BRUZZ - editie 1746 by bruzz.be

#1746

WEEKBLAD HEBDOMADAIRE WEEKLY EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW

FLAGEYPLEIN 18 PLACE FLAGEY

1050 ELSENE/IXELLES AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

INTERVIEWS

A N A LY S E S

+ BRUZZ CULTURE ‘BXL UNIVERSEL II’ BRUXELLES EST LE NOUVEAU BERLIN DON KAPOT HOOLIGANS IN JAZZ HET VERHAAL VAN VĲF P.A.R.T.S.-DANSERS

TIPS

24 | 03 | 2021

UNION LONKT NAAR NIEUW STADION IN VORST

‘ONZE ZIEL BLĲFT IN HET DUDENPARK’

BERICHT AAN ONZE ABONNEES: De plastic folie mag je voortaan in de blauwe zak deponeren! De sorteerregels van PMD werden uitgebreid. Voortaan mogen alle plastic verpakkingen meegegeven worden in de blauwe zak: potjes, schaaltjes, zakjes en folies. Ook de folie die rond BRUZZ magazine zit.

NOG GEEN ABONNEMENT OP BRUZZ MAGAZINE?

Ga naar bruzz.be/abo, en mis geen enkel nummer! Gratis voor wie in Brussel woont, en 25 euro per jaar voor de rest van het land.

Inhoud / Sommaire / Inside Inhoud / Sommaire / Inside

Edito UNION OPEN WONDE Union is kampioen, maar terwijl de kater van het Er lijken dezer dagen weinig minder benijdenswaardige kampioensfeest tegen minister-president. de hersenpan klopt,Aan lonkt jobs dan die vannog Brussels alle, daar al de volgende. Een financiële dezeweerklinkt keer. Wantdehet stamaar toch vooral aan Vlaamse kanten, kritiek op in eenhet te Dudenpark afwezige Rudi Vervoort. Nu toonde de van dion mag dan al een van de die mooiste afgelopen wel enig hetnormen weer niet het land zijn,dagen het voldoet al initiatief. lang nietAlleen meer was aan de goed. viel zijn beslissing de stel avondklok om 22 van een Eerst eersteklasseclub. Meerom zelfs: dat Union hetuur het te handhaven opgoed een koude steen. Dande legde volgende seizoen doet, dan speelt clubdeopminisvrij ter-president de deellimousines van aanop banden door korte termijn Europees en daar ligt deUber lat ook het vlak eenvoudig te vragen zepak de wet en een arrest vandat hethet Brusselse hof van van infrastructuur eendat heel hoger. Logisch dus management beroep zouden respecteren. Weer niet goed. Zelfs zijn eigen regeringspartners uitwijkmogelijkheden onderzoekt, want zelfs de meest uit-de-boxdenkende verdachten hem Brussel te willen katapulteren naar een tijd waarin alleen architect slaagt er ervan nooit in om van dat beschermde stadion tussen de eiken een rechtse yuppies een draadloze telefoon hadden. De wet respecteren? Neen maar! Europese voetbaltempel te maken. De Bempt in Vorst – de groene vlakte Nochtansdelegde Vervoort de– vinger op eenen open wonde: wel onzedewetten regels tegenover Audifabrieken is de eerste misschien meesten voor de zijn niet klaar voor een deeleconomie gedicteerd door de smartphone. Hoe hand liggende keuze. Maar het blijft een enorme gok. Enerzijds wordt het een sympathiek wesupporters die deelplatformen ook mogen vinden, kant van hele klus om de te overtuigen die niet alleenaan aandedeandere club, maar ook schermpje niet zelden iemand die zonder veel sociale bescherenhet vooral aan hetbevindt stadionzich hun hart verloren. Anderzijds bestaat nog altijd de – ming de eindjes elkaar knoopt. daarin schuilt de echte uitdaging voorduur toegegeven kleineaan – mogelijkheid datEnhet verblijf in eerste klasse van korte onze politici. De deelplatformen zijn blijvertjes, en dus moet de politiek ervoor is. Gelukkig heeft de Britse eigenaar van Union een fortuin verdiend in de zorgen dat ze kunnen opereren binnen een wettelijk kader én dat hun werknegokwereld. mers een minimum aan bescherming krijgen. Lees de reportage over het stadion van Union en een portret van Lees de analyse over de platformeconomie p8 - 9 twee supporters p10 - 15 N LNL

REPORTAGE REPORTAGE

“Die“Een grote heren van hebben park is als eenBrussel breiwerk. Trekons je één in stilte een gemene toer gespeeld” draad los, dan ontrafelt ook de rest” De vele wandelaars en fietsers parken naar adem happen 16 Redacteur Filip Van der Elst duikt indoen zĳn eigen geschiedenis en in die van Heembeek, Laken en Haren honderd jaar geleden 16

PORTRET REPORTAGE

Jean Narcy, “Ik sport buiten, ik de wilman af van de clubliederen van en toe eens op een legale Union én RWDM manier mensen buiten Aan de vooravond mijn bubbel zien” van de Zwanze-

PLAIE OUVERTE UNION

De nos jours, il semble y avoir peu de postes moins enviables que celui du de triomphe se fait encore sentir, la prochaine se profile déjà. Une d’origine flamand, on critique Rudi Vervoort sur le fait qu’il est trop absent. Il a beau financière cette fois. Le stade du parc Duden a beau être l’un des plus beaux avoir fait preuve d’initiative ces derniers jours, ce n’est toujours pas ça. Tout dud’abord, pays, il sa ne décision répond plus aux normes d’un club àde division. Et si de maintenir le couvre-feu 22première heures est très mal l’Union a de bons résultats la saison prochaine, le club jouera dans un avenir tombée. Ensuite, le Ministre-Président a imposé des restrictions aux chaufproche aulimousine niveau européen, où leur les normes d’infrastructure sont encore la plus feurs « » d’Uber en demandant simplement de respecter loi élevées. Il est donc logique que la direction cherche des alternatives, car et un arrêt de la Cour d’appel de Bruxelles. Encore une fois, ça ne va pas. même le plus ne parviendra jamais à transformer ce Mêmel’architecte ses partenaires auoriginal gouvernement l’ont soupçonné de vouloir catapulter stade protégé entre les chênes en un temple du football européen. Le Bempt Bruxelles à l’époque où seuls les yuppies de droite disposaient de téléphones à Forest, vert usines! Pourtant, Audi, est Vervoort le premier choix et sur sans fil.l’espace Respecter la en loi ?face Pasdes question a mis le doigt peut-être évident. Mais celane reste énorme. D’une part, il sera une plaiele: plus nos lois et règlements sontun paspari prêts pour une économie difficile de convaincre les supporters qui sont amoureux non seulement de collaborative dictée par le smartphone. Aussi sympathiques que soient ces leur club, maisde aussi du stade. y a toujours la probabilité, plateformes, l’autre côté deD’autre l’écran,part, il y ailsouvent quelqu’un qui a du mal à certes faible, que le maintien en première division soit de courte durée. joindre les deux bouts, sans vraiment de couverture sociale. Et c’est là que Heureusement quedéfi le propriétaire britannique l’Union a collaboratives fait fortune dans réside le véritable pour nos politiques. Les de plateformes sont le là monde du jeu. pour rester et il faut donc s’assurer que leurs activités ont un cadre juridique Lisez reportage le stade d’un de l’Union et de le portrait de deux et quele leurs employéssur bénéficient minimum protection. supporters p10-15 sur l’économie collaborative en p8 - 9 Lisez le en reportage FRL’Union est championne et alors que la gueule de bois du lendemain FR Ministre-Président bruxellois. De tous côtés, mais surtout du côté

derby die Union naar eerste klasse A Brussel verandert in een kan brengen 22grote sportzaal 24

INTERVIEW

DE WEEK Zoom 4, In beeld 6, Bijgedachte 7 COVER STORY Union

moeten niet zoekt een“We nieuw stadion 10 Jong en oud, iedereen houdt van te bescheiden zijn” Union 14 ANALYSE Onverdoofd slachten opnieuw op de politieke agendaVera 8 ONDERNEM ENhaar Klaas Ornelis bakt vegan cakes en Coomans en zoon popgroep cookies 23blazen BIG CITY WatMadou is de geschiedenis van het Aba oir van nieuw in 40Nick Trachet 52 Anderlecht? 28 leven COLUMN

BRUZZ CULTURE DE WEEK Zoom 4, In beeld 6, Bijgedachte 7 COVER STORY Prostitutie, een complex plaatje in de stad 24 BRUZZ CULTURE Cabin Fever

“I try toMbakam find that intimate Musikaa 32, Vincen Beeckman Rosine 30, KlaraFestival: moment when people34, break & Kasper Demeulemeester Cécile Massart 38, Ariane Loze 44, free from their48,bodies” Randi De Vlieghe Eat & Drink Le Dillens en bocal 50

UNION OPEN WOUND

Painter Clara-Lane Lens shows her Van Quicken borne 10, Meron40 Knikman, voorzitster van de Vrou“Genderless” series at 254Forest wenraad 15 BIG CITY Waarom wordt de gemiddelde temperatuur ons Fever: land in Milo Ukkel gemeten? 28 COLUMN Lens Nick 32, Trachet 52 FRvan Cabin Rau 30, EN Clara-Lane FR BXL Universel II : multipli.city 34, NL Tsar B 41, EN Don Kapot 42, NL Generation XIII 44, NL Froze 48, EN Eat & Drink Màloma 50

NOG MEER BRUZZ

zwaar getroffen werdzou door de aanslagen Het laatsteBrussel jaar middelbaar onderwijs Maalbeek enBilal, Zaventem. In BRUZZ memorabelinworden voor Reyhan, Nora enmagazine we toerisme naar wat er vijf jaar Fahed. Ze kijken studeren in de hetafgelopen Imelda-Inveranderd is,Dit zowel goedevoor als inhen slechte zin. stituut in Molenbeek. jaarinmoest de poort openen wijde wereld. Alleenweek ook via Vijf jaarnaar na dedeaanslagen, volgende was daar plots het coronavirus. De volledige BRUZZ tv, BRUZZ radio, bruzz.be reeks van ‘Het Laatste Jaar’ is nu te bekijken op youtube.com/bruzz

VIJF JAAR NA DE AANSLAGEN MEER BRUZZ Volgende week is het exact vijf jaar geleden dat

Theseisdays, there seem to be the fewhangover jobs less enviable that of prime champion, but while from thethan championship minister the Brussels Region. Criticism that Rudi Vervoort is too absent party is stillofgoing on for full, the next one is already lurking around the can beThis heard from allasides, but especially from theinFlemish side. He did show corner. time, it is financial one. The stadium the Dudenpark may be some initiative the past few days, but to no satisfaction. First, hisfor a one of the most beautiful in the country, butone’s it is no longer sufficient decision to club. keep Even the curfew p.m. did not well go down Then the prime first division more at so:10 if Union does next well. season, the club will on Uber’s car-sharing by and simply beminister playing imposed in Europerestrictions in a relatively short period of time theasking bar forthem to respect the law a rulingatbythat the level. Brussels of Appeal. Again, infrastructure is aand lot higher It isCourt therefore logical that not the good. Even his ownisgovernment partners suspected him of wanting to out-of-thecatapult Brusmanagement looking for alternatives, because even the most sels back toarchitect a time when only right-wing yuppies had wireless phones. Respect box thinking will never succeed in turning that protected stadium the law? No way! Yet Vervoort put his finger on an open wound: our laws and between the oak trees into a European football temple. De Bempt in Vorst/ regulations are not ready for a sharing economy dictated theand smartphone. Forest – the green area opposite the Audi factories – is thebyfirst perhaps Nomost matter how sympathetic may finda these sharing platforms, there is it the obvious choice. But we it remains huge gamble. On the one hand, often someone on the other side of the screen just trying to make ends meet will be a tough job to convince the supporters who have lost their hearts not without protection. Thereintolies real challenge ourhand, only to themuch club, social but also and especially thethe stadium. On the for other politicians. The sharing platforms are here to stay, so politicians must ensureis there is still the - admittedly small - possibility that the stay in first division that they can operate within a legal framework andmade that their employees short-lived. Fortunately, Union’s British owner has a fortune in theare given a minimum level of protection. gambling world. Read our analysis of Brussels’ sharing economy on p8 - 9 Read our report about the Union stadium and the portraits of two fans on p10 - 15 KRISTOF PITTEURS, hoofdredacteur

Union ENEN

ANALYSE Uber en de platformeconomie 8 INTERVIEW Vincent

KRISTOF PITTEURS, hoofdredacteur

MELD NIEUWS Zelf nieuws gespot? Jouw tip is altijd welkom via bruzz.be/meldnieuws Persberichten kunnen via redactie@bruzz.be

MELD NIEUWS Zelf nieuws gespot? Jouw tip is altijd welkom via BRUZZ.be/meldnieuws Persberichten kunnen via redactie@bruzz.be 10 MAART 2021

24 MAART 2021

De week

HET AANTAL BRUSSELAARS DAT EEN AFSPRAAK MAAKT, LIGT LAAG IN VERGELIJKING MET ALLE UITGENODIGDE PERSONEN

Vaccinatie gaat dubbel zo snel deze week Met drie extra vaccinatiecentra en een nieuwe levering van Pfizer/BioNtech kan de Brusselse vaccinatiecampagne deze week weer wat sneller vooruit. De komende dagen zijn net geen 40.000 dosissen voorzien, waarvan er bijna 30.000 naar de vaccinatiecentra gaan. Nu de mensen daar nog krijgen. — EVA CHRISTIAENS

BRUZZ | DE WEEK

Sinds maandag kunnen Brusselaars in negen vaccinatiecentra terecht. De nieuwe centra in Anderlecht, Ukkel en Sint-Lambrechts-Woluwe zijn open. Het tiende en laatste centrum in het Militair Hospitaal volgt later. In deze fase van de vaccinatie zijn de 72-plussers aan de beurt, net als het zorgpersoneel en politieagenten. In de negen centra zijn deze week bijna 30.000 dosissen beschikbaar: 28.081 mensen hebben een afspraak om zich voor het eerst te laten vaccineren, 1.746 mensen komen al voor een tweede dosis. Ter vergelijking: vorige week zijn in de Brusselse vaccinatiecentra in totaal 14.861 vaccins gezet. Deze week wordt dat twee keer zoveel. Verder heeft het Gewest nog een kleine tienduizend

dosissen vrij om deze week in de ziekenhuizen en revalidatiecentra toe te dienen. In de ziekenhuizen begint meteen de vaccinatie van Brusselaars die chemotherapie of nierdialyse krijgen en van patiënten met ernstige allergieën. Andere risicopatiënten komen pas vanaf midden april aan de beurt.

STOCK VAN 60.000 Toch blijft het aantal Brusselaars dat een afspraak maakt, laag in vergelijking met alle uitgenodigde personen. Dat zei Inge Neven van de Brusselse Gezondheidsinspectie maandag tijdens een persconferentie. De Gezondheidsinspectie wil daarom inzetten op extra sensibilisering in alle gemeenten en in apotheken. Ze willen de online-afsprakentool ook vereenvoudigen.

Sint-Gillis wil hotelproject niet De gemeente Sint-Gillis geeft een ongunstig advies aan het project dat in een hotel voorziet in het voormalige postsorteercentrum naast het Zuidstation. De gemeente wil wachten op een gewestelijk plan, dat een toekomstvisie voor de hele zone rond het Zuidstation moet uitstippelen, en vraagt daarnaast ook invulling te plannen waar buurtbewoners wat aan hebben. 4

24 MAART 2021

De verhoogde beschikbaarheid komt door een nieuwe levering van Pfizer voor deze week. In totaal zijn er sinds december 195.000 vaccins geleverd aan het Brussels Gewest. Daarvan gingen er 154.000 naar de ziekenhuizen en rusthuizen en 41.000 naar de vaccinatiecentra. Dat er in totaal nog ‘maar’ 131.299 vaccins zijn gezet (geteld tot en met vorige zaterdag, red.), komt omdat er ook nog vaccins in voorraad worden gehouden. Brussel houdt een stock van ongeveer 61.000 vaccins bij. “Dat is één week,” legt Inge Neven uit, plus een reserve. “Wij houden 40.000 vaccins opzij om de afspraken van volgende week te verzekeren, mocht er een vertraging in de nieuwe levering opduiken.”

5313

De telling van dak- en thuislozen in het gewest in november 2020 levert een nieuw recordcijfer van 5.313 op. In twee jaar tijd werden er 27,8 procent meer dak- en thuislozen geteld in Brussel, van 4.160 naar 5.313. In 2020 werden liefst drie keer zoveel dak- en thuislozen geteld als in 2008.

Brusselaars kunnen in negen vaccinatiecentra terecht voor hun vaccin tegen Covid-19. © BELGA

WACHTLIJSTEN “Er worden in geen enkel vaccinatiecentrum vaccins weggegooid,” zei Inge Neven nog. “We hebben altijd al mensen gevonden.” In elk vaccinatiecentrum bestaat er een – informele – reservelijst van 65-plussers en mensen met onderliggende aandoeningen, mochten er aan het eind van de dag vaccins overschieten. Die lijst is opgesteld met hulp van het medisch personeel. Verder kan het zijn dat 65-plussers die een ouder familielid begeleiden naar een vaccinatiecentrum, zelf een prik krijgen als daar genoeg dosissen voor zijn.

Vanaf deze week zal de Gezondheidsinspectie wel een officiële wachtlijst opstellen, maar dan enkel met 73-plussers. Sommige van hen hebben hun uitnodigingsbrief nog niet ontvangen of konden online geen afspraak inboeken. Voor hen is het gratis nummer 02 214 19 19 voortaan opengesteld. “We vullen deze week de vrije slots op met die mensen boven de 73 jaar en bellen hen op als er vaccins overblijven,” aldus Neven.

NIET-BRUSSELAARS Over het totaal aantal toegediende vaccins aan

Plebaantoren zichtbaar De middeleeuwse Plebaantoren achter de Sint-Michielsen Sint-Goedelekathedraal is nu ook zichtbaar vanuit de de Lignestraat. Het gebouw dat ervoor stond en het zicht belemmerde, is afgebroken. Het zicht is van korte duur. Op de hoek van de Wildewoudstraat en de de Lignestraat verschijnt een nieuw bouwproject, met 37 woningen.

CARTOON

niet-Brusselaars heeft de Gezondheidsinspectie nog geen precieze cijfers. Tot en met vorige zaterdag zijn er in Brussel meer dan 131.000 dosissen toegediend, maar volgens het onlinedashboard van Sciensano – dat werkt met de geregistreerde vaccinaties per Gewest – waren toen maar 87.000 Brusselaars – minstens één keer – ingeënt. Dat wil zeggen dat de overgebleven 44.000 Brusselse dosissen naar Vlamingen of Walen zijn gegaan. Inge Neven spreekt over een aantal dosissen in dezelfde grootteorde. “Dat zal overeenkomen met 30.000 tot 35.000 personen,” zegt ze.

Stappen is het belangrijkste vervoermiddel in Brussel

Het Brussels Gewest investeert 6 miljoen euro in de renovatie van voetpaden (MINISTER ELKE VAN DEN BRANDT op BRUZZ.be)

BRUZZ | DE WEEK

KIJK OP DE WEEK

WAUTER

20 km in september De 20 km door Brussel zal niet plaatsvinden op 30 mei. Als nieuwe datum is gekozen voor 12 september, als de pandemie het toelaat. Als de 41ste editie plaatsvindt, zullen ook wandelaars welkom zijn. De tijd om de 20 km te voltooien, wordt verlengd van 4 naar 6 uur. Het evenement verwelkomt traditioneel duizenden mensen. Vorig jaar moest de editie worden afgelast vanwege het coronavirus.

215 Vorig jaar hebben 215 werkzoekenden melding gemaakt van discriminerende ervaringen bij sollicitaties in het Brussels Gewest. Dat blijkt uit cijfers van de Brusselse arbeidsbemiddelingsdienst Actiris. Bijna de helft van de gevallen gaat over racisme. Op de tweede plaats strandt geloof of levensbeschouwing met ongeveer 21 procent. 24 MAART 2021

I 5

BRUZZ | DE WEEK

In beeld

MOLENBEEK EN DEUIL

MOLENBEEK IN ROUW NL/ Maandag stond

helemaal in het teken van de herdenking van de aanslagen, nu vijf jaar geleden. Terwijl het koningspaar en de premier naar metrostation Maalbeek en Zaventem trokken, verzamelden Molenbekenaren voor een ceremonie aan het monument van Loubna 6

24 MAART 2021

Lafquiri. De moeder van 34 liet het leven bij de aanslag in de metro. Haar man Mohamed El Bachiri, die na haar dood het boek Een jihad van liefde schreef, was samen met hun kinderen aanwezig. Ook leerlingen van twee Molenbeekse scholen en burgemeester Catherine Moureaux (PS) waren er.

FR/ Ce lundi est placé sous le signe de la commémoration des attentats d’il y a cinq ans. Le couple royal et le Premier ministre ont commémoré les victimes à la station de métro Maelbeek et à Zaventem, tandis que les Molenbeekois se sont réunis pour une cérémonie intime au

monument de Loubna Lafquiri, ayant perdu la vie dans le métro. Son mari Mohamad El Bachiri, qui lui a dédié le livre Un jihad de l’amour, était présent avec ses enfants, tout comme les élèves de deux écoles molenbeekoises et la bourgmestre Catherine Moureaux (PS).

MOLENBEEK IN MOUR EN/ This Monday was all

about commemorating the attacks, now five years ago. While the royal couple and the prime minister went to the Maalbeek metro station and to Zaventem to commemorate the victims, Molenbeek residents gathered for an intimate ceremony at Loubna Lafquiri’s

Bijgedachte

SENIOR WRITER STEVEN VAN GARSSE neemt het nieuws op de korrel

NING monument. The mother of 34 died in the attack on the metro. Her husband Mohamed El Bachiri, who wrote the book A Jihad for Love following his wife’s death, was there, together with their children. Children from two schools in Molenbeek and mayor Catherine Moureaux (PS) also took part.

Het was weer een dol weekend in Brussel. Zevenhonderdvijftig carnavalisten in de Marollen, duizend betogers in het Ter Kamerenbos, een bezetting van Théâtre National door malcontente kunstenaars. Drie keer op rij een protest tegen de strenge coronamaatregelen. Maar ook drie keer een kans onbenut om thuis te blijven en zo het risico op besmettingen te vermijden. Zaterdagavond moest dan nog eens een lockdownparty in Elsene worden ontruimd met maar liefst 111 feestvierders. Nu we aan een derde golf begonnen zijn, zien de experten vooral stijgende besmettingen bij de kappers, op scholen en op de werkvloer. Maar die besmettingen moeten van ergens komen. En daar zien we dat steeds meer mensen er de kantjes van aflopen. Sommigen komen er openlijk voor uit, anderen doen het met een zekere schaamte. Psychologen zullen zeggen dat de motivatie weg is. Na een jaar ingrijpende beperkingen in het openbare leven is dat nog te begrijpen ook. Maar tegelijk zien we ook dat de solidariteit taant. Meer dan enkele maanden geleden is het nu toch ieder voor zich. En dat snijdt diep. Bij het zorgpersoneel in de ziekenhuizen dat de intensieve zorg weer in een hoog tempo moet laten draaien. En bij mensen die wel ziek worden, of die hun dierbaren verliezen. In Brussel is het aantal overlijdens sinds lang weer significant gestegen. Gelukkig is er de vaccinatie. Die zal er, als alles goed gaat, voor zorgen dat we deze ellendige periode achter ons kunnen laten. En die vaccinatie loopt helemaal niet zo slecht. Deze week worden er in de Brusselse vaccinatiecentra dubbel zoveel mensen gevaccineerd als de week ervoor. De bewoners van de woonzorgcentra zijn gevaccineerd. Zestig procent van het personeel in ziekenhuizen en rusthuizen ook. De testing en tracing wordt aangescherpt. Natuurlijk loopt niet alles op wieltjes. Het aantal aan België geleverde vaccins ligt laag. En er zijn nog te veel technische problemen. En nog te veel mensen die niet komen opdagen. De vaccinatiebereidheid ligt laag. Te laag. Zowel bij zorgpersoneel als in de Brusselse bevolking. Het is misschien wel wat we kunnen verwachten van een superdiverse stad. Doelgroepen zijn wat moeilijker

te bereiken. Antivax-verhaaltjes doen sneller de ronde. Maar het maakt het wel moeilijker om de Brusselse samenleving weer snel helemaal fit en gezond te krijgen. En toch: ook hier is er enige vooruitgang. De twijfel tegenover de AstraZeneca-prik bijvoorbeeld daalt, ook in Brussel. Minder fraai is het opbod. Doelgroepen proberen via lobbying sneller gevaccineerd te raken. Het valt te verwachten dat naarmate de vakantie nadert, nog meer mensen zullen proberen om snel aan een vaccin te raken. Erger nog is dat de deelstaten opnieuw in een boksmatch verzeild lijken te raken. Vlaanderen probeert op het voorplan te komen in de pandemiebestrijding. Zo wist minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) te vertellen dat hij zelf wel voor vaccins voor het onderwijzend personeel zou zorgen als de federale vaccinstrategie hen links zou laten liggen. Vlaams minister Benjamin Dalle (CD&V) ging dan weer aan de klaagmuur staan omdat de jeugdsector in de paasvakantie nieuwe maatregelen te verduren krijgt. En volgens minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) vaccineert Brussel helemaal niet zoveel Vlamingen en Walen als het zelf beweert. Wat door de cijfers van de Brusselse zorginspectie wordt tegengesproken. Kortom, business al usual in de Belgische politiek. Maar niet wat we vandaag nodig hebben. De Bijzondere parlementaire commissies in de diverse parlementen hebben één ding aangetoond: gekibbel over wat er moet gebeuren en wie gelijk heeft, helpt de bestrijding van de pandemie geen ene moer vooruit. Eenheid van communicatie is nodig. De federale regering heeft hierin een eindverantwoordelijkheid. Het zou dus niet slecht zijn als de deelstaten zich daarin inschrijven. Natuurlijk is overleg nodig en zijn discussies goed, maar die hoeven niet per se op straat gevoerd te worden. Over enkele maanden zouden we er beter aan toe moeten zijn. Enige koelbloedigheid vandaag is dus welkom.

BRUZZ | DE WEEK

Nog eventjes koelbloedigheid tonen

“Gekibbel over wat er moet gebeuren en wie gelijk hee , helpt de bestrijding van de pandemie geen ene moer vooruit”

Lees online het meest recente nieuws over corona via BRUZZ.be 24 MAART 2021

I 7

JOODSE EN MOSLIMORGANISATIES WACHTEN UITSPRAAK VAN GRONDWETTELIJK HOF BANG AF

Onverdoofd slachten opnieuw op de politieke agenda Joodse en moslimorganisaties houden hun hart vast voor de nakende uitspraak van het Grondwe elijk Hof over het onverdoofd slachten. Het Europees Hof voor Justitie bevestigde immers het Vlaamse en Waalse verbod. “Dit is een hellend vlak. De vrijheid van godsdienst komt in het gedrang,” zeggen joodse en moslimorganisaties. — STEVEN VAN GARSSE

B B R U Z Z | A N A LY S E

russel is momenteel een vrijhaven voor de joden en de moslims. De rituele slachting is er, in tegenstelling tot Vlaanderen en Wallonië, nog altijd toegelaten. Die gebeurt ook nog steeds. In het slachthuis van Anderlecht worden wekelijks schapen en runderen geslacht volgens de joodse en islamitische rite. Voor joden en moslims moeten dieren levend en staand gekeeld worden. Alleen dan kan de slachting koosjer of halal worden verklaard, en kan het vlees, volgens de religieuze voorschriften, goedgekeurd worden voor consumptie. Een houding die steeds meer wringt met de westerse opvattingen over het dierenwelzijn. Het Brussels Gewest heeft geen wet die het onverdoofd slachten verbiedt. Maar hoelang nog? Minister Bernard Clerfayt (Défi) heeft van dierenwelzijn een speerpunt gemaakt. De Brusselse regering wil echter wachten op een arrest van het Grondwettelijk Hof alvorens wetgevend op te treden. Over enkele weken zal dat, na een klacht van joden en moslims, duidelijk maken of Wallonië en

Vlaanderen hun boekje te buiten zijn gegaan door het ritueel slachten zonder bedwelming te verbieden.

GODSDIENSTVRIJHEID “Het is misschien wel de moeilijkste zaak die het Grondwettelijk Hof al heeft moeten behandelen,” zegt Elke Cloots. Zij is advocaat gespecialiseerd in mensenrechten en treedt op voor het Comité de Coordination des Organisations Juives de Belgique (CCOJB). “Er moet immers een afweging worden gemaakt tussen het dierenwelzijn en godsdienstvrijheid. Voor de joodse gemeenschap behoort de rituele slacht tot de essentie hun geloof. Ze voelen zich dus bedreigd in de uitoefening van hun godsdienst.” Het Grondwettelijk Hof heeft het Europees Hof voor Justitie gevraagd hoe de Europese Unie (EU) hiertegen aankijkt. Al in 2009 nam de EU hierover een standpunt in. De lidstaten moeten dierenleed vermijden als dat vermeden kan worden, zegt Europa. Slachten met voorafgaandelijke bedwelming is sindsdien de regel. De lidstaten mogen wel in een uitzondering

voorzien om de religieuze gemeenschappen tegemoet te komen. Of de lidstaten het onverdoofd slachten ook mogen verbieden, was dan weer voer voor interpretatie. Net voor kerst oordeelde het Europees Hof dat Vlaanderen en Wallonië binnen de krijtlijnen van de Europese regelgeving hebben gehandeld. De lidstaten mogen onverdoofd slachten wel degelijk verbieden. Een harde klap voor de joodse en islamitische gemeenschap in ons land, zo mocht blijken op de zitting vorige week, waar voor de rechters van het Grondwettelijk Hof de laatste pleidooien werden gehouden. Zo nam de Brusselse opperrabbijn Albert Guigui er persoonlijk het woord. “Ik ben een Europeaan van het eerste uur, maar vandaag ben ik een ontgoocheld man. Europa gaat met deze uitspraak honderd jaar terug in de tijd. Joden hebben zich volledig in de Europese samenleving geïntegreerd, hebben bijgedragen aan Europa, een Europa van eenheid in verscheidenheid. Wel, dat ideaal is aan diggelen geslagen. Met deze uitspraak worden joden niet meer aanvaard om wie ze zijn.”

“Ik heb veel respect voor religieuze rites, maar als er schade wordt toegebracht aan kwetsbare wezens, dan zi en we met een probleem” MICHEL VANDENBOSCH Gaia 8

24 MAART 2021

Guigui vraagt met aandrang dat het Grondwettelijk Hof een arrest velt dat de godsdienstvrijheid en de scheiding kerk en staat respecteert. “Vandaag gaat het om het sjechieta (de rituele slacht, red.), wat is de volgende stap?” Ook Ibrahim Akrouh, advocaat van de Moslimexecutieve, ziet in Europa een hellend vlak, waarbij de godsdienstvrijheid steeds meer in het gedrang komt. De joodse en de moslimorganisaties wijzen erop dat de zogenoemde ‘bedwelming’ die Europees geregeld is, verre van een zachte dood is. Het gaat om een pin door de hersens, om vergassing met CO2, om elektrocutie et cetera. “Het gaat niet om een spuitje of een epidurale, hé. Het zijn wrede technieken, mooi opgelijst in de Europese verordening,” zegt Elke Cloots. “Volgens joden is het ritueel slachten wel degelijk diervriendelijk. Het wordt uitgevoerd door offeraars na een jarenlange opleiding. Dierenwelzijn maakt volgens hen integraal deel uit van het joods geloof.” De Belgische joden voelen zich ook gediscrimineerd omdat er jaarlijks maar een duizendtal dieren ritueel wordt geslacht, terwijl er, door de intensieve veehouderij, miljoenen dieren worden gekweekt

“Vandaag ben ik een ontgoocheld man. Europa gaat met deze uitspraak honderd jaar terug in de tijd” ALBERT GUIGUI Brusselse opperrabbijn

om vervolgens aan de lopende band geslacht te worden. En niet altijd in de beste omstandigheden.

HYPOCRISIE Joden en moslims wijzen tot slot ook op een zekere hypocrisie in de Vlaamse en Waalse regelgeving dat toestaat dat halal en koosjer vlees wel nog mag worden ingevoerd, maar dat de rituele slacht aan banden wordt gelegd. “Stel je voor dat we in ons land slachten volledig verbieden,” zegt Guigui, “maar wel geïmporteerd vlees toelaten. Hoe absurd is dat?” Michel Vandenbosch van Gaia, medepartij in deze zaak voor het Grondwettelijk Hof, is niet onder de indruk van de argumenten van de joden en de moslims. En hij voelt zich gesterkt door de uitspraak van het Europees Hof. “Dat zegt, terecht, dat het Vlaamse en het Waalse decreet maar raken aan een klein aspect van het ritueel slachten. Alle

andere handelingen kunnen worden uitgevoerd als voorheen. Waar is dan de schending van de godsdienstvrijheid?” Volgens Vandenbosch moeten joden en moslims begrijpen dat de tijden veranderd zijn. “We leven niet meer in het tijdperk van Mozes of in de zevende eeuw. De normen en waarden zijn geëvolueerd. Ik heb veel respect voor religieuze rites, maar als er schade wordt toegebracht aan kwetsbare wezens, dan zitten we wel degelijk met een probleem.” Over de ‘wrede’ manieren van de bedwelming zoals toegelaten door de Europese Unie zegt Vandenbosch dat er niets zo wreed is als het onverdoofd slachten zelf. “Het gaat om minutenlange extreme pijn. Dat is uitvoerig aangetoond. De electronarcose is daarentegen pijnloos. En omkeerbaar. Als de slachting niet doorgaat, staan de dieren enkele minuten later weer

recht.” Vandenbosch geeft wel toe dat voor de runderslacht de technieken nog niet op punt staan. “Maar daar wordt wel aan gewerkt.”

L’ABATTAGE SANS ÉTOURDISSEMENT DE RETOUR À L’AGENDA

SLAUGHTER WITHOUT STUNNING BACK ON THE AGENDA

La Région bruxelloise est la seule région en Belgique où les animaux peuvent encore être abattus sans étourdissement pour raisons religieuses. Mais maintenant que la Cour Européenne a confirmé l’interdiction en vigueur en Flandre et en Wallonie, Bruxelles est presque obligée de suivre. Le ministre du Bien-être animal Bernard Clerfayt (DéFI) a concerté des associations de juifs, de musulmans et des organisations pour le bien-être animal, qui s’opposent totalement. Clerfayt doit également trouver un consensus au sein des partis de la majorité en désaccord.

The Brussels region is the only region in Belgium where animals can still be slaughtered without stunning for religious reasons. But now that the European Court has confirmed the Flemish and Walloon bans, Brussels can no longer ignore it. Minister for Animal Welfare Bernard Clerfayt (Défi) has consulted with Jews, Muslims and animal rights organisations on the matter. They are, however, diametrically opposed to each other. Minister Clerfayt, for his part, also has to get the Brussels majority parties on board, as they are split on the issue.

B R U Z Z | A N A LY S E

Runderen in de Abattoir staan in de rij om halal te worden geslacht.

Terug naar Brussel. Minister Clerfayt zei al herhaaldelijk in het parlement dat hij een oplossing wil voor de heikele kwestie. Hij zat ook al samen met de joodse organisaties en met de Moslimexecutieve, en met Gaia. Maar makkelijk wordt het geenszins. PS en Ecolo zijn sterk verdeeld over de kwestie en tijdens de formatie zijn de Brusselse meerderheidspartijen niet op één lijn geraakt. Er staat dus niets over in het regeerakkoord. Als het Grondwettelijk Hof de joden en moslims in het ongelijk stelt, dan heeft Clerfayt wel een belangrijk argument in handen om wetgevend op te treden. Maar dan nog zal hij de meerderheidspartijen moeten overtuigen. Toch verwachten de meeste waarnemers, en ook de joodse organisaties bijvoorbeeld, dat het Brussels Gewest uiteindelijk niet zal achterblijven. Gaia kan dat alleen maar toejuichen: “We willen niet vooruitlopen op de uitspraak, maar als het Europees Hof zegt dat het verbod op onverdoofd slachten geoorloofd is, kan Brussel het dan als enige gewest nog toelaten?” vraagt Michel Vandenbosch zich af. “Hoe dan ook zullen de politieke partijen kleur moeten bekennen. Ze kunnen zich nu niet meer verstoppen achter het uitblijven van een uitspraak van het Grondwettelijk Hof. Zullen ze electorale belangen laten doorwegen boven de ethische? Dat weten we over vier weken,” aldus de Gaia-baas.

24 MAART 2021

I 9

PROMOVENDUS DROOMT NA HET TITELFEEST VAN HET MEEST ECOLOGISCHE STADION VAN EUROPA

Groeipĳn dwingt Union tot afscheid van Dudenpark De ambitie van Union is om een topclub in eerste klasse te worden mét een modern en compact voetbalstadion. En daar is budget voor. Zo’n 50 miljoen euro willen de eigenaars investeren in een nieuw en het ‘groenste stadion van Europa’. Maar verhuizen uit het Dudenpark, dat ligt gevoelig. “Onze ziel zullen we verankeren in het Marienstadion, maar er blijven zou nefast zijn voor onze groei.” — MAARTEN VERDOODT

24 MAART 2021

GEZAPIG MICROKLIMAAT De tijden van weleer, toen Brusselaars en Brusselsen nog met een zwierige bolhoed op zondagnamiddag naar l’Union gingen kijken, hangen hier nog steeds in de lucht tussen de schilderachtige bomenheuvel en statige zittribune met houten bankjes. Dat gezapige microklimaat grijpt meteen de aandacht van wie hier voorbijwandelt,

vooral wanneer aan de bovenkant van het Dudenpark de blauwe lichtmasten opdoemen met het centrum van de stad als lappendeken op de achtergrond. Ook in de huidige lege context zonder fans in het stadion. En dat football à l’ancienne is wat voetbal op deze plek aantrekkelijk maakt voor voetbalromantici, jonge hippe Brusselaars en expats. “Maar je koopt er helaas niets mee,” zucht Philippe Bormans, CEO bij Union. “Het is moeilijk om in de huidige context van het moderne profvoetbal te voetballen in een stadion waar commercieel zo weinig mogelijk is. Er zijn amper vipruimtes en eetzalen. Onze fans zijn unieke sfeermakers, maar omdat het uitzicht van het park beschermd is, mogen we hen op de staantribune zelfs geen dak boven het hoofd geven.” Naast RSC Anderlecht zal Brussel volgend seizoen weer over een tweede club op het hoogste Belgische voetbalniveau beschikken. Het kleine broertje uit Sint-Gillis met thuishaven in Vorst is “Back, and in it to stay,” dixit de Britse voorzitter Alex Muzio, hij maakte de titelviering van twee weken geleden mee op de eerste rij in de eretribune. Hier om te blijven dus, maar dan moet het ook beginnen op te leveren voor de geldschieters. “We draaien nu elk jaar miljoenen verlies,” zegt Bormans. “Ons stadion voldoet niet aan de eisen van het huidige professionele voetbal, de veiligheidsmaatregelen die daarbij horen en het

B R U Z Z | R E P O R TA G E

k weet niet of ik nog supporter ben als den Union niet meer op de Marien speelt.” Het is een uitspraak van voormalig geuzebrouwer Jean-Pierre Van Roy (79) van de bekende brouwerij Cantillon. Een leven lang fan van Union Saint-Gilloise. Zijn Únion – hij legt de klemtoon op de ‘u’ – keert na 48 jaar terug naar eerste klasse. Maar de realiteit van het moderne voetbal geeft de grain in de stem van Van Roy een zwaarmoedig randje, want de ziel van voetbalclub Union, die is verweven in zijn stadion. En die ruk je niet los zonder slag of stoot, maar met de recente promotie dringt een verhuizing naar een groter en moderner stadion zich onvermijdelijk op. Het Joseph Marienstadion kreeg enkele jaren geleden deels nieuwe tribunes en een vers likje verf, maar het stadion zit gekneld tussen zijn historisch beschermde voorgevel en het weerbarstige Dudenpark. Op top 10-lijstjes van zichzelf respecterende groundhoppers – voetbalfans die historische stadions bezoeken – komt het Marienstadion altijd terug, meestal zelfs in de top vijf.

▼

“

“Het is moeilijk om in de huidige context van het moderne profvoetbal te voetballen in een stadion waar commercieel zo weinig mogelijk is” PHILIPPE BORMANS CEO Union

24 MAART 2021

I 11

▼

PROMOVENDUS DROOMT NA HET TITELFEEST VAN HET MEEST ECOLOGISCHE STADION VAN EUROPA

comfort dat het vereist. Al is het stadion voor de komende jaren wel goedgekeurd om 1A-clubs te ontvangen.”

GROENSTE STADION VAN EUROPA

B R U Z Z | R E P O R TA G E

Vanaf de Brusselsesteenweg, de straat aan de voorgevel, is het voetbalstadion een glooiende kuip. Links en rechts van de hoofdtribune klimmen gele en blauwe zitjes op tegen de heuvels van het park. Ze zijn vrij recent, niet overdekt en daardoor al ten prooi gevallen aan onafwendbare slijtage. Maximaal zo’n 8.000 fans kunnen er binnen, maar dan wordt het krap. Heel krap. De buurtbewoners van dit rustige stukje Hoog-Vorst tussen het Dudenpark en de Wielswijk kreunen onder de steeds groter wordende massa die Union de laatste jaren op de been brengt. Want ook de veiligheidsmaatregelen zijn strenger, al enkele uren voor de aftrap worden de omliggende straten afgesloten en domineren eerst politie en daarna, in normale tijden, fans de buurt. Een nieuw stadion dus, dat willen de clubeigenaars en zullen de buurtbewoners rond het Dudenpark toejuichen. Al zijn er fans, zoals voormalig geuzebrouwer Jean-Pierre Van Roy, die dat liever niet zien gebeuren. Want Union is Le Marien en Le Marien is Union. “We beseffen maar al te goed dat het sentiment enorm is,” vertelt CEO Bormans. “Maar ik kan verzekeren dat we het Marienstadion voor altijd deel zullen laten uitmaken van de club. Het eerste plan is om daar ooit het hoofdterrein te maken voor onze jeugdopleiding en onze damesploeg.” Het is duidelijk dat Bormans en co. het stamnummer 10 een vaste plaats bij de elite van het Belgische voetbal willen schenken en daarom is commerciële expansie nodig via vers vastgoed. Dat kan niet anders dan op een nieuwe locatie. “Die moet wel aan deze kant van de stad zijn, we gaan niet naar de Heizel,” gaat Bormans verder. De gesprekken met de overheden zitten wel nog in een verkennende fase. “We zijn hier al twee jaar mee bezig. Het budget zullen wij voorzien en bedraagt zo’n 50 miljoen euro. We gaan voor het groenste stadion van Europa, dat ingebed zal zijn in zijn omgeving. Want ook dat hoort bij onze identiteit. Maar alles zal in overleg gebeuren.”

UNION FORESTOISE “We kunnen ze ook Union Forestoise noemen toch?” schrijft iemand bij een Facebookpost van Mariam El Hamidine (Ecolo), waarnemend Vorsts burgemeester. Ze feliciteert er Union met de titel en looft de samenwerking tussen gemeentediensten en politiezone Zuid. Niet onbelangrijk. Want als Union een nieuw stadion wil bouwen zal het de gemeente Vorst nodig hebben. In Sint-Gillis is nu eenmaal geen plaats. “We zijn op de hoogte van de zoektocht van de club voor een nieuw stadion. Er zijn wel wat mogelijkheden en we bekijken elke piste,” verduidelijkt burgemeester El Hamidine. Het park de rug toekeren met de blik op Laag-Vorst, de Chaussée de Bruxelles afdalen om 12

24 MAART 2021

Het stadion van Union ligt in het beschermde Dudenpark. © IVAN PUT

te groeien. In het centrum van Vorst wordt de Brusselsesteenweg de Neerstalsesteenweg, het Sint-Denijsplein voorbij en verder richting de Ring liggen nog een rugbyterrein en zo’n zes voetbalvelden van de gemeente Vorst, in het Bemptpark. Het is een open ruimte die al een vrijetijdsinvulling heeft. Op een frisse, zonnige zaterdagvoormiddag krijgen kinderen er in kleine groep voetbaltraining van roepende coaches op het grote rugbyveld. Verderop is snoeiharde rapmuziek de soundtrack van krachtpatsers die zich er optrekken aan de openluchtfitnesstoestellen. Maar toch zijn het de autofabriek Audi Vorst en de koeltoren van de elektriciteitscentrale van Drogenbos die verraden dat industrie hier regeert. “We zullen op elke plaats sowieso zoeken naar een goed evenwicht tussen bewoners, bedrijven en bezoekers. Er is nog geen heel concrete locatie, maar le futur nous dira,” houdt burgemeester El Hamidine het mysterieus aan de telefoon. “Een stadiondossier is altijd heel gevoelig, dat weten wij ook. Daarom bereiden we dit tot in de puntjes voor,” zegt CEO Bormans. “We gaan echt met alle partners en overheden rond de tafel zitten. Maar we branden ook van ambitie. Dat wil zeggen dat we binnen drie jaar graag in het nieuwe stadion willen intrekken.” Royale Union Saint-Gilloise kiest met de nieuwe stadionplannen de vlucht vooruit. Want de commerciële wetten van het huidige profvoetbal doen de club niet langer passen in het mythische Joseph Marienstadion, waar de club al bijna 102 jaar thuis is. Voor de honkvaste fans die hun stadion zo genegen zijn, zit er een breekpunt aan te komen.

AU REVOIR, CHER PARC DUDEN À la suite de la promotion récente du club de foot Union Saint-Gilloise en D1, le déménagement vers un stade plus grand et plus moderne devient inévitable. Le club a libéré un budget d’environ 50 millions d’euros pour un nouveau stade de foot. La balle est maintenant dans le camp de la commune de Forest, tandis que des négociations ont déjà été entamées avec la Région bruxelloise. Mais une chose est sûre, le déménagement ne sera pas une sinécure, car de nombreux fans sont étroitement liés au chaleureux stade Marien, domicile du club depuis presque 102 ans. Agrandir le stade est hélas impossible. Les lois commerciales du football professionnel et la quête du rendement font que les investisseurs britanniques de l’Union devront trouver un nouveau stade. FR

GOODBYE, DUDENPARK With the recent promotion of football club Union Saint-Gilloise to the highest football league, a move to a larger and more modern stadium is inevitable. The club has set aside a budget of around 50 million euros for a new football stadium, but the ball is in the court of the municipality of Vorst, while talks with the Brussels Region have begun. A move will also be met with resistance. Many fans are devoted to the cosy Marien stadium, where the club has been based for just over a century, but expansion is impossible. Due to the commercial laws of professional football and the search for a higher return, a new stadium is a must for the British investors in Union. EN

PASCAL SMET (ONE.BRUSSELS-VOORUIT), STAATSSECRETARIS VOOR STEDENBOUW

‘We brengen iedereen rond de tafel’ Links en rechts van de hoofdtribune klimmen gele en blauwe zitjes op tegen de heuvels van het Dudenpark. © IVAN PUT

“

amen met de enorme charme en de grote historische waarde van het Joseph Marienstadion zijn jammer genoeg ook de beperkingen van dit stadion voor iedereen bekend,” zegt Pascal Smet (one.brusselsVooruit), staatssecretaris voor Stedenbouw. “Wij proberen iedereen rond de tafel te brengen zodat RUSG als historische, maar ook als ambitieuze en toekomstgerichte club haar traject in de beste omstandigheden kan voortzetten. In eerste instantie moet dit dossier worden

opgenomen door de club zelf en de gemeenten Sint-Gillis en Vorst. Maar vanuit het Brussels Gewest willen wij van bij aanvang een positieve dynamiek creëren in een proces dat nog volledig moet worden ontwikkeld. We vinden het belangrijk om de juiste stappen op het juiste moment te doen. Het is daarom aangewezen om dit project discreet te behandelen, zodat alle noden, vragen en aandachtspunten in kaart kunnen worden gebracht.” “Zoals bij elk belangrijk stedenbouwkundig dossier zal

er rond de denkpiste van een nieuw sportcomplex een projectvergadering worden georganiseerd met alle betrokken partijen, zodat het proces efficiënt kan verlopen en we samen een sterk project kunnen realiseren.” “Het Dudenpark is beschermd, net als de gevel van het Joseph Marienstadion. Momenteel lopen er gesprekken, waarbij verschillende erfgoedactoren betrokken zijn, om te kijken hoe de nodige aanpassingen kunnen gebeuren aan het stadion tegen de start van de competitie 2021-2022.”

24 MAART 2021

I 13

BERNARD EN LISA HEBBEN HUN HART VERLOREN AAN UNION

‘Er is geen mooier stadion in België’ Na 48 jaar zal vanaf augustus opnieuw het iconische “Bruxelles ma belle je porte emblème” van de tribunes rollen in de hoogste voetbalklasse. De promotie van Union betekent ook de terugkeer van Belgiës gezelligste supporters. Bernard (66) was er vijf decennia geleden al bij. Lisa (29) debuteert op het hoogste niveau. “Union, dat beleef je met volle overgave.” — TIM DE NEVE, FOTO’S IVAN PUT

BRUZZ | PORTRET

isa behoort tot de nieuwe generatie supporters. Zes jaar geleden zag ze Union voor het eerst voetballen op de Heizel. “Het leek er leeg, maar de fans waren zo overweldigend luid. Ik had er al vaker de Rode Duivels gezien in een uitverkocht stadion, maar het contrast kon niet groter zijn,” vertelt Lisa. Haar vriend Kjel deed haar een eerste abonnement cadeau. Sindsdien mist het Schaarbeekse koppel zelden een thuismatch. “Als ik er een mis, knaagt dat. Alsof ik mijn engagement ten aanzien van de spelers niet nakom.” Voor en na de match is ze met een frisse pint te vinden bij ‘Chez Katy’ tegenover het Marienstadion. Lisa groeide op in een voetbalgezin, maar vond bij Union pas echt haar plek. “Iedereen voelt zich hier thuis. Het publiek is dan ook zo divers,” legt de onderwijzeres uit. En de sfeer is er altijd gemoedelijk. “Voetbal is in het sfeervak van Union altijd iets plezierigs. Er is veel humor en vijandigheid bestaat hier niet. Ook niet naar de tegenstander. En de steun voor de eigen ploeg is onvoorwaardelijk. Union, dat beleef je met volle overgave.” Die toewijding vindt ze vooral in muziek. Praten doet Lisa tijdens een match amper. Maar ze zingt wel mee uit volle borst. “De teksten zijn fantastisch. En dat je negentig minuten lang samen zingt, creëert

24 MAART 2021

een magisch samenhorigheidsgevoel met mensen die je normaal nooit zou spreken.” Haar liefde voor Union overstijgt de aimabele supporters. “Er daalt een onsterfelijk aura neer op deze club. Iedereen is trots op onze geschiedenis. De ‘Union 60’ (in de jaren 1930 bleef Union zestig wedstrijden lang ongeslagen in de Belgische eerste klasse, een record, red.) heb ik nooit meegemaakt. Maar je merkt dat het iets bijzonders was. Zoiets neem je mee in je bewondering,” vertelt ze met aandoenlijke pretoogjes. In de sneeuw of regen, na een lange verplaatsing of op de Heizel. Lisa ziet het als haar taak om erbij te zijn in het Dudenpark. Dat hoort bij het supporter zijn. Uitgerekend in een historisch seizoen weerhoudt corona haar daarvan. “Bij elke wedstrijd van Union kleedden we ons blauw en geel. Ons huis hangt vol met sjaals.” Maar helemaal verbonden voelde de twintiger zich niet. “We winnen match na match, spelen tegen RWDM en pakken de titel. Dat beleef je allemaal vanuit de zetel. Absurd vind ik het, zeker als je bedenkt wat voor een zot jaar het had kunnen zijn.” Daags na de titelmatch kon Lisa het niet laten naar het gemeentehuis van Sint-Gillis af te zakken. Samen met een honderdtal andere fans vierde ze het succes van Union. “Het was een kort, maar krachtig feest. Dat geeft me veel energie voor volgend seizoen,” aldus de Schaarbeekse. “Ik hoop dat we kunnen voortgaan op ons elan, maar ik zal al tevreden zijn als we opnieuw samen kunnen zijn om onze spelers aan te vuren met onze gezangen. Meer moet dat niet zijn.”

“Als ik een match mis, knaagt dat. Alsof ik mijn engagement tegenover de spelers niet nakom” LISA Union-supporter

“Als we buiten Brussel spelen, kom ik niet meer. Dat begrijpen de Britse investeerders ook wel” BERNARD

ls ketje ontdekte Bernard zijn voetbalhart in het Fallonstadion. “Mijn vader was grote fan van White Star. Elke match gingen we kijken,” vertelt hij. Maar de Woluwenaren verloren in de jaren 1960 veel. En zwaar. Dat stak de piepjonge Bernard tegen. “Ik was het kotsbeu. Om papa te plagen, riep mijn oom dat België slechts één goede ploeg telde: Union Saint-Gilloise. Dat maakte zo’n indruk op mij dat ik eensklaps Unionist ben geworden. Nochtans, nonkel André wist niets van voetbal.” (Lacht) Het zou nog jaren duren voor Bernard zijn opwachting maakte in het Dudenpark. In 1965 zag hij l’USG voor het eerst aan het werk. “Daar heb ik lang voor moeten zagen. Ik had zelfs ruzie gemaakt met mijn vader, want die dag speelde ook Racing White (opvolger van White Star, red.). Maar ik kreeg mijn zin,” vertelt de Brusselaar geamuseerd. Union versloeg Seraing als tweedeklasser met 4-0. “Ik stond met open mond te kijken en was definitief verknocht aan deze club.” In 1973 verdween het stamnummer 10 uit de hoogste klasse. Voorgoed, dacht Bernard. Maar ook in derde en zelfs vierde klasse bleef hij trouw op post. “Ik dacht er niet aan te veranderen van team. Je suis chez moi ici,” zegt hij resoluut. “Dit is een formidabele club. Nooit zijn er incidenten. We applaudisseren zelfs voor de tegenstander. Ook als we 3-0 achter staan, zingen de supporters uit volle borst. En dan deze plek. Is er in België een mooier stadion? Ik dacht het niet.”

Bernards passie voor voetbal mondde uit in een lange carrière als sportjournalist. Beroepshalve volgde hij de topclubs, maar de gepensioneerde verslaggever had een voorliefde voor Brusselse ploegen. “Ik ga ook naar RWDM, Anderlecht en zelfs Crossing kijken,” aldus Bernard. “Maar dat is zorgeloos. Als Union voetbalt, ben ik gespannen. Een uur voor aftrap zit ik al klaar. Veel Union-fans malen er niet om, maar ik zit in zak en as als we verliezen.” Toch leefde Bernard ontspannen toe naar de kampioenenmatch tegen RWDM. “Ik wilde vooral winnen van de rivaal, want die 3-1 in Molenbeek doet nog steeds pijn,” vertelt hij geprikkeld. Maar de marge was te riant om échte titelstress te voelen. “Ik had wel nooit gedacht dit nog mee te maken.” Een historisch moment, dat geen memorabel feest kende. “Maar voor hetzelfde geld leggen ze het seizoen halverwege stil en heb je geen promovendus. Dat was pas een drama geweest.” De staantribune ruilde Bernard intussen voor een zitplek. De plannen om de beschermde hoofdtribune te verlaten, stuiten hem tegen de borst. “Het Marienstadion behoort tot ons DNA. Vijftig jaar terug zat hier 15.000 man. Waarom kan dat nu niet? Union zal nooit meer dan 20.000 toeschouwers lokken,” meent hij. “En als we buiten Brussel spelen, kom ik niet meer. Dat begrijpen de Britse investeerders ook wel. Zij hebben een voetbalhart. Ik geloof dat ze onze traditie zullen beschermen.” 24 MAART 2021

BRUZZ | PORTRET

Union-supporter

I 15

HONDERD JAAR GELEDEN WERDEN LAKEN, HEEMBEEK EN HAREN PLOTS BRUSSEL DEEL 1 Redacteur Filip Van der Elst duikt deze en volgende week naar aanleiding van de honderdste verjaardag van de ‘annexatie’ in de archieven van zijn vader Wim en zijn grootvader Frans.

‘Ze hebben met de boerkens lelĳk de aap gehouden’ B R U Z Z | R E P O R TA G E

Een aprilgrap. Dat was de eerste reactie van inwoners van Neder-Over-Heembeek, toen ze honderd jaar geleden vernamen dat ze plots Brusselaar waren. Ook Haren en Laken werden aangehecht. Met ingrijpende gevolgen, zeker voor Haren en Heembeek: twee boerendorpen met een Vlaams karakter die langzaam maar zeker zouden verstedelijken. De inwoners wisten van niets. “Die grote heren van Brussel hebben ons in stilte een gemene toer gespeeld.” — FILIP VAN DER ELST, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

k ben geboren en getogen in Laken, maar eigenlijk liggen mijn échte roots in NederOver-Heembeek. Dat onooglijke dorpje was een rode draad door mijn jeugdjaren. Ik ging er naar de lagere school, mijn grootouders woonden om de hoek. Ik ben zelfs vernoemd naar mijn over-over-overgrootvader Philippe Vander Elst (1831-1903), de legendarische oud-burgemeester die op straat ruzie maakte met koning Leopold II en zelfs een proces van hem won, omdat die Heembeekse grond wilde inlijven. Zijn statige portret sierde in het groot de inkomhal van mijn grootouders’ woning. Zowel mijn vader Wim (1946-2017) als mijn grootvader had een vreemdsoortige fascinatie voor het dorp en zijn geschiedenis. Voor mijn grootvader Frans Van der Elst (1920-1997), oprichter en gedurende twintig jaar partijvoorzitter van de Volksunie, was de evolutie van zijn geboortedorp zelfs een van de hoofdredenen voor zijn politieke engagement. Ook al zag hij met lede ogen aan hoe het dorp veranderde, toch bleef hij er koppig zijn hele leven wonen. Na zijn overlijden in 1997 zette mijn vader Wim zijn werk voort. Het verhaal over de

24 MAART 2021

aanhechting – in Heembeek spreekt men veeleer pejoratief over ‘annexatie’ – bleef hen beiden door het hoofd spoken. Wat was er precies gebeurd, toen in 1921? Hoe kon zo’n Vlaams boerendorp plots Brussel worden? Jarenlang doorploegden ze parlementaire verslagen en archiefdocumenten om de waarheid te achterhalen. Na al die jaren probeer ik, met hen in het achterhoofd, de geschiedenis te reconstrueren.

UITBREIDING VAN DE HAVEN De plannen voor een uitbreiding van Brussel waren niet nieuw. Brusselse politici wilden de stad herenigen met haar voorsteden. En er waren economische argumenten om een uitbreiding te verantwoorden: de industriële expansie en vooral de geplande uitbreiding van de haven. De annexatie van de vlakte van Thurn & Taxis in 1897 was een eerste stap, nu moest de aanleg van de voorhaven en de kaaien volgen. De plannen kwamen in een stroomversnelling na de Eerste Wereldoorlog, maar het ene voorstel stuitte op nog meer protest dan het andere. Plannen om tot maar liefst 23 gemeenten in te lijven, waaronder Dilbeek, waren politiek niet

Philippe Vander Elst, hier tweede van links, was burgemeester van Neder-Over-Heembeek in de negentiende eeuw.

Frans Van der Elst, de stichter van de Volksunie, was een rasechte Heembekenaar.

Redacteur Filip Van der Elst in de straat die naar zijn over-over-overgrootvader is genoemd. Die was burgemeester van Heembeek.

▼

levensvatbaar. Op 10 maart 1921 stelde Kamerlid én Brussels burgemeester Adolphe Max een pragmatische oplossing voor. De plannen voor groot-Brussel verdwenen in de koelkast. De Brusselse gebiedsuitbreiding zou beperkt blijven tot het hoogst noodzakelijke. Het was immers uitgesloten “dat de zeevaartinrichtingen der hoofdstad tot het grondgebied van onderscheidene gemeenten zouden behoren”. Laken, NederOver-Heembeek, Haren, en kleine delen van Schaarbeek en Molenbeek zouden naar Brussel komen. Op 17 maart keurde de Kamer het voorstel goed, de Senaat volgde vijf dagen later.

24 MAART 2021

I 17

▼

HONDERD JAAR GELEDEN WERDEN LAKEN, HEEMBEEK EN HAREN PLOTS BRUSSEL

TAALWETGEVING Mijn vader Wim stelde in 2001 vast dat er in dezelfde periode ook werk werd gemaakt van de taalwet inzake bestuur, die voor een eerste keer de officiële eentaligheid van Vlaanderen en Wallonië vastlegde. Van het Brussels Gewest was toen nog geen sprake, maar er kwam wel een

van een herberg en andere stulpjes in zijn achtertuin was niet naar de zin van Leopold II, maar toch slaagde de koning er niet in om Vander Elst De Liefde afhandig te maken. Vanwege de havenuitbreiding moest ‘Luppe van De Liefde’ toch de duimen leggen. De Liefde was geen uitzondering: de oevers langs het kanaal werden in die tijd opgefleurd met prachtige landgoederen en kastelen. Geïnspireerd door Parijs kregen die optrekjes namen als Marly,

“Moeten wij aan de stad wennen, dan moet de stad ook maar aan ons wennen. Wij hebben niet gevraagd om Brusselaar te worden” WARKE Heembekenaar, na de annexatie in 1921

B R U Z Z | R E P O R TA G E

“Voor ons, dan oude versleten boerkens, zal de stad dan misschien een soort patronaat laten bouwen waar wij onder ons zullen kunnen zeveren over de goede oude Heembeekse tijd” SOO VAN DE LEIBEEK Heembekenaar, na de annexatie in 1921

tweetalige Brusselse agglomeratie met zeventien gemeenten. Die agglomeratie kon enkel uitgebreid worden met talentellingen. Anno 1921 was de bevolking in Haren en Neder-Over-Heembeek voor de overgrote meerderheid (meer dan 90 procent) Nederlandstalig. Het zou dus nog decennialang onmogelijk zijn geweest om die gemeenten bij de tweetalige agglomeratie te voegen. Dankzij de aanhechting werden Haren en Heembeek de facto tweetalig. De uitbreiding van de haven was volgens hem bovendien een drogreden: de ‘S.A. du Canal’ onteigende begin twintigste eeuw al verschillende terreinen die nodig waren voor de havenexpansie, en had daarvoor geen aanhechting nodig: geen enkele gemeente kon stokken in de wielen steken. Zelfs de burgemeesters niet: het havenbedrijf onteigende in 1902 een terrein dat eigendom was van toenmalig Heembeeks burgemeester Philippe Vander Elst. Nu wordt die plek getekend door de Van Praetbrug en de Brusselse jachthaven, in een ver verleden stond daar ‘De Liefde’. “Een guinguette waar Brusselaars ’s zondags boterhammen met plattekaas en een glas geuzelambiek in de prieeltjes van de boomgaard kwamen proeven,” zo schreef historicus Jan Verbesselt (1913-2000). in het boek Zo was Heembeek. De aanwezigheid 18

24 MAART 2021

Meudon, Versailles en Fontainebleau – nu bekend als het Domein van de Drie Fonteinen. “Die strook was het uitverkoren wandelterrein voor de (Brusselse) burgerij. Heembeek was toen nog ‘de grote buiten’, waar men ongestoord langs de vaart de goede lucht kon happen,” schreef Jan Verbesselt. In Laken was dat niet anders, vertelt Steph Feremans, voorzitter van de Lakense Heemkundige Kring Laca: “De Brusselaars woonden in de winter in de stad, en in de zomer kwamen ze dansen, vrijen en zuipen in de kasteeltjes en prieeltjes. Zelfs Pieter Paul Rubens logeerde in Laken toen in Antwerpen de pest heerste.”

DE SLAG VAN DE GOOTSTRAAT De relatie tussen de boerendorpen en het grote Brussel was er voor de aanhechting een van onwetendheid en zelfs van animositeit. Heembeek was meer op Vilvoorde gericht, zo schreef Jan Verbesselt: “Wij gingen en gaan nog naar Vilvoordekermis en de markt. Naar Brussel gingen wij alleen om te verkopen: aardbeien, krieken, peren, groenten en bloemen.” In zijn boek beschrijft hij zelfs een ware veldslag tussen Heembekenaren en Brusselaars in 1894: ‘de Slag van de Gootstraat’. Heembeekse katholieken, op terugkeer van bedevaart, kregen

het aan de stok met Brusselse roeiers van de Club Nautique aan de Marly. “Gekomen aan de Gootstraat ontstond een gevecht in regel, toen een paar ‘bootjesmannen’ naar het processiekruis sprongen om het neer te halen,” schreef Verbesselt. “Terwijl het gevecht volop aan gang was, liepen er een paar mannen naar het dorp en verwittigden de mannen die in de herbergen met de kaarten speelden. Op slag was heel de bevolking erbij betrokken en zakte af naar de Gootstraat om hulp te bieden. Al wat bruikbaar was werd ter hand genomen, vooral een hoop kareelstenen. In het nauw gedreven vluchtten de ‘bootjesmannen’ in de vier windstreken. Sommigen sprongen met kleren en al in de vaart om al zwemmend aan de overkant te komen. Gendarmen uit Brussel zijn hen ’s avonds komen ontzetten. Zij zijn nooit meer in het dorp gekomen om zoals voorheen arrogant pinten te komen pakken zonder te betalen. Wij hebben gevraagd aan oude Heembekenaren wat ze er van dachten. Antwoord: die arrogante Brusselaars (meestal universitairen, dokters en advocaten) hebben het verdiend,” aldus Verbesselt.

BIJ BRUSSEL GELAPT 27 jaar later werden ze plots stadsgenoten. Wat dacht men in de drie gemeenten zelf van dat nieuwe statuut? In het al sterk verstedelijkte en geïndustrialiseerde Laken (meer dan 40.000 inwoners in 1920) was er weinig protest. Burgemeester Emiel Bockstael overleed er op 26 februari 1920 en werd zelfs niet meer vervangen. Steph Feremans: “De gemeente had zich flink in de schulden gewerkt om het nieuwe gemeentehuis te kunnen bouwen (Laca wijdt in een speciale editie van het magazine Laca Tijdingen een hele reeks artikels aan dat gemeentehuis, red.).” Een ander argument voor de aanhechting werd niet luidop uitgesproken, vervolgt Feremans: “Met de uitbreiding van het stemrecht en de sterk groeiende arbeidersbevolking, steeg ook in Laken het aantal stemmen voor de socialistische partij. En in die tijd was het ondenkbaar dat Laken, de ‘résidence royale’, een socialistische burgemeester aan het hoofd zou krijgen.” Uit de twee andere ‘slachtoffers’ van de aanhechting weerklonk een heel ander geluid. Haren en Heembeek waren landelijke dorpsgemeenschappen met elk 4.000 inwoners. In een publicatie uit 1976, veelzeggend getiteld ‘Haren … Bij Brussel gelapt’ schreef de Harense pastoor J.E. Davidts: “Mijn vader zaliger, schepen van de gemeente, stond raar te kijken toen hij vernam dat hij ‘Brusselaar’ was geworden. Alles gebeurde achter de schermen, omweven door de grootste geheimzinnigheid. Dat twee boerendorpen, en passant, aan Brussel werden gelijmd en zonder boe of ba van de kaart werden geveegd, loopt de spuigaten uit. Max en consoorten hebben met de boerkens van Haren en Heembeek lelijk de aap gehouden.” Ook in Neder-Over-Heembeek werd de bevolking totaal verrast door de aanhechting. “Men heeft de mening van de bevolking niet ▼

De wet van 30 maart 1921 verscheen in het Staatsblad van 2 april.

De Vekemansstraat rond 1925. Het café de la Poste rechts stond naast het oude gemeentehuis.

De Vekemansstraat in 1921. Toen heette ze nog Nachtegaalstraat.

Het Meudonkasteel langs de oevers van het kanaal, geïnspireerd door Parijs. De bugerij kwam er genieten van de goede lucht in Heembeek.

De Liefde was een herberg, waar Brusselaars ’s zondags boterhammen met plattekaas en een glas geuzelambiek kwamen proeven.

Filip Van der Elst bij de archieven van zijn vader en grootvader. 24 MAART 2021

I 19

▼

HONDERD JAAR GELEDEN WERDEN LAKEN, HEEMBEEK EN HAREN PLOTS BRUSSEL

gevraagd. Men heeft er geen rekening mee gehouden,” schreef mijn grootvader Frans Van der Elst in 1976. Hij kon die beweringen staven met een handschrift van zijn oom, Edmond Peeters, 31 jaar oud bij de aanhechting. Hij beschreef hoe zijn dorpsgenoten met stomheid geslagen waren toen ze het nieuws vernamen. “Brussel, hoofdstad van het land, heeft toch geen behoefte aan een boerenbuiten als Heembeek met slechte straten en mesthopen voor de huizen? Neen, die aprilvis slikten de mensen niet.” Onder hen een gemeenteraadslid, Nele Koeckx: “Die grote heren van Brussel hebben ons in stilte een gemene toer gespeeld. Niet dat ik heb verwacht dat zij mij zouden komen spreken, maar als beleefd volk hadden zij ons toch op de hoogte van hun plannen mogen brengen.”

B R U Z Z | R E P O R TA G E

ALS HEEMBEKENAAR GAAN SLAPEN, ALS BRUSSELAAR OPGESTAAN De Heembekenaren reageerden ongerust en met een flinke scheut sarcasme op hun nieuwe status. Zo schrijft Peeters: “Guitige Petter, al lichtjes aangeschoten, verrechtvaardigde zijn momentele toestand: ‘Zoveel veranderingen in zo korte tijd doen ’n mens derailleren. Gisterenavond als Heembekenaar gaan slapen, en deze morgen als Brusselaar opstaan, dat is verdekke straf. Ze zijn met de knikkels van braaf volk aan ’t rammelen.’ Charel Elskens zag de toekomst door een zwarte bril: ‘Worden de stadsreglementen hier toegepast, dan kunnen we ’s nachts mest naar onze akkers voeren. In Brussel moogt ge na zeven uur ’s morgens met geen mestkar door de straten. En

De familie Van der Elst en Heembeek zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden; 20

I 24 MAART 2021

akkerdjie, ook met geen koeien. Hoe krijgen wij ze in de wei?’” “Warke, met al twee Portos goed gemet in de keel, was vlot van spraak: ‘Wij zijn geen kwamensen, en lopen er bij sommige gelegenheden enige met losse teugels, onze champetter weet ze dan wel met zijn stok tam te krijgen. Nu ineens een commissaris en ik weet niet hoeveel gardevils. Al mannen die onze gewoonten niet kennen, en naar hier worden gestuurd om alleen maar van de buitenlucht te profiteren, maar wel om vast te stellen en te voorkomen wat niet mag. Ja, we zullen moeten oppassen om niet te derailleren, en wachten tot we thuis zijn om te zingen.’” Diezelfde Warke, na een bezoek aan Brussel: “Hadden wij ginds beziens, misschien omdat we niet met hoge hoed en pitteleer waren. Ik geef er toch niet om, moeten wij aan de stad wennen, dan moet de stad ook maar aan ons wennen. Wij hebben niet gevraagd om Brusselaar te worden.”

ONZE KLEINKINDEREN ZULLEN STADSMENSEN ZIJN Soo van de Leibeek had profetische woorden in huis: “Heembeek wordt een uithoek van Brussel. Avenues, Bolvards, brede straten met grote huizen. Trams en autobussen zullen hier rijden. Onze kinderen en kleinkinderen zullen stadsmensen zijn. Voor ons, dan oude versleten boerkens, zal de stad dan misschien een soort patronaat laten bouwen waar wij onder ons zullen kunnen zeveren over de goede oude Heembeekse tijd. Zo zien ik de toekomst.” Honderd jaar later doet weinig in het straatbeeld nog herinneren aan de boerendorpen uit 1921. Een zeldzaam beeld van hoe Neder-OverHeembeek er ooit heeft uitgezien, was enkele huizen voorbij de woning van mijn grootouders in de Beizegemstraat te zien: de zeventiende-eeuwse boerderij Den Bels, het laatste pachthof van Oud-Heembeek. In 2018 kondigde de Stad Brussel na een lange periode van verwaarlozing een grondige renovatie aan. Daarmee beantwoordde de stad onbewust een oproep van Jan Verbesselt: “Het zou een doodzonde zijn het niet te bewaren, want de ene of andere dag komt er een verlichte ambtenaar, die meent dat het in de weg staat,” schreef hij in Zo was Heembeek, een langgerekte ode aan de boerengemeente van het verleden. “Heembeek was een schoon dorp, één grote bloementuin, door de zon overgoten, op de heuvelflanken langs de vaart en de Zenne. Prozaïsch? Maar reëel. Een droomwereld, nog moeilijk te herkennen door de oude Heembekenaar. Voor de nieuwkomers een contrast tussen het dorp dat sterft en de stad die groeit met beton en comfort, maar zonder ziel.”

Kreeg Soo van de Leibeek gelijk en werd Heembeek ‘een uithoek van Brussel’? Over de impact van de aanhechting op het leven in de gemeenten zelf, leest u volgende week in BRUZZ magazine.

CENT ANS « D’ANNEXION » Il y a cent ans, la vie à Haren, Laeken et Neder-OverHeembeek a connu un changement drastique : le 30 mars 1921 était votée la loi pour l’annexion des trois territoires au sein du territoire de Bruxelles-Ville. Avant cela, Haren et Heembeek étaient des communes rurales dotées d’un caractère très néerlandophone. L’annexion a entraîné une forte urbanisation et francisation, mais en 1921, les villageois étaient surtout confus et incrédules. Peu d’habitants étaient au courant de l’annexion, et en réalité, personne n’a vraiment demandé leur avis. La loi est avant tout la conséquence d’une volonté économique : le port allait s’agrandir et les politiques ne voulaient pas que le port de Bruxelles se trouve sur le territoire de différentes communes. Il est probable que la première loi linguistique en matière de gestion qui se profilait alors à l’horizon ait aussi joué un rôle. En annexant les trois communes à Bruxelles-Ville, elles ont automatiquement reçu le statut officiel de communes bilingues. FR

A HUNDRED YEARS OF ‘ANNEXATION’ One hundred years ago, life in Haren, Laken and NederOver-Heembeek underwent a drastic change: on 30 March 1921, a law was passed by which the three became territories of Brussels City. Back then, Haren and Heembeek in particular were rural municipalities with a pronounced Dutch-speaking character. The annexation eventually lead to urbanisation and Frenchification, but in 1921, the villagers were mainly confused and disbelieving. Up until that point, the residents of Heembeek and Haren had little in common with Brussels, except that in the summer the Brussels bourgeoisie came to take advantage of the healthy ‘country air’ and to feast in the many stately homes and castles along the canal. The law was passed mainly for economic reasons: the port was to expand and politicians did not want the port of Brussels to be situated on the territory of several municipalities. Perhaps the upcoming first language law on administration also played a role. By adding the three municipalities to Brussels City, they were automatically given an official bilingual status. EN

the

author is present

21 28 03.21

festival

connect with... marieke lucas rijneveld

imbolo mbue douglas stuart maggie o’farrell marek šindelka lisette lombé marie darrieussecq yoko ogawa lize spit ...and many more

passaporta.be

Wil je kinderen en jongeren laten kennismaken met de democratie? Heb je interesse in burgerparticipatie? Ben je een kei in communicatie? Dan is deze vacature in het Parlement voor de Nederlandstaligen in Brussel vast iets voor jou. De educatieve dienst Puzzel Brussel van de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie zoekt: 1 VOLTIJDSE MEDEWERKER EDUCATIE, PARTICIPATIE EN COMMUNICATIE (m/v/x) 1 HALFTIJDSE MEDEWERKER EDUCATIE, PARTICIPATIE EN COMMUNICATIE (m/v/x) Educatie: ü Je werkt mee aan alle educatieve programma’s van Puzzel Brussel. ü Je vindt een overzicht op www.puzzelbrussel.be Participatie: ü Je bedenkt manieren om burgers beter te betrekken bij de politiek. ü Je zet de lijnen uit voor participatietrajecten en volgt ze van a tot z op. Communicatie: ü Je schrijft berichten over de Raad en Puzzel Brussel voor de website (WordPress) en sociale media. Wat bieden wij? ü Je werkt in een klein, enthousiast team. ü Je krijgt een contract van onbepaalde duur (niveau B). ü Je ontvangt voordelen bovenop je salaris: hospitalisatieverzekering, maaltijdcheques en terugbetaling woon-werkverkeer met het openbaar vervoer of met de fiets. Een uitgebreide beschrijving vind je op www.raadvgc.be/vacature Heb je een bachelordiploma of de juiste EVC (erkenning van verworven competenties)? Spreek en schrijf je vlot Nederlands? Stuur dan je cv en motivatiebrief vóór vrijdag 30 april naar dit adres: Raad Vlaamse Gemeenschapscommissie T.a.v. mevrouw Patricia Coppens Lombardstraat 67 1000 Brussel vacature@raadvgc.brussels De Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie geeft iedereen gelijke kansen. Jouw talent is belangrijker dan je gender, afkomst, levensfilosofie, leeftijd, seksuele voorkeur of beperking. We verwachten wel dat je Brussel en de Vlaamse Gemeenschap een warm hart toedraagt.

JETTENAAR MAAKT OPMERKELIJKE CARRIÈRESWITCH

Op zoek naar de perfecte cake Tien jaar geleden werkte hij nog voor een internationaal vredesinstituut in New York, nu hee Je enaar Klaas Ornelis een eenmanszaak in cakes en cookies, Cake me away. Zijn ambitie: de lekkerste vegan cakes van het land maken. — BETTINA HUBO

Het begon met na de uren koekjes bakken, maar vandaag heeft Klaas Ornelis een eigen bedrijf van vegan cakes en cookies. © SASKIA VANDERSTICHELE

ambacht helemaal onder de knie te krijgen, volgde hij een banketbakkersopleiding bij Coovi. Daar leerde hij vooral de klassieke Belgische patisserie maken, met veel boter en eieren.

GEEN CAKELAND Zelf sloeg hij nadien zijn eigen pad in, dat van de cakes en de cookies. “België is niet echt een cakeland vergeleken met bijvoorbeeld Amerika. Daar heb je de New York cheesecake en banana bread uit Hawaï. Engeland heeft zijn carrot cake. Ik wilde de mensen hier die internationale cake-smaken ook doen leren kennen.” Ornelis koos bovendien voor vegan, in de eerste plaats omdat hij zelf lactose-intolerant is. “Ik probeerde wortel- en bananencakes te maken zonder melk, boter of eieren en dat lukte. De mensen vonden het lekker, ze proefden niet

dat het plantaardig was.” Alleen voor zijn cheesecakes gebruikt hij eieren, kaas en boter. “Dat gaat niet zonder, ik heb weleens met tofu geëxperimenteerd, maar dan is het geen cheesecake meer.” Voortdurend is hij op zoek naar nieuwe, nog lekkerdere recepten. “Het is vaak wekenlang testen voor de smaak en de textuur goed zitten.” Ook probeert hij nog een manier te vinden om vegan te combineren met glutenvrij. “Dat is de ultieme uitdaging. Een cake mag immers niet instorten en daarvoor heb je ingrediënten nodig die kracht geven, zoals tarwemeel of eieren.” Toen Ornelis in 2018 voltijds banketbakker werd, werkte hij eerst een tijd vanuit de co-kitchen in Greenbizz. Maar al snel wilde hij een eigen stek. In Brussel kon hij niet meteen iets vinden, of toch niets betaalbaars. Toen hij in het centrum van Groot-Bijgaarden een

“Ik koos voor vegan. Het is vaak wekenlang testen voor de smaak en de textuur goed zi en”

lege groentewinkel te huur zag staan, hapte hij meteen toe. De inrichting van zijn nieuwe atelier was net klaar, toen corona toesloeg. Ornelis heeft dan ook een zwaar jaar achter de rug. “Ik zat met de huur, had flinke investeringen gedaan en ik had er in mijn businessmodel voor gekozen om hoofdzakelijk te leveren aan de horeca. Ik verkoop mijn cakes en cookies aan Brusselse koffiebars als Hinterland, Tich en Caffelatte Espressobar. Maar die gingen potdicht tijdens de eerste lockdown. Er zijn dan ook maanden geweest dat ik nul euro omzet had.” Inmiddels doen de meeste van zijn horecaklanten takeaway en kan Ornelis weer leveren. De zaken gaan goed, zo goed zelfs dat hij over enkele weken met een winkel begint aan zijn atelier, waar hij ook biobrood en quiches wil aanbieden. Hiermee mikt hij vooral op particuliere klanten. “Die kunnen nu al kopen via de webshop,” zegt hij, “Maar voor voeding werkt online niet zo goed. De klanten willen zien, proeven en ruiken. Daarvoor heb je een winkel nodig.”

BRUZZ | ONDERNEMEN

et is halverwege de middag en Ornelis (37) heeft er al een lange dag op zitten. “Ik heb vanmorgen dertig cakes gebakken en versierd, tussendoor de cookies in de oven gezet, en ben vervolgens al de patisserie gaan leveren in Brussel,” vertelt hij, terwijl hij nog vlug de werktafel schoonveegt in zijn atelier in Groot-Bijgaarden. “Ja, kuisen hoort er ook bij, net zoals de hele administratie en de marketing. Ik maak vaak dagen van zestien uur.” Zijn huidige dagritme vormt een groot contract met het leven dat hij leidde vlak nadat hij afgestudeerd was in de politieke wetenschappen, internationale betrekkingen en ethiek. Toen leek hij voorbestemd voor een internationale carrière. Hij liep stage bij het bureau van de Verenigde Naties in Brussel, trok naar New York waar hij aan de slag ging bij het EastWest Institute, een denktank rond internationale conflicten, en werkte nog voor andere ngo’s. Zo verbleef hij een tijd in Maleisië om fondsen te werven voor een nieuwe universiteit. Maar de buitenlandse avonturen hadden ook hun beperkingen. “Veel internationale organisaties zijn eigenlijk grote administraties. Het beweegt allemaal niet zo snel als je zou willen.” Ornelis zocht iets creatievers. Hij keerde terug naar België, vond een job bij keukenmachineproducent KitchenAid en begon na de uren koekjes te bakken. Die verkocht hij tijdens het weekend op de markt. Omdat hij steeds meer zin kreeg in een eigen bedrijfje, nam hij ontslag en besloot hij om, net als zijn grootvader destijds, patissier te worden. Dat was in 2017. Om het

KLAAS ORNELIS Zaakvoerder Cake me away

cakemeaway.be 24 MAART 2021

I 23

SPORTIEVELINGEN ZOEKEN PLEKKEN IN DE OPENBARE RUIMTE OM SAMEN TE KUNNEN BLIJVEN SPORTEN

B R U Z Z | R E P O R TA G E

De sportzaal die Brussel heet

Brussel wordt dezer dagen één grote sportzaal, nu sportclubs al bijna vijf maanden dicht zijn en de dadendrang bij sportievelingen recht evenredig met de temperatuur stijgt. Sportpsycholoog Paul Wylleman: “Sporten is een vorm van escapisme nu, ontsnappen aan de realiteit van coronamaatregelen en gedwongen thuiszitten.” — SARA DE SLOOVER, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

Crossfitten op de terreinen van Thurn & Taxis.

24 MAART 2021

xxxx

▼

“We hebben geen bokszakken hier,” zegt bokstrainer Malick Mbaye (in het midden) over de locatie in de galerij van het Legermuseum. “Maar als het regent, staan we tenminste beschut.”

▼

SPORTIEVELINGEN ZOEKEN PLEKKEN IN DE OPENBARE RUIMTE OM SAMEN TE KUNNEN BLIJVEN SPORTEN

B R U Z Z | R E P O R TA G E

limmers verkennen op mooie dagen de muren van het Legermuseum. In het voorportaal van het museum oefenen salsa- en lindyhopdansers hun pasjes. Een karatekid traint op de pas vrijgemaakte helling van het Justitiepaleis. En afgelopen jaar registreerde de populaire sportapp Strava dubbel zoveel jogsessies in Brussel. In de open gaanderij die op de terreinen van Thurn & Taxis naar de Gare Maritime leidt, hebben twee crossfitclubs onderdak gevonden. Crossfit combineert gewichtheffen, atletiek en gymnastiek in één les en er wordt dan ook flink wat gepuft en gehijgd. Wim Crombez (43) komt hier drie à vier keer per week trainen. “Ik werk halftijds thuis momenteel, en halftijds in de Gare Maritime, dan is het echt maar een paar minuten wandelen.” Hij bibbert een beetje, bij een middagtemperatuur van 7 graden en een snijdende wind. Een paar van zijn stretchende buren dragen muts én handschoenen. “Er zijn ook onlinelessen, maar thuis doe ik geen oefeningen,” geeft Crombez toe. “De groepsmentaliteit, de groepsdruk motiveert me en maakt dat ik het volhoud.” Twintig meter verderop is een andere groep crossfitters aan het zwoegen. “De lessen maken geen onderdeel meer uit van de dagelijkse sleur,” zegt Dimitri Tonon (32). “Integendeel, het is nu meer een uitstapje geworden. Ik heb trouwens het gevoel dat de andere leden sinds de pandemie makkelijker goeiendag zeggen. Iedereen is blijer om hier te kunnen zijn.” Aurélie Masson (26) komt sinds corona vier keer per week, en dan blijft ze op woensdagen vaak nog rondhangen om bij de volgende les te helpen coachen. “Ik ben nóg meer aan sport beginnen te doen, omdat het het enige is wat ik kon of kan

doen buitenshuis. Ik woon samen met mijn vriend, maar ik wil niet de hele tijd thuis opgesloten zitten, ik wil af en toe eens op een legale manier mensen buiten mijn bubbel zien.”

ONTSNAPPEN “Sport beoefenen is een manier om aan je vier muren te ontsnappen, letterlijk even wat frisse lucht te halen. En beweging is belangrijk, zeker nu veel mensen veel meer thuiszitten en -werken dan anders,” zei sportpsycholoog Paul Wylleman (VUB) eerder aan de telefoon. “Sport laat je ook toe om sociale contacten te houden, al is het maar met een of twee andere mensen. In het straatbeeld zie je nu bijvoorbeeld veel meer wandelaars en fietsers in kleine groepjes,” zegt Wylleman. Ani Ivanova (20) noemt crossfit onomwonden haar lifesaver. De studente biomedische wetenschappen kwam in het najaar van 2019 naar Brussel om te studeren. Ze was net begonnen met de sport toen het coronavirus Europa overspoelde. In januari pas keerde ze terug uit haar thuisland Bulgarije, omdat de universiteit opnieuw met laboratoriumpractica begon. Nu komt ze zes à zeven keer per week crossfitten. “Het is niet echt gezond, hoe ik mijn lichaam afbeul. Maar ik hou van hoe het fysiek voelt en ik heb het echt, echt nodig voor mijn mentale gezondheid.” “Crossfit daagt je uit, en de inspanning doet me mijn problemen vergeten. Ik ga niet uit tijdens de dag, want je kunt toch nergens heen. De meeste lessen zijn online, de paar mensen die ik hier had leren kennen, zijn teruggekeerd naar hun thuisland. Daarom ben ik ook blij met de crossfitcommunity.” Zelfs toen het deze winter -10 graden was, was de crossfitfanate op het appel, samen met andere diehards. “Het was ijzig, zelfs al

droegen we extra laagjes. Maar het was de moeite waard om daarvoor kou te lijden.”

KOFFIE OF CHAMPAGNE Sneeuw, hagel of regen: sinds de ‘Catherines’ – drie Catherines en één Aline, in werkelijkheid – een paar maanden geleden met padel begonnen, hebben ze ook al gesport onder de meest gure weersomstandigheden. “We spelen twee à drie keer per week om onze immuniteit op peil te houden, om bestand te zijn tegen Covid-19,” zegt Catherine Vilvorder (60) gedecideerd, onder goedkeurend gejoel van de anderen. De vier tennissters schakelden bij de tweede lockdown noodgedwongen over op de mix tussen tennis en squash die momenteel razendsnel aan populariteit wint. “Het grote voordeel van padel is dat het op een synthetisch terrein wordt gespeeld, zodat je ook in de winter buiten kunt blijven spelen. Daardoor is het nu een van de weinige sporten die nog toegestaan is,” legt Catherine Grisart (55) uit. “Je krijgt het technisch ook sneller onder de knie,” zegt Vilvorder. Zo populair is padel intussen dat de vier vrouwen tussen vier Brusselse clubs pendelen, afhankelijk van waar er nog vrije oefenslots zijn op het moment dat zij willen sporten.

“Het is niet echt gezond, hoe ik mijn lichaam a eul. Maar ik heb het nodig voor mijn mentale gezondheid. De inspanning doet me mijn problemen vergeten” ANI IVANOVA (20) Doet zeven keer per week aan crossfit

24 MAART 2021

Vandaag spelen ze bij White Star in Evere. Sinds de lockdown zijn de drie outdoor padelterreinen daar, met dank aan de telewerkers, elke dag volledig volzet. “Het drankje achteraf is minstens zo belangrijk,” geeft Aline Louckx (65) nog mee. De Catherines bevestigen: koffieklets bij koud weer, en toasten met champagne of een aperitiefje als het zonnig is. Grisart: “Padel helpt me zowel fysiek als mentaal.” Met een grote grijns: “Je zou het nu niet zeggen, maar als ik niet kan sporten, word ik onuitstaanbaar.”

‘BETER DAN NIETS’ “Mensen die graag sporten, passen zich aan aan wat wel nog mag,” zei hoogleraar sportpsychologie Wylleman daarover. “Ze proberen bijvoorbeeld padel of andere buitensporten. Een nieuwe sport ontdekken is een vorm van escapisme, ontsnappen aan de realiteit van coronamaatregelen en gedwongen thuiszitten. Sport is belangrijk voor de mentale gezondheid. Je kunt je volledig voor iets inzetten, je kunt er je energie in kwijt, je kunt je uitleven.” Dat doen mensen ook in de immense overdekte gaanderij van het Legermuseum in het Jubelpark, een pleisterplek voor de Brusselse outdoorsporter. Malick Mbaye (32) van de Brussels Boxing Academy komt hier op woensdagnamiddagen boksles geven, sinds de regels begin maart versoepelden. Op donderdagavond doet hij hetzelfde op de verlichte trappen van de basiliek van Koekelberg. Vandaag trainen er vijf tieners met hem, Wacila (17) is het enige meisje. “Boksen is mijn passie,” zegt ze schouderophalend, intussen

In de open gaanderij op de terreinen van Thurn & Taxis hebben twee crossfitclubs onderdak gevonden.

Fitnesscoach Bademba geeft privélessen in de openlucht.

ongeduldig van het ene op het andere been springend. Trainde ze vroeger wekelijks drie à vijf keer, nu is dit de enige keer deze week dat ze weer meppen kan uitdelen. “Ideaal is het natuurlijk niet,” zegt trainer Mbaye. “We hebben hier geen bokszakken, alleen onze handschoenen. En vaak komen er mensen rondom zitten, die roken zonder dat je daar iets over kan zeggen. Maar als het regent zijn we tenminste beschut. Boksen laat iedereen toe het dagelijkse leven

voor even te vergeten, hun zorgen, zelfs corona. Het laat toe je ergens op te concentreren. Daar hebben we nu nood aan.” Dertig meter verderop heeft ook fitnesscoach Bademba (27) zijn plaats gevonden, “elke dag van acht tot acht”. Vroeger werkte hij in een Basic-Fit, nu geeft hij privélessen en vijf verschillende groepslessen per week. “Ik werk dubbel zoveel als vroeger, dankzij de sociale netwerken,” zegt hij, hier en daar het

gesprek onderbrekend om zijn hijgende cliënte instructies te geven. “Ik zie dat mensen gedeprimeerd zijn van de hele tijd thuis te zitten en ik ben blij dat ik kan helpen. Ik zou me zelf ook doodvervelen.” Terwijl Bademba praat en de zon eindelijk door de wolken priemt, hebben de boksers het veld geruimd. Nog voor ze helemaal weg zijn, nemen twee vrouwen met sporttassen en springtouwen al hun plek in. Het wordt nog een drukke sportnamiddag hier in de galerij.

MEDE-EIGENAAR CROSSFITCENTRUM

‘Buitenlessen zijn nodig om zaak te laten overleven’

oor zeven maanden sluiting heeft Pierre-Yves Romanini van Crossfit Dansaert in totaal 9.000 euro steun ontvangen van het Brussels Gewest. “Om een idee te geven: dat is iets meer dan een maand huur, terwijl ook alle andere vaste lasten gewoon door blijven lopen. In Vlaanderen en Wallonië krijgen fitnesscentra veel meer steun, terwijl we toch dezelfde belastingen betalen.” Romanini en zijn zakenpartner gingen bij de tweede lockdown daarom verwoed op zoek naar een manier om hun zaak toch legaal verder te

kunnen laten draaien. Die vonden ze op de terreinen van Thurn & Taxis, waar ze nu met toestemming van de eigenaar buitenlessen geven. Uit noodzaak, benadrukt hij. “Ongeveer de helft van onze leden had afgehaakt, vanwege de onzekerheid, omdat ze hun job verloren zijn of omdat ze terugkeerden naar hun thuisland.” “Buiten sporten met vier was toegestaan en daar hebben we ons op gebaseerd om onze lessen voor te stellen aan de Brusselse Gezondheidsinspectie. Die heeft ons protocol goedgekeurd van groepen van vier, telkens met

voldoende afstand. De politie komt ook geregeld langs om daarop toe te zien.”

HET LEVEN GERED “Het aantal lessen voeren we geleidelijk op in functie van de vraag. Intussen zijn dat er zeven: één ’s morgens, twee ‘s middags, vier ’s avonds. Iedere dag ontvangen we ongeveer 150 sporters. Er komen nieuwe mensen op af, maar die nemen een startpakket voor een maand, ze durven in deze onzekerheid nog geen abonnement af te sluiten. Misschien worden de regels volgende maand immers weer strenger.

Terwijl er leden zijn die al een jaar thuiswerken en me zeggen: ‘Pierre-Yves, jullie lessen hebben mij het leven gered. Anders was ik nu al ergens afgesprongen.’” “Ik heb het gevoel nu dat ik voor de tweede keer de club moet uitbouwen. Bovendien zijn we al vier keer van locatie moeten veranderen op de site van Thurn & Taxis, vanwege alle werken die hier plaatsvinden. Het is ook veel meer werk om op alle digitale vragen te antwoorden: via mail, Messenger, Instagram ... Mensen kunnen niet meer binnenlopen bij de zaal, dus stellen ze hun vragen online.” “Zonder de buitenlessen hadden we de club al moeten opdoeken. Maar we zitten nog altijd in survivalmodus: ons zakencijfer is niet de helft van wat we vroeger draaiden.” (SDS)

LA VILLE EST DEVENUE UN HALL DE SPORT Petit à petit, Bruxelles se transforme en une grande salle de sport, alors que les clubs sportifs sont fermés depuis cinq mois et que la motivation des sportifs augmente en même temps que les températures extérieures. Il y a non seulement les joggeurs, promeneurs et cyclistes, mais aussi les clubs de sport qui organisent de plus en plus de cours en extérieur. Par nécessité financière, mais aussi parce que leurs membres sont en manque de défi et de contacts sociaux. Les boxeurs, crossfitteurs, danseurs, joueurs de padel, escaladeurs et fans de fitness se donnent tous rendez-vous dehors. Pour le psychologue sportif Paul Wylleman de la VUB, « le sport est devenu une forme d’évasion qui permet de fuir la réalité des mesures sanitaires et l’obligation de rester chez soi. » FR

THE CITY HAS BECOME ONE BIG SPORTS HALL Brussels has become one big sports hall now that sports clubs have been closed for almost five months and the urge for sports is rising in line with the temperature. Not only are there more joggers, walkers and cyclists, more and more sports clubs are organising outdoor classes. Out of financial necessity, but also because their members yearn for a dose of challenge and a good dash of social contact. Boxers, crossfitters, dancers, padel players, climbers and fitness enthusiasts: they all meet outdoors. Sports psychologist Paul Wylleman (VUB): “Sport is a form of escapism now, an escape from the reality of coronation measures and being forced to sit at home.” EN

24 MAART 2021

I 27

Big City BigCity City Big Big City Er Er valt valt heel heel wat wat te te vertellen vertellen over over het het weer weer in in België. België. Dat Dat STEL STEL ZELF ZELF JE JE VRAAG VRAAG besefte besefte ook ook astronoom astronoom en en EN EN STEM STEM OP OP BRUZZ.BE BRUZZ.BE Wie deAdolphe site van Abattoir statisticus statisticus Adolphe Op Op het het eerste eerste gezicht gezicht lijkt Op Op het het eerste eerste gezicht gezicht lijkt lijkt binnenwandelt, voeltlijkt en ziet Quetelet. Quetelet. Al Al voor voor het het dit dit een een absurde absurde vraag. vraag. Het Het dit dit een een absurde absurde vraag. vraag. Het Het de rijke geschiedenis van de STEL STEL ZELF ZELF JE JE VRAAG VRAAG STEL ZELF JE VRAAG ontstaan ontstaan van van ons ons land, land, in in STEL STEL ZELF ZELF JE VRAAG woord woord ‘steenweg’ ‘steenweg’ is isgoed voor voor woord woord ‘steenweg’ ‘steenweg’ is is voor voor plek, maar net zo de 1827 1827 overtuigde overtuigde hij hij koning koning EN EN STEM STEM OP OP BRUZZ.BE BRUZZ.BE EN STEM OP BRUZZ.BE EN EN STEM STEM OP BRUZZ.BE deze deze smalle smalle straat straat al al al deze deze smalle smalle straat straat al toekomst die lonkt. Er is elf Willem Willem II der der Nederlanden Nederlanden overschat, overschat, laat laat staan staan dat dat er erer overschat, overschat, laat laat staan staan dat dat er hectare aan potentieel, die ervan ervan om om een een Sterrenwacht Sterrenwacht op op deze deze plek plek ruimte ruimte zou zou op opkomende deze deze plek plekjaren ruimte ruimte zou de op zou te te bouwen bouwen in ineen Sint-Joost. Sint-Joost. zijn zijn voor voor een stadspaleis. stadspaleis. zijn zijn voor voor een een stadspaleis. stadspaleis. verschillende manieren Het HetEn werd werd een een ObservatoriObservatoriEn toch. toch. Brussel Brussel zou zou En En toch. toch. Brussel Brussel zou benut zal worden.zou Enkele um umBrussel voor voor Sterrenkunde, Sterrenkunde, Brussel niet niet zijn, zijn, mochten mochten Brussel Brussel niet nietprojecten zijn, zijn, mochten mochten innovatieve doen maar maar er er werden werden ook ook er erer hier hier en enen daar daar geen geen er hier hier daar daar geen geen op dat nu al:eneen boerderij verdoken verdoken architecturale architecturale dagelijks dagelijks meteorologische meteorologische verdoken verdoken architecturale architecturale het dak, een champigparels parels zijn, zijn, precies precies op opop die diedie waarnemingen waarnemingen gehouden, parels parels zijn, zijn, precies precies op die nonkwekerijgehouden, in de kelder, plek plek waar waar je je ze ze het het minst minst zoals zoalsmaar onder onder meer meer temperatemperaplek plek ook waar waar je jeoverdekte ze ze het het minst minst de — — BART BART UIT UIT SINT-AGATHA-BERCHEM SINT-AGATHA-BERCHEM verwacht. verwacht. tuurmetingen. tuurmetingen. Quetelet mat mat verwacht. verwacht. markt van Quetelet de Foodmet en de — — JULIAN JULIAN UIT UIT SINT-JOOST-TEN-NODE SINT-JOOST-TEN-NODE In InIn de dede Vlaamsesteenweg Vlaamsesteenweg — — JULIAN JULIAN UIT UIT SINT-JOOST-TEN-NODE SINT-JOOST-TEN-NODE In de Vlaamsesteenweg Vlaamsesteenweg en en noteerde noteerde vier vier keer keer per per van openluchtactiviteiten — JOZEF UIT MOLENBEEK wacht die diedie verrassing verrassing wacht wacht die verrassing verrassing dag dagwacht hoe hoe warm warm het het was. was. Dat Dat Cultureghem. achter de dede gevel gevel van van achter achter de gevel gevel van van plaats is was wasachter voor voor die die tijd tijd ongebruiMaar in deongebruieerste nummer nummer 46, 46, waar waar het het nummer nummer 46, 46, waar waar het het kelijk. kelijk. Daardoor behoren behoren de de opDaardoor die plek het grootste Huis Huis voor voor Podiumkunsten Podiumkunsten Huis Huis voor voor Podiumkunsten Podiumkunsten Brusselse Brusselse temperatuurtemperatuurslachthuis van Brussel te La LaLa Bellone Bellone te tete vinden vinden is. is.is. La Bellone Bellone te vinden vinden is. de vinden, en misschien wel waarnemingen waarnemingen tot tot de de Langs Langs de de straatkant straatkant straalt straalt Langs Langs de de straatkant straatkant straalt straalt goedkoopste markt van oudste oudste ter ter wereld wereld en en was was de het het gebouw gebouw weinig weinig het het gebouw gebouw weinig stad. En dat alweinig meer dan België België een een van van de de eerste eerste bijzonders bijzonders uit: uit: een een bijzonders bijzonders uit: uit: een eenhet honderd jaar. Voor landen landen die die de degevel meteorologie meteorologie kleurloze kleurloze gevel met met kleurloze kleurloze gevel gevel met ontstaan van hetmet Abattoir uitgebreid uitgebreid bestudeerden. bestudeerden. weliswaar weliswaar een een mooie mooie weliswaar weliswaar een een mooie mooie van Anderlecht, hadden in de Quetelet Quetelet was was sterk sterk omkadering omkadering rond rond de de omkadering omkaderingeeuw rond rondverschilde de negentiende overtuigd overtuigd van vanAchter verregaande verregaande voordeur. voordeur. Achter die diedie voordeur. voordeur. Achter Achter lende gemeenten –die zoals samenwerking samenwerking tussen tussen voordeur voordeur ligt ligt een een nauwe nauwe voordeur voordeur ligt ligt een een nauwe nauwe Schaarbeek, Molenbeek verschillende verschillende landen. landen. Dan Dan en gang, gang, en enen wie wie die diedie neemt, neemt, gang, gang, en wie wie die neemt, neemt, Sint-Joost – hun eigen ziet ziet het het ‘Bellonahuis’ ‘Bellonahuis’ konden konden immers immers gegevens gegevens ziet ziet het het ‘Bellonahuis’ ‘Bellonahuis’ slachthuis. Ook Brussel-stad verschijnen. verschijnen. Het Het valt valt te te worden worden uitgewisseld uitgewisseld en en de dete verschijnen. verschijnen. Het Het valt valt had een plek waar het te vee bestempelen bestempelen als een een veranderingen veranderingen in inals de de bestempelen bestempelen als als een een werd geslacht: aan de verborgen verborgen parel, parel, maar maar het het atmosfeer atmosfeer voorspeld. voorspeld. verborgen verborgen parel, parel, maar maar het het op de plaats is isNinoofsepoort, ook ook een een stedenbouwstedenbouwis is ook ook een een stedenbouwstedenbouwDankzij Dankzij de de inspanningen inspanningen waar nuflflhet gebouw van Arts kundige ater. Er ErEr werd werd kundige kundigeater. flflater. ater. Er werd werd van vankundige Quetelet Quetelet had had België België in in et Métiers staat, was vanaf immers immers volledig volledig rond rond immers immers volledig volledig rond rond 1876 1876 al al weerbulletins. weerbulletins. 1842 hetwaardoor slachthuishet van gebouwd, gebouwd, waardoor het gebouwd, gebouwd, waardoor waardoor het het Naarmate Naarmate de de jaren jaren Brussel-stad te vinden. vrijwel vrijwel onzichtbaar onzichtbaar is. is.is. vrijwel vrijwel onzichtbaar onzichtbaar is. vorderden, vorderden, werden werden die die Alleen was die locatie niet Dat Dat Bellonahuis Bellonahuis had had net net Dat Dat Bellonahuis Bellonahuis had had net net steeds steeds accurater, accurater, ook ook omdat omdat ideaal. Het was een hele zo zozo goed goed op opop de dede Grote Grote Markt Markt zo goed goed op de Grote Grote Markt Markt er er altijd altijd meer meer samenwersamenweronderneming om het vee tot kunnen kunnen staan, staan, want want Het Abattoir in 1932. kunnen kunnen staan, staan, want want king kingarchitect was was tussen tussen landen. landen. op die plek te krijgen. Soms architect Jan Jan Cosijn Cosijn PHOTONEWS De Desite sitevan vanhet hetKMI KMIin inUkkel, Ukkel,©hier hier gefotografeerd gefotografeerdin inde dejaren jaren1920. 1920. architect architect Jan Jan Cosijn Cosijn Quetelet Quetelet beperkte beperkte zich zich gebeurde dat met een stoet tekende tekende ook ook het het BakkersBakkers© © PHOTONEWS PHOTONEWS tekende tekende ook ook het het BakkersBakkersrunderen door decafé straten van echter echter niet niet tot totnu de dehet meteorometeorohuis, huis, waar waar nu het café Le LeLe Het Het Bellonahuis Bellonahuis dateert dateert uit uituit de dede late late zeventiende zeventiende eeuw. eeuw. huis, huis, waar waar nu nu het het café café Le Het Het Bellonahuis Bellonahuis dateert dateert uit de late late zeventiende zeventiende eeuw. eeuw. dehij stad. Verderwordt lieten logie, logie, hij verrichtte verrichtte ook ook in inde Roy Roy d’Espagne d’Espagne wordt © ©BELGA BELGA Roy Roy d’Espagne d’Espagne wordt wordt © ©BELGA BELGA In 1888 werd Er waren weinig huizen stad. Het werd een spelletje infrastructuur en hygiëne te bestuderen en en gebruikte gebruikte andere andere domeinen domeinen pionierspioniersbestuderen. bestuderen. Ook Ookeen de de steeds steeds meer. meer. Ook Ook de de wijken wijken uitgebaat. uitgebaat. Het Het Bellonahuis Bellonahuis uitgebaat. uitgebaat. Het Het Bellonahuis Bellonahuis bestuderen bouwvergunning ingediend rond gebouwd, wat maakte duwen en trekken tussen de wensen over. De buurtbewostatistiek statistiek om om bijvoorbeeld bijvoorbeeld werk. werk. Zo Zo paste paste hij hij de de temperatuurmetingen temperatuurmetingen rond rond de de Sterrenwacht, Sterrenwacht, die die ontwierp ontwierp hij hijhij voor voor Nicolaas Nicolaas ontwierp ontwierp hij voor voor Nicolaas Nicolaas voor een slachthuis, een De dat aan er geen hinder was voor gemeentenhuwelijksover de locatie, ners vermoedelijk klaagden alleen criminaliteit, criminaliteit, huwelijksen en kansberekening kansberekening en ennieteen waren waren minder minder accuraat. accuraat. De toen toen aan de de SchaarbeekseSchaarbeekseBally, Bally, vermoedelijk een Bally, Bally, vermoedelijk vermoedelijk een een fabriek, een veemarkt, buurtbewoners. Bovendien decentrale kosten poort. van de verbouover de stank, maar ook over zelfmoordcijfers weer weer symbool symbool voor voor de de centrale poort. Er Er zijn zijn wapenhandelaar. wapenhandelaar. Dat Dat zou zou zijn zijn opvolgster: opvolgster: Olympia Olympia zelfmoordcijfers in in kaart kaart te te statistiek, statistiek, die die tot tot dan dan toe toe dichte dichte bebouwing bebouwing hield hield – – poort poort lag, lag, raakten raakten dichter dichter weer weer symbool symbool voor voor de de centrale centrale poort. poort. Er Er zijn zijn wapenhandelaar. wapenhandelaar. Dat Dat zou zou zijn zijn opvolgster: opvolgster: Olympia Olympia stallen de dieren en een was het een wingen, maar ook denaar slachtafval datkunnen in de in Zenne opoffering. opoffering. nog nog andere andere indicaties indicaties naar een een verklaring verklaring kunnen zijn zijn Mancini, Mancini, een bekend bekend maar maar brengen. vooral vooral werden werden gebruikt gebruikt in toen toen al alvoor –een – de de warmte warmte vast vast en en bebouwd. bebouwd. De Degroot eerste eerstestuk opoffering. opoffering. nog nog andere andere indicaties indicaties naar naar een een verklaring verklaring kunnen kunnen zijn zijn brengen. Mancini, Mancini, een een bekend bekend maar maar spoorwegverbinding. La grond, vlak bij het kanaal en verdeling van de winsten. werd geloosd. het het oorlogsoorlogsen enen het het voor voor de dede verschillende verschillende vooral vooral berucht berucht fifiguur guur aan de de astronomie, astronomie, toe toe in in de de dat dat beïnvloedde beïnvloedde de deaan straatverlichting straatverlichting maakte maakte het het oorlogsoorlogsen het het voor voor de verschillende verschillende vooral vooral berucht berucht fifiguur guur aan aan MINNARES MINNARES VAN VAN DE DE Villette, het slachthuis van het recent Uiteindelijk nam een groep De vraagdie reesin net als VERHUIZING jachtleven jachtleven te tete vinden vinden in inin de dede verwijzingen verwijzingen die inom de dede het het Franse Franse hof, hof, in inin de de tijd tijd VERHUIZING MINNARES MINNARES VAN VAN DE DE sociale sociale wetenschappen. wetenschappen. Hij Hij waarnemingen. waarnemingen. De De het het voor voor het hetgebouwde instituut instituut jachtleven jachtleven te vinden vinden in de verwijzingen verwijzingen die die in in de het het Franse Franse hof, hof, in de de tijd tijd ZONNEKONING ZONNEKONING Parijs, diende daarbij als Weststation, zodat het vee privé-investeerders het heft in andere grootsteden zoals façade, façade, maar maar evengoed evengoed gevel gevel verscholen verscholen zitten. zitten. Zo Zo van van Zonnekoning Zonnekoning LodeLodeZONNEKONING ZONNEKONING façade, façade, maar maar evengoed evengoed gevel gevel verscholen verscholen zitten. Zo Zo In van van Zonnekoning Zonnekoning LodeLodewou wou de de variabelen variabelen van vanzitten. Sterrenwacht Sterrenwacht verhuisde verhuisde moeilijker moeilijker om om de de sterren sterren In de de negentiende negentiende eeuw eeuw inspiratiebron. Vooral de per kon worden instaat handen. Hun oog viel op Parijs, in een slachthuis te staat staat er erer op opop het het dak dak een een prijkt prijkt het het beeld beeld van van wijk wijk XIV. XIV. Daar Daar kwam kwam ze zeze Het Het is istrein niet niet duidelijk duidelijk welke welke staat er op het het dak dak een een prijkt prijkt het het beeld beeld van van wijk wijk XIV. XIV. Daar kwam kwam ze Het Het is is niet niet duidelijk welke welke sociale sociale fenomenen fenomenen daarom daarom in inDaar 1890 1890 naar naar het het goed goed waar waar te teduidelijk nemen nemen en en te te verstedelijkte verstedelijkte Brussel Brussel overdekte markthal was en vervoerd naar het slachteen gebied in Anderlecht, voorzien waar vlees werd standbeeld standbeeld van van een een Bellona, Bellona, de de Romeinse Romeinse terecht terecht toen toen ze ze trouwde trouwde met met versieringen versieringen Nicolaas Nicolaas Bally Bally standbeeld standbeeld van van een een Bellona, Bellona, de de Romeinse Romeinse terecht terecht toen toen ze ze trouwde trouwde met met versieringen versieringen Nicolaas Nicolaas Bally Bally is een impressionante huis. ideaal wat de ligging betrof. gegenereerd voor de hele pelikaan. pelikaan. Die Die staat staat dan dan godin godin van van de de oorlog, oorlog, boven boven de de graaf graaf Eugène Eugène de de Savoie. Savoie. liet liet aanbrengen aanbrengen en en welke welke pelikaan. pelikaan. Die Die staat staat dan dan godin godin van van de de oorlog, oorlog, boven boven de de graaf graaf Eugène Eugène de de Savoie. Savoie. liet liet aanbrengen aanbrengen en en welke welke

Waarom wordt de gemiddelde temperatuur Wat is het verhaal Wat is het verhaal Wat is de geschiedenis van onsde land gemeten achter verstopte achter de verstopte van het Abattoir van in Ukkel? gevel La gevelvan van LaBellone? Bellone?

B B II G G CITY BBR RRU UUZ ZZZ ZZ || |B B I GCCI TI TY Y BR B RU UZ ZZ Z || B B II G G C C II T TY Y

BRUZZ | BIG CITY

Anderlecht?

Lees Leesen enbekĳ bekĳkkde de

Lees Lees en enbekĳ de de en LeesLees en bekĳ kbekĳ dekkkde Lees en bekĳ kbekĳ de antwoorden antwoorden antwoorden antwoorden antwoorden antwoorden antwoorden op opop de dede Big-Cityvragen Big-Cityvragen via viavia op de Big-Cityvragen Big-Cityvragen via op de Big-Cityvragen opde de Big-Cityvragen via via op Big-Cityvragen via bruzz.be/bigcity bruzz.be/bigcity bruzz.be/bigcity bruzz.be/bigcity bruzz.be/bigcity bruzz.be/bigcity bruzz.be/bigcity 180I0I IM M AAAA R RFB T T 2B2B 0 0R 2TU 2U E UU AA R1R1A2A II R 222I0 M AER R 0R 2288 22I2I8828 44E FB ERA R I0122220101 2211 218 I2I2424242FF

Check Check ook ook onze onze Instagrampagina, Instagrampagina, Check Check ook ook onze onze Instagrampagina, Instagrampagina, Check Check ook ook onze onze Instagrampagina, Instagrampagina, elke elke donderdagnamiddag donderdagnamiddag vertelt vertelt Luana Luana elke elke donderdagnamiddag donderdagnamiddag vertelt vertelt Luana Luana elke elke donderdagnamiddag donderdagnamiddag vertelt vertelt Luana Luana Difficile Difficile een een nieuw nieuw Big Big City-verhaal. City-verhaal. Difficile Difficile een een nieuw nieuw Big Big City-verhaal. City-verhaal. Difficile Difficile een een nieuw nieuw Big Big City-verhaal. City-verhaal.

toen toen nog nog landelijke landelijke en en hoger hoger gelegen gelegen Ukkel. Ukkel. In In eerste eerste instantie instantie werden werden de de constructie. Een hectare metingen metingen zowel zowel in in Zes Zes maanden maanden na nana haar haar Zes Zes maanden maanden na haar haar groot en op het hoogste punt Sint-Joost Sint-Joost als als in in Ukkel Ukkel huwelijk huwelijk met met de de graaf graaf beviel beviel huwelijk huwelijk met met de de graaf graaf beviel beviel 22 meter hoog. Het houten uitgevoerd. uitgevoerd. Zo Zo kon kon ook ook het het ze zedak al al al van van haar haar eerste eerste zoon. zoon. ze ze al van haar haar eerste eerste zoon. zoon. isvan helemaal gestut met verschil verschil in in temperatuur temperatuur Vermoedelijk Vermoedelijk was was haar haar man man Vermoedelijk Vermoedelijk was was haar haar man man metalen pilaren, waarvoor binnen binnen en envan buiten buiten de de stad stad niet niet de dede vader vader van het het kind, kind, niet niet de vader vader van van het het kind, kind, tonnen ijzer zijn gebruikt. worden worden bestudeerd. Maar Maar maar maar wel wel de debestudeerd. Zonnekoning Zonnekoning maar maar wel wel de de Zonnekoning Zonnekoning Dat pronkstuk bouwen was toen toen de de activiteiten activiteiten zo zo goed goed zelve. zelve. Ze ZeZe was was een een van van zijn zijn zelve. zelve. Ze was was een een van van zijn zijn geen evidentie, omdat als als volledig volledig werden werden maîtresses maîtresses en en werd werd door door maîtresses maîtresses en enmoerassig werd werd door door Kuregem een overgenomen overgenomen in intot Ukkel, Ukkel, hem hem zelfs zelfs benoemd benoemd tot hem hem zelfs zelfs benoemd benoemd tot tot gebied is. Om de ijzeren raakte raakte het het oude oude gebouw gebouw eerste eerste hofdame, hofdame, de dede hoogste hoogste eerste eerste hofdame, hofdame, de hoogste hoogste constructie te kunnen vrouwelijke vrouwelijke positie positie aan aan het het van van de dewas Sterrenwacht Sterrenwacht in in vrouwelijke vrouwelijke positie positie aan aan het het dragen, een stevige Franse Franse hof. hof. Sint-Joost Sint-Joost in in verval. verval. Op Op het het Franse Franse hof. hof. fundering nodig. Dat werden Steeg Steeg het het haar haar allemaal allemaal plateau in in Ukkel Ukkel daarentedaarenteSteeg Steeg het het haar haar allemaal allemaal deplateau kelders van Kuregem. naar naar het het hoofd? hoofd? Misschien Misschien gen gen kon kon de de Sterrenwacht naar naar het het hoofd? hoofd? Misschien Veertig jaar naSterrenwacht deMisschien bouw wel, wel, want want ze zeze raakte raakte wel, wel, want want ze raakte raakte uitbreiden uitbreiden en en in 1913 1913 werden ze benutin door de verwikkeld verwikkeld in in verschillende verschillende verwikkeld verwikkeld in in verschillende verschillende splitste splitste de de organisatie organisatie in in eerste champignonkwekerij, moordschandalen. moordschandalen. Ze ZeZe werd werd moordschandalen. moordschandalen. Ze werd werd twee: twee: de Koninklijke Koninklijke en later de als evenementenhal. niet niet enkel enkel verdacht verdacht van van de dede niet niet enkel enkel verdacht verdacht van van de Sterrenwacht Sterrenwacht en en het het moord moord op opop haar haar eigen eigen man, man, moord moord op haar haar eigen eigen man, man, KATALYSATOR Koninklijk Koninklijk MeteorologiMeteorologimaar maar ook ook van van die diedie op opop andere andere maar maar ook ook van van die op andere andere De komst van het slachthuis sche sche Instituut, Instituut, het het KMI. KMI. maîtresses maîtresses van van Lodewijk Lodewijk maîtresses maîtresses van van Lodewijk Lodewijk was een economische De De dagelijkse dagelijkse temperatemperaXIV. XIV. Ze ZeZe werd werd verbannen verbannen van van XIV. XIV. Ze werd werd verbannen verbannen van van katalysator voor de wijk. Er tuurmetingen tuurmetingen in in Ukkel Ukkel zijn zijn het het Franse Franse hof hof en enen kwam kwam in inin het het Franse Franse hof hof en kwam kwam in kwamen heelde wat handelsnog nog altijd altijd de referentie referentie Brussel Brussel terecht. terecht. Eerst Eerst zou zou Brussel Brussel terecht. terecht. Eerst Eerst zou zou zaken bij, die het materiaal voor voor België. België. Omdat Omdat die die al al ze zeze een een tijdje tijdje in inin het het kasteel kasteel ze een een tijdje tijdje in het het kasteel kasteel recupereerden van het zo zo lang lang vanaf vanaf dat dat plateau plateau van van Tervuren Tervuren gewoond gewoond van van Tervuren Tervuren gewoond gewoond slachthuis. Zo openden er niet gebeuren, gebeuren, zal zal daar daar ook niet hebben, hebben, maar maar omdat omdat ze zeook het het hebben, hebben, maar maar omdat omdat ze ze het het handelszaken in lederwaren snel snel verandering verandering in in komen, komen, ook ook daar daar te te bont bont maakte, maakte, ook ook daar daar te temaar bont bont maakte, maakte, en kaarsen, ook want want dat dat zou zou de de nauwkeunauwkeuwerd werd ze zeze verplaatst verplaatst naar naar het het werd werd ze verplaatst verplaatst naar naar het het hoeden. De ligging van de Bellonahuis. Bellonahuis. Daar Daar woonde woonde righeid righeid van van de de langeterlangeterBellonahuis. Bellonahuis. Daar Daar woonde woonde iets ze zeVeeartsenijschool een een paar paar jaar. jaar. mijnstudies mijnstudies in in het het gedrang gedrang ze ze een een paar paar jaar. jaar. verderop, zal ook wel niet Na Na haar haar volgden volgden kunnen kunnen brengen. brengen. TempeNa Na haar haar volgden volgdenTempegeheel toevallig geweest welgestelde welgestelde bewoners bewoners ratuurmetingen ratuurmetingen zijn zijn welgestelde welgestelde bewoners bewoners zijn. Het Abattoir is elkaar elkaar op. op. In In 1913 1913 liet liet elkaar elkaar op. op. In In 1913 1913 liet liet immers immers precisiewerk. precisiewerk. belangrijk geweest voor de burgemeester burgemeester Karel Karel Buls Buls burgemeester burgemeester Karel Karel Buls Buls Vandaag Vandaag gebeuren gebeuren de dezo. wijk enopkopen dat is nog altijd het het huis huis opkopen door door de dede het het huis huis opkopen opkopen door door de metingen metingen met met automatiautomatiDe Brussel. aanwezigheid is goed stad stad Brussel. De DeDe politie politie stad stad Brussel. Brussel. De politie politie sche sche thermometers, thermometers, maar maar voor deeen werkgelegenheid en heeft heeft er er een bureau bureau gehad, gehad, heeft heeft er er een een bureau bureau gehad, elke elke dag, dag, stipt stipt om omgehad, acht acht uur uur de voedselvoorziening, maar de dede kostuums kostuums van van de dede de kostuums kostuums van van de er ’s ’s morgens, morgens, wandelt wandelt er nog nog het is ook een plek waar nog Ommegang Ommegang zijn zijn er erer bewaard bewaard Ommegang Ommegang zijn zijn er bewaard bewaard iemand iemand het het grasveld grasveld van van heel veel ruimte is om in te en en het het was was ook ook een een en en het het was was ook ook een een het het KMI KMI op, op, naar naar een eende van van spelen op de noden van bezienswaardigheid bezienswaardigheid tijdens tijdens bezienswaardigheid bezienswaardigheid tijdens tijdens de de witte witte houten houten bakken, bakken, stad. De site krijgt beetje bij Expo Expo 58. 58. In InIn de dede jaren jaren 1980 1980 Expo Expo 58. 58. In de jaren jaren 1980 1980 beetje een facelift en er om om op op een een kwikthermomekwikthermomewerd werd het het een een huis huis voor voor werd werd het het een een huis huis voor voor wordt ter ter te tenagedacht observeren observeren in inhoe welke welke podiumkunsten. podiumkunsten. De Deover ruimte ruimte podiumkunsten. podiumkunsten. De De ruimte ruimte die ruimte ook gebruikt kan stemming stemming de de temperatuur temperatuur tussen tussen het het oude oude huis huis en en het het tussen tussen het het oude oude huis huis en en het het worden als ontmoetingsons ons die die dag dag zal zal brengen. brengen. nieuwe nieuwe huis huis werd werd een een nieuwe nieuwe huis huis werd werd een een plek, wooneenheden Het Hetvoor oude oude gebouw gebouw van van de de overdekte overdekte binnenkoer, binnenkoer, waar waar overdekte overdekte binnenkoer, binnenkoer, waar waar wie weetinstelling zelfsstaat voor een de deen culturele culturele instelling La La Sterrenwacht Sterrenwacht staat er er de de culturele culturele instelling instelling La La openluchtzwembad. Dehet Bellone Bellone nu nunu geregeld geregeld trouwens trouwens nog nog altijd, altijd, het Bellone Bellone nu geregeld geregeld vleesconsumptie ende optredens, optredens, ontmoetingen ligt ligt aan aanontmoetingen het het naar naar de stichter stichter optredens, optredens, ontmoetingen ontmoetingen -verwerking veranderen, en en culturele culturele activiteiten activiteiten genoemde genoemde Queteletplein, Queteletplein, en en culturele culturele activiteiten activiteiten maar de stad ook. Daar organiseert. organiseert. De De schoonheid schoonheid organiseert. organiseert. De De schoonheid schoonheid in in de de schaduw schaduw van van de de plannen ze bij Abattoir de mag mag dan dan wel wel verdoken verdoken zijn, zijn, mag mag dan dan wel wel verdoken verdoken zijn, zijn, Astro Astro Tower. Tower. jaren op in te er erkomende wordt wordt gelukkig gelukkig wel wel nog nog er er wordt wordt gelukkig gelukkig wel wel nog nog spelen. altijd altijd mee mee uitgepakt. uitgepakt. altijd altijd mee mee uitgepakt. uitgepakt.

VOLGENDE VOLGENDE KEER KEER VOLGENDE VOLGENDE KEER KEER VOLGENDE VOLGENDEWEEK WEEK WEEK VOLGENDE Waarom Waarom wordt wordt de dede Waarom Waaromwordt wordt de Wat Watgebeurt gebeurt er erals als eronder onder gemiddelde gemiddelde temperatuur temperatuur Wat waren deer gemiddelde gemiddelde temperatuur temperatuur mĳ mĳ n n huis huis een een metrolĳ metrolĳ n n van van ons ons land land gemeten gemeten in inin Solvayconferenties? van vanons onsland landgemeten gemeten in wordt wordt gebouwd? gebouwd? Ukkel? Ukkel? Ukkel? Ukkel?

Culture. NL | FR | EN A HEART FOR THE ARTS, ALSO DURING THE LOCKDOWN

L’EXPOSITION COLLECTIVE ‘BXL UNIVERSEL II : MULTIPLI.CITY’ S’EMPARE DE LA CENTRALE

‘Les saveurs du monde entier se trouvent à Bruxelles’ JAZZ DON KAPOT

‘A hooligan is powerful and rebellious, exactly like our music’

PODCAST GENERATION XIII

In het spoor van vijf jonge dansers door Brussel en de coronacrisis

Culture. Cabin Fever

‘La Belgique produit des artistes universels’ FR

Milo Rau, dramaturge suisse, me eur en scène et directeur du NTGent, ne s’arrête jamais. Ce e semaine son film The New Gospel sera diffusé via Bozar, et entre-temps il répète The Interrogation avec l’écrivain Édouard Louis. Il prend tout de même le temps de nous donner quelques bons plans culturels. — MICHAËL BELLON « Je suis actuellement fasciné par l’écrivaine canadienne Anne Carson, qui était candidate au prix Nobel de Littérature l’année dernière, que Louise Glück a remporté », dit Milo Rau. « Nox est un livre qu’elle a écrit sur son frère, qui a disparu lorsqu’ils étaient adolescents et qui a ensuite envoyé à sa famille des cartes postales et des messages du monde entier. Il a fini par mourir et elle a créé une sorte d’(auto)biographie de ce frère disparu avec des notes de lui et un poème d’elle. Une très belle publication qui est presque une œuvre d’art en soi. Édouard Louis connaît également le travail de Carson et il considère que Nox est son meilleur livre. »

TOUS DES NARCISSIQUES Tous les livres de Carson ne sont pas aussi personnels, mais Milo Rau et l’écrivain à succès français Édouard Louis croient beaucoup au pouvoir artistique des témoignages personnels. « Dans En finir avec Eddy Bellegueule et Histoire de la Violence, Édouard décrit ses expériences en tant qu’homosexuel issu de la classe ouvrière. Il a également écrit des livres sur son père et sa mère, un beau livre d’entretiens avec Ken Loach, et à l’automne, je publie un livre avec lui. C’est certainement l’une des voix les plus intéressantes de la fiction autobiographique. Le cliché veut que nous soyons tous des narcissiques qui ne faisons rien d’autre que parler de nous-mêmes, mais en réalité, cela ne s’applique qu’à l’élite, parce que nous disposons des bons canaux, et parce que ceux qui souffrent ne sont pas enclins à répéter leur histoire. Louis écrit avec beaucoup de 30

« Le problème de la Bible est qu’elle a été récupérée par l’Église », dit Milo Rau, qui signe une adaptation cinématographique du Nouveau Testament.

profondeur sociologique, ce qui fait que ses livres ne disent pas seulement quelque chose de lui, mais aussi de son entourage. » Milo Rau utilise aussi constamment des éléments biographiques dans son œuvre. « Une histoire en soi peut être intéressante, mais aussi la personne qui la raconte, dans quel contexte et dans quel but. C’est le cœur de mon travail. » C’est encore le cas dans The New Gospel, l’adaptation cinématographique du Nouveau Testament que Milo Rau a réalisée à Mantera, en Italie, sur les traces de Pier Paolo Pasolini et de Mel Gibson. « Le film comporte trois couches : l’histoire du Nouveau Testament, un message politique et des extraits sur le tournage du film », explique-t-il. Il pose la question de savoir ce que Jésus ferait aujourd’hui, et comment le cinéma et l’action politique vont de pair. L’activiste politique camerounais Yvan Sagnet joue le rôle de Jésus parce que c’était aussi un activiste. Les apôtres sont des personnes issues de camps de réfugiés, des musulmans et des activistes noirs, ou encore des femmes : ils ne jouent pas simplement un scénario, ce sont des personnes qui ont des raisons autobiographiques de prendre part à la révolte de la dignité décrite dans le Nouveau Testament, qui n’est pas un

livre historique mais se laisse interpréter et s’intègre à chaque fois dans un contexte différent. Le problème de la Bible est qu’elle a été récupérée par l’Église, alors qu’elle décrit en détail une pratique de révolte que l’on pourrait appliquer dans notre présent capitaliste. » Le contexte et la biographie influencent également la recommandation par Milo Rau de la pièce The Quest de Cédric Eeckhout, qui sera présentée au Théâtre National du 5 au 9 mai. « Je travaille avec Cédric depuis longtemps, mais cette pièce, il l’a faite principalement avec sa mère. Il s’agit de la séparation de sa mère et de son père – une Wallonne et un Flamand – mais aussi de la scission de la Belgique et de l’Europe. Ici encore, le politique et le personnel se rejoignent de manière intelligente. »

OBJETS TROUVÉS S’inscrivant encore dans le biotope gantois de Milo Rau, il y a l’installation cinématogra-

Quarantoon STEVE MICHIELS phique Hello, are we in the show? du duo d’artistes Denicolai & Provoost, que l’on peut voir au S.M.A.K. jusqu’à fin mai. « Ils sont très joueurs et appellent ce qu’ils font de l’ ‘action sculpturale’. Lorsqu’ils ont été nominés pour le BelgianArtPrize, on les a qualifiés de metteurs en scène qui écrivent des scénarios avec ce qui se présente à eux, comme lorsqu’ils ont exposé des objets trouvés dans la rue derrière des fenêtres comme des objets d’art. » Pour finir, le contexte amène aussi Milo Rau à un conseil opéra. « J’étais un fan d’opéra avant d’avoir mis en scène La Clemenza di Tito (Mozart, NDLR) au Théâtre de Genève. Dans La Reprise, j’ai utilisé la musique de Henry Purcell (1659-1695) et j’en suis maintenant un grand fan. Chez vous aussi, vous pouvez organiser une session Purcell avec Le Roi Arthur ou Didon et Énée. Mais encore une fois : si j’aime Purcell, c’est aussi parce que je suis issu de la classe moyenne européenne. Pas parce qu’il est le meilleur compositeur du monde. » Enfin, quelques fleurs jetées par Milo Rau à son pays d’adoption, la Belgique. Avec une mention spéciale pour la connexion rwando-congolaise. Il tient par exemple à citer Lous and The Yakuza. « Certains l’appellent la nouvelle Stromae. Si j’aime parler de la Belgique, c’est parce que la société, avec des gens de tous les horizons, peut produire ce genre d’artistes incroyables qui, pour moi, sont vraiment universels. Ce n’est pas le cas en Allemagne ou en Suisse, où il n’y a que des artistes allemands ou suisses. Dans ce contexte, j’aimerais également recommander Afropean. Notes from Black Europe de l’écrivain, photographe et présentateur anglais Johny Pitts. C’est un livre très intéressant sur les communautés noires en Europe, avec notamment un chapitre sur Tintin et le Musée de l’Afrique à Tervuren, et une rencontre à Bruxelles avec Marie Daulne de Zap Mama, qu’il appelle la ‘Billie Holiday de l’an 3000’.»

PREMIÈRE: THE NEW GOSPEL – MILO RAU 30/3, 19.25, www.bozar.be 31

Culture. Exhibition

A body of many selves EN

Recently, Clara-Lane Lens adorned L.I.T.A.N.I.E.S, her father’s new collaboration with Nick Cave, with a fragile beauty. Today the Brussels painter, currently residing in Berlin, is in 254Forest with a body of work that is as vulnerable as it is bold. — KURT SNOEKX, PHOTOS IVAN PUT

“I went down / I went down and made a new / A new and foreign body / And found / When I looked into the river / It was no longer me.” Clara-Lane Lens’s voice sounds both utterly fragile and incredibly powerful in “Litany of Gathering Up”, one of the tracks on L.I.T.A.N.I.E.S. Between the words “Where are you?” and “I see you”, an intimate chamber opera unfolds on the album – moulded to maturity by the interwoven hands of her father, composer Nicholas Lens, and the Australian rock icon Nick Cave – that teeters, falls and rises again between darkness and hope, twilight and dawn, loss and some sort of future. A litany, a lamentation, a poem, a prayer, a whisper, the slightest touch… L.I.T.A.N.I.E.S is a body of many selves. Maybe that is exactly why the voice of Clara-Lane Lens flows so naturally through it. “That and the fact that my vocals were not recorded in a studio, but at my

father’s house, during the first lockdown, without pressure, without the idea or even the intention of ending up on an album,” smiles Clara-Lane Lens from behind her mouth mask in 254Forest. Only, the magic, the naturalness, the pure essence of those first takes trumped all intentions of the father, and so L.I.T.A.N.I.E.S in part became the daughter’s record too. “In the end, it was a nice surprise,” she says. “You know, my father has been gently pushing me towards music since I was a child, at four I was already playing the piano and going to operas, where I would always fall asleep. (Laughs) Who knows, maybe something else will come out of this, I’m not ruling anything out. But now I’m concentrating entirely on painting. In painting, it all depends on me.”

BEHIND HER EYES Against the walls of The Room at 254Forest, old and new, own and foreign bodies, still bubble-wrapped, bear witness to that desire. The canvases the Brussels-born artist, currently based in Berlin, shows in her solo show “They Didn’t Use to Talk Much” represent many years. Years of meeting, exploring, deepening. “It all started with one portrait,” says Clara-Lane Lens. “Of a girl who looked very androgynous already by nature, without me having to add anything to the canvas. A lot of people then wondered whether the figure in the

“I am not a political artist, I never intended the Genderless series to be a statement. But if people see it as a kind of safe space, that makes me very happy”

painting was a girl or a boy. Bit by bit, completely unconsciously, that portrait first led to a series and then ended up determining all my work, my whole way and style of painting. I still find my drive in the unfathomability of those bodies and looks, a kind of essence that keeps escaping me and that I will probably spend my whole life looking for without ever finding it.” It is this paradox of her ongoing Genderless series that also grabs the viewer by the neck and draws them to the painting. The tension between intimacy and unreachability, fragility and audacity that sparkles in crystal-clear eyes. “I almost always start with those eyes, without a

preliminary sketch, from that first movement on the canvas,” ClaraLane Lens nods. “Eyes define so much. When they are on the canvas, I know roughly where the work is going. It is also that look that I search for when I first photograph people – friends or strangers who catch my eye in a café, in a club or on the street. I speak to them, invite them to my place or I visit them and ask them if I can photograph them in their bathroom or bedroom. A place where there is an intimate atmosphere, where you don’t let just anyone in. There, I always try to find that intimate moment when someone does not play to the camera and really are themselves.

Born on 16 May 1997 in Elsene/Ixelles Has a solo show, “Genderless”, at Le Lac in 2018 Graduates in painting at LUCA School of Arts in Ghent in 2019 Moves to Berlin in September 2019 Heads back to Brussels just before the lockdown and lends her voice to L.I.T.A.N.I.E.S, her father Nicolas Lens’s new collaboration with Nick Cave Takes part in the group shows “New Saints” at Waldburger Wouters and “These Selves” at Pilar (2020) “They Didn’t Use to Talk Much” is her new solo show at 254Forest

Clara-Lane Lens, between twilight and dawn: “There is an essence that keeps escaping me and that I will probably spend my whole life looking for without ever finding it.”

When I make self-portraits, it’s those strangled feelings that I’m looking for, the side of myself that I don’t see and don’t recognise.” The moment when people fall out of their roles and deep into themselves. “When they break free from the biological fact of their gender. By taking that away, I managed to focus on things that I find more important: the personality that shines through the eyes, a twist in the body, a certain attitude, things that to me are much more interesting than the gender you are attached to at birth, that transcend the physical.” “People who walk the blurred line between male and female

uninhibitedly and unabashedly, I’ve always found that very attractive,” says Clara-Lane Lens. “Many people seem to think that, as an artist, you have to travel to the Seven Wonders of the World to find inspiration, whereas I often find it in the smallest things: how someone walks, talks, dresses, how two boys disappear into each other’s arms and simply look at each other...”

A WHISPERING SILENCE Clara-Lane Lens’s work is in that sense very human, very tangible, very personal, as timeless as it is contemporary. It isn’t too farfetched to hear echoes of her mesmerizing work in the recent hashtag #textmewhenyourehome, under which women share stories about the verbal and physical aggression to which they are prey, about the public space that turns out to be anything but public. Somehow, these paintings seem to install a truly public space, a glowing, paradoxical space to inhabit, a body that shows itself in a fluid way. “Many of the people I paint are outside the heteronormative. I am a painter because I don’t know what else I would do, I am not a political artist. It was never my intention for the Genderless series to be a statement. But it is a theme that appeals to me and that continues to motivate me. When people find themselves in it, find support in the work or see it as a kind of safe space, that makes me very happy.” “If 2020, that year of introspection and deeper awareness, has made anything clear to me, it is that change is in our own hands. I’m thrilled to see that what was set in motion then – from the spill-over of Black Lives Matter into Europe, to the enduring rise of movements for women’s rights and the LGBTQ+ community – has only become stronger and grown brighter. People are daring to stand up and speak out more, to rebel. That is absolutely necessary.” Clara-Lane Lens’s Genderless series installs the silence that is needed for those voices to be heard. There is something in these bodies that thus gives way to many selves. That was already present in the earthy-toned canvases she made some time ago, but also in the new ones that boldly introduce colour

and allude more to the interaction between figuration and abstraction. “I’ve been experimenting with that a lot lately. What can I leave open? What can remain rough, sketched, as a kind of thought lines? Where do I finish off more? That is very intuitive. The same goes for the colours. One evening, I went to photograph a friend of mine, Daniel, and the yellow light in his room came through very strongly in my photos. That’s how it got onto the canvas, as a starting point for a new balance.”

That game of texture and colour places a tenuous abstraction, a kind of melancholy over the canvases. “However close they may appear, they are always composite figures. Memories that are based on real people, but which end up beyond those bodies. As if they were no longer memories, but moments that could be now or later.” Like a litany, a lamentation, a poem, a prayer, a whisper, the slightest touch... THEY DIDN’T USE TO TALK MUCH 27/3 > 25/4, 254Forest, www.254forest.be

HET VLOEIBARE LICHAAM

LE CORPS FLUIDE

Onlangs voorzag Clara-Lane Lens L.I.T.A.N.I.E.S, haar vader Nicholas Lens’ nieuwe samenwerking met het Australische rockicoon Nick Cave, nog van een breekbare schoonheid. Vandaag staat de eind 2019 naar Berlijn verkaste Brusselse in 254Forest met haar Genderless-schilderijen, die even kwetsbaar als stoutmoedig naar en voorbij het lichaam kijken. “Mijn werk is niet politiek, het is geen statement. Maar als het een safe space kan zijn voor mensen, dan maakt me dat supergelukkig.”

Il n’y a pas si longtemps Clara-Lane Lens apportait à L.I.T.A.N.I.E.S, la nouvelle collaboration de son père Nicholas Lens avec Nick Cave, une certaine beauté fragile. Aujourd’hui, l’artiste bruxelloise, à Berlin depuis 2019, est au 254Forest avec ses peintures Genderless, qui explorent et transcendent le corps avec autant de vulnérabilité que d’audace. « Mon travail n’est pas politique, ce n’est pas une assertion. Mais si cela peut devenir un espace sécurisant pour les gens, ça me rend super heureuse. »

BRUZZ | INTERVIEW

Clara-Lane Lens

Culture. Exposition

À LA CENTRALE, LES ARTISTES INTERNATIONAUX DÉCLARENT LEURS SENTIMENTS À LA VILLE

‘Bruxelles, c’est de l’amour et de la haine’ FR

Il y a quelques années, le New York Times laissait entendre que Bruxelles était devenue le nouveau Berlin. En 2021, la tendance se confirme puisque les artistes continuent d’affluer de par le monde pour élire résidence dans notre capitale pleine de promesses. La preuve à la CENTRALE for Contemporary Art et dans six lieux culturels partenaires où la scène internationale déclare ses sentiments à la ville dans l’expo collective BXL UNIVERSEL II : multipli.city. BRUZZ a pris rendez-vous avec quatre des artistes invités, dans un coin de Bruxelles qui les inspire. — MICHAËL BELLON & SOPHIE SOUKIAS, PHOTOS SASKIA VANDERSTICHELE

Des cris stridents des perruches aux omniprésentes sirènes de police, Younes Baba-Ali s’approprie les sons qui font l’identité de Bruxelles pour mieux les détourner.

YOUNES BABA-ALI ( FRANCE-MAROC )

‘Je veux détendre l’atmosphère’ Sur les hauteurs ensoleillées de Forest, posé sur un tronc d’arbre du parc Duden, Younes Baba-Ali contemple la ville qui semble si lointaine: le désordre architectural du bas de Forest, l’immense centrale électrique de Drogenbos et le paysage industriel qui l’enveloppe. « On se trouve pratiquement au point le plus haut de Bruxelles. C’est poétique de voir la ville complètement autrement, de prendre du recul », dit l’artiste franco-marocain né à Oujda, installé à Bruxelles depuis une dizaine d’années. « On est dans un espace de retrait et à la fois, la ville est là et elle bouillonne. » Sensible à son environnement visuel, l’artiste multidisciplinaire, dont le travail multiprimé circule entre Bruxelles (Kanal, Kunstenfesti-

val, etc.) et l’étranger (Dakar, Marrakech, Berlin, Séoul, …) l’est encore plus aux sons. Un bruit récurrent qui capte son attention dans la ville peut être le point de départ d’une nouvelle installation ou d’une performance.

DES SONS PARTOUT Après avoir quitté Molenbeek pour Forest il y a cinq ans, Younes Baba-Ali fait connaissance avec les perruches du parc éponyme. Leurs éclats stridents lui inspirent son installation sonore Zinneke, soit les cris enregistrés de ces oiseaux exotiques assortis de leurs nids qu’il a soigneusement recomposés. « Pour moi, c’est une pièce très métaphorique de Bruxelles avec ses communautés et son immigration qui

LE CHANT DES SIRÈNES En résulte le projet au long cours Sirens, dont les premiers chapitres sont à découvrir dans le cadre de l’expo BXL UNIVERSEL II : multipli.city. « La situation que l’on vit depuis un an, ce rapport de force avec la police, les règles de plus en plus strictes sans parler des dérapages et des complications avec l’autorité, m’ont donné envie de travailler avec le son des sirènes mais de manière absurde et ironique afin de détendre un peu l’atmosphère. » Une première performance devait voir circuler dans les rues de Bruxelles Papa Jean-Marie, le policier polyglotte de la brigade canine de Laeken ayant conquis le cœur des Bruxellois et des réseaux sociaux, à bord d’une voiture de police. « L’idée c’était qu’il diffuse

via son mégaphone des blagues dans un maximum de langues de la ville. » Confinement et tension ambiante obligent, la performance est à ce jour en stand-by. « Mais on ne perd pas espoir, on est déterminés à passer à l’action dès que ça sera possible. » Interdit de performance, Papa Jean-Marie n’est pas privé d’exposition. À la CENTRALE, Younes Baba-Ali propose un portrait intime du policier, filmé chez lui à Wemmel. « J’ai récolté une dizaine de blagues sur la police dans plusieurs langues et je demande à Papa Jean-Marie de les raconter. Il prend des notes, se les réapproprie et quand il n’est pas certain de la

« Bruxelles, c’est une ville que j’adore mais où je passe ma journée à me bagarrer avec les gens » prononciation, il utilise le joker ‘appel à un ami’. On contacte alors une connaissance à l’autre bout du monde pour l’aider à prononcer au mieux la blague. » Un deuxième volet de l’exposition retrace une autre performance, celle de jeunes Bruxellois imitant le son des sirènes de police au mégaphone pour ensuite interpeller les passants de manière inattendue et décalée. « On a l’impression qu’une voiture de police approche et finalement ce sont juste des jeunes qui passent des messages drôles, affectueux et absurdes. Ils s’approprient l’espace public pour créer un dialogue. » « On est dans une période où on en a marre de tout et de la ville dans laquelle on s’investit », dit Baba-Ali. « Et de travailler avec des personnes qui montrent une autre facette de la ville, c’est motivant et touchant. Bruxelles, c’est de l’amour et de la haine. C’est une ville que j’adore mais où je passe ma journée à me bagarrer avec les gens (rires). J’essaie de rigoler avec cette tension et cette lourdeur, de la détourner. » (SOS)

BRUZZ | EXPOSIOTION

bijschrift»

parviennent à faire leur nid dans la ville, qu’il pleuve ou qu’il vente, avec des voisins qui se plaignent de leurs prétendues nuisances. » Musicien à ses heures perdues, Younes Baba-Ali est sensible aux sons depuis toujours – « Et ça n’est pas spécialement facile à vivre (rires). Le son est épuisant. » Une réceptivité qu’il attribue, entre autres, à ses origines marocaines. « On est dans une culture plus orale et plus sonore. Et puis tout est sonore dans le paysage urbain au Maroc. Jusqu’à maintenant, par exemple, beaucoup de commerçants et vendeurs ambulants répètent encore des sons pour vendre leur marchandise », dit Baba-Ali. « En Occident, on est plus éduqués à l’image et on a tendance à oublier l’ouïe. Et moi, c’est ce qui me fascine. Les sons sont présents partout et c’est l’idée qu’on ne peut y échapper qui m’intéresse. » Et s’il est bien un son auquel il est impossible de s’extraire à Bruxelles, c’est celui des sirènes de police. Pendant le premier confinement, elles s’étaient invitées à l’intérieur même du parc de Forest. « C’était surréaliste, dérangeant. Mais c’est ça les sirènes, c’est une arme. Le son est une arme. Je n’ai jamais autant entendu les sirènes de police qu’à Bruxelles, même en ayant vécu à Marseille », dit Baba-Ali. « Les sirènes, les voix émanant d’un mégaphone et les klaxons sont devenus pour moi l’identité de la ville. »

25/3 > 12/9, Centrale for Contemporary Art, www.centrale.brussels 35

À LA CENTRALE, LES ARTISTES INTERNATIONAUX DÉCLARENT LEURS SENTIMENTS À LA VILLE

OUSSAMA TABTI ( ALGÉRIE )

BRUZZ

| EXPOSIOTION

‘Ces sonnettes disent quelque chose de notre ville’ Oussama Tabti nous donne rendez-vous au métro Madou pour une courte promenade, de la maison communale de Saint-Josse jusqu’à une maison où il a vécu quelque temps. Ayant étudié le graphisme à l’École Supérieure des Beaux-Arts d’Alger (où il est né en 1988), tout en s’intéressant aux arts visuels, l’artiste avait déjà à son actif de nombreuses expositions, festivals internationaux et biennales lorsqu’il est passé à L’École supérieure d’art d’Aix-en-Provence pour un master, et encore plus lorsqu’il a emménagé à Bruxelles début 2017, entre autres pour des études à la HISK de Gand, qu’il vient de terminer.

BIENVENUE À SAINT-JOSSE « Je me suis toujours inspiré de mon environnement », dit Oussama Tabti. « Que l’on habite à Alger, Marseille ou Bruxelles, on remarque toujours des choses que l’on reconnaît ou auxquelles on s’identifie. » Par exemple, son œuvre pour BXL UNIVERSEL II : multipli.city, ‘Parlophones’, trouve son origine à Saint-Josse. « Je suis à l’aise à Bruxelles, mais il y a aussi des choses qui me frustrent. Venant de France, je pensais qu’il ne serait pas si difficile que ça de m’inscrire ici et d’obtenir mon visa. Mais j’ai dû de nouveau passer par une procédure compliquée, coûteuse et bureaucratique. On a l’impression que la bureaucratie crée des cases pour y

faire entrer tout le monde. Et quand je me rends à l’administration de Saint-Josse, j’ai l’impression que tout mon parcours, mon travail, et les expositions que j’ai faites n’ont plus d’importance, que je ne suis qu’un numéro. » Une fois inscrit à la commune, on lui fait une demande étrange. « On m’a demandé de mettre mon nom sur la sonnette. Pour qu’un policier puisse venir vérifier que je vis bien à l’adresse où je prétends habiter. J’ai trouvé cette méthode bizarre, car comment un inconnu peut-il juger si la sonnette n’est pas truquée ? Comme il n’y avait pas de place pour mon studio sur le parlophone existant, j’ai dû acheter une nouvelle sonnette sans fil et la coller à côté des autres, avec mon nom dessus. Et dans mon quartier, il y a beaucoup de gens qui chipotent en collant des sonnettes sans fil avec du scotch.

SCULPTURES ET PATCHWORKS Esthétiquement, c’est intéressant : cela ressemble à des patchworks, ou à des sculptures de formes et de couleurs différentes. Avec des exemplaires neufs et jaunis. Avec des noms imprimés ou écrits au stylo. » Oussama Tabti a commencé à les prendre en photo pour ses archives personnelles. « Ces sonnettes disent quelque chose de notre ville, qui est un réseau dans lequel tout le monde essaie de se glisser. À travers ces

« On a l’impression que la bureaucratie crée des cases pour y faire entrer tout le monde » 36

Inspiré par son propre vécu avec les sonnettes sans fil et l’administration bruxelloise, Oussama Tabti a créé la pièce ‘Parlophone’.

sonnettes, ces bâtiments généralement neutres en disent également plus long sur leurs habitants. Ils ressemblent à des ruches. Si vous vous approchez, vous remarquerez que les noms inscrits sur les sonnettes viennent de partout : Chine, Maghreb, Portugal... Dans la plupart des cas, il s’agit de personnes qui ont une histoire, un passé et qui sont venues à Bruxelles pour diverses raisons. Après avoir publié une annonce sur les réseaux sociaux et m’être renseigné, j’ai commencé à interroger certains de ces résidents sur leur parcours. J’ai recueilli des histoires, dont certaines sont incroyables. Cela va d’un Syrien de Damas qui ne savait pas qu’il se

retrouverait ici après avoir fui le service militaire et la guerre, à une Italienne venue à Bruxelles pour un stage et qui est simplement restée ‘parce qu’elle trouvait cela intéressant’ - une phrase qu’un Marocain, un Sénégalais ou un Péruvien ne dira pas. » ‘Parlophones’ à la Centrale met ces histoires côte à côte. Comme un véritable interphone, chaque fois que vous appuyez sur un des boutons, vous entendez une histoire différente, racontée par le témoin lui-même. (MB) 25/3 > 12/9, Centrale for Contemporary Art, www.centrale.brussels

Anna Raimondo a créé des balades et sculptures sonores destinées à rendre compte d’expériences de femmes et de personnes s’identifiant comme queer.

UNE ARTISTE QUI PROVOQUE

ANNA RAIMONDO ( ITALIE )

‘L’eau reste une belle métaphore de la fluidité’ Nous sommes avec Anna Raimondo (Naples, 1981) place Saint-Géry, sur le petit espace un peu caché derrière la grille, près du café Ô Lion d’Or, où un petit plan d’eau de quelques mètres évoque le tracé que suivait la rivière de la Senne. « Il est remarquable que dans ce lieu animé, parfois chaotique, au centre de Bruxelles, on puisse trouver un

« Il y a vingt ans, j’étais militante féministe à la radio, principalement en Italie et en Espagne. Petit à petit, j’ai quitté le journalisme pour évoluer vers une musique plus personnelle et des compositions sonores, trouvant également ma voie dans des interventions performatives dans l’espace public. Si je devais me définir en tant qu’artiste aujourd’hui, je dirais que je suis une artiste qui provoque et crée des contextes d’écoute. Avec des pièces radiophoniques, des sculptures et des promenades sonores, j’invite à l’écoute. » En outre, Anna Raimondo est toujours une artiste féministe en dialogue avec le féminisme intersectionnel, décolonial et avec le transféminisme. Pour Q(ee)R Codes - Nouvelles frontières, elle a recueilli des histoires, des anecdotes et des expériences de personnes qui s’identifient comme femmes, queers et trans non-binaires. « Q(ee)R Codes aborde la fluidité et c’est un jeu de mots qui fait référence à la fois au queer comme identité de genre, aux codes QR qui sont un outil pour les dix promenades sonores qui font partie de ce projet, mais aussi aux gestes reconnaissables et répétés qui

« Dans l’espace public, les femmes sont poussées malgré elles à endosser un certain rôle » ne sont pas encore tout à fait codifiés. »

Tout le monde peut suivre les promenades sonores dans l’espace public du centre de Bruxelles. Dans l’espace d’exposition de la CENTRALE, vous pourrez également entendre et voir la série de sept sculptures sonores d’Anna Raimondo, construites autour des gestes qui ont émergé lors des conversations avec ses interlocuteurs.rices sur ce que signifie être une femme. « Ces gestes sont des réactions, des stratégies ou des routines qu’elles ont développées par rapport à des situations dans l’espace public dans lesquelles elles sont poussées malgré elles dans un certain rôle, une certaine position ou une certaine situation. Ce sont des gestes presque banals, quotidiens, spontanés, que l’on pourrait qualifier de code. Agathe Meziani m’a montré, par exemple, le geste des poings fermés, que j’ai observé à de nombreuses reprises ces dernières années : le poing serrant anxieusement une clé, ou les poings stressés cachés dans les poches du manteau de quelqu’un marchant dans la rue la nuit. Une personne comme Gaia Carabillo m’a répondu à son tour sur son sentiment dans l’espace public en ouvrant les bras. Elle embrasse ainsi même les bâtiments qui lui sont chers. Dans l’exposition, ces gestes sont accompagnés d’une composition sonore que j’ai réalisée à partir des silences, hésitations, mots pas corrects et rigolades des personnes avec lesquelles j’ai travaillé. Et pour la cartographie de l’ensemble du projet, j’ai travaillé avec la designer Marzia Dalfini. » (MB)

| EXPOSIOTION

COUPS DE POING

BRUZZ

univers si différent », déclare Anna Raimondo. « J’aime l’imprévisibilité et l’architecture surprenante de Bruxelles, mais je dois admettre que c’est parfois apaisant de se retrouver dans un endroit qui ressemble un peu plus à une carte postale. Où tout est plus cohérent, les couleurs plus harmonieuses, et où l’on entend le clapotis de l’eau. » Anna Raimondo est attirée par le milieu aquatique pour une autre raison encore. « L’eau reste une belle métaphore de la fluidité des choses, des mots, des personnes, des genres, ... qui nous éloigne du dogmatisme. » Ainsi, ce lieu dans la ville symbolise deux aspects du projet Q(ee)R Codes - Nouvelles frontières que l’artiste présente dans le cadre de BXL UNIVERSEL II : multipli.city : le genre et l’espace public. Un troisième aspect important est le son, car Anna Raimondo est une artiste sonore.

25/3 > 12/9, Centrale for Contemporary Art, www.centrale.brussels 37

À LA CENTRALE, LES ARTISTES INTERNATIONAUX DÉCLARENT LEURS SENTIMENTS À LA VILLE

| EXPOSITION

n’ai pas d’endroit à moi où je peux me laisser submerger par mes pensées. » En cette matinée d’hiver maussade, l’église Sainte-Croix à Flagey, où Bárbara Prada nous a donné rendez-vous, est quasi déserte. Le silence pénétrant y est de temps à autre interrompu par la visite fugace d’un paroissien venu y murmurer une prière. « Parfois quand j’entre dans une église, je vois des personnes âgées d’Amérique latine ou d’Espagne qui se réunissent pour parler et pour échanger de la nourriture, en prenant leurs précautions évidemment. On sent que c’est un rendez-vous vital pour ces personnes que le confinement isole parfois complètement. Normalement après l’église, les gens ont l’habitude de partager un repas. La religion a aussi une fonction sociale. »

CROQUER LA VILLE

BRUZZ

Inspirée par Bruxelles et ses options culinaires infinies, Bárbara Prada écume les marchés, foodtrucks, bars et restaurants de la capitale à la rencontre d’histoires à savourer.

BÁRBARA PRADA ( PÉROU-ESPAGNE )

‘L’humain est aussi fragile que la nourriture’ Qui n’est jamais entré dans une église pour nulle autre raison que celle de s’extraire le temps d’un quart d’heure de la réalité du monde extérieur, quand ce n’est pas de sa propre réalité ? En temps de pandémie, l’église est devenue le 38

refuge ultime de l’artiste visuelle Bárbara Prada. Entre Saint-Gilles et Ixelles, elle agrémente ses promenades du confinement de petites incursions dans les lieux de culte de la capitale. Non pas pour y trouver Dieu, mais le calme propice à l’inspiration. « C’est un espace qui me permet de penser », dit l’artiste espagnole d’origine péruvienne formée à la LUCA School of Arts et au KASK, après avoir transité par les universités de Salamanque et de Barcelone. « Dans l’appartement où j’habite à Ixelles, tout le monde est en télétravail. N’ayant pas d’atelier, je

« Je suis fascinée par le besoin qu’ont les gens d’échanger leur savoir et de la nourriture », dit Bárbara Prada dont le plat de résistance de sa pratique artistique n’est autre que : notre assiette. Qu’il s’agisse de l’histoire plus ou moins oubliée d’un plat, de sa fonction sociale ou symbolique, des rituels qui lui sont voués ou encore tous les souvenirs qu’il évoque. Dis-moi ce que tu manges et je te dirai d’où tu viens. « Il me suffit de demander aux gens de me parler de leur plat préféré pour identifier leurs origines », jure l’artiste. « La nourriture absorbe tous vos sens, vous pouvez la sentir avec vos doigts, votre nez, votre langue. La nourriture est à la fois liée à des sensations et des souvenirs », dit Prada. « C’est beaucoup plus facile d’aborder les gens en leur demandant ce qu’ils mangent qu’en leur demandant ce qu’ils font ou qui ils sont. Il y a quelque chose d’intime et d’organique que j’adore. On s’inscrit tous dans ce cycle de la vie et de la mort. L’humain est aussi fragile que la nourriture. C’est juste que nous avons un peu plus de temps à vivre. » Inspirée par Bruxelles, son terreau international et ses options culinaires infinies, Bárbara Prada écume les marchés, foodtrucks, bars et restaurants de la capitale à la rencontre d’histoires à savourer. « La nourriture, c’est le prétexte pour faire parler les gens. » Pour ce faire,

« Il me suffit de demander aux gens de me parler de leur plat préféré pour identifier leurs origines »

(SOS)

“BRUSSEL IS HAAT EN LIEFDE“

“BRUSSELS IS HATE AND LOVE“

Een paar jaar geleden verklaarde The New York Times dat Brussel het nieuwe Berlijn is. In 2021 lijkt die tendens bevestigd, nu kunstenaars van overal ter wereld blijven toestromen om zich te installeren in onze beloftevolle hoofdstad. Daarvan getuigt ook de groepstentoonstelling BXL UNIVERSEL II: multipli.city in Centrale for Contemporary Art en zes andere cultuurtempels, waar de internationale scene haar gevoelens over de stad deelt. BRUZZ gaat in gesprek met vier van die kunstenaars, in een stukje stad dat hen inspireert.

A few years ago, The New York Times declared Brussels to be the new Berlin. The year 2021 would seem to confirm this trend as artists from all over the world continue to flock to our promising capital. The group exhibition BXL UNIVERSEL II: multipli.city at the Centrale for Contemporary Art and six other cultural temples, where the international art scene shares its feelings for the city, bear witness to this. BRUZZ talks to four of these artists, in a part of the city that inspires them.

04.02

BXL UNIVERSEL II : MULTIPLI.CITY 25/3 > 6/5, Moussem Gallery, www.centrale.brussels & www.moussem.be

SQUARE SAINCTELETTESQUARE 1000 BRUSSELS

fruit d’une longue résidence au centre nomade des arts Moussem, l’artiste propose dans la Moussem Gallery de la galerie Ravenstein une installation immersive sous la forme d’une bibliothèque culinaire où s’exposent histoires et objets locaux, ingrédients, recettes familiales, ustensiles et poèmes. Loin d’être passifs, les visiteurs sont euxmêmes invités à partager leurs madeleines de Proust. « C’est impressionnant tout ce que les gens ont à dire sur la nourriture. C’est vraiment un langage universel.»

MORE INFO WWW.KANAL.BRUSSELS

Outre les Abattoirs et le Cultureghem à Anderlecht, propices aux découvertes et aux surprises, l’artiste affectionne également les cafés lusophones de Saint-Gilles qui ne paient pas de mine mais qui bouillonnent de culture et d’histoires. « J’aime rentrer dans un café au hasard. Les gens y regardent le foot en parlant brésilien. Je ne connais rien au foot (rires) mais je veux connaître cette culture de café. Alors je m’y installe. Parfois je suis la bienvenue, d’autres un peu moins. Quand je vois la serveuse apporter l’un ou l’autre plat ou boissons, je demande à avoir exactement la même chose. J’observe les gens qui mangent, lisent, regardent la télévision. Parfois, ils mettent de la musique, apportent de la nourriture de chez eux et le café se transforme en piste de danse. Ces lieux existent pour que les gens puissent y exprimer leur culture. C’est quelque chose que l’on trouve beaucoup à Bruxelles et qui me plaît. » Sur le marché de Flagey, Bárbara Prada a fait la connaissance de Pim dont le coffeetruck fait fureur à Bruxelles. « En l’interviewant, j’ai appris que son père est arrivé à Bruxelles avec le rêve de devenir un

| HISTOIRE

MADELEINES DE PROUST

grand footballer. Ça n’a pas marché mais la famille néerlandaise est restée à Saint-Gilles et Pim est aujourd’hui un grand coffeemaker. Dans mon travail, j’essaie de fusionner ces deux histoires. » Pour son exposition co-présentée par BXL UNIVERSEL II : multipli.city, intitulée Edible Library,

BRUZZ

l’artiste ne recule devant rien. « Avant le second lockdown, j’ai goûté un œuf noir, fermenté et pourri. Mon corps refusait obstinément de le manger mais je me suis forcée. C’est culturel, si je mangeais ces œufs depuis l’enfance, j’en raffolerais. Il s’agit en fait d’une manière écologique et ancestrale de conserver les œufs dans la culture chinoise. »

&JOHN ARMLEDER IT NEVER ENDS

KANAL

25.04.2021 39

Share tasks equally at home, for more equal opportunities at work.

Culture. Pop

Met de concertfilm Les diners de Gala verenigt Tsar B haar twee grote liefdes: muziek en beeld. “Ik wil mijn eigen werelden creëren.” — TOM ZONDERMAN

Eind vorig jaar herwerkte Justine Bourgeus alias Tsar B de liveshows rond haar nieuwe ep Unpaintable met het oog op kleinschalige, coronaproof concerten. Een afgeslankte strijkersversie van de elektronische r&b die ze daarvoor bracht, met zijzelf op viool en Trui Amerlinck op cello. Maar toen volgde de tweede lockdown en werd live spelen weer een verre droom. Die droom geeft Bourgeus nu een andere invulling met de concertfilm Les diners de Gala. “Normaal gezien haal ik veel inspiratie uit de dingen die ik meemaak, maar door corona is mijn leefwereld veel beperkter geworden,” vertelt de in Brussel

Zo’n wereld creëerde Bourgeus samen met de Antwerpse regisseur en fotograaf Lennert Madou in het Gentse Huis Arnold Vander Haeghen, een majestueuze patriciërswoning uit de achttiende eeuw, waar ze haar concertfilm opnam. Voor de titel en het decor liet ze zich inspireren door het gelijknamige kookboek van Salvador Dalí. “Les diners de Gala is niet zo bekend, maar wel prachtig. Dalí toont daarin de meest waanzinnige creaties op de grens van schilder- en kookkunst, torens van pudding en eieren, kikkers, slakken, kreeften, hoofden van chocolade. Niet per se dingen die je in je mond wilt steken. (Lacht) Al die gerechten hebben we nauwgezet gerecreëerd, als een groot banket. Wat me aan Dalí zo aanspreekt, is zijn wetteloosheid, die ongebreidelde fantasie van zijn schilderkunst en zijn feesten. Dat wil ik ook in mijn muziek.” Die wetteloosheid van de Spaanse surrealist vond Bourgeus ook terug bij het maniërisme van de

“Dalí, Peter Greenaway, Wong Kar-wai: eigenlijk laat ik me meer inspireren door kunstenaars dan door muzikanten” wonende Gentse. “Ik kon niet meer uitgaan en luisterde veel meer naar muziek met minder opzwepende ritmes. Niet dat ik daarvoor dancetracks maakte, maar er werd wel veel op gedanst. Maar door corona evolueerde mijn gemoed, mijn songs werden trager en ingetogener. Tegelijk had ik eindelijk tijd om na te denken over wat ik nu wil zijn als Tsar B – de voorbije jaren kwam er zoveel op mij af dat ik daar nooit een moment voor vond. Ik ben hard gegroeid als performer, maar ik zie mezelf nu meer als composer, voor mezelf, maar ook voor anderen. Ik wil werelden creëren.”

Italiaanse filmauteur Fellini, maar ze vond ook inspiratie bij de filmclassic The cook, the thief, his wife and her lover van Peter Greenaway, en de films van Wong Kar-wai. “Van die laatste vind ik de gesatureerde kleuren geweldig. Eigenlijk laat ik me veel meer inspireren door kunstenaars dan door muzikanten.”

BYE BYE BUFFALO’S Het resultaat oogt verbluffend, met de tsarina en Trui Amerlinck aan weerszijden van een rijkgevulde dis waarover de camera heen en weer zwenkt. “Het is helemaal uitgedraaid zoals het in mijn hoofd zat,

BRUZZ | INTERVIEW

Tsar B kruipt in het hoofd van Dalí

Bijschrift

met dank aan Studio Stories en Charlotte De Waegenaere, en al de andere mensen van mijn geweldige team, om alles tot in de kleinste details uit te werken,” zegt Bourgeus. “We hebben wel afgezien bij de opnames, het vroor buiten terwijl alle deuren van het huis openstonden voor de ventilatie. We hebben de nummers twee, drie keer live ingespeeld, maar meer ging niet omdat we te hard bibberden en onze vingers verkleumd waren.” Qua stijl lijkt Les diners de Gala een grote breuk met de Buffalo’s en andere ninetiesaccessoires waar Bourgeus de voorbije jaren mee flirtte. “Eigenlijk ben ik teruggekeerd naar mijn eerste liefde, Mozart, de klassieke muziek. Maar ook weer niet. Ik laaf mij aan heel uiteenlopende periodes, eigenlijk heeft mijn generatie gewoon een heel eclectische smaak. Dat bruggen slaan tussen stijlen, is juist wat ons definieert.”

Vorig jaar componeerde Bourgeus de scores voor de series LEEF en De onfatsoenlijken, met deze concertfilm zet ze haar pad richting audiovisuele kunst voort. “De zaadjes zijn geplant, het begint langzaam te groeien. Er liep intussen een opdracht voor een film binnen. Ik hoop er zelf ook ooit één te kunnen draaien.”

TSAR B: LES DINERS DE GALA 26/3, 21.00, via Facebook en YouTube 7/6, 20.00, Ancienne Belgique, www.abconcerts.be 41

Culture. Jazz

The intense Afro-punk grooves that Brusselsbased instrumental trio Don Kapot squeeze out of their heated sax, bass and drum kit on Hooligan have an undeniable effect on your hip muscles and sweat glands. — TOM PEETERS

Baritone saxophonist Viktor Perdieus and drummer Jakob Warmenbol got to know each other during a jazz camp and then found each other again in the Antwerp music scene. But their first concert as Don Kapot was five years ago in a now defunct Greek tavern on the Oud Korenhuis/Place de la Vieille Halle aux Blés in the heart of Brussels. That location had everything to do with the roots of the third band member, Greek Brusselian Giotis Damianidis. “At first he still played guitar, but then he brought his bass,” Perdieus remembers. “That’s how Don Kapot came into being, with a lot of emphasis on trance and grooves, and a very transparent but also solid sound. The Greek atmosphere in the café made it complete. We played for people who were eating, but still went crazy. In short, a fantastic kick-off.”

The seed of Don Kapot, however, had already been planted earlier, in World Squad, the multi-coloured Afrobeat combo led by Nigerian guitar legend Oghene Kologbo. Just as drummer Tony Allen, he had learned the trade at Africa 70, the band of Afrobeat master Fela Kuti, and would leave an indelible impression on both Damianidis and Warmenbol, who were housemates when they were both in World Squad. Faced with Kologbo’s departure from Brussels and the split of World Squad, the time was ripe for a new chapter. “After my experiences with Kologbo and Tony Allen, with whom I also played, and personal encounters with other masters of Afrobeat and highlife music, such as Ebo Taylor and Orlando Julius, I wanted to keep making and playing groove music,” Damianidis says. “It took some time before we had found the foundation,” continues Warmenbol, who also plays with Under the Reefs Orchestra and sporadically with Yôkaï. “We had many ideas, but did not compose together yet. During those first years, our sound developed mainly by performing a lot.” A sultry untitled debut was recorded in the summer of 2017 and released a spring later. From recording sessions that began in November 2019 and already resulted in the EP

Fierce and tender hooligans

From left to right: Viktor Perdieus, Jakob Warmenbol and Giotis Damianidis, the three jazz hooligans making up Don Kapot.

Don Kaset last year, a second full album has now also been distilled with Hooligan.

How did you, two natives of Antwerp and a Greek, end up in Brussels? JAKOB WARMENBOL: I moved here ten

“We embrace the opportunities we get these days, but when there is an exchange of energies, our music only gets beer” VIKTOR PERDIEUS

years ago. I was tired of Antwerp. I like the openness and chaos of Brussels. It is easy to make contacts here. The city has recreated me. You can also hear that in my music, I think. We mainly rehearse in Schaarbeek/Schaerbeek, in Studio Grez, a large space shared by a collective of musicians. VIKTOR PERDIEUS: It’s an inspiring place, where our two albums were

also recorded. After my studies at the Antwerp Conservatory with Ben Sluijs and Kurt Van Herck, I first stayed on here, but the call of Brussels was irresistible. Even though I now live in Ghent (where he plays tenor sax with The Milk Factory, a folky jazz combo whose new EP will be released in midApril, ed.), I hope to be back soon. GIOTIS DAMIANIDIS: I came here to study jazz guitar at the Flemish department of the conservatory, then was introduced to Kologbo, and the rest is history. I love the mix of cultures here. In an area of a few square kilometres, you get the chance to meet the whole world.

How did you get so bitten by the African grooves that make Hooligan so catchy? WARMENBOL: By playing with

Kologbo. He breathes Afrobeat and taught me to play drums like Tony Allen. DAMIANIDIS: He was a strict, somewhat impolite teacher, a real ghetto guy. He taught us discipline and to be less polite, also in our music. When I started with jazz, I thought that everything had to be complicated. I quickly dropped that idea with Kologbo. PERDIEUS: At first, I listened mainly to the desert blues of Ali Farka Touré. In the song “Duur Duur” from our first record, there is a roughness that is inherent to many Malian recordings and now seeps into Hooligan.

Soon you will play three streaming shows, a hard one for a band that thrives on interaction with its audience, or do the guests make up for it? PERDIEUS: It’s a serious loss, cameras just don’t give you the same energy back. We embrace the opportunities we get, but when there is an exchange of energies, our music only gets better. The biggest compliment an audience can give us is to start dancing to our music. With each guest, we will create a different set and atmosphere that will include new material, some Don Kapot classics and music from the guests. During the few rehearsals,

Brussels is more international than New York or Paris. You’re a stranger, but it doesn’t feel like it, because everyone here is a stranger.

Your new record Hooligan sounds rabid, in-your-face and punk, but also honest. PERDIEUS: And not romantic? (Laughs) In the middle of the title song, there is a melodic, in my opinion very romantic sax passage that would make any hooligan melt. The song was mainly influenced by a Greek tour. Along the way, we listened to the record once recorded by jazz drummer Billy Cobham with keyboardist Jan Hammer. We are

thinking of inviting him to play the song together one day. We wrote it during a residency in the Hoge Venen/Hautes Fagnes, where we often go when we want to collect ideas. WARMENBOL: Usually those trips are very fruitful but last time, after three days we were still struggling. Everyone just wanted to take naps all the time. That only changed when Viktor discovered that we were drinking decaf coffee the whole time. Then the inspiration came back. Maybe that’s when we wrote “Hooligan”? PERDIEUS: Even though that word has a negative connotation, we

we also try to make music together that is enriching for both worlds. Bert Dockx is a musical jack-of-alltrades. We look forward to combining his more meditative sound with the raw energy of Don Kapot. Fulco Ottervanger appealed to us mainly because of the humour in his work. DAMIANIDIS: And Kaito Winse, who is of West African descent, can add some extra power and presence to our music. The location is also spot on. Un Peu is a new cultural centre in the neighbourhood of IJzer/Yser. A small, but atmospheric underground stage where our music should come into its own.

How do you manage after a year of hardly playing? WARMENBOL: Giotis is on a strict

vinyl diet. He eats all his records. (Laughs) No seriously, we’re all lucky enough to have some other form of income. DAMIANIDIS: Since the pandemic hit, I have taken every opportunity to teach. PERDIEUS: I also teach, but he does it every day. WARMENBOL: And I work for Molenbike, a cooperative of bicycle couriers. One of the things we do is bring the BRUZZ magazines to the distribution points by bike.

Hopefully this week with a slightly bigger smile on your face!

DON KAPOT: HOOLIGAN Release: 26/3, W.E.R.F. Records, www.dewerfrecords.be Streaming concerts: 26/3, 19.00, KAAP, www.kaap.be & 7, 24/4, 5/5, 20.00, Un Peu, www.unpeu.info

ALLES KAPOT

TOUT CASSER

Baritonsaxofonist Viktor Perdieus, drummer Jakob Warmenbol en de Griekse Brusselaar Giotis Damianidis mik-

Le saxophoniste baryton Viktor Perdieus, le batteur Jakob Warmenbol et le Gréco-Bruxellois Giotis Damianidis ont créé le trio Don Kapot pour agir directement sur nos hanches et glandes sudoripares. Leur album Hooligan est fait de groove pur, inspiré par l’afropunk de Fela Kuti et Tony Allen. Ils feront bientôt trois concerts en streaming, avec à chaque fois un invité différent: le génie du clavier Fulco Ottervanger (Fulco, Stadt), le virtuose Bert Dockx (Dans Dans, Flyring Horseman) et le multi-instrumentiste Kaito Winse.

ken met hun trio Don Kapot recht op je heupspieren en je zweetklieren. Hun plaat Hooligan is pure groovemuziek, geïnspireerd op de afropunkgrooves van Fela Kuti en Tony Allen. Binnenkort spelen ze drie streamingshows, telkens met een andere gast: klavierwonder Fulco Ottervanger (Fulco, Stadt), muzikale duizendpoot Bert Dockx (Dans Dans, Flying Horseman) en multi-instrumentalist Kaito Winse.

BRUZZ | INTERVIEW

thought it sounded beautiful at the same time, like a statement. It’s powerful and rebellious, exactly like our music.

Culture. Podcast

HET WEL EN WEE VAN EEN NIEUWE GENERATIE P.A.R.T.S.-STUDENTEN

Dansen om te (over)leven NL

‘Generation XIII’ is de naam van de dertiende lichting internationale studenten die in 2019 in P.A.R.T.S. aan haar driejarige studiecyclus begon. Het is nu ook de titel van een intense en emotionele podcast, die vijf van die studenten gedurende drie jaar volgt en zo een unieke inkijk biedt binnen de muren van de dansschool. — MICHAËL BELLON

ok op bruzz.be kan je vanaf nu de podcast volgen over het wel en wee van vijf studenten met zeer diverse achtergronden uit de hele wereld die bezig zijn aan drie intensieve jaren aan Anne Teresa De Keersmaekers dansschool P.A.R.T.S. De podcast schetst het portret van een bijzondere school, maar is ook een document dat de impact van corona toont op de levens van jonge mensen van Brazilië tot Nieuw-Zeeland. Het is socioloog en dansexpert Delphine Hesters die de studenten gedurende het afgelopen, het huidige en het volgende academiejaar van nabij volgt via interviews, captaties in de dansstudio’s en dagboekberichten, ingesproken op mobiele telefoons. Hesters werkt al vijftien jaar als socioloog in de danssector, maakte haar thesis over carrières van dansers, en koos uit de veertig studenten die twee jaar geleden de door duizend kandidaten bijgewoonde internatio-

nale audities overleefden, vijf protagonisten met diverse profielen. Niet alleen hadden deze studenten op jonge leeftijd al een verschillend dansparcours achter de rug – gaande van tapdans over ballroomdansen tot ballet – ook geografisch en sociaal-economisch zijn de verschillen groot. Zo komt Kia uit Nieuw-Zeeland, Zoé uit een artistieke familie in het zuiden van Frankrijk, Marllon uit een favela in Brazilië, Renátó uit Hongarije en Eleni uit Griekenland. Sommigen zijn eerder ‘makers’ en choreografen in spe, anderen zijn eerder uitvoerende dansers.

SNELKOOKPAN “Ik kende P.A.R.T.S. al goed als een bijzondere school,” vertelt Hesters, “en sowieso is een school ook een beetje een snelkookpan: een kleine intense gemeenschap van jonge mensen die in korte tijd veel meemaken en snel evolueren en waar dus veel verhalen uit komen. De enorme diversiteit van zo’n P.A.R.T.S.-generatie intrigeert en

geeft veel energie, maar de socioloog in mij is ook geïnteresseerd in de impact van de culturele en economische verschillen die sommigen ook zeer kwetsbaar maakt. Wie uit een Braziliaanse favela komt, beleeft zijn studie anders dan wie uit een artistieke familie in Zuid-Frankrijk komt. Zeker voor de niet-Europeanen spelen taal en toegang tot informatie, netwerken, papieren en werkvergunningen een grote rol om je goed te kunnen organiseren. Naast het feit dat het statuut van kunstenaar sowieso erg precair is.” “Door de reputatie van P.A.R.T.S. als instituut en de wereldwijde selectie hebben sommige mensen misschien het idee dat het hier gaat om mensen met grote ego’s die de wereld willen veroveren. Terwijl het eigenlijk heel fijne persoonlijkheden zijn die heel nieuwsgierig zijn en heel hard willen werken ondanks heimwee, taalbarrières en andere problemen. Ook dansers die thuiskomen van prachtige voorstellingen in de

GEEN MEDELIJDEN De podcast bevat van elke student een apart portret, en dan telkens één aflevering per semester aan P.A.R.T.S. – twee per academiejaar – gedurende de drie studiejaren tot het afstuderen in de zomer van 2022. In de portretten vernemen we hoe verschillend de levens van de studenten er tot nu toe uitzagen, op welke manier zij op het spoor kwamen van P.A.R.T.S., en wat zij er allemaal voor over hadden om aan de gerenommeerde school te kunnen studeren. Neem Kia: zij

komt uit een Zuid-Afrikaans gezin dat na een traumatische overval op straat besloot om halsoverkop en met ieder één valies in de hand naar Nieuw-Zeeland te emigreren. Hoewel dat nogal op het beloofde land lijkt, begint Kia’s lerares daar te huilen wanneer zij wordt toegelaten op P.A.R.T.S. In de eerste twee afleveringen over het academiejaar 2019-2020 hoor je dan hoe de vijf hun draai zoeken in het fysiek, mentaal en emotioneel veeleisende programma van de school, wat zij vinden van hun nieuwe standplaats Brussel, en ten slotte: hoe verschillend de impact is die corona op hen heeft, wanneer de school op 15 maart de deuren moet sluiten en ze tot het einde van het jaar noodgedwongen overschakelen op onlinelessen. Het is een rollercoaster van emoties, gaande van de euforie om de geslaagde auditie, over de realitycheck ter plekke, tot soms regelrechte, en terechte paniek om het uitbreken van de pandemie. Vooral het verhaal van Marllon

uit Brazilië beklijft. “Fuck, that school is like Beyonce!” riep hij uit toen hij P.A.R.T.S. voor het eerst googelde op internet, en de inclusieve, emanciperende en globale aanpak ervan hem aansprak. Maar Marllon is wel afkomstig uit een favela bij Rio en niet bepaald bemiddeld. Zijn eerste vriend stierf in een auto-ongeluk, zijn vader had een alcoholprobleem en zijn moeder overleed in de eerste coronagolf. “Ik heb al een paar keer opnieuw naar de podcast geluisterd,” vertelt Marllon ons via WhatsApp, terwijl hij op de school aan een macrobiotische lunch bezig is die hem naar eigen zeggen bijzonder veel energie geeft. “Vooral als ik naar mijn portret luister, besef ik door welk proces ik ben gegaan. Ik was de eerste van mijn familie die naar de universiteit ging. Toen ik hier aankwam, kon ik geen woord Engels, terwijl ik nu dit interview met jou doe. Maar ik ben nog het meest veranderd in mijn omgang met mensen, in het ▼

grootste theaters moeten soms kijken of er wel genoeg geld op de rekening staat om eten te kopen. Dat is allemaal deel van de realiteit die ik in deze podcast wil laten horen. Ook voor mensen die misschien niet helemaal thuis zijn in de kunsten of in dans kunnen de concrete ervaringen van de studenten misschien de clichés en vooroordelen doorbreken die over kunstenaars of hedendaagse dansers bestaan.”

BRUZZ

| INTERVIEW

P.A.R.T.S.studenten in actie. De opleiding is intens, niet het minst omdat de jongeren hun hebben en houden achterlaten om in Brussel aan het avontuur te beginnen.

BRUZZ

▼

| INTERVIEW

HET WEL EN WEE VAN EEN NIEUWE GENERATIE P.A.R.T.S.-STUDENTEN

accepteren van verschillen. Zoals je kan horen in de podcast ben ik nu al twee jaar niet naar huis teruggekeerd om financiële redenen, ondanks het feit dat de pandemie ons gezin heeft getroffen. Maar anderzijds heb ik ook mogelijkheden die anderen niet hebben. Ik wil niet dat mensen met medelijden naar mijn verhaal luisteren, maar dat ze kijken naar de strijd en beseffen dat ook zij iets aan sociale ongelijkheid kunnen doen.” Marllon plaatst nog een en ander in perspectief wanneer hij opmerkt hoeveel er in België over het weer wordt gepraat, terwijl er in zijn thuisland wel prangender gespreksonderwerpen zijn. Anderzijds herkent hij ook iets van de favela in Brussel. “De multipliciteit. Als je hier op de tram zit, zie en hoor je zoveel nationaliteiten en talen. Het is zo mooi met zoveel verschillende mensen te leven en te communiceren.” Na Spaans en Engels leert Marllon nu ook Frans en Arabisch.

SAMEN SCHOOL MAKEN Ook voor Eleni, vóór P.A.R.T.S. al een sociaal bewogen pianiste uit Athene, is er veel veranderd sinds de opnames van de eerste afleveringen van de podcast in het eerste jaar. “Als ik ernaar luister, besef ik ook dat ik ondertussen een heel andere persoon ben geworden. Ik heb een 46

periode gehad waarin ik wat verloren liep, heimwee had en de hele tijd mijn familie en vrienden opbelde. Ondertussen heb ik hier een andere kleine ‘familie’ van medestudenten die heel close zijn met elkaar. Soms is het wat overrompelend om alleen dezelfde mensen te zien en eens niet op café te kunnen gaan, maar ik ben voor de school naar hier gekomen, en de school vereist ook dat je altijd honderd procent beschikbaar bent. Ik prijs me gelukkig dat ik nog naar school kan, ook al is het momenteel telkens maar voor een halve dag en in een kleine bubbel. In Griekenland is alles al heel lang gesloten.” Eleni kijkt er ook naar uit om Brussel te kunnen ontdekken, en om deze zomer voor het eerst weer even naar Griekenland te kunnen

terugkeren. “Corona was uiteraard niet voorzien in het scenario,” aldus Hesters. “Je volgt mensen en vertrouwt dat het leven verhalen zal aanbrengen. Net voor de vorige generatie studenten waren er de aanslagen. Nu heeft corona de verschillen uitvergroot. Wat dat betreft, kan het verschil tussen Nieuw-Zeeland en Brazilië niet groter zijn. Het is heel zwaar geweest en in de derde aflevering zal ook de mentale zwaarte voor de studenten duidelijker worden. Corona verandert de vorming van een groep en de vriendschappen compleet, en dat weegt, boven op de individuele mentale belasting. Velen kunnen elkaar alleen vanuit de verte zien en er is minder afleiding buiten de school.” Daardoor lijkt de focus van de

studenten nog meer dan anders op hun studie te liggen, die hen sowieso ook ’s avonds en in de weekends opslokt. Ook in het eerste, coronavrije semester waren sommigen al moe in oktober, maar aan de motivatie lijkt dat niet te vreten. Hesters: “Wat ik mooi vind, is hoezeer de studenten benadrukken hoe zij, ondanks de fantastische leerkrachten en lessen, zelf aangeven dat ze heel veel leren van elkaar. Hoe hiphoppers en balletmensen samen dingen uitproberen. In de podcast zegt Zoé het zo: “Deze school draait om de studenten en om hoe de studenten een school kunnen maken.” GENERATION XIII Te beluisteren op www.bruzz.be, op www.buzzsprout.com en de gebruikelijke podcastapps

DANSER POUR (SUR)VIVRE

DANCE TO SURVIVE

‘Generation XIII’ est le nom de la treizième fournée d’étudiants internationaux ayant commencé en 2019 à P.A.R.T.S. Mais c’est aussi le titre d’un podcast intense et émotionnel qui suit cinq étudiants du groupe pendant trois ans et offre un aperçu inédit de la vie au sein de l’école de danse. La sociologue et experte en danse Delphine Hesters a sélectionné cinq protagonistes aux profils très différents parmi les quarante étudiants qui ont survécu aux auditions internationales il y a deux ans et auxquelles ont assisté mille candidats : Kia de Nouvelle-Zélande, la Française Zoé, le Brésilien Marllon, Renátó de Hongrie et Eleni de Grèce.

”Generation XIII” is the name of the thirteenth batch of international students who started at P.A.R.T.S. in 2019. It is now also the title of an intense and emotional podcast that follows five of those students over three years, offering a unique glimpse inside the walls of the dance school. Sociologist and dance expert Delphine Hesters chose five protagonists with different profiles from the forty students who survived the international auditions attended by a thousand candidates two years ago: Kia from New Zealand, the French Zoé, Marllon from Brazil, the Hungarian Renátó and Eleni from Greece.

D E G LO I R E S C H I L D E R I J E N

S TO R M E S T R A AT 1 2 0 - 8 7 9 0 WA R E G E M - 0 4 9 5 5 0 8 9 2 7 - C O L C O N @ S K Y N E T. B E - W W W. D E N I S D E G L O I R E . B E O P E N E L K E Z AT E R DAG E N Z O N DAG VA N 1 4 U TOT 1 9 U O F O P A F S P R A A K

I. Expo

II. III. IV.

A SUPERSTUDIO MIGRAZIONI 15.01.21 — 16.05.21 C I.II.III.IV. A Culture — Architecture

Project supported by the Italian Council (7th Edition 2019) program to promote Italian contemporary art in the world by the Directorate-General for Contemporary Creativity of the Italian Ministry of Cultural Heritage and Activities and Tourism.

www.civa.brussels www.facebook.com/civabrussels www.instagram.com/civabrussels Rue de l’Ermitage 55 Kluisstraat, Ixelles 1050 Elsene

Culture. Rap

‘Rappers zijn de dichters van vandaag’ NL

De Brusselse woordkunstenaar Fritz Tavernier alias Froze vertaalt zijn liefde voor rapteksten naar een videocast. “Verwacht geen wetenschappelijke analyse.” — TOM ZONDERMAN

Onder de loep heet de voorlopig veertiendelige reeks die Froze in elkaar heeft gebokst, en duidelijker kan het niet zijn: in elke aflevering schuift de Brusselse rapper de teksten van een confrater zonder verpinken onder het vergrootglas. Dat doet hij samen met zijn jeugdvriend Robbe Baudu, in Gent wereldberoemd als de rapper en stand-upper Rick De Vik. “We kennen elkaar van de basketclub, onze eerste rhymes hebben we samen geschreven,” vertelt Froze. “We zaten ook samen in het hiphopcollectief Rauw en Onbesproken. Als ik live optreed, is hij mijn wingman.” Een guitige wingman, zo blijkt. Er wordt wat gegrapt en gegierd in Onder de loep. Froze benadrukt dat het opzet geen wetenschappelijke analyse is, maar rappers portretteren door hun lyrics tegen het licht te houden. Dat doen Froze en zijn handlanger door in de tweewekelijkse videocast van tien minuten (de XL-afleveringen met een special guest duren dubbel zo lang)

opvallende lijntjes uit de songs van deze of gene artiest te lichten en er op een luchtige manier hun gedacht over te zeggen. “Zoals we dat ook gewoon onder elkaar zouden doen, alleen zijn er nu camera’s en micro’s bij. Robbe en ik kunnen heel erg genieten van een goeie tekst, maar ook wel lachen met twijfelachtige shit. Als de Nederlandse rapper Joost komt aandraven met ‘Laat vannacht je deur op een kier / Want je lijkt op mijn broer, kom we drinken wat bier’, dan kunnen we niet anders dan daarmee lachen. Wat niet wil zeggen dat Joost een slechte rapper is, integendeel, hij heeft harde lijnen en kan heel inventief zijn.” Is het niet gevaarlijk om het werk van collega’s te beoordelen? “Goh, ja, ik probeer wel genoeg afstand te behouden. Ik ken de trucjes, ik weet wanneer iets goed of slecht in elkaar zit. Net omdat ik zelf rapper ben, luister ik met een ander oor.”

HET VERSCHIL TUSSEN MEI EN JULI Froze rapt zelf in het Nederlands en heeft de meeste affiniteit met Nederlandstalige teksten. In deze eerste reeks focust hij op rappers uit Nederland, naast Joost bekijkt hij onder meer Boef, Faberyayo, Lange Frans en Fresku van dichtbij. “De Vlaamse rap laat ik voorlopig ongemoeid, omdat die scene te klein is en omdat Vlaamse rappers al genoeg moeten grinden om er te raken,” verklaart hij zijn keuze. “Het leek me geen goed idee om dan nog eens

extra kritiek te uiten.” Het is dan wel geen wetenschappelijke studie, toch wil je weten of rappers verder gaan dan het cliché van de bitches, dope en money. “In Vlaamse rap hoor je dat eigenlijk minder, dat vind ik mooi. Maar in Nederland gaat het daar wel nog vaak over. Veel rappers overstijgen dat gelukkig, zoals Lijpe, die heel street rapt, maar ook toont wat hij daaruit heeft

Select. Retour aux sources

Manchester by the Sea

Al goud wat er blinkt

FR/ Le cinéaste Jean De Lacoste se présente sous les initiales de Jean D.L. dès qu’il sort sa guitare. Partenaire privilégié de Mauro Pawlowski, le musicien est, faute de concerts, coincé chez lui. Il en profite pour faire un peu de rangement dans son studio d’enregistrement où il empile des titres composés entre 2006 et 2010 sur la compilation First step before the end. Entre impros et ambiances lunaires, sa guitare esquisse une bande-son onirique qui rappelle Derek Bailey, Jozef Van Wissem ou John Fahey. (NAL)

EN/ It’s hard to imagine

NL/ Het moet een van de meest verkochte kunstposters

yourself under a coconut tree right now, isn’t it? Fortunately, visual artists Renée Lorie & Erien Withouck are offering a sunny cruise through the most beautiful country there is: the land of nostalgia. Want to join in the From Mexico to Manchester adventure? Send them an email with your happiest travel memories (postcards, photos, texts) and this summer you will find them printed on a beach towel on display at Recyclart, before brightening up your own sunbathing area. (SOS)

aller tijden zijn: De kus van Gustav Klimt. De Oostenrijkse zoon van een goudgraveur en een operazangeres speelde een sleutelrol in de Wiener Secession, een kunstbeweging uit het fin de siècle die nauw verwant was met de art nouveau. In de Hortagalerij kan je je in de tentoonstelling Gustav Klimt. The immersive experience onderdompelen in zijn gul met bladgoud, erotische spanning, weelderige stoffen en natuur bestrooide oeuvre. (KS)

> 15/7, Recyclart, www.recyclart.be, frommexicotomanchester@gmail.com

> 5/9, Hortagalerij, www.expo-klimt.be

jeandl.bandcamp.com 48

Froze (links) brengt in juni een nieuwe ep uit, onderwijl onderhoudt hij ons samen met bloedbroeder Rick De Vik met de videocast Onder de loep.

“Ik kan genieten van een goeie tekst, maar ook lachen met twijfelachtige shit”

geleerd. In een van de volgende afleveringen duiken we daarin met onze guest Fatih. Het valt Froze wel op dat de aandacht voor lyrics in de hiphopscene wat verslapt is. De wordplay, de pure poëzie of woordkunst van rapcrews als Opgezwolle of mc’s als Jiggy Djé, die hoort hij niet meer. “Een zinnetje dat me als jonge gast van mijn sokken blies, kwam van (de Amsterdamse rapper) Surya: ‘Talent is

be an even better digger during the day. Digging not only for the best records, but also for the stories behind them and the connections between them. Koen Galle aka Kong DJ has been following that lead all his life. That is why there was, in addition to residencies in Catclub and C12, the book The Vinyl Frontier and the exhibition Brusseleir Digger. When the nightlife came to a halt last year, Galle’s mixtape Missing the Club formed the impetus for a highly personal reference work that offers even more depth: Missing the Club, Selected Writings, Articles, Interviews & Photography. From

ONDER DE LOEP Tweewekelijks op dinsdag via Facebook en YouTube De single ‘Altijd onderweg’ van Froze feat. Rick De Vik is nu uit

Sur le bout de la langue

Club stories EN/ To be a good DJ at night, you have to

als de maand juni, het verschil tussen mei en juli.’ Daar ben ik mijn hele leven jaloers op geweest. Nog steeds, eigenlijk.” Die spitsvondigheden zijn niet weg, denk aan Brihang bij ons of Fresku in Nederland, zegt Froze. “Maar als je vroeger iemand tegenkwam die ook van hiphop hield, wist je: wij gaan het kunnen vinden met elkaar, we hebben een gemeenschappelijke deler, dit ding uit de underground genaamd hiphop. Dat is nu niet meer zo. Rap is opgeschoven naar de mainstream en pop geworden, de teksten zijn geëvolueerd, minder puur rap. Dat hoeft niet slecht te zijn, maar iemand die naar Lil’ Kleine of Boef luistert, is niet per se bezig met de essentie van hiphop.” Meteen zitten we bij het waarom van deze videocast: Froze hoopt de aandacht voor lyrics aan te zwengelen. “Een rapper is geen jazzmuzikant, hé, de basis van wat hij doet, is teksten schrijven, en dan kan je dat maar beter goed doen.” Goeie rappers zijn de dichters van nu, vindt hij. “Als je rhymes voorleest, is er weinig verschil met een gedicht. De rijmpatronen zijn ook vaak inventiever, niet enkel op één lettergreep, maar op twee, of soms zelfs drie of vier. Dat is echt insane.” Froze scoorde vorig jaar een radiohit met ‘Witte wolke’ van zijn album Brieven, maar welke lyric van zijn hand mogen we zélf onder de loep leggen? “Dat is kiezen tussen je kinderen, hé. (Lacht) Doe maar ‘Vogels’, een verhaal over een meisje dat eigenlijk een soort van collage van situaties is die ik doorheen mijn leven heb gezien en die ik heb samengeplakt. Dat vind ik poëtisch gezien heel mooi.”

essays on the link between minimal music, contemporary dance and electronic dance music, a photo series of DJ live streams during the pandemic, to interviews with illustrious names from the club field such as Foo Fei Lin, Dirk Orens and Toru S: this time, the selector’s choice does not make the clubber’s sweat bead, it is crystallised into passionately written reading material. (TP)

FR/ Les archives cinématographiques ramènent souvent des souvenirs, des parfums et des goûts lointains. Ce jeudi, la Cinematek exhume des films oubliés qui nous montrent comment on produisait la nourriture dans les années vingt. On y verra des enfants apprendre à faire du fromage dans une école anversoise, des jeunes bruxellois s’initier à la vie rurale ainsi qu’une microbrasserie à Courcelles et une biscuiterie à Genval. Et pour nous mettre définitivement en appétit, toutes les préparations de la compilation Facebooklives: All you can eat seront accompagnées en direct par Hugues Maréchal au piano. (GB)

Order the book: www.afterclub.be

25/3, 15.00, www.cinematek.be 49

Culture. Eat & Drink

Georges Athanassopoulos and Victor Deramay knocked us out in three rounds.

Most promising EN

It is possible to rediscover the joys of gastronomy at home. Màloma demonstrates just that. Could this be the swallow announcing the return of spring for restaurants? — MICHEL VERLINDEN, PHOTO SASKIA VANDERSTICHELE MÀLOMA rue Josse Impensstraat 3, Schaarbeek/ Schaerbeek, comptoir-maloma. squarespace.com, orders must be placed before 12.00 on Thursday, new menu online every Friday

Màloma, which opened on 1 March 2020, was one of the ethical and sustainable restaurants whose take-offs were hit by the pandemic. Rather than watch their budding dreams be destroyed, Georges Athanassopoulos (32) and Victor Deramay (30) drew on their vast talents in order to survive. They both earned their qualifications from the École Hôtelière de Namur in 2010 and have accumulated a great deal of experience: Sea Grill, De Pastorale, L’Air du

Temps, Bon Bon, catering for events, and a palace in Switzerland, etc. Last October, the duo took the lockdown by the horns and launched a project offering street food (pita bread with various fillings) as well as sourdough bread, cakes and pastries. It was a diverse selection that demonstrated the scope of their abilities. We hope we can take it as a sign of good things to come that they have now taken things to the next level, creating more

elaborate menus with the aim of “putting the image of the restaurant back in the minds of customers.” We won’t beat around the bush: the experience shook us, bringing back gastronomic sensations that we had forgotten since the hotels, cafes, and restaurants were ordered to close their doors. Màloma, a Greek name, refers to malolactic fermentation. It knocked us out in three rounds with a meal for €35. The starter came out swinging: an egg cooked at 63 degrees Celsius served with a creamy roasted cauliflower sauce. A trout taramasalata provided a fishy bass note, which was offset by the “turf” element: little lardons of Guanciale, the dried pork cheek popular in Italy. Some little slices of raw radish gave an overall freshness to the dish

and a crouton of sourdough bread provided some pleasing crunch. This warm-up packed a punch, but the main course delivered an uppercut. To be honest, we thought the Duroc pork lard would be dry and flavourless after ten minutes in the oven. Quite the contrary: basted with miso, the meat was wonderfully tender. The flavour of a ginger-infused roasted carrot mousse and the fresh taste of tarragon on sautéed Brussels sprouts added subtle nuances to this meaty dish. Finally, the dessert, a “freddo cappuccino”, was a knock-out, combining coffee, chocolate, cinnamon sponge cake, and tonka bean. So much talent! In conclusion, it is high time that the restaurants reopened. This one and all the others.

HIGH FIVE

LE DILLENS Resto omgetoverd tot ‘bocalerie’. Le restaurant devenu « bocalerie ». Restaurant becomes a “bocalerie”. (www.ledillens.be)

MINE MADEH Syrische keuken die je verwarmt in de winter. La chaleur de la cuisine syrienne en plein hiver. Syrian cuisine to keep you warm in winter.

COLOFON COLOFON COLOFON BRUZZ BRUZZ Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 COLOFON BRUZZ Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 COLOFON Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN

YOKA TOMO Een bento onder vrienden. Petits bentos entre amis. A little bento with friends. (Facebook: yokatomo.bxl)

BÁNH MÌ EXPRESS Wanneer Azië de baguette ontmoet. Quand l’Asie croise la baguette à la française. When Asia meets the baguette. (www.banhmiexpress.be)

BRUZZ ABONNEMENTEN BRUZZ Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80 ABONNEMENTEN Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 02-650.10.80 Gratis in Brussels Hoofdstedelijk

Josiane DeGratis Troyer in (abo@bruzz.be), 02-650.10.80 Brussels Hoofdstedelijk

ABONNEMENTEN Gewest. Gratis inGewest. Brussels Hoofdstedelijk ABONNEMENTEN Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80 Rest van België: 25 euro per jaar; Gewest. Josiane De Troyer 02-650.10.80 Rest van(abo@bruzz.be), België: 25 euro per jaar; Gratis in Brussels Hoofdstedelijk IBAN: BE98 3631 6044 3393 Rest van België: 25 euro per jaar; Gratis in Brussels Hoofdstedelijk IBAN: BE98 3631 6044 3393 Gewest. van Vlaams Brusselse IBAN: BE98 3631 6044Media 3393 vzw Gewest. Rest van België: 25Vlaams euro per jaar; van Brusselse Media vzw Buiten België: 3025 euro per jaar. van Vlaams Brusselse Media vzw Rest van België: euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 Buiten België: 30 euro per jaar. Buiten België: 306044 euro per jaar. IBAN: BE98 3631 van Vlaams Brusselse Media vzw 3393 OPLAGE BRUZZ BRUZZ Vlaams Brusselse Media Buitenvan België: 30 euro per jaar. vzw Flageyplein OPLAGE OPLAGE : 62.609 exemplaren. 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 OPLAGE BRUZZ Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 Buiten België: 30 euro per jaar. : 62.609 exemplaren. OPLAGE :OPLAGE 62.609 exemplaren. Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 OPLAGE ABONNEMENTEN ADVERTEREN? BRUZZ ABONNEMENTEN OPLAGE OPLAGEMarthe : 62.609ADVERTEREN? exemplaren. BRUZZ Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80 Paklons, 02-650 10 61ABONNEMENTEN Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ADVERTEREN? Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), OPLAGE : 62.609 exemplaren. Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 02-650.10.80 Gratis Brussels Hoofdstedelijk Marthe02-650 Paklons,1002-650 10 61 sales@bruzz.be Dein Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80 ADVERTEREN? Marthe Paklons, 61 Josiane Gratis in Brussels Hoofdstedelijk ABONNEMENTEN Gewest. inGewest. Brussels Hoofdstedelijk sales@bruzz.be ADVERTEREN? ABONNEMENTEN Marthesales@bruzz.be Paklons, 02-650 10 61 JosianeGratis De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80 Rest van België: 25 euro per jaar; DISTRIBUTIE voor nader onderzoek. Ik kwam terug met een Gewest. Josiane De Troyer 02-650.10.80 Zo je begon thee met melk en Marthe Paklons, 02-650 10 61 in sales@bruzz.be moet er al de eenband heletussen hoop tegelijk slachten! Rest van(abo@bruzz.be), België: 25 euro per jaar; Brussels Hoofdstedelijk IBAN: BE98 3631 6044 3393 Ute Otten, 02-650.10.63,Gratis ute.otten@bruzz.be DISTRIBUTIE Rest van België: 25 euro per jaar; Gratis in Brussels Hoofdstedelijk DISTRIBUTIE sales@bruzz.be IBAN: BE98 3631 6044 3393 Gewest. forse pistolet met inhoud, datzeterug laatste verwijderde protest. Van alle kanten worden nu bijgetreden van Vlaams Brusselse Ik liet de stukken rustig bakken in ruime olie DISTRIBUTIE IBAN: BE98 3631 6044Media 3393 vzw Gewest. voor onderzoek. kwam met een Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be Ute Otten,Ute 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be Rest van België: euro per jaar; Media moet jenader er al een hele hoopIktegelijk slachten! van25Vlaams Brusselse vzw Buiten 3025 euro ALGEMENE DIRECTIE Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be Vlaams Brusselse Media vzw NickTrachet Trachet Rest vanBelgië: België: europer perjaar. jaar; Nick DISTRIBUTIE even om maten kunnen Het ding door andere jongeren diete een eitje tenemen. pellen Nick Trachet enik ik voegde erdemet behoorlijk wat gehakte ajuin IBAN: van BE98 3631 6044 3393 Buiten België: 30 euro per jaar. forse pistolet inhoud, dat laatste verwijderde Ik liet de stukken rustig bakken in ruime olieaan Dirk De Clippeleir Buiten België: 306044 euro per jaar. IBAN: BE98 3631 ALGEMENE DIRECTIEDIRECTIE ALGEMENE Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be van Vlaams Brusselse Media vzw 3393 OPLAGE Brusselaar die stad Brusselaar diede stad hebben met dedeinvloed van China. India, waar woog 45 bolrond metanderhalf een diameter van ALGEMENE Brusselaar die dede stad toe, pepertjes en look. Na NickTrachet Trachet Vlaams Brusselse Media even omgram, maten tewat kunnen nemen. Het ding Dirk DeDIRECTIE Clippeleir Dirk De ClippeleirBuitenvan België: 30 euro per jaar. vzw Nick enikikwat voegde er behoorlijk gehakte ajuinuur aanwas OPLAGE OPLAGE : 62.609 exemplaren. OPLAGE HOOFDREDACTIE Dirk De Clippeleir en de culinair ALGEMENE DIRECTIE Buiten België: 30 euro per jaar. en dewereld wereld culinair men zijn45 thee drinkt met melk enbedroeg kardemom of en de wereld culinair twaalf centimeter, de hoogte zeven : 62.609 exemplaren. de kip steeds oneetbaar taai! Maakt uit, Brusselaar die stad woog gram, bolrond metanderhalf een diameter van Brusselaar die dedestad toe, watnog pepertjes en look. Na uurniet was OPLAGE :OPLAGE 62.609 exemplaren. Kristof (algemeenOPLAGE hoofdredacteur), HOOFDREDACTIE Dirk DePitteurs Clippeleir ADVERTEREN? HOOFDREDACTIE ontdekt ontdekt HOOFDREDACTIE massala (een specerijenmengsel), in 2020 ontdekt OPLAGE endedewereld wereldculinair culinair Zo’n raspistolet is had met een erg OPLAGE : 62.609ADVERTEREN? exemplaren. dan eten we wat later. detaai! tropen zijn maaltijden en Mathias Declercq twaalf centimeter, deIn hoogte bedroeg zeven decentimeter. kip nog steeds oneetbaar Maakt niet uit, Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), Marthe Paklons, 02-650 10 61 Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), ADVERTEREN? Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), OPLAGE : 62.609 exemplaren. HOOFDREDACTIE grensincidenten met het Middenrijk. De melkthee Marthe02-650 Paklons,1002-650 10 61 ontdekt sales@bruzz.be Mathias Declercq ontdekt krokante, maar dunne korst omhuld rond trouwens erg relatief, iedereen een bord een ADVERTEREN? Marthe Paklons, 61 centimeter. Zo’n raspistolet iskrijgt met erg Mathias Declercq dan eten we wat later. In de tropen zijneen maaltijden Mathias Declercq CULTUUR & UIT Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), sales@bruzz.be ADVERTEREN? Marthesales@bruzz.be Paklons, 02-650 10 61 van het Subcontinent heet doodh pati chai. Het isalIk kwam terug met een krokante, dunne korst omhuld rond een wanneer hij of zijbroodkruim. thuiskomt, het mag dan DISTRIBUTIE trouwens ergmaar relatief, iedereen een bord vederlicht wit Geen van Gerd&Hendrickx Mathias Declercq voor nader onderzoek. CULTUUR & UIT & UIT Zokrijgt begon de band tussen thee met melk en Marthe Paklons, 02-650 10 61 sales@bruzz.be CULTUUR UIT moet je ereten al spoor een hele hoop tegelijk slachten! CULTUUR Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be DISTRIBUTIE ook een populair drankje in Nepal, nog zo’n DISTRIBUTIE Gerd Hendrickx sales@bruzz.be wanneer hijerof thuiskomt, het eten mag dan al vederlicht wit broodkruim. Geen spoor van Gerd Hendrickx lauw zijn, iszijaltijd genoeg voor iedereen. nieuwlichterij als sesamzaadjes, slaapbollen of forse pistolet met inhoud, dat laatste verwijderde Gerd Hendrickx protest. Van alle kanten worden zeterug nu bijgetreden Ik liet de stukken rustig bakken in ruime olie CULTUUR REDACTIE& UIT DISTRIBUTIE voor nader onderzoek. Iktegelijk kwam met een Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be Ute Otten,Ute 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be moet jeiedereen. er slaapbollen al een hele hoop slachten! bibberende buur van China. ALGEMENE lauw zijn, iswat altijd genoeg nieuwlichterij als sesamzaadjes, ofbroodje Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be Gerd Hendrickx Nick Trachet Nathalie Carpentier, Eva Christiaens, Sara De DIRECTIE Ik deederer water bij om het stoven rustig Nick Trachet DISTRIBUTIE ik even om maten te kunnen HetREDACTIE ding door andere jongeren die een eitje tenemen. pellen zonnebloempitten: puur gladde korst. Het REDACTIE Nick Trachet envoor ik voegde erdemet behoorlijk wat gehakte ajuin forse pistolet inhoud, dat laatste verwijderde REDACTIE Ik er liet de stukken rustig bakken in ruime olieaanNathalie DirkOtten, DeJasmijn Clippeleir ALGEMENE DIRECTIEDIRECTIE Ute ute.otten@bruzz.be Sloover, KrisEva Hendrickx, Bettina Hubo, Carpentier, Eva Christiaens, Sara De02-650.10.63, Het zijn de internetters die een brede Nathalie Carpentier, Christiaens, SaraALGEMENE De Ikzo deed er wat water bij om het stoven rustig Brusselaar die de stad Brusselaar die de stad zonnebloempitten: gladde korst. Het broodje hebben met de invloed van China. India, waar woog 45 gram, bolrond metanderhalf een diameter van verder te laten lopen. Nu had ik al kip met ajuin ALGEMENE DIRECTIE Brusselaar die de stad toe, pepertjes look. Na was Nathalie Carpentier, Eva De is groot dat je erpuur niet onmiddellijk inen kunt Nick Trachet REDACTIE even om maten tewat kunnen nemen. Het ding DirkChristiaens, DeJasmijn Clippeleir Dirk DeSara Clippeleir Nick Trachet enik ikwat voegde erdebehoorlijk gehakte ajuinuur aan Post, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Roan Van Sloover, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Jasmijn Sloover, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, HOOFDREDACTIE Dirk De Clippeleir en de culinair verder laten lopen. Nu had ikkeuken), al kip met ajuin ALGEMENE DIRECTIE solidariteitsbeweging van maakten. Zij ontwikkelen dewereld culinair men zijn thee drinkt met melk enbedroeg kardemom of NathalieSloover, Carpentier, Eva Christiaens, Sara De iswereld zotegroot dat je er niet onmiddellijk in kunt Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Jasmijn en de wereld culinair centimeter, dehad hoogte zeven de kip steeds oneetbaar taai! Maakt uit, (het rook écht naar kip in detwaalf maar ik pluvera. Brusselaar die stad woog 45 gram, bolrond metanderhalf een diameter van Brusselaar die dede stad bijten, daarvoor is het te hoog. Je moet het in Post, Kurt Snoekx, Sophie Roan Van Eyck, Steven Van Soukias, Garsse,Soukias, Maarten Verdoodt, Tom toe, watnog pepertjes en look. Na uurniet was Post, Kurt Snoekx, Sophie Roan Van Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), HOOFDREDACTIE Dirk De Clippeleir HOOFDREDACTIE Sloover, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Jasmijn ontdekt Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Roan Van (het rook écht naar kip in te de keuken), maar ik had pluvera. ontdekt HOOFDREDACTIE massala (een specerijenmengsel), in 2020 den er zelfs een vlag voor. Drie verticale banden in ontdekt bijten, daarvoor het hoog. Je moet het in Eyck, Steven VanPost, Garsse, Maarten Verdoodt, Tom en de wereld culinair centimeter. Zo’n raspistolet is had met een erg Zonderman dan eten we wat later. detaai! tropen zijn maaltijden Eyck, Steven Van Garsse, Maarten Verdoodt, Tom(algemeen en de wereld culinair Mathias Declercq twaalf centimeter, de hoogte bedroeg zeven het nog graag wat Afrikaanser. Kennen jullie de kip nog steeds oneetbaar Maakt niet uit, Kristof Pitteurs hoofdredacteur), Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), twee breken of is lichtelijk pletten. Om het teIn breken Post, Kurt Snoekx, Sophie Roan Van Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), Eyck, Steven VanSoukias, Garsse, Maarten Verdoodt, Tom HOOFDREDACTIE Zonderman hettwee nog breken graag tinten wat Afrikaanser. Kennen jullie Zonderman grensincidenten met het Middenrijk. De melkthee ontdekt Mathias Declercq verschillende van thee met melk. ontdekt of lichtelijk pletten. Om het te breken krokante, maar dunne korst omhuld rond een trouwens erg relatief, iedereen een bord centimeter. Zo’n raspistolet iskrijgt met erg Mathias Declercq dan eten we wat later. In de tropen zijneen maaltijden Mathias Declercq Eyck, Steven Van Garsse, Maarten Verdoodt, Tom agussi? Agussi – ook bekend als egusi, agushi of CULTUUR & UIT Zonderman MEDEWERKERS Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), kent een pistolet een snede inSubcontinent de agushi bovenkant. agussi? Agussi –isook bekend als ofiedereen van het heet doodh pati chai. isal Zonderman MEDEWERKERS krokante, maar dunne omhuld rond een wanneer of thuiskomt, het eten mag dan In Thailand ereen protest aan dehij gang tegen dekorst trouwens erg relatief, krijgt een bordHet vederlicht wit broodkruim. Geen spoor van kent pistolet snede inegusi, bovenkant. Gerd&Hendrickx Mathias Declercq CULTUUR & UIT & UIT Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël Bellon, MEDEWERKERS egushi –een wordt voornamelijk gebruikt inzij CULTUUR UIT CULTUUR Technisch is dat om het zwellen van het deeg in Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël Bellon, MEDEWERKERS egushi – wordt voornamelijk gebruikt in een populair drankje nog zo’n GerdRuëll, Hendrickx Patrick Jordens,Gilles Tom Bechet, Peeters, Niels Nick wanneer hij of zij thuiskomt, het eten mag dan al Nicolas Bellon, vederlicht wit broodkruim. Geen spoor van GerdMichaël Hendrickx lauw zijn, er ishet altijd genoeg voor iedereen. nieuwlichterij als sesamzaadjes, slaapbollen of Alsteen, Technisch isHet datzijn om sluiten hetook zwellen van deeg inin Nepal, regering. De jongeren zich aan bij de Milk Gerd MEDEWERKERS CULTUUR &Hendrickx UIT REDACTIE West-Afrika. de zaden van een meloenPatrick Jordens, Tom Niels Gilles Ruëll, Nick Nicolas Alsteen, Bechet, Michaël Bellon, de hete oven op tedevangen. Maar een leraar Trachet, TomPeeters, Van Bogaert, Michel Verlinden Patrick Jordens, Tom Peeters, Niels Ruëll, Nick bibberende buur van China. Ik het heb hier al over koffi eWest-Afrika. en melk gehad, over Het zijn zaden van een meloenlauw zijn, er is altijd genoeg iedereen. nieuwlichterij als sesamzaadjes, slaapbollen ofbroodje Gerd Hendrickx Nathalie Carpentier, Eva Christiaens, Sara De Ik deed er wat water bij voor om het stoven Nicolas Gilles Bechet, Michaël Bellon, Wie langs de Afrikaanse winkels wandelt, REDACTIE zonnebloempitten: gladde korst. rustig Het Is uhet ook opgevallen? Alles in devan voeding lijkt deAlliance. hete oven op te vangen. Maar een leraar REDACTIE Trachet, Tom VanAlsteen, Bogaert, Michel Verlinden Tea Ermoet wordt China veel te veel invloed REDACTIE Patrick Jordens, Tom Peeters, Niels Ruëll, Nick soort, of vele pompoensoorten, gepeld en puur Trachet, Tom VanTom Bogaert, Michel Verlinden Sloover, KrisEva Hendrickx, Bettina Hubo, Jordens, Peeters, Niels Ruëll,Carpentier, Nick Nathalie Eva Christiaens, SaraJasmijn De Het zijn internetters die er al een bouillon en over wijn. Maar nog nooit over thee. Nathalie Carpentier, Christiaens, Sara De Ikzo deed erde wat water bij om het stoven rustig Wie langs deopgevallen? Afrikaanse winkels wandelt, moet soort, of van vele pompoensoorten, gepeld en geschiedenis op rust vertelde mij lang dat zonnebloempitten: puur gladde korst. Het broodje Is het uworden. ook Alles in de voeding lijkt verder te laten lopen. Nu had ik kipbrede met het zeker al zijn opgevallen: op de vitrine hangt EINDREDACTIE Nathalie Carpentier, Eva Christiaens, Sara De is groot dat jegeleden erer niet onmiddellijk inajuin kuntPatrick kleiner te Niet lang geleden kwam het REDACTIE geschiedenis op rust vertelde mij lang geleden dat Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden toegeschreven in het land. Verleden jaar was EINDREDACTIE Post, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Van Sloover, Kris Hendrickx, Hubo, Jasmijn Sloover, Kris Hendrickx, Bettina Hubo,Roan Jasmijn Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden Bettina gemalen. Het resultaat lijkt wat op amandelpoeverder tegroot laten lopen. Nu had ikkeuken), al kip Zij met ajuin zeker alworden. zijn opgevallen: op de vitrine hangt solidariteitsbeweging van maakten. ontwikkelHethet onderwerp is zo overweldigend. gemalen. Het resultaat lijkt wat op amandelpoeEINDREDACTIE NathalieSophie Carpentier, Eva Christiaens, Sara De is zo dat je er niet onmiddellijk in kunt kleiner teNutella Niet lang geleden kwam het Karen DeGeert Becker, Geert Van der Hallen, Sloover, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Jasmijn die snee de vruchtbaarheid verzinnebeeldt; de (het rook écht naar kip in de maar ik had vaker wel dan niet een reclame voor pluvera. Karen De Becker, Van der Hallen, Sophie bijten, daarvoor is het te hoog. Je moet het in nieuws dat kleinere potten op de markt Post, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Roan VanRoan Eyck, Steven Van Garsse, Maarten Verdoodt, Post, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Van Tom die snee devandaag vruchtbaarheid verzinnebeeldt; de een ware trol-aanval vanuit China tegen Thaise Sloover, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, JasmijnRoan Van der. Je vindt agussi in vrijwel elke Post, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Karen De EINDREDACTIE Becker, Geert VanEyck, der Hallen, Sophie Soukias (het rook écht naar kip in de keuken), maar ik had vaker wel dan niet een reclame voor pluvera. den er zelfs een vlag voor. Drie verticale banden in Maar thee wordt vandaag politiek gekleurd. bijten, daarvoor is het te hoog. Je moet het in nieuws dat Nutella kleinere potten op de markt EINDREDACTIE Steven Van Garsse, Maarten Verdoodt, Tom der. Je vindt vandaag agussi in vrijwel elke Soukias Zonderman Eyck, Steven Van Garsse, Maarten Verdoodt, Tom het nogSe graag wat Afrikaanser. Kennen Meestal staat dezelfde er het lachende gezicht vanvan eende genitaliën van degodin godin Ceres. Se non èlichtelijk vero … pletten. twee breken ofvero Omjullie het te breken brengt. Voor prijsmediafi als de guren vroegere Post, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Roan Van Verdoodt, Tom genitaliën Ceres. non è … Eyck, Steven Van Garsse, Maarten en hun internetsupporters. En ook Soukias Karen De Becker, Geert Van der Hallen, Sophie Zonderman Karen De Becker, Geert Van der Hallen, Sophie hettwee nog breken graag tinten wat Afrikaanser. Kennen Meestal staat je er er hetdrinkt lachende gezicht van een Zonderman Afrikaanse winkel. verschillende van thee met melk. Vooral wanneer met melk. Met dank of– lichtelijk pletten. Omjullie het teVORMGEVING breken brengt. Voor dezelfde prijs als de vroegere Afrikaanse winkel. Eyck, Steven Van Garsse, Maarten Verdoodt, Tom agussi? Agussi ook bekend als egusi, agushi of Afrikaanse mama op, met kleurrijke hoofddoek. VORMGEVING Zonderman MEDEWERKERS Pistolets zijn per defi nitie wit. Ze staan kent een pistolet een snede in de bovenkant. grotere, uiteraard! Ja, de hazelnoten zijn duurder Soukias Pistolets defiagussi? nitie wit. Ze staan Soukias het Land vanzijn de per Glimlach drinkt men met mug nog aan voor theeuiteraard! wordt Agussi –isthee ook bekend alsinegusi, agushi of deVORMGEVING Afrikaanse mama op, kleurrijke hoofddoek. Zonderman MEDEWERKERS In Thailand ereen protest aan de gang deergaat Aziatische jeugd. kent een pistolet snede bovenkant. grotere, Ja,met deinhazelnoten duurder Van agussi maakt men‘soep’. ‘soep’. Eigenlijk dikke Heleen Ruth Rodiers, Ruth Plaizier Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Van maakt men dikke Rodiers, Plaizier MEDEWERKERS egushi –Eigenlijk wordt voornamelijk gebruikt in tegen Het over diepvrieskip. Maaragussi nietzijn om de nu Technisch isvoornamelijk dat om het zwellen hetHeleen deeg in Rodiers, geworden meneer! En de melk, mensen houden symbool voor de godin en moeten dus puur zijn. NicolasNicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël Michaël Bellon, symbool voor de en moeten dus puur zijn. MEDEWERKERS egushi – ten wordt gebruikt invan Het gaat over Maar niet omniet degodin nu vaak ijskoud. In Myanmar slotte is de Ruth Plaizier PatrickAlsteen, Jordens, Tom Bechet, Peeters, Niels Ruëll, Nick Gilles Bellon, VORMGEVING VORMGEVING Technisch is dat om hetzaden zwellen van het deeg inHeleen regering. De jongeren sluiten zich bijmeloende Milk geworden meneer! de mensen houden niet Het gebruik staatdiepvrieskip. bijEnons bekend als typisch VERTALING VERTALING MEDEWERKERS saus. Agussi bindt erg mooi en geeft een romig Agussi bindt erg mooi en geeft een romig West-Afrika. Het zijn de vanaan een overal dominerende ‘plofkip’. Het zijn legkippen Patrick Jordens, Tom Niels Gilles Ruëll, Nick Nicolas Alsteen, Bechet, Michaël Bellon, de hete oven op tevangen. vangen. Maar een leraar vanoveral prijsverhoging, dus doen ze het via volumeTrachet, TomPeeters, Van Bogaert, Michel Verlinden Patrick Jordens, Tom Peeters, Niels Ruëll, Nick West-Afrika. Het zijn de zadenMaar van een meloendominerende ‘plofkip’. Het zijn legkippen Volkorenpistolets zijn ontheiliging! Pistolets Heleen Rodiers, Ruth Plaizier Volkorenpistolets zijneen een ontheiliging! VERTALING HeleenFrédérique Rodiers, Ruth Plaizier John Arblaster, Frédérique Beuzon, John Arblaster, Beuzon, Nicolas Gilles Bechet, Michaël Bellon, Milk Tea Alliance misschien nog het best de hete oven op te Pistolets een leraar van prijsverhoging, dus doen zevan het via volumeTrachet, Tom VanAlsteen, Bogaert, Michel Verlinden Tea Alliance. Ermeestoven wordt China veel te veel invloed voorte de Britse working class. Snobs en intellecresultaat. Laat enkele scheppen rustig meestoven Patrick Jordens, Tom Peeters, Niels Ruëll, Nick resultaat. Laat enkele scheppen rustig soort, of van vele pompoensoorten, gepeld en die oud zijn volgens de normen de Trachet, VanTom Bogaert, Michel MartinFrédérique McGarry, Laura Jones Beuzon, George Holmer, GretaTom Patrick Jordens, Peeters, NielsVerlinden Ruëll, Nick Martin Laura Jones soort, of van veleop pompoensoorten, gepeld engeleden geschiedenis op rust vertelde mij lang datMcGarry, die te oud zijn volgens dezichtbaar. normen van dehet verkleining. VERTALING VERTALING worden uit fifi jnste meel gebakken, simila bij de EINDREDACTIE worden uit het jnste meel gebakken, simila bij de geschiedenis rust vertelde mij lang geleden dat verkleining. Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden Ook daar leerden ze melk in hun thee toegeschreven in het land. Verleden jaar was er tuelen lachen er weleens mee. Het hoort niet, EINDREDACTIE de kip roer regelmatig om. Hier kunnen Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden gemalen. Het resultaat lijktwat wat op amandelpoe-de eierindustrie. Zulke dieren gaan uiteraard niet Holmer-Arblaster, Laura Jones, Martin McGarry met de kipen envan roer regelmatig om. Hier kunnen Frédérique Beuzon, George Holmer, Greta Frédérique Beuzon, George Holmer, Greta gemalen. Het resultaat lijkt op amandelpoeeierindustrie. Zulke dieren gaan uiteraard nietgaf DeGeert Becker, Van der Hallen, Sophie die snee de vruchtbaarheid verzinnebeeldt; Laatst kwam mijn huisgenote terug FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE Romeinen. Dat in Duits het woord Karen EINDREDACTIE DeKaren Becker, VanGeert der Hallen, Sophie die de vruchtbaarheid verzinnebeeldt; de Holmer-Arblaster, Laatst kwam mijn huisgenote terug van de FOTOGRAFIE &Laura ILLUSTRATIE een ware trol-aanval tegen Thaise zeggen ze.maar Maar iedereen doet het, zelfs in dede Romeinen. Dat gaf inhet het Duits het woord doen door de Britten, en zien de jongeren nu vanuit de Jones, Martin McGarry nu ook nog groene bij, zoals okra’s, EINDREDACTIE der. Jesnee vindt vandaag agussiinChina in vrijwel elke verloren, zijn ook niet meer gepast voor Karen De Becker, Van der Hallen, Sophie Soukias Holmer-Arblaster, Laura Jones, MartinGeert McGarry nu ook nog groene groenten bij, zoals okra’s, EINDREDACTIE der. Je vindt vandaag agussi vrijwel elke verloren, maar zijn ook niet meer gepast voor groenten Soukias Bart Dewaele, Kim, Wauter Mannaert, Noémie FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE genitaliën van degodin godin Ceres. Se non è vero …Bart Dewaele, dagelijkse zoektocht naar voedsel met de Kim, Wauter Mannaert, Noémie genitaliën van de Ceres. Se non è vero … dagelijkse zoektocht naar voedsel met de Semmel, nog steeds de naam voor deze broodjes mediafi guren en hun internetsupporters. En ook upper class, al doen ze het daar met room. Vaak Soukias Karen De Becker, Geert Van der Hallen, Semmel, nog steeds naam voor deze broodjes invloed van China overhands toenemen. KarenNoémie De Becker, Geert Van der Hallen, Sophie Sophie maar zeker bijvoorbeeld ook spinazie. Een Marsily,Bart Steve Michiels, Ivan Put, Ivan Afrikaanse winkel. ‘onze’ moderne smaak diedie liever kip heeft met de Afrikaanse winkel. ‘onze’ moderne smaak liever kip heeft met de de Dewaele, Mannaert, FOTOGRAFIE & Wauter ILLUSTRATIE maar zeker bijvoorbeeld ook spinazie. Een Marsily, SteveKim, Michiels, Put,VORMGEVING Pistolets zijn per defi nitie wit. staan ‘vogels-zonder-kop’. Ik Ik kreeg een pakje dat meer FOTOGRAFIE &VORMGEVING ILLUSTRATIE Pistolets zijn per defi nitie wit. ZeZe staan kreeg een pakje dat meer Soukias Soukias in het zuiden van land. In het museum van injehet Land van de met Glimlach drinkt men thee metMarsily, staat‘vogels-zonder-kop’. er van al melk in je mug nog voor er thee wordt Saskia Vanderstichele, Wide Het valt op dat dedat meeste Aziatische melkthee Steve Michiels, IvanHeleen Put,VORMGEVING Bart Dewaele, Kim, Vercnocke Wauter Mannaert, Noémie in het zuiden van dat land. In het museum van tomaatje zorgt ervoor je kan vergissen Van agussi maakt men ‘soep’. Eigenlijk dikke Heleen Rodiers, Ruth Plaizier textuur tandpasta. Dus gaan deze vogels naar Saskia Vanderstichele, Van agussi maakt men ‘soep’. Eigenlijk dikke Rodiers, Ruth Plaizier textuur van tandpasta. Dus gaan deze vogels naar Bart Dewaele, Wide Kim, Vercnocke Wauter Mannaert, Noémie tomaatje zorgt ervoor jesymbool je kan vergissen met voor de godin moeten dus puur zijn. leek alsof hethet broodbeleg moest bevatten. Daarin symbool voor de godin enen moeten dus puur zijn. leek alsof broodbeleg moest bevatten. Daarindatmelk, vaak ijskoud. In Myanmar ten slotte is de Heleen Rodiers, Ruth Plaizier in geschonken. Er bestaan heel wat hypotheses Napels zag ik verkoolde pistolets die de uitbarMarsily, Steve Michiels, Ivan Put, Saskia Vanderstichele, Wide Vercnocke VORMGEVING VORMGEVING VERTALING VERTALING VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Agussi bindt erg mooi geeft romig AziëAzië en Afrika. Men is er ginder verzot op. Bij ons de hete pepers, tot jolijt vansaus. iedereen! Laat Agussi bindt erg mooi enen geeft eeneen romig en Afrika. Men is er ginder verzot op.ik Bijverkoolde onsmelk met gecondenseerde wordt gemaakt. Die Napels zag pistolets die de uitbarMarsily, Steve Michiels, Ivan Put, VERANTWOORDELIJKE UITGEVER de hete pepers, tot jolijt in van iedereen! Laat Saskia Vanderstichele, WideJohn Vercnocke Volkorenpistolets zijn ontheiliging! Pistolets Heleen Rodiers, Ruth Plaizier zat wat dus moet doorgaan voor koploos Volkorenpistolets zijneen een ontheiliging! Pistolets HeleenFrédérique Rodiers, Ruth Plaizier VERTALING zat wat dus moet doorgaan voor koploos Arblaster, Frédérique Beuzon, John Arblaster, Beuzon, Milk Tea Alliance misschien nog het meestoven best waarom Britten melk invoor hun thee doen. Wat zeker Kristof Pitteurs sting van de Vesuvius het jaar 79 hebben resultaat. Laat enkele scheppen rustig was vroeger iets zonfeestdagen, tot sudderen. Saskia Vanderstichele, Wide Vercnocke resultaat. Laat enkele scheppen rustig meestoven was kip kip vroeger iets voor zonenenfeestdagen, tot onbepaalde tijd verder De agussisaus is VERANTWOORDELIJKE UITGEVER streken zijn doorgaans te tropisch om makkelijk Kristof Pitteurs Martin McGarry, Laura Jones sting van de Vesuvius in het jaar 79 hebben Frédérique Beuzon, George Holmer, Greta Martin McGarry, Laura Jones VERTALING VERTALING Flageyplein 1050 Elsene. wordenDe uit het fifi jnste meel gebakken, simila bij VERANTWOORDELIJKE de pluimgedierte. leken wel porties voor onbepaalde tijd verder sudderen. is ze worden uitagussisaus het jnste meel gebakken, simila bij18,de pluimgedierte. HetHet leken wel porties voor zichtbaar. Ook daar leerden melk in hun thee is: als je eerst melk in de kop giet, gaat het UITGEVER overleefd. Kristof Pitteurs met de kip en roer regelmatig om. Hier kunnen een fenomenale ontwikkeling de brave kip Laura Jones, MartinGreta McGarry Greta dete kip en roer regelmatig om. Hier kunnen Flageyplein 18, 1050 Elsene. Holmer-Arblaster, een fenomenale ontwikkeling de brave op kip Frédérique Beuzon, George Holmer, ergoverleefd. vullend, smaakt een klein beetje bitter, maar Frédérique Beuzon, George Holmer, melkerijen te zetten of melk distribueren. VERANTWOORDELIJKE UITGEVER FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE Romeinen. Dat gaf in het Duits het woord lilliputters. Niet vuistdik, maar chocoladereepBruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE Kristof Pitteurs Romeinen. Dat gaf in het Duits het woord lilliputters. Niet vuistdik, maar chocoladereeperg vullend, smaakt een klein beetje bitter, maar doen door de Britten, en zien dezoals jongeren nu de Flageyplein 18, 1050 Elsene. Holmer-Arblaster, looizuur in de niet tegen de proteïne wand van op het Laura Jones, Martin McGarry nuniet ook nog groene groenten bij, okra’s, degradeerde tot goedkoopste proteïne de is soms Het helemaal doorbakHolmer-Arblaster, Laura Jones, Martin McGarry nu ook nog groene groenten bij, zoals okra’s, degradeerde totthee de de goedkoopste de ook ook wat muskusachtig. Teerfenis. eten met de vingers, Bruzz is Kristof een uitgave van deBart Vlaams Dewaele, Kim, Wauter Mannaert, Noémie Pitteurs FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE Media vzw, wordt gedrukt op de persen van EcoBrusselse Dat isbinnenste eenop koloniale Lipton verdeelt Bart Dewaele, Kim, Wauter Mannaert, Noémie Flageyplein 18, 1050 Elsene. Semmel, nog dede naam voor deze broodjes dun. Kolibries zonder kop! Het binnenste is soms niet helemaal doorbakSemmel, nog steeds naam voor deze invloed van China overhands toenemen. dun. Kolibries zonder kop! kopje plakken. Dat scheelt bij het schoonmaken. ook wat Te eten met de steeds vingers, Bruzz is een uitgave van Vlaams Brusselse maar zeker bijvoorbeeld ook spinazie. Een markt. Hetzelfde in Afrika. Met vreugde bezingen Marsily, Steve Michiels, Ivan Put, Ivan Media vzw, wordt gedrukt op deElsene. persen van Eco Bart Dewaele, Kim, ken enmuskusachtig. de ware trekt eerst dat natte FOTOGRAFIE & Wauter ILLUSTRATIE Print Center (DPG Media) maar zeker bijvoorbeeld ook spinazie. Een broodjes Flageyplein 18,de1050 markt. Hetzelfde in Afrika. Met vreugde bezingen Marsily, Steve Michiels, Put, Noémie boven een bord rijst. Smakelijk. FOTOGRAFIE &Mannaert, ILLUSTRATIE ‘Royal milk Tea’ inpistoletoloog heel Oost-Azië. In zakjes. Ofland. in het zuiden van dat In het museum van Bruzz is eenwordt uitgave van de Vlaams Brusselse Er was een tijd dat de portie van de werkman Saskia Vanderstichele, Wide Vercnocke Media vzw, gedrukt op de persen van Eco Het valt op dat de meeste Aziatische melkthee En verder is het gewoon een kwestie van (goede) ken en de ware pistoletoloog trekt eerst dat natte Marsily, Steve Michiels, Ivan Put, Bart Dewaele, Kim, Wauter Mannaert, Noémie Print Center (DPG Media) in het zuiden van dat land. In het museum van tomaatje zorgt ervoor je je kan vergissen met Er was een tijd dat de portie van de werkman ze daar de goedkope kip die uit onze contreien per en wordt gesubsidieerd door Saskia Vanderstichele, Wide boven een bord Bart Dewaele, Kim, Vercnocke Wauter Mannaert, Noémie kruim uit zijn rijst. broodje, zo is er plaats voor extra tomaatje zorgt ervoor dat pistolets je je kan die vergissen met ze daar demoest goedkope kip die uit onze contreien perSmakelijk. Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (DPG Media) Napels zag ik verkoolde de uitbargroot zijn. Dat was toen de ‘terrassiers’ Marsily, Steve Michiels, Ivan Put, Saskia Vanderstichele, Wide Vercnocke hoe een symbool een van de Vlaamse Gemeenschap de Vlaamse Marsily, Steve en wordt gesubsidieerdendoor VERANTWOORDELIJKE UITGEVER de hete pepers, totverkoolde jolijt van iedereen! Laat vliegtuig naar ginder wordt gevlogen, mogelijk met gecondenseerde melk wordt gemaakt. smaak, neen? Napels zagwordt ik pistolets die deDie uitbargroot moest zijn. Datwordt was toen de koloniaal ‘terrassiers’ Michiels, Ivan Put, kruim uit zijn broodje, zo isteken er plaats voor extra Center (DPG Media vzw,Media) wordt gedrukt op persen vanWide Eco VERANTWOORDELIJKE UITGEVER de hete pepers, tot jolijt van Laat naar ginder gevlogen, mogelijk beleg. Smakelijk. Saskia Vanderstichele, Vercnocke enPrint gesubsidieerd doorKristof Strongvliegtuig chicken leesdeje Gemeenschapscommissie. dewordt Vlaamse Gemeenschap en dede Vlaamse Pitteurs sting van de Vesuvius hetiedereen! jaar om 79 hebben nog subsidies met werkten. Vandaag doen ze erg dat streken Saskia Vanderstichele, Wide Vercnocke protest enSmakelijk. emancipatie. onbepaalde sudderen. agussisaus is deen met van de Die handel moet VERANTWOORDELIJKE UITGEVER doorgaans teinin tropisch makkelijk kijk nuschop eens? InEU. het hele Oosten vanwel wordtPrint gesubsidieerd door Kristof Pitteurs sting zijn vantijd de verder Vesuvius het De jaar hebben nogMaar metlees de schop werkten. Vandaag doen zeAzië dat Smakelijk. Center (DPG Media) Vlaamse Gemeenschap en de18, Vlaamse beleg. Flageyplein 1050 Elsene. Strong chicken je onbepaalde tijd verder sudderen. De 79 agussisaus is met subsidies van of de EU. Dieen handel moet wel erg Gemeenschapscommissie. VERANTWOORDELIJKE UITGEVER overleefd. met de Bobcat Kubota moeten ze het na hun Kristof Pitteurs18, 1050 Elsene. Flageyplein de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse ergoverleefd. vullend,op smaakt een klein beetje bitter, maar Gemeenschapscommissie. zijn, want de eigenaars van merk en wordt gesubsidieerd door melkerijen te zetten of melk te distribueren. zijnwinstgevend er van jongeren aan de gang. VERANTWOORDELIJKE met deprotesten Bobcat of Kubota en moeten ze na hun Bruzz isFlageyplein een uitgave van1050 de Vlaams Brusselse UITGEVER Kristof Pitteurs erg vullend, smaakt een klein beetje bitter, maar winstgevend zijn, want de eigenaars van het merk 18, Elsene. Gemeenschapscommissie. Hetmuskusachtig. is soms niet helemaal doorbakwerkuren de fitness. Greppels graven een Dat de Vlaamse Gemeenschap en18, de1050 Vlaamse ook ook wat Teerfenis. eten met de vingers, staan integen denaar top van de Belgische Bruzz is Kristof een uitgave van de Vlaams Pitteurs Media vzw, wordt gedrukt op de persen van EcoBrusselse isbinnenste een koloniale Lipton verdeelt Protesten devijfhonderd regimes en de isiseen Flageyplein Elsene. Het binnenste is soms niet helemaal doorbak- Gemeenschapscommissie. werkuren de fiautoritaire tness. Greppels graven ook wat Te eten met de vingers, staan in denaar top vijfhonderd van desais Belgische Bruzz is een uitgave van Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op deElsene. persen van Eco ken enmuskusachtig. de ware trekt dat natte zittend beroep geworden. ”Tu où est le Print Center (DPG Media) Flageyplein 18,de1050 boven een bord rijst. Smakelijk. fortuinen. ‘Royal milk Tea’ inpistoletoloog heel Oost-Azië. Ineerst zakjes. Of natte schaduw van China die daarachter Die Bruzz is eenwordt uitgave van de Brusselse Media vzw, gedrukt opVlaams de persen van Eco ken enuit de ware pistoletoloog trekt eerst dat zittend beroep geworden. ”Tu saishangt. oùop est Print Center (DPG Media) en wordt gesubsidieerd door boven een bord rijst. Smakelijk. kruim zijn broodje, zo is er plaats voor extra (moambe voorfortuinen. de kolonialen) leest, problème?” zei een groothandelaar dele Ik kocht zo’n kipverschillende en de winkelier waarschuwBruzz is een uitgave van de Vlaams Media vzw, wordt gedrukt op persen van EcoBrusselse Print Center (DPG Media) hoe een koloniaal symboolzo een teken wordt vanextra jonge bewegingen uit landen de Vlaamse Gemeenschap endoor dede Vlaamse en wordt gesubsidieerd kruim uit zijn broodje, is er plaats voor problème?” zei een groothandelaar op de Ik kocht zo’n en de winkelier waarschuwCenter (DPG Media vzw,Media) wordt persen van Eco beleg. Smakelijk. vroegmarkt inkip Rungis mij ooit zuchtend. enPrint gesubsidieerd doorgedrukt de mij: “Poulet dur!” Strong chicken lees je“C’est Gemeenschapscommissie. dewordt Vlaamse Gemeenschap en op dede Vlaamse voor dehebben kolonialen) leest, protest en emancipatie. Smakelijk. zich verenigd in de ‘Milk Tea Alliance’. wordtPrint gesubsidieerd door Media) Center (DPG deen Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse beleg. Smakelijk. vroegmarkt inEngelstalige Rungis mijrecepten. ooit zuchtend. de mij: dur!” Strong chicken lees je“C’est Gemeenschapscommissie. que“Poulet les gens ne mangent plus.” Een groot deelin weleens in Surinamers de Vlaamse Gemeenschap de Vlaamse en wordt gesubsidieerdendoor Het begon mogelijk in Hongkong, waar men Gemeenschapscommissie. queNederland les de gens ne mangent plus.” groot weleens inbevolking Engelstalige Surinamers hebben hetrecepten. over “harde kip”, endeel ja in van loopt rond inEen een elfenlijfje, Gemeenschapscommissie. de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse traditioneel zijn thee met melk drinkt. Dat hebben Nederland hebben het over “harde kip”, vanmensen, de bevolking loopt rond injeeen elfenlijfje, dat zijn zeen ook. Als de oude recepten onthaard, gegomd gekneed naar de en stijljavan de Gemeenschapscommissie.

COLOFON COLOFON COLOFON

Nick Trachet Nick Trachet Nick Trachet

zoekt een Nick Trachet

COLOFON COLOFON

Nick Trachet

SCHRIJVEND REDACTEUR (m/v/x)

Harde Pistolets Milk teakip Harde kip Pistolets

Met BRUZZ bouwen de Vlaams-Brusselse Media verder aan een nieuw en uniek mediamerk. Via verschillende kanalen (online, print, tv, social en radio) profileert BRUZZ zich als de referentie voor alles wat gebeurt in de hoofdstad.

B R U Z Z | C U LT U R E BRUZZ | TRACHET

)

Passie voor Brussel is een absolute must. Creativiteit,

Interesse? Mail jouw kandidatuur en cv voor 4 april naar kristel.dewolf@bruzz.be )

BRB U RZ U Z Z Z| C| UCLT U RUER E BR U Z Z | UTLT RACHET

)

Fastfood in de handen van een rĳzende ster in de gastronomie. Des fast-foods revus par une étoile montante de la gastronomie. Fastfood in the hands of a rising star in the world of gastronomy. (info@boxstreetfood.com)

)

STREETFOOD BOX BY KEVIN LEJEUNE

Voor de redactie zĳn we op zoek naar een ervaren schrĳvend redacteur (m/v/x).

betrokkenheid en kwaliteit zĳn de kernwaarden van BRUZZ. Crossmedialiteit is onze tweede natuur. Op welk van onze platformen je werk zal verschĳnen, is van ondergeschikt belang. Wat primeert, is dat je de stad beleeft en de ziel ervan vat in je werk.

Vind de volledige vacature op BRUZZ.be/vacature

ze daar geleerd van de Britse kolonialen. In het van mwamba voor kolonialen) mensen, dat zijn zeen ook. Als jedede oude boekskes. Bij(moambe virtuele lichamen hoort virtueel onthaard, gegomd gekneed naar de recepten stijlleest, van de machtige Peking drinkt men thee zonder de melk. moet die kip uren enlichamen urende sudderen voedsel. Impressions d’une paupiette de veau. van mwamba (moambe voor kolonialen) leest, boekskes. Bij virtuele hoortin virtueel Han-Chinezen gebruiken nooit melk ofniet room. Het palmolie. Een moderne kip kan daar tegen, De zondagse broodjes zijn ook zo geëvolueerd. moet die kip uren en uren sudderen in de voedsel. Impressions d’une paupiette de veau. (of boba tea) uitgevonden. lijktdie welsmelt een van de grondslagen van hunhoopje keuken. een half uurtje alen totfieen Hoezondagse klein die viennoiserieën jnniet gebak zijn palmolie. Eenna moderne kipzijn kan daar tegen, broodjes zo geëvolueerd. DusDe melk drinken in de thee, isook nu een vorm van miserabele prut. geworden! De boterkoeken (koffi ekoeken voor de die smelt na een half uurtje alen totfieen hoopje Hoe klein die viennoiserieën jn gebak zijn verzet. Dat leeft elders zo.verdwenen In Taiwan, Maar ik kwam dusook thuis met zo’n beest. Het Antwerpenaars) zijn bijna endie vervanmiserabele prut. geworden! De boterkoeken (koffiekoeken voor de andere van China, hebben ze kilo. in deIk jaren woog overigens niet eens zoveel: 1,2 hakte gen erfvijand door petieterige ‘croissants’. mijn jonge Maar ik kwam dus bijna thuis met zo’nInbeest. Het Antwerpenaars) en vervantachtig dekon bubble tea (of dingen bobaverdwenen tea) uitgevonden. de kip, zodra zezijn ontdooid was, in handige jaren je met die nog een kleine woog overigens niet eens zoveel: 1,2 kilo. Ik hakte gen door petieterige ‘croissants’. In mijn jonge stukken: idealiter moet elke eter een stuk krijgen Dat is een gesuikerde thee met melk waarin bubble tea barsdeinkip, Brussel, maar politieagent slaan. Vandaag passen ze in een zodra ze ko ontdooid was, in handige jaren kon jeevenredig met die dingen nog een met eentapiocaparels deelliggen van vlees, velkleine en Men been. Het gekleurde te weken. mijn betere tijden at ik er maximaal twee, met

“Op de vitrine van “In het Oosten Afrikaanse winkels “Op dehele vitrine vanvan “Pistolets zijn per defi hangt vaker wel dannitie Azië zijn er protesten van Afrikaanse winkels

“Op de vitrine van

MELD NIEUWS Zelf nieuws gespot? Tips zijn altijd welkom via NIEUWS MELD bruzz.be/meldnieuws MELD NIEUWS Zelf nieuws gespot? Tips zijn altijd Persberichten kunnen via Zelf nieuws welkom via gespot? Tips zijn altijd redactie@bruzz.be welkom via

bruzz.be/meldnieuws MELD NIEUWS MELD NIEUWS bruzz.be/meldnieuws Zelfvia nieuws gespot? Tips zijn altijd Persberichten kunnen Zelf nieuws gespot? Tips zijn altijd welkom via NIEUWS Persberichten kunnen via MELD redactie@bruzz.be

Nick Trachet

BRUZZ BRUZZ Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN ABONNEMENTEN COLOFON JosianeCOLOFON De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80 COLOFON Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80

Nick Trachet Nick Trachet Trachet

Gratis in Brussels Hoofdstedelijk

BRUZZ Gratis in Brussels Hoofdstedelijk BRUZZ Gewest. BRUZZ Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 Gewest. Flageyplein 18, 105018, Brussel, Rest van België: 25 1050 euro02-650.10.65 per jaar; Flageyplein Brussel, 02-650.10.65

Harde kip Pistolets

Rest van België: 25 euro per jaar;

COLOFON COLOFON

Nick Trachet Nick Trachet

B R U Z Z | C U LT U R E BRUZZ | TRACHET

BRUZZ

)

CU B R UBZRZ U Z| ZC U| LT U|LT R EU R E

)

TRACHET

voorjenader onderzoek. kwam slachten! terug met een moet er al een hele hoopIktegelijk forse pistolet met inhoud, dat laatste verwijderde Ik liet de stukken rustig bakken in ruime olie NickTrachet Trachet omerdebehoorlijk maten tewat kunnen nemen. Nick enikikeven voegde gehakte ajuinHet aan ding voorjenader onderzoek. Ik kwam slachten! terug met een moet er algram, een hele hoop Brusselaardie diededestad stad woog 45 bolrond metanderhalf eenzeg diameter van te vervalsen. Nep-kardemom, maar. Koop Brusselaar toe, wat pepertjes en look.tegelijk Na uur was forse met rustig inhoud, dat laatste verwijderde Ik lietpistolet de stukken bakken in ruime olie endedewereld wereldculinair culinair en twaalf centimeter, de hoogte bedroeg zeven kardemom dus best in vertrouwen, er kan nogal de kip nog steeds oneetbaar taai! Maakt niet uit, Nick Trachet omerdebehoorlijk maten tewat kunnen nemen. Nick Trachet enikikeven voegde gehakte ajuinHet aan ding Nick Trachet ontdekt ontdekt wat rotzooi tussen zitten. Echte kardemom is vrij centimeter. Zo’n raspistolet is met een erg dan eten we wat later. In de tropen zijn maaltijden Brusselaar die de stad woog gram, bolrond metanderhalf een diameter van Brusselaar die die de stad toe, wat 45 pepertjes en look. Na uur was Brusselaar de stad voor nader onderzoek. Iktegelijk kwam terug met een moet jerelatief, er aldunne een helekorst hoopkrijgt slachten! duur. krokante, maar omhuld rond een trouwens erg iedereen een bord enen dede wereld culinair en de wereld culinair twaalf centimeter, de hoogte bedroeg zeven de kip nog steeds oneetbaar taai! Maakt niet uit, wereld culinair forse pistolet met rustig inhoud, dat laatste verwijderde Ikof liet stukken bakken in ruime olie Naar wat kardemom smaakt? Als jevan er koopt, ontdekt wanneer hij zijde thuiskomt, het eten mag dan al vederlicht wit broodkruim. spoor ontdekt centimeter. Zo’n isGeen met een erg dan etenen we wat later. In de tropen zijn maaltijden ontdekt NickTrachet Trachet ikikeven omraspistolet de maten te kunnen nemen. Het Nick voegde er behoorlijk wat gehakte ajuin aan ding steek dan eens zo’n zaaddoos in de mond en lauw zijn, er is altijd genoeg voor iedereen. nieuwlichterij als sesamzaadjes, slaapbollen of krokante, maar dunne korst omhuld rond een erg relatief, iedereen krijgt bord Brusselaardie diededestad stadtrouwens woog 45 gram, bolrond meteen een diameter van Brusselaar toe, wat pepertjes en look. Na anderhalf uur was kauw. Het lijkt wel eenom vorm van tandpasta! Je Ik deed er wat water bij het stoven rustig Wie langs deopgevallen? Afrikaanse winkels moet wanneer hij of zij thuiskomt, het eten mag dan al vederlicht wit broodkruim. Geen spoor van zonnebloempitten: puur gladde korst. Het broodje Is het u ook Alles inwandelt, de voeding lijkt en de wereld culinair en de wereld culinair centimeter, de hoogte zeven detwaalf kip nog steeds oneetbaar taai!bedroeg Maakt niet uit, gehemelte klaart op, jevoor adem verfrist, het is een lauw zijn, ereten isdat altijd genoeg als sesamzaadjes, slaapbollen of ontdekt verder tegroot laten lopen. Nu had altropen kip met ajuin het zeker zijn opgevallen: de vitrine hangt ontdekt isnieuwlichterij zo jewat er niet onmiddellijk ineen kunt kleiner tealworden. Niet langopgeleden kwam het centimeter. Zo’n raspistolet is met erg dan we later. Inik deiedereen. zijn maaltijden aangename ervaring. Te vergelijken met kamfer. Kardemom kauwen, één van de kleine pleziertjes Ik deed er wat water bij om het stoven rustig Wie langs deopgevallen? Afrikaanse winkels wandelt, moet zonnebloempitten: puur gladde korst. Het broodje Is het u ook Alles de voeding lijkt (het rook écht naar kip indunne de keuken), maar ik had vaker wel dan niet een reclame voorin pluvera. krokante, maar korst omhuld rond trouwens erg relatief, iedereen een bord bijten, daarvoor is het te hoog. Jekrijgt moet het ineen nieuws dat Nutella kleinere potten op de markt verder tegroot laten lopen. Nu had ik al kip met ajuin het zeker alworden. zijn opgevallen: opgeleden de vitrine hangt Maar dan op een prettige manier. Tot in van instaat het leven. Maar uiteraard gaat het hier om eenhet is zo dat je er niet onmiddellijk in kunt kleiner te Niet lang kwam het wanneer hij of zij thuiskomt, het eten mag al vederlicht wit broodkruim. Geen spoor nog graag wat Afrikaanser. Kennen jullie Meestal er het lachende gezicht van een twee breken of lichtelijk pletten. Om het tedan breken brengt. Voor dezelfde prijs als de vroegere (het rook écht naar kip inkardemom desesamzaadjes, keuken), maar ik had vaker weldat dan nietmet een reclame voor pluvera. Oost-Afrika werd populair. Via specerij met een oeroude pedigree. bijten, daarvoor is te hoog. Je moet het in ofde of nieuws Nutella kleinere potten op de markt lauw zijn, er ishet altijd genoeg voor iedereen. nieuwlichterij als slaapbollen agussi? Agussi – ook bekend als egusi, agushi Afrikaanse mama op, kleurrijke hoofddoek. kent een pistolet een snedeKennen in de bovenkant. grotere, uiteraard! delachende hazelnoten zijn duurder het nog graag wat Afrikaanser. jullie Meestal staat erJa, gezicht een Ik deed er watde water bij om het stoven rustig Arabieren keerde specerij zelfs terug naar Wie langs deopgevallen? Afrikaanse winkels Kardemom behoort niet echt totvan onze twee of lichtelijk pletten. Om het te breken Voor dezelfde prijs als deniet vroegere zonnebloempitten: puur gladde korst. Het broodje Is het uhet ook Alles inwandelt, de voeding lijkt egushi – breken wordt voornamelijk gebruikt in Hetbrengt. gaat over diepvrieskip. Maar om de nu moet Technisch is dat om het zwellen van het deeg in geworden meneer! En de mensen houden niet agussi? Agussi – ook bekend als egusi, agushi ofin Afrikaanse mama op, met kleurrijke hoofddoek. verder tegroot laten lopen. Nu had ik alZo kipmaakte met ajuin het zeker alworden. zijn opgevallen: opzijn de duurder vitrine hangt kent een pistolet een snede in de bovenkant. grotere, uiteraard! Ja, de hazelnoten Indië, maar dan in het noorden. de eetcultuur. Ja hoor, deze specerij wordt hier is zo dat je er niet onmiddellijk kunt kleiner te Niet lang geleden kwam het West-Afrika. Het zijn de zaden van een meloenoveral dominerende ‘plofkip’. Het zijn legkippen de hete oven op te vangen. Maar een leraar van prijsverhoging, dus doen ze het via volumeegushi – wordt voornamelijk gebruikt in Het gaat over diepvrieskip. Maar niet om de nu (het rook écht naar kip in de keuken), maar ik had vaker wel dan niet een reclame voor pluvera. bijten, daarvoor iszwellen het te hoog. Je moet het Technisch is een dat om hetcirculaire van het deeg in in nieuws dat Nutella kleinere op de markt geworden meneer! de dan mensen houden niet handel er grote beweging weleens gebruikt, maar vooral in speculoos. soort, ofhet van vele pompoensoorten, gepeld envan. die te overal oud zijn volgens deEn normen vanzijn depotten West-Afrika. Het zijn de vanpletten. een meloendominerende ‘plofkip’. Het legkippen geschiedenis op rust vertelde mij lang geleden dat verkleining. nog graag wat Afrikaanser. Kennen jullie Meestal staat er doen het lachende gezicht twee breken of zaden lichtelijk Om het te breken brengt. Voor dezelfde prijs de vroegere de hete oven op tecurry’s vangen. Maar een leraar van prijsverhoging, dus ze hetals via volumeBehalve in iswat de grootste toepassing In goede speculoos, bedoel ik dan. Ook in van eengemalen. Het resultaat lijkt op amandelpoeeierindustrie. Zulke dieren gaan uiteraard niet soort, ofagussi? van pompoensoorten, gepeld en die tekwam oudAfrikaanse zijn volgens de normen van de dehoofddoek. Agussi – vertelde ookeen bekend als agushidat of mama op, kleurrijke die snee devele vruchtbaarheid verzinnebeeldt; de Laatst mijn huisgenote terug van kent een pistolet snede inegusi, de bovenkant. grotere, uiteraard! Ja,met de hazelnoten zijn duurder geschiedenis op rust mijkoffi lang geleden verkleining. van kardemom in thee en in e: in Turkije, in Duitsland gaat het in koekjes zoals Lebkuchen, der. Je vindt vandaag agussi inop vrijwel elkein verloren, maar zijn ook niet meer gepast voor gemalen. Het resultaat lijktom wat amandelpoeeierindustrie. Zulke dieren gaan uiteraard niet egushi –vruchtbaarheid wordt voornamelijk gebruikt Het gaat over diepvrieskip. Maar niet de nu Technisch dat het zwellen van het deeg geworden meneer! En de mensen houden genitaliën de isgodin Ceres. Se non è vero … ikin dagelijkse zoektocht naar voedsel met de dieIran, snee devan verzinnebeeldt; dewou Laatst kwam mijn huisgenote terug van de om niet zeker ook in Saudi-Arabië. Onlangs een neefje van onze speculoos/laas. Elders, Afrikaanse winkel. ‘onze’verloren, moderneoveral smaak die kip doen heeft met de West-Afrika. Het zijn devrijwel zadenMaar van een meloendominerende ‘plofkip’. Het zijn legkippen der. Je vindt vandaag agussi in elke maar zijn ookliever niet meer gepast voor de hete oven opdefi te vangen. een leraar van prijsverhoging, dus ze het via volumegenitaliën van de godin Ceres. Se non vero … het dagelijkse zoektocht naar voedsel metdat dekruiding. Pistolets zijn per nitie wit. Zeède staan ‘vogels-zonder-kop’. kreeg een pakje meer snel nog een pakje koffi e kopen in buurt, buiten Europa isIkDus het best een geliefde soort, of van vele pompoensoorten, gepeld en die te oud zijn volgens de normen van de Afrikaanse winkel. ‘onze’ moderne smaak die liever kip heeft met Van agussi maakt men ‘soep’. Eigenlijk dikke textuur van tandpasta. gaan deze vogels naar geschiedenis op rust vertelde mij lang geleden dat verkleining. Ik Pistolets zijn per defi nitie wit. Ze staan ‘vogels-zonder-kop’. kreeg een pakje dat meer symbool voor de godin en moeten dus puur zijn. leek alsof het broodbeleg moest bevatten. Daarin bleek koffi eHet te zijn, gekruid met kardemom. Er Ik kwam in contact met de naam van deze gemalen. resultaat lijktgeeft watverzinnebeeldt; op amandelpoeeierindustrie. Zulke dieren gaan uiteraard niet Van agussi maakt men ‘soep’. Eigenlijk dikke textuur van tandpasta. Dus gaan deze vogels naarvan saus. Agussi bindt erg mooi en een romig Azië en Afrika. Men is er ginder verzot op. Bij ons die snee de vruchtbaarheid de Laatst kwam mijn huisgenote terug de symbool voor de godin en moeten dus puurPistolets zijn. de leek alsof hetvia broodbeleg moest bevatten. Daarin Volkorenpistolets zijn een ontheiliging! zat wat dus doorgaan voor koploos bestaan speciale koffi etheekannen waar specialiteit een voor in samender. Jebindt vindt vandaag agussi ineen vrijwel elke verloren, maar ook niet meer gepast voor saus. Agussi erg mooi enen geeft romig Azië enmoet Afrika. Men iskookboek, erzijn ginder verzot op.de Bij ons Laat enkele scheppen rustig meestoven was kip vroeger iets voor zonen feestdagen, tot genitaliën van de godin Ceres. Se non è vero … dagelijkse zoektocht naar voedsel met de resultaat. Volkorenpistolets zijn een ontheiliging! Pistolets zat wat dus moet doorgaan voor koploos Afrikaanse winkel. worden uit het jnste meel gebakken, simila bij de ‘onze’ moderne smaak die liever kipstad heeft metresultaat. de pluimgedierte. Het leken wel porties voor zaaddozen infi de teut kunnen gestopt worden, stelling van sommige curry’s. Ik ben de Laat enkele scheppen rustig meestoven was kip vroeger iets voor zonen feestdagen, tot zijnmeel per defi nitie wit.simila Ze staan ‘vogels-zonder-kop’. Ik kreeg een pakje dat met meer de kip uit enPistolets roerfijnste regelmatig om. Hier kunnen een fenomenale ontwikkeling de brave kipvoor worden het gebakken, bij de pluimgedierte. Het leken wel porties Van agussi maakt men ‘soep’. Eigenlijk dikke textuur van tandpasta. Dus gaan deze vogels naar voor extra snelle smaak in de warme drank. ingetrokken en ja hoor, je kan kardemommen met de kip en roer regelmatig om. Hier kunnen een fenomenale ontwikkeling de brave kip Romeinen. Dat gaf in het Duits het woord lilliputters. Niet vuistdik, maar chocoladereepsymbool voor godin moeten dus puur zijn. leek alsof het broodbeleg moest bevatten. Daarin nu ook nog groene groenten bij,enzoals okra’s, degradeerde tot de goedkoopste proteïne opverzot de op. Bij Romeinen. Dat gaf inde het Duits het woord lilliputters. Niet vuistdik, maar chocoladereepsaus. Agussi bindt erg mooi en geeft romig Azië en Afrika. Men is er ginder ons nu ook nog groene groenten bij, zoals okra’s, degradeerde tot de goedkoopste proteïne op de Het aroma schijnt erg vluchtig te een zijn. De vinden in Brusselse winkels. In de voor Aziatische Semmel, nog steeds deook naam voor deze broodjes dun. Kolibries zonder kop! Volkorenpistolets zijn een ontheiliging! Pistolets zat wat dus moet doorgaan koploos maar zeker bijvoorbeeld spinazie. Een markt. Hetzelfde in Afrika. Met vreugde bezingen Semmel, nog steeds de naam voor deze broodjes dun. Kolibries zonder kop! resultaat. Laat enkele scheppen rustig meestoven was kip vroeger iets voor zonen feestdagen, tot maar zeker bijvoorbeeld ook spinazie. Een markt. Hetzelfde in Afrika. Met vreugde bezingen smaak zit in de zaden. Die worden beschermd supermarkt of bij de betere Turk. Nu net ook in in het zuiden van dat land. In het museum van bij de Er was een tijd dat de portie van de werkman worden uit het fi jnste meel gebakken, simila pluimgedierte. Het leken wel porties voor zorgt ervoor dat jejejeIn kan vergissen met ze daar de kipdat die uit onze contreien per in hetmet zuiden van land. het om. museum van Ergoedkope was een tijd de portie van dedewerkman de kip endat roer regelmatig Hiermet kunnen fenomenale ontwikkeling brave kip tomaatje tomaatje ervoor dat je kan daar deeen goedkope kip die uit onze contreien per doorzorgt de zaaddoos, dus maak je die pas open net een Iraanse winkel. Romeinen. Dat gaf in hetvergissen Duits het woord lilliputters. Niet vuistdik, maar chocoladereepNapels zag ik verkoolde pistolets die de uitbargroot ze moest zijn. Datwordt was toen de ‘terrassiers’ Napels zag ik verkoolde pistolets die de uitbargroot moest zijn. Dat was toen de ‘terrassiers’ nu ook nog groene groenten bij, zoals okra’s, degradeerde tot de goedkoopste proteïne op de de hete pepers, tot jolijt van iedereen! Laat vliegtuig naar ginder gevlogen, mogelijk de hete pepers, tot nog jolijtsteeds van iedereen! vliegtuig naar ginder wordt gevlogen, mogelijk voor het gebruik. Maar zoals ikLaat al zei, is kardeElettaria is een van de Semmel, de naam voor deze dun.cardamomum Kolibries zonder kop!plant sting de Vesuvius het jaar 79 hebben nog subsidies met schop werkten. doen ze dat maar zeker bijvoorbeeld ook spinazie. Eenisbroodjes markt. Hetzelfde in Afrika. Met vreugde bezingen sting van van tijd de Vesuvius ininhet jaar 79 hebben nogde met de schop werkten. Vandaag doen ze dat onbepaalde verder sudderen. De agussisaus is met van de EU. DieVandaag handel moet wel erg onbepaalde tijd verder sudderen. De agussisaus met subsidies van de EU. Die handel moet wel erg in het zuiden van dat land. In het museum van mom niet bepaald goedkoop. De meeste gebruiEr was een tijd dat de portie van de werkman gemberfamilie (Zingiberaceae), van oorsprong uit tomaatje zorgt ervoor dat je je kan vergissen met ze daar de goedkope kip die uit onze contreien per overleefd. met de Bobcat of zijn, Kubota en moeten zevan nahet hun overleefd. met de zijn, Bobcat of want Kubota en moeten ze na hun erg vullend, smaakt een klein beetje bitter, maar winstgevend want de eigenaars van het merk erg vullend, smaakt een klein beetje bitter, maar winstgevend de eigenaars merk Napels zag iktot verkoolde pistolets de uitbargroot moest zijn. Datwordt was de kers hangen dan ook deniet hele vrucht die in de Malabar,vliegtuig de zuidtip van Indië, entoen van Sri‘terrassiers’ Lanka. de hete pepers, jolijt van iedereen! Laat naar ginder gevlogen, mogelijk Het binnenste is soms helemaal doorbakwerkuren naar de fi tness. Greppels graven is een Het binnenste is soms niet helemaal doorbakwerkuren naar de fi tness. Greppels graven is een ook wat muskusachtig. muskusachtig. Te dede vingers, topmet vijfhonderd de Belgische ook Teeten etenmet vingers, staan staan in de in topde vijfhonderd vanvan de Belgische sting van tijd de Vesuvius inmet het jaar hebben is nog de werkten. Vandaag doenwel ze datwat koffi eof theepot. Kardemom werd inschop het uit het wild onbepaalde verder sudderen. De 79 agussisaus met subsidies vanverleden de EU. Die handel erg ken en de ware pistoletoloog eerst datdat natte zittend beroep geworden. ”Tu sais où est ken en de ware pistoletoloog trekt eerst natte zittend beroep geworden. ”Tu sais où est le le moet boven een bord rijst. Smakelijk. fortuinen. boven een bord rijst. Smakelijk.trekt fortuinen. overleefd. met de Bobcat of Kubota en moeten ze na hun erg vullend, smaakt een klein beetje bitter, maar winstgevend zijn, want de eigenaars van het merk Het is zeker een alternatief voor de gebruikelijgewonnen. In de vroege XIXde eeuw is men hem kruim uit zijn broodje, zo is er plaats voor extra problème?” zei een groothandelaar op de Ik kocht zo’n kip en de winkelier waarschuwkruim uit zijn broodje, zo is er plaats voor extra problème?” zei een groothandelaar op de Ik kocht zo’n kipinen Hetmuskusachtig. binnenste soms niet helemaal doorbakwerkuren naar de fiBritse tness.waarschuwGreppels graven is een ke ook wat Te eten met deNaar vingers, staan dede topwinkelier vijfhonderd van de Belgische grey of andereisgekruide thee. het gaan door deooit koloniale beleg.earl Smakelijk. vroegmarkt in Rungis mij zuchtend. mij:aanplanten, “Poulet dur!” chicken lees je“C’est Smakelijk. vroegmarkt in Rungis mijStrong ooit zuchtend. “C’est de mij:de “Poulet dur!” Strong chicken lees jekoffi kenzou en de ware pistoletoloog trekt eerst werking dat natte zittend beroep geworden. ”Tu sais où est le beleg. boven een bord rijst. Smakelijk. fortuinen. schijnt kardemom ook de ophitsende overheden, als diversifi catie voor de eplantaque les gens ne mangent plus.” Een groot deelin weleens in Engelstalige recepten. Surinamers kruim uit zijn broodje, zo is er plaats voor extra problème?” zei een groothandelaar op de que lesges. gens ne mangent plus.” Een groot deelin weleens in Kardemom Engelstalige recepten. Surinamers Ik kocht zo’n kip en de winkelier waarschuwvan cafeïne tegengaan. Kamfer in de koffie, dat en koffi e zijn sindsdien Nederland hebbenloopt het “harde kip”, en maatjes. ja van de bevolking rond in mij een elfenlijfje, beleg. Smakelijk. vroegmarkt inover Rungis ooit zuchtend. de mij: “Poulet dur!” Strong chicken lees je“C’est Nederland hebben het over “harde kip”, en ja van de bevolking loopt rond in een elfenlijfje, Maardat de Arabische zeelui die alde millennia over mensen, zijn zeen ook. Als je de oude recepten onthaard, gegomd gekneed naar stijl van de deelin deden ze indertijd met de miliciens ook. Smakeque les gens ne mangent plus.” Een groot weleens in Engelstalige recepten. Surinamers mensen, dat zijn ze ook. Als je de oude recepten onthaard, gegomd en gekneed naar de stijl van de lijk. de Indische varen, de kardemom van mwamba (moambe voor dehebben kolonialen) leest, boekskes. BijOceaan virtuele lichamen hoort Nederland hebben het over “harde kip”, en ja van de bevolking rond invirtueel een elfenlijfje, van mwamba voor deloopt kolonialen) leest, boekskes. Bij virtuele lichamen hoort virtueel moet die(moambe kipen uren en uren sudderen in verspreid, hetdat was een groot succes. Van voedsel. Impressions d’une paupiette de veau. mensen, zijn ze ook. Als je de de oude onthaard, gegomd en gekneed naar de recepten stijl van de moet die kipzondagse uren en uren sudderen in de voedsel. Impressions d’une paupiette de veau. palmolie. Een moderne kip kan daar niet tegen, Marokko totmwamba China en van Ethiopië tot OezbekiDe broodjes zijn ook zo geëvolueerd. van (moambe voor de kolonialen) leest, boekskes. Bij virtuele lichamen hoort virtueel palmolie. Een moderne kip kan daar niet tegen, die smelt na een half uurtje al tot een hoopje DeHoe zondagse broodjes zijndeze ook zo geëvolueerd. klein die viennoiserieën en fijn gebak zijn stan introduceerden zij zaaddozen. India is moet die Impressions kip uren en uren sudderen in voedsel. d’une paupiette dede veau. miserabele prut. die na half uurtje alMaar tot hoopje geworden! De boterkoeken (koffi ekoeken voor detegen, Hoesmelt klein dieeen viennoiserieën en fieen jn gebak zijn palmolie. Een moderne kanook daar niet de grootste producent. zekip eten daar De zondagse broodjes zijn zohun geëvolueerd. Maar ik kwam dus thuis met zo’n al beest. Hetde miserabele prut. die smelt na een half uurtje tot een hoopje Antwerpenaars) zijn verdwenen en eigen kardemom zelf op. De grootste exporteur geworden! De boterkoeken (koffi ekoeken voor Hoe klein diebijna viennoiserieën en fivervanjn gebak zijn woog overigens niet eens zoveel: kilo. Ik hakte miserabele prut. Maar kwam dus thuis met zo’n1,2 beest. Het gen door petieterige ‘croissants’. Inen mijn jonge geworden! De boterkoeken (koffi ekoeken terikwereld is vandaag … Guatemala, waar men voor de Antwerpenaars) zijn bijna verdwenen vervande kip,kon zodra ze eens ontdooid was, in handige Maar ikgebruikt kwam dus thuis met beest. Het woog overigens niet zoveel: 1,2 kilo. Ikzo’n hakte jaren je met die dingen nog een kleine Antwerpenaars) zijn bijna verdwenen en vervangeen kardemom in de keuken. Ergens, gen door petieterige ‘croissants’. Ineen mijn stukken: idealiter moet elke eter stukjonge krijgen woog overigens niet eens zoveel: 1,2 kilo. Ik hakte politieagent ko slaan. Vandaag passen ze in een de kip, zodra ze ontdooid was, in handige gen door petieterige ‘croissants’. In mijn jonge nogeen geen honderd jaar nog geleden, vond iemand het jaren met kon je met die zodra dingen eenvel kleine evenredig deelzevan vlees, eninbeen. Het de kip, ontdooid was, handige holle kies. Enmoet dan de pistolets: het isnog niet omdat jaren kon je dieeen dingen een kleineen stukken: idealiter elke eter stuk krijgen eenis goed idee omidealiter ermet kardemom aan tein planten, politieagent slaan. Vandaag passen ze een vel deko voornaamste smaakdrager een kip en stukken: moet elkeineter een stuk ze broodjes heten dat ze klein moeten zijn. In zekrijgen politieagent ko slaan. Vandaag passen in een met een evenredig deel van vlees, vel en been. Het sindsdien zijn de Guatemalteken de kampioenen been erin kan je nietdeel peuzelen, wat “Op de vitrine van met een evenredig van vlees, vel en been. Het holle zonder kies. En dan de pistolets: het is niet omdat holle kies. En dan de pistolets: het is niet omdat mijn betere tijden at ik er maximaal twee, met vel is de voornaamste smaakdrager in een kip in en van deheten geurige zaaddozen. wereldwijd droevig wordtmoeten ervaren. Verder was velals is dat de voornaamste smaakdrager een kip en ze broodjes ze klein zijn. In ze broodjes heten dat ze klein moeten zijn. In varkensgehakt versierd met Belgian Afrikaanse winkels zonderook been erin kanof jeleverworst, niet peuzelen, wat Andere Aziatische plekken zoals Thailand de nek erbij, het ultieme en in het zonder been erin kanpeuzelstuk je niet peuzelen, waten mijn betere tijden ikzieer met mijn at betere tijden atbroodjes, ik er twee, maximaal twee, met pickles. Vandaag ikmaximaal nog maar daar wereldwijd als droevig wordt ervaren. Verder was wereldwijd als droevig wordt ervaren. Verder Java hebben soorten kardemom diewas karkas vond ikverschillende de eierstokken terug. Lang geleden hangt vaker wel dan varkensgehakt leverworst, versierd Belgian varkensgehakt of leverworst, versierd kan ik er ook misschien wel of vijf van op?met En ikBelgian ben met niet dedenek erbij, het ultieme peuzelstuk en in het iklijken een authentiek Italiaans recept voor ook delas nek erbij, het ultieme peuzelstuk en in hetmaar wel op ‘echte’, groene kardemom, pickles. Vandaag zie ik nogmaar broodjes, maar daar zo’n grote eter meer. pickles. Vandaag zie ik nog broodjes, daar niet een reclame karkas vond ik de van eierstokken terug. Lang geleden met eierstokken kip,zijn. maar daarvoor karkasspaghetti vond de eierstokken terug. Lang geleden net ietsikminder geparfumeerd Verder vind je niet kan ik er misschien wel vijf op? En ik ben hoorde ik van een slager die nogvoor kan ik erOnlangs misschien wel vijf van op? Envan ik ben niet las ik een authentiek Italiaans recept las ik een Italiaans recept voor hierauthentiek ook zo’n weleens de ‘zwarte’ kardemom. Dat is voor pluvera” grote eter meer. ouderwetse pistolets met gekapt verkoopt, “vandaarvoor spaghetti met eierstokken van kip, maar zo’n grote etereierstokken meer. eenmet verwante soort,hoorde maar toch niet vergelijkbaar: spaghetti vanmij kip, maar daarvoor Onlangs ik van een slager die nog die échte, grote”. Ik heb daarheen gespoed Onlangs hoorde van eenbruzz.be/trachet slager die gerookt nog De hele reeksik nalezen? zwarte kardemom wordt doorgaans ouderwetse pistolets met gekapt verkoopt, “van ouderwetse pistolets met gekapt verkoopt, “vangespoed verkocht.die Dan bestaan erIknog échte, grote”. hebslechtsmakende mij daarheen De hele reeks nalezen? bruzz.be/trachet Ik mij daarheen gespoed 2verwanten 8 O Kgrote”. T O B E Rin 2 0de 2heb 0 handel, 5die 2 Iéchte, die dienen om de specerij De hele reeks nalezen? bruzz.be/trachet )

B R U Z Z | C U LT U R E BRUZZ | TRACHET

Harde kip Pistolets Kardemom Harde kip Pistolets

“Op de vitrine van “Op de vitrine van Afrikaanse winkels “Pistolets zijn per hangt vaker winkels weldefi dannitie Afrikaanse wit. Zeeen staan symbool voor niet reclame “Pistolets zijn per defi nitie “Pistolets zijn per defi nitie hangt vaker wel dan “Als je kardemom koopt, deniet godin enreclame moeten dus voor voor pluvera” wit. Ze staan symbool voor wit. Zeeen staan symbool steek dan eens zo’n zaadpuur Volkorenpistolets dezijn. godin en moeten dus de godin en moeten dus voor pluvera” doos in de mond en kauw. zijn puur een ontheiliging!” zijn. Volkorenpistolets puur zijn. Volkorenpistolets Het lijkt wel een vorm van zijn een ontheiliging!”

De hele reeks nalezen? bruzz.be/trachet

De hele nalezen? bruzz.be/trachet Dereeks hele reeks nalezen? BRUZZ.be/trachet

MELD NIEUWS Zelf nieuws gespot? Tips zijn altijd welkomMELD via NIEUWS MELD NIEUWS bruzz.be/meldnieuws Zelf nieuws MELD NIEUWSgespot? Tips zijn altijd Zelf nieuws gespot? zijn altijd Persberichten kunnen via Tips welkom viagespot? Zelf nieuws Tips zijn altijd welkom via redactie@bruzz.be bruzz.be/meldnieuws welkom via MELD NIEUWS bruzz.be/meldnieuws MELD NIEUWS Persberichten kunnen bruzz.be/meldnieuws MELD NIEUWS Persberichten kunnen via via Zelfnieuws nieuws gespot? Tips zijn altijd Zelf gespot? Persberichten kunnen via Tips zijn altijd redactie@bruzz.be redactie@bruzz.be Zelf nieuws welkom viagespot? Tips zijn altijd welkom via redactie@bruzz.be VOER UW EVENEMENT IN OP welkom via bruzz.be/meldnieuws bruzz.be/meldnieuws ENCODEZ VOTRE ÉVÉNEMENTkunnen SUR via BRUZZ.be/meldnieuws Persberichten Persberichten kunnen via ENTER YOUR EVENT ON Persberichten kunnen via redactie@bruzz.be redactie@bruzz.be VOER UW EVENEMENT IN VOER redactie@bruzz.be UW EVENEMENTOP IN OP www.agenda.brussels ENCODEZ VOTRE ÉVÉNEMENT VOER UW EVENEMENT IN OP SUR SUR ENCODEZ VOTRE ÉVÉNEMENT ENTER YOUR EVENT ON ENCODEZ VOTRE ÉVÉNEMENT SUR ENTER YOUR EVENT ON www.agenda.brussels ENTER YOUR EVENT ON VOER UW EVENEMENT IN OP www.agenda.brussels WWW.BRUZZ.BE www.agenda.brussels VOER UW EVENEMENT IN OP ENCODEZ ÉVÉNEMENT VOER UWVOTRE EVENEMENT IN OPSUR ENCODEZ VOTRE ÉVÉNEMENT SUR ENTER YOUR EVENTÉVÉNEMENT ON ENCODEZ VOTRE SUR WWW.BRUZZ.BE www.agenda.brussels ENTERYOUR YOUREVENT EVENT ON ENTER ON WWW.BRUZZ.BE WWW.BRUZZ.BE www.agenda.brussels

www.agenda.brussels

WWW.BRUZZ.BE

28 OKTOBER 2020

zijn een ontheiliging!” tandpasta”

IBAN: BE98 3631 6044 3393 ABONNEMENTEN ABONNEMENTEN ABONNEMENTEN IBAN: BE98 3631 6044 Josiane Devan Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80 Vlaams Brusselse Media vzw 3393 Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80 Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), van Vlaams Brusselse Gratis inBuiten Brussels Hoofdstedelijk België: 30 euro per Media jaar. vzw02-650.10.80 BRUZZ Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gratis inBelgië: Brussels BRUZZ Gewest. Buiten 30Hoofdstedelijk euro per jaar. Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 Gewest. Gewest. Rest van België: 25 euro per jaar; Brussel, 02-650.10.65 Flageyplein 18, 1050 OPLAGE Rest3631 vanRest België: 25 euro per jaar;per jaar; OPLAGE IBAN: BE98 6044 3393 van België: 25 euro OPLAGE : 62.609 exemplaren. ABONNEMENTEN IBAN: BE98 3631 6044 3393 ABONNEMENTEN van Vlaams Brusselse Media vzw OPLAGE : 62.609 exemplaren. IBAN: BE98 3631 6044 3393 Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80 Josiane Deper Troyer Vlaams Brusselse Media vzwMedia vzw02-650.10.80 ADVERTEREN? Buitenvan België: 30 Brussels euro jaar.(abo@bruzz.be), Gratis in Hoofdstedelijk van Vlaams Brusselse Gratis in3002-650 Brussels Hoofdstedelijk Buiten euro per jaar. ADVERTEREN? MartheBelgië: Paklons, 10 61 Gewest. Buiten België: 30 euro per jaar. OPLAGERest van Gewest. België:Paklons, 25 euro per jaar;10 61 Marthe 02-650 sales@bruzz.be OPLAGEOPLAGE :IBAN: 62.609 exemplaren. Rest van 6044 België: 25 euro per jaar; BE98 3631 3393 OPLAGE OPLAGE IBAN: : sales@bruzz.be 62.609 exemplaren. BE98 3631 6044 van Vlaams Brusselse Media vzw 3393 DISTRIBUTIE 62.609 exemplaren. ADVERTEREN? van Vlaams Media Buiten België: 30 Brusselse euro perute.otten@bruzz.be jaar. vzw Ute Otten, 02-650.10.63, DISTRIBUTIE ADVERTEREN? Marthe Paklons, 02-650 10 61 Buiten België: 30 euro per jaar. ADVERTEREN? Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be Marthe Paklons, 02-650 10 61 sales@bruzz.be OPLAGE ALGEMENE MartheDIRECTIE Paklons, 02-650 10 61 sales@bruzz.be OPLAGEOPLAGE : 62.609 exemplaren. DISTRIBUTIE Dirk DeOPLAGE Clippeleir sales@bruzz.be ALGEMENE : 62.609DIRECTIE exemplaren. Ute Otten, 02-650.10.63, DISTRIBUTIE ADVERTEREN? Dirk Deute.otten@bruzz.be Clippeleir DISTRIBUTIE HOOFDREDACTIE ADVERTEREN? Ute Otten, 02-650.10.63, Marthe Paklons, 02-650 10ute.otten@bruzz.be 61 ALGEMENE DIRECTIE Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), Marthe Paklons, 02-650 10 61 sales@bruzz.be HOOFDREDACTIE Dirk De ALGEMENE Clippeleir DIRECTIE Mathiassales@bruzz.be Declercq Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), DISTRIBUTIE ALGEMENE DIRECTIE Dirk De Clippeleir HOOFDREDACTIE Mathias Declercq Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be DISTRIBUTIE Dirk De Clippeleir CULTUUR & UIT Kristof Pitteurs (algemeen HOOFDREDACTIE Ute Otten,hoofdredacteur), 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be Gerd Hendrickx ALGEMENE DIRECTIE MathiasKristof Declercq CULTUUR & UIT HOOFDREDACTIE Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), Dirk De ALGEMENE Clippeleir DIRECTIE Gerd Hendrickx Mathias Declercq Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), REDACTIE CULTUUR & UIT Dirk De Clippeleir Mathias Declercq HOOFDREDACTIE Nathalie Carpentier, Eva Christiaens, Sara De Gerd Hendrickx CULTUUR & UIT REDACTIE Kristof Pitteurs (algemeen Bettina hoofdredacteur), Sloover, Kris Hendrickx, Hubo, Jasmijn HOOFDREDACTIE Gerd Hendrickx CULTUUR & UIT Eva Christiaens, Sara De Nathalie Carpentier, REDACTIE Mathias Declercq Post, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Roan Van Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), Gerd Nathalie Carpentier, EvaHendrickx Christiaens, Sara De Bettina Hubo, Jasmijn Sloover, Kris Hendrickx, Mathias Declercq Eyck, Steven Garsse, Maarten Verdoodt, Tom REDACTIE CULTUUR & Van UIT Sloover, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Jasmijn Post, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Nathalie Carpentier, Eva Christiaens, Sara De Roan Van Zonderman Hendrickx REDACTIE Post, KurtGerd Snoekx, SophieSteven Soukias, Roan Van Maarten Verdoodt, Tom CULTUUR & UIT Eyck, Van Garsse, Sloover, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Jasmijn Nathalie Carpentier, Eva Christiaens, Sara De Eyck, Steven Van Gerd Garsse, Maarten Verdoodt, Tom Hendrickx REDACTIE Zonderman MEDEWERKERS Post, KurtSloover, Snoekx,Kris Sophie Soukias,Bettina Roan Van Hendrickx, Hubo, Jasmijn Zonderman Nathalie Carpentier, Eva Christiaens, Sara DeBellon, Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël Eyck, Steven Van Garsse, Maarten Verdoodt, Tom REDACTIE Post, Kurt Snoekx, Sophie Roan Van Sloover, Kris Hendrickx, Bettina Hubo,Soukias, Jasmijn MEDEWERKERS Patrick Nathalie Jordens, TomVan Peeters, Ruëll,Verdoodt, NickDe Tom Zonderman MEDEWERKERS Carpentier, Eva Niels Christiaens, Sara Eyck, Steven Garsse, Maarten Post, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Roan Van Michaël Bellon, Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden Sloover, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Jasmijn Zonderman Eyck, Steven Van Garsse, Maarten Verdoodt, Tom MEDEWERKERS Patrick TomNick Peeters, Ruëll, Nick Patrick Jordens, Tom Peeters, Niels Ruëll, Post, KurtJordens, Snoekx, Sophie Soukias,Niels Roan Van Zonderman Gilles Bechet, Michaël Bellon, EINDREDACTIE Trachet,Nicolas Tom VanAlsteen, Bogaert, Michel Verlinden Trachet, Tom Bogaert, Michel Verlinden Eyck, Steven VanVan Garsse, Maarten Verdoodt, Tom MEDEWERKERS Patrick TomGeert Peeters, Ruëll, Nick KarenJordens, De Becker, VanNiels der Hallen, SophieBellon, Zonderman MEDEWERKERS Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël EINDREDACTIE Trachet, VanGilles Bogaert, Michel Verlinden EINDREDACTIE SoukiasTom Nicolas Alsteen, Bechet, Michaël Bellon, Patrick Jordens, Tom Sophie Peeters, Niels Ruëll, Nick Karen De Becker,MEDEWERKERS Geert Van der Hallen, Patrick Jordens, Peeters, Niels Nick KarenTom De Becker, GeertRuëll, Van der Verlinden Hallen, Sophie Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Soukias EINDREDACTIE Nicolas Bechet, Michaël Bellon, VORMGEVING Trachet, Tom VanAlsteen, Bogaert,Gilles Michel Verlinden Soukias Karen DePatrick Becker,Jordens, Geert Van der Hallen, Sophie Tom Peeters, Niels Ruëll, Nick HeleenEINDREDACTIE Rodiers, Ruth Plaizier VORMGEVING Soukias EINDREDACTIE Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden VORMGEVING VERTALING Heleen Rodiers, Ruth Plaizier Karen De Becker, Geert Van der Hallen, Sophie Karen De Becker, Geert Van der Hallen, Sophie HeleenFrédérique Rodiers, Ruth Plaizier VORMGEVING John Arblaster, Beuzon, Soukias VERTALING EINDREDACTIE Soukias Heleen Rodiers, Ruth Plaizier John Arblaster, Frédérique Beuzon, Martin McGarry, Laura Jones Karen De Becker, Geert Van der Hallen, Sophie VERTALING VORMGEVING VORMGEVING Martin McGarry, Laura Jones Beuzon, George Holmer, Greta Soukias VERTALING Frédérique Heleen Rodiers, Ruth Plaizier Heleen Rodiers, Ruth Plaizier FOTOGRAFIE &George ILLUSTRATIE Frédérique Beuzon, Holmer, Holmer-Arblaster, LauraGreta Jones, Martin McGarry FOTOGRAFIE &VORMGEVING ILLUSTRATIE VERTALING Bart Dewaele, Kim, Wauter Noémie VERTALING Holmer-Arblaster, Laura Jones,Mannaert, Martin McGarry Bart Dewaele, Kim, Wauter Mannaert, Noémie Heleen Rodiers, Ruth Plaizier John Arblaster, Frédérique Beuzon, Marsily,Frédérique Steve Michiels, Ivan Put, Holmer, Greta Beuzon, George FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE Marsily, FOTOGRAFIE Steve Michiels, Ivan Put, Martin McGarry, Laura Jones VERTALING & ILLUSTRATIE Saskia Vanderstichele, Wide Vercnocke Holmer-Arblaster, Laura Jones,Mannaert, Martin McGarry BartWide Dewaele, Kim, Wauter Noémie Saskia Vanderstichele, Frédérique Beuzon, George Holmer, Greta Bart Dewaele, Kim, Vercnocke Wauter Mannaert, Noémie FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE Marsily, SteveIvan Michiels, Ivan Put, McGarry Holmer-Arblaster, Laura Jones, Martin Marsily, Steve Michiels, Put, VERANTWOORDELIJKE UITGEVER FOTOGRAFIE &Mannaert, ILLUSTRATIE VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Bart Dewaele, Kim, Wauter Noémie Saskia Vanderstichele, Wide Vercnocke Saskia KristofVanderstichele, Pitteurs Bart Kim,Vercnocke Wauter Mannaert, Noémie Marsily, SteveDewaele, Michiels,Wide Ivan Put, Kristof Pitteurs FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE Flageyplein 18,Steve 1050Wide Elsene. Marsily, Michiels, Ivan Put, Noémie Saskia Vanderstichele, Vercnocke Flageyplein 18, 1050 Elsene. Bart Dewaele, Kim, Wauter Mannaert, VERANTWOORDELIJKE UITGEVER VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Saskia Vanderstichele, WidePut, Vercnocke Steve Michiels, Ivan Bruzz isMarsily, een vanBrusselse de Vlaams Brusselse Bruzz is Kristof een uitgave vanuitgave de Vlaams Kristof Pitteurs Pitteurs VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Saskia Vanderstichele, Wide Vercnocke Media vzw, wordtPitteurs gedrukt op gedrukt deElsene. persen Eco Media vzw, wordt opvan deElsene. persen van Eco Flageyplein 18, 1050 Kristof Flageyplein 18, 1050 VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Print Center (DPG Media) Print Media) Flageyplein 18,(DPG 1050 Elsene. Kristof Pitteurs Bruzz isCenter een uitgave van de Vlaams Brusselse VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Bruzzdoor is een uitgave van de Vlaams Brusselse en wordt gesubsidieerd en wordt door Bruzz is Kristof eengesubsidieerd uitgave van deop Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt persen van Eco Flageyplein 18, Elsene. Pitteurs Media vzw, wordt gedrukt op persen van Eco de Vlaamse Gemeenschap en1050 dede Vlaamse de Vlaamse Gemeenschap envan dede Vlaamse Media vzw, wordt gedrukt op deElsene. persen Eco Print Center (DPG Media) Flageyplein 18, 1050 Gemeenschapscommissie. BRUZZ is Media) een uitgave van de Vlaams Brusselse Print Center (DPG Media) Print Center (DPG Gemeenschapscommissie. en wordtBruzz gesubsidieerd door van de Vlaams Brusselse is een uitgave vzw,gesubsidieerd wordt op de persen van Eco en wordt door enVlaamse wordtMedia gesubsidieerd doorgedrukt de Gemeenschap en dedeVlaamse Media vzw, wordt gedrukt persen Print Center (DPG Media) de Vlaamse Gemeenschap envan deEco Vlaamse de Vlaamse Gemeenschap en op de Vlaamse Gemeenschapscommissie. Print Center (DPG Media) en wordt gesubsidieerd door Gemeenschapscommissie. Gemeenschapscommissie. en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie. Gemeenschapscommissie.

WWW.BRUZZ.BE WWW.BRUZZ.BE

International WEEKLY SHOW ON WHAT’S HOT AND HAPPENING IN BRUSSELS.

Meet the makers

SUNDAY 6 PM BRUZZ TV & BRUZZ.BE/INTERNATIONAL

JOSE HUEDO / Reporter BRUZZ International Originally from Spain, Jose moved to Brussels back in 2013 and maintains that as soon as you love Brussels, Brussels will love you back.