Telecommagazine 3

O N A F H A N K E L I J K VA K B L A D O V E R T E L E C O M M U N I C AT I E E N N E T W E R K E N 28e jaargang ◦ nummer 3 2013 ◦ www.telecommagazine.nl

3

SPECIAL HYBRIDE NETWERKEN

Software vervangt patchboards en fabrikantspecifieke code

I N TE RV IEW

Bob Metcalf , de vader van Ethernet:”Ik ben niet rijk geworden omdat ik Ethernet heb bedacht, maar omdat ik het kon verkopen”

TE C HNO L O G I E U I TS M I J T ER

Wie zijn de M2M-netwerkspelers in Nederland?

Met TOR bl ijven pottenkijkers buiten de deur

THE ESSENTIAL LYNC Social Enterprise Society

‘Geef mensen de vrijheid om te werken’

The Essential Lync

Zie pagina 18 en verder

SES

KPN ÉÉN Eén zakelijke oplossing voor vast, mobiel en internet kpn doet ’t gewoon

Als eerste één oplossing op elk vlak: KPN ÉÉN. Of uw organisatie nu groot of klein is, met KPN ÉÉN valt alles op z’n plek. Want daarmee heeft u internet, vast en mobiel bellen in één. Onder één contract en één factuur. Met één helpdesk, één telefoonnummer en één vaste prijs per medewerker. De oplossing die flexibel met uw organisatie meegroeit of krimpt. Kortom KPN ÉÉN. Maak nu een afspraak voor een persoonlijk advies op kpn.com/zakelijk

n

O N A F H A N K E L I J K VA K B L A D O V E R T E L E C O M M U N I C AT I E E N N E T W E R K E N 28e jaargang ◦ nummer 3 2013 ◦ www.telecommagazine.nl

3

EDITORIAL

Editorial

Hybride rules!

SPECIAL HYBRIDE NETWERKEN

Software vervangt patchboards en fabrikantspecifieke code

IN T E RV I E W Bob Met cal f , de vader van Et her net:”Ik be n nie t rijk gewor den omdat i k Et her net heb bedacht , maar o mda t ik he t k on ver kopen” T E C H N O L O G IE U IT S M IJ T E R

Wi e z i j n de M2M- net wer kspel ers in N e de rla nd?

Met TOR bl i j ven pot t enki j ker s buite n de de ur

THE ESSENTIAL LYNC Social Enterprise Society

‘Geef mensen de vrijheid om te werken’

The Essential Lync

Zie pagina 18 en verder

SES

Onafhankelijk vakblad over de integratie van netwerken, data- en telecommunicatie. Telecommagazine verschijnt acht keer per jaar en is een uitgave van Channel BV Uitgever Fred Schuit

Redactie-adres Channel B.V. Communicatieweg 1 3641 SG Mijdrecht +31 (0) 20 347 26 70

Hoofdredactie Paul Teixeira paul@channelbv.nl

Eindredactie

Ferry Waterkamp ferry@channelbv.nl

Medewerkers

Sietse van der Gaast, Hans Steeman, Evert Jan Westera

Commercie

Channel B.V. +31 (0) 20 347 26 70

Directie

Fred Schuit fred@channelbv.nl

Art direction

Annette van de Sluis annette@channelbv.nl

Events

Kimberley John

Traffic

Tessa Weitjens

Abonnementen

Als vakblad zijnde, hanteren wij de opzegregels uit het verbintenissenrecht.

Wij gaan er van uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd.

Opzeggen kan via www.aboland.nl, per post of per telefoon.

De opzegtermijn is 8 weken voor het einde van uw abonnementsperiode.

Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door Abonnementenland is ontvangen.

Indien u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement.

Adreswijzigingen

Adreswijzigingen kunt u doorgeven via www.aboland.nl, per post of per telefoon.

Overige vragen

Overige vragen kunt u stellen op www.aboland.nl of neem telefonisch contact met Abonnementenland op.

Telefoon: 0900-ABOLAND (0900-22 65 263, 10 ct/min) Fax: 0251-31 04 05 Niets uit deze uitgave mag in zijn geheel of gedeeltelijk worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder bronvermelding én uitdrukkelijke toestemming van de uitgever.

Hoewel deze uitgave op zorgvuldige wijze is samengesteld, zijn uitgever en auteurs niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden of onvolledigheden in deze uitgave. Zij aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van generlei aard, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

Copyright © Channel BV

Op dit ogenblik heb ik de beschikking over twee laptops, een bureau-pc, drie tabletcomputers, drie dect-telefoons en twee smartphones. De communicatielijntjes tussen al die apparaten en de buitenwereld zijn ook al aardig divers: het bedrijfsnetwerk (bekabeld en draadloos), het thuisnetwerk (bekabeld en draadloos), het internet (3G en bedrijfs- en thuisnetwerk), de vaste telefoonverbinding en het mobiele telefonienetwerk.

Hoe hybride wilt u het hebben?

De diversiteit in hardware en netwerken is voor mij verre van ideaal. Neem een simpel iets als telefoneren op de redactie. Welk toestel met welk bijbehorend netwerk pak ik? Kies ik voor het dect-toestel of de softphone met de VoIP-verbinding, of pak de ik smartphone en bel ik via 3G? De keuze is niet makkelijk. Kwalitatief gezien, is het verschil niet zo groot meer: zowel VoIP als 3G bieden tegenwoordig – door de bank genomen – prima kwaliteit als het gaat om het voeren van telefoongesprekken.

Het doorslaggevende argument voor de keuze van het apparaat (en daarmee ook het netwerk en de operator) zit ’m ook niet in de kwaliteiten van de hardware. Of ik nu een smartphone of een dect-toestel pak; beide voldoen prima als het gaat om het voeren van een telefoongesprek.

Nee, de keuze voor de telefoniehardware wordt in mijn geval gevoed door een hele simpele vraag: op welk toestel heb ik het gewenste telefoonnummer direct bij de hand? Vaak is dat de smartphone.

Ik moet hier overigens wel bij vermelden dat wij inmiddels over aan het gaan zijn op een Unified Communications-oplossing, waardoor straks een deel van de keuze-angst verleden tijd moet zijn.

Want dan heb ik altijd en overal de telefoonnummers en andere contactgegevens van mijn adresboek bij de hand. Tot die tijd is de smartphone mijn meest gebruikte telefoontoestel. En dat is weer jammer.

Want daarmee ben ik met name mijn operator aan het spekken, terwijl ik ook minder kostbare communicatiemethoden (zoals Voice over IP) tot de beschikking heb.

De convergentie van vaste lijn en mobiele telefonie moet met dit scenario korte metten maken: een hybride netwerkoplossing die het bellen met een smartphone keurig via het draadloze bedrijfsnetwerk laat verlopen. Dat is vervelend voor de operator maar wel zo kostenefficiënt voor de werkgever en -nemer.

Om met de boekhoudafdeling te spreken: ‘Hybride rules!’

Paul Teixeira Hoofdredacteur Vragen, opmerkingen of zomaar een teken van leven?

Mail gerust naar paul@channelbv.nl

Paul Teixeira, hoofdredacteur ad interim paul@channelbv.nl

Special Hybride Netwerken 6

Bob Metcalfe: “De limiet is niet bekend” Bob Metcalfe is de uitvinder van Ethernet en als zodanig de geestelijke vader die via tal van carrièresprongen de ontwikkeling van Ethernet heeft gestuurd en gepromoot.

Bij gelegenheid van de viering van het 40-jarig bestaan van Ethernet had Hans Steeman de kans om in het Computer History Museum te Mountain View (Californië) met Metcalfe te praten.

8

De opkomst van alternatieve netwerken Het traditionele dataverkeer tussen een client en een server is veranderd in een wirwar van netwerken en verkeersstromen tussen de client, server, cloudbronnen en ‘machine to machine’-verkeer. Netwerken moeten veel flexibeler en schaalbaarder worden om deze ontwikkeling beheersbaar en flexibel te houden. Vandaar de snelle opkomst van alternatieve netwerken.

12 Software vervangt patchboards en fabrikant

specifieke code 6 14

Netwerken zijn complexe configuraties van routers, switches en servers. Het design vergt vele uren optimalisatie, waarna met patchkabels de uiteindelijke configuratie wordt opgebouwd. Software-Defined Networking (SDN) brengt daar verandering in. Door een fundamentele wijziging van de bouw van de systeemcomponenten wordt de configuratie van netwerken, groot of klein, helemaal geflexibiliseerd in software.

14 UMC Utrecht vernieuwt telecommunicatie In de loop van dit jaar stapt het Universitair Medisch Centrum in Utrecht over op een nieuw telecommunicatiesysteem voor ruim 11.000 gebruikers. Die gebruikers hechten met name veel belang aan de bedrijfszekerheid, zo concludeerde het UMC Utrecht na een reeks interviews. “Telefonie wordt gezien als de hoogste graad van zekerheid die je in de communicatieketen wilt borgen”, aldus Jan van Alphen, clustermanager Multimedia bij het UMC Utrecht.

Interview

28 Harry Vermeulen, senior product manager Schiphol Telematics In ieder nummer van Telecommagazine zetten we een lid van TMA, de beroepsvereniging voor managers van communicatietechnologie, in de schijnwerpers. Deze maand is dat Harry Vermeulen van Schiphol Telematics, die tevens bestuurslid is van TMA.

Technologie

32 Wie zijn de M2M-netwerkspelers in Nederland?

Een groot aantal partijen houdt zich in Nederland bezig met het aanbieden van Machine-to-Machine (M2M)-diensten. Barend Hofman nam het aanbod van KPN, Vodafone en T-Mobile onder de loep. In de volgende editie van Telecommagazine komen de in Nederland opererende MVNE Aspider en Sim Services aan bod.

4

◦

INHOUD

35

35 Van science fiction naar science fact Ooit een bedrag van veertienduizend miljard Amerikaanse dollars bij elkaar gezien? De kans is groot dat u met een ontkennend antwoord komt. Toch is het een reëel bedrag. Althans volgens ICT-concern Cisco. Die schat de financiële waarde van het zogenoemde ‘Internet of Everything’ de komende tien jaar wereldwijd op een totaal van veertienduizend miljard dollar.

Uitsmijter

36 Met TOR blijven pottenkijkers buiten de deur Het gebruik van internet staat steeds meer onder druk van controlerende organen. Of het nu de rechter is die bepaalde websites laat afsluiten, de overheid die via de opsporingsambtenaren je gedrag in kaart brengt of een werkgever die zijn medewerkers controleert. Soms wil je even van die controle ontheven zijn. Dat kan heel simpel.

Rubrieken

3 Editorial 11 Column Van der Gaast 24 Het laatste nieuws 30 TMA 38 Column Westera

Social Enterprise Society – The Essential Lync 18

18 ‘Geef mensen de vrijheid om te werken’ Unified Communications blijkt een flinke stimulans te geven aan de verkoop van headsets. “Je ziet dat met name Microsoft Lync daar een belangrijke motor in is”, zegt Frank Timmermans, Head of Corporate Sales Benelux & Nordics bij Plantronics. De specialist in audiocommunicatie heeft dan ook al Social Enterprise Society 2,3 miljoen Lync-devices verscheept.

20 SES Lync Summerfair

SES

The Essential Lync

Op 12 juni organiseerde de Social Enterprise Society (SES) de eerste Lync SummerFair in Inn Style in Maarssen.

Meer dan 350 mensen waren op het in zomerse sferen omgetoverde evenement afgekomen.

20

22 “Wij gaan het woud van Unified Communications

overzichtelijk maken” Unified Communications in het mkb kan en moet professioneler, merkt Lucas Wensing op. De StartReady CEO laat zijn licht schijnen op de toekomst van de markt en de rol die Lync4all daarin zal spelen.

Adverteerdersindex 2 KPN 23 BlackBerry 39 Voiceworks 40 Xelion

redactie@channelbv.nl

www.telecommagazine.nl

◦

5

HYBRIDE NETWERKEN

Bob Metcalfe, de vader van Ethernet:

‘De limiet is niet bekend’ Bij gelegenheid van de viering van het 40-jarig bestaan van Ethernet, hadden we de kans om in het Computer History Museum te Mountain View (Californië) met Bob Metcalfe te praten.

Metcalfe is de uitvinder van Ethernet en als zodanig de geestelijke vader die via tal van carrièresprongen de ontwikkeling van Ethernet heeft gestuurd en gepromoot. Zijn statement: “Ik ben niet rijk geworden omdat ik Ethernet heb bedacht, maar omdat ik het kon verkopen.”

Door Hans Steeman Fotografie: Hans Steeman

Als we terugkijken op de recente geschiedenis dan zien we dat gedurende de laatste veertig jaar de wereld flink is veranderd. Wat is naar uw mening de beste verandering die Ethernet teweeg heeft gebracht? En in het verlengde daarvan: waar heeft het verkeerd uitgepakt?

Metcalfe: “De grootste uitdaging die we zagen, was het realiseren van connectiviteit. Het verbeteren van de toegang tot de informatie en het veralgemeniseren van de toegang daartoe zal uiteindelijk de welvaart verhogen. Dat was het belangrijkste doel. Uiteraard zijn er ook negatieve kanten, maar daar wil ik niet te lang bij stilstaan. Kijk naar de boekdrukkunst. Die heeft ervoor gezorgd dat iedereen toegang krijgt tot informatie, maar dan wel via bedrukt papier. Zonder boeken is de enige overdracht vertellen.

Dat is veel persoonlijker, met zet wel een rem op de verspreiding. Zo is het nu ook: elk voordeel heeft een zeker nadeel. Zolang de voordelen groter zijn is het toch goed?”

De beroemde Xerox Alto.

6

◦

In de tijd dat bij PARC Ethernet werd ontwikkeld, hield men toen rekening met een brede acceptatie zoals we die nu zien?

“Absoluut niet. We hadden Ethernet nodig om onze laserprinter op kantoor aan te sluiten. De snelheid die we implementeerden zorgde ervoor dat we onze 500 DPI-laserprinter gewoon op maximale snelheid aan het werk konden houden. Ook konden we via Ethernet onze computer in ontwikkeling (de beroemde Xerox Alto) op Arpanet, de voorganger van Internet, aansluiten. Gewoon dus ons werk mogelijk maken.”

In het begin was Ethernet een oplossing met koperdraad, naderhand kwam er een optische variant bij. Wat wordt de volgende doorbraak?

“Inderdaad we zijn met thick coax begonnen en later over gestapt op thin coax. Een optische interface hadden we al in 1976 voor elkaar. Helaas, de snelheid van 115 Mbps was op dat moment volstrekt zinloos want we hadden geen chips die zo’n hoeveelheid data konden verwerken. We hebben erover gepubliceerd en het boek gesloten. Als we nu verder kijken zal draadloos steeds belangrijker worden, zoals bijvoorbeeld via LTE en Wifi. Maar nog belangrijker is de integratie van Ethernet in de chips zelf. Dat maakt het systeem weer eenvoudiger.”

Als entrepreneur bent u een van de mensen geweest die het netwerkconcept ontwikkeld heeft en daarmee nieuwe mogelijkheden heeft gecreëerd. Welke andere persoon heeft uiteindelijk

‘ Nog belangrijker is de integratie van Ethernet in de chips zelf’

Bob Metcalfe.

bijgedragen aan de verdere verspreiding en het commerciële succes van Ethernet?

“Het was Steve Jobs die de potentie van Ethernet zag, alleen kon hij de technologie toen niet betalen. Daarom heeft hij Bob Bellville ingezet om een afgeslankte versie te maken: Apple Talk. Daarmee heeft hij veel succes gehad.

Pas veel later hebben we Apple weer in ons kamp kunnen krijgen, dat was toen de kosten weer in lijn waren met dat wat men kon besteden. Apple Talk was Ethernet voor de massa.”

We denken altijd dat we op het eindpunt van ontwikkelingen aangekomen zijn. Niemand kan voorspellen of er een beter oplossing mogelijk is, toch duikt die vaak op. Wat zal de volgende grote doorbraak zijn?

“Centraal bij Ethernet staat een groei langs vijf assen: up, across, into, over en down. Langs deze vijf assen gaat de ontwikkeling dus ook verder. De up zal gaan over de verhoging van de snelheid, across zien we in SoNet waarbij LAN en WAN elkaar gaan vinden. Het wordt draadloos (over) en sluit de gap tussen LAN en WAN (into). Ethernet gaat down door de integratie in controllers. Het klinkt wat complex, maar zo werkt het. Metro Ethernet is daarvan het heldere voorbeeld.”

Als visionair heeft u vast nagedacht over de hoeveelheid data die een mens kan verwerken. Waar ligt de grens zo’n beetje?

“Een aantal jaren geleden zaten we met drie man in een

forum. Een firma had een 2400 baud-modem, de andere 4800. Ze discussieerden met elkaar. De leverancier van het 2400 baud-modem stelde: je hebt geen 4800 nodig. Met 2400 kan je het tekstscherm vullen en het lezend amper bijhouden. Ik zat daar met 2 Mbps over Ethernet. Dus was mijn stelling: ik kan het mooier met een grafische weergave. En daar zit hem de crux: er is natuurlijk een limiet aan de informatie die een mens kan verwerken, maar de hoeveelheid ruwe data die verwerkt moet worden om die eindgebruiker data op te leveren, kan vele malen groter zijn. Dus de limiet is niet bekend.”

Waarom is Silicon Valley zo belangrijk in de internet historie? We hebben hier PARC, Google, Apple, HP, Cisco en vele anderen. Alle grote internetbedrijven hebben hier hun kantoor. Wat maakt dit gebied zo attractief?

“Ik heb twintig jaar in de Valley gewoond en gewerkt en ben nu professor in Texas. Daar moet ik een nieuw Silicon Valley gaan opzetten. Beter dan hier. Het is dus niet uniek, ook in Israël zie je het en op enkele andere locaties in de Verenigde Staten. Hier valt alles samen: geld, creativiteit en infrastructuur. Het gaat om de kickstarter, dat klinkt beter dan entrepreneur. Je ziet nu nieuwe modellen ontstaan met nieuwe problemen. Geld verzamelen lukt goed via de websites, maar de producten klaarstomen, uitleveren en ondersteunen is een andere dimensie. Ook dat moet onder controle komen. Daar zijn we nu mee bezig, want juist dit is een vergeten element: de klantrelatie.”

◦

7

Opkomst van alternatieve netwerken

Moderne verkeersstromen vragen om flexibiliteit en schaalbaarheid Door Evert Jan Westera

Het traditionele dataverkeer tussen een client en een server is veranderd in een wirwar van netwerken en verkeersstromen tussen de client, server, cloudbronnen en ‘machine to machine’-verkeer.

Netwerken moeten veel flexibeler en schaalbaarder worden om deze ontwikkeling beheersbaar en flexibel te houden. Vandaar de snelle opkomst van alternatieve netwerken.

Traditioneel maakten computers verbinding met servers gebaseerd op een hiërarchisch client-servernetwerk.

Gegevens kwamen aanvankelijk bijna uitsluitend van bronnen binnen een netwerk. Daar werd het bewerkt en vervolgens weer netjes opgeslagen. De traditionele netwerkstructuur is volledig gebouwd op een relatief eenvoudige stroom van dataverkeer tussen een client en

Computer

Computer

Computer

Opzet van een traditioneel netwerk.

8

◦

een gegevensbron in het netwerk. De server is altijd actief en de client maar van tijd tot tijd.

Veranderende informatiestromen De huidige informatiestromen zijn echter totaal veranderd.

Het is geen nieuws dat we vandaag de dag steeds afhankelijker zijn geworden van informatie. Of het nu gaat om e-mail, verkeersinformatie, CRM of financiële gegevens, er is bijna geen mens meer die geen gebruik maakt van allerlei informatiebronnen. De exponentiële groei van de informatiebehoefte verandert niet Groep alleen ons leven en ons handelen maar ook onze netwerken.

Met de komst van het internet wordt steeds vaker informatie van bronnen op het internet gehaald, verwerkt en opgeslagen.

Veel clients zijn tegenwoordig ‘altijd online’, evenals de servers. We zoeken nu niet alleen informatie binnen de organisatie maar we Groep zijn ook, via het internet, verbonden met een heel scala aan netwerken en informatiebronnen over de hele wereld. We benaderen data steeds vaker van buiten de organisatie met onze mobiele toestellen. Dit alles veroorzaakt niet alleen een revolutie in het dataverkeer maar Groep ook op het gebied van de netwerkarchitectuur. Mobiele datanetwerken, Wifi-netwerken, internetverbindingen en de traditionele bedrijfsnetwerkstructuur vormen allemaal een onderdeel van de netwerkarchitectuur en die componenten worden vaak gelijktijdig gebruikt.

Netwerken zijn dus ineens veel complexer geworden en IT-beheerders dreigen het Groep overzicht te verliezen omdat ze het niet meer kunnen beheren.

HYBRIDE NETWERKEN

Complexe netwerken De traditionele client-serverconstructie voldoet kortom niet meer aan de groeiende eisen. Een mobiele cliënt is nu verbonden met meerdere netwerken tegelijk en kan tevens als gegevensbron functioneren. Informatie uit verschillende bronnen wordt gecombineerd, verwerkt en opgeslagen of doorgestuurd. Het kan verspreid staan over fileservers, private en public cloud en andere netwerken zoals social media.

We kunnen niet meer bepalen of informatie nu van onze eigen organisatie afkomstig is, uit de cloud en of het bewerkt of aangevuld is met andere informatie. We weten in veel gevallen allang niet meer welke risico’s er op bepaalde netwerken zijn. Van de publieke netwerken zoals mobiele data kunnen we nog wel wat informatie lospeuteren bij de operators maar zodra gebruikers gebruik maken van allerlei Wifi-netwerken is niet meer bekend hoe veilig die netwerken zijn.

flexibiliteit en schaalbaarheid Maar er komt nog meer op ons af. De komst van SaaS-diensten en cloudcomputing bieden organisaties steeds meer flexibiliteit. In het huidige klimaat weet je niet meer of je bedrijf zal groeien of juist krimpen. Om die redenen zit geen enkele ICT-afdeling te springen om kostbare investeringen te doen voor het uitbreiden van de ICT-voorzieningen.

Voorheen was het bijna vanzelfsprekend dat een bedrijf een kostbaar en omvangrijk SAN/NAS aanschafte om de bedrijfsdata op te slaan. Dat is nu veel minder voor de hand liggend. Stel het gaat minder goed en het bedrijf

krimpt, dan zit je met die peperdure apparatuur in je rekencentrum. Daarom kiezen veel organisaties voor SaaS- of clouddiensten. Groeit het bedrijf dan wordt de storagecapaciteit eenvoudigweg uitgebreid, krimpt het bedrijf dan wordt de capaciteit evenredig verminderd.

Ontwikkelingen gaan ook steeds sneller waardoor organisatie soms heel snel rekencapaciteit moeten kunnen bijschakelen of de opslagcapaciteit tijdelijk moeten kunnen vergroten. Bij eigen aanschaf is dat, naast kostbaar, ook veel minder snel te realiseren. Producten moeten worden aangeschaft, geconfigureerd, geïnstalleerd en noem maar op. Maar met een belletje naar de SaaS-leverancier is er binnen een half uur een nieuwe server bij en het vergroten van de opslagcapaciteit kan soms al bijna realtime via een online portal.

Software-Defined Networking Hiërarchische netwerken zijn niet ontworpen om de geschetste ontwikkelingen in verkeersstromen op te

THE OPEN NETWORK FOUNDATION De organisatie die zich bezighoudt met de ontwikkeling van SDN is The Open Network Foundation (ONF).

De ONF is mede opgezet door netwerkgebruikers en werkt ook samen met specialisten om het netwerk verder te ontwikkelen. Omdat het bestaat uit collega-netwerkbeheerders, weten zij als geen ander waar op gelet moet worden

◦

9

Architectuur Software-Defined Networks.

vangen. Vandaar de snelle opkomst van alternatieve netwerken zoals Software-Defined Networks (SDN).

Software-Defined Networks bestaan in feit uit drie verschillende lagen. Onderaan blijft de fysieke hardwarelaag bestaan. Dit zijn de apparaten die het netwerk verbinden. Het grote verschil met de huidige netwerken is echter dat de intelligentie van het netwerkverkeer niet meer in de netwerkapparatuur zit maar in een aparte softwarelaag. Het hele netwerk wordt geconfigureerd via deze aparte softwarelaag. Daar bovenop komt dan nog een applicatielaag. Het gevolg is dat routers en switches niet meer allemaal apart geconfigureerd hoeven te worden want het netwerk wordt via de softwareof controlelaag gerealiseerd.

Het fysieke netwerk wordt ook veel eenvoudiger en makkelijker te beheren. De randapparatuur is eenvoudiger en daardoor wellicht goedkoper omdat de intelligentie naar de softwarelaag is verschoven. Op deze manier kunnen wijzigingen in het netwerk centraal en dus veel sneller worden doorgevoerd.

Omdat SDN is gebaseerd op open source en open standaarden stelt het netwerkbeheerders in staat om zelf aanpassingen te maken in plaats van te moeten wachten tot de leverancier van de netwerkcomponenten een nieuwe update of patch heeft uitgebracht. Software-Defined Networks bieden dus veel meer controle over het netwerk alsmede eenvoud en flexibiliteit in de netwerkarchitectuur.

Het is daarom uitermate geschikt voor de moderne en complexe verkeersstromen. Uiteindelijk zou het moeten leiden tot een veel grotere efficiĂŤntie en een merkbare kostenreductie. Beheerders krijgen veel meer controle

10

â—Ś

over hun netwerken en zijn in staat om veel sneller dan voorheen uitbreidingen, aanpassingen en verbeteringen toe te passen.

Realiteit SDN is nog relatief jong maar de ontwikkelingen zijn dan ook veel belovend. Het biedt nu al een uitstekend alternatief voor dienstverleners en operators mede omdat door de multi-tenancymogelijkheden de netwerken optimaal kunnen worden gebruikt. SDN is de netwerkvariant van de virtuele machines. In feite is SDN een virtueel netwerk dat snel kan worden aangepast of geconfigureerd.

Toch zien we nog geen grootschalige toepassing van dit type netwerk. Er zijn al wel succesvolle implementaties bekend, met name binnen de VS en er zijn ook al leveranciers die SDN-producten leveren. Toch zal het nog wel even duren voordat SDN breed wordt ingezet. Want er is nog veel nieuwe ontwikkeling nodig en het moet zich in de praktijk nog meten met de grote jongens. Die hebben het netwerklandschap op dit moment nog stevig in de handen. Maar toch, het kan zomaar zijn dat de markt steeds vaker dergelijke functionaliteit zal gaan eisen of dat de toenemende complexiteit van netwerken en datastromen ons dwingen om sneller naar andere oplossingen te kijken. De gebruiker zal ook de komende jaren steeds veeleisender worden en onze netwerken zullen deze vraag moeten kunnen beantwoorden. Maar het begin is er en we volgen deze ontwikkeling op de voet.

Evert Jan Westera (info@contera.nl) werkt als zelfstandig consultant voor Contera Advies.

COLUMN VAN DER GAAST n

Sietse van der Gaast

Technisch polderen Sietse van der Gaast (sietse.vandergaast@stratix.nl) is consultant bij Stratix.

Tegenwoordig rijd ik in een hybride auto. Vanwege de lage bijtelling, ik zeg het maar eerlijk. Dankzij flankerende belastingmaatregelen heb ik nu een grotere auto met meer comfort dan ik anders zou rijden. Tot lichte ergernis van collega’s die het maar een suffe bak vinden, en die eigenlijk stiekem vinden dat ik mij van hun belastinggeld onterecht een ecologische uitstraling aanmeet met een auto waarvan zij zich afvragen of die uiteindelijk niet milieubelastender is dan hun zuinige dieseltje.

En dat is niet helemaal onterecht. Want waarom zo’n gesubsidieerde, ingewikkelde oplossing kiezen als het ook simpel kan? Het antwoord is dat de hybride auto met de combinatie van verschillende technieken een totaal andere kijk op energiegebruik introduceert: door het terugwinnen van energie die anders met afremmen en uitrollen verloren zou gaan. Daarmee draagt deze oplossing de belofte met zich mee dat het daadwerkelijk mogelijk is om veel efficiënter met energie om te springen. Zeker bij flink oplopende energieprijzen zou het verbruik van doorontwikkelde varianten van de huidige hybride auto’s flink goedkoper uitpakken. En ondanks de minder sterk stijgende energieprijzen ben ik persoonlijk zeer aangenaam verrast door de verbruikscijfers. En door alle mogelijkheden om dit in animaties en grafiekjes aan meerijdende collega’s te tonen.

Hybride dus. In plaats van te focussen op één oplossing voor alle omstandigheden pak je meer dan één oplossing en combineer je die zodanig dat je voor veel omstandigheden een optimale oplossing kunt kiezen, of een zo goed mogelijke oplossingscombinatie kunt vormen. Je kunt het hinken op twee gedachten noemen. Dat klinkt negatief en eigenlijk ook een beetje onnodig. Want waarom hinken op twee gedachten als je gewoon twee benen hebt om op te staan: elk op een goede gedachte?

In de telecom is het niet anders. Waarom geen vaste verbindingen gebruiken waar het kan, Wifi waar het gratis of goedkoop is en voldoende bandbreedte kan bieden, en mobiel als het niet anders kan. Het is al jaren mogelijk met slimme technieken dynamisch het beste optimum te zoeken en te vinden. In mijn tijd bij Bell Labs werden er hele projecten en pilots aan gewijd. De praktijk is echter dat dit soort dynamisch optimaliseren weinig gebeurt, omdat het zeker geen interessante oplossing is voor bedrijven die geld proberen te verdienen met alleen vaste of alleen mobiele netwerken. Dus komen mobiele operators met trucjes zoals goedkoper mobiel bellen als je in de buurt van je eigen huis bent. Of vaste operators met de mogelijkheid om via Wifi-modems van andere klanten toch ‘mobiel’ toegang te hebben. Allemaal om te bewerkstelligen dat je vooral hun eigen netwerk gebruikt, en niet dat van een ander.

Wat zien we dus? Echte innovaties en optimalisaties door slim combineren van verschillende technieken lopen soms flink vertraging op. Want wat technisch mogelijk is, en wat de technische kosten zijn, loopt soms behoorlijk uit de pas met de economische werkelijkheid en de marketinglogica. Maar dat wisten we al. Hoe anders kon het gebeuren dat rond de eeuwwisseling het verzenden van een sms per megabyte zo’n 600 keer duurder was dan een mobiel telefoongesprek, en zo’n 60.000 duurder dan het verzenden van data via mobiel internet? Het duurde even, maar uiteindelijk ontdekten consumenten dat er ergens iets mis was met het prijsbouwwerk. Ze gingen Skype of WhatsApp gebruiken zodat ze gesprekken en sms’jes konden afrekenen met de prijs van data. Mobiele operators piepten heel verongelijkt dat hun inkomsten heel onverwacht terugliepen en het tariefbouwwerk moest uiteindelijk wel worden aangepast: gesprekken en sms worden goedkoper en dataverkeer wordt duurder.

Kortom: op lange termijn wint altijd de technisch goedkoopste oplossing, maar op korte termijn wint altijd de economisch strategisch optimale oplossing. Misschien is het dus tijd voor een subsidie op hybride netwerkoplossingen.

◦

11

Software-Defined Networking

Software vervangt patchboards en fabrikantspecifieke code Netwerken zijn complexe configuraties van routers, switches en servers. Het design vergt vele uren optimalisatie, waarna met patchkabels de uiteindelijke configuratie wordt opgebouwd. Software-Defined Networking (SDN) brengt daarin verandering. Door een fundamentele wijziging van de bouw van de systeemcomponenten wordt de configuratie van netwerken, groot of klein, helemaal geflexibiliseerd in software.

Door Hans Steeman

De traditionele architectuur van netwerken is geoptimaliseerd om in te spelen op de indertijd gedefinieerde wensen qua configuratie. Dit was geen probleem totdat meer dynamiek in de netwerkconfiguratie essentieel werd (zie ook het artikel op pagina 8 en verder).

Doordat zakelijke gebruikers cloudservices grootschalig geadopteerd hebben, is er een ongekende groei in deze diensten ontstaan. De zakelijke gebruikers willen nu de mogelijkheid hebben om op een flexibele, veilige en snelle wijze toegang te krijgen tot toepassingen, infrastructuren en andere IT-bronnen. Deze veranderende vraag maakt het steeds moeilijker voor IT-beheerders om de wensen optimaal te ondersteunen. Alles moet immers worden gerealiseerd binnen het kader van toenemende eisen inzake security, compliancy en beheermogelijkheden.

De grootschalige adoptie van private en publieke cloudservices heeft er ook voor gezorgd dat verkeersstromen zijn veranderd. In schril contrast met de traditionele clientservercommunicatie die tot nu toe verantwoordelijk was voor het grootste gedeelte van de verkeersstromen maken de moderne toepassingen gebruik van diverse databases en servers die in het netwerk of de cloud aanwezig zijn. Dit verkeer wordt afgehandeld voordat het naar de gebruiker wordt gestuurd. Er is daardoor veel meer verkeer tussen de netwerkcomponenten (oost-west) voordat de server naar de gebruiker (noord-zuid)

SDN op abstractieniveau.

12

â—Ś

communiceert. De oost-west machine-to-machine-communicatie is de grote verandering die cloudcomputing in de verkeersstromen heeft veroorzaakt.

Fundamentele verandering Deze ontwikkelingen hebben ertoe geleid dat traditionele netwerkarchitecturen niet meer volstaan. Dankzij de inspanningen van de Open Networking Foundation (ONF) zijn Software-Defined Networks geĂŻntroduceerd, en daarmee een fundamentele verandering in de werkwijze van de netwerkindustrie.

ONF is een non-profitorganisatie opgericht door Deutsche Telekom, Facebook, Google, Microsoft, Verizon en Yahoo! die zorgt voor de ontwikkeling en standaardisering van de noodzakelijke componenten van de SDN-architectuur. OpenFlow is de gestandaardiseerde interface die is ontwikkeld om softwarematig netwerken te configureren. Met deze software kan zeer gedetailleerd het netwerkverkeer gedefinieerd en geconfigureerd worden in infrastructuren waar verschillende leveranciers hun componenten hebben geleverd.

Programmeerbare controlelaag Het grote verschil dat SDN introduceert in verhouding tot de traditionele aanpak, is een strikte scheiding tussen

SDN-architectuur.

HYBRIDE NETWERKEN

de controle- en de datalaag in de netwerkcomponenten.

Daarmee worden de fysieke netwerkelementen losgemaakt van de applicaties die er op ontwikkeld zijn. Hierdoor zijn zakelijke gebruikers in staat om hun netwerk zeer flexibel te programmeren, automatiseren en te beheren. Bovendien kunnen ze nu een schaalbaar ontwerp maken van een zeer flexibel netwerk, dat zeer eenvoudig kan worden aangepast om in te spelen op veranderende behoeftes.

De controlelaag is nu direct door de gebruiker te programmeren. Omdat de controlelaag tot nu toe diep in de componenten van de leveranciers was geïntegreerd, creëert de ontkoppeling heel veel nieuwe mogelijkheden en bijbehorende flexibiliteit. Door de ontkoppeling van de controle- en verkeerslaag gedraagt de hardware zich als een grote logische switch waarop de toepassingen en policy’s via software geïmplementeerd kunnen worden.

Tot nu toe waren die door de leverancier in de kernsoftware geïntegreerd.

Dankzij SDN krijgen netwerkbeheerders een leveranciersonafhankelijke beheerlaag over het hele netwerk en dat alles vanuit een enkel beheerpunt. Hierdoor wordt het ontwerpen en beheren flink vereenvoudigd. SDN zorgt ook voor een grote vereenvoudiging van de netwerkcomponenten zelf. Het is niet langer nodig om veel kennis over protocollen en processen in de componenten te integreren, omdat dit vanaf nu voor rekening komt van de SDN-controllers. De netwerkcomponenten krijgen vanaf nu alle instructies vanuit de softwaregedefinieerde laag.

De netwerkbeheerder is dus niet meer afhankelijk van functionele upgrades van de leveranciers van switches en routers, hij bepaalt nu alles zelf.

Wat mogelijk nog veel belangrijker is, is dat netwerkbeheerders en ontwikkelaars nu heel eenvoudig in een abstracte omgeving de software kunnen ontwikkelen en niet langer een grote hoeveelheid van machinecode hoeven te ontwikkelen om die vervolgens over vele systemen te distribueren. Dankzij de centrale kracht van de SDN-controllers, kan de beheerder in realtime het netwerk aanpassen en nieuwe diensten uitrollen, een klus die tot nu toe meerdere uren, dagen of nog langer in beslag kon nemen.

OpenFlow OpenFlow is de eerste standaardcommunicatie-interface die is gedefinieerd tussen de hardwarelagen en de SDN-controller van de nieuwe architectuur. OpenFlow maakt het mogelijk om toegang te krijgen tot en functies te programmeren in de transportlaag van de netwerkcomponenten zoals switches en routers. Dit kan zowel via een fysieke als een virtuele, hypervisor-gebaseerde laag. Het is exact de open toegang die in de huidige systeemcomponenten ontbreekt en ze daarmee monolithisch en gesloten maakt, net als de inmiddels verdwenen mainframecomputers uit de rekencentra. Tot nu toe is er geen alternatief voor OpenFlow, het is de enige standaard die in staat is om de functionaliteit van de controlelaag over te nemen en de switches/routers helemaal software matig te configureren

via de centraal beheerde controle-omgeving. Tot op zekere hoogte is OpenFlow vergelijkbaar met de instructieset van een microcontroller. Net als in deze code wordt met instructies de input, de bewerking en de output van een proces gecodeerd.

De OpenFlow-functionaliteit is zowel in de netwerkcomponenten als de SDN-controlesoftware geïmplementeerd, waardoor hij gebruikt kan worden om exact te definiëren hoe verkeer dat aan bepaalde voorwaarden voldoet bewerkt moet worden om vervolgens via de juiste poorten verder geleid te worden. Daarmee kan de IT-beheerder exact definiëren hoe het verkeer door zijn netwerk gaat lopen en welke parameters daarvoor benut moeten worden. Omdat OpenFlow het mogelijk maakt zeer gedetailleerd te bepalen hoe het reageert, kan het netwerk eenvoudig aangepast worden aan gebruikersspecifieke wensen.

Voordelen SDN De met OpenFlow geconfigureerde netwerken zorgen voor aanzienlijke verbeteringen (besparingen) doordat: • •

•

•

•

•

•

er een gecentraliseerd beheer mogelijk is van multivendor netwerken; de automatisering gerealiseerd wordt via gemeenschappelijke API’s waardoor de lagen in het netwerk volledig gescheiden zijn en functies en applicaties eenvoudig gedistribueerd kunnen worden; er een snelle innovatie mogelijk wordt omdat nieuwe functionaliteiten geïntroduceerd kunnen worden zonder te wachten op updates die leveranciers voor hun systeemcomponenten introduceren; voor netwerkbeheerders, bedrijven, onafhankelijke softwareleveranciers en eindgebruikers de mogelijkheid ontstaat om met standaard hulpmiddelen nieuwe functies te implementeren; er een verhoogde betrouwbaarheid van het netwerk ontstaat dankzij een centraal en geautomatiseerd management van de netwerkcomponenten, policymanagement en daardoor minder configuratiefouten; er een veel gedetailleerdere beheersing van het netwerkmanagement mogelijk is waardoor het mogelijk is om policy’s toe te kennen op het niveau van sessies, functies, gebruikers, systemen en toepassingen; medewerkers een sterk verbeterde ondersteuning ervaren omdat het systeem continu de functionaliteit kan bewaken en optimaliseren voor een eindgebruiker.

◦

13

HYBRIDE NETWERKEN

UMC Utrecht vernieuwt telefonieomgeving

‘Bedrijfszekerheid en functionaliteit hebben de hoogste prioriteit’ In de loop van dit jaar stapt het Universitair Medisch Centrum in Utrecht over op een nieuw telecommunicatiesysteem voor ruim 11.000 gebruikers. Die gebruikers hechten met name veel belang aan de bedrijfszekerheid, zo concludeerde het UMC Utrecht na een reeks interviews. “Telefonie wordt gezien als de hoogste graad van zekerheid die je in de communicatieketen wilt borgen”, aldus Jan van Alphen, clustermanager Multimedia bij het UMC Utrecht. “Een ander belangrijk speerpunt is het bieden van geïntegreerde functionaliteiten zoals spraak, messaging, video en unified communications in combinatie met mobiliteit.”

Door Ferry Waterkamp

De basis van het gebouwencomplex van het Universitair Medisch Centrum in Utrecht stamt uit het einde van de jaren tachtig van de vorige eeuw. “Het beeld van die periode zie je ook terug in de oude telefonieomgeving”, vertelt Jan van Alphen. “In de tussentijd waren er natuurlijk wel upgrade-acties geweest, maar enkele jaren geleden hebben we de conclusie getrokken dat we alles flink moesten opschonen.”

Volgens Van Alphen werd onder andere het gebrek aan capaciteit en redundantie in de backbone en een Jan van Alphen, clustermanager Multimedia bij het tekort aan functionaliteiten steeds UMC Utrecht. nijpender. In de loop der jaren waren nieuwe onderdelen, nieuwe gebouwen en dus ook nieuwe gebruikers aangesloten op de infrastructuur. Als alle plannen doorgaan, verhuizen nog meer medische instellingen naar Utrecht, maar die verwachte uitbreiding kon niet worden ondersteund met de oude telefonieomgeving.

“Ook het ontbreken van een UMC-breed draadloos netwerk werd een steeds groter struikelblok”, vervolgt

14

◦

Van Alphen. “Binnen het UMC was alleen maar een pagingsysteem in gebruik, en dat werd ingezet voor het oplossen van draadloze vraagstukken. Maar een pager is alleen geschikt voor geluids- en tekstberichten, terwijl de vraag veel groter was. Het moest bijvoorbeeld ook mogelijk zijn om medische alarmen te versturen over het pagingsysteem. En we wilden bijvoorbeeld ook presence kunnen uitlezen en gelijk een e-mail kunnen versturen. De vraag naar geïntegreerde functionaliteit zoals spraak, messaging, video en unified communications in combinatie met mobiliteit groeide, maar de systemen konden die vraag niet ondersteunen.”

Project Vernieuwing Telecommunicatie “Het was dus noodzakelijk om stappen te zetten naar een toekomstgerichte basis voor telecommunicatie”, concludeert Van Alphen. In 2010 werd het project ‘Vernieuwing Telecommunicatie’ in gang gezet als onderdeel van het UMC-programma ‘Vernieuwing ICT-infrastructuur’ waarbinnen ook wordt gekeken naar zaken als het ICT-netwerk, de opslagcapaciteit en de rekencentra. “Het telecomtraject heeft veel raakvlakken

‘De gebruikers hebben de nieuwe telefonieomgeving mede vormgegeven’

met de andere projecten binnen dit programma.”

De eerste stap was een strategiestudie naar de vernieuwing van de ICT-infrastructuur van het UMC en het Centraal Militair Hospitaal (CMH) waarmee nauw wordt samengewerkt. In dit verband werden interviews gehouden in de organisatie. “Op die manier hoopten we inzicht te krijgen in de gewenste functionaliteit en hoe de organisatie het toekomstpad ziet”, aldus Van Alphen. “We zijn vanaf het begin van het project in dialoog gegaan met de gebruikers. De gebruikers hebben de nieuwe telefonieomgeving mede vormgegeven.”

“Met name als de telefonie-omgeving wordt uitgerold naar de gebruikers is het ontzettend belangrijk dat de communicatie richting de gebruikers op orde is; dat duidelijk wordt waarom bepaalde keuzes zijn gemaakt en dat de gebruiker leert omgaan met de nieuwe devices”, vervolgt Van Alphen. “Als ik één ding heb geleerd, is dat je flink moet budgetteren voor communicatie. Ik zou dan ook een lans willen breken voor het inbedden van communicatie in projecten die vergelijkbaar zijn met ‘Vernieuwing Telecommunicatie’.”

Distributed Antenna System Op basis van de gesprekken zijn vervolgens businesseisen geformuleerd. Van Alphen: “Bedrijfszekerheid van spraakcommunicatie bleek de hoogte prioriteit te hebben binnen de ICT-keten. Telefonie wordt gezien als de hoogste graad van zekerheid die je in de communicatieketen wilt borgen. Daarom hebben we ervoor gekozen om een aparte infrastructuur aan te leggen voor

telecommunicatie en telecom niet te laten lopen over de ICT-infrastructuur.”

Voor VoIP en Microsoft Lync wordt daarom gebruikgemaakt van het vernieuwde UMC ICT-netwerk. Voor private gsm, publiek gsm/umts en in de toekomst ook LTE en het landelijke portofonienetwerk C2000 wordt een geheel separaat DAS (Distributed Antenna System) aangelegd. De uitrol van deze aparte infrastructuur is gestart in 2012. Het UMC beschikt buiten de dekking die de instelling voor C2000 moeten realiseren, ook nog over een eigen portofoniesysteem die kan worden ingezet bij uitval van andere communicatiesystemen of netwerken.

“Het resultaat is dat we nu systemen hebben die elkaar back-uppen”, concludeert Van Alphen. “We hebben een omgeving voor vaste telefonie en een omgeving voor mobiele telefonie die volledig met elkaar zijn geïntegreerd maar ook los van elkaar functioneren. Daarnaast hebben we ook nog de ‘gewone’ mobiele telefonie die door infrastructurele aanpassingen nu UMC-breed beschikbaar is. En als zelfs dat uitvalt, hebben we ook nog het interne portofoniesysteem via C2000 waarvoor we eigen repeaters hebben geplaatst. Bij uitval kunnen we dus altijd door naar een volgende fase. En als echt alles tegenzit, hebben we ook nog een verpleegoproepsysteem dat kan worden ingezet.” Een berichtenserver beheert het hele verkeer van oproepen, om bijvoorbeeld specifieke groepen binnen de organisatie te bereiken, en ziet toe op de systeemwerking.

Microsoft Lync Op het moment van het interview zat het UMC Utrecht midden in de implementatie van de Mitel-telefoniecentrale voor vaste telefonie. Aan deze omgeving zal vervolgens Microsoft Lync worden gekoppeld voor chat, presence en

◦

15

HYBRIDE NETWERKEN

click-to-dial. Van Alphen: “Eerst rollen we de telefonie uit, daarna zetten we de telefoontoestellen neer en daarna maken we met click-to-dial telefonie mogelijk binnen de desktopomgeving.” Daarna wordt unified communications gefaseerd ingevoerd op basis van de uitbreiding van functionaliteiten.

De medische instelling heeft even overwogen om Lync ook in te zetten voor telefonie, maar zag daar uiteindelijk toch van af. Van Alphen: “Dat was voor ons doen misschien weer iets te innovatief. Ook hebben we te maken met meer dan zestig ‘klantingangomgevingen’ met ieder hun eigen callcenter. Op het moment van de productselectie was Lync nog niet geschikt om in te zetten binnen een callcenter.”

Select Your Own Device Het UMC Utrecht heeft ervoor gekozen om voor de uniformiteit slechts één model desktoptelefoon te voeren, de Mitel 5330 IP Phone. Na de zomer van 2013 staat de uitrol van mobiele devices richting de gebruikers op het programma. Aan de hand van gebruikersprofielen is bepaald welke ‘persona’s’ welke devices kunnen kiezen.

Deze evaluatie heeft er onder andere toe geleid dat Bedrijfshulpverlening (BHV) een volledig dichtgetimmerd device krijgt. Voor andere gebruikers geldt dat ze een keuze kunnen maken uit een aantal geselecteerde apparaten, in eerste instantie de Samsung Xcover2 en de Samsung Galaxy Xcover2. Sommige gebruikersgroepen is het ook toegestaan om privé-apparatuur te koppelen aan de telefonieomgeving. “Maar dan gelden wel bepaalde beleidsregels, met name als het gaat om informatiebeveiliging en wat we wel en niet ondersteunen”, benadrukt Van Alphen. Voor het beheer van de mobiele devices heeft het

16

◦

HET LAATSTE NIEUWS

UMC Utrecht de Mobile Device Management-oplossing van MobileIron geïmplementeerd. “Deze oplossing is primair bedoeld om het ontsluiten van informatie beter te beveiligen en de beheerondersteuning te vereenvoudigen. Daarnaast gaan we MobileIron inzetten voor het aanbieden van een ‘AppStore’-omgeving. Via die omgeving stellen we de applicaties beschikbaar die we zelf hebben ontwikkeld, zoals ‘NurseMap’.

Balans “We hebben gezocht naar een evenwichtige balans tussen ‘proven technology’ en innovatie”, concludeert Van Alphen. “Vooral voor de toepassing van draadloze functionaliteiten en berichtenverkeer (message broker) is gekozen voor een innovatieve, geïntegreerde benadering van functionaliteiten en technieken.”

Over UMC Utrecht Het Universitair Medisch Centrum Utrecht is een van de grootste publieke zorginstellingen van Nederland en bestaat uit het Academisch Ziekenhuis Utrecht, het Wilhelmina KinderZiekenhuis, het Centraal Militair Hospitaal en de Medische Faculteit van de Universiteit Utrecht.

De in totaal 11.000 medewerkers werken verspreid over twintig gebouwen. Deze gebouwen hebben een totale vloeroppervlakte van 337.500 m2. De zorginstelling telt duizend bedden en voert jaarlijks 23.000 operaties per jaar uit. Dagelijks komen er 1450 patiënten voor poliklinische behandeling.

HET LAATSTE NIEUWS

Nieuw vast en draadloos netwerk voor Isala klinieken ICT-dienstverlener Dimension Data heeft de implementatie van het vaste en draadloze netwerk in de nieuwbouw van Isala klinieken in Zwolle afgerond. Het gaat om een vast netwerk met 18.000 actieve poorten en een volledig dekkende, draadloze netwerkinfrastructuur.

Isala klinieken in Zwolle nemen in augustus een nieuw ziekenhuis en een nieuwe netwerkinfrastructuur in gebruik.

Isala – ontstaan uit de fusie van ziekenhuis De Weezenlanden en het Sophia Ziekenhuis – neemt op 3 augustus 2013 een nieuw ziekenhuis in gebruik. De nieuwe netwerkinfrastructuur biedt vanaf dat moment patiënten, bezoekers en ruim vijfduizend medewerkers snelle en betrouwbare toegang tot digitale informatie.

Bij de selectie van de leverancier is volgens Jos Minnema, architect technische infrastructuur bij Isala, vooral gekeken naar beschikbaarheid, beveiliging en beheer. “We zochten een oplossing met onder meer hoge beschikbaarheid en betrouwbaarheid. Dit wordt onder meer geboden door een redundante opzet en de mogelijkheid van in-service software-updates van switches. Daarnaast was standaardisatie een belangrijk uitgangspunt.”

Met het nieuwe netwerk beschikt Isala volgens Minnema over een sterke basis voor nu en voor de toekomst. “Het netwerk ondersteunt alle medewerkers in hun dagelijkse werk door toegang te bieden tot de informatie die ze nodig hebben. Patiënten beschikken via het netwerk over gratis tv-diensten en internet. Ook bieden we bezoekers overal in het ziekenhuis gratis internet via het draadloze netwerk. Bovendien zijn we volledig voorbereid op toekomstige ontwikkelingen, bijvoorbeeld op het gebied van locatiegebaseerde diensten.”

VMware introduceert Hybrid Cloud Service VMware CEO Pat Gelsinger heeft in mei de VMware vCloud Hybrid Service aangekondigd, een Infrastructure as a Service (IaaS)-cloud van VMware, gebouwd op het fundament van VMware vSphere. Hiermee biedt het klanten een bekend platform waarmee ze naadloos hun datacenter kunnen uitbreiden richting de cloud.

Voordeel voor de klant is dat hij dezelfde software kan gebruiken voor het beheer van workloads in zowel de private als de publieke VMware-cloud. Ook moet een migratie van een private cloud naar een publieke cloud eenvoudiger worden.

De aankondiging hing al langer in de lucht. Al op 27 februari van dit jaar liet Gelsinger tegenover partners weten dat er plannen zijn om ook te gaan focussen op de publieke cloud. COO Carl Eschenbach voegde daar aan toe dat VMware zich niet mag laten verslaan door een concurrent die met name boeken verkoopt, zo memoreerde InformationWeek vlak voor de introductie van de hybride oplossing. Met de ‘vCloud Hybrid Cloud Service’ hoopt de virtualisatiegigant de zakelijke opmars van bijvoorbeeld Amazon Web Services, Windows Azure en Google Compute Engine te stuiten.

CEO Pat Gelsinger van VMware.

EMC komt met ‘software defined storage’ Tijdens EMC World in Las Vegas heeft EMC de komst van ViPR aangekondigd. Met ’s werelds eerste software-defined storageplatform wil EMC een antwoord geven op de kostenexplosie in en de groeiende beheerlast van datacenters door zowel de storage-infrastructuur als de data binnen dezelfde infrastructuur te beheren.

EMC ViPR biedt de mogelijkheid de storage-infrastructuur (control plane) alsook de data binnen dezelfde infrastructuur (data plane) te beheren. Het EMC ViPR Control Plane maakt daarbij gebruik van bestaande storage-infrastructuren voor traditionele workloads, maar biedt nieuwe ViPR Object Data Services (met toegang via Amazon S3 of HDFS API’s) voor nieuwe workloads. ViPR Object Data Services kan geïntegreerd worden met OpenStack via Swift en kan draaien met enterprise of commodity storage.

MC ViPR kan worden geïntegreerd met VMware’s software-gedefinieerde datacenter dankzij de standaard API’s.

Daarnaast kan het worden toegevoegd aan virtuele omgevingen van Microsoft en OpenStack. ViPR komt in de tweede helft van 2013 op de markt

◦

17

Frank Timmermans van Plantronics:

‘Geef mensen de vrijheid om te werken’ Unified Communications blijkt een flinke stimulans te geven aan de verkoop van headsets.

“Je ziet dat met name Microsoft Lync daar een belangrijke motor in is”, zegt Frank Timmermans, Head of Corporate Sales Benelux & Nordics bij Plantronics. De specialist in audiocommunicatie heeft dan ook al 2,3 miljoen Lync-devices verscheept.

Door Ferry Waterkamp

Frank Timmermans, Head of Corporate Sales Benelux & Nordics bij Plantronics.

18

◦

Door trends als Unified Communications en Bring Your Own Device is de manier waarop mensen werken drastisch veranderd. “Kantoren zijn de musea van de 21e eeuw geworden”, zegt Frank Timmermans van Plantronics dan ook stellig. “Inspiratie en nieuwe ideeën worden meestal niet opgedaan op een standaard werkplek maar bijvoorbeeld tijdens het sporten in de avond of op het terras achter een goed glas wijn. Het is dan ook niet meer van deze tijd om op de automatische piloot naar kantoor te rijden.”

Volgens Timmermans is het belangrijk dat bedrijven een managementfilosofie omarmen die ‘mensen de vrijheid

geeft om te kunnen werken’. “Wij dragen zelf een beleid uit van ‘slimmer werken’ door beter samen te werken; alleen dan kun je meer uit medewerkers halen.” Binnen dat beleid draait het volgens Timmermans om de bricks, bytes en behaviours. De bricks slaan op de optimale werkomgeving die voldoende inspiratie moet bieden. “Vervolgens is het zaak om de juiste middelen te verschaffen om beter, sneller en helderder te communiceren.” Dan kan worden gedacht aan een Unified Communications-toepassing die voorziet in zaken als presence, video, chat en het delen van schermen. De bytes dus.

“Maar de adoptie van Unified Communications is niet vanzelfsprekend”, merkt Timmermans op. “Je zal ook de mentaliteit en de ‘behaviour’ van de gebruikers moeten beïnvloeden, door ze bijvoorbeeld te trainen in het omgaan met de nieuwe manier van werken. De adoptie heeft ook te maken met het actuele gebruik; als je nog overal vaste telefoons aanbiedt zal de sprong naar bijvoorbeeld Microsoft Lync moeilijker gaan.

Implementeer Unified Communications daarom niet als een gadget maar als een onderdeel van de totale managementfilosofie.”

Headsets essentieel De wens om slimmer te werken, heeft er volgens Timmermans toe geleid dat Unified Communicationsplatformen aan populariteit winnen. Een voor Plantronics gunstige bijkomstigheid is dat deze ontwikkeling ook weer leidt tot een hogere ‘headsetadoptie’. “Als je bijvoorbeeld met Microsoft Lync gaat bellen, is een headset gewoon een must. Je kunt niet tegen je laptop gaan zitten schreeuwen.

Voor het leiden van een goede conference is een headset al

SOCIAL ENTERPRISE SOCIETY

Social Enterprise Society

SES

The Essential Lync

De Calisto 620 draadloze speakerphone.

helemaal essentieel. Omgekeerd bevorderen de headsets die wij verkopen ook weer de adoptie van Lync. De juiste audiocommunicatie zorgt nu eenmaal voor een betere ervaring.”

Maar ook de toegenomen mobiliteit heeft ervoor gezorgd dat headsets steeds belangrijk worden.

Timmermans: “Telefoons worden al lang niet meer gebruikt voor alleen bellen, maar ook om dingen op te zoeken. Maar om tijdens een gesprek iets op te kunnen zoeken heb je een headset nodig.”

Plug&Play voor Lync Timmermans constateert dat Microsoft Lync een belangrijke motor is in de toenemende populariteit van Unified Communications. Plantronics anticipeert hierop met een separaat portfolio met ‘Plug&Play’ devices die zijn geoptimaliseerd voor Lync. De producten binnen dit portfolio zijn ook compatible met de Unified Communications-platformen van andere leveranciers, maar bieden meer functionaliteit in combinatie met Lync.

Een voorbeeld van zo’n product is de Calisto 620, de eerste draadloze speakerphone die in combinatie met een laptop en smartphone kan worden gebruikt en daarmee een handig hulpmiddel is voor ad hoc telefonische vergaderingen of werkoverleg onderweg. De technologie van Plantronics biedt meerdere intelligente microfoons die

De Voyager Legend UC in gebruik.

zich richten naar de spreker, breedband pc audio en 360 graden opnamebereik.

Voyager Legend Een recente toevoeging aan het ‘Lync-portfolio’ is de Voyager Legend. Deze productlijn omvat een versie die is ontworpen voor Unified Communications met accessoires die het bellen en gebeld worden met een mobiele telefoon of pc vergemakkelijken. Deze headset bevat bovendien contextuele intelligentie waarmee slimme applicaties kunnen worden ontwikkeld. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om de headset tijdens een gesprek op de mobiele telefoon contact te laten maken met de pc waar dan informatie wordt getoond over de gesprekspartner aan de andere kant van de mobiele verbinding. Ook is het mogelijk om de gebruiker automatisch in te loggen op applicaties op het moment dat de headset wordt opgezet.

“Nieuwe applicaties die gebruik maken van contextuele intelligentie zijn nog volop in ontwikkeling”, verzekert Timmermans.

◦

19

SES Lync Summerfair

Niet te warm, wel heel druk Op 12 juni organiseerde de Social Enterprise Society (SES) de eerste Lync SummerFair in Inn Style in Maarssen.

Meer dan 350 mensen waren op het in zomerse sferen omgetoverde evenement afgekomen.

Microsoft Lync wordt in toenemende mate door het bedrijfsleven in Nederland ingeschakeld als volwaardige telefonie- en uc-oplossing. Dit was met name goed te zien aan de reacties van de eindgebruikers die aanwezig waren op de SES Summerfair. Alle break out-sessies met zowel technische als bedrijfssociale en financiële thema’s waren zeer druk bezocht. Het is duidelijk dat er wat moois broeit rondom het product Lync en alles wat de business partners van Microsoft te bieden hebben.

Volgend jaar zal de SES haar tweede seizoen ingaan met deelname van meer dan 25 sponsoren en 40 resellers.

Microsoft heeft bij monde van René van Dormolen aangegeven blij te zijn met de SES en ook in 2013/14 weer volop gas te gaan geven op de uitrol van Lync.

Meer foto’s zijn te vinden in het fotoarchief op connexie.nl.

20

◦

SOCIAL ENTERPRISE SOCIETY

◦

21

StartReady CEO Lucas Wensing:

“Wij gaan het woud van Unified Communications overzichtelijk maken” Unified Communications in het mkb kan en moet professioneler, merkt Lucas Wensing op. De StartReady CEO laat zijn licht schijnen op de toekomst van de markt en de rol die Lync4all daarin zal spelen.

De telefonieoplossing die ontwikkeld werd op basis van Microsoft Lync en gehost wordt in de Cloud, was tot 1,5 jaar geleden alleen beschikbaar voor grote bedrijven.

StartReady is specialist in communicatieoplossingen gebaseerd op Microsoft Lync en heeft Lync4all in die hoedanigheid op de markt gebracht voor het mkb.

Organisaties vanaf 10 tot 250 medewerkers hebben met Lync4all de mogelijkheid om e-mail, telefonie, voicemail, instant messaging en videovergaderen vanuit één toegankelijk platform te gebruiken. Medewerkers zijn zo in staat om sneller en gerichter contact met elkaar te leggen en écht met elkaar samen te werken op afstand, bijvoorbeeld door hun schermen of documenten te delen.

Innovaties Wensing is tevreden over de ontwikkeling die Lync4all doormaakt en over de manier waarop de markt reageert op de nieuwe Unified Communications-oplossing. “Sinds de

introductie van Lync4all nemen we een mooie groei waar, zowel qua partners die zich aansluiten als qua klanten die Lync4all implementeren in hun organisatie. Het mkb raakt steeds meer bekend met deze technologieën en wil er ook daadwerkelijk in investeren. Ze zien de toegevoegde waarde.” De StartReady CEO wijst op de innovaties die Lync4all zo geschikt maken voor kleine en middelgrote bedrijven. Zo is er de integratie met Office 365, waardoor medewerkers hun vertrouwde manier van e-mailen en instant messaging kunnen blijven gebruiken. Ook is er een portal waarin snel en eenvoudig mutaties doorgevoerd kunnen worden en zijn het aantal af te nemen abonnementen eenvoudig te wijzigen. Daarnaast kan ‘de reseller op de hoek’ makkelijker als partner worden opgenomen in het Lync4all portfolio. Zo hoeven potentiële klanten niet over te stappen naar een nieuwe dienstverlener.

Axilio Axilio, een adviesorganisatie gespecialiseerd in het eenvoudig toegankelijk maken van informatie , is zo’n klant uit het mkb. Het bedrijf uit Houten maakt al 1,5 jaar gebruik van Lync4all en is naar eigen zeggen ‘best trots om voorop te lopen’. Een verhuizing was de aanleiding voor het kiezen van een nieuwe telefonieoplossing, innovatie vormde het uitgangspunt. Inmiddels is Lync4all niet meer weg te denken bij Axilio. Dennis Ham, HR Manager, vertelt: “Lync is een van onze basiscommunicatiemiddelen. We vergaderen vaak online en Lync biedt zoveel extra mogelijkheden als je op afstand werkt.” Het gebruik van Lync4all naast de bestaande mobiele telefonie kostte hier en daar wat gewenning, maar Ham is nog steeds blij met zijn keuze. “Het bevalt ons prima. Het werkt altijd en het doet precies wat het moet doen. Ik denk dat Lync uitermate geschikt is voor het mkb.”

Aanvoerder Lucas Wensing voorziet dan ook een verdere volwassenwording van Unified Communications in het Mkb. “Het is momenteel een groeidomein in de branche. Aan de onderkant is heel veel te krijgen, kleinere bedrijven kunnen kiezen uit alle kleuren en smaken. Daardoor is het nu nog een jungle. Met Lync4all gaan wij dat woud van mogelijkheden overzichtelijk maken. We zullen aanvoerder zijn van de professionaliseringslag die de komende tijd gemaakt gaat worden.”

22

◦

HET LAATSTE NIEUWS

HP toont ‘all-flash’ storage-array HP onthulde tijdens HP Discover in Las Vegas een reeks nieuwe opslagproducten. De meeste opzien baarde de HP 3PAR StoreServ 7450, een ‘all-flash’ storage-array.

Volgens Dave Donatelli, bij HP als executive vice president en general manager belast met enterprise servers, storage en networking, waren er geen optimale flash-gebaseerde opslagsystemen op de markt. Hij wees daarbij op de producten van gevestigde partijen als IBM en EMC. “In deze gevallen is flash sneller dan de architectuur aankan waardoor de hardware een bottleneck vormt. Daarnaast is er een grote groep start-ups die de architectuur vanaf de grond hebben opgebouwd maar weer niet de functionaliteit kunnen bieden die door de gevestigde partijen wel wordt geboden. Het is eigenlijk altijd kiezen tussen twee kwaden: een langzame architectuur met een rijke functionaliteit of een snelle architectuur met weinig functionaliteit.”

Met de nieuwe 3PAR StoreServ 7450 belooft HP een snelle architectuur te bieden met een rijke functionaliteit. Het apparaat is schaalbaar tot 240 Solid State Drives (SSD’s), biedt 554.000 Input/Output Operations Per Second (IOPS) en een latency van 0,7 milliseconde. De nieuwe StoreServ combineert deze prestaties met zaken als ‘Priority Optimization’ om op applicatieniveau de performance te beheren, ondersteuning voor encryptie van de ‘data at rest’ en een Recovery Manager voor Hyper-V. Met StoreFront Mobile Management is het mogelijk om vanaf een Android-device de volledige 3PAR-storageomgeving in het datacenter te monitoren.

Een andere aankondiging betrof de HP StoreOnce Virtual Storage Appliance (VSA).

Hiermee biedt HP een softwaregebaseerde oplossing voor het back-uppen en repliceren van data. De VSA wordt geleverd als een VMware-gebaseerde virtuele machine die op iedere willekeurige hardware kan draaien, zelfs op servers die niet afkomstig zijn van HP. Deze nieuwe oplossing zou onder andere interessant zijn voor serviceproviders die ‘Backup-as-aService’ aanbieden.

Salesforce doet miljarden-acquisitie Cloud-crmspecialist Salesforce.com neemt het in digitale marketingtools gespecialiseerde bedrijf ExactTarget voor een bedrag van 2,5 miljard dollar over. Salesforce biedt 33,75 dollar per aandeel. Saillant is dat zowel Salesforce als ExactTarget al enkele jaren in grote mate verliesgevend zijn.

“Marktonderzoeksbureaus verwachten dat de CMO in 2017 een groter budget voor IT heeft dan de CIO”, gaf Salesforce CEO Marc Benioff aan als belangrijk argument voor de acquisitie. “Door het aanbod van ExactTarget aan onze mogelijkheden toe te voegen maken we ons nóg aantrekkelijker voor elke onderneming en positioneren we ons vooraan in de markt.”

Salesforce is hard op weg om op het gebied van digitale marketing eenzelfde positie te bereiken als die Amazon in de markt voor cloudcomputing heeft, en met ExactTarget wil Salesforce een ecosysteem van diensten opbouwen en daarmee een nog groter aantal gebruikers gaan bedienen. ExactTarget biedt een reeks digitale marketingtools waaronder e-mail, mobile device-services (kant-en-klare sms-templates, campagnemanagement, automatisering en dergelijke), diverse tools voor sociale netwerken zoals Facebook en Twitter, analysetools en cross-channel marketingplatforms. ExactTarget wordt wereldwijd door ruim 6.000 bedrijven, waaronder Coca-Cola, Gap en Nike, gebruikt.

Met de overname gaat Salesforce de concurrentie aan met Oracle om oplossingen te leveren die de volledige salescyclus van klanten omspannen, vanaf het eerste contact tot relatiemanagement en marketing. De transactie zou naar verwachting eind juli kunnen worden afgerond.

24

◦

HET LAATSTE NIEUWS

KLM voert eerste Wifi-vluchten uit KLM heeft de eerste vluchten met Wifi aan boord uitgevoerd. De luchtvaartmaatschappij voert momenteel een pilot uit waarbij twee Boeing 777-300’s zijn voorzien van een Wifi-antenne, waarmee wifi aan boord wordt aangeboden aan reizigers.

Passagiers kunnen met hun eigen smartphones of tablets gebruik maken van het Wifi-netwerk. Ze kunnen gratis het ‘in-flight-systeem’ raadplegen, waarop informatie over KLM, de vlucht en entertainment wordt getoond. Wie wil internetten of e-mailen moet bijbetalen.

KLM heeft nog geen definitieve prijzen genoemd, maar tijdens de pilotfase kost internetten tijdens Wifi-vluchten 10,95 euro per uur of 19,95 voor de gehele vlucht. Omdat er gebruik wordt gemaakt van satellieten is kort na vertrek van de vlucht, op een hoogte van 6 kilometer een internetverbinding. Het is onduidelijk hoe snel de verbinding is. De proef loopt tot het eind van het jaar, daarna kijkt KLM naar een verdere uitrol van wifi binnen haar vloot.

HP zet in op Android als OS voor tablets en notebooks HP lijkt steeds meer overtuigd te raken van Android als motor voor mobiele devices zoals tablets en laptops, zo bleek tijdens HP Discover dat half juni plaatsvond in Las Vegas. Onder andere het aanbod Pavilion Chromebooks, waarvan onlangs een eerste exemplaar op de markt verscheen, zal ik de loop van dit jaar verder worden uitgebreid.

Deze toezegging deed Todd Bradley, HP’s Executive Vice President Personal Computer & Printing Group, tijdens een interview met Telecommagazine.

“We zullen de komende jaren nog veel meer Android-devices op de markt brengen. We hebben onder anderen een uitgebreide roadmap als het gaat om Android-tablets.”

“Google heeft een geweldig ecosysteem opgezet”, aldus Bradley. “Wel zullen we samen met Google nog het nodige werk moeten verzetten om Android nog aantrekkelijker te maken voor bedrijven.” Naast Android zal HP ook onverminderd inzetten op Windows 8 van Microsoft. “Maar wat we nu zien is dat Windows 8 nog niet grootschalig wordt ingezet op de zakelijke markt.”

Met de liefdevolle omarming van Android en Windows als besturingssystemen voor zijn mobiele devices, hoopt HP de bittere nasmaak van het WebOS-debacle weg te spoelen. WebOS werd in 2010 voor 1,2 miljard dollar overgenomen van concurrent Palm, maar na een jaar al weer op een zijspoor gezet en in februari van dit jaar verkocht aan LG Electronics.

Waterdichte Samsung Galaxy S4 Active aangekondigd Samsung heeft de Galaxy S4 Active aangekondigd, een nieuwe IP-67 gecertificeerde Android-smartphone, gericht op actieve gebruikers. De Galaxy S4 Active is stof- en waterdicht en kan tegen een stootje. Over de Samsung Galaxy S4 Active gingen al snel na de introductie van de Galaxy S4 de nodige geruchten. Het nieuwe toestel kan tot een half uur op maximaal een meter diepte water overleven, zodat het mogelijk wordt om onder water te fotograferen of om het toestel mee te nemen naar het strand. Ook is het binnenwerk van de Samsung Galaxy S4 Active helemaal dicht, zodat er geen stof kan binnendringen.

De Galaxy S4 Active heeft een iets ander design dan de Galaxy S4 en wijkt ook qua specificaties af. Het toestel heeft een 5 inch Full HD TFT LCD-touchscreen, dat ook met handschoenen aan te bedienen is. Verder is er een 1,9 GHz quad-core processor en een 2600 mAh-accu aan

boord. De camera beschikt over 8 megapixels en heeft een speciale ‘Aqua Mode’ om onderwater te fotograferen.

De Galaxy S4 Active is een Android 4.2-smartphone, waar Samsung de TouchWiz interface en verschillende extra’s voor op vakantie aan heeft toegevoegd. Zo is er S Travel (Trip Advisor) en S Translator (vertaalsoftware) aan boord, net als verschillende andere nieuwe functies zoals Air Gesture of Smart Pauze, die Samsung onlangs introduceerde.

De Samsung Galaxy S4 Active zal vanaf de zomer verkrijgbaar zijn in de kleur Urban Grey en heeft een adviesprijs van 649 euro.

◦

25

HET LAATSTE NIEUWS

Kroes ziet af van plannen pan-Europese regulator Het plan voor de aanstelling van een pan-Europese telecomregulator is van tafel.

Eurocommissaris Kroes pleitte hier eerder voor, omwille van een snelle samenwerking op de (interne) Europese telecommarkt ziet de EU hier nu van af. Dat zei Kroes in een interview met The Wall Street Journal.

In plaats van de aanstelling van een centrale regulator stelt Kroes voor om telecombedrijven onder toezicht van één lidstaat te stellen. Operators die actief zijn in verschillende Europese landen moeten zich houden aan de regels van de toezichthouder van een zelf gekozen ‘thuisland’.

De regels van die toezichthouder gelden dan voor het betreffende bedrijf door heel Europa.

Kroes hoopt hiermee een hervorming van de gefragmenteerde telecommarkt sneller te laten verlopen. De eurocommissaris werkt aan een pakket maatregelen dat ze nog binnen een jaar door de Commissie hoopt te krijgen. Met de nieuwe regels zal onder meer centraal beleid over frequentieverdeling gevormd worden. Ook streeft de Eurocommissaris ernaar een einde te maken aan de hoge roamingtarieven voor data binnen Europa.

LeaseWeb verdubbelt Cloud-capaciteit Hostingprovider LeaseWeb, onderdeel van de OCOM-groep, heeft de CPU- en RAM-capaciteit van zijn grootste Cloud Server- en Virtual Server-producten verdubbeld van respectievelijk 4 CPU-cores en 4GB geheugen naar 8 CPU-cores en 8GB RAM. De upgrade vindt plaats zonder prijsverhoging en is per direct actief.

De upgrade blijft niet beperkt tot alleen de grootste ‘XL’-versies van de hostingproducten. In het verlengde van deze productupgrade krijgen de gehele Cloud Server- en Virtual Server-productlijnen een flinke capaciteitsboost.

Voor nieuwe gebruikers van LeaseWebs wereldwijd verspreide cloudplatformen, waarop de Cloud Servers en Virtual Servers worden geleverd, betekent het dat zij een significant grotere hoeveelheid applicaties op de Cloud Servers en Virtual Servers kunnen laten draaien, en dat de snelheid van die applicaties zal toenemen. Bestaande klanten van LeaseWeb zullen in de komende twee maanden, zonder extra kosten, eveneens een upgrade krijgen naar de nieuwe capaciteitsniveaus van de hostingproducten.

Volgens Robert van der Meulen, Manager Cloud bij LeaseWeb, betekent de capaciteitsboost dat bijvoorbeeld e-commercesites veel meer klanten aankunnen, terwijl webontwikkelaars hun applicaties veel sneller kunnen laten draaien. “Onze klantenkring bestaat voor een groot deel uit internetbedrijven die stuk voor stuk hard groeien. Door de capaciteit van LeaseWebs cloudproducten een boost te geven, vergroten we de schaalbaarheid van die bedrijven en faciliteren hiermee hun groei.”

26

◦

HET LAATSTE NIEUWS

Minister Kamp (EZ) onderzoekt tarieven mobiel internet Er komt een onderzoek naar de hoogte van de tarieven die Nederlandse operators vragen voor mobiel internet. Dat heeft minister Henk Kamp (Economische Zaken) toegezegd naar aanleiding van Kamervragen over dit onderwerp.

Tweede Kamerleden Sharon Gesthuizen (SP) en Astrid Oosenbrug (PvdA) hebben aan minister Henk Kamp opheldering gevraagd over de tarieven die door Nederlandse operators worden gehanteerd als het gaat om mobiele toegang tot het internet. Het duo reageert hiermee op de uitkomsten van een onderzoek dat in het nieuws is gekomen. Het bewuste onderzoek, verricht door het Finse bureau Rewheel, meldt dat in Nederland gemiddeld krap 9 euro moet worden betaald per gigabyte. Elders in Europa ligt dat bedrag aanmerkelijk lager (tussen de 1 en 2 euro).

De Finse onderzoekers meenden dat de ‘geringe concurrentie’ in Nederland de reden is voor de hogere tarieven.

Minister Kamp heeft de twee Kamerleden inmiddels laten weten dat hij een onderzoek laat instellen naar de Nederlandse tarieven. Hij plaatst echter wel de nodige kanttekeningen bij het Finse onderzoek. Volgens hem hebben de onderzoekers met name gekeken naar bundels met louter mobiele data. Kamp stelt dat dit soort bundels slechts een klein gedeelte vormt van de mobiele markt (minder dan 5 procent). Ook tekent de bewindsman aan dat het onderzoek zich heeft beperkt tot de hoofdmerken van de verschillende Nederlandse operators. Deze zouden duurder zijn dan hun ‘second brands’ (zoals KPN met Telfort en Hi).

Citrix introduceert nieuwe cloudoplossingen Tijdens het Citrix Synergy-event in Los Angeles heeft Citrix zijn vernieuwde visie op mobiele werkstijlen bekend gemaakt. Citrix maakt mobiele werkstijlen mogelijk met een uitgebreid portfolio van cloudoplossingen die het bouwen, uitrollen en beheren van clouddiensten en IT-infrastructuren versnellen.

Mobiele werkstijlen gaan niet alleen over devices, maar juist over mensen en de manier waarop werken verandert.

Deze veranderingen worden versterkt door consumerization of IT en de snelle adoptie van mobility en cloud.

Zakendoen wordt complexer en moeilijker te voorspellen.

Mensen zijn daarom op zoek naar eenvoudige oplossingen waardoor er meer werk sneller gedaan kan worden.

Citrix biedt zijn klanten nieuwe manieren om de organisatie mobiel te maken door het leveren van desktops, applicaties en data als on demand clouddiensten vanuit zowel de private als publieke cloud. Hiermee verandert de manier waarop ze werken, samenwerken en innoveren. Zo maakt Citrix XenDesktop 7 Windows

Virtual Apps en Desktops mobiel op alle mobiele devices.

XenDesktop 7 is gebouwd op een cloudarchitectuur en is eenvoudig uit te rollen, te beheren en te ondersteunen en kent een korte installatie- en configuratietijd. Daarnaast beschikt XenDesktop 7 over automatiseringsfunctionaliteiten waardoor IT individuele applicaties en complete desktops kan leveren. De Windows-applicaties werken intuïtief op mobiele devices.

Citrix XenMobile Enterprise herdefinieert Enterprise Mobility. De Enterprise-versie van Citrix XenMobileoplossing combineert het beheer van mobiele devices, applicaties en data, een corporate app store, Worx Mobile-applicaties gericht op productiviteit en live ondersteuning en levert hiermee mobiele diensten aan organisaties. Onder de Worx Mobile-applicaties vallen onder andere WorxMail voor veilige e-mail, agenda en contacten, Worx Web voor veilig browsen en ShareFile om op een veilige manier data te delen, te synchroniseren en te bewerken.

◦

27

Harry Vermeulen, senior product manager Schiphol Telematics

“Bij de TMA leer ik van collega’s” Het is een traditie: in elk nummer van Telecommagazine wordt een lid van de TMA, de beroepsvereniging voor managers van communicatietechnologie, in de schijnwerpers gezet. Ditmaal is Harry Vermeulen aan de beurt. Als senior product manager van één van de oudste Nederlandse operators (Schiphol Telematics) heeft hij dagelijks profijt van zijn lidmaatschap.

Schiphol Telematics (ST) richt zich als gespecialiseerde telecomoperator uitsluitend op de ‘Schiphol business community’. Het legt de focus op het garanderen van service, kwaliteit en betrouwbaarheid. ST heeft ruime ervaring met het bedienen van zowel grote als kleine bedrijven en is een organisatie met korte lijnen zodat er snel kan worden geschakeld. De toegespitste (mobiele) diensten op het gebied van telefonie, data en internet zijn volledig gericht op de dynamiek van het zakenleven op en rond de luchthaven. Nergens anders in Nederland is de bedrijvigheid zo geconcentreerd als op en rond Schiphol.

Dat stelt flinke eisen aan het communicatienetwerk.

“Op Schiphol, waar jaarlijks zo’n 50 miljoen reizigers passeren en meer dan 60.000 mensen werken, willen wij ons onderscheiden in servicegerichtheid, betrouwbaarheid én betrokkenheid. Want ST biedt niet alleen verbinding, wij voelen ons ook verbonden. En dat geeft ons als telecomdienstverlener een extra dimensie. Betrokkenheid, inspiratie en verbinden zijn voor mij drie krachtige kernwaarden op het mooiste gebied in Nederland waar ik dagelijks met veel plezier werk.” Het is duidelijk: Harry Vermeulen is enthousiast over zijn werkgever.

Als senior product manager is Vermeulen met name verantwoordelijk voor ‘de introductie van nieuwe ontwikkelingen en grote projecten op het gebied van communicatie technologie’. “Oplossingsgericht werken en het verbinden van organisaties en personen door middel van nieuwe communicatietechnologie is een enorme uitdaging. Mensen dichter bij elkaar brengen, efficiënte mogelijkheden bieden binnen hun dagelijkse werkzaamheden en daarmee het ‘verbinden’ van techniek, communicatie, processen en personen, dat inspireert mij enorm. Zeker binnen de omgeving van een luchthaven waar het belangrijk is dat communicatie altijd werkt.”

Innoveren Harry Vermeulen ziet de rol van ICT de komende jaren alleen nog maar groter worden. “Innoveren zal in alle sectoren steeds meer met behulp van communicatie technologie gebeuren: van het verbeteren van bedrijfsprocessen, tot het verlagen van kosten en het verhogen van de

28

◦

klantgerichtheid. Alles wordt software en het koppelen van de verschillende software met de context van de gebruiker en communicatie technologie kan tot veel verbeteringen leiden. Ook kan het leiden tot nieuwe bedrijfsmodellen gericht op het toevoegen van waarde in het primaire bedrijfsproces. Ik sprak pasgeleden met een kennis in het vakgebied en die noemde dit het ‘contributie kwadrant’: Welke contributie levert jouw dienst en of product om waarde toe te voegen in het bedrijfsproces. “ Een aantal bedrijfsmodellen is ook domweg achterhaald, zegt Vermeulen. “Denk bijvoorbeeld aan ‘uurtje factuurtje’: klanten ervaren met dat model te weinig toegevoegde waarde. Zo’n uurtje-factuurtje-bedrijf heeft vaak maar twee opties: alsmaar groter worden om flink lagere tarieven te kunnen aanbieden of het opzoeken van een specialisatie. Een aantal bedrijven heeft te lang vastgehouden aan bedrijfsmodellen die onvoldoende of geen waarde opleveren voor hun klanten. Dat zorgt voor een enorme prijserosie en het volkomen onderschatten van de rol die software en communicatie technologie kan spelen bij het aanpakken van grote maatschappelijke problemen in Nederland. Dan moet je denken aan bijvoorbeeld de explosief stijgende kosten van de gezondheidszorg en de grote bezuinigingen die de overheid moet doorvoeren, terwijl de dienstverlening aan burger en bedrijfsleven op peil moet blijven.”

“Ik verwacht dat men in de toekomst communicatie technologie meer en meer zal zien toegevoegde waarde in de bedrijfsprocessen van zakelijk Nederland. Nu zie je dat het nog vaak louter als een middel of als een transportlaag – zoals gas, water en licht - wordt beschouwd.

Door slimmere, betere en andersoortige communicatie technologie kunnen kosten worden gereduceerd en tegelijkertijd waarde worden gecreëerd. Het vraagt wel om een andere, innovatieve, manier van denken. Neem bijvoorbeeld de mobiele medewerker in de thuiszorg of de service medewerker die dagelijks service verleent door heel Nederland. Door locatie, context en communicatie te koppelen, kunnen mobiele medewerkers in elk vakgebied zelfstandig plannen en efficiënt omgaan met tijd. Dit leidt ook tot een flinke kostenreductie, tegenwoordig niet

TMA INTERVIEW

onbelangrijk gezien alle bezuinigingen in vele sectoren.

Voor klanten betekent dit beter inzicht in het proces en minder wachttijd. Zij krijgen daarbij ook nog eens het gevoel meer de regie te houden omdat zij het proces kunnen volgen.”

Vermeulen geeft nog een ander voorbeeld van de mogelijke meerwaarde van ICT. “Door middel van communicatie technologie kun je als organisatie meer en beter communiceren met klanten. Bijvoorbeeld door customer feedback tools toe te passen waarbij meerdere communicatie kanalen – zoals chat, voice en social media - eenvoudig zijn in te zetten en gebruikers eenvoudig en snel kunnen communiceren met de betrokken leverancier van het product of de dienst. Het draait om het leveren van slimme communicatie middelen als toevoeging op intelligente transportnetwerken die goed met elkaar samenwerken. Een voorbeeld zou het Centraal Station van Amsterdam kunnen zijn. Met behulp van location based services wordt automatisch de locatie van de reiziger herkend. Vervolgens kan de NS snel de met de juiste persoon chatten over bepaalde dienstverlening en ook desgevraagd informatie geven over winkels of reizen. Naar mijn mening ontstaat er een nieuw ICT-ecosysteem van bedrijven die gebruik maken van de telecom infrastructuur voor het aanbieden van producten en diensten.

Denk hierbij aan Google, Apple, Skype en WhatsApp. Dat gebruik heeft invloed op ons welzijn. Op zijn beurt moet de telecomsector inspelen op de veranderende vraag van gebruikers. Samenwerking en bundeling tussen intelligente netwerken, software en communicatie technologie levert de gebruiker nieuwe diensten op.”

Ervaring en kennis delen Harry Vermeulen is al geruime tijd lid van de TMA. Een lidmaatschap waar hij dagelijks het nodige aan heeft.

“Innoveren gaat veel sneller en leidt tot meer resultaten als je open staat voor anderen en iteratief kunt sparren met anderen over nieuwe mogelijkheden. Transparantie kan leiden tot nieuwe inzichten en daarmee kom je weer tot nieuwe mogelijkheden. Bij de TMA leer ik van collega’s, deel ik kennis en kunnen wij elkaar challengen over mogelijkheden. Dat is goed voor mijzelf , voor mijn organisatie en het is ook waardevol voor ons vakgebied.”

Vermeulen is bijzonder actief binnen de vereniging.

Niet alleen zit hij in het bestuur, ook heeft hij sinds kort zitting in de jury van de prestigieuze TMA Award. “Ik zie daarin veel interessante en leuke business cases voorbijkomen. Mensen laten daarin zien hoe ze communicatie technologie inzetten in hun bedrijf voor zaken als de verbetering van de klanttevredenheid en het verlagen van kosten. Het zijn ook zeer verschillende cases die op meerdere branches van toepassing zijn. Het is bijzonder waardevol om deze cases en elkaars ervaring en kennis te delen.”

De TMA heeft onlangs aangekondigd nauwer te gaan samenwerken met de BTG, de vereniging van grootgebruikers in telecom en ICT. Vermeulen is daar positief over.

“Ik vind dit een prima eerste stap waarin beide verenigingen de krachten bundelen. De BTG beschikt over veel leden en heeft daarmee schaalgrootte. Ook hebben zij veel kennis en kunde vanuit hun jarenlange ervaring. De TMA is op zijn beurt zeer ambitieus en heeft innovatieve ideeën voor de professionals in ons vakgebied. Krachtenbundeling leidt uiteindelijk tot meer en betere kennisdeling. We doen het om gezamenlijk effectiever te kunnen zijn in ons dagelijks werk.”

Harry Vermeulen kijkt naar andere verenigingen in het buitenland als voorbeeld. “Bij de BELTUG in België, de club van ICT-managers, zie je een actief verenigingsleven met veel leden waar we nog veel van kunnen leren. Het is een vereniging die samenwerkt , die een enorme schaalgrootte heeft en waar actief leden bij betrokken zijn.

Samenwerken is dan ook van groot belang, dat blijkt maar weer uit het Belgische voorbeeld. Wat mij betreft eindigt het dan ook bij ons niet met de BTG. De samenwerking moet veel groter worden met de belangrijkste spelers in de markt in Nederland: ontwikkelaars van software en APP, met providers, kennisinstituten , hogescholen, universiteiten en opleidingsbedrijven. Dit allemaal om mensen die werken in de communicatie technologie dagelijks te ondersteunen in hun vakgebied. TMA wil de professionals die werken in de communicatie technologie ondersteunen in elke fase van de carrière. Dus van student tot Chief Information Officer.”

Durf eens vooruit te kijken naar de volgende twintig jaar!

Ik sta op de foto met één van mijn eerste autotelefoons uit de jaren 90. Als je nu terugkijkt naar de ontwikkelingen van de afgelopen twee decennia en dit doorzet naar de ontwikkelingen voor de komende twintig jaar, gaat er nog veel gebeuren in ons vakgebied.

Het feit dat je destijds nog sprak over een autotelefoon is al jaren achterhaald. Het zegt mijn kinderen in de leeftijd van 8 tot 13 jaar al niets meer. Voor al deze ontwikkelingen vind ik het belangrijk om aangesloten te zijn en samen met vakgenoten kennis te delen over deze nieuwe ontwikkelingen binnen een krachtige vereniging op gebied van communicatie technologie.

Ik zie daar dan ook een grote rol in en heb een groot vertrouwen in een goede samenwerking tussen de TMA en de BTG. Laten we samenwerken aan een krachtig en innovatieve vooruitgang van de BV Nederland buiten en binnen het vakgebied van communicatie technologie. Ambitieus samenwerken aan innovatieve ontwikkelingen.”

◦

29

Kandidaten strijden om TMA Award 2013 Ook dit jaar heeft de jury de moeilijke taak gehad om uit een lange lijst mogelijke kandidaten de vier genomineerden te kiezen voor de TMA Award. Het is een nek-aan-nekrace tussen de kanshebbers op de prestigieuze prijs, aldus de jury. Wij stellen de vier genomineerden even aan u voor.

Joyce de Jong

Jan van Alphen

Bedrijf: ABN AMRO Functie: Program Manager Project: Work Square

Bedrijf: Universitair Medisch Centrum Utrecht Functie: Clustermanager Multimedia Facilitair Bedrijf UMC Utrecht Project: Vernieuwing Telecommunicatie

De ABN AMRO heeft door middel van het ‘Work Square’-project alle initiatieven op het gebied van werkplekautomatisering en -telefonie die binnen de bank bestonden gebundeld. Hiermee is het bedrijf in staat om zijn medewerkers een grotere mate van flexibiliteit te bieden als het gaat om de werkplek (Het Nieuwe Werken binnen en buiten de bedrijfsmuren). Daarbij is de complexiteit van het ICT-landschap aanmerkelijk verminderd.

Zo zijn de 28.000 ABN AMRO-werknemers voortaan in staat om met één wachtwoord toegang te krijgen tot de verschillende ICT-systemen van de bank en beschikken zij voortaan over één vaste telefoon plus personal computer. Een ander voordeel is het feit dat hiermee ook een substantiële kostenreductie wordt bewerkstelligd.

De gehele telecommunicatie-infrastructuur van een grote organisatie als het Universitair Medisch Centrum Utrecht is niet alleen complex, het is ook (letterlijk) van levensbelang.

Om de telecommunicatie voor de komende jaren zo toekomstbestendig mogelijk te maken, heeft er diepgaand overleg tussen het Facilitair Bedrijf, de Directie Informatietechnologie en de business plaatsgevonden. Het resultaat is een ‘evenwichtige balans tussen standaardisatie en maatwerk’, waarbij elementen als Voice over IP, Unified Communications (Microsoft Lync), Wifi, private en publieke gsm-infrastructuur en mobile device management zijn toegepast.

Hiermee is zowel de bereikbaarheid van de verschillende medewerkers verhoogd als de informatiebeveiliging op een hoger plan gezet.

Mike van Gemund

Tonny Wildvank

Bedrijf: Royal HaskoningDHV Functie: Projectmanager ICT Innovatie Project: Migratie van PBX naar Microsoft Lync

Bedrijf: 9292 Functie: Hoofd IT & Exploitatie Project: Reisinformatiediensten voor het openbaar vervoer ontsluiten

Het ingenieursbureau Royal HaskoningDHV heeft de bestaande PBX’en in zijn twaalf Nederlandse vestigingen vervangen door telecommunicatie-oplossingen gebaseerd op Microsofts Unified Communications-product Lync.

Het bedrijf heeft daarbij gekozen voor een ‘Big Bang’-aanpak waarbij er in één keer op de nieuwe oplossing is overgeschakeld. Royal HaskoningDHV heeft met de nieuwe UC-oplossing grotere flexibiliteit en betere samenwerkingsmogelijkheden voor zijn medewerkers weten te bewerkstelligen. Ook heeft het bureau een aanzienlijke kostenbesparing weten te bereiken.

Dienstregelingen, het afstemmen van overstappen tussen verschillende vervoersaanbieders: het openbaar vervoer is een complex ecosysteem waarin bedrijven, overheden en reizigers een belangrijke rol spelen.

9292 is de organisatie die de juiste informatie op het juiste moment bij de juiste mensen moet krijgen. Het heeft hiervoor diverse platforms ontwikkeld; van websites en telefonische ‘hulplijnen’ tot reizigersapps. Verder biedt 9292 een platform voor data-uitwisseling tussen de verschillende partijen (zoals vervoerders en overheden). Het resultaat is een betere kwaliteit van de dienstverlening voor reizigers en een efficiëntere samenwerking tussen de verschillende partijen die een rol spelen in het openbaar vervoer.

TMA VERENIGINGSNIEUWS

Telecom Business Diner 2013 Op donderdag 20 juni vindt het jaarlijkse Telecom Business Diner plaats. In de middag zullen de finalisten van de TMA Award hun praktijkcases aan u presenteren. Aansluitend vindt er een feestelijke borrel plaats. Na de borrel start het avondprogramma van het Telecom Business Diner.

Deze netwerkavond op hoog niveau is uitgegroeid tot een evenement waar vertegenwoordigers uit de telecommarkt en telecomeindgebruikers elkaar op ontspannen wijze ontmoeten en in de gelegenheid worden gesteld de persoonlijke en zakelijke contacten te versterken. Relatiebeheer, netwerken en stoeien over ingewikkelde telecomkeuzes gaan er hand in hand.

Tijdens het diner wordt de TMA Award uitgereikt aan de Telecommanager van het Jaar 2013.

Ook dit jaar is er weer een goede locatie gevonden voor dit jaarlijkse evenement. Dit jaar vindt het Telecom Business Diner plaats op het SS Rotterdam te Rotterdam.

Noteer 20 juni alvast in uw agenda!

Aanmelden voor dit diner kan via info@tma-nl.org.

Over TMA De leden van TMA zijn professionals die als geen ander in staat zijn om oplossingen te bieden voor communicatievraagstukken van bedrijven. Zij zijn de schakel tussen de off- en online wereld en maken hiervoor gebruik van een groot aanbod telecommunicatietechnieken en –concepten. Maar de markt en het vakgebied zijn voortdurend in beweging. Het is van het grootste belang om tijdig op de hoogte te zijn van nieuwe ontwikkelingen, zowel op strategisch niveau als in de operationele uitwerking. TMA is als kennisplatform en verbindende factor dé vereniging voor managers en experts in de telecomtechnologie.

TMA-professionals houden zich onder meer bezig met toekomstvastheid, mobiliteit en bereikbaarheid van communicatietechnologie. Ook

Wie wint de TMA 2013?

TMA start samenwerking met BTG

De jury van de TMA Award heeft de namen bekendgemaakt van de vier genomineerden die dit jaar meedingen naar de uitverkiezing tot Telecommanager van het Jaar. De prijs wordt op 20 juni uitgereikt tijdens het Telecom Business Diner op de ss Rotterdam te Rotterdam.

De TMA Award is bedoeld voor ICT- en telecommanagers die ofwel een bedrijfskritisch telecomproject met succes hebben afgerond, ofwel in de afgelopen jaren uitzonderlijke prestaties voor hun organisatie hebben geleverd op het gebied van telecom.

Ook dit jaar kunnen telecom- en ICT-managers weer via de TMA Award het innovatieve karakter van hun organisatie, businessunit of afdeling benadrukken.

De genomineerden zijn: • Tonny Wildvank, Hoofd IT & Exploitatie bij 9292 Reisinformatie • Joyce de Jong, Divisie Manager bij ABN AMRO Holding N.V. • Jan van Alphen, Clustermanager Multimedia Facilitair Bedrijf bij UMC Utrecht en • Mike van Gemund, Projectmanager ICT Innovation bij Royal HaskoningDHV

TMA werkt sinds kort samen met Belangenorganisatie BTG te Driebergen. Als businesspartners zullen beide organisaties elkaars evenementen daar waar mogelijk promoten en versterken. Zo worden de leden van beide netwerkorganisaties in de gelegenheid gesteld elkaars evenementen te bezoeken. BTG draagt in dit verband het jaarlijkse Telecom Business Diner en de TMA Award een warm hart toe. De uitreiking van een prijs aan de ‘meest innovatieve telecommanager van het jaar’ levert volgens BTG een belangrijke bijdrage aan de verdere professionalisering van het vakgebied. Een deskundige jury en uitgekristalliseerde beoordelingscriteria zorgen er volgens BTG voor dat de TMA Award niet zomaar een prijs is, maar een met aanzien.

vraagstukken over informatiebeveiliging, BYOD, Unified Communications, VOIP, business continuity, presence and location based services, cost & vendor management en identity & access management worden vertaald naar oplossingen in communicatietechnologie.

Contact Secretariaat TMA Postbus 627 3440 AP WOERDEN Telefoon: (0348) 49 50 53

◦

31

Aanbieders Machine-to-Machine-diensten (1)

Wie zijn de m2m-netwerkspelers in nederland?

Een groot aantal partijen houdt zich in Nederland bezig met het aanbieden van Machine-to-Machine (M2M)-diensten. In dit artikel kijken we naar het aanbod van KPN, Vodafone en T-Mobile. In de volgende editie van Telecommagazine komen de in Nederland opererende MVNE Aspider en Sim Services aan bod.

Door Barend Hofman

KPN KPN is als oud-incumbent operator van oudsher sterk vertegenwoordigd in het zakelijke telecomsegment en als operator vanaf het prille begin al bezig met mobiele spraak en data. Niet verrassenderwijs heeft KPN dan ook een groot marktaandeel in de M2M-markt. KPN concentreert zich in de M2M-waardeketen op het onderdeel waar ze

als operator de meeste waarde toevoegt, de netwerktoegang, het transportgedeelte en het management van de simkaarten. Daarbij onderscheidt KPN zich volgens Jimmy Wind, KPN’s M2M business unit director van zijn concurrenten door niet alleen connectiviteit te leveren maar ook deskundig advies, gebaseerd op KPN’s jarenlange ervaring met de businessprocessen van zijn

INFORMATIE UITWISSELEN M2M maakt het mogelijk om machines of dingen informatie te laten uitwisselen of acties te laten ondernemen zonder de tussenkomst van een persoon. Belangrijke componenten in een M2M-oplossing zijn sensoren, een draadgebonden of draadloze verbinding en software die geprogrammeerd is om data te interpreteren en acties uit te voeren zonder tussenkomst van een persoon.

M2M-toepassingen zijn niet nieuw. In 1874 construeerden Franse ingenieurs al een systeem van weer- en sneeuwdieptesensoren op de Mont Blanc waarmee realtime weergegevens konden worden uitgelezen vanuit Parijs!

Grote drijver achter de steeds grotere populariteit van M2M vormt de ongekende wereldwijde opkomst van de mobiele netwerken sinds het begin van deze eeuw.

Hierdoor zijn de prijzen, grootte, energieverbruik en netwerkkosten van draadloze componenten zo gedaald dat het interessant is geworden om deze op grote schaal in te bouwen in M2M-toepassingen.

32

◦

M2M-waardeketen Het begrip ‘waardeketen’ is al gedurende vele jaren een bedrijfseconomisch basisbegrip. Elke schakel in de keten voegt waarde toe in een min of meer lineaire opeenvolging van ruwe materialen tot aan complete producten en diensten. De waardeketen is een goed middel om de belangrijkste onderdelen te identificeren bij het ontwikkelen van nieuwe productideeën en om te identificeren waar winst kan worden gemaakt.

Een typische M2M-waardeketen beslaat de volgende elementen (zie illustratie) en is relatief lang. Dit raakt meteen een van de uitdagingen bij het ontwikkelen van M2M-diensten: er moeten een heleboel partijen gecoördineerd worden om een M2M-dienst op de markt te brengen!

Typische M2M-waardeketen.

TECHNOLOGIE

zakelijke klanten en mobiele dataoplossingen. KPN heeft zich tot nu toe met name gericht op connectiviteit en werkt voor het leveren van totaaloplossingen samen met een netwerk aan partners zoals Sim Services en Newline Mobile. Echter, door de toenemende vraag naar turn-key oplossingen is KPN bezig om een aantal geïntegreerde oplossingen te introduceren met partners in specifieke verticals.

KPN concentreert zich op het gebied van zijn M2M-dienstverlening niet alleen op Nederland maar heeft ook een duidelijke internationale focus. KPN heeft zich bovendien sinds de zomer van 2012 tezamen met een zevental belangrijke internationale operators waaronder grote spelers als Telefónica, NTT DoCoMo en Telstra verenigd in de Global M2M-alliance. Alle deelnemende partijen in deze alliantie maken gebruik van het M2M-simkaartmanagementplatform van Jasper Wireless waardoor de klanten van KPN wereldwijd een uniforme dienstverlening aangeboden kan worden. Wereldwijd biedt KPN de mogelijkheid van een simkaart met een prijs en een contract voor alle landen. Eerste grote wapenfeit van deze alliantie is verder de mogelijkheid om een simkaart te gebruiken waarop achteraf een andere provider ingesteld kan worden (zie kader).

KPN target met zijn M2M-propositie de automotive, gezondheid, transport & logistiek, betaal- en energiemarkt en veiligheidsmarkt. Hierbij ziet KPN’s M2M sales director Sander Mulder, de automotive en de gezondheids sector als sleutelsectoren voor KPN’s M2M-succes in de komende jaren.

Oplaadpunten Alfen, uit Almere, is bijna een half decennium geleden begonnen met het ontwikkelen van oplaadpunten voor elektrische auto’s om de huidige infrastructuur voor te bereiden op grootschalig elektrisch vervoer.

Inmiddels heeft Alfen onder de naam ICU, dat staat voor Integrated Charging Unit, een complete lijn oplaadsystemen in de markt gezet voor nagenoeg iedere toepassing, waaronder thuis, bij het bedrijf, in de parkeergarage en op openbaar terrein.

Alfen biedt in samenwerking met partners een compleet dienstenpakket voor het installeren, onderhouden en beheren van laadpunten.

Communicatie met het gehele netwerk speelt hierin een belangrijke rol. Er wordt niet alleen gecommuniceerd tussen het laadpunt en het voertuig om te controleren of er een veilige verbinding is, maar ook met een backofficesysteem om de verbruikte energie te registreren. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een M2M-oplossing van KPN. Deze communicatie met het netwerk zal in de toekomst met de integratie van deze oplossing in smart grids, of slimme elektriciteitsnetten, een steeds belangrijkere rol gaan spelen. Hierbij moet men denken aan loadmanagement om de afname van energie te reguleren en te zorgen dat het elektriciteitsnet betrouwbaar blijft.

T-Mobile Hoewel in Duitsland een grote speler op de M2M-markt is T-Mobile in Nederland wat zij zelf noemt meer een smart attacker op het gebied van M2M-dienstverlening.

T-Mobile voert daarom naast natuurlijk het Nederlandse deel van multinationale, vanuit Duitsland geregisseerde, M2M-projecten in Nederland slechts die projecten uit waar ze zichzelf kansrijk in zien.

Als voorbeelden van dat soort projecten noemt Robin van de Merbel, binnen T-Mobile senior accountmanager Corporate & MNC (Multi National Corporation) en kennishouder M2M, de projecten Spitsscoren, Spitsvrij en de M2M-toepassingen die in de wegkantsystemen zitten van de verkeerslussen van de Nationale Databank Wegverkeersgegevens (NDW). Allemaal succesvolle projecten met bovendien een positieve maatschappelijke bijdrage.

In Nederland is het aanbod van T-Mobile primair gericht op het aanbieden van M2M netwerk access- en transportdiensten, salesconsultancy en het leveren van simkaarten. Wereldwijd echter is het een grote speler op de M2M-markt met een zelf ontwikkeld simkaartmanagementplatform en een dienstverlening die vrijwel de gehele M2M-waardeketen afdekt.

Vodafone Vodafone wordt door velen als M2M-wereldmarktleider gezien. Het toonaangevend Engelse onderzoeksbureau Analysys Mason gaf Vodafone zelfs het predicaat Industry Icon in zijn M2M scorecard report van 2012. Afgelopen jaar heeft Vodafone bovendien zijn M2M-organisatie omgevormd tot een volwaardige internationale businessunit met een vertegenwoordiging in 55 landen. Vodafone heeft bovendien een

◦

33

TECHNOLOGIE

OPERATORONAFHANKELIJKE SIMKAART Voor de invoering van Smart Car-systemen en eCall (bedoeld om bij een botsing snel hulp te kunnen verlenen) willen de auto-industrie en de Europese gemeenschap graag een operatoronafhankelijke, vast ingebouwde simkaart die via de lucht geactiveerd kan worden.

Hoofdreden hiervoor is dat een auto een verwachte minimale levensduur heeft van tien tot vijftien jaar. In deze periode kan veel veranderen waardoor de autoproducenten graag een simkaart willen hebben die tegen geringe kosten van op afstand aanpasbaar is.

Deze vast ingebouwde, achteraf programmeerbare embedded Universal Integrated Circuit Card (eUICC) is aan de ene kant een vijand van de Mobiele Netwerk Operator. Doordat de netwerkidentiteit van de simkaart achteraf door de lucht te veranderen is, hoeft er namelijk geen kostbare omwisseling van de simkaart te worden uitgevoerd en kan de gebruiker van de simkaart veel makkelijker van netwerkoperator overstappen. Hierdoor verschuift in feite de marktmacht van de netwerkoperator naar de apparatuur- of telefoonleverancier. Een van de redenen dat bijvoorbeeld een bedrijf als Apple al vele jaren een groot voorstander is van een vast ingebouwde sim...

Zijn er alleen maar nadelen voor netwerkoperators verbonden aan de eUICC? Nee, vooral voor de M2M-tak van netwerkoperators zit er een voordeel aan de eUICC. Er zijn namelijk slechts enkele operators die een min of meer Europees breed of wereldwijd dekkend eigen netwerk kunnen bieden.

Er zijn voor operators wel andere manieren om het gebrek aan een Europees dekkend netwerk op te lossen zoals roaming-sims of Multi IMSI-sims, simkaarten waarop twee verschillende telefoonnummers of IMSI’s mogelijk zijn. Deze oplossingen brengen echter of hoge kosten of, voor sommige toepassingen, wettelijke beperkingen met zich mee hetgeen niet optimaal is.

Indien een netwerkoperator dus multinationale sims kan leveren die vooraf geïnstalleerd kunnen worden en pas op de plek van bestemming hoeven te worden geactiveerd, openen zich talloze nieuwe mogelijkheden voor internationaal opererende klanten.

Geen wonder dan ook dat de global M2M multi-operator alliance rondom het Jasper Wireless M2M-platform (waarover meer in de volgende editie van Telecommagazine), waarvan ook KPN deel uitmaakt, veel lawaai maakte in Barcelona tijdens het Mobile World Congress 2013 over de eUICC Over-the-Air (OTA) activatie-oplossing die ze samen met smartcard grootmacht Giesecke & Devrient (G&D) ontwikkeld hebben. Met deze oplossing is het mogelijk om een Mobiel Network Operator (MNO)-abonnement op een simkaart te plaatsen, het MNO-abonnement op een simkaart van afstand te veranderen en het MNO-abonnement te verwijderen. De getoonde oplossing van G&D zal op termijn worden ingebouwd in het M2M-simkaartmanagementplatform van Jasper Wireless.

G&D is overigens niet de enige smartcardleverancier met een dergelijke oplossing. Ook Gemalto en Oberthur Technologies leveren soortgelijke oplossingen.

34

◦

simkaartmanagementplatform dat in staat is om wereldwijd Vodafone M2M-simkaarten te managen.

Bij internationale M2M-oplossingen heeft Vodafone dus duidelijk een stapje voor op zijn concurrenten in Nederland.

De kracht van Vodafone zit volgens Roderick Bleiker, Strategic Account manager binnen de Global M2M-businessunit, in het feit dat Vodafone de gehele M2M-waardeketen kan afdekken. Aan de hardwarekant biedt Vodafone de mogelijkheid van een vijftal uitgebreid op het Vodafone-netwerk geteste hardwareopties die door de klant zelf kunnen worden geïntegreerd tot een M2M-oplossing. Met zijn Griekse dochter Zelitron en zijn aandeel in het Duitse Device Insight kan Vodafone bovendien zijn klanten ook de optie van kant-en-klare, beheerde M2M-diensten leveren met een SLA die ook echt waargemaakt kan worden. Volgens Erik Peeters, M2M Country Sales Manager Nederland voor Vodafone, hebben de oplossingen van Vodafone doordat deze de hele waardeketen kan afdekken een lagere Total Cost of Ownership (TCO) dan die van concurrenten. Hetgeen natuurlijk niet geheel onbelangrijk is in deze tijden van economische schaarste.

In Nederland wordt die concurrentie op M2M-gebied volgens Bleiker en Peeters voornamelijk gevormd door aan de ene kant het op kwaliteit en dienstverlening concurrerende KPN met zijn partner Sim Services en aan de andere kant de meer op prijs concurrerende Aspider. De twee laatstgenoemde partijen komen in de volgende editie van Telecommagazine uitgebreid aan bod.

Barend Hofman info@brendanconsulting.nl) is onafhankelijk adviseur op het gebied van telecommunicatie en ICT en werkzaam bij Brendan Consulting.(Foto Helmert.nl, Rik Jansen)

TECHNOLOGIE

Cisco’s ‘Internet of Everything’

Van science fiction naar science fact Ooit een bedrag van veertienduizend miljard Amerikaanse dollars bij elkaar gezien? De kans is groot dat u met een ontkennend antwoord komt. Toch is het een reëel bedrag. Althans volgens ICT-concern Cisco. Die schat de financiële waarde van het zogenoemde ‘Internet of Everything’ de komende tien jaar wereldwijd op een totaal van veertienduizend miljard dollar.

Door Paul Teixeira Fotografie: Paul Teixeira

Eerst maar eens in kaart brengen wat dat ‘Internet of Everything’ dan wel is. Cisco definieert het grofweg als het ‘via internet apparaten, mensen, processen en data met elkaar verbinden’. Op dit moment is, zo stelt het ICT-concern, nog maar een luttele 1 procent van alle dingen in de fysieke wereld onderling verbonden via het internet. Het met elkaar laten communiceren van die hardware zou het komende decennium een waardecreatie van veertienduizend miljard dollar kunnen opleveren.

Dat immense bedrag komt niet zomaar uit de lucht vallen, verzekert Coks Stoffer, algemeen directeur Cisco Nederland. Allereerst is er de betere benutting van bestaande middelen, goed voor een waarde van circa 2,5 duizend miljard dollar. De tweede bijdrage komt van een verhoging van de arbeidsproductiviteit (2,5 duizend miljard dollar). Een kleine 3,7 duizend miljard is toe te schrijven aan de opbrengsten gegenereerd door een betere klantbeleving. Verder wordt een slordige drieduizend miljard dollar gewonnen door het verder optimaliseren van de efficiency van logistiek en de supply chain. Als laatste moet het onderling verbinden van apparaten innovatie aanjagen, wat weer drieduizend miljard dollar aan waarde vertegenwoordigt. Als er wordt gekeken naar gebruikstypen, dan zijn de drie grootste waardecreaties te vinden bij de zogenoemde ‘next generation workers’ (Bring Your Own Device, mobiele samenwerking en plaatsonafhankelijk werken), de ‘smart factories’ en ‘connected’ marketing en reclame.

“Je ziet nu dat bij diverse organisaties het netwerk als dragende kracht van de ICT fungeert. Met aan de achterkant een veelheid en verscheidenheid aan apparaten en gebruikers die er op zijn aangesloten. Zelf zijn wij daar een goed voorbeeld van: alles en iedereen is bij ons ‘connected’. Ik kan altijd – ongeacht het apparaat, de plek en de tijd – de meest actuele relevante informatie raadplegen. De volgende fase wordt het ‘Internet of Everything’, waarbij er een nog grotere verscheidenheid aan soorten apparaten bij wordt gekoppeld. Dan moet je denken aan verkeerssensoren maar ook aan pillen die diverse informatie over een patiënt doorgeven aan de behandelende artsen. Dat was een paar jaar geleden nog science fiction maar zo onderhand is het science fact geworden.”

‘Denk aan pillen die diverse informatie over een patiënt doorgeven aan de behandelende artsen’

Bewaarheid In Nederland is het toekomstbeeld dat wordt geschetst door het Amerikaanse Cisco nu al bewaarheid aan het worden, zo stelt Coks Stoffer.

◦

35

Anoniem internetten simpel mogelijk

Met TOR blijven pottenkijkers buiten de deur Het gebruik van internet staat steeds meer onder druk van controlerende organen. Of het nu de rechter is die bepaalde websites laat afsluiten, de overheid die via de opsporingsambtenaren je gedrag in kaart brengt of een werkgever die zijn medewerkers controleert. Soms wil je even van die controle ontheven zijn. Dat kan heel simpel.

Door Hans Steeman

We leven in Nederland in een vrij land en hebben doorgaans weinig te vrezen van overheden die je gedrag in kaart brengen. In gebieden met totalitaire regimes ligt dat vaak net even anders. Toch zien we ook in Nederland soms trekjes die de vrijheid van internet ter discussie stellen. De recente blokkade van de Pirate Bay is daarvan een simpel voorbeeld. Inwoners van China, Noord-Korea, diverse Arabische staten en andere regio’s met regimes die wat meer controle uitoefenen, kunnen zelfs sociale media niet benaderen. De reden daarvoor: het verkeer dat ze genereren is met slimme hulpmiddelen te controleren en te blokkeren. Facebook, Google, Picasa en andere bekende sociale sites zijn dan ineens niet meer te benaderen.

Tegen deze achtergrond is het TOR (The Onion Router)-netwerk heel populair geworden. Tijdens revoluties kregen journalisten en andere personen met een andere mening de mogelijkheid om toch via het internet

te kunnen communiceren. Met TOR hebben opstandige inwoners revoluties kunnen ontketenen die uiteindelijk de vrijheid dichterbij hebben gebracht. Pottenkijkers waren daarbij even niet gewenst.

Militaire oorsprong Ook nu weer hebben militaire toepassingen de fundamenten gelegd voor een internettechnologie. TOR

1. De eerste stap is het opvragen van de beschikbare nodes in het TOR-netwerk. Hoe meer nodes er zijn, des te complexer de route kan worden gemaakt.

is initieel ontwikkeld als onderdeel van het onion routing project van de U.S. Naval Research Laboratory (NRL). De Amerikaanse marine was op zoek naar opties om de informatiestromen van de overheid te beveiligen. Een streven dat inmiddels ook onder normale gebruikers een toepassing heeft gevonden. Vandaag de dag zijn naast particulieren ook kritische journalisten, militairen, activisten en mensen met minder nobele bedoelingen vaste klant van TOR. Iedereen kan TOR zonder al te veel problemen op zijn computer installeren en gebruiken.

Doordat het zo laagdrempelig is geworden, heeft een overheid er weer een probleem bij als ze mensen onder de duim wil houden.

36

â—Ś

UITSMIJTER

2. De groene verbindingen zijn maximaal versleuteld, alleen de laatste verbinding is afhankelijk van het versleutelingsprotocol dat de internetservice ondersteunt.

Daar waar mogelijk kan https worden gebruikt.

Maar er is ook een hele reeks legitieme toepassingen. Dankzij TOR kunnen websites anoniem worden bezocht, is het gebruik van chatdiensten niet meer aan een individu toe te wijzen en kunnen webforums benaderd worden met een niet te traceren IP-identiteit. Niet alleen burgers of criminelen met verkeerde bedoelingen willen anoniem blijven. Ook overheden en opsporingsambtenaren kunnen dankzij TOR anoniem informatie verzamelen. Bij het ophalen van loggings of beelden blijven IP-adressen achter die niet naar een bron zijn te herleiden.

Maar ook bedrijven kunnen TOR gebruiken om op het internet anoniem relevante gebruikersinformatie te verzamelen die kan worden gebruikt bij hun marketingstrategieën. Bedrijven kunnen het TOR-netwerk gebruiken om traditionele VPN-verbindingen te vervangen. Kortom, TOR is een goedkoop en betrouwbaar hulpmiddel voor iedereen die behoefte heeft aan enige vertrouwelijkheid rond zijn internet gebruik.

versleuteld. (De laatste link is ook te versleutelen door via https met de service een verbinding te maken. De browserbundel van TOR is reeds voorzien van een optie om dit maximaal te promoten.) Op geen enkel punt in de keten is een relatie te leggen tussen het versleutelde verkeer en de verzender. Ook is niet duidelijk waar het verkeer vandaan kwam; enkel naar welke volgende node het moet.

Om een versleutelde verbinding op het TOR-netwerk te starten, zorgt de software op de computer van de gebruiker ervoor dat hij zich een versleutelde weg baant via de nodes in het netwerk. De keten wordt steeds met een hop verlengd, waarbij elke node enkel weet waar hij het verkeer van ontvangen heeft en naar welke node hij het door moet sturen. Geen enkele node kent de hele route die het pakket moet afleggen. De clientsoftware onderhandelt met elke individuele node over een sleutel die gebruikt wordt om de data te versleutelen. Hierdoor kan geen enkele proxy het verkeer ontsleutelen als hij het verkeer routeert naar de volgende node. TOR werkt voor alle TCP-verbindingen met SOCKS (SOCKet Secure)-ondersteuning.

Hoe werkt TOR? Het anoniem maken van internetverkeer is de kern van het TOR-netwerk. Dit werkt bij simpele analysemethoden zoals het blokkeren van een website, maar ook geavanceerde opsporingstechnieken hebben geen grip meer op het verkeer. Hierbij wordt gebruikgemaakt van TOR-nodes die overal op het internet in gebruik zijn. Hoe meer nodes er zijn, des te verder de stromen verdeeld kunnen worden. Dankzij deze versnippering van het verkeer is het niet langer mogelijk een rechte lijn te trekken tussen de bron (de gebruiker) en de bestemming, een internetservice. Niemand kan dus een relatie leggen tussen de begin- en eindpunten van de verbinding. Net zoals een spion een gebruiker goed kan volgen als hij over een brede straat van A naar B rijdt, wordt het bijna onmogelijk als hij een zeer onvoorspelbare route door steegjes kiest in een drukbevolkt gebied. De IP-pakketten in een TOR-verbinding nemen een volstrekt willekeurige route via de verschillende nodes. Welke route wordt gebruikt, bepaalt de gebruikersclient aan het begin van de sessie nadat hij eerst bij de directoryserver de beschikbare steunpunten geïnventariseerd heeft. Al het verkeer, behoudens die van de laatste node naar het eindpunt, is

Simpel te installeren

3. Wordt later wederom een TOR-verbinding gemaakt, dan herhaalt het hele proces zich en zal een andere route met andere sleutels worden gekozen. De verbinding blijft dus onvoorspelbaar.

Clients voor het TOR-netwerk zijn beschikbaar voor elk gangbaar computerplatform (Windows, Mac OS X, Linux) via de website www.torproject.org. Onderdeel van de bundel is een geoptimaliseerde versie van de Firefox-browser. De browser is vooraf configureerd om een maximale beveiliging mogelijk te maken. Verder is de browser ontdaan van plugins die het gebruik minder veilig zouden maken (bijvoorbeeld ondersteuning voor Flash, RealPlayer of QuickTime).

Het is zelfs mogelijk om via een hulpprogramma (de TOR-bridge relay) te voorkomen dat inzichtelijk wordt gemaakt dat je een frequente gebruiker van het TOR-netwerk bent. In Nederland

◦

37

COLUMN VAN DER GAAST n

Singularity

Evert Jan Westera (info@contera.nl) werkt als zelfstandig consultant voor Contera Advies. Sinds 1985 is hij actief in de telecombranche en dertien jaar lang was hij als telecom- en informatiespecialist verbonden aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal.

Informatie wordt een combinatie van zakelijke, openbare en privégegevens

Evert Jan Westera Evert Jan Westera

Met grote interesse volg ik allerlei nieuwe ontwikkelingen en technologieën en tracht ik te voorspellen wat de impact zal zijn op de ICT-dienstverlening. Tijdens mijn optreden als dagvoorzitter tijdens het congres Telecom Management eind april in Rotterdam, luisterde ik dan ook met grote interesse en verbazing naar Yuri van Geest die ons de betekenis van singularity uitlegde.

Van Geest is ambassadeur van de ‘Singularity University’ in Silicon Valley, een initiatief van onder andere NASA, Google, Autodesk, Cisco, Genentech en de Kauffman Foundation. Singularity is, aldus Van Geest, een verzamelterm voor de innovaties die de exponentieel groeiende technologische revolutie heeft voortgebracht. Vervolgens stortte hij een eindeloze lijst met voorbeelden van nieuwe innovaties over ons uit.

Hij liet ons enigszins beduusd achter, want net nu we grip beginnen te krijgen op de huidige technologische en mobiele ontwikkelingen, blijkt dit nog maar het topje van de ijsberg te zijn. Er zijn ontwikkelingen op het gebied van biotechnologie, nanotechnologie, neurotechnologie, robots, nieuwe energiesoorten, biosensoren, duurzaamheid en nog veel meer. Het klinkt misschien allemaal nog erg futuristisch maar veel ontwikkelingen zijn mobiel en al bijna rijp voor productie. We krijgen er allemaal mee te maken, volgens Van Geest.

Aan de ene kant ben ik razend enthousiast en nieuwsgierig maar er groeit ook enige paniek want deze nieuwe ontwikkelingen dringen ook onze IT-omgeving binnen. Hoe gaan we dat allemaal beheren, wat is de impact en hoe houden we grip op deze revolutionaire vernieuwingen?

Alex Bausch van ‘The Enterprise Mobility Forum’ (www.theemf.org) zei tijdens datzelfde congres: “BYOD overkwam ons.” Het heeft veel IT-afdelingen jaren gekost om in te spelen op de groei van mobiliteit omdat deze ontwikkeling helemaal niet aansloot bij ons IT-beleid en onze IT-architectuur.

De gebruiker is ineens veel zelfstandiger geworden door de komst van mobiele toestellen en vooral apps. Als we nu naar de ontwikkelingen kijken, zien we dat BYOD slechts het begin is van de verzelfstandiging van eindgebruikers. Mobiel zal een nog grotere rol spelen in de toekomst en de convergentie tussen private en enterprise apps zal alleen maar toenemen. Gebruikers zullen nog meer privégegevens meebrengen en die combineren met zakelijke en publieke informatie. Mobiele toestellen bevatten nu al sensoren, maar als we Van Geest mogen geloven, krijgt ook ons lichaam sensoren.

Nu kunnen we nog een redelijke scheidslijn definiëren tussen zakelijk en privé, maar die grens zal volledig verdwijnen. Dat heeft vanzelfsprekend grote gevolgen voor de ICT-dienstverlening. Je kunt niet meer zeggen: ‘deze data zijn exclusief van mij’, want die zijn aangevuld, verrijkt met privé-informatie en gecombineerd met mogelijk vele andere gegevensbronnen. Het risico van misbruik, diefstal of bedrijfsspionage zal daardoor ook toenemen. De Security Officer krijgt het de komende jaren dus nog veel drukker en de ICT-manager krijgt een uitdaging om al die ballen in de lucht te houden.

Informatie wordt een combinatie van zakelijke, openbare en privégegevens.

We moeten dus nu al nadenken over hoe we deze nieuwe technologieën kunnen omarmen zonder ongewenste risico’s te lopen. Een afwachtende houding is geen optie anders overkomt het ons net als BYOD. Maar hoe bereid je je dan voor op iets dat er nog niet is? Het lijkt schieten op een snel bewegend doel in de verte. Maatregelen die je vandaag neemt, zijn morgen verouderd. Het allerbelangrijkste is om te zorgen dat je geïnformeerd blijft. Volg de ontwikkelingen, sluit je aan bij relevante community’s en zoek naar collega’s om ervaringen en informatie uit te wisselen en van elkaar te leren.

‘Meten is weten.’ Die regel geldt nog steeds. Maar je moet wel weten wát te meten, anders schiet je er nog niets mee op. We moeten weten waar de informatie is, wie er toegang toe heeft, waar het naartoe gaat en hoe het wordt gebruikt? Waar liggen dan die uitdagingen, mogelijkheden en risico’s in je organisatie? Pas als dat helder is, ben je in staat om gericht te meten, signaleren, acteren en rapporteren. Begin met drie stappen: STAP 1 Zorg dat je geïnformeerd blijft en sluit je aan bij een kennisnetwerk en deel ervaringen en

ideeën met elkaar.

STAP 2 Neem maatregelen om te kunnen meten en signaleren waar het mis kan gaan.

STAP 3 Neem gerichte maatregelen om de mogelijkheden te omarmen en tegelijk de risico’s te beperken.

De boodschap van Van Geest is bedoeld om ons wakker te schudden, maar ook te enthousiasmeren voor een nieuwe golf van mogelijkheden. Als we goed voorbereid zijn, kunnen we meesurfen op die golf. Zijn we dat niet, dan worden we erdoor overvallen en horen we Alex Bausch opnieuw zeggen: “Singularity overkwam ons.”

38

◦

Onbeperkt mobiel bellen en sms’en?

Inclusief 1 GB data

Op één mobiele telefoon: Onbeperkt bellen en sms’en 2 mobiele nummers (zakelijk en privé) 1 vast nummer mogelijk, óók om uit te bellen Geen verborgen kosten Sim only abonnement Unieke bereikbaarheidsmatrix

Ga direct naar de speciale lezersaanbieding: www.voiceworksblue.com

Voiceworks. Oplagestraat 1, 1321 NK Almere. 036 - 760 67 00. www.voiceworks.com

ZO WIL

IEDEREEN WERKEN “Wanneer onze klanten kennis maken met Xelion 6, zijn ze net zo overtuigd als wij. Xelion 6 is het meest complete en gebruikersvriendelijke telefonieproduct van het moment.”

Rick Haas, Manager Ricoh IT Services Nederland

De complete zakelijke telefooncentrale met oneindig veel meer.

Zakelijke telefonie kan makkelijker, professioneler en meer geïntegreerd met andere bedrijfssoftware. Voor minder geld. Xelion 6 heeft alle functionaliteit van een telefooncentrale en nog veel meer: • Meer dan bellen: vanuit een app op zowel je smartphone, tablet en pc kies je en schakel je tussen bellen, chat, sms of mail.

• Xelion 6 is flexibel. In de cloud/online versie betaalt je klant alleen voor wat hij gebruikt. Meer functionaliteit bijschakelen? Dat kan zonder extra kosten.

• Integreren met Outlook en CRM zorgt voor een centraal adressenboek voor iedereen. Dubbel invoeren van contactgegevens is verleden tijd.

www.xelion.nl

Xelion komt graag in gesprek met professionele partners die ook willen innoveren en ambitieus zijn. Kijk voor meer info op: www.xelion.nl