BEELD EXPRESS 2/2015
Centrum voor Beeldexpressie
Ben je in je vrije tijd bezig met fotografie, film of multimedia, of kriebelen je vingers om eraan te beginnen? Het Centrum voor Beeldexpressie is je aanspreekpunt. Je krijgt er advies, informatie en documentatie op maat.
Iedereen met een liefde voor beeldtaal kan bij ons terecht, maar leden genieten van extra voordelen en daar komen er weer enkele nieuwe bij:
Hou onze website, je mailbox of de volgende nummers in de gaten, want er volgen nog nieuwe voordelen! Je wordt lid voor € 20 (lidkaart met of zonder foto)! Jongeren tot en met 25 krijgen korting: zij betalen € 14.
www.beeldexpressie.be
EXPRESS
BEELD
een abonnement op het tijdschrift Beeld Express een lidkaart die erkend is door de Vlaamse gemeenschap gratis deelname aan alle wedstrijden georganiseerd door het Centrum voor Beeldexpressie een aanzienlijke korting (vaak 100 %) op alle door ons georganiseerde activiteiten (lezingen, projecten, cursussen en workshops, wedstrijden, exposities en evenementen) de ontlening van opname-, projectie- en expomateriaal een SABAM-regeling voor al wie muziek gebruikt bij films of AV-producties een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid (+ rechtsbijstand) én lichamelijke ongevallen de mogelijkheid om financiële steun te bekomen voor een buitengewoon project kortingstarief (€ 6 i.p.v. € 8) bij een bezoek aan het FoMu Antwerpen regelmatig kans tot het winnen van dvd’s, boeken, tickets, … in Beeld Express bij aankoop van 2 tickets op vertoon van geldige lidkaart: reductieprijs bij Sphinx cinema Gent (www.sphinx-cinema.be) 10% korting op al je aankopen bij het fotolabo ONELAB fine art printing (www.onelab.be) 10 % korting op het ontwikkelen van films en op het printen en monteren van fotowerk bij Fotoshop Gent (www.fotoshopgent.be) 10 % korting bij fotolabo Milo-Profi (www.milo-profi.be) 10 % korting op alle aankopen, met uitzondering van Fine Art Scans, bij fotolabo Fotorama in Wevelgem (www.fotorama.be) 15 % korting op het bestellen van prints en op eindafwerking bij Beeldmakers photo labo in Aalst (www.beeldmakers-labo.com) kortingstarief bij een abonnement op het fotografietijdschrift Shoot (www.shoot.be) kortingstarief bij aankoop van een catalogus n.a.v. een expo in CC Hasselt (www.ccha.be) kortingstarief en gratis verzending bij aankoop van het boek ‘Voorbij de camera’ via webshop Lannoo (www.lannooshop.com/beeldexpress) reductietarief bij voorstellingen Beursschouwburg (www.beursschouwburg.be)
juni/juli/augustus - Afgiftekantoor Antwerpen X - P309297 - 5 x per jaar in maart, juni, september, november en januari
JUN/JUL/AUG 2015
Tijdschrift van het Centrum voor Beeldexpressie vzw
BEELD EXPRESS
(oplage 5.400 ex.) nummer 2, jaargang 45, juni/juli/augustus 2015 Verschijnt 5 x per jaar in maart, juni, september, november en januari. Centrum voor Beeldexpressie, CvB vzw, erkend door de PSA, FIAP en UNICA Voorzitter en verantwoordelijk uitgever: F. Van Vlaenderen, Rijsenbergstraat 130, 9000 Gent Tel. 09/220 29 15 e-mail: voorzitter@beeldexpressie.be Hoofdredacteur - redactieadres: Joke Embrechts Vorstermanstraat 7 bus 1.5, 2000 Antwerpen Tel.: 03/289 12 03 e-mail: hoofdredacteur@beeldexpressie.be Overige redacteurs: J. Embrechts, R. De Muyter, C. Goossens, M. Thysens, C. Op de Beeck, N. Putman, W. Van Springel Inlichtingen, adreswijzigingen, publicitaire inlassingen, ...: Vorstermanstraat 7 bus 1.5, 2000 Antwerpen Tel.: 03/289 12 01 e-mail: sec@beeldexpressie.be Abonnementen: 20 euro per jaargang (5 nrs.) (buitenland 30 euro) Losse nummers: 5 euro per nr. (buitenland 7 euro) te storten op rekening 414-4199991-24 van CvB vzw, Vorstermanstraat 7- bus 1.5, 2000 Antwerpen, BIC: KREDBEBB / IBAN: BE81 4144 1999 9124
KIJKEN & BEZOEKEN 02 Pur Sang 10 Europese film en Juliette Binoche centraal op Brussels Film Festival 12 Dirk Waem en Frederik Buyckx vallen in de prijzen op de Nikon Press Photo Awards 2014 18 Zes gratis expo’s op Fotolink in Knokke-Heist 20 Uit met het Centrum voor Beeldexpressie 24 Filmmaker Wim Wenders als fotograaf: 4REAL & TRUE2 28 De Bende van Nijvel, een eigenzinnige kijk op België en landschapsfotografie veroveren het FoMu 32 Alle iconische beelden van Anton Corbijn 38 “Humor wordt te vaak onderschat.” Stany Crets over ‘Lee & Cindy C.’ 42 80 Days of Summer 52 Bij plaatjes horen praatjes 54 Uit met leden en aangesloten groepen 55 Uit in Vlaanderen 56 Vanfleteren, Couturier en architectuur in Charleroi 62 Roger Kockaerts gastfotograaf op Leo Baekeland
p. 42
Meer informatie op onze website: www.beeldexpressie.be Alle artikels worden gepubliceerd onder de verantwoordelijkheid van de auteurs en dienen naar de hoofdredacteur gestuurd te worden. De niet gepubliceerde artikels worden tenzij anders afgesproken - niet teruggestuurd. Niets uit dit nummer mag gedeeltelijk of in zijn geheel overgenomen worden zonder uitdrukkelijke toestemming. Lay-out en prepress: K. Peeters Foto cover: © Anni Leppälä (zie expo '80 Days of summer' p. 42)
© Marleen Hiels (zie expo ‘Pur Sang’ p. 2)
Zomerklanken, pur sang Storm is in het land wanneer ik dit schrijf. Het doet ons alsmaar meer verlangen naar die rasechte, op en top zomer! Een zomer pur sang, net als de foto’s uit de Prijs van Vlaanderen die curator Freddy Van Vlaenderen toont in SD Worx in Antwerpen (p. 2). Nog in Antwerpen, neemt het FoMu (p. 28) je mee op een visuele vlucht door de ongerepte natuur. Je ontdekt er deze zomer fotografen in een poëtische strijd tegen de elementen. Maar vooral Gent zet deze zomer fotografie centraal in de grootse expo ’80 days of summer’ (p. 42). In dit internationaal fotofestival rond identiteit kan je - 80 zomerse dagen lang - in de mooiste monumenten van de Gentse binnenstad nationale en internationale fotografen bewonderen. Met de fotografie als gids begeef je je op een pad naar verbeelding en nieuwsgierigheid. p. 24
DOEN 11 On the MOVE: Win een exclusieve uitstap met MSC 50 Wedstrijden 51 50ste Beneluxsalon Koninklijke Fotokring Imago Hamme Doe nu mee!
IN HUIS HALEN 16 UIT op dvd 21 Boekennieuws 22 Foodprint 1415 61 Productinfo
VRAGEN
p. 12
64 WIE contacteren WAARVOOR in het Centrum voor Beeldexpressie
Naast inspirerende uitstappen naar deze fototentoonstellingen in Antwerpen en Gent, kan je ook in Brussel (p. 12), Knokke (p. 18) of Charleroi (p. 56) terecht voor boeiende fototrips. Of je steekt de grens over om enkele knappe pareltjes te bewonderen. De dubbelexpo van Anton Corbijn in Den Haag (p. 32) moet je gezien hebben, en ook de fotografische beelden van filmmaker Wim Wenders (p. 24) in Düsseldorf zijn zeker de moeite. En wil je na al dat fotogeweld even tot rust komen? Of wil je de tropische hitte of - in het slechtste geval - de stortbuien ontvluchten? Duik dan een rustige cinemazaal in om de eerste langspeler van Stany Crets te ontdekken (p. 38). Fun verzekert met deze muzikale tragikomedie! Rustig in de zetel liggen en een gewonnen dvd’tje kijken (p. 16) of een mooi fotoboek doorbladeren (p. 21-22) kan natuurlijk ook altijd! We wensen je een spetterde zomer! • Joke Embrechts hoofdredactrice
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
3
Pur Sang
Foto’s uit de Prijs van Vlaanderen 2014
Vier jaar geleden presenteerden we voor het eerst een nieuwe versie van de expo met beelden uit de Prijs van Vlaanderen. We gaan op dit elan verder. We kiezen ook nu voor een langer lopende expo, samengesteld door een extern curator, op een mooie locatie. Freddy Van Vlaenderen, voorzitter van het Centrum voor Beeldexpressie, is dit jaar curator en stelt de expo samen in SD Worx in Antwerpen.
êêê
© Frans Van Esch
TEKST: JOKE EMBRECHTS / FOTO'S: Frans Van Esch, Jozef Van Roy, Hugo ToRfS, Adolphe Vydt, Myriam Wylocke
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
4
Hij vertelt graag zelf meer over zijn selectie: “Als voorzitter van het Centrum voor Beeldexpressie werd mij gevraagd te fungeren als curator van ‘Het Salon 2015’. Ik kan niet zeggen dat ik dat altijd gewild heb, maar feit is zeker, ik ben de controverse tussen mijn visie op fotografie en die van de deelnemers aan de wedstrijd ‘Prijs van Vlaanderen’ niet uit de weg gegaan. Een project als ‘Het Salon’ is overigens een interessant initiatief, vooral omdat het Centrum voor Beeldexpressie boeiende wedstrijdfotografie kenbaar wil maken bij een ruim publiek. Een strenge selectie drong zich dus op en in uitzonderlijke gevallen bracht ze mij bij werken die mij nieuwsgierig maakten naar de fotograaf die erachter zit. Dat was ook het fascinerende van de job, want hoewel ik al heel wat tentoonstellingen van diverse aard heb gezien en tal van fotografen heb leren kennen, toch word ik nog altijd wel eens overrompeld of verrast.”
Pur Sang Vanwaar deze titel, vraag je je af. Freddy Van Vlaenderen legt uit: “Kunst, en fotografie in het bijzonder, moet tellen in de maatschappij! Daarom ook heb ik al snel voor de titel ‘Pur sang’ gekozen. Ik werd enerzijds geconfronteerd met veel meer ‘beeldmakers’ dan echte fotografen, en anderzijds met steeds dezelfde onderwerpen. Fotografie is een bezinnend medium. Het rustige, doordachte beeld moet dus ook het resultaat zijn van een weloverwogen, overdacht proces. Want foto’s vormen
êêê
5
Š Jozef Van Roy h
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo 6
7
© Adolphe Vydt h
en verdiepen onze gevoelens, worden deel van ons zijn, van onze beleving en ze geven ons bovenal betekenis. Met ‘Pur Sang’ schuiven we dus geen bijzondere beelden naar voren, maar trachten we de gelaagdheid van de foto’s te doorgronden omdat nu eenmaal elk beeldend fotografisch werk een stukje mensheid bloot geeft. Maar de dynamiek van de expositie komt vooral door de diverse thema’s en ideeën die de toeschouwer moeten meenemen naar verschillende ervaringen met soms erg fraaie invalshoeken.” De expo toont werk van Marc Apers, Diane Boons, Luc Bracke, Eddy Cehic, Bob Ceusters, Lionel Daels, Jean-Pierre Defraigne, Cecile Degryse, Wim Denijs, Monika Fiten, Dries Geyskens, Leo Goossens, Marleen Hiels, François Hufkens, Daniël Kyndt, Walter Lepoutre, Bie Lievens, Jacky Panhuyzen, Maarten Peleman, Vic Perri, Jozef Reynaert, Sandra Rivière, Jozef Schepens, Willy Smets, Eric T'Kindt, Hugo Torfs, Bernard Tubiermont, Louisa Van den Berghe, Freddy Van den Brande, Frans Van Esch, Jozef Van Roy, Sonja Vander Meulen, Jacques Vanspeybrouck, Gérard Verbecelte, Adolphe Vydt, Louis Weckx, Myriam Wylocke en Marc Wynen. Kom de geselecteerde beelden zelf ontdekken met een hapje en een drankje tijdens de vernissage of loop in juli eens binnen bij SDWorx! êêê
f © Hugo ToRfS
8
© Myriam Wylocke h
‘Pur sang’ opent op vrijdag 3 juli om 19 u. en is verder te bezichtigen van 6 tot en met 31 juli in de exporuimte van SD Worx (Brouwersvliet 2) in Antwerpen, werkdagen, 9 u. - 19 u. Alle info op www.beeldexpressie.be. •
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
9
KIJKEN & BEZOEKEN / Filmfestival
10
Europese film en Juliette Binoche centraal op Brussels Film Festival TEKST: JOKE EMBRECHTS / FOTO: BFF (Juliette Binoche)
‘Dedicated to European Cinema’, dat is de baseline van het Brussels Film Festival. Ook dit jaar toont het festival het beste van de Europese cinema. Het Brussels Film Festival beleeft dit jaar zijn 13de editie en wil de rijkdom van de Europese cinema tonen. Deze levendige en onbevangen cinema - waarover Woody Allen zei "I always wanted to be a foreign filmmaker" - staat in de schijnwerpers tijdens dit feestelijke, competitieve en meeslepende evenement. Het Brussels Film Festival staat in het kort voor: 8 dagen ontdekkingen, meer dan 15 Europese landen om in te verdwalen, 70 Europese kort- en langspeelfilms geselecteerd uit meer dan 800 films, een prijzenpot van meer dan € 50.000 om de creatie en promotie van de Europese cinema aan te moedigen, een Panorama-sectie, avant-premières, kortfilms van bij ons en muziekdocumentaires. Het is een evenement vol ontmoetingen: een Europese jury, de ravissante Juliette Binoche als eregast, regisseurs die hun film komen voorstellen en graag de dialoog aangaan. Voorts op het programma: debatten, lezingen, masterclasses, speciale voorstellingen, DJ-sets, een exclusief cineconcert en natuurlijk de sfeervolle filmvoorstellingen in openlucht op het Heilig-Kruisplein.
Het Brussels Film Festival loopt van 5 tot 12 juni in Flagey (Heiligkruisplein) en Cinematek (Baron Hortastraat 9) in Brussel. Alle info via www.brusselsfilmfestival.be.
Eregaste Juliette Binoche Juliette Binoche heeft samengewerkt met grote regisseurs uit de hele wereld. Van Godard tot Téchiné, via Doillon, Kieslowski, Minghella, Haneke, Ferrara, Assayas, Klapisch, Leconte, Rappeneau, Boorman, Hou Hsiao Hsien, Kiarostami en Cronenberg. Het zegt genoeg over het bereik van haar talent als actrice. Ze is bovendien één van de meest bekroonde actrices ter wereld en vooral één van de weinige die acteerprijzen gewonnen heeft op de drie grote internationale filmfestivals (Cannes, Venetië én Berlijn). De Franse actrice zal de opening van het festival bijwonen op vrijdag 5 juni om 20.30 u. in Flagey. De volgende dag zal ze, ook in Flagey, om 16 u. een masterclass geven waarna ze een Carte Blanche-sessie zal presenteren om 19 u. in Cinematek.
Film ontmoet muziek Bovenop een rijke en gevarieerde programmatie, besteedt het festival aandacht aan de talrijke banden tussen muziek en film, met cineconcerten, muziekdocumentaires en ontmoetingen tussen componisten en regisseurs. Het cineconcert is dit keer van Zone Libre. De band voorziet het mythische ‘2001: A Space Odyssey’ van Stanley Kubrick van een nieuwe soundtrack in een korte, maar even hallucinante versie. De dramatisch opgebouwde, schrille, doordringende muziek versterkt de legendarische beelden van wilde dieren die hun prooi verslinden en apen die met een dijbeen schedels en karkassen inslaan. Lawaai en woede, maar ook pure en heldere klanken die het langzaam in de ruimte bewegende ruimteschip begeleiden. Het optreden van Zone Libre op 6 juni zal je fascineren, betoveren en meeslepen naar een andere ruimte-tijdbeleving. Ook een ontmoeting met Julien Temple, meester van de muziekdocumentaires, staat op het programma. Joe Strummer, The Sex Pistols, Bowie, The Rolling Stones, Depeche Mode, ... Hij heeft ze gekend, gefilmd, gesproken en vereeuwigd. Julien Temple is zonder enige twijfel de meest gerespecteerde maker van muziekdocumentaires. Afspraak om hem te ontmoeten tijdens een filmles op zondag 7 juni om 20.30 u. in Flagey - Studio 1. En natuurlijk om enkele van zijn meest essentiële films te (her)bekijken. De Europese cinema, dat is culturele diversiteit. Ga er ook van genieten! •
O
On the MOVE Win een exclusieve uitstap met MSC TEKST: Charlotte op de Beeck / FOTO: Kipish fon
Een nieuwe exclusieve foto- of filmkans in het kader van ons seizoensthema 'MOVE'!
vervoeren. MSC heeft haar hoofdkwartier in het Zwitserse Genève maar de belangrijkste haven van waaruit het bedrijf opereert is… de haven van Antwerpen!
Deze keer kan je meedingen naar de exclusieve kans om een schip van de Mediterranean Shipping Company (MSC) in beeld te brengen. MSC is ’s werelds tweede grootste bedrijf op het gebied van containertransport over water. Het heeft 474 containerschepen in dienst die in totaal ongeveer 2.300.000 containers kunnen
Op zaterdag 27 juni 2015 kan je aan boord gaan van een MSCvrachtschip in Antwerpen. Afhankelijk van de dagelijkse planning zal dit in een droogdok, aan de wachtkade of aan de laadkade zijn. Wil je er graag bij zijn? Grijp dan je kans! •
M
O
V
E
Stuur enkele beelden naar move@beeldexpressie.be samen met 5 à 10 regels waarin je vertelt over jezelf en waarom je deze uitdaging wil aangaan. Deadline is woensdag 10 juni om 10 u. Op maandag 15 juni om 15 u. maken we de twee gelukkigen bekend. Hou onze website in de gaten voor meer info en activiteiten rond het thema 'MOVE'.
DOEN / Wedstrijd
11
12
Dirk Waem en Frederik Buyckx vallen in de prijzen
Nikon Press Photo Awards 2014 TEKST: JOKE EMBRECHTS / FOTO's: Dirk Waem, Frederik Buyckx, Károly Effenberger, Colin Delfosse
Nikon beloont elk jaar de mooiste of meest originele persfoto’s van Belgische of in België verblijvende persfotografen. Dat is ook dit jaar niet anders. Uit alle ingezonden beelden gemaakt in 2014 bekroonden juryleden Joachim Naudts (FotoMuseum Antwerpen), Christoph De Jaeger (BOZAR), Amélie Van Liefferinge (Fotomuseum Charleroi), Wim Robberechts (fotograaf en cameraman bij Robberechts TV), Kaat Celis (fotografe en voormalig chef fotoredactie De Morgen), Hilde Dewindt (producer en journalist VRT) en Laura Bertone (Nikon BeLux) 6 winnaars. De Nikon Press Photo Award is er voor de mooiste persfoto van 2014 gemaakt door een persfotograaf ouder dan 30 jaar. Die eer viel te beurt aan Dirk Waem met zijn foto van de herdenking van de Eerste Wereldoorlog op het SaintSymphorienkerkhof in Bergen in aanwezigheid van het Belgische en Britse koningshuis. De jury: “Dit beeld voelt haast als een klein schilderij. Dirk Waem maakt ons met dit beeld toeschouwer van het tafereel. De compositie maakt het beeld magnetisch, bijna sprookjesachtig. Er zijn zoveel beelden gemaakt van de herdenking van Wereldoorlog I,
© Frederik Buyckx h
maar dit beeld laat een echte, beklijvende indruk na. Het is een persbeeld in de volle betekenis van het woord en het legt een belangrijk moment in de geschiedenis vast. De aanwezigen zijn duidelijk herkenbaar, maar toch raakt het niet aan de sereniteit van het moment. Het beeld is een prachtige weergave van een historisch gebeuren.” De Young Promising Photographer Award wordt toegekend aan de beste persfotograaf jonger dan 30. Voor 2014 is dat Frederik Buyckx, freelancefotograaf voor De Standaard, met zijn reeks ‘Restanten van de koloniale tijd in Minas Gerais, Brazilië’. De jury: “Met een sterke kleurentaal en verfrissende insteek springt deze reeks meteen in het oog. Elk beeld binnen de reportage staat op zichzelf en voegt steeds een nieuw verhalend element toe aan het geheel. Het is bovendien een reeks die opvalt door haar coherentie. Hoewel sterk documentair, legt Buyckx toch verrassend gevoelige beelden vast. De journalistieke waarde en aanpak in de reeks zijn zeer duidelijk aanwezig. De beelden vertellen een verhaal en geven de spanning weer van een wereld waar niet alles gezien mag worden. De reportage is een schitterende weergave van een duistere en mysterieuze wereld. Frederik Buyckx is er in geslaagd een reportage te creëren die symbool staat voor de toekomst van de persfotografie.” De jury geeft in deze categorie ook een eervolle vermelding aan Sébastien Van Malleghem (met zijn reeks ‘Prisons’).
êêê
© Dirk Waem h
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
13
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
14
Naast deze twee hoofdprijzen worden er aparte prijzen uitgereikt in de categorieën Portret, Stories, Sport en Nieuws. Het beste portret is genomen door Károly Effenberger, een foto van Nederlands kunstenaar Anton Corbijn. De jury: “Dit portret in de stijl van Johannes Vermeer valt op door de inval van het licht en de houding van geportretteerde Anton Corbijn. Op het eerste zicht zou dit een klassiek beeld kunnen zijn, mocht Corbijn niet zo verrassend geportretteerd zijn. Het is een diep existentieel portret, wat lezers zal aanzetten om een artikel verder te lezen. Het beeld laat zoeken en roept vragen op.”
© Károly Effenberger g
Beste in de categorie Stories is Colin Delfosse met zijn reportage over het nalatenschap van voormalig Congolees president Mobutu, een onderwerp dat veel Belgen nog steeds boeit en dierbaar is, alleen al door de historische verweving met het land. De jury: “De rigiditeit van de reportage is lovenswaardig. Het prachtige, zachte kleurenpallet staat in schril contrast met wat de beelden zeggen. Het historisch onderzoek is voelbaar en maakt van deze serie een parel van documentaire persfotografie.” In de categorie Sport won Kristof Ramon en de beste nieuwsfoto was er eentje van Filip Claus. •
15
Š Colin Delfosse h
De expo met de winnende beelden loopt nog tot en met 21 juni in Bozar (Ravensteinstraat 23) in Brussel, dinsdag - zondag, 10 u. - 18 u., donderdag tot 21 u. Alle info ook via www.nppa.be.
IN HUIS HALEN / Dvd
16
UIT op Dvd
TEKST: JOKE EMBRECHTS / robrecht de muyter
The salt of the earth Met ‘The salt of the earth’ krijgt de Braziliaanse topfotograaf Sebastião Salgado, de man van pakkende humanitaire reportages over hongersnood, migratie, arbeid en de indianenbevolking van Zuid-Amerika, wat hij allang verdient: een documentaire over zijn leven en werk. De voorbije 40 jaar reisde Salgado alle continenten af, in de voetstappen van een steeds evoluerende mensheid. Hij was getuige van een aantal grootse gebeurtenissen uit ons recent verleden: internationale conflicten, hongersnood en exodussen. Nu gaat hij op ontdekking naar ongerepte gebieden, naar wilde fauna en flora en naar grandiose landschappen als onderdeel van een majestueus fotografisch project als eerbetoon aan de pracht van de wereld. Het werk en leven van Sebastião Salgado wordt ons onthuld door zijn zoon, Juliano, die hem vergezelde op zijn laatste reizen en door Wim Wenders als fotograaf (zie ook p. 24). De film werd bekroond met de speciale Juryprijs (Un Certain Regard) op het Filmfestival van Cannes 2014 en genomineerd voor de Oscar van Beste Documentaire. Een prachtige documentaire! The salt of the earth, Wim Wenders & Juliano Ribeiro Salgado, TwinPics/Cinéart, 106 min. (111min. blu-ray), taal: Engels, Portugees, Frans, ondertiteling: Nederlands, Frans
The Heavy Water War ‘The Heavy Water War’ is een meeslepende, epische Noorse serie over een vergeten strijd die de wereldgeschiedenis tekende: de inspanningen van de nazi’s om een atoombom te ontwikkelen, en het verbeten gevecht van de geallieerden om dit te voorkomen. De serie bleek een heus kijkcijferkanon in Noorwegen, en borduurt op internationaal niveau voort op het succes van Scandinavische hitseries als 'Borgen', 'The Killing' en 'The Bridge.' 1933. De Duitse Nobelprijswinnaar in de Natuurkunde, Werner Heisenberg, wordt gevraagd voor Hitlers geheime kernwapenprogramma. Voor het ontwikkelen van een atoombom heeft Heisenberg zwaar water nodig, een zeldzame stof die enkel in Noorwegen wordt geproduceerd. De Duitse interesse in zwaar water wekt argwaan op bij de geallieerden, die er alles aan doen om het kernwapenproject te saboteren.
The Heavy Water War, Per-Olav Sørensen, Lumière, 6 x 45 min., taal: Noors, Engels, Duits, ondertiteling: Nederlands
Brussel, gefilmde stad Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bestaat 25 jaar. Brussel is een complexe stad met een ingewikkeld politiek verleden. De stad is geleidelijk maar zeker geëvolueerd naar zowel een stedelijk, gewestelijk, nationaal als Europees centrum. De voorbije 20ste eeuw is belangrijk in deze evolutie. De maatschappij komt in een enorme stroomversnelling terecht. Het is de eeuw van de broers Lumière en de cinematografie in Frankrijk. De filmcamera kan vanaf het einde van de 19de eeuw levende en bewegende realiteit vastleggen. Deze dvd brengt het verhaal van Brussel bij de allervroegste beelden uit de cinema, die in 1897 door Alexandre Promio werden gemaakt in opdracht van de firma Auguste en Louis Lumière. De films tonen de stad vanuit verschillende invalshoeken. Meer dan 20 filmpjes vertellen het verhaal van de stad in de 20ste eeuw. Dramatische tonelen, kleurrijke faits-divers, komische en poëtische momenten wisselen mekaar af op speciaal hiervoor gecomponeerde muziek door Guy Van Nueten. De essays van Roel Jacobs en Peter Van Goethem zijn een welkome aanvulling bij de dvd en geven een historische kijk op Brussel als hoofdstad en gewest.
Brussel, gefilmde stad, Cinematek, 202 min., taal: Frans, ondertiteling: Nederlands, Frans, Engels
Image Eva Hendrickx is een ambitieuze jonge journaliste op de redactie van televisielegende Herman Verbeeck. Ze bijt zich vast in een reportage over de probleemwijken van Brussel wanneer daar rellen uitbreken. Terwijl de stad ondergedompeld wordt in een escalatie van geweld ontstaat er een intense band tussen Eva en Lahbib, een Marokkaan met een heftig verleden. Lahbib brengt haar steeds dieper in een complexe en broeierige gemeenschap. Intussen ziet Herman Verbeeck in de reportage van Eva dé gelegenheid om zich terug naar de top van de kijkcijfers te vechten in het competitieve medialandschap. Deze “brok entertainende cinema”, zoals beide regisseurs de film omschrijven, is zeker de moeite waard om te bekijken! En herlees ook nog eens het interview met Adil over ‘Image’ in Beeld Express 4/2014. Image, Adil El Arbi en Bilall Fallah, Dutch Film Works, 87 min., taal: Nederlands, Frans, ondertiteling: Nederlands, Frans
17
Fargo, seizoen 1 De serie ‘Fargo’ verandert de gelijknamige film van de gebroeders Coen in de meest unieke tv-serie van het jaar. Met als resultaat: winnaar van een Golden Globe en drie Emmy Awards! ‘Fargo’ heeft dezelfde sfeer van de originele filmklassieker: de droge humor, de moorddadige chaos en de gemoedelijkheid van Minnesota, maar vertelt een volledig nieuw misdaadverhaal met gloednieuwe personages. Oscarwinnaar Billy Bob Thornton, die reeds twee andere films van The Coen Brothers (‘The Man Who Wasn’t There’ en ‘Intolerable Cruelty’) op zijn palmares heeft staan, schittert als Lorne Malvo, een manipulatieve topcrimineel die het leven van verzekeringsagent Lester Nygaard (Martin Freeman) ingrijpend verandert. Gus Grimly en Molly Solverson, twee plaatselijke politieagenten, bundelen hun krachten om de geheimen van Lester te ontrafelen en de meedogenloze, destructieve Malvo te stoppen. Een ware musthave voor elke serieliefhebber! En ook een tweede seizoen staat al op de planning en brengt weer een sterrencast mee, waaronder Kirsten Dunst en Jesse Plemons.
Fargo (seizoen 1), Randall Einhorn, 20th Century Fox, 660 min. (ongeveer 54 min./aflevering), taal: Engels, Frans, ondertiteling: Nederlands, Frans, Engels
Een beeldloze advertentie in een blad voor beeldliefhebbers? Ja, omdat het kán. Maar hey, úw aandacht hebben we toch. En de mooie vorm geving was u wellicht ook opgevallen. Alles strak in één kolom. Uitgelijnd en gebalanceerd. Een kleine spielerei van de vorm gever. We houden immers van eigenwijs talent. Talent waar we overigens naar op zoek zijn. Bent u of kent u getalenteerd volk ? Een toegewijde en gepassioneerde account executive ? Of een stoutmoedige graphic designer ? Dan ontmoeten we mekaar graag. Oeps, hadden wij ons nog niet voorgesteld ? We, dat is het fusiebedrijf van ClaesRoels en The Factory Brussels. Beide liefhebbers van het betere print en commu nicatiewerk, die voortaan samen de print en communicatie wereld willen veroveren.
WIN ! Beeld Express geeft 2 dvd’s en 1 bluray van ‘The salt of the earth’ weg, 2 dvd’s van ‘The Heavy Water War’, 3 dvd’s van ‘Fargo’ en 5 dvd’s van ‘Image’. Mail voor 15 juni 2015 naar com@beeldexpressie.be en maak kans om te winnen. Vermeld in je mail zeker je naam, lidnummer en adresgegevens én voor welke titel je meespeelt. Je kan maar deelnemen aan 1 wedstrijd uit dit nummer van Beeld Express. Veel succes! •
Meer info en jobs op www.thefactorybrussels.be www.claes-roels.be
18
Zes gratis expo’s op Fotolink in Knokke-Heist TEKST: JOKE EMBRECHTS / FOTO: Mads Nissen
In aanloop naar de zomer organiseren ze in Knokke-Heist ‘Fotolink’, een in- en outdoor expositie die de actuele Belgische fotografie toont. Door verbouwingen in cultuurcentrum Scharpoord dit jaar dus geen internationaal fotofestival in Knokke, maar wel Fotolink. Fotolink, of hoe foto’s mensen met elkaar en hun omgeving in verbinding brengen. Met keuze uit zes gratis tentoonstellingen biedt Fotolink een kijk op de hedendaagse fotografie. World Press Photo is ‘s werelds grootste en meest prestigieuze fotografiewedstrijd die jaarlijks wordt georganiseerd. Na de wedstrijd worden de foto’s bijeengebracht in een reizende expositie die door meer dan een miljoen mensen in 40 landen wordt bekeken. De World Press Photo is voor België in première te zien tijdens Fotolink. Winnaar van de World Press Photo 2014 is een intiem portret van een homostel in de Russische stad Sint-Petersburg van de Deense fotograaf Mads Nissen. Fotograaf Stephane Verheye is curator van de expo ‘Chambre d’amis de Stephane’. Hij krijgt de ruimte om tentoon te stellen, samen met vrienden, collega-fotografen, topfotografen. Met professionele mensen die reeds jaren op hoog niveau met hun vak bezig zijn en waar hij een link mee voelt. Hij kiest bewust voor studio-, landschaps- en conceptuele fotografie. Stephane Verheye stelt jullie graag voor aan Adrien Hendrickx, Björn Tagemose, Frieke Janssens en Jean Godecharle. Je ziet vijf totaal verschillende stijlen van fotografie, niet concurrentieel, maar harmonieus en versterkend voor elkaar, waardoor het eindresultaat vernieuwend, verrassend én van hoog niveau is. In Museum Sincfala loopt ‘Aan de rand van België’ van Oostendenaar Jean-Jacques Soenen. Zijn straatfotografie zit vol snapshots, observaties van
toeristen en kustbewoners op de wandeldijken en stranden van de Belgische kust, met speciale aandacht voor Knokke-Heist. Naast de fotografische waarde van z’n foto’s, raakt hij de toeschouwer met z’n groot observatievermogen voor kleine details. Met een vleugje humor of een snuifje drama stelt hij de zaken scherp. De overige drie tentoonstellingen bevatten werk van niet-professionele fotografen. Tot en met 31 mei was onze eigenste Photo View er te zien (deze expo is ondertussen verhuist naar Roeselare). Diagonaal en Koninklijke Foto- en Filmkring Knokke-Heist zijn sinds jaar en dag trouwe gasten op het Internationaal Fotofestival en nu ook op Fotolink. De afdeling fotografie van deKunstAcademie levert met het project ‘BUITENGOED’ zijn bijdrage onder de vorm van een aantal bijzondere fotografische beelden van ongewone plaatsen in Knokke-Heist. Vergeet voor één keer de zee, het strand, het Zwin… Op de foto’s zie je een gebouw, een ‘vergeten’ plek … De leerlingen onderzochten details, structuren, licht en kleur en tonen op die manier de unieke blik of specifieke interesse van de fotograaf. Deel van de opdracht van de studenten is om de foto’s terug in het straatbeeld te plaatsen en zo de confrontatie met voorbijgangers en de openbare ruimte mogelijk te maken. De foto’s vormen een verbinding tussen CC Scharpoord en deKunstAcademie in de Van Steenestraat. •
Fotolink loopt tot en met zondag 7 juni, dagelijks, 10 u. - 19 u., in en rond CC Scharpoord (Meerlaan 32) in Knokke-Heist. Photo View was er te zien tot en met 31 mei, Soenens ‘Aan de rand van België’ loopt tot en met 30 september in Museum Sincfala (Pannenstraat 140).
Š 2015, World Press Photo of the Year, Contemporary Issues, 1st prizesingles, Mads Nissen h
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
19
KIJKEN & BEZOEKEN / Agenda
20
OKT
UIT MET HET
CENTRUM VOOR BEELDEXPRESSIE TEKST: Margot Thysens, Wouter Van Springel
Photo View 2015 JUN
4
CC De Spil, Roeselare Fototentoonstelling tot 27 juni (gratis)
----------------------------------------------
ARENA West-Vlaanderen JUN
6
CC De Spil, Roeselare Feedbackmoment fotografie (gratis)
----------------------------------------------
PuR SANG JUL
3
SD Worx, Antwerpen Fototentoonstelling tot 31 juli (gratis)
----------------------------------------------
Photo View 2015 SEP
10
Bibliotheek, Genk Fototentoonstelling tot 10 oktober (gratis)
----------------------------------------------
FILMFORUM ANTWERPEN SEP
25
GC De Witte Merel, Lint Lezing film (gratis)
----------------------------------------------
ARENA Antwerpen SEP
CC Zwaneberg, Heist-op-den-Berg Feedbackmoment fotografie (gratis)
26
----------------------------------------------
okt
Filmforum Vlaams-Brabant
Lokalen Videoclub Westrand, Sint-Ulriks-Kapelle Lezing film (gratis)
2
----------------------------------------------
ARENA Oost-Vlaanderen OKT
10
CC De Werf, Aalst Feedbackmoment fotografie (gratis)
----------------------------------------------
OKT
14
Standpunten West-Vlaanderen CM Sint-Kruis, Brugge Lezing fotografie (gratis)
16
Filmforum Limburg 't Kapelleke, Genk Lezing film (gratis)
----------------------------------------------
Photo View 2015 OKT
28
CC De Borre, Bierbeek Fototentoonstelling tot 24 november (gratis)
----------------------------------------------
OKT
Standpunten Oost-Vlaanderen
Lakenmetershuis, Gent Lezing fotografie (gratis)
29
----------------------------------------------
NOV
4
(O)ma of (o)pa op de foto
CC de Bogaard, Sint-Truiden Workshop fotografie voor kinderen (8+) (€ 15)
----------------------------------------------
Kunstendag voor Kinderen NOV
15
Fotomuseum / Cinema Zuid, Antwerpen Fotografie & film voor kinderen (betalend)
----------------------------------------------
NOV
Standpunten Vlaams-Brabant
Lokalen Foto Gamma, Leuven Lezing fotografie (gratis)
18
----------------------------------------------
ARENA Vlaams-Brabant NOV
21
CC De Borre, Bierbeek Feedbackmoment fotografie (gratis)
----------------------------------------------
DEC
5
Dag van de Amateurfotograaf FotoMuseum, Antwerpen Lezingen en workshops fotografie (€ 12/€ 14)
----------------------------------------------
Photo View 2015 JAN
16
CC De Ververij, Ronse Fototentoonstelling tot 7 februari 2016 (gratis)
---------------------------------------------e 4 EUREGIONAAL JEUGDFILMFESTIVAL JAN
30
CC C-Mine, Genk Filmfestival (gratis)
----------------------------------------------
BYOB MrT
17
CC C-Mine, Genk Toonmoment voor fotografen, cineasten en mediakunstenaars (gratis)
Alle info over onze activiteiten op www.beeldexpressie.be.
Boekennieuws TEKST: JOKE EMBRECHTS
Expanding Universe Wervelende sterrennevels, exploderende sterren, schitterende kleuren en kolossale, fragiele vormen. De meest adembenemende foto’s van ruimtetelescoop Hubble, die precies 25 jaar geleden gelanceerd werd, staan in dit boek. Hubble heeft niet alleen het aanzien van de astronomie veranderd, maar ook het besef van onze plaats in de kosmos. De voormalige astronauten Charles F. Bolden Jr. en John Mace Grunsfeld geven hun persoonlijke visie op de nalatenschap van de Hubble en op de toekomst van ruimteonderzoek. Fotografiecriticus Owen Edwards schreef een essay en in het boek vind je ook een interview met Zoltan Levay, die uitlegt hoe de foto’s gemaakt zijn. Prachtige, ultra hoge resolutiebeelden genomen met bijna geen achtergrondlicht!
Expanding Universe. Photographs from the Hubble Space Telescope, Taschen, 260 p., 30 x 30 cm, hardcover, isbn 9783836549226, € 49,99
1-2-3-4 Portretfotograaf Anton Corbijn houdt niet van terugkijken op zijn muziekwerk. Voor het boek ‘1-2-3-4’ – dat hoort bij de grote expo in het Fotomuseum Den Haag (zie p. 32) - heeft hij dat voor één keer wel gedaan. In de loop der tijden werkte Corbijn intens samen met tal van muzikanten en bands. Daarbij hebben zijn foto’s vaak een bepalende rol gespeeld in het imago van de muzikanten. Dit lijvig en mooi uitgegeven boek toont minder gekend en nauwelijks gepubliceerd werk van Corbijn over The Rolling Stones, U2, Depeche Mode, R.E.M., Metallica, Arcade Fire, Nirvana, Johnny Rotten/ John Lydon, Nick Cave, Tom Waits, Siouxsie Sioux, plus een tourreportage van The Slits (1980). Met ruim 350 beelden, waaronder zo'n 70 individuele portretten van onder anderen Joe Cocker, David Bowie, Johnny Cash, Grace Jones, Courtney Love, Morissey, Neil Young en vele anderen, is dit een boek waar Corbijn terecht trots op kan zijn: “Met dit boek wil ik mijn werk in de muziekwereld vieren, en me er niet voor te hoeven verontschuldigen. Ik ben er trots op. Trots op de langdurige relaties en vriendschappen met groepen en muzikanten, trots op wat het heeft betekend en nog steeds kan betekenen binnen die wereld, maar juist ook erbuiten.” Met een uitgebreid voorwoord door Anton Corbijn zelf, een inleiding door Wim van Sinderen en originele tekstbijdragen van muzikanten zoals Tom Waits, Bono, Michael Stipe, Adam Clayton, Nick Cave, Lars Ulrich, Keith Richards, Mick Jagger en anderen over hun samenwerking met Corbijn.
Julia Margaret Cameron In het Museum voor Schone Kunsten Gent staat deze lente (nog tot 14 juni) in het teken van Julia Margaret Cameron (1815-1879). Cameron was een van de belangrijkste en meest innoverende fotografen van de negentiende eeuw. Haar krachtige portretten zijn wellicht het meest bekend. Maar de modellen die ze voor haar liet poseren - vrienden, familie en bedienden - plaatste ze ook in een Bijbelse, historische en allegorische context. Haar foto’s waren om verschillende redenen baanbrekend: Cameron hield ze doelbewust onduidelijk, onscherp zelfs, en ze vertonen krasjes, vlekken en andere sporen van het maakproces. Haar onconventionele aanpak kwam haar op kritiek te staan, maar de schoonheid van haar composities en haar toewijding aan de fotografie als een kunstvorm leverden haar ook bewondering op. In 2015 wordt de 200ste verjaardag van haar geboorte gevierd en de 150ste verjaardag van haar eerste tentoonstelling, in 1865, in het toenmalige South Kensington Museum in Londen (het huidige Victoria & Albert Museum). Met de organisatie van de overzichtstentoonstelling ‘Julia Margaret Cameron (1815-1879), pionier van de fotografie’ viert het Museum voor Schone Kunsten Gent deze dubbele verjaardag, als enige museum op het Europese continent. Voor de tentoonstelling wordt geput uit de rijke verzameling fotografie van het Victoria & Albert Museum.
Julia Margaret Cameron, Catherine de Zegher & Johan De Smet, Uitgeverij Snoeck, 252 p., 24,5 x 30 cm, hardcover met linnen, isbn 9789461612311, € 39
1-2-3-4, Anton Corbijn, Uitgeverij Hannibal, 352 p., 31 x 24 cm, hardcover, isbn 9789492081438, € 64,50
WIN !
Beeld Express geeft één exemplaar van ‘Expanding Universe’, één exemplaar van ‘1-2-3-4’ en 3 exemplaren van ‘Julia Margaret Cameron’ weg. Mail voor 15 juni 2015 naar com@beeldexpressie.be en maak kans om te winnen. Vermeld in je mail zeker je naam, lidnummer en adresgegevens én voor welke titel je meespeelt. Je kan maar deelnemen aan 1 wedstrijd uit dit nummer van Beeld Express. Veel succes! •
IN HUIS HALEN / Boeken
21
22
Foodprint 1415
TEKST: JOKE EMBRECHTS / FOTO: Stéphanie Smeets
Foodprint, hét culinaire jaarboek in woord en beeld is al aan de 6de editie toe. Woord en beeld maken van het boek een prachtig tijdsdocument dat iedere gastronoom moet bezitten! In Foodprint blader je, lees je en blijf je kijken. En dat het hele jaar door. Het woord geeft een overzicht van alles wat beweegt en evolueert in de gastronomie. Van de Michelingids tot Gault&Millau, de persoonlijkheden en awards van 2014 tot de nieuwste foodtrends zoals Asian streetfood en veggiekeuken. Ook de Wijnoogst 2014, waarbij de millennial generatie naar de macht grijpt, de biodoorstoot en de eerste Wine Lady of the Year mogen niet ontbreken. Maar het beeld maakt het boek prachtig en uniek. De beste foodfotografen van België en de wereld illustreren met een unieke fotogalerij. Het doel is een wereldwijde inkijk te geven in de wereld van hedendaagse foodfotografie. En bij die beste foodfotogafen zijn er vier leden van het Centrum voor Beeldexpressie. Proficiat aan Nicole Wouters, Pierre Volpe, Stéphanie Smeets en Stan Van Regenmortel! Uit de galerij kunnen de lezers van Foodprint het beeld kiezen dat hen het meest aanspreekt. De foto met de meeste stemmen krijgt volgend jaar de Food Photo of the Year Award. Stemmen maar, en wie weet wordt een van onze vier leden dan volgend jaar de opvolger of opvolgster van Piroska Mihalka, de winnares van dit jaar! •
Foodprint1415, mjPublishing, p. 304, 25 x 17,5 cm, paperback, isbn 9789078715917, â‚Ź 20 Stemmen voor de Food Photo of the Year Award kan tot 31 december via www.foodprint.be!
IN HUIS HALEN / Boeken
23
24
Filmmaker Wim Wenders als fotograaf
4REAL & TRUE2 TEKST: JOKE EMBRECHTS / FOTO's: Wim Wenders, Peter Lindbergh
Wim Wenders, Two Cars and a Woman Waiting, Houston, Texas, 1983, Lightjet Print, 124 x 150 cm Š Wim Wenders / Courtesy Blain | Southern h
g Wim Wenders, Yellow Bus, Uluru, 1977, C-Print, 124 x 163 cm, © Wim Wenders / Courtesy Blain | Southern
De naam van de Duitse regisseur Wim Wenders associeer je met films en documentaires als ‘Paris Texas’, ‘Pina’, ‘Wings of Desire’, ‘Buena Vista Social Club’ en recenter ‘The Salt of the Earth’ (zie p. 16). Minder bekend is zijn werk als fotograaf.
soms bizarre plekken en landschappen, van settings met een eigen verhaal. “Als je veel reist,” zegt Wenders, “en als je er van houdt om rond te dwalen om jezelf te verliezen, dan kan je op de vreemdste plekken belanden. Ik denk dat het een soort ingebouwde radar is, die me vaak naar plekken brengt die ofwel eigenaardig stil zijn of eigenaardig op een stille manier.”
Het museum Kunstpalast in Düsseldorf zet - naar aanleiding van zijn 70ste verjaardag dit jaar - zijn fotografie centraal in de tentoonstelling ‘4REAL & TRUE2. Wim Wenders. Landscapes. Photographs.’. Want naast zijn werk als filmmaker is Wenders ook al ruim 30 jaar fotograaf. “Fotograferen is de andere helft van mijn leven”, bekent hij. Zijn fotografisch oeuvre staat redelijk los van zijn filmisch werk: foto’s van verlaten,
Wenders beschouwt zijn fotografisch werk, in de ware zin van het woord, als een wisselwerking tussen licht (phos) en schilderkunst (graphein), met de mogelijkheid om een uniek moment in de tijd vast te leggen. Wenders startte met zwart-witfotografie, en schakelde later over naar kleurenfotografie. Terwijl hij dat deed, werd zijn interesse in fotografie vermengd met zijn passie voor schilderen. En zo ontdekte hij de betekenis van kleuren voor zijn werk: hij begon een beeld te ‘zien’ voor zijn kleuren en de beelduitsnede te definiëren volgens de kleuren. In het boek ‘Wim Wenders - A Sense of Place’ van Daniel Bickermann vertelt hij hoezeer hij beïnvloed is door schilderkunst: “Wat ik beslist wilde zijn, was schilder. En de beelden waarvan ik echt onder de indruk was en die me beïnvloed hebben, waren van Vermeer en Rembrandt, Nederlandse landschapsschilders, en later van Klee, Kandinsky en Beckmann en nog later van Edward Hopper en anderen. Als filmmaker wat ik uiteindelijk na wat omwegen geworden ben -, en ook als fotograaf, heb ik oneindig veel meer te danken aan de geschiedenis van de schilderkunst dan aan de geschiedenis van de fotografie of van film.
In het museum zijn zo’n 80 werken te zien op groot formaat, allemaal analoge creaties, gemaakt zonder kunstlicht of statieven. Onder de werken vind je zijn vroegste zwart-witfoto’s, monumentale panoramafoto’s van landschappen tot zelden vertoonde foto’s van ‘Ground Zero’ en zelfs nieuw werk van vorig jaar.
êêê
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
25
26
Misschien daarom dat ik iets wil bereiken met mijn foto’s wat eigenlijk zijn roots heeft in de schilderkunst.” Op veel van zijn fotowerken heeft Wenders teksten geschreven, waarvan de ritmes doen denken aan gedichten. In deze teksten legt hij zijn persoonlijke indrukken, waarnemingen en gedachten vast. Een boerderij in een maïsveld, een roestig reuzenrad in een lege vlakte in Armenië, een verlaten openluchtbioscoop in Palermo of een vervallen huis in de voormalige Joodse wijk van Berlijn, mensen zal je nauwelijks in zijn foto’s tegenkomen. Centraal staan de verlaten landschappen. Kijk en geniet! •
Wim Wenders, Dog on the Road to Ayers Rock #2, Uluru, 1977, h C-print, 124 x 163.7 cm, © Wim Wenders / Courtesy Blain | Southern
Wie is…
Wim Wenders werd in Düsseldorf geboren in 1945. Na twee jaar medicijnen en filosofie te hebben gestudeerd en na een verblijf van een jaar in Parijs als schilder, studeerde Wenders aan de Universiteit van Televisie en Film in München van 1967 tot 1970. Hij was een van de meest belangrijke figuren die voortkwam uit de New German Cinema periode in de jaren ‘70. Wenders heeft talrijke boeken met essays en foto’s gepubliceerd en werd lid van de Academy of Arts in Berlijn in 1984. Wenders woont tegenwoordig in Berlijn. De expo met fotografie van Wim Wenders loopt nog tot en met 16 augustus, dinsdag - zondag, 11 u. - 18 u. en donderdag tot 21 u. (tijdens vakanties, 11 u. - 18 u.) in Museum Kunstpalast (Ehrenhof 4-5) in Düsseldorf. Alle info op www.smkp.de.
Wim Wenders, © Peter Lindbergh, 2015 h
Wim Wenders, Lounge Painting # 1, Gila Bend, Arizona, 1983, Lightjet Print, 125 x 152 cm Š Wim Wenders / Courtesy Blain | Southern h
WIN !
Beeld Express geeft 1 duoticket weg voor de expo van Wim Wenders. Mail voor 8 juni 2015 naar com@beeldexpressie.be en maak kans om te winnen. Vermeld in je mail zeker je naam, lidnummer en adresgegevens. Je kan maar deelnemen aan 1 wedstrijd uit dit nummer van Beeld Express. Veel succes! •
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
27
28
De Bende van Nijvel, een eigenzinnige kijk op België en landschapsfotografie veroveren het FoMu TEKST: JOKE EMBRECHTS / FOTO'S: Jan Rosseel, Arno Roncada, Cédric Gerbehaye
In het Antwerpse Fotomuseum openen op 26 juni drie nieuwe tentoonstellingen: jonge Belgische fotografie van Jan Rosseel, Cédric Gerbehaye en ‘Mijn vlakke land. Over fotografie en landschap.’
‘Belgian Autumn’ door Jan Rosseel Voor het vierde jaar op rij biedt het FoMu ruimte aan jonge Belgische fotografie. Dit jaar presenteren ze het project ‘Belgian Autumn - A Confabulated History’ van Jan Rosseel (°1979). Met deze reeks brengt Jan Rosseel een eigenzinnige kijk op het proces van de eeuw: De Bende van Nijvel. 2015 is het jaar waarin het proces en het onderzoek noodgedwongen wordt stopgezet. 30 jaar na de gewelddadige overvallen is de verjaringstermijn verstreken. Even terug in de tijd. In het najaar van 1985 kwam een einde aan een reeks bloederige overvallen op Belgische supermarkten gepleegd door de Bende van Nijvel. Achtentwintig mensen lieten hierbij het leven. Ondanks uitvoerig politieonderzoek, een uitgebreid dossier, gevonden bewijsmateriaal en verslagen van getuigen, zijn de daders nooit opgepakt en de aanslagen nooit opgehelderd. Deze periode van gewelddadigheden wordt gezien als één van de donkerste pagina's uit de Belgische geschiedenis. Nu, bijna dertig jaar later, zijn de daders nog steeds niet gevonden, is hun identiteit onbekend en is het politieonderzoek niet afgerond. Ook is tot op heden niet bekend wat de motieven zijn geweest van de daders. Jan Rosseel - wiens vader een van de slachtoffers was - combineert feiten en fictie, bewijsmateriaal en foto’s, teksten en objecten. Jan Rosseel is een visueel verhalenverteller die op een metaforische manier persoonlijke of collectieve herinneringen verbeeldt. Zijn werk speelt met het idee waarheid, de subjectiviteit van verhalen en de perceptie van woord en beeld. Opgebouwd uit geleende herinneringen en het collectieve geheugen, als een geschiedenis die stil aan ons voorbij gaat, als een geconfabuleerde geschiedenis, zetten ze de kijker aan tot reflectie. According to witness accounts, one of the assailants in Braine-l’Alleud wore a mask depicting French president François Mitterand © Jan Rosseel g
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
29
Avalanche at Night (proposal for a picture) h Uit de serie: Peaceful Mountains of Desire © Arno Roncada, 2009
Mijn Vlakke Land. Over fotografie en landschap Deze zomer neemt het FoMu je mee op een visuele vlucht door de ongerepte natuur. Centraal staat het ambivalente landschap, als toevluchtsoord of sublieme ervaring. Ontdek onmetelijke landschappen binnen het platte vlak van de foto en reis via subtiele details naar onwezenlijke vergezichten. Fotografen in een poëtische strijd tegen de elementen: bij voorbaat verloren? Curatoren zijn Joachim Naudts en Maarten Dings.
êêê
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
30
‘D’entre eux’ door Cédric Gerbehaye Cédric Gerbehaye (°1977) is een Belgisch documentaire fotograaf, lid van het fotoagentschap Vu, en winnaar van internationale prijzen waaronder ‘World Press Photo Award’ (categorie ‘General Life’, 2008). Gerbehaye, die onder meer werk maakte in het Midden-Oosten en Congo, richtte ditmaal zijn lens op het dagelijks leven in België. De tentoonstelling is een samenwerking met Bergen/ Mons 2015, Culturele Hoofdstad van Europa in 2015. In dit project gebruikt Cédric Gerbehaye fotografie als analysehulpmiddel, als een instrument dat misschien niet veel bewijst, maar wel in staat is de juiste vragen te stellen, de geest open te stellen en de vinger op gevoeligheden te leggen. Naast de tentoonstelling in Antwerpen en Mons (van 7 november tot 3 januari 2016) zal de fotograaf het resultaat van zijn werk ook presenteren in een boek en in een beeld- en geluidscreatie. Drie toegangsdeuren dus, om dit persoonlijke portret van het complexe België te ontdekken. Auteur Caroline Lamarche verwoordt het beter: "Op wie zet je je lens scherp, in dit land waar de gewesten botsen en de ongelijkheid in de maatschappij elke dag groter wordt? Gerbehaye koos voor mensen in een moment van eenzaamheid, verstrooidheid, tederheid. Je voelt er het einde van de strijd doorheen, een uitrafelend weefsel, en soms uitputting. En verborgen onder die vermoeidheid ook een zekere kwetsbaarheid. Of om het met andere woorden te zeggen, een innerlijke bereidheid om het afbrokkelen van een land minder in vraag te stellen dan een tewerkstelling die ten einde loopt, of het einde van een tijdperk, of het opgeven van een toekomstdroom. Scherpzinnigheid verstrengeld met verstrooidheid, waarbij men, alle separatistische ideologieeën, miraculeuze herstelplannen en tot vervelens toe herkauwde zwartkijkerij ten spijt, toch de voorkeur blijft geven aan samenblijven. En aan het eigen leven." •
h Procession des pénitents à Lessines le Vendredi Saint, 2014. © Cédric Gerbehaye / Agence VU'
31
De expo’s lopen van 26 juni tot en met 4 oktober, dinsdag - zondag, 10 u. - 18 u. in FoMu (Waalsekaai 47) in Antwerpen. Meer info via www.fotomuseum.be. Leden van het Centrum voor Beeldexpressie krijgen op vertoon van hun lidkaart korting op een toegangsticket.
32
Alle iconische beelden van
Anton Corbijn TEKST: JOKE EMBRECHTS / FOTO's: Anton Corbijn
Op 20 mei werd Anton Corbijn zestig. Hij viert zijn verjaardag in stijl met het meest complete overzicht van zijn oeuvre tot nu toe in het Gemeentemuseum en Fotomuseum in Den Haag.
In de late jaren negentig startte Corbijn zijn eerste conceptuele serie ‘33 Still Lives’, waarmee hij met paparazzi-achtige foto’s weer meer mysterie in de wereld van publieke figuren wilde brengen. Tegelijkertijd brengt hij een ode aan de filmstill, in dit geval van niet-bestaande films. Visueel ziet deze serie, die je in zijn volledigheid kan zien, eruit als door zonlicht verbleekte filmposters waarbij alleen de blauwe toon en een tint van rood is overgebleven.
Hoe Corbijn zich in veertig jaar ontwikkelde van muziekliefhebber tot succesvol fotograaf en veelzijdig kunstenaar kan je ontdekken in de expo ‘Hollands Deep’ in het Gemeentemuseum. Het ernaast gelegen Fotomuseum toont in de tentoonstelling ‘1-2-3-4’ foto’s van bands en musici waar Corbijn al lange tijd mee werkt of heeft gewerkt en waarbij de relatie tussen de fotograaf en de muziekwereld centraal staat.
‘a. somebody’: zoektocht naar zijn roots
HOLLANDS DEEP Met dit grote overzicht wil het museum de ontwikkeling van Anton Corbijn als autodidact en de diversiteit van zijn onderwerpen en gebruikte technieken laten zien. Je kan de hoogtepunten uit al Corbijns series - buiten de popmuziek - bewonderen. Startpunt zijn de grofkorrelige zwart-witfoto’s van musici uit de jaren 70 en 80. In latere series zien we hoe hij steeds zijn grenzen verlegt door nieuwe thema’s te kiezen en te experimenteren met technieken en materialen.
Lith-prints in kleur en conceptuele series Met het maken van lith-prints doorbrak hij in 1989 zijn consequente zwart-witwerk, zowel in toon, vorm en ook gedeeltelijk qua inhoud want hij breidde zijn onderwerpkeuzes naast musici uit naar acteurs, regisseurs, schrijvers en modellen.
In 2001-2002 legde hij in de serie ‘a.somebody’ muzikanten als Jimi Hendrix, Kurt Cobain, Sid Vicious en John Lennon vast tegen het decor van zijn geboortedorp Strijen, dat wordt omringd door de waterpartij van het Hollands Diep. Alleen, ze waren allemaal toen al overleden en zijn gedurende hun leven nooit in zijn geboortedorp geweest. In werkelijkheid gaat het dan ook om zelfportretten van Corbijn, die zich als de dode poplegendes verkleedde. “De serie gaat over de dood op mijn geboorteplek. Het is een samenloop van mijn obsessie voor muziek en de obsessie van mijn ouders voor het leven na de dood. Van huis uit kreeg ik mee dat je altijd op de achtergrond moest blijven. Maar ik ontdekte decennia later dat ik altijd iemand had willen zijn en met mijn werk kom ik dichter bij de mensen die dat bereikt hebben.” De serie ‘Inwards and Onwards’ waar hij na zijn conceptuele uitspattingen zo rond 2002 mee begon, bestaat weer uit zwart-witportretten maar nu van voornamelijk beeldend kunstenaars die hem inspireren, zoals Anselm Kiefer, Luc Tuymans, Peter Doig en Ai WeiWei. Kleine aparte ruimtes worden gewijd aan o.a. ‘strippinggirls’ (2000), een samenwerkingsproject met kunstenaar Marlene Dumas, en fotografie van mode en van schrijvers.
Fotograaf wordt regisseur De laatste jaren legt Corbijn zich steeds meer toe op het maken van speelfilms. Zijn debuut ‘Control’, over het leven van de Britse zanger Ian Curtis van Joy Division, werd door critici en publiek zeer enthousiast ontvangen en bedolven onder zo’n 30 awards. Zijn volgende film ‘The American’, met George Clooney, werd een nummer één in Amerika. ‘A Most Wanted Man’, de derde film, draait op dit moment nog in de bioscopen. In het najaar van 2015 komt zijn nieuwste productie ‘Life’, over acteur James Dean, in de zalen. Foto’s van de making-of van deze producties spelen ook een rol in deze overzichtstentoonstelling. êêê
g Anton Corbijn, Björk, Reykjavik, 1999 © Anton Corbijn, Hollands Deep, Gemeentemuseum Den Haag 2015
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
33
34
f Anton Corbijn, a.harrison/Strijen, 2002 © Anton Corbijn, Hollands Deep, Gemeentemuseum Den Haag 2015
êêê
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
35
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
36
1-2-3-4 of de muzikale portretfotografie van Corbijn Portretfotograaf Anton Corbijn houdt niet van terugkijken op zijn muziekwerk. Maar voor de tentoonstelling ‘1-2-3-4’ (one-two-threefour) in het Fotomuseum heeft hij dat voor één keer wel gedaan. Uit zijn archief selecteerde hij meer dan 300 foto’s van bands en zangers: van Nirvana, U2 en Nick Cave tot Siouxsie Sioux, REM en The Rolling Stones. Een belangrijk deel is nooit eerder voor het publiek te zien geweest. Corbijn heeft grote invloed gehad op de internationale muziek- en portretfotografie. De creatieve en eigenwijze manier waarop hij sinds de jaren zeventig artiesten vastlegt, is zijn handelsmerk geworden. Zo weet hij in zijn foto’s de geportretteerden te ontmaskeren zodat we een andere kant van ze te zien krijgen. Vaak in zeer korte tijd lukt het hem om geslaagde portretten te maken. Soms geeft hij artiesten juist letterlijk een masker, zoals hij deed met onder meer The Rolling Stones, U2 en Arcade Fire. Hierdoor krijgen ze een bijna mythische uitstraling. Ook zonder maskers blijft er in de foto’s van Corbijn altijd veel te raden over. De fotograaf weet telkens weer een diepere laag in zijn werk aan te brengen door de manier van afbeelden en het gebruik van verschillende technieken. De omgeving speelt een belangrijke rol in Corbijns werk. De meeste foto’s maakt hij buiten de studio en worden zorgvuldig geënsceneerd. Uit zijn archief selecteerde hij tientallen werken waarin de locatie een belangrijke achtergrond vormt. Corbijn beschouwt zichzelf als een mengvorm van een klassieke portretfotograaf en een documentair fotograaf die de mens vastlegt in zijn eigen omgeving en omstandigheden. Inspiratie voor de dramatische effecten die hij in zijn foto’s aanbrengt, waaronder de sterke contrasten en stevige korrel, haalde hij in de jaren zeventig uit de weerbarstige documentairefotografie van onder anderen Ed van der Elsken en Koen Wessing. Binnen de muziekwereld is het bijzonder dat er zulke lange samenwerkingen bestaan tussen hem en vele zangers en bands. Zo werkt hij al sinds begin jaren tachtig voor U2 en Depeche Mode (DM). Niet voor niets wordt Corbijn vaak het vijfde bandlid van U2 genoemd of het vierde van DM. Door de foto’s, albumhoezen en videoclips die hij in de loop der jaren maakte heeft Corbijn een
belangrijke invloed gehad op het imago van veel bands. Voor Depeche Mode ontwerpt hij bovendien niet alleen de logo’s en hoezen maar ook sinds 1993 de stage sets. Het werk voor DM wordt als één groot Gesamtkunstwerk in een aparte ruimte vertoond. Met de vrouwenpunkgroep The Slits was hij in 1980 kort on the road. De reportage die het Fotomuseum daarvan laat zien is nog nooit eerder getoond. Bij elke tentoonstelling wordt er een publicatie uitgegeven (zie ook p. 21). •
g Anton Corbijn, Masker David Bowie, Montreal, 2013 © Anton Corbijn, 1-2-3-4, Fotomuseum Den Haag 2015
Beide expo’s lopen tot en met 21 juni. ‘Hollands Deep’ loopt in het Gemeentemuseum (Stadhouderslaan 41) Den Haag, dinsdag - zondag, 11 u. - 17 u., vrijdag tot 21 u. m.u.v. 5 juni en ‘1-2-3-4’ loopt in het Fotomuseum (Stadhouderslaan 43) Den Haag, dinsdag - zondag, 12 u. - 18 u., vrijdag tot 21 u. m.u.v. 5 juni.
37
WIN !
Beeld Express geeft 2 duotickets weg, geldig voor beide expo’s. Mail zo snel mogelijk naar com@beeldexpressie.be en maak kans om te winnen. Vermeld in je mail zeker je naam, lidnummer en adresgegevens. Je kan maar deelnemen aan 1 wedstrijd uit dit nummer. Veel succes! •
38
“Humor wordt te vaak onderschat.” Stany Crets over
‘Lee & Cindy C.’ TEKST: NIELS PUTMAN / FIlMSTILLS UIT ‘Lee & Cindy C.’
Er zullen maar weinig Vlamingen zijn wie de naam Stany Crets niets zegt, of je hem nu kent als zijn alter-ego Krets in de TV-reeks ‘Amateurs’ of als artistiek directeur annex musical- en theaterregisseur bij Musical van Vlaanderen. De tv-maker, scenarist-regisseur en acteur, bekend van reeksen zoals ‘Sketch à Gogo’, ‘Fans’ of het gevierde ‘Oud België’, betreedt nu ook volledig nieuw terrein. Zijn eerste langspeelfilm, een muzikale tragikomedie, komt in juli in de zalen en draagt de rijmende titel ‘Lee & Cindy C.’. “Humor wordt soms zo ondergewaardeerd, ik wil daar graag iets aan doen.”
Bescheiden cinefiel Hij schreeuwt het misschien niet van de daken, maar Crets is een grote filmliefhebber. “Cinefiel is waarschijnlijk een te schoon of een te groot woord,” antwoordt hij als we hem vragen of hij een film-lievend hart heeft, “maar ik heb heel wat films gezien en het draaien van een langspeelfilm is wel degelijk een jongensdroom die uitkomt.” Zijn ervaring als musical-, theater- en televisieregisseur heeft hem natuurlijk geen windeieren gelegd. Ook zijn achtergrond als acteur, zorgt bij het regisseren steeds voor een vlotte communicatie tussen hem en zijn cast.
Symbiose Stany Crets’ langspeeldebuut ‘Lee & Cindy C.’ wordt een tragikomische film vol muziek. De film vertelt over de ontmoeting tussen een schlagerzangeres op retour en een arm garagegitaristje met een goede stem. Geen musical, al zou de carrière van Crets makkelijk het tegenovergestelde doen vermoeden. “Er zit veel muziek in de film, maar het is absoluut geen musical,” vertelt Crets. “Het gaat over twee verschillende werelden, twee uitersten van het muziekgala die elkaar noodlottig vinden. Er schuilt iets heel tragisch en menselijks onderhuids.” De aanzet tot het idee ontstond ondertussen bijna vier jaar geleden, tijdens de repetities van de Monty Python-musical ‘Spamalot’ waarvan Crets de regie verzorgde. “Ik keek toen rond en zag een soort van vreemde symbiose tussen musicalmensen en televisiemensen. Dat klikte eigenlijk heel goed.” Die bijzondere situatie zette hem aan het denken. De idee om iets te doen met twee werelden die noodgedwongen met elkaar in contact komen en het via een bepaalde weg ook nog met elkaar lijken te vinden, vormt dan ook de feelgood-basis voor zijn film. “Ik wil geen kritiek leveren op hoe die gelijklopende en toch verschillende werelden nu eenmaal werken, maar de film toont wel hoe het soms anders kan.”
“Al is een film draaien toch net iets anders. Het moet vaak meteen goed zitten. Als ik ‘cut’ roep, dan moet het erop staan,” gaat Crets verder. De druk lijkt groter, de kans om dingen uit te proberen is er minder dan in theater. Af en toe moeten er ook “liefdes worden vermoord”, zoals het bekende adagium ‘kill your darlings’ dan gaat. “Ik heb van weinig dingen echt spijt dat ze het niet gehaald hebben. Meestal gaat dat ‘darlings killen’ gepaard met beslissingen die van de film een beter eindresultaat maken. Dat klinkt misschien zalvend, maar zo is het wel.”
Cast Een grungerock-’n-rollende schlagerfilm of een schlagerende-rockfilm, het is maar hoe je het bekijkt. De ene kant wordt in ieder geval bezongen en bespeeld door (ex-) ‘Thuis’-acteur Bert Verbeke en de andere kant door Crets’ metgezel in het echte leven en vooral ook musicalactrice Ann Van den Broeck. Beiden debuteren hiermee binnen het langspeelmilieu en proberen dan ook hun mannetje te staan naast bijrollen die door bekendere koppen worden ingevuld.
êêê
KIJKEN & BEZOEKEN / Film
39
40
Zowel Verbeke als Van den Broeck schreven een nummer ter gelegenheid van de film. Hij als amateurzanger Lee, zij als gerenommeerde schlagerzangeres zuchtend naar een comeback. Twee wat onbekendere gezichten moeten dan ook anderhalf uur lang de film op hun schouders dragen. “Zij zijn diegene die je al dan niet meenemen in het verhaal. Enkele onbekende gezichten zorgen ervoor dat je je makkelijker met het personage identificeert, je wordt minder afgeleid door hun eerdere werk. Daarbovenop zorgen ze voor wat verfrissing binnen het huidige filmlandschap.” De symbiose tussen bekende koppen en minder gekende gezichten, zowel de kiemgedachte voor het ontstaan van de film als de uiteindelijke hoofdverhaallijn, is ook binnen de keuze van de cast merkbaar. Naast minder befaamde, spelen ook bekendere namen zoals Nathalie Meskens, Jaak Van Assche en Nico Sturm mee. Zij doen dan weer een poging om personages neer te zetten die je van hen niet verwacht en daarmee een kant te tonen die we van hen
nog niet eerder hebben gezien. “Het was wel deels een uitdaging om nieuwe figuren te creëren voor spelers die al zo lang meegaan, zoals Jaak Van Assche.” Die nieuwe figuren zijn vaak het resultaat van een wisselwerking tussen schrijver/regisseur en acteur. “Het personage van Nathalie Meskens was oorspronkelijk eigenlijk eerst een man. Maar toen ik van dat pad afweek en er een vrouw van probeerde te maken, kwam ik al snel bij Nathalie uit. Samen hebben we dat personage laten ontstaan, dat nu één van mijn favorieten is,” vertelt Crets die naast de regie, ook het scenario voor de film schreef.
Onderschatte humor “Op festivals zijn het vaak de psychologische drama’s die het grote lof krijgen, terwijl ik vind dat komedie een erg onderschat genre is,” pleit de regisseur. Niet dat hij per se een ode aan het komedie-genre wil brengen, noch het genre ondersteboven wil keren. “Ik wil wél
‘Lee & Cindy C.’ komt op 1 juli in onze zalen. Je leest er alles over op www.lee-en-cindy-c.be.
aantonen dat humor eigenlijk een pak moeilijker is dan drama. Bij humor moet alles goed zitten, er kan minder door de vingers worden gezien. Een komediefilm is een pak ingenieuzer dan een dramafilm. ’t Is een mechanisme.” ‘Lee & Cindy C.’ wordt daarom zeker om te lachen. Daar vragen de populaire muziek, de zachte overthe-top humor en de erg kleurrijke personages nu eenmaal om. Crets noemt het tussendoor ook wel eens zijn persoonlijkste project tot nu toe; het eerste project waarvoor hij werkelijk van A tot Z, bijna vier jaar lang, alles heeft gegeven. Zijn pleidooi voor de opwaardering van het comedy-genre betreft geen manifest, “maar laten we hopen dat men de juiste appreciatie kan opbrengen die ook de schlagermuziek bijvoorbeeld nodig heeft.”
WIN !
Stempelloos Op een nauw genrelabel zal je de regisseur echter niet betrappen. “Laat me zeker weten hoe jij de film zou omschrijven zodra je hem gezien hebt,” lacht hij. Het is geen pure romantische komedie, noch een mediasatire. Wel een komedie met een tragisch randje. Tragikomedie dan maar, voorlopig? “Maar dan wel één voor een breed publiek. De hele familie kan komen kijken,” besluit Crets. Over gehoopte publiekcijfers wil hij wijselijk geen uitspraken doen. “We zien wel. Ik heb vooral een toffe film willen maken, ik hoop dat tenminste enkele mensen het kunnen smaken.” •
Beeld Express geeft 5 duotickets weg voor ‘Lee & Cindy C.'. Mail voor 15 juni 2015 naar com@beeldexpressie.be en maak kans om te winnen. Vermeld in je mail zeker je naam, lidnummer en adresgegevens. Je kan maar deelnemen aan 1 wedstrijd uit dit nummer van Beeld Express. Veel succes! •
KIJKEN & BEZOEKEN / Film
41
80 Days of Summer Internationaal fotofestival rond identiteit in de Gentse binnenstad
TEKST: JOKE EMBRECHTS / FOTO's: Gert Verbelen, Joakim Eskildsen, Anni Leppälä, Erwin Olaf, Bas Bogaerts, Stephan Vanfleteren
Deze zomer levert Historische Huizen Gent zich voor het eerst helemaal over aan de fotografie. In de mooiste monumenten van de Gentse binnenstad is werk van nationale en internationale fotografen te bewonderen in het fotofestival ’80 Days of Summer’.
Hita © Gert Verbelen h
42
© Joakim Eskildsen, courtesy Gallery Taik Persons h
Fotografie en erfgoed vinden elkaar op onverwachte en tot de verbeelding sprekende plekken, in te ontdekken tuinen en gebouwen. Het thema van de fotozomer is identiteit, in al haar gedaanten. Niet alle foto’s zijn portretten maar allemaal reflecteren ze over de notie identiteit, de constructie ervan of de zoektocht ernaar. Bepalen persoonlijke, sociale, genetische, seksuele, geografische of culturele componenten onze identiteit? Af en toe raspt het een beetje en mag het wat pijn doen. Zeker in de theaters van geschiedenis die de historische huizen zijn, laat de blik van fotografen, jonge wolven en gevestigde waarden, niemand onverschillig. Ze openen een venster en trekken hun toeschouwers mee in een verhaal waarbij ze tot nog toe niet betrokken waren. Maar het zomergevoel primeert. Wie tijdens die tachtig zomerdagen in de binnenstad wandelt met de fotografie als gids, begeeft zich op een pad naar verbeelding en nieuwsgierigheid. En meer dan ooit is fotografie van iedereen. Je kan je fotografische kennis uitwisselen tijdens workshops, kinderweken, artist talks, filmavonden en koffiebreaks. Lezingen, debatten, interviews en signeersessies maken het fotofeest compleet. Het bruisende hart van het festival is de Sint-Pietersabdij, maar het fotofestival telt in totaal tien locaties: Sint-Pietersabdij, Belfort/Lakenhalle, Sint-Baafsabdij, Hotel D'hane Steenhuyse, Museum Arnold Vander Haeghen, Kazematten, Bibliotheek Zuid, Amsab-ISG, het Museum Dr. Guislain en het STAM.
Sint-Pietersabdij Naast meetingpoint van het festival - waar er geregeld lezingen, workshops, signeersessies, debatten, … rond fotografie en identiteit zullen plaatsvinden – is de Sint-Pietersabdij ook de locatie van verschillende expo’s. De Belgische fotograaf Gert Verbelen (°1987) toont er ‘The inner circle of Europe’. Hij bezocht 18 eurolanden en ging op zoek naar de eenheid en verscheidenheid (in tradities, landschap, mensen en verhalen) van de landen. De Zweedse Maja Daniels (°1985) toont in haar reeks ‘Into Oblivion’ hoe het leven van dementerende bejaarden in een Frans bejaardenhuis eruit ziet. De eenzaamheid van de mensen - die de mogelijkheden om te herinneren, beslissen en redeneren verloren zijn - is schrijnend. ‘Self Portraits’ van de Amerikaanse Jen Davies (°1978) is een serie zelfportretten in haar strijd tegen obesitas. Schoonheid, identiteit en zelfbeeld komen uitgesproken aan bod komt. De groepstentoonstelling ‘Home’ toont foto’s over de zoektocht van vier fotografen naar zichzelf, hun wortels en hun plaats in de wereld. ‘Home’ is niet alleen een plek, het is ook een gevoel. De Letse Iveta Vaivode (°1980) ging voor de reeks ‘Somewhere on a disappearing path’ fotograferen in het geboortedorp van haar moeder en grootmoeder om de herinneringen uit het familiealbum te reconstrueren, herinneringen die niet de hare waren. Voor de reeks ‘Home works’ ging de Deense fotograaf Joakim Eskilden (°1971) op zoek naar zijn inspiratiebronnen uit de beginperiode van zijn carrière. In deze reeks herontdekt hij de onschuld van zijn kindertijd tijdens het fotograferen van zijn familie. Katharine MacDaid (°1979, Noord-Ierland) woont en werkt momenteel in Londen, maar bracht als expat haar jeugdjaren door in Oman. Ze keerde
êêê
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
43
44
voor haar reeks ‘Over the rainbow’ terug naar het land van haar jeugd om haar vroegere indrukken te bevestigen. De Brit Matt Wilson (°1969) tot slot maakt schilderachtige portretten van zijn vele trips die hij maakte, eerst in eigen land, daarna de wereld rond. Zijn reeks ‘This place called home’ leest als een reisverhaal. Een andere groepstentoonstelling is ‘Free from my Hapiness’ door drie jonge Zuid-Afrikaanse fotografen en gecureerd door de Belgische fotografen Bieke Depoorter en Tjorven Bruyneel.
Hand © Anni Leppälä h
Belfort/Lakenhalle
Hotel D'hane Steenhuyse
De Belg Jacques Sonck (°1949) toont zijn reeks ‘Portretten’. Hij legde zich toe op indringende straat- of studioportretten van excentrieke figuren uit alle lagen van de bevolking. Het afwijkende van de norm is datgene waarvoor Sonck oog heeft, zonder hiermee de spot te drijven. Vaak gaat het om uitgepuurde zwart-witportretten van individuen die opvallen door hun excentriek gedrag, uiterlijk of kledij.
De Deense fotograaf Niclas Jessen (°1975) brengt met zijn reeks ‘Pauze’ verstilde beelden van personen die een moment voor zichzelf nemen. Daarnaast toont de Nederlander Erwin Olaf (°1959) hier zijn reeks ‘Keyhole’. Het is een serie foto’s van mannen, vrouwen en kinderen, vrijwel allemaal met het hoofd van de kijker afgewend. Olaf fotografeerde ze in een sobere, tijdloos aandoende omgeving. Er is een sterke emotie van schaamte en vernedering voelbaar.
Sint-Baafsabdij De Finse Anni Leppälä (°1981) toont hier ‘Photographs’. In haar stillevens gebruikt ze objecten of plaatsen die verlaten zijn of bij een historisch museum behoren. Plaatsen veranderen in representaties van emoties, herinneringen en dromen. Daarnaast belicht de Belgische fotograaf Bas Bogaerts (°1979) in ‘I Hate Girls’ transgenders in Thailand.
Museum Arnold Vander Haeghen De Belg Arnold Vander Haeghen (°1869 - 1942) was naast uitgever en drukker ook een gepassioneerd amateurfotograaf. Hij fotografeerde tijdens zijn vele bezoeken aan de zee, maar ook de vele volksfeesten en betogingen in Gent legde hij vast op de gevoelige plaat. In zijn vroegere woning hangt nu een deel van de collectie tentoon.
Kazematten Elk jaar worden in Bangladesh mensen, voornamelijk jonge vrouwen en kinderen, onherkenbaar verminkt door zuuraanvallen van mensen uit hun omgeving. Typische redenen zijn vermoedens van ontrouw, het weigeren van een huwelijk, het vragen naar een bruidsschat of geschillen over land. De slachtoffers zijn letterlijk getekend voor het leven. Stigmatisering volgt, en de wederopbouw van hun leven en het zoeken van nieuwe toekomstdoelen vereisen zowel vastberadenheid als kracht. ‘Survivals’ is een verhaal over mensen, niet over slachtoffers. De Deen Ken Hermann (°1978) toont de moed van zijn ‘Survivors’ in een kazemat onder de wijngaard van de Sint-Pietersabdij.
êêê
Keyhole © Erwin Olaf h
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
45
46
Bibliotheek Zuid De Belgische fotograaf Thomas Sweertvaegher (°1986) is zelf een fanatieke skater en kent het milieu goed, waardoor hij de wereld van de skaters als insider kan fotograferen. De foto’s in de reeks ‘Skaters’ geven ons een beeld van deze aparte jongerencultuur.
Amsab-ISG De zogenaamde ‘Cartes de visites’ werden in de tweede helft van de 19de eeuw een bijzonder groot succes. Ze waren makkelijk reproduceerbaar, waardoor ze niet enkel aan familie en vrienden werden geschonken maar ook een verzamelitem werden. Geen voetballers zoals vandaag, maar koninklijke en adellijke families, schilders, schrijvers en politici. De opkomst van de visitekaart met portretfoto maakte fotografie minder elitair, populair en betaalbaarder. In de beginperiode zijn de portretten sober, zonder achtergronden en attributen. Maar dat veranderde geleidelijk. Het portret werd een middel om te tonen hoe belangrijk of rijk je was. In de kelder van Amsab-ISG tonen ze een deel van de visitekaartportretten of ‘cartes de visites’ uit hun omvangrijke fotocollectie. In 1854 kreeg de Franse fotograaf/uitvinder André-Adolphe Disdére hierop een patent. De oudste gedateerde foto uit de collectie dateert tussen 1857 en 1859.
Museum Dr. Guislain
© Bas Bogaerts h
Het Museum Dr. Guislain pakt tijdens ’80 Days of Summer’ uit met 4 expo’s. Kunst en wetenschap hebben soms veel gemeen. Zo zijn fotografie en psychiatrie in hun geschiedenis sterk met elkaar verbonden. Het portretteren van patiënten is zo oud als de fotografie zelf. Hugh Welsh Diamond, een Brits psychiater en gepassioneerd fotograaf, toont al in 1852 portretten van patiënten waarin hij verschillende “types of insanity” illustreert. Ook de Franse neuroloog JeanMartin Charcot zocht de waarheid van een ziektebeeld in de directe observatie, met de fotografie als medium. Tot diep in de twintigste eeuw werden in ziekenhuizen patiënten gefotografeerd, als vorm van inventarisatie, maar ook om de ziekte, veeleer dan de zieke, te documenteren. In de jaren zeventig van de vorige eeuw klaagden belangrijke fotografen de wantoestanden in de
êêê
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
47
48
psychiatrie aan: de evidentie van het gesticht werd met het beeld ontbloot. De patiënt werd mondiger en brengt nu meer en meer zichzelf en zijn eigen omgeving in beeld. ‘Lichtgevoelig. Psychiaters Patiënten Portretten 1865-2015’ (te zien tot 11 oktober) toont deze boeiende geschiedenis van fotografie en psychiatrie met onverwachte en verrassende lijnen: verkrampte handen, vreemde lichaamscurves, half verborgen medische instrumenten. Op vraag van het Flanders Center in Osaka reisden tien gerenommeerde Vlaamse fotografen naar Japan. Marleen Daniëls, Nick Hannes, Michiel Hendryckx, Jimmy Kets, Maroesjka Lavigne, Tony Leduc, Charlotte Lybeer, Stephan Vanfleteren, Sarah Van Marcke en Rob Walbers brachten elk op hun eigen manier Japan in beeld. Een land dat tot de verbeelding spreekt, maar tegelijkertijd zeer dwingend en confronterend kan zijn. Het brengt ons uit evenwicht en drukt ons op ons anders-zijn. ‘Facing Japan’ (te zien tot 13 september) toont de boeiende en verrassende beelden die in dit spanningsveld ontstaan. Sub-Sahara-Afrika doorstond de laatste vijftig jaar meer crisissen dan eender welke regio ter wereld, met als gevolg ontelbare geesteszieken en een groot gebrek aan middelen om het probleem aan te pakken. Voor dit zelf gefinancierde project ‘Condemned’ trok Robin Hammond, een Nieuw-Zeelandse fotograaf en de winnaar van de Dr. Guislain Award 2014, naar de Democratische Republiek Congo, Soedan, Kenia, Somalië en Oeganda. Hij bracht mensen in beeld die in de steek zijn gelaten door de overheid, hulporganisaties en de maatschappij: een stemloze minderheid verbannen naar vergeten hoeken in kerken, getraumatiseerde ex-kindsoldaten, vastgeketend aan roestige ziekenhuisbedden, gedoemd hun leven achter tralies in vuile gevangenissen door te brengen – tot ellende veroordeelde levens. Een brand vernielde op 13 maart 2012 het ouderlijk huis van fotografe Karin Borghouts. De plek vol herinneringen veranderde in een kleurloze doos. Het zwartgeblakerde interieur riep gevoelens van chaos, onherroepelijkheid en vernietiging op, maar tegelijkertijd raakt Borghouts gefascineerd door de schoonheid die de verwoesting had achtergelaten. Met veel aandacht begint ze deze bevreemdende omgeving vast te leggen: een verschroeid schilderijtje, een zwarte spiegel, door as gekleurde porseleinen figuurtjes. Zelden dringt een onderwerp zich zo onverwacht, zo verontrustend, maar tegelijkertijd zo vanzelfsprekend op als deze gebeurtenis. Borghouts’ intuïtieve beslissing om deze onverwachte gebeurtenis vast te leggen, resulteerde in een zeer bijzondere en persoonlijke reeks, ‘Het Huis’.
STAM In de oude Bijlokeabdij van STAM schitteren drie fotoreeksen van jong Belgisch talent Sanne De Wilde (°1987). ‘Samoa Kekea’ (2013) is een fotoreeks over albinobewoners van de eilanden Upolu en Savai’i. De Wilde won hiervoor in 2013 de Nikon Press Photo Award voor meest beloftevolle fotografe. ‘Samoa Kekea’ was volgens de jury “een eerlijke weergave van deze mensen op een mooie en kleurrijke manier die het gebrek aan kleur compenseert”. Sinds 2010 werkt De Wilde aan de reeks ‘Snow White’, die nog steeds aangroeit. Voor deze portretten van mensen met albinisme in België en Nederland improviseert ze een studio bij hen thuis. De vertrouwde omgeving zorgt ervoor dat ze zich volledig aan de camera overgeven en dat hun kwetsbare en unieke schoonheid kan worden belicht. Voor ‘Citybooks’, een project van deBuren waarin het STAM een rol had als partner, legde Sanne De Wilde in het najaar van 2014 Gent vast in een reeks nachtopnames. Dit portret van Gent is voor het eerst te zien in het STAM.
Facebook In navolging van ‘Humans of New York’ zal een fotograaf/fotografe de Gentse straten afschuimen op zoek naar opvallende identiteiten. Hij/zij spreekt ze aan, legt een moment vast op foto en vertelt ons een interessante anekdote uit het leven van de geportretteerde. Dagelijks, 80 dagen lang, trakteert hij/zij in ‘Humans of Gent’ op een beeld op website en FB-pagina. Je leest het goed, redenen genoeg om deze zomer naar Gent af te zakken. Het is sowieso een prachtige stad. En als je ook nog eens tachtig zomerdagen lang door de stad kan wandelen met de fotografie als gids, wat wil je dan nog meer? Duimen voor een prachtig zomerweer, misschien? •
Het festival loopt van 12 juni tot en met 30 augustus op 10 locaties in de Gentse binnenstad. Festivaltickets (€ 22) zijn geldig op alle locaties, 80 dagen lang. Alle info op www.80daysofsummer.be.
Facing Japan Š Stephan Vanfleteren h
WIN !
Beeld Express geeft 10 festivaltickets weg. Mail voor 10 juni 2015 naar com@beeldexpressie.be en maak kans om te winnen. Vermeld in je mail zeker je naam, lidnummer en adresgegevens. Je kan maar deelnemen aan 1 wedstrijd uit dit nummer van Beeld Express. Veel succes! •
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
49
DOEN / Wedstrijden
50
Wedstrijden TEKST: JOKE EMBRECHTS / Foto: John Moore
Op onze website www.beeldexpressie.be verzamelen we lopende foto- en filmwedstrijden. Een overzicht:
One Armed Man
Prijs van Vlaanderen
Op 21 oktober 2015 opent de nieuwe expo 'One Armed Man: Monsters', een hedendaagse kunsttentoonstelling in Antwerpen. One Armed Man stelt het werk van verschillende kunstenaars tentoon, en bundelt alle werken tot een unieke publicatie die te koop wordt aangeboden. Wil je graag exposeren? Dat kan voor iedereen die kunsten studeert of het beroep van kunstenaar uitoefent en ouder is dan 18. Het thema is 'MONSTERS' en dat thema mag je ruim interpreteren.
Herfstwedstrijd thema milieu voor foto’s op papier (M of CP) en geprojecteerde digitale beelden (PI) en voor fotoreeksen M/CP (thema vrij).
Alle info via www.onearmedman.be, uiterste inzenddatum: 27 juni 2015
Alle info via www.beeldexpressie.be -> wedstrijd -> wedstrijdaankondigingen, uiterste inzenddatum: 1 oktober
Sony World Photography Awards Je kan vanaf 1 juni inzenden voor de Sony World Photography Awards 2016, georganiseerd door de World Photography Organisation (WPO). Professionele, amateur-, jeugdfotografen en studenten fotografie kunnen gratis deelnemen. Je kan geldprijzen en het laatste nieuwe Sony-materiaal winnen in deze grootste fotografiewedstrijd ter wereld. Alle info via www.worldphoto.org, uiterste inzenddatum: 4 januari 2016
© John Moore / h Getty Images, US, Winner, Current Affairs, Professional Competition, 2015 Sony World Photography Awards
Veel meer wedstrijden via www.beeldexpressie.be en doorklikken naar ‘wedstrijd’. Wil je je wedstrijd op onze website en hier zien verschijnen? Stuur dan een mailtje aan com@beeldexpressie.be.
Doe nu mee!
TEKST: Joke Embrechts, met dank aan Roger De Kuyper / Foto: Maya Thonon
In 1965 besliste fotoclub Imago Hamme om iets speciaals te doen voor hun 10de verjaardag. Het eerste Beneluxsalon was geboren en bleek direct een schot in de roos. Op het hoogtepunt in de jaren ’80 kregen ze bijna 3.000 inzendingen binnen: dia’s, kleuren- en zwartwitfoto’s. In 2005 - bij 50 jaar Imago - werd het salon uitgebreid met fotoreeksen. Dat was en is uniek voor een nationaal of internationaal salon in België. In de loop der jaren werd de discipline dia’s vervangen door digitale beelden. Op deze 50ste editie van het enige en oudste Beneluxsalon - met inzendingen en bezoekers uit België, Nederland en Luxemburg - toont Imago Hamme een selectie van bijna 300 werken. Daarnaast kan je de catalogen van alle 50 edities inkijken en kan je enkele beelden uit de eerste 10 jaar bewonderen. Neem snel deel en wie weet is jouw werk in september in Hamme te bewonderen! •
Alle info over deelnemen (uiterlijk 23 juli) vind je via www.imago-hamme.be. De expo opent op zaterdag 12 september om 15 u. en is daarna te bekijken op zondagen 13 en 20 september, 10 u. - 18 u., zaterdag 19 september, 14 u. - 18 u. en maandag 21 september, 10 u. - 16 u. in Feestzaal Den Bond (Kleinhulst 4) in Hamme.
DOEN / Wedstrijd
50ste Beneluxsalon Koninklijke Fotokring Imago Hamme
51
KIJKEN & BEZOEKEN / Gedicht
52
Bij plaatjes horen pRaatjes TEKST: Julia Beirinckx / FOTO: Dominique Garnier
FOCUS EDOUARD M Toen keek ze zonder blozen melkwit bij Le déjeuner sur l’ herbe ongenaakbaar voor het herengezelschap dat aan haar voeten lag als waren het zielige zandkorrels. Nu kijkt ze zonder blozen popmooi poserend in pompzuiver water van een zee die zich schroomt te schuimen van een zee met zand dat schaamt haar schoot te schaven.
•
Deze pagina is een coproductie tussen het Centrum voor Beeldexpressie en Creatief Schrijven. Zin in meer praatjes bij plaatjes? Bezoek de website www.creatiefschrijven.be.
53
KIJKEN & BEZOEKEN / Agenda
54
UIT MET LEDEN EN AANGESLOTEN GROEPEN TEKST: JOKE EMBRECHTS / FOTO: Arno De Pooter
In de kalender op www.beeldexpressie.be verzamelen we het aanbod van fototentoonstellingen, filmprojecties en -festivals, workshops en lezingen van onze leden, aangesloten foto- en filmclubs en provinciale organisaties. Een greep uit het aanbod voor de komende maanden:
JUN
5
‘cycle & recycle’ door Paul Bulteel Huis Hellemans, Edegem Foto-expo tot 5 juli (gratis)
----------------------------------------------
JUN
6
Digi- en Fotoclub Diamond Rupelmonde Clara Hamendtzaal, Rupelmonde Fotosalon tot 7 juni (gratis)
----------------------------------------------
Kon. Fotokring Dafora JUN
7
Gasthuisstraat, Ranst 31ste Fotosalon in openlucht (gratis)
----------------------------------------------
JUN
12
Fotoclub Beringen
Casino, Beringen Fotosalon tot 14 juni met gastexposante Ivette Depaepe (gratis)
----------------------------------------------
JUN
13
Gafodi Gavere
GOC Racing, Gavere 43ste Clubsalon, 2de nationale fotowedstrijd PI, 17de nationale fotowedstrijd CP/M, 4de jeugdwedstrijd en gastfotograaf Ludwig Desmet tot 22 juni (gratis)
JUN
19
‘We never said you would be famous’ door Arno De Pooter Sterstraat 32, Antwerpen Masterexpo fotografie tot 22 juni (gratis)
----------------------------------------------
Brugs Foto Atelier AUG
15
Cultuurhal ’t Brugse Vrije, Brugge Foto-expo tot 31 augustus (gratis)
----------------------------------------------
Optika Zwijndrecht JUN
13
Oud Gemeentehuis, Zwijndrecht 49ste Fotosalon tot 14 juni (gratis)
----------------------------------------------
JUN
19
Fotokring Focus Geraardsbergen
Zaal De Spiraal, Geraardsbergen 66ste Fotosalon tot 21 juni (gratis)
Veel meer info via de kalender op www.beeldexpressie.be. Je kan er ook zelf je aanbod invoeren. Wil je ook hier verschijnen? Stuur dan bijkomend een mailtje aan com@beeldexpressie.be.
UIT in Vlaanderen TEKST: JOKE EMBRECHTS
In de kalender op www.beeldexpressie.be verzamelen we een aanbod van activiteiten rond fotografie en film in Vlaanderen. Een greep uit het aanbod voor de komende maanden:
JUN
1
Gang-maker3 Toon De Clerck de Warande, Turnhout Foto-expo tot 14 juni (gratis)
----------------------------------------------
Crefi fotografie- of filmkamp JUL
----------------------------------------------
ArtView#3 JUN
1
Atomium, Brussel Hedendaagse kunst (foto’s, sculpturen, schilderijen en installaties) van 10 Belgische artiesten tot 28 juni (€ 11)
----------------------------------------------
JUN
1
‘Simple Present’ door Bert Danckaert
44 Gallery, Brugge Foto-expo tot 28 juni (gratis)
----------------------------------------------
JUN
1
‘Beaufort’ en ‘Papillon’ door Tom D. Jones
Jones Gallery, Knokke Foto-expo tot 30 juni (gratis)
20
Destelheide, Dworp Atelierweek fotografie tot 26 juli (€ 430)
Meer ontdekken via uitinvlaanderen.be.
Museum voor Schone Kunsten, Gent Foto-expo tot 14 juni (€ 8)
----------------------------------------------
De Kaai, Ieper Weekkamp voor jongeren tot 11 juli (€ 299)
Zomeracademie JUL
Julia Margaret Cameron (1815JUN 1879), pionier van de fotografie
1
5
En over de grens JUN
1
Harry Gruyaert
Maison Européenne de la Photographie, Parijs Retrospectieve foto-expo tot 15 juni (€ 8)
----------------------------------------------
JUN
1
‘The Geometrical Determination of the Sunrise’ door Noémie Goudal Foam, Amsterdam Foto-expo tot 19 juli (€ 10)
----------------------------------------------
JUN
1
‘Looking for Karl’ door Annette Behrens en ‘Faces’
----------------------------------------------
----------------------------------------------
Creative Ville 2015 JUN
23
Tour & Taxis, Brussel Inspiratie-event voor en over creatieve ondernemers met o.a. Lieve Blancquaert en Erik Van Looy (€ 60)
Nederlands Fotomuseum, Rotterdam Foto-expo’s tot 23 augustus (€ 9)
Mons 2015 JUN
----------------------------------------------
Mons/Bergen Cultureel festijn tot eind 2015 in de culturele hoofdstad van Europa (gratis en betalend)
----------------------------------------------
JUN
27
‘Ingeblikt 15’
Kc België, Hasselt Kortfilmfestival Provinciale Kunsthumaniora (gratis)
1
JUN
----------------------------------------------
JUN
27
‘Terug van de kermis’
Huis van Alijn, Gent Foto-expo tot 13 september (€ 6)
12
‘Swinging Sixties London. Photography in the Capital of Cool’ Foam, Amsterdam Foto-expo tot 2 september (€ 10)
KIJKEN & BEZOEKEN / Agenda
55
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
56
Vanfleteren, Couturier en architectuur in Charleroi TEKST: JOKE EMBRECHTS / FOTO'S: Stephan Vanfleteren, Zoé van der Haegen, Maud Faivre, Michel Couturier
In het Fotomuseum van Charleroi kan je nog tot begin december gaan kijken naar Stephan Vanfleterens visie op Charleroi, naar ‘Er zijn meer lichtjes dan sterren’ van Michel Couturier en naar een ontmoeting tussen architectuur en fotografie in de groepstentoonstelling ‘In/Out’.
‘Charleroi’ door Stephan Vanfleteren (i.h.k.v. Mons 2015) Na Bernard Plossu, Dave Anderson, Jens Olof Lasthein en Claire Chevrier heeft het Musée de la Photographie als laatste aan Stephan Vanfleteren gevraagd zijn visie op Charleroi te presenteren. Voor Vanfleteren was deze oefening niet helemaal nieuw. Hij bezocht de stad al sinds ettelijke jaren: Charleroi is terloops aanwezig op de pagina’s van zijn inmiddels beroemde boek ‘Belgicum’ via fotografie of via teksten die de stad verbinden met die andere plaatsen, Brussel, Antwerpen, Luik of Oostende. Steden die in zwart-wit de routebeschrijving vormen van dit vreemde land, om beurten somber en opgewekt, triviaal en schroomvallig, irritant en aandoenlijk. Charleroi ontsnapt niet aan die indruk, tussen onbehagen en empathie. Het zou elders kunnen zijn en nochtans is het hier, in die stad die niet ophoudt te herleven, die Vanfleteren tracht te bevatten van boven op een terril of onder de neonlichten van een café waar de vereenzaamden elkaar uitgeleide doen op het einde van de nacht: Vanfleteren, zowel medeplichtige als getuige, duikt er in onder maar neemt niets mee zonder toestemming. Al zijn foto’s zijn de vrucht van lange omzwervingen, geduldige gesprekken, uitgewisselde blikken. Geen beschuldigend portret noch een pleidooi, het Charleroi van Vanfleteren geeft de kwetsuren weer, de weerstand en de solidariteit van een stad die weet dat ze weldra een afspraak heeft met zichzelf. êêê
Stephan Vanfleteren (°1969, Kortrijk) studeerde fotografie in Sint-Lukas Brussel (19881992). Hij werkte van 1993 tot 2009 als freelance fotograaf voor de krant De Morgen maar bleef veel tijd investeren in eigen projecten. Hij is gespecialiseerd in zwart-witportretten en langdurige reportages in binnen- en buitenland. Hij werkt momenteel vooral voor buitenlandse kranten en tijdschriften. Stephan Vanfleteren is medeoprichter van Uitgeverij Kannibaal/Hannibal en werkt er als artdirector. Sinds 2010 is hij ook gastdocent aan KASK (Koninklijke Academie voor Schone Kunsten) in Gent.
57
Charleroi 2015 Š Stephan Vanfleteren h
58
‘In/Out. Ontmoeting tussen architectuur en fotografie’ door Maud Faivre, Pierre Liebaert, Rino Noviello en Zoé van der Haegen (i.h.k.v. Mons 2015) De architectuur, getuige van een stad in verandering, is aanwezig in het hart van Mons 2015, en zal er een van de meest langdurende sporen van blijven. Sinds 2012 doorkruisen fotografen Maud Faivre, Pierre Liebaert en Zoé Van der Haegen en videokunstenaar Rino Noviello, met als coördinator de architect Marc Mawet, de bouwwerven om verslag uit te brengen van de urbanistische, landschappelijke en architecturale wijzigingen in Bergen. ‘In/Out’ schenkt ons een blik op de artistieke dimensie van hun werk via een selectie beelden die, bevrijd van hun verwijzingen naar de werven die werden opgevolgd, bij elkaar passen en op elkaar inspelen om zo aanspraak te maken op een sterk, autonoom en gemeenschappelijk verhaal. In dit verband preciseert Marc Mawet, curator van de tentoonstelling: “Eerder dan de beelden te kiezen per bouwwerf en deze te groeperen per artiest, hebben wij bij de opstelling geopteerd voor het samenstellen van reeksen waarbij de onderwerpen en de auteurs door elkaar lopen. Het ‘zich op de achtergrond plaatsen’ betekent niet het zichzelf wegcijferen maar verduidelijkt in tegendeel het engagement.” êêê
Maud Faivre (Saint-Claude, Frankrijk, °1986) woont en werkt in Brussel. Aan de école La Martinière de Lyon behaalde zij een diploma in de toegepaste kunsten, specialisatie textieldesign, waarna zij fotografie studeerde aan de Ecole Supérieure des Arts ‘Le 75’ in Brussel. Zij is lid van het fotografencollectief La Grotte. Pierre Liebaert, geboren in Bergen in 1990, behaalt in 2011 het diploma fotografie aan de Ecole Supérieure des Arts ‘Le 75’ in Brussel. Hij woont en werkt in Brussel. Geboren in 1977 in Cambridge (Groot-Brittanië), woont en werkt Zoé Van der Haegen in Brussel. Zij behaalde een licentie Politieke Wetenschappen aan de ULB en werkte daarna in de sociale sector in Brussel. In 2011 behaalt zij een Master in de fotografie aan La Cambre (Ecole Nationale Supérieure des Arts Visuels) te Brussel. Sindsdien streven deze drie fotografen een persoonlijk artistiek werk na en participeren zij aan verschillende fotografieopdrachten. Hun werk wordt regelmatig tentoongesteld in diverse Belgische en buitenlandse steden. Rino Noviello, beroepsfotograaf en oprichter van het agentschap Picturimage, verdeelt zijn tijd tussen artistieke projecten en opdrachten (portret, architectuur, reportage en studio). De kern van zijn werk is poëzie, mysterie en engagement. Zijn belangrijkste preoccupaties zijn strijden voor een levende en vrije kunst, de diversiteit van de blik en van de onderwerpen exploreren. Regelmatig is hij de drijvende kracht achter vormingssessies die de gelegenheid bieden kunst in contact te brengen met technologie en cultuur en realiseert hij documentaires waarbij hij maximaal gebruik maakt van de videofunctie van fototoestellen.
MICX 08.2014 h © Zoé van der Haegen
g Eglise Saint Nicolas, 06.2014 © Maud Faivre
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
59
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
60
‘Il y a plus de feux que d’étoiles (er zijn meer lichtjes dan sterren)’ door Michel Couturier Commerciële centra in de periferie van grote steden, parkings en industriële zones, gebetonneerde plaatsen tussen gebouwen in de randstad, zijn de plaatsen die de overpeinzingen van Michel Couturier voeden. Met beton overdekte steriele ruimtes, banaal tussen de verticalen van de straatlantarens en de horizontalen van de geëffende plekken met gesnoeide vegetatie, niets lijkt minder natuurlijk dan deze utilitaire, vaak provisorische ruimtes, gelieerd aan een consumentistische activiteit. In hun nachtelijke of zondagse zinledigheid lijken ze nog beter symbool te staan voor een verloren sociaal weefsel van de 21ste eeuwse mens: agora’s waar geen debat meer zal plaatsvinden, centrum van een verwoeste en getemde natuur. Deze beveiligde ruimtes getuigen ’s nachts paradoxaal genoeg van een blijvende angst, zoals destijds het woud voor onze voorouders. “Misschien heb ik de malaise in vraag willen stellen die ik ervaar wanneer ik me er bevind. Of eerder het gevoel dat op dergelijke plekken, meer dan elders, met meer intensiteit vragen gesteld worden, vragen die betrekking hebben op de persoonlijke band met de ruimte of ook nog met het gevoel van vrijheid, alsof de maatschappij, maar vooral ons lot, onze levenswijze, zich daar op een helderder en heftiger manier openbaren,” schrijft Michel Couturier in dit verband. Daarom isoleert hij zinnen in een mythologisch verhaal, herwerkt ze en, zoals de ondertiteling van een film, plaats hij ze, als een contrapunt, op de beelden. Het zijn ook werktuigen, wapens om de malaise te bezweren en de plaatsen te naderen. Er zijn meer lichtjes dan sterren riep de zeevaarder zonder kompas uit met voor zich de lichten van onze steden die hem beroofden van de sterrenbeelden om hem op de kliffen te doen stranden. •
“Il reste le Torrent…”, Affiche, 120 x 160 cm, 2005 © Michel Couturier h
Michel Couturier (°1957) woonde respectievelijk in Luik en Rijsel en heeft actueel zijn uitvalsbasis in Brussel. Voor zijn artistiek werk gebruikt hij fotografie, video en tekening in relatie tot beeldhouwkunst, architectuur en de publieke ruimte. Sinds 2001 behandelt hij kwesties met betrekking tot de stad en haar buitenwijken, vaak in verband met de mythologie en haar overblijfselen in het hedendaagse landschap. Hij heeft tentoongesteld in Brussel, Gent, Antwerpen, Rijsel, Roubaix, Tourcoing, Marseille, Parijs, Genève, Montreal, Rotterdam, Berlijn en Valencia. Werken van hem zijn opgenomen in meerdere openbare collecties waaronder die van de BNF, het Stedelijk Museum, de Federatie Wallonië-Brussel, de Provincie Henegouwen.
De expo’s lopen tot en met zondag 6 december, dinsdag - zondag, 10 u. -18 u., in Musée de la Photographie (Av. Paul Pastur 11, gps: Place des Essarts) in Charleroi. Meer info via www.museephoto.be.
Productinfo TEKST: CARL GOOSSENS
Sony VW300ES: 4K-projectoren worden goedkoper! Nog niet zo lang geleden verraste Sony ons met hun eerste 4K-projector. Verrassend was ook de prijs van € 25.000. Met de VW300ES komen we in een andere prijsklasse terecht: € 7.900 is niet direct goedkoop, maar toch al heel wat minder. Dit is een native 4K-projector. Heel wat goedkopere Ultra HD projectoren gebruiken allerhande trucjes om een hogere resolutie dan HD te bekomen, maar hebben niet echt 3840 x 2160 pixels. Deze projector heeft zelfs een resolutie van 4096 x 2160 om beter met bredere beeldformaten dan 16/9 om te kunnen. Met een lichtopbrengst van 1500 lumen is dit zeker niet de helderste projector die je kan vinden, maar aan deze prijs en met deze hoge resolutie zal je geen betere vinden. De projector bevat een beeldprocessor die gewone HD-beelden op een intelligente manier zal opschalen om zo maximum gebruik te maken van de hoge resolutie van dit apparaat. In combinatie met het SXRD-scherm van Sony komt de Motionflow technologie maximaal tot zijn recht. Het zorgt voor vloeiende beelden met een extra realistisch contrast. Deze hoge resolutie vraagt voor een aangepast scherm, maar ook voor technieken die we al kennen van de beginperiode van videoprojectie. Door de extra kleine beeldpunten zal de minste fout in de kleuruitlijning zichtbaar worden. Daarom beschikt de projector over elektronische schermuitlijning waarmee pixels per 0,1 pixelgrootte kunnen aangepast worden.
Purelink WHD030-V2: Als kabels te moeilijk zijn… Het kan soms wel eens moeilijk zijn om een HDMI-kabel tot bij een monitor of een projector te brengen. Zolang de afstand die je in vogelvlucht moet overbruggen, niet langer dan 10 meter is kan deze draadloze HDMI-verbinding de redding zijn. Met deze wireless HDMI-extender kan je 10 meter probleemloos overbruggen voor net iets meer dan € 200. De zender is een HDMI-stick die zijn stroomvoorziening van de HDMI-poort haalt. Mocht deze poort onvoldoende stroom leveren, kan je toch via een USB-poort de nodige energie voorzien. De maximale resolutie die deze draadloze verbinding aankan, is 1080P. Purelink is een fabrikant van allerlei professionele kabels en draadloze verbindingen en dit product werd daarvan afgeleid zodat het garant staat voor een optimale kwaliteit.
Eminent EM7485: Speelt (bijna) alles! Het is een gekend probleem dat onze HD-content op een vlotte en gemakkelijke manier opslaan en weergeven, niet altijd even eenvoudig is. Deze speler doet zijn uiterste best om je daarin te helpen. Er is plaats voor een 3,5 inch harde schijf, maar ook een USB 3.0 memory stick of een SD-kaart kan als bron van je media dienst doen. Dit is een eenvoudig toestel dat al voor minder dan € 140 het jouwe kan zijn maar dat toch zowat elk formaat kan afspelen. Zo kan je zelfs rechtstreeks dvd of Blu Ray ISObestanden afspelen. Ook het formaat van de gegevens op de harde schijf zorgt zelden voor problemen. De speler kan 1080p en 3D aan. Ondanks zijn ietwat storende eenvoud wat menu’s en bediening betreft, is het toch een werkpaardje dat onze HD-content probleemloos kan weergeven. •
IN HUIS HALEN / Filmmateriaal
61
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
62
Roger Kockaerts
gastfotograaf op Leo Baekeland TEKST: JOKE EMBRECHTS / FOTO: Roger Kockaerts
De Oost-Vlaamse Unie voor Fotografie (OVU) bouwt een tentoonstelling rond het werk van gastfotograaf Roger Kockaerts. Het concept van de Leo Baekeland Fototentoonstelling bestaat al jarenlang uit dezelfde ingrediënten: het werk van een bekend professioneel fotograaf en daarnaast de beste fotoreeksen van het voorbije jaar van Oost-Vlaamse amateurfotografen gekozen door een extern curator. Dit jaar is de Brusselse fotograaf Roger Kockaerts te gast en selecteerde curator Hilde Braet de foto’s van Patrick Bardyn, Hendrik Braem, Julie Clément, Luc De Backer, Willy De Boevere, Marc Devriese, Dolf Henderick, Dirk Hutsebaut, Dirk Jacobs, Dirk Janssens, Patrick Mahy, Guy Opdorp, Wim Reybroeck, Stefan Snick, Jos Van Hecke, José Vereecken en Jos Wittezaele. •
De expo ‘Leo Baekeland 2015’ opent op zaterdag 13 juni om 15 u. in de kerk Groot-Begijnhof (Jan Roomsstraat) in SintAmandsberg en is er verder te zien op zaterdagen 20 en 27 en zondagen 14, 21 en 28 juni, telkens 10 u. - 12 u. en 14 u. - 18 u. Op donderdag 25 juni om 19.30 u. is er een nocturne (curator Hilde Braet licht het werk van gastfotograaf en laureaten toe).
63
VRAGEN / Contact
WIE contacteren WAARVOOR in het Centrum voor Beeldexpressie? 64
Directeur: Karel Geukens Tel. 03/289 12 01 e-mail: karel.geukens@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Verantwoordelijke communicatie en hoofdredactie Beeld Express: Joke Embrechts Tel. 03/289 12 03 e-mail: com@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Verantwoordelijke vorming: Wouter Van Springel Tel. 03/289 12 05 e-mail: vorming@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Verantwoordelijke projecten: Margot Thysens Tel. 03/289 12 04 e-mail: project@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Medewerkster communicatie, projecten, vorming: Charlotte Op de Beeck Tel. 03 289 12 06 e-mail: charlotte@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Grafisch vormgeefster: Kim Peeters Tel. 03/289 12 02 e-mail: graficus@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Verantwoordelijke ledenbeheer, financieel beheer, erkenning salons: Paula Hannes Tel. + Fax 014/58 41 74 e-mail: sec@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Algemene inlichtingen, meldingen kwaliteits-begeleidingen, provinciale manifestaties & cursussen, cue-sheets SABAM, medailles & trofeeën, adreslabels, ontlening materiaal, verzekering B.A., beheer fotomateriaal: Sandra Gillis Tel. 03/289 12 00 e-mail: info@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Centrum voor Beeldexpressie Adres: Vorstermanstraat 7- bus 1.5 2000 Antwerpen
rekening 414-4199991-24 BIC: KREDBEBB IBAN: BE81 414 4199991 24
Openingsuren: van maandag tot donderdag, 9 u. - 17 u., en op vrijdag, 9 u. - 16 u. ----------------------------------------------
Voorzitter: Freddy Van Vlaenderen Rijsenbergstraat 130, 9000 Gent Tel. + Fax 09/220 29 15 e-mail: voorzitter@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Secretaris: Jan Coddé Van Praetlei 99, 2170 Merksem Tel. 03 644 47 02 e-mail: Jan@JanFoto.be ---------------------------------------------Penningmeester: André Blanchard Rijshoutstraat 33, 9032 Wondelgem Tel. 0476 59 39 18 e-mail: andreblanchard1@hotmail.com ---------------------------------------------Verantwoordelijke projectgroep Ciné Public en beheerder AV-materiaal: Daniël De Vetter Honoré Drubbelstraat 1, 9041 Oostakker Tel. 09/355 91 02 e-mail: daniel.videoclubgent@gmail.com ---------------------------------------------Commissaris CvB-fotowedstrijden en verantwoordelijke projectgroep fotowedstrijden: Freddy Van Gilbergen Smisveldstraat 33, 3370 Boutersem Tel. 016/73 57 76 e-mail: wedstrijd@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Verantwoordelijke projectgroep filmwedstrijden: Michelle Cooreman Hollebeekstraat 63, 1630 Linkebeek Tel. 02/380 61 65 e-mail: michelle.cooreman@skynet.be ---------------------------------------------Verantwoordelijke projectgroep Photo Event: Jef Paepen Akkerstraat 62, 2990 Wuustwezel Tel. 03/669 79 57 e-mail: info@jefpaepen.be
PRAKTISCHE INFO:
Voor het tijdschrift Beeld Express wordt de info voor de UITrubriek ten laatste 1 maand voor de verschijningsdatum en voor redactionele tips ten laatste 2 maanden voor verschijningsdatum verwacht via com@beeldexpressie.be.
Beeld Express 1 Beeld Express 2 Beeld Express 3 Beeld Express 4 Beeld Express 5
verschijningsdatum deadline materiaal
1 maart 1 juni 1 september 1 november 1 januari
1 januari / 1februari 1 april / 1 mei 1 juli / 1 augustus 1 september / 1 oktober 1 november / 1 december
BEELD EXPRESS
(oplage 5.400 ex.) nummer 2, jaargang 45, juni/juli/augustus 2015 Verschijnt 5 x per jaar in maart, juni, september, november en januari. Centrum voor Beeldexpressie, CvB vzw, erkend door de PSA, FIAP en UNICA Voorzitter en verantwoordelijk uitgever: F. Van Vlaenderen, Rijsenbergstraat 130, 9000 Gent Tel. 09/220 29 15 e-mail: voorzitter@beeldexpressie.be Hoofdredacteur - redactieadres: Joke Embrechts Vorstermanstraat 7 bus 1.5, 2000 Antwerpen Tel.: 03/289 12 03 e-mail: hoofdredacteur@beeldexpressie.be Overige redacteurs: J. Embrechts, R. De Muyter, C. Goossens, M. Thysens, C. Op de Beeck, N. Putman, W. Van Springel Inlichtingen, adreswijzigingen, publicitaire inlassingen, ...: Vorstermanstraat 7 bus 1.5, 2000 Antwerpen Tel.: 03/289 12 01 e-mail: sec@beeldexpressie.be Abonnementen: 20 euro per jaargang (5 nrs.) (buitenland 30 euro) Losse nummers: 5 euro per nr. (buitenland 7 euro) te storten op rekening 414-4199991-24 van CvB vzw, Vorstermanstraat 7- bus 1.5, 2000 Antwerpen, BIC: KREDBEBB / IBAN: BE81 4144 1999 9124
KIJKEN & BEZOEKEN 02 Pur Sang 10 Europese film en Juliette Binoche centraal op Brussels Film Festival 12 Dirk Waem en Frederik Buyckx vallen in de prijzen op de Nikon Press Photo Awards 2014 18 Zes gratis expo’s op Fotolink in Knokke-Heist 20 Uit met het Centrum voor Beeldexpressie 24 Filmmaker Wim Wenders als fotograaf: 4REAL & TRUE2 28 De Bende van Nijvel, een eigenzinnige kijk op België en landschapsfotografie veroveren het FoMu 32 Alle iconische beelden van Anton Corbijn 38 “Humor wordt te vaak onderschat.” Stany Crets over ‘Lee & Cindy C.’ 42 80 Days of Summer 52 Bij plaatjes horen praatjes 54 Uit met leden en aangesloten groepen 55 Uit in Vlaanderen 56 Vanfleteren, Couturier en architectuur in Charleroi 62 Roger Kockaerts gastfotograaf op Leo Baekeland
p. 42
Meer informatie op onze website: www.beeldexpressie.be Alle artikels worden gepubliceerd onder de verantwoordelijkheid van de auteurs en dienen naar de hoofdredacteur gestuurd te worden. De niet gepubliceerde artikels worden tenzij anders afgesproken - niet teruggestuurd. Niets uit dit nummer mag gedeeltelijk of in zijn geheel overgenomen worden zonder uitdrukkelijke toestemming. Lay-out en prepress: K. Peeters Foto cover: © Anni Leppälä (zie expo '80 Days of summer' p. 42)
© Marleen Hiels (zie expo ‘Pur Sang’ p. 2)
BEELD EXPRESS 2/2015
Centrum voor Beeldexpressie
Ben je in je vrije tijd bezig met fotografie, film of multimedia, of kriebelen je vingers om eraan te beginnen? Het Centrum voor Beeldexpressie is je aanspreekpunt. Je krijgt er advies, informatie en documentatie op maat.
Iedereen met een liefde voor beeldtaal kan bij ons terecht, maar leden genieten van extra voordelen en daar komen er weer enkele nieuwe bij:
Hou onze website, je mailbox of de volgende nummers in de gaten, want er volgen nog nieuwe voordelen! Je wordt lid voor € 20 (lidkaart met of zonder foto)! Jongeren tot en met 25 krijgen korting: zij betalen € 14.
www.beeldexpressie.be
EXPRESS
BEELD
een abonnement op het tijdschrift Beeld Express een lidkaart die erkend is door de Vlaamse gemeenschap gratis deelname aan alle wedstrijden georganiseerd door het Centrum voor Beeldexpressie een aanzienlijke korting (vaak 100 %) op alle door ons georganiseerde activiteiten (lezingen, projecten, cursussen en workshops, wedstrijden, exposities en evenementen) de ontlening van opname-, projectie- en expomateriaal een SABAM-regeling voor al wie muziek gebruikt bij films of AV-producties een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid (+ rechtsbijstand) én lichamelijke ongevallen de mogelijkheid om financiële steun te bekomen voor een buitengewoon project kortingstarief (€ 6 i.p.v. € 8) bij een bezoek aan het FoMu Antwerpen regelmatig kans tot het winnen van dvd’s, boeken, tickets, … in Beeld Express bij aankoop van 2 tickets op vertoon van geldige lidkaart: reductieprijs bij Sphinx cinema Gent (www.sphinx-cinema.be) 10% korting op al je aankopen bij het fotolabo ONELAB fine art printing (www.onelab.be) 10 % korting op het ontwikkelen van films en op het printen en monteren van fotowerk bij Fotoshop Gent (www.fotoshopgent.be) 10 % korting bij fotolabo Milo-Profi (www.milo-profi.be) 10 % korting op alle aankopen, met uitzondering van Fine Art Scans, bij fotolabo Fotorama in Wevelgem (www.fotorama.be) 15 % korting op het bestellen van prints en op eindafwerking bij Beeldmakers photo labo in Aalst (www.beeldmakers-labo.com) kortingstarief bij een abonnement op het fotografietijdschrift Shoot (www.shoot.be) kortingstarief bij aankoop van een catalogus n.a.v. een expo in CC Hasselt (www.ccha.be) kortingstarief en gratis verzending bij aankoop van het boek ‘Voorbij de camera’ via webshop Lannoo (www.lannooshop.com/beeldexpress) reductietarief bij voorstellingen Beursschouwburg (www.beursschouwburg.be)
juni/juli/augustus - Afgiftekantoor Antwerpen X - P309297 - 5 x per jaar in maart, juni, september, november en januari
JUN/JUL/AUG 2015
Tijdschrift van het Centrum voor Beeldexpressie vzw