ICT Update 57_2012

I CTUpdate JAARGANG 10 EDITIE 57

HET MANAGEMENTBLAD IN IT EN TELECOM

Hoe cruciaal is

ICT in .NL? MINISTERIE EZ: “NEDERLAND IS TE BESCHEIDEN”

CAPTAINS OF INDUSTRY LAKEN ONDERWIJSBELEID

ICT UPDATE WERKT SAMEN MET NEDERLAND ICT

INTELLIGENTIE VAN GLASVEZEL

U ziet het niet, maar u gebruikt het voortdurend. Het volledig ondergrondse glasvezelnetwerk van Eurofiber.

Intelligente netwerken op basis van glasvezelverbindingen zorgen dat u bijvoorbeeld een groen verkeerslicht heeft ter bevordering van de doorstroom van het verkeer, het biedt een alternatieve routering bij files, het lokaliseert nauwkeurig een stroomstoring waardoor deze snel verholpen kan worden en het zorgt dat waterpompen worden aangestuurd voor de juiste druk achter uw kraanwater.

Onzichtbaar ligt Eurofiber als onafhankelijke partij aan de basis van onder andere verkeer-, water, en energiebeheer. U merkt er niks van, omdat het werkt. www.eurofiber.nl/intelligentie

info@eurofiber.com | 030 - 242 8700

HET BEGINT BIJ GLASVEZEL

Trends 6 Editorial 8

43

74

TeleCom Update wordt ICT Update

10 Mobility: meer dan thuiswerken

Columns 43 Column Anja Montijn - Groenewoud Inzet ICT essentieel in benutten talent 74 Column Richard Bordes Klus 141 Column Ramses Jedeloo Blote voeten

12 Sylvia Roelofs van Nederland ICT: “Innovatief inkopen door de overheid kan zorgen voor doorbraak”

kunnen besparen. Nu kunnen eindelijk onnodige ziekenhuisopnames worden voorkomen door een eenvoudige check op een verkeerde combinatie van medicijnen. Dat bespaart bovendien veel geld. Op het Binnenhof zullen we daarom veel meer dan voorheen in gesprek gaan met de fractiespecialisten op het gebied van bijvoorbeeld zorg, veiligheid en onderwijs. Wat dat laatste betreft zal ik erop blijven hameren dat we het onderwijs zo inrichten dat we leerlingen en studenten voorbereiden op de digitale economie en niet op die van gisteren. Anders worden we echt geen top vijf kenniseconomie.”

COVER

20

20in onze ICTeconomie in .NL wordt steeds groter. Zijn De betekenis van ICT er nog knelpunten die verdere groei inis deICT weg kunnen staan?

Hoe belangrijk voor de “Cybersecurity krijgt aandacht ininhethet regeerakkoord.

Ik wil BVterecht Nederland algemeen het nog wel breder trekken. Het gaat om alle mogelijke vormen en de burger in het bijzonder? van informatiebeveiliging. Het is zo belangrijk omdat elk incident staat het de innovatieve het vertrouwen inHoe de toepassing vanmet ICT ondermijnt, met het risico van terughoudendheid resultaat. kracht vanalsons landDat en geldt wat voor zijnde overheid en bedrijven, ook voor dehoogtepunten consument. Als sector de temaar verwachte op is dit één van onze prioriteiten. We nemen deel aan de Cyber ICT-gebied in 2013? ICT Update Security Raad, hebben een actief ledennetwerk en voeren een de mening van deiscaptains campagne gerichtpolst op mkb-bedrijven.

Beveiliging namelijk zo vanplek deinNederlandse goed als de zwakste de afweer. Je kuntICT-industrie. de beste sloten op de voordeur laten aanbrengen, als een keukenraampje open blijft staan hebben dieven alsnog vrij spel. Zo is het ook in de ICT. De gebruiker vormt een cruciale factor. Daarom is samenwerking ook zo belangrijk. Juist die gebruikers onderschatten vaak het probleem.

15 Column Harry van Dorenmalen: Nieuwe naam, nieuwe spirit 16 Bart Pegge van Nederland ICT: “Blijf wakker na de wake-up call” 18 Kort nieuws en de agenda van Nederland ICT ICT in .NL 20 Groei ICT komt tot stilstand 22 Jeanine van der Vlist, Alcatel-Lucent: “Zonder ICT staat Nederland stil”

12

26 Jeroen Versteeg, Capgemini: “Maak bètavakken weer sexy!”

www.telecom-update.nl | 3

INHOUD 102

68

NEDERLAND ICT 30 Gerard Sanderink, Centric: “We moeten als land keuzes maken”

68 Bart Hogendoorn, HP: “Mensen moeten relevantie van ICT meer gaan inzien”

110 Reinier van Grieken, Oracle: “Informatie is het goud van de toekomst”

32 George Banken, Detron: “Een bedrijf kan langer zonder water dan zonder ICT”

72 Alex Goldblum en Bart Oskam,

Eurofiber: “Maatschappij steeds afhankelijker van ICT”

114 Cees van den Heijkant, Raet: “Overheid laat steken vallen op ICT-gebied”

36 ICT-professionals worden bruggenbouwers

76 Edwin Prinsen, Imtech: “Nederland moet zwaarder inzetten op innovatie”

116 Robin van Poelje, Total Specific Solutions: “ICT leidt tot nieuwe Belle Époque”

80 Patrick Bliemer, Intel: “ICT strategisch voor de groei van de BV Nederland”

120 Casper Haspels, Visma: “Nationale Neelie Kroes is een goed idee”

38 ICT heeft de consument de macht gegeven 40 Chris Ouwinga, UNIT4: “ICT stimuleert economische innovatie”

84 Erik Schut, KPMG: “ICT faciliteert verandering”

122 Piet Wybe Wagter, Sogeti: “Overheid moet bètastudies

financieel aantrekkelijk maken”

48 Job Witteman, AMS-IX: “ICT is een basisvoorwaarde”

86 Wim van Campen, McAfee: “Zonder ICT staat de Nederlandse economie compleet stil”

126 Edwin Hageman, BT: “Zorg voor meer overleg tussen ICT-sector en onderwijs”

50 Rob Pols, CEO: “ICT verbetert kwaliteit van leven”

90 Theo Rinsema, Microsoft: “ICT is een voorwaardelijke factor”

128 Jeannine Peek, Dell: “Stop met het zien van ICT als kostenpost”

54 Herman van Bolhuis & Frits Bussemaker, CIONET: “Keuzes leren maken”

94 Bertholt Leeftink, Ministerie van Economische Zaken: “Nederland is te bescheiden over zijn innovatief vermogen”

130 Joost Farwerck, KPN: “Fiscale prikkels stimuleren onderzoek en ontwikkeling”

44 Bas van der Veldt, AFAS: “ICT zorgt voor bevrijding”

58 Coks Stoffer, Cisco: “Belang van ICT wordt steeds duidelijker” 61 Tineke Netelenbos: “Bouw mee aan het imago van het ICT-vak” 62 Hans de Visser, Cordys: “Nederland moet voorbeeld nemen aan India” 66 Cloud bereikt fase van structurele groei

98 Paul Kievit, NEC Unified Solutions: “ICT kan belangrijke bijdrage leveren aan bestrijding recessie” 102 Harry van Dorenmalen, IBM: “ICT maakt het verschil” 106 Erik van der Meijden, Exact: “Overheid moet meer in onderwijs investeren”

134 Jerry Boezel, T-Systems: “ICT is essentieel voor economisch herstel” 138 Robert Dunn, UPC: “Investeren in infrastructuur is bittere noodzaak” Service 142 In het volgende nummer 142 Advertentie-index

Uw vaste en mobiele kosten in 1 overzicht Voor de financieel manager maken we het werk graag wat makkelijker. Met Vodafone One Net. Dat is 1 geïntegreerde oplossing, waarbij vaste en mobiele gesprekken tussen collega’s inbegrepen zijn. Oftewel 1 rekening, bij 1 leverancier in 1 overzicht. En 1 tarief voor vast en mobiel.

Zakelijk vast en mobiel worden 1 met One Net. Easy. vodafone.nl/onenet

EDITORIAL Redactie-adres Channel B.V. Communicatieweg 1 3641 SG Mijdrecht +31 (0) 20 347 26 70 Hoofdredactie Paul Teixeira paul@channelbv.nl Medewerkers Egbert Jan van Bel, Richard Bordes, Hans Doorn, Sjoerd van der Helm, Mirjam Hulsebos, Dirkjan van Ittersum, Jan Libbenga, Marco Mekenkamp, HP van Tilburg, Eduard Voorn, Ferry Waterkamp Columns Richard Bordes Tom Loozen Ramses Jedeloo Fotografie Thomas Fasting – Fasting Fotografie Milan Vermeulen Commercie Marc Jongbloed marc@channelbv.nl Directie Fred Schuit fred@channelbv.nl Art direction Annette van de Sluis annette@channelbv.nl Abonnementen Als vakblad zijnde, hanteren wij de opzegregels uit het verbintenissenrecht.

Wij gaan er van uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd.

Opzeggen kan via www.aboland.nl, per post of per telefoon.

De opzegtermijn is 8 weken voor het einde van uw abonnementsperiode.

Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door Abonnementenland is ontvangen. Indien u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement.

Adreswijzigingen Adreswijzigingen kunt u doorgeven via www.aboland.nl, per post of per telefoon.

Overige vragen Overige vragen kunt u stellen op www.aboland.nl of neem telefonisch contact met Abonnementenland op.

Telefoon: 0900-ABOLAND (0900-22 65 263, 10 ct/min) Fax: 0251-31 04 05 Niets uit deze uitgave mag in zijn geheel of gedeeltelijk worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder bronvermelding én uitdrukkelijke toestemming van de uitgever.

Hoewel deze uitgave op zorgvuldige wijze is samengesteld, zijn uitgever en auteurs niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden of onvolledigheden in deze uitgave. Zij aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van generlei aard, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

Copyright © Channel B.V

ZONDER ICT STAAT U STIL

M

Met ingang van deze editie is het een officieel feit: TeleCom Update gaat vanaf nu door het leven als ICT Update. De reden achter het veranderen van de naam van TeleCom Update naar ICT Update is simpel: telecommunicatie- en informatietechnologie zijn anno 2012 steeds meer onlosmakelijk met elkaar verbonden. Neem cloud computing. Haal de telecomcomponent eruit en de ‘cloud’ is onbereikbaar. Geen IT? Leuk, maar dan heb je verder niets in de cloud te zoeken. Het werkt alleen maar als een combinatie.

En dat is nu ook in de naam van het tijdschrift, de website en alle andere verschijningsvormen verankerd.

Die samensmelting van IT en telecom is de afgelopen tijd in TeleCom Update steeds meer te zien geweest. Niet alleen in de redactionele kolommen maar ook in de advertenties; operators zijn inmiddels aanbieders van ICT-oplossingen geworden. Organisaties kunnen tegenwoordig bij een operator werkplekbeheer afnemen of kantoorsoftware via een clouddienst gebruiken. En andersom: bij een traditionele IT-systeemintegrator kun je ook voor Unified Communications-oplossingen terecht. ICT is niet meer weg te denken uit de alledaagse praktijk. Bij bedrijven, overheden en burgers.

De nieuwe naam van uw tijdschrift markeert ook een ander feit: ICT Update werkt voortaan samen met Nederland ICT (voorheen ICT~Office), de branchevereniging van ICT-bedrijven in Nederland. Net als met de andere reeds bestaande samenwerking met CIONET, de grootste Europese beroepsvereniging van Chief Information Officers, kunt u in elke editie van ICT Update de laatste nieuwtjes, trends en ontwikkelingen van de branchevereniging lezen. Het is een verdere invulling van onze missie: het samenbrengen van vraag en aanbod op het snijvlak van ICT en business.

Bij het voorbereiden van de naamswijziging van TeleCom Update naar ICT Update was het bedenken van een thema voor het eerste ‘nieuwe nummer’ een belangrijk onderwerp. Want, hoe geef je zo’n gebeurtenis net even wat meer inhoud? Letterlijk gesproken dan. Wij hoefden niet ver te zoeken. Als je kijkt naar hoe ICT doorgaans in de publiciteit komt, dan is het vaak op een negatieve manier: mislukte projecten, netwerkproblemen bij een operator of privacylekken. Dat zijn ernstige incidenten, zonder meer. Maar het zijn incidenten. Want er gaat ook veel goed. Heel veel zelfs. Denk bijvoorbeeld aan de keren dat u het licht aandoet en er daadwerkelijk elektriciteit wordt geleverd door het nutsbedrijf. Zonder correct werkende ICT was dat nagenoeg onmogelijk geweest.

In deze eerste editie van ICT Update willen wij het belang van ICT voor de BV Nederland en de burger belichten. Want, zoals één van de geïnterviewde topmensen in dit nummer al zei: “Zonder ICT staat Nederland stil.” En dat is nou eenmaal niet de bedoeling. Het volledige team van ICT Update en de uitgeverij Channel BV wenst u veel leesplezier en positieve inspiratie toe.

Paul Teixeira Hoofdredacteur

6 | www.ict-update.nl

Vragen, opmerkingen, suggesties of zomaar een teken van leven? U kunt mij mailen op paul@channelbv.nl

Ideale bereikbaarheid

Optimaal contact in een dynamische omgeving UPC Business zorgt dat u ideaal bereikbaar bent

uw nieuwe wensen. Zo heeft u altijd optimaal

U moet altijd bereikbaar zijn, en uw klanten

contact, hoe dynamisch uw omgeving ook is.

moeten u altijd kunnen bereiken. Of dat nu via telefoon, e-mail, sms of twitter is.

Wilt u ook optimaal bereikbaar zijn?

Samen met de brede expertise van onze

Ga naar upcbusiness.nl of bel 088 12 12 000

partners stemmen wij alle communicatie-

voor een kennismakingsgesprek. U kunt ons

kanalen optimaal op elkaar af. Verandert

ook mailen: info@upcbusiness.nl.

uw situatie? Dan sluiten wij eenvoudig aan bij

Internet - Telefonie – Televisie - Netwerk

TRENDS

TELECOM UPDATE WORDT ICT UPDATE Convergentie. Dat is waarom TeleCom Update binnenkort ICT Update gaat heten. En dan gaat het om de convergentie in de telecommarkt.

Of nee, die in de IT-industrie. Of wacht, het gaat natuurlijk om die tussen telecom en IT. Of nee, die in de bladenmarkt. Of… Tekst: Ramses Jedeloo

Convergentie. In telecomjaren is het begrip al zou oud als de weg naar Rome. Zo is het alweer een halve eeuw geleden dat het analoge telefonienetwerk in ons land digitaliseerde. Convergentie pur sang.

Of wat te denken van de invloed van mobiele telefonie sinds eind jaren tachtig op het vaste net? Convergentie uit het boekje.

‘ Twee voorheen gescheiden werelden vinden elkaar in de allesomvattende ictsector’ Convergentie is er op elk niveau. Of het nou ging om de infrastructuur, het transport, de dragers, de applicaties of de content, sinds 1960 smelten technologische werelden steeds meer samen. En dan niet alleen in de telecomindustrie. Eenzelfde convergentietrend voltrok zich de afgelopen decennia in de IT-sector.

Convergentie is ook horizontaal.

Dus niet louter verticaal. Want ook tussen twee werelden vindt dikwijls verregaande vervlechting plaats. De

8 | www.ict-update.nl

laatste jaren zijn de telecom- en IT-industrie namelijk steeds meer naar elkaar toegegroeid en vinden de twee voorheen gescheiden werelden elkaar in de allesomvattende Ict-sector.

FOCUS Convergentie heeft zo z’n voordelen.

Neem weer die versmelting van de telecom- en IT-industrie. Door het ontstaan van één Ict-sector is het eenvoudiger focus aan te brengen. Dat is vervolgens makkelijker te managen en scheelt dus kosten. En door de focus gaat het serviceniveau omhoog.

Geen vertroebeling meer door verschillende gebruikersinterfaces, maar een onverdeelde benadering. En zo geldt het voor meerdere branches.

Bijvoorbeeld voor de bladenmarkt.

Convergentie betekent focus. Tien jaar geleden zag het Nederlandse telecombladenlandschap er heel anders uit dan nu. Vier vakbladen – Signaal, Wireless Computing, Connexie en Telecommagazine – bedienden de hele industrie. Waar Telecommagazine zich duidelijk op één doelgroep richtte, bedienden de andere drie magazines de hele markt.

Van winkelmedewerker tot senior management, compleet diffuus. Dat kon natuurlijk niet lang goed gaan.

ICT UPDATE Convergentie brengt een hoger serviceniveau. En dat was nodig.

Want al vielen Signaal en Wireless Computing al snel weg, de markt raakte met TeleCom Update Magazine, Telecom Business Magazine, Hotspot en autoConnect overvol. En dan bestond er nog een scala aan IT-magazines, die hier en daar al overlap vertoonden met sommige telecombladen. De lezers zagen door de bomen het bos niet meer.

Convergentie brengt een onverdeelde benadering. TeleCom Update Magazine heeft vanaf het moment dat ze het levenslicht zag altijd al geflirt met de IT-industrie. Want zo’n acht jaar geleden was al duidelijk dat de telecommarkt en de IT-sector met elkaar zouden samenvloeien. En nu is dat moment gekomen. Geen louter telecombladen of IT-magazines meer, maar – door convergentie – ICT-magazines. En welke titel kun je zo’n uitgave dan beter meegeven dan ICT Update?•

Ramses Jedeloo is oprichter van Telecom Update en columnist van ICT Update.

ICT UPDATE

JAARGANG 1 DECEMBER 2004 / JANUARI 2005

VORMGEVING: [VOLTA]

PRIJS €6.50

JAARGANG 5 EDIT IE 29 PRIJS €9.9 5

’!

LEVEN IS HET MEERFOUT VAN LEF INTERVIEWS PAUL BERGSMA

Tijmen Mek el, CIO

RALPH COHEN

Athlon Carle Voorliefde vo ase: or veranderin g

ERIK KLEIN NAGELVOORT

Historie Nokia

G R O O T S T E

Motorola RAZR V3

I CTUp

T E L E C O M P L A T F O R M

V A N

N

Paul Kievit, CE O NEC-Philip s: Neerlands tr ots onder Japa nse vleugels Fredrik Halvo rsen, CEO Tan dberg: Zien is gelove n Yes Telecom vaart voorspoe dig EM Det E tw R L A N D ee kapiteins aan boord 18-11-2004 16:17:19

2008

HET

EDITIE 29

H E T

DECT-test

TELECOM UPD ATE

TeleCom Update Magazine - Editie 2 / 2004

en

SJEER MESTROM:

Special Fixed-M obile Convergence Cases Ronde Tafel Dis cussie JAAR GMa A Nrk G tpartijen Facts &1 0FigEur DITI es E 5 6

date

HET MAN AGEMEN MAN TBLAD I N TELEC AGEM OM, IT E ENTB N MEDIA LAD

IN IT EN T ELE

COM

COM

TELE UPDA T E|E DITIE 55 12

S | 20

GUST U

| AU Untitl

ed-4

Europ ean C of the IO year Pieter Schoeh uijs, Ak zo

ICT UP CONV DATE ZIET H ET ERGEN TIE IN LEVENSLIC OPTIM H A FOR T: MA

1

Nobel

FOCU S SAMEN UNIFIED CO M WERK ING O MUNICATIO P NUM N MER S:

www.telecom-update.nl | 9 NED

TRENDS

MOBILITY: MEER DAN THUISWERKEN “Door de aanhoudende publiciteit over security-issues en privacyschandalen komen managers steeds vaker tot de vraag: tot welke prijs wil ik mijn medewerkers thuis op de bank via een iPad toegang geven tot bedrijfsgegevens?”, vertelt Michiel van Vlimmeren, directeur van de Technology Services-divisie van HP Nederland.

“Begrijp me niet verkeerd: mobility kan de Nederlandse bedrijven en economie zoveel brengen dat ik zelfs vind dat er een gecalculeerd risico tegenover mag staan. Maar dan wel mobility waar ik een sterker en competitiever bedrijf voor terugkrijg. Waar mensen niet alleen overal kunnen werken, maar overal kunnen samenwerken. Waarin ik informatie uit mijn hele organisatie en organisatieketen kan combineren tot betere informatie.”

Hoewel HP op het moment van schrijven een complete reeks Windows 8 notebooks, Ultrabooks en zakelijke tablet heeft geïntroduceerd, lijkt Van Vlimmeren in eerste instantie weg te willen blijven van producten: “Mobility die rendeert is een concept waarbij managers en medewerkers overal en altijd toegang hebben ongeacht via welke applicatie en via welk device, tot de informatie die zij nodig hebben. Pas dan realiseer je de honderd procent intuïtie, integratie tussen functies, snelheid en de actualiteit die jouw personeel de voorsprong geeft die ze nodig hebben.”

BOUWSTENEN LOSKOPPELEN Van Vlimmeren noemt vier bouwstenen: “De informatie die je wilt delen en combineren, de applicaties als toegangspoort, de infrastructuur die de capaciteit biedt en ten slotte de devices waarop je de informatie tot je neemt.” Van Vlimmeren licht toe dat de beste en veiligste IT de afgelopen decennia tot stand kwam

10 | www.ict-update.nl

door die vier lagen zo stevig mogelijk op elkaar te zetten. Mobility zet dit principe op zijn kop: “Het bedrijf waar de CIO of het management het eerst deze vier lagen loskoppelt en onafhankelijk laat functioneren, dat is het bedrijf dat het meeste succes zal hebben.”

Een voorbeeld. “Als ik op een congres de hand schud van een CEO of CIO, dan wil ik binnen een minuut via mijn smartphone in mijn database zien wie het is en wat hij heeft gekocht, in CRM willen zien wat hij wil kopen en vijf minuten na het gesprek de informatie kunnen delen met mijn team dat bezig is met het maken van klantafspraken of offertes. Op dat moment heb ik namelijk betere en eerder informatie dan mijn concurrent. En hoe langer het duurt voor ik het benut, hoe sneller de informatie in waarde afneemt.”

BASISGEDRAG Van Vlimmeren geeft toe dat deze ideaalsituatie er bij het gros van de bedrijven niet van vandaag op morgen

is, maar dat Nederland voorop loopt wat betreft adoptie van tijd- en plaatsonafhankelijk samenwerken.

Dat betekent dat we het basisgedrag al vertonen. En als we de IT-keuzes van vandaag maken met het oog op de te nemen stappen, kunnen we het proces versnellen. Over de rol van HP: “We leveren als HP de hele keten. Een veilige converged cloud infrastructuur, steeds vaker als dienst. Onze Enterprise Servicesdivisie werkt met grote bedrijven aan hun corporate App-bibliotheek.

Daarin worden de programma’s die de organisatie gebruikt zodanig doorontwikkeld dat ze voor elke device geschikt worden gemaakt.

Dan zijn je locatie, je infrastructuur, je device en je applicatie ontkoppeld.

En dat maakt je nog niet volledig ‘mobile’, maar wel mobility ready.”•

TELECOM UPDATE

Nederland loopt voorop wat betreft adoptie van tijd- en plaatsonafhankelijk samenwerken

TOUCHPAD Toch nog kort even over de tablet: faalde HP daar niet een jaar geleden met de TouchPad? Van Vlimmeren: “Het verhaal achter onze nieuwe HP ElitePad 900 is design, kracht en integratie door Windows 8. Het is de krachtigste tablet dat ik ken en met Windows 8 veiliger in te passen in de bestaande werk- en IT-omgeving en het is de mooiste tablet dat ik ooit heb gezien. En voor de HP Folio Ultrabook (zie foto) geldt hetzelfde. Mooi, flinterdun en werkt als een paard.”

www.ict-update.nl | 11

Sylvia Roelofs, directeur van Nederland ICT

“Innovatief inkopen door de overheid kan zorgen voor doorbraak” Nederland heeft de ambitie om een toonaangevende kenniseconomie te zijn.

Het streven is een top vijf-positie in de ranglijst van het World Economic Forum.

Of dat wordt waargemaakt, is afhankelijk van de succesvolle toepassing van ICT in zowel economie als maatschappij. Nederland heeft een prima uitgangspositie met een hoogwaardige telecominfrastructuur en een op toepassingen gerichte ICT-sector. Vraag is of we er in Nederland in slagen om de kansen te verzilveren. Aan het woord komt Sylvia Roelofs, directeur van Nederland ICT. Hoe kan de ICT-sector de kenniseconomie versterken?

“Zeventig procent van alle innovaties danken we aan de slimme toepassing van informatietechnologie. Innovatie en ICT vormen in mijn ogen dé uitweg uit de crisis. De noodzakelijke economische groei komt daar vandaan. Het belang van de sector reikt dan ook veel verder dan de 30 miljard die onze bedrijven omzetten. ICT is verweven in alle sectoren van de economie. Ik denk daarbij aan verduurzaming met behulp van ICT, bijvoorbeeld door met slimme meters energie te besparen. Als lid van de SER heeft dit mijn bijzondere aandacht. Vanuit de SER zetten we in op het sluiten van een Energieakkoord. Onderdeel van dit Energieakkoord is een tienpuntenplan waarin de vergroening van andere sectoren

12 | www.ict-update.nl

een belangrijk onderdeel is. Daar kunnen ICT-bedrijven een grote rol bij spelen. Ook in andere topsectoren zie ik volop kansen. In de tuinbouwsector kan dankzij ICT voeding op maat worden gegeven. Dat leidt tot betere kwaliteit en betere opbrengsten.

De ICT Innovatie Award is dit jaar gewonnen door Genalice. Dit bedrijf heeft software ontwikkeld waardoor het mogelijk wordt om ongekende hoeveelheden DNA te analyseren. Dit is een doorbraak op het gebied van oncologische, op maat gesneden, behandelingen. Dit zijn slechts enkele voorbeelden, maar stuk voor stuk hebben ze internationale potentie.”

In het Regeerakkoord van het kabinet Rutte-1 kwam ICT nauwelijks aan bod. Ook in de verkiezingsprogramma’s was het maar mondjesmaat. Is de politiek zich voldoende bewust van de kansen die ICT biedt?

“Het nieuwe kabinet lijkt stappen te maken. Ik ben zeer benieuwd naar de tien publiek-private doorbraakprojecten uit het regeerakkoord. Die zijn onder meer gericht op het vergroten van het gebruik en de kennis van ICT door het midden- en kleinbedrijf, in de topsectoren en in sectoren als onderwijs en zorg. Nederland ICT is er klaar voor. Voor mij zou het een doorbraak zijn als de overheid nu eens echt innovatief gaat inkopen met serieuze kansen voor het mkb. De overheid moet het goede voorbeeld geven. Is er een probleem met privacy van het EPD of elektronisch stemmen? Daag ICT-bedrijven uit om met oplossingen te komen. In de zorgsector is men inmiddels enthousiast over de nieuwe EPD-variant, waarbij de patiënt zelf zijn privacy regelt.

Als dit vooraf als eis was gesteld, hadden we veel tijd en geld

kunnen besparen. Nu kunnen eindelijk onnodige ziekenhuisopnames worden voorkomen door een eenvoudige check op een verkeerde combinatie van medicijnen. Dat bespaart bovendien veel geld. Op het Binnenhof zullen we daarom veel meer dan voorheen in gesprek gaan met de fractiespecialisten op het gebied van bijvoorbeeld zorg, veiligheid en onderwijs. Wat dat laatste betreft zal ik erop blijven hameren dat we het onderwijs zo inrichten dat we leerlingen en studenten voorbereiden op de digitale economie en niet op die van gisteren. Anders worden we echt geen top vijf kenniseconomie.”

De betekenis van ICT in onze economie wordt steeds groter. Zijn er nog knelpunten die verdere groei in de weg kunnen staan?

“Cybersecurity krijgt terecht aandacht in het regeerakkoord. Ik wil het nog wel breder trekken. Het gaat om alle mogelijke vormen van informatiebeveiliging. Het is zo belangrijk omdat elk incident het vertrouwen in de toepassing van ICT ondermijnt, met het risico van terughoudendheid als resultaat. Dat geldt voor de overheid en bedrijven, maar ook voor de consument. Als sector is dit één van onze prioriteiten. We nemen deel aan de Cyber Security Raad, hebben een actief ledennetwerk en voeren een campagne gericht op mkb-bedrijven. Beveiliging is namelijk zo goed als de zwakste plek in de afweer. Je kunt de beste sloten op de voordeur laten aanbrengen, als een keukenraampje open blijft staan hebben dieven alsnog vrij spel. Zo is het ook in de ICT. De gebruiker vormt een cruciale factor. Daarom is samenwerking ook zo belangrijk. Juist die gebruikers onderschatten vaak het probleem.

www.ict-update.nl | 13

‘Daag ICT-bedrijven uit om met oplossingen te komen’

Een tekort aan hoogopgeleide ICT-professionals kan in de komende jaren ook een rem worden op de groei van de economie.

Het in het regeerakkoord voorgestelde Techniekpact 2020 biedt hier wellicht een oplossing. Die moet namelijk komen van een betere samenwerking tussen onderwijs, bedrijfsleven en overheid.

Als we weten dat er straks dringend behoefte is aan technici en ICT’ers, laten we dan voorkomen dat grote groepen jongeren kiezen voor studies zonder veel perspectief. Als dat de uitkomst is van zo’n Techniekpact, kunnen we zaken doen.

Als derde pleit ik voor voldoende ruimte om te ondernemen. Met name mkb-bedrijven ondervinden nog veel te veel belemmeringen.

Het is goed dat de administratieve lasten worden verminderd, maar er komen er net zo makkelijk onnodige bij. Denk maar eens aan de administratieve rompslomp die dreigt rondom de Thuiskopieheffingen. We hebben het afgelopen jaar veel werk gemaakt van een betere kans voor mkb-bedrijven bij aanbestedingen. Dat is gelukt in de wet. Nu nog in de praktijk. Dat volgen we met argusogen.”

De rol van de overheid is ruimschoots aan bod gekomen, wat kunnen ICT-bedrijven zelf doen?

“Medewerkers van onze bedrijven zijn actief in een groot aantal ledennetwerken. Die pre-competitieve samenwerking is cruciaal om zo expertise te ontsluiten en samen te werken aan issues die voor de gehele sector of een deel daarvan belangrijk zijn. Dat kan zijn op HR-gebied, maar ook voor bedrijven in de Software-VOC of telecomsector. Daarnaast kunnen bedrijven deelnemen aan

14 | www.ict-update.nl

SYLVIA ROELOFS – NEDERLAND ICT Sylvia Roelofs werd in 1995 – na onder andere als advocaat te hebben gewerkt – directeur van de Federatie van Nederlandse ondernemingen in de informatietechnologie (Fenit).

De Fenit was de voorloper van ICT~Office, de brancheorganisatie die met ingang van 14 december Nederland ICT heet.

een door ons georganiseerde ICT-Haalbaarheidstoets. Die toetsen zorgen voor betere aanbestedingen en dat is in het belang van de sector. Een kans die ik zeker wil noemen is het jaarlijkse iBestuur Congres dat in januari in Den Bosch plaatsvindt. Dat is een initiatief van de Rijksoverheid, waaronder het ministerie van BZK, én Nederland ICT. ICT-bedrijven, actief in de overheidsmarkt, mogen daar niet ontbreken. Het is dé plek waar departementen, ZBO’s, provincies en gemeenten cases presenteren en kennis uitwisselen. Voor ICT-bedrijven een uitgelezen mogelijkheid om hun eigen best practices te presenteren en in gesprek te gaan met beleidsambtenaren en hun ICT-collega’s. Vorige jaren miste ik bedrijven voor wie dit zeker kansen biedt. Die krijgen dit jaar opnieuw de kans.”

Nieuwe naam, nieuwe spirit

Nederland ICT. De nieuwe naam is zo logisch en vanzelfsprekend dat u zich misschien afvraagt waarom we een andere naam gebruikten. Daar waren indertijd goede redenen voor, zo goed als er nu nog betere redenen zijn om te kiezen voor Nederland ICT. Nederland ICT, de naam zegt het al, is en wil de vertegenwoordiger zijn van de gehele ICT-sector. Dat is mijns inziens terecht als je met ruim 550 leden tachtig procent van de sectoromzet vertegenwoordigt. Het betekent ook dat er nog volop ruimte is voor groei. Ik ben er zeker van dat het lidmaatschap van Nederland ICT voor veel mkb-bedrijven meer dan waardevol is.

Sterker nog, Nederland ICT zal zich verder ontwikkelen tot een ‘club’ waar ICT-bedrijven graag bij willen horen. In de twee jaar dat ik nu voorzitter mag zijn, zie ik dat we belangrijke stappen hebben gezet en het is ook zeer bemoedigend te zien dat het nieuwe kabinet in het regeerakkoord nadrukkelijker dan voorheen het belang van ICT onderschrijft. Tegelijk zie ik dat er nog werk aan de winkel is.

Door slimme toepassing van ICT kunnen we bedrijven, en dus de BV Nederland, concurrerender maken. ICT speelt een essentiële rol bij het realiseren van de zo broodnodige productiviteitsverbeteringen. In dit verband kunnen we bijvoorbeeld ook de overheid helpen om zowel te besparen en te hervormen als om maatschappelijke problemen op te lossen. Denk aan uitdagingen op het terrein van openbare orde en veiligheid (inclusief cybersecurity), kwesties zoals mobiliteitsbevordering of energiebesparing.

Allemaal thema´s waarvoor de technologische oplossingen beschikbaar zijn en waar het nu aankomt op het in de praktijk brengen. Samenwerkingsverbanden tussen publieke en private partners zullen hiervoor het fundament moeten vormen.

Los van de economie en maatschappij op macro-niveau, speelt ICT een steeds sterkere rol in het dagelijkse leven van alle burgers.

We maken het mensen, zowel privé als in hun werk, op heel

veel terreinen gemakkelijker.

Want wie wil er nog zonder zijn of haar mobiel, tablet of laptop. Het is aan ons als brancheorganisatie om de toegevoegde waarde van ICT voor maatschappij en economie glashelder te maken. Dat doen we niet alleen, maar in samenwerking met onze leden en stakeholders. Wat namelijk nodig is, is verbinden en vertrouwen creëren.

De ICT-sector kan als geen andere sector bijdragen aan de duurzame groei en ontwikkeling van de Nederlandse economie en samenleving. Daarom geeft Nederland ICT de komende periode extra aandacht aan de volgende drie punten. In de eerste plaats zullen we innovatie en transformatie in andere branches en bij de overheid stimuleren. Innovatie en ICT zijn immers onlosmakelijk met elkaar verbonden. De topsectorenbenadering alsmede de doorbraakprojecten zoals door het nieuwe kabinet aangekondigd, zullen daarbij een belangrijke rol kunnen spelen. In de tweede plaats achten we het noodzakelijk om een nog krachtigere lobby te voeren. Het belang van onze sector moet zwaarder doorklinken bij politieke besluiten. En tot slot moeten we met elkaar werken aan een beter en sterker imago van onze sector. Door beter en duidelijker uit te leggen wat we als sector doen en waar we voor staan, worden we uiteindelijk de autoriteit die we willen zijn.

We zijn dan ook blij dat we door de samenwerking met ICT Update een podium hebben gecreëerd om daar aan te werken.

Ik beloof u, het is echter slechts één van de kanalen waarlangs Nederland ICT de komende tijd van zich zal laten horen. Houd ons in de gaten!

Harry van Dorenmalen voorzitter Nederland ICT

www.ict-update.nl | 15

Bart Pegge, beleidsadviseur cybersecurity bij Nederland ICT

“Blijf wakker na de wake-up call”

Cybersecurity en informatiebeveiliging staan met stip hoog op de agenda van politiek, overheid en bedrijven. Incidenten krijgen volop aandacht van de media. De impact van incidenten is potentieel groot. Het vertrouwen in ICT én het vertrouwen in organisaties die slachtoffer zijn, staat op het spel. Gebruikers en aanbieders hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid op het gebied van digitale veiligheid. Voor Nederland ICT is dit dan ook één van de prioriteiten.

‘Een innovatieve kenniseconomie vraagt om veilig en vertrouwd gebruik van ICT en het internet’

16 | www.ict-update.nl

De Diginotar-case was voor overheid en bedrijven een wake-up call. Tot op kabinetsniveau werd het als een crisis aangemerkt.

Dag en nacht werd er door de top van de overheid en het bedrijfsleven gewerkt aan het indammen van de risico’s en het vinden van een oplossing. Cruciale systemen moesten weer zo snel mogelijk beschikbaar zijn om belangrijke transacties, zoals de uitgifte van paspoorten en rijbewijzen, uit te kunnen voeren.

Bart Pegge, beleidsadviseur cybersecurity bij Nederland ICT, maakte dit van dichtbij mee. “Op zo’n moment blijkt de waarde van de Adviesgroep Cybersecurity. We kunnen heel snel onze achterban mobiliseren en weten precies wie we waarvoor nodig hebben”, vertelt hij.

In de Adviesgroep Cybersecurity, onder voorzitterschap van portefeuillehouder Harry van Dorenmalen, zijn circa twintig leden vertegenwoordigd. Dat aantal neemt nog steeds toe. De adviesgroep levert input ten behoeve van de Cyber Security Raad, waar Van Dorenmalen zitting in heeft. Vanuit de Adviesgroep zijn praktische adviezen verstrekt voor beschermjebedrijf.nl, de website die mkb-bedrijven helpt bij hun informatiebeveiliging.

Deze site is afgelopen november gelanceerd. Bart Pegge: “Door de gebundelde expertise van onze lidbedrijven kunnen we de overheid beter helpen keuzes te maken. Het commitment is groot. Het is pre-competitieve samenwerking in optima forma.”

KENNIS BUNDELEN De Cyber Security Raad is een onafhankelijke adviesraad voor de Nederlandse regering, geïnstalleerd op 30 juni 2011. De raad heeft een publiek-privaat-wetenschappelijke samenstelling. Co-voorzitters zijn Erik Akerboom (NCTV) en Eelco Blok (CEO KPN).

In het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) wordt kennis van organisaties binnen rijksoverheid gebundeld.

De bedoeling is dat ook wordt samengewerkt met private partijen, zodat het NCSC uitgroeit tot hét expertisecentrum in Nederland op het gebied van cybersecurity. Het NCSC valt onder de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) van het Ministerie van Veiligheid & Justitie.

Het vergroten van de weerbaarheid tegen cybercriminelen en de bestrijding ervan lukt alleen door nauwe samenwerking. De sector werkt samen met het Nationaal Cyber Security Centrum.

“Iedereen is in principe bereid om kennis te delen. Anderzijds is die kennis juist ook de business van onze leden. Dat soort dilemma’s moeten we met elkaar oplossen”, stelt hij.

Nieuwe ontwikkelingen als cloud en Bring Your Own Device vormen nieuwe uitdagingen op het gebied van informatiebeveiliging. Ze roepen vragen op, maar bieden ook nieuwe kansen voor zowel ICT-bedrijven als gebruikers. Volgens Bart Pegge zijn het geen eenmalige oplossingen. Dat maakt het volgens hem des te interessanter. Nederland ICT werkt nauw samen met partners als de Rijksoverheid, VNO-NCW, CIO Platform en ECP. Vaak vinden die gesprekken plaats samen met leden van de Adviesgroep, waardoor optimaal gebruik gemaakt wordt van de aanwezige kennis en ervaring in de achterban. “Vanuit de Adviesgroep is dit jaar het Cybersecurity Manifest opgesteld. Daarin is de visie van Nederland ICT vastgelegd waarin we heldere keuzes maken over de rolverdeling bij de o zo noodzakelijke aanpak. Een innovatieve kenniseconomie vraagt om veilig en vertrouwd gebruik van ICT en het internet. Daarom is het zaak na de wake-up call wakker te blijven”, besluit Bart Pegge.

www.ict-update.nl | 17

Industrie blijft strijden tegen Thuiskopiebesluit

Dirk van Rode

Nederland ICT voert al jaren strijd tegen de zogenaamde Thuiskopieheffingen. Die heffingen zijn ontstaan om artiesten te compenseren voor het kopiëren van muziek of films op informatiedragers als cd’s en dvd’s. Het belangrijkste bezwaar tegen de heffingen: er moet een heffing worden betaald ongeacht waarvoor de cd of dvd wordt gebruikt. Ook als dat eigen muziek of foto’s zijn. In plaats van afschaffing wordt de Thuiskopieheffing nu zelfs uitgebreid. Staatssecretaris Teeven heeft, ondanks de felle bezwaren van de leveranciers, besloten dat vanaf 1 januari ook voor harde schijven, smartphones en MP3-spelers zo’n heffing moet worden betaald. De heffing geldt voor consumenten, niet voor zakelijke gebruikers. Consumenten die een aangeschafte cd op hun MP3-speler zetten, betalen dus nogmaals. Hetzelfde geldt voor muziek en films die via iTunes zijn aangeschaft.

Fred Teeven

Op basis van een schatting van het aantal verkochte producten betekent dit een totaalbedrag van 60 miljoen euro dat door fabrikanten en consumenten moet worden opgebracht.

Staatssecretaris Teeven baseerde zijn besluit op een advies van de SONT. Dit onafhankelijke orgaan heeft in zijn advies eenzijdig de kant van de stichting Thuiskopie gekozen en de argumenten en bewijsvoering van Nederland ICT en zijn partners STOBI en FIAR CE genegeerd. Uit onderzoek van PwC blijkt dat de totale schade slechts maximaal 12 miljoen euro per jaar bedraagt. Dat is inclusief van internet gedownload materiaal, hetgeen in Nederland niet strafbaar is. “Staatssecretaris Teeven houdt totaal geen rekening met de huidige markt, waarin diensten als iTunes en Spotify niet meer zijn weg te denken. Deze heffingen zijn niet meer van deze tijd. Los nog van het feit dat niemand weet hoe de heffingen geïnd gaan worden.

Doe je het bij de importeur of in de winkel?

En hoe bepaal je of de klant consument of zakelijk gebruiker is”, aldus Dirk van Roode van Nederland ICT. Daarom is het kabinet gevraagd om onderzoek te doen naar de uitvoerbaarheid van de thuiskopieregeling en naar de administratieve lasten waar bedrijven mee te maken zullen krijgen. Van Roode: “Het kabinet wil de administratieve lasten verminderen. Dit besluit staat daar volledig haaks op. Dit is een slecht besluit waar we ons niet bij neerleggen.”

18 | www.ict-update.nl

Nederland ICT boekt succes met verbeterde Aanbestedingswet

Op 30 oktober stemde de Eerste Kamer in met de nieuwe Aanbestedingswet. Volgens Nederland ICT is deze wet een flinke verbetering ten opzichte van de oude situatie. Zo mogen overheden geen onredelijke eisen meer stellen bij een aanbesteding en mogen opdrachten niet zonder meer worden samengevoegd.

Dit vergroot de kansen van met name mkb-bedrijven. Ook worden er eindelijk maatregelen genomen om de administratieve lasten te verminderen die gepaard gaan met aanbestedingen.

Al jaren ijvert Nederland ICT voor wetgeving die het voor bedrijven gemakkelijker maakt mee te dingen naar een opdracht.

Daarin werden gesprekken gevoerd met zowel ambtenaren als Kamerleden. Om hen te helpen werd input geleverd voor moties en amendementen. Nederland ICT was nauw betrokken bij het schrijven van de Gids Proportionaliteit, die een belangrijke rol gaat spelen in de nieuwe aanbestedingspraktijk.

Aanbestedingen zijn veel ICT-bedrijven een doorn in het oog.

Door onredelijke eisen en de administratieve rompslomp zagen veel bedrijven al bij voorbaat af van deelname. Dat vermindert de concurrentie en ontneemt bedrijven de kans op het verwerven van overheidsopdrachten. De nieuwe wet is een verbetering in de ogen van Nederland ICT. Vanzelfsprekend wordt in de gaten gehouden hoe ambtenaren de wet in de praktijk brengen.

Uit de agenda van Nederland ICT Terugblik 19 september 2012: Nederland ICT organiseert regelmatig Innovatiecafé’s over actuele thema’s. Dit keer was het thema ‘Integreren van sociale media binnen de organisatie... en de juridische spelregels’. Sprekers waren ondernemer Erik-Jan Koedijk en Peter van Schelven, juridisch adviseur Nederland ICT. Een inspirerende en goedbezochte bijeenkomst.

20 September 2012: NewBeez is een initiatief van Nederland ICT. Doel is om jonge ondernemers te koppelen aan een CEO van een ICT-bedrijf. Tijdens Newbeez on Stage in de CabFab in Den Haag hebben 35 start-ups de kans gekregen zich te presenteren aan acht CEO’s. Zes start-ups werden gekoppeld aan een CEO als coach. Mei Lin Tan van House of Einstein won een bootcamp in Tel Aviv. Op de foto: Johan Doruiter (Oracle) in gesprek met een start-up. Zie ook www.newbeez.nl.

3 oktober2012 : Cybersecurity is belangrijk voor ICT-bedrijven. Daarom organiseert Nederland ICT de zesdelige workshopreeks Secure in bedrijf.

Externe sprekers en specialisten van Nederland ICT behandelen alle aspecten van cybersecurity waar ICT-bedrijven mee te maken krijgen, waaronder crisiscommunicatie.

15 november 2012: Tijdens de campagneweek van Alert Online lanceerde Nederland ICT de website beschermjebedrijf.nl. De website werd door Nederland ICT-voorzitter Harry van Dorenmalen aangeboden aan Hans Biesheuvel, voorzitter van MKB Nederland. Mkb-ondernemers kunnen op beschermjebedrijf.nl aan de hand van een quick scan inzicht krijgen in hun informatiebeveiliging.

Agenda 2013 19 december 2012, Members Meet & Greet Lunchbijeenkomsten met bestuur en directie van Nederland ICT als gastheer, waarbij ICT-ondernemers elkaar op directieniveau ontmoeten en inspireren.

Eén of meer sprekers behandelen een actueel thema, gevolgd door discussie met de aanwezigen.

Locatie: Caballero Fabriek, Den Haag 15 januari 2013, Workshop Secure in Bedrijf (deel vier) Thema is security als onderdeel van productontwikkeling.

Locatie: Nederland ICT, Woerden 24 januari 2013,

iBestuur Congres 2013 iBestuur is een gezamenlijk initiatief van het Ministerie van BZK en Nederland ICT. iBestuur is hét platform waar beslissers en opinion leaders van de iOverheid, de ICT-sector en wetenschap elkaar ontmoeten. Het is de kans voor ICT-bedrijven voor dialoog en kennisuitwisseling met alle lagen van de overheid.

Locatie: 1931, Den Bosch Kijk voor meer informatie op www.nederlandict.nl

Colofon

Nederland ICT Update komt tot stand onder redactionele eindverantwoordelijkheid van Nederland ICT. Nederland ICT Update verschijnt als onderdeel van het onafhankelijke managementtijdschrift ICT Update.

ICT Update wordt naar alle directeuren van lidbedrijven van Nederland ICT verzonden.

Redactie Nederland ICT Update: Michel van Schie Dirk van der Burg Tommy van Eldik (fotografie) Over Nederland ICT Nederland ICT is de branchevereniging van 550 ICT-bedrijven in Nederland. De leden van Nederland ICT hebben een omzet van c 30 miljard, bieden werk aan een kwart miljoen mensen en dragen bij aan 70% van alle innovaties.

www.ict-update.nl | 19

ICT IN .NL

Meer aandacht voor beheer van IT

GROEI ICT KOMT TOT STILSTAND De economie zal in 2012 naar verwachting van het Centraal Plan Bureau (CPB) krimpen. De verwachte groei van de ICT-bestedingen, die eerder nog op 0,6 procent werd begroot, lijkt nu eerder op 0 uit te gaan komen. De focus zal daardoor komen te liggen op ‘het langer in stand houden van het bestaande’, zo voorspelt Ruud Alaerds van marktonderzoeks- en adviesbureau Keala.

Tekst: Ruud Alaerds, Keala

De verwachting van het CPB is dat de investeringen van het Nederlandse bedrijfsleven in 2012 zullen dalen met zes procent. Ook de bestedingen van de overheid zullen naar verwachting dalen met één procent. De ICT-sector laat met een ‘groeipercentage’ van 0 dus wel een positiever beeld zien dan de vooruitzichten voor het gemiddelde van de Nederlandse economie.

FOCUS OP ONDERHOUD Gezien de algehele economische ontwikkeling en de druk die dit met zich meebrengt op aan ICT gerelateerde investeringen zal er een extra focus komen te liggen op het langer in stand houden van het bestaande. Daarmee slinken de bestedingen in vervanging van hard- en software en neemt dus de noodzaak tot onderhoud toe. Dit zal voor de ICT-sector in eerste instantie merkbaar worden in de primaire vraag naar diensten en in tweede instantie naar scherpere tarieven bij een gelijkblijvende of zelfs toenemende vraag naar onderhoud van infrastructuur en systemen. Onderhoud ten behoeve van continuïteit in IT zal kortom de nadruk krijgen. Nieuwe aanschaf zal – indien niet strategisch – zo zijn ingericht dat aan kostefficientie wordt tegemoetgekomen.

20 | www.ict-update.nl

BEHEER VAN IT Om het de gebruikers mogelijk te maken de informatievoorziening voortdurend te gebruiken, dient de informatievoorziening zowel geëxploiteerd als onderhouden te worden, dus beheerd. Goed beheer wordt niet alleen op operationeel niveau, maar ook op strategisch en tactisch niveau ingevuld. Op het niveau van het topmanagement worden beslissingen genomen die van strategisch belang zijn voor het beheer. Zo kan er bijvoorbeeld voor worden gekozen om het beheer zoveel mogelijk uit te besteden. Op tactisch niveau bevinden zich de taken die gerelateerd zijn aan het beschikbaar stellen van materiële, personele en financiële middelen met betrekking tot het beheer.

Op operationeel niveau ten slotte bevinden zich de taken die essentieel zijn voor de directe uitvoering van het beheer.

Serverbeheer houdt in dat na het installeren en configureren van een server, deze dag en nacht in de gaten kan worden gehouden. Dit kan plaatsvinden aan de hand van speciale monitoringsoftware waarmee de server op fouten kan worden gecontroleerd. Er kan zodoende worden gekeken naar beschikbaarheid, het netwerk, dreigende

performanceproblemen, de status van essentiële updates en mogelijke trends in operationele processen. Wanneer het beheer extern wordt uitgevoerd, is ook een stukje advies mogelijk, over eventuele aanpassingen. Verreweg de meeste vestigingen in het Nederlandse bedrijfsleven voeren het beheer van servers en applicaties echter intern uit. Het gebruik van specifiek voor dit doel ontwikkelde software is daarbij slechts beperkt van aard.

In het kader van de toenemende complexiteit van (IT-) infrastructuren en de hierboven geschetste beheerorganisatie is het niet verwonderlijk dat het kopen en beheren van servers voor veel bedrijven geen hobby is. Ongeveer de helft van de bedrijven in Engeland en de VS zegt liever helemaal nooit meer een server te kopen (onderzoek uit 2010). 58 procent van de ondervraagde bedrijven ziet namelijk op tegen het inrichten en beheren van een server. De meeste problemen hebben de bedrijven met het altijd beschikbaar moeten zijn voor eventuele problemen en met het onderhoud en de vervanging van hardware. Uit het onderzoek blijkt verder dat ongeveer een derde van de tijd van IT-afdelingen wordt besteed aan serverbeheer. Hierdoor blijft er minder tijd over voor andere zaken.•

‘Ongeveer een derde van de tijd van IT-afdelingen wordt besteed aan serverbeheer’

Gerealiseerde ICT-bestedingen in de periode 2006-2011 afgezet tegen het Bruto Nationaal Product.

De softwarebestedingen hebben de hardwarebestedingen in omvang bijna achterhaald in 2011. De dalende lijn in hardwarebestedingen (servers, pc’s, randapparatuur en infrastructuur) zet zich door.

Software is de markt die nog altijd een bescheiden groei doormaakt.

Services waaronder professional services en advies staan duidelijk onder druk en moeten terrein inleveren.

Bijna 38% van de Nederlandse bedrijven voert helemaal geen beheer uit over de serversystemen, zo blijkt uit een recent onderzoek van Keala Research & Consultancy.

www.ict-update.nl | 21

ICT IN .NL

Jeanine van der Vlist, CEO Alcatel-Lucent Nederland

“ZONDER ICT STAAT NEDERLAND STIL” Alcatel-Lucent, de Frans-Amerikaanse leverancier van diensten en netwerkhard- en software voor operators en het ‘reguliere bedrijfsleven’, heeft in Nederland een rijke historie. Al is het maar door het feit dat jaren geleden een Philips-onderdeel (Philips Telecommunications B.V.) is ingelijfd door AT&T, één van bedrijven die het huidige concern hebben doen ontstaan. Jeanine van der Vlist, CEO Alcatel-Lucent Nederland, heeft zowel IT- als telecomervaring, opgedaan als country manager en CEO bij respectievelijk computerfabrikant Dell en operator Worldmax. Hoe ziet zij het belang van ICT? Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland en de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“Heel belangrijk, zeg gerust maar ‘cruciaal’. Als je kijkt naar de huidige samenleving, dan zie je dat nagenoeg alles wat wij doen online gebeurt: dat strekt zich uit van de jeugd tot aan bedrijven en overheid. Alles wordt door ICT aan elkaar gekoppeld. Als de ICT wegvalt in Nederland dan staat het land gewoon stil. Dan werkt niets meer.”

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van de toenmalige minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd. Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“Ik vind het een gemiste kans. Als je kijkt hoe de huidige topsectoren op dit moment functioneren, dan zie je dat zij zich met name richten op hun primaire onderwerp, de eigen sector, en niet zozeer op datgene wat nodig is om het een en ander te verwezenlijken. Met andere woorden: de ICT. Als de ICT een aparte topsector was geworden, dan had je meer focus gekregen en meer vooruitgang geboekt.”

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus de overheid. Waar staat Nederland op dit moment naar uw mening? Zijn wij al een kenniseconomie? Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat is de rol die de overheid moet spelen? Of ziet u juist meer kansen voor een publiek-private samenwerking?

“Als je nu kijkt naar hoe wij het doen ten opzichte van de

22 | www.ict-update.nl

rest van de wereld, dan kan onze overheid wel zeggen dat wij redelijk vooraanstaand zijn, maar ik vind echter dat wij op dit moment achterlopen. Een land als China is met grote sprongen vooruit aan het gaan. Dat je het nog niet op de bekende mondiale lijstjes ziet, heeft alles te maken met het feit dat zij vanuit een achterstandspositie zijn gestart. Maar China gaat binnenkort wel in de bekende lijstjes opduiken.

In Nederland zijn wij tevreden met wat wij hebben.

Dat heeft weer tot gevolg dat er minder behoefte is om te investeren. En dat heeft vervolgens een negatieve invloed op zaken als innovatie. Als wij niet opletten, dan gaan wij straks gigantisch achterlopen. Wij sluiten op dit moment onze ogen voor wat er om ons heen in de wereld gebeurt.”

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering?

En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

“Volgens mij doen wij het hier nog redelijk goed en zitten we in de subtop. Maar wat mij wel opvalt, is dat er nauwelijks Nederlanders tot de wetenschappelijke en technische wereldtop behoren. Meer gesponsorde leerstoelen, zoals die bij universiteiten in de Verenigde Staten bestaan, is een optie. In Nederland zouden daar wel de noodzakelijke randvoorwaarden – zoals een aantrekkelijk fiscaal klimaat voor dat soort zaken – voor moeten komen. Maar ik vind niet dat wij het Amerikaanse model noodzakelijkerwijs moeten gaan toepassen.” >>

www.ict-update.nl | 23

ICT IN .NL

JEANINE VAN DER VLIST – ALCATEL-LUCENT Jeanine van der Vlist heeft in september 2009 de rol van CEO bij Alcatel-Lucent Nederland op zich genomen. Zij heeft de nodige ervaring opgedaan in zowel de IT- als de telecommarkt. Zo was zij countrymanager Nederland bij het Amerikaanse computerconcern Dell en general manager van de Nederlandse tak van de Operational Services Divisie van ICT-concern Fujitsu. Ook is zij CEO geweest bij de 4G-operator Worldmax.

‘ICT staat niet op ieders netvlies als een sector waar je een leuke baan kunt krijgen’

Alcatel-Lucent (het product van een fusie tussen het Franse Alcatel en de Amerikaanse fabrikant Lucent) is leverancier van netwerkhard- en software en diensten. Het bedrijf heeft operators en grote ondernemingen als klant. Wereldwijd werken er circa 76.000 mensen. De laatst gerapporteerde jaaromzet van Alcatel-Lucent bedroeg 15,3 miljard euro. Aan het hoofd van het concern staat de Nederlandse Ben Verwaayen.

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“Wat mij opvalt, is dat er op de diverse technische opleidingen ontzettend veel buitenlandse studenten zitten.

Die komen hier kennis opdoen en gaan vervolgens weer terug naar hun eigen land. Nederland heeft daar per saldo niet zoveel aan. En dat is jammer. De overheid investeert sowieso nog niet genoeg in het onderwijs. Ook zou het moeten zorgen dat kinderen bètavakken aantrekkelijker gaan vinden. Verder vind ik de aansluiting tussen school en praktijk – met name bij mbo-instellingen – verre van ideaal. Het is naar mijn mening een teken aan de wand dat steeds meer bedrijven hun eigen opleidingen starten. Als

24 | www.ict-update.nl

ICT-sector doen wij ook niet genoeg om ons als werkgever aantrekkelijker te maken. Wij worden gezien als een nutsvoorziening en niemand wil direct graag bij een nutsbedrijf werken. Daarbij komt dat het een erg internationaal georiënteerde sector is waar banen makkelijk naar het buitenland verdwijnen. Hierdoor staat de ICT niet op ieders netvlies als een sector waar je een leuke baan kunt krijgen.”

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

“Het lijkt mij een goed idee. Of ik het zelf zou willen doen? Ja, al ben

ik niet aangesloten bij een politieke partij. Ik zou beginnen bij de verbetering van het onderwijs en ook de ICT-sector een belangrijkere stem geven als het gaat om het vinden van oplossingen voor vraagstukken als de toenemende vraag naar zorg. Je kunt daar al een enorme efficiencyslag maken door alle versnipperde ICT-projecten in de zorg met elkaar te laten communiceren en kennis plus ervaringen te laten uitwisselen.

Dat komt zowel de economie als de werkgelegenheid ten goede.”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)? En kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

“Wat mij betreft, is dat de frequentieveiling die dit jaar plaatsvindt. Hoe dat gaat uitpakken, weten wij weliswaar nog niet (bij het ter perse gaan van deze editie was de uitkomst van de veiling nog onbekend, red.), maar het gaat wel bepalen hoe de toekomst van de telecomindustrie in Nederland eruit gaat zien. In het verlengde daarvan, is het tevens mijn verwachte mijlpaal in 2013: de uitwerking van de frequentieveiling en de manier waarop het door de diverse partijen zal worden uitgerold.”•

Zakelijk net zo bereikbaar maar dan supervoordelig Nu een aanbod op maat bij Telfort Zakelijk

Telfort Zakelijk biedt vaste en mobiele telefonie voor de slimme mkb-ondernemer en zzp’er. Bij ons krijgt u namelijk de kwaliteit die u gewend bent, maar dan supervoordelig. Dus hetzelfde betrouwbare KPN-netwerk, dezelfde toestellen en dezelfde producten, maar met dit verschil: de vaste lage prijs. Meer weten? Ga naar telfort.nl/zakelijk of een van onze telecompartners bij u in de buurt.

ICT IN .NL

JEROEN VERSTEEG – CAPGEMINI Sinds 2 april 2012 is Jeroen Versteeg bij Capgemini Benelux als CEO verantwoordelijk voor de strategische businessunit Application Services. Voordat Versteeg bij Capgemini aan de slag ging, was hij onder andere bij branchegenoot Sogeti actief als CEO van de Nederlandse vestiging en de regio Central Europe. Capgemini heeft wereldwijd circa 120.000 mensen in dienst. In 2011 behaalde het bedrijf een totale omzet van ruim 9,69 miljard euro. De Benelux nam daarvan 13,1 procent voor zijn rekening.

26 | www.ict-update.nl

Jeroen Versteeg, CEO Applications Services Capgemini Nederland

“MAAK BÈTAVAKKEN WEER SEXY!” De van origine Franse ICT-dienstverlener Capgemini kent de nodige klanten in de profit- en non-profitsector. Voor Jeroen Versteeg, CEO Applications Services bij de Nederlandse vestiging van Capgemini, is het belang van ICT voor zijn dagelijkse praktijk bij de klantenkring dan ook meer dan zichtbaar. “ICT is randvoorwaarde en geeft onderscheidend vermogen.”

Tekst: Paul Teixeira

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland?

Groot, klein, cruciaal?

“Er is maar één antwoord mogelijk en dat is: cruciaal.

Hoe je Nederland ook positioneert, als kennisland of als dienstenland (ik prefereer de laatste), het belang van ICT is en blijft cruciaal. Wij zijn kennisintensief, als land sterk transactioneel gericht en willen innovatief onderscheidend zijn. Allerlei zaken waar je ICT voor nodig hebt. ICT is dus randvoorwaardelijk aan de ene kant, maar aan de andere kant, mits goed toegepast, ook onderscheidend.”

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT voor de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“Het antwoord op deze vraag hangt af van hoe je de vraag interpreteert. Ik durf te stellen dat voor hele groepen in de samenleving het erger is om zonder internet te zitten dan zonder stroom. Dit terwijl de maatschappelijke en economische impact van een stroomstoring nog steeds groter is dan van de uitval van internet. Voor de gemiddelde burger is ICT een hygiënefactor: er zijn enkel toepassingen, er is enkel gebruik. Het belang is dus groot, zonder dat de burger het waarschijnlijk beseft.”

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van de toenmalige minister Maxime Verhagen van Economische Zaken,

Landbouw en Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd. Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“Ondanks dat ik het jongste regeerakkoord van Rutte II een gebalanceerd document vind, ben ik erg teleurgesteld dat ICT slechts drie keer is genoemd. Maar ik ben het in de kern wel met de voormalige minister van ELI eens. Het is net als met cloudcomputing. Het is overal en dus raar om apart te adresseren. Tenzij het onvoldoende gebeurt.

Dus als ICT inderdaad die verbindende en innovatieve factor is, dan ben ik het met Verhagen eens.”

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus de overheid. Waar staat Nederland op dit moment naar uw mening? Zijn wij al een kenniseconomie? Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat is de rol die de overheid moet spelen? Of ziet u juist meer kansen voor een publiek-private samenwerking?

“Ik vind het zijn van een kenniseconomie volledig irrelevant. Kennis heeft slechts een beperkte economische waarde. Nederland is een dienstenland, waar de diensten kennisintensief zijn. Dit lijkt misschien een kleine nuance, maar het is in mijn ogen zeer relevant. We zijn te weinig

>>

www.ict-update.nl | 27

ICT IN .NL

‘De grenzen van Nederland moeten open voor internationaal talent’

open. De populistische anti-Europa-geluiden zijn misschien wat verstomd, maar ik zie te weinig talent uit China, India en Brazilië in onze universiteiten en onze bedrijven.

De grenzen van Nederland moeten open voor internationaal talent. In dat opzicht kunnen we nog wat leren van Groot Brittannië en de Verenigde Staten. Aan de andere kant: laten we niet vergeten dat onze universiteiten het vanuit internationaal oogpunt nog steeds prima doen.”

gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

“Ons onderwijs is zo slecht nog niet, maar is te weinig open. Meer Nederlandse studenten moeten naar het buitenland en meer buitenlandse studenten moeten naar Nederland komen. Ik zou graag meer publiek-private samenwerking willen zien in het onderwijs. Ik snap eigenlijk niet waarom dit in Nederland nooit van de grond komt. Het lijkt wel of hier een soort taboe op rust.”

“Wat betreft de publiek-private samenwerking moeten we breken met het verleden. Universiteiten willen in publiek-private samenwerking mensen laten promoveren in vier jaar tijd, het bedrijfsleven wil over drie maanden een businessplan. De frictie is evident, maar niet besproken.

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO, red.) moet wat mij betreft hierin echt een andere koers varen.”

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“Absoluut. Dit is niet alleen een probleem voor de sector maar voor de hele economie. We moeten bèta weer sexy maken en laten zien waarom bèta het verschil maakt. Alfa voor in het weekend en bèta gedurende de week.”

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering? En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

28 | www.ict-update.nl

“Ik vind dat onze Rijks-CIO, Maarten Hillenaar, het uitstekend doet en dat Binnenlandse Zaken het als coördinerend ministerie goed voor elkaar heeft. Ik zie dus geen noodzaak voor een dergelijke functionaris.”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)?

“Ik zie als mijlpaal de werkelijk concrete stappen genomen binnen en door de Rijksoverheid; meer gezamenlijke initiatieven en meer werkelijk streven naar efficiëntie in de keten. Als Capgemini hebben we daar op vele vlakken onze bijdrage aan geleverd maar hier wil ik vooral ‘chapeau’ zeggen voor de rol die ministeries en de uitvoeringsinstanties hebben gespeeld.”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

“Het ligt voor de hand om hier de zorg of de pensioenen te noemen, maar voor mij is het een mijlpaal als Nederland in 2013 niet wordt geraakt door cybercrime of -terrorisme.

Hoewel we de laatste paar jaar daar als overheid en als branche serieus mee bezig zijn, is dit het meest complexe en snelst ontwikkelende onderwerp in mijn branche.”•

Een hoogwaardige headset

Klinkt goed, of toch niet?

Savi 740 ®

Eén apparaat om andere apparaten te beheren

Het is tegenwoordig eenvoudiger dan ooit om met uw klanten en collega’s te spreken terwijl u op kantoor, buiten of elders bent.

Dit gaat echter vaak ten koste van de geluidskwaliteit.

Met de UC-audioapparaten (Unified Communications) van Plantronics weet u zeker dat u anderen goed kunt horen, en zij u.

Calisto® 620

Kies de beste audiokwaliteit, met voor UC geoptimaliseerde headsets en speakerphones, en bied uw klanten de mogelijkheid om op een slimme en eenvoudige wijze gesprekken te voeren.

De draadloze en gemakkelijke UC-speakerphone

Bezoek onze website voor meer informatie op www.plantronics.nl Voyager Legend™ UC Intelligente communicatie voor onderweg

S

© 2012 Plantronics, Inc. Alle rechten voorbehouden. Plantronics, de Sound World-afbeelding, CS500, Voyager Legend en Savi zijn handelsmerken of geregistreerde handelsmerken van Plantronics, Inc.

ICT IN .NL

GERARD SANDERINK – CENTRIC In 1991 heeft Gerard Sanderink het ICT-bedrijf Centric opgericht. Daarvoor was hij reeds – met een compagnon – als ondernemer actief in de ICT-sector en als ICT-specialist werkzaam bij diverse ondernemingen (waaronder Philips).

Centric B.V. is inmiddels uitgegroeid tot een bedrijf dat niet alleen ICT-diensten en -producten levert. Middels overnames is het actief op het gebied van financiële diensten (Finance) en advies- en ingenieursdiensten (Oranjewoud). In totaal biedt de Centric Holding werk aan meer dan 15.500 mensen. In 2010 behaalde het bedrijf een jaaromzet van 1,22 miljard euro en een winst (na belastingen) van 24,1 miljoen euro.

30 | www.ict-update.nl

Gerard Sanderink, CEO Centric

“WE MOETEN ALS LAND KEUZES MAKEN” “Ik maak mij zorgen om de BV Nederland”, zegt Gerard Sanderink, CEO van Centric, Oranjewoud en Strukton. “Men stuurt te veel op de waarde van ondernemingen en geld dat naar aandeelhouders gaat. We kijken als land niet naar kansrijke sectoren. Wij zullen op een aantal fronten mee moeten doen, keuzes moeten maken. Organon werd verkocht aan een Amerikaans bedrijf, en is half leeggehaald, terwijl we het ook zelf hadden kunnen uitbouwen. Kijk eens wat er op het gebied van biotechindustrie rond Leiden gebeurt. De kennis en kunde hebben we in huis.”

Tekst: Jan Libbenga – Fotografie: Paul Teixeira

Hoe belangrijk is ICT voor Nederland?

“Erg belangrijk, ook voor consumenten die tegenwoordig veel makkelijker kunnen beschikken over informatie en dankzij internet heel anders winkelen. Embedded software voor hardware zie ik als een cruciale ontwikkeling. Denk aan de medische apparatuur van Philips. Het bedrag van hardware wordt steeds vaker bepaald door software.”

Welke ICT-ontwikkelingen moet Nederland verder gaan ondersteunen?

“Ik zou het breder willen trekken dan ICT. Wij Nederlanders hebben een handelsgeest, en we zijn creatief.

Duitsers zijn weer beter in het ontwikkelen van solide apparatuur, terwijl Amerikanen vooral goed zijn in marketing. Ken je beperkingen, maar ook je krachten. Supply chain past bij de transporttraditie die Nederland heeft, maar binnen de grenzen zijn de mogelijkheden beperkt. Medische software heeft potentie; ziekenhuizen zullen meer informatie moeten uitwisselen. Maar met een honderdtal ziekenhuizen is de Nederlandse markt te klein. Een internationale aanpak brengt risico’s met zich mee, vooral als je niet voldoende armslag hebt.

Baan was een eind op weg, maar heeft het uiteindelijk toch niet gered.

TomTom liep tegen de beperkingen van zijn eigen product aan; tegen de smartphones bleken hun producten

niet opgewassen. Je moet het dus zoeken in technieken waar je op de lange termijn wat aan hebt. Voor ons is het belangrijk dat we volgend jaar verder komen met supply chain.

Wij doen ook onderzoek naar het monitoren van vervoerstromen met RFID. Denk eens aan bederfelijke goederen. Die wil je in detail kunnen volgen.”

Hoe kijkt u met uw onderneming terug op 2012?

“Met Centric zitten we volop in ontwikkeling. We zijn begonnen in detachering en bedrijfsapplicaties; vaak zat dat in de sfeer van wat anderen al hadden bedacht. Inmiddels hebben we een plek veroverd in de top tien van ICT-bedrijven met bedrijfskritische applicaties voor een aantal sectoren; we detacheren professionals en zijn een grote speler op het gebied van infrastructuur. Daar hoort een ander

ondersteunen? Dat betekent dat je je niet moet beperken tot de rol die die technologie speelt. Ik ben in grote lijn tevreden over het dienstenportfolio, maar niet over het volume daarvan. Supply-chaintechnologie, het volgen van goederenstromen, is een belangrijke groeimarkt, maar we zullen ermee naar het buitenland moeten.

Met de huidige crisis kunnen we ons die stap nu nog niet permitteren. Veel ICT-bedrijven zuchten onder grote schulden; ik houd de onderneming liever schuldenvrij.”

Waar bent u met Centric over tien jaar?

“Mijn belangrijkste ambitie op de korte termijn is om de solide positie verder uit te bouwen voor strategische sectoren en activiteiten.

Daar past op dit moment, gelet op de onzekere marktomstandigheden, geen al te grote groei bij. We zijn

‘Supply chain past bij de transporttraditie die Nederland heeft’ gedrag bij. We zijn niet louter volger meer. Ik zie ICT nog steeds als een ondersteunende technologie, maar de bedrijfsprocessen zijn leidend. Wat zijn de processen in een organisatie of bedrijfstak, en hoe kan ICT hierin

een familiebedrijf dat geen ambities heeft richting de aandelenbeurs. Het is ook de reden dat ik mij voorlopig nog wel zal blijven verbinden aan mijn ondernemingen: begeleiden en gereed maken voor de toekomst.”

www.ict-update.nl | 31

ICT IN .NL

Job Witteman, CEO Amsterdam Internet Exchange

“ICT IS EEN BASISVOORWAARDE” De Amsterdam Internet Exchange (AMS-IX) is een van de belangrijkste knooppunten voor het internationale internetverkeer. De organisatie zonder winstoogmerk is de spin in het web van operators en internetserviceproviders die onderling internetverkeer met elkaar uitwisselen. AMS-IX CEO Job Witteman heeft niet alleen vanuit zijn huidige positie, maar ook door zijn nevenfuncties een goede kijk op het belang van ICT voor de BV Nederland.

Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland en de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“Het is belangrijk, zonder meer. Nederland kan zeker niet zonder ICT. Het raakt ieder huishouden; van het indienen van de belastingaangifte tot het opzoeken van informatie op het internet. De enkeling, zoals de oudere burger, die het nog zonder ICT doet, heeft hulp van buitenaf nodig om dat gat op te vullen. ICT is ook een basisvoorwaarde voor heel veel sectoren.”

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van de toenmalige minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd. Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“Ik ben het met de beslissing van minister Verhagen eens. ICT moet over het algemeen ondersteunend zijn.

Het is een hulpmiddel en geen doel op zich. In dat opzicht begrijp ik de argumentatie van Verhagen. Dat het daardoor echter te weinig aandacht krijgt, is jammer.

Maar het benoemen van ICT tot topsector is daar weer niet het antwoord op. Wat het antwoord dan wel is? ICT moet zichtbaar worden geïntegreerd – bijvoorbeeld in een matrixvorm – in alle topsectoren.”

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus de overheid. Waar staat Nederland op dit

32 | www.ict-update.nl

moment naar uw mening? Zijn wij al een kenniseconomie? Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat is de rol die de overheid moet spelen? Of ziet u juist meer kansen voor een publiek-private samenwerking?

“Het kan altijd beter. Maar ik denk dat wij als Nederland redelijk scoren ten opzichte van andere landen. Als ik bijvoorbeeld kijk naar de breedbandvoorzieningen hier en het gebruik daarvan, dan slaan wij geen gek figuur.”

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering?

En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

“Het onderwijs is hier nog te weinig praktijkgericht, ook op de universiteiten. Dat ligt met name aan de schrikbarende afstand die de docenten tot de leerlingen hebben. De gymnastiekleraar die daarnaast ook ICT-les geeft omdat hij een pc-cursus heeft gevolgd. Dat soort voorbeelden.

Leerlingen zijn veel verder dan hun leraren. Het merendeel van de docenten is nou eenmaal niet opgegroeid met ICT en er zijn maar weinigen die het enthousiasme kunnen opbrengen om het zich eigen te maken.”

“Wat betreft de publiek-private samenwerking: ik zie wel dat universiteiten en andere opleidingen het bedrijfsleven steeds meer proberen te betrekken op het gebied van het curriculum. Wij worden bijvoorbeeld, samen met andere bedrijven, door de Hogeschool van Amsterdam gevraagd

>>

www.ict-update.nl | 33

ICT IN .NL

JOB WITTEMAN – AMSTERDAM INTERNET EXCHANGE Sinds 2000 heeft Job Witteman als CEO de leiding over de Amsterdam Internet Exchange. Hij heeft daarnaast zitting in de Logistiek Groep van de Amsterdam Economic Board en maakt deel uit van de managementboard van de Euro-IX, het platform van Europese Internet Exchanges. Voor zijn komst naar AMS-IX was Witteman onder ander bij kabelaar UPC en operator GlobalOne/France Telecom verantwoordelijk voor de internetservicesportfolio’s.

om aan te geven wat wij willen en zo ja wat dat mag kosten en wie er aan meebetaalt. Dat vind ik natuurlijk een goede ontwikkeling. Als de opleiding straks daadwerkelijk beter aansluit op de praktijk, dan bespaar ik op onze interne opleidingskosten.”

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“AMS IX is een relatief klein bedrijf, maar wij hebben nog nooit iemand uit de schoolbanken of de universiteit aangenomen die hier zo aan de slag kon. Het duurt normaal gesproken een half jaar voordat iemand zodanig is ingewerkt dat wij hem of haar los

durven te laten op onze apparatuur.

Niet dat dat overigens zo complex is, maar het schuilt eerder in het feit dat wij behoefte hebben aan een grote diepgang bij de medewerkers. Dus geen generalisten maar specialisten.

En die worden niet afgeleverd door het onderwijs. Wij adverteren geregeld met vacatures voor engineers in ons Network Operations Center. Meer dan de helft van onze engineers komt uit het buitenland. Dat is niet zozeer omdat wij per se mensen van buiten de landsgrenzen willen aannemen, maar wij zoeken alleen maar de beste engineers uit. En daar zitten maar zelden Nederlanders tussen.”

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol

voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

“Het zou welkom zijn, maar in Nederland is de noodzaak voor een dergelijke post minder groot dan in sommige andere landen. Hier leeft het besef wel dat ICT van groot belang is.

Of ik daarvoor kan worden gebeld?

Nee hoor. Politiek is niet iets voor mij.”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)?

“Niet een echte mijlpaal, maar wel een trend. Ik zie dat het gebruik en de

acceptatie van online video sterk groeit. Een voorbeeld: ik kreeg onlangs een e-mail van mijn pensioenverzekeraar waarin werd gemeld dat mijn adviseur via een persoonlijke online video – afgeschermd met een wachtwoord – zou vertellen wat hij vindt dat ik zou moeten doen om een goed pensioen te krijgen. Of het baanbrekend is, weet ik niet. Maar het is een volgende stap. Een plaatje zegt meer dan duizend woorden en een video zegt meer dan duizend plaatjes. Nederland is er zo langzamerhand klaar voor.”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

“Ik hoop dat volgend jaar de 100 Gigabit-standaard serieus wordt opgepikt. Als hogere internetsnelheden genormaliseerd worden, dan betekent dat dat de prijzen naar beneden gaan en dergelijke snelheden voor meer mensen bereikbaar worden.”•

‘Meer dan de helft van onze engineers komt uit het buitenland’

Beleef de digitale toekomst op CeBIT 2013!

Wees erbij als actuele thema’s, trends en innovaties van de digitale hightech-branche worden gepresenteerd.

Krijg een insight overzicht – rechtstreeks van internationale experts.

Gebruik onze matchmaking om doelgerichte afspraken te maken.

Reserveer hier uw entree-ticket: www.cebit.de/en/ticket

Heart of the digital world Hannover Consultancy B.V. • Tel. +31 18 4 69 30 50 • info @ hf-netherlands.com

ICT IN .NL

Eisen aan ICT en telecom veranderen

ICT-PROFESSIONALS WORDEN BRUGGENBOUWERS De arbeidsmarkt voor ICT-professionals is aan grote veranderingen onderhevig. Zo signaleert Ruud Alaerds van Keala Research & Consultancy dat er een structureel tekort ontstaat aan ICT-professionals.

En ook de invulling van de werkzaamheden is drastisch aan het veranderen.

Tekst: Ruud Alaerds, Keala

Er is een zeer fundamentele verschuiving merkbaar in de invulling van de rol van professionals. Waar voorheen één organisatie zeer bepalend was in die rol, wordt langzaam duidelijk dat de businessprofessional steeds meer een wisselende rol krijgt. Waarbij het in een korte periode (bijvoorbeeld gedurende één dag) zelfs mogelijk is dat hij of zij in meerdere hoedanigheden functioneert.

Deze snelle (rol-) wisselingen gaan de eisen die worden gesteld aan ICT en telecom behoorlijk veranderen. De vaak centralistisch opgezette en organisatiegebonden infrastructuren zullen niet meer toereikend zijn. ICT- en communicatieoplossingen zullen voortdurend en steeds weer anders beschikbaar moeten zijn onafhankelijk van tijdstip, plaats of toegangsmiddel (device).

Er zal enerzijds een sterke toenemende behoefte ontstaan aan generalisten en multidisciplinaire mensen. Zeker ook vanuit de zeer wisselende rollen die deze ICT-mensen moeten gaan invullen, zullen zij vaak als ‘bruggenbouwer’ moeten worden gezien tussen de pure eindgebruiker van ICT, communicatieoplossingen en informatiesystemen enerzijds en het specialisme of aanbiedende organisaties anderzijds. Natuurlijk blijven specialisten op genoemde terreinen ook zeer zeker nodig. Voor de meer specialistische beroepsrollen is echter de verwachting dat zij eerder bij aanbieders van ICT- en communicatieoplossingen of als zelfstandigen zullen werken dan dat zij in eindgebruikersorganisaties terecht zullen komen.

36 | www.ict-update.nl

TEKORT AAN ICT-PROFESSIONALS Algemeen kan worden gesteld dat er op alle vlakken van de brede ICT-discipline een structureel tekort aan mensen ontstaat. Dit strekt zich uit over zowel de ICT-disciplines zelf als ook op gebied van communicatie- en informatiedienstverlening en informatiemanagement. Toch zijn er veel kansen weggelegd voor professionals die alert zijn op de kansen die worden geboden door nieuwe technologieën.

Technologieanalisten en marktonderzoekers nationaal en internationaal zijn het over één ding eens: de snelheid van technologische ontwikkelingen neemt per jaar toe en zal dat blijven doen. Normaliter zorgt dit fenomeen alleen al vanuit technologisch perspectief voor behoorlijke aandachtsverschuivingen voor de ICT-, communicatietechniek- en informatiedatamanagementspecialist. Maar er is meer aan de hand.

SOCIALE NETWERKEN Als we bijvoorbeeld kijken naar de stormachtige ontwikkeling van sociale netwerken en hun steeds belangrijkere plaats in de communicatie van organisaties naar het individu toe, is er voor Nederland een kans weggelegd om hierin voorloper te zijn. Immers, het gebruik van sociale netwerken ligt momenteel in ons land op een bijna eenzaam hoog niveau in vergelijking met andere landen en toch zeker de ons omringende landen. Met name de beroepsrollen die met communicatie en het gebruik van media te maken krijgen, zouden zich sterk moeten richten op het

‘Veel kansen weggelegd voor professionals die alert zijn op de kansen die worden geboden door nieuwe technologieën’

‘verweven’ van de rol van sociale netwerken in de communicatie van organisaties met de meer traditionele communicatiewijzen.

Een voorbeeld hiervan is de verweving van social networking en relatiemanagement. Ook zullen traditionele premise-based CRM-applicaties last gaan krijgen van de meer op het businessdeel gerichte social networks. Maar ook van cloudalternatieven. En combinaties daarvan.

In feite worden sociale netwerken integraal onderdeel van bedrijfsprocessen. In de externe maar ook interne communicatiemix nemen sociale netwerken inmiddels een prominente plaats in. Dit zal onafhankelijk van de populariteit van bepaalde netwerken een structureel verschijnsel zijn.

NARROW CASTING Een andere zeer structurele ontwikkeling is dat – door de hoeveelheid van informatie en de mogelijkheid die de

technologie ons biedt om die informatie zo te gebruiken – het individu steeds meer op persoonlijk relevante wijze kan worden benaderd en bediend. Los van het al zeer snel opdoemende privacyvraagstuk schuilt hier een enorme mogelijkheid voor bijvoorbeeld de verdere ontwikkeling van narrow casting. Hierin zijn voor de verschillende professionals op het gebied van communicatiesystemen en secundair voor de professionals op het gebied van informatiedienstverlening en informatiemanagement duidelijk veel kansen weggelegd.•

www.ict-update.nl | 37

ICT IN .NL

ICT HEEFT DE CONSUMENT DE MACHT GEGEVEN Even een nieuw jurkje voor de kerst online bestellen. En als het niet past, gewoon weer terugsturen en je geld automatisch terugkrijgen. Digitaal je belastingaangifte doen. Of achter de computer deze winter toch nog maar een reisje naar de zon boeken. Een gemak dat we tegenwoordig doodnormaal vinden, maar waarvoor vaak een complexe ICT-structuur nodig is. Informatie- en communicatietechnologie heeft ons leven zonder meer gemakkelijker gemaakt en het bedrijfsleven in staat gesteld efficiënter te produceren. De vraag is of iedereen het huidige tempo aandurft.

Tekst: Mark Kuijper en Ilja Linnemeijer van PwC

Automatisering is altijd al van belang geweest voor de Nederlandse economie. Denk aan de machines die in vroegere tijden zijn ontwikkeld om het productieproces te versnellen en te verbeteren en daarmee een hogere arbeidsproductiviteit per werknemer te bereiken. In wezen is dat met de komst van ICT niet veranderd. ICT wordt nog steeds ingezet om de arbeidsproductiviteit per medewerker te verhogen en daarmee de winstgevendheid van bedrijven en efficiëntie van overheidsorganen. Wat de afgelopen jaren wezenlijk is veranderd, is de gigantische snelheid van vernieuwing, de integratie tussen ketens en over ketens heen, de toegenomen macht van de consument en daarmee ook van enkele wereldwijde bedrijven als Apple, Samsung en Google.

Daarmee zijn we aan een nieuwe fase van het digitale tijdperk begonnen, waarin de traditionele businessmodellen overboord kunnen en waarin nieuwe bedrijven en industrieën de kans krijgen snel te groeien.

Maar ook het gevaar lopen even snel te verdwijnen. De sleutel tot

38 | www.ict-update.nl

succes ligt vooral in het begrijpen van de wensen van de klant of de consument. De grote stappen die de afgelopen jaren op het ICT-gebied zijn gemaakt, hebben de manier waarop de consument communiceert en informatie tot zich neemt immers drastisch veranderd. Hij kan nu veel meer zelf bepalen wanneer en hoe hij dat doet.

DIGITAAL MAAKT DE WERELD KLEINER Die trend zet zich de komende jaren onverminderd voort. De consument verwacht steeds meer dat hij de informatie die hij zoekt, op elk moment, op elke plaats en via elk kanaal tot zich kan nemen. Daarbij vervaagt de grens tussen ‘persoonlijke’ en ‘sociale’ informatie. Berichten worden nu ook via social media gedeeld met vrienden of desnoods de rest van de wereld. Communiceren via de telefoon is niet langer de eerste keuze.

Verder zorgt de niet te stoppen digitale evolutie ervoor dat digitaal een ‘normaal’ onderdeel van businessmodellen wordt. Digitale technologie en

digitaal gedrag worden vanzelfsprekend en zorgen voor een verdere globalisering. Dat biedt mogelijkheden voor innovatieve ondernemers, maar vraagt ook extra inspanningen. Een voorbeeld: volgens een recente studie van de Wereldbank doen wereldwijd tweeënhalf miljard mensen hun geldzaken niet via een bank. Door de verdere uitrol van mobiel bankieren krijgen deze mensen sneller deze mogelijkheid en daarmee ook meer invloed op de wereldwijde economie.

INNOVATIE EN SAMENWERKING Om te overleven zullen ondernemingen op deze trends moeten inspelen en afstappen van een ‘one-size-fits-all’-concept. Voor veel bedrijven is dit geen makkelijke stap, zo is inmiddels wel gebleken.

Vaak heeft dat te maken met het vermogen een culturele omslag te maken en de capaciteit je te verplaatsen in de consument of je afnemer. Om te overleven zul je als onderneming in onze ogen in elk geval twee karaktertrekken moeten bezitten: je moet innovatief zijn en open staan voor samenwerking. Bij uitstek eigenschappen die de open

Mark Kuijper (links, voorzitter Telecom Groep) en Ilja Linnemeijer (rechts, voorzitter Technologie Groep) zijn beiden partner binnen de Telecom, Media & Technologie praktijk van PwC.

De digitale evolutie zorgt ervoor dat digitaal een ‘normaal’ onderdeel wordt van businessmodellen

Nederlandse economie kenmerken en daarmee een goede basis zijn voor de BV Nederland om te komen tot de ‘digital gateway to Europe’.

Voor ons land ligt hier een grote mogelijkheid. Duidelijk is dat al deze ontwikkelingen leiden tot meer internetverkeer, dataopslag en connectiviteit. Ons land faciliteert al de Amsterdam Internet Exchange, na Frankfurt het grootste internetknooppunt ter wereld, en herbergt steeds meer hoofdkantoren van ICT-bedrijven uit de VS, India en China.

KOUDWATERVREES WEGNEMEN Om deze profilering verder uit te breiden en zo meer bedrijvigheid naar Nederland te trekken, is het wel belangrijk dat de overheid en het bedrijfsleven hierin blijven investeren. Momenteel valt ons op dat, binnen de randvoorwaarden die de overheid biedt, de mogelijkheden tot het opzetten van nieuwe business niet altijd optimaal worden gebruikt. Dit komt onder meer door een minder ontwikkelde markt voor kapitaalverstrekking voor bijvoorbeeld beginnende bedrijven

en soms een te laag ambitieniveau van de betreffende ondernemers om daadwerkelijk het verschil te willen maken.

Om die ‘koudwatervrees’ weg te nemen heeft het nieuwe kabinet tien zogenoemde ‘doorbraakprojecten’ aangekondigd. Dit moeten publiek-private samenwerkingsverbanden worden die zijn gericht op het vergroten van het gebruik en de kennis van ICT door het midden- en kleinbedrijf, in de topsectoren en in sectoren als onderwijs en zorg.

Binnen het bestaande Innovatiefonds MKB+ wordt tevens extra ruimte

gecreëerd om meer risicodragend vermogen aan jonge innovatieve bedrijven te kunnen verstrekken.

Hopelijk trekken die maatregelen wat meer bedrijven over de streep.

De Nederlandse handelsgeest, onze open innovatieve economie en een stimulerende overheid vormen volgens ons een uitstekende basis om van Nederland daadwerkelijk een digitale ‘handelshaven’ te maken. Maar dit lukt alleen als de Nederlandse ondernemers het gewenste ICT-ambitieniveau en de bijbehorende mogelijkheden omarmen.

www.ict-update.nl | 39

ICT IN .NL

Chris Ouwinga, CEO & President UNIT4

“ICT STIMULEERT ECONOMISCHE INNOVATIE” UNIT4 is, naar eigen zeggen, een grote speler in het middensegment van ERP-softwareproducenten. Het Nederlandse bedrijf dringt met zijn software en gerelateerde diensten door tot de kern van alle organisaties: de bedrijfsprocessen. CEO en medeoprichter Chris Ouwinga over het belang van ICT voor de BV Nederland in het algemeen en de burger in het bijzonder.

Tekst: Paul Teixeira

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland?

Groot, klein, cruciaal?

“De omzet in de ICT-dienstverlening was in 2010 23,3 miljard euro. De softwaresector is verantwoordelijk voor een jaarlijkse omzet van 25 miljard euro – een kleine drie procent van het Bruto Nationaal Product (BNP). In hetzelfde jaar bood de softwaresector werk aan 192.000 fte’s. De grootste productiviteitswinsten in een economie worden echter niet behaald door het hebben van ICT, maar door het gebruik ervan: oftewel ICT als innovatie-as.

De impact voor de economie is alleen veel groter dan de som van het BNP-aandeel. Zo moet het belang van de sector ook worden beoordeeld.”

topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd. Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“Minister Verhagen heeft gelijk dat ICT onmisbaar is in alle sectoren van de economie; de sector zorgt voor hoogwaardige werkgelegenheid en stimuleert – mede door nauwe samenwerking met onderwijs en wetenschap – economische innovatie. De redenering dat er daarom geen aparte investeringen in nodig zijn, gaat echter mank. Het is namelijk wel een aparte sector, met zijn eigen kenmerken en uitdagingen. Specifieke aandacht voor de ICT-sector kan de kenniseconomie beter en sneller ontwikkelen met de broodnodige innovaties. De meeste innovaties in deze markten worden juist met de inzet van ICT en vooral door softwaretoepassingen mogelijk gemaakt.”

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT voor de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“Het belang van ICT voor de burger is groter dan cruciaal: niet meer weg te denken uit het dagelijkse leven. 96 procent van de Nederlanders heeft beschikking over internet (waarvan 65 procent via de mobiele telefoon, een verdubbeling in de afgelopen drie jaar). Driekwart van de mensen koopt producten via internet. Binnenkort kunnen we alleen nog maar met een ov-chipkaart met het openbaar vervoer reizen; dit is allemaal niet mogelijk zonder ICT in het algemeen en software in het bijzonder.

Mogelijk ziet de Nederlandse burger dit niet altijd.

Aan de ene kant is ICT al zover in ons dagelijks leven binnengedrongen dat het door veel mensen gelijkgesteld wordt aan het gebruik van bijvoorbeeld elektriciteit en water. Aan de andere kant heeft ICT nog veelal de associatie met complex en voor velen is het een gebied waar ze weinig affiniteit mee hebben.”

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus de overheid. Waar staat Nederland op dit moment naar uw mening? Zijn wij al een kenniseconomie? Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat is de rol die de overheid moet spelen? Of ziet u juist meer kansen voor een publiek-private samenwerking?

“We zijn onderweg maar we moeten verder. Door globalisering gaan de ontwikkelingen razendsnel. Waar het om gaat, is dat wij sneller blijven ontwikkelen dan de andere landen om voorsprong te nemen en houden. Dat vergt een overheid die zorgt voor het juiste investeringsklimaat. Daarnaast ook voor een hoge kwaliteit in educatie.

Dit moet bereikbaar zijn en aansluiten op wat de markt nodig heeft. Daar ligt dan ook het raakvlak voor de samenwerking tussen publiek en privaat. Het bedrijfsleven kan een actieve rol spelen binnen opleidingen om theorie beter aan te laten sluiten op de praktijk.”

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van de toenmalige minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering?

En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking

40 | www.ict-update.nl

>>

www.ict-update.nl | 41

ICT IN .NL

CHRIS OUWINGA – UNIT4 In 1980 stond Chris Ouwinga met enkele collega’s aan de wieg van het toenmalige Unit Four International. Sinds 1986 is hij als CEO het gezicht van de in Nederland aan de effectenbeurs genoteerde onderneming.

UNIT4 heeft zich door de jaren heen, door zowel overnames als autonome groei, ontwikkeld van een Nederlandse producent van boekhoudprogramma’s tot een internationaal opererende leverancier van bedrijfssoftware (ERP) en daaraan gerelateerde diensten. Bij het bedrijf werken 4.230 mensen.

UNIT4 heeft in 2011 een omzet behaald van 445,8 miljoen euro (winst na belastingen: 48 miljoen euro). komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

“Het investeren in onderzoek naar en de ontwikkeling van ICT-innovaties is een absolute voorwaarde om aan de economische doelstellingen van Nederland te kunnen voldoen.

Onderzoek en ontwikkeling vormen de voedingsbodem voor een innovatieve economie, die kan inspelen op ontwikkelingen zoals vergrijzing, duurzaamheid, mobiliteit, veiligheid en zorg. Dat betekent dat er voortdurend moet worden gewerkt aan onderzoek dat is gerelateerd aan economische en maatschappelijke ontwikkelingen en dat wetenschap en bedrijfsleven dichter bij elkaar brengt. Daarnaast moet er uiteraard ook ruimte blijven voor fundamenteel onderzoek met een lange horizon.”

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“Een belangrijke uitdaging is het vinden van geschikt geschoold personeel: vooral in de softwaresector zijn veel ontwikkelaars nodig en is de arbeidsmarkt op dit moment erg krap. Bovendien sluit het huidige onderwijsaanbod niet goed aan op de wensen in de markt, waardoor

42 | www.ict-update.nl

‘We lopen niet voorop in Europa en dat moet wel het geval zijn’

softwareleveranciers veel energie moeten steken in het bijscholen van schoolverlaters. Door te investeren in ICT-onderwijs en het beter te laten aansluiten op de praktijk, zou de overheid de softwaresector in Nederland kunnen stimuleren.

Indirect kan het ook de groei van bedrijven in de topsectoren en kenniseconomie aanvuren.”

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

“Ik denk dat het van groot belang is dat er een staatssecretaris voor ICT komt.

Dat zou een belangrijke stimulans kunnen zijn voor de ontwikkeling van de sector en de bewustwording binnen de overheid. Ik heb zelf geen politieke ambities en ben ook veel te druk bezig met de groei van UNIT4 om daar mee bezig te zijn.”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)? Dit mag ook een project zijn dat door uw bedrijf is uitgevoerd.

“Meerdere waardevolle projecten.

Een voorbeeld is Aplaza, een open platform voor ketenintegratie in de financiële dienstverlening. Deze financiële sector staat door de financiële crisis, een negatief imago en ook veranderende wetgeving aan de vooravond van een geheel nieuw verdienmodel. Zonder ketenintegratie gaan de partijen nooit de noodzakelijke kostenreducties behalen om het gat in de neergaande inkomsten te dichten. Daarnaast zien we ook zeer veel strategische activiteiten op het gebied van e-commerce. De offline en online wereld komen steeds meer bij elkaar.

De invloed en vooral de flexibiliteit en openheid van de backofficesystemen zijn daarbij cruciaal. We hebben legio voorbeelden dat het ons lukt om snel en kosteneffectief met deze veranderingen bij onze klanten om te gaan.”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

“Het is niet zozeer een kwestie van een specifieke mijlpaal, maar een versnelde voortzetting van het proces van verdere integratie van ICT van overheid, bedrijfsleven en burgers.

Daardoor kunnen belangrijke bijdragen worden geleverd aan kostenvermindering van de overheid en lastenverlaging voor bedrijven en burgers. In het bijzonder de inzet van cloudtoepassingen en het creëren van een e-overheid zijn daarin belangrijk.

We lopen niet voorop in Europa en dat moet wel het geval zijn.”•

Anja Montijn-Groenewoud, Managing Director Accenture Nederland

ICT UPDATE

INZET ICT ESSENTIEEL IN BENUTTEN TALENT

D

De komende jaren zorgen de babyboomers voor een pensioengolf waardoor het aantal werkenden flink zal dalen. Daardoor moeten werkgevers vissen uit een vijver die, door vergrijzing en krapte op de arbeidsmarkt, steeds kleiner wordt. Daarnaast moeten zij meer dan ooit het talent dat ze hebben, vasthouden en efficiënter benutten. Investeren in talent is cruciaal om de beste Return on Investment voor de gehele economie te realiseren.

Technologie speelt hier een belangrijke rol in. Het is belangrijk om het schaarse talent en kennis goed te bereiken, optimaal te benutten en ook te behouden. ‘Het Nieuwe Werken’ is hiervan een voorbeeld.

Werknemers kunnen werk en privé anders combineren en hebben meer zeggenschap over waar en wanneer ze werken. Daardoor is het voor mensen met kinderen makkelijker om werk en privé te combineren. Aan de andere kant kunnen ook minder mobiele mensen deelnemen aan het arbeidsproces. Want ‘Het Nieuwe Werken’ vergemakkelijkt samenwerken en het delen van kennis.

Niet alleen ouders vragen om andere en flexibele werk-tijden. Het Nieuwe Werken is voor generatie Y zelfs een must. Deze generatie kan en wil niet meer van negen tot vijf op kantoor zitten. Zij willen meer invloed op de balans tussen werk en privé. En, misschien nog veel belangrijker en crucialer voor het benutten van talent, zij willen kennis uitwisselen met anderen. Bovendien wil deze generatie de vrijheid om duidelijk gestelde doelen op hun eigen manier, en op alternatieve tijden, te bereiken.

En daar willen ze ook op worden afgerekend. Niet op hun aanwezigheid.

In het verlengde van deze wensen, verwachten jongere generaties van hun werkgever een heel andere kijk op technologie. Apparatuur, software en apps die zij thuis gebruiken, verwachten zij ook te kunnen gebruiken op het werk. Daarom is het voor werkgevers zinvoller dan ooit om het ‘Het Nieuwe Werken’ te omarmen. Niet alleen met een omgeving waarbinnen werknemers flexibel kunnen werken, maar eveneens met de mogelijkheden

om eigen apparatuur op het bedrijfsnetwerk te gebruiken.

Het toekomstige tekort aan talent is niet alleen in te vullen met mensen van buiten de eigen organisatie. Veel organisaties beseffen niet dat ze al op een goudmijn van talent zitten. In tijden van schaarste is het huidige personeel het meest kostbare bezit. Het is dan ook verstandig dit talent te koesteren, beter en efficiënter te benutten en gepast te belonen. Verder is het noodzakelijk om individuele mogelijkheden voor een goede loopbaanontwikkeling te bieden. Collectieve leiderschapsprogramma’s of collectieve prestatiebeloningen zijn niet meer van deze tijd.

Alleen als organisaties bereid zijn intensieve persoonlijke ontwikkeling te bieden en talent doelgericht te versterken, maken ze het verschil. Voordeel van de nieuwe generatie werknemers is dat zij weinig gestimuleerd hoeft te worden om nieuwe vaardigheden en kennis te ontwikkelen. Deze generatie neemt het heft graag in eigen hand. De nieuwe werknemers weten wat ze willen leren en maken dat ook kenbaar aan het management.

Technologie kan in deze ontwikkeling een belangrijke rol spelen. Het helpt om doelen, feedback, vaardigheden, voorkeuren en ambities vast te leggen, meetbaar te maken en hier vervolgens op te sturen. Verder is het met deze hulpmiddelen en informatie makkelijker om capabele mensen met de benodigde functies te matchen.

Bovendien is het ook eenvoudiger om de vaardigheden op te bouwen die aansluiten bij de prioriteiten van de onderneming. Op die manier versterkt technologie effectief talentmanagement op maat.

Het is duidelijk dat menig bedrijf zich nog moet aanpassen. Ik ben er echter van overtuigd dat er ondanks de demografische ontwikkeling ruim voldoende potentieel talent te vinden is. De waarde van dit talent voor onze vooruitgang is van onschatbare waarde. Een innovatieve benadering met alle beschikbare technologische oplossingen is het middel om de talentkloof te overbruggen.

De talenten van de huidige generatie zijn de leiders van de toekomst. Het is aan bedrijven om deze talenten te boeien en te binden. Alleen dan krijgt onze economie de broodnodige kwaliteitsimpuls. En blijven de beste mensen werken aan de vooruitgang van ons mooie Nederland.

www.ict-update.nl | 43

ICT IN.NL IN .NL

Bas van der Veldt, CEO AFAS Software

“ICT ZORGT VOOR BEVRIJDING” De Nederlandse softwareproducent AFAS Software heeft een bijna Amerikaans aandoende geschiedenis. Ooit begonnen als een bescheiden leverancier van boekhoudsoftware, is het inmiddels uitgegroeid tot een miljoenenbedrijf dat tal van bedrijfsprocessen automatiseert. Anno 2012 staat de tweede generatie van de ondernemersfamilie Van der Veldt aan het roer. CEO Bas van der Veldt over het belang van ICT voor Nederland.

Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland en de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“ICT is voor Nederland van gigantisch belang. Ik denk dat er maar weinig mensen zijn die goed kunnen inschatten hoe groot dat echt is. Als er over ICT wordt gesproken, denkt de meerderheid aan een computer of misschien zelfs aan een telefoon, maar ICT-toepassingen zitten overal in. Wij hebben ICT nodig om geneesmiddelen te maken, om de dijken te bewaken, om de sluizen dicht te gooien, noem maar op. Zonder ICT kun je sowieso de helft van Nederland wegvegen. Ik zie wel het enthousiasme voor ICT toenemen. Dat komt onder andere door de grotere focus op het betere gebruiksgemak en de grotere eenvoud in bijvoorbeeld de toepassing van technologie. Het beeld van ‘The Revenge of The Nerds’ is wel weg. Iedereen loopt tegenwoordig te showen met zijn smartphone of tabletcomputer.”

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van de toenmalige minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd. Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“Eerlijk gezegd, interesseert het mij niet zoveel of ICT nu wel of geen topsector is geworden. Ik geloof helemaal niets van dat hele beleid. Het topsectorenbeleid gaat, zoals ik het zie, geen echt effect hebben. Er is geen ondernemer of burger die er een nacht wakker van ligt.

Als je het publiek in een winkelstraat vraagt naar wat zij weten over de negen topsectoren, dan is er niemand die er antwoord op kan geven. Het is echt politieke onzin.

Ik weet serieus niet wat wij hiermee moeten. Ik vind het dan ook absoluut niet erg dat ICT geen aparte topsector

44 | www.ict-update.nl

is geworden. Dan kunnen wij ons als ondernemers in de ICT-sector tenminste ongehinderd concentreren op de dingen waar het wel om gaat.”

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus de overheid. Waar staat Nederland op dit moment naar uw mening? Zijn wij al een kenniseconomie? Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat is de rol die de overheid moet spelen? Of ziet u juist meer kansen voor een publiek-private samenwerking?

“Laat ik voorop stellen dat ik van nature een optimist ben. Bij mij is het glas altijd halfvol. Ik ben ook echt van mening dat het niet slecht gesteld is met de innovatie in Nederland. Al blijft er genoeg te verbeteren.”

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering?

En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

“In het basisonderwijs is het grote probleem dat er alleen vrouwelijke docenten zitten. Dat is gewoon niet goed.

Vinden zij overigens zelf ook. Je moet een goede mix hebben van mannen en vrouwen. Dat geldt ook voor het bedrijfsleven: een goede mix is essentieel. In het hoger onderwijs heb je te maken met veel docenten die in de beroepspraktijk niet geslaagd zijn of nooit geslaagd zouden zijn. Dat komt het niveau niet ten goede. Daar moet wel wat aan veranderen. Het hoeft overigens niet altijd alleen bij de overheid te liggen. Er ligt hier ook een verantwoordelijkheid voor ouders en het bedrijfsleven.

Een schoolleiding zou ouders kunnen vragen om een bijdrage om zaken als tabletcomputers aan te schaffen.

En wat bedrijven betreft: ik vind het heel terecht dat het onderwijs een beroep doet op het bedrijfsleven. Laat een >>

www.ict-update.nl | 45

ICT IN.NL

‘Af en toe moet de stekker eruit worden getrokken om tot rust te komen’

BAS VAN DER VELDT – AFAS In 2008 werd Bas van der Veldt benoemd tot CEO van de Nederlandse softwaremaker AFAS Software. Hij was daarvoor al actief bij het bedrijf waar zijn vader Ton van der Veldt medeoprichter van is. In de eerste instantie als productmanager en daarna als directeur Productdevelopment.

AFAS (opgericht in 1996) behaalde in 2011 een omzet van ruim 56,23 miljoen euro en boekte daarbij een nettowinst van 14,47 miljoen euro. Het bedrijf heeft circa 283 medewerkers in dienst.

Bart Oskam, managing director

opleiding als de Hogeschool Windesheim creatief zijn en aan succesvolle ondernemers voorstellen om – in ruil voor een financiële bijdrage – een studierichting naar hen te vernoemen waarin zij ook zelf tijd en energie moeten steken. Dan gebeurt er wat!”

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“Ook hier zie ik een grote rol voor bedrijven. Wij begeleiden bijvoorbeeld zelf een minor vanuit de Universiteit Utrecht, waarbij zij een stage van twintig weken bij ons lopen. Verder geven wij in ons theater in Leusden regelmatig presentaties voor honderden leerlingen uit het basisonderwijs en het middelbaar onderwijs. Wij plukken ook de vruchten van de goede samenwerking met de diverse onderwijsinstellingen als het gaat om het werven van nieuwe medewerkers. Zo proberen wij ook actief mee te helpen om het imago van de ICT-sector op een positieve manier te veranderen. Wat dat betreft is het jammer dat wij in Nederland geen groot voorbeeld hebben zoals een Bill Gates, een Steve Jobs of een Larry Ellison. “ In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

“Wat mij betreft niet. Je hebt immers ook geen aparte

46 | www.ict-update.nl

van Eurofiber.

staatssecretaris voor energie. Je praat ook niet over hoe belangrijk stroom is voor bedrijven? Het moet gewoon werken.”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)?

“Ik geef liever een buitenlands voorbeeld: de Arabische lente. Toen is het cruciale belang van ICT voor burgers – door het gebruik van sociale media zoals Facebook en Twitter bijvoorbeeld – overduidelijk geworden. Een mooier voorbeeld van het feit dat ICT voor bevrijding zorgt, is er niet.”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

“Mijn verwachting is dat de rol van ICT het komende jaar alleen maar dominanter gaat worden. Wat ik belangrijk vind, is dat mensen goed met technologie leren omgaan en zich meer gaan beseffen hoe afhankelijk zij zijn van ICT. En tegelijkertijd hoop ik dat zij beseffen dat af en toe de stekker eruit moet worden getrokken om zo tot rust te komen, zich te kunnen vervelen en domweg te turen.

Ik ga zelf twee keer lang op vakantie en dan zet ik alle apparatuur uit. Zo kan ik nadenken en krijg ik inspiratie.

Ik kom altijd vol met ideeën terug.” •

ICT IN .NL

George Banken, CEO Detron ICT & Telecom Group

“EEN BEDRIJF KAN LANGER ZONDER WATER DAN ZONDER ICT” ICT-dienstverlener Detron lijkt anno 2012 nauwelijks te lijden onder de crisis. “We doen het goed omdat we de taal van onze klanten spreken: nuchter, met beide benen op de grond”, zegt CEO George Banken. “Het MKB heeft het moeilijk, maar je krijgt nog steeds spreektijd als je besparingen kunt bieden. Het MKB is niet bezig met het nieuwe Windows, of met migratie naar de cloud. Men wil oplossingen die werken.

We hebben klantvriendelijkheid hoog in het vaandel staan. Als je over de rooie bent omdat je systeem eruit ligt, wil je geen helpdesk aan de telefoon die eerst begint over het klantnummer of servicecontracten.”

Tekst: Jan Libbenga – Fotografie: Paul Teixeira

Wat is het grote verschil in deze crisistijd met zeg tien jaar geleden?

“Tien jaar terug was ICT nice to have, nu is het need to have. Een bedrijf kan langer zonder water dan zonder IT. Bedrijven willen op dit moment vooral duidelijkheid over kosten. Je ziet dan ook steeds meer leaseconstructies in plaats van sec levering van apparatuur. Wat ontbreekt, is een IT-visie bij directies.

Wij moeten ondernemingen nog vaak op nieuwe kansen wijzen. Een hotelketen bestelde laatst een Wifi-netwerk. Wij hebben gezegd: doe die telefoon en tv nou eens de hotelkamecvr uit, en bied

een ecosysteem aan met IP-telefonie en streaming media. Dan verdien je er ook nog wat aan.”

de hele stad te voorzien van gratis Wifi.

Niemand hoeft daar meer zonder internet te zitten.

Wat waren de mijlpalen van 2012?

“De Nederlandse overheid heeft voor 150.000 werkplekken VoIP-apparatuur besteld; zo’n grote stap had ik voorheen niet voor mogelijk gehouden. Doorgaans steekt de overheid een teen in het water en gaat men eerst eens op kleinere schaal experimenteren. Ik verwacht van een ondernemende overheid meer van dit soort cruciale stappen. Wenen heeft bijvoorbeeld het besluit genomen om

Ik roep al enige tijd dat de overheid het glasvezelnetwerk voor zijn rekening zou moeten nemen, het is zo langzamerhand even belangrijk als het wegennet en het spoor. Operators moeten bovenop die infrastructuur diensten aanbieden. Dat is verantwoord economisch beleid, dat je helemaal niet in een apart ministerie hoeft onder te brengen. Schep voorwaarden, zorg voor een ondernemende geest. De politiek is erg bezig met gezondheidszorg en onderwijs, maar een opleiding tot IT-strateeg wordt node gemist.”

Wat wordt de trend in 2013?

“Ik hoop de financierbaarheid van IT. Zonder IT zijn bedrijven niet slagvaardig, en hebben ze geen strategische voorsprong. Als banken de financiering van IT-investeringen verzorgen, zul je zien dat ondernemingen innovatiever worden. In technologie zelf zie ik op korte termijn geen spannende ontwikkelingen. Het MKB is nog niet toe aan de migratie naar cloud of naar tablets. De risicofactoren zijn te hoog.

Je kunt op dit moment beter geld beter besparen door virtualisatie in te zetten en de servercapaciteit beter te benutten.”

48 | www.ict-update.nl

GEORGE BANKEN – DETRON George Banken richtte in 1991 Detron op. In 2000 werd het bedrijf verkocht aan Landis en in 2002 weer teruggekocht door Banken na het faillissement van Landis. Dit ‘tweede Detron’ werd in 2006 weer verkocht aan het aan de Nasdaq genoteerde LCC. In 2008 wordt gestart met de bouw van het ‘derde Detron’. De huidige Detron ICT & Telecom Group – waar Banken als CEO leiding aan geeft – heeft 650 medewerkers in dienst.

‘Zonder IT hebben bedrijven geen strategische voorsprong’ www.ict-update.nl | 49

ICT IN .NL

Rob Pols, CEO Atos

“ICT VERBETERT KWALITEIT VAN LEVEN” ICT-dienstverlener Atos is kind aan huis bij zowel het Nederlandse bedrijfsleven als de overheid in al zijn verschijningsvormen. Rob Pols, CEO Atos Benelux, is zonder meer goed gekwalificeerd om het belang van ICT voor de BV Nederland bloot te leggen.

Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland en de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“Cruciaal. En dat zeg ik niet zozeer als CEO van Atos Benelux. Ik meen dat echt. Of dat belang al duidelijk genoeg is? Nee. Als je ziet voor welke uitdagingen het nieuwe kabinet staat, dan zeg ik dat wij de mogelijkheden van ICT nog onvoldoende benutten.

Goed gebruik van ICT kan de kwaliteit van het leven verhogen, efficiëntie verhogen en geld besparen. Neem alleen de zorg. De kosten voor de zorg in Nederland worden alleen maar hoger. Tegelijkertijd zie ik nog steeds veel inefficiëntie in de zorg. Het is onvoorstelbaar dat wij in die sector niet meer ICT gebruiken. Dat zou beter werken dan alleen de botte bijl pakken en zo in de kosten snijden.”

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van de toenmalige minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd. Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

50 | www.ict-update.nl

“Louter geredeneerd vanuit de ICT-sector zou het wel leuk zijn geweest om als topsector gezien te worden. Maar op zich ben ik het wel eens met de minister. Wij produceren nauwelijks ICT in Nederland; wij zijn meer een ICT-dienstverlenend land.”

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus de overheid. Waar staat Nederland op dit moment naar uw mening? Zijn wij al een kenniseconomie? Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat is de rol die overheid moet spelen?

Of ziet u juist meer kansen voor een publiek-private samenwerking?

“Wij zijn geen koploper. Het kan veel beter. Er wordt in Nederland te weinig geïnvesteerd in het bundelen van innovatie. Teveel versnippering, inderdaad. Ieder jaar hebben wij de Atos IT Challenge, een competitie onder studenten van Europese universiteiten. Vorig jaar is de winnaar een Nederlandse universiteit geworden. Zij hadden een app ontwikkeld waarmee je tijdens evenementen middels de ingebouwde camera van de smartphone live video kunt streamen naar een platform waar jouw beelden en die van anderen bij dat evenement werden verzameld. Zo kun je op basis van de diverse beelden het evenement via verschillende invalshoeken

bekijken. Erg leuk. Die Nederlandse jongens hebben de prijs gewonnen en wat gebeurt er vervolgens mee?

Als zij in de Verenigde Staten hadden gezeten, dan waren de venture capitalists niet weg te slaan. Maar die jongens hebben de pech dat zij in Nederland wonen. De overheid zou hen, en meer van dat soort initiatieven, moeten kunnen helpen om te groeien totdat de private investeerders geïnteresseerd raken.”

“Je moet het ook niet alleen bij de overheid neerleggen. Wat je tevens nodig hebt, zijn bedrijven – zoals Atos, IBM en andere – die innovatief willen en durven te zijn. Als overheid moet je daar jouw oor te luisteren leggen. En daar hoeft niet direct een commercieel tintje aan te zitten voor ons of andere collega’s. Het ministerie van Defensie doet dat overigens al door marktconsultaties te verrichten waarbij ICT-bedrijven worden gevraagd om hun visie op de optimale inzet van ICT te geven. Dat zou ook voor een breder verband kunnen, bijvoorbeeld voor de BV Nederland.

Ik denk dat wij als ICT-sector binnen een jaar zat manieren zouden kunnen aanleveren om tal van overheidszaken efficiënter en goedkoper te laten verlopen.” >>

www.ict-update.nl | 51

ICT IN .NL

‘Die jongens hebben de pech dat zij in Nederland wonen’

ROB POLS – ATOS NEDERLAND De Benelux-vestigingen van ICT-dienstverlener Atos staat sinds maart 2007 onder leiding van Rob Pols, een veteraan op ICT-gebied. Voor zijn benoeming bij Atos, was hij meerdere keren algemeen directeur bij een reeks ICT-bedrijven; van Fujitsu Services Nederland tot Syntegra Nederland.

Atos heeft in totaal 74.000 werknemers wereldwijd.

Het bedrijf (met vestigingen in 42 landen) realiseerde in 2011 een omzet van ruim 6,81 miljard euro en een operationele marge van 422,4 miljoen euro.

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering?

En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

“Er zijn gelukkig goede uitzonderingen, maar ik ben bang dat het gebruik van ICT in het onderwijs van laag niveau is. Wat dat betreft hanteert het onderwijs in Nederland al jaren een Bring Your Own Device-beleid. De leerlingen moeten zelf maar zorgen dat zij ICT-spullen naar school meenemen. Als ik dat vergelijk met de situatie in Verenigde Staten… Het Amerikaanse model, waarbij het bedrijfsleven in het onderwijs participeert, zie ik hier niet zo snel van de grond komen. Daar zijn wij in Nederland te eigenwijs voor.”

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“Er is een structureel tekort aan ICT’ers in Nederland.

Dat geldt overigens met name voor het zogenoemde hoogwaardige ICT-werk, maar is er ook een schreeuwend tekort aan projectmanagers. Dat ligt niet alleen aan het onderwijs, maar het is ook een zaak voor de ICT-sector

52 | www.ict-update.nl

zelf. ‘Sexy’ is wel het laatste woord dat men met de ICT-sector associeert. Dat moeten wij ons als sector aantrekken. Wij moeten er mede voor zorgen dat mensen voor bètastudies gaan kiezen in plaats van een studie rechten.”

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

“Ik denk dat Nederland daar inderdaad nood aan heeft.

Zowel als vertegenwoordiging voor de Nederlandse ICT-sector in het buitenland als het tegengaan van de versnippering op ICT-gebied binnen de overheid. Men kan mij daar zeker voor bellen.”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)?

“Als ik een project mag noemen dat wij hebben opgeleverd, dan zou ik ‘Tendernet’ als mijlpaal willen nemen. Met behulp van Tendernet worden bepaalde gegevens van organisaties die aan overheidstenders meedoen gedigitaliseerd en centraal opgeslagen. Dat scheelt tijd en letterlijk bergen papierwerk.”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

“Ik hoop dat wij met z’n allen wakker worden en ons realiseren dat het leveren van goede zorg alleen maar kan met meer samenwerking en betere inzet van ICT-hulpmiddelen. Ik weet zeker dat als wij dat goed in de praktijk brengen, dan krijgt de burger betere zorg en de overheid bespaart het nodige geld.”

Mis niets.

Houd eenvoudig contact met de mensen en dingen die het belangrijkst voor je zijn met de betaalbare, gebruiksvriendelijke BlackBerry® Curve™ 9320-smartphone.

Met BlackBerry® 7.1 QWERTY-toetsenbord en krachtige batterij Muziek ontdekken en delen met BBM™ Music Delen via apps met BBM™ Snellere webbrowser en persoonlijke Wi-Fi® hotspot 3.2 MP camera met flitser Muziek, films en foto’s draadloos delen

blackberry.com/nl/curve-9320 © 2012 Research In Motion Limited. Alle rechten voorbehouden. BlackBerry, RIM, Research In Motion en de daaraan gerelateerde handelsmerken, namen en logo’s zijn eigendom van Research In Motion Limited en zijn gedeponeerd en/of worden gebruikt in de VS en andere landen. Alle andere handelsmerken zijn eigendom van hun respectieve eigenaars. ®

®

®

ICT IN .NL

Herman van Bolhuis & Frits Bussemaker, partners CIONET Nederland

“NEDERLAND MOET KEUZES LEREN MAKEN” CIONET is in Europa de grootste beroepsvereniging van Chief Information Officers en hun ‘direct reports’. Het geldt ook als de sparringpartner voor de Digitale Agenda van eurocommissaris Neelie Kroes. Herman van Bolhuis en Frits Bussemaker, partners in de Nederlandse tak van CIONET, over het belang van ICT. “We raken allen voorzichtig verslaafd aan ICT.”

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland?

Groot, klein, cruciaal?

Frits Bussemaker: “Het belang van ICT is cruciaal.

Nederland wil zich immers als een kennisland profileren.

Dit kan alleen maar met behulp van ICT. De Nederlandse ICT-sector is daarentegen belangrijk maar niet cruciaal.

Omdat we steeds meer diensten ook in de cloud kunnen onderbrengen, zouden organisaties als het echt moet ook zonder kunnen. Echter, het is wel erg prettig om lokale ICT-organisaties te hebben die hierbij kunnen helpen. Verschuiving lijkt ook steeds meer naar kleine gespecialiseerde organisaties te gaan waarbij traditioneel grote organisaties minder snel worden gekozen worden.”

Herman van Bolhuis: “Als we sec kijken naar het belang van ICT in Nederland is dat niet groter dan in andere landen. We onderscheiden ons niet van de middelmaat op zakelijk gebied. In het gebruik en de adoptie van nieuwe technologie en diensten zijn we wel snel, maar de spin-off voor de economie blijft te laag. Nederland moet leren keuzes te maken. Innovatiebeleid vanuit de overheid is de afgelopen tien jaar nu niet echt succesvol geworden. In het bedrijfsleven en de overheid zitten we opgesloten in vaste structuren die leiden tot middelmaat.

We zullen de kracht van de gebruikers om moeten zien te zetten in economische resultaten.”

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT voor de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

Frits Bussemaker: “Burgers kunnen in relatie tot de overheid en bedrijfsleven nu nog zonder ICT als het moet. Dus, in die zin is het nog niet cruciaal. Echter, overheden en bedrijfsleven bieden steeds meer hun diensten, informatie en producten aan via het internet.

Daarmee wordt het belang van ICT voor de burger steeds belangrijker. Een ander soort belang is hoe we als burger

54 | www.ict-update.nl

privé gebruikmaken van ICT. We twitteren en facebooken er bijvoorbeeld op los. En het feit dat ‘ontvrienden’ in 2009 woord van het jaar is geworden en ‘retweeten’ en ‘wordfeuden’ inmiddels zijn opgenomen in de Dikke van Dale, geeft aan dat ICT echt is doorgedrongen in ons dagelijks leven. We raken er allen voorzichtig aan verslaafd.”

Herman van Bolhuis: “Deze vraag doet vermoeden dat de overheid en de burger een relatie hebben op ICT-vlak.

Nu is die er wel. In Belastingaangifte, online aangiftes en andere digitale dienstverlening loopt Nederland nog voorop in Europa. Als we de vraag interpreteren of we als inwoner veel belang hebben bij ICT is het antwoord minder duidelijk. Door de sterk geliberaliseerde telecommarkt wordt er soms te laat en te weinig geïnvesteerd in toekomstige infrastructuur. Daarom worden nieuwe diensten pas laat ontwikkeld. Begin nu KPN eens als een Nederlands systeembedrijf te zien – net als er systeembanken schijnen te zijn – die in een open innovatie constructie veel meer voor de Nederlandse economie kan betekenen dan de huidige beurswaarde doet vermoeden. Je zou wensen dat KPN niet beursgenoteerd was, dan zou je pas beleid kunnen voeren.”

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van de toenmalige minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd. Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

Frits Bussemaker: “Het is een gemiste kans! Op zich heeft Verhagen gelijk dat ICT een verbindende en innovatieve factor is. Echter, datzelfde zou ook gezegd kunnen worden van de topsector Creative Industrie en High Tech. Deze vind je ook terug in de andere sectoren. Verder, het belang

Herman van Bolhuis: “We zitten opgesloten in vaste structuren die leiden tot middelmaat.”

van ICT is te groot. Het is ook van belang dat Nederland en Europa eigen ICT-oplossingen blijven ontwikkelen.

Anders worden we wel erg afhankelijk van producten en oplossingen komend van buiten Nederland.”

Herman van Bolhuis: “Ik zou zeggen dat dat een juiste beslissing is geweest. ICT is in Nederland geen topsector.

We hebben geen toonaangevende ICT-bedrijven in Nederland. TomTom is misschien het enige bedrijf van bepaalde omvang dat wereldwijd opereert. Veel andere organisaties zijn minder groot of werken in een beperkt aantal landen. De Nederlandse ICT-markt wordt gedomineerd door grote dienstverleners en grote Amerikaanse spelers. Voor beide geldt dat de onderzoeksen innovatiebudgetten vaak niet in Nederland liggen.

Onderzoek van het adviesbureau Roland Berger geeft ook aan dat toegepaste (ICT-) wetenschap in de afgelopen twintig jaar is gedecimeerd in Nederland. Je kunt echter wel kijken naar een aantal focusgebieden. De creatieve sector is wel als topsector benoemd, hoewel je daar ook kan zeggen dat het beter was geweest als het als horizontale sector was aangewezen. App Developers zou je in deze kunnen benoemen als een ‘innovatieve class’.

Ook zouden we bijvoorbeeld 3D-printing breed en snel kunnen omarmen als nieuwe stadsindustrie.”

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus de overheid. Waar staat Nederland op dit moment naar uw mening? Zijn wij al een kenniseconomie? Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat

is de rol die overheid moet spelen? Of ziet u juist meer kansen voor een publiek-private samenwerking?

Frits Bussemaker: “Volgens de Global Competitiveness Index van het World Economic Forum is Nederland inmiddels op de vijfde plek beland. We stonden op een vierde plek in 2000 en een dertiende in 2002. Dus, in die zin hebben we een dip overwonnen en doen we het goed. Mijn inziens kan dit niet zonder de overheid. Die zal hier een regierol in moeten blijven vervullen waarbij wel een vorm van publiek-private samenwerking gewenst is.”

Herman van Bolhuis: “In het samenspel tussen overheid, bedrijfsleven en wetenschappelijke wereld doen we het ogenschijnlijk niet heel slecht op de internationale lijstjes.

Niettemin schort het op alle niveaus aan een doordachte visie hoe alle actoren (onderwijs, werknemers, MKB, overheid, et cetera) succesvol tot zo’n kenniseconomie moeten komen. Wat is eigenlijk een kenniseconomie?

Betekent het dat we geen keuze maken voor de maakindustrie? In Eindhoven Brainport worden juist succesvolle combinaties gemaakt tussen kennis en maken. Rondom andere technische universiteiten zien we ook veel goede ontwikkelingen. Probleem is wel dat de economische impact vaak nog klein is, weinig landelijke spreiding kent qua werkgelegenheid en succesvolle bedrijven vaak met buitenlandse investeringen naar een volgende fase geholpen moeten worden en dan ook niet zelden uit Nederland vertrekken. Dit laatste zien we in een aantal sectoren. Maak als overheid een keuze, ontwikkel een langetermijnvisie, heb geduld en wees consistent.” >>

www.ict-update.nl | 55

ICT IN .NL

‘ICT is in Nederland geen topsector’

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn.

Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering? En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

Frits Bussemaker: “Nederland (en Europa) kan een voorbeeld nemen aan Singapore. Als derdewereldland hebben ze in 1981 de ‘National Computer Board’ opgericht. Visie was om uit te groeien naar een lokale economische macht en dat is ze inmiddels aardig gelukt.

Een van de speerpunten hierbij was het onderwijs en ook het onderwijs ICT-enabled maken. Vandaag de dag zijn eSkills daar just assumed. Niet alleen bij de leerlingen en studenten maar, juist ook in het onderwijs. Daar ontbreekt het aan in Nederland. Nederland zou fors mogen investeren in ICT-enabled onderwijs. Immers het leven buiten school en universiteit is dat inmiddels ook.”

Herman van Bolhuis: “De onderwijssector wordt bijna jaarlijks getrakteerd op nieuwe methodes en onderwijsvisies. Onderzoek van een tijdje terug naar de rekencapaciteiten van pabo-leerlingen doet het ergste vermoeden. Willen wij een kenniseconomie zijn, dan heeft dat ook veel te maken met het ontwikkelen en bevorderen van de bètakant van mensen. Dat gebeurt nu te weinig. Deels door de feminisering in het (basis-) onderwijs en deels door de focus op typische alfavakken (want Nederland is een handelsland wordt er dan ook geroepen en daar heb je dit soort kennis bij nodig). Dit deed PvdA’er en burgemeester van Eindhoven Rob van Gijzel laatst verzuchten dat je in dit land eerst een alfa moet worden om bèta te mogen zijn. Volgens mij ligt de basis in drie dingen: onderwijs, onderwijs en onderwijs.”

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

56 | www.ict-update.nl

Frits Bussemaker: “ICT is een trendig topic geworden.”

Frits Bussemaker: “Eurocommissaris Neelie Kroes deed 19 april dit jaar tijdens ons evenement CIO CITY de oproep voor het vormen van een Grand Coalition for ICT jobs. Dit om de paradox op te lossen van tekort aan geschoolde mensen en een oplopende werkeloosheid. Onderzoeken zouden aangeven dat we medio 2015 circa 700.000 ICT-vacatures niet vervuld kunnen krijgen. Tegelijkertijd hebben we te maken met grote (jeugd-) werkeloosheid en steeds minder scholieren die een bèta-opleiding kiezen.

Uitgaande van die cijfers zouden we ons inderdaad zorgen kunnen maken. Echter, in de jaren ’80 van de vorige eeuw is het in Nederland ook gelukt om allemaal werkeloze biologen en geografen te herscholen tot ICT’ers.

Dus, als we niets doen dan is de kans groot dat het pijn gaat doen. Echter, met het grote potentieel aan mensen zouden we opleidingsmodellen van de jaren ’80 kunnen hergebruiken en zou het mee kunnen vallen.”

Herman van Bolhuis: “Als je de ambitie hebt om een kenniseconomie te worden, dan moet je wel de juiste assets hebben. Die hebben we niet in voldoende mate en je kunt je afvragen of we die in de komende jaren ook mogen verwachten. Ook al investeer je veel in onderwijs, dan nog zijn de effecten pas over tien jaar te zien. Dat nakende tekort aan ICT’ers is trouwens al heel lang bekend. Je kunt je ook afvragen of het wel echt zo is. Blijkbaar zijn de arbeidsvoorwaarden en het imago van de ICT-sector niet voldoende om de Nederlandse student hiervoor te laten kiezen. Maar ook hier geldt dat de structuur van het Nederlandse onderwijs vanaf de basisschool niet op bèta is gericht. Zo bestaan de opdrachten van mijn dochter voor wiskunde op de middelbare school uit hele lappen tekst die meer met tekstbegrip te maken hebben dan met wiskunde. We krijgen net als in de jaren ’80 van de vorige eeuw weer een ‘Generatie Crisis’ van studenten die wellicht beter omgeschoold kunnen worden. Voor de rest, zet de deur van Nederland wijd open voor professionals uit Spanje, India en andere landen.”

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

Frits Bussemaker: “Nederland heeft op dit moment een Rijks-CIO in de persoon van Maarten Hillenaar. Naar mijn mening is het iemand die het goed doet en de regierol voor de overheidsautomatisering goed op zich neemt.

Wat Nederland nog niet heeft, is iemand die de hele nationale ICT-sector neutraal kan vertegenwoordigen.

Er zijn organisaties die dit graag claimen. Echter, die vertegenwoordigen niet alle stakeholders en een aantal

die het claimen hebben zeker geen neutrale positie.

Daarom zou de Nederlandse overheid er goed aan doen om een centraal persoon te benoemen. En ja, die centrale persoon zou ik best willen zijn. Echter, ik ben een Digital Immigrant en daarmee te oud. Ik zou een echte Digital Native hiervoor benoemen.”

Herman van Bolhuis: “Er moet een scheiding zijn tussen de regierol voor overheidsautomatisering en het vertegenwoordigen van de ICT-sector vanuit een beleidsperspectief voor het hele land. Het lijkt mij een goed idee als het kan leiden tot het oplossen van ICT-problemen binnen en tussen landen en als een dergelijke persoon ook nog kan kijken hoe de economie hiervan kan profiteren.”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)?

Frits Bussemaker: “Ik zie geen specifieke mijlpaal in 2012. Ik ervaar wel dat de ICT zelf een trending topic is geworden. Tien jaar geleden sprak ik privé met vrienden over vrouwen, voetbal en vissen. Nu gaat het over iPads en Twitter.”

Herman van Bolhuis: “Ja die is er. Het feit dat Nederland als een van de heel weinige landen in Europa de cookiewet heel streng heeft ingevoerd, zorgt er in de Verenigde Staten voor dat jonge ICT-bedrijven naar andere landen dan Nederland zijn gaan kijken als mogelijk vestigingsland.”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

Frits Bussemaker: “Voor 2013 voorzie ik ook geen mijlpalen. Zijn ook niet nodig. Wel doelen.”

Herman van Bolhuis: “Ja, ik kijk uit naar een succesvolle samenwerking tussen Eindhoven (High Tech) en Amsterdam (High Touch) als drager voor de prestigieuze titel World Smart Capital. Daarnaast hoop ik dat het nieuwe kabinet innovatie echt serieus gaat nemen.”

www.ict-update.nl | 57

ICT IN .NL

Coks Stoffer, managing director Cisco Nederland

“BELANG VAN ICT WORDT STEEDS DUIDELIJKER” Het internet zou aardig mank lopen als netwerkgiganten als Cisco niet zouden bestaan. Zonder hun hard- en software zou het internetverkeer niet of nauwelijks ongestoord kunnen verlopen. Coks Stoffer, managing director Cisco Nederland, heeft als geen ander kijk op het belang van ICT voor de BV Nederland en de burger.

Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland en de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“ICT is van groot belang voor de BV Nederland en de burger. Ik denk dat de samenleving zich daar steeds meer bewust van wordt. Het begon ooit als een technisch trucje in het bedrijfsleven, maar dat is steeds meer opgeschoven naar de consument.

Zaken als geld opnemen of met de pinpas een aankoop doen, is niet mogelijk zonder goed werkende ICT. Je ziet dat iedereen zich daar steeds beter van bewust is.”

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van de toenmalige minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd. Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“Ik ben blij met het feit dat minister Verhagen de ICT niet als topsector heeft benoemd. Het is nu goed geregeld: in elke topsector is een

58 | www.ict-update.nl

ICT-hoofdstuk opgenomen. Daarmee wordt de waarde van ICT in elke topsector én over alle sectoren heen heel duidelijk gemaakt. Het is in alle topsectoren een middel om de kwaliteit van dienstverlening en producten omhoog te krijgen en consistent te houden. Nederland heeft met het topsectorenbeleid een grote stap gemaakt in het onderstrepen van het belang van ICT en daardoor kunnen wij in de diverse sectoren een verschil maken.”

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus de overheid. Waar staat Nederland op dit moment naar uw mening?

Zijn wij al een kenniseconomie? Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat is de rol die de overheid moet spelen? Of ziet u juist meer kansen voor een publiek-private samenwerking?

“Nederland doet het niet slecht, maar wij mogen niet achterover leunen.

De overheid heeft daar een rol in, maar het bedrijfsleven zeer zeker ook. Vanuit de brancheorganisatie ICT~Office, waar ik ook bestuurslid van ben, zijn wij daar ook mee bezig, bijvoorbeeld door het participeren in publiek-private samenwerkingsverbanden met instituten als SURFnet.

Ik vind het heel belangrijk dat het bedrijfsleven daar zijn verantwoordelijkheid in neemt.”

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering? En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

“Er valt wel wat te verbeteren. De publiek-private samenwerking kan daar een goed middel voor zijn.

De gemeente Amsterdam heeft bijvoorbeeld een dergelijk initiatief samen met IBM, TCS en Cisco ontplooid. In dit geval gaat het om het leggen van verbindingen tussen onderwijsinstellingen in Amsterdam en India, waarbij de kennismigratie naar beide kanten werkt. Dat laat natuurlijk onverlet dat wij in Nederland zelf ook de onderwijscapaciteit op orde moeten hebben.

Cisco speelt daar tevens een rol in met bijvoorbeeld onze Netwerk Academy-cursussen die door een honderdtal instituten worden aangeboden.”

>>

www.ict-update.nl | 59

ICT IN .NL

‘Het is nu goed geregeld: in elke topsector is een ICThoofdstuk opgenomen’ COKS STOFFER – CISCO In 2005 werd Coks Stoffer benoemd tot managing director Nederland, van de Amerikaanse netwerkgigant Cisco. Voor Stoffer is de ICT-sector ‘gesneden koek’. Inmiddels kan hij bogen op ruim 31 jaar ervaring in de ICT, opgedaan in diverse managementfuncties bij bedrijven als NCR, Tandem (nu onderdeel van HP), EDS (eveneens een HP-dochter) en Lotus Development (ingelijfd door IBM).

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“Er is altijd behoefte aan een continue en goede instroom van bètastudenten. Publiek-private samenwerkingen zijn ook hier van belang. Ik heb het al over het project met de gemeente Amsterdam en onderwijsinstituten in India gehad. Dat soort projecten zijn een goed voorbeeld van hoe de overheid en het bedrijfsleven de kwaliteit van het onderwijs op een hoger plan kunnen brengen. Met onze eigen Cisco Network Academy delen wij onze kennis en stimuleren wij mede de toestroom van een nieuwe lichting ICT’ers.”

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

“Ik zou het toejuichen als van ICT een centrale competentie binnen de Rijksoverheid zou worden gemaakt. Maar of dat in de vorm van een staatssecretaris of minister met ICT specifiek in zijn portefeuille moet zijn? Ik denk dat de rol van centrale regie op ICT-gebied al goed door onze Rijks-CIO, Maarten Hillenaar, wordt ingevuld. Een staatssecretaris ICT is niet nodig. Een dergelijke rol zou ik niet ambiëren om deze reden.”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)?

60 | www.ict-update.nl

Cisco is in 1984 gestart in de Verenigde Staten als fabrikant van netwerkhardware. Inmiddels is het portfolio van het bedrijf flink uitgebreid met een verscheidenheid aan diensten en hard- en software, al blijft de focus wel op netwerken liggen. Cisco telt circa 66.639 werknemers wereldwijd. Het bedrijf realiseerde in zijn gebroken boekjaar 2011 een nettowinst van 8 miljard dollar op een netto omzet van 46,1 miljard.

“Wat wij zien, is dat er dit jaar bijvoorbeeld in de publieke sector heel veel goede stappen zijn gemaakt. Neem het nieuwe, gecombineerde, gebouw van het ministerie van Justitie en Binnenlandse Zaken. Men werkt daar met één centrale infrastructuur en biedt werkplekken aan op een geïntegreerde manier. Ook zie je dat virtualisatie en shared infrastructuren meer en meer worden toegepast in het bedrijfsleven. Dat geeft voor mij aan dat ICT steeds beter wordt ingezet om hogere efficiency en productiviteit te bereiken.”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

“Voortbordurend op wat ik heb gesignaleerd in 2012, denk ik dat het belang van ICT alleen maar groter en duidelijker zal worden in het komende jaar. Wij hebben te maken met economische ontwikkelingen wereldwijd die ons dwingen om goed na te denken over zaken als kernactiviteiten en manieren om processen nog beter te laten verlopen. Door ICT verder in te zetten op alle fronten – van cloud computing tot virtualisatie en shared infrastructuren – kan de BV Nederland ook volgend jaar een grote slag maken.”

Tineke Netelenbos tijdens CIOneXt:

“BOUW MEE AAN HET IMAGO VAN HET ICT-VAK” In oktober vond in Amsterdam het jaarlijkse CIONET-evenement CIOneXt plaats. Een van de hoofdsprekers was voormalig minister Tineke Netelenbos, momenteel onder andere ‘Digital Champion’ namens het ministerie van Economische Zaken en voorzitter van het programma Digivaardig & Digiveilig.

Haar oproep aan de aanwezige CIO’s was duidelijk: voorkom dat Nederland kwetsbaar wordt door een gebrek aan ICT-vaardigheden.

“ICT vormt een kritieke infrastructuur voor vele economische en maatschappelijke processen; het (veilig) kunnen omgaan met ICT is onontbeerlijk”, zo schetste Netelenbos tijdens haar toespraak in het Amsterdamse Muziekgebouw het IJ. “Een gebrek aan digitale vaardigheden op alle niveaus en een gebrek aan digitale veiligheid remmen de economische en maatschappelijke groei en remmen de innovatie en maken Nederland en Europa kwetsbaar.”

Deze remmende werking blijkt volgens Netelenbos wel uit recent onderzoek van Digivaardig en Digiveilig. De gemiddelde Nederlandse werknemer is door slecht functionerende ICT en gebrekkige digitale vaardigheden per dag een half uur kwijt aan. Het totale productiviteitsverlies bedraagt in Nederland jaarlijks 19 miljard euro.

“Werkgevers (managers, et cetera) en werknemers zijn zich echter nauwelijks bewust van het productiviteitsverlies”, aldus Netelenbos, “en organisaties sturen bij werknemers nauwelijks aan op het ontwikkelen van digitale vaardigheden.”

de boot te missen. “In Spanje zitten duizenden ICT-professionals op de bank, te springen om een baan.”

Netelenbos weer verschillende oorzaken aan voor het dreigende tekort aan ICT-professionals, en het onvermogen van Nederlandse werknemers om dit tekort op te vullen.

Op de eerste plaats het ICT-vak te kampen met een slecht imago, met name onder vrouwen. Ook is er sprak van een ‘inadequate afstemming tussen opleidingen en bedrijfsleven’ die onder ander het gevolg is van de enorme verzameling aan termen, beschrijvingen en raamwerken om de set aan ICT-beroepsprofielen en competenties mee aan te duiden.

“Dit leidt tot onduidelijkheid en ondoorzichtigheid: internationaal sourcen kan alleen als je een Spaans profiel kunt vergelijken met Nederlands profiel.”

Als laatste oorzaak haalde Netelenbos het onderwijs aan.

“Het onderwijssysteem heeft moeite om de dynamiek van IT-ontwikkelingen bij te benen, laat staan voor te zijn.”

TEKORT ICT-PROFESSIONALS De geschetste e-skillsgap wordt de komende jaren alleen maar groter.

Volgens Netelenbos krijgt Europa in 2015 te maken met een tekort aan 700.000 ICT-professionals. Zoals uit het aangehaalde onderzoek blijkt, beschikken de Nederlandse werkzoekenden over onvoldoende vaardigheden om dit enorme gaat op te vullen. Nederland dreigt hierdoor

OPROEP AAN CIO’S Om deze oorzaken weg te nemen, had Netelenbos een duidelijke oproep aan de aanwezige CIO’s: Kies voor goede internationale standaarden: omarm het e-Competence Framework. Dit Framework is in Nederland belegd bij de werkgroep e-CF NL van het publiek-private programma Digivaardig & Digiveilig.

Bouw mee aan het imago van ICT, ook onder meisjes. “Word ambassadeur, laat ICT leven en tot de verbeelding spreken.” Netelenbos haalde onder andere de Finse Digital Champion aan die optreedt als communitymanager van Codecademy. “En neem een voorbeeld aan Estland waar al vanaf 6 jaar oud wordt geprogrammeerd!”

Vorm een National Coalition. “Willen we echt probleem adresseren, dan moeten we met alle partijen samenwerken en eigen belangen loslaten. Vorm een National Coalition met wie (door EC) de discussie gevoerd kan worden hoe de e-skillsgap opgelost kan worden.

Start vandaag!” * •

ICT IN .NL

Hans de Visser, Chief Strategy Officer Cordys

“NEDERLAND MOET VOORBEELD NEMEN AAN INDIA” De Nederlandse ICT-sector telt de nodige spelers van wereldformaat. Zo was daar ooit Baan Company, een producent van ERP-software. Mede-oprichter Jan Baan begon na de verkoop van het bedrijf een nieuwe softwareonderneming: Cordys. Hans de Visser, Chief Strategy Officer Cordys, bekijkt het belang van ICT voor de BV Nederland.

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland?

Groot, klein, cruciaal?

“Het economisch en maatschappelijk belang van ICT is enorm. Nieuwe ontwikkelingen zoals cloud computing, het nieuwe werken, smartphones en sociale media hebben impact op iedereen, zowel thuis als op het werk. De ontwikkelingen volgen elkaar snel op en bieden kansen voor zowel aanbieders als gebruikers van ICT.” Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT voor de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“ICT heeft ons leven thuis en op het werk grondig veranderd. We zien dat devices en diensten voor iedereen beschikbaar zijn. Samen ervaren we de ‘democratisering van ICT’. In Nederland hebben we hoogwaardige infrastructuur als het gaat om breedband en mobiele netwerken. Het percentage huishoudens met internetaansluiting behoort tot de hoogste ter wereld. De hoge participatiegraad biedt enorme mogelijkheden om met ICT slimme oplossingen te bieden die de burger te dienste staan. Grote maatschappelijke thema’s zoals druk op de gezondheidszorg vanwege onder andere de vergrijzing, en productiviteitsverlies door congestie in het verkeer kunnen alleen worden opgelost met behulp van ICT.” Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook

62 | www.ict-update.nl

niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd.

Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“Het is terecht dat de minister stelt dat ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor is. Precies om die reden is het een enorme gemiste kans om ICT niet te benoemen tot topsector. Als je geen klimaat en omgeving creëert waarin universiteiten, softwarebedrijven en ondernemingen uit andere top-sectoren nauw samenwerken – gestimuleerd en gefaciliteerd door de overheid – dan blijft Nederland hangen op het niveau van het slim toepassen van wat elders in de wereld is bedacht. De overheid zou binnen het bredere ICT-domein een paar deelterreinen moeten kiezen waarop Nederland internationaal kan excelleren en daar vervolgens strategisch in moeten investeren.”

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus de overheid. Waar staat Nederland op dit moment naar uw mening? Zijn wij al een kenniseconomie?

Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat is de rol die de overheid moet spelen? Of ziet u juist meer kansen voor een publiek-private samenwerking?

“Nederland is inderdaad een kenniseconomie en het is goed dat de overheid het belang inziet van het versterken van onze positie. Als het gaat om de rol van de overheid is die drieledig: In de eerste plaats is investeren in onderwijs en wetenschap cruciaal. Dat is de basis van de kenniseconomie. >>

www.ict-update.nl | 63

ICT IN .NL

‘Hier ligt een enorme kans voor Nederland, maar we moeten hem wel met beide handen aangrijpen.’

HANS DE VISSER, CHIEF STRATEGY OFFICER CORDYS Hans de Visser is sinds dit jaar de Chief Strategy Officer bij Cordys, een Nederlandse softwareproducent die wereldwijd actief is. De Visser heeft daaraan voorafgaand bij verschillende ICT-bedrijven managementposities bekleed.

Cordys is in 2000 gestart door softwareveteraan Jan Baan (mede-oprichter van ERP-producent Baan Company). Inmiddels werken er wereldwijd 450 mensen en telt het bedrijf 17 vestigingen in 16 landen.

In de tweede plaats kan slim opdrachtgeverschap een stimulans zijn. De overheid zou op bepaalde gebieden niet moeten schromen om early adopter te zijn van nieuwe technologie en toepassingen en daar een zeker risico mee te lopen.

Tot slot kan de overheid via wet- en regelgeving bedrijven ‘dwingen’ tot creativiteit en innovatie. Denk aan verkeersveiligheid, energieverbruik of green ICT.” Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering? En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

64 | www.ict-update.nl

“In het algemeen is het (wetenschappelijk) onderwijs in Nederland van hoog niveau. Nederland zou echter meer moeten doen om excellente studenten uit het buitenland aan te trekken. Als het gaat om ICT-gerelateerde opleidingen, is er een structureel tekort aan echte specialisten.“ Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ict-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“Ja, die zorg delen wij zeker. Een van de redenen dat wij een belangrijk deel van onze softwareontwikkeling in India doen, is vanwege het feit dat de expertise in Nederland schaars is. Nederland zou een voorbeeld kunnen nemen aan hoe de overheden van diverse deelstaten

in India de ICT-sector een enorme impuls hebben gegeven door de juiste mix van maatregelen.”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ict een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)? Dit mag ook een project zijn dat door uw bedrijf is uitgevoerd.

“Een mooi voorbeeld waar we zelf bij betrokken zijn is de unieke en innovatieve manier waarop het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) een nieuwe ICT-toepassing gebouwd heeft waarbij zorgaanvragen en indicaties sneller en efficiënter afgehandeld worden. Het systeem is opgezet als een private cloud, waarbij zorgkantoren die aanvragen indienen hun eigen omgeving hebben, terwijl de back-office draait op een gedeelde omgeving. Het systeem is daardoor eigenlijk van ‘iedereen’. Een mooi project waarbij ICT een middel is om de burger centraal te stellen.”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ict in 2013?

“Of het al in 2013 gaat gebeuren, weet ik niet, maar binnen nu en vijf jaar zal de ICT-wereld onherkenbaar veranderd zijn door de digital disruption die veroorzaakt wordt door hoge bandbreedte en cloud en mobile computing. •

ICT IN .NL

Reveille dwingt ICT-leveranciers tot keuzes

CLOUD BEREIKT FASE VAN STRUCTURELE GROEI Het aanbieden van IT-middelen als een service over internet, oftewel cloud computing, is al enige tijd aan een opmars opmars. In 2012 is de technologie echter aangekomen in een nieuwe fase, die van structurele marktgroei.

Tekst: Ruud Alaerds, Keala

In 2012 zijn meer en meer eindgebruikersorganisaties zich gaan oriënteren op cloud computing als alternatieve vorm voor het beschikbaar maken van IT-resources. Waarbij de volgorde van acceptatie van cloud computing vaak gaat over het pad van on-premise, naar (out-) sourced en via hosted naar private cloud en uiteindelijk naar public cloud voor bepaalde onderdelen.

Acceptatie van cloud leidt tot een intensiever gebruik van netwerkinfrastructuren, niet alleen binnen maar natuurlijk ook buiten organisaties. Met name grotere organisaties hebben al ervaring met de integratieproblematiek die de introductie van cloud met zich meebrengt. Te denken valt aan de onderlinge afstemming van cloudgebaseerde en on-premise applicaties en de afstemming tussen cloudapplicaties onderling, maar ook de afstemming tussen cloud- en niet-cloudgebaseerde onderdelen binnen een specifiek systeem.

VOORS EN TEGENS Zoals altijd bij de introductie van nieuwe technologische toepassingen, zijn er zowel diverse argumenten die pleiten voor de adoptie van cloud computing, als argumenten die pleiten voor enige terughoudendheid. Argumenten voor de adoptie

66 | www.ict-update.nl

van cloud computing zijn met name: het plaats-, tijd- en hardware-onafhankelijk kunnen werken; periodiek betalen voor daadwerkelijk gebruik, waardoor investeringen in ICT verschuiven van de balans naar de V&W-rekening van een organisatie, wat transparantie van de ICT-kosten bevordert en het altijd ter beschikking hebben van de meest recente en up-to-date harden software.

Kritische kanttekeningen, die een snellere acceptatie door de markt verhinderen, hebben met name betrekking op: • het desinvesteren van de momenteel aanwezige ICT-infrastructuur; • data-integriteit en privacy- en beveiligingsissues; • veronderstelde juridische complexiteit; • betrouwbaarheid (alsmede afhankelijkheid en de continuïteit van de leverancier); • de eigen interne situatie van de organisatie (zijn we zelf wel klaar voor een nieuwe benadering van IT en het gebruik van bedrijfsgegevens?) en • het veiligstellen van de data wanneer er wordt overwogen de cloud te verlaten of over

te stappen naar een andere leverancier.

De acceptatie van een cloudoplossing zal sneller plaatsvinden binnen organisaties met een jong IT-management. Uit onderzoek komt namelijk naar voren dat bedrijven met een cloudoplossing in 60% van de gevallen een IT-manager heeft die jonger is dan 40 jaar. Bedrijven zonder cloudoplossing hebben een significant ouder IT-management.

Daarnaast komt naar voren (en dit hangt blijkbaar nauw samen met leeftijd) dat IT-managers binnen bedrijven met een cloudoplossing veel vaker lid zijn van een sociale netwerksite zoals Twitter, LinkedIn, Hyves en Facebook, of actief bloggen of zelf een blog beheren en aan deze activiteiten ook veel meer tijd per week besteden dan IT-managers binnen bedrijven zonder cloudoplossing.

REVEILLE Na de outsourcingshype die zich met name begin deze eeuw voordeed, en waarbij IT-leveranciers en masse en met de nodige paniek omkleed een antwoord trachtten te vinden op deze ontwikkeling, dient zich in korte tijd een tweede en waarschijnlijk veel krachtiger reveille voor de sector aan. Een sector die de laatste tien jaar

‘Terughoudendheid ten aanzien van cloud lijkt dan ook vaker vanuit de IT-kant te komen, dan vanuit de businesskant van organisaties’

Gebruik van cloudgebaseerde ICT in 2011 en de voorspelling voor 2012.

geplaagd werd door onvoorspelbaarheid in marktontwikkelingen en dientengevolge onderhevig was aan druk op omzet en resultaat.

Vanuit communicatieoogpunt zullen IT-leveranciers, linksof rechtsom, geconfronteerd worden met een noodzaak tot het maken van keuzes waar het hun cloudpropositie betreft. Hierbij is er sprake van tenminste twee uitdagingen waarmee zij zich geconfronteerd zullen zien. Allereerst zal er voor zorg gedragen moeten worden dat hun bestaande productportfolio voldoende zichtbaar blijft om daarmee de noodzakelijke omzet te blijven genereren en zal het nieuwe cloudportfolio in haar propositie niet strijdig mogen zijn met de boodschap richting markt en interne organisatie waar dit het bestaande on-premise productportfolio betreft.

VERANDERENDE ROL IT Met name belangrijk is echter het inzicht dat IT-managers bang lijken voor de wet van de remmende voorsprong: de eersten kunnen zomaar de laatsten zijn in de wereld van de cloud. Zolang er geen duidelijke standaarden zijn, blijven veel Nederlandse IT-managers huiverig voor de adoptie van cloud. Terughoudendheid ten aanzien van cloud lijkt dan ook vaker vanuit de IT-kant te komen, dan vanuit de businesskant van organisaties. Dit heeft mede te maken met het risico dat de eigen afdeling door het gebruik van cloud computing zou kunnen inkrimpen, waardoor de eigen baan ook op de tocht kan komen te staan. We willen hiermee niet onomwonden stellen dat IT-managers bewust cloud computing buiten de deur moeten houden om als het ware hun eigen hachje te redden, absoluut niet zelfs (zoals gesteld: er zijn ook reële bezwaren die afdoende moeten worden afgedekt), maar de factor kan wel degelijk een rol van betekenis spelen.•

VIRTUALISATIE Cloud computing gaat hand in hand met een een ontwikkeling die al veel eerder is ingezet, die van virtualisatie. Virtualisatie kan volgens Keala worden gezien als een belangrijke stap in een langetermijnontwikkeling. In de jaren ’90, toen IT centraal in organisaties stond en het beheer vanuit centrale systemen naar clients toe redelijk eenvoudig was, kwam de nadruk steeds meer te liggen op intelligente en zwaardere clients.

‘Client-server’ was toen de toverspreuk die stond voor het uitbalanceren van taken, rechten en functionaliteit binnen de infrastructuur.

Eind jaren ’90 van de vorige eeuw en het eerste deel van het vorige decennium is daar een structurele trend naar (out)sourcing bijgekomen.

IT was niet meer default van de organisatie zelf. Steeds meer externe partijen werden verantwoordelijk voor (delen van) de IT-organisatie. Met de komst van mogelijkheden op grond van virtualisatie is alles (infrastructuur, server, client, applicatie en sessie) verdergaand geflexibiliseerd. In feite is de IT-stack ontkoppeld door virtualisatietechnologie, wat nu de stap richting cloud computing veel kleiner maakt.

Daarbij is door de jaren heen de rol van de IT-afdeling of de IT’er veranderd en nog steeds aan het veranderen. Van beheerder en uitvoerder in de jaren ’90, naar coördinator en inkoper in de jaren 2000-2010, naar contractmanager en multi-disciplinair adviseur in de komende jaren.

Toepassing van server-, desktop- en applicatievirtualisatie binnen de Nederlandse zakelijke markt.

www.ict-update.nl | 67

ICT IN .NL

Bart Hogendoorn, managing director HP Nederland

“MENSEN MOETEN RELEVANTIE VAN ICT MEER GAAN INZIEN” Het Amerikaanse HP is een van ’s werelds grootste ICT-concerns.

Het bedrijf heeft zich in de loop der jaren ontwikkeld van pure hardwareleverancier tot aanbieder van zowel hard- als software en ICT-diensten. In Nederland is HP al jaren actief, met klanten in zowel het bedrijfsleven als de overheid en de non-profitsector. Bart Hogendoorn, de managing director van HP Nederland, geeft zijn visie op het belang van ICT voor de BV Nederland.

Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland en de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“ICT kan een groot verschil maken voor de maatschappij. Dat gebeurt ook al, maar het kan nog beter.

Neem de gezondheidszorg. Daar is nog veel te winnen door de inzet van ICT-hulpmiddelen. Daar zie je dat de vergrijzing toeneemt en het aantal handen aan het bed niet met gelijke tred groeit. Dat is ook financieel ingegeven. Met ICT kun je op kosteneffectieve manier de kwaliteit van de zorg verhogen. ICT heeft op veel gebieden een positieve invloed. Zo zie je dat ICT niet leidt tot vereenzaming, zoals weleens wordt geopperd. Integendeel: zaken als sociale media en online gaming, neem Wordfeud, bevorderen juist de interactie tussen mensen.”

68 | www.ict-update.nl

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van de toenmalige minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd. Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“Het is een gemiste kans. Het benoemen als topsector had het belang van ICT duidelijker gemaakt en het de rol gegeven die het verdient.”

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus de overheid. Waar staat Nederland op dit moment naar uw mening?

Zijn wij al een kenniseconomie? Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat is de rol die de overheid

moet spelen? Of ziet u juist meer kansen voor een publiek-private samenwerking?

“Wij staan er niet slecht voor, maar het kan beter. Nederland zou als hub voor onderzoek en ontwikkeling een prominentere rol kunnen spelen. Wij zouden bijvoorbeeld de ontwikkelingen rond het komen tot een ‘schone industrie’ aan kunnen wakkeren. Voor zowel overheid als de private sector ligt hier een rol.”

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering? En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)? >>

www.ict-update.nl | 69

ICT IN .NL

‘Het ontbreekt ons in Nederland aan een voldoende instroom van hoogopgeleide mensen’

BART HOGENDOORN – HEWLETT-PACKARD In 2010 trad Bart Hogendoorn bij HP in dienst als managing director van de Nederlandse vestiging.

Daarvoor heeft hij bij diverse ICT-bedrijven in senior managementposities gefunctioneerd, onder andere bij ICT-dienstverlener Ctac (CEO) en softwareproducent SAP (senior vice-president Europe).

HP levert anno 2012 diverse soorten hardware (van printers tot pc’s en servers), software en ICT-diensten. Het bedrijf telt wereldwijd circa 349.600 medewerkers. In 2011 boekte HP een winst van ruim 7 miljard dollar op een omzet van in totaal 127 miljard dollar.

“Ook hier zie ik dat het niet slecht is, maar dat er verbetering mogelijk is en ook moet komen. Wat mij betreft zou een mogelijke oplossing hiervoor zijn dat wij eens kijken naar een andere manier om het onderwijs vorm te geven. Met daarin ook een actieve rol voor het bedrijfsleven.”

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“Het ontbreekt ons in Nederland aan een voldoende instroom van hoogopgeleide mensen. En aangezien innovatie wordt gedreven door het spel van vraag en aanbod, is dat een zorgwekkende ontwikkeling. Wat onze sector betreft, zie ik dat wij meer moeten doen om studenten warm te laten lopen voor een baan in de ICT. Op dit moment is die animo nog te beperkt.”

70 | www.ict-update.nl

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

“Je hebt al een Rijks-CIO, Maarten Hillenaar, die een regierol vervult. Een organisatiestructuur is niet bepalend voor succes. Het gaat erom dat mensen meer de relevantie van ICT gaan inzien. En dat is niet afhankelijk van het aantal functionarissen. Of ik beschikbaar zou zijn voor een staatssecretarisschap? Dat gaat niet gebeuren.”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)?

“Wij hebben zelf diverse succesvolle projecten in de gezondheidszorg gerealiseerd, waardoor de kwaliteit van de zorg en de dienstverlening van de betrokken gezondheidszorginstanties aanmerkelijk werd verbeterd.”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

“Het kan een heel mooi jaar worden waarin de waardering voor de ICT in de BV Nederland verder groeit. Ik verwacht ook dat volgend jaar de digitalisering in nagenoeg alle sectoren verder zal toenemen.”•

COLUMN - RICHARD BORDES Richard Bordes, Lawaaimaker en telecomveteraan

KLUS

H

Helemaal uitgelaten kwamen ze binnen; een frisse storm aan pubers die genoten van een onverwachts uitje. De meereizende docenten keken angstig om zich heen alsof ze er geen vertrouwen in hadden dat hun leerlingen zich wel zouden gedragen. Maar met een flesje cola in de hand en een gevulde koek in de mond verstomde het geluid en gingen ze er toch rustig voor zitten. Lekker op een bedrijfsbezoek tijdens ‘De Week van de ICT’.

Tijdens de presentatie viel de internetgeneratie van verbazing in verbazing. Natuurlijk waren ze allemaal de hele dag online en hun smartphones waren praktisch vergroeid met hun handen. Een wereld zonder internet of de bijbehorende apparatuur konden en wilden ze zich niet meer voorstellen. Maar dat daar allemaal bedrijven vol met ICT’ers dagelijks voor in de weer waren, dat hadden ze niet gedacht. Dat internet was er gewoon altijd. Net zoals de zon en de regen.

Toch viel het mij in de gesprekjes tussendoor op dat weinigen ooit gedacht hadden aan een carrière in de ICT, een sector die zij in hun dagelijkse leven wel vol omarmden. Alle ‘traditionele’ beroepskeuzes en vervolgstudies kwamen voorbij behalve die van ICT’er.

Vreemd toch? Al vanaf de lagere scholen hangen de lokalen vol met digitale schoolborden en worden de lescomputers via de cloud beheerd. Maar aandacht voor ICT als vak is er niet. Alles is ICT, behalve hun toekomst dus.

Daar moeten wij dus samen iets aan doen. Laten wij gewoon eens beginnen met speciale lessen op de middelbare en hogescholen. De gemiddelde puber weet waarschijnlijk meer van ICT dan hijzelf en u denken. Als ze een Xbox kunnen hacken, kunnen ze zeker als security-expert aan het werk. En wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. Met een enkel ‘Weekje van de ICT’ en een sporadisch bedrijfsbezoek gaat

de ICT-branche het niet redden. Er zal meer moeten worden gedaan. De ICT-branche heeft er belang bij dat de juiste keuzes worden gemaakt. Daarom roep ik hierbij op tot een initiatief vanuit de branche om een studieprogramma te ontwikkelen en te bekostigen om ICT op de kaart te zetten. Gewoon omdat wij als natie alleen kunnen excelleren als wij ICT serieus nemen.

Nu ik toch op dreef ben. Het is toch erg vreemd dat er in de vaderlandse politiek geen enkele aandacht lijkt te zijn voor onze branche in dit land? Een wereldvreemde cookiewet en even discutabele telecomwet worden door parlementaire digibeten klakkeloos door de Kamers gejaagd. Opportunisme voert daarbij hoogtij, maar kennis van ICT-zaken kan de volksvertegenwoordigers en senatoren niet worden verweten. Het enige Tweede Kamerlid met een ICT-achtergrond is heel succesvol minister van Defensie geworden. De rest weet van toeten nog blazen. Of heeft u Ivo Opstelten niet zien stuntelen in PowNews met zijn BlackBerry?

Alsof je Wim Kok weer ziet proberen om een muis als afstandsbediening te gebruiken. Met een natte vinger in de lucht durf ik hier best te beweren dat er bij de overheid meer ICT-trajecten in de soep draaien dan dat er in één keer lukken. De laatste mooie misser is natuurlijk de nieuwe NL Alert-app die de burger moet waarschuwen bij een ramp. Helaas kunnen alle eigenaren van iPhones niet worden gewaarschuwd worden. De app doet het daar niet op. Foutje... bedankt!

Alles is ICT, behalve hun toekomst dus Voor het volgende kabinet stel ik dan ook voor om een Staatssecretaris ICT-zaken op het bordes te zetten, om de boel echt op de kaart te zetten. Lijkt mij persoonlijk wel een mooie klus.

Richard Bordes

www.ict-update.nl | 71

ICT IN .NL

Alex Goldblum en Bart Oskam, directie Eurofiber

“MAATSCHAPPIJ WORDT STEEDS AFHANKELIJKER VAN ICT” Eurofiber staat als onafhankelijke aanbieder van glasvezelnetwerken zo’n beetje in de voorhoede van de ICT. Dankzij snelle netwerkinfrastructuur kunnen immers nieuwe diensten en producten hun weg vinden naar consumenten en bedrijfsleven. Bart Oskam en de van origine Britse Alex Goldblum vormen de directie van het bedrijf. Hoe zien zij het belang van ICT voor de BV Nederland en de burger?

Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland en de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

Alex Goldblum: “Het belang van ICT groeit heel snel. Als je kijkt naar waar ICT nu voor wordt gebruikt, dan zie je dat het veel breder is dan pakweg vijf tot tien jaar geleden. Neem zaken als het bedienen van bruggen op afstand of het aansturen van verkeerslichten: dat gebeurt allemaal met behulp van ICT. Als een ICT-netwerk niet werkt, dan gaan de bruggen niet open of dicht en vallen verkeerslichten uit. De maatschappij wordt steeds afhankelijker van ICT.” Bart Oskam: “Ik zou daar een schepje bovenop willen doen. Naar mijn mening is ICT nog nooit zo relevant geweest. Al hebben de burgers en ook de overheid dat niet zo in de smiezen. ICT is één van de essentiële bouwstenen die je nodig hebt om een aantal grote economische en sociaalmaatschappelijke problemen succesvol op te lossen. Dat potentieel benutten wij naar mijn gevoel nog onvoldoende.”

Alex Goldblum

72 | www.ict-update.nl

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van de toenmalige minister Maxime

Verhagen van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd. Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

Alex Goldblum: “Wat mij betreft gaat het al fout als je ICT als een nutsvoorziening ziet die ‘het gewoon maar moet doen’. Het had inderdaad een topsector moeten zijn. Al was het alleen maar om te laten zien hoe belangrijk het is en ook wat voor ontwikkelingen en groei er in de sector zitten.”

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus de overheid. Waar staat Nederland op dit moment naar uw mening?

Zijn wij al een kenniseconomie? Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat is de rol die de overheid moet spelen? Of ziet u juist meer kansen voor een publiek-private samenwerking?

Alex Goldblum: “Nederland doet het goed ten opzichte van andere Europese landen als het gaat om

Bart Oskam de concurrentie op het gebied van breedbandinfrastructuur en daardoor ook de innovatie. Dat is meteen ook een bedreiging voor de BV Nederland de komende jaren. Die concurrentie moet namelijk wel genoeg ruimte krijgen van de overheid. Het laatste dat de overheid moet doen, is er vanuit gaan dat geavanceerde infrastructuur als glasvezelnetwerken overal tegen lage kosten kan worden aangelegd en daar vervolgens een overeenkomstige tariefstructuur opleggen aan operators. Want dan gaat niemand meer investeren in het aanleggen van glasvezelnetwerken.

En, het is een flauwe opmerking, maar stilstand is achteruitgang.”

Bart Oskam: “Mocht dat wat Alex

schetst gebeuren, dan is de BV Nederland terug bij af en heb je weer een monopolie. En dat is niet goed voor de innovatie en daarmee ook slecht voor de kenniseconomie.”

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering? En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

Bart Oskam: “Ik ben zelf lid van de medezeggenschapsraad van de

>>

www.ict-update.nl | 73

ICT IN .NL

‘Het gaat fout als je ICT als een nutsvoorziening ziet die het gewoon maar moet doen’

school waar mijn dochters naartoe gaan. Een van de redenen daarvoor is het feit dat ik mij ontzettend stoorde aan de disconnect tussen wat de kinderen in het dagelijkse leven kunnen met ICT en wat zij op school op ICT-gebied gefaciliteerd krijgen. Dat zit overigens niet zozeer in de technologie, want die is voorhanden. Het zit hem meer in de docenten. Zij zijn niet voldoende voorbereid, en het systeem is er ook nog niet op ingericht, op kinderen die vanaf twee jaar al aan het swipen zijn op hun iPads.

Zij lopen voor op de docenten. Scholen hebben wel de wil, maar zij kunnen niet. Het begint al bij de bron: de pabo’s die ICT nog niet goed in hun curriculum hebben opgenomen. Daar ligt een grote rol bij de overheid.”

Alex Goldblum: “Een publiek-private samenwerking op onderwijsgebied zoals in de Verenigde Staten gaat mij te ver. Maar ik ben wel voor een grotere rol van het bedrijfsleven, bijvoorbeeld door aan het onderwijs te laten zien wat de mogelijkheden van ICT zijn.”

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

Bart Oskam: “Er is een zeker onbalans tussen de diverse richtingen in het onderwijs; van bèta tot alfa en gamma.

De vraag is ook hoe je studenten kunt interesseren voor de ICT-techniek. Je moet het sexy maken en studenten het gevoel geven dat zij in de ICT-sector aan de basis van innovatie staan.”

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

Bart Oskam: “Het zou kunnen werken. Je geeft als

74 | www.ict-update.nl

ALEX GOLDBLUM EN BART OSKAM – EUROFIBER Wie de loopbaan van de Brit Alex Goldblum bekijkt, zou niet verwachten dat hij uiteindelijk in Nederland mede de directie zou gaan voeren van een glasvezelexploitant. Goldblum heeft bijna negen jaar bij het olieconcern Shell doorgebracht, onder andere als business development manager Africa en Europe. Sinds 2007 staat hij samen met Bart Oskam aan het roer van Eurofiber. Oskam heeft daarentegen een meer ICT-doorspekt verleden, met onder andere managementfuncties bij KPN, BabyXL Broadband en Tiscali. Bij deze laatste was hij de Chief Technical Officer.

Eurofiber is in 2000 opgericht en richt zich met zijn immer groeiende glasvezelnetwerk louter op de zakelijke markt. Het bedrijf biedt zelf geen diensten aan op zijn netwerk, maar laat dat aan derde partijen over. In 2012 heeft Eurofiber een eigen datacenter in Utrecht gebouwd dat – als een verlengstuk van zijn glasvezelinfrastructuur – aan derden wordt verhuurd. Bij Eurofiber (met vestigingen in Nederland en België) werken 145 mensen.

overheid in ieder geval een heel duidelijk signaal af.

Dat is winst. Maar ik weet niet of het benoemen van een dergelijke functionaris het beste middel is om ICT in de hearts and minds van iedereen te verankeren. Of zij mij daarvoor kunnen bellen? Ik draag het een warm hart toe.

Men mag mij altijd bellen.”

Alex Goldblum: “Mij zouden ze ook zeker mogen bellen, maar ik ben helaas geen Nederlands staatsburger.”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)?

Alex Goldblum en Bart Oskam: “Niet zozeer één mijlpaal, als wel een trend: het afgelopen jaar hebben wij gezien dat het belang van ICT groter wordt en dat men zich dat in toenemende mate realiseert. Al is het alleen maar omdat tijdens incidenten, zoals de Diginotar-kwestie in 2011, duidelijk wordt hoezeer ICT een cruciale rol speelt.”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

Alex Goldblum en Bart Oskam: “In het verlengde van de mijlpaal van 2012, hopen wij dat het belang van ICT alleen maar duidelijker wordt voor de burger en de overheid.”•

OBS_NL_AD:OBS_NETHERLANDS AD 18/05/2009 10:33 Page 1

challenging times?

Orange Business Services has been providing multi-national companies with IT Services since 1949. We’re not just one of the most financially sound IT providers in the industry, but also one of the most impressive, having been awarded “Best Global Operator” in 2006, 2007 and 2008*.

We’re present in 220 countries around the world, with 18,000 people to support your managed networks, security, voice and unified communication services and above all, we love to help.

Come and see us at www.orange-business.com or if you prefer to chat, call us on +31 (0)20 606 9100 or +32 (0)2 643 94 00 and let’s see how we can help you make the right moves in these challenging times.

*World Communication Awards 2006, 2007, 2008.

Untitled-1 1

31-07-12 13:25

ICT IN .NL

76 | www.ict-update.nl

Edwin Prinsen, algemeen directeur Imtech ICT Nederland

“NEDERLAND MOET ZWAARDER INZETTEN OP INNOVATIE” Imtech ICT, onderdeel van de Nederlandse technische dienstverlener Imtech, is door de jaren heen uitgegroeid tot een volwaardige ICT-dienstverlener met consultancy, hard- en software-implementatie- en technologische infrastructuuroplossingen. Edwin Prinsen, managing director Imtech ICT Nederland, geeft zijn visie op het belang van ICT voor de BV Nederland en de burger.

Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland en de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“Nederland is, ondanks de bescheiden afmetingen, een heel belangrijk ICT-land. Dat zie je onder andere aan het feit dat het voor grote buitenlandse ICT-bedrijven zoals Cisco en Microsoft in hun top tien staat van landenvestigingen. Wij accepteren hier snel en graag nieuwe technologie. Daarom is het ook een prima testmarkt voor verschillende ondernemingen. Voor de Nederlandse burger is ICT inmiddels eveneens cruciaal. Het zit in alles van het dagelijkse leven; van entertainment tot het indienen van de belastingaangifte.”

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van de toenmalige minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd. Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“Eerlijk gezegd, vind ik dat het topsectorenbeleid überhaupt niet echt goed van de grond is gekomen. Ik vind het ook jammer dat de ICT geen aparte topsector is geworden. Aan de andere kant kun je je afvragen of alles bij de overheid moet rusten. Het bedrijfsleven heeft hier zelf ook een grote verantwoordelijkheid in te nemen.”

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus de overheid. Waar staat Nederland op dit moment naar uw mening? Zijn wij al een kenniseconomie?

Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat is de rol die de overheid moet spelen? Of ziet u juist meer kansen voor een publiek-private samenwerking?

“Wij moeten zwaarder inzetten op innovatie. Dat is voor het voortbestaan van de BV Nederland van cruciaal belang. Uiteindelijk ligt daar onze concurrentiekracht als je kijkt naar bijvoorbeeld Aziatische landen. Wij moeten het hier niet hebben van goedkope arbeid. Wat mij betreft, kun je als overheid nooit genoeg investeren in innovatie en daarmee ook de kenniseconomie.”

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering?

En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

“Het niveau van het onderwijs in Nederland is niet slecht, al moet ik wel zeggen dat het jammer is dat er in het basisonderwijs niet meer wordt geïnvesteerd in ICT-leermiddelen. Dat is deels een budgettaire kwestie en deels ligt het aan de docenten. Zij kunnen hun leerlingen vaak op ICT-gebied niet meer bijbenen.”

“In het hoger onderwijs zijn de aantallen afgestudeerden – zeker als het gaat om mensen die voor onze bedrijfstak van belang zijn – te laag. Het is een taak van zowel de overheid als het bedrijfsleven om daar een antwoord op te formuleren. Ook als het gaat om het zorgen voor een betere aansluiting van de theorie op de praktijk. Het Amerikaanse model waarbij het bedrijfsleven financieel

www.ict-update.nl | 77

ICT IN .NL

‘Het vijvertje waar werkgevers in vissen wordt alleen maar kleiner’ EDWIN PRINSEN – IMTECH ICT NEDERLAND Edwin Prinsen is in 2009 aangesteld als managing director van Imtech ICT Nederland. Hij was al bij het bedrijf werkzaam, in eerste instantie als director operations (2003) van de werkmaatschappij Communication Solutions. Daarvoor was hij directeur van een businessunit bij de Nederlandse ICT-dienstverlener Getronics (inmiddels onderdeel van operator KPN).

Het jaar 1993 markeert de start van Royal Imtech NV. Het bedrijf is het resultaat van de intensieve samenwerking tussen diverse Nederlandse ondernemingen die uiteindelijk onder één noemer verder gaan, waardoor het feitelijk al 152 jaar bestaat. Het beursgenoteerde concern telt inmiddels wereldwijd ruim28.600 werknemers. In 2011 werd er een omzet van 5,11 miljard euro gerapporteerd, de nettowinst bedroeg daarbij 150,4 miljoen euro.

en inhoudelijk zijn stempel drukt op bijvoorbeeld universiteiten gaat mij echter te ver.”

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“De zogenoemde War for Talent speelt al heel lang. Er komen steeds minder jongeren van de hogere technische opleidingen; het vijvertje waar werkgevers in vissen wordt alleen maar kleiner. Ook hier geldt dat niet alleen de overheid een rol moet spelen. Het bedrijfsleven heeft ook een grote rol. Wij spelen daar

78 | www.ict-update.nl

al de laatste tien jaar op in door bijvoorbeeld afgestudeerden twee jaar lang zelf verder on the job op te leiden.”

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

“Het lijkt mij geen slecht idee.

Bijvoorbeeld om een betere afstemming op ICT-gebied binnen de overheid te krijgen. Daar zijn de nodige efficiencyslagen te maken. Of

zij mij daarvoor kunnen bellen? Bellen mag altijd, maar mijn antwoord hangt af van hoe het concreet het aanbod is en wat het mandaat en dergelijke is.”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)?

“Een mooi voorbeeld is de start van een innovatief luchtmeetsysteem in Eindhoven, waarbij ICT dé centrale spilfunctie vervult. Op straatniveau wordt de luchtkwaliteit gemeten. Dat levert overigens meer dan alleen maar cijfers en feiten op. Het legt daarnaast ook nog eens een wetenschappelijke verbinding met gezondheid, klimaat en gedrag. Kortom een uniek samenwerkingsverband tussen bedrijfsleven, overheid, kennisinstellingen en bewonersorganisaties met als doel om te komen tot een gezonde leefomgeving.”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

“Dit jaar zijn we samen met onze partners Cisco en Vodafone gezamenlijk een landelijke campagne gestart onder de naam Bring IT. BYOD….. We zullen zeker meer van dit soort initiatieven gaan zien omdat organisaties kijken naar het totale ecosysteem.”•

Koppel uw Lync omgeving aan het wereldwijde telefonienetwerk

SpeakUp Trunk Via “Lync gecertificeerde SpeakUp Trunk� wordt uw centrale aan het SpeakUp netwerk gekoppeld Geen beperkingen op het aantal gelijktijdige gesprekken Failover en calamiteiten-schakeling borgen optimale bereikbaarheid bij (lokale) storingen Redundant via meerdere datacentra Stabiele verbinding voor videoconferencing

................................................................................................................................................... t: +31 88 77 32 587

www.speakup.nl

SpeakUp, de telecom operator die het anders doet.

ICT IN .NL

Patrick Bliemer, managing director Intel Benelux & Northern Europe

“ICT IS VAN STRATEGISCH BELANG VOOR DE GROEI VAN DE BV NEDERLAND” Grote kans dat het gros van de Nederlanders elke dag te maken hebben met producten van de Amerikaanse ICT-gigant Intel. Wellicht dat zij het zich niet zo snel realiseren, maar de producten van Intel zitten in allerlei soorten apparatuur waar eenieder mee te maken heeft. Patrick Bliemer, managing director Intel Benelux & Northern Europe, kan niet alleen door zijn werkgever een goede kijk geven op het belang van ICT voor de BV Nederland. Ook zijn internationale werkterrein helpt een aardig handje mee.

Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland en de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“Het is absoluut significant. Als je het vertaalt naar economische waarde, dan praat je over een jaarlijks bedrag van vijftien tot twintig miljard euro. En dat is een aanzienlijke bijdrage aan de Nederlandse economie. Ik vind persoonlijk wel dat het belang van ICT, ook voor de burger in het dagelijkse leven, nog niet genoeg tot uitdrukking komt. Dat ligt ook aan ons, de ICT-sector, zelf. We moeten dat belang beter kenbaar maken.”

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd.

Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“Minister Verhagen had zich duidelijker moeten uitspreken. Als ICT zo belangrijk is voor alle andere sectoren, dan is het een topsector op zich. Door het ondergeschikt te maken, wordt het een soort bijproduct.

ICT is van strategisch belang voor de groei van de BV Nederland als kenniseconomie. Dat rechtvaardigt een positie als topsector.”

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus de overheid. Waar staat Nederland op dit moment naar uw mening? Zijn wij al een kenniseconomie? Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat is de rol die de overheid moet spelen? Of ziet u juist meer kansen voor een publiek-private samenwerking?

“Nederland kan hier veel beter in scoren. We zouden hier bijvoorbeeld een leidende rol kunnen gaan spelen op het

80 | www.ict-update.nl

gebied van smart cities. Er is al een brede publiek-private samenwerking op ICT-gebied, waarbij de branchevereniging Nederland ICT de ICT-sector vertegenwoordigt. Maar de overheid ziet nog onvoldoende in hoe belangrijk de ICT is voor de toekomst van ons land. Dat zie je al aan het feit dat ICT niet tot een topsector is benoemd.”

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering?

En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

“Als ik kijk naar het basisonderwijs in Nederland, dan lopen wij achter op andere landen in Europa. En dan heb ik het bijvoorbeeld over het gebruik van digitale leermiddelen op scholen. We zouden hier real time ‘one to one’-computing in de klas moeten hebben. Zweden loopt daarin zeker voor op Nederland. Daar zijn scholen al jaren geleden overgegaan op het on-to-one-model en hebben er uitzonderlijke resultaten mee weten te boeken.”

“Mijn eigen kinderen zitten op een basisschool in Den Haag waar slechts een paar computers per klas aanwezig zijn. Het summum daar is het digitale schoolbord. En dat is erg jammer. Het ligt ook aan de leraren; het merendeel kan of wil niet meer bij blijven op digitaal gebied. Het is niet echt een kwestie van te weinig geld.

Ik ben er van overtuigd dat er genoeg geld is om het niveau van ons onderwijs, met digitale hulpmiddelen, op een hoger niveau te krijgen. Je moet als overheid een langetermijnvisie durven ontwikkelen waarbij de beschikbare financiële middelen worden geïnvesteerd in het veilig stellen van onze toekomst. Bij Intel hebben wij dat in de verschillende crisissen van de afgelopen jaren >>

www.ict-update.nl | 81

ICT IN .NL

‘Ik hoop dat het besef van het belang van ICT voor de BV Nederland groter wordt’ PATRICK BLIEMER – INTEL De Nederlander Patrick Bliemer heeft bij de Amerikaanse chipgigant Intel sinds april 2011 de regio’s Benelux en Noord-Europa onder zich. Hij was al reeds in 1996 bij Intel in dienst gekomen. In de loop der jaren vervulde hij verschillende managementfuncties bij het bedrijf, waaronder die van global pricing director en regional sales director Mobility Accounts EMEA. Intel, opgericht in 1968, is met name bekend als producent van processoren en andere chips voor computers en mobiele apparatuur. Anno 2012 heeft het bedrijf echter ook een florerende softwaretak (mede door de overname van het Amerikaanse McAfee, maker van beveiligingssoftware). Wereldwijd werken er 82.500 mensen bij Intel. Het concern haalde in 2011 een netto omzet van 54 miljard Amerikaanse dollars (nettowinst 12,9 miljard dollar).

ook met succes gedaan; juist in een recessie investeren in zaken waardoor je sterker uit die economische neergang komt. En er is ook een rol voor het bedrijfsleven.”

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“Dat is één van mijn grote frustraties. Nederland loopt op dit gebied zeker achter. Zowel de overheid als wij, het bedrijfsleven, moeten ons daar echt meer voor inspannen.

Ik denk echter dat het niet iets is dat slechts de laatste tijd speelt. Het is helaas inherent aan ons onderwijssysteem.

Er wordt hier nog steeds geleerd hoe met een verouderde programmeertaal als Cobol te werken. Zo hou je een mismatch tussen opleiding en praktijk.”

“Een ander punt is dat het werken in de ICT-sector niet bepaald als ‘sexy’ wordt gezien. Als je op een verjaardagsfeestje zegt dat in de ICT zit, dan denkt men meestal aan een systeembeheerder. En dan hangt niet iedereen meteen aan jouw lippen. Wij moeten als sector ook de verantwoordelijkheid nemen en beter vertellen hoe divers de ICT-sector is. Het is absoluut niet alleen iets voor nerds.”

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

“In de vorige regering had België inderdaad een minister met ICT in zijn portefeuille. In het huidige kabinet is het

82 | www.ict-update.nl

een staatssecretaris. In België heeft het gewerkt; er zijn nieuwe projecten van de grond gekomen, de versplintering op het gebied van ICT-projecten bij de overheid is tegengegaan en er is een breder draagvlak voor de inzet van ICT gekomen. Dat zou voor Nederland absoluut een goed idee zijn. Dus ja: op zijn minst een staatssecretaris.

Of ik dat zou willen doen? Dat is een vraag zeg. Ik weet zeker dat ik de passie zou hebben om mij daar volledig voor in te zetten. Maar aan de andere kant heb ik een ongeduldige aard en ben ik gewend om te werken in een snel opererend bedrijf zoals Intel. Met andere woorden: ik zit hier prima op mijn plek.”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)?

“Ik heb geen echte mijlpalen, maar er zijn wel veel kleinere stappen genomen in het afgelopen jaar. Neem het besef dat ICT-security een ondergewaardeerd kindje is geweest. Helaas is dat gebeurd door diverse incidenten op dat gebied, maar het is een goede zaak dat het besef nu aanwezig is. Hetzelfde geldt voor de toegenomen aandacht voor zaken als smart cities en smart grid. De nutsbedrijven en andere partijen zijn tot de conclusie gekomen dat de infrastructuur op breken staat en dat er met slimme ICT-middelen veel valt te winnen.”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

“Ik hoop dat het besef van het belang van ICT voor de BV Nederland groter wordt. En dat wij meer vlaggenschepen zoals ASML gaan krijgen, zodat de aantrekkelijkheid van de ICT-sector als werkgever duidelijker wordt.”

Raak niet ondergesneeuwd!

Met UC & Collaboration van NEC houdt u de zaken in de hand ‌ Het verkeer hoeft maar even tegen te zitten, en uw zaken kunnen danig uit de hand lopen. Hoeveel kosten files uw organisatie aan productiviteit, gederfde inkomsten en klanttevredenheid? Kijk hoe NEC u en uw medewerkers in staat stelt efficiÍnt en effectief te blijven werken, waar ze ook zijn.

NEC wenst u een voorspoedig en communicatief nieuw jaar!

www.nec-unified.com

ICT IN .NL

Erik Schut, managing partner KPMG Management Consulting, gespecialiseerd in Operations and IT Advisory

“ICT FACILITEERT VERANDERING” Accountancy- en adviesbureau KPMG adviseert klanten wereldwijd over de manier waarop zij – al dan niet gebruikmakende van ICT – hun processen het best kunnen inrichten. Het is niet al te verwonderlijk dat Erik Schut, managing partner bij KPMG Nederland, ICT niet alleen als belangrijk kenmerkt, maar ook als een voorwaarde voor het doorvoeren van veranderingen.

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland?

Groot, klein, cruciaal?

“In mijn visie is dat GROOT, met hoofdletters geschreven. Ik schaar technologie onder de grootste drivers for change. Er is veel behoefte aan vernieuwing, en technologie zal daar een belangrijk onderdeel van zijn. De BV Nederland heeft het dus in de volle breedte nodig. De BV Nederland is voldoende in staat om een belangrijke speler te zijn in het helpen te vernieuwen via technologie. Ik verwacht wel dat er een verschuiving voor nodig is in het huidige landschap van ICT-aanbod vanuit de BV Nederland. De bijdrage aan de commodities-kant zal alleen maar minder worden, er zal dan ook moeten worden ingezet op de nieuwste vormen en op het faciliteren van verandering.”

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT voor de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“Het kan een banenmarkt van niveau blijven. Op voorwaarde dat de door mij geschetste verandering kan worden gebracht. Wellicht wordt het in de toekomst meer het speelveld van kleine ondernemingen dan de huidige grote spelers. Daarnaast kan ICT (opnieuw de vernieuwing) veel betekenen voor het levensgeluk, het comfort en de veiligheid van de Nederlandse burgers.”

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde

84 | www.ict-update.nl

van de toenmalige minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd. Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“Het hangt een beetje af van wat er echt gebeurt als je tot topsector wordt benoemd. Nederland wordt, naar mijn mening, in deze sector in eerste instantie nog hard geraakt, maar is wel een omvangrijke sector. Met alleen al het potentieel aan mensen die in deze sector hebben gewerkt, kunnen we vast wat in de sector. In die zin kan ik me wel een programma voorstellen waarbij gezamenlijk deze beweging wordt ingezet en we internationaal ook een ICT-leverancier van betekenis kunnen worden.”

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus de overheid. Waar staat Nederland op dit moment naar uw mening?

Zijn wij al een kenniseconomie? Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat is de rol die de overheid moet spelen? Of ziet u juist meer kansen voor een publiek-private samenwerking?

“Lastig, kennis is wel van grote waarde als je succesvol wilt zijn. Aan de andere kant is productie voor onze economie ook wel een goed idee.

Persoonlijk ervaar ik Nederland zeker niet als topspeler in kennisgeoriënteerd werken en ontwikkelen. Meer focus op excellentie zou ik wel een verbetering vinden. De overheid had iets beter kunnen letten op de opleidingsbehoeften (bijvoorbeeld op het gebied van techniek) die bij het bedrijfsleven bestaan. Verder verwacht ik dat het bedrijfsleven het wel gaat dragen.”

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering? En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

“Het onderwijs in Nederland ligt op een hoog niveau. Ongetwijfeld is er nog het nodige te verbeteren.

Ik zie zeker mogelijkheden op het middelbaar en hoger onderwijsniveau. Wat we met elkaar moeten leren en verbeteren, is geld verdienen met kennis en sustainable business-modellen ontwikkelen die dit doen.”

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten.

Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“Dat tekort is echt jammer, want er is veel te doen op het gebied van

‘Persoonlijk ervaar ik Nederland zeker niet als topspeler in kennisgeoriënteerd werken en ontwikkelen’ ontwikkeling, innovatie en ook productie. We kunnen ook hoop putten uit het feit dat er juist veel te doen is op het terrein van het toepassen van technologie. En dan kunnen we gebruikmaken van het feit dat veel ontwikkelingen rondom technologie nu juist hebben geleid tot relatieve eenvoud van toepassing.

Daar kunnen al weer meer professionals mee aan de slag.”

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

“In Nederland wordt al geregisseerd binnen de overheidsautomatisering.

Daar is veel te doen. Hopelijk de komende jaren ook met veel goede toepassing van technologie richting de burgers en het bedrijfsleven.

Verder verwacht ik dat de markt de transformatie van de ICT-sector voortvarend ter hand gaat nemen. Dat moet wel want dit is in de internationale markt nu heel hard aan de gang.”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)?

“2012 is voor mij het jaar waarin er iets wezenlijks is veranderd. Er wordt

ERIK SCHUT – KPMG In 2001 werd Erik Schut partner bij de IT Advisory-tak van KPMG Nederland. Sinds oktober 2012 is hij managing partner bij KPMG Management Consulting.

KPMG Nederland is gespecialiseerd in dienstverlening op het gebied van audit, tax (via KPMG Meijburg & Co) en advisory. Het bedrijf ontstond in 1987 door de samenvoeging van vier zelfstandige ondernemingen (Klynveld, Peat, Marwick en Goerdeler). KPMG heeft wereldwijd 145.000 mensen in 152 landen in dienst. De Nederlandse vestiging van KPMG boekte in 2011 een omzet van 655,5 miljoen. In datzelfde jaar bedroeg de Europese omzet van KPMG ruim 4,4 miljard euro.

in mijn omgeving opeens gesproken over ‘oude IT’ en ‘nieuwe IT’, het merendeel van de ICT-congressen ging over innovatie en veel succesvolle bedrijven maken succes over de as van anders omgaan met technologie (vooral snel, eenvoudig en gedurfd).

Dit heeft binnen ons advieshuis de overtuiging gebracht dat vernieuwing, en dan met gebruik van technologische mogelijkheden, het ding is voor onze klanten. Daar zetten we nu sterk op in, en dat geeft fantastisch leuke trajecten in een brede set van sectoren.”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

“Hele mooie mijlpalen zijn wat mij betreft de in Nederland gevestigde organisaties met gedurfde en succesvolle initiatieven rondom duurzame vernieuwing van hun business, onder andere via de inzet van nieuwe technologie. Dat is de kracht die we in Nederland zo goed kunnen gebruiken. Internationaal gezien doen andere organisaties het ons al voor.”•

www.ict-update.nl | 85

ICT IN .NL

Wim van Campen, vicepresident McAfee Northern Europe

“ZONDER ICT STAAT DE NEDERLANDSE ECONOMIE COMPLEET STIL” Tegenwoordig is het computersecuritybedrijf McAfee onderdeel van het ICT-concern Intel, beide van Amerikaanse bodem. De Nederlander Wim van Campen, vicepresident McAfee Northern Europe, kan door zijn internationale werkgebied een goede inschatting geven van hoe Nederland zich verhoudt tot andere Europese landen op het gebied van bijvoorbeeld innovatie. Wim van Campen over het belang van ICT voor de BV Nederland in het algemeen en de burger in het bijzonder.

Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland en de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“Het is van cruciaal belang.

Nederland leeft met name van de dienstverlening. Juist in de dienstverlening is ICT enorm belangrijk; niet alleen om de dienst überhaupt te verlenen, maar ook als enabler om de dienst zo efficiënt mogelijk te kunnen leveren. Zonder ICT staat de Nederlandse economie compleet stil. De Nederlandse burger pikt snel innovaties op, zoals het mobiel chatten via een applicatie als WhatsApp en digitale tv. ICT is niet meer weg te denken uit het dagelijkse leven van de burger.”

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van de toenmalige minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd. Is dat

86 | www.ict-update.nl

een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“Het is een gemiste kans, al snap ik wel waarom de minister dat besluit heeft genomen. ICT is vooral ondersteunend voor de andere sectoren. Wij hebben geen Silicon Valley in Nederland, de ICT-sector is hier niet zo groot.”

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus de overheid. Waar staat Nederland op dit moment naar uw mening?

Zijn wij al een kenniseconomie? Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat is de rol die de overheid moet spelen? Of ziet u juist meer kansen voor een publiek-private samenwerking?

“Nederland moet het niet zozeer meer van de maakindustrie of de agrarische sector hebben. Wij zijn, zoals al gezegd, een land van dienstverlening en handel. Kennis is daarbij van cruciaal belang. De overheid moet hier aandacht geven. Er is al sprake van publiek-private samenwerking.

Het bedrijfsleven is wat dat betreft ook pragmatischer geworden en leunt hierin minder op de overheid en het

onderwijs. Heel veel van de activiteiten op het gebied van onderzoek en ontwikkeling vinden tegenwoordig bij het bedrijfsleven plaats en niet zozeer bij universiteiten. De manier waarop in de Verenigde Staten het bedrijfsleven en het onderwijs samenwerkt, vind ik voor Nederland niet geschikt. Het is echt een taak voor de overheid, waarbij het bedrijfsleven ondersteunend kan werken. Je moet het onderwijs echter niet gaan financieren vanuit het bedrijfsleven.”

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering? En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

“Het niveau van het onderwijs is nog niet slecht te noemen. Als je echter kijkt naar het regeerakkoord van de nieuwe regering, dan zie ik daar de nodige negatieve impact op het onderwijs. Maar ik ben van nature

www.ict-update.nl | 87

ICT IN .NL

‘ICT is vaak nog te abstract voor mensen’ positief. Misschien dat door de hogere financiële drempels aankomende studenten juist beter gaan nadenken over de vraag in hoeverre zij een baan kunnen vinden in de beoogde studierichting. Wat betreft het gebruik van ICT in het onderwijs, ben ik bang dat het over het algemeen niet al te best is gesteld. Maar er zijn ook scholen die de ouders een hogere financiële bijdrage vragen. Dat geld wordt vervolgens in hardware en -software geïnvesteerd.

Dat soort initiatieven juich ik van harte toe.”

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“Ik deel die zorg absoluut. Ik denk dat de output van ons onderwijssysteem – of het nu om mbo, hbo of universiteiten gaat – te gering is. Als je dan kijkt naar het aantal ICT’ers dat van opleidingen afkomt, dan is het tekort zelfs nijpend te noemen. Ik heb het gevoel dat bij universiteiten in de bestuurskamers ICT nog niet volledig op waarde wordt geschat. En dat is onwenselijk. Overigens moeten wij als bedrijfsleven ook het nodige doen om de aantrekkelijkheid van de ICT-sector als werkgever te vergroten. ICT is vaak nog te abstract voor mensen.”

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

“Het zou geen kwaad kunnen als de overheid meer aandacht aan ICT zou besteden. En dan met name aan de manier waarop ICT maatschappelijke en economische vraagstukken kan helpen oplossen. Ik weet alleen niet of het aanstellen van een dergelijk functionaris de

88 | www.ict-update.nl

WIM VAN CAMPEN – MCAFEE Na een start bij oliegigant Shell (1991) als systems engineer, heeft Wim van Campen zijn carrière in de ICT-sector opgebouwd. Sinds begin 2010 is hij bij McAfee in dienst als vice president Northern Europe.

Voor die tijd heeft hij onder andere bij netwerkleveranciers Juniper Networks, Cisco en Force10 Networks hoge managementposities vervuld.

McAfee, opgericht in 1987, levert geïntegreerde en proactieve beveiligingsoplossingen en -diensten voor systemen, netwerken en mobiele apparaten. Het bedrijf, een dochteronderneming van Intel Corporation, telt wereldwijd ruim 6.700 medewerkers, waaronder 350 McAfee Labs-onderzoekers die in realtime malware en internetdreigingen in kaart brengen.

aangewezen manier is. Men mag mij altijd bellen, dan zal ik mijn uiterste best doen om de juiste mensen voor een dergelijke post aan te bevelen. Ik heb het teveel naar mijn zin bij McAfee om er zelf voor in aanmerking te komen.”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)?

“Ik heb meerdere mijlpalen. De ontwikkelingen op mobiel gebied zijn in het afgelopen jaar bijvoorbeeld razendsnel gegaan. En dan heb ik het over allerlei zaken; van de beschikbare apparatuur tot wat je allemaal kunt doen als je onderweg online bent. Ook vind ik de opkomst van cloud computing in het afgelopen jaar ongekend.

En tot slot was het aantal data breaches bijzonder groot in 2012. Cybercrime is echte big business geworden.”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

“Ik hoop dat wij als BV Nederland – zowel de overheid als het bedrijfsleven – ons gaan realiseren hoe belangrijk de bescherming van persoonsgegevens is. En dat er juiste sancties op gaan komen, want op dat gebied is het Nederlandse overheidsbeleid nog te vrijblijvend.”•

© 2012 Nokia. All rights reserved. © 2012 Microsoft. All rights reserved.

IT’S THE WORLD’S MOST INNOVATIVE SMARTPHONE.

THIS IS LUMIA. De nieuwe Nokia Lumia zit van binnen tot buiten barstensvol geavanceerde mogelijkheden, van de toonaangevende PureViewcameratechnologie en het supersnelle PureMotion HD+ display tot de revolutionaire City Lens augmented reality-app en supercomfortabel browsen, dit alles gecombineerd met een uniek, duurzaam design.

DE NIEUWE NOKIA LUMIA 920

www.ict-update.nl | 89

ICT IN .NL

90 | www.ict-update.nl

Theo Rinsema, general manager Microsoft Nederland

“ICT IS EEN VOORWAARDELIJKE FACTOR” De Nederlandse vestiging van de Amerikaanse softwareproducent Microsoft vervult een voortrekkersrol. Het was hier waar ‘Het Nieuwe Werken’ volledig in de praktijk werd gebracht, om maar eens een voorbeeld te geven. Theo Rinsema, general manager van Microsoft Nederland en zo’n beetje de vader van ‘Het Nieuwe Werken’, over het belang van ICT voor de BV Nederland in het algemeen en de burger in het bijzonder.

Tekst: Paul Teixeira

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland?

Groot, klein, cruciaal?

“Zonder enige twijfel: groot en cruciaal. Het Centraal Bureau voor de Statistiek schreef in het rapport ‘ICT, kennis en economie 2012’, dat ICT onmisbaar is om van Europa en Nederland een innovatieve regio te maken met de onderbouwing dat ICT niet alleen van groot belang is door haar faciliterende rol, maar dat de Nederlandse ICT-bedrijven zelf ook bijzonder innovatief zijn. Tussen 1985–2009 was bijna zestien procent van de Nederlandse economische groei gebaseerd op de inzet van ICT-kapitaal.”

ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd. Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“Tja, het is zowel terecht als nog steeds een kans. ICT is inderdaad een verbindende en vaak zelfs voorwaardelijke factor. Aan de andere kant, kan ICT wel degelijk directe aandacht en stimulans gebruiken. Zeker in de huidige fase waar we met ICT belangrijke vraagstukken kunnen ondersteunen, liggen hier nog veel kansen die we nog niet gemist hebben, maar soms nog wel (beter) kunnen oppakken.”

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT voor de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“Die is ook groot. We realiseren het ons niet altijd, maar een groot deel van onze maatschappij ‘draait’ op ICT. Van ‘entertainment’ in gaming, online video en streamen van muziek, directe interactie via sociale media, tot en met ondersteuning van nieuwe efficiëntie en procesinrichtingen bij het onderwijs en de zorg.”

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus de overheid. Waar staat Nederland op dit moment naar uw mening? Zijn wij al een kenniseconomie? Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat is de rol die de overheid moet spelen? Of ziet u juist meer kansen voor een publiek-private samenwerking?

“Er zijn altijd kansen voor publiek-private samenwerking en er is altijd inspiratie en aanleiding voor verbetering.

Onderwijs is zeker een thema waar we elkaar vaker moeten kunnen vinden. De nieuwe mogelijkheden om onderwijs door ICT anders vorm te geven is zo’n gebied waar we kunnen samenwerken.”

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van de toenmalige minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) topsectoren benoemd. De

www.ict-update.nl | 91

ICT IN .NL

‘2013 mag van mij het jaar worden waarin we ook maatschappelijk kapitaliseren op onze hoogwaardige digitale infrastructuur’ THEO RINSEMA – MICROSOFT De Nederlandse vestiging van Microsoft heeft in 2004 Theo Rinsema weten binnen te halen als director of marketing. Twee jaar later werd hij daar benoemd tot general manager. Rinsema zit al sinds 1983 in de Nederlandse ICT-sector, met onder andere Oracle als voormalige werkgever.

Microsoft (opgericht in 1975) is wellicht het meest bekend als producent van software (van het Windows-besturingssysteem tot ERP-software). Het Amerikaanse bedrijf is echter ook een speler van formaat op online gebied, produceert hardware en levert de nodige ICT-diensten. Wereldwijd werken er circa 94.290 mensen. Microsoft heeft in zijn boekjaar 2012 74,4 miljard dollar omzet geboekt (nettowinst 23,6 miljard dollar).

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering?

En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

“Nederland staat er niet slecht voor. We moeten wel doorpakken en de middelen en de cultuur die we hebben benutten om te innoveren. Ik denk niet in de eerste plaats aan financiële bijdragen vanuit de private sector. Eerder aan het verbinden van mensen die werken met mensen die leren. Thema’s als ‘Het Nieuwe Werken’, ‘een leven lang leren’ en ‘duurzame inzetbaarheid van mensen’ liggen dicht bij elkaar.“ Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“Het gaat vooral om goede scholing. Waarbij de vraag uit de markt zich steeds meer richt op kwaliteiten en vaardigheden, zoals samenwerking, ondernemerschap, probleemoplossend vermogen en creativiteit. En inderdaad, daar is in een economie als die van Nederland altijd een tekort aan. Vooral wanneer we opleiden met aandacht voor ondernemerschap.”

92 | www.ict-update.nl

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigde rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

“Haha! Ik denk dat er al veel goede ambassadeurs voor de Nederlandse ICT-sector rond lopen. We mogen trots zijn op onze ondernemers, en ondernemingen. Daar zitten verhalen tussen die voor zichzelf kunnen spreken. Een centrale regierol voor de overheidsautomatisering lijkt er overigens te zijn gekomen met de nieuwe minister voor de Rijksdienst (Stef Blok, red.).”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)? Dit mag ook een project zijn dat door uw bedrijf is uitgevoerd.

“Windows 8 is absoluut zo’n mijlpaal. Het is meer dan alleen een nieuwe versie van Windows; we introduceren nieuwe vormen van computergebruik. Rond ‘Het Nieuwe Werken’ was het goed om te zien dat dit is uitgegroeid tot een ondersteund beleid waar ondernemers gedurende 2012, uit een budget van 24 miljoen, subsidie konden aanvragen. Het Nieuwe Werken is een van de manieren waarop ICT een instrument voor duurzaamheid, arbeidsparticipatie en productiviteit kan zijn.”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

“Het zou een prachtige mijlpaal zijn als we in 2013 goede samenwerkingen weten te realiseren op de grote uitdagingen waar we in Nederland voor staan. 2013 mag van mij het jaar worden waarin we ook maatschappelijk kapitaliseren op onze hoogwaardige digitale infrastructuur en onze ‘early adopter’-houding tegenover innovaties.”

Super camera. Subliem geluid.

Meer snelheid. Meer geheugen.

Langere batterijduur.

oo

rw

aa

rd e

n.

HTC One X PLUS-64GB Nu tijdelijk met urBeats™ headset

Ch

ec

kh

tc b e

a t s . c o m vo

e or d

ac

ti e

v

De keuze van

Thijs

“Met de HTC One X klinkt de muziek alsof ik aanwezig ben bij een concert.”

Dit zeggen anderen over de HTC One X. Wat is jouw mening over de HTC One X+?

| Nu met een nog snellere processor, 64GB geheugen en een langere batterijduur* | De snelste burst modus om de perfecte foto te maken | Subliem geluid door exclusieve

Powered by

HTC Sense The clever stuff inside

*In vergelijking met de HTC One X

integratie

ICT IN .NL

94 | www.ict-update.nl

Bertholt Leeftink, directeur-generaal Bedrijfsleven en Innovatie Ministerie van Economische Zaken

“NEDERLAND IS TE BESCHEIDEN OVER ZIJN INNOVATIEF VERMOGEN” Het Ministerie van Economische Zaken is onder andere de bewaker en aanjager van de economische belangen van de BV Nederland. Bertholt Leeftink, directeur-generaal Bedrijfsleven en Innovatie, is dan ook als geen ander geëquipeerd om een goede kijk op het belang van ICT voor Nederland en de burger te geven.

Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland en de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“Het belang van ICT kan nauwelijks worden overschat.

Met andere woorden: het belang is buitengewoon groot.

ICT heeft in heel veel sectoren een grote rol als het gaat om het behalen van productiviteitswinst. Dat is de laatste decennia het geval geweest, en ik vermoed dat het ook de komende decennia het geval zal zijn. Ook speelt ICT een hele grote rol in de interactie tussen overheid, burger en bedrijfsleven. Met slimmere uitvoering van regels door de toepassing van ICT kunnen wij bijvoorbeeld de regeldruk voor het bedrijfsleven verlichten.”

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van de toenmalige minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd. Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“ICT is een integraal onderdeel van de innovatie en de technologische vooruitgang in een groot aantal sectoren, van logistiek tot tuinbouw. Daarom noemen wij het een ‘dwarsdoorsnijdend thema’. Als je vervolgens kijkt naar wat in, met en rondom ICT wordt gedaan, dan volgt dat de topsectorenaanpak. Een voorbeeld daarvan zijn de gezamenlijke roadmaps waarin onderzoekers, ondernemers en de overheid samen aan het stuur zitten.

In die zin is het gewoon een kwestie van labeling.”

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus de overheid. Waar staat Nederland op dit moment naar uw mening? Zijn wij al een kenniseconomie?

Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat is de rol die overheid moet spelen? Of ziet u juist meer kansen voor een publiek-private samenwerking?

“Wij staan er beter voor dan wij doorgaans zelf vinden; in diverse internationale lijstjes zitten wij in de top. Ik vind dat wij in Nederland te bescheiden zijn. Wij beschikken over echte pareltjes, waar ook in het buitenland met respect over wordt gesproken. Daar mogen wij best trots op te zijn. Wat betreft de publiek-private samenwerking: dat omarmen wij ten volle. Zo is er het DOME-project in Drenthe waarin zowel de rijksoverheid als het Nederlands instituut voor radioastronomie en het (ICT-)bedrijfsleven participeren. In het project wordt onderzoek gedaan naar snelle en energiezuinige computersystemen waarmee de grote hoeveelheid gegevens gegenereerd door omvangrijke radiotelescopen kan worden geanalyseerd.

Een goede proeftuin waaruit veel innovatie komt. Ook op een groot aantal andere terreinen speelt ICT een hele grote rol in innovatieve projecten.”

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering?

En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

“Er gebeurt veel goeds in het onderwijs als het gaat om de toepassing van ICT. Het is alleen nog wel wat te versnipperd. Dat kan beter en daar zijn wij hard mee bezig. Als je kijkt naar het topsectorenbeleid, dan is de publiek-private samenwerking misschien wel de belangrijkste pijler. En dat is dan minder vanuit Den Haag gestuurd, maar gebeurt eerder op het niveau van onderzoeks- en onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven. Ik juich meer publiek-private samenwerking alleen maar toe. Ook om de aansluiting van het onderwijs op het bedrijfsleven te verbeteren. De publieke en private sector hebben elkaar nodig. Wij leven niet meer in een tijdperk waarin wij in Den Haag denken dat wij het allemaal beter weten.” >>

www.ict-update.nl | 95

ICT IN .NL

‘Wij leven niet meer in een tijdperk waarin wij in Den Haag denken dat wij het allemaal beter weten’

BERTHOLT LEEFTINK – MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN Zijn economische achtergrond (met onder andere afgeronde studies Economie en Macro-economie aan de Universiteit van Amsterdam) heeft Bertholt Leeftink de theoretische ondergrond gegeven waarop hij zijn carrière heeft gebouwd. Sinds 2003 is hij in dienst van de Rijksoverheid; eerst bij het Ministerie van Financiën en daarna bij het Ministerie van Economische Zaken.

Het Ministerie van Economische Zaken (voorheen ‘Economische Zaken, Landbouw & Innovatie’ geheten) houdt zich bezig met alle zaken die te maken hebben met de Nederlandse economie.

Daaronder vallen aandachtsgebieden als ondernemen, energievoorziening, product- en voedselveiligheid. Verder houdt het Ministerie zich bezig met industrie, landbouw, visserij en innovatie.

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“Dat is een herkenbaar punt. Wij hebben dan ook als doelstelling om in het onderwijs meer aandacht te besteden aan bèta en technologie, om zo tot een grotere instroom van technologiestudenten te komen.”

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

96 | www.ict-update.nl

“De ICT maakt integraal deel uit van het topsectorenbeleid. De ministeriële verantwoordelijkheid voor ICT hebben wij daarmee op een goede manier geborgd.

Daarbij komt wel dat ICT niet van één minister is, maar juist van ieder departement en iedereen.”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)?

“Dan zou ik de ‘Roadmap ICT topsectoren’ willen noemen. Daarin wordt publiek-privaat samengewerkt om door alle topsectoren heen te innoveren met behulp van ICT. En ook is er in dezelfde Roadmap de innovatie van de ICT zelf opgenomen. En een heel concrete mijlpaal: het Dome-project. Daarin opereren wij echt op de grenzen van de technologie.”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

“Er komen tien publiek-private doorbraakprojecten, onder andere op het gebied van onderwijs en zorg, waarin wij met behulp van ICT ook echt een grote stap gaan zetten.

De resultaten van die projecten zullen nog niet allemaal zichtbaar zijn in 2013, maar wij staan daarvoor wel in de startblokken.”•

feliciteert ICT Update met de eerste editie!

120927_Voipro_Feliciteert-55x297.indd 1

28-09-12 09:57

Convergentie van teleCom en it zet door De markt verandert razendsnel. Technologische ontwikkelingen volgen elkaar op en er is een nieuwe manier van werken ontstaan. Trends zoals Cloud Computing, bring your own device en het Nieuwe Werken creëren een flexibele omgeving, maar zorgen er ook voor dat convergentie van Telecom en IT onvermijdelijk is.

Met de naamswijziging in ICT Update is het opnieuw een bevestiging dat deze twee markten steeds meer samenkomen.

Voipro Nederland, pionier op het gebied van hosted telefonie-oplossingen voor het MKB, richt zicht al jaren op het ICT-kanaal. Met deze samenwerking biedt het bedrijf een totaaloplossing die volledig geïntegreerd is in de ICT omgeving.

Is Telecom dood?

Voip telefonie is bij zakelijke gebruikers sterk in opkomst.

De flexibiliteit, extra functionaliteiten en betalen naar gebruik, zorgen ervoor dat Voip het wint van de traditionele telefooncentrale.

“Het zal niet lang meer duren of telecom gaat volledig over in ICT”. zegt Rob Kurver, Co-founder en CEO van Voipro. “De C in ‘ICT’ staat voor communicatie, en dat is natuurlijk niet voor niets. MKB bedrijven hebben steeds meer behoefte aan een totaaloplossing. Nieuwe communicatiemogelijkheden zijn als dienst in de cloud beschikbaar en zijn gemakkelijk te integreren in de flexibele werkplek. Bijkomend voordeel is één aanspreekpunt voor hun ICT”.

Kansen creëren Juist voor ICT-bedrijven ontstaan er door de convergentie nieuwe kansen. Door hun bestaande productportfolio uit te breiden met een oplossingsgericht aanbod versterken zij hun marktpositie. Voipro biedt een open platform waarmee het mogelijke is intelligente API koppelingen met software systemen als MS Outlook, Lync en CRM/ ERP aan te bieden. Zo wordt telecom onderdeel van de flexibele werkplek wat voor de MKB-er leidt tot efficiency en optimale bereikbaarheid.

Kurver: “Wij feliciteren dan ook de redactie van ICT Update met het inslaan van het nieuwe pad. Het bevestigt maar weer dat de toekomst van Telecom in de ICT ligt.”.

VoIpro Voipro Nederland is een ambitieuze en snelgroeiende onderneming die zich als één van de eerste in Nederland volledig heeft toegelegd op cloud communication diensten voor kleine en middelgrote bedrijven en instellingen. Met Voi+ levert Voipro een kwalitatief hoogwaardige online telefooncentrale in een eenvoudig te beheren omgeving.

Meer info: www.voipro.nl

www.ict-update.nl | 3

ICT IN .NL

98 | www.ict-update.nl

Paul Kievit, President NEC Unified Solutions

“ICT KAN BELANGRIJKE BIJDRAGE LEVEREN AAN BESTRIJDING RECESSIE” NEC Unified Solutions is al sinds jaar en dag actief in Nederland. Eerst als leverancier van de ‘klassieke’ telefooncentrales en -toestellen, anno 2012 is het echter een speler van formaat op het gebied van Unified Communications. Aan het hoofd van het Japanse NEC Unified Solutions staat de Nederlander Paul Kievit. Zijn visie op het belang van ICT voor Nederland?

Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland?

Groot, klein, cruciaal?

“ICT is van cruciaal belang voor de BV Nederland. Wij zijn van oorsprong een handelsnatie. En door onze ligging zijn wij tevens een belangrijk transportland geworden.

ICT speelt daarbij een belangrijke rol. Met onze cultuur en internationale mindset vormen wij een belangrijke verbinding tussen Europa en de andere werelddelen.

Veel internationale bedrijven en organisaties hebben zich hier gevestigd en ICT vormt een belangrijke voorwaarde voor hun succesvol en efficiënt opereren.

Ook binnen het NEC-concern merken wij dit. Voor NEC als mondiale ICT-firma met hoofdvestiging in Japan vormt NEC Nederland een bruggenhoofd naar de EMEA-markt (Europa, Midden Oosten en Afrika).”

Landbouw en Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd. Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“Dat vind ik inderdaad een gemiste kans. Met onze ICT Eurocommissarispost en diverse Nederlanders in senior posities bij wereldwijde ICT-spelers zou het benoemen van ICT als topsector een terechte zijn. Zeker in deze tijden, waar het overduidelijk is dat ICT een belangrijke bijdrage kan leveren aan het bestrijden van de recessie en organisaties helpt efficiënter en met lagere kosten te opereren. En denk daarbij niet alleen aan het bedrijfsleven, maar ook aan het onderwijs, de zorgsector en de overheid in het algemeen.”

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT voor de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“Ook voor de Nederlandse burger is het belang van ICT bijzonder groot. Het zorgt voor hoogwaardige banen en geeft invulling aan ons hoge welvaartsniveau. De Nederlandse burger is aan dit hoge niveau gewend en stelt hoge eisen aan de kwaliteit en beschikbaarheid van ICT-voorzieningen en diensten. Niet voor niets heeft Nederland een van de meest open telecommarkten. De penetratie van mobiele telefoons en breedbandverbindingen behoort tot de hoogste ter wereld. En kijk maar naar de vlucht die social media als Twitter en Facebook in Nederland heeft genomen. Daarin lopen wij voorop.

Omdat wij ‘early adopters’ zijn, is het ook mogelijk – en zelfs wenselijk – voor organisaties om zaken als BYOD (Bring Your Own Device, het gebruik maken van de persoonlijke smartphone als volwaardig onderdeel van een bedrijfsnetwerk), versneld in te voeren.”

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus de overheid. Waar staat Nederland op dit moment naar uw mening? Zijn wij al een kenniseconomie? Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat is de rol die de overheid moet spelen? Of ziet u juist meer kansen voor een publiek-private samenwerking?

“Nederland is zeker een kenniseconomie, maar ook breder dan dat alleen. Sinds de oprichting en het succes van de VOC 400 jaar geleden zijn wij bij uitstek een handelsnatie met ondernemers en innovators. De open internationale cultuur die ons dat gebracht heeft, maakt Nederland een buitengewoon aantrekkelijke woon- en werkomgeving – zeker ook voor buitenlanders.

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van de toenmalige minister Maxime Verhagen van Economische Zaken,

We moeten niet de overheid zien als verantwoordelijk hiervoor, maar juist het samenspel van bedrijfsleven, overheid en internationale organisaties. Het aantal ICT’ers uit Oost-Europa dat zich in Amsterdam gevestigd heeft bijvoorbeeld, is enorm. De open ICT-omgeving die daarmee gecreëerd wordt, helpt ons allemaal vooruit.” >>

www.ict-update.nl | 99

ICT IN .NL

‘ICT verdient een aandachtsplek op het niveau van een staatssecretaris’ PAUL KIEVIT – NEC UNIFIED SOLUTIONS Paul Kievit is sinds 2008 president bij NEC Philips Unified Solutions/NEC Unified Solutions. Het bedrijf heeft zijn wortels mede in Nederland: in 2006 werd er door het Japanse concern NEC Corporation een joint venture aangegaan met het elektronicaconcern Philips. Aan de samenwerking is vervolgens in maart 2010 een eind gekomen. NEC nam toen de aandelen van zijn voormalige partner over en herdoopte het bedrijf in ‘NEC Unified Solutions’.

Het maakt sindsdien deel uit van de NEC-divisie IT Solutions Business (wereldwijde omzet fiscaal 2012: 11,5 miljard euro).

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering?

En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

“Het Nederlandse onderwijs staat weliswaar op een hoog niveau, maar verbetering is zeker mogelijk en wenselijk.

Met betrekking tot het curriculum van veel studies denk ik dat we nog veel te traditioneel zijn. Zaken als Big Data en Business Analytics beginnen hier en daar door te sijpelen, maar dat mag wat mij betreft rigoureuzer. En in de onderwijsvormen zelf – op middelbare scholen en universiteiten – lopen we niet bepaald voorop als het gaat om de inzet van ICT. Distant learning en interactieve conference call-sessies in werkgroepen of tussen docent en student zie je hier maar mondjesmaat.”

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“Er is momenteel inderdaad een tekort, maar ik denk dat vraag en aanbod zich op termijn vanzelf reguleert. De overheid kan bijdragen door promotie van de bèta- en technische vakgebieden, maar nog belangrijker is de inspiratie die uitgaat van de projecten en oplossingen zelf die researchcentra en bedrijfsleven realiseren.”

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

“Ik denk inderdaad dat ICT een aandachtsplek verdient

100 | www.ict-update.nl

op het niveau van een staatssecretaris. Kijk maar naast de stimulerende werking voor de economie ook naar zaken als internetveiligheid en cybercrime, de gevoeligheid hiervoor in de financiële wereld of allerhande overheidsinformatie. Je kunt het ook zien als een nieuwe rol voor de defensie organisatie. Hoe aantrekkelijk de functie ook is, het is niet een functie die ik zou ambiëren. Al was het vanwege de Balkenende-norm.”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)? Dit mag ook een project zijn dat door uw bedrijf is uitgevoerd.

“Er zijn diverse projecten waarbij wij als NEC betrokken zijn die een belangrijke invloed hebben op de BV Nederland. Een sector waar we vroeger of later allemaal mee te maken krijgen, is de zorgsector. Wij hebben in 2012 weer diverse ziekenhuizen en zorginstellingen ingericht met geïntegreerde communicatievoorzieningen, die de kwaliteit en efficiëntie van de zorgverlening aanzienlijk verhogen. En dan gaat het niet alleen om mobiele communicatie tussen staf onderling of de bereikbaarheid van verplegend personeel, maar ook zaken als locatiedetectie voor patiënt- en personeelsveiligheid, gestructureerde berichtenverkeer en alarmmeldingen, integratie met gebouwbeheersystemen tot en met behandeling op afstand, et cetera.”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ict in 2013?

“We staan nog maar aan het begin van de volgende fase van het digitale tijdperk, waarin informatie centraal staat. We hebben onnoemelijk veel mogelijkheden om gegevens te verzamelen en in realtime te verwerken om daar vervolgens direct op in te spelen. In 2013 voorzie ik dat Smart City- en Smart Energy-trajecten een belangrijke vlucht gaan nemen. Het efficiënt managen van energie en energiestromen met smart grid en smart metering kent niet alleen een economische drijfveer, maar is ook om redenen van duurzaamheid en levenskwaliteit belangrijk. De gemeente Amsterdam is hier bijvoorbeeld al heel voortvarend mee bezig. Als NEC hebben wij op dit terrein in Japan al veel ervaring opgedaan. Ik verwacht dat we met onze innovatieve oplossingen in 2013 een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan implementaties in Nederland.”•

Acer raadt Windows 8 aan.

ICONIA W5 Een nieuwe dimensie in productiviteit onderweg • Touch-type-view: 3 manieren om met 1 toestel te werken • Acer Always On: Raak de tablet aan en de tablet is gelijk opgestart en up-to-date, net als een smartphone • Grenzeloos mobiel met AcerCloud: Vanaf al je toestellen altijd toegang tot je bestanden • Superieure batterijduur: Tot 18 uur 1 productiviteit 1. Tot 18 uur batterijduur met docking-toetsenbord.

Acer en het Acer-logo zijn geregistreerde handelsmerken van Acer Incorporated. Alle andere handelsmerken, geregistreerde handel eigendom van hun respectieve eigenaars.

Afbeeldingen dienen uitsluitend ter illustratie van het product.

acer.nl

ICT IN .NL

Harry van Dorenmalen, country general manager IBM The Netherlands & chairman IBM Europe

“ICT MAAKT HET VERSCHIL” Voor velen is de afkorting IBM nagenoeg synoniem aan ICT. Het Amerikaanse computerconcern heeft aan de wieg gestaan van talloze innovaties die vandaag de dag nog immer in het dagelijkse leven worden gebruikt. Neem alleen de personal computer in al zijn gedaanten. Harry van Dorenmalen, country general manager IBM The Netherlands & chairman IBM Europe, over het belang van ICT voor de BV Nederland in het algemeen en de burger in het bijzonder.

Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland en de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“Het belang van ICT voor Nederland is natuurlijk groot.

Punt. De ICT is van een rekenfaciliteit gegroeid naar een enabler, een technologie die processen ondersteunt, en nu wordt het een differentiator, hetgeen wat het verschil voor organisaties gaat maken. ICT krijgt nu steeds meer een vaste plek in de bestuurskamers. Jan Hommen, de CEO van de ING Bank, zegt al bijvoorbeeld dat de bank voor het grootste gedeelte een ICT-bedrijf is geworden. Voor de Nederlandse burger is ICT evenzeer van groot belang; ICT is niet meer uit het dagelijkse leven weg te denken.”

kansen voor een publiek-private samenwerking?

“Nederland staat er niet slecht voor, maar het kan altijd beter. Neem Denemarken. Daar is ICT door de overheid al jaren geleden ‘ontdekt’ als belangrijk middel om efficiency te verhogen en de kwaliteit van de dienstverlening naar de burger te verbeteren. Het hele overheidsapparaat is daar gedigitaliseerd. In Nederland zijn er op dit gebied mooie initiatieven gestart, maar het is nog te versnipperd. Ik pleit voor meer samenwerking en orkestratie, bijvoorbeeld tussen gemeentes. En er ligt een rol voor de ICT-sector zelf; wij moeten meer vocaal worden en de overheid vertellen wat de mogelijkheden zijn. Ik zit zelf in regionale publiek-private initiatieven en dat loont zich.”

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van de toenmalige minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd. Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“Ik zit in het kamp dat het besluit van de minister goed vindt. Alle lof voor de man. Maar ik vind wel dat ICT in het topsectorenbeleid hoog op de agenda moet staan. Dat is iets waar de ICT-sector zelf ook voor moet zorgen: als ik wil dat jij mij leuk vindt, dan moet ik daar zelf mijn best voor doen. Dan moet ik dat niet aan een ander overlaten.

De ICT-sector moet overal zichtbaar aanwezig zijn; zowel regionaal als landelijk.”

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering?

En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

“Het gebruik van ICT in het onderwijs laat nog te wensen over. Ik hoorde laatst een grappig voorbeeld daarvan. Thuis zijn kinderen tegenwoordig gewend te werken met een tabletcomputer. Op de basisschool krijgen zij echter een boek. ‘Dat is een tabletcomputer die niet werkt’, wordt er vervolgens door de leerkrachten uitgelegd. Er moet hier meer in worden geïnvesteerd.”

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus de overheid. Waar staat Nederland op dit moment naar uw mening? Zijn wij al een kenniseconomie? Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat is de rol die de overheid moet spelen? Of ziet u juist meer

102 | www.ict-update.nl

“Los daarvan moet de ICT-sector helpen met het duidelijk maken wat de toepassingen zijn van ICT. Bijvoorbeeld door bij basisscholen langs te gaan en in de klas gastlessen te geven. Het werkt en is leuk om te doen, kan ik uit eigen ervaring zeggen. Die communicatie is ook belangrijk als het gaat om de hogere opleidingen en de universiteiten. Ik spreek bijvoorbeeld met de Universiteit van Amsterdam,

de Vrije Universiteit en de Hogeschool Amsterdam over het curriculum en de beroepen van de toekomst. ICT speelt daar een cruciale rol in.”

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“Daar valt inderdaad nog veel te winnen. Maar het is iets dat zowel het onderwijs als de ICT-sector aangaat.

Wij moeten als bedrijfsleven goed duidelijk maken aan welke skills wij behoefte hebben. Dan wordt de kloof tussen theorie en praktijk geslecht. Als IBM doen wij ook het nodige om jonge mensen te interesseren voor de ICT, bijvoorbeeld door hen de gelegenheid te bieden om een tijdje te komen kijken hoe het bij ons werkt. Een soort snuffelstage inderdaad.”

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende

rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

“Ik zou het goed vinden als er binnen de overheid een overkoepelende regiefunctie zou zijn. En het liefst vergezeld door een soortgelijk orgaan dat zich met de uitvoering bezighoudt. Iedereen kan mij altijd bellen, maar ik ben bij IBM nog lang niet klaar.”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)?

“Een mijlpaal op Europees niveau vind ik het feit dat de Digitale Agenda van Eurocommissaris Neelie Kroes bestendig is gebleken en dat er nu ook een vertaling daarvan naar Nederland komt. Voor Nederland specifiek vind ik het topsectorenbeleid een mijlpaal.”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

“Ik hoop dat de ontwikkelingen die wij in 2012 hebben zien opkomen zich in het volgend jaar verder door gaan zetten.” >>

www.ict-update.nl | 103

ICT IN .NL

HARRY VAN DORENMALEN – IBM In 1982 startte Harry van Dorenmalen zijn carrière bij IBM. In de loop der jaren heeft hij bij het Amerikaanse ICT-concern een veelheid aan managementfuncties vervuld; van Europees directeur van de Service Delivery Organisatie tot vicepresident van de Industry Sector voor de regio EMEA. Hij heeft daarnaast diverse nevenfuncties, waaronder die van voorzitter van Nederland ICT, de Nederlandse brancheorganisatie van ICT-bedrijven.

International Business Machines (IBM) gaat al sinds 1924 met die naam door het leven. Ooit gestart met het leveren van ‘tabulation machines’, is het bedrijf uitgegroeid tot een multinational die vrijwel het hele gamma op ICT-gebied levert.

IBM is anno 2012 een multinationaal concern met 433.362 werknemers wereldwijd. In 2011 boekte het bedrijf een omzet van 106,9 miljard Amerikaanse dollars. De nettowinst bedroeg daarbij 15,9 miljard dollar.

104 | www.ict-update.nl

Nieuwe wegen bewandel je bij voorkeur met experts.

Meer dan 200 grote organisaties vertrouwen op SAP vanuit onze veilige cloud. engineeredy in German

www.t-systems.nl/cloud www.ict-update.nl | 105

ICT IN .NL

Erik van der Meijden, CEO Exact

“OVERHEID MOET MEER IN ONDERWIJS INVESTEREN” De producten van Exact, de Nederlandse producent van bedrijfssoftware, zijn te vinden bij een groot en divers palet aan binnen- en buitenlandse organisaties. Het bedrijf mag anno 2012 een internationale speler van formaat worden genoemd. Erik van der Meijden, CEO Exact, over het belang van ICT voor de BV Nederland in het algemeen en de burger in het bijzonder.

Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland en de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“Laat ik een wedervraag stellen: kun je je de BV Nederland voorstellen zonder ICT? Ik denk dat de gehele Nederlandse samenleving niet zou kunnen draaien zonder ICT. Het belang van ICT wordt de komende jaren ook alleen maar groter.”

“Tegelijkertijd denk ik dat de verschijningsvorm van ICT ook gaat veranderen: van een computer op het bureau en ingewikkelde software wordt het iets waarmee je via een smartphone of tabletcomputer overal en altijd op een makkelijke manier bij gegevens en toepassingen kunt komen. Dat geldt voor zowel de zakelijke gebruiker als de consument.”

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd.

Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“Daar kan ik kort in zijn, dat lijkt mij een terechte constatering.”

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus de overheid. Waar staat Nederland op dit moment naar uw mening? Zijn wij al een kenniseconomie?

Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat is de rol die overheid moet spelen? Of ziet u juist meer kansen voor een publiek-private samenwerking?

“De Nederlandse overheid moet meer investeren in het

106 | www.ict-update.nl

onderwijs. Daarmee wakker je uiteindelijk innovatie en daarmee ook de kenniseconomie aan. Wat onderzoek en ontwikkeling voor het bedrijfsleven is, dat is onderwijs voor de maatschappij. Als je op onderwijs bezuinigt, dan snij je in onderzoek en ontwikkeling. En dat is geen goede zaak voor de BV Nederland.”

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering?

En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

“Ik vind het niveau van het onderwijs in Nederland al jaren zorgwekkend. Er wordt te weinig geld in het onderwijs gestoken. En dan gaat het niet om het salaris van leraren, maar eerder om ervoor te zorgen dat leerlingen op school een omgeving hebben waarin zij leren omgaan met technologische hulpmiddelen. Er is nu al een kloof tussen thuis, waar kinderen bijvoorbeeld met een tabletcomputer werken, en school, waar pc’s uit jaar nul staan. Zo creëer je geen omgeving waarin kinderen tot bloei kunnen komen. Het is een redelijke dramatische richting die de overheid is ingeslagen.”

“Of ouders extra zouden moeten bijdragen om meer ICT-hulpmiddelen in de klaslokalen te krijgen? Het kan, maar je loopt dan wel gevaar dat je een vorm van elitair onderwijs krijgt. De vraag is of je dat als samenleving zou moeten willen. Ik weet ook niet of het Amerikaanse model van publiek-private samenwerking bij universiteiten goed zou werken in Nederland. Tenzij je hele goede afspraken maakt met de sponsoren. Universiteiten moeten wel hun academische vrijheid kunnen behouden.“ >>

www.ict-update.nl | 107

ICT IN .NL

ERIK VAN DER MEIJDEN – EXACT Na een start als consultant bij het adviesbureau Andersen (tegenwoordig Accenture) maakte Erik van der Meijden de overstap naar de computermarkt door bij pc-maker Compaq (later overgenomen door concurrent HP) in dienst te treden. Hij werd daar in 1999 algemeen directeur van de Nederlandse vestiging. Bij de gecombineerde Compaq-HP organisatie heeft hij vervolgens diverse Europese managementfuncties bekleed. In 2007 werd hij CEO van de door operator KPN ingelijfde ICT-dienstverlener Getronics. Sinds medio 2012 is hij CEO van Exact.

In 1984 begonnen enkele Delftse studenten een bedrijfje dat boekhoudsoftware maakte en verkocht. Vijftien jaar later ging dezelfde onderneming naar de effectenbeurs in Amsterdam. De geschiedenis van Exact, producent van bedrijfssoftware in een notedop. Anno 2012 is het bedrijf tot een multinationaal concern verworden met diverse buitenlandse vestigingen en in totaal 1.797 werknemers. Exact boekte in 2011 een omzet van 215,6 miljoen euro en een winst (voor belastingen en afschrijvingen) van ruim 50,24 miljoen euro.

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bèta-studenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“Ik vind het tot nu toe wel mee vallen. Wij nemen over het algemeen mensen aan met HBO of academisch niveau. Wij werken al jaren – tot beider tevredenheid - nauw samen met de Technische Universiteit Delft. De komende jaren zullen wij ook wat meer mensen van de TU Delft gaan afnemen.”

“Ik merk wel dat wij in het buitenland, bijvoorbeeld in Kuala Lumpur waar wij een softwareontwikkelcentrum hebben, meer keuze hebben uit gekwalificeerde mensen.

De arbeidskosten zijn daarbij nog eens aanmerkelijk lager. ” In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

“Dat zou ik een heel goed idee vinden. Maar dan wel

108 | www.ict-update.nl

iemand met mandaat die regie voert over de ICT binnen de rijksoverheid. Er valt daar nog zoveel te winnen op het gebied van kosten en efficiency… Of ik dat zou willen doen? Ik ben hier lekker zaken aan het doen, dus nee.

Misschien als ik tegen mijn pensioen aanzit, haha!”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)?

“Het is misschien niet direct een mijlpaal te noemen, maar in 2012 hebben we de definitieve doorbraak van tabletcomputers en het gebruik van apps door consumenten gezien. De eenvoud en innovatie die het gebruik hiervan biedt, vinden ook in de zakelijke markt steeds meer hun weg.”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

“Ik hoop en verwacht dat cloud computing in Nederland massaal zal gaan doorbreken. Vooral voor het MKB, de kurk waar de BV Nederland op drijft, biedt cloud computing de kans om geld en tijd te besparen. Die middelen kunnen zij weer goed gebruiken om hun business uit te bouwen.” •

Speciale abonnementen aanbieding 4 magazinaears

m voor - i.p.v.

0, €20 95,€5 2013 ChannelConnect ind Hét platform voor business partners tot e

Nu vier magazines per maand voor maar €200,- tot eind 2013

Connexie Magazine

Het grootste telecomblad van Nederland!

Connexie Magazine is hét vakblad in de telecombranche en signaleert en beschrijft trends in innovatieve telecom- en netwerktechnologie en is een referentie voor het management.

ChannelConnect houdt directie, management en verkoop met een kritische kijk en journalistieke benadering op de hoogte van nieuws uit het veld van ICTdistributie.

onnect

annelC

t Connec

gave van

is een uit

Channel

Nummer

4 | juni

2012 Ch

BV

Nummer 5 | september 2012 ChannelConnect is een uitgave van Channel BV

Eisen uw klanten ook een betrouwbare stroomvoorziening?

Connect

ie

Virtualisat

Security

4 van de 5

klanten vragen om het merk APC

ChannelConnect | Nummer 5 | september 2012

Chan

nnect

nelCo

APC by Schneider Electric kan u hierbij helpen dankzij een uitgebreid portfolio van energie- en koeloplossingen. mer | Num

Een slimme manier om door te groeien

2012 4 | juni

Een betrouwbare en efficiënte energievoorziening is onmisbaar voor bedrijven.

U wilt dan ook het nieuwste van het nieuwste kunnen leveren. Zodat u aan de steeds hogere eisen van organisaties kunt voldoen. APC™ by Schneider Electric™ biedt het meest uitgebreide en geavanceerde portfolio van producten en diensten dat aansluit op alle behoeften van uw klanten. Hiermee kunt u uw verkopen fors verhogen.

Uitgebreide oplossingen voor energie en koeling: Racks

Systeemkasten met moderne systemen voor koeling, stroomverdeling en kabelbeheer voor netwerktoepassingen in ICT-omgevingen.

Rack PDU

Oplossingen voor iedere uitdaging Of het gaat om de energiekwaliteit en -beschikbaarheid of koeling ... bedrijven zoeken naar oplossingen die betrouwbaar en efficiënt zijn. En uiteindelijk de kosten terugdringen. Dat kan met onze kwalitatief hoogwaardige kwaliteitsproducten en -diensten. Hiermee kunt u inspringen op de directe uitdagingen waar uw klanten voor staan. Niet alleen nu, maar ook in de toekomst.

Stroomverdelers die de energietoevoer naar afzonderlijke uitgangen beheren en het totale energieverbruik bijhouden.

Beveiliging en omgeving

Beschermt ICT-apparatuur tegen fysieke dreigingen.

Kabelbeheer

Een marktleider als partner

7,. €8 t.w.v jaar per ities d 11 e

Uitgebreid aanbod van accessoires voor het beheer van uw energie- en datakabels in een rackomgeving.

5,. €9 t.w.v javaSrodhi perRaji ties i 8 ed

APC is al sinds 1984 leverancier van betrouwbare apparatuur. Wij maken deel uit van het wereldwijde netwerk van Schneider Electric, dé specialist in energiebeheer.

We ondersteunen onze klanten bij het aanpakken van al hun uitdagingen en vraagstukken op het gebied van energie-efficiency: van rack tot rij en van ruimte tot compleet gebouw. Daarom bent u als partner van APC by Schneider Electric klaar voor de uitdagingen van morgen.

APC participates in the Cisco® Developer Network Programme.

Micro

am bij.. ager Ingr Sales Man de koffie Schrijf u nu in voor het Channel Partner-programma 82 Op ndam, General Duij Hat ord Stefan van APC by Schneider Electric. elux, Red het wo ler aan nager Ben U krijgt een GRATIS exemplaar van de APC-white paper #18, 40 Dea ware ntry Ma ‘‘The Seven Types of Power Problems’ en maak kans op een iPad 2! Cou Agile Soft General Manager, Kaspersky Lab Benelux and Nordic artikel ma Kijk voor meer informatie op www.apc.com/promo en gebruik key code 22213p 15 The tie

Virtualisa

©2012 Schneider Electric. All Rights Reserved. Schneider Electric and APC are trademarks owned by Schneider Electric Industries SAS or its affiliated companies. All other trademarks are property of their respective owners. www.apc.com • 998-3124_NL_B

.indd

cover+4mm

Martijn van Lom

12 Thema artikel

Mobile Device management

22 Thema artikel HP CloudAgile

21-06-12

10:45

86 Op de koffie bij..

Sander Nieuwstraten, Managing Director, Westcon Security

1

Cover+5mmrug.indd 1

30-08-12 16:56

Channel_Connect_NL_22213p.indd 1

ICT Update

Verenigt ict-vraag en aanbod op directieniveau ICT Update is het managementplatform in telecom en it in Nederland en België en voorziet lezers van strategische informatie.

2012-08-20 17:05:01

Telecommagazine Het blad dat diepgang, praktijk en trends combineert

Telecommagazine geeft inzicht in de wijze waarop telecom- en netwerktechnologieën kunnen bijdragen aan de effectiviteit van organisaties en mensen.

I CTUpdate JAARGANG 10 EDITIE 57

HET MANAGEMENTBLAD IN IT EN TELECOM

,-

€119r w.v.

t.

jaa per ties i 8 ed

Hoe cruciaal is

ICT in .NL? MINISTERIE EZ: “NEDERLAND IS TE BESCHEIDEN”

CAPTAINS OF INDUSTRY LAKEN ONDERWIJSBELEID

ICT UPDATE WERKT SAMEN MET NEDERLAND ICT

5,. €8 t.w.v jaar per ties i 8 ed

Wilt u gebruik maken van dit aanbod? Ga naar www.channelbv.nl/abonnementen en vul uw gegevens in.

ICT IN .NL

Reinier van Grieken, managing director Oracle Nederland

“INFORMATIE IS HET GOUD VAN DE TOEKOMST” Wie aan databases denkt, ontkomt niet aan het ICT-concern Oracle. En anno 2012 kan het bedrijfsleven ook voor andere zaken (van diverse soorten software, programmeertalen en serverhardware) terecht bij het Amerikaanse bedrijf. Een gesprek met Reinier van Grieken, managing director Oracle Nederland, over het belang van ICT voor de BV Nederland in het algemeen en de burger in het bijzonder.

Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland en de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“Het belang is heel groot. Als je kijkt naar het bedrijfsleven in Nederland, dan zie je dat veel ondernemingen – zoals een bank, een supermarktketen of een telecombedrijf - eigenlijk ICT-bedrijven zijn. ICT voegt waarde toe aan een organisatie, of het nu een bedrijf of de overheid is, door de processen zowel beter als kostenefficiënter te maken.”

110 | www.ict-update.nl

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van de toenmalige minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd. Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“Het besluit van minister Verhagen is een erkenning van het feit dat ICT een onderdeel is van de normale business.

Tegelijkertijd denk ik dat het belang en de waarde van ICT zowel bij de overheid als in het bedrijfsleven nog wordt onderschat. Je ziet namelijk nog steeds dat een Chief Information Officer rapporteert aan iemand in de directie, terwijl de CIO eigenlijk zelf in de directie zou moeten zitten.

Een financieel directeur of een operationeel directeur is vaak iemand die niet helemaal begrijpt waar het over gaat op ICT-gebied. Pas als de organisatie een CIO in de raad van bestuur heeft, wordt het belang van ICT volledig onderkend.”

REINER VAN GRIEKEN – ORACLE Voor Reinier van Grieken heeft de ICT-sector weinig geheimen meer. Hij is sinds 1982 al werkzaam in de branche; eerst bij Rank Xerox, fabrikant van printers en kopieersystemen, daarna bij de computerfabrikant Digital Equipment Corporation (tegenwoordig onderdeel van HP) en sinds 1995 bij het ICT-concern Oracle. Sinds november 2010 heeft Van Grieken de leiding over de Nederlandse vestiging van Oracle.

Oracle bestaat sinds 1977. Het Amerikaanse bedrijf startte destijds als softwareproducent, met als specialisatie relationele databasesystemen. In de loop der jaren is daar, mede door overnames, een reeks aan hard- en softwareproducten bij gekomen. Anno 2012 telt Oracle wereldwijd 115.166 werknemers. In zijn meest recente gebroken boekjaar behaalde het concern een omzet van 37,1 miljard Amerikaanse dollars. De nettowinst bedroeg daarbij 10 miljard dollar.

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus de overheid. Waar staat Nederland op dit moment naar uw mening? Zijn wij al een kenniseconomie? Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat is de rol die de overheid moet spelen? Of ziet u juist meer kansen voor een publiek-private samenwerking?

“Er gebeurt wel het nodige, maar dat is natuurlijk niet genoeg. Goede publiek-private samenwerking is hier onontbeerlijk.”

komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

“Alles valt of staat met het basisniveau dat studenten aangereikt krijgen door het onderwijs. Daarvoor ligt de primaire verantwoordelijkheid bij de overheid. Het bedrijfsleven heeft hier overigens ook een verantwoordelijkheid te nemen. Wij kunnen de afgestudeerden de zaken bijbrengen die wij nodig hebben. Mits de basis maar goed is.”

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering?

En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“Het aantal bètastudenten is, geloof ik, nu zo’n zestien

www.ict-update.nl | 111

ICT IN .NL

‘Ik kijk uit naar de explosie van digitale gegevens’

procent van het totaal aantal studenten. Dat is gewoon te laag. Het is natuurlijk niet alleen de overheid die hier een rol in moet spelen. Ook het bedrijfsleven heeft een taak. Bijvoorbeeld door mensen veel enthousiaster te maken voor een baan in de ICT-sector. Wij nemen daarom zelf ook deel aan een aantal initiatieven. ‘Girls Day’ bijvoorbeeld, waarbij wij jonge meisjes van een jaar of 13 laten zien wat een bedrijf als Oracle allemaal doet. Zodat zij het gevoel krijgen dat zij wel voor een ICT-bedrijf als het onze zouden willen werken.”

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

“Daar heb ik eigenlijk nooit over nagedacht. Het zou wel een idee kunnen zijn. Maar of het echt nodig is om op politiek niveau een ICT-vertegenwoordiging te hebben? Ik weet het niet. Of ik die functionaris zou willen worden? Het zou wel een baan voor mij zijn, mits ik de zeggenschap, een goed en duidelijk mandaat, zou krijgen. Ik wil er dan in ieder geval voor zorgen dat er meer samenwerking komt tussen ministeries onderling en

112 | www.ict-update.nl

andere instanties, zoals de Zelfstandige Bestuursorganen.

Er valt zoveel te halen door beter samen te werken.”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)?

“Zelf vind ik het een mooi voorbeeld, al weet ik niet of iedereen in Nederland daar blij mee is. Het Openbaar Ministerie heeft de gegevens van alle rechtbanken gecentraliseerd, waardoor rechters altijd naar dezelfde data kijken. Dat zijn overigens terabytes aan informatie.

Zo kan de rechtspraak sneller en foutlozer opereren.“ Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

“Ik kijk uit naar de explosie van digitale gegevens. De hoeveelheid data die wij met z’n allen produceren, verdubbelt ongeveer elk half jaar. En het vermogen om uit die hele grote berg gegevens de juiste informatie te halen: dat is het goud van de toekomst. Als wij als BV Nederland dat in voldoende mate kunnen doen in 2013, dan lopen wij voorop.”•

You’re thinking, hoe kan ik effectieve communicatie en samenwerking faciliteren op kantoor en mobiel?

We’re doing...

Vandaag de dag wordt de slagkracht van een organisatie bepaald door de snelheid en effectiviteit waarmee het communiceert intern en extern.

Het integreren van traditionele communicatiemiddelen, zoals telefonie en e-mail met Instant Messaging en videoconferencing is niet meer voldoende.

Gebruikers stellen hoge eisen aan de gebruikerservaring, willen een device wat bij hen past en verwachten altijd en overal toegang tot informatie en de mogelijkheid tot communicatie.

Ontdek op onze website hoe wij klanten wereldwijd helpen hun uitdagingen op te lossen. Wij maken graag een afspraak met u voor een vrijblijvende brainstorm over uw communicatie- en collaboratiestrategie. >>

/nl

012-017_TRENDS_Apple.indd 13

29-10-12 09:29

ICT IN .NL

Cees van den Heijkant, CEO Raet

“OVERHEID LAAT STEKEN VALLEN OP ICT-GEBIED” Wie de bedrijfsnaam Raet hoort, denkt onwillekeurig het eerst aan verwerking van salarisstroken. De onderneming is echter een softwarehuis pur sang. Niet alleen door het feit dat er op grote schaal applicaties worden ontwikkeld voor de klantenkring die alle HR-processen vanuit een geïntegreerde portal ondersteunen, maar ook door de manier waarop Raet diezelfde klanten ontzorgt met onder andere zaken als cloud computing. CEO Cees van den Heijkant over het belang van ICT voor de BV Nederland in het algemeen en de burger in het bijzonder.

Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland en de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“ICT is op macro-economisch niveau voor Nederland, en ook Europa, van eminent belang. Wij komen in een tijd waarin bedrijven en consumenten worden omringd door ICT. Mede ingegeven door de opkomst van mobiele devices die overal en altijd de voor de gebruikers relevante informatie raadplegen. Als een consument vroeger een product bij een postorderbedrijf kocht, dan moest hij afwachten tot het thuis werd afgeleverd. Nu wil de consument weten waar het product is, van de bestelling tot het bezorgen. Dat geldt ook voor de manier waarop burgers en ondernemers met een gemeente communiceren; ik wil nu online een bouwvergunning aanvragen en ik wil weten waar die aanvraag zich in het proces bevindt.”

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte

114 | www.ict-update.nl

topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd. Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“Als je er van uit gaat dat ICT in elk bedrijf van groot belang is, dan vind ik het inderdaad niet zo nodig om ICT tot een apart speerpunt te maken.

Concurrentieoverwegingen zullen bedrijven dwingen naar ICT te grijpen.

Wat ik wel vind, is dat de overheid meer moet doen met initiatieven als de ontwikkeling van Breedband (vast en mobiel) in Nederland. In het buitenland, zoals Zuid-Korea, zie je dat de overheid vooruit kijkt goed en investeert in zaken als netwerkinfrastructuur, verglazing, et cetera.

Misschien hebben wij in Nederland te maken met de wet van de remmende voorsprong; wij hebben hier immers betaalbaar breedbandige toegang tot het internet. Lokaal gezien, zijn er wel goede initiatieven, zoals de manier waarop gemeenten ICT inzetten om te communiceren met de burger.”

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus

de overheid. Waar staat Nederland op dit moment naar uw mening?

Zijn wij al een kenniseconomie? Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat is de rol die de overheid moet spelen? Of ziet u juist meer kansen voor een publiek-private samenwerking?

“Grote ondernemingen in Nederland zetten ICT goed in om innovatieve diensten en producten te ontwikkelen.

Je ziet echter dat de overheid op dit gebied echt steken laat vallen.

Neem bijvoorbeeld de zorgsector. De infrastructuur en wetgeving rondom het Elektronisch Patiënten Dossier: dat kan veel beter. Een goede inzet van ICT kan niet alleen leiden tot innovatieve zorgdiensten maar ook is het een manier om serieus kosten in de zorg te besparen.”

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“Ik onderschrijf dat: er worden te weinig bètastudenten afgeleverd. Dat ligt, naar mijn mening, aan het feit dat wij in het moderne onderwijs de

CEES VAN DEN HEIJKANT – RAET Het werkzame leven van Cees van den Heijkant heeft tot dusver in het teken van technologie gestaan. Allereerst als consultant bij de Nederlandse ICT-dienstverlener L+T Informatica, later als CEO bij de Duitse softwareproducent Ratioplan. In 2000 treedt hij in dienst bij operator KPN, waar hij als directeur van de divisie Telecommerce en later als CEO van KPN Mobile Nederland actief is. In 2006 neemt Cees van den Heijkant als CEO de leiding van het HR-softwarebedrijf Raet over.

Het jaar 1966 markeert de start van Raet (‘Rekencentrum voor Administratie, Efficiency en Techniek’), in de eerste instantie nog als rekencentrum voor de ingenieursonderneming Nederlandsche Heidemaatschappij (tegenwoordig opererend onder de naam ‘Arcadis’) Heidemij. In de loop der jaren groeit het uit tot een zelfstandige onderneming van formaat, mede door de acquisitie van diverse branchegenoten. In 1993 wordt Raet zelf overgenomen door ICT-dienstverlener Getronics (tegenwoordig onderdeel van operator KPN).

De zelfstandigheid komt echter weer in 2003, met de investeringsmaatschappijen Alpinvest en Advent International als aandeelhouders. Sinds oktober 2011 heeft het bedrijf CVC als grootaandeelhouder. Raet biedt werk aan circa 900 mensen en boekt het een jaaromzet van ruim 135 miljoen euro. Sinds oktober van dit jaar biedt Raet zijn activiteiten ook aan in het buitenland onder de naam Youforce.

klassikale lesmethoden uit het oog zijn verloren. Uit de diverse onderzoeken blijkt dat de traditionele onderwijsvormen tot het beste resultaat leiden. Ik geloof helemaal niet in het competentiegerichte één-op-één onderwijs.

We moeten weer terug naar het klassikale onderwijs, zij het, wel heel sterk ondersteund door ICT-hulpmiddelen.

Dat zou al op de lagere school moeten beginnen; jonge kinderen zeggen tegenwoordig nog eerder ‘tablet’ dan ‘papa’ of ‘mama’. “Het geld om ICT in te zetten in het onderwijs is er wel. Het ligt eerder aan het feit dat de leerlingen de moderne technologie eerder beheersen dan hun leerkrachten.”

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

“Als in zo’n functie opgesloten ligt dat er daadwerkelijk ICT-projecten op interdepartementaal niveau worden opgepakt en daarmee de efficiency omhoog gaat: ja. Er

moet wel een duidelijk mandaat voor die bewindspersoon zijn, dat is wel belangrijk. Het lijkt mij een leuke post, maar voorlopig niet. Misschien als ik ooit bij Raet klaar ben. Dan mag men mij bellen.”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)?

“Nou, dat is niet gemakkelijk, maar als ik zie wat de browser en mobile data betekenden voor de mobile operators in 2012; de groei van mobiele data en de dramatische afname van sms-verkeer. Of als ik de enorme groei zie van het internetbereik door de tablet in iedere huiskamer, dan zijn dat voor mij twee voorbeelden van de enorme impact die ICT gehad heeft op hoe organisaties en marketeers de markt en hun klanten kunnen bereiken.”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

“Ik hoop en verwacht dat de uitblijvende economische groei zal leiden tot meer focus op efficiency en effectiviteit waarbij ICT een belangrijke bijdrage in kan gaan leveren.”•

www.ict-update.nl | 115

ICT IN .NL

Robin van Poelje, CEO Total Specific Solutions

“ICT LEIDT TOT NIEUWE BELLE ÉPOQUE” Bijna ongemerkt is het Nederlandse ICT-bedrijf Total Specific Solutions in de afgelopen vijf jaar uitgegroeid tot de grootste private softwareproducent in ons land. Robin van Poelje, CEO Total Specific Solutions, acht de tijd van stilzwijgen echter voorbij. De van origine bedrijfseconoom Van Poelje praat met passie over het belang van ICT voor de BV Nederland in het algemeen en de burger in het bijzonder.

Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland en de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“Het belang is groot. Als de ICT het niet meer doet, dan sluiten bedrijven de deuren en kunnen de medewerkers naar huis. Zonder ICT kunnen mensen het laatste nieuws niet online lezen. ICT is cruciaal voor de BV Nederland, maar dat blijft helaas onderbelicht. Je leest maar bitter weinig over ICT in de algemene pers.”

“Volgens Carlota Perez, een vooraanstaande professor en econome, zijn er vijf sociaalmaatschappelijke ‘golven’ met vergaande economische implicaties te benoemen, beginnend in 1793 met de Industriële Revolutie tot en met ‘The Age of IT & Telecom’. In die laatste golf zitten wij sinds de jaren ’70-’80. Volgens Perez krijgen wij nu te maken met de volwassenwording van ICT en de daarbij behorende ontplooiing van de maatschappij. Dat heeft vergaande implicaties voor de maatschappij waarin wij leven en de manier waarop wij werken. Als wij dat goed oppakken en nieuwe wegen kunnen vinden, dan staan wij aan de vooravond van een nieuwe ‘Belle Époque’.

Dus ja, ICT is cruciaal.”

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van de toenmalige minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd. Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“Het belang van ICT is ook bij de overheid nog onderbelicht. Maar of de ICT-sector een aparte topsector had moeten zijn? Ik denk dat wij er meer bij gebaat zijn als ICT in alle geledingen van de overheid op waarde wordt

116 | www.ict-update.nl

geschat. Dat er de wil komt, ook bij het bedrijfsleven, om te vernieuwen en veranderingen door te voeren en de dienstverlening en communicatie met de klant met behulp van ICT beter en efficiënter in te richten.”

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus de overheid. Waar staat Nederland op dit moment naar uw mening? Zijn wij al een kenniseconomie? Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat is de rol die de overheid moet spelen? Of ziet u juist meer kansen voor een publiek-private samenwerking?

“Nederland is een eerstewereldland met goede voorzieningen zoals betaalbare breedbandnetwerken en goede gezondheidszorg. Misschien zijn wij daardoor gemakzuchtig aan het worden. En stilstand betekent zeker achteruitgang. Hier zie ik een duidelijke rol voor de overheid, bijvoorbeeld als het gaat om zaken die sectoren overstijgen. Dat kan infrastructureel zijn, zoals het verglazen van Nederland of het doorvoeren van een landelijk Elektronisch Patiënten Dossier. De overheid moet daar de regie in voeren en ook marktpartijen bij elkaar brengen. De noodzaak is er nu ook.”

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering?

En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

“Mijn oudste dochter gaat nu naar de middelbare school.

Het eerste dat wij als ouders moesten doen, was een MacBook Air voor haar aanschaffen. Toch leert zij in eerste instantie een papieren agenda te gebruiken. Ik vind dat wel goed. Aan een rekenmachine heb je ook niet zoveel als je de basiswiskunde niet beheerst. Maar ik moet ook >>

‘Ik hoop dat het inzicht komt dat je met behulp van ICT moet bezuinigen, in plaats van het bezuinigen op ICT’

www.ict-update.nl | 117

ICT IN .NL

ROBIN VAN POELJE – TOTAL SPECIFIC SOLUTIONS Van huis uit is Robin van Poelje geen ‘hardcore techneut’. De bedrijfseconoom werkte voor zijn aantreden als CEO van Total Specific Solutions bij de investeringsmaatschappij Strikwerda Investments, waarin hij onder andere nauw betrokken was bij de acquisitie van bedrijven.

Zelf noemt Total Specific Solutions zich ‘het grootste vertical market softwarebedrijf van de Benelux’. Het private bedrijf is in 2007 opgericht door Strikwerda Investments, een investeringsvehikel van ICT-veteraan Rinse Strikwerda. Sinds de start heeft de softwaremaker een reeks van overnames (waaronder de divisie Business Solutions van branchegenoot Getronics) gedaan. TSS opereert in verschillende marktsegmenten met eigen software en diensten, zoals de hypotheek- en zorgmarkt. Anno 2012 telt het bedrijf circa 1.880 medewerkers en dertien acht bedrijfsonderdelen met elk een grote autonomie. In 2011 werd een winst van 19,75 miljoen (voor belastingen en afschrijvingen) op een omzet van 196,68 miljoen euro gerealiseerd.

eerlijk zijn: als ik door het schoolgebouw loop dan zie ik klaslokalen van veertig jaar geleden. Het is een gemengd beeld. Ook bij de leerkrachten. Sommigen omarmen de technologie en anderen willen er niets van weten.”

onder de indruk van de hoeveelheid talent die daar van de universiteiten af komt, ook op bètagebied. Ik heb de indruk dat de technische studies daar in hoger aanzien staan dan bij ons.”

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“Ik deel die zorg. Wij hebben hoogopgeleid talent nodig, waaronder mensen die afgestudeerd zijn in een bètarichting. De volumes worden, mede ingegeven door de demografische ontwikkelingen in Nederland, beperkter.

Dat is zorgwekkend.”

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

“Ik zie niet zozeer een behoefte aan een vertegenwoordiger van de Nederlandse ICT-sector. Met alle respect: ik zit niet zo te wachten op allerlei handelsreisjes naar het buitenland. Waar een dergelijke functionaris wel goed voor zou kunnen dienen, is het vervullen van een regierol.

Wij staan voor zoveel maatschappelijke vraagstukken, van onze bestuurlijke inrichting tot de financiële sector en de zorg, waarin ICT een belangrijke rol kan spelen: daarvoor is een regiefunctie meer dan welkom.”

“De ICT wordt door veel studenten ook niet als een heel aantrekkelijke sector beschouwd. Je kunt hiervoor makkelijk naar de overheid wijzen, maar de ICT-sector moet hier eveneens iets aan doen. Wij hebben de laatste twintig jaar een niet al te goede reputatie opgebouwd door heel cyclisch te opereren: bij een recessie volgde er een ontslaggolf, zodra het weer beter ging, werden er weer mensen aangenomen. Dat was de consequentie van het ouderwetse ‘uurtje-factuurtje’-model. Dat wordt nu verleden tijd met ontwikkelingen zoals cloud computing, waardoor de inkomstenstromen veel stabieler zijn. Ook moeten wij laten zien hoe het is om in de ICT te werken.

Het is bij ons geen technologie vanwege de technologie.

Je helpt mee aan een andere en betere zorg, je bouwt mee aan mobiliteit: je raakt het hart van een bedrijf en de maatschappij. Dat moeten wij als ICT-sector beter uitdragen, zodat mensen het aantrekkelijk vinden om bij ons te komen werken.”

“In Roemenië, waar wij een softwareontwikkelbedrijf hebben, zie ik wel een ander beeld. Ik ben buitengewoon

118 | www.ict-update.nl

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)?

“Dan denk ik aan het AORTA-project. Daarin wordt – door divers partijen, van huisartsen en zorgverzekeraars – aan de architectuur voor een Elektronisch Patiënten Dossier gewerkt. Dat vind ik bijzonder belangrijk voor de BV Nederland.”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

“Ik hoop dat er in alle lagen van de maatschappij het inzicht komt dat je met behulp van ICT moet bezuinigen, in plaats van het bezuinigen op ICT.” •

You’re thinking, onze investeringen in videoconferencing leveren te weinig op.

We’re returning...

U heeft geïnvesteerd in videoconferencing maar te weinig medewerkers maken er gebruik van. Hierdoor profiteert uw organisatie niet van de beoogde voordelen van effectieve communicatie en tijd- en kostenbesparingen.

Laagdrempelige toegang en gebruikersgemak, borging van de beschikbaarheid en pro-actief leveren van support aan de gebruikers zijn essentiële succesfactoren voor videoconferencing. Dimension Data’s wereldwijde Managed Service for Visual Communications helpt u het maximale uit uw video-omgeving te halen.

Bezoek onze site www.dimensiondata.com/msvc voor een vrijblijvende ‘How do you meet assessment’ die u helpt bij het bepalen van uw visuele communicatiestrategie.

/msvc

ICT IN .NL

Casper Haspels, commercieel directeur Visma Software Nederland

“NATIONALE NEELIE KROES IS EEN GOED IDEE” Hoewel de naam Visma wellicht nog wat onbekend in de oren klinkt, is de softwareproducent van bedrijfssoftware (van boekhoudprogrammatuur tot projectadministratie en voorraadbeheer) eigenlijk een oude bekende: tot dit jaar was het bedrijf namelijk bekend onder de merknaam ‘Accountview’ met stevige roots in het Nederlandse ICT-landschap. Casper Haspels, commercieel directeur Visma Software BV, over het belang van ICT voor de BV Nederland in het algemeen en de burger in het bijzonder.

Tekst: Paul Teixeira

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland en de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“De typering ‘cruciaal’ staat bij mij boven aan het lijstje. ICT is het middel om efficiënter te werken en het concurrerend vermogen van organisaties – en daarmee ook de BV Nederland – te vergroten. ICT stelt je tevens in staat om, niet onbelangrijk voor de overheid, transparanter te werken. Voor de BV Nederland is het anno 2012 volstrekt onmogelijk om zonder ICT te werken.”

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van de toenmalige minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd. Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“Ik vind het onbegrijpelijk. De ICT is de belangrijkste sector, naar mijn smaak; zowel economisch gezien als waar het gaat om innovatie en kennis. Het is niet zozeer dat de ICT-sector een topsector zou moeten zijn omdat wij overheidssubsidies nodig hebben. ICT als topsector zou de juiste aandacht aan de rol van technologie voor de Nederlandse economie geven.”

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van

120 | www.ict-update.nl

voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering?

En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

“Door de plannen van het nieuwe kabinet wordt het in Nederland steeds duurder om te kunnen studeren.

Dat vind ik persoonlijk een schande. Daarbij komt dat het moeilijk wordt gemaakt voor buitenlanders om hier te komen studeren, laat staan dat zij hier kunnen gaan werken. Dat laatste is echt dramatisch, dat heb ik met onze eigen kenniswerkers ervaren. Deze beide ontwikkelingen zijn niet goed voor de innovatiekracht van de BV Nederland.”

“Het bedrijfsleven heeft ook een rol hierin. Wij geven bijvoorbeeld gratis gastcolleges bij onderwijsinstellingen.”

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“Ja. De oplossing hiervoor ligt bij de overheid. Niet alleen door überhaupt de financiële drempels voor het studeren te verlagen, maar ook door mensen bij of om te scholen én de grenzen open te stellen voor kenniswerkers uit het buitenland. Dat is een oprechte oproep aan het kabinet Rutte-Samsom.”

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor

de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

“Een soort nationale Neelie Kroes? Dat lijkt mij een goed idee. Of zij mij hiervoor kunnen bellen? Daar zou ik goed over na moeten denken. Intellectueel gezien is het zeker een uitdaging.”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)?

“Het slimmer maken van Nederland. Dat is een trend die in 2012 steeds zichtbaarder is geworden. Dan bedoel ik bijvoorbeeld dat je door middel van ICT zaken signaleert voordat zij überhaupt fout gaan en daarop acteert waardoor je klantvragen en -klachten voor blijft.”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

“Ik hoop dat XBRL, een universele vorm van administratief rapporteren, verder zal worden omarmd door het bedrijfsleven en de overheid. Dat komt de transparantie ten goede,”•

CASPER HASPELS – VISMA SOFTWARE Casper Haspels is commercieel directeur bij Visma Software, maker van flexibele businesssoftware voor het mkb. Samenwerking in de keten en customer- en client self service stimuleren zijn centrale thema’s in de oplossingen van Visma Software. De organisatie levert SaaS-applicaties voor boekhouden, projectmanagement, e-facturering, CRM, HRM en salarisadministratie.

Visma Software is onderdeel van de Visma-groep, met ruim 5000 medewerkers een toptienspeler op de Europese softwaremarkt.

‘ICT stelt je in staat om transparanter te werken’

www.ict-update.nl | 121

ICT IN .NL

Piet Wybe Wagter, CEO Sogeti Nederland

“OVERHEID MOET BÈTASTUDIES FINANCIEEL AANTREKKELIJK MAKEN” ICT-dienstverlener Sogeti levert sinds jaar en dag een breed palet aan ICT-oplossingen aan het bedrijfsleven en de non-profitsector in Nederland.

Reden genoeg om ICT-veteraan Piet Wybe Wagter, CEO Sogeti in Nederland, naar zijn mening over het belang van ICT voor de BV Nederland te vragen.

Tekst & fotografie: Paul Teixeira

PIET WYBE WAGTER - SOGETI De ICT-sector is bekend terrein voor Piet Wybe Wagter. In 1996 startte hij als directeur Public Development bij de Nederlandse ICT-dienstverlener Roccade. In 2005 kwam hij bij Sogeti Nederland in dienst als commercieel directeur Handel & Transport, om in 2007 de overstap te maken naar de Belgische tak van het bedrijf waar hij als directeur Application Services aan de slag ging. In 2011 keerde hij terug naar Nederland om de rol van Chief Operating Officer bij Sogeti Nederland te vervullen. Sinds april 2012 geeft hij als Chief Executive Officer leiding aan de Nederlandse tak van Sogeti.

Het Franse Sogeti is in 1973 opgericht. Na de overname van respectievelijk CAP (Frankrik) en Gemini Computer Systems (Verenigde Staten) werd de naam veranderd in Capgemini Sogeti. In 1996 werd de bedrijfsnaam verkort tot Cap Gemini. Zes jaar later werd besloten om de merknaam Sogeti nieuw leven in te blazen als dochteronderneming van Capgemini. De Nederlandse vestiging van Sogeti groeide onder andere door verschillende overnames.

Zo werden onder meer IQUIP Informatica, Twinac en Uphantis ingelijfd.

Anno 2012 telt Sogeti wereldwijd 18.600 werknemers (Nederland: 3.000). In Nederland werd in 2011 een bedrijfsresultaat van 15,6 miljoen euro geboekt op een netto omzet van 283,7 miljoen.

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland en de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“Als ik alleen al naar de hightechindustrie in Nederland kijk – zowel nationaal als internationaal opererende bedrijven – dan is de ICT-component cruciaal.

Als je daarnaast kijkt naar bijvoorbeeld de zorgsector, waar heel veel geld naartoe gaat, dan zie je dat ICT ook daar grote toegevoegde waarde kan hebben om de kosten te reduceren. Alleen al in die twee voorbeelden wordt

122 | www.ict-update.nl

het gigantische belang van ICT voor de BV Nederland duidelijk.”

“Voor de Nederlandse ingezetenen is ICT ook van groot belang. In de internationale lijstjes van internetgebruik staat Nederland op nummer drie of vijf. Volgens mij is de kwaliteit van leven in Nederland door dat intensieve gebruik van internet ook toegenomen.“ Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van de toenmalige minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd. Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“Het is maar net hoe je er naar kijkt. Als je zegt dat ICT een katalysator is voor heel veel bedrijfsprocessen, dan heeft minister Verhagen gelijk gehad. Dan hoef je het niet expliciet te benoemen. Maar als je ICT zo cruciaal vindt voor de economie dat je het apart onder een vergrootglas wil leggen, dan heeft hij een verkeerde keuze gemaakt.

Ik zou voor dat laatste hebben gekozen. Door ICT niet apart te adresseren, doe je geen recht aan het belang dat het heeft voor de BV Nederland.”

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering?

En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

“Er moet meer worden gedaan door de overheid om het onderwijs op een hoger niveau te krijgen en tegelijkertijd meer aansluiting te laten vinden op het bedrijfsleven en de publieke wereld.”

“Het bedrijfsleven moet ook investeren, wij doen dat ook door bijvoorbeeld nieuwe werknemers drie weken naar onze eigen Academy in het Amerikaanse Ohio te sturen. Verder proberen wij ook op diverse universiteiten en andere opleidingen onze methodologie in te brengen. Ik ben daar trots op, maar de BV Nederland krijgt daar niet de benodigde competitive edge mee. Ik ben zelf deels opgeleid in de Verenigde Staten op de universiteit, maar het Amerikaanse systeem gaat te ver voor Nederland. Het heeft ook zijn keerzijden. Het mooie van het Europees-liberale systeem is dat mensen nog steeds de mogelijkheid krijgen om hun eigen curriculum te vormen. Als je mensen volledig ‘robotiseert’, dan doe je de BV Nederland te kort.

bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“Wij leiden inderdaad veel te weinig mensen op in de bètavakken. De overheid zou daar stimulerend in moeten optreden, bijvoorbeeld door het financieel aantrekkelijk te maken voor studenten om dergelijke vakken te kiezen.

Je ziet nu dat er een toevoer is van buitenlandse studenten die hier bètastudies komen volgen. Maar zij gaan op een gegeven moment weer terug naar hun eigen land. Dat betekent dat wij hier kennis verliezen. De overheid laat hier te veel over aan het marktmechanisme.”

“Op mbo- en hbo-niveau zie je weer dat men de aansluiting heeft gemist op het bedrijfsleven. Er zijn sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw met name generalisten opgeleid, in plaats van specialisten. En daar lopen wij in bepaalde bedrijfstakken nu op vast. In Duitsland zie je dat minder; daar is de samenwerking tussen onderwijs en industrie veel sterker. Je hebt er ook nog een soort gilde-systeem waardoor de aansluiting met de praktijk beter is. Daardoor kan Duitsland in bepaalde industrieën zoveel toegevoegde waarde creëren.”

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

“Ik twijfel over het nut van een dergelijke politieke post.

Het zou misschien wel goed voor de ICT-sector zijn.

Als je een dergelijke keuze maakt, dan moet je wel een langetermijnperspectief voor ogen hebben. En dan moet je met z’n allen erkennen dat ICT een integraal deel van ons leven is geworden. Als de benoeming van een bewindspersoon voor ICT alleen voor de korte termijn is, dan moet je het niet doen. Of ik daarvoor ben te benaderen? Ik zie mij niet een dergelijke post bekleden.

Je moet er ook politiek vaardig voor zijn.”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)?

“Wij hebben de Eerste Kamer, in samenwerking met de ICTU, aan een vergaderapp op de tabletcomputer gekregen. Het was op zich een hele basale applicatie, maar het heeft ook een grote symbolische waarde gehad.

De Eerste Kamer neemt het voortouw op technologische gebied. Dat vind ik een leuke mijlpaal.”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

“Ik kijk uit naar een mooi jaar met ook de nodige stabiliteit voor de BV Nederland.”•

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde

www.ict-update.nl | 123

Social Enterprise Society

SES

The Essential Lync

Sluit u aan bij de Social Enterprise De Social Enterprise Society, geïnitieerd door

ONLINE & ACTIVITEITEN

Channel BV en Microsoft Nederland, is een

De Social Enterprise Society bestaat uit onder meer een online forum, events voor de branche en voor eindgebruikers en gebruikerservaringen in verschillende magazines.

community rondom de opkomst van de nieuwe generatie communicatietechnieken, waarbinnen Microsoft Lync een centrale leidraad vormt.

DOELGROEP

SESlync.nl SESync.nl is een digitale ontmoetingsplek voor partners, resellers en eindgebruikers om kennis en nieuws rondom Microsoft Lync te delen.

Leden kunnen inloggen op basis van het Lync-account en/of Linkedinaccount. De website wordt door de redactie van Channel op continue basis geactualiseerd met nieuws en feiten. Verder wordt het forum gevoed met onderzoeken, white papers, testimonials en best practises.

DOELSTELLINGEN

Lync Day Lync Day is de grote informatiedag plaats die bedoeld is voor bedrijven die klaar zijn voor een nieuwe kijk op bedrijfscommunicatie.

Bedrijven presenteren hun oplossingen voor de Social Enterprise.

Presentaties van bedrijven, gebruikers én een expo geven de bezoeker een goede gelegenheid om zich te oriënteren op de mogelijkheden van Lync voor het bedrijf.

De community bestaat uit resellers die Lync oplossingen verkopen (implementatie, training, advies, etc.) en partners die aanvullende oplossingen op de markt brengen, zoals headsets, IP toestellen, gateways, SIP trunks, bedienposten, call/contact center oplossingen, mobiele clients, vast/mobiel integratie, appliances, hosted oplossingen.

Samen meer business doen en de BV Nederland helpen slimmer te communiceren; dat is het motto van de SES-community. Fabrikant, distributeur, reseller – alle schakels vormen samen één gezicht naar klanten. De Social Enterprise Society voorziet in een platform voor zowel aanbieder, als eindgebruiker.

Andere doelstellingen van de SES: • Meet & Greet gebruikers van Lync en resellers van Lync • Opbouwen en delen van gemeenschappelijke kennis • Het creëren van een marktplaats van/voor kennisaanbieders • Lead en prospect generatie voor deelnemende partijen zowel binnen het kanaal als naar end-users toe ONAFHA NKELIJK

MEDIA-AANDACHT

De Social Enterprise Society wordt intensief ondersteund door de uitgaven van Channel BV, waarbij het gerenommeerde ‘Telecommagazine’ een centrale rol speelt. In elke editie van Telecommagazine komt een apart katern met daarin volop informatie over Lync, de community, nieuwsfeiten, nieuwe producten, succesvolle businesscases en meer.

5

VAKBLAD OVER TELECOM MUNICA

TIE EN NETWER KEN

n 27E JAARGA NG

NUMMER 5 2012 n WWW.TE LECOMM

SPEC IAL NEXT GENE RATI ON

Hoe bouw

AGAZINE .NL

NETW

erk met toekoORKS mst?

je een netw

n INTERVIEW Michel Noord eloos ‘Bring n TECHNOLOGIE Your Own iOs’ Ethernet uit het stopcontact n UITSMIJTER Windows 8, de introductie van het jaar?

Next Gener ation NE TW OR KS

THE ESSENTIAL

LYNC DAY 4 december

2012, Spant!

Zie pagina 19

LYNC

Bussum en verder

Social Enterpris

SES

e Society

The Essential

Lync

Wanneer: 1x per jaar (december) Voor wie: sponsors, leden en end-users Waar: Spant! Bussum College Day Deze dag geeft ongeveer 100 bezoekers informatie over de verkoop van Unified Communication oplossingen in combinatie met de laatste managementtheorieën van de Business Universiteit Nyenrode.

Wanneer: 1 x per jaar (voorjaar) Voor wie: vendoren, distributeurs en operators Waar: Business Universiteit Nyenrode Sponsorbijeenkomst De opbouw van een community als deze is een interactief proces waarbij we graag iedereen – maar zeker de sponsor – zeer nadrukkelijk willen betrekken.

Wanneer: 2x per jaar Voor wie: sponsors only Waar: Ridderzaal van Kasteel Nyenrode

www.SESLync.nl

http://nl-nl.facebook.com/SESLync - http://twitter.com/SESLync

Lync Day 2012

Society!

Lync Day 2012

SES sponsorbijeenkomst

UITGEBREIDE SPONSORMOGELIJKHEDEN U kunt zich ook aansluiten bij de sponsoren die zich tot nu toe hebben aangemeld.

De SES biedt sponsoren talrijke interessante faciliteiten zowel tijdens de evenementen, in de magazines en online via de geavanceerde website. Wilt u ook profiteren van alle voordelen die sponsoring van de SES u het hele jaar kan bieden of gaat uw voorkeur uit naar een membership?

Download op www.channelbv.nl/brochures de brochure voor een compleet overzicht van alle activiteiten, faciliteiten en tarieven.

Neem voor meer informatie contact op met: Marc Jongbloed: [M] +31(0)6-43753759 - [E] marc@channelbv.nl

SES-bijeenkomst Deze bijeenkomst is vooral gericht op het kanaal dat zich toelegt (of gaat toeleggen) op de verkoop van Microsoft Lync.

Wanneer: 2x per jaar (voorjaar en najaar) Voor wie: sponsors en leden only Waar: Louwman Museum Den Haag

Lync SUMMER Fair Lync Summer Fair is een beknopte informatiedag over Lync in de vorm van een kleine expo in combinatie met break-out sessies.

Wanneer: 1 x per jaar (eind mei) Voor wie: sponsors, leden en end-users Waar: Inn Style Maarssen

1e SES-bijeenkomst

ICT IN .NL

Edwin Hageman, CEO BT Benelux

“ZORG VOOR MEER OVERLEG TUSSEN ICTSECTOR EN ONDERWIJS”

Het van origine Britse BT is in de loop der jaren gegroeid van een pure telecommer tot een volleerd ICT-bedrijf met bijbehorend diensten- en productportfolio. In de Benelux heeft de onderneming met name de grotere, grensoverschrijdende, bedrijven als klant. Als spin in het web zorgt BT voor de onontbeerlijke infrastructuur en de diensten die over het netwerk worden aangeboden. CEO BT Benelux Edwin Hageman over het belang van ICT voor de BV Nederland in het algemeen en de burger in het bijzonder.

Tekst: Paul Teixeira Fotografie: Marco Mekenkamp

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland en de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“Het is extreem belangrijk. En dat geldt niet alleen voor de BV Nederland, maar ook voor het dagelijkse leven van burgers, het bedrijfsleven en de overheid. Voor het bedrijfsleven betekent het bijvoorbeeld dat er door ICT compleet nieuwe businessmodellen ontstaan. Je ziet ook dat als organisaties hun ICT-strategie niet op orde hebben, zij geen speler van betekenis in de toekomst kunnen zijn.”

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van de toenmalige minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd. Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“Ik ben het helemaal met minister Verhagen eens. Wel onder de conditie dat de ICT een heel belangrijk onderdeel moet zijn van de negen topsectoren. En dat is terug te zien in het topsectorenbeleid. We moeten er wel voor waken dat ICT de juiste aandacht en focus binnen de verschillende topsectoren blijft krijgen. In de uitvoering schuilt wel een potentieel gevaar.”

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus de overheid. Waar staat Nederland op dit moment naar uw mening? Zijn wij al een kenniseconomie? Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat is de rol die de overheid moet spelen? Of ziet u juist meer kansen voor een publiek-private samenwerking?

“Nederland kan nog grotere stappen zetten op dat gebied. Als het gaat om innovatie en de toepasbaarheid

126 | www.ict-update.nl

daarvan, kunnen wij nog veel leren van bijvoorbeeld Groot-Brittannië, onze thuismarkt. Daar zie je dat de overheid zelf het heft in handen heeft genomen om zoveel mogelijk digitaal te werken. En daar wordt de ICT-sector nauw bij betrokken. Dat soort initiatieven zien wij ook in Spanje en andere landen. Dat model zou voor de BV Nederland ook goed kunnen worden toegepast. Ik zie gelukkig dat de overheid hier ook steeds meer openstaat voor praktijkvoorbeelden uit het buitenland.”

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering?

En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

“Het onderwijs staat in Nederland op een hoog niveau. Al kunnen zaken als het gebruik van ICT in de klaslokalen en de focus op ICT-studies beter. Dat is ontegenzeggelijk waar. Wat de publiek-private samenwerking betreft: zoals dat in de Verenigde Staten gebeurt, gaat mij voor Nederland wat te ver. Ik geloof echter wel in een betere afstemming tussen het aanbod en de vraag; dus meer overleg tussen opleidingen en bedrijfsleven over het curriculum. De brancheorganisatie Nederland ICT heeft overigens op dat gebied al goede initiatieven ontplooid.”

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“Ja, die zorg deel ik zeker. Maar het is niet alleen een kwestie die de overheid aangaat. De ICT-sector moet daar zelf ook wat aan doen. Bijvoorbeeld door

‘Door ICT ontstaan compleet nieuwe businessmodellen’

EDWIN HAGEMAN – BT Een telecomveteraan, zo mag Edwin Hageman gerust worden getypeerd. Hij is sinds 1995 al actief in de telecomsector; eerst bij operator KPN in verschillende managementfuncties (waaronder als regional director West Coast in de Verenigde Staten) en daarna bij Infonet en vervolgens bij BT. Sinds eind 2010 geeft hij leiding aan de Benelux-vestigingen van BT. BT is in 1846 als staatsbedrijf gestart onder de naam ‘The Electric Telegraph Company’. In de loop der jaren is het staatsbedrijf geprivatiseerd en uitgegroeid tot een van de grootste operators ter wereld. Het bedrijf is anno 2012 actief in meer dan 170 landen en levert data- en telecommunicatiediensten aan consumenten en bedrijven.

Tevens biedt het, via de ‘Global Services’-divisie, netwerk- en IT-diensten zoals cloud computing.

In het laatste gerapporteerde gebroken boekjaar bedroeg de omzet 19,3 miljard Britse ponden. De winst (voor belastingen en afschrijvingen) kwam in die periode uit op 6,06 miljard pond. duidelijker te maken dat het werken in de ICT aantrekkelijk is. Er zijn al verschillende initiatieven, maar het kan beter. Overigens is het ook zo dat wij als ICT-bedrijven niet alleen maar bètastudenten willen hebben, het is veel breder. En ook dat moeten we als ICT-sector beter naar buiten brengen.”

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

“Ik denk niet dat het kwaad kan, je mist inderdaad een aanspreekpunt op dit gebied op een dergelijk niveau.

Het zou wel goed zijn, al zijn er wat mij betreft andere prioriteiten die de overheid moet aanpakken. Of ik daar voor in aanmerking wil komen? Haha, zij kunnen mij altijd bellen. Maar op dit moment zie ik geen tekenen die erop wijzen dat er een dergelijke post wordt ingesteld.”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)?

“Ik zie niet zozeer één mijlpaal op dat gebied, maar eigenlijk een hele reeks van mijlpalen als het gaat om het gebruik van ICT in Nederland. Een van de grote krachten van Nederland is de snelle en soepele manier waarop wij ICT-toepassingen omarmen en inzetten. Om een voorbeeld uit onze

eigen praktijk te geven; we hebben voor de rijksoverheid, samen met ICT-dienstverlener Logica en HP, een gezamenlijk platform voor HR-dienstverlening gebouwd. Vijf jaar geleden hadden tien ministeries hun eigen HR-afdeling, elk met eigen processen, applicaties en infrastructuur. Dankzij dit platform is er nu een geconsolideerde, rijksbrede dienstverlening voor 130.000 ambtenaren, met alle efficiencyvoordelen van dien. Dit is een mooi praktijkvoorbeeld van hoe ICT verbeterde e-dienstverlening en daarnaast kostenbesparingen kan realiseren.

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

“Er ligt een enorme kans voor de BV Nederland om met ICT-toepassingen zowel de kosten te verlagen als de efficiency te verhogen. Ik hoop dan ook dat het nieuwe kabinet in zijn bezuinigingsplannen de inzet van ICT een grote rol zal laten spelen.”

www.ict-update.nl | 127

ICT IN .NL

Jeannine Peek, algemeen directeur Dell Nederland

“STOP MET HET ZIEN VAN ICT ALS KOSTENPOST” De geschiedenis van Dell gaat terug tot 1984 toen Michael Dell als student PC’s Limited oprichtte. Anno 2012 is Dell een volwaardig ICT-concern te noemen. Het is nog steeds een grote leverancier van computersystemen, maar het mag ook een speler van formaat op het gebied van ICT-diensten worden genoemd. Jeannine Peek, algemeen directeur Dell Nederland, over het belang van ICT voor de BV Nederland in het algemeen en de burger in het bijzonder.

Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland en de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“Naar mijn mening is ICT cruciaal. Ik denk dat je je geen leven meer kunt voorstellen zonder ICT. Dat belang wordt alleen maar groter. In tijden van grote bezuinigingen is ICT hét hulpmiddel om kostenbesparingen te realiseren. Het is wel zo dat niet iedereen dat grote belang al duidelijk op het netvlies heeft staan. Sommige bedrijven en ook overheidsinstanties zien ICT nog steeds alleen als kostenpost. Daar ben ik altijd erg over verbaasd.“ Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van de toenmalige minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd. Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“Ik vind dat wel een terechte constatering. Je moet ICT niet als aparte topsector benoemen. Juist omdat het in alle sectoren voorkomt, ongeacht of je nu in de bouw of energie zit. ICT is overal.”

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering?

En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

“Als je bijvoorbeeld kijkt naar het gebruik van ICT binnen het onderwijs, dan zijn er scholen die het goed doen, maar er zijn tegelijkertijd heel veel onderwijsinstellingen waar

128 | www.ict-update.nl

je nog steeds maar een paar pc’s per klas aantreft. Er zou meer in geïnvesteerd moeten worden door de overheid, al kan ik mij wel voorstellen dat in tijden van bezuinigingen bepaalde keuzes moeten worden gemaakt. Al is het ook zo dat je veel kunt doen als je slim gebruikmaakt van wat er bijvoorbeeld online aan leermiddelen te krijgen is.”

“Verder zou het onderwijs de vraag en het aanbod beter kunnen afstemmen met het bedrijfsleven en eventueel curricula daarop aanpassen. Dat vraagt wel een kwetsbare opstelling en open houding van de scholen en leraren. En dat kan voor sommigen een culturele aardverschuiving betekenen. Er zijn opleidingen die dat succesvol doen en hun studenten dan ook een baangarantie kunnen geven.”

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“Ik deel die zorg. De overheid én het bedrijfsleven mogen zich dat aantrekken. Je moet het aantrekkelijk maken voor mensen om voor zo’n studie te kiezen. Voor een deel zit het ook verankerd in ons onderwijssysteem: kinderen moeten op betrekkelijk jonge leeftijd een keuze maken voor een richting. En vaak kunnen zij, eenmaal begonnen, niet zo makkelijk meer een andere keuze maken. Je zou als overheid kinderen meer tijd en ruimte moeten geven voor het maken of bijstellen van een keuze.”

“Als ICT-sector kunnen wij er ook het nodige aan doen.

Volgens mij is het imago van de branche niet zo positief als wij zelf denken. Zelf vind ik de ICT een hele leuke sector om in te werken; het is een brede basis waar je eigenlijk alle kanten mee op kunt. Als ICT-sector moeten wij dat meer bekendheid geven. Wij moeten het stoffige en nerdy

‘Als ICT-sector moeten wij het stoffige en nerdy imago van ons afschudden’

JEANNINE PEEK – DELL Haar carrière startte zij in 1993 bij KPN Telecom, als projectmanager. Na een functie als salesmanager bij de Amerikaanse telecommer MCI Worldcom kwam zij echter terecht bij ICT-leverancier Dell, waar zij de functie van director Public Sector vervulde.

Daarop volgde directieposten buiten de ICT-sector, respectievelijk bij de uitzendorganisaties Content en Unique. In 2011 keerde zij terug naar Dell om algemeen directeur van de Dell Nederland te worden.

In 1984 begon de destijds 19-jarige Michael Dell in de Amerikaanse stad Austin (Texas) de verkoop van zelf in elkaar gezette personal computers. Inmiddels is Dell een ICT-concern dat via vier bedrijfsonderdelen ICT-diensten en -hard- en software wereldwijd aan de man brengt. In het gebroken boekjaar 2012 behaalde Dell een operationele winst van 7,1 miljard dollar op een totale omzet van 62,1 miljard Amerikaanse dollars. imago van ons afschudden. Bij Dell hebben wij een eigen programma, GenNext geheten, waarin wij jonge talenten de gelegenheid bieden om hun blik te verbreden door hen bijvoorbeeld extra programma’s, coaching en een netwerkplatform te bieden. De brancheorganisatie Nederland ICT heeft overigens ook een dergelijk programma.

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er staatssecretarissen

die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordigende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionaris? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

“Ik zie de noodzaak niet voor een politieke invulling van een dergelijke rol. Je kunt beter een hoge ambtenaar specifiek verantwoordelijk maken voor ICT. Of dat iets voor mij is? Ik heb nog geen enkele ambitie om bij

Dell weg te gaan. Ik pas ook wel beter in de private sector, al kan ik prima samenwerken met de overheid.”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)?

“De opkomst van social media is voor mij een mijlpaal. Social media hebben er onder andere voor gezorgd dat bedrijven transparanter zijn geworden, er veel meer interactie met klanten is en dat de stem van de klant veel beter wordt gehoord.”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

“Ik kijk uit naar een jaar met meer stabiliteit, zowel economisch als politiek gezien. Als er onduidelijkheid en onrust is, wordt de vooruitgang belemmerd. En wij als BV Nederland kunnen het ons niet permitteren om een pas op de plaats maken.”

www.ict-update.nl | 129

ICT IN .NL

130 | www.ict-update.nl

Joost Farwerck, ceo KPN Nederland

IK ZIE WEL HEEL ANDERE MODELLEN KOMEN Er zijn de laatste tijd nogal wat wijzigingen geweest bij KPN. Zo treffen we nu voor de eerste keer Joost Farwerck op de positie van Managing Director KPN Nederland.

In een jaar dat KPN volop in het nieuws was met de komst van een nieuwe grootaandeelhouder gaan we het weer eens hebben over de business. Hoe kijkt Joost Farwerck naar het jaar dat achter hem ligt. Belangrijker nog is de vraag welke goals hij heeft voor 2013.

Tekst HP van Tilburg Foto Marco Mekenkamp

Het lijkt erop dat er geen enkele operator in de wereld ontkomt aan teruglopende inkomsten op voice en sms. We lijken af te koersen op een model waarin operators zich gaan toeleggen op de verkoop van breedband. KPN verwierf in de week van dit interview 10 procent extra in Reggefiber en kwam zo op een aandeel van 51 procent. De openingsvraag was dan ook hoe we deze move moesten zien. “Als een heel duidelijk signaal dat onze strategie op glasvezel werkt. We hebben nu een bereik van meer dan een miljoen huishoudens en het bestand aan klanten groeit steeds harder”, zegt Joost Farwerck. “Reggefiber rolt steeds efficiënter nieuwe aansluitingen uit.

De klanten in die gebieden reageren enthousiast en steeds meer mensen bestellen glasvezel. De behoefte aan bandbreedte groeit en KPN gaat in die behoefte voorzien met het leveren glasvezel. Het beheren van het netwerk is de core business van dit bedrijf, uiteraard in combinatie met het leveren van de diensten over die netwerken. Dat draagt bij aan

de ontwikkeling van de Nederlandse economie. Ik denk dat de aandacht vanuit de politiek voor de aanleg van glasvezel dan ook wel wat groter zou mogen zijn.“ KABELAARS Voor deze special editie spraken we uiteraard ook met UPC en Ziggo. We confronteren Joost Farwerck met het nieuws vanuit de kabelaars dat ze verwachten nog veel meer snelheid uit de coax te kunnen halen. Hij antwoordt daarop redelijk laconiek: “Natuurlijk kun je door de innovatie op compressietechniek nog wel wat extra bandbreedte halen. Dat doen wij ook met ons kopernetwerk en daardoor kunnen we in heel Nederland iTV en andere interactieve diensten leveren. Maar glasvezel is voor de komende 50 jaar toekomst vast. Glasvezel is 100 procent symmetrisch en ieder huishouden heeft z’n eigen ongedeelde vezel. De kwaliteit, de toekomstige mogelijkheden en de snelheid die dat geeft is met de kabel niet te evenaren.”

Maar goed, voorlopig is Nederland

nog niet verglaasd en dus kijkt ook KPN hoe op koperdraad steeds hogere snelheden geleverd kunnen worden.

“Eerst hebben we adsl vervangen voor vdsl, hetgeen de snelheid aanzienlijk verbeterd. Nu kan ook pair bonding uitgevoerd worden. Daarbij bundelen we de twee aansluitingen die we in bijna elk huishouden geïnstalleerd hebben in het verleden, waarmee we de snelheid nog een keer verdubbelen. Deze extra kabel werd tot nu toe alleen gebruikt als reserve, we noemen dit ‘slapend koper’. Door middel van pair bonding kan de tweede koperkabel worden gebruikt voor een hogere internetsnelheid. Ze hebben het bij mij thuis in Den Haag ook uitgevoerd en het is ongekend welke verbetering ik heb kunnen ervaren. Volgend jaar gaan we verder met het inzetten van techniek om de snelheid nog verder te vergroten. De pilot ziet er goed uit.”

FLAT FEE KPN introduceerde in 2012 onbeperkt bellen en sms’en voor 40 euro per maand. Dat was een paar jaar geleden

www.ict-update.nl | 131

ICT IN .NL

ondenkbaar geweest. Het lijkt erop dat de verdienmodellen van de operators steeds meer toegaan naar het leveren van flat fee voice en sms. Gelooft Joost Farwerck dan ook dat we binnenkort weer een flat fee-model krijgen voor het gebruik van mobiele data?

En ziet hij wat in modellen met priority lanes? “Nee, onbeperkt internet en data zie ik toch niet zo snel gebeuren”, antwoordt hij. “Je zal toch een bepaalde mate van variabiliteit moeten inbouwen. Dat kan ook door de differentiatie in snelheden. Naar al dat soort zaken kijken we uiteraard heel nauwkeurig. We moeten wel reëel zijn dat er in sommige gevallen een schaarste in mobiele bandbreedte is. Bij grote evenementen bijvoorbeeld, of ook nog wel in de voetbalstadions hoewel we daar wel veel capaciteit hebben geplaatst.

WIFI Nog een keer zoeken we de benchmark op met de kabelaars.

Ziggo is gestart met een systeem

132 | www.ict-update.nl

“We moeten wel reëel zijn dat er in sommige gevallen een schaarste in mobiele bandbreedte is.

Bij grote evenementen bijvoorbeeld, of ook nog wel in de voetbalstadions hoewel we daar wel veel capaciteit hebben geplaatst.”

waarin de routers van haar klanten open komen te staan voor andere klanten. Hiermee ontstaat er een soort van wifi-netwerk dat gecombineerd kan worden met mobiel. Hoe staat KPN in deze wedstrijd? Joost Farwerck zegt: “Natuurlijk is dat ook een optie voor KPN. Maar we doen in deze niets ondoordacht, want het mag nooit ten koste gaan van de klant die z’n router openstelt. Met andere woorden: je moet wel zeker zijn van de technische randvoorwaarden. Maar goed, het is in de basis geen verkeerde gedachte.

Daarom zie ik het als een additionele dienst waar wij ook in geïnteresseerd zijn. Vergeet hierbij niet dat KPN de grootste aanbieder is van publieke hotspots en de grootste installed base heeft op wifi-klantenmodems.”

SUBSIDIE Dan hebben we het nog even over het nooit verdwijnende thema van de toestelsubsidies. Hoe kijkt Joost Farwerck tegen deze materie aan.

Zijn voorgangers riepen allemaal dat KPN zou stoppen met het geven van die hoge subsidies. “Smartphones worden duurder en daarop kunnen

natuurlijk niet enorme kortingen gegeven worden. Bij ons kan je nu een toestel kopen, maar we hebben in 2012 de toestel-lease geïntroduceerd en dat geeft al een heel ander beeld.

Daarbij blijven wij de service op het toestel geven en lease je na twee jaar weer een nieuwe of stuur je dit retour.

Natuurlijk ben ik ook van mening dat het op z’n minst vreemd is dat wij zulke enorme bedragen investeren in toestellen. Onze core business is het leveren van connectiviteit en toepassingen, in combinatie met de hardware. Het hoort natuurlijk bij de wedstrijd die we spelen. Je ziet wel dat het toestel en het abonnement steeds losser van elkaar komen te staan. En dat juichen we feitelijk alleen maar toe.”

24/7 DIENSTVERLENING Een opmerkelijk initiatief was verder de 24/7 openstelling van het bedrijf.

Wat zijn de reacties van klanten daar op? “Heel positief. KPN is van oudsher een 24-uursbedrijf. Onze netwerken en systemen draaien continu door en worden dag en nacht onderhouden en gemonitord. Ook andere 24-uursbedrijven leunen 365 dagen

per jaar op onze dienstverlening en consumenten bellen, internetten en kijken tv op elk gewenst moment.

Wij willen dan ook altijd voor hen beschikbaar zijn. Een klantenservice die 24 uur per dag, 7 dagen in de week gratis bereikbaar is, past dus bij hoe onze klanten gebruikmaken van onze producten en diensten.”

QUADRUPLE Tot slot hebben we het nog even over multiplay. Gaat KPN er nu eens in slagen om de vastnetdiensten te combineren met mobiel, hetgeen dus quadruple play geeft? “Ja, dat mag je inderdaad van ons gaan verwachten.

We zullen in een eerste stap sterk naar familie- en gezinsverbanden kijken.

Mensen die samen een huishouden voeren, kunnen voordeel krijgen als ze meer diensten bij ons afnemen, vast en mobiel. Dat is een initiatief dat we snel zullen gaan waarmaken.”•

www.ict-update.nl | 133

ICT IN .NL

Jerry Boezel, managing director T-Systems Nederland & België

“ICT IS ESSENTIEEL VOOR ECONOMISCH HERSTEL” Jerry Boezel heeft bij diverse ICT-bedrijven managementfuncties vervuld. Momenteel is hij verantwoordelijk voor de Nederlandse en Belgische vestigingen van het Duitse T-Systems. We spraken met Boezel over het belang van ICT voor de BV Nederland.

Tekst: Paul Teixeira

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT (en in het kielzog daarvan de ICT-sector) voor de BV Nederland?

Groot, klein, cruciaal?

“Voor mij is evident dat de rol van ICT groot is als enabler voor de BV Nederland en dat het zelfs cruciaal is als initiator. Onze positie in de wereldmarkt als handels- en kennisland wordt sterk beïnvloed door ICT-mogelijkheden en –toepassingen. Daar zit de rol als pure enabler. Denk aan gecentraliseerde infrastructuurvoorzieningen die de flexibiliteit vergroten. Maar daarnaast ontstaan er steeds weer nieuwe business modellen en groeikansen door ICT-initiatieven. Heel praktisch gesproken, denk ik dan aan mobiliteit waardoor medewerkers overal, waar ook ter wereld kunnen samenwerken en communiceren met klanten en collegas via devices naar keuze.

Ik denk ook aan de nutsbedrijven en de zogenoemde smart cities waarbij men gebruik maakt van smart grids en smart metering. Of neem de connected car waardoor ongelukken voorkomen worden of vrachtwagens optimaler benut en dus duurzamer worden gebruikt.”

Kunt u aangeven hoe groot het belang is van ICT voor de Nederlandse burger? Groot, klein, cruciaal?

“De sustainability door smart cities en betere benutting van het wegennet en het wagenpark hebben beide direct een maatschappelijk belang en raken de burger straks en tot in de verre toekomst. Dat vind ik een zeer groot belang. Een hogere mate van fysieke veiligheid door het verminderen van ongevallen met behulp van connected cars en vrachtwagens en meer abstracte informatiebeveiliging om diefstal van allerlei soorten gegevens te voorkomen raken de Nederlands burger evenzeer.

Beveiliging en sustainability zijn niet op zichzelf staand, maar zijn inmiddels juist een integraal onderdeel van het informatiebeleid en de missie van ICT en zaken die in de maatschappij – nu en in de toekomst - prioriteit hebben.

En verder: inmiddels doen wij de aangifte inkomstenbelasting via internet, zoeken, vergelijken en kopen doen we online en binnenkort betalen consumenten in de winkel met hun mobiele telefoon. Allemaal mogelijk gemaakt en vaak geïnitieerd door ICT.”

“Naast de rol als enabler en initiator zijn twee andere zaken essentieel waarbij ICT ook cruciaal is. In de eerste plaats is dat uiteraard de veiligheid. Geen van de nieuwe initiatieven zal succesvol worden zonder dat bedrijven en gebruikers kunnen vertrouwen op hun ICT-omgeving.

Als betalen in de winkel met je telefoon niet veilig is, zal men het niet gaan gebruiken. Het tweede punt is de explosie van data. Doordat steeds meer gebruikers en devices online zijn, ontstaat steeds meer. Deze berg gegevens levert kansen op voor de BV Nederland als wij er trends uit kunnen distilleren en daar weer conclusies uit kunnen trekken en vervolgens actie op ondernemen.

Met andere woorden: als men van data echt informatie weet te maken middels business analytics and business intelligence.”

Het kabinet Rutte I heeft (bij monde van minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) topsectoren benoemd. De ICT-sector ontbreekt daarbij als aparte topsector. Volgens Verhagen is dat ook niet nodig aangezien ICT door alle topsectoren heen een verbindende en innovatieve factor mag worden genoemd.

Is dat een gemiste kans of juist een terechte constatering van de minister?

“De beslissing om topsectoren waarin Nederland uitblinkt te benoemen en nog sterker te maken, vind ik verstandig en juich ik toe. Dat ICT daarnaast zijn eigen actieagenda krijgt, is een logische consequentie omdat het meerdere topsectoren aangaat. Het is daarom zaak dat ICT ook hier de rol als enabler en initiator pakt en daarmee het succes van deze sectoren helpt vormgeven, realiseren en verder ontwikkelen.”

134 | www.ict-update.nl

Nederland moet in toenemende mate een kenniseconomie worden, aldus de overheid. Waar staat Nederland op dit moment naar uw mening?

Zijn wij al een kenniseconomie? Valt er nog het nodige te verbeteren? En zo ja, wat is de rol die de overheid moet spelen? Of ziet u juist meer kansen voor een publiek-private samenwerking?

“Ik hoor nog altijd de stelling dat offshoring en nearshoring de kenniseconomie in gevaar zouden brengen. Daar ben ik het niet mee eens. Terwijl relatief eenvoudige ICT-taken conform de gedachte van Thomas Friedman in ‘The World is Flat’ deels uit Nederland verdwijnen of al verdwenen zijn, zullen de meer complexe ICT-taken juist in belang en omvang toenemen. Daarmee geven wij heel positief inhoud aan de kenniseconomie. Het is wellicht een open deur, maar opleidingen zijn hiervoor essentieel en daar ligt een sturende en toezichthoudende taak van de overheid ten aanzien van een toekomstgerichte inhoud van de opleidingen en het bieden van voldoende (her-)studiemogelijkheden.

Uiteraard is de publiek-privatesamenwerking daarvoor een voorwaarde.”

Om een kenniseconomie te blijven (of te worden), moet onder andere het onderwijs op een hoog niveau zijn. Waar staat Nederland op dat

gebied? Is het onderwijs hier van voldoende niveau of is er nog ruimte voor verbetering? En ook hier: moet er meer publiek-private samenwerking komen (bijvoorbeeld op financieel gebied en ook als het gaat om het curriculum)?

“Een belangrijke verbetering zit hem in de positie van leerkrachten. Een vaste positie in de onderwijs sector is voor mensen die in het bedrijfsleven ervaring hebben opgedaan lange tijd geen interessante optie geweest, zowel ideologisch als financieel gezien. Dat kan veranderen door betere afstemming van theorie op praktijk en actualiteit waardoor de opleiding van toekomstige werknemers beter aansluit op de vraag van de arbeidsmarkt.”

“Denk ook aan flexibilisering van de onderwijstaken middels deeltijdposities waardoor werk en onderwijs gecombineerd kunnen worden. Wat dat betreft, zie ik positieve tendensen.

Bemoedigend is ook dat er meer aandacht en budget komt voor ondernemerschap in het onderwijs vanuit het kabinet Rutte-Asscher met ‘inspraak’ door het bedrijfsleven.

Ondernemers vormen een belangrijke motor voor innovatie en vooruitgang, dus deze stimulatie is positief.”

Een veelgehoorde klacht van bedrijven in de ICT-sector is dat er een groot tekort is aan hooggeschoolde bètastudenten. Deelt u die zorg? En zo ja, wat is er aan te doen naar uw mening?

“Exacte vakken geven inderdaad een uitstekende basis voor het ontwikkelen van oplossingsgericht denkvermogen waaraan juist in Nederland (en Europa) binnen de ICT grote behoefte bestaat. Dit in verband met de hooggekwalificeerde rollen die wij hier nodig hebben om ICT aan te kunnen laten sluiten bij de bedrijfsstrategie en operationele units (‘de business’).”

www.ict-update.nl | 135

ICT IN .NL

JERRY BOEZEL – T-SYSTEMS NEDERLAND Bij de Nederlandse vestiging van het Duitse ICT-concern T-Systems heeft Jerry Boezel sinds oktober 2011 de leiding. In december 2011 is daar de verantwoordelijkheid voor de Belgische vestiging bij gekomen. Hij heeft bij diverse ICT-bedrijven - waaronder IBM, Nortel en Siemens Enterprise Communications – managementfuncties vervuld.

ICT-dienstverlener T-Systems (onderdeel van de operator Deutsche Telekom) telt wereldwijd 48.224 medewerkers. In 2011 werd een totale omzet van 9,1 miljard euro geboekt.

“Ik deel de zorg over tekorten niet.

Het beeld is wisselend en spreken van een ‘groot tekort’ is een overdreven stelling. Hoewel wij soms denken met tekorten te kampen, nu of op termijn, blijkt het op andere momenten dat er voldoende afgestudeerden zijn terwijl wij in de wereldeconomie bovendien talent kunnen aantrekken vanuit het buitenland, waardoor al dan niet tijdelijke tekorten kunnen worden opgevangen. Wel geloof ik dat wij bèta -studies moeten blijven stimuleren en ontwikkelen door talenten te prikkelen. Studenten beschikken over heel verschillende talenten. Zo is de een creatief (kunst, reclame, industriële vormgeving) en de ander wetenschappelijk (onderzoek, ontwikkeling) sterk of bijvoorbeeld juist fysiek (sport, dans). Door bij vooropleidingen te differentiëren tussen toptalenten en andere leerlingen kan ieder kind zijn talenten optimaal uitbouwen, ook in bèta vakken.”

In het buitenland (onder andere België en Duitsland) zijn er

136 | www.ict-update.nl

staatssecretarissen die belast zijn met ICT (regierol voor de overheidsautomatisering en een vertegenwoordende rol voor de nationale ICT-sector in het buitenland). Heeft Nederland nood aan een dergelijke functionairs? En zo ja, zou u die functie willen vervullen?

“Bingo! ICT is essentieel voor economisch herstel omdat het uitdagingen in het bedrijfsleven of de zorg en bijvoorbeeld onderwijs en publieke dienstverlening helpt oplossen. ICT is daarbij soms sturend, soms volgend maar zeker in de toekomst altijd enabler die innovatie versnelt en groei creëert. Een betere en nauwere samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven is daarbij essentieel. Dat pleit voor de regierol die u noemt. Daar sta ik 100 procent achter. Maar zelf ben ik niet in de race voor zo’n functie; ik heb het prima naar mijn zin in het bedrijfsleven!”

Als u kijkt naar 2012, kunt u een mijlpaal aangeven waaruit blijkt dat ICT een belangrijke invloed heeft op de BV Nederland (en/of de Nederlandse burger)?

“Ik zou er zelfs twee willen geven.

Eén mijlpaal is de mate waarin private datacenters worden overgezet naar veel efficiëntere mega-datacentra waar optimaal met energie kan worden omgegaan en de hoogste standaarden (Best Practices) worden gehanteerd ten aanzien van mensen, middelen en procedures. De andere is de mate waarin wij mobiliteit en samenwerking faciliteren en als maatschappij omarmen als ICT-vaardige netwerkers (Digital Natives).”

Kijkt u uit naar een bepaalde mijlpaal op het gebied van ICT in 2013?

“Jazeker. Ik zie in 2013 de afstanden tussen de BV Nederland, de Nederlandse burger en de rest van de wereld weer kleiner worden. Dit wordt mogelijk gemaakt door steeds beter afgestemde mogelijkheden op het gebied van virtuele platformen (cloud), veiligheid en mobiele oplossingen. Dit zorgt voor betere samenwerking tussen bedrijven, medewerkers en burgers. Ik zou er trots op zijn als de BV Nederland met zijn kennis, expertise en ICT-oplossingen in 2013 wereldwijd ‘zero distance’ - dus mobile collaboration from the cloud - op de kaart zet!

Waarbij overal via elk device op een veilige manier toegang te krijgen is tot applicaties en data.” •

Cloud computing klonk zo simpel…

Steeds meer ondernemingen stappen over op Cloud computing. Een zelfbedieningsconcept voor het afnemen van infrastructuur, services en applicaties via het internet. U hoeft zelf niet meer direct te investeren en betaalt voor wat u afneemt. Maar sluit dit wel aan op uw bestaande ICT omgeving en het beheer daarvan? En welke technische en beveiligingseisen moet u stellen? Legian ondersteunt u hier graag mee. We kunnen u precies vertellen wat de mogelijkheden en onmogelijkheden voor uw situatie zijn om diensten af te nemen uit de Cloud. Meer weten? Bel 070 – 302 99 22 of stuur een e-mail naar één van onze Cloud Consultants via cloud@legian.nl

Legian. Ontwerp, implementatie, beveiliging en beheer van ICT-infrastructuren.

072-073_MOVERS.indd 73 0207 Legian adv 220x297_v3.indd 1

www.legian.nl

29-10-12 10:42 03-12-10 17:00

ICT IN .NL

Robert Dunn, ceo UPC Nederland

“INVESTEREN IN INFRASTRUCTUUR IS BITTERE NOODZAAK OM VOORUIT TE KUNNEN BLIJVEN GAAN” Bij UPC is 2012 voor de consumententak een jaar dat in het teken heeft gestaan van de introductie van Horizon, het in september geïntroduceerde slimme platform voor interactieve digitale tv. Belangrijk voor UPC en ook een voorbeeld van hoe ICT in het dagelijkse leven verstrengeld raakt. Want tv en internet behoren onderhand tot de eerste levensbehoeften. Een gesprek met de CEO van UPC Nederland, de van origine Schotse Robert Dunn, over het belang van ICT en de toekomstplannen van zijn bedrijf.

Tekst: Marco Mekenkamp Fotografie: Paul Teixeira

Robert Dunn windt er geen doekjes om als wij hem vragen naar zijn mening over het belang van ICT voor de BV Nederland in het bijzonder en de burger in het algemeen. “Er is voor zover ik weet geen economie ter wereld waar zoveel geïnvesteerd wordt in infrastructuur.

We investeren hier in relatieve zin meer dan in Amerika, Engeland, België en Duitsland. Er wordt geïnvesteerd door de mobiele operators, door de kabelbedrijven en ook in glasvezel. Dat is in mijn opinie ook heel goed, want het is bittere noodzaak om vooruit te kunnen blijven gaan.”

“Er wordt in Nederland wel veel gemopperd op de verschillende netwerken, maar ik vind juist dat we trots mogen zijn op wat we in Nederland op het gebied van infrastructuur hebben gerealiseerd”, aldus Dunn. “Want daarmee is wel een goede basis voor de economie neergelegd. De manier waarop mensen werken is steeds meer aan het veranderen. Ze werken in kleinere teams in vaak wisselende samenstellingen. Een goede infrastructuur is daarvoor cruciaal. En als kabelsector hebben wij ervoor gezorgd dat al onze klanten toegang hebben tot een infrastructuur met nu al meer dan 100 Mbps internet.

De bestaande infrastructuur maakt diverse innovaties mogelijk. Kortom, Nederland staat er goed voor en het is belangrijk dat we er gezamenlijk aan werken om dat zo te houden.”

138 | www.ict-update.nl

HORIZON Vorig jaar zei Robert Dunn nog dat Horizon in Q1 van dit jaar op de markt zou komen, na de nodige uitstel: “Het klopt dat het de bedoeling was om het eerder te brengen, maar het is een gecompliceerd product en we willen dat het echt heel goed is. Een introductie doe je immers maar één keer.” Q1 werd uiteindelijk september. En wat gebeurt: direct komen er de nodige klachten. Zo zou de mediabox traag zijn, mensen zaten dagen zonder telefoon, televisie of internet (of allemaal), er waren problemen met bepaalde televisietoestellen, de wachttijd voor een monteur ws behoorlijk lang en de klantenservice bleek niet voorbereid op de enorme hoeveelheid vragen van de klanten. Geen goed begin. De introductie moest toch in één keer goed? Robert Dunn zegt stellig: “Wij zijn van mening dat het product klaar was om te lanceren.

En het blijkt dat publiek en experts verrast zijn door de opzet van het Horizon-platform. Daarin hebben we dus de goede weg gekozen. Iedereen hier is trots en dat is goed. Maar we zijn niet compleet tevreden. We waren sowieso verrast door de grote hoeveelheid aanvragen. In een maand zijn er maar liefst vijftigduizend exemplaren van de mediabox verkocht. En dat terwijl we heel bewust voor een soft launch gekozen hebben. Je ziet nu dat in deze tijd van sociale media een soft launch niet meer kan. Dat heb ik er in ieder geval van geleerd.” >>

“Er is voor zover ik weet geen economie ter wereld waar zoveel geïnvesteerd wordt in infrastructuur. We investeren hier in relatieve zin meer dan in Amerika, Engeland, België, Duitsland…” www.ict-update.nl | 139

ICT IN .NL

ONTWIKKELING UPC heeft ook nog de nodige mobiele aspiraties. Samen met branchegenoot Ziggo kocht UPC frequentieruimte in de 2,6 GHz-band en naar verwachting probeert de combinatie ook in de multiband frequentieveiling spectrum dit jaar te bemachtigen. Op het moment dat we met Robert Dunn spreken, is de veiling volop aan de gang.

Daarmee verwordt de veiling een gespreksonderwerp dat wel door ons aangeroerd wordt maar vanuit UPC geen inhoudelijke reactie oplevert. Volgens de veilingregels mag er door de deelnemers ook niet over de veiling gesproken worden. Maar in hoeverre is mobiel belangrijk voor UPC? Robert Dunn: “Het is vanzelfsprekend belangrijk. Mobiel is ook een onderdeel van onze strategische toekomst.

Zoals je weet, zijn we dit jaar ook gestart met mobiele data. De wereld is duidelijk aan het veranderen met de convergentie van vast en mobiel. Wij geloven ook dat de klant mobiliteit wenst, de klant wil wat hij in huis heeft ook buiten de deur beschikbaar hebben.” Hoe kijkt Robert Dunn aan tegen de ontwikkelingen in mobiele netwerken, zoals LTE? “Wij komen uit een wereld van televisie en later is daar internet bijgekomen. Eerst gedraad, daarna draadloos via wifi. Als je kijkt naar wat Ziggo momenteel aan het testen is in Groningen, dat willen wij ook gaan doen. Dat staat in onze roadmap voor 2013, en ik denk dat we dan starten in Amsterdam.”

140 | www.ict-update.nl

COLUMN Ramses Jedeloo, Reageren? ramses@jedeloo.nl

BLOTE VOETEN

S

Steve Jobs. U weet wel, die van de revolutionaire producten en diensten. Die van de eenvoud en het minimalisme. Die van Apple, NeXT en Pixar. Die nog niet zo lang geleden overleden is. Juist, die Steve Jobs. Die topman die werkte op z’n blote voeten.

Een week lang liep ik voornamelijk gehuld in mijn zwembroek. Van mijn hotelkamer naar het strand. Van het strand naar de bar. En van de bar weer terug naar de hotelkamer. Enfin, u snapt het: ik was er even tussenuit. Rust, geen werkdruk. Eindelijk kwam ik weer tot mezelf, even een weekje aarden.

Zo’n vierduizend kilometer verderop bedacht ik waar mijn bedrijf in 2013 naartoe moet.

En dat in een recordtempo. Had mijn ontspannen toestand daarmee te maken? Vast wel. En de afstand van mijn dagelijkse werk?

Wellicht. Of dat ik gekleed ging in een gekuist Adamskostuum? Misschien nog wel meer.

Met letterlijk en figuurlijk niets om handen zag ik namelijk weer scherp waar het om draait.

Hoe ik mijn bedrijf moet runnen – vergeef me gezien de titel de flauwe, maar onvermijdelijke woordkeuze – en dat mijn aanbod nog dichter bij de wensen van de klant moet aansluiten.

En die Steve Jobs? Die had geen vakantie nodig voor zijn strategieontwikkeling. En al helemaal niet om datgene te ontwikkelen wat zijn klanten fantastisch vinden. Hij slaagde er keer op keer in een ongeëvenaard uniek aanbod te doen, ongeacht de branche waarin hij actief was.

Wat zijn geheim was? Hij was niet anders dan zijn klanten. Niet geremd door exorbitante statussymbolen en ander maatschappelijk aanzien voelde hij feilloos aan waar ze behoefte aan hadden. Gewoon met zijn poten in de klei – ahum – boekte hij succes na succes. Zo liet hij zijn concurrenten ver achter zich.

Van die Steve Jobs heb ik geleerd dat ik me wat vaker in het veld moet begeven om te ervaren wat mijn klanten nou eigenlijk echt van me willen. Dat zouden meer ondernemers moeten doen. Daarvoor hoef je helemaal niet naar het buitenland af te reizen.

Maar, van mijn vakanties blijf ik gewoon genieten. En dan wel op blote voeten.

Ramses Jedeloo ramses@jedeloo.nl

www.telecom-update.nl | 141

SERVICE

In het volgende nummer: GROENE ICT LEVERT GELD OP Bij het woord ‘datacenters’ wordt meestal niet ‘groen’ en ‘weinig stroomverbruikend’ geassocieerd.

Toch kunnen die twee kenmerken inmiddels van toepassing zijn op de grote rekencentra van tegenwoordig. Er heeft een revolutie op dat gebied plaatsgevonden: wat al jaren op kleine schaal werd gedaan bij bureau-pc’s, beeldschermen en notebooks, heeft ook zijn intrede gedaan bij datacenters. Energiebesparing en efficiëntere koeling gaan hand-inhand bij het ontwerpen en bouwen van een modern rekencentrum.

Anno 2013 is ‘groen’ niet alleen een modieuze vereiste voor ondernemingen: het levert ook keiharde euro’s op. Minder energieverbruik door het ICTpark is rechtstreeks te vertalen in een aanzienlijke besparing op de energienota van een organisatie.

En dat geldt ook voor de manier waarop ICT kan worden ingezet om kantoorgebouwen ‘slimmer’ en daarmee ook milieuverantwoorder te maken. Bijvoorbeeld door intelligente lichtsystemen te installeren waardoor het gebouw ’s nachts niet meer onnodig verlicht is.

In de eerste editie van ICT Update in 2013 kijken wij naar zowel manieren om de ICT zelf groener te maken als de wijze waarop ICT is te gebruiken om de gehele organisatie groener te maken. Want Groen is Goed.

ADVERTENTIE-INDEX EUROFIBER

2

PANASONIC

65

T-SYSTEMS

105

VODAFONE

5

ORANGE

75

CHANNELBV

109

UPC

7

SPEAKUP

79

DIMENSION DATA

113 119

TELFORT

25

NEC

83

DIMENSION DATA

PLANTRONICS

29

NOKIA

89

SES LYNC

CEBIT

35

HTC

93

LEGIAN

137

ACCENTURE

47

VOIPRO

97

SAMSUNG

143

BLACKBERRY

53

ACER

CISCO

144

142 | www.telecom-update.nl

101

124-125

Be creative

Marble White Titanium Gray

• • • •

5.5” HD Super AMOLED scherm voor de beste beeldervaring Creëer eenvoudig content met S Pen 1.6GHz Quad Core Processor voor nog meer prestatie Snelle previews met Air View

facebook.com/SamsungMobileNL

It’s where I can see you and you can see me and we become so much more than connected.

This is together unlike we’ve ever experienced before.

It’s where there is more humanity in all of technology and where video changes everything the way we work, live, play and learn.