GWW-Totaal januari/februari 2013 by Nederlandse HandelsUitgaven BV

n j aargang 4 n nummer 1 n n j anuari 2013 n

REDMIJNWEG 2013: voorkomen is beter >> 11 dan…

Factor mens onderschat in bouwwereld >> 31

Hoogste trede PSO voor Sallandse Wegenbouw >> 36

Volgende ed itie: Thema Grondverzet

En verder >> 3 Gigantische beton stort voor Botlekbrug >> 5 Asfalt gemaakt bij lagere temperaturen bespaart energie >> 7 Hoog water te lijf met Vlotterkering >> 9 Crisis? What Crisis?

van beton-, sloop-, hei- en grondwerken, verkeerssystemen, markeringen, bruggenbouw, bestratingen, transport, milieu en GWW-aannemerij is op de beursvloer te vinden. Er zijn ook diverse activiteiten, zoals het Klein Transport Plein, een dagelijkse lezing van CROW en een presentatie

over social media. Tot slot is er een nieuw registratiesysteem voor bezoekers. In deze GWW-Totaal uiteraard weer volop aandacht voor deze vakbeurs.

>> 16 Infra Relatiedagen plattegrond & exposantenlijst >> 19 Acht pagina’s beursnieuws >> 33 Waarschuwingsplicht aannemer >> 35 MKB Infra nieuws

Lees verder op pagina 14

>> 38 Productinformatie

Weg wordt informatiedrager

www.gwwtotaal.nl

Echt innoveren betekent denken zonder tunnelvisie. Out of the box, zonder beperkingen en praktische bezwaren. Oog hebben voor slimme producten en technieken uit andere branches, die je op een nieuwe manier toepast. Zo werkt de unit innovatieafdeling van Heijmans Wegen aan de Smart Highway, een concept voor een veiliger en duurzamer infrastructuur. De beleving door de weggebruiker en de omgeving is uitgangspunt.

Lees verder op pagina 12

STORINGSVRIJ ZEER VOORDELIG

FORECO 30 JAAR

Innovatief in hout

TÜ

• 60.000 m2 voorraad • TwinWood damwand • Cloeziana palen • Naaldhout en robinia Online bestellen op www.forecowoodshop.nl

WWW.ROETFILTER.NL

Bezoek ons op standnr. 207 xylemwatersolutions.com/nl

Grasbeton type Meander Wel de signalering niet het geluid!

Morssinkhof Groep presenteert met trots dĂ¨ innovatie op het gebied van bermverharding. Onderzoek, uitgevoerd door Universiteit Twente, heeft bewezen dat het grasbetonblok type Meander een duidelijke signaleringsfunctie heeft, terwijl er een geluidsreductie van Âą 13 dB (A) wordt gerealiseerd ten opzichte van traditioneel grasbeton. Voor meer informatie verwelkomen wij u graag op onze stand (404) of kijk op www.morssinkhof-groep.nl Hardenberg - Hengelo - Malden

Morssinkhof, adv. GWW totaal 255x390.indd 1

09-01-13 10:58

Markt & Branche

Gigantische betonstort voor tweede pijler Botlekbrug Mebin leverde 16.000 m3 onderwaterbeton voor de bouw van de tweede pijler van de nieuwe Botlekbrug op de A15 bij Rotterdam. Een continuestort, die zes dagen lang, de klok rond, werd uitgevoerd door twee stortploegen. Het onderwaterbeton werd met twintig Mebin betonmixers aangevoerd vanuit twee betonmortelcentrales: Waalhaven en Europoort. De nieuwe Botlekbrug wordt de hoogste dubbele hefbrug van Europa en één van de grootste beweegbare bruggen ter wereld. De brug krijgt twee doorvaartopeningen van elk circa 90 meter breed en ligt circa 14 meter boven het water. De brug rust op drie pijlers. ‘Dit project van 180.000 m3 beton is qua hoeveelheid het grootste voor Mebin Rotterdam in de laatste jaren’, zegt Henk van Holten, vestigingsmanager bij Mebin Rotterdam. De eerste pijler van

13.500 m3 beton werd eerder dit jaar gestort. De tweede, tevens grootste pijler met een inhoud van 16.350 m3 beton, werd vorige week in aaneengesloten periode van zes maal 24 uur gestort. Daarbij werd een diepte overbrugd van -20 meter naar -3 meter onder water. De derde pijler met, evenals de eerste pijler, een inhoud van 13.500 m3 beton wordt begin volgend jaar gerealiseerd. Samen met John Laing, Strabag en Strukton vormt Balast Nedam

de bouwcombinatie A-Lanes, die als hoofdaannemer optreedt in dit omvangrijke project.

Continuïteit Door de filegevoeligheid rond de bouwlocatie ligt de stortcapaciteit op 120 m3 per uur. ‘Het stort mag nooit stilvallen. Dat is de grootste uitdaging’, aldus Henk van Holten. ‘De aanvoer van grondstoffen naar de twee betonmortelcentrales, de productie op de centrales en het transport naar de bouwplaats mag niet stagneren. De communicatie tussen alle schakels is hier van essentieel belang. Om uitval van de centrale te voorkomen is met de uitvoering afgesproken het storttempo met regelmaat te verlagen. Op dat moment wordt de centrale schoongespoeld en blijft de constante productie gegarandeerd. Mocht de centrale ondanks alle maatregelen toch stilvallen, dan is er een derde centrale stand-by beschikbaar. De optimale combinatie van communicatie, logistiek en technologie is de kracht van Mebin gebleken.’ De meer dan 16.000m3 betonmortel werden door vier betonpompen van Faber Beton uit Creil via 350 meter leidingen naar hun plek verpompt. Van Holten: ‘Het logistieke vraagstuk is complex. Maar de kwaliteit en de vloeibaarheid van het beton zijn van cruciaal belang. De betonmortel moet vloeibaar genoeg zijn om via 350 meter transportleiding en een giek met een einddoorsnede van 10 cm naar zijn plek te worden gebracht. Tijdens het hele proces worden steekproeven genomen om de kwaliteit van de betonmortel die uit de giek komt te bewaken.’ Volgens planning van Rijkswaterstaat moet de nieuwe Botlekbrug in 2015 klaar zijn.

IsoBouw neemt Polycel Gouda over IsoBouw Systems uit Someren heeft per 1 januari 2013 Polycel Gouda overgenomen. IsoBouw zal de activiteiten in Gouda beëindigen en de klanten vanuit haar eigen productiebedrijven te Wijchen, Someren en Oldenzaal gaan bedienen. Volgens eigenaar Peter van den Heuvel is IsoBouw de gewenste partner die de trouwe klanten van Polycel kan waarborgen dat de jarenlange relaties uitstekend kunnen worden voortgezet. Van den Heuvel is zeer verheugd over deze transactie: ‘Deze overname waarborgt de levering van goede producten en services aan onze trouwe klanten. IsoBouw is marktleider in het segment waar Polycel 50 jaar actief was. IsoBouw staat bekend om haar innovatieve producten en service-gerichtheid en daarom was de keuze voor een koper voor Polycel snel gemaakt. IsoBouw heeft veruit het grootste productassortiment

in de branche waaronder de unieke PowerKist en BioFoam. Daarmee heeft het de producten van vandaag en voor de toekomst. Een betere partner is er voor onze klanten niet te vinden.’ Algemeen Directeur Will Kemperman van IsoBouw is erg tevreden met een aankoop van het bedrijf in Gouda: ‘...De activiteiten van Polycel passen naadloos bij die van ons. Wij zullen er alles aan doen om de klanten van Polycel te behouden en er aan werken dat zij zich ook snel bij ons thuis zullen voelen.’

A DVERTEN TI E

www.vanbockrijckbeton.nl info@vanbockrijckbeton.nl

® ®Plaatsing vanaf de vrachtwagen in heel Nederland BETON BETON

Advert_GWW_125x95_2011.indd 1

Keerwanden • Silopanelen Betonwanden • Betonplinten Funderingsplinten • Maatwerk Tevens in Silex verkrijgbaar Lengtes tot 6 meter - Hoogtes tot 7 meter

Postbus 115 | NL-5340 AC Oss Tel. : 0412 - 69 50 50 | Fax : 0412 - 69 50 59

24/03/11 18:22

Crisis tussen de oren ‘Is er nu wel echt een crisis? Of valt het wel mee? En praten we elkaar maar wat aan, of worden we door bestuurders en media op dat spoor gezet? Als je er anders naar kijkt, dan is in onze wereld een wereld aan kansen’, aldus Ton Kneepkens in een opiniestuk in dit blad. In BouwTotaal lezen we een soortgelijke constatering in de column van fiscalist mr. Frank Kerkhof: ‘De dynamiek is volledig uit onze economie verdwenen. Door de crisis, zegt u. Doordat wij in de crisis geloven, zeg ik.’ ‘De factor mens is belangrijk’, merkt Kneepens nog op. Die opmerking wordt elders in dit blad volledig onderschreven in het artikel ‘Factor mens wordt onderschat in harde bouwwereld’. Alle gemaakte opmerkingen in de genoemde bijdragen zijn mij volledig uit het hart gegrepen. Omdat wij alom horen dat het crisis is, gaan we daar naar handelen. We beperken ons uitgavepatroon en uiteindelijk krijgen alle sectoren met teruglopende omzet te maken. Het effect versterkt zich vervolgens doordat werknemers in alle getroffen sectoren hun uitgaven beperken, omdat ze horen en lezen dat het minder gaat met hun bedrijf of branche. De grote vraag is natuurlijk hoe we het tij kunnen keren. Eén van de medicijnen kunnen de vele beurzen zijn voor de infrasector. Voorbeelden zijn de Infratech die medio januari plaatsvond in Rotterdam en waar de vorige GWW-Totaal veel aandacht aan heeft besteed. En dan de INFRA Relatiedagen in Hardenberg. Ook hier laat de GWW-sector immers zien wat we wel kunnen, in plaats van niet. Op de beursvloer voel je altijd een gezonde dynamiek, aangewakkerd door de talrijke innovaties en het aanstekelijke enthousiasme van de standhouders. Juist in deze moeilijke tijden moet je eigenlijk je gezicht laten zien op de vakbeurzen. Dat kan als standhouder zijn, of als bezoeker. Ook het vakblad GWW-Totaal laat zich niet onbetuigd. U treft in dit toonaangevende vakblad in de GWW-sector alle beursinformatie aan over de INFRA Relatiedagen Hardenberg. Hoezo crisis? Ing. Frank de Groot Hoofdredacteur

Schoon, veilig en efficiĂŤnt. Daarom Aspen. Met Aspen alkylaatbenzine wordt de schadelijke uitstoot van benzinemotoren 100 keer verminderd. Bovendien is Aspen 2 de optimale kant en klare mengsmering voor alle 2-takt benzinemotoren. Aspen 4 is geschikt voor alle 4-takt benzinemotoren. Gebruik Aspen alkylaatbenzine in de 5 liter jerrycan met de Fillpartner Autofiller. Zo tankt u damp- en knoeivrij en voldoet u aan alle wetgeving. Kijk voor verkooppunten: www.aspen-benelux.nl

Aspen is 99% schoner dan gewone benzine.

www.aspen-benelux.nl

Markt & Branche

Asfalt geproduceerd bij lagere temperaturen bespaart energie Op 11 december 2012 overhandigde Evert de Jong als voorzitter van de CROW werkgroep ‘asfalt geproduceerd bij lagere temperaturen’ aan Gerard van den Hengel, wethouder gemeente Barneveld, het eerste exemplaar van het rapport ‘Laagtemperatuurasfalt (LTA) voor een duurzame verharding’. Daarbij gaf De Jong aan dat niets meer in de weg staat om asfalt geproduceerd bij lagere temperaturen grootschalig toe te passen. Het is gewoon asfalt, maar er is minder energie nodig bij de productie.

Overhandiging van het eerste exemplaar van het rapport ‘Laagtemperatuurasfalt (LTA) voor een duurzame verharding’ door Evert de Jong (links) aan Gerard van den Hengel (rechts).

Verachtert Nederland BV neemt DCC Grabs over

De overhandiging vond plaats tijdens de Asfaltdag 2012 waar een toelichting op de achtergronden werd gegeven. Duidelijk werd gemaakt dat we in Nederland voorop liepen bij de ontwikkeling maar inmiddels zijn ingehaald door bijvoorbeeld de Verenigde Staten waar een kwart van de markt al bestaat uit asfalt geproduceerd bij lagere temperaturen. Ofwel: als we nu niet overstappen missen we de boot! Behalve aandacht voor energiebesparing bij productie kwamen ook andere innovatieve onderwerpen aan bod zoals reductie van verkeersgeluid, levensduurverlenging

van wegverhardingen, veiligheid en materiaalbesparing. De deelnemers aan de Asfaltdag 2012 kregen een exemplaar mee van de ‘Richtlijn Tweelaags ZOAB’ die vers van de pers rolde. In deze richtlijn zijn de meest recente inzichten over het tweelaags ZOAB opgenomen, inclusief een handreiking voor het opstellen van teksten voor contracten. Het rapport ‘Laagtemperatuurasfalt (LTA) voor een duurzame verharding’ (CROWpublicatie 319rt) is te bestellen op de CROW-website: www.crow.nl/publicaties.

Ruud van Leeuwen van DCC Grabs (links) en Robert van der Cruysen van Verachtert Nederland BV (rechts) heffen het glas op de goede samenwerking.

Verachtert Nederland BV uit ’s Hertogenbosch heeft met, het in Almere gevestigde, DCC Grabs overeenstemming bereikt over de overname van de bedrijfsactiviteiten vanaf 1 januari 2013. Met deze transactie versterkt Verachtert haar positie op het gebied van mechanische en elektro-hydraulische grijpers. De toevoeging van deze producten geeft Verachtert de mogelijkheid om een breder portfolio aan te bieden aan haar klanten in de grondverzet, op- & overslag, bagger- en recyclingbranche. Daarnaast kunnen nu ook andere segmenten zoals mijnbouw en steengroeven door Verachtert worden bediend. In 60 jaar heeft Verachtert zich ontwikkeld tot dé specialist in uitrustingsstukken voor graafmachines en wielladers. De producten als snelwissels, bakken, grijpers, scharen en hamers worMaurice van Sante, ING Economisch Bureau / Maurice.van.sante@ing.nl / Twitter: @mauricevansante den dagelijks intensief ingezet door een grote internationale klantenkring in de grond-, wegen waterbouw, sloopbranche, Orderboeken infrabouwers minder goed gevuld schrootverwerking, recycling, industrie In het derde kwartaal krompen de investeringen in Ontwikkeling vertrouwen Nederlandse infrabedrijven ten opzichte van B&U en overslag. Producten worden ook vaak infrastructuur met bijna 8% en ook in het tweede bedrijven 2000- oktober 2012 speciaal op klantwens ontworpen. kwartaal lag dit volume al veel lager dan in dezelfde DCC Grabs ontwikkelt en produceert periode een jaar eerder. Orderboeken zijn zowel grijpers voor de overslag-, bagger-, en in de gronden waterbouw als in de wegenbouw recyclingbranche. Sinds 2005 is DCC beduidend minder gevuld dan een jaar eerder. In Grabs actief onder leiding van Ruud januari 2012 had de gemiddelde infrabouwer nog van Leeuwen, een specialist die al sinds een werkvoorraad van bijna 6 maanden. In oktober 1978 actief is in de grijperbranche. was dit gedaald tot 5,3 maanden. Aannemers in de Hierdoor is precies bekend wat er in de grond- weg en waterbouw zijn dan ook een stuk markt leeft en wat er wordt gevraagd. pessimistischer geworden in de loop van 2012, maar Productontwikkeling gebeurt dus vanuit nog steeds niet zo somber als de B&U sector. de praktijk. Dit resulteert in gunstige Extra bezuinigingen zetten omzet infra exploitatiekosten als gevolg van een uitbedrijven verder onder druk stekende prijs-kwaliteitverhouding en lage onderhoudskosten. Tevens wordt er bij de De extra bezuinigingen uit het aangepaste regeerakontwikkeling direct rekening gehouden koord van jaarlijks € 250 miljoen vanaf 2014 zetten Bron: Europese Commissie met de servicevriendelijkheid en wordt de omzetten van wegenbouwers extra onder druk, er veel aandacht besteed aan het design. nadat er ook al eerdere bezuinigingen op infrastrucDCC Grabs biedt een uitgebreid portfolio projecten niet doorgaan is momenteel nog niet duidelijk. Na een tuur werden aangekondigd ter grootte van jaarlijks € 200 miljoen van mechanische en elektro-hydraulische flinke daling van de infrasector van circa 8,0% in 2012 verwacht ING vanaf 2013. Op een totale jaarlijkse productie in de grond- weg- en grijpers aan een brede internationale Economisch Bureau een verdere afname in 2013 van 3,0% voor de waterbouw van ruim € 13 miljard resulteren de nieuwste bezuiniklantenkring. nieuwbouw en 2,5% voor de onderhoudssector. gingen van € 250 miljoen in 2%-punt minder groei voor 2014. Welke

GWW-Bouwmonitor

A DVERTEN TI E

Brickclean BV Nieuwe Rijksweg 23 4128 BM Lexmond +31(0)347-343060

www.brickclean.nl Brickclean BCS-S03

Palletteren 200 - 240 m2/dag Nu ook Verhuur

Eenvoudig, Flexibel, Arbeidsverlichtend, Efficiënt. De jarenlange ervaring van Brickclean BV heeft ertoe geleid dat de Brickclean BCS eenvoudig, flexibel en arbeidsverlichtend is. Door zijn geringe gewicht en afmetingen is de BCS overal eenvoudig inzetbaar. Zowel op het werk als op een depot.

Industrieplaten, keerwanden en verholen goten bestellen? Ruud Kappe bellen! Beton Industrie Noordwijkerhout – B.I.N. Tel. 0252 - 212322

WWW.RIJPLATEN.NL

Bezoek onze jubileumstand en maak kans op een Ipad standnr.131

Extra dynamiek met Brimos rotonde led verlichting Met de rijrichting mee bewegende verlichting verhoogt de attentiewaarde en maakt de bestuurder alert op het naderen van een rotonde. Ook is het een fraaie aankleding, visitekaartje voor wijk of woonplaats

3e Industrieweg 8051 CL Hattem

Postbus 40 8050 AA Hattem

t. 038-444 23 33 f. 038-444 64 28

e. info@brimos.nl i. www.brimos.nl

KOM BIJ ONS LANGS OP DE STAND TIJDENS DE INFRA RELATIEDAGEN

Laverman levert!

Tel.: 010 - 298 58 58 Fax: 010 - 415 16 17

verhuur@lekkerkerker.com

Hunklinger bestratingsklem

OP GROND VAN ONZE KENNIS EN EXPERTISE LEVEREN WIJ HOOGWAARDIGE TECHNISCHE PRODUCTEN

RIJPLATEN EN DRAGLINESCHOTTEN

Nimatech vacuüm opbouw

Tel.: 010 - 298 58 58 Fax: 010 - 415 16 17

sloopwerken@lekkerkerker.com

www.lekkerkerker.com

Voor minerale grondstofbewerking, recycling en de sortering van bouwen sloopafval

Nimatech vacuüm unit standnummer:

Distributieweg 31 • 2404 CM Alphen a/d Rijn Tel. +31(0)172-475153 • Fax +31(0)172-476504 info@laverman.com • www.laverman.com

Baardmeesweg 39b 3899 XT Zeewolde www.nimatech.nl

520

T : 036 - 53 58 030 F: 036 - 53 58 038 E: info@nimatech.nl

Vareseweg 125 3047 AT Rotterdam

Markt & Branche

Hoog water innovatief te lijf met Vlotterkering Dura Vermeer en Vlotterkering® bv realiseren op de Slib- en Grondbank Waterweg in Hoek van Holland een proefopstelling van de Vlotterkering®. Dit is een tijdelijke innovatieve waterkering die permanent geïntegreerd is in een dijk of kade en die het leefgebied beschermt tegen hoog water. De bedenkers van de waterkering, Gerard Jansen (Den Hoorn ZH) en Jan Vermond (Lopik) van Vlotterkering® BV en Koene Talsma, lid Raad van Bestuur van Dura Vermeer hebben hiertoe een samenwerkingsovereenkomst ondertekend. Vlotterkering® BV en Dura Vermeer zullen midden 2013 een proefopstelling verwezenlijken, te weten een praktijkproef op ware grootte op de Slib- en Grondbank Waterweg van Dura Vermeer in Hoek van Holland. Deze proefopstelling is nodig voor het testen van het innovatieve concept van de Vlotterkering® en het stimuleren van de verdere ontwikkeling. Gedurende de proefneming zal de kering publiekelijk worden gedemonstreerd tijdens de zogenoemde ‘Spetterdag’. Bij deze productlancering worden geïnteresseerden uitgenodigd om kennis te nemen van het product Vlotterkering®. Het concept van de kering is ontworpen naar aanleiding van een door het Hoogheemraadschap van Delfland uitgeschreven Europese aanbesteding in de vorm van een prijsvraag voor het bedenken van een flexibele waterkering voor calamiteitenberging in de Woudse polder. Dit had als doel particulieren en bedrijven te laten meedenken over een tijdelijke kade met een lengte van 1.150 meter, die aan alle gebieds- en veiligheidseisen zou voldoen. Van de 56 inzendingen behaalde het ontwerp ‘Vlotterkering®’ de eerste prijs. De ontwerpers werden bij de engineering bijgestaan door advies- en ingenieursbureau Witteveen + Bos. Het Hoogheemraadschap van Delfland draagt bij aan de proefopstelling in de vorm van een subsidie die zij aan Vlotterkering® BV heeft verleend. Naast investeren in het product, bouwt Dura Vermeer ook de proefopstelling. Daarnaast neemt het bouwbedrijf de Vlotterkering® op in haar productportfolio. De Vlot-

terkering® is een uitvinding van Gerard Jansen en Jan Vermond. Dura Vermeer ziet de kering als een belangrijke innovatie die een uitkomst kan bieden in complexe ruimtelijke situaties waar de traditionele manier van dijkverhoging niet werkt. Dura Vermeer is al jarenlang bezig met onderzoek en projectontwikkeling op het gebied van klimaat adaptief bouwen met water.

Innovatieve oplossing De Vlotterkering® is een flexibel en zelfstandig werkend systeem. Belangrijk onderdeel in deze innovatieve waterkering is een klep die bij hoog water automatisch omhoog komt. Naast een toepassing voor een calamiteiten- en waterberging kan het worden ingezet in buitendijkse en stedelijke gebieden voor de bescherming van bedrijventerreinen en woningen, zowel individueel als per gebied. Ook kan de kering bij ruimtegebrek in het kustgebied in boulevards worden geplaatst waar sprake is van springtij. Bovendien kan deze waterkerende oplossing van betekenis zijn bij het kanaliseren van waterstromingen, stedelijke watergangen, opslag van hemelwater en het afsluiten van coupures in dijken en keringen. Tot slot kan de Vlotterkering® een dienst bewijzen ter verhindering van het wegvloeien van (gevaarlijke) stoffen in water bij calamiteiten bij de (petro)chemische industrie. Het inzetten van deze innovatieve oplossing tijdens calamiteiten kost nauwelijks mankracht. De Vlotterkering® doet praktisch geen afbreuk aan het landschap en gaat efficiënt om met de ruimte.

Centrum voor duurzaam wegonderhoud Automobilisten die wel eens door de Achterhoek rijden is het misschien al opgevallen: in Zelhem staat sinds kort een Centrum voor duurzaam wegonderhoud. Alles wat u altijd had willen weten over Emulsie Asfalt Beton, over plantaardige bitumen, over reparaties zonder asfalt, over het airbrushen van een beschadigde weg of over asfalteren bij vorst, kunt u hier vinden. Het infocentrum van RoadRepair is van groot belang bij de voorlichting over duurzaam wegonderhoud aan wegbeheerders. In het centrum kunt u kennis maken met talrijke innovaties om wegonderhoud duurzamer en verkeersvriendelijker te maken.

Officiële opening maart 2013 In maart 2013 wordt het centrum officieel geopend, maar u kunt er nu al terecht met al uw vragen en ideeën over wegonderhoud. Het doel van het centrum is om alle ideeën en innovaties op het gebied van duurzaam wegonderhoud te verzamelen om zo te komen tot een optimale oplos-

sing voor elk type weg in welke conditie dan ook. In 2013 zijn er ook trainingen en workshops gepland over de nieuwste renovatietechnieken. Wegbeheerders worden steeds vaker ter verantwoording geroepen over de veiligheid van de wegen. Het Centrum voor duurzaam wegonderhoud biedt binnen uw budget EAB-oplossingen waardoor uw weg minimaal vijf tot zes jaar gered kan worden. Het centrum is gevestigd aan de Gildenweg 16, 7021 BR Zelhem (Gelderland). Openingstijden op aanvraag. Tel. (0575) 46 54 30. Internet: www.roadrepair.com.

A DV E R T E NT I E

AANNEMERS- EN VERHUURBEDRIJF

Sterk-Heukelum B.V. is een allround aannemersbedrijf in de Grond- Weg en Waterbouw. Het familiebedrijf bestaat sinds 1964 en is uitgegroeid tot een betrouwbare partij in de GWW-

De fluoriscerende gele gevel van het nieuwe centrum is niet te missen.

sector. De activiteiten van SterkHeukelum B.V. hebben betrekking op de aanleg van straat-, rioleringen grondwerken en de in- en verkoop van prefab-betonplaten. Daarnaast is het bedrijf nog actief in de verhuur van grondverzetmachines, waarvan een aantal ook uitgevoerd met GPS-systeem en diverse machines met vacuümsystemen. Spijkse Kweldijk 21 4161 BP Heukelum Tel.: 0183-561598 Fax: 0183-562400 E-mail: info@sterk-heukelumbv.nl Website: www.sterk-heukelumbv.nl

De revolutie in buizen zagen ● veilig werken ● minder graafwerk ● zagen vanuit één positie ● geen terugslag ● alle materialen

Tools ● Materials ● Services

Infra Relatiedagen standnummer 115

Kijk voor meer informatie en video’s op www.schmidt.nl Schmidt Watertechniek B.V. 0187-605200 info@schmidt.nl

Diamant Beton BV

Geschikt voor: ductiel, nodulair-, of grijs gietijzer, PVC buizen, PE buizen, GVK of GRE buizen, gres buizen en (gewapende) beton buizen, etc.

Betonstraatstenen

Gespecialiseerd in betonstraatstenen voor de professionele markt, levert Diamant Beton topkwaliteit tegen een scherpe prijs. • H-profielstenen, handmatig of machinaal te leggen. • Dia-lock® stenen, de meest geschikte steen voor machinaal straten. • BKK’s, handmatig of machinaal te leggen. • Dikformaat, waalformaat, tegels, banden, betonplaten enz. in diverse kleuren en maten. • Eigen productie, uit voorraad leverbaar, ook via uw eigen handelaar. Jan Weitkamplaan 18, 7772 SE Hardenberg, tel. 0523 - 262 444, fax 0523 - 261 799 info@diamant-beton.nl, www.diamant-beton.nl

Infra Re latieda gen Standn r. 339

Markt & Branche

TBI en VolkerWessels Bouwmaterieel verhuren materieel via FLOOW2 Met ingang van 1 januari 2013 verhuren MDB, de materieeldienst van TBI, en VolkerWessels Bouwmaterieel, werkmaatschappij van het VolkerWessels concern, hun volledige materieelaanbod aan derden via FLOOW2; een marktplaats waarop bedrijven onderling productiematerieel kunnen delen. Beide bedrijven willen, als voorlopers in de bouwsector, invulling geven aan de ontwikkeling rondom de ‘deeleconomie’ die in de samenleving sterk aan het groeien is. Het komt daarbij aan op het efficiënter gebruik maken van materieel dat al in bezit is. FLOOW2 maakt, als eerste in de wereld, het delen van materieel tussen bedrijven mogelijk. Kim Tjoa, medeoprichter van FLOOW2 World’s Reset Button, beschrijft de dienst: ‘Het is als een marktplaats waarop bedrijven en instellingen onderling productiematerieel, maar ook kennis en kunde van medewerkers, kunnen delen. Bedrijven kunnen de bezettingsgraad verhogen en tegelijkertijd nieuwe omzet creëren door ongebruikte capaciteit te verhuren aan collega’s.’ Karst Nieboer, directeur van VolkerWessels Bouwmaterieel: ‘Wij zien kansen in

deelname aan FLOOW2, omdat we de bezettingsgraad van ons materieel kunnen verhogen.’ Voor directeur Jos Mulkens van MBD gaat het vooral om samenwerking: ‘Ik wil het platform inzetten om mijn klantenkring uit te breiden en om samen met collega bedrijven ons materieel optimaal te benutten.’ Beide materieeldiensten zien FLOOW2 als een initiatief waarmee ze ook een sterke bijdrage kunnen leveren aan hun duurzaamheiddoelstelling, omdat de levensduur van het materieel optimaal benut kan worden. Wat door MDB Directeur Mulkens tevens wordt gezien als een optimale kans voor de gehele bouwsector: ‘Juist in deze moeilijke economische tijden doen we er goed aan om samen te werken. Het geeft ons namelijk de mogelijkheid om flexibeler en nog omzet- en kosten efficiënter te ondernemen.’

FLOOW2 vindt u op www.floow2.com.

Jubileumeditie INFRATECH 2013 verwelkomt 150.000-ste bezoeker ‘Trots op de infrasector’ was dit jaar het thema van de tiende editie van InfraTech. Vanaf de eerste tot en met de laatste beursdag toonden 535 exposanten vol trots hun noviteiten en innovaties aan de 20.294 bezoekers. Tijdens de beurs ontving de organisatie ook de 150.000-ste bezoeker. Trots waren ook de winnaars van de InfraTech Innovatieprijs en de Cobouw Publieksprijs. De organisatie van de InfraTech Innovatieprijs ontving dit jaar een recordaantal inzendingen. De prijzen werden uitgereikt door juryvoorzitter Ron Voskuilen, directeur Stadsontwikkeling Rotterdam. Cees Brandsen, hoofdingenieur-directeur van Rijkswaterstaat, zei tijdens zijn speech

op het jubileumfeest InfraTech Live! dat hij het een hele eer vond om samen met de Gemeente Rotterdam gastheer te zijn van InfraTech. Voor Rijkswaterstaat was het dan ook een logische stap om de jaarlijkse RWS marktdag op de beurs te organiseren. Een bezoek aan InfraTech was dit jaar weer zeer aantrekkelijk door een omvangrijk kennisprogramma. In het Congres- en

Vergadercentrum en op de stands van de exposanten vonden meer dan 100 kennissessies plaats. Ook het onderdeel carrière was weer belangrijk. Ondanks de crisis blijft het lastig om goed technisch personeel aan te trekken. Op de beurs was een Opleidingenplein en Carrièrebus voor matchmaking tussen werkzoekenden en vacatures van exposanten. “Fantastisch”, noemde CROW-directeur Iman Koster de netwerkfunctie van InfraTech tijdens zijn interview in InfraStudio, waarvan het programma werd verzorgd door Cobouw en BNR Nieuwsradio. Exposanten hebben de afgelopen dagen veel contacten opgedaan.

De beurs bruiste de afgelopen dagen van activiteiten. Bijvoorbeeld op het Rijkswaterstaat-Verbindingsplein met partners Vernieuwing Bouw, PIANOo en TenderNed en op het Stadsingenieursplein, waar dinsdag zowel de uitreiking van het Manifest Stadsingenieurs door Dan Bekker als de ondertekening van de intentieverklaring over de samenwerking van 22 overheden in de Metropoolregio Rotterdam-Den Haag en presentaties over diverse actuele onderwerpen plaatsvonden. Bezoekers, exposanten en organisatie kunnen vol trots terugkijken op vier uitstekende en unieke beursdagen.

Crisis? What Crisis? Crisis? What Crisis? Juist, het is de titel van een legendarische LP, van een al even legendarische supergroep. En kijkend naar de LP hoes van Crisis? What Crisis?, dan stel je je automatisch de vraag of de man op die stoel ondernemer dan wel aannemer is die volbewust en met vertrouwen de toekomst tegemoet ziet. En dat alles ongeacht de sombere berichtgeving van politici en/of media. Of is het de opdrachtgever die met de armen over elkaar wacht op betere tijden en dus maar even een day off genomen heeft. Is er nu wel echt een crisis? Of valt het wel mee? En praten we elkaar maar wat aan, of worden we door bestuurders en media op dat spoor gezet? Natuurlijk, als je bedrijf het niet meer redt, dan is dat een drama. Maar er zijn altijd nog ergere zaken... Want als je er anders naar kijkt, dan is onze wereld, een wereld aan kansen. Het jaar 2012 blijft ons – zeker de wegenbouwwereld – echt niet bij als hét jaar van Epke of van de hockeydames die schitterden in Londen met goud. Het jaar 2012 staat eigenlijk in het teken van de €, wel of niet erin blijven, over wel of geen vertrouwen in, eigenlijk meer nog het wantrouwen in de politiek, in de het bankwezen, in elkaar om iets van de toekomst te maken. En de media gaat daar ook stevig in mee. Luisteren naar radio 1 is al lang verworden tot soberheid troef...

De realiteit Is het allemaal wel zo dramatisch? En als is het crisis, is het niet zo dat juist dan er ook weer kansen en visies op een betere toekomst gaan ontstaan? Daarom zou het motto voor 2013, zeker voor de (wegen)bouw, moeten zijn: kijken naar en nog meer het realiseren van KANSEN. Elkaar niet de put in praten, maar vooral kijken waar de kansen zich voordoen. Echt, als je goed nadenkt en creatief bent, dan zijn die er ook. En wees gerust, alles is een golfbeweging, dus ook de crisis. Morgen (in de toekomst) gaat het ongetwijfeld weer een keer beter. Waar liggen de kansen voor de (wegen)bouwsector dan? Kijk naar de sector als ware het een echte markt, met kopers en verkopers (opdrachtgever en -nemers). In de klassieke echte markt kan de koper kopen wat hij wil, en de verkoper ver-

houd van de mens eigenlijk door betere technieken en monitoring, maak de vergelijking met beheer van infra) moet het ook normaal worden dat mensen langer moeten/mogen werken. En dat de kennis en kunde wordt behouden. Ook weer – juist – een golfbeweging.

Factor mens

kopen en aanprijzen wat hij wil. In een ver verleden was dat ook zo in de bouw. Opdrachtgevers hadden hun huis- of hofleveranciers. Maar met meer en betere regelgeving. En alle aanbieders moeten gelijke kansen krijgen. Maar dat is ook al weer verleden tijd, of het wordt verleden tijd. Je ziet nu toch weer een beweging dat er expliciete vraagspecificaties worden opgesteld: de klant/opdrachtgever mag weer wat vragen, en de beste aanbieder mag iets extra bieden en daarvoor extra’s (middelen) vragen. De echte marktwerking komt weer terug. De golfbeweging dus. En op die markt, daar komen mensen samen. Ook in de bouw. De factor mens is belangrijk. En in de bouw is dat vooral vergrijzing. De jongeren stromen niet of te weinig in. Daarom moeten we de senioren in de bouw eerder gaan zien als verrijking in plaats van vergrijzing. De senior, de ervaringsdeskundige in de bouw, die moet gekoesterd worden. En dat kan ook. Dat vraagt een actieve en positievere positionering van langer werken in onze branche. Een taak van de markt. En in een tijd dat mensen ook veel ouder worden (beter onder-

De mens is het belangrijkste voor overleven op de markt. Dat vraagt om de mens beter te maken door betere educatie, lees ook betere communicatie. Een aspect dat in de bouw meer aandacht moet en kan krijgen. En dan is het inhaken op nieuwe media echt een kans, geen bedreiging. En wat te denken over de onderwijsinstellingen waar de toekomst zit die beter en sneller kan rekenen dan wij, de deskundigen van de vorige eeuw. Samenwerken van jong en oud zou het beste zijn wat de bouw kan overkomen. Onderwijs, onderzoek, research, met oog voor praktijk en haalbaarheid, keuzes maken voor duurzaamheid en dit ook onderbouwen. Met de kennis van nu en met de modellen over het milieu – hoe deze zich kan of moet ontwikkelen – moet het mogelijk zijn creativiteit en innovatiedrang te stroomlijnen en de bouw te verbeteren. Daar liggen de kansen. Die moeten we alleen willen zien en ook willen benutten. Belangrijk is in dit alles – met marktpartijen, mensen daarin, onderwijs en onderzoek, innovatie – dat er wel goed gecommuniceerd wordt. En met de social media is dat een must, een noodzaak. Daar moeten de marktpartijen in de bouw wel in meegaan. Dan kan 2013 zomaar kansen omturnen in goed ondernemerschap. Daarom ook Crisis? What crisis? Laat het woord crisis eens weg en denk in golfbewegingen. Golven leveren energie. Stilstaand water daar en tegen, dat vraag energie om vooruit te komen. A.G. Kneepkens Wegbouwkundig ingenieur, directeur Infra Quality Support

In December 2012 heeft de auteur onder de titel ‘Crisis? What crisis?’ een presentatie gegeven over kijken naar 2013 met oog voor vooral de kansen die de wereld biedt. Dit opiniestuk is een weergave van deze presentatie die vooral inzet op kijken wat er wel kan en niet naar wat niet meer kan.

GWW-hout?

Foreco, uw partner bij uitstek! In vakmanschap, advies, service en voorraad hebben wij een naam hoog te houden. 60.000 m2 voorraad, dus u kunt op ons rekenen! • • • •

Rondhout palen Damwand Naaldhout Robinia Onze specials:

• • • •

Het slimme damwand van Foreco

SOUNDWOOD

Innovatief van Foreco

Combi-schotten Gordingen Hardhout Kastanje

Cloeziana, duurzaam rondhout TwinWood, combi-damwand SoundWood, geluidsschermen

Cloeziana

TwinWood®

SoundWood®

Foreco Dalfsen BV Dalmsholterweg 5 7722 KJ Dalfsen 0529-431548 info@foreco.nl www.foreco.nl

www.foreco.nl

Markt & Branche

REDMIJNWEG 2013: voorkomen is beter dan….. Ook in 2013 zal het platform REDMIJNWEG weer van zich laten horen. Het platform, in 2012 gestart als forum van en vooral ook voor specialisten in wegdekonderhoud, zal ook dit jaar weer met gerichte publicaties en natuurlijk weer een reeks themadagen met nieuwe actualiteiten van zich doen spreken. GWW-Totaal, mediapartner van dit evenement, houdt u graag op de hoogte van dit fenomeen. De themadagen 2013! Er is altijd wel een actualiteit in de media of in de maatschappij die óók in letterlijke of overdrachtelijke zin past bij de infra-wereld. Het is voor REDMIJNWEG juist de uitdaging om binnen relatief korte tijd weer een actualiteit zo om te vormen dat het past in de wereld van onderhoud van Infra. En om er de juiste sprekers bij te vinden, bij voorkeur met verschillende achtergronden, om het thema op verschillende wijze te belichten. Dit jaar zal ongetwijfeld weer het jaar van de ‘zorg’ zijn. ‘Zorg’ is al jaren een aandachtspunt, zeker voor het welzijn van de mens. Maar dat geldt toch ook wel voor de zorg voor de omgeving, de leefbaarheid en de mobiliteit. Daarbij kan bijvoorbeeld de vraag gesteld worden of inkomensafhankelijk zorgpremie voor de gezondheidszorg om te vormen is door bestuurders naar een variant ervan die passend is voor de infrawereld. Is het denkbaar dat er sprake is van kilometerafhankelijke wegdekzorg, of verkeersintensiteitgestuurde budgetten voor onderhoud van wegen. Door infra-onderhoud juist meer als zorg te benaderen (voorkomen is beter dan…) krijgt het wellicht ook bij bestuurders de nodige aandacht. En bij het publiek natuurlijk; de weggebruiker dus. Een idee voor de zoekende ambtenaar!

Data en locaties Wat specialisten al lang weten is dat (te) zieke wegen heel veel geld kosten om ze weer levensvatbaar te krijgen. Slechte wegen kosten veel geld, en ze zorgen voor mogelijk extra druk op de middelen. De gevolgen van achterstallig onderhoud leiden ook tot extra kosten. Dus hier geldt eveneens voorkomen is beter dan…. Daarom is het thema ‘Voorkomen is beter dan…’ als subtitel voor de REDMIJNWEG dagen 2013 gekozen. De data en locaties zijn in principe ook bekend: • 14 maart, Eindhoven, kick-off van ‘Voorkomen is beter dan….’ • 20 maart, Breukelen • 21 maart, Arnhem Uiteraard liggen de locaties weer dicht bij de snelwegen en zijn ze gemakkelijk te bereiken. Het zijn de vijfde themadagen in successie. Een lustrum en dus ook een beetje een feestelijk gebeuren. Het doel is meer bezoekers of gasten te bereiken en meer marktpartijen kennis te laten nemen van hoofd- en bijzaken rond onderhoud van

Kansen benutten of kansen creëren Het jaar 2013 is net ingeluid en we mogen er weer voor een jaar tegenaan. Het lijkt me dan ook een jaar waarin we als ondernemers kansen gaan benutten. En als er zich geen kansen voordoen waarop we kunnen inspelen, dan creëren we onze eigen kansen toch?

Oppervlakbehandeling.

onze infra. Het streven is om meer dan 300 gasten te mogen ontvangen op deze drie locaties. Reserveer daarom nu al en meldt u aan via www. redmijnweg.nl.

Metaalinlaging voor meer structurele sterkte.

Website De website REDMIJNWEG. nl wordt nu geactualiseerd. Al is het maar omdat het scala aan specialisten steeds verder wordt uitgebreid. Naast de specialisten op het gebied van Emulsie-Asfaltbeton en Oppervlakbehandeling zijn er nu ook specialisten op het gebied van verbetering van de structurele sterkte in de deklaag, als dat locaal of op grotere schaal nodig is. Zo zijn Intercodam en Diepeveen VOF nieuwe partners geworden voor 2013, omdat ook zij onderschrijven dat goed onderhoud in handen van specialisten de wegen sneller beter maakt. De website wordt daarnaast ook aangepast om meer actualiteiten te tonen en om meer infra-gericht te zijn. Daartoe worden de blog en forumpagina’s anders vormgegeven. Door een andere opzet kunnen be-

Kansen benutten Je hebt soms van die kansen waarvan je denkt: waarom heb ik het niet bedacht. Maar als je dan toch de kans krijgt om van een ander zijn briljante idee mee te mogen doen, dan moet je het niet nalaten. Zo kreeg ons bedrijf vorig jaar de kans om een goede concullega over te nemen, nadat ze in financieel zwaar weer waren gekomen. Met de overname groeide ons bedrijf na de bouwvak met honderd procent en hierdoor steeg onze omzet in het gehele jaar ten opzichte van vorig jaar met zeventig procent. Kijk, het koste ons dan een duit centen, maar de kans kwam op het juiste moment en we hebben die kans zo goed mogelijk benut. Een andere kans die zich op dit moment voordoet is om te gaan participeren in een techniekcampus. Een groep van technische opleiders die de krachten bundelen en gebruik maken van elkaars netwerk en ruimten. Zo mogen wij gaan participeren om de opleiding voor de infratechniek vorm te gaan geven. Samen benutten we de ruimten en zorgen ervoor dat techneuten niet de sector uit gaan, mochten ze zich in een bepaalde richting niet meer thuis voelen. Weer een rijdende trein waar we op springen en waar we toegevoegde waarde kunnen en mogen leveren vanuit onze kennis en netwerk.

zoekers met bijdragen en stellingen op de site meer en sneller reageren waardoor er toch meer dynamiek tussen REDMIJNWEG en de websitebezoekers kan ontstaan. De komende weken worden de titels van de presentaties en sprekers bekend gemaakt. De taak van de dagvoorzitter wordt ook dit keer door een buitenstaander verzorgd. Net zoals verleden jaar gaat hem om nieuw en jong talent die deze taak op zich gaat nemen. Aan Linda Vermaat van dagvoorzitter.nl de uitdaging om dit jaar met duidelijke en gerichte vragen sprekers en gasten deze middagen met elkaar in discussie brengen.

Kansen creëren Terwijl ik deze column schrijf zit ik in het vliegtuig naar Malaga, Spanje. Iedereen in Nederland roept dat we binnen afzienbare tijd een tekort hebben aan techneuten op allerlei gebied. Dit bracht mij vorig jaar al op het idee om elders in Europa techneuten te werven, om te scholen naar Nederlandse vaardigheden en standaarden en ze dan in te zetten op de Nederlandse (dan krappe) arbeidsmarkt. Afgelopen zomer werd mijn vakantie al benut om twee weken naar een Spaanse school te gaan en deze week staat in het teken van onderzoek. Spaanse technische scholen worden bezocht en ook de vaardigheden, beschikbaarheid en bereidwilligheid van Spaanse techneuten word onderzocht. De bedoeling is om een Nederlandse opleiding voor infratechnisch personeel in Malaga te creëren. Het is er nog niet, maar deze kans maken we zelf. Op zich lijkt het een onhaalbare onderneming, maar dat maakt het juist zo’n uitdaging. Welke kansen benut u in 2013? En als ze er niet zijn, creëert u ze dan zelf?

Reparatievakken in situ voor lokale gaten in wegdek.

Volg REDMIJNWEG op de site, in de media en via twitteraccount @REDMIJNWEG en zie hoe de dagen 2013 vorm krijgen. En nog beter, meld u aan en maak kennis met de kansen die onderhoud van wegen biedt aan de wegbeheerder, aan de mobiliteit, aan de duurzaamheid, aan de beheer van de middelen.

C.J. Spronk Eigenaar van SB&A en Spronk Techniek www.SBenA.nl en www.SpronkTechniek.nl @CJSpronk

Techniek

SMART HIGHWAY: VERDER KIJKEN DAN JE NEUS LANG IS

Weg wordt informatiedrager Echt innoveren betekent denken zonder tunnelvisie. Out of the box, zonder beperkingen en praktische bezwaren. Oog hebben voor slimme producten en technieken uit andere branches, die je op een nieuwe manier toepast. Zo werkt de unit innovatieafdeling van Heijmans Wegen aan de Smart Highway, een concept voor een veiliger en duurzamer infrastructuur. De beleving door de weggebruiker en de omgeving is uitgangspunt. Tekst en foto: Jan Bol, Bolster Journalistiek Visualisaties: Studio Roosegaarde

Het concept Smart Highway is een gezamenlijk initiatief van Heijmans en van designbureau Studio Roosegaarde. Hans Goris van Heijmans, innovator, conform zijn visitekaartje: ‘In de samenwerking hebben we ieder ons eigen accent. Als wegenbouwer letten we sterk op veiligheid op de weg en op duurzaamheid, wat betreft materiaaltoepassingen en energiegebruik. Studio Roosegaarde legt het accent op de beleving. Hoe vindt

iemand zijn weg? Hoe kun je signalering optimaliseren? Wat merkt de omgeving van infrastructuur? Zo vullen we elkaar aan.’ De term Smart Highway, waar het concept eerst nog Slimme Snelweg heette, suggereert internationale expansie. ‘Dat is niet de opzet’, zegt Goris, ‘Heijmans werkt voornamelijk in Nederland en ook wel in België en Duitsland. Terwijl Roosegaarde erg internationaal georiënteerd is. We kozen dus voor een naam in het Engels, die is overal bruikbaar.’ Diverse innovatieve ideeën voor wegsig-

nalering en –verlichting en duurzaam transport komen nu voor het voetlicht, zoals: wegmarkering die oplicht in het donker, temperatuurgevoelige verf voor symbolen die waarschuwen dat het glad is, ‘bijtanken’ van elektrische auto’s door middel van laadstroken in het wegdek die werken op inductie.

Weggebruiker Hans Goris: ‘Het is heel verfrissend om met zo’n heel andere discipline zoals een designbureau samen te werken. We maken gebruik van elkaars expertise en kennis

Hans Goris, innovator bij bouwbedrijf Heijmans: ‘Zo’n ongewone ontwikkeling als de Smart Highway maakt mensen enthousiast. Het geeft een positieve impuls’. FOTO: JWBOL.

van de markt. Als wegenbouwer zijn we doorgaans sterk gericht op de wegbeheerder, meestal heel concreet Rijkswaterstaat of een andere overheidsinstantie. Voor de innovaties in het kader van de Smart Highway kijken we nu meer naar de weggebruiker, dat is onze klant als het ware. Die kun je haast niet individueel benaderen, maar wel via een populair programma als De Wereld Draait Door, waarin Daan Roosegaarde op een heel vlotte manier voorbeelden van de Smart Highway in concept liet zien. Ook tijdens de Dutch Design Week in oktober vorig jaar in Eindhoven was er een presentatie van onze ideeën. Dat leidt tot reacties uit heel andere disciplines dan de bouw, tot nieuwe inzichten. In zekere zin is zo’n omgeving veel leerzamer dan bijvoorbeeld InterTraffic, waar je altijd dezelfde mensen tegenkomt, die op dezelfde manier denken.’ Allerhande soorten weggebruikers zijn overigens wel te benaderen via belangenorganisaties, zoals Veilig Verkeer Nederland, de Fietsersbond en de ANWB. Het gaat bij de Smart Highway dan ook niet alleen over innovatieve en slimme producttoepassingen voor snelwegen en autoverkeer. De infrastructuur voor langzaam verkeer is net zo interessant, net als het secundaire wegennet buiten de bebouwde kom.

Omgekeerd

Bij Glow in the Dark wordt voor wegmarkeringen speciale verf gebruikt, met kristallen die opladen door het zonlicht. De opgedane zonneenergie komt in het donker vrij in de vorm van licht. Voorwaarde is wel dat er overdag voldoende uren zonlicht is, anders gloeien de lijnen niet lang genoeg na. FOTO: STUDIO ROOSEGAARDE.

Als deel van de snelweg een rijstrook met inductie maken voor elektrisch aangedreven auto’s is mogelijk, maar dan moet de automobilist wel strak koers houden. Dat is lastig. Met zo’n systeem van al rijdend opladen hoeven de batterijen minder zwaar te zijn. Lichtere elektrisch aangedreven auto’s kunnen zuiniger rijden. FOTO: STUDIO ROOSEGAARDE.

Hans Goris: ‘Ons doel met dit soort innovaties is op de langere termijn de Nederlandse markt op een andere manier in beweging krijgen. Onder andere door het ontwikkelen van producten in discussie met de markt. Dat is een ongewoon, zelfs omgekeerd proces. Normaal bedenk je vanuit je dagelijkse praktijk en de techniek stapje voor stapje verbeteringen en veranderingen, vanuit een bestaand kader. Waarbij je kijkt of er markt voor is, of je zoekt er eerst een opdrachtgever bij. Daarmee zijn we bij Heijmans natuurlijk ook steeds bezig, met heel veel verschillende onderwerpen. Denk maar aan betere voegovergangen in snelwegen, of aan lage-temperatuurasfalt. ‘Je merkt dat het ongewone ontwikkelproces van de Smart Highway medewerkers enthousiast maakt, een impuls geeft. Niet alleen die zowat tien collega’s van de innovatieafdeling. Bijvoorbeeld de specialisten in wegmarkeringen beginnen mee te denken over lichtgevende verf, over onderhoud en over levensduur.’ In het conceptuele denken over de Smart Highway worden producten en producttoepassingen gebruikt uit uiteenlopende disciplines, van de levensmiddelenindustrie tot elektrotechniek, van studies over het gebruik van biomassa tot chemie. Goris: ‘We maken als het kan gebruik van bestaande technologieën en producten. Waar nodig laten we producten wel modificeren zodat deze voor ons doel beter bruikbaar worden.’

Techniek

Praktijk Het idee voor het al rijdend opladen van elektrische auto’s, via een rijstrook met een inductiespoor is al enigszins in praktijk gebracht. Goris: ‘In Den Bosch loopt een proef met op elektriciteit rijdende bussen die op de P+R-locatie bijgeladen worden. De bussen moeten daarvoor wel boven een inductiepunt staan, dat opgenomen is in het wegdek. Steeds kunnen bijladen na een rit betekent lichtere batterijen, minder energiegebruik, minder uitstoot. ’s Nachts worden de bussen in de remise tot helemaal vol geladen. ‘Voor een taxistandplaats zou je een dergelijk systeem ook kunnen bedenken. Op de snelweg een rijstrook maken voor elektrisch aangedreven auto’s is mogelijk, maar dan moet de automobilist wel strak koers houden. Dat is lastig. In Bordeaux rijden trams zonder bovenleiding, op een systeem met inductielussen tussen de rails. Het voordeel van een tram is de vaste koers over rails.’ Een andere praktijktoepassing zou de temperatuurgevoelige verf kunnen zijn, als verklikker voor vorst op het wegdek en dus voor mogelijke gladheid, bijvoorbeeld op de in het weerbericht genoemde ‘bruggen en viaducten’. Dat kan door middel van het op het wegdek aangebrachte afbeeldingen van ijskristallen. Die zijn onder normale omstandigheden onzichtbaar, maar worden zichtbaar beneden nul graden, dankzij de thermoluminescentie van de Dynamic Paint. Goris: ‘Het idee van de oplichtende ijskristallen is vanzelfsprekend breder toepasbaar. Bijvoorbeeld in de buurt van ouderenhuisvesting, op het trottoir en bij de entree. Of op gevaarlijke kruispunten waar veel fietser afslaan. Fietsers zijn kwetsbaar in geval van gladheid.’

Op het wegdek aangebrachte afbeeldingen van ijskristallen zijn onder normale omstandigheden onzichtbaar, maar worden zichtbaar beneden nul graden, dankzij de thermoluminescentie van de Dynamic Paint. Een manier van tijdige signalering van vorst en waarschuwen voor gladheid. FOTO: STUDIO ROOSEGAARDE.

Nagloeien Nog een interessante toepassing van speciale verf voor markeringen is het zogenoemde Glow in the Dark. Kristallen in deze verf laden op door het zonlicht overdag. De opgedane zonne-energie komt in het donker vrij in de vorm van licht. Voor de geleiding van verkeerstromen op de snelweg is dit een handige toepassing. En op donkere wegen, bijvoorbeeld buiten de bebouwde kom zijn oplichtende wegmarkeringen goed voor de veiligheid van de weggebruiker, zowel voor automobilisten als voor fietsers. Hans Goris: ‘Voorwaarde is wel dat er overdag voldoende uren zonlicht is, anders is het nagloeien van de verf in het donker te snel over en is het nut beperkt. Zeker tijdens onze winterdagen met weinig daglicht. Wij zoeken vervolgens samenwerking met partijen die dit verder kunnen ontwikkelen.’ Tot slot nog enkele ideeën en ontwikkelingen die Goris noemt in het kader van de Smart Highway: de mogelijkheid om tijdelijk het wegdek te vervormen tot een soort verkeersdrempel, of een rumble strip zoals die gebruikt worden als waarschuwing bij de afzetting van een rijstrook. Goris: ‘In geval van ongewenst doorrijden of van te hard rijden, kan het wegdek na het signaal van een sensor opkrullen, waardoor een soort barrière ontstaat die remmend werkt. Voor zo’n signaal is weinig stroom nodig. De benodigde elektriciteit kun je met kleine zonnepanelen opwekken.’ Meer veiligheid op de weg, vooral bezien vanuit de beleving van de weggebruiker en de omgeving, en gebruik maken van duurzame technieken uit allerlei verschillende bronnen, het denken over de Smart Highway stimuleert en werkt onderscheidend.

Verlichting op basis van verkeersaanbod is een manier om energie te besparen. Op tijd detecteren van auto’s en beweging is daarbij noodzaak. De (gemiddeld ouder wordende) automobilist moet wel kunnen anticiperen op verkeerssituaties. Een dergelijke systeem zou een besparing betekenen op lichtmasten. FOTO: STUDIO ROOSEGAARDE.

Verkeer op de snelweg genereert windstromen, twee kanten op. Op die wind zouden molentjes kunnen draaien. Die zorgen voor elektriciteit, waarop aangepaste lage-energie-verlichting kan branden. Minder verkeer is minder wind, dus een lager verlichtingsniveau. De trend naar bredere middenbermen is een spelbreker. FOTO: STUDIO ROOSEGAARDE.

INFRA Relatiedagen gaan voor duurzame kwaliteit Van 5 t/m 7 februari 2013 vinden weer de jaarlijkse INFRA Relatiedagen plaats in de Evenementenhal Hardenberg. Deze beurs is drie dagen lang hét professionele platform waar ondernemers en relaties uit de grond-, wegen waterbouw sector elkaar ontmoeten. Alles op het gebied van beton-, sloop-, hei- en grondwerken, verkeerssystemen, markeringen, bruggenbouw, bestratingen, transport, milieu en GWWaannemerij is op de beursvloer te vinden. Er zijn ook diverse activiteiten, zoals het Klein Transport Plein, een dagelijkse lezing van CROW en een presentatie over sociale media. Tot slot is er een nieuw registratiesysteem voor bezoekers. De noodzaak tot innovatie in de GWWsector is groter dan ooit. De Nederlandse grond-, water- en wegenbouw heeft namelijk voorlopig zijn beste jaren gehad. ‘Het grote belang van de INFRA Relatiedagen om innovaties te tonen en te netwerken wordt onderstreept door de deelname van wederom ruim 350 exposanten aan de veertiende editie in de Evenementenhal Hardenberg’, zegt beursorganisator Malika Palaster. ‘Net als vorig jaar zijn alle hallen weer bezet. De Infra Relatiedagen worden echt als relatiebeurs gezien met een gunstige prijs/ kwaliteitverhouding voor de exposanten. We hebben ook een vast deelnemersveld en daar zijn we best trots op.’ De INFRA Relatiedagen staan dit jaar in het teken van enerzijds de vele nieuwe ontwikkelingen in de GWW-sector, maar anderzijds ook in het teken van bezuinigingen bij de rijksoverheid, provincies en gemeenten. Deze beurs is interessant voor alle aannemers, ontwerp- en adviesbureaus, ingenieursbureaus en rijksoverheden, provincies, gemeenten, projectontwikkelaars en architectenbureaus. En natuurlijk de overige aan de branche gerelateerde bedrijven werkzaam in de beton-, sloop-,

hei- en grondwerken, verkeerssystemen, markeringen, bruggenbouw, bestratingen, transport en milieu.

Ontwikkelingen GWW-sector De exposanten van de INFRA Relatiedagen spelen in op de huidige ontwikkelingen in de GWW-sector. De jaren 2013 en 2014 worden echter zware jaren voor de grote en kleine infrabedrijven. Vooral door een combinatie van rijksbezuinigingen, minder budget bij provincies en de btw-verhoging. Het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) meldt dat GWW-bedrijven vooral in 2013 te maken krijgen met de miljardenbezuinigingen van het kabinet. Minister Schultz heeft dit jaar 7 miljard euro te besteden voor aanleg en onderhoud van infrastructuur. Dat is 600 miljoen euro minder dan in 2012; een daling van acht procent. De afname wordt vooral veroorzaakt door het afronden van grote projecten zoals de Tweede Maasvlakte en kleinere regionale bouwplannen. De uitgaven voor beheer en onderhoud dalen in 2013 met 7 procent. Bespaard wordt er vooral op het onderhoud aan spoor en waterwerken. Daarmee zet een trend zich door. De kwaliteit van de infrastructuur loopt

Beursorganisator Malika Palaster: ‘Net als vorig jaar zijn alle hallen weer bezet. We hebben een vast deelnemersveld en daar zijn we best trots op.’

Bezoekersinfo INFRA Relatiedagen 2013 Openingstijden INFRA Relatiedagen Hardenberg 2013 Dinsdag 5, woensdag 6 en donderdag 7 februari 2013 van 13.00 tot 21.00 uur Deze vakbeurs is interessant voor alle rijksoverheden, provincies, gemeenten, projectontwikkelaars, aannemers, ontwerp- en adviesbureaus, ingenieursbureaus en overige aan de branche gerelateerde bedrijven.

Op vertoon van een entreekaart, aan geboden door de exposanten, kunt u de vakbeurs gratis bezoeken, gratis gebruik maken van een volledig verzorgde catering binnen Evenementenhal Hardenberg en gratis parkeren. Indien u geen entreebewijs heeft ontvangen, dan kunt u via www.evenementenhalgorinchem.nl gratis een entreebewijs aanvragen. Bezoekadres Energieweg 2 7772 TV Hardenberg Telefoon: (0523) 28 98 98 Internet: www.evenementenhal.nl

Beursorganisatie Evenementenhal Hardenberg Energieweg 2 7772 TV Hardenberg Telefoon: (0523) 28 98 98 Faxnummer: (0523) 28 98 00 E-mail: hardenberg@evenementenhal.nl Internet: www.evenementenhal.nl Zet alvast in uw agenda INFRA Relatiedagen Gorinchem 29, 30 en 31 oktober 2013 INFRA Relatiedagen Venray 10, 11 en 12 december 2013

door deze bezuinigingen ook terug. De huidige infrastructuur voldoet niet aan de eisen die eraan worden gesteld. Er kan, zeker als gevolg van de economische crisis en de komende bezuinigingsrondes bij de overheid, spoedig een situatie ontstaan waarin onvoldoende middelen beschikbaar zijn om infrastructuurprojecten uit te voeren met de snelheid die de maatschappij wenst. Voor de bedrijven is het van belang om een goed inzicht te hebben op het investeringsvolume van de centrale en decentrale overheid om strategische keuzes voor de bedrijfsvoering te kunnen maken. Bovendien maakt slecht onderhouden, onbetrouwbare of in onvoldoende mate aanwezige infrastructuur de samenleving kwetsbaar en kan dit bij falen leiden tot maatschappelijke ontwrichting en vaak tot directe financiële schade. De infrastructuur is van cruciaal belang voor de kwaliteit van de samenleving, de kracht van de economische ontwikkeling, het behoud van veiligheid en welzijn en een duurzame energietransitie. Ontwikkelingen binnen de GWW-sector op een rij (bron: technisch adviesbureau ZeeBoer): n Faalkosten zijn nog steeds hoog (ondanks bekendheid en claimcultuur). n ICT wordt steeds belangrijker door onder andere System Engineering (SE) en Building Information Modeling (BIM). n Er heerst gebrek aan vertrouwen door weinig transparantie en samenwerking. Door vergrijzing en beperkte instroom van scholieren worden continuïteit en kenniswaarborging belangrijk. n Meer aandacht voor duurzaamheid (bij overheid is dit randvoorwaarde). n Proactieve houding is vereist om in te spelen op nieuwe kansen die GWW worden geboden. n Klantgerichter worden en meedenken met de klant wordt steeds belangrijker. n Zowel voorwaartse als achterwaartse ketenintegratie. n Nieuwe generatie is niet gewend

15 Wat kan ik met social media? Feruzzi’s presentatie over social media richt zich met name op ondernemers die graag voor hun communicatie gebruik willen maken van social media, maar niet precies weten hoe ze dat het beste kunnen doen. Social media, zoals Twitter, Facebook, LinkedIn en YouTube, worden steeds onmisbaarder in het marketingproces. In de eerste plaats gaat u daardoor op een andere wijze communiceren met uw potentiële klanten. Daarnaast kunt u hierdoor het aantal bezoekers aan uw website vermenigvuldigen. Tijdens dit seminar krijgt u te zien hoe belangrijk social media nu eigenlijk zijn voor u als ondernemer en op welke wijze u daar het best op kunt inspelen. Welke soort social media zijn er en op welke wijze kunt u deze gebruiken? Waar moet u op letten en wat zijn de verschillen? Vervolgens krijgt u (als ondernemer) de tip om social media onderdeel te laten zijn van de marketingstrategie van het bedrijf. Door het te integreren op de website voorkomt u dat de communicatie via beide uitingen niet meer synchroon lopen. Bovendien voorkomt u dat de verkeerde mensen zich met social media gaan bezighouden. Het seminar wordt gegeven op woensdag 6 februari 2013 van 11:30 - 12:30. Het seminar is gratis te bezoeken.

kennis in het hoofd op te slaan, maar op elk gewenst moment informatie op te vragen via internet/database (GWW moet dit faciliteren en processen en kennis meer automatiseren).

Nieuwe Aanbestedingswet Belangrijke ontwikkeling voor de INFRA Relatiedagen is de nieuwe Aanbestedingswet. De nieuwe Aanbestedingswet trad niet in op 1 januari 2013, maar treedt waarschijnlijk in werking op 1 april 2013. De Aanbestedingswet en het Aanbestedingsbesluit moeten tegelijk in werking treden en de Raad van State heeft nog geen advies uitgebracht over het Aanbestedingsbesluit. Gezien de stappen die mogelijk moeten worden genomen na het ontvangen van het advies van de Raad van State, wordt ernaar gestreefd om de Aanbestedingswet op 1 april 2013 in werking te laten treden. De nieuwe Aanbestedingswet moet meer ondernemers een eerlijke kans geven op een overheidsopdracht. Ook moet een Europese aanbestedingsrichtlijn over defensie- en veiligheidsmateriaal nog worden omgezet in Nederlandse wetgeving. De nieuwe Aanbestedingswet moet leiden tot meer concurrentie, minder administratieve lasten, een meer

Bestelauto’s en aanhangwagens bepalen dan ook voor een aanzienlijk deel het beeld van het Nederlandse wegverkeer. Ondernemers kunnen simpelweg niet zonder het gemak dat een bedrijfswagen biedt. Op het Klein Transport Plein tijdens de INFRA Relatiedagen Hardenberg praten exposanten de bezoekers graag bij over de nieuwste ontwikkelingen in deze branche. Van innovaties in de bestelauto- en aanhangwagenbranche tot veranderingen wat betreft milieu- en regelgeving.’

tijden in het standhoudersrestaurant. Bezoekers hoeven volgens Malika Palaster verder niet in de file te staan: ‘De beurs is namelijk geopend van 13.00 uur tot 21.00 uur. Op de beursvloer bevinden zich diverse horeca en buffetpunten, waar exposanten en relaties onbeperkt gebruik kunnen maken van de catering.

Full-service-formule Omdat vakbeurzen doorgaans veel werk met zich meebrengen en daardoor veel tijd kosten voor de toch al drukke ondernemers, worden de exposanten door Evenementenhal Hardenberg bijgestaan in hun voorbereidingen. Malika Palaster: ‘De Evenementenhal heeft hiervoor de full-service-formule in het leven

Ook GWW-Totaal is weer op de INFRA Relatiedagen aanwezig!

geroepen. De exposanten kunnen zich volledig richten op hun gasten, want de drankjes en hapjes worden verzorgd.’ De standhouders betalen volgens de beursorganisator één bedrag, waarvoor ze een compleet opgebouwde standunit krijgen. Daarnaast hebben ze de beschikking over twee standhouderbadges, inclusief maal-

De uitnodigingservice, die door ons wordt verzorgd, en het parkeren voor de relaties zit bij de beursprijs inbegrepen. Een service waar door de exposanten enorm positief op wordt gereageerd. Eén keer een bedrag betalen en daarmee zijn ze verzekerd dat alles tot in de puntjes is geregeld voor hen én voor de gasten.’

de schoonmaak van alle gebouwen bundelen in één aanbesteding, waardoor een klein schoonmaakbedrijf bij voorbaat al geen kans meer maakt.

Duurzaamheid Bij projecten in de GWW-sector gaat het al lang niet meer alleen om technische, organisatorische en financiële aspecten. Ook ‘milieu en duurzaamheid’ zijn van belang. Of het nu gaat om planvorming, realisatie of beheer, door in alle fasen van het project rekening te houden met ‘milieu en duurzaamheid’ kan grote winst worden geboekt: niet alleen voor het milieu, maar ook financieel! Duurzame Grond-, Weg- en Waterbouw draagt niet alleen bij aan duurzame ontwikkeling, maar heeft ook een voorbeeldfunctie richting de omgeving. De samenleving vraagt erom. Bij duurzame GWW valt te denken aan zaken als materialenstromen, energieverbruik en hinder voor de omgeving. In de wegenbouw heeft de aandacht voor ‘milieu en duurzaamheid’ zich vertaald in allerlei praktische maatregelen. Bermpaaltjes worden van gerecycled kunststof gemaakt, de berm van de weg wordt ecologisch beheerd en asfalt wordt hergebruikt. Ook zijn er allerlei asfalt-

CROW lezingen CROW is op de Infra Relatiedagen aanwezig met een stand. Midden in het hart van haar klanten. Heeft u vragen over bijvoorbeeld de RAW-systematiek? Of over aanbesteden met Aanbestedingskalender.nl? Vraag het gerust. Weet CROW het antwoord niet direct? Dan zorgt men dat u de juiste informatie op een presenteerblaadje krijgt aangereikt. Daarnaast geeft CROW op de Infra Relatiedagen 2013 lezingen. Praktische kennis, direct toepasbaar. Het is de rode draad door alle CROW-activiteiten. Op het gebied van infrastructuur, verkeer, vervoer en openbare ruimte helpt CROW de professional zijn werk beter uit te voeren. Dit doen zij met veel hulpmiddelen en op allerlei manieren: publicaties, cursussen, opleidingen, congressen, offline en online tools, helpdesk services en workshops. Altijd met het streven: toegevoegde waarde bieden aan u als klant. De CROW-lezing op de Infra Relatiedagen bestaat uit twee delen:

uniforme aanbestedingspraktijk en een eenvoudiger afhandeling van klachten. Een belangrijk voorbeeld zijn de regels voor nationale aanbestedingen. Die moeten eenvoudiger worden, zodat de drempel om mee te doen aan aanbestedingen lager wordt. Zo krijgen bijvoorbeeld het midden- en kleinbedrijf en zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) meer kansen bij aanbestedingen. In het wetsvoorstel daarom het proportionaliteitsbeginsel is opgenomen. Dit is het uitgangspunt dat de eisen die aan een ondernemer worden gesteld in verhouding moeten staan tot de opdracht. Daarnaast mogen opdrachten niet meer dusdanig worden geclusterd dat kleinere bedrijven geen kans meer maken. Een bedrijf met bijvoorbeeld 120 vestigingen mag niet

soorten voorhanden, die bij productie en aanleg minder energieverbruik met zich meebrengen. De mogelijkheden voor duurzame toepassingen blijven zich ontwikkelen en dat zal te zien zijn op de INFRA Relatiedagen. Het Klein Transport Plein gaat in 2013 weer op tour naar Hardenberg, Gorinchem en Venray. Dit plein biedt ruimte aan exposanten met bestelauto’s tot 3500 kg, aanhangwagens, bedrijfswageninrichting, ritregistratie, track&trace, dakdragers, laad/lossystemen, accessoires en nog veel meer. Melissa Ooms is beursorganisator van Klein Transport Plein: ‘Er komen veel MKB-ondernemers en zzp’ers naar onze vakbeurzen en die hebben allemaal transportmiddelen nodig.

Deel 1: Kabels, leidingen en bomen Tijdens deze lezing gaat de presentator in op praktische oplossingen voor het omgaan met bomen in combinatie met infrastructurele voorzieningen (onder andere kabels en leidingen, verhardingen en lichtmasten). Hoe combineert u deze elementen zo efficiënt mogelijk in de steeds schaarser wordende openbare ruimte? Hoe krijg u de betrokken vakdisciplines op één lijn? Hoe spreek je elkaars taal? CROW helpt om openbare ruimtes met bomen efficiënt en toekomstbestendig in te richten. Deel 2: Verschillen tussen U.A.V. 1989 en de U.A.V. 2012 Deze lezing gaat kort en krachtig in op de belangrijkste veranderingen van de U.A.V. 1989 met de in februari 2012 vastgestelde nieuwe U.A.V. 2012. De U.A.V. is tijdens de uitvoering van projecten een set van algemene voorwaarden, tot stand gekomen door een breed overleg tussen partijen. De UAV 2012 is geactualiseerd. Wat zijn de belangrijkste verschillen met de UAV 1989? En hoe werkt dat in de praktijk? Data en tijden lezingen n Dinsdag 5 februari: 12.00-12.45 en 18.30-19.15 uur. n Woensdag 6 februari: 12.00-12.45 en 18.30-19.15 uur. n Donderdag 7 februari: 12.00-12.45 en 18.30-19.15 uur.

INFRA Relatiedagen plattegrond & deelnemerslijst Hardenberg:

5, 6 en 7 februari 2013

Gorinchem:

29, 30 en 31 oktober 2013

Venray:

10, 11 en 12 december 2013

Evenementen

HAL

RECEPGARDEROBE TIE

ENTREE 1

HARDENBERG GORINCHEM VENRAY

st.nr. Bedrijf 562 18 Hekwerk BV 316 A. Hak Noord-Oost BV 553 A.O.E. Techniek 228 Aannemingsmaatsch. Van Gelder BV 120 Abbink Groep BV 114 ABC Klinkergruppe 338 Acmaa 227 ACO BV 625 Adamas BV 514 Afvalbank Nederland 560 Aggreko Ned. BV 412 Ahlmann Nederland BV 565 AJCE Europe 655 Allmand/Silca Traffic Systems BV 645 Almat Industrie 219 Altena 658 Altrad Fort BV

IN- / UITGANG

Plaats Heerenveen Zwolle Denekamp Elburg Vriezenveen Vriezenveen Hengelo Doetinchem Maassluis Utrecht Staphorst Ammerzoden Zwijndrecht Culemborg Laren t Harde Tiel

617 Ambi BV Lelystad 321 Anacon - Infra Borculo 652 AquaRaad BV Balk Antwerpen 448 Asphaltco 533 Auma Benelux BV Leiden Rijssen 432 Aveco De Bondt bv 309 AVK Nederland BV Vaassen 529 Azimuth Geodetic Groningen 308 B. v/d Pol vof Huissen Susteren 514 BAG bv Amsterdam 457 Bakker & Spees 115 BAM Geleiderail BV 115 BAM Infra Ootmarsum 115 BAM Milieu BV 115 BAM Wegen Noord BV 115 BAM Wegen Oost BV 232 BEL Wegenbouwservice Etten-Leur 526 Benjamins Natuursteen Noordscheschut 320 Bergschenhoek C-T Bergschenhoek Spijkenisse 606 BEST Environmental & Safety Technology BV Sneek 317 Betonindustrie Efko bv 343 Beutech BV Steenwijk 542 BIA BV Zutphen Arnhem 460 Bonar Huissen 329 Bordbusters BV 410 Bouwfix Noord Hoogeveen 650 Breukers Bouwmaterialen BV Winterswijk Hattem 131 Brimos Luttenberg 452 Brinkman Baksteencentrum Ede 211 Bruil Infra BV Ede 440a BSI Bomenservice BV Baarn 231 BTN BV Elst 505 Buko Infrasupport BV Rhoon 123 123 134 506 342 524 144 122 458 123 312 221 315 651 626 460 225 407

Buro Hoogstraat (DAGnl) Buro Noord (DAGnl) BV De Meteoor CAD Accent BV CCI Leidingsystemen Centraal Beheer Achmea Certicon Kwaliteitskeuringen bv Cimitec Infra & Milieu BV CITEKO BV Civil Management (DAGnl) CivilCenter Civitas Advies BV CNV Vakmensen Coateq BV Cofra BV Colbond BV Coldmix ConGreen/ Easypath

517 Copier Groep BV

kaartcontr.

Olst Steenwijk Rheden Oss Klundert Apeldoorn Ede Drachten Zwolle Huissen Apeldoorn Almere Apeldoorn Haarlem Amsterdam Arnhem Roermond Harderwijk Ede

Branche terreinafrasteringen en- beveiligingen aannemersbedrijf kabel- en leidinginfra bestratingstechniek grond-, weg en waterbouw technische infra en verkeersvoorzieningen toeleverancier wegenbouw bestrating laboratoria - milieu - asbest afwateringstechniek diamant boor- & zaagapparatuur recycling en afvalmanagement verhuur van aggregaten en klimaatbeheersing grondverzet- en wegenbouwmachines grondverzetmachines mobiele verkeers informatie systemen leverancier grondverzetmachines handelsmaatschappij betonmolen, kruiwagens, steigers en materialen voor gemeentebesturen centrale smeersystemen lincoln civieltechnisch projectbureau riolering en oppervlakte water producten voor de wegenbouw elektrische aandrijvingen projecten advies- proces-, en ingenieurs足diensten afsluiters en appendages landmeetkundig ingenieursbureau wegbebakening verwerking reststoffen automatisering GWW infra techniek

wegenbouw groothandel grondstoffen waterbeheersing grondsanering, milieu, asbest, opleidingen, gevaarlijke stoffen betonproductie kunststof bewerking importeur van Komatsu grondverzetmachines geokunststoffen reclameborden/ projectborden gereedschappen en wegenbouwmachines足 bestrating t.b.v. infra wegbebakening & verkeersgeleiding groothandel hibin aannemer Infrastructuur (gww-aannemer) boomverzorging groeiplaatsinrichting technische groothandel verkeersvoorzieningen en straatmaker gereedschappen advies organisatie advies organisatie betonwaren / terreinverharding CAD software en trainingen toeleverancier leidingen Centraal Beheer Achmea milieu/bodemonderzoek betonverharding geotechniek met geokunststoffen advies organisatie kenniscentrum civiele software adviesbureau bond voor werknemers bouwnijverheid/ zzp importeur grondverbetering- producten en technieken geokunststoffen emulsie asfaltbetonverwerker (EAB) bedenker en bouwr van doordachte en duurzame Infra-oplossingen copier groep ingenieursdiensten

st.nr. Bedrijf 505a CRH Clay Solutions 515a CROW

Plaats Neer Ede

600a 341 645 105 550 208 430 613 416 647 561

Dagblad de Telegraaf BV De Beijer Bouwgrondstoffen BV De Blaauw b.v. De Hoop Bouwgrondstoffen BV De Landmeetdienst BV De Roo BV De Schans BV de Waard Grondverzet BV De Wit Kornhorn BV De Witte Smid Dehaco bv

Amsterdam Kekerdom Heerenveen Terneuzen Hengelo Emmen Hedel Zeewolde Kornhorn Warnsveld Lisse

559a 339 656 402

Demarec Diamant Beton BV Diemma BV Distrimex Pompen & Service BV

Sint Anthonis Hardenberg De Lier Doetinchem

444 Du Mont Beton 138 Dusseldorp

Barneveld Lichtenvoorde

Steenwijk 224 Dyka BV 659 Ebrush - IBC BV Nijkerk 418a Enilight BV Borne 637 Erdi Wegbebakening Zaandam Groningen 413 ESHA Infra Solutions Zutphen verg. Feruzzi BV 05 142 Foreco Dalfsen 540 Frank GMBH Morfelden 461 Freesmij Mijdrecht Ommen 421 Freesverhuur Ommen BV Ommen 005 G2 Guide & Guard 405 GAIM BV Ede 336 Gampet Plastics BV Ulft Veenendaal 622 Gebr. Henken BV Genemuiden 206 Gebr. Visscher Esbeek 614 Geert-Jan de Kok BV 627 Geodirect BV Mijdrecht 518 Geomaat 439 Geometius BV 137 Georg Fischer N.V. 563 Gerlasco BV 506a Gert Appeldoorn BV 503 Gorman-Rupp Europe BV 123 GRAS Advies (DAGnl) 123 Greenhouse Advies (DAGnl) 118 Greenwall BV 624 Groeneveldt Grijpers BV 514 Grondbank Nederland BV 143 Grondbereik 307 Grondslag BV 554 Grondverzetbedrijf Van Werven BV 327 Grundfos 539 GWW Houtimport 429 Handelsonderneming Veluwenkamp BV 415 Hanenberg Materieel BV 516a Hauraton GmbH & Co KG 638 Haverslag Afrasteringen & Beschoeiingen BV 649 HD Infratechniek 418 Hekman Products BV

Groningen Almere Epe Hellouw Maarsbergen Leeuwarden Hengelo Huissen Beilen Groot-Ammers Utrecht Lochem Steenwijk Oldebroek Almere Oudewater Hattem Nistelrode Rastatt Rijssen Staphorst Vroomshoop

504 HIG 513a HL Eco Services 532 HOBAS Benelux BV 115 Hoka 333 Hoogendoorn Hout 440 HR Groep 502 HTW Infiltratietechniek BV

Bodegraven Nijverdal Tiel Drachten Reeuwijk Den Haag Enter

Ons evenement. UW MOMENT.

Branche baksteen industrie kennisplatform voor infrastructuur, verkeer en openbare ruimte abbonementenverkoop De Telegraaf leverancier van grondstoffen voor de bouw Leverancier grondverzetmachines bouwgrondstoffen tbv wegen waterbouw wegen waterbouw wegenbouw/ milieutechniek minishovels grond/ wegen waterbouw/ transport & overslag gereedschappen fabriek aanhangwagens verkoop + verhuur sloop-, recycling-, stofbeheersingen saneringsproducten equipment voor sloop en recycling producent van betonnen straatstenen roetfilters / overdruksystemen pompen- leidingwerk- toebehoren, service & onderhoud keerwanden, terreinverharding, betonwaren, beton Infra, sloop, milieutechniek, riooltechniek, recycling, transport en grondstoffenhandel kunststof leidingsystemen onkruid borstels led-verlichting wegbebakening wegenbouw-, waterbouw en milieu Feruzzi bv, presentaties over het gebruik van social media houthandel kunststof leidingsystemen wegenbouw frezen + asfalt asfaltfrees- veegzuigwagenverhuur arboveiligheid adviesbureau-/ ingenieursbureau GWW kunststof produkten tbv weg - en waterbouw groothandel elementenverharding natuurvriendelijke oeverbescherming grondverzetmachines GPS/GNSS systemen, lasers, optische meetapparatuur en CAD software geodesie plaatsbepaling GNSS leidingsystemen recycling grond, weg-, en waterbouw reiniging verkoop en verhuur van pompen advies organisatie advies organisatie geluidswering en erfascheidingen grijpers grondbank, afvalbank, secundaire fundering grondbank bodemkwaliteitsbureau / wegenbouwlaboratorium grondverzet verhuur pompen oplossingen hout importeur GWW in-en verkoop van machines en gereedschappen producent sherpa mini-loaders lijnafwatering Afrasteringen, beschoeiingen en faunavoorzieningen infra bestrating bouwen transporttechniek/ kunststof recycling produkten verkeerstechniek hoogwaardige smeermiddelen producent leverancier GVK buizen houtleverancier verkeersveiligheid, bewegwijzering en straatbeeld infiltratietechniek

17 st.nr. Bedrijf 630 Hummel Bouwmachines 509 Husqvarna Nederland BV 146A Imbema Denso BV 501 IMSO Roetfilters 433 Imtech Traffic & Infra BV 123 Incite Projects (DAGnl.) 559 Individu Consultans BV 507 Infra Supply Noord BV 220 Infrastore.nl 454 InfraTrading BV 441 Innolumis 306 Insituform 140 Instamak GmbH 523 Inter Act BV 455 Intercodam Infra BV 340 Jansen Venneboer BV

Plaats Ruinerwold Almere Haarlem Amsterdam Amersfoort Hengelo De Goorn Groningen Edam Genemuiden Amersfoort Zoetermeer Ulft Apeldoorn Almere Wijhe

446 Jansma Drachten/ Jansma en Mosmans Drachten Grondreiniging BV 202 JLD International BV Edam 435 453 667 648 121 411 422 445 543 434 631

Joosten Kunststoffen Kampen Industrial Care BV Keiton Betonwaren Kemp Groep Kijlstra Riolering + Bestrating/ RBM+ Grain Plastics Klink-Nijland GWW Raalte BV Knipscheer Infrastructuur KOAC-NPC Koers Aannemingen BV Kok Lexmond BV KOKS Group BV

459 305 515 512 633 211 211 320 328 209a 147 111 551 516 521

KOTI Industrieel en Technisch Borstelwerk Weert Koudasfalt v.d. Broek BV Heteren KPD Automatisering BV Oegstgeest Kreeft BV Hoogeveen Kuiken N.V. Emmeloord KWS Infra BV Leek Leek KWS Infra BV Zwolle Zwolle KWT waterbeheersing Biddinghuizen KZ meet- en regelapparatuur BV Zwolle Landustrie Sneek BV Sneek Lankhorst Recycling products BV Sneek Lareco Nederland BV Hardenberg Laverman BV Aphen a/d Rijn LBN Betonproducten Drachten Leica Geosystems BV Wateringen

128 217 112 230 205 530 104 528 628 537 113 404 404 404 119 115 519 146 106 456 113 115 556

Leicon Verkeersgeleiding Leitec Leyenaar Taapken Lamaker BV (LTL wwodproducts) Macg Martens MBI Beton bv MBS Beton MEA Drainage Systems Meuwissen Agro BV MixiM Infra Products BV Moes Infra BV Morssinkhof Groep Morssinkhof Groep Morssinkhof Groep Mos Grondmechanica Mosterd De Winter Mous Waterbeheer BV Multiline Markering BV N.W.M. Nederlandse HandelsUitgaven Negam BV Nelis Infra BV Nemaco Holding BV

513 520 609 115 209 522 124 431 409

Nering Bögel BV Nimatech Nomadis Mobiele Accomodaties Nootenboom Sport BV Noppert Beton/ Gembeton Nota Straatmakers BV NTP infra bv Nyloplast Europe BV OBN

600 Opticon Benelux Naarden BV 301 408 426 313 314 233 663 611 323

Oranjewoud Orbis Engineering bv Or-Quest Oude Hendriksman Techniek Philips Indal Pipelife Nederland BV Pirtek BV Pladdet BV POL Heteren BV

538 Pompfontijne Pompen 546 324 109 544 223 102 337

PON Equipment BV Possehl Aannemingsmij BV Post & Haveman BV Prima Equipment BV Prince Kunststofbouw Profextru Productie BV Prosperus Expertise BV

527 535 463 401 103 303

Proviel BV Civieltechnisch Bureau PTM Engines PUTkast BV Quality Services BV R F Oost Holding BV Raab Karcher

Gendt Hoogezand Delden De Meern Drachten Raalte Almere Apeldoorn Hoogersmilde Lexmond Alkmaar

Steenwijk Poeldijk Vianen

Branche reparatie/ verkoop bouwmachines gww infra diamant gereedschappen civiele techniek IMSO roetfilters technische infrastructuur advies organisatie service & veiligheid groothandel in wegenbouw producten webshop voor de infrabranche gww openbare verlichting leidingrenovatie reparatieasfalt industriële automatisering verkeerstechniek, infra, grond-, wegen waterbouw waterbouw,-bruggenbouw,machinebouw, maritiem & offshore infra, milieu, bouw en planontwikkeling Leverancier van klapankers, kunststof damwanden en composiet dekdelen. groothandel in kunststoffen kunstof leidingsystemen betonwaren grondverzetmaterieel riolering & bestrating aannemersbedrijf in de GWW sector gww-sector/ infra/ beton onderzoek- en adviesburo wegenbouw en wegbeheer infra- sloop- zeefwerk, leverancier puin- zand- grond gww- recycling straatveegmachines- specialist in materieel voor wegenonderhoud koti technisch & industrieel borstelwerk verkoop van wegenonderhoudsprodukten software voor de gww sector en bouw betonrenovatie & injectietechnieken bv full service distributie, equipment aannemer Infrastructuur (gww-aannemer) aannemer Infrastructuur (gww-aannemer) waterbeheersing Technische groothandel afvalwaterbehandeling duurzame oplossingen in gerecycled kunststof aannemingsbedrijf grond-, wegen waterbouw leverancier van slijtdelen riolering en bestrating leverancier machinebesturing bouwlasers en landmeetapparatuur leicon verkeersgeleiding advies/ingenieurs diensten, interimmanagement groothandel in hardhout en houtproducten

Groningen adviesbureau voor bouw, milieu en infra Oosterhout fabrikant rioleringssystemen Veghel producent betonproducten Soest prefab beton Zelhem drainage Mijdrecht groothandel in de groenvoorziening Aalsmeer beton-, wegen waterbouw Oldenzaal wegen waterbouw, cultuurtechnisch Hengelo betonindustrie Hardenberg betonindustrie Malden betonindustrie Rijssen grondmechanica, geohydrologie en milieu Hardinxveld Giessendam Balk oplossingen voor integraal watermanagement Ede wegmarkering Oosterwolde Aanbrengen van wegmarkering Deventer uitgever van o.a. GWW Totaal Oldenzaal wegen waterbouw, cultuurtechnisch Halfweg Nijverdal Verkoop, verhuur en service van bouwmachines en -materieel Weert afwatering en afvalwaterbehandeling Zeewolde vacuüm systemen en bestratingstechniek Hoogeveen mobiele accomodaties Barendrecht Burgum producent betonwaren Sneek infra, straatmakersbedrijf Enschede grond,- weg- waterbouw en milieutechniek ‘s-Gravendeel kunststof Nieuwegein ondernemersvereniging bestratingsbedrijven Nederland Naarden endoscopen en camera- inspectiesystemen voor de industrie Heerenveen advies- en ingenieursbureau Enschede ingenieursbureau Drachten intermediair in bouw en (civiele) techniek Almelo overdrukfiltersystemen Eindhoven verlichting Enkhuizen producent kunststofleidingsystemen Rotterdam hydrauliek service Biervliet fabrikant van uitrustingstukken Heteren verkeers-, straatnaam- en portaalborden, afzetmaterialen en voertuigsignalering Zwolle verhuur, verkoop & service van pompen en generatoren Almere grondverzet en wegenbouwmachines Oosterhout experts in toplagen Dronten erosie bestrijding Hardenberg leverancier grondverzetmaterieel Tholen gas en water Hardenberg beschoeiingen/ waterbouw Spakenburg Schade- expertise/ Bouwkundig- Civieltechnisch adviesbureau Hengelo Civiele techniek en ruimtelijke ordening Enschede leverancier in motoren en hydrauliek Wormerveer technisch straatmeubilair Bennekom Testing, Inspection, Certification. Zwartsluis gww allround en verhuur asfaltfrezen Vriezenveen bouwmaterialen

st.nr. Bedrijf Plaats 001 Radiodetection ‘s-Heerenberg 443 Rapid Asfalt BV Marum Alkmaar 508 Ravo BV 218 RDI Straatbaksteen Nijmegen 115 Redubel BV Utrecht 213 Regge Hout BV Goor 447 Reinders - Wessemius BV Emmen 110 Reko Raalte Raalte 546 Rental Force BV Heemstede 548 Rigter Handelsonderneming BV Eemnes 660 Road Benelux b.v. & Bomag Regio Dealers Barneveld 661 Road Benelux b.v. & CompAir Barneveld 646 Road Benelux b.v. & Doosan Regio Dealers Barneveld Den Ham 149 Roelofs 135 Romein Beton Dodewaard 123 Rosmalen Advies (DAGnl) Oss 552 Rotar Int. BV Genemuiden 101 Royal HaskoningDHV. Deventer 537 S&P Clever reinforcement Company Aalsmeer Benelux BV 310 Sallandse Wegenbouw BV Haarle 129 SB&A BV Epe 116 Schagen Infra BV Hasselt 319 Schréder BV Rhenen 330 Sencon BV Dordrecht 148 Siers BV Oldenzaal 201 SIGHT Landscaping b.v Harderwijk 427 Slooprobot.nl Vroomshoop Hasselt 629 Snijder Filtertechniek 130 Solar & LED Solutions BV Almere 332 Soma College Harderwijk Tegelen 403 Spekking BV 235 SPG NoNed Tilligte Apeldoorn 437 ST & D 311 StadLandWater Goor 123 Stedebouw De Lange (DAGnl) Olst 427 Stelling Vroomshoop BV Vroomshoop 436 Stichting Soma Bedrijfsopleidingen Harderwijk Drachten 607 Stramac 139 Struyk Verwo Aqua Weert 536 Struyk Verwo Infra Oosterhout 326 Surface Cracks BV Apeldoorn 113 SV Infra BV Oldenzaal Winschoten 426 Syntera 215 Synthesis BV Waterbeheersingsproducten Dronten 438 TBS Soest bv Soest Vriezenveen 125 Timmerhuis Groep BV Wierden 545 Timmerman BV 632 TobroCo Oisterwijk 610 Topcon Sokkia Nederland Bunschoten 145 Tracé Utrecht 541 Traffic Service Nederland Oss 642 Traffic Support Infra BV Zwolle 423 Transscope Voertuigsystemen bv Dedemsvaart 602 TraSec BV Roden 462 Trisoplast Mineral Liners Kerkdriel 113 558 525 126 669 525 302 531 215 108 634 107 104a 214 322 226 203a 335 216 527a 234 451 442 644 549 612 564 605 664 653 318 136 132 229 204 640 639 210 410 331 510 203 604 449 117 557 207 339 428 212

Branche kabel- en leiding opspoorapparatuur emulsie asfaltbeton verwerker straatveegmachines/ kolkenzuigers producent straatbaksteen hout voor wegen waterbouw bronbemaling, grondboringen, milieutechniek infra/sloop/recycling verhuur grondverzetmachines grijpers Leverancier grondverzetmachines Leverancier grondverzetmachines Leverancier grondverzetmachines ingenieurs, infra, zand, planontwikkeling betonproducten advies organisatie leverancier uitrustingsstukken advies en ingenieursbureau beton- weg en waterbouw

Infra - milieu- sport P & O - adviesbureau wegenbouw en bouw producent en leverancier van openbare verlichting advisering gemaal-en waterbeheer ondergrondse infrastructuur groenvoorzieningen gespecialiseerde boor, zaag, sloopwerken filtertechniek/ dieselmotoren led straatverlichting mbo vakopleiding voor de infra branche infratechniek opleidingen monteur ondergrondse infra straat meubilair civiel technisch adviesbureau & relining advies advies organisatie gespecialiseerde boor, zaag, sloopwerken Infra opleidingen machine verhuur afwatering, waterbehandeling & riolering inrichting openbare ruimte adviesbureau wegenbouw wegen waterbouw, cultuurtechnisch Personeels- en projectmanagement waterbeheersingstechniek riolering en waterbeheersingsproducten wegen waterbouw grondverzet machinebouw meetinstrumenten detachering in civiele techniek verkeersmaatregelen beroepsverkeersregelaars Ritregistratie, bijtelling en voertuigvolgsystemen fleetmanagement bodembescherming/waterisolatie/ vloeistofdichte voorziening Twentse- Weg en Waterbouw BV Oldenzaal wegen waterbouw, cultuurtechnisch Ulbo Machinery BV Zwolle bouwmachines v.d. Pol Voertuigtechniek BV Tiel veegmachines/ reinigingsvoertuigen v/d Bosch Beton BV Almelo betonindustrie, bestratingsmaterialen, handel in gebakken straatstenen Vakvereniging HZC Nieuwegein vakvereniging machinegebonden personeel Van Campen Ecotechniek BV Leusden straatreiniging/ importeur Van den Broek Heteren Heteren asfaltreparaties Van der Ende Pompen BV Maasdijk technische groothandel Van der Linden Beton ‘s-Hertogenbosch beton/ riolering Van der Velden Rioleringsbeheer BV Almelo rioleringsbeheer Van der Weerd Grafhorst BV Grafhorst aannemersbedrijf gww groenvoorziening, beplanting Van der Wiel Holding BV Drachten transport, infra & milieu, stortgas en planontwikkeling Van Doorn - Soest Soest bodemproducten Van Heteren weg en waterbouw Wierden infra en explosievenonderzoek Van Kessel Sport en Cultuurtechniek BV Buren bronbemaling sport & cultuurtechniek Van Lenthe Dalfsen Dalfsen grondwerken Van Swaay Duurzaam Hout Schijndel Houtleverancier voor grond,- weg en waterbouw Van Walraven Mijdrecht groothandel in infra materialen Vandervalk + degroot BV Poeldijk reiniging, inspectie en renovatie van riolen VAR BV Twello afvalrecycling Veltink Bedrijfskleding Vroomshoop bedrijfskleding Veluwenkamp Bedrijven Hattem grondverzet Venko Schilderwerken BV Hoogeveen metaalconservering Venrooy Cable Equipment Cuijk machinebouwer voor kabelhandling oplossingen Verachtert Nederland BV ‘s-Hertogenbosch grondverzet, sloop, recycling Verhoeven Grondverzetmachines bv Maarheeze grondverzetmachines Verhoeven Revisiebedrijf bv Maarheeze rijwerk Vermeer Benelux bv ‘s-Heerenhoek bouwmachines Verno Materieelverhuur Leeuwarden bouwmachines/ materieelverhuur VIS Baggerwerken bv Raamsdonkveer baggerwerken aannemer Visscher ‘t Loo-Oldenbroek wegenbouw/ bestrating/ rioleringen Visser Assen BV Assen wegbebakening Visser Instrument - Gelan Assen meetinstrumenten, kabeldetectie VOBN Veenendaal branche organisatie betonmortelindustrie Vos Zand & Grind BV/ Netterden Zand Borger grondstoffen / zand & grind & Grind Vossebeld C en C Techniek BV Oldenzaal cultuur en civiele techniek Wacker Neuson BV Amersfoort grond en verzet werkzaamheden Wavin Nederland BV Hardenberg producent/ leverancier kunststof leidingsystemen Weber MT Bad Laasphe trilplaten/ bodemverdichters/ stampers WegenAdviesBureau Apeldoorn ingenieursbureau/ wegeninspectie/ video inspectie Wenau Transport & Cleaning Heerenveen transport & cleaning Wienerberger Zaltbommel bestrating,straatmeubilair, lijnafwatering Wildkamp BV Dedemsvaart groothandel technische materialen pvc leidingen Wilpro Lutten importeur/ distributeur Wolfswinkel Reiniging BV Maarsbergen verhuur veegmachines/ en wegdekreinigers Wynmalen & Hausmann Heteren bouwmachine import, verkoop, onderhoud en reparatie Xylem Water Solutions Ned. BV Dordrecht totaaloplossingen voor afvalwater en schoon water Zandmaatschappij Twente BV Hengelo Zandmaatschappij Twenthe B.V. Ziut Arnhem specialist in licht, zicht en mobiliteit Zuidema Groep Hoogeveen gww aannemer/ recycling

TOK-Band Drain SK

A N D D RA I N S K B K TO

bitumineuze asfaltafdichtingen met traliegedeelte voor aansluitingen in ZOAB

Even Apeldoorn bellen

► ► ► ►

Optimaal waterdoorlatend Dicht naad af Voorkomt spookmarkering Géén gladde stukken op de rijbaan ► Géén onthechting van steenslag

Alle TOK-producten zijn op basis van gemodificeerde bitumen met toegevoegde polymeren.

Stand 524 Hoe is uw wagenpark beveiligd? Steeds vaker wordt er groot materieel gestolen. Uw kostbare wagenpark is essentieel om het grondwerk op een juiste wijze te kunnen uitvoeren. Niet alleen verzekeren Tijdens de Infra Relatiedagen staan we natuurlijk stil bij de risico’s die u heeft met betrekking tot uw werkmaterieel, aansprakelijkheid of wagenpark. En de verzekeringen die daar goed bij passen. Daarnaast hebben we ook een specialist in onze stand op het gebied van beveiliging. En hoe uw gestolen werkmaterieel terug kunt vinden en krijgen. Even bijpraten We zien u graag op onze stand. We hebben een lekkere kop koffie en leuk presentje voor u klaar staan. Graag tot dan!

www.imbemadenso.nl T 023 517 24 24

Nu al meer informatie? Bel dan even met een van onze specialisten. Zij zijn bereikbaar op werkdagen van 8.00 – 17.30 uur op telefoonnummer 055 579 8600, optie 1.

Geen lichtbron, wél lichtgevend! EAB Reflection,

hoogreflecterend emulsieasfaltbeton van Coldmix

Coldmix EAB Traditioneel asfalt Reflection 2 x meer licht met Coldmix EAB Reflection Traditioneel asfalt

Voorop in wegdekzorg

Postbus 127 6040 AC Roermond Schipperswal 19 6041 TC Roermond

Coldmix EAB Reflection

EAB Reflection werkt als de maan en de sterren in de nacht. Na het aanbrengen van de EAB laag weerkaatsen heldere stukjes steen opvallend in het autolampenlicht. Resultaat: een veilig én duurzaam wegdek. • Hoge reflectie eigenschappen • Slim en besparend materiaalgebruik • Toepasbaar in zowel nieuwe als bestaande wegen • Besparing tot 40% op energiekosten openbare verlichting • Snelle doorlooptijd Bel of mail ons: (0475) 51 80 47 of info@coldmix.nl www.coldmix.nl

Storingsvrije roetfilters op maat IMSO vraagt tijdens Infra Relatiedagen in Hardenberg aandacht voor haar assortiment storingsvrije roetfilters. Deze in zwaar plaatstaal en rvs uitgevoerde filters werken onafhankelijk van het motormanagement. Het bedrijf levert als enige roetfilters die gemaakt worden op de maat van de demper en dus heeft het roetfilter geen extra ruimte nodig. Het IMSO roetfilter werkt op lage en hoge temperaturen, zelfs bij drukloze systemen. Als het filter vol is, kan dit optioneel in de cabine worden aangegeven met een geluid- en lichtsignaal. Het filter moet om de 500 uur gereinigd worden met de bioroetreiniger. Dit gebeurt met een handpomp en een slang die op het filter aangesloten wordt. Reinigen van het filter vergt niet meer dan 30 minuten. De roetfilters zijn TÜV gekeurd en voldoen aan de emissiewaarden gesteld door de Arbo om roetvrij inpandig te kunnen werken.

cleaner voor een goed lopende motor en houdt het de brandstofleidingen, brandstofpomp en het filter schoon. Tevens voorkomt u veel storingen en onnodige hoge kosten aan motorreparaties. Altijd een schone brandstoftank dus, die vrij is van bacteriën. Geen stilstand (meer) door aanslag in uw dieseltank. Hierdoor verdient Grota Mar 71 zichzelf terug en zorgt deze voor een goedlopende motor. De cleaner is getest, wordt aanbevolen en gebruikt door auto- en motorfabrikanten als MAN, Daimler en MTV.

GrotaMar 71 dieselcleaner

Oliebooms en doeken

Door de toevoeging van biobrandstof en door een lichte waterverontreiniging neemt de groei van de biosludge in de brandstoftank toe. Door toevoeging van de dieselcleaner GrotaMar 71 wordt de biosludge afgebroken. Tevens zorgt deze

Oliebooms van IMSO zijn vervaardigd van pure polypropyleen, absorberen alleen koolwaterstoffen zoals brandstof en olieproducten en blijven op het water drijven. Door de fijne vezel wordt er absoluut geen water opgenomen en hebben zij ook een

IMSO Roetfilters www.imso.nl

Standnr. 501

hoog opnemend vermogen. De olieboom is sterk uitgevoerd met een buitenmantel en haken om de oliebooms aan elkaar te koppelen. De haken zijn voorzien van een koord die de olieboom versterkt, vooral bij het verwijderen uit het water. De olieboom, met een diameter van circa 20 cm en een lengte van 3 meter blijft drijven en

contact houden, vooral bij stromend en golvend water. Voor stilstaand water is er de olieboom met een diameter van 13 cm en een lengte van 3 meter. De tegengehouden/opgevangen olielekkage op het oppervlaktewater kan verwijderd worden met de Imsorb oliedoeken van pure polypropyleen. Afmetingen zijn 30 x 30 cm of 42 x 84 cm.

Even bijkletsen!

Centraal Beheer Achm ea www.achmea.nl

Standnr. 524

Centraal Beheer Achmea neemt deel aan de INFRA Relatiedagen in Hardenberg. Een beurs waar u als specialist in de Grond-, Weg- en Waterbouw vast ook te vinden bent. Alles op het gebied van GWW is hier aanwezig en uw verzekeringen zijn hier natuurlijk onderdeel van. Natuurlijk wil Centraal Beheer Achmea het met u hebben over uw werkmaterieel, uw aansprakelijkheid of uw wagenpark. Daarnaast staat de verzekeraar ook graag stil bij de Relatie Interactief applicatie. Dit is een gratis online dienstverlening. U kunt daarmee altijd uw verzekeringsgegevens bekijken. U ziet precies wat u heeft verzekerd. En hoever bijvoorbeeld de afhandeling van uw schade is. U kunt ook zelf werkmaterieel voor de verzekering aanmelden en afmelden.

Niet alleen verzekeren. Maar verzekeren, of liever gezegd ‘verzekerd zijn van’, is meer dan dat. Steeds vaker worden er niet alleen kleine spullen gestolen, maar ook groot materieel van uw kostbare machine- en wagenpark. Uw wagenpark is essentieel om het grondwerk op een juiste wijze te kunnen uitvoeren. Om die reden is er een specialist uitgenodigd. Een specialist op het gebied van beveiliging en het terug krijgen of vinden van uw voertuigen. Dit doen zij met speciaal ontwikkelde software en daarop aansluitende ontvangstapparatuur. Zij leggen u graag uit hoe dit systeem werkt en wat dit voor u zou kunnen doen.

Zelf Reinigende Berm Altena Inframaterialen www. altena-groep.nl

Vanuit de ecologische wens om milieuverontreinigingen bij bron aan te pakken, introduceert Altena een bermverharding die van de weg afkomend hemelwater reinigt: de Rona® Zelf Reinigende Berm. Het filter van dit verhardingsconcept zuivert het vuile wegwater met verontreinigingen van zware metalen, nutriënten, minerale olie, zouten en PAK’s, voordat het in de bodem infiltreert. De zuivering leidt tot waarden die onder de grenswaarden voor drinkwatergebieden liggen. De Zelf Reinigende Berm bestaat uit RONA®Drainverbandblokken die op een drukverdelend geotextiel zijn aangebracht. Onder het geotextiel bevind zich een minerale filterlaag van RONA® Biogrit type RB, een mengsel van vernieuwbare grondstoffen, milieuvriendelijke reststoffen en CO2 bindende mineralen. Indien de toepassing het verlangt – zoals bijvoorbeeld in drinkwaterbeschermingsgebieden – kan de werking van het systeem meer zekerheid bieden door onder de minerale filterlaag een Permafilter toe te passen. Hierdoor wordt bij calamiteiten de kans op grondwaterverontreiniging verkleind. Permafilter is een non-woven, actief geotextiel met olieverwerkende eigenschappen. Om de kwaliteiten van de Rona® Zelf

Reinigende Berm te valideren heeft ingenieursbureau Tauw de reinigende werking van de constructie onderzocht. Op basis van deze onderzoeksresultaten is een optimaal filtermengsel samengesteld, waarmee een zelfreinigende werking van 40 jaar kan worden verwacht. Na afloop van die 40 jaar kunnen alle onderdelen van de Zelf Reinigende Berm hergebruikt worden. Afhankelijk van de verwachte vervuilinggraad kan het systeem worden aangepast aan die vervuiling, waardoor de reiniging ook onder zware omstandigheden kan functioneren. Naast het reinigen van hemelwater en het voorkomen van vervuilde bermen, levert dit innovatieve verhardingsconcept een bijdrage aan de verkeersveiligheid doordat het de stabiliteit van de wegberm vergroot.

Standnr. 219

Daarnaast draagt het systeem bij aan de waterkwantiteit. In de constructie kan hemelwater geborgen worden en wordt een bijdrage geleverd aan het voorkomen van het verwachte tekort aan drinkwater. Het filterende funderingsmateriaal Rona®

Biogrit type RB is ook toepasbaar als semiverhardingsmateriaal voor wandel- en fietspaden, parkeerplaatsen en reinigend filter van (hemel)water dat geïnfiltreerd wordt in de bodem, onder andere bij kunstgrasvelden en infiltratieprojecten.

ADVERTENTIE

asfaltfrezen - betonfrezen - cunetfrezen

TELEFOON 0529-455700 WWW.FREESVERHUUR.NL

Innovatieve lijngoot voorzien van filtersubstraat Omdat regenwater niet meer kan infiltreren in de bodem, verstoort dit het ecologisch evenwicht en veroorzaakt hierdoor overlast bij de zuiveringsinstallaties. Hauraton heeft een filtersubstraat ontwikkeld dat voldoet aan de hoogste belastingen en effectief schadelijke stoffen kan filteren en binden.

Hauraton GmbH & Co KG www.hauraton.nl

Standnr. 516a

Hauraton, Europees marktleider voor hoogwaardige lijnafwatering van vezelversterkt beton en kunststof, heeft met Drainfix Clean een modern systeem voor directe infiltratie, alsmede reiniging ter plekke. Het vuile regenwater loopt door een speciaal filtersubstraat. Het gaat hierbij om een carbonaathoudend mengsel met een groot vermogen om het zuur te naturaliseren bij een normale Ph-waarde, waarin meer dan 99 procent van de meegekomen deeltjes van slechts 0,006 millimeter effectief gefilterd worden. Dit gebeurt doordat de poriën van dit mengsel zo nauw zijn samengesteld, dat zelf de kleinste deeltjes reeds aan de oppervlakte van het substraat worden tegengehouden. Overdadig veel water bij extreme regenval wordt in deze zeer grote retentieruimten van de lijngoten opgeslagen, waardoor geen overstort nodig is. Aansluitend wordt het regenwater, inmiddels vrij van schadelijke stoffen, door een drainagebuis in de lijngoot naar de infiltratie getransporteerd. ADVERTENTIE

Van EAB roadfix naar sustainable roadfix Sinds december 2008 werkt Coldmix continu en gericht aan het verbeteren van het beeld op koude onderhoudstechnieken, zoals dat bestaat bij de wegenbouwmarktpartijen. Emulsie-asfaltbeton (EAB) is al jaren een techniek die wordt toegepast voor het vullen van sporen. Dat het ook toegepast kan worden als textuurverbetering (verbetering verkeersveiligheid) en ook in een aangepast mengsel voor het onderhoud van ZOAB, is of wordt pas sinds 2008 weer duidelijker gecommuniceerd. Mede door Coldmix is er werk gemaakt om het totaal milieuprofiel van EAB boven tafel te krijgen, en dat is ook gerealiseerd. Uit onafhankelijke studies blijkt dat het kiezen voor EAB óók milieutechnisch gunstig scoort ten opzichte van warme onderhoudsmaatregelen. Samen met het behouden van de trede 5 op de CO2prestatieladder van SKAO in 2012 kan gesteld worden dat kiezen voor onderhoud met Coldmix óók kiezen is voor sustainable wegdekonderhoud. Er is en wordt ook nu gezocht om bestaande technieken te verbeteren. In 2012 is door dit bedrijf zowel EAB+ en ZOEAB+ geïntroduceerd (zie ook GWW-Totaal van december 2012) waardoor ook de in Nederland populaire steenmastiekdeklagen en de stille dunne deklagen met verantwoord onderhoud in hun levensduur zijn te verbeteren. En langere levensduur van deklagen - lees minder snel vervangen van deklagen - betekent minder inzet van energie, grondstoffen en minder verkeershinder. Al met al ook weer een bijdrage in het streven naar duurzame infrastructuur. Dus voor wegbeheerders zijn er kansen te over om goed en duurzaam onderhoud te plegen, ongeacht de soort deklaag.

EEN RONDJE VAN LEICON Rotondes spelen een belangrijke rol bij een vlotte doorstroming van het verkeer. Niet alleen worden steeds meer rotondes aangelegd; ook oude rotondes worden steeds vaker vervangen door duurzame oplossingen. Niet voor niets is Leicon in heel Nederland betrokken

bij de aanleg en ontwikkeling van prefab rotondes. Met meer dan 30 verschillende uitvoeringen rammelstroken, diverse uitvoeringen middengeleiders en een ruime keuze uit robuuste rotondebanden vinden wegbeheerders, ontwerpers en wegenbouwers hun weg naar Steenwijk.

BASIS VOOR BEREIKBAARHEID BEGINT OP LEICON.NL

Pluggematen 8 8331 TV Steenwijk Postbus 31 8330 AA Steenwijk

Tel (0521) 52 42 24 Fax (0521) 52 42 25 E-mail: info@leicon.nl www.leicon.nl

Rotondes I Halteplaatsen I Verkeersremmers I Geleidebanden I Specials 1516077_Leicon_Adv Rotonde.indd 1

14-09-12 11:40

Coldmix www.coldmix.nl

Standnr. 225

Geavanceerde filtertechniek

Waterjet: innovatie in rioolrenovatie

Snijder Filtertechniek BV is een zelfimporterende groothandel in filters en filtermaterialen ten behoeve van de loon- en grondverzet, transport, aannemingsbedrijven en reparatiebedrijven gericht op bovenstaande branches. In de stand op de INFRA Relatiedagen Hardenberg laat Snijder onder meer de Donaldson filters voor onder andere Caterpillar, Liebherr, Volvo, Cummins, Deutz, Fendt, New Holland en Case, zien. De gecombineerde brandstofvoorfilter/ waterafscheider van het Duitse Separ voor dieselmotoren haalt alle schadelijke verontreinigingen en het water voor honderd procent uit de brandstof. De magnetische De-Bug-filters voorkomen en bestrijden filterverstoppingen en beschadigingen van brandstofpompen en verstuivers door micro-organismen in de brandstof. Ook zijn er overdrukfilters ten behoeve van diverse werkzaamheden, waarbij overdruksystemen gevraagd worden. Voor Bloksma, BroAir, Brofil en FF-boxen heeft Snijder Filtertechniek BV het complete filterpakket. Problemen met uw brandstoftanks? Cimtek filters www.SnijderFiltertechniek.nl zijn de oplossing om water en Standnr. 629 vocht uit de brandstof te filteren.

Vanderv alk+deg root www.va lkdegro ot.nl Stan

dnr. 216 Vandervalk+degroot ontwikkelde in 2010 de eerste waterjet-renovatierobot in Nederland. Een robot die met behulp van een hoge druk waterstraal zeer gericht obstakels in het riool wegsnijdt. Hierdoor wordt met een minimaal energieverbruik een maximaal resultaat behaald. Vandervalk+degroot zocht een toepassing die heel precies werkt en niet alleen afzetting, maar ook cement en wortels weg kan snijden. De jarenlange kennis en ervaring op het gebied van zowel camera- en freesrobots en de kracht van water, zijn gebundeld. Daaruit is de waterjet robot tot stand gekomen. De waterjet robot evolueert nog steeds. Hét voordeel van ontwikkelen in eigen beheer is namelijk dat je precies kunt maken wat nodig is en waar behoefte aan

is én dat je tijdig kunt bijsturen. De robot is multi-inzetbaar. Hij is niet alleen te gebruiken met de waterjet-arm, maar kan ook worden voorzien van een waterfreesarm. Dat betekent dat er niets meer is dat niet kan worden verwijderd in riolen van Ø250 – Ø1000 en Ø400/600 – Ø750/1050.

ADVERTENTIE

ook uw partner voor GWW materialen Hoogeveenseweg 27 • 7707 CG Balkbrug • T 0523 657 000 • gww@buiterbeton.nl

• KM90 • KM130 • KM250 • • • • • • • • •

Zeer laag eigen gewicht Zeer laag scharnierpunt Lagere bodemdruk dan een kruiwagen Snelheid v.a. 16 km/u Lage, ruime open afstap proef Slangbreukbeveiliging 3 dagen op Track & Trace systeem Alle denkbare hulpstukken leverbaar

GRATIS

‘kei’ in n e e , S p o M KNIK n!! e t a r t s e b l a machina aar de mogelijkheden informeer n

Bermverharding en fundatiematerialen

Productie en leverantie van grondstoffen voor de:  Wegenbouw

U vindt ons op standnr.

 Waterbouw

341

 Asfalt  Betonindustrie

Wandel & fietspaden

 Grof keramische industrie  Recreatiemarkt Logistieke dienstverlening  Watertransport Inrichting van de openbare ruimte

 Wegtransport  Op- en overslagfaciliteiten

de Beijer Bouwgrondstoffen BV Kekerdomse Ward 3 NL-6579 JG Kekerdom Postbus 64 NL-6566 ZJ Millingen a.d. Rijn Tel.: 0481 - 439111 Fax.: 0481 - 439150 Internet: www.debeijerbv.com e-mail:

Drielseweg 46a 5321 NC Hedel • 073 599 17 50 info@deschansbv.nl www.deschansbv.nl

info@debeijerbv.com

Schanskorven

De Beijer - Adv Infra Relatiedagen FEB 2013 [125x195].indd 1

1/8/2013 1:39:44 PM

INNOVATIES besparen tijd en geld

www.webermt.de w.weber errmt mt.d .dee

• smelten • opwarmen • naverdichten

• drogen • blazen

• verhitten • ZOAB reiniging

W U E NI SurfaceJet Wegdekdroger

vanaf medio 2013 3.5m breed

Enorme droogcapaciteit voor Wolfswinkel! De wegdekdroger SurfaceJet brengt een nieuwe methode om op een snelle en efficiënte wijze een wegdek te drogen of sneeuw en ijs te smelten. Tot medio september 2013 wordt gebruik gemaakt van de huidige SurfaceJet. Daarna volgt een totaal nieuw concept, de nieuwe generatie SurfaceJet, met een werkbreedte van 3.50 meter (rijstrookbreedte) en met een geluidsniveau van maar 90 Db. De SurfaceJet kan worden gebruikt voor alle kunstwerken, drogen voor aanbrengen van SAMI- en kleeflagen, smelten van ijs en sneeuw op hardnekkige plaatsen, open afritten, enz. Met de nieuwste SurfaceJet biedt Wolfswinkel een aantrekkelijk totaalpakket van reinigen en drogen!

HAL 1 / Stand 117

HUISVUILINZAMELING • VEEGWAGENVERHUUR • CONTAINERVERHUUR • STRAATKOLKENREINIGING Wolfswinkel Reiniging B.V. Haarweg 19 3953 BG Maarsbergen

T. 0343 - 431 945 F. 0343 - 431 475

E. info@wolfswinkelreiniging.nl I. www.wolfswinkelreiniging.nl

Nieuwe generatie bewegwijzering HR Groep introduceert een nieuwe generatie bewegwijzering. Deze bewegwijzering bestaat uit aluminium botsvriendelijke masten en aluminium bewegwijzeringspanelen volgens het Ultimate SigningTM concept. Deze nieuwe generatie masten zijn duurzaam en onderhoudsvrij en hebben een gering gewicht. Snelle montage is mogelijk. De masten zijn getest en goedgekeurd volgens EN 12767. De Ultimate SigningTM bewegwijzeringspanelen zijn op duurzame wijze geproduceerd. Deze panelen bestaan uit een duurzame drager én een duurzaam beeldvlak. Overigens zijn de bewegwijzeringspanelen ook gecertificeerd.

Totaalpakket bewegwijzering Lichtwegwijzers, handwegwijzers, bermborden, portaalbewegwijzering, objectbewegwijzering, fietswegwijzers, vluchtroutes, et cetera: ook voor totaalop-

HR Groep www.hrgroep.nl.

Standnr. 440

lossingen langs grote wegen kunt u HR Groep inschakelen. Bij de reconstructie of aanleg van nieuwe wegen helpt het bedrijf u graag in een zo vroeg mogelijk stadium op weg. In gezamenlijk overleg kunnen dan in het voortraject alle uitgangspunten al helder worden gekregen om zo op een gedegen manier van start te gaan met het bewegwijzeringstraject. Alle activiteiten die nodig zijn voor de productie van een bord en mast heeft men in huis: van metaalbewerking tot het snijden, plakken en full colour printen van folies. Dit alles maakt dat de HR Groep niet afhankelijk is van derden en intern de verkoop, productie en plaatsing maximaal op elkaar kan afstemmen.

Krachtigste wegdekdroger Egaliseren met gemak van Nederland

Visser & Visser BV uit Breda introduceert de Strakvlak; uw hulp bij het egaliseren en profileren van zandbanen, gazons, grindpaden, et cetera. De Strakvlak is te gebruiken op plaatsen waar machinaal afreien niet mogelijk is. Er is een smalle en een brede uitvoering. Deze vullen elkaar aan. Afhankelijk van het gewenste profiel kunt u kiezen voor rechte bladen of lichtgebogen radius egaliseerbladen.

Wolfswinkel Reiniging B.V. www.wolfswinkelreiniging.nl

Standnr. 117

Per 1 januari 2013 heeft Wolfswinkel Reiniging de verhuur van veegzuigwagens, wegdekreinigers en kolkenzuiger toegevoegd aan het bestaande dienstenpakket. Het bedrijf heeft de krachtigste wegdekdroger van Nederland aangeschaft bij Liberty Gasturbine Holland BV (LGH) uit Zeewolde. De wegdekdroger (SurfaceJet) is een machine, uitgerust met een LGH2500 Turbojet gasturbine, die een grote hoeveelheid zeer warme lucht produceert. De machine heeft een capaciteit van 7-10 m³ lucht/450°/sec en is daarmee de krachtigste wegdekdroger van Nederland. De hete luchtflow kan buiten het wegdekdrogen ook worden toegepast bij: opwarmen, na-verdichten, verhitten, blazen en het sneeuw- en ijsvrij maken van open afritten, bruggen en viaducten. Sneeuw veroorzaakt vaak grote problemen vanwege chemicaliën/milieu-eisen voor gladheidbestrijding op vliegvelden. De SurfaceJetblaast niet alleen sneeuw

De smalle Strakvlak realiseert de grove voorbewerking door in korte tijd veel materiaal te verplaatsen en het terrein grof te egaliseren. Deze is traploos verstelbaar van 70 cm naar 120 cm. De brede Strakvlak zorgt voor het nauwkeuriger afreiwerk. Deze is traploos verstelbaar van 117 cm naar 210 cm. De Strakvlak heeft degelijke, in hoogte verstelbare lichtgewicht kunststof wielen zonder spoorvorming. Ook de basisarm is in hoogte verstelbaar. Dit maakt de Strakvlak ergonomisch verantwoord. Vak-

organisaties en diverse Arbo-instellingen adviseren en loven het gebruik en de werking van de Strakvlak.

Extra toepassingen Bij de smalle variant zijn twee extra hulpstukken verkrijgbaar. De afwerkbezem is handig om bestrating in te wassen. Met de zaadhark kan graszaad nauwkeurig en op gelijkmatige diepte worden ingeharkt. De Strakvlak verlicht voor de hovenier en stratenmaker het zware afreiwerk. Een demonstratiefilm vindt u op de website www.strakvlak. nl. Visser & Vis ser BV www.strakvl ak.nl/ www.visserb reda.nl

weg maar smelt deze ook, waarna het smeltwater via bestaande afwatering kan wegvloeien. Ondergronden kunnen snel worden gedroogd, opgewarmd en/of schoon geblazen. Met deze aankoop worden tevens de verhuuractiviteiten van LGH overgenomen, voor Wolfswinkel een welkome aanvulling op het huidige dienstenpakket. Met de aankoop van de machine en overname van de verhuuractiviteiten van LGH denkt Wolfswinkel een goede stap te hebben gezet in de verdere groei van het bedrijf, dat actief meedenkt en oplossingen biedt. Voorbeeld hiervan is het kunnen aanbieden van een pakket van reinigen en drogen.

Standnr. 55

(stand Ulbo

Machinery B

ADVERTENTIE

In- en verkoop van wegenbouwmaterialen Openingstijden: Ma. t/m Vr. 8.00 tot 17.00 Za. 9.00 tot 12.00 Opslag:Kanaalweg 83 4401 PE Yerseke / Vlake Tel.: (0113) 38 16 62 of Tel.: (0113) 57 20 69 Fax: (0113) 57 22 06 Email: info@pekaar.com www.pekaar.com

Leverancier van kwaliteits LED verlichting LED schijnwerpers

pekaar

GWW

Door eigen import vaste lage prijzen

bestratingsmaterialen bv

LED werklampen

TOTAAL goedgekeurde LED flitsers

Meer dan

30.000 lezers!

Voor info mail naar info@ledsrock.nl

Stofvrij doorslijpen van steen en beton

dnr. 509

Husqvarna introduceert twee noviteiten op de INFRA Relatiedagen, die het fijnstofprobleem aanpakken tijdens zagen in steen en beton. De eerste noviteit is de doorslijpmachine K 3000 Vac, die dankzij een vacuümunit de perfecte oplossing biedt voor fijnstofproblemen. De tweede innovatie is de elektrische doorslijpmachine K 3000 Wet, waarmee zowel nat als droog kan worden gezaagd.

K 3000 Vac Eén van de grootste problemen die met droogzagen samenhangt, is de hoeveelheid fijnstof die het zagen veroorzaakt. Met de nieuwe Husqvarna K 3000 Vac doorslijpmachine en de unieke stofopvang worden deze problemen tot een minimum beperkt. Deze machine maakt droogzagen mogelijk in omgevingen waar natzagen uitgesloten is. Door een afneembare ‘slee’ op de bladbescherming van de doorslijpmachine te bevestigen en op een stofzuiger aan te sluiten, wordt het stof direct in de stofzak opgevangen waardoor de werkomgeving stofvrij blijft. Ook als de vacuümunit op de machine is bevestigd, is het blad volledig zichtbaar. In tegenstelling tot de meeste elektrische doorslijpmachines draait het blad vooruit,

waardoor de werkbelasting vermindert en een efficiënt slijpresultaat wordt behaald. De machine is uitgerust met Elgard: een geavanceerd elektronisch veiligheidssysteem dat waarschuwt wanneer overbelasting dreigt. De motorspanning is 230/120/110 V en er wordt een 350 mm diamantblad meegeleverd. Het gewicht van de doorslijpmachine is 7,4 kg en van de vacuümunit 1 kg. De maximale zaagdiepte met en zonder vacuümunit is 119/125 mm. De machine heeft een adviesprijs van € 941,- (excl. BTW).

De nieuwe Husqvarna K 3000 Wet is een doorslijpmachine voor natzagen die de hoeveelheid water en slib tot een minimum beperkt. Door de vacuümunit toe te voegen kan de machine gemakkelijk worden veranderd in een doorslijpmachine die een minimale hoeveelheid stof produceert.

K 3000 Wet De Husqvarna K 3000 Wet is een doorslijpmachine voor natte toepassingen. De machine is uitgerust met het Dex-systeem

Husqvarna K 3000 Vac, de doorslijpmachine voor droogzagen, is vooral geschikt voor stofgevoelige omgevingen als er geen water kan worden gebruikt. Dankzij de snelkoppeling kunt u gemakkelijk schakelen tussen traditioneel zagen en zagen met stofafzuiging.

Husqvarn a Nederl and BV www.hu sqvarnac p.nl Stan

voor stofverwijdering waarbij een ingebouwde regelaar het watervolume controleert teneinde een hoeveelheid water naar het blad te verplaatsen die precies voldoende is om het stof te binden. Dit biedt de gebruiker de mogelijkheid met een minimale hoeveelheid water en slib zowel binnenshuis als buitenshuis nat te zagen. De nieuwe machine kan ook worden gebruikt als doorslijpmachine voor droogzagen: door de vacuümunit te bevestigen die als accessoire verkrijgbaar is, kunt u de machine veranderen in een doorslijpmachine die een minimale hoeveelheid stof produceert. Het stof wordt opgezogen door de vacuümunit die als een ‘slee’ werkt en die eenvoudig aan de bladbescherming kan worden bevestigd en aan een stofzuiger kan worden aangesloten. De K 3000 Wet heeft een nieuwe, lichtgewicht bladbescherming en een nieuw ontwikkelde spatplaat die aan

de bladbescherming is bevestigd. De spatplaat beschermt de gebruiker en de machine tegen water en slib. Net als alle andere Husqvarna doorslijpmachines draait het blad vooruit waardoor dit met minimale belasting voor de gebruiker efficiënt door het materiaal zaagt. De K 3000 Wet is tevens uitgerust met de elektronische overbelastingsbeveiliging Elgard en het SoftStart-systeem waardoor de machine zelfs werkt met normale, trage zekeringen. De motorspanning is 230/120/110 V en het gewicht van de doorslijpmachine is 8,5 kg. Er wordt een 350 mm diamantblad meegeleverd en de zaagdiepte is 125 mm. De machine heeft een adviesprijs van € 779,- (excl. BTW). Accessoires zijn de WT 15 (watertank met accu pomp) en een vacuümunit. Ook is er een compacte stofzuiger DC 1400 verkrijgbaar met een vermogen van 1,4 kW en een gewicht van 16 kg.

Tunnel A2 Maastricht vraagt goede bronbemaling Bouwcombinatie Avenue2 bouwt in opdracht van Projectbureau A2 een dubbeldeks tunnel van circa 2,6 km lang, zodat de huidige rijksweg N2 omgebouwd wordt tot een volwaardige autosnelweg, de A2. Ook regionaal verkeer krijgt een plaats in en op deze tunnelconstructie. Om deze tunnel te kunnen realiseren is een goede bronbemaling noodzakelijk. Reinders-Wessemius B.V., onderdeel van Hölscher Wasserbau GmbH, en Henk van Tongeren bronbemaling B.V. zullen gezamenlijk de bemalingswerkzaamheden uitvoeren. Hiervoor is de V.O.F. ‘Bemalingscombinatie A2 Maastricht’ opgericht.

Principe DSI®

In het totale project zullen circa 525 deepwells en 28 ontlastbronnen worden aangebracht. Op dit moment zijn er zo’n 250 deepwells aangebracht. Het hieruit onttrokken water zal voor circa 90% door middel van het gepatenteerde DSI® terug

worden gepompt in één van de in de buurt van de tunnel aangelegde elf stuks DSI® velden, met een totaal van 220 DSI® filters. De overige circa 10% zal worden geloosd in de Maas, De Geusseltvijver of in het gemeentelijk riool. (Zie de schematische weergave van het principe DSI®)

Boormethode deepwells/ ontlastbronnen De boringen ten behoeve van de deepwells en de ontlastbronnen zullen door middel van een gedeeltelijke verbuisde boormethode uitgevoerd worden met een boorinstallatie type Liebherr LB 16 litronic PVC filterbuis zal een onderwaterpomp of Sennebogen 630. De desbetreffende geïnstalleerd worden. De afvoerleidingen boorstelling brengt een stalen mantelbuis en de stroomkabels worden in de Ø712 mm tot op de kalksteen. Zodra deze uitvoeringsfase in overleg aangebracht, mantelbuis op diepte is wordt er met zodat dit op een praktische manier wordt een booremmer geboord tot einddiepte. uitgevoerd. NieuwsgieVervolgens wordt er een PVC rig geworden? Bezoek filterbuis geïnstalleerd met Reinders - Wessemius BV dan de stand van voldoende perforatie. Deze ius.nl www.reinders-wessem Reinders-Wessemius wordt omstort met grind op de INFRA Relatiewaarna de stalen mantelbuis Standnr. 447 dagen. weer getrokken wordt. In de

Wegdek-reiniger met vlaksproeiers Met uw schone auto over een schoon wegdek rijden? Dat kan nadat de Ravo wegdek-reiniger zijn werk heeft gedaan. Deze bestaat uit een constructie met zestien vlaksproeiers. De vlaksproeiers worden gevoed door een in het chassis gemonteerde, hydraulisch aangedreven waterpomp. Met een instelbare werkdruk van maximaal 120 bar spuiten de vlaksproeiers het vuil los van het wegdek. Twee brede zuigmonden zijn voor de vlaksproeiers gemonteerd, waardoor het los gespoten vuil direct via twee flexibele zuigslangen (Ø 150 mm) de vuilcontainer wordt ingezogen. Deze zuigslangen zijn voorzien van automatische afsluiters. Voor de optie wegdek-reiniger wordt de Ravo veegmachine uitgerust met een extra watertank in de vuilcontainer. De Ravo wegdek-reiniger werkt over de volledige breedte van de machine. Het frame van de wegdek-reiniger is voorzien van kogelgewrichten, die zorgen voor een

grotere beweeglijkheid van het systeem. In de praktijk betekent dit dat de unit optimaal de oppervlakte van het te reinigen wegdek volgt. Ook is de wegdek-reiniger voorzien van drie robuuste zwenkwielen, waarvan de middelste, onafhankelijk van de twee buitenste zwenkwielen, flexibel mee beweegt met het wegdek. Dit zorgt ervoor dat de zuigmonden continu de juiste positie ten opzichte van het wegdek innemen. De walsborstel is als optie leverbaar op de machines uit de Ravo 5-serie. De Ravo

walsborstel beschikt over een proportionele toerenregeling en is uitwisselbaar met de derde borstel en uitgevoerd met een

Blijvende verbinding van buizen De Tijdelijke Boorgatafdichting (TBA) is een noviteit van Imbema Denso B.V. , kenniscentrum, (mede)-ontwikkelaar en toeleverancier. Het product wordt ingezet voor het vervangen van gasaansluitingen zonder ongecontroleerde gasuitstroom. Op de INFRA Relatiedagen worden tevens talrijke andere oplossingen voor verbindingsproblemen getoond. Imbema Denso B.V. heeft meer dan 65 jaar ervaring in het bieden van doeltreffende oplossingen voor verbindingsproblemen

in de markt voor water, gas, industrie, petrochemie en in de grond-, wegen waterbouw. Een voorbeeld is de ongeëve-

naarde trekring met wafelpatroon in de volkomen trekvaste producten van Hawle Systeem 2000. Met de gietijzeren trekvaste en niet-trekvaste hulpstukken van Hawle, Viking Johnson en Nova Siria is verder voor elke verbinding een oplossing te vinden. Ook als het gaat om groot bereik koppelingen, zeer grote diameters of speciale flensadapters voor het repareren van leidingen.

TBA De TBA is het eerste apparaat dat de gelegenheid biedt tot het eenvoudig en veilig kunnen afsluiten van een gasuitstroom volgens de in 2012 aangescherpte regels in de VIAG 2010. Het aanboorgat wordt bij werkzaamheden aan onder druk staande huisaansluitingen van gasleidingen afgesloten door een membraan, waarbij het drukverschil binnen en buiten de buis zorgt voor de afdichting. De gasuitstroom wordt daarmee gecontroleerd. Naast het veiligheidsaspect levert de

Ravo BV www.ravo.nl

Standnr. 508

snelafzetsysteem. Hij werkt over de gehele breedte van de machine en is voorzien van hoekverstelling en side shift.

Imbema Denso BV www.imbemadenso.nl

Standnr. 146a

toepassing van de TBA een aanzienlijke kostenbesparing op doordat de werkzaamheden met minder arbeidskrachten en minder gemaakte manuren kunnen worden uitgevoerd. Dit geldt voor elke tijdelijke afsluiting, die landelijk tientallen malen per dag worden uitgevoerd in opdracht van de netbeheerders. De ontwikkeling tot het huidige product is mede begeleid vanuit de praktijk waarbij de feedback van netbeheerders van belang is geweest voor deze ontwikkeling door Imbema Denso B.V. De TBA zal tijdens de beurs te zien zijn, naast koppelingen, fittingen, corrosiewerende tapes en andere soorten A-merk verbindingen. In dit verband mag ook de DGT2010 niet ontbreken. Dit is een robuust en handzaam gasbeproevingsapparaat voor sterkte en dichtheidsbeproeving van lagedruk-aansluitleidingen, conform NEN 7244, VIAG2010, VWI G-07 en VWI G-12.

Beter inzicht in onderhoudstoestand weg Ook genoeg van vervelende verrassingen bij het uitvoeren van wegonderhoud? U herkent het vast StadLandWater wel: u begint met het opbreken van wegverhardingen www.stadlandwater.nl en vervolgens is de opbouw van de wegconstructie Standnr. 311 anders dan u had gedacht. Het asfalt is dikker, anders van samenstelling of bevat toch teerresten. Dit in tegenstelling tot de gegevens uit het traditioneel uitgevoerde vooronderzoek. Een dergelijke verrassing resulteert vaak gelijk in meerkosten, wat gezien de tijdgeest steeds onwenselijker wordt. Weginzicht heeft voor u de oplossing. Weginzicht is in staat gebleken om de opbouw van de weg zowel horizontaal als verticaal in kaart te brengen. Dat gebeurt

Tijdelijke Boorgatafdichting (TBA).

Stijlvolle terrasplanken LTL Clip is een handig en onzichtbaar bevestigingssysteem voor LTL Deck terrasplanken. Zo realiseert u uw droomtuin of dakterras. LTL Clip en LTL Deck zijn na een grondige onderzoeks- en testfase door LTL Woodproducts op de markt gebracht. LTL Clip is een handig bevestigingssysteem voor terrasplanken voor de realisatie van uw droomtuin of dakterras. LTL Deck staat garant voor natuurlijke en stijlvolle terrasplanken. De proﬁlering van de plank zorgt in combinatie met de speciaal ontwikkelde LTL Clip voor een nagenoeg blinde bevestiging. Met speciale aandacht voor de natuur en esthetica worden terrassen in diverse duurzame houtsoorten aangeboden, zoals Ipé, Itauba, Merbau,

Jatoba en Bilinga. Met het LTL Clipsysteem zijn de terrasplanken eenvoudig te plaatsen en is het terras makkelijk in onderhoud. De LTL Clip is gemaakt uit duurzaam UV-bestendig kunststof en laat een vrijwel onzichtbare bevestiging van uw terrasplanken toe. LTL Deck en LTL Clip vormen een ijzersterk duo voor de professionele verwerker om op een eenvoudige manier een trendy en onderhoudsvriendelijk terras te plaatsen.

Leyenaar Taap ken Lamaker B. V. www.ltl.nl

Standnr. 112

op een innovatieve manier middels radioactieve metingen, aangevuld met radartechniek. Deze werkwijze geeft de wegbeheerder een beter beeld in de opbouw en onderhoudstoestand van uw weg. Bij wegreconstructies werkt deze methode risicobeperkend. Daarnaast voorziet het de aannemer van kwalitatief betere informatie zodat er een goed doordacht freesplan kan worden opgesteld. De weg kent vanaf heden nauwelijks geheimen meer. Ook al is er net een nieuwe homogene toplaag aangebracht, Weginzicht kijkt zonder te boren tot 50 cm in de wegconstructie. Door middel van non-destructieve metingen krijgt u meer én nauwkeurige informatie over bijvoorbeeld de samenstelling van de totale constructie (dus inclusief funderingen), laagdiktes en scheurvormingen. Dit gebeurt al rijdend met het verkeer mee: dus sneller, veiliger en met minder overlast voor het passerende verkeer. Weginzicht is een onderdeel van StadLandWater en werkt volledig onafhankelijk.

Mijn voordeel als aannemer:

“Op de bouw kan het er wild aan toe gaan hier bespaar ik met de extreem breukvaste lijngoot tijd en geld.”

Recyfix PRO ®

RETEC® Met het bekroonde FIB corrosie, licht sleuvenrooster: Geen en duurzaam

snel te plaatsen

stabiele lijngoot

mijn voorde el:

kostenbesparing

www.hauraton.com

Straatwerk! Straatwerk! Modern en ambachtelijk ondernemen en werken www.obn.nl

De Ondernemersvereniging Bestratingsbedrijven Nederland (OBN) vertegenwoordigt talloze bestratingsbedrijven en zelfstandige bestratingsondernemers zonder personeel. Een historische bedrijfstak die van oudsher op toekomst en innovatie is gericht. De ambachtelijk straatmaker van weleer vertegenwoordigt het straten onder de hamer. Daarnaast is er nieuw vakmanschap ontstaan door de komst van mechanische hulpmiddelen. De bestratingsondernemer van nu heeft zowel het straten onder de hamer als het mechanisch straten hoog in het vaandel staan. Innovatie gaat hand in hand met het ambacht. Ook wat scholing en certificering betreft heeft de branche een ontwikkelslag gemaakt. En dat allemaal in het teken van kwaliteit. Kwaliteit in bedrijfsvoering, kwaliteit in het resultaat. Een imago dat uitstekend past bij straatmaker van nu: een goed opgeleid vakman, uitgerust met de meest geavanceerde mechanische hulpmiddelen én natuurlijk de immer onmisbare straatmakershamer. Niet voor niets luidt het credo van de OBN: Modern en ambachtelijk ondernemen en werken!

Massa stabilisatie en immobilisatie Het Allu massa stabilisatie/immobilisatie-systeem is een alternatief voor de traditionele bodemversterkingsmethoden. Het biedt een snelle, rendabele, duurzame, trillingvrije en milieuvriendelijke methode voor het verharden en dynamische versterken van zachte grond, alsmede ter verbetering van bodemeigenschappen. Het systeem is ontworpen om zachte gronden verbeteren door het mengen van een binder in klei, turf, modder of opgebaggerde sedimenten. De methode kan ook worden gebruikt bij de behandeling van verontreinigde bodems. Door het inmengen van bindmiddelen met de grond kunnen ongewenste aanwezige verontreinigingen op een zodanige manier worden ‘ingepakt’ dat deze niet meer uit de bodem kunnen spoelen (uitlogen) en hierdoor geen schade meer kunnen aanrichten aan het milieu (immobiliseren).

Systeemopbouw Het Allu systeem bestaat uit drie onderdelen: • PM(X) Power Mixer. Deze wordt gekoppeld aan de giek van een graafmachine. De mengdoeltreffendheid wordt gerealiseerd door de intelligente positionering van de drum’s. De drums verplaatsen en mengen

het materiaal op een gecontroleerde manier in drie verschillende richtingen tegelijk. Het conische binder inspuit mondstuk verspreidt het bindmiddel efficiënt. De Allu Power Mixer heeft een sterk, gestroomlijnd lichtgewicht frame, gemaakt van slijtvast en hoog sterkte staal dat zorgt voor gemakkelijk penetratie in het materiaal tot een diepte van 7 meter. • PF druk Feeder. Deze wordt gemonteerd op een aangedreven diesel track onderstel of op een oplegger. De Allu PF 7 Druk Feeder werkt met behulp van perslucht. Zo injecteert hij door een aanvoerbuis het bindmiddel de grond in, rechtstreeks naar het midden van de menger (drums) op de PMX. De PF 7 (+ 7) Feeder is gemonteerd op een volg track chassis en wordt op afstand gecontroleerd, zodat de unit de graafmachine volgen kan op gepaste afstand. • Allu DaC (Data acquisitie Control). Dit

Gerlasco bv www.gerlasco.nl

Standnr. 563

systeem wordt bevestigd in de cabine van de graafmachine en schakelt de besturing in van het hele stabilisatiesysteem. Hierdoor is het gebruiksvriendelijk en biedt het de mogelijkheid om de gegevens op andere computers over te zetten en te verwerken. Dus het werk dat verricht is kan goed gedocumenteerd worden voor kwaliteitscontrole doeleinden.

Toepassingsgebieden Enkele voorbeeld toepassingen zijn: fundatie voor industriële gebouwen en bruggen, havens, parkeerplaatsen, sportvelden, bouwplaatsen, bescherming van aangrenzende objecten, vermindering van bodemdruk, stabilisatie van zeer zachte gronden voor het boren van een tunnel, inrichting voor zwembaden, sportparken en andere recreatieve gebieden,

beschermingslagen onder water, kabel/ leidingkanalen op bouwplaatsen, opritten taluds, erosiebestrijding. De Allu PM 500 en de PF 7+7 werden ondermeer succesvol ingezet in de wetlands in Key Largo, Florida, bij verbreding van de bestaande tweebaans snelweg naar vierbaans. De grond op het bouwterrein was zeer nat, bevatte turf en een grote hoeveelheid vegetatie. Omdat ook in Nederland steeds meer gezocht wordt naar kostenbesparende duurzame oplossingen heeft de Finse Allu fabriek in samenwerking met Gerlasco drie jaar lang intensief onderzoek gedaan naar toepassingsmogelijkheden in onder andere de Nederlandse bodem. Nederland blijkt daarbij ook zeer geschikt voor massa stabilisatie en immobilisatie.

Schildpad Teun zorgt voor veilige schoolomgeving Tijdens het in- en uitgaan van de school krioelt het op straat niet alleen van de auto’s en fietsers, maar ook van de kinderen. Die hebben geen oog voor het verkeer: ze willen gauw naar school om voor schooltijd nog even te kunnen spelen. En na een lange dag stilzitten kunnen ze niet anders dan uitgelaten naar buiten hollen. Een eigenschap die veel ouders dagelijks de stuipen op het lijf jaagt. Het vijftig-jarige Brimos biedt veiligheidsoplossingen. De winter is inmiddels begonnen en dat betekent dat het minder prettig is om ’s ochtends vroeg de kinderen op de fiets naar school te brengen. Ouders die

hun auto op de stoep parkeren zorgen voor veel overlast en onoverzichtelijke situaties. Brimos pakt gelukkig op de INFRA Relatiedagen onder andere uit met

ADVERTENTIE

Brimos

schildpad Teun! Teun www.brimos.nl beugels voorkomen Stand nr. 131 dat kinderen in hun enthousiasme de straat op rennen. Tegelijk wordt parkeren op trottoirs voorkomen door de Teun trottoirpaal. De accentpaal attendeert het verkeer op overstekende kinderen. De weggebruiker zal de schoolomgeving sneller herkennen en zijn/haar gedrag hierop aanpassen.

Oplossingen voor optimaal waterbeheer Gedurende INFRA Relatiedagen Hardenberg presenteert Xylem haar nieuwste producten voor watertransport en dewatering met de bijhorende monitoring- en controlsystemen voor integraal waterbeheer en asset management. Tijdens de beurs worden de horizontaal droog-opgestelde pompen van Flygt gedemonstreerd, die voor onderhoudswerkzaamheden eenvoudig en zonder hulpmiddel gedemonteerd kunnen worden. Bezoekers kunnen ook kennis maken met de transportabele Godwin NC zelf-aanzuigende pompsets met Flygt N-technologie, die met diesel- of elektromotor beschikbaar zijn. Deze sets zijn bijzonder geschikt voor (semi)permanente toepassingen voor het verpompen van (vezelrijk) water. Een Godwin NC pompset kan ook tijdelijk gehuurd worden, bijvoorbeeld als back-up van rioolpompinstallaties, bij het verpompen van water met slib op zuiveringen, het reinigen bij bezinkbassins, bij overstromingen en andere (nood)toepassingen. Het revolutionaire Flygt Experior concept maakt energiebesparing tot 50 procent mogelijk en wordt uitgebreid gedemonstreerd met zijn state-of-the-art hydrauliek, premium efficiënte motoren en nieuwste intelligente SmartRun pompbesturing. De Flygt SmartRun is genomineerd voor RIONEDinnovatieprijs 2013.

Monitoring & Control Aquaview++ is het op de toekomstgerichte SCADA-systeem voor integraal waterbeheer van Xylem. Het daarin

geïntegreerde of los verkrijgbare Xylem Digital Maintanance (XDM) asset managementsysteem voor optimaal beheer van pompinstallaties, kan tijdens de beurs getest worden. Het gebruiksvriendelijke XDM documenteert pompinstallaties compleet en overzichtelijk en het is mogelijk om werkopdrachten aan te maken en te verwerken. Alle activiteiten rondom het beheer van de pompinstallaties wordt door middel van overzichtelijke managementsrapportages gepresenteerd. Xylem Water Solutions ions.com www.xylemwatersolut

Standnr. 207

Hamevac uw vacuümspecialist, voor al uw ‘hefuitdagingen’ een passende oplossing. Compleet programma, van handmatig tot machinale (her-)bestrating. Hamevac BV

va no -re jet ter Wa De

tie ro bo ti sk rac htig

ol in ta ct .

De Brugman 9 - 1948 NB Beverwijk tel: 0251 226477

rio et th a a l en els en e stak b o xact. Ve e l rwijdert ál

Een beter riool begint bij vandervalk+degroot Vandervalk+degroot maakt riolen weer als nieuw met de Waterjet-renovatierobot. Deze troubleshooter ‘schiet’ álle afzetting en obstakels weg die hij tegenkomt. Dus ook cementbrokken en boomwortels. De Waterjet pakt met een ultra-

WWW.GERLASCO.NL     

krachtige waterstraal alléén de probleemplekken aan. Dat maakt ‘m rioolvriendelijker dan wélke techniek dan ook. Het verrassend lage brandstofén waterverbruik maken ‘m bovendien vriendelijk voor het milieu. Kortom, een beter riool begint bij vandervalk+degroot. Meer weten over de Waterjet



Verkoop, Verhuur, Advies & Reparatie.

innovatief ondergronds

of andere renovatiemogelijkheden? Bezoek onze website en bel snel voor een vrijblijvende afspraak.

industrieweg 83, 5145 pd waalwijk • postbus 62, 2685 zh poeldijk • tel. 0413-333555 • www.valkdegroot.nl

Gerlasco b.v. Tinnegieter 3 4174LG Hellouw (NL) Bezoek uitsluitend op afspraak! +31(0)418-584163 info@gerlasco.nl

Alle ruimte om wensen waar te maken

Roelofs maakt het mogelijk

Hoofdkantoor

Een doelmatige herinrichting van de openbare ruimte vraagt om een perfecte samenhang

Dorpsstraat 20

tussen advies, ontwerp, realisatie, beheer en onderhoud. Als integrale dienstverlener, kennispartner en projectbeheerser combineert Roelofs deze aspecten optimaal met als doel “meer waarde aan ruimte” te geven. Niet alleen voor u als opdrachtgever maar juist voor omgeving en gebruiker. Wilt u weten hoe? Bezoek dan de stand van Roelofs op nummer 149.

7683 BJ Den Ham T +31 (0) 546 67 88 88 www.roelofsgroep.nl info@roelofsgroep.nl @roelofsgroep

Meer waarde aan ruimte

Waarom ook u komend jaar gaat relinen! Relinen is helemaal hot. Het leidt tot kostenbesparingen op rioolonderhoud en dus tot lager rioolheffingen. Bovendien geeft relinen geen overlast in de openbare ruimte en is relinen een beproefde techniek. De hoge kwaliteit en de hoge sterkte van glasvezel heeft hieraan bijgedragen. Dat laat Roelofs op de INFRA Relatiedagen zien. Het bedrijf presenteert zich verder met ingang van 2013 als één bedrijf. Een bedrijf dat het integrale proces van ontwikkeling en ontwerp tot en met uitvoering, beheer, onderhoud en zelfs financiering in huis heeft. Roelofs onderscheidt zich als duurzaam kennisbedrijf in milieu, mobiliteit, rioolen infratechniek en als leverancier van GWW-grondstoffen. Deze diensten kunnen zowel integraal als per specialisme voor u worden ingezet. De grootste kracht ligt in de advisering, het ontwerp en de realisatie van kleine en middelgrote projecten voor (semi-) overheden en private partijen. Het bedrijf beschikt over ruim 50 jaar ervaring op het gebied van de (her)inrichting van openbare ruimten.

Relinen Wist u dat een gerelined riool meer dan 70 jaar meegaat? Relinen is werk voor, van en door specialisten. Tijdens de INFRA relatiedagen wil Roelofs u graag uitgebreid informeren over relinen tijdens een kennissessie op woensdag 6 februari 2013. Tijdens de kennissessie rekent men u voor welke besparingen mogelijk zijn met relinen, wordt u bijgepraat over de technische mogelijkheden en vertelt het bedrijf waarop u moet letten bij het ontwerp,

de voorbereiding, Roelofs de aanbesteding en www.roelofsgroep.nl de uitvoering. Ook Standnr. 149 wordt verteld wanneer u vooral niet moet gaan relinen. Want voor alles geldt dat een goede en dus deskundige afweging bepaalt welke technieken u ook echt gaat inzetten. Een afweging die kennis vereist van de ontwikkeling van uw riool, maar ook van de ondergrond, de wegconstructie en openbare ruimte. Roelofs kan voor u die kennispartner zijn die u bij deze keuze ondersteunt.

Data, tijd, locatie en presentatie Datum: woensdag 6 februari 2013:kijk bij de receptie voor zaalnummer Tijd: 16.00-17.00 uur en 19.00-20.00 uur Presentatie: ir. Peter Wonink

Relinen.

Kleurvaste betonstraatstenen Het Infra-assortiment binnen MBI bestaat uit betonstraatstenen, tegels en banden. Deze zijn onderverdeeld in productgroepen met ieder hun specifieke eigenschappen. Nieuw in het assortiment is de MBI Retron-lijn. Deze lijn bestaat uit een serie kleurvaste betonstraatstenen. De kleurvaste betonstraatstenen zijn te verkrijgen in drie oppervlakte bewerkingen, namelijk Fuori (verouderd), Stretto (vlak) en Margine (vellingkant). De serie is leverbaar in diverse kleuren met een warme nostalgische uitstraling. De Retron serie is hierdoor goed toe te passen in het binnenstedelijke gebied en in woonwijken met een jaren ’20 en ’30 uitstraling. De kleurechte producten worden geproduceerd met natuurlijke toeslag mineralen. Daarnaast biedt MBI ontwerpers en opdrachtgevers een zeer uitgebreid assortiment met ruime keuze, onder andere in textuur, formaat en kleur. MBI biedt u ook de vrijheid tot het maken van een tailormade product. MBI Beton bv Een selectie uit het uitgebreide assortiment is verder de MBI GeoColor-lijn. Dit is een www.mbi.nl uitgewassen product met kleurechte mineralen in de toplaag van de steen. Deze lijn Standnr. 530 bestaat uit de Classic, Excellent en Prestige lijn. Door het waarborgen van de kleurechtheid heeft dit product een duurzame uitstraling.

MBI GeoColor-lijn.

Grauwacke breuksteen voor FC-Twente stadion De Beijer Bouwgrondstoffen BV uit Kekerdom heeft voor het FC-Twente stadion Grauwacke breuksteen geleverd voor de bouw van een ‘schanskorvenmuur’. de achterkant van het stadion. Doordat er geen ‘saaie’ betonnen muur mocht worden gebouwd in verband met de exposure van het stadion, is men op zoek gegaan naar materiaal met een mooie uitstraling. Uiteindelijk is er gekozen voor een ‘schanskorvenmuur’, gevuld met Grauwacke breuksteen van de Beijer Bouwgrondstoffen BV. Totaal is er voor het Grolschveste-project ongeveer 255 ton aan Grauwacke breuk steen 80/120 millimeter geleverd per ondstoffen BV as. Vervolgens is de De Beijer Bouwgr om Grauwacke breukwww.debeijerbv.c steen door een aanStandnr. 341 nemer toegepast als vulmateriaal voor schanskorven. Het resultaat is een prachtige muur geworden met een natuurlijke uitstraling, gevuld met breuksteen. Grauwacke breuksteen is zeer goed toepasbaar als vulmateriaal voor schanskorven. Voor schanskorven zijn 80/120 millimeter (zie foto) of 80/150 millimeter geschikte afmetingen die veel worden geleverd. Schanskorven zijn functioneel, duurzaam, natuurvriendelijk en in vrijwel elke omgeving te plaatsen. Bijvoorbeeld als keerwand, waterkering, geluidswal en als beschoeiing in de wegen waterbouw. Daarnaast kunnen schanskorven worden ingezet als toegangsblokkering, of ter verfraaiing van de omgeving.

De vraag naar Grauwacke breuksteen is als volgt ontstaan. Voor een ambitieuze en nette club als FC-Twente is het noodzaak om supporters-ongeregeldheden te voorkomen. Cruciaal belang daarvan is om de supporters van de bezoekende club gescheiden te houden van het thuispubliek. Hierdoor is er in de ontwerpplannen van het stadion rekening gehouden met een goede logistieke scheiding tussen het uit- en thuispubliek, in de vorm van een lange afscheidingsmuur aan

Nimatech www.nimatech.nl

Standnr. 520

Perfecte combi: vacuüm opbouw en het nieuwe 9-frame Nimatech is fabrikant van vacuümsystemen om betonnen elementen aan te zuigen en te verplaatsen. Het nieuwste aanzuigframe in de vacuümseries is het ‘9-frame’, zowel voor het leggen als het rooien van de tegels. De grote toegevoegde waarde van deze machine is het schoonschuiven van de tegels na het rooien. Een vacuümsysteem bestaat uit een vacuümpomp en één of meerdere zuignappen. Een veel gekozen uitvoering is het opbouwpakket waarbij de kraan van de klant wordt uitgebreid met een opgebouwde vacuümunit van 100 of meer kuub. Voordeel hiervan is, dat er naast hydraulische aansluitingen een aansluiting voor een zuignap of tegelaanzuigframe op de kraan zit. De opbouw wordt professioneel achter op de kraan gemonteerd en krijgt de gewenste kleur voor een perfecte match.

Het nieuwste aanzuigframe is het ‘9-frame’. De grote toegevoegde waarde is het schoonschuiven van de tegels na het rooien. De combinatie van een 100 kuub opbouw met een ‘9-frame’ aan de giek is de perfecte combinatie voor het rooien en later terug leggen van betontegels. De eerste klanten die met deze combinatie werken zijn er ook laaiend enthousiast over. Op de website van het bedrijf kunt u onder het menu item video’s een video vinden van deze combinatie in de praktijk.

ADVERTorial

snelgroeiend naaldhout met Alle voordelen van tropisch hardhout

Accoya® goed alternatief voor tropisch hardhout Accoya® wordt gemaakt van hout uit duurzaam beheerde bossen en doet qua duurzaamheid, dimensiestabiliteit en schoonheid niet onder voor tropisch hardhout. Bij de productie van Accoya® hout wordt snelgroeiend naaldhout, door middel van een gifvrij proces genaamd acetylatie, gemodificeerd tot een nieuw duurzaam en dimensiestabiel product. Bijkomend voordeel is dat dit op zeer milieuvriendelijke wijze gebeurt. Accoya® is dan ook Goldlabel Cradle to Cradle gecertificeerd. Geacetyleerd hout kennen we al sinds de 20‘er jaren. Het proces werd echter pas commercieel interessant toen Accsys Technologies in 2006 een productie omgeving in Arnhem creëerde voor dit product en het op de markt verkrijgbaar werd. Initieel was Accoya® bedoelt als vervanger voor ondermeer meranti in met name de kozijn industrie. In 2009 kwam Haverslag Afrasteringen en Beschoeiingen bv voor het eerst in aanraking met Accoya®. Wij zagen al snel dat dit hout door zijn unieke eigenschappen ook in de grond-, wegen waterbouw in tal van toepassingen kon worden verwerkt. Met name de garantietermijn van 25 jaar bij grond/ water contact en de garantietermijn van 50 jaar bij toepassingen boven de grond klonken ons als muziek in de oren, dit omdat opdrachtgevers steeds vaker een technische levensduur van 25 jaar voorschrijven. Naast de technische eigenschappen op basis waarvan Accoya® al bestaansrecht heeft, zijn het met name de milieuvriendelijkheid van het productie proces en de hoge ecologische waarde van dit product, die ons hebben doen besluiten dealer van Accoya® te worden. Accoya is in onze ogen het ultieme voorbeeld van een renewable source. We gebruiken een boom die binnen 30 jaar naar volledige wasdom groeit om er een product van te maken dat een veelvoud van deze groeitijd zijn waarde zal behouden. Dit houdt in dat er binnen de technische levensduur van Accoya® meer dan één generatie bomen terug zullen groeien. Dit staat in schrijnend contrast tot het gebruik van tropisch hardhout. Bij het gebruik van tropisch hardhout kappen we een boom die enkele honderden jaren heeft moeten groeien. Deze groeitijd is noodzakelijk om de boom voldoende tijd

te geven om kernhout te vormen. Uit deze bomen halen wij producten die zeker bij gebruik als damwand en/of beschoeiing ( bij grond/water contact ) nooit langer mee zullen gaan dan een fractie van de groeitijd van een nieuwe boom. De duurzaamheidsklasse 1 aanduiding voor deze houtsoorten staat voor een “verwachte” technische levensduur van 25 jaar. Waarbij de duurzaamheidsklasse alleen voor het kernhout van toepassing is. Effectief valt slechts een deel van deze boom in de voornoemde duurzaamheidsklasse. Accoya kent een 100% duurzaamheidsklasse 1 omdat Accoya® door en door gemodificeerd is. Het rendement per gekapte boom is hierdoor vele malen hoger dan bij de kap van tropisch hardhout. Met of zonder FSC-certificering blijft het een feit dat deze bomen nooit snel genoeg kunnen groeien om aan de steeds maar toenemende vraag naar deze houtsoorten te voldoen. Het resultaat is dan ook een nog steeds toenemende snelheid van ont-

bossing van de tropische regenwouden. Gemodificeerde houtsoorten als bijvoorbeeld Accoya® bieden in ieder geval een alternatief voor kap van tropisch hardhout voor het toepassen in de grond-, wegen waterbouw. Dat we enkel en alleen hierdoor niet kunnen voorkomen dat de kap van deze groene longen doorgaat is een feit. Het is echter in ieder geval een goed begin. Haverslag Afrasteringen en Beschoeiingen is een bedrijf dat zich toelegt op de productie en montage van damwanden/ beschoeiingen en wildrasters. In de afgelopen 10 jaar hebben wij ons steeds meer toegelegd op fauna oplossingen en wildgeleiding. Een goed voorbeeld hiervan is de realisatie van wildrasters en faunavoorzieningen ten behoeve van de verbreding van de A12 Poort van Bunnik. Wij hebben hier ondermeer ruim 35 km wildrasters met de daarbij behorende terugkeervoorzieningen gerealiseerd. Daarnaast zijn er in dit project ook ruim 80 stuwen en enkele honderden meters damwand uit Accoya® geplaatst. Doordat hier enkel Accoya® hout is toegepast kennen deze voorzieningen allen een technische levensduur die beduidend langer is dan de onderhoudstermijn van 20 jaar. De traditioneel veel toegepaste rasterpalen uit kastanje en robinia gaan regulier niet langer dan een jaar of 10/12

mee. Het gebruik van Accoya® levert een aanzienlijke reductie in de total cost of ownership op. Dit onderschrijft onze stelling dat Accoya® niet alleen het goedkoopste alternatief voor tropisch hardhout is, maar in veel gevallen ook beter toepasbaar is dan reguliere houtsoorten. Met betrekking tot de stuwen en damwanden zal de technische levensduur van deze voorzieningen uit Accoya® aanzienlijk langer zijn dan bij uitvoering in tropisch hardhout. Total cost is Accoya® het beste alternatief. Naast voornoemde producten willen wij nog een aantal minder vanzelfsprekende toepassingen van Accoya® benoemen. In de grond-, wegen waterbouw wordt er bij de constructie van kunstwerken vaak primair naar materialen als (gewapend) beton en staal gekeken, meestal ingegeven door constructieve eisen. Voor deze materialen wordt vaak gekozen als er een verwachte technische levensduur van 75 jaar of langer staat voorgeschreven, ook Accoya® voldoet aan deze verwachte technische levensduur. De realisatie van ondermeer een tweetal verkeersbruggen te Sneek in de zwaarste verkeersklasse onderschrijven dit. Wij zouden dan ook aandacht willen vragen voor de toepasbaarheid van Accoya® bij realisatie van ondermeer geluidsschermen, lichtmasten en tal van andere GWW producten. Wanneer wij als samenleving een betere balans tussen mens en planeet ambiëren zal met name het gebruik van al maar schaarser wordende bronnen onder de loep moeten worden genomen. Met name het gebruik van renewable sources verdient hierbij aandacht. Aanbestedingsvormen als design en construct en het best value criterium bieden hier voldoende mogelijkheden. Wij constateren dat het gebruik van tropisch hardhout, onder druk van de maatschappelijke weerstand, jaarlijks minder wordt. Enkele overheden en semi-overheden wensen al geen gebruik meer te maken van deze houtsoorten. Wij stellen ons dan ook tot doel hier ondermeer door de toepassing van Accoya® een substantiële bijdrage aan te leveren. Jeroen Nijhof Directeur Haverslag bv

Organisatie

Factor mens wordt onderschat in harde bouwwereld In de bouwwereld en gww-sector worden veel indrukwekkende projecten ontworpen en gerealiseerd. Van infraprojecten tot huisvestingsprojecten, van turn-key opgeleverde fabrieken tot hoog technologische bouwinstallaties. Hoe groot, indrukwekkend en kostbaar de projecten vaak ook zijn, de aandacht voor de menselijke factor is erg bescheiden. Terwijl de menselijke factor het meest kritische element is voor het welslagen van een groot ontwikkelen bouwproject. Tekst: Jo Krill, Insights Benelux

Grootschalige infra-, bouwen constructieprojecten zijn complex en vereisen samenwerking van een grote groep uiteenlopende bedrijven en vakmensen met verschillende disciplines. De samenwerking komt echter niet goed uit de verf doordat projectteamleden elkaar onvoldoende kennen en relaties op basis van vertrouwen niet makkelijk tot stand komen. Als projecten uit de rails lopen, gebeurt dat zelden omdat het vakmanschap of de techniek ontoereikend is, maar juist omdat de verschillende bouwprofessionals die het werk moeten doen onbewust langs elkaar heen werken, slecht communiceren, elkaar niet begrijpen, conflicten krijgen en/of moeite hebben met de stress als gevolg van de grote belangen die in het geding zijn. Gek genoeg krijgt die kant van de medaille pas aandacht als het mis gaat; en het gaat nog wel eens mis. Dan wordt alles uit de kast gehaald om een conflict op te lossen en een team weer op de rails te krijgen. Dit betekent voor een opdrachtgever kostbaar herstelwerk en ‘damage control’. Onder druk van grote belangen, deadlines en omvangrijke budgetten lukt dit herstel soms wel, maar soms ook niet.

Samenwerken ingewikkeld Het is niet zo verrassend dat de menselijke factor de meest kritische factor is voor het welslagen van een ontwikkel- of bouwproject. Wat de opdrachtgever wil is dat een project binnen budget, binnen de tijd en met een constructieve samenwerking tussen partijen wordt uitgevoerd. Natuurlijk is er daarbij een verschil tussen projecten waar de opdrachtgever oog heeft voor een langdurige of duurzame relatie met de uitvoerende ingenieursbureaus, aannemers en bouworganisaties en eenmalige projecten. Bij die laatste is vooral de prijs doorslaggevend en wordt minder aandacht besteed aan de relatie tussen opdrachtgever en bouwprofessionals. In alle gevallen is het niet slim om bij aanvang van het project geen aandacht te hebben voor de factor ‘mens’. Je zou kunnen zeggen dat men in de bouwwereld vaak ‘pennywise pound foolish’ is. Immers, het gezonde verstand dicteert

dat preventief onderhoud meer oplevert dan reparatie achteraf. Niet zelden ervaart men dat het toch wel erg ingewikkeld is om met en in een projectteam te werken dat vaak is samengesteld uit gedetacheerde professionals van andere partijen en – zeker bij grote projecten – ook nog vaak met diverse multiculturele achtergronden (mensen uit meer dan drie landen is geen uitzondering). Zie hier maar eens leiding aan te geven of mee samen te werken. En stem hier maar eens mee af hoe je om moet gaan met ‘direct reports’, met interfaces, met andere disciplines en met tijdsplanning. Hier is het beheersen van het vak en het zijn van een goede projectmanager niet meer toereikend.

High performing teams maken verschil Bouwteams worden samengesteld op basis van de competenties en expertises die nodig zijn voor het project. Maar evenzeer op basis van welke bouwprofessionals op dat moment beschikbaar zijn voor de klus. Die groep mensen moet een team vormen dat de klus ook kan klaren. We weten dat een team aan twee voorwaarden moet voldoen om ook een echt team te zijn. Ten eerste moet er een gemeenschappelijk gedragen doel zijn en ten tweede moet er sprake zijn van onderlinge afhankelijkheid. Aan die eerste voorwaarde wordt heel vaak wel voldaan. Immers, het is duidelijk waar het project toe moet leiden, alhoewel subdoelen per contractpartij nog wel eens kunnen verschillen. De onderlinge afhankelijkheid wordt echter sterk bepaald door het type contract dat met de opdrachtgever is gesloten. Welke afspraken zijn er gemaakt over bonus of malus, over meerwerk en betaling van ‘lump sum’ of uurtarief? En zelfs als al die zaken goed geregeld zijn, is er nog steeds geen garantie op succes. Inzicht in elkaars persoonlijkheden, culturele verschillen, tegengestelde belangen en omgaan met stress en feedback zijn belangrijk om een goed ‘high performing’ team te worden en resultaten te boeken. Om goed te kunnen samenwerken is het belangrijk dat bouwprofessionals die deel uit maken van een projectteam, elkaar voldoende kennen en vertrouwen. Infrabedrijven, aannemers, ingenieursbureaus en opdrachtgevers zouden daarom

oog moeten hebben voor het belang van het bouwen van een ‘high performing’ projectteam. Het volstaat niet om te denken dat verschillende professionals samen automatisch inhoudelijk goed werk afleveren. Ook een voetbalteam van elf uitstekende individualisten is nog geen team. Aandacht in een sterk bouwteam aan de voorkant is echt nodig. Dat lijkt misschien een behoorlijke investering, maar is als percentage van de totale bouwsom vaak te verwaarlozen. Terwijl het rendement van die investering enorm is. Sterke teams bouwen is geen kunst, het is een vak. En dat gaat al heel lang veel verder en dieper dan samen vlotten bouwen en een biertje drinken. Het begint bij zelfinzicht en leidt tot het leren waarderen en gebruiken van de verschillen. En het leren omgaan met en geven van effectieve feedback. Hetzelfde geldt voor het omgaan met stresssituaties. Teamleden zullen gedurende intensieve en langdurige trajecten constant met druk en stress worden geconfronteerd. En natuurlijk weten we ook wel dat de APK van onze auto jarenlang overslaan of het groot onderhoud aan het huis uitstellen uiteindelijk duurkoop is. Schade door fouten, onderlinge misverstanden of vertragingen kost al snel heel veel geld. Om nog maar te zwijgen van de positieve effecten wanneer je met een voldaan gevoel aan het volgende project kunt beginnen. Tel uit je winst!

Bouwen teams kent wetmatigheden Al in de zestiger jaren van de vorige eeuw heeft Bruce Tuckman onderzoek gedaan naar het wel en wee van teams. Zijn bevindingen zijn nog steeds actueel. Hij maakt onderscheid tussen verschillende teamfases, waar elk team doorheen gaat. Als we ons van die teamfases meer bewust zijn kunnen we ook sneller en soepeler door die fases heen. Forming In deze fase wordt het team gevormd. Van een echt wij-gevoel is nog geen sprake. Posities zijn nog niet ingenomen. In het gedrag van de teamleden zien we opwinding, verwachtingen, optimisme en trots, maar ook wantrouwen en angst. Storming In deze fase zoeken en vinden teamleden hun eigen positie en rol. Conflicten horen daarbij, net als weerstand tegen taken en voorgestelde werkwijzen die anders zijn dan gebruikelijk. Spanningen lopen op, in het gedrag zien we ongeduld en er zijn grote fluctuaties in de houding ten aanzien van het team en de inschatting van de kansen op succes.

Foto: Photo Holland.

Norming Als de posities zijn bepaald en de rollen verdeeld, worden ook de gedragsregels (impliciet en expliciet) met elkaar afgesproken. De werkwijzen zijn bekend

en worden nageleefd. Het vermogen om elkaar constructieve feedback te geven is gegroeid. Er is acceptatie van het teamlidmaatschap en opluchting. Stilte na de storm. Performing Dit is de fase waarin het team echt presteert. Er is beter inzicht in elkaars kwaliteiten, sterktes en zwaktes. De verschillen worden gewaardeerd en benut in het belang van het behalen van het gemeenschappelijke doel. Er sprake van een ‘flow’. Als een projectteam wordt gevormd, doorloopt het altijd deze fases van Tuckman. Als het team van samenstelling verandert, bijvoorbeeld door vervanging van teamleden, dan valt het team collectief terug naar een voorafgaande fase. En dat is één van grote leerpunten voor projectteams. We moeten accepteren dat we even pas op de plaats moeten maken bij verandering van het team. Dit zorgt ervoor de nieuwkomers weer volledig geïntegreerd kunnen worden en dat vraagt opnieuw om een korte storming en norming. Als dat door de waan van de dag wordt vergeten, dan lopen bouwteams het risico op miscommunicatie en conflicten. Het is dus verstandig om even te vertragen om daarna te kunnen versnellen. Juist in die vertragingsmomenten kan stilstaan bij je eigen persoonlijkheidsvoorkeuren een grote toegevoegde waarde hebben. De effectiviteit van teams kan omhoog door projectteams wat tijd te gunnen om elkaar al vanaf de start persoonlijk en buiten de werkvloer te leren kennen. Medewerkers die elkaars persoonlijke gedragsvoorkeuren en beperkingen kennen en benutten, kunnen beter samen presteren, zeker ook onder druk. Medewerkers durven elkaar aan te spreken op gedrag en het aantal conflicten vermindert hierdoor. De praktijk laat zien dat het werkt bij grote baggeraars en bouwers, bij ingenieursbureaus en bouwprojecten in diverse hoeken van Nederland en daarbuiten. Maar van een algemeen inzicht lijkt nog geen sprake. Hoe zou dat nou toch komen? Zou investeren in mensen dan toch nog als soft worden bestempeld en minder stoer?

Jo Krill is partner en consultant bij Insights Benelux. Sinds tien jaar werkt hij als adviseur en procesbegeleider voor grotere bureaus in de wereld van Engineering & Construction. Dit artikel is gebaseerd op zijn praktijkervaring bij projecten van (grote) ingenieursbureaus en (grote) bouwondernemingen waar sprake was van een grote projectomvang en samenwerking tussen veel partijen. www.insightsbenelux.com

INFRA RELATIEDAGEN HARDENBERG 2013

Still going strong - Workwear since 1927

5 T/M 7 FEBRUARI 2013 STAND 508

.nl U op vin sta dt o 20 ndn ns 7 r.

xylemwatersolutions.com/nl xylemwatersolutionsnl@xyleminc.com +31 78 654 84 00

Aanbesteden & Aannemen

Waarschuwingsplicht aannemer In dit vakblad heb ik al vaker geschreven over de waarschuwingsplicht van de aannemer. Iedere aannemer weet dat hij de directie of de opdrachtgever moet waarschuwen als hij tijdens de uitvoering een fout in het voorgeschreven ontwerp of constructie ziet. Maar moet de aannemer ook al waarschuwen als de aannemingsovereenkomst nog niet is gesloten?

‘Vertrouwenwekkende maatregelen’ Wat zijn ‘vertrouwenwekkende maatregelen’? Die vraag blijft maar door mijn hoofd schieten de laatste dagen. Ik zal uitleggen waarom. De

Tekst: Pim Herber

afgelopen twee maanden sta ik bijna dagelijks ergens uit te leggen wat er verandert als de

In de GWW-sector kent het bouwproces bijna altijd twee fasen. De eerste fase is de aanbestedingsfase. Dat wordt ook wel de precontractuele fase genoemd omdat dit de fase is voordat het contract – de aannemingsovereenkomst – wordt gesloten. Deze fase wordt beëindigd door de gunning van het werk. Met de gunning wordt de aannemingsovereenkomst gesloten en breekt de contractuele fase aan. In deze fase zijn de UAV van toepassing als het werk moet worden uitgevoerd volgens een RAW-bestek. Dat alles betekent dus dat de UAV alleen tijdens de contractuele fase van toepassing zijn en niet tijdens de precontractuele fase. In de UAV is in par. 6 lid 14 de waarschuwingsplicht van de aannemer opgenomen. En dus is geregeld dat de aannemer tijdens de contractuele fase moet waarschuwen als er een duidelijke fout zit in het ontwerp of constructie die in het bestek is voorgeschreven. Maar hoe zit het nou in de precontractuele fase? Dan zijn de UAV niet van toepassing en in geen enkel aanbestedingsreglement is iets opgenomen over de waarschuwingsplicht van de aannemer. Betekent dit dat de aannemer in de precontractuele fase – dus tijdens de aanbesteding – niet hoeft te waarschuwen? Precontractuele waarschuwingsplicht Veel aannemers redeneren als volgt. Ze zien tijdens de aanbestedingsfase een duidelijke fout in het ontwerp. Dan is het devies: mondje dicht, want dit is een kans. Als immers het werk aan de aannemer wordt gegund, kan hij na de gunning direct scoren met een mooie meerwerkopdracht! Maar deze gedachte is juridisch helemaal fout. Al in de vorige eeuw heeft de Raad van Arbitrage voor de Bouw geoordeeld dat de aannemer ook in de precontractuele fase een waarschuwingsplicht heeft, ook al is hierover niets opgenomen in het aanbestedingsreglement of aanbestedingsleidraad. En dat is logisch. Het is immers een kwestie van fatsoen om je wederpartij direct te waarschuwen als je ziet dat hij een fout maakt. Het gaat domweg niet aan om in zo’n situatie bewust je mond te houden om daarna extra geld te kunnen verdienen. Dat vindt de wetgever ook en daarom is sinds 2003 zowel de contractuele als de precontractuele waarschuwingsplicht van de aannemer in de wet opgenomen. Maar daarmee is nog niet alles gezegd. Want wat zijn de consequenties als de aannemer ten onrechte niet precontractueel waarschuwt, dus zijn precontractuele waarschuwingsplicht schendt? Gevolgen schending Als ik sommige aannemers mag geloven, zijn er directies of opdrachtgevers die

nieuwe aanbestedingswet in werking treedt. Dat is nogal wat, maar daar gaat het nu niet om. In die nieuwe wet is namelijk iets opgenomen dat tot veel discussie zal gaan leiden. Het zit zo; er komt een nieuwe Gedragsverklaring

handig gebruik willen maken van de precontractuele waarschuwingsplicht van de aannemer. Stel eens dat de aannemer aan het begin van de uitvoering van een werk waarschuwt tegen een ontwerpfout. Hij doet dat tijdig en er is dan ook nog geen schade ontstaan. Stel ook eens dat een opdrachtgever geen zin heeft om extra geld uit te geven en daarom de aannemer geen meerwerkopdracht wil geven waarmee de ontwerpfout wordt hersteld. Dan zou de strategie als volgt kunnen zijn: ‘Beste aannemer, bedankt voor de waarschuwing, maar daar bent u te laat mee. U had immers al in de aanbestedingsfase moeten waarschuwen en omdat u dus uw precontractuele waarschuwingsplicht heeft geschonden, dient u de kosten van de noodzakelijke bestekswijziging zelf te betalen.’ De vraag is natuurlijk of deze stelling van de opdrachtgever juist is. Sowiesokosten Het antwoord op deze vraag is dat deze stelling van de opdrachtgever zeer onjuist is. Hij verwijt de aannemer dat hij precontractueel had moeten waarschuwen. Maar als de aannemer dat had gedaan, zou de fout via een nota van inlichtingen zijn hersteld en zouden de kosten daarvan dus onderdeel zijn van de inschrijfsom van de aannemer. Anders gezegd: als de aannemer wel precontractueel zou hebben gewaarschuwd, zou de opdrachtgever de kosten van herstel van de ontwerpfout ook hebben betaald. Dat zijn de zogenaamde ‘sowiesokosten’, dus de kosten die de opdrachtgever sowieso zou hebben betaald als de aannemer al in de aanbestedingsfase netjes zou hebben gewaarschuwd. En dus is onjuist te stellen dat de aannemer de kosten van herstel van de ontwerpfout zou moeten betalen omdat hij zijn precontractuele waarschuwingsplicht heeft geschonden. De opdrachtgever krijgt dan gratis de herstelkosten van de door hem gemaakte ontwerpfout vergoed en dat is zeer onredelijk. Nog een foute stelling Een andere stelling van opdrachtgevers kan zijn: als een aannemer contractueel waarschuwt, had hij ook precontractueel kunnen waarschuwen, en dus is hij altijd te laat als hij pas tijdens de uitvoering aan de bel trekt. Ook dat is een foute stelling. Daarvoor kan je tenminste drie

redenen aanvoeren. De eerste is dat, als een aannemer een RAW-bestek calculeert, hij uitsluitend het bestek met een prijsvormende blik bekijkt; hij is bezig om hoeveelheden af te prijzen, niet om het ontwerp te doorgronden. Maar in de uitvoeringsfase wordt het bestek heel anders, immers met een uitvoeringstechnische blik bekeken en daarom is goed denkbaar dat een ontwerpfout wel in de uitvoeringsfase, maar niet in de aanbestedingsfase wordt opgemerkt. De tweede reden is dat de inschrijftermijn per definitie veel korter is dan de uitvoeringsperiode; ook dat kan een reden zijn waarom de aannemer pas in de contractuele fase waarschuwt. De derde reden is dat het onredelijk is dat een aannemer in de korte inschrijftermijn alle fouten in het bestek moet opmerken terwijl de ontwerper alle tijd heeft gehad om deze fouten te vermijden. Moraal van het verhaal De moraal van dit verhaal zal u wel duidelijk zijn. Een aannemer moet altijd fatsoenlijk handelen. Het fatsoen geldt altijd en voor iedereen en dus moet de aannemer ook in de aanbestedingsfase al waarschuwen als sprake is van een duidelijke fout die hij had moeten opmerken. Verzuimt hij dit te doen, dan is de vraag wat de schade is die de opdrachtgever hierdoor lijdt. De kosten die de opdrachtgever had moeten betalen als de aannemer wel tijdens de aanbestedingsfase zou hebben gewaarschuwd, komen sowieso voor rekening van de opdrachtgever. Andere kosten die niets met de sowiesokosten te maken hebben, komen voor rekening van de aannemer. Mijn advies aan aannemers: prima als u tijdens de calculatiefase kansen ziet en wil benutten, maar denk niet al te strategisch door bewust niet te waarschuwen. Dat kost u niet alleen geld, maar u gooit daarmee ook uw goede naam te grabbel.

Aanbesteden die de bestaande Verklaring omtrent gedrag voor Rechtspersonen (VOG) gaat vervangen. Het grootste verschil is dat de nieuwe verklaring twee jaar geldig is. Wat opmerkelijk is, is dat de wetgever heeft gezegd dat een aanbestedende dienst toch gewoon zaken mag doen met een bedrijf dat die verklaring niet heeft gekregen (dus kennelijk veroordeeld is voor het een of ander) als dat bedrijf ‘vertrouwenwekkende maatregelen’ genomen heeft. Je moet daarbij bijvoorbeeld denken aan het ontslag van de verantwoordelijke directeur(en) en het opstellen van een protocol om misstanden in de toekomst te voorkomen. Dat klinkt logisch. Waarom moeten soms honderden werknemers van een bedrijf lijden onder de wandaden van de directeur? Toen ik dit vorige week op een cursus uitlegde sprak een cursist mij aan met een voorbeeld. Hij zei dat ze iets vergelijkbaars al aan de hand hadden gehad. Het betreffende bedrijf had op papier de directeur op non-aktief gesteld en zijn echtgenote was nu de nieuwe directeur. In de praktijk was er niets veranderd. De cursist zei het met het gevoel dat hij min of meer ‘gefopt’ werd, maar ik besefte gelijk hoe erg dit was. Goed, het bedrijf mag weer meedoen aan aanbestedingen, maar voortaan was deze directeur in de macht van zijn echtgenote. Ik weet het niet… Theo van der Linden www.aanbesteding.nl

Vragen? r dit artikel of Als u vragen heeft ove r een cursus UAV, voo ft hee g llin belangste srecht, mail mij ing ted UAV GC of aanbes hetnet.nll. r@ rbe .he pim : ust dan ger

Theo van der Linden is directeur van VDLC, een uitgeverij die zich bezighoudt met cursussen en informatievoorziening over (Europees) aanbesteden.

VOJA Handelsmaatschappij

S AM S O N AFSLUITERS EN LEIDINGSYSTEMEN

www.bginnederland.nl www.voja.nl +31 (0)343-454826

www.samsonappendages.nl 0575-458140

Continuïteit door kwaliteit. Continuïteit door legaliteit. Continuïteit door duurzaamheid.

Bedrijfskleding moet aan een aantal voorwaarden voldoen. Soms moet het opvallend zijn, soms beschermend, maar in alle gevallen moet het comfortabel genoeg zijn om het gedurende de werkzaamheden te dragen. Deltaflex is onder meer leverancier van onderstaande merken:

Wij zien u

graag op stand 112

LTL Woodproducts

Deltaflex is dealer van RSG adembeschermingsmiddelen. Op de site is de complete catalogus van RSG te downloaden. Met de RSG producten kunt vaak 20 % of meer besparen op uw verbruiksartikelen. Kijk voor meer informatie op onze website: Of mail uw vraag of offerteaanvraag naar:

www.deltaflexbv.nl info@deltaflexbv.nl

Sinds 1894 is LTL Woodproducts een van de toonaangevende houtleveranciers in de markt. De ervaring, het productaanbod en de passie hebben ervoor gezorgd dat LTL Woodproducts is uitgegroeid tot een allround probleemoplosser. Of het nu om Tropisch, Europees of Noord-Amerikaans hardhout gaat, wij verzekeren u continuïteit en kwaliteit door een klantgerichte benadering en correcte levering. Leyenaar Taapken Lamaker B.V. Kamerlingh Onnesweg 7 4131 PK VIANEN Postbus 191 4130 ED VIANEN

Tel. +31 (0) 347 374 844 Fax. +31 (0) 347 377 908 E-mail: verkoop@ltl.nl Internet: www.ltl.nl

PEFC/01-31-24

MKB INFRA NIEUWS

Gemeente Nijmegen wint eerste MKB INFRA AanbestedingsAward De MKB INFRA AanbestedingsAward is gewonnen door de gemeente Nijmegen. Deze gemeente is volgens de jury de meest mkb-vriendelijke aanbesteder van infrastructurele werken. De gekozen aanbestedingsprocedures, de bijbehorende gunningscriteria en de objectieve geanonimiseerde beoordeling van kwaliteit en inschrijfprijs zijn bij de gemeente Nijmegen dusdanig verankerd in de ‘bedrijfscultuur’ dat hier terecht kan worden gesproken van een level playing field voor mkb en grote bedrijven, zo motiveerde juryvoorzitter Theo van der Kuil de keuze van de jury. De gemeente Nijmegen ontving de MKB INFRA Award met certificaat op 16 januari uit handen van MKB INFRA-voorzitter Daan Stuit op de InfraTech in Rotterdam. Naast de gemeente Nijmegen, maakte de jury bekend, zijn de provincie Overijssel en het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden genomineerd voor de MKB INFRA AanbestedingsAward. De jury noemde deze drie opdrachtgevers een voorbeeld en inspiratiebron voor andere aanbesteders van infrastructurele werken. De gelijkwaardigheid van deze drie inzendingen, maakte de keuze van de winnaar een lastige. De uitslag is uiteindelijk bepaald door accentverschillen in de wijze waarop het mkb-vriendelijk karakter van het aanbestedingsbeleid door opdrachtgevers is gemotiveerd, maar ook door de wijze waarop dat in het aanbestedingsbeleid voor de jury verifieerbaar is vastgelegd. Volgens de jury is de Awardwinnaar 2012/2013 – de gemeente Nijmegen – een professionele aanbesteder en opdrachtgever, die in haar aanbestedingsbeleid nadrukkelijk een gelijk speelveld voor mkb-infrabedrijven heeft vastgelegd.

Hierbij krijgt ook het regionale en lokale mkb ruimte om opdrachten te verwerven en beschikt de gemeente over vakinhoudelijke deskundigheid van infrastructurele werken. Met marktpartijen wordt periodiek overlegd, waardoor met kennis en ervaring van de markt vernieuwende oplossingen worden gecreëerd en doelmatigheid van aanbestedingen wordt verbeterd. De gemeente Nijmegen voorziet verder in een realistische selectie en objectiviteit bij gunning, waarbij wordt geanticipeerd op de nieuwe Aanbestedingswet en de toepassing van de Gids Proportionaliteit.

Tweejaarlijkse prijs Het is voor het eerst dat MKB INFRA deze Award aan een opdrachtgever uitreikt. De instelling van deze tweejaarlijkse prijs heeft tot doel opdrachtgevers uit overheden en semi-overheden te stimuleren mkbbedrijven betere kansen op opdrachten in de grond-, wegen waterbouw te geven. De

Award heeft een duidelijke relatie met de nieuwe Aanbestedingswet, die een gelijk speelveld aan grote en kleine opdrachtnemers biedt en een eerlijke concurrentie stimuleert. Met de prijs hoopt MKB INFRA dat vernieuwende oplossingen worden geïnitieerd en optimale prijs-prestatieverhoudingen worden bereikt, waarmee tevens het maatschappelijk belang wordt gediend. De jury die de inzendingen van opdrachtgevers heeft beoordeeld, bestaat naast juryvoorzitter, Ing. Th.T. (Theo) van der Kuil, oud-voorzitter MKB INFRA, uit: n S. (Simon) Jelsma, directeur Stadswerk n Mr. M.A.Th. (Meriam) de Koning, consultant ACA-GWW n Dr. Ir. I.W. (Iman) Koster, directeur CROW n G.M. (Guido) Landheer Msc., directeur topsectoren en industriebeleid ministerie van Economische Zaken n G.G.C.J.J. (Gert) Peek, ondernemer en vicevoorzitter MKB INFRA

Netbeheerders reageren op zwartboek Grondroeren Eind november verleden jaar presenteerde MKB Infra het zwartboek Grondroeren. Het is een bundeling geworden van tien praktijkcases die met een veelvoud van soortgelijke cases zijn uit te breiden. Op basis van deze cases doet de branchevereniging aanbevelingen waardoor het risico op schade verder teruggedrongen kan worden. MKB Infra bepleit onder meer een discussie over een meer rechtvaardiger verdeling van de kosten als er na zorgvuldig graven toch schade ontstaat. En ook de opdrachtgever kan een bijdrage leveren door bijvoorbeeld verscherpt toezicht op de kabelleggers van de netbeheerder. Het zwartboek is in zijn geheel te vinden op www.mkb-infra.nl.

De aanbevelingen zijn gericht aan alle betrokken partijen. Inmiddels is MKB Infra door enkele van hen uitgenodigd om een toelichting te geven op het zwartboek. Vooruitlopend op verder overleg wil Netbeheer Nederland, de brancheorganisatie van alle elektriciteit- en gasnetbedrijven,

LEES VERDER OP PAGINA 36

Over MKB INFRA MKB Infra-bedrijven misten een eigen herkenbaar platform waar zij gehoord konden worden door de politiek, overheid, bedrijfsleven en wetenschap. Een platform waar zij hun specifieke belangen aan allen, die bij de sector infrastructuur zijn betrokken, kunnen uitdragen. Daarom is in 2006 het platform MKB INFRA opgericht. De vereniging behartigt momenteel de belangen van circa honderd MKB-infrabedrijven met een gezamenlijke omzet van circa één miljard euro. De vereniging stelt zich ten doel om de MKB-Infrabedrijven hun belangrijke economische waarde voor de samenleving ook in de toekomst te kunnen laten waarmaken. De vereniging zet zich in voor de volgende onderwerpen: 1. Naleving van de regelgeving omtrent aanbesteden: gelijke kansen, uniformiteit en dwingend juridisch aanbestedingskader voor alle aanbestedende diensten, doelmatigheid van overheidsaanbestedingen en voorkomen van kartelvorming. 2. Openhouden van de mogelijkheden tot combinatiewerken enerzijds en het laten vervallen van hogere selectiecriteria voor combinaties anderzijds. 3. Openbreken van rigide selectiecriteria ten aanzien van referentieprojecten (schaalgrootte, ervaring, omstandigheden en periode).

4. Transparantie en uniformiteit bevorderen op het gebied van economische en technische selectiecriteria (mens, organisatie, logistiek en technologie). 5. Het belang bepleiten van meer inbreng van materiedeskundigheid bij de overheidsopdrachtgever; professionaliteit betekent immers meer dan regelgeving, contractmanagement, juridisering en accountancy. 6. Terugdringen van de administratieve lasten die de overheidsopdrachtgevers nog steeds opleggen. 7. Verlaging van de frequentie van de gevraagde standaardinformatie ten behoeve van aanbestedingen. 8. Overleg en consultaties bij de totstandkoming van de regelgeving en de implementatie daarvan.

Wat doen we verkeerd? In één van mijn vorige columns schreef ik over bezuinigingen en ik heb mij toen voorgenomen een maand lang berichten te verzamelen over onzinnige en voor de meeste mensen ook onrechtvaardige uitgaven. Na drie dagen ben ik gestopt om niet depressief te worden. Als ik nu echter in een recent economisch onderzoek zie dat Nederland buitengewoon hoog scoort in zaken als: de minste werkloosheid, de meeste jaren scholing, hoge arbeidsproductiviteit, enzovoort - allemaal beter dan bijvoorbeeld Duitsland - dan denk je toch: ‘waarom doen wij het dan economisch slechter dan veel andere Europese landen?’ Is het dan toch zo dat onze overheid en semioverheid veel te veel geld nodig hebben? Burgemeesters denken zich enorme declaraties te kunnen permitteren…. Falende schoolbestuurders zijn meer met het vastgoed bezig dan met onderwijs en ontvangen daarvoor ‘geweldige’ vertrekpremies. Managers van woningcorporaties, denken rijk te worden met derivatenhandel. Uiteraard de goeden niet te na gesproken. En, oh ja weet u nog, het C2000 systeem, waardoor alle hulpdiensten in geval van nood met elkaar moeten kunnen communiceren. 2000 stond voor het jaar dat het operationeel moest zijn. Dertien jaar later en circa 900 miljoen euro armer functioneert het helaas nog steeds niet (Haren sept 2012) naar behoren. Als laatste voorbeeld (krant van 4 januari 2013): ‘Waterschappen in Nederland hebben samen meer dan 17 miljoen euro weggegooid bij het opzetten van een nieuw computersysteem’. Boerenverstand Wat doen we dus verkeerd? Benoemen we wel de juiste personen op de juiste plaats? Hebben de toezichthouders ook niet zitten slapen? Zijn er op al die meer of minder verzelfstandigde organisaties niet iets te gemakkelijk bestuurders benoemd? Personen die meestal zelf nog nooit enig financieel risico hebben gelopen. Anders dan bij de eerste de beste MKB ondernemer het geval is. Wellicht hebben we in Nederland meer behoefte aan bestuurders en toezichthouders met een gezond ‘boerenverstand’, die weten dat elke euro die je wilt uitgeven ook verdiend moet worden. Dan kunnen we die honderden miljoenen verspild geld beter besteden aan nuttige investeringen, zoals de infrastructuur. Ik wens ons en Nederland zulke bestuurders van harte toe. Daan Stuit voorzitter MKB INFRA

MKB INFRA

Secretariaat: Dukatenburg 90 -03 3437 AE Nieuw egein E-mail: secretar iaat@mkb-infra .nl Tel.: (030) 603 79 14, Fax: (030 ) 634 20 40 Internet: www. mkb-infra.nl www.mkb.nl

MKB INFRA NIEUWS

Sallandse Wegenbouw op hoogste trede van Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO)

Menselijke maat

Sallandse Wegenbouw uit Haarle heeft als eerste infra aannemingsbedrijf in Nederland de hoogste trede gehaald van de Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO). Daar hebben ze niets extra’s voor hoeven doen. Directeur Johan Middelkamp hecht al 21 jaar groot belang aan Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en verwacht dat dit nu ook voordeel bij aanbestedingen brengt. Bij Sallandse Wegenbouw is Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) alles behalve een modebegrip. Al vanaf de oprichting wist directeur Johan Middelkamp dat zijn bedrijf een maatschappelijke positie heeft in de gemeenschap. ‘Het ‘noaberschap’, zoals we dat in het oosten noemen, heb ik hoog zitten. Zeker in een klein dorp als Haarle is het belangrijk dat je je bewust bent van je verantwoordelijkheid tegenover je directe omgeving.’ En dat betekent bijvoorbeeld dat er bij Sallandse Wegenbouw niemand met vorstverlet gaat. Als er niets meer te doen is op de zaak, helpen de werknemers de ouderen met boodschappen of gaan sneeuwruimen. Een ander voorbeeld van maatschappelijke verantwoordelijkheid is het jaarlijkse kijkje achter de schermen voor groep 8 van een basisschool uit de omgeving. Middelkamp leidt de leerlingen zelf rond in zijn bedrijf. ‘Ik vind het belangrijk om bij te dragen aan de beeldvorming van de bouw. We moeten vertellen hoe mooi ons beroep is.’ Ook buiten Nederland is Sallandse Wegenbouw sociaal betrokken. Zo is Middelkamp voorzitter van de werkgroep S.O.S. Straatkinderen, onderdeel van een stichting die Roemeense straatkinderen opvangt. Deze kinderen leven veelal in het rioolstelsel van de steden, omdat het daar niet zo koud is. Bij de opening van het nieuwe pand in 2004 heeft Sallandse Wegenbouw dankzij vele giften deze kinderen een gezinsvervangend tehuis op een perceel van 4.000 vierkante meter kunnen schenken in de buurt van de havenstad Constanta. Al deze nevenactiviteiten hebben het bedrijf een goed imago bezorgd en dat is ook zakelijk gezien niet verkeerd. Al is het hem daar niet om begonnen.

Prestatieladder Socialer Ondernemen In 21 jaar is Sallandse wegenbouw uitgegroeid tot een gezond mkb-bedrijf met ongeveer vijftig medewerkers in drie divisies: Sallandse Wegenbouw, Sallandse Milieutechniek en Sallandse United dat zich richt op het bouwen van sportaccommodaties. Momenteel bestaat 15 procent van het personeelsbestand van de onderneming uit mensen, die op de een of andere manier moeilijk aan slag komen via de reguliere weg. Denk aan mensen die langdurig werkeloos waren, mensen met een arbeidsbeperking en ook zij-instromers. Mede dankzij dit relatief hoge percentage kreeg het bedrijf zonder noemenswaardige inspanning in september 2012 de hoogste trede van het nieuwe keurmerk Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO) toegekend. ‘Eigenlijk heb ik alleen maar aangegeven wat we allemaal al deden op dit terrein.’ Hierdoor is het bedrijf nu een erkende koploper op het gebied van sociaal ondernemen. Het PSO is ontwikkeld door TNO in samenwerking met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en werkgeversorganisaties. Sallandse Wegenbouw is het eerste infra-aannemingsbedrijf dat de hoogste trede van het PSO-certificaat haalde. Zelfs ondernemingen uit het grootbedrijf slaagden er niet in het certificaat in één keer te bemachtigen. Middelkamp: ‘Het PSO-certificaat is bedoeld om op objectieve wijze de sociale bijdrage van een bedrijf te meten. Het certificaat kan voordeel opleveren bij EMVI-aanbestedingen, dus als het gaat om de Economisch Meest Voordelige Inschrijving. Hoe hoger de ranking, hoe meer punten je kunt verzamelen en net als bij de CO2-prestatieladder mag je dan navenant bedragen in mindering brengen

Johan Middelkamp … erkende koploper op het gebied van sociaal ondernemen…

op je inschrijving, waardoor je meer kans maakt op gunning. Sommige gemeenten passen dit systeem al toe. De gemeente Apeldoorn en Eindhoven geven zelfs subsidie om het certificaat te halen. Nog niet elke gemeente doet mee. Vreemd, vindt Middelkamp, omdat de Vereniging van Nederlandse Gemeenten een belangrijke partij is geweest bij de ontwikkeling van

het certificaat. De gww-ondernemer is enthousiast over de werking van het systeem. ‘Het mooie van het certificaat is dat het zogenaamde draaideureffect wordt voorkomen. Onder het SROI-regime (Social Return On Investment) moet ik volgens de wet voor een bedrag van 5% van de aanneemsom mensen met een achterstand op de ar-

Netbeheerders reageren op zwartboek Grondroeren VERVOLG VAN PAGINA 35 bij monde van haar woordvoerder Martijn Boelhouwer alvast wel een reactie geven. Ook een korte reactie van Marco Zoon. Hij is spreekbuis van Vewin, Vereniging van drinkwaterbedrijven in Nederland.

Aansprakelijkheid Het zwartboek komt met een aantal aanbevelingen om het risico van schade aan kabels en leidingen te verminderen. Ondermeer over aansprakelijkheid en de positie en rol van de opdrachtgever en van de netbeheerder. Hoe beoordeelt Netbeheer Nederland en Vewin deze aanbevelingen. Marco Zoon: ‘Binnenkort houdt het ministerie van Infrastructuur en Milieu een evaluatiebijeenkomst over de Wet Informatieuitwisseling Ondergrondse Netten (WION). We verwachten dat de evaluatie binnen anderhalve maand is afgerond. Voor een definitieve inhoudelijke reactie op de aanbevelingen uit het zwartboek Grondroeren willen we graag de rapportage van de evaluatie afwachten. Wij gaan er overigens vanuit, dat het zwartboek aan de orde zal komen tijdens de evaluatie. Het is immers gepubliceerd met de intentie de risico’s op

schade te verminderen.’ Martijn Boelhouwer: ‘Ik erken dat niet alleen de grondroerders, maar ook de opdrachtgevers een belangrijke taak hebben bij het voorkomen van graafschade. In de uitvraag moet worden benadrukt dat er voldoende tijd is voor zorgvuldig graven. In geval van schade rust op de netbeheerder echter de taak de oorzaak te achterhalen. Als er sprake is van onjuist handelen door de grondroerder, is hij ook aansprakelijk. En de ervaring van de netbeheerders leert, dat dat meestal het geval is. De meeste schadegevallen ontstaan doordat de regels voor zorgvuldig graven onvoldoende zijn nageleefd. Het komt voor dat de kaarten niet zijn opgevraagd. Of ze zijn wel opgevraagd, maar worden verkeerd gelezen. Op het moment dat het aantoonbaar is dat er geen gebruik is gemaakt van de kaarten of dat de proefsleuf niet is gegraven, wordt de rekening bij de grondroerder neergelegd. En meestal wordt het dan netjes afgehandeld. Natuurlijk zijn er incidenten, maar die 20.000 schades per jaar komen echt niet allemaal voor de rechter.’

Dialoog Als de grondroerder aantoonbaar verant-

woordelijk gehouden kan worden voor de schade, betaalt hij gewoon. Dat is niet het punt. Het gaat echter om die gevallen dat hij een rekening ontvangt, ook al heeft hij aan alle richtlijnen voldaan. Om die gevallen dus, waarin hij onmogelijk verantwoordelijk gehouden kan worden voor de schade. Na invoering van de WION is hij genoodzaakt het gehele graafproces te documenteren om te kunnen anticiperen op mogelijk onterechte claims. Dat kost veel tijd, energie en geld. En dan hebben we het nog niet eens over de kosten die gepaard gaan met een procesgang om het gelijk te halen. De grondroerder vindt, dat er voor de invoering van de WION vaker in goed overleg naar een oplossing werd gezocht. Martijn Boelhouwer: ‘Dat er sinds de invoering van de WION geen ruimte meer is voor normaal overleg, herken ik niet. Ruimte voor overleg tussen grondroerder en netbeheerder is er, wat ons betreft, voldoende. Het verbaast me overigens dat grondroerders na invoering van de wet vaker naar de rechter moeten om hun gelijk te halen. Eigenlijk zou er toch ruimte moeten zijn om eventuele grieven in te brengen in het Kabel- en Leidingoverleg (KLO). Helaas is MKB Infra daarin (nog)

niet vertegenwoordigd.’ ‘Maar als ik het zwartboek goed lees, zoekt MKB Infra juist de dialoog. Onze organisatie is graag bereid een delegatie van MKB Infra te ontvangen voor een gesprek over het thema. En Netbeheer Nederland wil wel pleiten voor een positie van MKB Infra in het KLO. Dus, als het aan ons ligt, is er alle ruimte voor een open gesprek over de bestaande grieven, waarbij het van belang is dat we gezamenlijk naar wegen zoeken die leiden tot minder schades aan kabels en leidingen.’ Marco Zoon: ‘We herkennen ons evenmin in het beeld dat netbeheerders sneller juridische procedures beginnen sinds de invoering van de WION en dat de schuldvraag zonder meer bij de grondroerder wordt neergelegd. Ook onderschrijven we bepaalde andere beelden die in het zwartboek worden opgeroepen niet, bijvoorbeeld dat leidingen in zo’n slechte staat verkeren dat ze bij wijze van spreken al knappen als je ernaar kijkt. De cases die worden genoemd zijn in onze ogen echt uitzonderingen. Ik onderschrijf wel dat de WION nog niet het effect heeft, waar we allemaal op hoopten. Er zijn nog te veel graafschades.’

MKB INFRA NIEUWS

beidsmarkt inzetten uit de gemeente waar ik aan de slag ga. Die mensen staan dan doorgaans na afloop van het werk weer op straat; het genoemde draaideureffect dus. Bij SROI wordt de I van Investment vaak vergeten. Het mooie van de PSO is dat het gemeentegrensoverschrijdend is. Ik mag mijn mensen meenemen, waardoor ik duurzaam in ze kan investeren. Het gaat per slot van rekening om de mensen, niet om kaartenbakken van de gemeenten waar ik toevallig werk verwerf.’ Hoewel het PSO dus bij kan dragen aan een duurzame oplossing voor langdurig werklozen en mensen met een arbeidsbeperking, ondervindt Middelkamp bij veel opdrachtgevers weerstand om het certificaat van toepassing te verklaren. ‘Sommige gemeentelijke opdrachtgevers houden niet van rompslomp. ‘We zijn toch geen sociale dienst’, zeggen ze dan. We maken zelfs mee dat we niet mee mogen doen met een aanbesteding, omdat de korting die je mag doorberekenen ons voordeel verschaft. De wereld op zijn kop: je wordt afgestraft, omdat je op de

De divisie Sallandse United van het infra-bedrijf uit Haarle (gemeente Hellendoorn) legt sportvelden aan.

‘PSO biedt mkb-ondernemers kansen zich te onderscheiden op het terrein waar ze toch al goed in zijn: maatschappelijk verantwoord ondernemen.’ hoogste trede staat. In dit verband vind ik het altijd weer frappant hoezeer de verschillende gemeentelijke diensten langs elkaar heen werken. Sociale zaken valt immers onder een andere wethouder, dan openbare werken.’

Maatwerk PSO-certificaat of niet, bij Sallandse Wegenbouw draait alles gewoon door zoals dat al 21 jaar gaat. Middelkamp is zelfs al bezig met een volgende stap door werknemers te trainen in de omgang met mensen met een arbeidsbeperking. Want naast technische begeleiding is – volgens de opvattingen van Middelkamp – sociaalmaatschappelijke begeleiding minstens even belangrijk. ‘Een langdurig werkloze of iemand met een arbeidsbeperking is voor ons geen eendagsvlieg. Ik zal een voorbeeld geven:

een jongen met ADHD kreeg bij ons een stageplek. We hadden een aantal dingen geprobeerd, maar die jongen leek zijn draai maar niet te kunnen vinden in de ploeg. Toen hebben we een specialist van de gemeente gevraagd om met regelmaat te komen praten met de mensen van de ploeg. Om te vragen hoe het gaat en om vanuit zijn deskundigheid te vertellen hoe je de communicatie kunt verbeteren. Heel simpel: hoe reageer je op elkaar? Uiteindelijk is die jongen er doorheen gekomen en heeft hij zijn plek gevonden. Weliswaar in zijn tempo, maar wel altijd binnen de tijd.’ Zoeken waar iemand goed in is, daar wordt veel aandacht aan besteed bij Sallandse Wegenbouw. Al zijn er wel grenzen. Middelkamp: ‘Het is geen sociale werkplaats hier. We proberen iemand zoveel mogelijk te helpen, in samenspraak met de school of de gemeente, maar als dat

Sallandse Milieutechniek is het bedrijfsonderdeel dat zich richt op sanering van verontreinigde bodem.

niet lukt, houdt het ook een keer op. We moeten ook geld verdienen en afspraak is afspraak.’

Sallandse Wegenbouw is de traditionele poot. Tot de core business behoort onder meer: reconstructie van riolering, aanleg en onderhoud wegen en bergbezinkbassins aanbrengen.

Kans voor het mkb Veel collega-mkb’ers reageerden met gemengde gevoelens op de invoering van het PSO-certificaat. ‘Niet weer een certificaat,’ was een veelgehoord commentaar. Middelkamp snapt dat niet en wijt de reactie eerder aan onbekendheid met het keurmerk. ‘Het gaat om je eigen mensen, het hart van je organisatie. Heel erg mkb, dus. Kijk naar een grootbedrijven. Hoewel ze intensief betrokken waren bij de voorbereiding van het certificaat, kunnen ze zelf één-twee-drie niet voldoen aan de voorwaarden. Mkb-ondernemers staan dichter bij de medewerkers van het bedrijf dan bestuurder/directie/aandeelhouders van het grootbedrijf. Dit is voor ons dus een kans om ons te onderscheiden. Meestal voldoen we toch al ruimschoots aan de PSO-richtlijnen. Ik zeg: zet het gewoon netjes op papier en pak deze kans.’ Middelkamp hoopt met zijn manier van denken een trend te zetten in de markt. ‘We willen nu ook MKB-INFRA collega’s gaan helpen om het certificaat te halen. Daarover was al het één en ander te lezen in de vorige GWW-Totaal. Verder wil ik pleiten voor de inzet bij MKB Infra van mensen waarop je een beroep kunt doen bij de introductie van PSO, dus ook maatschappelijk werkers. Sinds een aantal jaren probeer ik dit hele verhaal bij zoveel mogelijk gelegenheden te vertellen, ik hang het zogezegd aan de grote klok. Dat doe ik met veel passie en dat blijf ik doen, nu ook in MKB Infra-verband. Want mkb staat wat mij betreft voor de menselijke maat.’

Productinformatie

Nieuwe generatie slaglijsten

Onverwoestbare breekbak

Laverman b.v. gevestigd in Alphen aan den Rijn is al 60 jaar een betrouwbare en deskundige leverancier van onderdelen, machines en complete installaties die worden ingezet bij het verwerken en bewerken van minerale grondstoffen, zoals grind, zand, puin, kolen, en ertsen. Tevens verzorgt Laverman b.v. revisies van rotoren en brekers. Onlangs presenteerden wij de nieuwe gepatenteerde generatie Recyx ® slaglijsten van Magotteaux SA die special voor de recyclingbranche is ontwikkeld.

Gerlasco heeft een brekerbak ontwikkeld met extra bolle brekerplaten. Hierdoor wordt de fractie nagebroken en ontstaat een mooi rond en homogeen product. De breekfractie is eenvoudig en snel instelbaar.

De Recyx® slaglijsten onderscheiden zich door hun lange levensduur met behoud van een rechte breekkant en bovendien hebben zij dezelfde hoge weerstand tegen breuk als de inmiddels bekende en gepatenteerde Xwin® slaglijsten. Een jarenlange samenwerking met een vaste groep gerenommeerde producenten uit Europa en de opslag van een groot aantal onderdelen in eigen voorraad in Alphen aan den Rijn liggen ten grondslag aan een snelle levering van hoogwaardige producten met een constante kwaliteit. Laverman b.v is exclusief vertegenwoordiger van onderstaande fabrikanten. Magotteaux S.A. uit Aubrives F. Specialist in de productie van hoogwaardige gietstukken die ingezet worden bij vele merken en typen maal- en breekwerktuigen. Ludwig Krieger GmbH uit Karlsruhe BRD. Fabrikant van alle voorkomende typen zeefgaas en kunststof zeefdekken. Wagner Magnete GmbH & Co uit Heimertingen BRD. Ontwerpt, vervaardigt en levert systemen voor het scheiden van ferro- en non-ferro materialen. SMA Machine Constructions b.v uit Mierlo Ned. SMA ontwerpt, vervaardigd en levert gebruiksklare systemen en autonoom werkende machines voor de afvalverwerkende sector, waaronder zeeftrommels. Bergauer GmbH uit Waldsassen BRD. Pro-

Laverman BV www.laverman.n l

ducent van slijtdelen uit HARDOX 400, 500 en 600. Moerschen Aufbereitung GmbH uit Willich-Anrath BRD. Ontwerpt, vervaardigd en levert verwerkingsinstallaties voor zand- en grindwinning, zeefmachines, transportsystemen en de Wash-bear scheider.

INFRA Relatiedage n: Standnr. 551

Zwerfstroombestendige odulair gietijzeren buizen In de nabijheid van gelijkstroom railsystemen lopen metalen objecten gevaar door zwerfstromen. De vonRollecopur buis met integrale isolatie door polyurethaan (PUR) coating is een simpele en doelmatige oplossing voor zwerfstroomcorrosie. Zwerfstroom ontstaat door de retour stroom tussen trein/tram/metro en de rails. De zwerfstromen veroorzaken schade aan metaalconstructies. Vooral geaarde objecten zoals waterleidingen lopen risico Typische perforatie door zwerfstroom van een onvoldoende beschermde gietijzeren buis.

De zijplaten van de breker zijn verwisselbaar. Hierdoor wordt de levensduur van de breker vele malen verlengd. Tussen het verwisselbare opschepmes en de breker zitten spijlen om het fijne materiaal, voor het in de breekbek komt, uit te zeven. Wat namelijk niet in de brekerbek komt geeft ook geen slijtage. Hierdoor neemt tevens de productie flink toe. De aandrijving van de breker is uitgevoerd met een robuuste ketting in een vetbad. Deze wordt op gang gehouden met Gerlasco BV, Hellouw, ingebouwde vliegwielen. (0418) 58 41 63, De stille en soepele www.gerlasco.nl uit hoogsterkte en slijtvast staal. aandrijving levert een De werkdruk is 150 bar en de brandstofbesparing op maximale druk is 280 bar. De hydro olie tot wel 30%. De tapse bakopening maakt is 220-240 liter en de breekbek opening is vol scheppen eenvoudig en efficiënt. Een 800 x 600 mm. De fractie instelling is 20 drukflowset is standaard ingebouwd en tot 125 mm en de bak inhoud is 800 liter. heeft als optie: oil eliminator (patent bij Het gewicht is 3100 kg en het machinegeAllu). wicht 22 tot 35 ton. Het geluidsniveau op De Crush Master is een volledig Neder10 meter is tot slot 70-76 dB(A). lands fabricaat en is compleet opgebouwd

bovendien geen onderbrekingen of bottlenecks tijdens de waterlevering en zijn de kosten van de waterdistributie beter te controleren. Buizen van nodulair gietijzer met PUR buitencoating zijn daarnaast geschikt voor alle bodemsoorten en kunnen ook in grondwater of brakwater of vervuilde grond worden toegepast! Schmidt Waterte

chniek B.V., op deze zwerfstroomcorrosie, Ouddorp (ZH), (01 87) 605 200, omdat ze vaak over growww.schmidt.nl te afstanden elektrisch met elkaar verbonden zijn. De PUR-coating is door de firma von Roll in 1972 ontwikkeld en sindsdien continu verder verbeterd. Zij beschermt het gietijzer voor corrosie door onder andere zwerfstroom en garandeert tegelijk een perfecte drinkwaterkwaliteit. De PUR-coating is conform SVGW, DVGW en KIWA gecertificeerd en biedt ten opzichte van andere materialen universele toepassingsmogelijkheden. Door de isolatie met integrale PUR-coating is het mogelijk om de levensduur van waterleidingen aanzienlijk te verlenDe polyurethaancoating beschermt de gietijzeren buizen voor gen. Door de corrosiezwerfstromen afkomstig van gelijkstroom railsystemen, zoals bescherming ontstaan trein, metro en tram.

Flinke geluidsreductie met nieuwe grasbetonblokken Nog steeds vinden er in Nederland veel ongelukken plaats doordat motorvoertuigen in een onverharde berm terecht komen. Een goede oplossing om het aantal bermongelukken terug te brengen is het verharden van de berm door middel van grasbetonblokken. De Morssinkhof Groep presenteert nu revolutionaire grasbetonblokken die een enorme geluidsreductie realiseren ten opzichte van traditioneel grasbeton. Grasbetonblokken zorgen niet alleen voor een breder wegdek, maar hebben door de genokte bovenzijde ook een signaleringsfunctie richting de bestuurder. Een nadeel van traditioneel grasbetonblok is het feit dat er veel geluidsoverlast ontstaat voor omwonenden als er over deze grasbetonblokken gereden wordt. De Morssinkhof Groep preof Groep senteert nu grasbetonblok Morssinkh ep.nl. sinkhof-gro www.mors type Meander. Deze grasben tiedage : tonblokken zijn voorzien INFRA Rela 4 Standnr. 40 van een meanderend oppervlak dat ervoor zorgt dat de signaleringsfunctie van het grasbeton naar de bestuurder intact blijft, terwijl er een enorme geluidsreductie wordt gerealiseerd ten opzichte van traditioneel grasbeton. Onderzoek, uitgevoerd door Universiteit Twente, heeft bewezen dat het grasbetonblok type Meander een duidelijke signaleringsfunctie heeft, terwijl er een geluidsreductie van +/- 13 dB (A) wordt gerealiseerd ten opzichte van traditioneel grasbeton bij snelheden van 50 tot 80 km per uur. De blokken type Meander bevatten afwateringsmogelijkheden naar de berm over het oppervlak, door middel van verdiepte richels. Ze zijn voorzien van infiltratiegaten waar gras door kan groeien. De blokken (40 x 40 x 12 cm) wegen 30 kg per stuk, zijn voorzien van een hol en dol verbinding en worden standaard geleverd in machinaal pakket.

Motor reinigen helpt milieu BG bestaat ruim 40 jaar. BG is een expert op het gebied van onderhoud en smeren van voertuigen en onderhoud, smeren en inwendig reinigen van motoren, zowel diesel als benzine. Door middel van een serie uitgebalanceerde gereedschappen in combinatie met uitgebalanceerde vloeistoffen reinigt BG als enige de gehele motor inclusief de injectoren, verbrandingskamer en de roetfilter waardoor het brandstofverbruik aanzienlijk af kan nemen en de uitstoot aanzienlijk vermindert. Voja Handelsmaatschappij als exclusieve distributeur van BG voor Nederland VOJA Handelsmaatschappij, biedt aan dit voor u uit te testen bij een Amerongen, (0343) 45 48 26, aantal van uw voertuigen. Bent U geïntewww.voja.nl resseerd? Neem dan contact op.

Productinformatie

Koolstoflijmwapening, puntopleggingen en betonribben Hakron introduceert op de Internationale Bouwbeurs (Hal 08, standnr. A013) diverse noviteiten. Enkele hiervan worden pas tijdens de beurs zelf geïntroduceerd. Voorbeelden zijn koolstoflijmwapening, puntopleggingen van ESZ en betonribben met een dekking van maar liefst 100 mm.

onnauwkeurigheden tijdens de bouwfase. In de meeste gevallen worden hoge eisen gesteld aan het oplegmateriaal. Vaste puntopleggingen kunnen hoekverdraaiingen en geringe horizontale bewegingen opnemen. Bij grote lengteveranderingen moet worden gekozen voor een (punt-) glijoplegging. Puntopleggingen worden op maat geleverd. Waar gewenst worden sparingen aangebracht.

Koolstoflijmwapening Carbon combineert ongekende sterkte (maar liefst zeven keer sterker dan staal) met een laag gewicht (vier keer lichter dan staal). Hiermee is carbon uitermate geschikt om toe te passen als externe wapening. Ter vergelijking: een uitvoering in carbon is meer dan 25 keer lichter dan een uitvoering in staal. Toepassingen variëren van vloerversterkingen bij nieuwe trapgaten tot vergroten van de draagkracht van verkeersviaducten. Na het aanbrengen kan een stuclaag en/ of brandwerende coating worden aangebracht. Carbostrips worden voor Hakron professioneel en gecerKoolstoflijmwapening is ook geschikt tificeerd aangebracht door Geco Composietbedrijf B.V. uit voor versterking van viaducten. Urk, op beton, hout, baksteen of staal. Ook biedt de afdeling Techniek van Hakron onder meer ondersteuning op het gebied van berekeningen.

Betonrib dekking 100 mm Vanwege de toenemende vraag naar grotere dekkingen zijn nu ook betonribben met een dekking van maar liefst 100 mm verkrijgbaar. Deze Betonrib heeft een afmeting van 230 x 80 x 100 mm. Het aantal per pallet is 250 stuks. Zoals alle andere cementgebonden afstandhouders van Hakron, is ook dit product KOMO- gecertificeerd en geschikt voor alle Hakron Nunspeet B.V., 10, 88 27 milieuklas41) (03 Nunspeet, sen. www.hakron.nl

Puntopleggingen ESZ Nieuw in het productengamma van Hakron zijn de puntopleggingen ESZ. Dit materiaal, gemaakt van synthetisch rubber, wordt toegepast op de steunpunten van opgelegde bouwdelen. Belastingen worden met behulp van een puntoplegging geconcentreerd overgebracht op de gewenste plaats. Het gebruik van oplegrubber voorkomt schade bij

Puntoplegging ESZ.

4-takt motordoorslijper ongeëvenaard stil en zuinig Dolmar breidt het assortiment uit met een 76 cc motordoorslijper. Dankzij de moderne 4-takt motor is deze doorslijper stiller, schoner en zuiniger dan alle bestaande motordoorslijpers. De Dolmar PC-7614V is voorzien een vrijhangende antivibratie aandrijving, zodat de machine tijdens het werk minder trillingen produceert. Stratenmakers en hoveniers kunnen zo langer met de machine doorwerken.

Het nieuwe hoogwaardige drievoudige filtersysteem zorgt voor een betere stoffiltering. Er treedt aanzienlijk minder slijtage op en de motordoorslijper gaat langer mee. Met deze 4-takt machine denkt Dolmar zowel aan de gebruiker, het milieu als de omgeving. De lagere uitstoot van schadelijke stoffen, minder trillingen, een lagere geluidsproductie en lage verbruikskosten gelden als de belangrijkste voordelen van deze nieuwste Dolmar 4-takt motordoorslijper. De uitstoot is bijna 60% minder dan de wettelijke norm en het geluidsdrukniveau be-

Dolmar, Eindhoven , (040) 206 40 40, www.dolmar.nl

De Dolmar motordoorslijper PC-7614V is stiller, krachtiger én zuiniger dankzij de 4-takt motor.

Colofon Onafhankelijke informatiebron voor de complete GWW sector voor bouwbedrijven en loonbedrijven in grond, wegen waterbouw (gww) en milieu, advies- en ingenieursbureaus, overheden en hun uitvoerende organen zoals waterschappen en Rijkswaterstaat, aanbestedingsdeskundigen (juristen, opdrachtgevers, procesmanagers) jaargang 4, nr. 1 , januari 2013 Uitgever André Lardinois Redactie Frank de Groot (hoofdredacteur) Jan Bol, John Jansen Met medewerking van: Pim Herber, Cor Spronk, Theo van der Linden, Ed de Rechteren van Hemert, Maurice van Sante. Ontwerp en opmaak Cyril Strijdonk Ontwerpburo Advertentie André Lardinois, telefoon: 0570-654660 e-mail: a.lardinois@handelsuitgaven.nl Freddy Burgers, telefoon: 0570-623852 e-mail: freddy@handelsuitgaven.nl Abonnementen e-mail: gww@handelsuitgaven.nl

GWW-Totaal is een uitgave van Nederlandse HandelsUitgaven BV Postbus 2273 7420 AG Deventer Maagdenburgstraat 22 7421 ZC Deventer tel.: 0570-654660 fax: 0570-656580 email: gww@handelsuitgaven.nl Copyright Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder de nadrukkelijke, schriftelijke toestemming van de uitgever. Deze uitgave is zorgvuldig en naar beste weten samengesteld. Uitgever en auteurs kunnen echter niet instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, als gevolg van handelingen of beslissingen die op deze informatie zijn Nederlandse HandelsUitgaven gebaseerd.

draagt 95 dB(A). Professionals kunnen de machine gemakkelijk starten door het automatisch decompressieventiel, dat voor minder weerstand zorgt bij het aantrekken van het startkoord. De machine weegt ongeveer 12 kg en is geschikt voor slijpschijven tot 350 mm. Dolmar levert de motordoorslijper standaard met een watertoevoerset voor stofreductie tijdens het slijpen. Door toepassing van het nieuwe drievoudige filtersysteem is de machine optimaal beschermd tegen de schadelijke werking van stof. Het onderhoudsinterval is met dit nieuwe hoogwaardige filtersysteem sterk verbeterd. De doorslijpers zijn uitgerust met een automatische chokeschakelaar, waardoor de kans op verzadiging van de motor nihil is.

Ontkistingsvloeistof voorkomt luchtbelvorming Met Doka-Optix biedt Doka Nederland een ontkistingsvloeistof die bij het ontkisten zorgt voor een optimale scheiding van beton en bekisting en daarmee garant staat voor een strak betonoppervlak. Dankzij de chemische samenstelling van Doka-Optix wordt na het betonstorten de vorming van luchtbellen op het grensvlak van bekistingspaneel en betonoppervlak voorkomen. Nadat het beton is uitgehard en het bekistingspaneel is verwijderd, resulteert dit in een glad betonoppervlak met weinig poriën. De ontkistingsvloeistof Doka-Optix wordt geleverd in vaten van 20 en 210 liter. Voor het opbrengen van de vloeistof wordt een sproeier gebruikt waarmee eenvoudig en snel een fijne nevel op het oppervlak van het bekistingspaneel wordt aangebracht.

Wanneer de witte vloeistof circa 30 minuten na het aanbrengen niet meer zichtbaar is, kan het beton worden gestort. Het storten hoeft echter niet direct te volgen op het opbrengen van de vloeistof. De emulsie behoudt namelijk tot 14 dagen na het aanbrengen haar eigenschappen. Doka-Optix bestaat uit ongevaarlijke bestanddelen en is biologisch afbreekbaar. De milieuvriendelijke emulsie kan met behoud van alle producteigenschappen tot een minimum temperatuur van -4°C worden verwerkt. Daarmee is de vloeistof het gehele jaar door inzetbaar.

NHU

Doka-Optix wordt geleverd in vaten van 20 en 210 liter.

Doka Nederland, Oss, (0412) 65 30 30, www.doka.com/nl

AANBOUWDELEN VOOR RECYCLING, SLOOP EN GRONDVERZET