GWW-Totaal maart 2013 by Nederlandse HandelsUitgaven BV

n j aargang 4 n nummer 2 n n maar t 2013 n

Weg van de Toekomst: zes km >> 19 innovatie

MKB: in 2015 lichte groei productiviteit

>> 27

Internationaal succes voor MKB Infralid >> 28

Volgende ed itie: Onderhoud wegen

En verder >> 3 Gescheiden riool verstopt sneller

Geslaagde test met verwarmd fietspad

>> 5 Aangepast knooppunt Valburg gereed

Grondverzet actief met GPS en Het Nieuwe Draaien In de bouw worden grote hoeveelheden brandstof verbruikt. Dit zorgt voor hoge kosten en voor veel milieuvervuiling. Door de bouwmachines slimmer te bedienen kan veel energie worden bespaard. Dit noemen we ‘Het Nieuwe Draaien’. Toepassing hiervan levert al snel een besparing

van 10% op de brandstofkosten op. Voor de gehele branche is dat een winst van circa 200 miljoen per jaar. Daarnaast wordt 3D plaatsbepaling met Total Station of GPS al grootschalig toegepast in de grondverzet. De bewegende delen op een graafmachine worden uitgerust met sensoren zodat het

Bauma 2013: megafestijn voor bouwmaterieel Enorme machines op een tentoonstellingsoppervlakte van 555.000 m², met 3.256 standhouders en 420.170 bezoekers in 2010: Bauma in München is misschien wel de grootste en indrukwekkendste vakbeurs van de wereld. De marktleider van de internationale vakbeurzen is ook boeiend omdat ze zo volledig is. Vrijwel alle sectoren zijn er aanwezig, alle marktleiders en veel innovaties. In GWW-Totaal blikken we vooruit.

systeem exact de positie van het snijmes of baktanden herkent. In deze GWW-Totaal aandacht voor deze boeiende ontwikkelingen bij grondverzet.

Lees verder op pagina 14

>> 7 ACA GWW in 2012 ruim 200 keer benaderd >> 8 Bedrijfsnieuws >> 9 Aquaduct Leeuwarden duurzaam aanbesteed >> 25 Vanaf 1 april nieuwe aanbestedingsregelgeving >> 27 MKB Infra nieuws >> 30 Productinformatie

www.gwwtotaal.nl

INTERCODAM INFRA

Lees verder op pagina 10

TÜ

STORINGSVRIJ ZEER VOORDELIG

FORECO 30 JAAR Innovatief in hout

WWW.ROETFILTER.NL

xylemwatersolutions.com/nl verkoopnl@xyleminc.com

• 60.000 m2 voorraad • TwinWood damwand • Cloeziana palen • Naaldhout en robinia Online bestellen op www.forecowoodshop.nl

Schoon, veilig en efficiĂŤnt. Daarom Aspen. Met Aspen alkylaatbenzine wordt de schadelijke uitstoot van benzinemotoren 100 keer verminderd. Bovendien is Aspen 2 de optimale kant en klare mengsmering voor alle 2-takt benzinemotoren. Aspen 4 is geschikt voor alle 4-takt benzinemotoren. Gebruik Aspen alkylaatbenzine in de 5 liter jerrycan met de Fillpartner Autofiller. Zo tankt u damp- en knoeivrij en voldoet u aan alle wetgeving. Kijk voor verkooppunten: www.aspen-benelux.nl

Aspen is 99% schoner dan gewone benzine.

www.aspen-benelux.nl

Markt & Branche

Gescheiden riool sneller verstopt Huishoudens met een gescheiden rioolsysteem moeten extra alert zijn op het doorspoelen van stoffen die er niet in thuishoren. Dat schrijft Lilian Dominicus op 11 maart 2013 in De Gelderlander. Vochtige doekjes, tampons en frituurvet vinden minder makkelijk een uitweg omdat ze niet automatisch worden doorgespoeld door een fikse regenbui. Rioleringsbedrijven voor met name particulieren constateren dat ze veel werk hebben aan het ontstoppen van deze buizen: ‘Bij een gemengd riool, waarbij hemelwater en afvalwater door een buis gaan, spoelt het lekker door bij een regenbui. Bij een gescheiden riool krijg je die boost niet meer’, verklaart Hugo Gastkemper van de Stichting Rioned. ‘Overigens wordt daar bij het ontwerp wel rekening mee gehouden. Door bijvoorbeeld de aanleg van dunnere buizen is de doorstroom sterker.’ ‘Gescheiden systemen zijn een deel van het probleem’, zegt voorzitter van het expertnetwerk riolering van NLingenieurs, Jan Hartemink. ‘Ook waterbesparende douchekoppen, wc’s met knoppen voor een kleine en grote boodschap, zuiniger vaatwassers en wasmachines zorgen

gegaan’, aldus Gastkemper. Volgens hem blijft de grootste boosdoener van verstoppingen de mens zelf. ‘De riolering is niet bedoeld voor tampons en natte doekjes. Dat is bij gemengde riolen zo, maar bij gescheiden systemen is het nog belangrijker.’

Foute aansluitingen

ervoor dat rioolbuizen minder worden doorgespoeld.’ Stichting Rioned stelt dat het effect door minder verbruik van drinkwater wel meevalt. ‘In tien jaar tijd zijn we van 130 liter per persoon per dag, naar 120 liter

Er gaat vooral veel mis bij de aansluiting van het gescheiden systeem op de gemeentelijke riolering, zegt Marie-Claire ten Veldhuis, universitair docent stedelijke riolering van de Technische Universiteit Delft. Een promovendus is er zojuist begonnen met een foutanalyse van rioolaansluitingen in Nederland. ‘De eerste resultaten verwacht ik pas na de zomer, maar ik schat dat zeker in tien procent van de gevallen riolen verkeerd worden aangesloten. Dat kan bij den aanleg zijn, maar ook later, als een huiseigenaar zelf aansluitingen gaat maken.’ Hoeveel huishoudens met een gescheiden systeem jaarlijks een rioolbedrijf moeten inschakelen is niet bekend. Gescheiden systemen worden tegenwoordig standaard in nieuwbouwwijken aangelegd. In 2008 was 26 procent van de bevolking (4,4 miljoen) aangesloten op een (verbeterd) gescheiden systeem.

Geslaagde test met verwarmd fietspad De gemeente Enschede wil dit jaar beginnen met de aanleg van een fietspad langs de Zuid Esmarkerrondweg. Onderzocht wordt nog of dit nieuwe fietspad in de winter verwarmd kan worden. Een idee van Tauw. Tauw heeft begin dit jaar in Heino met succes een test uitgevoerd met het verwarmde fietspad, dat gebruik maakt van Warmte Koude Opslag (WKO). De Zuid Esmarkerrondweg is een drukke, smalle

weg, die gedeeld wordt door auto’s en grote groepen fietsende scholieren. Onderzoek moet uitwijzen of de aanleg van een verwarmd fietspad langs de Zuid Esmarkerrondweg technisch en economisch

haalbaar is. Door het fietspad in de winter te verwarmen blijft het ijs- en sneeuwvrij, wat de veiligheid van fietsers ten goede komt en het strooien van zout overbodig maakt.

Test In de proefopstelling tijdens sneeuwval op 15 januari werd water van gemiddeld zeven graden door buizen heen gepompt, die als een soort vloerverwarming gladde fietspaden begaanbaar maken. En die bleek op deze sneeuwrijke dag prima te werken. Het fietspad kon met gemak op een temperatuur van drie à vier graden worden gehouden, waardoor het sneeuwvrij bleef. En dat terwijl het van 7.00 tot 18.00 uur aanhoudend sneeuwde. Het fietspad is aangelegd achter het Heinose bedrijf Doorgeest Koeltechniek. Het is voorzien van lussen in het beton waar water van zo’n zeven graden Celsius doorheen wordt gepompt. In de praktijk zal grondwater worden gebruikt dat in Nederland een gemiddelde temperatuur van 11 tot 15 graden heeft. De proef moest uitwijzen of de hoeveelheid energie (temperatuur van het water) die nodig is om sneeuw te doen smelten, klopt met de berekeningen.

A DVERTEN TI E

www.vanbockrijckbeton.nl info@vanbockrijckbeton.nl

® ®Plaatsing vanaf de vrachtwagen in heel Nederland BETON BETON

Advert_GWW_125x95_2011.indd 1

Keerwanden • Silopanelen Betonwanden • Betonplinten Funderingsplinten • Maatwerk Tevens in Silex verkrijgbaar Lengtes tot 6 meter - Hoogtes tot 7 meter

Postbus 115 | NL-5340 AC Oss Tel. : 0412 - 69 50 50 | Fax : 0412 - 69 50 59

24/03/11 18:22

Beter door spoelen graag Achter mijn woning is men in een oude woon wijk al een jaar bezig om asfalt en 30 x 30 cm grijze stoeptegels te vervangen door nostalgi sche klinkers, smallere wegprofielen en inste kende groenvakken, afgewisseld met parkeer vakken. Tevens wordt de riolering vervangen en wordt de afvoer van regenwater afgekoppeld. Goed voor het milieu en voor de capaciteit van de waterzuiveringsinstallaties. De Gelderlander meldt echter dat huishoudens met een geschei den rioolsysteem extra alert moeten zijn op het doorspoelen van stoffen die er niet in thuisho ren. Dames deponeren nog wel eens verboden zaken in het toilet (wij mannen zijn uiteraard onschuldig), maar ook vochtige doekjes en fri tuurvet verdwijnen nog wel eens in het riool. Helaas vinden die afvalmaterialen minder mak kelijk een uitweg omdat ze niet automatisch worden doorgespoeld door een fikse regenbui. Rioleringsbedrijven voor met name particulie ren constateren dat ze veel werk hebben aan het ontstoppen van deze buizen. Ook waterbesparende douchekoppen, wc’s met knoppen voor een kleine en grote boodschap, zuiniger vaatwassers en wasmachines zorgen ervoor dat rioolbuizen minder worden doorgespoeld. Dus maar weer water verspillen om de doorstroom te bevorderen? Toen ik in januari mijn nieuwe kantoorruimte bij mijn woning in gebruik nam was het toilet ook al na een paar keer spoelen verstopt. En nee, ik gooi er geen natte doekjes en frituurvet in. Het toilet bleek aangesloten om de hemelwaterafvoer van mijn woning en daar kon wel eens blad en zand in zitten. De installateur drukte enige malen dreigend op de grote doorspoelknop, in plaats van de waterbesparende. Na een paar keer spoelen klonk een luide ‘gloep’ en stroomde alles weer door. Zijn advies: altijd de grote knop gebruiken en niet de waterbesparende. Het zal toch niet zo zijn dat we straks nergens meer die knop mogen gebruiken? En dan staat er ook nog een emmer naast het toilet om na te spoelen. Want water besparen en de riolering verdragen elkaar kennelijk (nog) niet. Ing. Frank de Groot Hoofdredacteur

13-30029-008

Gewapende Bermkant-tegels

De bermkanttegels zijn ontwikkeld in samenwerking met wegenbouwbedrijven, wegbeheerders en waterschappen uit diverse regio’s waar een sterke behoefte is aan verbetering van de bestaande ‘grastegel’. Deze bermverharding is half open, geeft hierdoor een groen aanzien en wordt niet als verharding waargenomen. Bovendien is het sterk én waterdoorlatend. De bermkanttegels kunnen voorzien worden van een ‘veiligheidsvoorziening’ waardoor de automobilist gewaarschuwd wordt.

Bermkanttegels info@swaansbeton.nl

Groenstrookplaten

De gewapende elementen, verkeersklasse VSOB 45, geven een zeer grote draagkracht en hebben stabiliteit door de hol en dol verbinding.

w w w. s w a a n s b e to n . n l

040-2260001

• KM90 • KM130 • KM250 •

Veilig werken voor u én uw personeel

• • • • • • • •

Zeer laag eigen gewicht Zeer laag scharnierpunt Lagere bodemdruk dan een kruiwagen Snelheid v.a. 16 km/u Lage, ruime open afstap proef Slangbreukbeveiliging 3 dagen op Track & Trace systeem Alle denkbare hulpstukken leverbaar

GRATIS

‘kei’ in n e e , S p o KNIKM aten!! r t s e b l a a in eden mach de mogelijkh

COM-1034.indd 1

OP WW W. CO MK EU R. NL

DU UR ZA AM

VE RZ EK ER D

Drielseweg 46a 5321 NC Hedel • 073 599 17 50 info@deschansbv.nl www.deschansbv.nl

KI JK

IN F CO ORM MKE EER UR BI DE J UW AL ER

VE ILI G

ar informeer na

29-09-11 11:41

Markt & Branche

Aangepast knooppunt Valburg gereed Het verkeer heeft op knooppunt Valburg sinds 8 februari 2013 de beschikking over twee nieuwe ruime verbindingswegen: Eindhoven (A50) – Rotterdam (A15) en Bemmel (A15) – Eindhoven (A50). Hiermee is knooppunt Valburg klaar voor de komende decennia. Rijkswaterstaat verbreedt de A50 tussen de knooppunten Ewijk en Valburg in beide richtingen van 2x2 naar 2x4 rijstroken. In dat kader worden ook de knooppunten Ewijk en Valburg aangepast. Vooral de oude lus Bemmel A15– Eindhoven A50 was een drukke verbinding. In de oude situatie moest het verkeer, dat gebruik maakte van deze verbindingsweg, kruisen met het verkeer van Eindhoven A50 richting Rotterdam A15. Ook maakte het verkeer hier gebruik van krappe lusjes. Dit leverde stagnatie in de doorstroming van het verkeer op. Met de twee nieuwe verbindingswegen in knooppunt Valburg zijn deze knelpunten opgelost. In de nieuwe situatie zijn de krappe lusjes vervangen door ruime bogen waarbij het verkeer zonder weefbeweging van de A15 naar de A50 respectievelijk van de A50 naar de A15 rijdt. Het verkeer op ieder verbindingsweg houdt een eigen rijstrook wat de doorstroming van het verkeer verbetert. Met deze aanpassingen is knooppunt Valburg

klaar voor de 2 x 4 wegverbreding tussen de knooppunten Ewijk en Valburg die eind 2014 gereed is. Voor dit moment zullen de aanpassingen, zo is de verwachting, een positief effect hebben op de doorstroming van het verkeer in knooppunt Valburg.

Verbreding A50 Ewijk–Valburg en extra brug over de Waal Rijkswaterstaat werkt voor het weggedeelte A50 Ewijk–Valburg aan een wegverbreding in beide richtingen van 2x2 naar 2x4 rijstroken en een vluchtstrook. Hierdoor zal de doorstroming van het verkeer alsook de bereikbaarheid van de regio verbeteren. In het kader van de wegverbreding A50 Ewijk–Valburg komt er een extra brug over de Waal (ten westen van de bestaande). Ook past Rijkswaterstaat de knooppunten Ewijk en Valburg aan. Als de extra brug over de Waal

medio 2013 klaar is, gaat het verkeer - met hetzelfde aantal rijstroken - over de extra brug rijden en wordt de bestaande brug gerenoveerd. Eind 2014 is de gehele wegverbreding naar 2x4 rijstroken gereed. In GWW-Totaal nummers 5 en 6 van 2012 is overigens al ruim aandacht besteed aan de tweede Waalbrug.

Aanleg tweede spoortunnel Haak om Leeuwarden In opdracht van Rijkswaterstaat en ProRail bouwt Combinatie De Heak Súd een tweede spooronderdoorgang in de Oenemadyk bij Wirdum. Deze onderdoorgang maakt deel uit van de ongelijkvloerse fietsroute Wirdum-Wytgaard als onderdeel van het project De Haak om Leeuwarden. Van vrijdag 22 maart 22.00 uur tot en met maandag 25 maart 06.30 uur is hier zowel overdag als ’s nachts aan gewerkt. In oktober 2012 is tijdens een soortgelijke operatie al een autotunnel succesvol

GWW-Bouwmonitor

Maurice van Sante, ING Economisch Bureau / Maurice.van.sante@ing.nl / Twitter: @mauricevansante

Ook in 2013 krimpt de bouwproductie In de laatste drie maanden van 2012 kromp de bouwproductie maandelijks gemiddeld met bijna 1% ten opzichte van een maand eerder. Hierdoor kwam de krimp voor geheel 2012 uit op 8%. Voor 2013 zijn de vooruitzichten wederom somber. De bouwsector blijft lijden onder de aanhoudende economische tegenwind. Overheden houden daarbij de hand op de knip met als gevolg dat ook in 2013 de investeringen in infrastructuur dalen. ING Economisch Bureau verwacht daarom dat de infrasector dit jaar ook nog een krimp vertoont. De recent aangekondigde extra € 500 miljoen voor infrastructuur van de regering biedt daarvoor onvoldoende tegenwicht.

Figuur Ontwikkeling investeringen in infrastructuur, woningen en bedrijfsgebouwen en, 1990- 2012

GWW-sector op niveau van 2007 Alle nieuwbouwsectoren hebben in 2012 een krimp laten zien. In de infrasector lag het investeringsniveau eind 2012 op dat van 2007. In de woningbouw lagen de investeringen eind vorig jaar zelfs op een niveau van 1994. In 2014 brengt een licht aantrekkende economie enig herstel. Door het dan nog steeds zeer lage productieniveau zal dit voor bouwbedrijven onvoldoende zijn om de overcapaciteit op te lossen, blijven prijzen onder druk staan en zal ook het aantal faillissementen hoog blijven.

Bron: Ecowin, bewerkt door ING Economisch Bureau

onder het spoor bij Wirdum geschoven. Dit keer werd in 52 uur met dezelfde precisie het spoor verwijderd, de bouwkuip opengemaakt en de tunnelbak met behulp van hydraulische vijzels onder het spoor geschoven. Vervolgens werd de spoorbaan weer opgevuld, zodat maandagochtend de eerste treinen tussen Heerenveen en Leeuwarden weer konden rijden. Om deze grote klus in een weekend te kunnen klaren, is de tunnelbak de afgelopen maanden voorgebouwd tussen de autoweg en de spoorbaan. Om het werk in zeer korte tijd te realiseren op een relatief klein werkoppervlak zette de aannemer de Kirow 1200 in. Dit is de grootste spoorkraan van Europa met een hefvermogen van 150 ton bij een ingeschoven giek en 37 ton bij een maximale gieklengte van 28 meter. Grote en zware materialen kunnen in één gang over het spoor getransporteerd worden en op de juiste plaats in of naast het spoor worden gebracht zonder de bovenleidingen te verwijderen. Hierdoor kunnen werkzaamheden in een kortere tijd worden uitgevoerd waardoor het spoor minder lang buiten dienst is. De Kirow gaat onder andere twee spoorsecties van 28 meter verwijderen en zware schuifbaanplaten plaatsen.

A DVERTEN TI E

Industrieplaten, keerwanden en verholen goten bestellen? Ruud Kappe bellen!

“ Kwaliteit en betrouwbaarheid zijn de belangrijkste factoren bij onze keuze voor een aggregaat.”

AlwAys moving forwArd

Beton Industrie Noordwijkerhout – B.I.N. Tel. 0252 - 212322

De oplossing voor (Mobiele) strooM Continuïteit is de belangrijkste doelstelling bij de aankoop van een aggregaat. Met JCB aggregaten bieden wij een hele goede oplossing voor mobiele stroom. Kijk op www.jcb-aggregaten.nl voor meer informatie.

WWW.RIJPLATEN.NL

www.bnmotoren.nl Engelenburgstraat 45, 7391 AM Twello T. 0571-27 69 00, info@bnmotoren.nl

BN_adv125x95_2175(1).indd 1

11-05-12 14:21

Klaar om de aarde in beweging te brengen MITAS ERL-30 / ERD-30

UITSTEKENDE TRACTIE EN GRIP > DIEPSTE PROFIEL

HOGE WEERSTAND TEGEN INRIJDINGEN > GEHEEL STALEN CONSTRUCTIE

UITSTEKEND RIJCOMFORT EXTRA STABILITEIT

UITSTEKENDE ZELFREINIGENDE EIGENSCHAPPEN > VERBETERD PROFIELONTWERP

LAGER BRANDSTOFGEBRUIK

Eﬃciënter, ergonomischer en sneller (her)bestraten voor de aller beste prijs! verkoop en verhuur www.tiger-stone.nl info@vanku.nl

MINDER ROLWEERSTAND

De Mitas ERL-30 / ERD-30 - serie omvat innovatieve radiale banden voor loaders, bulldozers, egaliseermachines, gelede kippers en schrapers en kunnen alle soorten ondergrond aan. Diepe weerstandbiedende loopvlakpatronen met een groot contactoppervlak staan borg voor een betere tractie en minder brandstofgebruik. Voor meer informatie: www.mitas-tyres.com

Mitas ERL-30 Voor Loaders, Bulldozers en Egaliseermachines

Mitas Tyres B.V. Jagersveld 24, 5405 BW, Uden, Nederland. Tel: +31(0)413 225220 Fax: +31(0)413 225226 Tel: België lokaal: 078 050500 Email: sales-benelux@mitas-tyres.com www.mitas-tyres.com

Mitas ERD-30 Voor Dumpers en Schrapers

Peelbaan 7 ● 5121 DB ● Rijen ● Tel: 0161 45 2911 18.02.13 10:57

MIT-ERL30 Ad NL 13.2.2013.indd 1

WWW.GERLASCO.NL



    

Hamevac uw vacuümspecialist, voor al uw ‘hefuitdagingen’ een passende oplossing. Compleet programma, van handmatig tot machinale (her-)bestrating.

Verkoop, Verhuur, Advies & Reparatie.

Hamevac BV

De Brugman 9 - 1948 NB Beverwijk tel: 0251 226477

Gerlasco b.v. Tinnegieter 3 4174LG Hellouw (NL) Bezoek uitsluitend op afspraak! +31(0)418-584163 info@gerlasco.nl

BEL VOOR EEN VRIJBLIJVENDE DEMONSTRATIE

Leverancier van kwaliteits LED verlichting LED schijnwerpers

Door eigen import vaste lage prijzen LED werklampen

WAT WAS ÙW KABELSCHADE HET AFGELOPEN JAAR?

goedgekeurde LED flitsers

Dé professionals voor het lokaliseren van: kabels, leidingen, afsluiters, putdeksels etc. Gelan Detectiesystemen B.V., Het Sterrenbeeld 48, 5215 ML ’s-Hertogenbosch T. +31 (0)73 - 54 8 11 99, F. +31 (0)73 - 54 8 11 95, E. info@gelan.nl, I. www.gelan.nl

PERFECTIE IN DETECTIE

Voor info mail naar info@ledsrock.nl

Markt & Branche

Waterschap gebruikt App voor registratie slibtransport Na een succesvol pilottraject heeft Waterschap De Dommel gekozen om per 1 februari 2013 het intern slibtransport te laten registreren door het digitaal transportsysteem van ThunderBuild. Dit bedrijf heeft hiervoor speciaal een applicatie ontwikkeld die gebruik wordt door Albers Transport te Landhorst. Sinds juli 2012 maakt Waterschap De Dommel gebruik van de digitale begeleidingsbrieven van ThunderBuild voor het extern slibtransport naar N.V. Slibverwerking Noord-Brabant. Het intern slibtransport werd tot op heden geregistreerd door een digitaal systeem met kostbare zuilen en pasjes van een andere leverancier. In tijden van crisis is het ook voor waterschappen van belang te kijken waar kosten bespaard kunnen worden, zonder dat kwaliteit van registratie én gebruiksgemak verloren gaan. Een succesvol pilottraject heeft dit bewezen.

Waterschap Applicatie ThunderBuild heeft een smartphone applicatie ontwikkeld om eenvoudig ritten en gewichten te registreren. Voor het slibtransport tussen de verschillende waterzuiveringsinstallaties wordt géén gebruik gemaakt van een weegbrug. De chauffeur kiest op de app een voertuigcombinatie en roept zelf de begeleidingsbrief af voor de gewenste rit. Bij het verlaten van de laadlocatie wordt via GPS automatisch het gewicht op de begeleidingsbrief geplaatst. Bij aankomst op de loslocatie wordt de brief automatisch afgerond en is de data direct voor alle partijen inzichtelijk. De softwareoplossing van ThunderBuild voldoet volledig aan de vastgestelde weten regelgeving. Het LMA (Landelijk Meldpunt Afvalstoffen) heeft toestemming gegeven om de smartphone als alternatieve gegevensdrager te gebruiken. Zowel het Waterschap als de transporteur kunnen eenvoudig rapportages inzien van gereden ritten en afgeronde begeleidingsbrieven. Omdat de data digitaal is opgeslagen voldoen ze automatisch aan de vereiste bewaarplicht van afgeronde begeleidingsbrieven voor een periode van vijf jaar.

Brabantse Waterschap Samenwerking Het voornemen is om op termijn alle afvalstromen digitaal te registreren. Dit zal worden opgenomen als voorwaarde in de Europese Aanbestedingen. Meerdere waterschappen hebben het pilottraject op de voet gevolgd en zijn voornemens over te stappen op deze eenvoudige en goedkopere werkwijze. Dit project is een succes in de Brabantse Waterschap Samenwerking omdat hier een bewezen en uniforme werkwijze is voor het digitaal registreren van transportbewegingen.

ACA GWW in 2012 ruim 200 keer benaderd

Meer dan 200 keer werd ACA GWW, AdviesCentrum Aanbestedingen Grond- Weg en Waterbouw, in 2012 benaderd voor advies bij aanbestedingen in de groen- en infrasector. Onder andere disproportionele geschiktheidseisen maakte dat aannemers en aanbestedende diensten een beroep op ACA GWW hebben gedaan. Ook Social Return bestekseisen leverde de nodige vragen op. In het jaarbericht 2012 presenteert ACA GWW praktijkvoorbeelden en blikt vooruit op de nieuwe aanbestedingswet. ACA GWW is ook het afgelopen jaar weer het meest frequent benaderd met vragen over eisen die niet in verhouding staan tot de aard en omvang van een werk, oftewel disproportionele eisen. Denk hierbij aan het vragen naar certificaten die niet relevant zijn voor het type werk, stapeling van certificaten, hoge omzeteisen, te veel referentiewerken of te strikt geformuleerde referenties.

percentage en de precieze uitwerking. ACA GWW mengt zich als onafhankelijke partij niet in beleidskeuzes, maar stuurt wel bij als Social Return verkeerd wordt toegepast. ACA GWW adviseert altijd Social Return toe te passen op de loonsom en nooit op de aanneemsom. Bij gebruik van veel materialen of kostbare materialen is een percentage van de aanneemsom niet altijd uitvoerbaar.

Social Return

Aanbestedingswet

Bij het toepassen van Social Return in een aanbesteding wordt de inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt zoals werklozen, medewerkers met een SW-indicatie, of scholieren (werkervaringsplekken), vereist. In de infrastructuur- en groensector is ruimschoots ervaring met het inzetten van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Zorgvuldigheid is echter geboden door de aanbestedende dienst bij de keuze Social Return al dan niet toe te passen, het vaststellen van het

In het kader van de nieuwe aanbestedingswet staan veel veranderingen op stapel. Zo moet het MKB een gelijkwaardige kans krijgen om in te schrijven op aanbestedingen. Uitgangspunt is opdrachten in dit kader niet te clusteren. En het vergeven van opdrachten dient te gebeuren op aspecten als kwaliteit en niet meer standaard op laagste prijs. Bij ACA GWW kunnen aanbestedende diensten kosteloos terecht met vragen over het toepassen van de nieuwe wet in de voorbereiding van

aanbestedingen. Als inschrijvende partij kunt u ACA GWW altijd raadplegen om te toetsen of de nieuwe wet straks correct wordt toegepast. De wet gaat 1 april 2013 in.

atie:

Meer inform

.nl. www.acagww

A DV E R T E NT I E

AANNEMERS- EN VERHUURBEDRIJF

Sterk-Heukelum B.V. is een allround aannemersbedrijf in de Grond- Weg en Waterbouw. Het familiebedrijf bestaat sinds 1964 en is uitgegroeid tot een betrouwbare partij in de GWWsector. De activiteiten van SterkHeukelum B.V. hebben betrekking op de aanleg van straat-, rioleringen grondwerken en de in- en verkoop van prefab-betonplaten. Daarnaast is het bedrijf nog actief in de verhuur van grondverzetmachines, waarvan een aantal ook uitgevoerd met GPS-systeem en diverse machines met vacuümsystemen. Spijkse Kweldijk 21 4161 BP Heukelum Tel.: 0183-561598 Fax: 0183-562400 E-mail: info@sterk-heukelumbv.nl Website: www.sterk-heukelumbv.nl

Markt & Branche

Puinbrekers, schudzeven, service en verkoop onder één dak

Vanaf 1 februari 2013 is de technische handelsonderneming C. van der Pols & Zn. B.V., gevestigd aan de Stationsweg 36 te Zuidland, exclusief importeur van Keestrack puinbrekers en schudzeven in Nederland. Het professionele Pols team verzorgt zowel de verkoop als de service voor deze machines. In nauwe samenwerking met de fabrikant Keestrack zullen de gebruikers optimaal worden ondersteund. Keestrack puinbrekers en schudzeven zijn ontwikkeld in België en worden gebouwd in Tsjechië. De machines zijn met name gebouwd voor de recycling markt en op basis van jarenlange ervaring steeds doorontwikkeld. De medewerkers van Pols Zuidland hebben een intensieve training gehad bij de Keestrack fabriek. Er is een grote voor raad slijtdelen in Zuidland aanwezig.

Koninklijke Reesink N.V. rondt overname Hans van Driel B.V. af Koninklijke Reesink N.V. (‘Reesink’) heeft begin maart 2013 met de aandeelhouder van Hans van Driel B.V., gevestigd in Tiel, definitieve overeenstemming bereikt over de overname van 100% van de aandelen. De verwachte overname werd aangekondigd op 24 september 2012. De overname van Hans van Driel B.V. betekent: • Aanvulling en versterking van de grondverzetactiviteiten van Reesink. • Een sterke Benelux-organisatie voor de merken Atlas en Terex. • Verder bewerkstelligen van cross-selling Van links naar rechts: G. van der Scheer, mogelijkheden binnen de Reesink groep B. Kemp en R. Klein Ovink. door het bredere leveringsprogramma. • Positieve bijdrage aan het rendement van de grondverzetactiviteiten. • Trekking onder Equity Facility Private Placement ter financiering.

Strategische overname Hans van Driel B.V. is importeur in Nederland van de merken Atlas en Terex en levert kwalitatief hoogwaardige bouw-, grondverzet-, overslag- en recyclingmachines. Hans van Driel B.V. is een landelijk opererende onderneming met vestigingen in Tiel en Ommen. De onderneming behaalde over 2012 met 35 medewerkers een omzet van € 21,6 miljoen. De overname van Hans van Driel B.V. - na de overname van de Kemp Groep in mei 2012 – betekent een verdere versterking van de grondverzetactiviteiten binnen Reesink. Onder de paraplu van Reesink ontstaat een sterke Benelux-organisatie voor de merken Atlas en Terex. Met drie hoofdvestigingen (Tiel, De Meern, en Hamme (B)) en drie nevenvestigingen (Ommen, Bergschenhoek en Ciney (B)) van Hans van Driel B.V. en de Kemp Groep worden hun klanten en de merken optimaal ondersteund. In de genoemde hoofdvestigingen zal in Tiel de focus liggen op Atlas, in De Meern op de Japanse merken en in Hamme op Terex. De Huur&Stuur-activiteiten van de Kemp Groep worden toegevoegd aan de activiteiten van de vestigingen van Hans van Driel B.V. in Tiel en Ommen. Ben Kemp krijgt de algehele leiding. Remco Klein Ovink wordt verantwoordelijk voor inkoop, het ontwikkelen van nieuwe markten en het bewerken van nieuwe doelgroepen.

Van Kessel nieuw bestuurslid Bouwend Nederland Barend van Kessel, directeur van Van Kessel Wegenbouw in Geldermalsen, is toegetreden tot het bestuur van Bouwend Nederland. Van Kessel neemt de plaats in van Adri Voogt als vertegenwoordiger van de Sectie Infra Klein. Van Kessel: ‘Ik ben bijna vijf jaar AB-lid geweest van Bouwend Nederland. Nu maak ik de stap naar het DB. Besturen zit in mijn bloed. Ik vind dat je als ondernemer ook de verantwoording hebt om iets voor de sector te doen, het is belangrijk om ook buiten het eigen bedrijf bezig te zijn met en voor de branche als geheel. Infra Klein-bedrijven vormen een bijzondere groep onder de leden van Bouwend Nederland. Niet alleen zijn het de bedrijven die (vaak) direct aangestuurd zijn, het zijn ook de bedrijven die sterk afhankelijk zijn van de lokale markt waar nu harde klappen vallen. Ik wil niet meehuilen met de wolven in het bos, ik wil actief bijdragen aan een gezonde sector. Bouw én infra. Daarin zit de kracht van Bouwend Nederland namelijk ook: door het samengaan van bouw én infra, groot én klein, is een vereniging ontstaan waarbij de leden van elkaar kunnen leren door wederzijds begrip en respect te tonen en vooral te praktiseren!’

Onderhoud en veiligheids keuringen van werkmaterieel Het gebruik van werkmaterieel brengt diverse veiligheidsrisico’s met zich mee. Door het uitvoeren van onderhoud en het laten keuren van het materieel zijn deze risico’s te beheersen. Het Centraal Orgaan Mechanisatiebedrijven (COM) verzorgt via een groot aantal COM-keur locaties in Nederland veiligheidskeuringen voor (landbouw)machines en andere arbeidsmiddelen. Bij goedkeuring krijgt een machine het COM-keur. Geen of slecht onderhoud leidt ertoe dat tijdens de werkzaamheden stilstand kan optreden, waardoor het werk stokt, ge vaarlijke situaties zich voordoen of onge vallen ontstaan. Juist met goed onderhoud is het materieel voorbereid op de klus en zijn veiligheidsrisico’s te minimaliseren. Keuringen richten zich op het vaststellen van de goede en veilige staat van het werkmaterieel. Met het keuringsresultaat zijn aanpassingen/reparaties uit te voeren, waardoor het materieel betrouwbaarder wordt in het gebruik.

Wettelijk verplicht Wettelijk gezien is het niet uitvoeren van veiligheidskeuringen een beboetbaar feit. Dit ligt vast in het Arbeidsomstandighe denbesluit. Artikel 7.4a lid 3, luidt: ‘Een arbeidsmiddel dat onderhevig is aan invloeden die leiden tot verslechteringen welke aanleiding kunnen geven tot het ontstaan van gevaarlijke situaties wordt, zo dikwijls dit ter waarborging van de goede staat noodzakelijk is, gekeurd, waarbij het zo nodig wordt beproefd’.

Ook vanuit VCA is het jaarlijks uitvoeren van keuringen een eis. Ten aanzien van verkeersveiligheid spelen ook de aspec ten van zichtbaarheid en verlichting een belangrijke rol. Deze eisen zijn genoemd in het voertuigreglement, maar kunnen ook opgenomen zijn in verzekerings polissen! Bedrijven die keuringen uitvoeren horen hiervoor gecertificeerd te zijn (bijvoorbeeld COM-keur bedrijven), en te beschikken over specifiek opgeleide keurmeesters. Deze keurmeesters hebben kennis van zowel de technische als veiligheidsaspecten van de machine. Onafhankelijkheid ten opzichte van het keuringsresultaat is daarbij belangrijk. Goed onderhoud en regelmatige keurin gen verhogen daarnaast de levensduur en restwaarde van het materieel. Het niet uitvoeren van keuringen en onderhoud biedt slechts op korte termijn financieel voordeel. Keuringen en goed onderhoud is nu een investering die zich direct en op lange termijn terugbetaald!

Markt & Branche

Aquaduct Leeuwarden duurzaam aanbesteed Het project Drachtsterweg en omgeving, onderdeel van Leeuwarden Vrij-Baan, is duurzaam aanbesteed na een succesvolle pilot van de in ontwikkeling zijnde meetmethode BREEAM NL-Infra. Dit systeem wordt door de Dutch Green Building Council in samenwerking met de GWW-sector ontwikkeld om duurzaamheid in infrastructurele projecten meetbaar te maken. De aanpassing van de Drachtsterweg is onderdeel van het programma ‘Leeuwar den Vrij-Baan’, dat de Friese hoofdstad beter bereikbaar moet maken. Voor het project werkte Royal HaskoningDHV in

de aanbestedingsprocedure nauw samen met de provincie Fryslân en de gemeente Leeuwarden. Royal HaskoningDHV heeft specialisten op verschillende duurzaam heidsaspecten samen met de technische

mensen van de opdrachtgever laten kijken naar mogelijkheden voor verduurzaming. Daarnaast adviseerde Royal HaskoningD HV over de implementatie van BREEAM-NL Infra bij het project.

Eenduidige aanpak duurzaamheid BREEAM staat voor Building Research Establishment Environmental Assesment Method, en is ontwikkeld door het Buil ding research Establishment, een Engelse onderzoekinstantie die vergelijkbaar is met TNO. Het refereert aan bestaande instrumenten en best practices, waardoor het een nieuw keurmerk is dat huidige initiatieven versterkt. BREEAM NL-Infra wordt sinds vorig jaar ontwikkeld op verzoek van de Dutch Green Building Council (DGBC) door diverse partijen in de GWW-sector. Het systeem geeft duidelijke criteria over onder andere duurzaamheid op de bouw plaats, MVO in de keten, sociale veiligheid, energiezuinige installaties, luchtkwaliteit, de milieu-impact van materialen en CO2-reductie. Lodder: ‘De infrasector wil duurzaam ondernemen, maar de meetme thode om dat inzichtelijk te maken was nog onvoldoende aanwezig.’ Met de conceptversie van BREEAM-NL Infra is onder begeleiding van Royal Has koningDHV een globale toets uitgevoerd om te bekijken hoe duurzaam de weg gaat worden. Ook gaf het instrument handvat ten om de aanbestedingscontracten verder aan te scherpen op een aantal duurzaam heidsaspecten.

Hergebruik materiaal Anke Lodder, projectleider energie en duurzaamheid bij Royal HaskoningDHV, ziet het project als voorbeeld hoe duurzaamheid concreet wordt gemaakt: ‘In de infrasector is de ambitie om duurzaamheid toe te passen groot, maar de sector worstelt er mee hoe dit concreet gemaakt kan worden. Bij de Drachtster weg zijn we daar goed in geslaagd, mede door de toepassing van de conceptversie van BREEAM-NL Infra.’ Zo wordt een onderdoorgang voor een sloepenroute voorzien van een natuurvriendelijke oever, bestaat de aanplant uit inheemse soorten bomen en planten, wordt toepassing van hergebruikt materiaal voorgeschreven en komt er een zonne-eiland om energie op te wekken. Lodder constateert dat vooral het benoemen van concrete maatregelen enthousiast maakt om duurzaamheid toe te passen: ‘Zowel het projectteam als de opdrachtgever droegen concrete ideeën aan en bleven kritische vragen stellen. Dat leidt tot draagvlak en een beter eindresultaat.’

Kiwa en KOAC–NPC verstevigen banden Kiwa N.V. en KOAC–NPC bundelen hun activiteiten op het gebied van mobiliteitsinfrastructuur. KOAC-NPC blijft als een aparte divisie onder Kiwa Nederland fungeren en zal haar activiteiten op de gebruikelijke manier blijven uitvoeren met het aanwezige management en medewerkers. Dit samengaan is een logisch vervolg op de al jarenlange samenwerking en biedt beide partijen de kans om het aanbod van testing-, inspectie-, advies- en trainingsactiviteiten te verbreden en te versterken. KOAC-NPC is met advies, onderzoek, wegbeheer, wegmetingen, laboratorium onderzoek en trainingen al meer dan 50 jaar actief op het gebied van wegen, vliegvelden, bedrijfsterreinen en dijkbekle dingen. Ook Kiwa biedt trainings-, inspec tie- laboratorium- en certificatiediensten ter verbetering van verkeersveiligheid, kwaliteit van de leefomgeving en kwaliteit van de verharding. Met de bundeling van activiteiten als gevolg van deze aande lenovername door Kiwa ontstaat voor de sector een one-stop–shop voor kwaliteits diensten voor mobiliteitsinfrastructuur. De certificatie-activiteiten van Kiwa op dit

terrein blijven apart gepositioneerd om de onafhankelijkheid en onpartijdigheid daarvan te waarborgen. KOAC–NPC is gevestigd in Vught, Apel doorn, Groningen en Nieuwegein. Kiwa heeft zes vestigingen in Nederland en is daarnaast aanwezig in acht Europese lan den, Turkije, China, Taiwan en Peru. Dit biedt KOAC–NPC de kans om de diensten ook internationaal te vermarkten. Han van Herpen, algemeen directeur KOAC-NPC: ‘Het mes snijdt bij deze samenwerking aan twee kanten. Beide partijen verbreden hun portfolio en de klanten van zowel Kiwa als KOAC-NPC gaan in de toekomst hun voor

deel doen met de synergie. De portfolio’s zijn vooral aanvullend en daarom was onze keuze voor Kiwa de meest logische om de continuïteit van onze organisatie zeker te stellen. Voor KOAC-NPC is dit de gelegenheid haar activiteiten ook buiten Nederland te ontplooien. Ook voor onze medewerkers biedt het werken in een grotere en internationale omgeving meer kansen en uitdagingen.’ Paul Hesselink, algemeen directeur Kiwa: ‘Kiwa is al jaren actief op dezelfde markt als KOAC-NPC, met andere thema’s en met slechts een beperkt dienstenpakket. De samenwerking biedt onze klanten voor delen, temeer daar we het nu ontstane bredere pakket ook aan internationaal opererende klanten via onze Europese vestigingen lokaal kunnen aanbieden. Daarnaast verricht Kiwa in Duitsland al enkele activiteiten die KOAC-NPC in Nederland aanbiedt.’

Bauma 2013 Waar: Neue Messe München Wanneer: Maandag 15 april t/m zondag 21 april 2013 Maandag t/m vrijdag: 9.30 – 18.30 uur Zaterdag: 8.30 – 18.30 uur Zondag: 9.30 – 16.30 uur Inhoud: Bauma 2013 is een driejaarlijkse internationale vakbeurs voor bouwmachines, grondverzetmachines, verticaal transport, betonverwerking, bekistingen, bouwplaatsinrichting, machines voor fabricage, verwerking en verpakking van bouwmaterialen, machines voor de mijnbouwindustrie en ander hulpmaterieel. Enorme machines op een tentoonstellingsoppervlakte van 555.000 m², met 3.256 standhouders en 420.170 bezoekers in 2010. Informatie: www.bauma.de

ParkeerVak 2013 Waar: Brabanthallen ‘s-Hertogenbosch Wanneer: Dinsdag 9 april 2013: 10.00 - 17.00 uur Woensdag 10 april 2013: 10.00 - 17.00 uur Donderdag 11 april 2013: 10.00 - 17.00 uur Inhoud: Van 9 t/m 11 april vindt in Brabanthallen ‘s-Hertogenbosch ParkeerVak 2013 plaats, de enige beurs in Nederland waar alles draait om parkeren. Hier vindt u de nieuwste oplossingen op het gebied van parkeren en netwerkt u met topprofessionals binnen het vakgebied. Dit jaar staan de volgende thema’s centraal: Gebouwbeheer & Renovatie, Financiering & Realisatie en Vernieuwend Straatparkeren. Naast een breed exposantenaanbod, biedt ParkeerVak een inspirerend lezingenprogramma, waarin deze thema’s uitgebreid aan bod komen. Informatie: www.parkeervak.nl

Wat wil de liefhebber van bouwmaterieel nog meer?

Bauma 2013 is een driejaarlijkse internationale vakbeurs voor bouwmachines, grondverzetmachines, verticaal transport, betonverwerking, bekistingen, bouwplaatsinrichting, machines voor fabricage, verwerking en verpakking van bouwmaterialen, machines voor de mijn-

bouwindustrie en ander hulpmaterieel. Deze vakbeurs is altijd weer een groots evenement in de bouwmachine-wereld. Bauma 2013 opent zijn deuren op 15 april in München, in Duitsland. Bomag, Atlas Copco, Caterpillar, Case, Komatsu, Liebherr, Manitou, JCB, Hyundai, Volvo en

vele andere bouwmachinefabrikanten maken zich klaar om hun nieuwste machines te presenteren op de beurs.

Meer dan 3.000 exposanten op 570 000 m² De internationale bouwmachinebeurs vindt één keer in de drie jaar plaats en slaagt er telkens weer in om een zeer groot aantal exposanten samen te brengen. De meeste bouwmachinefabrikanten zullen aanwezig zijn op Bauma 2013 en velen zullen van de gelegenheid gebruik maken om hun nieuwe modellen aan het publiek presenteren. De cijfers voor de 2013 editie zijn indrukwekkend: 3.300 exposanten op 570.000 m² voor 450.000 verwachte bezoekers.

Bauma Innovation Awards 2013 Bauma is tevens dé gelegenheid om de beste uitvindingen op het gebied van de bouw, mijnbouw en openbare werken te belonen. In 2013 zullen vijf prijzen uitgereikt worden, in de volgende categorieën: bouwmachines, onderdelen, bouwprocessen, onderzoek en design. In de categorie Design bevinden zich onder de genomineerden onder meer Liebherr, voor zijn compacte lader, en Kaiser, voor zijn laatste mobiele graafmachine.

Beursgegevens Bauma 2013 Maandag 15 april t/m zondag 21 april 2013, Neue Messe München Openingstijden: Maandag t/m vrijdag: 9.30 – 18.30 uur Zaterdag: 8.30 – 18.30 uur Zondag: 9.30 – 16.30 uur Prijzen 1-dagticket 1-dagticket online 3-dagenticket 3-dagenticket online 7-dagenticket 7-dagenticket online Beursorganisatie: Messe München GmbH Messegelände 81823 München, Duitsland T. +49 89 949-11348 F. +49 89 949-11349 E. info@bauma.de I. www.bauma.de

€ 26,00 € 20,00 € 52,00 € 43,00 € 65,00 € 54,00

Nieuwe trilstamper en grondverdichter Weber MT stelt op de Bauma 2013 nieuwe machines voor: de lichte trilstamper SRV 590 en de nieuwe grondverdichter CR 9. Met deze productontwikkelingen brengt deze firma weer nieuwe criteria op de markt. De nieuwe machines van Weber MT maken het werken op een bouwplaats niet alleen economisch, maar ook comfortabel en komen hiermee tegemoet aan de hoge eisen van de klanten. Met een centrifugaalkracht van 100 kN en een gewicht van 730 kg dicht de nieuwe grondverdichter CR 9 het gat dat er tot nog toe in het aanbod was. De CR 9 heeft een traploze, elektrohydraulische tipschakeling, waarmee heel precies en gemakkelijk tussen de voorwaartse en de achterwaartse loop heen en weer geschakeld kan worden. De ergonomisch gevormde en trillingsgedempte handgrepen zorgen voor verminderde trillingsbelasting. De stuurboom kan bovendien aan de lichaamslengte

Trilstamper De nieuwe trilstamper SRV 590 wordt ingezet voor de bodemverdichting bij

l Hoge vermogensreserves van de motoren. Geringe vermogensverliezen dankzij de krachtoverdracht door middel van een tandriem. l Gering onderhoud, bijvoorbeeld vanwege een centrifugaalkoppeling met automatische spanfunctie. l Hoge standtijd van de motoren door minder stof in de motorruimte. De luchtaanzuiging van de koel- en verbrandingslucht vindt vanaf de bedienerskant plaats. l Veilig in de stuurboom ondergebrachte gaskabels. l Variabele werkbreedtes door het gebruik van aanbouwplaten. l Standaard met elektrostart.

ik GmbH

Standnr. F 1107/1 (buitenterrein)

de aanleg van kanalen en pijpleidingen, in de tuinbouw en landschapsarchitectuur of bij de aanleg van straten. Dankzij het gebruik van lichte onderdelen is het gewicht van de stamper gereduceerd tot 62 kilogram, waardoor het transporteren en werken gemakkelijker is gemaakt. De smalle handbeugel maakt het mogelijk om ook dichtbij wanden te werken. Bovendien levert de machine goede verdichtingsresultaten en heeft deze een duurzame, robuuste constructie van zeer sterke onderdelen. Praktisch is tot slot de waarschuwing bij oliegebrek die in de SRV 590 (Honda GX 100) ingebouwd is. Deze voorkomt dat de motor bij een laag oliepeil gestart wordt.

van de bediener aangepast worden. De vele producteigenschappen die een hoge bedrijfszekerheid garanderen zitten in de details. Zoals de centrifugaalkoppeling met automatische spanfunctie. De aandrijfmotor, een Hatz diesel 1D 90, biedt voldoende vermogensreserves. De nieuwe CR 9 heeft verder evenwichtige loopeigenschappen en is ook met de verdichtingscontrole Compatrol® verkrijgbaar.

Productinformatie CR 9

Weber Maschinentechn www.webermt.de

Nieuwe grondverdichter CR 9

Productinformatie SRV 590

Nieuwe trilstamper SRV 590

l Talrijke onderdelen van zeer sterke lichtgewicht materialen. l Hoge bedrijfszekerheid door het sterke luchtfiltersysteem met cycloonvoorafscheider, dat de motor tegen vuil beschermt. l Benzinetank met geïntegreerde benzinefilter, tankdeksel met be- en ontluchting en een opbergmogelijkheid tijdens het tanken. l Hoge slijtvastheid dankzij de speciale materiaalbehandeling. l Eenvoudig te transporteren dankzij de handgrepen en rollen. l De in de SRV 590 (Honda GX 100) ingebouwde waarschuwing bij oliegebrek voorkomt een motorstart bij laag oliepeil.

A DVERTEN TI E

Leica Machinebesturing Vertrouwen is goed. Controle is beter.

één Gratis m huu aand G scha r bij aa PS nf3 bere D voor idin g*

Investeren in 3D machinebesturing hoeft niet duur te zijn. Investeer in het 3D voorbereiden van uw machine en huur eenvoudig de GPS zodra het nodig is. Neemt u contact met ons op voor meer informatie of een offerte voor verkoop of huur.

Leica Geosystems B.V. 088 00 18 000 | Wateringen | Nederland www.leica-geosystems.nl

Scherm en GPS zijn ook snel en eenvoudig in te zetten met andere voorbereide machines, zoals shovels, kilvers en dozers. Huur bij ons snel de GPS uitbreiding als uw werk hier om vraagt. Uw investering verdient zichzelf terug.

* Actie geldig tot en met 31 mei 2013

Lager brandstofverbruik en betere productiviteit Tijdens Bauma 2013 zal Komatsu haar nieuwste technologieën voorstellen op het gebied van een vermindering van het brandstofverbruik en een verbetering van de productiviteit. Daarnaast worden nieuwe machines en diensten getoond. Als wereldprimeur stelt Komatsu een nieuwe bulldozer en graafmachine voor die zijn gebouwd volgens het iMC-concept (intelligent Machine Control). Deze door Komatsu ontwikkelde, technologie resulteert in machines die de productiviteit op de bouwplaats aanzienlijk verhogen. Tijdens Bauma 2013 zullen beide machines op het 1.000 m2 grote demoterrein van Komatsu een ‘live’ demonstratie geven van de knowhow van de Japanse constructeur. Tevens zullen ze de bezoekers tonen hoe de productie te verhogen, de exploitatiekosten te verlagen en de veiligheid op de bouwplaats te verbeteren. Op een 4.500 m2 grote indoor stand (Hal B5) zal de bezoeker de gelegenheid krijgen kennis te maken met de nieuwe hybride HB215LC-1 graafmachine, waarvan reeds

Bia BV/ Komatsu Europe

International NV, www.b

ia-bv.nl

2, 104/304, 301/400, Standnr. Hal B5, 102/30 303/402 en F5.512/3

meer dan 1.500 exemplaren aan het werk zijn overal ter wereld. Er worden diverse nieuwe machines, die zijn uitgerust met een nieuwe EU Stage IIIB-motor, voor het eerst voorgesteld aan het publiek. Daaronder zijn de wielladers WA320-7 en WA470-7, de PC138US-10 rupsgraafmachine en de PW180-10 graafmachine op banden. In totaal worden niet minder dan 28 machines getoond.

WA380-7 en WA500-7 Ook de eerder door Komatsu aangekondigde wielladers uit de nieuwe ‘Dash 7

serie’, de WA380-7 en WA500-7, worden gepresenteerd. De WA380-7 heeft een bedrijfsgewicht van 17.910 kg en een netto vermogen van 193 pk (142 kW). Voor de

Grondverzet banden met extreme eigenschappen

A DVERTEN TI E

De Bohnenkamp Groep toont op Bauma 2013 de BKT en Windpower EM-banden. EM-Banden (grondverzet) zijn bestand tegen extreem hoge inrijdingen en hebben een uitstekende grip, zelfs op moeilijk terrein. Het Earthmax assortiment vertegenwoordigt de opbouw/samenstelling van de BKT radiaal technologie voor industriële en OTR toepassingen: ontwikkelt om aan specifieke behoeften van professionele gebruikers te voldoen.

Betrouwbare GNSS correcties voor landmeten, GIS, machinebesturing, etc. • Meest ﬁjnmazige RTK netwerk • Merkonafhankelijk • Multi-baseline oplossing • GPS / Glonass / Galileo

WA500-7 is dat een bedrijfsgewicht van 33.335 kg en een netto vermogen van 358 pk (263 kW). De machines worden aangedreven door de nieuwe dieselmotor ►►

EM-banden zijn ideaal voor graafmachines, shovels en andere off road machines voor het juiste gebruik op de weg. De Earthmax SR-Serie heeft daarnaast een extra sterk karkas met meerlaagse staalgordel en een betere stabiliteit door speciaal schouderdesign. Het is de ideale band voor laders, bulldozers en dumpers. Profielen van Windpower onderscheiden zich door hun structuur, hoogwaardige rubbersamenstelling en uitmuntende rentabiliteit. Naast de aantrekkelijke aanschafprijs, biedt het kwalitatief hoogwaardige karkas een uitstekende basis om kosten nog verder te verlagen. Windpower banden zijn probleemloos vernieuwbaar. Het totale assortiment omvat meer dan zestig profielen en afmetingen. Het Lprofiel W753 is speciaal ontwikkeld voor zeer intensief gebruik van wielladers en bulldozers.

r e e b Pro nu s! i t a r g

Vraag vandaag nog een proefabonnement aan!

www.lnrnet.nl

LNR-Ad-GNSS Correcties.indd 1

Provided by LNR Globalcom T +31 (70) 4134000 E info@lnrnet.nl

12-02-13 14:09

Bohnenkamp Gr oep www.agriband. nl

Standnr. Hal F1

1, 1111/8

Nieuwe mobiele graafmachine ►► die voldoet aan de EU Stage IIIB emissie-eisen. De machines onderscheiden zich als het gaat om Total Cost of Ownership. Dit betekent onder andere: l Lager brandstofverbruik. l Groter comfort voor de machinist. l Groter vermogen. l Meer onderhoudsgemak. l Radiateur met grote openingen voor een betere koeling.

EU Stage IIIB motor De machines worden aangedreven door een Komatsu dieselmotor die voldoet aan de Stage IIIB / EPA Tier 4i emissie-eisen. Het geavanceerde elektronische controlesysteem van Komatsu beheert de air flow, brandstofinjectie en de verbranding in de motor om prestaties te optimaliseren, uitstoot en brandstofverbruik te verminderen en biedt geavanceerde diagnostische mogelijkheden. Het resultaat is een dieselmotor die meer vermogen levert, terwijl het brandstofverbruik met ongeveer 10 procent is verlaagd ten opzichte van de vorige modellen. Komatsu ontwikkelde een turbocharger met variabele geometrie (KVGT) en een uitlaatgasrecirculatieklep (EGR). Dit resulteert in betere precisie, air management en een langere levensduur van de componenten. Het actieve/passieve Komatsu Diesel Particulate Filter (KDPF) werkt nagenoeg altijd in de zeer efficiënte ‘passieve’ modus. In de ‘passieve’ modus worden deeltjes verwijderd zonder merkbaar effect op het functioneren van de machine. Het regeneratiesysteem houdt de machinist volledig op de hoogte van de status en de machinist heeft hierover de volledige controle via het monitorpaneel. De wielladers beschikken over Komatsu SmartLoader Logic systeem dat de optimale motorkoppel voor de werkzaamheden biedt. Het systeem helpt om brandstof te besparen door automatisch het motorkoppel te verminderen wanneer de machine bijvoorbeeld met een lege bak rijdt. Deze functie werkt volledig automatisch en heeft geen invloed op de werking van de machine.

Hitachi Construction Machinery (Europe) NV (HCME) presenteert op de Bauma de nieuwe mobiele graafmachine ZX140W-5. Deze is ontworpen voor brede inzetbaarheid bij algemene bouwprojecten en is uitgerust met diverse innovatieve voorzieningen om te voldoen aan de behoeften van machine-eigenaars en machinisten uit heel Europa. De ZX140W-5 is een efficiënte machine van hoge kwaliteit die kan worden ingezet onder veeleisende omstandigheden. Hij is gemakkelijk te bedienen doordat de cabine de machinist een veilige en gebruiksvriendelijke werkomgeving biedt. Dankzij het eenvoudige onderhoud kan de inzetbaarheid worden gemaximaliseerd en stilstand geminimaliseerd. De nieuwe mobiele Zaxis-5 graafmachine is veelzijdig en breed inzetbaar. Uitrustingsstukken kunnen gemakkelijk worden gebruikt met het nieuwe ondersteuningssysteem met elf standen die op de monitor kunnen worden geregistreerd. Afzonderlijke uitrustingsstukken worden beschermd door een nieuwe functie die automatisch de juiste druk instelt. De ZX140W-5 voldoet aan de nieuwste EU-regelgeving met betrekking tot emissienormen en presteert efficiënt op elke locatie. Zo voldoet bijvoorbeeld zijn krachtige nieuwe Isuzu-motor aan Stage IIIB, voor meer productiviteit en brandstofzuinigheid. Ook het hydraulische systeem HIOS III verlaagt het brandstofverbruik, terwijl tegelijk de productiviteit hoger ligt

dan bij het vorige model, de Zaxis-3. Het hefvermogen van de machine is vergroot en kan verder opgevoerd worden met een automatische powerboost-functie.

Verbeterde cabine De ruime cabine van de nieuwe ZX140W-5 is zodanig ontworpen dat de machinist comfortabel en veilig kan werken. De rechterkant van de machine is nieuw ontworpen, zoals ook de kap aan de voorkant met beter zicht vanuit de cabine. De herziene monitor past precies in de rechterstijl, wat het zicht door de voorruit nog verder ten goede komt. Door de nieuwe achteruitkijkcamera kan de machinist nu direct onder het contragewicht kijken. Zoals alle Zaxis-5 machines is de ZX140W-5

Nieuwe wiellader

Machine Monitoring Systeem De nieuwe wielladers van Komatsu zijn uitgerust met de nieuwste Komtrax ™-technologie. Dit machine monitoring systeem voor machines is ontworpen om tijd en geld te besparen. U kunt uw machine altijd en overal volgen. Waardevolle machinegegevens die u ontvangt via de website kunt u gebruiken om uw serviceplanning en machineprestaties te optimaliseren. Met deze technologie traceert u eenvoudig uw vloot, reduceert u de kans op diefstal en kunt u de Komatsu specialisten laten meekijken naar de staat van uw vloot voor service. Nieuwe functies zijn onder meer ‘energy saving reports’ (inclusief tips voor een zuiniger gebruik), de locatie, waarschuwingen, belading en onderhoudsplanning.

Specificaties ZX140W-5 Nominaal motorvermogen: 90,2 kW Operationeel gewicht : 14.700 - 16.600 kg Maximaal graafbereik: 8.410 mm (met monogiek en arm van 2,52 meter) Maximale graafdiepte: 5.030 mm (met monogiek en arm van 2,52 meter) Graafkracht bak (kN): 104kN

Hitachi Construction Ma www.hcme.nl

chinery (Europe) NV

Standnr. F5.515/516 bak prioriteit krijgt bij het uitladen. De optionele instelbare motorstopfunctie voorkomt brandstofverspilling als de wiellader lang stationair draait. Een ander voorbeeld van duurzaamheid is het roetfilter, dat vervuilende stoffen afvangt, die vervolgens automatisch worden verbrand met behulp van een oxidatiekatalysator en uitlaatgastemperatuurregeling.

Koppelomvormer met grote capaciteit De nieuwe koppelomvormer met grote capaciteit en vergrendeling zorgt voor betere acceleraties, sterkere prestaties op hellingen, een hogere maximumsnelheid en een zuiniger brandstofverbruik. De vergrendelfunctie wordt geactiveerd in tweede, derde en vierde versnelling en beperkt de rijsnelheid tot 40 km/u. Door de verbeterde acceleratie kunnen de Komatsu-wielladers eerder opschakelen waardoor de machine uitstekende klimprestaties biedt. De wielladers kunnen tevens hogere rijsnelheden aanhouden bij het werken in load-and-carry-toepassingen. In de meeste toepassingen wordt hierdoor de productie verhoogd en het brandstofverbruik verminderd, wat resulteert in verbeterde brandstofefficiëntie.

uitgerust met diverse voorzieningen voor gemakkelijk onderhoud om de beschikbaarheid te maximaliseren. Eén daarvan is een multifunctionele lcd-monitor, waarop uitgebreide technische informatie wordt weergegeven, zoals de status en instellingen van de machine. De dagelijkse inspectie kan snel en gemakkelijk vanaf de grond worden uitgevoerd.

Meer veiligheid

Hitachi Construction Machinery (Europe) NV (HCME) laat tijdens de Bauma veel noviteiten zien, waaronder de nieuwe ZW250-5 wiellader. Op basis van feedback van Europese klanten heeft Hitachi de nieuwe wiellader zodanig ontworpen dat deze voldoet aan de hoogste eisen op het gebied van comfort en productiviteit, dankzij geavanceerde technologie en een scala aan voorzieningen voor meer duurzaamheid, veiligheid en onderhoudsgemak. Comfort was één van de belangrijkste factoren voor het ontwerp van de nieuwe serie ZW-5 wielladers. De cabine is verruimd doordat de luchtgeveerde stoel met verwarming verder naar achteren kan worden geschoven. Ook de kantelbare telescopische stuurkolom is verplaatst om meer ruimte te creëren. Een airconditioningsysteem regelt de cabinetemperatuur. Voor werk met industrieel afval is optioneel een filter verkrijgbaar. De geluidsisolatie levert de gebruiker een aangenamere werkomgeving op. De ZW250-5 voldoet aan de EU-regelgeving op het gebied van emissienormen zonder dat dit ten koste gaat van de productiviteit. Dankzij een zescilinder watergekoelde turbomotor van 7,8 liter biedt hij krachtige prestaties tijdens laadwerkzaamheden, naast een indrukwekkende rijsnelheid en een uitstekend brandstofverbruik.

Makkelijker manoeuvreren De nieuwe ZW-5 wiellader is makkelijker te manoeuvreren dan zijn voorganger. De machine heeft twee werkstanden, elk met zijn eigen prestatieniveau voor bepaalde taken. In de standaardmodus wordt de motorsnelheid aangepast voor soepel en efficiënt accelereren tijdens het laden, normale werkzaamheden en rijden op vlak terrein. Het brandstofverbruik wordt met maximaal 10% verlaagd. Dankzij een nieuw uitschakelsysteem voor de koppeling is de machine tijdens het laden soepel te besturen. Daarnaast heeft de machine als voorbeeld van geavanceerde technologie een power boost knop waarmee het vermogen kan worden opgeschroefd als de werkzaamheden daarom vragen. De efficiëntie wordt nog verder vergroot door een nieuw hydraulisch circuit, waarmee de bak en de hefarm bij het laden tegelijk te besturen zijn en de

Voor meer veiligheid tijdens het werk biedt de ZW250-5 beter zicht vanaf de stoel van de machinist dankzij een voorruit zonder stijlen en een grote zonneklep . Bovendien is het contragewicht nu zichtbaar vanaf beide kanten van de machine. Dankzij een vertraging bij het opschakelen naar de derde versnelling is de wiellader nog veiliger bij gebruik in kleine ruimtes, omdat het graven en laden veiliger verloopt in de eerste of tweede versnelling. De machine is verder uitgerust met diverse voorzieningen voor gemakkelijk onderhoud die maximale inzetbaarheid garanderen, ongeacht waar de machine wordt gebruikt. Zo kan bijvoorbeeld de geheel opnieuw ontworpen motoren radiatorkap geheel worden geopend ten behoeve van snelle, eenvoudige toegang voor de dagelijkse inspectie. Smeerpunten, oliepeil, brandstoffilters en dergelijke zijn vanaf de grond bereikbaar. Bij veel stof in de omgeving kan de ZW2505 wiellader optioneel worden voorzien van een grofmazige radiateur om verstopping te voorkomen. Het routineonderhoud wordt nog verder vergemakkelijkt door een automatische omkeerbare koelventilator, die elke 30 minuten gedurende één minuut achteruit draait, zodat de radiator gemakkelijk kan worden schoongemaakt.

Specificaties ZW250-5 Nominaal motorvermogen: 181 kW Operationeel gewicht: 20.250-20.700 kg Capaciteit bak: 2,8-3,8 m³ Graafkracht: 157 kN

Werken met digitale 3D plaatsbepaling Enkele jaren geleden klonk het werken met digitale 3D plaatsbepaling als science-fiction. Inmiddels wordt 3D plaatsbepaling met Total Station of GPS al grootschalig toegepast in de grondverzet. De bewegende delen op een graafmachine worden uitgerust met sensoren zodat het systeem exact de positie van het snijmes of baktanden herkent.

Foto: Huub van Dijk

Tekst: Frank de Groot Beeld: Sitech Nederland BV

‘Met de precisie van dergelijke systemen in 3D, kan de machinist snel complexe graafwerkzaamheden uitvoeren, zonder een tweede man met ontvanger. Denk aan taluds, slootwerkzaamheden, onder water ontgraven en het graven van complexe profielen’, zegt René van der Steen, voorzitter van Het Zwarte Corps (vakvereniging voor machinegebonden personeel).

‘Op een display in de cabine kan de machinist zien of hij de juiste graafdiepte en het profiel al heeft gerealiseerd. Hij hoeft zijn cabine niet meer uit en de kans op meetfouten neemt af. De gegevens kunnen bovendien worden opgeslagen en teruggelezen in de bijgeleverde software. Dit kan weer helpen voor rapportage naar de opdrachtgever, of het bijhouden van de voortgang van een project met de bijbehorende hoeveelheden. De mogelijkheden zijn ongeëvenaard en de praktijk heeft reeds uitgewezen dat de productiviteit enorm toeneemt. Alle noodzakelijke gegevens, zoals gewenst profiel, juiste hoogte en richting, zijn immers aanwezig in de cabine. Zo kan zonder tijdsverlies, in minder werkgangen, kostbaar materiaal op de juiste plaats en op de precieze hoogte worden afgewerkt. Een nauwkeurigheid van één centimeter is tegenwoordig al geen probleem meer. Wel is het zo dat deze systemen voorlopig alleen door grotere bedrijven wordt gebruikt, vanwege de aanschafkosten.’

Verhuur Er komen ook steeds meer mogelijkheden voor het gebruik van GPS in de verhuurbranche. Er zijn daardoor veel instapmogelijkheden voor gebruikers met een beperkter budget. ‘Denk daarbij aan het GPS voorbereiden van de machine. Dit bedraagt ongeveer 25% van de totale kosten investering. De overige componenten die een waarde van 75% bedragen kan men ook huren’, zegt Wouter Pullens van Sitech Nederland B.V., leverancier van onder meer GPS systemen. ‘Dit kan

bij de leverancier, maar we zien nu ook enkele grotere verhuurbedrijven in deze markt stappen. Daarnaast ontstaan er andere goede initiatieven. We zien grotere opdrachtgevers die de apparatuur ter beschikking gaan stellen aan de machines die ingehuurd worden en bedrijven die elkaar onderling de duurdere apparatuur gaan verhuren om de apparatuur zo optimaal en efficiënt mogelijk in te zetten.’ Daarnaast zijn volgens Pullens gebruikers gewend machinegericht te denken, maar de mogelijkheden tot automatisering van processen is zeker zo interessant. Hierin zit voor de aannemer die de systemen optimaliseert wellicht zelfs nog een groter voordeel, dan enkel de machine buiten. ‘Vanuit kantoor beheert de aannemer de gehele logistieke oplossing die men biedt bij het werken met 3D GPS. De mogelijkheden met de juiste software, service en de toekomstgerichtheid van systemen zijn zeker zo belangrijk, dan enkel de machinebesturing buiten in het veld. Zo ook de toekomst-

gerichtheid van de systemen. De systemen synchroniseren nu al online data met kantoor. Daar aan kan men zelfs de landmeter koppelen. Hierdoor kunnen de machinist, landmeter, landmeetkundige en planner op ieder gewenst moment real time over de juiste data en bestanden beschikken.’ Daarnaast kan men volgens Pullens asset management systemen gaan koppelen aan de 3D GPS systemen: ‘Denk hierbij bijvoorbeeld aan het volgen van grondstromen. Een goede leverancier biedt dus meer dan enkel 3D systemen alleen en biedt een aannemer een totaal oplossing in technology, waarmee hij zijn kosten en projecten beter kan beheren.’

Vakmanschap niet vergeten Van der Steen plaatst tot slot wel een kanttekening bij het gebruik van digitale plaatsbepalingsystemen: ‘Het is een prachtige uitvinding die de faalkosten reduceert, maar het vakmanschap mag hiermee natuurlijk niet verloren gaan. Eén keer fout begonnen heeft bij grondverzet grote gevolgen voor het vervolg. Het is net als die reclame van Tom Tom waarbij een dame bij de melding ‘hier rechtsaf’, pardoes door een heg een tuin inrijdt. Een machinist moet bij een storing van het systeem zelfstandig kunnen doorwerken. Hij is vaak de eerste die ziet waar het ondanks alle hulpmiddelen fout gaat en moet dit vanuit zijn deskundigheid ook melden . Het zelfdenkend vermogen mag niet afnemen. Een machinist moet ook blijven meedenken met een opdrachtgever, zijn rol is en blijft groot in het werkproces.’

Brandstof besparen door Het Nieuwe Draaien In de bouw worden grote hoeveelheden brandstof verbruikt. Dit zorgt voor hoge kosten en voor veel milieuvervuiling. Door de bouwmachines slimmer te bedienen kan veel energie worden bespaard. Dit noemen we ‘Het Nieuwe Draaien’. Toepassing hiervan levert al snel een besparing van 10% op de brandstofkosten op. Voor de gehele branche is dat een winst van circa 200 miljoen per jaar.

Het nieuwe draaien levert een direct financieel voordeel. Bovendien sluit het goed aan bij de snel groeiende aandacht voor duurzaamheid in de sector. Bedrijven die brandstofbesparing en CO2-reductie slim weten toe te passen zijn in het voordeel bij aanbestedingen omdat veel opdrachtgevers de CO2-prestatieladder toepassen. Vooral bij mobiele werktuigen is nog een grote milieuwinst te behalen. Dat komt doordat de milieuprestaties van mobiele werktuigen sterk achterlopen bij dat van het wegverkeer. Daardoor kan een forse milieuwinst en kostenbesparing met relatief bescheiden investeringen worden gerealiseerd. Voor het klimaat en de luchtkwaliteit zijn deze machines van groot belang. Acht procent van de CO2-uitstoot van het verkeer komt van mobiele werktuigen, zoals heftrucks, graafmachines, hoogwerkers, bulldozers

Wat is Het Nieuwe Draaien ? Het nieuwe draaien is het slim toepassen van de ervaringen van het nieuwe rijden op bouwmachines. De stijl van draaien en de werkaanpak blijken een grote invloed te hebben op het brandstofverbruik. Winst valt te halen uit een slimme inzet van het benodigde vermogen, het tijdig uitschakelen van de machines en een slimme werkaanpak en planning. Dit vraagt geen grote investeringen in materieel, maar wel een goede training en voldoende aandacht voor de prestaties binnen het bedrijf waardoor werknemers in staat worden gesteld machines zuiniger te bedienen. Het Nieuwe Draaien is ook de naam van het initiatief van Natuur & Milieu en BMWT om brandstofbesparing bij mobiele werktuigen te stimuleren. Met 5 koploperbedrijven wordt een pilot uitgevoerd om de kansen voor brandstofbesparing in de

Het Nieuwe Draaien in de praktijk Ook René van der Steen, voorzitter van Het Zwarte Corps (vakvereniging voor machinegebonden personeel), onderschrijft het belang van Het Nieuwe Draaien: ‘Het doel is tegenwoordig om met minimale inzet het maximale resultaat te halen. Voorbeeld: een grondverzetmachine werkt het meest efficiënt als hij binnen de 90 graden blijft graven, heffen en lossen. Dat gaat in één soepele beweging. Bij 180 graden moet je na het heffen een tijdje zwenken, voordat je kunt lossen. Dat lukt niet meer in één soepele beweging en dan ben je dus extra brandstof kwijt aan het zwenken. Dat is zonde.’ Een ander fraai voorbeeld van brandstofbesparing is volgens de voorzitter het werken met een grondverzetmachine langs een meanderende beek: ‘Tegenwoordig moeten beken weer meanderen in plaats van rechtdoor lopen. Waterberging wordt belangrijker dan snelle waterafvoer. Maar die jongens leren op school alleen maar rechte beken graven. Het werken met een rups aangedreven machine langs een meanderende beek zal resulteren in een brandstofverslindende zigzag-beweging, waarbij het risico ook bestaat dat de rups regelmatig de gewassen van de boer beschadigd. Het is echter mogelijk om met één liter brandstof, twee in plaats van vier bakken te laden, waarbij de gewassen van de boer ook nog heel blijven! En oneffen werkterrein leidt ook tot meer brandstofverbruik. Het is niet voor niets dat ze bij de open mijnbouw graders inzetten om de bouwwegen continu uit te vlakken. Daardoor neemt de rolweerstand en dus ook het brandstofverbruik enorm af. Daarnaast verbeteren natuurlijk de arbeidsomstandigheden doordat je niet de hele dag in je cabine op en neer stuitert. Verbetering van de arbeidsomstandigheden is sowieso belangrijk, omdat we straks een paar jaar langer moeten werken.’

en tractoren. Dat komt overeen met circa 3 Mton CO2 en 1 miljoen kg fijnstof. Op de weg wordt Het nieuwe Rijden door veel bedrijven met succes toegepast. Bij de bediening van bouwmachines staat dit nog in de kinderschoenen. Met het project Het Nieuwe Draaien willen Natuur & Milieu en de BMWT (brancheorganisatie van importeurs of fabrikanten van Bouwmachines, Magazijninrichtingen, Wegenbouwmachines en Transportmaterieel) daar verandering in brengen.

praktijk te brengen. Dit zijn BAM, Mourik, Strukton, Van der Weerd Grafhorst en VolkerWessels. Natuur & Milieu stelt samen met deze bedrijven een actieplan

op om de winst in praktijk te brengen. Bij een positief resultaat wordt de aanpak opgeschaald naar de hele sector.

informatie over het brandstofverbruik van de verschillende machines is helaas nog niet beschikbaar.

Brandstofbesparingsopties

Schone lucht

l Toepassing van Het Nieuwe Draaien,

Bouwmachines stoten veel roet uit. De werktuigen stoten tot 15 keer meer fijn stof uit dan bijvoorbeeld vrachtwagens. In het algemeen geldt hoe ouder de machine, hoe hoger de uitstoot. Machines die voldoen aan de emissie-eisen van Stage IIIB zijn voorzien van een gesloten roetfilter en stoten 93% minder roet uit dan de nu nog gangbare nieuwe machines. Ook hybride, elektrische en gasaangedreven machines zijn veel schoner. Toepassing van Het Nieuwe Draaien levert daarnaast ook minder uitstoot van schadelijke roetdeeltjes op. Dat is goed voor de luchtkwaliteit en de gezondheid op de bouwplaats.

door het personeel hierin te trainen en de toepassing blijvend te stimuleren. l Inzet juiste vermogens. Vaak wordt gewerkt met een overcapaciteit van het vermogen. Zowel een overcapaciteit als te weinig vermogen maakt de machines veel minder efficiënt dan mogelijk. l Brandstof-efficiënt onderhoud zoals beheersen van slijtage; inzet juiste hydraulische slagen; inzet juiste filters; onderhoud roetfilters. l Technische voorzieningen zoals intelligent sensorsysteem (eco-mode) om de optimale afstemming van toerental/ koppel te bepalen, voorzieningen voor brandstofmonitoring en starten stopsystemen. l Zuinig materieel bij aanschaf en inhuur. Het brandstofverbruik van de machines kan sterk uiteenlopen. Naast gewoon zuinige machines komen er ook steeds meer hybride, elektrische en gasaangedreven machines op de markt. Goede vergelijkende

Het Nieuwe Draaien is een initiatief van Natuur & Milieu en wordt mede mogelijk gemaakt door Het Nieuwe Rijden.

Wat levert Het Nieuwe Draaien op? Het Nieuwe Draaien levert de branche jaarlijkse een besparing op van: l 110 tot 190 miljoen liter dieselolie; l 150 tot 250 miljoen euro; l 100.000 kilo gezondheidsschadelijk fijn stof (PM10). Door het afschaffen van het belastingvoordeel voor rode diesel (€ 0,17/liter) neemt het kostenvoordeel voor de branche nog eens met 20 tot 30 miljoen euro toe. Dit levert een bedrijf dat bijvoorbeeld 350.000 liter diesel per jaar gebruikt al snel een jaarlijkse besparing van € 50.000 op.

Bronnen Natuur & Milieu atie T (brancheorganis Vereniging BMW n va fabrikanten van importeurs of azijninrichtingen, ag M s, ine ch Bouwma en Transport es hin ac Wegenbouwm materieel)

Nieuwe serie Werklust wielladers Nadat in 2011 de nieuwe zwenklader WG17Fz als eerste machine van de generatie F is afgeleverd, heeft Werklust hard doorgewerkt aan het productie gereed maken van haar wielladers de WG18F, WG35F en de WG45F. De machines zijn uitgerust met de beproefde 6-cilinder John Deere motoren, ZF aandrijflijn en Rexroth en Parker hydraulische systemen uit de E serie. Maar de grote verbeteringen betreffen de ergonomie. De meest in het oog springende wijziging is de nieuwe vrijzicht cabine met 30% meer glasoppervlak, verbeterde ventilatie en meer beenruimte voor de machinist. De koeling- en verwarmingseenheid is onder de stoel geplaatst, waardoor er aan de rechter zijkant ruimte blijft voor een diep doorlopende ruit. Het cabinefilter is geplaatst NA de klep, die de buitenlucht mengt met de lucht die vanuit de cabine zelf gerecirculeerd wordt. Hierdoor wordt er geen stof van de cabinevloer opnieuw de lucht in geblazen. Verder zijn er talloze kleine detailverbeteringen, bijvoorbeeld de met 25 liter vergrote brandstoftank.

Zichtruimte toegenomen Ook de rest van de constructies zijn doorontwikkeld om het vrij zicht-concept verder uit te werken. De machinist zit in alle modellen circa 5 centimeter verder naar voren, omdat de cabine dichter op het voorframe is gezet. Ook het profiel van het voorframe is aangepast: samen zorgt dit ervoor dat de machinist een nog betere zichtlijn heeft, over het voorframe heen op de bak. Bij machines met centraal gemonteerde kipcilinder zit een machinist nog wel eens scheef in zijn cabine om langs de kipcilinder te kijken om het mes van zijn bak goed te zien, maar bij de parallel kinematiek van Werklust heeft de machinist, rechtop zittend in zijn stoel een vrij zicht op zowel de hak als het mes van de bak, over de hefarm heen. Eveneens nieuw is een hydraulisch opklapbare motorkap (optioneel) die door een parallelconstructie omhoog en naar achter weggedraaid wordt. Hierdoor zijn de motorruimte en de koeling eenvoudig te reinigen. Doordat de kap eveneens naar achter beweegt komt de motorruimte geheel vrij te liggen en is daardoor snel en eenvoudig bereikbaar, waardoor inspecties, onderhoud en reparaties goedkoper kunnen worden uitgevoerd en verlies van productietijd tot een minimum wordt beperkt.

WG18F.

Nieuw ontwerp Werklust WG45F De nieuwe WG45F krijgt tegenover het vorige model een langere wielbasis voor veel stabiliteit en korte achterbouw. Door de stuuruitslag van 45 graden in plaats van 40 graden (WG45E), wordt een zeer kleine draaicirkel verkregen. De hefcilinders zijn gelijk onder de hefarm gemonteerd, waardoor de machinist veel zicht heeft. De John Deere motor met 6.8 liter heeft ook 249 PK maar is aanmerkelijk zuiniger. De motor is direct gemonteerd aan de transmissie waardoor de achterbouw korter is en er meer ruimte is voor de koelers. De koelers zijn beter bereikbaar, doordat het achterste deel van de motorkap kan scharnieren. De dieseltank is gemonteerd achterin het achterframe. Tanken kan gedaan worden vanaf de vloer. De snelheid van het hydrauliek is hoger terwijl de hefkrachten ook hoger zijn. Dit wordt bereikt door het moderne Parker systeem dat een systeemdruk bereikt van 280 bar.

WG45F.

Krachtige aandrijving De John Deere 6068HF485 dieselmotor heeft 249pk ‘power bulge’ bij 1800 toeren. Wanneer de machine trekkracht levert en tevens de hydrauliek belast wordt zodat de motor in toeren afneemt, loopt het vermogen op. Het voordeel is dat je kracht op de wielen houdt wanneer de hydrauliek ook belast wordt, omdat het motortoerental weinig terugloopt. De vlakke koppelkromme en vlotte acceleratie van deze motor met variabele turbo en inlaatluchtkoeling, zijn eigenschappen die klanten van (een variant van) deze motor in de 35F als zeer prettig ervaren. De ZF Transmissie 4WG210 met een koppelvermeerdering van 2.82 staat garant voor een enorme trekkracht van 19 ton, die ongeëvenaard groot is in deze klasse. Genoeg om de grootste bakken vol te duwen, hopen materiaal hoog op te duwen bij stockpiling, of grote dumperladingen efficiënt uit te dozeren bij landophoging. Dit kan ook bij fors gereduceerd toerental om brandstof te besparen.

WG35F.

Werklust Holland bv, Apeldoorn, (055) 533 43 63, www.werklust.nl

3D machine besturing met Tough Book computer Om het aantal componenten in de cabine te verminderen zullen alle 3D machine besturingssystemen van Rolloos Systems bv binnenkort geleverd worden met de nieuwe Tough Book computer. Deze nieuwe computer is door Panasonic gebouwd als OEM oplossing en is speciaal ontworpen voor de Rolloos machinebesturingssystemen. Naast een aantal nieuwe functionaliteiten wordt met dit nieuwe scherm ook de installatie vereenvoudigd. De unit, geïnstalleerd in een speciaal ontworpen houder, kan gemakkelijk geplaatst en verwijderd worden door middel van een kliksysteem. Uw gegevens zijn eenvoudig over te zetten door de folder van uw machinebesturing naar de nieuwe computer te kopiëren en de kabels aan te sluiten. Overige functionaliteiten zijn het touchscherm en de mogelijkheid het scherm zowel horizontaal als verticaal te gebruiken. Dit laatste geeft u de flexibiliteit uw scherm zo efficiënt mogelijk in te richten en te gebruiken. De computer is voorzien van voldoende USB aansluitingen en is zelfs standaard uitgevoerd met een SIM sleuf. Hierdoor is het mogelijk door middel van mobiel internet op afstand gegevens over te zetten of een GPS correctie signaal te ontvangen van een Virtual Reference Station. De Tough Book is te leveren met een 10” of 13,9” monitor. Voor het gebruik van een dubbel system (dubbele cabines op baggerRolloos Systems b.v., Capelle a/d IJssel, machines) is een docking station (010) 450 05 00, beschikbaar (voor 13,9” schermen www.rolloos.com is die nog in ontwikkeling), zodat u een tweede scherm kunt koppelen.

JCB komt met nieuwe wielladers

k (B), JCB NV, Opglabbee , 73 50 69 +32 (0)89 m .co jcb w. ww

In januari 2013 heeft JCB de nieuwe modellen wielladers 427 en 437 met Stage 3B / Tier 4i motor gelanceerd, ter vervanging van de modellen 426 en 436. Deze machines bieden een lager brandstofverbruik, geen dpf of scr, verlaagd geluidsniveau in de cabine, een hoger koppel op de 427 en een nieuwe aandrijflijn efficiëntiepakket. De nieuwe 427 en 437 wielladers kunnen klanten tot 1.091 liter brandstof per jaar

besparen, wat ongeveer neerkomt op € 4.680,-, gedurende de eerste drie jaar.

Dit is gebaseerd op 1.500 uur per jaar en een dieselprijs van € 1,43/liter. Verdere productverbeteringen zijn onder andere een verbeterd cabinecomfort met lager geluidsniveau (nu 69 db) en de nieuwe optie van climatronic. De nieuwe wielladers worden aangedreven door de Cummins QsB 6.7 liter motor

(Stage IIIB) met diverse nieuwe features. De motor van JCB behoeft geen dpf-filter of nabehandeling van uitlaatgassen. Het koppel van de 427 ligt 9,4 procent hoger. De motor heeft meer power, met name bij lagere rijsnelheden.

De revolutie in buizen zagen ● veilig werken ● minder graafwerk ● zagen vanuit één positie ● geen terugslag ● alle materialen

Kijk voor meer informatie en video’s op www.schmidt.nl Schmidt Watertechniek B.V. 0187-605200 info@schmidt.nl

Geschikt voor: ductiel, nodulair-, of grijs gietijzer, PVC buizen, PE buizen, GVK of GRE buizen, gres buizen en (gewapende) beton buizen, etc.

Tel.: 010 - 298 58 58 Fax: 010 - 415 16 17

verhuur@lekkerkerker.com

RIJPLATEN EN DRAGLINESCHOTTEN

GWW

TOTAAL

Tel.: 010 - 298 58 58 Fax: 010 - 415 16 17

sloopwerken@lekkerkerker.com

www.lekkerkerker.com

Inmiddels meer dan

30.000 lezers!

Vareseweg 125 3047 AT Rotterdam

19 Weg van de Toekomst

Ruim zes kilometer innovatie Aan de oostkant van Oss werken ze hard aan de weg. Het zijn niet méér kilometers van hetzelfde, maar het is werken aan de N329, de Weg van de Toekomst. De verbreding en verbetering van deze vitale verkeersader is een toonbeeld van innovatie en duurzaamheid. De weg is bijvoorbeeld van uitvoering tot en met exploitatie, energie- en CO2-neutraal.

De N329 moest qua capaciteit nodig verbeterd worden omdat deze vitale verkeersader zowel het grootste deel van de bedrijventerreinen als de stad Oss zelf ontsluiten. Foto: JvHoudt-luchtfotografie.

Tekst: Jan Bol, Bolster Journalistiek Foto’s: J.Maissan, J. van Houdt - luchtfotografie, wUrck, H.Westerveld, R. Ramaker, Jan Bol Visualisaties: Royal Haskoning wUrck architectuur – stedenbouw - landschap

De ruim zes kilometer lange N329 is van groot belang voor de ontsluiting van de aan beide zijden van de weg gelegen bedrijventerreinen. Deze aan de oostzijde van Oss gelegen verkeersader geeft direct aansluiting op het knooppunt Paalgraven waar de A50 en de A59 bij elkaar komen. In het noorden ontsluit de weg tevens het industriegebied rond een binnenhaven van de Maas. Leo de Hoogt, projectmanager N329, werkzaam bij de gemeente Oss: ‘De N329 bood al enige tijd onvoldoende capaciteit voor het drukke verkeer van en naar onze grote bedrijventerreinen aan de oosten noordzijde van de stad. Behalve voor de bedrijven is deze weg ook belangrijk als toegang voor de hele gemeente Oss.’ ‘We begonnen als gemeente, samen met de andere wegbeheerder, de provincie, eind 2006 met het maken van plannen voor de verbreding en de verbetering van deze vitale verkeersader. Met de komst in 2007 van een nieuw college van Gedeputeerde Staten van de Provincie Noord-Brabant leidden die plannen tot de Weg van de Toekomst. Het college had een programma met duurzaamheid en innovatie als speerpunten en zocht daarvoor reeds geplande voorbeeldprojecten, onder meer in de infrastructuur. De N329 werd zo’n toekomstbestendig project.’ In augustus 2013 moet de vernieuwde weg klaar zijn. De bouwcombinatie ProN329, bestaande uit Ballast Nedam en Van Gelder, werkt met man en macht aan het halen van de eindoplevering. Frans Paap, projectmanager van Ballast Nedam: ‘Het is een project met behoorlijke eisen qua duurzaamheid, vol gloednieuwe energie besparende technieken, dat in de uitvoering absoluut CO2-neutraal moet zijn. Ook in zo’n project wil je voldoen aan de planning. Daar hebben we voor getekend.’

Uitvraag De verbreding en de verbetering van de N329 is in 2010 volgens Design & Con-

Frans Paap, projectmanager Ballast Nedam: ‘Ik voel me soms meer een CO2manager dan projectleider in de wegenbouw.’ Foto JWBol

Leo de Hoogt, projectmanager N329-gemeente Oss: De plannen voor een Weg van de Toekomst tot stand kwamen in een goeie tijd. Het zou onder de huidige economische omstandigheden veel moeilijker zijn om zo’n project uit te voeren.’ Foto: JWBol.

struct (D & C) met voorselectie aanbesteed. Bij de uitvraag lagen op basis van de eerste plannen het profiel, de te bouwen kunstwerken en de te realiseren capaciteitsverbetering al vast. Alleen de methode van aanleggen en bouwen was vrij. Bij de aanbesteding konden bouwbedrijven of -combinaties in de context van de uitvraag op basis van emvi-criteria (economisch meest voordelige inschrijving) vooral ook scoren op aspecten van innovatie en duurzaamheid, zoals: l aanleg van een dynamisch verkeersmanagement; l energie-neutrale exploitatie, bijvoorbeeld door zelf energie opwekken; l dimbare LED-verlichting; l CO2-neutrale uitvoering, waarin ook de omgeving betrokken mag worden ten behoeve van de CO2-balans; l hergebruik van materialen, toepassen van opnieuw te gebruiken materialen; l zichtbaar maken aan weggebruikers en bewoners van innovaties en energiebesparing; l voldoen aan het voor de vernieuwde N329 reeds vastgestelde beeldkwaliteitsplan. Behalve het accent op innovatie en duurzaamheid, waren er nog andere zwaarwegende aspecten zoals: l zorgen voor een goede aansluiting op de uitvoering van een buiten de aanbesteding vallende, nieuw aan te leggen spoortunnel onder de spoorlijn Den Bosch – Nijmegen; l bereikbaar houden van de bedrijventerreinen en het stadscentrum tijdens de werkzaamheden; l aanleg van een ongelijkvloerse kruising (tunnel) en vijf nieuwe gelijkvloerse kruisingen met bijbehorend drie nieuwe fietstunnels.

Inventariseren Leo de Hoogt: ‘In 2008 en 2009 hebben we heel breed innovaties geïnventariseerd in de markt, bij bedrijven, onder de bevolking. Onder andere met behulp van een interactieve website kwamen we tot een grote verzameling ideeën. Die hebben we gescreend op technisch en economisch haalbaar zijn, en inpasbaar zijn in de lees verder op pagina 20

Techniek

Naar het noorden toe kruist de Weg van de Toekomst de spoorlijn Den Bosch – Nijmegen. De spoorwegovergang is vervangen door een tunnel. Deze onderdoorgang viel buiten de aanbesteding. Maar de werken moesten wel aansluiten. Foto: JMassian.

Het zuidelijkste kruispunt in de N329 – Weg van de Toekomst, ter hoogte van de Julianalaan, kreeg een ongelijkvloerse kruising, wat de verkeersafwikkeling al behoorlijk verbetert. Foto: JvHoudt-luchtfotografie.

vervolg van pagina 19

plannen. De geselecteerde ideeën zijn opgenomen in de uitvraag naar de markt. Alle ideeën zijn opgenomen in een ideeënboek. Dat blijft beschikbaar voor andere projecten.’ Bijvoorbeeld: de optie om energie op te wekken door de verschillen in asdruk op het asfalt viel af, omdat deze techniek nog te experimenteel is. Maar er is in een deel van het traject wel warmteopwekking uit het asfalt, waardoor in de zomer warmte afgevoerd wordt naar en opgeslagen in de ondergrond, met de mogelijkheid om deze warmte in de winter weer te gebruiken voor het verwarmen van het asfalt. Dat verlengt de levensduur van het asfalt. De warmte kan tevens dienen voor het bestrijden van gladheid, hetgeen weer strooizout scheelt. Ook een vorm van duurzaamheid.

Scoren Voorafgaand aan de aanbesteding was er een zogenoemde marktconsultatie, om te toetsen of de eisen in de uitvraag realistisch waren en om een beeld te krijgen waartoe bedrijven in de gww-sector in staat zijn. In mei 2010 volgde de openbare D&C-aanbesteding met voorselectie. Daaruit kwamen vijf bedrijven (-combinaties) naar voren. In de beoordeling van de voorstellen van deze vijf geselecteerde inschrijvers en de uiteindelijke gunning, scoorde de bouwcombinatie ProN329 (Ballast Nedam – Van Gelder) goed in innovatie, duurzaamheid en aanvullende voorzieningen, bijvoorbeeld in het kader van veiligheid in de afwikkeling van het verkeer tijdens de werkzaamheden. In de aanbieding speelde de uitwerking van een CO2-neutrale footprint een grote rol. De bouwcombinatie becijferde en maakte aannemelijk dat de uitvoering van het project een uitstoot van zo’n 15 miljoen kilo CO2 zou veroorzaken. Met het nemen van de juiste maatregelen in de uitvoering zelf was de uitstoot te beperken tot 6 miljoen kilo CO2. Om op nul uit te komen zijn aanvullende CO2-compensatie maatregelen in de naaste omgeving van het project voorgesteld, zoals het opstellen van acht zogenoemde zonnebomen. Dat zijn stalen constructies van 12 meter hoog die voorzien zijn van

Bij de verbetering van de N329 ten oosten van Oss horen ook drie fietstunnels. Voor de profilering en de inpassingen van kunstwerken en voorzieningen is een beeldkwaliteitsplan gemaakt. Foto: RoyalHaskoning-wUrck.

Techniek

Een deel van de energievoorziening voor de exploitatie van de N329 – de Weg van de Toekomst komt van zonnebomen, bijzondere stalen constructies met ronde PV-panelen van 2,20 meter diameter. Foto: wUrck.

twaalf ronde PV-panelen met een diameter van 2,20 meter, en daardoor het beeld oproepen van een boom met bladeren. Naast de zonnebomen komen er ook nog eens 50 zonnebloemen die voorzien zijn van zonnecellen en opstellingen van PV-panelen op bebouwing naast de weg. Zodoende worden duurzaamheid en een in energiegebruik neutrale exploitatie heel zichtbaar in het project. Informatiepanelen naast de weg laten straks zien of de theorie van de energiebesparing klopt met de praktijk.

omdat de plannen voor een Weg van de Toekomst tot stand kwamen in een goeie tijd. Het zou onder de huidige economische omstandigheden veel moeilijker zijn om zo’n project uit te voeren. De kennis die je nu met dit project opdoet kun je delen en zelf een volgende keer inzetten. We zullen dus zeker evalueren of we de ambities gehaald hebben, wat we geleerd hebben en we zullen zien hoe innovatieve

hoe maak je dat duidelijk? Want dat moet je doen voor de man met de schop en voor de werkvoorbereider in de keet en voor de uitvoerder buiten. ‘We hebben voor onze CO2-boekhouding alle looplijnen en bewegingen in kaart gebracht en gekwantificeerd in een mogelijke CO2-uitstoot. Om te beginnen hebben we twee elektrische scooters geregeld. Toen gingen de ogen al open. Voorts beslo-

FlowMan Verder was het dynamisch systeem FlowMan voor het verkeersmanagement een belangrijk aspect in de gunning aan ProN329, in oktober 2010. FlowMan is een ontwikkeling van de bouwcombinatie Pro N329 en van ontwerpbureau wUrck en Van Gelder. Door dit dynamisch systeem van verkeersmanagement is een gelijkmatige afwikkeling van het verkeer mogelijk, waardoor automobilisten minder vaak hoeven stoppen voor een kruising met een verkeersregelinstallatie (VRI). Dat zorgt voor minder luchtvervuiling en minder lawaai bij steeds weer optrekken. Het systeem voorziet in een groene golf die fijn af te stemmen is op het actuele verkeersaanbod. Een lange rij LED-lampjes aan de linker- en rechterkant van het wegdek maakt de groene golf letterlijk zichtbaar. Volgt de automobilist met de juiste snelheid de rij oplichtende lampjes, dan staat het verkeerslicht (nog) op groen bij de volgende kruising. Frans Paap over FlowMan: ‘Het systeem vergt nogal wat inregelwerk. Het gaat voor een goede flow om de optimale afstemming tussen het verkeersaanbod op de hoofdweg én om dat op de gelijkvloers kruisende wegen. En wat dacht je van die LED-lampjes. Die moeten overdag fel genoeg branden en in het donker niet te fel. Om corrosie in de contacten te voorkomen, worden ze gevoed door middel van inductie. Hetgeen betekent dat je een stroomvoorziening moet hebben die steeds voldoende stand by is maar geen sluipslurper is. Het is echt een hele puzzel om het aan elkaar te knopen. Er zit heel wat intelligentie in het systeem.’

CO2-management

Doorgaand op de inspanning voor en investering in het maken van zo’n project als de Weg van de Toekomst, is het CO2-management zoals Paap het beschrijft instructief: ‘Die 15 miljoen kilo CO2-uitstoot die we berekenden voor de uitvoeringsfase, dat is een niet te begrijpen hoeveelheid. Het is zaak om dat als het ware tastbaar te maken. De vraag is,

Een deel van het asfaltdek van de N329 dient als zonnecollector. Het is goed voor het wegdek als warmte wordt afgevoerd en ’s winters weer gedo seerd wordt toegevoerd. Bovendien is in de ondergrond opgeslagen warmte geschikt voor ijsvrij houden en het voorkomt strooien. Foto: ©JMassian.

ten we dat woon-werkverkeer niet meer met werkbusjes en vrachtwagens kon gebeuren, maar door carpoolen. Materieel blijft op de bouwplaats. Uit specificaties van materieel en auto’s kun je afleiden wat het verbruik en dus de CO2-uitstoot is. Bovendien, heel simpel, we hebben een voorraadtank met brandstofpomp op het terrein gezet. Je kunt dan heel eenvoudig bijhouden wat erin en wat eruit gaat. Want let op, het gaat wel om aantoonbaar maken van je CO2-boekhouding.’ Paap: ‘Ik voel me soms meer een CO2manager dan projectleider in de wegenbouw. Sommigen vroegen of ik nu voor Greenpeace of voor een aannemer aan het werk was. Trouwens, het is goed om aan zo’n milieuorganisatie te laten zien

De FlowMan is een dynamisch verkeersmanagement systeem dat voorziet in een groene golf die fijn af te stemmen is op het actuele verkeersaanbod. Een lange rij LED-lampjes aan de linker- of rechterkant van het wegdek maakt de groene golf letterlijk zichtbaar. Volgt de automobilist met de juiste snelheid de rij brandende lampjes, dan staat het verkeerslicht (nog) op groen bij de volgende kruising.

Honderden LED-lampjes zijn aan de randen van het wegdek aangebracht, die oplichten wanneer het regulerende FlowMansysteem in werking is. De lampjes worden ingeschakeld door middel van inductie, zodat corrosie van aansluiting niet voorkomt.

waarmee je bezig bent. Van transparantie kunnen anderen weer leren.’

Rendement

Omdat de CO2-boekhouding van de uitvoering absoluut op nul moest uitkomen, werd zelfs een hybride aangedreven grondverzetmachine ingezet. Foto: HWesterveld.

Wat is het rendement van het project de Weg van de Toekomst? Leo de Hoogt: ‘Ten eerste is een in energiegebruik neutrale exploitatie en is een CO2-neutrale footprint in de uitvoering winst, in ieder geval in milieuopzicht. De investering in innovatieve technieken konden we doen

systemen zich in de praktijk bewijzen.’ Frans Paap tot slot: ‘Nu we het in dit project allemaal uitgezocht hebben en met elkaar delen, kun je er in de toekomst als bedrijf je voordeel mee doen. Dat maakt natuurlijk ook de investering in tijd en inventiviteit meer dan de moeite waard. Want we moeten als bedrijf wel geld blijven verdienen. Het gaat dus niet meer om kunnen bouwen alleen. Het bouwbedrijf wordt een integraal omgevingsbedrijf.’

Kenniscentrum Bestratingen

50 jaar ondernemers in de bestratingbranche verenigd! De oprichting van de Noordelijke Straatmakers Patroons Bond (NSPB) had de bedoeling om orde in de aanwezige chaos te scheppen. ‘Het was chaos’, herinnert Henk de Roo senior zich nog als de dag van gisteren. Samen met Leo de Wilde en Piet de Jong blikte hij in 2003 terug op de enerverende geschiedenis van de NSPB en zijn opvolger: de OBN. ‘In 1962 kropen wij bij elkaar in een café in Exloo, omdat de situatie daartoe volop aanleiding gaf. Veel kaf onder het koren bij straatmakers, die ook nog eens flink onder de prijzen doken. De concurrentieslag was hevig en oneerlijk. We dreigden elkaar de nek om te draaien. Met enkele bestratingbedrijven die hier hetzelfde over dachten, besloten wij actie te ondernemen en onze krachten te bundelen. Het was zonneklaar dat we beter af zouden zijn door ons te organiseren, dan om het een ‘zootje’ te laten blijven. Op die eerste vergadering werd meteen tot oprichting

van een eigen bond besloten.’ Niet geheel toevallig werd Henk de Roo senior in het voorlopig bestuur gekozen. Diegene die zijn mond roert, zit gauw achter de bestuurstafel. Eerste voorlopige voorzitter werd Gradus de Vries. (uit: 40 jaar eenheid binnen de bestratingsbranche. Ondernemen doe je samen.) Een aanleiding tot de oprichting van de NSPB, later uitgegroeid tot de Ondernemersvereniging Bestratingsbedrijven Nederland (OBN), was beunhazerij. Mensen en bedrijfjes die zich in de straatmakerij mengden en broddelwerk leverden. Zo’n

slechte kwaliteit dat goede, betrouwbare bedrijven werden meegezogen in dat slechte imago. Ook nu leidt het imago van de OBN-leden onder de wanprestaties van bedrijven die zich bestratingsbedrijf noemen maar die titel niet verdienen. Op dit moment staat de bestratingbranche opnieuw onder druk. De overheidsbezuinigingen eisen ook de tol binnen de bestratingbranche. Naast de minimale prijzen in de markt zijn de winterse dagen die tot en met maart Nederland teisterden de oorzaken van zorgwekkende situaties binnen de bedrijven.

Maar 50 jaar samen 1 is samen sterk! Bij deze maalpijl staat de OBN ondanks alles even stil. Naast de formele viering op de dag van de oprichting 25 mei, maar dan 50 jaar later, vindt er in september een Dag van, voor en door de Straatmaker plaats. Voor de lidbedrijven wordt op 22 november 2013 stilgestaan bij hun 50-jarige vereniging.

Oriënterend onderzoek ketensamenwerking Bestratingbranche Het doel van het Kenniscentrum Bestratingen (KCB) is de ketenpartners in de bestratingketen van ontwerp tot en met beheer en onderhoud bij elkaar te brengen en kennis en ervaringen uit te wisselen. Dit streven past goed in het Programma Ketensamenwerking van de Programmaraad Bouw. Om beter inzicht te krijgen in de aan te pakken knelpunten is in samenspraak met de Programmaraad een oriënterend onderzoek geïnitieerd ‘Ketensamenwerking in de Bestratingbranche’. Het bureau Lugus Organisatie & Advies heeft de uitvoering ter hand genomen. Naast deskresearch over onderzoeken en resultaten uit het verleden enerzijds en toepasbare samenwerkingsmodellen anderzijds zijn de meeste partijen in de bestratingbranche gehoord en is hun

mening gepeild over knelpunten in de samenwerking in de bestratingketen en de kansen die zij zien. De eerste onderzoeksresultaten zijn gepresenteerd. Thans vindt verdere uitwerking plaats en worden mogelijke scenario’s om tot een betere samenwerking te komen

uitgewerkt. Ook zullen aanbevelingen worden gedaan gericht op concrete activiteiten om partijen in de bestratingketen te motiveren en enthousiasmeren om te komen tot een integrale ketengerichte aanpak van het bestratingproces. Dat hierbij iedere ketenpartner zijn eigen rol

niet uit het oog dient te verliezen is de uitdaging in deze! Het Kenniscentrum Bestratingen hoopt nog voor de zomervakantie de definitieve resultaten te kunnen presenteren. Zo mogelijk kunnen in de tweede helft van 2013 een deel van deze activiteiten ter hand worden genomen. Indien u geïnteresseerd bent in de uitkomsten van dit onderzoek kunt u dit kenbaar maken op info@kenniscentrumbestratingen.nl.

Verbetering dienstverlening aan consument Naast het straatwerk voor de overheid in de openbare ruimte, komt er ook straatwerk in de omgeving van de woning voor. Deze consumentenmarkt neemt in omvang toe. Vanuit de kleinere bestratingbedrijven en ondernemers zonder personeel kwam de roep om hierop in te spelen door twee instrumenten te ontwikkelen. OBN heeft dit in samenspraak met het Hoofdbedrijfschap Ambachten ter hand genomen. Voor de zomer zal het keurmerk ‘Erkend ambachtelijk ondernemen – straatmaker’ in de markt worden gezet. Een keurmerk dat duidelijk aangeeft dat het betreffende bestratingbedrijf een betrouwbare partner voor de consument is, die kwaliteit van het te leveren straatwerk hoog in het vaandel heeft staan. Tevens geldt voor deze gecertificeerde bedrijven dat zij de ‘Geschillenregeling bestratingen’ toepassen, waarmee indien de consument dit wenst een beroep gedaan kan worden op de Geschillencommissie Bestratingsbedrijf. Zo is naast de kwaliteit ook de ‘garantie’ op een positieve en constructieve samenwerking tussen straatmaker en consument een feit. Het Kenniscentrum Bestratingen te Harderwijk voert de secretariaten voor genoemde regelingen uit. Nadere informatie kan dan ook worden opgevraagd bij info@ kenniscentrumbestratingen.nl.

Kenniscentrum Bestratingen

Stichting erkenning voor het bestratingbedrijf (SEB) bestaat 20 jaar Dit jaar bestaat de SEB 20 jaar. SEB is de uitvoerder van de Erkenningsregeling voor het Bestratingsbedrijf en de beheerder van het Register Erkende Bestratingbedrijven. Na het wegvallen van de vestigingswet en dientengevolge ook het vestigingsbesluit voor het bestratingbedrijf heeft de bestratingbranche de keuze gemaakt een erkenningsregeling in het leven te roepen. Het gaf hiermee de bedrijven die zich wilde profileren een instrument om dit waar te maken. Inmiddels zijn er nu ruim honderd bedrijven in het gehele land aangesloten en opgenomen in het Register Erkende Bestratingbedrijven. De SEB besteedt aandacht aan dit jubileumjaar tijdens de Week van de Openbare Ruimte – Dag van de Bestrating op vrijdag 12 april 2013 bij Kasteel De Vanenburg te Putten. Het SEB-Bestuur vindt het een goed moment om met elkaar terug maar vooral vooruit te kijken naar de waarde van de Erkenningsregeling voor het Bestratingsbedrijf. De SEB gaat dit graag met alle betrokkenen doen. Onderdelen als ‘SEB & EMVI’, ‘Kwaliteit & Mechanisatie van het bestratingproces’, ‘Toegevoegde waarde van een keurmerk bij een Regiegemeente’ zijn enkele onderwerpen die in de discussie worden ingebracht. Tevens presenteert de SEB de laatste versie van het door de

heer Hans de Vaan - auditor van de SEB - samengestelde boekwerk ‘De kunst van straatbouw & straatwerk’. Ook speelt de SEB in op de toekomst en presenteert op de jubileumbijeenkomst een digitale tool waarmee de in het Register Erkende Bestratingbedrijven opgenomen ondernemingen het contact met hun klanten beter inhoud kan geven, de thans nog genoemde ‘Bestratings - App’.

‘Kwaliteit van straatwerk loopt risico door weten regelgeving’. Meer informatie? Kijk op www.weekvandeopenbareruimte.nl, en kijk bij ‘dagprogramma’s per themadag’.

Informatie over de SEB, de Erkenningsregeling voor het Bestratingbedrijf dan wel de jubileumbijeenkomst kan worden verkregen via info@seb.nl

Workshops In het kader van 20 jaar Erkenningsregeling wordt tijdens de Week van de Openbare Ruimte op vrijdag 12 april 2013 (thema Verharding) de workshop

Verlaagd BTW-tarief op arbeidskosten ook voor bestratingbedrijven

>> 3

In het debat over het Woonakkoord van woensdag 13 maart 2013 heeft Minister Blok aangegeven dat het lage BTW-tarief betrekking heeft op de te verrichten dienst en niet op welke partij dit uitvoert. Dit houdt in dat ingevolge het Besluit van 28 februari 2013 nr. BLKB/2013/305M inhoudende ‘Omzetbelasting. Verlaagd btw-tarief op arbeidskosten bij renovaties en herstel woningen’, het gestelde onder artikel 8 te weten ‘Specifieke goedkeuringen’, het verlaagd tarief wordt toegepast op arbeidskosten voor aanleggen en onderhouden van tuinen ook geldt voor bestratingbedrijven! In de periode 1 maart 2013 tot 1 maart 2014 kunnen bestratingbedrijven die zich bezighouden met het aanleg en onderhoud van tuinen op de post ‘arbeidskosten’ het verlaagd BTW- tarief van 6% hanteren. Voor de duidelijkheid wordt hierbij nog opgemerkt dat wordt uitgezonderd de

materialen die een deel vertegenwoordigen van de waarde van het werk. Hiervoor blijft het tarief van 21% gelden. Voor meer detail informatie en een voorbeeldberekening wordt verwezen naar de website van de Ondernemersvereniging Bestratingsbedrijven Nederland.

Website Kenniscentrum Bestratingen brengt ‘Bewezen beschikbare techniek’ en ‘Kostprijsberekening Straatwerk’ Bewezen beschikbare techniek Als vervolg op het onderzoek dat het Kenniscentrum Bestratingen heeft laten uitvoeren naar de invloed van de mechanisatie van het bestratingproces op het beroep straatmaker, is de vraag gekomen om de beschikbare techniek waarover wordt gepubliceerd nader uit te werken. Om alle partijen in de keten te informeren over de ‘bewezen beschikbare techniek’ heeft het KCB met ingang van april een database beschikbaar met daarin de verschillende mechanische hulpmiddelen. Na het kiezen van een bewerking kan men in de daarop volgende stap(pen) een verwerkingsmethode bepalen waarop

men in het volgende scherm een overzicht te zien krijgt van de daarvoor beschikbare mechanische hulpmiddelen. Door het mechanische hulpmiddel aan te klikken krijgt men in het volgende scherm een productbeschrijving te zien. Voor het aanbrengen van de bestrating is op basis van de manier van aanleveren van de elementen een onderscheid gemaakt in de volgende vier groepen: Voorgeformeerde pakketten l Legunit klem- en vacuümtechniek l Handmatige pakketten en los gestort l Zelfformerende legtechniek l Niet zelfformerende legtechniek l Formeerinrichtingen.

Het Kenniscentrum Bestratingen geeft in iedere uitgave van GWW-Totaal de laatste ontwikkelingen weer.

Contactgegevens : Bouw- & Infrapark Ceintuurbaan 2 3847 LG Harderwijk Tel.: (088) 0444001 E-mail: info@kennis centrumbestratingen.nl Internet: www.kennis centrumbestratingen.nl

Kostprijsberekening Het is het KCB opgevallen dat de prijzen in de markt soms afwijken van berekende kostprijzen op basis van standaarden met betrekking tot arbeid, materialen en inzet materieel. De vraag doet zich voor of de aanbestedende dienst in deze wel de juiste raming heeft? In dit kader heeft het KCB een database ontwikkeld met daarin onderbouwde kostprijsberekeningen voor elke resultaatsverplichting voor opdrachtgevers en opdrachtnemers. Omdat de structuur van de database gebaseerd is op de RAW-systematiek kan er gericht gekozen worden voor een resultaatsverplichting, waarbij men de onderbouwde kostprijsberekening te zien krijgt. De kostprijsberekeningen zijn gemaakt door mensen uit de praktijk.

Op de website van het Kenniscentrum Bestratingen zijn twee banners te vinden die de bezoeker leidt naar de desbetreffende database.

Nu ook in Nederland... 16 meter platform met zijdelingse overbrugging van meer dan 4 meter en een geluidscherm overbrugging tot 4 meter.

Uw Partner in de verhuur van bereikbaarheidstechnieken voor brug- en tunnelinspectie WEMO-tec Nederland B.V. • Driel (Overbetuwe) • Tel.: +31 (0)26 383 0008 • info@wemo-tec.nl • www.wemo-tec.nl

VOJA Handelsmaatschappij

Sebo Personeelsdiensten is de organisatie wanneer het om gemotiveerde aanpakkers gaat. Dagelijks zetten wij ons met Nederlandse en Poolse medewerkers in voor de bouw, infra, groensector, transport, landen tuinbouw, afvalinzameling en recycling. Sebo staat voor no-nonsense, persoonlijk, slagvaardig en altijd bereikbaar. Bent u op zoek naar werk, of zoekt u een gedreven medewerker in uw bedrijf, bel ons dan voor meer informatie. Sebo Personeelsdiensten is een samenwerking tussen de Sebo Groep uit IJsselmuiden en de Van Werven Groep uit Oldebroek. Door de inbreng van ervaring, kennis en relaties is Sebo Personeelsdiensten een sterke speler in de regionale uitzendmarkt. Sebo Personeelsdiensten hecht veel waarde aan professionaliteit en betrokkenheid. Certificeringen als NBBU, NEN4400-1 en VCU tonen dit aan. In deze samenstelling zijn wij een betrouwbare partner voor uitzendkrachten en opdrachtgevers. Sebo werkt vanuit vestigingen in IJsselmuiden, Nijkerk en Balkbrug.

• Medewerkers voor de asbest- en bodemsanering • Machinisten • Stratenmakers • Grondwerkers • Verkeersregelaars informeer naar de mogelijkheden en haal voordeel uit onze expertise. Bekijk onze website of neem contact met ons op. U bent ook altijd welkom op één van onze vestigingen.

ijSSelMuiden:

www.bginnederland.nl www.voja.nl +31 (0)343-454826

nijkerk:

bAlkbruG:

Grafhorsterweg 2a Amersfoortseweg 130b Coevorderweg 46b ijsselmuiden nijkerkerveen balkbrug Tel. (038) 33 22 888 Tel. (033) 82 00 330 Tel. (0523) 820 330

Webasto, de one-stop-shop voor koel- en verwarmingssystemen n Efficiënte lucht- & waterverwarmers

n Diavia koelproducten

n Economische airconditioningsystemen

n Individuele oplossingen

n Robuuste daksystemen Ervaar direct comfort met ons uitgebreide productportfolio! www.webasto.nl

Wij zijn uw specialist in:

Aanbesteden & Aannemen

Nieuwe aanbestedingsregelgeving vanaf 1 april Het zal u niet zijn ontgaan: op 1 april 2013 treden nieuwe aanbestedingsregels in werking. Aannemers in de GWW-sector zijn voor het verkrijgen van werken vaak afhankelijk van de aanbestedingsmarkt. En dus is het zaak te weten wat per 1 april aanstaande de belangrijkste veranderingen zijn.

EMVI is niet moeilijk De afgelopen drie maanden heb ik meer dan 50 trainingen over de nieuwe Aanbestedingswet gegeven bij zowel bedrijven als

Tekst: Pim Herber

overheid, meestal gemeenten. Het meest opmerkelijke vindt men toch wel de verplich-

Voor wie bedoeld? Degenen die zich moeten houden aan de nieuwe aanbestedingsregels zijn de aanbestedende diensten, waarvan de belangrijkste zijn: Rijksoverheid, provincies, gemeenten en waterschappen. De nieuwe regels gelden alleen voor Nederland en worden dus niet veroorzaakt door nieuwe Europese regelgeving. Van belang is voorts te weten dat de wijzigingen zowel op openbare als op onderhandse aanbestedingen betrekking hebben. Drempels Tot nu zijn aanbestedende diensten, met uitzondering van de Rijksoverheid, in theorie vrij om werken tot € 5.000.000 in het één op één verkeer of onderhands aan te besteden. Dat gaat per 1 april veranderen. Aanbestedende diensten mogen werken tot € 150.000 in het één op één verkeer uitgeven. Vanaf € 50.000 is onderhands aanbesteden toegestaan. De bovengrens bij onderhandse aanbestedingen is € 3.000.000. Werken vanaf € 1.500.000 mogen openbaar worden aanbesteed. De bovengrens van deze aanbestedingen is € 5.000.000; daarboven moet Europees worden aanbesteed. De meeste lezers van dit blad behoren tot het midden- en kleinbedrijf. Voor hen is heel relevant te beseffen dat gemeenten werken tot € 150.000 in het één op één verkeer mogen wegzetten en dat werken tot € 3.000.000 onderhands mogen worden aanbesteed. Dat betekent dat het de moeite loont om een goede relatie te hebben met de gemeente waarin u gevestigd bent!

ting om niet meer op laagste prijs aan te besteden maar met EMVI, de economisch meest voordelige inschrijving. De meest gestelde vraag is ‘waarom de overheid dit eigenlijk zo graag wil’? Het officiële antwoord is simpel. Wanneer een overheid een opdracht volledig beschrijft (zoals in een RAWbestek) dan hoeven de bedrijven alleen nog maar een prijs in te vullen. Dat heeft twee nadelen. Op de eerste plaats is de opdrachtgever verantwoordelijk voor alles dat anders loopt of tegenzit (zegt de term ‘meerwerk’ u iets?). De

Nieuw is dat aanbestedende diensten dit reglement ook bij onderhandse aanbestedingen moeten toepassen. TenderNed U bent gewend dat advertenties waarmee een openbare aanbesteding bekend wordt gemaakt, worden gepubliceerd op www. aanbestedingskalender.nl. De overheid heeft een nieuwe website gemaakt waarop vanaf 1 april alle aanbestedingsadvertenties worden gepubliceerd: www. tenderned.nl. De hele aanbesteding vindt via deze website digitaal plaats. Voor alle aannemers is belangrijk zich tijdig hiervan op de hoogte te stellen. Dus snel kijken op www.tenderned.nl!

Gunningscriterium Veruit de meeste RAW-bestekken worden gegund op basis van de laagste prijs. Dat zal per 1 april veranderen. Vanaf deze datum zal immers uitgangspunt zijn dat gegund wordt op basis van de economisch meest voordelige inschrijving (EMVI). Dat houdt in dat de prijs maar voor een gedeelte een rol speelt bij de gunningsbeslissing. Ook - het zijn maar voorbeelden - een bij de aanbesteding in te dienen plan van aanpak of planning kunnen bepalend zijn voor de vraag wie de aanbesteding heeft gewonnen. Het is dus niet meer voldoende om als laagste in te schrijven. Aannemers moeten vanaf 1 april ook de kennis in huis hebben om de aanbesteding te winnen op basis van het ingediende plan van aanpak, planning, et cetera.

Geschiktheidseisen Vaak wordt als eis gesteld dat de inschrijver moet voldoen aan bepaalde omzeteisen. Dat mag niet meer, tenzij de aanbestedende dienst zwaarwegende argumenten heeft om toch omzeteisen te stellen. In dat geval mag geen hogere omzeteis worden gesteld dan driemaal de geraamde waarde van het werk. Voor het toetsen van de technische bekwaamheid en beroepsbekwaamheid van de aannemer moet de aanbestedende dienst zogenoemde kerncompetenties vaststellen. Per kerncompetentie mag maar één referentieproject worden gevraagd, die niet meer mag bedragen dan 60% van de betreffende omzet. Referentiewerken moeten betrekking hebben op werken die de afgelopen vijf jaar zijn uitgevoerd en waarvoor door de opdrachtgever een certificaat is afgegeven.

Aanbestedingsreglement U bent gewend dat aanbestedende diensten aanbesteden met het ARW 2005. Dit aanbestedingsreglement kan binnenkort bij het oud papier worden gezet. Vanaf 1 april gaat het ARW 2012 gelden. Dat kunt u zo downloaden. Google op ARW 2012 en met twee keer klikken heeft u het ARW 2012 op uw computer staan.

Geen samenvoeging van werken Om de aanbestedingsmarkt meer toegankelijk te maken voor het midden-en kleinbedrijf mogen werken niet meer nodeloos worden samengevoegd. Ook dienen aanbestedende diensten opdrachten zo veel mogelijk te splitsen in meerdere percelen, waardoor het midden-en kleinbedrijf meer kans maakt om een

onderdeel van het werk te maken. Uw branchevereniging zal ongetwijfeld gaan bewaken dat aanbestedende diensten zich aan dit voorschrift houden. Toepassing UAV en UAV GC Omdat de UAV- en UAV GC-voorwaarden paritair zijn vastgesteld, moeten aanbestedende diensten deze voorwaarden integraal toepassen. Afwijken mag alleen als projectspecifieke omstandigheden dat noodzakelijk maken. Dat moet dus leiden tot een aanzienlijk minder uitgebreid deel 3 van een RAW-bestek dan u tot nu toe gewend bent! Risicoverdeling Een aanbestedende dienst mag geen risico’s bij de aannemer neerleggen die de aanbestedende dienst zelf beter kan beheersen of beïnvloeden. Tot slot Dit zijn een paar van de belangrijkste wijzigingen die op u af komen. Bij veel wijzigingen is nog onduidelijk hoe deze in de praktijk gaan uitwerken. Zo is niet duidelijk voor welk percentage de prijs mag meewegen bij het gunningscriterium EMVI. Ook is niet duidelijk hoe in de praktijk het gebod gaat uitwerken om opdrachten zoveel mogelijk te splitsen in percelen. Voor u een heel belangrijke bepaling waarvan de uitwerking dus nog onzeker is. Ook is de vraag of aanbestedende diensten bij RAW-bestekken de UAV integraal en zonder wijzigingen van toepassing verklaren. Kortom: voor veel aanbestedingsjuristen gaan de laatste drie kwartalen van 2013 erg druk worden.

Vragen? r dit artikel of Als u vragen heeft ove r een cursus UAV, voo ft hee g llin belangste srecht, mail mij ing ted UAV GC of aanbes hetnet.nll. r@ rbe .he pim : ust dan ger

tweede reden is dat de creativiteit en deskundigheid van het bedrijfsleven niet benut wordt. Ook dit is ontegenzeglijk waar. Wat valt er toe te voegen aan een dichtgetimmerd bestek? Ik voeg daar zelf graag ook nog een derde reden aan toe en dat is dat EMVI in het gewone leven ook gebruikelijk is. Mijn vrouw is enige tijd geleden op zangles gegaan. De leslokatie was echter vrij ver fietsen en ze vond de betreffende zanglerares wat stijfjes. Mijn vrouw moest toonladders en stukken van Brahms zingen en het was ook vrij duur. Omdat mijn vrouw niet geheel tevreden was (dat heeft ze wel vaker) is ze ook nog een andere lerares gaan ‘uitproberen’. Deze woonde wat dichterbij, was wat goedkoper maar zong zelf niet zo mooi en gaf les in een bedompt flatje. Ook sprak het repertoire (popsongs) mijn vrouw wat minder aan. ‘Welke vindt jij dat ik moet kiezen?’, vroeg ze me vorige week. Kijk, dat noem ik nu een EMVI-aanbesteding. Als die eerste zanglerares wat dichterbij was en wat goedkoper had ze de eerste genomen. Nu blijft ze waarschijnlijk bij nummer twee. EMVI-aanbesteden is niet moeilijk. We doen het elke dag. Theo van der Linden www.aanbesteding.nl Theo van der Linden is directeur van VDLC, een uitgeverij die zich bezighoudt met cursussen en informatievoorziening over (Europees) aanbesteden.

de “Nieuwe Standaard” voor Recycling - Een nog hoger kwaliteitsniveau - Standaard 2 draaimotoren - Nieuw penborgings systeem - Geïntegreerde CW4-ophanging

Multi-Quick Processors

Trendsetter in Demolition and Recycling Equipment

Starre Vergruizers

- Laag eigen gewicht - Grote inhoud - Aanslagen grijper open - Volledig verzonken mesbouten - Filters in draaicircuit

Sloop- en Sorteer Grijpers

A KINSHOFER COMPANY

Dedicated Demolition Line

DEMAREC • Demolition and Recycling Equipment BV Den Hoek 10 • 5845 EL St. Anthonis (NL) • Tel. +31(0)485 442300 Fax +31(0)485 442120 • E-mail: info@demarec.com

Schrootscharen

Rail-Knipper

demarec.com

rtin o k s g a d rjaar

4.5%

oor v g n i t r ko

GAMMA GEHELE kin.com P ONS os

ACTIE Oekken op www.j te ontd

- 1.500€ Korting toegepast op de bruto basisprijs (Beperkte aanbieding)

Trans-KTP

Laadbak uit Hardox 450 staal

Technisch toelaatbare massa op werkterrein

Soepelheid en lenigheid op alle terreinen

van 11 tot 27T

Voorbeeld: Trans-KTP 22/50 korting

Hoge kipstabiliteit Tel: 0032 43 77 35 45 – www.joskin.com

MKB INFRA NIEUWS

Mkb-infrabedrijven zien in 2015 productiviteit licht groeien Volgens de jongste cijfers van het EIB daalt de productie van de bedrijven uit het cluster MKB Infra in 2013 en 2014 met in totaal 4,5%. Dit komt door een verdere daling van het aantal nieuwbouwwoningen en bezuinigingen van lagere overheden, de belangrijkste opdrachtgevers van de Infrabedrijven. Het leeuwendeel van de daling komt tot stand in 2013; in 2014 vlakt de daling sterk af en is vrijwel sprake van een stabilisatie van de productie. In de jaren daarna, tot 2017, zorgt het aantrekken van de nieuwbouwproductie van zowel woningen als overige gebouwen dat het bouwen woonrijp maken weer toeneemt. Al te uitbundig zal de groei overigens niet zijn, omdat zowel overheden als woningcorporaties door de beperkte budgettaire ruimte de hand op de knip houden. Maar een jaarlijkse groei van 2%

Tabel 4.4 Ontwikkeling van de productie in het cluster Infra en in de totale GWW, 2011-2017 Mln € Jaarlijkse veranderingen (%) 2011 2011 2012 2013 2014 20171 Cluster Infra 1.901 -5 -3 -4 -0,5 2 Totale GWW 14.598 +2 -7 -3 -0.5 2 1) Gemiddelde jaarlijkse mutatie over de periode 2015-2017

Bron: EIB

in de periode van 2015-2017 behoort tot de mogelijkheden. Dat resulteert dan in 2017 in 7% minder productie dan in 2010. Deze cijfers betreffen niet alleen de leden van MKB INFRA, maar het gehele middenen kleinbedrijf in de grond-, weg-, en waterbouw. Het gaat hier om een onderzoek dat eind 2012 is afgerond en in opdracht van Aannemersfederatie Nederland is uitgevoerd door het EIB.

Werkgelegenheid stabiel na 2014 De langdurige productiekrimp is deels opgevangen door een verlaging van de arbeidsproductiviteit. De werkgelegenheid daalde hierdoor minder sterk dan de productie. In vier achtereenvolgende jaren (2011-2014) daalt de werkgelegenheid in totaal met 8%. Het EIB verwacht dat in de periode 2015-2017 de productiegroei

volledig wordt opgevangen door herstel van de arbeidsproductiviteit, waardoor de werkgelegenheid - rond de tienduizend personen - stabiliseert op het niveau van 2014. De gemiddelde leeftijd van de werknemers ligt op 39 jaar. Dit is een fractie lager dan het gemiddelde voor de totale bouw. Het aandeel werknemers tussen de 35 en 40 jaar is met 23% het grootst. De groep werknemers boven de 55 jaar laat een duidelijk lager aandeel (15%) zien, wat kan worden verklaard door het relatief fysiek zware werk. Uitzendkrachten zijn niet erg in trek bij de infrabedrijven, in tegenstelling tot zzp’ers. Deze laatste groep vormt met 21% de belangrijkste partij in de flexibele schil die qua omvang 35% bedraagt van het eigen personeel.

MKB INFRA-lid Klein Wieringen ontvangt eerste certificaat CO2-Prestatieladder Aannemings- en transportbedrijf Klein Wieringen uit Hippolytushoef is als eerste uit het collectieve branchebrede opleidingstraject van MKB INFRA gecertificeerd voor de CO2-Prestatieladder. Directeur Piet Klein van Klein Wieringen ontving uit handen van Daan Stuit, voorzitter van MKB INFRA, en Rense Kuil van certificeerder KIWA Nederland, het certificaat niveau 3. Aan de eerste cursusronde doen negen MKB INFRA bedrijven mee; de certificering van de andere acht bedrijven volgt naar verwachting snel.

Vermindering CO2-uitstoot

Klein Wieringen is ondermeer gespecialiseerd in aanleg en onderhoud van dijken (Afsluitdijk, Dijk Enkhuizen – Lelystad) en vaarwegen voor de binnenvaart. Duurzaam- en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen staan daarbij hoog in het vaandel. Omdat bij de uitvoering van projecten gebruik wordt gemaakt van allerlei groot materieel zijn energie-efficiency en -reductie belangrijke MVO-punten die bijdragen aan vermindering van CO2uitstoot. Klein Wieringen is voorlopig gecertificeerd op niveau-3 van de CO2Prestatieladder, waarbij opklimmen naar niveau 4 en 5 in de toekomst voor de hand ligt.

Gunningsvoordeel aanbestedingstraject Bedrijven die werken aan reductie van CO2 kunnen zich laten certificeren op basis van de CO2-Prestatieladder. In ruil daarvoor krijgen ze van opdrachtgevers die zo’n CO2-certificaat verlangen een gunningsvoordeel op aanbestedingstrajecten. Steeds meer en vaker vragen opdrachtgevers om deze certificering. MKB INFRA is, om leden gunningsvoordeel bij aanbestedingstrajecten te laten verkrijgen, een collectief branchetraject voor het versneld behalen van een certificaat gestart. Dit collectieve opleidingstraject is onder begeleiding van advies- en ingenieursbureau Royal Haskoning DHV en kennispartner CROW in de tweede helft

Van links naar rechts: Daan Stuit - MKB INFRA, Piet Klein - Klein Wieringen, Rense Kuil – KIWA, Henriëtte Former – Royal Haskoning DHV en Chiel van den Berg - CROW

van 2012 gestart met negen ondernemers. Het versnellingstraject CO2-Prestatieladder is praktijkgericht en door het traject gezamenlijk te volgen leren de deelnemende bedrijven van elkaar. Daarnaast geeft het deelnemers de mogelijkheid gezamenlijk initiatieven te starten die tot CO2-reductie in de sector leiden; één van de eisen van het CO2-Prestatieladdercertificaat. lees verder op pagina

Over MKB INFRA MKB Infra-bedrijven misten een eigen herkenbaar platform waar zij gehoord konden worden door de politiek, overheid, bedrijfsleven en wetenschap. Een platform waar zij hun specifieke belangen aan allen, die bij de sector infrastructuur zijn betrokken, kunnen uitdragen. Daarom is in 2006 het platform MKB INFRA opgericht. De vereniging behartigt momenteel de belangen van circa honderd MKB-infrabedrijven met een gezamenlijke omzet van circa één miljard euro. De vereniging stelt zich ten doel om de MKB-Infrabedrijven hun belangrijke economische waarde voor de samenleving ook in de toekomst te kunnen laten waarmaken. De vereniging zet zich in voor de volgende onderwerpen: 1. Naleving van de regelgeving omtrent aanbesteden: gelijke kansen, uniformiteit en dwingend juridisch aanbestedingskader voor alle aanbestedende diensten, doelmatigheid van overheidsaanbestedingen en voorkomen van kartelvorming. 2. Openhouden van de mogelijkheden tot combinatiewerken enerzijds en het laten vervallen van hogere selectiecriteria voor combinaties anderzijds. 3. Openbreken van rigide selectiecriteria ten aanzien van referentieprojecten (schaalgrootte, ervaring, omstandigheden en periode).

4. Transparantie en uniformiteit bevorderen op het gebied van economische en technische selectiecriteria (mens, organisatie, logistiek en technologie). 5. Het belang bepleiten van meer inbreng van materiedeskundigheid bij de overheidsopdrachtgever; professionaliteit betekent immers meer dan regelgeving, contractmanagement, juridisering en accountancy. 6. Terugdringen van de administratieve lasten die de overheidsopdrachtgevers nog steeds opleggen. 7. Verlaging van de frequentie van de gevraagde standaardinformatie ten behoeve van aanbestedingen. 8. Overleg en consultaties bij de totstandkoming van de regelgeving en de implementatie daarvan.

Trots Het is, met het oog op de actualiteit, buitengewoon verleidelijk om een column te schrijven over de ontwikkelingen die zich op dit moment voordoen bij onze zusterorganisatie in Zoetermeer. Dat zou echter te makkelijk zijn. Bovendien kent u mijn mening wel en verwijs ik van harte naar de ‘De Week Van / Ferry Heijbrock’ in Cobouw van maandag 11 maart 2013. Wel heb ik een geweldige bewondering voor al die MKB bedrijven, die in deze slechte tijd, met een alsmaar afnemend werkaanbod en steeds lagere omzetten en resultaten, toch het hoofd boven water houden. Het vereist nu echt ondernemerschap en dat vind je toch het meest bij de MKB’ers. Trots mag je dan zijn, wanneer je voorzitter bent van een vereniging die bestaat uit dat soort ondernemers. Zij mogen best eens een compliment krijgen voor de manier waarop zij kans zien hun bedrijf in stand te houden en daarmee een bijdrage leveren aan de werkgelegenheid en economie. Trots mogen en kunnen we ook zijn op de nog jonge vereniging MKB INFRA en de koepel Aannemersfederatie Nederland. Kijkend naar de mogelijkheden wat betreft menskracht zijn er, met geweldige inzet van alle medewerkers, optimale resultaten geboekt. Die inzet heeft ertoe geleid dat onze invloed enorm is toegenomen en dat we op alle belangrijke agenda’s staan. Kortom, er wordt rekening gehouden met het MKB. Een nieuwe Aanbestedingswet met veel meer kansen voor het MKB en opnieuw een 6% BTWmaatregel voor onderhoudswerk, die vooral onze collega mkb-bouwers ten goede komt, zijn een tweetal tastbare resultaten. Daarnaast zijn er voortdurend informatie- en voorlichtingsbijeenkomsten over alle actuele thema’s, waar we als branche mee te maken hebben of krijgen. Bovendien zijn we ook vertegenwoordigd in alle belangrijke gremia ,waar het gaat over bijvoorbeeld: duurzaam ondernemen/inkopen, CO2prestatieladder, social return on investment, opleidingen, enzovoort. Altijd met het MKB-belang als belangrijkste insteek. Ik weet zeker dat wij bij ons tienjarig bestaan, niet de opmerking krijgen dat we tien jaar hebben zitten slapen en daar zal ik dan weer trots op zijn. Daan Stuit voorzitter MKB INFRA

MKB INFRA

Secretariaat: Dukatenburg 90 -03 3437 AE Nieuw egein E-mail: secretar iaat@mkb-infra .nl Tel.: (030) 603 79 14, Fax: (030 ) 634 20 40 Internet: www. mkb-infra.nl www.mkb.nl

MKB INFRA NIEUWS

MKB Infralid oogst internationaal succes met baggeren binnenwateren

Op koers richting Azië Met een Zwitserse partner ontwikkelde KLAAR Baggertechnieken uit Brummen een zeer effectieve methode voor ontwatering van baggerspecie. Daarmee bestormt de innovatieve tandem de baggermarkten van de Europese landen. Directeur Paul Eugelink kijkt verder en ziet wereldwijd kansen. Paul Eugelink wilde een bedrijfsnaam die je niet hoeft te herhalen als je de telefoon opneemt. Daarom koos hij niet voor Eugelink Baggertechnieken, maar voor KLAAR. De naam verwijst indirect naar zijn oude leermeester, Johan Klip. Eugelink: ‘Van hem heb ik heel veel geleerd. We konden samen lezen en schrijven. In zijn laatste dagen vroeg hij me zijn naam hoog te houden. Dat was een reden om voor Klaar te kiezen.’ Eugelink deelt de aandelen in het bedrijf met Aannemingsbedrijf Baars uit Nieuwland. Dit is ook een internationaal transportbedrijf, dat, toen Eugelink in 2003 voor zichzelf wilde beginnen, al een kleine baggerafdeling had die zich richtte op mechanisch baggeren. Destijds was die markt booming. Een grote katalysator was de Subbied-regeling, waardoor een substantieel deel van de kosten van baggerprojecten in bebouwd gebied gesubsidieerd werd. In minder dan tien jaar groeide KLAAR uit tot een bedrijf dat op volle kracht 70 man aan het werk houdt. Het bedrijf richt zich op de binnenwateren, met een diepte tot 10 meter. Eugelink: ‘Wat wij doen is kleinschalig baggeren, echt maatwerk. Ik kan allerlei hoogdravende verhalen ophangen, maar het komt erop neer dat we ons werk doen met baggerbootjes in vaak prachtige omgevingen. Een jongensdroom, eigenlijk. Bovendien leveren we een bijdrage aan een gezond milieu en verdienen er een goede boterham mee. Wat wil je nog meer?’

Zwitserse precisie Eugelink wist vanaf het begin dat hij een positie in het buitenland wilde verwerven. Europese grenzen zijn geen hordes, in tegendeel: KLAAR werkt samen met verschillende internationale partners en heeft vestigingen in Frankrijk en Duitsland. Een mooi voorbeeld van een geslaagde samenwerking is die met het Zwitserse Aquamarine uit Zurich, een bedrijf dat is gespecialiseerd in het ontwateren van

vervolg van pagina

Praktijkgerichte training via collectief branchetraject Royal Haskoning DHV begeleidt de deelnemende bedrijven inhoudelijk in het versnellingstraject door intensieve coaching, het beschikbaar stellen van formats en voorbeelden, plenaire bijeenkomsten en maatadvies. CROW is als kennispartner van de CO2-prestatieladder voor aanbestedende partijen in de GWW bij dit traject betrokken. Om een certificaat te kunnen behalen moet veel gebeuren, bijvoorbeeld het berekenen van een CO2-footprint, reductiedoelstellingen vaststellen, deze ook daadwerkelijk toepassen, hierover communiceren en samenwerken in de keten. Voor een individueel mkb-bedrijf vraagt dit een behoorlijke financiële en personele inzet. Het samenwerkingstraject tussen MKB INFRA, Royal Haskoning DHV en CROW begeleidt mkb-ondernemers in het behalen van een CO2-bewustcertificaat op trede drie van de Prestatieladder. Het versnellingstraject wordt afgesloten met de beoordeling van het portfolio, waarna een externe auditor uitgenodigd wordt om het certificeringstraject te starten.

bagger met behulp van de bekende Geotube® én milieuvriendelijke polymeren. Geotube® is een soort kunststof zak met poreuze huid waarin de bagger wordt gepompt. Het water dringt door de huid de vaste materie blijft achter. ‘Dankzij toepassing van deze technieken bereik je enorme reductie van het volume, waardoor je de transportkosten decimeert. Dat betekent forse besparing op het brandstofverbruik en dus op de CO2- uitstoot.’ De samenwerking met Aquamarine kwam tot stand, nadat Eugelink nipt een Zwitserse aanbesteding van het bedrijf verloor. ‘We hebben gevraagd of we iets voor ze konden betekenen voor de klus die zij binnenhaalden. Ik maakte een afspraak met de directeur en we bleken over veel zaken dezelfde ideeën te hebben. We hebben een deal gemaakt om het werk samen aan te pakken. De Zwitsers deden het precisiewerk van de ontwatering, wij het grovere baggerwerk. We vulden elkaar super aan. Toen dat werk afgerond was, besloten we om gezamenlijk een positie op de Duitse markt te verwerven. Vanaf november 2011 zijn we in Bocholt gevestigd onder de naam: KLAAR & Aquamarine, Nassbagger- und Umwelttechnologien GmbH. Een compacte organisatie met Duits personeel dat de acquisitie verzorgt. Materieel en baggeraars komen uit Brummen.’ Terwijl Eugelink naam maakt op de baggermarkt in de landen om ons heen, kijkt hij ook al voorbij de Europese grenzen. ‘Azië is aan het urbaniseren en heeft veel last van hoog water, slechte dijken en rivieren vol met baggerspecie. Die markt moet nog volledig worden ontgonnen. Daar liggen enorme kansen. Dankzij internet en e-mail is de wereld ontzettend klein geworden, je moet alleen de stap durven zetten.’

Van afvalstof tot bouwstof In het buitenland merkte Eugelink al snel dat Nederland, in vergelijking met buurlanden, ver achterloopt wat betreft

Paul Eugelink, directeur KLAAR Baggertechnieken: ‘Nederlands stortbeleid van baggerspecie frustreert vernieuwende initiatieven op het terrein van reinigen en hergebruik slib’.

het opschonen en hergebruiken van baggerspecie. In Nederland heerst het stortbeleid: de specie wordt gestort op daartoe aangewezen plaatsen, zoals het Ketelmeer. Eugelink snapt dat specieverwerking betaalbaar moet blijven, maar ziet het liever anders. ‘Dit beleid heeft niets met duurzaamheid te maken, want op lange termijn zitten die stortputten dicht. In België reinigen en ontwateren ze de specie. Dan is het min of meer schoon en het scheelt 80% volume. Ik ben een keer in zo’n fabriek geweest, werkelijk schitterend. Daar hoorde ik overigens dat Nederland lobbyt om verontreinigd specie in het buitenland op te halen en hier in de putten te storten. Dat stuit me enorm tegen de borst, omdat we zo niet alleen onze eigen innovatie-initiatieven in de

Algemene Ledenvergadering MKB INFRA 22 mei in Baarn Adviesraad MKB INFRA presenteert zich Op 22 mei aanstaande presenteert de Adviesraad van MKB INFRA zich tijdens de dan te houden algemene ledenvergadering in Restaurant Groot Kievitsdal in Baarn. Met de oprichting van de Adviesraad, waarin een aantal vooraanstaande deskundigen en prominenten plaats heeft genomen, hoopt MKB INFRA - gevraagd en ongevraagd – advies te krijgen over de implementatie van maatschappelijk relevante thema’s in de bedrijfsvoering. Daarnaast kan de Adviesraad helpen de consequenties van de nieuwe aanbestedingspraktijk naar MKB INFRA bedrijven te vertalen, nu de nieuwe Aanbestedingswet op 1 april 2013 in werking is getreden.

Praktijk nieuwe Aanbestedingswet komende periode centraal Tijdens de ledenvergadering vindt ook de evaluatie plaats van de eind maart gehouden informatiebijeenkomsten over de nieuwe Aanbestedingswet. De komende periode zal voor MKB INFRA voor een belangrijk deel in het teken staan van de mogelijkheden en onmogelijkheden van nieuwe contractvormen als gevolg van deze Aanbestedingswet. MKB INFRA heeft als geen ander gestreden voor deze nieuwe wet en zal uiteraard op de voet volgen of de wet mkb-aannemers bij aanbestedingen een gelijkwaardiger concurrentiepositie oplevert.

kiem smoren, maar ook die in het buitenland tegenwerken. Hoewel verwerking van specie in Nederland totaal niet van de grond komt, proberen wij ons toch te richten op de volgende fase: wat kunnen we doen met het ontwaterde slib? Met onze partners in het buitenland bedenken we technieken om van een afvalstof een bouwstof te maken. Grondwallen, terpen, fietspaden, oeververdedigingen in watergangen; de toepassingsmogelijkheden zijn enorm.’

Ver van huis Als internationale baggeraar heb je geen vakantie nodig om in tropische gebieden te belanden. Eugelink denkt met veel plezier terug aan een project op Martinique, een Frans eiland in de Caraïben. Gezamenlijk met de Franse partner Balineau SA werd de haven van de marinebasis in Fort de France nautisch uitgebaggerd. Daarnaast werd de haven van het vissersdorpje Grand Riviere verdiept en voorzien van een stormkering. Eugelink: ‘Het was het mooiste werk dat ik ooit gemaakt heb. De barracuda’s van twee meter lang schoten zo onder de baggerschepen door. Ik had mijn eigen materiaal verscheept en werknemers ingevlogen. Ik zorg er altijd voor, dat de jongens het goed hebben in het buitenland. Ieder een eigen slaapkamer en drie keer per dag lekker eten. Ze moeten hard werken, hebben veel verantwoordelijkheid en ik moet ze kunnen vertrouwen. Wat ik wel merk is dat jongere generatie minder avontuurlijk is en het liefst dichtbij huis blijft. Vroeger was een paar maanden in het buitenland verblijven part of the job. Dat is veranderd; de prioriteiten liggen elders.’ Een ander project waarmee KLAAR zich internationaal op de kaart zette was het opschonen van een zwaar verontreinigde vijver van drie hectare bij een Belgische vestiging van het Amerikaanse bedrijf the Gates Corporation, een bedrijf dat producten van rubber maakt. Belangrijke voorwaarde was dat de specie niet mocht worden afgevoerd. Alle grote baggeraars

MKB INFRA NIEUWS

schreven mee, maar de mkb’er KLAAR won. Eugelink: ‘We hebben de verontreinigde baggerspecie met behulp van GPS naar het diepste gedeelte van de vijver gepompt en vervolgens de volledige vijver afgedekt met Geotextiel, waardoor de specie werd afgesloten van de omgeving. Over de afdekking is ter verzwaring nog een laag van 80 centimeter schoon ballastmateriaal heel secuur in zeer dunne lagen op het Geotextiel gesproeid. Dit bleek een succesvolle aanpak; hetzelfde bedrijf vroeg ons later voor een vergelijkbaar project in Birmingham, waar een voormalige fabriek fosfor had gedumpt in verschillende vijvers. Dit hebben we op eenzelfde

Mechanisch baggeren met een schuifboot in één van de NS-sloten langs de spoorlijn.

De containers met slib wordt afgevoerd met eigen vrachtauto’s.

manier aangepakt. Ik vond het fantastisch, dat zo’n club Amerikanen hetzelfde team weer het vertrouwen gaf. Een bevestiging dat we op de goede lijn zitten en er voor onze aanpak een markt is.’

Innovatieve contracten Ingewikkeld maatwerk als het project in Birmingham is de redding van bedrijven als KLAAR baggerwerken. Dankzij innova-

tie lukt het Eugelink zich te onderscheiden. Eugelink: ‘We kunnen ons ook richten op doorsnee baggerwerk in de polder, maar daar is voor ons geen boterham te verdienen. Dat werk wordt veel effectiever gedaan door de kleine bedrijven met één of twee baggermachines, een medewerker te betalen conform landbouw-cao en moeder de vrouw achter de telefoon. Daar is niks mis mee; wij kunnen daar echter niet

De hydraulische baggerboot aan de slag in de jachthaven van Nice.

tegen concurreren. Wij zijn eigenlijk te klein voor het tafellaken en te groot voor het servet. En daar blijk je door innovatief ondernemen toch een goed bestaan op te kunnen bouwen.’ Dit spreekwoord is van toepassing op vele baggeraars, die niet zelden lid zijn van zowel de Vereniging van Waterbouwers als MKB Infra. Eugelink heeft ook voor deze combinatie gekozen. ‘De voormalige baas van Rijkswaterstaat Bert Keijts wilde, als trendsetter van de Nederlandse overheid, alleen zaken doen met de grote partijen. Ik vond toen dat ik de mkb’ers moest steunen en ben lid geworden van MKB Infra. Theo van der Kuil was toen voorzitter en hij vocht als een leeuw in politiek Den Haag voor de belangen van de mkb-achterban. Je ziet dat die lijn onder de huidige voorzitter Daan Stuit is voortgezet. Dat spreekt mij enorm aan. Het is volstrekt normaal voor ons om lid te zijn van twee brancheverenigingen. In Nederland vind ik mijn partners bij MKB Infra en van de Vereniging van Waterbouwers hebben we profijt, omdat we ook veel in het buitenland zitten. Het is jammer dat beide

partijen soms zover van elkaar afstaan. Er zijn beslist punten waarop ze gezamenlijk sterker staan. Deze tijd vraagt om samenwerking, ook tussen brancheorganisaties. Gelukkig is er een kentering, want de partijen zoeken elkaar steeds vaker op.’

Samenwerking Samenwerking tussen marktpartijen hoort te beginnen in een zo vroeg mogelijk stadium, vindt Eugelink ‘Ik snap niet waarom er bij openbare werken veertig procent en soms nog meer van de bouwsom wordt uitgeven aan een ingenieursbureau. Dat bureau rekent zich helemaal suf en deponeert een uitgewerkt plan waaraan een aannemer, die doorgaans de werkelijk benodigde kennis heeft, niets meer kan veranderen. De opdrachtgever doet zichzelf tekort, als hij niet vanaf het begin van planvorming de expertise van de aannemer toelaat. Terwijl de opdrachtgever door innovatieve contractvormen gemakkelijk dit spanningsveld tussen ingenieurs en aannemers kan doorbreken. Zoek samenwerking, het liefst zo vroeg mogelijk in het proces!’

Productinformatie

Nieuwe NOX-2 draai-kantelstukken sterk verbeterd Demarec maakt sinds 2006 deel uit van de Kinshofer groep uit Duitsland en is daarbij verantwoordelijk voor alles wat te maken heeft met sloop- en recycling equipment in de groep. Sinds enkele maanden is het bedrijf ook verantwoordelijk voor de verkoop van de NOX draai-kantelstukken in Nederland. De nieuwe NOX-2 serie is een sterk verbeterde versie van de eerste modellen. De belangrijkste kenmerken van de NOX zijn nog steeds aanwezig. Kantelen gebeurt zonder cilinders door middel van het gepatenteerde worm-systeem van Kinshofer. De kantelhoek is groter dan de op de markt zijnde systemen uitgevoerd met cilinders. Deze gaan niet verder dan 2 x 40°. De NOX-2 kantelt naar beide kanten in een hoek van 50°. Het draaien gebeurt door een draaikrans met rotatiemotor. De NOX-2 is zeer gebruikersvriendelijk, niet alleen door de soepele werking maar ook door het eenvoudige dagelijkse onderhoud. De NOX-2 heeft maar twee smeerpunten. Bovendien draait het draaigedeelte in een vetbad en bevindt zich in het kantelgedeelte constant Demolition and Re cycling Equipment olie. BV, St. Anthonis, (0485 ) 44 23 00, Het grote voordeel www.demarec.com van kantelen zonder cilinders is de compact-

heid van de NOX-unit en het uitsluiten van schade aan kantelcilinders. Daarnaast kent dit kantelsysteem met wormvertanding een constante kantelkracht in iedere positie. Ook een belangrijk verschil met kantelstukken met cilinder. De NOX-2 is in een aantal uitvoeringen en modellen leverbaar. Op dit moment zijn er drie types beschikbaar die geschikt zijn voor graafmachines van 3 tot 18 ton. Een model voor machines tot 24 ton volgt binnenkort. De NOX-2 kan worden aangestuurd middels bestaande hydraulische functies op de machine of middels een door Kinshofer zelf ontwikkeld besturingssysteem. Om dit systeem aan te kunnen sturen hoeft de graafmachine alleen uitgevoerd te zijn met een hamerfunctie. Alle drie de types zijn bovendien uitgevoerd met een ruim bemeten oliedoorvoer om bijvoorbeeld te werken met een trilblok of een sorteergrijper. Maar er zijn ook tal van andere aanbouwdelen te monteren zoals palletvorken en egaliseerrollen.

KWS Infra test innovatieve wegenbouwoplossing Medio januari 2013 is door KWS Infra een succesvol pilotproject afgerond in samenwerking met ThunderBuild BV uit Eindhoven. Hierbij is een innovatieve wegenbouwoplossing beproefd. Het resultaat is een compleet digitaal dossier met digitale begeleidingsbrieven en weegbonnen met daaraan gekoppeld de registratie van ThunderBuild BV, ritgegevens. Eindhoven, (088) 2411 050, Een uitgekiende logistiek heeft een sleutelrol in alle processen bij wegenbouwers en is door haar complexiteit en diversiteit tot op heden lastig te optimaliseren. De ketenoplossing van ThunderBuild BV biedt hierbij uitkomst. Diverse logistieke disciplines met bijbehorende aspecten, zoals voertuigbewegingen, transportdocumenten en weegbonnen, worden volledig digitaal geregistreerd. Hierdoor is de volledige pro-

ren. Zo is er bijvoorbeeld voordeel te behalen door inzet van materieel optimaal af te stemmen op een project. Het resultaat is een snellere realisatie van wegwerkzaamheden. De door ThunderBuild ontwikkelde en

bewezen ketenoplossingen zijn in alle branches en op alle goederenstromen toepasbaar. Diverse aannemers, gemeenten, waterschappen, agro- en afvalbedrijven maken volop gebruik van de innovatieve oplossingen van dit bedrijf.

www.thunderbuild.com

jectadministratie voor alle ketenpartijen in één overzicht real-time beschikbaar.

Optimalisatie Door automatische gegevensverzameling worden de benodigde data verzameld. Hiermee wordt het in de toekomst nóg eenvoudiger om processen te optimalise-

ADVE RTE NTIE

Blackboxsysteem analyseert rijstijl Een nieuwe toevoeging aan het blackboxsysteem van Transscope is de rijstijlanalyse. Hiervoor is een rapportage samengesteld waarin het voor de gebruiker in één oogopslag duidelijk is hoe de chauffeurs met de voertuigen omgaan. Het gebruik van de voertuigen wordt een steeds belangrijker item. Er valt nog veel te verbeteren en te besparen. Daarnaast staat er reclame op de voertuigen en wil het bedrijf graag dat de medewerkers op een normale manier met het voertuig omgaan. De blackbox kijkt op een viertal punten hoe de chauffeur omgaat met het voertuig. Zo worden acceleratie en deceleratie bijgehouden. Daarnaast wordt er ook gekeken hoe snel een chauffeur rijdt en hoe lang hij stil staat met draaiende motor. Deze vier punten leveren een overzicht op dat in één oogopslag duidelijk maakt hoe

b.v., Transscope Voertuigsystemen Dedemsvaart, (0523) 61 53 23, www.transscope.nl

de chauffeur zich gedraagt. Zoals in het schema is te zien is het duidelijk welke chauffeur waarop bijgestuurd kan worden, zodat hij zuiniger omgaat met zijn voertuig. Dit heeft brandstofbesparing, maar ook minder onderhoud tot gevolg. Een optie is om de chauffeur zelf ook te wijzen op zijn gedrag. Door een eenvoudig signaal in het voertuig wordt de chauffeur gewezen op het feit dat hij één van de vier punten overschrijdt en dat dit geregistreerd is. Uit praktijktesten is gebleken dat de chauffeur hierop al anticipeert en zijn rijgedrag aanpast. De rapporten zijn samen te stellen op week- of maandbasis en op chauffeur of voertuig. Deze rapporten zijn, net zoals de overige rapporten, per e-mail te ontvangen. Voor deze en de overige rapportages worden geen extra kosten in rekening gebracht.

Productinformatie

Droog opgestelde pompen Op de beurs Aqua Nederland en Rioleringsvakdagen te Gorinchem presenteerde Xylem de nieuwste oplossing van Flygt voor horizontaal droog opgestelde pompen – de Z-installatie - met de speciale onderhoudsslede. Flygtis is bekend van onder meer ’s werelds eerste dompelpomp, de zelfreinigende N-technologie voor afvalwater- en slibtoepassingen en Flygt Experior voor optimale duurzame efficiëntie, kostenbesparing en probleemloos functioneren. De pompenproducent heeft aandachtig geluisterd naar honderden gebruikers van droog opgestelde pompen en gevraagd wat hen bevalt, maar ook wat hen niet bevalt. Als resultaat zet men een eerste stap op het droge met innovaties die pompgebruikers het leven makkelijker maken, of er nu slib verwerkt of afvalwater verpompt moet worden. De gepatenteerde telescopische opening biedt snelle toegang tot de inlaat van de pomp. Met de speciale onderhoudsslede, die voor meer dan één pomp gebruikt kan worden, kan de motorunit eenvoudig van het pomphuis losgekoppeld worden. Tegelijkertijd verhoogt bewezen hijsapparatuur de veiligheid bij het werken aan de pomp. Bovendien is er een aftapvoorziening aangebracht om ervoor te zorgen dat het pomphuis leeg is voordat de pomp een onderhoudsbeurt krijgt, waardoor de werkomstandigheden aanzienlijk verbeteren. De pompen zijn ook voorzien van een manometeraansluiting om de druk aan de zuigkant eenvoudig te kunnen meten voor een optimale werking.

00, Xylem, Dordrecht, (078) 654 84 /nl .com ons luti erso www.xylemwat

Met de speciale onderhoudsslede, die voor meer dan één pomp gebruikt kan worden, kan de motorunit eenvoudig van het pomphuis losgekoppeld worden.

Woerden plaatst eerste kunststof kwelscherm Van Schie Groep, aannemer in de grond-, wegen waterbouw, heeft in samenwerking met Profextru het eerste kwelscherm van gerecycled kunststof in de gemeente Woerden geplaatst. Het voorkomt bodemverschuivingen naar een zandwinningsput nabij de A12 en grondverzakkingen in omliggende woonwijken. De gemeente Woerden heeft bewust gekozen voor de inzet van kunststof, vanwege

de flexibele toepassingsmogelijkheden. Door het geringe gewicht en de unieke

Profextru Prod uctie B.V., Hardenberg, (0 523) 654 010, www.profextru .nl

slotverbinding wordt het kwelscherm eenvoudig in de bodem geschoven. Het kwelscherm kan tot een diepte van twaalf meter worden geplaatst, met behoud van sterkte en stevigheid van de constructie. In het geval van de gemeente Woerden was een diepte van 7,5 meter en een lengte van 165 meter voldoende. Naast het plaatsingsgemak koos de gemeente Woerden voor kunststof vanwege het milieuvriendelijke karakter. Het kwelscherm is gemaakt van honderd procent recyclebaar kunststof en voldoet zo aan het cradle-to-cradle principe. Ook heeft het scherm een zeer lange levensduur. Er

is bijvoorbeeld geen sprake van corrosie, zoals bij stalen damwanden. De Van Schie Groep heeft het kwelscherm trillingsvrij geplaatst. Door eerst voor te boren, ontstaat er voldoende ruimte om het kwelscherm eenvoudig de grond in te drukken, zonder dat het scherm beschadigd raakt. Doordat er bij deze unieke plaatsingstechniek geen trillingen ontstaan, hebben omliggende woningen geen last van mogelijke schade aan muren of kozijnen. Kijk voor een video van de plaatsing van het kwelscherm op http://www.prolock.nl/ youtube/.

Vind juiste snijbestendige handschoen in handomdraai Het blijft lastig: de juiste handschoenen vinden, passend bij de klus waarmee u aan de slag gaat. Het is echter wel belangrijk, vooral als er snijgevaar om de hoek komt kijken. Welke handschoen biedt optimale snijbestendigheid én maximaal comfort? Op die vraag geeft de nieuwe zoekmachine ‘CutRest’ van Showa Best Glove antwoord. Deze uitgebreide website helpt u om snel en eenvoudig de juiste handschoen te vinden, zodat u altijd verzekerd bent van goede snijbescherming.

Colofon Onafhankelijke informatiebron voor de complete GWW sector voor bouwbedrijven en loonbedrijven in grond, wegen waterbouw (gww) en milieu, advies- en ingenieursbureaus, overheden en hun uitvoerende organen zoals waterschappen en Rijkswaterstaat, aanbestedingsdeskundigen (juristen, opdrachtgevers, procesmanagers) jaargang 4, nr. 2 , maart 2013 Uitgever André Lardinois Redactie Frank de Groot (hoofdredacteur) Jan Bol, John Jansen Met medewerking van: Pim Herber, Cor Spronk, Theo van der Linden, Ed de Rechteren van Hemert, Maurice van Sante Ontwerp en opmaak Cyril Strijdonk Ontwerpburo Advertentie André Lardinois, telefoon: 0570-654660 e-mail: a.lardinois@handelsuitgaven.nl Freddy Burgers, telefoon: 0570-623852 e-mail: freddy@handelsuitgaven.nl Abonnementen e-mail: gww@handelsuitgaven.nl

GWW-Totaal is een uitgave van Nederlandse HandelsUitgaven BV Postbus 2273 7420 AG Deventer Maagdenburgstraat 22 7421 ZC Deventer tel.: 0570-654660 fax: 0570-656580 email: gww@handelsuitgaven.nl Copyright Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder de nadrukkelijke, schriftelijke toestemming van de uitgever. Deze uitgave is zorgvuldig en naar beste weten samengesteld. Uitgever en auteurs kunnen echter niet instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, als gevolg van handelingen of beslissingen die op deze informatie zijn Nederlandse HandelsUitgaven gebaseerd.

NHU

In de zoekmachine op www.cutrest.com geeft u een aantal parameters aan, zoals normering, snijweerstand, materiaal, coating en grip. Daar komen maximaal vijf handschoenen uit, die u met elkaar kunt vergelijken. Naast handschoenen, kunt u kiezen uit snijbestendige mouwen voor armbescherming. Op deze site staat ook nuttige informatie over

de productie, snijbestendige vezels, de EN-testen voor snijweerstand en een handig handschoenenoverzicht. Eerder introduceerde Showa Best al de volledige gids handbescherming, voor het werken met chemische producten. Voor advies op maat kunt u ook contact opnemen met de specialisten van Prestop B.V., importeur van Showa Best handschoenen voor Nederland.

Prestop B.V., Uden, (0413) 24 44 88, www.prestopbv.nl

Wirtgen 2,20 mtr frees. V12 / 913 PK

Turbo Cunetfrees. Voorlader. 50 / 70 / 90 cm breed

TELEFOON 0529-455700