Klasintroductie 2de leerjaar: draaiboek

DRAAIBOEK de KLASINTRODUCTIE 2 LEERJAAR

Brenda De Windt

Inhoudstafel

Optie 1: De boekenfabriek

1. Doelstelling

2. Vooraf

3. Benodigdheden

4. Verloop

4.1 Welkom heten

4.2 Kennismaking met de bib

4.3 Rondleiding

4.4 Hoe wordt een boek gemaakt?

4.5 Verhaal voorlezen

4.6 Opdracht

4.7 Afscheid

5. Werkmiddelen

1 2 2

2 3 3 3 4 4 4 4

5 6 6

7 7 7 9 10 10 10 11

Optie 2: Boekenpret in de bieb

1. Doelstelling

2. Vooraf

3. Benodigdheden

4. Verloop

4.1 Welkom heten

4.2 Kennismaking met de bib

4.3 Verhaal: Boekenpret in de bieb

4.4 Opdracht: speurtocht verdwenen foto’s

4.5 Rondleiding

4.6 Spel: biebmemory

4.7 Afscheid

5. Werkmiddelen

Optie 1: De boekenfabriek Na een korte kennismaking met de werking van de bibliotheek ontdekken de kinderen hoe een boek gemaakt wordt. Het vertrekpunt hiervoor is het boek ‘De boekenfabriek, of Hoe Uil en Kameleon een boek maakten’. Als afsluiter spelen de kinderen zelf auteur en illustrator.

DUUR: 60 minuten In de aanloop naar de introductie is het belangrijk volgende vragen te stellen aan de leerkracht: 1. Hoeveel tijd heeft de klas?

2. Moeten de kinderen aan het einde van de introductie nog een boek kiezen? (belangrijk voor het verloop en de tijdsindeling van de introductie) 3. Hoeveel leerlingen zijn er?

1. Doelstelling

Volgende eindtermen voor Nederlands1 worden aangewend:

1. LUISTEREN ET 1.5 Voor hen bestemde instructies waarbij hen gevraagd wordt mondeling te handelen, begrijpen en uitvoeren.

Eenvoudige instructies bij opdrachten die opgebouwd zijn uit ten hoogste twee duidelijk onderscheiden stappen, begrijpen en uitvoeren.

ET 1.8 Onderhandelende gesprekken voeren op een taak gezamenlijk aan te pakken of een oplossing te vinden voor een probleem.

ET 1.9 De eigen mening verwoorden in een kleine kring en hun standpunt verduidelijken.

2. SPREKEN ET 2.2 ET 2.8 3. LEZEN ET 3.1

Spontaan vragen stellen om informatie in te winnen.

Met eigen woorden eenvoudige instructies geven.

Korte zinnen die betekenisvol zijn afgebroken en doorlopen op de volgende regel correct en vlot lezen.

1 Bron: http://www.gemeenschapsonderwijs.be/sites/portaal_nieuw/Prikbordvoorleerkrachten/Basisonderwijs/leerplannen/Leerplannen%20201 02011/Nederlands.pdf http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/basisonderwijs/

1

4. SCHRIJVEN ET 4.7 Zelfstandig en uit het hoofd alle regelmatig voorkomende schrijfletters reproduceren.

Een tekst schrijven met behulp van schrijflijnen.

ET 4.8 Bereid zijn om spontaan te spreken.

Zich voldoende kritisch en weerbaar opstellen bij het luisteren en spreken met leeftijdsgenoten.

2. Vooraf

•

• • • • •

kijken of het boek aanwezig is, zoniet dit boek reserveren. Indien het boek niet tijdig beschikbaar is, opteren voor een andere oplossing, bijvoorbeeld: ‘De fantastische vliegende boeken van Marius Mindermeer’ / William Joyce -­‐> exemplaar in HB, Ertvelde, Sleidinge en wisselcollectie benodigdheden klaarleggen voorraad te maken boekjes controleren potloden slijpen (indien nodig) leeshoek klaarzetten controleren of informatie rond etiketten nog actueel is

3. Benodigdheden

• • • • • • •

verhaal ‘De boekenfabriek, of Hoe Uil en Kameleon een boek maakten’, Karin de Jong -­‐> exemplaar in HB, Ertvelde en Sleidinge eventueel (zie 3.4) boek ‘Hoe worden boeken gemaakt?’, John Malam -­‐> exemplaar in HB en Ertvelde verschillende materialen onderdelen van een afgevoerd boek gevouwen boekjes verhalen / boeken om te illustreren kleurpotloden

4. Verloop

4.1 Welkom heten Waar? inkomhal, leeszaal

Wat? jezelf voorstellen jassen weghangen

2

4.2 Kennismaking met de bib Waar? jeugdafdeling

Wat? • Wie is al in de bibliotheek geweest?

• Wat vind je hier allemaal in de bibliotheek? boeken, dvd’s, cd’s, tijdschriften -­‐ > voorbeelden tonen • Welke soorten boeken vind je allemaal in de bibliotheek? prentenboeken, babyboeken, leesboeken, weetboeken, luisterboeken -­‐> voorbeelden tonen • Hoeveel materialen mag je meenemen naar huis?

• Hoelang mag je deze materialen houden?

• Hoe herkennen jullie een boek van de bibliotheek? etiket, stempel, tag, kaft, … (tonen)

4.3 Rondleiding (enkel in de jeugdafdeling) 6+ boeken -­‐> prentenboeken -­‐> cd’s -­‐> luisterboeken -­‐> dvd’s -­‐> weetboeken -­‐> zelfuitleen (tonen hoe dit werkt)

4.4 Hoe wordt een boek gemaakt?

Dit kan eventueel geïllustreerd worden met volgend weetboek: Schrift – Boek – Bibliotheek: Hoe worden boeken gemaakt? / John Malam

Uit welke delen bestaat een boek?

MAAR weten jullie hoe een boek gemaakt wordt?

Een schrijver begint altijd eerst met een idee, wat uiteindelijk uitgroeit tot een volledig verhaal. Dit is een manuscript.

Wat is een manuscript?

Hiermee moet een schrijver naar de uitgever toe.

Wat is een uitgever?

Iemand die boeken laat drukken. Op ieder boek zien jullie de naam van de uitgever staan, bijvoorbeeld: De Eenhoorn, Zwijsen, … (voorbeelden tonen)

De uitgever leest het boek en bekijkt wat er verbeterd kan worden. Als het een goed verhaal is wordt er een illustrator gezocht.

Weten jullie wat een illustrator is?

De meneer of mevrouw die tekeningen maakt bij het verhaal. De tekenaar leest dus eerst het verhaal en maakt dan de tekeningen.

Als de tekst en de tekeningen klaar zijn wordt alles bij de drukker afgedrukt en wordt er bij de boekbinder een echt boek van gemaakt.

3

4.5 Verhaal voorlezen Boek: De Boekenfabriek of hoe Uil en Kameleon een boek maakten / Karin de Jong

Waarover gaat dit verhaal?

Wel, Uil en Kameleon willen ook een boek maken.

4.6 Opdracht

De kinderen maken in groepjes (per 4) zelf een boekje. We vragen aan de leerkracht om hierbij te helpen. Ieder groepje krijgt een boekje.

Doel: kinderen vervolledigen het verhaal en / of verzinnen weggelaten woorden en illustreren het verhaal.

We vragen de leerkracht de groepjes mee te begeleiden.

4.7 Afscheid

5.Werkmiddelen

Volgende werkmiddelen bevinden zich in het magazijn: • gevouwen boekjes

Volgende werkmiddelen zijn uit te printen via bibliotheek/kennissysteem/draaiboek en materiaal introducties: • boekjes

Dit draaiboek is digitaal beschikbaar op: bibliotheek/kennissysteem/draaiboek en materiaal introducties.

4

Optie 2: Boekenpret in de bieb Na een korte kennismaking met de werking van de bibliotheek nemen Lies en Pieter de kinderen mee op een tocht door de bibliotheek. Als de kinderen goed opletten kunnen ze achteraf het verhaal reconstrueren en weten ze als geen ander hun weg in de bib.

DUUR: 60 minuten In aanloop naar de introductie is het belangrijk volgende vragen te stellen aan de leerkracht: 4. Hoeveel tijd heeft de klas?

5. Moeten de kinderen aan het einde van de introductie nog een boek kiezen? (belangrijk voor het verloop en de tijdsindeling van de introductie) 6. Hoeveel leerlingen zijn er?

1. Doelstelling

Volgende eindtermen en leerplandoelstellingen voor Nederlands2 worden aangewend:

1. LUISTEREN ET 1.5 Voor hen bestemde instructies waarbij hen gevraagd wordt mondeling te handelen, begrijpen en uitvoeren.

Eenvoudige instructies bij opdrachten die opgebouwd zijn uit ten hoogste twee duidelijk onderscheiden stappen, begrijpen en uitvoeren.

ET 1.8 Onderhandelende gesprekken voeren op een taak gezamenlijk aan te pakken of een oplossing te vinden voor een probleem.

ET 1.9 De eigen mening verwoorden in een kleine kring en hun standpunt verduidelijken.

2. SPREKEN ET 2.2 ET 2.8 3. LEZEN ET 3.1

Spontaan vragen stellen om informatie in te winnen.

Met eigen woorden eenvoudige instructies geven.

Korte zinnen die betekenisvol zijn afgebroken en doorlopen op de volgende regel correct en vlot lezen.

2 Bron: http://www.gemeenschapsonderwijs.be/sites/portaal_nieuw/Prikbordvoorleerkrachten/Basisonderwijs/leerplannen/Leerplannen %2020102011/Nederlands.pdf

5

4. SCHRIJVEN ET 4.7 Zelfstandig en uit het hoofd alle regelmatig voorkomende schrijfletters reproduceren.

Een tekst schrijven met behulp van schrijflijnen.

ET 4.8 Bereid zijn om spontaan te spreken.

Zich voldoende kritisch en weerbaar opstellen bij het luisteren en spreken met leeftijdsgenoten.

2. Vooraf

• • • • • •

foto’s voor speurtocht verstoppen -­‐> plaats staat ook vermeld op de achterzijde van de foto benodigdheden klaarleggen kartonnen Lies en Pieter klaarzetten leeshoek klaarzetten controleren of informatie rond etiketten nog actueel is Biebmemory: Kaartjes worden vooraf omgedraaid klaargelegd op: • grote tafel jeugdafdeling • klein tafeltje jeugdafdeling • bureau jeugdafdeling

3. Benodigdheden

• • • • •

verhaal ‘Boekenpret in de bieb’ A3-­‐versie van het boek zonder foto’s aparte foto’s om op te hangen plakband kartonnen figuren Lies en Pieter

• •

verschillende materialen memorykaartjes

6

4. Verloop

4.1 Welkom heten Waar? inkomhal, leeszaal

Wat? jezelf voorstellen jassen weghangen

4.2 Kennismaking met de bib Waar? jeugdafdeling

Wat? • Wie is al in de bibliotheek geweest?

• Wat vind je hier allemaal in de bibliotheek? boeken, dvd’s, cd’s, tijdschriften -­‐ > voorbeelden tonen • Welke soorten boeken vind je allemaal in de bibliotheek? prentenboeken, babyboeken, leesboeken, weetboeken, luisterboeken -­‐> voorbeelden tonen • Hoeveel materialen mag je meenemen naar huis?

• Hoelang mag je deze materialen houden?

• Hoe herkennen jullie een boek van de bibliotheek? etiket, stempel, tag, kaft, … (tonen)

4.3 Verhaal: Boekenpret in de bieb Lies en Pieter brengen vandaag een bezoekje aan de bibliotheek. Thuis was het saai ...

Ze zijn benieuwd wat er allemaal in de bib te beleven valt. Door de automatische schuifdeur wandelen ze de grote inkomhal binnen.

‘Goedemiddag’, zegt een mevrouw achter de balie.

‘Wat is het hier groot’, fluistert Pieter. ‘Waar moeten we nu heen?’ ‘Laat ons daar eens kijken’, zegt Lies. Samen gillen ze het uit.

Plots verschijnt een mevrouw voor hun neus. ‘In de bib ben je best een beetje rustig’, zegt ze, met haar vinger op de mond. Op de tippen van hun tenen lopen ze verder. Ze zien heel veel rekken met heel veel boeken. Het ene boek na het andere halen ze uit de kast en leggen ze op een stapel. Al snel verdwijnen Lies en Pieter onder de boeken.

Maar daar is de mevrouw terug ... ‘Zo, zo’, zegt ze een beetje boos. ‘Spelen jullie verstoppertje?’

‘Nee hoor’, gniffelt Lies. ‘Wij zoeken een leuk boek, maar er zijn er hier zoveel ...’

‘Zal ik jullie eens helpen?', vraagt de mevrouw.

Lies en Pieter kijken elkaar verstomd aan. ‘Ken jij dan al deze boeken? Heb jij al de boeken die hier staan gelezen?’, vraagt Lies. ‘Nee, hoor! Ben je gek?’, lacht de bib-­‐mevrouw. ‘Maar hoe kan je ons dan helpen?’, vraagt Pieter. Lies en Pieter kijken elkaar aan ... ‘Het is echt onmogelijk om alle boeken

7

te lezen’, zegt de mevrouw. ‘Ik zou het kunnen!’, zegt Pieter stoer. ‘Als jullie me nou eens zeggen wat jullie graag willen ... wie weet heb ik het dan wel gelezen. Zoniet kijk ik op mijn computer. Als er een nieuw boek binnenkomt, dan bekijk ik die heel goed en lees ik de achterflap. Als het mooi lijkt, lees ik het hele boek.’

‘Trouwens, als zo een nieuw boek hier aankomt, moet er heel wat mee gebeuren.’

‘Ja, uitpakken en in het rek zetten’, zegt Lies, waarbij ze haar schouders ophaalt.

‘We zetten de boeken niet zomaar in de rekken hoor’, zegt de bib-­‐mevrouw. ‘Het moet eerst in de computer ingegeven worden. Anders kunnen jullie het niet opzoeken.’

‘En dan dus het rek in’, zegt Pieter.

De bib-­‐mevrouw schudt haar hoofd. ‘Het boek moet gekaft worden’. Ze neemt een boek uit een rek en laat het aan Lies en Pieter zien. ‘Zie je? Er zit een beschermlaagje rond. Als we dat niet doen is het boek binnen de kortste keren kapot of vuil.’

‘En daarna eindelijk het rek in?’, vraagt Lies. De mevrouw schudt weer nee. ‘Er moet ook een etiket op de rug van het boek worden gekleefd.’ ‘Pfff, wat een hoop werk!’, blaast Pieter. ‘Komen er vaak nieuwe boeken binnen?’

‘Iedere week’, zegt de mevrouw. ‘Wat gebeurt er als de bib helemaal vol is?’ vraagt Lies zich af.

‘Dan verkopen we een paar boeken’, antwoordt de mevrouw.

‘Oh, Lies, kijk!’, roept Pieter verrukt uit. ‘Er staan hier ook cd’s!’

‘Mega!’ roept Lies uit. ‘Mag ik deze ook meenemen naar huis?’, vraagt Lies. ‘Ja hoor, en je moet er niks voor betalen!’, zegt de mevrouw van de bibliotheek. ‘Is dat echt gratis?’, vraagt Lies met gretige ogen. ‘En hier staan de dvd’s’, zegt de bib-­‐mevrouw. ‘Waaw!’, zegt Lies.

Terwijl Lies op zoek gaat naar haar lievelingsfilm ontdekt Pieter een boek over dinosaurussen. Er staan heel veel foto's in. Dit boek is er een om te verslinden, denkt hij. Hij zoekt een plekje in de leeshoek. De kussens daar vindt hij wel leuk, want hij is nogal een luiwammes. Tenminste, dat zeggen zijn mama, papa en zus.

‘Ik wil lid worden van de bibliotheek’, roept Lies plots uit. ‘Wat wil je?’, vraagt Pieter. Hij kan zijn oren haast niet geloven: Lies, die een hekel heeft aan lezen en alleen maar tv kijkt, zijn zus, wil lid worden van de bibliotheek!

‘Groot gelijk’, zegt de bib-­‐mevrouw blij. ‘Hier is voor iedereen wel iets te vinden, ook als je niet zo graag leest. Je hebt alleen een lidkaart nodig en die kunnen wij voor jou maken.’

‘Ik word geen lid’, zegt Pieter. Hij kruist zijn armen en keert zijn rug naar Lies. ‘Waarom niet?’, vraagt Lies. ‘We zouden toch altijd samen kunnen komen!’ Pieter haalt zijn schouders op. ‘Dat kost veel te veel centen!’ ‘Euh ... jongeheer’, zegt de mevrouw, ‘lid worden van de bibliotheek is gratis. Je moet hier niets voor betalen.’

Pieter weet niet wat hij hoort. ‘Echt waar?’, vraagt hij. ‘Ja hoor! Je moet enkel betalen als je je boeken te laat terugbrengt. Dan krijg je een boete. Maar je kan je boeken ook verlengen, dat betekent dat je ze nog eens 3 weken mag houden."

8

Als ze later naar huis gaan, zijn ze het er beiden over eens: de bib is veel leuker dan ze dachten!

‘De bib is een echt feestpaleis’, roept Pieter uit en hij steekt beide duimen op.

Waarover gaat dit verhaal? Wat hebben jullie onthouden? Zouden jullie het verhaaltje kunnen navertellen? WANT:

4.4 Opdracht: speurtocht verdwenen foto’s Oei, wat gebeurt er nu? Alle foto's zijn uit het boek verdwenen. Helpen jullie me zoeken naar de foto's? Pieter en Lies kijken of jullie het goed doen.

Alle foto's uit het boek zitten verstopt in de bibliotheek. Kinderen moeten boekje weer vervolledigen.

Naast het A3-­‐boek zonder foto’s wordt het boek met foto’s gelegd, zodat de kinderen een voorbeeld hebben.

Waar worden de foto’s verstopt? foto 1 (ontbrekende letter titel): vrij in jeugdafdeling foto 2 (ontbrekende letter titel): vrij in jeugdafdeling foto 3 (ontbrekende letter titel): vrij in jeugdafdeling foto 4 (ontbrekende letter titel): vrij in jeugdafdeling foto 5: paraplubak inkomhal foto 6: ophangen aan onthaal foto 7: onder uitleenbalie foto 8: tussen boeken thematafel foto 9: ophangen aan rek A-­‐boeken foto 10: tussen prentenboeken foto 11: ophangen aan rek A-­‐boeken foto 12: bureau jeugdafdeling foto 13: ophangen aan rek B-­‐boeken foto 14: ophangen aan 2de rek B-­‐boeken foto 15: bij cd’s foto 16: bij dvd’s foto 17: ophangen bij weetboeken Oertijd foto 18: ophangen boven kussens leeshoek foto 19: op zelfuitleenbalie foto 20: ophangen aan muur inkomhal

9

4.5 Rondleiding (enkel in de jeugdafdeling) 6+ boeken -­‐> prentenboeken -­‐> cd’s -­‐> luisterboeken -­‐> dvd’s -­‐> weetboeken -­‐> zelfuitleen (tonen hoe dit werkt)

4.6 Spel: biebmemory Waar? jeugdafdeling

De klasgroep wordt in 3 à 4 groepen gedeeld. We vragen aan de leerkracht om hierbij te helpen.

Iedere groep speelt hetzelfde spel.

Afbeeldingen biebmemory: afbeelding strip

Pinokkio

Dolfje Weerwolfje

Filiberke

cover Puk van de Petteflet

Cover Anna poetst haar tanden

Vos en Haas

Lies

Mickey Mouse

foto 9

afbeelding krant Spikkel

Pieter

Minnie Mouse

cover de Gruffalo

Jip en Janneke

Spekkie

foto 6

De boze wolf

cd

Assepoester

Suske

foto 8

Mickey Mouse

bibliotheek

Sneeuwwitje

Wiske

foto 12

Minnie Mouse

Markske

Doornroosje

Cover Heksje Lilly

foto 19 (bibkaart)

Pippi Langkous

Hans en Grietje

Roodkapje

Jommeke

cover De Griezels

We vragen de leerkracht de groepjes mee te begeleiden.

4.7 Afscheid

10

5.Werkmiddelen

Volgende werkmiddelen bevinden zich in het magazijn: • verhaal ‘Boekenpret in de bieb’ • A3-­‐versie van het boek zonder foto’s • aparte foto’s om op te hangen • kartonnen figuren Lies en Pieter • memorykaartjes

Volgende werkmiddelen zijn uit te printen via bibliotheek/kennissysteem/draaiboek en materiaal introducties: • verhaal ‘Boekenpret in de bieb’ (met foto’s) • verhaal ‘Boekenpret in de bieb’ (zonder foto’s) • op te hangen foto’s • biebmemory

Dit draaiboek is digitaal beschikbaar op: bibliotheek/kennissysteem/draaiboek en materiaal introducties.

11