2.2 Deventer: Verbeteren beleving hal

2.2 Deventer: Verbeteren beleving hal

Deventer hoorde bij het eerste cluster stations dat we met het Programma Verlichting hebben aanbesteed. Dit heette cluster 2 regio Noord Oost afgekort NO02. Vier jaar later waren we in NO gevorderd tot cluster NO45. In Deventer hebben we oude kwiklampen met kleurweergave Ra20 in de stationshal vervangen door vergelijkbare ledarmaturen met kleurweergave Ra80.

Dit ledarmatuur is in 2014 ook al toegepast in een led pilot op station Den Haag Hollands Spoor. Hier waren in 2013 veel storingen met de Corvo armaturen met oude lichtbronnen. Deze zijn toen vooruitlopend op het Programma Verlichting vervangen voor led. Er zijn toen ook direct draadloze dimcontrollers (TVIlight) in de armaturen ingebouwd (zie hoofdstuk 1.6 over dimmen). Hieronder de Dialux-gegevens van het toegepaste armatuur (Light International type Corvo). Het armatuurrendement is 7970Lm bij 94W (4x beter dan de kwiklamp). In RLN00012 eisen we 100Lm/W, maar in 2016 kon dit armatuur daar nog niet aan voldoen.

Later hebben we dergelijke armaturen (ook van andere fabrikanten) ook toegepast bij monumentale kappen in Hengelo, Amersfoort, Den Bosch, Gouda en Hilversum. Die halen de 100 Lm/W wel. De klokvormige grafiek hiernaast beschrijft de specificaties van het optiek. De led lichtbron bevindt zich in het hart van de middelste cirkel. Rondom de lichtbron is elke 15 graden een as getekend met daarop uitgezet het aantal Lumen dat in die richting wordt uitgestraald. Te zien is dat ongeveer een kwart van het licht naar het plafond en naar opzij straalt. Hierdoor zijn dit soort kelkarmaturen zeer geschikt voor het aanlichten van een monumentaal plafond of een kap.

De nieuwe kelken zijn aan de onderzijde afgesloten met een heldere polycarbonaat deksel om stof en spinnenwebben rond de lichtbron te voorkomen. De grafiek laat zien dat de uitstraling loodrecht onder de lichtbron iets lager is dan 10 graden ten opzichte van de verticaal. In de praktijk is te zien als een donkere vlek op de vloer pal onder het armatuur (vlak voor de poortjes). Dit is een foutje in het diafragma-optiek van het deksel en is bij latere versies verbeterd.

Tips en conclusies:

– Kwiklampen of natriumlampen zo snel mogelijk vervangen door led. – Kies een optiek dat het plafond ook aangelicht. – R a80 (of zelfs Ra90) levert een grote verbetering op.

De gegevens van het gekozen armatuur. Rechts de lichtverdeling/bundel (het gebruikte optiek) van het armatuur. Het hart van de cirkels vormt het armatuur. De grootste lichtstroom (Lm) straalt naar beneden en ca. 10% straalt naar boven.

Station Vathorst na de led vervanging. De aparte luidsprekermasten tussen de lichtmasten zijn goed te zien. Zo’n woud van masten willen we met de Multi Purpose mast (zie hoofstuk 18) voorkomen.