Ict update speciale editie

I CTUpdate JAARGANG 13 SPECIALE EDITIE

HET MANAGEMENTBLAD IN IT EN TELECOM

CEO’s vragen overheid om ‘Digitaal Masterplan’

Het belang van ICT voor de BV Nederland AUTORITEIT CONSUMENT EN MARKT ZIET VERDUBBELING DATAVERBRUIK

BTG MAANT NEDERLANDS KABINET OM DRUK OP EU OVER ROAMING

RAPPORT: INTERNET OF THINGS KRIJGT TRACTIE BIJ HET BEDRIJFSLEVEN

Altijd en overal veilig bij uw data

Cloud van KPN

Bewaar uw zaken veilig in Nederland Uw ICT-omgeving moet zich snel aan veranderende omstandigheden kunnen aanpassen. Met IaaS CloudNL voegt u binnen enkele minuten extra server-, opslag- en netwerkcapaciteit toe aan uw ICT-omgeving.

Deze geheel Nederlandse cloud-dienst wordt geleverd vanuit de KPN datacenters in Nederland en voldoet aantoonbaar aan Nederlandse wet- en regelgeving. Zo heeft u de zekerheid van een flexibele, veilige ICT-infrastructuur.

Maak een afspraak met uw accountmanager of kijk op kpn.com/zakelijk

I CTUpdate INHOUD

22

TRENDS 6 Editorial 8

Big Improvement Day 2015

10 Vodafone sleutelt aan betere

dekking grensgebieden 12 T-Mobile legt uit wat ‘4G Max’ is 14 Grootgebruikers telecom en

Tweede Kamer: Nederlandse druk

op EU over roaming 16 Nederland ziet verdubbeling dataverbruik 18 ‘Internet of Things krijgt tractie bij bedrijfsleven’

COVER

24

De overheid heeft stappen gemaakt als het gaat om de onderkenning van het belang van ICT en de ICT-sector voor de BV Nederland.

Tenminste, dat valt op te maken uit de gesprekken die wij hebben gehad met diverse kopstukken uit de sector én de Rijksoverheid. Maar er is nog wel ruimte voor verbetering.

CEO’s vragen de overheid met klem om een duidelijke, strategische, visie. Een Digitaal Masterplan. Die stip op de horizon wordt door hen node gemist. En dat is jammer.

Want zonder een duidelijke lange termijnvisie met bijbehorende beleidsplannen dreigt het wensbeeld van Nederland als Digitale Delta van Europa inderdaad een wensbeeld te blijven.

20 NEDERLAND ICT 20

Interview Sylvia Huydecoper, senior jurist Nederland ICT: “Nieuwe voorwaarden voor een veranderende sector”

22 Column Lotte de Bruyn, directeur

Nederland ICT: “Klaarwakker”

18

CIO UPDATE

60 Singular IT: “I am connected,

therefore I am”

www.ict-update.nl | 3

INHOUD

24

54

50

DOSSIER HET BELANG VAN ICT VOOR DE BV NEDERLAND 24 Herman Zondag, AFAS: “ICT heeft

onze maatschappij compleet veranderd” 28 Joris van Oers, BT: “Laten wij

gezamenlijk een stip aan de

horizon zetten” 32 Jan van Alphen, BTG: “Overheid

moet voor randvoorwaarden en

borging van ICT zorgen” 36 Frits Bussemaker, CIONET: “ICT is

inmiddels bij de overheid een

Trending Topic” 4 | www.ict-update.nl

40 Alex Goldblum, Eurofiber: “Zorg

voor een Digitaal Masterplan” 42 Bart Hogendoorn, HP: “Geef de

Rijks CIO een uitgebreider mandaat” 46 Lotte de Bruijn, Nederland

ICT: “Maak van Nederland een ICT-proeftuin” 50 Hans Bos, Microsoft: “ICT is onmisbaar”

54 Mark Dierikx, ministerie van

Economische Zaken: “Nederland

heeft mondiale koppositie in netwerkinfrastructuur” 58 Patrick Bliemer, Intel: “Er is nog

geen digitale watersnood”

SERVICE 62 In het volgende nummer 62 Advertentie-index

kennis

trends

spelers

samenwerken

inkoop

agenderen

EDITORIAL Redactie-adres Channel B.V. Communicatieweg 1 3641 SG Mijdrecht +31 (0) 20 347 26 70 Hoofdredactie Paul Teixeira paul@channelbv.nl Medewerkers Jasper Bakker, Egbert Jan van Bel, Sjoerd van der Helm, Mirjam Hulsebos, Dirkjan van Ittersum, Marco Mekenkamp, HP van Tilburg, Pieter Waasdorp, Ferry Waterkamp Fotografie Thomas Fasting – Fasting Fotografie Marco Mekenkamp Sales Rick Vos: +31(0)35 7630 675 rick@channelbv.nl Directie Fred Schuit fred@channelbv.nl Art direction Annette van de Sluis annette@channelbv.nl Abonnementen Als vakblad zijnde, hanteren wij de opzeg-regels uit het verbintenissenrecht.

Wij gaan er van uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd.

Opzeggen kan via www.aboland.nl, per post of per telefoon.

De opzegtermijn is 8 weken voor het einde van uw abonnementsperiode.

Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door Abonnementenland is ontvangen. Indien u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement.

Adreswijzigingen Adreswijzigingen kunt u doorgeven via www.aboland.nl, per post of per telefoon.

Overige vragen Overige vragen kunt u stellen op www.aboland.nl of neem telefonisch contact met Abonnementenland op.

Telefoon: 0900-ABOLAND (0900-22 65 263, 10 ct/min) Fax: 0251-31 04 05 Niets uit deze uitgave mag in zijn geheel of gedeeltelijk worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder bronvermelding én uitdrukkelijke toestemming van de uitgever.

Hoewel deze uitgave op zorgvuldige wijze is samengesteld, zijn uitgever en auteurs niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden of onvolledigheden in deze uitgave. Zij aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van generlei aard, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

Copyright © Channel B.V

OVERHEID ZORG VOOR EEN DIGITAAL MASTERPLAN!

D

De overheid heeft stappen gemaakt als het gaat om de onderkenning van het belang van ICT en de ICT-sector voor de BV Nederland. Tenminste, dat valt op te maken uit de gesprekken die wij hebben gehad met diverse kopstukken uit de sector én de Rijksoverheid. Maar er is nog wel ruimte voor verbetering.

Het is inmiddels de derde keer dat ICT Update een ‘rondje langs de velden’ maakt om te polsen hoe het belang van ICT voor de Nederlandse economie en de burger wordt gezien. Er lijkt een positieve ontwikkeling te zijn op dit gebied. Zowel bij de overheid als het bedrijfsleven en de burger. Om bij die laatste te beginnen: voor velen is ICT inmiddels een nutsvoorziening. Dat geldt voor zaken als internet en de toepassingen die het faciliteert (denk aan internetbankieren, maar ook aan het zoeken naar en aanschaffen van diensten en producten), maar ook voor meer tastbare ICT-verschijningen zoals smartphones en tabletcomputers.

Het bedrijfsleven heeft eveneens door, zo stellen de door ons ondervraagde topmensen, dat ICT meer is dan alleen maar een mooie vervanging van de oude typemachine. De Chief Information Officer slaagt er kennelijk meer en meer in om de Raad van Bestuur te overtuigen van de mogelijkheden die ICT biedt als het gaat om de facilitering van innovatie. En in sommige gevallen zijn bedrijven feitelijk ICT-bedrijven geworden. Of zoals Lotte de Bruijn (directeur van de branchevereniging Nederland ICT) elders in dit nummer zegt: een bank is een ICT-bedrijf geworden dat financiële diensten levert.

Bij de overheid wordt het belang van ICT ook steeds evidenter. Zonder ICT wordt de communicatie met de burger en het bedrijfsleven aardig bemoeilijkt.

Het is een essentieel hulpmiddel geworden om betere dienstverlening voor mindere kosten te kunnen aanbieden. Al gaat dat laatste aspect niet altijd op, zo blijkt uit de bevindingen van de Commissie Elias. Waarbij de verantwoordelijkheid voor het mislukken van kostbare ICT-projecten zowel bij de overheid als de ICT-sector zelf te leggen is.

Waar het nog aan schort? Allereerst is er het onderwijs. De ICT-sector kampt inmiddels weer met een tekort aan hooggekwalificeerd personeel: er is domweg te weinig uitstroom van bèta-studenten. Daar mag de overheid wat aan doen, waarbij de werkgevers overigens zelf ook het nodige willen ondernemen om de aantrekkelijkheid van de ICT als sector beter onder de aandacht van de jongeren te brengen. Daarnaast mag de overheid ook stappen maken als het gaat om de toepassing van ICT in het onderwijs: van het verstrekken van ICT-hard- en software tot het faciliteren van de ingebruikname van e-learning lesstof. En graag zo vroeg mogelijk: het liefst al in het basisonderwijs.

En dan is er nog de visie van de overheid op ICT als dé motor van de Nederlandse Digitale Economie. Of liever gezegd: het ontbreken daarvan. CEO’s vragen met klem om een duidelijke, strategische, visie. Een Digitaal Masterplan. Die stip op de horizon wordt door hen node gemist. En dat is jammer. Want zonder een duidelijke lange termijnvisie met bijbehorende beleidsplannen dreigt het wensbeeld van Nederland als Digitale Delta van Europa inderdaad een wensbeeld te blijven.

Paul Teixeira Hoofdredacteur

6 | www.ict-update.nl

Vragen, opmerkingen, suggesties of zomaar een teken van leven? Mail gerust naar paul@channelbv.nl

Q-MUSIC NEEMT MET MINDER GEEN GENOEGEN Net als Nuon, Bakkersland en duizenden andere zakelijke klanten, vertrouwt Q-music op Tele2 voor hun zakelijke communicatie. Want of onze klanten zich nu specialiseren in muziek, energie, brood of iets heel anders, wij zorgen ervoor dat zij kunnen doen waar zĂ­j goed in zijn. Voor hun klanten.

Kijk op tele2.nl/zakelijk wat wij voor uw klanten kunnen betekenen.

TRENDS

Futuroloog Yori Kamphuis (links) en trendforecaster Andrea Wiegman (rechts) gaven de aanwezigen

8 | www.ict-update.nl

een kijkje op de toekomst.

ICT UPDATE

Big Improvement Day 2015

“ALLES DRAAIT OM VERTROUWEN” De 2015-editie van Big Improvement Day, het jaarlijkse evenement waar high tech hand in hand gaat met ondernemerschap en innovatie, heeft als thema ‘Vertrouwen’ meegekregen. In het Scheveningse AFAS circus theater gaven veertig sprekers de 800 aanwezigen hun visie op een maakbare toekomst waarin vertrouwen de hoofdrol speelt. ICT Update maakte een sfeerimpressie.

Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Keynote spreker VNO-NCW-voorzitter Hans de Boer brak tijdens zijn ‘troonrede’ een lans voor de herziening van de inkomstenbelasting in Nederland.

Mark Frequin, directeur-generaal Wonen en Bouwen bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, belichtte het onderwerp ‘smart cities’ en het belang daarvan voor Nederland.

Heleen Dura van Oord, medeoprichter en eigenaar van DG&A Media Groep en medeoprichtster en partner bij investeringsmaatschappij Peak Capita, benadrukte het belang van vertrouwen in bijvoorbeeld medewerkers.

Ben Verwaayen, oud CEO van high tech concerns als BT en AlcatelLucent, sprak over ‘vertrouwen’ als het cement dat de samenleving bij elkaar houdt.

BID 2015 trok 800 bezoekers op beslissersniveau.

www.ict-update.nl | 9

TRENDS

VODAFONE SLEUTELT AAN BETERE DEKKING IN GRENSSTREEK Vodafone Nederland heeft met succes een proefproject afgerond met als doel de 2G- en 3G-dekking in de grensstreek te verbeteren. Tijdens de proef is onderzocht hoe optimalisatie van bestaande zendmasten, zoals het aanpassen van netwerkinstellingen en stralingsrichting, kan bijdragen aan betere dekking zonder daarbij het bel- en dataverkeer in buurlanden te verstoren. De pilot vond plaats in Limburg omdat beide landsgrenzen daar een hoge bevolkingsdichtheid hebben. De resultaten laten een significante verbetering zien in het aantal succesvolle gesprekken op het 2G- (+8,5 procent) en 3G-netwerk (+15 procent).

Tekst Paul Teixeira Foto Marco Mekenkamp

Het uitbreiden van een mobiel netwerk in de grensregio binnen de wettelijke kaders is een complexe opgave, aldus ingewijden. Zo moet Vodafone zich allereerst houden aan Europese wetgeving en mag het zendinstallaties in grensregio’s, vanwege mogelijke storing met het mobiele verkeer in Duitsland of België, niet te hard laten zenden.

Ook mogen niet alle beschikbare frequenties worden ingezet. In enkele gevallen kan dit leiden tot minder goede dekking.

REGELGEVING Mallik Rao, CTO Vodafone Nederland: “Goede dekking vraagt om voldoende zendinstallaties met voldoende vermogen op de juiste plekken. Door technische eisen en (inter)nationale regelgeving is uitbreiding van het mastenpark bij dekkingsproblemen in grensregio’s niet altijd mogelijk. Deze pilot laat zien dat we door optimalisatie van bestaande zendmasten de dekking lokaal nog verder kunnen verbeteren, zonder daarbij mobiel verkeer in buurlanden te verstoren. We gaan deze technische optimalisatie dan ook op andere locaties in de grensregio doorvoeren.”

NAVOLGING De grootzakelijke telecomgebruikers in Nederland tonen zich content met het Vodafone-initiatief. Teus van der Plaat, woordvoerder van de Branchevereniging Telecommunicatie Grootverbruikers (BTG), de onafhankelijke Nederlandse vereniging van grote telecomafnemers in de profit- en non-profitsectoren: “Het initiatief van Vodafone wordt door de BTG toegejuicht. Ook in de discussie rond de bereikbaarheid van het noodnummer

10 | www.ict-update.nl

112 kwam naar voren dat de dekking in grensstreken vaak niet optimaal is.” Wat BTG betreft, vindt het Vodafoneproject navolging, aldus Van der Plaat: “BTG roept ook de andere mobiele operators met een eigen netwerk in Nederland op het voorbeeld van Vodafone te volgen.

Verbetering van mobiele dekking is voor BTG-leden altijd een prioriteit.”•

ICT UPDATE

HONDERD KILOMETER SCHAATSEN EN FIETSEN TEGEN LYMFKLIERKANKER Tien kilometer schaatsen en vervolgens 90 kilometer fietsen. Begin maart 2015 werd voor de eerste keer ‘De Hollandse 100’ georganiseerd, een jaarlijks terugkerend evenement dat als doel heeft fondsen te werven voor onderzoek naar lymfklierkanker. Jan Erber en Rick Vos, commercieel verantwoordelijk voor de bladen Telecommagazine en ICT Update, steunden dit initiatief door hun deelname. Drijvende kracht achter dit fonds genaamd Lymph&Co is ICT-ondernemer Bernhard van Oranje, zelf een ex-patiënt.

Onder de ruim 300 deelnemers heerste een uitgelaten sfeer, mede door het mooie weer (14 graden en blauwe lucht). Bij de eerste controle post na 30 km fietsen, werd het ICT Update-team Erber en Vos versterkt door een andere deelnemer: Maarten Jansen, directeur bij ICT-dienstverlener Atos. Voor Jansen was deelname aan De Hollandse 100 ook iets dat hem persoonlijk raakte: hij was zelf ook ooit gediagnostiseerd met een variant van lymfklierkanker.

Erber, Jansen en Vos wisten de Hollandse 100 met succes en plezier af te sluiten en vierden hun prestatie met de familie die bij de finish op hen stond te wachten. Jan Erber en Rick Vos willen via deze kolommen familie, vrienden, het mediabureau Sellair en Channel (de uitgeverij van onder andere ICT Update en Telecommagazine) bedanken. Mede dankzij hun bijdrage heeft de eerste editie van Hollandse 100 ruim 214.000 euro opgehaald voor het onderzoek naar lymfklierkanker. •

Jan Erber: “Nu eens niet de berg op maar gewoon lekker in de polder en voor iedereen haalbaar” www.ict-update.nl | 11

TRENDS

T-Mobile eind dit jaar klaar met uitrol 4G

WAT IS PRECIES 4G MAX KPN was de eerste provider in Nederland die landelijke 4G-dekking wist te realiseren en Vodafone deed dat een aantal maanden later. T-Mobile is nog niet zover, maar introduceerde wel de term ‘4G Max’. Wat is dat precies en hoe staat T-Mobile ervoor met de uitrol van 4G? Tekst Pieter Waasdorp

Bij de frequentieveiling in 2012 betaalde T-Mobile van de drie bestaande operators het minste voor de frequenties.

Het bedrijf investeerde 910 miljoen euro voor 15 frequentiepakketten en ‘bespaarde’ daarmee ten opzichte van KPN en Vodafone (die laatste gaf het meeste uit, namelijk 1,38 miljard euro voor negen vergunningen) een dikke 400 miljoen euro. T-Mobile gaf toen aan ‘een ideale combinatie te hebben verworven om het snellere 4G internet te lanceren en tegelijkertijd het bereik en kwaliteit van alle diensten binnen- als buitenhuis te optimaliseren’.

4G MAX Onlangs gaf T-Mobile voor de pers een uitgebreide toelichting op de stand van zaken. De operator verwacht eind 2015 landelijke dekking voor 4G te hebben gerealiseerd. Rijkelijk laat, wanneer je dat afzet tegen de andere operators. Maar T-Mobile heeft naar eigen zeggen een goede reden. De operator heeft er namelijk voor gekozen om het gehele netwerk helemaal nieuw te bouwen. Dus ook voor 2G en 3G. Van oudsher had T-Mobile, omdat het alleen de 1800 MHz-frequenties had, een netwerk dat meer opstelpunten nodig had dan de andere spelers. Er

12 | www.ict-update.nl

moesten heel veel masten gebouwd worden om landelijke dekking te krijgen; bij de lage 900 MHz-frequenties zijn minder masten nodig. Bij de laatste veiling kreeg T-Mobile veel frequentieruimte in de 1800 MHZ-band maar ook een flink stuk in de 900 MHz. Om lte in zijn volle snelheid te kunnen gebruiken, heb je 20 MHz in een band nodig. KPN en Vodafone hebben ‘slechts’ 10 MHz in de 800-band en kunnen daarom daar de maximale snelheid van 75 Mbit/s halen. Zij gebruiken ook 1800 MHz voor lte, maar hebben dit deels nodig voor gsm. T-Mobile heeft 20 MHz in de 1800-band beschikbaar voor lte en kan aldaar dus 150 Mbit/s bereiken. Volgens T-Mobile is 75 Mbit/s eigenlijk ‘4G min’ maar omdat de andere operators dit gewoon 4G noemen, besloot T-Mobile de naam ‘4G Max’ te gebruiken, om zo duidelijk te maken dat daarmee de maximale snelheid wordt gehaald. De maximale snelheid waarmee T-Mobile adverteert is overigens 120 Mbit/s, wat een waarde is die klanten echt kunnen bereiken in de praktijk.

ALLE FREQUENTIES Omdat T-Mobile het complete netwerk vernieuwd, is ervoor gekozen om alle antennelocaties uit te rusten met de nieuwste apparatuur van Huawei. Hiermee is het mogelijk om op elke beschikbare frequentie 2G, 3G en 4G uit te rollen. En dit kan eenvoudig op afstand aangepast worden, zodat veranderingen snel kunnen worden doorgevoerd. Bij de vernieuwing van het netwerk rolt T-Mobile 4G uit op de 1800 MHz-band en later in 2015 ook op de 900 MHz-band. Waar KPN en Vodafone het zogenoemde ‘lte advanced’ (waarbij 4G van meerdere frequentiebanden gelijktijdig gebruik kan maken) op slechts een aantal locaties in Nederland kunnen aanbieden, kan T-Mobile dat overal zodra het netwerk klaar is. Dat komt omdat T-Mobile elke antenne van alle technologieën voorziet. Omdat KPN en Vodafone minder flexibiliteit

ICT UPDATE

hebben kunnen zij dit niet realiseren, tenzij ze fysiek apparatuur gaan aanpassen. Feitelijk heeft T-Mobile dus het nadeel van vroeger omgezet in een voordeel nu.

Wanneer T-Mobile alle frequenties voor 4G zou inzetten (hetgeen dus simpel te realiseren is), dan is een theoretische snelheid mogelijk van 600 Mbit/sec en dat dus (na voltooiing van het netwerk eind 2015) in heel Nederland.

TEST T-Mobile gebruikte de perspresentatie om ook testgegevens van een onderzoeksbureau DIKW Consulting vrij te geven. Deze testen lieten inderdaad zien dat op de plekken waar T-Mobile nu al 4G aanbiedt de snelheden flink hoger lagen dan bij de concurrentie. De operator noemde zichzelf daarom ook ‘een wolf in schaapskleren’. •

SPRAAKVERBINDING Er is nog een bijkomend voordeel. Een moderne smartphone is verbonden met 4G, maar moet voor spraak teruggaan naar 3G. Wie nu dus een spraakverbinding wil opzetten, heeft te maken met wachttijd om van 4G naar 3G te gaan. De smartphone moet eerst een 3G-mast selecteren, die mogelijk niet dezelfde is. Bij T-Mobile is dat anders. Omdat elke mast met alle technologieën is uitgerust hoeft de smartphone niet meer te zoeken, want de mast van 4G waarmee verbinding is, is tevens de mast van 3G. Hierdoor duurt volgens T-Mobile een spraakverbinding opbouwen twee tot vier seconden, daar waar het bij de andere operators acht tot tien seconden kan duren.

CeBIT 2015 De wereld wordt digitaal.

Bent u er klaar voor?

Bezoek΄s werelds grootste IT vakbeurs en conferentie voor professionals en ontdek alle mogelijkheden die ICT en digitalisering te bieden heeft.

16 t/m 20 maart 2015 Hannover ▪ Duitsland

Voor atie: egistr ticketr

om cebit.c

New Perspectives in IT Business

Hannover Consultancy B.V. ▪ Tel. +31 18 4 69 30 50 ▪ info@hf-netherlands.com ▪ Twitter: @HCnederland

www.ict-update.nl | 13

TRENDS

TWEEDE KAMER WIL NEDERLANDSE DRUK OP EU OVER ROAMINGKOSTEN Een meerderheid van de Tweede Kamer wil dat minister Henk Kamp (Economische Zaken) zich bij de Europese Commissie sterk gaat maken voor de volledige afschaffing van roamingkosten binnen de Europese Unie. Minister Kamp heeft in 2014, na een soortgelijke actie van het parlement, al laten weten dat hij zich daarvoor zou inzetten.

Tekst: Paul Teixeira

De actie van de partijen D66, PvdA en VVD komt als reactie op recente berichten over een mogelijke afzwakking van eerder genomen EU-besluiten met betrekking tot roamingkosten. Naar verluidt, werken enkele lidstaten de afschaffing van roamingkosten per eind 2015 tegen. In 2014 wilde toenmalig EU-voorzitter Italië op dit gebied al water bij de wijn doen. Letland, de huidige voorzitter, volgt die lijn door op zijn beurt, aldus ingewijden, een voorstel voor te bereiden waarin slechts de eerste 5 MB mobiele data tegen lokaal tarief kunnen worden ‘geconsumeerd’. Eurocommissaris Andrus Ansip, die de Digital Single Market in zijn portefeuille heeft, en verantwoordelijk is voor het afschaffingsproject van roamingkosten, heeft intussen stevige kritiek geuit op de dwarsliggers.

“De Europese Unie is niet ambitieus genoeg”, aldus de Fin. Voormalig Eurocommissaris Neelie Kroes (Digitale Agenda) heeft voor haar aftreden in 2014 het plan gelanceerd voor de volledige afschaffing van roamingkosten binnen de EU. Een meerderheid van de Nederlandse Tweede Kamer, vertegenwoordigd door de partijen D66, PvdA en VVD, toont zich eveneens teleurgesteld over de mogelijke afzwakking van het Europese beleid ten aanzien van roamingkosten. “Dit zou een verwaterd voorstel zijn. Een plafond van 5 MB is tien mailtjes of een paar seconden Youtube. Dat is een wassen neus”, zegt Tweede Kamerlid Kees Verhoeven (D66) in een interview. “Wij zullen minister Kamp oproepen om op geen enkele manier mee te gaan in vertraging of verwatering van het oorspronkelijke EU-plan.” Ook Kamerlid Bart de Liefde (VVD) reageert in de pers afwijzend tegen een afzwakking van de oorspronkelijke roamingplannen: “In de Europese

14 | www.ict-update.nl

Unie werkt zo dat je met elkaar dingen doet zodat de hele interne markt daarvan profiteert. Dat betekent dat je soms geeft en soms ergens profijt van hebt. Van het afschaffen van roamingkosten zouden wij als Nederland profijt hebben, maar vakantielanden niet. Dat hoort bij de gedachte van de Europese Unie met één interne markt.”

Eind september 2014 klonken in het Nederlandse parlement nog geluiden om de roamingkosten binnen de Europese Unie geheel te laten verdwijnen. Kamerleden Bart de Liefde (VVD) en Astrid Oosenburg (PvdA) dienden daarvoor een motie in bij de Tweede Kamer. Het Nederlandse voorstel ging destijds verder dan een eerder voorstel van de Raad van de Europese Unie. Italië, de toenmailige voorzitter van de Europese Raad, had namelijk voorgesteld om op 15 december 2015 een zogenoemde ‘fair use policy’ voor Europese roaming in te voeren.

Hierdoor bleef de weg vrij voor operators om – zij het slechts nadat klanten meer bellen of internetten dan hun bundel toestaat – extra kosten in rekening te brengen voor grensoverschrijdend mobiel spraak- en dataverkeer binnen de Europese Gemeenschap.

Kamerleden De Liefde en Oosenbrug vroegen in hun motie de Nederlandse regering om bij de informele Europese telecomraad op 2 en 3 oktober in het Italiaanse Milaan te pleiten voor het ‘vasthouden aan de afschaffing van hogere roamingtarieven’. Henk Kamp, minister van Economische Zaken, liet destijds weten dat hij het Italiaanse voorstel eveneens niet zag zitten. Het Nederlandse pleidooi is echter aan dovemansoren gericht geweest, zo blijkt nu. Eerder was er sprake van dat de EC, bij monde van de voormalige Eurocommissaris Neelie Kroes (Digitale

ICT UPDATE

Agenda) de roamingkosten op gefaseerde wijze volledig zou willen afschaffen. Dit voorstel was reeds door het Europees Parlement goedgekeurd.

Voor de grootzakelijke afnemers van data- en telecommunicatie in Nederland is de Nederlandse druk op Europa welkom. Teus van der Plaat, woordvoerder van de Branchevereniging Telecommunicatie Grootverbruikers (BTG), de onafhankelijke Nederlandse vereniging van grote telecomafnemers in de profit- en non-profit-sectoren: “BTG is een zeer groot voorstander van de totale afschaffing van de roamingkosten binnen de Europese Unie. Dat is voor grote bedrijven en non-profit organisaties de beste oplossing. Een 5 MB-grens is inderdaad een wassen neus . De Nederlandse politiek moet zich hier heel hard voor maken.” Hij wordt bijgevallen door Jan van Alphen, voorzitter BTG: “Wij zijn voor meer Europese regulering, waardoor heldere en eenduidigere tarifering in alle EU-lidstaten mogelijk wordt. In het kader van de bevordering van onze economie is het van belang dat we de marktmogelijkheden binnen Europa vergroten.

Randvoorwaarde is dat de ICT-communicatie hierop goed is ingericht, tegen goede tarieven die ook voor operators nog aantrekkelijk zijn. We moeten immers

begrip hebben voor het feit dat operators een verdienmodel nodig hebben.”

De actie van het Nederlandse parlement in 2014 kon destijds al rekenen op steun van de grootzakelijke telecomafnemers in Nederland. BTG-woordvoerder Teus van der Plaat zei daarover destijds: “De grote organisaties die lid zijn van BTG hebben baat bij het afschaffen van Europese roamingkosten. Zij krijgen hierdoor geen hoge telefoonrekeningen meer als medewerkers binnen Europa reizen en onderweg mobiel bellen of data verbruiken.” Hij pleitte ook voor een geografische verruiming van de roamingingrepen: “Wij vinden het jammer dat de afschaffing van de roamingkosten alleen voor verkeer binnen de EU geldt. Wij zouden het verwelkomen als de Europese Commissie het elimineren van buitenlandse roamingkosten een onderdeel zouden maken van handelsonderhandelingen met andere landen, zoals de Verenigde Staten.” •

www.ict-update.nl | 15

TRENDS

NEDERLAND ZIET VERDUBBELING MOBIEL DATAVERBRUIK Afgelopen jaar is de hoeveelheid data die consumenten mobiel gebruiken verdubbeld.

Dat blijkt uit de cijfers voor de telecommarkt over het derde kwartaal van 2014 die de Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft gepubliceerd. Ten opzichte van twee jaar geleden is het gebruik van mobiele data zelfs verdriedubbeld. De grootzakelijke gebruikers van data- en telecommunicatiediensten, verenigd in BTG, onderstreept die trend en adviseert haar leden in hun contracten met telecombedrijven goed rekening te houden met de grote toename van het dataverbruik door medewerkers.

Tekst: Paul Teixeira

Door forse investeringen in 4G-netwerken zien we dat het gebruik van snel mobiel internet onverminderd sterk blijft groeien, meldt Henk Don, bestuurslid van de ACM. “In het derde kwartaal van 2012 werd er in Nederland nog 5,9 petabytes (1 petabyte is 1.000 terabytes, red.) verbruikt, nu is dat al 17,6 petabytes per kwartaal.”

TELEVISIE Verder blijkt uit de Telecommonitor van de toezichthouder dat het aantal televisie-abonnementen in het derde kwartaal van 2014 is gekrompen met ongeveer 6.500 stuks. Het aantal huishoudens dat televisie kijkt met een analoge aansluiting daalde met bijna vijf procent.

Tegenover de daling van deze meer traditionele aansluiting op het televisienetwerk staat een stijging van de digitale aansluitingen op basis van glasvezel en het kopernetwerk (dsl). Deze stijging komt voor een belangrijk deel door de groeiende marktaandelen van operators Vodafone en Tele2. Deze partijen bieden combinaties van breedbandinternet en televisie aan via het netwerk van branchegenoot KPN. ACM maakt deze concurrentie mogelijk door een recent besluit waardoor KPN zijn netwerk weer voor een periode van drie jaar open moet stellen voor concurrenten.

16 | www.ict-update.nl

M2M Uit de ACM-marktmonitor blijkt verder een sterke groei van het aantal zogeheten machine-to-machine-aansluitingen (M2M), in een kwartaal van bijna 1,4 miljoen naar 2 miljoen stuks. Dan gaat het om apparaten die via een internetaansluiting gegevens uitwisselen. Voorbeelden zijn navigatiesystemen, alarmsystemen, slimme energiemeters en snoepautomaten. Dit soort apparaten heeft een simkaart en een telefoonnummer nodig om contact te maken met internet. Telecomaanbieders mogen voor dit soort toepassingen geen 06-nummers meer inzetten, maar moeten nummers uit een andere reeks (097-) voor toepassen. ACM gaat de komende maanden met mobiele aanbieders in gesprek om het gebruik van 097-nummers voor M2M-toepassingen te stimuleren.

WERELDWIJD Dat het dataverbruik in Nederland stevig stijgt, is geen op zichzelf staande trend. Eerder dit jaar heeft netwerkleverancier Cisco in zijn jaarlijkse ‘Visual Networking Index Global Mobile Data Traffic Forecast’ – een rapport met voorspellingen over het wereldwijde dataverbruik – soortgelijke ontwikkelingen aangegeven. Volgens Cisco is in

ICT UPDATE

‘In Nederland speelt de discussie rond het aansluiten van bewoners in wittevlekgebieden eveneens’

2014 wereldwijd circa 2,5 exabytes aan data per maand via mobiele netwerken gegaan (1 exabyte is 1 miljard gigabytes). Het dataverbruik zal, zo staat in het rapport, dit jaar toenemen tot 4,2 exabytes om in 2019 op een totaal van maandelijks 24,3 exabytes uit te komen. In totaal gingen er in 2014 wereldwijd 30 exabytes aan data via mobiele netwerken. In 2019 moet het om een totaal van 230 exabytes gaan.

AMERIKAANSE CONSUMENT Cisco signaleert verder dat in 2014 de Amerikaanse consument gemiddeld 1,89 gigabytes per maand mobiele data verbruikte. In Centraal en Oost-Europa lag dat wat lager met maandelijks circa 627 megabytes, in West-Europa ging het om 916 MB. De consument in Latijns Amerika en het Midden-Oosten verstookte vorig jaar minder dan 500 MB per maand, terwijl in Azië het gemiddelde op 432 MB lag. Naar verwachting zal in 2019 het maandelijkse mobiele dataverbruik wereldwijd stevig zijn gestegen: VS 11 GB, Centraal en Oost-Europa 8,3 GB, West-Europa 5,8 GB, Latijns Amerika 3,95 MB, het Midden-Oosten 3,75 MB en Azië 3,18 GB. •

BTG: “HOUD REKENING MET DATAVERBRUIK” “Uit de cijfers van ACM blijkt dat het dataverbruik in Nederland weliswaar stijgt, maar tegelijkertijd is te zien dat wij achter lopen bij markten waar 4G al langer wordt aangeboden”, constateert Teus van der Plaat, woordvoerder van Branchevereniging Telecommunicatie Grootverbruikers (BTG), de onafhankelijke Nederlandse vereniging van grote telecomafnemers in de profit- en non-profitsectoren.

“Wij adviseren onze leden en andere grote organisaties om in hun contracten met telecombedrijven goed rekening te houden met de grote toename van het dataverbruik door medewerkers. Als dit niet mogelijk is, dan moeten er heronderhandelingspunten in de contracten worden ingebouwd.

Hiermee wordt voorkomen dat er straks veel te veel wordt betaald voor het dataverbruik. Bij de BTG zijn diverse leden die naar eigen zeggen op dit moment ‘de hoofdprijs’ betalen voor mobiel dataverbruik, omdat zij te maken hebben met te lang lopende contracten.”

www.ict-update.nl | 17

TRENDS

‘INTERNET OF THINGS KRIJGT In 2020 zullen er wereldwijd circa 5,4 miljard apparaten via het internet verbonden zijn met andere apparaten of servers. Daarbij gaat het niet alleen om consumentenspullen: een groot deel komt voor rekening van toepassingen in de zakelijke sfeer. Dat voorspelt althans het marktonderzoeksbureau ABI Research in zijn jongste rapport over ‘The Internet of Things’ (IoT).

Tekst: Paul Teixeira

Volgens de onderzoekers van ABI Research zullen de grootste zakelijke afnemers van IoT-toepassingen te vinden zijn onder de fabrikanten van automobielen en bij aanbieders van gezondheidszorg. In het rapport ‘State of the Market: The Internet of Things (IoT) 2015: Discover How IoT is Transforming Business Results’, dat betaald is door de Amerikaanse operator Verizon Communications, wordt verder voorspeld dat in 2018 er wereldwijd circa 13 miljoen IoT-apparaten zullen zijn ingezet voor fitnessdoeleinden en gezondheidsmonitoring.

Teus van der Plaat, woordvoerder van de Branchevereniging Telecommunicatie Grootverbruikers (BTG), de onafhankelijke Nederlandse vereniging van grote telecomafnemers in de profit- en non-profit-sectoren, ziet eveneens een stijgende interesse in IoT: “Er zijn veel van dit soort rapporten, sommige zelfs met hogere verwachtingen, tot aan 20 miljard IoT-aansluitingen in 2020. Dat er een grote groei is,

18 | www.ict-update.nl

ICT UPDATE

TRACTIE BIJ BEDRIJFSLEVEN’

lijkt evident. Het een en ander hangt echter zeer nauw samen met zowel de technologische ontwikkelingen als de bedrijven die de producten in de markt gaan zetten. Als bijvoorbeeld de Apple Watch een doorslaand succes is, kan de groei van IoT zomaar sneller gaan.

Hetzelfde geldt voor de ‘connected car’ die veel autofabrikanten in voorbereiding hebben en de slimmer meters die energiebedrijven bij hun klanten willen installeren. En dan zijn er nog de IoT-diensten en -producten die nog bij startende bedrijven in de ontwikkelfase zitten. Kortom er zijn vele factoren die de opmars van The Internet of Things kunnen versnellen.

Duidelijk is dat het hier gaat om een onmiskenbare trend die niet meer te stoppen lijkt.” Van der Plaat ziet nog wel potentiële gevaren: “De security is bij IoT het grootste probleem: want hoe gaan al die devices zichzelf identificeren, authentiseren en autoriseren?

De cybergevaren liggen hier op de loer.”• Het volledige rapport is, na het invullen van contactgegevens, hier gratis te downloaden: http://www.verizonenterprise.com/resources/ reports/rp_state-of-market-the-market-the-internet-of-things-2015_en_xg.pdf

www.ict-update.nl | 19

Nieuwe voorwaarden voor een veranderende sector In een complexe en dynamische sector als de ICT is het verstandig om als leverancier goede afspraken te maken met opdrachtgever. Om te voorkomen dat bedrijven daarbij telkens opnieuw het wiel moeten uitvinden, biedt Nederland ICT algemene voorwaarden aan: een verzameling aan spelregels die helpt met het verdelen van verantwoordelijkheden en risico’s. In juni 2014 werd de nieuwste versie van deze voorwaarden gepubliceerd. Sylvia Huydecoper, senior jurist bij Nederland ICT, heeft sindsdien tientallen bedrijven advies gegeven over het toepassen van de voorwaarden in de praktijk en weet dus als geen ander waar bedrijven tegenaan lopen.

EEN ALGEMEEN FUNDAMENT VOOR SPECIFIEKE DIENSTEN De ICT-sector is behoorlijk divers. Is het dan wel mogelijk om alle juridische zaken te dekken in generieke algemene voorwaarden?

“Niet alles,” zegt Huydecoper, “Algemene voorwaarden hebben per definitie een generiek karakter: ze zijn bedoeld om in meerdere overeenkomsten opgenomen te worden. Ze vormen de basis die je gedekt wilt hebben, de terugkerende juridische zaken die je wilt regelen zoals jij dat wilt. Daarnaast is er altijd een overeenkomst of contract waarin de kern van de prestatie wordt beschreven, inclusief de aanvullende voorwaarden die specifiek voor jouw bedrijf gelden.” De kracht van de algemene voorwaarden is juist dat ze voor vrijwel iedereen in de sector toepasbaar zijn, zegt Huydecoper. “De voorwaarden zijn zo populair omdat ze tot wel 80% van de juridische zaken afdekken die opdrachtgever en leverancier met elkaar moetenregelen. Naast de leden van Nederland ICT zijn er dan ook enkele duizenden bedrijven die de voorwaarden gebruiken.”

De oude algemene voorwaarden waren ruim 100 pagina’s lang, de nieuwe slechts 17: dat is een behoorlijk verschil. “Knap hè,” zegt Huydecoper lachend. “En toch staat alles erin. Het komt omdat de vorige versie modulair was opgebouwd, met aparte teksten voor specifieke diensten. Daar zat dus veel overlap in. En in de praktijk bleek het voor mensen toch lastig om te selecteren wat ze nodig hadden, waardoor ze alles maar meenamen. Daarnaast hebben we een aantal verouderde of hele specifieke teksten eruit gehaald. Die waren niet meer nodig.”

20 | www.ict-update.nl

EEN ANDERE ROL VOOR DE LEVERANCIER Naast het verwijderen van onderdelen, zijn er ook juist onderwerpen toegevoegd die in opkomst zijn binnen de sector. “Uit alle vragen en feedback op bijeenkomsten van het afgelopen jaar merk je dat de rol van de IT-leverancier verandert. Nu we steeds meer naar Saas en cloud-diensten toegaan, worden bedrijven vaker bewerkers van data. Dat roept nieuwe vragen op over de zorgplichten van de leverancier. Van wie is de data? Wat betekent dat voor onderwerpen als privacy of veiligheid? Dat zijn zaken waaraan in de nieuwe algemene voorwaarden aandacht wordt besteed.” Niet alle nieuwe ontwikkelingen geven aanleiding tot aanpassing van de algemene voorwaarden , zegt Huydecoper.

“Een van de belangrijkste taken van een IT-jurist is heel goed luisteren naar de branche om zo alle nieuwe ontwikkelingen bij te houden. Om vervolgens de vertaling te maken naar wat dat juridisch betekent. Vaak blijkt iets dan prima te passen binnen de bestaande kaders.” Als voorbeeld noemt ze Open Source Software. “De inhoud van OSS-licenties verschillen sterk van elkaar en van klassieke licenties, maar de regels omtrent van toepassing verklaren van OSS-licenties zijn niet anders dan die voor licenties van klassieke licenties” Soms is aanpassing wel nodig. Huydecoper noemt de Agile-werkwijze als voorbeeld. “In de voorwaarden wordt helder gemaakt dat als er wordt gekozen voor een iteratieve werkwijze, dat dan de specificaties niet van tevoren volledig zijn uitgewerkt en tijdens de uitvoering in goed overleg gewijzigd kunnen worden. Over de exacte werkwijze, de

kwaliteitscontrole, het aantal scrums, de teamgrootte, enzovoorts moeten aanvullende afspraken gemaakt worden. Dat is nou juist iets dat je niet in het beton van algemene voorwaarden voor een hele branche kunt gieten.”

MEER AANDACHT VOOR PRIVACY EN VEILIGHEID Het kwam al even ter sprake: zowel leveranciers als opdrachtgevers worden zich steeds meer bewust van het belang van privacy en veiligheid. Als er hogere eisen op deze gebieden worden gesteld, groeit de noodzaak voor heldere afspraken.

“Over privacy en beveiliging is bij de totstandkoming van de nieuwe voorwaarden veel gediscussieerd tussen de betrokken juristen.” zegt Huydecoper. “De nieuwe algemene voorwaarden zijn geschreven in nauwe samenwerking met IT-juristen van leden van Nederland ICT. Er is voor gekozen dat clausules over deze onderwerpen in de voorwaarden een minimumregeling moeten bieden. Het zijn typisch onderwerpen die per bedrijf of per opdracht een nadere invulling verdienen. Iemand die

medische gegevens in een cloudtoepassing levert, moet andere afspraken maken over beveiliging , continuïteit en dataportabiliteit dan iemand die printers levert. Dat moet je in de kern van je overeenkomst regelen. We krijgen daar steeds vaker vragen over en we helpen bedrijven ook regelmatig met op maat gemaakte oplossingen voor hun specifieke dienstverlening.”

Toch zijn er nog genoeg bedrijven die compleet zonder algemene voorwaarden zaken doen. Huydecoper wil ze aanraden om eens langs te komen bij een van haar workshops. “Het is heel normaal om met elkaar afspraken te maken over de spelregels, ook al gaat alles op basis van goed vertrouwen. Mochten zich onverwachte zaken voordoen, dan bieden de Nederland ICT voorwaarden een heel goed fundament voor ICT-leveranciers om die risico’s te beperken.”

“Wat mij betreft staan ze als een huis,” zegt Huydecoper tot slot, “Vergeet alleen niet om afspraken te maken over de keuken en de meubels.” •

www.ict-update.nl | 21

Klaarwakker Ons land staat te boek als heel fatsoenlijk op het gebied van zaken doen. Dat is in mijn ogen terecht. Voorbeelden die niet passen in dat plaatje krijgen daarom misschien extra aandacht in de media. Ook al is het wat mij betreft niet zo dat uitzonderingen de regel bevestigen. Maar toch, of het nu terechte of onterechte aandacht is doet eigenlijk niet eens zozeer ter zake. Er wordt bij de kijker of lezer twijfel gezaaid, want die denkt: als er rook is zal er ook wel vuur zijn.

Het mag duidelijk zijn dat twijfel alleen al voldoende is om het onderwerp integriteit heel serieus te nemen. Daarom staat het binnen de ICT-sector heel hoog op de agenda. Aan de ene kant is er geen reden ons als gehele sector aangesproken te voelen.

Anderzijds raakt ieder ‘incident’ de reputatie van onze branche.

Want laat er geen twijfel over bestaan: de integriteit van de sector mag niet ter discussie staan. Daarom is ieder incident er één teveel. De lat ligt namelijk heel hoog. En de hoogte ervan wordt niet alleen door ons zelf bepaald, maar ook door onze stakeholders.

Over steekpenningen hoeven we het in Nederland niet te hebben. Iedereen is het erover eens dat die volstrekt uit den boze zijn. Gelukkig ook maar. Maar daarna is er snel sprake van een grijs gebied, zeker in geval van relatiemanagement richting de overheid. Dat grijze gebied laat ruimte voor interpretatie. De voorbeelden zijn de afgelopen periode in alle soorten en maten voorbij gekomen. Van diner tot uitnodiging voor een voetbalwedstrijd of golfclinic. Zelfs in uitgebreide richtlijnen is dit nog niet zo eenvoudig vast te leggen. En toch is het nodig. Want twijfel voorkom je alleen als gever en ontvanger, uitnodiger en genodigde, dezelfde maatstaven hanteren. Het wordt ongemakkelijk als een eindejaarsgeschenk terug moet worden gestuurd, of als een ambtenaar het nagerecht voor eigen rekening neemt.

Het klinkt overdreven, maar het zijn voorbeelden uit de praktijk.

Het is in mijn ogen zeer spijtig dat mensen kwetsbaar worden, ook al zijn zij volstrekt oprecht in hun doen en laten. Zelfs als het gaat om puur inhoudelijke events zullen er buitenstaanders zijn die vanwege de aard van de locatie of niveau van catering vraagtekens zetten bij het uitnodigen van ambtenaren. En ook wat betreft omgangsvormen kan er sprake zijn van gepast of ongepast gedrag. Natuurlijk is iedereen in principe oud en wijs genoeg om daar verstandig mee om te gaan. En ik denk dat in 98% van de gevallen dat ook gebeurt. Maar, “better safe than sorry”. Zowel medewerkers van bedrijven als ambtenaren zijn

22 | www.ict-update.nl

immers kwetsbaar. Integriteit is te belangrijk om alleen aan het papier over te laten.

Het grijze gebied tussen gepast en ongepast gedrag wordt een moeras als we niet oppassen. Daar raak je niet in verzeild als je er met elkaar over in gesprek gaat. Een open relatie tussen overheid en bedrijfsleven is in het belang van iedereen. Lees de aanbevelingen van de commissie Elias er nog maar eens op na. Als relatiemanagement gericht op ambtenaren wordt uitgebannen, gooien we het kind met het badwater weg en dat moeten we wat mij betreft zien te voorkomen. Om die reden hebben we intern met leden van Nederland ICT inmiddels een werkgroep gevormd.

Om dezelfde reden willen we met minister Blok aan tafel om ervoor te zorgen dat er straks geen ruimte is voor verschil van interpretatie. Niet alleen grote bedrijven, maar ook MKB bedrijven met relaties bij de overheid hebben hier mee te maken. Die gaan misschien wel eens met de klant uit eten of vragen hem mee naar een voetbalwedstrijd. Het zal je maar gebeuren dat je vervolgens aangeduid met alleen je initialen op de lokale tv of in de plaatselijke krant komt. Als Zembla de wake-up call was, dan zijn we inmiddels klaarwakker.

Lotte de Bruijn directeur Nederland ICT

Bereik Channel BV Channel BV heeft het grootste bereik in de B2B- en B2C-segmenten telecom, it en consumentenelektronica.

EINDGEBRUIKER

EVENTS

ONLINE

PUBLISHING

CONSUMENT

KANAAL

Telecom

IT

CE

Connexie Magazine

•

•

•

Groot

Midden

Klein

ChannelConnect

•

•

•

ICT Update

•

•

•

•

Telecommagazine

•

•

•

•

Dossiers

•

•

Nationale Telecom/IT Special

•

•

•

•

Connexie.nl

•

•

•

•

ChannelConnect.nl

•

•

•

•

ICT-Update.nl

•

•

•

•

Telecommagazine.nl

•

•

•

•

Distributeursdossier.nl

•

•

•

Security-dossier.nl

•

•

•

Datacenterdossier.nl

•

•

•

Voip-UC-dossier.nl

•

•

SESLync.nl

•

•

Graham Awards

•

•

•

Telecom Xperience

•

Connexie Casa

•

•

•

Connexie Stube

•

•

•

SES Skype Day en Skype Summer Fair

•

•

Digi-Source

•

•

• • • • •

• •

•

• •

•

•

•

•

• • • •

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

Vakblad voor het kanaal

Vakblad voor het kanaal

CONNEXIE MAGAZINE

CHANNELCONNECT

HET GROOTSTE TELECOMVAKBLAD VAN NEDERLAND

HET GROOTSTE IT VAKBLAD VAN NEDERLAND

Connexie Magazine is hét vakblad voor de telecombranche. Het signaleert en beschrijft trends in innovatieve telecom, ip en ce en is de referentie voor het management. www.connexie.nl

ChannelConnect is het platform voor business partners en houdt directie, management en verkoop met een kritische kijk en journalistieke benadering op de hoogte van nieuws uit het veld van ict-distributie. www.channelconnect.nl

Vakblad voor eindgebruikers in het mkb en de grootzakelijke markt

Vakblad voor eindgebruikers in de grootzakelijke- en enterprisemarkt

TELECOMMAGAZINE

ICT UPDATE

HET VAKBLAD VOOR BUSINESS TELECOM EN NETWORKING

HET MANAGEMENTBLAD IN IT EN TELECOM

Telecommagazine geeft inzicht in de wijze waarop telecom- en netwerktechnologieën kunnen bijdragen aan de effectiviteit van organisaties en mensen. Telecommagazine werkt samen met TMA en de Social Enterprise Society. www.telecommagazine.nl

ICT Update is hét managementplatform in ict in Nederland.

ICT Update voorziet zijn lezers van strategische informatie. ICT Update werkt samen met CIONET, BTG en !

Nederland ICT. www.ict-update.nl Bewaar Exemplaar

Uitgebre id overzich t securityp roducten en -diensten voor de ICT-prof essional

distributed by

O N A F H A N K E L I J K VA K B L A D O V E R T E L E C O M M U N I C AT I E E N N E T W E R K E N

Nummer 4 | Augustus 2014 | ChannelConnect is een uitgave van Channel BV

CHECK POINT 2014 SECURITY REPORT

5

OVER 10,000 SECURITY GATEWAYS ANALYZED

S P E C I A L N e tw e r k e n

HET MANAGEMENTBLAD IN IT EN TELECOM

Van vast plus mobiel naar integr ale infr astr uctuur

Big Data

Kom naar Lync Day op 19 en 20 november in de Utrechtse Jaarbeurs!

144% More New Malware Found Compared to 2012 ChannelConnect | Nummer 4 | augustus 2014

88% Had at Least 1 Potential DLP Incident

JA A RGA NG 12 EDITIE 2

HET KENNISPLATFORM VOOR IT-BUSINESS PARTNERS

HET GROOTSTE TELECOMBLAD VAN NEDERLAND

73% Of Organizations Found at Least 1 Bot

I CTUpdate

w

29e jaargang ◦ nummer 5 2014 ◦ www.telecommagazine.nl

Connect

WWW.CONNEXIE.NL 18e Jaargang Nr. 8 - 2014

Director General Business & Partner Ecosystems SAP

26 Thema

42 Reseller aan het woord

54 Op de koffie

Overzicht Big Data leveranciers

Kendis ICT

Sander Bakker - Brocade

Alles over Lync

I CTUpdate HET MANAGEMENTBLAD IN IT EN TELECOM

Dion Kotteman CIO Rijksoverheid

COVER_2.indd 1

2015 is

DOSSIER THE SECURE ENTERPRISE: “BIG DATA ANALYSE REDDER IN NOOD”

Securit Dossiey r 2015

u aangeb

oden door:

Connec t

HET GROOTSTE

!

2015

TELECOMBLA

I CTUpd Bewaar ate Exemplaar

HET MANAGEMENTBLAD

IN IT EN

D VAN NEDERLAND

Maart 2015 | Het

ChannelConnect Distributeurs Dossier

IT & Telecom 2015

Dossier IT & Telecom

van:

LOSSE PRIJS € 49,-

e over de

456 IT & TELECOM DISTRIBUTEURS IN NEDERLAND EN BELGIË BELANGRIJKSTE CLOUDDIENSTEN § Bedrijfsprofielen VOIP ONLINE BACK-UP § Adressen MANAGED SERVICES § Contacten DIVERSEN § Specialiteiten

HET GROOTSTE

TELECOMBLAD

door:

VAN NEDERLAND

NU OOK VERMELDING

VAN BELGISCHE DISTRIBUTEURS

21-05-14 16:24

| Het Distributeurs

is een uitgave

TELECOM

Connect

BT BREEKT LANS VOOR DE HYBRIDE CLOUD ALS ‘BEST OF BOTH WORLDS’

van:

Datacenter &

§ Diensten

NEDERLANDSE VERENIGING TELECOM GROOTGEBRUIKERS: VISIE OP 4G

een uitgave

§ Mob ility & Security § Clou d Secu rity § Secu rity App liances § Secu rity Soft ware

Wordt u aangeboden

“DE RIJKSOVERHEID GAAT VOORTAAN ALS ÉÉN CONCERN OPEREREN”

Zie pagina 18 en verder

©2014 Check Point Software Technologies Ltd

CC_2014_04_Cover.indd 1

Dossier

Datacenter & Cloud Dossier 2014

Oktober 2015 | Het Datacenter & Cloud Dossier 2015 is een uitgave van:

Wordt

Connect

Jeffrey Raskeyn

Security

150 Cloud Dossier

HET GROOTSTE TELECOMBLAD VAN NEDERLAND

www.checkpoint.com/securityreport

2015 | Het

Álle informati

ICT UPDATE | EDITIE 2 | MEI | 2014

En... alles over Telecom Time 2014!

Álle informatie over de

FYSIEKE DATACENTERS IN NEDERLAND OF ACTIEF OP DE NEDERLANDSE MARKT

Wordt u aangeboden door:

HOME Email: marketing@westconsecurity.nl voor meer informatie

aar

Bedrijfsprofielen Adressen Contacten Specialiteiten Diensten

84% Downloaded a Malicious File

JOIN THE SECURITY REVOLUTION

Exemplaar !Bew

Oktober

EN ALS WEBSITE EN MOBILE APP BESCHIKBAAR!!

LOSSE PRIJS € 49,Datacenterprofielen | 1

Het Distribute

urs Dossier

IT & Telecom 2015 LOSSE PRIJS € 49,-

30-7-2014 9:56:01

Bedrijvengids P1

HET GROOTSTE TELECOMBLAD VAN NEDERLAND

2014

HET BELANG VAN ICT VOOR DE BV NEDERLAND

Herman Zondag, customer operations officer AFAS

“ICT HEEFT ONZE MAATSCHAPPIJ AFAS staat te boek als één van de succesformules in de Nederlandse ICT-sector.

Het in 1996 gestarte bedrijf heeft eigenzinnigheid tot een kunst verheven en is daar tot dusver jaar na jaar succesvol mee geweest. De aanbieder van ERP-software ziet eenvoud en integratie als het hoogste goed dat een organisatie kan bereiken. ICT is daarbij een onontbeerlijk middel, aldus het bedrijf. Herman Zondag, customer operations officer AFAS, over het belang van ICT voor de BV Nederland.

Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Wordt het belang van ICT al genoeg onderkend door de overheid?

“ICT is niet meer weg te denken. Het heeft onze maatschappij compleet veranderd: je ontkomt er niet meer aan. De overheid zet een hele duidelijke stempel op hoe wij, de burgers, met ICT omgaan: bijvoorbeeld als het gaat om de Belastingdienst, een patiënten- of een leerlingendossier. Alles heeft tegenwoordig met ICT te maken. Ik zie wel ruimte voor verbetering: kijk naar het ministerie van Defensie. Daar is gigantisch in ICT geïnvesteerd en er is niets uitgekomen. Vervolgens wordt het in de ijskast gezet en komt er een consultancy bedrijf dat het ICT-probleem uiteindelijk moet oplossen. Hoe dat komt? Volgens mij omdat dergelijke projecten door ICT-specialisten worden gerund, terwijl je juist iemand nodig hebt met daadkracht, die boven de materie staat en keuzes durft te maken. En daarna pas gaat zorgen voor draagkracht. Het klinkt een beetje ouderwets en gek, maar eigenlijk heb je voor ICT-projecten een aardige dictator nodig die de leiding neemt en zegt: ‘Zo gaan wij het gewoon doen’.”

deelpakketten. Dat creëert veel problemen. Want als jij één keer belt met een overheidsinstantie of een formulier invult met gegevens, dan wil je diezelfde informatie niet nog een keer of drie tot vier opnieuw aanleveren bij een andere overheidsinstantie. Dat is niet efficiënt en zorgt voor een grotere kans op fouten. Het is een situatie die zich overigens ook nog steeds bij het bedrijfsleven voordoet.”

“Een ander probleem bij de overheid, als het gaat om ICT, is het feit dat er nog steeds gewerkt wordt met allerlei

Hoe staat het met de inzet van ICT in het onderwijs?

“Je hebt inmiddels de zogenoemde ‘Steve Jobs-scholen’, >>

24 | www.ict-update.nl

Zou een ‘minister van ICT’ soelaas bieden?

“Er is nu een Nationaal Commissaris Digitale Overheid, Bas Eenhoorn. De man is 65 jaar oud. Heb je zijn LinkedInprofiel bekeken? Hij heeft daar twee volgers. Dat kun je dan toch niet serieus nemen? Ik zou het geweldig vinden als er een minister van ICT zou komen. Wat dat betreft, was Jan Kees de Jager destijds (minister van Financiën in onder andere de kabinetten Balkenende IV en Rutte I) erg voortvarend bezig. Er zijn zeker hele capabele mensen die het ministerschap van ICT zouden kunnen invullen, maar geef hen dan wel de ruimte en neem ze serieus.

Want als je ICT vandaag de dag niet serieus neemt, dan ben je als bedrijf, overheid en land gewoon uitgespeeld.”

ICT UPDATE

COMPLEET VERANDERD”

‘Als je ICT vandaag de dag niet serieus neemt, dan ben je als bedrijf, overheid en land gewoon uitgespeeld’ www.ict-update.nl | 25

HET BELANG VAN ICT VOOR DE BV NEDERLAND

waar met tabletcomputers wordt gewerkt. Maar dat is eerder een uitzondering dan regel. Overigens zie je bij de Steve Jobs-scholen ook dat de kasten van de leerkrachten weer uitpuilen van de mappen met papier. Maar dat terzijde.”

“Vaak heb je bij de gewone scholen nog een apart computerlokaal met oude apparaten. Wij sponsoren ook wel eens scholen door hen onze oudere computers te schenken, maar eigenlijk is dat iets waar de overheid in moet investeren. En wat mij betreft, mag de overheid er rigoureus in investeren. Bijvoorbeeld door scholen op te zetten waar alles ook echt digitaal is, van boeken tot aan andere leermiddelen. Mijn zoon krijgt nog steeds papiertjes met zijn opdrachten en cijfers mee. Ik zou veel liever een leerlingenportal zien waar hij en ik zijn opdrachten en cijfers kunnen inzien. Dat is veel efficiënter en ook milieuvriendelijker: het spaart immers een hoop papier.

En ook moet er dan al op de Pabo-opleidingen worden begonnen met het geven van ICT-lessen aan toekomstige docenten.”

“Wij hebben een paar jaar geleden aan mevrouw Van Bijsterveldt, de toenmalige minister van Onderwijs, aangeboden dat wij onze software gratis ter beschikking zouden stellen aan alle scholen in Nederland. Het enige dat wij daarvoor terug vroegen, was dat de onderwijsinstellingen hun expertise op het gebied van leermethoden zouden gebruiken om naar onze software te kijken en de feedback hierover aan ons zouden teruggeven. Dat werd door Van Bijsterveldt geweigerd omdat het een ‘verstrengeling van

26 | www.ict-update.nl

belangen met het bedrijfsleven’ kon inhouden. De politiek blijkt dan heel stroperig.”

Is het tijd voor een Digitaal Delta Plan?

“Laat ik vooropstellen dat er helemaal geen domme jongens in Den Haag zitten, maar ik mis wel de daadkracht en besluitvaardigheid als het gaat om plannen voor de lange termijn. Een zakenkabinet zou, wat dat betreft, niet verkeerd zijn. ICT is de bron van de economie geworden.

Dat zie ik helaas niet terug in het regeringsbeleid. Ik ben persoonlijk geen voorstander van het maken van plannen voor de bijzonder lange termijn. Als je iets moet oplossen, dan zul je dat nu en binnen afzienbare tijd moeten doen.

Dus een Digitaal Delta Plan? Da’s een erg mooi idee, maar de vraag is of je nu al kunt voorzien wat er over vijf of tien jaar actueel zal zijn. Met andere woorden: het is prima om een stip aan de horizon te zetten, maar de invulling van de details moet op actuele basis plaats vinden.”

Wat was in 2014 de technologische ontwikkeling met de grootste impact en wat voorziet u voor 2015 op dat gebied?

“In 2014 heb ik de self service een enorme vlucht zien nemen: de consument zorgt via een portal of een app zelf voor zaken als het doorgeven van een nieuw adres. Ik denk dat 2015 het jaar zal worden van kleine innovaties, waarbij er bestaande technologieën vervolmaakt worden.

Dat is ook meteen mijn oproep aan de ICT-industrie én de overheid: maak eens wat af!” •

ICT UPDATE

HERMAN ZONDAG – AFAS Met het Mavo-diploma op zak en de nodige AMBI-cursussen achter de rug begon Herman Zondag in 1987 op achttienjarige leeftijd als retail consultant bij het Accountantsbedrijf Marshoek, waar hij de implementatie van het softwarepakket Resoft voor de retailsector onder zijn hoede kreeg. Tegelijkertijd beheerde hij ook de exploitatie van een partycentrum.

Na ruim dertien jaar bij Marshoek te hebben gezeten, maakte Zondag de natuurlijke overstap naar AFAS Software toen Marshoek werd samengevoegd in de AFAS Groep, waar hij inmiddels de functie van Chief Operations Officer (COO) bekleedt en dagelijks de leiding heeft over 150 medewerkers.

Het Nederlandse ICT-familiebedrijf AFAS Software (opgericht in 1996) heeft zich door de jaren heen weten te ontpoppen van een maker van boekhoud- en human resources-programmatuur tot een producent van ERP-software (Enterprise Resource Planning) met bijbehorende dienstverlening. De software van AFAS wordt inmiddels uitsluitend op licentiebasis inclusief online aangeboden. Het bedrijf - met rum 350 werknemers in dienst en vestigingen in Nederland, BelgiĂŤ en op de Nederlandse Antillen - wist in 2014 een omzet van 79,6 miljoen euro te boeken. De nettowinst bedroeg daarbij 25 miljoen euro na belasting, winstdeling voor de medewerkers en donatie van 6% aan de MVO foundation.

www.ict-update.nl | 27

HET BELANG VAN ICT VOOR DE BV NEDERLAND

Joris van Oers, CEO BT Benelux

“LATEN WIJ GEZAMENLIJK EEN STIP AAN DE HORIZON ZETTEN” In 2014 sprak Joris van Oers, CEO BT Benelux, in ICT Update zijn zorg uit voor de manier waarop de Nederlandse overheid omging met de combinatie ICT en onderwijs. De regering kon wat hem betreft wat meer oog hebben voor bètastudies en de inzet van ICT-hulpmiddelen. Een jaar verder spreken wij hem weer. Heeft de overheid inmiddels beter door wat het belang van ICT voor de BV Nederland is?

Tekst: Paul Teixeira Fotografie: Marco Mekenkamp

Wordt het belang van ICT al genoeg onderkend door de overheid?

“Allereerst, het mag ook wel eens gezegd worden dat Nederland het eigenlijk vrij goed doet. Kijk bijvoorbeeld naar het feit dat de Belastingdienst tegenwoordig vooraf ingevulde digitale inkomstenbelastingformulieren naar de burger stuurt. Daarmee loopt Nederland echt voorop.

Wel kan de overheid nog stappen maken als het gaat om het kennisniveau op ICT-gebied. Dat geldt ook voor de vraag wat de overheid zelf moet doen en wat zij aan de markt kan overlaten. Dat gebeurt in het bedrijfsleven al langer: CIO’s van grote ondernemingen maken continu de afweging van wat zij intern aan kennis en mensen nodig hebben en wat zij elders kunnen inkopen. Hoe er bij de overheid meer ICT-kennis kan worden verkregen? Net als in het bedrijfsleven: als je ergens een kennisgebrek hebt, dan investeer je op dat gebied. Door mensen opleidingen te laten volgen of door bijvoorbeeld een kijkje te nemen bij innovatieve ICT-bedrijven in binnen- en buitenland.

Ik zie dat er in het nabije verleden helaas erg gefocust is, onder andere door de commissie Elias, op wat er fout kan gaan, in plaats van constructief naar de toekomst te kijken.

Ik herken het beeld dat geschetst wordt niet. Om heel specifiek in te gaan op de bevindingen van de commissie: het is zo dat men bij de overheid er moeite mee heeft

28 | www.ict-update.nl

om grote complexe ICT-projecten succesvol af te ronden.

Maar tegelijkertijd zie ik dat er ook veel ICT-projecten bij de overheid tot een goed einde worden gebracht.”

Zou een ‘minister van ICT’ soelaas bieden?

“Je moet altijd oppassen met het institutionaliseren van zaken. Voormalig Eurocommissaris Neelie Kroes heeft nu de opdracht van minister Henk Kamp gekregen om als ‘Special Envoy’ Nederland op de kaart te zetten als de ideale plek in Europa voor startups, met een groot accent op de ICT-sector. Zij is ter zake kundig en heeft een enorm netwerk, daar geloof ik wel in. Daarbij moet de Nederlandse overheid wel de noodzakelijke randvoorwaarden voor startende ondernemers scheppen. Daar zie ik overigens wel ruimte voor verbeteringen, bijvoorbeeld door de kredietverstrekking minder aan banden te leggen en de inzet van ICT in het onderwijs.”

Heeft het bedrijfsleven onderhand door dat ICT van cruciaal belang is?

“Je ziet dat ICT daar niet louter meer als een facilitair iets wordt gezien: directies beschouwen het meer en meer als de aanjager van groei. Je ziet ook dat ICT-beslissingen niet alleen maar door de CIO worden genomen, maar dat andere disciplines daar ook in worden gekend. Neem de >>

ICT UPDATE

www.ict-update.nl | 29

HET BELANG VAN ICT VOOR DE BV NEDERLAND

JORIS VAN OERS – BT CEO BT Benelux Joris van Oers heeft een rijke historie in de telecomwereld. Zijn professionele start, na zijn studie commerciële economie aan de Hogeschool van Utrecht plus een Master Degree Telecommunicatie behaald aan de Technische Universiteit Delft, was in de verkooporganisatie van KPN. Na enkele jaren is Van Oers bij KPN benoemd tot vice president Sales Corporate Market.

Hij bleef daarna nog vijf jaar bij het bedrijf werkzaam als respectievelijk managing director Corporate Solutions en managing director Sympac (een dochteronderneming van KPN). In 2009 stapte Van Oers over naar De Telefoongids Holding, waar hij de rol van CEO op zich nam. In 2013 verruilde hij die werkgever voor het leiden van BT’s Benelux organisatie.

BT is in 1846 als Brits staatsbedrijf gestart onder de naam ‘The Electric Telegraph Company’. In de loop der jaren is het geprivatiseerd en heeft zich ontpopt tot één van de grootste operators ter wereld. Het bedrijf is op dit moment actief in meer dan 170 landen en levert data- en telecommunicatiediensten aan zowel consumenten als bedrijven. Via de ‘Global Services’-divisie biedt het tevens netwerk- en ICT-diensten zoals cloud computing. In het laatste gerapporteerde gebroken boekjaar bedroeg de omzet ruim 18,2 miljard Britse ponden met een nettowinst van 2,21 miljard pond.

30 | www.ict-update.nl

ICT UPDATE

‘Kijk ook eens naar de positieve zaken: veel ICT-projecten bij de overheid worden tot een goed einde gebracht’

retail sector. Een recent onderzoek heeft uitgewezen dat 64 procent van de Sinterklaas-aankopen in 2014 online werden gedaan. Dat betekent dat de klassieke middenstand en de retail sector een enorme uitdaging hebben.

Succesvolle retailers weten echter de mogelijkheden van hun fysieke winkels goed te combineren met ICT: zowel online als offline. Voor de Britse supermarktketen Tesco zijn wij daar bijvoorbeeld mee bezig. Zo hebben wij voor in de supermarkt interactieve vloeren ontwikkeld waar kinderen games op kunnen spelen. Zo maak je van winkelen ook voor hen een beleving. En dat zorgt weer voor meer traffic in de supermarkten. ICT zorgt hier dus voor meer business.

En dat geldt ook voor andere sectoren die te lijden hebben onder de voortschrijdende digitalisering.”

Hoe staat het met de inzet van ICT in het onderwijs?

“Wij hebben een tekort aan technisch talent in Nederland.

Er is bijvoorbeeld in de ICT-sector voor sommige functies meer vraag dan aanbod. Dat is onder andere terug te voeren op de inzet van ICT in het onderwijs. Daar hebben wij echt een achterstand in: als je als leerkracht zelf al niet weet hoe je met ICT moet omgaan, hoe wil je dat dan overbrengen aan een groep kinderen? De overheid zou ook een stimulerende rol moeten spelen als het gaat om digitale leermethoden. Er is nu een beperkt aantal aanbieders die circa 80 procent van de content bepalen die kinderen op school krijgen. Als je kijkt naar de digitale component in hun aanbod, dan is dat nog onvoldoende.

Je kunt je afvragen of dat een wenselijke situatie is. Een ander punt, is de inzet van ICT- hard- en software in het onderwijs. Vooral in het middelbaar onderwijs is dat sterk voor verbetering vatbaar. Er is, om maar eens wat te noemen, een wirwar aan standaarden en platforms.”

Is het tijd voor een Digitaal Delta Plan?

“Een Delta Plan is bedoeld om een levensbedreigende

situatie het hoofd te bieden, zoals na de watersnoodramp in Nederland het geval was. Ik denk dat in dit geval het echter niet handig is om vanuit angst aan zoiets te beginnen. Het is zeker ook niet levensbedreigend te noemen. De insteek zou juist moeten zijn dat je vanuit kansen denkt en handelt. Bijvoorbeeld met ambitieuze, pragmatische initiatieven zoals die waar Neelie Kroes voor is gevraagd. Het zou wel goed zijn om eens met verschillende partijen, waaronder de overheid, het gesprek aan te gaan over wanneer wij vinden dat Nederland succesvol is als digitale economie. Laten wij eens gezamenlijk een stip aan de horizon zetten.”

Wat was in 2014 de technologische ontwikkeling met de grootste impact en wat voorziet u voor 2015 op dat gebied?

“Security. Met de verdere digitalisering van de economie en samenleving merk je dat de digitale criminaliteit toeneemt. De impact daarvan is gigantisch. Kijk alleen maar eens naar wat de economische schade is geweest van de hack bij het Japanse concern Sony. Ik denk dat de overheid een belangrijke rol moet spelen in het vinden van een antwoord op dat probleem. Dus meer ‘digitaal blauw’ op straat. En ook zorgen voor het aanleren van digitale ethiek: wat je wel en wat je niet doet in de digitale wereld. Hier kan overigens het bedrijfsleven de overheid helpen in publiek-private samenwerking. Daar sta ik absoluut open voor.”

“In 2015 blijft security een belangrijk onderwerp. Maar het zal, naar mijn mening, ook het jaar worden van The Internet of Things. Alles en iedereen is continu online. Met de meeste recente Kerst waren wearables bijvoorbeeld een gewild cadeau. Dat zal hard door gaan zetten. En daarmee ook de aanwas van Big Data.”•

www.ict-update.nl | 31

HET BELANG VAN ICT VOOR DE BV NEDERLAND

Jan van Alphen – Voorzitter BTG

“OVERHEID MOET VOOR MEER RANDVOORWAARDEN EN BORGING VAN ICT ZORGEN” De BTG behartigt de belangen van grootzakelijke en middelgrote gebruikers van ICT en telecommunicatie in Nederland. Met leden als diverse ministeries, zorginstellingen en multinationals heeft de in 1986 opgerichte vereniging een ervaren kijk op het belang van ICT. BTG-voorzitter Jan van Alphen ziet nog ruimte voor verbetering als het gaat om het onderkennen van het belang: “De overheid zou meer het accent kunnen leggen op de randvoorwaarden die zij stelt aan ICT en de borging daarvan.”

Door Paul Teixeira

Wordt het belang van ICT al genoeg onderkend door de overheid?

“Ik heb de indruk dat de overheid dit belang wel voldoende onderkent. Zij is echter nog wel voorzichtig is bij de invulling van haar eigen rol, mede in relatie tot de dialoog met de markt en zakelijk gebruikers. Vanuit haar rol zou de overheid meer het accent kunnen leggen op de randvoorwaarden die zij aan ICT stelt en de borging daarvan. Hiermee kan een fundament worden geborgd, dat tevens de bouwstenen biedt voor continue innovatie. Innovatie strandt nu nog te vaak op een tekort aan borging van dit fundament en een gefragmenteerde aanpak. Voorbeelden hiervan zijn de wijze waarop wij met thema’s als informatiebeveiliging omgaan en standaardisatievraagstukken van netwerken en ICT-voorzieningen.

De overheid zou zich in dit verband sterker in moeten zetten voor de invulling van wet- en regelgeving. Ik mis nog een duidelijke integrale visie op ICT en een koestering van de sector in het algemeen.”

“Wat de interne ICT van de overheid betreft, en dat met name de grote ICT-projecten: deze meestal langdurige, omvangrijke en complexe trajecten ondervinden vaak hinder van het feit dat men te maken heeft met een complexe wet- en regelgeving en een omvangrijk kader van kwaliteitsnormeringen waaraan men moet voldoen.

Daarnaast hebben overheidsinstellingen sterk te maken met de regelgeving rond Europese aanbestedingen, die dit proces ook al niet eenvoudiger maken. Aan grootzakelijke gebruikers wordt weinig bescherming geboden op dit vlak.

Daarnaast dienen dit soort trajecten vaak te worden gerealiseerd in complexe 24/7-organisaties, zonder verstoring van de dagelijkse business. Ook de ICT-materie zelf is sterk in ontwikkeling en werkt het eerder benoemde tekort aan ICT-standaardisatie ook belemmerend. Dit neem echter niet weg dat de overheden echt kritischer

32 | www.ict-update.nl

moeten kijken naar de efficiency van hun processen, want hier valt nog veel winst te behalen. Dat gezegd hebbende, is er geen reden voor paniek: kijk eens om je heen naar andere landen, ik heb niet de indruk dat het daar zoveel beter is dan in Nederland.”

Zou een minister van ICT soelaas bieden?

“Daar ben ik persoonlijk geen direct voorstander van: ICT moeten we niet tot doel verheffen. ICT is geen doel op zich, maar dient een doel. Ik vind het overigens prima dat er een hoge functionaris is, zoals de CIO van Rijksoverheid, die de kar trekt om over alle ministeries heen tot een integrale aanpak en visie te komen. Hiermee kunnen we achterstanden inlopen” Heeft het bedrijfsleven onderhand door dat ICT van cruciaal belang is?

“Zeker, maar men is nog vaak zoekende. ICT lijkt complex en vanuit dit perspectief streeft men hierbij sterk naar de borging van zekerheden, die echter maar ten dele kan worden gerealiseerd omdat techniek niet alles kan oplossen. In dit verband kiest men daarom nog te vaak voor inbesteding met eigen ICT-personeel, waarbij hoge kosten worden gemaakt. Er is daarom meer investering in kennis, expertise en inzicht nodig om betere afwegingen te kunnen maken, ook in relatie tot in- en uitbesteding.

Een verbetering van het ICT-onderwijs in Nederland vormt hiervoor tevens een belangrijke randvoorwaarde.

In Nederland is nog te weinig diepgaande kennis van ICT. Het is belangrijk dat de ICT-stakeholders binnen organisaties hun CIO’s goed kunnen adviseren inzake hun strategische afwegingen”.

Een belangrijk principe is dat ICT secundair is aan de bedrijfsprocessen die het moet ondersteunen. De vraagstellingen moet men formuleren vanuit de inhoud van >>

ICT UPDATE

‘Aan goede ideeën geen gebrek in Nederland.

Er wordt alleen te weinig geïnvesteerd om deze ideeën te realiseren’

OVER JAN VAN ALPHEN – BTG Jan van Alphen studeerde Kunstgeschiedenis en Archeologie aan de Rijksuniversiteit te Utrecht en voltooide in dezelfde stad de Lerarenopleiding. Na zijn studies werkte hij onder andere bij Stichting Teleac/NOB en Fortis/ AMEV. Sinds 1994 is Van Alphen in diverse functies werkzaam in het UMC Utrecht, waar hij op dit moment de rol van Clustermanager Multimedia/strategisch ICT adviseur vervult In 2013 is Van Alphen benoemd tot Telecommanager van het jaar door de TMA, voor zijn rol in het project Vernieuwing Telecommunicatie in het UMC Utrecht.

Binnen deze sector is regelmatig sprake van samenwerking, afstemming en overleg. Op 2 oktober 2014 werd Jan van Alphen gekozen tot voorzitter van BTG, de branchevereniging Telecommunicatie Grootgebruikers.

BTG behartigt de belangen van Nederlandse bedrijven en instellingen die op grote schaal gebruikmaken van bedrijfscommunicatie.

BTG organiseert hiertoe netwerkbijeenkomsten, waarbij het delen van kennis en ervaring centraal staat.

BTG telt circa 200 leden, zowel uit de profit als not for profit sectoren.

De vereniging vertegenwoordigt haar leden tevens bij binnen- en buitenlandse toezichthouders.

www.ict-update.nl | 33

HET BELANG VAN ICT VOOR DE BV NEDERLAND

de primaire processen en de gewenste functionaliteit benaderen, niet primair vanuit techniek. Deze fout wordt nog te vaak gemaakt. Een betere klantdialoog, gericht op de vertaling van vraag naar aanbod kan nog meer worden vormgegeven binnen veel bedrijven”

hebben we nog steeds de arrogantie om te denken dat wij toonaangevend zijn, mede op het gebied van ICT en infrastructuur. Die tijd is nu echt voorbij en we zouden best wat nederiger kunnen zijn en trachten van andere landen en culturen te leren”.

Hoe staat het met de inzet van ICT in het onderwijs?

“Ik heb al gesteld dat er in Nederland te weinig diepgaande ICT-kennis is. Hierin zal moeten worden geïnvesteerd. Niet alleen overigens door onderwijsinstellingen, maar ook het bedrijfsleven kan hierin een actievere bijdrage vervullen.

Van belang in dit onderwijs is dat studenten breed leren kijken naar integrale vraagstukken. Ook hierbij geldt dat we het niet alleen vanuit technologie moeten benaderen.

Dit vraagt om integrale kennis op het gebied van ICT, waaronder telecommunicatie valt, en kennis vanuit de audiovisuele industrie en creatieve industrie zoals gaming.

Daarnaast zie ik dat er vaak geen sprake is van een goede aansluiting tussen een afgestudeerde ICT’er en de vraag vanuit het bedrijfsleven. Studenten moeten de kans krijgen om bij bedrijven aan het werk te komen, dat zou ook de overheid meer kunnen stimuleren. De overheid zou bedrijven meer kunnen forceren om jongeren aan te nemen. Dit geldt overigens ook voor vijftigplussers, zij dienen meer kansen te krijgen om hun vaak al ruime kennis en ervaring te verbreden of te bekwamen.”

“In Nederland heerste tot dusver overwegend de cultuur van polderen en consensus. De politiek denkt en acteert hier in termen van vier jaar en te weinig op de lange termijn. Daarnaast geldt dat het moeilijk is om op het gebied van ICT langer dan drie à vier jaar vooruit te kijken, alleen daar heb je al een zienersblik voor nodig.

Technologische ontwikkelingen gaan snel en de wereld ziet er weer heel anders uit over vier jaar. Het is echter niet verkeerd om te investeren in een integrale aanpak op het gebied van ICT en om deze vervolgens uit te voeren. Dat dwingt de overheid en het bedrijfsleven om een visie te ontwikkelen en op een integrale wijze naar ICT-vraagstukken te kijken. In dit verband is het positief dat wordt gestart met een nationale ICT-board, die als taak heeft om grote ICT-projecten binnen de overheid te beoordelen op efficiency en haalbaarheid ”

“Net zoals Pabo-studenten verplicht een rekentoets moeten doen, zouden docenten hun ICT-kennis meer verplicht moeten worden hun kennis actueel te houden. .

Vervolgens zou je hen structureel basistrainingen kunnen aanbieden. Vooral binnen de vakgebieden waar ICT geen primaire focus heeft, zou dit een relevante aanvulling zijn.”

Moet er een digitaal Deltaplan komen?

“Als je kijkt naar de ranking van Nederland op de diverse relevante internationale lijstjes, dan zie je dat wij hier en daar in positie zakken. Dat is mijns inziens inherent aan het huidige regeringsbeleid. We hebben immers te maken met een terugtrekkende overheid die moet bezuinigen en een beperkt budget heeft. Dus moet er meer vanuit de samenleving en het bedrijfsleven worden geïnitieerd.

Aan goede ideeën is er geen gebrek in Nederland. Er is alleen te weinig geïnvesteerd om deze ideeën te realiseren. Als je kijkt naar Singapore en Zuid-Korea, dan is de overheid daar al langer bezig met een integrale aanpak als het gaat om investeren in ICT en de transitie naar een kenniseconomie. Ik vraag me echter af of dat in Nederland haalbaar is, gezien onze cultuur. Als Westerse wereld

34 | www.ict-update.nl

Wat was in 2014 de technologische ontwikkeling met de grootste impact en wat voorziet u voor 2015 op dat gebied?

“Het meest zichtbare voor eindgebruikers in 2014 was de lancering van LTE, de snellere mobiele internettoegang, door diverse operators in Nederland. Er zijn hiermee echter ook, onder andere door leveranciers hoge verwachtingen gecreëerd die nog niet zijn waargemaakt.

We worden steeds afhankelijker van mobiele netwerken als bedrijf en als consument, terwijl de werking ervan niet altijd voldoende is. We moeten wennen aan het idee dat er niet altijd beschikbaarheid is van mobiele netwerken.

Met andere woorden: de telekwetsbaarheid.

“In 2015 voorzie ik een grote opkomst van het Internet of Things, waarbij je als consument op afstand via de tabletcomputer het licht en de verwarming thuis kunt bedienen. We krijgen steeds meer utopieën voorgeschoteld op het gebied van ICT die het dagelijkse leven moeten vergemakkelijken en veraangenamen. Zodat we steeds meer tijd voor onszelf overhouden en meer tot ons zelf komen. De techniek maakt dit mogelijk, zo is de belofte. Ik vraag me echter af hoeveel apps er zijn die daadwerkelijk commercieel interessant zijn of daadwerkelijk het leven vereenvoudigen.”•

HET BELANG VAN ICT VOOR DE BV NEDERLAND

“ICT IS INMIDDELS BIJ DE OVERHEID EEN TRENDING TOPIC” CIONET heeft in Europa ruim 4.200 Chief Information Officers, Chief Technology Officers en IT Directors in zijn ledenbestand. Het is daarmee niet alleen de grootste Pan-Europese vereniging van dergelijke functionarissen, maar (niet onbelangrijk) ook het grootste kennisplatform als het gaat om de convergentie van business en ICT. Frits Bussemaker, partner in de Nederlandse tak van CIONET, zit bovenop de ICT-ontwikkelingen bij zowel het bedrijfsleven als de nationale overheid en de Europese politiek. Hij toont zich kritisch optimistisch als het gaat om de onderkenning van het belang van ICT door de overheid. “ICT is voor de overheid een ‘trending topic’, maar zij worstelt nog met een goede richting geven aan het ICT-beleid.”

Tekst: Paul Teixeira

Wordt het belang van ICT al genoeg onderkend door de overheid?

“Jazeker! In algemene zin kan je stellen dat ICT zelf een ‘trending topic’ is. Zeker ten opzichte van een aantal jaren geleden. We zien allemaal de digitale transitie van de maatschappij, en kranten schrijven met regelmaat artikelen over ICT. Echter, het probleem met deze vraag is wel dat ‘de overheid’ niet bestaat. Ik heb de indruk dat bij overgrote delen van de overheid het belang van ICT als kritische infrastructuur genoeg onderkend is. Dat geldt echter mogelijk nog niet als het gaat om de complexiteit die de vertaling van het belang naar werkende systemen met zich meebrengt. Denk bijvoorbeeld aan de ministers Plasterk (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, red.) en Blok (Wonen en Rijksdienst) die al hebben moeten aangeven dat de deadline, gesteld in het regeerakkoord om communicatie met burgers en bedrijfsleven geheel digitaal te laten verlopen vanaf 2017, niet gaat worden gehaald. En, de overheid heeft twee verschillende rollen: ten eerste als gebruiker van ICT die werkende systemen nodig heeft voor de eigen ambtenaren en de communicatie met burgers en bedrijfsleven. Ten tweede als ‘enabler’ voor de maatschappij. Hoe gaat de overheid bijvoorbeeld ICT inzetten om met name de economie te ondersteunen?

Het vorige kabinet heeft ICT als een tiende, doorsnijdende, Top Sector toegevoegd en geeft daar mee aan dat ICT van belang is voor de Nederlandse economie maar, ik heb nog steeds de indruk dat de overheid worstelt met een goede richting geven aan het ICT-beleid. Zij leunt nog teveel op bestaande structuren en organisaties.”

Zou een ‘minister van ICT’ soelaas bieden?

“We hebben in het verleden al bewindslieden gekend die expliciet ICT in hun portefeuille hadden. Denk aan

36 | www.ict-update.nl

Roger van Boxtel die eind jaren 90 zowel verantwoordelijk was voor het actieplan Elektronische Overheid & Beleid als voor de milleniumproblematiek. Hierbij was het bewindslid verantwoordelijk voor de centrale overheid als gebruiker en onderdeel van het ministerie van Binnenlandse zaken. Met het in het leven roepen van de Rijks-CIO functie een aantal jaar geleden, heeft de overheid een prima eindverantwoordelijke om de eigen ICT op orde te krijgen. Mits de bevoegdheden en verantwoordelijkheden goed zijn ingericht. De Rijks-CIO zou bijvoorbeeld ook verantwoordelijk kunnen worden gemaakt voor de Rijksbrede basis ICT-infrastructuur.”

“Voor het optimaal kunnen benutten van de Digitale Transitie van de maatschappij en met name voor de economie zou het een optie zijn om bijvoorbeeld een staatssecretaris ICT bij het ministerie van Economie te benoemen. Deze bewindspersoon zou als de Rijks-CDO – Chief Digital Officer – verantwoordelijk kunnen zijn voor het inzetten van ICT om de economische groei te bevorderen. Je ziet dat deze Amerikaanse trend nu ook bij Nederlandse bedrijven is opgepikt: er worden CDO’s benoemd en de verwachtingen zijn daar in ieder geval hooggespannen en hoopgevend.”

Heeft het bedrijfsleven onderhand door dat ICT van cruciaal belang is?

“Net zoals als het gaat om de term ‘de overheid’ is ‘het bedrijfsleven’ een ambivalente term. Kijk naar bijvoorbeeld het iBestuurscongres: daar wordt met het ‘bedrijfsleven’ de ICT-dienstverleners en -leveranciers bedoeld. En die hebben uiteraard door dat ICT van cruciaal belang is. Als met bedrijfsleven alles van het MKB tot grote multinationals – de afnemers – bedoeld wordt, dan geldt ook hier >>

ICT UPDATE

‘Ik vraag mij soms af in hoeverre de scholen en leraren ICThulpmiddelen goed weten te gebruiken’

FRITS BUSSEMAKER – PARTNER CIONET NEDERLAND Frits Bussemaker is partner en liaison International Relations bij CIONET, een community van ruim 4500 CIO’s en IT-directeuren in Europa. Daarnaast is hij voorzitter van iPoort, onderdeel van het Haagse perscentrum Nieuwspoort, en voorzitter van de Raad van Advies van het eSociety Platform.

Bussemaker houdt het niet bij twee topfuncties: hij is tevens lid van de Global Industry Council van IP3 en daarnaast zit hij in diverse Europese werkgroepen op het gebied van eLeadership, eSkills en ‘IT imago’ bij de Europese Commissie en de Nederlandse overheid.

Als Programma Manager was Frits Bussemaker verantwoordelijk voor tal van internationale congressen op het snijvlak van IT en Innovatie. Hij is een van de externe onderzoekers van het lectoraat Procesinnovatie en informatiesystemen van de Hogeschool Utrecht. Bussemaker heeft 25 jaar internationale ervaring in de ICT industrie en is afgestudeerd aan de TU Delft.

www.ict-update.nl | 37

HET BELANG VAN ICT VOOR DE BV NEDERLAND

dat in toenemende mate het belang wordt onderkend.

Binnen CIONET horen we dat onze leden steeds meer worden aangesproken om de digitale transitie voor hun organisatie te leiden. Wij zien ook dat organisaties een Chief Digital Officer benoemen om de mogelijkheden van ICT voor hun business optimaal te benutten. Verder, ook op bestuurs/commissaris niveau is het belang aan het doordringen. Vandaar dat CIONET is een Commissarisopleiding voor CIOs gestart. Dit om CIOs ‘commissariabel’ te maken. De eerste CIOs’ zijn inmiddels in Nederland al toegetreden tot een Raad van Commissarissen. Maar, ook merken we dat CIOs steeds meer met de board en commissarissen overleggen. Dus, van die kant komt ook de discussie over de bedrijfsrisico’s van ICT en de kansen die het biedt. Waar een aantal jaren geleden een bestuurder bijna trots kon zeggen dat hij ICT niet begreep, is dat nu wel echt verleden tijd.”

Hoe staat het met de inzet van ICT in het onderwijs?

“Als ouder zie ik in toenemende mate dat het onderwijs gedigitaliseerd wordt. Steeds meer scholen hebben digiborden, gebruiken laptops of tablets in de klas en kennen systemen zoals Magister om het onderwijs te ondersteunen. ICT is hier ook een lokmiddel om nieuwe leerlingen te verleiden bij hun schoolkeuze. Echter, ik vraag mij soms af in hoeverre de scholen en leraren deze hulpmiddelen goed weten te gebruiken. Ik heb de indruk dat het opleiden van de leraar hier achterloopt. Nederland kan een voorbeeld nemen aan Singapore. Zo heb ik een aantal jaren geleden het genoegen gehad om Choy Peng Wu, de oud-CIO van Singapore voor te stellen aan Eurocommissaris Neelie Kroes. Zij gaf aan dat al in 1981 een ‘National Computer Board’ was opgezet met als doel Singapore naar de 21ste eeuw te brengen met behulp van ICT. Hierbij wordt zeer veel geïnvesteerd om de leraren op te leiden in ICT. Mevrouw Wu ziet ICT-ondersteund onderwijs als een ‘social leveler’ aangezien nu iedereen toegang krijgt tot dezelfde informatie. Dit kost echter tijd en veel geduld.”

“Verder verwacht de overheid in Europa een groot tekort aan ICT’ers. Diverse Europese (‘Grand Coalition’ for Digital Jobs), nationale en regionale (Make IT work, Amsterdam) programma’s worden uitgerold om nieuwe ICT’ers op te leiden. Hierbij hoort ook het aanbieden van ICT op scholen vanaf de laatste klassen van de basisschool. Want we hebben deze ICT’ers hard nodig om de Nederlandse Digitale infrastructuur te leveren en onderhouden. Daarnaast heb ik het vermoeden dat leren programmeren niet alleen leidt tot het kunnen schrijven van software, maar dat het ook makkelijker maakt om met complex dynamische omgevingen om te gaan. Met andere woorden: ICT-vaardigheden kun je algemener inzetten bij projecten én kinderen leren hierdoor ook om in netwerken te werken.”

38 | www.ict-update.nl

“Nederland kent vele goede voorbeelden van de inzet van ICT in het onderwijs om het onderwijs zelf te te vernieuwen. Ik noem een Stichting Innovatie Onderwijs Nederland (ION) die scholen een ICT-infrastructuur biedt.

Initiatieven zijn Operation Education van Claire Boonstra en United for Enducation die onderwijsvernieuwing stimuleren met het accent op digitale vaardigheden. Of het ICT-rollen spel [CTRL]-A van ICT hero award winnaar Vanessa Engelhart.”

Is het tijd voor een Digitaal Delta Plan?

“Nederland heeft al eerder Digitale Delta Plannen gehad.

In de jaren 90’ was er een Delta Plan gericht op de overheid als gebruiker van ICT. Zo’n plan is nuttig om richting te geven aan waar we naar toe willen. Het recente parlementaire onderzoek naar ICT-projecten, de reacties in de media op de resultaten en ook uitzendingen van het televisieprogramma Zembla over wantoestanden bij zowel de overheid als leveranciers, roept bij mij ook de vraag op om na te denken over hoe we een Digitaal Delta Plan moeten realiseren. Overheid en leveranciers gaan steeds meer co-creëren, iets dat goed past in de maatschappelijke transitie naar netwerken (connect-and-collaborate). Echter, dit gaat vaak op basis van vertrouwen en verouderde structuren. Dit is naïef. Vertrouwen bevordert een goede samenwerking maar het is geen instrument om leveranciers te managen. Het zou voor de overheid verstandig zijn om na te denken over de governance van co-creatie trajecten waarbij als uitgangspunt geldt dat risico’s en opbrengsten worden gedeeld.”

“Verder zou de overheid bij aanbestedingen het gemakkelijke moeten maken voor challengers en start-ups om hun diensten aan te bieden. Nu is het teveel een speelveld voor een beperkt aantal, veelal grote, ICT-leveranciers.

Kort om, vernieuw zo snel mogelijk de Europese aanbestedingsregels.”

Wat was in 2014 de technologische ontwikkeling met de grootste impact en wat voorziet u voor 2015 op dat gebied?

“Lastige vraag. Maar, ik noem hierbij 3D printen als een tastbaar voorbeeld van het feit dat ICT ook is. Het gaat mij dus niet om de geprinte voorwerpen zelf, maar het gaat mij om het feit dat hierdoor de fantasie geprikkeld wordt van jong tot oud. Denk aan de Nederlandse artiesten die met veel plezier op de eerste Nederlandse 3D-geprinte gitaar hebben gespeeld en het instrument vervolgens hebben geveild voor de inzamelingsactie Serious Request.”

“Voor 2015 voorzie ik de verdere digitalisering van onze leefomgeving. En dan heb ik het over een grote hoeveelheid van zaken: van de ‘Internet of Things’, wearables tot het mobiel maken van ons leven via de smartphone.” •

Wij verbinden de grootste bedrijven ter wereld.

Tussen continenten. Landen. Steden. Gemeenten.

Wij zijn waar u ons nodig heeft.

Wij verbinden uw medewerkers. Uw klanten. Uw supply chains.

Wij helpen met snelle, intelligente en veilige systemen die uw bedrijf efďŹ ciĂŤnter, uw klanten gelukkiger en uw mensen productiever maken.

Zodat u kunt bouwen aan een betere toekomst voor uw organisatie. www.bt.nl

HET BELANG VAN ICT VOOR DE BV NEDERLAND

Alex Goldblum, CEO Eurofiber

“ZORG VOOR EEN DIGITAAL MASTERPLAN” Zonder snelle, breedbandige, verbindingen met het internet en andere netwerken staat het openbare leven tegenwoordig nagenoeg stil. Eurofiber is één van de grotere partijen die in Nederland en België met een eigen fijnmazige glasvezelinfrastructuur het noodzakelijke fundament levert voor die snelle verbindingen. Alex Goldblum, CEO Eurofiber, weet dan ook waarover hij praat als het gaat om het belang van ICT voor Nederland.

Tekst: Paul Teixeira

Wordt het belang van ICT al genoeg onderkend door de overheid, het bedrijfsleven en de burger?

“Het belang van ICT wordt steeds groter en tegelijkertijd blijft het nog steeds onderbelicht. En dat is zowel jammer als vreemd aangezien wij wereldwijd meer en meer richting een digitale economie gaan. Hoe vertaalt dat zich in Nederland? Je ziet hier dat gemeenten grotere verantwoordelijkheid van het Rijk overgeheveld krijgen, waardoor zij onder andere meer autonomie krijgen als het gaat om het maken van keuzes en het doen van investeringen in digitale infrastructuur. Dat is op zich niet slecht, maar wat ik mis is een groter plan met algemene spelregels en een vorm van coördinatie vanuit de Rijksoverheid. Ik pleit niet zozeer voor een totale centralisatie op dat gebied, maar er staat wel veel op het spel: we hebben het hier over het digitaliseren van de BV Nederland om zo voor de komende tien tot twintig jaar een competitief voordeel te krijgen ten opzichte van andere landen. Ik breek in dat verband ook een lans voor meer middelen voor gemeenten om de noodzakelijke kennis op ICT-gebied te kunnen opbouwen.”

“Let wel: het ministerie van Economische Zaken is weliswaar goed bezig met het uitdenken van een digitale strategie, maar ik mis de coördinatie, niet alleen op landelijk niveau maar soms zelfs binnen één gemeente.

Ik zal een voorbeeld geven: een gemeente kan nu met een plan komen om bedrijfsterreinen met een snelle netwerkinfrastructuur te laten bouwen. Prima initiatief.

Maar twaalf maanden later komt er een aanbesteding voor de eigen automatisering met onder andere de vraag naar snelle netwerkverbindingen. Zonder dat er samenhang lijkt te zijn tussen het eerste initiatief en de aanbesteding. Als er al sprake is van een ‘masterplan’ bij zo’n gemeente, dan wordt het in ieder geval niet duidelijk genoeg gemaakt.

Ik denk dat er nog meer kan worden gedaan om snellere en betere voortgang te boeken.”

40 | www.ict-update.nl

Zou een ‘minister van ICT’ soelaas bieden?

“Ik zie geen reden waarom Nederland geen minister van ICT zou moeten hebben. Ja dus. Grotere ondernemingen hebben ook al jaren een Chief Information Officer die op directie-niveau ICT in hun portefeuille hebben. Als je het hebt over digitalisering en de ontwikkeling naar een smart society, dan is het essentieel dat je ICT goed verankerd hebt binnen de regering. De minister van ICT zou zowel het totale ICT-plaatje van de overheid goed moeten kennen, op landelijk en lokaal gebied, maar ook de strategie en visie van de regering mede moeten bepalen.

Om het digitaal masterplan explicieter onder de aandacht te brengen. En als er nog geen digitaal masterplan is: om dat zo snel mogelijk op te stellen.”

Hoe staat het met de inzet van ICT in het onderwijs?

“Kinderen groeien nu op in een digitale wereld en maken al op een jonge leeftijd gebruik van alle voorhanden zijnde ICT-middelen. Het onderwijs kan niet achterblijven en moet hierin meegaan. Niet alle scholen zijn hierop voorbereid. Om dit te bereiken, is aandacht, expertise en geld nodig. Vanuit het bedrijfsleven zijn er initiatieven om dit te bevorderen zoals Stichting ION waarin wij participeren. Echter, aandacht vanuit de overheid, bijvoorbeeld door een minister van ICT, is cruciaal om dit te faciliteren.”

Wat was in 2014 de technologische ontwikkeling met de grootste impact en wat voorziet u voor 2015 op dat gebied?

“Voor 2014 was dat de groter wordende adoptie van ‘The Internet of Things’. Je ziet dat er op veel plekken, van scholen tot het bedrijfsleven, steeds meer machine-to-machine communicatie wordt gebruikt. Deze ontwikkeling gaat door. In 2015 zie ik met name data governance een groot thema worden: dat gegevens door bedrijven als een asset worden gezien, in plaats van iets dat louter het terrein is van de ICT-afdeling.”•

ICT UPDATE

ALEX GOLDBLUM – EUROFIBER Wie de loopbaan van de Brit Alex Goldblum bekijkt, zou niet verwachten dat hij uiteindelijk in Nederland mede de directie zou gaan voeren van een glasvezelexploitant. Goldblum heeft bijna negen jaar bij het olieconcern Shell doorgebracht, onder andere als business development manager Africa en Europe.

Samen met collega Bart Oskam, COO, en Jaap Truijens, CFO, bestuurt hij Eurofiber.

Eurofiber is in 2000 opgericht en richt zich met zijn immer groeiende glasvezelnetwerk louter op de zakelijke markt. Het bedrijf biedt zelf geen diensten aan op zijn netwerk, maar laat dat aan derde partijen over. In 2012 heeft Eurofiber een eigen datacenter in Utrecht gebouwd dat – als een verlengstuk van zijn glasvezelinfrastructuur – aan derden wordt verhuurd. Bij Eurofiber (met vestigingen in Nederland en België) werken 200 mensen.

www.ict-update.nl | 41

HET BELANG VAN ICT VOOR DE BV NEDERLAND

Bart Hogendoorn, managing director HP Nederland

“GEEF DE RIJKS CIO EEN UITGEBREIDER MANDAAT” Hewlett-Packard, gestart met het maken van elektronische meetinstrumenten, is groot geworden door de ontwikkeling, productie en verkoop van allerhande computersystemen: van de inmiddels tot de vergetelheid behorende minicomputer tot de pc en de pc-server. Inmiddels heeft het bedrijf nagenoeg het gehele scala aan ICT-gerelateerde diensten en producten in zijn portfolio en mag het zich één van de grootste high tech-multinationals ter wereld noemen. Mét een flinke dosis innovatie die uit de HP Labs komt. Bart Hogendoorn, managing director HP Nederland, over het belang van ICT voor de BV Nederland.

Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Wordt het belang van ICT al genoeg onderkend door de overheid en de burger?

“Het besef dat goede ICT van groot belang is, is in de afgelopen paar jaar bij de overheid zeer nadrukkelijk gegroeid. Je ziet ook dat de overheid ontvankelijker is geworden voor wat wij bij HP ‘The New Style of IT’ noemen: de vraag of je bepaalde zaken zelf moet doen of dat je het uit moet besteden, bijvoorbeeld door het uit de cloud te halen. Daarbij gaat de overheid steeds vaker vooraf te rade bij de ICT-sector zelf. Bijna een vorm van publiek-private samenwerking.”

“De burger heeft eveneens goed door dat ICT een belangrijke, positieve, rol speelt in het dagelijkse leven. Hij maakt er gebruik van, zoals bankieren via internet. Dat scheelt hem weer een gang naar het bankkantoor.”

Hoe staat het met de inzet van ICT in het onderwijs?

“Als Nederland een digitale economie moet worden, dan moeten wij ook een samenleving zijn die digitale

42 | www.ict-update.nl

vaardigheden omarmt. De opleidingen leveren te weinig bèta-studenten af. Ik vind het zorgelijk dat er mede daardoor een groeiend aantal hoog gekwalificeerde vacatures binnen de ICT-sector niet kunnen worden vervuld. Wij raken op deze manier ook dergelijke banen kwijt aan het buitenland: bedrijven verplaatsen die werkgelegenheid naar landen waar wel genoeg technisch georiënteerde studenten zijn te vinden. En dan heb ik het niet zozeer over de bekende lagere lonen landen.”

“Het is overigens wel erg makkelijk om de overheid en het onderwijs daarvan de schuld te geven: het grootste probleem is dat er in Nederland een geringe natuurlijke interesse bestaat voor bètavakken en ICT-studies. De oplossing is, naar mijn mening, tweeledig. Allereerst is er een duidelijke rol voor de overheid: ons scholingssysteem is met name gebaseerd op wat mensen willen studeren, zonder dat er altijd een toetsing is of de bewuste studie ook een redelijke kans op een baan oplevert. Dat zou de overheid kunnen veranderen. En ten tweede ben ik een >>

ICT UPDATE

Bart Hogendoorn – Hewlett-Packard In 2010 trad Bart Hogendoorn bij HP in dienst als managing director van de Nederlandse vestiging. Daarvoor heeft hij bij diverse ICT-bedrijven in senior managementposities gefunctioneerd, onder andere bij ICT-dienstverlener Ctac (CEO) en softwareproducent SAP (senior vice-president Europe).

HP levert anno 2015 diverse soorten hardware (van printers tot pc’s en servers), software en ICT-diensten. Het bedrijf telt wereldwijd circa 317.500 medewerkers. In 2014 boekte HP een winst van 5 miljard dollar op een omzet van 111,5 miljard dollar. CEO Meg Whitman heeft in 2014 aangekondigd dat het bedrijf zich in twee onafhankelijk van elkaar opererende, beide beursgenoteerde, ondernemingen gaat splitsen: HP Enterprise en HP Inc. (pc’s en printers).

www.ict-update.nl | 43

HET BELANG VAN ICT VOOR DE BV NEDERLAND

‘Als Nederland een digitale economie moet worden, dan moeten wij ook een samenleving zijn die digitale vaardigheden omarmt’

voorstander van meer samenwerking en dialoog tussen het bedrijfsleven en de onderwijsinstellingen. Daar ligt ook een verantwoordelijkheid voor de ICT-sector zelf.”

“Bij de kleinere kinderen hoeven wij ons geen zorgen te maken over hun interesse in ICT: die hebben al een natuurlijke vorm van gebruik van ICT. Het gebruik van ICT in het onderwijs op de juiste wijze, dat kan beter.

Dat is wel een probleemgebied. Ook lopen de docenten vaak niet voorop als het gaat om het toepassen van ICT in het onderwijs.”

Is het tijd voor een Digitaal Delta Plan?

“De overheid heeft een duidelijk plan als het gaat om de inzet van digitale middelen bij het bedienen van de burger, dat heeft de regering laten zien in haar visiebrief ‘Digitale Overheid 2017’. Dat vind ik een mooi voorbeeld van een centraal plan, net zoals het plan om de rijksdatacenters te consolideren. Ik vind dat de overheid naar het bedrijfsleven niet zozeer een centraal plan of Digitaal Delta Plan moet hebben, maar dat het zich maximaal moet opstellen als een ‘facilitator’. Een mooi voorbeeld daarvan is de wetgeving rond thema’s als security en privacy. Op dat gebied zou het goed zijn als de Nederlandse wetgever

44 | www.ict-update.nl

het internationale beleid zou volgen, in plaats van allerlei lokale standaarden op te leggen.”

Zou een ‘minister van ICT’ soelaas bieden?

“Daar verschillen de meningen over. Ik ben daar persoonlijk niet zo’n voorstander van. Wij hebben al een Rijks CIO: geef die eerder een uitgebreider mandaat.”

Wat was in 2014 de technologische ontwikkeling met de grootste impact en wat voorziet u voor 2015 op dat gebied?

“In 2014 was dat voor mij de annoncering van ‘The Machine’, een compleet nieuwe constructie van het hart van een computer. Waarbij bijvoorbeeld koper – één van de grote beperkingen als het gaat om snelheid en hitteafgifte bij processoren - vervangen wordt door licht. Het klinkt wellicht wat obligaat, maar ik ben mede door dit soort innovaties ik trots dat ik bij Hewlett-Packard werk.”

“Wat 2015 betreft, zou ik het erg mooi vinden als de overheid in samenwerking met het bedrijfsleven met een goede opvolger van DigiD zou komen. Dat zou prachtig zijn. En zo kan ik nog een paar dingen noemen, zoals de komst van een landelijk Elektronisch Patiënten Dossier.”•

ICT UPDATE

www.ict-update.nl | 45

HET BELANG VAN ICT VOOR DE BV NEDERLAND

Lotte de Bruijn – directeur Nederland ICT

“MAAK VAN NEDERLAND EEN ICT-PROEFTUIN” Brancheorganisatie Nederland ICT vertegenwoordigt de belangen van ruim 500 ICT-bedrijven die in Nederland zijn gevestigd. Volgens de vereniging zijn haar leden goed voor zo’n 30 miljard omzet en 250.000 werknemers. Voor Lotte de Bruin, directeur Nederland ICT, is het belang van ICT voor de BV Nederland economisch gezien goed meetbaar. Maar: “Er blijft nog genoeg te wensen over.”

LOTTE DE BRUIN – NEDERLAND ICT

Wordt het belang van ICT al genoeg onderkend door de overheid?

“We zijn de fase voorbij dat we in onze gesprekken met de overheid moesten uitleggen hoe belangrijk ICT wel niet is. Minister Henk Kamp benadrukt in zijn publieke optredens dat onze economische groei in het verleden te danken is aan de inzet van ICT. In een economie die met de dag digitaler wordt, is dat nog sterker het geval.

Een krachtig signaal vind ik het traditionele nieuwjaarsartikel van Maarten Camps, de secretaris-generaal van het ministerie van Economische Zaken. Hij heeft oog voor de belemmerende regels die vernieuwing en groei in de weg staan. Hij wijst ook op de reflex van beleidsmakers die de neiging hebben alle risico’s te willen uitbannen. Het is verfrissend om van de hoogste EZ-ambtenaar te horen dat we innovatie de ruimte moeten geven in plaats van direct te beginnen met het maken van wetten en regels.

De ambitie van Nederland ICT is dat ons land de Digital Delta van Europa wordt. We kunnen de meest geavanceerde digitale economie van Europa worden. Nederland heeft de perfecte uitgangspositie om ICT-proeftuin van Europa te worden. Een proeftuin gedijt het beste als er geen beperkende wet- en regelgeving is. Ik ben dan ook blij dat het kabinet het mogelijk maakt om als eerste land

46 | www.ict-update.nl

Haar vader was werkzaam in de ICT. “Het is mij eigenlijk met de paplepel ingegoten. Het lag voor de hand dat ik na mijn studie (Europese studies aan de Haagse Hogeschool, red.) ook de ICT in zou gaan”, zo zei Lotte de Bruijn in een interview daags na haar aantreden bij Nederland ICT. De Bruijn was voordat zij in februari 2014 directeur werd bij Nederland ICT al negen jaar in de ICT-sector werkzaam. Na een jaar bij ICT-concern IBM (marketing & communicatie) te hebben gewerkt, maakt zij de overstap naar branchegenoot Dell, waar zij diverse salesfuncties heeft bekleed. De Bruijn had al de nodige ervaring met Nederland ICT: in 2011 werd zij het boegbeeld van de zogenoemde ‘Young ICT Professionals’-afdeling binnen de branchevereniging.

Nederland ICT is de branchevereniging van ruim 550 ICT-bedrijven in Nederland. De achterban zet zo’n 30 miljard euro op jaarbasis om en biedt werk aan meer dan 250.000 mensen. Nederland ICT behartigt de diverse belangen van de Nederlandse ICT-sector en maakt zich onder andere sterk voor marktstimulering. Verder biedt zij diverse diensten aan haar leden, waaronder ondersteuning bij vraagstukken op het juridisch en financieel gebied. Ook levert zij HR-dienstverlening aan haar leden. >>

ICT UPDATE

www.ict-update.nl | 47

HET BELANG VAN ICT VOOR DE BV NEDERLAND

‘Ik moet de eerste CEO nog tegenkomen die anno 2015 zegt dat ICT voor hem of haar niet relevant is’

ter wereld op de openbare weg proeven te doen met de zelfrijdende auto. Ik bespeur op bijna alle terreinen oog voor de kansen van ICT. Een uitzondering vormde de waarschuwing van minister Asscher voor de gevolgen van robotisering. De toepassing van robotica zorgt er misschien voor dat bepaalde beroepen veranderen of verdwijnen, maar dat biedt juist weer nieuwe kansen.

Door de inzet van robots in de zorg krijgen verpleegkundigen meer tijd om te besteden aan de patiënt en kunnen ouderen langer thuis blijven wonen. Ik zie dat als winst. Ik denk dat we de boodschap van Lodewijk Asscher moeten zien als een oproep om vol in te zetten op onderwijs en hoog opleidingsniveau. Hoogwaardig kenniswerk zullen robots niet zo snel van mensen overnemen. Het antwoord op jouw vraag is dus ja. Maar er blijft nog genoeg te wensen over. Dat blijft zo, want de ontwikkelingen gaan zo snel dat het voor de overheid lastig is om dat tempo bij te benen.”

Zou een ‘minister van ICT’ soelaas bieden?

“De benoeming van een minister van ICT staat eigenlijk haaks op de essentie van ICT. ICT is namelijk voor alle beleidsterreinen relevant. Een minister van ICT is dan bijna minister van bijna alles. Die zou je misschien beter meteen premier kunnen maken. Ik zei zojuist al dat onze economie steeds digitaler wordt. We kunnen het ministerie van EZ ook nog omvormen tot het ministerie van Digitale Economische Zaken. Belangrijker is hoe de overheid bepaalde zaken aanpakt. Kijk naar de benoeming van René Penning de Vries als Boegbeeld ICT. Hij gaat met zijn Team ICT aan de slag om de combinatie van ICT met de topsectoren te borgen. En daar laat hij het niet bij. Hij wordt daarbij niet alleen ondersteund door ambtenaren,

48 | www.ict-update.nl

maar vooral ook door mensen uit het bedrijfsleven. Een ander voorbeeld is het Smart Industry initiatief. Ook dat wordt ondersteund door de overheid, maar het bedrijfsleven trekt de kar. Minister Kamp heeft Neelie Kroes benoemd als ambassadeur en trekker van StartupDelta.

Een vierde voorbeeld is Bas Eenhoorn die is aangesteld als Digicommissaris. Hij rapporteert aan het kabinet en is dus niet ambtelijk geïsoleerd. Deze mensen lopen niet het risico dat ze om de haverklap naar de Kamer worden geroepen om verantwoording af te leggen of Kamervragen te beantwoorden. Dat lijkt me een groot voordeel.”

Heeft het bedrijfsleven onderhand door dat ICT van cruciaal belang is?

“Of het nu gaat om de eigen bedrijfsvoering of om de producten en diensten van bedrijven, ICT is cruciaal. Ik moet de eerste CEO nog tegenkomen die anno 2015 zegt dat ICT voor hem of haar niet relevant is. De bank van vandaag is in feite een ICT-bedrijf dat financiële diensten aanbiedt. Albert Heijn koopt niet voor niets Bol.com. Daar zit de groei. Dat bedrijf heeft meer ICT’ers in dienst dan menig ICT-bedrijf. Zonder ICT valt letterlijk alles stil.

Misschien met uitzondering van de groenteboer, maar die merkt het de volgende dag als hij geen bestellingen kan doen. Geen bedrijf stelt zich nog de vraag of hij een website nodig heeft Een ontwikkeling waarvan de impact voor bedrijven zich nog moeilijk laat voorspellen is de snelle groei van het internet-of-things. Kijk naar het voorbeeld van de smart-tv. Bij een storing kan de servicedesk op afstand het mankement detecteren en zo nodig een softwareupdate doen. Denk eens in welke gevolgen dat heeft voor de reparatieafdeling. Hetzelfde geldt straks voor het koffiezetapparaat of de verwarmingsketel. Al die apparaten

ICT UPDATE

produceren grote hoeveelheden data. Big data analyse wordt een belangrijke instrument voor bedrijven. Die slag moet de komende jaren gemaakt gaan worden. We zullen zien dat het succes van bedrijven in belangrijke mate bepaald wordt door hoe ze hier op inspelen.”

Hoe staat het met de inzet van ICT in het onderwijs?

“Dat kan en moet beter. De rol en betekenis van ICT in economie en maatschappij groeit razendsnel. Daar moeten we jongeren dus op voorbereiden. ICT in het onderwijs is iets anders dan het aanbieden van het keuzevak informatica. ICT zou ook terug moeten komen in vakken als aardrijkskunde, biologie of natuurkunde. En we moeten dat niet pas doen op de middelbare school, maar ook op de basisschool moeten we kinderen ook digitaal leren denken. Dat is vooral ook denken in oplossingen. Dat vormt de basis voor bijvoorbeeld programmeren. Ik hoop dat het uiteindelijke resultaat is dat veel meer jongeren uiteindelijk kiezen voor een opleiding die een loopbaan in de ICT mogelijk maakt. Dat is namelijk keihard nodig.

Want een tekort aan goed opgeleide ICT’ers vormt een rem op groei en maatschappelijke ontwikkeling. Nu al is sprake van een mismatch tussen vraag en aanbod. Dat wil zeggen er zijn wel ICT’ers, maar lang niet allemaal met het juiste profiel en opleidingsniveau. Gelet op de huidige werkloosheid is het treurig dat er ICT-bedrijven zijn die hun vacatures niet ingevuld krijgen.”

Nederland moet leidend zijn in zowel het ontwikkelen

van digitale technologieën alsmede het gebruik ervan. Als Nederland een ICT-proeftuin wordt, trekt dat startups en internationale bedrijven aan. Als hier als eerste innovaties worden getest, zoals de zelfrijdende auto, dan zullen bedrijven dicht bij het vuur willen zitten en zich hier vestigen. Dan is het gevolg daarvan dat we die Digital Delta worden. Wat nodig is, is de juiste mindset.

De ontwikkelingen gaan zo snel dat elk plan een maand later al weer kan worden bijgesteld. Mijn Deltaplan is kort samengevat: neuzen dezelfde kant uit en aan de slag.”

Wat was in 2014 de technologische ontwikkeling met de grootste impact en wat voorziet u voor 2015 op dat gebied?

“De groei van Big Data en het internet-of-things heeft in 2014 duidelijk vorm gekregen. Dat zal in 2015 in een hoger tempo doorzetten. We ain’t seen nothing yet. Wie weet hoe we er over vijf jaar voorstaan mag het zeggen.

Dat we dat al nauwelijks kunnen, zegt voldoende over de dynamiek van onze sector.” •

Is het tijd voor een Digitaal Deltaplan?

“Onze ambitie is dat Nederland de Digital Delta van Europa wordt. Een Digitaal Deltaplan suggereert dat we daar een blauwdruk van kunnen maken en uittekenen en uitrekenen hoe we daar gaan komen. Het werkt anders,

www.ict-update.nl | 49

HET BELANG VAN ICT VOOR DE BV NEDERLAND

Hans Bos – national technology officer Microsoft Nederland

“ICT IS ONMISBAAR” De meeste mensen zullen naar alle waarschijnlijkheid op z’n minst één tot twee producten van de Amerikaanse softwaremaker Microsoft kennen en gebruiken.

Het bedrijf is immers sinds 1975 actief met besturingssystemen (van MS-Dos tot Windows) en diverse soorten applicaties (zoals de kantoorbundel Office). Op het gebied van kantoorsoftware en besturingssystemen voor bureau-pc’s en laptops mag het zich zelfs wereldwijd absolute marktleider noemen. En dat al jarenlang. Uit de ontwikkelafdelingen van het concern komen ook de nodige innovaties, zoals het Kinect-systeem waarmee (spel)computers met lichaamstaal zijn te bedienen. Hans Bos, national technology officer bij Microsoft Nederland, zit met zijn neus bovenop datgene wat er morgen uit de ‘labs’ van zijn bedrijf komt.

Tekst: Paul Teixeira Fotografie: Mark Janssen

Wordt het belang van ICT al genoeg onderkend door het bedrijfsleven en de overheid?

“ICT is onmisbaar. Wij wonen in Nederland in een vergaande gedigitaliseerde economie en samenleving.

Diverse rapporten, van het Centraal Bureau voor de Statistiek tot aan het World Economic Forum, laten zien dat wij wereldwijd in de top tien van de landen met de meest of zelfs de beste verdigitaliseerde infrastructuur staan. Als je vraagt of ICT voldoende wordt toegepast, dan is het antwoord wat mij betreft eenvoudig: natuurlijk niet. Er kan namelijk altijd veel meer met ICT dan op dit moment wordt gedaan. Dat geldt zowel voor de overheid zelf als ook het bedrijfsleven. Maar goed, ik zit in de voorhoede van de ICT-industrie, vandaar dat het voor mij nooit genoeg is. Ik vind het ook jammer dat de ICT destijds door het toenmalige kabinet niet tot een aparte topsector is benoemd. Het had ons onder andere beter in staat gesteld om te laten zien hoe groot en belangrijk de ICT-sector in Nederland eigenlijk is.””

Elias over ICT-projecten bij de overheid: dat gaat over meer dan alleen maar kostenoverschrijdingen. Het gaat ook over de vraag of de kwaliteit voldoende was en of de doelen zijn gehaald. Verder hebben wij in augustus 2014 een Nationaal Commissaris Digitale Overheid gekregen in de persoon van Bas Eenhoorn. Er is ook binnen de rijksoverheid een horizontaal overleg van chief technology officers en chief information officers. Het geeft allemaal aan dat er een duidelijke relevantie van ICT is voor de overheid. Maar het kan altijd meer en beter.

“Je ziet wel dat het belang van ICT door de overheid meer en meer wordt onderkend. Zowel op positieve als negatieve wijze. Neem het rapport van de commissie

Hoe staat het met de inzet van ICT in het onderwijs?

“Ik zie verbetering ten opzichte van toen ik in de 80’er jaren van de vorige eeuw op de middelbare school in Rotterdam >>

50 | www.ict-update.nl

“Wat het bedrijfsleven betreft, zie je dat het per sector wat verschilt, maar er zijn geen bedrijven meer die geen ICT gebruiken. Maar ook hier geldt: het kan altijd beter en meer. Want er is nog een gat tussen het gebruik van ICT als hulpmiddel en het toepassen van ICT als manier om innovatie en veranderingen teweeg te brengen. Het belang van ICT wordt onderkend, maar het potentieel van ICT wordt daarbij nog niet voldoende benut.”

ICT UPDATE

OVER HANS BOS – MICROSOFT Een studie Informatica aan de Haagse Hogeschool/TH Rijswijk was de basis voor de ICT-carrière van Hans Bos. Een jaar na het stoppen, maar niet afronden van zijn studie, in 1991, startte hij bij het Bureau Interactieve Training als multi media programmeur, daarna toog hij in 1993 bij Cyco Software als programmeur en consultant aan de slag.

De volgende stappen in de carrière van Bos waren wat commerciëler van aard: in 1996 bracht hij een periode van een jaar door als sales consultant software bij Info’Products, waarna hij bij de Nederlandse vestiging van softwareproducent Oracle de rol van technology sales consultant ging bekleden. In 2006 zwaaide hij af bij Oracle als marketing manager Technology Benelux. In dat jaar maakt Bos de overstap naar softwaremaker Microsoft Nederland, waar hij verantwoordelijk werd voor de strategie op het gebied van (software)platforms. In 2008 kreeg Bos de functie van National Technology Officer.

Op vrijdag 4 april 1975 werd in de Amerikaanse stad Redmond softwaremaker Microsoft (destijds nog ‘Micro-Soft’ geheten) opgericht door de studievrienden Paul Allen en William Henry (Bill) Gates III. Het eerste product was een BASIC-variant (een programmeertaal voor microcomputers). In de jaren daarna ontpopte het bedrijf zich als producent van besturingssystemen (MS Dos, Xenix en Windows), kantoorsoftware (Office), bedrijfsprogrammatuur (Dynamics, Skype for Business, SQL Server), games, internetapplicaties (onder andere Internet Explorer), cloudplatforms (Azure) en allerhande hardware (muizen, toetsenborden, tablets en smartphones). Microsoft is vertegenwoordigd in meer dan 100 landen. Het bedrijf had eind 20144 ruim 128.000 mensen in dienst. Financieel gezien, gaat het Microsoft voor de wind: in 2014 heeft het een omzet geboekt van 86,83 miljard dollar met een nettowinst van 22 miljard.

www.ict-update.nl | 51

HET BELANG VAN ICT VOOR DE BV NEDERLAND

‘Wij kunnen in Nederland een vooruit kijkend Digitaal Master Plan heel goed gebruiken’

zat. Er waren geen computers en werden ook geen computervakken gegeven. Dat veranderde pas nadat de leerlingen bij het schoolbestuur en de ouderraad aangaven dat zij computers op school wilden hebben. Toen kwamen er acht Tandy TRS80’s, maar een onderwijzer met verstand van computers hadden wij nog niet. De leerlingen moesten het zelf regelen. Gelukkig waren er de nodige hobbyisten, die thuis zelfs met een soldeerbout aan de slag gingen om geheugenkaartjes te ‘tunen’: dus ineens hadden wij een computerclub, naast de schaak- en toneelclub.”

“Inmiddels zie ik op de school van mijn twee dochters computers en tablets staan. Gemiddeld genoeg gaat het goed, maar het kan nog beter. Misschien hebben wij nu voldoende computers, maar er mogen meer leermethodes komen en de ICT kan op scholen anders en beter worden benut. Een voorbeeld van dat laatste: ik woon in Drenthe en werk op Schiphol. Ik zou het leuk vinden om met mijn dochters te mailen als zij op school zitten.

Maar dat mogen zij weer niet. Dat is namelijk niet de bedoeling. Maar waarom niet? Geen idee, daar is nooit over nagedacht. Wij hebben in Nederland een prachtige ICT-infrastructuur voor het onderwijs. Je hoeft kinderen niet meer van negen tot vijf in een klaslokaal te stoppen.

Je kunt bijvoorbeeld aangeven wat de lesdoelen voor het schooljaar zijn en de leermiddelen ter beschikking stellen.

52 | www.ict-update.nl

Dan is het niet zozeer noodzakelijk om kinderen elke dag naar school te laten komen: als de lesdoelen maar worden gehaald tegen het eind van het jaar. Het gevolg is dat er meer tijd en ruimte komt voor de ontwikkeling van het kind. In het onderwijs heb je, net als in andere sectoren, nu de mogelijkheid om disruptieve veranderingen door te voeren. De grootste uitdaging is om dat goed te laten landen bij scholen. En dan gaat het dus niet zozeer om de ICT-technische middelen, maar vooral om de nieuwe set aan vaardigheden die (aan)geleerd moeten worden.

De vaardigheden die bijvoorbeeld in het Europese ‘21st century skills’-programma worden genoemd: vaardigheden die goed aansluiten op de ontwikkelingen in maatschappij en de arbeidsmarkt.”

Is het tijd voor een Digitaal Delta Plan?

“Het water staat ons nog niet aan de lippen. Ik heb veel collega’s bij Microsoft die een eenzelfde functie als die van mij hebben in andere landen, van Duitsland tot Mexico en Singapore. Wij worden als Microsoft Nederland bijna altijd door hen gebeld als de overheid in een bepaalde regio een complex ICT-project wil starten. Misschien zijn wij er inmiddels aan gewend en vinden wij het heel normaal dat onze belastingaangifte bijvoorbeeld al vooraf wordt ingevuld of dat er een basisregistratie bestaat. Maar

ICT UPDATE

in Nederland loopt de overheid echt behoorlijk voorop als het gaat om de toepassing van ICT en de ruimte die zij daarvoor biedt.”

“Dus een Digitaal Delta Plan? Nee, zo erg is het hier nog niet. Maar een vooruit kijkend ‘Digitaal Master Plan’?

Dat kunnen wij heel goed gebruiken. In 2011 heeft het ministerie van Economische Zaken al een onderzoek laten uitvoeren naar de manier waarop Nederland een grotere digitale rol kon gaan spelen. De uitkomst was een rapport dat ‘Van een fysieke naar een intelligent Digital Gateway to Europe’ als titel kreeg. Het is goed dat er door dit soort initiatieven discussie komt en dat er over wordt nagedacht. Maar wat ik jammer vind, is dat hier voorbij wordt gegaan aan het feit dat Nederland meer is en moet zijn dan alleen maar een ‘digitale doorvoerhaven’ met een dienstensector. Want wij hebben hier een mooie digitale maaksector met een prima uitgangspositie voor innovatie.

Dat potentieel moeten wij nog beter gaan benutten.”

hoe de Nationaal Commissaris Digitale Overheid het er vanaf brengt.”

Wat was in 2014 de technologische ontwikkeling met de grootste impact en wat voorziet u voor 2015 op dat gebied?

“2014 Is voor mij wel het jaar geweest dat machine learning op de voorgrond is komen te staan, inclusief laagdrempelige diensten en producten, zoals predictive analyses bij het beoordelen van röntgenfoto’s, met alle negatieve en positieve geluiden die er bij hoorden.”

“Ik hoop dat wij in 2015 een praktische doorbraak krijgen op het gebied van quantum computing. En dan zou ik dat het liefst uit de koker van professor Leo Kouwenhoven van de Technische Universiteit Delft willen zien.•

Zou een ‘minister van ICT’ soelaas bieden?

“Ik denk het niet. Zoals ik al heb gezegd, zijn er veel goede stappen gezet binnen de overheid als het gaat om ICT. Dat heeft al voor heel veel verbetering gezorgd en resultaten opgeleverd. Ik zou ook even willen afwachten

www.ict-update.nl | 53

HET BELANG VAN ICT VOOR DE BV NEDERLAND

Mark Dierikx, directeur-generaal Energie, Telecom en Mededinging bij het ministerie van Economische Zaken

“NEDERLAND HEEFT MONDIALE KOPDe Nederlandse overheid speelt een belangrijke rol als het gaat om zaken als de regulering van telecommunicatie. Het ministerie van Economische Zaken vervult daarbij een spilfunctie, met Mark Dierikx - directeur-generaal Energie, Telecom en Mededinging - als één van de hoofdrolspelers. Dierikx geeft de visie van de Nederlandse overheid op de huidige stand van zaken op het gebied van telecommunicatie en blikt hij vooruit.

Tekst: Paul Teixeira

Welke ontwikkelingen ziet u in de telecommarkt?

“In onze visie op telecommunicatie, media en internet uit 2013 schetsen we een aantal belangrijke ontwikkelingen.

Er is een verschuiving van economische en maatschappelijke activiteiten naar het internet. Internettoegang wordt daardoor steeds belangrijker. Dat is de toegangspoort tot die activiteiten. Het datagebruik blijft groeien. Dit komt niet alleen door het toenemend videogebruik over het internet, maar ook door het groeiend aantal apparaten met toegang tot het internet. Denk aan bijvoorbeeld slimme energiemeters, of de thermostaat. Mensen willen steeds meer overal en altijd kunnen communiceren en toegang tot hun diensten hebben. En dat het liefst draadloos.

Telecommunicatieaanbieders investeren fors en continu in het vergroten van de netwerkcapaciteit. Internet zorgt er ook voor dat verdienmodellen in de telecomsector veranderen. Het betekent voor telecompartijen meer concurrentie en minder inkomsten op dienstenniveau, met aan de andere kant een stijgende vraag naar bandbreedte.

Dit was de afgelopen jaren al zichtbaar in de mobiele sector. Deze ontwikkelingen stellen de overheid voor de uitdaging om tot beleid of regels te komen die telecompartijen prikkels geven tot investeren en tegelijkertijd nieuwe diensten op internet de ruimte bieden zich te ontwikkelen. Daar zijn we dan ook samen met het veld volop mee bezig.”

In 2013 heeft het kabinet de visie op telecom, internet en media naar de Tweede Kamer gestuurd. Hoe wordt die verder uitgewerkt?

“We hebben het afgelopen jaar actief samengewerkt met de sector om de visie op telecommunicatie, media

54 | www.ict-update.nl

en internet verder uit te werken. Hiervoor hebben we door het jaar heen rondetafels, workshops en dialogen georganiseerd. Niet alleen, maar met partners zoals Vodafone en Microsoft, Bits of Freedom, Nederland ICT en VNO-NCW. Het ging niet alleen om fysieke bijeenkomsten, maar we hebben ook contacten via een LinkedIn groep, nieuwsbrieven en hebben gediscussieerd via een online discussieplatform (Synthetron). Op dit moment worden de uitkomsten uit dit proces op papier gezet, met als doel een brief aan de Tweede Kamer met een actielijst aan het eind van dit jaar. Omdat deze sector zo grensoverschrijdend werkt, is een groot deel daarvan gericht op Europa. Met een nieuwe Europese Commissie en het Nederlands voorzitterschap in het verschiet, genoeg gelegenheid om daar de boer op te gaan met onze inzet.”

Zijn er (technologische) mijlpalen waar u in 2015 naar uitkijkt?

“Eind 2012 heeft Tele2 800 MHz-frequenties verkregen in de Multibandveiling. Tele2 is toegetreden op de mobiele markt. Het is interessant om te kijken wat deze nieuwe speler kan gaat beteken in 2015. Verder zal de Minister in 2015 een voorstel indienen bij de Tweede Kamer om de Telecommunicatiewet op een aantal punten te wijzigen. Hierin wordt bijvoorbeeld het recht op compensatie bij uitval van telecomdiensten geregeld, waardoor gebruikers een betere positie krijgen. Dit geldt zowel voor de consument als voor de zakelijke gebruiker. Het laat voor grootzakelijke gebruikers uiteraard onverlet om in maatwerkcontracten specifieke afspraken te maken over garanties ten aanzien van de beschikbaarheid van telecomdiensten. Daarnaast krijgt de zakelijke gebruiker >>

ICT UPDATE

POSITIE IN NETWERKINFRASTRUCTUUR”

www.ict-update.nl | 55

HET BELANG VAN ICT VOOR DE BV NEDERLAND

in dit voorstel ook wettelijke bescherming met betrekking tot stilzwijgende verlenging van contracten. Het is de bedoeling dat een stilzwijgend verlengd contract, net als in de consumentenmarkt, maandelijks kosteloos kan worden opgezegd.”

In hoeverre is de Nederlandse overheid reeds bezig met het nadenken over de komst van 5G? Dit bezien in het licht van de recente samenwerking op het gebied van 5G met Zuid-Korea die door de Europese Commissie is aangekondigd? De EC ziet het, bij monde van voormalig Eurocommissaris Kroes, overigens als één van de speerpunten voor de verdere digitalisering van de Europese economieën.

“Bedrijven en kennisinstellingen onderzoeken momenteel de technologische opties voor 5G, maar het zal nog wel even duren voordat deze technologie ook daadwerkelijk in de mobiele netwerken wordt toegepast. De Nederlandse overheid zorgt dat bedrijven alle ruimte krijgen om te innoveren. Zij kunnen bijvoorbeeld via een experimenteervergunning hun technologie alvast in de praktijk testen (dat kan in principe op alle frequenties onder de voorwaarde dat het geen storing veroorzaakt. Omdat de vergunningen technologieneutraal zijn uitgegeven, kunnen mobiele aanbieders – zodra 5G beschikbaar is – dit gaan toepassen. Daarnaast werkt Nederland, ook in Europees verband, aan het beschikbaar stellen van extra spectrum voor communicatiediensten zoals 5G, zodat Nederland voorop kan blijven lopen met haar telecommunicatie infrastructuur. We volgen de technologische ontwikkelingen op de voet, bijvoorbeeld via brancheorganisaties zoals Netelcom.”

Nederland heeft een sterke telecominfrastructuur. Hoe zorgen we ervoor dat Nederland haar infrastructurele koppositie behoudt en maximaal benut?

“Nederland heeft mondiaal een koppositie. Ongeveer 95 procent van de huishoudens en bedrijven heeft toegang tot

56 | www.ict-update.nl

supersnel internet van 100 Mpbs of meer. Telecompartijen investeren stevig in vaste en mobiele netwerken. De concurrentie tussen netwerken jaagt deze investeringen aan. Het behoud van concurrentie op en tussen netwerken is een belangrijke factor voor het handhaven van onze infrastructurele koppositie. Over de manier waarop die toegang in de toekomst het beste geborgd kan worden, zijn we zowel nationaal als Europees in gesprek.”

Welke kansen zijn er voor de Nederlandse economie en het Nederlandse bedrijfsleven als het gaat om de ontwikkelingen op telecomgebied?

“Digitalisering en de verschuiving naar het internet zorgen dat er steeds meer kansen ontstaan voor dienstenaanbieders om rechtstreeks zaken te doen met eindgebruikers.

De verwachting is dat er steeds meer platformfuncties zoals de appstores van Apple en Google (respectievelijk de App Store en Google Play, red.) opkomen waardoor eindgebruikers toegang hebben tot allerlei diensten en producten. Doordat de digitalisering ook in andere economische sectoren doordringt, zie je daar een vergelijkbare ontwikkeling. Denk aan Uber op de taximarkt. Deze niet-telecompartijen zullen steeds vaker bij de telecompartijen aankloppen met het verzoek om samenwerking of het delen van kennis. Het is natuurlijk belangrijk je te realiseren dat al die mooie diensten die worden aangeboden alleen ten volle ontwikkeld kunnen worden en goed blijven functioneren als de basis in orde is. Dan hebben we het over de fysieke infrastructuur, de netwerken. Letterlijk van fundamenteel belang voor de digitale economie. Het ministerie van Economische Zaken zal daar dus speciaal het oog op gericht houden.

Op welke wijze bewaakt EZ de borging van de groot/ midden en klein zakelijke afnemers in relatie tot de commerciële belangen van providers en de voordelen die dit de overheid biedt? Dus op welke wijze borgt de overheid haar neutraliteit in dit belangenspel?

ICT UPDATE

“Net als in de consumentenmarkt, moeten ook in de zakelijke markt geen onnodige drempels worden opgeworpen als men wil overstappen naar een andere aanbieder. Zowel zakelijke gebruikers als telecomaanbieders zijn hier bij gebaat. Zoals ik al zei, is een wetswijziging in voorbereiding, waarmee de wettelijke bescherming met betrekking tot stilzwijgende verlenging van contracten wordt verbreed naar zakelijke gebruikers.

Daarnaast loopt er een zelfreguleringstraject van de telecomaanbieders op de zakelijke markt om het overstapproces

te verbeteren. Een harde grens tussen grootzakelijke en klein zakelijke gebruikers is niet te trekken, maar hun positie is natuurlijk heel verschillend. Zekerheid voor de telecomaanbieders, denk aan investeringen die zij moeten doen, is ook belangrijk. De initiële duur van zakelijke telecomcontracten wordt niet aan wettelijke banden gelegd, zoals in de consumentenmarkt wel het geval is en er wordt ruimte geboden om desgewenst een afwijkende opzegtermijn af te spreken.” •

www.ict-update.nl | 57

HET BELANG VAN ICT VOOR DE BV NEDERLAND

Patrick Bliemer, managing director Intel Northern Europe

“ER IS NOG GEEN DIGITALE Zonder processoren en de achterliggende technologieën was er überhaupt geen ICT, in ieder geval niet in de huidige vorm, mogelijk geweest. Eén van de meest belangrijke partijen in de ICT-markt mag gerust de aanjager van de chipontwikkeling worden genoemd: het Amerikaanse Intel. Niet alleen als het gaat om de technologie, maar ook door het feit dat het bedrijf steeds meer functionaliteit (en snelheid) in zijn chips heeft weten te verwerken. En dat voor een immer dalende prijs, waardoor pc’s onder handbereik van de grote massa kwamen. Patrick Bliemer, managing director Intel Northern Europe, over het belang van ICT: “Er is nog geen digitale watersnood.”

Tekst: Paul Teixeira Fotografie: Studio Dann

Wordt het belang van ICT al genoeg onderkend in Nederland?

“Het wordt zeker meer onderkend dan enkele jaren geleden, helaas ook mede door het feit dat ICT in het nabije verleden negatief in het nieuws is geweest. En dan doel ik bijvoorbeeld op de discussie over de overheid en de verkwisting van belastinggeld door mislukte ICT-projecten.

Daarmee wordt het belang direct al aangegeven. Jammer genoeg gebeurt dat dan weer op een negatieve manier en krijgt de ICT-sector in de media vaak de Zwarte Piet toegespeeld, terwijl het vaak niet alleen aan de leveranciers ligt. De ICT-kennis bij de overheid laat op sommige vlakken namelijk ook te wensen over. Ik zie overigens wel dat er meer en meer door de overheid wordt geprobeerd om die kennis op te doen, ook door het aangaan van de dialoog met de ICT-sector zelf.”

“Het negatieve beeld van ICT is onverdiend, naar mijn mening. Neem de uitspraken van minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken over robotisering: hij waarschuwde voor een groot banenverlies als gevolg van die technologische ontwikkeling. Ja, er zullen banen verdwijnen door de inzet van robots. Maar tegelijkertijd komen er ook nieuwe banen bij. Het heeft alles te maken met innovatie en vooruitgang. ICT kan een cruciale rol spelen in onze kenniseconomie.“ Zou een ‘minister van ICT’ soelaas bieden?

“Je merkt dat er bij de overheid nog onvoldoende kennis

58 | www.ict-update.nl

is van de mogelijkheden van ICT, al is er op dat gebied wel vooruitgang geboekt ten opzichte van de voorgaande jaren. Je ziet ook dat Nederland verder wegzakt in de verschillende internationale lijsten, bijvoorbeeld als het gaat om innovatie en ICT-inzet. Dat vind ik een zorgelijke zaak. Of een minister van ICT soelaas zou bieden? Er zou in ieder geval iemand bij de overheid moeten opstaan die zijn nek durft uit te steken om structurele investeringen in ICT voor te stellen.”

Hoe staat het met de inzet van ICT in het onderwijs?

“Ik stimuleer mijn kinderen, zij zijn acht en tien jaar, om te starten met programmeren. Daar zijn verschillende tools voor. Zij kunnen bijvoorbeeld een mannetje over het scherm laten bewegen door op eenvoudige wijze een programma te schrijven. Daarmee worden zij ook meteen verder aangespoord om logisch na te denken.

Dat is goed te zien als het mis gaat: dan schakelen zij tussen het uitvoer- en het invoerscherm en weten zij razendsnel de fout op te sporen en op te lossen. Dat vind ik een mooi voorbeeld van hoe de inzet van ICT in het onderwijs kinderen verder kan helpen.”

Is het tijd voor een Digitaal Delta Plan?

“Er is nog geen digitale watersnood geweest. Het zou echter vreselijk zijn als eerst een dergelijke ‘ramp’ moet komen voordat er daadwerkelijke plannen worden gemaakt om Nederland met ICT bijvoorbeeld weer blijvend in de top van de internationale rankings te krijgen. Ik zie echter

ICT UPDATE

WATERSNOOD”

PATRICK BLIEMER – INTEL De Nederlander Patrick Bliemer heeft bij het Amerikaanse high tech-concern Intel als managing director Northern Europe sinds april 2011 de regio’s Nederland, Groot-Brittannië, Ierland en Noord-Europa onder zich. Zijn carrière bij Intel startte al in 1996 bij Intel. In de loop der jaren vervulde hij verschillende managementfuncties bij het bedrijf, waaronder die van global pricing director en regional sales director Mobility Accounts EMEA. Intel, opgericht in 1968, is bekend als producent van processoren en andere chips voor computers en mobiele apparatuur. Daarnaast heef het bedrijf omvangrijke softwareactiviteiten (mede door de overname van het Amerikaanse McAfee, maker van beveiligingssoftware). Wereldwijd werken er ruim 100.000 mensen bij Intel. Het concern haalde in zijn boekjaar 2014 een netto omzet van 55,9 miljard Amerikaanse dollars (nettowinst 11,7 miljard dollar). In datzelfde fiscale jaar gaf Intel 19,7 miljard dollar uit aan onderzoek en ontwikkeling en overnames.

helaas nog geen draagvlak in de landelijke politiek om structureel te investeren in ICT. Op dit moment ligt de focus op bezuinigingen en het terugdringen van tekorten.

Privaat-publieke samenwerkingen zouden kunnen helpen om de ICT-investeringen op gang te brengen, maar het moet niet alleen van het bedrijfsleven komen. Het kan ook anders: ik ben bij Intel onder andere verantwoordelijk voor Groot-Brittannië. De Britse overheid is serieus bezig met de lange termijn en daar speelt ICT een belangrijke rol in. Dat zie je onder meer terug in het feit dat zij zelf al honderden miljoen investeert door bijvoorbeeld de randvoorwaarden voor de ontwikkeling en implementatie van 5G en The Internet of Things te scheppen. De Britse overheid gaat daarvoor niet eerst met de pet langs bij het bedrijfsleven.”

Wat was in 2014 de technologische ontwikkeling met de grootste impact en wat voorziet u voor 2015 op dat gebied?

“In 2014 was dat voor mij The Internet of Things, dat is van een buzzword naar daadwerkelijke implementatie gegaan. Wat 2015 betreft: ik verwacht dat perceptual computing doorbreekt. Dat is het integreren van diverse soorten manieren waarop je input geeft aan computersystemen, waardoor het gebruik uiteindelijk intuïtiever wordt. Je moet denken aan zaken als de combinatie van vingerafdruktechnologie en 3D-camera’s in pc’s, tablets en smartphones. Met bijbehorende applicaties. Dat gaat een echte verandering teweegbrengen in de manier waarop wij met computers omgaan. Zowel voor thuisgebruik als in de zakelijke markt.” •

www.ict-update.nl | 59

CIO UPDATE

SINGULAR IT: “I AM CONNECTED, THEREFORE I AM” De wereldeconomie en de wereldmaatschappij staan op het punt om een revolutie mee te maken die zijn weergave niet kent in de geschiedenis van mens. Niet alleen vanwege de snelheid en de impact ervan maar vooral vanwege de kans die deze creëert: opnieuw mens worden. Technologie is de ‘core engine’ in deze grote verandering , met name het transformeren van (cross-disciplines) data tot toegepaste ‘converged intelligence’. Ik noem dit Singular-IT, de toepassing van exponentiële technologie die de grenzen van alle bestaande paradigma’s overstijgt.

Tekst: Murat Kiran, mede-oprichter Conclusion Future Infrastructure Technologies

Technologische singulariteit of exponentiële technologie betreft de radicale technologische ontwikkeling die gaande is waardoor de wereld zo snel verandert dat actuele modellen aan de lopende band worden vervangen met nieuwe toepassingen, die nieuwe concepten (business en sociaal) en wetten creëren. Niet alleen ontwikkelt de technologie zich sneller dan ooit, er worden ook steeds meer ICT-oplossingen gecombineerd om tot verbeterde toepassingen en services te komen. Daarnaast wordt vanuit verschillende kennisgebieden (zoals biologie, geneeskunde, scheikunde, natuurkunde en wiskunde) input geleverd aan de technologie die - met behulp van steeds beter ontwikkelde systemen en programma’s - deze data kan verwerken om diezelfde kennisgebieden te helpen ontwikkelen. Doordat bovendien kennisgebieden met ICT worden gemengd, ontstaan nieuwe kennisgebieden. Deze drie processen beïnvloeden elkaar continue en maken dat technologische vooruitgang niet meer gestaag lineair gaat maar dat we kunnen spreken van exponentiële groei, die oneindig veel mogelijkheden biedt.

onderhouden (Human Free Maintenance). Applicaties zullen ongevraagd met adviezen komen voor procesverbeteringen en die per direct kunnen aanpassen.

Deze systeem- en paradigmaverandering zal ook het economische en sociale systeem beïnvloeden. Door de Internet of Things ontstaat er een platform dat ons voorziet van alle mogelijke kennis en ons tegelijkertijd bewust houdt van de afhankelijkheid en verbondenheid van alle wereldwijde ontwikkelingen. De wereld raakt onafhankelijk van de bestaande orde en mensen delen informatie, kennis en ambitie om (lokale en wereldwijde) problemen op te lossen en kansen te creëren. Gesloten en hiërarchisch georganiseerde bedrijfsvoering wordt vervangen door open source methoden. Er wordt gebroken met het kapitalistische gedachtegoed doordat purpose boven profit komt te staan. Alle kennis van de mensheid en van universele intelligentie komt tot één singular punt bij elkaar, tot deze niet meer verder kan. Ten slotte is alles ooit begonnen met één punt (Big-Bang: Materie) en alles zal ooit beëindigen met één punt (Singular: Immaterie).

OPTIMALE WERELD Singular IT is converged technology die wordt ingezet voor een optimale wereld. In de nabije toekomst kunnen zelflerende ICT-systemen ervoor zorgen dat ICT-omgevingen en -componenten, zowel hardware als software, zichzelf gaan

Deze ontwikkeling heeft impact voor alle bedrijven, organisaties en sociale instanties wereldwijd (ook in Nederland) die op en top betrouwbare ICT-oplossingen en services nodig hebben. Het drukste spoornet van Europa bijvoorbeeld moet dagelijks in staat blijven zijn

60 | www.ict-update.nl

ICT UPDATE

‘Singular IT vraagt om dienstverleners die nieuwe ideeën durven te ontplooien, al vallend in het zwarte gat van het grote onbekende om met elkaar tot ongekende innovatie te komen’

miljoenen reizigers veilig te vervoeren. De vele verschillende zorgverleners willen hun patiënten naar beste kunnen blijven verzorgen en ontzorgen. Financiële instellingen en verzekeringsmaatschappijen dienen de digitale beveiliging en privacy te kunnen bewaren.

Dit is onder andere mogelijk door de toepassing van dataverzameling (Big Data). Openbaar vervoerders kunnen steeds meer te weten komen over hun reizigers door geavanceerde analyses verwerkt door de meest intelligente systemen. Hierdoor weten ze meer voordeel te behalen voor de reizigers, bijvoorbeeld door meer actuele planningen van personeel en materieel. In de gezondheidszorg worden gegevens van patiënten verzameld en uitgewisseld om tot betere medicijnen en methoden te komen, zijn (en worden) apps ontwikkeld voor preventieve health checks voor thuis, en kunnen instanties steeds betere voorspellingen doen op ziektetrends en daarmee bijvoorbeeld epidemieën voorkomen.

Bovendien beïnvloeden de processen elkaar: zo bepalen de statistieken van de gezondheidszorg de inrichting van de verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen van de toekomst en kan de treinreiziger straks al tijdens zijn reis een gezondheidscheck laten doen.

Dit zijn een paar voorbeelden die aantonen dat dit land op alle fronten ICT-leveranciers nodig heeft die begrijpen hoe snel de wereld beweegt. Partners die in plaats van grenzen

en problemen vooral verbindingen zien, om individuen en organisaties in staat te stellen de continu veranderende wereld mede vorm te geven. Singular IT vraagt om dienstverleners die nieuwe ideeën durven te ontplooien, al vallend in het zwarte gat van het grote onbekende om met elkaar tot ongekende innovatie te komen.

GOED NADENKEN Zonder twijfel zijn er naast de vele perspectieven ook gevaren. De exponentiële technologische ontwikkelingen kunnen de mensheid boven het hoofd groeien als we niet goed nadenken over de ethische, ecologische en economische impact van iedere beweging. Vraagstukken over de identiteit van de mens en het doel van ons bestaan, over privacy en veiligheid, over individuele versus maatschappelijke behoeftes moeten we dus adresseren – en daarbij over elk onderwerp een standpunt innemen. Daarom blijft het laatste woord altijd aan de mens. Het is de keuze van de mens(heid) op dit moment die het resultaat van de toekomst bepaalt. De bewuste, weloverwogen keuze op basis van de juiste informatie, die ons controle geeft. Want het gaat er uiteindelijk niet om een betere wereld voor onze kinderen achter te laten, maar betere kinderen voor onze wereld. Ik ben oprecht overtuigd dat technologie daarin een belangrijke rol kan spelen, mits correct toegepast.•

www.ict-update.nl | 61

SERVICE

IN HET VOLGENDE NUMMER:

CONNECTING THE ENTERPRISE Organisaties kunnen er niet meer omheen: anno 2015 is alles en iedereen altijd en overal verbonden. Een bedrijf moet continu kunnen communiceren met zijn stakeholders: van klanten tot toeleveranciers en medewerkers. Goede, toekomstbestendige, verbindingen zijn hiervoor essentieel. Waarbij de vaste netwerkinfrastructuur in niet onbelangrijke mate wordt aangevuld door snelle mobiele (data)communicatie. Met andere woorden: hybride netwerken hebben de toekomst.

Voor CIO’s is het technische aspect van hybride netwerkinfrastructuur zondermeer belangrijk. De financiÍle haalbaarheid en de toegevoegde waarde die het kan bieden aan het resultaat van de organisatie is echter van nog groter belang.

ICT Update wijst in het volgende nummer de weg naar een Connected Enterprise met praktisch getinte informatie en relevante achtergrondverhalen.

ADVERTENTIE-INDEX KPN 2

ALCATEL-LUCENT 35

BTG 5

BT 39

TELE2 7

T-SYSTEMS 63

CEBIT 13

VODAFONE 64

CHANNELBV 23

62 | www.ict-update.nl

iedereen wil flexibel werken. uw personeel vindt hierin zijn eigen weg.

onze mobile enterprise oplossingen bieden uw medewerkers flexibiliteit en altijd en overal een veilige toegang tot uw bedrijfsgegevens. www.t-systems.nl/zero-distance

010101 010101 010101

010101 010101 010101

Een Ready Business laat apparaten met elkaar praten Een Ready Business is slimmer en efficiĂŤnter.

En laat techniek voor zich werken. Vodafone helpt daarbij. Door apparaten met elkaar en het internet te verbinden, maken we ze intelligent.

Dat biedt vaak baanbrekende mogelijkheden.

Van directe kostenbesparing tot verre voorsprong op de concurrentie. Innoveren? We praten er graag over met u.

Are you a Ready Business?

Doe de test op vodafone.nl/ready

Vodafone Power to you