Telecommagazine 4 2014

Page 1

O N A F H A N K E L I J K VA K B L A D O V E R T E L E C O M M U N I C AT I E E N N E T W E R K E N 29e jaargang â—Ś nummer 4 2014 â—Ś www.telecommagazine.nl

4

SPECIAL Internet of things A l l es r aakt m et elk a a r v e r bonde n

Alles over Lync Social Enterprise Society

SES Zie pagina 22 en verder

The Essential Lync


Tijd is geld Tijd is geld Probeer Lync in de Cloud 30 dagen gratis uit Probeer vraagindirect een Lync de Cloud aan! uit 30 account dagen gratis vraag direct een account aan!

Tijd voor Lync in de Cloud Tijdbyvoor powered Infopact Lync in de Cloud powered by Infopact

: lage prijs per werkplek e st va n ee or vo et kk Eén pa Eén

d ste aarnhei sch va Chat orikbee etbevo kken pa

:

t bel erkpe bepijs Onpr r werkplek lage

Videoconferencing d Chat en beschikbaarhei Internetverbinding Videoconferencing Internetverbinding

len

umenten Samenwerken aan doc len bel Onbeperkt a’s Scherm delen met colleg enten um doc Samenwerken aan a’s Scherm delen met colleg

Winst maken. Besparen is daar een slimme manier voor. Reiskosten en het ‘hutje op de hei’ zijn daarom vanaf nu verleden tijd. Met Lync. Dat is dé communicatiesoftware in de cloud om uw medewerkers efficiënter en een onbezorgd laten samenwerken. Snel Winst maken. nog Besparen is daar slimmetemanier voor. Reiskosten en en hetdoeltreffend ‘hutje op decommuniceren, hei’ zijn zodat u tijd bespaart en uwtijd. productiviteit verhoogt. Thuis, onderweg en op in kantoor. daarom vanaf nu verleden Met Lync. Dat is dé communicatiesoftware de cloud om uw medewerkers nog efficiënter en onbezorgd te laten samenwerken. Snel en doeltreffend communiceren, zodat u tijd bespaart en uw productiviteit verhoogt. Thuis, onderweg en op kantoor. Kijk op infopact.nl/Lync Kijk op infopact.nl/Lync 0088 Infopact Advertentie MKB_200x265.indd 1

22-05-14 10:45


n

EDITORIAL

Editorial

Mijn tandenborstel praat niet meer met mij Er komt een dag, en als ik de guru’s mag geloven duurt dat niet meer al te lang, dat er speciale therapeutische behandelingen komen voor eigenaren van onbereikbare ‘connected devices’. Die noodzaak zal zich voor doen, let op mijn woorden.

Onafhankelijk vakblad over de integratie van netwerken, data- en telecommunicatie. Telecommagazine verschijnt acht keer per jaar en is een uitgave van Channel BV Uitgever Fred Schuit

Redactie-adres Channel B.V. Communicatieweg 1 3641 SG Mijdrecht +31 (0) 20 347 26 70

Hoofdredactie

Paul Teixeira, paul@channelbv.nl

Eindredactie

Dick Schievels, dick.schievels@dsjp.nl

Medewerkers

Sietse van der Gaast, Dirk-Jan van Ittersum, Marco Mekenkamp, Hans Steeman, Evert Jan Westera

Commercie

Channel B.V. +31 (0) 20 347 26 70

Directie

Fred Schuit, fred@channelbv.nl

Art direction

Annette van de Sluis, annette@channelbv.nl

Marketing

Meike Peekstok, meike@channelbv.nl

Events

Kimberley John, kimberley@channelbv.nl

Abonnementen

Als vakblad zijnde, hanteren wij de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er van uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Opzeggen kan via www.aboland.nl, per post of per telefoon. De opzegtermijn is 8 weken voor het einde van uw abonnementsperiode. Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door Abonnementenland is ontvangen. Indien u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement.

Adreswijzigingen

Adreswijzigingen kunt u doorgeven via www.aboland.nl, per post of per telefoon.

Overige vragen

Overige vragen kunt u stellen op www.aboland.nl of neem telefonisch contact met Abonnementenland op. Telefoon: 0900-ABOLAND (0900-22 65 263, 10 ct/min) Fax: 0251-31 04 05 Niets uit deze uitgave mag in zijn geheel of gedeeltelijk worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder bronvermelding én uitdrukkelijke toestemming van de uitgever. Hoewel deze uitgave op zorgvuldige wijze is samengesteld, zijn uitgever en auteurs niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden of onvolledigheden in deze uitgave. Zij aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van generlei aard, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie. Copyright © Channel BV

Ik heb het over de ‘Internet of Things’-trend (kortweg: IoT). Wellicht hebt u er al van of over gehoord? Indien Paul Teixeira, niet, even kort samengevat waar het over gaat: een hoofdredacteur paul@channelbv.nl steeds grotere hoeveelheid uiteenlopende apparaten zal onderling en met derde partijen verbonden zijn via het IP-protocol. Al dan niet met het internet als de onontbeerlijke publieke netwerkinfrastructuur. Zoals te verwachten was, zijn inmiddels de nodige leveranciers op de IoT-trend gedoken: van de ‘traditionele’ connectiviteitspartijen zoals Cisco tot aan fabrikanten van consumentenspullen. Want waar het in de eerste instantie met name ging om het onderling koppelen van zakelijk toegepaste apparaten (denk aan bijvoorbeeld sensoren, kopieermachines of industriële robots), zijn nu ook de makers van koelkasten, broodroosters en televisies geïnteresseerd geraakt. Zelfs meer dan domweg geïnteresseerd. De Smart TV is inmiddels niet meer weg te denken in de winkels (zowel off- als online) en de afgelopen tijd hebben beurzen van consumentenelektronica bol gestaan van allerhande ‘connected’ huishoudelijke apparaten. Ik memoreer bijvoorbeeld de introductie van de slimme tandenborstel die de gebruiker via een cloudoplossing vertelt hoe het staat met de effectiviteit van het tandenpoetsen. Of het ‘slimme rompertje’ van fabrikant Intel dat ouders nu eindelijk moet gaan verlossen van de prangende vraag of hun pasgeborene nu wel of niet dringend aan een schone luier toe is. Want in beide gevallen (tandenborstel en luier) geldt: de oude manier werkt anno 2014 domweg niet. Zoals een collega-redacteur van een ander blad van deze uitgeverij standaard antwoordt op vragen: “Isn’t there an app for that?” De opmars van de Internet of Things betekent ook dat er een grotere druk komt op de netwerkinfrastructuur en de datacollectie en –opslag. Al die apparaten (denk ook aan slimme auto’s) gaan meer en meer rijkere (lees: omvangrijkere) data uitwisselen. De benodigde bandbreedte neemt daardoor toe. Voor u als ICT-manager, telecommanager of netwerkverantwoordelijke betekent het in potentie gouden tijden: uw positie zal nog belangrijker worden. Want als uw werkgever (laten wij zeggen dat u bij de fabrikant van de slimme tandenborstel werkt) teveel op bandbreedte of netwerkstabiliteit heeft bezuinigd, kan het zomaar voorkomen dat de telefoonlijnen en de social media roodgloeiend staan door grote aantallen klagende klanten die niet meer met hun tandenborstel kunnen communiceren. Ook gouden tijden voor therapeuten die deze consumenten vervolgens op de bank krijgen: “Mijn tandenborstel praat niet meer met mij.” Paul Teixeira Hoofredacteur Vragen, opmerkingen of zomaar een teken van leven? Mail gerust naar paul@channelbv.nl


Special Internet of Things 6

Overal printen in opmars dankzij ‘Internet of Things’ Allerhande apparaten die met elkaar en/of een derde partij zijn gekoppeld via een IP-netwerkinfrastructuur. In goed Nederlands: ‘the Internet of Things’. Eén van de concrete toepassingen van IoT is mobiel printen. Een toepassing die een grote opmars maakt, zo constateert marktonderzoeksbureau Keala.

8

‘Samenwerking in een stroomversnelling’ Maurice Veth, Collaboration Lead Cisco Nederland, signaleert in een gastcolumn dat de stijgende vraag naar meer samenwerkingsvormen ook een grotere druk legt op de ICT-afdelingen van organisaties. Een cloud-oplossing kan hierbij een ideale oplossing blijken, aldus Veth.

10

Wie ontsluit The Internet of Things voor het grote publiek? M2M als onderwerp is niet nieuw. Al in 1885 werd de thermostaat geïntroduceerd om een verwarmingsketel aan te sturen. Met de komst van het internet zijn veel van deze geautomatiseerde processen ook nog eens met elkaar gekoppeld. Zonder dat wij het ons beseffen is M2M vanzelfsprekend geworden.

8 20

14

Technologie: M2M-markt vraagt om andere mobiele concepten

Het blijven voorspellingen, maar nog steeds wordt verwacht dat rond 2020 zo’n 50 miljard apparaten via internet met elkaar communiceren (The Internet of Things). Een significant deel daarvan wordt gevormd door M2M-producten en connected consumentensystemen. En zij gaan allemaal het mobiele netwerk gebruiken.

20

Plantronics: midden in de wereld der ‘wearables’ Frank Timmermans, Country Manager Plantronics Benelux & Nordics, spreekt over IoT. “.We willen steeds meer meten, met name alles rond het menselijk lichaam: wat we doen, hoe hard we lopen, wat we eten, et cetera. Je komt dan al snel in de wearable-markt terecht. In 2014 verwachten we dat er al rond de tien miljoen devices worden verkocht. Dan hebben we het over slimme brillen à la Google Glass, allerlei fitness-bandjes, slimme horloges, maar ook headsets.”

22

‘Het gaat vooral om intelligentie in het netwerk’ FMC, Fixed Mobile Convergence, is een van de ronkende termen van dit moment. Er zijn diverse partijen die het aanbieden. Een van hen is SpeakUp, dat probeert met een minimum aan apps-toeters en -bellen te zorgen voor een geïntegreerde oplossing. Door vaste en mobiele aansluitingen direct via de eigen SpeakUp-infrastructuur aan elkaar te koppelen, krijgt de gebruiker weer optimale keuzevrijheid.

Social Enterprise Society – The Essential Lync 22

SES: nieuw logo én nieuwe website De Social Enterprise Society heeft met ingang van het derde seizoen (sept 2014-2015) een nieuw logo en nieuwe huisstijl gekregen. Het nieuwe beeldmerk is tegelijk ontwikkeld met de nieuwe website van de SES, die volgende maand gelanceerd zal worden.

4


INHOUD 22

24 Workstream People helpt met Anywhere365 Dialogue Management het klantcontact van BCC te optimaliseren Dankzij de integratie van UC met bedrijfsapplicaties is een grote optimalisatieslag te maken in het contact dat grote bedrijven met hun klanten hebben. De retailketen BCC zet met behulp van Anywhere 365 van Workstream People grote stappen, daar waar het gaat om de optimalisatie van het primaire proces rondom bestellingen en reparaties. De meest innovatieve gedachte hierbij is dat dankzij Anywhere365 medewerkers in de winkels voor centrale callcenteractiviteiten kunnen worden ingezet.

28

SpeakUp gaat grenzen doorbreken De kruistocht van Eurocommissaris Neelie Kroes is bijna voltooid. Naar verwachting zullen roaming-tarieven in landen van de Europese Unie tegen het einde van 2015 helemaal afgeschaft zijn. Maar SpeakUp gaat niet wachten totdat het voor het blok staat. Het komt nu al met de dienst ‘Roam Like Home’.

30

Wescon: ‘Wij bekleden een spilfunctie in het Lync-ecosysteem’ Westcon is een wereldwijde internationale distributeur, die samen met partners een breed ICT-portfolio in de markt zet op gebied van Unified Communications, cloud, datacenters en security. Westcon is een van de twee business-units binnen de Westcon Group; naast Westcon is er Comstor die zich geheel richt op de samenwerkings-, netwerk- en datacenteroplossingen van Cisco.

38 44

32

Internet of Things? Internet of Everything! Na de mens is het de beurt aan machines, objecten en voorwerpen om zich met internet te verbinden. Zo ontstaat een ‘Internet of Everything’ waar over vijf jaar ruim 50 miljard ‘things’ aan gelinkt zijn. Dat zal de kwaliteit van leven sterk verbeteren, zo voorspelt KPN M2M.

34

“Headsets leveren meer efficiency op” Jabra is in de afgelopen jaren van een leverancier van ‘alleen maar’ headsets naar een producent van een omvangrijke reeks UC-producten gegroeid. Ook heeft de fabrikant de nodige successen weten behalen door tijdig in te springen op de groter wordende populariteit van Microsoft Lync. Tijd voor een statusupdate met Michiel Struycken, regional manager Jabra Benelux.

Adverteerdersindex 2 Infopact 9 Plantronics 13 Social Enterprise Society 17 SDC 19 Datacenter Dossier 27 Communicare 29 Comunicativ 31 Aspect 33 Pridis 35 Benemen 37 Lifesize 41 Parentix 47 mITE 48 Unify redactie@channelbv.nl

www.telecommagazine.nl

Uitsmijter 38

‘Wearables’ op punt van doorbreken

Rubrieken 3

Editorial

36

TMA Nieuws

42

Column Van der Gaast

44

BTG Visie: BTG-leden kiezen unaniem

46

Column Westera

voor nieuwe governancemodel

5


INTERNET OF THINGS

Marktonderzoek Keala Consultancy

Mobiel printen in opkomst! Zoals we in de vorige uitgave van Telecommagazine al vaststelden, wijst onderzoek uit dat binnen de telecomwereld vaste en mobiele telefonie meer en meer convergeren: mobiel neemt toe, vast neemt af. Die verschuiving richting mobiel betekent onder meer dat we steeds vaker ook mobiel willen kunnen printen. Door Ruud Aleards, Keala

We starten nog even met dezelfde grafiek als die we in de Telecommagazine van vorige keer aan u voorschotelden. Het overzicht in afbeelding 1 toont aan dat er in zakelijk Nederland een verschuiving in uitgaven is waar te nemen van vast naar mobiel in spraakdiensten en in mindere mate ook in datadiensten. Met deze verschuiving naar steeds meer mobiel ontstaat natuurlijk ook de behoefte om met mobiele apparatuur over precies dezelfde functionaliteit te kunnen beschikken als met vaste apparatuur. Een van de gebruiksmogelijkheden die de mobiele werker graag tot zijn beschikking heeft, is het kunnen printen vanaf zijn mobiele devices.

Gemeengoed? Mobiel printen is dus in opkomst. Dat is op zich niet moeilijk te beredeneren. Maar in hoeverre is dit nu al gemeengoed in zakelijk Nederland? Keala heeft in samenwerking met Ricoh Nederland eind 2013 een onderzoek uitgevoerd naar dit fenomeen. En wat blijkt? Bij al meer dan een kwart van de bedrijven maakt men gebruik van mobiel printen. Daarnaast tonen de cijfers aan dat dit breed voorkomt in de markt. Wat zoveel wil zeggen als dat in alle sectoren en grootteklassen van organisaties mobiel printen inmiddels toegepast wordt.

Vooruitblik De vooruitzichten op basis van het onderzoek zijn positief. Mobiel printen zal zich gestaag gaan verbreiden. En los van deze ontwikkeling mogen we ook verwachten dat vooral ook de intensiteit van het gebruik binnen organisaties zal gaan toenemen. Binnen nu en twee tot drie jaar zal (dit is een prognose) tegen de 50 procent van de bedrijven in Nederland mobiel printen als een voorziening kennen. Â

6

â—Ś


Budget% tele- & datacom diensten 2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Voice fixed

55%

49%

46%

41%

35%

29%

20%

Voice mobile

26%

29%

32%

35%

32%

29%

25%

Data Fixed

15%

16%

15%

17%

22%

28%

32%

Data mobile

5%

6%

7%

8%

13%

18%

23%

50 tot 100 100 tot 200 200 tot 500 500 of meer

Totaal

In gebruik?: Mobiel printen oplossing (Printen vanaf een mobiel device) werknemers:

10 tot 20

20 tot 50

Ja

21,2%

30,3%

32,7%

30,6%

44,9%

41,7%

26,7%

Nee

60,7%

53,3%

47,8%

56,5%

33,0%

42,5%

55,7%

Weet niet

16,9%

13,0%

18,5%

8,9%

18,9%

12,5%

15,5%

Zegt niet

1,2%

3,3%

1,0%

3,9%

3,1%

3,3%

2,0%

Onderwijs

Overheid

In gebruik?: Mobiel printen oplossing (Printen vanaf een mobiel device) Industrie Handel (Industrie (Transport + + Bouw) detailhandel + werknemers groot­ handel) Zakelijke

Financiele

Zorg

Totaal

Ja

29,3%

21,0%

31,5%

40,8%

20,4%

25,3%

18,2%

26,7%

Nee

59,5%

58,9%

46,0%

53,5%

56,6%

67,3%

67,1%

55,7%

Weet niet

11,2%

18,5%

19,1%

4,5%

18,1%

7,4%

11,0%

15,5%

Zegt niet

0,0%

1,7%

3,4%

1,2%

4,8%

0,0%

3,7%

2,0%

Ontwikkeling gebruik 2013

26,7%

toename in penetratie:

2014

30,2%

3,5%

2015

35,4%

5,2%

Plannen, termijn onbekend

10,8%

â—Ś

7


INTERNET OF THINGS

‘Samenwerking in een stroomversnelling’ Door Maurice Veth, Cisco Nederland

‘Samenwerken’ wordt in IT-jargon met ‘collaboration’ aangeduid. In gewoon Nederlands blijft het samenwerken met de vijand. Dat betekent het in de onze Angelsaksische IT-wereld dus zeker niet. Collaboration gaat het niet alleen over samenwerking binnen organisaties, maar ook om samenwerking met partners, toeleveranciers, klanten en zelfs toezichthouders (hooguit wordt laatstgenoemde soms als vijand gezien). De cloud blijkt op deze samenwerking een grote invloed te hebben. Recent onderzoek van Forbes (in opdracht van Cisco) wijst uit dat maar liefst twee derde van de ondervraagde senior managers aangeeft dat zij dankzij de cloud veel beter kunnen samenwerken dan voorheen. In het bovengenoemde onderzoek geeft meer dan de helft van de respondenten aan dat de mogelijkheden van cloud gebaseerde oplossingen zelfs een doorbraak betekenen voor collaboration. Daarbij gaat het niet alleen om betere communicatiemogelijkheden, maar ook om het sneller uitwisselen van informatie, het direct kunnen raadplegen van kennisbronnen en het gezamenlijk oplossen van problemen. Bovendien zeggen de managers in meerderheid dat cloud collaboration de innovatie stimuleert, denk aan innovaties van het business model of nieuwe manieren voor het aanbieden van diensten. Niet verwonderlijk, want dat kan bijna niet anders als zowel het management als de medewerkers veel effectiever informatie kunnen uitwisselen. Cloud collaboration zorgt ook op andere gebieden voor een flinke vooruitgang. De cloud zorgt immers voor een versnelling van de uitrol van technologieën die voor samenwerking onmisbaar zijn, zoals VoIP, video en video vergaderen. Dat brengt weer de gebruiksbeleving op een hoger plan. Niet alleen die van de eigen werknemers, maar net zo goed die van partners en klanten. Daarnaast biedt de cloud mogelijkheden voor samenwerking die voorheen slechts met veel moeite, of zelfs helemaal niet te realiseren waren. Een voorbeeld hiervan zijn de zogeheten Collaboration Meeting Rooms, ofwel ‘vergaderruimten in de cloud’ die Cisco onlangs heeft geïntroduceerd. Deze virtuele vergaderruimten bieden iedereen een altijd beschikbare persoonlijke privéruimte voor video vergaderen. In deze vergaderruimten kunnen gebruikers wanneer zij maar willen vergaderingen beleggen, waaraan kan worden deelgenomen vanaf een apparaat naar keuze, niet alleen van Cisco maar ook van derden. Maar er is nog een andere opmerkelijke ontwikkeling gaande. De vraag naar betere samenwerking is steeds vaker afkomstig vanuit de bedrijfsonderdelen zelf. Deze hebben bijvoorbeeld behoefte om beter met de klant te

8

communiceren om de klanttevredenheid op een hoger peil te brengen. Of om sneller in overleg met collega’s beslissingen te kunnen nemen, of om samen met partners en effectiever diensten en producten te kunnen leveren. Met cloud collaboration-oplossingen kan in principe veel sneller en flexibeler op deze vragen worden ingespeeld. Soms tot op het punt dat de business deze oplossingen gewoon zelf aanschaft. het toenemend belang vraagt van de cloud vraagt veel meer kennis van netwerk, de benodigde infrastructuren en allerlei ondersteunende diensten. Met deze tendens verandert ook de rol van de IT-afdeling, want Cloud collaboration is niet langer alleen een zaak van IT. Het bovengenoemde onderzoek van Forbes wijst uit dat steeds vaker niet-IT’ers betrokken zijn bij de selectie, het beheer en de implementatie van cloud gebaseerde collaborationoplossingen. Door het adviseren en het leveren van applicaties en diensten uit de cloud kan de IT-afdeling zich profileren als een meer strategische partner voor de business. Het is immers veel gemakkelijker geworden om deze applicaties en diensten in gebruik te nemen op een schaal en met een tempo die helemaal zijn afgestemd op de vraag van de business. Tot slot gaat het bij het combineren van cloud en collaboration steeds minder om de ‘klassieke’ cloud voordelen zoals lagere kosten. Bij veel organisaties is de uitdaging nu om de complexiteit van IT zoveel mogelijk te verminderen. Door gebruik te maken van de cloud kan de IT-afdeling - al dan niet in samenwerking met leverancier(s) met de juiste netwerk- en cloudkennis - nu die complexiteit drastisch verminderen en optreden als een makelaar voor cloud services. In die hoedanigheid kan de IT-afdeling de bedrijfsonderdelen op een heel andere manier van dienst zijn dan voorheen, bijvoorbeeld door de cloud-collaboration oplossing te adviseren die de business het beste ondersteunt én die het beste past bij de behoeften van de gebruikers. Het resultaat is dat iedereen binnen een organisatie dan kan profiteren van een betere technologie voor communicatie en samenwerking. Dankzij de cloud, en steeds meer organisaties zien dat ook in.


Everything in your life is coming… When your job takes you away from the office, it’s crucial you can hear and be heard on every call and on every device. The next generation of audio solutions have arrived to ensure you can do just that. INTRODUCING THE SMARTER WORKING COLLECTION FROM PLANTRONICS:

ALL NEW

ALL NEW

ALL NEW

VOYAGER LEGEND™ UC

BLACKWIRE® 700

CALISTO® 620

Longer talktime and Smart Sensor™ audio technology make this the only UC headset you’ll ever need.

Don’t be tied to your desk. Switch from a desktop to a mobile headset with the detachable USB cable.

Sound professional on the go. Create your own mobile conference room with this wireless smart speakerphone.

See if you are eligible for a free trial or find out more visit plantronics.com ©2013 Plantronics, Inc. All Rights Reserved.


INTERNET OF THINGS

IoT-consumentenmarkt ontbeert flexibel en economisch schaalbaar model

Wie ontsluit The Internet of Things voor het grote publiek? M2M als onderwerp is niet nieuw. Al in 1885 werd de thermostaat geïntroduceerd om een verwarmingsketel aan te sturen. Met de komst van het analoge- en daarna digitale tijdperk zijn al onnoemelijk veel processen geautomatiseerd waarin een vorm van M2M wordt toegepast. Met de komst van het internet zijn veel van deze geautomatiseerde processen ook nog eens met elkaar gekoppeld. Zonder dat wij het ons beseffen is M2M vanzelfsprekend geworden. Bijvoorbeeld, een auto vertelt de motor hoe deze zich onder verschillende omstandigheden moet gedragen, zodat het brandstofverbruik altijd optimaal is. Door Richard van Lent

M2M wordt bijvoorbeeld ook toegepast in de telemetrie, bij het verzamelen van gegevens (van sensoren), afstandsbedieningen, robotica, bewaking op afstand, verkeerscontrole, off-site diagnostiek en onderhoud, beveiligingssystemen, logistieke diensten, wagenparkbeheer en telemedicine. Kortom, de toepassingen zijn onbeperkt! Het concept van telemetrie – externe computers en sensoren verzamelen en verzenden gegevens van en naar een centraal punt voor analyse door mensen of computers – is zeker niet nieuw. Echter, de combinatie van het internet, de introductie van draadloze apparaten en sensoren (gebaseerd op standaarden en technologieën zoals Zigbee™ en Z-Wave™) en consumerization, brengen het M2M-concept naar een ​​geheel nieuw niveau.

7 biljard in 2020

Afbeelding 1. Allerlei sensoren en ‘actuators’ kunnen gebruikmaken van dezelfde PAN/HAN-gateway. Daarbij bevinden de toepassingen zich volledig in de cloud en niet in de gateway.

10

Door de samenkomst van deze nieuwe technologieën wordt een grote belofte gecreëerd in het bevorderen van het ontwikkelen en gebruiken van telemetrieoplossingen door het bedrijfsleven, de overheid en particulieren. In de markt wordt deze belofte veelvuldig aangeduid als ‘The Internet of Things’ (IoT). Onderzoeksbureau IDC voorspelt een IoT-markt van $ 7 biljard in 2020 met een geschatte CAGR (Compound Annual Growth Rate) van bijna 18 procent.


Richard van Lent is een van de drie directeuren/eigenaren van mITE Systems.

Uiteraard zijn deze getallen ook de grote spelers in de markt niet ontgaan. Er zijn momenteel veel ontwikkelingen gaande om gebaseerd op IoT in het B2B-segment nieuwe en geavanceerde oplossingen uit te werken. U moet daarbij denken aan bijvoorbeeld de zorgsector, de energiemarkt, de automobielindustrie en transport & logistiek. In de consumentenmarkt worden er momenteel allerlei oplossingen bedacht en ontworpen die vooral één enkele toepassing bieden. Een voorbeeld is een thuisalarm gebaseerd op draadloze sensoren, die enkel en alleen werken met behulp van een daarvoor specifiek ontwikkelde gateway. Een gateway die ook weer op eigen wijze gebruikmaakt van het internet en communiceert met een specifiek ontwikkelde applicatie (met of zonder GUI’s naar een webportal en/of smartdevice/smartphone). Nog los van hoe je zoiets in de markt zet en hoe je je klanten wilt factureren, is zo’n oplossing niet geschikt om ook voor andere IoT-toepassingen te worden ingezet. Met andere woorden, de consumentenmarkt voor IoT lijkt een flexibel en economisch schaalbaar model te ontberen – tenzij de consument bereid is om thuis voor elke toepassing een andere oplossing (en dus extra kastje in de meterkast) aan te schaffen die steeds bijna hetzelfde doet.

Zigbee Alliance Een mogelijke oplossing uit deze impasse werd gezocht en geleverd door de zogeheten Zigbee Alliance. In de Zigbee Aliance zijn alle grote spelers vertegenwoordigd. Dit consortium heeft zich erg druk gemaakt over hoe je de Zigbee-technologie kan uitbouwen naar allerlei gebruikersprofielen en toepassingen. Op zich een prima initiatief. De vraag is echter of dit initiatief de markt ook echt zal helpen met het omarmen en het laagdrempelig

maken van deze technologie. De complexiteit van de geboden oplossing lijkt te groot en staat het volwassen worden van de IoT- markt in de weg.

Alternatief Een geheel andere manier van kijken naar de IoT-uitdaging en het schaalbaar en flexibel maken van de draadloze sensortechnologie is gelegen in het beperken van de geconstateerde complexiteit – zowel in de protocollen als wat betreft de gebruikersprofielen en de PAN/HAN (Personal Area Network/Home Area Network)-architectuur. In het voorstel zoals weergegeven in afbeelding 1 kunnen allerlei sensoren en ‘actuators’ gebruikmaken van dezelfde PAN/HAN-gateway. Daarbij bevinden de toepassingen zich volledig in de cloud en niet in de gateway. De gateway wordt derhalve gedegradeerd

Onderzoeksbureau IDC voorspelt een IoT-markt van $ 7 biljard in 2020 tot een simpele switch/router die inhoudelijk niets doet met de sensor-informatie anders dan zorgen dat de routering correct wordt afgehandeld. In de cloud wordt hierbij een SDK (Software Developers Kid) gecreëerd. Hiermee kunnen ontwikkelaars en programmeurs zelfstandig oplossingen construeren, die gebruikmaken van een gestandaardiseerde gateway en een set van goedgekeurde sensoren die hierop functioneren en waarvan het gedrag is vastgelegd. Dit model heeft zich

11


INTERNET OF THINGS

in het verleden al ruimschoots bewezen – de iTunes-store en de groei van allerlei mobiele applicaties zijn hiervan recente voorbeelden. Met andere woorden: de markt bepaalt de oplossingen die voor een breed publiek toegankelijk worden gemaakt. De ontwikkelkosten van deze toepassingen beperken zich tot het bouwen van de eindgebruikerstoepassing (software). Afbeelding 2 illustreert een concept waarin een gedeelte van de Zigbee-functionaliteit in de cloud wordt belegd. De gateway in het PAN/HAN-netwerk vervult enkel een routeringsfunctie voor het routeren van de sensorinformatie.

De uitdaging Het model in afbeelding 2 zou in ieder geval de telecommunicatieleveranciers moeten aanspreken omdat zij als geen andere partij zo’n ‘IoT in de cloud’ voor de consumentenmarkt relatief makkelijk kunnen

Het model in afbeelding 2 zou in ieder geval de telecommunicatieleveranciers moeten aanspreken aanbieden. Zij kunnen daardoor een ander en wellicht veel attractiever verdienmodel creëren wat niet per se ARPU- (Avarage Revenue Per User) of tikken- dan wel Gb-gedreven is. De adoptie van ‘IoT voor de consument’ gaat pas echt een hoge vlucht nemen indien er een economisch schaalbaar en gestandaardiseerd model wordt geïntroduceerd en het aantal eenmalig ontwikkelde ‘point-to-point’-oplossingen drastisch wordt beperkt. Pas

Afbeelding 2. Schematische weergave van een concept waarin een gedeelte van de Zigbee-functionaliteit in de cloud wordt belegd. De gateway in het PAN/ HAN-netwerk vervult enkel een routeringsfunctie voor het routeren van de sensorinformatie.

De ‘early days’ van M2M-communicatie Auteur Richard van Lent houdt zich al sinds 2000 met het onderwerp M2M-communicatie bezig. Het is als het ware een oude hobby van hem. In 2002 startte hij samen met anderen de ontwikkeling van MyPAM, hetgeen staat voor My Personal Asset Management, een platform (uitgerust met een bijbehorende portal) waarmee devices en appliances internet-enabled konden worden. In 2004 was dit ‘proof of concept’ in de M2M-markt klaar. “In de sensorenmarkt werd in 2002 de Zigbee-standaard geratificeerd”, vertelt Van Lent. “In die markt heb je twee standaarden Z-Wave, dat vooral in de VS wordt gebruikt, en Zigbee voor hier in Europa. Grote bedrijven zoals bijvoorbeeld Shell runde plants vol met bedrade sensoren. Zigbee is een standaard ontwikkeld om de overstap naar draadloze sensoren te maken, uitgerust met een routertje waardoor ze ook standaard met elkaar kunnen communiceren.” Toen de Zigbee-standaard eenmaal was geratificeerd, gingen Van Lent en kornuiten direct aan de slag met de bouw van MyPAM. Ze bouwden een gateway, een aantal sensoren en een portal. “Daarin had je objecten, bijvoorbeeld je woning”, schetst van Lent. “Onder dat object heb je een aantal applicaties draaien, bijvoorbeeld een alarmsysteem met een camera, een infraroodsensor, een glasbreuksensor, et cetera. Dus het hele ‘home domotica’-verhaal maar dan gebaseerd op iets dat ook de hele industrie omarmt.” Van Lents ‘early days’ van M2M-communicatie kwamen eigenlijk te vroeg voor de markt in die dagen, is de conclusie achteraf. Hij heeft er echter veel van geleerd, zegt hij nu. “Met name dat niet ieder bedrijf met zijn eigen specifieke oplossing moet komen!”

Dick Schievels

dan is de door IDC geschatte 7-biljard-dollar-markt een haalbare zaak. De huidige uitdaging voor het succes van The Internet of Things is niet zozeer de technologie – die is al ruim tien jaar beschikbaar (zie kader ‘De early days van M2M-communicatie’). Ook bedrijven als Dust Networks™ en Ember (Silicon Labs™), pioniers op M2M- en IoT-gebied, hebben een hele duidelijk visie op deze markt. Echter, ook zij richten zich voornamelijk op de B2B-kant van het spectrum. Dus rest de grote vraag: wie gaat deze gigantische IoT & M2M-opportuniteit ontsluiten voor het grote publiek? De tijd zal het ons leren. Wordt vervolgd!

12


De Social Enterprise Society is: dé plek die partners met elkaar verbindt dé plek waar u gemeenschappelijke kennis opbouwt en deelt dé plek waar u samen meer business doet dé marktplaats van en voor kennisaanbieders

Sluit u nu aan bij de Social Enterprise Society! De community die partners en resellers met elkaar verbindt Microsoft Lync is de snelst groeiende all-round communicatieoplossing van dit moment. Rondom Microsoft Lync is de Social Enterprise Society opgericht. Dé community die partners in staat stelt bij te blijven, expert te zijn rondom Microsoft Lync-oplossingen en connecties met leveranciers en klanten op te bouwen. Als lid van de SES heeft u toegang tot: • De online community SESLync.nl / Facebook / Twitter • De SES Sponsor- en ledenbijeenkomsten (2x per jaar) • De Lync Summer Fair (t.w.v. € 290,-) • De Lync Day in de Jaarbeurs Utrecht (t.w.v. € 290,-) • Een jaarabonnement op Telecommagazine (t.w.v. € 85,-) Wilt u ook onderdeel uitmaken van deze Lync expertgroep? Schrijf u dan nu in als lid! Neem voor meer informatie over het lidmaatschap of sponsormogelijkheden contact op met Marc Jongbloed (marc@channelbv.nl of +31(0)6-43753759).

Doelstellingen • Slimmer samenwerken • Lead & Prospect generatie • BV Nederland helpen slimmer te communiceren • Meet & Greet voor gebruikers en resellers van Microsoft Lync Bent u al partner of lid van de SES, maar nog geen lid van de speciale SESLync LinkedIn groep? Meld u dan nu aan!

www.SESLync.nl

SESLync

Voordelen van het SES-lidmaatschap • Op de hoogte blijven van alle ontwikkelen rondom Microsoft Lync • Delen van expertise rondom complete Microsoft Lync-oplossingen • Connecties leggen met leveranciers • Mogelijkheid om klanten goede aanbiedingen te doen • Sneller schakelen door maximaal gebruik te maken van bestaande kennis • Actief met andere specialisten drempels wegnemen en kansen benutten • Onderdeel uitmaken van de Lync expertgroep • Vindbaar worden voor klanten

Bezoekers (online & tijdens evenementen) • Resellers (die Lync oplossingen verkopen) • Partners (die Lync complimentaire oplossingen op de markt brengen) • Telecombedrijven • System Integrators • Independent Software Vendors (software-producenten) • Original Equipment Manufactures (hardware-fabrikanten) • Distributeurs (hard- en software) • Consultancy bureaus • Beslissers bij organisaties die Lync overwegen aan te schaffen • Beslissers bij organisaties die reeds in Lync hebben geïnvesteerd

SESLync

SESLync


INTERNET OF THINGS

M2M-markt vraagt om andere mobiele concepten

Simkaart wordt vervangen door compacter en slimmer alternatief Nu mobiel internet integraal onderdeel wordt van de werking van systemen, zoekt de markt naar nieuwe manieren om de aansluitingen te beheren. Het wisselen van een simkaart volstaat niet meer. Het moet kleiner, duurzamer en flexibeler. De simkaart is straks niet langer een fysiek chipkaartje maar een softwarefunctie. Door Hans Steeman

Het blijven voorspellingen, maar nog steeds wordt verwacht dat rond 2020 zo’n 50 miljard apparaten via internet met elkaar communiceren (The Internet of Things). Een significant deel daarvan wordt gevormd door ‘machine to machine’ (M2M)-producten en connected consumentensystemen. Zij gaan allemaal het mobiele netwerk gebruiken. De manier van communiceren wordt steeds vaker onpersoonlijk (tussen apparaten) en vraagt vanwege kosten, flexibilieit en volume om nieuwe technologieën. In een wereld met zeer grote aantallen M2M en connected consumentenapparaten is de traditionele simkaart en het daarbij behorende aansluitproces van de operator niet langer houdbaar als mobiele aansluitingen via een separate fysieke kaart

beheerd moeten worden. De kosten en complexiteit zijn te hoog om het concept van The Internet of Things haalbaar te maken. Om de uitdagingen van de nieuwe markt aan te gaan, zijn er nieuwe technologieën ontwikkeld, waarbij de M2M Communications Identity Module (MCIM) een centrale rol kan gaan vervullen. Het concept levert de ingrediënten die zowel de industriële M2M, als de markt van aangesloten consumentenproducten kunnen ondersteunen. Door gebruik te maken van bestaande, schaalbare en betrouwbare componenten, vormt het een duurzame en betaalbare oplossing, die er voor zorgt dat mobiele netwerken de diensten kunnen leveren die de markt in de nabije toekomst gaat vragen.

Afbeelding 1. In de nabije toekomst zal elke auto een hub zijn met tal van internetdiensten. Gedeeltelijk om het voertuig te managen en gedeeltelijk om de berijders van entertainment te voorzien. Verschillenden mobiele abonnementen zijn per voertuig noodzakelijk (bron Broadcom).

14


Afbeelding 2. Energiebedrijven investeren in steeds hoger tempo in slimme meters. Dankzij de slimme meter heeft de gebruiker continu inzicht in de verbruikskosten. Elke meter heeft zijn eigen simkaart.

Uitdagingen groot Dat de zich snel ontwikkelende markt van M2M-systemen en aangesloten consumentenproducten een geweldige groeimarkt is, met bijbehorende gigantische commerciële mogelijkheden, is evident. De noodzaak om deze nieuwe generatie van producten met elkaar te laten communiceren, ongeacht geografische locaties, is eveneens duidelijk. De grote uitdaging is: hoe zórgen we ervoor dat overal op een betrouwbare manier draadloos met het internet kan worden gecommuniceerd. Mobiele operators met hun steeds verder gestandaardiseerde netwerken zijn hierbij de meest logische partner. Het kiezen van een juiste aanpak is een uitdaging. Het gebruik van mobiele netwerken (2G, 3G en 4G) staat borg voor een excellente dekking en gestandaardiseerde ondersteuning. Daar staat tegenover dat de kosten voor het gebruik van deze netwerken in eerste instantie hoger is dan het gebruik van alternatieve oplossingen zoals (open) WLAN. Mobiele netwerken hebben echter nog een ander belangrijk voordeel: doordat een gelicenseerd spectrum gebruikt wordt, is de kwaliteit veel beter te managen. De kosten zijn weliswaar een belangrijk element, maar de kwaliteitsvoordelen van mobiele netwerken zijn ook groot. Daarom moet er een balans gevonden worden tussen kosten en baten. Het is nu aan de mobiele industrie om de M2M-markt een stabiel, betrouwbaar en betaalbaar platform te bieden. Overkoepelende organisaties zoals GSMA en 3GPP zijn hiervoor de juiste platformen.

Veiligheid essentieel Als we kijken naar de manier waarop mobiele netwerken aansluitingen aanbieden, dan is er één item dat de spil van het succes vormt. Mobiele netwerken hebben altijd gebruikgemaakt van simkaarten met daarop de Universal Integrated Circuit Card (UICC). Op deze chipkaart (in de volksmond de sim) staan kleine applicaties die de beveiliging van het concept waarborgen. De krachtige beveiliging die hiervan uitgaat, is al die jaren de kern van het succes. Daar waar andere concepten met grote regelmaat ten prooi vallen aan hackers, is de mobiele

industrie daar redelijk van verschoond gebleven. Vandaar dat de simkaart inmiddels wereldwijd een draagvlak heeft en alle huidige mobiele telefoons en M2M-systemen er gebruik van maken. Helaas is het gebruik van de UICC een flinke barrière voor de nieuwe generatie toepassingen. Het is een obstakel dat het te verwachten succes van de M2M-markt in de weg staat. Producten worden op wereldschaal geproduceerd en moeten ook op wereldschaal langdurig en betrouwbaar gebruikt kunnen worden. Een traditionele simkaart in een slotje is in dat segment van de markt geen serieuze optie meer. Niet alleen gaan de producten in een aantal segmenten meerdere malen van de hand en weet je vooraf niet in welk land ze gebruikt gaan worden, de gewenste levensduur van tientallen jaren, de robuustheid bij trillingen en temperatuurschommelingen, en de omvang van de chipkaart zijn serieuze barrières. Een vrachtauto, personenauto, meetinstrument of welk ander M2M-product dan ook, moet flexibel over de wereldmarkt aangeboden kunnen worden. Het wisselen van simkaartjes past niet in dat concept. Een alternatief moet daarom tegemoet komen aan de flexibiliteit die de markt vraagt, zonder de krachtige beveiliging van de UICC te negeren. Externe partijen moeten geen mogelijkheid hebben om met de UICC te rommelen, omdat daarachter kritische data zoals meterstanden, verkeersdata en locaties verborgen liggen.

Het wisselen van simkaartjes past niet in dat concept Hermetisch afgesloten producten kunnen daarvoor zorgen, maar dat is lang niet altijd praktisch. De medische wereld en de auto-industrie kunnen er vrijwel zeker goed mee leven. De beste optie in deze is een UICC die op de print gesoldeerd wordt. Die zit vast en is betrouwbaar. Zo’n UICC gaat door het leven als de zogenaamde eUICC, embedded UICC. De automotive industrie heeft de eUICC omarmd aangezien hij voldoet aan alle wensen. Hij is bestand tegen vocht, wisselende temperaturen en trillingen en heeft de gewenste levensduur van minimaal twintig jaar. Alleen creëert de eUICC een nieuwe uitdaging. Hoe wordt hij gekoppeld aan de mobiele operator? Het is geen optie om bij de verandering van een netwerkleverancier handmatig alle apparaten te openen en door field service engineers

15


INTERNET OF THINGS

Logistics and network-provisioning processes for M2M remote-subscription management in a TRusted execution Environment (TRE).

M2M industry vertical

Communication module provider

M2M device manufacturer

Personalize module TRE

New home operator

Establish initial operator credentials

Place modules order

Device production

Deliver modules Provision credentials in module TRE

Device purchase

Initial home operator

Provision credentials in initial network

Place devices order Deliver M2M devices Provision subscriptions in network Provide operatorbinding

Place subscriptions order for M2M devices Network provisioning

Subscriptions ready for download

Provision operatorbinding in network

Device subscription provisioning and management

Afbeelding 3. Het proces waarbij hardwarebouwers ook het secure element (eUICC) in hun product gaan implementeren, wordt redelijk complex. Toch is het nodig om uiteindelijk de noodzakelijke lage kosten te realiseren (bron Ericsson).

van nieuwe identiteiten te laten voorzien. Simkaarten worden door operators besteld en met hun UICC aan hun netwerk gekoppeld. Ze zijn niet overdraagbaar. Bij de eUICC zijn ze aan een object gekoppeld en moet achteraf de koppeling met de operator gemaakt worden.

Oplossing Tijdens de productie van connected systemen met embedded UICC zal een test op een netwerk noodzakelijk zijn. De eUICC moet dus op de plaats van productie aan een mobiel netwerk gekoppeld kunnen worden. Daarna begint het eindproduct aan een lange reis naar

De beste optie is een UICC die op de print gesoldeerd wordt een onbekende geografische locatie en een onbekend thuisnetwerk. Remote provisioning is een techniek die de mobiele industrie al jaren onder de knie heeft. Gebruikers van Android- en iOS-telefoons ervaren dat regelmatig als de leverancier nieuwe firmware beschikbaar stelt. Zonder interactie van de gebruiker kan het besturingssysteem

16

â—Ś

bijgewerkt worden. Als dit proces veilig genoeg wordt ingericht, is het ook inzetbaar om een eUICC aan een netwerk te koppelen. Het enige wat nu nog belangrijk is, is dat de kosten van dit proces laag genoeg zijn, lager dan die van het aansluiten van een traditionele simkaart. Alleen dan komen de verwachte grote aantallen binnen bereik. De kosten kunnen dankzij eUICC omlaag, omdat algemene kosten zoals die voor voorraad, logistiek en distributie vervallen. De kosten van de eUICC worden bepaald door de printruimte en de additionele hardware die ervoor nodig is. Vandaar dat het voor de hand ligt dat uiteindelijk de eUICC integraal onderdeel uitmaakt van de ASIC die het systeem bevat. Het wordt dus een van de vele functies van de interne chipset: veilig, energiezuinig en niet te manipuleren.

Op afstand beheren De aanpak om het concept mogelijk te maken is door 3GPP gedefinieerd. Hierbij is het niet langer nodig dat een product met ingebouwde UICC al direct met een operator gekoppeld wordt. De fabrikant kiest een home operator (HO) als startpunt. Dit zal voor de meeste netwerken een ideale oplossing zijn. Is het concept voor een doelgroep niet haalbaar, dan zullen vooraf geconfigureerde modules moeten worden aangeleverd bij de fabrikant. Onder normale omstandigheden zullen de door de fabrikanten opgevoerde settings in het beveiligde deel van


+

+

+

SDC Group is distributeur van hoogwaardige communicatieoplossingen voor het midden- en kleinbedrijf. Als specialist in de producten en diensten van Unify, Gigaset, Voiceworks en additionele kwaliteitsmerken bieden we slimme bouwstenen in bedrijfscommunicatie.

www.sdcgroup.nl SDC Group partners in business


INTERNET OF THINGS

Logistics and provisioning processes for embedded UICC. M2M industry vertical

Communication module provider

M2M device manufacturer

Embedded SIM provider

Home operator

Place subscriptions order

Order eUICCs

Place devices order

Manufacture and personalize eUICCs

Place modules order Mount eUICCs

Deliver eUICCs Deliver eUICCs

Mount eUICCs Deliver modules

Deliver eUICC data

Provision subscriptions in network

Integrate modules

Deliver M2M devices

Deploy M2M device

Afbeelding 4. Als een product eenmaal gefabriceerd is, kan het via een gestandaardiseerd proces aan een willekeurige operator (mobiel netwerk of home operator) gekoppeld worden. Dit proces vervangt de traditionele sim-wissel. Omdat het enkel administratief is, staat het borg voor grote schaalvoordelen (bron Ericsson).

de chip, de TRE (TRusted execution Environment), worden opgeslagen. Via deze ‘basic settings’ kan het device de uiteindelijke settings ophalen dankzij een roaming-overeenkomst tussen de initiële HO van de fabrikant en de uiteindelijke HO van de eindgebruiker. Andere randvoorwaarden, zoals certificaten en het IMEI-nummer, worden tijdens de productie in het apparaat opgeslagen. Dankzij deze gegevens is het apparaat als het de klant bereikt klaar om met het netwerk verbonden te worden. De operator van het netwerk waarin het apparaat gebruikt gaat worden, maakt zijn eigen MCIM-blokken klaar en ontsluit ze via de

MCIM-provisioningtool. Omgekeerd kan de nieuwe home operator aan het eind van het contract zijn MCIM-configuratie weer verwijderen en het apparaat weer in de initiële staat terug brengen. Een nieuwe HO kan dan in ene latere fase zijn MCIM-credentials uploaden en het product weer aan zijn netwerk koppelen. De initiële HO hoeft voor dit concept geen fysiek netwerk te bezitten. Het kan een trusted partner zijn die zijn service via een roaming-overeenkomst aan de mobiele netwerken aanbiedt. Tal van bedrijven (zoals de huidige sim-fabrikanten) maken zich op om deze rol te gaan vervullen.

Afbeelding 5. De informatiestroom tussen de twee betrokken operators wordt getriggerd zodra een nieuw product in het netwerk van de nieuwe home operator wordt aangemeld. Alle configuraties worden over het mobiele netwerk naar het product gestuurd (bron Ericsson).

Network-initiated provisioning flows for operator change through discovery and download.

Provisioned with connectivity credentials per device

Initial/current home operator

Provisioned with subscriptions in MCIM blobs

New home operator

2. New device detected

CS

1. Network attach using initial/current connectivity credentials

DS

3. Bootstrap device with address to provisioning service

PS

CS

4. Download MCIM blob and provision new HO credentials

5. Network attach using new HO credentials

MCIM-enabled M2M device Provisioned with connectivity credentials

18

CS = Connectivity service DS = Discovery service HO = Home operator PS = Provisioning service


Datacenter & Cloud Dossier 2014 Channel BV is de uitgever van de vakbladen ChannelConnect (IT), Connexie Magazine (Telecom) en eindgebruikers vakuitgaven Telecommagazine en ICT Update. Eind juni 2014 introduceert Channel bv het Datacenter & Cloud Dossier 2014, het grote overzicht van alle Datacenters en de belangrijkste aanbieders van clouddiensten in Nederland. Een printuitgave én informatie website. Opname in de printuitgave en online database is volledig kosteloos na goedkeuring van de redactie. Tegen betaling kan een uitgebreid bedrijfsprofiel of een advertentie geplaatst worden. ■

!

Bewaar Exemplaar

Álle informatie over de

150 FYSIEKE DATACENTERS IN NEDERLAND OF ACTIEF OP DE NEDERLANDSE MARKT

van ChannelConnect en Connexie Magazine (controlled distributie), omvang 140 pagina’s als naslagwerk en bewaarexemplaar, alfabetisch gerubriceerd op naam, merk, en specialiteit

Datacenter & Cloud Dossier 2014

■ ■

Voor wie bedoeld om zich te profileren: ■

Voor Datacenters een uitgelezen kans om zich te profileren aan 10.000 resellers en IT en Telecom business partners. Een krachtige corporate

 Contacten  Specialiteiten

profilering / onderscheidend vermogen

 Diensten Wordt u aangeboden door:

Connect

HET MANAGEMENTBLAD IN IT EN TELECOM

Nieuwe naslag website www.datacenterdossier.nl met zoekfunctie voor SEO en het actuele nieuws

 Adressen

I CTUpdate

Bereikt ruim 10.000 resellers en retailers van Telecom en ICT en alle IT en Telecom fabrikanten in Nederland

 Bedrijfsprofielen

HET GROOTSTE TELECOMBLAD VAN NEDERLAND

Printuitgave verschijnt eind juni 2014, oplage 15.000 stuks voor abonnees

Juni 2014 | Het Datacenter & Cloud Dossier 2014 is een uitgave van:

BELANGRIJKSTE CLOUDDIENSTEN VOIP ONLINE BACK-UP MANAGED SERVICES DIVERSEN

Voor fabrikanten en toeleveranciers aan datacenters een unieke kans om zich te profileren

LOSSE PRIJS € 49,-

Uitgebreid overzicht van alle cloud aanbieders van VoIP diensten, online backup en managed services

Opname in de online database verbetert de bedrijfsvindbaarheid in de zoekmachines (SEO) op bedrijfsnaam, merk(en), bedrijfsactiviteit.

Neem voor opname of meer informatie contact op met Eric Luteijn, Jan Erber, Laurens Koetsier of Marc Jongbloed op 035 642 3000 of per email datacenterdossier@sellair.nl / www.sellair.nl

Overige specials en dossiers:

!BeExemplaar waar

Uitgebreid overzicht securityproducten en -diensten voor de ICT-professional

September 2014 | Het Security Dossier 2014 is een uitgave van:

!BeExemplaar waar

Security Dossier 2014

Álle informatie over de

400 IT & TELECOM RESELLERS IN NEDERLAND

 Bedrijfsprofielen

 Mobility & Security

 Adressen

 Cloud Security  Security Appliances

 Contacten

 Security Software

 Specialiteiten

Wordt u aangeboden door:

Wordt u aangeboden door:

 Diensten

Connect

Connect

HET GROOTSTE TELECOMBLAD VAN NEDERLAND

I CTUpdate HET MANAGEMENTBLAD IN IT EN TELECOM

HET GROOTSTE TELECOMBLAD VAN NEDERLAND

Juli 2014 | Het Distributeurs Dossier IT & Telecom 2014 is een uitgave van:

HET GROOTSTE TELECOMBLAD VAN NEDERLAND

LOSSE PRIJS € 49,-

Connect

HET KENNISPLATFORM VOOR IT-BUSINESS PARTNERS

I CTUpdate HET MANAGEMENTBLAD IN IT EN TELECOM

IT & Telecom

Top 100 Reseller Dossier

2014 LOSSE PRIJS € 49,-


INTERNET OF THINGS

Plantronics bevindt zich midden in de wereld der ‘wearables’

‘Qua engineering en innovatie lopen we echt voorop’ Plantronics bevindt zich in een licht turbulente periode. Het kwartaal werd net afgesloten, Hoofddorp 2.0, een geheel hernieuwde inrichting van het Plantronics-kantoor in Nederland, werd kort geleden feestelijk gevierd, de vakantietijd dient zich aan… En dan staat de markt waarop het bedrijf al jarenlang zijn sporen verdiende – die der ‘wearables’ – ook nog eens aan het begin van een stroomversnelling. Door Dick Schievels

Frank Timmermans werkt nu bijna drie jaar bij Plantronics. Hij begon zijn carrière ooit bij printerfabrikant Ricoh. Frank basketbalde op respectabel niveau en rondde in Amerika zijn studie af. Terug in Nederland kwam hij via de sponsor van zijn basketbalteam (Nashuatec, een van de merken van moederbedrijf Ricoh), bij de Japanse printerfabrikant zelf terecht. “Die gingen steeds meer richting een servicesmodel”, vertelt Timmermans. “In de tijd dat IT echt booming werd, ben ik naar HP overgestapt en daarna in de CRM-business beland.“ Sinds 2011 is Timmermans dus in dienst bij Plantronics. Eerst als Head of Corporate Sales Benelux & Nordics en sinds kort als Country Manager voor dezelfde regio. Die functiewisseling brengt de nodige veranderingen met zich mee, beaamt Timmermans. Met name wordt er nu meer van hem gevraagd op marketinggebied, maar hij heeft er zin in, de nieuwe rol bevalt hem goed. “Het is een mooi

‘De mogelijkheden van onze technologie zijn oneindig’ bedrijf hoor, Plantronics. Hoe we hier werken en wat we hier doen, daar zit echt een visie achter. Dat zie je ook aan het lage verloop bij de medewerkers. Er wordt heel goed nagedacht over waar, wanneer en hoe er hier gewerkt wordt. Geen ‘management by control’. Er wordt veel meer gewerkt vanuit een doelstelling en gestuurd op output. Vertrouwen

20

is daarin de belangrijkste factor. Dat is een groot verschil met veel andere bedrijven. Elders moet je je eerst bewijzen, hier gaan ze ervan uit dat ze met jou een topper hebben binnengehaald. Dat is net even een andere dimensie.” Timmermans is, omdat hij ook de Nordics doet, veel onderweg. Zijn woonplaats Vught is ook niet om de hoek, dus is hij gemiddeld misschien één keer in de twee weken op kantoor in Hoofddorp. “Men vertrouwt er gewoon op dat ik mijn taken goed uitvoer en dat ik mijn doelstellingen haal. Dat gaat prima en werkt zelfs productieverhogend, durf ik te stellen.”

The Internet of Things Timmermans ziet een aantal duidelijke trends in de markt. “IT en spraak convergeren en er is er een sterke trend richting mobiliteit. Niet alleen mobiele devices als tablets en mobiele telefoons, maar ook gaming en tv in en rond het huis (home entertainment) is sterk in opkomst. De hoeveelheid data die op mobiele devices wordt opgeslagen explodeert. En tot slot komt alles samen in de cloud.” Wat Plantronics betreft komt er steeds meer intelligentie in de apparatuur, signaleert hij. “Dat wordt mede gevoed door het aantal apps dat er geproduceerd wordt. We willen steeds meer meten, met name alles rond het menselijk lichaam: wat we doen, hoe hard we lopen, wat we eten, et cetera. Je komt dan al snel in de wearable-markt terecht. In 2014 verwachten we dat er al rond de tien miljoen devices worden verkocht. Dan hebben we het over slimme brillen à la Google Glass, allerlei fitness-bandjes, slimme horloges, maar ook headsets.” Plantronics bevindt zich met zijn headsets midden in de wereld van ‘wearables’ en The Internet of Things, hoewel


Frank Timmermans, Country Manager Benelux & Nordics: “Als je ziet wat wij nu reeds kunnen meten met onze headsets: wij kunnen meten of de headset op je hoofd zit, waar je naar kijkt, wanneer je praat, de afstand tot jouw pc, de temperatuur, beweging en nog veel meer.”

niet veel mensen volgens Timmermans al echt in de gaten hebben wat voor vernuftige technologie in de headsets van Plantronics schuilgaat. “Als je ziet wat wij nu reeds kunnen meten met onze headsets: wij kunnen meten of de headset op je hoofd zit, waar je naar kijkt, wanneer je praat, de afstand tot jouw pc, de temperatuur, beweging en nog veel meer.”

R&D uitgebreid Plantronics werkt hard aan het aantal toepassingen in de wearables markt. “Steeds meer bedrijven gaan zich toeleggen op het schrijven van toepassingen rond de technologie die wij in onze headsets hebben. Vergeet ook niet dat er inmiddels voor ons paradepaardje, de Voyager Legend-headset, al miljoenen regels software geschreven zijn. Dat alleen al is een platform op zich qua intelligentie.” Timmermans geeft een aantal voorbeelden van de functionaliteit die dat reeds heeft opgeleverd. “Als je de headset op hebt en je werkt in een CRM-systeem, bijvoorbeeld Salesforce, dan krijg je als iemand belt direct een popup met alle gegevens van de persoon voorgeschoteld, zodat je à la minuut de commerciële gegevens van die persoon kunt verwerken. Ander voorbeeld: door middel van het opzetten van de headset word je als agent automatisch in een queue geplaatst.

Daardoor hoef je niet elke keer opnieuw in te loggen, wat over een hele dag opgeteld flink wat tijd scheelt. Een andere toepassing zorgt ervoor dat als je met de headset op wegloopt van de pc dat ding direct ‘gelockt’ wordt. Dat is iets waaraan vooral veel behoefte is in de financiële wereld. Dat soort zaken kunnen bewerkstelligd worden door intelligentie in de headset. En wat we nu zien is dat er richting de thuisomgeving ook steeds meer ontwikkelingen zijn.”

Consumentenmarkt en B2B De consumenten markt is met name de stuwende kracht wat dit soort ontwikkelingen betreft. Timmermans wijst bijvoorbeeld op headsets gerelateerd aan sport. “Daar zie je een sterke toename. En we zien het ook in de reisomgeving. Goede actieve noise cancelling headsets die het geluid rondom de persoon filteren, worden daar steeds belangrijker. Verder is de muziekindustrie een grote drijvende factor.” Maar ook in de zakelijke omgeving van het contactcenter ziet Timmermans wat betreft de customer interaction nog steeds de vraag naar innovatieve producten toenemen. Zo is er meer en meer behoefte om met de Plantronics-technologie de gesprekken te meten qua geluidskwaliteit, emotie, of bijvoorbeeld ook het gesproken dialect, waardoor je iemand direct kunt toewijzen aan een agent die dat dialect ook beheerst. “R&D-budgetten worden dan ook verhoogd. Plantronics is vooralsnog de enige vendor die beschikt over zo’n uitgebreid portfolio van slimme toepassingen in zijn headsets. We zitten al zestig jaar in deze business. We komen vanuit de ruimtevaart- en de luchtvaartindustrie. Qua engineering en innovatie lopen we echt voorop.”

21


Logo en website SES compleet vernieuwd De oplettende lezer had het in de vorige editie van Telecommagazine al kunnen zien: de Social Enterprise Society heeft met ingang van het derde seizoen (sept 2014-2015) een nieuw logo en nieuwe huisstijl gekregen. Het nieuwe beeldmerk is tegelijk ontwikkeld met de nieuwe website van de SES, die volgende maand gelanceerd zal worden. De SES straalt hiermee aan alle kanten nieuwe energie uit. Door Sjoerd van der Helm

De oude website en het vorige logo stammen uit september 2012, toen de Social Enterprise Society van start ging. De SES is in het afgelopen jaar flink meegegroeid op de positieve vibe die er rondom Microsoft Lync hangt. Dankzij het hard stijgende marktaandeel van Microsoft Lync mag ook de SES zich verheugen op meer partners/ sponsors en bezoekers van de live-events. Vanwege deze groei in combinatie met hogere ambities vond de community het tijd voor een nieuwe website. De oude website had het uitgangspunt om de leden van de SES onderling met elkaar in contact te brengen, en informatie uit te laten wisselen. Die rol wordt overgenomen door de nieuwe SES lync –LinkedIn groep. Door de SES-partners werd namelijk eerder dit jaar de wens uitgesproken om een nieuwe website te ontwikkelen, die veel meer gericht is op het bereiken en informeren van eindgebruikers. De nieuwe website is dan ook primair gericht op geïnteresseerden in Slimmer Communiceren/ Lync en eindgebruikers die Lync inmiddels al gebruiken.

Nieuw logo Met dat gegeven werd een pitch uitgeschreven waarop verschillende creatieve bureaus hebben gereageerd. De

22

keuze is uiteindelijk gevallen op Free amigos uit Rotterdam, een jong bureau met ruime ervaring in het opzetten van ‘online platformen’, want dat is wat de nieuwe Seslync.nl moet worden. Een van de amigos, Vincent Frietman, was vanaf het begin nauw betrokken bij de ontwikkeling van de nieuwe website en dacht actief mee. Hij was ook degene die het nieuwe logo voor de SES heeft ontwikkeld. Frietman: “Al in een vroeg stadium werd duidelijk dat ook het logo aan een ‘re-design’ toe was. Het vertelde weliswaar het verhaal van ‘connecten’, maar was door zijn vorm weinig toepasbaar. Vanuit Channel, de uitgeverij van onder andere Telecommagazine, kwam de opdracht om een nieuw beeldmerk te ontwikkelen. Belangrijk daarbij was dat de ‘bol die alles verbindt’ behouden moest blijven, omdat dit nog steeds een van de belangrijkste elementen van de Social Enterprise Society is”. Het nieuwe logo is simpeler, iets de SES ook wil uitstralen, en beter leesbaar.

Seslync.nl Nadat het nieuwe logo gereed was kon de daadwerkelijke invulling van de nieuwe Seslync-website beginnen. Het uitgangspunt van de website is om bezoekers te

informeren en te inspireren in hun oriëntatiefase,


SOCIAL ENTERPRISE SOCIETY

volgens het ORO-principe. Daarnaast moet de website de oriënterende bezoekers ondersteunen met tips en toepassingsmogelijkheden bij de realisatie en succesvol gebruik van hun Lync-omgeving. De website is dus nadrukkelijk ingericht op de eindgebruiker, met het doel deze uiteindelijk met de juiste partner in contact te brengen. Vanuit de verschillende onderdelen, zoals de succesverhalen, de FAQ’s of het laatste nieuws is er altijd een link naar een partner die meer hulp en toepassingen kan bieden. Bij alle partners staan bovendien de contactgegevens van enkele experts, zodat direct contact

kan worden opgenomen voor aanvullende informatie. “De website is ingericht voor (oriënterende) Lync gebruikers. Het thema ‘Slimmer Communiceren’ is gericht op het omliggende gebied van Lync, waar men op de hoogte kan blijven van communiceren binnen het nieuwe werken. Aan de hand van onder andere de succesverhalen worden de voordelen van Lync besproken, zodat toekomstige gebruikers een weloverwogen keuze kunnen maken, alvorens een van de gekoppelde partners te benaderen”, aldus Frietman. Het screenshot hiernaast geeft u alvast een voorproefje van de nieuwe website.

23


Gijs Geurts, Workstream People; Marco van Putten, BCC Nederland: Workstream People helpt met Anywhere365 Dialogue Management het klantcontact van BCC te optimaliseren

Dit is geen toekomst, het gebeurt nu! Dankzij de integratie van UC met bedrijfsapplicaties is een grote optimalisatieslag te maken in het contact dat grote bedrijven met hun klanten hebben. De retailketen BCC zet met behulp van Anywhere 365 grote stappen, daar waar het gaat om de optimalisatie van het primaire proces rondom bestellingen en reparaties. De meest innovatieve gedachte hierbij is dat dankzij Anywhere365 medewerkers in de winkels voor centrale callcenteractiviteiten kunnen worden ingezet. Door HP van Tilburg • Foto: Marco Mekenkamp

Gijs Geurts van Workstreampeople staat in de wereld van UC en Lync bekend als iemand die altijd net een stapje verder denkt. Zo denkt hij bijvoorbeeld ook heel sterk in de combinatie van techniek-cultuur en Dialoog Management. Daarbij stelt Gijs Geurts onder meer het Universal Contact Centre (UCC) centraal. Zo’n UCC is een groep van specialisten die overal in de organisatie kan zitten. Hij zegt daarover: “Met Anywhere365, dat in Microsoft Lync is gebouwd, kun je zo’n UCC heel makkelijk virtueel samenstellen. Je stelt een groep van specialisten rondom een bepaald thema of product samen en voegt ze toe aan de UCC. Zo’n UCC regelt de beschikbaarheid en bereikbaarheid voor telefonie of laten we dan naar voren komen op een website van een bedrijf. Als minimaal een van de specialisten beschikbaar is en ook bereikbaar is gaat het vlakje van deze UCC met een bepaald thema op groen. Zo kan de klant of prospect

ANYWHERE365 – UNIFIED CONTACT CENTER FOR LYNC 2010, 2013 & Lync Online

24

6 primairy focus area’s 

UX Presentation

Integrations

Intelligence

Workforce Management

Routing Capabilities

Supervisor

met een vraag direct klikken en in contact komen via een Call me now. Ze kunnen ook via Skype of een andere VoIP-oplossing zelf direct in contact komen met het betreffende UCC. Hiermee wordt de bereikbaarheid van een bedrijf enorm verbeterd. Dus bel je bijvoorbeeld naar afdeling storingen, dan bepaalt de software wie er bereikbaar is. Zo creëren we gemanagede dialogen, die ook nog eens zeer eenvoudig als voicebestandje worden opgeslagen in het CRM-systeem. Dankzij een koppeling met CRM kan de bestaande klant bij binnenkomende calls ook nog eens direct herkend worden. Er is vandaag de dag zoveel meer mogelijk en daarom is het leuk om vandaag eens te kijken wat wij hiermee concreet bereiken bij een retail organisatie als BCC.” Nog geen vier uur voordat Nederland zijn eerste WK-wedstrijd speelt tegen Spanje, treffen we de director Business Development & ICT van BCC, Marco van Putten, in BCC Plaza in Amsterdam Buitenveldert. Er is nog een paar mensen bezig om nog snel een tv aan te schaffen. Ze kijken rond of worden te woord gestaan door een verkoper. Marco van Putten merkt op: “Dit zijn wel de last-minute aankopen hoor. De meeste flatscreens zijn er al eerder uitgegaan. Het waren een paar prima weken voor ons waarbij – zoals altijd bij BCC – service en scherpe prijzen centraal staan. Het is mijn taak om processen in en buiten de winkels te optimaliseren zodat o.a. dankzij een beter en efficiënter klantcontact de serviceperceptie rond BCC verder omhoog gaat. Dat is uiteindelijk beter dan een concurrentiestrijd die alleen nog maar om lage prijzen gaat.” We komen met Marco van Putten, die duidelijk zeer gepassioneerd is in zijn vak, al snel te spreken over wat


SOCIAL ENTERPRISE SOCIETY

Lync en Anywhere365 te bieden hebben voor BCC. We hebben het eerst over de route die hiernaartoe heeft geleid. Marco van Putten begint bij een stukje voorgeschiedenis: “In 2007 was ik al betrokken bij de implementatie van een nieuwe callcenteroplossing. We wilden van begin af aan een integratie tussen callcenter en CRM, maar we waren toen onze tijd nogal vooruit. Er waren nog niet echt goede oplossingen op de markt. Het belangrijkste doel van het callcenter is dat we onze klanten een zo optimaal mogelijke service ervaring bieden.. Dat doen we nu in 2014, na de keuze voor Microsoft Lync in combinatie met Anywhere365, ondermeer dankzij een koppeling die we nu eenvoudig hebben kunnen maken met ons CRM-systeem. We hebben een bestand met maar liefst vier miljoen klanten opgebouwd. Deze gegevens kunnen in het dagelijkse klantcontact prima gebruikt worden. Daarmee krijgen wij lagere kosten, terwijl we de klant juist beter helpen doordat we flows voor de klanten soepeler laten lopen. Als je de klant centraal stelt, dan moet je dat met middelen kunnen bewerkstelligen. Als je met de klant praat, gaat het niet per se alleen om de transactie. De klant wil gewoon snel en goed geholpen worden bij een bestelling maar ook in het geval van een reparatie. Elk contact is weer een kans voor extra omzet naar de toekomst toe als je de zaken goed georganiseerd hebt.” Gijs Geurts haakt hier op in: “We maken de klant onderdeel van het operationele proces. BCC kan de klanten die bellen beter helpen omdat de agent meer van ze weten door de ontsluiting van informatie. Daarbij kan er dankzij Anywhere365 ook veel beter vastgelegd worden welke routes de klant heeft afgelegd qua contact- en callhistorie feitelijk de customer journeys. Het bekende

Anywhere365

for Microsoft Lync

‘van het kastje naar de muur’-syndroom wordt hiermee echt gemarginaliseerd. Ook de relatie tussen de fysieke winkel waar er gekocht is, of een eventuele internetaanschaf wordt beter gelegd. Zo creëren we een gevoel dat de klant echt bekend is vanuit alle processen. We werken nu ook aan een proces waarin winkelmedewerkers op basis van hun beschikbaarheid en kennis kunnen worden opgeschakeld in het contactcenter proces. Denk eens na wat een enorme voordelen dat biedt voor de klant en de organisatie. Je brengt kennis, kunde en locatie samen. Dat is allemaal geen toekomst, maar vandaag al met Anywhere365 te realiseren.” Marco van Putten doet nog een schepje bovenop het ultieme klantcontactproces: “In mijn visie moet een klant inzicht krijgen in de relevante informatie over zichzelf bij BCC. De klant ziet op de website via o.a. mijnBCC wat de status van zijn bestelling en of reparatie is. Ook een technische vraag over eigen producten kan gesteld worden via een chat direct vanuit de context van het eerder gekochte product. Wij zoeken naar een medewerker ergens in Nederland – liefst zo lokaal mogelijk – die bereikbaar en beschikbaar is en de klant wordt snel geholpen. Voilà, dat is nog eens high service. En dat dankzij een betere ICT-omgeving. Daar kan ik dus erg van genieten.”

25


SpeakUp gaat grenzen doorbreken De kruistocht van Neelie Kroes is bijna voltooid. Naar verwachting zullen roamingtarieven in landen van de Europese Unie per 15 december 2015 helemaal afgeschaft zijn. Maar SpeakUp gaat niet wachten totdat het voor het blok staat. Het komt nu al met de dienst ‘Roam Like Home’. ‘Roam Like Home’ is een EU-abonnement waarvoor je vijf euro per maand extra betaalt. Voor dat bedrag kun je, gewoon binnen je eigen bundel, altijd in de hele EU bellen, sms’en en data verbruiken. Iets dat Neelie Kroes als muziek in de oren zal klinken. De eurocommissaris heeft al jaren het doel om roamingtarieven af te schaffen. Als er geen rare dingen gebeuren moeten over een kleine anderhalf jaar de tarieven voor roaming gelijk zijn getrokken met de tarieven van het thuisland. Giuseppe Levatino, commercieel manager bij SpeakUp, spreekt van een logische maar bijzondere stap. “Mevrouw Kroes is hier natuurlijk al jaren mee bezig. Wij hebben dat nauwlettend gevolgd en hebben nu besloten niet te wachten op het moment dat we ergens toe worden verplicht. Wij willen het klanten nu al aanbieden om zorgeloos te kunnen bellen, sms’en en internetten terwijl ze in het buitenland zijn.”

Gemak Daarmee levert SpeakUp een dienst die volgens Levatino uniek is. “Natuurlijk hebben de grote operators add-on

26

bundels waarmee je ook voor een bepaald bedrag je mobiele telefoon kunt gebruiken in het buitenland. Het verschil is dat onze dienst veel meer gemak met zich meebrengt. Je hoeft niet meer ad hoc iets aan te schaffen. Bovendien is het bij dat soort bundels zo dat je goed in de gaten moet houden of je niet over je limieten gaat. Want daarna betaal je vaak het maximale tarief. Bij ‘Roam Like Home’ blijven dan gewoon de voorwaarden gelden die in Nederland ook zouden gelden.”

Transparant Levatino geeft een voorbeeld. “Heb je een bundel van 500 MB; dan kun je die data-voorraad ook gewoon gebruiken in het buitenland. Ga je er overheen, dan gelden dezelfde buiten-bundel-tarieven als in Nederland. Hetzelfde geldt natuurlijk voor de belminuten en de sms-jes. Mensen krijgen nu regelmatig na een vakantie een telefoonrekening waar ze van schrikken. Dat komt door onduidelijkheid. Die nemen we weg. Hiermee kun je, zonder zorgen, in het buitenland je telefoon gebruiken. Alles wordt heel overzichtelijk en transparant.”


Dé contact center oplossing voor Microsoft Lync® • • • • • •

Volledig geïntegreerd met Microsoft Lync® Rijk aan functionaliteiten Intuïtieve agent toolbar Realtime en historische rapportage Geïntegreerde IVR Recording

Communicatie zit in ons DNA!

cc4lync.com Lange Dreef 15 - 4131 NJ Vianen - 085-77 33 500 - contact@commcare.nl


‘Interessant voor bedrijven met personeel in meerdere landen die veel met mobiel over en weer bellen’

Ik ga op vakantie en neem mee SpeakUp Roam Like Home

Grote behoefte

Niet makkelijk

En daar is volgens hem grote behoefte aan. “Tegenwoordig maakt een telefoon ook op vakantie een onmisbaar onderdeel uit van de dagelijkse beslommeringen. De mens gaat niet meer zonder zijn mobiel de deur uit en wil te allen tijde contact kunnen houden met het thuisfront of op de hoogte blijven van het laatste nieuws uit eigen land. Waar vroeger een krant werd gekocht is het tegenwoordig heel normaal om je smartphone te pakken. Waar we gewend waren om ansichtkaarten te versturen gebruiken we nu WhatsApp en Facebook om het thuisfront op de hoogte te houden.Waarbij geldt: gemak dient de mens.”

SpeakUp loopt al langer met dit plan rond. “Het is niet iets dat heel makkelijk voor elkaar is te krijgen. Je krijgt te maken met allemaal verschillende netwerken in het buitenland. Met al die bedrijven moet je overeenkomsten zien te sluiten. Daarnaast zijn er juridische regels waar je aan moet voldoen. Dus in die zin is het lastig. Maar wij hebben nu de knoop doorgehakt en bieden het aan. ”

Partners Het is dan ook een dienst die voor veel soorten gebruikers interessant zou kunnen zijn. “Uiteraard voor mensen die vaak in het buitenland zijn. Maar ook voor mensen die gewoon ontzorgd willen worden. En absoluut ook voor zakelijke gebruikers. Denk bijvoorbeeld aan bedrijven met vestigingen in meerdere landen die veel met mobiel over en weer bellen.” Dat maakt de dienst ook interessant voor de zakelijke partners van SpeakUp. Levatino: “Zoals gezegd, voor veel zakelijke eindgebruikers is dit zeker een heel interessante dienst. Dus het is absoluut aantrekkelijk om dit aan te kunnen bieden.”

28

Buiten de EU Dat SpeakUp dit niet alleen doet omdat de EU het ze vroeg of laat gaat verplichten, maar vooral om het voor haar klanten makkelijker te maken, blijkt wel uit de plannen die het bedrijf voor later dit jaar heeft. Levatino: “Vanaf september willen we onze vast-mobiele-bundels niet alleen binnen de EU, maar ook daarbuiten beschikbaar maken. Technisch is dat mogelijk. Het idee is dat, zonder dat we echt helemaal de maatwerk-hoek in willen gaan, we samen met onze partners bundels op maat kunnen samenstellen voor klanten. Dus dat we er bijvoorbeeld voor zorgen dat bedrijven die veel zaken doen in China of in de Verenigde Staten een bundel krijgen die daarbij past. Want het mag toch niet zo zijn dat je goedkoper op je vakantiebestemming komt dan dat je er over naar huis belt of je reiservaringen deelt via WhatsApp en Facebook op je mobiel”


SOCIAL ENTERPRISE SOCIETY

... de Lync en Exchange specialist

Communicativ specialiseert zich in het

Communicativ is het

nieuwe communiceren. Of het nu gaat om technische complexe migraties van telefonie omge-

"Nieuwe Communiceren"

vingen, klant contact center integratie, telefoniste bedienposten of bijvoorbeeld proces

georiĂŤnteerde

Lync Awareness Sessies. Communicativ ontzorgt u in het volledige traject van A tot Z.

Voor informatie: Communicativ | +31 85 210 0837

www.communicativ.nl

â—Ś

29


Arno Beker van ICT-distributeur Westcon:

‘Wij bekleden een spilfunctie in het Lync-ecosysteem’ Westcon is een wereldwijde internationale distributeur, die samen met partners een breed ICT-portfolio in de markt zet op gebied van Unified Communications, cloud, datacenters en security. Westcon is een van de twee business-units binnen de Westcon Group; naast Westcon is er Comstor die zich geheel richt op de samenwerkings-, netwerk- en datacenteroplossingen van Cisco. Door Dick Schievels

Het zijn imponerende cijfers die de wereldwijd opererende Westcon Group ons kan tonen: een jaarlijkse omzet van meer dan 4 miljard dollar, meer dan 100 kantoren in 60 landen verspreid over 6 continenten, waar in totaal meer dan 3500 medewerkers emplooi vinden. Arno Beker is Sales Director voor Westcon in Nederland en verantwoordelijk voor het UCC-deel (Unified Communications & Collaboration) van het portfolio. Het is een gebied dat een hele range van zakelijke communicatieproducten bestrijkt en bij Westcon wordt geschraagd door twee hoofdpijlers: Microsoft Lync, waarop we in dit artikel inzoomen, en Avaya.

Microsoft Lync “Westcon is wereldwijd de eerste Microsoft Gold-gecertificeerde value added distributor op gebied van Microsoft Lync, en dat is toch redelijk uniek”, zegt Arno Beker met enige trots in zijn stem. “Zelf verkoopt Westcon geen Microsoft-producten. Dus wij zijn geen Microsoftdistributeur. Wij bekleden echter wel een spilfunctie in het Lync-ecosysteem.” Grofweg bestaat Microsoft Lync voor 80 procent uit Microsoft en heb je voor de overige 20 procent producten van andere leveranciers nodig om een Lync-totaaloplossing in de markt te kunnen zetten. Met zijn ervaring op gebied van communicatie is het die aanvullende 20 procent waar Westcon zich op richt. Voor Microsoft-partners die vooral gewend zijn om producten als Exchange en SharePoint bij klanten te installeren, is de implementatie van het voice-deel van Microsoft Lync nog steeds redelijk lastig. “Dat soort partners focust voornamelijk op de presence- en de chat-functionaliteit die erin zit”, zo heeft Beker ervaren. “Maar bij het inrichten van Lync-voice komt veel meer kijken. Daar heb je gateways voor nodig, connectie met de SIP-trunkzijde, et cetera. Partners missen vaak de nodige expertise op

30

dat vlak en willen er hun vingers niet aan branden. In die situatie stappen wij als distributeur in. Wij hebben de ervaring en de kennis van een groot gedeelte van de oplossingen die je nodig hebt om Lync-voice professioneel te implementeren en wij ondersteunen de partners daar dan in, zodat zij die totaaloplossing toch aan de eindgebruiker kunnen verkopen.”

Praktijkvoorbeeld Wat betekent dat nu concreet, kan hij ook een voorbeeld geven? Beker: “Microsoft-partners komen regelmatig bij klanten die beweren op telefoniegebied geen ingewikkelde omgeving te hebben maar waar opeens toch kleine simpele dingen tot problemen leiden. Dan blijkt bijvoorbeeld dat de klant een hal heeft waar een grote bel hangt die als de telefoon gaat, óók afgaat. Dat blijkt dan net een analoog device te zijn. Als jij dan volledig overgaat naar een Microsoft Lync-omgeving en alles via het netwerk laat lopen, dan doet die bel het opeens niet meer. Het is belangrijk dat dit soort dingen van te voren in kaart gebracht worden.”


Contactcenters gaan vroeg of laat naar de cloud. Dan kun je maar beter bij de eersten zijn “Vooral voor kleine en middelgrote bedrijven is het aantrekkelijk om hun contactcenter naar de cloud te brengen. Zeker als de IT-resources en -budgetten beperkt zijn, is de cloud een goed alternatief omdat je geen complexe infrastructuur hoeft op te zetten en te onderhouden en je beter controle hebt op de maandelijkse kosten. Maar let op: de ene cloud service is de andere niet. Er is veel kaf onder het koren,” dat zegt Ruud Loppies, Director Benelux & Denmark bij Aspect Software. Vooral wat de scope van de offering is een punt van aandacht. Wat is nu wel inbegrepen en wat niet? Er is wat dat betreft nogal verschillen in mogelijkheden. Daarnaast is compliance zoals PCI en HIPPA belangrijk; in hoeverre wordt hieraan voldaan? En is de leverancier in staat om compliance-wijzigingen snel te implementeren? Ander punt van aandacht is de snelheid van implementatie. Loppies: “Als er veel tijd tijd nodig is, weken of zelfs maanden, in plaats van maximaal enkele dagen, dan weet je dat er

Ruud Loppies (Aspect): “let op: de ene cloud service is de andere niet.”

Aspect Software, de grondlegger van de contactcenter industrie, heeft opnieuw de primeur met de fullfledged cloudpropositie Zipwire, ‘The No Hassle Cloud Contact Center’. “We hebben het gemakkelijk gemaakt om een zuiver cloud contactcenter te implementeren en te beheren, met premium functies en tegen een concurrerende prijs. Zipwire geeft de betrouwbaarheid en de eenvoud die je mag verwachten van de cloud met de robuuste mogelijkheden voor een echte omni-channel communicatie die elk bedrijf nodig heeft om een superieure klantervaring te leveren. Zo simpel is het.”

achter de schermen allerlei toeren moeten worden uitgehaald om dat voor elkaar te krijgen. Dat is geen cloud maar hosting.” Een goede lakmoesproef voor de flexibiliteit van de cloud provider is het aanvragen van een proefaccount. Als dat niet online binnen een of twee minuten geregeld kan worden, heb je de verkeerde vendor te pakken. Maar veel belangrijker: met een proefaccount kun je live ervaren hoe het werkt!

Nieuwsgierig naar de mogelijkheden van Zipwire? Vraag op zipwire.aspect.com een gratis proefaccount aan. U kunt de service 30 dagen vrijblijvend uitproberen. Of stuur een e-mail naar ruud.loppies@aspect.com om u in te schrijven voor de eerstvolgende kennissessie over Zipwire.


KPN M2M verbetert de kwaliteit van leven door mens en machine met internet te verbinden

Internet of Things? Internet of Everything! Na de mens is het de beurt aan machines, objecten en voorwerpen om zich met internet te verbinden. Zo ontstaat een ‘Internet of Everything’ waar over vijf jaar ruim 50 miljard ‘things’ aan gelinkt zijn. Dat zal de kwaliteit van leven sterk verbeteren, zo voorspelt KPN M2M. Het ‘Internet of Things’ is veelbesproken. Dat komt ongetwijfeld door de sterke groei van het aantal ‘connected’ apparaten. Welke fabrikant laat de mogelijkheid onbenut om een product connectiviteit te ontzeggen, nu de prijs van processoren elke twee jaar halveert en dataverbindingen een commodity zijn?

Relevante verbindingen Toch blijft de vraag wat de toegevoegde waarde van verbonden apparaten is, als de menselijke context ontbreekt. De mens bepaalt immers wanneer zo’n verbonden apparaat voor hem/haar waardevol is. Een ‘Internet of Everything’ is daarom het logische gevolg van het ‘Internet of Things’. Hierbij staan relevante verbindingen tussen apparaten, natuur én mensen centraal. Het stelt de mens in staat om nóg meer regisseur van zijn omgeving te worden.

Interacties uitvoeren In de praktijk betekent dit dat de verbonden apparaten van KPN M2M behalve informatie doorgeven óók acties triggeren van zowel apparaat als mens. Dit zien we bijvoorbeeld terug in de Fleet Management M2M-oplossingen van KPN. Deze kunnen naast real time voertuiginformatie ook tachograafgegevens overbrengen en ontsluiten. Hiermee kunnen vlootmanagers van transportondernemingen efficiënt planningen aanpassen: naast de geografische posities van voertuigen zijn ook de

32

nog beschikbare rijtijd-budgetten van chauffeurs op elk moment inzichtelijk. Daarmee heeft de vlootmanager relevante beslisinformatie continu paraat. Gaan we een stap verder, dan kunnen klanten volautomatisch notificaties ontvangen over de gewijzigde bezorg- en afhaaltijden, zonder dat zij hier omkijken naar hebben. Doordat real time informatie doorwerkt in systemen en bovendien op elke manier toepasbaar is, neemt de proceskwaliteit toe. Tegelijkertijd nemen de tijd en energie die voor een proces nodig zijn drastisch af. Daarnaast geeft de fleetmanagementoplossing van KPN ook direct feedback aan de gebruiker over zijn/haar rijgedrag (hard optrekken, hard remmen). Hierdoor kan structureel rijgedrag beïnvloed worden en zo benzine te besparen en de kans op overtredingen en ongelukken significant te verkleinen.

Branchespecifieke integratie Informatie die via het ‘Internet of Everything’ apparaten en gebruikers aan elkaar koppelt en triggert, kan alleen gerealiseerd worden door integratie met specifieke software en brancheoplossingen. Daarom werkt KPN M2M samen met tal van partners om toepassingen te ontwikkelen voor verschillende sectoren. Voorbeelden zijn de industrie, logistiek, overheid, het onderwijs en in de gezondheidszorg. KPN M2M levert de connectiviteit en helpt branchespecifieke elementen slim te combineren, te configureren en te ontsluiten, bijvoorbeeld via apps en mobiele websites.

Meer vrijheid In verschillende sectoren heeft deze integratie geleid tot innovaties en toepassingen die helpen de kwaliteit van leven te verbeteren. Zo vergroot MySafeguard van KPN de vrijheid van patiënten, zorgbehoevenden en zorgverleners, door assistentie op afstand te faciliteren. Terwijl in de energiesector micro-producenten hun elektriciteit eenvoudiger kunnen terug leveren aan het stroomnet dankzij een perfecte koppeling tussen connectoren, de elektriciteitsmeter en een mobiele app. Benieuwd naar meer voorbeelden en praktijkcases? Laat u inspireren op kpn.com/m2m.


Pridis Connecsy SME Your personal unified attendant console

Key Features  Attendant Workspace  Multi-queue handling  Priority picking  Multiple directory search

 Any PBX ready  Unified media support  Intuitive contact handling  Combined presence views

The operator plays an essential role in ensuring that a customer’s call

Connecsy SME helps customers and business partners to experience

is handled professionally. Our collaborative and flexible approach to

friendly, competent and fast transfer to the desired person by providing

how we schedule our work could pose a challenge when it comes to

operators with detailed contact and presence information at their

connecting a call to the correct person or department. Connecsy SME

fingertips. This comes with a set of powerful tools for handling all

offers a unified operator solution that not only enables the operator

incoming communications, presence and priority functions - all

to handle calls, but also provides enriched presence information

combined in a single unified application.

with regard to your employees. Operators can route the call to the best available user or department to ensure customer satisfaction.

Part of


“Headsets leveren meer efficiency op” Jabra is in de afgelopen jaren van een leverancier van ‘alleen maar’ headsets naar een producent van een omvangrijke reeks UC-producten gegroeid. Ook heeft de fabrikant de nodige successen weten te behalen door tijdig in te springen op de groter wordende populariteit van Microsoft Lync. Tijd voor een statusupdate met Michiel Struycken, regional manager Jabra Business Solutions Benelux. Door Marco Mekenkamp

“Met Jabra gaat het op dit moment erg goed”, zegt Michiel Struycken. “Wij maken een groeispurt door, die is overigens al in de tweede helft van 2013 ingezet. Wij zien bijvoorbeeld een sterke stijging in de verkoop van onze producten die voor Unified Communications worden ingezet. Daar waar in de eerste instantie - en dan praat ik over circa 2011 - mensen toch vaak een vaste telefoon voor UC-doeleinden wilden blijven gebruiken, zie je nu een ommezwaai. De vaste telefoons worden bijna letterlijk van de bureau’s getrokken en worden omgeruild voor headsets. Het helpt ook dat wij voor nagenoeg elke type gebruiker een product kunnen aanbieden. De acceptatie van headsets als vervanging van de vaste telefoon is groter geworden. Een headset levert ook meer efficiency op: je hebt letterlijk de handen vrij tijdens het communiceren waardoor je productiever kunt zijn. En daarmee verdien je als organisatie ook de investering in headsets terug. In sommige gevallen, en dat hebben wij in de praktijk gemerkt, is de headset-investering binnen twee maanden terugverdiend.”

Microsoft Lync Volgens Struycken is de opkomst van de headset in UC-omgevingen mede te wijten aan de oprukkende populariteit van Microsoft Lync. “Organisaties hebben steeds meer door dat er veel voordelen aan het werken met een UC-oplossing zoals Lync kleven. Niet alleen is er een kostenaspect, je belt immers via het IP-netwerk, maar ook is het zo dat je met Lync in kunt spelen op de veranderende manier van werken: onafhankelijk van plaats en tijd. Mensen willen vanuit huis of onderweg kunnen werken, wat overigens ook een kostenbesparing inhoudt omdat je een minder aantal vierkante meters voor de bedrijfshuisvesting nodig hebt. Wij profiteren daarvan. Ook omdat wij, dat durf ik zondermeer te zeggen, het

34

grootste Lync-gecertificeerde productportfolio hebben.” De Jabra-topman ziet nog een andere marktontwikkeling. “Gebruikers willen steeds vaker één headset hebben die zij voor meerdere doeleinden kunnen toepassen. Mensen hebben inmiddels een veelvoud aan communicatiedevices: van de zakelijke mobiele telefoon tot de privé smartphone, de ingebouwde car kit, de tabletcomputer of de laptop. Concreet gezegd: zij willen één headset in combinatie met of een smartphone of een UC-oplossing kunnen gebruiken. Zonder dat er ingewikkelde procedures moeten worden gevolgd. Wij zijn daar op aan het inspelen met zowel onze topmodellen als onze overige producten.”


Ervaar de meest GEBRUIKSVRIENDELIJKE BEREIKBAARHEIDSOPLOSSING voor Ervaar deklanten, meest GEBRUIKSVRIENDELIJKE voor u EN uw geïntegreerd met Lync,BEREIKBAARHEIDSOPLOSSING Vast, Mobiel, CRM en SharePoint! Ervaar de meest GEBRUIKSVRIENDELIJKE BEREIKBAARHEIDSOPLOSSING voor u EN uw geïntegreerd met Lync,BEREIKBAARHEIDSOPLOSSING Vast, Mobiel, CRM en SharePoint! Ervaar deklanten, meest GEBRUIKSVRIENDELIJKE voor u EN uw geïntegreerd met Lync,BEREIKBAARHEIDSOPLOSSING Vast, Mobiel, CRM en SharePoint! Ervaar deklanten, meest GEBRUIKSVRIENDELIJKE voor u ENintegratie uw klanten, met Lync, Vast, CRM enbedrijf SharePoint! Door de volledige tussen degeïntegreerd verschillende communicatiemiddelen vanMobiel, de gebruiker en het heeft Benemen een u ENintegratie uw klanten, met Lync, Vast, Mobiel, enbedrijf SharePoint! Door volledige tussengerealiseerd. degeïntegreerd verschillende communicatiemiddelen vanbedrijfsde gebruiker en het heeft Benemen een uniekedebereikbaarheidsoplossing In deze oplossing worden de en CRM persoonlijke bereikbaarheid samen

Door debereikbaarheidsoplossing volledige integratie tussengerealiseerd. de verschillende communicatiemiddelen van de gebruiker en het bedrijf heeft Benemen een unieke deze oplossing worden de bedrijfsen persoonlijke bereikbaarheid samen gebracht in één bereikbaarheidsprofiel. Dit zorgtInvoor een verbetering van de bereikbaarheid gecombineerd met een verhoging Door de volledige integratie tussen de verschillende communicatiemiddelen van de gebruiker en het bedrijf heeft Benemen een unieke bereikbaarheidsoplossing gerealiseerd. Invoor dezeeen oplossing worden de bereikbaarheid bedrijfsen persoonlijke bereikbaarheid samen gebracht in één bereikbaarheidsprofiel. Dit De zorgt verbetering vangeleverd de gecombineerd met een verhoging van de van detussen medewerker. Benemen oplossing wordt PBX, Contact Center, Conferencing, Call Door deproductiviteit volledige integratie de verschillende communicatiemiddelen vanbedrijfsdemet gebruiker en het bedrijf heeft Benemen een unieke bereikbaarheidsoplossing gerealiseerd. In deze oplossing worden de en persoonlijke bereikbaarheid samen gebracht inenéén bereikbaarheidsprofiel. Dit De zorgt voor eenoplossing verbetering van de Mobiel, bereikbaarheid gecombineerd met een verhoging wordt geleverd met PBX, Contact Center, Conferencing, Call Recording Unified Voicemail functionaliteiten geïntegreerd met Lync, Vast, CRM en SharePoint. van de productiviteit van de medewerker. Benemen unieke bereikbaarheidsoplossing gerealiseerd. Invoor dezeeen oplossing worden de bereikbaarheid bedrijfs- en persoonlijke bereikbaarheid samen gebracht in één bereikbaarheidsprofiel. Dit De zorgt verbetering vangeleverd de gecombineerd een verhoging van de productiviteit van de medewerker. Benemen oplossing wordt metCRM PBX,enContact Center, met Conferencing, Call Recording enéén Unified Voicemail functionaliteiten geïntegreerd met Lync, Vast, Mobiel, SharePoint. gebracht in bereikbaarheidsprofiel. Dit zorgt voor een verbetering van de bereikbaarheid gecombineerd met een verhoging van de productiviteit van de medewerker. De Benemen oplossing wordtVast, geleverd metCRM PBX,enContact Center, Conferencing, Call Recording en Unified Voicemail functionaliteiten geïntegreerd met Lync, Mobiel, SharePoint. van de productiviteit van de medewerker. De Benemen oplossing wordtVast, geleverd metCRM PBX,enContact Center, Conferencing, Call Recording en Unified Voicemail functionaliteiten geïntegreerd met Lync, Mobiel, SharePoint. Recording en Unified Voicemail functionaliteiten geïntegreerd met Lync, Vast, Mobiel, CRM en SharePoint.

De diensten De diensten De  Lyncdiensten Cloud of Integratie De diensten De Lync Cloud of Integratie  Lyncdiensten Conferencing

De voordelen De voordelen De voordelen  Geschikt voor migratie van uw De voordelen De Geschikt voor Office365 Lyncmigratie licentie van uw voordelen

 Office365 Geschikt Lync Cloud of Integratie Lyncmigratie licentie van uw Stap voorvoor stap migratie Lync Conferencing BI Rapportage portal  Geschikt voor migratie Lync Cloud of Integratie Office365 Lync licentie van uw Lync Conferencing  Stap voorvoor stapmigratie migratie mogelijk Geschikt van uw Lync Cloud of Integratie BI Rapportage portal Office365 Lync licentie CRM integratie Lync Conferencing  mogelijk Stap voorcontracten stap migratie BI Rapportage portal  Flexibele Office365 Lync licentie CRM integratie Lync Conferencing  Stap voor stap migratie Vaste telefonie mogelijk BI Rapportage  Flexibele Vast bedrag permigratie maand CRM integratieportal Stap voorcontracten stap mogelijk BI Rapportage portal Vaste telefonie PBX functionaliteit  Flexibele contracten CRM integratie  Vast bedrag per maand Maandelijks opzegbaar Vaste telefonie  mogelijk Flexibele contracten CRM integratie PBX functionaliteit Vast bedrag per maand Contact Center  Maandelijks opzegbaar Vaste telefonie Volledige contracten Lync – Mobiel  Flexibele PBX functionaliteit Vast bedrag per maand Vaste telefonie  Volledige Maandelijks opzegbaar Contact Center Unified Voicemail Lync – maand Mobiel integratie inclusief voicemail! PBX functionaliteit  Vast bedrag per Contact Center Maandelijks opzegbaar  Volledige Lync –flexibel, Mobiel Unified Voicemail PBX functionaliteit integratie inclusief voicemail! Mobiele telefonie  Toegankelijk en te ContactVoicemail Center  Maandelijks opzegbaar Volledige – Mobiel Unified integratie Lync inclusief voicemail! Contact Center  Toegankelijk en flexibel, te Mobiele telefonie gebruiken op elk device! Unified  Volledige Lync – Mobiel Unified availability Voicemail integratie inclusief voicemail! Mobiele telefonie  Toegankelijk en flexibel, te gebruiken op elk device! Voicemail  integratie Geen doorverbindkosten availability Unified Call recording inclusief voicemail! Mobieleavailability telefonie  Toegankelijk en flexibel, te gebruiken op elk device! Unified  Geen doorverbindkosten Unified Call recording Mobiele telefonie Toegankelijk open elkflexibel, device! te Unified  gebruiken Geen doorverbindkosten Unified availability Call recording gebruiken op elk device! Unified availability  Geen doorverbindkosten Unified Call recording  Geen doorverbindkosten  Benemen Unified Call recordingzijn ontworpen om klanten volledig te ontzorgen, vanuit een sterke customer service visie. De gebruiker De oplossingen

                    

De Benemen oplossingen om klanten volledig te ontzorgen, vanuit gebruiken een sterkemet customer service visie. Deen gebruiker heeft volledige flexibiliteitzijn en ontworpen kan de bereikbaarheidsoplossingen met elk device of zonder Lync client zonder De Benemen oplossingen zijn om klanten volledig volledig te ontzorgen, vanuit een customer service visie. gebruiker heeft volledige flexibiliteit en ontworpen kan de oplossing bereikbaarheidsoplossingen metinzicht elk device met ofcommuniceert zonder Lync client en zonder speciale handelingen. De rapportage geeft klanten in hoegebruiken de sterke organisatie metDeklanten. De Benemen oplossingen zijn om klanten volledig te ontzorgen, vanuit gebruiken een sterkemet customer service visie. Deen gebruiker heeft volledige flexibiliteit en ontworpen kan de oplossing bereikbaarheidsoplossingen metinzicht elk device ofcommuniceert zonder Lync client zonder speciale handelingen. De rapportage geeft klanten volledig in hoe de organisatie met klanten. De Benemen oplossingen zijn om klanten volledig te ontzorgen, vanuit gebruiken een sterkemet customer service visie. Deen gebruiker heeft volledige flexibiliteit en ontworpen kan de oplossing bereikbaarheidsoplossingen metinzicht elk device ofcommuniceert zonder Lync client zonder speciale handelingen. De rapportage geeft klanten volledig in hoe de organisatie met klanten. heeft volledige flexibiliteit en kan de oplossing bereikbaarheidsoplossingen metinzicht elk device met ofcommuniceert zonder Lync client en zonder speciale handelingen. De rapportage geeft klanten volledig in hoegebruiken de organisatie met klanten. speciale handelingen. De rapportage oplossing geeft klanten volledig inzicht in hoe de organisatie communiceert met klanten.

Interesse in de Benemen diensten als klant of als reseller neem dan contact op! Interesse in de Benemen diensten als klant of als -reseller neem dan contact op! Benemen Nederland BV - Kingsfordweg 151 1043 GR Amsterdam +31(0)203690055 - www.benemen.nl Interesse in de Benemen diensten als klant of als reseller neem dan contact op! Benemen Nederland BV - Kingsfordweg 151 1043 GR Amsterdam - +31(0)203690055 - www.benemen.nl Interesse in de Benemen diensten als klant of als -reseller neem dan contact op! Benemen Nederland BV - Kingsfordweg 151 1043 GR Amsterdam +31(0)203690055 - www.benemen.nl Interesse in de Benemen diensten als klant of als reseller neem dan contact op! Benemen Nederland BV - Kingsfordweg 151 1043 GR Amsterdam - +31(0)203690055 - www.benemen.nl Benemen Nederland BV - Kingsfordweg 151 1043 GR Amsterdam - +31(0)203690055 - www.benemen.nl


Over TMA

De leden van TMA zijn professionals die als geen ander in staat zijn om oplossingen te bieden voor communicatievraagstukken van bedrijven. Zij zijn de schakel tussen de off- en online wereld en maken hiervoor gebruik van een groot aanbod telecommunicatietechnieken en –concepten. Maar de markt en het vakgebied zijn voortdurend in beweging. Het is van het grootste belang om tijdig op de hoogte te zijn van nieuwe ontwikkelingen, zowel op strategisch niveau als in de operationele uitwerking. TMA is als kennisplatform en verbindende factor dé vereniging voor managers en experts in de telecomtechnologie. TMA-professionals houden zich onder meer bezig met toekomstvastheid, mobiliteit en bereikbaarheid van communicatietechnologie. Ook vraagstukken over informatiebeveiliging, BYOD, Unified Communications, VOIP, business continuity, presence and location based services, cost & vendor management en identity & access management worden vertaald naar oplossingen in communicatietechnologie. Contact

Secretariaat TMA Postbus 627 3440 AP WOERDEN Telefoon: (0348) 49 50 53

36

Cyber security: Is digitale veiligheid een “ver van uw bed show”? Op 17 September 2014 organiseert TMA een middag-seminar over digitale veiligheid. Dat klinkt ver van uw bed want DDOS-aanvallen (Distributed Denial of Service) zijn toch zaken die alleen voorkomen bij banken en nuts-bedrijven? Of voor bedrijven die tot de kritieke infrastructuur van Nederland behoren?

Niets is minder waar want Cyber security komt ook heel dichtbij. In dit seminar gaan we proberen uit te leggen wat u zelf kunt doen om een digitale aanslag te voorkomen. De meeste grote bedrijven zijn goed beschermd. Ze investeren in SOC’s (Security Operations Center) en het up-to-date houden van hun infrastructuur. Maar wat doet de gemiddelde overheids-instantie of doorsnee onderneming? Wat is bijvoorbeeld uw beleid rond life-cycle management en patches? Welke basis-keuzes heeft u gemaakt rond architectuur? Hoe afhankelijk bent u van het internet en wat is uw plan als u onbereikbaar bent? Wat is uw concurrentiepositie als uw cruciale gegevens op straat liggen? Onze sprekers zijn onder andere: Paul Ensink, Enterprise architect Air France – KLM Information services, en Jurjen Harskamp, FOX IT.

Tijdstip van de bijeenkomst: 14.00 – 18.00 uur met afsluitende netwerkborrel, Locatie: omgeving Den Haag. De bijeenkomst is gratis toegankelijk voor leden van TMA, BTG en KIVI. Studenten van hogescholen en universiteiten krijgen op vertoon van hun collegepas gratis toegang. Voor niet-leden heeft TMA een speciaal kennismakingsaanbod. Stuur uw aanmelding naar info@tma-nl.org

30 oktober- Bijeenkomst “Communicatie tijdens een crisissituatie” Deze bijeenkomst wordt gehouden bij het Erasmus MC in Rotterdam. Meld u via de mail (info@tma-nl.org) aan voor deze themabijeenkomst.

Agenda 2014 17 september – Cyber security 30 oktober – Communicatie tijdens een crisissituatie


www.lifesize.com

Have a seat at the meeting from wherever you are.

Voor organisaties die videosamenwerking op hoog niveau eisen zonder een aanslag te doen op hun budget of IT resources.

Lifesize Cloud 端 Video conferencing met ieder apparaat, van boardroom tot mobiel device 端 Live video, tussen twee of meer personen, chat en presence status 端 Eenvoudig beheer

Lifesize Cloud is beschikbaar vanaf 10 gebruikers voor minder dan 1 euro per gebruiker per dag. Gratis uitproberen? Surf naar bit.ly/lifesizecloud of scan de QR-code.


UITSMIJTER

‘Wearables’ op punt van doorbreken

Leven en lichaam worden omgeven met sensoren Het Mobile World Congress (MWC) in Barcelona is dé plek voor ‘the captains of industry’ in de mobiele telecommunicatie. Dit jaar kreeg het acroniem MWC een tweede betekenis toebedeeld: Mobile Wearable Congress. De reden is evident, de mobiele markt heeft een nieuw groeisegment aangeboord: sensoren die het menselijk functioneren, en dan speciaal de fysieke kant, in kaart brengen. De mens als onderdeel van de M2M-wereld. Door Hans Steeman

De mobiele industrie is een zich snel ontwikkelende bedrijfstak. Dat valt bij Nederlanders in de smaak, want als consument behoren we tot de beste klanten van de toestelleveranciers. Nieuwe toestellen gaan hier in rap tempo over de toonbank. Maar ook de diensten vinden gretig aftrek. Het gebruik van WhatsApp, maar ook zakelijke toepassingen zoals mobiel bankieren, zijn in ons land niet meer weg te denken. Bankkantoren sluiten en zelfs geldautomaten worden weggehaald nu steeds meer mensen mobiel gaan betalen. De mobiele telefoon met zijn ingebouwde NFC (Near Field Communication) is ook de digitale portemonnee geworden en contant geld

Onmiskenbaar zijn het de wearables die nu de toon gaan zetten verdwijnt meer en meer uit ons dagelijks leven. Mede door het subsidiebeleid van de mobiele operators en de heftige concurrentie in de markt is Nederland een speeltuin waar veel ontwikkelingen als eerste een groot succes zijn. Vlak na het Mobile World Congress zetten de fabrikanten alles op alles om ons te verleiden met hun nieuwe gadgets. Dit jaar was overduidelijk dat ‘wearables’ aan de vooravond

38

van een doorbraak staan. Slimme bandjes, slimme horloges en ook de Google Glass, het zijn de eerste telgen van een nieuwe generatie accessoires die mobiel internet, en vooral ook de private M2M-toepassingen, verder ontsluiten. Op dit moment val je als gebruiker nog op met een slim bandje of een slim horloge om je pols, over enkele jaren zijn ze net zo geaccepteerd als de headset van nu. Maar er is wel één belangrijk verschil: ze gaan ons gedrag beïnvloeden!

Steeds meer capaciteit Om al dat moois goed te laten werken is snel mobiel internet nodig. Ook op dat vlak wordt in Nederland flink aan de weg getimmerd. Alle grote providers (KPN, Vodafone en T-Mobile) hebben nog dit jaar een behoorlijke 4G-dekking. Daarmee zijn snelheden die de gemiddelde ADSL-aansluiting voorbijgaan voor iedereen beschikbaar. En dan te bedenken dat dit slechts het begin is. Nog dit jaar zal de volgende generatie 4G-netwerken (4G+) al operationeel worden bij de eerste aanbieders, met downloadsnelheden die in de richting van 250 Mbps gaan. Zelfs via een glasvezelaansluiting is dit nog een schaars product. Niet alleen de snelheden gaan omhoog, ook betere geluidskwaliteit (HD Voice) en een betere dekking binnenshuis horen bij de nieuwe ontwikkelingen. Iedereen is dus straks altijd via breedband met internet verbonden als hij dat wenst. En de kosten daarvan gaan


we terugwinnen op tal van plaatsen. Digitale boeken hebben lezen goedkoper gemaakt, een krant op de iPad kost al minder dan een krant in de bus. Onmiskenbaar zijn het de wearables die nu de toon gaan zetten. En als Apple inderdaad in dit najaar een product voor dit segment introduceert, dan is het verhaal compleet; zeker nu bekend is dat men uit tal van industriĂŤle takken specialisten weggekaapt heeft om nieuwe sensortechnieken geschikt te maken voor draagbare producten. Deze ontwikkeling gaat net als de iTunes-muziekwinkel en de iBooks-boekenwinkel impact hebben op businessmodellen in de rest van de markt. Als een verzekeraar toegang kan krijgen tot de data die deze wearables verzamelen, kan hij zijn premiebeleid erop aanpassen. Het lijkt futuristisch, maar de eerste tekenen zijn er al.

Verzekeren op maat? Maak het simpel. De WHO (World Health Organization) stelt dat een gezond mens minimaal 10.000 stappen per dag moet maken om voldoende te bewegen. Als ik de 10.000 stappen per dag niet heb gehaald, kleurt mijn band oranjerood. Als ik door passief gedrag te weinig calorieĂŤn

heb verbruikt, komt er een indringende waarschuwing om meer te bewegen. Nu al heeft een app als RunKeeper een zeer sterke invloed op mijn gedrag door indringende berichten op mijn telefoonscherm te zetten als de doelstellingen niet gehaald worden. Afwijkingen in gedrag worden haarfijn geregistreerd en geanalyseerd. Je draagt het bandje met de sensoren dag en nacht, daardoor wordt zelfs het slaappatroon heel gedetailleerd in beeld gebracht. De fitness-app weet dus of ik me gezond gedraag of niet. Het is vervolgens aan mij, de gebruiker, of ik deze gegevens met mijn verzekeraar wil delen. Menigeen, vooral personen met een gezonde levensstijl, zullen die gegevens best willen delen met hun verzekeraar indien daar een flinke korting op de premie tegenover staat. Nu al is al dan niet roken een thema dat risico bepalend is. Want wil de gemiddelde gebruiker nog evenveel betalen voor een ziektekosten- of een arbeidsongeschiktheidsverzekering als iemand die de hele dag niet beweegt en ongezond eet? Het is beslist een thema dat de komende jaren op de agenda komt. Zeker als op korte termijn nieuwe sensoren beschikbaar komen die naast slaap en beweging ook andere parameters, zoals

Afbeelding 1. De smartphone heeft het slimme horloge als compagnon. Pebble, met gedeeltelijk Nederlandse wortels, was het eerste slimme horloge dat doordrong.

â—Ś

39


UITSMIJTER

Afbeelding 2. Alle grote smartphone-fabrikanten bieden slimme bandjes aan in tal van vormen en prijzen. Bij de Samsung S5 werd de Galaxy Gear al een tijdje gratis meegeleverd bij bepaalde abonnementsvormen.

bloeddruk, hartslag en op termijn ook cholesterol en bloedsuikerwaardes, in beeld brengen. Nieuw is dat het nu voortdurend registreerbaar en controleerbaar is. In de autobranche gebeurt het al. Slimme sensoren leggen continu vast wanneer een auto rijdt, waar een auto rijdt en hoeveel er gebruik van gemaakt wordt: parameters die bepalend zijn voor het gedekte risico en dus bepalend voor de premie.

Samenvattend Dankzij de nieuwe technieken kan ik als individu straks de hoogte van mijn premie zelf meebepalen. De wearables die nu geïntroduceerd en de komende jaren steeds perfecter worden, maken het mogelijk om op feitelijk en meetbaar gedrag te differentiëren. Wearables gaan een even vanzelfsprekend onderdeel van ons leven uitmaken als een mobiele telefoon. En dus zullen er nieuwe

Afbeelding 3. Niemand weet hoe de iWatch eruit gaat zien, maar het internet gonst van de designs die men bedenkt. Voorlopig zijn het andere fabrikanten die er garen bij spinnen. De Motorola Moto 360 is beslist een van de stijlvolste.

40

verzekeringsvormen ontstaan, niet gebaseerd op een collectieve risico-inschatting maar gebaseerd op de controleerbare instelling van een individuele klant. Wederom een markt die door de mobiele industrie op zijn kop gezet gaat worden. En wederom een trend waarbij tal van traditionele fabrikanten, zoals die uit de horloge-industrie, met nieuwe spelers te maken krijgen die de markt gaan overnemen. De boekhandel verliest aan de eBook-winkels, de cd-winkels hebben de slag verloren met iTunes, de fotocamera’s in het onderste marktsegment heten nu smartphone en ook de horlogebouwers gaan de fabrikanten van consumentenelektronica op hun weg aantreffen. De auto-industrie heeft het beter geregeld, daar blijft men zelf de regie houden door de technologie in de eigen producten te integreren en nieuwe serviceconcepten aan te bieden.


Op zoek naar de ideale telefonieoplossing? Call Chat Conference Present Video

Parentix kan u helpen! Wij nemen graag de technische zaken uit handen. Neem contact met ons op: sales@parentix.nl

088 00 87 090


C OLUMN VAN DER GAAST n

COLUMN Sietse van der Gaast

Had het Internet nu zelfs de dingen te pakken?

Lord of the Things

Sietse van der Gaast (sietse.vandergaast@stratix.nl) is consultant bij Stratix.

De wereld is veranderd. Ik voel het in het water, ik voel het in de aarde, ik ruik het in de lucht… Veel van wat eens was, is nu al verdwenen. Er komt een tijd dat niemand die dan leeft het zich meer zal herinneren. Het begon met het aanleggen van de grote glasvezelringen. Drie protocollen werden gegeven aan hen die wilden communiceren: IP, TCP en UDP, uitmuntend in hun eenvoud, universeel, en in staat om op magische wijze woorden, beelden en geluiden te vervoeren. Zeven domeinnamen werden gegeven aan hen die wilden organiseren: .com, .org, .net, .int, .edu, .gov en .mil, en hen werd de kracht gegeven om door het delen in domeinen de volken te verbinden. En negen bedrijven werden gegeven aan hen die wilden commercialiseren: Intel, Apple, Microsoft, Google, Facebook, Amazon, Yahoo, Salesforce en eBay, omdat mensen boven alles geld en macht verlangen. En iedereen in Midden-Aarde was in de wolken. Maar de wolken pakten zich samen en velen voelden zich misleid. Want men wist niet meer in welke wolk men was. Vreugde vermengde zich met angst. Angst voor een alziend web, voor één web om allen te regeren, één web om hen te vinden, één web die hen brengen zal en in duisternis binden. Het was inmiddels al het veertiende jaar van de tweede Era. Gartner de Grijze zag er oud en breekbaar uit toen hij zijn verslag uitbracht aan de Raad van Elf. De lange reis had hem vermoeid en bezorgd gemaakt. Hij en zijn trouwe paard Firefox hadden nauwelijks rust genomen en hij had nog steeds last van zijn onprettige val in de rivier de Android. Hij had onbeschrijfelijke dingen gezien die niet zonder gevolg konden blijven. Op de berg der Overspannen Verwachtingen, nog voor de Kloof der Desillusie zag hij zaken waarvan hij de betekenis nog niet begreep. “Oracle-legers van enorme omvang verzamelen zich daar en vermeerderen zich door relaties te leggen en uit te wisselen. Ze hechten de wolken aan de elementen, zodat de dingen van de dag als wanen worden geweven aan het web van wereldwijde wolken!”. Een zucht ging door de raad. De anders zo spraakzame leiders van Midden Aarde waren sprakeloos en staarden verschrikt voor zich uit. Had het Internet nu zelfs de dingen te pakken? Hier was maar één oplossing voor. Zij fluisterden: “Roep de consultants bijeen!”. Maar toen gebeurde er iets wonderlijks. Juist toen het gezelschap uiteen wilde gaan, sprong er ineens een klein, lelijk kaal mannetje in het midden van de kring. “Wie bent u? Wat doet u hier?” vroegen de raadsleden verbaasd. Het mannetje antwoordde niet maar stootte alleen een paar rauwe klanken uit: “Column! Column!”, riep hij. Badend in het zweet werd ik wakker. De deadline! Vandaag al. Wij haatsen het!

42



BTG VISIE

BTG-leden kiezen unaniem voor nieuwe governance­ model Tijdens de Algemene Ledenvergadering (ALV) op 3 juli 2014 hebben de leden van de Branchevereniging Telecom Grootgebruik (BTG) unaniem gekozen voor een nieuw bestuurlijk model. Het nieuwe besturingsmodel maakt een geïntegreerde aansturing van de BTG en haar dochter, de BV Telegrootgebruik (TGG) mogelijk.

Aanleiding om te kiezen voor een nieuw bestuurlijk model is de behoefte om de dienstverlening van BTG en TGG nauwer af te stemmen op de veranderende wensen en behoeftes van de leden. Aangezien de ontwikkelingen op het gebied van telecommunicatie en ICT in de markt snel gaan, is een slagvaardiger organisatie van de TGG nodig, die in samenwerking met leveranciers haar dienstverlening up to standard houdt. Vanuit een gemeenschappelijke visie wil de vereniging de dialoog versterken met overheid en markt. Met de keuze voor het nieuwe besturingsmodel werken BTG en TGG in de toekomst weer zeer nauw samen en wordt er definitief een punt gezet achter de bestuurlijke perikelen waarmee BTG en TGG in de afgelopen periode hebben gekampt.

Vervolgstappen De Vertrouwenscommissie, tevens waarnemend Raad van Toezicht, werkt in de komende periode aan de formalisering van het gekozen governance model en het veranderplan waarmee invulling wort gegeven aan de organisatie. Naar verwachting zal in het eerste kwartaal van 2015 het nieuwe governancemodel voor BTG en TGG operationeel zijn.

Steun van leden Jan van Alphen, voorzitter van de Vertrouwenscommissie: “Ik ben blij dat we dit punt hebben gemarkeerd. We hebben dit samen met de leden kunnen realiseren in een relatief kort tijdsbestek. Dat de leden unaniem hebben gekozen voor het voorkeursmodel van de VC geeft aan dat er weer een gemeenschappelijke drive is binnen de vereniging. Dit vormt de basis om gezamenlijk vorm te geven aan vernieuwing.”

44


45


Evert Jan Westera COLUMN E v e r t J a n W e s t e r a

COLUMN VAN DER GAAST n

Zijn we er klaar voor?

Evert Jan Westera (info@contera.nl) werkt als zelfstandig consultant voor Contera Advies. Sinds 1985 is hij actief in de telecombranche en dertien jaar lang was hij als telecom- en informatiespecialist verbonden aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal.

Enkele weken geleden overkwam het mij. Ik nam contact op met een grote ICT-dienstverlener over een ogenschijnlijk complex probleem. Het was zo complex dat ik het opgaf om per e-mail of chat de situatie uit te leggen. Dus nam ik de oude vertrouwde telefoon. Al direct kwam ik terecht in een omvangrijk IVR-systeem met talloze menu’s en submenu’s. Uiteraard stond mijn vraag er niet bij, dus probeerde ik een van de beschikbare opties. Ik moet eerlijk bekennen dat als ik bij de derde keuze arriveer, mij de stoom al uit de oren komt. Maar goed, ophangen is ook geen optie. Je wilt geholpen worden nietwaar? De laatste handeling was het verzoek om mijn klantnummer in te toetsen. Dat moest ik natuurlijk eerst opzoeken. Vervolgens is het enigszins geïrriteerd wachten totdat een monotone computerstem langzaam de ingetoetste cijfers heeft herhaald. Na een nieuwe wachttijd krijg ik eindelijk iemand aan de telefoon. Ik probeer het probleem uit te leggen, waarop de medewerker vraagt: “Heeft u een klantnummer voor mij?” Kijk en dan spring ik bijna uit mijn vel. “Dat heb ik toch net al ingetoetst”, probeerde ik zo vriendelijk mogelijk te zeggen. Na een korte stilte reageerde de supportmedewerker verontschuldigend: “Helaas is dat niet meegekomen, mijnheer.” Gelukkig zijn dit soort situaties steeds meer een uitzondering. Je wordt steeds vaker aangenaam verrast door iemand die al veel informatie over jou en je eerdere contacten voor zijn neus heeft staan. Toch zijn die uitzonderingen wel heel typerend en daar verbaas ik mij steeds vaker over. Hoe is het nu toch mogelijk dat we in een wereld waar zo ongelofelijk veel informatie beschikbaar is, nog niet in staat zijn om de juiste gegevens op het juiste moment bij de juiste persoon te brengen? Hoeveel data er in de wereld worden opgeslagen is niet bekend, maar om u een beeld te geven van de orde van grootte: de hoeveelheid informatie die op dit moment alleen al in de cloud is opgeslagen, wordt geschat op zo’n 4000 exabytes, (1 exabyte is 1018 byte). En we staan nog maar aan het begin, want nu zijn voornamelijk alleen nog maar onze computers, tablets, smartphones en tv’s aan het internet gekoppeld. Straks leven we in een wereld waarin vrijwel alle apparaten, toestellen en machines met het internet verbonden zijn (The Internet of Things). Dat betekent dat nog meer informatie in bruikbare vorm bij de gebruiker gebracht moet worden. Ik luister graag naar de visionairs en de futuristen. Hun inspirerende verhalen over de toekomstige mogelijkheden boeien mij mateloos. Maar tegelijk constateer ik dat de techniek verder is ontwikkeld dan wij mensen aankunnen. Natuurlijk worden er gerichte, specifieke toepassingen gemaakt, vaak naar volle tevredenheid. Maar dat is nog niet eens het topje van de ijsberg. De kunst is om veel verder te kijken dan individuele toepassingen en te gaan analyseren wat iemand eigenlijk nodig heeft om efficiënt te kunnen werken en goed geïnformeerd te worden. Vaak betekent dit dat je gegevens uit verschillende interne en externe bronnen moet kunnen gebruiken en samenvoegen tot nuttige informatie. En daar is naar mijn mening nog nauwelijks een begin mee gemaakt. We lijden aan een informatie-verzamelwoede, maar doen er nog relatief weinig mee. En daar ligt volgens mij juist de kracht van dit nieuwe grote internet, waarmee alles en iedereen verbonden is. Dat dit verregaande gevolgen heeft voor de ICT-ontwikkeling spreekt voor zich. De nieuwe ICT’er moet veel meer als informatiebroker optreden en zorgen dat gegevens op de juiste manier en volgens afgesproken regels op de juiste plek beschikbaar worden gesteld. Dat betekent wellicht het einde van de huidige apps, want liefst wil ik zo geïntegreerd mogelijke vensters, die toegang bieden tot inzage en verwerking van de noodzakelijke informatie. Wie zo naar ICT-voorzieningen kijkt en informatie uit eigen en andere bronnen weet te bundelen, zal zien dat ICT een belangrijke driver wordt voor grotere efficiëntie en actief kan gaan bijdragen aan de omzetverhoging. Dienstverleners die op deze manier gaan denken en werken, zullen veel meer in trek zijn dan organisaties waar je telkens opnieuw moet wachten of dezelfde informatie opnieuw moet verstrekken. Dan wordt ICT echt interessant als integraal deel van het bedrijfsproces en is het geen kostenpost meer. ‘The Internet of Things’, zijn we er klaar voor?

46



Connect. Share. Give. Take. Solve. Save. Smile. Unify. Introducing Unify. Unifying business communications for the new way to work. unify.com

Copyright Š Unify GmbH & Co. KG, 2013


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.