RenovatieTotaal

Praktijkblad voor de renovatiesector Jaargang 1 # 4, december 2011

RENOVATIE

TOTAAL

Gratis t? en abonnem ar Mail nad elsinfo@haenn.nl uitgav

8

Herstructurering Van Hallstraat

12 Vervangings-

kosten leien in Rijndekking

LAN

PSTA O T E M T N I EREN BEG

E I T A U T I S E K L E R VOO G N I S S O L P O EEN OV

EN MODERN R

de het bestaan m o r a a d e nw ogelijk late oen aan de m ld o n ? v ie S d te I In m .

D o n AT GOE ergiebesparend renovere lechts een upgrade nodig overen niet zien als W N E R E D ze s n ren WIJ R lijk en en E e de d V n ie r M ent. Wij zie ar heeft de v a u O m m ie le R , il e s A m oldoen aan d e , v e A ti a m te te v a s W o a n z g m r o o re u n u je jas ouw juiste overen is d tra modern en van het nde dakopb x g a e e ta n o s e v e e e Modern ren b to g e t in d e et rh won Vaak voldo den wij doo ij geven de ie W b . e g d n li ra il g dak intact. p p s ver eze u al, geen tijd se eisen. D fv g a a a n d e n e e G d . e n h voege aar als toe aar? m , n e k re elijk, nietw afb k k a m e G . n se eise hedendaag WWW.OPSTALAN.NL

In dit nummer

Redactioneel

We roeptoeteren wat af ‘Eén roeptoeter voor de bouw graag’, meldde hoogleraar, ondernemer en oud-politicus Willem Vermeend onlangs op een bijeenkomst over duurzaam renoveren (bericht Cobouw 4 november 2011). Daarbij doelde hij op de veelheid van instanties die allemaal hun eigen geluid laten horen. Allemaal weer net een beetje anders, met verschillende accenten. De buitenwereld – aldus het bericht, ofwel u en ik - raakt het spoor bijster. Ik ken ook zo’n mooi voorbeeld van geroeptoeter, in ‘de isolatiewereld’: - Uit een onderzoek van branchevereniging Aedes blijkt dat woningcorporaties in het afgelopen half jaar ruim 110.000 woningen energiezuiniger hebben gemaakt. Daarmee liggen de corporaties op koers, aldus Aedes. Alle Nederlandse corporatiewoningen samen verbruiken daardoor 2 procent minder energie. 60.000 woningen kregen meerdere verbeteringen. Half 2011 heeft ruim 2,4 procent van de woningen Energielabel A of hoger. Het Convenant Energiebesparing Corporatiesector gaat uit van een besparing op gasverbruik van tenminste 20 procent in de komende tien jaar; - uit het rapport Energie in Nederland 2011, opgesteld door de energieleveranciers en de netbeheerder blijken hele andere cijfers.

De isolatie van 3,3 miljoen oudere koopwoningen is de afgelopen jaren vrijwel stilgevallen, aldus het rapport. Het percentage geïsoleerde vloeren, gevels en daken blijft hangen op zo’n 60 procent. Conclusie van het rapport is dat het Isolatieprogramma Meer met Minder nauwelijks effect heeft gehad.

8 Techniek: Herstructurering Van Hallstraat

12

Bouwkosten: Vervangingskosten leien in Rijndekking

PS. Niet vergeten uw renovatie- of transformatieproject in te zenden voor de Gulden Feniks 2012!

Inzenden kan tot en met 27 januari 2012. Zie: www. guldenfeniks.nl

Twee tegenstrijdige berichten dus: de één zegt dat het goed gaat (Aedes), de ander (Energie Nederland) is minder tevreden. Meteen wordt er weer aan de overheid getrokken: een krachtige impuls van de overheid is nodig om flinke energiebesparingen te kunnen behalen. En zie: die wens wordt verhoord. Minister Donner kondigde aan bijna 12 miljoen euro beschikbaar te stellen voor 15 projecten energiebesparing in bestaande gebouwen. Dat betekent niet alleen dat bovenstaande cijfers herroepen kunnen worden, maar het betekent ook méér werk in een tijd dat het in de bouw allemaal niet zo rooskleurig is!

Carla Debets Hoofdredacteur RenovatieTotaal

Reageren? Info@handelsuitgaven.nl

COLOFON

16

Restauratietechniek: Herstel van stalen ramen en deuren

4 Actueel 7 Column André Thomsen 11 Uitdaging: gevelversiering 15 Het gemak van draadloos 19 Renovatiekosten waterdicht maken van kelders 21 Gevelelement de zorg van de timmerfabrikant 21 OudNieuw 23 Vakspecialisten gezocht... en gevonden 24 Productoverzicht

RenovatieTotaal is onderdeel van BouwTotaal en verschijnt 4 maal per jaar.

RenovatieTotaal gaat over renovatie, restauratie, herbestemming, onderhoud, op- en aanbouwen en alles wat met de bestaande bouw te maken heeft.

Ontwerp en Opmaak De opmaakredactie, Doetinchem www.deopmaakredactie.nl

Jaargang 1. Nummer 4, december 2011

Druk Dijkman, Diemen

Uitgever André Lardinois Hoofdredactie Carla Debets Redactie Frank de Groot Medewerkers Ed de Rechteren van Hemert André Thomsen, Nederlandse Bond van Timmerfabrikanten, Casa Data Advertenties André Lardinois Telefoon : 0570 – 654660 E-mail: a.lardinois@handelsuitgaven.nl Freddy Burgers Telefoon : 0570 – 623852 E-mail: freddy@handelsuitgaven.nl

Fotografie cover Project Meppel, Harry Cock/Carla Debets

RenovatieTotaal is een uitgave van Nederlandse HandelsUitgaven BV Postbus 2273 7420 AG Deventer Maagdenburgstraat 22 7421 ZC Deventer Tel. 0570 – 654660 Fax. 0570 – 656580 E-mail: info@handelsuitgaven.nl Copyright Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder de nadrukkelijke schriftelijke toestemming van de uitgever.

Deze uitgave is zorgvuldig en naar het beste weten samengesteld. Uitgever en auteurs kunnen echter niet instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, als gevolg van handelingen of beslissingen die op deze informatie zijn gebaseerd.

nr. 4 | december 2011

3

Actueel

Restauratie molen De Walvisch met EPDM De molens in Schiedam hebben een bewogen geschiedenis, van stilstand tot toch weer doordraaien. In de loop der tijden hebben er ook diverse res­ tauratiewerkzaamheden plaatsgevon­ den. Onlangs is weer een grote klus afgerond: molen De Walvisch is voor­ zien van een nieuwe dakbedekking.

Molen De Walvisch dateert uit 1794 en is één van de vijf overgebleven authentieke molens van Schiedam. De molen

dankt zijn naam aan de Groenlandse walvisvaart die aan het eind van de 18e eeuw een grote bloeiperiode kende; daardoor werd ook het afzetgebied voor moutwijn en jenever steeds groter. Kenmerkend voor de Schiedamse molens is dat zij behoren tot de hoogste molens ter wereld, waarbij het dak op zo’n 30 meter hoogte ligt. De Walvisch is dan ook diverse keren geteisterd door storm waarbij wel eens onderdelen verloren gingen en waardoor de molen een aantal jaren ‘werkloos’ werd. Steeds weer waren er acties van Schiedamse bedrijven, instellingen en burgers om de molen draaiende te houden, zo ook na de brand in 1996. De Stichting Restauratie Werkplaats Schiedam is verantwoordelijk voor het onderhoud en restauratie van de Schiedamse molens. Onlangs is de renovatie van het dak afgerond. Geen eenvoudige klus gezien de hoogte van het dak.

Er is voor EPDM gekozen omdat eerdere renovaties met coating niet aan de verwachtingen voldeden: de krachten op de houten ondergrond konden niet worden gevolgd waardoor de coating lostrok en er binnen een jaar weer lekkages optraden. Met EPDM wordt een lange levensduur én kwaliteit gegarandeerd én het onderhoud beperkt. En dat laatste is zeker van belang gezien de bereikbaarheid van het dak. In dit project is getracht de arbeid te beperken door de lijmlaag niet handmatig aan te brengen maar te spuiten. De EPDM werd geleverd in rollen van 20 meter lengte met een breedte van 35 centimeter. Op het 1,2 mm dikke materiaal is verder geen afwerking aangebracht. De aannemer heeft deze klus in circa drie weken geklaard, inclusief het opbouwen en afbreken van de steigers.

Hebben flats nog toekomst?

Uit een recent onderzoek ‘Toekomst­ test voor de woningvoorraad’ blijkt dat woningrenovatie voor een periode van 25 jaar kansrijker is dan hoog ni­ veau renovatie voor een periode van 50 jaar. Het onderzoek werd uitgevoerd door USP Marketing Consultancy en SlimRenoveren onder ruim tweehon­ derd corporatiemedewerkers.

De corporatiemedewerkers schatten de levensduur van een grondgebonden woning op 65 jaar en van een gestapelde woning op 60 jaar. In werkelijkheid gaan woningen tot nu toe echter veel langer mee. Een levensduur van 50 tot 65 jaar betekent ook dat op een voorraad van 2,88 miljoen huurwoningen er jaarlijks 44.000 tot 58.000 woningen vervangen moeten worden door nieuwbouw. In de afgelopen jaren zijn er echter slechts zo’n 20.000 woningen per jaar gesloopt. Met als gevolg dat wonin-

4

gen – noodzakelijk - een langere levensduur hebben. De eigenaren van huurwoningen doen er daarom verstandig aan met ingrepen als renovatie verder vooruit te kijken dan 25 jaar ofwel vaker kiezen voor een ingreep die de levensduur verder verlengt: een hoog niveau renovatie.

Individuele klantbenadering, vergrijzing en duurzaamheid zijn de belangrijkste thema’s voor de toekomst.

Bewoners mee laten denken en vraaggestuurd onderhoud en woningverbetering passen in een klantgericht beleid.

Vergrijzing als thema heeft bijvoorbeeld invloed op zoveel mogelijk woningen levensloopbestendig maken.

En bij duurzaamheid van de voorraad gaat het niet alleen om energiebesparing, maar ook om levensduur en woningkwaliteit.

(Bron: SlimRenoveren, www.slimrenoveren.nl)

nr. 4 | december 2011

Vóór renovatie

Na renovatie

Entree Rijksmuseum weer waterdicht Momenteel is men bezig met het reno­ veren van de entree van het Rijksmu­ seum in Amsterdam. De entree ver­ toonde lekkage, en dus moest de waterdichting hersteld worden.

Winans Dakwerken gebruikte hier­ voor de producten van Triflex.

Bij de renovatie en restauratie van het Rijksmuseum in Amsterdam zijn veel specialistische bedrijven betrokken met specifieke kennis en producten. Winans Dakwerken uit Blokzijl is benaderd om het gehele vloerveld te voorzien van een waterdichting. Om lekkage bij de details te voorkomen heeft het bedrijf Triflex ingeschakeld om te kijken of het met Triflex producten mogelijk was om deze moeilijke details duurzaam af te dichten.

Er is gekozen voor het Triflex ProDetail membraan. Dit is een tweelaags sys-

teem met een Speciaalvlies inlage. Door de onderlinge verkleving van het materiaal en de inlage ontstaat een homogene flexibele membraan afdichting.

Doordat de aansluiting bij het buitenrandwerk zichtbaar blijft ten opzichte van de overige aansluitingen is daar gekozen voor RAL 7032 om esthetische waarden. De aansluiting aan de gevelzijde van het gebouw is erg hobbelig en ongelijk. Om extra zekerheid te waarborgen is de bovenste rand van het membraan extra voorzien van Triflex ProFibre. Dit is een vezelversterkte PMMA hars, die uitstekend geschikt is voor kritische details, zoals deze.

Tevens is het product geschikt voor het inplakken van bijvoorbeeld bouten en moeren en het conserveren van lood.

Het Nieuwe Rijksmuseum heeft nu weer een entree die duurzaam waterdicht is.

All-In One concept nieuwe aanpak voor de Industrie De Industrie Divisie van WSB heeft in de afgelopen jaren meer dan honderd projecten succesvol gerealiseerd bin­ nen de Benelux. De kennis en ervaring die het WSB-team daarbij heeft opge­ daan, vormen nu de basis voor een nieuwe aanpak.

Groei in houten Concept IV kozijnen Opdrachtgevers kiezen steeds vaker voor houten kozijnen in Concept IV. Dit houdt in dat zij kozijnen kopen in­ clusief montage en onderhoud voor een afgesproken periode. Deze trend in de onderhoudssector stelt William van de Pol, directeur bij Weijman Vast­ goedonderhoud, vast.

Weijman Vastgoedonderhoud uit Veenendaal leverde onlangs opnieuw een project op met Concept IV kozijnen. Bij 53 woningen in Soest werden de aluminium kozijnen uit de jaren 80 vervangen door houten kozijnen. Bij Concept IV kozijnen wordt vooraf goed overlegd tussen de opdrachtgever, de timmerfabrikant en onderhoudsbedrijf. Alle partijen denken daarbij al in en vroeg stadium na over ontwerp, esthetica en functionaliteit, maar ook over onderhoud en levensduur. Door goede afstemming worden alle verantwoordelijkheden duidelijk vastgelegd en kunnen harde afspraken gemaakt worden over de resultaten voor de “total cost of ownership”.

Directeur William van der Pol: ‘De nu gemonteerde houten kozijnen lossen de problemen met de aluminium kozijnen op en hebben een veel langere levensduur. De Concept IV kozijnen hoeven bovendien nog maar één keer in de 10 jaar geschilderd te worden.

Door al deze voordelen kiezen professionele opdrachtgevers steeds vaker voor deze oplossing.’

Weijman zelf bracht drie jaar geleden het “SpeQtra kozijn” op de markt, een houten kozijn inclusief onderhoud voor een afgesproken periode. Drie jaar na de introductie op de markt begint de afzet nu gestaag te groeien.

De samenwerking met diverse fabrikanten en toeleveranciers zoals Wagner, WaltherPilot en BL System én de praktijkervaringen zijn belangrijke pijlers onder het nieuwe All-In One concept. Bedrijven die (gaan) investeren in een nieuwe spuitapplicatie doen dit veelal op basis van de eigen kennis van en ervaring met spuitmethoden die binnen het bedrijf aanwezig zijn.

Slechts weinig bedrijven zijn volledig op de hoogte van de nieuwste technieken en kennen alle mogelijkheden om besparingen te realiseren waarmee de investering in de spuitapplicatie zo snel

mogelijk wordt terugverdiend. Met het nieuwe concept van WSB kan een efficiencystudie worden gemaakt afhankelijk van de bestaande applicatiemethoden en de huidige manier van werken.

Wat er met een nieuwe opzet van apparatuur en spuitechnieken kan worden bereikt, wordt ondersteund door

In ieder draaideel van een K-vision kozijn zit nu al standaard gerecycled materiaal. Gesloopte kunststof kozijnen gescheiden van ander bouwafval verzamelen en recyclen spaart het milieu: er wordt minder afval verbrand en de productie van nieuwe kozijnen uit granulaat (vermalen oude kozijnen)

Meer informatie: www.wsb-wagner.eu

Aanvulling artikel Gevelisolatie in RenovatieTotaal 3 In het vorige nummer van Renovatie­ Totaal (nummer 3 van september 2011) stond een uitgebreid artikel over gevel­ isolatie: ‘Gevelisolatie: aan de buitenof binnenzijde of in de spouw’. In dit artikel ontbrak het natuurlijke mate­ riaal houtvezelplaat.

Aandeel recycling groeit bij kunststof kozijnen Onlangs kregen woningen van Stich­ ting Woonbeheer Betuwe te Lienden nieuwe kozijnen: de kunststof K-visi­ on kozijnen. Omdat de complete bui­ tenschil van de woning vervangen wordt, komen de oude Kommerling kunststof kozijnen beschikbaar voor recycling.

rekenmethodes en calculatieprogramma’s. De theoriemodellen worden eerst in de praktijk getest en getoetst in het applicatiecentrum van WSB en vervolgens wordt het concept uitgewerkt.

WSB richt zich vooral op de industrie en schildersbranche.

verbruikt minder energie dan productie uit nieuwe en dure grondstoffen.

Profine heeft - als Europese marktleider - een voortrekkersrol genomen en is in staat PVC profielen te maken die voor 80% uit gerecycled materiaal bestaan. Zo zijn er steeds meer projecten met kunststofkozijnen die grotendeels gemaakt zijn met gerecyclede profielen. Aan de buitenkant is dit echter nauwelijks zichtbaar omdat elk gerecycled profiel grotendeels wordt afgewerkt met een laagje nieuw kunststofmateriaal. Gerecyclede kunststof zit altijd aan de binnenzijde van het K-vision profiel.

Meer informatie: www.k-visionkozijnen.nl

Ook het materiaal cellulose (papiersnippers) ontbrak, maar dit is verklaarbaar: cellulose wordt nauwelijks toegepast in renovatieprojecten. Wél in de vorm van prefab houten gevelelementen die zijn gevuld met cellulose.

Houtvezelplaten worden echter wél veel in renovatieprojecten toegepast, zowel aan de buiten- als aan de binnenzijde. Drukvaste houtvezelplaten kunnen bijvoorbeeld op metselwerk aangebracht worden en worden afgewerkt met gevelstucwerk of met steenstrips.

Aanbrengen aan de binnenzijde is ook mogelijk, afgewerkt met binnenstucwerk, leem of gipsplaat.

Houtvezelplaten kenmerken zich – behalve hun natuurlijke samenstelling – door een goede isolatiewaarde, het dampopen karakter (waardoor veelal geen damprem nodig is), de mogelijkheid tot regulering van de vochtigheidsbalans en ze hebben bovendien een zomerkoelend vermogen.

Wat kosten betreft heeft binnenisolatie met drukvaste houtvezelplaten een aantal voordelen: de platen worden rechtstreeks op het metselwerk gemonteerd, zonder regelwerk, een damprem is meestal niet nodig én stucwerk kan rechtstreeks op de platen worden aangebracht.

Aanvullende informatie: - Warmteplan, www.warmteplan.nl - Pavatex, www.pavatex.nl - Actis, www.actis-isolation.com

nr. 4 | december 2011

5

Actueel Vakbeurs Renovatie 2012: Need for Speed De eerste nationale vakbeurs Renova­ tie die van 6 tot en met 8 maart 2012 in de Bossche Brabanthallen wordt ge­ houden, kreeg meteen een thema mee: Need for Speed. De beursorganisatie wil daarmee het onderwerp renovatie in een hogere versnelling zetten.

Jan Bon, Woning Corporatie Woonwaard, Hoofd Vastgoedprojecten & Voorzitter Programma Van Eisen, over het thema van Renovatie 2012: ‘Een duidelijke keuze. Bij ons gaat het bij renovatieprojecten keer op keer om projecten zo snel mogelijk af te ronden.

Kortom, minder overlast, minder behoefte alternatieve woonruimte, minder kosten. Hoe meer speed, hoe beter. Echter, speed kan je alleen bereiken als je kunt vertrouwen op je ketenpartners. Renovatie 2012 wordt voor mij een mooi moment om te kijken welke oplossingen er in de markt en bij de collega’s zijn, om nog meer snelheid in dit proces te krijgen.’

Ook Bouwend Nederland ziet de kansen en probeert in korte tijd veel te weten te komen over het onderwerp renovatie. De renovatiemotor staat echter op dit moment in de derde versnelling. De beurs wil de krachten bundelen en het vertrekpunt vormen om door te schakelen naar de vijfde versnelling; The Need for Speed!

Renovatie 2012, van 6 tot en met 8 maart 2012 in de Brabanthallen in ’s-Hertogenbosch, is het nationale platform waar de professional oplossingen vindt voor diverse renovatievraagstukken. De vakbeurs is ontwikkeld voor iedereen die betrokken is bij het renoveren van woningen, bedrijfsgebouwen, ziekenhuizen, onderwijsinstellingen en andere gebouwen.

Renovatie is een nieuw initiatief van VNU Exhibitions.

Voor meer informatie: www.renovatiebeurs.nl/

De Energiesubsidiewijzer Wilt u weten voor welke energiesubsi­ die of -regeling u in aanmerking komt?

Agentschap NL ontwikkelde voor Stichting Meer met Minder, in op­ dracht van het ministerie van Binnen­ landse Zaken en Koninkrijkrelaties (BZK) de Energiesubsidiewijzer.

Woningeigenaren, woningcorporaties of particuliere verhuurders, maar ook alle andere geïnteresseerden krijgen op de Energiesubsidiewijzer in één keer een actueel overzicht van alle regelingen en subsidies. De eerste grove indicatie geeft de website als de plaatsnaam wordt ingevuld. Daarna is een verfijning mogelijk op: duurzame energie, energielabel verbeteren, installaties, isoleren, overig en verwarming. Instanties die subsidies verstrekken of financiële regelingen hebben, kunnen hun regeling aanmelden voor het overzicht. www.energiesubsidiewijzer.nl

6

Kantoor in Eindhoven verbouwd voor studenten Sinds kort wonen er in het voormalige kantoorpand aan de Bomansplaats in Eindhoven 107 studenten. Zij beschik­ ken allemaal over zo’n 40 m2 woon­ ruimte, met een eigen keuken en bad­ kamer.

dengang, op het stramien van de betonkolommen. Bij de verbouwing bleef alleen het skelet en de gevel gehandhaafd; het interieur is volledig gestript.

Vissers & Roelands architecten & ingenieurs tekende voor het ontwerp.

Het al jaren leegstaande kantoor waarin onder meer de CNV Dienstenbond nog huisde, heeft eindelijk een nieuwe en permanente bestemming. Gebouwd in de jaren ’60 kenmerkt het vijflaagse gebouw zich vooral door veel beton in de gevel. Het betonnen skelet was echter prima bruikbaar voor studentenwoningen: aan weerszijden van een mid-

De nieuwe inbouw bestaat vooral uit metalstudwanden die voldoen aan alle eisen, zoals van brand, geluid en sterkte. Installatietechnisch zorgt een dergelijk ombouw voor een enorme puzzel: de vele kanalen, leidingen en aansluitingen, bijvoorbeeld op riolering, moeten allemaal een eigen plek krijgen.

Tussen de gangen en kamer-/badka-

mer bevinden zich dan ook tal van verticale leidingschachten.

Een grootschalige aanpassing van de gevel bleek vooral vanwege hoge kosten, niet mogelijk. Om het betonnen gebouw toch een wat vriendelijker karakter te geven, zijn kleurrijke elementen toegevoegd.

Camelot Student Housing, beheerder van het complex, beheert in Eindhoven tientallen leegstaande gebouwen via antikraak. Belangrijk pluspunt van dit gebouw is ook de ligging: in hartje stad, met prima verbindingen naar het station, het uitgaansleven en de onderwijslocaties.

Boek: herbestemming in Nederland

Centraal Beheer Apeldoorn wordt herontwikkeld

Leegstaande panden bieden volop kansen voor herbestemming.

En dat we het de ko­ mende jaren vooral moeten doen met wat er staat is zo langzamer­ hand voor iedereen dui­ delijk. Dit leidt niet al­ leen tot een hausse aan herbestemmingsprojec­ ten, maar ook tot veel boeken over dit onder­ werp. Zoals Herbestem­ ming in Nederland, een uitgave van het NAi.

In 2013 gaat Centraal Beheer vanuit het beroemde kantoor van Herman Hertzberger in Apeldoorn verhuizen naar een nieuwbouwlocatie, naast het pand van Centraal Beheer aan de Laan van Malkenschoten. Het pand in het centrum wordt herontwikkeld tot Apeldoorn Business Campus.

Herbestemmingsprojecten leveren vaak verrassende combinaties op, zoals onder meer ook uit artikelen in voorgaande nummers van RenovatieTotaal blijkt: een school in een kerk of woningen in een oude fabriek. En al die nieuwe invullingen krijgen meestal extra ‘cadeautjes’ mee, zoals prachtige glasin-lood ramen, sfeervolle spantconstructies of authentieke tegels.

Voordat een herbestemmingsproject gerealiseerd is, is er vaak een ingewikkeld proces aan vooraf gegaan, waarin veel partijen betrokken zijn. Ieder met zijn eigen deskundigheid of betrokkenheid. Het boek Herbestemming in Nederland zet 25 projecten op een rij., als inspirerende voorbeelden. Het is

nr. 4 | december 2011

vooral een kijkboek: met prachtige foto’s van het eindresultaat, zonder vergelijking met de oude toestand. De – relatief korte - begeleidende teksten geven vooral de visies van de ontwerpers weer. De projecten zijn ondergebracht in een aantal categorieën: architectuur, stedenbouw (of een combinatie) en landschap. De keuze van de projecten is niet altijd even verrassend. Over bekende projecten als de Van Nelle Ontwerpfabriek in Rotterdam en het Schunck Glaspaleis in Heerlen zijn al hele boeken volgeschreven en die projecten zijn dus nauwelijks in zes pagina’s samen te vatten.

Daarentegen staan er ook wél verrassende projecten in zoals de Nieuwe Hollandse Waterlinie, het St. Jozefklooster in Deventer en de – nog niet gerealiseerde – herbestemming van de Touwfabriek Van der Lee in Oudewater..

Herbestemming in Nederland/ Nieuw gebruik van stad en Land, door Marinka Steenhuis en Paul Meurs, 144 pagina’s, ISBN 978-90-5662829-1, € 24,50, www.naipublishers.nl/ herbestemming

Projectontwikkelaar TCN kocht het kantoor al in 2007 van de verzekeraar.

Het kantoor is vooral beroemd door zijn open karakter, ofwel het idee van de kantoortuin. Het pand bestaat uit 56 kubusvormige elementen die zijn gegroepeerd rond kernen met liften, trappen en sanitaire ruimten. De constructie bestaat – behalve de parkeergarage – uit prefab beton.

TCN wil het gebouw herontwikkelen voor onderwijs, studentenhuisvesting, huisvesting voor bedrijven en ontmoetings- en vergaderruimten. De ontwikkelaar heeft het plan het 40.000 vierkante meter omvattende gebouw ook tijdens de herontwikkeling te gaan benutten: ‘Tijdens de transformatie zal het gebouw ruimte bieden aan pioniers, die hier de gelegenheid krijgen nieuwe bedrijfsmatige activiteiten te ontwikkelen’. De eerste fase gaat begin 2014 van start. Het idee is ook om architect Hertzberger actief bij het project te betrekken.

Actueel

Column

Wetsvoorstel: Winkelier staat sterker bij renovatie

APK voor woningen: dringend nodig

Winkeliers kunnen straks niet meer zomaar hun pand worden uitgezet als de verhuurder besluit te gaan renove­ ren. Ook krijgt de winkelier recht op compensatie als het huurcontract toch wordt opgezegd. Daarvoor is een wets­ voorstel ingediend.

De Nederlandse woning- en gebouwenvoorraad veroudert, met als gevolg een toename van gebreken met een veiligheidsrisico.

Ondeugdelijke leidingen en installaties kunnen brand en explosie veroorzaken, en doen dat ook, met als gevolg grote schade en veel leed. Niet zelden komen balkons en galerijen omlaag, zoals onlangs weer in Leeuwarden, god zij dank zonder slachtoffers.

Veel particuliere eigenaren hebben echter geen idee van de bouwtechnische staat van hun woning. En al helemaal niet van verborgen gebreken als rotte paalkoppen die weliswaar geen direct gevaar opleveren maar niettemin een uiterst kostbare schadepost kunnen vormen.

Volgens de Woningwet hebben gemeenten de plicht om ernstige gebreken in de bestaande gebouwenvoorraad op te sporen en het recht om herstel af te dwingen. Maar de tijd dat het gemeentelijk bouw- en woningtoezicht actief gevaarlijke bouwgebreken opspoorde en het nutsbedrijf gas- water- en elektra-installaties keurde is lang geleden. Ondanks de toenemende veroudering is het met de kwaliteitsbewaking van de woningvoorraad slecht gesteld. En dat is, gezien de risico’s voor de eigenaars, de bewoners, de buren, de burgers, en niet in het minst de hypotheekbanken, de verzekeraars en de samenleving als geheel, onbegrijpelijk.

We kennen inmiddels wel een verplicht energielabel, maar over de vraag of een woning met een A-label constructief en installatietechnisch veilig is bekommeren we ons kennelijk niet.

Ooit was de vraag of de auto waarin we rijden - en vooral die voor en achter ons - veilig is reden voor de verplichte APK. Hoogste tijd om dat nu eindelijk na vele jaren van discussie ook voor woningen in te voeren. Die kosten grofweg het tienvoudige van een auto en een derde van het huishoudensbudget.

Inmiddels is er een NEN-NTA-norm voor woningkeuringen.

Maar zonder een wettelijke grondslag is de toepassing daarvan vrijblijvend en de grondwettelijke zorg voor bewoonbaarheid en woongelegenheid een lege huls.

CBW-MITEX - de brancheorganisatie voor ondernemers in de woon, mode-, schoenen- en sportbranche, met bijna 7000 leden en 17000 winkels - is tevreden dat eindelijk een gat in de wetgeving wordt gerepareerd. De brancheorganisatie startte vorig jaar een lobby om via MKB- Nederland en VNO-NCW dit onderwerp op de agenda in Den Haag te krijgen.

Sinds 2003 mochten volgens de wet de belangen van huurders niet meer meegewogen worden als een pandeigenaar

wilde gaan renoveren. In de praktijk gebeurde het dat ‘renovatie’ als excuus werd gebruikt om huurders uit hun pand te kunnen zetten. Na renovatie werd de huur soms torenhoog en konden de ondernemers niet meer terugkeren op de oude stek. Met de komst van de nieuwe wet is er meer balans tussen de belangen van huurder en verhuurder.

Dat vindt CBW-MITEX belangrijk, mede omdat de komende jaren veel winkelcentra (renovatie)activiteiten zullen ontwikkelen. De SP, PvdA, CDA en GroenLinks hebben het wetsvoorstel ingediend. Deze partijen hebben samen met 76 zetels een meerderheid in de Tweede Kamer. Naar verwachting zal het dan ook zonder hindernissen door de Tweede Kamer goedgekeurd gaan worden.

André Thomsen

Het ‘nieuwe communiceren’ bij liftinstallaties Dit jaar start Schindler Liften en Rol­ trappen met ‘het nieuwe communice­ ren’ tijdens renovatietrajecten. Na een uitgebreide testperiode wordt de nieu­ we communicatiemethode nu gehan­ teerd in een groot renovatieproject van de liften in het hoofdkantoor van PostNL. Het ‘nieuwe communiceren’ betekent dat er een intensiever communicatietraject wordt gevolgd bij het moderniseren van lift of roltrapinstallaties.

Hierdoor worden gebruikers van het pand voorbereid en uitgebreid geïnformeerd over de veranderingen, de voordelen én het gebruik van de nieuwe installaties.

Gebruikers zullen daardoor de veranderingen sneller accepteren en de

installaties beter gebruiken. Met een optimale doorstroming als resultaat.

Om gebruikers beter te informeren heeft Schindler diverse communicatiemiddelen ontwikkeld. Zo maken bijvoorbeeld speciale banieren zichtbaar waar gewerkt wordt en een instructievideo en de instructiezuil maken visueel wat er precies gaat veranderen en waarom. Ook in brochures en op informatietableaus (zowel in de lift als buiten de lift) is uitgebreide informatie te vinden over de renovatie en waar men terecht kan met vragen of opmerkingen.

De wensen van de op­drachtgever staan daarbij voorop. Schindler adviseert over de inzet en het gebruik van de middelen.

In elk nummer van RenovatieTotaal geeft prof. ing. André Thomsen zijn mening over een aspect van ‘de renovatiewereld’.

André Thomsen is als emeritus hoogleraar Woningverbetering en Woningbeheer verbonden aan het Onderzoeksinstituut OTB van de TU Delft en onder meer voormalig voorzitter jury Nationale Renovatie Prijs, thans Gulden Feniks.

Professional tools for your profit

just one click away!

nr. 4 | december 2011

7

Techniek

1.

Herstructurering Van Hallstraat: méér dan renovatie Veertig oude portiekwoningen in één lang blok in Meppel zijn omgebouwd tot drie blokken met diverse woningtypes. Twee beuken met vier portiekwoningen zijn gesloopt en de woonblokken bevatten nu huur- en koopappartementen én koopwoningen in twee woonlagen. Het grootste bouwtechnische probleem – veel geluidsoverlast tussen de woningen onderling – is aangepakt met isolatie van woningscheidende wanden en vloeren. Daarnaast is de woningschil geïsoleerd en is de woningindeling helemaal ‘op de schop’ gegaan.

Tekst: Carla Debets Bouwtekst Foto’s: Harry Cock, Carla Debets

3.

O

pmerkelijk is dat de 40 portiekwoningen zijn gebouwd in slechts twee lagen met een schuine kap. Ze zijn enigszins vergelijkbaar met duplexwoningen, maar hebben open portieken met daarin de toegangen tot zowel twee woningen op de begane grond als twee op de verdieping.

De woningen die dateren uit 1957 en zijn ontworpen door architect David Zuiderhoek uit Baarn, waren vooral bedoeld voor gezinnen met kinderen.

Met drie slaapkamers, een totaaloppervlak van 80 m2 en een buitenruimte (binnen de gevel) aan de straatzijde, ook op de begane grond. De woningen hebben een stramien van 7,56 meter.

Onder de schuine kap lag voor iedere bovenwoning nog een bergruimte, bereikbaar via een vlizotrap.

Herstructurering In 2005 werd duidelijk dat er iets moest gebeuren met de woningen: de doorstroming was groot, veel bewoners hadden weinig binding met de woning of wijk, en de buurt verpauperde. Eigenaar Woonconcept Vastgoed besloot in eerste instantie alleen de bewoners uit te nodigen om hun klachten en wensen te inventariseren, en een enquête te houden om de problemen in kaart te brengen.

8

In bouwtechnische zin waren er nogal wat klachten over geluidsoverlast die moesten worden aangepakt.

Daarnaast wilden de bewoners graag een grotere sociale veiligheid en het achtergebied eenvoudiger kunnen bereiken. Ook een wat efficiëntere en meer hedendaagse indeling van de woning stond op het verlanglijstje. En na de renovatie moest een goede kwaliteit zijn gerealiseerd voor een aantrekkelijke prijs; bij voorkeur geen huurverhoging.

Bureau B+O Architecten B.V. kreeg de opdracht de herstructureringsplannen verder uit te werken. Architect Arnoud Olie: ‘Alternatief was sloop en nieuwbouw. Maar dat was een kostbare keus die bovendien niet duurzaam was. Vooral omdat er afgezien van de technische mankementen niet veel mis was met de woningen.

Daarnaast zouden door sloop ook de ziel en de herinneringen van de straat verdwijnen’.

Duidelijk was ook dat alléén renovatie van de woningen niet voldoende was.

Om de sociale veiligheid en toegankelijkheid van het achtergebied te vergroten is het plan opgedeeld in drie woonblokken. Daarin zijn nu zes koopwoningen, vier koopappartementen en 20 huurappartementen ondergebracht. Twaalf gezinnen besloten

nr. 4 | december 2011

5.

terug te keren naar de vernieuwde woningen. Dat de huren niet zijn verhoogd, werd onder meer mogelijk door een deel van de opbrengst van de koopwoningen te investeren in de renovatie.

Geluidsisolatie Eén van de vele bewonersklachten betrof de geluidsoverlast tussen de woningen. Bij de renovatie werd dan ook besloten woningscheidende vloeren en wanden beter te isoleren. De vloeren bestonden uit baksteen (Nehobovloeren) van 150 mm dik. Om de

geluidsisolatie te verbeteren zijn buigslappe plafonds aangebracht van gipsplaten met daarboven minerale wol.

Bovendien zijn zwevende vloeren aangebracht: die bestaan uit gipsvezelplaten met daaronder een laag minerale wol. Door deze twee maatregelen voldoen de appartementen niet aan de nieuwbouweisen, maar hebben nog voldoende vrije hoogte. Gevolg was wel dat de plafonds lager werden en de deuren nu vlak onder het plafond doordraaien omdat deze wel zijn aangepast aan de nieuwbouweisen.

De woningscheidende wanden bestaan

Bouwgegevens

Opdrachtgever: Woonconcept Vastgoed, Meppel Architect: Bureau B+O Architecten B.V., Meppel Adviseur constructies: Goudstikker-de Vries, Assen Aannemer: Brands Bouwgroep B.V., Emmen Start renovatie: augustus 2009 Oplevering: juni 2010 Kosten renovatie: totaal 2,2 miljoen euro

2.

7.

nieuwe indeling was het wel noodzakelijk op enkele plaatsen stalen balken en kolommen in de woningen aan te brengen. Dit leidde ook tot het heien van nieuwe palen in de bestaande woningen.

De vroegere – binnen de gevel gelegen – buitenruimte is bij de woning getrokken, behalve bij de samengevoegde woningen. Hier is nu een van de slaapkamers voorzien van een balkon. In de appartementen leverde het dichtzetten van de balkons circa 4 m2 extra ruimte op bij de woonkamers. De buitenruimtes zijn in de voorgevel dichtgezet met dubbele openslaande deuren, zodat er een soort Franse balkons ontstonden. Ook op de begane grond kwamen de balkonhekjes terug omdat deze een belangrijk onderdeel vormen van het aanzicht van de straatgevel.

De open portieken zijn gehandhaafd, ook zij zorgen voor de bijzondere identiteit van de woningen. Echter: een frisse gele kleur brengt méér licht in de voorheen donkere ruimte. Zowel de baksteenwanden als de plafonds zijn geel geschilderd, én de woningen kregen gele voordeuren.

Aan de achtergevel zijn de trappen van de bovenappartementen met de kleine balkons gehandhaafd; daarmee houden de bewoners van deze bovenwoningen de mogelijkheid direct bij hun tuin of berging te komen. De balkons en trappen zijn wel voorzien van nieuwe hekwerken.

Foto 1. Oorspronkelijke opbouw uit 1957 met 40 dezelfde appartementen in één lang woningblok.

Foto 2. De woningen aan de Van Hallstraat zijn niet alleen aan de binnenzijde grondig aangepakt. Het lange blok werd ook opgedeeld in drie delen.

Foto 3. Van binnen zijn de woningen nagenoeg helemaal gestript en zijn er efficiëntere woningindelingen gemaakt.

Foto 4. Na de sloop van twee beuken zijn de appartementen op de koppen van de drie blokken omgebouwd tot zes koopwoningen in twee lagen.

Foto 5. Voor de nieuwe indeling was het soms noodzakelijk stalen balken en kolommen aan te brengen, mét extra heipalen.

4.

Foto 6. De trappenhuizen bleven open maar zijn aanzienlijk opgefrist.

De buitenruimtes zijn bij de appartementen getrokken voor extra woonruimte.

Foto 7. Het terrein achter de woningen is complete opnieuw ingedeeld met onder andere nieuwe bergingen. De bestaande trappen zijn opgeknapt.

6.

uit een spouwmuur van kalkzandsteen met een dikte van 270 mm. Deze wanden zijn eveneens aangepakt: aan beide zijden zijn voorzetwanden geplaatst die zijn opgebouwd als buigslappe voorzetwanden van gipsplaten met een isolatie van minerale wol. Daarbij is extra aandacht besteed aan de positionering van de wandcontactdozen en aan de randafwerkingen ter plaatse van plafonds en wanden.

Naar drie woonblokken Om de sociale veiligheid te vergroten en het achtergebied beter bereikbaar te

maken, zijn twee beuken met vier portiekwoningen gesloopt. Extra voorzieningen voor de stabiliteit van de behouden woonblokken waren daarbij niet nodig. Het betekende wel dat een aantal voorheen woningscheidende wanden nieuwe kopgevels moesten krijgen. Daarvoor is een baksteen gekozen, in een afwijkende rode kleur, om duidelijk aan te geven dat het hier gaat om een latere ingreep in het oorspronkelijk ontwerp.

Op de hoeken van de blokken zijn de koopwoningen gerealiseerd, in twee lagen, met zolderkap. In de nieuwe

kopgevels zijn ramen gemaakt en ook de entree is hierin gesitueerd. De nieuwe kopgevel verspringt, omdat de doorbraak is gerealiseerd ter plaatse van de voormalige portiek. De vroegere keuken is bij de hal aangetrokken en biedt tevens plaats aan de trap.

De efficiëntere woningindelingen zijn zoveel mogelijk gerealiseerd binnen de bestaande binnenmuren. Door hier en daar enkele wanden weg te halen en op andere plaatsen juist een bestaande ruimte op te delen, zijn woningindelingen ontstaan die overeenkomen met de huidige woonwensen. Voor de

Energiezuiniger In de loop der jaren waren al wel de voorgevels een keer aangepakt: de grote kozijnen werden voorzien van dubbelglas en het typerende metselwerkverband van de borstweringen (blokverband) verdween achter een extra baksteenblad op de begane grond en een laag plaatmateriaal op de verdieping.

Deze gevels zijn behouden, inclusief de aangepaste borstweringen. Aan de binnenzijde is echter extra isolatie aangebracht; de bestaande kozijnen in de gevel zijn zoveel mogelijk gehandhaafd, maar overal – ook in de achtergevels – is nieuw dubbel glas aangebracht. Alle woningen en appartementen kregen bovendien nieuwe cv-installaties en nieuwe cv-ketels.

nr. 4 | december 2011

9

advertorial

Stalen liggers maken licht werk Sinds 1 juli is het gedaan met het gehannes en gesjouw van zware betonnen balken om vloeren te leggen in bestaande woningen. Ter vervanging van verrotte of slechte houten vloeren heeft VBI uit Huissen de PS-renovatievloer op de markt gebracht. Die bestaat uit stalen liggers en vulelementen van EPS, gemakkelijk te tillen en ook handig te leggen op moeilijk bereikbare plaatsen.

Het Arbovriendelijke vloersysteem maakt meer meters met minder manuren mogelijk.

De nieuwe vloeren zijn al toegepast in meerdere woningen ter vervanging van houten vloeren. Zoals in Castricum en in de Oude Zeevaartschool in Den Helder.

De bouwvakkers reageren enthousiast. Hijskranen zijn niet meer nodig. In een dagdeel ligt een vloer erin en kan het storten van de druklaag en de gewapende afwerklaag beginnen. Klusser Pierre Vermolen, die samen met bevriende klusbedrijf Dewi uit Castricum zijn huis uit 1960 aan de Rooseveltlaan renoveert, staat verbaasd hoe licht de vloer is en hoe snel hij die kan aanbrengen. ‘Normaal was dit sjouwwerk voor vier man’, zegt Vermolen.

Makkelijk op maat De verzinkte stalen liggers wegen maar 6,5 kilo per strekkende meter. Dat is ongeveer een vijfde van het gewicht van betonnen balken. De liggers zijn verkrijgbaar in vier standaardformaten en ze zijn makkelijk te verkleinen met een haakse slijper. De vulblokken van

polystyreen hebben een standaardlengte van 1,20 meter en zijn ook makkelijk op maat te maken. Er zijn minder liggers nodig omdat ze een h.o.h.-afstand van 90 centimeter hebben, in plaats van de gebruikelijke 63 centimeter.

De PS-renovatievloer is bij uitstek geschikt voor plaatsing in woningen en kleinere uitbouwen, maar kan ook toegepast worden in grote renovatieprojecten. De vloer is direct goed geïsoleerd, met een Rc-waarde tussen de 4,3 en 5,0 m2K/W en kan worden geplaatst in combinatie met vloerverwarming.

De verkoop verloopt via de bouwmaterialenhandel. Op www.vbi.nl vindt u het actuele overzicht van handelaren die de PS-renovatievloer op voorraad hebben.

Technische specificaties • Liggergewicht slechts 6,5 kg/m1 • Standaard liggerlengtes in 4 maten: 3,00 – 3,60 – 4,20 – 5,00 meter • EPS-vulelementen h.o.h. 90 cm • Lengte vulelement 1,20 meter • Isolatiewaarden: Rc = 4,3 m².K/W (wit EPS) en Rc = 5,0 m².K/W (grijs EPS) • Vulbeton: 70 liter/m² • Liggers en vulelementen makkelijk op maat te maken

Belangrijk: deze vloer altijd toepassen volgens het verwerkingsvoorschrift van VBI!

Waarom houten kozijnen en deuren?

Hout wordt al vele eeuwen toegepast als bouwmateriaal. Ook kozijnen en deuren worden al sinds mensenheugenis gemaakt van hout. Hout heeft zich door de eeuwen heen bewezen duurzaam en betrouwbaar te zijn. In een overzicht willen we laten zien dat kozijnen en deuren gemaakt van hout in alle stadia van de gebruikscyclus de beste keus is. Of het nu om duurzaamheid, milieubelasting of uitstraling gaat, hout heeft duidelijke voordelen ten opzichte van alle andere gebruikte materialen.

Hout = duurzaam Hout = CO2 vastleggend Hout = mooi Hout = veilig Hout = milieuvriendelijk Hout = isolerend Hout = te onderhouden Hout = sterk Hout = veelzijdig Hout = recyclebaar

www.nbvt.nl

Uitdaging

Deze kopgevels met kopstukken uit de wetenschap bevinden zich in de naoorlogse wijk Velve-Lindenhof in Enschede. Daar werden 25 woningen aan Marconistraat, Van Leeuwenhoekstraat en Faradaystraat gerenoveerd. Als extraatje kregen de kopgevels van de drie woonblokken een abstract kunstwerk met de gezichten van respectievelijk Marconi, Van Leeuwenhoek en Faraday. En voor het geval mensen niet (meer) weten wat zij voor de wetenschap hebben betekend, dan is dat nog in een toegevoegde tekst te lezen.

Heeft u meegewerkt aan zo’n bijzondere gevelversiering en is dit kunstwerk niet ouder dan van 2010? Stuur ons een foto met een korte toelichting, en wie weet staat u de volgende keer prominent in RenovatieTotaal!

Reacties naar: info@handelsuitgaven.nl

Gevelversiering

nr. 4 | december 2011

11

Bouwkosten

Vervangingskosten van leien in Rijndekking Bij het vervangen van een dakbedekking van schubvormige leien in Rijndekking bestaat er onderscheid tussen een dekking in sjabloon (Schuppen) en een dekking in Oudduits (Rheinische Hieb). Dit heeft gevolgen voor de vervangingskosten. Als voorbeeld publiceert casadata.nl hier de gecalculeerde richtprijzen van beide dekkingen.

Door: www.casadata.nl

Kostenspecificatie leibedekking Rijndekking Oudduits vervangen, lei van 1/4 naar 1/8 verlopend, excl. btw. Bron casadata.nl Kostencomponent

Omschrijving

Totaal uren

Kosten per uur / eenheid

Totaal Kosten

Loonkosten

Verwijderen en afvoeren bestaande leibedekking

1

m2

0,30

0,30

38,00

11,40

Spijkervrij maken en vernagelen dakbeschot

1

m2

0,25

0,25

38,00

9,50

Uitzetten stijglijn en smetlijn

1

m2

0,15

0,15

38,00

5,70

Sorteren van leien, in hoogte

1

m

2

0,15

0,15

38,00

5,70

Aanbrengen leien, verlopend van 1/4 - 1/8

1

m2

1,75

1,75

38,00

66,50

L

eibedekking in Oudduits (Rheinische Hieb) zijn meestal gedekt in enkele dekking en de leibedekking verloopt van groter en dikker in de voet naar kleiner en dunner naar de nok. De schubvormige leien lopen als het ware in een stijgende lijn omhoog. De hoek van deze stijgende lijn hangt af van de dakhelling. Leien in Oudduitse dekking verschillen niet alleen in de hoogte, maar ook in de breedte. Daarnaast zijn er veel leien met een speciale vorm voor het aanzetten van voeten en beëindigingen bij killen, kepers en nokken. Deze leibedekking vereist een hoge graad van vakmanschap.

In Nederland worden standaard leien gebruikt met een normale borsthoek van 74 graden en een overlap van 29% in de hoogte en de breedte. De vorm is meestal gehakt in een zogenaamde “Rheinische Hieb”. Hoewel de leien ook dubbel gedekt voorkomen, wordt in normale omstandigheden uitgegaan van enkele dekking. Dat wil zeggen dat het dakbeschot zichtbaar wordt bij het wegvallen van een lei.

Onder de leibedekking mag men geen asfaltpapier of sisalkraft als waterkerende laag gebruiken. Door deze hermetische afdichting ontstaat er een gebrek aan ventilatie, waardoor de leibedekking overmatig aan vocht blootgesteld wordt en daardoor gaat schilferen en verweren. Ook de bebording kan door het condensvocht gaan verrotten.

Men kan wel een waterdamp doorlatend zwart spinvliesfolie toepassen, dat ook dient als tijdelijke afdekking na het verwijderen van de leien. Dit heeft echter als nadeel, dat de leidekker niet kan zien waar hij de nagels of haken in het dakbeschot slaat.

Bij het aanbrengen van een leibedekking met schubleien moet men er rekening mee houden dat men deze leien steeds van de regen- en windzijde af moet dekken. Daarom zijn er linksen rechtsdekkende schubleien. Linksdekkend op het zuiden en rechtsdekkend op het noorden.

12

Hoeveelheid

Eenheid Norm per eenheid

Subtotaal loonkosten Materiaalkosten

Nagels dakbeschot Leien, verlopend, 1/4 tot 1/8 Leinagels

Directe kosten

2,60

98,80

1

m2

1,55

1,55

33

kg

2,15

70,95

1

m2

7,15

7,15

Subtotaal materiaalkosten

79,65

Eindtotaal directe kosten

178,45

Kostentabel leibedekking in Rijndekking vervangen, kosten per m2, excl. btw. Bron casadata.nl Activiteit

Soort dekking

Leibedekking in Rijndekking vervangen Oudduitse dekking Sjabloon dekking

Voordat men met het dekken begint, moet men eerst de juiste hellingshoek of stijglijn van de opgaande rijen leien bepalen. Des te steiler de helling van het dakvlak is, des te flauwer de hellingshoek van de opgaande rijen leien.

Voordat men met het dekken de leien begint, moet men eerst alle leien op grootte sorteren, waarbij de dunste en kleinste leien boven en de dikste en grootste leien onder in het dakvlak worden gedekt.

Afmetingen Rijndekking in Oudduits (Rheinische Hieb) De meest voorkomende afmetingen bij Oudduitse dekking lopen van een halve tot een tweeëndertigste lei. Daarbij is de maatvoering als volgt: - halve leien zijn 420 tot 360 mm hoog en 380 tot 280 mm breed; - kwart leien zijn 380 tot 320 mm hoog en 340 tot 250 mm breed; - achtste leien zijn 340 tot 280 mm hoog en 300 tot 230 mm breed; - twaalfde leien zijn 300 tot 240 mm hoog en 260 tot 200 mm breed; - zestiende leien zijn 260 tot 200 mm

nr. 4 | december 2011

Lei-afmeting Rijndekking

Directe Kosten

Indirecte Kosten

Totaal

Van 1/4 verlopend naar 1/8

178,45

30,34

208,79

Van 1/8 verlopend naar 1/12

184,26

31,32

215,58

260 x 210 mm

210,51

35,79

246,30

280 x 230 mm

213,04

36,22

249,26

300 x 250 mm

200,49

34,08

234,57

320 x 280 mm

188,38

32,02

220,40

hoog en 220 tot 170 mm breed; - tweeëndertigste leien zijn 220 tot 160 mm hoog en 180 tot 130 mm breed.

Ondergrond Nadat men alle leien van het dak heeft verwijderd, moet men het bestaande dakbeschot altijd controleren op stijfheid en de kwaliteit van de vernageling. Het is het raadzaam om het dakbeschot opnieuw te vernagelen. Als men voor de Rijndekking een nieuw dakbeschot moet aanbrengen, bestaat de voorkeur voor een liggend dakbeschot van arm geschaafde delen of rabatdelen van minimaal 32 mm dik en 225 mm breed.

Bij een helling onder de 30 graden mag men geen leien toepassen.

Leien in Rijndekking moet men met minimaal 3 koperen nagels per lei vastzetten. Op windgevoelige plaatsen moet men de leien met 4 koperen nagels vastzetten.

Bij een eiken dakbeschot kan men de leien beter met RVS nagels vastzetten.

Aandachtspunten Men mag de leien alleen aanvoeren, als

ze gekeurd zijn en voldoen aan de kwaliteit goed. Van de keuring en de groeve van herkomst moet een schriftelijk bewijs worden overlegd.

Om inrotting van het dakbeschot te voorkomen, moet men veel aandacht besteden aan het aanbrengen van het voetlood. Bij torens wordt dit steeds meer voetkoper. Bij voorkeur moet men het voetlood tussen de bebording werken en aan de binnenzijde vastzetten, zodat het lekwater niet onder, maar over het lood heen loopt! Een duivenlatje is ook toegestaan.

Men moet altijd het bestaande dakbeschot controleren op stijfheid en de kwaliteit van de vernageling. Rijndekking in Oudduitse dekking is niet onder alle omstandigheden waterdicht. Aan insnoeringen en aankappingen met een helling minder dan 35 graden moet men extra zorg besteden door leien met een scherpe borsthoek toe te passen.

Leien voor Oudduitse dekking moet men niet alleen op dikte sorteren, maar ook op hoogte aflopend per centimeter en op breedte.

Techniek

Waterdichting bij kelders (1) Vocht en zout kunnen veel schade aanrichten in kelders. Om ontstane schade te herstellen zijn diverse maatregelen nodig die afhangen van de situatie en op elkaar afgestemd moeten worden. Vervolgens kunnen alleen met goede saneerpleisters problemen in de toekomst voorkomen worden.

H

et is belangrijk om eerst goed de oorzaak van de vochtbelasting bij de kelder te bepalen.

Van buiten indringend vocht is hiervan veelal de oorzaak. Daarbij kan onderscheid gemaakt worden in: bodemvocht (niet drukkend water), opstuwend water en drukkend water. Als de oorzaak bekend is, kan de wijze van afdichting worden vastgesteld. Dit kan zowel aan de buiten- als aan de binnenkant, maar ook kan horizontale afdichting noodzakelijk zijn. Afdichting verhindert dat vocht kan indringen, maar legt de muur niet droog. Dit gebeurt wel met een saneerpleistersysteem. Dit systeem mag de droging zo min mogelijk vertragen en moet langdurig op vocht- en zouthoudende ondergronden stand houden.

Voor reparatie moet men voldoende reserve aan leien in de juiste grootte achterlaten.

Voorbeeld voor de berekening van de vervangingskosten Voor de opzet van de berekening van de vervangingskosten is het volgende voorbeeld gebruikt.

Een dakvlak van 10 meter lang en 25 meter breed aan de voet en 20 meter breed aan de nok, rechts een topgevel en links een hoekkeper. Dit levert de volgende berekening op: De leibedekking op het dakvlak is 10 m x 22,5 m = 225 m2 verlopend van 1/8 naar 1/12, het aanzetten van de dakvoet voor 25 m voetstenen van 1/8, het beëindigen bij de nok voor 20 m leien 1/12 met stroomlaag, het aansluiten tegen de topgevel voor 10 m eindorten verlopend van 1/8 naar 1/12 en tenslotte het aansluiten langs de hoekkeper voor 11,5 m beginorten verlopend van 1/8 naar 1/12.

Vervangingskosten Elk kostenbedrag is gedetailleerd berekend met alle directe uitvoeringskosten van arbeid en materiaal.

In de calculatie is uitgegaan van Oudduitse dekking, met de volgens de eisen aangebrachte Beginorten en Eindorten en een normale borsthoek.

De grootte van de leien kan variëren, afhankelijk van het dakvlak. In de calculatie is voor de grootte van de leien uitgegaan van een verloop in de hoogte van de leien van 1/4 (380 - 320 mm) naar 1/8 (340 - 280 mm) en van 1/8 (340 - 280 mm) naar 1/16 (300 - 240 mm).

De kosten zijn exclusief de aanzetten voet en aansluitingen bij nok, keper, topgevel en kilgoot, het steigerwerk, materieelgebruik, transportkosten, afkomende materialen afvoeren en stortkosten, het beschermen of afdekken van de aanliggende dakvlakken.

Het uurloon is zonder opslagen voor de bouwplaatskosten, algemene bedrijfskosten en winst en risico.

Alle complete calculaties van de vervangingskosten van de leien kan men op www.casadata.nl na het inloggen zien. Deze calculaties kan men dan ook meteen downloaden in Excel en eenvoudig aanpassen.

Het regionale kostenniveau betreft de regio Oost Gelderland (postcode 7000 - 7100). Op www.casadata.nl ziet men het kostenniveau van de eigen regio door het opgeven van de postcode.

Bij de indirecte kosten is gerekend met een toeslag op de directe kosten van 17%.

Dit toeslagpercentage bestaat uit 8% voor algemene bedrijfskosten, 5% voor winst en 3% voor risico.

Stap voor stap kan het saneren van keldermuren bestaan uit de volgende handelingen: -d e oude pleister verwijderen tot minimaal 80 cm boven de vocht- of uitbloeigrens en het metselwerk reinigen; - v oorbehandelen van de ondergrond met een spatlaag om de hechting met de afdichtlaag te verbeteren; -o neffen vlakken uitvlakken met een waterdichtingspleister met waterafstotende eigenschappen; - a anbrengen van een waterdichtings-

mortel tegen indringen van vocht. Bij binnentoepassing kan dit een cementgebonden mortel zijn, op buitenmuren een dikke bitumenlaag met scheuroverbruggende eigenschappen; - in het saneerpleistersysteem wordt een spatlaag met een dekking van circa 50 procent aangebracht; - aanbrengen van een saneerpleister in een of meerdere lagen, afhankelijk van de zout- of vochtbelasting; - afwerking met een dunne laag fijnkorrelige pleister. Ook mogelijk: diffusie-open verfsystemen voor buiten, zoals dispersiesilicaat- of siliconenharsverf, of voor binnen, zoals verf op kalkbasis.

In volgende nummers van RenovatieTotaal gaan we meer specifiek in op afdichting van keldermuren aan de binnen- en buitenzijde, mét saneerpleisters, horizontale afdichting tegen opstijgend vocht, én het aanbrengen van bitumenlagen aan de buitenzijde.

BASF levert PCI-tegellijmsystemen en bouwchemische producten voor onder andere kelderafdichtingen, zoals onderdelen uit de saneerpleistersystemen en bitumenhoudende afdichtingen.

Zie voor instructiefilms over kelderafdichting: www.basf-cc.nl/PCI

nr. 4 | december 2011

13

DE KORTSTE WEG NAAR DE BESTE OPDRACHTEN

Casius zoekt vakbedrijven voor het uitvoeren van particuliere opdrachten Uw voordelen: Klanten met

Ruime keuze uit passende opdrachten

serieuze bouw- en

Geen shoppers

verbouwplannen.

Maximaal 2 concurrenten Meer omzet met minder acquisitie Lage kosten en gezonde marges

Klant plaatst zijn opdracht bij Casius.

Erkend Vakwerk:

U bezoekt de

Casius werkt met vakbedrijven die voldoen aan de kwaliteitseisen van “Erkend Vakwerk�.

klant en neemt het werk op.

Minimaal 2 jaar ervaring Financieel en juridisch gezond Geen openstaande klachten

Klant ontvangt

Uw werk minimaal beoordeeld met cijfer 7

uw offerte en geeft opdracht.

Minimaal 80% aanbeveling van uw klanten

Klanten geven een beoordeling over uw werk.

Ook opdrachten ontvangen?

Surf naar:

www.casius.nl/vakman

Bel:

020-4638070

Toegangsbeheer Oplossing voor grote en complexe sleutelbeheersituaties

Het gemak van draadloos Draadloze sluitcomponenten zijn ideaal bij renovaties. Geen kabels trekken en grote vrijheid bij het toekennen van autorisaties. Met name voor grotere instellingen en organisaties met complex sleutelbeheer is draadloos toegangsbeheer vanuit de PC een interessante oplossing

“D

e gemeente Barneveld constateerde dat de sporthallen die op vrijdagavond werden verhuurd vaak ook in het weekeinde onrechtmatig werden gebruikt. Door de deuren te voorzien van onze elektronische sluitingen kon de gemeente een bepaalde tijd toekennen aan het gebruik van de sleutel. Buiten die tijd werkt de sleutel niet en is misbruik uitgesloten.”

Ronald Boon, commercieel manager van CESnederland schetst een voorbeeld van de toepassing van elektronische sluitsystemen. “Het sleutelbeheer kan in organisaties een ingewikkelde opgave zijn. Steeds wisselend personeel, veranderende autorisaties en het verliezen van sleutels maken het systeem onbetrouwbaar en duur. Met een vanuit de PC aan te sturen toegangs-

autorisatie zijn die problemen te voorkomen.”

De sleutel is uitgevoerd als transponderkaart, zoals een creditcard, als een sleutelhanger (tag) of een combinatie van een transponder met een conventionele sleutel. De beheerder regelt eenvoudig vanachter zijn bureau de autorisatie. ‘Wie’ mag ‘waar’ naar binnen en’ wanneer?’ is eenvoudig te regelen. Ook bij verlies verwijdert de beheerder de sleutel gemakkelijk uit het systeem.

Het monteren van de elektronische cilinders en beslag is eenvoudig en snel te realiseren. De draadloze communicatie vereist immers geen bekabeling door de deur, dus een forse besparing in geld en tijd. Via zogenaamde access points, komen de signalen op een PC netwerk. Cilinder en beslag zijn batterijgevoed en hebben een eigen geheugen. Dit betekent dat bij spanningsval de gebruikers de deuren gewoon kunnen blijven bedienen.

Familie

Na in 1840 te zijn opgericht, is CES tegenwoordig een van de toonaangevende fabrikanten van mechanische- en elektronische sluitsystemen. Als eerste onderneming in Duitsland begon CES in Velbert met de industriële productie van sleutels en cilinders. In 1857 nam Carl Eduard Schulte de onderneming over van zijn vader. Onder zijn naam verwierf CES nationale en internationale bekendheid als specialist voor betrouwbare beveiligingssystemen.

Tegenwoordig wordt de productportefeuille aangevuld met de twee dochter­ maatschappijen CESlocks en CEStronics. “Omdat we de productie geheel in eigen hand houden kunnen wij we kwaliteit garanderen,” zegt Ronald Boon, commercieel manager van CESnederland. Hoewel de elektronische systemen in opmars zijn blijft het bedrijf een belangrijk deel van haar omzet halen uit de mechanische sluitsystemen.

Ondanks dat het systeem draadloos is gaat dit zeker niet ten koste van de veiligheid.

De data tussen de sluitcomponenten en de access points worden “versleuteld” verzonden, zodat het systeem niet zomaar is te kraken. CES voert hierin drie systemen,’Omega Legic’, ‘Omega Active’en ‘Omega Mifare’

Maatwerk “Voor grote organisaties is het Omega Mifare systeem vaak een passende oplossing.

Omdat dit systeem een open protocol is, kunnen we de bestaande kaart voor meerdere toepassingen gebruiken.

Zo konden we de sleutelfunctie toevoegen aan de chipknip die bedrijfsleden gebruikten om af te rekenen in de kantine,” zegt Boon. “Geen dure sleutels maar aanhaken bij de bestaande situatie.”

Boon ziet de oplossingen van CES Nederland als een maatkostuum.

“Geen organisatie is hetzelfde daarom passen wij onze oplossing aan. Hoewel we de kleine klus niet schuwen, zijn we gespecialiseerd in grote organisaties. Waar anderen ophouden gaan wij door. Ons systeem is betrouwbaar en robuust. En kan gemakkelijk honderden sleutels beheren. Woningbouwcorporaties komen bij ons nadat zij constateerden de regie over het sleutelbeheer te verliezen. Bewoners die sleutels kwijtraken maken ongewild ook centrale toegangsdeuren en bergingen toegankelijk voor de vinder.

Wij adviseren dan bijvoorbeeld de buitenring, (de publieke ruimten) van deze gebouwen te voorzien van een elektronische oplossing. Hiermee blijft

de privacy van de bewoners gewaarborgd, maar kan bij verlies van een sleutel de code ervan uit het systeem worden gehaald. In de Care en Cure markt wordt ons Omega Active systeem regelmatig toegepast. Mensen in rolstoelen of met rollators hoeven namelijk geen sleutel te gebruiken. Op afstand herkent het systeem de gebruiker en wordt de deur geopend.”

Lange relatie

CES Nederland bereikt haar klanten onder andere via de IJzerwaren vakhandel. Een netwerk dat heel Nederland bestrijkt. Wij gaan regelmatig samen met hen naar de klant om zo een ‘best mogelijke oplossing’ te realiseren. We ondersteunen de klant met goede service en uitstekende feedback.

In het sleutelbeheer ga je een jarenlange relatie aan met elkaar. Vijftien jaar is geen uitzondering. Dan moet het vertrouwen groot zijn.”

De draadloze oplossing is in aanschaf duurder dan de mechanische. Pas op de langere termijn betaalt de investering zich terug in het gemak waarmee aanpassingen gemaakt kunnen worden. Het gemak van de installatie is bij veel renovaties een beslissende factor.

Boon: “Daarbij komt, hoe beter de klant zijn behoefte aan ons kenbaar maakt hoe beter onze oplossing is. We denken mee met de organisaties en zoeken gezamenlijk een passende oplossing.”

nr. 4 | december 2011

15

Restauratietechniek

Herstel van stalen ramen en deuren Tekst: Carla Debets Bouwtekst Foto’s: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Carla Debets

Kenmerkend voor stalen ramen en deuren is de slanke profilering. Door die slanke profilering laten deze kozijnen zich echter ook moeilijk vervangen door de huidige, geïsoleerde, dikkere profielen. Want dat doet meestal direct afbreuk aan het uiterlijk van het gebouw. Vaak denkt men dat stalen ramen en deuren niet meer te repareren zijn of niet meer leverbaar. Of dat deze kozijnen niet meer kunnen voldoen aan hedendaagse eisen. Wat zijn de mogelijkheden dan wel?

A

an het eind van de negentiende eeuw kwamen de eerste ramen en deuren op de markt van gewalste stalen profielen van vijf millimeter dik. Aanvankelijk werden deze nog in houten kozijnen geplaatst, maar later ontstonden er volledige stalen ramen en deuren. Het meest bekende profiel is het zogenoemde ‘stoeltjesprofiel’ ofwel het ‘economisch profielijzer’, zoals dat werd geleverd door de firma Braat in Delft. Daarnaast kwamen er ook T-profielen voor. Deze stalen ramen zijn toegepast tot het einde van de jaren zestig van de twintigste eeuw, daarna kwamen de kokerprofielen en meer recent de geïsoleerde kokerprofielen. Deze laatste zijn echter koud geplooid uit plaatstaal van 1,5 a 2 millimeter dik.

Schade aan stalen ramen en deuren doet zich vooral voor in de vorm van corrosie, kromtrekken en uitzakken.

Corrosie – ook wel roest – ontstaat door een combinatie van water en zuurstof die inwerkt op het ijzer. Dit kan zowel regen- als condenswater zijn. Corrosie ontstaat op plekken waar de verf is verdwenen (door slijtage of achterstallig onderhoud) of waar water langdurig in de constructie blijft staan, zodat het via haarscheurtjes in de verf het blanke ijzer kan bereiken.

Door corrosie zet het ijzer uit, soms wel tot zeven keer het oorspronkelijk volume. Als gevolg hiervan komt het

16

glas onder druk te staan en breekt.

Kromtrekken van onderdelen gebeurt eigenlijk alleen tijdens het bewerken van het staal. En uitzakken of scheefzakken van de draaiende delen komt vaak door slijtage van de scharnieren.

Vervorming van draaiende delen wordt voorkomen door juiste plaatsing van het glas.

Onderhoud Goed onderhoud biedt een goede bescherming tegen corrosie. Bij normaal gebruik gaat een goed geverfd raam lang mee. Onderhoud aan de verflaag, beglazingskit en stopverf zijn daarbij noodzakelijk. Zwakste schakel is vooral de kit; daarop zit een beperkte garantie. Maar ook in de stopverf kunnen barsten ontstaan waardoor water het staal kan bereiken. Regelmatige controle en bijhouden van de stopverf en de aansluiting glas-kitstaal is dus een eerste vereiste.

De aansluiting van het stalen raam op het muurwerk is eveneens een zwak punt. Het zo goed mogelijk droog houden van het muurwerk kan problemen voorkomen. Ook is het belangrijk regelmatig de scharnieren te oliën en aanwezige afvoergaatjes voor condens open te houden. ►Stalen ramen en deuren in alle soorten en maten, klaar om gestraald te worden.

Daarna kan men pas een beeld krijgen van de werkelijke schade.

nr. 4 | december 2011

Herstel Afhankelijk van de schade kunnen bij herstel de stijlen of dorpels vervangen worden, of alleen de doorgeroeste of te dun geworden delen worden uitgezaagd en nieuwe stukken worden ingelast. Hang- en sluitwerk kan eveneens worden gedemonteerd en gerepareerd of vervangen.

Het herstel kan ter plaatse gebeuren of in de werkplaats. Kleine reparaties voert men meestal ter plaatse uit. Voor grotere werkzaamheden, zoals stralen, worden de ramen of deuren uitgenomen en in een werkplaats hersteld.

Daarbij is het belangrijk vóór het uitnemen de oorspronkelijke afwerking

en kleuren zorgvuldig vast te leggen.

Bij herstel ter plaatse zijn de kosten meestal lager omdat er niet gesloopt hoeft te worden. Ook is het vaak mogelijk (een deel van) het oorspronkelijke glas te behouden. Daar staat tegenover dat er niet gestraald kan worden, maar moet worden geschuurd. Stelregel daarbij is: daar waar de schilder bij kan met zijn schuurpapier, kan hij ook bij met zijn kwast. Ofwel: moeilijk bereikbare plekken kunnen bij herstel ter plaatse niet worden behandeld. Ook lassen in het werk is niet eenvoudig.

Herstel in de werkplaats gebeurt onder ideale omstandigheden waardoor het

Restauratietechniek

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (voorheen RACM) in Amersfoort stelde vele technische brochures samen over diverse aspecten van restauratie.

RenovatieTotaal besteedt aandacht aan diverse restauratietechnieken, waarvoor medewerking van de Rijksdienst werd verkregen.

◄ Zonnestraal: een typerend gebouw mede door zijn slanke profilering in de stalen ramen.

▲ Links profiel van het oorspronkelijke Crittall-raam, rechts van het hedendaagse Crittall-raam.

Meer informatie: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Postbus 1600, 3800 BP Amersfoort, tel. 033 – 4217421, Info@cultureelerfgoed.nl en www.cultureelerfgoed.nl

▲ Links is het originele stalen raam hersteld, mét een achterzetraam; rechts een nieuwe aluminium uitvoering gebaseerd op het bestaande raam (DRU-fabriek, Ulft).

herstel kwalitatief beter is. In de werkplaats kan het staal beter worden behandeld: door de droge omstandigheden vindt geen insluiting van vocht in holle delen plaats. De kosten zullen echter hoger zijn, óók omdat meer onderdelen moeten worden gesloopt, zoals stucwerk en lekdorpels. En die moeten bovendien weer worden hersteld. Ter plaatse van de gesloopte ramen is bovendien een tijdelijke afdichting noodzakelijk.

Bij vervanging van onderdelen speelt een rol dat de oorspronkelijke twintigste-eeuwse profielen niet meer verkrijgbaar zijn. Soms hebben staalbedrijven nog een voorraad oud staal van

eerdere reparaties. Een bestaand profiel namaken uit losse onderdelen is vrijwel altijd mogelijk. Soms is het ook mogelijk een of meerdere ramen op te offeren om daarmee andere ramen te herstellen. Nieuwe profielen zijn ook mogelijk, maar wijken wel af van de oude; ze lijken wel wat op de vroegere stoeltjesprofielen.

Afwerking Door het stralen krijgt het staal een ruw oppervlak, waardoor de grondlaag beter hecht. Deze grondlaag bestaat tegenwoordig vaak uit een zinklaag: door schooperen, thermisch verzinken of het aanbrengen van een zinkcom◄ Hier is een waterafstotende coating op de gevel aangebracht, waardoor vocht in de gevel zich ophoopte en de stalen ramen van binnenuit deed roesten.

◄ Verloren gegaan hang- en sluitwerk is soms niet meer te koop, maar soms nog wel na te maken. Op de achtergrond het origineel van De Vries Robbé & Co, op de voorgrond de kopie.

▲ Links het oorspronkelijke stoeltjesprofiel van de firma Braat, rechts het huidige stoeltjesprofiel.

pound. Na de zinklaag wordt het staal geverfd. De voorkeur gaat uit naar een combinatie van schooperen en verven volgens een duplexsysteem. Verven heeft bovendien het voordeel dat iedere gewenste kleur kan worden opgebracht.

Restaureren houdt in zoveel mogelijk oorspronkelijk materiaal te behouden.

Dit geldt ook voor het glas. Voor verzinken is het echter noodzakelijk dat het glas wordt verwijderd. Meestal is het onmogelijk dit glas er heel uit te krijgen of weer heel in te zetten.

Het glas wordt tegenwoordig met dubbelzijdig tape of kit in het raam geplaatst en daarna met stopverf vastgezet. Bij traditionele stopverf moet de lijnolie verdwijnen bij het uitharden.

Deze olie kan niet in het staal trekken (zoals bij hout) maar moet door verdamping uittreden. Echter: door verf wordt dit onmogelijk. In plaats van stopverf gebruikte men vroeger een kopersulfaathoudende kit. Deze hardde snel uit, maar werd groen. Nu is er een grijze kit op basis van polysiloxanen (siliconen) die wel in RAL-kleuren verkrijgbaar is, maar alleen in grote hoeveelheden. Deze kit is echter overschilderbaar.

Isolatie(-glas) De vroegere staalprofielen zijn niet geschikt voor het plaatsen van dubbelglas: de flens heeft onvoldoende hoogte om de afstandhouder in dubbel glas onzichtbaar te maken. Glasfabrikanten eisen ook meestal een aanslag van tenminste 16 millimeter, en deze is maar 13 millimeter. Inzetstukken of een grotere kitrand kunnen dit probleem oplossen, maar daardoor wijzigt wel het slanke aanzicht.

Vergunning en subsidie Bij het restaureren van stalen ramen of deuren is er meestal sprake van een ingreep die als een wijziging van het monument moet worden aangemerkt.

Voor het wijzigen van een monument is op grond van artikel 11 van de Monumentenwet 1988 een vergunning vereist.

Het herstel van stalen ramen en deuren wordt in beginsel aangemerkt als een subsidiabele werkzaamheid in het kader van het Besluit rijkssubsidiëring instandhouding monumenten

Speciale profielen voor dubbel glas worden afgeraden omdat ook hiermee de traditionele detaillering van stalen ramen verdwijnt. Als alternatief is gelaagd glas met een warmtewerende coating de beste optie.

De traditionele profielen zijn niet geïsoleerd. Dit hoeft echter geen nadeel te zijn: de oppervlakte van het staal ten opzichte van het glas is te verwaarlozen als het gaat om energieverlies. Bij normaal gebruik van de binnenruimte valt ook de hoeveelheid condens op het profiel mee. Bij goed onderhoud van het staal heeft condens bovendien geen invloed. Bij restauratie wordt vaak een kierdichting aangebracht. Bij nieuwe stoeltjesprofielen zou dat niet nodig moeten zijn; de afsluiting gebeurt daar immers door knellen.

Meer informatie: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Techniekbrochure 48.

Stalen ramen en deuren (2008)

nr. 4 | december 2011

17

«Perfekte bescherming voor uw vloer» Permafix Floorguard afdekvlies

Permapack AG CH-9401 Rorschach Reitbahnstrasse 51 Tel. +31 416 820 248 Fax +31 416 854 858 www.permafix.nl

10865_Floorguard_Inserat_Messefuehrer_NL_FR.indd 1

4.3.2011 13:35:17 Uhr

Bouwkosten

Renovatiekosten waterdicht maken kelders, wanden en vloeren Informatie: Ed de Rechteren van Hemert Multiconsultants edrecht@multiconsultants.nl www.nbi-online.nl

In betonnen kelders, wanden en vloeren treden vaak na een aantal jaren lekkages op, door allerlei oorzaken. Dan komt het moment waarop besloten wordt om de lekkages aan te pakken. Aan deze renovatiewerkzaamheden hangt vaak een ander prijskaartje dan aan normale ingrepen. Bovendien worden deze werkzaamheden in het algemeen uitbesteed aan een gespecialiseerd bedrijf. De kostengegevens zijn vermeld voor compleet uitgevoerde werkzaamheden. Alle kosten, zoals arbeidskosten, materiaalkosten en materieelkosten zijn opgenomen, exclusief staartkosten. Deze gegevens zijn een greep uit de werkzaamheden die worden vermeld in het onderzoeksrapport Kleine werken en bouwprijzen van het NBI.

Lekkage- en vochtplekken waterdicht maken Omschrijving

Eenheid

Kosten per eenheid (euro’s) Midden

Noord

Oost

Zuid

West

Kelders en wanden Losse delen verwijderen en injecteren met injectiehars. Oppervlakte schoonmaken

m

124,65

115,92

113,43

119,66

139,61

Losse delen verwijderen en injecteren met kunsthars. Oppervlakte schoonmaken

m

110,25

102,53

100,33

105,84

123,48

Scheuren schoonmaken en injecteren met kunsthars.

m

134,36

124,95

122,27

128,99

150,48

Binnenzijde bepleisteren met een vochtwerend middel.

m2

74,35

69,15

67,66

71,38

83,27

Binnenzijde injecteren met kunsthars en voorbehandelen met een vochtwerendmiddel.

m2

53,84

50,07

48,99

51,69

60,30

Buitenzijde uitgraven, kelderwand schoonmaken, vochtwerend middel met pleisterlaag of bitumineuze pleisterlaag tegen de kelderwand aanbrengen. Klederwand aanvullen met uitgraven grond.

m2

164,23

152,73

149,45

157,66

183,94

Reparatie van scheuren door injecteren met epoxyhars.

m

91,65

85,23

83,40

87,98

102,65

Ophakken betonvloer ter plaatse van scheur, ondergrond reinigen en vetvrij maken. Naad ophakken en onder druk injecteren met een waterdichte, krimpvrije kunstharsmortel.

m

114,35

106,35

104,06

109,78

128,07

Scheuren in de vloer ophakken, reinigen en vetvrij maken. Onder druk injecteren met sterk expanderend injectiemiddel op basis van polyurethaan.

m

136,58

127,02

124,29

131,12

152,97

Aangetast beton verwijderen en gaten dichtsmeren. Oppervlak glad en strak dichtschuren.

m

55,95

52,03

50,91

53,71

62,66

Aangetast beton verwijderen en wapening schoonmaken Voorzien van hechtmiddel en aanbrengen bekisting. Aanstorten met hoogwaardige reparatiemortel, glad en strak dichtschuren.

m

75,21

69,95

68,44

72,20

84,24

Vloeren

Funderingen

nr. 4 | december 2011

19

Nelskamp dakpannen voor alle toepassingen

Vakmanschap Gegarandeerd

el 2012 ns Gev e jd ti s on d D046 Bezoek otterdam Stan R in Ahoy

Een dakdekker mag zich pas een Dakmeester noemen als hij is aangesloten

DS-5,

bij de Stichting Dakmeester: een netwerk

de grootste keramische dakpan

van deskundigheid als het om daken gaat.

Een Dakmeester staat garant voor advies, goede service en perfecte oplossingen voor een probleemloos kwaliteitsdak.

U kunt rekenen op: • De zekerheid dat het dak voldoet aan de prestatie-eisen volgens het bouwbesluit • |Optimale verwerking van hoogwaardige producten • Garantie op product én arbeid

R-10

ideaal als keramische wandbekleding Ronde daken met de

F-15

www.dakmeester.nl

S-9

tegelpannen voor dak en gevel

Voorzie ook uw schuifdeuren van een DICTAMAT 50 schuifdeursluitoplossing en ervaar zelf het comfort en bedieningsgemak

    

Van alle markten thuis De woningbouw, de procesindustrie, kantoren, de scheepsbouw, de agrarische sector in alle soorten en maten, stadions… waar het gaat om de zakelijke markt is Pluimers Isolatie van alle markten thuis. En hebben wij in al die markten onze sporen meer dan verdiend. In Nederland maar zeker ook daarbuiten.

Wat wij op die zakelijke markt allemaal doen? Wat niet is een betere vraag. Spouwmuurisolatie, gevelisolatie, vloerisolatie (boven- en onderzijde), dakisolatie (boven- en binnenzijde)... noem maar op. Al dan niet afgewerkt met een coating.

Dat alles uiteraard altijd op basis van gedegen onderzoek en een daaruit voortvloeiend minstens zo gedegen en helemaal op elke specifieke situatie toegesneden isolatieadvies. Zodat u verzekerd bent van de isolatie die letterlijk en figuurlijk in alles is toegesneden op uw wensen, behoeften en omstandigheden.

www.pluimers.NL

TeL.: 0548 - 51 62 25

Volledig mechanisch sluitsysteem Eenvoudige montage, ook ideaal bij renovatie Betrouwbaar, geruisloos en instelbaar Als compleet systeem of in losse componenten Maximale schuifweg 1,5 m.

Ook ideaal voor toepassing in bijv. ziekenhuizen en verzorgingstehuizen.

Energieweg 11 8304 AJ Emmeloord T +31 (0)527 613456 F +31 (0)527 698420 E-mail: info@dictator.nl of bezoek onze website: www.dictator.nl

Hout

OudNieuw

▲ Het fabrieksmatig aflakken en beglazen scheelt planning, voorkomt faalkosten en zorgt voor de hoogst mogelijke eindkwaliteit. Dit betaalt zicht terug in minder onderhoud.

Laat het gevelelement de zorg van de timmerfabrikant zijn De timmerindustrie leverde traditioneel een halffabrikaat dat in de bouw nog verder afgewerkt en beglaasd moest worden. Met de introductie van afleverconcepten geveltimmerwerk is het mogelijk het hele gevelconcept bij de timmerfabriek onder te brengen. Tot en met toekomstig onderhoud.

Dat scheelt aannemer, opdrachtgever, maar ook de bewoner kopzorgen, faal- en onderhoudskosten.

D

e introductie van de afleverconcepten zoals vastgelegd in de BRL 0801, geeft veel duidelijkheid over taken en verantwoordelijkheden van opdrachtgever, aannemer, timmerfabrikant en schilder/ beglazer. In vier concepten neemt de verantwoordelijkheid van de timmerfabrikant bij het gevelelement steeds meer toe. En dat leidt tot verzekerde garanties zowel bij nieuwbouw als renovatie.

Halffabrikaat In NBvT Concept I Ievert de timmerfabriek een (half)product af op de bouw met een grondverfsysteem van twee lagen. Opslag, verwerking, beglazing en aflakken is de verantwoordelijkheid van de aannemer. Dit concept laat alleen (hard)hout van duurzaamheidsklasse A toe; naaldhout is uitgesloten.

Concept II - aannemer Bij NBvT Concept II (zowel loof- als naaldhout van duurzaamheidsklasse A of B) wordt het geheel afgeleverd met een voorlaksysteem van twee lagen grondverf en een voorlaklaag. De elementen kunnen zo een periode van achttien maanden in de bouw overbruggen, voordat de aannemer de laatste afwerklaag aanbrengt. Ook hier ligt de verantwoordelijkheid voor kwaliteit en afwerking bij de aannemer.

Concept III - timmerfabrikant Bij NBvT Concept III treedt de timmerfabrikant op als co-maker. Het gevelelement (loof- of naaldhout duurzaamheidsklasse A of B) wordt compleet beglaasd, afgelakt en onder verantwoordelijkheid van de timmerfabrikant geleverd en aangebracht. De timmerfabrikant behoudt de verantwoordelijkheid tot en met de oplevering voor de juiste kwaliteit en afwerking. Dit betekent voor de aannemer: geen opleveringsgebreken, faalkosten en nazorg. De timmerfabrikant draagt als onderaannemer de volledige verantwoordelijkheid voor zijn gevelproduct en geeft ook een complete garantie op het eindproduct.

Renovatie? III of IV! Het is niet voor niets dat juist dit laatste concept in veel renovatieprojecten wordt toegepast. De nieuwe kozijnen worden kant-en-klaar in de fabriek gefabriceerd, op specificaties van de opdrachtgever. Daarna is het een kwestie van oude kozijnen en ramen eruit, de nieuwe houten erin. De overlast voor de zittende bewoners wordt zo tot een minimum beperkt.

Concept IV is hetzelfde als III, zij het dat ook het toekomstig onderhoud bij de leverancier van het geveltimmerwerk wordt ondergebracht. Kans op faalkosten bij Concept III en IV zijn door fabricage van het element onder gecontroleerde omstandigheden in de fabriek minimaal. Er hoeft niet te worden gevreesd dat de verf als gevolg van klimatologische omstandigheden niet goed is gehecht, of dat de laagdikte niet overal gelijk is. Dat betekent dat het element bij montage de hoogst mogelijke kwaliteit heeft. En dat vertaalt zich niet alleen terug in lagere faalkosten, maar tijdens de levensduur ook in een veel langere onderhoudscyclus. En dat is de moeite waard bij een bouwdeel dat zeker vijftig jaar zijn functie in de gevel behoudt, daar waar aluminium en kunststof een levensduur van circa de helft van die periode hebben. Verder voordeel van hout in de renovatie is dat de karakteristieke details van gevels weer in ere hersteld kunnen worden. Het is ook niet voor niets dat oude binnensteden als Amsterdam hout in de gevel verkiezen boven andere materialen.

Op welke manieren kan hout worden toegepast in renovatieprojecten? Hoe kan hout worden behouden en worden onderhouden?

De NBvT (Nederlandse Bond van Timmerfabrikanten) geeft tips in elk nummer van RenovatieTotaal.

Foto’s: NwA architecten, Amsterdam

Aan de drukke centrumring van Middelburg zijn twee bestaande panden omgebouwd tot horecaruimte op de begane grond en twee appartementen op de verdiepingen erboven. De panden zijn gebouwd rond 1965 en sindsdien hebben er verschillende functies in gezeten; als laatste huisde er een boks- en sportschool in. Na enige tijd leegstand kocht de huidige eigenaar de twee panden en gaf NwA architecten uit Amsterdam de opdracht het pand om te bouwen voor de nieuwe functies én volledig te ‘pimpen’. In de nieuwe gevel die is opgebouwd uit een stalen draagstructuur met gemetselde penanten, is de vroegere parcelering behouden. De grote glasvlakken van circa 2 x 3 meter zijn gevat in hardhouten kozijnen die verdekt zijn gedetailleerd. Het hout is onafgewerkt zodat het in de loop der tijd vergrijst. In de gemetselde penanten van 365 mm diep zijn verlichtingsarmaturen opgenomen. Voor de appartementen op de verdieping zijn van het linkerpand de dakspanten behouden voor het nieuwe zinken dak; op het rechterpand is een compleet nieuwe kap gerealiseerd.

UITDAGING! Heeft u ook meegewerkt aan zo’n mooi voorbeeld van renoveren, restaureren, herbestemming, onderhoud, enzovoort? En het opgeleverde project is niet ouder dan 2010?

Laat het ons weten!

Mail een foto van vóór de aanpak en na de aanpak naar RenovatieTotaal (info@handelsuitgaven.nl) en wie weet staat uw project de volgende keer op deze plaats!

nr. 4 | december 2011

21

Bedrijf in beeld

Hulp bij bouw-en verbouwplannen woonconsument

Vakspecialisten gezocht... en gevonden Met een unieke formule zorgt het Amsterdamse bedrijf Casius ervoor dat particuliere opdrachtgevers in contact komen met professionele bouw- en klusbedrijven. Van aannemers tot hoveniers, installateurs tot stukadoors en architecten. Voor alle bouw- en verbouwwerkzaamheden in en rond de woning beschikt Casius over vakspecialisten die geheel vrijblijvend een offerte uitbrengen. De aanpak slaat aan. Het aantal aanvragen groeit en dus zoekt Casius nog meer bouwspecialisten.

A

lgehele verbouwingen en renovaties, het installeren van badkamer en toilet , het plaatsen van kozijnen, het aanbouwen of uitbouwen van woningen. Deze klussen staan hoog in de lijst van werkzaamheden die de professionals, aangesloten bij Casius voor hun klanten hebben uitgevoerd. Al meer dan tien jaar maakt Casius het voor particulieren mogelijk op een eenvoudige wijze vakspecialisten te benaderen voor klussen in en om het huis. Via de website van Casius is de juiste vakman voor de consument met slechts een paar muisklikken te bereiken. Na opgave van de gewenste dienst nemen maximaal drie aangesloten bedrijven contact op met de opdrachtgever. Deze kan vervolgens een keuze kan maken.

Dankzij het internet is de service snel, overzichtelijk en gemakkelijk toegankelijk. Toch is het niet de automatisering alleen die de formule zo sterk maakt. “Voor ons is telefonisch en persoonlijk contact van het grootste belang,” zegt Edwin van Rijnsoever, Operations Manager bij Casius. “Juist in het particuliere segment komt het er op aan dat we de klant met raad en daad bijstaan. Daarom maken we samen met de opdrachtgever een duidelijke omschrijving van de werkzaamheden.” “Vervolgens benaderen we maximaal drie van de bij ons aangesloten bedrijven,” voegt Account Manager Guido Huizenga toe. “Bedrijven die voortkomen uit een strenge selectie.

Representatieve bedrijven die een kwaliteitsproduct leveren waarin wij ver-

Landelijk netwerk van vakspecialisten Casius Nederland komt van origine uit België en is al sinds 2000 actief in Nederland.

Casius ontsluit een netwerk van vakmensen voor particuliere opdrachtgevers. Het bedrijf maakt een snelle verbinding tussen de vraag van de klant om professionele hulp bij klussen en de vakspecialisten in de regio die dit werk kunnen aanbieden.

Hoewel het plan was eerst in een regio te beginnen bleek al snel dat er grote behoefte was aan een landelijk dekkend netwerk. Binnen een paar jaar is dat gerealiseerd.

Vakspecialisten verbinden zich steeds voor een gering bedrag voor de periode van een jaar aan het dienstenpakket van Casius. Al naargelang hun expertise krijgen ze gegevens van opdrachten binnen een overeengekomen regio doorgestuurd. Aan elke opdracht verbindt Casius maximaal drie professionals. De opdrachtgever bepaalt uiteindelijk wie de opdracht gaat uitvoeren.

Onder een Belgische holding vallen onder andere Casius Belgie BVBA en Casius Nederland BV. Sinds 2010 is ook Installatiedienst Nederland BV binnen deze holding actief. Onder de naam Montagedienst wordt samengewerkt met diverse partijen, waaronder Karwei, voor montage- en installatiediensten. Klanten kunnen bij een aangekocht product in winkel of webshop de montage bestellen tegen vaste installatieprijzen en -voorwaarden.

Van Rijnsoever: “Kortom, zowel voor vakspecialisten en klanten, bieden wij ideale diensten.”

trouwen hebben. Vervolgens is het aan de particulier om al dan niet het vervolgtraject in te gaan. Dit offertetraject kost de particulier niets, maar hij krijgt wel de kans het werk professioneel te laten uitvoeren.

Wij vragen de opdrachtgever achteraf nog eens hoe de uitvoering van de opdracht is bevallen. Met deze feedback geven wij de bij ons aangesloten bedrijven dan weer gelegenheid om hun dienstverlening nog verder aan te scherpen.” Van Rijnsoever: “Daarmee is de aanpak heel anders dan bijvoorbeeld die van bied- en veilingsites waar de laagste prijs het enige argument lijkt om de klus aan iemand te gunnen.

We merken dat de werkwijze van Casius aanslaat. Al jaren ervaren we een gestage groei in offerte aanvragen.

Steeds meer mensen weten de weg te vinden naar onze website.”

Screening Van Rijnsoever: “De screening van de deelnemende bedrijven is intensief.

Allereerst moet het deelnemende bedrijf aantoonbare ervaring hebben in het segment waarin het haar diensten aanbiedt.

We vragen om een tiental referenties van recent uitgevoerde projecten. We bellen deze referenties na en krijgen zo een goed beeld van de kwaliteiten van het bedrijf. Verder dient een nieuwe partner minimaal twee jaar ingeschreven te staan bij de Kamer van Koophandel.

Een persoonlijk bezoek maakt eveneens onderdeel uit van de standaard aanmeldingsprocedure. Een andere, heel belangrijke factor in dit segment van onze dienst is dat je de wensen van de particuliere opdrachtgever weet te vertalen naar de vakman. Want communicatie met de opdrachtgever is nu

eenmaal de belangrijkste voorwaarde voor een uitstekend eindresultaat.”

Eenmaal ingeschreven gaat het bedrijf een samenwerkingsverband aan voor een jaar. De vakman kan rekenen op een gestage stroom aan opdrachten die via Casius binnenkomt. Het staat het bedrijf vrij om, in overleg met de opdrachtgever, persoonlijk langs te gaan of op basis van telefonisch contact een offerte uit te brengen. Huizenga: “We begeleiden de aangesloten bedrijven intensief. Het is geen nummer in onze kaartenbak. We bellen de bedrijven regelmatig, om ervaring uit te wisselen. Als het bedrijf bijvoorbeeld met grote regelmaat niet wordt verkozen boven de anderen, kijken we aan de hand van de feedback die we ontvangen van opdrachtgevers nog eens naar zijn manier van acquireren en geven we advies en tips hoe meer te halen uit onze verbintenis.”

Aangesloten bedrijven gebruiken de werken die Casius aanbiedt veelal als aanvulling op hun eigen werkzaamheden. Er zijn ook bedrijven die de service van Casius gebruiken voor het werven van opdrachten uit een ander werkgebied of juist een specifiek werkgebied uitsluiten.”

Groei Casius is nog lang niet uitgegroeid.

Daarom is het bedrijf nog steeds op zoek naar participanten. Nieuwe mogelijkheden dienen zich aan. De samenwerking met Eigen Huis & Tuin en diverse klusprogramma’s op tv vergroot de vraag bij de consument naar de professionals van Casius. “Daarnaast hebben we bijvoorbeeld De Klusservice die we de klanten van Praxis bieden, waarbij de vakmensen van Casius tegen vastgestelde tarieven helpen bij het installeren van bepaalde producten of bij verbouwingen,” zegt Van Rijnsoever.

nr. 4 | december 2011

23

Productoverzicht Vloerverwarming met 20 mm opbouwhoogte Vloerverwarming VarioKomp van Variotherm heeft slechts 20 mm opbouwhoogte. Vooral in renovatiewoningen met een veelal lagere verdiepingshoogte, komt zo’n lage opbouwhoogte goed van pas.

De geringe opbouwhoogte is mogelijk door de nieuwe Variomodulebuis: een buis met vijf lagen met een buitendiameter van 11,6 mm en 1,5 mm buiswanddikte.

Deze buis garandeert minimale buisweerstandsverliezen en is 100 procent diffuusdicht. De nieuwe Kompaktplaat daarbij heeft slechts een hoogte van 18 mm en bestaat uit een Fermacell gipsvezelplaat. Dankzij de noppen in de plaat zijn de Variomodulebuizen eenvoudig te leggen.

Tenslotte is er een nieuw Kompakt opvulmiddel waarmee de buizen optimaal worden omsloten. Dit garandeert tevens een optimaal thermisch vermogen. Het totale systeem is snel te realiseren: na een korte droogtijd van circa 5 uur bij slechts 10 garden Celsius is de vloer al weer begaanbaar.

Opvallend is ook de snelle opwarming en reactietijd van de VarioKomp vloer; de oppervlaktetemperatuur van deze vloer is hoger dan van een vloerverwarming met een zandcementdekvloer.

Technea, Leeuwarden, (058) 288 47 39, www.technea.nl

Schimmels bestrijden Woningcorporatie De Alliantie gebruikte de afgelopen jaren veel verschillende middelen om schimmels te bestrijden, maar de échte oplossing zat er nog steeds niet tussen. Tot nu, denkt de woningcorporatie. Men besloot in zee te gaan met Inducoat.

Telkens opnieuw moesten de bewoners van de woningen van woningcorporatie De Alliantie hun badkamers verven om de wanden wit te houden. De voorbehandeling daarvoor gebeurde met schimmelwerende producten

24

nr. 4 | december 2011

zoals chloor, dat niet prettig is in het gebruik, stankoverlast veroorzaakt en niet écht milieuvriendelijk is. Vanuit dat oogpunt is de woningbouwvereniging op zoek gegaan naar een duurzame en milieuvriendelijke oplossing.

Over de toepassing van de producten van Inducoat is de woningeigenaar erg tevreden. Men heeft de producten getest en vervolgens in de badkamers toegepast. Het oordeel is positief, ook van de bewoners. Behalve dat de schimmels langdurig wegblijven zijn de producten van Inducoat ook reukarm en milieuvriendelijk. Tegen geringe kosten verstrekt de woningbouwvereniging speciale dozen aan de bewoners met producten waarmee de bewoners zelf aan de slag kunnen.

Inducoat BV, Amersfoort, [033) 456 23 94, www.inducoat.com

afgemonteerd, elektra-installatie, enzovoort. Daarbij plaatst het bedrijf de complete bergingen zelf, op de fundering, eventueel met een torenkraan over de woonblokken heen, en met gecertificeerde hijsmiddelen.

De bergingen zijn in vele soorten, maten en kleuren leverbaar. Afwerkingsmogelijkheden zijn bijvoorbeeld LinnWood ClearChoice rabatdelen of verticale latten, met Eternit sidings, met Woodrock bekleding, met metselwerk of met stucwerk. De bergingen hebben tevens het Certificaat Politie Keurmerk Veilig Wonen.

Linnea Bouwsystemen, Schagen, (0224) 290 113, www.linea.nl

Onderhoud en herstel beton Concreet betonherstel is specialist in het onderhouden en verbeteren van betonconstructies. Denk daarbij aan het handmatig repareren van beton maar ook aan structurele versterking van betonconstructies. Daarnaast brengt het bedrijf onder andere ook antislipsystemen voor balkons en galerijen aan.

Compleet voorgemonteerde bergingen Vooral als er gerenoveerd moet worden waarbij bewoners in hun woning blijven, is snelheid geboden. Ook bij het (her) plaatsen van een berging. Linnea – producent van volledig in de fabriek voorgemonteerde bergingen – kan uitkomst bieden.

Behalve de woning zelf, kan het bij renovatie ook noodzakelijk zijn de berging aan te pakken. En soms is deze zo slecht dat het eenvoudiger is de oude berging te slopen en deze te vervangen door een compleet nieuwe berging. Linnea levert de EcoTrendline Berging: een berging die helemaal compleet als unit wordt geplaatst, mét alle voorzieningen zoals epdm dakbedekking, deuren en kozijnen, beglaasd en afgeschilderd, alle deurbeslag

Beton kan op alle mogelijke manieren schade hebben opgelopen en het is dan ook belangrijk om een specialist hiervoor in te schakelen. Dit geldt zowel voor het onderzoek naar de oorzaak van de schade als voor het aanbieden van een oplossing of eventuele alternatieven, als voor het mogelijke daadwerkelijke herstel daarna.

Concreet betonherstel levert een groot aantal diensten om woning- of utiliteitsbouw weer up to date te maken.

Zowel betonrenovatie als injecteren gebeurt onder KOMO-garantie, zoals het dichten van scheuren en grindnesten, dichten van lekkages en constructief verlijmen, het coaten van betonconstructies en betonschilderwerk. Ook kelderafdichtingen en/of –vochtwerking maken deel uit van het dienstenpakket, evenals de aanpak van galerijen en zwembaden.

Concreet betonherstel, Vaassen, (0578) 57 00 30, www.concreetbetonherstel.nl

Lichtgewicht oplossing voor gevelverfraaiing Met de gevelelementen van TecLite is het mogelijk de buitengevel(s) van een bestaand gebouw eenvoudig en snel te verfraaien. Zoals met deurranden, kolommen, hoekblokken, randen en hoofden of hoekstenen van vensters.

Met TecLite elementen worden accenten aan een gebouw toegevoegd, die zorgen voor een karakteristiek uiterlijk van het gebouw. De elementen lijken op natuursteen, maar bestaan uit een kalkzandsteencomposiet van cement versterkt met glasvezels. Daardoor zijn de gevelelementen licht van gewicht, zeker ook in vergelijking met traditionele gegoten elementen van gegoten steen of natuursteen. De versterking met glasvezels zorgt voor een hoge trek- en buigsterkte.

Het lichte gewicht maakt toepassing van TecLite mogelijk in bouw- en renovatieprojecten waarbij het gewicht van de componenten van uiterst belang is, bijvoorbeeld in verband met de bestaande fundering. Ter illustratie: het gewicht van een holle dorpel TecLite CY01 van 890 mm lang is slechts 10 kg. Door dit lichte gewicht zijn de producten ook arbotechnisch aantrekkelijker.

TecLite is een gladde uitvoering van het grovere Haddonstone en leverbaar in drie standaardkleuren, namelijk wit, geel en terracotta, maar op verzoek ook in iedere gewenste RAL-kleur.

Rogier Janboers (importeur), Waalre, (040) 22 15 308, www.haddonstone.nl

Droogtoiletten voor renovaties Als bewoners door renovatie van hun toilet en/of Metselbedrijf Gebr. van der Heijdengeen BV badkamer gebruik meer kunnen maken van hun toilet, is dat lastig.

Toilet Service Twente verhuurt droogtoiletten, maar ook douchecabines of – containers.

Metselbedrijf Gebr.

Heijden BV Als bij woningrenovatie ook van hetder interieur wordt aangepakt, gaat het meestal om vernieuwing van keuken, badkamer en toilet. Wanneer bewoners dan in hun

Vervangen van verzakte betonvloeren is een kostbare zaak: de vloer/ het pand moet ontruimd worden en sloop en vervanging kosten tijd. Een alternatief is om de vloer te laten liften, met celbeton.

Verzakking van betonvloeren komt bijvoorbeeld voor bij aanbouwen bij woningen, maar ook bij bedrijfshallen.

Oorzaak is meestal een onstabiele ondergrond. De vloer aan de bovenzijde weer waterpas maken kan door er een nieuwe (beton)laag op te storten, maar daardoor wordt het vloerpakket nog zwaarder. In plaats van de vloer te vervangen of op te hogen, kan deze ook gelift worden: door het injecteren met celbeton. Fagro Celbetoninjectie voert dergelijke werkzaamheden uit. Vooral in bijvoorbeeld (grote) distributiecentra of opslag- en productiehallen is het vervangen van een vloer niet gewenst: het betekent een enorm verlies aan productiviteit. Ontruiming is bij het liften van de vloer vaak niet nodig. Vóór het liften wordt eerst met behulp van lasers de verzakking op diverse plaatsen vastgesteld. Vervolgens worden er gaten geboord voor de injectie van de celbeton. Dit levert snel weer een belastbare vloer op en er ontstaat geen bouwafval. Het celbeton heeft een draagvermogen van circa 400 ton per vierkante meter. Celbeton is bovendien milieuvriendelijk en volledig recyclebaar. Fagro geeft een levenslange garantie op het celbeton.

Toilet Service Twente, Hengelo, (074) 27 77 80, www.toiletservicetwente.nl

Vloercoating met geringe geurbelasting Sigma Coatings introduceert een tweecomponenten vloercoating die eenvoudig te verwerken is en die snel droogt, ook bij lage temperaturen. De geur veroorzaakt geen overlast voor bewoner én verwerker.

Galerijen en entrees bijvoorbeeld zijn met de sneldrogende vloercoating al na twee tot drie uur weer beloopbaar en overschilderbaar. Bovendien veroorzaakt de geur geen overlast voor bewoner én verwerker. De hoogglanzende Sigma Coltura Rapid Coating 2K Gloss is goed reinigbaar, slijtvast en verkrijgbaar in 12 RAL-kleuren.

De nieuwe coating van Sigma is toepasbaar op beton, zandcement en reeds gecoate vloeren.

De coating is met een half uur tot een uur kleefvrij.

Daarnaast is het materiaal oplosmiddelarm en kan dus ook binnen worden toegepast. Applicatie kan, afhankelijk van de ondergrond, in een enkele of dubbele laag met een verfroller of plakspaan. De coating is instrooibaar met een laag filtergrind van 0,2 – 0,8 mm en is eenvoudig na te rollen.

Fagro Celbetoninjectie, Lemmer, (0514) 53 31 74, www.vloerliften.nl

Vier nieuwe hogedrukreinigers Makita introduceert vier hogedrukreinigers die geschikt zijn voor diverse toepassingen van zowel professionals als particulieren. Voor elk soort reinigingswerk, variërend van zwaar schoonmaakwerk tot het afspuiten van tuinmeubilair, is een hogedrukreiniger leverbaar.

Voor een lange levensduur hebben alle modellen een aluminium of messing pomphuis en RVS-plunjers. De wateropbrengst varieert van 370 tot 500 liter/uur en de maximale werkdruk loopt op van 100 tot 140 bar.

- De Makita HW140 is de krachtigste reiniger, speciaal geschikt voor het dagelijks snel reinigen van grote oppervlakten. De maximale wateropbrengst is 500 liter per uur en de machine heeft een gewapende waterslang van 10 meter en twee tanks voor reinigingsmiddelen.

Deze reiniger weegt 26,2 kg;

Sigma Coatings Technisch Centrum, Uithoorn, (0297) 54 18 89, www.sigma.nl

Raamdorpelelementen BV

Kijk voor een razendsnelle offerte op www.HeBlad.com

•

Elke kozijnmaat leverbaar

•

12 kleuren en 10 modellen

•

Levering 1 tot 4 weken

•

Geleverd in stalen bakken en rekken

•

Eenvoudig en snel te plaatsen

HeBlad Raamdorpelelementen BV - T 0497 - 36.07.91 - F 0497 - 38.09.71 - info@HeBlad.com RDE okt2010.indd 1

Het liften van verzakte vloeren

woning blijven, is de overlast groot. De droogtoiletten die Toilet Service Twente verhuurt, bieden een eenvoudige oplossing, waardoor bewoners bijvoorbeeld ook geen toilet hoeven te delen met hun buren. De droogtoiletten hebben geen aansluiting op de riolering nodig en zijn compact: de afmetingen bedragen 67 x 38 x 39 centimeter (l x b x h). Voor senioren is ook een extra hoge uitvoering leverbaar van 47 centimeter hoog en het is ook mogelijk de toiletten te laten plaatsen inclusief beugels om het toilet heen. In de verhuur is inbegrepen dat de toiletten wekelijks worden geledigd en grondig worden gereinigd.

Toilet Service Twente levert ook mobiele toiletcabines voor op de bouwplaats, waarvoor eveneens geldt dat deze wekelijks worden geledigd en grondig gereinigd.

30-9-2010 14:29:31

Activiteiten die Balm uitvoert:

De opdrachtgevers van Balm zijn divers:

• • • • • • •

• • • • • • • • • •

Betonreparatie Betonspuiten Constructieve Injectie Injectie waterdichting Grond Injectie Conserveren Vloerondersteunen (Kwaaitaal - Manta) • Isolatie kruipruimtes • Lijmwapening

Rijkswaterstaat Spoorwegen Gemeente Industrie en Petrochemische industrie Waterschappen Aannemers Vastgoedbeheerders Woningbouwverenigingen/-Coöperaties Verenigingen van eigenaren Particulieren

Postbus 345 4130 EH Vianen Tel: 0347-374174 Fax: 0347-370464 Email info@balmbv.nl Internet www.balmbv.nl

nr. 4 | december 2011

25

Productoverzicht - Voor regelmatig schoonmaken van oppervlakken als stoepen, terrassen en muren is de Makita HW121 (foto). Inclusief de 8 meter waterslang weegt deze machine 14,7 kg; - De Makita HW111 is lichtgewicht en vooral geschikt voor bijvoorbeeld balkons. Met een maximale wateropbrengst van 370 liter per uur en een waterslang van 5,5 meter weegt deze machine 7,4 kg; - Met slechts 4,4 kg is de HW102 de lichtste uitvoering en geschikt voor hetzelfde werk als de HW111. De waterslang is 5 meter lang en de reiniger heeft een maximale wateropbrengst van 360 liter per uur.

Makita Nederland BV, Eindhoven, (040) 206 40 40, www.makita.nl

Droge werkplek voor schilders Voor eenvoudige klussen aan de gevel is het vaak een kostbare zaak om complete afgeschermde steigers te plaatsen. RainRoof platen kunnen uitkomst bieden.

RainRoof platen zijn kunststof afschermplaten die schilders en andere onderhoudsmensen tijdelijk een dak boven hun hoofd bieden. De platen zijn 85 cm breed en 115 m lang en worden vastgeklemd onder de rand van de dakgoot en de gootbeugels. Hierdoor ontstaat een afdak van 1 meter. De weerbestendige platen zijn onderling

Galerijverhoging Q-netics galerijverhogingen en balkonverhogingen worden geplaatst om een betere toegankelijkheid naar de woning te creëren en om huidige galerij- en balkonvloeren te verfraaien.

De verhogingen bestaan uit opmaatgemaakte panelen die op verstelbare steunen staan, waardoor ze in iedere gewenste breedte en hoogte gelegd kunnen worden.

De galerijverhogingen zijn opgebouwd uit glasvezelversterkte panelen, die rusten op aluminiumliggers met traploos instelbare kunststof schroefvijzels.

•D e materialen zijn getest op de brandveiligheid en voldoen aan de gestelde norm Bfl en S1.

•D oor de aluminium onderconstructie en glasvezelversterkte panelen is de verhoging modulair in opbouw, uitermate stabiel en lichtgewicht met 20kg/m2.

•D e gebruikte materialen zijn duurzaam, onderhoudsvrij en door de manier van montage is de constructie geluiddempend.

•D e kleur van de galerijverhoging is standaard RAL 7040, maar kan eventueel klantspecifiek worden aangepast.

•H et oppervlak van de panelen heeft een goede antislip door de fijne korrelstructuur en een goede drainagecapaciteit door de kleine openingen tussen de onderlinge lamellen, waardoor er geen water op blijft staan.

De afwerking van de galerijverhoging wordt aan de bestaande situatie en op klantspecificaties zoals o.a. RVS kantlijsten en HWA-deksels aangepast.

De montage van de galerijverhoging wordt door Q-netics verzorgd en de galerijverhoging kan op de bestaande vloeren worden geplaatst. Tijdens de montage zijn de woningen toegankelijk voor de bewoners.

Hoge neut van gegoten composietsteen In de strijd tegen houtrot in kozijnen presenteert Holonite een onderdorpel met een hoge neut van gegoten composietsteen. Met een lengte van 15 cm is deze neut hoger dan de standaardneut.

Door de hoge neut is al het houtrot uit de kozijnstijl weg te nemen en kan worden volstaan met een gedeeltelijke renovatie in plaats van een volledige vervanging van het kozijn. De onderdorpels en hoge neuten zijn in diverse kleuren en texturen leverbaar.

Holonite levert de hoge neut compleet met een renovatiepakket, dat bestaat uit een boormal, een ontvettend reinigingsdoekje en een speciale tweecomponentenlijm.

Met de boormal bepaalt de aannemer eenvoudig de positie van de neut ten opzichte van de stijl. Nadat de rotte plek is uitgezaagd, kan de neut snel en zonder schroeven verlijmd worden aan de bestaande kopse kant van de stijlen. De korte uithardingstijd van de lijm zorgt ervoor dat de dorpel met hoge neuten eenvoudig en snel te verwerken is. Na het afschilderen is de renovatie van het kozijn klaar en is houtrot verleden tijd.

Neuten worden van oudsher vaak uitgevoerd in hetzelfde materiaal als de dorpel. Holonite levert de hoge neuten zowel in combinatie met een Premax of standaard onderdorpel als specifiek op maat. Voor grote renovatieprojecten zijn onderdorpels leverbaar die exact passen, volgens de maatvoering van het project.

Holonite, Tholen, (0166) 60 13 40, www.holonite.nl

Compacte steiger snel gebruiksklaar De TeleTower is een nieuwe compacte steiger die in slechts drie minuten gebruiksklaar is. Met een uiteindelijke werkhoogte van 4 meter en een staplatform van 140 x 70 cm is de steiger zeer geschikt voor renovatieprojecten.

koppelbaar én stapelbaar door middel van een opstaande V-groef. Belangrijk voordeel van de RainRoof platen is de tijdwinst, in vergelijking met het opzetten van een afschermtent of het aanbrengen van afdekzeilen. De platen zijn voorzien van twee handgrepen zodat ze eenvoudig te hanteren zijn en in een gootconstructie zijn aan te brengen. Windkracht 4 a 5 is voor de platen geen probleem; eventueel kunnen contragewichten op de platen aangebracht worden tegen het opwaaien.

Roll Roy presenteert de TeleTower-steiger in de Benelux.

Deze steiger bestaat uit twee compacte delen met onderdelen van hoogwaardig aluminium en is licht in gewicht. Er zijn geen losse onderdelen die dus ook niet verloren kunnen gaan.

Met het telescopische mechanisme zijn zeven platformhoogten te creëren van 33 tot 200 cm. De uiteindelijke werkhoogte is 4 meter. De TeleTower is snel te stabiliseren, door de ingebouwde waterpas op oneffen onder-

Voor verkoopadressen: www.rainroof.nl

ARTILAN PRODUCTEN: - werkbrugsysteem

DTS® DORPELS VOOR BUITENKOZIJNEN I n n o v a t i e v e

e n

d u u r z a m e

Triangelbrug® - snelbouw (rol) steigers - doorloopsysteem

d o r p e l s y s t e m e n

- afschermsysteem - dakrandbeveiliging

Al vaak gekopieerd. Nog nooit geëvenaard.

KIES VOOR HET ORIGINELE, KIES

- trussen (lichtbruggen) Naast onze standaard producten kunt u ook bij ons terecht

werkbrugsysteem triangelbrug®

m oge

l

keuringen & speciale con-

Het steigermateriaal van artilan voldoet o.a. aan de EN1004, EN12811, AI21 & is

DTS® Dorpels worden uit plaatmateriaal (2000x6000mm) vervaardigd waardoor bijna iedere houtzwaarte is te leveren.

Vervolgens worden de stroken geprofileerd net als uw houten stijlen, de frees is t.o.v. het materiaal in te stellen zodat de sponningsdiepte variabel op te geven is.

KEURMERK

VEILIG WONEN

leuning met hekje

KREUNEN KUNSTSTOFFEN B.V.

100%

POLITIE

GS gecertificeerd.

Deur-, glas- en paneelvakken zijn éénvoudig te combine-

ren mede dankzij de voorgeboorde, meegeleverde glaslatten en beglazingsblokjes.

Ook kunnen wij dorpel lengtes leveren à 6m t.b.v. uw voorraad, daarmee houdt u zelf uw levertijd in de hand!

Wij leveren o.a. dorpels voor binnen- en buiten- draaiende 100% recyclebaar en ons basismateriaal bestaat nu al uit meer dan 90% hoogwaardig hergebruikt kunststof. deuren, hefschuifpuien en draaikiep kozijnen.

T 0573 - 438410 F 0573 - 432609

DTS® is een geoctrooieerd product

26

aanpassingen, reparaties, structies (maatwerk).

ij k

30/6

voor :

minuten 0

nr. 4 | december 2011

E info@dts-dorpels.nl I www.dts-dorpels.nl

Tel: 076-5221160 | www.artilan.nl | info@artilan.nl

Douchegoot op maat Met de Viega Advantix Vario presenteert Viega een douchegoot die zich op de millimeter nauwkeurig laat inkorten. Deze mogelijkheid biedt met name uitkomst bij renovaties waar maatwerk binnen de bestaande inbouwomgeving gewenst is.

grond recht te zetten en de wielen te vergrendelen. Het staplatform van 140 x 70 cm is voorzien van een luik waardoor men eenvoudig en veilig de steiger in gebruik kan nemen. De steiger voldoet aan alle veiligheidseisen en is conform de Europese norm EN 1004.

Door het gepatenteerde ontwerp kan de steiger eenvoudig worden opgeslagen en in een kleine bedrijfswagen of stationwagen worden vervoerd. In opgevouwen stand kan de steiger bovendien eenvoudig verreden worden en in een (bouw)lift meegenomen worden. De TeleTower is een investering die snel is terugverdiend.

De douchegoot is slechts vier millimeter breed en het basiselement is 120 cm lang. De mogelijkheid het basiselement en het rooster op de millimeter nauwkeurig tot 30 cm op iedere gewenste lengte in te korten biedt de ontwerper van badkamers veel ontwerpvrijheid. De inloopvoeg is slechts 20 mm breed en het rooster is verkrijgbaar in hoogglans of een matte uitvoering. Na het tegelen is alleen nog een smalle afvoerspleet zichtbaar, die naar keuze aansluit op de gepolijste zijde van de tegel of een tegelstrip.

Het basiselement is van chemicaliënbestendig kunststof en is aan beide zijden open. Voor het afkorten wordt een

Renovatiegootsuk voor eenvoudig vervangen dakramen

Met het VELUX renovatiegootstuk kan het nieuwe dakraam op het oude inbouwniveau worden gemonteerd zonder concessies te doen aan de isolatiewaarden. De extra isolatiekraag in het renovatiegootstuk zorgt ervoor dat de isolatiewaarde van het dakraam op hetzelfde niveau (1,4 W/m2K) wordt gebracht als bij montage van een nieuw dakraam op het huidige inbouwniveau. Het nieuwe dakraam wordt op dezelfde hoogte in het dak gemonteerd als het oude dakraam. Daardoor hoeft ook de bestaande interieuraftimmering rondom het dakraam in de meeste gevallen niet te worden vervangen of aangepast. Dit bespaart niet alleen aanzienlijk in montagetijd, maar ook in geld.

Velux Nederland BV, De Meern, (030) 66 29 629, www.velux.nl/vervangen

■ ■ Betonreparatie Betonreparatie ■ ■ BetonBeton- bodem bodem

injectie injectie

■ Kunststofvloeren

■ Kunststofvloeren

■ Slijtlagen

■ Slijtlagen

■ Uitwendige

■ Spuitbeton Uitwendige ■

lijmwapening lijmwapening

HOOGEVEEN - HOLLAND ■ ■ Kelderafdichtingen Spuitbeton

T. 0528 - 277 377 E. info@kreeft.nl I. www.kreeft.nl

Hanenberg Materieel B.V, Nistelrode, (0412) 61 33 44, www.sherpaminiloaders.com

Eendaagse training aanhangerkraan

Roll Roy bv, Amsterdam, (020) 611 81 01, www.rollroy.com

Met het speciaal door VELUX ontwikkelde renovatiegootstuk is het één-op-één vervangen van een ouder dakraam door een nieuw VELUX dakraam in dezelfde maat nog eenvoudiger geworden.

ontwikkelt. Met één druk op het contactslot wordt in korte tijd druk opgebouwd in het systeem. Door zijn geringe breedte is de Sherpa 100 ECO inzetbaar in de smalste steegjes en gangpaden. Op de plek van de verbrandingsmotor zit nu een accupakket van 420 Ampère, waarmee probleemloos 8 uur is te werken.

Werkzaamheden die men voorheen nog met de hand volbracht, kunnen nu met de compacte Sherpa 100 ECO worden uitgevoerd zonder dat het lichaam zwaar wordt belast. Dit reduceert de kans op fysieke ongemakken! De combinatie van het bedieningsgemak, de veelzijdigheid en vooral de verhoogde werkefficiëntie maken van deze elektrische machine een ideale partner die een helpende hand kan bieden aan de beginnende vergrijzing in de bouwsector. Vele klanten vragen zich nu dan ook al hardop af hoe zij eigenlijk ooit zonder een dergelijke machine konden werken.

zaaghulp bijgeleverd. Bij het ontwerp van de nieuwe afvoer is veel aandacht besteed aan een betrouwbare en waterdichte afdichting van het gootprofiel. De eindkap is uitgevoerd met een dubbele afdichting. De vuilzeef kan eenvoudig worden uitgenomen en gereinigd.

Viega Nederland BV, Naarden, (035) 538 04 42, www.viega.nl

Arbeidsvriendelijke electro miniloader Hanenberg Materieel B.V., bekend als ontwikkelaar van arbeidsvriendelijk materieel presenteert met trots haar nieuwste aanwinst! Als eerste producent van miniloaders brengt Hanenberg Materieel B.V. een electro Sherpa 100 op de markt. Deze milieubewuste variant doet uiteraard niet onder voor een model met verbrandingsmotor.

De Sherpa 100 ECO is uitermate geschikt voor interne sloopwerkzaamheden of om werkzaamheden te verrichten in veestallen. Geluidsoverlast wordt namelijk geminimaliseerd en uitlaatgassen behoren ook tot het verleden. Deze 76 centimeter smalle mini-loader wordt aangedreven door een voorop gemonteerde 1,2 KW sterke electro motor die verbazingwekkend veel kracht

In de steeds specialistischer wordende hijsmarkt is de ‘aanhangerkraan’ een veelbesproken item. ‘Discussies wegnemen en gekwalificeerd personeel leveren’, meent het Almelose bedrijf All-up.

Voldoende aanleiding om samen met BLOM opleidingen in Hengelo een op maat gesneden training te ontwikkelen, afgesloten met het wettelijk verplichte certificaat.

De kranen die All-up op de markt brengt (Klaas Aluminium hijskranen) nemen zowel in aantal als in omvang steeds verder toe. Met name de aanhangerkraan (capaciteit minder dan 10 T/M) mag zich in een sterk stijgende belangstelling verheugen. Raymond Damhuis, directeur van All-up: ‘Als trendsetter in deze specialistische markt zijn we verplicht onze klanten een compleet pakket te bieden. We verkopen dus niet alleen een kraan, maar focussen ons ook op service en onderhoud en nu dus ook op veiligheid. Vandaar dat we met BLOM opleidingen een op maat gesneden training Veilig hijsen hebben ontwikkeld, specifiek voor de aluminium hijskranen. Aspecten die aan de orde komen zijn onder andere het veilig werken met de Glas Renovatie International BV kraan, het aanslaan van lasten en het werken met toebehoIN GLAS ren. Ook preventief onderhoud en het oplossen van kleine Dammekant 34 storingen passeren de 2411 CE Bodegraven revue.’

Telefoon: 0172 61 61 02 De theorie- en Fax: 0172 61 48 45 praktijkdag wordt info@krasseninglas.nl www.krasseninglas.nl afgesloten met een 5 jaar geldig certificaat.

De training is erkend door het ScholingsCementsluier & Krasverwijdering fonds Bouwbedrijf. van glasoppervlakten.

Glasexpertise en Glasrenovatie

nr. 4 | december 2011

27

Vooruitgang op het gebied van isolatie betekent zich ook laten inspireren door de natuur

ACTIS ISOLATIE MATERIAAL OP BASIS VAN HOUTVEZELS

RCS CARCASSONNE 380 986 265

Omdat hout een hoogwaardig natuurlijk isolatiemateriaal is, heeft ACTIS zich hierdoor laten inspireren bij de ontwikkeling van een assortiment milieuvriendelijke en uitstekende isolatiematerialen. De isolatiepanelen van ACTIS zijn gefabriceerd op basis van onbehandelde, gerecycleerde houtvezels en bieden door de combinatie van een hoge dichtheid en een hoge thermische inertie zowel ’s winters als ’s zomers maximale efficiëntie. De panelen zijn leverbaar in een flexibele en harde uitvoering en zijn daardoor geschikt voor allerlei toepassingen.

ACTIS, is een onderneming met een ISO 9001-kwaliteitscertificaat en een ISO 14001-milieucertificaat.

Certified company

Voor meer informatie kunt u contact openen met 06-46612360 of kunt u een e-mail sturen aan verkoop@actis-isolation.com Ook kunt u een bezoek brengen aan onze website www.actis-isolation.com

PEFC/10-31-2030 Promoting sustainable forests management