WWW.CONNEXIE.NL 19e Jaargang Nr. 1-2 - 2016
HET GROOTSTE TELECOMBLAD VAN NEDERLAND
TELECOMPROFESSIONALS OVER 2016
Nu bij bij Nu Moto X Force • • • • • •
5.4” Quad HD touchscreen 2.0 GHz Octa-core processor 3 GB RAM 32 GB ROM + Micro SD-slot 21 Megapixel camera Gegarandeerd barstvrij scherm met 4 jaar garantie* • Beschikbaar in zwart
*Zie garantievoorwaarden
Moto Sports Pack • Moto G 3rd Gen. (1 GB) en Moto 360 Sport • Ideaal pakket voor sportieve gebruiker • Samenwerking tussen devices met Moto Body • Moto 360 Sport met intern geheugen (voor o.a. muziek) • Ingebouwde hartslagmeter bij Moto 360 Sport • Extra voordelige AVP: € 449,-
(Betreft niet de daadwerkelijke verpakking)
In deze deze uitgave uitgave van van Connexie Connexie vindt vindt u u een een interview interview met met Mario Mario van van Lemmen, Lemmen, eindverantwoordelijke eindverantwoordelijke voor voor Tech Tech Data Data Mobile Mobile In Nederland, en en Luc Luc van van Huystee, Huystee, VP VP of of Vendor Vendor and and Operator Operator Management Management Tech Tech Data Data Mobile Mobile EMEA. EMEA. In In dit dit interview interview praten praten zij zij Nederland, onder andere andere over over hun hun nieuwe nieuwe functies functies binnen binnen de de Tech Tech Data-organisatie, Data-organisatie, de de ontwikkelingen ontwikkelingen in in het het Telecommunicatie-landschap Telecommunicatie-landschap onder en de de rol rol van van Tech Tech Data Data Mobile Mobile hierin. hierin. en Lees het het interview interview op op pagina pagina 28 XX en en 29. XX. Lees
Tech Data Data Mobile Mobile Tech Nokia 230
Sony Xperia M5
• • • • • • •
• • • • • • •
2.8” Display 2.5G netwerk Lange bel- en standby-tijd Micro SD-slot (max. 32 GB) 2 Megapixel camera 2 Megapixel frontcamera Beschikbaar in Dark Silver en Silver
5” Full HD touchscreen 2.0 GHz Octa-core processor 3 GB RAM 16 GB ROM + Micro SD-slot 21 Megapixel camera 13 Megapixel frontcamera Beschikbaar in zwart, goud en wit
Samsung GALAXY A3 (2016)
Samsung GALAXY A5 (2016)
• • • • • • •
• • • • • • •
4.7” HD touchscreen 1.5 GHz Quad-core processor 1.5 GB RAM 16 GB ROM + Micro SD-slot 13 Megapixel camera 5 Megapixel frontcamera Beschikbaar in zwart en goud
- Toch weer mooi van Tech Data Mobile Bij Tech Data Mobile kunt u niet alleen one-stop-shoppen voor de allernieuwste smartphones, tablets, wearables en accessoires, maar ook voor abonnementen en prepaid-pakketten. Wij zijn tevens uw partner met kennis van zaken op het gebied van logistieke oplossingen en marketing services. Bestel nu via: www.techdatamobile.nl
5.2” Full HD touchscreen 1.6 GHz Octa-core processor 2 GB RAM 16 GB ROM + Micro SD-slot 13 Megapixel camera 5 Megapixel frontcamera Beschikbaar in zwart en goud
ONS NIEUWE 4G-NETWERK GEEFT ZAKELIJK NEDERLAND MEER
MEER MASTEN, MEER CAPACITEIT, MEER 4G: KLAAR VOOR MEER. Zakelijk Nederland vraagt om steeds meer mobiele data. Het dataverkeer verdubbelt jaarlijks en dat wordt de komende jaren alleen maar meer. Om aan deze groeiende vraag te kunnen voldoen heeft T-Mobile een compleet nieuw 4G-netwerk gebouwd. Met meer masten voor meer capaciteit en daarmee nu al klaar voor meer. Zo geven we zakelijk Nederland alle ruimte om te blijven groeien. Nu. En in de toekomst.
www.t-mobile.nl/meer4G
HET GROOTSTE TELECOMBLAD VAN NEDERLAND Connexie verschijnt 9 keer per jaar. Channel BV Communicatieweg 1, 3641 SG Mijdrecht Telefoon +31 (0)20 347 26 70 e-mail algemeen: info@channelbv.nl e-mail redactie: redactie@channelbv.nl website www.connexie.nl ALG. DIRECTEUR/ UITGEVER
Fred Schuit
HOOFDREDACTEUR
Pieter Waasdorp
EINDREDACTEUR
Marco Mekenkamp
REDACTIE & MEDEWERKERS
Ruud Allaerds Richard Bordes Eildert van Dijken Gerard van Leyden Marco Mekenkamp Paul Teixeira HP van Tilburg Pieter Waasdorp
MYSTERYSHOPPING
Retail Reality
VORMGEVING & DTP TRAFFIC
Annette van de Sluis
MARKETING DIRECTOR
Meike Peekstok
Tessa Weitjens
ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Channel BV Tanja Faber +31(0)20 3472670 verkoop@channelbv.nl DRUK
Boom + Verweij Grafiservices
DISTRIBUTIE
Abonnementenland, Heemskerk
Onze dank gaat uit naar een ieder die heeft bijgedragen aan de totstandkoming van deze uitgave.
ABONNEMENTEN Voor nieuwe aanmeldingen: 020-3472670. Een abonnement op Connexie kost € 85,- inclusief verzendkosten. Als vakblad zijnde, hanteren wij de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er van uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Opzeggen kan via www.aboland.nl, per post of per telefoon. De opzegtermijn is 8 weken voor het einde van uw abonnementsperiode. Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door Abonnementenland is ontvangen. Indien u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement. ADRESWIJZIGINGEN Adreswijzigingen kunt u doorgeven via www.aboland.nl, per post of per telefoon. OVERIGE VRAGEN Overige vragen kunt u stellen op www.aboland.nl of neem telefonisch contact met Abonnementenland op. Telefoon: 0900-ABOLAND (0900-22 65 263 , 10 ct/min) Fax: 0251-31 04 05 DIVERSEN Connexie mag niet worden gereproduceerd, geheel noch gedeeltelijk, zonder schriftelijke toestemming vooraf van de uitgever. Connexie is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden in deze uitgave. Connexie is niet verantwoordelijk voor handelingen van derden, welke mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van deze uitgave. Connexie behoudt zich het recht voor om ingezonden materiaal zonder kennisgeving vooraf geheel of gedeeltelijk te publiceren. Over uitslagen van prijsvragen en/of speciale acties kan niet gecorrespondeerd worden. Abonneegegevens worden ten behoeve van de verzending van deze uitgave opgenomen in een geautomatiseerd bestand en conform de Wet Bescherming Persoonsgegevens verwerkt. Deze gegevens gebruiken wij ook om geïnteresseerden te informeren over onze uitgaven, acties en dergelijke. Indien u hiertegen bezwaar heeft kunt u dit kenbaar maken bij Channel onder vermelding van Connexie/Verzendbestand.
DE WERELD ZIET ER EEN STUK ZONNIGER UIT
voorwoord
Wij kennen allemaal het gevoel: na de december feestdagen en het daarbij horende optimistische feestgedruis, komt januari altijd weer keihard binnen. De gedachte dat in het nieuwe jaar alles anders en wellicht beter is, blijkt ieder jaar weer een leugen te zijn. Ook dit jaar kwamen wij bedrogen uit, want de euforie van een nieuw begin was snel verdwenen. En toch lijken wij er steeds opnieuw in te trappen. Het gevolg is dat het jaarlijks terugkerend fenomeen, de januari-depressie, met het tellen der jaren nog harder en meedogenlozer toeslaat. “Gaat het dit jaar weer lukken of zijn wij het definitief kwijt?”, vraag menigeen zich af. En het doorgaans druilerige en koude weer helpt dan ook niet mee. Dit jaar hebben wij de crème de la crème van de Nederlandse telecom opnieuw gevraagd wat hun verwachtingen zijn voor 2016. Velen spreken over de grote veranderingen die zij dit jaar verwachten en de daaraan gekoppelde, nog grotere uitdagingen. De markt – en dat horen wij eigenlijk ieder jaar – is in beweging en fabrikanten, operatoren, retailers, distributeurs en resellers moeten een nieuwe weg vinden in het veranderde telecomlandschap. Niets nieuws onder de zon. Wel loopt er één duidelijke rode draad door alle updates: 2016 wordt een moeilijk, maar mooi jaar met heel veel kansen. Kijk, van zoveel positief nieuws knapt een mens dan weer snel op en ineens ziet de wereld er een stuk zonniger uit. Langzaam maar zeker bereiden ook wij ons weer voor op het MWC in Barcelona, dit jaar van 22 tot en met 25 februari. Het jaarlijkse telecomevent, waar een ieder kennis kan maken met de nieuwste trends, smartphones, smartwatches en andere innovatieve noviteiten. Ook dit jaar – zoals bij ieder MWC – organiseert Channel dé telecomnetwerkborrel: Connexie Casa. Wij nodigen al onze lezers uit om op de dinsdagavond 23 februari vanaf een uur of zes naar onze netwerkborrel te komen en daar andere telecomprofessionals te treffen. Natuurlijk bent u weer van harte welkom. Wel even aanmelden via de Connexie-website. Tot in Barcelona! Pieter Waasdorp pieter@channelbv.nl
5
editie
Een paar jaar geleden was Luc van Huystee de opvolger van Huub Lamers als de verantwoordelijke man bij Tech Data Mobile in de Benelux. Nu slaat hij zijn vleugels Europees uit en wordt hij in Nederland opgevolgd door Mario van Lemmen die tot 1 februari sales director was. Wij schoven in Naarden aan bij beide heren om eens te kijken waar Tech Data Mobile op dit moment staat, zowel in Nederland als Europees.
COVERSTORY 28 De telecommarkt is drastisch aan het veranderen. Dit beeld kunnen we niet direct terugvinden bij de actieve partijen en leveranciers op telecommunicatiegebied. KPN is nog steeds een dominante partij, maar vergeleken met vijftien jaar geleden heeft deze partij al veel terrein prijs moeten geven.
Genoemde belangrijkste leveranciers voor vaste telefonie
KPN Telfort Vodafone Tele2 Ziggo Esprit telecom Microsoft T-Mobile Cisco Siemens UPC Alcatel AT&T XS4ALL Ericsson Hewlett-Packard Intercity Mitel Avaya Priority telecom IBM Infonet Kabel Noord British Telecom Capgemini Imtech ICT Proxsys Versatel Accenture Atlantic Telecom Atos Origin Fujitsu (Services) Interoute Lokale leverancier Overig Doen we zelf
22 6
foto Marco Mekenkamp
1,6% 1,2% 1,2% 0,9% 0,8% 0,8% 0,7% 0,6% 0,6% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,4% 0,4% 0,3% 0,3% 0,3% 0,2% 0,2% 0,2% 0,2% 0,2% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,3%
3,6%
48,4%
8,5% 7,2% 6,2%
19,8%
0,7% 0%
10%
20%
Basis: Alle vestigingen met 20 of meer werknemers (n=574) Bron: Conclusr Research, maart 2015
30%
40%
50%
Als je een smartwatch zoekt, waar ga je dan naar toe? De telecomwinkel lijkt de eerste keuze, op de voet gevolgd door de winkels op het gebied van consumentenelektronica. Dus lieten wij onze mysteryshopper deze winkels bezoeken. Maar wat blijkt: wanneer je een smartwatch zoekt, kun je beter online gaan kijken. Een paar typische voorbeelden hoe je de klanten naar de concurrentie jaagt. 60%
88
Zonder al teveel poespas en in relatieve stilte heeft het van origine Zwolse IT-Ernity zich vanaf de oprichting in 2002 op weten te werken tot één van de grotere Internet Solutions Providers in Nederland. Die groei heeft het door de jaren heen zowel organisch als door overnames weten te bereiken. En de koek is nog lang niet op, vertelt IT- en telecomveteraan Chris de Jongh, sinds november 2015 de CEO van het concern.
36
Op dit moment is er een enorme groei van het mobiele-dataverkeer. Zowel op wifi als op 4G is de groei tussen de 50 en 100 procent per jaar, soms zelfs hoger. Vanwege de groei wordt gekeken naar nieuwe manieren om data te versturen, want connectiviteit is voor steeds meer organisaties van groot belang. Welke verschillende standaarden zijn er nu in ontwikkeling?
telecomprofs over 2016
We voorspelden vorig jaar dat offline retail niet dood is. Ondanks de ontwikkelingen in het retaillandschap is deze uitspraak voor Telecombinatie zeker uitgekomen! We zijn harder gegroeid dan ooit en kijken dan ook zeer optimistisch naar het komende jaar. We merken dat het Telecombinatieondernemersconcept aanspreekt. Wij geloven alleen in ondernemers en niet in eigen winkels. Je merkt het verschil duidelijk in de passie die onze ondernemers hebben en de service die ze verlenen. Het bewijs is een NPS van +46.6. Het nieuwe bewijs is het businesscenterconcept dat in de zakelijke markt enthousiast is ontvangen. Inmiddels is de derde vestiging open. Retail is bij ons meer levend dan ooit.
UPDATE 8
Kort nieuws
16
Kort retailnieuws
18
Kort distributeursnieuws
19
Column HP van Tilburg
21
Column Richard Bordes
22
Leveranciersbeeld telecommunicatie in zakelijk NL
25
Afbreken telefoongesprekken bij landsgrenzen
28
Coverstory: Het goede van NL gaat Europa in
30
Teleplan en de end-to-end supply chain
32
TeleQare over de doorlopende kwaliteitscontrole
34
Samenwerking wordt fusie: dean one
35
Smartphone en smartwatch van Haier
36
De strijd tussen wifi en LTE
40
Start-up BlueLine helpt resellers aan new business
42
Eerste stap naar zelfverkopend winkelschap
44
KPN versnelt uitrol LoRa-netwerk
45
Welcom viert 5-jarig bestaan met nieuwe winkels
46
Niet iedereen mag Sectra-telefoons kopen
48
Franse operator start mobiele bank
53
Nieuws van de CES Las Vegas
56
Convergentie biedt kansen voor resellers
58
Telecomprofessionals over 2016
87
Column Chris Vedder
Herwin van der Kamp
Algemeen directeur Telecombinatie
Echt onafhankelijk advies geven in de (online) winkelstraat op basis van de wensen van de klant. De drive om altijd die extra stap te zetten voor onze klanten en daarmee de verwachting te overtreffen. Dat is waar Relevant Holdings voor staat. Bij al onze merken (Dixons, iCentre, Optie1, Phone House en Typhone) ervaart de klant de kracht van een transparant advies op maat. Door de ondersteuning van state of the art omnichannelsystemen leren wij onze klanten en hun behoeften steeds beter kennen en zijn wij in staat relevante proposities aan te bieden. Deze ultieme klantbediening is verankerd in ons DNA. Daarom leiden wij al onze mensen vanaf dag 1 op in onze Academy. Inclusief MBO-diploma. Een opleiding die nooit stopt maar kansen en uitdaging creëert. Mijn collega’s in ruim 300 winkels maken iedere dag het verschil!
Henk Kamsteeg
Voorzitter Raad van Commissarissen Relevant Holdings
In 2015 hebben we bij ACM ingespeeld op de enorme dynamiek in de sector. ACM biedt de markt ruim baan om verder te investeren in hun netwerken en garandeert marktpartijen daarnaast meerjarige zekerheid over toegang tot KPN’s netwerk. Het gevolg hiervan is dat er keuze voor de consument en voor het bedrijfsleven blijft. Het nieuwe jaar 2016 is voor ACM een belangrijk jaar vanwege de aanstaande herziening van het Europees telecomkader. De telecommarkten veranderen snel door digitalisering van diensten en het toepassen van nieuwe technieken. De snelle ontwikkelingen op onze markten roept de vraag op of de bestaande marktordeningsprincipes nog volstaan. De Europese Commissie heeft onlangs het startsein gegeven om een toekomstbestendig raamwerk voor telecomregulering te ontwikkelen. ACM is betrokken op nationaal en internationaal niveau en denkt mee over onderwerpen als marktordening, internetveiligheid en roaming. Ook zullen dit jaar de nieuwe regels voor netneutraliteit door ACM en de Europese collega’s worden vastgesteld. Met dit alles beoogt ACM de concurrentie in markten te bevorderen en de belangen van consumenten en bedrijven te blijven beschermen.
editie
56
EN VERDER 88
De mysteryshopper zoekt een smartwatch
93
Nederlander loopt warm voor wearables
94
Review Tiptel 3275
96
Nu te bestellen
Johan Keetelaar 72
directeur Telecom, Vervoer en Post bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM)
Aan het begin van een nieuw jaar blikken veel mensen altijd even terug. Maar ze kijken vaak ook vooruit. Wij vroegen diverse telecomprofessionals uit ons land om in korte bewoordingen terug te blikken op 2015 maar vooral ook te kijken naar dit jaar. Zijn de verwachtingen uitgekomen, maar nog belangrijker: wat gaat 2016 brengen en waar ligt de focus op. In totaal 44 mensen laten wij aan het woord.
58
98 Transfers
7
VAARWEL PAPIERWINKEL, HALLO ICARD Steeds meer bedrijven kiezen voor digitale klantenbinding via de smartphone applicatie Wallet. Dit is een gratis app die standaard op de meeste smartphones aanwezig is onder de naam Wallet of Passwallet. Wallet maakt het ontwikkelen van een eigen klantenbindingsapp, dat vaak duur en technisch ingewikkeld is, overbodig. Ook bedrijven die plastic klantenpassen gebruiken kunnen deze overzetten naar een digitale pas in Wallet. MyCardWallet is naar eigen zeggen de eerste ontwikkelaar in Nederland die de zogenaamde loyaliteit-iCards ontwikkelt voor bedrijven als retailers en verzekeringsmaatschappijen. Door iCards aan Wallet toe te voegen kunnen bedrijven verduurzamen en interne processen vereenvoudi- CEO HTC: VIRTUAL REALITY BELANGRIJKER DAN SMARTPHONES gend worden.
Kort
In Nederland worden er jaarlijks 50 miljoen plastic passen aangemaakt. De gemiddelde Nederlander heeft drie centimeter aan plastic in zijn portemonnee. 81 procent van alle Nederlanders is in het bezit van een smartphone. Dit biedt kansen voor bedrijven die groener willen ondernemen en in willen spelen op de behoefte van de klant om makkelijker en sneller gegevens bij de hand te hebben. Naast klantenkaartsystemen biedt Wallet mogelijkheden voor: kortingsbonnen, spaarsystemen, het doen van betalingen, het opwaarderen van kaarten, het gebruiken van gps informatie en het inzetten van iBeacons. De gegevens in Wallet zijn beveiligd middels versleuteling. Dit biedt bedrijven ook de mogelijkheid om klanten via Wallet in te laten loggen op een miniportaal van een eigen mobiele website of app. Ondanks dat deze vorm van loyaliteitsmarketing nog relatief nieuw is, maken bedrijven als Starbucks, Subway, Coca Cola, KLM en Groupon al gebruik van Wallet.
8
De ceo van HTC, Cher Wang, heeft tijdens een vraaggesprek met de Britse krant The Telegraph op de CES in Las Vegas gezegd dat voor de toekomst van HTC de nieuwe virtual headset Vive belangrijker is dan smartphones. Wang zei letterlijk: “We had to rethink phones as a company. VR is more important.” Op 29 februari start HTC met de verkoop de Vive. De redactie van Connexie heeft de Vive eind oktober zelf mogen testen en was onder de indruk van de mogelijkheden. Zo op het oog is de HTC Vive de eerste volwassen VR-headset, die op de markt komt. Volgens een analyse van de onderzoekers van Highcharts is de wereldwijde markt voor virtual-realityproducten in 2016 ruim 3,8 miljard dollar ( 3,5 miljard euro) groot. Wang meldde ook dat HTC voorlopig niet meer met omzetverwachtingen naar buiten komt. Dit vanwege de onzekere financiële van haar bedrijf.
HELFT CONSUMENTEN IS WANTROUWIG OVER VEILIGHEID PERSOONSGEGEVENS Bijna de helft (48 procent) van alle consumenten is wantrouwig over de manier waarop bedrijven omgaan met hun gegevens. Dat blijkt uit onderzoek (dat Verint uitvoerde in samenwerking met analyse- en consultancybureau Ovum en het Britse onderzoeksbureau Opinium) onder meer dan 18.000 consumenten in negen verschillende landen, waaronder Nederland. Verder blijkt uit het onderzoek dat een op de vijf consumenten geen enkel bedrijf vertrouwt om zijn informatie veilig op te slaan. Dit geeft aan dat merken nog een lange weg te gaan hebben als het gaat om het opbouwen van consumentenvertrouwen. In Nederland is 44 procent bezorgd over de manier waarop bedrijven met persoonlijke informatie omgaan. 15 procent van de Nederlandse ondervraagden gaf zelfs aan geen enkel bedrijf te vertrouwen met de veiligheid van zijn gegevens. Zelfs in de bancaire sector – die het hoogste vertrouwen geniet – vertrouwt zowel in Nederland als wereldwijd niet eens de helft (43 procent) erop dat zijn gegevens veilig zijn.
NIEUWE REPARATIESERVICE DONE.REPAIR OPENT ZIJN DEUREN
Kort
Begin januari heeft done.repair zijn deuren in Nederland geopend. Het bedrijf is naar eigen zeggen een fullservice reparatiedienst voor beschadigde en gebroken smartphone schermen en repareert het toestel snel, goed, voordelig en uiteraard ook met garantie. Volgens done.repair bepaalt de gebruiker wat er gerepareerd wordt en met welke soort onderdelen. Als het scherm van een smartphone na een ongelukkige val gebroken is, dan is meestal ook de behuizing bekrast of gedeukt. Bij done.repair kan men ervoor kiezen om alleen het scherm te laten vervangen. Het aanmelden van een reparatie gebeurt op de site www.done.repair. De aanvrager krijgt meteen de reparatiekosten te zien, maar betaalt deze pas nadat het toestel bij de reparateur is. Het toestel wordt bij de klant opgehaald op een door hem of haar gekozen tijdstip en locatie. Als het toestel bij done.repair arriveert, wordt het de volgende werkdag gerepareerd en de dag daarna weer thuis of op kantoor afgeleverd.
9
Meer dan 500 Business Partners gingen u voor Yes Telecom werkt al ruim 10 jaar succesvol
Door onze persoonlijke aandacht, maatwerk en
samen met Business Partners door het hele
flexibiliteit kunt Ăş zich pas echt onderscheiden.
land om zakelijke klanten weer de vrijheid te
Heeft u interesse in een Yes Partnership, neem
geven om te kunnen ondernemen.
dan contact op via verkoop@yestelecom.nl.
Business Solutions Provider
OVERZICHT VAN MEEST INGERUILDE SMARTPHONES Steeds vaker worden oude gebruikte mobiele telefoons in ons land ingeruild. Volgens een recent onderzoek van Deloitte, Global Mobile Consumer Survey 2015, verkocht vorig jaar ruim 12 procent van de Nederlanders zijn oude mobiele telefoon. 13 procent van de ondervraagden gaf aan dat zij in 2015 een gebruikte telefoon gekocht hebben. Ook uit ons recente interview met Arjan van den Oever van Brightstar (zie de vorige editie van dit magazine) over de stand van zaken van de Nederlandse recyclemarkt blijkt dat er een enorme potentie is. Helaas zijn er over de Nederlandse markt nog niet zoveel cijfers bekend. De gerenommeerde Engelse site, CompareMyMobile, heeft aan Connexie exclusief cijfers over de inruilmarkt in de UK gegeven. Door deze unieke samenwerking kunnen wij iedere twee weken op onze website een overzicht geven welke toestellen het meest in Engeland worden ingeruild. CompareMyMobile krijgt informatie van alle grote inruilwebsites en de netwerken in de UK. Hierdoor krijgen wij een goed beeld van deze markt, die traditioneel enkele maanden voor loopt op de onze. Ook op de inruilmarkt domineert Apple op de voet gevolgd door Samsung. Het eerste toestel van een ander merk is de HTC One M8, die op plek acht staat. De helft van de ingeruilde toestellen is van Apple, Samsung heeft zes toestellen in de top 20 en LG, Sony, HTC en Google ieder één. De Apple iPhone 6s 64GB levert gemiddeld het meeste op bij inruil. Sowieso lijken Apple toestellen een constante hoge waarde te hebben: de eerste zes toestellen in ons waarde-overzicht zijn van Apple en hebben gemiddeld de hoogste inruilwaarde.
ACES DIRECT NEEMT CLAVUS TELECOM OVER moment zijn we al druk bezig op telecomgebied. Door de toevoeging van Clavus Telecom zijn we in staat om in één klap niet één, maar meerdere stappen vooruit te gaan.” Clavus Telecom ontwerpt en installeert communicatieoplossingen op maat voor de business-to-businessmarkt. Denk hierbij aan glasvezelof adsl-verbindingen maar
ook telefooncentrales van bijvoorbeeld Panasonic, Alcatel, Unify en Avaya. Verder is Clavus thuis in voip-oplossingen, hosting service en mobiele abonnementen van alle grote providers. Daarnaast mag Clavus Telecom zichzelf inmiddels, met contracten bij grote gezondheidszorginstellingen, ook expert noemen op het gebied van zorgalarmeringen.
Kort
Clavus Telecom BV is vanaf 1 januari 2016 onderdeel geworden van ACES Direct. Met de toevoeging van Clavus Telecom kan ACES Direct, naast de huidige IT-oplossingen, zijn klanten een breed pakket aan telecomdiensten aanbieden. Volgens Tom Coehorst, directeur van ACES Direct, biedt de uitbreiding direct toegevoegde waarde. “Op dit
11
NIEUWE APPLE IPHONE KRIJGT DUO CAMERALENS Het lijkt nu toch echt te gaan gebeuren. Uit Taiwan kwam het bericht dat het daar gevestigde Largan Technology recent samples van hun dual-lenscamera naar Apple heeft gestuurd, zodat de lens uitgebreid getest kan worden. Naast Largan heeft Apple ook samples aangevraagd bij andere Chinese en Japanse – Sony – lenzenfabrikanten. Dit lijkt erop te duiden dat Apple wellicht overweegt om in de volgende generatie iPhones zo’n duo-lenscamera op te nemen. Eerder gingen Huawei en ZTE hen al voor. Het grote voordeel van dit soort camera’s is dat de twee lenzen een ander focuspunt hebben. Eén is een groothoeklens, terwijl de andere wordt gebruikt om in te zomen. Hierdoor worden objecten op afstand scherper gefotografeerd.
LG VERKOOPT MEER TELEFOONS IN 2015 LG Electronics zag de omzet in het laatste kwartaal van 2015 met 4,7 procent dalen in vergelijking tot dezelfde periode in 2014 en kwam uit op 12,57 miljard dollar (11,61 miljard euro). In vergelijking met het derde kwartaal steeg de omzet met 3,8 procent. LG’s operationele winst was met 301,38 miljoen dollar (278,57 miljoen euro) in dit kwartaal wel 27 procent hoger dan in 2014. De omzet was in 2015 bijna gelijk als in 2014. LG wist een omzet van 48,8 miljard dollar (45,10 miljard euro) te realiseren. LG had te maken met tegenvallende verkopen van zijn tv’s en de smartphonemarkt groeide minder dan verwacht werd. Over heel 2015 behaalde LG een nettoverlies van 107 miljoen euro. In het vierde kwartaal verkocht LG 15,3 miljoen smartphones en steeg die omzet met 12 procent tot 3,01 miljard euro. In heel 2015 verkocht LG 59,7 miljoen telefoons en dat is een geringe stijging in vergelijking met 2014.
GARTNER: ER WORDEN DIT JAAR 274 MILJOEN WEARABLES VERKOCHT Dit jaar worden er in totaal 274 miljoen wearables wereldwijd verkocht, aldus een recente analyse van de Amerikaanse onderzoekers van Gartner. 50 miljoen daarvan zullen smartwatches zijn. Andere grote categorieën zijn volgens Gartner: smartbands, zoals sporthorloges, geavanceerde bluetooth headsets, smart clothing en GoPro-achtige smartcamera’s. De markt groeit in vergelijking met 2015 met 18,1 procent. Gartner voorspelt ook een bijna gelijke groei voor 2017. De totale waarde dit jaar komt volgens de onderzoekers uit op 25,01 miljard euro; 9,2 miljard komt uit de verkoop van smartwatches. In 2019 is dit marktsegment volgens Gartner al 14,4 miljard euro waard.
WhatsApp, eigendom van Facebook, maakte begin februari bekend dat nu meer dan 1 miljard mensen maandelijks gebruikmaken van de app. Dit kwam vlak na het bericht van Alphabet, de moeder van Google, dat Gmail, Google Maps, Search, Android, Chrome en YouTube allemaal afzonderlijk meer dan 1 miljard gebruikers hebben.
Kort
WHATSAPP AAST OP TWITTER
Natuurlijk is WhatsApp blij met het steeds maar groeiend aantal gebruikers. Maar er zijn nog altijd meer mensen die WhatsApp niet gebruiken dan wel en dat wil WhatsApp graag veranderen. Er gaan geruchten dat het bedrijf met een schuin oog naar Twitter kijkt. Wellicht een mogelijk overnamekandidaat, omdat het beursaandeel van Twitter maar blijven dalen.
13
ONDANKS 4G STOKT AANWAS KLANTEN BIJ TELE2 NEDERLAND Eind vorig jaar introduceerde Tele2 Nederland het nieuwe 4G-netwerk, dat werd ondersteunt met een grote campagne op de tv en in abri’s. Eind janiuari maakte Tele2 in Zweden zijn vierde kwartaalen jaarcijfers bekend. Volgens Tele2 steeg het aantal klanten in Nederland met 3.000. Dat waren er, ter vergelijking, een
jaar eerder nog 22.000. Eén van de problemen van ieder netwerk is natuurlijk, dat de meeste klanten langlopende contracten hebben. Hierdoor is er altijd sprake van een achterlopende impact van marketingactiviteiten. De Tele2 Groep zag in 2015 een omzetgroei van drie procent.
De nettowinst over 2015 daalde met rond de 50 procent en kwam uit op 140 miljoen euro. In Nederland nam de omzet toe eveneens toe met drie procent maar werd het resultaat gedrukt door de enorme investeringen in het nieuwe 4G-netwerk.
SONY KAN TEVREDEN ZIJN OVER HET LAATSTE KWARTAAL De laatste drie maanden van 2015 waren goed voor Sony. De omzet van de Japanse elektronicagigant ging met 0,5 procent omhoog naar 19,6 miljard euro. Belangrijker was dat de nettowinst van Sony met 34,2 procent steeg in vergelijking met 2014. De winst kwam uit op 910 miljoen euro. Zowel de winst als omzet waren hoger dan analisten hadden verwacht. Wel had Sony te maken met tegenvallende verkopen van smartphones en van de camerasensoren, die gebruikt worden in smartphones. Sony gebruikt deze niet alleen zelf, maar verkoopt ze ook aan bijvoorbeeld Samsung en Apple. Positief voor Sony was het succes van de laatste James Bondfilm Spectre, met een omzet van bijna 180 miljoen euro, en de nieuwste album van de Britse zangeres Adele.
VODAFONE EN ZIGGO BEVESTIGEN GESPREKKEN OVER JOINTVENTURE IN NL
Kort
Begin januari nog kon Connexie op zijn website exclusief melden dat de onderhandelingen tussen het telecomnetwerk
Vodafone en het kabelbedrijf Liberty Global, eigenaar van Ziggo in Nederland, rond kerst weer nieuw leven was
14
ingeblazen. Begin februari bevestigde Vodafone dat er inderdaad gesprekken zijn met Liberty Global. Niet voor een wereldwijde fusie, maar alleen over een joint-venture in Nederland. Verdere ontwikkelingen waren bij het ter perse gaan van dit magazine nog niet bekend. In juni vorig jaar meldde persbureau Bloomberg dat Vodafone en Liberty Global onderhandelingen waren gestart over het mogelijk samengaan van beide bedrijven. Eerder kon Connexie
al melden dat Liberty Global’s topman John Malone in een vraaggesprek gemeld had dat hij een fusie met het tweede grootste netwerk ter wereld wel zou zien zitten. Enkele weken later konden wij melden dat de gesprekken waren gestrand. Vooral topman John Malone van Liberty Global was bijzonder positief over een mogelijk fusie of wellicht toch een overname van Vodafone door zijn bedrijf.
OPMERKELIJK: COOLBLUE GAAT DEEL LOGISTIEK ZELF DOEN Coolblue is op 1 februari gestart met het zelf bezorgen van een deel van de witgoedleveringen. Er is begonnen met vijftien busjes in met name Brabant en een deel van Limburg. De ambitie is dat er eind dit jaar zo’n vijftig blauwe busjes door heel Nederland rondrijden. Coolblue geeft aan dat het sinds de dag van de oprichting één belangrijk doel heeft: klanten blij maken. Op één onderdeel van het hele proces – van bestelling tot ontvangst van een pakketje – had het bedrijf echter nog geen invloed: de levering zelf. Dat heeft Coolblue nu ook deels in eigen hand. Opmerkelijk, want hiermee gaat Coolblue tegen de stroom in.
stuurt een sms met de aflevertijd en belt een half uur voor de levering om er zeker van te zijn dat de klant thuis bent. De klant kan de bezorgers realtime volgen via een track & trace-code. Ook voor CoolblueBezorg geldt: Vandaag besteld, morgen in huis. De bezorging is gratis. En dat geldt ook als de klant op de 2e, 3e of 4e verdieping woont. De bezorgers van Coolblue installeren de nieuwe apparatuur, testen of het werkt
en nemen de oude apparatuur ook meteen mee. Coolblue gaat ook zijn distributiefaciliteiten uitbreiden met 36.000 vierkante meter in Tilburg. Deze aangekondigde uitbreiding volgt op een eerdere groei in 2014 toen al 25.000 vierkante meter extra voor Coolblue werd ontwikkeld. Met de recente uitbreiding komt het magazijn in Tilburg op ruim 60.000 vierkante meter.
CoolblueBezorg, zoals de nieuwe service van Coolblue heet, hanteert een tijdvak van 60 minuten. Zo hoeft de besteller maximaal een uur thuis te blijven. Coolblue
IPHONE VERLIEST EIGENLIJK OVERAL MARKTAANDEEL
Apple moest eind januari ook een terugnameactie bekendmaken voor bepaalde wisselstroomstekkers die geschikt zijn voor Argentinië, Australië, Brazilië, het Europees
continent, Nieuw-Zeeland en Zuid-Korea. In uitzonderlijke gevallen kunnen deze Apple-stekkers met twee pinnen afbreken. Daarmee ontstaat het risico op een elektrische schok bij aanraking van de stekker. De stekkers zijn
tussen 2003 en 2015 meegeleverd met de Mac en bepaalde iOS-devices. Ze zaten ook in de set met internationale reisstekkers van Apple. Er zijn 12 incidenten wereldwijd bekend bij Apple.
Kort
In het vierde kwartaal van 2015 is het marktaandeel van de Apple’s iPhone in bijna alle markten wereldwijd gedaald. De daling was het grootst in Amerika, Japan en Australië. Apple’s aandeel steeg eigenlijk alleen in China. Daar steeg Apple met 5,6 procent. In Nederland heeft Apple ook wat marktaandeel verloren. De definitieve cijfers zijn nog niet bekend, maar het ligt waarschijnlijk op het Duitse niveau van 0,7 procent.
15
MEDIA MARKT SLUIT 2015 GOED AF Het moederbedrijf van Media Markt, Metro Group, meldt dat het een redelijk laatste kwartaal van 2015 heeft gehad. Na correctie van wisselkoersinvloeden waren de verkopen in deze periode gelijk als die een jaar geleden. Metro wist een
omzet van 17,1 miljard euro te realiseren. Vooral in Duitsland had Metro de wind mee. Daar stegen de verkopen in het laatste kwartaal met 2,1 procent. Cijfers voor Nederland zijn niet
bekendgemaakt. Olaf Koch, bestuursvoorzitter van Metro Group, waarschuwt wel voor de moeilijke omstandigheden dit jaar, maar is toch redelijk positief over 2016.
Retail
VERLICHT VERKOOP WINKELS ZORGEN VAN KIJKSHOP? Het gonst in de markt van de geruchten over mogelijke financiële problemen bij Kijkshop. Onlangs kwam het bericht naar buiten dat de retailer acht filialen heeft verkocht aan het Amerikaanse bedrijf Readen Group. Onderzoek wijst uit dat Ronald Steenbergen – de zoon van Joop Steenbergen, de oprichter van de Kwamtum hallen – ceo is van Readen. Readen kwam eerder in het nieuws toen het een meerderheid verwierf in Neckermann.com. Deze site ging in 2014 failliet, maar heeft inmiddels een doorstart gemaakt. Steenbergen zou de oude Kijkshop-filialen willen ombouwen tot Neckermannwinkels. Jarenlang domineerde De Kijkshop in ons land de markt van simlockvrije telefoons. Dit veranderde toen ketens als Media Markt en BCC zich op deze markt stortten.
16
OMZET COOLBLUE SCHIET RUIM DOOR HALF MILJARD De opening van het nieuwe magazijn in Tilburg zorgde ervoor dat het bedrijf het assortiment fors kon uitbreiden. Daarnaast heeft Coolblue naar eigen zeggen weer een slag kunnen slaan op het gebied van diverse bezorgproposities. Ook in 2016 gaat het bedrijf daar weer vol gas mee door. Het bedrijf verwacht meer dan 1.000 nieuwe medewerkers aan te nemen en ook te groeien in fysieke winkels. Coolblue was in 2015 goed voor het creĂŤren van maar liefst 578 nieuwe banen. Coolblue heeft voor dit jaar veel grootse plannen om de groei nog verder door te zetten. Zo is het bedrijf van plan om twee nieuwe fysieke winkels te openen.
Retail
De omzet van webwinkel Coolblue, de snelgroeiende onderneming achter meer dan driehonderd webshops en zeven fysieke winkels in Rotterdam, Amsterdam, Eindhoven, Groningen, Utrecht, Antwerpen en Lochristi, schoot in 2015 naar 555 miljoen euro. Dit is een groei van 54 procent ten opzichte van 2014 toen het bedrijf 360 miljoen euro omzet maakte. De stijging komt volgens het bedrijf met name doordat Coolblue heel veel nieuwe klanten wist te bereiken en bestaande klanten vaker terugkwamen. Wat het meeste het verschil maakte: klanten die Coolblue veel vaker aanbevolen aan vrienden, familie en bekenden.
17
INGRAM MICRO NL GAAT TRUPHONE EXCLUSIEF DISTRIBUEREN Met ingang van 1 januari 2016 is Ingram Micro aangesteld als strategisch partner van Truphone. De distributeur zal het portfolio van Truphone in de zakelijke markt via zijn partners aan gaan bieden. Dit betekent een belangrijke extra schakel in het telecomportfolio van Ingram Micro, dat hiermee zijn resellers in staat stelt een compleet en onafhankelijk communicatieaanbod te leveren. Voor Truphone betekent het een belangrijke stap in het uitbreiden van het indirecte kanaal. “Met de toevoeging van Truphone aan ons portfolio zijn wij nu in staat om onze resellers op een totale manier te voorzien van abonnementen”, zegt Remco Nieuwenhuyse, Sales & Marketing Director van Ingram Micro Mobility. “Truphone is de eerste mobiele operator met één wereldwijd netwerk. Truphone biedt wereldwijde dekking, zonder roamingkosten, en één bundel met MB’s, sms-berichten en belminuten die in 66 landen gebruikt kan worden. Dit aanbod sluit naadloos aan bij onze strategie om klanten van onze zakelijke telecom- en IT-resellers een internationale totaaloplossing aan te bieden.” Over de samenwerking zegt Rob van Velzen, Managing Director Truphone Nederland: “Het indirecte kanaal wordt voor Truphone steeds belangrijker. Een krachtige partner als Ingram Micro is een serieuze stap in het vergroten ons bereik in het resellerlandschap, zowel binnen Nederland als daarbuiten. Ingram Micro als exclusieve distributiepartner is daarom niet meer dan de logische keuze voor Truphone. Daarnaast sluit de dienstverlening van Ingram Micro op het gebied van fulfilment en hardware goed aan op onze groei en toekomstige ambities.”
TELECOMBINATIE ZAKELIJK EN TELEDATACOM GAAN SAMENWERKEN
Distributie
Telecombinatie is een strategische samenwerking aangegaan met Teledatacom. Dit bedrijf, specialist op gebied van vaste telefonie, gaat de orderverwerking en support op zogenaamde vastnettrajecten verzorgen voor de zakelijke partners van Telecombinatie. Hiermee zet Telecombinatie Zakelijk een volgende stap in zijn strategie, waarbij de distributeur zijn partners steeds verder gaat ondersteunen. De partners van Telecombinatie kunnen een support op de technisch complexe vastnettrajecten goed gebruiken. Teledatacom heeft jaren ervaring in de oplevering van deze trajecten voor de zakelijke markt. “Door de samenwerking kunnen onze partners datgene doen waar ze goed in zijn: verkopen”, zegt Herwin van der Kamp, algemeen directeur van Telecombinatie. “Voor alle overige werkzaamheden kunnen ze gebruikmaken van de support die Telecombinatie nu met Teledatacom gaat bieden. Hierbij moet er gedacht worden aan zowel het advies- en offertetraject als de daadwerkelijke orderinleg, de oplevering en het aansturen van installateurs.” Jan-Willem van Essen en Jappie Wijnia, eigenaren van Teledatacom, zijn er klaar voor. “We hebben alles intern ingericht om de Telecombinatiepartners volledig te kunnen servicen”, laat Jan-Willem van Essen desgevraagd weten. “Telecombinatie Zakelijk zet op dit moment grote stappen in een sterk veranderende markt. We hebben veel vertrouwen in deze samenwerking en geloven dat dit ons beide sterker gaat maken, vanuit onze eigen kracht. Voor ons betekent dit ook een verbreding: in ons portfolio op vastnet, maar ook voor onze partners om via Telecombinatie mobiel te verkopen.” Over de strategie van Telecombinatie Zakelijk zegt Herwin van der Kamp: “Ik zie ons steeds minder als distributeur. In 2016 zullen we snel stappen maken in ons ondersteuningsmodel voor zakelijke partners. Dit is een belangrijke volgende stap in onze strategie, waar dit jaar veel meer zichtbaar van gaat worden. Achter de schermen wordt hard gewerkt.”
18
Hans Peter van Tilburg is telecomwatcher
LEREN WE HET DAN NOOIT??? HP VAN TILBURG
Wat is dan de directe oorzaak van dit probleem? Simpel, dat is weer die crisis. Maar nu omdat deze voorbij lijkt. Iedereen klimt weer vanuit de Boxtels en Almere’s de auto in om te gaan werken in de Rotterdams en Amsterdams van deze wereld. Want zo werkt dat. Of zo werkt dat dus eigenlijk niet, want we staan vast. We staan stil en we kunnen even niets anders doen dan wachten totdat het weer rijdt. Ja, we bellen wel wat, we denken na en we luisteren naar de radio. Maar veel meer kan je toch niet doen anno 2016, want omdat de auto nog steeds niet lekker stand alone naar de gewenste locatie rijdt moet je je aandacht bij de weg houden. We weten dat twitteren, facebooken en appen niet slim is achter het stuur, maar we
doen het toch met alle risico’s van dien. Dat is op zich al een issue waar we, file of geen file, ook mee aan de slag moeten als telecomsector. Welke afspraken maken we hierover met z’n allen? Maar terug naar die files: waar ik me in alle berichtgeving zo over op kan winden is dat helemaal niemand het meer heeft over de mogelijkheid om ook eens de auto te laten staan. Waarom rijden we nog als lemmingen, die van plan zijn van de rots af te springen (al schijnt deze metafoor gebaseerd te zijn op een broodjeaapverhaal), achter elkaar aan naar kantoor, om daar eenmaal aangekomen de hele dag te mailen en te bellen? Waarom rijden we van huis naar kantoor om van daaruit naar huis te bellen dat we wat later thuiskomen? Een aantal jaren geleden hadden we met de komst van Het Nieuwe Werken hoop op beteren tijden. We hadden de cloud, UC, webconferencing, document sharing, team-apps en noem maar op uitgevonden om te voorkomen dat we altijd maar van A naar B moesten. We legden als industrie uit private middelen voor miljarden
euro’s duizenden kilometers glasvezels aan als de digitale snelwegen. Top! Maar zelden trokken we budget uit om de managers, de bedrijven en de medewerkers te vertellen dat ze die kunnen gebruiken om anders, efficiënter en sneller te kunnen samenwerken. Laten we eerlijk zijn: we krijgen deze ik-ga-maar-naarkantoor-want-dat-hoortzo-cultuur gewoonweg niet veranderd. De politiek beloont wel de zogenaamde hybride elektrische auto met miljarden euro’s aan subsidie. Bravo! Maar eens lekker investeren in digitaal werken: ho maar. Houd nou toch eens op met dat zinloze op-en-neer-rijden met z’n allen. Maak eens een goede telefonische afspraak en ziet dat het werkt. Gebruik dat Xelion-, Broadsoft-, Unify- of Skypeplatform waarvoor het door knappe koppen gemaakt is. Doe dat nu eens!
Column
Naast al het macroleed dat de wereld de laatste tijd overspoelt is er ook weer de nodige meso-ellende te ervaren in Nederland. We staan namelijk sinds een paar maanden weer in de file met z’n allen. De ANWB meldde onlangs dat de filedruk voor het vierde kwartaal op rij was toegenomen. En dat allemaal ondanks de enorme hoeveelheid extra asfalt die er onder dit kabinet is opgeleverd.
Laten we dit jaar het verschil maken als industrie. Laten we het goede voorbeeld geven en werkelijk de zaken veranderen door één dag in de week niet de weg op te gaan. Kan dat? Ja, dat kan… als we maar echt willen!
19
5.0” Full-HD IPS Display 3GB RAM + 16 GB ROM 13.2MP + 5.0MP Camera 64 Bit Quad-Core CPU 4G
4G LTE Dual SIM GPS/GLONASS
www.zopobenelux.nl
Richard Bordes is Strategic B2B Marketing & Social Media Expert en Founder van de LinkedIn Business Game
HET STUUR MOET OM RICHARD BORDES
“Ga dan met het openbaar vervoer”, roept de politiek ons toe. Lekker hoor: je als een sardientje tegen een ander aan laten pletten om dat een NS-slimmerd wel de oude treinen eruit heeft gegooid maar vergeten is om nieuwe te bestellen… Elke kilometer file staat natuurlijk wel voor het weer aantrekken van de economie, na jaren in een crises te hebben gezeten. Dus eigenlijk moeten wij het stilstaan omarmen. Maar zo zitten u en ik niet in elkaar. Wij willen door… en
snel ook. Toch geloof ik niet dat het graven van nog meer tunnels en het aanleggen van nog bredere snelwegen de problemen gaan oplossen. Bovendien duurt dat allemaal veel te lang; er hupt vast wel weer een groengestreepte dwarskikker rond in het weiland naast de weg die roet in het eten zal gooien. Nee, het stuur moet rigoureus om! Van de politiek hoeven wij op dit vlak niets meer te verwachten. Wij zullen zelf het voortouw moeten nemen en de verandering doorduwen. Tussen alle berichten over langere files en overvolle treinen werd ik getriggerd door een vraag van de NS aan de Nederlandse Universiteiten. Om hun gat in de beschikbaarheid van hun treinen te dichten hebben de spoorwegen bedacht dat het zou helpen als de studenten in Nederland buiten de spits naar hun colleges zouden gaan. En dat is natuurlijk helemaal geen gek idee. Het is zelfs een oud idee waar de ICT-branche jaren geleden hard aan heeft getrokken. Misschien kunt het zich nog
herinneren… ze noemden het toen Het Nieuwe Werken. Een geweldig initiatief, dat echter voor een hoop werknemers nog steeds ver weg is. Hun baas wil dat ze van negen tot vijf op kantoor zitten en daarmee basta! Ja, ik weet het, de IT-branche is er allang klaar mee en de meeste IT’ers doen niet anders. Maar voor de rest van de kantoormedewerkers blijft het een niet ingeloste belofte. Laten wij samen (alle ICT-bedrijven in Nederland) de uitdaging aangaan om tezamen de Nederlandse werknemers nu echt uit de file houden. Want de oplossingen om dit te doen zijn er al gewoon. Wij moeten er alleen met zijn allen de schouders onderzetten en gezamenlijk het verschil maken. IT en telecom gaan zorgen dat de spits niet meer bestaat! Laten wij het dan ook maar meteen smart maken: De Nederlandse ICT-bedrijven zorgen dat de verkeersdruk op de tweede dinsdag van september 7,5 procent lager ligt dan die van 2015.
Column
Het was voor mij weer bal deze morgen. Over een stukje van 60 kilometer bijna een uur vertraging in de uitgelopen dinsdagochtendspits. En niet op een lullig, vergeten stukje snelweg. Nee, op de superbrede A4 tussen Hoofddorp en Den Haag. Daar kroop iedereen voort met een schamele 10 kilometer per uur. Eindelijk liggen alle nieuwe tunnels er en weet je van gekkigheid niet op welke strook je moet gaan rijden. Maar het heeft geen bal geholpen. Alles staat muurvast, bumper aan bumper naar de radio te luisteren.
Wie doet er mee? Bel, app, mail, tweet me maar!
21
LEVERANCIERSBEELD TELECOMMUNICATIE Tekst Ruud Allaerds Conclusr Research
De telecommarkt is drastisch aan het veranderen. Dit beeld kunnen we niet direct terugvinden bij de actieve partijen en leveranciers op telecommunicatie gebied. KPN is nog steeds een dominante partij. Maar vergeleken met een 15-tal jaren geleden heeft deze partij al veel terrein prijs moeten geven. En de veranderingen onderliggend aan het leveranciersbeeld zijn dermate van aard, dat deze verandering ook in de komende jaren in het leveranciersbeeld voor opvallende verschuivingen zal gaan zorgen, zo is de verwachting. KPN (zeker inclusief Telfort) is de dominante partij in vaste telefonie in de Nederlandse zakelijke markt. Vodafone en Tele2 volgen op grote afstand. De providers of leveranciers die worden ingeschakeld voor de vaste dataverbindingen, staan vermeld in het onderstaande figuur. Men heeft desgevraagd de meest belangrijke leveranciers genoemd. KPN is met afstand de meest genoemde partij als het gaat om vaste (lijn) datacommunicatie. Ziggo volgt als tweede genoemde partij op een behoorlijke afstand van KPN (met 10 procent). Samen met UPC zal Ziggo ongeveer een penetratie van 16 procent hebben. XS4All (ook van KPN) is de derde partij en blijft met 7 procent Tele2 (3 procent) ruim voor.
MERKEN BEDRIJFSTELEFOONCENTRALES
In 2015 is Siemens nog steeds het best gepenetreerde merk onder gebruikers van bedrijfstelefooncentrales. Gevolgd door KPN (waarbij opgemerkt dat KPN geen fabrikant is, maar een leverancier). Vendoren als
Philips en Alcatel hebben in het verleden producten op gebied van bedrijfstelefooncentrales verzorgd die onder KPN-naam in de markt zijn gezet. Het feit dat deze centrales nog steeds genoemd worden, zegt iets over de ouderdom van een behoorlijk deel van de bedrijfstelefooncentrales. Qua vervangstermijn moet zeker aan tien jaar gedacht worden. Maar het is publiek geheim dat een behoorlijk deel van de centrales al heel wat jaren langer mee gaat. Relatief nieuwe namen zoals Tiptel, Samsung en 3CX wijzen echter wel op een geleidelijke vernieuwing en – veel belangrijker – verandering in de installed base. Eén ding is duidelijk en dat is dat de installed base in PBX’en geleidelijk aan het veranderen is. Van traditioneel analoog naar digitaal en vooral IP-gebaseerd. Merken als Mitel zullen hierdoor verder aan de top van de markt gaan verschijnen. Het beeld van de spelers op het gebied van hybride of volledig IP-gebaseerde bedrijfstelefooncentrales is drastisch anders dan het totaalbeeld. Nu zijn leveranciers
Genoemde belangrijkste leveranciers voor mobiele datacommunicatie KPN Vodafone Telfort T-Mobile Ziggo XS4ALL Intercity Tele2 Yes Telecom UPC Cisco IBM Siemens Hewlett-Packard Alcatel AT&T Debitel Capgemini Imtech ICT Next ICT Solutions British Telecom Microsoft Proxsys RoutIT Centric Colt Infonet Kabel Noord Kender Thijssen Loohuis Philips (Sophos) Verizon / MCI Zetacom Via hoofdkantoor Overig Geen / niet van toepassing
2,8% 2,4% 2,1% 1,2% 1,2% 1,1% 0,7% 0,6% 0,6% 0,5% 0,4% 0,4% 0,4% 0,3% 0,3% 0,3% 0,2% 0,2% 0,2% 0,2% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,2%
0%
7,5% 6,2% 5%
10%
Basis: Alle vestigingen met 20 of meer werknemers (n=574) Bron: Conclusr Research, maart 2015
22
37,2%
22,6%
8,0% 7,2%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
update
IN ZAKELIJK NEDERLAND Genoemde belangrijkste leveranciers voor vaste datacommunicatie KPN Ziggo XS4ALL UPC Vodafone Tele2 Telfort AT&T Siemens Hewlett-Packard Kabel Noord RoutIT Trends ZeelandNet Cisco Easynet IBM Microsoft Solcon Bbeyond BT Esprit telecom Multikabel T-Mobile Alcatel British Telecom Centric Interoute Logica Proxsys AAC Cosmos Accenture Atos Origin CAIW Capgemini Colt Debitel EDS Imtech ICT Infonet Intercity Next ICT Solutions Nortel Networks TNF Verizon / MCI Lokale leverancier Via hoofdkantoor Overig Geen / niet van toepassing Doen we zelf
1,0% 1,0% 0,8% 0,8% 0,6% 0,6% 0,6% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,4% 0,4% 0,4% 0,3% 0,3% 0,2% 0,2% 0,2% 0,2% 0,2% 0,2% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,5% 0,4%
3,2% 2,9%
40,9%
9,9%
6,7% 6,2% 5,0%
19,3%
0,1% 0,7% 0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
Basis: Alle vestigingen met 20 of meer werknemers (n=574) Bron: Conclusr Research, maart 2015
apparaat ontstaat meer complexiteit in security. De beveiliging (toegang, autorisatie, gegevenstransport) wordt nu op de proef gesteld. De kantooromgeving wordt opnieuw blootgesteld doordat de er nieuwe beveiligingsissues ontstaan door het steeds veelvuldiger en intensief
als Panasonic en Mitel (inclusief het door Mitel overgenomen Aastra) de meer dominante partijen.
MOBILE
Met de duidelijke toename in het gebruik van applicaties en data op de mobiele werkplek / het mobiele
gebruik van mobiele systemen. Het mobiele apparaat is ervoor verantwoordelijk dat mensen op elk gewenst tijdstip van de dag zich kunnen informeren, kunnen communiceren of online kunnen deelnemen aan activiteiten. Deze ‘allways on’-situatie biedt voor tal
>>>>>>>
Leveranciers & merken van huidige volledig IP-gebaseerde of Hybride bedrijfstelefooncentrale 13,3%
Panasonic
8,7%
Mitel (incl. Aastra)
7,6%
Siemens
6,8%
Avaya
5,4%
Kpn
5,1%
Alcatel-Lucent
4,5%
Cisco
3,8%
NEC
3,0%
Swyx
2,3%
AEG
1,7%
Asterisk Nortel
1,6%
Yeastar MyPBX
1,5% 1,4%
Samsung Olivetti
0,6%
Orbit
0,6%
Ascom-Timep
0,5%
3CX
0,5% 0,5%
Zegt niet
0,3%
Aspect Philips
0,2%
Nextel
0,1%
3COM
0,1%
Bosch Tel
0,0% 30,1%
Overig
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
Basis: Vestigingen met een Volledig IP-gebaseerde of Hybride bedrijfstelefooncentrale (n=113) Bron: Conclusr Research, maart 2015
23
Leveranciers & merken van huidige volledig IP-gebaseerde of Hybride bedrijfstelefooncentrale 13,3%
Panasonic
8,7%
Mitel (incl. Aastra)
7,6%
Siemens
6,8%
Avaya
5,4%
Kpn
5,1%
Alcatel-Lucent
4,5%
Cisco
3,8%
NEC
3,0%
Swyx
2,3%
AEG Asterisk
1,7%
Nortel
1,6% 1,5%
Yeastar MyPBX
1,4%
Samsung
0,6%
Olivetti Orbit
0,6%
Ascom-Timep
0,5%
3CX
0,5%
Zegt niet
0,5%
Aspect
0,3%
Philips
0,2%
Nextel
0,1%
3COM
0,1%
Bosch Tel
0,0% 30,1%
Overig
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
Basis: Vestigingen met een Volledig IP-gebaseerde of Hybride bedrijfstelefooncentrale (n=113) Bron: Conclusr Research, maart 2015
van toepassingen nieuwe mogelijkheden. Denk alleen maar aan het bereiken van een doelgroep op een bepaald tijdstip of juist op een bepaalde plaats en daaraan relevante communicatie te koppelen. Dit en meer is door en via mobiele apparatuur veel beter mogelijk geworden. Het leveranciersbeeld van zakelijk Nederland op gebied van mobiele telefonie en mobiele datacommunicatie wordt nog steeds gedomineerd door KPN.
KPN is de bovenliggende partij in mobiele telefonie met een penetratie van 38 procent, gevolgd door Vodafone met 24 procent, Telfort met 11 procent en T-Mobile met 9 procent. Dit beeld is ook terug te vinden wanneer we naar de belangrijkste leveranciers voor mobiele datacommunicatie kijken. De respondenten noemen KPN, Vodafone, Telfort en T-Mobile het meest vaak. ¨
Genoemde belangrijkste leveranciers voor mobiele telefonie 38,0%
KPN Vodafone Telfort T-Mobile Intercity Tele2 Yes Telecom Ziggo Kabel Noord Cisco Microsoft XS4ALL IBM 3Com Alcatel AT&T CAIW Debitel Infonet UPC British Telecom Ericsson Bbeyond BT Centric CSS Telecom Next ICT Solutions Philips (Sophos) ZeelandNet Overig Geen / niet van toepassing
24,2% 10,7% 8,7% 2,2% 2,1% 1,2% 1,0% 0,6% 0,5% 0,5% 0,5% 0,4% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,2% 0,2% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% 6,0% 4,9% 0%
5%
10%
Basis: Alle vestigingen met 20 of meer werknemers (n=574) Bron: Conclusr Research, maart 2015
24
15%
20%
25%
30%
35%
40%
update
Waarom kunnen we niet mobiel bellend de grens over?
AFBREKEN TELEFOONGESPREKKEN BIJ LANDSGRENZEN STRAKS VERLEDEN TIJD Tekst Marco Mekenkamp en Eildert van Dijken
Het is altijd weer een enorme irritatie: tijdens het voeren van een telefoongesprek in de auto of trein valt de verbinding plots weg. De gesprekspartner aan de andere kant kan slechts gissen naar de reden hiervan, maar voor de reiziger is het duidelijk: er is een landsgrens gepasseerd. Na een aantal minuten wachten is de mobiele telefoon aangesloten op het netwerk van het andere land en kan een telefoongesprek weer worden opgebouwd. Maar dat gaat veranderen. In Straatsburg is onlangs een amendement van Europarlementariër Cora van Nieuwenhuizen (VVD) aangenomen op het Digitale Interne Markt rapport, waardoor de Europese Commissie met plannen moet komen om het probleem van onderbroken telefoongesprekken op te lossen. “Het wegvallen van telefoonverbindingen is echt niet meer van deze tijd”, stelt Van Nieuwenhuizen. “En ook niet nodig, want technisch gezien is het geen enkel probleem. Immers, ook binnen de landsgrenzen wordt je telefoongesprek overgedragen van mast op mast.” Internationale hand-overs worden zo een feit. De redactie van dit magazine wilde vanzelfsprekend weten hoe de operators tegen het amendement aankijken en wat de eventuele (financiële) consequenties zijn. T-Mobile Nederland begrijpt eigenlijk niet waar Cora van Nieuwenhuizen zich mee bemoeit. “We begrijpen deze wens heel goed en wij willen er dan ook graag aan meewerken om dit voor onze klanten mogelijk te maken”, laat T-Mobile in een reactie weten. “Op dit moment zijn er echter technische uitdagingen die de telecomsector belemmeren om dit te kunnen implementeren. En dat brengt onzekerheden mee voor de klant. Als operator vinden we dat eerst alle uitdagingen en onzekerheden zorgvuldig onderzocht moeten worden, zodat
de klant beschermd wordt tegen onaangename verrassingen. We zijn dan ook van mening dat deze mogelijkheid zeker gestimuleerd en onderzocht moet worden, maar niet gereguleerd moet worden vanuit Europese instanties.”
TECHNIEK VOLGENS DE OPERATORS
Volgens Vodafone is het technisch ook allemaal niet zo simpel als het lijkt. Op de vraag welke technische problemen er zijn om aan het wegvallen van telefoongesprekken bij het passeren van landsgrenzen op te lossen, laat de operator weten: “Door technische aanpassingen en verschillende nationale tarieven en roamingkosten is de constructie redelijk complex. Hiernaast moet duidelijk zijn of er consequenties zijn met betrekking tot de wettelijke verplichtingen voor operators zoals aftappen en toegang tot 112.” Ook operator KPN ziet nog wel wat ‘beren op de weg’: “De masten van telecomproviders in onze buurlanden zijn niet aangesloten op onze telefoniecentrales en andersom ook niet”, zo reageert een woordvoerder op onze vragen. “Bij een overgang naar een ander netwerk komt een aantal zaken kijken die een vloeiende overgang technisch zeer ingewikkeld maken. Onder meer moet worden getest of de overstap naar het netwerk van de andere aanbieder geoorloofd
Europarlementariër Cora van Nieuwenhuizen (VVD)
is. Daarbij moeten checks en aanpassingen worden gedaan voor ‘lawful intercept’. En er moet veel getest worden en bijvoorbeeld ook verbindingen gelegd worden.” T-Mobile ziet vooral technische uitdagingen. “Operators van twee verschillende netwerken moeten dus afspraken met elkaar gaan maken, zodat vooraf bepaald wordt hoe het gesprek van de klant overgezet kan worden van netwerk A naar netwerk B in het gastland. Het gesprek zal in dit geval ondanks dat het gastgebruik maakt van netwerk B, altijd afgehandeld blijven worden in netwerk A gedurende het gesprek. Dit brengt meerdere uitdagingen met zich mee. Het is technisch niet mogelijk om van netwerk A, naar
>>>>>>>
25
meerdere netwerken over te stappen in hetzelfde gebied. Dus van A naar B is mogelijk en niet van A naar B en/ of C. Dit betekent ook dat bij een onevenredig aantal netwerken aan beide landsgrenzen, niet alle netwerken met elkaar kunnen samenwerken.”
REGELGEVING
Daarnaast laat T-Mobile weten dat operators rekening hebben te houden met geldende regels. “Allereerst zijn er de regels met betrekking tot het spectrum. Er is bepaald dat bij de landsgrenzen de antennes niet te hard mogen stralen om storing op elkaars netwerk te voorkomen. Hierdoor zal een naadloze overgang altijd een uitdaging zijn. Klanten die dicht bij de grens wonen, kunnen daar last van ondervinden omdat voor hun telefoon het signaal van hun operator minder goed te ontvangen is, door storing van een naburige netwerk. Oplossing zou dan kunnen zijn om de signaalsterkte bij de grenzen te vergroten/versterken, maar dat kan weer consequenties hebben voor het gebruik van alarmnummers als 112 bij de landsgrenzen. Hierdoor zullen klanten juist sneller gebruikmaken van een naburig netwerk en onvoorzien vaak roamen, met bijbehorende (onvoorziene) roamingkosten. Deze regel maakt een soepele overgang van gesprekken naar een andere netwerk bij de landsgrens lastig. Daarnaast hebben frequentievergunningen in de verschillende landen verschillende looptijden, wat een extra uitdaging geeft om dit bij de landsgrenzen goed in te regelen.”
26
TECHNIEK IN DE PRAKTIJK
De operators zien dus nogal wat technische uitdagingen, maar in de basis is er geen enkele belemmering voor het in stand houden van de verbinding bij het passeren van een landsgrens. Sterker nog: in de gsm-techniek is hier vanaf het begin rekening mee gehouden. En dat het technisch mogelijk is, blijkt ook wel uit het feit dat klanten van T-Mobile in het verleden gewoon konden blijven bellen wanneer de grens met Duitsland werd gepasseerd. Maar dit had wel ‘nadelen’, zo stelt T-Mobile, daarmee doelend op onverwacht hoge kosten voor de klanten als gevolg van ongemerkt roamen: “Alhoewel de netwerkervaring van de klant verbeterd zou kunnen worden, als een gesprek behouden wordt bij het passeren van een landsgrens, heeft het op dit moment ook wat nadelen. Deze nadelen speelden ook een rol om de ‘hand-over’ die T-Mobile had tussen Nederland en Duitsland (vv) toentertijd ongedaan te maken. Wij vinden dat de nadelen voor de klant op dit moment nog steeds groot zijn. Er moeten goede afspraken gemaakt worden tussen de operators van de verschillende buurlanden om te voorkomen dat klanten enorm hoge rekeningen krijgen.” Dan is er de kwestie rond de wettelijke verplichting tot aftappen (‘lawful intercept’) en de afhandeling van gesprekken naar 112. Het gsm-netwerk heeft in principe twee niveaus, namelijk centrales (‘core’) en radionetwerk. Aftappen gebeurt via de centrales.
Op dit moment zijn de netwerken op het niveau van centrales al met elkaar verbonden; anders was het immers niet mogelijk om in het buitenland te bellen. Door bij de grensoverschrijding de radionetwerken op elkaar te koppelen en een naadloze overgang te realiseren, verandert er niet zoveel aan architectuur van het aftappen. Voor de gesprekken naar 112 wordt de situatie juist beter dan voorheen, want als je nu de grens overgaat, blijf je soms nog 10 tot 15 kilometer op het oude netwerk. Bij een goed geregelde hand-over is dit niet meer noodzakelijk.
IS GELD DE KWESTIE?
Dan is natuurlijk de vraag: als er technisch geen probleem is, waarom is het dan nu na ruim 25 jaar – in 1990 was de eerste gsm-specificatie een feit – nog niet geregeld dat we al bellend de grens kunnen passeren? Heeft het wellicht met geld te maken? Zowel T-Mobile als KPN gaan in hun reactie niet in op onze vraag wat de financiële consequenties zijn voor de operator, zowel op het gebied van eventuele aanpassingen aan het netwerk alsmede de financiële verrekening die mogelijk moet plaatsvinden met de operator op wiens netwerk het gesprek over gaat. Vodafone licht wel een tipje van de sluier op: “Voor deze dienst is een internationale overdracht met België en Duitsland nodig. Alle operators moeten investeren om deze functionaliteit mogelijk te maken en alle netwerkmanagementprocessen moeten met elkaar worden afgestemd. Het zal een substantiële investering zijn.” Daarnaast zal het voor de beller ook niet zonder consequenties zijn, meent Vodafone. “Bijvoorbeeld, een in Duitsland opgezet gesprek over de grens met Nederland blijft dan ‘in de lucht’, maar zal nog steeds worden afgerekend op basis van de roamingtarieven die dan gelden. Het doorlopende roamingtarief
kan in dit geval alleen voorkomen worden door de verbinding te verbreken. Nu is het zo dat de kosten van roaming wel grotendeels afgeschaft worden onder de nieuwe roamingverordening, maar roaming zal tot juni 2017 wat duurder blijven dan het nationale tarief, daarna mag er een kleine toeslag voor roaming in rekening gebracht worden. Die toeslag zorgt ervoor dat een klant toch wat duurder uit is dan wanneer deze tegen een nationaal tarief belt of data verbruikt.”
MINDER MASTEN MAAR MEER RELATIES
De operators zullen wat investeringen moeten doen om de radionetwerken in onze buurlanden te koppelen. Daar kan echter ook een besparing tegenover staan. Operators hebben aan onze landsgrenzen veel masten staan om Nederlandse klanten zo ver als mogelijk in België en Duitsland te bedienen. En dat geldt omgekeerd ook. Wanneer er een hand-over kan plaatsvinden zonder dat het gesprek wordt onderbroken, geldt dat er veel minder masten in de grensstreek nodig zijn.
zijn, want gesprekken met twee tarieven (deels in Nederland, deels in het buitenland) hebben operators nog bijna nooit gedaan. Dit is vooral een uitdaging voor het factureringssysteem en dat heeft weinig met het mobiele netwerk te maken. De verschillende tarieven zijn na juni 2017 verdwenen, zodat dit probleem straks weg is.
update
Een voorzichtige inschatting is dat de realisatie voor een operator toch een heel project is en waarschijnlijk een jaar zal kosten. Realisatie op 1 juli 2017 lijkt daardoor een goede streefdatum. Operators hebben maar een beperkt aantal mensen die dit project kunnen uitvoeren en wijzigingsprocessen moeten nauwkeurig worden gevolgd. Zonder extra opdrachten van buitenaf hebben operators al meer dan genoeg werk aan hun eigen netwerk.
CONCLUSIE
Toch zal het project voor operators wel een uitdaging zijn. Nu zijn er aan de grenzen wel afspraken over radioplanning en frequenties die men gebruikt om zo elkaar niet te storen, maar deze afspraken moeten veel uitgebreider worden. Daarnaast zullen alle masten bij de grens anders geprogrammeerd moeten worden en de moeten de centrales aan twee kanten van de grens elkaar een gesprek kunnen doorgeven.
Op basis van het bovenstaande kunnen we concluderen dat er technisch geen enkele belemmering is om een gesprek bij het passeren van de landsgrenzen te laten voortbestaan. Dit had zelfs al veel eerder geregeld kunnen worden. Het is dus vooral een kwestie van geld. En dan niet alleen de investeringen die gemoeid zijn met het koppelen van de diverse radionetwerken, maar ook de inkomsten die de operators momenteel halen uit roaming. Maar dit laatste gaat volgend jaar veranderen. Het is niet te verwachten dat de operators zelf met initiatieven zullen komen om het probleem op te lossen. Door wetgeving afdwingen lijkt derhalve de beste optie. ¨
Operators kunnen ervoor kiezen om niet alle relaties op te bouwen, bijvoorbeeld alleen Vodafone NL met Vodafone Duitsland, T-Mobile NL met T-Mobile Duitsland, KPN NL met Base uit België. Vanuit het oogpunt van beller is één relatie per operator in principe voldoende. Het zijn vooral de roamingkosten die het lastigst te verrekenen
In bovenstaand artikel ontbreekt de reactie van de vierde operator met een eigen radionetwerk: Tele2. Een woordvoerder liet ons het volgende weten: “Omdat onze spraak nog via het netwerk van T-Mobile verloopt, vinden wij het niet gepast om hierop in te gaan. Wij kunnen ook geen inzicht geven in financiële gevolgen.”
27
Luc van Huystee en Mario van Lemmen van Tech Data Mobile
HET GOEDE VAN NEDERLAND GAAT NU OOK EUROPA IN Tekst en foto Marco Mekenkamp
Een paar jaar geleden was Luc van Huystee de opvolger van Huub Lamers als de verantwoordelijke man bij Tech Data Mobile in de Benelux. Nu slaat hij zijn vleugels Europees uit en wordt hij in Nederland opgevolgd door Mario van Lemmen die sales director was. Wij schoven in Naarden aan bij beide heren om eens te kijken waar Tech Data Mobile op dit moment staat, zowel in Nederland als Europees. Tech Data Mobile kennen de telecommers nog als het oude MCC. En dat is niet zo vreemd; dit bedrijf was natuurlijk wel een ‘instituut’ in de mobiele telecomwereld. Daarnaast is het voor alle medewerkers van Tech Data Mobile ook een fantastisch compliment dat die associatie nog steeds wordt gemaakt. Het is het bewijs dat men de waardes heeft weten te bewaren in het enorme concern dat Tech Data heet. Mario van Lemmen kan zich het begin van MCC nog goed herinneren; hij was toen werkzaam bij Motorola. “In die tijd was er eigenlijk nog geen telecomretail. De klanten waren de inbouwstations voor carkits in auto’s, de KPN-dealers die ook zochten naar een kanaal waar ze toestellen konden afnemen die niet door KPN geleverd werden. En waar staan we nu, ruim 20 jaar later: alle belangrijke merken mogen we bij Tech Data Mobile vertegenwoordigen en we mogen alle belangrijke kanalen in Nederland bedienen. Was vroeger de breedte belangrijk, tegenwoordig gaat het erom dat we alle kanalen, dus niet alleen de retail maar ook online, de telecomspecialisten en het B2B-kanaal, als multidisciplinaire logistieke- en kennisexpert goed kunnen bedienen.”
SPECIALISTEN
Cover
De distributeur kwam uiteindelijk – ook in distributieland was er sprake van consolideren – bij Tech Data terecht. Voor Luc van Huystee was het een interessante tijd. “Ik had bij Sony Mobile gewerkt en vond het heel interessant om nu ook eens in de keuken bij andere merken te kunnen kijken. Maar dat niet alleen: het hele landschap van distributie, de breedte daarvan, en de contacten met zowel fabrikanten als operatoren sprak me enorm aan. Ook had ik de uitdaging om invulling te geven aan de samenwerking met diverse onderdelen van Tech Data in Bodengraven. En daarbij was er één belangrijk uitgangspunt, waar ik samen met Mario toen ook veel over gesproken heb: hoe kunnen we die samenwerking realiseren, waarbij we enerzijds onze eigen identiteit kunnen bewaren en anderzijds kunnen
28
profiteren van de expertise en kennis van de ‘Collection of Specialists’ die in Tech Data aanwezig is. Ik denk dat we daarin goed zijn geslaagd.” Mario van Lemmen haakt daarop in. “Ik vind dat dit traject heel goed is gegaan. Die intensieve samenwerking hebben we op een prima manier inhoud geven terwijl daarnaast de groei gewoon is doorgegaan. En wij hebben onze kernwaardes – dicht op de markt en dus dicht bij onze klanten, flexibel en toch snel – behouden. Nu moet ik wel zeggen dat we hier in Naarden een fantastische groep mensen hebben zitten die dat mede mogelijk heeft gemaakt.”
NAAR EUROPA
Luc van Huystee gaat zich nu bij Tech Data Mobile op Europees niveau inzetten. “Het leuke”, zo constateert hij, “is dat we de zaken waar we in Nederland mee zijn begonnen nu ook in Europa kunnen uitrollen. De ‘learnings’ van Nederland kunnen we doorzetten naar andere markten. We zien dat er in Europa ook bij de operatoren een consolidatieslag heeft plaatsgevonden. De operatoren zoeken steeds meer naar één aanspreekpunt en die functie kunnen we als Tech Data Mobile uitstekend invullen. Uit het oogpunt van best practice sharing wordt dat ene aanspreekpunt ook gezocht door fabrikanten, zowel nationaal als internationaal. Wij zijn eigenlijk de enige distributeur in Europa die een belangrijke rol kan vervullen in het koppelen van alle wensen die reseller, vendoren en operatoren hebben. Je kunt wel zéggen dat je als distributeur toegevoegde waarde biedt, maar wij laten ook echt op diverse punten zien dat we een oplossingsgerichte organisatie zijn: zowel qua efficiency en logistiek als ook met allerlei financieringsopties. Een betrouwbare supply chain vraagt om een gezonde financiële positie. Dat is belangrijk voor zowel onze leverancier als voor de continuïteit richting onze klanten.”
ABONNEMENTEN
Belangrijk is bijvoorbeeld de rol die Tech Data Mobile speelt op het gebied van connectivity zoals het aansluiten
update
van consumenten- en zakelijk abonnementen en innovatieve diensten binnen het segment Internet of Things en M2M. “In Nederland vervullen we op dat gebied een belangrijke functie”, stelt Mario van Lemmen vast. “Er zijn nog altijd heel veel zelfstandige retailers die zich niet bij retailformules willen aansluiten maar wel hun abonnementen moeten aansluiten. Dat doen wij voor ze. We hebben op dat gebied een dikke honderd bedrijven die we hierbij helpen. Voor hen is het ook prettig dat wij een financieel solide organisatie zijn, zodat we ze ook op dat gebied kunnen ontzorgen. Want wie aansluitingen door ons laat verzorgen en ook de toestellen bij ons afneemt snapt dat we de financiële afhandeling snel kunnen verwerken. Juist deze financiële afhandeling wordt door onze partners steeds opnieuw geprezen.” De positie die Tech Data Mobile in Nederland heeft opgebouwd wordt ook steeds meer naar andere Europese landen uitgerold. Luc van
Huystee staat wat dat betreft aan de vooravond van een zeer interessante maar ook verantwoordelijke taak. En voor Mario van Lemmen geldt dat hij de weg die door Luc van Huystee is ingeslagen, verder zal uitbouwen en coördineren.
DE BEURS
Aan het slot van het gesprek moeten we het natuurlijk ook nog even hebben over de beurs: ‘TeleVisie’, vorig jaar omgedoopt naar ‘Rondom Telecom’. Wat gaat daarmee gebeuren? “Goed dat je erover begint. Dit evenement gaat dit jaar plaatsvinden op dinsdag 12 april. We komen natuurlijk nog met aanvullende informatie, maar de opzet van de beurs zal worden verbreed. De convergentie van IT, CE en telecom maakt dat alle onderdelen van Tech Data zich aansluiten. Het wordt dus groter en breder. De trainingen die we daar voor de telecompartijen verzorgen zullen worden aangevuld met specifieke trainingen voor de IT-resellers. Maar daarover binnenkort meer.” ¨
Over Tech Data • • • • • • • •
41 jaar in distributie $ 27.7 miljard in sales in fiscaal jaar 2015 Beursgenoteerd: NasdaqGS: TECD Plaats 107 van FORTUNE 500 115.000+ reseller klanten 150.000+ producten Aanwezig in 100+ landen 9.000 werknemers wereldwijd
29
Charles Stewardson, president EMEA bij Teleplan
WIJ BRENGEN INTELLIGENTIE IN DE Tekst Pieter Waasdorp
In 1983 werd in Nederland Teleplan opgericht, dat zich specialiseerde in het repareren van tv’s. Enkele jaren later (1998) ging Teleplan naar de beurs en werd het aandeel genoteerd op de Börse in Frankfurt. In de herfst van 2003 nam Teleplan in Nederland KPN repair over, het bedrijfsonderdeel van KPN, waar kapotte telefoons werden gerepareerd. In 2006 volgde de overname van de reparatietak van Siemens, waar eveneens defecte telefoons werden gerepareerd. Maar Teleplan doet meer. Veel meer. Tegenwoordig is het een belangrijke, wereldwijde speler op de end-to-end supplychainmarkt. In 2012 werd Teleplan met hulp van investeringsmaatschappij Gilde Buy Out Partners van de beurs gehaald. Connexie sprak met Charles Stewardson, sinds augustus 2014 President EMEA bij Teleplan, over de recente koerswijziging van Teleplan. Kun je een korte beschrijving van Teleplan geven? Teleplan is één van de grootste aftersalesserviceproviders in de wereld met een omzet in 2014 van 289 miljoen euro. Wij leveren onze diensten en services in meer dan 95 landen verspreid over de hele wereld. Dit doen wij met ruim 5.000 werknemers. Wist je dat wij meer dan 19 miljoen apparaten per jaar servicen? Ons hoofdkantoor zit in Nederland, maar wij hebben 19 servicecenters wereldwijd, waaronder in Zoetermeer en Hasselt (België). In Nederland is Teleplan natuurlijk vooral bekend door het repareren van telefoons voor onder andere KPN. Maar ik kan niet genoeg benadrukken dat wij ook in Nederland al veel meer doen. Zo doen wij bijvoorbeeld de hele aftersalesservice voor bedrijven als Cisco, Seagate, Western Digital, Microsoft, Liberty Global (Ziggo in Nederland, red.) en Sky. Voor deze laatste twee doen wij uitgebreide supply chain services voor hun settopboxen. Kun je wat meer vertellen over de nieuwe strategie van Teleplan? Graag. Wij hebben bij Teleplan de strategie drastisch veranderd. Vroeger was onze corebusiness het repareren van elektronica. Nu denken wij: voorkomen is beter dan genezen, en proberen wij juist te vermijden dat smartphones überhaupt nog gerepareerd en opgestuurd moeten worden. En als wij dan toch moeten repareren, dan doen wij het zo efficiënt mogelijk. Je moet Teleplan zien als eigenlijk een enorm kenniscentrum, dat continu gevoed wordt door onszelf maar ook door onze partners, de fabrikanten. Hierdoor heeft Teleplan een enorme
30
kennisvoorsprong op de concurrenten. En alle vergaarde kennis zetten wij weer in om verder te innoveren. Een continu proces. Kun je uitleggen hoe dit in de praktijk werkt? Het uitgangspunt is dat wij reparaties en het nodeloos opsturen willen voorkomen. Wis je dat ruim 60 procent van alle toestellen die wij ter reparatie krijgen aangeboden, helemaal niet kapot is? En het aantal ‘No Fault Found’-toestellen groeit alleen maar, omdat telefoons steeds complexer worden. En juist deze NFF-telefoons wil je helemaal niet terugkrijgen. Dat is zonde: dat kost tijd, moeite en geld. En wat dacht je van de milieu-impact? Wij hebben callcenters waar gekwalificeerde call-agents eerstelijnssupport doen. Door een vraag-en-antwoordspel met de consument proberen zij erachter te komen wat er aan de hand is met het toestel. In verreweg de meeste gevallen wordt het probleem meteen aan de telefoon opgelost. Wij kunnen zelfs via bijvoorbeeld de geavanceerde Logmeinsoftware een telefoon op afstand overnemen en het probleem zo oplossen. Vaak is het installeren van een software-update al genoeg om problemen te verhelpen. Handig en zeer kosteneffectief. Op dit moment zijn wij bezig met het ontwikkelen van een app, die het nodeloos opsturen van toestellen voorkomt. Ook hier is het credo: voorkomen is beter dan genezen. Blijkt nu dat een telefoon echt kapot is dan moet het toestel worden opgestuurd of kan de consument terug naar de winkel. Wat gebeurt er daarna met de toestellen? Teleplan heeft een (eco)systeem ontwikkeld, waardoor het mogelijk is om razendsnel telefoons te testen. Deze techniek maakt gebruik van de eerste volledig geautomatiseerde smartphone-tester ter wereld voor de aftersalesservice-industrie, die door ons zelf in ons R&D-center in Tallinn in Estland is ontwikkeld. Samen
update
END-TO-END SUPPLY CHAIN met een andere innovatie van ons, nesT, vormen zij het nieuwe Revolution Ecosystem. Hoe werkt dit in de praktijk? Het begint met nesT, dat initieel gegevens van telefoons wist, de toestellen voorziet van de laatste software-update en zorgt dat de accu werkt en voldoende spanning heeft. Hierna worden volledig automatisch, met onder andere de hulp van een robotarm, verschillende volledig functionele tests uitgevoerd. Door het inzetten van deze twee nieuwe innovaties besparen wij veel tijd. De menselijke touch time, zeg maar de handelingstijd van het toestel, was vroeger gemiddeld tussen de negen en tien minuten. Bij het Revolution Ecosystem is de touch time minder dan twee minuten en is het hele test binnen vijf minuten afgerond. En het systeem is zo flexibel en ‘portable’, dat wij het gemakkelijk ook bij derden kunnen inzetten. Wat is de rol van retail in het reparatieproces? Goed dat je het vraagt. Het voorkomen van reparaties kan natuurlijk ook via retail. In tal van winkels zit inmiddels ons goed opgeleide personeel. Wij supporten retail en willen zo dicht mogelijk en zo laagdrempelig mogelijk service aan consumenten verlenen. Alles om te voorkomen dat telefoons nodeloos worden opgestuurd. En snelle service dicht bij de klant bevordert de klanttevredenheid. Dat is goed voor de netwerken, retailers, fabrikanten en het milieu. De in de winkel aanwezige Teleplan-techneut onderzoekt en analyseert de telefoon ter plekke. Ook hier is meestal een verdere uitleg over de werking van het toestel of een software-update voldoende om het probleem op te lossen. Daarnaast kunnen wij in de winkel de eenvoudige reparaties
meteen uitvoeren. Dit heeft als gevolg dat een klant vaak binnen 30 minuten weer tevreden buiten staat. Hoe ziet Teleplan de toekomst? Omdat Teleplan nu een integraal onderdeel van de zogenaamde reverse logistics supply chain is, kunnen wij het nieuwe Revolution Ecosystem ook bij onze logistieke partners, zoals CEVA en DHL, op locatie inzetten, bediend door Teleplan-personeel of door getraind personeel van de opdrachtgever. Zo nemen wij weer een grote hap uit het proces. Het geautomatiseerd testen hebben wij niet alleen ontwikkeld voor smartphones en tablets, maar ook voor harde schijven en netwerkapparatuur. Nadat de toestellen door ons systeem zijn gegaan, kunnen de toestellen meteen weer worden teruggestuurd naar de klant of winkel. De echt kapotte toestellen worden meteen vanuit de hub verstuurd naar een servicecenter. Hierdoor hoeft Teleplan niet zelf meer overal grote servicecenters te hebben. Mede hierom hebben wij eind vorig jaar ook onze vestiging in Zoetermeer moeten reorganiseren. Wij waren de laatste wereldspeler, die nog in West-Europa repareerde. Helaas is de kostenstructuur hier zodanig dat het gewoonweg onmogelijk is geworden in Nederland bedrijfseconomisch verantwoord te repareren. De meeste echte reparaties vinden dan ook plaats in ons Poolse servicelocatie in Bydgoszcz. Zonder verlies van doorlooptijd door onz geavanceerde en schaalbare mobiele serviceoplossing. Doen jullie nog meer? Het hergebruiken van toestellen wordt steeds belangrijker. Maar voordat gebruikte toestellen weer kunnen worden ingezet – vaak tegen een gereduceerde prijs – moet zo’n
telefoon eerst grondig worden nagekeken en waar nodig onderdelen worden vervangen. Dit heet refurbishen. En ook op dit vlak is Teleplan innovatief. Juist bij dit proces is het nog belangrijker om efficiënt te werken. Teleplan heeft een techniek ontwikkeld die kapotte beeldscherm splitst. Het kapotte beschermende glas wordt gescheiden van het echte beeldscherm en digitizer. De digitizer plus het scherm, die vaak beide niet kapot zijn, worden vervolgens weer aan een nieuw glas gelijmd tot een volwaardig refurbished beeldscherm. Ook maken wij gebruik van techniek, die bekraste schermen oppoetst. Met een verbluffend resultaat. Het op deze manier opnieuw gebruiken van onderdelen is veel goedkoper, dan het kopen en inzetten van een nieuw onderdeel. Teleplan zet vol in om de zogenaamde circulaire economie en met onze innovaties dragen wij bij dat de lifecycle van consumentenelektronica wordt verlengd. Het opnieuw inzetten van gebruikte toestellen vergroot de duurzaamheid en milieuvriendelijkheid. Daarnaast willen onze opdrachtgevers en consumenten graag dat wij originele onderdelen gebruiken. Door hergebruik van componenten kunnen wij garanderen dat wij ‘echte’ onderdelen gebruiken en bovendien is dit hergebruik ook nog eens goed voor het milieu. Kijk, wij brengen intelligentie in de end-to-end supply chain. De cirkel is hiermee rond in wat wij ook wel noemen: de nieuwe circulaire economie. ¨
31
Olav Evers, European Sales Director TeleQare
WIJ DOEN EEN CONTINU DOORLOPENDE Tekst Pieter Waasdorp
In Nederland wordt gemiddeld bij iedere smartphone 1,9 accessoire verkocht, zo meldt het onderzoeksbureau GfK. Cases, laders en screenprotectors worden het meest verkocht. Wat zijn de haken en ogen bij het zelf importeren van accessoires uit China? Wij spraken hierover met Olav Evers, European Sales Director bij het in China gevestigde TeleQare. TeleQare heeft in China ruim 35 mensen voor zich werken, die zich bezighouden met ontwerpen, controleren, inkopen en versturen van accessoires. Accessoires, en zeker de elektronische, moeten aan allerlei Europese eisen voldoen. Kun je hier wat meer over zeggen? Laat ik een zeer recent voorbeeld geven. In Nederland keurt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) gelukkig regelmatig partijen accessoires, maar je kunt niet voorzichtig genoeg zijn. Bij producten, die niet compliant zijn, is het leed niet te overzien. En als verkopende partij ben je hier volledig voor verantwoordelijk. Er zijn tal van voorbeelden te vinden – ook heel recente – waarbij zelfs een grote landelijke winkelketen op last van de NVWA op stel en sprong een partij powerbanks uit het schap moest halen en daarnaast ook een terughaalactie beginnen. En hoe kan TeleQare, als importeur, hierbij helpen? Vaak zien wij in de praktijk dat de zogenaamde ‘golden sample’ aan alle eisen voldoet. Maar gaat zo’n accessoire in productie, dan wordt er ineens minder nauw omgesprongen met de kwaliteit. Een in China verkregen CE-certificaat is gewoon een momentopname. Niets meer, maar ook niets minder. Wij doen een continu doorlopende kwaliteitscontrole, door onze eigen mensen en in ons eigen locaties in China. Wij kunnen voor alle onze leveringen de compliance blijven garanderen. Retailers denken vaak: wij kopen zelf wel in China. Dat lijkt, zo op het eerste gezicht, wellicht voordeliger. De werkelijkheid is echter anders. Kijk, wij zitten al met meer dan 35 mensen in dat land en hebben zo zicht op de hele supply chain. Dat is uniek en daarvan profiteren onze afnemers. Kun je iets meer zeggen over wat voor soort accessoires jullie importeren? Buiten onze OEM-business voeren wij drie eigen merken. Naast het complete assortiment screenprotectie van ScreenArmor, verkopen wij hoogwaardige smartphonecases van het merk imoshion en recent hebben wij het Grab ’n Go-concept ook in Nederland geïntroduceerd. Dit kun je het beste vergelijken met een hoogwaardige kassadisplay.
32
Wat is uniek aan jullie imoshion-accessoires? Laat ik beginnen met het uitleggen van de naam imoshion. Het is een samenvatting voor een hele reeks begrippen. De ‘i’ verwijst natuurlijk naar Apple’s iDevices maar ook naar het Engelse woord ‘I’. mo is afgeleid van mobile en ‘shion’ komt van fashion. En samen klinkt imoshion als ‘emotion’. En dat is nu precies wat wij willen bereiken met onze producten. Wij gebruiken alleen kwalitatief hoogwaardige materialen zoals leer en zelfs hout. Wist je dat de onze high-end line-up in Thailand wordt geproduceerd? Imoshion positioneren wij aan de bovenkant van de markt. Onze ontwerpen zijn uitgesproken in gebruikte materialen en kleuren. Wij wijken af van de traditionele zwart/ wit-accessoires. Daarnaast worden al onze producten milieubewust geproduceerd. Dit blijkt niet alleen uit het gerecyclede papier, dat wij gebruiken voor de verpakking, maar ook bijvoorbeeld uit het feit dat wij bij het drukken alleen plantaardige soja-inkt gebruiken. Wij hebben alle producten in de imoshion-collectie vernoemd naar bijzondere plaatsen overal ter wereld. Informatie over deze locaties is te vinden op onze website die onder andere te bereiken is via de QR-code op de verpakking. Kun je wat meer vertellen over ScreenArmor? Screenprotectors zijn, in waarde, één van de belangrijkste accessoire-categorieën in Nederland. Wij verkopen alleen hoogwaardige glazen protectors. Het maken van zo’n screenprotector is overigens een hele wetenschap. Wij gebruiken bij de productie alleen het gerenommeerde Japanse Asahi-glas. Dit glas is ijzersterk en splintert niet. Gaat het toch kapot dan houdt de lijmlaag het glas bij elkaar. Dit is vergelijkbaar met bijvoorbeeld het craquelé worden van een autovoorruit. Grote glasplaten worden in stukken gesneden en dan individueel op maat geslepen. Nogal een precies werkje. Nadat het glas is gezandstraald en voorzien van onze speciale coating gaan de screenprotectors de oven in. Hier worden ze gedurende 10 uur op ruim 400 graden verwarmd. In een volkomen stofvrije ruimte wordt hierna de lijm erop gedaan en een beschermende folie.
update
KWALITEITSCONTROLE
De ScreenArmor is eenvoudig en altijd zonder luchtbellen aan te brengen. Even het scherm schoonmaken met de bijgeleverde cleaning pad en gegarandeerd succes. Wij hebben protectors voor de top 30 GfK-smartphones. Binnen het assortiment hebben wij vijf verschillende screenprotectors: 1. Regular. 2 Vision protection, dat extra beschermt tegen schadelijke uv-straling van de smartphone. 3. Privacy glass. 4. Anti-glare, een matte uitvoering waardoor ook vette vingers minder zichtbaar zijn op het scherm, en 5. het nieuwste Edge2Edge. Dit beschermt niet alleen het scherm maar ook de randen. Deze randen zijn zelfs meegekleurd. En komt er een nieuwe smartphone op de markt, dan kunnen wij binnen drie weken al de juiste protectors leveren. Zo ligt de ScreenArmor voor de nieuwe
Samsung S7 al in ons magazijn in China. Grab ’n Go: een nieuw concept. Maar wat is het precies? Wij merkten dat er binnen de accessoiremarkt veel verschillende manieren zijn waarop je accessoires kunt aanbieden. Daarom hebben wij een flexibele kassadisplay ontwikkeld, die ook uitermate geschikt is voor de niet-telecomretailers. Plak een sticker van de winkel op de plexiglazen display, vul het met de juiste accessoires en klaar is Kees. Wij leveren verschillende inlays en zo kan het assortiment accessoires snel worden aangepast. De buitenkant blijft namelijk intact. De accessoires worden zonder verpakking geleverd: no packaging, no waste. En daar komt het milieuaspect ook weer om de hoek kijken.
Tot slot. Wat zijn de laatste trends in accessoires? Binnen telecom is de accessoiremarkt zonder twijfel de meest innovatieve. Alle producten worden eigenlijk continu doorontwikkeld. Denk hierbij aan de aloude stylus, die in 2016 vooral ‘actief’ gaat worden. Of de bekende oplader die nu standaard 4mAh met Qualcomm-technologie gaat worden. Powerbanks die meer functionaliteit krijgen en worden uitgevoerd met zaklamp, meervoudige aansluitingen, draadloos opladen en ingebouwde usb-stick. En dan worden ze natuurlijk ook nog eens krachtiger en dunner. Bovendien zullen dit jaar meer en meer hoesjes ruggedized gaan worden. Omdat wij in China gevestigd zijn en kort op de business zitten, weten wij welke producten trending worden. ¨
33
Nieuwe naam voor Dean Connect en OneXS
SAMENWERKING LEIDT AL SNEL TOT FUSIE: DEAN ONE Tekst Marco Mekenkamp
Twee van de snelstgroeiende telecom- en internetproviders voor het zakelijke partnerkanaal fuseren. Dean Connect en OneXS, beiden onderdeel van de DX Groep, gaan met één nieuwe naam de toekomst in: dean one. De telecom- en internetprovider dean one levert met bijna 80 medewerkers aan 150.000 zakelijke gebruikers mobiele, vaste telecom- en internetdiensten, samen met meer dan 500 lokale partners. In augustus vorig jaar werd bekendgemaakt dat Dean Connect en OneXS werden overgenomen door de DX Groep die kort daarvoor was opgericht. Toen werd gesteld dat Dean Connect en OneXS grotendeels zelfstandig zouden blijven en onder eigen naam zouden opereren. Wel zou op het gebied van ontwikkeling, technologie, commercie en inkoop nauw worden samengewerkt. Maar nog geen half jaar later is toch besloten beide bedrijven te fuseren tot dean one. Met het nieuwe dean one komt het bedrijf naar eigen zeggen onder meer tegemoet aan de toenemende vraag van het partnerkanaal naar meer aanbod van, en meer keuze in grotere onafhankelijke telecom- en internetproviders met volledige focus op de zakelijke reseller. De provider biedt een breed telecom- en internetdienstenportfolio, voor zowel zogenaamde commercial partners, service partners als wholesale partners, aldus het bedrijf.
FUNCTIEVERDELING
Wie beide bedrijven kent, ziet dat de vaste gezichten ook in de nieuwe organisatie een belangrijke rol krijgen. Robert de Jager, directeur van Dean Connect,
34
is aangesteld als directeur sales bij dean one, terwijl Jan Peter Kalksma, directeur van OneXS, de functie van Chief Operating Officer (COO) gaat vervullen. Frank Caris is in de nieuwe organisatie de Chief Commercial Officer (CCO) terwijl Willem van Ingen de Chief Financial Officer (CFO) bij dean one is. Klaas Bottema ten slotte is voor DX Groep verantwoordelijk voor strategie en business development.
UITBREIDING PORTFOLIO
Gelijk met de fusie is het dienstenportfolio flink uitgebreid en verder verbeterd. Binnen dean one is veel gespecialiseerde kennis op het terrein van telecom- en internetdiensten aanwezig. Deze diensten worden uitsluitend ontwikkeld op de beste technologie van marktleiders. Zo zijn de cloudtelefoniediensten van dean one gebouwd op Broadsoft, dé wereldstandaard op het gebied van cloudtelefonie.
MISSIE EN VISIE
Het nieuwe dean one wil de ‘andere’ telecom- en internetprovider zijn waar medewerkers graag voor willen werken en business partners en resellers liever zaken mee willen doen. Het bedrijf wil de verwachtingen van zijn business partners en klanten overtreffen door een gepassioneerde focus op excellente service en operational excellence, met tevens een gepassioneerde focus op het partnerkanaal. Het is de filosofie van dean one om al zijn telecom- en internetdiensten op uitzonderlijk overzichtelijke wijze aan te bieden, en dat deze op eenvoudige wijze te implementeren en te gebruiken zijn, hoe ingewikkeld de dienst ook is.
PARTNERKANAAL
Zoals verwacht mocht worden, zullen in de nieuwe organisatie de partners/resellers een prominente plek krijgen. “Wij willen de markt uitdagen en we hebben daarbij een enorme passie voor het partnerkanaal”, vertelt Frank Caris. “Wij willen voor het partnerkanaal betere en meer toekomstvaste commissiemodellen, gecombineerd met betere telecomen internetdiensten die eenvoudiger te verkopen, te implementeren en in gebruik zijn. En… we zijn
onafhankelijk. Dat en meer, onderscheidt dean one van anderen.” Robert de Jager vult hierop aan: “Het zakelijke partnerkanaal heeft juist nu behoefte aan meer keuze. Bijna alle providers zijn gelieerd aan een operator die op een of andere manier met hen concurreert en tegelijkertijd steeds vaker beperkende voorwaarden oplegt. Ik ben erg blij dat dit bij dean one anders is.” Jan Peter Kalksma noemt de service van dean one als belangrijke pijler
van de nieuwe organisatie: “Ons doel is om het partnerkanaal in staat te stellen ons brede portfolio aan diensten gemakkelijk en met een constante hoge kwaliteit aan hun klanten te kunnen leveren. Daarom bouwen we continu aan de beste tools, zoals een gebruikersvriendelijke partnerportal en baseren wij onze diensten op de technologie van marktleiders. Die combinatie stelt ons in staat onverslaanbare service aan onze partners te bieden.” ¨
update
HAIER KOMT MET SMARTWATCH EN SMARTPHONE NAAR EUROPA Tekst Marco Mekenkamp
Haier zal zijn nieuwe HaierWatch en zijn eerste activiteitentracker, de H-band, op het Mobile World Congress 2016 tonen. Het merk zal ook zijn nieuwe range smartphones, waaronder de nieuwe VOYAGE-modellen presenteren, die speciaal voor de Europese markt zijn ontwikkeld. Veel meer details over de HaierWatch waren bij het ter perse gaan van dit magazine nu nog niet bekend, alleen dat Haier meldt dat het horloge ‘boordevol functies zit’. Daarnaast komt Haier met een activiteitentracker, de H-band, die volgens het bedrijf ‘de ideale combinatie vormt tussen een armband en een koptelefoon’. De H-band heeft niet alleen een automatische bewegingssensor, maar houdt ook de activiteiten van de gebruiker bij.
Naast het hoofdkantoor in Qingdao, China, beschikt Haier over regionale hoofdkantoren in Frankrijk en de Verenigde Staten. Voor Haier werken wereldwijd 60.000 werknemers. Met vijf R&D-centra streeft Haier naar eigen zeggen ‘naar voortdurende
innovatie en past het productaanbod aan de behoeften van de lokale consument aan’. In Europa verkoopt Haier televisies, koelkasten, vaatwassers en wasmachines en op termijn ook smartwatches en telefoons. ¨
Haier is nog een relatief onbekende speler op de Nederlandse markt. Maar de Haier Group is wereldwijd het best verkochte huishoudtoestellenmerk met een marktaandeel van 10,2 procent in retail (bron: Euromonitor International Limited, detailhandel in 2014). Haier verkoopt zijn producten in meer dan 100 landen.
35
DE STRIJD TUSSEN WIFI EN LTE Tekst Eildert van Dijken
Op dit moment is er een enorme groei van het mobiele-dataverkeer. Zowel op wifi als op 4G is de groei tussen de 50 en 100 procent per jaar, soms zelfs hoger. Vanwege de groei wordt gekeken naar nieuwe manieren om data te versturen, want connectiviteit is voor steeds meer organisaties van groot belang. Kunt u nog zonder uw mobiele verbindingen? Eildert van Dijken, principal consultant bij Strict – een onafhankelijk ict-adviesbureau met kernexpertise in communicatietechnologie – gaat in op de verschillende standaarden die nu in ontwikkeling zijn.
Operators kijken samen met leveranciers van 4G-apparatuur naar de 5GHz-wifi-band als goedkope manier om de capaciteit uit te breiden. Vodafone heeft met deze technologie in Nederland al een test uitgevoerd. De wifi-fabrikanten zijn hier niet blij mee en komen met Smartphone 5 GHz wifi support Merk
Type
802.11n 5GHz
Apple
iPhone 4s
nee
nee
iPhone 5 (2012)
ja
nee
iPhone 5s (2013)
ja
nee
iPhone 6 (2014)
ja
ja
iPhone 6s (2015)
ja
ja
HTC One M8s
ja
ja
HTC One M9
ja
ja
P8
ja
nee
P8 Lite
ja
nee
Nexus 6P
ja
ja
G4
ja
ja
Nexus 5X
ja
ja
Nexus 5
ja
ja
Lumia 950
ja
ja
Lumia 930
ja
ja
HTC Huawei
LG
Nokia Motorola
Moto X Style
ja
ja
Samsung
Galaxy S4 (2013)
ja
nee
Galaxy S5 (2014)
ja
nee
Galaxy S6 (2015)
ja
ja
Galaxy S6 Edge
ja
ja
Note 4
ja
ja
S5 Neo
ja
ja
Sony
36
802.11ac
Experia Z2
ja
ja
Experia Z3
ja
ja
Experia Z5
ja
ja
Z5 Compact
ja
ja
andere initiatieven. Er gaat de komende jaren hier veel gebeuren, want 5G (de opvolger van 4G) is pas daarna beschikbaar. Uit eerder onderzoek is gebleken dat de 2,4GHzwifi-band in Nederland behoorlijk vol zit. Veel mensen hebben dit thuis of op het werk ervaren. Door Agentschap Telecom wordt daarom geadviseerd om zoveel mogelijk over te stappen op de 5GHz-band. De moderne smartphones ondersteunen bijna zonder uitzondering de 5GHz-band; veel toestellen ondersteunen zelfs al 802.11ac, de laatste wifi-standaard voor de 5GHz-band. Een overzicht van belangrijke type smartphones en hun ondersteuning van 5GHz-wifi wordt in de tabel (links) weergegeven. De 5GHz-band is opgedeeld in 20MHz-kanalen. In Europa zijn de frequenties 5170 tot 5330MHz en 5490 tot 5710MHz beschikbaar. De onderste wifi-kanalen (36 tot 64) mogen alleen binnenshuis worden gebruikt, de kanalen 100 tot 140 mogen zowel binnen als buiten worden toegepast. Daarnaast moeten de kanalen 52 tot 100 in Europa rekening houden met weerradars die ze niet mogen verstoren. Niet alle 5GHz/wifi-chipsets ondersteunen daarom alle kanalen, sommige alleen 36 tot 48, zodat deze functie (DFS – Dynamic Frequency Selection) niet geïmplementeerd hoeft te worden.
Het zijn deze kanalen waarover nu veel te doen is om de capaciteit van mobiele netwerken uit te breiden. Allereerst worden twee initiatieven van de wifi-wereld besproken (HetNet en LWA), waarna drie nieuwe initiatieven vanuit de LTE-wereld aan de orde komen. Dit zijn achtereenvolgens LTE-U, LTE-LAA en MuLTEfire. De volgorde is gekozen op basis van de
update
leeftijd, met de nieuwste als laatste. Wel neemt de impact voor de Europese wifi-banden steeds verder toe.
HETNET – OF NET NIET?
Er wordt al een aantal jaren gesproken over HetNet. Hiermee
wordt internationaal niet de KPN Internet Service Provider bedoeld, maar Heterogene Netwerken. Daarmee wordt bedoeld dat een operator internetconnectiviteit biedt, waarbij verschillende (heterogene) technieken worden gebruikt. De gedachte is dat de
mobiele connectiviteit buitenshuis ook via wifi kan worden geleverd. Veel operators hebben geĂŻnvesteerd in wifi-hotspots, wat een prima startpunt is van een HetNet. Helaas is het bouwen van een wifi-netwerk iets totaal anders dan een 3G of 4G mobiel netwerk. Wifi-netwerken zijn vooral indoor relevant, de gebouweigenaar en de bekabeling in het gebouw kunnen daarbij een uitdaging zijn. Daarnaast is de businesscase niet eenvoudig positief te maken: voor een beetje dekking zijn hoge investeringen vaak noodzakelijk. Klanten zijn ook maar zelden bereid om te betalen voor wifi-toegang in publieke ruimtes (anders dan in hotels of op campings). En de kwaliteit van een wifi-netwerk is lastiger te bewaken
>>>>>>>
37
dan een grootschalig radionetwerk zoals 3G en 4G. Ook is wifi op de 2,4GHz-band zo succesvol, dat daarop vaak congestie is. Voor operators is het technisch koppelen van wifi aan 4G een behoorlijke uitdaging; in Nederland is daar nog maar weinig aandacht aan besteed. De focus heeft de laatste jaren vooral op 4G roll-out gelegen. Wifi-technologie is voor mobiele operators niet echt een prioriteit geweest. Tevens is het wel moeilijk om spraak en sms over wifi te versturen, de huidige smartphones ondersteunen dit niet. Toch is het uiteindelijk wel belangrijk om wifi als alternatieve verbinding te zien.
LWA – WIFI LINK AGGREGATION
De volgende ontwikkeling die door wifi-leveranciers is voorgesteld, is LWA. De afkorting matcht niet met de betekenis, maar dat laten we verder buiten beschouwing. Wifi Link Aggregation is een oplossing waarbij de signalering via LTE verloopt, maar de data deels via wifi. Je smartphone gebruikt dus 4G om contact te houden met je operator en je datagebruik te bewaken, maar de data wordt mede via wifi verstuurd. Commercieel is het begrijpelijk, maar voor een gebruiker is het misschien raar om te betalen voor data die via een wifi-netwerk wordt verstuurd. In de tijd van bijna eindeloze databundels is dit misschien minder belangrijk, maar het blijft lastig uit te leggen. Bij LWA wordt dus het beste van twee werelden gekozen: alle diensten op je telefoon (inclusief voice en sms) blijven bestaan via 4G, maar wifi wordt gebruikt om extra bandbreedte te bieden. Een term die soms wordt gebruikt voor deze oplossing is LTE-H, een afkorting voor LTE-HetHet. Deze beide initiatieven zijn gelanceerd door de wifi-industrie. Nu gaan we kijken naar wat er vanuit mobiele operators en netwerkleveranciers aan initiatieven zijn gelanceerd.
LTE-U VOOR AMERIKA
LTE-U staat voor LTE in de Unlicensed oftewel licentievrije band. Daarmee wordt de 5GHz-band bedoeld, waarin in principe iedereen mag uitzenden. In Amerika zijn de regels wat vrijer dan in Europa, waardoor LTE-U bijna ongevraagd een aantal kanalen kan gebruiken voor LTE. Er is daardoor minder capaciteit beschikbaar voor wifi. LTE-U mag in deze vorm niet in Europa worden toegepast, in Amerika wel. Twee van de drie grote operators in Amerika (T-Mobile en Verizon Wireless) hebben aangegeven met LTE-U-diensten te komen in 2016. Opvallend is dat Google hiertegen sterk geprotesteerd heeft bij de Amerikaanse overheid en ook wifi-leveranciers waren totaal niet blij dat zonder overleg ‘hun’ spectrum voor iets anders zal worden gebruikt. Vanuit de LTE-industrie
38
is wel aangetoond dat er via LTE-technologie op een wifi-kanaal tweemaal zoveel data kan worden verstuurd. Op de 5GHz-band is meer ruimte in de VS dan in Europa. LTE heeft genoeg aan 10MHz en zou dus per operator met minder dan vier procent van de ongeveer 300MHz beschikbare frequenties in Amerika voldoende bandbreedte hebben.
LTE-LAA IN EUROPA
LTE-LAA is de afkorting van LTE Licensed Assisted Access, een ontwikkeling die vooral door Ericsson is geïnitieerd. Deze standaard is vooral op Europa gericht, waarbij de regels die gelden voor de licentievrije band keurig worden nageleefd. Er wordt bijvoorbeeld pas LTE-data verzonden als er geen wifi-data is (iets waar LTE-U veel minder rekening mee houdt). Wifi en LTE zouden daardoor vreedzaam naast elkaar kunnen leven. Daarnaast is er op de wifi-band nog veel ruimte voor extra gebruikers, LTE zou zich met LTE-LAA als een gewoon wifi-netwerk kunnen gedragen. LTE is in staat om met een 20MHz-kanaal per cel met 2x2 MIMO ongeveer 150 Mbit/s aan data te versturen, bij wifi is dit met 802.11ac en 2x2 MIMO ongeveer 75 Mbit/s. Wifi is op dit moment de absolute favoriet voor gebruik in huis. Maar voor operators is LTE-LAA een interessante mogelijkheid om de capaciteit uit te breiden. De Nederlandse operators hebben op dit moment ongeveer 10MHz beschikbaar voor LTE op 800/900 MHz en 20MHz op de 1800MHz-band. Voor deze licenties is veel geld betaald. Door LTE-LAA is het relatief gemakkelijk voor operators om 20MHz bandbreedte of meer extra te krijgen. De afstanden die maximaal gehaald kunnen worden, liggen door de lage zendvermogens wel veel lager. Vodafone heeft in november 2015 als een van de eerste operators in de wereld met deze oplossing getest met hulp van Qualcomm en Ericsson. Een test met Huawei wordt op korte termijn verwacht. LTE-LAA wordt in 2016 formeel toegevoegd aan de LTE-standaard, waardoor deze standaard vast een rol gaat spelen de komende jaren.
MULTEFIRE
De nieuwste standaard is MuLTEfire, een voorstel van een aantal grote leveranciers (Qualcomm, Nokia, Ericsson en Intel) om LTE-technologie in het
wifi-domein te leveren. Deze samenwerking is volgens het persbericht van 16 december 2015 opgericht om zelfstandige LTE small cells te ontwikkelen. Met MuLTEfire basestations kunnen gebouweigenaren of cafés hun eigen LTE-netwerk starten. De oplossing zal daarbij gaan werken als zelfstandige en neutrale partij, zodat koppelingen naar verschillende operators mogelijk zijn. Met één node kunnen alle operators indoor dekking en capaciteit krijgen. De grotere betrouwbaarheid en hogere datasnelheid van LTE-communicatie kunnen binnenshuis het verschil maken. Qualcomm is een belangrijk chipleverancier voor smartphones; het is waarschijnlijk dat smartphones deze standaard op termijn ook gaan ondersteunen.
IMPACT OP BEDRIJVEN
Een overzicht van de verschillende standaarden staat in de tabel hieronder. Volgens Alcatel Lucent zijn gebruikers meer dan 70 procent
Ondersteund door
wifi leveranciers
HetNet
ü ü
LWA LTE-U LTE-LAA MuLTEfire
van de tijd binnen wifi-zones. In Nederland ligt dit percentage voor sommige gebruikers nog hoger, alleen als men onderweg is heeft men vaak geen wifi. De grootste behoefte van de gebruikers aan mobiele data is binnenshuis, waarbij de data nu vaak via wifi wordt verstuurd. Helaas is het aanloggen op wifi-netwerken niet altijd even gemakkelijk. Ook zijn er in publieke ruimtes zorgen over de veiligheid van wifi. Door de komst van 4G en de betere indoordekking daarvan, blijven gebruikers vaker op mobiele netwerken hangen. De mobiele netwerken zijn echter minder in staat om grote groepen gebruikers binnenshuis (cafés, winkelcentra, beurzen) goed te helpen. Een oplossing zoals MuLTEfire nu voorstelt kan voor publieke ruimtes en bedrijven een goede oplossing zijn. Toch zal het nog een paar jaar duren voordat deze oplossing breed beschikbaar is. Het is waarschijnlijk noodzakelijk dat een operator accepteert dat MuLTEfire-nodes gekoppeld
Mobiele Operators
ü ü
LTE Netwerk Leveranciers
ü ü ü
worden aan hun netwerk. Op dit moment zijn operators niet snel geneigd om radionodes van anderen aan hun netwerk te koppelen. De belangrijkste reden hiervoor is dat zij vooral goede controle over de kwaliteit van de mobiele verbinding willen hebben. In dat opzicht is LTE-LAA ook een sterke kandidaat, omdat operators daarbij de volledige controle houden. Deze oplossing is als standaard nu nagenoeg klaar en zal waarschijnlijk over één of twee jaar beschikbaar komen.
update
De kwaliteit van de LTE-radioverbinding is wel duidelijk beter dan wifi (zowel qua snelheid als qua betrouwbaarheid) en er zitten grote bedrijven achter deze initiatieven, dus wordt het nog spannend voor de smartphones. Wel zal wifi nog lange tijd de belangrijkste rol binnenshuis blijven spelen, want voor laptops en tablets is wifi nog steeds de beste keuze. 5G zal dit de komende vijf tot zeven jaar nog niet veranderen.¨
Ontstaansjaar
Succeskans Europa
2009/2010
--
2014
-
2014
-
2015
+
2015
+
39
Nieuwe start-up BlueLine helpt resellers aan new business
RESELLERS WORDEN MANAGED SERVICE PROVIDERS Tekst Marco Mekenkamp
De rol van de ICT-reseller verandert steeds meer naar die van een Managed Service Provider (MSP). Na de integratie van vast en mobiel wordt het nu tijd om ICT-applicaties en clouddiensten op te gaan pakken. MxM BlueLine is een nieuwe speler die een platform biedt voor zowel de resellers die op zoek zijn naar new business als voor vendoren die een passend innovatief product of dienst leveren. Bekend gezicht in dit magazine, HP van Tilburg, licht als initiatiefnemer van MxM BlueLine toe wat de plannen, producten en services zijn.
HP, leuk om jou eens te interviewen. Wat ben je aan het doen met MxM BlueLine? Na een heel mooie tijd bij Channel had ik zin om me weer wat meer met de handel te gaan bemoeien. We hebben met deze start-up een rol gekozen die tussen content en distributie in zit. Met MxM BlueLine hebben we – want ik doe dit samen met Ramon Schenke – een platform gebouwd waarop we new business voor de reseller zoeken, assembleren en samen met hen vermarkten. De elevator pitch is deze: MxM Blueline zoekt de juiste producten en diensten waarmee zakelijke ICT-dienstverleners hun business kunnen verdiepen en verbreden. De communicatie is daarmee helemaal end-to-end: wij brengen een product altijd in combinatie met de juiste content voor de reseller en de eindgebruiker. Resellers worden wat communicatie betreft maximaal ontzorgd. We zorgen zelfs voor leads via een apart website die zich richt op het MKB. Zijn jullie dan marketing/salesorganisatie of meer een distributeur? Van beide hebben we het beste gekozen. Wij zijn geen uitgeverij, omdat we alleen content publiceren van partijen waarmee we samenwerken. Wel zorgen we met ons communicatieplatform MSP24 voor het juiste umfeld waarin de reseller steeds getriggerd wordt met de juiste informatie over zijn veranderende rol. Wij zijn ook geen distributeur, want we hebben geen eigen voorraad of diensten. Wel werken we nauw samen met een aantal vendoren en distri’s en brengen we hun producten via de business reseller naar de zakelijke eindklant. In het succes van de sales daarvan zit uiteindelijk ook ons verdienmodel. We vragen een klein percentage van elke transactie.
40
Kun je wat voorbeelden noemen van producten en diensten die jullie voeren. We zijn eerst begonnen met marketingservices voor de reseller. Zo hebben we een voor resellers geoptimaliseerd online model ontwikkeld met Clickdistrict, specialist in online marketing, onder de naam ‘Always on’. Daarmee krijgt de reseller veel meer mediawaarde vanwege de gezamenlijke inkoop. Daarbij hebben we ook een landelijk dekkende outlet gecreëerd voor fabrikanten die eindgebruikers verwijzen naar een lokale reseller. Ook organiseren we algemene en in-house clinics waarmee we de reseller inspireren en klaarstomen voor z’n nieuwe rol als MSP’er. Een andere tak van diensten waarmee we nu op de markt komen zijn financiële en logistieke diensten. Denk daarbij aan toestellease, verzekeringen en pick & return van smartphones en tablets, allemaal geïntegreerd vanuit één centraal systeem, samen met onze partner Drake & Farrell. Zo hebben we een helpdesk die 24/7 de telefoon opneemt in het geval dat een aangesloten zakelijke gebruiker een probleem heeft met z’n smartphone. Daarbij doen we dit altijd uit naam van de reseller. De reseller is steeds in de lead, wij zorgen alleen voor de backendprocessen die daarachter draaien. Daar zijn we heel zuiver in. Onze smart devices zijn nog nooit zo belangrijk geweest als nu. We kunnen geen minuut meer zonder onze smartphone, tablet of straks ook wearable. Daarom is uptime het belangrijkste wat de reseller aan z’n klanten te bieden heeft. De reseller moet deze uptime daarom als uitgangspunt nemen in z’n dienstverlening. Nog even over toestellease, dat was toch ooit niet gelukt bij KPN? Klopt, maar dat was voor de consumentenmarkt en wat wij bieden is voor de zakelijke markt. En die vinden
update
HP van Tilburg en Ramon Schenke
leasen heel gewoon, want dat is men gewend van bijvoorbeeld auto’s. Je kunt met een zakelijke klant ook betere afspraken maken. De kans zit ’m ook in de ontwikkeling dat operators hardware steeds meer los aan het laten zijn. De SAC wordt minder of verdwijnt, daarom zijn ook in de zakelijke markt sim-onlyabo’s in combinatie met simlockvrije toestellen dé trend. Daar spelen we met lease op in. Met Hardware as a Service – HaaS – voorzien we in de behoefte van de zakelijke eindgebruiker om de toestellen off-balance te hebben en daarbij ook nog eens maximaal flexibel te kunnen zijn. Vanuit dit gegeven hebben we in samenwerking met distributeur Five 4 U en financieel dienstverlener Econocom een uitgekiend leasingproduct ontwikkeld voor iPhones en iPads. In tijden dat de operators zich steeds meer van de hardwaremarkt terugtrekken wordt het tijd dat de reseller zijn eigen base inricht. Nog
een groot voordeel is dat de eindklant altijd makkelijk kan overstappen naar een nieuw model, bijvoorbeeld naar de iPhone 7 die er aan gaat komen. Het enige wat moet gebeuren dan is een contractverlenging. Klant blij en ook reseller blij, want de marge op het nieuwe leasecontract wordt direct uitgekeerd. Hoe gaat 2016 er in jouw ogen voor de resellers uitzien? De economie groeit weer en we werken in een sector aan producten en diensten die alleen maar relevanter worden. Dus kansen genoeg zou ik zeggen, maar zorg wel dat je als reseller je positie ten opzichte van de operator goed in de gaten houdt. De SAC wordt minder of verdwijnt zelfs langzaam maar zeker. De beltarieven dalen zo hard, dat ook de marge verdampt. Zorg dus dat je snel een maandelijks bedrag gaat rekenen aan je klanten voor diensten en services. Dat is echt de weg te gaan!¨
Met Hardware as a Service voorzien we in de behoefte van de zakelijke eindgebruiker om de toestellen offbalance te hebben en daarbij ook nog eens maximaal flexibel te kunnen zijn
41
Zelf bepalen welke content wordt getoond
EERSTE STAP NAAR ZELFVERKOPEND WINKELSCHAP Tekst Pieter Waasdorp Foto Marco Mekenkamp
Garmin Nederland had een probleem. Het bedrijf, dat één van de grootste producenten van gps-apparatuur ter wereld is, wilde bij zijn retailers displays plaatsen. Eén van de belangrijkste eisen was dat de displays centraal en op afstand bediend konden worden. Connexie sprak met directeur-eigenaar Wasili Katsaros van Electronics Empire BV en Martin Snel, Trade Marketeer bij Garmin, over de in hun ogen ultieme oplossing van dit probleem. Tim Donselaar, managing partner van Open Display, schoof telefonisch bij het interview aan. Garmin is in Nederland een relatief kleine organisatie en heeft niet voldoende mensen in dienst om continu alle winkels af te gaan om te kijken of displays nog wel naar behoren werken. Daarnaast zocht Garmin iets extra’s. Zou het niet mooi zijn als de display content laat zien die perfect is afgestemd op de persoon die er naar kijkt? Het bedrijf was dus niet op zoek naar de traditionele ‘digital signage’, maar naar een echte en ook nog eens betaalbare interactieve display.
OP AFSTAND
De bedrijven van Wasili Katsaros (Electronics Empire) en Tim Donselaar (Open Display) kwamen samen met een Androidtablet, waarop de door hen zelf verder ontwikkelde ‘Open Display’-software draait. Open Display is een cloudbased narrowcastingplatform dat zich richt op interactieve digital signage. Martin Snel van Garmin hierover: “Wij kunnen nu centraal en op afstand zelf bepalen welke content getoond wordt en – minstens net zo belangrijk – aan wie. Daarnaast willen wij eigenlijk een interactieve display die bij wijze van spreken zelf onze producten aan consumenten gaat verkopen.” Inmiddels heeft Garmin het systeem getest bij een veertigtal golfwinkels. Snel vervolgt: “Bij deze golfwinkels zien wij nu al een forse stijging van het aantal verkochte Garminproducten. Het gebruik van de tablet, die in een speciale, enorme, halfopen golfbal is ingebouwd, is natuurlijk wel aan regels gebonden. Zo moet de winkelier zorgen dat er internet op locatie is en dat de tablet is voorzien van stroom. Verder draait het hele systeem autonoom en wij doen de rest. Wij kunnen altijd bepalen om een display terug te halen, maar het is nu al onze ervaring dat zo’n tablet zich in zeer korte tijd terugverdiend.”
SUCCESVOL
Wasili Katsaros haakt hierop in: “Het initiële succes met Garmin stimuleert ons om dit systeem ook aan anderen
42
te gaan aanbieden. Wij bieden een supergoedkoop alternatief voor dure displays. Voor rond de 150 euro zijn wij in staat om een tablet te leveren, waarbij wij ook nog eens toegang op afstand kunnen garanderen. Dit doet niemand, echt niemand ons na. Het systeem wordt overigens al gebruikt. CWS, het bedrijf achter de handdoekautomaten en andere sanitaire hygiëneproducten, gebruikt in door hen geëxploiteerde openbare toiletten ons systeem. Gebruikers kunnen door dit speciale ‘washroom media project’ van CWS nu tijdens het afdrogen van hun handen kijken naar de laatste commercials. En natuurlijk wordt op afstand bepaald wat er getoond gaat worden. Al onze systemen zijn altijd actueel. En het einde van de ontwikkeling is nog niet inzicht. Wat dacht je van een 3D-tablet?”
HERKENNING
Tim Donselaar haakt hier op in: “Maar wij gaan verder. Wij hebben een systeem ontwikkeld dat met behulp van de ingebouwde camera van de tablet gezichten kan herkennen. Het begint allemaal met het detecteren van beweging, waardoor het systeem geactiveerd wordt. Het is eigenlijk geen echte ‘face recognition’, in die zin dat wij niet proberen te achterhalen wie er exact Op de tablet draait Android 4.2, dat niet kan worden geüpdated. Een bewuste keuze zodat de geïnstalleerde software altijd blijft werken. De gebruikte tablet heeft de volgende specificaties: Scherm
10 inch IPS
Resolutie
1280 x 800
Processor
quad-core 1,8GHz
Intern geheugen
2GB
Interne opslag
8GB
Camera
2-megapixels
Accu
5000 mAh
update
Martin Snel, Trade Marketeer bij Garmin en Wasili Katsaros, directeur-eigenaar van Electronics Empire
voor de display staat. Nee, aan de hand van onze software wordt bepaald of er een man of vrouw naar de display kijkt, in welke leeftijdscategorie de persoon valt en wat de gemoedstoestand van de man, vrouw of kind is. Dit laatste wordt door ons gebruikt om te bepalen wat voor soort content er getoond wordt. Als iemand gehaast is, heeft het bijvoorbeeld geen zin om een lange video (of zo) te tonen.” Wasili Katsaros voegt hieraan toe: “Wij hebben de software speciaal voor de camera van onze tablet volledig laten aanpassen. Dit was mogelijk omdat wij als fabrikant de softwareontwikkelaar toegang hebben kunnen geven tot het hart van onze hardware. En ik bedoel echt tot in het kleinste detail. De grote tabletfabrikanten kunnen of willen dat niet. De camera maakt een foto en razendsnel wordt deze scan op de tablet geanalyseerd. Vooral
in het goed en adequaat kunnen bepalen van de gemoedstoestand is er uren programmeerwerk in gaan zitten. Het systeem kijkt naar de stand van de ogen, pupillen en bijvoorbeeld naar de mond. Op basis hiervan wordt vervolgens in de database gekeken naar de beste match. Lijkt allemaal eenvoudig, maar ik kan je verzekeren dat dit niet zo is.” Donselaar zegt hierop: “Bij ons op kantoor zitten allemaal whizzkids. Een Amsterdamse start-up had een API (software waarmee computerprogramma’s duidelijk maken hoe ze met elkaar moeten samenwerken, red.) ontwikkeld voor gezichtsherkenning. Wij hebben vervolgens de diverse software-elementen op slimme wijze aan elkaar geknoopt. Met, gelukkig voor ons, het gewenste resultaat. Het werkt namelijk echt supergoed. Het systeem wordt nog in het eerste kwartaal van 2016 op de markt gebracht.”
UITROL
Martin Snel is blij dat dit interactieve systeem op korte termijn wordt uitgerold, want Garmin kan niet wachten: “Het systeem is hufterproof en het is onze ultieme droom om passende en relevante content via deze display te tonen aan (winkelende) consumenten. Kijk, ik zit nu ruim een jaar bij Garmin en dit is echt een mooie binnenkomer voor mij. Het hoofdkantoor in Amerika is buitengewoon enthousiast over deze innovatie. Op termijn is er helemaal geen merchandising meer nodig, maar wordt die taak centraal overgenomen. Dit is een enorme kostenbesparing. Mijn droom is niet een zelfrijdende auto, maar een zelfverkopend winkelschap.” ¨
43
Landelijke dekking in tweede kwartaal 2016
KPN VERSNELT UITROL LORA-NETWERK Tekst Marco Mekenkamp
KPN gaat de uitrol van het LoRa-netwerk in Nederland versnellen. Hiertoe heeft KPN besloten omdat volgens de operator de belangstelling erg groot is. Veel klanten en geïnteresseerden vragen naar een netwerk met landelijke dekking om hiermee kansen en mogelijkheden van deze nieuwe technologie optimaal te kunnen benutten. LoRa van KPN ging begin november 2015 live in Rotterdam en Den Haag en zal in het tweede kwartaal van 2016 in heel Nederland beschikbaar zijn. LoRa is een nieuw netwerk voor ‘Internet of Things’oplossingen en een aanvulling op de bestaande 2G-, 3Gen 4G-netwerken. Vorig jaar hebben wij in Connexie hier al uitgebreid aandacht aan besteed. Het netwerk neemt belangrijke drempels (kosten, verbruik, energie) weg om talloze apparaten aan het internet te verbinden. De komende maanden zal KPN in heel Nederland bestaande mobiele opstelpunten voorzien van een LoRa-gateway en -antenne, waarmee miljoenen apparaten verbonden kunnen worden. LoRa is al als dienst uitgerold in Frankrijk en ook in België is Proximus druk bezig om een netwerk te bouwen. LoRa werd in eerste instantie gezien als technologie voor gebruik in smart cities, maar er wordt ook aan landelijke dekking gewerkt.
VERSCHIL MET WIFI
LoRa heeft heel andere eigenschappen dan wifi. Wifi is een technologie met hoge datasnelheiden maar slechts korte afstanden en een hoog stroomverbruik. LoRa zend, net als wifi, uit op een open band (voornamelijk 868MHz) en is een technologie die gratis gebruikt kan worden, weinig stroom verbruikt en toch een groot bereik heeft. Ideaal om apparaten te verbinden die weinig data versturen, iets wat voor de meeste sensoren (temperatuur, watermelder, gps-locatie) prima past. Vanwege de slimme radiotechnologie kan LoRa toch een groot bereik halen. De datasnelheid van LoRa kan variëren van 300 bit/s tot 50 kbit/s, terwijl het bereik ongeveer 3 tot 15 km kan zijn.
VEILIGHEID
Bij LoRa wordt er op verschillende niveaus encryptie toegepast. Het netwerk heeft zijn eigen sleutel, het device heeft een eigen sleutel en zelfs applicaties op hetzelfde netwerk kunnen een eigen sleutel krijgen. Het verkeer in de lucht is daardoor niet zomaar afluisterbaar. De gateways die het radioverkeer opvangen, kunnen de inhoud van de data ook niet lezen; dat kan pas op de netwerkserver. Hierdoor kan het systeem ook gebruikt worden voor beveiligde toepassingen en commerciële diensten.
44
LORA VAN KPN
“Met het verwelkomen van een reeks LoRa-klanten wordt de uitrol naar een landelijk dekkend netwerk versneld”, laat Jasper Snijder, directeur New Business bij KPN, weten. “Klanten kiezen voor LoRa van KPN vanwege het betrouwbare en veilige netwerk, maar ook vanwege het partner-ecosysteem dat wordt geboden. Ook de lokalisatiefunctie die medio 2016 beschikbaar komt, springt in het oog evenals de gekoppelde data-oplossingen van KPN.” Recent koos bijvoorbeeld de HR Groep, fabrikant van straatmeubilair, voor LoRa van KPN. “De HR Groep maakt dankzij het LoRa-netwerk verkeersborden en straatmeubilair digitaal inzichtelijk”, laat Ed Salome, New Business Manager van HR Groep, weten. “In de nabije toekomst zal straatmeubilair dat verbonden is met LoRa, gemonitord kunnen worden met een app op de smartphone. Zo wordt bijvoorbeeld inzichtelijk wat waar staat, welke straatlantaarns kapot zijn en of bankjes in het park populair zijn. Hiermee vereenvoudigen we het beheer en onderhoud door gemeenten, verhogen we de verkeersveiligheid en het comfort van burgers.”
TESTEN LORA
In het hele partner-ecosysteem van KPN zijn inmiddels meer dan honderd partijen LoRa aan het testen en bij een aantal grote corporates werkt KPN samen met partners aan proof of concepts. KPN werkt actief samen met developers door mee te doen aan de IoT Acedemy, het geven van LoRa-workshops en het aangaan van partnerships. ¨
WELCOM VIERT 5-JARIG BESTAAN MET DRIE NIEUWE VESTIGINGEN Tekst Marco Mekenkamp
update
Afgelopen december was het exact vijf jaar geleden dat de eerste winkel van Welcom werd geopend. Destijds was het Welcom bij Zwaagstra in Dokkum die het spits afbeet. Inmiddels heeft de formule van Retail Synergie zich bewezen en maakt de organisatie zich op voor een nieuwe groeispurt. Kort voor de Kerstdagen zijn twee nieuwe vestigingen van Welcom geopend (Welcom Oegstgeest van ondernemer Walter van Schie en Welcom bij Kivits in Horst van ondernemers Cindy Kivits-Schoenmakers en René Kivits). En ook 2016 had een goede start: op 4 februari was er de opening van Welcom Oosterheem van ondernemer Murat Durukan in Zoetermeer. Welcom is een franchise-telecomformule waarbij begrippen als onafhankelijkheid, deskundigheid, persoonlijk advies, een breed aanbod en een focus op zowel de consumenten- als de zakelijke markt de basis vormen. Chris Vedder, directeur van Welcom, kijkt positief naar de toekomst. “Wij beseffen als geen ander dat het huidige ‘retailklimaat’ zeer lastig is. Vooral de filiaalbedrijven hebben het heel erg moeilijk. Wij zijn er echter van overtuigd dat de juiste ondernemers met de Welcomformule een uitstekende basis hebben om hun verzorgingsgebied succesvol te bedienen.” Natuurlijk realiseert Vedder zich ook dat het succes de ondernemers niet zal komen aanwaaien. “Het is absoluut hard werken”, zo stelt hij vast, “maar samen met de andere ondernemers van Welcom en het team in Lieren zien wij de toekomst met vertrouwen tegemoet. Welcom biedt ondernemers maximale focus op rendement, slagvaardig samenwerken en een sterke klantgerichtheid op zowel de particuliere als zakelijke markt.” Ondernemers die meer willen weten over Welcom:
45
Jeroen de Muijnck, directeur Sectra Nederland
NIET IEDEREEN MAG ONZE TELEFOONS KOPEN Tekst Pieter Waasdorp Foto Niclas Ström
Naast de bekende grote mobiele-telefoonmerken is in ons land ook het relatief onbekende Zweedse bedrijf Sectra actief. Sectra Communications levert beveiligde communicatieoplossingen aan Europese overheidsinstellingen en verschillende toezichthoudende instanties. Alle producten en systemen van Sectra zijn ontworpen volgens een vast protocol en al hun communicatieoplossingen voldoen aan de strengste eisen op het gebied van beveiliging in Europa. Telefoons van Sectra zijn goedgekeurd om zowel op nationaal niveau als binnen de EU en NAVO te worden gebruikt. Wij spraken met Jeroen de Muijnck, directeur van Sectra Nederland, over ‘zijn’ superveilige telefoons. Kun je wat meer over Sectra vertellen? Jazeker, en dat doe ik graag. Sectra Communications is onderdeel van de beursgenoteerde Zweedse Sectra Group. Samen met ons zusterbedrijf Sectra Medical, dat zich vooral bezighoudt met software voor de gezondheidszorg, zitten we in één holding. Sectra is zowel genoteerd aan de Amerikaanse Nasdaq als aan de Zweedse beurs in Stockholm. In totaal werken er zo’n 600 mensen bij ons bedrijf. Bij ons onderdeel Sectra Communications, met vestigingen in Zweden, Nederland en Slovenië, werken op dit moment rond de 60 mensen. Beide bedrijven zijn hermetisch van elkaar gescheiden door een onneembare firewall. Dat moet ook wel gezien onze producten. Voor wie zijn jullie telefoons geschikt? Voor iedereen die optimale beveiliging van gesprekken nodig heeft. Maar om te beginnen moet ik wel zeggen, dat wij natuurlijk nooit absolute zekerheid kunnen garanderen. Wat ik wel kan zeggen is dat onze telefoons, zowel in Nederland als bij de NAVO en Europese Unie (EU), de juiste accreditaties hebben. Al deze instanties hebben onze producten getest en technisch geëvalueerd. Wij zijn de enige die echt van iedereen de juiste stempels heeft. En pas als wij de juiste goedkeuringspapieren hebben voor een telefoon, gaan wij daarmee de markt op. Ze moeten technisch en qua beveiliging echt 100 procent in orde zijn. Kun je iets meer vertellen over jullie telefoons? Voordat ik begin over onze telefoons is het eerst belangrijk om iets te weten over de verschillende niveaus, die worden gebuikt om de status van gevoelige informatie te definiëren. Er worden drie categorieën onderscheiden: 1. Departementaal vertrouwelijk (Restricted). 2. Confidentieel (Confidential). 3. Stg. Geheim (Secret). De niveaus zijn gekoppeld aan de schade die de informatie zou kunnen veroorzaken als
46
deze door onbevoegden toegankelijk zou zijn. De Tigra /S 7401 en Tigra /S XS zijn goedgekeurd voor deze beveiligingsniveaus. De /S staat overigens voor Secret. Beide telefoons zijn helemaal door onszelf ontwikkeld. Het zijn end-to-end-oplossingen: de beveiliging werkt alleen als beller en gebelde over een Sectra-toestel beschikken. Met deze telefoons kan overigens alleen gebeld worden en er kunnen sms-berichten mee worden verstuurd. Voor het laagste niveau, Restricted, hebben wij een aangepaste Samsung-smartphone in ons portfolio. Ook dit toestel is flink door ons onder handen genomen en werkt alleen als er een speciaal door ons ontwikkelde sd-kaart in het toestel wordt gestopt. Hierop zit de versleuteling voor de specifieke gebruiker en de gebruikersgroep waar die persoon in zit. Wie zijn jullie klanten? Helaas kan ik hierover niet al teveel over zeggen, omdat dit natuurlijk buitengewoon gevoelig ligt. Wat ik wel kan zeggen is dat alle ministeries in Nederland klant bij ons zijn. Maar ook de EU en ongeveer de helft van de lidstaten kopen producten bij Sectra. Daarnaast is natuurlijk ook de NAVO en aanverwante organisaties in potentie een heel grote markt voor ons. Wist je dat tijdens de Nederlandse missie in Oekraïne, na het neerhalen van de MH17, ook met Sectra-telefoons gebeld is? Kan iedereen jullie telefoons zo maar kopen? O nee, zeker niet. Wij verkopen hoogwaardige cryptoproducten aan overheid en bedrijven. Iedereen die bij ons toestellen wil kopen wordt eerst uitgebreid door ons onderzocht. Maar niet alleen door Sectra, ook worden alle aanvragen door de overheid gecheckt. Wij leveren niet aan criminele organisaties. Zo af en toe krijg ik vreemde telefoontjes met het verzoek of wij onze beveiligde toestellen willen verkopen. Ik kan je wel zeggen dat de Tilburgse motorclub er bij ons niet in komt.
update
Hoe worden jullie toestellen verkocht? Sectra werkt, gezien de sensitiviteit en beveiliging van onze producten, niet met dealers of resellers. Voordat een telefoon wordt geleverd wordt hij voor de klant door ons helemaal geconfigureerd. Wij kunnen en mogen derden nooit toegang geven tot onze telefoons. Vandaar dat wij het hele verkooptraject zelf doen. Alle werknemers bij ons zijn, zoals je zult begrijpen, gescreend door de AIVD. En zo doen wij de service van de telefoons ook zelf. Brengt een reseller een klant aan, dan geven wij wel een zogenaamde ‘finders fee’.
Wat betaalt een gebruiker voor een Sectra-telefoon? Dat is heel verschillend en het hangt ook af van welk toestel de klant wil gebruiken. Voor de Tiger/R, de door ons ultra beveiligde Samsungsmartphone, rekenen wij rond de 100 euro per gebruiker per maand. Onze high-end-modellen kosten tot wel 5.000 euro per stuk. Alles hangt af van het gekozen model en de aantallen. Hoe ziet Sectra de concurrentie? Op deze markt is een twintigtal bedrijven actief. En zij claimen allemaal dat zij beveiligde toestellen leveren die niet afgeluisterd en gehackt kunnen worden. Sommigen hebben best wel een goede oplossing en een enkele zelfs een paar accreditaties en certificeringen. Maar meestal bestaat de beveiliging uit een gewoon appje. Onze klanten
willen echt alleen maar volledig gecertificeerde producten en die kunnen wij leveren. Wel houden wij alles goed en scherp in de gaten, want wij willen niet verrast worden door nieuwe partijen of producten. De markt is volop in beweging. Van de traditionele mobiele-telefoonfabrikanten hebben vooral BlackBerry en Samsung, met KNOX, een goede gedachte op security-gebied. Met Samsung is Sectra een technisch partnerschap aangegaan en werken wij nauw samen om optimaal gebruik van hun beveiligde KNOX-containers te maken. Waar Sectra’s hardwarematige versleuteling beveiligde communicatie garandeert met de Tiger/R, beschermt Samsung KNOX de integriteit van de telefoon door deze te beschermen tegen kwaadaardige applicaties en sabotage. ¨
47
Telecomindustrie op zoek naar nieuwe omzetkansen
FRANSE OPERATOR START ‘MOBIELE BANK’ Tekst en foto’s Paul Teixeira
Begin 2017 wil de Franse operator Orange een eigen bank ‘up and running’ hebben. De ‘Orange Bank’ zal geen aparte fysieke kantoren hebben, zo stelt het bedrijf: alle klant-interacties en -transacties worden via de smartphone of tabletcomputer afgehandeld. “Het wordt een Mobile Only Bank”, aldus de operator in een officieel bericht. De Orange Bank zal in de Franse thuismarkt starten, maar moet in de loop van 2017 ook in andere landen actief worden. Voor de benodigde bancaire expertise wil operator Orange een beroep doen op de kennis en ervaring van de Franse financiële dienstverlener Groupama. De operator zegt in gesprek te zijn met het concern om een belang van 65 procent te nemen in diens bancaire tak. Een dergelijk deal levert Orange niet alleen de noodzakelijke banklicentie van de Franse Centrale Bank op: de operator kan dan ook bogen op een netwerk van bankvestigingen verspreid over heel Frankrijk plus online-bankierenfaciliteiten. Orange wil via zijn op te richten financiële dienstverleningstak reguliere bancaire producten aanbieden: van betaal- en spaarrekeningen tot leningen en verzekeringen.
ORANGE MONEY
De Franse operator is overigens al langer actief op het gebied van financiële dienstverlening. Volgens het bedrijf is zijn in 2008 geïntroduceerde financiële mobiele dienstverlening ‘Orange Money’ inmiddels goed voor een kleine 50 miljoen euro omzet en een maandelijks geldverkeer van 500 miljoen euro. Tot dusver is Orange Money actief in Afrika en het Midden-Oosten. In de nabije toekomst moet echter ook West-Europa worden bediend. Het is niet bekend of Orange Money een integraal onderdeel zal worden van de Orange Bank. “Wij zijn van plan om Orange Money in 2018 naar een omzet van 200 miljoen euro te krijgen”, stelt Ramon Fernandez, adjunct-directeur bij operator Orange. Hij wil dat onder andere bewerkstelligen door dit jaar de betaaldienst in Frankrijk te introduceren. Hierdoor kunnen Franse abonnees via hun smartphone geld overmaken naar landen in Afrika en het Midden-Oosten. In deze twee regio’s is Orange Money vanaf 2008 actief met inmiddels circa veertien miljoen klanten in dertien landen. Volgens Fernandez is door de introductie van de mobiele betaaldienst de gemiddelde omzet per klant (ook bekend als ‘ARPU’) met 1,80 euro gestegen. “Dat is een
48
substantiële verhoging als je in aanmerking neemt dat de ARPU in Afrika en het Midden-Oosten tussen de twee en vijf euro ligt”, aldus de Orange-topman. Orange Moneyklanten betalen een bedrag per transactie, legt Fernandez uit: “Dat bedrag ligt lager dan bij traditionele aanbieders, zoals Western Union. Voor ons betekent het niet alleen een additionele omzetstroom, het verhoogt ook de klantenbinding. Wij zien een geringer verloop in ons klantenbestand door de introductie van Orange Money.” De dienst is tot dusver alleen onderling te gebruiken door de respectievelijke abonnees. Volgens Fernandez moet dat echter in de toekomst gaan veranderen. “Wij hebben daarvoor al een intentieverklaring getekend met andere operators, zoals Bharti Airtel en Vodafone. Het zal wel wat tijd in beslag nemen voordat er inderdaad interoperabiliteit op het gebied van financiële transacties mogelijk is tussen de verschillende operators, maar het begin is er in ieder geval.”
KPN
In Nederland heeft operator KPN in het verleden al pogingen gewaagd om, in samenwerking met een bank, online financiële dienstverlening in de markt te zetten. In 2000 heeft KPN daarvoor samen met ABN Amro de joint venture ‘Money Planet’ opgezet, een online bank die in Nederland, Duitsland en België actief zou moeten worden. Het duo had hiervoor destijds een tweejarige investering van maximaal 440 miljoen gulden (omgerekend 199,66 miljoen euro) begroot. Toentertijd was de markt voor online financiële transacties in deze drie landen circa 42 miljard gulden groot. De joint venture was echter geen lang leven beschoren: in 2001 trok ABN Amro de stekker uit de samenwerking. Naar verluidt, waren er zowel technische problemen als onderlinge onenigheid over de te volgen strategie. Ook ontbraken er bij KPN, na het uit elkaar
mee houden dat het vooralsnog alleen op smartphones met het Android-besturingssysteem (vanaf versie 4.4) werkt.
update
TELE2, T-MOBILE EN VODAFONE
Bij Tele2 Nederland wordt vooralsnog geen brood gezien in bancaire activiteiten, weet woordvoerder Jan-Willem te Gussinklo. “Wij zien voorlopig nog genoeg omzetkansen door de transitie van mobiele belminuten naar mobiele data. De zogenoemde ‘over the top’-activiteiten (diensten en producten die gebruik maken van connectiviteit, red.) laten wij aan derden. Als je kijkt naar wat wij aan branchevreemde activiteiten ontplooien, dan beperkt zich dat nu tot de manier waarop wij machineto-machinediensten invullen. Wij hebben daarin een ecosysteem van partners voor opgezet, met daaraan gekoppeld nieuwe verdienmodellen, waarbij wij niet alleen de connectiviteit leveren maar soms ook als deelnemende ondernemer optreden.”
spatten van de dotcom-bubble, de financiële middelen om de beoogde investeringen te plegen. In 2002 heeft de bank ING nog samen met KPN getracht Money Planet nieuw leven in te blazen, waarbij het te leveren dienstenpakket uit beleggingsproducten, hypotheken, leningen en verzekeringen bestond. Deze poging stierf echter eveneens een stille dood. Anno 2016 is de site moneyplanet.nl niet meer actief. Het domein is nog immer eigendom van de operator, blijkens het register van Stichting Internet Domeinregistratie Nederland (SIDN): KPN Internet te Amersfoort.
De operator zoekt het nu met name in samenwerkingen met financiële instellingen. Zo heeft het onlangs aangekondigd dat zijn klanten met een Rabobankrekening contactloos mobiel kunnen gaan betalen. Daar is echter een paar voorwaarden aan verbonden. Zo moeten de bewuste klanten al de beschikking hebben over de dienst Rabobank Wallet. Verder moet de smartphone voorzien worden van een speciale KPN-Near Field Communications simkaart, waar de gegevens van de Rabo-betaalpas op worden geslagen. Wie een dergelijke simkaart bij KPN wil bestellen, moet er wel rekening
T-Mobile zegt geen kennis te hebben genomen van de annoncering van Orange. Een woordvoerder van stelt wel: “Ik kan wel zeggen dat T-Mobile op dit moment geen plannen in die richting koestert. De wereld verandert echter heel snel, over een aantal maanden kan het zomaar anders zijn.” Vodafone heeft in Nederland geen banklicentie, laat een woordvoerder van de operator desgevraagd weten. Wel heeft het bedrijf in Nederland een betaaldienst, ‘SmartPass’, waarvoor het samenwerkt met Wirecard, een Duitse specialist op het gebied van financiële transacties. “In sommige landen bieden wij m-pesa aan, een financiële dienst gericht op mobiele telefoongebruikers. In India en Mozambique (Vodacom) hebben we daarvoor een banklicentie. Voor Mozambique geldt dat het op papier een banklicentie is, maar
>>>>>>>
49
we kunnen er alleen m-pesa mee aanbieden en geen andere financiële diensten. Over de aankondiging van Orange kan ik alleen in algemene zin zeggen dat we die ontwikkelingen met interesse volgen.”
FABRIKANTEN
Het mobiele betalingsverkeer is ook voor andere partijen dan banken en operators aantrekkelijk genoeg. Zo is internetconcern Alphabet, de holding waaronder de zoekmachine Google valt, al enige tijd actief met een eigen ‘mobiele portemonnee’: Android Pay, de opvolger van het nimmer succesvolle Google Wallet. Het bedrijf kiest hierbij niet voor een eigen bancaire licentie met de bijbehorende financiële diensten en producten, maar maakt gebruik van bestaande financiële instellingen. De app faciliteert betalingen via de zogenoemde ‘Near Field Communications’-standaard voor draadloze gegevensoverdracht op korte afstand. Er zijn echter wel de nodige randvoorwaarden aan verbonden. Allereerst moet de gebruikte Androidsmartphone dergelijke technologie aan boord hebben. Ook dient de betalingsterminal in de winkel NFC te ondersteunen. En ten slotte moet de bewuste retailer ook afspraken hebben gemaakt met zowel Alphabet/Google als de financiële instellingen (banken en creditcardmaatschappijen) die door Android Pay worden ondersteund. Volgens Alphabet wordt de betalingsapp op dit moment door circa één miljoen winkels in de Verenigde Staten geaccepteerd. De internetgigant mikt tevens op online aanbieders: zij kunnen ondersteuning voor Android Pay in hun apps inbouwen. Android Pay staat niet op zichzelf. Ook de Zuid-Koreaanse fabrikant Samsung heeft in 2015 een eigen betalingsapp op de markt gebracht: Samsung Pay. De app en de bijbehorende dienstverlening is inmiddels zowel in de Koreaanse thuismarkt als in de Verenigde Staten actief. Samsung Pay werkt op vergelijkbare wijze als Android Pay, met één belangrijk verschil: het is nog niet beschikbaar voor webshops of andere online dienstverleners. Een andere belangrijke speler in de smartphonemarkt, Apple, heeft in 2014 zijn eigen mobiele portemonnee aangekondigd. Het lijkt alsof de creativiteit van de marketingafdelingen van de drie grote partijen in smartphoneland opgedroogd is, want ook Apple’s product heet ‘Pay’. Apple Pay werkt, evenals de concurrentie, met NFC-technologie voor het daadwerkelijk ontvangen en versturen van financiële transactieinformatie. De app wordt inmiddels ook ondersteund in de pinautomaten
50
van enkele Amerikaanse banken (Wells Fargo en Bank of America), waardoor gebruikers contactloos en zonder pincode-invoer geld kunnen opnemen. Het verdienmodel van de fabrikant wijkt af van de concurrentie: het vraagt 0,15 procent van elke creditcardtransactie en 0,5 procent van elke betaling die via een bankkaart verloopt. Zoals altijd, is het gebruik van Apple Pay voorbehouden aan gebruikers van Appleproducten, in dit geval een iPhone of een Apple Watch. Apple is, net als Alphabet/ Google, vooralsnog alleen in de Verenigde Staten actief in de weer met zijn Paydienst. Hoewel in Nederland ING zich eind 2015 via Twitter heeft laten ontvallen dat het met ondersteuning van de Appleportemonnee gaat komen. Andere Nederlandse banken, zoals ABN Amro, zijn er minder duidelijk over. Zij willen slechts kwijt dat zij ‘alle ontwikkelingen op het gebied van mobiele betalingen nauwlettend en met interesse’ volgen.
BEREN OP DE WEG
Naast de diverse voordelen van mobiele banken en mobiel (al dan niet contactloos) betalingsverkeer, zijn er ook beren op de weg. Het grootste exemplaar heet ‘veiligheid’. Tot dusver hebben cybercriminelen hun pijlen met name gericht op het betalingsverkeer via het ‘gewone’ internet. Naar verwachting is mobiel bankieren het volgende doelwit, zeker naarmate het in populariteit toeneemt. Daarbij wordt zowel de hard- als de software van smartphones als kwetsbaar beschouwd. Zelfs de Europese Bank heeft daar al enige tijd geleden op gewezen: in 2013 kwam het met aanbevelingen voor de veiligheid van mobiel betalingsverkeer via onder andere NFC en bluetooth (‘Recommendations for the security of mobile payments’). Ook de regulering is een belangrijke hobbel die nog in diverse landen moet worden genomen. De technologie en zelfs de financiële sector zijn er klaar voor, maar de overheid moet nog met bijpassende wet- en
update
regelgeving komen. In de Europese Unie is daar een grote rol voor de Europese Commissie weggelegd. De EC heeft begin mei 2012 al een conferentie belegd met als thema ‘de noodzaak te komen tot een geïntegreerde Europese markt voor elektronische betalingen’. Tijdens de bewuste bijeenkomst kwam ook het mobiele bankieren en betalen via smartphones aan de orde. Twee jaar daarna, medio november 2014, kwam het onderwerp wederom aan de orde tijdens een EC- bijeenkomst in Brussel. Zonder dat daar overigens daadwerkelijke maatregelen uit zijn voortgekomen. Vooralsnog lijkt de Europese Commissie nog te worstelen met de vraag hoe de Europese én de nationale regel- en wetgeving moet worden aangepast aan de ontwikkelingen op het gebied van mobiel bankieren.
MONDIALE MARKT
De omvang van de, potentiële, markt voor mobiele betalingen zal bij de beslissing van Orange sterk hebben meegespeeld. Alleen al in Nederland is de populariteit van mobielbankieren-apps sterk stijgende. Volgens het marktonderzoeksbureau Telecompaper was er hier eind 2015 op één van de zes smartphones een dergelijk programma geïnstalleerd. In totaal ging het om twee miljoen mobielbankieren-apps. Telecompaper concludeerde in hetzelfde rapport dat de bewuste apps ook steeds meer daadwerkelijk worden gebruikt: tien dagen per maand. In 2014 was dat nog acht dagen per maand. Volgens de Britse marktonderzoeker Juniper Research zal het aantal gebruikers van mobiele betalingsoplossingen de komende
jaren wereldwijd stevig stijgen. Eind 2015 waren er nog 800 miljoen mensen in de weer met hun mobiele telefoon en financiële transacties, aldus Juniper Research. In 2019 moet dat aantal op 1,75 miljard uit gaan komen. De onderzoekers wijten de verwachte groei-explosie aan de populariteit van dergelijke oplossingen in de zogenoemde ‘opkomende markten’, waar banken over een minder groot kantorennetwerk beschikken. Daar biedt het mobiele draadloze bancaire verkeer uitkomst, aldus Juniper. Wel ziet het marktonderzoeksbureau een tweedeling verschijnen: in de ‘ontwikkelde landen’ zijn het met name de aloude banken die de markt voor mobiel betalingsverkeer domineren, terwijl in de opkomende landen de telecomaanbieders een grotere marktpositie gaan innemen. ¨
51
geen ambitie is te groot voor het netwerk van tele2 Zakelijk Mobiel 4G 24GB data voor een genadeloos lage prijs
omdat het kan
Check tele2.nl/zakelijk4g
NIEUWS VAN DE CES Tekst Pieter Waasdorp
update
Begin januari werd in Las Vegas de techbeurs CES gehouden. Vanzelfsprekend waren er weer diverse noviteiten te vinden. Wij zetten er een aantal op een rij.
INTEL CURIE
Intel heeft een minuscule systemon-a-chip (SoC) ontwikkeld, de Curie, speciaal voor wearables. De Curie, ter grootte van een knoop, is een volwaardige 32-bit computer inclusief geheugen, batterij, gyroscoop en snelheidsmeter. Voor communicatie gebruikt de Curie bluetooth. Volgens Intel ideaal om gebruikt te gaan worden in bijvoorbeeld kleding of om een echt connected fiets te maken: de Curie kan namelijk eenvoudig de afgelegde afstand en snelheid bijhouden.
ALCATEL ONETOUCH
Alcatel Onetouch introduceerde naast de PIXI 4-instapmodellen ook het CareTimehorloge voor kinderen. “Van bezorgde ouders tot mensen die voor het eerst een smartphone gebruiken, overal hebben we een device voor”, zegt Dan Dery, chief marketing officer van Alcatel Onetouch.
PIXI 4-LIJN
De nieuwe PIXI 4-lijn bevat een 5,3-inch en een 4-inch smartphone, een 6-inch phablet en een 7-inch tablet. Volgens Alcatel Onetouch allemaal instapmodellen met een uitstekende gebruikerservaring voor wat betreft design, audio, camera en batterijduur. “PIXI 4 biedt consumenten het beste design en de beste eigenschappen op de markt van instapmodellen.”
PIXI 3 8-INCH TABLET
De 8-inch PIXI 3 tablet is de eerste Alcatel Onetouch-tablet met Windows 10. De tablet is te personificeren met ‘Color Skins- en Flip Stand-hoezen’. Andere eigenschappen: tv-afstandsbediening, spraak gestuurd bellen, gps en camera’s aan de voor- én achterkant. De PIXI 3 wordt begin februari verwacht.
CARETIME-HORLOGE VOOR KINDEREN
Met dit gps-horloge van Alcatel Onetouch kunnen ouders hun kinderen bellen of gesproken berichten versturen. Kinderen kunnen daarop antwoorden en vooraf ingestelde contactpersonen bellen. De gps-locator laat ouders weten waar hun kinderen zijn. En de Electric Fence-app waarschuwt ouders wanneer hun kinderen een vooraf bepaald, veilig gebied binnenkomen of verlaten.
53
HONOR
Honor, een sub-smartphonemerk van Huawei, heeft de nieuwe Honor 5X aangekondigd. Het toestel is binnenkort beschikbaar in de Verenigde Staten en Europa. Deze nieuwe smartphone heeft onder andere een metalen behuizing, een vingerafdrukscanner en een, volgens Honor zelf, fraai design. “De Honor 5X is een no-nonsense smartphone die juist die specificaties biedt die de jongere generatie verlangt van een smartphone”, zegt George Zhao, President van Honor. “We hebben de Honor 5X zo ontworpen dat het past bij de coole en stijlvolle millennials. Het toestel bevat geïntegreerde creatieve technologie zodat de gebruiker het meeste uit het toestel kan halen en een superieure internetervaring heeft. En dat allemaal voor een betaalbare prijs.”
METAAL
De aluminium behuizing van de Honor 5X is licht gebogen, waardoor het toestel gemakkelijk in de hand ligt. Bovendien heeft de Honor 5X een unieke afwerking door een diamant-gepolijste aluminium legering en is geaccentueerd door een keramische laag die is aangebracht met een speciale borsteltechniek, zo stelt de fabrikant. Meer specificaties • 1.5 GHz Qualcomm Snapdragon 615, Octa-core processor • 2GB Ram en 16GB intern geheugen • 3.000 mAh accu • Vingerafdrukscanner • 13 en 5-megapixel camera • Nano SIM, Micro SIM en microSD poorten, die alle drie tegelijk kunnen worden gebruikt
54
update
ACER
De Acer Liquid Jade Primo is de eerste smartphone van Acer die op Windows 10 draait. Het toestel heeft een 5,5-inch scherm met een resolutie van 1.920 x 1.080 beschermd door Gorilla Glass, een Qualcomm Snapdragon 808 processor met 3GB werkgeheugen, 32GB interne opslag en een 2.800mAh accu. De autofocuscamera van de Liquid Jade Primo is maar liefst 21-megapixels en kan hoge-resolutievideo’s (tot wel 4K) maken. De selfie-cam aan de voorkant van het toestel combineert een groothoeklens met een 8-megapixelcamera. De Liquid Jade Primo biedt dankzij Microsofts Continuum de mogelijkheid om zogenaamde universal Windows 10 apps via een speciale dockingstation op een tweede scherm te tonen. Hierdoor verandert de telefoon in een handomdraai in een krachtige pc. Het toestel is in februari in Nederland te koop en krijgt een adviesverkoopprijs van 569 euro.
BMW
De Duitse auto- en motorenfabrikant liet op de CES een prototype zien van zogenaamde hightech motorhelm. De helm is voorzien van een heads-up display waar verkeersinformatie en navigatie-aanwijzingen op geprojecteerd kunnen worden. Daarnaast toont het scherm gegevens van de boardcomputer. Optioneel kan ook nog een achteruitkijkcamera worden geĂŻntegreerd. Concurrent Skully heeft een vergelijkbaar model helm, dat al wel te koop is voor rond de 1.400 euro.
55
Chris de Jongh, CEO IT-Ernity Group
CONVERGENTIE IT EN TELECOM IN DE CLOUD Tekst en foto Paul Teixeira
Zonder al teveel poespas en in relatieve stilte heeft het van origine Zwolse IT-Ernity zich vanaf de oprichting in 2002 door Sebastiaan de Koning (nog immer actief binnen het bedrijf) op weten te werken tot één van de grotere Internet Solutions Providers (ISP’s) in Nederland. Die groei heeft het door de jaren heen zowel organisch als door overnames weten te bereiken. En de koek is nog lang niet op, vertelt IT- en telecomveteraan Chris de Jongh, sinds november 2015 de CEO van het concern.
Anno 2016 praat je over de IT-Ernity Groep, een conglomeraat van ICT-bedrijven dat hetzij onder eigen merknaam of onder de IT-Ernity-paraplu actief is. Financiële details geeft het bedrijf, dat nog steeds privé-eigendom is, niet. Maar CEO Chris de Jongh wil daarover wel kwijt dat de onderneming als geheel een omzetgroei jaar op jaar van tien procent realiseert en (ook niet onbelangrijk) al jaren bijzonder winstgevend is. Sinds 2008 hanteert het bedrijf een structurele ‘buy and build-strategie’: het overnemen van bedrijven die waarde toevoegen aan het portfolio en de klantenkring van de IT-Ernity Groep. Zo werden onder meer de ICT-partijen CloudVPS (dat een jaarlijkse omzetgroei van 25 procent kent), Signet en Proserve toegevoegd aan het concern. Zo’n veertig procent van de omzet komt inmiddels via het indirecte kanaal.
ONAFHANKELIJK
Het resultaat? Inmiddels biedt de IT-Ernity Group klanten een uitgebreid portfolio op het gebied van datacenter services, managed hosting, cloud infrastructuur en services, werken in de cloud, webpresence, netwerk- en internet-access-oplossingen. Het heeft circa 130 mensen in dienst, telt zo’n 60.000 klanten, beheert ruim 20.000 servers, herbergt meer dan 100.000 hosting accounts en heeft circa 200.000 geregistreerde domeinnamen in beheer. Geen gekke prestatie voor een Nederlands bedrijf dat veertien jaar geleden in Zwolle is opgericht. “Wij zitten hiermee in de hoogste regionen van de top van de Nederlandse Internet Solutions Providers. Ik durf zelfs te zeggen dat wij de grootste onafhankelijk opererende ISP zijn”, aldus De Jongh. De fundamenten van het concern zijn gelegd, zoveel is wel duidelijk. De opdracht van de relatief nieuwe CEO is juist het stroomlijnen van de huidige groep bedrijven en (zoals het in het officiële bericht over zijn benoeming staat) ‘het bevorderen en bestendigen van de organische groei van de onderneming’. Daarbij wordt de ooit ingezette strategie van groei door acquisities nog steeds gevolgd.
56
MARKT IS ER RIJP VOOR
De opdracht die hij als IT-Ernity-CEO heeft meegekregen, is een kolfje naar Chris de Jongh’s hand. Met zo’n dertig jaar ervaring in de IT- en telecomsector kan hij bogen op een aardige kennis als het gaat om leiding te geven aan bedrijven in deze branches, zowel in loondienst als ondernemer. In de telecomsector is hij, voorafgaand aan zijn benoeming tot CEO bij IT-Ernity in november 2015, vijftien jaar actief geweest. Eén van de meest in het oog springende telecomwerkgevers van De Jongh was Avaya, producent van telecomoplossingen. Daar had hij als vicepresident de verantwoordelijkheid voor twintig landenvestigingen, waaronder de Benelux, Oost-Europa en Scandinavië. Bij Avaya was hij al druk in de weer met diensten en producten die ook bij IT-Ernity in het portfolio zijn opgenomen, zoals managed services en hosted unifiedcommunicationsoplossingen. De wereld van zijn nieuwe werkgever is hem daarom niet onbekend, ook al omdat IT en telecom in een snelvaarttempo naar elkaar aan het groeien zijn, mede dankzij de opkomst van cloudtechnologieën. “Je ziet dat de markt er rijp voor is. Ik spreek dagelijks organisaties die aan ons vragen of wij hen kunnen helpen bij de overstap naar cloudcomputing. Die staan op dit moment voor de vraag of zij verder zullen gaan investeren in mensen, hard- en software om de eigen IT- en telecomomgeving in de lucht te houden of dat er toch de cloud moet worden opgezocht. Over het algemeen hebben die organisaties, van twintig tot 5000 werknemers, al de nodige testen gedaan met cloudcomputing. Die willen nu opschalen. Dat creëert allemaal kansen.”
KANSEN VOOR TELECOMRESELLERS
“Het tijdperk van het goed verdienen aan de belminuten en dergelijke is echt definitief over”, stelt Chris de Jongh vast. “De integratie van vaste en mobiele telefonie gaat razendsnel en is straks, of eigenlijk nu al, geen echt ‘issue’ meer voor organisaties. En daar komt nog bij dat traditionele IT-concerns als Microsoft zich samen met
update
BIEDT KANSEN VOOR TELECOMRESELLERS hun IT-partners in de telecommarkt bewegen met producten als Skype for Business. Voor de telecomreseller levert dat een uitdaging op. Die moet andere manieren gaan vinden om omzet binnen te halen.” Hij ziet echter volop nieuwe kansen voor zakelijke telecomresellers als het gaat om het aanbieden van clouddiensten en -producten die zich op het snijvlak van IT en telecom bevinden. Het biedt hen
ook bestendige omzet, zo zegt De Jongh: “Je kunt als telecomreseller een serieuze rol spelen voor jouw klant bij het kiezen van de juiste clouddiensten. Daarna volgt de support die de klant nodig blijft houden.” Er is daarbij nog wel een uitdaging, aldus de topman, maar ook die kan worden overwonnen: “De telecomreseller heeft veelal geen echte focus op IT gehad. En dat kan een obstakel vormen. Die lacune kunnen wij echter voor hem
opvullen. Wij bieden de reseller het technologische fundament, inclusief hosted unified communications en zaken als SIP trunks, plus de noodzakelijke ondersteuning. Daar investeren wij op jaarbasis miljoenen euro’s in. En dat hoeven de telecomresellers niet meer zelf te gaan doen. Zij kunnen zich richten op het binnenhalen van nieuwe klanten met nieuwe, winstgevende proposities die IT en telecom combineren.” ¨
De telecomreseller heeft veelal geen echte focus op IT gehad. Die lacune kunnen wij echter voor hem opvullen
57
AAN HET BEGIN VAN EEN NIEUW JAAR BLIKKEN VEEL MENSEN ALTIJD EVEN TERUG. MAAR ZE KIJKEN VAAK OOK VOORUIT. WIJ VROEGEN DIVERSE TELECOMPROFESSIONALS UIT ONS LAND OM IN KORTE BEWOORDINGEN TERUG TE BLIKKEN OP 2015 MAAR VOORAL OOK TE KIJKEN NAAR DIT JAAR. ZIJN DE VERWACHTINGEN UITGEKOMEN, MAAR NOG BELANGRIJKER: WAT GAAT 2016 BRENGEN EN WAAR LIGT DE FOCUS OP? IN TOTAAL 44 MENSEN LATEN WIJ OP DE VOLGENDE PAGINA’S AAN HET WOORD.
58
telecomprofs over 2016
Onze maatschappij staat voor de grote uitdaging om de welvaart te laten groeien zonder dat dit ten koste gaat van de aarde. Dat is niet alleen een politieke verantwoordelijkheid, ook als bedrijfsleven en ICT-sector hebben we daarin een grote rol. ICT verandert de markt, creÍert economische kansen en biedt mogelijkheden om kosten te besparen. ICT kan ook nog veel meer gaan bijdragen aan een schonere wereld met minder uitstoot van CO2. Minder energie verbruiken en de CO2-uitstoot terugdringen, heeft bij KPN al de hoogste prioriteit. Hoe snel de ontwikkelingen zijn gegaan, bewijst de mijlpaal die we begin 2015 behaalden: vijf jaar eerder dan gepland zijn we klimaatneutraal geworden. Ik zie volop kansen voor de ICT-sector om de CO2-uitstoot in 2030 wereldwijd met zo’n 20 procent terug te dringen. Een geweldige kans, zeker als je bedenkt dat de ICT-sector zelf verantwoordelijk is voor slechts twee procent van de totale CO2-uitstoot.
Eelco Blok CEO KPN
59
Altijd blijven veranderen, altijd uitdager blijven: dat was de strekking waarmee we het afgelopen jaar op deze plek aftrapten. En met resultaat: in het jaar van ons 15-jarig bestaan hebben we een prachtige groei doorgemaakt. In allerlei opzichten. Maar veel belangrijker: in het komende jaar gaan we hier vol mee door. Met grote veranderingen, mooie nieuwe stappen: de enige manier om in deze uitzonderlijk dynamische markt succesvol te worden ĂŠn te blijven.
Thomas Borsboom en Lucas van Reeken Directeur-eigenaren Studentmobiel.nl
Ik ben nu verantwoordelijk voor strategie en business development binnen de DX groep, waaronder dean one valt. Ik zie dat het partnerkanaal in de loop der jaren steeds minder keuze heeft gekregen. Veel providers die eerst onafhankelijk waren, zijn dat nu niet meer. Ik spreek veel met ondernemers die hun ongerustheid hierover uitspreken. Het partnerkanaal heeft duidelijk behoefte aan serieuze providers die direct of indirect onafhankelijk zijn aan grote operators.
Klaas Bottema
Strategie en business development DX groep
60
In het partnerkanaal doen velen het goed, maar tegelijkertijd hebben velen het ook moeilijk. Inmiddels weten wij allemaal dat voor sommigen de keuze om te kiezen voor kleur niet altijd de juiste is geweest. Vandaag de dag komt het erop aan dat jij je als reseller wat meer verdeeld over de providers. Dat is nu wel duidelijk. Steeds meer resellers gaan voor de rainbowstrategie, in plaats van dat zij kiezen voor een kleur. Dit is wel erg drastisch. In 2016 zien wij partners dus kiezen voor meer kleur. Maar let op, ga niet voor tĂŠ veel providers! Maak een heldere keuze!
telecomprofs over 2016
Frank Caris CCO dean one
Nederland heeft de allerbeste mobiele 4G-netwerken van de wereld. Snelheid en stabiliteit zorgen voor mobiliteit van vrijwel alle applicaties en toepassingen. Dus niet alleen je mail en telefoon in je zak, maar letterlijk je hele bedrijf. Maar dit alles werkt alleen als Nederlanders bereid zijn om hun telefoon te gebruiken zonder de handrem te gebruiken. Pas als het gebruik van mobiele data echt zorgeloos is, kunnen ondernemers gaan nadenken over de kansen die 4G met zich meebrengt, bijvoorbeeld met M2M en convergentie. De gezonde concurrentie in de telecommarkt zorgt ervoor dat data betaalbaar wordt voor iedereen. Consumenten en ondernemers kunnen zich in 2016 echt onderdompelen in data en zo profiteren van de geweldige mogelijkheden van de allerbeste mobiele en vaste netwerken in de hele wereld. Niet omdat het moet, maar gewoon omdat het kan.
Jeff Dodds
CEO Tele2 Nederland
61
Denk even terug aan de tijd toen er nog geen smartphones waren. We konden toen bellen en sms’en met onze gsm, maar veel verder dan dat ging het niet. Een paar jaar later konden we skypen, facebooken, video’s streamen en zelfs betalen met de smartphone. Diezelfde revolutie vindt nu ook plaats bij de domoticaproducten. De ontwikkelingen in domotica gaan sneller dan ooit. Het bedienen van al je apparaten in huis met je smartphone heeft de toekomst. De Smart Solutions-unit van Copaco helpt resellers bij het betreden en het verwerven van een positie in deze nieuwe markt met commerciële en technische trainingen om de kennis op het juiste niveau te krijgen. Ook kunnen we in samenspraak met onze vendoren projecten ondersteunen.
Marcel Donders
Business Director Copaco Nederland
2016 zal in veel opzichten een spannend jaar worden. Hoe ziet het distributie- en retaillandschap er uit aan het einde van het jaar? Voor Acer is de doelstelling om de opgebouwde relaties en de gerealiseerde groei in 2015 door te zetten in dit spannende jaar! Zeer volwassen smartphones werkend op Android maar ook Windows Phone zullen moeten zorgen voor deze continuering. Ook zullen wij in 2016 met verrassende smartphoneproposities komen zoals de Liquid Jade Primo ‘Pocket PC’ en later dit jaar de Predator 6 ‘Gaming device’. Door de combinatie van ons netwerk van relaties, creatieve marketingactiviteiten, ons eigen servicecentrum én kwalitatieve smartphones zie ik 2016 zeer positief tegemoet!
Rob van Eijndt
Sales Manager Netherlands Acer Computer BV
62
In 2016 pakt de klant zijn centrale rol in de telecommarkt. Met meer keuze dan ooit en steeds hogere verwachtingen blijven alleen de vernieuwers up-to-speed. Voor de markt is de grote uitdaging om daarop in te spelen. Technische hoogstandjes geven alle spelers nieuwe tools om aan de verwachting van de klant te voldoen: winnen in deze markt wordt een kwestie van vooruitdenken in plaats van blijven zitten waar je zit. De klant is koning in 2016, maar waar doet de koning zijn boodschappen?
telecomprofs over 2016
Jeroen Elkhuizen Directeur Belsimpel.nl
63
Toegevoegde waarde bieden aan de telecomvakspecialisten is voor One Stop Mobile een pijler sinds onze oprichting 16 jaar geleden. Dit doen we door onze klant te ontzorgen met fullservice dienstverlening en first-to-marketproducten voorzien van een uitstekend rendement. One Stop Mobile biedt betrouwbaarheid en partnerschap, dit maakt een samenwerking voor twee partijen aantrekkelijk, eerlijk en waardevol. One Stop Mobile levert telecomaccessoires aan ruim 1.200 partners met toegevoegde waarde voor elke gebruiker. We stellen ons in 2016 wederom ten doel om voor iedere gebruiker comfort, gemak en plezier te blijven bieden in telecomaccessoires. Dit doet we onder meer met officiĂŤle MFI-gelicenseerde producten, exclusieve kwaliteitsmerken, innovatieve producten en fashionaccessoires. One Stop Mobile gaat voor langdurige relaties. Niet alleen met haar partners maar ook met haar medewerkers, onze eigen vakspecialisten. Samenwerken met One Stop Mobile betekent toegang tot een uitgebreid, innovatief en betrouwbaar assortiment. Een totaaloplossing betekent voor ons een kwalitatief antwoord bieden op bijna ieder vraagstuk.
Mark van Embden
Algemeen Directeur One Stop Mobile
Alle zakelijke communicaties verschuift naar de smartphone. Vaste en mobiele gesprekken, maar ook chat en mail beheren met ĂŠĂŠn makkelijke gebruikersinterface. De trend is onmiskenbaar, maar er zijn nog wat hobbels te nemen. De reden dat een gebruiker al zijn zakelijke communicatie op zijn smartphone wil, is gemak. Als ik voor chat, mail en vast-mobiel verschillende apps nodig heb, is dat gedoe. Mijn voorspelling is daarom dat de apps om alle zakelijke communicatie te beheren steeds beter worden dit jaar. Dus stabieler en integratie van meer functies. Xelion is in dit opzicht goed op weg. Want naast de integratie van communicatie geeft het de gebruiker ook de tools om deze informatie te analyseren of hergebruiken. Denk aan wallboards of opslag, zoeken en delen van communicatie met behulp van de app. Kortom, orde scheppen in de chaos van uw communicatie. Ik voorspel dat we daar dit jaar veel meer overgaan horen.
Arthur van den Ende Directeur Xelion
64
Ook in 2015 is weer gebleken dat de wereld steeds sneller verandert. Voortdurend zijn er nieuwe kansen. Het wordt steeds belangrijker om alert te zijn en snel te reageren in de nieuwe groeimarkten. De markt voor wearables is zo’n uitdagende nieuwe groeimarkt. De markt voor activity trackers en smartwatches is in 2015 snel gegroeid. Consumenten zijn steeds meer bezig met gezonde voeding en meer bewegen. Steeds meer werkgevers proberen hun medewerkers met vitaliteitsprogramma’s te motiveren om fit te blijven. 2016 wordt het jaar van de wearables waarin Garmin als toonaangevend merk nog meer prachtige producten zal introduceren waarmee onze resellers zich uitstekend kunnen profileren in deze spannende groeimarkt.
telecomprofs over 2016
Remco Flikweert
Directeur Garmin Nederland
65
De afgelopen jaren heeft de industrie hard gewerkt aan vast-mobielintegratie van telefonie. Dit is meestal een oplossing gebaseerd op vaste kosten voor beide vormen van communicatie. Een veelgevraagde oplossing door klanten. De volgende stap is het verder integreren van telefonie met CRM-oplossingen en het toewerken naar ĂŠĂŠn telefoonnummer of adres voor beide vormen van communicatie. Het eerste is beschikbaar en het tweede wordt gerealiseerd in de komende periode.
Pieter Gabes
Directeur Parentix
66
telecomprofs over 2016
Het doet me deugd dat onze voorspellingen voor het groeipotentieel van de telecommunicatiemarkt in 2015 meer dan uitgekomen zijn. Nu ook het World Economic Forum de vierde industriële revolutie officieel heeft ingeluid, wordt eens te meer bevestigd dat de verdergaande digitalisering van de samenleving ons veel goeds gaat brengen. Een hoogwaardige, betrouwbare digitale infrastructuur als het hart van onze slimme samenleving is belangrijker dan ooit. De grote uitdaging wordt nu of mens en organisatie die snelle digitalisering aan kunnen. Als telecommunicatiebranche hebben wij ook een verantwoordelijkheid om een ieder daarbij te helpen. Laten we in 2016 meer investeren in het inzichtelijk maken hoe mens en maatschappij kunnen profiteren van verdergaande digitalisering.
Alex Goldblum CEO Eurofiber
Vorig jaar schreef ik op deze plek: “Mag het een beetje meer zijn?”. Terugkijkend op 2015 was het inderdaad een beetje meer. Wereldwijd groeide de smartphonemarkt met meer dan tien procent. De Nederlandse consument heeft weer meer vertrouwen en de online bestedingen stegen spectaculair. Keerzijde is dat we de fysieke winkelbestedingen zien afnemen in een markt waar de marges toch al onder druk staan. Hoog tijd voor een samenwerking met European Warranty Partners (EWP). Onze maatwerk serviceconcepten brengen extra omzet en marge in de consumentenelektronica markt. EWP is onderdeel van de succesvolle WERTGARANTIE Group. We hebben ruim 6.000 actieve businesspartners in Europa waarvan inmiddels bijna 300 in Nederland. Naast retailers, hebben we serviceconcepten voor reparatie- en servicebedrijven, fabrikanten, distributeurs en financiële dienstverleners. Ik nodig u graag uit voor een nadere kennismaking, zodat u begin 2017 hopelijk ook kunt zeggen dat het een beetje meer was.
Peter Grobben
Salesmanager EWP Service Nederland B.V.
67
Met het toenemende gebruik van alternatieve communicatiemogelijkheden, zoals WhatsApp, gaat zakelijke telecom steeds minder over bellen, maar veel meer over het optimaliseren van je bereikbaarheid als bedrijf. Zakelijke telefonie is nog steeds een kritische dienst die optimale bereikbaarheid van een organisatie en haar medewerkers moet waarborgen. Voip-telefonie is inmiddels wijd verkrijgbaar in het partnerkanaal. Om je als partner hierin te onderscheiden moet je de rol als adviseur op je nemen. Verdiep je in de klant en zijn bedrijfsproces en stem daar de communicatieoplossing op af. Met nieuwe abonnementsstructuren, waarbij niet meer per gebruiker betaald wordt, kan de bereikbaarheid flink verbeterd worden zonder hoge maandelijkse abonnementskosten.
Bart Haaksman
Algemeen directeur gnTel
In 2015 hebben wij een grote stijging in online verkopen waargenomen. Waar fysieke ketens steeds vaker hun deuren sluiten, zien we dat de online winkels juist het tegenovergestelde doen. We merken dat online en offline steeds meer met elkaar verbonden raken. Strax heeft veel ervaring in de Europese markt om een sterk omnichannelconcept neer te zetten in de winkels en de producten echt te laten beleven. Daarnaast wordt het belang van goede content steeds groter, omdat je hiermee eerder in het aankoopproces invloed kan uitoefenen op de consument en kan sturen welke richting zij op gaan.
Frank Hackmann
Global Sales Director Alps-Benelux-GermanyPoland & Central and Eastern Europe Strax
68
telecomprofs over 2016
De trend naar duurzaamheid middels refurbished (‘nearly new’) telefonie wordt steeds meer een commodity en het is belangrijk dat je als serviceprovider daarop in kan spelen. Dit kan zowel middels het concurreren op prijs, als op zoek te gaan naar MVO-doelstellingen, waarbij vooral gedacht moet worden aan het aanbieden van inname/rebuy-oplossingen. Betalen voor gebruik in plaats van bezit als een middel om mensen bewust te maken van circulaire economie zal meer en meer het uitgangspunt worden. Uiteindelijk zal dit erin resulteren dat zakelijke telefonie niet meer zelfstandig verkocht zal worden maar uitsluitend nog ‘als onderdeel van’.
Gert Heij
Co-Founder Green Mobile Zoals in 2015 al ingezet wordt de telecomreseller, met zijn kennis en kunde, steeds vaker de Mobility System Integrator voor zakelijk Nederland. Vanuit de behoefte om anders te werken, redeneren bedrijven in toenemende mate vanuit de mobiele gebruiker, op zoek naar applicaties die de processen efficiënter en klantgerichter kunnen maken. Vanuit deze benadering hebben bedrijven niet alleen de applicatie nodig, maar ook passende hardware en connectiviteit (zowel indoor als outdoor). Daarnaast zijn applicatie-provisioning, beveiliging, gebruikerstraining, toestel vervangservices en helpdeskondersteuning een must voor het slagen van mobility-projecten. De connectiviteitsvoorziening op zich zal hierbij steeds meer een hygiënefactor worden. Belangrijk daarbij is dat het gehele leveringsproces met zo min mogelijk leveranciers wordt aangegaan om te voorkomen dat de klant met een niet-werkende oplossing zit en leveranciers naar elkaar gaan wijzen. Deze trend is tevens de teloorgang van BYOD daar dit de mobilty-beheersbaarheid bedreigt. Wel is er een nieuwe ‘Bring your own’-afkorting, te weten BYOA (Bring your own App), waarbij in toenemende mate privé-apps worden gebruikt op zakelijke devices waardoor mogelijkerwijs veiligheidslekken of verstoringen kunnen ontstaan. Ook hiervoor is device management en beveiliging een noodzaak. Al met al voldoende werk voor telecomresellend Nederland!
Ronald Horn
Directeur/eigenaar BTC Teleconsult
69
Vorig jaar was mijn voorspelling dat de smartphone de thin client zou worden van de toekomst, waarbij Microsoft met de introductie van de 950 hier een grote, echte eerste stap in heeft gezet. Het is dan ook mijn overtuiging dat Microsoft een rol van importantie zal spelen op het gebied van de mobiele werkplek. Met deze ontwikkeling zal de smartphone groeien van een spraak- en datadevice, naar een volledige control panel voor de werkplek van de toekomst. Met de prijszetting van de nieuwe 550, de Office 365- en Skype voor Businessmogelijkheden wordt Microsoft een runnerup. Voeg daaraan toe de nieuwe applicaties die ge誰ntroduceerd worden (of al zijn): deze zullen een marktwerking in beweging zetten, waarbij oude businessmodellen volledig uit de markt verdreven worden. Goed nieuws voor de telecomreseller die als geen ander, mobiele hardware, connectiviteit, provisioning en services kan leveren. 70
Dick Houtsma
Directeur/eigenaar BTC Teleconsult
telecomprofs over 2016
In februari zijn twee mooie providers samen gekomen. dean one is de nieuwste zakelijke telecom- en internetprovider vóór het partnerkanaal, maar wel één die samen al 15 jaar bestaat. dean one bedient nu 150.000 zakelijke gebruikers. Samen met onze 500 partners gaan wij nog veel meer bedrijven en instellingen toevoegen aan ons klantportfolio. Aan onze diensten gaat het niet liggen. Wij gaan er voortdurend voor, dat het voor partners met ons makkelijker zaken doen is dan bij ieder ander.
Robert de Jager
Directeur sales dean one
2016 wordt voor ons en onze partners een fantastisch jaar. Het is ongekend wat onze technische mensen en ontwikkelaars voor elkaar hebben gekregen, én wij zijn nog niet klaar. Ik ben er trots op dat ik aan het hoofd sta van het ontwikkelings- en operationsteam bij dean one. Veertig mensen zijn dagelijks bezig met het nog verder verbeteren van onze diensten. Wij bouwen hierbij op de beste systemen, zoals bijvoorbeeld op Broadsoft. Vele anderen bouwen zelf aan een hosted platform, maar wij geloven daar niet in, net zoals de drie grote operators die net als wij ook op Broadsoft bouwen.
Jan Peter Kalksma COO dean one
71
We voorspelden vorig jaar dat offline retail niet dood is. Ondanks de ontwikkelingen in het retaillandschap is deze uitspraak voor Telecombinatie zeker uitgekomen! We zijn harder gegroeid dan ooit en kijken dan ook zeer optimistisch naar het komende jaar. We merken dat het Telecombinatieondernemersconcept aanspreekt. Wij geloven alleen in ondernemers en niet in eigen winkels. Je merkt het verschil duidelijk in de passie die onze ondernemers hebben en de service die ze verlenen. Het bewijs is een NPS van +46.6. Het nieuwe bewijs is het businesscenterconcept dat in de zakelijke markt enthousiast is ontvangen. Inmiddels is de derde vestiging open. Retail is bij ons meer levend dan ooit.
Herwin van der Kamp
Algemeen directeur Telecombinatie
Echt onafhankelijk advies geven in de (online) winkelstraat op basis van de wensen van de klant. De drive om altijd die extra stap te zetten voor onze klanten en daarmee de verwachting te overtreffen. Dat is waar Relevant Holdings voor staat. Bij al onze merken (Dixons, iCentre, Optie1, Phone House en Typhone) ervaart de klant de kracht van een transparant advies op maat. Door de ondersteuning van state of the art omnichannelsystemen leren wij onze klanten en hun behoeften steeds beter kennen en zijn wij in staat relevante proposities aan te bieden. Deze ultieme klantbediening is verankerd in ons DNA. Daarom leiden wij al onze mensen vanaf dag 1 op in onze Academy. Inclusief MBO-diploma. Een opleiding die nooit stopt maar kansen en uitdaging creÍert. Mijn collega’s in ruim 300 winkels maken iedere dag het verschil!
Henk Kamsteeg
Voorzitter Raad van Commissarissen Relevant Holdings
72
telecomprofs over 2016
In 2015 hebben we bij ACM ingespeeld op de enorme dynamiek in de sector. ACM biedt de markt ruim baan om verder te investeren in hun netwerken en garandeert marktpartijen daarnaast meerjarige zekerheid over toegang tot KPN’s netwerk. Het gevolg hiervan is dat er keuze voor de consument en voor het bedrijfsleven blijft. Het nieuwe jaar 2016 is voor ACM een belangrijk jaar vanwege de aanstaande herziening van het Europees telecomkader. De telecommarkten veranderen snel door digitalisering van diensten en het toepassen van nieuwe technieken. De snelle ontwikkelingen op onze markten roept de vraag op of de bestaande marktordeningsprincipes nog volstaan. De Europese Commissie heeft onlangs het startsein gegeven om een toekomstbestendig raamwerk voor telecomregulering te ontwikkelen. ACM is betrokken op nationaal en internationaal niveau en denkt mee over onderwerpen als marktordening, internetveiligheid en roaming. Ook zullen dit jaar de nieuwe regels voor netneutraliteit door ACM en de Europese collega’s worden vastgesteld. Met dit alles beoogt ACM de concurrentie in markten te bevorderen en de belangen van consumenten en bedrijven te blijven beschermen.
Johan Keetelaar
directeur Telecom, Vervoer en Post bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM)
De belangrijkste technologieën ontwikkelen zich stap voor stap naar elkaar toe; producten en diensten sluiten meer op elkaar aan waardoor nieuwe toepassingen, doelgroepen en distributiekanalen ontstaan. In dit landschap kan je als distributeur geen speler zijn die zich concentreert op slechts één discipline: je moet alles in huis hebben en tegelijkertijd specialist zijn op meerdere vlakken. Deze trend constateren wij niet alleen in de markt, maar ook binnen onze eigen organisatie. De gespecialiseerde business units van Tech Data verbinden de vendoren en klanten en opereren in 2016 als één team.
Harold de Kort
Channel Marketing Manager Tech Data Nederland
Ook in het komende jaar richten wij ons als distributeur, samen met onze partners, op het zoeken naar zowel meer efficiency van het kanaal als nieuwe services en diensten voor de totale markt. Wij haken aan op een belangrijke marktontwikkeling waarbij onze klanten zich steeds verder ontwikkelen in richtingen waarin ze uitblinken en ze ondersteuning zoeken in kernactiviteiten waarop ze minder focus leggen. Daarnaast zal de ontwikkeling binnen ‘Internet of Things’ van ons verlangen dat verschillende disciplines met elkaar samenwerken. Wanneer de smartphone, als ultieme afstandsbediening, een centraal device in ons dagelijks zakelijke en privé leven wordt, komt de kracht van een bedrijf als Tech Data echt tot z’n recht. Een collectie van specialisten, van IT, CE tot Mobile, als één familie. Ik kijk er naar uit!
Mario van Lemmen
Tech Data Mobile Director Netherlands
74
2015 is een succesvol jaar geweest voor New Aspect. Tegen de stroming in zijn wij wederom gegroeid en daar zijn we trots op! Vorig jaar vermeldde ik de veranderde materiaalkeuzes voor smartphones en welke invloed een onverwoestbare telefoon op de verkoop van accessoires zou kunnen hebben. Met de Moto X Force van Motorola is de eerste smartphone met ‘onbreekbaar’ scherm een feit en er gaan geruchten dat de iPhone 7 waterdicht is. Toch verwachten we niet dat de accessoireverkoop hierdoor in een dal terechtkomt. We zien namelijk dat de consument vaker op zoek is naar multifunctionele oplossingen en niet alleen een case die bescherming biedt. De vorig jaar aangestipte appcessoires hebben we op de CES veelvuldig voorbij zien komen en we denken dan ook dat deze een verdere opmars gaan maken in 2016, zeker nu het Internet of Things meer vorm krijgt. De vraag is wel: worden die nieuwe producten zoals een slimme koekenpan straks verkocht in het telcokanaal of blijft dit voorbehouden aan kookwinkels?
telecomprofs over 2016 2015
Julien Lensen Ceo New Aspect
De opkomst van ‘no frills’-merken en groei van de losse-toestelverkoop duiden op een consument die steeds meer zelf de regie neemt om alle combinatiemogelijkheden af te wegen. Voor de hardwareleveranciers is er een belangrijke rol weggelegd in het bieden van steeds betere specificaties op een scherper prijsniveau. De verdere opkomst van 4G zal in 2016 ook een significante rol gaan spelen in het budgetsegment van het hardware-aanbod.
Sven van Lieshout
Country Manager Netherlands Alcatel Onetouch (TCT Mobile Netherlands)
75
Klanten zijn op zoek naar steeds slimmere, efficiënte toepassingen op gebied van cloud, big data, Internet of Things, collaboration en security die hen helpen succesvol te zijn in het nieuwe digitale tijdperk. Als antwoord daarop lanceerden wij afgelopen jaar onze ‘Cloud of Clouds’-visie en kondigden we nieuwe oplossingen aan met partners als Microsoft, Cisco, Rajant en Salesforce. Ook investeerden we verder in security; we lanceerden nieuwe proposities, bijvoorbeeld op gebied van ‘ethical hacking’ voor zowel de financiële, als de automotive-industrie. De reacties vanuit de markt waren positief, zowel pers, analisten als klanten reageerden enthousiast. Het recent optekenen van diverse nieuwe klanten is voor ons het ultieme bewijs dat we de goede weg zijn ingeslagen. Voor ons wordt 2016 het jaar waarin we onze Cloud-of-Clouds-visie – ondersteund door innovaties op gebied van software-defined networking – nóg verder invulling gaan geven.
Jilles Limburg 76
General Manager BT Advise Benelux (onderdeel van BT’s Beneluxorganisatie)
telecomprofs over 2016
In 2016 zien we een toenemende migratie naar de cloud waarbij het principe ‘anywhere & anytime’ niet alleen meer geldt voor bereikbaarheid, maar vooral voor de mogelijkheid om overal altijd bij de nieuwste gegevens en apps te kunnen, op ieder apparaat. Het waarborgen van veiligheid en privacy is daarbij een van de belangrijkste pijlers. Maar ook het beveiligen van cloudidentiteits- en toegangsbeheer in de IT-omgeving. Het gebruiken van één platform zoals Windows 10, helpt om aanmelden, beveiliging en beheer eenvoudig te houden voor de gebruiker op al zijn apparaten en tegelijkertijd een uiterst veilige omgeving te creëren voor het bedrijf.
Paul Mols
Marketing Manager Mobile Devices Benelux Microsoft
77
Terugblikkend op 2015 kan ik niet anders zeggen dan dat het een bewogen jaar is geweest. Zeer zeker voor BlackBerry, dat dit jaar voor het eerst in de historie een smartphone besloot uit te brengen op een platform anders dan het eigen BlackBerry operatingsystem. Daarnaast is door de overname van GOOD Technology de positie als Enterprise Mobility Managementleverancier nogmaals versterkt. Dit alles om de concurrentie in het smartphonesegment door middel van diversificatie van het dienstenportfolio het hoofd te bieden. Zoals ik vorig jaar al aangaf waren wearables een belangrijk thema in 2015 met vele innovatieve productlanceringen. Zo sterk zelfs dat er traditionele smartphoneproducenten zijn die aangeven in 2016 vol in te zetten op wearables en virtual reality. Ik ben dan ook benieuwd wat 2016 op dat gebied in petto heeft; ongetwijfeld zullen er meer smartphoneproducenten de horizon gaan verbreden en andere markten proberen aan te boren.
Jurgen Morel
Senior Manager Country Marketing Benelux en Duitsland BlackBerry
In 2016 zien we de eerste totaalwerkplekconcepten tractie krijgen in de Nederlandse markt en dit zal een grote golf aan innovaties en toepassingen met zich mee brengen. Niet langer draait het om wat de beste telefonieoplossing is maar welke telefonieoplossing integreert het beste binnen een totaalconcept voor bijvoorbeeld de zorg of het onderwijs. WebRTC zal uit het laboratorium en de demoruimte komen en dagelijks zijn nut gaan bewijzen voor de eerste golf eindgebruikers op de Nederlandse MKB-markt.
Stijn Nijhuis Ceo Voiceworks
78
2015 was wederom een fantastisch en dynamisch jaar. Het jaar van de Xperia Z5-serie met baanbrekende technologieën, zoals de introductie van de eerste Smartphone met 4K-scherm bij de Z5 Premium, grote zakelijke successen en een solide derde positie in de smartphone contractmarkt. 2015 was ook het jaar van verdere groei naar “One Sony”, door herstructurering van het bedrijf en het bundelen van krachten met als voorbeelden de lancering van de nieuwste James Bondfilm en de start van een driejarig samenwerkingsverband met de UEFA Champions League. 2016 is Sony uit de startblokken geschoten met aankondigingen van high-end-producten in Las Vegas zoals de 4K Home Theater projector, HDR LCD TV en de Glass Sound Speaker, en er staan nog meer baanbrekende innovaties, producten en services op de planning voor 2016. Meer vanaf MWC in Barcelona!
telecomprofs over 2016 2015
Michiel Okma
Director Sony Mobile Communications Benelux
In 2015 zagen we de focus binnen mobiliteit verschuiven van hardware naar applicaties en oplossingen. In 2016 zal de trend van hardware ondergeschikt aan de oplossing en ‘slechts’ als een service-IT onveranderd doorzetten. De eindklant vraagt een volledige end-to-end-oplossing en wil daarmee volledig ontzorgd worden voor een scherp en overzichtelijk vast tarief. Five 4 U zal ook in 2016 zijn resellers hierin blijven ondersteunen door proactief op zoek te gaan naar verticale oplossingen, app-ontwikkelaars en producten waarmee deze oplossingen kant-enklaar kunnen worden aangeboden. Of het nu gaat om de levering van een iPhone met ruggedized hoes binnen een Apple DEP & MDM-omgeving, verschillende financieringsmodellen of advanced logistics fulfillment, ook wij moeten en kunnen onze klant 100 procent ontzorgen.
Jeroen de Rapper
Directeur business development Five 4 U
79
Net zoals 2015, zal 2016 ook weer een heel dynamisch jaar worden in de mobiele markt. Waar bellen en sms’en inmiddels een ondergeschikte rol spelen, zal de focus dit jaar komen te liggen op data, data en nog eens data. We “consumeren” steeds meer data via het mobiele netwerk en mobiele providers zullen hun aanbod hierop af moeten gaan stemmen. Om aan de sterk groeiende vraag naar meer Mb’s te kunnen voldoen, zullen de netwerkproviders hun oude business model overboord moeten zetten en hun nieuwe business model totaal anders moeten gaan insteken. De vraag is alleen, kunnen en willen ze dat? Het zal mij benieuwen in 2016, maar dat het voor de nodige dynamiek zal gaan zorgen dat is één ding dat zeker is. En zolang dit het belang van de uiteindelijke klant dient, zal het ook een heel mooi jaar worden!
Wilfred Rottier
CEO Robin Mobile Nederland
In 2016 draait het niet langer om het verzamelen van data, maar om hoe we die gegevens intelligent gebruiken. Big data bevat een gigantische hoeveelheid aan innovatieve businessmogelijkheden die met de juiste technologie snel zijn te ontsluiten, zodat bedrijven hun concurrenten op achterstand zetten. Vodafone heeft daar Ready Business voor: schaalbare en flexibele oplossingen die medewerkers verbinden en in staat stellen klantgericht te werken. Door 4G zal het dataverkeer exploderen. In 2020 verwachten we op jaarbasis meer dan 1 exabyte te verwerken, in 2022 gaan we door de grens van 1 zettabyte. Daarom investeren we continu in ons netwerk, ook op het gebied van veiligheid en privacy. Alleen zo slagen we erin marktleider te blijven in het grootzakelijk segment en een klant als de overheid aan ons te binden. Recentelijk werd ons netwerk nog tot het beste van Nederland verkozen, een bewijs dat Vodafone echt toegevoegde waarde levert.
Alexander Saul
Enterprise Business Unit Director Vodafone Netherlands
80
“ Consumententrends hebben de laatste jaren bijna altijd een link met mobiel internet waarbij de smartphone een belangrijke rol heeft. Dit gaat onverminderd verder in 2016. Ook dit jaar blijven (technologische) ontwikkelingen elkaar snel opvolgen waarbij de consument meer gemak en toegevoegde waarde krijgt. Deze technologische vooruitgang is echter niet de factor die bepaalt of een smartphonemerk succesvol is en/ of blijft. Veel smartphonegebruikers zijn door toegenomen transparantie veel prijsbewuster geworden. Je ziet mede hierdoor de tweedeling op de smartphonemarkt verder ontwikkelen, waarbij aan de onderkant ruimte ontstaat voor merken die zich niet alleen onderscheidend en trendsettend weten te presenteren, maar ook de juiste balans weten te bieden tussen performance, design, prijs en kwaliteit.
telecomprofs over 2016
Ab Seghrouchni
Sales Manager Netherlands Wiko Benelux
81
Yes Telecom is met twee vestigingen, Leiden en Hengelo (voormalig Mobile Service), in 2015 flink gegroeid in aantal klanten, business partners en in omzet. Onze positie in de MKB-markt en de relatie met resellers zullen we nog verder uitbouwen. Met name door het groeiend aantal oplossingen naast de simkaart, zoals de hosted-telefonieoplossing Yes Mobiel Kantoor, transformeert Yes Telecom van business provider naar een Solutions Provider. Met een nieuw partnerprogramma zullen we business partners verder gaan ondersteunen in de verkoop. Het aantal klanten en business partners dat nu overgaat op onze hosted-telefonieoplossing groeit enorm. Intern zijn alle mensen opgeleid en zijn processen versimpeld zoals men gewend is van Yes Telecom. Met een omzetstijging van 75 procent van Yes Solutions in 2015 ligt het ambitieniveau voor dit jaar hoger. Wij willen met onze communicatieoplossingen het MKB de vrijheid geven om te ondernemen.
Lothar Steegstra
Algemeen directeur Yes Telecom 82
Het open-office-design is hip en hot. Maar deze trend kent ook een keerzijde, namelijk geluidshinder. Waar vier muren eerst rust creĂŤerden, is het nu rumoerig op kantoor. En geluidsoverlast op de werkvloer is storingsfactor nummer 1. Een oplossing: jezelf afsluiten met muziek! Medewerkers luisteren naar muziek om de storende achtergrondgeluiden en slechte akoestiek te maskeren en zich volledig te kunnen concentreren. Maar naast een assertieve oplossing vanuit de werknemer, moeten bedrijven het probleem grootschaliger aanpakken. Want ondanks dat muziek de individuele productiviteit en gemoedstoestand kan verbeteren, blijft het een kortetermijnoplossing. De echte oplossing ligt in het regelen van de algehele akoestiek en in het aanpassen van werkruimtes. Kantoren zouden daarom voor het oor en niet voor het oog moeten worden gebouwd. Om dit te compenseren moeten bedrijven drastische verbeteringen aanbrengen aan kantooromgevingen. Dit kan door middel van akoestische intelligentie en andere audiogerelateerde maatregelen, zoals gebruik van slimmere headsets. Dit brengt hopelijk de broodnodige rust en productiviteit weer terug op de kantoorvloer. Â
telecomprofs over 2016 2015
Frank Timmermans
Country Manager Benelux & Nordics Plantronics
Zoals ik begin 2015 voorspelde blijft de dataconsumptie toenemen, met name het internationale mobiele dataverkeer. Bedrijven en organisaties worden door hun klanten gedwongen om overal, altijd en via meerdere kanalen bereikbaar te zijn. Dit wordt in 2016 alleen nog maar belangrijker. De behoefte aan een betere internationale bereikbaarheid vraagt om digitale initiatieven omtrent mobiliteit en big data. Internationale spelers worden steeds kritischer en willen niet meer per land diensten inkopen. Ook de vraag naar lokale internationale services wordt steeds vaker gesteld omdat werknemers altijd bereikbaar en productief moeten zijn. Onze klanten zijn op zoek naar leveranciers in het internationale ecosysteem die snappen waar het bedrijf mee bezig is, die meedenken en service leveren.
Rob van Velzen
Managing director Truphone Nederland
83
In 2016 breekt Internet of Things (IoT) definitief door. Het IoT zal de manier waarop mensen consumentenelektronica gebruiken voorgoed veranderen. In het Internet of Things zijn alle elektronica die je gebruikt met elkaar verbonden. Met de smartphone als het middelpunt. De smartphone ontpopt zich tot de afstandsbediening van je leven. ’s Ochtends schakel je het licht in met je smartphone, je krijgt een seintje als je wasmachine klaar is en op weg naar huis verwarm je de oven alvast voor. De mogelijkheden zijn eindeloos. Samsung investeert volop in IoT. Over een jaar is 90 procent van alle Samsungproducten klaar voor het IoT, waaronder alle Samsung tv’s en smartphones. Wie weet zeg jij over een jaar wel: ‘Pick me up’ tegen je smartphone en rijdt je BMW automatisch je garage uit.
Willem Visser 84
Country Director Sales & Marketing IMD Mobile Division Samsung Nederland
Kwaliteit is een kernwaarde voor Sennheiser. En kwaliteit hoeft helemaal niet veel meer te kosten, omdat de technische mogelijkheden van headsets veel verder zijn dan pakweg vijf jaar geleden. Noise cancelling is daar een voorbeeld van. Enkele jaren terug zat dit alleen op de topmodellen en nu hebben ze het vrijwel allemaal. Het is een belangrijke feature want naar elkaar roepen en steeds je zinnen moeten herhalen is gewoon vervelend en kost tijd. Bovendien creëert een goede spraakkwaliteit een betere relatie met klanten. Je moet je toch niet voorstellen dat je met een callcenter belt over financiële producten en je jezelf steeds moet herhalen of mensen op de achtergrond hoort.
telecomprofs over 2016
De acceptatie van UC maakt de kwaliteit van de communicatie met klanten veel meer een geïntegreerd onderdeel van bedrijfsprocessen. Resellers moeten daarop anticiperen want eindklanten vragen daarom en juist op dit gebied verwachten we groei.
Günter Vos
Sales Director Business Telecommunication Sennheiser Benelux
Wat we begin 2015 voorspelden werd waar: de early majority onder de telecomdealers en ICT-integrators omarmt mobiele M2M/IoT-oplossingen. Als antwoord daarop kwam Capestone met de spin-off Comgate. Comgate richt zich 100 procent op M2M/IoT-oplossingen. Comgate biedt onder meer connectivity (data-simkaarten en abonnementen), monitoring en management, hardware, software en advies. Het is daarmee een one-stop IoT-shop. Beveiligingsbedrijven blijken voorop te lopen met IoT. Veel anderen hebben net de eerste stappen gezet of oriënteren zich nog. Heeft u zelf vragen? Neemt u dan contact met ons op, we helpen u graag. Capestone is al sinds 2009 de grootste Nederlandse distributeur van 3G/4G-routers en overige mobiele-dataoplossingen. Samen met Comgate blijven we ook in 2016 voorop lopen op het gebied van mobiele M2M/IoT-oplossingen. Blijf ons volgen!
Boban Vukicevic
Managing director Capestone en Comgate
In onze duopolistische markt waarin Apple en Samsung een belangrijk aandeel hebben, zijn andere vendoren meer en meer op zoek naar de toegevoegde waarden van hun distributiepartners. Tel hierbij het snel veranderende retaillandschap bij op en je hebt de uitdagingen voor 2016 te pakken. TechData Mobile zal ook dit jaar weer vol inzetten op deze uitdagingen door naast de distributietaken nog verdere focus te leggen op diensten en services die zowel resellers als vendoren in staat stellen om hun positie in de markt te verstevingen en uit te bouwen. Ook nieuwe marktsegmenten als Virtual Reality, IoT en M2M zullen hier een bijdrage aan gaan leveren. Kortom: alle ingrediënten zijn aanwezig om er weer een mooi, succesvol jaar van te maken.
Harold van Wijk
Product Marketing Director Tech Data Mobile Nederland 85
Chris Vedder is directeur Welcom
HET INTERNET DER DINGEN… FICTIE OF WERKELIJKHEID CHRIS VEDDER
In mijn omgeving heb ik de laatste weken gevraagd wat mensen zich voorstellen bij Internet of Things… Dat levert bijzondere reacties en boeiende gesprekken op. De meest vreemde definities komen voorbij. Van ‘alle apparaten zijn verbonden aan het internet’ tot ‘waar heb je het over’. Samsung probeert ons op weg te helpen met een fraaie Connected Home Experience Store in Eindhoven. KPN is onder de naam LoRa een nieuw ‘Internet of Things’-netwerk aan het uitrollen. Zo zijn er talloze initiatieven. Alle grote partijen zijn bezig met Internet of Things. Dat belooft wat in 2016!
Mijn kernvraag is: Hoe vertalen we als sector nieuwe technologie naar relevante proposities en verdienmodellen? Toch maar eens de hulp van Wikipedia ingeroepen: Het internet der dingen (Engels: Internet of things) refereert aan de situatie dat door mensen bediende computers (desktops, tablets, smartphones) in de minderheid zullen zijn op het internet. De meerderheid van de internetgebruikers zal in deze visie bestaan uit semi-intelligente apparaten, zogenaamde embedded systems. Alledaagse voorwerpen worden hierdoor een entiteit op het internet, die kan communiceren met personen en met andere objecten, en die op grond hiervan autonome beslissingen kan nemen. Mijn favoriete JURA-koffiezetapparaatleverancier vertelde me: ‘Je ontvangt een nieuwe JURA een dag voordat hij kapot gaat. Door de JURA aan het internet te verbinden zien we dagelijks of service/onderhoud gewenst is en wisselen we het apparaat tijdig om. Routes worden zo efficiënt mogelijk gepland en ook bevoorrading van de koffiebonen en toebehoren verlopen naadloos. Daarmee is het JURA-koffiezetapparaat altijd werkend, de kosten blijven laag en iedereen is happy’.
Stel je inderdaad een wereld voor waar de ‘door mensen bediende computers’ in de minderheid zullen zijn op het internet. Dat betekent dat onze tandenborstel, thermostaat, stofzuiger, auto, fiets, koelkast, oven, keukenkastjes, strijkbout, pillendoos, voordeur, tuinverlichting, kleding, schoenen et cetera verbonden zijn aan het internet. En dat er een camera in de koelkast zit zodat je bij AH nog even kunt kijken wat je mist… Wat mij betreft hebben we als sector de verantwoordelijkheid om veel beter richting te gaan geven aan toepasbaarheid, na te denken over relevantie en toegevoegde waarde te bieden middels een begrijpelijke uitleg zowel voor consumenten als zakelijke gebruikers. Internet of Things biedt ons enorm veel kansen en kan onze prachtige sector relevanter maken. Blije consumenten en tevreden zakelijke gebruikers met nieuwe ‘Internet of Things’toepassingen. Dat zou gaaf zijn!
Column
2016 gaat volgens de experts het jaar worden van ‘The Internet of Things’. Voor de kenners onder ons ook wel ‘IoT’ genoemd. De vele publicaties op internet, in nieuwsbrieven en in vakbladen liegen er niet om. Onderstaand een willekeurige greep uit de vele ‘koppen’ die voorbij zijn gekomen: ‘Internet of things speelt een grote rol in nieuwe winkel’. ‘Winst maken met internet of things’. ‘Internet of things, lust of last voor MKB’er’. En ‘Internet of things doet bedrijven de das om’. Kortom, het kan echt nog alle kanten op!
Zie jij het al gebeuren: al die mensen winkelend in de AH en Jumbo, turend op het smartphonescherm op zoek naar de binnenkant van de koelkast thuis… Als de verlichting het dan maar doet!
87
DE MYSTERYSHOPPER ZOEKT EEN SMARTWATCH Tekst Marco Mekenkamp
Als je een smartwatch zoekt, waar ga je dan naar toe? De telecomwinkel lijkt dan de eerste keuze, op de voet gevolgd door de winkels op het gebied van consumentenelektronica. Dus lieten wij onze mysteryshopper deze winkels bezoeken. Maar wat blijkt: wanneer je een smartwatch zoekt, kun je beter online gaan kijken. Een typisch voorbeeld van hoe je de klanten naar de webshops jaagt. Biedt de fysieke (telecom)retail nog toegevoegde waarde? Het lijkt er bij deze ronde van onze mysteryshopper niet op. De mysteryshopper van Retail Reality, in het bezit van een Samsung Galaxy S6, werd door ons op pad gestuurd voor een smartwatch. Hij bezocht in totaal elf winkels. In slechts vier winkels had men werkende smartwatches beschikbaar, in één bezochte winkel hadden ze alleen dummy’s, in één winkel had men geen smartwatches maar konden die wel besteld worden en in maar liefst vijf winkels werd onze mysteryshopper verteld dat ze geen smartwatch in het assortiment hadden. Dat gebeurde bijvoorbeeld bij KPN, terwijl op de website van deze operator diverse smartwatches aangeboden worden. En op de website van Vodafone worden klanten
voor een smartwatch verwezen naar de winkel, maar de door ons bezochte vestiging had het niet in het assortiment. Dat zijn gemiste kansen, lijkt ons. Worden klanten door afwezigheid van producten in fysieke winkels als bijna vanzelf naar webshops geduwd, in sommige winkels draagt men hier nog eens een extra steentje aan bij. Wanneer een medewerker van een ce-winkel onze mysteryshopper aanraadt om eens online bij Coolblue te kijken omdat ze daar alles hebben, er goede productinformatie wordt gegeven en de prijzen ook prima zijn, dan graaf je als fysieke winkel toch je eigen graf?
Meten hoe klantvriendelijk uw medewerkers zijn? Uw medewerkers motiveren net dat ene stapje extra te doen voor uw klant? Uw verkoopteam tips & trucks geven hoe ze het meest uit hun klant kunnen halen?
Start hier!
Postbus 1258 – 3890 BB Zeewolde - Telefoon: 036-522 10 16 – E-mail: info@retailreality.nl – www.retailreality.nl
ce
BCC Het Plein 150, Hengelo Winkelbeeld: 10 Begroeting en contact: 10 Verkoopvaardigheid: 5,7 Totale kwaliteitsbeleving: 8,6 De mening van de mysteryshopper: De winkel nodigt uit om naar binnen te gaan. De winkel is goed gevuld. Er zijn nauwelijks lege plekken en de presentaties prikkelen en lokken uit tot kopen. Als ik binnenkom word ik meteen begroet. Na een aantal
BELCOMPANY Telgen 19, Hengelo Winkelbeeld: 10 Begroeting en contact: 10 Verkoopvaardigheid: 5,7 Totale kwaliteitsbeleving: 8,6 De mening van de mysteryshopper: De entree van deze winkel is schoon en netjes. Binnen ziet het er verzorgd uit. De winkel is goed gevuld en alle producten zijn duidelijk geprijsd. Aanbiedingen staan op een prominente plaats. De telefoons
T-MOBILE Grotestraat 70, Almelo Winkelbeeld: 10 Begroeting en contact: 8,2 Verkoopvaardigheid: 6,4 Totale kwaliteitsbeleving: 8,2 De mening van de mysteryshopper: De winkel is lekker ruim opgezet, met mooie en verzorgde presentaties. Aanbiedingen zijn prominent gepresenteerd en lokken uit tot kopen. Wanneer ik de winkel betreed zijn
minuten in de winkel spreekt een medewerker mij aan. De winkel heeft diverse smartwatches in de collectie. De medewerker geeft aan zelf geen smartwatch te hebben maar collega’s wel. Hij legt uit dat het een horloge is met de functionaliteit van een mobiele telefoon. De medewerker zegt dat ik bijvoorbeeld berichten kan kijken. Hij gaat aan als ik er naar kijk. De medewerker laat een Motorola, Huawai en Samsung zien. De medewerker toont oprecht interesse in mij als klant, maar hij vat mijn wensen niet samen én hij heeft moeite met het afronden van het verkoopgesprek. Hij neemt wel hartelijk en persoonlijk afscheid.
hangen aantrekkelijk aan de wand en voorin de winkel zie ik een paar smartwatches. Bij binnenkomst word ik direct begroet door de medewerker bij de kassa en hij vraagt waarmee hij me kan helpen. De medewerker heeft zelf geen smartwatch, zo vertelt hij, maar waarom niet blijft ongewis. Hij heeft een paar smartwatches in de winkel zijn en laat me een Sony smartwatch zien. De medewerker vertelt niet veel over de smartwatch. Hij vraagt aan mij wat ik ervan wil weten. Verder krijg ik niet veel uitleg. Ook hier worden de wensen van mij als klant niet samengevat en heeft de medewerker moeite met het afronden van het verkoopgesprek.
er geen andere klanten in de winkel. De medewerkers, die verzorgd en representatief maar niet uniform gekleed zijn, hangen op één punt in de winkel. Ik word bij binnenkomst wel direct begroet en er is direct aandacht voor mij. Ze hebben in de winkel één type smartwatch. De medewerker haalt hem direct voor mij uit de kluis. Hij weet er zelf niet veel over te vertellen, maar gaat direct in zijn computer zoeken naar informatie erover. Het gesprek is erg informatief maar hij kan niet uit ervaring spreken. Hij heeft zelf geen smartwatch omdat hij ‘hem niet nodig heeft’. De medewerker van mijn wensen goed samen, noemt de voordelen van het product en vraagt uiteindelijk om de koop.
Het meest positief: De medewerker neemt de tijd om uitleg te geven Het meest negatief: Het duurt een tijdje voor ik word aangesproken
Het meest positief: Ik word bij binnenkomst direct aangesproken Het meest negatief: Medewerker kan niet veel vertellen over smartwatches
Het meest positief: Het enthousiasme van de medewerker Het meest negatief: Door kleding niet duidelijk of iemand medewerker of klant is
89
MEDIA MARKT Het Plein 130, Hengelo Winkelbeeld: 10 Begroeting en contact: 7,8 Verkoopvaardigheid: 6,6 Totale kwaliteitsbeleving: 8,1 De mening van de mysteryshopper: De entree van de winkel ziet er goed en verzorgd uit. Eenmaal binnen oogt de winkel verzorgd. Er zijn nauwelijks lege plekken en de presentaties zijn aantrekkelijk. Met borden staan de
VODAFONE Nieuwstraat 16, Hengelo Winkelbeeld: 10 Begroeting en contact: 10 Verkoopvaardigheid: 3,7 Totale kwaliteitsbeleving: 7,9 De mening van de mysteryshopper: De winkel ziet er keurig uit en nodigt echt uit om naar binnen te gaan. Het is er schoon, de winkel is verzorgd en opgeruimd. De gangpaden zijn vrij van obstakels en er zijn verzorgde en
PHONE HOUSE Telgen 11, Hengelo Winkelbeeld: 9,2 Begroeting en contact: 8,4 Verkoopvaardigheid: 4,5 Totale kwaliteitsbeleving: 7,4 De mening van de mysteryshopper: Deze winkel oogt neutraal maar heeft geen verzorgde uitstraling. De buitenkant ziet er minder aantrekkelijk uit, omdat er wat schilderwerk moet gebeuren. In de winkel ziet het er netjes uit. De telefoons in de winkel zijn aantrekkelijk
90
verschillende afdelingen duidelijk aangegeven. Binnen word ik niet begroet. De medewerkers zijn uniform gekleed; er is aandacht besteed aan uiterlijke verzorging. Uiteindelijk spreek ik na een aantal minuten een medewerker aan. Houding, vragen stellen en oogcontact duiden op oprechte interesse in de klant. De winkel blijkt een behoorlijk assortiment smartwatches te hebben. De medewerker zelf blijkt geen smartwatch te hebben, naar eigen zeggen omdat hij het een ‘gadget’ vindt. Hij geeft wel wat uitleg over de mogelijkheden van smartwatches maar doet geen enkele moeite om mij er eentje te verkopen. Hij neemt wel hartelijk afscheid.
prikkelende presentaties. In de winkel hangen de telefoons aantrekkelijk aan de wand. In het midden van de winkel staat ook een aantal telefoons. Bij binnenkomst word ik direct begroet en na korte tijd word ik door een medewerker aangesproken. Houding en oogcontact duiden op oprechte interesse. De medewerker geeft aan niet veel verstand van smartwatches te hebben. Hij heeft er zelf geen en geeft aan dat hij er niet veel over kan vertellen. Er worden in deze winkel geen smartwatches verkocht, maar het duurt behoorlijk lang voordat dit duidelijk wordt tijdens het gesprek. De medewerker vertelt dat ze in het verleden wel horloges hebben gehad met een hartslagmeter.
gepresenteerd. De medewerkers zijn niet uniform gekleed, er is wel aandacht besteed aan uiterlijke verzorging. Wanneer ik de winkel betreed, zijn de medewerkers actief bezig. Ik word direct begroet door een medewerker en na een minuut word ik door een andere medewerker aangesproken. Deze heeft zelf geen smartwatch maar hij vertelt niet waarom. Hij vraagt welke telefoon ik heb. Op basis van mijn antwoord zegt hij dat ik een Samsung Gear 2 kan nemen. De medewerker legt uit dat ik met het horloge bijna hetzelfde als met de telefoon kan doen. Hij heeft geen smartwatch in het assortiment heeft, maar kan het wel bestellen.
Het meest positief: In de winkel zijn voldoende verkopers Het meest negatief: Ik word in de winkel door niemand aangesproken
Het meest positief: Een medewerker spreekt mij al snel aan Het meest negatief: Het duurt lang voor duidelijk is dat men mij hier niet kan helpen
Het meest positief: De medewerker geeft uitleg over de Gear 2 Het meest negatief: De buitenzijde van de winkel
ce
WELCOM BIJ MOLENKAMP Haarstraat 8, Rijssen Winkelbeeld: 9,6 Begroeting en contact: 9,1 Verkoopvaardigheid: 3,3 Totale kwaliteitsbeleving: 7,3 De mening van de mysteryshopper: De winkel valt goed op door de felle kleuren van de naam/logo. Er staat een aantal fietsen voor het bord van de winkel. Er hangen meerdere posters op het raam.
SCHEER EN FOPPEN Schild 9a, Rijssen Winkelbeeld: 10 Begroeting en contact: 7,7 Verkoopvaardigheid: 4,0 Totale kwaliteitsbeleving: 7,2 De mening van de mysteryshopper: De deuren van de winkel staan open. Er staat een opvallend bord buiten met ‘de laagste prijzen’. Ook hangen hiervan posters op het raam. De entree is schoon, op wat blaadjes van buiten na. Er staat een
TELFORT Grotestraat 75, Almelo Winkelbeeld: 8,7 Begroeting en contact: 7,2 Verkoopvaardigheid: 2,1 Totale kwaliteitsbeleving: 6,0 De mening van de mysteryshopper: De winkel nodigt uit om naar binnen te gaan, maar is verder vrij neutraal. De winkel is goed gevuld. Er zijn nauwelijks lege plekken en de producten zijn aantrekkelijk gepresenteerd. Aanbiedingen staan op een prominente
Hierdoor kan ik niet goed de winkel in kijken. De entree is schoon. Eenmaal binnen ziet de winkel er keurig uit, met verzorgde presentaties. Er zijn twee medewerkers aanwezig, uniform gekleed. Er is aandacht besteed aan uiterlijke verzorging. Ik word direct begroet; de medewerker is vriendelijk maar heeft geen warme uitstraling. Hij vraagt waarmee hij mij kan helpen. Als ik naar de smartwatch vraag vertelt de medewerker dat hij momenteel geen smartwatch in de winkel heeft, alleen een aantal dummy’s. Hij kan me niets over de smartwatch vertellen, zegt hij. Zelf heeft hij ook geen smartwatch omdat hij vindt dat dit niet bij hem past. De medewerker is vriendelijk maar werkt wel plichtmatig.
aantal fietsen voor het raam van de winkel. De medewerkers zijn verschillend gekleed maar ze zien er wel verzorgd uit. Een medewerker is bij de kassa bezig met een klant. De medewerker begroet mij vriendelijk bij binnenkomst en zegt gedag. De andere medewerker loopt rond in de winkel en is aan het bellen, het is een werkgerelateerd gesprek. Zodra de man klaar is met bellen vraagt hij vriendelijk of hij me kan helpen. Hij vertelt dat ze geen smartwatch hebben. Hij geeft het advies dat de Media Markt ze wel heeft en ook de website van Coolblue is volgens hem heel goed. Hier staat alles op en ook goede prijzen. De medewerker praat enthousiast over de smartwatch.
plaats gepresenteerd en zijn voorzien van een prijskaart. Wanneer ik de winkel betreed is er één klant in de winkel. De medewerkers hangen op één punt in de winkel. Ik word wel direct begroet. De medewerker loopt op mij af en vraagt waarmee hij mij kan helpen. Als ik aangeef dat ik wat meer wil weten over smartwatches geeft hij aan dat de winkel deze niet heeft. Hij heeft er geen informatie over en weet er ook niets van. De medewerker zegt het een te dure gadget te vinden. Zijn houding geeft mij het gevoel dat de medewerker, hoewel vriendelijk maar zonder warme uitstraling, geen interesse in mij heeft; er wordt plichtmatig gewerkt.
Het meest positief: Alles staat netjes gepresenteerd Het meest negatief: De medewerker geeft geen advies of alternatieven
Het meest positief: De winkel is overzichtelijk en logisch ingedeeld Het meest negatief: Drie verdiepingen, dit is niet rolstoelvriendelijk
Het meest positief: De medewerkers zijn vriendelijk Het meest negatief: De medewerkers hebben beperkte vakkennis
91
KPN Grotestraat 37, Almelo Winkelbeeld: 8,9 Begroeting en contact: 7,3 Verkoopvaardigheid: 1,6 Totale kwaliteitsbeleving: 5,9 De mening van de mysteryshopper: De voorgevel van de winkel is niet schoon, maar als ik naar binnen kijk ziet het er netjes uit. De winkel is verzorgd, opgeruimd en gangpaden zijn vrij van ongewenste obstakels. Aanbiedingen staan op een
TELECOMBINATIE Grotestraat 41a, Almelo Winkelbeeld: 6,9 Begroeting en contact: 6,8 Verkoopvaardigheid: 2,9 Totale kwaliteitsbeleving: 5,5 De mening van de mysteryshopper: De winkel is schoon maar ziet er neutraal uit. Het is een klein pand en met weinig producten die uitgestald staan. Er zijn geen herkenbare acties; aanbiedingen zijn onherkenbaar door een gebrek aan
prominente plaats gepresenteerd, zijn voorzien van een prijskaart en een showmodel. De winkel is ruim opgezet maar de paal waar de klant een nummertje dient te trekken valt bij veel klanten niet op. De medewerkers zijn erg druk in de winkel bezig, ze zijn niet alert op klanten die de winkel in komen lopen en zijn alleen met hun eigen klant bezig. Eenmaal aan de beurt – ik moet twaalf minuten te wachten eer ik aan de beurt ben – blijkt de winkel geen smartwatches te hebben. De medewerker heeft er zelf geen en blijkt het product ook helemaal niet te kennen. De medewerker neemt vriendelijk maar plichtmatig afscheid.
communicatie of een onzichtbare plaats. In de winkel is één medewerker aanwezig. Hij zit aan de balie op de computer iets te doen. Hij begroet me wel maar blijft zitten waar hij zit. De winkel heeft geen smartwatch en de medewerker verwijst mij naar de grotere winkels zoals Mediamarkt en BCC. Hij vertelt me wel kort wat ik met een smartwatch kan. Dit is niet uit ervaring – de man heeft zelf geen smartwatch omdat hij die niet nodig heeft – maar van de informatie die hij heeft gelezen. Houding, vragen stellen en oogcontact duiden op interesse in mij als klant, maar de medewerker werkt plichtmatig. Hij neemt vriendelijk maar ook plichtmatig afscheid.
advertentie
GRATIS!
Connexie TelecomJournaal is de digitale nieuwsbrief van Connexie. Vrijwel elke werkdag in één oogopslag een overzicht van de belangrijkste nieuwsberichten van dat moment. Meld u nu aan, het is helemaal gratis!
92
ce
Meer dan 50 procent verwacht tot aanschaf over te gaan
NEDERLANDER LOOPT WARM VOOR WEARABLES EN DE SMARTWATCH Tekst Marco Mekenkamp
Wearables en smartwatches zijn nog relatief nieuwe apparaten, maar het Nederlandse publiek lijkt er wel warm voor te lopen. Meer dan 30 procent van de Nederlanders verwacht binnen nu en twee jaar een smartwatch aan te schaffen, 50 procent binnen nu en vijf jaar. Dat blijkt uit onderzoek van Kentico. Het bedrijf verwacht dat wearables en smartwatches de komende jaren interessante marketingkanalen gaan worden die een nieuwe dimensie gaan geven aan de marketingmix. De adoptie van de smartwatch in de Nederlandse markt is nu nog klein. Kentico verwacht echter dat dit de komende jaren behoorlijk gaat toenemen. Ruim de helft van de Nederlandse respondenten (53 procent) wil een smartwatch graag een week testen en 41,5 procent staat open voor het gebruik van een smartwatch. Iets meer dan 5 procent van de respondenten zegt al in het bezit te zijn van een smartwatch. Er is dus nog een behoorlijk potentieel aan welwillende kopers.
ADVERTENTIES
De rol van de smartwatch op het gebied van marketing is nu nog klein. Slechts 8,9 procent van de Nederlandse consumenten is bereid advertenties op de smartwatch te ontvangen, ongeacht de zender. 17,9 vindt het prima om advertenties te ontvangen, mits ze daar toestemming voor geven en 7,1 procent wil ze wel ontvangen op de smartwatch wanneer ze zich dichtbij de adverteerder bevinden (locatie-gebaseerd adverteren). Het overgrote deel van de respondenten (48,2 procent) gaf echter aan liever geen advertenties te ontvangen op de eigen smartwatch en 17,9 procent zou advertenties het liefst selectief blokkeren. Toch verwacht Kentico dat de rol van de smartwatch als marketingkanaal gaat toenemen. Smartwatches bieden namelijk
allerlei interessante mogelijkheden in de marketing mix, bijvoorbeeld op het gebied van locatiegebaseerde marketing, als mobiele portemonnee of op het gebied van het verzamelen van gegevens voor marketingdoeleinden. Consumenten lijken echter nog te moeten ontdekken wat smartwatches precies voor hen kunnen betekenen. Het bedrijf is er echter van overtuigd dat de rol van de smartwatch de komende twee jaar gaat toenemen voor marketeers. In Duitsland is bijvoorbeeld 20 procent van respondenten bereid advertenties te accepteren ongeacht de zender en in de Verenigde Staten is dit 18,9 procent. Kentico verwacht dan ook dat mensen ontvankelijker gaan zijn voor advertenties naar gelang de adoptie van smartwatches toeneemt.
COMMUNICATIE
Wanneer Nederlanders gevraagd wordt naar de functies van de smartwatch die hen aanspreken, gaat het hen vooral om communicatie. Het versturen en ontvangen van tekstberichten wordt door de meeste respondenten (64,3 procent) aangemerkt als belangrijkste functie op de smartwatch, gevolgd door bellen en gebeld worden (33,9 procent). Ook het ontvangen van route-informatie en navigatie wordt door 32,1 procent van de Nederlanders als interessant ervaren. Opvallend is verder ook dat de smartwatch vooral gezien
als een privé-apparaat. 83 procent van de Nederlanders beschouwt de smartwatch als puur een consumentendevice terwijl 17 procent verwacht de smartwatch ook zakelijk te gebruiken.
GEEN KOPLOPER
Nederland is overigens geen koploper op het gebied van de adoptie van smartwatches. In Duitsland gaf maar liefst 55 procent van respondenten aan dat ze binnen nu en twee jaar een smartwatch gaan bezitten en ook in de Verenigde Staten (58,2 procent binnen vijf jaar) en in het Verenigd Koninkrijk (53,6 procent binnen vijf jaar) denkt men sneller een smartwatch aan te schaffen. Daarnaast geeft slechts 30,4 procent van de Nederlandse respondenten aan een early adopter te zijn. De belangrijkste reden voor Nederlanders om niet van smartwatches gebruik te maken, kan gevonden worden in de kosten. Maar liefst 60 procent ziet de prijs als een potentiële belemmering om een smartwatch aan te schaffen. ¨
93
Review
TIPTEL 3275
Tekst Pieter Waasdorp
De marktpenetratie van voice over IP (voip) neemt zeer serieuze vormen aan. Met voip wordt bedoeld: het kunnen hebben van een gesprek via de telefoon zonder dat hier een traditionele telecommunicatieverbinding of telefoniesysteem voor wordt gebruikt, ook wel bekend als spraakoplossingen over dataverbindingen. Volgens de onderzoekers van Conclusr gebruikt meer dan 55 procent van alle Nederlandse bedrijven en instellingen voip. Tiptel introduceert daarom speciaal voor deze groeiende markt de tiptel 3275. Dit toestel is het beste te omschrijven als een 7-inch Androidtablet gecombineerd met de nieuwste IPtechnologie. Wij onderwierpen de tiptel 3275 aan een korte praktijktest.
De tiptel 3275 heeft tal van uitbreidingsmogelijkheden.
Voor het installeren van de tiptel 3275 moet wel even wat tijd worden genomen. Het toestel zelf is uitgevoerd in matzwart en maakt een robuuste indruk. Het ontwerp doet een beetje denken aan de oude Franse minitel-toestellen. Een groot scherm met links daarvan een (bedrade) hoorn en aan de onderkant van het toestel een twintigtal knoppen, waaronder een volledige telefoonkeyboard. De tiptel 3275 heeft tal van uitbreidingsmogelijkheden. Naast een usb-poort – voor het aansluiten van bijvoorbeeld een muis en toetsenbord – is het ook mogelijk om via een hdmi-poort een monitor aan de tablet te koppelen. Dat tiptel oog voor detail heeft, blijkt uit het feit dat – voor extra privacy – de aan de voorkant gemonteerde camera door een eenvoudig draaibeweging naar beneden kan worden weggeklikt. De tiptel 3275 maakt gebruik van dezelfde generieke firmware en configuratie als de gehele tiptelfamilie. Hierdoor is dit toestel eenvoudig in te passen in ieder bestaande SIP-PBX en hosted telefonieomgeving. Via provisioning kan een gebruiker of beheerder zelf de tiptel 3275
94
ce
in een bestaande telefoonconfiguratie hangen. Wij hebben de tiptel 3275 getest met Xelion. Xelion is een veel gebruikte Nederlandse voip-telefonie- en communicatieoplossing, vooral gericht op het MKB. Op de tablet is een aparte telefoonconfiguratie-app geïnstalleerd, waarmee het toestel eenvoudig kan worden ingesteld. Via de optie ‘Accountmanager’ kunnen de gewenste instellingen worden ingevoerd. Voer gebruikersnaam, wachtwoord en het server IP-adres in, en de telefoon is geconfigureerd. Als het huiswerk van tevoren is gedaan, dan ben je echt binnen tien minuten in de lucht. Op de tiptel 3275 is Android 4.2 geïnstalleerd. Dit is met een marktaandeel (in december 2015) van 42,6 procent, volgens Google, nog altijd de meest gebruikte Androidversie ter wereld. Omdat deze tiptel een gewone Androidtablet is, met natuurlijk uitgebreide telefoonmogelijkheden, is het mogelijk om een hele range van verschillende Google-apps te installeren.
Hierdoor kun je van deze tablettelefoon binnen een handomdraai een extra werkstation maken. Praktisch, en bovendien zijn er tal van interessante koppelingen te maken. De gebruiker heeft zo altijd de belangrijkste Microsoft Office-apps onder handbereik en kan meteen ook gebruikmaken van Skype (for Business). De ingebouwde camera ondersteunt Skype namelijk ook. Wanneer er gebruikgemaakt wordt van een cms-tool, zoals bijvoorbeeld Perfectview of Salesforce, is het handig om deze app onder handbereik te hebben. Met de tiptel 3275 is dat nu mogelijk geworden. Tiptel heeft een eigen applicatie op de tablet geïnstalleerd, waarmee de tablet verandert in een telefoontoestel. Natuurlijk heeft de gebruiker de beschikking over een uitgebreid telefoonboek met alle contacten. Contacten kunnen eenvoudig worden geïmporteerd. De software ondersteunt hiervoor een hele reeks van verschillende bestandsformaten. Daarnaast geeft de app een duidelijk
Als het huiswerk van tevoren is gedaan, dan ben je echt binnen tien minuten in de lucht.
overzicht van alle gebelde nummers, maar ook van bijvoorbeeld de gemiste oproepen, inclusief datum en tijd. Het 7-inch scherm heeft een resolutie van 800x480. Het kloppende hart van deze telefoontablet is een Rock Chip dual-core 1,6GHz processor met 1GB werkgeheugen en een interne opslag van 8GB. De desktoptelefoon heeft een 2-megapixelcamera en wordt via wifi of een lan-kabel verbonden met het internet. Ook heeft het toestel de beschikking over bluetooth. Zo op het oog niet de meest spectaculaire technische specificaties, maar voor het doel meer dan voldoende.
CONCLUSIE
Er is niets mis met deze tablettelefoon, die in de praktijk prima werkt. Praktisch alles onder één dak. De tiptel 3275 heeft een adviesverkoopprijs van 299,99 exclusief btw. En laten we wel zijn: dat is voor een volledige Androidtablet met uitgebreide telefonieopties niet veel geld.
95
MET DE ICARUS ILLUMINA XL JE FAVORIETE BOEKEN LEZEN waar je ook bent. Het 8 inch E-Ink Pearl HD aanraakscherm biedt 75 procent meer schermoppervlakte dan gebruikelijke 6 inch e-readers. Er past dus meer op een scherm (minder vaak bladeren) en letters kunnen groter worden weergegeven. Dankzij de ingebouwde schermverlichting (die volledig uitgeschakeld kan worden) kan zowel overdag als ’s nachts comfortabel gelezen worden. En dankzij wifi heb je online toegang tot je boeken, kranten en andere websites. Doordat de Illumina XL draait op Android 4.2 kunnen ook apps worden geïnstalleerd. Denk hierbij aan apps als Dropbox, RSS readers, mail en meer. Natuurlijk worden alle belangrijke bestandsformaten ondersteund (inclusief Adobe DRM) en kan de weergave van boeken op vele manieren worden aangepast. Daarnaast worden ook audiobooks ondersteund. De Icarus heeft een adviesverkoopprijs van 199,95 en is te bestellen bij Copaco.
DE ELARI CARDPHONEHEEFT HET FORMAAT VAN EEN CREDITCARD:
Nu te
slechts 5,5 millimeter dik en weegt maar 42 gram. Met deze ultradunne telefoon kan op twee manieren gebeld worden: via bluetooth indirect met de eigen smartphone of via een eigen simkaart in de Elari CardPhone. Ideaal dus voor gebruikers die een simpele en kleine telefoon zoeken om enkel te bellen en te sms’en. Maar ook voor bijvoorbeeld zakenmensen en ZZP’ers die een privé en zakelijk nummer hebben of veel in het buitenland zijn en daar een lokale simkaart gebruiken biedt Elari
de oplossing. Dankzij het compacte formaat past de Elari CardPhone in iedere broekzak, portemonnee of handtas. Handig voor situaties waar weinig opbergruimte is zoals tijdens het sporten, een avondje stappen of een zakelijke presentatie of beurs. De CardPhone is verder voorzien van een trilfunctie, rekenmachine, alarmklok en wordt geleverd inclusief TPU Case en
micro-usb oplaadclip. De Elari CardPhone is te koop voor 59,99 euro in zwart, blauw, oranje en wit. Te bestellen via One Stop Mobile.
ce
DE FREEPOWER EXECUTIVE 10000 IS EEN NIEUWE POWERBANK in de Benelux van de Italiaanse accessoirefabrikant Cellularline. De slanke externe batterij heeft een aantal unieke features. Om te beginnen is de accu afgewerkt met een soft-grip leerachtige stof. Hierdoor krijgt de FreePower een chique uitstraling. De powerbank, met een vermogen van 10.000 mAh, kan twee toestellen met gemak tegelijkertijd opladen, omdat de accu twee usb-poorten heeft. De powerbank is binnen vijf volledig opgeladen, waarna een iPhone met gemak vier tot vijf keer volledig kan worden opgeladen. Handig is bovendien dat de powerbank ook als zaklamp gebruikt kan worden omdat er een sterke ledlamp is ingebouwd. De FreePower Executive 10000 heeft een adviesverkooprijs van 59,99 en wordt gedistribueerd via House of Accessoires.
ONDER DE MERKNAAM GEAR4 ICEBOX TONE HEEFT STRAX
Nu te
de D3O-cases verder ontwikkeld en opnieuw op de markt gebracht. De markt voor mobiele telefoons groeit en toestellen worden steeds kwetsbaarder. Hierdoor is de vraag naar slanke, beschermende cases voor smartphones enorm gestegen. Er zijn veel verschillende producten op de markt met impactprotectie, maar D3O heeft het meest bewezen product beschikbaar voor consumenten. Er is een nieuwe manier ontwikkeld om het D3O-materiaal nog beter in de cases te integreren, door gebruik te maken van het zogenaamde ‘injection moulding’. Er wordt maar liefst 50 procent meer D3O gebruikt. En de unieke eigenschappen van het D3O-materiaal zorgen voor dunnere cases die nog sterker zijn. Icebox Tone is verkrijgbaar in meer kleuren via STRAX en heeft een adviesverkoopprijs van 29,99 euro.
97
TRANSFERS Sinds 1 januari is Caroline Phillips de nieuwe directeur DX (Developer Experience & Entrepreuneurship) bij Microsoft Nederland. Zij volgt Marcel Timmer op, die bij Microsoft Nederland nu de rol van directeur Innovatie vervult. Phillips werkte eerder bij Microsoft in het Verenigd Koninkrijk en Ierland, en voor de EMEA-organisatie. Haar laatste functie was DX Lead in Portugal. In haar nieuwe functie is ze verantwoordelijk voor de ontwikkeloplossingen van Microsoft. Zij heeft daarbij een speciale interesse in start-ups en ondernemerschap.
Na drie jaren leiding gegeven te hebben aan Tech Data Mobile Benelux, Duitsland en Oostenrijk is Luc van Huystee per 1 februari 2016 benoemd tot Vice President, Vendor en Operator Management, Mobile EMEA. In deze rol ligt zijn focus op het versterken van de Tech Data Mobile relaties met de belangrijkste leveranciers en netwerkoperatoren en het verhogen van het marktaandeel van Tech Data Mobile in EMEA.
Mario van Lemmen is sinds 1 februari 2016 Director Netherlands bij Tech Data Mobile. Mario, die in 2009 bij Tech Data Mobile is gestart als Sales Director Nederland, heeft een belangrijke rol gespeeld bij het uitbouwen van de mobile business door het versterken van de uitstekende Tech Data Mobile relaties met klanten en leveranciers.
Eveneens per 1 februari 2016 is Marcel de Groot Directeur Consumer Business Unit bij Vodafone Nederland. Hij vervangt Bart Hofker, die deze rol ruim zeven jaar heeft vervuld. Marcel kwam bij Vodafone Nederland in juni 2008 als Head of Postpaid. In mei 2012 is hij naar Ierland verhuisd waar hij aangesteld werd als Consumer Director bij Vodafone Ierland. Onder Marcels leiding heeft Vodafone Ierland sterke commerciële resultaten neergezet, waaronder de introductie van RED, het bereiken van de marktleiderschap in Consumer Converged en de voorbereiding van de lancering van Vodafone TV en Fibre to the Home.
Vanaf 1 februari is Mark Hekkelman gestart met zijn eigen bedrijf: @Value2Sales. Mark was voorheen algemeen directeur bij baZoeKa en Chief Commercial Officer bij ODS2. Vanuit @Value2Sales levert Mark strategisch sales consultancy en interim sales-management naar opdrachtgevers waarbij het opbouwen van nieuwe verkoopkanalen en -concepten centraal staat. Eerste opdrachtgever waaraan @Value2Sales verbonden is, is ContactCare, een facilitair contactcenter in Amersfoort. Mark is hieraan verbonden als New Business Manager met als doel de salesorganisatie van ContactCare uit te bouwen met strategische partnerships en nieuwe klantconcepten. Met ingang van 1 april a.s. is Malin Holmberg de nieuwe CEO van Tele2 Nederland. Zij volgt Jeff Dodds op. De komende twee maanden zijn een overgangsfase, waarin Dodds zijn taken zal overdragen aan Holmberg. Tot zij definitief de rol van CEO in Nederland op zich neemt, blijft zij actief in haar huidige rol als CEO van Tele2 Kroatië. Malin kwam in 2009 van Vodafone naar Tele2. Sinds afgelopen zomer maakt zij deel uit van het Leadership Team van de Tele2 Group. In de afgelopen jaren heeft zij Tele2 Kroatië succesvol gemaakt en voorbereid op de introductie van 4G. Daarnaast speelt zij een grote rol bij de implementatie van het nieuwe Operating Model van de Tele2 Group. Jeff Dodds keert met zijn gezin met twee jonge kinderen terug naar Engeland. De afgelopen twee jaar gaf hij als CEO leiding aan Tele2 Nederland. “Het was een voorrecht om een groep van de meest getalenteerde mensen in de Nederlandse telecommarkt te kunnen leiden”, laar Dodds weten. “Ik zal altijd met trots blijven terugkijken op de lancering van ons 4G-netwerk afgelopen november. Ik kijk er naar uit om weer met mijn gezin aan een nieuw avontuur te beginnen bij TalkTalk Plc. in Engeland, waar ik met gepaste trots zal blijven kijken naar het succes van Tele2 in Nederland.”
98
we are one, dean one. Een nieuwe naam! Voortaan heten wij dean one! Twee succesvolle telecom en internet providers voor de zakelijke markt en met een passie voor het partnerkanaal, OneXS en Dean Connect, zijn per 1 februari 2016 samengegaan. Wij zijn nu n贸g slagvaardiger en ons portfolio aan telecom- en internetdiensten is nu nog breder 茅n daarnaast hebben wij het nu nog makkelijker gemaakt voor onze partners. dean one biedt samen met haar bijna 80 medewerkers en meer dan 500 lokale partners, aan 150.000 zakelijke gebruikers bij Nederlandse bedrijven en instellingen mobiele telefonie, vaste telefonie en internetdiensten.
dean one the business provider for mobile, internet and voice
The perfect travel companion
Gets better with every turn Je reis begint goed met de KLM-app op de Samsung Gear S2. Bekijk met ĂŠĂŠn simpele beweging je incheckbalie, gatenummer en stoelnummer. Met de Gear S2 heb je je boardingpas altijd letterlijk bij de hand.