IctUpdate 3 2014 by Magenta

I CTUpdate JAARGANG 12 EDITIE 3

HET MANAGEMENTBLAD IN IT EN TELECOM

Dossier The Intelligent Enterprise

“Big Data heeft Big Impact” nederlandse organisaties zien nog onvoldoende nut big data

abn amro roept operators op tot ontwikkeling nieuwe omzetideeên

succesvolle business intelligence strategie in drie stappen

Datacenter & Cloud Dossier 2014 Channel BV is de uitgever van de vakbladen ChannelConnect (IT), Connexie Magazine (Telecom) en eindgebruikers vakuitgaven Telecommagazine en ICT Update. Eind juni 2014 introduceert Channel bv het Datacenter & Cloud Dossier 2014, het grote overzicht van alle Datacenters en de belangrijkste aanbieders van clouddiensten in Nederland. Een printuitgave én informatie website. Opname in de printuitgave en online database is volledig kosteloos na goedkeuring van de redactie. Tegen betaling kan een uitgebreid bedrijfsprofiel of een advertentie geplaatst worden. ■

!BExeemplaar waar

Álle informatie over de

150 FYSIEKE DATACENTERS IN NEDERLAND OF ACTIEF OP DE NEDERLANDSE MARKT

van ChannelConnect en Connexie Magazine (controlled distributie), omvang 140 pagina’s als naslagwerk en bewaarexemplaar, alfabetisch gerubriceerd op naam, merk, en specialiteit

Datacenter & Cloud Dossier 2014

■ ■

Voor wie bedoeld om zich te profileren: ■

Voor Datacenters een uitgelezen kans om zich te profileren aan 10.000 resellers en IT en Telecom business partners. Een krachtige corporate

 Contacten  Specialiteiten

profilering / onderscheidend vermogen

 Diensten Wordt u aangeboden door:

■

Connect

HET MANAGEMENTBLAD IN IT EN TELECOM

Nieuwe naslag website www.datacenterdossier.nl met zoekfunctie voor SEO en het actuele nieuws

 Adressen

I CTUpdate

Bereikt ruim 10.000 resellers en retailers van Telecom en ICT en alle IT en Telecom fabrikanten in Nederland

 Bedrijfsprofielen

HET GROOTSTE TELECOMBLAD VAN NEDERLAND

Printuitgave verschijnt eind juni 2014, oplage 15.000 stuks voor abonnees

Juni 2014 | Het Datacenter & Cloud Dossier 2014 is een uitgave van:

BELANGRIJKSTE CLOUDDIENSTEN VOIP ONLINE BACK-UP MANAGED SERVICES DIVERSEN

Voor fabrikanten en toeleveranciers aan datacenters een unieke kans om zich te profileren

■

LOSSE PRIJS € 49,-

Uitgebreid overzicht van alle cloud aanbieders van VoIP diensten, online backup en managed services

■

Opname in de online database verbetert de bedrijfsvindbaarheid in de zoekmachines (SEO) op bedrijfsnaam, merk(en), bedrijfsactiviteit.

Neem voor opname of meer informatie contact op met Eric Luteijn, Jan Erber, Laurens Koetsier of Marc Jongbloed op 035 642 3000 of per email datacenterdossier@sellair.nl / www.sellair.nl

Overige specials en dossiers:

Bewaar Exemplaar

Uitgebreid overzicht securityproducten en -diensten voor de ICT-professional

September 2014 | Het Security Dossier 2014 is een uitgave van:

Bewaar Exemplaar

Security Dossier 2014

Álle informatie over de

400 IT & TELECOM RESELLERS IN NEDERLAND

 Bedrijfsprofielen

 Mobility & Security

 Adressen

 Cloud Security  Security Appliances

 Contacten

 Security Software

 Specialiteiten

Wordt u aangeboden door:

 Diensten

Connect

HET GROOTSTE TELECOMBLAD VAN NEDERLAND

I CTUpdate HET MANAGEMENTBLAD IN IT EN TELECOM

HET GROOTSTE TELECOMBLAD VAN NEDERLAND

Juli 2014 | Het Distributeurs Dossier IT & Telecom 2014 is een uitgave van:

HET GROOTSTE TELECOMBLAD VAN NEDERLAND

LOSSE PRIJS € 49,-

Connect

HET KENNISPLATFORM VOOR IT-BUSINESS PARTNERS

I CTUpdate HET MANAGEMENTBLAD IN IT EN TELECOM

IT & Telecom

Top 100 Reseller Dossier

2014 LOSSE PRIJS € 49,-

I CTUpdate INHOUD

TREnds 6

Editorial

ABN Amro: ‘Operators moeten zichzelf opnieuw uitvinden’

10 TelecomTime 2014 is dé ICT-ontmoetingsplaats 13 ‘Jongere medewerkers negeren ICT-verboden’ 15 Autofabrikanten jagen Machine-toMachine communicatie aan 16 ‘Britse 4G-gebruikers laten Wifi links liggen’

COVER

30 nEdERland ICT

Big Data, Business Intelligence, Business Analytics. Het zijn drie ‘buzz words’ die al enige tijd in de ICT-sector rondwaren. Als wij experts - zoals het toonaangevende marktonderzoeksbureau Gartner - moeten geloven, gaan organisaties daar de komende tijd alleen meer mee te maken krijgen. Want uiteindelijk moeten de bewuste technologieën en de bijbehorende tools ervoor zorgen dat elke organisatie een ‘Intelligent Enterprise’ wordt.

18 Interview YIP-voorzitter Marco van Londen en luitenant-kolonel Marco Verhagen 20 Column Lotte de Bruijn, directeur Nederland ICT: “Let’s get digital” 21 Goochelen met cijfers 22 Uitgelicht: iPublications 23 Uitgelicht: Asterion

CIOnET

26 Big Data: Big Deal in Nederland? 29 Agenda & Colofon

www.ict-update.nl | 3

InHOUd

dOssIER THE InTEllIgEnT EnTERpRIsE 30 Marktonderzoek: Aantal Big Dataprojecten is nog beperkt 33 Column Erik Leene: “Spant u het paard achter de wagen?” 34 Gartner-Trends: “Big Data heeft Big Impact” 39 Column Frederik Schroeder: “Het is tijd voor business-driven ICT” 40 The Intelligent Enterprise vergt durf en talent

4 | www.ict-update.nl

46 Big Data helpt HR-afdelingen 48 Big Data kan troef blijken in logistieke sector 52 Het grote BI-feest moet nog beginnen 56 In drie stappen naar een moderne Big Data-aanpak 59 Column Mark Jenniskens: “The Intelligent Enterprise betekent vooruitgang”

TOOls

60 Samsung Galaxy Tab S

sERVICE

62 In het volgende nummer 62 Advertentie-index

Mobiel In contact Interactief Productief Samenwerken

The Empowered Workforce Onze manier van werken verandert. Medewerkers zijn vaker mobiel, moeten altijd bereikbaar zijn en willen op afstand efficiënt met elkaar samenwerken. Maar zijn uw

communicatievoorzieningen hier wel op ingericht? NEC’s UNIVERGE oplossingen bieden uw medewerkers overal – op kantoor, thuis of onderweg – toegang en bereikbaarheid en maken uw organisatie productiever, flexibeler, interactiever, slagvaardiger. Wij noemen dat: Empowering the Workforce of the Smart Enterprise.

www.nec-enterprise.com

EDITORIAL Redactie-adres Channel B.V. Communicatieweg 1 3641 SG Mijdrecht +31 (0) 20 347 26 70 Hoofdredactie Paul Teixeira paul@channelbv.nl Medewerkers Jasper Bakker, Egbert Jan van Bel, Sjoerd van der Helm, Mirjam Hulsebos, Dirkjan van Ittersum, Marco Mekenkamp, HP van Tilburg, Ferry Waterkamp Columns Arnold Jesserun Fotografie Thomas Fasting – Fasting Fotografie Marco Mekenkamp Commercie Marc Jongbloed marc@channelbv.nl Directie Fred Schuit fred@channelbv.nl Art direction Annette van de Sluis annette@channelbv.nl Abonnementen Als vakblad zijnde, hanteren wij de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er van uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Opzeggen kan via www.aboland.nl, per post of per telefoon. De opzegtermijn is 8 weken voor het einde van uw abonnementsperiode. Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door Abonnementenland is ontvangen. Indien u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement. Adreswijzigingen Adreswijzigingen kunt u doorgeven via www.aboland.nl, per post of per telefoon. Overige vragen Overige vragen kunt u stellen op www.aboland.nl of neem telefonisch contact met Abonnementenland op. Telefoon: 0900-ABOLAND (0900-22 65 263, 10 ct/min) Fax: 0251-31 04 05 Niets uit deze uitgave mag in zijn geheel of gedeeltelijk worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder bronvermelding én uitdrukkelijke toestemming van de uitgever. Hoewel deze uitgave op zorgvuldige wijze is samengesteld, zijn uitgever en auteurs niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden of onvolledigheden in deze uitgave. Zij aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van generlei aard, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie. Copyright © Channel B.V

6 | www.ict-update.nl

Combineer big Data met gezonD verstanD

Wie als CIO anno 2014 nog nooit van de term ‘Big Data’ heeft gehoord, zit vermoedelijk al ruim een jaar met (onbetaald) verlof op een onbewoond eiland gespeend van elke vorm van moderne communicatiemiddelen. Zelfs de directieleden die geen ‘I’ in hun Engelstalige functietitel hebben staan, zijn inmiddels wel in aanraking gekomen met een uiting van leveranciers of (vak)pers waarin ‘Big Data’ voorkomt. Alleen heerst er hier en daar nog wat verwarring over wat de term nu precies inhoudt. Als wij sommige aanbieders van ICT-oplossingen moeten geloven, kunnen organisaties met behulp van Big Data-hulpmiddelen bijna de eeuwige jeugd bereiken. Big Data is goed voor zo’n beetje elke uitdaging waar een bedrijf of organisatie zich voor gesteld ziet. Lopen de klanten weg? Wordt er online door klanten alleen maar negatief geschreven over uw diensten of producten? Gebruik Big Data-tools om inzicht te krijgen in hun beweegredenen. Je zou ook kunnen kijken naar de kwaliteit van het product of de dienstverlening die hen wordt aangeboden. Maar goed, dat is wel heel erg 2013-denken. Uit de praktijkverhalen die de redactie van ICT Update in de afgelopen tijd heeft opgetekend, blijkt dat het verzamelen en daaropvolgend analyseren van grote hoeveelheden in- en externe gegevens goede resultaten voor de bedrijfsvoering kan opleveren. Dat is ontegenzeggelijk waar. Maar, er is altijd een maar in dit soort zaken, het is niet zaligmakend. Wie verwacht dat met het implementeren van een Big Data-strategie alle zorgen in één klap verdwenen zijn, komt van een koude kermis thuis. In deze editie van ICT Update belichten wij Big Data en de bijbehorende Business Analytics- en Business Intelligence-hulpmiddelen. Zowel van leveranciers- als van klantzijde. Wat uit al die verhalen naar voren komt, is dat de voordelen van Big Data-implementaties in potentie groot zijn. Maar dat bij alle investerings- en implementatiebeslissingen er één belangrijke factor overeind blijft staan: het gezonde verstand. Daar komt u ook redelijk ver mee. Paul Teixeira Hoofredacteur Vragen, opmerkingen, suggesties of zomaar een teken van leven? Mail gerust naar paul@channelbv.nl

Keep the Conversation going .

Introducing Unify. Unifying business communications for the new way to work. unify.com/nl

trends

ABN Amro: ‘TelecomsecTor op scherp door coNcurreNTie vAN BuiTeNAf’

Traditionele telecombedrijven ondervinden in toenemende mate concurrentie van zogenaamde ‘over-the-top-aanbieders’ (OTT) op de markt. De sector zal dan ook alles uit de kast moeten halen om de concurrentie het hoofd te bieden. Dat stelt ABN Amro in de meest recente versie van zijn zogenoemde ‘Telecom Update’-rapport.

Volgens de bank hadden telecombedrijven in eerste instantie vooral concurrentie van kabelmaatschappijen die hun netwerk gebruiken om naast televisie ook internettoegang en telefonie aan te bieden. De tweede concurrentiegolf die over hen heen komt is afkomstig van grote internetbedrijven die OTT-diensten aanbieden. Door overnames ontstaan grote communicatie- en entertainmentbedrijven die met hun toegevoegde waarde-diensten concurreren met de oorspronkelijke kernactiviteiten van de traditionele telecombedrijven. Overigens is deze ontwikkeling niet alleen een gevaar. Er is ook voordeel van te halen, zo stelt ABN Amro in het rapport. De telecomaanbieders hebben niet alleen maar last van OTT-aanbieders als Google (Youtube), Facebook (Whatsapp), Microsoft (Skype) en Netflix: zij profiteren er ook van. Immers, de OTT-aanbieders zorgen voor veel dataverkeer over de breedbandnetwerken die de telecombedrijven en kabelaars hebben aangelegd. Probleem is echter dat de voordelen vooralsnog niet opwegen tegen de nadelen. De komst van OTT-aanbieders, die gebruikmaken van breedbandfaciliteiten om (bijna) gratis diensten als WhatsApp, Skype en YouTube aan te bieden, heeft geresulteerd in de noodzaak tot steeds snellere – mobiele – internettoegang. Maar tegelijkertijd zorgen diezelfde OTT-aanbieders voor stevige concurrentie op

8 | www.ict-update.nl

de traditionele dienstverlening van de telecom- en kabelbedrijven. De prijs die consumenten voor snellere internettoegang willen betalen om gebruik te maken van de diensten van de OTT-aanbieders weegt niet op tegen het verlies aan inkomsten op de traditionele diensten (voice, sms) die de telecom- en kabelbedrijven aanbieden. ConCurrentie van buiten de seCtor “Er staat veel concurrentiedruk vanuit meerdere hoeken op de telecom”, zegt Steven Peters, Sector Banker Technologie Media & Telecom bij ABN Amro. “De concurrentie komt niet van binnen de sector, maar van buiten. Open netwerken zijn niet meer de belangrijkste concurrentievorm. Het zijn de OTT-aanbieders van buiten waar de telecomsector het meeste last van heeft. OTT-aanbieders moeten door de aard van de industrie doorlopend innoveren om interessant voor klanten te blijven. Dit resulteert in zeer gebruikersvriendelijke diensten. Telecombedrijven zijn daartoe echter veel minder in staat, en zijn gebaat bij nieuwe allianties met OTT-aanbieders.” Volgens ABN Amro zullen telecombedrijven dan ook alles uit de kast moeten halen om de concurrentie van OTT-aanbieders het hoofd te bieden. Aan de omzetkant moet de kwaliteit van hun productaanbod verbeteren en aan de andere kant is er de mogelijkheid tot

ICT UPDATE

kostenverlaging als instrument om hun winstgevendheid te vergroten. Grootzakelijke afnemers Jan van Alphen, woordvoerder BTG: “BTG is benieuwd naar de visie van de grote Nederlandse telecombedrijven op dit advies van de ABN Amro. Overigens begrijpt BTG dat de bank dit standpunt inneemt, aangezien de door hen geschetste trend duidelijk herkenbaar is bij de grootzakelijke gebruikers. Ook binnen de zakelijke omgeving ziet men steeds meer integratie van de functionaliteiten die organisaties moeten bieden aan medewerkers en klanten. Telecombedrijven zouden meer versnelling en verbreding kunnen aanbrengen in de ontwikkeling van dit integrale aanbod. Zo is de chatfunctie of het hebben van een eigen Youtube kanaal binnen organisaties nu minimaal zo belangrijk als spraak, messaging en andere

meer traditionele functionaliteiten. Ook is er een toenemende behoefte aan de uitwisseling van bewegend beeld met hoge kwaliteit op een veilige manier. Daarnaast valt het op dat de OTT-aanbieders veelal Amerikaanse bedrijven zijn. Europese telecomaanbieders hanteren nog traditionele verdienmodellen, terwijl Amerikaanse bedrijven hier creatiever mee om lijken te gaan. Voor BTG-leden is het van belang dat Nederlandse telecombedrijven hier snel een stap in maken. Dat komt ook de kwaliteit en de vernieuwing van dienstverlening aan grootzakelijke bedrijven ten goede.” • De volledige ABN AMRO Telecom Update is hier te downloaden. https://insights.abnamro.nl/ de-telecomsector-haalt-alles-uit-de-kast•

www.ict-update.nl | 9

TRENDS

Woensdag 19 en donderdag 20 november

Twaalfde ediTie Telecom Time 2014 komT eraan Al meer dan tien jaar is Telecom Time hét leading telecomplatform in Nederland waar in twee dagen tijd de hele sector samenkomt op een beurs en een congres. Van resellers, leveranciers, operators, system-integrators, eindklanten tot pers en media, van software tot wearables, je komt elkaar tegen op Telecom Time. Tekst: HP van Tilburg

Telecom Time Congres: Connected Solutions 19 en 20 november 2014 Met het overkoepelende thema ‘Connected Solutions’ gaan we in op de integratie van de werelden van vast- en mobiel telefoonverkeer en datacommunicatie. Bezoekers kunnen zelf hun programma samenstellen en kiezen uit o.a. presentaties, rondetafel- en break-outsessies verdeeld in een vijftal streams: mobile, wearables & accessoires, call center solutions, smart services en security & identity. lync day eindgebruikerscongres & break-outsessies 20 november 2014 Lync Day is dé grote informatiedag rond slimmer communiceren. Naast een plenair congres met de nieuwste ontwikkelingen en de toekomstvisie op slimmer communiceren en Microsoft Lync worden tijdens de break-outsessies de belangrijkste vragen beantwoord van klanten die zich oriënteren, kijken naar mogelijkheden om een oplossing te realiseren of zich richten op operatie en succesvol gebruik in de organisatie.

10 | www.ict-

In 2013 werd Telecom Time voor het eerst gecombineerd met Telecom Xperience en Lync Day. Dit succesvolle concept wordt in 2014 herhaald, waarbij Euroforum en Channel BV samen optrekken om Telecom Time verder te laten doorgroeien als grootste telecomevent van Nederland. Op woensdag 19 en donderdag 20 november komen expo en congres op een allesomvattende manier samen. Met een scope die zich richt zowel op het zakelijke- als op het consumentenkanaal biedt Telecom Time een heel brede kijk op de telecommarkt. Thema ‘ConneCTed SoluTionS’ Daarbij wordt ook de integratie van de wereld van vast en mobiel telefoonverkeer en datacommunicatie volop belicht. Telecommunicatie als ultieme bedrijfsapplicatie staat centraal op de expo en in een van de vele kennissessies, die op de twee dagen bij te wonen zijn. In het spectrum van de consumentenmarkt wordt er gekeken naar hoe breedband, tv, vaste telefonie en mobiele telefonie samenkomen. Waar liggen de uitdagingen en de kansen in de markt. CongreS De grote Julianazaal, het hoofdpodium in de Jaarbeurs Utrecht, vormt op 19 november het hart van het programma van het Telecom Time Congres. Zowel nationale als internationale IT thought leiders, uit zowel

ICT UPDATE

19 en 20 november 2014 TeleCom Time expo Gedurende twee dagen ervaart u de nieuwste producten, innovaties, ontwikkelingen en trends op de expo met ruim 70 toonaangevende organisaties. Daarnaast kunt u gratis workshops, inloopsessies en demonstraties bezoeken. Ruim 100 fabrikanten zullen de beursvloer vullen met uitnodigde stands waarop the latest news wordt getoond.

lynC plaza Lync Plaza geeft, met meer dan 50 exposanten, een overzicht van software, hardware en diensten op het gebied van slimmer communiceren én Microsoft Lync. Op Lync Plaza heeft u dé kans om op een efficiënte manier in contact te komen met Lync-experts en de meest relevante leveranciers van verbindingen, netwerken, hardware en implementatiediensten.

TeleCom xperienCe Tijdens Telecom Xperience, hét grootste hardware- en accessoire-event van het jaar, tonen de belangrijke hardware- en accessoirefabrikanten hun nieuwste producten. A&C systems nodigt management en directie van alle retailers, operators, business dealers, e-tailers, hardware- en accessoireleveranciers en servicebedrijven, maar ook winkelpersoneel uit om de nieuwe producten te bekijken, het hardwaredebat bij te wonen, te luisteren naar interessante sprekers en natuurlijk gezellig te netwerken.

het bedrijfsleven als de politiek, geven hun visie. Volgens het DWDD-concept zorgen de dagvoorzitter Rens de Jong van BNR en de sidekicks voor een levendige mix van discussies en presentaties. Het congres bestaat uit twee hoofdblokken: in de ochtend Telecom & Business, in de middag Telecom & Consumer. Aansluitend vindt het grote hardwaredebat van A&C systems plaats die toegankelijk is voor alle bezoekers van Telecom Time.

gaat in op de nieuwste ontwikkelingen en de toekomstvisie op slimmer communiceren.

Op 20 november staat de grote Julianazaal in het teken van dé grote informatiedag rond Slimmer Communiceren en Microsoft Lync. Deze boeiende plenaire sessie voor telecomprofessionals uit het Nederlandse bedrijfsleven

Zo is de Juliana Foyer het podium voor expertsessies waarbij de diepte wordt opgezocht op achtereenvolgende topics: callcenter solutions, infrastructuur, security en mobile applications. >>

KenniSSeSSieS Gedurende twee dagen kunnen de bezoekers, naast een bezoek aan het congres en de grote expo, gratis workshops, inloopsessies en demonstraties bezoeken: van discussies en debatten tot rondetafelsessies.

www.ict-update.nl | 11

TRENDS

Het overkoepelende thema ‘Connected Solutions’ zal worden belicht vanuit een vijftal streams. Hieronder treft u een korte introductie van de inhoud van de onderwerpen per stream. ConneCTed SoluTionS in mobile In deze stream gaat het over trends en ontwikkelingen op gebied van integratie van mobiele toepassingen, applicaties en oplossingen. Met onderwerpen als cloud, UC en LTE-cases. ConneCTed SoluTionS in WearableS & aCCeSSorieS In deze stream gaat het over trends en ontwikkelingen op gebied van draagbare accessoires zoals smart watches, Google Glass, sport en fitness-devices.

Ook A&C systems zal voor de bezoekers van Telecom Xperience op 19 en 20 november speciale ruimtes inrichten waar speciale kennissessies worden gehouden. Tijdens de break-outsessies vanuit de SES worden op donderdag 20 november de belangrijkste vragen beantwoord van klanten die zich oriënteren op slimmer communiceren of Microsoft Lync, kijken naar mogelijkheden om een oplossing te realiseren of zich richten op operatie en succesvol gebruik in de organisatie. Houd de website www.telecomtime.nl in de gaten voor meer informatie over het programma.•

ConneCTed SoluTionS in Call CenTer SoluTionS In deze stream gaan we in op trends zoals integratie met CRM en ERP, soft-pbx, click 2 call, etc. Kortom het slimmer inrichten, beheren en uitvoeren van in- en outboundtelefonie. ConneCTed SoluTionS in SmarT ServiCeS Het nieuwe werken wordt in deze stream (technisch) uitgelegd aan de hand van slimme, inspirerende, ecologische en innovatieve cases op gebied van zakelijke dienstverlening. ConneCTed SoluTionS in SeCuriTy & idenTiTy In een mobiele wereld zijn vraagstukken over beveiliging en toegang tot informatie(ontsluiting) niet meer weg te denken. De autorisatie en toepassingen staan centraal.

Telecom Time

19 & 20 november

Telecom Time Congres inclusief het hardwaredebat van A&C systems & de uitreiking van de Reseller Awards 2014

19 november

Presentaties, expert-sessies & ronde tafel-sessies

19 en 20 november

Telecom Time Expo

19 en 20 november

Kijk voor meer informatie over het programma op www.telecomtime.nl Telecom Xperience

19 & 20 november

Kijk voor meer informatie over het programma op www.telecomxperience.nl en www telecomtime.nl SES Lync Day

20 november

SES Lync Day Eindgebruikerscongres

20 novemver

Break-out-sessies over Slimmer Communiceren en Microsoft Lync

20 november

SES Lync Plaza

19 en 20 november

12 | www.ict-update.nl

ICT UPDATE

Jongere werknemers negeren massaal ICT-verboden Nederlandse organisaties zien zich geconfronteerd met een ‘muitende groep’ jonge werknemers die geen verboden op het gebied van het gebruik van ICT-toepassingen negeren. Het gaat daarbij om zaken als het raadplegen van sociale media (zoals Facebook) en het gebruik van chatapplicaties (onder andere Whatsapp) onder werktijd. Dit valt op te maken uit door een in opdracht van fabrikant Samsung uitgevoerd Europees onderzoek naar ‘de mate van scheiding tussen privé en werk en het gebruik van mobiele apparaten’. Tekst: Paul Teixeira

Vier op de tien werknemers in Nederland mogen tijdens werktijd sociale media niet of slechts beperkt raadplegen, zo blijkt uit het Samsung-onderzoek. Desondanks zegt 31 procent van hen dat verbod met voeten te treden. Ook chatten is veelal verboden, maar wordt door 27 procent toch gedaan. Werkgevers die een verbod hebben op het gebruik van mobiele apps om data in de cloud op te slaan, komen eveneens van een koude kermis thuis: 24

procent van hun medewerkers zeggen zich niet aan te trekken van die richtlijn. Volgens de onderzoekers van het door Samsung ingehuurde marktonderzoeksbureau OnePoll zijn de muitende werknemers vooral te vinden in de leeftijdscategorie tot 34 jaar. “Deze leeftijdsgroep is bijna tweemaal zo vaak ongehoorzaam dan gemiddeld. Bijna de helft van de jongeren bezoekt tijdens werktijd toch Facebook (42 procent) of YouTube (43 procent) ondanks een verbod”, aldus de onderzoekers in het rapport, “De ongehoorzaamheid onder de medewerkers komt mogelijk doordat zij het gevoel hebben dat hun baas hen niet vertrouwt. Ongeveer een op de zes, 17 procent, meent dat de werkgever ervan uitgaat dat het personeel weinig technologiekennis bezit en daardoor allerlei beperkingen oplegt.” Het volledige onderzoeksrapport ‘PeopleInspired Security’ is gratis te downloaden op www.samsungatwork.com. Het Europese onderzoek werd tussen 27 mei en 9 juni 2014 uitgevoerd door het onafhankelijke onderzoeksbureau OnePoll onder kantoormedewerkers die mobiele apparaten zoals smartphones, tablet en laptops gebruiken voor werk. Er waren 4500 respondenten, waarvan telkens 1000 in het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk en Benelux, en telkens 500 in Spanje en Italië.•

www.ict-update.nl | 13

TRENDS

‘m2m-markT wordT In 2017

Daar waar 2G-technologie nu nog overheersend is als het gaat om Machine-to-Machine communicatie (M2M), zal die positie binnen drie jaar door 3G- en 4G-communicatie worden overgenomen. Dat voorspelt het marktonderzoeksbureau Berg Insight de zesde editie van zijn ‘Global Wireless M2M Market’-rapport. Tekst: Paul Teixeira

“Wij zien een groeiend dataverbruik als het gaat om Machine-to-Machine communicatie. Dat zorgt voor de opmars van snellere technologieën zoals 3G en 4G”, stelt Tobias Ryberg, senior analyst bij Berg Insight, vast. “Ook hebben enkele operators al aangekondigd dat zij hun 2G-infrastructuur binnen een paar jaar op non-actief zullen zetten. Het Amerikaanse AT&T trekt bijvoorbeeld al in 2016 de stekker uit zijn 2G-netwerk. In Japan hebben de drie grootste mobiele operators inmiddels hun 2G-netwerken op zwart gezet.“ De ontwikkeling van ‘connected cars’ door autofabrikanten is volgens marktvorser Berg Insight een andere belangrijke reden voor de snelle adoptie van snellere mobiele datatransmissie bij M2M-toepassingen. Het Amerikaanse General Motors komt in 2015 met de Chevrolet Malibu waarin een 4G-ondersteuning is ingebouwd. De fabrikant zegt in 2016 met in totaal 30 nieuwe modellen met 4G-voorzieningen te zullen

14 | www.ict-update.nl

komen. De Duitse autoproducent Audi, onderdeel van de Volkswagen Groep, heeft eveneens aangekondigd dat het volgend jaar een model (in zijn bestaande A3-reeks) met ingebouwde 4G-communicatiemogelijkheden op de markt gaat brengen. BTG, de onafhankelijke Nederlandse vereniging van grote telecomafnemers in de profit- en non-profit-sectoren, verwacht ook dat het inzetten van 4G-technologie voor M2M in Nederland een grote vlucht zal nemen. Al zegt de vereniging dat het prijsniveau van 4G-modems nog relatief hoog is. BTG-woordvoerder Teus van der Plaat denkt echter dat er voorlopig in Nederland geen sprake zal zijn van het uitzetten van 2G-netwerken. “Er zijn in ons land nog zeer veel mensen die relatief weinig bellen en hun mobiele telefoon dan ook alleen aanzetten als dat nodig is. Dit komt vooral voor bij ouderen die niet opgegroeid zijn in het ‘always on’-tijdperk. Het gaat vaak om abonnees die de operators liever kwijt dan rijk

ICT UPDATE

door 3g en 4g gedomIneerd’

zijn, omdat ze een zeer goedkoop prepaid abonnement hebben of gebruik maken van een SIM-only abonnement van een paar euro per maand. Die bewuste groep gebruikt doorgaans nog mobiele telefoons van het type ‘baksteen’. Wij schatten dat het in totaal zeker nog wel om een groep van ruim twee miljoen mensen gaat”, zegt Van der Plaat. BTG-zegsman Van der Plaat ziet nog andere, meer economisch getinte motieven, voor het nog in stand houden van de Nederlandse 2G-netwerkinfrastructuur. “In de M2M markt is op dit moment nog een grote hoeveelheid apparatuur in gebruik die uitsluitend en alleen GPRS-ondersteuning heeft. Het gaat hier bijvoorbeeld om vitale overheidsinstallaties (denk aan sluizen en bruggen) en andere apparatuur zoals cv-ketels. Ook oudere elektriciteitsmeters, waarvan er nog vele honderdduizenden in gebruik zijn, werken met GPRS. Het uitzetten van GSM/2G-netwerken in Nederland zou betekenen dat fabrikanten gedwongen worden

om de vaak wat oudere apparatuur sneller dan begroot te vervangen.” Dat laatste ziet de BTG voorlopig niet gebeuren, zegt Van der Plaat. Hij denkt dat operators in Nederland eerder de 3G-netwerken op zwart zullen zetten dan de 2G-infrastructuur. “Dat zijn namelijk datanetwerken waarvan de huidige gebruikers veel sneller een nieuwe 4G-telefoon aan zullen schaffen. Mogelijk gaan de operators samen werken, als dat tenminste van de Autoriteit Consument en Markt (ACM, red.) mag, om gezamenlijk een 2G-netwerk met landelijke dekking te realiseren voor ‘oudere gebruikers’ en op GPRS gebaseerde M2M-toepassingen. BTG is er een voorstander van dat de overheid c.q. de ACM operators toestaat netwerken te delen als het gaat om oude techniek die nog niet uitgeschakeld kan worden. De operators kunnen zich dan focussen op de nieuwe technologie en de kosten voor het onderhouden van oudere infrastructuur zoveel mogelijk beperken door samen te werken.”•

www.ict-update.nl | 15

BTG VISIE

‘Britse 4G-GeBruikers laten Wifi links liGGen’ Door de opmars van 4G raken openbare Wifi-hotspots steeds meer uit de gratie. Dat stelt althans de Britse operator EE in zijn jongste rapport (‘4GEE Media Living Index’) over het gebruik van mobiel breedband onder zijn abonnees. De BTG, de onafhankelijke Nederlandse vereniging van grote telecomafnemers in de profit en non-profit sectoren, ziet die ontwikkeling in Nederland echter pas een vlucht nemen als operators hier hun 4G-tarieven beduidend verlagen. Voor EE-abonnees lijkt de snelheid (en de prijs) van 4G meer dan genoeg om er voor te zorgen dat zij in steeds mindere mate gebruik maken van openbare Wifi-hotspots. De Britse operator concludeert dat in zijn rapportage over mobiel breedbandgebruik. In augustus 2013 had 43 procent van de ondervraagde EE-klanten Wifi-hotspots ‘afgezworen’. Dat percentage is in juli dit jaar inmiddels op 54 procent aanbeland. Verder blijkt uit de 4GEE Media Living Index dat de 4G-abonnees ook het vaste breedband thuis meer links laten liggen: 30 procent van de ondervraagden zeggen dat zij in plaats daarvan hun mobiele breedbandverbinding aanspreken. Een klein percentage van de bevraagde 4G-gebruikers (3 procent) prefereert de snelle mobiele internettoegang boven de vaste variant en heeft daarom de vaste aansluiting opgezegd. EE, een joint venture van de Franse operator Orange en het Duitse T-Mobile, heeft in Groot-Brittannië ruim vier miljoen mobiele dataen telecommunicatie abonnees. Het bedrijf verkoopt overigens ook vaste glasvezel breedbandaansluitingen. Een mondiaal onderzoek, uitgevoerd door het marktonderzoeksbureau Informa in opdracht van mobiel netwerkspecialist Mobidia, lijkt de EE-bevindingen deels te onderstrepen. In Japan en Zuid-Korea ligt het gebruik van Wifi-verbindingen onder 4G-abonnees op respectievelijk 50 en 51 procent. 3G-abonnees in de bewuste landen gebruiken aanmerkelijk vaker een Wifi-verbinding: 60 en 70 procent. In de Verenigde staten verschilt het Wifi-gebruik onder 3G- en 4G-abonnees slechts lichtjes (respectievelijk 61 en 60 procent). NederlaNdse situatie Een rondje langs de grotere operators in Nederland levert een gemengd beeld op. “In Nederland hebben wij daar

16 | www.ict-update.nl

nog geen ervaring mee, aangezien wij hier ons 4G-netwerk nog aan het bouwen zijn”, zegt Jan-Willem te Gussinklo, reputatie manager Tele2 Nederland, desgevraagd. “ In Zweden zijn wij echter al vanaf 2010 actief met 4G, met inmiddels al langere tijd een landelijke dekking van 100 procent. Daar zien wij bij 4G abonnees wel een enorme stijging in het dataverbruik. Er is immers geen verschil in de gebruikservaring tussen 4G en breedbandtoegang via bijvoorbeeld Wifi. Voor onze Zweedse 4G-abonnees ontbreekt domweg de noodzaak om bijvoorbeeld wifi te gebruiken.” “Wij hebben steeds meer klanten met een 4G abonnement en onze klanten gebruiken ook steeds meer data. Logisch ook, want bij KPN maak je gebruik van ons nagenoeg landelijk dekkend netwerk en bovendien hebben we recent ook onze abonnementen voorzien van meer data omdat onze klanten hier behoefte aan hebben”, reageert KPN-woordvoerster Ellen van Heerwaarden. “Tegelijkertijd rollen wij op dit moment KPN Wifi uit en verwachten we einde van het jaar ongeveer 1.000.000 hotspots te hebben. WiFi en 4G vullen elkaar aan. Wifi hotspots zijn met name voor stationair gebruik, dus wanneer een klant langer op één plek is.” Bij Vodafone Nederland wordt niet gemeten hoe vaak en door welke gebruiker een Wifi-spot wordt gebruikt, aldus Charlotte Smit van Vodafone mediarelaties. Al merkt de operator wel dat er vaker de voorkeur aan 4G wordt gegeven. “Wifi maakt gebruikt van een ongereguleerd frequentiespectrum waardoor iedereen ongestoord en ongecoördineerd van dezelfde frequenties gebruik kan maken. Hier heeft 4G geen last van en daardoor is 4G vaak sneller dan het gebruik van Wifi. Vooral in drukke omgevingen waar meerdere Wifi-netwerken actief zijn,

ICT UPDATE

kunnen de Wifi-punten elkaar verstoren waardoor de verbindingssnelheid daalt. We horen dit ook van klanten terug in de customer focus groups die we regelmatig organiseren om te praten over 4G. Zolang er geen vrees is voor het bereiken van het einde van de databundel wordt 4G vrijwel altijd geprefereerd boven Wifi.” Zweeds voorbeeld Bij de BTG, de onafhankelijke Nederlandse vereniging van grote telecomafnemers in de profit en non-profit sectoren, wordt de 4G versus Wifi-discussie nauwgezet bekeken, zo zegt woordvoerder Teus van der Plaat. “Wij volgen de ontwikkelingen op de voet, maar zien dit nog nauwelijks als een trend in Nederland. Hier is namelijk nog geen sprake van een volwassen 4G-markt. Dat is pas het geval als alle vier grote operators volledige landelijke dekking hebben. En dan kijken wij ook speciaal naar Tele2 die als laatste grote partij met een eigen 4G-aanbod komt. Al vinden wij het zowel jammer als begrijpelijk is dat Tele2 om commerciële redenen hun tarieven nu nog niet openbaar maakt.”

BTG-woordvoerder Teus van der Plaat

De BTG ziet de entree in de 4G-markt van de Zweedse operator met belangstelling tegemoet, zegt Van der Plaat. “In Zweden rekent Tele2 circa 68 dollarcent per maand voor een GB data op hun 4G-netwerk. Dat komt neer op ongeveer 5 euro per maand voor een 10 GB databundel. In Nederland vragen operators tot dusver 40 tot 50 euro voor een vergelijkbare databundel en zijn daarmee een factor tien duurder dan Tele2 en andere telecompartijen in Zweden. Het is daarbij goed te bedenken dat er in Zweden 100 procent dekking voor 4G - terwijl het land zeker tien keer groter is dan Nederland met maar de helft van de inwoners ten opzichte van ons land. Desondanks maken operators daar goede winsten.” Volgens BTG-zegsman Van der Plaat zou de Zweedse situatie de operators in Nederland tot een goed voorbeeld kunnen strekken. “De prijzen in Nederland zouden op zich lager kunnen worden dan de 5 euro voor een 10 GB bundel die er in Zweden wordt gevraagd. Als dat gaat gebeuren, dan zien wij het er wel van komen dat mensen Wifi links laten liggen. Bedrijven die thans nog geen uitgebreid Wifi-netwerk hebben, moeten zich sterk afvragen of ze nog wel moeten investeren in een dergelijke infrastructuur, aangezien blijkbaar binnen niet al te lange tijd een 4G-contract mogelijk goedkoper kan zijn. Goede 4G-dekking binnen gebouwen is daarbij wel een vereiste. Deze en andere onderwerpen worden binnen BTG besproken door de leden in diverse werkgroepen, waarin leden hun ervaringen op dit gebied uitwisselen.”•

www.ict-update.nl | 17

Duo-interview YIP-voorzitter Marco van Londen en luitenant-kolonel Marco Verhagen

Cyber security en militaire planningsmethodieken bij Young ICT Professionals Challenge 2014 Cyber security is een hot topic. Onlangs berekende het Amerikaanse Center for Strategic and International Studies dat cyber crime de Nederlandse economie jaarlijks voor 8,8 miljard euro aan schade berokkent. Maar ook de maatschappelijke gevolgen van cyber crime kunnen enorm zijn. Reden genoeg dus om cyber security het thema te maken van de Challenge van de Young ICT Professionals (YIP) van Nederland ICT, die op 28 maart bij Defensie plaatsvond. 75 YIP-leden werkten onder intensieve begeleiding van Defensie-personeel aan een plan om Nederland veiliger te maken. Voorzitter van het YIP-netwerk Marco van Londen en luitenant-kolonel Marco Verhagen, stafofficier Cyber Operations bij Defensie, blikken terug op de unieke kruisbestuiving op de Kromhoutkazerne te Utrecht. “Door uit je comfort zone te stappen en je kennis te delen, steek je zelf ook ontzettend veel op.”

Civil CyberwatCh YIP organiseerde voor de tweede keer sinds de oprichting van het netwerk een Challenge, waarbij een dag lang de bedrijfspetten afgaan en jonge professionals afkomstig van lidbedrijven van Nederland ICT samenwerken om een maatschappelijk probleem aan te pakken. In 2013 boog het YIP-netwerk zich nog over vrijwilligersproblematiek bij het Rode Kruis. Deze keer mocht het zich bij Defensie vastbijten in de vraag hoe een ‘civil cyberwatch’ kan worden opgezet die publieke en private organisaties helpt als er een grootschalige cyberaanval plaatsvindt. Dit vraagstuk kwam in samenwerking met Defensie tot stand, zegt Van Londen: “We hebben gekeken naar wat er bij Defensie speelt, maar vooral ook naar de raakvlakken met ICT. Zo hebben we de vraagstelling gefinetuned. Het moest tenslotte wel iets zijn waar wij iets aan konden bijdragen.” De oplossing voor dit vraagstuk werd gezocht in zes teams, bijgestaan door experts van Defensie. Hierbij werd gebruik gemaakt van het Tactisch Besluitvormingsproces, dat Defensie zelf ook inzet bij operaties. Van Londen: “Het gaat uit van een trechtermodel,

18 | www.ict-update.nl

waarbij je heel ruim begint. Wat daarbij opviel, is dat er weinig context werd gegeven bij de probleemstelling.” Een bewuste keuze, volgens Verhagen: “Een omgevingsanalyse is een belangrijk onderdeel van deze planningsmethodiek. Doordat ieder van de zes groepen voor zichzelf kaders in kaart brengt, krijg je ook heel verschillende ‘Course of Actions’.” Een panel koos uit de zes plannen uiteindelijk drie die nader uitgewerkt moesten worden tot een zogenaamd ‘Concept of Operations’. Verhagen: “Daarmee ga je dieper in op de mogelijkheden die je hebt, waarbij je meer kijkt naar het hoe dan het wat. Je draait als het ware een filmpje af, waarbij de stappen die nodig zijn duidelijk worden aangegeven.” Volgens Van Londen was de militaire aanpak erg leerzaam. “Het is een totaal andere manier van denken, heel erg methodisch en tijdgebonden. Je moet na tien minuten bijvoorbeeld door naar de volgende stap en er is iemand die het proces in de gaten houdt.” Omgekeerd had ook de inzet van YIP veel waarde voor Defensie. “Wij zijn allemaal opgeleid in een bepaald stramien van denken.

Foto: Rogier Swarts

We vroegen daarom bewust aan YIP om niet alleen techneuten mee te nemen, maar bijvoorbeeld ook sales- en marketingmensen. Zo kun je op een hele andere manier naar een vraagstuk kijken.” Professionele organisatie Voor Van Londen past deze gestructureerdheid goed bij het beeld dat hij tijdens de Challenge kreeg van Defensie. “Het is een hele professionele organisatie, waar een grote beroepstrots en respect voor elkaar heerst.” Een duidelijk verschil met het bedrijfsleven, is het belang dat gehecht wordt aan hiërarchie. “Het bedrijfsleven is in vergelijking met de strijdkrachten erg informeel. Een manager heeft lang niet altijd gelijk. Je kunt zaken dus ter discussie stellen. Bij Defensie heeft iemand met een hogere rang het laatste woord.” Volgens Verhagen vallen die cultuurverschillen overigens wel mee. “Binnen een bedrijf heb je één doel: hoe kunnen we gezamenlijk tot een goed eindproduct komen? Dat geldt bij Defensie ook. Het verschil is wel dat je bij ons de rang op de schouder kan zien, dat is binnen het bedrijfsleven minder duidelijk. Het is wel zo dat als er bij ons een besluit is genomen, de discussie is beëindigd. Bij

het bedrijfsleven begint de discussie dan vaak pas.” geen raPPort voor in de la Het beste en meest haalbare idee werkte YIP verder uit. Het uiteindelijke rapport werd overhandigd tijdens een oefening van het Duits-Nederlandse Legerkorps, in een vooruitgeschoven commandopost die op het Haagse Malieveld was opgetrokken. Verhagen: “Dit rapport wordt zeker serieus opgepakt. Het is bij de juiste mensen binnen Defensie geland en we willen het aanbieden aan de Nationale Cyber Security Raad.“ De YIP-Challenge is daarmee nuttig voor zowel de ’opdrachtgever’ als de YIP’ers zelf, zegt Van Londen. “We willen bijdragen aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken en uitdagingen. Je stapt op zo’n dag uit je comfort zone en je deelt kennis en expertise met anderen. Tegelijkertijd leer je ook van concullega’s bij andere bedrijven en in andere rollen. Maar natuurlijk is het ook gewoon leuk om te doen.” het yiP-netwerk staat open voor young Professionals werkzaam bij de leden van nederland iCt. Kijk voor meer informatie op www.nederlandict.nl/yip.

www.ict-update.nl | 19

Let’s get digital

Het deuntje Let’s get digital, met dank aan Olivia Newton-John, is veelvuldig te horen. Die boodschap door middel van commercials op radio en televisie kan de consument nauwelijks ontgaan. Ook radio gaat digitaal. De digitalisering van economie en maatschappij voltrekt zich in hoog tempo. De digitale economie beslaat een steeds groter deel van het totaal van de economie. En we staan in mijn ogen pas aan het begin van die ontwikkeling. Een jaar geleden ongeveer verscheen een rapport van McKinsey waarin twaalf zogenaamde ‘disruptive technologies’ werden benoemd. Bij zeven van de twaalf is de ICT-component groot tot zeer groot. Internet-of-Things, 3D-printing en Cloud technologie horen in het rijtje, maar ook Advanced robotics en Autonomous vehicles. Nu al worden we regelmatig verrast door voorbeelden in de media. Vaak uit de Verenigde Staten, Zuid-Korea of China, maar ook steeds vaker komt het nieuws uit eigen land. Het hoeft niet van ver te komen om bijzonder te zijn. Op het gebied van Smart Industries liggen er enorme kansen voor Nederland. Lees het rapport dat in april werd aangeboden aan Mark Rutte er maar op na. Bart Hogendoorn is als voorzitter van Nederland ICT, lid van het Team Smart Industries dat een actieplan opstelt. Dat is logisch, want zonder ICT is de industrie niet smart te maken. Het mooie aan ICT is dat het mogelijk is om door middel van software-updates bij te sturen. Met een kapotte TV moest je vroeger terug naar de winkel, een smart-tv kan online worden nagekeken en wellicht gerepareerd. Heel veel producten hebben nu al embedded software. Met de razendsnelle opkomst van het internet-ofthings worden die apparaten aan het internet gekoppeld. Dat betekent dat ook onderhoud en reparatie steeds vaker online kunnen plaatsvinden. Producten gaan dan weer langer mee. ICT en duurzaamheid gaan hand in hand. Dat wordt nog versterkt door de combinatie van online monitoring en 3D-printing. Een defect onderdeel kan straks eenvoudig worden vervangen. Zeker als in het ontwerpproces daarmee rekening wordt gehouden. Een kapotte lamp kunnen we nu ook eenvoudig vervangen. Waarom dan ook niet in geval van een ander onderdeel. Het vraagt niet eens om heel veel fantasie of creativiteit om tal van andere toepassingen te bedenken. Dat er veel gaat veranderen is zeker.

20 | www.ict-update.nl

De vraag is alleen in welk tempo dat gebeurt. Dat heeft grote gevolgen voor de arbeidsmarkt. Tal van beroepen verdwijnen en er ontstaan nieuwe waarvan we de benaming nog niet eens kennen. Dat stelt andere eisen aan ons onderwijs. Ik was laatst op bezoek bij het pas geopende Center for Applied Games in Amsterdam. In onderwijs en training gaat serious gaming een heel grote rol spelen, maar ook in de zorg en bijvoorbeeld bij Defensie liggen er geweldige kansen. Serious gaming ontbreekt in de lijst van disruptive technologies van McKinsey, maar het zou me niet verbazen als dat straks een omissie blijkt te zijn. Nederland heeft de kans om op dit terrein internationaal voorop te lopen. Dat gaat gebeuren. Daar ben ik van overtuigd. Maar er liggen nog veel meer kansen. Dankzij onze uitstekende digitale infrastructuur is Nederland bij uitstek een proeftuin voor de toepassing van disruptive technologies. Ik merk in de gesprekken die ik hierover voer dat de neuzen steeds meer dezelfde kant op wijzen. De digital way is de weg naar succes. Let’s get digital. De melodie krijg ik nu al niet meer uit mijn hoofd. Lotte de Bruijn Directeur Nederland ICT

Goochelen met cijfers De openbare verhoren van de Tijdelijke Commissie ICT die onderzoek doet naar grote ICT-projecten bij de overheid zijn achter de rug. Het eindrapport van de commissie verschijnt in het najaar. Een tussentijds resultaat is in ieder geval de beeldvorming over dergelijke projecten. Dirk van Roode, manager Public Affairs bij Nederland ICT, volgt het onderzoek op de voet. Hij laat zijn licht schijnen over een aantal opvallende uitkomsten. Op de eerste dag van de verhoren door de commissie was het meteen goed raak. Hoogleraar Hans Mulder van de Universiteit van Antwerpen beweerde ten overstaan van de commissie Elias dat jaarlijks 4 à 5 miljard wordt verspild aan mislukte ICT-projecten. Een schokkend bedrag, dat voldoende aanleiding zou zijn om alle seinen op rood te zetten. Dirk van Roode: “Het kwalijke is dat Mulder zijn uitspraken baseert op niet bestaande cijfers van de Algemene Rekenkamer uit 2007. Sterker nog, de Rekenkamer distantieert zich van cijfers met die orde van grootte.”

planning van de decentralisatie-operatie, waarbij per 1 januari 2015 taken van de Rijksoverheid worden overgedragen aan gemeenten. Het risico van nieuwe ICT-problemen ligt op de loer. Van Roode: “De ICT-sector heeft soms last van onrealistische verwachtingen. Omdat de meeste projecten goed gaan, denken politici en beleidsbepalers al snel dat complexe weten regelgeving eenvoudig in een ICT-project is om te zetten. Kan niet, wil men niet horen als net met veel pijn en moeite een krappe Kamermeerderheid een wet heeft aangenomen.

Toch is het beeld hardnekkig. In de Volkskrant van 6 juni jl. wordt teruggeblikt op de aanleiding van het parlementair onderzoek in 2007. “Als de overheid een automatiseringsklus heeft, gaat dat slechts in één op de vijf gevallen goed. De overige ICT-projecten van de overheid, goed voor 16 miljard euro, mislukken geheel of gedeeltelijk”, valt er te lezen. Van Roode: “De suggestie die wordt gewekt is dat er in die periode vrijwel niets goed ging. Opvallend is dat de grootste criticasters van destijds, hun cijfers inmiddels fors naar beneden hebben bijgesteld. Er wordt heel wat gegoocheld met cijfers.”

Ik hoop dat de onderzoekscommissie dat aspect voldoende aandacht geeft in het eindrapport. Daarmee valt veel te voorkomen en daar zijn zowel de ICT-ambtenaren als ICT-bedrijven zeer bij gebaat.” Tot slot moet Van Roode nog één ding van het hart. “Het heeft mij gestoord dat er mensen een podium hebben gekregen van de commissie die zich baseerden op hear-say en niet-bewijsbare verdachtmakingen. Sommige media hebben zich daar ook te veel door laten leiden. Dat was niet nodig geweest.”

Volgens Van Roode mogen de ogen niet gesloten worden voor kostenoverschrijdingen of projecten die niet brengen wat vooraf is beloofd. Maar mislukt, is volgens hem een rekbaar begrip. “Denk aan de Stopera in Amsterdam of de Oosterscheldedam. De bouw was in beide gevallen duurder dan gepland, maar betekent dat dan ook dat deze projecten volledig mislukt zijn? Volgens mij denken ze daar in Amsterdam en Zeeland heel anders over.” Een aspect dat volgens Van Roode in veel gevallen over het hoofd wordt gezien is dat de projecten die in het parlementair onderzoek aan de orde komen, projecten uit het verleden zijn, zoals het elektronisch patiëntendossier, de OV-chipkaart en C2000. “Reken maar, dat er door zowel de overheid als opdrachtgever, als de ICT-bedrijven als opdrachtnemer, lessen uit het verleden zijn getrokken. Dat blijkt ook uit de verhoren met de mensen die betrokken zijn bij ICT-projecten bij de overheid, anno nu. Voor degenen die de moeite nemen alle gesprekken terug te kijken, ontstaat er een veel genuanceerder beeld.” Van Roode vindt zelf de rol van de politiek een hele interessante. “Politici stellen zich onvoldoende de vraag of hetgeen zij bedenken ook uitvoerbaar is, binnen het gestelde budget en de gestelde termijn. Nederland ICT pleit dan ook voor een ICT-effectrapportage in geval van ingrijpende nieuwe weten regelgeving of complexe uitvoering.” Afgelopen Prinsjesdag waarschuwde de brancheorganisatie voor de mogelijke gevolgen van de zeer ambitieuze

tijdelijke Commissie iCt-projecten De tijdelijke commissie, ook wel commissie Elias genoemd (naar de voorzitter), doet onderzoek naar ICTprojecten bij de overheid. De commissie onderzoekt de behaalde en misgelopen maatschappelijke effecten bij ICT-projecten van de overheid. De commissie doet dat door onderzoek en door verhoren van ambtenaren, politici, experts en vertegenwoordigers van ICT-bedrijven. Het eindrapport wordt in het najaar van 2014 verwacht. onderzochte projecten zijn: • De modernisering van de gemeentelijk basisadministratie (mGBA) • Het elektronisch patiëntendossier (EPD) • Tunnels A73 • OV-chipkaart • C2000 • RDW: casus “van mainframe naar Winframe” • UWV: casus Werk.nl Foto: © ANP FOTO 2014/Foto: Bart Maat

Uitgelicht Iedere editie van ICT Update stellen we bedrijven voor uit de achterban van Nederland ICT die het ICT-landschap kleur geven. Deze keer vertellen iPublications en Asterion over hun ambities, de meerwaarde van het Nederland ICT-lidmaatschap en wat hen anders dan anderen maakt.

Tien jaar geleden begon eigenaar Wietse Wind vanuit huis als hobby met iPublications. Inmiddels telt het bedrijf acht medewerkers en is het neergestreken in Amersfoort. iPublications helpt zijn circa 400 klanten uit uiteenlopende branches met het verbeteren van efficiency en het voorkomen van fouten door verschillende systemen en databronnen met elkaar te verbinden. De systeemintegrator mag bedrijven als KLM, Burger King en Jumbo tot zijn klanten rekenen. wat doet iPublications dat andere bedrijven niet doen? Wij zijn gold-partner van AFAS. Een flink deel van onze werkzaamheden bestaat uit het koppelen van – al dan niet zelfgebouwde- applicaties met AFAS Profit. Denk hierbij bijvoorbeeld aan systemen op het gebied van workforce management, artikelbeheer of CRM. Waar AFAS bewust stopt, schakelt het iPublications in en wij helpen klanten met het ‘uitbuiten’ van dit systeem door het aan andere systemen en toepassingen te koppelen. We communiceren daarbij altijd in begrijpelijk Nederlands, zodat klanten niet ingevoerd hoeven te zijn in ICT-jargon om te weten wat ze aan ons hebben. wat zijn de ambities van iPublications? Onze ambitie is om het vertrouwen dat onze klanten hebben in ICT te vergroten. Als klein bedrijf doen we dat door snel te schakelen en ons werk goed en op tijd op te leveren. waar ligt u ’s nachts wakker van? Ik lig gelukkig nooit wakker, maar ik sta wel altijd vroeg op, om vóór de hectiek van de dag díe dingen te doen waar ik overdag niet aan toe kom. Denken en filosoferen over de ontwikkeling van iPublications lopen als een rode draad door mijn werkweek. Mijn werk is voor een groot deel ook mijn hobby. waarom bent u lid van nederland iCt en hoe gebruikt u het lidmaatschap? Als klein bedrijf zijn wij trots op ons lidmaatschap. Mede door ons aan Nederland ICT te verbinden willen wij onszelf profileren als een serieuze organisatie. Wij maken graag gebruik van de kennis en inzichten van Nederland ICT. welke iCt-ontwikkelingen volgt u op de voet of vindt u interessant? Wat ons speciaal interesseert is (de doorzoekbaarheid van) Big Data en de schaalbaarheid van toepassingen. Hoe zorg je ervoor dat toepassingen het “gewoon doen” en eenvoudig te gebruiken zijn, terwijl er een complex platform achter schuilgaat?

22 | www.ict-update.nl

Het van oorsprong Franse Asterion heeft een totale omzet van 100 miljoen euro en is actief in twaalf landen. In de Benelux vindt Asterion zijn klanten vooral binnen het bank- en verzekeringswezen en in de farmaceutische- en consumerindustrie, maar volgens General Manager Benelux Arvin Willemse zijn de diensten van Asterion beschikbaar voor elk bedrijf dat veel documenten verwerkt. wat doet asterion dat andere bedrijven niet doen? We hebben expertise in alle activiteiten die relevant zijn voor Document Management, zoals postkamerbeheer, digitalisatie, elektronische dataverwerking, fysieke en digitale archivering, transactional printing en reprografie. Hierin werken we zeer persoonlijk en autonoom. Persoonlijk omdat we menen dat elk bedrijf specifieke wensen heeft en wij passen onze werkwijze daarop aan. Autonoom in de zin dat, ondanks de internationale speler die we zijn, we niet vastzitten aan een ‘basisproduct’. We kunnen dus zeer objectief inspelen op de behoefte van de klant. wat zijn de ambities van asterion? In Frankrijk geniet Asterion reeds naamsbekendheid. Ondanks de gerenommeerde klanten binnen ons portofolio, moeten we daar binnen de Benelux nog aan werken. Onze doelstelling is dan dus ook om Asterion echt als handelsmerk op de markt te zetten binnen het Document Management-aanbod. waar ligt u ’s nachts wakker van? In de praktijk houdt niets mij echt uit mijn slaap maar in de spreekwoordelijke term is dat toch wel de snelheid van de innovaties. Zoals bij al onze concullega’s is constante vernieuwing essentieel. De kunst is dit te blijven doen zonder concessies aan kwaliteit en prijs. waarom bent u lid van nederland iCt en hoe gebruikt u het lidmaatschap? Nederland ICT is voor ons een uitgesproken partner die ons up-to-date houdt betreffende de marktonwikkelingen binnen de ICT-wereld in Nederland. Via de bijeenkomsten van Nederland ICT trachten wij ons netwerk uit te breiden. Tevens kunnen we altijd rekenen op deskundig advies met betrekking tot juridische zaken en maken we gebruik van de HRM Helpdesk. welke iCt-ontwikkelingen volgt u op de voet of vindt u interessant? Alle ‘Cloud’-ontwikkelingen probeer ik op de voet te volgen. Termen als SaaS, PaaS en IaaS worden te pas en te onpas gebruikt en Nederland ICT helpt me daarin de juiste richting te vinden.

www.ict-update.nl | 23

ICT-MARKTMONITOR 2014 GROEI CLOUDBESTEDINGEN 2014

ICT speelt een sleutelrol in de economie en maatschappij, zowel zakelijk als privé. Een innovatieve ICT-sector is essentieel voor de concurrentiekracht van Nederland.

VERWACHTE ICT-BESTEDINGEN 2014

Groeiend gebruik van hosted oplossingen en diensten vanuit de publieke cloud jagen de groei van ICT-bestedingen aan.

18,3% € 710

€ 650 miljoen

€ 5.739

16,7%

klein, maar zal naar verwachting snel groeien. Bron: Keala Consultancy

6,4%

Networking equipment

RUIM DE HELFT VACATURES BETREFT DEVELOPMENTPROFIELEN

51,6%

18,5%

Van alle ICT-vacatures is meer dan de helft gericht op developmentprofielen. Developers, digital media

17%

specialisten en test-

Software

€ 5.835

specialisten zijn gewild.

€ 6.353

Bron: Dialogic

Bron: Keala Consultancy

INSTROOM ICT-ONDERWIJS STIJGT

97%

Ingezameld

14.325 ton

ICT-afval in 2013

Instroom HBO en WO-bachelor

ICT-opleidingen op het HBO en

13.000

WO worden steeds populairder. In 2013 groeide het aantal

12.000

inschrijvingen met ruim 10 procent ten opzichte van 2012.

11.000

Toch is de vraag naar hoger

10.000 Bron: ICT Milieu/Wecycle

opgeleide ICT-professionals nog

2010

2011

2012

Bron: VSNU/Vereniging Hogescholen

WWW.ICTMARKTMONITOR.NL

24 | www.ict-update.nl

€ 30

aan mobiele apparaten. Het deelsegment wearables is nog

€ 2.187

van het ingezamelde ICT-afval wordt gerecycled of nuttig hergebruikt.

200%

Consumenten en bedrijven geven steeds meer geld uit

Hardware, Office & Backoffice

Services

30%

miljoen

VERDELING (IN MILJOENEN EURO’S)

41,4%

Public cloud

MOBIEL GROEIT DOOR IN 2014

Nederlandse bedrijven en consumenten zullen in 2014 naar verwachting 2,1 % meer besteden aan ICT dan in 2013.

€ 14.184

26,3%

Bron: Keala Consultancy

34,3 MILJARD EURO

Telco services

32,3% Hosted of private cloud

2013

steeds veel groter dan het aanbod.

Profileer je in Telecommagazine met een redactionele boodschap en bereik 5.000 beslissers in het MKB en de grootzakelijke markt.

Telecommagazine

O N A F H A N K E L I J K VA K B L A D O V E R T E L E C O M M U N I C AT I E E N N E T W E R K E N 29e jaargang ◦ nummer 4 2014 ◦ www.telecommagazine.nl

Het vakblad over telecommunicatie en netwerken

SP E C I A L I nt ernet of t h i n g s Al le s ra a k t me t e lk a a r v e rb o n d e n

Telecommagazine geeft inzicht in de wijze waarop telecom- en netwerktechnologieën kunnen bijdragen aan de effectiviteit van organisaties en mensen. Telecommagazine werkt samen met TMA. FACTS •

Telecommagazine is het vakblad voor eindgebruikers in het mkb en de grootzakelijke markt Telecommagazine bestaat al 27 jaar Naast netwerkbeheerders en telecommanagers bereikt Telecommagazine ook ict-managers in het MKB

• •

Alles over Lync Social Enterprise Society

SES

Zie pagina 22 en verder

DOELGROEP

The Essential Lync

Telecommagazine_04d.indd 1

Telecommagazine is het blad dat diepgang, praktijk en trends combineert. Het signaleert en beschrijft trends in telecom- en netwerktechnologie en geeft inzicht in de wijze waarop deze technologieën kunnen bijdragen aan de effectiviteit van organisaties en mensen. Deze trends worden in de praktijk getoetst aan de hand van interviews, cases en profielen van telecommanagers. Ook krijgt de lezer de broodnodige diepgang voorgeschoteld in de vorm van technische achtergrondverhalen.

21-07-14 14:28

Verschijningsfrequentie: 7x per jaar Oplage: 5.000 exemplaren Abonnement: g 85,- per jaar Meer informatie: www.telecommagazine.nl

Naast Telecommagazine kunt u zich ook profileren in: distributed by

Nummer 4 | Augustus 2014 | ChannelConnect is een uitgave van Channel BV

WWW.CONNEXIE.NL 18e Jaargang Nr. 6 - 2014

Alles komt tot leven met Super AMOLED WWW.CONNEXIE.NL 18e Jaargang Nr. 6 - 2014

I CTUpdate

JA A RGA NG 12 EDITIE 2

Connect

CHECK POINT HET GROOTSTE TELECOMBLAD VAN NEDERLAND 2014 SECURITY REPORT

HET KENNISPLATFORM VOOR IT-BUSINESS PARTNERS

HET MANAGEMENTBLAD IN IT EN TELECOM

OVER 10,000 SECURITY GATEWAYS ANALYZED

Big Data

144% More New Malware Found Compared to 2012 ChannelConnect | Nummer 4 | augustus 2014

73% Of Organizations Found at Least 1 Bot 88% Had at Least 1 Potential DLP Incident 84% Downloaded a Malicious File

ICT UPDATE | EDITIE 2 | MEI | 2014

64 GB CADEAU MICRO SD KAART

JOIN THE SECURITY REVOLUTION

Actievoorwaarden: samsung.com/nl/promotions

LOGISTICS

Wat je er ook op bekijkt – een spannende lm, je vakantiefoto’s of je favoriete website – op een Samsung GALAXY Tab S wordt het vanzelf een onvergetelijke ervaring. Dankzij de Super AMOLED-technologie zijn beelden scherper en contrastrijker dan ooit.

Email: marketing@westconsecurity.nl voor meer informatie

www.checkpoint.com/securityreport

Jeffrey Raskeyn

Director General Business & Partner Ecosystems SAP

26 Thema

42 Reseller aan het woord

54 Op de koffie

Overzicht Big Data leveranciers

Kendis ICT

Sander Bakker - Brocade

Dion Kotteman CIO Rijksoverheid

“DE RIJKSOVERHEID GAAT VOORTAAN ALS ÉÉN CONCERN OPEREREN” DOSSIER THE SECURE ENTERPRISE: “BIG DATA ANALYSE REDDER IN NOOD”

NEDERLANDSE VERENIGING TELECOM GROOTGEBRUIKERS: VISIE OP 4G

BT BREEKT LANS VOOR DE HYBRIDE CLOUD ALS ‘BEST OF BOTH WORLDS’

00 Binnen&buiten Cover 06.indd 2 NLP01343002_Connexie_magazine_TabS_MM_adv_210x297mm_64GB_Def01sas.indd 1

08-08-14 10:28

CC_2014_04_Cover.indd 1

13-08-14 13:31

Het grootste telecom vakblad van Nederland

COVER_2.indd 1

30-7-2014 9:56:01

Het grootste IT vakblad van Nederland

21-05-14 16:24

Het ICT glossy magazine voor de enterprise markt

Channel BV | [T] +31(0)35-642 3000 | jan.erber@sellair.nl | www.channelbv.nl

What’s next.

Big Data: Big Deal in neDerlanD? Technologie en hypes; er is geen industrie waar deze twee zo innig verstrengeld zijn als de ICT-sector. In deze branche wortelen termen als Cloud Computing, Social Media en Mobility zich in voedzame grond. En sinds 2013 is daar ‘Big Data’ bij gekomen. Een begrip dat in eerste instantie voor veel verwarring zorgde, maar steeds vaker laat zien welke ‘unprecedented value’ het voor bedrijven kan ontwikkelen. Tekst: Jeroen Kleinhoven, partner CIONET Nederland

Met een beetje goede wil zou je kunnen stellen dat de Amerikaanse NSA-klokkenluider Edward Snowden voor de doorbraak van Big Data bij een breder publiek heeft gezorgd. Ook in de zakelijke markt. Immers, elk zichzelf respecterende CEO kan zich de vraag stellen: “Als het voor de NSA zo makkelijk is om in de wereldbevolking die ene speld of splintergroepering te vinden, wat zou ik dan niet te weten kunnen komen over mijn eigen klanten?”. Zoals inmiddels gebruikelijk, was de consument al een stuk verder: via social media en internet (denk aan sites als Zoover, Iens.nl en Vergelijk.nl) wist hij al veel meer over een bedrijf en diens producten voordat er tot de aanschaf werd overgegaan. In dat verband is het opvallend hoeveel negatieve aandacht van pers en publiek de ING Bank in maart van dit jaar oogstte na zijn aankondiging dat het, in testverband, transactie informatie van klanten (mits akkoord) wilde gaan verkopen aan geïnteresseerde adverteerders. Het is opvallend omdat sinds het stenen Big Data tijdperk (circa 1994) de Airmiles-organisatie drie miljoen actieve spaarders telt. Miljoenen Nederlandse consumenten zijn kennelijk al jaren bereid om een stukje privacy op te geven voor kortingen op diensten en producten. Ook hierin nemen de consumenten een leidende rol; zij verkopen hun data voor een dienst: Data As A Service. Big Data Walhalla Big Data is een nieuwe term, maar het mag zeker geen nieuw fenomeen heten. De wetenschap werkt bijvoorbeeld al decennia met zogenoemde ‘data mining

26 | www.ict-update.nl

technologie’. Fundamenteel onderzoek vertrouwt al jaren op het verzamelen, interpreteren, condenseren en abstraheren van informatie uit grote hoeveelheden data. Toegegeven: je had wel veel hardware, veel geduld, veel data en een groot oplossend vermogen nodig om het een en ander boven water te krijgen. “Maar hoe zit het dan met Business Intelligence?”, hoor ik u denken, “In het jaarlijkse CIO Survey van Gartner is dit onderwerp toch al jaren een topprioriteit voor IT-directeuren?” Dat klopt: en dan te bedenken dat slechts twintig procent van de bedrijfsdata het label ‘gestructureerd’ mag krijgen en ook echt intern wordt gegeneerd. Als je dat nu eens met die 80 procent externe, veelal ongestructureerde data (denk aan websites, e-mails, social media en GPS-coördinaten), mixt: dan krijg je een Big Data Walhalla! Big Data is Big omdat er nu relatief betaalbare technologie beschikbaar is om complexe analyses te kunnen uitvoeren. Je kunt bij wijze van spreken met een simpel computersysteem en verbinding met de cloud toe. Paradoxaal genoeg ligt daar nog een Big Data-uitdaging. De verwachtingen zijn hoog, de interesse is gewekt, de eerste ervaringen worden zichtbaar, maar veel bedrijven en hun CIO’s staan nog op de kant te aarzelen alvorens ze in het diepe springen. Aan de slag dus om lessen te leren van de early adopters. lessen van early aDopters Neem nu het elektronicaconcern Philips, dat in 2013 nog de grootste octrooi-aanvrager in Nederland was. >>

CIO NET UPDATE

www.ict-update.nl | 27

What’s next.

Het gebruikt tekstanalyse software van het jonge Delftse bedrijf Treparel om mogelijkheden (en inbreuken) in de wereldwijde database met 80 miljoen actieve patenten te vinden. En dat gebeurt allemaal vanaf een simpele laptop ergens in de Philips-burelen. Er zijn diverse interessante nieuwe trends die we op de top van de berg van hoge Big Data-verwachtingen tegenkomen. Twee daarvan wil ik u in ieder geval niet onthouden: Data as a serviCe Klantenreviews (Olery uit Amsterdam doet dit voor hotelvergelijkingen), internet data aggregators (Coosto uit Eindhoven), online communities (Marketingfacts.nl maar ook Viva.nl) en social networks (Facebook, Linkedin). ING heeft weliswaar de plannen om transactie informatie van klanten in de koelkast gezet, maar wie weet… Heeft u profielen van doelgroepen (en hun toestemming om die informatie ten gelde te maken), dan heeft u een business opportunity! ClouD BaseD Big Data Met een goede probleemstelling, de juiste data en een credit card koopt u analyse capaciteit online; Analytics As A Service. In feite is dit een Spotify-achtige dienst voor Big Data; u betaalt voor gebruik en niet langer voor het bezit van de technologie om de analyses te doen. Vraagt u zich af wat bedrijven zoals Rabobank en Heineken nu al met Big Data doen? Kijk dan eens op deze blog: http://www.bigdata-startups.com/ best-practices/. Succes met de Big Data-strategie!•

28 | www.ict-update.nl

over C

CIONE opgeric Herman hebben Bussem Samen ongeve De Ned telt ruim voorzit Pharma

CIO NET UPDATE

Colofon

agenDa 2014

CIONET Update komt tot stand onder redactionele eindverantwoordelijkheid van CIONET Nederland.

evenementenagenDa 2014 voor Cio’s en it exeCutives

CIONET Update verschijnt negen keer per jaar als speciaal onderdeel van het onafhankelijke ma-nagementijdschrift ICT Update. ICT Update, inclusief CIONET Update, wordt naar alle leden van CIONET Nederland verzonden.

Redactie CIONET Update: Frits Bussemaker, Herman van Bolhuis, Jeroen Kleinhoven, Marita Vleugel

Cionet

ET Nederland is in 2007 cht door Managing Partner n van Bolhuis. Begin 2011 n Jeroen Kleinhoven en Frits maker CIONET versterkt. organiseren zij jaarlijks eer tien bijeenkomsten. derlandse Advisory Board m vijftien leden, met als tter Edwin Erckens (TEVA a Europe).

Zal het fundament van het ICT-landschap er in 2014 heel anders uit gaan zien voor de CIO? De wereld verandert snel en de huidige ICT-architectuur sluit niet altijd meer goed aan op de trends en behoeftes in de komende jaren. Deze grote verandering heeft duidelijk effect op de processen, architectuur, applicaties, de organisatie zelf en nog veel andere zaken waaronder de steeds veranderende rol van de CIO. Ons programma voor aankomend jaar staat dan ook in het teken van ‘Digital Leadership’. Wij nodigen CIO’s en IT beslissers uit om kennis te delen, inspiratie op te doen en mee te discussiëren tijdens de bijeenkomsten van CIONET Nederland: 11 september : Premium CIONET event over het thema Co-creation by Big Data 20 november : CIONET community event over het thema IT infrastructure Makeover 18 december : CIONET community event over het thema Disruptive Technologies De bijeenkomsten starten veelal om 15.00/15.30 uur en worden afgesloten met een netwerkborrel en/of diner waar CIONET leden kosteloos toegang tot hebben. Bent u nog geen lid van CIONET maar wilt u wel deze bijeenkomsten bijwonen? Meld u zich dan kosteloos aan als lid van CIONET door een bericht te sturen aan marita@cionet.com.

www.ict-update.nl | 29

DOSSIER ‘THE INTELLIGENT ENTERPRISE’

AAntAl Big DAtAprojecten is nog Beperkt Om een optimale ‘customer experience’ te garanderen, wordt het voor organisaties steeds belangrijker om snel in het bedrijfsproces in te kunnen grijpen bij eventuele problemen of onverwachte ontwikkelingen. Mooier nog zou zijn om deze situaties tijdig te kunnen herkennen en de impact ervan voor de organisatie te kunnen voorspellen en daar vervolgens op te anticiperen. Big Data is dan ook een fenomeen dat hoog op de agenda staat, zo zou men mogen verwachten, vooral in grotere organisaties. Tekst: Ruud Alaerds, Keala Consultancy

Uit het onderzoek onder grotere organisaties in Nederland (honderd of meer werknemers) blijkt echter dat men zeker nog niet massaal actief is met Big Data-projecten. ‘Slechts’ 28 procent heeft op dit moment projecten actief en een additionele 10 procent verwacht in het komende jaar dergelijke projecten op te gaan pakken. De resterende 62 procent van de respondenten heeft in deze richting nog steeds geen plannen (zie afbeelding 1). Om sturend te kunnen zijn – en vooruit te kunnen kijken – zou men zeker bij de wat grotere organisaties in de zakelijke markt meer ‘Big Data-denken’ verwachten. Dat blijkt nu echter niet zo te zijn.

‘Bij veel organisaties bestaat nog voldoende ruimte om de customer experience te verbeteren’ 30 | www.ict-update.nl

Dat concludeert Keala Consultancy na een onderzoek dat recent in samenwerking met het ICT-bedrijf Software AG is uitgevoerd onder organisaties in Nederland met honderd of meer werknemers. Dat betekent dat er bij veel organisaties binnen de huidige ICT-infrastructuur nog voldoende ruimte bestaat om de ‘customer experience’ verder aan te pakken en te verbeteren. Een ontwikkeling die ICT meer en meer richting de business zal doen opschuiven. Grote dienstverlenende organisaties en handelsbedrijven blijken overigens wel duidelijk voorop te lopen in de huidige situatie. Zij hebben meer investeringsintenties te ten aanzien van Big Data-gerelateerde projecten dan hun grote collega-organisaties uit industriële en transportsectoren.

ICT UPDATE

Situatie in profit sectoren zakelijk Nederland ten aanzien van Big Data projecten

Heeft projecten en ook investeringsplannen 18,2 %

Heeft projecten maar geen investeringsplannen 9,8 %

Geen projecten en geen verwachte investeringen 62,2 %

Heeft projecten maar wel investeringen verwacht 9,8 %

www.ict-update.nl | 31

Verwachte investeringen in Big Data projecten 40% 38,5% 35%

37,5%

30%

30,4%

25%

26,7% 23,5%

20%

21,1%

21%

15% 10% 5% 0% IE &

TR DUS

BOU

SEC

LS NDE

E TOR

NIN

RLE

T VE

ORT

SP RAN

ENS E DI

ELIJ

ZAK

MER

KNE

100

TOT

WER 200

200

RS EME

ROT

EN G

AAL TOT

WER

Heeft nu Big Data projecten 40% 38,5% 35% 34,8%

32,8%

30% 28% 25%

25%

23,7%

20% 16,7%

15% 10% 5% 0% IE &

TR DUS

32 | www.ict-update.nl

BOU

SEC

LS NDE

E TOR

ELIJ

ZAK

ENS E DI

NIN

RLE

T VE

ORT

SP RAN

MER

KNE

100

TOT

WER 200

200

WER

RS EME

ROT

EN G

AAL TOT

COLUMN Erik Leene, director Innovation en mede-eigenaar Kadenza

Spant u het paard achter de wagen?

Grote omwentelingen in businesmodellen beginnen steeds vaker bij data. Bedrijven van nu hebben toegang tot enorme hoeveelheden data, op een manier waarvan twintig jaar geleden niemand had durven dromen. Die (big) data brengen alles in beweging. Ze zijn een bron van nieuwe diensten en producten. Ze veranderen hele branches. Ik voorzie dat data steeds vaker gaan bepalen hoe bedrijven zich organiseren. Data komen in het hart van de organisatie te staan. Ze worden leidend voor bedrijfsprocessen – in plaats van andersom. Is ING een bank? Essent een energiemaatschappij? Philips een fabrikant? Zulke vragen leiden tot tunnelvisie. Tot informatiesilo’s. Niet voor niets worden branches vaak ontwricht door partijen van buitenaf, die door de gevestigde orde niet als concurrent werd herkend. Je weet niet wie of wat je over vijf jaar bent. Je weet wel dat alles er anders uit kan zien. Om succesvol te blijven en te groeien heb je dus vooral vrijheid nodig. De vrijheid om je businessmodel te veranderen. Om mee te bewegen. Én een fundament dat je daartoe in staat stelt. Dat fundament is een datagedreven organisatiestructuur en -cultuur. Ja, dit is een visie. Maar het is ook werkelijkheid bij veel bedrijven waar ik kom. En daarmee wordt het organiseren (‘governance’) van data belangrijker dan ooit. Het besef en de wil zijn er vaak bij die organisaties. Maar o zo vaak zie ik dat het paard achter de wagen wordt gespannen. We onderkennen het belang van data belangrijk is: we bouwen mooie Data Warehouses en we leveren schitterende dashboards. Maar het organiseren van data, meta data, data kwaliteit en data eigenaarschap is en blijft een restproduct. En als we het al doen dan zie ik (te) vaak dat het achteraf wordt gedaan. En daarmee is alle moeite en inspanning kansloos en is het project gedoemd om te mislukken. Als je de informatieketen bekijkt, dan is het volstrekt onlogisch om helemaal aan het einde van de keten trachten definities vast te leggen in wiki’s, data kwaliteits rapportages te maken, definities van kpi’s bij te houden in een intranet en functioneel ontwerpen vast te leggen in allerlei documenten. Veel logischer en gemakkelijker is het om daarmee te starten. Te beginnen vanuit meta-data. Te starten met de organisatie van de data: immers in de hele keten er na profiteer je van het feit dat je deze meta-data kunt hergebruiken in de Extraction, Transformation & Load generatie, data lineage en je analyse omgeving. Wie data niet letterlijk op de eerste plaats zet, loopt het gevaar straks niet meer relevant te zijn.

www.ict-update.nl | 33

DOSSIER ‘THE INTELLIGENT ENTERPRISE’

Big Data heeft Big impact Big Data, Business Intelligence, Business Analytics. Het zijn drie ‘buzz words’ die al enige tijd in de ICT-sector rondwaren. Als wij experts - zoals het toonaangevende marktonderzoeksbureau Gartner - moeten geloven, gaan organisaties daar de komende tijd alleen meer mee te maken krijgen. Want uiteindelijk moeten de bewuste technologieën en de bijbehorende tools ervoor zorgen dat elke organisatie een ‘Intelligent Enterprise’ wordt. Tekst: Paul Teixeira

In de CIO Survey 2013, een jaarlijks wereldwijd uitgevoerd onderzoek onder Chief Information Officers, van marktonderzoeksbureau Gartner stond business intelligence en business analytics op nummer één van het prioriteitenlijstje van ICT-directies. Kennelijk zijn het thema’s die de CIO bovenmatig interesseren, zo mag je wel concluderen. Maar waar hebben wij het over als het gaat om ‘BI’ en ‘BA’? Om over Big Data nog maar te zwijgen. Organisaties beschikken over bergen informatie, grote bergen zelfs. En dan hebben wij het alleen nog maar over de intern geproduceerde gegevens over zaken als financiële transacties, klanten en de eigen producten of diensten. De hoeveelheid data wordt schrikbarend groot als het wordt aangevuld met relevante externe informatie die door externe partijen is aangemaakt. Die ‘externe informatie’ groeit letterlijk per seconde en is vaak niet op één locatie te vinden, maar moet uit een veelheid aan bronnen worden verzameld. Een voorbeeld. Een wereldwijd opererende hotelketen kan op basis van intern gegeneerde gegevens - zoals de kamerbezetting gedurende een x periode - bepaalde besluiten nemen over bijvoorbeeld kamerprijzen en aanbiedingsacties. Da’s mooi, maar het wordt nog interessanter als er bij de besluitvorming ook rekening kan

34 | www.ict-update.nl

worden gehouden met andere, externe, factoren en data. Neem de weersverwachtingen voor een aantal regio’s of landen. Combineer die met recensies van hotelgasten op reiswebsites. En verrijk dat alles weer met voorspellingen in de hospitality-sector gespecialiseerde trendwatchers over veranderende klantvoorkeuren. Dat samenspel van in- en externe data (Big Data) én de hulpmiddelen om de relevante zaken hieruit te halen (BI en BA) kan zorgen voor een bijstelling van het besluit of een volledig ander (en hopelijk beter) besluit. Je zou het bijna intelligente besluitvorming kunnen noemen. In de wolken Ook de BI- en BA-wereld ontkomt er niet, stelt Gartner vast: cloud computing rukt op als dé manier om op een kosteneffectievere wijze omvangrijke en geavanceerde ICT-oplossingen te gebruiken. Het marktonderzoeksbureau voorspelt dat het aantal service providers, partijen die BI- en BA-software via het cloud computing-model aanbieden, de komende jaren stevig zal groeien. Met het cloud computing-model wordt de drempel voor BI- en BA-gebruik flink verlaagd, aldus Gartner. Allereerst scheelt het organisaties een stevig bedrag aan hardware-investeringen: BI- en BA-software staat er nog steeds om bekend >>

ICT UPDATE

www.ict-update.nl | 35

DOSSIER ‘THE INTELLIGENT ENTERPRISE’

‘De vraag is hoe een gemiddelde organisatie er in gaat slagen om nieuwe functies, zoals die van data scientist, met de juiste mensen in te vullen’

dat het niet geringe eisen stelt aan de specificaties van computersystemen, zo stelt het bureau. Die investeringen komen nu in grote mate voor rekening van de cloud service provider. Ook een andere omvangrijke kostenpost, de aanschaf van softwarelicenties, wordt in het cloud computing-model gedragen door de service provider. De derde kostenbesparing is die van het beheer: daar waar voorheen de ICT-afdeling zorg moest dragen voor het onderhoud van de betrokken software (inclusief het uitvoeren van patches en updates), valt die eer nu aan de cloud-partij. Gartner stelt verder dat het inherente flexibele karakter van het cloud computing-model (makkelijk opschalen en terugbrengen van capaciteit naarmate de behoefte verandert) een belangrijke bijdrage zal leveren aan de grotere populariteit van BI- en BA-software. Impact op organIsatIe De opkomst van Big Data en analyse-hulpmiddelen heeft ook de nodige impact voor organisaties zelf, zo zegt Gartner. Het zorgt bijvoorbeeld voor de broodnodige samenwerking tussen de ICT-afdeling en andere onderdelen van de organisatie. De ICT-oplossingen op het gebied van BI en BA vormen immers meer dan ooit een onontbeerlijk middel om een zakelijke doelstelling te kunnen bereiken. Ook zorgt het er voor dat er nieuwe functies worden gecreëerd. Die banen bevinden zich veelal op het snijvlak van business en ICT. Zo is er de data scientist, door het gezaghebbende Amerikaanse managementtijdschrift Harvard Business Review al uitgeroepen tot ‘The Sexiest Job of the 21st Century’. Het is de welbekende witte raaf of

36 | www.ict-update.nl

het schaap met de vijf poten. Iemand die zowel analytisch inzicht op academisch niveau heeft, als over verstand van programmeren beschikt én die een ongemeen groot zakelijk inlevingsvermogen tentoonspreidt. Het inzetten van een data scientist kan overigens aantoonbaar tot zakelijk succes leiden. Zo wist LinkedIn, de grootste netwerksite voor de zakelijke markt, het aantal bekeken pagina’s en advertenties (plus in het kielzog daarvan: het aantal leden en de omzet) in een relatief korte periode met dertig procent omhoog te krijgen. Het geheim daarachter? Een slimme data scientist bij LinkedIn wist met behulp van gegevensanalyses en patroonherkenning software – gekoppeld aan het eigen inzicht – een ‘Mensen die u misschien ook kent’-module te bedenken waarin een gebruiker een x aantal mogelijk interessante nieuwe connecties werd voorgeschoteld. Het bewuste site-onderdeel is inmiddels een vast element van de LinkedIn-propositie geworden. De vraag is hoe een gemiddelde organisatie er in gaat slagen om nieuwe functies, zoals die van data scientist, met de juiste mensen in te vullen. Nu de economie wereldwijd dreigt aan te trekken, barst immers ook de strijd om getalenteerd personeel weer los. doe-het-zelf De mogelijkheid om uit een grote gegevensbrij relevante informatie te halen, is niet echt nieuw. Laten wij dat misverstand maar uit de wereld helpen. Het heette alleen anders: ‘datamining’, om precies te zijn. Wat wel het label ‘nieuw’ mag dragen, is de manier waarop de zo felbegeerde informatiediamantjes kunnen worden verzameld. Waar voorheen alleen een select

ICT UPDATE

data-analisten tot dergelijke kunstwerkjes in staat waren, komt het nu binnen handbereik van een grotere groep, niet noodzakelijkerwijs met veel ICT-kennis behepte, werknemers. Marktvorser Gartner noemt het ‘de de-mystificering van Business Intelligence’. Volgens het marktonderzoeksbureau is die tendens goed terug te zien in de toewijzing van ontwikkelingsbudgetten bij de makers van business intelligence-software. Het gros van het R&D-geld gaat inmiddels naar de ontwikkeling van gebruikersvriendelijke, doe-het-zelf-achtige, applicaties waarmee mensen ‘uit de business’ zonder veel ICT-inzicht hun eigen dashboards en rapporten kunnen vervaardigen. De eindgebruikers zijn hierdoor in toenemende mate de aanjagers van ICT-ontwikkelingen, aldus Gartner. De marktvorser ziet mede hierdoor de rol van de ICT-organisatie meer en meer verschuiven van een ‘gatekeeper’ naar een ‘useful helper’ die eindgebruikers de gereedschappen verstrekt waarmee zij ongehinderd aan de slag kunnen gaan. In dat verband is de opkomst van de mobiele apparatuur en de bijbehorende mobiele apps eveneens een belangrijke factor. Niet voor niets staan ‘Mobile Technologies’ op de tweede positie in het prioriteitenlijstje van CIO’s in Gartner’s CIO Survey 2013. Het is mooi dat de BI- en BA-software steeds eenvoudig te bedienen wordt, maar die programmatuur moet het liefst ook nog op een willekeurig moment op een willekeurige locatie te gebruiken zijn. Met andere woorden: graag als app op een smartphone of tabletcomputer. Zo komt een oude reclamespreuk van softwaremaker Microsoft letterlijk tot leven: ‘Information at your fingertips’.* >>

www.ict-update.nl | 37

DOSSIER ‘THE INTELLIGENT ENTERPRISE’

de negen grootste BIg data-uItdagIngen voor cxo’s Gartner heeft voor CIO’s en andere directieleden de negen grootste Big Data-uitdagingen voor organisaties op een rijtje gezet. Informatie Strategie • strategie: Is de organisatie al klaargestoomd voor een transformatie naar een model waarbij informatie leidend is? Hoe wordt Big Data ingezet om het maken van strategische keuzes te verbeteren? De directie zal nu al moeten inschatten welke investeringen in Big Data (inclusief BI- en BA-hulpmiddelen) het meeste waarde voor de organisatie toevoegen. •

governance: Hoe en door welke afdeling(en) moeten de informatie ‘assets’ van de organisatie worden beheerd? Valt het toe aan de ICT, aan de business of moeten de twee hierin nauw samenwerken?

•

personeel: Volgens Gartner zullen er in 2015 wereldwijd circa 4,4 miljoen nieuwe banen gerelateerd aan Big Data worden gecreëerd. Dat roept automatisch de vraag op of organisaties hierop zijn voorbereid. Neem bijvoorbeeld de opkomende beroepsgroep ‘data scientist’: zijn dergelijke professionals al in huis? En zo niet: hoe zorg je er voor dat zij bij uw organisatie willen komen werken?

Data Analytics • predictive analytics: Gebruikt u data al om voorspellende (predictive) en real time analyses te maken door de gehele organisatie heen? Hoe kunt u ongestructureerde data gebruiken om bijvoorbeeld betere klantervaringen te bewerkstelligen? Hoe gaat u om met nieuwe datatypen zoals sentiment data, clickstream data en video? •

Behavorial analysis: Bent u in staat complexe datasets in te zetten om zogenoemde ‘Behavorial Analyses’ te maken? Met andere woorden: niet alleen analyseren wat klanten doen, maar ook waarom klanten tot bepaalde keuzes komen? De mogelijke voordelen zijn groot. Behavorial Analyses kunnen organisaties namelijk nieuwe inzichten geven waarmee kostenreducties zijn te realiseren. Ook zijn zaken als klantentevredenheid positief te beïnvloeden.

•

data Interpretatie: Welke data dient er te worden geïntegreerd om tot nieuwe inzichten te kunnen komen? En is de ICT-afdeling al in staat om bij die keuzes te helpen?

Enterprise Information Management • gebruikersverwachtingen: Werknemers vragen in toenemende mate toegang tot Big Data-bronnen. Hoe stelt u vast wie welke toegang tot die begeerde informatie krijgt? En hoe gaat u dat implementeren? •

kosten: Hoe gaat u er voor zorgen dat de toegang tot Big Data-bronnen als beslissingsondersteunend hulpmiddel niet alleen snel maar ook kosteneffectief is?

•

hulpmiddelen: Hoe gaat u alle (nieuwe) Big Data-bronnen onderling verbinden? Het is noodzakelijk dat een organisatie bijvoorbeeld kijkt naar de impact die dat heeft op het data center of data centra. Heeft u de benodigde processen, hulpmiddelen en technologieën in kaart gebracht waarmee het gebruik van Big Data in de organisatie moet worden ondersteund?

Gartner vergelijkt Traditioneel Information Management en Information Management Big Data Style tradItIoneel InformatIon management

InformatIon management BIg data style

• • • • • • • • •

Requirements based Top-down design Defining ‘truth’ Integration and reuse Technology consolidation Data warehouses and content management Competence centers Better decisions Enterprisewide

38 | www.ict-update.nl

Opportunity oriented Bottom-up experimentation Establishing ‘trust’ Immediate use Tool proliferation ‘World of Hadoop’ Hackathons Better business Domain focus (marketing and ops, among others)

COLUMN Frederik Schröder, country manager Nederland, Hitachi Data Systems

Het is tijd voor businessdriven iCt

In deze editie van ICT Update is het centrale thema de ‘Intelligent Enterprise’. Er zijn tal van technische- en managementfacetten die een onderneming ‘intelligent’ maken, maar voor mij draait het vooral om innovatie. Steeds meer organisaties komen tot de conclusie dat traditionele doelstellingen, zoals omzetgroei, kostenbesparing, efficiencyverbetering, etcetera, vaak zijn terug te leiden tot het vermogen om te blijven innoveren. Een organisatie die zich onderscheidt door innovatie en daarmee eerder kan inspelen op nieuwe trends en veranderende behoeften bij klanten, mag zich met recht intelligent noemen. Je kunt echter pas een intelligente onderneming worden als je precies weet waar en hoe je moet innoveren. En daarvoor is het nodig dat organisaties op een andere manier omgaan met data en met informatie. Ik maakt hier bewust een onderscheid tussen deze twee, want hoewel bedrijven bergen met data hebben, ontbreekt het vaak aan heldere, bruikbare informatie en het daaruit volgende inzicht. Inzicht in marktontwikkelingen, trends, veranderende behoeften, etcetera. Niet alleen voor de korte, maar zeker ook voor de lange termijn. De uitdaging is om uit die bergen van data snel – bij voorkeur in real-time – informatie te destilleren. Want data worden pas echt bruikbaar als je verschillende soorten data uit verschillende bronnen weet te combineren tot relevante informatie. Informatie die de inzichten verschaft die nodig zijn om te innoveren en in te spelen op actuele of sluimerende behoeften van klanten. De organisatie die dat het snelst en meest effectief doet, onderscheidt zich van de concurrentie. De transitie naar een intelligente onderneming vraagt echter om meer dan alleen de analyse van data. Organisaties zullen ook anders moeten gaan denken. In veel organisaties gaan mensen – ook op managementniveau – bij beslissingen nog te vaak op hun gevoel af. Bedrijven die echt een ‘intelligent enterprise’ willen worden, moeten meer handelen en besluiten nemen op basis van de voorhanden informatie. Het is misschien zelfs noodzakelijk om hele bedrijfsprocessen aan te laten sturen door data. Dat innovatie op basis van informatie ook inderdaad werkt, is inmiddels wel duidelijk. Organisaties die big data analytics inzetten om intelligenter te opereren, blijken 5 tot 6 procent efficiënter te zijn dan organisaties die dat niet doen, zo blijkt uit een artikel in het toonaangevende Amerikaanse managementtijdschrift Harvard Business Review. En er zijn sprekende voorbeelden waarvan je denkt ‘Natuurlijk!’. Een van de mooiste is een investeringsbank in de Verenigde Staten. Deze combineert data van satellietopnamen van parkeerplaatsen bij Wal-Mart vestigingen met onder andere locatiegegevens van mobiele providers en de gemiddelde uitgaven per klant. Zo kunnen ze investeerders vroegtijdig een nauwkeurige voorspelling bieden van de kwartaalomzet van Wal-Mart. En de Oostenrijkse winkelketen SPAR Austria Group zet big data analyses in om de inrichting van winkels te optimaliseren, op basis van actuele omzettrends. Mooie cases van slimme innovatie op basis van informatie. Wat betekent dit nu voor de CIO? Afgezien van het faciliteren van real-time big data-analyses, gaat het er vooral om dat de CIO anders gaat kijken naar zijn of haar rol binnen de organisatie. Hoe kan ICT er aan bijdragen dat we sneller producten en diensten aanbieden die beter aansluiten op de behoeften van klanten? Op wat voor manier kan ICT het beste de innovaties ondersteunen die daarvoor nodig zijn? Dit noemen we ‘Business-driven ICT’ en dat zegt ook precies waar het om draait: in plaats van uit te gaan van de mogelijkheden van ICT, gaat het om wat de klanten – en daarmee de business – nodig hebben. Sneller inzicht, betere analyses, tijdig signaleren waar iets mis dreigt te gaan of waar juist onverwachte pieken optreden. Natuurlijk moet de infrastructuur dat streven naar business-driven ICT wel kunnen ondersteunen. Om data uit verschillende bronnen te kunnen combineren, moet bijvoorbeeld de data-opslag onafhankelijk worden van de verschillende toepassingen. De scheidswanden tussen verschillende bedrijfsonderdelen en -applicaties moeten verdwijnen, want alleen dan kunnen data in een bedrijfsbrede context worden geanalyseerd. Zo komt de CIO veel dichter bij de business te staan dan nu vaak het geval is, dankzij meer inzicht in de behoeften en de mogelijkheden. Wanneer een CIO deze stap met succes weet te zetten, verandert ICT van een kostenpost naar een echte ‘enabler’ van een intelligent opererende onderneming. Een onderdeel dat essentieel is voor het innovatievermogen en dat een concrete bijdrage levert aan omzet, winstgevendheid en groei. www.ict-update.nl | 39

DOSSIER ‘THE INTELLIGENT ENTERPRISE’

The inTelligenT enTerprise vergT durf en TalenT Niet eerder was de impact van de digitalisering duidelijker zichtbaar dan momenteel het geval is. Zo zien we een trend waarbij winkels uit het straatbeeld verdwijnen, omdat mensen steeds meer online winkelen. Ook binnen de financiële dienstverlening zijn er in het afgelopen jaar stevige reorganisaties aangekondigd, omdat consumenten financiële zaken steeds meer online regelen. Het meest recente voorbeeld dat laat zien hoe de digitalisering invloed heeft gehad op een onderneming komt uit de reisbranche. OAD reizen was jarenlang de grootste touroperator van Nederland. Het bedrijf heeft echter te laat ingespeeld op de digitale ontwikkelingen en kon zodoende de concurrentie niet meer aan met de online aanbieders, met een faillissement tot gevolg. Tekst: Sjoerd Bouma en Rachid El Harchaoui, Information & Analytics Strategy consultants Accenture

Een belangrijk gevolg van de voortschrijdende digitalisering is dat het persoonlijk contact tussen ondernemingen en klanten vermindert, terwijl de hoeveelheid (meta) data over diezelfde klanten toeneemt. Ondernemingen krijgen daarnaast de beschikking over nieuwe databronnen die inzicht geven in de klantenkring, denk bijvoorbeeld aan social media. Maar ook doordat de kosten van sensoren en andere meetapparatuur dalen en interne processen gedigitaliseerd worden, is er een sterke toename van intern gegeneerde data die ondernemingen tot hun beschikking hebben. Deze enorme berg data wordt steeds meer gezien als een strategisch wapen om waarde te creëren en de concurrentie te bedwingen. Zo wordt data gebruikt om klanten beter te begrijpen of om interne processen efficiënter te maken. Verder hebben organisaties de beschikking over steeds geavanceerdere applicaties voor data analyses en visualisaties. De toepassing van analytics krijgt hierdoor een steeds prominentere rol binnen de organisatie. De overstap naar een data gedreven organisatie, een zogenoemde ‘intelligent enterprise’, is een fundamentele stap. Het vereist naast investeringen in de juiste

40 | www.ict-update.nl

technieken, ook dat de organisatie een transformatie ondergaat en analytics vaardigheden opbouwt. Aspecten als talentenontwikkeling, leiderschap, het ontwikkelen van een juiste governance structuur en het herdefiniëren van interne processen, zijn essentieel voor het succes van de toepassing van analytics. AnAlytics tAlent binnenhAlen en behouden Het succes van een Intelligent Enterprise is in grote mate afhankelijk van het analytics talent dat de organisatie aan zich weet te binden. Het is daarom belangrijk dat de onderneming investeert in mensen die de creativiteit hebben om nieuwe verbanden te kunnen leggen in de grote hoeveelheden data en die dat vervolgens kunnen vertalen in praktische toepassingen voor de organisatie. De ideale kandidaat bezit de combinatie van eigenschappen van een hacker, analist en adviseur. Echter, de mensen die aan een dergelijk profiel voldoen zijn schaars. Er is momenteel een groot tekort aan analytics talent, terwijl de verwachting is dat de vraag naar analytics talent in de toekomst verder zal toenemen. Uit onderzoek van Accenture in 2012 blijkt dat alleen al in de Verenigde Staten 44 procent van de nieuw gecreëerde banen gerelateerd zijn aan analytics, terwijl naar verwachting

ICT UPDATE

slechts ongeveer de helft (23 procent) ook daadwerkelijk ingevuld kan worden. Het zal voor elke organisatie een uitdaging zijn om de juiste talenten aan te trekken en te behouden. Organisaties kunnen zich echter wel van de concurrentie onderscheiden door een aantal concrete acties: •

Maak studenten bewust van de carrièremogelijkheden die analytics biedt. Hier is een belangrijke taak voor recruiters weggelegd om potentiële kandidaten al in een vroeg stadium enthousiast te maken voor een carrière in analytics binnen de organisatie.

•

Zorg ervoor dat het analytics talent de uitdagingen in het werk blijft vinden. Het is belangrijk dat de analytics talenten continu uitgedaagd worden en dat zij werkzaamheden krijgen die bij hun vaardigheden passen. Een veel voorkomende ergernis van data scientists is dat zij te vaak een groot gedeelte van hun tijd moeten besteden aan het uitvoeren van simpele analyses en het genereren van standaardrapportages.

•

Voeg analytics talenten binnen de organisatie samen. Van de analytics talenten wordt een brede set van >>

Sjoerd Bouma

‘De overstap naar een data gedreven organisatie is fundamenteel en vergt een lange adem’ www.ict-update.nl | 41

DOSSIER ‘THE INTELLIGENT ENTERPRISE’

‘De enorme berg data wordt steeds meer gezien als een strategisch wapen om waarde te creëren en de concurrentie te bedwingen’

vaardigheden verlangd. In de praktijk is het echter vaak zo dat de talenten meer affiniteit hebben met specifieke onderdelen van analytics. Sommigen zijn bijvoorbeeld goed in het ontwikkelen van de juiste modellen, terwijl anderen weer beter in staat zijn om de bevindingen goed te visualiseren en te communiceren binnen de organisatie. Het optimale resultaat wordt dan ook behaald als de verschillende analytics talenten worden samengevoegd zodat zij van elkaar kunnen leren en elkaar kunnen blijven uitdagen. •

decentraal: de analytics capability is verspreid over de organisatie, dicht bij ‘de business’. Activiteiten vinden plaats in silo’s en ook de benodigde capabilities worden opgebouwd in silo’s. Hierdoor zijn meerdere fysieke locaties en infrastructuren noodzakelijk om de analytics activiteiten te ondersteunen.

•

centraal: één centrale locatie binnen de organisatie waar alle analytics capabilities zijn belegd. Alle activiteiten worden vanuit deze centrale entiteit aangestuurd. Ook het bepalen van prioriteiten vindt plaats in deze entiteit. Vanuit deze centrale organisatie worden standaard diensten en rapportages aangeboden, maar zijn ook ad hoc data analyses te faciliteren. In deze governance structuur blijft ‘de business’ in sterke mate verantwoordelijk voor de analyse en interpretatie van de analyse resultaten en rapportages.

Ontwikkel flexibele carrièrepaden waarin talenten kunnen groeien. Veel carrièremodellen binnen organisaties zijn zo ingericht dat de werknemers zich ontwikkelen tot manager. Analytics talenten zijn specialisten en hebben niet altijd de ambitie om te groeien naar een rol van manager. Het gevolg is dat ze tien tot vijftien jaar in dezelfde functie blijven zitten. Organisaties moeten daarom senior analytics • rollen creëren zodat de talenten een persoonlijke groei doormaken en niet het gevoel krijgen tegen een glazen plafond aan te lopen. Deze stap is essentieel om hen ook voor lange termijn aan de organisatie te binden.

GoVernAnce VAn de AnAlytics kennis Het is belangrijk vooraf te bepalen waar de analytics kennis wordt belegd in de organisatie. Bij het inrichten van deze zogenoemde ‘analytics capability’ is het van belang te bepalen welke governance structuur de organisatie kiest. Er zijn diverse governance structuren, waarvan de meest voorkomende vormen zijn:

42 | www.ict-update.nl

•

Center of Excellence: Het meest flexibele governance model, waarbij de business zelf verantwoordelijk is voor het bepalen en toepassen van reporting en data analytics. Het Center of Excellence levert gestandaardiseerde processen en governance structuren en wijst de analytics specialisten toe aan organisatie onderdelen die daar om vragen. Coördinatie en prioriteit bepaling vindt plaats in het Center or Excellence. Ook is het Center of Excellence de interface met de IT afdeling.

Er zijn diverse hybride vormen te bedenken op bovenstaande modellen. Het governance model dat het meest geschikt is voor een organisatie, hangt af van de prioriteit van analytics binnen de organisatie, de volwassenheid van

ICT UPDATE

Rachid El Harchaoui

de analytics capability en de noodzaak van het prioriteren van de vraag naar en aanbod van analytics vaardigheden. sponsorschAp en leiderschAp Om de analytics capability succesvol te laten zijn in het creëren van waarde voor de organisatie, is het van belang dat er een sponsor van analytics op managementniveau komt. Die persoon moet een passie hebben voor data gedreven management (‘passion for managing by fact’) en de toegevoegde waarde van analytics helder over de bühne kunnen brengen. Hij of zij moet genoeg senioriteit uitstralen om serieus genomen te worden en

ook daadwerkelijk beslissingen te kunnen nemen binnen de organisatie. De belangrijkste taak van een sponsor is dan ook het versnellen van de adoptie van de nieuw te bouwen analytics capability door de organisatie. In onze dagelijkse praktijk zien wij steeds meer bedrijven die een Vice President Enterprise Analytics of een Chief Data Analytics Officer (CDO) aanstellen om te waarborgen dat deze nieuwe capability genoeg aandacht krijgt op C-level niveau. De CDO stuurt de analytics capability aan en is de ‘eigenaar’ van de informatie en analytics strategie van de >>

www.ict-update.nl | 43

DOSSIER ‘THE INTELLIGENT ENTERPRISE’

‘In onze dagelijkse praktijk zien wij steeds meer bedrijven die een senior vice president Enterprise Analytics of een Chief Data Analytics Officer (CDO) aanstellen’

organisatie. Hij of zij definieert de informatie, rapportage en analytics behoeften van de organisatie en ontwikkelt een analytics visie. Op basis van die visie komt de CDO vervolgens met een strategie en de concrete plannen om het beoogde resultaat te krijgen. De CDO is verantwoordelijk om de benodigde kennis en vaardigheden op te bouwen en te ontwikkelen om deze doelen te bereiken. Daarmee is de CDO ook verantwoordelijk voor het intern ontwikkelen, aantrekken en behouden van analytics talent. De CDO waarborgt afstemming met de rest van de organisatie (de business en de ICT-afdeling) en draagt in belangrijke mate bij aan de analytics cultuur waarbij beslissingen data gedreven worden genomen. Indien nodig bepaalt de CDO welke informatie en data analyse verzoeken prioriteit krijgen. Het uiteindelijke doel van een CDO is om de analytics capability zodanig op te bouwen en in te zetten dat het een competitief voordeel voor de organisatie realiseert. besluitVorMinGsproces Ondanks de grote interesse van organisaties in analytics, blijkt de daadwerkelijke toepassing ervan in de dagelijkse besluitvorming vaak beperkt te zijn. Uit een enquête van Accenture uit 2013 onder 600 grote ondernemingen in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk blijkt dat meer dan 60 procent de toepassing van analytics voornamelijk ziet ten behoeve van snellere en effectievere besluitvorming. Echter, slechts 25 procent van de ondervraagden bleek ook daadwerkelijk te vertrouwen op data als basis voor het nemen van beslissingen. Dit onderzoek

44 | www.ict-update.nl

ondersteunt de heersende gedachte dat de meeste beslissingen voornamelijk genomen worden op basis van intuïtie en ervaring. Vaak geldt hierbij dat de mening van de ‘HiPPO’ (the highes-paid person’s opinion) doorslaggevend is. Om effectief analytics in de organisatie toe te passen, is een cultuuromslag noodzakelijk. Managers moeten durven vertrouwen op data bij het nemen van beslissingen. Daarnaast moeten bedrijfsprocessen opnieuw gedefinieerd worden voor het effectief toepassen van analytics. Hierbij is het belangrijk dat eerst geïdentificeerd wordt welke inzichten noodzakelijk zijn en in welke frequentie deze beschikbaar moeten zijn. Hiermee wordt verzekerd dat de analytics inzichten relevant en toepasbaar zijn en dat deze in de juiste frequentie worden gegenereerd. Daarnaast moet er gekeken worden in hoeverre de inzichten in lijn zijn met de belangrijke doelstellingen van de organisatie. Dit lijkt vanzelfsprekend, maar het komt nog vaak voor dat organisaties analytics introduceren terwijl zij niet duidelijk hebben voor welke business problemen analytics een mogelijke oplossing biedt. De overstap naar een data gedreven organisatie is fundamenteel en vergt een lange adem. De effectieve implementatie van analytics stelt organisaties voor nieuwe uitdagingen op het gebied van talentontwikkeling, leiderschap, governance structuur en de integratie van analytics binnen het besluitvormingsproces. Het is daarom van essentieel belang dat organisaties aan het begin van dit proces een heldere analytics-strategie ontwikkelen die al deze aspecten afdekt.•

19 & 20 november 2014 Jaarbeurs Utrecht, Hal 5

Je komt elkaar tegen op Telecom Time! Het ontmoetingspunt voor ruim 4.500 telecomprofessionals! Met o.a. het Telecom Time Congres, Telecom Xperience en Lync Day. Expo: 19 & 20 november

Expo: 19 & 20 november

Congres: 19 november Kennissessies: 19 & 20 november

Hardware debat: 19 november Kennissessies: 19 & 20 november

Expo: 19 & 20 november

SES LYNC DAY 2014 Congres: 20 november Kennissessies: 20 november

Registreer u nu op www.telecomtime.nl

voor het TelecomTime Congres, Telecom Xperience, Lync Day en de 2-daagse expo!

EXPO

CONGRES

BEKIJK ONTMOET DOE MEE ERVAAR

KENNISSESSIES

meer dan 100 exposanten in 1 hal meer dan 4.500 telecomprofessionals met gratis te bezoeken presentaties, discussies, debatten en rondetafelsessies de nieuwste producten, trends en ontwikkelingen

Telecom Time wordt mogelijk gemaakt door:

Mediapartners:

Connect

HET KENNISPLATFORM VOOR IT-BUSINESS PARTNERS

Meer informatie over Telecom Time en exposuremogelijkheden: Adil Marra â&#x20AC;˘ a.marra@euroforum.nl â&#x20AC;˘ +31(0)40-2974832

DOSSIER ‘THE INTELLIGENT ENTERPRISE’

46 | www.ict-update.nl

ICT UPDATE

Big Data helpt hR-afDelingen Een ‘Intelligent Enterprise’ valt of staat ook met de aanwezigheid van goede, intelligente, werknemers. Zeker nu de economie weer aantrekt, is er echter een aardige kans dat dergelijk personeel door concurrenten worden verleid om een overstap te maken. Big Data analytics kan HR-afdelingen echter concreet helpen om dat tegen te gaan, stelt Workday, de Amerikaanse leverancier van Enterprise Cloud Applicaties voor human resources en finance, bij monde van Chano Fernandez, President Europe Middle East & Africa (EMEA). Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Eerst maar iets over meer over Workday: in 2005 is het Amerikaanse bedrijf opgericht door Dave Duffield en Aneel Bhusri, twee ex-topmannen van HR-softwareproducent Peoplesoft, tegenwoordig een onderdeel van het ICT-concern Oracle. Het duo wilde hun nieuwe onderneming vanaf dag één op cloud computing en Big Data baseren en dat allemaal met een zo groot mogelijk gebruiksgemak. Een vooruitziende blik, zo is achteraf gebleken. Want negen jaar later is Workday wereldwijd actief, heeft het een beursnotering en kan het bogen op een jaaromzet in het boekjaar 2014 van 468,9 miljoen dollar. Tot de klantenkring behoren inmiddels bedrijven als easyJet, Yahoo!, Chiquita, Travelex en Tripadvisor. Anno 2014 biedt Workday vanuit de cloud software voor financiële afdelingen en programmatuur voor HR-afdelingen. Binnen die laatste categorie valt de ‘Big Data Analytics’-software die ondernemingen in staat moeten stellen om bijvoorbeeld retentie-analyses te maken. Zo is – met behulp van zowel interen gegevens als externe data afkomstig van bijvoorbeeld sociale media - in kaart te brengen wat de ‘overstap risico’s’ zijn van werknemers. Ook zijn zaken als een beloningsbenchmark te maken waardoor te zien is hoe het beloningsbeleid

van een organisatie zich verhoudt tot bijvoorbeeld de concurrentie. Complex eenvoudig “Met behulp van ons analysetool kun je antwoorden krijgen op de meest complexe HR-vraagstukken. Wat precies complexe vraagstukken zijn, varieert weer per bedrijf”, zegt Chano Fernandez, President EMEA bij Workday. “Een van onze multinationale klanten was bijvoorbeeld bijzonder ingenomen met het feit dat hij nagenoeg realtime in kaart konden brengen hoeveel personeel het op een gegeven ogenblik in totaal, per land en per divisie het in dienst had. Dat lijkt misschien een eenvoudige zaak, maar als je duizenden en duizenden zowel full time als part time als tijdelijke werknemers hebt in een groot aantal landen, dan wordt het al snel een complexe materie. Als je dan ook nog wilt weten hoe het met hun vaardigheden, expertise en financiële vergoedingen zit, dan wordt het helemaal complex. Dat is met onze software echter eenvoudig en snel te realiseren. Dat kan onder andere door het feit dat onze software vanaf dag één op Big Data en technieken als ‘in memory database’ is gebaseerd.”•

www.ict-update.nl | 47

DOSSIER ‘THE INTELLIGENT ENTERPRISE’

48 | www.ict-update.nl

ICT UPDATE

Big Data kan troef Blijken in logistieke sector De logistieke sector is een branche bij uitstek waar Big Data een verschil kan uitmaken voor organisaties. Dat stellen de experts van ICT-dienstverlener T-Systems tenminste. Zij baseren zich daarbij op de ervaring opgedaan bij de klantenkring die in de logistiek opereert. ICT Update vat de belangrijkste ervaringen van T-Systems in de logistiek samen: over Big Data als reëel concurrentievoordeel. Tekst & fotografie: Paul Teixeira

Het is een oud probleem dat al menige planner bij een logistieke onderneming de nodige hoofdbrekens heeft gekost: de ‘Last Mile’. Ofwel de laatste paar kilometers die een koerier of transport moet afleggen naar het uiteindelijke bezorgadres. De andere onderdelen - zoals containervervoer of luchtvracht - in het logistieke proces zijn relatief makkelijker in te regelen. Maar zodra de goederen, bijvoorbeeld een smartphone, bij de koper thuis moeten worden afgeleverd, begint het feest der complexiteit en onvoorspelbaarheid. Zaken als drukte op de weg, de buitentemperatuur, wegwerkzaamheden en ingelaste evenementen kunnen de zorgvuldig opgestelde route en tijdsplanning aardig in de war gooien. Het is hier waar Big Data en hulpmiddelen zoals analytics-software de helpende hand kunnen reiken. T-Systems heeft het in dit verband over Complex Event Processing (CEP), een nieuwe technologie waarmee real-time zogenoemde ‘streaming data’ kan worden geanalyseerd. Met behulp van CEP-software worden real-time uiteenlopende datastromen (denk aan Machineto-Machine communicatie, sensorgegevens, actuele verkeersinformatie, videobeelden en social media feeds)

nagenoeg direct bekeken. Zodra er zich (vooraf gedefinieerde) datapatronen aftekenen, word er direct actie ondernomen. Dat kan bijvoorbeeld een waarschuwing zijn (‘mogelijke vertraging van x minuten in de bezorgroutes van y en z’) of het opstarten van een geautomatiseerd proces (‘maak een nieuwe route- en tijdsplanning gebaseerd op deze actuele informatie’). Vierkante meters Een andere toepassing van Big Data-technologie in de logistieke sector is die van netwerken capaciteitsplanning. De fysieke opslag van goederen in een distributiecentrum of warehouse is een belangrijk en kostbaar onderdeel in de logistiek. Belangrijk om dat de goederen ergens moeten worden opgeslagen totdat zij door de transporteur bij de eindbestemming worden opgeleverd, en kostbaar omdat vierkante meters nu eenmaal sneller gevuld zijn de investeringsbudgetten toelaten. Een optimale planning van de in- en uitgaande goederenstromen kan hier het nodige soelaas bieden. Voor die optimale planning van goederenopslag is een veelheid aan in- en externe data nodig. Typisch een karweitje dat met Big Data-technologie

www.ict-update.nl | 49

DOSSIER ‘THE INTELLIGENT ENTERPRISE’

‘Big Data-analytics biedt handvatten voor ondernemingen die van plan zijn nieuwe warehouses te bouwen of bestaande distributiecentra uit te breiden’

is te klaren. Zo worden gegevens van toeleveranciers gecombineerd met economisch getinte data afkomstig uit externe bronnen (niet alleen van officiële instanties zoals het Centraal Bureau voor de Statistiek, maar ook informatie over koopbereidheid van consumenten die bijvoorbeeld via sociale media worden verkregen). Daarmee kan niet alleen een optimalisatie van de bestaande vierkante meters opslagruimte worden gerealiseerd. Het biedt ook nog handvatten voor ondernemingen die van plan zijn nieuwe warehouses te bouwen of bestaande distributiecentra uit te breiden. klantenbehoud De toepasbaarheid van Big Data-technologie in de logistieke sector beperkt zich niet tot de opslag en het vervoer

van goederen. Ondernemingen kunnen het ook goed gebruiken om de klanttevredenheid en – loyaliteit positief te beïnvloeden. Zeker nu de laatste paar jaar het contact met de klant steeds meer op indirecte wijze plaatsvindt: denk bijvoorbeeld aan webwinkels en apps waarmee spullen zijn te kopen. De partijen die het directe klantencontact hebben overgenomen, zijn de logistieke spelers. Zij kunnen waardevolle informatie aan de fabrikanten doorspelen over wat de afnemers nou echt vinden van de producten en de leverancier. Dat kunnen overigens zowel consumenten als bedrijven zijn. Een mooi voorbeeld van die laatste categorie is een bedrijf dat zijn orders voor een bepaald halffabrikaat drastisch terugschroeft. Tegelijkertijd publiceert de bewuste onderneming fantastische verkoopresultaten op zijn website en spreekt het management de

optimalisatie Van de ‘last mile’ big data bronnen • Telematica en verkeersinformatiediensten • RFID-tags op te transporteren goederen • Locatiegegevens van ontvangers • Sensoren op transportvoertuigen • Data afkomstig van order management en transport tracking • Positie en status van transporteurs en koeriers

50 | www.ict-update.nl

big data technieken • Complex Event Processing • Geo-correlatie • Combinatorial Optimization

big data gebruik • Real-time sequencing en route aanwijzingen voor transporteurs en koeriers • Planning van transportopdrachten • Real-time voorspelling van de verwachte aankomsttijd van transporteurs en koeriers

ICT UPDATE

verwachting uit, zowel op de eigen website als in artikelen op nieuwssites, dat het komende tijd alleen maar meer zal gaan verkopen. Die twee zaken lijken haaks op elkaar te staan. Met behulp van Big Data-technologieën kan de externe data (financiële prestaties van de klant) worden gecombineerd met interne gegevens (zoals orderadministratie en helpdesk). Daaruit volgt in dit fictieve voorbeeld dat de helpdesk de afgelopen maanden de nodige klachten heeft ontvangen van het bewuste bedrijf. Steevast ging het om verlate leveringen en de ontvangst van beschadigde goederen. Ook zijn medewerkers van de betrokken onderneming aan het klagen geslagen via sociale media zoals Twitter. Door alle gegevens te combineren en vervolgens met Analytics-hulpmiddelen te bekijken, kan de echte oorzaak voor de verminderde orders worden opgespoord. En kan de verkoopafdeling met wat extra aandacht (én de verbetering van de logistieke dienstverlening) de klant wellicht nog overhalen om zijn orders weer minimaal op het oude niveau terug te brengen.

rapport ‘big data in logistics’ Het Engelstalige rapport ‘Big Data in Logistics’ (28 pagina’s groot) is kosteloos als pdf-bestand te downloaden via de website van T-Systems (www.tsystems.nl).

WHITE PAPER BIG DATA IN LOGISTICS

Het behoud – en verder maximaliseren – van klanten is doorgaans een minder kostbare zaak dan het werven van nieuwe klanten. Big Data-technologie is daar een prima hulpmiddel voor.•

www.ict-update.nl | 51

DOSSIER ‘THE INTELLIGENT ENTERPRISE’

52 | www.ict-update.nl

ICT UPDATE

Dashboards zonder toeters en bellen hebben de toekomst

Het grote BI-feest moet nog BegInnen Nu iedereen de mond vol heeft van big data, cloud computing en M2M lijkt een klassieker als business intelligence (BI) aan belang in te boeten. ‘BI is dood’, zo hoor je regelmatig. Niets is minder waar, zo stelt Han Kusters, directeur IT Strategy Consulting bij Winvision. “Wij investeren juist extra in onze BI-adviespraktijk. Dat doen we omdat dashboards en actuele rapportages voor onze klanten belangrijke instrumenten zijn om inzicht te krijgen in kansen en bedreigingen. Het zijn ook belangrijke instrumenten om gedragsverandering te realiseren.”

Voordat we in de wereld van BI duiken, benadrukt Kusters dat veel organisaties het opstellen van een gedegen IT-strategie nog steeds schromelijk onderschatten. “Men verzuimt vaak de IT-strategie uit te schrijven en het resultaat te delen in de organisatie.” Sinds zijn indiensttreding bij Winvision in 2011 adviseert Kusters organisaties hun IT-strategie altijd zwart op wit vast te leggen. Het is zijn stokpaardje. Om zijn boodschap kracht bij te zetten, laat hij een concreet voorbeeld zien. Vers van de pers. Een ouderenzorgorganisatie uit Utrecht stelde samen met Winvision de complete projectenkalender voor de komende drie jaar op schrift. “Zo’n roadmap biedt helderheid en houvast”, aldus Kusters. “Zo is direct voor iedereen duidelijk welke projecten wél en welke níet zullen worden uitgevoerd. Deze principiële afweging geldt overigens ook voor elke nieuwe BI-toepassing. Nieuwe hypes kun je toetsen aan het plan. Bijsturen kan altijd, maar doordat er een toekomstvisie is zijn de besluiten in ieder geval transparant en kan een bedrijf verantwoord innoveren.” Kloof De focus van CIO’s op business intelligence en business analytics lijkt zich tot minimaal 2017 voort te zetten, zo voorspelt Gartner. Kusters, die ooit Wiskunde studeerde,

volgt de ontwikkelingen op de voet. “BI figureert nog steeds in de top drie van hot topics.” Het belang van business intelligence zal volgens Kusters toenemen. Terwijl de hoeveelheid data explodeert, is de tijd die managers beschikbaar hebben om te beslissen sinds de twintigste eeuw dramatisch afgenomen. Er ontstaat een (BI)-kloof tussen de informatiebehoefte en de informatievoorziening. “Uit gesprekken met onze klanten blijkt dat er rapportages en KPI’s in overvloed zijn. Het probleem is echter dat deze vooral gericht zijn op het verleden. Inzicht in kansen en risico’s die nu spelen ontbreekt vaak. Ook zijn er discussies over de juistheid en de interpretatie van de cijfers. Het verzamelen van data kost hierdoor onevenredig veel tijd en menskracht. Op basis van verkregen inzicht wil je kunnen inspelen op de kansen en risico’s buiten, intern wil je kunnen sturen op doelstellingen en resultaten”, zo vat Kusters het samen. Business intelligence is volgens hem onderdeel van de transitie. Het is meer dan een tool en wat rapportages. BI-tools zijn als de ogen en de oren van de dirigent die voor een orkest staat. Het klinkt als een cliché, maar business inteligence is vooral mensenwerk. “Je hebt uiteraard een gebruikersvriendelijke BI-infrastructuur nodig, maar mensen gaan pas actief en blijvend met BI aan de slag als ze zelf aan den lijve de voordelen hebben ervaren en met nieuwe inzichten >>

www.ict-update.nl | 53

DOSSIER ‘THE INTELLIGENT ENTERPRISE’

kaartfunctie van Excel die locatiegegevens vertaalt in krachtige en interessante 3D-kaartvisualisaties, waaronder heat maps. Kusters heeft er zelf al mee gespeeld en is enthousiast. “Feest!, het lijkt me geweldig om daar een jaar mee te mogen ‘spelen’. Een gave dataset, Power BI en de uitdaging om de organisatie elke week te verrassen met een geweldige analyse. Nou, ik ben je man”, zo grapt hij. beloond zijn. Bij Winvision stellen we in BI-trajecten dan ook de gebruiker centraal. Pas als gebruikers ermee aan de slag gaan, is BI succesvol. Het gaat vooral ook om het creëren van een analytische mindset.” SelfService Over de keuze voor Microsoft als BI-partner is Kusters stellig. Gartner signaleert in het Magic Quadrant for Business Intelligence and Analytics Platforms 2014 dat Microsoft inmiddels een volwassen BI-speler is. De voordelen zijn evident. Organisaties beschikken vaak al over de noodzakelijke Microsoft-licenties. Maar het is een platform dat zowel managers, analisten en data scientists bedient. Kusters roemt vooral de kracht van Microsoft’s Power BI (Excel 2013 in combinatie met Office365) waarbinnen selfservice centraal staat. De vier functies, Power Query, Power Pivot, Power View en Power Map werken naadloos samen. Met Power Query kun je in de hele cloud zoeken naar gegevens, zowel openbare gegevens als privégegevens. Je kunt gegevens uit meerdere gegevensbronnen filteren, vormen, samenvoegen en toevoegen met Power Query, zonder dat je ze in Excel hoeft te plaatsen. Je krijgt een beeld van de gegevens, giet ze in de gewenste vorm en kunt ze direct naar het gegevensmodel in Power Pivot verzenden. Power View gebruikt het gegevensmodel om die gegevens tot leven te brengen. Een van de nieuwste toevoegingen aan Excel is Power Map, een geocentrische en tijdgebaseerde

54 | www.ict-update.nl

KoudwatervreeS Als het om big data gaat, is er voor Kusters zelf eigenlijk weinig nieuws onder de zon. “Toen ik als directeur Staf Informatievoorziening bij het Nijmeegse UMC St Radboud werkte, waren we er al mee bezig. In 2007 richtten acht universitair medische centra het Parelsnoer Initiatief op dat sindsdien klinische data en biomaterialen verzamelt. Door het analyseren van deze geanonimiseerde data over verschillende ziektebeelden ontstaan nieuwe wetenschappelijke inzichten waarvan patiënten uiteindelijk zullen profiteren. Voor veel van onze klanten in de zorg zijn big data en cloud computing duidelijk nog een brug te ver. Ze hebben koudwatervrees.” Om ze op het terrein van BI verder te helpen, heeft Winvision een drietal diensten ontwikkeld. “Met een zogenoemde BI-Scan van drie dagen brengen we het verbeterpotentieel van een bestaande, disfunctionerende BI-toepassing in kaart. Met een korte BI-discovery kijken we of de nieuwste BI-technologieën geschikt zijn voor toepassing binnen de organisatie en meerwaarde kunnen leveren. Voor die organisaties die graag stappen willen zetten op het terrein van BI, maar niet weten waar ze moeten beginnen, maakt Winvision een BI Visie & Roadmap.” Tot slot: BI heet nog steeds BI, zo bleek onlangs uit een sentimentanalyse onder Twitteraars. Voor managers die moe worden van alle hypes is dat waarschijnlijk een geruststelling. Toch zullen ook zij volgens Kusters daadwerkelijk aan de slag moeten met het formaliseren van hun ICT-strategie.•

DOSSIER ‘THE INTELLIGENT ENTERPRISE’

56 | www.ict-update.nl

ICT UPDATE

In drIe stappen naar een moderne BIg data-aanpak De opkomst van Big Data gaat gepaard met steeds hogere verwachtingen rond informatievoorziening. Topmanagers rekenen er al bijna op dat ze via toegankelijke en betrouwbare informatiebronnen snel inzicht krijgen in alles; van corporate risk tot klantgedrag. Hoe kunt u de distributie van kennis in de organisatie nu vereenvoudigen en versnellen? Volg deze drie stappen voor een succesvolle toepassing van big data, analyse en visualisatie. Tekst: Karel Kinders, algemeen directeur SAS Nederland

1. open uw mindset voor analytics als onderdeel van bedrijfscultuur In de door het toonaangevende Amerikaanse managementtijdschrift Harvard Business Review gepubliceerde blog ‘How to Compete When IT is abundant’, benadrukte Aaron Levie (ondernemer en mede-oprichter van het cloudbedrijf Box) dat we abrupt overgaan van een tijdperk waarin ICT schaars is naar een tijd waarin het in overvloed aanwezig is. Maar onze mindset reflecteert deze ontwikkeling nog niet. Daarin ligt de nadruk op beperkingen, voert kostenbeheersing de boventoon en zijn beslissingen voornamelijk procesgericht. In feite is alles verboden, tenzij het uitdrukkelijk is toegestaan. Wat als de mindset opener en positiever zou zijn? Als gebruikers vrij kunnen beschikken over relevante nieuwe technologieën en de ICT-processen volop ruimte zouden bieden voor creativiteit? Als alles mogelijk is, tenzij het uitdrukkelijk verboden is? Dan verandert er veel. De business en ICT-teams zouden open en constructief

samenwerken en dagelijks nieuwe digitale kennis opbouwen. De CIO wordt een gids en adviseur voor de business. Recent onderzoek door marktvorser IDC (‘The CIO’s Chance of a lifetime’) ondersteunt het belang van deze stap. De conclusie van de onderzoekers was dat niet technologie, maar mentaliteit en cultuur de grootste belemmeringen zijn voor succesvolle toepassing van analytics. 2. gebruik ‘analytics factoring’ aanpak Aan CIO’s en het senior management de uitdaging om tot een nieuw samenwerkingsmodel te komen met hun belangrijkste interne business partners en ondersteunende functionarissen. Ook is het van belang de technologie-investeringen in lijn te brengen met de zakelijke doelstellingen. Hiervoor ga je samen op zoek naar verbetermogelijkheden in elke fase van de analytische levenscyclus; van de datavoorbereiding en -exploratie tot modelontwikkeling en -gebruik. Eventueel kan een ‘Data Board’ of stuurgroep de procesveranderingen >>

www.ict-update.nl | 57

DOSSIER ‘THE INTELLIGENT ENTERPRISE’

ondersteunen. Een ‘analytics factory’ die de processen voor voorbereiding van data, bouw van modellen, beheer van modellen en inzet van modellen structureert, helpt de gehele levenscyclus te moderniseren en tegemoet te komen aan de vraag naar Big Data-oplossingen. 3. realiseer ‘analytics-infrastructuur’ Veel organisaties gebruiken nu het Hadoop-platform voor gedistribueerde dataopslag. Maar behandelt u data al als activa? Verloopt de dataopslag en -analyse op de meest efficiënte manier? Kijk eens in hoeverre u kunt evolueren naar nieuwere technologieën. Grid computing, cloud computing, in-memory processing, high-performance analytics en datavisualisatie. Al deze technologieën helpen om meer uit data te halen om grote, complexe problemen op te lossen door de verwerkingssnelheden te verbeteren en meer gebruikers toegang tot analytics

58 | www.ict-update.nl

te geven. Door deze technologieën te benutten, zorg je dat analytics op ieder gewenst moment beschikbaar is. Bovendien zet je een analytics-infrastructuur op die meegroeit met de gebruikers en de verwerkingsbehoeften. nieuwe omzetkansen Ik praat met veel organisaties over hun plannen om analytische platforms te moderniseren met technologieën voor Big Data en advanced analytics. Mijn advies is om vooral verder te kijken dan de infrastructuur. Je introduceert Hadoop, in-memory technieken en visual analytics niet omdat het de nieuwste technologieën zijn. Je doet dit zodat data scientists nog waardevollere modellen kunnen ontwikkelen, een bredere groep gebruikers toegang krijgt tot relevante informatie en beleidsmakers nieuwe omzetkansen kunnen identificeren of efficiënter kunnen opereren.•

COLUMN Mark Jenniskens, Senior Consultant Strict

The InTellIgenT MobIle enTerprIse beTekenT vooruITgang

The Intelligent Enterprise? “Is dat weer zo’n … Enterprise waar we iets mee moeten?”, Hoor ik u vragen. Zeker! En of we hier iets mee moeten! In het huidige economische klimaat is stilstand niet achteruitgang maar ondergang. Innovatie is vooruitgang. In ICT-update editie 2 hadden we het over de Mobile Enterprise. In deze uitgave hebben we het over The Intelligent Enterprise. Het zijn beide belangrijke ontwikkelingen en kansen om te innoveren en dus ook om te kunnen overleven als organisatie. Het is daarom belangrijk om deze ‘… Enterprise’-ontwikkelingen niet los te zien van elkaar. Dus hoe komen we tot The Intelligent Mobile Enterprise? Het mobieler en flexibeler worden van organisaties gaat gepaard met inzet van meer ICT-hulpmiddelen. Hierdoor zal er meer data kunnen worden gegeneerd. In de Mobile Enterprise is er een overvloed aan Mobile Devices zoals Smartphones, Tablets en Wearables (Smart Watches en Google Glass om maar eens een paar te noemene). Met andere woorden: draagbare apparaten die vol met sensoren zitten. Het werk in de Mobile Enterprise wordt digitaal uitgevoegd en digitaal vastgelegd. Notities en verslagen worden met tekst en spraakherkenning doorzoekbaar gemaakt. Foto’s van whiteboards worden visueel doorzoekbaar. Machineto-Machine communicatie en The Internet Of Things zorgen daarbij voor een overvloed aan metrische data direct gerelateerd aan de meest kritische componenten van uw primaire processen. Deze ontwikkelingen kunnen een gigantische hoeveelheid data genereren.Maar hoe maken we van al deze data nu echte, bruikbare, informatie? Hoe innoveren we van de Mobile Enterprise tot een Intelligent Mobile Enterprise? De sleutel ligt in de ‘Big Data’. Als de uitdagingen van gegevensopslag en -verwerking overwonnen kunnen worden door nieuwe technieken, zoals extractie en correlatie, komen we tot nieuwe inzichten. Het is nu mogelijk om patronen en verbanden te ontdekken die het menselijk denkvermogen ver te boven gaan. Zo verrijkt de Mobile Enterprise zichzelf en komen we tot The Intelligent Mobile Enterprise. In het combineren en het door elkaar laten versterken van de ontwikkelingen zit de vooruitgang. Bij mijn dochtertjes zie ik het dagelijks. Iedere dag is voor hen anders, zij gaan continu vooruit en komen zo verder in het leven. En, gaat u ook vooruit? Bent u al aan het innoveren door Intelligence en Mobile te combineren in de Enterprise of staat u stil en werkt aan de ondergang? Vooruit, naar The Intelligent Mobile Enterprise!

www.ict-update.nl | 59

TOOLS

Samsung Galaxy Tab S 10.5

TableTcompuTer scoorT meT haarscherp beeld Het is alweer vier jaar geleden dat Samsung zijn eerste tablet, de Galaxy Tab, introduceerde. Inmiddels hebben de Koreanen een flink portfolio Android-tablets opgebouwd, met als laatste toevoeging de nieuwe Galaxy Tab S. En die hebben we de afgelopen weken uitgebreid kunnen testen. Tekst: Sjoerd van der Helm

De Galaxy Tab S komt in twee uitvoeringen: met een 8.4-inch scherm en een 10.5-inch variant. Wij hebben de laatste getest, met wifi-ondersteuning. Tevens is er een 4G-versie van dit model verkrijgbaar. De tablet is, ondanks zijn grote scherm, opvallend compact, dun en licht van gewicht. Samsung heeft voor het touchscreen gebruik gemaakt van een Super AMOLED-scherm met een resolutie van maar liefst 2560 x 1600 pixels, wat een prachtig en haarscherp beeld oplevert. De Galaxy Tab S draait op Samsungs eigen Exynos octacore processor,

‘Vooral als het gaat om de snelheid van de user interface is er ruimte voor verbeteringen’ 60 | www.ict-update.nl

met een kloksnelheid van 19 GHZ. Daarnaast is er 3 GB aan werkgeheugen aan boord. Het opslaggeheugen bedraagt 16 GB, wat verder kan worden uitgebreid met een microSD-kaart tot maximaal 128 GB. Voor het maken van foto’s en filmpjes is er een 8-megapixelcamera ingebouwd. De Galaxy Tab S is verder uitgerust met een aantal extra’s, zoals een infrarood zender, waarmee de tablet als afstandsbediening kan worden gebruikt. Vingerafdrukscanner Samsung heeft de Galaxy Tab S voorzien van Android 4.4.2, een van de meest recente Android-versies. Zoals we gewend zijn, legt Samsung daar zijn eigen user interface overheen. In het verleden hadden we daar nog wel eens kritiek op, omdat de menu’s en iconen nogal druk en onoverzichtelijk waren. Daar is nu verandering in gekomen. Net als bij de Galaxy S5 heeft Samsung de interface echter volwassener gemaakt, waardoor deze aanmerkelijk gebruiksvriendelijker is geworden. Ook is de vingerafdrukscanner van de Galaxy S5 overgenomen in

ICT UPDATE

de Galaxy Tab S. Met de scanner, die in de ‘Home-button’ verwerkt is, kan de tablet worden ontgrendeld, maar ook kan deze gebruikt worden om betalingen te autoriseren. De scanner is vooral handig wanneer er meerdere gebruikersaccounts zijn gekoppeld, zodat iedere gebruiker met zijn eigen vingerafdruk toegang kan krijgen. Met een adviesprijs van 499 euro is de door ons geteste versie niet de goedkoopste op de markt. Die stevige prijs wordt echter grotendeels goedgemaakt door de kwaliteit van het scherm. Dankzij de hoge resolutie en de Super AMOLED-technologie heeft de Galaxy Tab S namelijk het mooiste tabletscherm dat we kennen. Vooral bij het kijken van films komt het scherm goed tot zijn recht. Het contrast tussen kleuren is groot en zwart is ook echt zwart, waardoor het scherm onder vrijwel alle omstandigheden goed af te lezen is. Op andere vlakken presteert de Galaxy Tab S goed, maar niet uitmuntend. En dat laatste verbaasde ons enigszins. Vooral als het gaat om de snelheid van de user interface is er ruimte voor verbeteringen. Schakelen tussen apps en het openen van

bestanden gaat vaak trager dan we zouden verwachten. Het lijkt erop dat de Samsung-interface hier schuldig aan is. Opvallend, omdat de Galaxy S5 er geen last van heeft. Los hiervan is de Galaxy Tab S een prima tablet. Opvallend goed is het uithoudingsvermogen van de accu, zelfs wanneer we veel video kijken. gewoon prima Met de Galaxy Tab S heeft Samsung een prima tablet afgeleverd, die vooral opvalt door zijn prachtige scherm. Het Super AMOLED-scherm behoort tot de top in het huidige tablet-aanbod en laat zich onder vrijwel alle omstandigheden goed aflezen. Een ander pluspunt van de Galaxy Tab S is zijn dunne behuizing en lage gewicht, ideaal voor wie veel onderweg is. De interface blijft een punt van discussie. Hoewel de nieuwe versie gebruiksvriendelijker is, hebben we de indruk dat hij sneller zou kunnen werken. Los daarvan hebben we niets op de Galaxy Tab S aan te merken en is het gewoon een prima tablet.•

www.ict-update.nl | 61

SERVICE

In het volgende nummer: The VirTual enTerprise Dankzij ICT-oplossingen zijn vierkante meters steeds minder relevant geworden. Het plaatsonafhankelijk werken (voorheen bekend als ‘Het Nieuwe Werken’) heeft daar in grote mate aan bijgedragen. Mobiele computers zijn kleiner en makkelijker bedienbaar geworden, met de tabletcomputer als een mooi voorbeeld, terwijl ook de mobiele netwerkinfrastructuur zo langzamerhand volwassen proporties krijgt. Dat laatste met dank aan 4G als de mobiele tegenhanger van de vaste breedbandverbinding. Dankzij de inzet van ICT-oplossingen is de omvang het hoofdkantoor anno 2014 geen allesbepalende graadmeter voor de omvang van de organisatie. Hetzelfde geldt overigens ook voor een voormalig paradepaardje van veel ICT-afdelingen: het datacentrum (in de vorige eeuw nog bekend als ‘rekencentrum’). Een beetje multinational of financiële dienstverlener had in de negentiger jaren, en zelfs nog begin 2000, meerdere datacentra in eigen beheer. Pas met twee datacentra telde je eigenlijk mee als grote onderneming. Ook hier is die vierkante meters-verheerlijking door de voortschrijdende ICT-technologie ten einde gekomen. Virtualisatie heeft er voor gezorgd dat meer capaciteit – zowel in processorkracht als dataoverdracht en opslag - niet meer één-op-één in relatie stond tot het aantal servers en daarmee ook het aantal vierkante meters van een datacentrum. Sterker nog: waarom zou je eigenlijk nog persé een eigen datacentrum willen hebben als het door een derde partij minimaal even goed (en aanmerkelijk goedkoper) kan worden verzorgd? De volgende virtualisatieslag is inmiddels ook al ingezet. Ditmaal op netwerkgebied. Even kort door de bocht: met een technologie als Software Defined Networking wordt het voortaan mogelijk om meer capaciteit uit dezelfde netwerkhardware te halen. Ook het beheer van die netwerkspullen moet makkelijker (en daarmee ook goedkoper) worden. In de volgende editie van ICT Update praten wij u bij over de voortschrijdende virtualisatie op ICT-gebied en de gevolgen die het heeft voor de organisatie. Verplicht leesvoer voor CIO’s en andere directieleden.

ADVERTENTIE-INDEX datacenter dossier

telecomtime

nec

accenture

unify

lync day

t-systems

telecommagazine

62 | www.ict-update.nl

G EO PE ND !

EX PO

NO V

TE T LE I J D O P CO E W N O 2 19 01 M T S EN 4! I M DO E 2

Kom naar Microsoft Lync Day 2014!

CONG R EXPO ES, BREA EN KSESSI OUT ES!

Slimmer communiceren met Microsoft Lync Lync Day Eindgebruikers Congres 2014 - donderdag 20 november - Jaarbeurs Utrecht Veel bedrijven kiezen voor Slimmer Communiceren. Bedrijven die reeds kozen voor de ip-telecommunicatie-oplossing van Microsoft Lync boekten aanzienlijke verbeteringen op het gebied van bereikbaarheid, onderlinge samenwerking en klantresponsiviteit. Dankzij een efficiëntere communicatie – intern en extern – worden organisaties productiever en kunnen aanzienlijke kostenbesparingen worden gerealiseerd. Op Lync Day komen zakelijke eindgebruikers, die zich oriënteren op een nieuwe telefonieomgeving, alles te weten over wat Microsoft Lync te bieden heeft.

Lync Day 2014 Op donderdag 20 november bieden een boeiend congres, break-out sessies en een groot kennisplein u compleet advies en tips voor Slimmer Communiceren. Van oriëntatie en realisatie tot succesvol gebruik. Alle Nederlandse expertise onder één dak. Lync Plaza, met meer dan 50 exposanten, is zowel op woensdag 19 én donderdag 20 november de hele dag geopend. Op donderdag 20 november vindt het eindgebruikerscongres plaats en kunt u verschillende break-out sessies bijwonen.

Programma Lync Day 2014 | donderdag 20 november 10:00-10:15

Opening congres

10:15-11:45

Hoe gaan we Slimmer Communiceren? In interactieve sessies en dynamische live demo’s wordt ingezoomd op Slimmer Communiceren. Deskundigen geven hun visie, Lyncgebruikers komen in beeld en delen hun ervaringen.

11:45-12.00

Live case over Slimmer Communiceren

12.00-12.15

Wrap up: lunch op Lync Plaza voor meet & greet, live demo’s en gesegmenteerd break-outprogramma.

12.45-17.15

Break-out programma

17.00-18.30

Borrel op Lync Plaza

Kijk op SESLync.nl voor meer informatie over het programma van het eindgebruikerscongres en de verschillende break-out sessies.

GA VOOR MEER INFORMATIE EN UW GRATIS INSCHRIJVING NAAR WWW.SESLYNC.NL

iedereen wil flexibel werken. uw personeel vindt hierin zijn eigen weg.

onze mobile enterprise oplossingen bieden uw medewerkers flexibiliteit en altijd en overal een veilige toegang tot uw bedrijfsgegevens. www.t-systems.nl/zero-distance