BRUZZ - editie 1914 (04-12-2024)

Brusselse formatie in het slop

PS stelt veto tegen de N-VA 14

‘Wie heeft mijn valkparkiet gezien?’ Online speuren naar ontsnapte huisdieren 21

DE STRAAT OPBREKEN

Buurtbewoners struikelen over slecht heraangelegde stoepen

au cinéma le 11/12 in de bioscoop

26 Hoe Brussels is de ‘bloodpanch’?

Uit de tijd toen niets van het slachtafval verloren mocht gaan

27 ‘Petanquen maakt me zen’

Therapeutisch gooien in Sint-Gillis

37 ‘Muziek is mijn paard van Troje’

Met Daan into space and beyond

05 EDITO

06 HET GESPREK Simon de Beer (PTBPVDA) wordt schepen in Vorst

10 IN BEELD Cato Beljaars

12 IN DE KIJKER Belgiës eerste muziekcoöperatieve Capitane Coop

13 BEELDCOLUMN Delphine Frantzen

14 POLITIEK De Brusselse formatie: PS hard in het verzet tegen de N-VA

18 BIJGEDACHTE De PS zet de toekomst van het Brussels Gewest op het spel

19 KORT GESPREK Koen Galle, auteur van de kroniek ‘Fuse: 30 years of making noise’

21 BEESTIG BRUSSEL Valkparkiet Bono is een van vele vermiste dieren in Brussel

22 COVERSTORY Brussel telt elk jaar honderdduizend bouwplaatsen

28 DE SLAAPKAMER van Anna

30 ECONOMIE Veel ideeën voor de reconversie van de Audi-site

32 EXPO Willem Elias brengt kunstenaars samen rond blasfemie

36 COLUMN Terug naar de heimat

37 SELECT

Klein onderhoud Hans Van Cauwenberghe regisseert het Brussels Volkstejoêter

Eat & Drink Quartz De vijf inzichten Mustii

Honderd keer al mocht BRUZZ binnen in de slaapkamer van een Brussels ketje. Deze week vertelt de elfjarige Anna uit Jette wat meer over haar leven.

liefde/amour

COLOFON

BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65

ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80

Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Rest van België: 29 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 35 euro per jaar. OPLAGE

55.000 exemplaren.

ADVERTEREN?

Sacha Devos en Angela Mngongo 02-650.10.81 sacha.devos@brusselmedia.be angela.mngongo@brusselmedia.be DISTRIBUTIE

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@brusselmedia.be

ALGEMENE DIRECTIE

Dirk De Clippeleir

ALGEMEEN HOOFDREDACTEUR

Klaus Van Isacker

COÖRDINATOR MAGAZINE

Maarten Goethals

ARTDIRECTOR

Heleen Rodiers

VORMGEVING

Ruth Plaizier

EINDREDACTIE

Karen De Becker, Kurt Snoekx

WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER

Eva Christiaens, Luana Difficile, Kris Hendrickx, Sophie Soukias, Steven Van Garsse, Tom Zonderman (redacteurs); Johan Baeten, Michaël Bellon, Jasper Croonen, Emilia De Feyter, Andy Furniere, Michiel Leen, Tom Peeters, Kathleen Peters, Niels Ruëll, Michel Verlinden (medewerkers)

VERTALING

Frédérique Beuzon, Gregory Blauwers, Sam De Ryck, Aurélien Garcia, George Holmer

FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE

Bart Dewaele, Kim, Delphine Frantzen, Ivan Put, Saskia Vanderstichele

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Dirk De Clippeleir

Flageyplein 18, 1050 Elsene. BRUZZ is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt bij

Printing Partners

Paal-Beringen

en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie

MELD NIEUWS

Zelf nieuws gespot?

Tips zijn altijd welkom via: BRUZZ.be/meldnieuws

Persberichten kunnen via redactie@bruzz.be

VOER UW EVENEMENT IN OP ENCODEZ VOTRE ÉVÉNEMENT SUR ENTER YOUR EVENT ON www.extranet.brussels

WWW.BRUZZ.BE

Maarten Goethals

Coördinator Magazine

Aartsvijanden

In Brussel kan alles. Mogelijk zelfs het meest ondenkbare: een coalitie op gewestniveau tussen de gezworen aartsvijanden PS en N-VA. Dat vormt momenteel de inzet van een hevige politieke strijd, waarbij de Franstalige socialisten zich weren als een duivel in een wijwatervat (p.14).

“Met of zonder de N-VA, ideologisch schiet de volgende Brusselse regering alle kanten uit”

FR À Bruxelles, tout semble possible, même l’impensable : une coalition entre deux ennemis jurés, le PS et la N-VA. Tel est l’enjeu d’une intense bataille politique, où les socialistes francophones se démènent comme un diable dans un bénitier (p.14). Pour être clair : rien n’est décidé. Les partis n’ont pas encore entamé les discussions sur le programme de la prochaine législature. Mais concernant les partenaires – autrement dit, qui aura une place autour de la table – le débat semble provisoirement tranché. Côté néerlandophone, on mise sur une coalition regroupant Groen, Vooruit, Open VLD et les nationalistes flamands. Côté francophone, on plaide pour une alliance entre le MR, Les Engagés et le PS. Idéologiquement, cette majorité est totalement éclatée. Sur le plan institutionnel, les divergences sont tout aussi profondes : certains veulent une réforme drastique de Bruxelles, tandis que d’autres s’accrochent (pour s’auto-protéger) au statu quo. Question cruciale : quelles garanties les Bruxellois ont-ils que ce projet aboutira ? Aucune. Il pourrait échouer de manière spectaculaire et laisser des séquelles. Mais il est aussi possible que les opposés parviennent à une paix armée, évitant ainsi une grande confrontation. Ce qui, en soi, constituerait déjà un certain accomplissement.

Voor alle duidelijkheid: zover is het nog niet. De partijen moeten feitelijk nog beginnen met discussiëren over het beleid voor de komende legislatuur. Maar over de partners – wie precies aan tafel mag mee aanschuiven – lijkt het debat voorlopig beslecht. De Nederlandstaligen mikken op een coalitie tussen Groen, Vooruit, Open VLD en dus de Vlaams-nationalisten, de Franstaligen op een samenwerking tussen de MR, Les Engagés en de PS. Ideologisch schiet die meerderheid alle kanten uit. Ook institutioneel kunnen de verschillen niet groter zijn tussen de zeven partijen: de ene wil Brussel drastisch hervormen, de andere zweert (om redenen van zelfbehoud) bij het status quo.

Dat zet de vraag op scherp: welke garantie heeft de Brusselaar dat het voorliggende project zal werken? Geen. Het kan faliekant mislukken, en lelijk worden. Evengoed vinden de uitersten elkaar in een gewapende vrede, waarbij de grote clash uitblijft. Wat, al bij al, ook al een verdienste zou zijn.

EN Anything is possible in Brussels, perhaps even the most unthinkable: a coalition for the region between PS and N-VA, sworn arch-enemies. This is currently at the centre of a fierce political battle, with the French-speaking socialists putting up a proper fight (p.14).

It has not come that far yet and in fact, the parties have not started discussing the policies for the next legislature. But the debate on who exactly gets a seat at the table seems, for now, settled. The Dutch speakers are aiming for a coalition between Groen, Vooruit, Open VLD and, yes, the Flemish nationalists, while the French speakers are opting for one with MR, Les Engagés and PS.

In ideological terms, such a composition would be all over the place and institutionally too. The differences between the seven parties could not be greater: one wants to drastically reform Brussels, the other swears (for reasons of self-preservation) by the status quo.

This raises the question as to what guarantees the residents of Brussels have that this project will work? None. It could fail utterly, and turn ugly. Equally, the extremes may find each other in an armed peace and the big clash might not materialise. Which, all things considered, would be a win of sorts.

Simon de Beer (PTB-PVDA)

‘We gaan geen zottigheden uithalen de eerste keer’

Het is een primeur voor Brussel: voor de allereerste keer komt radicaal-links in een gemeentebestuur. Vorst bijt de spits af en presenteerde een bestuursakkoord met PTB-PVDA en zonder revolutionaire passages. “Na deze termijn wil we méér linkse coalities smeden.”

door Kris Hendrickx foto’s Saskia Vanderstichele

Simon de Beer (37) excuseert zich voor de lichte vertraging, wanneer hij aan het Sint-Denijsplein aankomt. Terwijl hij zijn fiets vastmaakt, legt hij uit dat hij net zijn dochter van vijf op De Puzzel heeft afgezet, een Nederlandstalige school in Laag Vorst. “Tweetaligheid is belangrijk in dit land, ook op mijn werk trouwens.”

De Beer, die vlot Nederlands spreekt, werkt dan ook op het hoofdkwartier van de PTB-PVDA, waar hij verantwoordelijk is voor het secretariaat. Op vraag van de partij begon de geboren Vorstenaar in 2013 een lokale afdeling op te bouwen. Met succes, want elf jaar later wordt hij schepen van Huisvesting, Netheid en Participatie (dat laatste gedeeld met de groenen).

Bij de voorstelling van het bestuursakkoord in Vorst was het speuren naar accenten van PTB-PVDA. Alles waar u prat op ging, kon evengoed beleid van de PS of Ecolo zijn.

SIMON DE BEER: In Vorst zou ofwel de MR of de PTB-PVDA in de meerderheid komen. Dat wij het uiteindelijk geworden zijn, is al een belangrijke verwezenlijking. Met de MR waren alle belangrijke sociale punten in het akkoord gesneuveld. Onze rol was in de eerste plaats om het beste in het programma van de PS en Ecolo nog te versterken: gratis naar school, lagere kosten voor administratieve documenten, geen hogere taksen voor inwoners, meer sociale woningen. Een echte PTB-PVDA-stempel is het ambitieuze project voor de gevangenis, waar we onder meer sociale en openbare woningen willen.

Maar er is op dit moment helemaal geen gevangenisproject. De site is eigendom van de federale staat die al jaren niet thuis geeft als het over de toekomst gaat. Het Gewest wil het wel kopen, maar moet dan nog geld hebben. De gemeente komt pas in derde instantie.

DE BEER: Er zijn ook al veel plannen van privépromotoren die druk uitoefenen, hoor. De site is dan ook groot en goed gelegen. Als we van die plek een nieuwe openbare stadswijk maken, met woningen, groene ruimte en meer, zal dat een enorme overwinning zijn. We willen daar nu samen met de gemeente Sint-Gillis aan timmeren, zodat we over tien jaar niet moeten zeggen: “Wat jammer dat het verkocht is aan de privésector.”

Natuurlijk is de gemeente geen eigenaar, maar dat geldt voor alle grote projecten, ook Audi. We moeten wel voorbereid zijn, duidelijke signalen uitsturen en de publieke opinie overtuigen. Zonder dit soort ambitieuze projecten kunnen we geen omvattend sociaal beleid voeren. Het voordeel is dat het project zichzelf kan financieren. Geconventioneerde middenklassenwoningen brengen geld in het laatje, dat naar publieke voorzieningen of sociale woningen kan gaan.

BIO

• 37 jaar, opgegroeid in Laag Vorst

• Opleiding leerkracht Frans

• Werkt eerst enkele jaren in het onderwijs

• Werkt bij PTB-PVDA als verantwoordelijke nationaal secretariaat

• Bouwt lokale afdeling Vorst op sinds 2013

• Fractieleider PTB-PVDA in Vorstse gemeenteraad

• Schepen van Huisvesting, Netheid en Participatie (samen met Ecolo/Groen) vanaf 2024

Toch kunt u niet beloven dat er iets in huis komt van dat gevangenisproject. Wat u wél kan beloven is dan weer mager: tweehonderd sociale woningen afwerken, waar de vorige meerderheid al aan begon. Schamel toch, voor een partij die zo hard de kaart van sociale woningen trekt?

DE BEER: Om te beginnen moeten we projecten die al lopen goed beheren en versnellen. Veel daarvan bestaan op papier, maar lopen daarna tien jaar vertraging op. Neem de renovatie van de sociale woningen aan de Bempt. Daar zijn de eerste gebouwen al in 2008 ontruimd en wordt de renovatie nu pas afgerond. Behalve onze ideeën voor de gevangenis bestuderen we nog een reeks andere pistes voor nieuwe sociale woningen. Het is ook uitkijken naar de plannen van het Gewest. Het ritme waarop er nieuwe sociale woningen bijkomen mag in elk geval niet vertragen.

Na de voorstelling van het akkoord bleef de indruk hangen dat PTB-PVDA er vooral bij wou zijn.

DE BEER: We hadden een hele lijst van rode lijnen en daar is er geen enkele van overschreden. Daarnaast hadden we dingen die we wilden bereiken: goedkoper onderwijs, minder dure documenten … Veel daarvan is gelukt. Soms staan die dingen ook in andere partijprogramma’s, maar je moet ze dan nog realiseren. Daar zullen wij over waken. Bovendien moeten we rekening houden met de financiële situatie van de gemeente, die geen marge heeft. We gaan geen zottigheden uithalen de eerste keer dat we in een meerderheid stappen.

PTB-PVDA had kritiek op de manier waarop werd beslist over Good Move en de circulatieplannen, ook in Vorst. Waarom koos u dan niet de bevoegdheid Mobiliteit in het nieuwe bestuur?

DE BEER: De kiezer heeft een duidelijk signaal gegeven dat Ecolo en Groen de verkiezingen niet verloren hebben in Vorst. Ze hebben 21 procent en wij liggen daar maar net voor. Mochten de groenen maar

10 procent hebben gehaald, dan lagen de zaken anders.

Tegelijk zijn er nu afspraken gemaakt over de methodes. Niemand wil hier wat er in Anderlecht of Schaarbeek is gebeurd. Er zal meer overleg zijn en als er fouten gebeuren, moeten we maatregelen kunnen terugdraaien.

Met Audi Vorst sluit een van de grootste werkgevers van het gewest de deuren. De meerderheid wil een industriële toekomst. Hoe moet die er voor u uitzien?

DE BEER: De drie meerderheidspartijen vinden dat we Europese industrie nodig hebben. Dan moet je zo’n moderne site, die heel goed aangesloten is op het spoor en de

“Als men mij naar mijn favoriete communistische persoonlijkheid vraagt, antwoord ik: Nelson Mandela”

snelweg en dicht bij het kanaal ligt, daarvoor gebruiken. De effecten voor de gemeente zouden in dat geval positief zijn, zowel qua belastinginkomsten als voor de werkgelegenheid. Eén grote industriële speler is op dat vlak een voordeel tegenover kleinere kmo’s. Werk in ploegen betekent al snel veel meer jobs per vierkante meter. Laat ons de site niet te snel in stukjes snijden.

Vreest u niet dat Vorst en Molenbeek benadeeld zullen worden door de toekomstige gewestregering, waar u niet in zit? De grootste partij in die regering – de MR –staat erg vijandig tegenover de PTB-PVDA.

DE BEER: Mocht dat zo zijn, zou dat heel erg zijn op democratisch vlak. We hopen in elk geval van niet en willen tonen dat een gemeente waar de PTB aan het roer zit beter wordt bestuurd dan een aantal andere gemeenten. In Zelzate hebben we de schuld bijvoorbeeld drastisch verminderd. Zelzate is tegelijk een voorbeeld waar de partij het minder goed doet dan de vorige keer en waar u ook uit de meerderheid ligt.

DE BEER: Dat is jammer, maar de vorige

meerderheid is daar wel sterk vooruitgegaan. Alleen zijn de extra stemmen daar vooral naar Vooruit gegaan.

Riskeert u niet datzelfde scenario in Vorst? Een beleid waar je de stempel van de PTB-PVDA moet zoeken, waardoor de partij bij de volgende verkiezingen pluimen verliest ?

DE BEER: We zullen het verschil maken door de kwaliteit van ons werk. Tonen dat PTB-PVDA-schepenen hard werken, luisteren, op het terrein zijn, problemen oplossen en betrouwbare partners zijn. Het doel is dat we na deze legislatuur nog méér linkse meerderheden kunnen bouwen.

MR-formateur David Leisterh veroordeelde de normalisering van een partij “met een ten dode opgeschreven ideologie, verantwoordelijk voor zoveel pijn, ellende en dood”. Hij verwijst naar het communisme. Is uw partij communistisch?

DE BEER: Ja, maar het hangt er wel van af hoe je communisme definieert. Voor mij betekent de term in de eerste plaats dat je het algemene belang verdedigt.

Schepen Simon de Beer: “Onze rol was in de eerste plaats om het beste in het programma van de PS en Ecolo nog te versterken: gratis naar school, lagere kosten voor administratieve documenten, geen hogere taksen voor inwoners, meer sociale woningen.”

Over het nieuwe Union-stadion blijft het meerderheidsakkoord opvallend vaag.

Wat is het standpunt van de PTB-PVDA daarover?

DE BEER: Dat zal afhangen van de laatste studies, waar we snel de resultaten van willen zien. We bekijken de kwestie van het stadion los van de vraag of de Bemptsite de juiste plek is. We zijn vóór een stadion en een grote privé-investering in Vorst. Zo’n kans willen we niet laten schieten, zeker niet nu Audi vertrekt.

Wat de Bemptsite betreft, zijn er antwoorden nodig op verschillende kwesties: de lokale sportclubs die de site nu gebruiken, het overstromingsgevaar … De nieuwe meerderheid wil dat die antwoorden vlug komen om snel over dit dossier te kunnen beslissen.

U wordt binnenkort ook de nieuwe schepen van Netheid in Vorst. Een van de instrumenten tegen sluikstorten zijn de zogenoemde GAS-boetes, maar daartegen verzette u zich de voorbije jaren. Hoe wil u de gemeente dan proper krijgen?

DE BEER: We kunnen nog meer doen qua preventie en informatie. Daarnaast zitten die boetes jammer genoeg in ons arsenaal om de netheid te bevorderen en zullen we ze dus gebruiken.

Als men mij naar mijn favoriete communistische persoonlijkheid vraagt, antwoord ik: Nelson Mandela. Mensen kijken dan verwonderd, ze beseffen niet dat Mandela jarenlang lid was van het centraal comité van de communistische partij.

We gaan trouwens niet akkoord met alles wat gebeurd is onder het communisme.

‘NOUS SOMMES FIABLES’

We hebben een principieel probleem met de GAS-boetes, omdat je je er amper tegen kan verzetten. De impact van zo’n boete is veel groter voor iemand die het niet breed heeft. We willen daarom ook met andere maatregelen werken, zoals een dag meedraaien op de netheidsdienst. Verder zullen we het makkelijker maken om GAS-boetes te betwisten.

FR Pour la première fois à Bruxelles, l’extrême gauche entre dans une majorité communale. Ça se passe à Forest. L’accord trouvé évite toutefois les passages révolutionnaires. « Nous voulons prouver que les échevins du PTB-PVDA travaillent dur, écoutent, agissent sur le terrain et sont des partenaires fiables », déclare Simon de Beer, futur échevin du Logement, de la Propreté et de la Participation. Originaire de Forest, il a à cœur que le site de la prison reste aux mains du gouvernement et que de nouveaux logements abordables voient le jour

‘WE ARE A RELIABLE PARTNER’

EN For the first time ever in Brussels, the radical left is entering a municipal council. Vorst/Forest took the lead and presented an administrative agreement without revolutionary passages. “We want to show that PTB-PVDA aldermen work hard, listen, are grounded locally, solve problems and are reliable,” says local leader Simon de Beer, who will become alderman for housing, cleanliness and participation. De Beer, who grew up in Vorst/Forest, wants to ensure that the prison site remains in government hands and that enough affordable housing is built.

In beeld door Cato Beljaars

Octopus

Vrijdag werd de ‘Nauti-octopus’ ingehuldigd op het Poelaertplein. Het kunstwerk – 9,5 meter lang, 6,5 meter hoog, 5,5 meter breed en gemaakt uit twaalf ton brons – zal een paar maanden voor het gerechtsgebouw staan en is een referentie naar het werk van de Franse schrijver Jules Verne, die op 24 maart 120 jaar geleden zal zijn overleden. In maart verhuist het werk naar Amiens, de thuisstad van de schrijver. MG

In de kijker

Belgiës eerste muziekcoöperatieve ‘Streven naar een eerlijker verdienmodel’

In de voedselindustrie zijn ze ondertussen gemeengoed, maar niet in de (Belgische) muziekbusiness: de coöperatieven. Het Brusselse Capitane Coop breekt die ban.

Het is geen geheim dat de muziekindustrie goeddeels gedomineerd wordt door drie grote spelers: Universal, Warner en Sony. Samen verdelen zij drie vierde van de koek. Daarnaast spelen streamingreuzen als Spotify, Apple Music en Amazon Music een cruciale rol in hoe muziek wordt ontdekt, beluisterd en gedeeld.

Die labels en platforms hebben een enorme invloed op trends en consumentengedrag, met hun algoritmes kunnen ze de zichtbaarheid van artiesten vergroten, maar ook beperken. De inkomsten uit streaming, dat een antwoord moest bieden op de teruglopende fysieke verkoop, zijn klein: ongeveer 0,0004 dollar per stream. Je moet al véél streams hebben om er iets aan te verdienen.

Het Brusselse Capitane Coop wil daar een antwoord op bieden met een duurzaam model, gebouwd naar de werking van de korte keten. De coöperatieve wil niet alleen een alternatief bieden voor de streamingdiensten, maar streeft ook naar een billijkere vergoeding voor alle spelers in de muzieksector, van muzikan-

ten, tot geluids- en beeldtechnici en muziekliefhebbers.

“Het coöperatieve model is weinig ontwikkeld in de culturele sector, in tegenstelling tot hernieuwbare energie of biologische landbouw,” zegt de Brusselse muzikant en oprichter Nicolas Michaux. “Wij hebben ons bijvoorbeeld laten inspireren door initiatieven zoals Vin de Liège, een wijncoöperatie uit Luik.”

Capitane Coop groeide uit Capitane Records, een label dat Michaux en zijn kompaan Grégoire Maus vijf jaar geleden oprichtten. “Ik werkte al jaren samen met gelijkgezinde muzikanten, maar we brachten onze muziek afzonderlijk uit via verschillende labels. We waren onafhankelijk in productie, maar afhankelijk in distributie. We besloten om ons ook daarin te organiseren.”

Verschraling

Dat ging goed, maar Michaux en co beseften al snel dat een eerlijkere distributie noodzakelijk was. “Van streamingplatformen als Spotify profiteert enkel de toplaag van de artiesten, terwijl de rest nauwelijks wordt

beloond. In 2005 had ik meer inkomsten uit de verkoop van 12.000 cd’s dan nu uit 150.000 maandelijkse luisteraars.”

Samen met Febecoop, een adviesbureau voor de sociale economie, werkten Michaux en co een directer model uit, dat steunt op de verbinding tussen producent en consument. “We streven we ernaar dat artiesten mede-eigenaar zijn van de productie- en distributiemiddelen zodat ze hun werk volledig kunnen beheersen. Bij een groot label ben je eerder een werknemer dan een onafhankelijke artiest. Je hebt geen enkele inspraak in de koers die het bedrijf vaart, bij Capitane Coop is dat net het omgekeerde.”

“Ik voelde vanaf het begin dat integriteit voor hun keuzes superbelangrijk was,” zegt Lukas Somers van de

Antwerps-Brusselse indiepopband Solak, die net zijn nieuwe album Atlas uitbracht bij Capitane Records. “Nicolas heeft een duidelijke visie en scherpe idealen, maar hij maakt ze ook concreet. Het Amerikaanse businessmodel dat wij nu hanteren, kan ginds werken omdat de markt groter is en er dus ook meer fysieke ruimte voor verscheidenheid. Maar in een klein land als België leidt het tot verschraling.”

Michaux gelooft in een alternatieve economie, niet alleen in de muziekindustrie. “Klopt. Wij zien een toekomst in bedrijven die eigendom zijn van de mensen die er werken en de gebruikers, in plaats van grote investeringsfondsen. Ons model geeft artiesten autonomie over hun werk en brengt ons dichter bij onze idealen. Wij

Lukas Somers bracht met zijn indiepopband Solak zijn nieuwe album Atlas uit bij Capitane Records en wordt nu aandeelhouder bij Capitane Coop. “Als kleine band kan zo’n coöperatieve je financiële situatie echt verbeteren,” zegt hij.

0,0004

dollar krijgt een artiest ongeveer per stream op Spotify. Enkel de grote muzikanten of bands kunnen daar een inkomen uit genereren

zijn de eerste muziekcoöperatieve in België, maar je ziet dat er dingen veranderen. Misschien is het geen revolutie, maar wel een tegenbeweging.”

Totaalpakket

De intenties van Capitane Coop zijn ambitieus. De coöperatieve wil een onafhankelijk muzieklabel omvatten, een muziekuitgeverij, een afdeling voor boekingen, management en evenementenproductie, een opnamestudio, een reparatiedienst voor muziekapparatuur, een afdeling voor ethische merchandising en een muziekschool. “Het is geweldig dat Capitane Coop zo’n totaalpakket aanbiedt,” zegt Somers. “Ze zoeken antwoorden op alles waar artiesten die niet-commercieel gericht zijn mee worstelen. Als kleine band kan zo’n coöperatieve je financiële situatie echt verbeteren.”

Dit najaar werd een financieringsronde gelanceerd via een oproep voor coöperanten en fondsenwerving bij institutionele partners, zoals BruSoc en FinCommon. Professionals (‘Music Makers’) kunnen een aandeel van 500 euro kopen, fans (‘Music Lovers’) kunnen het initiatief steunen met 125 euro per aandeel. In ruil krijgen ze korting op concerten, merchandising enzovoort.

100.000

euro wil de Brusselse muziekcoöperatieve Capitane Coop binnenhalen tegen 1 februari, om zo een duurzaam model te creëren voor alle spelers in de muzieksector, van muzikanten, tot geluids- en beeldtechnici en muziekliefhebbers

“We hebben een campagne voor burgerkapitaal gelanceerd en hebben al bijna 50.000 euro opgehaald sinds september,” zegt Michaux. “Ons doel is om tegen februari 100.000 euro te bereiken. Bovendien hebben we via Brussoc, een investeringsfonds van de Brusselse regio, een eerste lening gekregen om onze projecten verder te ontwikkelen. Op 10 januari vieren we onze lancering met een groot feest in Atelier 210. Ik voel de noodzaak, ik krijg héél véél telefoontjes van geïnteresseerde artiesten.”

TOM ZONDERMAN

PS hard in het verzet tegen de N-VA

De Franstalige socialisten weigeren de N-VA in de ogen te kijken aan de Brusselse onderhandelingstafel, en stapten daarom maandag uit de formatie. “Alles waarvoor gevreesd werd bij de verkiezingen, is in Brussel uitgekomen.” door Johan Baeten

De voorwaarden voor haar deelname aan de huidige onderhandelingen voor de vorming van een Brusselse regering zijn niet langer vervuld.”

De Brusselse PS stuurde maandagmiddag een persbericht uit na haar partijbureau, en dat liet weinig aan de verbeelding over: de Franstalige socialisten zien onderhandelingen over een Brusselse regering niet (meer) zitten. Daarmee ligt

de onuitgegeven Brusselse coalitie van MR, PS, Les Engagés, Groen, N-VA, Vooruit en Open VLD al meteen aan diggelen.

De extra post van regeringscommissaris – in het leven geroepen om de vierde partij aan Nederlandstalige kant ook een functie te geven – noemt de PS “eenzijdig gecreëerd” en een overtreding van de Brusselwet. “Als de Nederlandstaligen die wet willen omzeilen, die aan de basis lag van het Gewest, hebben ze daar Franstalige goedkeuring voor nodig en moeten wij

tegelijkertijd mee kunnen bepalen wie er aan Vlaamse kant aan tafel zit,” luidt de PS-redenering.

Daarnaast hekelt de PS “het vooraf toekennen van de bevoegdheid Begroting aan deze commissaris door de ministerpresident, nog voordat er inhoudelijke onderhandelingen hebben plaatsgevonden”. Die bevoegdheid claimde Open VLD, die als derde grootste partij in de formule aan Vlaamse kant een staatssecretaris zou mogen leveren, maar wou plooien voor de

post van regeringscommissaris in ruil voor een paar functies, zoals de voorzitter van de Raad van de Vlaamse Gemeenschap en de begrotingsportefeuille.

Helemaal verbazen mag die weerstand niet. Al bij de gelekte nota van Nederlandstalig formateur Elke Van den Brandt (Groen) vorige week zat het spel op de wagen. De vier Vlaamse partijen stelden onder meer de fusies van de gemeenten, de politiezones en de OCMW’s voor. De PS steigerde. In de voorstellen leest de Brusselse PS-chef

Ahmed Laaouej een duidelijke zwart-gele stempel, de steunkleuren van de N-VA. Nochtans roept bijvoorbeeld Vooruit al jarenlang op tot één stadsgewest zonder gemeentegrenzen en wil ook Groen een efficiëntere dienstverlening.

‘Doen wat de imam zegt’

De inhoudelijke bezwaren maskeren eigenlijk het echte bezwaar van de PS: de komst van de N-VA aan de onderhandelingstafel.

Met de Vlaams-nationalisten aan boord komt niet alleen het communautaire weer op de agenda, zo luidt de socialistische gedachtegang. Het zou ook betekenen dat de PS straks enkel in Brussel in een regering zou belanden, en dan wel aan de zijde van haar grootste politieke criticaster aan Nederlandstalige kant.

“De PS zal het niet alleen warm krijgen met de PTB/PVDA, Ecolo en Team Fouad Ahidar in de Brusselse oppositie, maar zal ook federaal bij elke kritiek op de MR en Les

Engagés te horen krijgen dat ze zelf met de N-VA in bed liggen,” reageert politicoloog Dave Sinardet.

Komt daar nog bij: op federaal niveau krijgt de Arizona-coalitie van N-VA, Vooruit, CD&V, MR en Les Engagés steeds meer vorm, en die wil sinds de Pano-reportage over leefloonfraude en wantoestanden bij het OCMW in Anderlecht komaf maken met “het PS-systeem van vriendjespolitiek, zaakjes en communitaurisme,” aldus Bouchez op sociale media. Ook bij Vooruit was de kritiek snoeihard.

N-VA-onderhandelaar Theo Francken deed er vorige week in De afspraak op vrijdag nog een schepje bovenop. “Er is een democratisch probleem in Brussel. Heel veel mensen gaan niet stemmen omdat ze met hun geest ergens anders zijn, in hun thuisland. En als ze gaan stemmen, doen ze heel vaak wat de imam zegt.”

Bij de Brusselse PS zijn die uitspraken in het verkeerde keelgat geschoten. Dat Laaouej echter als baas boven baas een communautaristische koers vaart, kan voor niemand een verrassing zijn. Weerstand tegen het verbod op onverdoofd slachten en neutraliteit bij de MIVB zijn daar de ultieme exponenten van. Net daarom stapte iemand als ex-parlementslid Julien Uyttendaele uit de Brusselse PS.

Volgens Wetstraatveteraan Rik Van Cauwelaert is het tekenend hoe enerzijds PS-voorzitter Paul Magnette zich in de Brusselse impasse afzijdig houdt en hoe anderzijds niemand binnen de Brusselse PS tegen Laaouej durft in te gaan.

“Er zijn nochtans genoeg stemmen die zich zorgen maken,” zegt Van Cauwelaert. Daar zit ook de donkerrode Brusselse begroting voor iets tussen. Het tekort bedraagt dit jaar ongeveer twintig procent en vertoont bij onveranderd beleid over vijf jaar amper beterschap. Vers geld van het federale niveau is dus broodnodig, maar net daar zit de N-VA in de cockpit, de partij die Laaouej tegen zich in het harnas jaagt.

“Terwijl groenen en liberalen compromissen hebben aanvaard, neem ik akte van de unilaterale beslissing van de PS om uit de onderhandelingen te stappen”

David Leisterh Brussels formateur (MR)

“Laaouej speelt dus hoog spel en ondertussen zit de Brusselse PS met een gigantisch existentieel probleem,” zegt Van Cauwelaert. “Ging Brussels PS-burgemeester Philippe Close de grote geschillen tussen Franstaligen en Nederlandstaligen niet overstijgen? Nu ondersteunt hij hoe Laaouej de Vlaamse partijen aan de leiband houdt – hoe hypocriet. Close heeft niets te zeggen aan Laaouej en plooit zich naar zijn oekazes.”

Met de schaakzet van de Brusselse PS maandag is de formatie dus in een nieuwe impasse verzeild geraakt. “Mogelijk is het ook een manier om meer uit de brand te redden bij die onderhandelingen, en wil Laaouej tegelijkertijd Franstalig formateur David Leisterh (MR) doen zweten,” reageert Sinardet. “Of – andere mogelijkheid – hij zal de zaak forceren en weer parlementaire initiatieven nemen boven de hoofden van de Vlamingen,” denkt Van Cauwelaert. Laaouej suggereerde eerder al om zonder Vlaamse meerderheid aan de slag te gaan.

In zekere zin stuurt de Brusselse PS daar in haar communicatie al op aan. “Brussel verdient een gewestelijke meerderheid die meer is dan de som van twee gemeenschapsmeerderheden,” valt te lezen in het persbericht.

‘Liever CD&V dan de N-VA’

In een reactie roept Leisterh iedereen op tot verantwoordelijkheid en lijkt hij te

“Het is tekenend hoe PS-voorzitter Paul Magnette zich afzijdig houdt en hoe niemand binnen de Brusselse PS tegen Laaouej durft in te gaan”

Rik Van Cauwelaert

Wetstraatkenner

suggereren dat de PS Brussel opgeeft. “Terwijl groenen en liberalen hun tegenstellingen aan de kant hebben geschoven, en over hun schaduw zijn gesprongen en compromissen hebben aanvaard, neem ik akte van de unilaterale beslissing van de PS om uit de onderhandelingen te stappen.”

Les Engagés-kopman Christophe De Beukelaer zit op dezelfde lijn: “Het institutionele luik van de nota van Elke Van den Brandt mag niemand verwonderen. Het geeft enkel de gemeenschappelijke standpunten weer van de Vlaamse partijen rond de tafel.”

Ook de N-VA, bij monde van Vlaams minister Cieltje Van Achter, staat “versteld van het gebrek aan verantwoordelijkheidszin van de PS”. De Vlaams-nationalisten lijken ook niet geneigd om hun plaats aan de onderhandelingstafel af te staan, om de PS ter wille te zijn.

De Franstalige socialisten blijven daarentegen pushen op een toetreding van CD&V in de plaats van de N-VA, met Dalle als staatssecretaris en een Open VLD-regeringscommissaris onder hem. Dat zien de Vlaamse liberalen met hun twee zetels – CD&V heeft er één – op hun beurt niet zitten.

Op die manier blijft de situatie muurvast zitten. Binnen de PS kan de huidige tactiek trouwens niet bij iedereen op veel sympathie rekenen. “De houding van de Brusselse PS kan ons in een totale impasse brengen,” liet bijvoorbeeld Charles Picqué, godfather van het Brussels Gewest, vorige week optekenen in La Dernière Heure

De impasse is ook het gevolg van het gebrek aan draaiboek. “Leisterh kan niet gaan aankloppen bij de koning,” geeft Sinardet mee. “Het is eigenlijk opvallend hoe alles waarvoor gevreesd werd op federaal niveau in Brussel is uitgekomen.”

Sinardet: “Terwijl federaal een ideologisch heterogene afspiegelingsregering in

de steigers staat nadat Walen meer zoals Vlamingen gestemd hebben, zijn de twee taalgroepen in Brussel net meer van elkaar verwijderd dan ooit: aan de ene kant wint een rechts-liberale partij, aan de andere kant een links-groene partij. En aan beide kanten heb je met de PTB enerzijds en Team Fouad Ahidar anderzijds partijen die de formatiepuzzel moeilijker maken, wat op federaal vlak gevreesd werd door de verwachte scores van PTB en Vlaams Belang, die uiteindelijk hoger gepeild werden dan bij de verkiezingsuitslag.”

Meesterstrateeg

Zal de PS inbinden? Dat lijkt nu de vraag.

Laaouej lijkt alvast niet te wankelen. Integendeel. Met acht en misschien zelfs negen Brusselse sjerpen als het kwartje ook in Schaarbeek richting de socialisten valt, spreekt Laaouej met meer autoriteit dan ooit voorheen. En ook bij de verkiezingen van juni was Laaouej verantwoordelijk voor een lichtpuntje op het PS-bilan. Waals en federaal zag de partij sterretjes: acht zetels gingen in rook op, maar in Brussel bleef het verlies beperkt tot één zitje.

En omdat Ecolo en Défi een kater overhielden aan de stembusslag, kon de azuurblauwe as tussen overwinnaar MR en Les Engagés bijna niet anders dan naar Laaouej kijken. En dat beseft de meesterstrateeg ook: een samenwerking met Défi en Ecolo lijkt volgens betrokkenen nog minder realistisch.

LE PS ADOPTE UNE LIGNE FERME CONTRE LA N-VA

FR Lundi après-midi, le bureau politique de la Fédération bruxelloise du parti socialiste a publié un communiqué ne laissant aucun doute : les socialistes francophones rejettent les négociations pour former un gouvernement bruxellois. Cela met fin de façon nette à la coalition inédite entre le MR, le PS, Les Engagés, Groen, la N-VA, Vooruit et l’Open VLD. Derrière les objections sur le fond se cache en réalité le vrai désaccord du PS : l’inclusion de la N-VA dans les négociations.

PS PLAYS HARDBALL AND OPPOSES N-VA

EN After the meeting of the party management on Monday, the Brussels PS sent out a press release. The message was clear: the French-speaking socialists are not (or no longer) prepared to take part in the negotiations for a Brussels government. This puts an end to the Brussels coalition of MR, PS, Les Engagés, Groen, N-VA, Vooruit and Open VLD before it even started. The substantial objections mask the PS’s real concern: the arrival of N-VA at the negotiating table.

Zoals elk jaar is er ook dit jaar Âge d’Or, voor een weekend gewijd aan subversieve en experimentele cinema en het bouwen van bruggen tussen historische en hedendaagse lmpraktijken. Voor deze editie hebben we een programma van zeven voorstellingen geconcipieerd, ondergebracht onder drie noemers.

Info & tickets - www.cinematek.be

CINEMATEK Baron Horta straat 9

De PS zet de toekomst van het Brussels Gewest op het spel

Steven Van Garsse Elke week neemt een BRUZZ-redacteur het nieuws op de korrel

“Van PS-baas Ahmed Laaouej wordt gezegd dat hij een superstrateeg is. De vraag vandaag is toch vooral welk spel hij speelt”

Krijgen we ooit nog een Brusselse regering? Het is wat velen zich vandaag afvragen. Donderdag was er eindelijk een meerderheid aan Nederlandstalige kant, met Groen, N-VA, Open VLD en Vooruit. Het mocht een klein mirakel heten.

Voor de PS is die coalitie echter de druppel. Het partijbestuur van de PS besliste maandag om uit de regeringsonderhandelingen te stappen. Met de MR besturen was al een moeilijke kaap om nemen, de N-VA er nog eens bij, is imbuvable. De PS wou in juni overal in de oppositie gaan. Dat is waar de partij nu ook in Brussel voor lijkt te kiezen.

Daarmee is de patstelling compleet. Aan Nederlandstalige kant is werkelijk alles uitgeprobeerd. Er is maar één werkbare coalitie uitgekomen, namelijk een met de N-VA. Aan Franstalige kant zijn er geen serieuze meerderheden denkbaar zonder de PS, de tweede grootste partij in het Brussels Parlement. Kortom PS en N-VA zijn tot elkaar veroordeeld.

En toch komt deze nieuwe coup de théâtre niet helemaal een grote verrassing. De PS had al langer aangegeven dat een regering met N-VA voor haar heel moeilijk lag. Een Nederlandstalige onderhandelingsnota waarin institutionele hervormingen naar voren worden geschoven, gaf de PS extra munitie. Een rel op sociale media na uitspraken van Theo Francken (N-VA) in De afspraak op vrijdag was de doodsteek.

Wat nu? Geen kat die het weet. Formateur David

Leisterh (MR) kan bij Ecolo en Défi aankloppen om hen in te wisselen voor de PS, maar de kans dat die partijen wel met N-VA in zee willen, is zo goed als nihil. Dus zal Leisterh toch weer bij de PS uitkomen.

Van PS-baas Ahmed Laaouej wordt gezegd dat hij een superstrateeg is. De vraag vandaag is toch vooral welk spel hij speelt.

Tijd kopen

De PS weet goed dat de Nederlandstalige onderhandelingsnota niet te nemen of te laten is. Het gaat zelfs niet eens om een echte onderhandelingsnota, zoals die van Bart De Wever op het federale niveau. De nota die in La Libre is gelekt, waren slechts de contouren om de onderhandelingen met de Nederlandstaligen op gang te trekken. Het was niet meer dan een synthese van de verschillende partijprogramma’s van de Nederlandstalige partijen. Van een Nederlandstalige

eindnota is helemaal geen sprake, zelfs al laat de PS graag uitschijnen dat dat wel het geval is.

Dus wil de PS wellicht tijd kopen, en dan is het automatisch kijken naar het federale niveau. De onderhandelingen voor een Arizona-regering zitten in de laatste fase. Als die federale regering binnenkort landt, is het onderzoeken wat dat voor Brussel betekent. Op het vlak van arbeidsmarktbeleid bijvoorbeeld, met de voorstellen om de werkloosheid te

David Leisterh (MR) kan bij Ecolo en Défi aankloppen om hen in te wisselen voor de PS, maar het is twijfelachtig of dat zal lukken. © BELGA

Formateur

beperken in de tijd. Of op het vlak van migratie, met een krimp in de opvang, waardoor een nieuwe opvangcrisis dreigt. Ook de financiering van het Brussels Gewest staat ter discussie. De N-VA vindt dat Brussel sowieso al te veel geld krijgt. Het is voor de PS, die federaal hard oppositie wil voeren, niet het goede moment om dan in Brussel zoete broodjes te gaan bakken met diezelfde N-VA. Wat zeker ook meespeelt, is dat de insitutionele hervormingen die de Vlamingen voorstellen zich in het hart bevinden van het PS-machtsimperium in Brussel: de gemeenten, de OCMW’s, de politiezones, de intercommunales. Het verklaart wellicht waarom de PS reageert als door een wesp gestoken.

Gijzeling

Daarmee gijzelt de PS wel de Brusselaars die nu al maanden wachten op een regering. Met de weigering zet de PS tegelijk ook de toekomst van het Brussels Gewest op het spel. Er moet dringend een saneringsplan komen om de begroting op termijn op orde te krijgen. Zo niet, riskeert in de lente een nieuwe ratingverlaging, met nadien hogere rentes tot gevolg. Voor een gewest dat kreunt onder de schulden zou dat bijzonder slecht nieuws betekenen. Ahmed Laaouej speelt het spel hard, maar op een bepaald moment moet de verantwoordelijkheid voorgaan op de partijpolitieke belangen. Dus moet de PS weer aan tafel, in het belang van de Brusselaar, en van het Brussels Gewest.

Kort gesprek Koen Galle, auteur van de kroniek ‘Fuse: 30 years of making noise’

‘De hele Fuse-community is vergroeid met elkaar’

In Fuse: 30 years of making noise schetst nightlife-auteur Koen Galle een portret van de Brusselse technotempel die met innovatielust en een hecht ecosysteem van dj’s, clubbers én personeel wereldwijd bekendheid verwierf.

Oprichter Peter Decuypere zegt in de inleiding van je boek dat hij van Fuse een soort AB voor techno-dj’s wilde maken. Is hij in zijn opzet geslaagd? In het begin niet. Ravers gingen in 1994 nog vooral naar de Boccaccio’s van toen, vaak met het uitgaansblad Out soon bij de hand. Omdat Peter ook liveshows programmeerde, begrepen ze het concept van Fuse niet meteen, zeker niet als het te experimenteel werd. Trish (Van Eynde, red.) vertelt in het boek dat Aphex Twin er dj’de met schuurpapier. Of dat nu een broodjeaapverhaal is of niet, het illustreert wel de drang om te innoveren. Tel daarbij het logo – een sample van dat van Warp Records – de naam – naar een track van Richie Hawtin – en de fascinatie voor de opkomende Parijse scene rond Laurent Garnier, en je zit eerder op het spoor van een experimentele zaal. Fuse was in die begindagen dus eigenlijk meer een Les Ateliers Claus dan een AB. Om genoeg bezoekers aan te trekken en ook rendabel te zijn, hebben ze moeten bijsturen en zijn de dj’s hun rol beginnen op te nemen. Zo is Fuse de technoclub geworden die we vandaag kennen, al is dat innovatieve altijd deel van het verhaal gebleven.

Wat maakt van de dertigste verjaardag het ideale moment voor een terugblik?

Omdat er intussen verschillende cycli en generaties zijn geweest. De kinderen van de eerste bezoekers stappen nu Fuse binnen met nieuwe ogen en oren. Waar in het begin genres nog heel hard opgesplitst werden en vaak een eigen, apart publiek bereikten, loopt alles nu

veel meer door elkaar. Het muzikale hokjesdenken is op de schop gegaan.

Waarom komen dj’s nog steeds graag draaien in Fuse?

Een combinatie van de mensen die er werken, het publiek dat komt feesten en de ruimte as such. Die kuip die je binnenstapt, was eind negentiende eeuw al geconcipieerd als een feestzaal, en dat voel je nog steeds. Samen zijn en feestvieren vallen er samen. Ik heb heel wat werknemers gesproken die er begonnen in 1994 en er vandaag nog altijd actief zijn: van de zaakvoerder over de security tot de toiletdame. De hele community is vergroeid met elkaar. Dat draagt bij tot de unieke sfeer.

En wat voegt het publiek toe?

Dat heeft nog steeds die typisch Brusselse attitude. Het is open en geïnteresseerd in nieuwe tendensen, terwijl het tegelijk een gezonde dosis je-m’en-foutisme uitstraalt: we zien wel wat er gebeurt, en als het even wat minder gaat, proberen we met vallen en opstaan de boel weer leven in te blazen. TOM PEETERS

Fuse: 30 years of making noise verschijnt op 6/12 via AfterClub, afterclub.be

PUBLIREPORTAGE

Erasmus for Young Entrepreneurs, ondernemen kan je leren!

Een buitenlandse ervaring is waardevol en verrijkend, zowel op persoonlijk als professioneel vlak. Misschien ben je zelf ooit op Erasmus geweest en wil je dat avontuur opnieuw beleven, maar vanuit een ondernemend perspectief. Dat kan, dankzij hub.brussels en de Europese Commissie. Via het uitwisselingsprogramma ‘Erasmus for Young Entrepreneurs’ kan je als jonge ondernemer leren van een bedrijfsexpert in het buitenland. Of, als je zélf al een ervaren ondernemer bent, kan je optreden als mentor en een internationale starter begeleiden. Win win!

Erasmus for Young Entrepreneurs, of kortweg ‘EYE’, is een incubatorprogramma om de internationalisering en groei van kleine tot middelgrote ondernemingen (kmo’s) te bevorderen. Er is geen leeftijdsgrens en maar liefst 37 Europese landen nemen deel. Zowel de mentor als de starter plukken de vruchten van de uitwisseling.

Ik ben een jonge ondernemer (< 3 jaar)

Sta je sinds kort aan het roer van je eigen onderneming? Dan ligt er een wereld aan mogelijkheden voor je open! Vergroot je netwerk over de landsgrenzen heen en trek voor één tot zes maanden naar het buitenland. Daar deelt een expert in jouw vakgebied niet alleen zijn kennis en ervaring, maar ontstaan er ook nieuwe zakelijke kansen. Zo ben je bij terugkeer naar België beter uitgerust om je onderneming succesvol uit te bouwen.

Ik ben een ervaren ondernemer (> 3 jaar)

Ook voor doorgewinterde ondernemers is EYE interessant. Treed op als mentor, niet alleen om je kennis te delen, maar ook om

TESTIMONIAL

“Wat ik bij Gerd in Brussel leer, is onbetaalbaar.”

zelf te profiteren van de frisse ideeën en perspectieven van de nieuwe generatie ondernemers. Of misschien wil je je bedrijf wel internationaliseren? De werkkracht die je verwelkomt, ontvangt een beurs, dus voor jou zijn er geen kosten. Je moet wel eigenaar of bestuurder zijn van een kmo.

Je staat er niet alleen voor

Echt niet! hub.info, de informatiedienst voor ondernemers van hub.brussels, begeleidt je in het volledige traject. Denk aan het samenstellen van je aanvraagdossier, administratieve ondersteuning en contacten met potentiële gastbedrijven. Ook voor je businessplan of om gewoonweg de groei van je eigen bedrijf te versnellen, kan je er terecht.

TEKST alinepeeters.com • VORMGEVING monoeil.be

Maak kennis met de Turkse Selim Temizyurek, oprichter van ‘515’, een start-up die zich richt op het beheren van microleningen. Selim besloot een dossier in te dienen bij EYE om inspiratie op te doen en zijn netwerk uit te breiden. “Mijn AFS-uitwisseling viel in het water door de coronacrisis, dus toen ik over EYE hoorde, heb ik meteen mijn aanvraag ingediend.”

Nu werkt Selim tijdelijk bij het Brusselse ‘Makettt’, een bedrijf in transitioneel vastgoedbeheer. “Ik leer veel van mijn mentor Gerd. Hoe manage je een team? Hoe leid je een project succesvol van A naar B? Deze waardevolle inzichten neem ik mee naar mijn eigen bedrijf. Daarnaast leer ik Brussel beter kennen, wat een fantastische stad is.”

Ook Gerd is tevreden:

“Selim is op korte termijn een waardevol lid van Makettt geworden. Tegelijkertijd geeft zijn frisse kijk op zaken mij nieuwe energie.”

Interesse in Erasmus for Young Entrepreneurs? De adviseurs van hub.info helpen je graag verder. Bel naar hub.info op het nummer 1819 of surf naar info.hub.brussels

Valkparkiet Bono is een van vele vermiste dieren in Brussel

Brusselse Facebook-groepen voor ontsnapte huisdieren bulken de laatste tijd van de oproepen naar meer tips en meer informatie. Dat blijkt ook uit het verhaal van Bono, een jonge valkparkiet die in Laken ontsnapte.

door Andy Furniere

Affiches ophangen in de straten is één manier om de verdwijning van een huisdier te signaleren, een andere is hulp zoeken via Facebook en onlinegroepen als daar zijn ‘Pet Alert Bruxelles’ (voor het hele gewest) en de gemeentelijke varianten zoals ‘Alertes Animaux Uccle’ en ‘Alertes Animaux Saint-Gilles’. Die winnen steeds meer aan strategisch belang in de zoektocht naar ontsnapte dieren.

“Vooral in de Ukkelse groep wordt veel info uitgewisseld, waarbij de grote meerderheid van de berichten over katten gaat,” zegt beheerder Dominique Van Leemput van de twee ‘Alertes Animaux’-groepen. “Nu is het wel kalmer dan in de zomer, omdat je in deze koude niet snel een raam open laat staan.” Ook honden worden geregeld als vermist opgegeven, maar die worden volgens Van Leemput in het algemeen sneller gevonden. “Een hond die vrij rondloopt, valt meer op dan een kat, dus mensen schieten vlugger in actie.”

Meldingen over vogels blijken dan weer heel zeldzaam in de groepen

wordt gebruikt is ‘Oiseaux, perroquet, perruche, canari - perdu, trouvé, volé en Belgique’. Het is tot die groep dat Yassir uit Laken zich richtte toen zijn vogel Bono was gaan vliegen.

Bono is de vier maanden oude nakomeling van het koppel Arya en Stark, die Yassir vorig jaar in huis nam. “Ik heb hem als baby’tje mee grootgebracht samen met zijn ouders,” zegt Yassir. “Hij was heel tam en kwam overal met me mee. Ook vaak naar buiten, op mijn schouder. Ik had hem geleerd om naar me toe te komen als ik op een fluitje blies. Dan kwam hij meteen op mijn hand of elders zitten.”

Bono, genoemd naar de Marokkaanse doelman Yassine Bounou alias Bono, is een zogenoemde valkparkiet. Verwarrend genoeg behoort de soort niet tot de parkieten, maar tot de kaketoes. Het is een vogel met een geel ‘masker’ met op elke wang een oranje vlek en een opvallende kuif.

Bono verdween een poos geleden in de Bockstael-wijk in Laken op een moment dat Yassir niet thuis was. “Er is een raam van een terrasdeur opengegaan en hij is toen helaas ontsnapt en niet meer teruggekeerd. Zodra ik kon, ben ik de straat opgegaan en overal in de wijk gaan roepen en fluiten, maar voorlopig zonder

Yassir gelooft dat iemand Bono in huis heeft genomen. “Hij is enorm vriendelijk en sociaal, en helemaal niet bang van mensen.” Intussen is het erg stil in de kamer van zijn baasje. “Het is moeilijk om met zijn afwezigheid om te gaan. Ook zijn ouders zijn uit hun doen, en willen met rust gelaten worden.”

Het signalement op Facebook, en de affiches die Yassir ophing in de wijk, leverden voorlopig nog geen concrete tips op. “Wel heel wat steunbetuigingen, en helaas, enkele onvermijdelijke negatieve reacties.”

Reeks nalezen?

Lees de hele reeks op BRUZZ.be/beestigbrussel

Openbare werken Brussel telt elk jaar honderdduizend bouwplaatsen

Opgebroken stoepen frustreren Brusselaars mateloos

Een plotse put, hobbelende stoeptegels of chaotische wegwijzers: in Brussel bezorgen opeenvolgende nutswerken bewoners en gemeenten geregeld kopzorgen. Brussel Mobiliteit telt elk jaar zelfs een dertigtal bouwplaatsen zonder enige vergunning, alleen al op gewestwegen. “Met onderaannemers die geen Frans, Nederlands of Engels spreken, kan je moeilijk in gesprek gaan,” zegt burgemeester Benoît Cerexhe uit Sint-Pieters-Woluwe.

door Eva Christiaens foto’s Bart Dewaele

In de Poststraat in Schaarbeek is het al ruim een jaar omrijden. Na werken aan de trottoirs in de wijk en een langdurige werf aan een hogeschool vlakbij, is waternetbeheerder Vivaqua bezig met herstellingen aan de leidingen om de hoek, onder meer in de Dupontstraat. “Wagens rijden zich vast in de wijk en buurtbewoners komen soms in een lus terecht,” zegt Kristof Braekeleire, die in de wijk woont en er ook zijn kantoor heeft. “Onze wijk komt al genoeg in het nieuws door de drugsoverlast. Dit komt er nog eens bovenop,” zegt hij. Geel-blauwe dranghekken leiden voetgangers in de buurt nu om, soms zonder veilige afscheiding van de autoweg. Borden die parkeerplaatsen afsluiten, zijn af en toe door gefrustreerde omwonenden omgedraaid. Andere verbods- of omleidingsborden spreken elkaar dan weer tegen, zegt Braeckeleire. “Er wordt zelden iemand weggesleept en veel automobilisten negeren de onduidelijke signalisatie.

Daardoor zitten werfcamions ‘s ochtends soms vast, kunnen ze niet lossen en zijn ze verplicht op de hele straat te blokkeren.”

De werkzaamheden gaan volgens enkele buren ook voor of na de afgesproken uren door, soms zelfs op zondagen. “Zodra het werfpersoneel afzwaait, nemen druggebruikers hun toevlucht achter de afsluitingen. Ze gaan er gebruiken en dumpen hun afval in de gegraven putten,” zegt Braekeleire.

De Poststraat ligt in de Brabantwijk, waar bewoners wel vaker klagen over overlast, maar dan vooral door drugs. Toch zijn dit soort werven aan trottoirs zowat in het hele gewest een bron van hinder en frustratie. Dat bleek nog uit de laatste voetgangersbarometer van walk.brussels. “Obstakels op de stoep, zoals werfputten of omleidingen, zijn de grootste zorg voor voetgangers,” zegt coördinator Arne Robbe. “Niet alle aannemers lijken het belang van zo’n vrije doorgang te begrijpen.”

Alleen al op gewestwegen zijn dit jaar tot zeventig meldingen per maand gemaakt over zo’n gebrekkige doorgang, signalisatie of de afgesproken uren dat er gewerkt mag worden. In zo’n honderdvijftig gevallen ging het effectief over een overtreding. Dat becijferde Brussel Mobiliteit.

“Per jaar stellen we ook een dertigtal inbreuken vast waarbij de stoep werd opengebroken zonder vergunning,” zegt woordvoerster Inge Paemen. Het gaat dan bijvoorbeeld om particuliere aansluitingen op het internet of dringende herstellingen aan water- of gasleidingen. “Natuurlijk mag dat niet, maar onze controleurs moeten wel nét op het juiste moment op de juiste plaats zijn om zoiets te bestraffen,” zegt Paemen, die opmerkt dat er ruim honderdduizend bouwplaatsen in Brussel zijn per jaar. Bewoners weten zelf niet altijd het fijne over de vergunningen van zo’n werf in hun straat. “En onze inspecteurs hebben nog heel wat ander werk.”

Zelfs als die vergunning er wel is, blijkt de naleving dikwijls lastig. “Wat ik de afgelopen weken zag, was gewoon niet veilig,” zei burgemeester Christian Lamouline (Les Engagés) uit Sint-AgathaBerchem vorige week over glasvezelwerken in zijn gemeente. “Mensen konden hun eigen huis niet uit. Ook had de aannemer borden geplaatst met parkeerverboden voor bepaalde dagen, maar op de aangekondigde dagen bleek niemand aan het werk.”

Strenge bevolking

Lamouline liet alle Proximus-werven in zijn gemeente tijdelijk stilleggen tot het bedrijf de veiligheid bij zijn aannemers weer kon garanderen. Bewoners moeten ook correct geïnformeerd blijven over de duur en hinder van hun werven. Inmiddels slingert in en rond de Tuinbouwstraat nog wat achtergelaten werfmateriaal rond dichtgegooide putten. “Waar werven wel zijn afgewerkt, zie je dat trottoirs niet altijd netjes worden dichtgemaakt,” zegt Robbe van walk.brussels. “De kwaliteit van voetpaden is zorg nummer twee, volgens onze voetgangersbarometer. Zij storen zich aan losse stenen en slecht afgewerkte bouwputten in de stoep.”

Nochtans zijn daar wel regels voor in Brussel. In de voorbije legislatuur is het onlineplatform Osiris verder uitgebouwd, waar elke werf tijdig moet worden gemeld. Het gaat zowel om grote nutswerken als om kortere hinder, zoals een verhuislift of

170

klachten van voetgangers en fietsers die gehinderd waren door een werf waren er in 2023. De jaren voordien waren er dat maar zestig per jaar

70

meldingen per maand krijgt Brussel Mobiliteit binnen over gebrekkige doorgang, slechte signalisatie of problemen rond de afgesproken werkuren

bouwcontainer in de straat. Uitzonderingen zijn hoogdringendheden na bijvoorbeeld een waterlek.

“Zo’n Osiris-aanvraag wordt telkens besproken in de Coördinatiecommissie van de Bouwplaatsen,” vertelt Paemen van Brussel Mobiliteit. “Daarin zitten de gemeente, lokale politiezone, de hulpdiensten, de nutsbedrijven zelf en andere betrokken spelers zoals Net Brussel. Voor simpele aanvragen geven zij doorgaans alleen een positief advies, maar ze kunnen ook voorwaarden opleggen. Denk aan voorzien in een veilige doorgang voor voetgangers of enkel werken binnen een bepaalde periode.”

Worden die voorwaarden niet nageleefd, dan kan Brussel Mobiliteit inspecteurs ter plaatse sturen. Alleen, dat geldt enkel voor gewestwegen. In gemeenten mogen burgemeesters en schepenen van Openbare Werken de klachten incasseren. En dus ook de controle voor eigen rekening nemen.

“Wij hebben een redelijk strenge bevolking als het aankomt op de kwaliteit van onze publieke ruimte en zij zullen dat vaak genoeg herhalen tegenover ons. Onze weginspectie controleert daarom zeker ook bouwplaatsen op de openbare weg,” zegt burgemeester Benoît Cerexhe (Les Engagés) uit Sint-Pieters-Woluwe. Ook hij besloot in de zomer om verschillende Proximus-werven in zijn gemeente stil te leggen.

“Er kwamen veel klachten over glasvezelwerken zonder voorafgaande informatie, zowel aan gevels als onder de trottoirs. Dat zo’n werf moet worden geregistreerd, respecteren aannemers nu wel. Het probleem is dat ze de regels in de praktijk niet volgen of de stoep nadien niet goed afwerken. Er stonden verkeerde parkeerborden en de werken worden dikwijls uitgevoerd door onderaannemers die geen Frans, Nederlands of Engels praten. Zo kunnen bewoners moeilijk in gesprek gaan met hen.”

De klacht over telecomoperatoren gaat trouwens breder dan de trottoirs: in het voorjaar klaagden verschillende Brusselaars al over onaangekondigde gevelwerken voor het plaatsen van glasvezelkabels, soms met schade tot gevolg. De federale Ombudsdienst voor Telecommunicatie heeft geen aparte cijfers voor Brussel, maar bevestigt dat ook dit jaar verschillende bemiddelingsprocedures zijn opgestart tussen Brusselaars en telecombedrijven die kabels aan hun gevel of voor hun huis of oprit installeer-

den. Het gaat vooral om glasvezelkabels van Digi, meldt de ombudsman

Het is net die veelheid aan glasvezelwerken die flink wat kortdurende werven met zich meebrengt, ook in stoepen. Volgens Brussel Mobiliteit heeft de Coördinatiecommissie van de Bouwplaatsen wel degelijk geprobeerd om telecomoperatoren eenzelfde, gedeeld glasvezelnetwerk te laten aanleggen en gebruiken. Dat is niet gelukt. “Blijkbaar was het BIPT (Belgisch Instituut voor Post- en Telecommunicatiediensten, red.) een andere mening toegedaan. Maar door de komst van nieuwe glasvezelleveranciers die elk hun eigen netwerk mogen installeren en gebruiken, kwamen er tientallen duizenden interventies,” zegt Paemen. In het stadscentrum heeft één operator met een enkele vergunning al zo’n 50.000 aansluitingen op het net uitgevoerd, weet ze. En door de personeelskrapte in de bouwsector gebeuren zulke interventies,

Opgebroken trottoirs zijn voor veel mensen een groot obstakel. “Niet voor korte of langere duur beperkt in zijn mobiliteit,” zegt Arne Robbe

alle voetgangers zijn flexibel, een derde van de weggebruikers is van walk.brussels.

Het gaat onder meer om de straten rond het gemeentehuis. Cerexhe heeft een duidelijke lijn: een slecht afgewerkte stoep, moet opnieuw gelegd worden. “Dat zal niet op kosten van de gemeente zijn, excuseer. Of het nu Proximus, Vivaqua, Sibelga of onderaannemers zijn, dat maakt me niet uit. Voor een aannemer die de regels niet respecteert, ben ik hard. Ik schort desnoods al hun werven in mijn gemeente op.”

Niet elke gemeente kan die strakke lijn even goed volgen. “In het algemeen hebben gemeenten relatief weinig middelen voor mobiliteit op hun eigen wegen en trottoirs. En dus ook voor de inspectie ervan,” zegt Arne Robbe van walk.brussels. Bovendien zijn trottoirs binnen de Vijfhoek historisch smaller dan in de tweede kroon en vaker betegeld met kasseien. “Dat is moeilijker mooi te herstellen. Op een smal voetpad is veilige doorgang ook lastiger te garanderen,” zegt Robbe.

In Schaarbeek ziet aftredend schepen voor Openbare Werken Vincent Vanhalewyn (Ecolo) “geen oplossing” voor situaties zoals die in de Brabantwijk vandaag. “Werven coördineren, is altijd complex en moeilijk uit te leggen,” zegt Vanhalewyn, die het probleem in Brussel niet groter noemt dan elders. “De gemeente is eigenaar van de trottoirs, maar ondergronds zijn heel wat bedrijven eigenaar van de leidingen en kabels.”

zegt Vanhalewyn. Wie zijn beurt overslaat, moet minstens drie jaar wachten om de stoep alsnog open te breken. Dat geldt in heel Brussel, tenzij voor noodinterventies.

“Alleen kunnen de verschillende nutsbedrijven niet door elkaar werken, dus volgen die werven elkaar op. Daarom duurt een bouwplaats dikwijls lang, maar zodra iedereen klaar is, moet de straat wel 25 jaar in orde zijn,” belooft Vanhalewyn over de Poststraat. De schepen ontvangt naar eigen zeggen ook niet meer klachten over bouwplaatsen dan vijf jaar geleden.

Bij Brussel Mobiliteit is dat anders: sinds vorig jaar ging het aantal klachten over de doorgang van actieve weggebruikers duidelijk de hoogte in. In 2023 is meer dan 170 keer geklaagd dat voetgangers of fietsers gehinderd waren door een werf, tegenover hoogstens 60 keer de voorbije jaren. “Maar we weten niet of er echt meer hinder is, of actieve weggebruikers nu meer van zich laten horen,” zegt Inge Paemen. Andere klachten gaan het vaakst over werken zonder vergunning of zonder veilige afsluiting.

zoals op veel Brusselse werven, soms met onderaannemers die wat sneller of goedkoper werken. “Wij geven wel opleidingen rond toegankelijkheid aan aannemers van de federatie Embuild, maar zij kennen natuurlijk ook alleen de erkende spelers,” zegt Paemen.

Kasseien

Proximus was nog niet bereikbaar voor een reactie op eigen onderaannemers in Sint-Agatha-Berchem of Sint-Pieters-Woluwe, onder andere. In Berchem liet de telecomoperator al optekenen in gesprek te blijven met de gemeente en de fouten te onderzoeken met de aannemer van dienst. “We hopen zo snel mogelijk tot een constructieve dialoog te komen,” klonk het toen. In Sint-Pieters-Woluwe mag Proximus nu “bij wijze van test” herbeginnen, zegt burgemeester Cerexhe. “Als alles goed gaat, geef ik toestemming voor de rest van hun werven.”

De Brusselse regelgeving voorziet erin dat wanneer een van die spelers een werf opstart, die meteen verplicht de andere eigenaars moet verwittigen via bovengenoemde coördinatiecommissie. “Zo weet iedereen die de komende jaren in dezelfde straat werken wil uitvoeren, dat ze dat nu moeten doen en niet pas over een jaar,”

ATTENTION, CHANTIER !

“Dit soort werven zijn maar één symptoom van een algemene houding tegenover voetgangers,” besluit Arne Robbe van walk.brussels. “Men lijkt te denken dat alle voetgangers flexibel zijn, gewoon naar links of rechts kunnen uitwijken of desnoods ergens overheen springen. Dat is niet zo: een derde van de weggebruikers is voor korte of langere duur beperkt in zijn mobiliteit.” Denk aan zwangere vrouwen, ouderen, rolstoelgebruikers of ouders met buggy’s, zegt Robbe. “Niet alleen regels zijn dus belangrijk. Ook bredere sensibilisering over het belang van vrije doorgang voor deze gigantisch grote groep.”

FR Nids de poule, dénivelés dans le trottoir, panneaux de signalisation chaotiques : à Bruxelles, les travaux de voirie, entre autres, donnent la migraine aux habitants et aux communes. À Berchem-SainteAgathe, après une énième plainte, le bourgmestre a décidé de suspendre temporairement tous les travaux liés aux télécommunications. Chaque année, environ une trentaine de chantiers sont réalisés sans permis, et ce, uniquement sur les voiries régionales, fait savoir Bruxelles Mobilité. « Avec des sous-traitants qui ne parlent ni le français, ni le néerlandais, ni l’anglais, il est difficile de discuter », déplore Benoît Cerexhe, bourgmestre de Woluwe-Saint-Pierre.

MEN AT WORK!

EN Suddenly a crater, uneven pavements or chaotic signposts, the never-ending street works are a constant headache for the residents and municipalities in Brussels. After yet another complaint, the mayor of Sint-Agatha-Berchem/BerchemSainte-Agathe decided to put a temporary stop to all telecom works. Brussels Mobility say there are around thirty unlicensed construction sites every year on regional roads alone. “When the subcontractors don’t speak neither French, Dutch nor English, it’s hard to have a conversation,” SintPieters-Woluwe/Woluwe-Saint-Pierre mayor Benoît Cerexhe says.

Hoe Brussels is de ‘bloodpanch’?

Luana Difficile

zoekt elke week een antwoord op een lezersvraag, deze week van Gabriel uit Merchtem.

Zeg in Brussel niet zomaar bloedworst of bloempanch tegen de authentieke bloodpanch. Volgens het recept van Bij Spek en Boonen, een van de laatste beenhouwerijen in Brussel die de lekkernij nog verkopen, is het een worst met daarin vooral restvlees van het varken, een stevige portie varkensvet, varkensbloed, rugspek, gekruid met kaneel, kruidnagel en afgewerkt met gekarameliseerde ui.

De worst was vroeger vooral een product van het volk. En wie volks, dialect en Brussels zegt, denkt meteen aan een specifieke wijk in de stad, de Marollen. De Maroliens waren grote liefhebbers van de bruine worst.

en dat met liefde voor traditionele bereidingen.

Ook een vraag?

Stel je vraag en stem op BRUZZ.be

Bekijk en lees antwoorden op BRUZZ.be/bigcity

Steeds minder slagerijen hebben de worst in de koeltoog liggen, sterft daarmee dan een Brussels streekproduct uit? Niet echt, zo Brussels is de panch niet, de bereiding is ook in andere landen te vinden. Bloodpanch is wel de benaming die in het Brusselse dialect aan de worst wordt gegeven, al wordt ook bloempanch gebruikt. Hoewel, die benaming is eigenlijk een soort van belediging voor het product. Door er bloem in te verwerken, wordt de bereiding immers goedkoper. Wie bloempanch bestelt, gaat er dus vanuit dat de slager de koper in het ootje neemt.

In de Marollen bevindt zich zelfs de Bloodpanchgang. Daar zou ooit een koppel ruzie hebben gemaakt, waarbij de vrouw des huizes in al haar woede bloodpanchen uit haar raam op haar echtgenoot gooide.

Geen verspilling

Iets verderop is de winkel van Bij Spek & Boonen, een van de laatste slagers waar het product nog te koop is. “Ik vond het belangrijk om de bloodpanch te voorzien in mijn assortiment,” vertelt slager Bjorn Boonen

Hij nam een oude slagerij in de Blaesstraat 155 over in 2018 en opende er een ethische beenhouwerij, omdat hij uitsluitend werkt met vlees van lokale boeren. In de slagerij worden de porties ook in kleine hoeveelheden bereid, om voedselverspilling tegen te gaan

De bloodpanch is de bereiding bij uitstek om slachtafval toch nog te gebruiken. “Een varken bestaat uit meer dan alleen de populaire stukken, en als ambachtelijke slager is het onze taak én verantwoordelijkheid om het hele dier te verwerken en te waarderen. Bloedpens is een prachtig voorbeeld van hoe onze voorouders dat principe in de praktijk brachten. Het is een recept dat voedselresten gebruikt en bovendien lekker en zeer voedzaam is. Het is rijk aan ijzer en eiwitten.”

Voor zijn bloodpanch grijpt Boonen terug naar een traditioneel recept, waarbij hij de nodige tijd uittrekt om het klaar te maken. Om die reden ligt het niet zomaar in zijn toog. Je koopt het op bestelling. Misschien een origineel product om mee uit te pakken tijdens de eindejaarsfeesten, als je het ons vraagt. Koud opgediend met een kwakje mosterd of warm met wat gestoofde appeltjes.

Therapeutisch gooien

Het is een uitdaging om in Brussel een charmantere locatie voor een sportplek te vinden dan die van de veertig jaar oude boulodroom Charles Picqué, genesteld in het Pierre Pauluspark in Sint-Gillis. Sinds de uitgebreide renovatie, die net een jaar geleden werd afgerond, is de inbedding van het petanquecentrum in de romantische Engelse tuin bovendien nog verbeterd. Een grote ramenpartij verwijderde de visuele barrière en er werden drie buitenbanen en een groot terras aangelegd.

“Mensen komen nu sneller een kijkje nemen. We zien bijvoorbeeld ouders die met hun kinderen naar het speelpleintje hier vlak naast komen,” zegt Carine Potelle, voor wie de boulodroom een tweede thuis werd. Ze werkt in de keuken van de cafetaria, en is secretaris en sportief directeur van P.C. Le Silence, een van de twee clubs gevestigd in het complex.

De sport werkte therapeutisch in die moeilijke tijd en helpt ook vandaag om het hoofd tot rust te brengen. “Sommigen doen aan yoga om zen te worden, ik aan petanque,” lacht Potelle. “Het kalmeert me en doet me alle beslommeringen vergeten. Zodra ik klaar sta in de cirkel om te werpen, ben ik volledig geconcentreerd op het spel en op welke strategie het team moet volgen om te winnen.”

Potelle merkt die invloed ook bij anderen. “Ik zie soms jongeren die heel nerveus en rusteloos aankomen, maar petanque helpt om die energie te kanaliseren. Voor even zijn er geen afleidingen, zitten ze in een bubbel.”

HONDERD SLAAPKAMERS

De rubriek De Slaapkamer gaat deze week voor de honderdste keer op bezoek bij een kind in zijn of haar slaapkamer.

Lees de honderd afleveringen van De Slaapkamer op BRUZZ.be/slaapkamer en BRUZZKet.be

In Sporting Flagey zoekt BRUZZ een interessant verhaal uit de Brusselse sportwereld. Deze week: petanque in de boulodroom in Sint-Gillis.

Potelle is geboren en getogen in SintGillis, maar de liefde voor jeu de boules kreeg ze zo’n dertig jaar geleden in Vlaanderen te pakken. “Vanaf mijn achttiende bracht ik samen met een groep Brusselse vrienden in de lente en zomer veel weekends en vakanties door op een camping in Tremelo, waar petanque uitgroeide tot een van onze favoriete activiteiten. Om ook in de winter samen te kunnen spelen, sloot ik me op een bepaald moment aan bij de Brusselse club Les Jardins, geleid door de grootvader van een van de vrienden.”

Omdat de combinatie van werk en gezin later steeds minder vrije ruimte in haar agenda toeliet, stopte ze gedurende een hele poos met het spel. Tot de boules een tiental jaar geleden bij wijze van spreken welkome reddingsboeien vormden tijdens een woelige periode. “Ik had gebroken met de vader van mijn kinderen en was ook op professioneel vlak zoekende. Ik kwam naar de boulodroom om afleiding te vinden.”

Hoewel de sport kampt met een enigszins bejaard imago, is ze toegankelijk voor alle generaties. “De leeftijd van de leden varieert van tien tot negentig,” zegt Potelle. “Mijn jongste zoon speelde zelf vanaf zijn twaalfde. Op dit moment nemen zijn studies veel tijd in beslag, maar misschien keert hij ook wel terug.”

Met haar club Le Silence broedt ze op een plan om nog meer jong talent aan te trekken: “Door bijvoorbeeld initiaties aan te bieden aan scholen, en de kinderen uit te leggen hoe het spel in elkaar zit.” Ver hoeft ze alleszins niet te zoeken, want er is een school – École Nouvelle – vlakbij, aan het Pierre Pauluspark. Tegelijk heeft de club directe toegang tot mensen van een heel andere generatie, want het park herbergt ook een centrum voor senioren.

Onder de huidige clubspelers van Le Silence zijn geen leden meer van Potelles vriendengroep met wie ze in haar jeugd voor het eerst tireerde en pointeerde, maar dat deert niet. “Verschillende onder ons spelen in andere Brusselse clubs die meedoen aan kampioenschappen en toernooien. De sport houdt zo de bende nog steeds bijeen.” Andy Furniere

NOORD-ZUID

Iedere dag rijden er 1.200 treinen door de Brusselse Noord-Zuidverbinding. De reeks Noord-Zuid biedt een blik op de drukste treinroute van het land. Elke dinsdag van december in BRUZZ 24

KETJES KWISSEN

Benieuwd of de Brusselse ketjes goed zijn in het Brusselse dialect? BRUZZ daagt hen uit voor een heuse dialectquiz.

De slaapkamer

Anna

Anna is elf en woont in Jette. Ze speelt voetbal bij Ritterklub. “Ik vind voetballen heel leuk. We zijn niet de beste ploeg, maar we maken plezier en we zijn beter aan het worden.”

‘Ik

help graag mensen om problemen op te lossen’

Deze week gaat BRUZZ voor deze rubriek voor de honderdste keer op bezoek bij een kind in zijn of haar slaapkamer. De eer valt Anna (11) uit Jette te beurt. Ze houdt van voetballen en dansen met haar vriendinnen, maar is ook begaan met het klimaat. “Als we zo blijven verder doen, bestaat de wereld binnenkort niet meer.”

door Emilia De Feyter foto Saskia Vanderstichele

Waar ga je naar school?

Naar Sint-Lutgardis in Ganshoren. Ik ga graag naar school. Ik vind het leuk om bij mijn vriendinnen te zijn en ik heb een leuke juf. De speeltijden zijn het leukst, dan dansen we vaak. We kiezen een liedje en verzinnen zelf een choreografie. In de klas hou ik het meest van wiskunde en wereldoriëntatie (WO).

Wat vind je leuk aan die vakken?

In wiskunde ben ik best goed. Ik vind het leuk als ik het begrijp en de getallen kloppen. Bij WO zijn er heel veel verschillende thema’s, je leert telkens veel bij. Er zijn heel veel dingen die ik nog niet weet.

Wat leer je bij WO?

We hebben net geleerd over de Tweede Wereldoorlog. We bekeken filmfragmenten, vaak triestig, maar we leerden ook over de oplossingen: hoe de landen samenwerkten. Dat vind ik leuk, als mensen samenwerken en het weer goed komt.

Leren jullie ook over de oorlogen die nu bezig zijn?

We leren er niet over, maar praten er wel over. Gaza, Israël en Libanon dat er nu bij betrokken is. Ook over de oorlog tussen Oekraïne en Rusland.

Denk je dat dat ook opgelost zal raken, zoals bij WOII?

Ik hoop dat de oorlogen opgelost raken doordat mensen met elkaar praten. Ik hoop ook dat andere landen mee gaan helpen om te praten.

Kan België volgens jou ook helpen?

Het is een klein landje, maar wel de hoofdstad van Europa. We kunnen wel helpen. We gaan ook naar de klimaattop, we zitten in de VN. Ik denk dat we een impact kunnen hebben.

Ben je ook bezig met het klimaat?

We moeten veel doen voor het klimaat. Als we zo verder doen, bestaat de wereld binnenkort niet meer. We moeten aan de toekomst denken. Minder auto’s, minder vlees, minder plastiek, de CO2-uitstoot verminderen, kleding van Shein verbieden. Alles moet hergebruikt kunnen worden.

Welke richting ga je volgend jaar volgen?

Ik zou graag Latijn willen doen. Wat je er leert, kan je ook op andere gebieden toepassen. Het is handig als je Latijn kent, denk ik. Het gaat je veel helpen.

Wat wil je later worden?

Ik denk dat ik psycholoog wil worden. Het zal misschien niet zo leuk zijn om elke dag naar triestige verhalen te luisteren, maar ik wil graag mensen helpen en ik los graag problemen op. Ik wil me niet per se bemoeien, maar ik vind het wel leuk wanneer mensen naar mij komen met problemen.

Vertel eens iets over het voetbaltruitje dat je aanhebt.

Ik speel meisjesvoetbal bij Ritterklub in Jette. BRUZZKet is ooit bij ons geweest om een video te maken over agressie in

het jeugdvoetbal. Sindsdien is de situatie wat beter, maar ouders staan wel nog steeds langs de zijlijn te schreeuwen. Dat is soms een beetje irritant. Ik vind voetballen heel leuk. We zijn niet de beste ploeg, maar we maken plezier en we zijn beter aan het worden. Mijn droom is om ooit in een echt stadion te voetballen. Ik denk niet dat het zal lukken, maar wie weet.

Wat vind je van Brussel?

Een heel leuke stad. Er is altijd iets te doen. Je kan veel nieuwe dingen ontdekken. Bijvoorbeeld nieuwe culturen, of eten …

Wat zou beter kunnen?

Er zijn soms dronken mensen of mensen die wat raar doen en de metrostations ruiken naar pipi. Ik zou zorgen dat er iets met die mensen gebeurt en dat het opgelost raakt, zodat je je echt veilig voelt in Brussel. Er moet ook minder afval op straat liggen én minder hondenpoep.

Reeks nalezen?

Lees de honderd afleveringen op www.BRUZZKet.be/slaapkamer

‘J’AIME AIDER LES GENS’

FR Anna, 11 ans, vit à Jette, joue au foot au Ritterklub et trouve que le plus important, c’est de participer.

« Nous ne sommes pas les meilleurs, mais on s’éclate. » Plus tard, elle voudrait être psychologue. « Je voudrais aider les gens, j’aime bien résoudre les problèmes. »

“Er zijn heel veel dingen die ik nog niet weet”

‘I LIKE HELPING PEOPLE’

EN Every week, BRUZZ visits a child in their bedroom. This time it is with Anna (11) from Jette. Anna plays football at the Ritterklub. Her mind is also on serious topics like the war and the climate and she would like to become a psychologist. “I would like to help people and I enjoy solving problems,” she says.

Veel ideeën voor reconversie van Audi-site Van vertical farming tot nieuwe industriecampus

Vijfenzeventig jaar lang rolden er aan de Brits Tweedelegerlaan in Vorst auto’s van de band, maar eind februari 2025 behoort dat tot het verleden. De door Audi verlaten site opent echter mogelijkheden voor andere bedrijven en initiatieven. “Meerdere kleine bedrijven zijn veerkrachtiger dan één grote speler.”

Een site van 54 hectare die vrijkomt, dat doet mensen dromen. Al moet dat binnen de lijntjes, want een plek om te wonen, sporten of ontspannen wordt het zeker niet. Zo’n omvorming zou erg hoge eisen stellen voor de bodemsanering – een verkennend bodemonderzoek uit 2011 wijst op koolwaterstoffen, gechloreerde oplosmiddelen, zware metalen, cresol en asbest in de grond. Maar minstens even belangrijk: het Gewest wil industrie op eigen grondgebied, dat ook werk biedt aan kortgeschoolden.

“De volgende regering wil dat het een industriële site blijft,” bevestigt Pierre Hermant, topman van finance&invest. brussels. Hij kreeg van toekomstig minister-president David Leisterh (MR) de opdracht om

potentiële investeerders voor de site te zoeken.

Vertical farming Minstens twintig bedrijven toonden al interesse. Door de goede ligging – met E19, kanaal en spoorweg op een steenworp – is de site uitstekend verbonden, en dus gewild. “Een multimodale logistieke hub behoort zeker tot de mogelijkheden,” zegt Hermant. Maar er zijn nog heel wat andere ideeën, bijvoorbeeld voor activiteiten in de automobielsector. “Denk maar aan een productiesite voor elektrische batterijen, of de reconditionering van elektrische wagens.” Bij reconditionering wordt een gebruikte auto weer opgefrist, door de batterij te testen en zo nodig (deels) te vervangen. Elektrische wagens gaan immers veel langer mee dan brandstofwagens. “Ook

“Dankzij deze site kan er elders in Brussel plaats vrijkomen”

Pierre Hermant Finance&invest.brussels

recyclage van andere elektrische apparaten zoals steps, fietsen, huishoudapparaten of gsm’s kan, net als aan een assemblagelijn voor honderd procent Belgische zonnepanelen.”

Ook de voedingsindustrie is een optie. “Denk aan vertical farming,” zegt Hermant. Daarbij wordt in de hoogte gekweekt, wat minder pesticiden, water en landoppervlak vraagt.

Het gaat hierbij zowel om ideeën als om een concreet aanbod. “De reconditionering van voertuigen is bijvoorbeeld een idee van ons. D’Ieteren toont daar geen interesse voor, maar ik kan me goed voorstellen dat andere bedrijven dat wel zijn. Rond vertical farming zijn ze zelf bij ons komen aankloppen.”

Dat zijn dan nog maar de voorstellen voor nieuwe spelers. De site zal ook plaats bieden aan bestaande bedrijven in Brussel die krap zitten. “En in het midden van dat alles past een campus voor vorming en industriële innovatie. Zo kun je een maximum aan jobs voor Brusselaars creëren én ze er ook naartoe leiden.”

Timing

Voor de goede orde, die herontwikkeling is niet voor morgen.

Om te beginnen sluit de fabriek nog niet eind februari, Audi onderhoudt er nog de technische installaties. Daarna moet de bodem gesaneerd worden, en dat valt onder de verantwoordelijkheid van de Duitse autobouwer.

“Dat zal in stappen gebeuren,” zegt Hermant. “Een deel wordt afgebroken, gesaneerd en heropgebouwd. Dan is een volgend stuk aan de beurt. In de tussentijd is er plaats voor tijdelijke projecten. Het gaat dan over een tijdspanne van tien tot vijftien jaar.”

Bovendien is het helemaal nog niet zeker dat Audi de site aan het Brussels Gewest verkoopt. Huidige eigenaar Volkswagen Group kan net zo goed verkopen aan ontwikkelaars of nieuwe investeerders. Toch heeft het Gewest er goede hoop op. Zo zei PS-kopstuk Ahmed Laaouej in L’Echo: “De kosten van de bodemsanering zetten Audi niet bepaald in een gunstige positie. Het is voor ons een hefboom om hen aan de onderhandelingstafel te krijgen.” Lees: als Audi niet aan het Gewest verkoopt, eist dat Gewest een maximale en dus peperdure sanering.

Hermant noemt het een kans

voor het Gewest. “Een verzameling van kleine bedrijven is veerkrachtiger dan één grote,” zegt hij. “Bovendien kan er dankzij deze site elders in Brussel plaats vrijkomen.”

Schaarbeek Vorming

Dat is ook de insteek van stadsvereniging Bral. Zij koppelt de site van Audi aan Schaarbeek Vorming, een gebied van zestig hectare groot, naast het station daar. Die site is druk bevraagd door spelers zoals MIVB, Net Brussel en Citydev, die er activiteiten willen ontplooien. “Als Audi vrijkomt, kun je enkele van die functies daar leggen, want in Vorst moet je geen centimeter beton meer storten,” zegt Benjamin Delori van Bral. “Zo blijft er in het onverharde Schaarbeek Vorming meer plaats over voor een kwalitatief natuurgebied, naast de trimodale hub (water-spoor-weg), die er sowieso gepland staat.

De MIVB of Net Brussel kan zijn geplande depots wel niet zomaar verhuizen naar het zuiden. “Zowel noord als zuid zijn belangrijk voor ons,” klinkt het bij Net Brussel. Voor deMIVB is Vorst zelfs niet eens interessant, de vervoermaat-

2 km

lang is de Audi-site in Vorst, op een oppervlakte van 54 hectare is ze goed voor bijna 10 procent van de oppervlakte van de gemeente

4,6 ha

industrieterrein verloor het Brussels gewest tussen 2018 en 2021 jaarlijks ten voordele van huisvesting of openbare voorzieningen

schappij heeft nood aan een depot in het noorden. Voor het geplande circulaire bedrijventerrein van Citydev is een verhuizing naar Vorst wel aannemelijk. Hoe dan ook zal het vrijkomen van Audi Vorst de druk elders verlichten.

Fiscale olifant

Dat de toekomstige Brusselse regering de site van Vorst wil voorbehouden voor industrie, klinkt ook René Konings van Voka Metropolitan als muziek in de oren. “Er is wel één olifant in de kamer: de fiscaliteit. Waarom zou een bedrijf de gemeente Vorst in overweging nemen, als een bedrijventerrein

AVALANCHE D’IDÉES POUR LA RECONVERSION DU SITE AUDI

FR Pendant 75 ans, des voitures ont été fabriquées avenue de la Deuxième Année Britannique, à Forest. Mais fin février 2025, les activités cesseront définitivement. Le site, abandonné par Audi, ouvre néanmoins de nombreuses perspectives pour d’autres entreprises et initiatives. « Plusieurs petites entreprises seraient plus résilientes qu’un seul grand acteur », souligne Pierre Hermant, directeur général de Finance&Invest.brussels, l’agence régionale chargée du financement des entreprises. Au moins vingt entreprises ont déjà exprimé leur volonté d’investir dans ce site.

in de Vlaamse Rand veel goedkoper is?”

Konings verwijst naar de hoge en soms onvoorspelbare belastingen in het Brussels Gewest. Hoog, omdat je in Vorst voor een gemiddeld kantoorgebouw jaarlijks 262.000 euro aan belastingen en taksen betaalt. Terwijl je in (de Vlaamse) buurgemeente Drogenbos maar 87.000 euro kwijt bent.

Hoog, maar ook onvoorspelbaar, want je weet nooit met welke maatregelen de gemeenten het fiscale beleid van het Gewest onderuithalen, bijvoorbeeld door de opcentiemen fors te verhogen. “Ondernemers willen voorspelbaarheid en in die zin is Vorst geen voorbeeld. De gemeente staat er financieel slecht voor en werd niet goed beheerd, met een burgemeester die voor de helft aanwezig was. En dan komt de PTB-PVDA nog eens in het bestuur. Dat schept natuurlijk niet meteen vertrouwen.”

Volgens lokale PTB-kopman Simon de Beer (lees ook p.6) is dat wantrouwen niet nodig. “Wij zijn een partij van de werkende klasse, en daarvoor zijn jobs en dus investeerders nodig. We zullen geen taksen bedenken die niet al in andere gemeenten bestaan. En er komt geen grote verhoging van de bestaande taksen op bedrijven. We willen een linkse politiek uitrollen, geen hel voor bedrijven.”

BRAM VAN RENTERGHEM

LOADS OF IDEAS FOR THE FUTURE OF THE AUDI SITE

EN For 75 years, cars rolled off the assembly line at the Brits Tweedelegerlaan/Boulevard de la Deuxième Armée Britannique in Vorst/Forest but from the end of February 2025, that will be part of history. However, the site left behind by Audi opens up opportunities for other companies and initiatives. “Having several small companies is more resilient than one big player,” says Pierre Hermant, top executive of finance&invest.brussels. There are already at least twenty companies who have showed interest in investing in the site.

© BELGA

Audi Vorst ligt in vogelvlucht op 600 meter van het kanaal en 12 meter van de E19. De treinsporen lopen over de site.

‘Nom de Dieu’ schopt tegen heilige huisjes

‘Blasfemie gaat tegen het woke-discours in’

BIO

Geboren in 1950

Doctor in de Wijsbegeerte (VUB)

Was gewoon hoogleraar aan VUB

Sinds 2016 met emeritaat Publiceerde meerdere boeken en talrijke artikels over hedendaagse kunst, ethiek en esthetica

Was decaan van de faculteit Psychologie, maar nam in april 2015 ontslag na controversiële uitspraken na de dood van politicus Steve Stevaert

“Probeer maar eens abortus of euthanasie te laten uitvoeren in een katholiek ziekenhuis.” Om de laatste restjes macht van de Kerk te breken, organiseert VUB-professor Willem Elias in Elsene een expo over blasfemie en godslastering.

door Michiel Leen foto’s Ivan Put

Een schare Belgische kunstenaars samenbrengen rond het thema blasfemie is een kolfje naar de hand van kunstkenner en VUB-professor Willem Elias. Onder de noemer Nom de Dieu schoppen ze eendrachtig tegen (katholieke) heilige huisjes. Opvallend: de islam wordt gespaard. “Uit een zekere voorzichtigheid, zou ik zeggen.”

Van Dale omschrijft blasfemie als godslastering, heiligschennis. Die woordenboekdefinitie zegt echter veel te weinig, meent u.

WILLEM ELIAS: Het woord godslastering betekent dat elke kritiek op de religie meteen een vorm van laster zou zijn. Blasfemie gaat een stap verder: dat je niet al te propere taal gebruikt om eens kernachtig je gedacht te zeggen. Wanneer de heersende macht het onmogelijk maakt te debatteren met rationele argumenten, schakel je een versnelling hoger.

Als een paus ernstige geneesheren die hun verantwoordelijkheid genomen hebben in dossiers van abortus huurmoordenaars noemt, dan kom je er niet met rationele argumenten, want daar zal hij toch niet naar luisteren. Hij spreekt immers vanuit zijn overtuiging. Enkel een blasfemische actie, een karikatuur, een treffend kunstwerk, kan dan een antwoord bieden.

Blasfemie heeft altijd met macht te maken. Het is een reactie op een gedachte die doorgedreven wordt vanuit de macht, op basis van fundamenten die er niet zijn. Je tong uitsteken naar je ouders omdat iets van moetens is, valt ook onder blasfemie.

Blasfemie was historisch gezien voorbehouden aan filosofen of ketters. Een boer die stond te vloeken op zijn akker zou niet van blasfemie beticht worden. Vandaag let je maar beter in alle omstandigheden op je woorden. Daarom hebben wij onderzocht hoe dit thema expliciet aanwezig is bij Belgische kunstenaars, met de katholieke godsdienst als voorwerp.

De focus ligt vooral op de reactie tegen het katholicisme en het christendom. Was die strijd niet al gestreden?

ELIAS: De tentoonstelling heeft niet als doel blasfemisch te zijn, maar vooral aan te tonen hoe het thema nog leeft bij de 26 bij elkaar gebrachte kunstenaars.

We beperken ons tot die katholieke godsdienst omdat die zich zo diep in de volkscultuur nestelde. De vrijzinnigen ontsnappen niet aan die invloed. Door die aanwezigheid is die kerk ook voorwerp van spot. Precies omdat de lach vertrekt vanuit de clichés, gemeenplaatsen, herhalingen die ontstaan als een bepaalde religieuze praktijk zo lang blijft doorleven.

Ik ben er trouwens niet zeker van dat de strijd gestreden is. Probeer maar eens abortus of euthanasie te laten uitvoeren in een katholiek ziekenhuis. Via de golf aan ziekenhuisfusies breiden ze hun invloed nog uit.

Wordt er ook tegen de meer seculiere heilige huisjes van vandaag geschopt?

ELIAS: De wokebeweging heeft zeer duidelijke goede kanten: een bewustzijn van machtsstructuren die in de taal gekropen zijn. Bijvoorbeeld het Franse woord homme dat ‘man’ en ‘mens’ tegelijk betekent. Die bewustwording vind ik interessant. Maar het wokeverhaal is een democratisering geworden van de blasfemie: iedereen moet opletten dat zijn spreken niet een bepaalde groep van mensen tegen de borst stuit. Binnen de kortste keren ga je een nieuw systeem van regels en straffen krijgen, gewoon omdat iemand per ongeluk nog eens ‘dames en heren’ zegt. Blasfemie gaat dus tegen het wokediscours in.

Hoe belangrijk is het dat de expo plaatsvindt in de setting van een universiteit?

ELIAS: De VUB wil weer meer nadruk leggen op haar vrijzinnige identiteit en geschiedenis. Deze tentoonstelling past daarin.

Willem Elias: “In België gelooft niemand nog in de God van de katholieken, op een paar oude kwezels na.”

Hoe ziet u de verhouding tussen blasfemie en het vrije woord? Kan aan de universiteit nog alles gedacht en gezegd worden?

ELIAS: Blasfemie vormt in de eerste plaats een reactie tegen de brutaliteit van het afnemen van het vrije woord. In de filosofie is het de keuze voor Diogenes in plaats van Socrates. Diogenes ging niet voor het rationele, beredeneerde debat, maar stak bij wijze van spreken zijn broek af als argument. Die lijn trekt de expo door. Ook Socrates werd blasfemie verweten, omdat hij er een andere visie op God nahield dan zijn tijdgenoten in Athene. Het kwam hem op de gifbeker te staan.

Een van de eersten die van blasfemie beschuldigd werden, was Christus. Beweren dat God je vader is, zoals hij deed, betekende zijn doodsvonnis. Vandaag zou je zo iemand in het zothuis steken. Later beginnen de jonge christenen dan weer de joden van blasfemie te beschuldigen omdat ze God aan het kruis genageld hebben.

Het debat over de rol van de religie in de publieke sfeer is vandaag aanwezig, maar de focus lijkt meer op de islam te liggen. Komt die in de tentoonstelling aan bod?

ELIAS: Neen. De geschiedenis van de islam is een heel andere. Al was het maar omdat dat nog een levende godsdienst is. In België gelooft niemand nog in de God van de katholieken, op een paar oude kwezels na. De professoren van de KUL doen een beetje alsof, omdat de KUL nu eenmaal hun werkgever is. Bij het katholicisme is alleen de macht overgebleven, niet het geloof.

Nochtans: het succes van een partij als Team Fouad Ahidar, de invloed van de religieuze debatten op het samenleven in scholen, het hoofddoekendebat, daar valt misschien ook pertinente kritiek op te leveren?

ELIAS: De tentoonstelling heeft niet als doel blasfemisch te zijn, ze toont hoe kunstenaars met het thema omgaan.

Is er misschien pudeur om de scope van de tentoonstelling open te trekken naar andere religies?

ELIAS: Een zekere voorzichtigheid, zou ik zeggen.

De kans dat geradicaliseerde katholieken de tentoonstelling komen verstoren acht u eerder klein?

ELIAS: Als ze al bestaan, lig ik er niet wakker van. Een oude pastoor die in zijn wiek geschoten is, doet me niets.

“Christus was een van de eersten die van blasfemie beschuldigd werden. Beweren dat God je vader is, betekende zijn doodsvonnis”

Leeft het gegeven blasfemie ook bij een jonger publiek?

ELIAS: Een studente kwam na afloop van een rondleiding naar me toe en zei me: “Hier zou ik mijn oma niet mee naartoe brengen.” Het houdt hen wel bezig. Onderschat niet hoeveel jonge mensen er van thuis uit nog mee te maken krijgen. Vandaar dat ik het goed zou vinden als ook leerlingen uit de laatste jaren van het middelbaar onderwijs de tentoonstelling konden zien.

Houdt blasfemie ook niet een impliciete erkenning in van het goddelijke?

ELIAS: In de geschiedenis van de blasfemie zijn het in eerste instantie de anders-gelovigen, en niet de ongelovigen, die van blasfemie worden verdacht. Veel kunstenaars in deze tentoonstelling hebben ook echt af te rekenen met een katholieke afkomst. Mensen die vandaag zeventig zijn, hebben dat allemaal nog aan den lijve ondervonden, incluis de verhalen van ‘Kom eens naar mijn kamer’ op het internaat. Seksualiteit komt aan bod, ja. Je kunt niet straffeloos eeuwenlang de seksualiteit onderdrukken en dan ontmaskerd worden in het ene misbruikschandaal na het andere.

We zien vooral witte mannen in de expo?

ELIAS: We tonen ook enkele sterke werken van Elke Andreas Boon, Hilde Braet,

Carmen De Vos ... Die kritiek gaat dus niet op. Vrouwen zijn, meer nog dan mannen, geconfronteerd geworden met de manieren waarop het katholicisme hun lichamelijkheid aan banden wilde leggen. Hun werk brengt die geschiedenis expliciet in beeld.

Zelf belandde u in 2015 in het oog van een socialemediastorm door een Facebookpost naar aanleiding van het overlijden van Steve Stevaert. Was dat een daad van blasfemie?

ELIAS: Die post was mijn openhartige reactie op het overlijden van mijn goede kameraad. Ik had misschien mijn woorden zorgvuldiger kunnen kiezen, maar ik had niet de intentie om stennis te schoppen. Ik heb me ook geëxcuseerd voor mijn woorden. Wat er gebeurd is, is een schrikwekkend voorbeeld van de impact van de sociale media. Er is een georganiseerde beweging opgezet om mij in diskrediet te brengen en ook de VUB te treffen. Stevaert is, ook door toedoen van bepaalde media, de dood in gepest. Ik ben sindsdien voorzichtiger geworden in mijn uitingen. Ik wil wel benadrukken dat dat verhaal losstaat van de tentoonstelling.

Expo ‘Nom de Dieu’, tot en met zaterdag 15 februari 2025, Pilar, Pleinlaan 2, 1050 Elsene Toegang gratis, ticket boeken verplicht via events.vub.be/nom-de-dieu/register

LES DOGMES RELIGIEUX (CATHOLIQUES) DÉSHABILLÉS

FR Réunir toute une série d’artistes belges autour du thème du blasphème, voilà bien une besogne pour le connaisseur d’art et professeur à la VUB Willem Elias. L’expo Nom de Dieu renverse les dogmes religieux (catholiques). « L’exposition n’a pas pour objectif d’être blasphématoire. Elle s’attache à montrer le ressenti des 36 artistes ». Fait frappant : l’islam est épargné. « Par précaution, je dirais. »

EXHIBITION AIMS AT (CATHOLIC) SACRED COWS'

EN Bringing a group of Belgian artists together around the theme of blasphemy is right up the alley of art expert and VUB professor Willem Elias. Under the title Nom de Dieu, they are united in targeting (Catholic) sacred cows. “The exhibition does not aim to be blasphemous, but mainly to show how the theme is still alive among all the 26 artists,” Elias says. Strikingly, Islam is spared. “Thanks to a degree of caution, I would say.”

Terug naar de heimat

Vorige week keerde ik dan eindelijk terug naar mijn heimat. Zutendaal, in het zuiden van Limburg, net niet tegen de grens met Nederland. Niet voor altijd natuurlijk, ben je gek? Wel met de ambitie om ze daar eens goed te laten lachen met Brussel en met mij, in een heuse zaalshow van een dik uur.

Tot nog toe was dat mijn meest ambitieuze project ooit. Niet enkel moest ik een massa moppen schrijven en bijschaven, ook moest ik zorgen dat het bakje vol zat. Dat bakje was een cultureel centrum met plaats voor een 180-tal mensen in een dorp waar ik al tien jaar niet meer woon.

Kathleen Peters is stand-upcomedian, Limburgse, maar ze woont in Brussel. Dit is haar laatste column voor BRUZZ over alles wat haar is opgevallen in de hoofdstad, al verloor ze nooit haar Limburgse roots uit het oog.

De eerste tickets gingen vlot de deur uit, met dank aan familie en vrienden, zowel degenen met wie ik opgroeide, als degenen die ik in Brussel leerde kennen, en in alle uithoeken van het land.

Toen ik honderd tickets had verkocht, was ik al zeer tevreden over mezelf. In een café speel ik meestal voor maar twintig man, maar een paar dagen voor mijn optreden, kreeg

ik plots een laaiend enthousiast telefoontje dat zei: alle tickets zijn de deur uit. Ik had geen idee wie er allemaal nog in het publiek zou zitten. Dat maakte alles extra spannend, want welke gekken willen nu een ‘dorpsverrader’ zien?

Slecht idee

Benieuwd als ik was, vroeg ik de technieker om het zaallicht tijdens mijn show net zo in te stellen dat ik mijn publiek kon zien. Die gekken bleken een mix te zijn van de Zutendaalse bevolking, lezers van deze column – heel zot maar ook heel tof – en oude bekenden, zoals medeleerlingen van de muziekschool, mijn leiding van vroeger en leden van de jeugdbeweging, en ook enkele oud-leerkrachten die mij al grappig vonden in de klas, maar soms ook gewoon wilden dat ik mijn mond hield. Toen ik al die mensen zag, wist ik dat het een avond ging worden om nooit te vergeten. Anders dan de dagen ervoor: ik voelde namelijk stress zoals ik nooit eerder heb gevoeld. Niet het soort gezonde stress, geen stress à la ‘ik heb er zin in’ maar echt de stress van: “Ik heb nog nooit zo een slecht idee gehad in mijn leven en ik ga al mijn familie en vrienden teleurstellen.”

Gelukkig viel die druk weg exact twintig minuten voor ik het podium op moest, toen ik het bulderlachen hoorde dankzij mijn voorprogramma. Klopt, ik had een voorprogramma. Waanzin. En de show ging goed, er werd gelachen. Met Limburg, met Brussel, met mij. Mijn hart zat vol. Een show dus. En zeven columns. De afgelopen maanden heb ik nog nooit zoveel geschreven. Ik heb me enorm geamuseerd, maar het zette mij ook aan het denken over mijn leven als Limburgse in de grote stad die Brussel is en blijft. Ik loop hier vooral verloren om mezelf te vinden. En dat kan Limburg mij niet bieden, dus ik blijf nog wel wat rondhangen in Sint-Joost en omstreken. Maar tot die tijd kan ik concluderen: Limburg blijft een plaatsje in mijn hart behouden, zo groot dat het soms naar heimwee neigt. Maar Brussel, dat hééft mijn hart gestolen. En de stad mag het ook houden.

Reeks nalezen?

Wie alle columns van BRUZZ wil herlezen, kan de teksten terugvinden op BRUZZ.be/column

Uw gids door de culturele agenda 6 > 12/12

‘Ik heb schoonheid lang gewantrouwd’

Op zijn nieuwe album Space kijkt Daan tegelijk in de achteruitkijkspiegel én houdt hij een scherpe blik op de toekomst. Terwijl hij een creatieve tool ontdekt in AI, gelooft hij meer dan ooit in de kracht van livemuziek. “Er komt een tsunami op ons af, maar ik maak me geen zorgen,” zegt hij terwijl hij de zeilen hijst voor zijn concert in de Botanique. door Tom Zonderman

Muziek Met Daan into space and beyond

Iused to be small, but now I’m great,” zingt Daan (Stuyven) op zijn nieuwe album Space. Het is zo’n zin die hem typeert: een tikkel weird, tongue in cheek, maar toch onthullend. “Ik hou van het woord ‘kleinheidswaanzin’,” vertelt de zanger in zijn vierkantshoeve in Overijse, de plek waar hij sinds een tiental jaar huishoudt en waar hij zichzelf al meerdere keren heeft heruitgevonden. Zijn toevluchtsoord waar een oude stookolietank met het woord ‘prozac’ je begroet als je langs de kasseien het erf oprijdt.

“Ik heb heel lang met smurfen gespeeld, maar ik voelde mij niet groter dan die smurfen,” zegt hij met een monkellach. “Bescheidenheid was altijd mijn uitgangspunt, wellicht een ver overblijfsel uit mijn christelijke opvoeding. Muzikant zijn is een narcistische bezigheid, je blaast jezelf op. Maar dat is een dwaalpad. De grootsheid waarmee ‘Great’ eindigt, verraadt dat mechanisme. Op momenten dat ik als artiest piekte, heb ik me toch van mezelf gedistantieerd. ‘Oké, je hebt een goed merk van het figuurtje Daan gemaakt, maar blijf maar met je voeten op de grond.’ Ik ben één

“AI zal nooit de karakterkop die ik intussen heb kunnen evenaren. Dus maak ik mij niet te veel zorgen”

Daan

meter achtentachtig groot, maar ik ga nooit één meter negenentachtig worden. Eender welke liedjes ik schrijf of hoe hoog het podium ook is waarop ik ga staan.”

Sarcasme als suiker

“Luck is a self-made mystery, luck is the life you left behind,” filosofeert Daan in het nieuwe ‘Luck’. “Geluk is een godsdienst, je moet erin geloven. Of beter: het is iets wat je jezelf moet wijsmaken. Soit, in mijn geval werkt dat. Maar ik moet mij er soms aan herinneren: Daan, gelóóf erin. Ik heb op dit moment een schone affaire met muziek maken. Elk jaar doe ik het met meer plezier. Dat peper ik mezelf ook altijd, op z’n Bond zonder Naams, in: behoud de begeerte.”

Space staat bol van dat soort ‘guidelines’ die de zanger rond markante woorden als ‘Fun’, ‘Man’ of ‘Work’ boetseerde. “Ik benoem de dingen graag simpel,” zegt hij over die korte songtitels. “Ik ben vroeger misvormd als grafisch vormgever, het zijn bijna logo’s.”

Ze lezen inderdaad als KPI’s waarrond Daan vandaag zijn gedachten rangschikt. “Het béétje levenservaring dat ik onderhand heb, wend ik aan als een Zwitser zakmes. Die kernwoorden zijn de functies van het mes, en dus is het handig om korte, eenvoudige woorden te hanteren. Soms ga ik wandelen met de hond van een vriend. Wanneer de voorbijgangers uit het zicht verdwenen zijn, zeg ik gewoon ‘vrij’. Dan moet ik altijd heel hard lachen. Ik wou dat iemand dat ook tegen mij eens zou zeggen.”

De man die van sarcasme lang zijn leuze maakte (Randy Newman is nooit ver weg), is milder geworden. In ‘Dumb’ krijgt de mensheid ervan langs, maar elders zalft hij als een wijze vader. “Het sarcasme is er nog, maar ik gebruik het nu enkel nog als suiker, om de saus wat smaak te geven. Ik heb de natuurlijke reflex om schoonheid te wantrouwen, maar nu laat ik ze soms gewoon toe.” En dus sluit hij zijn album af met een nummer over empathie. “Haha, tja, ik ben met de jaren softer geworden. Maar wat ik in dat nummer zeg, ‘the best in you is the best in me’, is dan weer totaal onwoke. (Steekt een sigaret op) Maar ook daar: ik lach ermee, maar mij kennende wil dat zeggen dat het toch een thema is dat mij bezighoudt. En ja, in deze donkere dagen zou iedereen zijn maximum aan empathie moeten bovenhalen. Ik sla elke ochtend de kranten open, en dat nieuws blijft hangen. Mijn vader was een geëngageerd schilder, hij verzamelde pijprokende, hard denkende artiesten rond zich. Dat draag ik mee. Muziek is mijn paard van Troje.”

Dat Daan schoonheid durft toe te laten, hoor je in de orkestrale coda van ‘Empathy’. Weg zijn alle kitscherige synths en digitale snoeverijen, hier mogen gitaren zich wentelen in de knusse warmte van een basklarinet. “Sinds ik Respiro heb gezien,

Daan: “Als je mij vraagt naar waar ik op reis wil, zeg ik niet Bali of ZuidAfrika, maar 1976.”

© DAUW

SWINNEN

een obscure film over een vrouw die zot wordt in een enge vissersgemeenschap op Lampedusa, heb ik een zwak voor dat instrument,” glundert hij. “Samen met de cello, wellicht omdat ze beide heel dicht in de buurt van een bariton komen. Ik herken die frequenties als een vertrouwde vriend.”

Freaky AI

Daan zweert de elektronica ook niet af. Voor de video van het nummer ‘Work’ verkocht hij zijn ziel zelfs aan AI. Er zijn er voor minder verketterd. “Ik ben niet plots een compleet AI-lover, ik zie een gigantische tsunami op ons afkomen en ik plons zowat in de golfjes vooraf. Maar artistiek gezien maak ik mij niet zoveel zorgen. Het aantal goeie drummers is niet verminderd sinds de drummachines zijn uitgevonden.”

Klopt. Maar nu voelt het toch als Obelix die in een vat met toverdrank gevallen is. “Ja, maar is die daar slechter van geworden? Ik vind het gek hoe er nu gereageerd wordt op het boek van Carl De Keyzer. Ik heb een werk van 400 pagina’s over hoe Bob Dylan ‘elektrisch’ ging en dat een schokgolf veroorzaakte. Nu kijken we daar niet meer van op. Ik denk dat AI voor kunstenaars een interessant medium is. Ik zeg al tien jaar in interviews dat ik nooit een film ga maken, maar nu denk ik: misschien wordt mijn volgende plaat wel een film.”

Daan zal altijd als Daan klinken, alleen zullen anderen nu ook Daan-platen kunnen ‘genereren’, beseft hij niettemin. “Sinds ik met Maarten Francq van het RITCS die clip van ‘Work’ heb gemaakt, vertrouw ik geen enkel beeld meer. In de supermarkt, op tv, zelfs op straat. We zullen dat allemaal beginnen meemaken. Je kan niet meer,

L’IA NE CHANGERA PAS DAAN

FR « La musique est mon cheval de Troie », dit Daan (Stuyven), dont l’envie de faire de la musique ne cesse de grandir à 55 ans. Sur son nouvel album Space, il invoque les mots-clés ‘luck’, ‘work’, ‘man’ et ‘fun’ comme formule d’une meilleure vie. Il retourne dans les années septante de sa jeunesse tout en regardant vers l’avenir avec l’intelligence qu’on lui connaît. Alors que dans son studio, il s’essaie à l’IA, il croit encore davantage en la force de la musique live. « Il y a une chose que l’IA ne pourra jamais arranger : c’est ma gueule, à mon grand regret », lâche-t-il avec le sourire.

zoals voorheen, vertrouwen op wat je ziet of hoort of leest. En dat is wel freaky.” Eén ding zal AI niet zomaar gefikst krijgen: de karakterkop van Daan. “Tot scha en schande. (Lacht) Live muziek spelen zal gewoon nog specialer worden.”

Daan is zuinig met in de achteruitkijkspiegel blikken – wie dat te lang doet, knalt ergens tegenaan – maar op Space doet hij het toch. “AI stelde mij visueel in staat om naar de seventies terug te flitsen,” zegt hij over de retrofuturistische feel van zijn plaat. “Die tijd vormt voor mij nog altijd een piek. Ik maakte nog geen muziek, maar mijn receptoren stonden honderd procent open. Alles was magisch en overdonderend. Genres werden aan de lopende band uitgevonden. Drumcomputers en synths introduceerden nieuwe mogelijkheden. Als je mij vraagt naar waar ik op reis wil, zeg ik niet Bali of Zuid-Afrika, maar 1976.”

“I should have been somewhere else but I’m here,” mijmert Daan in ‘Drunk’, dat een titel deelt met een film met de Deense Daan, Mads Mikkelsen. “Dat is het mooiste compliment van de dag,” lacht hij. “Die song is opgebouwd als een bokswedstrijdje tussen twee state of minds, dronken en nuchter. Roesmiddelen zijn zoals je als tienjarige zonder handen probeert te fietsen. ‘Kijk, mama!’ Ik heb dingen gebruikt in het verleden om stuff in mezelf los te maken. Ze hebben hun nut gehad, maar ik kan nu wel zonder. Kijk, het leven is voortdurend onderhandelen. Als ik het niet uithang, mag het leven het ook niet uithangen.”

Space van Daan is nu uit (Pias), live op 11/12 in de Botanique, botanique.be

AI WON’T FOOL DAAN

EN “Music is my Trojan horse,” says Daan (Stuyven), who, at 55, sees his appetite for music only increasing. On the Belgian singer’s new album Space, on which he uses keywords like “luck”, “work”, “man” and “fun” to conjure up guidelines for a better life, he flashes himself to the 1970s of his youth and at the same time cleverly keeps a glimpse of the future. While he seeks and finds a creative tool in AI, he increasingly believes in the power of live music. “One thing AI won’t get fixed is that rugged face I have, to my own shame,” he says with a smile.

Pop & JazzExpo Film

Veelkantige vangarmen

“Er werd lang geen aandacht geschonken aan de Belgische muziek, zo konden artiesten zich ongeremd ontplooien,” vertelde Yvan Murenzi vorig jaar in BRUZZ Select. Met de grootstedelijke neosoul van zijn project YellowStraps sudderde hij zelf lang in de ondergrond van de Belgische pop, maar sinds hij vorig jaar debuteerde met Tentacle kwam alles in een stroomversnelling terecht. Dat hij Nelly Furtado en Sofiane Pamart in zijn veelkantige vangarmen kon strikken, is daar het mooiste bewijs van.

YELLOWSTRAPS 7/12, Botanique, botanique.be

Warmewintergrog

Regen die tegen de ramen tikt, bladeren die door de straten waaien, de zon die het onderspit delft tegen het grijze wolkendek: geen beter moment om naar Isaac Roux te luisteren dan op een druilerige najaarsdag. De zachte folksongs die bezieler Louis De Roo enkele weken geleden bundelde op zijn debuut Troubled waters roeren in potten waarin melancholie en troost de voornaamste ingrediënten zijn. Even deugddoend als een warmewintergrog.

ISAAC ROUX 7/12, Ancienne Belgique, abconcerts.be

Doowop dat ding

Als een sjamanka zag Lauryn Hill er een maand geleden uit in het Sportpaleis, waar ze dwars door haar carrière banjerde, van de Fugees tot haar soloplaat. Die laatste, The miseducation of Lauryn Hill, kreeg een (soms iets té) enthousiaste bloemlezing, doo wop that thing nog aan toe. Wie die emanciperende r&b-klassieker nog eens in al zijn meerlagige finesse wil horen, kan terecht in de knusse duisternis van Atelier 210. (TZ)

BLACKOUT SESSION #93: THE MISEDUCATION OF LAURYN HILL 11/12, Atelier 210, atelier210.be

Naar de maanosphere

De manosphere heeft de wind in de zeilen. Myriam Leroy – schrijfster en documentairemaker van #SalePute – heeft ervaring zat met de giftige tongen en grijpgrage tentakels van die toxische community. Bij That’s What X Said nodigt ze een dozijn kunstenaars uit om aan de slag te gaan met de 4.300 haatdragende berichten die ze aan een geheime Facebook-groep ontfutselde. Na deze laatste opgestoken vuist sluit That’s What X Said definitief de deuren.

SEXISME PÉPOUZE 6/12 > 26/1, That’s What X Said, thatswhatxsaid.com

Kerst met Créons

Het is stilaan een even grote kersttraditie als het optuigen van de dennenboom, het aansnijden van een buche en het vriendelijk doch beslist weigeren van een plastic beker glühwein: de kerstexpo van Créons. Drie weekends lang vind je bij Galerie Art & Flux schilderijen, sculpturen, schilderspaletten en meer van de meester die met zijn graffititekeningen van kleurrijke en al te menselijke potloden Brussel en onze harten verovert.

CRÉONS: EXPOSITION DE NOËL 7 > 22/12, Galerie Art & Flux, Instagram: les.crayons1

Met vuur spelen

Op de tweede editie van Ceramic Brussels, de eerste internationale kunstbeurs geheel gewijd aan keramiek, is het nog wachten tot eind januari. Maar tot die tijd kan je de mooie toekomst van de lang als oubollig weggezette toegepaste kunst van aardewerk en porselein bewonderen in de vorm van een dialoog tussen werken uit de collectie van het Museum Kunst & Geschiedenis en vurige creaties van studenten aan La Cambre. (KS) FIREFLIES 7/12 > 9/2, Museum Kunst & Geschiedenis, artandhistory.museum

Master of suspense

Cinematek pakt eindelijk nog eens groot uit en vertoont alle films van Alfred Hitchcock. Dé kans om eens voor een groot scherm te huiveren, terwijl Cary Grant in North by northwest een vliegtuig achter zich aan krijgt, Janet Leigh een douche neemt in Psycho of Tippi Hedren schoolkinderen tegen een kraaienaanval beschermt in The birds. Maar ook de kans om een van de vijftig andere films van de veelzijdige Britse master of suspense te ontdekken.

ALFRED HITCHCOCK 1/12 > 26/2, Cinematek, cinematek.be

Hekserij

Niet Jurassic World, Furious 7 of E.T. leverde de Amerikaanse filmstudio Universal de meeste dollars op, wel de Broadway-musical Wicked. Een verfilming bleef verrassend lang uit. Zing- en dansnummers verhalen hoe twee schoolvriendinnen, de populaire Galinda en de misbegrepen, groenhuidige Elphaba, uitgroeien tot twee sleutelfiguren in The wizard of Oz: Glinda the Good en de groene Wicked Witch of the West.

WICKED US, dir.: John M. Chu, act.: Ariana Grande, Cynthia Erivo, Jeff Goldblum

Bulldozerterreur

Een jonge Palestijnse activist en een Israëlische journalist bundelden de krachten voor een collectieve film. Ze documenteerden van 2019 tot 2023 hoe orthodoxe kolonisten met de steun van het Israëlische leger en bulldozerterreur de Palestijnen weg trachten te pesten uit Masafer Yatta, een verzameling eeuwenoude gehuchten op de Westelijke Jordaanoever. De bikkelharde film werd in Berlijn bekroond. (NR)

NO OTHER LAND PS, NO, dir.: Basel Adra, Hamdan Ballal, Yuval Abraham, Rachel Szor

Alfred Hitchcock

Sexisme pépouze

YellowStraps

Klein onderhoud

Hans Van Cauwenberghe regisseert het Brussels Volkstejoêter

‘Theater

mag wat hoop brengen in zware tijden’

Acteur en regisseur Hans Van Cauwenberghe speelde in talloze televisiereeksen en theaterstukken, en slaagt er ook in om het beste uit het liefhebberscircuit naar boven te halen. Zo schopte hij het in 2016 zelfs tot op het TheaterFestival met gezelschap Forsiti’A. Elke twee jaar regisseert hij ook een voorstelling van het Brussels Volkstejoêter. Dit keer is dat Kip kap maison, een verbrusseling van Le dieu du carnage of God van de slachting van de Franse succesauteur Yasmine Reza, over twee koppels die samenkomen om een probleem met hun kinderen te bespreken maar hun beschaafde gesprek al snel laten ontaarden.

“Ik had in het verleden al de eer om mee te spelen in Kunst,” zegt Hans Van Cauwenberghe. “Dat is een ander successtuk van Yasmina Reza, een auteur met een pientere, scherpe pen. Zij laat op een heel verstandige manier de mens in al zijn schoonheid en lelijkheid zien en kiest daarbij geen partij. Maar ze zet ons wel aan het denken, want in het stuk zet ze twee filosofische strekkingen tegenover elkaar. De strijd die gestreden wordt, is die tussen de wet van de sterkste en de beschaving. Tussen natuur en cultuur. Het ene koppel gelooft in ‘de God van de slachting’, het andere in het feit dat je conflicten ook kan uitpraten. Dat je conflicten onder vrienden niet uit de weg hoeft te gaan, maar er beter uit kan komen als je het gesprek aangaat. Als kijker kan je zelf een van beide kanten kiezen.”

Een platte komedie is Kip kap maison dus niet. “Het is eigenlijk een spreekstuk,” bevestigt Van Cauwenberghe, “al heb ik het samen met de vier keigoede acteurs (Kevin Van Doorslaer, Kathleen Seghers, Davy Van Stichel en Anouk Van Doosselaer, red.) wel wat fysieker gemaakt. We worden ook goed begeleid door de nieuwe artistieke leider van het Brussels Volkstejoêter Tristan Versteven, en door Brusseleir!directeur Geert Dehaes. Marc Cnops maakte een glashelder decor dat past bij de scherpe personages, die soms met getrokken messen tegenover elkaar staan. En dan heb je ook nog het Brusselse dialect dat het toegankelijk maakt en helpt om de emoties oprechter te vertalen.”

Het Brussels Volkstejoêter maakt traditioneel ook gebruik van de komische kant van het Brusselse dialect, maar in Kip kap maison gebeurt dat slechts met mate. “Het stuk is geen billenkletser, dus dat gaan wij er ook niet van maken,” zegt Van Cauwenberghe. “Maar er zit wel humor in de voorstelling zelf en in de manier waarop we ze spelen. Er bestaan van dit stuk tientallen versies en een verfilming. Wij hebben het einde positiever gemaakt, omdat ik vind dat theater wat hoop en warmte mag brengen in deze bange, zware tijden.”

MICHAËL BELLON

Van 7/12 tot en met 2/2 speelt het Brussels Volkstejoêter Kip kap maison in Zinnema, zinnema.be

Select Aanraders van de week

PodiumKlassiekLiteratuur

Inferno

Bij de KVS speelt RITCS-alumnus Ferenc Balcaen, een van de meest beloftevolle theatermakers van ons land, zijn eerste eigen professionele creatie. Scapegoat duikt onder in een wereld geïnspireerd op het inferno uit De goddelijke komedie van Dante. De zwarte schapen of zondebokken uit de titel zijn menselijke figuren die als gezichtsloze poppen ronddolen in een decor dat het midden houdt tussen een desolaat landschap, een sm-kelder en een vitrine.

FERENC BALCAEN: SCAPEGOAT 11/12, KVS BOX, kvs.be

Verbeeldingsfabriek

Nog tot 15 december bezet het PAtagondisch MUseum voor DOlende KUnsten of PAMUDOKU De Markten met een overzichtstentoonstelling. Die presenteert het archief en de collectie van theatertroep Alibicollectief, verbeeldingsfabriekje Fundación Patagonista en hun Ukulogisch Museum vol, euh, ukeleles. Elke zondag is er een happening, deze week is dat de droogkomische en muzikale revue De Alibicollectie

ALIBI COLLECTIEF & FUNDACIÓN PATAGONISTA: DE ALIBICOLLECTIE 8/12, De Markten, demarkten.be

Spiegelpaleis

Soms denk je dat je nu wel alles hebt gezien, en dan passeert er weer zo’n straffe artieste die met eenvoudige middelen als licht, schaduw, haar lichaam en de reflectie van spiegels de meest onverwachte en grappige optische effecten creëert. Geïnspireerd door oude kermiskijkmachines zet de Spaanse Macarena Recuerda Shepherd het publiek van BRONKS op het verkeerde been met een solo vol visuele schijnbewegingen. (MB)

MACARENA RECUERDA SHEPHERD: THE WATCHING MACHINE 7 & 8/12, BRONKS, bronks.be

Daar zijn de sledebellen!

Schelringen en de eindejaarsperiode, bestaat er een meer iconische combinatie? Of je nu voor- of tegenstander bent van de betere kersthit: als je de sleigh bells in ‘Last Christmas’ of bij Mariah Carey hoort rinkelen, weet je dat de feestdagen eraan komen. Maar in Gustav Mahlers Vierde symfonie klinkt het instrument heel wat minder lieflijk, en lijkt het wel alsof de kristallijne klank het orkest elk moment kapot kan doen barsten.

BELGIAN NATIONAL ORCHESTRA, GONZÁLEZ-MONJAS & MÜHLEMANN 6/12, Bozar, bozar.be

Age is just a number

Ze mogen dan goed dertig jaar schelen, toch vinden violist Frank Peter Zimmermann en pianist Dmytro Choni elkaar probleemloos over generaties heen. Zet dit duo dus niet zomaar weg als de gevestigde waarde die het opkomende talent onder zijn vleugels neemt, het meesterschap is evenredig verdeeld tussen beide heren. Dat bewijzen ze in Flagey met een origineel programma van Schubert, Brahms, Szymanowski en Bartók.

FRANK PETER ZIMMERMANN & DMYTRO CHONI 10/12, Flagey, flagey.be

Lichtpunt in het donker

Een decembermaand zonder een stevige dosis Bach? Het zou toch niet hetzelfde zijn! Bozar trapt het Johann Sebastianseizoen af met de gerenommeerde Akademie für Alte Musik uit Berlijn. Zij blazen de lof- en de natuurtrompet in diens jubelende Magnificat, de glorieuze lofzang aan de zwangere Moeder Gods. Een welgekomen lichtpuntje in deze kille, donkere winterdagen. (JC)

BACH: MAGNIFICAT AKADEMIE FÜR ALTE MUSIK BERLIN 12/12, Bozar, bozar.be

Presentje

Met de barre winterkou daalt binnenkort gelukkig ook de knusse warmte van kerstverlichting, fonduefeesten en blinkende pakjes neder. Die pakjes wat exclusiever maken, kan op 7 december in de Passa Porta Bookshop, waar de hele dag schoon volk komt signeren. Lize Spit, Rob van Essen, Leo Timmers, Evelien Rutten, Angelo Tijssens, Lara Taveirne, Yelena Schmitz, Tom Schamp, Sulaiman Addonia en Wide Vercnocke tekenen present én tekenen je presentje.

GROTE SIGNEERDAG 7/12, Passa Porta Bookshop, passaportabookshop.be

In woorden wonen

Toen ze zeven was, vluchtte filosofe en schrijfster Alicja Gescinska met haar gezin van het communistische Polen naar België. Een gebeurtenis die haar tot op de dag van vandaag met de vraag opzadelt waar ze eigenlijk thuishoort. Het Brusselse theatergezelschap Ras-El-Hanout, dichter en Herman de Coninckprijs-winnaar Robin Block en rapper Bird verbouwen met haar dat gevoel van ontheemding tot een warm huis van woorden.

(N)ERGENS THUIS 10/12, deBuren, deburen.eu

Alle dagen Sontag

Dé vrouw in het leven van schrijvers en partners Benjamin Moser en Arthur Japin is Susan Sontag. De eerste schreef een met een Pulitzer Prize bekroonde biografie van de invloedrijke Amerikaanse filosofe, activiste en schrijfster van onder meer In America, On photography en Where the stress falls. De tweede puurde een nieuwe roman, Het Stravinsky-spel, uit een tumultueuze episode uit haar leven. (KS)

MEET THE WRITERS: BENJAMIN MOSER & ARTHUR JAPIN 11/12, Bozar, bozar.be

Roberto González-Monjas

Ferenc Balcaen: Scapegoat

© MARCO BORGGREVE

Grote signeerdag

Eat & Drink

Hervormingsstraat 22, Elsene, quartzrestaurant.be

Met Quartz biedt David-Alexandre Bruno een verfijnde en precieze gastronomische ervaring in een hedendaags kader. Een prachtig uitgevoerde seizoenskeuken die het hart verwarmt. Een businesslunch. Het is een term die de smaakpapillen kan lamslaan van al wie gevoelig is voor de geneugten van lekker tafelen. Toch wordt net die voorspelbare formule bij Quartz omgetoverd tot een onvergetelijke ervaring, ver verwijderd van de vaak saaie en geformatteerde norm. Het onlangs in Elsene geopende Quartz is het speelterrein van David-Alexandre Bruno, een chef-kok uit de Hoge Venen, die zijn carrière als landschapsarchitect opgaf om zich aan het fornuis te wijden. Na passages bij verschillende prestigieuze etablissementen – waaronder La Villa Lorraine en Le Bristol Paris – spreidde

Win Tickets

Stuur het trefwoord, samen met je adres en telefoonnummer, naar win@bruzz.be

Bruno zijn vleugels uit met de overname van La Canne en Ville, een klassieke voedingszaak met authentieke tegels.

Voor de transformatie van die ruimte naar een eigentijdse en gezellige plek werkte de chef samen met Céline Vandooren (FSV2-architects) en Alain Schmidt, bekend van zijn werk voor de Claridge in Brussel. Het resultaat mag er zijn: een luchtige eetzaal met lichtgekleurde eiken zitbanken van Beneart, ambachtelijk servies van Studio-Mattes uit Limburg, en een open zicht op de keuken.

Het culinaire aanbod onderscheidt zich door een onberispelijke selectie van leveranciers: zuivelproducten van Ferme de Scoumont, duiven van Jérôme Demeyer, en groenten uit de permacultuur van Dries Delanote in Ieper. Die focus op kwaliteit proef je vanaf de eerste hap.

5x2 tickets, Beursschouwburg, 12/12

De Duits-Turkse choreograaf Caner Teker onderzoekt rouw als een fysieke, gezamenlijke ervaring. Mail ‘Killjoy’

Het voorgerecht – een zachtgekookt, delicaat gepocheerd ei, vergezeld van een romige saus van boleten en paddenstoelen, met toetsen van pesto – verraste als een zomerse flits in een mistige herfst. Het brood, van Régis Recour van Matinal, nodigde uit om geen druppel saus te laten liggen. Als hoofdgerecht herinterpreteerde Bruno de parmentier van eend op verfijnde wijze: een hartige crème brûlée met blokjes knolselderij en een espuma van ratte-aardappelen. Een meesterwerk van texturen en smaken, dat het verlangen aanwakkerde om terug te keren voor het zesgangenmenu. Met zijn ingetogen elegantie en geïnspireerde keuken lijkt Quartz voorbestemd om een bijzondere stempel te drukken op de Brusselse gastronomie.

TEKST: MICHEL VERLINDEN FOTO: SASKIA VANDERSTICHELE

Druk

5x2 tickets, Bronks, 22/12

In het tragikomische Druk volgen we vier personages die allemaal op adem komen in de backstage van het leven. Mail ‘Druk’

Killjoy

De vijf inzichten Mustii

‘Luister naar Bowie, aanroep Dionysus en dans’

Voor de Brusselse artiest Thomas Mustin, alias Mustii, was 2024 het jaar van het Eurovisiesongfestival, van een nieuwe plaat en van deze vijf inzichten, die je met graagte van de gebaande paden weglokken.

door Michaël Bellon

Stap uit je comfortzone

Het gevaar bestaat dat je in slaap valt bij je eigen zekerheden. Zoek daarom de gevarenzone op en neem risico’s om te voelen dat je leeft. Ik probeer dat zelf te doen als het gaat om verschillende artistieke disciplines. Soms moet je jezelf een beetje pushen om iets nieuws en authentieks te kunnen creëren.

Verken al je mogelijkheden

Ik denk dat we allemaal verschillende kanten en talenten hebben. We zijn veelzijdig en het zou een doel moeten zijn om ons daarvan bewust te worden. Experimenteer en proef van alles, verken alle paden van het labyrint, voor het te laat is.

Onderdruk je angst

“Fear is the mind-killer,” schreef Frank Herbert, de Amerikaanse sciencefictionschrijver van Dune. Angst voor de ander en het onbekende werkt remmend. Je moet er alles aan doen om die angst te onderdrukken of er komaf mee te maken.

Wees aardig

Vriendelijkheid is naar mijn mening de mooiste deugd, al mag je die zeker niet verwarren met naïviteit. Vriendelijkheid is nobel, zeldzaam en een bewijs van intelligentie.

Dans zoveel mogelijk

Als het allemaal te donker en te zwaar wordt, zet dan de muziek luid en kijk wat je lichaam er allemaal mee kan aanvangen. Luister naar Bowie, aanroep Dionysus en dans tot je in een staat van trance en euforie verkeert.

Mustii’s nieuwe album It’s happening now is uit bij PIAS, op 1/2 staat hij in Vorst Nationaal, vorst-nationaal.be

Word vrijwilliger

De vrijwilligers van de Erfgoedbank Brussel digitaliseren foto’s, prentkaarten, filmpjes en objecten ouder dan 20 jaar. Wil jij ook graag meehelpen als vrijwilliger? Stuur een e-mail naar erfgoedbank@vgc.be

Foto: Erfgoedbank Koekelberg, collectie Robert Delathouwer (Elisabethpark, 1952)