ICT Update 3 by Magenta

I CTUpdate JAARGANG 11 EDITIE 3

HET MANAGEMENTBLAD IN IT EN TELECOM

“De bescheidenheid voorbij” chipgigant intel driftig op zoek naar nieuwe toekomst

dutch isV Benchmark 2013: nl-software Boert goed

Ron de Mos, CGI Nederland

focus op sourcing: Van out- naar rightsourcing

Distributed by

I CTUpdate TREnds 6

Editorial

Financiële landing zone bepaalt succes uitbesteding

INHOUD 23

12 Smart Communications Event is succes 16 HydroLogic wint Nederland ICT Innovation Award

COlumns

14 Column Mark Kuijper Digitale integratie vraagt om andere denkwijze 23 Column Richard Bordes Dikke bult 43 Column Bart de Ruijter Landing zone?

nEdERland ICT 18 “Cloud zorgt voor een democratisering van ICT”

21 Column Harry van Dorenmalen: “Privaat-publieke samenwerking”

COVER Eind augustus 2012 werd het een feit: de Brits/Nederlandse ICT-dienstverlener Logica ging voortaan door het leven als een onderdeel van de Canadese branchegenoot CGI. In november vorig jaar kwam ICT-veteraan Ron de Mos aan het roer van de Nederlandse vestiging te staan. De wittebroodsweken zijn inmiddels ruimschoots voorbij. Tijd om de voorlopige balans op te maken.

22 Agenda & Colofon

12 www.ict-update.nl | 3

InHOud 38

fOCus sOuRCInG

CIO updaTE

30 Trends: Steeds meer buiten de deur

54 Intel moet zichzelf opnieuw uitvinden

34 Business Process Outsourcing gaat verder dan besparingen

44 Managed Services voor videoconferencing verhoogt gebruik

Chipgigant Intel gaat de komende jaren wellicht zijn meest uitdagende periode in. Het 45 jaar oude bedrijf moet gaan zien uit te zoeken hoe, waarmee en waar het zijn traditioneel hoge omzetten en bijbehorende winsten in de toekomst kan blijven boeken.

CIOnET

sERVICE

38 Nederlandse softwareproducenten zetten in op groei

48 CIONET Nederland Advisory Board 2013 50 CIONET Partner ontmoet HKH Koningin Maxima 52 Cyber Security op de werkvloer 53 Agenda & Colofon

4 | www.ict-update.nl

TOOls

60 Samsung Galaxy S4 61 BlackBerry Q10

62 In het volgende nummer 62 Advertentie-index

TELECOM UPDATE

www.telecom-update.nl | 47

EDITORIAL Redactie-adres Channel B.V. Communicatieweg 1 3641 SG Mijdrecht +31 (0) 20 347 26 70 Hoofdredactie Paul Teixeira paul@channelbv.nl Medewerkers Egbert Jan van Bel, Richard Bordes, Hans Doorn, Sjoerd van der Helm, Mirjam Hulsebos, Dirkjan van Ittersum, Jan Libbenga, Marco Mekenkamp, HP van Tilburg, Eduard Voorn, Ferry Waterkamp Columns Richard Bordes Ramses Jedeloo Mark Kuijper Bart de Ruijter Fotografie Thomas Fasting – Fasting Fotografie Milan Vermeulen Commercie Marc Jongbloed marc@channelbv.nl Directie Fred Schuit fred@channelbv.nl Art direction Annette van de Sluis annette@channelbv.nl Abonnementen Als vakblad zijnde, hanteren wij de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er van uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Opzeggen kan via www.aboland.nl, per post of per telefoon. De opzegtermijn is 8 weken voor het einde van uw abonnementsperiode. Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door Abonnementenland is ontvangen. Indien u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement. Adreswijzigingen Adreswijzigingen kunt u doorgeven via www.aboland.nl, per post of per telefoon. Overige vragen Overige vragen kunt u stellen op www.aboland.nl of neem telefonisch contact met Abonnementenland op. Telefoon: 0900-ABOLAND (0900-22 65 263, 10 ct/min) Fax: 0251-31 04 05 Niets uit deze uitgave mag in zijn geheel of gedeeltelijk worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder bronvermelding én uitdrukkelijke toestemming van de uitgever. Hoewel deze uitgave op zorgvuldige wijze is samengesteld, zijn uitgever en auteurs niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden of onvolledigheden in deze uitgave. Zij aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van generlei aard, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie. Copyright © Channel B.V

6 | www.ict-update.nl

RightsouRcing

Is alles inmiddels buiten de deur geplaatst of houdt u hier en daar nog wat binnenshuis? Ik heb het over ‘outsourcing’, in goed Nederlands: uitbesteden. Jarenlang was de trend om zoveel mogelijk in handen van derde partijen te leggen. Van kantine, facilitair management tot en met de volledige ICT. Aan dat massale ‘over de schutting gooien’ lijkt nu echter een eind te zijn gekomen. Het is tijd geworden voor ‘rightsourcing’. Wat ik daarmee bedoel? In plaats van de volledige ICT-huishouding bij één partij neer te leggen, kan het lonen om eens goed te kijken naar wat u aan welke specialistische outsourcer zou kunnen (en willen) uitbesteden. In de praktijk is het toch al zo dat een grote ICT-dienstverlener voor een veelomvattend contract onderaannemers gaat zoeken die in bepaalde disciplines of vakgebieden gespecialiseerd zijn. Zoals altijd heeft ook dit voordeel zijn bijbehorende nadeel. Wie met meer partijen aan de slag gaat, zal daarmee ook meer tijd en middelen moeten besteden aan het beheren van die contacten en contracten. Maar in principe zou u daar wel weer hogere kwaliteit tegen een relatief goede prijs voor terug moeten krijgen. En dat is weer het voordeel van het nadeel dat bij het eerste voordeel zat. Als u mij nog volgt. De rightsourcing-trend wordt mede mogelijk gemaakt door het opduiken van nieuwe, voorheen nauwelijks denkbare, uitbestedingsmogelijkheden. Zo kunt u inmiddels het volledige beheer en onderhoud van uw wereldwijde videoconferencingsystemen en -infrastructuur uit handen geven aan een specialist op dat gebied. Gaat uw organisatie vol inzetten op mobiele communicatie? Ook daar zijn weer de nodige sourcingspecialisten voor te vinden. Vergeet overigens ook niet het ooit zo trendy ‘Business Process Outsourcing’; dat blijkt in de loop der jaren een enorme vlucht te hebben genomen. Tot aan het uitbesteden van de beoordeling van röntgenfoto’s voor ziekenhuizen aan toe. En wat te denken van het uitbesteden van softwareontwikkeling (vaak onder het label ‘offshoring’ te vinden)? Ook daar is een behoorlijke groei in te ontdekken. Dat weten wij overigens uit eerste hand. In samenwerking met offshorespecialist coMakeIT hebben wij het initiatief genomen om een Dutch Independent Softwarevendor Benchmark te starten. Voor dat onderzoek hebben wij Nederlandse softwarebedrijven gevraagd naar hun verwachtingen voor het lopende jaar. Die zijn overigens over het algemeen zonniger dan wij hadden verwacht. Ook vroegen wij hen naar de belangrijkste uitdagingen. Krapte op de Nederlandse arbeidsmarkt was één van de grootste problemen die zij zagen op het pad naar onverminderde groei. En laat daar nou weer een prima middel voor zijn: outsourcing. Paul Teixeira Hoofdredacteur Vragen, opmerkingen, suggesties of zomaar een teken van leven? Mail gerust naar paul@channelbv.nl

ZO WIL

IEDEREEN WERKEN “Wanneer onze klanten kennis maken met Xelion 6, zijn ze net zo overtuigd als wij. Xelion 6 is het meest complete en gebruikersvriendelijke telefonieproduct van het moment.” Rick Haas, Manager Ricoh IT Services Nederland

De complete zakelijke telefooncentrale met oneindig veel meer. Zakelijke telefonie kan makkelijker, professioneler en meer geïntegreerd met andere bedrijfssoftware. Voor minder geld. Xelion 6 heeft alle functionaliteit van een telefooncentrale en nog veel meer: • Meer dan bellen: vanuit een app op zowel je smartphone, tablet en pc kies je en schakel je tussen bellen, chat, sms of mail. • Xelion 6 is flexibel. In de cloud/online versie betaalt je klant alleen voor wat hij gebruikt. Meer functionaliteit bijschakelen? Dat kan zonder extra kosten. • Integreren met Outlook en CRM zorgt voor een centraal adressenboek voor iedereen. Dubbel invoeren van contactgegevens is verleden tijd.

www.xelion.nl

Xelion komt graag in gesprek met professionele partners die ook willen innoveren en ambitieus zijn. Kijk voor meer info op: www.xelion.nl

TRENDS

Financiële landing zone bepaalt succes uitbesteding In de beginjaren van sourcing besteedden we de gehele ICT uit en was iedere winst in meer volwassenheid en een stevige kostenbesparing mooi meegenomen. Nu kijken we genuanceerder naar de gehele ICT-omgeving en beoordelen we wat we het beste zelf kunnen doen en in welke vorm. Voor de delen die we uitbesteden, zoeken we de beste leveranciers tegen de best passende prijs. Door het creëren van een ‘landing zone’ voorkomen we dat achteraf alsnog de extra rekeningen op de mat vallen. Tekst: Raymond Linkers

Om concurrerend te zijn, moet een organisatie niet alles zelf kunnen en willen doen en teruggaan naar zijn core business. In principe kan daarbij alles waarin de organisatie zich niet onderscheidt worden uitbesteed. Daarbij onderscheiden en beschouwen we minimaal de infrastructuur en de primaire en secundaire applicaties.

In principe kan alles waarin de organisatie zich niet onderscheidt worden uitbesteed 8 | www.ict-update.nl

Infrastructuur In de afweging om de infrastructuur wel of niet uit te besteden, moet onder andere de strategie op het gebied van cloudcomputing worden meegenomen. De cloud geeft de mogelijkheid snel businessinitiatieven te vertalen in ICToplossingen. Een actieve

cloudstrategie helpt de ICT-organisatie gestructureerd samen met de business vooruit te kijken en denken, zodat er geen sprake is van continue improvisatie. De traditionele infrastructuur moet zoveel mogelijk met deze cloudinitiatieven kunnen meebewegen en kunnen af- of opschalen wanneer dat nodig is. Het in eigen beheer hebben en houden van deze infrastructuur komt de flexibiliteit van de ICT-organisatie niet ten goede. Als de organisatie dus plannen heeft in de cloud, is het zinvol om te overwegen om de infrastructuur te outsourcen. applIcatIes Als applicaties de core businessprocessen van een organisatie ondersteunen, is het de vraag of het slim is het beheer van deze primaire applicaties geheel buiten de deur te plaatsen. Veel organisaties die deze stap wel hebben gemaakt zijn hierop teruggekomen. Belangrijk is het definiëren van de knip tussen wat zelf te doen en wat uit te besteden ten aanzien van deze applicaties. De knip wordt vaak gezet tussen Functioneel Beheer en Functioneel Applicatie Beheer. Functioneel Beheer

TRENDS

www.ict-update.nl | 9

TRENDS

wordt nog door de eigen organisatie gedaan, de keten vanaf Functioneel Applicatie Beheer naar beneden wordt uitbesteed. Wat dan vaak blijkt, is dat er onvoldoende vooruit is gedacht. Voorbeeld: Bij het beheer van pakketten is gebleken dat het onderscheid tussen functioneel beheer (‘het wat’) en functioneel applicatie beheer (‘het hoe’) een kunstmatig onderscheid is. Functioneel Beheerders die langer met het betreffend pakket te maken hebben, specificeren en denken al automatisch binnen het kader van het betreffend pakket. Het geeft het gevoel van een ‘zwart gat’ als een aanpassingsanalyse dan eerst nog naar de outsourcingpartner moet. Efficiënter en sneller is het om bijvoorbeeld in een co-sourcingpool de analyse en uitvoering samen ter hand te nemen. landIng zone Het bepalen wat in of uit te besteden, wordt dus in belangrijke mate bepaald door beredeneerd te anticiperen op de toekomst, door vooruit te denken. Een succesvolle in- of outsourcing is echter niet alleen gebaat bij een goede strategie, maar ook bij een goede businesscase. Het is verleidelijk daarbij simpelweg te extrapoleren vanuit de bestaande situatie. Maar als bijvoorbeeld het kwalitatieve serviceniveau door stringentere businesseisen verder verbeterd moet worden, dan moet er een gedegen relatie worden gelegd tussen de services in de

10 | www.ict-update.nl

scope, de gewenste kwaliteit, de complexiteit, volumes en dienstinhoud om tot een gefundeerde toekomstige prijs per service te komen. Daar moeten vervolgens eenmalige kosten, zoals transitie- en transformatiekosten aan worden toegevoegd om tot een goede businesscase te komen. Dat past niet meer op de achterkant van het sigarendoosje. Daar is kennis van de marktprijzen en interne kosten bij nodig. Mede omdat we niet alleen een maximumbudget willen vaststellen, maar ook een minimumbudget. We creëren een ‘landing zone’ omdat we naast de leveranciers die te hoog prijzen ook die leveranciers willen herkennen en uitdagen die met onrealistisch lage prijzen aankomen. De financiële landing zone waarbinnen de externe leveranciers en de eigen organisatie ICT-diensten aanbieden, bepaalt voor een groot deel of een out- of insourcing succesvol gaat zijn of niet. Als onder te grote prijsdruk met de uitbesteding wordt gestart, vallen later de niet ingecalculeerde extra rekeningen alsnog op de deurmat. Daarnaast is uiteraard ook de inrichting van de regie belangrijk: wat aan de vraagkant niet goed is geregeld, leidt tot problemen aan de uitvoeringskant.• Raymond Linkers is Director Sourcing bij METRI

Onbeperkt mobiel bellen en sms’en? Inclusief 1 GB data

excl. btw

Op één mobiele telefoon: Onbeperkt bellen en sms’en 2 mobiele nummers (zakelijk en privé) 1 vast nummer mogelijk, óók om uit te bellen Geen verborgen kosten Sim only abonnement Unieke bereikbaarheidsmatrix

Ga direct naar de speciale lezersaanbieding: www.voiceworksblue.com

Voiceworks. Oplagestraat 1, 1321 NK Almere. 036 - 760 67 00. www.voiceworks.com

TRENDS

Smart CommuniCationS EvEnt iS SuCCES Tijdens het drukbezochte Smart Communications Event eerder dit jaar heeft een keur aan sprekers hun visie op de toekomst van mobiele communicatie gegeven. Het evenement speelde in op de vraagstukken waar veel organisaties mee worstelen: zij zoeken naar een oplossing om slimmer te communiceren en samen te werken. Overal en altijd. Bellen, chatten, online bestanden delen, videoconferencing en van tevoren weten of iemand beschikbaar is. Tekst: Joost Biederman Fotografie: Paul Teixeira

Tijdens het Smart Communications Event zijn de ruim 200 bezoekers bijgepraat over de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van mobiele communicatie. Ook kwamen zowel de voordelen als ook de risico’s bij het implementeren van nieuwe oplossingen aan bod, waarbij de vraag ‘Zelf doen of uitbesteden?’ werd beantwoord. Ruim 200 bezoekers hebben niet alleen presentaties van marktpartijen kunnen volgen, ook konden zij de nodige klantcases beluisteren. Initiatiefnemer voor het evenement was Strict, onafhankelijk ICT-adviseur en -dienstverlener. Volgens Jan-Hein Bastiaenen, algemeen directeur Strict, komt er in 2014 weer een Smart Communications Event.•

12 | www.ict-update.nl

TRENDS

www.ict-update.nl | 13

COLUMN Mark Kuijper, partner en verantwoordelijk voor de telecomsector binnen PwC

Digitale integratie vraagt om anDere Denkwijze

Als ik de vakbladen de laatste tijd lees, vraag ik me af of er analoog aan de opmars van Internet of Things niet een Integration of Things aan de gang is. Zo’n beetje elk bedrijf in de media- en telecomwereld wijkt momenteel af van zijn traditionele core business. Digitale spelers begeven zich op de tv-markt, gaan hardware aanbieden én bouwen zelf communicatienetwerken. Het is een logisch gevolg van de technische ontwikkelingen. Het verschil tussen televisie en internet is bijvoorbeeld vrijwel vervaagd. Televisie, tablet, smartphone en computer nemen steeds meer functies van elkaar over; de tv en de gameconsole geven voortaan toegang tot alle vormen van communicatie.

Computer- en telecombedrijven spelen natuurlijk in op deze digitale integratie. Google lanceerde vorig jaar al Google TV. Met een los kastje is het mogelijk om op televisie te internetten en apps te installeren. Apple heeft Apple TV: met een kastje spelen gebruikers materiaal van onder meer iTunes en YouTube op hun televisie af. Een recenter voorbeeld is de uitrol van een landelijk wifi-netwerk door Ziggo. De provider gaat de modems van klanten gebruiken om zogenoemde ‘WifiSpots’ te maken. Die delen de internetverbinding van de thuisgebruiker met alle andere internetklanten van Ziggo die deze willen gebruiken. Op die manier gaat Ziggo nog meer de concurrentie aan met telecomoperators. Voor consumenten en andere eindgebruikers zie ik bij deze ontwikkelingen vooral voordelen; voor de aanbieders liggen er nogal wat uitdagingen op de loer. Zij begeven zich immers op andere markten met andere businessmodellen dan waarmee ze groot zijn geworden. Iets dat ze niet moeten onderschatten. Het vereist namelijk een andere denkwijze, een ander besturingsmodel en een andere manier van leidinggeven. Bedrijven die deze stappen nemen, gaan in feite werken met een voortdurend wijzigend portfolio van ondernemingen en markten. Naar mijn idee moeten zij zich daarom meer richten op management à la venture capital. Voor het op andere wijze benutten van kansen en beheersen van de risico’s kan het binnenhalen van bijvoorbeeld durfkapitalisten een goede mogelijkheid zijn. Daarbij zullen bedrijven moeten accepteren dat de investeerders in enige vorm inhoudelijk bij de bedrijfsvoering betrokken worden. Bijvoorbeeld door het krijgen van een zetel in de raad van commissarissen, door het geven van adviezen en door het beschikbaar stellen van een additioneel relatienetwerk. Als alle partijen daarbij een lange(re) adem aanhouden, wordt de kans van slagen groot.

14 | www.ict-update.nl

JAARBEURS UTRECHT

WO 20 NOV 2013 DO 21 NOV 2013

Telecom Time.

DE GROOTSTE EN BELANGRIJKSTE TELECOM & IT BEURS IN NEDERLAND!

Met o.a.: A&C systems Telecom Xperience 2013 ● SES Lync Day 2013 ● Telecom Time Congres

Congres

Expo

Break-out sessies

Kom naar de 11e editie van Telecom Time! De grootste en meest belangrijke telecom- & IT-beurs in Nederland wordt dit jaar georganiseerd door Channel BV en Euroforum. SES Lync Day 2013 en de A&C systems Telecom Xperience hebben dit jaar een belangrijke rol op Telecom Time.

Overzicht programma Telecom Xperience powered by A&C systems Telecom Xperience Plaza

10.00- 18.00 uur

20 en 21 nov

A&C Hardware CEO-debat

tijdens Telecom Time congres

20 nov

Netwerkborrel

18.00-20.30 uur

20 nov

Telecom Time Expo

10.00- 18.00 uur

20 en 21 nov

Telecom Time Congres

10.00-17.00 uur

20 nov

Beursborrel

17.00-20.30 uur

20 nov

Telecom Time

SES Lync Day SES Lync Plaza

10.00- 18.00 uur

20 en 21 nov

Congres

10.00-15.00 uur

21 nov

Break-out sessies

14.00-16.30 uur

21 nov

SES Lync Netwerkborrel

vanaf 17.00 uur

21 nov

BEKIJK ONTMOET DOE MEE BELEEF

Telecom Time.

ONAFHA

Social Enterprise Society

SES

The Essential Lync

NKELIJK

VA K B L A

D OVER TELECO

MMUNIC

28e jaarga ng

SPE CIA L

Soft ware

HYB RID E

verv angt

INTE RVI EW

NET WE RK

patc hboa

AT I E E

N NETW ◦ numm er ERKEN 3 2013 ◦ www.t elecom magaz ine.nl

rds en fabr ikan tspe

cifie ke code

Bob Metc gew orde n alf, de vade omd at ik r van Ethe Ethe rnet verk open rnet :”Ik ben heb beda ” cht, maa r omd at ik niet rijk het kon TEC HNO LOG IE Wie zijn de M2M -net werk spel UITS MIJ TER ers in Ned Met TOR erla nd? blijv en pott enki jker s buit en de deur

meer dan 100 exposanten in 1 hal THE ESSENT

meer dan 3.500 beursbezoekers

Social Enterprise

IAL LYNC

SES

Society

The Essential

Lync

‘Geef mense

n de vrijheid om te werken ’

Zie pagina

18 en verder

met gratis te bezoeken workshops, inloopsessies en demonstraties de vibe van de laatste ontwikkelingen!

Telecom Time wordt mogelijk gemaakt door:

Mediapartners:

Connect

HET KENNISPLATFORM VOOR IT-BUSINESS PARTNERS

Ga voor meer informatie naar www.telecomtime.nl

TRENDS

“De Award staat pontificaal op de grote tafel in onze vergaderkamer”

HydroLogic wint nederLand ict innovatie award Softwaremaker HydroLogic heeft dit jaar de Nederland ICT Innovatie Award weten binnen te slepen. Het Nederlandse bedrijf dankt dit aan zijn ‘HydroNET’productfamilie, een verzameling webapplicaties bestemd voor waterbeheerders zoals waterschappen, gemeenten, provincies en Rijkswaterstaat. Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Zelf omschrijft HydroLogic zijn kernactiviteit als ‘waterbeheer met voorkennis’. Het bedrijf concentreert zich sinds de oprichting in het jaar 2000 op het maken van software waarmee tal van watergerelateerde problemen zijn aan te pakken; van droogte tot overstromingen. HydroNET, het product waarmee HydroLogic de ICT Innovatie Award 2013 heeft weten te winnen, is in feite een compleet ecosysteem in de cloud waarin niet alleen de zelfontwikkelde applicaties (op abonnementenbasis verkocht) een plek hebben. In de zogenoemde HydroStore zijn ‘WaterApps’ verkrijgbaar: tools en databronnen afkomstig van verschillende advies- en ingenieursbureaus (zowel van de ‘waterbeheer’-kant als uit de ICT-hoek). Elke deelnemer aan de HydroStore kan een verschillende rol (zoals app owner of dataleverancier) hebben, met dienovereenkomstige verdeelsleutels voor de gegeneerde omzet. Het bedrijf weet hierdoor de diverse specialistische kennis in HydroNET te bundelen en tegelijkertijd een centrale plek te creëren voor het aanbieden van dergelijke kennis. Verder biedt HydroLogic de infrastructuur en een helpdesk. Zolderkamer HydroLogic-oprichter en algemeen directeur Arnold Lobbrecht is al 25 jaar actief in de waterbranche, hij begon als civiel ingenieur, maar had altijd bijzondere interesse in ICT. Hij kan bogen op een rijke carrière bij verschillende bureaus die zich met waterbeheer bemoeien. In de loop der tijd zag Lobbrecht dat er in de markt ruimte was voor de combinatie van waterbeheer en ICT. “Er was destijds geen enkel ander bedrijf dat dat deed. Adviesbureaus deden geen ICT en ICT-bedrijven deden geen waterbeheer”, zo stelt hij. Het was voor hem aanleiding om HydroLogic te starten. “Ik ben op de zolderkamer begonnen. Met mijn eerste investering: een pc en printer. Een van de dromen die ik toen had, was om

16 | www.ict-update.nl

een echt ICT-product te gaan leveren voor waterbeheer. Dat is met HydroNET gelukt.” Inmiddels heeft HydroLogic een hoofdkantoor in Amersfoort (waar 25 mensen werken) en een research & development-afdeling in Delft met zeven medewerkers. Die laatste vestigingsplaats is geen toeval, aldus Lobbrecht: “Het is een goede plek vanwege de aanwezigheid van veel kennis op watergebied. Zo hebben we een goede samenwerking met de TU Delft.” De klantenkring van HydroLogic is in Nederland groot. Zo zijn alle vierentwintig waterschappen afnemers van de SaaS-dienst, tezamen met een kwart van de gemeenten. De blik is nu ook gericht op het buitenland, aldus Lobbrecht. “Op dit moment zijn wij actief in Australië, Duitsland, Ierland en Zuid-Afrika. Wij willen ook naar de Verenigde Staten, maar dat is nu nog niet aan de orde. Wij werken namelijk altijd met lokale partners, zodat wij hier in Nederland onze energie met name in de ontwikkeling van onze producten kunnen steken. Voor de Verenigde Staten hebben wij nog niet de juiste partner gevonden, vandaar.” TeampresTaTie Het winnen van de Nederland ICT Innovatie Award heeft voor HydroLogic-topman Lobbrecht een speciale betekenis. “Allereerst ben ik bijzonder blij met de prijs. Wat ik belangrijk vind aan de Award, is dat deze uit de ICT-branche komt. Wij zijn een bedrijf dat door watertechnologie wordt gedreven en dan is het juist mooi dat er uit de ICT-sector zo’n waardering komt. De Award staat dan ook pontificaal op de grote tafel in onze vergaderkamer.” Heeft hij nog veel reacties gehad op het winnen van de Award? Lobbrecht: “Op weg naar huis na de uitreiking kreeg ik al de eerste felicitaties binnen. De dag daarna volgde er een stortvloed aan reacties.” Of hij nog anoniem over straat kan lopen? “Jawel. Het is overigens ook niet zozeer mijn prestatie, maar die van ons gehele team.”•

TRENDS

SaaS Cloud Netwerk schetst kansen voor Nederland

“Cloud zorgt voor een democratisering van ICT” Een economische groei van miljarden euro’s en de creatie van bijna vier miljoen banen. Dat zijn de beloften van cloudcomputing voor de Europese economie zoals Eurocommissaris Neelie Kroes ze eind 2012 schetste. We spraken met de stuurgroepleden van het SaaS Cloud Netwerk van Nederland ICT over de kansen voor ons land, de veiligheid van cloudcomputing en de veranderende arbeidsmarkt.

Met een grote ICT-sector kan Nederland profiteren van de opkomst van cloudcomputing. En het mkb zal meeprofiteren, denkt Michiel de van der Schueren (Verizon). “Cloudontwikkelingen zorgen voor een demo-cratisering van ICT, en niet alleen voor gebruikers. Kleine, innovatieve bedrijven kunnen hun applicaties nu bij Infrastructure as a Service-providers neerzetten en ze overal ter wereld aanbieden.” Buitenlandse partijen krijgen zo gemakkelijker toegang tot de Nederlandse markt. Maar als Nederlandse ICT-bedrijven zich specialiseren, is het omgekeerde ook het geval, aldus Jan Aleman (Servoy). “Waarom gaan wij niet naar India, in plaats van andersom? De overheid moet de export van software stimuleren. Nu richt het zich bij wijze van spreken op de bloemen- en koeienbusiness. Dat is een verkeerde focus voor een kenniseconomie.”

Michiel de van der Schueren (Verizon) Sales Manager Centre of Excellence for Cloud in EMEA: “Kleine, innovatieve bedrijven kunnen hun applicaties nu overal ter wereld aanbieden.”

18 | www.ict-update.nl

Veiligheid Voor alles Ook op het gebied van digitale veiligheid kan cloudcomputing voor verbetering zorgen. Nederland ICT hamert er voortdurend op dat cybersecurity bij overheid en bedrijfsleven hoog op de agenda moet staan. De Diginotar-affaire en recenter de verstoringen bij Nederlandse banken bewijzen dat het beveiligingsniveau bij veel organisaties beter kan. Juist daarbij kan een betrouwbare cloudaanbieder helpen, zegt Roel Hilberink (CRM Resultants): “De perceptie bij sommige bedrijven is dat gebruikmaken van de cloud onveiliger is. Maar bij cloudaanbieders

‘softwarebedrijven staan echt om applicatieontwikkelaars te springen’

nederland ict en de cloud Cloudcomputing biedt legio kansen aan Nederlandse ICT-bedrijven. Daarom spant Nederland ICT zich in om de juiste randvoorwaarden te creëren voor een brede adoptie van de cloud. Zo wordt het SaaS Cloud Netwerk gefaciliteerd en organiseerde Nederland ICT een expertmeeting voor Tweede Kamerleden. Ook zal er, in samenwerking met juristen van lidbedrijven, binnenkort een paper worden gepubliceerd met daarin een visie op de misverstanden die rond cloudcomputing bestaan.

Jan Aleman (Servoy): “Waarom gaan wij niet naar India, in plaats van andersom?”

lopen professionals rond die dagelijks met beveiliging bezig zijn. Je loopt als bedrijf vaak veel meer risico als je gegevens op kantoor opslaat.” Ruud Ramakers (12 Innovate) onderschrijft dat. “Hoeveel bedrijven voorzien hun eigen servers dagelijks van security-updates? Cloudbedrijven investeren in veiligheid. Je komt bijvoorbeeld nog niet eens in de buurt van het gebouw waar de servers staan zonder grondig gecheckt te worden.” achter de wolken schijnt de zon Ook op de arbeidsmarkt zal het nodige veranderen. Systeembeheerders die enkele tientallen servers beheren zijn een uitstervend beroep, voorspelt De van der Schueren. “Het beheren van systemen wordt minder, dat gaat in toenemende mate naar cloudproviders die het vergaand automatiseren. Wat we straks

Roel Hilberink, algemeen directeur van CRM Resultants: “Je loopt als bedrijf vaak veel meer risico als je gegevens op kantoor opslaat.”

www.ict-update.nl | 19

het saas cloud netwerk Van nederland ict Het SaaS Cloud Netwerk promoot de toepassing van Software as a Serviceen cloudoplossingen en draagt bij aan kennisuitwisseling tussen belanghebbende marktpartijen. Zo wordt de Nederlandse marktpositie op het gebied van SaaS en cloudcomputing precompetitief vergroot, verbreed en versterkt. Regelmatig zijn er kennisbijeenkomsten van het Saas Cloud Netwerk. Ook wordt er jaarlijks een SaaS Cloud-evenement georganiseerd. Op 18 april 2013 vond het SaaS Cloud Symposium plaats op de Nyenrode Business Universiteit, met als thema ‘Wet en Regelgeving’. Niet alleen cloudaanbieders kwamen op het symposium af; ook toezichthouders die zorgen voor naleving van de besproken wetgeving, zoals het CBP en DNB, waren aanwezig. Vanwege het in principe globale karakter van dataopslag bij cloudcomputing werd daar onder meer geconstateerd dat overheden vrijwel altijd toegang kunnen vragen tot (persoons)gegevens wanneer daar, bijvoorbeeld in het kader van terrorismebestrijding, redenen voor zijn. Vaak gebeurt dat op basis van verdragen tussen landen onderling. De omstandigheden en voorwaarden zijn op verschillende plaatsen in de wereld anders geregeld. Dat is lastig voor internationaal opererende aanbieders van clouddiensten, omdat men met verschillende juridische stelsels te maken heeft. Ook voor internationaal opererende gebruikers van clouddiensten kan het lastig zijn om zogenaamd compliant te zijn met de privacyregels van specifieke landen of regio’s. Overigens is er vaak toestemming van een rechter nodig voordat overheden gegevens mogen inzien.

Impressie van het SaaS Cloud Symposium.

nodig hebben zijn mensen die de lagen erbovenop kunnen bouwen, beheren en bedenken.” Die verandering in vraag, daar moet het Nederlandse ICT-onderwijs op inspringen. “Softwarebedrijven staan echt om applicatieontwikkelaars te springen”, meent Aleman. “Daar moeten opleidingen aandacht aan besteden, hoe je een bedrijfsapplicatie schrijft. Sommige opleidingen lopen echt achter, geven bijvoorbeeld nog les in hele oude processen die al lang niet meer relevant zijn.” Wilt u lid worden of meer weten over het Saas Cloud Netwerk, kijk dan op

Ruud Ramakers, directeur van 12 Innovate: “Hoeveel bedrijven voorzien

www.NederlandICT.nl

hun eigen servers dagelijks van security-updates?”

20 | www.ict-update.nl

Harry van Dorenmalen is voorzitter van Nederland ICT

Privaat-publieke samenwerking Het gaat goed met ICT in Nederland en dus ook met Nederland ICT. ‘Maar we zitten toch in een recessie?’, hoor ik u denken. Zeker, en die gaat ook niet ongemerkt aan onze sector voorbij. In sommige segmenten laat de crisis zich echt wel voelen. Kantoortechnologie heeft het moeilijk. Dat was zo in 2012 en dat zal dit jaar niet anders zijn. Er worden veel minder pc’s verkocht. Zowel de zakelijke gebruiker als de consument kiest vaker voor een tablet. Dit illustreert de dynamiek in onze sector. Door de opkomst van cloudcomputing is er een andere behoefte aan opslag- en rekencapaciteit. Waar hardwareleveranciers direct de repercussies merken, zijn er volop kansen voor bijvoorbeeld de softwaresector. Dat segment steekt momenteel boven de andere segmenten uit. Met groei zowel in 2012 als voorspelde groei voor het lopende jaar. Deze gegevens ontleen ik aan de jaarlijkse Marktmonitor van Nederland ICT. Uit die Marktmonitor blijkt dat onze sector het ook het afgelopen jaar weer beter deed dan de Nederlandse economie als geheel. Dat is positief en stemt tot optimisme. Daarnaast zie ik dat er steeds meer erkenning en herkenning is wat betreft de belangrijke rol die ICT speelt in onze economie en maatschappij. We zitten aan tafel bij politiek en overheid om mee te denken over de oplossing van maatschappelijke vraagstukken. Namens Nederland ICT zit ik zelf in de Nationale Cybersecurity Raad en het High Level Overleg met het ministerie van Economische Zaken. Daar wordt niet alleen goed naar ons geluisterd, maar eens te meer blijkt dat de overheid zich realiseert dat ze niet zonder de marktsector kan. De aanpak van betere informatiebeveiliging slaagt alleen in nauwe samenwerking tussen private en publieke partijen. Ik noem ze bewust in deze volgorde. Private partijen zullen meer dan in het verleden het voortouw moeten nemen. Dat geldt ook voor de doorbraakprojecten die het kabinet in het Regeerakkoord heeft opgenomen. Het bedrijfsleven, met inbegrip van de ICT-sector, mag niet achterover leunen en afwachten waar het kabinet mee komt. Dat doen we dan ook niet. We hebben oog voor wat er in Europa gebeurt. Eurocommissaris Neelie Kroes heeft ICT nadrukkelijk op de agenda gezet. Als ik zie wat er in andere EU-landen, en vooral ook daarbuiten, momenteel gebeurt, mogen we als Nederland niet te snel tevreden zijn. Het is net als bij voetbal, pas in de Champions League weet je waar je internationaal staat. En dan moeten we erkennen dat andere landen slagvaardiger en innovatiever zijn. Laat dat een stimulans zijn om er hier nog meer werk van te maken. Er is geen enkelen reden waarom we ons door Estland, Finland of Denemarken op achterstand hoeven te laten zetten. In dat kader zie ik veel in de samenwerking met Stedenlink. In de door Stedenlink opgestelde Digitale Stedenagenda zitten tal van aanknopingspunten om de daad bij het woord te voegen. Vanuit de ICT-sector zijn we in staat om het beleid van papier te halen. Op lokaal niveau zit de benodigde slagkracht. Als we Nederland beter en slimmer willen maken, moeten we daar beginnen. Tot slot. Eén zorgpunt wil ik nog noemen. Er dreigt een tekort aan ICT-professionals. Met een oplopende werkloosheid valt dat lastig voor te stellen. Maar toch is het zo. Nu al hebben veel van onze softwarebedrijven moeite om vacatures in te vullen. En dat zal in de komende jaren alleen maar erger worden. ICT heeft de toekomst. Het zou goed zijn als we dat allemaal van de daken schreeuwen. Als meer jongeren kiezen voor een studie en carrière in de ICT ziet de toekomst er nog rooskleuriger uit. Dat is niet alleen in het belang van de sector, maar in het belang van de gehele BV Nederland.

www.ict-update.nl | 21

Uit de agenda van Nederland ICT Terugblik Vooruitblik 14 mei 2013 Nederland ICT was op 14 mei partner van het congres ICT Ondernemerschap 2013, dat in het teken stond van de kansen van ondernemen in het buitenland. CEO’s van onder andere Layar en Planon vertelden op welke manier zij hun stap over de grens tot een succes wisten te maken. Het congres werd georganiseerd door BusinessBase en ABN AMRO.

13 juni 2013 In de Broodfabriek te Rijswijk organiseerde Nederland ICT voor de veertiende keer de Nationale ICT Awards. Tijdens een feestelijke uitreiking werden de Nederland ICT Innovatie Award, de ICT Milieu Award en de COMMIT Award bekendgemaakt. De Nationale ICT Awards zetten innovatieve ICT-initiatieven in het zonnetje en stimuleren hiermee het beter en slimmer inzetten van ICT.

5 september 2013 strandborrel ‘let it shine’ Nederland ICT en Automatisering Gids organiseren ook in 2013 weer de strandborrel ‘Let IT Shine’, hèt netwerkevenement voor de ICT-sector. Tijdens ‘Let IT Shine’ ontmoet u toppers, ondernemers, starters en journalisten uit de ICT-wereld. locatie: scheveningen. zie voor meer informatie de agenda op nederlandict.nl.

9 oktober 2013 workshop ‘de werkkostenregeling in detail’ Samen met Mazars accountants en belastingadviseurs houdt Nederland ICT de workshop ‘De werkkostenregeling in detail’. De belastingadviseurs Anita de Casparis en Madelon Warning van Mazars vertellen hierbij wat de werkkostenregeling precies inhoudt, wat de laatste ontwikkelingen zijn op dit gebied en welke stappen u moet Nederland ICT Update komt tot stand onder ondernemen om per redactionele eindverantwoordelijkheid van Nederland 1 januari 2015 klaar ICT. Nederland ICT Update verschijnt als onderdeel van voor te zijn voor de het onafhankelijke managementtijdschrift ICT Update. werkkostenregeling. ICT Update wordt naar alle directeuren van lidbedrijven

Colofon 30 mei 2013 Samen met Syntrus Achmea hield Nederland ICT een informatiebijeenkomst over twee nieuwe ontwikkelingen die relevant zijn voor de HR-professional. Een specialist van Sprenkels & Verschuren - actuarissen en consultants praatte de aanwezigen bij over een nieuwe pensioenregeling op basis van beschikbare premie: defined contribution-regeling. Achmea, mantelpartner van Nederland ICT, introduceerde Iselect, een nieuwe tool voor arbeidsvoorwaardenoplossing.

22 | www.ict-update.nl

van Nederland ICT verzonden. Redactie Nederland ICT Update: Michel van Schie Dirk van der Burg Tommy van Eldik (fotografie) over nederland ict Nederland ICT is de branchevereniging van 550 ICT-bedrijven in Nederland. De leden van Nederland ICT hebben een omzet van c 30 miljard, bieden werk aan een kwart miljoen mensen en dragen bij aan 70% van alle innovaties.

locatie: nederland ict, woerden. zie voor meer informatie de agenda op nederlandict.nl.

ICT UPDATE Richard Bordes, Lawaaimaker en ICT-veteraan

Dikke Bult

Na meer dan veertig jaar is het zover. De Free Record Shops zijn failliet en krijgen een gedeeltelijke doorstart. Deze sluiting markeert, samen met het verlies van banen voor de trouwe medewerkers, duidelijk het einde van een tijdperk en de ondergang van een bedrijfstak. Want wanneer bent u nog voor het laatst een platenzaak binnengelopen? Wanneer heeft u de laatste keer aan de balie een deuntje geneuried zodat de medewerker voor u een album uit het vak lichtte, dat u staande aan de balie met twee muziekhoorns aan uw oren kon uitluisteren? Ik kan het mij niet meer herinneren. Ik zal dan ook de opheffingsuitverkoop van de winkels van Hans geruisloos aan me voorbij laten trekken. Hans was ooit begonnen als kelner op de HollandAmerika Lijn. Als jonge gast zag hij dat de langspeelplaten aan de andere kant van de grote plas stukken goedkoper waren dan in het eigen land. Slim als hij was laadde hij keer op keer zijn koffertje vol met platen om ze thuis net onder de prijs van de gevestigde orde aan te bieden aan platenzaken. De Grote Vaart werd al snel verlaten om een eerste eigen toko te beginnen op het vasteland. Van uitdager op de markt met nieuwe flitsende ideeën werd hij zelf de gevestigde orde. Toen ik zijn verhaal een paar jaar geleden op een congres voor ondernemers aanhoorde, begon ik meer en meer een gevoel van medelijden te krijgen voor de miljonair met zijn vastgeroeste ideeën. De cd had hij al direct vervloekt, want men zou toch nooit zomaar al de lp’s de deur uit doen? Het downloaden was er de schuld aan dat zijn imperium nog maar één procent winst maakte op zijn steeds verder dalende omzet. Ook die vervelende internetwinkels hadden bijgedragen aan zijn neergang. In plaats van de nieuwe mogelijkheden te

willen omarmen had hij aan al het oude vastgehouden. In een laatste poging was hij langs scholen gegaan om, heel nobel, uit te leggen dat downloaden diefstal was. Om een aantal jaren later te ontdekken dat, terwijl hij door het land reisde, de uitvinder van de iPod zijn klanten had gepikt. Die hele nieuwe muziekcultuur leverde ook nog geen nieuwe grote artiesten op, vond hij. De laatste albums van Esmee Denters en Justin Bieber zullen inderdaad niet meer aan de balies van zijn winkels worden opgevraagd. Daarvoor hoef je allang niet meer de deur uit. Zijn klaagzang werd gecompleteerd door de opmerkingen dat hij zich te oud voelde voor moderne zaken zoals internet en social media. Maar vooral door het feit dat hij er trots op was dat er in de top van zijn organisatie meer dan 25 mensen werkte die al meer dan 25 jaar in dienst bij hem waren. Dan weet u meteen hoe het staat met het ontwikkelen van geweldige nieuwe ideeën en initiatieven... In dezelfde week dat Hans de deuren van zijn kindje moest sluiten was er een andere directeur van een ooit succesvol merk die in dezelfde valkuil viel. Of gelooft u net zoals de CEO van BlackBerry dat tablets over vijf jaar verleden tijd zijn? Zit daarom niet stil maar kijk naar de veranderende wereld. U bepaalt niet uw eigen succes maar het is de wens van de klant die bepaalt wat het beste businessmodel is. Nodig eens een trendwatcher uit in de directievergadering. Op het moment dat wordt geconstateerd dat klanten niet meer sms’en maar van nieuwe apps gebruik maken of uw telefonische vergadertool links laten liggen en massaal in de cloud videovergaderen is het echt te laat. Dan heeft u zelf zitten suffen. En als u vervolgens op de gevel het bord ‘Opheffingsuitverkoop’ moet laten ophangen, is dat echt eigen schuld dikke bult.

www.ict-update.nl | 23

STRATEGY UPDATE

Ron de Mos, senior vice president & general manager CGI Nederland

“Wij zijn te bescheiden Eind augustus 2012 werd het een feit: De Brits/Nederlandse ICT-dienstverlener Logica ging voortaan door het leven als een onderdeel van de Canadese branchegenoot CGI. In november vorig jaar kwam ICT-veteraan Ron de Mos aan het roer van de Nederlandse vestiging te staan. De wittebroodsweken zijn inmiddels ruimschoots voorbij. Tijd om de voorlopige balans op te maken. Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Waar zijn diverse voorgangers nog een eigen kantoor betrokken, heeft Ron de Mos de ‘werkvloer’ verkozen tot zijn werkplek. Net als de overige leden van zijn managementteam. Het moet één van de tekenen zijn van een nieuwe wind die door CGI/Logica Nederland waait. Iedereen moet stevig aanpakken, van hoog tot laag in de organisatie. Ron de Mos heeft binnen een paar maanden na zijn aantreden de bezem door de Nederlandse tak van CGI gehaald. Een operatie die hard nodig was, zo liet hij destijds in diverse publicaties weten. Zo meldde hij op 28 januari dit jaar in een interview met het Financieele Dagblad dat Logica op ‘veel te grote voet’ had geleefd en dat het mede kwam omdat het bedrijf ‘de weg kwijt was aan de top’. Wat trof De Mos precies aan toen hij in november 2012 aan boord kwam? “Vorig jaar trof ik hier een bedrijf aan met consultants die ontzettend knappe dingen deden. Die dagelijks bij de klanten bezig waren om briljante oplossingen te bedenken en te implementeren. Met andere woorden: het basismateriaal van Logica was absoluut goed. Het topmanagement, grotendeels in GrootBrittannië en voor een deel ook in Nederland, had daarbij voor een strategie gekozen die meer op internationalisatie dan op nationaal niveau gericht was. Daar hadden zij ook de organisatiestructuur op ingericht. Die bleek echter te complex voor de lokale Nederlandse markt. Logica Nederland leunde nog zwaar op detachering. En dat is geen bijzonder complexe business.” De mondiaal georiënteerde structuur van Logica PLC zat de winstgevendheid van

24 | www.ict-update.nl

Logica in Nederland danig in de weg, stelt De Mos. “Verder trof ik een bedrijf aan dat net was overgenomen door CGI. Dat bracht voor de werknemers hier onder andere onzekerheid met zich mee.” ‘Te bescheiden’ Voordat hij officieel in dienst kwam bij CGI, wilde De Mos eerst weten wat de afnemers van het bedrijf vonden. “Ik heb in oktober 2012 ter oriëntatie een rondje gemaakt langs de tien belangrijkste klanten van het voormalige Logica”, zegt hij. “Uit die gesprekken kwamen drie belangrijke punten naar voren. Allereerst vonden zij dat wij inderdaad echt goede mensen in dienst hebben. Verder vonden zij ons een ‘detacheringstent’. En ten derde werden wij als ‘niet echt agressief en creatief op commercieel gebied’ getypeerd. Wij waren volgens onze klanten te bescheiden. Dat gaf mij de overtuiging dat er eigenlijk alleen maar kansen waren voor CGI. Want wij kunnen veel meer dan alleen maar detacheren.” Met die opmerkingen van de klantenkring in het achterhoofd ging de topman vervolgens aan de slag binnen het nieuwbakken CGI Nederland. Dat heeft onder andere geleid tot een herstructurering waarbij er voor een groot deel zogenoemde non-billable arbeidsplaatsen (functies die geen directe omzet opleveren) zijn verdwenen. “Die reorganisatie was overigens al gepland, zij het dat het gespreid zou zijn over zes maanden. Ik ben echter met de Ondernemingsraad 48 uur lang in een hotel gaan zitten om met hen te overleggen zodat wij het een en ander sneller door zouden kunnen voeren. Dat is gelukt. Verder heb ik >>

ICT UPDATE

geWeest”

www.ict-update.nl | 25

STRATEGY UPDATE

‘Wij waren volgens onze klanten te bescheiden’

een nieuw structuur voor de organisatie doorgevoerd en het managementteam gewijzigd. Overigens ben ik voor dat laatste alleen intern te rade gegaan.” Tevens zijn ook andere uitgaven onder de loep genomen. Of, zoals De Mos het noemt: ‘de tering naar de nering zetten’. Zo is het voormalige hoofdkantoor in Amstelveen vaarwel gezegd en wordt er in het najaar een nieuw (kleiner) gebouw in Hoofddorp betrokken. Als hoofdkantoor fungeert voortaan het, reeds bestaande, Rotterdamse CGI-kantoor. Het zijn niet alleen maar kostenbesparingen die De Mos heeft doorgevoerd, zo bezweert hij. “Als onderdeel van het overgaan naar CGI, hebben wij ook de arbeidscontracten onder de loep genomen. Ik kan daarover nog niet in detail treden aangezien de medewerkers eerst moeten worden geïnformeerd. Eén ding wil ik er alvast wel over kwijt: wij gaan tegen de stroom in en komen met arbeidsvoorwaarden die absoluut niet minder gunstig zijn. Integendeel.”

26 | www.ict-update.nl

nieuwe sTrucTuur De reorganisatie eerder dit jaar is inmiddels verleden tijd en de blik is gevestigd op de toekomst, stelt De Mos. Los van een nieuw lokaal management is ook de nieuwe organisatiestructuur daarvoor van belang, zo zegt hij. “Die structuur is betrekkelijk simpel met drie units: Business Development, Application Services en Enterprise Services. In de eerste unit zitten weer drie sectoren – commercial, financial en public – en ook de business consulting. In de tweede unit zitten onze activiteiten op het gebied van detachering, systeemintegratie en applicatiebeheer. De laatste unit bevat onder meer infrastructuurbeheer en business processing-diensten. In alle drie de units zijn onze mensen bij diverse klanten te vinden. Los van onze ‘normale’ accountmanagers, zijn zij degenen die ons bedrijf ‘verkopen’ en nieuwe mogelijkheden voor CGI bij onze huidige klanten kunnen signaleren.” De nieuwe structuur lijkt haar vruchten al binnen een jaar af te werpen. Weliswaar is de omzetontwikkeling >>

ICT UPDATE

OVER RON DE MOS Voor Ron de Mos heeft de ICTmarkt inmiddels weinig geheimen meer. Hij mag met recht een â&#x20AC;&#x2DC;veteraanâ&#x20AC;&#x2122; heten. Zijn loopbaan in de automatisering begon al in het jaar 1979, bij het ICTconcern IBM. Hij kwam daar als applicatieprogrammeur in dienst. Daarna volgde een dienstverband bij ICT-dienstverlener CTG. Het vormde de springplank voor een functie als directeur en lid van de hoofddirectie bij het Nederlandse ICT-bedrijf InterAccess. Daarna retourneerde hij naar het ICTconcern IBM, waar hij gedurende een kleine zes jaar respectievelijk als vice president strategic outsourcing en als vice president Global Services actief was. In 2009 volgde een overstap naar het telecomconcern KPN, waar hij als directeur zakelijke markt en later als chief client officer bij het ICT-onderdeel Getronics aan de slag ging. In oktober 2012 werd Ron de Mos door Logica aangetrokken als managing director voor de Nederlandse vestiging. Na de overname van Logica door de Canadese branchegenoot CGI werd De Mos benoemd tot senior vice president en general manager The Netherlands.

www.ict-update.nl | 27

STRATEGY UPDATE

‘De mondiaal georiënteerde structuur van Logica PLC zat de winstgevendheid in Nederland danig in de weg’

28 | www.ict-update.nl

TELECOM ICT UPDATE

‘CGI Nederland moet bekend worden als het bedrijf dat zich altijd richt op de klant van zijn klanten’ cgi in vogelvlucht Het Canadese CGI is in 1976 opgericht door twee ondernemers (Serge Godin en André Imbeau). Het bedrijf groeide in de loop der jaren uit van een tweemansonderneming met het hoofdkantoor in de kelder van Godin tot het huidige ICT-concern met 69.000 werknemers en vestigingen in 40 landen. Het heeft inmiddels beursnoteringen in Canada (Toronto Stock Exchange) en de Verenigde Staten (New York Stock Exchange). Serge Godin is nog immer actief binnen het bedrijf. In 2012 heeft CGI branchegenoot Logica overgenomen voor 1,7 miljard Britse ponden (plus een kleine 322 miljoen pond aan schulden). Hierdoor heeft het Canadese bedrijf vaste voet aan de Europese grond gekregen. De gecombineerde onderneming concentreert zich op zes gebieden: business en IT-consultancy, systeemintegratie, applicatieontwikkeling en -beheer, diensten op infrastructuurgebied, business process-diensten en op IP-gebaseerde oplossingen. CGI realiseerde vorig jaar een totale omzet van circa 4,77 miljard Amerikaanse dollar (met in de laatste zes weken van het boekjaar de omzet van het aangekochte Logica nog opgenomen). De winst (voor belastingen) kwam daarbij uit op ruim 262 miljoen dollar.

nog immer negatief; de winstgevendheid is alleen maar gestegen, zo stelt Ron de Mos. Aan de omzet wordt ondertussen hard gewerkt, meldt hij. Volgend boekjaar (het fiscale jaar van CGI loopt van begin oktober tot eind september) moet de omzetontwikkeling stabiel of zelfs licht positief blijken. Harde cijfers wil hij echter niet in ICT Update melden. “Wij rapporteren als beursgenoteerd bedrijf nou eenmaal niet de cijfers van de individuele landenorganisaties.” De introspectie, de gesprekken met de klanten én de nieuwe organisatie moeten uiteindelijk leiden tot een ‘new & improved’ CGI. Waar moet dat nieuwe CGI in Nederland om bekend gaan staan? “Als het bedrijf dat zich altijd richt op de klant van zijn klanten. Dat kan een burger zijn, in het geval van de overheid, of een consument bij

het bedrijfsleven. En in het kielzog daarvan volgen onze verschillende oplossingen en expertisegebieden. Wij gaan ook nadrukkelijker met partners bepaalde marktsegmenten benaderen, waarbij wij samen met hen en eventueel een andere gespecialiseerde partij segmentspecifieke oplossingen vermarkten.” CGI lijkt in Nederland inmiddels de bescheidenheid voorbij. De Mos beaamt dat: “Wij zijn tot dusver misschien niet luid en duidelijk genoeg in het openbaar getreden met onze klanten en wapenfeiten. Wist je bijvoorbeeld dat wij voor Rijkswaterstaat alle missiekritische applicaties beheren en onderhouden? Of dat wij een van de grootste spelers in Nederland zijn als het gaat om middelwareoplossingen? Nee? Dat bedoel ik. Daar moeten en gaan wij hard aan werken de komende tijd.”•

www.ict-update.nl | 29

Focus - souRcING

SteedS meer buiten de deur Wanneer ICT onmisbaar of toch belangrijk is voor een organisatie, is de neiging om het zoveel mogelijk zelf onder controle te willen houden. Dat blijkt ook wel wanneer gevraagd wordt te reageren op de stelling dat ICT een onmisbaar element is dat we zoveel mogelijk intern wensen te houden. Toch besteedt momenteel bijna een kwart van de bedrijfsvestigingen of instellingen haar servercapaciteit geheel of gedeeltelijk uit. Dienstverlening en non-profit zijn wat huiveriger voor uitbesteding dan bedrijven in de producerende en logistieke branches. Tekst: Ruud Alaerds, Keala

Zoals wellicht mag worden verwacht, is de top van de zakelijke markt een duidelijke koploper in het gebruik van hosting en datacenters. De meer dienstverlenende organisaties vallen op in hun gebruik van gehoste servercapaciteit. Zij gebruiken dit duidelijk vaker dan hun producerende of logistieke collega’s. Wanneer we kijken naar organisatietype, dan wordt gelijk duidelijk dat binnen grotere organisaties en met name op hoofdkantoren vaker externe servercapaciteit wordt ingeschakeld. Zo’n zestig procent van de bedrijven die zich bedient met gehoste servers heeft ‘slechts’ één server ‘buiten’ staan. Maar in het licht van het grote aantal bedrijven met minder dan tien werknemers in Nederland mag dit ook niet als uitzonderlijk worden beschouwd. Opvallend is wel dat grote internationale organisaties zich

intensief inlaten met het hosten van hun servercapaciteit. Maar ook in de voor bedrijven zeer belangrijke en vaak centrale applicatiegebieden als financiën, logistiek, HRM en relatiebeheer wordt een behoorlijk deel van de applicaties al duidelijk niet meer binnen de organisatie zelf gehouden maar als een service afgenomen (hosted of soms via de cloud). Vooral binnen grotere organisaties en met name op hoofdkantoren is er sprake van bedrijfskritische cloud-gebaseerde applicaties. Overigens blijkt wel dat zodra een organisatie groter is (en meer vestigingen heeft) of zelfs internationaal is opgezet, dat men duidelijk vaker neigt naar gebruik en inzet van cloudgebaseerde diensten.•

IN WELKE MATE IS EEN UITSPRAAK VAN TOEPASSING: “ICT is een onmisbaar element dat we zoveel mogelijk intern willen beheren” 25,7

A. MANUFACTURING

21,5

52,8 4,5

69,9

B. CONSTRUCTION 40,3

C. TRANSPORT

48,7

11,0

D. TRADE

18,6

64,7 51,2

E. BUSINESS SERVICES

27,1 26,9

13,7

G. EDUCATION

14,9

73,6

11,9 27,6

58,8

TOTAAL

54,7 0

20%

11,5

46,2

I. HEALTHCARE

16,7

21,7

59,4

F. BANKING & INSURANCE

H. GOVERNMENT

26,1

19,4 40%

50%

13,6 25,9

70%

80%

% van alle vestigingen 100% van toepassing

30 | www.ict-update.nl

Komt voor/ gebeurt wel op deze vestiging

Niet van toepassing

100%

ICT UpdaTe

GEBRUIK VAN HOSTED CRM SYSTEMEN gesegmenteerd naar branche A. MANUFACTURING

8,1 22,3

B. CONSTRUCTION

37,5

C. TRANSPORT D. TRADE

15,4

E. BUSINESS SERVICES

21,3 19,7

F. BANKING & INSURANCE

31,3

G. EDUCATION 20,3

H. GOVERNMENT 9,7

I. HEALTHCARE TOTAAL

18,7 0

10%

15%

20%

30%

40%

% van vestigingen die CRM systemen gebruiken

GEBRUIK VAN HOSTED ERP SYSTEMEN gesegmenteerd naar branche A. MANUFACTURING

4,1 22,7

B. CONSTRUCTION 2,8

C. TRANSPORT 1,1

D. TRADE E. BUSINESS SERVICES

16,1 20,8

F. BANKING & INSURANCE

46,8

G. EDUCATION 15

H. GOVERNMENT 8

I. HEALTHCARE

9,7

TOTAAL 0

10%

15%

20%

35%

50%

% van vestigingen die ERP systemen gebruiken

www.ict-update.nl | 31

Focus - souRcING GEBRUIK VAN HOSTED HRM SYSTEMEN gesegmenteerd naar branche A. MANUFACTURING

5,3 1,7

B. CONSTRUCTION

30,7

C. TRANSPORT 4

D. TRADE E. BUSINESS SERVICES

Binnen grotere organisaties en met name op hoofdkantoren wordt steeds vaker externe servercapaciteit ingeschakeld

10,4 1,4

F. BANKING & INSURANCE

G. EDUCATION H. GOVERNMENT

9,1 7

I. HEALTHCARE

8,2

TOTAAL 0

10%

15%

20%

35%

50%

% van vestigingen die HRM systemen gebruiken

GEBRUIK VAN HOSTED FINANCIËLE SYSTEMEN gesegmenteerd naar branche A. MANUFACTURING

5,7 4

B. CONSTRUCTION

9,5

C. TRANSPORT

9,9

D. TRADE E. BUSINESS SERVICES

8 14,8

F. BANKING & INSURANCE 8,1

G. EDUCATION H. GOVERNMENT

9,7 9,3

I. HEALTHCARE

8,3

TOTAAL 0

% van vestigingen die financieel administratieve oplossing gebruiken

MATE WAARIN EXTERNE PARTIJ HET BEHEER OP DE SERVER UITVOERT, MAAR WEL OP AFSTAND ‘Remote beheer’ gesegmenteerd naar wernemersklasse 100%

1,2

4,3

10,1

13,5

0,3 1,3

0,4 1,5

1,9 5,4

0,6

Geen servers aanwezig

2 2 8,7

80%

Andere oplossing voor beheer servers

60%

72,8

58,6

49,1

77,6

85,8

83,1

42,3 90,6

47,4

40%

20%

37,5

34,1

36,2

34,1

25,3

23,3

R WE

B. 5

R ME

E 0W

T1 TO

S ER

15,3

7,8

Er vindt geen beheer plaats op de vestiging

T2 TO

32 | www.ict-update.nl

E 0W

20 D.

T5 TO

E 0W

R ME

0 E. 5

E 0W

T1 TO

R ME

2 OT 0T

0 F. 1

R ME

W 50

E EM

W 00

1 OT 0T

E EM

W 00

5 OT 0T

9,4

R ME

18,4

12,7

I. 1

W ER

E EM

11,5 L

A TA TO

Externe partij, maar wel op afstand, zogenaamd ‘remote beheer’

12%

14%

16%

De nieuwe nokia Lumia 520

nu meT * exTra CoVer. nokiapromotion.nl/gratiscover

THiS iS Lumia. *Kijk voor de actievoorwaarden op nokiapromotion.nl/gratiscover

Focus - souRcING

Business Process outsourcing gaat verder dan BesParingen Business Process Outsourcing (BPO) gold begin deze eeuw nog als ‘vooruitstrevend’. Een beetje onderneming deed bijvoorbeeld zijn crediteuren- en debiteurenafdeling de deur uit. Het was immers een ‘Business Process’ die doorgaans niet tot de kernactiviteiten werd gerekend. De laatste paar jaren is het ogenschijnlijk stil rond BPO. Die stilte is echter bedrieglijk, weet Bianca den Elsen (managing director bij dienstverlener Accenture Nederland) uit eigen ervaring. Sterker nog: het is drukker dan ooit aan het BPO-front. Tekst: Paul Teixeira

Binnen grotere organisaties en met name op hoofdkantoren wordt steeds vaker externe servercapaciteit ingeschakeld 34 | www.ict-update.nl

In vergelijking met de ‘traditionele’ vorm van outsourcing gaat BPO een stap verder. Niet alleen worden bepaalde werkzaamheden van de opdrachtgever overgenomen; ook gaat het nog eens om volledige ‘businessprocessen’, zoals de inkoop, marketing of administratie. “In Nederland zie je dat bepaalde sectoren het verst zijn als het gaat om het gebruik maken van BPO. Dan moet je denken aan de hightech, media en telecommunicatie”, constateert Bianca den Elsen, verantwoordelijk voor de BPO-activiteiten van Accenture in Nederland. Zij rekent direct al af met de notie dat BPO een complexe, ingrijpende en tijdrovende zaak is. Een groot deel van de processen zijn in veel organisaties en sectoren hetzelfde. Voor de afwijkende onderdelen geldt dat het een kwestie is van goede en gestructureerde kennisoverdracht tussen

ICT UpdaTe

BPO VOLGENS ACCENTURE Het van origine Amerikaanse Accenture biedt op dit moment zes typen Business Process Outsourcingdiensten aan. De ‘Finance & Accounting’-dienst is daarvan wellicht de meest bekende, maar ook heeft het bedrijf BPO-oplossingen voor Human Resources, Learning, Marketing, Procurement en Supply Chain. Verder biedt Accenture BPO-diensten aan voor specifieke sectoren: Credit Services, Health Administration, Insurance, Network, Pharmaceutical, Public, Retail en Utilities. Accenture definieert Business Process Outsourcing als een vorm van het uitbesteden van specifieke (administratieve) bedrijfsfuncties of processen die op de markt kunnen worden ingekocht, waarbij een derde partij complete bedrijfsprocessen overneemt maar waarbij de opdrachtgever wel verantwoordelijk blijft. Het grote verschil met het ‘standaard’ outsourcen is dat BPO zich richt op het outsourcen van het hele proces en dat de processen meestal gekenmerkt worden door een hoge IT-intensiviteit. Redenen waarom organisaties deze vorm van outsourcing overwegen, liggen onder meer in het concentreren op kernfuncties, het verlagen van kosten, het verbeteren van dienstverlening en het realiseren van verdergaande efficiency.

opdrachtgever en -nemer. “Op zich hoeft het niet moeilijk te zijn om een BPO-traject succesvol te maken. Er zijn wel een paar zaken die zowel de klant als de BPO-partij op orde moeten hebben. Zo moet bijvoorbeeld de kennisoverdracht van de klant naar de BPO’er goed zijn en vlot verlopen. Verder moet de IT min of meer op orde zijn en de juiste mensen op de juiste plek staan. Vervolgens gaan wij bij de klant ‘schaduwdraaien’; wij kijken naar de werkmethodes en verwerken die in werkinstructies. De stap daarna bestaat uit het – onder supervisie van de opdrachtgever – ‘oefenen’ van de werkzaamheden. Als dat naar tevredenheid is verlopen, komt het finale deel: het verplaatsen van de werkzaamheden naar bijvoorbeeld onze Filipijnse vestiging in Manilla of naar één van onze delivery centers in India.” >>

www.ict-update.nl | 35

Focus - souRcING

Evolution of BPO: Generations

1st Gen Late 1990s “Pioneers”

2nd Gen Early 2000s “Offshore”

3rd Gen Mid-2000s “Opex”

4th Gen Today “Insight”

5th Gen Near Future “On-Demand”

6th Gen Future “Community”

Industry & Offerings

FS Industry, F&A and HR

More back office and industry processes

Moving into the “middle office”

All “offices” with more industry focus

Offerings with standard platforms & process

5th Gen Offerings that have scale in clients in delivery

Deals

Pioneering mega deals with lift & shift focus

FTE-based focused on labor arbitrage

FTE-based with some gain sharing for innovation

Based on business outcomes to clients

Business outcomebased with technology components

Common and consistent in approach across clients

Platforms

Intend to use client platforms for 1:many

Client’s own platforms

Mostly client’s own platforms

Providers adding analytics tools

Building standard platforms

Providers add collaboration and social media

Client Objectives

Cost savings, transfer people and technology to providers

Cost savings and global capability

Cost savings, global capability and “noiseless” delivery

Cost, global, “noiseless”, industry depth, analytical insight and innovation

Cost, global, “noiseless”, industry depth, analytical insight, innovation and flexibility

Cost, global, “noiseless”, industry, insight, innovation, flexibility and community

36 | www.ict-update.nl

ICT UpdaTe

Inmiddels beperkt Business Process Outsourcing zich niet meer tot administratieve afdelingen, weet Den Elsen. “Tegenwoordig kan een veelheid aan processen en werkzaamheden van organisaties via BPO worden gerealiseerd. Een mooi voorbeeld is het bekijken van röntgenfoto’s en het daaropvolgend maken van een eerste analyse. Voor een ziekenhuis in de Verenigde Staten doen wij dat al enige tijd. Maar ook verzorgen wij voor diverse organisaties marketingprocessen en ondersteunen wij Human Resources-afdelingen bij wereldwijde werving en selectieprocessen.” VOORBij BESPARiNGEN BPO anno 2013 bevindt zich in de ‘vierde generatie’, zo stelt Accenture-topvrouw Den Elsen. Haar onderneming heeft een model bedacht waarin de verschillende smaken en invulling van BPO worden gerelateerd aan overkoepelende classificaties, ‘generaties’ genoemd.

Volgens dat model zou de hedendaagse BPO in de vierde generatie (‘Insight’ geheten) moeten zitten. Hier wordt niet meer alleen gekeken naar de labour arbitrage of financiële business case; maar het gaat in toenemende mate ook om de kwaliteitsverbetering en de bijdrage van de outsourcingleverancier aan de strategische doelstellingen van de opdrachtgever. Zo verzorgen wij bijvoorbeeld voor een wereldwijd opererend Brits telecombedrijf niet alleen de klantcontacten via onze contactcentra, maar ook nemen wij het up- en cross-sellen van diensten en producten voor onze rekening. Want wij hebben de klant immers toch al aan de telefoon. Waarom zou je je beperken tot het louter beantwoorden van zijn vraag? Het is beter om te kijken of je hem of haar nog een extra dienst of een ander product kunt verkopen. Daardoor bespaar je niet alleen geld met BPO. Je genereert er ook meer omzet mee.”•

www.ict-update.nl | 37

Focus - souRcING

Independent Software Vendor Benchmark 2013

NederlaNdse softwareproduceNteN zetteN iN op groei 2013 markeert de start van de Dutch Independent Sofware Vendor Benchmark. In samenwerking met coMakeIT doet ICT Update voortaan op jaarlijkse basis onderzoek naar de plannen en uitdagingen van de Nederlandse softwareproducenten. De eerste uitkomsten van de ISV Benchmark 2013 zijn op z’n minst verrassend te noemen: het bewerkstelligen van groei is één van de voornaamste zaken waar de bedrijven zich druk over maken. Tekst: Paul Teixeira

‘Uitbesteden om alleen op de kosten te beknibbelen, heeft minder kans van slagen’ 38 | www.ict-update.nl

De economische tegenwind in Nederland lijkt aan de gemiddelde softwareproducent voorbij te gaan. Sterker nog: een overgrote meerderheid (70 procent) van de respondenten in de ISV Benchmark 2013 verwacht dat de omzet dit jaar zal gaan stijgen. Het lijkt duidelijk dat de softwarebranche overwegend kansen ziet om de omzet te vergroten. Internationale expansie is daarbij een veelgebruikt toverwoord, zo blijkt uit het onderzoek. Uiteraard zijn de ondervraagde producenten niet blind voor de huidige economische realiteit, al zegt slechts een klein deel (6,7 procent) van hen ‘het overleven van de economische recessie’ als belangrijk agendapunt voor dit jaar te hanteren. Kostenbesparing scoort met 23,3 procent daarentegen wel hoger, al is de vraag of dat louter door de economische malaise wordt ingegeven. Maar tegelijkertijd is de overheersende ambitie het bereiken van omzetgroei (56,7 procent). Dat denkt de helft van de respondenten te kunnen bewerkstelligen door het op de markt brengen van nieuwe producten (50

ICT UpdaTe

Bert Siekmann, Manager Product Management

procent). Door ruim 26,6 procent wordt de uitbreiding van huidige software gezien als een goede manier om meer omzet te genereren. Ook de verhoging van klantentevredenheid prijkt hoog op het lijstje (op de voet gevolgd door ‘innoveren’), zo blijkt uit de antwoorden. Een relatief klein deel van de softwaremakers wil de omzet een verdere impuls geven door hun bestaande programmatuur geschikt te maken voor cloudcomputing of mobiele apparatuur. Hooggekwalificeerde mensen De krapte op de arbeidsmarkt, als het gaat om gekwalificeerde ontwikkelaars, wordt door de respondenten van de ISV Benchmark 2013 als één van de grootste uitdagingen dit jaar gezien. Voor sommige van de ondervraagde bedrijven is het aanleiding om serieus na te denken over offshoring, het in het buitenland uitbesteden van ontwikkelwerk. Bij Exact, de Nederlandse softwaremultinational bekend van de gelijknamige bedrijfssoftware, is het over de grens brengen van softwareontwikkeling al sinds 1998 een feit. Het bedrijf heeft destijds in Kuala Lumpur, Maleisië, een ‘ontwikkelhub’ gevestigd. Daar worden verschillende onderdelen van de diverse softwareproducten van Exact mede-ontwikkeld. In het hoofdkantoor in Delft zijn nog steeds de Research & Development en de softwarearchitectuur gehuisvest. “Eind vorige eeuw was er een grote krapte op de Nederlandse IT-arbeidsmarkt, onder andere als het ging om softwareontwikkelaars. Daarom zijn wij destijds gaan

kijken in Azië, in zowel India als Kuala Lumpur. Wij hebben uiteindelijk voor die laatste gekozen, onder andere door de betere aansluiting met onze Westerse cultuur en het grote aanbod van hooggekwalificeerde mensen”, vertelt Ronald Dähne, Technology Director Exact. Exact koos ervoor om in Kuala Lumpur een eigen organisatie

www.ict-update.nl | 39

Focus - souRcING

ISV Benchmark NL 2013 Q1 Wat zijn de drie belangrijkste doelstellingen voor uw organisatie in 2013? (meerdere antwoorden mogelijk) Beantwoord: 27

Overgeslagen: 0

Uitbreiden softwareitbreiden producten sof twareprodu cten Doorontwikkelen Doorontwikkel huidige huidigeen softwaresofproducten twarepr... Innovatie Innov atie Economische Economische recessie recessie ov erlev en overleven Internationaal Omzet laten groeien uitbreiden Klanttevredenheid Internationaa l uitbreiden verhogen Verhogen Klanttev reden kwaliteit heid v erhogen dienstverlening Verhogen kwaliteit Kosten besparen dienstv erl... Kosten Vergroten afzetmarkt besparen Software aanpassen Vergroten aan the Cloud (SAAS) af zetmarkt Sof tware Software aanpassen aanpassen aan aanCloud... mobile The Sof tware Software aanpassen aanpassen aan op het gebied mobile van security Sof tware aanpassen op het gebied... Ov erige (geef Overige nadere nadere toelichting) toelichting) 0%

ISV Benchmark NL 2013

20%

40%

Overgeslagen: 0

Krapte/schaarste Krapte/schaar op de arbeidsmarkt ste op de arbeidsmarkt Kostenbesparingen Kostenbespari ngen doorvoeren doorv oeren Inkomsten Inkomsten v erhogen verhogen Technische Technische vveranderingen eranderingen vvooblijven oorblijven

Reacties

Uitbreiden softwareproducten

59,26% 40,74% 3,70% 66,67%

Omzet laten groeien Internationaal uitbreiden

18,52%

Klanttevredenheid verhogen

33,33%

Verhogen kwaliteit dienstverlening

18,52%

Kosten besparen

25,93%

Vergroten afzetmarkt

33,33%

Software aanpassen aan The Cloud (SaaS)

11,11%

1 / 14

Ontwikkeldruk Ontwikkeldruk om om concurrentie concurrent... voor te blijven Economische Economische crisis crisis Anders (geef Overigenadere (geef nadere toelichting) 20%

40%

60%

80%

100%

Antwoordkeuzen

Reacties

Krapte/schaarste op de arbeidsmarkt

33,33%

Kostenbesparingen doorvoeren

14,81%

Inkomsten verhogen

59,26%

40 | www.ict-update.nl

100%

33,33%

Hoge kwaliteitseisen Hoge aankwaliteitseis de producten aan de... software

80%

Antwoordkeuzen

Q2 Welke van de drie onderstaande Doorontwikkelen huidige softwareproducten uitdagingen hebben in 2013 het meeste Innovatie invloed op uw bedrijfsvoering? (meerdere antwoorden mogelijk, maximaal drie) Economische recessie overleven Beantwoord: 27

60%

IcT updaTe

Ronald Dähne, Technology Director Exact.

op te bouwen, want ‘je krijgt een betere samenwerking als je daar met daadwerkelijke collega’s te maken hebt’. “Je hebt dan ook geen ‘klant-leveranciersrelatie’ omdat je allemaal deel uitmaakt van hetzelfde bedrijf”, aldus Dähne. Collega Bert Siekmann, Manager Product Management, komt met nog een ander voordeel: “Het zorgt ook voor de nodige continuïteit. Onze mensen in Kuala Lumpur kennen de producten inmiddels, weten wat voor soort klanten van onze software gebruik maken en hebben ook ervaring gekregen in de manier waarop wij bepaalde zaken in onze programmatuur hebben geregeld. Dat gebeurt niet automatisch; daar gaat een tijdje overheen. Ook moet je zelf investeren in het overbrengen van die informatie en kennis.” Exact heeft in Kuala Lumpur niet alleen de ontwikkeling van Exact Synergy en Exact Globe neergelegd; begin vorig jaar kwam daar ook de ontwikkeling van Exact Online bij. “Voor dat laatste hebben wij in de eerste instantie via een outsourcingbedrijf proefgedraaid in het voormalige Oostblok”, zegt Bert Siekmann. Voor Exact levert de ‘Oostblok-route’ een extra flexibele schil op die makkelijk is op te schalen en desgewenst weer af te bouwen. De aansluiting tussen Oost-Europa en Nederland is, wat de cultuur betreft, goed te noemen. “Wat wel opvalt, in vergelijking met de ‘Exacters’ in Kuala Lumpur, is dat ontwikkelaars in Oost-Europa over het algemeen meer geschoold zijn in de techniek onder de motorkap”, zegt Siekmann. groei als aanjager Het Nijmeegse Planon Software mag gerust een ‘verborgen parel’ worden genoemd. In eigen land is het in 1982 opgerichte bedrijf wellicht niet zo bekend als branchegenoot Exact, maar wereldwijd mag het zich in grote populariteit verheugen, met klanten als Bayer, de NAVO, Unilever en het Nederlandse ministerie van Defensie. Planon Software levert programmatuur waarmee facility

management wordt geautomatiseerd. Ook biedt het oplossingen voor vastgoed- en IT-processen. Inmiddels heeft het eigen vestigingen in België, Canada, Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, India, Oostenrijk, Singapore en de Verenigde Staten. Voor Planon Software was groei de belangrijkste aanjager voor het starten met offshore-softwareontwikkeling. Het aantal klanten in het buitenland nam snel toe en daarmee ook de marktspecifieke wensen voor aanpassingen aan de software. De ontwikkelteams in Nijmegen waren echter volop bezig met het onderhouden en het vervaardigen van updates van de ‘reguliere’ softwareproducten. Veel ruimte om extra ontwikkelinspanningen te leveren voor buitenlandse markten of specifieke klanten was er niet. Het bedrijf begon daarom in 2007, begeleid door offshorespecialist coMakeIT, de mogelijkheden te verkennen. In 2008 werd er daadwerkelijk gestart met de eerste groep ontwikkelaars in de Indiase stad Hyderabad. Koert Hagoort, Vice President Development & Product Management, ging er destijds met zijn gezin naar toe om vier jaar lang de opbouw van de offshore softwareontwikkelactiviteiten te begeleiden. “Wij hadden destijds al de ambitie om daar tot een permanent team van een man of vijftig te komen. En dan heb je, zo vinden wij in ieder geval, er iemand van het moederbedrijf nodig die dat helpt te bewerkstelligen.”

www.ict-update.nl | 41

Focus - souRcING

Koert Hagoort, Vice President Development & Product Management bij Planon Software

De opbouw van nul tot vijftig ontwikkelaars heeft de nodige voeten in de aarde gehad, vertelt Hagoort. “Wij zijn geen wereldwijd bekend merk als IBM of Microsoft. En dat maakt het lastiger om lokaal goede kandidaten te vinden. Met hulp van coMakeIT is dat echter destijds, en nu nog steeds, goed gelukt. Zij regelen ook andere facilitaire zaken voor ons, zoals de huisvesting en de contacten met de lokale autoriteiten en toeleveranciers.” Net als branchegenoot Exact, heeft Planon Software ervoor gekozen om de Indiase softwareontwikkelaars in dienst te nemen via een Indiase dochteronderneming. De redenen hiervoor komen wonderwel overeen met

Dutch ISV Benchmark 2013 Het onderzoek naar Nederlandse softwareproducenten en hun beslommeringen loopt nog tot en met eind september 2013. Op de website van ICT Update kan nog tot die tijd worden geparticipeerd door geïnteresseerde softwaremakers van Nederlandse bodem. De uiteindelijke resultaten worden via ICT Update bekendgemaakt. Alle participanten kunnen het volledige onderzoek ontvangen.

42 | www.ict-update.nl

die van Exact. En net als de collega’s in Delft, komen bij Planon in Nijmegen ook de Indiase ontwikkelaars op gezette tijden over de vloer. Alles om de bedrijfscultuur, de klanten en de markten beter bij hen tussen de oren te kunnen krijgen. De aansturing, in de zin van onderzoek en ontwikkeling en softwarearchitectuur, gebeurt vanuit Nijmegen. Al zegt Hagoort dat de Indiase collega’s ook op deze vlakken goede feedback leveren. Koert Hagoort heeft de nodige tips voor collegasoftwarebedrijven die er aan denken om met ontwikkelaars in het buitenland aan de slag te gaan. De belangrijkste? “Bezint eer ge begint. Je hoort wel eens dat bedrijven alleen om financiële redenen kijken naar het uitbesteden van softwareontwikkeling in bijvoorbeeld India. Dat levert vaak langere doorlooptijden en mindere kwaliteit op. Naar mijn mening heeft dat uiteindelijk minder zin.” Wanneer heeft het wel zin om over de grens te gaan? Hagoort ziet twee mogelijke succesvolle modellen: “Allereerst als je een tijdelijk ontwikkelproject hebt dat niet door eigen ontwikkelaars kan worden ingevuld. Dan vang je door offshoring tijdelijke pieken op. Dat is goed te doen met behulp van een professionele offshoringspecialist. In het andere geval gaat het om vaste capaciteitsuitbreiding. Dat moet echter wel een strategisch keuze zijn waaraan de nodige investeringsbereidheid vast hangt. Uitbesteden om alleen op de kosten te beknibbelen, heeft minder kans van slagen.”•

COLUMN Bart de Ruijter, CEO en oprichter Metri Group

“Landing Zone?”

Ik zie verbaasde blikken om me heen. Ik zei: “Wij gebruiken het principe van de Landing Zone bij sourcingdeals. Om ervoor te zorgen dat relaties vanaf de start beter functioneren.” Rechts ging er een telefoontje uit een borstzak. “Landing Zone….”, mompelde mijn beste vriend terwijl hij Google raadpleegde. “Zo, zo, zit je tegenwoordig in de oorlogsindustrie? Hier staat het, militaire term voor een gebied waar een vliegtuig of helikopter kan landen.” “Nee joh”, zei z’n buurman, “Landing Zone is de nieuwste dockingstation voor de MacBook!” Een derde maakte het nog bonter. “Hier: ‘China is David Beckhams last Landing Zone.’ Gaat gewoon over voetbal!” Glimlachend nam ik een slok van mijn Spa Rood. Dat is het leuke van mijn vriendenkring. Ze weten niet wat ik doe, maar ik leg het graag uit. “Vooraf wordt aan de hand van marktinformatie bepaald wat het minimale en het maximale prijsniveau mag zijn van de aanbiedingen van de leveranciers”, zo vertelde ik. “Op deze manier kan voorkomen worden dat leveranciers een te lage prijs gaan aanbieden om de deal toch maar binnen te halen.” Geknik naast me. “Het niet inzetten van een bodem in de aanbieding brengt een enorm kwaliteitsrisico met zich mee, voor beide partijen. Uiteindelijk komt dit tot uiting in de tevredenheid van de gebruiker, die kan niet meer optimaal worden gefaciliteerd door gebrek aan budget aan de leverancierskant.” Toen werden de heren kritisch. “Bart, wat is je boodschap? Wat is je punt?” “Bekijk en bespreek wat de marge is die je de leverancier gunt op basis van harde feiten. De leverancier kan dan de verwachte kwaliteit leveren en de verwachtingen beter inlossen. Het bepalen van de Landing Zone is een voorzorgsmaatregel om te voorkomen dat een ‘expectation gap’ ontstaat tussen de verwachte kwaliteit en de prijs die wordt betaald.” “Maar doen jullie dan iets revolutionairs?”, was de volgende vraag. Zo wilde ik het niet noemen. “Maar doordat de prijs van de diensten geen discussie oplevert, kunnen partijen zich richten op de zaken waar het echt om draait; het optimaliseren van de dienstverlening. Dat is een heel ander verhaal dan benchmarken met als enig oogmerk de kosten omlaag te drijven.” Ze knikten en namen een slok. Ik moest glimlachen. Ik praat graag over mijn werk. Het liefst urenlang.

www.ict-update.nl | 43

Focus - souRcING

Videovergaderen? Uitbesteden die hap!

Managed ServiceS voor videoVideoconferencing heeft bij veel grotere organisaties al een vaste plek weten te verwerven. Niet iedereen kan bogen op het bezit van een (of meer) kostbare telepresence-ruimten, maar een videoconferencingterminal of een ‘soft client’ op de pc zijn meestal wel voorhanden. En dan is er ook nog beeldbellen met behulp van de smartphone of tabletcomputer, beide zeer in opkomst. Erg prettig voor de gebruiker, maar hoe zit het met de ICT-afdeling? Hoe goed zijn ICT’ers in het opzetten en beheren van video-oplossingen? Moeten organisaties ook dit onderdeel maar buiten de deur plaatsen? Tekst: Paul Teixeira

Wouter Bakker, Line of Business Manager Unified Communications Dimension Data Nederland, spreekt over de golden two minutes als het gaat om het gebruik van videoconferencing. “Binnen twee minuten moet een videoconference met succes tot stand worden gebracht. Lukt dat niet, dan gaan gebruikers alternatieve manieren zoeken om met elkaar op afstand te overleggen, zoals het aloude telefonisch vergaderen.” Volgens Bakker lukt het veel organisaties niet om binnen die twee minuten een geslaagde videoconference tot stand te brengen. Dat kan aan een veelheid van factoren liggen; van kapotte hardware tot een loshangend stekkertje of een ICT-afdeling die niet genoeg verstand van video-oplossingen heeft. Hoe het ook zij: het gevolg is dat de gebruikers afhaken en de terugverdientijd van de kostbare apparatuur hierdoor letterlijk op de langere baan wordt geschoven. Volgens leverancier Dimension Data bieden managed services voor videoconferencing niet alleen operationele verlichting voor de CIO en de ICT-afdeling. Het uitbesteden kan ook tot een grotere gebruikersacceptatie leiden. En laat dat laatste nou net cruciaal zijn bij het succesvol toepassen van video binnen organisaties. Want een succesvolle business case voor videoconferencing is niet meer louter te maken op basis van bijvoorbeeld de besparingen op reiskosten die normaal gesproken gemaakt zouden zijn voor het fysiek met elkaar overleggen, zo zegt Wouter Bakker. “Dat was vroeger wel zo. Je kon vrij goed berekenen hoeveel minder je kwijt zou zijn aan

44 | www.ict-update.nl

bijvoorbeeld vliegtuigtickets en reistijd als je via video zou vergaderen. Tegenwoordig spelen andere factoren mee, zoals de gebruikersacceptatie. Neem Nederland. Bijna alle grote ondernemingen in Nederland hebben in videoconferencing geïnvesteerd. Als ik bij dergelijke klanten ben en hen vraag hoe frequent zij die systemen gebruiken, dan moeten zij mij het antwoord vaak schuldig blijven.” Volgens Bakker zijn er diverse redenen voor het minder vaak inzetten van de bestaande videoconferencingsystemen. “Het is een beetje historisch gegroeid. Vaak staat bij dergelijke organisaties omvangrijke en specialistische videoconferencingapparatuur, zoals het inmiddels door Cisco ingelijfde Tandberg maakte. Je kon daarmee prima communiceren met andere, soortgelijke, systemen. Maar tegenwoordig heb je diverse soorten apparaten, van smartphone tot laptop en tabletcomputer, waar ook een camera in zit en waar ook in een of andere vorm videovergaderen mee mogelijk is.” Dus dringt de vraag zich op waarom je nog in de auto zou stappen om naar het bedrijfsgebouw te rijden om daar weer in een speciale videoconferencingkamer te gaan zitten als je het ook gewoon vanuit het huis of op een andere locatie kunt doen. Een andere reden is, zo stelt Bakker, het feit dat de operationele verantwoordelijkheid van het ‘traditionele’ videoconferencing vaak bij de ICT-afdeling ligt. Die heeft doorgaans veel aandacht voor formele bedrijfsprocessen,

ICT UpdaTe

conferencing verhoogt gebruik

maar besteedt daarentegen weer minder aandacht aan zaken als de gebruiksaspecten. Een ICT’er zal zich sneller en meer focussen op de eventuele technische uitdagingen, zoals het optimaliseren van de onderliggende infrastructuur, dan op het faciliteren van een goede gebruikservaring.” Deens voorbeelD Bakker geeft een praktijkvoorbeeld. “Vorig jaar kregen wij van een Deens bedrijf, dat actief is in de olie- en gas-

exploratie, een Request for Proposal voor een telepresence-oplossing, zeg maar de overtreffende trap van de reguliere videoconferencing. Toen wij vervolgens bij hen op bezoek gingen om het een en ander toe te lichten, bleek dat de ‘business’ er lucht van gekregen had dat de ICT-afdeling een RFP voor telepresence de deur had uitgedaan. Die businessmensen hebben toen tegen de ICT’ers gezegd dat het een beter idee zou zijn als er eerst voor kon worden gezorgd dat de bestaande videoconferencingspullen goed zouden werken.

www.ict-update.nl | 45

Focus - souRcING

Het Deense bedrijf had vorig jaar overigens al wereldwijd een klein honderdtal grotere videoconferencingsystemen opgesteld staan. Maar het gebruik daarvan stond relatief gezien op een laag pitje. Terwijl de noodzaak er zeker was. Alleen al in ‘het veld’, op de meest onherbergzame locaties waar gas of olie kan worden gewonnen, is het ideaal om snel met een of meerdere collega’s van bijvoorbeeld het hoofdkantoor te kunnen overleggen. Uiteindelijk hebben wij van het Deense concern de opdracht gekregen om hun bestaande videoconferencinghuishouding te optimaliseren en te beheren.” Dimension Data ging eerst aan de slag met de video-infrastructuur. Daar werden de nodige verbeteringen in

46 | www.ict-update.nl

ICT UpdaTe

aangebracht, aldus Wouter Bakker. “Dan moet je denken aan zaken als het optimaal op elkaar afstemmen van de verschillende merken en modellen videohardware. De tweede stap bestond uit het onder ons beheer brengen van de videoconferencingsystemen. Het beheer en de support van dergelijke systemen vergt overigens een andere aanpak en invulling dan die voor reguliere ICT-spullen. Neem alleen al het simpele feit dat niemand zich echt ‘eigenaar voelt’ van een videoconferencingsysteem, daar waar het bijvoorbeeld bij een notebook redelijk duidelijk is. Als er geen echte ‘eigenaar’ is van een dergelijk systeem, dan zal er niet zo snel iemand zijn die zich sterk maakt voor een snelle oplossing van een probleem. Vaak wordt dan eerder gedacht: ‘Laat maar, ik zoek wel een andere manier van vergaderen.’ Het gevolg is dan dat het probleem niet wordt opgelost en de volgende gebruiker van het videoconferencingsysteem er vervolgens weer mee wordt geconfronteerd.” Dat impliceert een noodzaak voor pro-actief beheer van de hard- en software, aldus Bakker. ConCiërgefunCtie Managed services voor videoconferencing strekken zich verder uit tot het verzorgen van aanvullende diensten. Een voorbeeld hiervan is de ‘conciërgefunctie’, waarbij een medewerker van Dimension Data niet alleen de videoconference inregelt, inclusief het afstemmen van agenda’s en het uitnodigen van deelnemers, maar ook desgewenst actief optreedt als moderator tijdens de vergadering. Een ander groot verschil met de gewone uitbesteding van ICT-hardware, is het feit dat gebruikersklachten sneller aandacht dienen te krijgen, zo weet Bakker. “Als er een probleem wordt gemeld, dan moet het zo snel mogelijk worden opgelost. Dat kan geen dag wachten. Denk aan wat ik heb verteld over de golden two minutes; idealiter moet het probleem binnen twee minuten zijn opgespoord en verholpen. Dat kan natuurlijk niet altijd, al is het maar omdat een kapot scherm bijvoorbeeld op een afgelegen locatie staat, waardoor het even duurt voordat er iemand ter plaatse is met een vervangend exemplaar. Maar er moet wel direct worden gereageerd naar de gebruiker toe.”•

inventariseer de uC-behoeften Dimension Data heeft het onafhankelijke bureau Ovum gevraagd een wereldwijd onderzoek te doen naar het gebruik van unified communications (UC) in het algemeen en videoconferencing in het bijzonder. Ovum heeft in totaal 1.320 ICT-beslissers en 1.390 werknemers in achttien landen (waaronder Nederland) geïnterviewd. De belangrijkste conclusie: zonder gebruikersacceptatie lopen organisaties kans dat hun investeringen in unified communicationsen collaboration-technologie onvoldoende worden benut. Het klinkt als een open deur: als gebruikers er geen been in zien om een bepaalde technologie toe te passen, dan zal de investering in die technologie niet zo snel worden terugverdiend. Toch komt die conclusie voor een groot aantal respondenten van het Ovum-onderzoek als een verrassing. Slechts 38 procent van de ondervraagden hadden een profiel van gebruikers gemaakt. De rest had diverse UC-oplossingen, inclusief videoconferencing, doorgevoerd zonder dat er eerst profielen van de verschillende gebruikers(groepen) waren gemaakt. Van die 62 procent was 20 procent het domweg vergeten om profielen te maken. 21 procent dacht dat alle werknemers dezelfde UC-behoeften hadden en 13 procent zag de waarde van profilering niet. Anno 2013 is one size fits all echter geen slimme manier om het gebruik van unified comunicationsoplossingen – en in het kielzog daarvan ook de productiviteit van medewerkers – te verhogen. Met de opkomst van de ‘Bring Your Own Device’trend, is de diversiteit in apparatuur en het gebruik daarvan bij organisaties alleen maar groter geworden. ICT-afdelingen die nu nog alleen rekening houden met een ‘standaardgebruiker’ – ook op het gebied van videoconferencing – missen dan ook de boot, zo blijkt uit het Dimension Data-onderzoek.

www.ict-update.nl | 47

What’s next.

CIONET NEdErlaNd advIsOry BOard 2013 Op 22 april jongstleden is de Advisory Board van CIONET Nederland bijeengekomen in het prachtige Huize Frankendael te Amsterdam. Paul Piebinga, CIO bij Enexis, Anneke Burger-Tebbens Torringa, CIO GDF SUEZ Energie Nederland en Marjolein Smeets, IT Manager bij Luchtverkeersleiding Nederland, werden van harte welkom geheten bij hun eerste CIONET Advisory Board-meeting. Onder het genot van een goed diner werden de ontwikkelingen rondom het vakgebied van de CIO en de CIONET-community besproken. Naast het Nederlandse CIONET-programma kwamen ook het internationale CIONET-congres voor IT-beslissers ‘CIO CITY 2013’ en de European CIO of the Year 2013-awards aan bod. Vanuit Nederland zijn de volgende twee kandidaten genomineerd voor CIO of the Year: Aloys Kregting, CIO en Executive Vice President ICT bij DSM, en Michael McGrail, Director of Organizational Development bij Spil Games. Prof. Dr. Theo Huibers van de Universiteit van Twente sloot de avond af met een interessante discussie over de bemoeienis van de CIO met strategische vraagstukken binnen organisaties zelfs tot in de Raad van Commissarissen.

SAMENSTELLING ADVISORY BOARD CIONET Nederland laat zich in haar streven naar kwaliteit en optimale aansluiting bij de community van CIO’s en IT leaders, bijstaan door een Advisory Board bestaande uit experts en zeer ervaren professionals uit het bedrijfsleven en de overheid. Onze Advisory Board-members zijn een inspirerende en waardevolle bron van ideeën en kennis voor de CIONET-community. Leden van de Advisory Board van CIONET Nederland 2013: • • • • • • • • • • • • • • • • •

48 | www.ict-update.nl

Edwin Erckens, TEVA Pharma Europe Prof. Dr. Egon Berghout, Universiteit van Groningen Maurice Boon, Quint Wellington Redwood Remco Brouwer, Procter & Gamble Anneke Burger-Tebbens Torringa, GDF SUEZ Energie Nederland Edgar Heijmans, Min. BZ en Koninklijke relaties Prof. Dr. Theo Huibers, Universiteit van Twente Prof. Dr. Stef Joosten, Open Universiteit en Ordina Karel Kinders, SAS Nederland Jose de Leeuwe-Wisniewski, Eneco Paul Piebinga, Enexis Berry van der Schans, Shanks Pieter Schoehuijs, AkzoNobel Lineke Sneller, Vodafone NL Wouter Schmitz, ABN AMRO BU NL Marjolein Smeets, Luchtverkeersleiding Nederland Prof. Dr. Chris Verhoef, Vrije Universiteit van Amsterdam

CIO NET UPDATE

CIONET BrENgT passIE vOOr IT Naar sChOlEN TOE De Europese community voor CIO’s en IT beslissers – CIONET – gaat de passie voor IT naar de klas brengen.

CIONET Nederland heeft haar leden opgeroepen om een aantal uren per jaar voor de klas te gaan staan en hun passie voor IT over te gaan brengen op jongere generaties. In samenwerking met scholen zal CIONET een aantal voorbeeldlessen ontwikkelen om het educatieve gehalte vorm te geven waar passie en fascinatie voorop staan. CIONET hoopt dat dit initiatief een start is van een beweging in onze maatschappij en een bijdrage levert aan een digibewustere en innovatieve samenleving. Het initiatief is natuurlijk niet voorbehouden aan CIONETleden alleen. Iedereen die mee wil doen kan meedoen. CIONET zal fungeren als een matchmaking office tussen scholen (van basisscholen tot en met universiteiten) en IT-professionals. CIONET hoopt dat dit een blijvende beweging wordt. De overheid, bedrijven en allerlei instanties roepen al jaren dat er meer IT-onderwijs moet komen. Alle inspanningen hebben niet geleid tot een oplossing van het probleem. CIONET wil een radicaal andere aanpak. Laat IT-professionals aan het woord in de klas en laat ze de passie voor IT uitleggen. Kinderen zijn vaak al

vroeg gefascineerd door techniek en paradoxaal genoeg verdwijnt de passie na een tijd. Wellicht is de feminisering van het onderwijs een oorzaak, maar een meer voor de hand liggende oorzaak is dat IT niet als vak wordt gezien. Onze maatschappij is doordrenkt van IT en toch wordt IT als faciliterend gezien en niet als richtinggevend. De smartphones en apps hebben ons dagelijkse leven enorm veranderd. Als we naar de ontwikkelingen rondom internet van de afgelopen twintig jaar kijken, geldt dit nog veel meer. Nieuwe techniek brengt de mensheid altijd net iets verder. Dat is fascinerend. IT-professionals kunnen deze fascinatie het beste op kinderen en studenten overbrengen.

www.ict-update.nl | 49

What’s next. Week van de Ondernemer

CIONET parTNEr

ONTmOET hKh KONINgIN maxIma De ‘Week van de Ondernemer’ is al zestien jaar lang een groot en goed gewaardeerd evenement voor ondernemers in Nederland. Het biedt een programma met inspirerende gasten en topsprekers uit het bedrijfsleven, de politiek, de wetenschap en de media. Nieuw dit jaar is de introductie van het deelthema Ondernemend Financieren.

Op 11 april heeft HKH Koningin Máxima Zorreguieta, in haar rol als lid van het Comité voor Ondernemerschap en Financiering, een speciaal werkbezoek gebracht aan de Week van de Ondernemers en in het bijzonder deel genomen aan een rondetafelgesprek over de mogelijkheden van alternatieve financiering van het mkb.

Zaken eind vorig jaar naar de Tweede Kamer heeft gezonden, blijkt dat bij kleine bedrijven 52% van de aanvragen voor vreemd vermogen wordt afgewezen (was 34% in de monitor over de tweede helft van 2011), en 4% bij grootbedrijf (was 10%). Uit de frequente contacten met (potentiële) aanbieders van alternatieve financieringsvormen blijkt dat één van de knelpunten die zij Het rondetafelgesprek ging over de mogelijkheden die ondervinden de onbekendheid is bij de categorieën alternatieve financiering biedt nu met name het mkb bedrijven waar men zich op richt. In het regeerakkoord steeds meer moeite ondervindt bij het aantrekken van is de volgende passage opgenomen: “Nieuwe alternatieve financiering. Uit de Financieringsmonitor die Economische financieringsvormen zoals kredietunies, crowdfunding en MKB-obligaties zullen worden ondersteund via promotie, wegnemen van belemmeringen in de regelgeving en door de inzet van kennis en bestaande instrumenten.”

50 | www.ict-update.nl

CIO NET UPDATE

Het rondetafelgesprek tussen enkele alternatieve financieringsaanbieders en ondernemers uit het mkb, onder gastheerschap van het Ministerie van Economische Zaken en in aanwezigheid van HKH Prinses Máxima, is een middel om de promotie van alternatieve financieringsvormen te bevorderen.

ervaringen in de zoektocht van het bedrijf naar groeifinanciering. HKH Prinses Máxima, luisterde met interesse naar de verschillende mogelijkheden en toonde zich betrokken in de voor- en nadelen van de verschillende financieringsvormen in aanvulling op de traditionele rol van banken. Jeroen gaf voorbeelden van zijn positieve ervaring met Informal Investors in de ‘hands en eye-on Tijdens de rondetafel kwamen onder leiding van dhr. samenwerking’ waarbij het bedrijf kan vertrouwen op Rinke Zonneveld, Directeur Ondernemerschap bij het mede-ondernemers als gesprekspartners bij TIIN Capital. Ministerie van EZ, vier ondernemers en vier aanbie- HKH Prinses Máxima bedankte de deelnemers na afloop ders van alternatieve financiering aan het woord. Hans en gaf aan het gesprek als leuk en interessant te ervaren. Biesheuvel, Voorzitter MKB Nederland, Commissaris en Dit betekent dat ze veel nieuwe zaken heeft gehoord, in informeel investeerder in TIIN Capital gaf een enthousiast een prettige setting. pleidooi om als ondernemer informeel te investeren met kapitaal, kennis en netwerk. De deelname van Jeroen illustreert het open permeabel karakter van het CIONET netwerk en haar partners. Een CIONET Partner Jeroen Kleinhoven was aanwezig vanuit snel groeiend netwerk in Nederland dat ICT gerelateerde zijn functie als directeur van Treparel. Hij introduceerde onderwerpen op verschillende niveaus in de Nederlandse Treparel als ‘een pareltje in big data innovatie in het samenleving en economie ter tafel brengt en samenwerNederlandse ICT ondernemingslandschap’ en deelde king propageert! •

www.ict-update.nl | 51

What’s next.

CyBEr sECurITy Op dE wErKvlOEr Als een van de acties in navolging op het CIONET Community Event over Cyber Security eind januari, is er op 24 april een open space gamestorm georganiseerd tijdens het International Festival of Games over de haalbaarheid van een online game als leer- en awarenessmiddel rondom dit thema. Een mooi aantal deelnemers uit met name overheidsgerelateerde organisaties ging in Amsterdam onder leiding van Carla Hoekendijk (Hogeschool van Amsterdam Gaming en KNAW) en een aantal ervaren gameontwikkelaars aan de slag. Cyber Security staat sinds een aantal voorvallen (verloren USB-sticks, OV-chipkaart en Diginotar) bij de overheid volop op de agenda en niet alleen bij de overheid, ook bij de meeste (grotere) organisaties. Recent is er een aantal initiatieven genomen en er wordt gewerkt aan een Cyber Security Competence Center voor technologische oplossingen en samenwerking tussen organisaties. Cyber Security valt of staat bij het gedrag van medewerkers. Juist aan deze awareness op de werkvloer en de noodzakelijke gedragsverandering wordt echter nog veel te weinig gedaan. Dat geldt voor uitvoeringsorganisaties, gemeentes en veel bedrijven. Een folder is daarbij niet afdoende en als we iedere ambtenaar een awarenesstraining willen geven, zijn we nog jaren bezig. Vandaar dit initiatief van onder andere CIONET om Cyber Security op een nieuwe manier aan te pakken door het ontwikkelen van een game: een multiplatform-, multiplayer game waarin spelers verschillende rollen kunnen aannemen om de awareness te vergroten. Het probleem is groot en de paradigma’s van deze tijd rondom privacy, werk, data centralisatie, et cetera voldoen niet meer. Los van deze constatering dat er echt iets moet gebeuren en dat gaming wel eens de weg zou kunnen zijn, heeft de gamestorm die middag al vijf conceptuele benaderingen opgeleverd met allerlei interessante observatie en ideeën. De eerste afspraken zijn die middag al gemaakt voor een volgende stap. 52 | www.ict-update.nl

CIO NET UPDATE

COlOfON CIONET Update komt tot stand onder redactionele eindverantwoordelijkheid van CIONET Nederland. CIONET Update verschijnt negen keer per jaar als speciaal onderdeel van het onafhankelijke managementijdschrift ICT Update. ICT Update, inclusief CIONET Update, wordt naar alle leden van CIONET Nederland verzonden.

agENda 2013 UITNODIGING AAN CIO’S OM ErvArING TE DELEN, INSPIrATIE OP TE DOEN EN MEE TE DISCUSSIërEN CIONET organiseert als community van zo’n 440 CIO’s en IT-beslissers maandelijks een bijeenkomst voor leden en businesspartners over inhoudelijke ICT-onderwerpen zoals Cyber Security, Big Data, IT Frameworks, Social Networks, et cetera. Het programma voor 2013 ziet er als volgt uit: Dinsdag 17 september: Big Data Analytics; een nieuw paradigma rondom data-informatie-kennis

Redactie CIONET Update: Frits Bussemaker, Herman van Bolhuis, Jeroen Kleinhoven, Marita Vleugel Woensdag 23 oktober: Annual Event ‘Coaching the CIO’: hoe kom je aan kennis?

OvEr CIONET CIONET Nederland is in 2007 opgericht door Managing Partner Herman van Bolhuis. Begin 2011 hebben Jeroen Kleinhoven en Frits Bussemaker CIONET versterkt. Samen organiseren zij jaarlijks ongeveer tien bijeenkomsten. De Nederlandse Advisory Board telt ruim vijftien leden, met als voorzitter Edwin Erckens (TEVA Pharma Europe).

Donderdag 21 november: IT Rationalisatie. Wie bepaalt dit?

CIONET leden kunnen zich aanmelden voor deze events via www.cionet.com. Bent u als CIO, CTO of IT-beslisser nog geen lid van CIONET? Sluit u dan aan bij 440 van uw collega’s via www.cionet.com. Of zijn CIO’s en IT-beslissers uw doelgroep om tot zaken te komen? Dan kunt u contact opnemen met Jeroen Kleinhoven via jeroen@cionet.com om de mogelijkheden rondom samenwerking te bespreken.

www.ict-update.nl | 53

CIO-UPDATE

Gezocht: nieuwe markten en nieuwe producten

Intel moet zIchzelf opnIeuw uItvInden Chipgigant Intel gaat de komende jaren wellicht zijn meest uitdagende periode in. Het 45 jaar oude bedrijf moet gaan zien uit te zoeken hoe, waarmee en waar het zijn traditioneel hoge omzetten en bijbehorende winsten in de toekomst kan blijven boeken. Tekst: Paul Teixeira Fotografie: Paul Teixeira e.a.

Jarenlang heeft Intel de rijpe vruchten kunnen plukken van zijn ooit gestarte samenwerking met softwareproducent Microsoft. De combinatie van Intel-processoren en Microsoft-besturingssystemen (van DOS tot Windows) bleek steevast voor beide partijen bijzonder lucratief. De afgelopen jaren is daar echter een kentering in gekomen. Zowel Intel als Microsoft zijn er niet in geslaagd om de opkomst van mobiele apparaten, zoals smartphones en tabletcomputers, optimaal uit te nutten met hun respectievelijke producten. Microsoft slaagde er niet in om het marktleiderschap van Windows op pc’s en servers door te zetten naar de mobiele markt. Daar moest het zijn meerdere erkennen in Apple (iOS) en Google (Android). Ook Intel bleef met een ‘mobiele kater’ achter; het concern

zag concurrenten als het veel kleinere Britse ARM en het Amerikaanse QualComm met meer succes hun chips aan de fabrikanten van smartphones slijten. Ook in het door Apple gevestigde marktsegment van tabletcomputers heeft Intel enkele jaren door afwezigheid geschitterd. Om het een en ander nog verder te verergeren, loopt de verkoop van bureau-pc’s en draagbare varianten (zoals de notebook, de netbook en de Ultrabook) al enige tijd terug. Een direct gevolg van de toegenomen populariteit (en functionaliteit) van smartphones en tabletcomputers. Op een ander vlak heeft Intel evenmin een leidende rol kunnen spelen: de groeiende markt voor consolegaming. Van de meest succesvolle spelcomputers heeft het alleen in de Microsoft Xbox een afnemer voor zijn

Intel is gedwongen om goed te kijken naar nieuwe of aanpalende productmarktcombinaties

54 | www.ict-update.nl

ICT UPDATE

www.ict-update.nl | 55

CIO-UPDATE

processor gevonden. Sony en Nintendo kozen voor andere producten. En ook Microsoft gaat, zo willen hardnekkige geruchten, voor zijn in het najaar van 2013 te introduceren Xbox-opvolger van het Intel-pad af door te kiezen voor een processor van concurrent AMD. WindoWs 8 Inmiddels heeft Intel de strijd aangebonden met zijn concurrenten op mobiel gebied. Aan de ene kant hoopt het bedrijf mee te kunnen liften op het verwachte succes van de aloude partner Microsoft en diens jongste uitvoering van het Windows-besturingssysteem. Windows 8 is gemaakt met het gebruik van aanraakschermen, zoals op smartphones en tabletcomputers aanwezig, in gedachten. Fabrikanten als Nokia, HTC en Samsung maken smartphones die met de Microsoft-software zijn uitgerust. Helaas voor Intel hebben die bedrijven gekozen voor chips afkomstig uit de fabrieken van concurrenten als ARM, Nvidia, MIPS, Texas Instruments en Qualcomm. Intel moet het vooralsnog doen met fabrikanten die traditioneel gezien pc’s maken en nu de overstap wagen naar de smartphonemarkt (zoals Acer, Asus en Lenovo) of telefoonmakers die hun hoogtijdagen voorbij zijn (zoals het Amerikaanse Motorola, tegenwoordig onderdeel van internetconcern en Android-bedenker Google). Van alle telefoonfabrikanten met ‘Intel Inside’ heeft het Chinese ZTE nog het grootste potentieel als het gaat om een grote afzet. Het Chinese ZTE koestert al enige tijd grootste plannen om de markten buiten China te veroveren met zijn mobiele producten. En het heeft ook het geld om die plannen om te zetten in werkelijkheid. Op het gebied van tabletcomputers heeft Intel tot dusver evenmin al hoge ogen gegooid. De introductie van Windows 8 moet ook daar verandering brengen. Al heeft zelfs de oude strijdmakker Microsoft laten zien dat ’t liever op twee paarden gokt dan dat het zijn hele hebben en houwen aan Intel toevertrouwt. De softwareproducent heeft in de onder eigen beheer uitgebrachte

56 | www.ict-update.nl

Surface-tabletcomputerreeks zowel uitvoeringen met Intel-processor als ook varianten die met een ARM-chip werken. Gelukkig voor Intel heeft het in de tabletcomputermarkt ook andere partners die zijn processoren in hun producten willen stoppen, zoals Acer, Asus, Dell, HP, Lenovo, Samsung en Sony. De Windows 8-Intel-combinatie lijkt hier wel aan te kunnen slaan. Vooral bij de traditionele pc-makers onder hen. Zij richten zich onder andere op de zakelijke afnemers van personal computers, een segment waarin Intel van oudsher een stevige positie heeft. De kans op succes voor Intel wordt daarbij wat groter omdat er door de bewuste computerfabrikanten een nieuwe productcombinatie wordt aangeboden; die van de hybride tablet/notebook. Deze apparaten kunnen op eenvoudige wijze worden omgetoverd van reguliere notebook naar een tabletcomputer. In deze hybride producten zit veelal een Intel-processor. nieuWe markten De verkoop van ‘gewone’ bureau-pc’s en notebooks loopt terug. Het is een trend die door vrijwel alle marktonderzoeksbureaus wordt gesignaleerd en ook in de verkoopcijfers van de verschillende computerfabrikanten terug is te zien. De concurrentie is daarentegen minder heftig dan in de mobiele markt. Hier is het met name fabrikant AMD die voor wat tegengas zorgt. Maar de afnemende populariteit baart Intel wel de nodige zorgen. Het vormt een reden te meer om goed te kijken naar nieuwe of aanpalende productmarktcombinaties. Bijvoorbeeld door zogenoemde ‘instapprocessoren’ te gaan toepassen in servers. Dan gaat het om chips uit de Atom-reeks, energiezuinige en goedkopere modellen die tot dusver in bijvoorbeeld netbooks werden gebruikt. Het zijn niet zozeer de prestaties van de bewuste Atom-chips die het gebruik in servers zo aantrekkelijk maakt. Die zijn namelijk niet zo hoog als van gewone processoren. De lagere prijs en de geringere energieconsumptie (en daarmee ook verminderde warmteontwikkeling) maken het echter aantrekkelijk om de instapprocessoren in servers te stoppen. Alleen gaat het dan wel om systemen die specifiek voor één doel zijn bestemd, zoals webservices. Fabrikant Hewlett-Packard heeft inmiddels dergelijke servers het licht laten zien. De apparaten, ‘Moonshot’ gedoopt, moeten voor een relatief lage prijs hetzelfde werk doen als duurdere varianten waar een normale serverprocessor van Intel in zit. Voor zowel de pc-makers als Intel kan het een nieuwe massamarkt voor laaggeprijsde servers openen, met zowel grote organisaties als mkb-bedrijven als beoogde afnemers. Zij het ook hier dat een groot volume de lagere marges per verkochte processor moeten gaan goedmaken. Verder heeft Intel nog een andere troef in handen: die van de security-oplossingen. In 2010 telde het krap 7,7 miljard dollar neer voor McAfee, toen nog met name

Mobile Security. U heeft het zelf in de hand. •

Eersteklas multi-vendor MDM-ondersteuning met 330+ IT policies

•

AES 256-bit encryptie (toestel en SD-kaart)

•

Geavanceerde Microsoft® Exchange ActiveSync® functies & policy control

•

Uitgebreide Virtual Private Network (VPN)-protocollen

www.samsung.com

CIO-UPDATE

Patrick Bliemer, managing director Intel Northern Europe: “Wij kunnen niet meer terugvallen op de ervaringen die wij hebben opgedaan in de pc-wereld.”

gaan worden van een ingebouwde videocamera. Ook werkt Intel, zo stellen anonieme bronnen bekend met de plannen van de chipbakker, aan verschillende deals met aanbieders en producenten van film- en televisiecontent. Het is echter nog de vraag of de goedkope serverprocessoren, de securitysoftware plus de nieuwe televisieactiviteiten genoeg soelaas kunnen bieden om de teruglopende verkoop van pc-chips te compenseren.

bekend als producent van antivirussoftware voor personal computers. Een kleine drie jaar later heeft McAfee een groter productaanbod op de markt, waarbij antivirusproducten nog wel een vast onderdeel zijn. Op de totale omzet van Intel vertegenwoordigt de software en dienstentak (waaronder McAfee valt) vooralsnog maar een klein percentage (drie procent). Intel ziet echter genoeg brood in deze tak van sport, onder andere getuige het feit dat het onlangs Stonesoft, een Finse producent van securitysoftware, voor een slordige 389 miljoen dollar heeft overgenomen. En dan is daar nog een recenter initiatief waarmee Intel de markt voor televisiehardware en -entertainment wil gaan bestormen. De fabrikant wil nog dit jaar in de Verenigde Staten met een eigen settopbox voor televisies komen. Het apparaat moet vergezeld gaan van een grote hoeveelheid content en aanpalende diensten. Het is nog onbekend of het bedrijf ook in de rest van de wereld met de eigen settopbox de markt op wil gaan. Naar verluidt, moet Intels Media-bedrijfsonderdeel nog dit jaar een kleine vierhonderd mensen gaan herbergen. Het bedrijf is onder andere op zoek naar techneuten die hun sporen hebben verdiend op het gebied van cloudcomputing en het ontwerpen van gebruikersinterfaces. Intel Media (onder leiding van de Nederlander Erik Huggers, een voormalig topman van de Britse staatsomroep BBC) moet nog voor het einde van 2013 in de Verenigde Staten een settopbox op de markt brengen. Hiermee gaat het concurreren met fabrikanten als Apple en Google. Over Intels settopbox zijn nog weinig concrete details uitgelekt. Wel is duidelijk dat het apparaat voorzien zal

58 | www.ict-update.nl

nieuWe Ceo De vraag dient zich aan: is het einde der tijden nabij voor Intel? Vooralsnog is het verre van armlastig te noemen. Ook heeft het bedrijf een indrukwekkend portfolio van intellectueel eigendom, enorme onderzoek- en ontwikkelingfaciliteiten plus een aantal eigen ‘state of the art’ chipfabrieken. Financieel gezien, gaat het nog immer goed met het concern. Zo wist het in zijn boekjaar 2012 nog een omzet van 53,3 miljard Amerikaanse dollars met een nettowinst van 11 miljard dollar te scoren. Niet gek, zullen we maar zeggen. Maar de tekenen zijn er wel. In 2011 bedroeg de omzet krap 54 miljard dollar en kwam de nettowinst uit op 33,75 miljard. Let wel: het zijn nog immer mooie resultaten die in economische uitdagende tijden werden gerealiseerd. Maar er is wel een dalende lijn in te bespeuren. Het is onduidelijk of de jongste financiële prestaties iets te maken hebben gehad met de onverwachte aankondiging in november 2012 van het vertrek van de huidige CEO, Paul S. Otellini. Deze Intel-veteraan (sinds 1974 in dienst en vanaf 2005 CEO) breekt hiermee met de bedrijfstraditie dat de Chief Executive Officer zijn post pas verlaat bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Sowieso was hij pas de vijfde CEO in de geschiedenis van Intel, iets dat bij Amerikaanse hightechondernemingen al een bijzonder feit is. In het persbericht stond destijds te lezen dat Otellini vertrok omdat ‘het tijd was’ voor hem om verder te gaan en om ‘het roer van Intel over te dragen aan een nieuwe generatie leiders’. Dat was alles wat hij en Intel sindsdien over het aangekondigde vertrek hebben willen zeggen. De ‘chairman of the board’, Andy D. Bryant, heeft na een uitgebreide zoektocht de opvolger van Otellini gevonden: de 52-jarige Brian Krzanich. Deze Intel-veteraan (in dienst sinds 1982) vervulde hiervoor de rol van Chief Operational Officer bij het concern. Bryant heeft meteen ook maar een nieuwe president benoemd. Ook hier heeft hij gekozen voor iemand uit de eigen gelederen: Renée James. Zij kwam in 1987 bij Intel in dienst en heeft het

ICT UPDATE

Patrick Bliemer (Intel): ‘Het is altijd makkelijk om achteraf te zeggen dat wij eerder hadden moeten beginnen met producten specifiek voor onder andere smartphones’

afgelopen jaar als executive vice president en general manager aan het hoofd van de softwaredivisie van de chipmaker gestaan. De vraag is of de benoeming van Brian Krzanich tot CEO voor Intel de gewenste leider oplevert die het concern door een turbulente periode van verandering kan loodsen. Hij was tot dusver als COO met name belast met het in goede banen leiden van de chipfabricage. Een rastechneut, aldus industrieanalisten. Zijn eerste daden als nieuwbakken CEO tonen in ieder geval dat hij het belang inziet van de mobiele markt: hij heeft het bedrijf opnieuw ingedeeld met als extraatje een nieuwe businessdivisie die zich louter met mobiele apparatuur bezig moet gaan houden. ‘niet makkelijk’ Bij Intel is het vertrouwen in de toekomst in ieder geval nog onverminderd groot. Patrick Bliemer, managing director Intel Northern Europe, is van mening dat zijn bedrijf goede kaarten heeft om een grotere speler te worden in de markten waar het tot dusver achter is gebleven. Wel erkent hij dat Intel in het verleden wellicht sneller had kunnen reageren. Al voegt hij daar meteen aan toe dat het ‘niet makkelijk is’ voor een groot concern om tussentijds snelle koerswijzigingen door te voeren. Niet alleen werkt de omvang van het bedrijf tegen, ook heeft een chipfabrikant als Intel te maken met miljardeninvesteringen en langlopende planningen voor productiefaciliteiten en onderzoek. De snelle opkomst van mobiele apparaten als de nemesis van de bureau-pc is daarbij een spelbreker gebleken. “Het is altijd makkelijk om achteraf te zeggen dat wij eerder hadden moeten beginnen met producten specifiek voor onder andere smartphones. Ik denk dat zo’n opmerking niet helemaal fair is. Wij zijn in 2005 begonnen met het neerleggen van een visie en strategie op wat wij toen nog ‘ultramobile’ noemden; daar is de Atom-processor uitgekomen. Die was in de eerste instantie

bedoeld voor apparaten zoals netbooks. Destijds waren er nog nauwelijks smartphones op de markt en bestond de tabletcomputer niet eens. Verder was ook de productiecapaciteit in onze fabrieken volledig benut voor het fabriceren van processoren bestemd voor pc’s en servers. Onze inmiddels voormalige CEO Otellini heeft daarover heel eerlijk gezegd dat hij met de kennis van nu een andere beslissing zou hebben genomen.” Intel heeft inmiddels zijn zinnen gezet op de smartphoneen tabletmarkt. Het bedrijf zet daarbij in op de besturingssystemen van de aloude partner Microsoft. Patrick Bliemer erkent dat het nog niet storm loopt met de verkoop van dergelijke apparaten die voorzien zijn van Intel-hardware en Windows 8. “Maar vergeet ook weer niet dat het pas een half jaar geleden is dat de eerste toestellen op de markt zijn gekomen. En wij hebben inmiddels elf fabrikanten die onze chips in hun smartphones gebruiken. En ook op het gebied van tabletcomputers hebben wij nu de nodige afnemers.” Die kritische massa is broodnodig, aangezien de mobiele markt gewend is om lagere prijzen voor zaken als processoren neer te tellen. “Volume is hier inderdaad erg belangrijk”, zegt Bliemer, “Maar de plannen en de roadmap die wij nu hebben, geven mij het vertrouwen dat het ons gaat lukken om succesvoller te worden op mobiel gebied.” Ondertussen moet Intel zich bijna heruitvinden, aldus Bliemer. “Voor de smartphoneen tabletmarkt kunnen wij in eigenlijk alles wat wij doen – van het ontwerpen van de producten tot aan de marketing – niet meer terugvallen op de ervaringen die wij hebben opgedaan in de pc-wereld. Dat werkt niet. Het is voor ons een echte transformatie.“•

Intels financiële prestaties (miljarden dollars) 2012

2011

Netto omzet

$ 53,3

$ 53,99 $ 43,62 $ 35,12 $ 37,58 $ 38,33

2010

2009

2008

2007

Netto winst

$ 11

$ 12,94 $ 11,46 $ 4,36 $ 5,29 $ 6,97

www.ict-update.nl | 59

TOOLS

Samsung Galaxy S4

UitrUsting rechtvaardigt prijskaartje Het ligt voor de hand, na de drie komt de vier. Samsungs nieuwse paradepaardje heet dan ook gewoon Samsung Galaxy S4. Het toestel is de opvolger van de populaire Galaxy SIII, vertoont qua design aardig wat overeenkomsten, maar van binnen is er heel veel veranderd. Tekst: Sjoerd van der Helm

De Galaxy S4 is waarschijnlijk de meest complete smartphone van het moment. Het meest in het oog springend is het 5-inch grote Full HD Super AMOLED-scherm met een resolutie van 1920x1080 pixels. Een knappe prestatie ten opzichte van de Galaxy SIII: de twee zijn qua afmetingen even groot, maar het scherm van de Galaxy S4 is 0,2-inch groter. Het toestel draait op Android 4.2.2, de nieuwste versie van het Android-besturingssysteem. De Galaxy S4 is verder uitgerust met een 1,9 GHz quad-core Snapdragon 600-chipset, en is daarmee razendsnel. De camera heeft eveneens een upgrade gekregen ten opzichte van zijn voorganger; in de Galaxy S4 vinden we een 13-megapixelcamera. Verder zijn de te verwachten features als gps, wifi, bluetooth 4.0 en nfc aan boord. Opvallend is de uitrusting met een infraroodzender, die we onlangs ook al op de HTC One tegenkwamen. Ook ondersteunt de Galaxy S4 4G-netwerken. Daarnaast is er een verwisselbare 2600 mAh-batterij aan boord, volgens Samsung goed voor een spreektijd van zo’n zeventien uur. Veel nieuwe functies De Samsung Galaxy S4 is een van de eerste smartphones op Android 4.2.2 (Jelly Bean). Samsung heeft daar wederom de eigen TouchWiz-interface aan toegevoegd. In de nieuwe versie heeft die een wat strakkere vormgeving en bovendien heel veel nieuwe functies. Zoveel zelfs, dat Samsung in het instellingenmenu maar liefst vier tabbladen nodig heeft. Bij kale Android-smartphones bestaat het menu Instellingen slechts uit één enkele pagina. Het zijn zelfs zoveel nieuwe functies dat we ze hier onmogelijk allemaal kunnen behandelen, en daarom lichten wij er maar een paar voorbeelden uit. De oogherkenning, die we al in eerdere versies zagen, is verder uitgebreid. Zo is er nu Smart Pause aan boord, dat tijdens het kijken van een filmpje de ogen van de

60 | www.ict-update.nl

gebruiker volgt. Wanneer die van het scherm wegkijken, zal het filmpje automatisch pauzeren. Ook nieuw is Smart Scroll, waarmee door webpagina’s gescrold kan worden, zonder het scherm aan te raken. Daarnaast is de Multi Window-functie, die we uit de Galaxy Note kennen, ook in de Galaxy S4 aanwezig. Daarmee kunnen via een handige zijbalk twee applicaties tegelijk in een scherm worden geopend. Verder heeft Samsung de camera-applicatie enorm uitgebreid, waarmee standaard heel veel extra mogelijkheden en effecten beschikbaar komen. Razendsnel De adviesprijs van de Galaxy S4 bij introductie bedroeg 699 euro, en daarmee is het een van de duurste smartphones op de markt. Daar staat tegenover dat het qua uitrusting ook de meest complete smartphone van het moment is. Bovendien probeert Samsung met de toevoeging van de vele extra apps en functies deze prijs te verantwoorden. Kwalitatief gezien is er niet veel op de Galaxy S4 aan te merken. Qua prestaties is er al helemaal niets aan te merken. De Galaxy S4 is razendsnel. Ook het beeldscherm is bijzonder mooi en haarscherp te noemen. De verbeterde camera levert eveneens prima kwaliteit. Overigens was dat bij zijn voorganger ook al het geval, dus hier is geen enorme stap gezet. De extra features in de camera-app bieden daarnaast echt toegevoegde waarde.•

ICT UPDATE

BlackBerry Q10

Bold heeft waardige opvolger De Canadese smartphonefabrikant BlackBerry heeft zijn succes deels te danken aan de trouwe schare fans die niet zonder een volledig qwertytoetsenbord kan. De BlackBerry Q10 is de eerste smartphone op het nieuwe BB 10, die is voorzien van een fysiek toetsenbord. Gaat de Q10 in de voetsporen van de populaire Bolds van weleer treden? Tekst: Sjoerd van der Helm

Naast het volledige qwertytoetsenbord is de BlackBerry Q10 voor de bediening afhankelijk van een 3,1 inch groot Super AMOLED-touchscreen. Het scherm heeft een resolutie van 720 x 720 pixels, goed voor een ppi van maar liefst 330. Het toestel wordt aangedreven door een 1,5 GHz Snapdragon S4 dual core-processor en heeft 2GB RAM aan boord. Het interne geheugen bedraagt 16GB en kan naar wens worden aangevuld middels een microSD-kaartje. Voor het maken van foto’s en filmpjes is er een 8-megapixelcamera aan boord. Verder beschikt het toestel over alle functies die je zou verwachten: nfc, een gps-ontvanger, bluetooth 4.0 en een 2100 mAh-batterij. Bovendien is de BlackBerry Q10 geschikt voor het gebruik op 4G-netwerken. De BlackBerry Flow-interface in het besturingssysteem BB10 is gebaseerd op navigatie door de menu’s via verschillende veegbewegingen; een centrale ‘Home-button’ ontbreekt. Om een applicatie te sluiten en terug naar het homescreen te keren, moet bijvoorbeeld van onder naar boven over het scherm geveegd worden. De ‘berichtenhub’ openen, kan door van rechts naar links te vegen. Vooral vanwege het wat kleinere formaat van het scherm zal dit voor veel gebruikers enige oefening vergen, zeker voor ‘oude’ BlackBerry-gebruikers die een centrale Home-button gewend zijn.

Het toestel ligt prettig in de hand en voelt uiterst degelijk aan, ondanks het gebruik van kunststof aan de achterzijde

Het eerste dat opvalt wanneer we de Q10 in handen nemen, is de bouwkwaliteit. Het toestel ligt prettig in de hand en voelt uiterst degelijk aan, ondanks het gebruik van kunststof aan de achterzijde. De Q10 kost los ongeveer een kleine 600 euro, en dat is voor een smartphone met deze specificaties redelijk gangbaar. Het toestel heeft twee sterke eigenschappen. In de eerste plaats is ’ie lekker snel door de 1,5GHz dual-core CPU en de 2GB RAM. Ook is het nieuwe besturingssysteem stabiel en vloeiend in het gebruik. In de tweede plaats heeft BlackBerry het energieverbruik goed op orde, waardoor de Q10 bij gemiddeld gebruik twee dagen op één acculading meegaat. Op andere vlakken blijft de Q10 echter wat achter bij de concurrentie. Het scherm is minder geschikt voor multimedialiefhebbers en ook de camera presteert niet bijster goed. De browser maakt echter weer wat goed. Die is niet alleen snel, maar ondersteunt ook vrijwel alle standaarden. Gewoon Goed BlackBerry is er met de Q10 in geslaagd een bijzonder degelijk toestel neer te zetten. Om de huidige gebruikersgroep niet af te schrikken is er qua design duidelijk gelijkenis met de eerdere generatie. Niet in de laatste plaats dankzij de uitrusting met het volledige qwertytoetsenbord. Qua gebruik is er echter wel degelijk een hoop veranderd, en dat zal voor de huidige BlackBerrygebruikers misschien even schrikken zijn. De interface is simpelweg even wennen, vooral ook vanwege het ontbreken van een centrale ‘Home-button’. Wie echter belang hecht aan een prettig toetsenbord, zal door de Q10 niet teleurgesteld worden. Het toestel typt prima en presteert ook op andere vlakken gewoon goed. Naar ons idee een waardige opvolger van de Bold-serie dus.•

www.ict-update.nl | 61

SERVICE

In het volgende nummer: EntErprisE sEcurity Als er een onderdeel van de ICT-huishouding vaak in het nieuws komt, dan is het de security wel. Al dan niet geslaagde hackpogingen komen vaker in de kolommen of op de televisie dan de verrichtingen van menig voetballer of soapacteur. Security is ‘hot’, zullen we maar zeggen. Dat security in grote mate onder het publieke vergrootglas ligt, is niet zo verwonderlijk. ICT heeft een cruciale rol gekregen in het leven van nagenoeg iedere organisatie en individuele burger. ICT raakt vele levens. De wereld is digitaal geworden; of het nu gaat om informatie of transacties. Die ontwikkeling heeft er voor gezorgd dat het voor kwaadwillenden financieel (en anderszins) aantrekkelijk genoeg is om in te breken op servers, data te stelen of transacties te onderscheppen en te manipuleren. Nog los van de verschillende (landelijke) overheden die aan digitaal afluisteren doen. De Amerikaanse inlichtingendiensten, maar ook hun Europese collega’s, zijn daar 24 uur per dag, zeven dagen per week mee bezig. Niet alleen om terroristische aanslagen te kunnen voorkomen, maar ook om handelsgerelateerde informatie van vreemde mogendheden (en in sommige gevallen ook van bevriende naties) te verkrijgen. Voor bedrijven, burgers en overheden is digitale security door de grote belangstelling van criminele organisaties (en veiligheidsdiensten) van eminent belang geworden. Je zou denken dat het daarmee ook niet meer louter tot het domein van de ICT-afdeling behoort en dat directies het als vast punt op hun agenda hebben staan. Bij het gros van de organisaties is dat echter bij lange na niet. Daar is security nog immer het exclusieve pakkie an van de ICT-manager, de CIO of zelfs de netwerkbeheerder. Pas als het mis gaat en er bijvoorbeeld door hackers privacygevoelige data wordt ontvreemd, komt digitale security plotseling op de Board-agenda. En dan is het helaas eigenlijk alweer te laat. Hoe moet het dan wel? In de volgende editie van ICT Update geven wij u inzicht in de laatste (technologische) ontwikkelingen en laten wij u zien hoe organisaties digitale security op succesvolle wijze in de bestuurskamers hebben weten te krijgen.

ADVERTENTIE-INDEX avnet brocade

nokia

accenture

samsung

xelion

aastra

t-systems

voiceworks

telecom time

62 | www.ict-update.nl

Aastra s850i Conference unit Perfecte combinatie van comfort en design

Efficiency en flexibiliteit komen nóg dichter bij elkaar De Aastra s850i Conference unit is een nieuwe aanwinst binnen het BluStar Ecosystem™. Dit toestel biedt flexibele conferencing mogelijkheden doordat alle componenten draadloos te gebruiken zijn. In combinatie met andere oplossingen binnen het BluStar Ecosystem™ kunt u onbeperkt een audio en/of video conference opzetten vanaf elke gewenste locatie, zowel vast als mobiel.

www.aastra.com

data is de toekomst! CE. N A T S I D O ZER ITY M I X O R P W THE NE MERS. TO CUSTO

Weet vandaag wat klanten morgen willen: De analyse van real-time gegevens levert essentiĂŤle informatie op over het gedrag van uw klanten. Door middel van Big Data management, is een snelle analyse van data mogelijk, waardoor een onderneming snel kan reageren en meer kansen kan benutten. Dit betekent dat u gericht kunt werken aan de producten die uw klanten in de toekomst eisen. www.t-systems.nl/zero-distance