nadchodzi zima

„Zimą jest zimno!”. A przynajmniej jeszcze do niedawna mogliśmy uznać takie stwierdzenie za pewnik, aksjomat, niepodważalny fakt. jednak ostanie lata sprawiają, że obecnie chwilę się zastanowimy, zanim go użyjemy. myśląc o zimie w kontekście branży FmCG, do głowy mogą przychodzić święta Bożego Narodzenia, Sylwester, karnawał i wiążąca się z nimi wysoka sprzedaż wielu kategorii. Do tej pory mogliśmy być jej pewni. jednak w roku 2020 mamy do czynienia z pandemią koronawirusa, która poprzez związane z nią emocje i prawne rozporządzenia wpłynęła i wpływa na nasze zakupy. Spójrzmy jak w ostatnich latach w całej Polsce oraz na stacjach paliw wyglądała sprzedaż papierosów i napojów alkoholowych zimą i zastanówmy się, jak może wyglądać w tym roku.

PIOTR MURAWSKI client consultant RETAILER SERVICES, NIELSEN

Na początku przyjmijmy, że zimą będziemy określać okres grudzień – luty.

Dla kategorii papierosów tradycyjnych (wyłączone papierosy elektroniczne oraz produkty podgrzewające tytoń) jest to czas zmniejszonej sprzedaży w porównaniu do pozostałych miesięcy w roku zarówno w całej Polsce, jak i na stacjach paliw. Palimy wtedy mniej. Wpływają na to m.in. niska temperatura, więcej spotkań w miejscach „zamkniętych” jak restauracje, kina itd. Co jednak należy podkreślić, z roku na rok konsumenci wydają na papierosy więcej pieniędzy. Sprzedaż wartościowa na stacjach paliw porównując zimy 2017/2018, 2018/2019 i 2019/2020 rośnie odpowiednio o 12,7 proc. i 12,2 proc. W tych samych okresach w całej Polsce wzrosty wynosiły 6,8 proc. i 8 proc.

Napoje alkoholowe są grupą kategorii zwiększającą swoją sprzedaż wartościową w okresie świątecznym zarówno w całej Polsce, jak i na stacjach paliw. Kategoriami odpo-

wiadającymi za ten wzrost są wódka, wino i whisky. Porównując zimy 2017/2018, 2018/2019 i 2019/2020 wódka rośnie na stacjach paliw o 29,6 proc. i 10,9 proc., a w całej Polsce o 4,5 proc., 8,2 proc. Dla whisky wygląda to następująco 34,6 proc. i 4,8 proc. oraz 14,6 proc. i 16,2 proc. Dla wina 38 proc. i 6,8 proc. oraz 10,4 proc. i 6,3 proc.

Tak duże różnice we wzrostach w przypadku stacji paliw wynikają przede wszystkim z dużego skoku sprzedaży po wprowadzeniu niedzieli niehandlowych w marcu 2018 i bardzo dobrej reakcji na to wydarzenie wielu sieci paliwowych, owocujących znacznym zwiększeniem sprzedaży w całym kanale.

Każda z ww. kategorii notuje wzrosty w grudniu (w porównaniu do średniej sprzedaży w ciągu roku) wszystkich segmentów cenowych, jednak największe cechują produkty premium, a więc te wyróżniające się wyższą jakością i wyższą ceną za litr. Co więcej, poza standardowymi dla tych kategorii objętościami znacznie bardziej rosną również te większe. Dla wódki 0,7 l, dla wina powyżej 0,75 l w tym objętości większe niż litr. Ciekawostką może być sprzedaż whisky w butelkach litrowych rosnąca najbardziej nie w grudniu, a w styczniu.

Na przeciwnym biegunie znajduje się piwo. Ta kategoria, największa pod względem wartościowym w całej Polsce oraz na stacjach paliw, szczytową sprzedaż wartościową osiąga w okresie letnim. To czerwiec, lipiec i sierpnień są miesiącami, kiedy najwięcej czasu spędzamy na zewnątrz np. podczas spotkań towarzyskich, które są świetną okazją do konsumpcji piwa. Grudzień, styczeń i luty na stacjach paliw jak, i w całej Polsce to okres najniższej sprzedaży w całym roku. Niemniej jednak sprzedaż wartościowa tej kategorii rosła zimą w ostatnich dwóch latach odpowiednio o 32 proc. i 6 proc. na stacjach oraz 5,2 proc. i 4,8 proc. w skali całego kraju.

Jak będzie wyglądać sprzedaż kategorii FMCG zimą 2020/2021 na stacjach benzynowych? Obowiązujące rozporządzenie Rady Ministrów o zakazie spotkań w gronie większym niż 5 osób, wprowadzane ograniczenie w przemieszczaniu się w dniach 28.12.2020 – 17.01.2021, brak działalności hoteli oraz ferie zimowe w jednym terminie dla całej Polski znacząco wpłyną na zmniejszenie ruchu samochodowego w naszym kraju.

Zakupy produktów z takich kategorii jak wódka, wino czy whisky, szczególnie w większych butelkach, mogą być z tego powodu niższe, tym bardziej że kupowane są np. jako prezenty świąteczne czy dla gospodarza spotkania sylwestrowego lub karnawałowego.

W tym okresie prawdopodobnie zmniejszy się również częstotliwość zakupu papierosów na stacjach paliw w związku z mniejszą liczbą podróży samochodem. Co więcej, dla kategorii papierosów tradycyjnych istotną zmianą legislacyjną było wycofanie od maja 2020 roku papierosów mentolowych. W związku z nią część konsumentów zamierzała zrezygnować z palenia, część rozpocząć palenie papierosów klasycznych, a pozostała grupa wybrać papierosy elektroniczne lub produkty podgrzewające tytoń. To również może być jedna z przyczyn niższej sprzedaży. Zakładając, że plany rządu dotyczące szczepień będą przebiegać pomyślnie, już w połowie lutego ok. 10 proc. polskich obywateli może zostać zaszczepionych. Dalszy sprawny ich przebieg będzie prawdopodobnie skutkował znoszeniem kolejnych obostrzeń jak np. otwieranie hoteli, restauracji i w konsekwencji zwiększającym się ruchem samochodowym. Następstwem będą z pewnością m.in. częstsze wizyty i zakupy na stacjach paliw. n