Hou onze website, je mailbox of de volgende nummers in de gaten, want er volgen nog nieuwe voordelen! Je wordt lid voor € 25 (lidkaart met of zonder foto)! Jongeren tot en met 25 krijgen korting: zij betalen € 17,5.
www.beeldexpressie.be
EXPRESS
een abonnement op het tijdschrift Beeld Express een lidkaart die erkend is door de Vlaamse gemeenschap gratis deelname aan alle wedstrijden georganiseerd door het Centrum voor Beeldexpressie een aanzienlijke korting (vaak 100 %) op alle door ons georganiseerde activiteiten (lezingen, projecten, cursussen en workshops, wedstrijden, exposities en evenementen) de ontlening van opname-, projectie- en expomateriaal een SABAM-regeling voor al wie muziek gebruikt bij films of AV-producties een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid (+ rechtsbijstand) én lichamelijke ongevallen de mogelijkheid om financiële steun te bekomen voor een buitengewoon project kortingstarief (€ 6 i.p.v. € 8) bij een bezoek aan het FoMu Antwerpen regelmatig kans tot het winnen van dvd’s, boeken, tickets, … in Beeld Express bij aankoop van 2 tickets op vertoon van geldige lidkaart: reductieprijs bij Sphinx cinema Gent (www.sphinx-cinema.be) 10% korting op al je aankopen bij het fotolabo ONELAB fine art printing (www.onelab.be) 10 % korting op het ontwikkelen van films en op het printen en monteren van fotowerk bij Fotoshop Gent (www.fotoshopgent.be) 10 % korting bij fotolabo Milo-Profi (www.milo-profi.be) 10 % korting op alle aankopen, met uitzondering van Fine Art Scans, bij fotolabo Fotorama in Wevelgem (www.fotorama.be) 15 % korting op het bestellen van prints en op eindafwerking bij Beeldmakers photo labo in Aalst (www.beeldmakers-labo.com) kortingstarief bij een abonnement op het fotografietijdschrift Shoot (www.shoot.be) kortingstarief bij aankoop van een catalogus n.a.v. een expo in CC Hasselt (www.ccha.be) reductietarief bij voorstellingen Beursschouwburg (www.beursschouwburg.be) 10% korting en gratis verzending op het volledige aanbod in de webshop van Lannoo (www.lannooshop.be/beeldexpressie) € 3 korting via de online-voorverkoop voor Photo Days op 10, 11 en 12 maart in Brussels expo via www.photodays.be met de code PDBeeldexL17 (zie ook p.65)
JAN / FEB 2017
januari/februari - Afgiftekantoor Antwerpen X - P309297 - 5 x per jaar in maart, juni, september, november en januari
Iedereen met een liefde voor beeldtaal kan bij ons terecht, maar leden genieten van extra voordelen en daar komen er weer enkele nieuwe bij:
BEELD
Ben je in je vrije tijd bezig met fotografie, film of multimedia, of kriebelen je vingers om eraan te beginnen? Het Centrum voor Beeldexpressie is je aanspreekpunt. Je krijgt er advies, informatie en documentatie op maat.
BEELD EXPRESS 5/2016
Centrum voor Beeldexpressie
Tijdschrift van het Centrum voor Beeldexpressie vzw
PHOTO DAYS
BEELD EXPRESS (oplage 5.500 ex.) nummer 5, jaargang 46, januari/februari 2017
Verschijnt 5 x per jaar in maart, juni, september, november en januari. Centrum voor Beeldexpressie, CvB vzw, erkend door de PSA, FIAP en UNICA
Het Het salon salon voor voor fotografie fotografie
10, 10, 11 11 & & 12 12 MAART MAART
Voorzitter en verantwoordelijk uitgever: F. Van Vlaenderen, Rijsenbergstraat 130, 9000 Gent Tel. 09/220 29 15 e-mail: voorzitter@beeldexpressie.be Hoofdredacteur - redactieadres: Joke Embrechts Vorstermanstraat 7 bus 1.5, 2000 Antwerpen Tel.: 03/289 12 03 e-mail: hoofdredacteur@beeldexpressie.be Overige redacteurs: J. Embrechts, J. Coddé, R. De Muyter C. Goossens, N. Putman, M. Pylyser, M. Thysens, W. Van Springel Inlichtingen, adreswijzigingen, publicitaire inlassingen, ...: Vorstermanstraat 7 bus 1.5, 2000 Antwerpen Tel.: 03/289 12 01 e-mail: sec@beeldexpressie.be Abonnementen: 25 euro per jaargang (5 nrs.) te storten op BE81 4144 1999 9124 (BIC: KREDBEBB) van CvB vzw, Vorstermanstraat 7- bus 1.5, 2000 Antwerpen, Meer informatie op onze website: www.beeldexpressie.be Alle artikels worden gepubliceerd onder de verantwoordelijkheid van de auteurs en dienen naar de hoofdredacteur gestuurd te worden. De niet gepubliceerde artikels worden tenzij anders afgesproken - niet teruggestuurd. Niets uit dit nummer mag gedeeltelijk of in zijn geheel overgenomen worden zonder uitdrukkelijke toestemming. Lay-out en prepress: K. Peeters Foto cover: © Annick Timmermans (zie ook p. 29)
PALEIS PALEIS 4, 4, BRUSSELS BRUSSELS EXPO EXPO
p. 22
© Sébastien Van Malleghem h
KIJKEN & BEZOEKEN 02 ‘Home’ van Fien Troch 06 Massao Mascaro wint de Monography Series Award Nikon-Bozar #4 08 Fotonale Brugge. Lid Emilie Bonjé wint derde prijs! 09 UIT met het Centrum voor Beeldexpressie 10 UIT met leden en aangesloten groepen 12 UIT in Vlaanderen en over de grens 14 Familie door de ogen van Anne-Catherine Chevalier 16 De verhalen van Kurt Deruyter 20 Bij plaatjes horen praatjes 22 Botanique toont werk van William Klein en Sébastien Van Malleghem 24 Planet IFFR: film bepaalt het ritme van de dag 29 Possible Beginnings 39 Het einde van de wereld volgens de Hongaarse filmmaker Béla Tarr 40 ‘Le passé devant nous’ van Nathalie Teirlinck 47 Haute Photographie 48 Jeanloup Sieff en Wim De Schamphelaere in Charleroi 52 Geert Mul: Match Maker - 25 jaar mediakunst 54 Foam toont Harley Weir, Sofia Borges en Hiroshi Sugimoto 57 Marc Lagrange in het Gallo-Romeins Museum 58 2016 in beeld
VRAGEN 64 WIE contacteren WAARVOOR in het Centrum voor Beeldexpressie
IN HUIS HALEN In samenwerking met: In samenwerking met:
46 UIT op dvd 56 Productinfo
DOEN 26 Fototrip: Costumés de Venise in Brugge 38 Wedstrijden
Heizel Paleis 4 Heizel Paleis Belgiëplein 1, 4 Belgiëplein 1, 1020 Brussel 1020 Brussel
Informatie Informatie & voorverkoop op : & voorverkoop op : www.photodays.be www.photodays.be
Volg ons ook Volg ons ook : op facebook op facebook : facebook.com/photodays2017 facebook.com/photodays2017
Exclusief aanbod voor Exclusief aanbod voor Beeld Express lezers: Beeld Express lezers: Toegang aan 7€ Toegang aanPDBeeldexL17 7€ met de code met de de code PDBeeldexL17 tijdens online voorverkoop tijdens de online voorverkoop
Een nieuw jaar, een nieuw beleidsplan, nieuwe perspectieven: Possible Beginnings. We trappen 2017 af met de expo ‘Possible Beginnings’ in de Drongenhofkapel in Gent. Iedereen is welkom om het resultaat van een traject met afgestudeerde fotografen en mediakunstenaars te komen ontdekken. Een voorproefje krijg je in dit nummer! Tijdens de donkerste dagen van het jaar maken wij ook graag plaats voor hartverwarmende films. ”Twee topfilms van twee topvrouwen!” Onze redacteur Niels was alvast stevig onder de indruk van de films van Fien Troch en Nathalie Teirlinck. En van de filmmaaksters zelf. Echte pareltjes, de films en de vrouwen! Aan inspiratie voor fotografische en filmische uitstapjes ook in dit nieuwe jaar geen gebrek. We blijven jullie inspireren met de must sees van het moment. En in dit laatste nummer van deze jaargang staan we in CvB-passé graag even stil bij onze activiteiten uit 2016 met een beeldend jaaroverzicht. En o ja, natuurlijk ook nog onze allerbeste wensen voor het nieuwe jaar! Dat 2017 een jaar mag worden vol creatief foto- en filmplezier voor iedereen. Wij starten alvast met evenveel passie voor film en fotografie een nieuw hoofdstuk! Joke Embrechts hoofdredactrice
p. 48
Jeanloup Sieff / Alfred Hitchcock, et Ina. h Hollywood, 1962 © Estate Jeanloup Sieff
g
2016 IN BEELD, eJFF
p. 58
2
‘Home’ van Fien Troch
“Ik ben een reus in mijn eigen hoofd.” TEKST: Niels Putman / Filmstills uit ‘Home’
Met haar vierde langspeelfilm lijkt de carrière van Fien Troch eindelijk in de lift te zitten. Home was nog voor de release al goed voor een Regieprijs in Venetië, een selectie in Toronto en twee Publieksprijzen in Gent. Van een blinkende start gesproken. “Ik moet proberen om meer te genieten van het moment.”
Generatiekloof ‘Home’ volgt Kevin, een jongen van achttien, die na een korte zit in de gevangenis, onderdak vraagt bij zijn tante. Trochs vierde langspeler is een interactie geworden tussen balorige jongeren en overbezorgde ouders, maar ook twijfelende pubers en hun onmogelijke moeders. De generatiekloof die de regisseuse in haar film belicht is er geen van zwart of wit: het gaat om de grijze zone tussenin. “Het is volgens mij geen film die uitsluitend over de generatie van nu vertelt, ik denk dat het universeler is dan dat. Uiteraard hebben die gasten allemaal Facebook en praten ze zoals jongeren vandaag praten, maar de onderhuidse angsten en twijfels, die zijn van altijd,” licht Fien Troch toe. In de kern zit elke generatie met dezelfde problemen. “Het fundament van al hun vragen is net hetzelfde als toen ik hun leeftijd had. Het is een periode in je leven waarop je denkt dat je volwassen bent, maar eigenlijk wil je misschien ook wel gewoon graag met mama en papa in de zetel naar tv kijken. Tegelijk wil je jezelf elke avond ladderzat zuipen.” Het is een tweestrijd die doorheen de hele film wordt doorgetrokken; de dualiteit heerst in elke scène. “De basis voor ieder mens, van welke generatie dan ook, is dat ze willen weten wat ze met hun leven moeten doen. En dat ze graag gezien willen worden.”
Narratief voorop Na ‘Een ander zijn geluk’, ‘Unspoken’ en ‘Kid’ brengt Troch met ‘Home’ haar meest verhalende film tot nu toe. In haar vorige films hinkte de vertelling vaak ongelukkig achter op de vorm. Niet hier. “Ik wilde dit keer écht een verhaal vertellen.” Die ommezwaai komt niet geheel onverwacht. “Sowieso wil ik bij elke film vertrekken vanuit een totaal nieuwe aanpak. Ik denk wel dat ik nu op dat verhalende elan wil verder bouwen.” Die nieuwe start vroeg ook om een ander schrijfproces. “Vroeger moest ik altijd thuis schrijven. Ik zette muziek op om in de juiste sfeer te komen. Nu schrijf ik liever op café, of in een ontbijtzaak; een plek waar ik weet dat de mensen kunnen meekijken. Anders zit ik om de vijf minuten nieuwssites te checken en komt er van schrijven niks in huis.” Dat heeft volgens de regisseuse vooral met de inhoud van de film te maken, die vanzelf om een andere methodiek vroeg. “Als je schrijft met een grotere focus op de plot, dan vraagt dat meer hersengymnastiek. Vroeger kon ik in een trance schrijven, nu moest ik veel nuchterder blijven.” êêê
KIJKEN & BEZOEKEN / Film
3
4
Symbiose Een opmerkelijke samenstelling kleurt de cast: een symbiose tussen gevestigde waarden en jong talent. De jongeren (Sebastian Van Dun, Lena Suijkerbuijk, Loïc Batog & Mistral Guidotti) zijn allemaal debutanten, door een castingbureau van straat geplukt. Tegenover hen spelen topacteurs zoals Karlijn Sileghem, Els Dottermans, Els Deceuckelaire en Kevin Janssens. “Ik was wel bang voor die verhouding,” geeft de regisseur toe, “maar dat is allemaal veel beter uitgedraaid dan ik had durven dromen. Om eerlijk te zijn: dat is voor het grootste stuk toe te schrijven aan de acteurs zelf. Zij hebben alles heel natuurlijk aangevuld. Die wisselwerking ging heel vlot. De oudere acteurs waren ook vaste ijkpunten voor de jongeren. Als die gasten hun weg kwijt waren, konden zij hen sturen.” Alles werd bovendien gedraaid in documentaire-stijl; geen extra licht, noch make-up. Op die manier kon in de planning steeds voldoende tijd gerekend worden voor improvisatie. Daardoor voelt de film op geen enkel moment geënsceneerd aan. De authenticiteit en naturel druipt van het scherm; alsof je in de échte huiskamers van échte gezinnen meekijkt. “Het gaat om die perfecte balans tussen ‘spelen’ en ‘zijn’. Die hebben we gevonden door de juiste sfeer op set. Doordat er een heel groot wederzijds vertrouwen was, was iedereen op zijn gemak. Daardoor zaten we allemaal in dat ‘kleine’. Alles verliep erg gemoedelijk. Dat hielp.” De herkenbaarheid is één van de grootste troeven in de film. “We vertrokken voortdurend vanuit situaties die iedereen kent. Iemand schilt patatten, er ontstaat een gesprek. Natuurlijk is dat allemaal gespeeld, maar door zo’n vertrouwde situatie, zaten de acteurs sneller in een geloofwaardige naturel. Er werd constant geïmproviseerd, maar negentig procent van wat je in de film ziet, staat wél in het scenario.”
Donker escapisme ‘Home’ is niet alleen een erg straffe, prachtig vertolkte en oprechte film. Het is tegelijk ook een erg donkere. Troch hakt er diep in. “Ik zoek dat donkere écht niet bewust op. Dat sluipt er om de een of andere reden altijd in. Ik probeer al vier films lang eens iets grappigs te maken, maar het is me nog niet gelukt.” Films maken geldt voor de regisseur, onbewust, als een soort verwerkingsproces. “Ik ben iemand met veel problemen in mijn hoofd; ik kan echt ‘zotdraaien’ van mezelf. Ik denk dat ik daarom veel compenseer door films te maken. Moest ik die films niet gemaakt hebben, zou ik slechter zijn dan hoe ik nu ben.” Zelfs op vakantie heeft ze het moeilijk om tot rust te komen. “Ik denk voortdurend na over morgen en straks. Ik ben een beetje een reus in mijn eigen hoofd.”
‘Home’ komt op 11 januari in de Belgische zalen.
WIN !
Beeld Express geeft 5 duotickets weg voor 'Home'. Mail voor 8 januari 2017 naar com@beeldexpressie.be en maak kans om te winnen. Vermeld in je mail zeker je naam, lidnummer en adresgegevens. Je kan maar deelnemen aan 1 wedstrijd uit dit nummer. Veel succes! •
Als moeder vindt ze het extra belangrijk om af en toe nadrukkelijk die rust op te zoeken. Ze denkt lang na. “Ik wil dat mijn kindjes mij tot rust brengen. Ik verplicht mezelf dan ook om dat te zien: dat kinderen iets schoons zijn.” Er volgt een lange stilte. “Maar, naar de cinema gaan of een boek lezen, dat doe ik ook. Dat pure escapisme. Het grootste cliché, maar het helpt me wel. En de sauna.” Ze lacht.
Tatoeage Op haar rechterarm siert een tatoeage van een ingekleurde bloem. “Van toen het gedaan was met mijn lief. Het was niet per se een verdriet-tatoeage, eerder een tatoeage die ik écht moest hebben. Net zoals
wanneer iemand zijn haar afknipt na een moeilijke periode. Toen was ik zesentwintig, ouder dus dan de generatie in ‘Home’. De tatoeage van toen ik achttien was, die staat op mijn schouderblad, maar die krijg je nooit te zien. Net als mijn navelpiercing, die gelukkig weg is nu (lacht).” ‘Home’ is goed op weg om haar meest succesvolle film tot nu toe te worden. Troch won de prijs voor Beste Regie in de Orrizontinevensectie op het filmfestival van Venetië, mocht een week later naar het prestigieuze Filmfestival van Toronto én kon ook rekenen op twee Publieksprijzen tijdens Film Fest Gent. Wordt dit de film waarmee ze zichzelf verheft van ‘grote belofte’ tot ‘Belgische trots’? We hopen het alvast. •
KIJKEN & BEZOEKEN / Film
5
6
Massao Mascaro
wint de Monography Series Award Nikon-Bozar #4 TEKST: JOKE EMBRECHTS / foto: Massao Mascaro
Een multidisciplinaire jury bekroonde deze jonge fotograaf omwille van de poëtische waarde en de coherentie van zijn reeks ‘Jardin’. De Monography Series Award bekroont het werk van een Belgische fotograaf (van Belgische nationaliteit, of die sinds minstens een jaar in België woont) en geeft hem de kans om een monografische tentoonstelling te organiseren in het Paleis voor Schone Kunsten. De laureaten van de voorgaande edities zijn Annemie Augustijns (2013), Titus Simoens (2014) en Sébastien Van Malleghem (2015). En nu rijft Massao Mascaro dus de award binnen. Massao Mascaro (°1990, Lille (FR)) toont in zijn reeks ‘Jardin’ zijn subtiele maar complexe kijk op de tuin. Hij vertrekt van het principe dat “mensen makers van tuinen zijn zoals ze ook vertellers van verhalen zijn”. In een reeks van 28 beelden wil hij deze twee culturele activiteiten simultaan aanspreken. Alle beelden belichamen de delicate spanningen die zich voordoen in de ruimte en in de tijd. De ruimte tussen twee handen, een twijgje dat vastzit in een hek, een zonnestraal op een krullende tak, de mysterieuze blik in de ogen van een jonge vrouw: het zijn allemaal “minuscule venstertjes op de eeuwigheid”. Massao leeft en werkt in Brussel en is ook stichtend lid van La Grotte, een Brussels collectief van fotografen.
De jury Een multidisciplinaire jury sprak zich uit in het voordeel van deze reeks omwille van de diepgang en verfijning van de beelden waaruit ze is samengesteld. ‘Jardin’ brengt een heel poëtisch verhaal dat de banaliteit overstijgt. De jury had oog voor de blik van de fotograaf, voor zijn onderzoekswerk en voor het feit dat je wel moet terugkijken naar deze beelden. Voor VRT-journalist Kurt Van Eeghem overtreft deze jonge fotograaf in zijn onderwerp “de grens van het banale, met veel gevoel voor esthetica”. Maarten Goossens, NPS manager bij Nikon: “Het zijn beelden waarin je blijft zitten. Elke foto staat op zich maar maakt ook deel uit van een concept en krijgt daardoor meer gelaagdheid dan een alleenstaand beeld.” Inge Braeckman van het magazine H_ART benadrukt eveneens de diepgang van deze foto’s en was verleid door “poëtische beelden waar je naar blijft kijken”. Jean-Marc Bodson, fotocriticus voor La Libre, sluit zich hier bij aan: “Massao slaagt erin poëzie te verenigen met een conceptuele complexiteit”. De foto’s, en vooral het geheel, “sluiten echt aan bij de tijdsgeest”, aldus de visuele kunstenaar en fotojournalist Mahid Mohadjerin. •
De gratis expo ‘Jardin’ van Massao Mascaro loopt tot en met 8 januari, dinsdag - zondag, 10 u. - 18 u. (donderdag tot 21 u.) in Bozar (Ravensteinstraat 23) in Brussel. Alle info via www.bozar.be.
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
7
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
8
Fotonale Brugge Lid Emilie Bonjé wint derde prijs! TEKST: JOKE EMBRECHTS / foto: Emilie Bonjé
De fotowedstrijd ‘Fotonale Brugge’ is een succesnummer voor lid Emilie Bonjé. De dienst cultuur van de stad Brugge organiseerde voor de vijfde maal, met medewerking van het Centrum voor Beeldexpressie en Shoot, de fotowedstrijd ‘Fotonale Brugge’. 876 fotografen werkten rond het thema ‘Focus’. Een professionele jury - met Erik Derycke (hoofdredacteur fotografiemagazine Shoot), Matthias Desmet (stadsfotograaf Stad Brugge), Jean Godecharle (Brugs fotograaf), Michiel Hendryckx (fotograaf/auteur) en Elviera Velghe (directeur FOMU) -, selecteerde uit de 2.313 inzendingen de foto’s die de tentoonstelling haalden. Daarvan zijn maar liefst 10 foto’s van onze leden bij! Proficiat aan Ria Aerts, Emilie Bonjé, Dirk Galle, Hilde Ghesquiere, Bart Hendrickx, Bie Lievens, Petra van der Put, Mariane van Meegeren, Rudy Vandewalle en Bruno Vermeersch. Uit die selectie van tentoongestelde foto’s werden drie winnaars bekroond, waarvan 1 lid van het Centrum voor Beeldexpressie
(Emilie Bonjé). De eerste prijs (€ 750) is voor Ghilain Vermeersch met ‘Don’t let the City steal your Soul’, de tweede prijs (€ 500) gaat naar Jochen Matthys met ‘Zeezicht’ en de derde prijs (€ 250) haalt Emilie Bonjé binnen met ‘Skin’. Van harte proficiat aan alle deelnemers en winnaars! Focus je op de verschillende creatieve interpretaties van ongekend talent en geniet van deze editie van ‘Fotonale Brugge’ op de bijhorende expo in hartje Brugge! De gratis expo ‘Fotonale Brugge’ loopt nog tot en met 12 januari, dagelijks, 10 u. - 17 u., in Hal Cultuur, AC't Brugse Vrije (Burg 11) in Brugge. Alle info via www.brugge.be/fotonale-brugge-tentoonstelling.
9
Ah, eindelijk een beeld in onze advertentie. En we hebben nog steeds dezelfde naam.
Uit de vriendschappelijke fusie tussen een handvol Belgische drukkerijen en een
communicatiebureau, ontsproot DADDY KATE. Gewoon omdat het kan, weet u wel.
Want daar draait het bij ons om. Making things happen. Onze eigen grenzen verleggen, en graag die van onze klanten ook. Never stop learning. Neen, we zijn geen drukkerij. En neen, ook geen reclame- of communicatiebureau. Toch niet enkel dat.
Tot gauw
KIJKEN & BEZOEKEN / Agenda
www.daddykate.be @wearedaddykate
UIT met het
Centrum voor Beeldexpressie TEKST: Margot Thysens, Mats Pylyser, Wouter Van SpringeL
POSSIBLE BEGINNINGS FEB Drongenhofkapel, Gent Tentoonstelling fotografie en mediakunst tot 12 maart ---------------------------------------------- KORTGEKNIPT FEB Stadsschouwburg, Sint-Niklaas Kortfilmfestival ---------------------------------------------- MAKINGMOVIES FEB Zuiderpershuis, Antwerpen Filmfeest voor kinderen van 6 tot 12 jaar (gratis) -----------------------------------------------
24 25
CINE PUBLIC MRT Cinema Zuid, Antwerpen Kortfilmfestival (vanaf € 5) ---------------------------------------------- STANDPUNTEN ANTWERPEN MEi ’t Zonneputteke, Zoersel Lezing fotografie (gratis) -----------------------------------------------
11 9
26
Alle info over onze activiteiten op www.beeldexpressie.be.
10
UIT met leden en aangesloten groepen TEKST: JOKE EMBRECHTS / foto: Lenske Boortmeerbeek (p. 10), Fotokring Merksplas (p. 11)
In de kalender op www.beeldexpressie.be verzamelen we het aanbod van fototentoonstellingen, filmprojecties en -festivals, workshops en lezingen van onze leden, aangesloten foto- en filmclubs en provinciale organisaties. Je kan er ook zelf je aanbod invoeren. Wil je ook hier verschijnen? Stuur dan bijkomend een mailtje aan com@beeldexpressie.be. Een greep uit het aanbod voor de komende maanden:
JAn
JAn
Bond Verantwoorde JAn Natuurfotografie
3
‘Nieuwe oogst #2’ door o.a. Miranda Schmitz
Fotoclub ObjektiV
Gemeentehuis, Bredene Fotosalon tot 18 februari (gratis) ----------------------------------------------
14
JAn
Fotoclub Obscura
‘t Zonneputteke, Zoersel Fotosalon tot 22 januari (gratis) ----------------------------------------------
20 21
Centre Céramique, Maastricht Foto-expo tot 5 maart (gratis) ----------------------------------------------
Cultuurcentrum, Brasschaat Foto-expo tot 22 januari (gratis) ----------------------------------------------
’t Oud Gemeentehuis, Kapellen 2de Fotosalon tot 22 januari (gratis) ----------------------------------------------
Groene Meersen, Zedelgem 48ste Iris digishow tot 29 januari (€ 4/ € 5) ----------------------------------------------
Dika JAn
7
Iris Aartrijke JAn
21
JAn
Fotocollectief viZie
Galerij domein Rivierenhof, Deurne Foto-expo tot 29 januari (gratis) ----------------------------------------------
21
JAn
Fauna Flora Fotoclub Schoten
Fotoclub iso-2400
GC De Marc/kt, Merksplas Fotosalon tot 19 februari (gratis) ----------------------------------------------
Fotoclub LichtVast
GC Den Breugel, Haacht Foto-expo en digitale projectie (gratis) ----------------------------------------------
Fotoclub Morgana
Bibliotheek, Duffel 7de Fotosalon tot 26 februari (gratis) ----------------------------------------------
28
cc ’t Getouw, Mol 2de Foto- en digisalon tot 29 januari (gratis) ----------------------------------------------
28
Feb
Lakenhalle, Diest 3de Fotosalon tot 5 februari (gratis) ----------------------------------------------
4
Feb
11
Theobaldus Kunsthuis, Turnhout Foto-expo tot 12 februari (gratis) ----------------------------------------------
Kasteel, Schoten Foto- en digisalon tot 29 januari (gratis) ----------------------------------------------
JAn
Driem Tiem Fotovrienden Feb Turnhout
De Merodezaal, Heultje Foto- en digisalon tot 5 februari (gratis) ----------------------------------------------
Feb
Fotokring Merksplas
17
Lenske Boortmeerbeek Feb
18
Feb
Fotokring Kiliaan
24
4
Brechtse Fotokring Eigen Feb Schoon
4
GC Jan Vander Noot, Brecht Fotosalon tot 5 februari (gratis) ----------------------------------------------
Veel meer info via de kalender op www.beeldexpressie.be.
KIJKEN & BEZOEKEN / Agenda
11
KIJKEN & BEZOEKEN / Agenda
12
UIT in Vlaanderen TEKST: JOKE EMBRECHTS / Foto: Lara Gasparotto
In de kalender op www.beeldexpressie.be verzamelen we een aanbod van activiteiten rond fotografie en film in Vlaanderen. Een greep uit het aanbod voor de komende maanden:
JAn
‘Tree of life’
Kunstgalarie De Mijlpaal, Heusden-Zolder Expo rond ‘boom’ in beeldende kunst, fotografie en design tot 29 januari (gratis) ----------------------------------------------
2
JAn
3 5
JAn
2
‘Game Over & Papillon’ door Tom D. Jones
Travel Gallery, Luik Foto-expo met sculpturen van Veronique Kalitventzeff tot 21 januari (gratis) ----------------------------------------------
‘Before they part II ‘ door Jimmy Nelson
JAn
’20 years of Photography’ door Frieke Janssens
JAn
La Photographie Galerie, Brussel Foto-expo tot 25 maart (gratis) ----------------------------------------------
JAn
En over de grens:
2
‘The Psychic Lens – Surrealism and the camera’
ATLAS Gallery, Londen Foto-expo tot 28 januari (gratis) ----------------------------------------------
3
‘Ask the Dusk’ door Lara Gasparotto
Ingrid Deuss Gallery, Antwerpen Foto-expo tot 20 januari (gratis) ----------------------------------------------
Fotomuseum, Den Haag Foto-expo tot 27 februari (€ 8) ----------------------------------------------
Galerie Van Campen & Rochtus, Antwerpen Foto-expo tot 5 maart (gratis) ----------------------------------------------
Gemeenschapshuis De Kaaie, Philippine Foto-expo tot 8 januari (gratis) ----------------------------------------------
Kim De Molenaer JAn
26
JAn
Fotogroep Philippine en cursisten
7
Meer ontdekken via uitinvlaanderen.be.
13
Stadsschouwburg Sint-Niklaas Competitie Lagere en Middelbare Graad / 14u30 tot 17u Competitie Hogere Graad / 19u30 tot ...
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
14
Familie door de ogen van Anne-Catherine Chevalier TEKST: JOKE EMBRECHTS / foto: Anne-Catherine Chevalier
Foto’s van moderne familievormen in een historische omgeving, dat is wat de expo ‘Family’ op het Adornesdomein in Brugge wil brengen. Het fotografisch werk van Anne-Catherine Chevalier wordt gedreven door de vraag naar onze identiteit. Wie zijn wij? Hoe ontstaat en vormt zich onze persoonlijkheid in verhouding tot de andere? Na haar eerste fotoproject ‘Mothers and Daughters ‘ - dat internationale weerklank genoot -, leiden ontwikkelingen binnen haar eigen gezin Anne-Catherine Chevalier naar een nieuw project rond nieuwe familievormen, ‘Family’. Zij brengt met deze reeks een verrassend overzicht van soms allesbehalve klassieke gezinssamenstellingen. Ze definieert in haar foto’s het begrip familie op zeer verschillende manieren. Fotografie is voor haar het beste medium om die moderne verscheidenheid voor te stellen tegen de achtergrond van eeuwenoude tradities. Het Adornesdomein is, met het Adornesmuseum, de godshuisjes, de Jeruzalemkapel en het landhuis, een unieke getuige van Brugges gouden eeuw. De familie Adornes, afkomstig uit Genua, speelde in de 15de eeuw een belangrijke rol in het bestuurlijke en economische leven in de stad. Vandaag, zeventien generaties verder, is het domein nog steeds in handen van dezelfde familie. Met ‘Family’ halen ze een expo in huis die ons doet stilstaan bij het concept familie dat in volle evolutie is. Hedendaagse familievormen op een historische plek waar je in eerste instantie statige, geschilderde en heel klassieke familieportretten verwacht: het geeft zeker een extra dimensie aan deze expo. •
De expo ‘Family’ loopt tot en met 7 januari, maandag - zaterdag, 10 u. - 17 u. in het Adornesdomein (Peperstraat 3) in Brugge. Alle info via www.adornes.org en www.acchevalier.be.
15
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
16
De verhalen van
Kurt Deruyter TEKST: Jan Coddé / Foto's: Kurt Deruyter
“Fotografie is te mooi om als fastfood te consumeren. Het is geen gemakkelijke taal: het kost tijd voor de fotograaf, maar het vraagt ook tijd van de toeschouwer.” Kurt Deruyter studeerde sociologie en filosofie. Via journalistiek werk kwam hij in contact met fotografie. Een foto maken is niet meteen wat hij wil, neen, hij wil in de eerste plaats een verhaal vertellen. Communiceren via beeldtaal bevalt hem meer dan met het woord. Hij bekwaamde zich in de techniek van het fotograferen via opleidingen (o.a. in Parijs en Londen). Vervolgens werkte hij 5 jaar als assistent-fotograaf. Zo evolueerde Kurt naar een zeer veelzijdig en technisch goed onderlegd fotograaf. Alhoewel hij sterk gefascineerd is door het fotografisch proces, blijft de techniek ondergeschikt aan het verhaal. Fotografie is en blijft een middel om een verhaal te vertellen en geen doel op zich. Als zelfstandig fotograaf kreeg hij vooral opdrachten uit het artistieke en galeriecircuit. Allerhande reproducties, maar ook het documenteren van éénmalige kunstinstallaties. Daarnaast maakte Kurt veel eigen werk: fotografie waar de mens centraal staat. De mens en zijn relatie tot de omgeving. Hoe beïnvloedt de omgeving de mens en hoe beïnvloedt de mens zijn omgeving? Geen onlogische keuze voor een socioloog. Zijn creatief proces bestaat uit 90% inleven in het onderwerp en 10% fototechniek. Het is duidelijk dat deze aanpak tijd kost. Dit soort intensief reportagewerk behoorlijk uitbouwen, lukt niet zo maar “voor en na”. Kurt zoekt dan ook naar alternatieve financieringsvormen voor zijn fotoprojecten, om meer tijd te kunnen besteden aan zijn onderwerp en minder afhankelijk te zijn van commerciële fotografie. Zijn project ‘Cars, Priests and Haircuts’ haalt bijvoorbeeld middelen op via crowdfunding.
De aantrekkingskracht van Brussel Kurt groeide op in Kortrijk maar woonde nadien lange tijd in de Marollen. Van kidsbeen af staat hij dicht bij gewone mensen en hun dagelijks leven. Zijn eerste fotoboek handelde over deze volkswijk. Zijn werkwijze: “Ik ben de straat op gegaan, heb gesproken met mensen en foto’s genomen.” Ondertussen is zijn voorbereiding sterk uitgebreid. Hij verzamelt informatie over de bevolkingsgroep die hij wil fotograferen, hun cultuur, hun levenswijze, hun omgeving. Voor een nog lopend project over Siberische nomadenstammen trok hij 6 maanden - in de winter(!) - door dit onherbergzame gebied. Veelal zonder fototoestel, alleen met als doel meer inzicht in zijn onderwerp te verwerven. Tijdens daaropvolgende reizen krijgt het fotografisch project dan meer en meer vorm. êêê
17
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
18
Alhoewel hij zeer veel in het buitenland gereisd en ook gewoond heeft, blijft hij sterk door Brussel, in zijn breedste context, aangetrokken. Zo gaat zijn interesse ook uit naar de migrantengroep: hij wil niet, zoals zo vaak, focussen op alleen maar de problemen. Neen, Kurt focust op de mensen. Wie zijn ze? Wat doen ze hier? Wat hopen ze te vinden? Welke invloed heeft hun leefomgeving (Molenbeek en Kuregem) op hen? Op hun migratieproces? Vluchtelingen: ze zijn niet meer thuis en hier zijn ze ook niet thuis. Kurt wil zeker het belang van het fenomen ‘migratie’ onderstrepen als belangrijke factor in onze samenleving. Om de weerstanden te overwinnen, wekt hij het vertrouwen van zijn omgeving. Met een eerlijke en oprechte ingesteldheid slaagt hij erin diep door te dringen tot zijn onderwerp. Geen vooroordelen, maar wel wederzijds respect. Bindende factor is en blijft zijn maatschappelijk engagement tegenover de hedendaagse samenleving. Dit engagement wil hij delen met zijn toeschouwers. Tegen alle gangbare clichés in. Projecten als ‘Cars, Priests and Haircuts’ en ‘Halfway Home’ blijven groeien. Opgebouwd uit verschillende deelaspecten, groeien deze en worden ze ieder voor zich volwassen om zo hun eigen weg te vinden. Maar: het geheel is meer dan alleen de optelsom van de onderdelen! Kurt Deruyter kiest, ook nu nog in dit digitale tijdperk, voor analoge, chemische fotografie. Hij voelt zich zo weliswaar meer afhankelijk, maar ook meer verbonden met zijn medium. Meestal grijpt hij naar een middenformaatcamera. Gezien zijn onderwerpen ook al niet zo evident. Hij maakt deze keuzes echter zeer bewust, wetende welke beperkingen hij zichzelf hierdoor oplegt. Maar deze beperkingen zetten hem aan tot extra inspanningen, tot extra inventiviteit en creativiteit. Bovendien blijft hij door de traagheid van het proces steeds verder nadenken over zijn eigen beelden, over de zin en de waarde van ieder beeld op zich. Als fotograaf blijft hij zo langer verbonden met zijn beelden. Deze fotograaf is niet op zoek naar ‘het perfecte’ beeld: dat is oké voor de publiciteit, maar het staat ver af van wat hij wil vertellen. Een niet volmaakt beeld zet de kijker meer aan tot betrokkenheid en actief kijken. Het sluit ook beter aan bij ‘de mens’ met al zijn kwaliteiten maar ook met zijn onvolmaaktheden, zijn grillen en kronkels,... •
De expo ‘Halfway Home’ van Kurt Deruyter loopt van 14 januari tot en met 5 maart, vrijdag - zondag, 14 u. - 17 u. in cc ’t Schaliken/Lakenhal (Grote Markt) in Herentals. Alle info via www.schaliken.be en www.kurtderuyter.be.
19
KIJKEN / Gedicht
20
Bij plaatjes horen praatjes TEKST: Minerva Cerridwen / FOTO: Yann Bouckaert
21
Eindelijk, hoor ik mezelf denken GeĂŻsoleerd door witte wat Een gasbrander en warme sokken GeĂŻnspireerd diep in de nacht. De wanden van de caravan Een veilige cocon Geritsel slechts verbeelding Sst! Nog even deze zin Dan pas de echte wereld Vol afleiding - gegrom? Een klauw doorheen het plastic Mijn pen valt op de grond Een ongehoorde schreeuw Dan zwart Ochtendrood besmeurt de sneeuw Als uitgelopen inkt.
Deze pagina is een coproductie tussen het Centrum voor Beeldexpressie en Creatief Schrijven. Zin in meer praatjes bij plaatjes? Bezoek de website www.creatiefschrijven.be.
22
Botanique toont werk van William Klein en Sébastien Van Malleghem
Tegendraadse stijl en documentaire fotografie met poëtische inslag onder één dak TEKST: Robrecht De Muyter / FOTO: William Klein
Deze winter brengt de Botanique hulde aan William Klein, een levende legende van de hedendaagse fotografie. Daarnaast is er ‘North Road’ van Sébastien Van Malleghem te zien, een reeks die hij in 2012 aanving en waarin hij zijn documentaire insteek een meer poëtische en introspectieve dimensie geeft.
William Klein ‘5 cities’
Sébastien van Malleghem ‘North Road’
William Klein, Amerikaan in Parijs, zijn adoptieve stad sinds 1947, tevens schilder en cineast bracht met zijn eerste boek ‘New York’, gepubliceerd in 1956, een revolutie teweeg in de wereld van de fotografie.
Deze jonge en veelbelovende fotograaf geeft in deze reeks zijn documentaire insteek een meer poëtisch karakter. Tijdens een verblijf in Noorwegen raakt hij in de ban van de Scandinavische landen. Met adembenemende, tijdloze landschappen en scherpe levensscènes zet dit werk aan tot dromen, terwijl alles toch levendig en scherp blijft. •
Hij breekt met het toenmalige ideaal van een fotografische objectiviteit en kiest voor een subjectieve, versnipperde benadering van de werkelijkheid, gebaseerd op de rauwe camera-instellingen, de opzettelijke soft focus, de opvallende korrel en de vervormingen veroorzaakt door het gebruik van groothoekobjectieven. Zijn tegendraadse ironische stijl - aanvankelijk bekritiseerd en afgedaan als vulgair - slaat in en hij slaagt er zelfs in door te dringen tot in de modewereld. Zo werkt hij meer dan tien jaar lang voor het tijdschrift Vogue, dat hem van meet af aan steunt om de grenzen van het genre te verleggen. Klein zet zich duidelijk af tegen het Cartier Bresson-model, maar wordt toch beschouwd als één van de inspirerende vaders van de street photography. Vele van zijn foto’s kregen een cultstatus. Hij past zijn tegendraadse technieken ook toe in zijn persfotografie. Botanique blikt terug op zijn werk doorheen de steden die hij onsterfelijk heeft gemaakt. Na New York, waar hij de wijken uit zijn jeugd bezoekt, volgen Rome in 1956, aan de zijde van Fellini, vervolgens Moskou en Tokio in 1961, waar hij het bruisende moderne leven vastlegt. Net als Parijs, doet elk van deze steden een boek ontstaan. Ook in de redactionele lay-out gooit hij de klassieke benadering om door een haast cinematografisch ritme te hanteren bij de opeenvolging van de beelden. Zijn contrasterende beelden in zwart-wit vermengen zich met zijn beschilderde contactafdrukken, werken waarin hij aanknoopt bij zijn picturale benadering. Klein was ook een begenadigd cineast. Hij maakte talloze films, waaronder ‘Broadway by Light’ (1959), fictiefilms zoals ‘Qui êtes-vous Polly Magoo’ (1966) en ‘Mister Freedom’ (1969), en de documentaire over Muhammad Ali ‘The Greatest’ (1964-74).
De expo ‘5 cities’ van William Klein loopt nog tot en met 5 februari in Botanique Museum (Koningsstraat 236) in Brussel, woensdag zondag, 12 u. - 20 u. (€ 5,5). De expo ‘North Road’ van Sébastien Van Malleghem kan je nog tot en met 15 januari bekijken in de galerie van Botanique (zelfde adres, zelfde openingsuren maar wel gratis). Alle info via www.botanique.be.
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
23
h Street happening with Kazuo Ohno, Yoshito Ohno & Tatsumi Hijikata, Tokyo © William Klein 1961 - Courtesy Polka Galerie
24
Planet IFFR: film bepaalt het ritme van de dag
TEKST: JOKE EMBRECHTS met dank aan Cathelijne Beijn / filmstill uit 'noces'
Planet IFFR: een levendige, vrolijke en soms verwarrende bestemming. Op Planet IFFR bezoek je vanuit je bioscoopstoel onbekende oorden en ontsnap je aan de alledaagse realiteit. Maak kennis, praat en discussieer met andere bezoekers, filmfreaks of professionals die van ver komen.
Dankzij cinema openen we onze ogen en harten en begeven we ons in een vrije ruimte waarin we opnieuw naar het universum en onszelf kijken. Bezoek gebieden waar je niet eerder was of keer terug naar je favoriete biotoop. Welcome to Planet IFFR! De Maasstad Rotterdam is twaalf dagen lang de spannende, mondiale filmhoofdstad tijdens het International Film Festival Rotterdam (IFFR), met de nieuwste speelfilms, documentaires, korte films, tentoonstellingen, optredens en talkshows. Ook dit jaar zijn er weer speciale themaprogramma’s op het festival waarbij kunst, (nieuwe) media en film samenkomen.
De Belgische link op het festival: Edwin Carels Als vaste programmeur voor IFFR, heeft de Belg Edwin Carels een bijzondere fascinatie voor de relatie tussen visuele kunst en film, video en fotografie. Zijn werk voor IFFR is elk jaar gericht op de ontwikkeling van thematische programma's, die culturele implicaties van veranderingen in mediatechnologieën demonstreren. Naast zijn werk voor IFFR cureert, doceert en schrijft Edwin Carels over kunst, film, animatie en mediatechnologie. Hij programmeert dit jaar voor de 5de keer het programma ‘Scopitone’, een serie bijzondere documentaires, ingeleid door verzamelaar Fenno Werkman. Carels: “De films lopen qua onderwerpen zeer uiteen, maar hebben elk een verbindend thema: muziek. Het Scopitone-programma varieert van een verhaal over een pelgrimstocht van black metalheads naar Noorwegen in ‘Black Hearts’, tot ‘Two Trains Runnin’: een prachtige zoektocht naar de blues in het Mississippi van de jaren zestig.” Naast het overkoepelend themaprogramma van het festival, ‘The Great Divide’, waarin polarisatie centraal staat, stelt Carels ‘Nuts & Bolts’ samen. Dat is een themaprogramma waarin filmconventies en de grensgebieden tussen film, beeldende kunst en audiovisuele media worden onderzocht. Anno 2016 is de traditionele 35mm film verleden tijd, en ligt het veld opnieuw wijd open. Tal van nieuwe formats dienen zich aan, wat de nieuwe standaard wordt weten we echter nog niet. Deze vraag stelt ook filmmaker Michael Palm, die met zijn ‘Cinema Futures’ de overlevingskansen van de ‘echte’ celluloid film in het digitale tijdperk onderzoekt. Uit zijn film blijkt dat niemand minder dan Martin Scorsese, Christopher Nolan en Tacita Dean - een kleine, maar harde kern van archivarissen, filmmakers en kunstenaars – er alles aan doet om het medium te redden. De film ‘66 Kinos’ van Philipp Hartmann onderzoekt anderzijds de toekomst van filmhuizen in Duitsland, een persoonlijke reis die wordt bijgehouden als een dagboek.
Belgische films Belgische producties die op IFFR zullen draaien zijn o.a. ‘Home’ van Fien Troch (zie ook p. 2) en ‘Noces’ van Stephan Streker. Trochs film zit in het programma IFFR Live, waarin zes films tijdens hun vertoning in Rotterdam gelijktijdig worden gedraaid in verschillende bioscopen in Europa. Troch is ook jurylid voor de Hivos Tiger Award, dé filmprijs van IFFR. Een andere film met een Belgische filmmaker is ‘Noces’ van Stephan Streker. De film vertelt het verhaal van de achttienjarige Zahira. Ze heeft een sterke band met haar hele familie tot op de dag dat haar een huwelijk wordt opgedrongen volgens de Pakistaanse traditie. Verscheurd door haar ouders’ wensen en haar westerse leefwijze en dromen van vrijheid, rekent het jonge meisje op de steun van haar oudere broer en vertrouweling, Amir. Streker (Brussel, °1964) begon zijn carrière als journalist en werkte als filmcriticus en sportreporter voor verschillende Belgische en Franse nieuwsbladen en magazines, voor radio en tv. In 1993 realiseerde Streker zijn eerste korte film ‘Shadow boxing’ en in 2004 regisseerde hij zijn eerste feature ‘Michael Blanco’. In 2014 werd zijn film ‘Le monde nous appartient’ genomineerd voor de Magritte voor Beste Film. Ontdek zeker dit in Vlaanderen nog onbekend talent en regel alvast een uitstapje naar Rotterdam! •
IFFR loopt van 25 januari tot en met 5 februari op verschillende locaties in het centrum van Rotterdam, en in LantarenVenster op de Kop van Zuid. Alle info via www.IFFR.com (tickets verkrijgbaar vanaf 20 januari).
KIJKEN & BEZOEKEN / Filmfestival
25
26
Fototrip:
Costumés de Venise in Brugge TEKST: JOKE EMBRECHTS / foto: Hugo Dillen
Zoek je een extra reden om af te zakken naar Brugge in januari? De Costumés de Venise is een internationale groep van 50 prachtig gecostumeerde dames en heren die 2 dagen lang - 14 en 15 januari - in de stad zal verblijven en de sfeer van het barokke Venetië naar Brugge brengt. Trommel collega-fotografen op voor een ideale fototrip! CvB-lid Hugo Dillen leerde de Costumés twee jaar geleden kennen tijdens een uitstap naar de tuinen van Annevoie met zijn fotoclub Morgana Heultje. De vonk sloeg onmiddellijk over: “En dat is niet enkel bij mij het geval. Blijkbaar is er één of andere reden waarom het tussen Costumés en (amateur)fotografen goed ‘klikt’. De synergie tussen de twee disciplines - fotografie en Costumés - is één van de aspecten die ik niet direct kan verklaren, maar graag mee onderga. De eerste ontmoeting van een fotograaf met de Costumés de Venise is meestal een kippenvelmoment. Er is een trouwe schare fotografen die hen gedurende hun evenementen trouw volgt én die constant aangroeit.” In Frankrijk leeft het Venetiaans carnaval sterk, daar is praktisch elke week een manifestatie. “Zo zijn de Costumés overgewaaid naar Wallonië en daar zijn er feesten in o.a. Annevoie (april) en Chevetogne (september). De groep Costumés - allen liefhebbers - bestaat hoofdzakelijk uit Fransen, maar ook Belgen, Nederlanders, Italianen en Duitsers voelen zich geroepen. Elk jaar meten zij zich eigenhandig een nieuw pak aan in Venetiaanse stijl. De kledij mag geen stukje huid vrijlaten. Daardoor is het - o.a. voor de fotografen - telkens weer gissen wie er zich schuil houdt achter de maskers. De Costumés mogen in principe ook niet praten tijdens hun optreden wat de identificatie niet makkelijker - maar soms wel leuker - maakt. De Costumés hebben duidelijk een boontje voor fotografen. Je kan hen zonder problemen vragen om zich voor de gewenste achtergrond te positioneren om een perfecte compositie te verkrijgen. Bij de organisatie van een manifestatie wordt ook sterk rekening gehouden met fotografen. Plaats en traject moeten voldoende fotogeniek zijn. In Annevoie zijn het vooral de waterpartijen en het kasteel die mooie foto’s mogelijk maken. In Chevetogne is er een feest waarbij men zelfs gondola’s van Venetië - inclusief gondeliers - laat overkomen. De uitdaging voor de fotograaf is om de prachtige gewaden en maskers tegen een gepaste achtergrond vast te leggen. Grote diafragma-opening voor een vage achtergrond, inflitsen voor pretlichtjes in de ogen, kleur of monochrome opnames... alles is uit te proberen. Ze stellen het ook op prijs om de resultaten onder ogen te krijgen. Daarom delen zij graag hun visitekaartjes uit - vraag het gerust. Als je wil, wordt er tijdens de festiviteiten voor de fotografen voor logies en maaltijden gezorgd - momenten om elkaar wat beter te leren kennen en te integreren in de groep. Sommige fotografen wagen het van kamp te veranderen en staan nu als Costumé aan de andere kant van de lens. Persoonlijk heb ik tot op heden die boot afgehouden,” vertelt Hugo gepassioneerd. “Omdat de Costumés zich laten inspireren door Venetië, waren zij ook zeer geïnteresseerd in Brugge, het Venetië van het noorden. Ik heb vorig jaar als enthousiast amateurfotograaf de contacten gelegd tussen de Costumés en enkele organisaties in Brugge en zo worden er nu jaarlijks twee feesten georganiseerd in Brugge. Hier zijn het de reien, de middeleeuwse gebouwen, musea en kerken die voor elke fotograaf iets te bieden hebben.” In januari zakken de Costumés af naar Brugge voor een groots evenement. Twee dagen fotoplezier en de kans om de Costumés te fotograferen langs de mooiste trekpleisters van Brugge. De stad Brugge voorziet randanimatie met (Italiaanse) kraampjes, Italiaanse muziek, verkoop van maskers, Italiaanse grime voor kinderen en nog veel meer. Hugo Dillen: “Ik ben er zeker van dat het maken van écht mooie foto's de lezers zal aanspreken. Ook al is er kans dat je na verloop van tijd gebeten wordt door het Costumés-virus en eraan verslaafd raakt (lacht).” Je bent gewaarschuwd! Trommel je collega’s van de fotoclub al maar op en boek een weekendje Brugge! •
DOEN / Fotografietips
27
De CostumĂŠs de Venise bezoeken Brugge op 14 en 15 januari. Alle info via hugodillen@telenet.be of www.visitbruges.be/nl/costumes-de-venise.
KIJKEN & BEZOEKEN / Fotofestival
28
‘Possible Beginnings’ is een traject van het Centrum voor Beeldexpressie, waarbinnen negen pas afgestudeerde fotografen en mediakunstenaars uit het deeltijds kunstonderwijs en volwassenenonderwijs de kans krijgen een nieuw project uit te werken, onder begeleiding van curator Evelien Bracke. Einddoel van het traject is een groepstentoonstelling. Dit project krijgt steun van het Forum voor Amateurkunsten.
Possible Beginnings
TEKST: Evelien Bracke, MAts Pylyser / Foto's: Annick Timmermans, Farida Lemeatrag, Wouter Maenhout, Naima El Kadi, Kitty Verheul, Koen Cobbaert, Dirk Lodewyckx, Ronny Janssens, Stijn Stragier
Curator en trajectbegeleider Evelien Bracke licht het project toe. Reeds enkele jaren is er in de beeldende kunst en fotografie een opkomende interesse merkbaar in de amateur. Beeldend kunstenaars kiezen steeds vaker voor grensoverschrijdingen: veelal opteren zij ervoor amateur in een andere discipline te zijn. Zo worden ze buitenstaander en indringer tegelijk en worden filmmaker, architect, schrijver, wetenschapper. Deze beweging vraagt om tegenverkeer, om amateurs die zich vanuit diverse professionele achtergronden in de beeldende kunst en fotografie begeven en deze verrijken. Het woord amateur komt van het Latijnse amare, liefhebben. De amateur is in de ware zin van het woord een liefhebber, die zich vanuit een specifieke passie met een bepaalde discipline bezighoudt. In een wereld gekenmerkt door ver doorgedreven specialisatie, wordt de amateur of liefhebber vandaag geprezen om zijn ontwikkeling van meerdere talenten en om zijn totale begeestering. Ook het begrip ‘amateur’ ondergaat hierbij een terechte herwaardering, die aanleiding kan geven tot mogelijke nieuwe perspectieven: Possible Beginnings.
Hoe kan de amateur of liefhebber zijn weg vinden en zich verder ontwikkelen, al dan niet binnen de wereld van de beeldende kunst en fotografie? Na afronding van een opleiding aan het deeltijds kunstonderwijs, valt veelal begeleiding en feedback weg die precies richtinggevend kunnen zijn. Dikwijls gaat het om kleine tips, verbindingen met het professionele veld, de verdere definiëring van een eigen stijl. Begeleidingstrajecten kunnen in dit opzicht een interessante schakel vormen tussen opleiding en eigen artistieke positionering. Dit traject vormt een experiment bestaande uit een aantal gegeven parameters. Negen fotografen en mediakunstenaars, net afgestudeerd aan het deeltijds kunstonderwijs, doorlopen gedurende zes maanden een individueel begeleidingsproces en maken nieuw werk. Minstens even belangrijk als het eindresultaat, dat zal gepresenteerd worden in de Drongenhofkapel in Gent, is het individuele proces en dialoog. De eindresultaten kunnen worden gezien als Possible Beginnings, elk einde ontwikkelt zich als een nieuw begin; een mogelijk nieuw traject voor de toekomst. •
f
Annick Timmermans IKO Hoogstraten
ruimte-tussen-ruimte Een ruimte: een plaats die in theorie of in werkelijkheid begrensd is. Hoe kan een ruimte worden gedefinieerd en door een camera worden onderzocht? Wat is de essentie van een ruimte en ruimtelijkheid? Door middel van enkele panelen wordt een ruimte afgebakend. Semitransparante wanden definiëren een gebied: een ruimtelijke, tactiele entiteit. Er ontstaat een ruimte-tussenruimte: een overgangszone van licht en lucht waarin binnen en buiten elkaar raken. Een membraan begrenst een intiem tussengebied: een metafoor voor een mentale (tussen)ruimte.
êêê
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
29
30
h
Farida Lemeatrag
Toda Raba
Sint-Lucas, Gent www.farida-l.be
De portretreeks laat zich lezen als een dialoog tussen een Belgische fotografe en ultra-orthodoxe Joodse gezinnen in Antwerpen. Het toont een voortdurend aftasten van waarden, en culturele en religieuze verschillen; een stap voor stap toegang krijgen tot een gesloten gemeenschap. De camera wordt ingezet als ‘tool’: een middel om meer over deze gemeenschap te weten te komen en om gesprekken te openen.
Wouter Maenhout
Park, 2016
KASK Antwerpen woutermaenhout.be
‘Park’ is een verderzetting van de bestaande reeks ‘A walk in het park, 2015-2016’. De observatie van de mens in parken, verschuift in ‘Park’ naar een onderzoek van menselijke gedragingen in meer urbane zones, zoals parkings en pleinen. Beide reeksen roepen bij de kijker vragen op zoals: wat zijn deze mensen aan het doen? Wat doen ze in parken of op parkings? Het mysterie hierrond is de drijfveer voor deze reeksen. De verschillen tussen de twee reeksen doen de kijker ook nadenken over de gevolgen van de betonnering of asfaltering van de resterende open ruimte.
i
êêê
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
31
32
Naima El Kadi
Roots/Route
Academie Temse
Aan de basis van deze reeks ligt een zoektocht naar origine, heimat, traditie en geluk. Hoe kunnen deze begrippen zich vertalen in beelden? ‘Daar’ en ‘hier’ worden inwisselbaar; of toch niet? De foto’s vertellen een verhaal van wat er toen was en nu niet meer is. Een evolutie van tradities en een voortdurende zoektocht naar geluk. Een persoonlijk verhaal dat tegelijk een universeel en actueel karakter in zich draagt.
i
h
Kitty Verheul
Weerloos Weidebad
IKO Hoogstraten
Binnen en buiten de bebouwde kom zijn er gewone, alledaagse plekken die bijna onopgemerkt blijven. Voor dit project werd een verlaten stukje terrein opnieuw in de kijker geplaatst. Afgesloten en alleen toegankelijk via een gat in de omheining. De natuur herovert de locatie en sloopt langzaam wat mensenhanden ooit bouwden. De overname door de natuur is fascinerend. Water speelt op deze plek nog steeds een belangrijke rol. De serie toont een landschap van herinneringen, waarbij intuïtie en poëzie een belangrijke rol spelen. De innerlijke gevoelswereld wordt weergegeven door het samenspel van mens, dier, plant, object, natuur en onderzoek.
êêê
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
33
34
h
Dirk Lodewyckx
Absence (Koersk - K141)
Academie Noord, Brasschaat
‘Absence’ is een zoektocht naar het verhaal achter het tragische ongeval met de nucleaire onderzeeër Koersk in augustus 2000. Het wil geen reconstructie zijn, maar een fragmentarische en open benadering van het menselijke aspect, met vertakkingen naar de omgeving en het verleden. Al deze verhalen lopen door elkaar - zorgen voor verwarring en laten zich niet lineair lezen. Het ongeval met de Koersk vormt de rode draad die alles met elkaar verbindt. Door eigen beeldmateriaal, al dan niet herwerkt, te confronteren met materiaal uit docu’s en beelden van het internet, ontstaat een breed gamma aan beeldend materiaal. Deze heterogene beeldcollage laat de toeschouwer in het ongewisse over wat realiteit is en wat fictie, en biedt witruimtes en openingen om eigen associaties en zijwegen toe te voegen.
f
Koen Cobbaert
Phantasmagoria
Academie Beeldende Kunsten Anderlecht www.koencobbaert.com
Een donkere ruimte. Maanlicht zwelt aan. Het duister wast van de muren. Naakte lichamen glijden binnen. Ze weven een schakering van huiden. Ze ademen, kronkelen en glijden in elkaar waarna ze zich terug verliezen in schaduw. Is dit een paviljoen van lusten of een tussenruimte naar de hel? Een fantasmagorie is een projectie van schuivende beelden. Dit werk speelt met liminaliteit en de zoektocht naar grenzen. In essentie is het fotografie, maar het integreert elementen uit de beeldhouwkunst, dans, architectuur en scenografie. Het haalt inspiratie bij Marcelo Evelin, Jef Lambeaux, Joël Pommerat en Auguste Rodin. Er ontwikkelt zich een totaalervaring die verder gaat dan het louter visuele.
êêê
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
35
36
h
Ronny Janssens
Het Cordelia Element
Academie Noord, Brasschaat www.ronnyjanssens.be Instagram: @rjanss
Het Cordelia Element is de chemische stof in de hersenen die het verlangen regelt. Niet zomaar een verlangen, maar een verlangen naar bestemming en identiteit. De beelden van deze reeks vormen een reisverhaal, een zoektocht naar bestemming en naar invulling, of net naar het ontbreken ervan. Het is een wereld die de fotograaf als beeldenmaker tegenkomt, bewust gezocht, maar soms ook gewoon onderweg. De beelden zijn gemaakt in een stadium van ‘onderweg zijn’ en vormen een pad doorheen de aanwezigheid van de mens, zonder aanwezig te zijn, wachten, zonder te weten waarop, en een verlangen naar een bestemming die nog onbestemd is.
Stijn Stragier
Revisited
KASK Kortrijk http://stijnstragier.wixsite.com/site
‘Revisited’ vertrekt vanuit de tentoonstellingslocatie en laat deze een hoofdrol spelen. De Drongenhofkapel in Gent wordt opnieuw bezocht door een Norbertijn, eeuwen nadat de refugekapel door de Norbertijnenorde werd gebouwd als gevolg van de beeldenstorm. Een beknopte fotoreeks brengt verslag uit van dit bezoek. In de beelden wordt een grens opgezocht tussen virtualiteit en realiteit. Elk beeld roept spontaan vragen op en gaat een dialoog aan met de kijker die wordt uitgedaagd om in het werk op zoek te gaan naar antwoorden.
i
•
De expo ‘Possible Beginnings’ opent op 24 februari en loopt van 25 februari tot en met 12 maart in de Drongenhofkapel (Drongenhof 15) in Gent. De precieze openingsdagen en -uren vind je binnenkort op onze website www.beeldexpressie.be.
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
37
DOEN / Wedstrijden
38
wedstrijden TEKST: JOKE EMBRECHTS / foto: PATRICK Bardyn
Op onze website www.beeldexpressie.be verzamelen we lopende foto- en filmwedstrijden. Een overzicht:
Lens op de mens Tijdens de zomer van 2017 organiseert CC Palethe in Overpelt, samen met o.a. het Centrum voor Beeldexpressie, met ‘Lens op de mens’ de eerste editie van een tweejaarlijks internationaal fotofestival. Alle professionele en gedreven amateurfotografen uit de hele wereld zijn welkom om in Overpelt hun meest fotogenieke werken te tonen aan een groot publiek. Voor deze editie staat het menselijk portret centraal. Een van de gastfotografen is CvB-lid Patrick Bardyn. Alle info via www.fotofestivaloverpelt.be, uiterste inzenddatum: 9 januari 2017
Veel meer wedstrijden via www.beeldexpressie.be en doorklikken naar ‘wedstrijden’. Wil je je wedstrijd op onze website en hier zien verschijnen? Stuur dan een mailtje aan com@beeldexpressie.be.
Festicolor Internationale fotowedstrijd open voor alle fotografen. De wedstrijd omvat 3 secties: monochrome foto (vrij onderwerp), kleurenfoto (vrij onderwerp) en digitaal (vrij onderwerp). Alle info via www.agfagevaertfotoclub.be, uiterste inzenddatum: 20 januari 2017
Photo View 2017 In 2017 lanceert het Centrum voor Beeldexpressie een nieuwe editie van de rondreizende tentoonstelling Photo View. Wie in zijn vrije tijd of binnen een beeldopleiding fotografeert, kan zich inschrijven met een recente fotoreeks met onderwerp naar eigen keuze. Een onafhankelijke jury maakt een selectie uit alle fotoreeksen. Alle info via www.beeldexpressie.be, uiterste inzenddatum: 31 januari 2017
Béla Tarr TEKST: JOKE EMBRECHTS / foto: Still uit ‘Kárhozat’
Béla Tarr
EYE volgt al langer het werk van deze internationaal gelauwerde regisseur. Béla Tarr staat bekend om zijn liefde voor de lange vertelling, waarin hij de uiterste mogelijkheden van de filmtaal verkent. Kárhozat (Damnation), (1987), Béla Tarr, courtesy Béla Tarr h
De Hongaarse filmmaker Béla Tarr (Hongarije, °1955) wordt wereldwijd beschouwd als een van de belangrijkste en meest invloedrijke filmauteurs van de afgelopen dertig jaar. Tarr is de meester van het lange shot, de meester van de prachtig in beeld gebrachte, trage, zwaarmoedige films over de condition humaine. Hij brak internationaal door met ‘Damnation’ (1988) en breidde zijn roem en aanzien uit met het achturige ‘Sátántango’ (1994), ‘Werckmeister Harmóniák’ (2000) en ‘The Turin Horse’ (2011). Tarr beschouwt ‘The Turin Horse’ als een film over het einde van de wereld en daarmee tegelijkertijd als het einde van zijn eigen filmografie. Hij kon zich niet voorstellen ooit nog een film te kunnen maken die nog uitgebeender, nog zwaarder, nog meer tot de essentie teruggebracht zou zijn dan ‘The Turin Horse’. Sindsdien bestiert Tarr een filmschool in Sarajevo. Voor deze tentoonstelling in EYE neemt Tarr voor het eerst weer de camera ter hand om een tweetal nieuwe scènes te filmen. Het is zijn boosheid over de houding binnen Europa, en met name in Hongarije tegenover de migranten, die hem dwingt een statement te maken, een uitspraak te doen. Speciaal voor EYE heeft Tarr een tentoonstelling ontwikkeld die het midden houdt tussen een film, een theaterdecor en een installatie. Hij wil een stem geven aan het grote aantal migranten dat de afgelopen twee jaar in Europa is gestrand. Tarr heeft in zijn films altijd de keerzijde van de vooruitgang, de andere kant van de medaille laten zien en het is daarom niet verwonderlijk dat hij zich geroepen voelt om een statement te maken dat gericht is tegen de onmenselijke behandeling van de duizenden migranten die proberen hun leven een waarde te geven die hen - in Europa - niet gegund wordt. In EYE toont Tarr door ‘gevonden beelden’, oorlogsbeelden, fragmenten uit zijn eigen films, rekwisieten en een tweetal speciaal voor de tentoonstelling opgenomen nieuwe scènes niet alleen zijn sombere wereldbeeld, maar tegelijkertijd zijn mededogen voor de buitengeslotenen van onze samenleving. Bovendien toont EYE een tweetal omvangrijke installaties bestaande uit fragmenten uit zijn oeuvre. Tarr: “Ik beschouw film nog steeds niet als showbusiness, maar als de zevende kunst. Ik ben nooit geïnteresseerd geweest in verhalen, omdat het verhaal altijd hetzelfde is. Lees het Oude Testament maar, het staat er allemaal al in, we hebben geen nieuwe verhalen te vertellen, we belanden altijd in hetzelfde oude verhaal.” •
Op zestienjarige leeftijd begon Béla Tarr al met het maken van films, veelal naturalistische en geëngageerde sociale drama's en documentaires. Na zijn opleiding aan de filmacademie in Boedapest ontwikkelde hij een eigenzinnige en invloedrijke stijl. Sinds ‘Damnation’ (1988) kenmerken Tarrs films zich door lange shots waarin de camera heel langzaam een ruimte of een landschap ‘verkent’ en weinig montage, doorgaans opgenomen in adembenemend zwart-wit. Zijn personages leven armoedige levens in doffe uitzichtloosheid op het desolate Hongaarse platteland. Tarr toont ons het bestaan ontdaan van alle franje en nodigt zijn kijkers uit tot mededogen. Zijn werkwijze, en in het bijzonder de uitzonderlijk lange takes, dwingen het narratief als het ware naar de achtergrond. Tarr heeft onmiskenbaar een sombere visie op de maatschappij, maar toont een groot mededogen voor zijn personages door in de regen, de modder, de afbraak en de uitzichtloosheid een poëzie te brengen die van dat mededogen getuigt.
‘The End of the World’ loopt van 21 januari tot en met 7 mei, dagelijks 10 u. 19 u., in EYE (IJpromenade) in Amsterdam. Er hoort ook een filmprogramma bij deze expo. Alle info op www.eyefilm.nl.
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
Het einde van de wereld volgens de Hongaarse filmmaker
39
40
‘Le passé devant nous’ van Nathalie Teirlinck
“Ik leef voor TEKST: Niels Putman / Filmstills uit ‘Le passé devant nous’ © Savage Film - Jo Voets
Tien jaar nadat ze met Grote Onderscheiding afstudeerde aan het KASK in Gent, is Nathalie Teirlinck (31) haar langspeeldebuut (eindelijk) af. Na enkele jaren bestempeld te worden als dé beloftevolle nieuwe maakster binnen de BelgischE arthouse cinema, mag ze die titel eindelijk waarmaken. “Als de film niet goed wordt ontvangen, dan is dat dikke kak. Maar ik heb er echt álles voor gedaan.”
Niet kant-en-klaar Nathalie Teirlinck straalt wanneer we haar ontmoeten in het Gentse STAM Café. Ze kiest een plek bij het raam, veel lichtinval, en een fruitsapje. Haar langspeeldebuut is, tien jaar na haar diploma en zes jaar na haar laatste kortfilm, eindelijk af. ‘Tonic Immobility’, de oorspronkelijke werktitel van haar film, stond lang in de startblokken. “Ik had gewoon nog wat tijd nodig om te groeien en dingen te ontdekken. Heel simpel eigenlijk.”
In 2006 viel de regisseuse in deprijzen met de kortfilm ‘Anémone’, goed voor de prijs van Beste Studentenkortfilm op het Filmfestival van Gent en een internationale festivaltour. Ook de twee kortfilms die daarop volgden, ‘Juliette’ (als afstudeerfilm KASK 2007) en ‘Venus vs me’ (2010) konden op de nodige internationale erkenning rekenen. Nu is er ‘Le passé devant nous’: het wondermooie langspeeldebuut van Teirlinck. “Titels zijn aartsmoeilijk. Zeker voor films. Alsof je bij een schilderij ook eerst naar de titel zou kijken: je interpretatie wordt al
film.” gestuurd nog voor je één seconde hebt gezien. Ik vond het verschrikkelijk moeilijk om die werktitel los te laten. Niet omdat dat misschien dé ultieme titel was, wel omdat we er allemaal zo vertrouwd mee waren.” Teirlinck maakt geen kant-en-klare cinema. Ze vraagt om een actieve beleving van de toeschouwer. “Ik vind het heel belangrijk om een publiek in waarde te laten. Je mag hen niet onderschatten. Een kijker kan gerust zelf optelsommen maken. Je moet je eigen verbeelding kunnen laten meespelen.”
Ze zoekt daarvoor een grens op tussen het geven van informatie en het achterhouden ervan. Het publiek wordt genoodzaakt om tussen de lijntjes te lezen, dat is zeker zo in haar langspeeldebuut. “Voor mezelf zijn dat de meest intense filmervaringen: wanneer je sommige dingen moet invullen met je eigen ervaring. Uiteraard moet je als maker nooit vrijblijvend zijn. Het is niet zo dat de kijker er àlles in mag zien. Een regisseur of schrijver stuurt net die verbeelding, via de juiste ingrediënten. Een beetje manipulatie, eigenlijk,” lacht ze. êêê
KIJKEN & BEZOEKEN / Film
41
42
Alice & Robin In ‘Le passé devant nous’ volgen we Alice, een luxe-escorte in Brussel. Ze staat op een kantelpunt in haar leven. Door het overlijden van haar ex-man, moet ze plots voor haar zesjarig zoontje zorgen dat ze jaren lang niet meer heeft gezien. Voor de rol van Alice kon ze rekenen op de Canadese actrice Evelyne Brochu (‘Orphan Black’, ‘Tom à la ferme’, ‘Café de Flore’). “We hebben eigenlijk niet gerepeteerd op voorhand, maar wel gigantisch veel gebabbeld. We hebben echt alles besproken. We spraken vooral over haar huidige drijfveren en motieven zonder daarvoor een eenduidige verklaring in het verleden te gaan zoeken. Er zitten suggesties in, en dat is eigenlijk voldoende.” Voor de rol van Robin, het zoontje van Alice in de film, werkte Nathalie samen met een casting agent in Parijs en in Brussel. Een intensieve casting volgde, met zo’n tweehonderd Brusselse en Parijse kinderen, velen zo goed als rechtstreeks van de straat geplukt. “Na lang zoeken wisten Evelyne en ik het zeker.” Zuri François speelt met een grote, aandoenlijke onschuld. “Zes jaar is een erg moeilijke leeftijd. De grens tussen fictie en realiteit is voor zo’n kind nogal lastig. Ofwel zijn ze zich al bewust van zichzelf en is er schaamte, ofwel zijn ze nog te hard kind en dan kan je niet doordringen.” In de kleine Zuri zag ze een grote, fysieke naturel. “Toen Evelyne zijn hand vastnam tijdens de casting, kon ze die blijven vasthouden. Andere kinderen trokken hun hand weg. Op die manier was hij heel ontwapenend.”
Brussel Als Brusselse geborene, woont Nathalie ondertussen al meer dan tien jaar in Gent. Voor haar film besloot ze terug te keren naar haar geboortestad. “Ik wou absoluut de filmische kwaliteit van een grootstad. De anonimiteit, de esthetiek van de grote gebouwen, maar ook die verpletterende eenzaamheid.” Het is een contrast dat ze in Gent niet vond. “Gent is een dorp. Hier kan ik niet anoniem zijn. Bovendien stroomt de romantiek er van af. Ik hou ervan, maar niet voor mijn film. Alice draagt extreme contrasten in zich die ik niet in Gent kon terugvinden.”
Zelf twijfelt ze soms nog om terug te keren naar de hoofdstad. “Als filmmaakster denk ik soms dat ik meer het gevaar moet opzoeken van zo’n stad. Wat zit ik hier eigenlijk in ‘safe heaven Disneyland’ te doen?” lacht ze uitbundig. “Aan de andere kant: de job die ik doe is onzeker genoeg. Misschien heb ik die veilige haven wel nodig om gewoon keihard tot rust te kunnen komen.” Al is dat - tot rust komen - een hele opgave voor Teirlinck. “Ik lééf voor cinema, ik ga er helemaal in op als ik aan een film werk. Gelukkig heb ik voldoende vrienden die me vanuit mijn huis wegsleuren om een koffie te gaan drinken. Dat was jammer genoeg niet het geval tijdens de montage.” Voor de afwerking van haar film, “Eigenlijk was dat best zwaar om mijn film in een vreemde grootstad af te werken, ook al vind ik Kopenhagen ronduit fantastisch. Montage is altijd zeer confronterend. Plots zijn al je dromen weg: met deze beelden moet het gebeuren. Het helpt dan niet om op een plaats te zijn die je niet kent.” Het was een hele opgave om in die omstandigheden voldoende te ontladen. “Gelukkig was het daar vooral in het begin ijskoud. Dat helpt. Buiten komen en die koude keihard voelen. Dat had ik heel erg nodig in het weekend. Tijdens de week zat ik vaak op mijn appartement, te staren naar een muur: heel veel zelfmedelijden hebben en denken dat ik nooit nog een film ga maken. Dat is echt heftig.”
êêê
KIJKEN & BEZOEKEN / Film
43
44
Controlefreak Ze heeft er wel uit geleerd. “Ik moet daar gewoon anders leren mee omgaan,” besluit ze zelf. “Ik ben sowieso altijd heel erg obsessief bezig met een film.” Ook in het schrijfproces is dat niet anders. “Ik word belachelijk ritualistisch tijdens het schrijven. Als er iets niet helemaal klopt, gaat het niet lukken. Er moet een soort van lichtheid in mijn hoofd zijn om het te kunnen doen. Bij voorkeur is dat in de ochtend, omdat ik dan nog geen prikkels heb binnengetrokken van overdag waarover ik zou kunnen tobben. Alles fris, alles mogelijk: dat gevoel is zalig.” Die controle uit zich in elk aspect van de film. “Ik ben een enorme controlefreak in mijn preproductie. Ik weet bijvoorbeeld exact welke kleur sokken mijn hoofdpersonage op welk moment in haar leven moet aanhebben. Die controle trek ik door naar mijn ploeg: alle neuzen in dezelfde richting. Een moodboard helpt me dan om met hen te communiceren over alle mogelijke details. Alles wordt gemotiveerd, elke keuze zo transparant mogelijk.” Eenmaal op set laat Nathalie die controle los. “Op set is alles open, met in het achterhoofd de wetenschap dat elk crewlid perfect weet waar ik naar toe wil. Als er dan iets onverwachts gebeurt, dan weet ik heel goed of het relevant is of niet. De enige manier om dat te kunnen toelaten, is omdat ik zo neurotisch ben geweest daarvoor.” Ondanks de minutieuze voorbereiding, betekent dat niet dat alles op voorhand al bepaald is. “Op set ga ik op zoek naar een voedingsbodem die alles zo spontaan mogelijk laat gebeuren, om de realiteit te laten binnensijpelen. Zo hebben we bijvoorbeeld nooit gerepeteerd, maar zijn we altijd onmiddellijk beginnen draaien. Zo konden we de naturel erin houden.”
Eerst leven ‘Le passé devant nous’ is een prachtige, ontroerende film geworden. Over eenzaamheid, moederschap, maar ook over liefde en faalangst. “Mijn eigen faalangst is niet weg, maar ik kan er beter mee omgaan,” lacht de regisseuse. “Volgens mij is dat net iets dat me drijft. Het wordt misschien pas écht gevaarlijk als ik nooit nog die angst zou hebben om te falen.” Ondertussen schrijft ze aan een nieuwe film. “Ik ben volop beelden en ideeën aan het sprokkelen. Na een korte retraite in de Ardennen, heb ik nu een vage eerste versie. Maar eerst moet ik misschien wat leren leven,” lacht ze. Dat vindt ze soms moeilijk. “De honger en de goesting om een film te maken zijn altijd keigroot: ik heb dat gewoon nodig. Maar de beste leuze blijft toch: je moet genoeg kunnen leven, om over het leven te kunnen vertellen. Dus dat probeer ik nu.” •
‘Le passé devant nous’ komt uit op 15 februari.
KIJKEN & BEZOEKEN / Film
45
IN HUIS HALEN / Dvd
46
UIT op dvd TEKST: Robrecht De Muyter / JOKE EMBRECHTS
Déjà s’envole la fleur maigre ‘Déjà s’envole la fleur maigre’, het chef-d’oeuvre van Paul Meyer (1920-2007) en een verwijzing naar een gedicht van de Italiaanse Nobelprijswinnaar Salvatore Quassimodo, is een mijlpaal in de sociale cinema in België en was decennialang niet te zien. Ten onrechte. Door de restauratie door het Koninklijk Belgisch Filmarchief heeft dit meesterwerk zijn glans teruggekregen. De film toont de sociale geschiedenis van een Italiaanse mijnwerker die, hopend op een beter leven, zijn familie laat overkomen naar de Borinage. Zijn landgenoot, Domenico, denkt terwijl maar aan één ding: terugkeren naar het vaderland, want het werk in de Borinage wordt alsmaar schaarser. Meyer toont melancholie, miserie maar ook de vreugde van de mijnwerkersfamilies. Wat oorspronkelijk een propagandafilm in opdracht van het Ministerie van Onderwijs moest worden, draaide uit op een sociale schandaalfilm. “Le détournement des fonds publiques” zoals het in regeringskringen werd genoemd, zou de cineast zijn leven lang achtervolgen. De film wordt na de restauratie, sinds 1 juni 2016, opnieuw gespeeld in de zalen, zelfs in het MoMa in New York. Deze uitgave is het slotstuk van de hele herstel- en re-release operatie. Op de dvd tonen ook ‘Klinkaart’ (1956) en ‘Gedenkboek voor Egmont’ (1958) het filmisch meesterschap van Meyer. ‘Juan Jimenez. Een filmfragment’ (1963) belicht zijn engagement tegenover de mens en het lot van de arbeiders. Déja s’envole la fleur maigre, Paul Meyer, Cinematek, 137 min., taal: Nederlands, Frans, ondertiteling: Frans, Nederlands en Engels
The Beatles: eight days a week - The touring years Na hun legendarische Amerikaanse debuut in ‘The Ed Sullivan Show’ in 1964, lieten The Beatles de hele VS in verbijstering achter. De naweeën van dit optreden werden in de hele wereld gevoeld. Met hun albums en tv-optredens veranderden zij voor eeuwig de muziek- en popcultuur. Hun uitzonderlijke vakmanschap en charisma maakte hen tevens tot één van de grootste live acts aller tijden. In ‘The Beatles: eight days a week - The touring years’, gaat de Oscarwinnende regisseur Ron Howard op ontdekkingsreis naar de liveoptredens van de groep. Van hun vroege optredens in clubs in Liverpool en Hamburg tot hun weergaloos grote optredens in uitverkochte stadions over de hele wereld; van New York tot in Melbourne en Tokyo. Deze allereerste door The Beatles geautoriseerde documentaire sinds zij in 1970 uit elkaar gingen, laat veel zeldzame en nog nooit eerder vertoonde beelden zien van hun shows en interviews. Daarnaast ook nieuwe interviews met onder andere Paul McCartney, Ringo Starr en vele andere prominente betrokkenen. De film laat niet alleen de weg naar hun enorme roem zien, maar ook de wissel die dit trekt op de bandleden waardoor zij uiteindelijk beslissen om met toeren te stoppen (in augustus 1966) om zich volledig te storten op hun ongeëvenaarde en geniale muzikale energie. Dat resulteerde in een serie van baanbrekende studio-opnamen waar zij vandaag het meest bekend om zijn.
The Beatles: eight days a week - The touring years, Ron Howard, September Film, 206 min., taal: Engels, ondertiteling: Nederlands, Frans
The Red Turtle Uit de samenwerking tussen de Nederlandse Oscarwinnende regisseur Michael Dudok de Wit en de legendarische Japanse animatiestudio Ghibli vloeide deze prachtige, tijdloze, instant classic die wereldwijd harten verovert. Aan de hand van het verhaal van een schipbreukeling die aanspoelt op een onbewoond eiland vertelt ‘The Red Turtle’ op een wonderlijke manier over de mijlpalen in een mensenleven. Als extra krijg je er nog twee kortfilms van Dudok de Wit, 'The Aroma of Tea' (4 min.) en het Oscarwinnende 'Father and Daughter' (9 min.), én de VPRO documentaire 'Het verlangen van Michael Dudok de Wit' (60 min.) bij, een mooi en fascinerend portret van de regisseur en van het maakproces van ‘The Red Turtle’. Een hartverwarmende, woordenloze filmparel voor tijdens de donkerste dagen van het jaar. Een echte aanrader!
The Red Turtle, Michael Dudok de Wit, Lumière, 152 min., taal: niet gesproken
WIN ! Beeld Express geeft 2 exemplaren van ‘The Beatles: eight days a week’ en 3 exemplaren van ‘The Red Turtle’ weg. Mail voor 8 januari 2017 naar com@beeldexpressie.be en maak kans om te winnen. Vermeld in je mail zeker je naam, lidnummer en adresgegevens. Je kan maar deelnemen aan 1 wedstrijd uit dit nummer. Veel succes! •
Haute Photographie TEKST: JOKE EMBRECHTS / foto: Sinke & van Tongeren
Haute Photographie is een nieuwe fotografiebeurs, maar niet zomaar één. De beurs is gecentreerd rond een groepsexpositie, met werk van de grootmeesters uit de fotografiegeschiedenis tot de jongste en spannendste talenten van dit moment. Haute Photographie is een initiatief van Roy Kahmann, directeur van Kahmann Gallery, uitgever van GUP Magazine en een van de grote pleitbezorgers van fotografie als kunstvorm in Nederland. “Haute Photographie biedt een afspiegeling van de vele facetten die het fotografisch medium te bieden heeft, van documentair tot abstract, met als bindende factor dat het werk van een tijdloze en uitmuntende fine art kwaliteit is.” Deze collectie brengt een selecte groep internationale galeries bij elkaar: Kahmann Gallery (Amsterdam), Esther Woerdehoff (Paris), Grundemark / Nilsson (Stockholm / Berlin) en Howard Greenberg Gallery (New York). Zij tonen en verkopen samen het werk van bijna 50 kunstenaars zoals Albert Watson, Antoine d’Agata, Ata Kandó, Carla van de Puttelaar, Ed van der Elsken, Jeroen Toirkens, Katrien Vermeire en Stephan Vanfleteren. Naast de hoofdtentoonstelling kan je ook het werk bewonderen van drie opkomende talenten die geselecteerd zullen worden uit de 2017 editie van New Dutch Photography Talent, jaarlijks uitgegeven door x-publishers. Een dynamisch en interessant educatieprogramma gecreëerd in samenwerking met het Nederlands Fotomuseum-, en een hoogstaande boekenmarkt - samengesteld door GUP Magazine -, versterkt dit vijfdaagse evenement.
h Scarlet Ibis, 2016 © Sinke & van Tongeren Courtesy Kahmann Gallery
Als bezoeker kan je er de vele aspecten van fine art fotografie ontdekken en er van genieten. Haute Photographie wil een ontmoetingsplek zijn voor kunstenaars, curatoren, verzamelaars - beginnend en ervaren - en iedereen met een oprechte voorliefde voor fotografie. Bezoek zeker deze fotografiehub tijdens Rotterdam Art Week! En vergeet geen exemplaar van Haute Photographie magazine mee te nemen, vol met diepgaande artikels en visuele inspiratie! • Haute Photographie loopt tijdens Rotterdam Art Week van 8 tot en met 12 februari in LP2 in Las Palmas (Wilhelminakade 326) in Rotterdam. Alle info via www.hautephotographie.nl.
KIJKEN & BEZOEKEN / Fotografiebeurs
47
48
Jeanloup Sieff en Wim De Schamphelaere in Charleroi TEKST: JOKE EMBRECHTS / foto's: Jeanloup Sieff, Wim De Schamphelaere
In de nieuwe expo in het fotomuseum van Charleroi zijn Jeanloup Sieff en Wim De Schamphelaere de blikvangers.
Jeanloup Sieff ‘Les années lumière’ “Mensen die me niet kennen, vormen zich een verkeerd beeld van mij. Ze denken dat ik een beetje hoogmoedig ben, een beetje amateuristisch, een beetje afstandelijk… maar ze vergissen zich, ik ben het niet een beetje, ik ben het volledig,” dixit de in 2000 overleden Jeanloup Sieff. Sieff kan je nog kennen van onze expo Photo Event in 2011 in Mechelen. Elegant en licht, classicistisch, zinnelijk… dit zijn enkele van de adjectieven die de foto’s van Jeanloup Sieff (1933-2000) oproepen. Hij begon als onafhankelijk reporter en was nadien een tijdlang verbonden aan het agentschap Magnum - in 1959 kreeg hij de Prix Niépce voor zijn reportage over de Borinage - maar het was vooral als modefotograaf dat hij zijn sporen verdiende. Hij werkte hoofdzakelijk voor prestigieuze modetijdschriften zoals Harper’s Bazaar, Elle, Vogue of British Mode. Toch waren zijn foto’s meer dan banale opdrachten, dankzij de originaliteit van zijn cadrages, de veelheid van indrukken en het gebruik van het groothoekobjectief, dat zijn werk onmiddellijk herkenbaar maakte. Er was toen sprake van een ‘stijl-Sieff’, met zijn iconische vrouwen die de creaties van prestigieuze couturiers droegen, zijn vrouwelijke naakten gefotografeerd tijdens hun verleidelijke intimiteit, of zijn desolate landschappen - het eenzame gelaat van de fotograaf die bevriend was met de filmsterren of de politici die hij zo dichtbij bracht, zich wegcijferend achter het model. Sieff koos voor een uitgezuiverde fotografie door alleen de krachtlijnen van het beeld te bewaren en ze in een diepdonker te gieten, in lijn met de esthetiek van de periode - ‘Les Trentes Glorieuses’ - waarvan hij de perfecte belichaming vormde. Vanaf de jaren 1950 slaagde Jeanloup Sieff erin de hele sfeer van een tijdperk in zijn beelden te vertalen, in nauwe verstandhouding met de filmkunst en doorheen alle thema’s die hij behandelde. Het Musée de la Photographie in Charleroi stelt enkele van zijn meest emblematische foto’s tentoon, een bloemlezing uit de collecties van het Musée en de archieven van de fotograaf. Het is een eerbetoon aan een kunstenaar die, net als Irving Penn of Richard Avedon, meer dan één generatie heeft bepaald. êêê
h Jeanloup Sieff. Borinage, 1959 © Estate Jeanloup Sieff
g Jeanloup Sieff. Magazine Queen. Angleterre, 1964 / © Estate Jeanloup Sieff
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
49
50
Wim De Schamphelaere ‘Exchanging looks’ “Ik gebruik moderne fotografische technieken, niet om het reële beeld te veranderen, maar enkel om die realiteit getrouw weer te geven via een weg die in het verleden niet bestond,” vertelt Wim De Schamphelaere. De foto’s van Wim De Schamphelaere vormen grote panoramische banden, maar zonder het effect veroorzaakt door de rotatie van de camera of de collage van de 19de-eeuwse panorama’s. De banden zijn tot acht meter lang en imponeren de toeschouwer niet alleen door hun compositie maar ook door de krachtige sfeer die ze ademen: platgedrukt, zonder oculaire vervorming, als toneeldecors, worden ze bevolkt door de bewoners van de plaatsen die de fotograaf heeft uitgekozen. Cuba of Afrika, de straat of de savanne die hun eigen schouwspel laten reconstrueren. Ondanks hun beschrijvende en documentaire uiterlijk zijn de foto’s van Wim meer dan een ‘etnografische’ oefening: ze tonen een werkelijkheid die het menselijke oog in een uitgerekte tijd niet kan waarnemen. Net zoals de bewoners die in het beeld worden samengebracht zonder dat ze er zich op dat moment allemaal bevinden. De fotografie wordt archeologie. Op het computerscherm voegt De Schamphelaere fotografische elementen samen die hij meticuleus uit een realiteit plukt om hun uiterlijk te reconstrueren en hun gegevens aan te vullen. Niet met de bedoeling ze te verraden maar integendeel om ze te dienen. •
h Consulado, La Havane Cuba 2016 / © Wim De Schamphelaere
Verder toont het museum in Galerie du Cloître een selectie uit de reeks ‘Borinage 1959’ van Jeanloup Sieff. In de Boîte Noire is ‘Scrublands’ van Antoine Bruy te zien en in Galerie du Soir hangt ‘Horsehead Nebula’ van Matthieu Litt. Veel te zien in Charleroi dus de komende maanden. Tijd voor een inspirerende uitstap!
Alle expo’s lopen nog tot en met 7 mei in het Fotomuseum (gps: Place des Essarts) in Charleroi, dinsdag - zondag, 10 u. - 18 u. Alle info op www.museephoto.be.
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
51
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
52
Geert Mul Match Maker: 25 jaar mediakunst TEKST: JOKE EMBRECHTS / foto: Geert Mul
Als eerste museum in Nederland presenteert het Stedelijk Museum Schiedam een spectaculair overzicht met het werk van Geert Mul (°1965). Deze pionier in de mediakunst bouwde de afgelopen 25 jaar aan een uniek en veelzijdig oeuvre van (interactieve) audiovisuele en fotografische installaties. Zoals een dichter met woorden poëzie schrijft, zo schept Mul visuele poëzie met beelden. Die beelden, die hij onder andere van internet haalt, hebben voor Mul geen betekenis. Ze komen pas tot leven als er een compositie ontstaat. Dat maakt ordening en herordening tot zijn belangrijkste thema. Maar niet alleen voor hem. Iedereen wordt voortdurend overspoeld met informatie en beelden. Dat maakt dat zijn werk raakt aan herkenbare thema’s.
Kunst om op te lopen De expo bestaat uit meer dan dertig werken, waaronder een groot aantal installaties van de afgelopen twintig jaar. Voor ‘The Library of Babel’ (2003) baseerde Mul zich op het gelijknamige verhaal van Jorge Luis Borges, waar Mul op zijn achttiende zwaar van onder de indruk raakte. Bijzonder is dat de Argentijnse schrijver/dichter al in 1941 een wereld schetst die lijkt op het huidige informatietijdperk. Alles is op internet te vinden, maar wat is bruikbaar en betrouwbaar? Bij ‘The Library of Babel’ breng je als bezoeker zelf een ordening aan, simpelweg door ‘op’ het kunstwerk te lopen.
Midden-Oosten De media concentreren zich al decennia op het Midden-Oosten, en dat zie je terug in het oeuvre van Mul. Het geldt bijvoorbeeld voor ‘Match_of_the_Day’ (2005), waarvoor de computer at random beelden van televisiestations koos die volgens de software op elkaar lijken. De actualiteit dringt ook binnen bij de videoperformance ‘Mawal For Syria’, (Live in Beirut 2015, i.s.m. Michel Banabila en Anas Maghrebi).
Interdisciplinair en internationaal Als exponent van de sample-cultuur uit de jaren ’90 was Mul een van de eerste vj’s van Nederland. Hij werkte met verschillende disciplines als dans, theater en muziek, onder andere met technopionier Speedy J, geluidskunstenaar Michel Banabila, dansgroep Krisztina de Châtel, het RO Theater en het Nationale Symfonie Orkest van Frankrijk. Zijn werk is te zien in musea, op kunstbeurzen, festivals en in de publieke ruimte in Europa, de VS, China, Zuid-Afrika, Japan en India. Geert Muls installatie ‘Smart City Art Mystic’ zie je op straat in Schiedam. Op een dik uur ben je vanuit Antwerpen in Schiedam (dicht bij Rotterdam). Doe mee aan onze wedstrijd, en misschien kan je nog gratis binnen ook! Dus wat kan je tegenhouden om het werk van deze mediakunstenaar te gaan ontdekken? •
Mediakunstenaar Midden jaren tachtig nam Mul zijn eigen computer mee naar de kunstacademie. Het medium stond nog in de kinderschoenen. Hij was één van de eersten die met pixels en enen en nullen in plaats van mrt verf aan de slag ging. Zijn mediakunst kreeg een impuls na 1993 met de lancering van de internetbrowser. Dat gaf hem, net als iedereen, toegang tot data en beelden, overal ter wereld. Hij ontwikkelde software om bepaalde beelden te selecteren. Voor ‘The Library of Babel’ koos de computer bijvoorbeeld 100.000 willekeurige beelden van het internet van 2002.
WIN !
Beeld Express geeft 2 vrijkaarten weg voor deze expo. Mail voor 8 januari 2017 naar com@beeldexpressie.be en maak kans om te winnen. Vermeld in je mail zeker je naam, lidnummer en adresgegevens. Je kan maar deelnemen aan 1 wedstrijd uit dit nummer. Veel succes! •
53
De expo ‘Match Maker’ loopt nog tot en met 12 februari, dinsdag zondag, 10 u. - 17 u., in Stedelijk Museum (Hoogstraat 112) in Schiedam. Alle info via www.stedelijkmuseumschiedam.nl en www.geertmul.nl.
54
Foam toont
Harley Weir, Sofia Borges en Hiroshi Sugimoto TEKST: JOKE EMBRECHTS / foto: Harley Weir
Drie nieuwe expo’s. Drie fotografen om te ontdekken.
Harley Weir ‘Boundaries’ (tot 19 februari)
Hiroshi Sugimoto ‘Black Box’ (tot 8 maart)
‘Boundaries’ is de eerste solotentoonstelling van de Britse fotografe Harley Weir (°1988). Met een opmerkelijk oog voor detail weet ze schoonheid te vinden in het alledaagse. Ze zit dicht op de huid van haar onderwerpen, waardoor haar werk in iedere context gekenmerkt wordt door haar intieme benadering, of het nu in een grensgebied van een politiek beladen plek is, of in een kamer met een model. De titel van de tentoonstelling refereert aan de grenzen die Harley Weir in haar werk juist doet verdwijnen. Maar zelfs al overschrijdt ze de grenzen die mensen gewoonlijk, op zowel persoonlijk als politiek niveau, uit elkaar houden, ze is er nooit op uit om daar in haar werk een oordeel over te vellen. De tentoonstelling leest dan ook als een visueel gedicht, open voor interpretatie. Weir werkt uitsluitend met een analoge camera; alle afdrukken zijn met de hand vervaardigd.
In de tentoonstelling ‘Hiroshi Sugimoto - Black Box’ krijg je een overzicht van de meest iconische fotografische werken van deze Japanse kunstenaar. Sugimoto staat bekend om zijn meesterschap in de donkere kamer en zijn fascinatie voor ongrijpbare concepten als tijd en (on)vergankelijkheid. Zijn monumentale drukken in zwart-wit verraden de hand van een ambachtsman, een wetenschapper en filosoof. De tentoonstelling bestaat uit een selectie van ruim dertig werken uit de series ‘Theaters’ (1976-nu), ‘Lightning Fields’ (2006-heden), ‘Dioramas‘(1976-2012), ‘Portraits’ (1994-1999) en ‘Seascapes’ (1980heden). Gezamenlijk beslaan de getoonde werken ruim 40 jaar, vanaf het begin van Sugimoto’s beroepspraktijk tot nu. Een aantal series is nog altijd niet afgerond, waarmee de tentoonstelling zowel terugkijkt als vooruitblikt op een oeuvre dat voortdurend in ontwikkeling is. •
Foam 3h: Sofia Borges ‘Black Chalk and White Charcoal or the Myth of the Absent Matter’ (tot 22 januari) Foam toont ook het mysterieuze werk van de Braziliaanse Sofia Borges (°1984). Vanuit haar interesse in het vangen van tijd in fotografie, dubbelzinnigheid in beeld en tekst en de waarheidsclaim die aan fotografie wordt toegeschreven, onderzoekt Borges in haar werk op intuïtieve wijze wat een beeld is en wat een foto kan zijn. Ze fotografeert objecten en hun spiegelbeeld, grottekeningen van de eerste mens en details van diorama’s en olieverfschilderijen in musea. Ook verdubbelt ze bestaande foto’s door ze nogmaals te fotograferen. Mythes en fabelachtige wezens spelen een grote rol in haar werk. Afgelopen voorjaar verscheen haar eerste publicatie ‘The Swamp’ (MACK). Hierin vergelijkt ze het lezen van beelden met dwalen door een drassig moeras. Borges probeert tijd, en de verbinding tussen het verleden en het heden, door middel van fotografie te vangen en stelt daarmee de vraag wat tijd eigenlijk is. ‘Black Chalk and White Charcoal or the Myth of the Absent Matter’ stemt tot nadenken over hoe dichtbij je tot de geschiedenis in een foto kan komen en daarmee tot de realiteit die aan de foto voorafging.
g Baron Magazine, 2013 © Harley Weir
De expo’s lopen in Foam (Keizersgracht 609) in Amsterdam, dagelijks 10 u. - 18 u. (donderdag en vrijdag tot 21 u.). Alle info op www.foam.org.
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
55
IN HUIS HALEN / Filmmateriaal
56
Productinfo TEKST: Carl Goossens
Sony A6500 De 6000 reeks systeemcamera’s krijgt een nieuw lid. Na de 6300 komt nu de 6500. Je betaalt direct een hele hap meer, maar je krijgt ook veel meer. En net datgene waar iedereen het over eens was dat het al in de eerste versie had moeten zitten, is er nu bij. Het gaat hier om een systeemcamera met een optische sensor van het APS-C formaat en, natuurlijk, verwisselbare lenzen. Dit toestel is ook uitermate geschikt voor video. 4K aan 100Mb/s is geen enkel probleem. Bijzonder aan de A6500 is de extreem snelle autofocus, volgens de Sony-website de snelste op de markt. Op 425 punten wordt de focus via fase-detectie gecontroleerd en zou zo binnen 0.05 seconden het beeld moeten scherpstellen. Ook de beeldstabilisatie is bijzonder. Alle (Sony) E-Mount lenzen zijn standaard van een optische steady shot voorzien. Maar bij de A6500 kan de beeldsensor in 5 assen bewegen, zoals bij de grotere broer A7. Dit zorgt voor stabielere en scherpere beelden. De camera kan ingesteld worden om een groot dynamische bereik van wel 14 ‘f stops’ te hebben, om in de moeilijkste lichtomstandigheden toch nog een mooi contrastrijk beeld te krijgen. Als dit niet nodig is, kan je ook kiezen voor een modus die een groter kleurenpallet toelaat. Met de A6500 kan je kiezen tussen een Oled-zoeker en een LCD-scherm. Dit laatste is een touchscreen waardoor je gemakkelijk een focuspunt kan kiezen of door de menu’s kan navigeren. Voor € 1.700 kan de body de jouwe zijn. Er is een groot aanbod van E-mount lenzen ter beschikking, gaande van een paar honderd tot duizenden euro’s.
Meike MK-A6300 Battery Grip Als je een systeemcamera gebruikt als videocamera, is het eerste probleem waar je tegen oploopt de eerder beperkte capaciteit van de batterij. Om een betere houvast en een langere batterijduur te krijgen is een Battery Grip de ideale oplossing. Deze houder kan twee batterijen bevatten, waardoor de capaciteit in één klap verdubbeld. Deze optie kost je zo’n € 70, maar je kan ook opteren voor een versie met een draadloze afstandsbediening. Dan zal je wel al snel tegen de € 100 aanleunen. Dit zijn uiteraard prijzen zonder de batterijen. Hiermee wordt een systeemcamera weer een stukje professioneler en geschikter voor video.
Sony XLR-K2M Als je dan toch een Sony 6500 systeemcamera als videocamera wil gebruiken, zal het geluid ook niet echt optimaal opgenomen worden. Het ingebouwde microfoontje is niet direct ideaal. Maar ook hiervoor bestaan er oplossingen. Als je het wat professioneler zoekt, zal de XLR-K2M zeker in het vizier komen. Een uitstekende externe microfoon, die via XLR-connectoren aangesloten wordt. Hij wordt via de hotshoe op het toestel gemonteerd zodat je niet geplaagd wordt door extra losse kabels. Op de XLR-connector kan je ook een fantoomvoeding van 48v aanschakelen, wat je toelaat om onder andere condensatormicrofoons aan te sluiten. Je kan dan ook in één stap het geluid manueel inregelen en je beschikt ook over een line-ingang. Deze zal je al snel meer dan € 400 kosten. Er zijn echter ook eenvoudigere versies te verkrijgen zonder XLR en dergelijke. •
Marc Lagrange in het Gallo-Romeins Museum TEKST: JOKE EMBRECHTS / foto: Marc Lagrange
Klinkt vreemd misschien. Een topfotograaf in een archeologisch museum. Maar als je weet dat de expo ‘Timeless Beauty’ heet en dat de schoonheid van de vrouw in de Romeinse tijd centraal staat, is de link niet zo moeilijk te maken. Om de tentoonstelling visuele spankracht te geven putten ze in Tongeren uit het rijke oeuvre van kunstfotograaf Marc Lagrange. Lagrange overleed in december 2015 en was vooral gekend om zijn sensuele naaktfotografie. Zijn fotografie gaat in dialoog met tweeduizend jaar oude teksten van auteurs die in de ban waren van vrouwelijk schoon. Een keur aan authentieke objecten toont welke middeltjes en technieken de Romeinse elitedames toepasten om hun lichamelijke aantrekkingskracht te vergroten. Filmpjes met intieme getuigenissen van hedendaagse vrouwen over hun lichaamsbeleving maken de expositie actueel. Gedeputeerde van Cultuur en Erfgoed Igor Philtjens: “Het Gallo-Romeins Museum staat voor een boeiende uitdaging. In deze tentoonstelling moet een intrigerend samenspel ontstaan tussen archeologische voorwerpen, teksten uit de Romeinse tijd en hedendaagse topfotografie. Lagrange was een estheticus pur sang en hij werkte met de allermooiste modellen. Via zijn unieke, fotografische taal krijgen de vrouwen een bijna goddelijke status. Veel van zijn perfect geënsceneerde foto’s zijn een ultieme belichaming van het hedendaagse vrouwelijke schoonheidsideaal in de westerse wereld. Het inspireerde het museumteam tot het maken van een expositie over het schoonheidsideaal van de vrouw in de antieke oudheid mét hedendaagse relevantie: ‘Timeless Beauty’.” Bij de foto’s van Marc Lagrange zijn teksten te lezen en te beluisteren van antieke auteurs die de schoonheid van de Romeinse vrouw tot onderwerp hebben. Eén van de grootste namen is die van Publius Ovidius Naso (43 v.Chr - 17 n.Chr). De citaten geven prijs welke lichaamskenmerken een vrouw in de ogen van de Romeinen aantrekkelijk maakten. Ze voegen een sfeervol verhaal toe aan de foto’s, wat maakt dat de hedendaagse
‘Timeless Beauty’ loopt nog tot en met 30 juni, dinsdag - vrijdag, 9 u. - 17 u., zaterdag - zondag en feestdagen, 10 u. - 18 u., in het Gallo-Romeins Museum (Kielenstraat 15) in Tongeren (€ 10). Alle info via www.galloromeinsmuseum.be.
h Alto-Rilievo / © Marc Lagrange
fotografie van Lagrange knipoogt naar de Romeinse tijd. Ook via objecten als kleine sculpturen en vazen met afbeeldingen van vrouwen komt de bezoeker het antieke schoonheidsideaal op het spoor. Filmpjes geven een glimp van het toenmalige make-up- en opsmukgebeuren. Een foto met actrice Ella-June Henrard is het krachtige campagnebeeld. Zij werkte geregeld samen met Lagrange. Bijzonder aan de foto is dat zij een beeld omarmt dat lijkt te dateren uit de antieke oudheid. Of koestert ze een oudere versie van zichzelf? De foto lijkt wel gemaakt voor deze expo. De titel zinspeelt op de schoonheid van Lagranges fotografie, op het verglijden van de tijd en (on)vergankelijkheid, op tweeduizend jaar oude schoonheidsidealen die misschien wel tot op vandaag doorwerken. Ontdek er alles over in Tongeren! •
WIN !
Beeld Express geeft 7 duotickets weg voor deze expo. Mail voor 8 januari 2017 naar com@beeldexpressie.be en maak kans om te winnen. Vermeld in je mail zeker je naam, lidnummer en adresgegevens. Je kan maar deelnemen aan 1 wedstrijd uit dit nummer. Veel succes! •
KIJKEN & BEZOEKEN / Expo
57
58
2016 in beeld TEKST: MAts Pylyser
Het Centrum voor Beeldexpressie wenst jullie allemaal een gelukkig nieuwjaar! Bij elk nieuw jaar hoort ook een kleine terugblik van wat het vorige gebracht heeft. 2016 was een jaar waarin we met het project ‘Imag(e/i)nation’ sterk hebben ingezet op mediakunst. Ook kinderen en jongeren kwamen aan hun trekken met respectievelijk de workshops van ‘De Stad In(ge)beeld’, in het thema van de jeugdboekenweek, en het Euregionaal Jeugdfilmfestival, dat jonge filmmakers vanuit België, Nederland en Duitsland samenbracht. In 2016 was er ook een nieuwe editie van de tentoonstelling ‘Photo Event’, waarin talentvolle liefhebbers zij aan zij hingen met grote namen als Michael Kenna en Friederike von Rauch. Verder was er de expo van het project ‘L2562’, rond de gelijknamige stoptrein, en met ‘Blow-up’ hielden we onze eerste interactieve fototentoonstelling. Wij hopen dat jullie er van genoten hebben en dat we jullie ook in 2017 kunnen blijven inspireren en verrassen!
Euregionaal Jeugdfilmfestival h
Euregionaal Jeugdfilmfestival i
h Hommage
g De stad in(ge)beeld i
KIJKEN / CvB-passĂŠ
59
KIJKEN / CvB-passé
60
h Photo Event
h L2562
61
f h Blow-Up
KIJKEN / CvB-passé
62
f h Opening Photo View © Corine Vanderhelstraeten
f Filmgala / © Willy Van Herck en Jacques Hesemans Foto- en diaclub Keerpunt '65
63
h Imag(e/i)nation BYOB
f i Het Salon
VRAGEN / Contact
WIE contacteren WAARVOOR in het Centrum voor Beeldexpressie? 64
Directeur: Karel Geukens Tel. 03/289 12 01 e-mail: karel.geukens@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Verantwoordelijke communicatie en hoofdredactie Beeld Express: Joke Embrechts Tel. 03/289 12 03 e-mail: com@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Verantwoordelijke vorming: Wouter Van Springel Tel. 03/289 12 05 e-mail: vorming@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Verantwoordelijke evenementen: Margot Thysens Tel. 03/289 12 04 e-mail: margot@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Verantwoordelijke projecten: Mats Pylyser Tel. 03 289 12 06 e-mail: mats@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Grafisch vormgeefster: Kim Peeters Tel. 03/289 12 02 e-mail: graficus@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Verantwoordelijke ledenbeheer, financieel beheer, erkenning salons: Paula Hannes Tel. + Fax 014/58 41 74 e-mail: sec@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Algemene inlichtingen, meldingen kwaliteits-begeleidingen, provinciale manifestaties & cursussen, cue-sheets SABAM, medailles & trofeeën, adreslabels, ontlening materiaal, verzekering B.A., beheer fotomateriaal: Sandra Gillis Tel. 03/289 12 00 e-mail: info@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Centrum voor Beeldexpressie Adres: Vorstermanstraat 7- bus 1.5 2000 Antwerpen
IBAN: BE81 414 4199991 24 BIC: KREDBEBB
Openingsuren: van maandag tot donderdag, 9 u. - 17 u., en op vrijdag, 9 u. - 16 u. ----------------------------------------------
Voorzitter: Freddy Van Vlaenderen Rijsenbergstraat 130, 9000 Gent Tel. + Fax 09/220 29 15 e-mail: voorzitter@beeldexpressie.be ---------------------------------------------Secretaris: Jan Coddé Van Praetlei 99, 2170 Merksem Tel. 03 644 47 02 e-mail: Jan@JanFoto.be ---------------------------------------------Penningmeester: André Degent Kommanderijstraat 48, 3800 Sint-Truiden Tel. 011 68 85 53 e-mail: andre.degent@telenet.be ---------------------------------------------Beheerder AV-materiaal: Daniël De Vetter Honoré Drubbelstraat 1, 9041 Oostakker Tel. 09/355 91 02 e-mail: daniel.videoclubgent@gmail.com ---------------------------------------------Commissaris CvB-fotowedstrijden: Freddy Van Gilbergen Smisveldstraat 33, 3370 Boutersem Tel. 016/73 57 76 e-mail: wedstrijd@beeldexpressie.be ----------------------------------------------
PRAKTISCHE INFO:
Voor het tijdschrift Beeld Express wordt de info voor de UITrubriek ten laatste 1 maand voor de verschijningsdatum en voor redactionele tips ten laatste 2 maanden voor verschijningsdatum verwacht via com@beeldexpressie.be.
Beeld Express 1 Beeld Express 2 Beeld Express 3 Beeld Express 4 Beeld Express 5
verschijningsdatum deadline materiaal
1 maart 1 juni 1 september 1 november 1 januari
1 januari / 1februari 1 april / 1 mei 1 juli / 1 augustus 1 september / 1 oktober 1 november / 1 december
PHOTO DAYS
BEELD EXPRESS (oplage 5.500 ex.) nummer 5, jaargang 46, januari/februari 2017
Verschijnt 5 x per jaar in maart, juni, september, november en januari. Centrum voor Beeldexpressie, CvB vzw, erkend door de PSA, FIAP en UNICA
Het Het salon salon voor voor fotografie fotografie
10, 10, 11 11 & & 12 12 MAART MAART
Voorzitter en verantwoordelijk uitgever: F. Van Vlaenderen, Rijsenbergstraat 130, 9000 Gent Tel. 09/220 29 15 e-mail: voorzitter@beeldexpressie.be Hoofdredacteur - redactieadres: Joke Embrechts Vorstermanstraat 7 bus 1.5, 2000 Antwerpen Tel.: 03/289 12 03 e-mail: hoofdredacteur@beeldexpressie.be Overige redacteurs: J. Embrechts, J. Coddé, R. De Muyter C. Goossens, N. Putman, M. Pylyser, M. Thysens, W. Van Springel Inlichtingen, adreswijzigingen, publicitaire inlassingen, ...: Vorstermanstraat 7 bus 1.5, 2000 Antwerpen Tel.: 03/289 12 01 e-mail: sec@beeldexpressie.be Abonnementen: 25 euro per jaargang (5 nrs.) te storten op BE81 4144 1999 9124 (BIC: KREDBEBB) van CvB vzw, Vorstermanstraat 7- bus 1.5, 2000 Antwerpen, Meer informatie op onze website: www.beeldexpressie.be Alle artikels worden gepubliceerd onder de verantwoordelijkheid van de auteurs en dienen naar de hoofdredacteur gestuurd te worden. De niet gepubliceerde artikels worden tenzij anders afgesproken - niet teruggestuurd. Niets uit dit nummer mag gedeeltelijk of in zijn geheel overgenomen worden zonder uitdrukkelijke toestemming. Lay-out en prepress: K. Peeters Foto cover: © Annick Timmermans (zie ook p. 29)
PALEIS PALEIS 4, 4, BRUSSELS BRUSSELS EXPO EXPO
p. 22
© Sébastien Van Malleghem h
KIJKEN & BEZOEKEN 02 ‘Home’ van Fien Troch 06 Massao Mascaro wint de Monography Series Award Nikon-Bozar #4 08 Fotonale Brugge. Lid Emilie Bonjé wint derde prijs! 09 UIT met het Centrum voor Beeldexpressie 10 UIT met leden en aangesloten groepen 12 UIT in Vlaanderen en over de grens 14 Familie door de ogen van Anne-Catherine Chevalier 16 De verhalen van Kurt Deruyter 20 Bij plaatjes horen praatjes 22 Botanique toont werk van William Klein en Sébastien Van Malleghem 24 Planet IFFR: film bepaalt het ritme van de dag 29 Possible Beginnings 39 Het einde van de wereld volgens de Hongaarse filmmaker Béla Tarr 40 ‘Le passé devant nous’ van Nathalie Teirlinck 47 Haute Photographie 48 Jeanloup Sieff en Wim De Schamphelaere in Charleroi 52 Geert Mul: Match Maker - 25 jaar mediakunst 54 Foam toont Harley Weir, Sofia Borges en Hiroshi Sugimoto 57 Marc Lagrange in het Gallo-Romeins Museum 58 2016 in beeld
VRAGEN 64 WIE contacteren WAARVOOR in het Centrum voor Beeldexpressie
IN HUIS HALEN In samenwerking met: In samenwerking met:
46 UIT op dvd 56 Productinfo
DOEN 26 Fototrip: Costumés de Venise in Brugge 38 Wedstrijden
Heizel Paleis 4 Heizel Paleis Belgiëplein 1, 4 Belgiëplein 1, 1020 Brussel 1020 Brussel
Informatie Informatie & voorverkoop op : & voorverkoop op : www.photodays.be www.photodays.be
Volg ons ook Volg ons ook : op facebook op facebook : facebook.com/photodays2017 facebook.com/photodays2017
Exclusief aanbod voor Exclusief aanbod voor Beeld Express lezers: Beeld Express lezers: Toegang aan 7€ Toegang aanPDBeeldexL17 7€ met de code met de de code PDBeeldexL17 tijdens online voorverkoop tijdens de online voorverkoop
Hou onze website, je mailbox of de volgende nummers in de gaten, want er volgen nog nieuwe voordelen! Je wordt lid voor € 25 (lidkaart met of zonder foto)! Jongeren tot en met 25 krijgen korting: zij betalen € 17,5.
www.beeldexpressie.be
EXPRESS
een abonnement op het tijdschrift Beeld Express een lidkaart die erkend is door de Vlaamse gemeenschap gratis deelname aan alle wedstrijden georganiseerd door het Centrum voor Beeldexpressie een aanzienlijke korting (vaak 100 %) op alle door ons georganiseerde activiteiten (lezingen, projecten, cursussen en workshops, wedstrijden, exposities en evenementen) de ontlening van opname-, projectie- en expomateriaal een SABAM-regeling voor al wie muziek gebruikt bij films of AV-producties een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid (+ rechtsbijstand) én lichamelijke ongevallen de mogelijkheid om financiële steun te bekomen voor een buitengewoon project kortingstarief (€ 6 i.p.v. € 8) bij een bezoek aan het FoMu Antwerpen regelmatig kans tot het winnen van dvd’s, boeken, tickets, … in Beeld Express bij aankoop van 2 tickets op vertoon van geldige lidkaart: reductieprijs bij Sphinx cinema Gent (www.sphinx-cinema.be) 10% korting op al je aankopen bij het fotolabo ONELAB fine art printing (www.onelab.be) 10 % korting op het ontwikkelen van films en op het printen en monteren van fotowerk bij Fotoshop Gent (www.fotoshopgent.be) 10 % korting bij fotolabo Milo-Profi (www.milo-profi.be) 10 % korting op alle aankopen, met uitzondering van Fine Art Scans, bij fotolabo Fotorama in Wevelgem (www.fotorama.be) 15 % korting op het bestellen van prints en op eindafwerking bij Beeldmakers photo labo in Aalst (www.beeldmakers-labo.com) kortingstarief bij een abonnement op het fotografietijdschrift Shoot (www.shoot.be) kortingstarief bij aankoop van een catalogus n.a.v. een expo in CC Hasselt (www.ccha.be) reductietarief bij voorstellingen Beursschouwburg (www.beursschouwburg.be) 10% korting en gratis verzending op het volledige aanbod in de webshop van Lannoo (www.lannooshop.be/beeldexpressie) € 3 korting via de online-voorverkoop voor Photo Days op 10, 11 en 12 maart in Brussels expo via www.photodays.be met de code PDBeeldexL17 (zie ook p.65)
JAN / FEB 2017
januari/februari - Afgiftekantoor Antwerpen X - P309297 - 5 x per jaar in maart, juni, september, november en januari
Iedereen met een liefde voor beeldtaal kan bij ons terecht, maar leden genieten van extra voordelen en daar komen er weer enkele nieuwe bij:
BEELD
Ben je in je vrije tijd bezig met fotografie, film of multimedia, of kriebelen je vingers om eraan te beginnen? Het Centrum voor Beeldexpressie is je aanspreekpunt. Je krijgt er advies, informatie en documentatie op maat.
BEELD EXPRESS 5/2016
Centrum voor Beeldexpressie
Tijdschrift van het Centrum voor Beeldexpressie vzw