1__

Page 1

‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫بنكةى ِرووناكبرييى طةالو َيذ‬ ‫م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫ئامادةكردنى‪ :‬بوار نورةدين‬

‫‪1‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫ىَ‬ ‫ستيظال طةالوَيذ ‪ -‬سلَيمانى ‪2013‬‬ ‫لةبآلوكراوةكانى حةظدةهةمني فَي‬ ‫ناوى كتَيب‪ :‬بنكةى ِرووناكبرييي طةالوَيذ ‪ -‬مَيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬ ‫ئامادةكردن‪ :‬بوار نورةدين‬ ‫ديزاين و َ‬ ‫هةلبذاردنى وَينةكان‪ :‬جةليل حسي‬ ‫ضاث‪ :‬يةكةم ‪2013‬‬ ‫َ‬ ‫ضاثخانة‪( :‬دليرَ ) سليمانى‬ ‫ترياذ‪ 1000 :‬دانة‬ ‫ذمارةى سثاردن‪ :‬لةبةِرَيوةبةرايةتى طشتيى كتَيبخانة طشتييةكان ذمارة (‪)2082‬ى‬ ‫ىَ‬ ‫سال ‪2013‬ى ثآ دراوة‬

‫‪2‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫ناوةرؤك‬ ‫سوثاس و ثَيزانني‪4..............................................................‬‬ ‫ثَيشةكى‪ :‬د‪.‬نةوزاد ئةمحةد ئةسوةد‪5...........................................‬‬ ‫ثَيشةكيى ئامادةكار‪6..............................................................‬‬ ‫ضةند ِروونكردنةوةيةك‪7..........................................................‬‬ ‫يةكةم بةش‪ :‬بنكةى طةالو َيذ‬ ‫يةكةم تةوةر‪ :‬مَيذوو و دامةزراندن‪ -‬لة ِرَيطةى ئةندامةكانييةوة‪10...............‬‬ ‫دووةم تةوةر‪ :‬كؤنطرة و ثيرَِةو و ثِرؤطرام‪36.......................................‬‬ ‫سَييةم تةوةر‪:‬‬ ‫ ثَيكهاتة ئيدارييةكان (كؤنطرة)‪ -‬بنكةى سةرةكى و لقةكان‪40.................‬‬‫ طؤظارى طةالوَيذى نوآ‪57........................................................‬‬‫دووةم بةش‪ :‬ضاالكى و بةرهةم‬ ‫ىَ‬ ‫ستيظال طةالوَيذ ‪67........................................16 -1‬‬ ‫يةكةم تةوةر‪ :‬فَي‬ ‫دووةم تةوةر‪ :‬ضاالكييةكان (بنكةى سةرةكى و لقةكان)‪267......................‬‬ ‫سَييةم تةوةر‪ :‬بيبليؤطرافياى كتَيبة ضاثكراوةكانى بنكةى طةالوَيذ‪395.........‬‬

‫‪3‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫سوثاس و ث َيزانني‬ ‫بؤ هةموو ئةوانةى هاوكارييان كردووين بةتايبةت‪:‬‬ ‫• د‪.‬نةوزاد ئةمحةد ئةسوةد‪ -‬لة وردةكارى ثرؤذةكة بةدةنطمانةوة هات‬ ‫• ئاسؤ عومةر سوارة‪ -‬لة وردةكارى ثرؤذةكة بةدةنطمانةوة هات‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجنى‪ -‬لة ثةيداكردنى هةندآ كتَيب و طؤظار‪ ،‬هةروةها بة (يةكةم‬ ‫•‬ ‫َ‬ ‫بةش) و (يةكةم تةوةرى دووةم بةش‪ -‬فَيستيظالةكان)دا ضووةوة‬ ‫• دانا فايةق‪ -‬لة ِراستكردنةوةى هةندآ ناو و زانيارى هاوكارى كردين‪ ،‬هةروةها بة‬ ‫َ‬ ‫ستيظالةكان)دا ضووةوة‬ ‫(يةكةم بةش) و (يةكةم تةوةرى دووةم بةش‪ -‬فَي‬ ‫• ئةرخةوان‪ -‬لة كؤكردنةوةى ئةرشيظ‬ ‫• سةالم مستةفا‪ -‬لة كؤكردنةوةى ئةرشيظ‬ ‫• فوئاد عةبدولِرةمحان‪ -‬لة كؤكردنةوةى ئةرشيظ‬ ‫• سيامةند هادى‪ -‬لة كؤكردنةوةى ئةرشيظ‬ ‫• ش �ِؤرش حمةممةد حسَيـن‪ -‬لة هةندآ زانياريى ذمارةكانى (ط��ؤظ��ارى طةالوَيذ)‬ ‫هاوكارى كردين‬ ‫• جةليل حسَيـن دةروَي��ش‪ ،‬ئةركى َ‬ ‫هةلبذاردنى ئةو وَينانةى لة ئةستؤ طرت كة بؤ‬ ‫بةشء تةوةرةكان كؤكرابوونةوة‬ ‫َ‬ ‫• (ئارام مةمحوود عومةر) و (بةيان حمةممةد) كؤمةلَيك كارى (تايث)يان بؤ كردين‬ ‫َ‬ ‫(طوآللة عومسان حمةممةد) كارمةندانى كتَيبخانة و‬ ‫• (شنة حمةممةد شامراد) و‬ ‫ئةرشيظى بنكةى ِرووناكبرييى طةالوَيذ‪ -‬هاوكارييان كردين‬ ‫• (ئامانج ئةمحةد فةرةج) لة ثةيداكردنى هةندآ كتَيب و طؤظاردا‪ ،‬هاوكاري كردين‪.‬‬

‫‪4‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫ث َيشةكى‬ ‫َ‬ ‫كةرنةظال و داهَينانَيك‪ ،‬لة هةموو بوارةكاندا‪،‬‬ ‫ئةرشيظكردن بؤ هةموو تَيكست و‬ ‫ثرؤسةيةكى ئَيجطار ثَيويست و طرنطة‪ ،‬ضونكة لة ِراستيدا هةموو ضاالكييةكى ئةدةبى و‬ ‫ِرووناكبريى‪ ،‬جطة لة كاريطةريية هؤشيارى و ِرؤشنبريييةكةى‪ ،‬بريتيية لة ئةرشيظكردن‬ ‫كة ِر َ‬ ‫ؤلَيكى ئَيجطار طرنطى لة مَيذووى ئةو ضاالكييانةدا هةية‪ ،‬واتة مَيذووى ضاالكى‬ ‫ىَ‬ ‫ستيظال ِرؤشنبريى لة ِرَيطةى َ‬ ‫و فَي‬ ‫دةولةمةنديى ئةرشيظةكةيةوة دةخوَينرَيتةوة‪ ،‬ئةطةر‬ ‫َ‬ ‫هةر فَيستيظالَيك وَينة و فيلمة دؤكيؤمَينتارةكانى ئةرشيظ نةكرَين‪ ،‬ئةوا بة ئاسانى‬ ‫َ‬ ‫ستيظالة ساز‬ ‫دةضَيتة خانةى لةبريضوونةوةوة و ئيدى وةك ئةوة واية لة بنةِرةتدا ئةو فَي‬ ‫نةكرابَيت‪.‬‬ ‫كاتَيك لة سَيثتةمبةرى ‪2011‬دا سةرؤكايةتيى بنكةى طةالوَيذم وةرطرت‪ ،‬يةكةم شت‬ ‫ىَ‬ ‫ستيظال طةالوَيذ‪ ،‬بؤ ئةم كارةش‬ ‫بريم لَيكردةوة دانانى كتَيبَيك بوو دةربارةى مَيذووى فَي‬ ‫َ‬ ‫دةبوو ثةنا بةرينة بةر ئةرشيظةكانى هةر ضواردة فَيستيظالةكةى ثَيش ئَيمة‪ ،‬بةداخةوة‬ ‫َ‬ ‫ستيظال ئةرشيظَيكى‬ ‫ئةرشيظَيكى ئةوتؤمان دةست نةكةوت‪ ،‬دواتر بؤمان دةركةوت فَي‬ ‫دةولةمةندى هةية‪َ ،‬‬ ‫بةالم ثةرت و َ‬ ‫زؤر و َ‬ ‫بالو و ناِرَيك‪ ،‬بؤية دةستمان كرد بة كؤكردنةوةى‬ ‫ئةرشيظةكان‪ ،‬كارمةندَيكيشمان وةك بةرثرسى ئةرشيظ دةستنيشان كرد‪.‬‬ ‫ىَ‬ ‫س� ىَ‬ ‫ستيظال ط��ةالوَي��ذدا ‪ 2012/11/18-15‬كتَيبَيكمان‬ ‫�ال ث��ار ل��ة شانزةهةمني فَي‬ ‫ستيظال طةالوَيذ) ضاث كرد‪َ ،‬‬ ‫ىَ‬ ‫بةالم ئةم مَيذووة كةموكورتيى‬ ‫بةناونيشانى (مَيذووى فَي‬ ‫َ‬ ‫هةندى زانيارميان بة‬ ‫لةبريكردبى‪ ،‬يان‬ ‫زؤر تَيدا بوو‪ ،‬لةوانةية ناوي ضةندين كةمسان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةلة نووسيبَيت‪ ،‬بؤية داوامان لة ئةديبان و نووسةران و هةظاالنى طةالوَيذ كرد تَيبينى‬ ‫و سةرنج و ثَيشنيارمان بؤ بنووسن و لة كوَيدا َ‬ ‫هةلة و كةموكورتى هةبوو بؤمانى بنيرَ ن‪،‬‬ ‫ىَ‬ ‫ستيظال طةالوَيذدا زانيارييةكان ِراسترت و ثوخترت‬ ‫تا لة ضاثى دووةم و لة حةظدةهةمني فَي‬ ‫بكةين و كتَيبةكةش َ‬ ‫دةولةمةندتر‪.‬‬ ‫بة مةبةستى ئةم ئاماجنة ِرووم��ان لة كاك (بوار نورةدين) كرد بةو ثَييةى ضاالك و‬ ‫شارةزاية لة كؤكردنةوة و ِرَيكخستنى ئةرشيظ و بيبليؤطرافيادا‪ ،‬كة كتَيبَيكمان بؤ‬ ‫َ‬ ‫ستيظال‪ ،‬ئةويش ثاش كؤششَيكى زؤر ئةم بةرهةمةى بؤ‬ ‫ئامادة بكات سةبارةت بة فَي‬ ‫دةولةمةندة‪َ ،‬‬ ‫لةطةل كتَيبةكةى ىَ‬ ‫سال ثار زؤر َ‬ ‫َ‬ ‫بةالم‬ ‫خستينة بةردةست‪ ،‬كة بة بةراورد‬ ‫ئةزانني هَيشتا كةموكورتيى هةية‪ ،‬بةو هيوايةى لة ئايندةدا بتوانني ئةو كةموكورتيانةش‬ ‫ثِر بكةينةوة‪.‬‬ ‫د‪.‬نةوزاد ئةمحةد ئةسوةد‬ ‫سةرؤكى بنكةى ِرووناكبرييى طةالوَيذ‬ ‫‪٢٠١٣/١٠/٢٨‬‬

‫‪5‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫ث َيشةكى‬ ‫يةكَيك لة كاية هةرة طرنطةكانى ثَيكهاتةى نةتةوة و دامةزراندنى وآلت‪ ،‬ئةرشيظ و بايةخدانة‬ ‫بة كةلةثوورى نةتةوايةتى هةر طةلَيك‪ ،‬بةتايبةت نةتةوةيةكى وةك (كورد) كة بةم هةموو خاك‬ ‫و نيشتمان و دانيشتوانةوة‪ ...‬هَيشتا نةبووةتة خاوةنى‪ :‬وآلتى يةكطرتوو‪ ،‬زمانى يةكطرتوو‪،‬‬ ‫كتَيبخانةى نيشتمانى‪ ،‬ئةرشيظى نةتةوةيى‪...‬تد‪.‬‬ ‫بَيطومان هةمووى بؤ ئةو بارودؤخة دةطةِرَيتةوة كة طةىل كورد و وآلتةكةى تَييدا ذياون‪،‬‬ ‫هةر ضؤن و ضييةك بَيت‪ ،‬نةتوانراوة بايةخ بةم ضةمك و كايانة بدرَيت و وةك ثَيويست اليان َىل‬ ‫بكرَيتةوة‪ ،‬بةآلم لة ئَيستادا‪ ،‬ئةطةر بارودؤخةكة وةك ثَيويستيش نةبَيت‪ ،‬بةو شَيوةية نيية كة‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلَيك كارئاسانى‬ ‫نةتوانني ئةرشيظى نةتةوةكةمان بثارَيزين‪ ،‬ضونكة جيهان ثَيشكةوتووة و‬ ‫و سيستمى مؤدَيرن هاتوونةتة ئاراوة كة كارى ئةرشيظكردن ئاسان دةكةن‪...‬‬ ‫ىَ‬ ‫لة كؤتايى مانطى ئةيلووىل ىَ‬ ‫ستيظال‬ ‫سال ‪2013‬دا‪ِ ،‬راسثيرَ دراين كتَيبَيك لةسةر (مَيذووى فَي‬ ‫طةالوَيذ) ئامادة بكةين‪ ،‬ئةمة لة كاتَيكدا بوو كة ئةمساأل (‪ )2013‬سآ كارى ديكةى لةم شَيوةيةمان‬ ‫ئامادةكردبوو‪ ،‬واتة ئامادةكردنى كتَيبَيك لة ماوةيةكى دياريكراودا‪ ،‬كة يةكَيكيان بؤ كؤضى‬ ‫ناوادةى هونةرمةند و هاوِرَيى هةموان بوو‪ ،‬بة ناوى (تةها كةرميى‪ -‬ئةفسانةى سثيدارَيك)‪،‬‬ ‫دووةميشيان بؤ ضلةى شاعريى طةورةى هةموان بوو‪ ،‬بة ناوى (شيرَ كؤ بَيكةس‪ -‬بيبليؤطرافيا‬ ‫و ثيرَِستى لة كتَيبى كورديدا)‪ ،‬هةروةها ناميلكةيةك بة ناوى (خةباتى براكان‪ ،)...‬ئةمة جطة لة‬ ‫ئامادةكردنى بةرطَيكى ديكةى ثِرؤذةى (كتَيبناسيى كورديى كورد و كوردستان)‪...‬‬ ‫ثي باش‬ ‫لةطةأل هةموو ئةمانةشدا‪ ،‬ئةم ئةركةمان بة ثريؤز و ثَيويست زانى‪ ،‬هةروةها وامان َ‬ ‫بوو بريؤكةكة فراوانرت بكرَيت و كتَيبةكة بةشَيوةيةكى طشتى لة بارةى (بنكةى ِرووناكبرييى‬ ‫ىَ‬ ‫ستيظال طةالوَيذ) بدرَيت‪ ،‬بَيطومان هةر‬ ‫طةالوَيذ)ةوة بَيت‪ ،‬لة نَيويشيدا‪ ،‬بايةخى تةواو بة (فَي‬ ‫لة يةكةم ِرؤذةوة هةستمان بة ئاستةنط و طرانيى ئةركةكة كرد‪ ،‬لةبةر ئةمة‪ ،‬هةر زوو كةوتينة‬ ‫كاركردن و كؤكردنةوةى زانيارى و ئةرشيظ‪.‬‬ ‫هةروةك ئاشكراية‪ ،‬ئةرشيظى ثَيويستمان لة بةردةستدا نةبوو‪ ،‬هةرضةند لةاليةكةوة (بةشى‬ ‫بةلطةنامةى تَيدا َ‬ ‫كؤمةلَيك وَينة و َ‬ ‫َ‬ ‫هةلطريا بوو‪ ،‬هةروةها ثَيشرتيش‬ ‫ئةرشيظ)ى بنكةى طةالوَيذ‪،‬‬ ‫َ‬ ‫ستيظال‪ ،‬ناميلكةيةكى تر ئامادة كرابوو‪ ،‬بَيطومان ئةمانة هاوكاريى باش‬ ‫بؤ شانزةهةمني فَي‬ ‫بوون‪ ،‬ئةمة جطة لة هاوكاريى سةرؤك و ئةندامانى بنكةى طةالوَيذ كة بة هةموو شَيوةيةك‬ ‫هاوكارييان كردين‪ ،‬بةآلم هةموو ئةمانة وةآلمى تةواوى كةموكوِرييةكانيان نةدةدايةوة‪...‬‬ ‫هيوادارين بة ثَيى هةلومةرجةكة‪ ،‬توانيبَيتمان دارَيك لةسةر بةردَيك دابنَيني‪ ...‬بَيطومان هَيشتا‬ ‫ضاوةِرَيى ىَ‬ ‫هةول هةموو اليةك دةكات‪ ،‬بؤ ئةوةى درَيذةى ثآ بدرَيت و كةموكورتييةكانيش‬ ‫كةمرت بكرَينةوة‪.‬‬ ‫بوار نورةدين‪ -‬ئةيلووىل ‪2013‬‬ ‫‪Bwar_n@yahoo.com‬‬

‫‪6‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫ضةند ِروونكردنةوةيةك‬ ‫هةروةك لة دواتردا و لة نووسينى هةندآ لةو كةسانةى كة خاوةنى بريؤكة و دةستةى‬ ‫دامةزرَينةر و بةرثرس و ئةندامى (بنكةى طةالوَيذ) بوون‪ ،‬بؤمان ئاشكرا دةبَيت كة‬ ‫هةلومةرج و ثَيويستى دامةزراندنى ئةم ناوةندة زؤر تايبةت بووة‪ .‬لةاليةكةوة يةكةم‬ ‫هةنطاو و دةركةوتةى ِرؤشنبرييى سةردةمةكةى خؤى بووة‪ ،‬لةاليةكى ديكةوة لة زؤر‬ ‫ِرووةوة تاكو ئَيستاش ثَيشةنطة‪...‬‬ ‫هةرضةند كاتى ئامادةكردنى ئةم كتَيبة زؤر كةم بوو‪ ،‬لة هةمان كاتيشدا ئؤفيسى‬ ‫بنكةكة طوازرايةوة‪ ...‬بةآلم ضةند ثالنَيكمان بؤ دانا و ىَ‬ ‫هةول ئةوةمان دا كة زؤرترين‬ ‫ئةرشيظ و زانيارى كؤ بكةينةوة‪.‬‬ ‫سةرةتا‪ ،‬ثَيويستة ضةند َ‬ ‫خالَيك وةك (ِروونكردنةوة) بنووسني‪:‬‬ ‫‪ -1‬ئةم َ‬ ‫هةولة جطة لةوةى دةبَيتة كتَيبَيك و بةشَيك لة مَيذووى ئةم بنكةية لةخؤدةطرَيت‪،‬‬ ‫لة هةمان كاتدا‪َ ،‬‬ ‫هةولَيكيشة لة ثَيناوى كؤكردنةوةى ئةرشيظى بةربآلوى ئةم بنكةية‪،‬‬ ‫ضونكة ضيمان دةست كةوتووة سةرةِراى ئةوةى بؤ كتَيبةكة َ‬ ‫كةلكى هةبووة‪ ،‬هةروةها‬ ‫ئةرشيظى بنكةكةش َ‬ ‫دةولةمةنرت دةكات‪.‬‬ ‫‪ -2‬ئامادةكردنى كتَيبَيك يان نووسينةوةى مَيذووى هةر دةزطا و ِرَيكخراوَيك‪ ،‬بةو‬ ‫ماناية نايةت كة ئةم دةزطاية هةموو كار و ضاالكييةكانى ثِرؤفيشناأل بوون و هيض‬ ‫جؤرة كةموكوِرييةكيان تَيدا نةبووة؟ نةخيرَ ئةم كارة بةدةرة لةوةى ثةجنة خباتة سةر‬ ‫كةموكوِرييةكان‪ ،‬لةاليةكةوة شَيوازى كارةكة بةو ئاقارةدا ناضَيت كة ئةوة بكات‪ ،‬ضونكة‬ ‫سروشتى كارةكة نووسينةوة و بة ئةرشيظكردنى مَيذوو و ثَيكهاتة و كار و ضاالكييةكانى‬ ‫(بنكةى طةالوَيذ)ة‪ .‬كاتَيك ثَيويستة دةبَيت ئاوِر لةو بابةتانة بدرَيتةوة كة كتَيبةكة كار‬ ‫لةسةر ِرؤأل و ئةرك و لَيثرسراوَيتيى ئةم بنكةية بكات‪.‬‬ ‫ىَ‬ ‫‪ -3‬ىَ‬ ‫هةول ئةوة بدرَيت ئةرشيظى (بنكةى ِرووناكبرييى طةالوَيذ) بة طشتى و (فَيستيظال‬ ‫طةالوَيذ) بةتايبةتى‪ ،‬بة شَيوةيةكى زانستى ئةرشيظ بكرَيت‪َ .‬ي�رَل� ةوة داوا لة هةموو‬ ‫ىَ‬ ‫ستيظال طةالوَيذ) دةكةين كة لة كؤكردنةوةى ناونيشانى‬ ‫ئةندامان و بةشداربووانى (فَي‬ ‫بابةتةكانيان و وَينةى خؤيان هاوكارميان بكةن‪ ،‬بؤ ئةوة لة ساآلنى داهاتوودا بتوانرآ‬ ‫ئةم زانيارييانة باشرت ئةرشيظ بكرَيت‪.‬‬ ‫َ‬ ‫‪ -4‬هةروةك لة ثَيشةكيدا ئاماذةمان بة نةبوونى ئةرشيظ كرد‪ ،‬لةم خالةدا دةمانةوآ‬ ‫ش �َي��وازى ئ��ام��ادةك��ردن��ةك��ةى ِروون بكةينةوة‪ .‬بَيطومان ل��ةم كاتة ك��ةم��ةدا ن��ةدةك��را‬ ‫ضاوثَيكةوتن لةطةأل ئةم هةموو كةسايةتييةدا بكةين‪ ،‬لةبةر ئةمة جطة لةو ئةرشيظةى‬ ‫كة لة بةر دةستدا بوو‪ ،‬هةستاين بة ئامادةكردنى فؤِرمَيك و بةناوى بنكةى طةالوَيذ و‬ ‫ئامادةكارى كتَيبةكةوة‪ ،‬ئاراستةى زؤرتر لة ‪ 20‬كةسايةتى (دامةزرَينةر و بةرثرس و‬ ‫ئةندام و ئاطادار و هاوكارى بنكةى طةالوَيذ)مان كرد‪ ،‬فؤِرمةكةش بةم شَيوةية بوو‪:‬‬ ‫‪7‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫َ‬ ‫هةولدان لة ث َيناوى نووسينةوةى‬ ‫م َيذووى بنكةى طةالو َيذ و ضاالكييةكانيدا‬ ‫بةِرَيزتان ئاطادار دةكةينةوة كة دةمانةوآ كتَيبَيكى تايبةت بة (بنكةى طةالوَيذ)‬ ‫ىَ‬ ‫ىَ‬ ‫َ‬ ‫ستيظال ‪ )17‬بآلوى بكةينةوة‪ .‬ئاشكراية‬ ‫ئةمسالدا (فَي‬ ‫ستيظال‬ ‫ئامادة بكةين و لة فَي‬ ‫كة بةِرَيزتان وةك يةكَيك لة ئةندامان و دامةزرَينةران و هاوكارانى ئةم بنكةية ِر َ‬ ‫ؤلتان‬ ‫هةبووة‪ .‬لة ثَيناوى ئةوةدا كة َ‬ ‫هةول و ماندووبوون و ِرةجنى هيض كةسَيك لة ياد نةكرَيت‬ ‫و ئةم مَيذووة وةك خؤى ئةرشيظ بكرَيت‪ ،‬بة ثَيويستمان زانى لة ثَيكهاتة و ناوةرؤكى‬ ‫كتَيبةكة ئاطادارتان بكةينةوة‪ ،‬هةروةها ضةند ثرسيارَيكيشتان ئاراستة بكةين‪ .‬جَيى‬ ‫ئاطادار كردنةوةية‪ ،‬ئةم فؤِرمة ئاراستةى ‪ 20‬كةسايةتى لة (سةرثةرشتيار و سةرؤك و‬ ‫دةستة و ئةندام و هاوكار)ى بنكةى طةالوَيذ كراوة‪ .‬كتَيبةكة لةم تةوةرانة ثَيك دَيت‪:‬‬ ‫بةشى ‪ :1‬بنكةى طةالوَيذ‪ -‬سآ تةوةرة (مَيذوو و دامةزراندن)‪( +‬ثيرَِةو و ثِرؤطرام)‪+‬‬ ‫(ثَيكهاتةى بنكةى طةالوَيذ "بنكةى طشتى و لقةكان")‪ .‬بةشى دووةم‪ :‬بةرهةم و ضاالكى‪-‬‬ ‫ىَ‬ ‫ستيظال طةالوَيذ ‪( +)16 -1‬بيبليؤطرافياى بةرهةمةكانى بنكةى طةالوَيذ‬ ‫سآ تةوةرة‪( :‬فَي‬ ‫"طؤظار و كتَيب")‪( +‬ضاالكييةكان "ديدار و خةآلت و ِرَيزلَينان")‪.‬‬ ‫تكاية ضى زانياريت لة ب��ارةى ئةم بةش و ت��ةوةران��ة الي��ة‪ ،‬ئاطادارمان ب��ك��ةرةوة‪...‬‬ ‫ه��ةروةه��ا ه��ةر وَينة و َ‬ ‫بةلطةنامةيةكى تايبةت ب��ةم ثرسيار و زانيارييانةت البَيت‪،‬‬ ‫سوثاستان دةك��ةي��ن كة ثَيمان بطات‪ ،‬ب��ؤئ��ةوةى َ‬ ‫كةلكيان َىل وةربطرين‪ .‬لة ثَيناوى‬ ‫ئ��ةوةدا كة كارةكة زانستييانة و ئاسانرت بة دةستةوة بَيت‪ ،‬لةطةأل ئةم فؤِرمةدا ئةو‬ ‫ىَ‬ ‫ستيظال طةالوَيذ)ةوة ئامادة كراوة‪،‬‬ ‫ناميلكةيةشتان بؤ دةنيرَ ين كة ثارساأل لة بارةى (فَي‬ ‫ىَ‬ ‫بؤ ئةوةى ئةو زانيارييانةى ثةيوةندييان بة فَيستيظال طةالوَيذةوة هةية‪ ،‬هةر لةسةر‬ ‫كتَيبةكة دةستكارى بكةن‪ ،‬ضونكة دواتر كتَيبةكان لة (ئةرشيظ)ى بنكةى طةالوَيذدا‪،‬‬ ‫وةك دؤكيؤمَينتَيك دةثارَيزرَين‪.‬‬ ‫ىَ‬ ‫‪ -1‬هةروةك ديارة بنكةى طةالوَيذ لة سال ‪1996‬دا دامةزراوة‪ ،‬دةستةى دامةزرَينةران‬ ‫كآ بوون؟‬ ‫‪ -2‬بريؤكةى دامةزراندنةكة كآ بوو؟ هةروةها َ‬ ‫ثالثشت و ثشتطريييةكةى كآ بوو؟‬ ‫‪ -3‬وةك ثَيمان طةيشتووة‪ ،‬سةرؤكةكانى بنكة‪ِ )1998 -1996( :‬رةئووف بَيطةرد‪،‬‬ ‫‪ 1999‬كامةران ِرةئووف‪ِ 2005-2000 ،‬رةئووف عومسان‪ -2006 ،‬تشرينى يةكةمى‬ ‫‪ 2011‬ياسني فةقآ سةعيد؟‬ ‫‪ -4‬لة م��اوةى ه��ةر (س��ةرؤك)َي��ك��دا دةستةكان كآ ب��وون‪ ،‬ض طؤِرانكارييةك بةسةر‬ ‫دةستةكاندا هات؟‬ ‫‪ -5‬ل��ةو م��اوةي��ةى كة بةِرَيزتان ل��ةوآ كارتان ك���ردووة‪ ،‬ضةند كؤنطرة ب��ةس�تراوة و‬ ‫ئةندامةكانى كآ بوون و ِراسثاردة و بِريارةكان ضى بوون (مَيذوو و زانيارى‪)...‬؟‬ ‫َ‬ ‫ستيظال ئةجنام دراون و كآ بوون ئةوانةى خةآلت ك��راون و‬ ‫‪ -6‬ضةند دي��دار و فَي‬ ‫‪8‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫ِرَيزيان َىل نراوة؟‬ ‫َ‬ ‫ستيظالةكان و هةرضى هةية لةبارةى بنكةى‬ ‫‪ -7‬ض زانيارييةكى ترت الية لة بارةى فَي‬ ‫طةالوَيذةوة‪ ،‬تكاية ئاطادارمان بكةرةوة؟ هةروةها‪ ،‬هةر زانيارييةكتان بؤ ياداشت كردين‪،‬‬ ‫(شوَين‪ِ +‬رؤذ‪ +‬ناوى تةواوى كةسايةتييةكان)تان بري نةضَيت‪.‬‬ ‫ئةو زانيارى و ِراستكردنةوانةى كة لة بةِرَيزتان وةردةط�يرَي��ت‪ ،‬لة شوَينى خؤيدا‬ ‫دادةنرَيت و وةك ئةمانةتَيكى ئةدةبى ئاماذةى ثَيويستى ثآ دةكرَيت‪ ...‬هةروةها ئةم‬ ‫كارة جطة لةوةى خزمةتى هةموو اليةك دةكات‪ ،‬بة ناوى (بنكةى طةالوَيذ) و ئامادةكارى‬ ‫كتَيبةكةوة (بوار نورةدين)‪ ،‬زؤر سوثاستان دةكةين‪ ،‬ببوورن كة ماندووتان دةكةين‪.‬‬ ‫***‬ ‫ئةم كةسايةتييانةمان دةستنيشان كرد‪ ،‬بؤ ئةوةى فؤرمةكةيان بةرةو ِروو بكةينةوة‪:‬‬ ‫حيكمةت حمةممةد كةريم (مةال بةختيار)‪ ،‬سامى هادى‪ِ ،‬رةئووف بَيطةرد‪ ،‬د‪ِ.‬رةئووف‬ ‫عومسان‪ ،‬جةمال غةمبار‪ ،‬ئازاد بةرزجنى‪ ،‬حمةممةد عومةر عومسان‪ ،‬دالوةر قةرةداغى‪،‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجنى‪ ،‬كاوة‬ ‫فوئاد عةبدولِرةمحان‪ ،‬ئةرخةوان‪ ،‬ياسني فةقآ سةعيد‪،‬‬ ‫حاجى عةزيز‪ ،‬ئازاد تؤفيق‪ ،‬ئاوات حةسةن ئةمني‪ ،‬ئاكؤ كةريم مةعرووف‪ ،‬سةالم مستةفا‪،‬‬ ‫ئةمحةد ِرةزا‪ ،‬د‪.‬نةوزاد ئةمحةد ئةسوةد‪ ،‬سيامةند هادى‪.‬‬

‫‪9‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫يةكةم بةش‪ -‬يةكةم تةوةر‬ ‫بنكةى طةالو َيذ (م َيذوو و دامةزراندن)‬

‫‪10‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫سةرةتا و سةرنج‬ ‫لة هةموو ئةو وآلتانةى كة شةِرى ناوخؤيان تَيدا ِروو دةدات‪ ،‬جطة لة نةهامةتى شةِر و‬ ‫براكوذييةكة‪ ،‬ثَيكهاتة كؤمةآليةتييةكانيش بةسةر بةرةكانى جةنطةكةدا دابةش دةبن‪...‬‬ ‫هةروةك لة نووسينى زؤرَيك لة دامةزرَينةران و هاوكارانى ئةم بنكةية ِروون دةبَيتةوة‬ ‫كة دامةزراندنى ئةم بنكةية َ‬ ‫هةولَيك بووة بؤ لةباربردنى كاريطةرييةكانى ئةو بارودؤخة‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلطةى باشوورى كوردستان بة طشتى و توَيذى‬ ‫سةخت و ناهةموارةى كة لةو كاتةدا‬ ‫نووسةران و ِرؤشنبريان و هونةرمةندان بةتايبةتى‪ ،‬تَييدا ذياون‪...‬‬ ‫بَيطومان ساغكردنةوةى مَيذووى دةزطايةك كة تةمةنى ‪ 20‬ساأل تَيثةِر ناكات‪ ،‬هَيندة‬ ‫ئةستةم نيية‪ ،‬بةآلم ضةند هؤكارَيك وايان كرد كة نةتوانني بة شَيوةيةكى ِرَيكوثَيك ئةم‬ ‫مَيذووة بنووسينةوة‪:‬‬ ‫‪ -1‬نةبوونى ئةرشيظ و تؤمار نةكردنى تةواوى ئةو زانيارييانةى بؤ ئةم جؤرة كارانة‬ ‫ثَيويسنت‪.‬‬ ‫‪ -2‬نةبوونى كاتى تةواو‪ ،‬هةروةك ثَيشرت ئاماذةمان ثَيكرد‪ ،‬كاتةكة لة يةك مانط و‬ ‫ضةند ِرؤذَيك تَيثةِرى نةكرد‪...‬‬ ‫‪ -3‬بةداخةوة لةم وآلتةدا‪ ،‬تاكو ئَيستاش هةندآ كَيشةى كؤمةآليةتى‪ ،‬وةك‪ :‬بريوباوةِر‬ ‫و ئينتمابوونى سياسى‪ِ ،‬رةتكردنةوةى يةكرت (يةكرت َ‬ ‫قبول نةكردن)‪ ،‬هةست نةكردن بة‬ ‫هةندآ ئةركى مَيذوويى‪ ...‬وايان كردووة كة ئةم جؤرة كارانة ثَيطةى خؤيان وةرنةطرن‪.‬‬ ‫لةبةر هةموو ئةمانة‪ ،‬لة ئَيستادا وامان بة باش زانى كة هةر يةكَيك لةو بةِرَيزانةى‬ ‫فؤِرةمةكةمان ئاراستة ك��ردوون‪ ،‬ضؤن و ضييان بؤ نووسيوين‪ ،‬وةك خؤى ئةرشيظى‬ ‫بكةين و لةم تةوةرةدا‪ ،‬هةر بة ثَيى ِريزبةندى (تيث)ى سةرةتاى (ناو)ةكانيان دابنرَين‪،‬‬ ‫هةروةها بة ض شَيوازَيك وةآلمى فؤِرمةكةيان داوةتةوة‪ ،‬دةستكارى نةكراوة و وةك خؤى‬ ‫دانراوةتةوة‪ ،‬تةنها لة ِرووى (ِرَينووس)ـةوة يةكخراون‪ ...‬بؤ ئةوةى لة كات و ساتَيكى‬ ‫تردا زانيارييةكان يةكاليى بكرَينةوة‪.‬‬ ‫ئ��ةوةى ِراس��ت��ى بَيت‪ ،‬ئ��ةم ش �َي��وازة لة ك��ؤك��ردن��ةوةى زان��ي��ارى لة ب��ارةى بابةتَيكى‬ ‫فةرامؤشكراودا‪ ،‬لة ِرووى زانستييةوة بة (مَيذووى زارةك��ى) ناودةبرَيت‪ ،‬كة جطة لة‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلَيك‬ ‫طيرَِانةوة و ئةرشيظكردنى ضةندين زانيارى‪ ،‬هةروةها تيشك دةخاتة سةر‬ ‫سةرةداوى بابةتةكة‪ ،‬كة هاوكاريى زؤرتر دةكات لة ثَيناوى بةدواداضوون و لَي َ‬ ‫كؤلينةوةى‬ ‫زانيارييةكان‪.‬‬

‫‪11‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫ئازاد بةرزجنى‬ ‫ئ��ةو ِراستييةي كة َ‬ ‫نكؤليي َىل ن��اك� َ‬ ‫�ري‪ ،‬ئ��ةوةي��ة كة لةبةر ط��رذي و ناسةقامطرييي‬ ‫بارودؤخي سياسي لة كوردستاندا‪ ،‬بةتايبةتيش بةردةواميي ئةو طرذيية و َ‬ ‫ئالؤزاني لة‬ ‫شةِري ناوخؤدا‪ ،‬تا دواي ئةو شةِرةش هةلَيكي وا نةِرةخسابوو بؤ ئاوِردانةوة لة كاري‬ ‫ِرؤشنبريي و ضاالكيي ِرؤشنبريييانة‪ ،‬تا ئةوة بوو لة َ‬ ‫سالي ‪1996‬دا و ثاش وةستاني ئةو‬ ‫َ‬ ‫هةندي ِرؤشنبري و ئةديب و نووسةر‪ ،‬بري لة دةركردني‬ ‫شةِرة نةطريسة و بة خةخمؤريي‬ ‫طؤظارَيكي ِرؤشنبريي و ئةدةبي كرايةوة و بؤ ئةو مةبةستةش يةكةمني كؤبوونةوةي‬ ‫ئةو ئةديب و نووسةرانة لة بيناي (يانةي َ‬ ‫ئؤلؤمثيي كوردستان) بوو كة بةِرَيز كاك مةال‬ ‫بةختيار سةرؤكي بوو‪ ،‬هةر خؤشي ئامادةي ئةو كؤبوونةوةية بوو‪ ،‬ذمارةيةك لة ئةديب‬ ‫و نووسةراني ناسراو تيايدا بةشدار ب��وون‪ ،‬لةوانة بةِرَيزان‪ :‬فوئاد مةجيد ميسري‪،‬‬ ‫حمةممةد فةريق حةسةن‪ ....،‬ئازاد بةرزجني و هتد‪.‬‬ ‫لةو كؤبوونةوةيةدا بِريار لةسةر دةركردني طؤظارَيك درا بةناوي (طةالوَيذي َ‬ ‫نوي)‪،‬‬ ‫كة مامؤستا (حسينَ عارف) سةرنووسةري بَيت و منيش (ئازاد بةرزجني) بةِرَيوةبةري‬ ‫نووسني مب‪.‬‬ ‫َ‬ ‫(عةبدولآل تاهري بةرزجني)‬ ‫هةر دواي ئةوة بة ضةند ِرؤذَيك‪ ،‬ثةيوةنديم كرد بة بةِرَيزان‬ ‫و (لةتيف مَ‬ ‫هةلةت) و (قوبادي جةىل زادة)ةوة‪ ،‬ئةوانيش قايل بوون و دواتر ثةيوةندي‬ ‫بةِرَيز دكتؤر (زاهري لةتيف)يشةوة كرا بؤ هةمان مةبةست‪ ،‬بةِرَيزيشيان بوو بة ئةندامي‬ ‫دةستةي نووسني و ئةوة بوو هةر لةو َ‬ ‫سالةدا يةكةمني ذمارةي (طةالوَيذي نوآ) لة دنياي‬ ‫ِرؤذنامةطةريي كورديدا ضاوي هَ‬ ‫هةلَينا‪.‬‬ ‫هةر لةو سةروبةندةدا بوو كة بري لة ثَيكهَيناني دةستةيةك بؤ (بنكةي ئةدةبي و‬ ‫ِرووناكبرييي طةالوَيذ)يش كرايةوة و بؤ ئةو مةبةستة يةكةمني دةستةي دامةزرَينةري‬ ‫برييت بوون لة بةِرَيزان‪ِ :‬رةئووف بَيطةرد‪ ،‬وةك سةرؤكي بنكة و ئازاد بةرزجني وةكو‬ ‫سكرتيرَ ي ِرؤشنبريي و‪ ....‬ئيرت ئةوة بوو ثاش ماوةيةك دةستةي دامةزرَينةر برييان لة‬ ‫َ‬ ‫ستيظال) كردةوة و هةر لةو َ‬ ‫َ‬ ‫ستيظال ِرَيكخرا‪.‬‬ ‫سالةدا يةكةمني فَي‬ ‫سازداني يةكةمني (فَي‬ ‫دواي ماوةيةك ثَيشنيازي ئ��ةوةم كرد كة زجن�يرةى كتَيبمان هةبَيت‪ .‬لة سةرةتادا‬ ‫كتَيبَيكمان بؤ خوالَيخؤشبوو (د‪.‬ئةوِرةمحاني حاجي مارف) ضاث كرد‪ ،‬كة برييت بوو‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلة ضريؤكَيكي وةرطيرَِاو لة ِرووسييةوة‪ ،‬ثاشان كتَيبَيك لةسةر (هَيمن موكريانى)‬ ‫لة‬ ‫و دواتريش كتَييب (بةناوي ذيانةوة)ي (ئةريك فرؤم)‪ ،‬كة لة وةرطيرَِاني من بوو‪.‬‬ ‫‪12‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫ئازاد تؤفيق‬ ‫وةآلمي ثرسياري ‪:2 ،1‬‬ ‫َ‬ ‫سالي ‪ 1996‬دواي طةرمةي شةِري ناوخؤ‪ ،‬بريؤكةي دامةزراندني ِرَيكخراوَيكي ئةدةبي‬ ‫َ‬ ‫هةظال مةال بةختيار بةرثرسي‬ ‫بة ناوي (بنكةي ئةدةبي و ِرووناكبرييي طةالوَيذ) لةاليةن‬ ‫ِرَي��ك��خ��راوة دميوكراتييةكاني ئ��ةوس��اي (ى‪.‬ن‪.‬ك) ط� َ‬ ‫�ةآلل��ة ب��وو‪ .‬ئةويش بة مةبةسيت‬ ‫كردنةوةي دةرطايةكي َ‬ ‫نوي بوو بة ِرووي نووسةران و بةهرةمةنداندا و كردنةوةي‬ ‫َ‬ ‫ثةنضةرةيةكي تر بوو بؤ ئازاديي داهَينان و ئازاديي قةلةم‪.‬‬ ‫سةرةتاي ئةم بريؤكةيةش يةكةجمار خؤي لة طرتين كؤِرَيكي شيعر خوَيندنةوةدا‬ ‫مابي لة ثاييزي س� ىَ‬ ‫�ال ‪1996‬دا بوو لة َ‬ ‫هؤلي (ِرؤشنبريي)‬ ‫بينييةوة‪ ،‬كة ئةطةر بريم َ‬ ‫َ‬ ‫كؤمةل َي شاعري شيعريان خوَيندةوة‪ .‬ثَيم واية هةر يةكة لة‬ ‫لة سلَيماني‪ .‬كة تيايدا‬ ‫نووسةران‪ :‬حسينَ عارف‪ِ ،‬رةئووف بَيطةرد‪ ،‬جةمال غةمبار‪ ،‬قوبادي جةلي زادة و هتد‪...‬‬ ‫ِر َ‬ ‫ؤليان هةبوو لة بريؤكة و خستنةطةِري بنكةي ئةدةبى و ِرووناكبرييي طةالوَيذدا‪.‬‬ ‫وةآلمي ثرسياري ‪:3‬‬ ‫َ‬ ‫بةل َي ِراستة ئةو ناوانةي كة دياريتان كرد و لةو زةمةنة جياوازانةدا‪ ،‬هةريةكةيان بؤ‬ ‫فةترةيةك سةرؤكي بنكة بوون‪.‬‬ ‫وةآلمي ثرسياري ‪:4‬‬ ‫بؤ دةستةي يةكةم و دووةم‪ ،‬من بة باشي ناوي ئةندامامن لةبري نةماوة‪ .‬جا بؤ ئةوةي‬ ‫َ‬ ‫بكةوي‪ ،‬ئةتوانن ثةيوةندي بكةن بة (كاوةي حاجي‬ ‫زانياريي ِراست و وردتان دةست‬ ‫عةزيز)ةوة‪ ،‬ضونكة كاك كاوة سةرباري ئةوةي لةو دةستانةدا ئةندام بووة‪ ،‬ئةو كةسَيكي‬ ‫ضاالكي بنكةش ب��وو‪ ،‬ب��ةآلم لة دةستةي ض��وارةم وات��ة ئ��ةو س��ةردةم��ةي كة مامؤستا‬ ‫(ِرةئووف عومسان) سةرؤكي بنكة بوو‪ ،‬من ئةندامي دةستةي باآل بووم و لة كؤنطرةدا‬ ‫كة نازامن كؤنطرةي ضةندةم بوو‪ ،‬دووةم دةنطم بةدةست هَينا‪ .‬بؤ ئةم مةبةستةش بووم‬ ‫بة بةرثرسي بةشي ِرؤشنبريي لة بنكةي ئةدةبي و ِرووناكبرييي طةالوَيذ‪.‬‬ ‫وةآلمي ثرسياري ‪:5‬‬ ‫لةو ماوةيةدا دوو كؤنطرة بةسرتا‪ ،‬يةكةميان ئةوةبوو كة وةك لة وةآلمي ثَيشوودا ومت‪،‬‬ ‫من خؤم َ‬ ‫هةلبذارد و دةنطي دووةمم بةدةست هَينا‪ .‬كؤنطرةكةي تر هةروةك ئةندامَيكي‬ ‫هةلنةبذارد‪ ،‬ضونكة من بووم بة كارطيرَِي َ‬ ‫ئاسايي بةشدار بووم و خؤم َ‬ ‫مةلبةندي يةكى‬ ‫ِرَيكخستين سلَيماني و نةمتواني هيض ئةركَيكي بنكة بطرمة ئةستؤ‪.‬‬ ‫‪13‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫ئاكؤ كةريم مةعرووف‬ ‫و َينةكان ضؤن لة بري دةضنةوة؟‬ ‫ئةندامى دةستةى دامةزر َينةر‬ ‫ضريؤك و يادةوةريية غةمطينةكامن لةطةأل بنكةى ئةدةبى و ِرووناكبرييى طةالوَيذدا‬ ‫دوورودرَيذة و بنكةيةكى ئةدةبى لةطةأل يةكةمني دةستثَيك و درةوشانةوةيدا‪ ،‬بةشَيكى‬ ‫زؤرى ل��ةو وَينة ناشريينانةى ش��ةِرى ن��اوخ��ؤى ِرةوان����دةوة‪ ،‬كة بؤ ئ��ةو ك��ات‪ ،‬درز و‬ ‫شةبةقَيكى طةورةى لة نَيوان نووسةراندا دروست كردبوو‪ .‬هةر لة يةكةم سةرةتاوة هيض‬ ‫كاتَيك ئةو درةنطةشةوة ساردانة و َ‬ ‫هةللةرزينى سكى برسيى هاوِرَيكامن لة بري ناكةم‪،‬‬ ‫بةتايبةتى (سرياونة‪ -‬شرب) كة خةخمؤر و ِرزطاركةرى ئَيمة بوو‪ .‬نووسينى الفيتة و‬ ‫دروومشةكانى (ئةمحةد ِرةزا) بة دانيشتنةوة لةسةر زةوييةكى سارد و خؤآلوى‪ِ ،‬راكة‬ ‫ِراكةى (سةالم مستةفا)‪ ،‬ضؤن لةبري دةضنةوة‪ .‬طةِرانةوةى شةو درةنطان و ِرةشةبا و‬ ‫بَيدةنطى ماندووَيتى و حةثةى سةطةكان و دواكةوتنمان بةرةو ىَ‬ ‫مال (عريفان ئةمحةد)‪،‬‬ ‫بةدةم مةستبوونَيكى كةمةوة‪ ...‬ضؤن لة بري دةضنةوة؟‬ ‫هةرطيز ئةو ساتة ثِر لة ترسة لة بري ناكةم كة يةكةمني كارتى داوةتنامة و تَيثةِرين بة ناو‬ ‫سةيتةرةكانى شةِرى ناوخؤدا و خاوةخاوةى ثاسى كؤستةرةكة و طةيشنت بة دزييةوة‬ ‫بؤ الى هاوِرآ نووسةرةكانى شارى هةوليرَ ‪ ،‬لةو ساتانة ترسناكرت بوو كة ِرَيكخستنَيك‬ ‫ضكلَيتة نامةيةكى لة شاخةوة دةهَينايةوة بؤ شار‪ ،‬ئَيستاش دةثرسم طةر بةو كارتانةوة‬ ‫بطرياماية‪ ،‬ضيم َىل بةسةر دةهات‪ ،‬ضونكة‪ ...‬بنكةى ئةدةبى و ِرووناكبرييى طةالوَيذ بة‬ ‫هاوكاريى (مةكتةبى ِرَيكخراوة دميوكراتييةكانى يةكَيتيى نيشتمانيى كوردستان)ى‬ ‫لةسةر نووسرا بوو‪...‬‬ ‫ل��ةو كاتانةدا جةنطاوةرةكانى ش��ةِرى ناوخؤ وةك طورطى ه��ار ث��ةالم��ارى هةموو‬ ‫كةسَيكيان ئ��ةدا‪ ،‬نةخواستة بؤ منَيك كة تةنها َ‬ ‫هةلطرى كارتى داوةت��ةك��ان ب��ووم لة‬ ‫هةريمَ َيكى دابةشكراودا‪ ،‬بة دَي َ‬ ‫طةلةدا تَيثةِر بيت و‪ ،‬ئاى ضةند ترسناك بوو‪!...‬؟‬ ‫وَي��ن��ةى ح��ي��ك��اي��ةت��ةك��ان‪ ،‬ت��رش و ش�يري��ن ب���وون‪ ،‬ب���ةآلم ل��ةط��ةأل دةس��ث�َي��ك��ى هةموو‬ ‫َ‬ ‫لي دةِرذا و ماندووَيتيمان دةخستة‬ ‫فَي‬ ‫ستيظالةكاندا‪ ،‬طيان و ِرؤمحان شيلةى وشةى َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ئةوالوة‪ ،‬وَينةى غةمبار لة دواى كؤتايى فَيستيظالةكاندا‪ ،‬ضؤليى هؤلةكة و مالئاوايى‬ ‫يةكة ي��ةك��ةى ميوانة ئازيزيةكان ب���وون‪ ،‬ك��ة ب��ؤ خ��ؤى ط��ةوه��ةرى ث��ةي��وةن��دى ب��وو بؤ‬ ‫يةكرتناسني‪ ،‬كة ئَيستاش زؤرَيك لةو ميوانانة هاوِرآ و دؤستى هةرة ئازيزن‪ ،‬ئَيستاش‬ ‫َ‬ ‫ستيظالَيكى تر و طةالوَيذنامةيةكى تر‪...‬‬ ‫بةرةو فَي‬ ‫‪14‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫ئةرخةوان‬

‫*‬

‫‪ -1‬دةستةي دامةزرَينةر ‪ 20‬كةس بوون‪ ،‬ناويان لة سجيالتي بنكةدا هةية‪ ،‬طةر ئةو سجالنة‬ ‫مابن‪ ،‬زؤربةي ئةو زانياريانةي بةِرَيزت داوات كردووة هةية‪.‬‬ ‫دةستةي دامةزرَينةر‪ِ :‬رةئووف بَيطةرد‪ ،‬قوبادي جةلي زادة‪ ،‬سابري سديق‪ ،‬ئةرخةوان‪ ،‬جةمال‬ ‫شارباذَيِري‪ ،‬دالوةر قةرةداغي‪ ،‬جةمال غةمبار‪ ،‬حسينَ عارف‪ ،‬ظيان كةمال‪ ،‬لةتيف مَ‬ ‫هةلةت‪،‬‬ ‫ئازاد بةرزجني‪ ،‬ياسني فةقآ سعيد‪ ...‬ببوورة ئةواني ديكةم برينةماوة‪.‬‬ ‫لة دامةزراندنةوة تا كؤنطرة (جةمال شارباذَيِري) ئيشةكانى ئةبرد بةِرَيوة‪.‬‬ ‫‪ -2‬بريؤكةي دامةزراندن‪:‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ستيظالة فراوانةي سالي ‪ ،1996‬بريؤكةي دامةزراندني بنكة لةاليةن مةال بةختيار‬ ‫دواي ئةو فَي‬ ‫َ‬ ‫هةندي لة نووسةرانةوة هاتة ئاراوة‪ .‬بةداخةوة ناويامن بري نةماوة‪...‬‬ ‫و‬ ‫َ‬ ‫‪ -3‬ثالثشت و ثشتطريي‪:‬‬ ‫ِرَيكخراوة دميوكراتييةكان و مةال بةختيار و مام جةالل بوون‪.‬‬ ‫‪ -4‬ناوي سةرؤك و دةستةكان لة سجالتدا هةية‪.‬‬ ‫يةكةم دةستة‪ِ :‬رةئ��ووف بَيطةرد‪ -‬سةرؤك‪ ،‬سابري سديق‪ ،‬دالوةر قةرةداغي‪ ،‬قوبادي جةىل‬ ‫زادة‪ ،‬ئةرخةوان‪ ،‬ئازاد بةرزجني‪ ،‬ياسني فةقآ سةعيد‪.‬‬ ‫‪ -5‬من بةشداريي ضوار كؤنطرةم كردووة‪ ،‬هةموو ئةنداماني بنكة ئةندامي كؤنطرة بوون‪...‬‬ ‫زانياريةكاني كة لة سجالتدا هةية‪.‬‬ ‫َ‬ ‫‪ -6‬بة دةيان كؤِر و ديدار و سيمينار كراوة جطة لة فَيستظالةكان‪ ،‬ئةوانةي بريم مابآ‪:‬‬ ‫• ديداري طؤران‬ ‫َ‬ ‫• دواي ِرزطاركردني هةلةجبة يةكةم اليةني ئةدةبي‪ ،‬بنكةي طةالوَيذ بوو كؤِرَيكي شيعر‬ ‫خوَيندنةوةمان ساز كرد لة َ‬ ‫هؤلي (ئةمحةد موختار ج��اف) كة ذمارةيةك شاعري شيعريان‬ ‫خوَيندةوة‪.‬‬ ‫• دواي ِرزطاركردني خانةقني بة هةمان شَيوة كؤِرَيكمان بؤ شيعر خوَيندنةوة بردة خانةقني‪.‬‬ ‫• كؤِرَيكي شيعر بؤ شاعرياني خؤرئاواي كوردستان‪.‬‬ ‫زؤر زؤرة ثَيويستة لة ئارشيفي بنكةدا هةبن‪.‬‬ ‫‪ -1‬لقةكاني بنكةي طةالوَيذ‪ ،‬لة كةركووك و هةوليرَ و كؤية و ِرانية‪ ،‬ثَيويستة باس َ‬ ‫بكري‪.‬‬ ‫نوي) باس َ‬ ‫‪ -2‬طؤظاري (طةالوَيذي َ‬ ‫بكري‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ِرَيزي زؤرم بؤ بةِرَيزتان‪ .‬ئةم زانياريانة ثَيويستة لة ئارشيظي بنكةوة وةربطريَيت‪،‬‬ ‫ضونكة زؤر شت هةية بريمان نةماوة‪.‬‬ ‫* لةسةر داواى خؤى تةنها نازناوةكةى نووسراوة‪.‬‬

‫‪15‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫بارزان نةبى حمةممةد‬ ‫كارمةندى بنكة‬

‫*‬

‫‪ -1‬ىَ‬ ‫سال ‪ :2000-1999‬كامةران ِرةئووف بوو بة سةرؤكى بنكة و ياسني فةقآ سةعيد‬ ‫جَيطر بوو‪.‬‬ ‫‪ -2‬ىَ‬ ‫سال ‪ :2000‬سابري سديق سةرؤكى بنكة بوو بة شَيوةى كاتى‪.‬‬ ‫‪ -3‬ىَ‬ ‫سال ‪ :2005 -2000‬م‪ِ.‬رةئووف عومسان بوو بة سةرؤكى بنكة و مامؤستا كاوةى‬ ‫حاجى عةزيز جَيطر بوو‪.‬‬ ‫‪ -4‬ىَ‬ ‫سال ‪ :2008 -2005‬ئةرخةوان خان بوو بة سةرؤكى بنكة و كاوةى حاجى عةزيز‬ ‫جَيطر بوو‪.‬‬ ‫‪ -5‬ىَ‬ ‫سال ‪ :2011 -2008‬ياسني فةقآ سةعيد سةرؤكى بنكة بوو و كاوةى حاجى‬ ‫عةزيز جَيطر بوو‪.‬‬

‫* كاك بارزان‪ ،‬يةكَيكة لةو كارمةندانةى بنكةى طةالوَيذ‪ ،‬كة لة سةرةتاوة لةوآ كار دةكات و تا ئَيستاش بةردةوامة‪.‬‬

‫‪16‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫دالوةر قةرةداغى‬

‫*‬

‫دوابةدواي طةِرانةوةمان لة ِرةوةكةي ‪ 1996‬بؤ سلَيماني و لة كاتَيكدا كة شةِري ناوخؤ‬ ‫لة جةولةيةكي خوَيناوي بووبووةوة و خؤي بؤ جةولةيةكي خوَيناويي تر ئامادة دةكرد‪،‬‬ ‫كةشَيك لة نائومَيدي َ‬ ‫بالي بةسةر ذياندا كَيشابوو‪ ،‬بةشي شيرَ ي ئةو نائومَيدييةش بةر‬ ‫ذياني كولتووري لة كوردستان و بة تايبةتيش شاري سلَيماني دةكةوت‪ ،‬كةشَيك كة‬ ‫خوَينةر لة كتَيب تؤراو و بينةر لة شانؤ زيز و َ‬ ‫طوي لة مؤسيقا اللووت و بينني ضارةي‬ ‫َ‬ ‫جوانيي نةدةويست‪ ،‬ئايندة بة ِرادةيةك تاريك و نووتةك بوو‪ ،‬كة خةلك و بة تايبةتي‬ ‫توَيذي طةجناني خوَينةوار‪ ،‬ب��ةدواي دةرووي��ةك��دا دةط��ةِران تا لة وآلت دةرض��ن و لةو‬ ‫ثَيناوةشدا خؤيان بة ِرَيطةي هات و نةهات و ضارةنووسي ناديار دةسثارد‪ ،‬بةشَيكي زؤر‬ ‫لة نووسةران لة نَيوان هةردوو اليةني شةِرةكةدا دووكةرت بووبوون و بةشة كةمةكةشي‪،‬‬ ‫كة طروثَيك طةجني لة هةموو شت تووِرة و ثةراوَيزَينراو بوون‪ ،‬بَيزاريي لةو ِرةوشة‬ ‫طةييبووة بينةقاقايان‪ .‬لةو دؤخةدا و لة دانيشتنَيكي ضةند هاوِرَييةكدا كة وةك بريم‬ ‫بي (سابري سديق و ياسني فةقآ سةعي و جةمال غةمبار و من) بووين‪ ،‬بةدةم حةسرةت‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫هةلكيشان بؤ ئةو ساتةوةختانةي كة هؤلي شيعر و شانؤكان و بة تايبةتيش هؤلي‬ ‫ِرؤشنبريي كة سةردةمانَيك‪ ،‬مجةي لة ئامادةبووان دةهات و ثؤنطي بة هةناسةي طةرمي‬ ‫شةيداياني شيعر و جواني دةدايةوة‪ ،‬بري لةوة كرايةوة ديدارَيكي ضةند ئَيوارةيي بؤ‬ ‫شيعر ِرَيك َ‬ ‫بي لةبةرضاوطرتين ِريسكي ئةوةش (وةك هةندَيك كةس ئاطاداريان‬ ‫خبري‪ ،‬بة َ‬ ‫دةكردينةوة) كة ِرةنطة َ‬ ‫خةلكَيكي بة ذمارة زؤر كةم لة ئَيوارة كؤِرةكاندا ئامادة بنب‪ ،‬بة‬ ‫جؤرَيك كة هةم نائومَيدي لة دؤخةكة لة المان ضِرتر ببَيتةوة و هةم لة بةردةم خؤمان و‬ ‫يةكرتيشدا ئيحراج ببني‪.‬‬ ‫ب��ةآلم ئَيوارة ك��ؤِرةك��ان بة بةشداريي ئةو هاوِرَييانة ئةجنام دران (وا ب��زامن ك��ةذالَ‬ ‫ئةمحةديش لة يةكَيك لة ئَيوارةكاندا بةشداربوو) ثَيضةوانةي مةزةندةكان‪َ ،‬‬ ‫خةلكَيكي‬ ‫زؤر بة جؤش و خرؤشةوة ئامادةي كؤِرة شيعرييةكان بوون كة تةنانةت لةبةر نةبووني‬ ‫جَيطة‪ ،‬هةندَيك كةس لة ِراِرةوي َ‬ ‫هؤلي ِرؤشنبرييدا لةسةر ئةرزةكة دانيشتبوون‪ ...‬ئةو‬ ‫بي ئةوةي ئَيمة خؤمان َ‬ ‫بيلَيني‪ ،‬زؤر لة ئامادةبووان‬ ‫ئَيوارة كؤِرانة هةنطاوَيك بوون كة بة َ‬ ‫َ‬ ‫ددانيان بةوةدا دةنا‪ ،‬كة ئةوة يةكةمني هةنطاوي ئاشتبوونةوةيانة لةطةل ئَيوارةكاني‬ ‫شيعردا‪.‬‬ ‫‪17‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫ئةو ئَيوارانة هةر بة بِرواي زوربة‪ ،‬دةسثَيك و هةوَين بوون بؤ ثرؤذةيةكي طةورةتر‪،‬‬ ‫كة دوات��ر و بة ماوةيةكي كةم خؤي لة دامةزراندني بنكةي ئةدةبي و ِرووناكبرييي‬ ‫طةالوَيذدا بينييةوة‪ .‬سةرةتا َ‬ ‫هةول درا ئةو ثرؤذةية خؤي لة بةطةِرخستنةوةي (يةكَيتيي‬ ‫نووسةراني كورد)دا ببينَيتةوة‪ ،‬بةآلم دياربوو لةبةر هةمان دؤخي سياسي و كةرت و‬ ‫ثةرتيي نووسةران‪ ،‬ئةو َ‬ ‫دةبي َبلَيم كة من لة نزيكةوة‬ ‫هةولةي دواييان سةري نةطرت‪َ .‬‬ ‫ئاطاداري ئةو َ‬ ‫هةولةي دواييان نيم‪.‬‬ ‫بنكةي ئةدةبي و ِرووناكبرييي طةالوَيذ لةو ضةند َ‬ ‫سالةي كة لة نزيكةوة ئاطاداري‬ ‫ثالن و ضاالكييةكاني بووم‪ ،‬تا ِرادةيةكي زؤر ئةو ئاماجنانةي تَيثةِراند كة لة ثَيناويدا‬ ‫هاتبووة دي‪ ،‬لة ساتةوةخيت خؤيدا ثةجنةرةيةكي واآلي لة فةزا كولتووريية ناجؤرةكةي‬ ‫َ‬ ‫ستيظالي طةالوَيذ)ي لَيوة هةآلت‪ ،‬كة بةر لة هةر شت ِرَيطةي بؤ‬ ‫ئةوسادا واآلكرد‪( ،‬فَي‬ ‫خؤدةربِريين دةنطي َ‬ ‫نوي خؤش كرد‪ ،‬بؤنةيةكي ئةدةبي و كولتووريي ِرةخساند كة‬ ‫زوربةمان بة ثةرؤشةوة ضاوةِرَيي َ‬ ‫سالوةطةِرميان دةكرد‪ ،‬طرينطرت لةوةش زوربةي دةنطة‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ذياني كولتووريي ئةوكاتدا ئاشت كردةوة‪،‬‬ ‫جوانةكاني توَيذة طةجنة تووِرةكةي‪،‬‬ ‫بة جؤرَيك ئَيستا بةشَيكي بةرضاو لةو دةنطانة‪َ ،‬‬ ‫قةلةمي بة بِرشيت نووسني و وةرطيرَِانن‪،‬‬ ‫َ‬ ‫ستيظالي طةالوَيذيش‪ ،‬بنكة هةر لة سةرةتاوة (طؤظاري طةالوَيذ)ي دةرضوواند‬ ‫وَيِراي فَي‬ ‫كة تا ئَيستا بة ِروخسارَيكي نوَيوة بةردةوامة‪ ،‬ئةوة جطة لة سازداني ديداري ناوبةناوي‬ ‫ِرووناكبريي و ِرَيزنان لة بةخششي نووسةران و هونةرمةندان‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ستيظالي طةالوَيذ بةر لة من‬ ‫بةآلم حةقيقةتَيك هةية كة ديارة دؤستاني ِرَيكخةري فَي‬ ‫دةيزانن و كةم و زؤريش َ‬ ‫دةبي‬ ‫هةوليان بؤ لةبةرضاوطرتن و جَيبةجَيكردني داوة‪ ،‬بةآلم َ‬ ‫سال لة دواي َ‬ ‫ستيظال َ‬ ‫َ‬ ‫سال لة هةلومةرجي َ‬ ‫نوي‬ ‫زياتر خةمي خبؤن‪ ،‬ئةويش ئةوةية كة فَي‬ ‫سال بة سالَ‬ ‫دةضي‪ ،‬بؤية َ‬ ‫و قؤناخي نوَيي كولتووري‪ ،‬لة ئاسيت ناوخؤ و دونيادا بةِرَيوة‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫نوي و هةناسةداني َ‬ ‫سيظال ثَيويسيت بة بةرطي َ‬ ‫نوي و زةمينةي تازةية‪ ،‬ثَيويسيت‬ ‫فَي‬ ‫بة طؤِرانكاري و َ‬ ‫ئالوطؤِرة لة ثالن و داناني نةخشة و ثَيشنياري َ‬ ‫نوي‪ ،‬لة ضؤنايةتيي‬ ‫بةِرَيوةبردني بةرنامةكانيدا‪ .‬من بؤ هةنطاوةكاني داهاتوو ثَيشنيار دةكةم كة َ‬ ‫هةول بدرَيت‬ ‫هؤلَيك و تةنها شارَيكدا طري نةخوات‪َ ،‬‬ ‫سيظال وردة وردة تةنها لة َ‬ ‫َ‬ ‫بةلكو بكرَيتة بؤنةيةك‬ ‫فَي‬ ‫كةِرةنطدانةوةي بةسةر هةموو شار و زانكؤ و شةقام و ناوةندة كولتوورييةكانةوة هةبَيت‪،‬‬ ‫بكرَيتة تةزاهورةيةكي ئةدةبي و كولتووري لة هةموو كوردستاندا كة ِرةنطدانةوةي‬ ‫بةسةر َ‬ ‫جوولةي شةقام و هاووآلتيان و شوَينة طشتييةكانةوة هةبَيت‪ ،‬جطة لة سلَيماني‪،‬‬ ‫ناوضةي تر و شوَيين تر لةو تةزاهورة كولتووريية ِرووناكبرييية بةهرةمةند بنب‪.‬‬

‫* ئةم نووسينة لة ِرَيطةى ئَيمَيَلةوة هاتووة‪.‬‬

‫‪18‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫ِرةئووف ب َيطةرد‬

‫*‬

‫دواي ِرووداوة شوم و نةطريسةكاني شةِري ناوخؤي نَيوان ثارتي و يةكَييت‪ ،‬ساآلني‬ ‫كؤتايي ن��ةوةدةك��ان‪ .‬بةتايبةتيش دواي كارةساتي ‪31‬ى ئابى ‪ ،1996‬ن��ووس��ةر و‬ ‫هونةرمةنداني كورد يةك ِريزييان لة دةست دا و بةسةر ناوضةي دةسةآلتي هةردوو‬ ‫�ي طوَيدانة‬ ‫حيزبةكةدا داب��ةش ب��وون‪ .‬يةكَيتيي نووسةراني ك��ورد كة تا ئ��ةو كاتة ب� َ‬ ‫بريوباوةِري جياواز‪ ،‬ضةتري ثَيكطةيشتين هةموومان بوو‪ ،‬يان با َبلَيم خؤشةويستيي‬ ‫َ‬ ‫قةلةممان لة ثَيش دؤستايةتيي ئايديؤلؤذياوة بوو‪ ،‬تةواو بوو بة دوو بةشةوة‪ .‬بةشَيكيان‬ ‫لة َ‬ ‫قةلةمِرةوي (يةكَييت)دا و ئةوي تر لة بةشةكةي (ثارتي)دا بوو‪ .‬لةِراستيدا ئةمة تةنيا‬ ‫دابةشبوونَيكي سةنديكايي ئاسايي نةبوو‪َ ،‬‬ ‫بةلكو هَيدمةيةكي كةمةرشكَينيش بوو كة‬ ‫َ‬ ‫سةرهةلطرتن و وَي َل بوون‬ ‫طةلَيك لة نووسةر و ئةدييب لةنَيو طةردةلوولي نائومَيدي و‬ ‫بة دواي ئةلتةرناتيظَيكدا سووِردا‪ .‬فشاري ِرووداوة سةختةكان بؤ ماوةيةك هةمووماني‬ ‫تاساند‪ِ .‬راسترت‪ ،‬هَيند حةثةسابووين نةماندةزاني ِروو لة ك� َ‬ ‫�وي بكةين‪ ،‬لةكاتَيكدا‬ ‫ئةوانةي هؤي سةرةكيي مةينةتيةكة بوون‪ ،‬بَيجطة لة دةنطي نةشازي خؤيان‪ ،‬طوَييان‬ ‫لة هيض دةنطَيكي دؤست و ئاشنا نةدةطرت‪ .‬ثرسيار و ثرسيار و ثرسيار و وةآلمةكان‬ ‫تراويلكةي نَيو بيابانَيكي قاقِر‪ ،‬بةآلم زؤر ترسناك بوون‪.‬‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلَيك لة نووسةراني سلَيماني‪ ،‬لةو دؤخ��ة نالةبارةدا كة نة (يةكَيتيي‬ ‫ئَيمةي‬ ‫نووسةران) كارايي مابوو‪ ،‬نة لةنطةري بةها ِرؤحييةكان بةرطةي بةردةوامبووني ئةو‬ ‫ذيانة تووش و سةختةي دةط��رت‪ ،‬بريمان لة بةستين كؤنطرةيةك ك��ردةوة كة هةموو‬ ‫نووسةران بةشداريي تيا بكةن‪ ،‬بؤ ئةوةي ضةند بتوانني باس لة قةيرانةكة و ِرَيطاضارة‬ ‫و ئةطةر خؤيشمان لة ِرَيكخراوَيكي ئةدةبيدا بدؤزينةوة و كار بؤ دروستبووني بكةين‪،‬‬ ‫ضاكرت‪ .‬بؤ ئةوةي لة ِرَيطاي ضاالكيي ئةدةبي و ِرووناكبريييةوة ئةو بؤشايية ثِربكةينةوة‬ ‫كة كةوتؤتة ناو دةروون و ِريزي ِرَيكخراوةيي نووسةرانةوة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ستيظال"َيكمان دا كة زؤربةى‬ ‫دواي ِراوَيذ و كؤبوونةوةيةكي زؤر (بِريارى سازدانى "فَي‬ ‫ىَ‬ ‫ستيظال يةكةممان لة‬ ‫ئةديب و نووسةرانى كوردستان تيايدا بةشداربن‪ ،‬ئةوةبوو فَي‬ ‫ِرؤذانى ‪ 1996/12/30-21‬ساز كرد‪ ،‬ئةمة بةردى بناغةى دروستكردنى بنكةى طةالوَيذ‬ ‫ب��وو)**‪ ،‬ثاشان لة ِرؤذي ‪ 1997/6/9‬يةكةم كؤنطرةي بنكةي ئةدةبي و ِرووناكبرييي‬ ‫‪19‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫طةالوَيذمان سازدا كة طةلَيك لة نووسةراني لةخؤطرت‪.‬‬ ‫ِرؤذي ‪ 1997/6/10‬بؤ داناني دةستةيةكي بةِرَيوةبردن َ‬ ‫هةلبذاردن كرا‪ ،‬كة ‪ 23‬نووسةر‬ ‫خؤيان َ‬ ‫هةلبذارد و لة ئةجنامدا ئةمانة دةرضوون‪( :‬قوباد جةلي زادة‪ِ ،‬رةووف بَيطةرد‪،‬‬ ‫فةقي سةعيد)‪ .‬بؤ ِرؤذي دواتر‬ ‫ئازاد بةرزجني‪ ،‬ئةرخةوان‪ ،‬دالوةر قةرةداغي‪ ،‬ياسني َ‬ ‫َ‬ ‫دةستةي بةِرَيوةبةر منيان بة سةرؤك و (قوبادي جةلي زادة)ي��ان بة جَيطر هةلبذارد‪.‬‬ ‫يةكةم ضاالكيي ئةدةبيشمان ي��ادى ‪َ 37‬‬ ‫سالةي كؤضي دواي��ي مامؤستاي ئةديب و‬ ‫مَيذوونووس (ِرةفيق حيلمي) بوو كة دوو ِرؤذي خاياند‪.‬‬ ‫َ‬ ‫لة ِرؤذى ‪11/9‬ى هةمان َ‬ ‫ستيظالي بنكةمان بةست كة هةشت ِرؤذي‬ ‫سالدا‪ ،‬دووةم فَي‬ ‫َ‬ ‫ستيظالةدا‬ ‫خاياند و طةلَيك ك��ؤِري ئةدةبي و ِرووناكبرييي تيا ثَيشكةش كرا‪ .‬لةم فَي‬ ‫زؤربةي نووسةران لة هةموو شارةكاني كوردستان و ثارضةكاني ترةوة بةشداربوون‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ستيظالي ساآلنةي (بنكةي ئةدةبيي طةالوَيذ) تا ئَيستايش يةكَيكة لة تايبةمتةنديية‬ ‫فَي‬ ‫طرنطةكاني ئةو بنكةية كة بَيجطة لة نووسةري كورد هةندَيك لة ِرووناكبري و نووسةراني‬ ‫تري بيانيش بةشداريي تيا دةكةن و بة هزر و ئةزمووني خؤيان كؤِرةكاني َ‬ ‫دةولةمةند‬ ‫و بةخشندةتر دةكةن‪ .‬بة ِراي من (بنكةي طةالوَيذ) لة ئَيستادا ثَيويسيت بة بزاوتَيكي‬ ‫تازة و كؤمةكَيكي هةمةاليةنة هةية‪ .‬بؤئةوةي بة ِراسيت ببَيتة اليةنَيكي ِرووناكبرييي‬ ‫كاريطةر لة هةموو شارةكاني كوردستاندا‪ ،‬ضونكة ئةركي ِرووناكبريانةي بنكةيةكي وا‪،‬‬ ‫َ‬ ‫ستيظالَيكي ساآلنة و دةركردني ضةند ذمارةي طؤظارَيك‪ ،‬كؤتايي‬ ‫تةنيا لة سنووري فَي‬ ‫نايةت‪ .‬بة هيواي بةديهاتين ثَيشنيازةكةمم كة ئاواتي هةموو اليةكمانة‪.‬‬ ‫‪2012/9/6‬‬

‫ىَ‬ ‫ستيظال طةالوَيذ‪ ،...‬ل‪ ،)89-88‬كاتَيكيش فؤرم‬ ‫* ئةم زانيارييانةى بؤ كتَيبةكةى ثَيشرت نووسيبو (بِروانة‪ :‬مَيذووى فَي‬ ‫و كتَيبةكةمان بؤ برد‪ ،‬تةنها يةك زانياريى ديكةى يادداشت كرد‪ ،‬كة كراوةتة دوو كةوانةوة‪.‬‬ ‫** ئةمة ئةو نووسينةية كة ثَيشرت ئاماذةمان ثَيكرد‪.‬‬

‫‪20‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫د‪ِ .‬رةئووف عومسان‬ ‫ثةيظيين سةرؤكي ث َيشووي بنكةي طةالو َيذ‬ ‫لةطةل كةميي تةمةنيدا ِر َ‬ ‫َ‬ ‫ؤلَيكي بةرضاو و دياري هةبووة‪ ،‬نةك بة تةنيا‬ ‫بنكةي طةالوَيذ‬ ‫بةبي ثشوو منايشي دةكرد‪،‬‬ ‫لةبةر ئةم ضاالكيية فرةمةودا ئةدةبي و ِرووناكبرييةي كة َ‬ ‫َ‬ ‫بةلكو لة كؤكردنةوةي ئةو هةموو دةنط وِرةنط و هزرة جياوازةدا‪ ،‬كة زؤربةي كوردستاني‬ ‫دةطرتةوة‪ ،‬نابَيت ئةو اليةنة مةعريفي و ِرؤشبريي و فيكرييةش خبرَيتة ثشت َ‬ ‫طوي كة‬ ‫لة كؤِر و ديدارةكاندا منايش دةكرا و قسة و ثةيظيين طةرموطوِري لةسةر ئةجنام دةدرا‪،‬‬ ‫َ‬ ‫قةلةم لة َ‬ ‫دةتوامن ئةوةش َبلَيم كة هةندَيك َ‬ ‫ستيظالةكانييةوة سةريان‬ ‫ثالتؤكةي بنكة و فَي‬ ‫دةرهَينا و لةو سةكؤيةوة تاقيكردنةوة ئةدةبيةكانيان منايش كرد و ثرت ناسَينران بة‬ ‫دنياي ئةدةب و ِرووناكبريي‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ثي‬ ‫س��ةردةم��ي ك��ارك��ردمن ل��ة بنكةي ط��ةالوَي��ذ ب��ؤ ثَينج س���ال‪ ،‬ئةزموونَيكي ف��رةي َ‬ ‫َ‬ ‫مامةلة و َ‬ ‫َ‬ ‫لةطةل دنياي ئ��ةدةب و ِرووناكبريي و‬ ‫هةلسوكةوت‬ ‫بةخشيم‪ ،‬لة ضؤنَيتيي‬ ‫َ‬ ‫بةرهةمهَينةكانييةوة‪ ،‬ديارة بةشَيك لةم ئةزموونة‪ ،‬درَيذةثَيدةري ضةندان سال لةوةوبةر‬ ‫بوو‪.‬‬ ‫ئ��ةو دةوران����ةي بنكةي ط��ةالوَي��ذ ث �ِراوث �ِرن ل��ة خؤشي و ت���ؤران و ئاشتكردنةوة و‬ ‫ت��ووِرةب��وون و َ‬ ‫دلثاك بوونةوة و هتد‪ ...‬ب��ةآلم ثاكيي نييةت و خؤشويستين وشة و‬ ‫نيشتمان و َ‬ ‫دلسؤزيي دةستةي بةِرَيوةبةر‪ ،‬ئةو بةردة طةورةية بوو كة هةموو خةمةكاني‬ ‫لةسةر هةثروون دةبوو‪ ،‬واتا ميناتؤرَيك لة َ‬ ‫عةقل و ميزاج و هزر و هةست و نةست‪،‬‬ ‫لة ضوارضَيوةي بةرثرسيارَيتيي مَيذوويي بؤ طةياندني بنكة بة ئاستة باآلكاني ذياني‬ ‫ِرؤشنبريي‪ ،‬ئةم ِرَيكخراوةي بةِرَيوة دةبرد‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ستيظالةكان بة هةموو خؤشي و ميهرَيكيانةوة‪ ،‬زؤرجار دةرهاويشتةي نَيطةتيفي‬ ‫فَي‬ ‫َ‬ ‫طةلي لة هاوبةشيكاراني فَيستيظالةكان‪ ،‬سةرنةكةوتين بابةتةكانيان‬ ‫لي دةكةوتةوة‪َ ،‬‬ ‫َ‬ ‫و لة دةستداني خةآلتةكانيان‪ ،‬دةخستة ئةستؤي دةستةى ئيداري و بة ثلةي يةكةم‬ ‫بةندة‪ ،‬ئةمة بآ ئةوةي ئةوة بزانن كة ليذنةي تايبةت بةرهةمةكان َ‬ ‫هةلدةسنطَينَيت و‬ ‫َ‬ ‫تةنيا كاري بةندة ِرَيكخستين ئاليةتي َ‬ ‫لةطةل داوةرة ئازيزةكاندا‪،‬‬ ‫هةلسةنطاندنةكانة‬ ‫ربكَيكان‪،‬‬ ‫با ئةوةشم لةياد نةجَيت كة زؤرجار دركاندني هةندَيك نهَينيي ئةجنامي ثَيش ِ‬ ‫لةاليةن داوةرانةوة‪ ،‬كَيشةي بؤ دةناينةوة‪.‬‬ ‫�ي جَيطا و ِرَيطايي جاِرسي‬ ‫ل��ةم دةوران���ةدا ضةند جارَيك بنكةمان طواستةوة و ب� َ‬ ‫كردبووين‪ ،‬نازامن ئةو داوا و ثَيشنيازانةي دةستةى بةِرَيوةبةرى بنكة‪ ،‬بؤ تةرخانكردني‬ ‫‪21‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫زةوي و ضَيكردني تةالري شياو بة بنكة‪ ،‬ضيي لَيهات و سةري بة كوَيوة نا؟!‬ ‫ئةو ضةند مانطةي دواي ِرووخاني سةددامي دكتاتؤر‪ ،‬مووضة و نةسريةمان نةبوو‪ ،‬هةر‬ ‫كةسة و لة َ‬ ‫ثي ِرايي‬ ‫مالي خؤمان شةكر و ضامان دةهَينا و ميوانة زؤر و زةوةندةكامنان َ‬ ‫دةكرد‪ ،‬لةبريمة جارَيك كاك (حمةممةد موكرى) كة ميواني ئازيزي هةميشةييمان بوو‪،‬‬ ‫وتي دةتوامن َبلَيم ئَيوة (حاتةمة ِرووتةن)‪ ،‬واتة لة بةخشندةييدا (حاتةم)ن و لة طريفاندا‬ ‫َ‬ ‫ِر َ‬ ‫لةطةل كاك (ك��اوةي حاجي عةزيز)دا بؤ كاري بنكة ضووبوينة‬ ‫ووتةلةن‪ .‬جارَيكيان‬ ‫َ‬ ‫ندةري‬ ‫ِرانية و بؤ نيوةِرؤكةي شوَيين حةوانةمان بردة مزطةوتي طةورةي ِرانية و لةوَي‬ ‫سةرخةوَيكمان شكاند‪ ،‬ئةويش دواي ِروونان لة جمَيوري مزطةوتةكة‪ ،‬ضونكة نووسنت‬ ‫قةدةغةكرابوو لة مزطةوتدا‪.‬‬ ‫لة دةوران���ي ب��ةن��دةدا ضاالكيي ف��رةم��ةودام��ان هَيناية ئ���اراوة‪ ،‬هةندَيك ل��ةو شاعرية‬ ‫نيشتةجي بوون لة كوردستان‪ ،‬يان دةيانويست بِرؤنة‬ ‫عةرةبانةي كة ِرايان كردبوو‪ ،‬يان‬ ‫َ‬ ‫دةرةوةي عيرَ اق‪ ،‬بة باش و نيوداشتةوة كؤِري شيعر خوَيندنةوةمان بؤ ئامادة دةكردن‪،‬‬ ‫تةنانةت جارَيكيان (جاسم ئةلِرةسيف) هاتة بنكة و داواي كؤِري لَيكردم‪ ،‬بةندةش بة‬ ‫زمانَيكي نيمضة زبر وةآلمم داي��ةوة‪ ،‬ضونكة لة ضةند بةرهةمَيكيا بةتايبةت (الفصيل‬ ‫اخلامس) زؤر بة ناشرييين باسي كضي كوردي كردووة و خؤي كردؤتة ِراسثؤتني لة‬ ‫يةكَيك لة ئؤردوطا زؤرةملَيكاندا كة سوورةقةآلتة‪ ،‬ئةوةي كة َ‬ ‫دلي ئازاردام‪ ،‬زؤر بَيمنةتانة‬ ‫هةلوَيسيت تؤ دذي َ‬ ‫وتي َ‬ ‫هةلوَيسيت سياسييةكانة و ئةوان سةيري كَيشةكان ناكةن و‬ ‫ئَيمةش نووسةري نيشتمانثةروةرين!‬ ‫لة دةوراني بةندةدا ديداري ثِر جةماوةرمان ساز دةكرد بؤ ثريةمريد و مةوالنا خاليد‬ ‫و شَيخ حمةمةدي َ‬ ‫خال و عةبدولكةريم ئةملودةريس و نالي‪ ...‬هتد‪ .‬با ئةوةشم لة ياد‬ ‫نةضَيت‪ -‬كة هةرطيز لة يادم ناضَيت! كؤِري ثريةميرَ دمان بردة َ‬ ‫هؤلي (بازرطانى)ي و‬ ‫ثارةي كرَيي مَ‬ ‫هؤلان نةبوو‪ ،‬وا ِرَيكةوت سةرؤكي َ‬ ‫هؤلةكة هاوِرَيم بوو‪ ،‬ئيرت كاري ِراست‬ ‫بَيت عةفواتي بؤ ئَيمة و ثريةميرَ د دةركرد!‬ ‫َ‬ ‫طةىل مَ‬ ‫َ‬ ‫ستيظالةكاندا مةزارطةي (طؤران) نؤذةن و‬ ‫هةولان دا كة لة ئامَيزي يةكَيك لة فَي‬ ‫جوان بكةين‪ ،‬تةنانةت ضةند جارَيك براي ئازيز كاك (تةيب جةبار) كة ئةندازيارَيكي بة‬ ‫مَ‬ ‫لةطةلان سةرداني مةزارةكةي كرد و ِرا و تةدبرييان كرد‪ ،‬بةآلم ئةجنام لةبةر‬ ‫سةليقةية‪،‬‬ ‫نةبووني بودجةي تيرَ وثِر‪ ،‬كارةكةمان بؤ ئةجنام نةدرا‪ .‬ديارة كاك (طؤراني ئةذي طؤران)‬ ‫ئاطاي لةم كةينوبةينةية و بةِرَيز كاك (مةال بةختيار)يش َ‬ ‫هةولي خؤي دا لةم بوارةدا‪،‬‬ ‫بةآلم ئةفسوس‪ ،‬ئةو كارة نةهاتةدي‪ ،‬ئَيستاش نازامن بؤ؟‬ ‫ئَيمة ئةوآ كات وةكو تيمَيكي َ‬ ‫دلسؤز و بةجَيهَينةري ئةركَيكي نةتةوةيي كارمان‬ ‫دةكرد‪ ،‬كاوةي حاجي عةزيز و عريفان ئةمحةدي شةهيد و ئةرخةوان و سةآلحة ِرةش‬ ‫و سابري سديق و سةآلح حمةمةد و ئازاد تؤفيق و هةموو برادةران وةك دةروَيشَيكي بآ‬ ‫مةبةست و دةربةست‪ ،‬خؤمان بؤ بنكة تةرخان كردبوو‪ ،‬هةميشة لة ثةجيؤري ئةوةدا‬ ‫َ‬ ‫مةشخةلَيكي ئةوتؤ كة ثرشنطةكةي هةموو كوردستان‬ ‫بووين‪( ،‬بنكةي طةالوَيذ) بكةينة‬ ‫بطرَيتةوة‪.‬‬ ‫‪22‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫بة هةموو هَيزمانةوة مَ‬ ‫هةولان دا ئةو لقانةى كة لة هةوليرَ و كةركووك و َ‬ ‫هةلةجبةي‬ ‫تازة دةيكةينةوة‪ ،‬سةركةوتين تيا بة دةست بهَينني‪ ،‬بؤمان نةضووة سةر‪ ،‬ديارة كَيشةي‬ ‫سةرةكي نةبووني بودجةيةكي تيرَ وثِر بوو‪ ،‬ئةمة جطة لةوةي كة هةر لقة و سةرطوزشتةي‬ ‫تايبةتي خؤي هةية! با ئةوةش َبلَيم كة لقةكانى كةالر و كؤية و ِرانية لة خةم ِرةخسَينران‬ ‫َ‬ ‫ستيظالي سةركةوتووشيان ئةجنام‬ ‫و سةركةوتنى باشيان بةدةست هَينا و تةنانةت فَي‬ ‫دةدا‪.‬‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ضاالكييةكاني بنكةدا هاوتةريب كاري‬ ‫لةم دةوران��ةدا (طؤظاري طةالوَيذ)يش‬ ‫خؤي دةكرد و بةندة لة زؤربةي ذمارةكاندا هاوبةشيم بة نووسني دةكرد‪ ،‬وةك ئةركَيكي‬ ‫تري بنكة‪ ،‬ضونكة نةئةكرا تؤ سةرؤكي بنكة بيت و ئامادةطيت لة نووسيندا نةبَيت‪.‬‬ ‫بةهؤي هاوبةشيي ع��ةرةب��ةك��ان��ةوة لة ضاالكييةكاني بنكةدا‪ ،‬دةرط���اي هاتوضؤ و‬ ‫ثةيوةندييةكامنان كراوةتر بوو‪ ،‬تةنانةت لة طةرمةي تةنطذة ئةمنييةكاني بةغدادا‪،‬‬ ‫َ‬ ‫لةطةل (يةكَيتيي نووسةراني عيرَ اق)دا ِرَيككةوتني كة َ‬ ‫سي ِرؤذ‪ -‬بة‬ ‫لةوي ‪-‬بؤ ماوةي َ‬ ‫هاوبةشيي هةردووال‪ ،‬ضةند كؤِرَيك بطرين و كاك (مةال بةختيار)يش بابةتي تايبةتي‬ ‫خؤي هةبوو بؤ ثَيشكةشكردن لةو ك��ؤِران��ةدا‪ ،‬ئةوة بوو بةر لة ضاالكييةكة بة ضةند‬ ‫ِرؤذَيكي كةم ِرةمتان كردةوة‪ ،‬ضونكة باري ئةمنيي بةغدا ئَيجطار نائاسايي بوو‪ ،‬با بؤ‬ ‫مَيذوو ئةوةش َبلَيم كة هاوِرَيي َ‬ ‫دلسؤزم كاك (حسينَ جاف) ثَيي ِراطةياندم كة هاتنتان‬ ‫ضي بكرَيت‪.‬‬ ‫بؤ بةغدا مايةي ترسة و نابَيت ئةم ضاالكيية َ‬ ‫يةكَيك لةو يادطاريانةي بريم ناضَيتةوة‪ ،‬ئةوة بوو كة نؤظلَييت (موالزم موحسني و شيت‬ ‫َ‬ ‫ثريبال لةسةر ئةركي بنكة لة ضاث درا‪ ،‬ئةم نؤظلَيتة زؤرترين طازندة و فشاري‬ ‫تر)ي فةرهاد‬ ‫لةسةر بنكةي طةالوَيذ دروست كرد‪ ،‬ضةندان وتاري دذ بة كتَيبةكة و بنكة نووسران و‬ ‫كار طةشتة سةر ئةوةي كة بة ناوي هةندَيك لة ثَيشمةرطة دَيرينةكانةوة داواي سزاداني‬ ‫نووسةري كتَيبةكة و خةبريةكةي و بنكةش كرا‪ ،‬هةموو َ‬ ‫هةولي نةيارةكاني ئةوة بوو‬ ‫كة بزانن خةبريي كتَيبةكة كَيية؟ بؤ ئةوةي سزا بدرَيت‪ ،‬ضاوثَيكةوتنَيكي ِرؤذنامةطةري‬ ‫َ‬ ‫كي ِرَيطةي لة ضاثداني‬ ‫لةطةل بةندةدا كرا و زؤربةي ثرسيارةكان بؤ ئةوة دةضووةوة كة َ‬ ‫داوة‪ ،‬ديارة بةندة بة ناِراستةوخؤش هَيمام بؤ خةبريي كتَيبةكة نةكرد‪ ،‬ضونكة ئةوة‬ ‫سال بؤ يةكةمني جار َ‬ ‫ئةركَيكي ئةخالقي بوو‪ ،‬ئَيستاش دواي ئةوةندة َ‬ ‫دةلَيم؛ كة براي‬ ‫َ‬ ‫(عةبدولآل تاهري بةرزجني) ئةو كارةي ئةجنام دا‪ .‬ئةو‪ِ ،‬رؤمانةكةى لة ِرووى‬ ‫ئازيز كاك‬ ‫هونةرييةوة ال ج��وان ب��وو‪ ،‬ناوةرؤكةكةيشى بؤ نووسةر جَيهَيشتبوو‪ ،‬وات��ة خةبريي‬ ‫كتَيبةكة بوو‪ ،‬ئةطةر كاك (مةال بةختيار)يش‪ ،‬جةنابي (مام جةالل)ى نةهَينايةتة سةر‬ ‫خةت‪ ،‬بؤ بة ئاسايي وةرطرتين َ‬ ‫حالةتةكة‪ ،‬ئةوا هةموومان تووشى ناِرةحةتى دةبووين‪.‬‬ ‫ب��ةر لة كؤتايي؛ بنكةي ط��ةالوَي��ذ ِر َ‬ ‫ؤلَيكي ب��ةرض��اوي لة ب��واري ضاالكيي ئةدةبي و‬ ‫ِرؤشنبرييدا هةبووة‪ ،‬تةنانةت لةو دةورانةشدا‪ ،‬بووة تاقانة ِرَيكخراوي ئةدةبي‪ ،‬ضونكة‬ ‫زؤربةي نووسةران ِروويان تَيدةكرد و ضاالكييان تيا ئةنواند‪ ،‬هيوادارم بة هةمان نةفةس‬ ‫و طوِروتني‪ ،‬بنكة هةنطاوي طورج و درَيذ هَ‬ ‫َ‬ ‫هةلَي َ‬ ‫ستيظالةكاندا‬ ‫ين و ضاالكييةكاني هةر لة فَي‬ ‫َ‬ ‫بي‪.‬‬ ‫ضةق‬ ‫نةبةسيت و دةرطاي ضاالكيي فرةمةوداي‪ ،‬هةميشة هةر لةسةر ثشت َ‬ ‫‪23‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫َ‬ ‫ستيظالةكاني طةالو َيذ‬ ‫ضةند زانيارييةكي كةم‪ ،‬لةسةر ف َي‬ ‫َ‬ ‫حةز دةكةم هةندَيك ئاليةتي ضؤنَيتيي َ‬ ‫ستيظالةكاني بنكة‬ ‫هةلسةنطاندني بابةتي فَي‬ ‫لة دةوراني ئَيمةدا خبةمة ثَيش ضاو‪ ،‬بة مةبةسيت ئاشنابووني ئةوانةي كة هاوبةشي‬ ‫كَيربكَيى نووسينيان كردووة لةو بازنةيةدا‪.‬‬ ‫َ‬ ‫بؤ ضؤنَيتيي َ‬ ‫هةلسةنطاندني بابةتةكاني ضريؤك و شيعر و لَيكؤلينةوة‪ 30 ،‬ئيستمارةم‬ ‫ئامادةكردبوو‪ ،‬بؤ هةر ئيستمارةيةك ‪ 100‬منرةمان دانابوو‪ ،‬هةر بؤ منوونة‪ ،‬منرةكاني‬ ‫شيعر‪ ،‬داب��ةش��ك��راب��وون ب��ةس��ةر‪ :‬داه �َي��ن��ان‪ ،‬زم���ان‪ ،‬ثاشخاني ِروون��اك��ب�يري��ي شاعري‪،‬‬ ‫َ‬ ‫خةيال و فةنتازيا‪ ،‬سةبك و داِرشنت‪...‬هتد ئةمانة هةر يةكة و منرةي‬ ‫الساييكردنةوة‪،‬‬ ‫خؤي هةبوو‪ ،‬منرةكانيش ضوونيةك نةبوون‪ ،‬ناوي نووسةر لة بابةتةكة دةكرايةوة و‬ ‫ذمارةي تايبةتي نهَينيي بؤ دادةنرا‪ ،‬بة شَيوةي تاك تاك ثةيوةنديم بة َ‬ ‫هةلسةنطَينةران‬ ‫دةك��رد بؤ ئةجنامداني كارةكة‪ ،‬دةب��وو َ‬ ‫هةلسةنطَينةران يةكرتي نةناسن‪ ،‬دي��ارة هةر‬ ‫ئيستمارةية و بة جؤرَيكي جياواز لةوي تر‪ِ ،‬رَيكدةخرا‪.‬‬ ‫َ‬ ‫دواي تةواوكردني كاري َ‬ ‫لةطةل داوةرةكان كؤدةبووينةوة‬ ‫هةلسةنطاندنةكان لة شوَينَيك‬ ‫بؤ تاوتوَيكردني منرةكان و ِرَيكخستين ليست و دةستنيشان كردني يةكةم و دووةم‪،‬‬ ‫لةطةل قوبادي جةليل زادة و لةتيف مَ‬ ‫َ‬ ‫بريمة جارَيك لة (دؤندرمةخانةي تابان)‬ ‫هةلةت و‬ ‫سةالح حمةمةد كؤبوونةوةمان كرد و ئةجنامةكامنان دياري كرد‪ ،‬ديارة لةبةر ئةوةي‬ ‫ئيشةكة بة نهَيين بِروات‪ ،‬لة بنكة ئةو جؤرة كؤبوونةوانةمان نةدةكرد‪ ،‬ضونكة ضاوي‬ ‫هاوبةشيكاران ئَيجطار بةسةرمانةوة بوو‪ ،‬دةبوو داوةرةكان ئيمزا لةسةر ئيستمارة و‬ ‫ليستةكان بكةن و ئةم كارةش هةر وةك تاقيكردنةوةي بةكالؤري دةهاتة ثَيش ضاوم‪ ،‬ئةم‬ ‫طرنطيدانةش بة كارةكة‪ ،‬ثةيوةنديي بة ئةهمييةتي ماددي و مةعنةويي ثاداشتةكانةوة‬ ‫هةبوو‪.‬‬ ‫بةم هةموو نهَيين و َ‬ ‫دلةِراوكةية و جاروبار نهَيين لةاليةن داوةران يان ضاوة تيذةكانةوة‬ ‫ئةدركا و تووشي كَيشمةكَيش دةبووين‪ ،‬لةم بوارةدا بةشي كتَيبَيك بريةوةريي سةير‬ ‫َ‬ ‫ستيظال‪ ،‬ئَيمة بةر لة دوو مانط بة‬ ‫و سةمةرةم هةية!! سةبارةت بة ثِروثاطةندة بؤ فَي‬ ‫مَ‬ ‫ستيظالان ِرادةطةياند و داوامان لة نووسةران‬ ‫ِرَيطاي ِراطةياندنة فرةكانةوة‪ ،‬بةرواري فَي‬ ‫دةك��رد بؤ هاوبةشي و بة طةرميش داوام��ان لة نووسةراني كوردستاني خؤرهةآلت‬ ‫ثي كرد هاوبةشيكردني‬ ‫دةكرد كة بةدةم بانطةوازةكامنان بينَ ‪ ،‬ئةوةي كة هةستمان َ‬ ‫َ‬ ‫تاوتوي كردني‬ ‫كوردستاني خؤرهةآلت ض بة ئامادةبوون‪ ،‬ض بة نووسني كةم بوو‪ ،‬دواي‬ ‫هؤكاري كةم ئامادةبووني‪ ،‬بؤمان دةرك��ةوت كة لةبةر كَيشةي تايبةت و نةساضاني‬ ‫ثةيوةنديي برادةران‪ ،‬بةشَيك لة داوةتنامةكاني بنكة هةر ناطاتة دةست خاوةنةكانيان‬ ‫َ‬ ‫ستيظال دةطات!! بؤ ضارةسةري‬ ‫و بةشَيكيان بةر لة دوو سآ ِرؤذي دةست ثَيكردني فَي‬ ‫‪24‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫َ‬ ‫لةطةل كاك مةال بةختيار و‬ ‫ئةم كَيشة هونةري و كؤمةآلتيية نةخوازراوة‪ ،‬بة ِراوَيذكردن‬ ‫َ‬ ‫هةلسةنطاندني َ‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني لة‬ ‫حالةتةكة‪ ،‬طةشتينة ئةوةي كة بةندة و كاك‬ ‫َ‬ ‫ستيظالي طةالوَيذ‪ ،‬هةر‬ ‫سةرةتادا بةِرَيكةوين بؤ ئيرَ ان‪ ،‬بؤ تةبليغاتي ثَيش وةختى فَي‬ ‫لة كرماشانةوة هةتا سنة و مةريوان و سةقز و مةهاباد و بؤكان طةِراين‪ِ ،‬رووب��ةِروو‬ ‫داوةتنامةكامنان دةطةياندة ميوانةكان‪ ،‬جطة لةوةش هَيَلَيكي ثةيوةندميان ِرَيكخست‪،‬‬ ‫واتة هةر شارة و بة ِرَيطاي يةكَيكي دياريكراوةوة‪ ،‬بةرهةمةكان بَينَيتة كرماشان و‬ ‫تةسليم بة كاك (ئازادي مارف ئاغا َ‬ ‫طةآللي) بكرَيت و ئةويش بيطةَينَيتة دةست بنكةى‬ ‫َ‬ ‫ستيظالة زؤرترين كةس‬ ‫طةالوَيذ‪ ،‬كاك ئازاديش جواميرَ انة كارةكةى ِراثةِراند‪ ،‬ئةو فَي‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل بؤ ئةرك و مةسرةفى ئةم‬ ‫هاوبةشيى لة ضاالكييةكانى بنكةدا كرد‪ ،‬بةندة و كاك‬ ‫سةفةرة دوور و ثِر ئةجنامة‪ ،‬يةكى ‪ 200‬دؤالرمان وةرطرت‪ .‬لةبةر كةميى بودجةكةمان لة‬ ‫(سنة) ضةند شةوَيك لة ىَ‬ ‫حَ‬ ‫حةمةسال)‬ ‫مال براى خؤشةويست كاك (شَيخ حمةممةدى شَيخ‬ ‫عةبدولآل تاهري بوو‪ ،‬لة مةريوانيش لة ىَ‬ ‫َ‬ ‫مال (عيزةت بةطى‬ ‫ماينةوة كة خزمى نزيكى كاك‬ ‫عةىل بةطى جاف) ماينةوة كة خزمى بةندة بوو‪ ،‬لة مةهاباديش شةوَيك لة ىَ‬ ‫مال هاوِرَيم‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل بة‬ ‫كاك (ئةمحةد بةحرى) ماينةوة‪ ،‬ديارة مةبةستى سةرةكيى بةندة و كاك‬ ‫تةنيا و تةنيا خزمةتى بنكة و فَيستيظاأل بوو‪.‬‬

‫هةند َيك ث َيشنيار‬ ‫‪ -1‬ئاماذة بكرَيت بة ذمارةكاني طؤظاري طةالوَيذ عةرةبي‪ -‬ك��وردي‪ ،‬وة ثيرَِستى‬ ‫نووسةر و بابةتي بؤ بكرَيت‪.‬‬ ‫‪ -2‬ئةطةر بتوانن بؤ هةر خولة و ض كؤِر و سيمنار و ضاالكييةك كراوة ئاماذةي بؤ‬ ‫بكرَيت و ئةوانةي هاوبةشييان تيا كردووة ئاماذةي بؤ بكرَيت‪.‬‬ ‫‪ -3‬ئةجنامي دةنطداني َ‬ ‫ثي‬ ‫هةلبذاردنةكان و ئةركي دةستةى بةِرَيوةبةردن ئاماذةى َ‬ ‫بدرَيت‪.‬‬

‫‪25‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ستيظالة‬ ‫ستيظالَيكي بؤ كرا ئةو فَي‬ ‫‪ -1‬بنكةي طةالوَيذ ثَيش ئةوةي دامبةزرَيت‪ ،‬فَي‬ ‫ضةند كةس و نووسةرَيك لة يةكَيتيي نووسةران سازيان دا‪ ،‬لةوانة لة يادم بَيت‪ِ :‬رةئووف‬ ‫بَيطةرد‪ ،‬ياسني فةقآ سةعيد‪ ،‬دالوةر قةرةداغي‪ ،‬جةمال غةمبار‪ ،‬سابري سديق‪ ،‬ئاوات‬ ‫حةسةن ئةمني‪...‬‬ ‫َ‬ ‫ئةمانة يةكةم فَيستيظاليان سازكرد‪ .‬دواي ئةوة‪ ،‬بنكةي طةالوَيذ دروستبوو‪ ،‬دةستةي‬ ‫دامةزرَينةر (وابزامن) بريتيي بوون لة ‪ 20‬كةس لةوانة لة يادم بَيت‪ِ :‬رةئووف بَيطةرد‪،‬‬ ‫حسينَ عارف‪ ،‬لةتيف مَ‬ ‫هةلةت‪ ،‬جةمال شارباذَيِري‪ ،‬ئازاد بةرزجني‪ ،‬دالوةر قةرةداغي‪،‬‬ ‫ع��ةب� َ‬ ‫�دول�لآ تاهري ب��ةرزجن��ي‪ ،‬ج��ةم��ال غةمبار‪ ،‬ق��وب��ادي جةلي زادة‪ ،‬ع�يرف��ان ئةمحةد‪،‬‬ ‫د‪.‬حمةممةد دليرَ ئةمني‪ ،‬ئاوات حةسةن ئةمني‪.‬‬ ‫َ‬ ‫هةلبذاردنَيك لة َ‬ ‫َ‬ ‫هؤلي (بازرطاني) كرا بريمة لةوانةي هةلبذَيران‪ِ :‬رةئووف بَيطةرد‪ ،‬ئازاد‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني‪ .‬بؤ ئةمانةت َ‬ ‫َ‬ ‫دةلَيم‬ ‫بةرزجني‪ ،‬سابري سديق‪ ،‬دالوةر قةرةداغي‪،‬‬ ‫َ‬ ‫كة بريم الي خؤ َ‬ ‫(عةبدولآل)شي‬ ‫هةلبذاردن نةبوو‪ ،‬لةثِر كاك ِرةئووف بَيطةرد وتي ناوي‬ ‫سي جار ومت خؤم َ‬ ‫هةلنابذَيرم‪ ،‬بةآلم بَيسوود بوو‪.‬‬ ‫تَيبكةن‪ ،‬دوو َ‬ ‫كي بوون و ضؤن بوو‪ ،‬بةآلم ئةزامن ضةند‬ ‫‪ -2‬بة ِراسيت لةوةدا ئاطادارنيم بة تةواوي َ‬ ‫ينَ‬ ‫كؤبوونةوةيةكيان كردبوو‪ ،‬ضةند ِرايةك هةبوو بؤ ئةوةي ناوَيك بؤ بنكةكة دابن ‪ ،‬كةسيان‬ ‫ناوي (طةالوَيذ)يان َ‬ ‫هةلنةبذاردبوو‪ ،‬وابزامن ِرايةكي (د‪.‬كةمال فوئاد) هاتبووة ثَيشةوة بؤ‬ ‫ئ��ةوةي بكرَيت بة (طةالوَيذ)‪ ،‬ئيرت ثاش طفتوطؤ كردن ِراك��ةي د‪.‬كةمال ثةسةند كرا‪،‬‬ ‫طؤظارةكة ناونرا (طةالوَيذي نوآ)‪ ،‬لة كؤبوونةوةي دامةزراندني طؤظارةكةدا ئامادةبووم‪.‬‬ ‫بَيطومان هةموو لةسةر ئةوة كؤك بوون كة (بنكة) و (طؤظار)َيكي سةربةخؤ بن‪ ،‬ئةدةب و‬ ‫زانسيت كؤمةآليةتي لةخؤبطرن‪ ،‬ئةو اليةنة سياسييةي كة يارمةتيي دةدات‪ ،‬دةست لة‬ ‫سةربةخؤييان نةدات‪.‬‬ ‫‪ِ -3‬راستة ئ��ةو ب��ةِرَي��زان��ة ب��وون‪ ،‬ب��ةآلم ثَيش ئ��ةوة مامؤستا (جةمال ش��ارب��اذَي�ِري)‬ ‫بةرثرسياري و سةرؤكايةتيي وةرطرت لة يادم نةماوة بة وردي ضؤنضؤني بوو‪.‬‬ ‫َ‬ ‫‪ -4‬دةستةي يةكةم‪ِ :‬رةئووف بَيطةرد‪ ،‬ئازاد بةرزجني‪ ،‬سابري سديق‪ ،‬عةبدولآل تاهري‬ ‫بةرزجني‪ ،‬ياسني فةقآ سةعيد‪ ،‬دالوةر قةرةداغي‪ .‬من و ئازاد بةرزجني بووين بة ئةندامي‬ ‫(دةستةي نووسةران)ي طؤظارةكة‪.‬‬ ‫‪26‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫دةستةي دووةم‪ :‬ئةوانةي لة يادم بن‪ :‬ئازاد بةرزجني‪ ،‬كامةران ِرةئ��ووف‪ ،‬حمةممةد‬ ‫عومةر عومسان‪ ،‬سابري سديق‪ ،‬ئةرخةوان‪ ،‬ياسني فةقآ سةعيد‪ ،‬دالوةر قةرةداغي‪،‬‬ ‫سةآلح حمةممةد و حمةممةد عومةر عومسان هاتنة طؤظارةكةوة‪ ،‬دةستةي ئيداريي بنكة‬ ‫داواي ئةوةيان كرد كة حمةممةد عومةر عومسان بطةِرَيتةوة بؤ دةستةي ئيداريي بنكة‪،‬‬ ‫ئةويش ئةوةي نةويست‪ ،‬عاجزيان كرد‪ ،‬ئيرت وازي هَينا‪ .‬دواي ئةوة‪ ،‬كاك كاوةي حاجي‬ ‫عةزيز كة ئةندامى (ئيحتيات) بوو‪ ،‬هاتة دةستةكةوة‪ .‬بةِرَيزان‪ :‬كامةران ِرةئووف‪ ،‬ياسني‬ ‫فةقآ سةعيد‪ ،‬دالوةر قةرةداغي‪ ،‬ضوون بؤ دةرةوةي وآلت‪.‬‬ ‫لة دةستةيةكي تردا بةِرَيزان‪ :‬ئازاد تؤفيق و سةآلحة ِرةش هاتنة ثَيشةوة و عريفان‬ ‫ئةمحةديش لة ضةند خولَيكدا بوو‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ستيظال‪ ،‬ديدار و كؤِر و كؤبوونةوة زؤرن‪ .‬لة سةرةتادا هةموو هةفتةيةك‬ ‫‪ -6‬شازدة‌ فَي‬ ‫َ‬ ‫ربكآ)ى تَيدا‬ ‫رب َ‬ ‫كي هةبوو‪ :‬فَيستيظالي يةكةم خةآلتي (ثَيش ِ‬ ‫كؤِر دةطريا‪ .‬خةآلتي ثَيش ِ‬ ‫نةبوو‪ ،‬وابزامن هةر هةموو بِرَيك ثارةيان دراية‪ ،‬ئةوانةي كة بابةتيان ثَيشكةش كرد‪.‬‬ ‫ستيظالَيكدا لة َ‬ ‫َ‬ ‫كي‪ِ ،‬رَيز لة ضةند نووسةرَيك دةنرا‪،‬‬ ‫ثاشان لة هةموو فَي‬ ‫رب َ‬ ‫ثال خةآلتي ثَيش ِ‬ ‫لةوانة بريم بَيت‪ :‬حمَيدين زةنطنة‪ ،‬كاميل نيزامةددين‪ ،‬جةالل زةنطابادي‪ ،‬حسينَ عارف‪،‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل سةراج‪،‬‬ ‫د‪.‬ئةوِرةمحاني حاجي م��ارف‪ ،‬مارف بةرزجني‪ ،‬سديق مةمحوود‪،‬‬ ‫حمةممةد موكري‪ ،‬د‪.‬فازل جاف‪ ،‬مومتاز حةيدةري‪ ،‬هاشم سةِراج‪ ،‬فازل سامر‪ ،‬ياسني‬ ‫نووسةيري‪ ،‬شةمس لةنطرودي‪ ،‬حافز موسةوي‪.‬‬ ‫س��ةب��ارةت بة طؤظارةكة*‪ :‬مامؤستا (حسينَ ع��ارف) يةكةم سةرنووسةري طؤظاري‬ ‫(طةالوَيذي َ‬ ‫نوي) بوو‪ ،‬لة ذمارة ‪ 15-13‬مامؤستا (حسينَ عارف) و (ئ��ازاد بةرزجني)‬ ‫ض��وون بؤ (دةزط��اى ضاث و ثةخشى س��ةردةم) ئيرت كاك (قوبادى جةىل زادة) بوو بة‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني بة جَيطر و (لةتيف مَ‬ ‫َ‬ ‫سةرنووسةري طةالوَيذي َ‬ ‫هةلةت)‬ ‫نوي‪،‬‬ ‫بة بةِرَيوةبةري نووسني‪ ،‬كاك قوباد تا ذمارة ‪ 14 -12‬سةرنووسةر بوو‪ ،‬ثاشان وازي‬ ‫هَينا‪ ،‬من لة ذمارة ‪15‬ـةوة بووم بة سةرنووسةرى طؤظارةكة‪ ،‬تا ئَيستا‪ .‬ماوةيةك كاك‬ ‫(ئيسماعيل خةيات) ديزاينةر بوو‪.‬‬ ‫تا ذم��ارة ‪ 16‬خ��اوةن��ي ئيمتياز (د‪.‬حم��ةمم��ةد دل�َي�رَ ئةمني) ب��وو دواي ئ��ةوة ب��وو بة‬ ‫ناوي بنكة‪ .‬لة ذمارة ‪19‬ـ��ةوة كاك زؤراب هاتة دةستةي نووسينةوة‪ ،‬كاري هونةريي‬ ‫طؤظارةكةيشي دةكرد‪ ،‬بةتايبةتي يةكةم ذمارةي (طةالوَيذي عةرةبي) دةرضوو دةسيت‬ ‫ِرةنطيين ئةوي ثَيوة دياربوو‪ ،‬ديزاينَيكى جوان بوو‪ .‬ئةو ئةندامى دةستةى ئيداريى‬ ‫بنكة بوو‪َ ،‬‬ ‫هةلبذَيرابوو جا هاتة طؤظارةكة‪ ،‬ضونكة زياتر حةزي لة طؤظار و نةخشةسازي‬ ‫و وةرطيرَِان بوو‪.‬‬ ‫ماوةيةكيش كاك (ِرَيبوار سةعيد) كاروباري هونةريي ئامادة دةكرد و سةرثةرشتيي‬ ‫ضاثكردنيشى دةكرد‪.‬‬ ‫َ‬ ‫م‪.‬عةبدولآل كردبوو كة زانيارميان لة بارةى طؤظارى (طةالوَيذى نوآ) بؤ بنووسَيت‪ ،‬ئةويش لةم كؤتاييةدا‬ ‫* داوامان لة‬ ‫َ‬ ‫هةندآ زانياريى بؤ نووسيبووين‪ ...‬كاتيك زانيارميان لة بارةى دةستة ئيدارى و ئةدةبييةكانى طؤظاركة كؤكردةوة –لة‬ ‫سَييةم تةوةرى ئةم بةشة دانراوة‪ ،-‬هةندآ لةو زانيارييانةمان البرد‪.‬‬

‫‪27‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫سامى هادى‬ ‫سةبارةت ثرسيارى يةكةم‪:‬‬ ‫دةستةى دامةزرَينةر بريتيى بوون لة‪:‬‬ ‫‪ -1‬حيكمةت حمةممةد كةريم (مةال بةختيار)‬ ‫‪ -2‬د‪.‬زاهري لةتيف كةريم‬ ‫‪ -3‬جةمال حمةممةد ئةمني عارف (جةمال شارباذَيرى)‬ ‫‪ -4‬قوبادى جةىل زادة‬ ‫‪ -5‬حسينَ ميسرى‬ ‫‪ -6‬سامى هادى‬ ‫‪ -7‬لةتيف مةمحوود حمةممةد (لةتيف مَ‬ ‫هةلةت)‬ ‫‪ -8‬حسينَ عارف عةبدولِرةمحان‬ ‫‪ -9‬ئازاد عةبدول حمةممةد (ئازاد بةرزجنى)‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجنى‬ ‫‪-10‬‬ ‫‪ -11‬ياسني فةقآ سةعيد‬ ‫‪ -12‬حمةممةد عومةر عومسان‬ ‫‪ -13‬ئاكؤ كةريم مةعرووف‬ ‫‪ -14‬سابري سديق حمةممةد‬ ‫ثرسيارى دووةم‪:‬‬ ‫بريؤكةى دامةزراندن بة طشتى‪ :‬كاك مةال بةختيار بوو‪ ،‬كاك حسينَ عارف‪ِ ،‬رةئووف‬ ‫بَيطةرد‪ ،‬بةآلم بريؤكةى سةرةكى كاك بةختيار بوو‪.‬‬ ‫يةكةم كؤبوونةوةى دةستةى كاتى لة ‪ 1997/7/13‬بووة‪ .‬بة ئامادةبوونى‪ :‬كاك مةال‬ ‫بةختيار‪ ،‬حسينَ ع��ارف‪ ،‬حمةممةد س� حَ‬ ‫�ال سةعيد‪ ،‬قوبادى جةىل زادة‪ ،‬سامى هادى‪،‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجنى‪،‬‬ ‫د‪.‬حمةممةد دليرَ ‪ ،‬ئازاد بةرزجنى‪ ،‬حمةممةد عومةر عومسان‪،‬‬ ‫ئاكؤ كةريم مةعرووف‪ ،‬ياسني فةقآ سةعيد‪.‬‬ ‫ئةم هةيكةلة ثَيش (كؤنطرةى يةكةم) بوو‪:‬‬ ‫ جةمال شارباذَيِرى‪ :‬سةرؤك‬‫ حمةممةد عومةر عومسان‪ :‬جَيطر‬‫ حمةممةد حَ‬‫سال سةعيد‪ :‬سكرتيرَ ى ئيدارى‬ ‫‪28‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫ سابري سديق‪ :‬سكرتيرَ ى ِرؤشنبريى‬‫ ياسني فةقآ سةعيد‪ :‬سكرتيرَ ى دارايى‬‫ ئاكؤ كةريم مةعرووف‪َ :‬‬‫هةلسوِرَينةرى كاروبارى بنكة‬ ‫ ئازاد بةرزجنى‪ :‬ئةندامى كاراى بنكة‬‫يةكةمني كؤنطرة ِرؤذانى ‪ 1997/6/10-9‬لة ىَ‬ ‫هؤل ذوورى بازرطانى بة بةشداريى ‪96‬‬ ‫ئةندام بةسرتا و ئةم دةستةية بة ِرةمسى َ‬ ‫هةلبذَيردران‪:‬‬ ‫ ِرةئووف بَيطةرد‪ :‬سةرؤك‬‫ قوبادى جةىل زادة‪ :‬جَيطرى سةرؤك‬‫ دالوةر قةرةداغى‪ :‬لَيثرسراوى ِرووناكبريى‬‫ ياسني فةقآ سةعيد‪ :‬لَيثرسراوى بةِرَيوةبردن‬‫ خامن ِرةسوول (ئةرخةوان)‪ :‬لَيثرسراوى دارايى‬‫ حسينَ عارف‪ :‬سةرنووسةرى طؤظار (طةالوَيذى نوآ)‬‫‪ -‬ئازاد بةرزجنى‪ :‬ئةندام‬

‫‪29‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫كامةران ِرةئووف‬ ‫َ‬ ‫سال َيك لة بنكةي طةالو َيذ‬ ‫*‬

‫بة درَيذايي ذيامن نة خواستم بووة و نة بريم لةوة كردؤتةوة كةِرؤذَيك لةِرووي ئيدارييةوة‬ ‫لي نابينم و‬ ‫سةرؤكي دةزطايةك مب‪ ،‬هؤكارةكةشي بؤ ئةوة دةطةِريتةوة كة هيض ضَيذَيكي َ‬ ‫َ‬ ‫هةرحال‬ ‫ثاشان كاتَيكي زؤر بةسةر ئةبةم و دوورم دةخاتةوة لة كارة هونةرييةكامن‪ ،‬بة‬ ‫ثاش دةستبةكاربووني براي ئازيزمان (ِرةئووف بَيطةرد) لة دةزطاي سةردةم‪ ،‬من يةكَيك‬ ‫بووم لةو كةسانةي كة دةستنيشان كرام بؤ خؤ َ‬ ‫هةلبذاردن بؤ دةستةي بةِرَيوةبةري‬ ‫بنكة و ثاشان بة سةرؤك‪ .‬لة سةرةتا زؤر هةستم بة نامؤيي دةكرد‪ ،‬بةآلم ثاش ماوةيةك‬ ‫ئةو هةستة دايطرمت كة تةنها ضَيذ و ئارامي لة كاري هونةرييةوة وةرناطريَيت‪َ ،‬‬ ‫بةلكو لة‬ ‫خزمةتكردني هونةرمةند و ئةديبة و هةر لة زةمينة خؤشكردن بؤ بة ضاث طةياندني‬ ‫خةوني شةو و ِرؤذي ِرؤشنبريامنان و سازداني كؤِر و كوبوونةوة بة مةبةسيت دةربِريين‬ ‫وشة ثةنطخواردووةكاني سينة‪ ،‬ئةوةي زياتر بةختةوةري دةكردم لة كارةكامن و ثاشان‬ ‫لي ببينم‪ ،‬ئةوة بوو كة هيض سانسؤريك ياخود فةرمانَيكمان ثَينةدةكرا كة لة‬ ‫ضَيذي َ‬ ‫دةرةوةي ويسيت خؤمان بَيت‪ِ ،‬راستة (بنكةي طةالوَيذ) لةاليةن (يةكَيتيي نيشتيمانيي‬ ‫كوردستان)ـةوة بوودجةي بؤ دابني دةكرَيت‪ ،‬بةآلم هيض جؤرة سياسةتَيك لة بنكةدا‬ ‫جَيي نةدةبؤوة‪ ،‬تةنانةت كاك (مةال بةختيار) كة سةرثةرشتياري بنكةي طةالوَيذ بوو‬ ‫بريم نايةت كة ئامؤذطارييةكي ئةوتؤي دابَيت بة مةبةسيت ضؤنَيتيي بةِرَيوةبردني‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلة شيعرَيك هةية‬ ‫كارةكامنان‪ ...‬ئةوةشم لة يادة ِرؤذَي��ك نامةيةكي بؤ ناردم كة‬ ‫َ‬ ‫هةول بدةين كة لة بنكة بؤي ضاث بكةين‪ ،‬ثاش خوَيندنةوةي لةاليةن ليذنةيةكةوة‪،‬‬ ‫َ‬ ‫لةطةل نامةيةكدا و بِرياري ليذنةكةم ناردةوة‬ ‫ثةسةند نةكرا‪ ،‬منيش وةك سةرؤكي بنكة‬ ‫بؤ كاك بةختيار‪ ...‬ئةويش بة هيض جؤرَيك باسي نةكرد‪ ،‬مةبةست ليرَ ةدا ئةوةية كةم ِرَيك‬ ‫دةكةوَيت كة ئةو اليةنةي بودجة ئةدات‪ ،‬بؤضوونةكاني سياسةت هةناردةي جومطةكاني‬ ‫ئةو دةزطاية نةكات‪.‬‬ ‫َ‬ ‫لةطةل هاوِرَييامن دةستةي بةِرَيوةبةر‪ ،‬خاتوو ئةرخةوان‪ ،‬ياسني فةقآ سةعيد‪ ،‬سابري‬ ‫سديق‪ ،‬سةآلح حمةممةد و كاوة حاجى عةزيز‪ ،‬هةموو توانامان خستبووة طةِر لة ثَيناو‬ ‫ضؤنَيتيي خزمةتكردني ئةديبان و هونةرمةندان‪ ،‬ضةند كؤِرَيكمان بة ئةجنام طةياند‬ ‫كة بايةخَيكي طرنطمان ئ��ةدا بة بةشي تةكنيكي شوَيين ك��ؤِرةك��ة‪ ،‬هةر لة ديكؤر و‬ ‫ِرووناكي و مؤسيقاي طوجناو‪ ،‬ئةو كؤِرةي بؤ خوَيندنةوةي ديوانة شيعرَيكي نوَيي كاك‬ ‫َ‬ ‫سي شوَيين‬ ‫(شيرَ كؤ بَيكةس)مان سازكرد‪ ،‬لةسةر شانؤي‬ ‫كؤمةلةي هونةرة جوانةكان‪َ ،‬‬ ‫‪30‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫خوَيندنةي هؤنراوةكةمان دروس��ت كرد بة ِرووناكي و مؤسيقاي تايبةت‪ ،‬هةروةها‬ ‫هةبي لة بنكةدا و كاري جيديي‬ ‫يةكَيك لةو بةشانةي كة بِريارمان داب��وو كة بووني َ‬ ‫بؤ بكةين‪ ،‬بةشي ئةرشيظي ئةدةبي بوو كة هةر ضاثكراوَيكي َ‬ ‫نوي لة كوردستان بة‬ ‫ئةجنام دةطةَينرَيت‪ ،‬ئَيمة لة دةزطا ضةند نوسخةيةك الي خؤمان بيثارَيزين و بة ناوي‬ ‫خاوةنةكةيةوة تؤمار بكرَيت‪.‬‬ ‫لة كؤتاييدا َ‬ ‫دةلَيم بنكةي طةالوَيذ بؤ من‪ ،‬بوارَيكي َ‬ ‫نوي بوو لة ضَيذوةرطرتن لة ِرَيي‬ ‫خزمةتكردنةوة و زةمينة خؤشكردن بؤ هةموو بوارةكاني ِرؤشنبريي‪.‬‬

‫* ئةم نووسينة لة ِرَيطةى ئَيمَيَلةوة هاتووة‪.‬‬

‫‪31‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫د‪.‬نةوزاد ئةمحةد ئةسوةد‬ ‫سةرؤكى ئ َيستاى بنكةى ِرووناكبرييى طةالو َيذ‬ ‫من لة كؤنطرةى شةشةمى بنكةى ِرووناكبرييى طةالوَيذدا و لة َ‬ ‫هةلبذاردنَيكدا لة ِرؤذى ‪2011/8/25‬‬ ‫وةك سةرؤكى بنكة َ‬ ‫هةلبذَيردرام‪ ،‬لةو كؤنطرةيةدا ناوى دامةزراوةكة لة (بنكةى ئةدةبى و ِرووناكبرييى‬ ‫طةالوَيذ)ةوة طؤِردرا بؤ (بنكةى ِرووناكبرييى طةالوَيذ)‪ ،‬بؤ ئةوةى (طةالوَيذ) بتوانَيت ضاالكيى هةمةاليةن‬ ‫ئةجنام بدات و تةنها لة ضوارضَيوةى كولتووريى ئةدةبيدا نةمَينَيتةوة‪ ،‬ئيدى لة ماوةى ثانزةهةمني و‬ ‫ىَ‬ ‫َ‬ ‫ستيظاليشدا) بابةتى هةمةجؤرى فيكرى‬ ‫ستيظال طةالوَيذدا (بَيطومان لة حةظدةهةمني فَي‬ ‫شانزةهةمني فَي‬ ‫َ‬ ‫و فةلسةفى و هونةرى و سؤسيؤلؤذى‪ ،‬لةتةك بابةتى ئةدةبى‪ ،‬ثيشكةش دةكران‪.‬‬ ‫هةلبذَيردراوى طةالوَيذ‪ ،‬بريتى بوون لة‪َ :‬‬ ‫لة سةرةتادا ستافى َ‬ ‫تةلعةت تاهري جَيطرى سةرؤك‪ ،‬ئاسؤ‬ ‫ىَ‬ ‫َ‬ ‫عومةر سوارة بةِرَيوةبةرى كارطيرَِى‪ ،‬سيامةند هادى بةرثرسى كاروبارى فَيستيظال‪ ،‬ذاوين شال و‬ ‫خورمال بةرثرسى ثةيوةندييةكان و ِراطةياندن‪َ .‬‬ ‫ىَ‬ ‫بةالم‬ ‫دانا فايةق بةِرَيوةبةرى ِرووناكبريى‪ ،‬ئيسماعيل‬ ‫ئَيستا ئةو ستافة‪ ،‬وةك ناو و وةك جؤرى كارةكةيان‪ ،‬طؤِرانكاريى بةسةردا هاتووة‪ ،‬هةر يةكة لة دانا‬ ‫ىَ‬ ‫َ‬ ‫عةبدولال تاهري‬ ‫خورمال‪ ،‬بة هؤكارى جياواز‪ ،‬لة ستافةكةدا نةماون‪ .‬بَيطومان‬ ‫فايةق و ئيسماعيل‬ ‫بةرزجنيش‪ ،‬لةسةر هةمان كارى ثَيشووى‪ ،‬كة سةرنووسةرى طؤظارى طةالوَيذى نوَيية‪ ،‬بةردةوامة‪.‬‬ ‫فةقى سةعيد‪ ،‬شوَين و كارةكةى‬ ‫لة سةرةتاى مانطى ئةيلوولدا‪ ،‬سةرؤكى ثَيشوو بةِرَيز ياسني َ‬ ‫ِرادةستى ئَيمة كرد‪ ،‬بةو ثَييةى سةرؤكايةتى ئةو كؤتايى ثَيهات‪ .‬ثاشان كةوتينة بةردةم خؤئامادةكردن‬ ‫ستيظال طةالوَيذ‪َ ،‬‬ ‫ىَ‬ ‫َ‬ ‫ستيظال‪ ،‬دةستمان كرد بة ئةجنامدانى‬ ‫بةالم بةر لة فَي‬ ‫بؤ سازدانى ثانزةهةمني فَي‬ ‫ضةندين ضاالكيى جؤراوجؤر‪ .‬ضاالكييةكامنان‪ ،‬بة طشتى تا ئةم ساتةوةختة‪ ،‬بةم شَيوةيةى خوارةوةن‪:‬‬ ‫يةكةمني ضاالكيمان بريتى بوو لة مةراسيمى ِرَيزلَينان لة هونةرمةند (عومسان هةورامى) لة ِرؤذى‬ ‫‪ 2011/10/10‬لة ناحيةى بيارة‪ ،‬هةروةها دروستكردنى ثةيكةرَيك لة ناوةِراستى بيارةدا‪.‬‬ ‫ىَ‬ ‫ستيظال طةالوَيذمان لةذَير درومشى (ن��ةوةى َ‬ ‫نوى ضةمكى نوَيى‬ ‫لة ‪ 2011/11/22‬ثانزةهةمني فَي‬ ‫ىَ‬ ‫بةرهةمهَينا‪..‬تَيبطةين يان تَينةطةين) لة هؤل تةوار دةستى ثَيكرد و تا ‪ 11/25‬بةردةوام بوو‪ .‬خولةكةش‬ ‫بةناوى (خوىل وان)ـةوة بوو‪.‬‬ ‫َ‬ ‫لة ‪8‬ى مارسى ‪2012‬دا بةبؤنةى ِرؤذى جيهانيى ذنانةوة كؤِريكى شيعرميان بؤ د‪.‬فةرةيدوون عةبدول‬ ‫هةالَلةى ثَينجوَين ساز كرد و ثاشان َ‬ ‫خورمال و َ‬ ‫ىَ‬ ‫َ‬ ‫خةالتى‬ ‫كةذال ئيرباهيم خدر و ئيسماعيل‬ ‫بةرزجنى و‬ ‫ِرَيزلَينامنان ثَيشكةش بة ضريؤكنووس (شريين‪.‬ك) بةخشى‪.‬‬ ‫لة ِرؤذى ‪2012/5/19‬دا‪ ،‬لة ىَ‬ ‫هؤل ت��ةوار‪ ،‬مةراسيمى ِرَيزلَينامنان بؤ هونةرمةند (مةزهةر خالقى)‬ ‫ساز كرد‪ ،‬لةو مةراسيمةدا فيلمَيكى دؤكيومَينتارميان دةرب��ارةى هونةرمةندى ناوبراو ثيشان دا و‬ ‫كتَيبَيكيشمان هةر بةو بؤنةيةوة ضاث و دابةش كرد‪.‬‬ ‫سى ديدارى ِرؤشنبرييى (عةرةبى‪-‬كوردي)مان‬ ‫تا ئةم ساتةوةختة‪ ،‬لة ماوةى سةرؤكايةتيى مندا‪َ ،‬‬ ‫ساز كردووة‪:‬‬ ‫ىَ‬ ‫َ‬ ‫ديدارى يةكةمى ِرؤشنبرييى عةرةبى‪-‬كوردى‪ ،‬لة شارى بةغدا لة هؤل ئوتيلى (قصر السدير)‪ ،‬لة‬

‫‪32‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬ ‫ٍِرؤذى ‪ 2012/6/7‬و لةذَير درومشى‪ :‬بةرةو ِرؤشنبريييةكى عةرةبى‪-‬كورديى كارلَيككةر (حنو ثقافة‬ ‫عربية‪-‬كردية متفاعلة)‪ ،‬بةهاوبةشيى بنكةى ِرووناكبرييى طةالوَيذ و يةكَيتيى طشتيى ئةديبان و‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ِرةخنةطرى ناسراوى عرياقى (ياسني النصري)‪ ،‬ديدارةكة دوو‬ ‫نووسةرانى عيرَ اق‪ ،‬بة هاوبةشى‬ ‫ِرؤذى خاياند‪.‬‬ ‫دي��دارى دووةم��ى ِرؤشنبرييى عةرةبى‪-‬كوردى لة شارى بةسِرة لة هوتَيلى (شرياتؤن) لة ِرؤذى‬ ‫‪ 2012/10/21‬و لة ذَير درومشى‪ :‬بةرةو ئاسؤيةكى كراوةى ِرؤشنبرييى عةرةبى‪-‬كوردى (حنو آفاق‬ ‫ثقافية عربية‪-‬كردية منفتحة)‪ ،‬ديسان بة هاوبةشيى بنكةى ِرووناكبرييى طةالوَيذ و يةكَيتيى طشتيى‬ ‫َ‬ ‫لةطةل ِرةخنةطرى ناسراوى عرياقى ياسني النصري‪ ،‬ديدارةكة‬ ‫ئةديبان و نووسةرانى عيرَ اق‪ ،‬بة هاوبةشى‬ ‫سى ِرؤذى خاياند‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ديدارى سَييةمى ِرؤشنبرييى عةرةبى‪-‬كوردى لة شارى نةجةف لة ماوةى ِرؤذانى ‪2013/5/7-4‬‬ ‫و لة ذَير درومشى‪ :‬بةردةواميى ِرؤشنبريى كؤمان دةكاتةوة و ِرؤشنمان دةكات (التواصل الثقايف‪،‬‬ ‫جيمعنا‪..‬ويضيئنا)‪ .‬بة هاوبةشيى بنكةى ِرووناكبرييى طةالوَيذ و يةكَيتيى ئةديبان و نووسةرانى‬ ‫َ‬ ‫لةطةل (فارس حةِرام)ى سةرؤكى لقى نةجةفى نووسةران‪.‬‬ ‫نةجةف‪ ،‬بة هاوبةشى‬ ‫ستيظال طةالوَيذ لة ىَ‬ ‫ىَ‬ ‫هؤل تةوار و لة ذَير درومشى (جياوازييةكان لة تريفةى طةالوَيذدا‬ ‫شانزةهةمني فَي‬ ‫دةدرةوشَينةوة) لة ِرؤذانى ‪ .2012/11/18-15‬ئةو خولةش بة ناوى (سلَيمانى ثايتةختى ِرؤشنبريى)‬ ‫بوو‪.‬‬ ‫َ‬ ‫لة ِرؤذى ‪ 2012/12/23‬لة مةلبةندى كوردؤلؤجى‪ ،‬كؤِرَيكى شيعرميان بؤ شاعريى عيرَ اقى (كريم‬ ‫العراقي) ساز ك��رد‪ ،‬لةتةك دةرك��ردن��ى ثاشكؤيةكى ض��وار الث��ةِرةي��ى تايبةت بة شاعريى ناوبراو و‬ ‫َ‬ ‫هةندى لة شيعرةكانى‪.‬‬ ‫وةرطيرَِانى‬ ‫لة ِرؤذى ‪2013/2/7‬دا لة ناوةندى ِرؤشنبرييى ئةندَيشة كؤِرَيكمان بؤ (د‪.‬نعمت اهلل نهَيلى) و (دانا‬ ‫عةسكةر) ِرَيكخست دةربارةى طرفتةكانى ِرةخنةى كوردى‪.‬‬ ‫لة ِرؤذى ‪ 2013/2/8‬هةر لة ناوةندى ِرؤشنبرييى ئةندَيشة كؤِرَيكمان بؤ (د‪.‬موحسني ئةمحةد عومةر)‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل) ِرَيكخست هةر سةبارةت بة طرفتةكانى ِرةخنةى كوردى‪.‬‬ ‫و (د‪.‬سةروةر‬ ‫ِرؤذى ‪ 2013/2/14‬بة بؤنةى ِرؤذى ظاالنتاينةوة‪ ،‬لة ناوةندى ِرؤشنبرييى ئةندَيشة‪ ،‬كؤِرَيكمان بؤ‬ ‫(د‪.‬ئازاد حةمة) ِرَيكخست بة ناونيشانى (فةلسةفة و خؤشةويستى)‪.‬‬ ‫ِرؤذى ‪ 2013/3/4‬لة ىَ‬ ‫هؤل كوردؤلؤجى‪ ،‬كؤِرَيكمان بؤ شاعريان (لةتيف مَ‬ ‫هةلةت) و (عةبدولقادر‬ ‫سةرضنارى) ِرَيكخست بة ناونيشانى (شيعر و ئةزموون)‪.‬‬ ‫َ‬ ‫سى ِرؤذميان بؤ كوردة‬ ‫ِرؤذى ‪ 2013/3/14‬لة كافتريياى ئةمنة سوورةكة فَيستيظالَيكى ِرؤشنبرييى َ‬ ‫هونةرمةند و ئةديبة ئاوارةكانى خؤرئاواى كوردستان ِرَيكخست‪.‬‬ ‫ِرؤذى ‪ 2013/4/11‬لة شارى كةركوك و لة ىَ‬ ‫هؤل ضاالكيى قوتاخبانةكان‪ ،‬مةراسيمى ِرَيزلَينامنان بؤ‬ ‫هونةرمةندى توركمانى (ئةكرةم َ‬ ‫توزلو) ساز كرد‪ ،‬كتَيبيكيشمان دةربارةى هونةرمةندى ناوبراو ضاث‬ ‫و دابةش كرد‪.‬‬ ‫ىَ‬ ‫ِرؤذى ‪ 2013/6/12‬لة شارى هةوليرَ و لة هؤل ميديا‪ ،‬مةراسيمى ِرَيزلَينامنان بؤ هونةرمةند (هؤمةر‬ ‫دزةيى) ساز كرد‪ .‬لةو مةراسيمةدا فيلمَيكى دؤكيومَينتارميان دةربارةى هونةرمةندى ناوبراو ثيشان‬ ‫دا و كتَيبَيكيشمان هةر بةو بؤنةيةوة ضاث و دابةش كرد‪.‬‬ ‫ىَ‬ ‫ح� ىَ‬ ‫�ال ح��ازر خةريكى خؤئامادةكردنني بؤ حةظدةهةمني فَيستيظال ط��ةالوَي��ذ كة لة ِرؤذان���ى ‪-21‬‬ ‫طولضنينى بةهرةمةندانة)‪ ،‬لة ىَ‬ ‫ايةلةى داهَينةران و َ‬ ‫‪ ، 2013/11/24‬لةذَير درومشى (طةالوَيذ‪ِ ...‬ر َ‬ ‫هؤل‬ ‫هوتَيلى (سلَيمانى َ‬ ‫ثاالس) ساز دةكرَيت‪.‬‬

‫‪33‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫فةقى سةعيد‬ ‫ياسني‬ ‫َ‬

‫*‬

‫لة دواى كارةساتةكانى ‪31‬ى ئاب ء طةِرانةوةمان بؤ شارى سلَيمانى‪ ،‬وةك نووسةرانى‬ ‫سلَيمانى بريمان لةوة كردةوة ضاالكييةكى ئةدةبى ساز بكةين بة مةبةستى هَيوركردنةوةى‬ ‫اليةنى دةرضوونى هاووآلتيان ء َ‬ ‫هةولدان بؤ لةبريكردنى ئةو بارطرذييةى بةهؤى شةِرى‬ ‫براكانةوة‪ ،‬تووشى شارةكةمان بوو‪.‬‬ ‫لةبةر ئةوة بِريارماندا (‪ِ 3‬رؤذ) كؤِرى شيعر خوَيندنةوة ساز بكةين‪ ،‬بة بةشداريى‬ ‫(‪ 5‬شاعري) كة ئةمانة ب��وون (دالوةر ق��ةرةداغ��ى‪ ،‬سابري سديق‪ ،‬ياسني فةقآ سةعيد‪،‬‬ ‫ىَ‬ ‫خورمال‪ ،‬جةمال غةمبار) ئةم كؤِرة شيعرييانة ناونرا (وآلتَيك بؤ ئازادى‪،‬‬ ‫ئيسماعيل‬ ‫ئامسانَيك بؤ داهَينان)‪ ،‬لةبةر ئ��ةوةى جةماوةرَيكى زؤر ئامادةى ئةم كؤِرانة بوون‪،‬‬ ‫طردبوونةوةى ن��ووس��ةرانء ئةديبان ء دانيشنت ء طفتوطؤى ب���ةردةوام دروس��ت بوو‬ ‫دةرب��ارةى زيندووكردنةوةى (يةكَيتيى ن��ووس��ةران) زؤر قسة ك��را‪ ،‬ب��ةآلم لةبةر ضةند‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلةيةك يان دةزطايةك يان‬ ‫ِرَيطرييةك نةتوانرا بكرَيت‪ ،‬بؤية بري لةوة كرايةوة كة‬ ‫بنكةيةك دامبةزرَينني تايبةت بة (ِرووناكبريي و ئةدةبى)‪.‬‬ ‫َ‬ ‫لةطةل بةشَيك لة نووسةران‬ ‫لةم ماوةيةدا كاك (مةال بةختيار) داواى كؤبوونةوةى كرد‬ ‫ء ئةديبانى سلَيمانى‪ ،‬لةو كؤبوونةوةيةدا ئةوثةِرى ثشتيوانيى خؤى ء (ى‪.‬ن‪.‬ك)ى‬ ‫دةربِرى كة بة هةموو شَيوةيةك هاوكارميان دةكةن بؤ دامةزراندانى بنكةيةكى ئةدةبى‬ ‫ء ِرووناكبريي‪ .‬بةِرَيزيان هةر خؤمانى سةرثشك كرد بؤ ئةم بابةتة‪ .‬ضةندين دانيشنت‬ ‫لة نَيوان (ِرةئ���ووف بَيطةرد‪ ،‬ئ��ازاد بةرزجنى‪ ،‬جةمال غةمبار) و هةندَيكى تر كرا و‬ ‫َ‬ ‫ستيظالَيكى ئةدةبى ساز بكةين بؤ (شيعر ء ضريؤك ء‬ ‫ثَيشنياريان كرد كة سةرةتا فَي‬ ‫َ‬ ‫لَي َ‬ ‫ستيظالي طةالوَيذ) و (بنكةى طةالوَيذ) وةك بنكةيةكى ئةدةبى‬ ‫كؤلينةوة) بة ناوى (فَي‬ ‫ء ِرووناكبريي دامبةزرَينني‪ .‬بؤ ئةم دامةزراندنةش يةكةمني كؤنطرة ساز كرا ء َ‬ ‫مؤلةتى‬ ‫ِرةمسى دةرهَينرا و دةستةيةك لة ِرووناكبريانى ئةم شارة بوون بة دةستةى دامةزرَينةرى‬ ‫بنكة‪.‬‬ ‫ثاشان ِراسثاردة و ثَيشنيارةكانى كؤنطرة بةرزكرايةوة بؤ سةرؤكايةتيى حكوومةتى‬ ‫هةرَيم ء ِرةزامةندييان بة دامةزراندنةكة دةرب �ِري ء دةستكرا بة هاوكاريكردمنان‪،‬‬ ‫ض حكوومةتى هةريمَ ى كوردستان لة ِرَيى وةزارةت��ى داراييةوة ء ض (ى‪.‬ن‪.‬ك) لةِرَيى‬ ‫ئيدارةى طشتى ء مةكتةبى ِرَيكخراوة دميوكراتييةكانةوة‪ ،‬هاوكاريى دامةزراندنى بنكة‬ ‫‪34‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫َ‬ ‫ستيظالةكةيان كرد‪.‬‬ ‫و ضاثكردنى طؤظارى طةالوَيذى نوآ ء كتَيبةكانى طةالوَيذ و فَي‬ ‫بةندة يةكَيك بووم لة دامةزرَينةرانى بنكة‪.‬‬ ‫هَيندةى من بريم بَيت سةرؤكةكانى بنكة بةمشَيوةية بووة‪:‬‬ ‫ ىَ‬‫سال ‪ 1996‬كة دامةزرا ِرةئووف بَيطةرد‬ ‫ ىَ‬‫سال ‪ِ 1997‬رةئووف بَيطةرد‬ ‫ ىَ‬‫سال ‪ِ 1998‬رةئووف بَيطةرد‬ ‫ ىَ‬‫سال ‪ 1999‬كامةران ِرةئووف‬ ‫ ىَ‬‫سال ‪ 2000‬هةتا ‪ِ( 2005‬رةئووف عومسان) سةرؤك بووة‬ ‫ ىَ‬‫سال ‪ 2006‬هةتا مانطى تشرينى يةكةمى ‪ 2011‬ياسني فةقآ سةعيد سةرؤك بووة‬ ‫ ىَ‬‫سال ‪ 2011‬بة دواوة د‪.‬نةوزاد ئةمحةد ئةسوةد‬

‫* هةرضةند فؤِرمةكان بؤ (ياسني فةقآ سةعيد)يش نارد‪ ،‬بةآلم هيض وةآلمَيكى نةبوو‪ ،‬لة هةمان كاتدا ئةويش بةهةمان‬ ‫شَيوةى (ِرةئووف بَيطةرد)‪ ،‬بابةتَيكى بؤ كتَيبةكةى ثَيشرت نووسيبوو‪ ،‬لةبةر ئةمة ناضار بووين هةر ئةو ثَيشةكيية ليرَ ة‬ ‫ىَ‬ ‫ستيظال طةالوَيذ‪ ،...‬ل‪.91-90‬‬ ‫دابنَيينةوة‪ ،‬بِروانة‪ :‬مَيذووى فَي‬

‫‪35‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫يةكةم بةش‪ -‬دووةم تةوةر‬ ‫ثيرَ ِ ةو و ث ِرؤطرام‬

‫‪36‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫سةرةتا‬ ‫هةروةك ئاشكراية (ثيرَِةو و ثِرؤطرام)‪ ،‬بةرنامة و سيستمى كاركردنى هةر حيزب و‬ ‫اليةن و ِرَيكخراوَيكة‪ ،‬بة واتايةكى تر‪ ،‬ئةو كارنامة و ِرَيكارةية كة بةرثرسان و ئةندامانى‬ ‫َ‬ ‫كؤمةلَيك ثرةنسيثةوة ثةيوةست دةكات‪ .‬بَيطومان (ثيرَِةو و ثِرؤطرام)يش‬ ‫ئةو اليةنة بة‬ ‫لة بةرنامةى كؤنطرةكاندا يةكاليى دةكرَيتةوة‪ ،‬لة كؤنطرةشدا (سةرؤك) و (دةستة) و‬ ‫(ئةندام)ـةكان َ‬ ‫هةلدةبذَيردرَين‪.‬‬ ‫هةوأل دةدةين لة ِرَيطةى دواين ثيرَِةو و ثِرؤطرامى بنكةى ِرووناكبرييى طةالوَيذةوة كة‬ ‫لة لة شةشةم كؤنطرة (‪)2011/8/25‬دا بةسرتاوة‪ ،‬كورتةيةك وةربطرين‪:‬‬

‫بــــةشـــى يـــةكــــةم‪ :‬ثـ ِرؤطـرام‬

‫بةندى يةكةم‪:‬‬ ‫ناو‪ :‬بنكةى ِرووناكبرييى طةالوَيذ‬ ‫ئارم‪:‬‬

‫بةندى دووةم‬ ‫شوناس‪ :‬بنكةى ِرووناكبرييي طةالوَيذ‪ ،‬بنكةيةكي ِرووناكبرييية‪ ،‬تايبةتة بة كولتووري‬ ‫كوردي و بياني‪.‬‬ ‫دروشم‪ :‬ئازادي‪ِ -‬رؤشنطةرى‪.‬‬ ‫‪37‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫بةندى سَييةم‪ :‬شوَين‬ ‫أ‪ -‬بارةطاى طشتى لة سلَيمانى دةبَيت‪.‬‬ ‫ب‪ -‬لق ء نوَينةرايةتيى لة شار و شارؤضكةكانى كوردستان ء ثايتةخيت عيرَ اق‬ ‫دةبَيت‪.‬‬ ‫بةندى ضوارةم‪ :‬ئامانج‬ ‫أ‪ -‬طةشةثَيدانى كولتوورى كوردى ‪.‬‬ ‫ب‪ -‬ثشتطرييكردني ِرووناكبرياني كورد بؤ بةشداريى زياترى ضاالكيي ِرووناكبريى‪،‬‬ ‫لةسةر ئاستى ناوخؤيى و دةرةكى‪.‬‬ ‫ج‪ِ -‬رةخساندنى هةىل يةكرتناسني ء تَيكةآلوبوون لة نَيوان ِرووناكبرياني نةتةوةكةمان‬ ‫ء ِرووناكبرياني طةالنى تردا‪.‬‬ ‫د – زةمينةسازي بؤ ديالؤطى ِرووناكبريي لة نَيوان ِرووناكبرياني طةلةكةمان ء طةالنى‬ ‫ناوضةكة‪.‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ه‪ -‬هةولدان بؤ خولقاندني زماني ستانداري ك��وردي‪ ،‬بة هاوبةش لةطةل ناوةندة‬ ‫ِرووناكبريييةكاني تري كوردستان‪.‬‬ ‫بةندى ثَينجةم‬ ‫ِرَيطاكانى بةديهَينانى ئاماجنةكان‪:‬‬ ‫ىَ‬ ‫ستيظال ساآلنةى طةالوَيذ‪.‬‬ ‫أ‪ -‬سازدانى فَي‬ ‫ىَ‬ ‫ستيظال‬ ‫ربكآ‪ ،‬يان طرةوى ئةدةبى ء ِرووناكبرييى لة ضوارضَيوةى فَي‬ ‫ب‪ -‬سازدانى ثَيش ِ‬ ‫َ‬ ‫طةالوَيذ و لة دةرةوةى فَيستيظالدا‪.‬‬ ‫ج‪ -‬طؤظارى طةالوَيذى نوآ (كوردى)‪.‬‬ ‫د‪ -‬طؤظارى طةالوَيذى نوآ (عةرةبى)‪.‬‬ ‫ىَ‬ ‫ه‪َ -‬‬ ‫ستيظال طةالوَيذ) بة زمانى‬ ‫سالنامةى طةالوَيذ (لة شَيوةى طؤظار‪ ،‬تايبةت بة فَي‬ ‫كوردى ء عةرةبى ء فارسى و ئينطليزي‪.‬‬ ‫ىَ‬ ‫و‪ -‬طةالوَيذنامة (ِرؤذنامةى ساآلنةى تايبةت بة فَيستيظال طةالوَيذ) بة زمانى كوردى‬ ‫ء عةرةبى ء فارسى‪.‬‬ ‫ز‪ -‬كتَيبى جؤراوجؤرى نووسراو و وةرطيرَ دراو بة زمانى كوردى ء عةرةبى ء فارسى‬ ‫يان هةر زمانَيكي تر بةثَيي ثَيويست‪.‬‬ ‫ح‪ -‬سازدانى كؤِر و سيمينارى جؤراوجؤر لة كات ء شوَينى جياجيادا‪.‬‬ ‫ط‪ -‬سازدانى ِرَيوِرةمسي ِرَيزلَينان لة ِرووناكبرياني طةلةكةمان ء طةالنى ناوضةكة‪.‬‬ ‫ي‪ -‬هاوكاريكردنى ِرووناكبرياني كورد (ئةندامى بنكة بن يان نا) لة َ‬ ‫حالةتى ثَيويستدا‪.‬‬ ‫ك‪ -‬مةدالياى زَي�ِري��ن بة ئارمي بنكةوة بة ماندواني زي��ن��دووى ب��وارى ئ��ةدةب��ي و‬ ‫ِرووناكبريي دةبةخشَيت‪.‬‬ ‫َ‬ ‫لةطةل دامةزراوةكاني ترى ِرووناكبرييدا‪.‬‬ ‫ل‪ -‬ثةيوةنديكردن‬ ‫م‪ -‬يارمةتيدان و هاوكاريكردني بوارة هونةرييةكان‪.‬‬ ‫‪38‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫بةشى دووةم‪ :‬ثيرَ ِ ةو‬

‫بةندى يةكةم‪:‬‬ ‫أ‪ -‬مةرجةكانى ئةندامَيتى‬ ‫ب‪ -‬مايف ئةندامَيتى‬ ‫ج‪ -‬هؤيةكاني لةدةستداني مايف ئةندامَيتى‬

‫بةندى دووةم‪ :‬ثَيكهاتةي بنكة‬ ‫‪ -1‬دةستةى طشتى (كؤنطرة)‪.‬‬ ‫‪ -2‬دةستةى بةِرَيوةبةر َ‬ ‫(هةلبذَيردراوى كؤنطرة)‪.‬‬ ‫‪ -3‬دةستةى لقةكان لة كؤنفرانسي شار و شارؤضكةكاندا‪.‬‬ ‫بةندى سَييةم‪ :‬ئةرك و دةسةآلتةكاني دةستةى طشيت (كؤنطرة)‬ ‫أ‪ -‬دةستةى طشتى (كؤنطرة)‬ ‫ب‪ -‬دةستةى بةِرَيوةبةر‬

‫ث َيكهاتةى دةستةى بة ِر َيوةبةر‪:‬‬

‫‪ -1‬سةرؤك‪.‬‬ ‫‪ -2‬جَيطري سةرؤك‪.‬‬ ‫‪ -3‬سكرتيرَ ي بةِرَيوةبردن‪.‬‬ ‫‪ -4‬سكرتيرَ ي ِرووناكبريي‪.‬‬ ‫‪ -5‬بةرثرسي دارايي‪.‬‬ ‫‪ -6‬بةرثرسي كاروباري فَيستيظاأل‪.‬‬ ‫‪ -7‬بةرثرسي ِراطةياندن و ثةيوةنديية طشتييةكان‪.‬‬ ‫بةندي ضوارةم‪ :‬دارايى‬ ‫‪...‬‬

‫‪39‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫يةكةم بةش‪ -‬س َييةم تةوةر‬

‫‪ -1‬ث َيكهاتة ئيدارييةكان (كؤنطرة)‬ ‫بنكةى سةرةكى و لقةكان‬

‫‪40‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫سةرةتا‬ ‫يةكَيك لةو زانيارييانةى ترسى ئةوةمان هةبوو كة بؤمان يةكاليى نةبَيتةوة‪ ،‬كات و‬ ‫ِرَيكةوتى دةستبةكاربوون و طؤِرانكاريى (سةرؤك) و (دةستة) و (ئةندام)ـةكان بوو‪ ،‬هةر‬ ‫لةبةر ئةمةش بوو كة لة (فؤِرم)ـةكةدا ضةند ثرسيارَيكمان لةم بارةيةوة نووسى‪ ،‬بةثَيى‬ ‫ئةو زانيارييانةى لة وةآلمى نووسينةكانى ئةواندا هاتووة‪ ،‬هةروةها كاتَيكيش بة شوَين‬ ‫ئةرشيظدا دةطةِراين‪ ،‬توانيمان بةرنامة و كاتى هةموو كؤنطرةكان دةستةبةر بكةين‪ ،‬واتة‬ ‫توانرا مَيذووى ئةم بةشةى بنكةى طةالوَيذ بةم شَيوةية يةكاليى بكرَيتةوة‪ ،‬كة دةكرآ‬ ‫لة ثَيش و دواى كؤنطرةكانيشدا‪ ،‬طؤِرانكاريى ئيدارى كرابَيت‪...‬‬ ‫هةروةك ثَيشرت ئاماذةى ثَيكرا‪ ،‬ئةم بنكةية ثَيش ئةوةى (يةكةم كؤنطرة) ببةستَيت‬ ‫دامةزراوة‪ ،‬لةبةر ئةمة دةستةى كاتييان داناوة‪.‬‬

‫سةرؤك و دةستةكان‬

‫يةكةم دةستة (ثَيش كؤنطرة)‬ ‫ جةمال شارباذَيِرى‪ :‬سةرؤك‬‫ حمةممةد عومةر عومسان‪ :‬جَيطر‬‫ حمةممةد حَ‬‫سال سةعيد‪ :‬سكرتيرَ ى ئيدارى‬ ‫ سابري سديق‪ :‬سكرتيرَ ى ِرؤشنبريى‬‫ ياسني فةقآ سةعيد‪ :‬سكرتيرَ ى دارايى‬‫ ئاكؤ كةريم مةعرووف‪َ :‬‬‫هةلسوِرَينةرى كاروبارى بنكة‬ ‫ ئازاد بةرزجنى‪ :‬ئةندامى كاراى بنكة‬‫يةكةم كؤنطرة ِرؤذانى ‪1997/6/10-9‬‬ ‫لة ىَ‬ ‫هؤل ذوورى بازرطانى بة بةشداريى ‪ 96‬ئةندام بةسرتاوة و ئةجنامةكةى بةم شَيوةية‬ ‫بووة‪:‬‬ ‫ ِرةئووف بَيطةرد‪ :‬سةرؤك‬‫ قوبادى جةىل زادة‪ :‬جَيطرى سةرؤك‬‫ دالوةر قةرةداغى‪ :‬لَيثرسراوى ِرووناكبريى‬‫ ياسني فةقآ سةعيد‪ :‬لَيثرسراوى بةِرَيوةبردن‬‫ خامن ِرةسوول (ئةرخةوان)‪ :‬لَيثرسراوى دارايى‬‫ حسينَ عارف‪ :‬سةرنووسةرى طؤظار‬‫(طةالوَيذى نوآ)‬ ‫‪ -‬ئازاد بةرزجنى‪ :‬ئةندام‬

‫‪41‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫‪42‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫دووةم كؤنطرة ‪1998/12/25‬‬

‫ كامةران ِرةئووف‪ -‬سةرؤك‬‫ ياسني فةقآ سةعيد‪ -‬جَيطرى سةرؤك‬‫ ئةرخةوان‪ -‬ذميرَ يارى‬‫ كاوة حاجى عةزيز‪ -‬كارطيرَِى‬‫‪ -‬سابري سديق‪ِ -‬رووناكبريى‬

‫تَيبينى‪ :‬لة ماوةى نَيوان دووةم و سَييةم كؤنطرةدا دةستةيةكى ديكة بةم شَيوةية هةبووة‪:‬‬

‫ سابري سديق‪ -‬سةرؤك (كاتى)‬‫ كاوة حاجى عةزيز‪ -‬جَيطرى سةرؤك‬‫ عريفان ئةمحةد‪ -‬كارطيرَِى‬‫‪ -‬ئةرخةوان‪ -‬ذميرَ يارى‬

‫‪43‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫‪44‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫س َييةم كؤنطرة ‪2000/3/3-2‬‬

‫‪45‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫‪46‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫ضوارةم كؤنطرة ‪2002/9/5‬‬ ‫ ِرةئووف عومسان‪ -‬سةرؤك‬‫ كاوة حاجى عةزيز‪ -‬جَيطرى سةرؤك‬‫ سابري سديق‪ -‬كارطيرَِى‬‫ عريفان ئةمحةد‪ِ -‬رووناكبريى‬‫‪ -‬ئةرخةوان‪ -‬ذميرَ يارى‬

‫‪47‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫‪48‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫ث َينجةم كؤنطرة ‪2005/12/24‬‬ ‫ ياسني فةقآ سةعيد‪ -‬سةرؤك‬‫ كاوة حاجى عةزيز‪ -‬جَيطرى سةرؤك‬‫ عريفان ئةمحةد‪ِ -‬رووناكبريى‬‫َ‬ ‫عةبدولآل بانةيى‪ -‬ئةندامى دةستة‬ ‫‪ -‬حةميد‬

‫شةشةم كؤنطرة ‪2011/8/25‬‬ ‫ د‪.‬نةوزاد ئةمحةد ئةسوةد‪ -‬سةرؤك‬‫ َ‬‫تةلعةت تاهري‪ -‬جَيطرى سةرؤك‬ ‫ ئاسؤ عومةر سوارة‪ -‬كارطيرَِى‬‫ ذاوَين ىَ‬‫شال‪ -‬دارايى‬ ‫ دانا فايةق‪ِ -‬رووناكبريى‬‫ سيامةند هادى‪ -‬فَيستيظاأل‬‫ىَ‬ ‫خورمال‪ِ -‬راطةياندن‬ ‫ ئيسماعيل‬‫تَيبينى‪ :‬لة شةشةم كؤنطرةدا‪ ،‬ناوى ئةم دةزطاية لة (بنكةى ئةدةبى و ِرووناكرييى طةالوَيذ)ةوة بؤ‬ ‫(بنكةى ِرووناكبرييى طةالوَيذ) طؤِراوة‪.‬‬

‫‪49‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫‪50‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫لقةكان‬ ‫وةك لة ثيرَِةوى ناوخؤى بنكةى طةآلوَيذدا هاتووة ثَيكهاتة و ئةرك و دةسةآلتةكاني‬ ‫دةستةى هةر لقَيك‪:‬‬ ‫أ ‪ -‬هةر لقَيك لة سآ ئةندام ثَيك دَيت‪.‬‬ ‫ب‪ -‬لة كؤنفرانسي لقدا َ‬ ‫هةلدةبذَيردرَيت‪.‬‬ ‫ج‪ -‬يةكَيكيان دةبَيتة سكرتيرَ ي لق‪.‬‬ ‫د‪ -‬سكرتيرَ ي لق مانطي جارَيك لة كؤبوونةوةى دةستةى بةِرَيوةبةري بنكة ئامادة‬ ‫دةبَيت‪.‬‬ ‫ه‪ -‬لة كؤنفرانسي لقدا‪ِ ،‬راثؤرتي دارايي ضاالكييةكانيان دةخوَينَيتةوة‪.‬‬ ‫و‪ -‬ثَيشنيارى بة ئةندام بوون بؤ بنكةى طشيت بةرزدةكةنةوة‪.‬‬

‫‪51‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫لقى ِرانية‬ ‫ئةم لقة لة ‪ 1997/2/1‬دامةزراوة‪.‬‬ ‫يةكةم دةستة‪:‬‬ ‫ سةردار ِراوضى‪ -‬بةرثرسى لق‬‫ خةليل عةىل‪ -‬ئةندام‬‫ هيمداد ِرةفيق‪ -‬ئةندام‬‫لة دووةم كؤنفرانسدا كة لة ‪2000/8/5‬دا بةسرتاوة‪ ،‬دةستةكة بريتى بوون لة‪:‬‬ ‫ سةردار ِراوضى‪ -‬بةرثرسى لق‬‫ خةليل عةىل‪ -‬ئةندام‬‫ جةعفةر ِرةسوول‪ -‬ئةندام‬‫ بةكر هيرَ ؤيى‪ -‬ئةندام‬‫لة سَييةم كؤنفرانسدا كة لة ‪2002/10/4‬دا بةسرتاوة‪ ،‬دةستةكة بريتى بوون لة‪:‬‬ ‫ عومةر حاجى عةبدولِرةمحان‪ -‬بةرثرسى لق‬‫ سةركةوت بورهان‪ -‬ئةندام‬‫ بةكر مةمحوود‪ -‬ئةندام‬‫لة ضوارةم كؤنفرانسدا كة لة ‪2006/7/9‬دا بةسرتاوة‪ ،‬دةستةكة بريتى بوون لة‪:‬‬ ‫ عومةر حاجى عةبدولِرةمحان‪ -‬بةرثرسى لق‬‫ هةذار مةرطةيى‪ -‬ئةندام‬‫ بةكر مةمحوود‪ -‬ئةندام‬‫لة ثَينجةم كؤنفرانسدا كة لة ‪2012/2/10‬دا بةسرتاوة‪ ،‬دةستةكة بريتى بوون لة‪:‬‬ ‫ عومةر حاجى عةبدولِرةمحان‪ -‬بةرثرسى لق‬‫ تارق حةسةن‪ -‬ئةندام‬‫‪ -‬عومةر ئيسماعيل‪ -‬ئةندام‬

‫‪52‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫لقى كؤية‬ ‫لة ىَ‬ ‫سال ‪1998‬دا دامةزراوة و يةكةم دةستةى كارطيرَِى بةم شَيوةية بوو‪:‬‬ ‫ مودريك ىَ‬‫ذال‪ -‬بةرثرسى لق‬ ‫ وريا جةىل زادة‪ -‬ئةندام‬‫ بايز مستةفا‪ -‬ئةندام‬‫هةلبذاردن كة لة ىَ‬ ‫دووةم َ‬ ‫سال ‪2002‬دا كرا‪ ،‬دةستةى كارطيرَِى بةم شَيوةية بوو‪:‬‬ ‫ مودريك ىَ‬‫ذال‪ -‬بةرثرسى لق‬ ‫ وريا جةىل زادة‪ -‬ئةندام‬‫ كةمال كةريم‪ -‬ئةندام‬‫هةلبذاردن كة لة ىَ‬ ‫سَييةم َ‬ ‫سال ‪2007‬دا كرا‪ ،‬دةستةى كارطيرَِى بةم شَيوةية بوو‪:‬‬ ‫ مودريك ىَ‬‫ذال‪ -‬بةرثرسى لق‬ ‫ هيرَ ش بةطيخانى‪ -‬ئةندام‬‫ مةجيد هةرشةمى‪ -‬ئةندام‬‫هةلبذاردن كة لة ىَ‬ ‫ضوارةم َ‬ ‫سال ِرؤذى ‪2012/2/17‬دا كرا‪ ،‬دةستةى كارطيرَِى بةم شَيوةية‬ ‫بوو‪:‬‬ ‫ قارةمان لةشكر‪ -‬بةرثرسى لق‬‫ ديدةوان يةعقوب‪ -‬ئةندام‬‫ سوهةيال قادرى‪ -‬ئةندام‬‫‪ -‬وريا جةىل زادة‪ -‬ئةندامى كارا‬

‫‪53‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫لقى كةالر‬ ‫لة ىَ‬ ‫سال ‪1998‬دا دامةزراوة و دةستةكان بةم شَيوةية بوون‪:‬‬ ‫لة ساآلنى ‪:2002 -1998‬‬ ‫ مةجيد حَ‬‫سال‪ -‬بةرثرسى لق‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل حةسةن قادر‪ -‬ئةندام (ل‪.‬دارايى)‬ ‫‬‫ ئةمحةد شاكةىل‪ -‬ئةندام (ل‪ِ.‬رووناكبريى)‬‫لة ساآلنى ‪:2004 -2002‬‬ ‫ فايةق ِرةحيم حمةممةد‪ -‬بةرثرسى لق‬‫َ‬ ‫عةبدولآل حةسةن قادر‪ -‬ئةندام (ل‪ِ.‬رووناكبريى)‬ ‫‬‫ ئاسؤ وةهاب ئةمحةد‪ -‬ئةندام (ل‪.‬دارايى)‬‫لة ساآلنى ‪:2007 -2004‬‬ ‫ ئاسؤ وةهاب ئةمحةد‪ -‬بةرثرسى لق‬‫ كاروان ياروةيس‪ -‬ئةندام (ل‪.‬دارايى)‬‫ ئةمحةد ِرةحيم حمةممةد‪ -‬ئةندام (ل‪ِ.‬رووناكبريى )‬‫لة ساآلنى ‪ -2007‬؟‪:‬‬ ‫ ئاسؤ وةهاب‪ -‬بةرثرسى لق و ل‪.‬دارايى‬‫‪ -‬ئةمحةد ِرةحيم حمةممةد‪ -‬ئةندام (ل‪ِ.‬رووناكبريى)‬

‫‪54‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫لقى كةركووك‬ ‫لة يةكةم كؤنفِرانسي لقي كةركووكى بنكةيِرووناكبرييي طةالوَيذ لةِرؤذى ‪2003/12/5‬‬ ‫هؤلي (شةهيد سريوان َ‬ ‫لة َ‬ ‫تالةباني)‪ ،‬بة ئامادةبووني دةستةي باآلي بنكةى طةالوَيذ و‬ ‫‪ 60‬ئةندام‪ ،‬كة ‪ 23‬كةس خؤيان كانديد كردبوو‪ ،‬ئةجنامةكة بةم شَيوةية بوو‪:‬‬ ‫َ‬ ‫فةيسةل تاهري هةمةوةندي ‪ 33‬دةنط بةرثرسى لق‬ ‫‬‫ دانا عةسكةر قادر ‪ 31‬دةنط ل‪ِ.‬رؤشنبريي‬‫ بورهان ئةمحةد حمةممةد ‪ 29‬دةنط جَيطر‬‫ سةراب (ِرَيبوار ِرةشيد) ‪ 25‬دةنط ثةيوةندييةكان‬‫ ستار ئةمحةد حمةممةد شَيخاني ‪ 24‬دةنط ل‪.‬دارايي‬‫ ئاوَيزان نووري حةكيم ‪ 18‬دةنط تايثَيست‬‫ سةيفةدين سابري ‪ 18‬دةنط ئةندامى يةدةط‬‫لة كؤنفِرانسي دووةمدا‪ ،‬ئةجنامةكة بةم شَيوةية بوو‪:‬‬ ‫َ‬ ‫فةيسةل هةمةوةندي بةرثرسى لق‬ ‫‪-‬‬‫ ‪ -‬عومةر سةيدة ل‪ِ.‬رووناكبريي‬‫ ‪ -‬ئاوَيزان نووري ل‪.‬دارايي‬‫بة بِرياري بنكةي طةالوَيذ‪ ،‬لة ِرؤذى ‪ 2006/10/7‬ستايف ثَيشوو تةمجيد كران و‬ ‫ستافى نوآ دانرا‪:‬‬ ‫ دانا عةسكةر بةرثرسى لق‬‫ شيرَ كؤ شةريف سكرتيرَ ي ِرووناكبريي‬‫ ستار شَيخاني ل‪.‬دارايي‬‫لة كؤنفِرانسي سَييةمي لقي كةركووكى بنكةي ِرووناكبرييي طةالوَيذ و بة ئامادةبووني‬ ‫دةستةي باآلي بنكةى طةالوَيذ‪ ،‬لة ِرؤذى ‪ 2011/10/22‬لة َ‬ ‫هؤلي (لوبنان) لة كةركووك‪،‬‬ ‫ئةجنامةكان بةم شَيوةية بوو‪:‬‬ ‫ سةيفةددين سابري ‪ 28‬دةنط بةرثرسى لق‬‫ عةلي عومةر ‪ 18‬دةنط (ل‪.‬دارايي)‬‫ عةبدولِرةحيم سةرةِرؤ ‪ 15‬دةنط (ل‪ِ.‬رووناكبريي)‬‫ شيرَ كؤ شةريف ‪ 15‬دةنط (يةدةط)‬‫‪ -‬ئومَيد مةمحوود ‪ 18‬دةنط (يةدةط)‬

‫‪55‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫لقى هةول َيـر‬ ‫ئةم لقة لة ِرؤذى ‪ 2004/7/1‬دامةزراوة‪.‬‬ ‫يةكةم دةستة لة ‪ -2004‬ئابى ‪:2007‬‬ ‫ هاشم سةِراج‪ -‬بةرثرسى لق‬‫ موحسني ئاوارة‪ -‬ئةندام (ل‪.‬ئيدارة)‬‫ ئازاد ئةمحةد‪ -‬ئةندام (ل‪.‬دارايي)‬‫َ‬ ‫عةبدولآل‪ -‬ئةندام (ل‪ِ.‬رؤشنبريي)‬ ‫ عةبدوملوتةليب‬‫ جةوهةر كةريم‪ -‬ئةندام (ل‪.‬ثةيوةندي و ِراطةياندن)‬‫ سابري ِرةشيد‪ -‬ئةندامى دةستةى نووسةرانى طؤظارى طةالوَيذى نوآ‬‫ خاليد جووتيار‪ -‬ئةندامي يةدةط‬‫ ئةمحةد حمةممةد ئيسماعيل‪ -‬ئةندامي يةدةط‬‫ كةريم كاكة‬‫ قاسم شيرَ وانى‬‫ سةباح ِرةجندةر‬‫دووةم دةستة لة مانطي ئابي ‪:2012/3/25 -2007‬‬ ‫ موحسني ئاوارة‪ -‬بةرثرسى لق‬‫ جةوهةر كةريم‪ -‬ئةندام‬‫ ِرزطار عومةر‪ -‬ئةندام‬‫سَييةم دةستة لة ‪:2013/9/1 -2012/3/25‬‬ ‫ جةوهةر كةريم‪ -‬بةرثرسى لق‬‫ عيسا حسينَ ‪ -‬ئةندام‬‫ ِرَيبني موحسني ِرةشيد‪ -‬ئةندام‬‫ضوارةم دةستة لة ‪ -2013/9/1‬؟‪:‬‬ ‫ حمةممةد ئةمحةد مةنتك‪ -‬بةرثرسى لق‬‫ بةشدار سامي‪ -‬ئةندام‬‫‪56‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫يةكةم بةش‪ -‬س َييةم تةوةر‬ ‫‪ -2‬طؤظارى طةالو َيذى نوآ‬

‫‪57‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫سةرةتا‬ ‫دةبواية ئةم ثؤلَينبةنديية لةو بيبليؤطرافيايةدا بكرَيت كة تايبةت بة طؤظارى (طةالوَيذى‬ ‫نوآ) ئامادة كراوة‪ ،‬بةآلم كاتَيك ثرسيارمان كرد نةكرابوو‪ ،‬لةبةر ئةمة بة ثَيويستم زانى‬ ‫كارى لةسةر بكةين‪ ...‬ضونكة وردةكارى لة بارةى ستاف و دةستةكانى ئةم طؤظارةوة‪،‬‬ ‫بةشَيكى ديكةى ثَيويستء بايةخدارى مَيذووى ئةم دةزطايةية‪ ،‬كؤ بكةينةوة‪:‬‬ ‫‪ -1‬لةبةر ئ��ةوةى بيبليؤطرافياى بؤ ئامادة ك��راوة‪ ،‬بة ثَيويستمان نةزانى هةندآ‬ ‫وردةكاريى طؤظارةكة بنووسينةوة‪.‬‬ ‫‪ -2‬بةداخةوة دةرفةتةكةمان زؤر كةم بوو ئةطةرنا بةهةمان شَيوة‪ ،‬ئةم كارةمان بؤ‬ ‫(طةالوَيذى نوآ)ى زمانى عةرةبى‪-‬يش دةكرد كة بة تةنها تَيبينييةك ئاماذةمان ثَيداوة‪.‬‬ ‫‪ -3‬ئةم زانيارييانة تةنها مةبةست لَيى دةرخستنى وردةكاريى طؤظارةكة بووة‪ ،‬لة‬ ‫هةموو ِرووة ئيداريى و ئةدةبى و هونةرييةكانةوة‪.‬‬ ‫‪ -4‬هةرضةند زؤربةى زانياريى ناسنامةى ذمارةى طؤظارةكان‪ ،‬دووب��ارة بوونةوةى‬ ‫تَيكةوتووة‪ ،‬بةآلم لة هةمان كاتدا‪ ،‬طؤِرانكاريش لة ناسنامةكاندا هةية‪ ،‬كة دةبواية يان‬ ‫بةم شَيوةية بنووسرَيتةوة‪ ،‬يانيش بة ثةراوَيز وردةكارى و جياوازييةكان خبةينةِروو‪،‬‬ ‫كة َ‬ ‫هةلبذاردةى يةكةممان ثآ باشرت بوو‪.‬‬ ‫تَيبينى‪:‬‬ ‫طؤظارى (طةالوَيذى نوآ) كة بة (زمانى عةرةبى) دةردةضَيت‪ ،‬تا ئَيستا ‪ 35‬ذمارةى ىلَ‬ ‫دةرضووة و ستافى ئَيستاى بةم شَيوةيةية‪:‬‬ ‫خاوةنى ئيمتياز‪ :‬بنكةى ِرووناكبريى طةالوَيذ‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجنى‬ ‫سةرؤكى نووسني (رئيس التحرير)‪:‬‬ ‫سكرتيرَ ى نووسني (سكرتري التحرير)‪ :‬سامى داود‬ ‫بةِرَيوةبةرى نووسني (مدير التحرير)‪ :‬حمَيدين مةمحوود‬ ‫دةستةى نووسني (هيئة التحرير)‪ :‬ئاوات حةسةن ئةمني‪ ،‬حمةممةد ساالر‬ ‫ديزاين‪ :‬شاهينَ بةرزجنى‬

‫‪58‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫ستافى تةواوى طؤظارى طةالو َيذى نوآ‪ -‬بة زمانى كوردى‬ ‫ذمارة ‪6-1‬‬ ‫خاوةنى ئيمتياز‪ :‬حمةمةد دليرَ ئةمني‬ ‫سةرنووسةر‪ :‬حسينَ عارف‬ ‫سكرتيرَ ي نووسني‪ :‬ئازاد بةرزجني‬ ‫مَ‬ ‫َ‬ ‫دةستةى نووسةران‪ :‬د‪.‬زاهري لةتيف‪ ،‬عةبدولآل تاهري بةرزجني‪ ،‬لةتيف هةلةت‪ ،‬قوباد‬ ‫جةلي زادة‬ ‫ثسثؤرى هونةرى‪ :‬ئيسماعيل خةيات‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل‬ ‫نةخشةساز‪ :‬عةبدوملوحسني‬ ‫تَيبينى‪:‬‬ ‫ذ‪ :1‬مايسى ‪ ،1997‬ذ‪ :2‬تةمووزى ‪ ،1997‬ذ‪ :3‬ئةيلووىل ‪ ،1997‬ذ‪ :4‬تشرينى دووةمى ‪ ،1997‬ذ‪:5‬‬ ‫كانوونى دووةمى ‪ ،1998‬ذ‪ :6‬ئازارى ‪.1998‬‬

‫ذمارة ‪( 8-7‬حوزةيران و تةمووزى ‪)1998‬‬ ‫خاوةنى ئيمتياز‪ :‬حمةمةد دليرَ ئةمني‬ ‫سةرنووسةر‪ :‬حسينَ عارف‬ ‫سكرتيرَ ي نووسني‪ :‬ئازاد بةرزجني‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني‪ ،‬لةتيف مَ‬ ‫َ‬ ‫هةلةت‪ ،‬قوباد جةلي زادة‪.‬‬ ‫دةستةى نووسةران‪:‬‬ ‫ثسثؤرى هونةرى‪ :‬ئيسماعيل خةيات‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل‬ ‫نةخشةساز‪ :‬عةبدوملوحسني‬ ‫ذمارة ‪( 9‬ئابى ‪)1998‬‬ ‫خاوةنى ئيمتياز‪ :‬حمةمةد دليرَ ئةمني‬ ‫سةرنووسةر‪ :‬حسينَ عارف‬ ‫سكرتيرَ ي نووسني‪ :‬ئازاد بةرزجني‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني‪ ،‬لةتيف مَ‬ ‫َ‬ ‫هةلةت‪ ،‬قوباد جةلي زادة‬ ‫دةستةى نووسةران‪:‬‬ ‫سةرثةرشتيى هونةرى‪ :‬قادر مريخان‬ ‫مؤتيظ‪ِ :‬رؤستةم ئاغالة‪ ،‬فةرهاد مةال حةسةن‬ ‫‪59‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫ذمارة ‪( 10‬تشرينى يةكةمى ‪)1998‬‬ ‫خاوةنى ئيمتياز‪ :‬حمةمةد دليرَ ئةمني‬ ‫سةرنووسةر‪ :‬حسينَ عارف‬ ‫سكرتيرَ ي نووسني‪ :‬ئازاد بةرزجني‬ ‫مَ‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني‪ ،‬لةتيف هةلةت‪ ،‬قوباد جةلي زادة‬ ‫دةستةى نووسةران‪:‬‬ ‫سةرثةرشتيى هونةرى‪ :‬قادر مريخان‬ ‫مؤتيظ‪ِ :‬رؤستةم ئاغالة‪ ،‬شيالن جةبار‪ ،‬فةرهاد مةال حةسةن‬ ‫ذمارة ‪( 11‬تشرينى دووةمى ‪)1998‬‬ ‫خاوةنى ئيمتياز‪ :‬حمةمةد دليرَ ئةمني‬ ‫سةرنووسةر‪ :‬حسينَ عارف‬ ‫سكرتيرَ ي نووسني‪ :‬ئازاد بةرزجني‬ ‫مَ‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني‪ ،‬لةتيف هةلةت‪ ،‬قوباد جةلي زادة‬ ‫دةستةى نووسةران‪:‬‬ ‫سةرثةرشتى هونةرى‪ :‬قادر مريخان‬ ‫مؤتيظ‪ِ :‬رؤستةم ئاغالة‪ ،‬شيالن جةبار‪ ،‬فةرهاد مةال حةسةن‪ ،‬هوشيار سةعيد‬ ‫ذمارة ‪ 13 -12‬ىَ‬ ‫(سال ‪)1999‬‬ ‫خاوةنى ئيمتياز‪ :‬حمةمةد دليرَ ئةمني‬ ‫سةرنووسةر‪ :‬قوباد جةلي زادة‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني‬ ‫جَيطرى سةرنووسةر‪:‬‬ ‫بةِرَيوةبةرى نووسني‪ :‬لةتيف مَ‬ ‫هةلةت‬ ‫دةستةى نووسةران‪ :‬سةآلح حمةممةد‪ ،‬ئةرخةوان‪ ،‬فارووق هؤمةر‬ ‫سةرثةرشتيارى هونةرى‪ :‬قادر مريخان‬ ‫مؤتيظ‪ِ :‬رؤستةم ئاغالة‪ ،‬شيالن جةبار‪ ،‬فةرهاد مةال حةسةن‬ ‫ذمارة ‪ 14‬ىَ‬ ‫(سال ‪)1999‬‬ ‫خاوةنى ئيمتياز‪ :‬حمةمةد دليرَ ئةمني‬ ‫سةرنووسةر‪ :‬قوباد جةلي زادة‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني‬ ‫جَيطرى سةرنووسةر‪:‬‬ ‫مَ‬ ‫بةِرَيوةبةرى نووسني‪ :‬لةتيف هةلةت‬ ‫دةستةى نووسةران‪ :‬عةتا قةرةداغى‪ ،‬سةآلح حمةممةد‪ ،‬ئةرخةوان‪ ،‬فارووق هؤمةر‬ ‫سةرثةرشتيارى هونةرى‪ :‬قادر مريخان‬ ‫مؤتيظ‪ِ :‬رؤستةم ئاغالة‪ ،‬شيالن جةبار‪ ،‬فةرهاد مةال حةسةن‬ ‫‪60‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫ذمارة ‪ 15‬ىَ‬ ‫(سال ‪)1999‬‬ ‫خاوةنى ئيمتياز‪ :‬بنكةى ئةدةبى و ِرووناكبرييى ط��ةالوَي��ذ‪ -‬بنكةى ِرووناكبرييى‬ ‫طةالوَيذ (لةم ذمارةيةوة تا ئَيستا بةم شَيوةيةية)‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫مَ‬ ‫بةِرَيوةبةرى نووسني‪ :‬لةتيف هةلةت‬ ‫دةستةى نووسةران‪ :‬عةتا قةرةداغى‪ ،‬سةآلح حمةممةد‪ ،‬ئةرخةوان‬ ‫سةرثةرشتيارى هونةرى‪ :‬قادر مريخان‬ ‫مؤتيظ‪ِ :‬رؤستةم ئاغالة‬ ‫سةرثةرشتيارى ضاث‪ :‬كاوة حاجى عةزيز‬ ‫ذمارة ‪ 16‬ىَ‬ ‫(سال ‪)1999‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫بةِرَيوةبةرى نووسني‪ :‬لةتيف مَ‬ ‫هةلةت‬ ‫دةستةى نووسةران‪ :‬عةتا قةرةداغى‪ ،‬سةآلح حمةممةد‪ ،‬ئةرخةوان‬ ‫سةرثةرشتيارى هونةرى‪ :‬قادر مريخان‬ ‫مؤتيظ‪ِ :‬رؤستةم ئاغالة‪ ،‬فةرهاد مةال حةسةن‪ ،‬سةرضأل شةوقى‬ ‫سةرثةرشتيارى ضاث‪ :‬بةختيار سةعيد‪ ،‬كاوة حاجى عةزيز‬ ‫ذمارة ‪ 18-17‬ىَ‬ ‫(سال ‪)2000‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫مَ‬ ‫بةِرَيوةبةرى نووسني‪ :‬لةتيف هةلةت‬ ‫دةستةى نووسةران‪ :‬عةتا قةرةداغى‪ ،‬سةآلح حمةممةد‪ ،‬ئةرخةوان‬ ‫سةرثةرشتيارى هونةرى‪ :‬قادر مريخان‬ ‫هَيَلكارى‪ :‬هوشيار سةعيد‪ِ ،‬رؤستةم ئاغالة‪ ،‬فةرهاد مةال حةسةن‬ ‫سةرثةرشتيارى ضاث‪ :‬بةختيار سةعيد‪ ،‬كاوة حاجى عةزيز‬ ‫ذمارة ‪ 19‬ىَ‬ ‫(سال ‪)2000‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫مَ‬ ‫بةِرَيوةبةرى نووسني‪ :‬لةتيف هةلةت‬ ‫دةستةى نووسةران‪ :‬عةتا قةرةداغى‪ ،‬سةآلح حمةممةد‪ ،‬زؤراب‬ ‫سةرثةرشتيارى ضاث‪ :‬بةختيار سةعيد‬ ‫ذمارة ‪( 20‬حوزةيرانى ‪)2000‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫مَ‬ ‫بةِرَيوةبةرى نووسني‪ :‬لةتيف هةلةت‬ ‫‪61‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫دةستةى نووسةران‪ :‬عةتا قةرةداغى‪ ،‬سةآلح حمةممةد‪ ،‬زؤراب‬ ‫سةرثةرشتيارى ضاث‪ :‬بةختيار سةعيد‬ ‫مؤتيظ‪ :‬ديارى حمةممةد‪ِ ،‬رؤستةم ئاغالة‬ ‫ذمارة ‪( 21‬تشرينى دووةمى ‪)2000‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫بةِرَيوةبةرى نووسني‪ :‬لةتيف مَ‬ ‫هةلةت‬ ‫دةستةى نووسةران‪ :‬عةتا قةرةداغى‪ ،‬سةآلح حمةممةد‪ ،‬زؤراب‬ ‫سةرثةرشتيارى ضاث‪ :‬بةختيار سةعيد‬ ‫ذمارة ‪( 22‬كانوونى دووةمى ‪)2001‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫بةِرَيوةبةرى نووسني‪ :‬لةتيف مَ‬ ‫هةلةت‬ ‫دةستةى نووسةران‪ :‬عةتا قةرةداغى‪ ،‬سةآلح حمةممةد‬ ‫سةرثةرشتيارى هونةرى‪ :‬بةختيار سةعيد‬ ‫ذمارة ‪( 24 -23‬ئايارى ‪)2001‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫مَ‬ ‫بةِرَيوةبةرى نووسني‪ :‬لةتيف هةلةت‬ ‫دةستةى نووسةران‪ :‬عةتا قةرةداغى‪ ،‬سةآلح حمةممةد‬ ‫سةرثةرشتيارى هونةرى‪ :‬بةختيار سةعيد‬ ‫مؤتيظ‪ :‬ستار قادر‬ ‫ذمارة ‪ 25‬ىَ‬ ‫(سال ‪)2001‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫مَ‬ ‫بةِرَيوةبةرى نووسني‪ :‬لةتيف هةلةت‬ ‫دةستةى نووسةران‪ :‬عةتا قةرةداغى‪ ،‬سةآلح حمةممةد‬ ‫سةرثةرشتيارى هونةرى‪ :‬بةختيار سةعيد‬ ‫مؤتيظ‪ :‬سةرضأل شةوقى‬ ‫ذمارة ‪( 26‬ئةيلووىل ‪)2001‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫بةِرَيوةبةرى نووسني‪ :‬لةتيف مَ‬ ‫هةلةت‬ ‫دةستةى نووسةران‪ :‬عةتا قةرةداغى‪ ،‬سةآلح حمةممةد‬ ‫سةرثةرشتيارى هونةرى‪ :‬بةختيار سةعيد‬ ‫‪62‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫مؤتيظ‪ :‬تةالر نادر‬ ‫ذمارة ‪ 28-27‬ىَ‬ ‫(سال ‪)2002‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫مَ‬ ‫بةِرَيوةبةرى نووسني‪ :‬لةتيف هةلةت‬ ‫دةستةى نووسةران‪ :‬سةآلح حمةممةد‬ ‫سةرثةرشتيارى هونةرى‪ :‬بةختيار سةعيد‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل‬ ‫مؤتيظ‪ :‬ئاشنا‬ ‫ذمارة ‪ 29‬ىَ‬ ‫(سال ‪)2002‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫بةِرَيوةبةرى نووسني‪ :‬لةتيف مَ‬ ‫هةلةت‬ ‫دةستةى نووسةران‪ :‬سةآلح حمةممةد‬ ‫سةرثةرشتيارى هونةرى‪ :‬بةختيار سةعيد‬ ‫مؤتيظ‪ :‬شوعلة سلَيمان‬ ‫ذمارة ‪ 30‬ىَ‬ ‫(سال ‪)2002‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫مَ‬ ‫بةِرَيوةبةرى نووسني‪ :‬لةتيف هةلةت‬ ‫سةرثةرشتيارى شيعر‪ :‬سةآلح حمةممةد‬ ‫ِراوَيذكارانى وةرطيرَِان‪ :‬حمةممةد كةريم‪ ،‬حمَيدين مةمحوود‬ ‫سةرثةرشتيارى هونةرى‪ :‬بةختيار سةعيد‬ ‫مؤتيظ‪ :‬هاوِرآ حمةممةد‬ ‫ذمارة ‪( 31‬تشرينى يةكةمى ‪)2003‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫بةِرَيوةبةرى نووسني‪ :‬لةتيف مَ‬ ‫هةلةت‬ ‫سةرثةرشتيارى شيعر‪ :‬سةآلح حمةممةد‬ ‫ِراوَيذكارانى وةرطيرَِان‪ :‬حمةممةد كةريم‪ ،‬حمَيدين مةمحوود‬ ‫مؤتيظ‪ :‬ناميق حةمة‬ ‫ذمارة ‪( 33-32‬نيسانى ‪)2004‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجني‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫دةستةى نووسةران‪ :‬سةآلح حمةممةد‪ ،‬سامى هادى‪ ،‬حمةممةد كةريم‪ ،‬كاوة حاجى‬ ‫عةزيز‪ ،‬حمَيدين مةمحوود‬ ‫‪63‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫سةرثةرشتيارى هونةرى‪ :‬بةختيار سةعيد‬ ‫مؤتيظ‪ِ :‬رَيبوار سةعيد‬ ‫ذمارة ‪( 34‬حوزةيرانى ‪)2004‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجنى‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫دةستةى نووسةران‪ :‬سةآلح حمةمةد‪ ،‬سامى هادى‪ ،‬حمةممةد كةريم‪ ،‬كاوة حاجى‬ ‫عةزيز‪ ،‬حمَيدين مةمحوود‪.‬‬ ‫سةرثةرشتيارى هونةرى‪ :‬بةختيار سةعيد‬ ‫ذمارة ‪( 36-35‬شوبات و ئازارى ‪)2005‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجنى‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫دةستةى نووسةران‪ :‬سةآلح حمةممةد‪ ،‬سامى هادى‪ ،‬حمةممةد كةريم‪ ،‬كاوة حاجى‬ ‫عةزيز‪ ،‬حمَيدين مةمحوود‪.‬‬ ‫مؤتيظ‪ِ :‬رَيبوار سةعيد‬ ‫ذمارة ‪( 37‬تةمووزى ‪)2005‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجنى‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫دةستةى نووسةران‪ :‬سةآلح حمةممةد‪ ،‬سامى هادى‪ ،‬حمةممةد كةريم‪ ،‬كاوة حاجى‬ ‫عةزيز‪ ،‬حمَيدين مةمحوود‪.‬‬ ‫ذمارة ‪( 38‬ئازارى ‪)2006‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجنى‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫سكرتيرَ ى نووسني‪ :‬بةياد عةبدولقادر ئةمحةد‬ ‫دةستةى ن��ووس��ةران‪ :‬سامى ه��ادى‪ ،‬ئ��اوات حةسةن ئةمني‪ ،‬فةريدوون ثَينجوَينى‪،‬‬ ‫ئةمحةد ِرةزا‪.‬‬ ‫بةِرَيوةبةرى طشتيى جَيبةجَيكردن‪ :‬فوئاد عةبدولِرمحان‬ ‫لَيثرسراوى بابةتى هونةرى‪ :‬بةختيار سةعيد‬ ‫ذمارة ‪( 40-39‬حوزةيرانى ‪)2006‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجنى‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫سكرتيرَ ى نووسني‪ :‬بةياد عةبدولقادر ئةمحةد‬ ‫دةستةى نووسني‪ :‬سامى هادى‪ ،‬ئاوات حةسةن ئةمني‪ ،‬فةريدوون ثَينجوَينى‪ ،‬ئةمحةد‬ ‫ِرةزا‪ ،‬بةختيار سةعيد‬ ‫مؤتيظ‪ِ :‬رَيبوار سةعيد‬

‫‪64‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫ذمارة ‪( 41‬ئةيلووىل ‪)2006‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجنى‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫سكرتيرَ ى نووسني‪ :‬بةياد عةبدولقادر ئةمحةد‬ ‫دةستةى نووسني‪ :‬سامى هادى‪ ،‬ئاوات حةسةن ئةمني‪ ،‬فةريدوون ثَينجوَينى‪ ،‬ئةمحةد‬ ‫ِرةزا‪ ،‬بةختيار سةعيد‬ ‫مؤتيظ‪ِ :‬رَيبوار سةعيد‬ ‫ذمارة ‪( 43-42‬تشرينى دووةمى ‪)2006‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجنى‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫سكرتيرَ ى نووسني‪ :‬بةياد عةبدولقادر ئةمحةد‬ ‫دةستةى نووسني‪ :‬سامى هادى‪ ،‬ئاوات حةسةن ئةمني‪ ،‬فةريدوون ثَينجوَينى‪ ،‬ئةمحةد‬ ‫ِرةزا‪ ،‬بةختيار سةعيد‬ ‫مؤتيظ‪ِ :‬رَيبوار سةعيد‬ ‫ذمارة ‪( 44‬شوباتى ‪)2007‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجنى‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫سكرتيرَ ى نووسني‪ :‬بةياد عةبدولقادر ئةمحةد‬ ‫دةستةى نووسني‪ :‬سامى هادى‪ ،‬ئاوات حةسةن ئةمني‪ ،‬ئةمحةد ِرةزا‪ ،‬بةختيار سةعيد‪،‬‬ ‫فةريدوون ثَينجوَينى‬ ‫مؤتيظ‪َ :‬‬ ‫دلشاد بةهاددين‬ ‫ذمارة ‪ 45‬ىَ‬ ‫(سال ‪)2007‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجنى‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫سكرتيرَ ى نووسني‪ :‬بةياد عةبدولقادر ئةمحةد‬ ‫جَيبةجَيكردن‪ :‬فوئاد عةبدولِرةمحان‬ ‫دةستةى ن��ووس��ةران‪ :‬سامى ه��ادى‪ ،‬ئ��اوات حةسةن ئةمني‪ ،‬فةريدوون ثَينجوَينى‪،‬‬ ‫ئةمحةد ِرةزا‬ ‫ديزاين‪ :‬جةليل حسي‬ ‫ذمارة ‪ 46‬ىَ‬ ‫(سال ‪)2007‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجنى‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫سكرتيرَ ى نووسني‪ :‬بةياد عةبدولقادر ئةمحةد‬ ‫دةستةى نووسني‪ :‬سامى هادى‪ ،‬ئاوات حةسةن ئةمني‪ ،‬فةريدوون ثَينجوَينى‪ ،‬ئةمحةد‬ ‫ِرةزا‬ ‫ديزاين‪ :‬جةليل حسي‬ ‫‪65‬‬


‫بنكةى ِرووناكبرييي طةالو َيذ‪ ...‬م َيذوو و بيبليؤطرافياى ضاالكى و بةرهةم‬

‫ذمارة ‪ 48-47‬ىَ‬ ‫(سال ‪)2007‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجنى‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫سكرتيرَ ى نووسني‪ :‬بةياد عةبدولقادر ئةمحةد‬ ‫دةستةى نووسني‪ :‬سامى هادى‪ ،‬ئاوات حةسةن ئةمني‪ ،‬فةريدوون ثَينجوَينى‪ ،‬ئةمحةد‬ ‫ِرةزا‬ ‫ديزاين‪ :‬جةليل حسي‬ ‫ذمارة ‪( 49‬ئازارى ‪)2008‬‬ ‫َ‬ ‫عةبدولآل تاهري بةرزجنى‬ ‫سةرنووسةر‪:‬‬ ‫سكرتيرَ ى نووسني‪ :‬بةياد عةبدولقادر ئةمحةد‬ ‫دةستةى نووسني‪ :‬سامى هادى‪ ،‬ئاوات حةسةن ئةمني‪ ،‬فةريدوون ثَينجوَينى‪،‬‬ ‫ديزاين‪ :‬جةليل حسي‬ ‫ذمارة ‪61-50‬‬ ‫َ‬ ‫سةرنووسةر‪ :‬عةبدولآل تاهري بةرزجنى‬ ‫سكرتيرَ ى نووسني‪ :‬دانا فايةق‬ ‫ديزاين‪ :‬ئارام عةىل‪.‬‬ ‫ت َيبينى‪:‬‬ ‫ذ‪ :50‬شوباتى ‪ ،2011‬ذ‪ :51‬نيسانى ‪ ،2011‬ذ‪ :52‬تةمووزى ‪ ،2011‬ذ‪ :53‬تشرينى‬ ‫يةكةمى ‪ ،2011‬ذ‪ :54‬كانوونى دووةمى ‪ ،2012‬ذ‪ :55‬ئازارى ‪ ،2012‬ذ‪ :57 -56‬ئةيلووىل‬ ‫‪ ،2012‬ذ‪ :58‬تشرينى دووةمى ‪ ،2012‬ذ‪ :59‬كانوونى دووةمى ‪ ،2013‬ذ‪ :60‬نيسانى‬ ‫‪ ،2013‬ذ‪ :61‬حوزةيرانى‪.2013‬‬

‫‪66‬‬


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.