บทความวิชาการ – วิจัยศิลปะและวัฒนธรรม
1
แอนิเมชันลาว : ความเป็นมาและแนวโน้มของการพัฒนาสู่ระบบอุตสาหกรรม ปิติพงศ์ พิมพ์พิเศษ *
บทคัดย่อ แอนิเมชัน (Animation) คือกระบวนการนารูปภาพ วัตถุ มาจัดเรียงเพื่อให้เกิดภาพเคลื่อนไหวตามจิตนาการของ ผู้ผลิต โดยใช้เทคนิคและอุปกรณ์ต่างๆเพื่อให้เกิดผลลัพธ์ที่คาดหวัง แอนิเมชัน ไม่ใช่สิ่งใหม่ที่เพิ่งเกิดขึ้นแต่หากทาการศึกษาลึก เข้าไปแล้วจะพบว่า แท้จริงแล้วแอนิเมชันเป็นสิ่งหนึ่งที่มนุษย์มีความพยายามจะสร้างสรรค์และผลักดันให้เกิดขึ้นมาตั้งแต่อดีต กาล ความปราถนาเหล่านั้นถ่ายทอดมายังคนรุ่นหลังและเป็นส่วนที่ผลักดันเกิดนวัตกรรมการผลิตแอนิเมชันใหม่ๆอันเป็นที่ ยอมรับจากคนในสังคมในฐานะที่เป็นอีกรูปแบบหนึ่งของสื่อ และเกิดการแพร่กระจายไปทั่วโลกด้วยการไหลไปของกระแส โลกาภิวัตน์อันเชี่ยวกราก บทความนี้มีความต้องการนาเสนอ จุดกาเนิดของอุตสาหกรรมแอนิเมชันโลกที่ถูกแทรกซึมเข้ามาโดยกระแสโลกภิ วัตน์สู่ภูมิภาคเอเชียแปซิฟิคจนมาถึงเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ พร้อมทั้งอภิปรายถึงการเกิดขึ้นของปรากฏการณ์แอนิมชันใน สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว (สปป.ลาว) ที่มีความน่าสนใจและมีแนวโน้มที่จะเกิดการพัฒนาต่อไปได้ เนื่องจาก ศักยภาพทางด้านธรรมชาติ สังคม รวมถึงทุนทางวัฒนธรรมที่มีความเข้มแข็งของ สปป.ลาว พร้อมกันนี้ผู้เขียนเองก็พยายาม ชี้ ใ ห้ เ ห็ น ถึ งความส าคั ญ ของความเป็ น มาของแอนิ เ มชั น ลาวรวมถึ ง แน้ ว โน้ ม ของการพั ฒ นาการผลิ ต แอนิ เ มชั น สู่ ร ะบบ อุตสาหกรรมที่คาดว่าน่าจะเกิดขึ้นต่อไปในอนาคต
บทนา การค้นพบภาพวาดฝาผนังในถ้า ภาชนะเครื่องปั้นดินเผา รวมถึงสถาปัตยกรรมต่างๆในอดีตมีร่องรอยชัดเจนที่แสดง ให้เห็นถึงความพยายามถ่ายทอดการเคลื่อนที่ของวัตถุ คน สัตว์ หรือสิ่งของ ซึ่งเป็นสิ่งหนึ่งทีแ่ สดงให้เห็นถึงต้นกาเนิดทางความ ปราถนาของมนุษย์ที่มีความต้องการที่จะถ่ายทอดสิ่งที่พบเห็นออกไปยังคนอื่นๆที่อยู่ในกลุ่มหรือสังคมของตน แต่ในอดีตการ ถ่ายทอดถึงการเคลื่อนไหวต่างๆทีม่ นุษย์ได้พบเห็นมา ไม่สามารถทาได้เนื่องจากข้อจากัดของเทคโนโลยีที่มีในช่วงเวลานั้น แต่ นั่น ก็เป็นแรงผลักดันที่ทาให้มนุษย์อยากจะก้าวข้ามข้อจากัดดังกล่าว จึงทาให้เวลาต่อมาเกิ ดการพัฒนาทางเทคโนโลยีใหม่ๆ เพื่อนาเสนอการเคลื่อนไหวดังกล่าวให้มีความสวยงาม ชัดเจน และถ่ายทอดไปยังคนหมู่มากได้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ปรากกฏการณ์ของพัฒนาการดังกล่าวเกิดขึน้ ชัดเจนมากในโลกฝั่งตะวันตกในช่วงระหว่างคริต์ศตวรรษที่ 17-19 ซึ่ง เป็นช่วงของการปฏิวัตอุตสาหกรรม บุคคลสาคัญต่างๆมากมายเกิดขึ้นในยุคนั้นและมีอิทธิพลต่อการพัฒนาเทคโนโลยี รวมถึง พัฒนาการของภาพเคลื่อนไหวในอดีตที่ถูกนามาพัฒนาต่อยอดเกิดเป็นอุปกรณ์และเทคโนโลยีใหม่เพื่อนาไปใช้ในการผลิต ด้วย เหตุนี้เอง พัฒนาการดังกล่าวก็ถือเป็นส่วนหนึ่งที่ทาให้มนุษย์เล็งเห็นถึงประสิทธิภาพทางการสื่อสารผ่านสื่อ “แอนิเมชัน” และ ทาให้อุตสาหกรรมแอนิเมชันเกิดการพัฒนาอย่างรวดเร็วในช่วงยุค 90s และเกิดการแพร่กระจายไปยังประเทศและภูมิภาค ต่างๆทั่วโลก ระบบอุต สาหกรรมแอนิเมชันเข้ามามีบทบาททั้งในด้านความบันเทิง การถ่ายทอดเรื่องราว การแสดงออกถึง ความเป็นชาตินิยมและปลูกฝังแนวคิดให้คนในสังคมทั้งในโลกตะวันตกและตะวันออก อย่างไรก็ตาม แม้ว่าในปัจจุบันอุตสาหกรรมแอนิเมชันจะมีการพัฒนาอย่างรวดเร็วในภูมภาคิอาเซียน โดยสังเกตุเห็น ได้จากงานโฆษณา ภาพยนต์ หรือนิทรรศการเกี่ยวกับอุตสาหกรรมของเกมและแอนิเมชันที่เกิดขึ้นในประเทศไทยและประเทศ เพื่อนบ้าน อย่างไรก็ตาม ประเทศหนึ่งที่ดูเหมือนจะถูกมองข้ามและน่าจะเป็นอีกหนึ่งม้ามืดที่จะก้าวเข้ามามีบทบาททาง อุตสาหกรรมแอนิเมชันและสื่อมัลติมีเดียในอนาคตอย่าง สปป.ลาว ก็กาลังเกิดการพัฒนาและมีปรากฏการณ์ข องการนาเสนอ แอนิเมชันผ่านสื่อโทรทัศน์และได้รับการตอบรับที่น่าสนใจเป็นอย่างยิ่ง ถึงกระนั้น แม้ว่าเส้นทางของอุตสาหกรรมแอนิเมชันใน