BRUZZ actua - editie 1653

Rubrieknaam

#1653 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

L E V E N

I N

D E

S TA D

|

N I E U W S

|

A C H T E R G R O N D

&

O P I N I E

13 | 03 | 2019

DE CHARME VAN DE LIFT

‘We vechten voor ons erfgoed’

© SASKIA VANDERSTICHELE

TREINJOURNALIST HERMAN WELTER

‘Waarom zou de MIVB geen treinen kunnen inzetten?’

VOKA-DIRECTEUR JAN VAN DOREN

‘50.000 nieuwe jobs voor Brusselaars moet mogelijk zijn’

BRUZZ MAGAZINE

elke week in je bus.

Neem nu een gratis abonnement!

LEVEN IN DE STAD I UIT IN BRUSSEL I NIEUWS I ACHTERGROND & OPINIE

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

ADIL, WIELEMANS CEUPPENSLAAN, VORST "Ik ben de zoon van een officier in de luchtmacht. Respect en tolerantie voor iedereen stonden centraal in mijn opvoeding. Sinds zijn vijfde voed ik mijn stiefzoon op. Hij is voor

meer dan 66 procent gehandicapt. Nu is hij achttien. Als ik zie hoe hij zijn plan trekt, vult mijn hart zich met trots. Ik begrijp niet dat een vader zijn kind kan ontkennen, gewoon

omdat hij geboren is met een handicap.

Kinderen zijn een geschenk van God. Mijn bolhoed? Die laat ik net als mijn kostuums rechtstreeks leveren vanuit Engeland."

13 MAART 2019

I

3

KLARA FESTIVAL 14 29.3 2019

thrilling music, opera & music theatre

WIN

20 duotickets Woensdag 27 maart (20:00) | Kanal

NIGHT OF THE UNEXPECTED Muzikaal ontdekkingsparcours in het adembenemende KANAL

Vrijdag 29 maart (20:00) | Bozar

GOODBYE, HELLO

Lecture-concert in het teken van Brexit, tussen een lach en een traan

Mail jouw voorkeur door naar win@bruzz.be en ga dankzij BRUZZ naar het Klarafestival!

Het Klarafestival loopt van 14 tot 29 maart 2019 op verschillende locaties. | www.klarafestival.be

Edito / Inhoud

EDITO

10

— STEVEN VAN GARSSE

Spreektijd Christophe Vanoerbeek, directeur Brussel Mobiliteit

Wake-upcall

“Wie zich op een andere manier door de stad beweegt, zal veel sneller begrijpen waarom hardrijders ons het leven zuur maken” burgerbeweging die van verkeersveiligheid een speerpunt maakt.

1030/0 voert actie op een slimme manier. Geen botte revolte zoals de Gele Hesjes, maar serene acties, gekoppeld aan een efficiënte lobbying en een niet-aflatende energie. De beweging verplichtte de gemeente Schaarbeek een jaar geleden om doortastende maatregelen aan te kondigen. Het was de enige manier voor burgemeester Bernard Clerfayt (Défi) om het protest te laten afkoelen. Het was lang geleden dat burgerprotest in Brussel nog zo’n koerswijziging

kon bewerkstelligen.

Want burgemeesters kunnen nog zoveel keer verkondigen dat het aantal verkeersdoden in dalende lijn gaat, de bevolking neemt er geen genoegen mee. Ze zien elke dag, als voetganger of fietser, hoe hels het verkeer wel is, en welke risico’s ze nemen om er zich in te begeven. Ze willen een veilig verkeer, voor zichzelf en voor hun kinderen, en dat is er vandaag in Brussel niet. In de peilingen naar de leefbaarheid in de stad, staat de verkeersveiligheid met stip op één.

Hoe het beter kan, is natuurlijk de vraag van één miljoen. Daar zijn drie antwoorden op: handhaving, handhaving en handhaving. Het beste bewijs is de Leopold III-laan. Sinds de trajectcontrole is de overdreven snelheid er gevoelig gedaald.

Ook de fietsbrigade van de politie van Brussel-Stad toont een lik-op-stukbeleid dat respect afdwingt. Fietsbrigades zijn een uitstekende manier om de verkeersonveiligheid aan te pakken. Het draait het hele perspectief om: de fietser heeft als zwakke weggebruiker het meest te vrezen van het moordende autoverkeer. Hier deelt hij of zij de bonnen uit.

Wat ook kan helpen: minder auto’s. Want wie minder met de auto rijdt en zich op een andere manier door de stad beweegt, zal veel sneller begrijpen waarom hardrijders ons het leven zuur maken.

Er is in korte tijd veel veranderd.

Enkele jaren geleden was een verkeersdode een fait divers.

Vandaag is elk verkeersongeval een wake-upcall voor de Brusselse politiek dat het zo niet langer kan.

16 Reportage Historische liften in de kijker

BRUZZ | VOORAF

Deze week begint het proces tegen de autobestuurder die een verkeersongeval veroorzaakte op de Haachtsesteenweg in Schaarbeek. Dat ongeval kostte het leven aan De Standaard-journaliste Stephanie Verbraekel.

Ze was 28 en nog maar net in de gemeente komen wonen. Haar dood, in de herfst van 2017, zou, mee gesteund door haar ouders, het begin betekenen van een

20 Interview Jan Van Doren, directeur VOKA Metropolitan

26 Ondernemen Veganistische kaas

03

Chou de Bruxelles

05

Edito

06

In beeld

08

De week

14

Analyse Kan de MIVB treinen inleggen?

23

Onderwijs Religie aan de VUB

24

Enfant Terrible Victor De Roo

28

Beeldspraak

29

Nick Trachet

30

Big City 13 MAART 2019

I

5

6

I

13 MAART 2019

BRUZZ | DE WEEK

In beeld

Het hoofd even kwijt

Š SASKIA VANDERSTICHELE

Het standbeeld van aartsengel Sint-Michiel op het oude sigarettendepot van tabaksbedrijf Gosset (van de groene Saint-Michel) in Sint-Jans-Molenbeek is zijn hoofd kwijt. Tijdelijk, want het maakt deel uit van de restauratie.

Voor die renovatie wordt het standbeeld stuk voor stuk gedemonteerd. Hoelang SintMichiel onthoofd blijft, is niet geweten.

13 MAART 2019

I

7

De week

Terugblik op het nieuws

Vliegtuigcrash

Bamouhammad overlijdt

40 %

Karim Saafi, een 38-jarige Brusselaar, sterft tijdens de vliegtuigcrash in Ethiopië van zondag. Saafi was zeer actief in het verenigingsleven, onder andere in Brussel-stad en Molenbeek.

In Ukkel overlijdt zaterdagnacht Farid Bamouhammad (51) aan kanker. De Fransman van Algerijnse origine, met de bijnaam “Farid le Fou”, heeft een zwaar gerechtelijk verleden en kreeg in totaal meer dan dertig jaar celstraf voor moord, diefstal met geweld en gijzelnemingen.

Bijna 40 procent van de Brusselse huishoudens geeft aan dat het in 2018 “zeer moeilijk” tot “onmogelijk” was om te sparen. Dat blijkt uit een bevraging van consumentenorganisatie TestAankoop. In Wallonië gaat het om 49 procent, in Vlaanderen om 33 procent van de huishoudens.

FACEBOOKGROEP PLEIT VOOR GRATIS KRAANTJESWATER IN RESTAURANTS

BRUZZ | DE WEEK

HORECA BRUSSEL: ‘Voor water hoor je te betalen’ De vraag om gratis kraanwater in restaurants groeit.

Maar de Brusselse horecafederatie blijft zich verzetten.

“Water heeft altijd een kostprijs, ook kraantjeswater.”

— BETTINA HUBO

T

erwijl een gratis karaf water in Frankrijk, Italië of de Verenigde Staten de normaalste zaak van de wereld is, krijgt wie hier op restaurant om kraantjeswater vraagt doorgaans een njet of minstens toch een scheve blik van de ober.

Vorig jaar deed Frans Timmermans, vice-voorzitter van de Europese Commissie, een warme oproep om restaurants te overhalen gratis kraanwater te serveren. Timmermans zei in zijn pleidooi dat dat goedkoper zou zijn voor de consument en beter voor het milieu.

Maar hij wilde het niet verplichten.

“We kunnen geen wetten maken tegen alles wat ons ergert,” zei hij.

De oproep viel in onze contreien grotendeels in dovemansoren. Maar een groepje Brusselse expats pikt het niet langer en lanceerde zopas de Facebookcampagne ‘Free Tap Water in Belgian Restaurants’. De groep heeft in amper twee weken al 2.150 volgers. “Je kan in België geweldig eten, er zijn heerlijke

8

I

13 MAART 2019

sterrenrestaurants en schitterende chefs, maar in de meeste zaken kan je alleen flessenwater krijgen,” zo zeggen de initiatiefnemers, die willen dat er behalve plat of bruisend flessenwater ook kraanwater op het menu komt te staan.

Want kraanwater is goedkoop en gezond, terwijl flessenwater behoorlijk milieuvervuilend is. Er is niet alleen het dure en verontreinigende transport, ook zorgen de waterflessen voor een nog hogere berg plastic afval.

De initiatiefnemers willen de horecazaken die water van de kraan serveren in kaart brengen en maakten een sticker voor eetgelegenheden met kraantjeswater.

Ondertussen gingen ze ook in gesprek met enkele lunchketens, zoals Exki en de Brusselse sandwichbarketen Pulp. Sommige gingen overstag. Zo is er sinds deze week in drie van de zeven Pulpbars kraanwater te krijgen. Een vierde volgt binnenkort. “In onze drie andere zaken is het qua uitrusting

niet mogelijk,” zegt de zaakvoerder.

“We doen dit om de klanten die geen flesje water willen kopen toch een alternatief aan te bieden. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat mensen hier binnenkomen en alleen een gratis glas kraanwater vragen.”

GRATIS BROOD De Brusselse Horecafederatie blijft gekant tegen gratis water in restaurants. “Ik weet dat het in Frankrijk een vast gebruik is,” zegt voorzitter Yvan Roque van Horeca Brussel. “Maar wij hebben de traditie om gratis brood, boter en soms olijven aan te bieden. Voor water daarentegen betaal je hier.”

Roque hamert erop dat water voor een horecazaak nooit gratis kan zijn.

“Zelfs kraanwater heeft een kostprijs. Bovendien, hoe goedkoop het water ook is, er zijn altijd de kosten van het serveren. Ook de bediening, het afruimen, de afwas en de aankoop van de glazen moeten in rekening worden gebracht.”

Hij onderstreept voorts dat het water voor restaurants, die vaak moeite moeten doen om het hoofd boven water te houden, een belangrijk deel van het zakencijfer is. Hij vindt het dan ook logisch dat restaurants die gefilterd kraantjeswater serveren, daar ook een flinke prijs voor vragen.

Made in Asia

Defecte liften

Nemmouche schuldig

Het Aziatische popcultuurfestival Made in Asia 2019 lokt 70.174 fans naar Brussels Expo. Het festival is gericht op alles rond anime, manga, videogames en Japanse bezienswaardigheden.

Zaterdag steekt er qua bezoekers bovenuit, met 35.000 fans.

Sinds vrijdag kunnen reizigers op de site van de MIVB live zien welke liften defect zijn. In de toekomst is het de bedoeling dat de informatie over defecte liften ook in de nieuwe app van de MIVB beschikbaar is.

De jury van het Brusselse assisenhof verklaart Mehdi Nemmouche (33) schuldig aan viervoudige moord met terroristisch karakter in het Joods Museum op 24 mei 2014. Nacer Bendrer is schuldig als mededader. Beide mannen zijn ook schuldig verklaard aan verboden wapenbezit.

Het vertrek van Alain Destexhe zal de campagne van de MR niet beïnvloeden en zal de partij ook geen stemmen kosten MR-LIJSTTREKKER BRUSSEL FRANÇOISE SCHEPMANS BRUZZ | DE WEEK

(over Alain Destexhe die met een eigen lijst naar de kiezer trekt in ‘La Libre Belgique’)

Cartoon Wauter Kim Duchateau en Wauter Mannaert wisselen elkaar af voor hun kijk op de week

Een terrasje doen met kraanwater? De horeca ziet het liever niet gebeuren. © PHOTONEWS

“Ze moeten een machine kopen om de chloor uit het water te halen, ze moeten het water filteren en overgieten in flessen. Als je alles optelt, kom je ongeveer aan dezelfde prijs als flessenwater.”

Roque stelt vast dat sommige Brusselse restaurants wel gratis kraantjeswater aanbieden. “Maar ze zullen het ongetwijfeld elders verrekenen. Niets is gratis in het leven. In Italië betaal je vooraf pane e coperto, daarin zit ook de prijs van de karaf water.”

Zijn advies aan de Brusselse restauranthouders is dan ook: behoud de Belgische traditie om brood en boter te offreren, maar hou het water betalend.

13 MAART 2019

I

9

Spreektijd

Christophe Vanoerbeek: “Mobiliteit in Brussel lijkt misschien moeilijk, maar het is gewoon een beetje ingewikkeld.”

10

I

13 MAART 2019

C ‘Drijf de prijzen voor parkeren op’ Kersvers directeur van Brussel Mobiliteit Christophe Vanoerbeek (41) staat drie maanden aan het hoofd van een van de meest geplaagde administraties van het Gewest. Na het tunneldebacle bleek uit een audit dat de dienst met een zwaar personeelstekort kampt. Ook met de sfeer op de werkvloer zat het niet goed.

Vanoerbeek probeert het roer om te gooien. “We zijn er nog niet, maar de verandering is in gang gezet.”

— VERA TYLZANOWKSI EN BRAM VAN RENTERGHEM, FOTO’S IVAN PUT

U kwam drie maanden geleden aan het hoofd van een dienst met een zwaar personeelstekort en een slechte werksfeer. Hoe waren die eerste dagen?

CHRISTOPHE VANOERBEEK: Ik ken de

dienst al elf jaar, want ik werkte er ook al in 2008. Ik wist dus waar ik aan begon. Dat personeelstekort was al jaren duidelijk. Mijn voorganger (Jean-Paul Gailly, red.) zei al dat er minstens vijftig man extra nodig was. Na de audit bleken dat er zelfs meer dan honderd te zijn. We zijn volop bezig met nieuwe aanwervingen: sinds januari van dit jaar zijn er al 26 mensen bijgekomen en er zijn zestig procedures lopende. Wat de sfeer betreft, die was volgens mij niet zo slecht, maar als iedereen door het personeelstekort tien uur per dag moet werken, heeft dat gevolgen.

BRUZZ | DE VERHALEN

Topman Brussel Mobiliteit Christophe Vanoerbeek

hristophe Vanoerbeek ontvangt ons in een klein lokaaltje op de zesde verdieping van het CCN-gebouw, dat aan het Noordstation grenst. Wie naar beneden durft te kijken, heeft een mooi uitzicht op de bestofte planten en de reizigers die zich haasten naar de trein. De directeur heeft zich duidelijk goed voorbereid, en zet zich met een klein schriftje vol aantekeningen aan een grote tafel. Zijn kleurrijke das en blinkende armband steken af tegen het grijs-bruine decor van het kantoor.

Er wordt ook al lang gezocht naar een nieuwe directeur-diensthoofd voor het onderhoud van wegen, bruggen en tunnels. Eind vorig jaar schreef de regering voor de derde keer een vacature uit.

VANOERBEEK: We hopen iemand aan

te werven voor het einde van de legislatuur, dus tegen mei.

De nieuwe directeur moet Nederlandstalig zijn, omwille van de taalpariteit. Is dat de reden waarom het moeilijk is om een kandidaat te vinden?

VANOERBEEK: Het zal wellicht niet

helpen, want er zijn inderdaad minder Nederlandstaligen dan Franstaligen in Brussel.

▲

Binnenkort wordt het nieuwe gewestelijke mobiliteitsplan Good Move voorgesteld, de opvolger van

13 MAART 2019

I

11

Christophe Vanoerbeek

▲

Iris-2. Een blitse naam, maar wat mogen we verwachten?

VANOERBEEK: Om de tien jaar

moeten we een nieuw mobiliteitsplan opstellen. Dit keer is het plan opgesteld in samenwerking met meer dan vierhonderd deelnemers van zeventig verschillende organisaties, zoals de gemeenten en de openbaarvervoersmaatschappijen. In tegenstelling tot Iris 2 wordt er ook rekening gehouden met budgetten en personeelsnoden.

Noch wij, noch de andere partners, kunnen meer doen zonder extra personeel.

BRUZZ | DE VERHALEN

De doelstellingen van Iris 2, zoals het autoverkeer terugdringen tegen 2020 met twintig procent, zijn nooit behaald. Achteraf blijkt echter dat de verkeersdruk alleen maar is toegenomen. Kunt u een maatregel noemen om de verkeersdruk in Brussel te verlichten?

12

“We zouden met de dienst stedenbouw moeten bekijken wat de impact van verschillende projecten samen is” CHRISTOPHE VANOERBEEK BRUSSEL MOBILITEIT

VANOERBEEK: De prijs en het

beheer van de parkeerplaatsen. Er staan te veel wagens stil op de straat. Een privéwagen rijdt 2,5 procent van de tijd. Een deelwagen rijdt 39 procent van de tijd. We kunnen het aantal wagens gemakkelijk terugdringen als mensen meer gaan delen. De regering heeft in 2009 bovendien beslist om de aanleg van parkeerplaatsen op de openbare weg te verminderen. Tot nu toe zijn we daar niet in geslaagd. Dat heeft te maken met het systeem van bouwaanvragen. Wanneer iemand een bouwvergunning aanvraagt, wordt het beschouwd als een apart project, los van de omgeving. We zouden systematisch met de dienst stedenbouw moeten bekijken wat de impact van verschillende projecten samen zou zijn. Kijk bijvoorbeeld naar de gloednieuwe parking onder het Spiegelplein in Jette. Die is onderbenut, omdat er andere projecten met te veel goedkope parkeerplaatsen in de buurt bouwvergunningen hebben gekregen. De prijs om op de straat te parkeren moet veel hoger zijn dan een ritje met de bus of een plek in een ondergrondse parking.

Daarmee maak je ruimte vrij om mooie voet- en fietspaden aan te leggen. Dat zal meteen een effect hebben op het aantal fietsers en voetgangers.

I

13 MAART 2019

© PHOTONEWS

Waarom zouden we geloven dat de doelstellingen van Good Move dan wel behaald worden?

VANOERBEEK: Ik denk dat er twee

zaken meespelen. De mentaliteit is veranderd. En daarnaast hebben we het plan samen met partners opgesteld. We zien ook dat de gemeenten veel meer vragende partij zijn, bijvoorbeeld als het gaat om de woonerven, waar doorgaand verkeer geweerd wordt.

Bieden de gemeenten nog te veel weerstand?

VANOERBEEK: Er zijn twintig

wegbeheerders (de negentien gemeenten en Brussel Mobiliteit, red.). De visies botsen weleens.

Maar het is de bedoeling om tot een gezamenlijke strategische visie te komen in het gewestelijk plan.

Bepaalde maatregelen van Good

Move zullen bovendien reglementair zijn, zoals een verplichte herziening van het mobiliteitsplan om de twaalf jaar. Dat is nog een verschil met Iris 2.

Welke stad dient voor u als lichtend voorbeeld, als het over mobiliteit gaat?

VANOERBEEK: Er zijn verschillende

steden die als voorbeeld dienen voor Brussel. Het idee van de woonerven komt van Barcelona. We hebben ook naar Bordeaux gekeken, een stad die bekendstaat om haar kwaliteitsvolle openbare ruimte. Helsinki is dan weer koploper in Mobility as a Service (MaaS, red.), dat is een geïntegreerde visie op mobiliteit.

Als je van hier naar pakweg Coovi in Anderlecht wil gaan, kan je via een simpele applicatie een overzicht krijgen van de verschillende

En in welke stad kijkt u persoonlijk uw ogen uit?

VANOERBEEK: Ik ben een geboren en

Christophe Vanoerbeek 2003-2007 ingenieur-vorser aan de ULB 2008 Coördinator openbare ruimte bij Brussel Mobiliteit:

getogen Brusselaar en ik heb de stad zien veranderen. Toen ik klein was, was het al auto wat de klok sloeg. Nu zien we dat de ruimte verdeeld wordt tussen alle verkeersmodi. Ik denk dat het belangrijk is iedereen toe te laten zich te verplaatsen zoals hij dat wil. We moeten het gebruik van de wagen niet verbieden, maar we moeten tonen dat er andere en betere manieren zijn om je te verplaatsen.

2008 Departementshoofd Financiën, administratie en Logistiek bij de Directie Infrastructuur voor het Openbaar Vervoer

Is het dan verstandig van een regering om een shoppingcentrum

Lid van Défi

Adjunct-kabinetschef bij Brigitte Grouwels in 2012 Directeur van het project metro Noord–Albert bij MIVB in 2014 2018 directeur Brussel Mobiliteit

zoals Neo op het Heizelplateau neer te poten? Het is dan wel vlak bij een metrostation, maar men gaat ervan uit dat minstens de helft van de bezoekers met de auto zal komen.

Men heeft het weleens over de autostofzuiger.

VANOERBEEK: Ik heb de mobiliteits-

studies rond Neo niet gelezen. Maar die locatie, aan de Ring, is een logische plaats voor zo’n project. En de Brusselaar kan gebruikmaken van de metro. Er komen ook tramlijnen.

Maar de infrastructuur moet natuurlijk aangepast worden, zodat mensen ook met de fiets kunnen komen. Verder kan ik me er niet over uitspreken.

Een van de thema’s van de verkiezingen in mei is de nieuwe metrolijn. De realisatie wordt elk jaar weer wat vooruitgeschoven. Intussen is de nieuwe deadline 2030, en zijn er wel weer discussies over het nut van de metrolijn. Wat vindt u?

VANOERBEEK: De metrolijn is het

“Toen ik klein was, was het al auto wat de klok sloeg,” zegt Christophe Vanoerbeek, directeur Brussel Mobiliteit.

(Op de foto het Flageyplein in 2002)

geraamte van het openbaar vervoer.

Niet iedereen kan of wil met de fiets of te voet gaan. Gezien de mobiliteitsnoden in het noorden van Brussel is de uitbreiding noodzakelijk. Voor de uitbreiding van de metrolijn spreken we nu inderdaad over 2030. Maar de aanpassing van de premetro tussen de stations Albert en Brussel-Noord is nog altijd voorzien voor 2024.

Maar daarmee knip je wel de rechtstreekse verbinding tussen het zuiden van het gewest en het centrum door.

VANOERBEEK: Je moet ergens

beginnen. We kunnen niet tegelijkertijd beginnen aan de aanpassing van de premetro, tegen 2024, én de

uitbreiding van de metrolijn in het noorden en het zuiden. Maar die komt er wel, dat heeft de regering beslist.

Een van de kritieken op de plannen is dat het reizigerspotentieel te klein is, bijvoorbeeld in Evere. De nieuwe lijn in het noorden zou niet rendabel zijn.

VANOERBEEK: Misschien zijn de

laatste twee stations in Evere overbodig, maar de metro moet wel naar het depot in Haren kunnen rijden. Het staat wel buiten kijf dat de lijn in Schaarbeek echt noodzakelijk is. Het effectenrapport heeft aangetoond dat zelfs drie nieuwe tramlijnen niet konden opwegen tegen een nieuwe metrolijn.

U hebt het vaak over een globale of geïntegreerde aanpak van de mobiliteit. Maar in Brussel zijn er veel spelers: het gewest, de gemeenten, Vlaanderen. Binnen Brussel is er dan nog het onderscheid tussen de MIVB en Brussel Mobiliteit. Wordt u er niet moedeloos van?

BRUZZ | DE VERHALEN

manieren om daar te raken.

Door een druk op een knop krijg je alle nodige tickets en kan je vertrekken.

VANOERBEEK: Het lijkt misschien

moeilijk, maar het is gewoon een beetje ingewikkeld (lacht). Ik denk echt dat MaaS de toekomst is. Maar dan moeten alle betrokkenen, zoals de MIVB, Mobiris, Villo en andere deelsystemen samenwerken en moeten we rond de tafel zitten. Maar het is mogelijk.

Wanneer kunnen we dan in Brussel gebruikmaken van zo’n eengemaakt gebruikerssysteem?

VANOERBEEK: Momenteel ligt onze

nota met de visie over MaaS in Brussel op de tafel van de Brusselse regering. Die wordt normaal gezien nog goedgekeurd voor de paasvakantie. Het is een begin, maar het is nog niet voor morgen.

“We moeten het gebruik van de wagen niet verbieden, maar we moeten tonen dat er andere en betere manieren zijn om je te verplaatsen” CHRISTOPHE VANOERBEEK BRUSSEL MOBILITEIT

13 MAART 2019

I

13

Mobiliteit

Wat als de MIVB treinen zou inleggen?

Zin en onzin van een

STADSTREIN

Heeft de MIVB een toekomst als regionaal treinoperator?

Voor minister Pascal Smet (SP.A) is het ‘une fausse bonne idée’, maar voormalig spoorwegjournalist Herman Welter ziet wel potentieel. “De MIVB toont ambitie, de NMBS niet.”

— LAURENT VERMEERSCH

BRUZZ | DE VERHALEN

W

14

ie trein en Brussel in één zin vernoemt, denkt spontaan aan de Noord-Zuidverbinding, maar dat is eigenlijk slechts het topje van de ijsberg aan ijzerwegen. Het hoofdstedelijk gewest telt in totaal meer dan 160 kilometer aan spoorlijnen. Daaraan liggen 34 stations en halteplaatsen.

Sommige daarvan zien al redelijk wat treinen passeren en winnen aan populariteit, maar vele andere blijven onbekend en onderbenut.

In de marge van het debat over de zin en onzin van de uitbreiding van de metro duikt geregeld het argument op dat we beter investeren in een optimalisatie van die bestaande spoorinfrastructuur.

Onlangs liet met name MIVB-topman Brieuc de Meeûs verstaan dat hij openstaat voor het idee om zelf treinen uit te baten bij de liberalisering van het spoornet.

Enkele jaren geleden lanceerde Ecolo-Groen al een uitgewerkt voorstel voor een Brussels Expresnet. Met beperkte infrastructuurwerken zou Brussel zelf twee spoorlijnen kunnen uitbaten, eentje tussen Sint-Agatha-Berchem en Bosvoorde, en een lus tussen Ukkel en Schaarbeek, via de Europese wijk en de Noord-Zuidverbinding (zie kaartje).

Voorstanders pleiten dat we zo met een beperkter budget en veel sneller dan de bouw van nieuwe metrolijnen de mobiliteit kunnen verbeteren voor heel wat Brusselse

I

13 MAART 2019

wijken, vooral daar waar de metro vandaag niet komt. Minister van Mobiliteit Pascal Smet (SP.A) is niet overtuigd, zo bleek onlangs in de commissie Infrastructuur van het Brussels parlement. “C’est une fausse bonne idée,” klonk het.

Eerst en vooral is het volgens Smet niet zo dat je makkelijk meer treinen kan inleggen. “Het Brussels spoornet is niet gebouwd voor stedelijk transport,” luidde het in een antwoord op een vraag van parlementslid Marc Loewenstein (Défi).

“De S-Bahn in Berlijn of de RER in Parijs functioneren los van het nationale spoornet, maar in Brussel moeten lokale treinen de sporen delen met intercityverkeer.”

Dat betekent dat een zuiver Brusselse verbinding tussen bijvoorbeeld Berchem en Bosvoorde ten koste zou gaan van de mensen

uit bijvoorbeeld Dilbeek of Hoeilaart.

“Er is geen plaats voor Brusselse treinen én voorstadsverkeer, terwijl het doel toch is dat de pendelaars met de trein komen. Intra-Brusselse treinen zouden de capaciteit van het spoornet dus beperken.”

Omdat verschillende treintypes gebruikmaken van dezelfde infrastructuur, zou het ook niet mogelijk zijn om met lichter materieel te rijden, dat sneller kan optrekken en remmen. De stadstreinen moeten immers dezelfde signalisatie en snelheidslimieten volgen als het langeafstandsverkeer.

“Het probleem van het Gewestelijk Expresnet (GEN) heeft weinig te maken met de exploitant, maar alles met het rollend materieel en de infrastructuur,” aldus de minister.

“Er zijn niet genoeg rijpaden beschikbaar.”

“In de Brusselse regio kan de trein een belangrijke rol spelen als er een hoge frequentie is, dat wil zeggen minimaal om het kwartier” HERMAN WELTER VOORMALIG SPOORWEGJOURNALIST

Om het plaatselijk en doorgaand verkeer te scheiden, zijn dan weer dure infrastructuurwerken nodig.

Bovendien dreigen verschillende bottlenecks te blijven bestaan, omdat er op sommige plaatsen geen plaats is om sporen bij te leggen. Of we zouden dure tunnels moeten bouwen, maar dan zitten we toch weer in een metroverhaal.

De minister heeft ook vragen bij het financiële plaatje. “Waarom zouden de Brusselaars moeten opdraaien voor een dienst waarvoor de federale staat tekortschiet? Ik pleit voor meer solidariteit op federaal niveau. België moet meer investeren in de hoofdstad, niet minder.” Ook zou de MIVB eerst de nodige expertise moeten verwerven, veiligheidscertificaten aanvragen en een conventie sluiten met Infrabel.

“Voordat we zover zijn, zitten we al snel tien jaar verder,” denkt Smet.

LIBERALISERING Los van de vragen over de technische en financiële haalbaarheid, vindt Smet het ook geen goede piste

Herman Welter ziet de MIVB wel in staat om treinen te gaan uitbaten.

“Waarom zou de MIVB dat niet kunnen? De MIVB toont bovendien ambitie, de NMBS niet,” zegt Welter. ”Binnenlandse treinverkeer wordt geliberaliseerd in 2023. Dat betekent

de Brusselse stations (via Beliris wordt daar sinds kort geld voor uitgetrokken), aantrekkelijke tarieven, een betere stiptheid en de beloofde frequentie van vier treinen per uur in de spits.

Voormalig spoorwegjournalist

VOORSTEL ECOLO-GROEN A

Schaarbeek Vorming Haren

Koninklijke Parken Ganshoren

B

Bockstael

Schaarbeek Station Bordet Berenkooi

Jette

Berchem

Evere

Josaphat

Terdelt Meiser Jamblinne Schuman

Kapellekerk

Luxemburg Zuidstation Mouterij Wiels Etterbeek Vorst-Oost

Een voorstel van Ecolo-Groen van enkele jaren geleden, met uitbating van een lijn tussen Sint-Agatha-Berchem en Bosvoorde, en een lus tussen Moensberg (Ukkel) en Schaarbeek.

Arcaden

Ukkel-Stalle Ukkel Kalevoet

Boondael Sint-Job

Watermaal

B

Bosvoorde

Diesdelle

Verrewinkel

A

Moensberg

© ECOLO

Het Brusselse spoornetwerk biedt mogelijkheden voor de MIVB, oordelen sommige experts.

dat andere spelers onder voorwaarden kunnen worden toegelaten.” Hij wijst erop dat RATP samen met de nationale spoorwegmaatschappij SNCF de Parijse RER uitbaat.

Volgens Welter moeten we niet bang zijn voor regionalisering of liberalisering. “In het centralistische Frankrijk zijn de regio’s bevoegd voor het treinverkeer op regionale lijnen. Ze bepalen het aanbod en kopen treinen. De SNCF is exploitant, maar er gaan stemmen op om marktwerking mogelijk te maken omdat de SNCF als monopolist te hoge prijzen aanrekent.”

In Nederland, Duitsland, Denemarken en Zweden worden regionale treinen al toegewezen via marktwerking. “De overheid blijft wel opdrachtgever en toezichthouder,” aldus Welter. “Liberalisering is geen privatisering.”

Wel staat het voor Welter buiten kijf dat de MIVB dan ook buiten Brussel zou moeten gaan rijden.

“Net als bij de S-Bahn-netten in het buitenland moeten de extra treinen van en naar de Rand of verder rijden.

De MIVB gaat niet van Vorst naar Schaarbeek rijden.”

Hoe dan ook heeft het stedelijk spoornet nog een groot potentieel.

De belangrijkste voorwaarden zijn hogere frequenties én tariefintegratie. “In de Brusselse regio kan de trein een belangrijke rol spelen als er een hoge frequentie is, dat wil zeggen minimaal om het kwartier,” aldus Welter. “In enkele Brusselse voorstadsstations stopt er slechts om het uur een trein. Dan kun je beter de boel sluiten. Uiteraard zal een aantal treinreizigers worden geconfronteerd met een overstap op de frequente metro. Maar als de trein ook frequent rijdt en de overstap is comfortabel, is dat geen probleem.

Wel moet dat kunnen met één ticket of abonnement.”

De voorbije jaren zijn wel al stapjes in de goede richting gezet, maar al bij al blijft het gerommel in de marge. “De S-trein is een nieuwe naam, maar het aanbod bleef meestal ongewijzigd. Wat koop je ervoor? Het grote probleem in ons leuke land is dat we nog steeds geen mobiliteitsvisie hebben, noch federaal noch regionaal. Welke rol (aanbod) moet het openbaar vervoer in de mobiliteit spelen? Welke middelen zijn hiervoor nodig: personeel, infrastructuur, investeringen?”

BRUZZ | DE VERHALEN

vanuit politiek en ideologisch perspectief. Een stedelijk treinnet zet immers de deur open voor een regionalisering en een liberalisering van de spoorwegen. “Willen we drie spoorwegmaatschappijen in ons land? Ze zullen met ons lachen in het buitenland. Laten we serieus blijven en stoppen met treintjes te spelen.”

Dat de liberalisering er sowieso aankomt is geen argument voor Smet. “De staat kan nog altijd een unieke operator aanduiden op voorwaarde dat die performant is.

Dat is problematisch voor de NMBS, maar als we van de MIVB een treinoperator willen maken, moeten we de markt opengooien. Dan zullen we ook voorstellen krijgen van andere maatschappijen zoals de RATP (Parijs vervoerbedrijf, red.), Deutsche Bahn of zelfs Virgin Trains.

En die bedrijven zouden meer kans maken dan de MIVB.” In de plaats van een stadsspoornet te ambiëren, pleit Smet voor de verdere uitbouw van het bestaande S-net. Dat kan met de renovatie van

© PHOTONEWS

13 MAART 2019

I 15

Patrimonium

Architectuurfestival plaatst historische liften in de kijker

Anne Minne bij ‘haar’ lift : “Als kunsthistorica hou ik van de authentieke charme van de lift .”

16

I

13 MAART 2019

‘Ik viel voor de lift’

BRUZZ | DE VERHALEN

Vanaf half maart opent het Brussels Art Nouveau Art Deco Festival de deuren van een veertigtal, vaak adembenemende architectuurparels. Voor het eerst neemt het festival enkele historische liften in zijn programma op. Hoewel die integraal deel uitmaken van ons patrimonium, is hun voortbestaan in gevaar. Europa vindt ze niet meer veilig.

— ELIEN HAENTJENS, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

H

worden gecombineerd. Bovendien is hij perfect op maat van de traphal gebouwd. Daardoor is het blijkbaar een van de mooiste liften van Brussel.”

“Tot nu toe hebben we er nog niets aan gerenoveerd, maar binnenkort komt een ambachtsman het glaswerk van het liftplafond vervangen met identiek gemaakte stukjes gekleurd en bewerkt glas.

Als kunsthistorica hou ik van de authentieke charme van de lift, met zijn knoppen uit bakeliet, het smeedwerk en het hout.”

Enkele straten verderop deelt Paolo De Chiara in de Camille Lemonnierstraat zijn liefde voor zijn lift. “Vooral het smeedijzerwerk maakt onze lift uit 1937 bijzonder.

Samen met de gevel en het marmer in de inkomhal geeft de lift ons gebouw cachet. Aangezien ik uit het Italiaanse Napels afkomstig ben, ▲

oewel je ze anders dan bijvoorbeeld de gevels van gebouwen niet ziet vanaf de straat, vormen de historische liften een belangrijk onderdeel van ons patrimonium. Zo speelde dit technische hoogstandje aan het einde van de negentiende eeuw een belangrijke rol in de ontwikkeling van gebouwen naar appartementen, en het moderne comfort dat samenging met deze nieuwe levenswijze. In Brussel werden ze vooral vanaf eind jaren 1920 geïnstalleerd. “De familie Marescaux-Hallemans liet dit appartementsgebouw optrekken in 1913, maar de lift kwam er pas in 1935,” vertelt Anne Minne, die op de Louis Lepoutrelaan woont. “Naar analogie met de architectuur is hij opgetrokken in de zogenoemde Beaux Arts-stijl, waarbij Franse en Engelse stijlelementen met elkaar

13 MAART 2019

I

17

Liefde voor de lift

▲

“Een modern exemplaar past esthetisch en historisch niet zomaar in dit gebouw” SYDNEY SCHREIBER VZW SAVE OUR ELEVATORS

BRUZZ | DE VERHALEN

hecht ik veel belang aan die historische elementen. Al zijn eigenlijk alle bewoners – van de Hongaren over de Turken en Iraniërs tot de Polen - het erover eens dat de lift moet blijven.

Hij vormt het hart van onze medeeigendom. Aangezien de lift net als de meeste oude exemplaren open is, laat hij toe om onderweg snel iets te zeggen tegen de buren. Dat bevordert de goede sfeer in ons gebouw.

Bovendien zijn dit soort liften veel aangenamer voor mensen die claustrofobie hebben. Want je voelt je er nooit in opgesloten,” vertelt De Chiara.

“Het is ongelooflijk hoeveel aandacht de mensen in 1928 hadden voor verfijnde details zoals het uitklapbare bankje, de glazen lampenkap waaruit straaltjes licht op het houten plafond schijnen, het bedieningspaneel uit koper en bakeliet, de afgeschuind geslepen spiegel en het gehamerde glas. Toen ik dit appartement achttien jaar geleden kocht, ben ik gevallen voor de charme van het hele gebouw, inclusief de lift,” vertelt Fabienne Lichtert, die op de Livornostraat woont. “Telkens als ik de lift neem, maakt zijn subtiele geluid me blij.”

VOOR DE EEUWIGHEID Behalve het esthetische en historische aspect zijn bij een lift vanzelfsprekend de veiligheid en techniek doorslaggevende argumenten. “Om de veiligheid te verhogen hebben we in onze lift uit 1928 een elektronisch gordijn laten installeren,” vertelt Sydney Schreiber, een van de bezielers van de vzw Save Our Elevators en eigenaar van een appartement in de Elsense Bosstraat.

“Als je je hand nu door de accordeondeur naar buiten steekt, dan stopt hij meteen. Aangezien hij sowieso traag is, gaat dat zeer snel.

Bovendien hebben we een mechanisme geïnstalleerd dat de lift, mocht hij toch ooit vallen, kan stoppen.

Daarnaast hebben we langs achteren een ijzeren balk met gaatjes erin 18

I

13 MAART 2019

geplaatst, waardoor de lift exact weet wanneer hij moet beginnen af te remmen. Momenteel onderzoeken we de mogelijkheid om camera’s te integreren, zodat die het kunnen detecteren als er iets zou schelen aan het mechanisme. We willen alles doen om onze lift te veiliger te maken. Ook als er nergens statistieken te vinden zijn over het aantal ongelukken met dit soort liften, en ik er ook nog geen enkel verhaal over heb gehoord.”

“Het enige dat we niet willen is de lift zonder nadenken vervangen door een modern exemplaar dat esthetisch en historisch niet in dit gebouw past. Voor de veiligheid worden er soms argumenten aangehaald die op weinig of niets slaan. Zo zou het glas in de deur veiligheidsglas moeten zijn, terwijl dat in de deur van de inkom dan weer niet moet. Of moet de afscherming langs de trappenhal hoger zijn, terwijl het nu al onmogelijk is om erover te vallen.”

In het gebouw van Paolo De Chiara wachten ze voorlopig af.

“Het is ons laatste grote werk binnen de mede-eigendom. We willen de lift veiliger maken, zelfs als er nog nooit iets is gebeurd. Maar we willen geen brutale modernisatie. Omwille van zijn esthetiek en belang voor ons patrimonium, maar ook omdat er technisch zo goed als nooit iets aan mankeert. We zien niet in waarom we iets moeten vernietigen dat, ook na zo’n miljoen reizen, perfect marcheert. Zeker niet nu duurzaamheid zo’n belangrijk topic is.

Bovendien weten we nu al dat de moderne lift veel minder betrouwbaar zal zijn,” zegt De Chiara.

“Het zijn de eenvoud van het systeem én de kwaliteit van het materiaal die ervoor zorgen dat deze liften voor de eeuwigheid zijn gemaakt. Mensen waren toen nog trots op hun werk. Het ging in eerste instantie om kwaliteit, en niet om puur rendement,” vertelt Lichtert.

Hoewel Schindler tot vandaag de lift bij Paolo De Chiara onderhoudt,

Sydney Schreiber zet zich met Save our Elevators in voor het behoud van de historische liften: “Ik wil voor dit patrimonium vechten.”

zijn de anderen noodgedwongen overgeschakeld op kleinere, artisanale bedrijfjes. “Tot een viertal jaar geleden kwam Otis voor het onderhoud. Op den duur werd het onmogelijk om met hen te dialogeren. Volgens hen hadden we twee opties: de lift voor altijd stilleggen, of hem vervangen door een modern exemplaar. Nooit hebben ze ons een project voorgesteld waarbij de oorspronkelijke lift kon worden behouden. Het is vreemd dat ze zelf niet trotser zijn op de historiek van hun realisaties, want tenslotte zijn zij het die de lift hebben gebouwd. Maar ze denken louter aan hun eigen commerciële belang,” oordeelt Minne. “Intussen gaat de savoir-faire verloren, en willen ze niet meer investeren in de opleiding van gespecialiseerde mensen voor deze nichemarkt. Daardoor doen we nu een beroep op artisanale bedrijven als Lifting en Immolift, of schakelen we specialist Paul Mariën in.”

ZELDEN PANNE Ook Fabienne Lichtert doet sinds kort geen beroep meer op Schindler voor het onderhoud. “In de achttien jaar dat ik hier woon, is de lift één keer in panne gevallen. Het was zaterdagavond, en er zaten drie mensen in. Gelukkig is Schindler toen snel gekomen. Alleen hebben ze de oorzaak bij de ouderdom van de lift gelegd, en hebben ze verschillende stukken meegenomen naar hun atelier, waardoor we maandenlang zonder lift zaten. Aangezien ik aan hun uitleg twijfelde, liet ik een tegenexpertise uitvoeren. Daaruit bleek dat er gewoon niet voldoende olie meer in het mechanisme zat.

Enkele dagen later was de olie plots wel weer aangevuld. Het blijft een mysterie hoe dat is gebeurd, maar bij mijn weten hebben enkel ikzelf en de mensen van Schindler de sleutel van de machinekamer. Na enkele maanden discussie is Schindler alle stukken opnieuw komen installeren,

BANAD van 16 tot 31 maart. In het weekend van 16 en 17 maart kunnen twee liften in Elsene worden bezocht, tijdens het weekend van 23 en 24 maart twee in Schaarbeek. Reserveren via www.banad.brussels

RESPECTVOL Wat de betrokkenen vooral tegen de borst stuit, is dat er alternatieve oplossingen bestaan om een lift op een respectvolle manier te moderniseren en dat met de

zogenoemde Kinney-methode, die deze alternatieven kan valideren, een oplossing binnen handbereik ligt. “Terwijl in het begin enkele controleorganismen die methode accepteerden, is dat niet langer het geval. Zelfs het infrarood lichtgordijn, dat vaak gebruikt werd voor zulke alternatieve oplossingen, is onder vuur komen te liggen.

Voorlopig kunnen we dus geen kant uit. Bovendien zouden alle liften tegen 31 december 2022 aan de wettelijke normen moeten beantwoorden. Anders hangen ons zwarte boetes boven het hoofd.

Zelfs in een beschermd gebouw als Le Palais de la Folle Chanson zou de lift onder de huidige wetgeving moeten verdwijnen. Op basis van cijfers van Agoria schat ik dat er nog zo’n 8.000 liften van voor 1958 in orde moeten worden gebracht. Dat zijn er 170 per maand. Het wordt dus hoog tijd dat er een definitieve oplossing uit de bus komt,” zegt Schreiber.

“Met onze vzw stellen we voor om per lift een reële risicoanalyse te doen, en op basis daarvan de concrete pijnpunten aan te pakken.

Daarnaast pleiten we voor een herwaardering van het beroep van liftoperator, en de oprichting van een studierichting. Want het onderhoud van onze liften vergt specifieke skills.”

“Sinds mijn moeder in 1990 naar hier verhuisde, heb ik geen weet van problemen met deze lift. We wachten dus bang af hoe de wetgeving zal evolueren. Het zou dramatisch en triestig zijn mochten we ze later in een museum moeten gaan bekijken. Zelfs als deze lift in onze woning staat, maakt ze deel uit van ons collectieve verleden. Daarom stellen we ons gebouw open voor het festival, zodat iedereen dit stukje vergeten patrimonium kon komen herontdekken,” zegt Anne Minne.

“Het zou dramatisch en triestig zijn mochten we deze liften later in een museum moeten gaan bekijken”

Paul Deschanellaan 130, 1030 Schaarbeek. © BANAD

BRUZZ | DE VERHALEN

zodat we de lift weer konden gebruiken. Sindsdien is het vertrouwen zoek, en heb ik het contract laten aanpassen, zodat er ook derden aan de lift mochten werken. Nu ze de laatste jaren amper langskomen voor het onderhoud, terwijl we wel voor zes keer onderhoud per jaar betalen, heb ik het contract definitief verbroken. Dat is jammer, want dit is de 92ste lift die ze ooit in België hebben gebouwd en in de machinekamer hangen nog enkele onderhoudsboekjes, waarin je perfect kan volgen wat Schindler sinds 1986 heeft gedaan.”

Sydney Schreiber noemt de vier grote liftbedrijven – Otis, Schindler, Kone en Thyssenkrupp – zonder meer een lobby. “Wereldwijd beheren ze negentig procent van de liften. Aangezien het voor hen commercieel veel interessanter is om de oude exemplaren te vervangen dan ze gewoon te onderhouden, hebben ze de wetgeving onder het mom van veiligheid in hun voordeel gestuurd. Ik wil best belasting betalen, maar dat we als burgers een wet moeten volgen die ons verplicht om enkele grote bedrijven nog meer winst te bezorgen, vind ik niet eerlijk. Om die onrechtvaardigheid ten opzichte van de bevolking en dat gebrek aan respect ten opzichte van ons patrimonium aan te kaarten hebben we de vzw Save Our Elevators opgericht. L’union fait la force, zoals jullie Belgen zeggen. We willen samen met de bevoegde instanties naar een goede oplossing zoeken. Bovendien wil ik voor dit patrimonium vechten, aangezien we in mijn geboorteland Canada alleen maar kunnen dromen van dit soort historische, en bovendien onverslijtbare, elementen.”

Op 20 maart organiseert Save Our Elevators om 18 uur een info-avond rond de problematiek in het gemeentehuis van Schaarbeek. www.saveourelevators.com

Camille Lemonnierstraat 70, 1050 Elsene. © BRUNO PRADEZ

ANNE MINNE LIFTLIEFHEBBER

13 MAART 2019

I

19

Interview

Voka Metropolitan wil vier S-treinen per uur

‘De files duwen bedrijven weg uit Brussel’

BRUZZ | DE VERHALEN

Een kwart minder files, dat is een van de eisen van de werkgeversfederatie Voka Metropolitan voor de regeringen die na 26 mei aantreden. Files zijn slecht voor de economie en dus de werkgelegenheid. Ook (centrum)rechtse regeringen hebben voortaan geen excuus meer om de andere kant op te kijken. Een gesprek met directeur Jan Van Doren. — DANNY VILEYN,

20

FOTO’S BART DEWAELE

E

en goed gebruik van de grondstoffen waarover een land, een regio beschikken, maakt mede de welvaart van een land. Voor Voka Metropolitan, de Voka-afdeling voor Brussel, is Brussel niet meer of niet minder dan zo’n grondstof, die het dankzij de centrale ligging in West-Europa tenvolle kan en moet uitspelen. Maar er is werk aan de winkel. Mobiliteit, zeg maar de files, is het zwakste punt dat voor Voka Metropolitan dringend moet aangepakt worden en waarvoor Brussel en Vlaanderen moeten samenwerken, welke ook de kleur van de regeringen is. Directeur Jan Van Doren: “De voorbije vijf jaar hebben de VDAB en Actiris voorbeeldig samengewerkt, en ook De Lijn en de MIVB werken occasioneel samen, maar het is de politiek die de lijnen uittekent. Waar de samenwerking stokt, is op het politieke niveau, Pascal Smet (SP.A) en Ben Weyts (N-VA) (respectievelijk Brussels en Vlaams minister van Mobiliteit, red.) zijn er niet echt in geslaagd om tot een constructieve samenwerking te komen. Er werd lang gesproken over een memorandum of understanding over grote mobliteitswerven, maar dat kwam er niet. Dat moet beter, een dossier raakt nooit rond als ministers alleen via de media communiceren.”

I

13 MAART 2019

Voka Metropolitan wil een pak minder fileleed, u wil 25 procent minder file-uren realiseren. Hoe gaat u dat doen? U staat mijlenver voor op de politiek in Vlaanderen én België.

JAN VAN DOREN: Het moet en het kan.

We hebben dat cijfer niet uit onze duim gezogen, we hebben leentjebuur gespeeld bij andere Europese steden. Niet bij Parijs of Londen, daar zijn de problemen van een heel andere orde. De verkeersproblematiek in Europese steden als Lyon, Barcelona en Stockholm is wel vergelijkbaar met Brussel. En die drie steden zijn er het voorbije decennium in geslaagd om een kwart minder file-uren te realiseren, elk op haar eigen manier.

Lyon heeft ingezet op meer transitparkings en dan openbaar vervoer, Barcelona heeft gekozen voor een metropolitane aanpak van het openbaar vervoer, Stockholm tenslotte heeft een tolheffing ingevoerd, het rekeningrijden. Er zijn dus werkbare hefbomen om het te bereiken.

Maar u zegt niet alleen dat het kan, maar ook dat het moet. De meeste politici zien er de urgentie niet van in of hebben de moed niet om knopen door te hakken.

VAN DOREN: Het is nochtans heel

eenvoudig. Als ik de prognoses

bekijk, dan blijft het vervoer van personen en goederen over de weg de komende jaren maar toenemen, we kunnen dat niet langer trekken.

Het kan en het moet, omwille van de economie, bedrijven trekken weg uit het centrum van Brussel naar de brede rand of buiten België door de moeilijke bereikbaarheid. De mobiliteitsproblemen knagen ook aan de internationale aantrekkingskracht van Brussel. Laat mij twee cijfers noemen: autobestuurders verliezen jaarlijks gemiddeld veertig uur in de files rond Brussel.

Barcelona heeft die kunnen terugdringen tot 28 uur.

U hebt gekeken naar Barcelona, Stockholm en Lyon. Welk model verkiest u?

VAN DOREN: Transitparkings zijn voor ons zeer belangrijk. Het Brussels Gewest staat nog niet ver, maar is begonnen. Vlaanderen heeft plannen, maar moet die nu ook realiseren. We hebben trouwens niet alleen transitparkings nodig in de onmiddellijke rand, maar ook verder stroomopwaarts tot in Leuven, Halle, Aalst en Gent.

Dat openbaar vervoer moet wel op de modal shift voorzien zijn. De voorbije jaren werd het treinaanbod in het kader van het Gewestelijk Expresnet - het zogenaamde GEN - uitgebreid onder het label S-net, maar dat is ruim onvoldoende. Eén trein per uur is niet aantrekkelijk, het moeten er minstens vier per uur zijn.

En hier heb je dan de kip of het ei-discussie. Men zegt dat er niet

goed voor Brussel, omdat het doorgaand verkeer gescheiden wordt van het lokaal verkeer. Dat betekent minder ongevallen en dus minder files, maar ook minder sluipverkeer.

Je zal vlotter van de ene kant van Brussel naar de andere kunnen via de Ring, je moet niet meer door Brussel rijden.

VAN DOREN: Als ik politieke kringen

in Brussel hoor zeggen dat Vlaanderen op die manier Brussel wil leegzuigen, dan begrijp ik die eenzijdige lezing niet meer, dat grenst aan paranoia. Maar dat krijg je als de ministers niet met elkaar praten, vandaar ons voorstel om een nieuw overlegplatform, Vliris, te creëren. Kijk, de zesde staatshervorming voorzag in de oprichting van de hoofdstedelijke gemeenschap, een samenwerkingsverband tussen de drie gewesten, de federale overheid en alle gemeenten van Brussel, Vlaams- en Waals-Brabant tussen Brussel en de Rand. Dat is nooit van de grond gekomen. Het wantrouwen langs beide kanten, Brussels en Vlaams, was te groot. Vliris is minder ambitieus, beperkt tot de Brusselse en de Vlaamse regering omdat veel grote dossiers tussen hen moeten worden geregeld. Het moet Brusselse en Vlaamse politici regelmatig rond de tafel brengen rond concrete dossiers. De agenda wordt voorbereid door een permanent secretariaat.

BRUZZ | DE VERHALEN

“We leggen de lat hoog, we willen de komende legislatuur 50.000 nieuwe jobs,” zegt Voka Metropolitan-directeur Jan Van Doren.

Het overlegplatform Vliris moet dat oplossen.

Wie zit er rond de tafel? Politici of ambtenaren?

Als ik de visie van Voka Metropolitan op de toekomst van het openbaar vervoer aanhoor, dan leunt u mobiliteitsgewijs meer aan tegen links dan tegen rechts.

VAN DOREN: Voor ons is het een en-en-verhaal. Wil je de modal shift doen slagen, dan moeten we een veel performanter, gebruiksvriendelijker openbaar vervoer hebben, maar in afwachting moet Brussel wel bereikbaar blijven met de wagen.

We zijn niet tegen stadsboulevards, maar je moet de kar niet voor het paard spannen. Je moet eerst het openbaar vervoer verbeteren en dan stadsboulevards aanleggen zoals Reyers. Maar wij willen ook dat er in wegeninfrastructuur geïnvesteerd wordt, de werken aan de Ring zijn broodnodig en zijn trouwens ook

“We hebben transitparkings nodig tot in Leuven, Halle, Aalst en Gent” JAN VAN DOREN DIRECTEUR VOKA METROPOLITAN

VAN DOREN: Ministers uit de Brusselse en de Vlaamse regering.

De minister-presidenten, de vakministers, de Vlaamse minister voor Brussel en de Nederlandstalige vice-minister-president uit Brussel.

Zij komen regelmatig samen om over dossiers die beide gewesten aanbelangen te praten. Arbeidsmarkt, mobiliteit - taxi’s inbegrepen - en ruimtelijke ordening.

Waarom ruimtelijke ordening?

VAN DOREN: TOP-Noordrand, het Territoriaal Ontwikkelingsplan Noordrand is hiervan een voorbeeld, het omvat het gebied tussen Van Praet, Heizel, Vilvoorde, de Luchthaven, Nossegem, Marcel Thiry, Diamant en Josaphat. De Noordrand beslaat dus een deel

▲

genoeg reizigers zijn, maar de NMBS maakt er ook veel te weinig publiciteit voor. Voka Metropolitan gaat zijn verantwoordelijkheid opnemen en het openbaar vervoer promoten, we zullen dat trouwens ook bepleiten bij de bedrijven die lid zijn bij ons: zet uw personeel aan tot het gebruik van andere modi dan de auto. Ook het mobiliteitsbudget kan in deze een stimulans zijn.

Maar het autogebruik moet ook binnen Brussel omlaag, het verbaast mij telkens opnieuw hoe vaak de Brusselaars de auto binnen Brussel gebruiken. Dat is deels te verklaren door wijken die slecht bediend zijn door de MIVB, maar ook omdat het fietsklimaat in de hoofdstad nog niet is wat het zou kunnen zijn.

13 MAART 2019

I 21

Jan Van Doren, Voka-directeur

▲

BRUZZ | DE VERHALEN

Maar de arbeidsreserve in Brussel bestaat vooral uit laag geschoolde mensen. De jobs moeten er eerst wel zijn.

VAN DOREN: Uiteraard. Het is onze overtuiging dat een gunstig klimaat voor de aanwas van banen in de veiligheid, de schoonmaak, diensten aan personen en in de horeca meer jobs met zich meebrengt. Competitieve arbeidskosten en de flexibiliteit zijn hierbij zeer belangrijk. Het versterken van de kennisindustrie, de farmacie en nieuwe internationale hoofdkantoren brengen banen voor hoog geschoolden, maar dank zij het multiplicator-effect ook heel veel banen voor lager geschoolden mee.

U wil een tram naar de luchthaven.

Volstaan de treinen en bussen niet?

VAN DOREN: Nee, zeker niet als de Leopold III-laan en SchaarbeekVorming ten volle benut worden.

We vragen gewoon dat de bestaande (bus)lijn 60 omgeturnd wordt tot tram en niet langer als eindpunt Ambiorix heeft, maar wel de luchthaven.

Voka Metropolitan is voorstander van een uitbreiding van de metro, maar met enig voorbehoud. Dat voorbehoud is nieuw.

VAN DOREN: De projecten die gepland zijn, zoals de lijn naar Bordet, moeten er zo vlug mogelijk komen, dat staat voor ons buiten kijf. Maar we moeten ook op middellange termijn, niet over vijf maar over tien jaar, kijken waar er nog metro wenselijk en haalbaar is, ook tot buiten de grenzen van het Brussels gewest. Bijvoorbeeld tot in GrootBijgaarden waar Pascal Smet het altijd over heeft. Maar de metro kost veel geld, dus moeten we kijken welke middelen daarvoor ingezet worden. Wij vinden Beliris daarvoor een goed vehikel. Het geld kan ook van het Brussels Gewest komen en voor de stukken in de twee andere 22

inzetten op opleiding en taalverwerving met een doorgedreven taalactieplan voor jonge werkzoekenden. De capaciteit van het Nederlandstalig onderwijs moet minsten gelijke tred houden met de demografie en zijn marktaandeel van twintig procent behouden. We pleiten ook voor meer technische richtingen in het Nederlandstalig onderwijs, in navolging van Sint-Jan Berchmans en Jan-van-Ruusbroeck, Jezuïetencolleges die ook technisch onderwijs organiseren.

van Brussel en een deel van het Vlaams Gewest. Eén van de speerpuntzones is het gebied tussen Brussel en de luchthaven langs de Leopold III-laan en de snelweg A201, waar verschillende bedrijfsterreinen liggen. De site van de NAVO biedt veel mogelijkheden voor nieuwe hoofdkantoren, zakelijke diensten, Europese dienstencentra en dies meer. De bestaande bedrijventerreinen kunnen aantrekkelijker gemaakt worden door ze als campus in te richten, dus niet alleen bedrijven en kantoren maar ook opleidingscentra, horeca en ontspanningsmogelijkheden.

In de kanaalzone moet er dan weer meer ingezet worden op logistiek en circulaire economie die in tijden waarin duurzaamheid vooropstaat een groeisector is. We spreken dan van urban mining. In een stadsgewest als Brussel dat enorm veel afval produceert, heeft het geen zin om afval naar bedrijven honderd kilometer buiten Brussel te voeren. Recyclage - Umicore recycleert bijvoorbeeld elektronisch afval- kan gebeuren in de Brusselse kanaalzone.

I

13 MAART 2019

“Het verbaast mij telkens opnieuw hoe vaak de Brusselaars de auto binnen Brussel gebruiken” JAN VAN DOREN DIRECTEUR VOKA METROPOLITAN

gewesten van Vlaanderen en Wallonië.

Het percentage werkzoekenden moet onder de tien procent. Niemand kan daar tegen zijn. De vraag is: welke bijkomende inspanningen kunnen nog geleverd worden?

VAN DOREN: De voorbije legislatuur is het percentage werkzoekenden gedaald van negentien naar vijftien procent, dat is een daling met een 20.000. Ik geef toe, het Brussels Gewest heeft aanzienlijke stappen gezet, maar we willen de lat nog hoger leggen, we willen de komende legislatuur 50.000 nieuwe jobs. Dat zijn er 40.000 van de huidige werkzoekenden en 10.000 voor nieuwkomers. Wat we zien is dat er meer Brusselaars in Vlaanderen gaan werken. Vlaanderen heeft werkkrachten tekort en hier in Brussel is er nog een reserve. Het moet mogelijk zijn om ieder jaar 3.000 Brusselaars extra aan een baan in Vlaanderen te helpen.

Ten tweede moeten we nog meer

De demografische druk op politici om vooral woningen te bouwen heet groot te zijn, anderzijds is er ook steeds meer protest tegen het bouwen van woningen in groene zones. In Vorst voert het wijkcomité Meunier, met veel expats, actie tegen de bouw van appartementen in de tuin van Villa Dewin en in Schaarbeek heeft de Pistacheschool bot gevangen om een nieuwe vestiging en appartementen te bouwen op de Carré des Chardons. Voelt u ook die druk?

VAN DOREN: Om de bedrijven meer ruimte te bieden, spreken wij over hergebruik van terreinen, niet over het innemen van groenzones.

Uiteraard is de levenskwaliteit in een stad belangrijk, maar er zijn ook bedrijven nodig om de welvaart te creëren. Er is nog veel verloederde ruimte in Brussel, die kan worden herontwikkeld, zoals langs het kanaal, waar bedrijven plaats moeten krijgen. Als de Brusselaar meer groen wil, dan zal dat met zich meebrengen dat de woondensiteit zal toenemen. De ruimte in een stad is beperkt en er moet plaats zijn voor de verschillende functies.

Onderwijs

Pauwels benadrukt dat ze vanuit vrijzinnige hoek geen druk ervaart om religie te weren of te negeren. “Ik voel geen weerbarstigheid.

Integendeel, er is genoeg bereidheid. Maar er moet ook voldoende kritische massa zijn, voldoende mensen om zo’n master te dragen.”

Plannen voor leerstoel en master on hold

NIET RIJP

© BARBARA OORTS

Ondertussen gaat de VUB wel door met de leerstoel Fatima Mernissi. Die leerstoel, opgericht in 2017 en vernoemd naar de vooraanstaande Marokkaanse sociologe en moslimfeministe, focust op islam, gender en macht. “We spreken aan de VUB dus wel degelijk over religie,” zegt Pauwels. Maar de huidige financiering, afkomstig van Vlaams minister voor Brussel Sven Gatz, stopt dit jaar. “Wij willen de leerstoel graag verlengen en moeten dus op zoek naar andere middelen.”

Het oorspronkelijke plan om deze leerstoel te laten uitgroeien tot een Engelstalige master over de islamwereld gaat voorlopig niet door. “Het project bleek niet rijp,” zegt Pauwels. Aan de VUB zelf was nog te weinig expertise voor zo’n master, aldus de rector.

Dus werd gekeken of samengewerkt kon worden met andere universiteiten, Gent bijvoorbeeld, maar het dossier bleek daar niet prioritair.

Vervolgens overwoog de VUB om er een postgraduaat te organiseren, maar ook daarvoor ontbrak het volgens Pauwels aan voldoende mensen om het hele programma administratief en qua onderzoek te trekken.

Uiteindelijk zijn het masterclasses Midden-Oosten geworden, vorig jaar in Résidence Palace, dit jaar in Bozar. De VUB werkt hiervoor samen met het Tahrir Institute van Koert Debeuf.

De avondlijke lezingen, die ook openstaan voor publiek, leveren de studenten geen certificaat of diploma op. Toch is Pauwels tevreden met deze realisatie. “Dankzij deze prestigieuze lezingenreeks kunnen we ons toch op het thema positioneren.”

Religie aan VUB nog niet van de grond VUB-rector Caroline Pauwels vindt dat ook religie een plaats moet krijgen aan de vrijzinnige universiteit. Maar de concrete plannen die daarvoor gemaakt werden, staan ondertussen on hold.

— BETTINA HUBO

Pauwels. “Ik vond het wel goed dat zij werkten rond religie, maar het was nooit de bedoeling dat Alviella zou uitmonden in een leerstoel.”

De rector vindt nog steeds dat de VUB ook aandacht moet hebben voor religie, maar zoekt nog naar een vorm en – heel belangrijk – financiering. Het plan voor een leerstoel Religie en Levensbeschouwing is voorlopig opgeborgen. “Een leerstoel is duur, je moet minimaal 60.000 euro per jaar hebben en dat gedurende minstens drie jaar.”

De piste die de rector nu wil bewandelen is die van samenwerking met het studiecentrum van de ULB. Samen met het CIERL organiseerde de VUB eind februari al het festival Religie in de Stad. Ook gaat de VUB in zee met de Utrechtse Universiteit voor Humanistiek.

“Een leerstoel is duur, je moet minimaal 60.000 euro per jaar hebben en dat gedurende minstens drie jaar” CAROLINE PAUWELS VUB-RECTOR

13 MAART 2019

BRUZZ | DE VERHALEN

D

e VUB moet meer met religie bezig zijn en een stem hebben in het religiedebat, liet Pauwels twee jaar geleden optekenen. De rector kondigde aan dat er aan de VUB een leerstoel Religie en Levensbeschouwing zou komen, alsook een Engelstalige master over de islamwereld. “Brussel heeft daar absoluut nood aan,” zo luidde het. Beide projecten blijken echter moeilijker realiseerbaar. Voor Religie en Levensbeschouwing was er het plan om het Alviella-institute erbij te betrekken, dat toen nog actief was op de VUB-campus.

Alviella was het geesteskind van Werner de Saeger, een theoloog, religiewetenschapper en jurist, die zijn opleiding in België en aan Harvard had genoten, en les had gegeven in Oxford. Terug in ons land constateerde hij dat er aan Nederlandstalige zijde nog steeds geen academische plek bestond waar religie met een kritische benadering en zonder confessionele druk onderwezen werd. “De KU Leuven heeft het monopolie,” zegt De Saeger.

Daarom richtte hij in 2016 het Alviella-institute op, bedoeld als een soort tegenhanger van het Centre d’Etude des Religions en de la Laïcité (CIERL) dat al jaren floreerde aan de ULB. De vzw Alviella kreeg onderdak aan de VUB en leidde er gedurende tweeënhalf jaar studenten op. “We hebben een voetbalploegje studenten gevormd,” vertelt De Saeger. Daarnaast kreeg het instituut ook de vraag van het gemeenschapsonderwijs om onderzoek te doen naar de hoofddoek en halal op school.

Alviella overleefde van de inkomsten van de onderzoeksopdracht en de studentenbijdragen.

“Om verder te groeien was er structurele financiële hulp nodig. Die hebben we niet gekregen,” zegt De Saeger. Ook de VUB gaf, behalve de lokalen, geen andere steun.

“Nochtans waren de eerste gesprekken met de rector veelbelovend.”

Vorig jaar moest Alviella ermee stoppen en werd de vzw opgedoekt.

“Alviella was geen organisatie van de VUB, er waren geen structurele banden,” reageert VUB-rector

I 23

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

Zodra ik kon, ben ik teruggekeerd naar Brussel Victor De Roo, producer van elektronische muziek en dj

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Toen ik een jaar of vijftien was, heb ik de Amerikaanse hiphopproducer J Dilla ontdekt. Zijn manier van samplen en de verschillende moods in zijn tracks inspireerden mij. Drie jaar lang heb ik enkel naar hiphop geluisterd. Ik ben zelf ook muziek op mijn kamer beginnen te maken. Zo heb ik een nummer van Gorik (Zwangere Guy, red.) geproducet: ‘Jij niet zien’. Daarna ging ik ook andere muziek appreciëren: house, dance, ambient, new wave, post-rock. Ik ging altijd eerst op zoek naar obscure dingen. Steengoede klassiekers als Joy Division en Sonic Youth kwamen pas later. Ik schuim nog altijd graag de Brusselse platenwinkels af, op zoek naar nieuw werk.

Het is plezant dat ik zoveel positieve reacties krijg op mijn jongste projecten. Vanderschrick, genoemd naar mijn straat in Sint-Gillis, is een uit de hand gelopen grap met mijn vroegere huisgenoot Felix Poffé. Een van de twee nummers is een ode aan Luc De Vos van Gorki. Hij was een eerlijke gast die heel wat in gang gebracht heeft en veel te vroeg gestorven is. Voor ‘Nachtdichter’ heb ik samengewerkt met mijn goede maat Alex Deforce. Hij brengt hedendaagse poëzie over het dagelijkse leven, over de liefde en over Brussel. Mijn zus, die schildert, ontwierp de hoes. Het is cool om met vrienden en familie projecten te kunnen realiseren. De muziek maakte ik met synthesizer, gitaren en een sampler voor de drums. Noem het gerust synthpop, maar het blijft underground. Toen ik eraan werkte, in de hete zomer van 2018, voelde ik me vrij eenzaam. Dat trieste, melancholische gevoel zit ook in de plaat.

Ik ben vaak op pad als dj, voornamelijk in Brussel, maar ook in de rest van het land en sporadisch in het buitenland. Ik draai wat mij zelf raakt, welk genre het

ook is. Ik ga op mijn gevoel af en probeer er een flow in te leggen. Ik koop mijn muziek op vinyl, maar het is praktischer om ze digitaal af te spelen. Of ik mijn eigen platen opleg? Nee, mijn recente werk is niet zo dansbaar. Het is meer om thuis te beluisteren, of in de auto of op de bus.

Muziek is een groot deel van mijn leven. Ik werk ook nog voor de labels Stroom en Kontakt, die allebei oudere Belgische muziek opnieuw uitbrengen. In het weekend sta ik in de platenwinkel 72 Records in de Zuidstraat. Ik broed ook al op een nieuwe track met Stikstof-producer Paulo Rietjens, een crème van een pee. En mijn studies? (Stilte) Ik heb mijn weg nog niet gevonden, maar ik blijf zoeken. Op termijn wil ik meer stabiliteit en structuur in mijn leven. Van muziek alleen kun je heel moeilijk leven. Dat besef ik maar al te goed.

Mijn ouders zijn Brusselaars, maar ze verlieten de stad na mijn geboorte en ik ben opgegroeid op het Vlaams-Brabantse platteland. Leuven kon me nooit boeien. Zodra ik kon, ben ik teruggekeerd naar Brussel. Mijn zus en mijn broer zijn me intussen gevolgd. Brussel is echt. Wat je ziet, is wat je krijgt.

Hier draait niemand rond de pot. De hoofdstad zit ook vol verborgen creativiteit. Ik wandel graag rond of neem de tram naar een andere wijk of gemeente. Ik trek mijn plan in het Nederlands en het Frans, de taal van mijn moeder.

In mijn stamcafé Le Bateau Ivre is de gemiddelde leeftijd van de klanten zestig. Ik zit er op mijn gemak en drink er goedkope pintjes, vlak bij de Parvis. De Albanese barman is een vriend geworden. Bij mijn releaseparty zat het hier stampvol (glimlacht).

— TOM VAN BOGAERT

Victor De Roo (21) bracht de laatste maanden twee platen uit: de single ‘Onzeker’ met het duo Vanderschrick op het label Stroom en de ep ‘Nachtdichter’ met teksten van Alex Deforce op het befaamde Amsterdamse label Knekelhuis. Hij is ook dj. Hij groeide op in Leefdaal en verhuisde naar Brussel om er te studeren. Hij woont in Sint-Gillis.

24

I

13 MAART 2019

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D © SASKIA VANDERSTICHELE

13 MAART 2019

I

25

Ondernemen

Pa’lais brengt plantaardige roomkaas op de markt

Geluidstechnicus wordt kaasboer ‘The Economist’ voorspelt dat veganistisch in 2019 mainstream wordt. Brusselaar Laurent Jadot trekt mee aan de kar en presenteert een plantaardig alternatief voor roomkaas met zijn Pa’lais, dat ook openlijk lonkt naar flexitariërs. De koe die lacht, omdat ze haar melk voor haar kalfjes kan houden. — TOM VAN BOGAERT

J

adot woont niet in een paleis, maar in een ruim appartement in Molenbeek, achter de site van Thurn & Taxis. Op de eettafel staan crackers klaar, die hij besmeerde een paarse en een witte spread. Hij wijst naar zijn open keuken: “Hier heb ik de eerste experimenten gedaan om noten volgens aloude kaasmakerstechnieken te fermenteren door bacterieculturen toe te voegen.

België is het land van de belegde broodjes en boterhammen, dus zag ik een gat in de markt voor een tartinade. De bestaande vegan smeerkazen worden industrieel gemaakt en scoren niet bijster goed op het vlak van smaak en voedingswaarde.”

De 49-jarige geluidstechnicus, die lange tijd actief was in de wereld van reclame, media en digitale communicatie, achtte de tijd rijp voor een nieuw hartsproject. Hij was al langer vegetariër en zag zich opschuiven naar het veganisme. Zijn voornaamste beweegreden: dierenwelzijn. “Ik

26

I

13 MAART 2019

wil mijn impact op dierenleed zo veel mogelijk beperken en een einde maken aan de uitbuiting van dieren in de industriële veeteelt.

De zuivel- en vleesindustrie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wist je bijvoorbeeld dat een kalfje een paar uur na de geboorte van zijn moeder gescheiden wordt, dat mannelijke kalfjes vleeskalveren worden en dat ook een melkkoe na vijf of zes jaar naar het slachthuis wordt afgevoerd?” Ook voor de planeet ziet hij alleen voordelen. “De veeteelt is een belangrijke bron van broeikasgassen, verbruikt massa’s water en

neemt veel ruimte in. Bossen moeten wijken voor de teelt van soja voor veevoeder. Het is veel efficiënter om gewassen direct voor menselijke consumptie te verbouwen.”

OOK VOOR FIJNPROEVERS Jadot beklemtoont dat hij een positief verhaal wil brengen.

“Pa’lais is een eerlijk en rijk voedingsproduct. Cashewnoten en amandelen bevatten mineralen, vitaminen en gezonde, onverzadigde vetzuren, en ze zitten vol smaak. Ik gebruik geen bewaarmiddelen, kleurstoffen, verdik-

“België is het land van de belegde broodjes en boterhammen, dus zag ik een gat in de markt voor een tartinade” LAURENT JADOT PA’LAIS

kingsmiddelen, emulgatoren of zoetstoffen. Alle ingrediënten zijn van biologische oorsprong. Que des bons trucs.” De naam Pa’lais betekent in de eerste plaats ‘pas de lait’ (geen melk), maar verwijst ook naar de uitdrukking ‘avoir le palais fin’ (een fijnproever zijn). Er zijn vier smaken op de markt: natuur, komkommer-bieslook, mangochili en veenbes-kaneel. Ze komen overeen met vier kleuren: wit, groen, geel en paars. Voor de ontwikkeling van de variëteiten werkte de Brusselaar nauw samen met de wetenschappelijke kok Maxime Willems van het foodlab Proef ! in Schellebelle.

Een honderdtal biowinkels in België, waarvan circa dertig in Brussel, verkopen het product. De richtprijs van een doosje van 125 gram is met 5,90 euro niet goedkoop. Jadot nuanceert: “Voor een artisanale, verse notenspread van een start-up valt de prijs best mee. Pa’lais is er niet alleen voor veganisten en mensen die lactose-intolerant zijn, maar ook voor het groeiende aantal personen die minder dierlijke producten eten, omwille van hun gezondheid of het milieu. Ze kunnen allemaal onbekommerd genieten van de smaak en textuur van kaas. Het is ook interessant voor koks, die het kunnen gebruiken in bereidingen zoals sauzen, gevulde groenten, pizza of cheesecake.”

TUSSEN DROOM EN DAAD Jadot weet wat ondernemerschap betekent. Om zijn kaasdroom te realiseren, moest hij al heel wat obstakels overwinnen: op zoek gaan naar financiering, rekening houden met voedselveiligheid, technische en logistieke problemen oplossen, het product in de markt zetten. Na zijn eerste keukenexperimenten week hij uit naar het nabije Greenbizz, de incubator voor groene bedrijven in Laken. Intussen besteedde hij de productie uit aan een klein bedrijf in de regio Luik, dat ook vegan

BRUZZ | DE VERHALEN

gebak maakt. De kartonnen potjes vond hij in Duitsland.

Biofresh doet de distributie. “Je moet er echt in geloven,” besluit hij. “Het kost veel tijd, geld en energie om iets nieuws te lanceren. Als nieuwbakken voedselondernemer moest ik alles from scratch leren. Maar het geeft mij veel voldoening om aan de basis te staan van een product dat nog niet bestond en iets betekent voor andere mensen.”

In de toekomst wil Jadot zijn productie geleidelijk aan verhogen en zijn gamma uitbreiden met nieuwe smaken en andere voedingsproducten van de toekomst. Hij ziet ook heil in samenwerking met andere vegan ondernemers en droomt stiekem van een project waarin hij gasten kan ontvangen. “Ik vind de bruisende veganistische foodscene in Berlijn zeer inspirerend. In Brussel beweegt er de laatste jaren ook wat. Het aanbod aan groenterestaurants is toegenomen en het Brussels Gewest heeft een Good Food-strategie.

Het Byrrh-gebouw in Laken herbergt binnenkort ondernemingen die rond duurzame voeding werken. Op Thurn & Taxis komt een gloednieuwe voedingshal.”

Laurent Jadot: “Als nieuwbakken voedselondernemer moest ik alles ‘from scratch’ leren.”

ONDERNEMING Naam: Pa’lais Product: plantaardige, roomkaasachtige spread in vier variëteiten Opstart: 2018 Bedrijfsleider: Laurent Jadot Productie: eerst in Greenbizz in Laken, nu in bedrijf in regio Luik Verkoop: in ongeveer 100 Belgische biowinkels, in Brussel onder meer in Färm, Sequoia, The Food Hub, Bio Sens en Vegasme www.palais.be

© SASKIA VANDERSTICHELE

13 MAART 2019

I

27

Nick Trachet

Brussel en de wereld culinair ontdekt

Berenklauw

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Wat zegt u het woord berenklauw?

Plots stokken de gesprekken, trekt een aantal mensen wit weg, hapt een ander naar adem. Het is een grote en gevaarlijke plant die lang een invasie op onze bermkanten heeft gepleegd. Niet alleen ziet de meer dan manshoge plant er imposant uit, maar als je hem aanraakt, zorgt hij voor brandwonden en blaren op de huid, die overgevoeligheid voor licht veroorzaken, littekens, één grote miserie. Het is een plant uit de Kaukasus die als sierplant werd ingevoerd. De reuzenberenklauw is een schermbloemige (Apiaceae): Heracleum mantegazzianum.

De plant kreeg heel wat aandacht in de media en de meeste Belgen zijn bijna vergeten dat er ook een ‘gewone’ berenklauw bestaat, Heracleum spondylium, die op zijn best ‘maar’ anderhalve meter hoog wordt en gewoon een lieflijke Europese weideplant is.

Aan de vorm van de bladeren van deze plant kan je zien waarom hij berenklauw heet, bij die exoot zijn de bladeren anders, niets met beren te maken. Onze berenklauw (in het Frans la grande berce) staat bekend als eetbaar, volgens een plukkersgids zelfs met een saveur unique, pikant en vers met een sinassmaak? Om dat te testen moeten we nog een paar maanden wachten, de plant is nu nog niet boven de grond.

Ik wandelde een winkeltje binnen met Iraanse specialiteiten.

De hartelijke baas is hier veertig jaar geleden aangeland op de vlucht voor de ayatollahs en is wat noodgedwongen winkelier geworden. “Nadat we hier waren aangekomen, sloot een vriend een weddenschap met mij, dat we binnen een jaar weer in Iran zouden staan! Al veertig jaar lang gaan we nu één keer per jaar op zijn kosten eten,” zegt hij lachend. “Hij heeft zijn weddenschap verloren.”

“De winkelier legt mij uit dat het bij bonen past, maar ook tegen hoge bloeddruk werkt” “Gaandeweg leerde ik meer en meer over mijn eigen Iraanse keuken door de producten die ik verkoop,” voegt hij er nog lachend aan toe. Nu ja, lachend. Een mop die veertig jaar duurt is natuurlijk ook weer niet zo grappig.

Wat weet u van de Perzische

keuken? “Groenten, dadels,” vertelt de man enthousiast. En natuurlijk heeft hij ook kaviaar: “Op bestelling.” Ik neus wat rond achteraan tussen de pakjes en zakjes, en stuit op rozenwater, appelsienbloesemwater, brandnetelwater (?) en uiteindelijk een lading kruiden, waaronder … berenklauw. “Perzische berenklauw,” staat er op de verpakking. Het gaat hier om nog een andere soort, Heracleum persicum. Net als de reuzenberenklauw lijkt deze soort in Europa ook een lastige indringer, vooral in Scandinavië. Hij woekert zo erg in het noorden van Noorwegen, boven de poolcirkel, dat men daar schertsend spreekt van de ‘Tromsøpalm’. De berenklauw is daar een beetje een regionaal symbool geworden. Hij schiet omhoog in de midzomernacht en de uitgedroogde stengels staan er nog heel de donkere winter door.

Perzische berenklauw bevat net als de reuzenversie de blarentrekkende gifstof, maar toch iets minder, want de Perzische soort wordt al heel lang als voedsel gebruikt.

In dit pakje dus als keukenkruid.

De winkelier legt mij uit dat het bij bonen past (zou de ‘muzikaliteit’ van bonen intomen), maar ook tegen hoge bloeddruk werkt en wat weet ik nog al niet. Ook bij vis, en bij vlees, bij alles, zeg maar.

Meekoken met de bereiding, zegt hij mij, of op het einde bestrooien.

Ik heb een pakje meegebracht en er droog van geproefd: bitter, ook een beetje scherp, maar met een heel eigen parfum. Het is, zo heb ik opgezocht, vooral van de vruchten van de plant gemaakt en het heet in het Farsi (Perzisch) golpar. Men strooit het vaak over granaatappelvruchtjes. Of men mengt het met azijn om er slabladeren in te dopen bij het eten. Iets helemaal anders.

Smakelijk.

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/trachet

28

I

13 MAART 2019

Beeldspraak

Het vel van de olifant

Cirque

1929, aankomst aan het station van Schaarbeek van dieren voor het Koninklijk Circus.

Olifanten die vroeger hun blote slurf moesten komen laten zien aan Europa, deden dat allemaal nog op eigen kracht. Verhalen genoeg van Bekende Olifanten die van stad tot stad met zichzelf te koop liepen tot ze erbij neervielen. Die trein is dus een vooruitgang. Juist de goede maat voor een kudde, kan je zeggen. Wanneer wij nu poot aan de grond zetten – in, wat is het, Brussel? - betekent dat voor deze gepromoveerde kippenboeren hier waarschijnlijk nog altijd een enorme stap, maar voor ons nog slechts een klein trapje naar beneden. Een extra raam in het rijtuig had wel gemogen, om onderweg te kunnen kijken naar de koeien die ons aanstaren als olifanten op een trein. En wat minder lawaai misschien, want oorverdovend betekent iets in ons geval. Maar voor de rest was het een luxereis. Echt top.

Not! Deze olijkerd toetert maar wat sarcastisch rond. Die Duitse roestbaan kan me evenzeer gestolen worden als het kettinkje rond mijn nek. Na zo’n rit krijg ik het eelt nog nauwelijks van mijn hielen geveild en zijn mijn ingewanden onontwarbaar. In ons vorig leven op eigen benen was lopen juist hetgeen we het liefst deden.

Banjeren noemden we het: zonder overleg maar met veel gewicht één kant uitlopen, af en toe eens in iemand zijn weg gaan staan, en dan terug de andere kant op. Allemaal zonder omzien, want dat ligt motorisch gezien wat moeilijk en wij onthouden toch alles wat achter ons ligt. Helaas.

Zo heb ik onthouden dat wij het vroeger warm hadden, terwijl het nu verdomd koud is. Maar iemand heeft ooit eens iets horen waaien over olifantenhuid, en over Hannibal en de Alpen en een oorlog

die tussen haakjes uiteindelijk werd verloren. Dus dan moet dit ook maar kunnen. Ons importeren als goedkope werkkracht, een malle naam geven die we nooit eerder hebben gehoord, en geld verdienen op onze kromme rug door ons in het Cirque Royal op een omgekeerde emmer te laten staan.

Vroeger vond ik de ezel het diepdroevigste dier, met na een waardeloze eindsprint misschien de schildpad op een dichte ereplaats.

Maar kijk ons nu: vijftig tinten grauwe ellende, zeven ton lijdzaamheid per stuk. Geen beest dat zo met zich laat sollen als het grootste landdier in de kamer. De gezellige, goed van poten en flaporen voorziene dikzak voor wie elefantiasis geen ziekte is, maar gewoon de naam van de zielige toestand waartoe hij door zijn gebrek aan wendbaarheid en assertiviteit veroordeeld is. Eigen schuld, een dikke bult of vier op een kop vol zorgen.

Ikzelf behoor, in ons naar het goeddunken van deze zelfbenoemde temmers nieuw samengesteld gezin, tot de tweede generatie, die de blik alvast neerslaat in afwachting van de volgende vernedering.

Eerstegeneratieolifanten geloofden nog dat de mens hen naar het beloofde land zou leiden. Maar het is niet omdat een diersoort zijn tijd steekt in het uitvinden van treinen om wat olifanten uit fucking Dresden te kunnen verkassen, dat hij de zaligmakende kant van de evolutie heeft gekozen. Vreemd is niet zozeer dat een mens geen noemenswaardige slurf of oren heeft, maar dat hij met ogen die identiek zijn aan de onze blijkbaar niet kan zien wat hij ons aandoet.

Ik zou dus eigenlijk op mijn achterste poten moeten gaan staan.

Maar omdat de baas daar met zijn stok op slaat, sta ik op mijn voorste.

Tot de andere inboorling klaar is met zijn foto’s. Als ik dat niet doe, ben ik ondankbaar, onaangepast en opstandig. Ik zou per ongeluk eens kunnen neerkomen op iemand zijn voet of kop, en op een dag zal ik dat misschien doen, maar zolang de man met de macht niets daagt, verandert er toch niets.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Elke week voorziet Michaël Bellon een oude persfoto van een nieuw onderschrift

— MICHAËL BELLON

© PHOTONEWS

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/beeldspraak 13 MAART 2019

I 29

Big City

Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

"Je mag de instructies van een polieagent nooit negeren," stelt professor Jogchum Vrielink.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

© PHOTONEWS

Kan ik als Nederlands- of Engelstalige de Franstalige instructies van de politie in Brussel negeren?

DRIES UIT ELSENE

E

en zeer terechte vraag, zegt criminoloog Robert Delathouwer die er een lange carrière heeft opzitten in de politiek en als ambtenaar en volbloed Brusselaar ook ervaringsdeskundige is.

Maar geen evidente vraag om te beantwoorden, ook de academische wereld hield de boot af. Professor in de rechten Jogchum Vrielink (Brussel, Saint-Louis) wou onze vraag wel beantwoorden: “Ik ben geen specialist terzake, maar ‘negeren’ mag je instructies van de politie nooit, ook niet als je ze niet meteen begrijpt. Als je het als

30

I

13 MAART 2019

Nederlandstalige echt niet begrijpt, kan je allicht - als de tijd het toelaat - wel vragen dat men er een Nederlandstalige collega bijhaalt. Bij Engels zal het afhankelijk van de toevallige kunde en het pragmatisme van de betrokkene. Wanneer het gaat om officiële documenten waarop de Taalwet gerechtszaken van toepassing is, zoals pv’s, kan je wel eisen dat die in het Nederlands worden opgesteld, daarentegen niet in het Engels.”

Ook Delathouwer onderstreept dat er een groot verschil is tussen een Nederlandstalige en een Engelstalige: “In Engeland, Frank-

rijk, Spanje of Italië kunnen wij ook niet verlangen dat een politieagent Nederlands spreekt of begrijpt, er is geen reden waarom het bij ons anders zou zijn. Politieagenten worden niet veronderstelt Engels, Spaans of Italiaans te kennen.”

En de Nederlandstaligen? “Het zou dom zijn om geen gevolg te geven aan de orders van een politieagent. Anderzijds zal een goede politieagent die alleen Frans spreekt een Nederlandstalige of Engelstalige overtreder desnoods met gebaren duidelijk maken wat hij wil,” zegt Delathouwer, “maar dat betekent niet dat tweetaligheid niet nodig is. Ik vind dat alle politieagenten tweetalig moeten zijn, punt aan de lijn. Ze bevinden zich in een machtspositie, ze kunnen je je vrijheid ontnemen, dat is niet onbelangrijk. Dat, zoals onlangs is gebleken, vier op de tien agenten niet tweetalig zijn, is omdat tweetaligheid nooit een

prioriteit geweest is.”

Delathouwer herinnert zich levendig een ‘anekdote’ in het Koekelbergs gemeenschapscentrum De Platoo: “Er was iemand bewusteloos en we wachtten op de ziekenwagen toen er twee agenten stopten en vroegen wat er aan de hand was.

Ik deed mijn uitleg - in het Nederlands - en dat werkte als een rode lap op een stier. Die werd echt grof.

Tot de ziekenwagen aankwam en een van de ambulanciers zei: ‘Ah, mijnheer de minister. Toen veranderde zijn houding. In zulke gevallen moet de politieke overheid ingrijpen.

Er zal maar iets veranderen de dag dat een Franstalig politicus met een eentalig Nederlandstalige politieagent wordt geconfronteerd. Vroeger niet.” — DANNY VILEYN VOLGENDE WEEK Internationale reisgidsen vermelden een aantal no-gozones voor toeristen. Zijn die echt te mijden?

COLOFON

Lezersbrieven

BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN

Ik wil graag reageren op de lezersbrief van Chris Claus (BRUZZ 1649). Uw oude kennis heeft gelijk, dat het de schuld van de Vlamingen is dat het Nederlands zo weinig interessant is. De VRT bijvoorbeeld: al dat Engels dat tussen de gesprekken voorkomt en meer Engelse dan Nederlandse muziek. Kijk naar de klimaatprotesten: de meeste opschriften in het Engels. In Vlaanderen hoort men meer Engels dan Nederlands.

Aan de Vlamingen zeg ik: respecteer uw taal en spreek Nederlands, liefst geen dialect dat begrijpen anderstaligen niet. Voor elk Engels woord bestaat er een Nederlands woord. We hebben in Vlaanderen geen kids, maar kinderen. Beginnen we bij onszelf, dan moeten we niet meer klagen over anderstaligen.

B. Wouters, Brussel

Edito / Inhoud

Rubrieknaam

#1651 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

L E V E N

I N

D E

S TA D

|

N I E U W S

EDITO

|

A C H T E R G R O N D

&

O P I N I E

27 | 02 | 2019

10

GEZOCHT: leerkracht Nederlands

Racisme

Analyse Nederlands in Franstalig onderwijs

_

— STEVEN VAN GARSSE © SHUTTERSTOCK

FRANS FIERENS

‘iende ressumque cum quas moluptat aspid magnati’

“Jammer genoeg zit het categoriaal denken bij de meesten onder ons ingebakken” Nieuw is dat er steeds meer stemmen opstaan uit de gekleurde samenleving om dat aan te kaarten. Een aantal mondige burgers, die als kind in de jaren tachtig racisme aan den lijve hebben ondervonden, heeft vandaag een positie bereikt waarin ze dat ervaren onrecht kunnen aanklagen. Ze pikken het niet meer, en ze komen op voor een racismevrije maatschappij, in naam van hun kinderen, in naam van hun lotgenoten.

Modi Ntambwe is zo iemand. Ze haalt in dit magazine hard uit naar de Belgische samenleving omdat die nog steeds de mensen uit de ex-kolonie niet voor vol aanziet. Excuses voor de koloniale wreedheden doen er

niet toe. Het gaat om de discriminatie van vandaag.

Ook Naima Charkaoui die bij in ons praatprogramma A La Carte getuigde en een boek heeft geschreven over racisme, is zo iemand. Charkaoui vindt dat er een slachtoffercultuur moet komen. Het is de enige manier om erkenning te krijgen voor het geleden leed. En de enige manier om het racismeprobleem te counteren. Geen taboes meer.

De stemmen van Charkaoui en Ntambwe hebben we in ons land nodig. Racisme is een sluipend gif, en met het toenemende populisme, waar ook sommige beleidspartijen gretig aan deelnemen, is een tegenstem broodnodig.

We zullen daarbij allen door het stof moeten, maar wel met de hoop dat er daarna een louterende dialoog kan ontstaan waar de gekleurde Belgen hun grieven open en bloot op tafel kunnen leggen.

We zullen hiermee het racismeprobleem en de vooroordelen niet zomaar uit de wereld helpen. Jammer genoeg zit het categoriaal denken bij de meesten onder ons ingebakken.

Het vergt soms moed om daar boven te staan.

Wat zeker helpt is het interculturele contact. Wie in een superdiverse stad als Brussel woont, gaat al snel inzien dat vooroordelen soms kloppen, maar meestal op helemaal niets gebaseerd zijn.

Wat ook kan helpen is als de gemeenschappen in deze stad met trots kunnen spreken. Trots op wat zij verwezenlijkt hebben.

Als ondernemer, als kunstenaar, of als actieve burger. Dat moeten momenten zijn die we met zijn allen koesteren.

‘Fici ni occuptat ma voluptatas repro veritas ma aut u’

14 Spreektijd Modi Ntambwe

BRUZZ | VOORAF

De wet-Moureaux uit 1981, dat het groeiende racisme wou aanpakken in de Belgische samenleving, is bijna veertig jaar later niet echt een succes gebleken.

Ook andere antidiscriminatiemaatregelen ten spijt, blijft het, voor wie een andere kleurtje heeft, vandaag een stuk lastiger in onze maatschappij om succesvol te zijn.

EVA DE BAERDEMAKER

18 Reportage Verloren wijkcinema's

22 Interview Jef Valkeniers

03

Chou de Bruxelles

26

Reportage Meditatieparcours

05

Edito

30

Nick Trachet

06

In beeld

31

Muziek Koreaanse pop is hot

32

Beeldspraak

33

Big City

08

De week

24

Enfant Terrible

27 FEBRUARI 2019

I

5

Congolese bisschop dat het tijd is om samen vooruit te kijken, niet eindeloos in dat verleden te blijven steken. Als signaal kon dat wel tellen, vond ik. Het wordt stilaan tijd de dingen ook eens om te draaien: er is ook een racisme in Brussel tegenover ‘witten’.

Carlo Pollart, Melle

Racisme (2) Beste mijnheer Van Garsse, kunt ge misschien wat breder schrijven over racisme? Ik zou graag ook eens iets lezen over ons categoriaal denken tegenover Latino’s en Chinezen en anderen. Waarom moeten het altijd Afrikanen zijn?

Die anderen zijn er toch ook in Brussel. En waarom vermeldt ge in uw Edito (BRUZZ 1651) Annick Abessolo niet die nochtans in haar verhaal in hetzelfde nummer (p13) niets zegt over racisme. Ik weet dat haar bijdrage niet over racisme ging, maar toch interessant dat ze in haar parcours niets over racisme zegt. Neen, ge schrijft enkel over Modi Ntambwe en Naima Charkaoui. Wat was het weer? Categoriaal denken.

Chris Migom, Antwerpen

Tweetaligheid Ik heb uw Edito “Dubbele moraal” in BRUZZ 1652 gelezen.

Ik ben Brusselaar, Franstalig en werk in de gezondheidssector. U hebt gelijk: het is altijd maar moeilijker voor een Brusselaar om in zijn eigen taal verzorgd te kunnen worden. Volgens mij komt het probleem niet echt van een gebrek aan toezicht op de taalwetten: het probleem is vooral dat we, in het Brussels gewest, in een soort “taalapartheid” leven. Er zijn minder en minder plaatsen waar Nederlandstaligen en Franstaligen elkaar kunnen ontmoeten.

Jammer genoeg zijn onderwijs, jeugdbewegingen, culturele centra, enz. apart georganiseerd.

Zoals u in uw Edito schrijft, zelfs de administraties zijn min of meer taalgekleurd. Volgens mij moet het gewest een totale en echt tweetalige zone worden.

Met echt tweetalig onderwijs.

Hoewel ik deze brief in het Nederlands schrijf, ben ik geen echte tweetalige. Nochtans heb ik meer dan negen jaar Nederlands gekregen in het lager en secundair onderwijs, maar nooit

Spreektijd

Othman El Hammouchi, jonge denker, moslim en Vlaming

Othman El Hammouchi

“Voor de N-VA zal ik nooit een volwaardige Vlaming zijn, want de partij wakkert constant de haat tegen de islam aan.” De jonge denker Othman El Hammouchi stelt in zijn nieuw boek ‘de moslimkwestie’ op scherp.

Wint op zestienjarige leeftijd de Belgische Filosofie Olympiade Volgde Latijn-Wiskunde

Schrijft opiniestukken voor VRT en Doorbraak.be

Naar eigen zeggen ‘kind van orthodoxe moslims’

— MAARTEN GOETHALS, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

Studeert wiskunde aan de VUB Lokt af en toe controverse uit op Twitter

ij tijgt elke dag naar Brussel, naar de VUB waar hij wiskunde studeert. In pak, met das, en tas aan de hand. Maar voor de rest kan Othman El Hammouchi niet veel spontane liefde opbrengen voor de hoofdstad, geeft hij toe. “Al dat lawaai. Al die mensen,” zegt hij. “Neen, geef mij dan maar Vilvoorde, perfect op mijn maat gesneden.”

El Hammouchi publiceerde onlangs Lastige waarheden, een lang essay over ‘de knoop in de Westerse ziel’. Een razend actueel onderwerp, dat niet alleen in België maar ook in de rest van Europa hevige debatten losweekt, en dat hopeloze verdeeldheid zaait. Vooral de focus op de rol van de islam blijkt een splijtzwam.

El Hammouchi, in Vlaanderen geboren maar met Marokkaanse roots, spreekt in dat geval van ‘een moslimkwestie’.

En die kwestie neemt alleen maar in urgentie toe. “Al was het maar omdat een partij als de N-VA de haat

12

Geboren in 1999, in Vilvoorde

BRUZZ | DE VERHALEN

Nederlands

Met lichtelijk stijgende verbazing las ik de mening van Steven Van Garsse in ‘Edito’ (BRUZZ 1651).

Ook hij slaagt erin de autochtone ‘blanken’ eenzijdig de schuld te geven, onder meer dat het ‘populisme’ veld wint, zonder een zinnig argument op te brengen of nog maar van ver te proberen te begrijpen waarom dat zogenoemde ‘populisme’ veld wint. In feite klakkeloos die wereldvreemde Polen met hun VN-’rapport’ nahollend. Nog dit weekend zei de

I

20 FEBRUARI 2019

aanwakkert tegen moslims en daar electoraal munt uit slaat.”

U doelt op het nogal doorzichtige verzet tegen het Marrakesh-migratiepact, en het vertrek uit de federale regering?

OTHMAN EL HAMMOUCHI: En op de snel ingetrokken socialemediacampagne, vol pertinente leugens. Maar evengoed op ex-staatssecretaris Theo Francken, die met zijn communicatie via Twitter de partij in de richting van ranzig rechts stuurt.

Of op figuren als Darya Safai, een autoritair-seculiere moslimhater. De N-VA leeft momenteel bij gratie van het verdiepen van wij-zij. Van de harde taal. En dat voor een zelfverklaarde volkspartij.

Veel van wat in de samenleving fout loopt, is in hun ogen de schuld van de moslims. Alsof het om één groot complot gaat, een absoluut gevaar. Daarom ook zal ik door hen nooit als een volwaardige Vlaming beschouwd worden, en Michael

Freilich wel, de hoofdredacteur van Joods Actueel, hoewel we beiden exact hetzelfde geloven.

Het vreemde nochtans: in uw sociaal-culturele analyse deelt u met de N-VA dezelfde pessimistische kijk op de ondergang van wat het Avondland heet.

EL HAMMOUCHI: Dat komt door mijn pessimistische kijk op de dingen en de mensen. Deels om mezelf te beschermen: als het niet beter wordt, zoals ik vrees, dan krijg ik gelijk helaas. En als het toch ten goede evolueert, is dat altijd mooi meegenomen.

Maar los daarvan: ik deel inderdaad de kritiek op de val van de oude orde in nasleep van mei ‘68.

Wat daaruit volgde was een grondige levensbeschouwing die wegviel, waarbij de ethiek te kampen kreeg met een utilitaristisch hedonisme en een onverzadigbare consumptiedrang. Dat geeft een verwrongen identiteit. Anders gezegd: de ▲

Racisme (1)

van een moedertaalspreker. Ik in Iran verplicht werden om een werk in een universitair hoofddoek te dragen. Het is zeer ziekenhuis dat op Brusselse bedenkelijk om te lezen waarom El grond ligt, maar onder toezicht Hammouchi de hoofddoek staat van het Waals Gewest! Dat vrouwvriendelijk vindt. Hoe kan je is een absurd gevolg van de in godsnaam tolerant zijn tegen regionalisering die aan de intolerantie?

Brusselse regio een echt statuut Michiel Plaizier, Brussel ontzegt. Afgezien van de taal en El Hammouchi (2) de familiale oorsprong, heb ik Othman El Hammouchi beweert: niets met het Waalse Gewest ”Een vrouw die een hoofddoek gemeen. Ik leef en werk in het draagt, weigert om gezien te Brussels gewest. Mijn omgeving worden als lustobject.” Dus, alle en problemen zijn typisch vrouwen zonder hoofddoek zijn Brussels. Mijn dochter is perfect lustobjecten? Zijn redenering gaat drietalig (NL-FR-GB). Jammer genoeg, behalve thuis, was het altijd in het Nederlands ‘Ik ben geen of in het Frans: profeet’ lagere en secundaire school in het H Nederlands, een universitaire opleiding in het Frans en de uit van een voorbijgestreefde jeugdbeweging in het Frans. man-dominatie van de maatNooit was er iets mogelijk in een schappij en houdt geen enkele echt tweetalige omgeving. Dat is rekening met het zelf-beschikwat ik “taalapartheid” noem. Mijn kingsrecht van de vrouw. vrouw is Nederlandstalig. Dankzij Guido Van den Berghe, Brussel haar ben ik al lang een lezer van BRUZZ. Voor zover ik weet, heeft Filmzalen BRUZZ geen Franstalig equivaNaar aanleiding van het artikel lent. Jammer genoeg is BRUZZ over de Brusselse filmzalen een cultureel product, dus een (BRUZZ 1651) stuurde tekenaar publicatie die “taalgekleurd” is.

Ever Meulen deze foto, met Misschien zou BRUZZ ooit een reactie: “Ciné Century op de echte Brusselse krant kunnen Leuvensesteenweg was al een worden. inspiratiebron voor mijn Roxy Christian Toumpsin, Music-affiche uit 1974. Als Sint-Lambrechts-Woluwe documentatie maakte ik toen deze El Hammouchi (1) zwart-wit foto’s van de prachtige In BRUZZ 1650 heeft Othman El art-decofaçade, in 1974 nog Hammouchi het over pertinente steeds een echte cinema voor leugens als het gaat over de figuur Walt Disney fans…” als Darya Safai, “een autoritair-seculiere moslimhater”.

Mevrouw Safai heeft geleefd onder het regime van Khomeini, zij heeft de overgang meegemaakt dat de vrouwen BRUZZ | DE VERHALEN

lezersbrieven@bruzz.be

Jonge denker Othman El Hammouchi: “Zelf zal ik me nooit filosoof noemen, want zo voel ik mij niet.”

20 FEBRUARI 2019

I

13

SPELREGELS VOOR LEZERSBRIEVEN: Mail uw bijdrage naar lezersbrieven@bruzz.be. Schrijven kan naar BRUZZ-Brieven van Lezers, Flageyplein 18, 1050 Elsene; faxen naar 02-226.45.69. Vergeet niet uw adres te vermelden, ook in e-mails: zonder het adres van de afzender beschouwen we een brief als anoniem, en wordt hij niet gepubliceerd. De maximumlengte van een bijdrage is 2.500 tekens, inclusief spaties. Wilt u graag een langere, meer uitgewerkte opiniebijdrage schrijven (max. 5.000 tekens)? Neem dan eerst contact met ons op voor overleg via lezersbrieven@bruzz.be. De redactie mag lezersbrieven redigeren of weigeren. Moties, - manifesten of omzendbrieven worden niet (in deze rubriek) opgenomen.

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België: 25 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 30 euro per jaar.

OPLAGE : 62.609 exemplaren.

ADVERTEREN?

Marthe Paklons, 02-650 10 61 sales@bruzz.be DISTRIBUTIE

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be ALGEMENE DIRECTIE

Jo Mariens HOOFDREDACTIE

Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), Kim Verthé, Steven Van Garsse NIEUWSMANAGEMENT

Bram Van Renterghem, Sara De Sloover, Mathias Declercq CULTUUR & UIT

Gerd Hendrickx REDACTIE

Jean-Marie Binst, Filip De Rycke, Tim Gatzios, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Stefanie Nijs, Jasmijn Post, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Vera Tylzanowski, Roan Van Eyck, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn, Tom Zonderman MEDEWERKERS

Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Jasper Croonen, Céline Emmerechts, Patrick Jordens, Tom Peeters, Véronique Rubens, Niels Ruëll, Tim Schoonjans, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden EINDREDACTIE

Karen De Becker, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Tom Zonderman VORMGEVING

Heleen Rodiers (art director), Ruth Plaizier VERTALING

Johan Arblaster, Martin McGarry, Laura Jones FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE

Bart Dewaele, Kim, Wauter Mannaert, Noémie Marsily, Steve Michiels, Ivan Put, Saskia Vanderstichele, Wide Vercnocke, Info voor kalender sturen naar/ Envoyez vos infos à publier dans le calendrier à/Send event details to VISITBRUSSELS Koningsstraat 2 Rue Royale 1000 Brussels/Bruxelles 02-549.50.95, info@agenda.brussels VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Kristof Pitteurs Flageyplein 18, 1050 Elsene.

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

6

Meld nieuws

Hebt u nieuws uit Brussel, dan kunt u ons dat melden via het WhatsApp-nummer 0489-988.988 Persberichten kunnen via nieuws@bruzz.be

DB374215D7

POLYVALENT ADMINISTRATIEF MEDEWERK(ST)ER NIVEAU C1-3 – MET VOL-, HALF- OF DEELTIJDSE PRESTATIES IN CONTRACTUEEL VERBAND (= VERVANGINGSOVEREENKOMST) BRUTO AANVANGSWEDDE € 2.346,99

Solliciteer op werkenbijlidl.be

TAKENPAKKET: Je bent verantwoordelijk voor het uitvoeren van verschillende administratieve taken. Dit kan gaan van onthaal, het verwerken en inputten van gegevens en allerlei ondersteunende administratieve activiteiten. Naargelang de nood zal je ingezet worden op een afdeling binnen ons bestuur. klantvriendelijk COMPETENTIES: leerbereidheid integriteit

punctueel

PC-vaardig

DB584427B9

500 verse vacatures

De gemeente Steenokkerzeel is op zoek naar dynamische, sociale en gemotiveerde kandidaten voor het aanleggen van een wervingsreserve (m/v) voor volgende functie:

stressvaardigheid

VEREIST: Je bent houder van minstens een diploma hoger secundair onderwijs of daarmee gelijkgesteld onderwijs.

INTERESSE: Stuur je motivatiebrief, inschrijvingsformulier en een kopie van je diploma ten laatste op woensdag 20-03-2019 aan het college van burgemeester en schepenen, Orchideeënlaan 17 te 1820 Steenokkerzeel. Tot en met die datum kan je deze ook mailen aan odette.libotton@steenokkerzeel.be of afgeven bij de personeelsdienst. Kansengroepen worden - indien zij aan de gestelde eisen voldoen - uitdrukkelijk uitgenodigd om te solliciteren.

MEER INFO IS OOK TERUG TE VINDEN OP LINKEDIN: GEMEENTE STEENOKKERZEEL TAAKOMSCHRIJVING, FUNCTIEVEREISTEN EN INSCHRIJVINGSFORMULIER VIND JE OP

WWW.STEENOKKERZEEL.BE DB586227C9

Sicli NV is een Belgisch bedrijf, sedert 1923 gespecialiseerd in brandbeveiliging. Met zijn hoofdkantoor in Brussel is Sicli met 340 medewerkers marktleider binnen zijn vakdomein. In een continu streven naar optimale oplossingen voor zijn klanten biedt Sicli aangepaste producten (blussers, haspels, brandweermateriaal), systemen (branddetectie, automatische gasblussing, sprinkler, ...) en diensten (onderhoud, opleiding, evacuatieplannen, ...) aan.

Ter versterking van onze after-sales activiteiten zoeken wij (m/v):

Sales engineer Systemen Na een grondige interne opleiding vertrouwen wij u de verantwoordelijkheid toe voor: • De opmaak en de commerciële opvolging van de onderhoudscontracten voor onze nieuw geplaatste systemen • De commerciële afhandeling van uitbreidingen, aanpassingen en herstellingen aan onze bestaande installaties. U brengt 50% van uw tijd door op het terrein en rapporteert aan de verantwoordelijke dienst-na-verkoop Systemen.

Uw profiel: U genoot een hogere technische opleiding of bent gelijkwaardig door ervaring • U hebt een eerste commerciële ervaring in een technische omgeving • U bent sterk klantgedreven en in het bezit van een rijbewijs B.

Backoffice medewerk(st)er Systemen In nauwe samenwerking met uw collega’s zult u mede verantwoordelijk zijn voor het planningsgedeelte van de na-verkoop activiteiten • U houdt ons installatiepark up-to-date • U verwerkt administratief de uitgaande en inkomende werkorders • U ondersteunt de planningsdienst • U bent een eerstelijnscontact van onze helpdesk.

U rapporteert aan de verantwoordelijke dienst-na-verkoop Systemen.

DB584712B9

Uw profiel: U genoot een bacheloropleiding of bent gelijkwaardig door ervaring • U hebt een sterke affiniteit met techniek.

Backoffice medewerk(st)er Products

Van onze toekomstige collega’s verwachten wij dat ze: • Vlot communiceren in de beide landstalen • Microsoft Office beheersen en reeds enige ervaring hebben met ERP-pakketten: SAP, Navision, Microsoft Dynamics, ...

• Sociaal aangelegd zijn en autonoom, gestructureerd en georganiseerd kunnen werken • Bij voorkeur in Brussel of omgeving wonen.

Wij bieden: Een grondige opleiding • Een uiterst gevarieerde en aantrekkelijke functie met reële verantwoordelijkheden en een competitief salaris met extralegale voordelen.

500 verse vacatures Solliciteer op werkenbijlidl.be

Geïnteresseerd? Stuur dan vandaag nog uw cv naar marnix.steenbeke@sicli.be met vermelding van de functie waartoe u zich het meest geroepen voelt.

DB585054B9

DB584427B9

Samen met 11 collega’s bent u administratief verantwoordelijk voor de backoffice activiteiten van de afdeling brandblusapparaten • U coördineert de uitvoering van de contractuele nazichten en staat in voor de facturatie ervan • U coacht, motiveert en evalueert een team van nazichters. U rapporteert aan de verantwoordelijke dienst-na-verkoop Products.

OUT NOW!

R U O Y GET PY O C E E F R NTPUNT OR

AT MU T BRUZZ.BE U O K C E H C 9 1 0 2 E D I U G Z Z U R B

Het beste van de Balkan Bosnië · Kroatië & Montenegro Rondreis met gids, alle hoogtepunten inbegrepen vliegreis, NL-talige gids, 4* -hotels, excursies, halfpension Afreis in september: +¤100

infodag in Sint-Truiden zaterdag 23 maart om 11u

gratis toegang, wel even online reserveren, aub

3 afreisdata 2019 10 + 31 mei 13 september

Reisfamilie Carlier

11 fijne dagen:

¤1.190

www.deblauwevogel.be

Luikersteenweg 62 • St-Truiden • T 011 70 55 00

500 verse vacatures Solliciteer op werkenbijlidl.be

DB584427B9

DB584693B9

Het Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker geeft mannen en vrouwen van 51 tot en met 74 jaar de kans om elke twee jaar een stoelgangstaal te laten onderzoeken. Het bevolkingsonderzoek maakt het mogelijk om dikkedarmkanker te voorkomen of al in een vroeg stadium op te sporen.

DB585416C9