394 by chawder news

01:Layout 1

10/21/2012

9:07 PM

Page 1

QÉG s¼rýK óBPðu»W

2012/10/22 »íì»„ ôk )394( ºqBìu

þüBGs¼rýK ,ºô»ðBGqõØ þƒðu»ƒW ÿºô»ƒñƒOBƒø ÿ»ƒð½ƒG»ƒG µ‡½g þÝÉðu»W òüqAkAõýø ,µòü»Üºk óBPwkqõÜ þðBýOÂôBø»è ºô»ü»ð½G ô»G q»ø .óq»Gq»w»G þðAq»ìBÜ pK òü»Üºk óBì»Ü»ìBðu¼q þðAq»ñÈõg þüqAkBâBC # QÉ_Bðqºk "rÈkôB_" õOBøAk ÿ»íì»„ ôk »Ü

»ü»ðBPÔ»ø þýO»üÂ»ì½Ü ,ÿrýHÜBðôq ,þwBýw þÜ»ü»ìBðu¼q

:"rÈkôB_" ½G ,óBPwkqõÜ þðBÜ»ýýÔ»è»w ÿqBük þýPÉw»Ü ,ÖýO»éèôlG»Ì æ»ì

ºô»PÉGBð ÿ»ãÉW Alñük»è þìçxýC þGtc "»ýñük ô|þÜqõO ÿqõPéÜ ÿºô»ðkrÜôÃG óBýXðBìBC"

»ðBhGBOõØ þñPxgAk ÿAôAk QÈrÜºk óBPwkqõÜ þðBÜ»ýýÜqõO þƒðÂBƒw ÿBƒOºq»ƒƒw»ƒƒè :R»ƒƒHƒƒüBƒƒO -rƒƒÈkôBƒƒƒ_ þíÈ q»ø»è þÜqõO þÜ»ü»ðBhGBOõØ lð»_ ºô»ðBÜºkºô»ð óBü»ðAô ßqõO þðBüBPw½ìBì µºô»O»ðôArÜ AlðBPwkqõÜ ÿqBGô qBÜ þÜ»üAsºqB„ ÿAô pG»G »Ü ,ºô»ñÉ¾ºk AlÉO ÿºô»ðkrÜôÃG »ðBðBhGBOõØ ô»C þXðBìBC ,BƒýƒÜqõƒO QÉðAsºk þPxüõÉK»G »ü½G .»ýñük ô|þÜqõO ÿqõPéÜ þÝÉðõ_AkAôk»ƒG»ƒè "rƒÈkôBƒ_" RBƒÜôBƒø .òƒÈ rƒhƒƒGAk »ðBðBhGBOõØ ô»C ÿºô»ðkrÜ þýñÉùð þXðBìBC ,AlýðAlü»ì ºôº-ó»ƒèõƒâ Ãƒ¾õƒdƒO»ƒƒÔ þƒƒO»ƒƒÌBƒƒì»ƒƒW ó»ƒƒüæ»ƒƒƒè .RBÜºkArÝ„BC »ðBðBhGBOõØ ô»C ,lðBü»âAq ÿ"rÈkôB_" »G ,BýÜq õO ÿ qBGô qBÜ»è AsºqB„ ô ½ÝðAs ÿBPw½ìBì ,tü s»Ì qAkq»w .k ºô»üºqBGô»è rPýÜ»ü»ãÉW»è »ðBðBhGBOõØ ï»C þðõG q»â »Ýðõ_ ,"òÈ rhGAk" »Pxü õÉK»G »ü½G .»ýñük ô|þÜq õO ÿ q õPéÜ ÿºô»ðkrÜôÃG óBýXðBìBC óBÜ»„BG ºqBÜlñÈõg RBÜºkAô ‡»ì»C ,»KArg AlüBýO ºkqºô q»K þíPxýw ÿºô»Cq»G»è ,»ýýð þüBwBC óBPwkq õÜ»è Aô»C ,òG þüBwBC .òGBð ºkqºô q»K kq õÜ þPü q»ð ô q õPè»Ü»G ºô»„»ü»ãÈ q ô»è µó»HG »ðBðBhGBOõØ ô»C ½G Bð»K þðlñÈõg ôºkqºô q»K ÿ»ðvýè ôºkqºô q»K þOºqAsºô »è AôAk ,ºô»ðBðBhGBOõØ ô»C þðõG ÿºqBG»è ,ÞÉwõð»ìBðu ¼ q ºô»ý„½g ÿæ .ó»ÝG »ðBðBhGBOõØ ºq ½W ô»C ½G ÿlýW þðõ_AkAôk»G ôºô»ñÉGBâBC»G »Ü ,RBÜºk ÂBG þÕwºô "»Üºq ô»â »ýýwrO»ì"»G Ë rÜºk »Ü ,»wrK ï»C ÿBülýì õÉð»ñPxg µókrÜArÝ„BC" QÉ¿„ºk »wõð»ìBðu ¼ q ô»C ókrÜrÉÔ µºkqºô q»K µólñÈõg ÿ qAõG ½G ÁBw QxýG QÉ_»ð óBìrýG »Ýðõ_ ,Rô»Ü äðºqk q ¼ s ,ÁBw QxýG ÿ»Ýü tð ‡BK ,òü»ÝG þðBÜ»ÅýO»ãÉð »ýü q»ãü qBÜ µòü ô»ÝGBü rÔ ºôBì ºô»C þO»Ôqºk BP…Éø ïÂ»G ..ß»üºô»ð lð»_ þðkrÝ„½â µólðBü»ãÉK »OAô #!òýñÉPwºõG Akºq õñw ï»è

ÖýO»éèôlG»Ì æ»ì

þðõƒG ÊƒG»ƒG QƒÉƒGkrƒÜºô»ƒG óBƒýƒPƒw»ƒø »ƒìu ô»ƒO ï»ƒC ,þƒwBƒýƒƒw ÿ ôArƒƒhƒƒÝƒƒÈ q Á»â»è ÊÜpHÉÜ QÉðAõOBð AlðBPwkq õÜ»è .RBÝG AkrO þðBÜ»ýýìçxýC »ð»üæ »ƒƒýƒƒýƒƒPƒƒÉƒƒw»ƒƒÜ ÿ»ƒƒðAô»ƒƒ`ƒƒƒÉƒƒƒK»ƒƒƒG þìAlð»C îýè»w rýì»w ,ºô»Ü»ýýÔ»è»w ,þìçxýC ÿ õOrãÜ»ü þýwBýw þG»PÜ»ì þwBG AlðBCq õØ »è :lðBü»âAq ÿ"rÈkôB_" »G »Ü »ýýð QwAq ‡»ü»xØ ô»C ôºôArÜ Jtc .»ýýð þÌq»„ Jtc òÉ¾ºk þìAlƒð»ƒC lƒýƒW»ƒì eƒwBƒð RBƒÜôBƒø ,þìçxýC ÿºô»ñOôtG þýO»ƒüAkrƒÜq»ƒw ôºô»OBÜºlOºq ÖýO»éèôlG»Ì æ»ì þðBÜ»xØ µþÌq»„ þÝÉP„ Jtc þðõƒG" QƒÉƒ¾ºk #."»ýüBwBC ºô»ñÈõgºk Ak10 ºo»Kæ»è rOBü s þü qBýðAs

ºô»ññÈ õgºk Akºo»Kæ Aôk»è ÞÈ qBOô ô10 ºo»Kæ »è ÞÉOq½KAq ºô»üºqBGô»è

:ÛArýÌ þðBì»èqBK þürâq»G ÿ»ðvýè þÝÉìAlð»C

»éXük þüºlðBìq»Ô µQÈrâBðqºô R»ýÌq»„ QÉGBð ‡õOô»Üq»w

þðlðBK»w q»w»è ºqõw ÛArýÌ þO»ìõÝc AlÝÉOBÜ»è :R»HüBƒO -rƒÈkôBƒ_ †ýìAôºkq»G ô»èBük µßõÜq»Ü þðBÜBâtÈ qBK q»w»G »éXük þð½ýwAq»K½C þüºlðBìq»Ô þü râq»G µ†üBwBC ÿ»ðvýè þÝÉìAlð»C ïÂ»G ,RBÜºk ß»_pK »ýüºlðBìq»Ô ô»C µQÈ râBðqºô R»ýýÌq»„ »ýüºlðBìq»Ô ô»ƒC" QƒÉƒ¾ºk ,ÛArƒýƒÌ þƒðBƒì»ƒèqBƒK»ƒè ."QÉGBð ‡õOô»Üq»w q»w»è ,ÛArýÌ þðBì»èqBK þü râq»G µ†üBwBC ÿ»ðvýè þìAlð»C ,kBùýW ó»w»c| ÿ»Ü»Øºk »Ü "rÈkôB_" Á»â»è AlýÝÉñOô»ÝÉK ôB_»è ,óBPwkq õÜ þýðBíü»K ôBø þPxýè þðkrÝPwô qk ½G ß»ýýPxü õÉK óBü ß»ü õðBýG aýø »üAõýÉK ,ºô»OºôArÜôÃG Ak4 ºo»Kæ»è »ýüºlðBìq»Ô ô»C BPxÉCBO" QÉ¿„ºk ô»ýýð »éXük þð½ƒýƒwAq»ƒK ½ƒC þƒüºlƒðBƒìq»ƒÔ µQÈ râBðqºô R»ýÌq»„ »üAõí…ÉK ,»ýýð þÝÉO»ýÌq»„ aýø µ»ü»ø þ¿Ý„ þÜ»üºõÉ„»G ."QÉGBð õOô»Üq»w ºuBìBC ,ôArGôBð ,Býwô q»è ÛArýÌ þO»ìõÝc þð»ì»Ø»O µß»_ þñü pÜ ÿºqBG»è »Ü ÿ»ðBw»Ü ô»C †ýÝÉOBÜ q»ø ôºôArÜ ºq ô»â q ¼ s »ü»è»w»ì ô»C ,RBÜºkºô»G õÜºôBO ,RBÜºk óBýP…ÉùãðBG óBì»Ü»ðvýè ,ºô»ñÈ o»ãG Býwô q»è ó»Üºk »Ü»Pw»HÈ râ #.ºô»ð»ÝHðô q óBÜ»Pw»HÈ râ þPÉð½_

2-3

ÿBãðBíü»K ÿBPw½ìBì »Ü ,ôArGôBƒð þðõG ÿºqBG»è ,»ðBÜ»ýýìçxýC »PxƒðAs ïçxýC þñüBC " þOô ,þìçxýC þGtƒc þÝÈ qBÜ ,»ýð þO»üBƒGtƒc»ƒG þƒPƒxƒü õƒÉƒK þO»üBGtc»G BãÈ q Alñük»è ,»ýýð þÌq»„ ."ºôAqk»ð ,þñÈõXñÉK qºô q»w ,ºô»ý„½g ÿæ µþwBýw þìçƒxƒýƒC ÿ qAõƒG»ƒè AsºqBƒ„ ÿ"rÈkôBƒ_" »ƒG ,þƒñƒýƒüBƒC ÿ qBƒýƒ¾½ƒÝƒÉƒè óBü ÞÉGtýc þðkrÝPƒwô qk ,lƒðBƒü»ƒâAq »ìu ô»O ó»üæ»è þwBýw þÝÈ ôArhƒÝƒÈ q rOBü s ,ºô»ðBPwkq õƒÜ ÿ»ƒÜ»ƒýƒýƒÔ»ƒè»ƒw µÞƒƒ¾»ƒƒg ôBƒƒð þƒƒÝƒƒÉƒƒƒwBƒƒƒGõƒƒƒãƒƒƒðºk»ƒƒƒè ï»ÜBðAô pƒG ,QƒÉƒ_ºk ß»ƒüºlƒð»ƒâBƒK ô pƒK lð»_q»ø .QÉG»ø ÿ ½Oô»C þÝƒÉƒOºo»ƒñƒG »ð»üæ ô»C »Ýðõ_ ,»ƒü»ƒø þƒ…ƒü q»ƒâ»ƒC »Ü ÛArýÌ ÿºôºqºk ÿ»ðBýwBýw µþñýüBC »ãðºq ,ó»Üºk »ìu ô»O ï»C þü rýãP…ƒK

þÜ»ýýPÉw»ƒÜ :R»ƒHƒüBƒO -rƒÈkôBƒ_ ºuBìBC ,óBPwkqõÜ þðBÜ»ýýÔ»è»w ÿqBük þñük ôBð»è þO»üBGtc »Ü RBÜºkºô»G þðõG»ø" ôºôAqk»ñÉK ÿBãÈ q AlìçxýC »üAlÝÉOBÜ»è »ì»C ."»ýýð þÌq»„ Jtc þðBÜ»ýýÔ»è»w »ƒü»ƒø ºô»ƒC ÿ½ƒãƒðºk ïÂ»G .ó»ÝHPwô qk Jtc †ýðBPwkqõÜ »íÉC" òƒÉƒ¾ºk ôºô»ƒñƒÜºlƒýƒOºq óAô»ƒC RBÜôBø ."»ýýð þO»üBGtc »G óBìoºôBG ºlð»_q»ø ,þwBýw þìçxýC þÝÈ o½LxK óBÜ»ƒýƒýƒÔ»ƒè»ƒw ,RBƒÜºkºô»ƒG ºuBƒìBƒC þ…ü q ôk»G ïÂ»G ,»ýýð Jtc»G óBü oºôBG »Ýðõ_ ,ó»ÝG ºq ½W ô»è þÝÈ qBÜ QÉðAsBð ÿºôºqºk»è ÿ»ìu ô»ƒO ô»ƒC »ƒüAõƒýƒÉƒK »ãðºq ,ó»Üºk óBýü rýãP…K ºô»ðBPwkqõÜ Jtc ÊG»G »Ü QÉG»ø óBü oºôBƒG ô»ƒC .òñÉùHPwºk»G óBýðBÜ»XðBìBC òðAõOBð ó»ƒüæ»ƒè AkôkrƒGAq ÿ u ¼ q lƒð»ƒ_»ƒƒè ,ºô»ýýìçxýC þÝÉGtc lð»_ þðlðBü»âAq »ƒƒÜ ,ºô»ƒƒƒüArƒƒƒÜôÃƒƒƒG ºô»ƒƒƒC þƒƒƒ¾Aô»ƒƒƒø »ü»ø óBü sBýð óBPwkq õÜ þðBÜ»ýýÔ»è»w ,ÖýO»éèôlG»Ì.k ïÂ»G ,ó»ÝHPwô qk Jtc þƒðBƒÜ»ƒýƒýƒÔ»ƒè»ƒw ÿ qBƒük þƒýƒPƒƒÉƒƒw»ƒƒÜ ,lðBü»âAq ÿ"rÈkôB_" »G ,óBƒPƒwkq õƒÜ ó»ƒƒƒƒüæ»ƒƒƒƒè Jtƒƒƒƒƒc þƒƒƒƒƒðlƒƒƒƒƒðAq s»ƒƒƒƒƒìAk aýø ô»ü½ãðºk Býð»O ºô»ðBÜ»ýƒýƒÔ»ƒè»ƒw þO»üBGtc »Ýƒðõƒ_ ,»ƒýƒýƒð þƒÜ»ƒüBƒì»ƒñƒG óBðBí¿wõì ,òýƒðAsBƒð Aôºq þƒÝƒÈ qBƒÜ»ƒG ºq ô»â ÿAõg ,»ýð Jtc»G óBýPxü õÉƒK "»O»íìõC ß»ü »íÉC þO»íìõC" QÈõìq»Ôºk AlÉO ÿ»Gtc õì»ø ô»C RBÜBðºô»G Qxü õÉK .QÈ rÝHPwô qk

ßõHxü»Ô þðBÜ»PñÉì½Ü ºq»Ýð»C»è qBýPg»G æ»ì ÿ»ÜºqBOô ÿºqBG»è

þðBñÈ õ„ô q»xÉG ÿ»ýw¼k QÉðAõOBð óBì»èqBK" "ºô»OBÝGçÜ»ü ½gôBð ÿo»„ »ƒÜ»ƒO»ƒGBƒG µºô»ƒPƒÉƒ¾½ƒƒÝƒƒG »ƒƒwrƒƒK ô»ƒƒè þýwBýw þG»PÜ»ì »Ýðõ_ ,ºô»OBÝGçÜ»ü rOAôk µóºlG ÞÉ¾ô»ø q»ø þOqBK µþPÉÜ»ü þ¾Bì»è ºô»C ,óºlG ºô»ðkrÜõGºq»Ø ÿ qBü pG »ü½G ,»ýüBwBüBƒð µQƒÉƒ_ºkqºk þƒPƒ…ƒâ þ¾½ø õÉð ºô»ð»hG »wrK ô»C »Pxü õÉK #.ºô»ðBPwkq õÜ þðBì»èqBK

,½gôBð ÿ rü sºô þÝÉðAôlÉè ÿºqBG»è þðBñÈõ„ô q»xÉG ÿ»ýƒw¼k ÿ õƒHƒOô »ƒÜ BO þOqBK µþPÉÜ»ü »OºôAk óBü½gôBð ÿ o»„ ô»C" þƒOô ,ôArƒGôBƒð ,ºô»ƒð»ƒÝƒHƒüçƒÜ»ƒü »ãðrâ þÜ»ü»ã¾»G ½gôBð ÿ rü sºô ÿ»ü»xØ »ƒƒÝƒƒÉƒƒw¼k ÊƒƒðAõƒƒOBƒƒð óBƒƒì»ƒƒèqBƒƒK »ƒƒƒÜ »ðBì»èqBK þ…ýC ÿ ½g ïÂ»G ,ºô»OBÝGçÜ»ü

”þÜ»OBÜ þü rýâq»wôBù“ AlGBXýc ÿ»üBw»è

AlýÝÉñOô»ÝÉK ôB_»è ,òükºtýÌ óBíü»K Ak4 ºo»Kæ»è ÿ»Ü»Øºk »Ü "rÈkôB_" Á»â»è ,QÉðAsºk þ…ýPxüõÉK»G ,ºô»OºôArÜôÃG þPwBC q»w»è ,ÿkBì ÿõGºq»Ø»è »ƒãƒW ókqõHÉè ÿAôAk †ýíÈ q»ø þýO»üBÜ¼ q»w ½gôBð ÿo»„ þðBýðBGqõØ ÿqBÜõw»Ü»ƒè .QÈ rÝG

ÿ»ðvýè þÝÉìAlð»C :R»HüBO -rÈkôB_ óBPwkqõÜ þðBì»èqBK»ƒè Ç¼ rƒì þƒÔBƒì ,»üAõýÉƒK ,)óAo½ƒâ( þƒPƒxƒýƒè q»ƒw»ƒè ÿ»ƒƒýƒƒw¼k QƒƒÉƒƒðAõƒƒOBƒƒð óBƒƒƒì»ƒƒƒèqBƒƒK ½ƒgôBƒð ÿo»ƒ„ þƒðBƒñƒÈõƒ„ô q»ƒƒxƒƒÉƒƒG »ýýw¼k ô»C AlÝÉOBÜ»è ,ºô»OBÝGçÜ»ƒü .ºô»PÈ rÝGçÜ»ü AlðBì»èqBK»è QÉGºk

ÿ»ÜºôArÜ»Ðºk»Ø »ðBì¼q ÿkqõÜ»G QÈ rÜºk q»XñèBw

info_chawder@yahoo.com

R»HüBO

2012/10/22 »íì»„ ôôk )394( ºqBìu

þO»üAkqõÜ ÿºô»ðBüu

ºq»Ýð»C»è qBýPg»G æ»ì ÿ»ÜºqBOô ÿºqBGqºk ,ßõHxü»Ô þðBÜ»PñÉì½Ü»è ÞÉ„»G qBýPg»G ßBÜ :| Zahir tahir xaneqin ÿ ½O»è ôÃw ºô»ñýØ»ƒðBƒg»ƒè ..óBƒýƒâ ÿ ôÃw ..õOBøAk ôBPxÉC ÿºkrÜq»w »Ü ..QÉG Êƒè QÝ„õâoõƒØƒ »ƒðºõƒ¾»ƒC µQ„q þÝxÉìrÔ ÞÈ qBGô q R»Ü»Oô»G ô ôBOõw þðô qºk .lðBÝ„ QýPÈƒõƒñƒýƒO þPg»PüBK ôBð»è krÜqBíýG ÿ ôB_rÙ¾»ø ,õG rýG q»ø QñýƒØƒ»ƒðBƒg ‡BƒýƒÜƒq õƒO ÊK q»w ºô»ðBx¾»ø òýØ»ðBg þðAlýø»„ µóÂ½Ü .Rrâºk óBýÈõâ »Pwºk »Pwºk rÉOrÉO óBÜ»gBG µ»_õÜ .óBÜ»ìBØ»„ ï»è ,óAôBýK ,óBðu ,óAôæ ,óBXð»â .ó õG q»ø ..ApÉâ óBýñOô»Üq»w þüB„ ºu ¼ q rOs q»G rO ÿºlðºô»ƒC Rq»ƒwƒ Qƒü vƒG ..ºqB„ ï»C ÿºkrÜq»w µ oõÜ òükrÜ ÿ oõÜ»G Qü õG krÜ îPw»øAµ ¼pì»ƒC þÝÉñGu õØ µó õÜ õì»ø»è ÞÈkq õÜ õì»ø BXð»K òýØ»ðBg ¼pì»C .»ðBùƒýƒW ï»ƒC ôArG»G õG ÿ rO ÿArG µÞ„õg ó ½ýéì »Ü»ü ÿ ôÃw µQƒü vƒG q»ƒø .Þ„õƒg Êƒè R»ÜºqB„ þÝ¾»g µóÂBÄ»ø ÿ»Ü»ü ÿºkrÜq»w ÿ qBOô R»ÜƒºqBƒOô .QƒÉG ÿ qBƒƒOô R»ƒƒÜƒƒºqBƒƒOô õƒƒG»ƒð ßƒ.ó.ÿ q»ƒø .õƒG kq õƒÜƒ þƒÜƒ»ƒüºkrƒÜƒƒq»ƒƒwƒƒƒ ôºkrÜq»w ½O .QýG rƒOõƒOô»ƒÜƒq»ƒwƒƒ µR»Üºs ¼ rýK ºsBHÈ q þðAô»wBK ‡»íÉC ßBÜ ..ókrÝO»ìtg»ƒè QƒýƒÜƒBƒK sBƒýƒð »ü»ø îÝÈ qBýñ…ÉK òì óBýâ qBýPg»ƒG µQýñýHG óæBW½C ÂôlG»ƒÌƒ ºlƒHƒ¾ô»ƒø pƒƒƒK ºô vƒƒƒÉì ÁBƒƒƒƒK»ƒƒƒƒhƒƒƒƒG ‡ºô»ƒƒƒƒC ºô»C þüAôk ,ºô»OrO þðBÜ»ü qºô q»w»è ßõHxü»Ô þO»üÂ»ì½Ü ÿ o½O»è qBýPg»G æ»ì þýíwºq þXü»K QðBÜ»xØ ïBýñ¾k òýñýGºk ÿºô»ðAlãðºq ÿæ»ƒƒè QƒƒÉGºk ÿ ½g ÿ q»ƒƒãƒƒü qBƒƒÜƒƒƒ Qìºk ‡½g QðBÜ»Pwºk ,ó»ãHÉO q ¼ s»è ï»Ü»G óBíðBìAqBü»ð .Qü vG q»ø .þGBXýC þÜ»üºõÉ„»G óBÜ»Üq õO .õG Alü½g þÉW»è q ¼ s ‡½g óBÜ»ýýPÉÜ»ü õì»ø ,qBýPg»G ßBÜ ‡½hPwºk :|Serkaut saleh µòñÉgrðºk óBO»ÜºqBOô ºô»ñýñýGAq ½g»è µÿ sBðB„ ÿ o»K ô»G ‡»íÉC ,ó»Üºk »Üºrãð½Ü»è ºô»ðBOtÈ o»G ÿ qAl„»G»G ÿ sBðB„ ÞÉ„»G Á»â»è RAkºkô q þ_ ºrãð½Ü»è òýðAtG ÿºô»C ßƒºô ,òü õG óBO»ÜºqBOô þðAô oºôB_ ºô»ýü ¼ q s»ìBƒO»ƒG óÂBƒÄƒ»ƒø»ƒè .»Kºk»G ÿºrãð½Ü»è óBOtÈ o»G ÿ qAl„»G»G òGs q»Gq»w q ¼ s ºtÈ o»G ï»C þðBÜ»xØ AlƒýƒPƒwƒAq»ƒè :|Tofiq mohamad ïqAkAõýø ‡½g þìºk ,õG þPwq»K kq õÜ q ¼ s ,õG þwBì»c kq õÜ ÿ s ¼k»è ókrÝýÜ½ÜƒAk ½G QƒÉG o½â»ƒð óBƒPƒO»ƒwƒBƒýƒwƒƒ †ýðæ»W½C »è»ìBWõì»G QÉG»ð q»â»C ,BýÜq õO þðBPwkq õÜ»è ókrÝýÜ½ÜAk q»w»è õG»ø ÿ»xØ ÿºlðºô»C q»ø »üAõG Ëô»è ÿ ½g .BýÜq õO»è kq õÜ ÿ»ÜAôºq »…ÉÜ»è µÿ ½g»è

òÉ¾ºk :|Muhammad ibrahim blbas q»â»C( ô )»Ü»ì »xØ ÿBwrO q»â»C( ßBÜ ÁBÄ»ø»G òì )»wrO»ì krÜ R»xØ »Oô ½G ‡½hPwºk ,îÉ¾ºk qBýPg»G ô»C ½G ‡½hPwºk µQðBÜ»ðAõW |bdp ÿºrãð½Ü»è »Ü ÿ»O»ìBø»„ µÿrÈõG µþP…â»G óAkqõÜ õì»ø ÿq»w ,RlðAõð þðÂBÄ»ø rPýO»HüBO»G µ qõ„BG þðAkqõÜ ºôºkrÜs q»G ß.ó.ÿ óAõW QÉ¾»ð óAõW ÿ qBÜ»G ÞÉw»Ü q»ø :|Kurdo shwani õG j»üBGpK µäðrâ q ¼ s þÝÈ qBOô þPwAq»G ,»ðAkvü õÉG þÝÉw»Ü .qBýPg»G æ»ì ßBÜ ½G þ„½hPwºk q ¼ s q ¼ s µQýðBìºqBØ»è ôÃw ºq»Ýð»C BO ºô»ü½Ü ÿ qB„»è :|Are shana .ïºôk ÿ qAl¾k ÿ»C ôÃw qBýPg»G æ»ì ßBÜ QðAkõgq»G òì ºlð»_q»ø ºôºkrÝðAkºôBC R»Ü»¾½ø þPwAq»G :|Sabre faraj .ï»Üºk R»Ü»Gtc ôtÈ o»G ÿ ½O»G ÿ sBðB„ ïÂ»G ,îýOqBK »âs ½g ï»Üºk bBì ½O ÿ ôB_ôBð tÈ o»G þÜBÜ :|Xamtur sindy .òü õG R»¾ôºk »íÉC ºvÉì»è »üBðõG ½O õÜºô ÞÈkq õÜ õì»ø

q»ø »O»H¾»ø :BPxÉÄBC þK ô râ QÉGõG óBì»ø rP…ÉK ß»ü»ñgºq ÿ»üBì »OBƒâBƒð RtƒÈ o»ƒG q»ƒw»ƒè ÿtÈ q µóBüBLÉG þ…üBPw ÿºô»C óBì»Ü»K ô râ µóBì½g ÿqõñxƒÉƒG ô»C q»HìAq»G»è ,òü pG»ðqºk R½G »ƒKºk»ƒG ÿºrƒãƒð½ƒƒÜ»ƒƒè ÿºqBƒƒOô krÝý„»Ý…ÉK ½G þPxü ô»„½g ôtÈ q »…ýì»ø ßºô :kõíc»ì óæ»wq»C ÿºôBì»è Bùð»O :óBýâ »ÜBÜ ÊG R»ìæ»w µÓBw óBP„»è ,óBPGBð»W ÿ ôB_q»G »G ô qBXñýìºôk ½G ¼pì»C ,AkôkrGAq ÿ u ¼ q 40»è rPì»Ü ÿ»üBì ºõG óBO¼pì»C ÿ»Ü»ýüºô»O»ð µþü ô vÉì ºqBOõâ ºôBýðk ß.ó.ÿ ÿºôºqºk ÿ»ðAô»C µóBXð»â ÿæ»G ÿ sAõ…ÉK ÿ o»K ô»C ôºkrÜq»w ô q»„½ÝÉO ,†ükq õÜ þO»üAkrÜq»w µþPÉÜ»ü BO ,†ü µÞü tð óBì»ÜAôºq ºs ¼k ,QÉG»ø ÿºõÉC ßºô ÿ rƒýƒHƒÜƒBƒðô q .ÿ q»wºqB_ þwrK þðBÜ»ãPxÈ ô Aôk»è ºô»OBÜºk óBìrPÝü tð µR½g ½G ï»Üºk bBì RôB_ µQwºk :|Namally Nauscheruan ÿ ôBð »Ü »ü»ì»C óBì»ÜºqBýPg»G æ»ì »ì»C òðAtG õì»ø ,ÞÈ qBOô R»íýÝc »…ýì»ø »Ü ,QíÝc )þíxì þéÌ îwA( þO»ü½g ÿ ôBð»G ÿlÉìõC ïºkq»ø þOArÜõíük µþO»üAkq õÜ µþƒPƒÉÜƒ»ƒü ½G ºõƒG þÝÈ qBW ºô»í¾k ÿBãðBÜ»è òü sAõgºk½G Qü sArÔq»w µòOô»Üq»w .R»grð»G ºqBOô ô»C ½G QÉH„½g QÝ…Éì ôB_ µQwºk rO þ…Éè QÉðAsBð óAkqBOô ÿ q»ðõø z»Ü õì»ø :|Soran slemani µ»ýð »Ü»g¼kô qBG ÿºô»ðAlãðºq ,»ýð BýO þwBxdýC »Ýðõ_ ,R»üBð µÿ rýHñ„¼ q ÿlðôArãÜBG ÿ qBGq»w ºô»C ,QÈ rñÉGBð ºô»gBð»è AlðBÜºqAõG Q…â»è óBOtÈ o»G þO»HüBO þéüBPw ôlð»ì»¾ôºk ó õìs»C µþüºôArhÝÈ q ÿ qBÝýðAtñýüBC ô»Ô»xè»Ô ,R»wBýw ,òýwƒõƒð ‡»ì»C ,QýGõOô»Üq»w rOBü s µQü vG q»ø þüAôkBO µÿ qAlýC .»ÍýØAô µß»ýPwAq îÉ¿üºk »ýð ókrÝýìAq»ì µóAl¾»øBýK ÿ ôÂõÙ¾»ø QðBÜ»Oô þPwAq»G ,½O»è ôÃw :|Ahmed abdulla QÉGºk ,ArOô õHãðrâ ÿºô»C ,ó õG »ðAkq»ì ô»ðAkq õÜ þÝÉgBð

µºô»PÉGAlÉè îPðBÜºqBOô qBW 20 »ü»ðAô»ƒè :|Aso sherwane ô»C þðAõPì»ð ß»ü»Oô aýø»G ,ºô»OºôkrÜ ïôÃG ï»Ü»ÜõHxü»Ô»è .½O þüºq ô»â»G q»HìAq»G ïpHGqºk ï»Pw»ø pK ºqBOô ô»è òOrãÈõâ»G ïõG ÁBd„½hÉK :|Peshraw jalal q»ø lðBÜ»¿_Aq QðBPwkq õÜ þðAq»ÜrýâAk þPwAo»G ,»ýwBì»c .QýG ÁÂô s äðºk ÿ»ƒð½G»ƒG ï»ƒÜƒƒºlƒƒÉè Qƒƒýƒƒ„½hƒƒPƒƒwƒƒºk :|Kawa sreshmay þð»üB„ þPwAq»G ,»üBðBìpK ô s q»G ºqBOô ô»C þðkrÝ„»Ý…ÉK ï½g þwBK õw ß»ü»„ô b»G îðAsBð þPwAq»G ,þÝÉP„ õì»ø ºôBð ÿ»Üºk óBý„»Ý…ÉK »Ü ÿ»ðAqBOô ï»C ½G ï»ÝG ‡»Ý…ÉK ºq ô»â ÿ rýHñ„¼ q ÿ»C ,BðAõO»G µôBý„ ÿºkrÜq»w ÿ»C ,ºôBð»G .qAk»íO»wBýw ÿ»C þPwAq»G ,îO»ìq õc ô ôÃw qBýPg»G ßƒBƒÜƒ :|Adil morad kq õÜ ÿ ô vÉì»è »Ü krÜ BK q»G kq õÜ ÿ rýG»è QÈõð þÝÉ„o½„ ó õGs q»G q»w kq õÜ ÿ õP…ü»ãÉK ºsBO ÿºô»ð ºô»PÈ rwõƒñƒG .QðBÜ»Oô»G ß.ó.ÿ »G îülðºõü»K òì ºlð»_q»ø ôÃw :|Yousif kanimarani R»üºq ô»â »ñOô»Üq»w ô»C þüBGs ¼ rýK ºô»¾k»è ïÂ»G ,ºôBì»ð .QýG ïAôºkq»G ô sArÔq»w µQÉG ‡½g Qìºk µQwºk ï»ÜºlÉè

‡½g óBPPwºk :|Husen tarxany ÿºô»ƒƒC ,qBýPg»G æ»ƒì ßBƒÜ QÉG õƒG»ƒƒð þƒƒOAs z»ƒƒÜ »ƒüBƒø»ƒ¾Bƒw ,RBÝG þwBG Alƒýƒ…ƒü½ƒg þƒƒ¾k»ƒƒè ôkrÜ óBOqAôBø óBOô q»â»G pK ºõÉC óBPOô ô»C ½G ‡½hPPwºk ..ôÃw qBýPg»G ßBÜ :|Zana bestoon ali QÝÈkq õÜ õì»ø ÿ q»w ¼pì»C þPwAq»G . ºq»ãü qBÜ µäðrâ ºqBOô ô»è ß»ü QGBð»W ïBýñ¾k òì ,ºôºkrÜ rOs q»G ºtÉK»G ºqBOô ô»G QGBð»W ÿ ôBð Akô vÉì»è »Ü Qükq õÜ ÿ»ðAq ô»ƒâ ºkrƒÜƒq»ƒwƒƒ ó»ì»O µQýñÉíG q»ø ,ºô»PÉñÉì»C þüºq ô»â»G µÿ qAlãñ„rK»G .QýG R»ìæ»w µÓBw ‡»è ô vÈ qk q»â»C »üBÝO ,qBýPg»G æ»ì ßBÜ ½G tÈ q ôÃw :|Rashid khosravi ,RBÜºk qBýPg»G ßBÜ ÿ»ÜõHxü»Ô ï»è þO»ü qAlðºôBg z»Üq»ø ÊK þíðBýÈ oôBø µQw¼k õì»ø µRÂ»øu ¼ q ÿkq õÜ þñì ÿ ôÃw ßBÜ ÿ»Ü»ýü ô vÉì ºqBOô»G qBhýPÕýC õì»ø »íƒÉC ,òƒð»ƒü»ƒãƒG óAqAs»ø ,krÝý„»Ý…ÉK q õÜBG ÿºrãð½Ü»è »Ü òü»Üºk ºôºqBýPg»G »ÜBÜ QðBÜ»ðAkq õÜ µóBìºqBØ »PxÈõ¾»ø µR½g ½G òü q»ÔBC qBW rÉO qBW q»ø ôlñÈõg ïºqBOô ï»C qBWlð»_ þPwAq»G ,óBýâ æ»ì îÉ¿G îðAõOºk .krÜ ºôºkq õÜ ÿ qBýPg»G æ»ì»G îü sBðB„ µïôBü râ ÿ»âq»W »Ü õ_ºk ºô»è QwAq qBýƒPƒg»ƒG ßƒBƒÜƒ ÿ»ƒÜƒºqBƒOô þðBÜºq»ÜrýâAk »O»ìõÝc µóAkq õÜ þìq»â þÜ»üºô»ƒðõƒG½Üƒƒ .RBÝG kq õÜ þè»â þðBÜ»ÔBì õì»ø ÿAôAk ºtÈ o»G ï»C ,óBPwkq õÜ ÿ qBÜ»ø»è »Ü õG þwBì»c òì ½G qBXÜ»ü †ü»Ü»OBøq»w»G .óBPwkq õÜ ÿ vG ,kq õÜ ÿ vG .õG þñýG R»Ü»ðAõ„ .qBýPg»G æ»ì ½G ôÃw qAs»ø ºô»ðB„BìrÜ»è :|Naeem najafi .qBýPg»G æ»ì tÈ o»G ½G ôÃw qAs»ø õé…ýìBØ»è :ôlÜ ëç„ ,qBýPg»G ßBÜ þGBð»W ïtÈ o»G q ¼ s ÿArG :| Mouloud swara »Oq õÜ ºpÈk lð»_ ô»C þðkqBð»G îPxü ô »ðBüArG ÿ ôÃw ôtÈ q Á»â»è µ»ðArÈõG µjrð»G »Oô ô»C ½G ï»ÝG s q»Ì óBPüBGs ¼ rýK µþ„½hPwºk ,ºq»Ýð»C»è AlýwArÜõíük µþP„BC þOqBK ÿºrãð½Ü»è ,óBO»ðAkq õÜ óBPüBGs ¼ rýK õG»ø þ„BG q ¼ s ÿºô»ðAlãðºk RÂô ÿºôºqºk»è .ï»Üºks q»Ì ½O»G óB„BìrÜ µïçýC þðBÜºkq õÜ ¼pì»C :|Werya kermashan þè»â ½G ºq ½Xì»G òýØ»ðBg»è óBýÝÉðBìs ôBø »Ü ó»Üºk ÿ sBðB„ R»ìtg ºµ ïÃw ,½KBC R»ìtg ºµ ïÃw ,RBÜºk ÿ s ½x¾k kq õÜ .qBýPg»G æ»ì óBPðBÜ»Pwºk ,qBýPg»G æ»ì ßBÜ tÈ o»G þ¾BÄ»ø :|Luai jaff ÿBãÉW µòü sB„ ÿBãÉW ,BýÜq õO ÿ»Dü q»W ºqBOô ô»C ½G ‡½g .òGõOô»Üq»w ô s q»G q»w q»ø ,kq õÜ õì»ø ½G òý„½h¾k

:rÈkôB_ þü pÉâqBÜ ÿ»Pwºk ÿôArwrLÉè ,qBýPg»G æ»ì ÿºô»C ÿAôk ÿu ¼ q óBPwkqõÜ þýðBíP…ýð þýPÉÜ»ü þýwBýw þG»PÜ»ƒì þPg»PüBK ÿºq»Ýð»C»è N.k.J þüBwBCBð ÿºrãð½Ü»è 2012/10/14 þPg»W ArÝ„BC»G AlýÉO ôkrÝ„»ƒÝ…ÉK þƒÝÈƒqBƒOô BƒýƒÜƒqõƒO ÿ»Ýük þðBÜ»_qBK ôBýÜqõO»è kqõÜ ÿ»…ÉÜ þðkrÜq»wºqB_»è þìBØ»„»è þ„BG þÜ»üºô»ðAkqBÜ »ÜºqBOô .ºôºkrÜ óBPwkqõÜ þýO»üÂ»ì½Ü ÿo½O .ºô»Oô»ÝÉè ºô»ðBÜBýWBýW ºlðºôBð µÿkqõÜ ºõG "Bülýì ëBý„½w" þãðrâ þÜ»ü»ãÉK ßºô †ýÜõHxü»Ô ,ôºô»üBüu þO»üAkqõÜ AlýÉO ô»ÜºqBOô ÿºô»ðAkqBÜ ÿ»ãÉW æ»ì þýíwºq þXü»K»è óBü½g þPñÉì½Ü z»Ü óAqAs»ø»ƒG þãðrâ q»G»è "rÈkôB_" .þwõð AkrO þðBÜ»PðôBÜ»C ô qBýPg»G .ºô»OBÜºkôÃG »ðBPñÉì½Ü ô»è ÞÉ„»G µóBÜ»PñÉì½Ü

QGBð»W ÿ»ÜºqBOô :|Ahmad fatih õì»ø ÿ»ñýØ»PwAq þƒPƒ„qAsõƒâ þè»â ÿôAô»O ôBýÜqõO þðAkqõÜ þƒÜ»ƒƒüAq ÿºô»ƒƒC ,õƒƒGkqõƒƒÜ ,»ýüBwBC QÉG»ø þ„»ðAô»`ƒÉK µÿpƒÉãƒ„o½„ ÿôºpƒÈ q ïÂ»ƒƒG Á»â»è »…ýì»ø RBG»g þðAô qBÜ »üAlðAsAõhükAsBC µÿkAsBC ÿ rÉèk þãðºk ¼pì»C ,õG»Ü»ðs»ì ºôBýK ºô»C :|Arshad tahsin óæ»W½C ÊGºk( krÜ ÿ qAôBø ºôBýðk õì»ø ÿ ôB_q»G »G µÿ pH¾»ø ,R½g þðs»ì ßºô ,»ü»Pwq ô»C õG ó s»ì lð»_ ÿBC )ó»ÝGkAsBC ô»C rO þðBÜºkrÜq»w õì»ø»è BýW »Ü ,õG »ðs»ì ºôBýK ô»C ºô»C kq õÜ óAqAs»ø»G q õPw»C Q…K»G ôAlðAkq õÜ ÿºrãð½Ü»è ¼pì»C ÿ»C ,"Qxü q ¼ rýO Ë rOõG »Ü»Ü»K»G »Ü ºôBì»ð ºô»C ÿ ôBG" þOô ßºô ÿºkrÜq»w»G óBíPxü õÉK kq õÜ ÿ»íÉC ,»Ü»ðs»ì ºôBýK þðæ»W½C óAlñü s( krÜ RqAôBø »Ü òü s q»Gq»w ½O»G »íÉC ,»ü½O ,»Üõ`G óAlñü s »PwAq ,ºôkrÜ ßõ`G þO»¾ôºk ôºôkrÜ ºq ô»â þø »üºôºqºk»è þ_q»ø ô»üºq ô»â ôArÜ þðAlñü s ÿ q tø ïÂ»G »PÉGºk óæ»W½C QÈk ÞÈ u ¼ q QOô Qü õG ½O ºô»C .)ºôArÜ þðAlñü s ï»Üºk ºõÉK Qü sBðB„ òì »ü½G ,ô vÉì ÿ ôBýK ôtìºq µß¼ q»w .»ÜºrÈõG µó s»ì ºkrÜq»w ßBÜ ÿºqBOô ï»C ,ókrÜ»è»ìBWõì»è qºk»G :|Zana saman »ðArÈõG q ¼ s ,õG»ðBýìºkq»w q ¼ s þwBýw þÝÈ qBOô qBýPg»G ßºô ôkrÜ ßq õO þOÂ»wºk ÿ»PwAoBƒC ÿ ½g þƒðBƒÜƒ»ƒñƒgºq »Ü ,krÝÕwºô ÿ»ðBýü ô vÉì »ìBñðBíü»K ô»C þÜºq»w ÿ qBHðAôBO þÝÉÜBO q»ø þ„½h¾k ÿ»üBì ºô»C ,ºõG»ø kq õÜ þO»ééýì ½G ÿkõw ôkrÜ þÜq õO ÿ»PwAqBC »ðAôBÝ„Aq q ¼ s qBýPg»G ßBÜ »Ü ,ºkq õÜ .krÜ vÈ qk ½G þPwºk kq õÜ q»HìAq»G qBHðAôBO»G ßBÜ ºqBGôk ,ºô»ì»ÜºlÉè Qý„½g Qwºk :|Rega A. hamza ôºôºkrÜ ºsBO þ„o½„ ÿ râBC QGBð»W ÿ»ÜºqBOô ,qBýPg»G .òüAlP¾»â»è äðºk ß»ü»G óBìõì»ø q õÜBG þðAkq õÜ ó»üæ»è óAõì»ø ½G R»ÜºqBOô ,ÁBÄ»ø Qü vGq»ƒø :|Hallo abubaker QýðAõPG »ðArÈõG BøôBC òü»ÜºlÉè þ„½hPwºk »íÉC ,»ü sBðB„ BýÜq õO þ¾k ôBð»è ,RBÝG óAkq õÜ ÿkAsBC µþO»üAkq õÜ þwBG ó»Üºk ÿ qBì½O þðBÜºkrÜq»w ,kq õÜ ½G ÿ s q»Gq»w ,)ºq»Ýð»C( »âq»í…ÉK ,óBPwkq õÜ ÿºôºqºk»è òè»â þO»wBýw ÿºlñüBíð »Ü q»ø»è ,QÉGõG ß»üBãÉW q»ø»è ºõG rÈõG µzrO»ð »ƒ…ýƒì»ƒø | .ºôlðBK q õgAk óBýñìu ôk þ¾k þðBÜ»ìBü»K QÉGBüu ÞÉìºkq»w ½G ‡½hPPwºk qBýPg»G æ»ì ßBÜ :þw½¾ô»Ü Á»h„»ì .ºô»üBñÉø óBìõì»ø ÿ rýG þO»üAkq õÜ þPwAo»G ..R»ÜºqBOô .ºqBGôk ‡½hPwºk þhü rC»O»è RkrÜ BýÜq õO»è ÿºô»C tÈ o»G ôÃw :|Azad sorchy Qü sBðB„ ,lðAu»ø QðAq»ÜrýâAk þ„q»Ì ,ºôArÜ»ð þÉK z»Ü kq õÜ îýPÉÜ»ü »Ü ï»Üºk ÿ sBðB„ ,þPÉÜ»ü þ¾BÄ»ø ÿ»C ,ï»ÜºkºõÉK .»ü»ø óBìBðAõO»G ÿ ½O õÜºô ÿºkrÜq»w ÿºô»C q»G»è

R»HüBO

info_chawder@yahoo.com

:|Shallaw barznji óBGô s kqõÜ þìô»Ø ºôBì ó½_ IýØºq ÿ»C þñýHüºk óBìºs þK½O óBíðBÜºq»ãð»w ÊñÉÝ…üBð Rô»Üqºk R½G ,ºôkrì kqõÜ RõðBü»C ÿ»ðAô»C óAõÜ ºôlñü s kqõÜ ó½_ òñýýHG òGkq»ì óBíýO»üAkqõÜ ÿÂBC Ëô»ðBð R»Ø ÿ»üºk þwArÜõíük ÿ tÉø ïAkBì ,ºô»Pü»Ü»ð Àw óBíP…K ô q ôºk»è µÿ rÈõG»è ôÃw BOAô»Ü Ëq»G óBñÉøAk ôºq»G RBG»g þðBÜ»ÐBð½Ø ºô»O»ð ,ÿ»Hw ô ¼pì»C µÊƒñƒÈ ôk ÿºkrƒÜq»ƒw óBƒPƒýƒO»ƒüAsBƒC ó ½ýéì 40 þ¾Âô s ô»ñýØ»PwAq þãðBG ºõÉC ..ô vÉì ÿ»ÜºôArÝÉéí¾ô s äð»ÕO ÿ»èõè»G ‡BPxÉC BO ÞÉO»ìõÝc þÈõâ»G Ak óBOkq õÜ ½G krÝPwô qk óBPÝÉPxÈõ¾»ø .ºô»OAkºk óBÜ»ýü sAõgAk þìÂºô .òGsArÔq»w µòü vG q»ø ,Ë rÜ»ð kBü»è »üBO»ø BO»ø iü qBO ,‡BG R»OBÜ ï»C qBýPg»G æ»ì ßBÜ tÈ o»G :|Zana Areez Qasab q ¼ s krÜ Q„»Ý…ÉK »K»Oºk ÿºrãð½Ü»è »Ü ºqBOô ô»C þñýñýG»G þü½ãPwAq µR»wBì»c pK þÝÈ qBOô RkrÜ ÿ»ì»C ,ïõG ÁBd„½g »ðBý„BÔ ô»C ½G õG ß»ü»ìBð ,óBÜ»ý„BÔ ½G õG ºôArÜ þÜ»ü»ìBð ,õG ï»ÜºlÉè Qý„½g Qwºk ..ÊG ß»ýÈõÜ q»ø»è ºkq õÜ q»ø kq õÜ »Ü | .q ¼ s | »…ýì»ø ÿ qBýPg»G æ»ì ßBÜ»ƒè ôÃƒw :|Newroz Botani þÜ»ü ô vÉì ¼pì»C þPwAq»G ,AlýÔ óBýâ ôAsBC »…ýì»ø ô»âq»í…ÉK óBPwkq õÜ Q…â µ ß.ó.ÿ ½G óBPülñ¿Gq»w µÿ qºô q»w pK þÈõð ÿ»Ýük þðBÜ»ükq»G»ð µÿ qºô q»w ÁBK »ðBýPxg µkrÜ qBì½O ó ½_ ßºô q»ø ,ï½g þðõG þPÉÜ»ƒü»ƒG ïs q»ƒGq»ƒw ,ß.ó.ÿ .ºô»ì½g þðõG þPÉÜ»ü»G ºôkrÜ îü sBðB„ µïõGs»Gq»w »…ýì»ø Qwºk qBW óAk»w kq õÜ þÝÉOºrÔBC ßºô :| Daiky Merxas ïqAkAõýø ,óBO»ðArÉìAõW »PxÈõ¾»ø ô»C ½G ,ï»ÜºlÉè óBPý„½g .òG sArÔq»w q»ø ºqBOô ô»C ½G ‡ºõÉC ½G zBK õw q ¼ s :| Shakhawan Harky ½G ÿ sBðB„ þÉW »PÉGºk »üBƒO»ƒø BƒO »ƒÜ »ƒãƒðrƒâ ô»ƒýƒü ô vƒÉƒì ‡»è »…ýì»ø »üAô ïAõýø ,QÉG ‡½g QPwºk ,óBì»Ü»O»ééýì .QýG R»ìæ»w µÓBw »ÜBÜ ½G kqBð îÝüæ ï»Ü»ü òì »Ü »„½g lð»_ :|Barda Khaffaf ºô»PýÈ o»ãG ºô»ü s q»Gq»w ô»G ô s q»ø ïqAkAõýø ,óBýâ qBýPg»G .óBìôBð ‡BG R»OBÜ ï»C qBýPg»G æ»ì ßBÜ ôÃw :|Hawkar B Rasool ½G ï»Ü»DÉè Qý„½g Qwºk q ¼ s ºôºslðAôºq þðBXð»â ÿ ôBð»G N.k.J ÿºrãð½Ü»è »ýü ô vÉì µ»grð»G ºqBOô ï»C þðkrÝ„»Ý…ÉK ß.ó.ÿ ïqAkAõýø ,ºôºkrÜs q»G QýPÉÜ»ü ÿ»íÉC ÿ q»w þPwAq»G ÿ»Ü»_qBK qAõ_ q»ø þðBÜ»ükq õÜ »Gtýc Á»â»è QÉG AôBC ïºkq»ø .óBPwkq õÜ þPwAo»G ‡½g Qwºk qBýPg»G ßBÜ ôÃw :| Rebin Faiaq Akkq õÜ ÿ ô vÉì»è AôBC ,ºô»PÉ_Bð óBìrýG»è týâq»ø ºôAk QÝÉGBPýg zBG ‡ºrÉè ô RBÜºk þwBG Býðk õì»ø þPwAo»G ºô»PÈ rwõñG q ¼ s óAqBW qBýPg»G ßBÜ Qü vG q»ø »ü½O ÿ»GBPýg ô»C þwBG »üBO»ø BO»ø ½G ïºkBìBC BPxÉC þPwAo»G ïÂ»G ,þPxü ô»C î„½g î„½g þc¼ q ,ï»ÝG ºõÉK Qü sBðB„ AlÝÉxýéW»ì ô o½Ü õì»ø»è »ì»C QÉG QÉK îÝÉ…ÉC aýø ÿºô»C ÊG »è»ìBXì ÊG îÉðAk AlOôBñÉK»è ôBñÉK»è îÉðAk îc¼ q õì»ø ïºkBìBC »Ü ï½g þÜôBG ½G »ì½g ÿ»xØ .îPxü ô»„½g þÜôBG Ak½O ..þüBü s ¼ rýK µþ„½g Qwºk ÿArÈ ô ôÃw :|Adel Ali Salam ºô»OºôBð ÿ q ¼ s qBXÜ»ü þÜ»üAk»w µäðºk óBOtÈ o»G ÿ»ÜºqBOô þðBÜ»xØ óBÜºô»ðõG½Ü ô o½Ü õì»ø ..AlðBÜºlðºôBð ï»Wq»w»è þ„BG ÿ qBGq»w óÂBì þñP…ýðAk zBK ôBð óBÜ»ãð»øBC ô»wrK þPxü ô»„½g ÿ qBýPg»G ßBÜ rOBü s þ……g»G ÿAõýø»G óBÜ»xØ þÉW»è óAõì»ø krÜ ôAô»O R»ÜºqBOô ÿ»ƒOBƒÜô»ƒC ..óAõƒì»ƒø ,òÉK ½O þÝÉLýO ÿ qºlðBø ÿºô»C ßºô ÊK q»w »ñüBPw»ø ºô»ðBì½g ÿ»Ýwô rO ½O ï»Ü»C bBì RôB_ ..AkºlÉè óBì»¿K»_ ôkrÜ óBìqAôBø óBí„½g QÉK q ¼ s óBìlÉìõC ß.ó.ÿ ôBð ÿ»Ü»ðAõW »ýÜBðô q .þÈ ô»C ÿºkrÜq»w µQxü ô»„½g þ¾BÄ»ø ôÃw :|halwest salam ôtÈ o»G ºqBOô»G óBPwkq õÜ ÿ»ñýØ»PwAq ÿ»âq»í…ÉK ô rÈõƒG þÝÈkq õÜ õì»ø þ¾k »Kºk»G ÿºrãð½Ü»è R»ðApÉã„o½„ ô»grð»G ºqBük ºô»üAk ‡½W QðApÉã„o½„ þñý_ ôkrÜ ‡½g Rs ½x¾k ºô»PÉGkrÜ þ„»ðAô»C þ¾k ÊW õG»C QGBð»W µß.ó.ÿ ÿ»ìBü»K ô»C þPwAo»G ,QÉHOrâ ºlükBð óBýPGBð»W ÿ s ½x¾k AlO»wBýw»è »Ü þÜBK þc¼ q ,krÜ»C QPw»ø AlO»Ü»ü ô vÉì ºqBOô þPgºô »OBw»è ôÃ¾ôlG»Ì iÉ„ µóArýK ÿlýÌ»w iÉ„ µJBø»„ µïAqBC lýø»„ þ¾½ø þðBíwBC ,óAlýø»„ Qƒ…ƒâ ôkõƒíƒc»ƒì iƒÉƒ„ µÿ sBƒØ ôlýø»„ þÝüAk óAqAs»ø þ¾k Á»â»è ºô ½GkrÝÜBðô q óBü»Üºrãð½Ü µþwArÜõíük µþP„BC ÿ vG þìBü»K s ½ƒxƒ¾k ÿ qºô q»ƒKkq õƒÜ ºô»Oô»C óBü qBýPg»G æ»ì ÁBÄ»ø ÿ q»„½ÝÉO »¾¼ q ÿ vG µÿkAsBC .þPÉÜ»ü þ¾BÄ»ø ÿ»C QÉG õOô»Üq»w ôkB„ »…ýì»ø

.rÉìAõW þ¾BÄ»ø ÿ»C ‡½g Qwºk ,õG QÉè þÈõâ »Ü þPwAo»G qBýPg»G ßBÜ tÈ o»G :óBülñG îýøArGA Aõhü»Ü qAvG ÿºk»w»è Qükq õÜ ÿºkrÜq»w òü rOºq ô»â ½ƒO RlƒðBƒíƒè»ƒw þè»â »è ÏBÕük ºôArÈõü»ð »ðArÈõG»G z»Ü BPxÉC BO ºô»ðBÜ»PxýG ºkrÜq»w ÿ vG q»ø îñÈ ô»ðºk ½O ½G tÈ q ÿ q»w RBÝG kq õÜ »è ½O ßºô ÿºkrÜq»w î„½h¾k ºô»ü sBðB„»G ß.ó.ÿ ÿ»Üºq ô»â .»ü»ø Alì»Ü»Gtýc ,QðBÜ»Oô»G ..qBýPg»G ÁBÄ»ø ‡½hPwºk :|Smko Rashid óBíðBÜArG ºlðBü»â Rkq õÜ qAs»ø óAk»w þPwAõg µþðAõýP…K .óAlì»Pw µî¾ô s rÈ u»è BP…Éø »Ü q õÜBG»è lðAu»ø þðAqBO lðAu»ø ÿºq»Ýð»C òýØ»ðBg :|Kawa Sliman »è ÿkrÜ ß.ó.ÿ ÊñÈ ôk ÿºô»C óAu»ø ÿkAlÐ»G lðAu»ø þÙ„»íük .ß.ó.ÿ ô kq õÜ ½G þñÉíG q»ø ,ºôArPxýG»ð rOõ…ÉK ÿ»¾Bw k»w ß»üæ aýø ÿ rãð»üæ »Ü ÞÉXð»â ßºô òì ôÃw :|Aziz Omer ºô»wBO »G q ¼ s Rrâ QGBð»W ÿ»ÜºqBOô»è îÈõâ »Ü ÞÉOBÜ ,îýð q ¼ s q ¼ s QGBð»W ßºô þÝÈkq õÜ »Ü ïõG ‡½h¾k q ¼ s RrãÉè îÈõâ

þƒƒðAkvƒƒü ô»ƒƒƒè :|Ashawan ranya þØçg»C ºô»ü qºô q»LƒðBƒíƒPƒ…ƒýƒð ,ºô»¾»ì½Ü ÿoºôBG»è ºô»ðõGkqõÜ ,ºô»ðBÜºôBwô»_»G ó õGoºôBG»ƒè þƒƒü»ƒƒ_qBƒƒLƒƒÜ»ƒƒü þƒƒðAkvƒƒƒü ô»ƒƒƒè »ýü ôvÉì ºqBOô ô»C ºô»ðBPwkqõÜ ºô»C ïqAkAõýø ,Rrâ ÿºôB_q»w ÿºô»ðAlãðºq µþwBì½éLük ÿqBÜ ,QÉGõG»ð óBÜ»ƒýƒwBƒýƒw »ƒ…ƒÉƒÜ óBìlñÈõw rO þPÝÈ qBW ïqAkAõýø þƒƒðÂBƒƒw»ƒƒƒG ºô»ƒƒƒPƒƒƒÉƒƒƒGkqAõƒƒƒg þPwAq»G ,ß.ó.ÿ þðBƒÜBƒPƒ„»ƒø RôB_ ºô»ñükrÜ QOBìq ½Ô æ»ì »ÜBÜ ï»Üºk bBì þgBð q ¼ s þÝÉwBì»c ï½g ßºô òì ô krÜ R»xØ »ðArÈõG .QýG vÈ qk ó»ì»O µQÉG õOô»Üq»w q»ø ïkrÜrýâAk ßBÜ tÈ o»G þ¾BÄ»ø ºô»PýÉG rÉg»G :êülð»Ø þðBÜºlðºôºq ,þO»üBâq»í…ÉK þOBG»g þPg»w þðAu ¼ q þðBìºqBØ qBýPg»ƒG µó s»ì þƒÜ»ƒýƒPƒxƒ¾»ƒøq»ƒG »ƒKºk»ƒG ÿºrƒãƒð½ƒÜ»ƒè R»ƒÜºqBƒOô ½G q õÜBG þðAkq õÜ þðB„»G óB„ õG »ðArÉìAõW þÝÉðAkõgq»G µÿ qBâs q ÿ ôBñÉK»è óBíýüºô»O»ð þOBG»g þðõ_ †ƒÉƒK ôºq»ƒG ÿ q»w µÊH„½g QPwºk ..óBíðBÜAôºq »ÔBì þðBñÉùPwºk»ƒG | ..ºô»PýÉG rÉg»G ôºôºkrÜ s q»G QðBìõì»ø ÿAõƒýƒø ..tƒÈ o»ƒG ÿ qBƒýƒPƒg»ƒG æ»ƒƒì ßBƒÜ:|Asaad Jabary ºõƒÉƒC ÿºô»ƒC ..ïsAõƒgºk ½ƒG óBƒPƒü sArƒÔq»ƒw µòƒOô»ƒƒÜq»ƒƒw ï»ÜBð oºôBG óBPðAu ô q ô Alükq õÜ þwBýw þÝÉGtc þÜ»üºrãð½Ü»è ÿ»Xð»K »ðAôBÝ„Aq Aô þðBPwkq õÜ þwBýw þÜ»üºkrÜq»w aýø AlÝÉOBÜ»è ÊGBðAk ½G þ…ü q»wºqB_ µóBÜºqAsBC q»w »PÉHPxg ÿºôBí„BK òýðAsºk †ýO»ìõÝc ô»üºq»Ýð»C ÿ»âq»W ôBð òÈõ„ rƒPƒýƒ_ »ƒÜ Akºk óBƒíƒðBƒø ºõƒÉƒC þƒü ôBƒÝƒ„Aq ,»ƒPƒxƒýƒèBƒƒì»ƒƒÜ

ÿ q»w Qxü ô»„½g ôtÈ q»G ôºq ô»â ÿArG ,ï»ÜºlÉè Qý„½hwºk .ºôºkrÜs q»G QðBPwkq õÜ ôkq õÜ þÝÉìAlð»C ßºô ,ôÃw qBýPg»G ßBÜ :|M.Taqana Dargalayi .ï»ÜºlÉè R»ýüºô»O»ð ºqBOô ô»C þ„½hPwºk Ák»GpK )ß.ó.ÿ( RBýñ¾k ‡BPxÉC ôºõG»ø QGBð»W þðBÜBðAõO»G ïAôpG ÞÉOBÜ õì»ø ÿBðAõO»G þÜ»üºkrÜq»w ßºô QGBð»W ½G ïtÈ q »Ü ºô»ìkrÜ ïqAkAõýø .ºõGAlü½g þñÈõ„»è þwArÜõíük µþO»üAkq õÜ þðAlü»ì ½G ô þO»HüBO»G ß.ó.ÿ ÿ»íÉC ½G QýGvÈ qk ó»ì»O ô õOô»Üq»w .þP…â»G kq õÜ ÿºô»O»ð ÿ ôAô»O ,RºqBOô ô»G qBýPg»G ßBÜ òükrÜ Rs q»Gq»w :|Rekawt M. zaki îðAsBð ,þìºkrÜq»w ½O »Ü ïs q»Gq»w ‡½g Qwºk .‡½g ïºk ½G q»ø .õG R»ÜºqBOô»è óBíÈõâ »Ü QÉ¾õÜ»C îñÈõg îÉ¿G ó ½_ ºqBOô ï»C ÿAôk óAqºkArG îOô krÜôAô»O R»ÜºqBOô »Ü þ„½g þãðºk QÈ rÈ vH¾»ø ÿ ½g )|bdp( ÿºrãð½Ü »è qBýPg»G ßBÜ q»â»C .QÉñÉø»C ï»Ü»ü µþPÉðBìºqBØ »è ôÃw ,qBýPg»G æ»ì»è ôÃw :|Sarkawt Ahmad »üºqAõÉC ï»C z»G ,ïq ôk»G ß.ó.ÿ »ÝÉìºk òì ,Qükq»G»ð q»ø ß.ó.ÿ ï»¾»ø òì îýðAs µïkrÜ þXð»G óBOtÈ o»G ÿ»ÜºqBOô ºô»ƒýƒðBƒÜ»ƒƒâq»ƒƒíƒƒ…ƒƒÉƒƒK †ƒƒÉƒƒK»ƒƒè »ƒƒðAqBƒƒW ÿ ß.ó.ÿ ï»ƒƒC .ºô»Ü»…ýÔ»G Bð»C óBýãñw ºô»ýðBÜºkrÜq»w

2012/10/22 »íì»„ ôôk )394( ºqBìu

þPw»ø pK ô q»ãü qBÜ þÝÈ qBOô þPwAq»ƒG :|Chenar mstafa ß»üºkrÜq»w aýø BPxÉCBO ï½g þðõ_½G»G õG ÿ sAõg þüºô»O»ð ºôkrÜ»ð ‡»Ý…ÉK ÿ q»ƒãƒü qBƒÜ µj»ƒüBƒG pƒK Bƒøºô þƒÝƒÈ qBƒOô .þ„½g qBýPg»G ßBÜ ÿkõg R»ðBð»O AkBøºô þÜ»ü»G»wBðõì»è ÞÉ¾Bg»G ºuBìBC ,qBýPg»G æ»ì ßBƒÜ ÿ vƒG :|Sabah nofidi ½G õHP„¼ q kõÍw»ì ßBÜ tÈ o»G ÞÉOBÜ ,AkºrÉè îðAsºk Qxü õÉK»G »ƒð»ƒüæ »ƒÜ ó»ƒüæ µz»ƒÜ q ¼ s »ƒK»ƒÜBƒC þƒGtƒc»ƒè ÿ qAlƒ„»ƒG ºô»ñgºq ÿlðõO þðBìs»G z»G krÜºk»ð ôB_ºq óBýðBÜºq ½WôAq ½W BPxÉC .ÿkºk»ð óBüºkq»K Q…K µkrÜºk óBü»ƒxƒØ ÿ q»ƒw»ƒè þðBPwkq õÜ þÜºq»w þGtýc ôk ó»üæ»è »Ü »ðAqBÜ ô»C þãð»wôBø rPÜB_ »ãðºq Akkq õÜ þwrK ôBñÉK»è òÈ rÜºk ÊW»HÉW ºôºq õ„BG µ»üBG»ð Ëô»C ½G kõÍw»ì ßBÜ þñP„¼ q q»â»C ,QÈ ô»Üqºk óBü½G .ArÜºk»ð »ðBxØ ô»C ºq»Ýð»C þ¾k»è BPxÉC ,»üBG»ð q»Ý„½g BãÈ q Akºq»ãð½Ü ï»è †ükõÍw»ì ßBÜ ó»íO»c QÉGºk »Ü þðAsºlðBüAô !Bð óAkq õÜ þø»è µºqAl„»G óBÜq õO þø»è ½G Bñýâ»C ,QÉG qAl„»G »Ü»O»GBG þOºôAô»O µQÉG»ð »ð»üæ ß»ü QÉƒGºk óBƒÜ»ƒñƒýƒðAô q ôk q»ø ÿ qBÜ »Ü »ýý¾Bd„½g þÉW ,òÈ rñýHG ºô»ÝÉK µQÈ rñýHG ºô»ÝÉK þðAõW»G µòÜ»ü ÿ q»ÜôAô»O q õ„BG þðBPwkq õÜ þGtc þÜB_ ÿ»ðõíð ‡»ì»C µÊ…ÉK »ð¼ oºk AlÝÉXðBìBC ôBƒñƒÉƒK»ƒè ÿ qºôkAk Al…ÉK»è rO þ_ kq õÜ þÜæB_ ïqAkAõýø ,»ðkrÝO»wBýw þP…K»è µþÝÉP„ õì»ø»è óBüBâBC »Ü ÿ»ðBwBG ô»C q»w»è ó»Ü»ð sBw þÜºq»Gôk µòðAs»ð rOkq õÜ»G óBü½g ºõÉ„ ô»G ,»ýýð ºkq»K | .òü vG q»ø .ó»Ü»ð

îÈõâ »Ü ïõH¾Bd„½g q ¼ s qBýPg»G ßBÜ ôÃw :|Mqdad Bahadin

ºqBOô ô»C ÿ»ãÈ q»è ïÂ»G ,îýð þPÉÜ»ü òì ºlð»_q»ø :|Mohamad najeb ‡½g óBPPwºk krÝ„½g óBOkqõÜ þýOÂôBø óBð½ýéì þ¾k ºô»grð»G ôAsBC ôkq»G»ð þÝÈ ôBýK »Ü RlðBíè»w ½O Rrâ R»Ü»ýü ô vÉì ºqBOô»è þgBð»è R»ÜºqBOô QÉG ÞÉñÈõ„ q»ø»è ÞÈkq õÜ õì»ø ½G ÿ s ½x¾k ÁBd„½g q ¼ s òì ,õG»ø ÿ ½g ÿ»ãÉW Akºrãð½Ü þÝÉìAlð»C õì»ø QðBÜ»Pwºk Qü»Ü»C ‡»Ý…ÉK qBOô »ðBüAsBC ºõÉ„ô»G ½O »Ü îG»C rOBü s þðBñÉùPwºk»G»è QýG ïAôºkq»G ïqAkAõýø µQÉG ‡½ƒg .R»Ü»ýü ô vÉì ºqBOô»è ÿ»Xð»K ,õG j»üBG pK ô»ñÈ ô ÊG þÝÈ qBOô ôÃw :|Ari Shex Nori Á»â»è þ…ýðkrÜq»wºqB_ µóBÜ»…ÉÜ ÿ q»øô»W rÈ u »Pxg .AktÈ q ½G zBK õw qBýPg»G ßBÜ óAtÈ o»G ..ôÃw :|Aso Akram Ahmad »Ü óBPwkq õÜ ÿºs q»G ºq ô õì»ø ô»è ôÃw ¼pì»C ÿ»ðlðAu»ø ô»C »ý…g»G QðõGkq õÜ ÿºq ô ÞÉì»_ ÿ ôBÔæ ßºô µóBü q s ßºô »Oô ô»C ½G zBK õw ôÃw .îÈ q»ø þðBXð»â ÿ õHÝ„ô ÿ ôBð»ø krÝPw»ø ïAô »Ü ÞÉwBì»c þðBü râ »Pxg Qñì »Ü R»ðAõW .1991-3-7 ÿ u ¼ q ,ï»ÜºqBýPg»G æ»ì ,ï»ÜºqBýPg»G ßBÜ :|Sarwar Abdulrahman ½G ï»ÜºlÉè Qý„½hPwºk µï»Ü»C bBì QðBÜºôB_ ,ï»Üºq ô»â ArG ArG ÿºrãð½Ü»è ÿ»ðAõW »ðBýüºô»O»ð ô»ðBÄ¼ rì ô»ðAkq õÜ ºqBOô ï»C lð»_ ,q ¼ s õG óAõW q ¼ s ,krÜ Q„»Ý…ÉK Akq õÜBG þðBÜºkq õÜ »ÝG oºôBG ,ïBü râ ºô»OqBük»G q ¼ s µQýOrãÉè îÈõƒâ ÞƒÈ qBƒW QýPÉÜ»ü ÿ q»w ,ºô»ñükrÜs q»G Rq»w ,ïBü râ q ¼ s AlðBý„½g»è QðBÜ»Pwºk µï»Üºk bBì QðBƒÜºôBƒ_ ºqBƒGôk ,ºôºkrƒÜs q»ƒG .ïsAõgºk ½G òOô»Üq»w ÿAõýø »…ýì»ø µî„õâºk ºqBXì»Ü»ü ½G ºô»C þPwAo»G qBýPg»G ßBÜ :|Nasih Hama »xØ ÁBì óºôBg ßºô Alñìu ôk þÜBg ôBð»è kq õÜ þÜ»üºkrÜq»w .ß»üBOAô õì»ø»G Qü pÉã„o½„ ½O µRBÜ»C »ýwBýw þPwAo»G ,ÿBìtü qBÜ þPwAo»G :|Alan Rahman þÜ»ýü ô vÉì ‡ºqBXì»C qBýPg»G ßBÜ ½O ,QýPÉÜ»ü ÿ»ÜºrýHñ„¼ q ÿ»Ü»_qBK qAõ_ q»ø þÜ»üºkrÜq»w ,krÜ qBì½O R½g ½G RrO îðAsBð ,QÉ¿ÉùG ½G óBì½O Aõg ,QÉðAs»C Qü½g þø»G óBPwkq õÜ þñÉíG q»ø óBýâ qBýPg»G ßBÜ ÿºq ô»â q ¼ s ½O ,îÉ¿G ÊK Qý_ .óBì½G q ¼ s q ¼ s R»ÜºqBOô þPwAo»G ‡½hPwºk :| Rebin Khalid q õÜBG þðAkq õÜ q»â»C »ÝG oºôBG õG ‡¼ rg õ„½W pK ô q»ãü qBÜ »G QÉHG óBOtÈ o»G ÿ ¼pì»C ÿºõÉ„ôBø ÿ qBOô ôk ô»è óBýÈõâ Qwºk ºqBG Êw ôºqBGôk ..RBG»g ÿ o½Ü »ñ_ºk ºô»Üõ`G ôºq ô»â .qBýPg»G æ»ì ßBÜ ï»ÜºlÉè Qý„½g ¼pì»C þðBÜ»Oô ,»âq»í…ÉK þ¾BÄ»ø»è ôÃw :|Sirwan Muhamad ,õG ‡»íÉC õÝ¾»G ,R½g Bùð»O ß»ð þðAkvü ô µjBð ÿ ôÂõÙ¾»ø ¼pì»C ,òü»ÝG kBü»è óBíðBÜArG µ‡o½„ õG Þü q»g »ÝÉðBìºs ,lðB„ºô RrÉí„ óBü½g þ¾Bì ôBð»è ôlðAôtG QðAqAu»ø þPw»ø Bü râ î¾BÄ»ø ¼pì»C ,RBÝG q»w»è óBìºk»üAs õì QÉðAõOBð z»Ü »ü½G

q»ø ï½g òG Býñ¾k ,,ï»Üºk óBPwBKõw òì :|Mala Bakhtiar »PÉG »üBK ô»éK qAs»ø ,îðAsºk óBPwkqõÜ ÿ»âq»í…ÉK»G ..óBPý„½g .óBì»Üºô»O»ð þÝÈlýø»„ þéÉÜ þðBGqõØ

¼pì»C µÊñÈ ôk ½O qBýPg»G ÁBÄ»ø ½O½G ôÃw :|Xald sadla ÿ ½Ýxð ÿAôk»è QýO»üAkq õÜ þÜ»ü»wºqk»ì R½g½G †ýðBü»G ÿ»_ôBð ½G ºô»ðBýìq»â»è ÿ õG z»Ü Bùð»ƒO 1974 þƒ„o½ƒ„ ÿ ôBð þñPxgq»w ½G krÜºk R»èô»W rÉèô»ø þP„ºk ½G óBìAq ô»ø þÝÉOÂô þ¾k ôBð»è QÈ rÈ ô»C ÊƒÜ QýG»ð ½O óBPwkq õÜ ôkq õÜ ÿkô rw ArÝ„BC»G BýÜq õO õÜºô óBPwkq õÜ ÿ q»ÜrýâAk þcæ»Gºs þOBÜ òü»ÝHwBG ô vÉì ½G ÞÉP„ QÉ¿G s q»G þãðºk»G IýØºq ÿ»C óBÜ»Üq õO òÉwõc ïAk»w þíÈ u q ôkq õÜ óAõÉð»è 1991 þOAsºôBÕì q»â»C óBü õHOô òÉwõc ïAk»w ÿæ ½G õGkqBð óBü½g ÿ q»ñÈõð ºô»è ,òýð»ü»ãGAq ÛArýÌ ÿ o»„ òüºkBìBC Aô»C ,óºlG kq õÜ þØ»c BýÜq õO óBPwkq õÜ ÿ»_qBK qAõ_ q»ø Aô»Ü ºô»ñüºlHÝÉè òýðAõOºk aýø»G »Ü RBÜ»C óBPwkq õÜ þðAq»ÜrýâAk þðBÜ»OÂô»è Qgºs þ¾k ôBð»è Qü õG ½O Bùð»O ïÂ»G ,óºk»ð kq õÜ þè»â þÔBì ß»üºõÉ„ IýØºq ÿ»C ÿkô rw ÿ»ÝG qAôBø s q»G þãðºk»G q»ÜrýâAk ÿBýÜq õO BýÜq õO þO»¾ôºk þÜBg ôBð»è IýØºq ÿ»C ÿkô rw þñOô ,QýÉ¿G .õG rOBü s ÿ q»ãü qBÜ ï½O»C þÜ»_»è s q»G þãðºk»G

,òG ºô»ø þGBð»W ë ÇÃw qBýPg»G ßBÜ :|Ebdulrehman shngali ô»âq»í…ýK µºkrÜq»w »Ü lðBíè»w ºô»ø ÿk BÜºqBW óAqBW õÜºô qBük ºô»ø .òðAkõg þG ôlülì»Pw þè»â þÄ òýÔBì òü q»ÝýðBÄºq»G þÜ»ùW q»ø ë ó qBÜk òG»ø òü qºtü qBK µóAkõg þè»â þÄ»C õÜ rÜ ,ÿ râ »ü rÜ »ð ÿ u ¼ q ÿ ô õÜºô ºvýì u òì ,ó»ÝG ÿ u þýðBÄºq»G òG b J îðAtð .ïBü râ µïBü râ µïBü râ s»C Qük ºô»ø þGBð»W AqBOô òì ,þG s q»Gq»w þñPG ,ó»ÝG ºõì»ø þGBð»W õG þñü pGqºk þÜ»Pw»ø µòíü õGAq ºô»ø þPwºk q»G ïô»Ük »O BýwBK õw ,þG R»ìçw õì»ø Þè»g óBñülø»G ë »ðAtG .îü õG þO»wBýw µþO»üAkq õÜ ÿ rýÔ ,õG»ø ó s»ì qBãXýC BÜ»ýü q»ãü qBÜ ,ó õG qBýgAk ºô»ø J Þ¾»g .òGs q»Gq»w µ sArÔq»w q»ø ½O òýÈ oôBø ½O µòì Aôkô»ì»è rPýC ..tÈ q ôÃw :|Nwenar baran ïAõýø ,þPxÈõ¾»ø»G µ pÉã„o½„ þÝÉÄ¼ rì µQýXð»â þÝÉw»Ü q ¼ s R»ÜºqBOô R»ðAõW ºôBãð»ø ô»è QýG ïAôºkq»G »…ýì»ø »üAô ÿ q»G»G ºô»ð»ÝG lÉìõC »üBÝO ,óBì»Ü»è»â ½G õG s ¼ rýK ô s q»G ï»ÜºlPw»ø Aô RBÜõì»ø òì ,òG óBPðBÜArG þðAõýP…K ôAlÝ¾»g QÉG Qxü õÉK RBÜ q»ø ôºõOrã¾»ø ïkAsBC lýø»„ ÿ»ÜºqBPýâ óBO»ðBðs»ì Ë oôBø ô»C »üBÝO ,ïrâºl¾»ø ÿ»Ü»ãð»ÕO ºô»ü sBðB„»G | ..rOBü s þñOô»Üq»w ÿAõýø»G ..ó»Ü»ì kBü»è ÞÈkq õÜ ßºô qBýPg»G æ»ì ßBÜ tÈ o»G q ¼ s |:Aram osman Ak |bdp ÿºrãð½Ü»è õG óBPðBÜ»Oô»è îÈõâ »Ü õG ÿ sBðB„ þÉW ¼pì»C ÊÈõâ»G óBOAk ½KBC tÈ o»G ÿkAsBC ôkq õÜ ÿ»è»w»ì ÿºqBG»è »Ü þO»üAkq õÜ ÿ»ðBíPì rO þÝÈ qBW R»ðBOô ï»C þPwAq»G AlðBÜ»Üq õO ÿBãÈ q BP…Éø »Ü ºô»ñüBñƒÉƒørƒýƒGºô ÿºô»ƒC µºô»ƒñƒüApƒÉƒâ ½ƒG þñOô»Üq»w ïAõýø »P…K»è þÜ»ì»ƒC»ƒG ÿ»ƒ¾¼ q µþƒO»ƒüAkq õƒÜ .»ðBOtÈ q»G óBOtÈ o»G õÜºô ÿºkrÜq»w þðºôBg þPÉÜ»ü :|Jazhar mahamwd ‡½g QPwºk ,QÉG»C rOºôBÜ»„ ÿ»Üºs ô»w ÂBC »…ýì»ø QÉG .òOô»Üq»w ÿAôk òOô»Üq»w þðkrÜqBì½O»è ,õGq»ãü qBÜ ºlñÉø QðBÜ»Oô qBýPg»G æ»ì tÈ o»G :|Sarbast khayat kq õÜ ÿ ô vÉì ÿ»Oºô»è õG»ðAkq õÜ óBPwkq õÜ ÿ»_qBK qAõ_q»ø ½G ½O ßºô ÞÉÜ¼ q»w aýø pÉã„o½„ ÿ ½O ßºô þÝÉw»Ü ,»ü»ø óBì»Ü»è»â þOBG»g ô vÉì ,»ðBüAsBC µþèBXýOrýC þƒðAõƒPƒðBƒü»ƒð »ÜºqB_»è .óBì»Ü»è»â þñìu ôk òü rOºq ô»â ôBð»è QÈ rÝHwBG µ‡½W»G Rkq õÜ õì»ø ºôBñÉøBâBC»G Býðk õì»ø AlÝÉOBÌ»w ,òìAqBC Ako½â»è QðBÜ»Oô»G óBíðBÜºlýø»„ ,BñÉø óBü râ µ‡¼ rg ßºô þ¾BÄ»ø »Ü þPÉÜ»ü ÿ vG ,óBPwkq õÜ ÿ vG ,kq õÜ ÿ vG BPxÉC ,ó»âºlÉO QðBÜ»Oô»è ‡BG òìu ôk ,ºôlðBü»ãÉK pÉã„o½„ ÿ ½O

å½èBük

info_chawder@yahoo.com

2012/10/22 »íì»„ ôôk )394( ºqBìu

QÉGBð ‡õOô»Üq»w µQÈrâBðqºô R»ýÌq»„ »éXük þð½ýwAq»K ½C þüºlðBìq»Ô "rÈkôB_" ½G ,ÛArýÌ þðBì»èqBK»è ÿrâq»G µ†üBwBC ÿ»ðvýè þìAlð»C ,kBùýW ó»w»c ßõÜq»Ü ½G AlÝÉðAkq»w»è :rÈkôBƒ_ ß»ü»¾õW q»ø" þOô ,»âq»í…ÉK ÿrü sºô ,"ÊGºk óBíìÂºô RBÝýG »ýüºlðBìq»Ô ô»C ?»ü»ø þÜ»ýü q»ãü qBÜ b »ì»C BüBC ÿ rü sºô þðBÜ»ƒOô :kBƒùƒýƒW ó»ƒw»ƒc þüºlðBìq»Ô ÿ»¾õW ½G »ìÂºô »Üq»í…ÉK ÿ»¾õW qBW qBW »Ü ÿ»ðAtÉø ô»C ô»éXük ô»ƒC »ƒâq»ƒíƒ…ƒÉƒƒK ÿ rƒƒü sºô ,ó»ƒƒÜºlƒƒÉƒƒK ,BƒðAk ÿ q õƒPƒwºkBƒð»ƒG ÿ»ƒƒýƒƒüºlƒƒðBƒƒìq»ƒƒÔ .»PwAq þ„»Ü»xØ ÿ»ðBg»Ü¼ pÔ þƒwõƒðºqBƒ_ :rƒÈkôBƒ_ ?ÊGºk þ_ ßõÜq»Ü »Ü ÿ»ðBxØ ô»C þÉK»G :kBùýW ó»w»c BPxÉƒCBƒO ó»ƒÝƒüºk ßõƒÜq»ƒÜ þƒðAq»ƒñƒÈõƒð µ qBâtÈ qBK óAõÉð»è »ü»ø q ¼ s þÜ»ü½âõPÕâ ßõÜq»Ü ÿBâtÈ qBK þð»ìõXð»C þÜ¼ q»w ½G ólðBü»â ôºô»ñPwAõâ þOºqAsºô Á»â»è ßºô ‡BPxÉCBO µ»wrK ô»C ÿºô»ðkrÜçÜ»ü »ƒO½ƒG þƒÝƒÉƒ„»ƒG »ƒƒÜ ,ºô»ƒƒOºôBƒƒì ÿ ½ƒƒg .ÿ sBGq»w ÿ»ðBg»Ü¼pÔ ÿ»ðvýè ôkq»ø þülðºõü»K :rÈkôB_ µÛArýÌ þðBì»èqBK»è þü râq»G µ†üBwBC ?»ð½_ îÈ q»ø ÿ½gôBð µ†üBwBC ÿ»ðvýè »Ü»ðvýèô ôk q»ø ßºô :kBùýW ó»w»c óBPwkq õÜ þðBì»èqBK ÿ»ðvƒýƒè ïÂ»ƒG ,Bƒð ºôArÜ òOô»ÝÝÈ q »ü½G ,òü ôkrÜ óBýðAkq»w Á»â»è ËqlHìBƒXƒð»ƒC ß»ƒüºô»ƒðõƒG½ƒÜ »ƒÜ ÿ»Ü»ðvýè þÜ¼ q»w µ»âq»í…ÉK þOºqAsºô »Üºô»ðõG½Ü õÜºôBO ºôkrÝðBü»xØ ,»íÉƒC µ»ð½G þñOBø ÿ ½ø»G ïÂ»G ,ËqlG ïBXð»C þƒOBƒÜ þƒðkrƒƒÝƒƒü qBƒƒük ÿ s ½ƒƒ¾BƒƒC Ëlƒƒð»ƒƒø õG Qxü õÉK »Ýðõ_ ,ºõOô»ÜAôk »Üºô»ðõG½Ü þ_ºlÉK ïÂ»G ,BGAqlHìBXð»C ó u»W †ÉK ÿºô»C ½G .Ë rÝG ÿ qBük ½G þOBÜ ó u»W ÿAôk BãÈ o»ñÈk ÿ»ðB…ÉÜ ô»C q»w»PÈ rhG »Xð»K ÿ»ðvýè µ»âq»ì»…ÉƒK þƒOºqAsºô ó»ƒüæ»ƒè óBì»èqBK»è ÛArýƒÌ þƒü rƒâq»ƒG µ†ƒüBƒwBƒC »íÉC ÿ»Ü»ðvýè óB„BK ,òÈ rÝHðB…ýñPwºk µÛArƒýƒƒÌ þƒƒü rƒƒâq»ƒƒG þƒƒOºqAsºô Á»ƒƒâ»ƒƒè þüºlðBìq»Ô þýO»üAkrÜq»w ÿ»ƒãƒñƒýƒwõƒð óBÜ»…ÉÜ õÜºôBƒO ,òƒü»ƒÝƒG»ƒxƒØ þƒPƒ…ƒâ rƒPƒ„BƒG †ƒýƒðBƒÜ»ƒñƒOô»ƒÝƒÝƒÈ q µòƒñƒÉƒƒì»ƒƒð #.òÉLw»`G

,BÝG ÿ qBük »WkõG ÿ qBG »è îÈ q»ø %17 þÝ…K þñOô»ÝÝÈ q »Pxü õÉK ºõOBø ‡»WkõG»è ßºô þðArü sºõÜ¼ q»w óAõÉð»è Ë rÝG ×BƒÔ»ƒ„ ô»C ÿºô»C ½G îÈ q»ø þÜ¼ q»ƒw µÛArƒýƒÌ ÿ ôAô»ƒƒO»ƒƒG »ƒƒâq»ƒƒíƒƒ…ƒƒÉƒƒK ÿ»ƒƒðBƒƒ…ƒƒÉƒƒÜ .òÈ rÝGq»wºqB_ kqõÜ ÿºvÈ q ÿºô»ðõHì»Ü :rÈkôBƒ_ ,ÊG %17 »PxüõÉK »Ü ÛArýÌ ÿBKõw»ƒè ?»ý_ ÿ»ÜºqBÜ½ø þÜ»ü»wArük »ì»C :kBùýW ó»w»c ,»üAlÉO þ…ýO»üÂ»ì½ƒÜ þƒð»ƒüæ µËôºk µþðBíÉéw µ rÉèô»ø þÝ¾»g kq õÜ »ýðAõíÉK ÿBK õw »ƒPƒÉƒ`ƒG %17 ÿºvƒÈ o»ƒG ß½ƒøk îÈ q»ø þðBÜºqB„ þg¼k »Ýðõ_ ,ÛArýÌ Þ¾»g »ü½G ,ºrP„BG ókrÜqBÜ þè»ø µ»„BG ½G kAlÐ»G óBü ÿkBìô q µºrw»G »PÉ_Bð »ðBì½g þÔBì ,×Bì õÜºô ïÂ»G ,ÿ sBGq»w µBƒK õƒw»ƒè òƒýƒGqAlƒ„»ƒG %17 ÿºvƒÈ o»ƒG þãð»wôBø »ì»G »Ýðõ_ ,AlðBÜ»Pw½K»è »ƒƒPƒƒÉƒƒGºk ‡»ƒƒÜBƒƒK õƒƒw µËq tƒƒÈ qBƒƒƒKºk .þðBíýP…ýð þÜ»üBK õw ÿAôk »éXük þüºlðBƒìq»ƒÔ :rƒÈkôBƒ_ ßõÜq»Ü þðBwrK q»G ó»üæ»è ÿºô»ðkrÝOºq ?»ü»ø þO»ýÌq»„ aƒýƒø AlƒýƒPƒwAq»ƒè :kBƒùƒýƒW ó»ƒw»ƒc ½ƒG »ƒýƒð ß»ƒýƒPƒxƒü õƒÉƒK óBƒü ß»ƒü õƒðBƒƒýƒƒG

‡»ƒðvƒýƒè þƒÜ¼ q»ƒw ,ºõƒG þƒãƒƒð»ƒƒwôBƒƒø ½G ºôkrÜ ÿ râq»G þOºqAsºô ½G ÿ ôArwõð ÿ»ýü sAõgAk ô»è ÿ rýãP…K µ»Pw»G»ì ï»C ï»C q»w»è óBÜ»ýwrO»ì »ü½G ,ºôkrÜ »íÉC .ºôArÜºq ô»â »Ü »ýð »üºõÉ„ô»C »Pw»HÈ râ ÿqAkBƒâBƒC lƒð»ƒ_BƒO ºõƒÉƒC :rƒÈkôBƒ_ ?òðBÜ»Pw»HÈ râ ºô»ƒñƒOBƒø ÊƒOBƒÜ :kBƒùƒƒýƒƒW ó»ƒƒw»ƒƒc þìºkq»G »ñÈk »OBÜô»C ,òýGºk óBü qAkBâBC | .óBì»Ü»ðvýè þÝ…K óBPðBÜ»ýü qBýðAs þÉK»G :rÈkôB_ ?»ü»ø Ak»ðBPw»HÈ râ ô»è kqõÜ ÿ%17 óBíÜ»üºô»ðõG½Ü »íÉC :kBùýW ó»w»c ,þwrK óBíÉè ,krÜ »Ü»ðvýè þÜ¼ q»w Á»â»è ½G Bùð»O óBÜ»Ü»_ ,òülðBü»âAq þÉK †ü ô»C ó sBýƒð»ƒG »ƒÜ qAkAq ßºô òƒðkrƒÝƒü rƒâq»ƒG BPxÉCBO »Ýðõ_ ,ò„½LGAk ÛArýÌ þðBíwBC qAkAq »ƒG ÛArƒýƒÌ þƒðBƒíƒwBƒƒC þƒƒÝƒƒÉƒƒ„»ƒƒG ½G »ƒüAõƒðBƒíƒÉƒK ‡»ƒíƒÉƒC ,ºôArƒ„½ƒK»ƒðAk ÿkõw ÛArýÌ þðBíwBC þü râq»G þPw»G»ì †ýðArü sºõÜ¼ q»w ßºô ,QÈ râºkqºõÉƒè ÿºô»ðõGô o»Gô q ½G »ðBÜ»_ ô»C ,krÝýwBG þƒOBƒÜ»ƒè ,»ƒü»ƒø ÿkõƒw óBƒPƒwq ¼ rƒƒÉƒƒO ArÜ þƒÝƒèBƒì»ƒè qBƒýƒwrƒK ‡»ƒÜºrƒãƒð½ƒÜ ô»è »âq»íƒ…ƒÉƒK þƒÝƒ…ƒK»ƒG RºqBƒG»ƒw ô»è »âq»í…ÉK þƒÝƒ…ƒK" þƒOô ,»ƒðBƒÜ»ƒ_

Bùð»O þðBGBýG µÿ ôBgB„ þƒÜ»ƒ_ þƒñƒü pƒÜ »Ýƒðõƒ_ ,»ƒü»ƒÜ»ƒO»ƒGBƒG ÿºô»ƒðkrƒÜºq ô»ƒâ ÿ rÉìBC µ qAkAq þñü pÜ Bùð»O »Ü»Pw»HÈ râ Ëlð»ø µóBÜ»ýü q õñw »_ôBð þü rƒÈkôBƒ_ ÿ»GBGºk ÿ»_qBK Ëlð»ø Á»â»è þð»ì»Ø»O ô»C ïÂ»G ,òýwô q ÿ)|T56( »Ü ÛArýÌ þð½Ü Ê¾»ƒG )|MIg 28( QƒÈ pƒÝƒðBƒüºk ÿ»ƒðBƒÜ¼pƒÔ µÞÉg¼k õì»ø»è µó õOô»Ý…ÉK ÿ»ƒÜ¼pƒÔ .ó pÔºk AlÝÉñÈõ„ ó B ý P x ü õ É K » ð B ƒ Ü¼ p ƒ Ô ï » ƒ C : r ƒ È k ô B ƒ _ ? ó B ý ð A ô » Ü¼ p Ô » P É G º k Ê Ü , » ð A ô » Ü¼ r Ô » G .ËrðºkAk þwrO»ì»G ‡»ì»C »Ýðõ_ ï»C Bùð»O AkBPxÉC»è :kBùýW ó»w»c þüBOºq»w þñOô»ÝÝÈ q Bùð»O BPxÉC ÿºlÔºô ÿAôk ,»ðBÜ»_ ï»C þñü pÜ q»w»è ºôkrÜ þOºqAsºô þÝÈlÔºô ‡»ÜºlÔºô ÿºô»ðAo»â þðAlìBXð»C þPw»G»ì»G QÉ_ºk ÿ râq»G ,»ðBÜ»_ ô»C q»w»è þíwºq þÝÉPw»HÈ râ þñýñýG ½G òÈ qkrÉðºk ÞÉw»Ü lð»_ óB„BK ,)|MIg 28( ÿ»ƒƒƒÜ¼pƒƒƒÔ q»ƒƒƒƒw»ƒƒƒƒè ë õƒƒƒƒg óBƒìôBƒð Qƒ„»ƒø »ƒíƒÉƒC »ƒðBƒPƒg»ƒG»ƒ„½ƒg kq õÜ þðBðAô»Ü¼pƒÔ»ƒè ï»ƒÜ»ƒü þƒìsçƒì»ƒè þ„»Ý…ÉK ôkrGAq ÿ»íì»„ Êw ÿ u ¼ q»è ºôkrƒÜ ÿ rƒâq»ƒƒG µ†ƒƒüBƒƒwBƒƒC ÿ»ƒƒðvƒƒýƒƒè q»w»è ë õg þñýñýG ½G óBýðkqBð þPw»G»ì»G óBü½g þ¾Bd„½g †ýðAô»C µ»ü»Ü¼pÔ ï»C ‡BG þÜ»üºvÈ q ÿºô»C ½G ‡»ì»C ,ÿ pGqºk

½G tÉø þƒðlƒðÂõƒW ßºô ,ºôkrƒÝƒPƒwô qk þÝÉñOô»ÝÝÈ q aýø ÊG»G qBíìô s þðBÜ»_ôBð AkôkrGAq ÿ»PÔ»ø lð»_»è Aô q»ø ,rOõ…ÉK N½O µ»Ìºqºkõì ô»GBGºk lð»_ µ tÉø þðBñÉø ,ºõÉ…ðBì»ø»G ßõÜq»Ü þƒðBƒÜ»ƒ_ôBƒð ½ƒG ,rP…ÉK þñOô»ÝÝÈ q µÿlðºõü»K ÊG»G ‡»ì»C þƒüºlƒðBƒìq»ƒÔ þƒðkrƒÝƒƒPƒƒwô qk RBƒƒÜôBƒƒø µÞÈ ôBwBK aýø ÊG»G »éXük þð½ýwAq»K ½C ?ó»ÜºkAô ½G Ë rðAsBð ‡»ì»C ,ß»ýýPxü õÉK ÞÉ„»Ü ºôkrÝüAô ÛArýÌ ÿ»ðBðÂõW ï»ƒC Ë pÝG ß»_ Ëô»ýG ÛArýÌ RBÜq»ø ÊHPwô qk ,ÿ»ÝG ½G ÿ q ¼ s ÿºô»ðAlÝÉè µRBGBxc ½O µÊGrýãìBØ»w þwBýw þg¼k q»â»C ïÂ»G RBÜôBø ,ÊñG ôBãð»ø þwArÜõíük ôºq»G µòG þüºôAq s»ƒìAk ºôºkrƒÜ»ƒG óBƒÜBƒâsºk »ðBýýwrO»ì ï»C ,ó»ÝGqBÜ »ðAqBýwrK q»G »ðAqBÜ ï»C ïÂ»G ,òG óBü½ƒg þƒñƒÈõƒ„»ƒè ó ½_ ÛArýÌ ÿºô»è òýHðAq»ãýð ºôkrÝüAô »ðBPw»HÈ râ ô»C þü rÈkôB_ µË pÜºk ß»_ ºqBXì»C ÿ»Ü»Pw»HÈ râ ºlð»_q»ø ,òü»ÝG .ÊG»ø þwrO»ì »Ü »ýð ºô»C þPwBC »è »ƒƒƒÜ ËrƒƒƒOôºk ïÂ»ƒƒƒƒG :rƒƒƒƒÈkôBƒƒƒƒ_ þðBGBýG µÿôBgB„ þÜ»_ óBÜ»Pw»HÈ rƒâ »_ôBð ÿ»üBðBƒì ô»ƒG ‡»ƒì»ƒC ,»ƒüAlƒÉƒO ?»Pw»G»ì ÿ»ñðõw þGºq»Ì µóBÜ»ýükqõÜ þPw»HÈ râ þðkrÝwBG :kBùýW ó»w»c

ºq½G ïAqBC :þðAksBw ÿrâq»G µ†üBwBC ÿ»ðvýè þÝÉìAlð»C þüºlðBìq»Ô" QÉ¾ºk ,ÛArýÌ þðBì»èqBK»è þÝÉO»ýÌq»„ aýø »éXük þð½ýwAq»K½C µËrâBðqºô R»ýÌq»„ ,»üAõý…ÉK ."»ýð .QÉGBð ‡õOô»Üq»w Ak»ñOô»ÝÉK ôB_ ï»è ,kBùýW ó»w»c ,RBÜºl„ºô»G ºuBìBC "rÈkôBƒ_" Á»ƒâ»ƒè ºô»ýÝèBì ó»üæ»è ß»_ þñü pÜ þPw»HÈ râ ,»ƒýƒð »ƒüºõƒÉƒ„ ô»ƒG ,Bƒýƒwô q þƒOÂô»ƒè .ºôArÜºlÉO ÿôºoºkBü s þðkrÜAtíýC ÿAôk »ýðAõðBPÉK :rÈkôB_ ß»_ þñü pÜ ÿrO þÝÉPw»ƒHƒÈ rƒâ lƒð»ƒ_ kqõÜ þðBÜ»ýýwrO»ì ,ºô»ýýÝèBì ó»üæ»è | ?òGºk rOBü s AlØArýÌ»è óBƒÜ»ƒýƒýƒwrƒO»ƒì :kBƒùƒýƒƒW ó»ƒƒw»ƒƒc ºlñÉø »ðBÜ»_ ô»C »Ýðõ_ ,ºô»O»ðôArÜºq ô»â ,ÊG»ø »íÉC ½G ÿ q»ãü qBÜ »Ü òýð äðrâ ,»ýü râq»G½GBùð»O ,»ü»ƒø BƒPƒxƒÉƒC ÿºô»ƒC ºôºrO þP„ Ëlð»ø µ qAkAq »G ÿlðºõü»ƒK ô»GBGºk ßºô òýwrPG þÉè »ýð ÞÉP„ ,»ü»ø »ðBýýwrO»ì ô»C »üAõí…ÉK ,zq õØ þÜ»_ ÿ»¾»ø µþwBýw ÿ»¾»ƒø ÿ»ƒÜºôBƒ_q»ƒw ÿ»Ü»ýwrO»ì »ì»C ,»ØArýÌ þðBÜºq»xÔ»C

ºô»ýÝèBì ó»üæ»è ß»_ þñüpÜ þPw»HÈrâ ºôArÜºqô»â ,µ»ýð »üºõÉ„ ô»G ,Býwô q »è þð½ýwAq»K ½C þüºlðBìq»Ô þðkrÝƒPƒwô qk þüºlðBìq»Ô ‡BPxÉC õÜºôBO »ü½G ,»éXük þÜ»üºõÉ„»G Bùð»O »éXük þð½ýwAq»ƒK ½ƒC þÜ»üºô»ðõG½Ü aýø »Ýðõ_ ,»ü»ø þ¿Ý„ þƒðBƒÜ»ƒwrƒK q»ƒG ÿ ôAô»ƒO »ƒÜ ,ºôkrƒƒÜ»ƒƒð ,kq õÜ R»HüBO»G ò…ýñGAk »èBük µßõÜq»Ü aýø »éXük þð½ýwAq»K ½C þüºlðBìq»Ô »ü½G R»ýÌq»„ »üAõí…ÉK µ»ýð þÝÉO»ƒýƒÌq»ƒ„ .ÊGBð ‡õOô»Üq»w µË râBðqºô

þè»Ì òýì»C kBùýW ó»w»c ºõHÝüAk»è »èBük ÿ»âtÈ qBK»è 1960 þ¾Bw )þPÉÜ»ü( óBPwkqõÜ þýðBíü»K ôBø þPxýè q»w»è ÛArýÌ ÿqBPðBì»èqBK ÛArýÌ þðBì»èqBK -ÿrâq»G µ†üBwBC ÿ»ðvýè þìAlð»C

ïÂ»G ,ÊG»ø ÊGºk þ„½g ,"»ü»ø Ak»ðBÜ»_ õGAk ½G óBíãðºk »WkõG»ƒè ÿºô»ƒC ÊƒGºk µ»ƒWkõƒG µåq»ƒGõƒéƒW µß»ƒ_ »ƒPƒxƒü õƒÉƒK ÛArýÌ þü râq»G þOºqAsºô þýƒPƒxƒü ôAlƒÉƒK

óBíw»Ü Êw R»HüBO»G ,ÊGAlÉO ÿkq õÜ»è q»w»è óBýèõg rƒPƒ…ƒÉƒK »ƒÜ ºôkqAvƒHƒ¾»ƒø ÿºô»è »Ýü tð »Ü ºõýñýG )|MIg 17( ÿ»Ü¼pÔ þñPwAqBK q»w»è óBí„»üAôAk ï»C ,BPxÉC

ºô»OBÝGçÜ»ü ½gôBð ÿo»„ þðBñÈ õ„ô q»xÉG ÿ»ýw¼k QÉðAõOBð óBì»èqBK "rÈkôB_" ½G ,óBPwkqõÜ þðBì»èqBK»è Ç¼rì þÔBì ÿ»ðvýè þìAlð»C ,òükºtýÌ óBíü»K .QÉGArÝ„BC ÿºõÉ„»G µQÉGqºôkAk Ç¼ rì þÔBì þ„ôºq »OAô»Ü :rÈkôB_ ?þñýGºk ó½_ AlíÈ q»ø»è »ýð ÞÉP„ ,îÈ q»ø»è :òükºtýÌ óBíü»K ½G QÈ rÜºlýwBG ÿºô»C ,Ç¼ rì þÔBì ÿ ôBð»G þÔBì Bñýâ»C ,»íÈ q»ø þðAõW ÿ ô q þðAlðB…ýð þðBÜ»OqBƒK ÿ qBƒÜ þƒOBƒü ô»ƒèô»ƒC»ƒè Ç¼ rƒì #.»ýð AlO»ìõÝc µRÂ»wºk

?ºôkrÝðBPý_ óBü»ì»C rÉèô»ø ÿ qB„»è :òükºtƒýƒÌ óBƒíƒü»ƒK µBwBü»è ºq ôk ºô»C »Ü ,ºkqBük »OºõG ólðBÔq þO»ìõÝc þÜ¼ q»w þðBÜ»ðAôlÉè ÿ»ðAô»`ÉK ,RBÜºk BwBü þü qºô q»w þwBG »Ü ,»íÈ q»ø µêW»G òÈ rÜºkrýãPwºk ÿ»ðAô»C ÿ»Gq ¼ s »ì»C »Ü ,òÈ rñÉÔqºk þðºk»ì þéýHì½ƒO½ƒC »Ýðõ_ ,»Ä¼ rì þÔBì þðBÜBì»ñG ÿ»ðAô»`ÉK ÿ qBƒƒü pƒƒG»ƒƒG QƒƒÉƒƒGºk ókrƒƒÜrƒƒýƒƒãƒƒPƒƒwºk

óAk»Xð»Ý„»C µþñÉùð þðAlñü s AlíÈ q»ø»è ?»ü»ø AlðBÜ»ðAlñü s»è BPxÉCBƒO ,Êƒ¾»ƒG :òƒükºtƒýƒÌ óBƒíƒü»ƒK ‡ArÝ„BC»G µ»ü»ø þðõG óAk»Xð»Ýƒ„»ƒC þýO»üBÜ¼ q»w †ýOq ½KAq þÉK»G µòü qAkBâBC ‡ºô»C ,ºô»O¼krÜqAkBâBC Êè óBíðBì»èqBK þíÈ q»ø»è »ðBñÈõ„ô q»xÉG ÿ»Ýük þÝÈõük þƒƒƒwõƒƒƒðºqBƒƒƒ_ õƒƒƒÜBƒƒƒƒO óBƒƒƒƒPƒƒƒƒwkq õƒƒƒƒÜ ½ƒƒgôBƒƒð ÿ o»ƒƒ„ þƒƒðAôArƒƒÜrƒƒýƒƒƒãƒƒƒPƒƒƒwºk þñÉùð þðAlñü s »Ü »ü»ã¾»G òÉÜ»ðArÝ„BƒC

òükºtýÌ óBíü»K »ü»ø BwBü»è þw½ü q ½èBÜ»G ÿ»ìBðAô pG | )óAo½â( þPxýè q»w»è óBPwkqõÜ ÿqBPðBì»èqBK | óBPwkqõÜ þðBì»èqBK»è Ç¼ rì þÔBì ÿ»ðvýè þìAlð»C

ÿ»ƒÜ»ƒxƒØ »ƒOAô»ƒÜ ,ó»ƒHƒG þƒüºôAq s»ƒƒìAk »Ü »ãðrƒâ þƒÜ»ƒü»ƒãƒ¾»ƒG ½ƒgôBƒð ÿ rƒü sºô ,ºô»OBÝGçÜ»ü »ÝÉw¼k ÊðAõOBð óBì»èqBK »wrK ô»è »Ü »ðBì»èqBK þ…ýC ÿ ½g ïÂ»G »Ýðõ_ ,ºô»OBÝGçÜ»ü »Ü»O»GBG µºô»PÉ¾½ÝG q»ø þOqBK µþPÉÜ»ü þýwBýw þG»ƒPƒÜ»ƒì ºô»ðkrÜõGºq»Ø ÿ qBü rG rOAôk µóºlG ÞÉ¾ô»ø µQÉ_ºkqºk þP…â þ¾Bì»ƒè ºô»ƒC ,óºlƒG ºô»ð»hG »wrK ô»C »Pxü õÉK »ü½G ,»ýüBwBüBð .ºô»ðBPwkq õÜ þðBì»èqBK þ¾½ø õÉð þƒƒwBƒƒG AkBƒƒPƒƒxƒƒÉƒƒC»ƒƒè :rƒƒƒÈkôBƒƒƒ_ ÿqBÜõƒw»ƒÜ þƒükBƒì ÿºô»ƒðkrƒÜõƒGºq»ƒØ ?QÈ rÜºk óBýýðBGqõØ »ƒÜBƒƒO »ƒƒì»ƒƒC :òƒƒükºtƒƒýƒƒÌ óBƒƒíƒƒü»ƒƒK þPwBC q»w»è QÉGºk õÝ¾»G ,»ýðq»wºqB_ ókq õHƒÉƒè ÿAôAk îƒÈ q»ƒø þƒýƒO»ƒüBƒÜ¼ q»ƒw ,òÉñGBýK þðAk †üBwBC þðBÜBâsºk µQÈ rÝG

ÿAôAk R»ðBð»O ,ºô»ðBì»èqBK þðBÜ»ñP…ýðAk ,krÜ óBì»Ü»ýO»üBÜ¼ q»w Êw ÿºô»ðõG½Ü | .ºôArÜ»ð ‡ºô»C BPxÉCBO ïÂ»G QÈ rÜºlPw»ø BPxÉC ïÂ»G :rÈkôB_ ,ó õGrOBü s »ü»ýw¼k ô»C q»w»è óBÜºqB…Ô ?»ü»ø óBO»Ýük þÝÉ¾ô»ø aýø ÿ»ðvýè»è ÿ»OBÜô»CBO :òükºtýÌ óBíü»K òýGºk óBPwkq õÜ þðBì»èqBK µÇ¼ rì þÔBì ½ƒƒƒG óAlƒƒƒ¾ô»ƒƒƒø»ƒƒƒè òƒƒƒýƒƒƒƒGºlƒƒƒƒìAôºkq»ƒƒƒƒG ºô»C »Ýðõ_ ,»ü»ýw¼k ô»C ÿºô»ðkrÜçÜ»ü þãðrâ þÝÉO»GBG µºq ô»â þÜ»ýü qBÝéÉ…ÉK aýø µ»ãðrâ þÜ»ü»ýw¼k »Ü»O»GBG ,»ýüBwBü z»Ü ôk µÞÉw»Ü µ»ýð òPxgAk þð»üB„ þPxü õÉK »Ü»ƒxƒü»ƒÜ »ƒü½ƒG ,»ƒýƒðqAlƒ„»ƒG | .»ü»ø þOºôAô»O ÿºô»ðkrÜçÜ»ü»G ô»C" QÉ¾ºk ½gôBð ÿrü sºô :rÈkôB_

þýO»üBÜ¼q»w þPwBC q»w»è »Pxü õÉK ,ÿkkBì ÿõGºq»Ø»è »ãW | QÈrÝG ½gôBð ÿo»„ þðBýðBGqõØ ÿqBÜõw»Ü»è ókqõHÉè ÿAôAk †ýíÈ q»ø »íÉC ºô»ðAlñüs òülð»_»è ,AlíÈ q»ø»è »ü»ø þñÉùð þðAlñü s µóAk»Xð»Ý„»C »ðBìõýðAs .»ü»ø ÿqB„»è AkBPxÉC»è ËrOôºk :rÈkôB_ ½G ,»ü»ø óBýOÂôBø þðlðBÔq þ¾ô»ø rÉèô»ø

òýGAk óBü õOBøAk þðBü u QÉGºk ºô»è»ƒãƒW ,ºô»PÈ qlG óBü½g þý™g»„ þØ»c µRBÝG Aô q»ø ,»ðBýðBÜ»w»Ü þÝwô rK µÞxÉC »Ü ºõG»ø Ak»ì»è óBýPwºk ÿ»ðAô»ƒC QƒÉƒGºk .òÈ rÝG þüBâkAk ‡BPxýCBO QÈ rÜºkºô»è zBG :rÈkôB_

õÜBO þOqBK µþPÉÜ»ƒü »ƒOºôAqk »ƒxƒü»ƒÜ ?"ºô»ð»ÝG ÿçÜ»ü òü rOºq ô»â »ì»C :òükºtýÌ óBƒíƒü»ƒK aýø þOqBK µþPÉÜ»ü»è »ãW »Ü »üºuBìBƒC ô»C ,»ýð þíwºq »íÈ q»ø ô»è rPýÜ»üBâsºk ôºq»ƒG îƒÈ q»ƒø ºõƒýƒðAõƒPƒðBƒü»ƒƒð »ƒƒðBƒƒGtƒƒc

| î„Bø êÉgq»w :þðAksBw Ç¼ rì þÔBì ÿ»ƒðvƒýƒè þƒÝƒÉƒìAlƒð»ƒC þPxýè q»w»è óBPwkqõÜ þðBì»ƒèqBƒK»ƒè QÉðAõOBð óBì»èqBK ,»üAõƒýƒÉƒK ,)óAo½ƒâ( ½gôBð ÿo»„ þðBñÈõ„ô q»xÉG ÿ»ýw¼k .ºô»OBÝGçÜ»ü »ƒâ½ƒèBƒük ï»ƒè ,òƒükºtƒýƒÌ óBƒíƒü»ƒK ,"rƒƒÈkôBƒƒ_" Á»ƒƒâ»ƒƒè Alƒƒ„»ƒƒƒO»ƒƒƒHƒƒƒüBƒƒO ÿõGºq»Ø»è »ãW ,QÉðAsºk þ…ýPxüõÉK»G þýO»üBƒÜ¼ q»ƒw þƒPƒwBƒC q»ƒw»ƒè ,ÿkBƒì ÿqBÜõw»Ü»è ókqõHÉè ÿAôAk †ýíÈ q»ø .QÈ rÝG ½gôBð ÿo»„ þðBýðBGqõØ ÿ»ýw¼k ÿºqBG»è óBPðõ_½G :rÈkôB_ ºõÉC ,»ý_ ½gôBð ÿo»„ þðBñÈõ„ô q»xÉG ºô»üºqBGô»è óBPÝÉ¾ô»ø b óBO»Ü»ðvýè»è ?ºôAk þÝÈ qBPðBì»èqBK lð»_ :òükºtýÌ óBíü»K q»w»è óBìqBÜ »Ü ºôBOºq»w »è óBì»Ü»ðvýè óBƒíƒÜ»ƒýƒü qBƒÜAôAk ,krƒÜ »ƒü»ƒýƒƒw¼k ô»ƒƒC þƒÜ»ƒü»ƒðvƒýƒè ÿºô»ƒC ½ƒG krƒÝƒ„»ƒÝƒ…ƒƒÉƒƒK ÿ48 ÿºkBì þÉK»G ,QÈ rñÉùHÝÉK ºô»ñý¾½Ýýè »Ü ,óBPwkq õÜ þðBì»èqBK ÿ ½gôBð ÿ ôºpü»K ºô»ñý¾½ÝÉè ÿ»ðvýè òü»ÝƒGAôAk òƒýƒðAõƒOºk óBì»èqBK þýO»üBÜ¼ q»w ïÂ»G ,Qü rñÉùHÝÉK »ü½G ,ÿ pG»ðqºk þülð»ìAsºq ÞÉOBÜ aýø 22 »ƒÜ krƒÜºkBƒìBƒC óBƒíƒÝƒÈ qBƒü pƒGºu ¼ rƒƒK ïÂ»G ,ºôkrÜq»w»è óBì¼ uAô qBPðBì»èqBƒK ÿ qBƒÜ ÿ»ƒìBƒðq»ƒG »ƒOºôArƒg»ƒð BƒPƒxƒÉƒCBƒO

‫ناوخؤ‬

‫ذمارة (‪ )394‬دو شةممة ‪2012/10/22‬‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫دەبێت سەندیكاو رێكخراوەكان بەخۆیاندا بچنەوە‬ ‫مەال بەختیار‪ :‬پێویستە كۆمەڵە‌و سەندیكا‌و رێكخراوەكان هاوتەریب لەگەڵ بەرەوپێشچونەكانی جیهانی نوێدا خۆیان بگونجێنن‬ ‫بەرپرسیارێتیی پیشەیی جۆراوجۆریان‬ ‫بینیوە‌و ن��اڕەزای��ەت��ی��ی ج��ۆراوج��ۆرو‬ ‫چاودێر‪ -‬ئه‌حمه‌د عه‌بدوڵاڵ‪:‬‬ ‫ناڕەزایەتیی زۆریان دیوە‪ ،‬بەاڵم گەشەی‬ ‫فۆتۆ‪ :‬هاوژین شه‌ریف‬ ‫باشیانكردوە‌و ئێستا ‪ 2500‬رێكخراوی‬ ‫كۆمەڵی مەدەنی‌و ‪ NGO‬لەكوردستان‌و‬ ‫سەندیكا‌و رێكخراوەكانی كۆمەڵی نزیكەی ‪ 14 - 13‬ه��ەزار رێكخراو‌و‬ ‫م��ەدەن��ی‪ ،‬ش��ان��ب��ەش��ان��ی ح��ك��وم��ەت‌و سەندیكای جۆراوجۆر لەعیراقدا هەن‪ ،‬كە‬ ‫الیەنە پەیوەندیدارەكانی تر‪ ،‬بەشێك لەمێژودا وێنەی نەبوە‪.‬‬ ‫لەبەرپرسیارێتی‌و ئەركەكانی كۆمەڵی‬ ‫كەمیی بودجە كێشەیە‬ ‫مەدەنی‌و یەكخستنی دەنگی كۆمەڵیان‬ ‫لەپرۆژە بودجەی ئەمساڵدا‪ ،‬بڕی ‪15‬‬ ‫دەكەوێتەئەستۆ‌و بەشداریی ك��اراش‬ ‫دەكەن لەپاراستنی ئاشتی كۆمەاڵیەتیی‌و ملیار دینار بۆ یارمەتیدانی رێكخراوەكان‬ ‫دروستكردنی كۆمەڵی كراوە‌و هاوچەرخدا‪ ،‬ت��ەرخ��ان��ك��راوە‪ ،‬ب��ەاڵم ب��ەب��ۆچ��ون��ی‬ ‫ب��ەت��ای��ب��ەت��ی ب��ەه��ۆی پێشكەوتنە ش��ارەزای��ان��ی رێكخراوەكانی كۆمەڵی‬ ‫خێراكانی تەكنۆلۆژیا‌و تێكەڵبونی م��ەدەن��ی‪ ،‬ئ��ەو ب��ودج��ەی��ە ب��ۆ پ��رۆژە‌و‬ ‫مةال بةختيار جةخت لةخؤنو َيكردنةوةى ر َيكخراوةكان دةكاتةوة‬ ‫شارستانیەتەكانەوە‪ ،‬تادێت سنوری چاالكیی ج��ۆراوج��ۆر كەمە‪ .‬سەبارەت‬ ‫ئازادییەكان فراوانتر‌و هەڵپەی چین‌و بەبودجەی رێكخراوەكانیش‪ ،‬لێپرسراوی كێشەبچوكەكان دەدۆزێ��ت��ەوە‌و كەلێنی بەتەواوەتی گ��ۆڕاون‪ ،‬ئەمانەش دەبێت‬ ‫توێژەكان بۆ وەدەستخستنی مافەكانیان كارگێڕی مەكتەبی سیاسیی یەكێتی‪ ،‬كێشە چینایەتییەكان پ��ڕدەك��ات��ەوەو بكرێنە بنەمای پرۆژە ستراتیژییەكان‌و‬ ‫زیاتردەبێت‪ ،‬ب��ەاڵم وەك شارەزایانی پێیوایە‪ ،‬پێویستە حكومەتی هەرێم كێشه‌کانی خەڵك چارەسەردەبن‪ ،‬تاوان سەندیكا‌و رێكخراوەكانیش بەپێی‬ ‫بوارەكە‪ ،‬باسیدەكەن‪ ،‬هێشتا لەهەرێمی هاوكاریی زیاتری رێكخراوەكان بكات‌و كەمدەبێتەوە‌و خەڵكی فێری دیالۆگ تایبەتمەندییان س��ودی لێوەربگرن‌و‬ ‫كوردستاندا سەندیكا‌و رێكخراوەكان رێكخراوەكانیش زیاتر بەكارەكانیاندا دەب �ن‌و دیموكراسی گەشەدەكات‪ ،‬كە پاشان خەباتی بێوچانی بۆبكەن‪" ،‬بۆیە‬ ‫نەیانتوانیوە ببنە نوێنەری راستەقینەی بچنەوە‌و ببنە هەڵگری فۆرمێكی نوێی ئامانجی گ��ەورەی هەمو حكومەتێكی پێمباشە مەكتەبی رێكخراوەكان دیاردە‬ ‫چین‌و توێژەكانی هەرێمی كوردستان‌و ك��ارك��ردن‌و داخ��وازی��ی م��ەدەن��ی بن‪ .‬باشی دنیایە‪ ،‬بەاڵم لەهەرێمی كوردستان تازەكان پۆلێن‌و دیراسەبكات‌و خۆیان‬ ‫تائێستا لەبازنەی حزبیبوندان‪ ،‬لێپرسراوی وتیشی"رێكخراوە ناحكومییەكانی بریتانیا تائێستا تێگەیشتن ب��ۆ یارمەتیی بۆ كۆنفرانسێكی گ��ەورە ئامادەبكەن‌و‬ ‫دەستەی كارگێڕی مەكتەبی سیاسیی سااڵنە حەوت ملیارد پاوەند بودجەیانە‪ ،‬سەندیكا‌و رێكخراوەكان‪ ،‬تێگەیشتنی بەهاوكاری پسپۆڕان‪ ،‬مەلەف‌و دۆسیەی‬ ‫یەكێتیش‪ ،‬رایدەگەیەنێت‪ ،‬پێویستە ب��ەاڵم ل��ێ��رە جێگای س��ەرس��وڕم��ان��ە‪ ،‬دەخیلەیە‪ ،‬چەندی تێدەكەیت‌و چەندی گرنكی تێدا ئامادەبكرێت‌و بەرهەمێكی‬ ‫ك��ۆم��ەڵ �ە‌و س��ەن��دی��ك�ا‌و رێ��ك��خ��راوەك��ان حكومەت پارەبدات بەرێكخراوەكان"‪.‬‬ ‫دەردەكەیت‪ ،‬بەاڵم ئەمە كارلێكی ئابورییە دی��اری هەبێت‪ ،‬كە تێیدا توێژینەوەی‬ ‫یەكێتی‪،‬باس‬ ‫ئەو بەرپرسە بااڵیەی‬ ‫هاوتەریب لەگەڵ بەرەوپێشچونەكانی‬ ‫لەگەڵ كۆمەاڵیەتیدا‪ ،‬لەگەڵ شارستانیدا‪ ،‬ق��وڵ ل��ەب��ارەی كێشەكانی كرێكاران‌و‬ ‫جیهانی نوێدا خۆیان بگونجێنن‌و ببنە لەكاریگەریی رێكخراوەكان دەك��ات‪ ،‬بەركەوتنی ئابورییە لەگەڵ فراوانكردنی خوێندكاران‌و دام��ەزران��دن‌و جوتیار‌و‬ ‫نوێنەری راستەقینەی داخوازییەكانی ك��ە حكومەت پ��ارە بەرێكخراوەكان ئازادیدا‪ ،‬ئەمەش بەقۆناغ بوە‌و لەحزب‌و گوزەرانەوە بكرێن‪ ،‬كە كۆمەڵێ كێشەی‬ ‫چین‌و توێژەكانی كوردەواری‪.‬‬ ‫دەدات‪ ،‬سیستمی پێكەوەهەڵكردن‌و رێكخراوە بچوكەكانەوە دەستیپێكردوە‪ .‬گ��ەورەن‌و پێویستییان بەتوێژینەوەی‬ ‫بۆ‬ ‫چارەسەر‬ ‫‌و‬ ‫ت‬ ‫دەپارێزێ‬ ‫ئاشتەوایی‬ ‫ئاماژەی بەوەشكرد‪ ،‬پێویستە ئێمەش زیاتر هەیە"‪.‬‬ ‫لەو مێژوە وان��ە هەڵێنجین‌و بەرنامە‌و‬ ‫پ�لان‌و ستراتیژیی تازەمان بۆ حزب‌و‬ ‫سیستم‌و رێكخراوەكان هەبێت‪.‬‬

‫"ئێستا ‪ 2500‬رێكخراوی كۆمەڵی‬ ‫مەدەنی‌و ‪ NGO‬لەكوردستان‌و نزیكەی‬ ‫‪ 14 - 13‬هەزار رێكخراو‌و سەندیكای‬ ‫جۆراوجۆر لەعیراقدا هەن‪ ،‬كە‬ ‫لەمێژودا وێنەی نەبوە"‬

‫لەمێژودا وێنەی نەبوە‬ ‫رۆژی ‪10‬ی ئ��ەم م��ان��گ��ە‪ ،‬م��ەال‬ ‫ب��ەخ��ت��ی��ار‪ ،‬ل��ێ��پ��رس��راوی دەس��ت��ەی‬ ‫كارگیڕی مەكتەبی سیاسیی یەكێتی‬ ‫لەكۆبونەوەیەكدا ل��ەگ��ەڵ سەندیكا‌و‬ ‫رێكخراوەكانی كۆمەڵی مەدەنیدا‪ ،‬باسی‬ ‫لەگرنگیی بەخۆداچونەوەی سەندیكا‌و‬ ‫رێكخراوەكانی كۆمەڵی مەدەنی كرد‌و‬ ‫رایگەیاند‪ ،‬پێویستە كۆمەڵە‌و سەندیكا‌و‬ ‫رێ��ك��خ��راوەك��ان ه��اوت��ەری��ب ل��ەگ��ەڵ‬ ‫بەرەوپێشچونەكانی جیهانی نوێدا خۆیان‬ ‫بگونجێنن‌و ببنە نوێنەری راستەقینەی‬ ‫داخ��وازی��ی��ەك��ان��ی چ��ی �ن‌و توێژەكانی‬ ‫كوردەواری‪ ،‬بەپێچەوانەوە بەدیلی نوێیان‬ ‫بۆ پەیدادەبێت‌و رۆڵ‌و گرنگیان نامێنێت‪.‬‬ ‫لەبەشێكی ت��ری قسەكانیدا‪ ،‬مەال‬ ‫بەختیار‪ ،‬ئاماژەی بەمێژوی رێكخراوو‬ ‫كۆمەڵە مەدەنییەكانی ئەوروپا كرد‌و‬ ‫رون��ی��ك��ردەوە‪،‬رێ��ك��خ��راوو كۆمەڵەكانی‬ ‫ئەوروپا رۆڵ��ی كاریگەریان بەدرێژایی‬ ‫مێژو ل��ەئ��ەوروپ��ادا بینیوە‌و بەشێكی‬ ‫جیانەكراوەی پرۆسەی دیموكراتیزەكردنی‬ ‫ئ��ەوروپ��ان‌و ق��ۆن��اغ‌و ه��ەل��وم��ەرج��ی‬ ‫سەختیان بڕیوە‌و مافەكانیان بەقۆناغ‌و‬ ‫ه��ەن��گ��اوب��ەه��ەن��گ��او ب��ەدەس��ت��ه��ێ��ن��اوە‌و‬ ‫بەقەڵەمباز نەگەیشتونەتە ئەمڕۆ‪.‬‬ ‫لەبەشێكی تری قسەكانیدا‪ ،‬ناوبراو‪،‬‬ ‫باسی رێكخراوەكانی كۆمەڵی مەدەنیی‬ ‫هەرێمی كوردستانی كردو وتی"مێژوی‬ ‫رێكخراوەكان لەهەرێمی كوردستاندا‬ ‫دەگەڕێتەوە بۆ پەنجا‌و شەستەكانی‬ ‫س��ەدەی راب��ردو‪ ،‬ه��ەروەه��ا ل��ەش��ار‌و‬ ‫لەشاخیشدا رێكخراوو كۆمەڵە هەبون‌و‬ ‫بەجۆرێ لەجۆرەكان بەكاری خۆیان‬ ‫بەئەنجامگەیاندوە‪ ،‬لەدوای راپەڕینیش‬ ‫بەشێوەیەكی ف��راوان دەرك��ەوت��ون‌و‬ ‫قۆناغ‌و هەلومەرجی بابەتی جۆراوجۆر‌و‬

‫توێژینەوەی قوڵ بكرێت‬ ‫ه��ەر ل��ەم��ی��ان��ەی ك��ۆب��ون��ەوەك��ەدا‪،‬‬ ‫م��ەال بەختیار‪ ،‬ئ��ام��اژەی بەئاڵوگۆڕە‬ ‫شارستانی‌و تەكنۆلۆژیا‌و سیاسی‌و‬ ‫ئابورییەكان ك��رد‪ ،‬ك��ە ژی��ان ل��ەڕوی‬ ‫بابەتییەوە گۆڕاوە‪ ،‬سەرخان‌و ژێرخانی‬ ‫ئابوری وەك جاران نییە‪ ،‬ئەرك گۆڕاوە‌و‬ ‫دی��اردە تازەكانی جیهان كاریگەریی‬ ‫زۆریان پەیداكردوە‌و زانست‌و رۆشنبیریی‬

‫سەبارەت بەبژێویی خەڵك‌و بێهێزبونی‬ ‫كەرتەكانی ئابوریی هەرێمیش‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫كەرتی كشتوكاڵ‌و كەمبونەوەی بەرهەم‌و‬ ‫بەكارنەهێنانی میتۆد‌و رێگای پێشكەوتو‪،‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬رونیكردەوە‪ ،‬حكومەتی هەرێم‬ ‫تائێستا بیر ل��ەوەدەك��ات��ەوە‪ ،‬جوتیار‬ ‫دەگەڕێتەوە بۆ گوندەكەی یان نا؟ كە‬ ‫بەدڵنیاییەوە ناچێتەوە‪ ،‬بۆیە پێویستە‬ ‫پشت بەبەكارهێنانی تەكنۆلۆژیا‌و رێگای‬ ‫نوێی بەرهەمهێنان ببەستێت‪ ،‬جوتیارێك‬ ‫پێش ‪ 30 - 20‬ساڵ لەمەوبەر راگوێزراون‌و‬ ‫پاشان لەشارەكاندا تێكەڵی واقیعێكی‬ ‫كۆمەاڵیەتی‪ ،‬شارستانی‌و ئابوریی نوێبون‪،‬‬ ‫ئ��ەم��ەش وای��ك��ردوە بەرهەمێكی كەم‬ ‫هەبێت‌و هۆكارەكەشی نەبونی پالنێكی‬ ‫ستراتیژیی كشتوكاڵییە‌و جوتیارەكان‬ ‫توشی جۆرێك لەسەرلێشێوان بون‪ ،‬بۆیە‬ ‫بەناچاری هەڵپەی دامەزراندن دەكەن‪،‬‬ ‫ك��ە ه��ەم ح��ك��وم��ەت‌و ه��ەم خەڵكیش‬ ‫زیانی لێدەكەن‪ ،‬لەكاتێكدا هەرێمی‬ ‫كوردستان زەوی زۆری بەپیتی هەیە‪،‬‬ ‫بەاڵم پێویستی بەبەنداوو بەكارهێنانی‬ ‫تەكنۆلۆژیا هەیە‪ ،‬بەشێوەیەك بەكەمترین‬ ‫جوتیار‪ ،‬زۆرترین بەرهەمیان هەبێت‪ ،‬بۆ‬ ‫نمونە‪ :‬واڵتێكی وەك هۆڵەندا ‪%3‬ی‬ ‫دانیشتوانەكەی جوتیارن‪ ،‬بەاڵم یەكێكە‬ ‫ل��ەواڵت��ە گ��ەورەك��ان��ی بەرهەمهێنەری‬ ‫ئ��اژەڵ��ی‌و ك��ش��ت��وك��اڵ��ی‪ ،‬ك��ە ئ��ەم��ەش‬ ‫پێویستی بەپارە‌و شارەزایی زۆر هەیە‌و‬ ‫پێویستە بۆیان دابینبكرێت‪.‬‬ ‫كەسانی تر بەشداری بكەن‬

‫"پێویستە حكومەتی هەرێم هاوكاریی‬ ‫زیاتری رێكخراوەكان بكات‌و‬ ‫رێكخراوەكانیش زیاتر بەكارەكانیاندا‬ ‫بچنەوە‌و ببنە هەڵگری فۆرمێكی نوێی‬ ‫كاركردن‌و داخوازیی مەدەنی بن"‬

‫نو َينةرانء ل َيثرسراوانى سةنديكاو ر َيكخراوةكان لة كؤبونةوةكةدا‬

‫"پێمباشە مەكتەبی رێكخراوەكان دیاردە تازەكان پۆلێن‌و‬ ‫دیراسەبكات‌و خۆیان بۆ كۆنفرانسێكی گەورە ئامادەبكەن‌و‬ ‫بەهاوكاری پسپۆڕان‪ ،‬دۆسیەی گرنكی تێدا ئامادەبكرێت‌و‬ ‫بەرهەمێكی دیاری هەبێت"‬

‫ل��ەب��ەرام��ب��ەردا‬ ‫رێ��ك��خ��راوەك��ان��ی كۆمەڵی‬ ‫م��ەدەن��ی‪ ،‬پ��ش��ت��ی��وان��ی‬ ‫قسەكانی مەال بەختیاریان‬ ‫كردو ئاشكرایدەكەن‪ ،‬كە‬ ‫بەرنامە‌و پالنی نوێیان هەیە‬ ‫بۆ كاركردن‌و هەوڵدەدەن‬ ‫س��ت��رات��ی��ژێ��ك��ی ن��وێ��ی‬ ‫سەردەمیانە بۆ شێوازێكی‬ ‫كاركردن بدۆزنەوە‪.‬‬ ‫سه‌رۆکی لقی سلێمانیی‬ ‫یه‌کێتی م��ام��ۆس��ت��ای��ان‪،‬‬ ‫ئاماژە بەوەدەكات‪ ،‬بەهۆی‬ ‫گ��ۆڕان��ی ك��ەش��ی دون��ی �ا‌و‬ ‫بە ر ە و پێشچو نە كا نە و ە ‪،‬‬ ‫ئ��ەرك��ەك��ان قورستربون‬ ‫"ل��ەدوای ك��ۆن��ف��ران��س��ی‬ ‫مامۆستایانەوە گۆڕانكاری‬ ‫زۆر ل��ەس��ەن��دی��ك��ای‬ ‫مامۆستایانداكراوە‌و چەندین‬ ‫بەرنامەشمان پێشكەشی‬ ‫وەزارەت��ی پ��ەروەردە‬ ‫كردوە لەپێناو پاشكردنی‬ ‫سیستمی پ��ەروەردە‌و‬ ‫خوێندن"‪.‬‬ ‫دڵ��ش��اد م��ەج��ی��د‪،‬‬ ‫ب��ۆ"چ��اودێ��ر"ی��ش��ی‬ ‫رونكردەوە‪ ،‬ئەوان تەنها رێكخراون‪ ،‬كە‬ ‫ئۆپۆزسێونیش بەشداری تێداكردوە‌و‬ ‫بەرنامەشیان ه��ەی��ە‪ ،‬كۆنفرانسێكی‬ ‫گەورە بۆ رێكخستن‌و پێشخستنی كەرتی‬ ‫پەروەردە ببەستن‪.‬‬ ‫الی خۆشیەوە‪ ،‬د‪.‬ت��ەه��ا عوسمان‪،‬‬ ‫س��ەرۆك��ی س �ه‌ن��دی��ک��ای پ��زی��ش��ك��ان‪،‬‬ ‫بە"چاودێر"ی راگەیاند‪ ،‬ستافەكەیان‬ ‫ماوەیەكی زۆرە ئاڵوگۆڕی تێدا نەكراوە‌و‬ ‫پێویستیان بەبەستنی كۆنفرانسێك هەیە‌و‬

‫‪5‬‬

‫رێكخستنی‬ ‫پشوەكان‬ ‫پشوەكان ئەو رۆژانەن‪ ،‬كە بەهۆی‬ ‫یادێك��ی گش��تییەوە‪ ،‬ك��ە جەژن‌و‬ ‫ی��اد‌و بۆن��ە ئاین��ی‌و نیش��تیمانی‌و‬ ‫نەتەوەییەكان دەكات‪ ،‬فەرمانبەران‌و‬ ‫كارمەندان��ی دەزگاكان بەتایبەت��ی‬ ‫دامودەزگاكان��ی می��ری‪ ،‬دەچن��ە‬ ‫ماڵ��ەوە‌و چەند رۆژێك ناچنە س��ەر‬ ‫كارەكانی��ان‌و پش��و دەدەن‌و ئ��ەو‬ ‫بۆنانە بەرێدەكەن‪ .‬ئەمەیش بەگشتی‬ ‫لەچوارچێ��وەی یاس��ای تایب��ەت‌و‬ ‫پێویستی یادەكاندا ئەنجام دەدرێت‌و‬ ‫تێی��دا رەچ��اوی گوزەران‌و پیش��ە‌و‬ ‫كاری هاواڵتی��ان‌و فەرمانبەرانی��ش‬ ‫دەكرێ��ت‪ ،‬بەاڵم تائێس��تا لەهەرێمی‬ ‫كوردس��تاندا یاس��ایەكی تایب��ەت‬ ‫بۆ رێكخس��تنی پش��وە س��ااڵنەكان‬ ‫دی��اری نەك��راوە‌و حكومەتی هەرێم‬ ‫بەئارەزوی خۆی ئ��ەو كارە دەكات‪،‬‬ ‫لەكاتێك��دا لەزۆرێك لەواڵتانی دنیای‬ ‫ێ‬ ‫پێشكەوتودا درێژترین پشویان لەس ‌‬ ‫رۆژ تێپەڕناكات‌و بەیاس��ا رێكخراوە‪،‬‬ ‫س��ەرباری ئ��ەوەی یادەكانی��ان‬ ‫ب��ەزۆری ناكرێن��ە پش��و‪ ،‬چونك��ە‬ ‫چەند پش��وەكان درێژبن‪ ،‬ئەوەندەش‬ ‫كاروباری هاواڵتیان لەدامودەزگاكاندا‬ ‫دوادەكەوێ��ت‪ .‬بۆ نمون��ە حكومەتی‬ ‫هەرێم��ی كوردس��تان ب��ۆ جەژنی‬ ‫قوربان��ی ئەمس��اڵ بڕیاریداوە‪ ،‬یەك‬ ‫هەفت��ە بكرێتە پش��وی رەس��می‪،‬‬ ‫ێ‬ ‫لەكاتێكدا جەژن بەالیەنی زۆر س�� ‌‬ ‫رۆژ زیات��ر نیی��ە‌و فەرمانبەرانی��ش‬ ‫سااڵنە پش��وی تایبەتیان هەیە‪ ،‬كە‬ ‫دەتوان��ن لەكاتەكانی تردا س��ودی‬ ‫لێببین��ن‪ .‬لەبەرئ��ەوە پێویس��تە‬ ‫حكومەتی هەرێم‪ ،‬بیر لەرێكخس��تنی‬ ‫پشوەكان‌و ماوەی رۆژەكان‌و جەژن‌و‬ ‫بۆنەكان‌و كاری رۆژانەی هاواڵتیانیش‬ ‫بەتایب��ەت لەفەرمانەگانی حكومەتدا‬ ‫بكات��ەوە‌و بەیاس��ایەكی تایبەت‌و بۆ‬ ‫هەمیش��ەیی‪ ،‬نەك بەپێ��ی میزاجی‬ ‫حكومەتەكان دابڕێژرێن‌و دواخستنی‬ ‫بەش��ێك لەكارەكان��ی هاواڵتیانیش‬ ‫ئەنجامەكەی بێت‪.‬‬ ‫هونەر كەریم‬ ‫تابتوانرێت كەسانی شارەزاتر‌و ئەكادیمیتر‬ ‫بەشداری داڕشتنی كارەكانی تەندروستی‬ ‫بكەن‌و بەهاوكاریی حكومەتی هەرێم‬ ‫بەشداریی زیاتر بكەن لەپێشخستنی‬ ‫كەرتی تەندروستیی هەرێم‪.‬‬ ‫یەكێكی تر لەو كۆمەاڵنەی كە خاوەنی‬ ‫ئەندامێكی زۆرە‪ ،‬كۆمەڵەی داكۆكیكردنە‬ ‫لەمافی كرێنشینان‪ ،‬كە بەهۆی بەرزیی‬ ‫رێژەی هەژاری‌و بێكارییەوە لەهەرێمدا‪،‬‬ ‫تائێستا بەشێكی بەرچاوی هاواڵتیان‬ ‫كرێچین‪.‬‬ ‫نەجمەدین عەلی‪ ،‬سەرۆكی كۆمەڵەكەش‬ ‫بۆ"چاودێر" ئاماژەی بەوەكرد‪ ،‬بەهۆی‬ ‫زۆربونی ژمارەی دانیشتوانی كوردستان‌و‬ ‫فراوانبونی ناوچەكانەوە‪ ،‬ئەركەكانی‬ ‫ئەوانیش گۆڕاوە‪ ،‬بۆیە لەماوەی رابردودا‬ ‫چەند بەرنامەیەكیان داوەتە حكومەت‌و‬ ‫هەندێكشیان جێبەجێكراون‪ ،‬بەاڵم هێشتا‬ ‫زۆر داواكارییان ماوە‪ ،‬كە دەبێت بەهەوڵ‌و‬ ‫فشاری مەدەنیانە جێبەجێكرێن‪.‬‬ ‫الی خۆشیەوە‪ ،‬بەرپرسی یەكێتیی‬ ‫ك��رێ��ك��اران‪ ،‬ب��اس��ل��ەوەدەك��ات‪ ،‬هێشتا‬ ‫ك��رێ��ك��اران ب��ەزۆرێ��ك لەمافەكانیان‬ ‫نەگەیشتون‪ ،‬بۆیە پێویستە ئ��ەوان‬ ‫ب��ەب��ەرن��ام�ە‌و پ��رۆژەی��ەك��ی ن��وێ��وە‪ ،‬كە‬ ‫لەگەڵ رەوشی ئابوری‌و ژیانی كرێكاراندا‬ ‫بگونجێت بێنەوەكایەوەو توانراویشە‬ ‫یاسای كرێكاران هەمواربكرێتەوە‪ ،‬كە‬ ‫س��ەرب��اری چەند تێبینەیەك خزمەتی‬ ‫كرێكاران بكات‪.‬‬ ‫س��ەب��ارەت ب��ەن��ەب��ون��ی س��ەن��ت��ەری‬ ‫دۆزی��ن��ەوەی ك��ار"ج��ۆب سەنتەر"‪ ،‬كە‬ ‫خزمەتێكی ب��ەرچ��او دەك��ات لەزۆرێك‬ ‫لەواڵتاندا‪ ،‬لوقمان ئەنوەر‪ ،‬بۆ"چاودێر"‬ ‫باسی ل��ەوەش��ك��رد‪ ،‬بەڕێوەبەرایەتیی‬ ‫بەگەڕخستن هەیە‪ ،‬كە ئەو رۆڵە دەبینێت‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم دەبێت لەو قاڵبە دەربهێنرێت‌و‬ ‫شێوازی نوێی كار بگرێتەبەر‪.‬‬

‫َ‬ ‫هةوال‬ ‫ل َيكدانةوةى‬

‫ذمارة (‪ )394‬دو شةممة ‪2012/10/22‬‬

‫ئاماژەكانی گوتاری (ی‪.‬ن‪.‬ك) لەكۆنگرەی ‪BDP‬‬

‫شكاندنی بێدەنگی‪ ،‬گوتاری نەتەوەیی‪ ،‬كۆتایهاتن بەدیكتاتۆریەت‌و زیندان‬ ‫ئەنوەر حسێن (بازگر)‬ ‫لەن��او كۆنگرەی نائاس��ایی حزبێكی‬ ‫كوردی‌و ئاپۆرایەكی ‪ 1300‬كەس��یدا‪ ،‬كە‬ ‫ئاتاتورك پێیدەوتن «توركی شاخاوی»‌و‬ ‫ێ «لەتوركیا تەنها‬ ‫دەس��تورەكەی دەڵ�� ‌‬ ‫گەل��ی ت��ورك هەی��ە»‪ ،‬س��ەرئەنجام‬ ‫ئ��ەوەی چاوەڕواندەك��را روی��دا‪ ،‬رۆژی‬ ‫‪ 2012/10/14‬بو كە لەئەنكەرە كۆنگرەی‬ ‫‪ BDP‬بۆ پڕكردنەوەی شوێنی ئەندامە‬ ‫دەس��تگیركراوەكانیان‌و هەڵسەنگاندنی‬ ‫رێوش��وێنی سیاس��ی‌و كوردس��تانی‌و‬ ‫ناوچەكە بەڕێوەچو‪.‬‬ ‫كۆنگرەك��ە لەهەلومەرجێك��دا گرێدرا‬ ‫كە چەند هەفتەی��ەك لەوەپێش ‪AKP‬‬ ‫كۆنگرەی خۆی سازدا‪ .‬كە ئومێدی باشی‬ ‫ێ بەڵێنی‬ ‫ێ بەدینەهات‪ ،‬جگ��ە لەهەند ‌‬ ‫ل‌‬ ‫تری فریودەرانە‌و لەوەش زیاتر كۆنگرەی‬ ‫‪ BDP‬هاوكاتە لەگەڵ شەڕێكی سەختی‬ ‫هێزەكان��ی ‪ HPG‬لەتەمم��وزی رابردو‬ ‫لەش��ەمدینان‌و جولەمێ��رگ‌و هەكاری‪،‬‬ ‫كە بەپێ��ی راپۆرتی (گروپ��ی قەیرانە‬ ‫ێ وێنەیە‬ ‫نێودەوڵەتیی��كان) ش��ەڕێكی ب ‌‬ ‫لەماوەی ‪14‬س��اڵی رابردودا‌و توركیاش‬ ‫هەست بەو مەترسییەدەكات‪.‬‬ ‫كۆنگ��رەی ‪ BDP‬لەكاتێكدای��ە تا‬ ‫دێ��ت بارودۆخی سیاس��ی ك��ورد جگە‬ ‫لەرۆژه��ەاڵت‪ ،‬لەپارچەكانی تر باش��تر‌و‬ ‫باش��تر دەچێت��ە پێش‪ ،‬باش��ور بوەتە‬ ‫(دیفاكتۆر)‪ ،‬لەرۆژئاوا ئایندەیەكی گەش‬ ‫لەپێشدایە‌و لەباكوریش بەرەكانی شەڕی‬ ‫شەمدینان‪ ،‬خەریكە وردە وردە ئەنكەرە‬ ‫دێنێت��ە س��ەر ئەو باوەڕەی ش��ەڕ ئیتر‬ ‫لەسەرسنور نەماوە‌و ‪PKK‬ش ئەوە نیە‬ ‫كە ئەنكەرە‌و جەنەڕاڵ‌و ژاندرمە دەیانوت‬ ‫ئەم بەه��ارە‪ ،‬ئ��ەم زس��تانە لەناویان‬ ‫دەبەین‪ .‬هەر بۆیە س��ەرەرای هەوڵەكانی‬ ‫پار ئێستا ئەنكەرە هەوڵدەدات دانیشتنە‬ ‫نهێنییەكانی ئۆسلۆ بژێنێتەوە‪.‬‬ ‫بەداخەوە لەرۆژهەاڵت بارودۆخی كورد‬ ‫باش نیە‌و چاوەڕواندەكرێت لەقەیرانەكانی‬ ‫ێ‬ ‫نێ��وان ئەوروپ��ا‌و ئێران ك��ورد بتوان ‌‬ ‫تولەڕێیەك��ی باری��ك بدۆزرێت��ەوە بۆ‬ ‫هەنگاونان‌و سەركەوتن‪.‬‬ ‫ل��ەو كۆنگرەی��ەی ‪BDP‬دا‪ ،‬ك��ە‬ ‫یەكەمج��ارە ك��وردی هەرچوارپارچەكە‬ ‫لەباك��ور‌و كۆنگرەی حزبێك��ی كوردیدا‬ ‫بەش��دار دەب��ن‌و نوێن��ەری (ی‪.‬ن‪.‬ك)‬ ‫بەكوردی‌و بەكورت��ی بەوپەڕی لۆژیكی‌و‬ ‫جورئت��ەوە قس��ەی كرد‌و س�ڵ�اوی مام‬ ‫جەالل‪ ،‬روحی س��ەوزی یەكێتی گەیاندە‬ ‫ئەندامانی كۆنگرە‌و خەڵكی باكور‪.‬‬ ‫بێگومان ساڵوی مام جەالل‪ ،‬ساڵوێكە‬ ‫مانا‌و مەغزاكانی واتا پشتیوانی لەخەباتی‬ ‫بەره��ەق‌و رەوای خەڵكی كوردس��تانی‬ ‫باك��ور‪ ،‬پێموایە توركی��اش لەمە باش‬ ‫تێ��دەگات ك��ە پەیام��ی م��ام جەالل‪،‬‬ ‫پەیامێك��ە وەكو كورد‪ ،‬وەكو س��كرتێر‪،‬‬ ‫س��ەرۆك‪ ،‬وەكو كەس��ێكی دیموكرات‌و‬ ‫ئازادیخواز‪.‬‬ ‫لەبەشێكی تری قسەكانی هەڤاڵ مەال‬ ‫بەختیار نوێنەری یەكێتی لەو كۆنگرەیەدا‪،‬‬ ‫بەش��یعرێكی دەس��اتكاریكراوی دڵدار‪،‬‬ ‫وەاڵمی ئەو ش��یعرەی دایەوە كە رەجەب‬ ‫تەیب ئەردۆگان پێرار س��اڵ لەمتینگێكی‬ ‫جەماوەری لەئامەد بەناوی شیعری خانی‬ ‫خوێندیەوە‌و داوای هاوكاری هەمو الیەكی‬ ‫كرد‌و ویس��تی بڵێ‌ كوردی خۆشدەوێت‌و‬ ‫شارەزای ئەدەبی كوردیە! كە دڵنیام گەر‬ ‫ێ ئەو شیعرەی‬ ‫شارەزای ئەدەبی كوردی ب ‌‬ ‫دڵداری دەخوێندەوە‌و باسێكی لەو مێژوە‬ ‫تراژیدیە دەكرد كە لەس��ەر دەستی ئەو‌و‬ ‫ئەوانەی وەك ئەو خوڵقاوە‪.‬‬ ‫بەداخەوە كە مەبەس��تی شیعرەكەی‬ ‫خانی هێندەی ب��ۆ كۆكردنەوەی دەنگ‌و‬ ‫بەالرێدابردنی كێشەی كورد بو‪ .‬رێزگرتن‬ ‫نەبو لەشیعری خانی‪ ،‬كە پێچەوانەی ئەم‬ ‫شیعرە ئەوەیە‬ ‫«كە قەوم��ی كورد زم��ان هەرماوە‪،‬‬ ‫ێ سەنگەرەكانمان»‬ ‫تۆپی زەمان نایشكێن ‌‬ ‫ئەم ش��یعرە هێندەی مان��او مەغزای‬ ‫سیاس��ی هەی��ە ب��ۆ دوژمنان��ی كورد‪،‬‬ ‫بەتایبەت��ی ئەنك��ەرە‪ ،‬هێن��دە ناكرێت‬ ‫وەكو ش��یعر‌و رەمز‌و س��یمبوڵی شیعری‬ ‫س��ەیری بكەین‪ .‬وات��ا ناوهێنانی دڵدار‌و‬ ‫دو رەهەندی هەب��و‪ ،‬یەكەم ئەوەی ئێمە‬ ‫خانی بەشاعیری گەورەی كورد دەزانین‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم دڵ��دار بەپێغەمب��ەری ش��یعری‬ ‫نەتەوەیی‌و شیعرەكەش��ی مانیفێس��تی‬ ‫مێژویی كوردایەتییە‪ ،‬دوەمیش مەبەستی‬ ‫ئەوەیە بەدرێژایی مێژوی ئیمپراتۆریەتی‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫‪8‬‬

‫هەرێم‌و ناوەند‬ ‫لەدواگێمی دانوستاندا‬ ‫د‪ .‬بەختیار جەبار شاوەیس‬

‫‪ 2012/10/14‬كؤنطرةى نائاسايي ‪ BDP‬لة ئةنكةرة‬

‫عوس��مانی ی��ان س��ەفەوی دەوڵەت��ی‬ ‫توركیای نوێ‌‌و ئێران‪ ،‬ویس��تویانە كورد‬ ‫بك��وژن‪ ،‬بەاڵم كورد زیندوە‌و ئێس��تاش‬ ‫دەبینی��ن نەمردوین‌و س��ەركەوتوین واتا‬ ‫سەرنجڕاكێش��انی ئەردۆگان��ە بۆئەوەی‬ ‫كە واباش��ە گەر ش��یعر دەخوێنێتەوە‌و‬ ‫حەزی لەش��یعری كوردی��ە فەرمو ئەوە‬ ‫دڵ��دار بخوێن��ەوە‪ ،‬چونكە ت��ا دڵدار‌و‬ ‫ش��یعرەكەی‌و مانیفێس��تی كوردایەت��ی‬ ‫نەخوێنن��ەوە‌و نەزان��ن مومكی��ن نییە‪.‬‬ ‫بتوان��ن كورد ب��اش بناس��ن‪ .‬مومكین‬ ‫نییە بتوانن دیال��ۆگ بكەن‌و مافی كورد‬ ‫دەس��تەبەر بك��ەن‪ ،‬بەاڵم گ��ەر ئەوانە‬ ‫نامومكین بێت‌و نەتانەوێت دڵنیابن‪ ،‬ئیتر‬ ‫ئەوەش نامومكینە بەش��یعری عاتفی‪..‬‬ ‫فریوم��ان بدەن‪ ،‬نامومكینە كە بتانەوێت‬ ‫بەهەڕەشە‌و قەتڵ‌و عام كورد لەناوبەرن‌و‬ ‫بۆشتان ناكرێت‌و ناچێتەسەر‪.‬‬ ‫ئەوە ت��ورك ب��و كە دەی��وت كورد‬ ‫مردوە‌و توركی ش��اخاوین‪ ،‬ئەو ئەنكەرە‬ ‫بو دەیوت‪ ،‬س��ەنگەرەكانی كورد‌و گەریال‬ ‫بەچەكی ناتۆ دەشكێنین‌و بۆیان نەكرا‪.‬‬ ‫واتا ئەم پەیامە سیاس��ییە ئەوە بو‪،‬‬ ‫ێ پێتانوابو‪ ،‬كورد كۆتایهات‬ ‫گەر تا دوێن ‌‬ ‫ئیتر ئەو قس��انە بەس��ەرچون‌و ئیرادە‌و‬ ‫توان��ا‌و شۆڕش��ی خۆم��ان لەپایتەختی‬ ‫ئێ��وە‪ .‬لەكۆنگ��رەی حزبێك��ی كوردی‬ ‫شۆڕش��گێڕ‌و نەتەوەیی دەبەس��ترێت كە‬ ‫قەناعەتی تەواوی بەپرۆسەی دیموكراسی‬ ‫هەیە‌و بەهەق‌و ماف‌و پشتیوانی گەلەكەی‬ ‫نوێنەرەكانی لەپەرلەمانن‪.‬‬ ‫بەشێكی تر لەقسەكانی مەال بەختیار‬ ‫لێپرسراوی دەستەی كارگێڕیی مەكتەبی‬ ‫سیاسی‪ ،‬وەاڵمی ئەو ساڵوە فریودەرانەی‬ ‫ئ��ەردۆگان بو‪ .‬ك��ە لەكۆنگرەی ‪AKP‬‬ ‫وتی (ساڵو دەنێرم بۆ سلێمانی‪ ،‬هەولێر‌و‬ ‫دهۆك) بەداخەوە كە خەڵكانێكی س��ادە‬ ‫چەپڵەیان بۆ ئەم ساڵوە تاكتیكانە لێدا‪.‬‬ ‫هەقە بپرس��ین ئەردۆگان بۆ ساڵوی بۆ‬ ‫ش��اری كەركوكی كوردس��تانی نەنارد؟‬

‫پەیامەك��ە ب��ۆ ئازادیخوازان��ی ت��ورك‬ ‫بو لەئەنك��ەرە‌و ئەس��تەنبوڵ‌و لەهەمو‬ ‫ش��ارەكانی توركی��ا‪ .‬كە لەس��ەنگەری‬ ‫ئازادی��دان لەگەڵ كورددا‪.‬ك��ە بێگومان‬ ‫ئەم پەیامە شمولی ئەردۆگان‌و ‪‌AKP‬و‬ ‫هەندێك لەشۆفێنیس��ت‌و راس��یزمەكانی‬ ‫تورك ناكات! هێش��تا رێگا نادەن كورد‬ ‫بەزمان��ی زگماك��ی خۆی قس��ەبكات‌و‬ ‫پێیانوایە كورد توركی شاخاوین‌و ئەندام‬ ‫پەرلەمانەكان لەسەر قسەكردن بەزمانی‬ ‫كوردی دەخەنە زیندانڤن بەاڵم بەهەزاران‬ ‫نوسەر‌و رۆشنبیر‌و پەرلەمانتار‌و خەڵكانی‬ ‫ئازادیخ��واز ئەم پەیام��ە دەیانگرێتەوە‪.‬‬ ‫كە بەراس��تی لەگەڵ رەنج‌و ئازار‌و خەمی‬ ‫گەلی كوردن‪ ،‬وەك (بێشكچی‪ ،‬پاموك‪،‬‬ ‫بیراند)‬ ‫لەوانەش گرنگتر ئەو پەیامە سیاسییە‬ ‫بو كە وتی» لەناوچەكەدا دیكتاتۆرەكان‬ ‫دەروخێن‌و ئەبێ‌ ببن بەدیموكراسی»‬ ‫بێگومان تا رادەیەك گەر بۆ روكەشیش‬ ‫ب��ێ‌ توركی��ا بەواڵت��ی دیموكراس��ی‬ ‫ناس��راوە‪ .‬بێگوم��ان ئەوە ب��ۆ خودی‬ ‫توركیا باش��ە‪ ،‬بەاڵم ناكرێت بڵێن لەناو‬ ‫دیموكراس��ی توركیادا «كورد مافەكانی‬ ‫دەس��تەبەركراوە» یان وەكو نوسەرێك‬ ‫دەڵێ‌ « توركیا دەوڵەتی كوردی دەوێت‬ ‫بەاڵم لەس��ەر مانگ» ب��ەاڵم وردە وردە‬ ‫ماف��ی دیموكراس��ی‌و مافەكان��ی كورد‬ ‫خەریكە لەهەر چوار پارچەی كوردستان‬ ‫دەبێتە دیفاكتۆر‪.‬‬ ‫ل��ە بەش��ێكی ت��ری وتارەكەیدا وتی‬ ‫«ئێستا مێژوی مافی چارەنوسی گەالنە»‬ ‫س��ەبارەت بەمێژوی كۆن‌و نوێی گەلی‬ ‫كوردی��ش وتی «فەرمو س��ەیری میری‬ ‫بۆتان‪ ،‬ش��ێخ عوبێدوڵاڵ‪ ،‬قازی محەمەد‪،‬‬ ‫شێخ مەحمود بكەن لەرابردو‌و ئێستاش‬ ‫س��ەیری كورد‌و م��ام ج��ەالل‌و بارزانی‬ ‫بكەن»‪.‬‬ ‫لەم قس��انەدا مەبەس��تی ئ��ەوە بو‪،‬‬ ‫ئ��ەوە مێ��ژوی شۆڕش��گێڕی‌و رابردوی‬

‫كرد لەبابەت��ی (چەرك��ەس‪ ،‬ئەرمەن‌و‬ ‫بلوچ) لەژێر دەس��تی‌و واڵتانی عەرەب‪،‬‬ ‫تورك‌و ف��ارس‪ ،‬ئەم��ەش هاوخەباتی‌و‬ ‫خەباتی ئینتەرناس��یۆنالە كە لەگەلێكی‬ ‫چەوس��اوەی وەكو كورد ك��ە بێ‌ كیانە‬ ‫لەناو واڵتێك كە ماف��ی كەمینەی وەكو‬ ‫ئەرمەن ناسەلمێنن‌و ئێران‌و عەرەب دژی‬ ‫بلوچ‌و چەركەسن‪ .‬پشتگیریان لێ‌ بكرێت‪،‬‬ ‫رەخنەی ئەوەش��ی لەتوركی��ا گرت‪ ،‬كە‬ ‫توركیا بۆچی نەیهێش��ت پەیمانی سیڤەر‬ ‫سەربگرێت‌و گۆڕی بۆ لۆزان؟‬ ‫وتی» لە‪‌AKP‬و ‪‌CHP‬و پەرلەمان‬ ‫دەپرسم بۆ رێگاتان گرت؟ بۆیە لەوەاڵمدا‬ ‫وتی «ئیتر ئ��ەو زەمانە كۆتایهات‪ ،‬ئیتر‬ ‫نەدەتوانن لۆزان‌و سایكس بیكۆ نە شتی‬ ‫ترمان بەسەردا فەرزبكەن‪ ،‬چونكە خۆمان‬ ‫كەوتوینە س��ەر رێگەی‌و دیموكراس��ی‌و‬ ‫مافەكانمان»‪ ،‬لەبەشێكی تری قسەكانیدا‬ ‫كە زۆر گرنگ بو رەخنەی لەسیاس��ەتی‬ ‫ئەمەریكا‪ ،‬ئەوروپا‪ ،‬ناتۆ‪ ،‬توركیا‌و ئێران‬ ‫گ��رت بەراش��كاوی‌و بەوپەڕی هەس��تی‬ ‫كوردانە‌و سیاس��یانە وتی «وازبێنن لەو‬ ‫قس��انەی فاڵن كەس‌و الیەن تیرۆریستە‬ ‫‪‌PKK‬و كۆمەڵە‌و دیموكرات تیرۆریستن‌و‬ ‫وتی « ئەم قسانە باوی نەماوە»‬ ‫پش��تگیری ب��و لەشۆڕش��ی خەڵكی‬ ‫باك��ور‌و ‪ PKK‬ئەم��ە لەكاتێكدایە كە‬ ‫توركیا لەئەنكەرەو بەبڕیار‌و بەپشتیوانی‬ ‫ئەمەری��كا‌و ئەوروپا ‪ PKK‬بەرەس��می‬ ‫بەتیرۆریست دەناسێت‪ ،‬بەاڵم (ی‪.‬ن‪.‬ك)‬ ‫ی لەپایتەختی ئەنك��ەرە‌و دڵی توركیا‌و‬ ‫لەناو كۆنگ��رەی حزبی كوردی ‪‌BDP‬و‬ ‫لەب��ەردەم نوێنەری ه��ەر چوار پارچەی‬ ‫كوردس��تان‌و باڵوێز‌و سەفیر‌و نوێنەرانی‬ ‫كۆنگرە لەناو واڵتی ئەردۆگان‌و بەئاشكرا‬ ‫ب��ۆ ئەمەری��كا‌و ئەوروپا وت��ی» ئەوان‬ ‫تیرۆریس��ت نین‌و ئێ��وە‌و ئەوانەش كە‬ ‫لیستەكەتان دروستكردوە هەڵەن»‪.‬‬ ‫نمونەی هێنایەوە كە پێش��تر دەوترا‬ ‫(ماندێ�ل�ا‪ ،‬عەرەفات‪ ،‬بارزانی‪ ،‬تاڵەبانی‪،‬‬

‫وتارەكەی ئەنكەرە دەریخست كە سیاسەتی یەكێتی‪،‬‬ ‫سیاسەتێكی لۆژیكی‌و نەتەوەییە‌و لەپێش بەرژەوەندییە حزبی‌و‬ ‫سیاسی‌و ئابوری‌و ئیمتیازەكانەوەیە‬ ‫چونكە پێی كوردستانی نیە!‬ ‫بەاڵم س�ڵ�اوی گەرمیانی ئەنفالستان‪،‬‬ ‫سلێمانی‪ ،‬هەولێر‪ ،‬دهۆك‪ ،‬سنە‪ ،‬مهاباد‪،‬‬ ‫قامیش��لۆ‪ ،‬ئام��ەد‪ ،‬هەكاری‌و دەرس��یم‬ ‫پەیامێكی نێونەتەوەی��ی كوردانە بو كە‬ ‫ئاماژەن بۆ هەر چوار پارچەی كوردستان‪.‬‬ ‫ئ��ەم پەیام‌و س�ڵ�اوانە‪ ،‬سیاس��ەتی‬ ‫(ی‪.‬ن‪.‬ك) ن‌و دەردەكەوێت كە سیاسەتی‬ ‫رۆش��نی یەكێت��ی لەئاس��تی نەتەوەیدا‬ ‫گوتارێك��ی نەتەوەی��ی ئازادیخوازان��ە‌و‬ ‫یەكگرتوانەی��ە‌و دوپاتكردن��ەوەی ئ��ەو‬ ‫گوتارەیە كە سااڵنی هەشتاكان بەرامبەر‬ ‫باك��ور‪ ،‬رۆژه��ەاڵت‌و رۆژئ��اوا‪ ،‬حزب��ە‬ ‫تێكۆشەرەكانی پیادەكرا‌و هیچ هێزێكیش‬ ‫نیە هێندەی یەكێتی لەخەمی هاوخەباتی‬ ‫نێو نەتەوەیی كورددا بوبێت‪.‬‬ ‫لەگ��ەڵ ئەوەش��دا‪ ،‬س�ڵ�اوەكانی‬ ‫مەالبەختی��ار ناكرێ��ت س�ڵ�او‌و پەیام‌و‬ ‫دۆگم��ا گوتارێك��ی ناسیۆنالیس��تانە‬ ‫س��ەیر بكرێ��ت‪ ،‬بەڵك��و دیوەكەی تری‬ ‫پەیامێكی ئینتەرناس��یۆنالە بەو مانایەی‬

‫كورد كە لەس��ەر دەستی ئێوە‪ ،‬بەتاوانی‬ ‫ئێ��وە لەناوب��راون‪ ،‬كەس��ایەتییەكان‌و‬ ‫می��ر‌و حكومەتەكانم��ان بەپیالنی ئێوە‬ ‫روخێنراون‪ ،‬لەسێدارەدران‌و شەهید كران‪،‬‬ ‫ێ ئێوە تورك‌و‬ ‫خاپور‌و وێرانكران‪ ،‬ئێوە بەڵ ‌‬ ‫فارس‌و عەرەب‪ ،‬بەاڵم سەرئەنجام ئازادی‬ ‫هەرێم��ی كوردس��تان‪ ،‬س��ەرۆكۆماری‪،‬‬ ‫سەرۆكی هەرێمی لێكەوتەوە‪.‬‬ ‫قس��ەكە ئەوەب��و ك��ە هەرچەن��دە‬ ‫پیالنگێر‌و دژایەتی بكەن لەگەڵ كورددا‪.‬‬ ‫س��ەرئەنجام س��ەردەكەوین‪ .‬چونك��ە‬ ‫مافی گەالنی چەوس��اوە رێگە راس��ت‌و‬ ‫دروس��تە لەگەڵ ئەوەش��دا دەمانەوێت‬ ‫هەم��و مافەكان��ی گەل��ی (‪ )50‬ملیۆنی‬ ‫كورد لەرێگەی دیموكراسییەوە بەدەست‬ ‫ێ خوێنی كەس بڕژێ‌‪.‬‬ ‫بێننن‌و نامانەو ‌‬ ‫لەبەش��ێكی ت��ری وتارەك��ەی مەال‬ ‫بەختی��ار سیاس��ەتی (ی‪.‬ن‪.‬ك)ی‬ ‫بەئاش��كرا بەیانك��رد‌و جەختی لەس��ەر‬ ‫ماف��ی گەالن��ی دراوس��ێ‌‌و كەمین��ەی‬ ‫چەوس��اوە‌و ب��ەش مەینەت��ی ناوچەكە‬

‫هۆشیمنە‌و كاس��ترۆ) تیرۆریستن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هەم��و بۆچونەكانت��ان مێ��ژو بەدرۆی‬ ‫خس��تەوە ك��ە هی��چ راس��تی تێدانیە‪.‬‬ ‫بەڵگ��ەش ئەوان��ەی ئێوە ناوت��ان نان‬ ‫تیرۆریس��ت‪ ،‬بون بەسەرۆك‌و گەورەبون‌و‬ ‫گەورە دەبن‪.‬‬ ‫بۆی��ە ئام��ۆژگاری توركی��ا‪ ،‬ئێران‪،‬‬ ‫ئەمەریكا‌و ئەوروپاش��ی كرد كە دەست‬ ‫ل��ەم تۆمەتانە بەرامب��ەر كوردهەڵگرن‌و‬ ‫كێشەی كورد چارەسەربكەن‪.‬‬ ‫ئەم پەیامە زۆرگرنگ بو كە هەس��تی‬ ‫نەتەوەیی‌و پشتیوانی (ی‪.‬ن‪.‬ك) دەربڕی‬ ‫ێ پارچەكەی تری‬ ‫بۆ خەبات��ی هەرس�� ‌‬ ‫كوردس��تان‌و ئازادیخوازان‪ .‬ئەمەش لەم‬ ‫ێ‬ ‫كاتەدا گرنگ بو‪ .‬ك��ە كورد لەهەر كو ‌‬ ‫بێت پش��تگیری لەبرا كوردەكان دەكات‪،‬‬ ‫ێ جا قبوڵی‬ ‫گەر لەن��او دڵی توركیاش ب ‌‬ ‫كات یان دژی بێ‌‪.‬‬ ‫لەبەش��ێكی تری پەیامەكەدا‪AKP ،‬‬ ‫ی بەمیراتگری حكومەتەكانی پێشو دانا‬ ‫كە مافی كوردی باكوریان پێشێلكردوە‪.‬‬

‫شتێكی زیادە ناڵێین كاتێك ئاماژە بەوە بكەین‪ ،‬كە لەمێژوی هەشتاساڵی رابردوی‬ ‫دامەزراندنی دەوڵەتی عیراق‌و بەر لەڕوخانی رژێمی بەعس‪ ،‬بەنیو هێندەی ئەم ماوە‬ ‫كەمەی دوای كابینەی دوەمی مالكی گفتوگۆ‌و دانوستان لەنێوان سەركردایەتی‬ ‫سیاسی كورد‌و دەسەاڵتدارانی حكومەتی ناوەندی لەبەغدا ئەنجامنەدراوە‪ ،‬هاوكاتی‬ ‫ئەمە ئەوەی شوێنی تێبینی‌و تێرامانە بەدەر لەرێكەوتنی مانگی رابردوی تایبەت‬ ‫بەگرێبەستە نەوتییەكان‪ ،‬هەمو ئەو دانوستان‌و گفتوگۆكان نەزۆك بون‌و ئاكامی‬ ‫پۆزەتیڤیان نەبوە‪.‬‬ ‫لەم نێوەندەدا‪ ،‬جەولەی دانوستانەكانی هەولێر‌و بەغدا ئەگەر بەرلەقۆناغی‬ ‫كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا‌و هەڵهاتنی تاریق هاشمی بەكۆمەڵێك فاكتەری‬ ‫جیاوازی تێروانین بۆدەستور‌و ئەو تەفسیرانەی كە بەمادە‌و برگە هەستیارەكانی‬ ‫دەستورەكە لەنێوان هەردوال گیریخواردبێت‌و دواجار لەنێوان ئاسەوارەكانی هەوراز‌و‬ ‫نشێوێكی تاقەتپروكێندا مەغزاكانی وەرگرتبێت‪ ،‬ئەوا بەتایبەتی لەدوای مەسەلەی‬ ‫سەندنەوەی متمانە لەسەرۆك وەزیران كەشێكی توند‌و لێوان لێو لەگرژی سیاسی‌و‬ ‫متبونی پەیوەندیەكان دەركەوت كەكاریگەریەكانی ئەمەش بەشێوەیەك لەشێوەكان‬ ‫بۆ رەهەندە ئیقلیمیەكە درێژبوەتەوە‌و ئاوێزانی جەمسەربەندییەكان بوە‌و لەگەڵ‬ ‫شەپۆلی گۆرانكاریەكانی رۆژهەاڵت‪ ،‬ئەدگارەكانی دەركەوتوە‪.‬‬ ‫ئەمەسەرەرای ئەوەی كە لێدوانە ئاگرینەكانی نێوان سیاسییەكانی هەردوال‬ ‫ئەوەندەی دیكە هاوینەسیاسیەكەی گەرمتركردبو‌و ئاسۆكانی چارەسەركردنی‬ ‫ئاریشەكانی بەرتەسكتركردبویەوە‪ .‬بەمانایەكی دیكە‪ ،‬جاران ملمالنێكان قواڵیی‬ ‫دەستوری‌و سیاسی وەرگرتبو‪ ،‬بەاڵم ئیستا كێشەكانی هەولێر‪-‬بەغدا سەریكێشاوە‬ ‫بۆ رەگەزی شەخسی‌و گرێی دەرونی بەدوایخۆیدا هێناوە‪.‬‬ ‫لەوروانگەوە‪ ،‬كە هەندێك شرۆڤەكاری سیاسی‌و ناوەندەكانی میدیا تێروانینەكانیان‬ ‫بۆئەوە دەچێت كە ئەمە دواهەمین وەفدی دانوستكاری هەرێمی كوردستانەكە‬ ‫بۆیەكالكردنەوەی كێشەكان دەچێتە بەغداد سەرەداوی كۆمەڵێك نیشانەی گرنگ‌و‬ ‫كاریگەر بونیان هەیە كە مۆراڵ‌و تایبەتمەندی ئەم گێمەی دانوستان روندەكەنەوە‪،‬‬ ‫بەوپێیەی‪:‬‬ ‫‪-1‬ئەم دانوستانە لەروی زەمەنەوە‪ ،‬دەكەوێتە دوای سەردانی سەرۆك تاڵەبانی‬ ‫بۆ هەولێر‌و دانیشتنی لەگەڵ سەرۆكی هەرێمی كوردستان‪ ،‬كەئەمەش بەچەشنێك‬ ‫لەچەشنەكان دەرژێتە خانەی ئەو هەوڵە چروپرانەی كە سەرۆك كۆمار لەدوای‬ ‫گەرانەوەی لەئەڵمانیا دەستیپێكردوە وەك زەمینە خۆشكردن بۆ سازدانی‬ ‫كۆبونەوەیەكی نیشتمانی كە بتوانێت ببێتە نەخشە رێگەی دەربازبون لەقەیرانەكە‪.‬‬ ‫بەاڵم‪:‬‬ ‫‪-2‬هەرلە هەرەشەی پێكهێنانی حكومەتی زۆرینە‌و هەڵوەشانەوەی پەرلەمانەوە‬ ‫بۆ پەرێزخستنی كارنامەی چاكسازی سیاسی هاوپەیمانی نیشتمانی كەجەعفەری‬ ‫لەجانتاكەیدا بەبێ هیج ئەنجامێك دیلیكردوە‪ ،‬لەمیشەوە بۆ رێككەوتنی كرینی‬ ‫چەكی سەربازی روسی بەبەهای ‪ 4‬ملیار دۆالرلە كریملین‪ ،‬زادە‌و زەمینەی غروری‬ ‫سیاسی مالكی‌و دەوڵەتی یاسایە‌و ئەمەش كاریگەری نەرێنی لەسەردەرەنجامەكانی‬ ‫دانوستانی ئەمجارە دەبێت‪.‬‬ ‫‪-3‬دیاریكردنی رۆژی ئەنجامدانی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكان لە‪ 18‬ی‬ ‫نیسانی ‪‌2013‬و رەتكردنەوەی پرۆژەیاسای ژێرخانی ئابوری بەبری ‪ 37‬ملیار دۆالر‬ ‫لەالیەن هاوپەیمانی كوردستانی‪ ،‬كارو كاردانەوەیان لەسەر ئاراستەی دانوستانەكە‬ ‫دەبێت‪ ،‬چونكە لەیەكەمیاندا وادەكات كە مالكی پەیوەندیەكانی لەگەڵ كوردا‬ ‫لەقەیراندا بهێڵێتەوە كەبەمەش دەتوانێت سۆز‌و دەنگی ئەوانە بەالیخۆیدا رابكێشێت‬ ‫كە بەنەغمەیەكی شۆڤینی دەخوێنن‌و كاریگەرییان لەسەر شەقامی عەرەبی هەیە‪.‬‬ ‫لەدوەمیاندا پرۆژەی ژێرخانەكە بەیەكێك لەمەبەستە ستراتیژییەكانی مالكی‬ ‫دادەنرێت‌و كورد شكستی پێهێنا‪.‬‬ ‫‪-4‬لەئاستە كوردستانیەكەدا‪ ،‬خاڵی الوازی ئەم گێمەی دانوستان لەوەدا‬ ‫بەرجەستە دەبێت‪،‬كە هەردو لیستی گۆڕان‌و كۆمەڵی ئیسالمی بەشێك نین لەوەفدە‬ ‫كوردییەكە‪ ،‬كەئەمەش یەكرێزی تیمی كوردستانی لەودیو حەمرینەوە دەخاتە‬ ‫ژێرپرسیارەوە‪ ،‬بەتایبەتی لەم ئان‌و ساتە هەستیار‌و چارەنوسسازەدا‪.‬‬ ‫ماوەتەوە بڵێین‪ :‬هەرچەند ئاستەنگەكانی ئەم جەولەیەی دانوستانی نێوان‬ ‫هەرێم‌و حكومەتی مەركەزی كەمنین‌و دەستێوەردانی دەرەكی نێگەتیڤانە دەیەوێت‬ ‫كێشەكان زیاتر قوڵبكاتەوە‪ ،‬ب��ەاڵم هەڵكراندنی هەرئەنجام‌و دەستكەوتێك‬ ‫سەرەنجام سەركەوتنی هەوڵەكانی سەرۆككۆمار بۆ كۆككردنەوەی الیەنەناكۆكەكان‬ ‫مسۆگەردەكات‪ ،‬هەروەك لەرەهەندێكی دیكەوە ئەوپرۆژەیەی تاڵەبانی كەتایبەتە‬ ‫بەئاسایكردنەوەی باردۆخی ئیداری ناوچەكێشەلەسەرەكان‌و لیژنەی یاسایی‬ ‫پەرلەمانی عیراق پەسەندی كردوە دەكەوێتە بواری پراكتیزەكردنەوە‌و دواجار‬ ‫دەرگایەكی فراوان بەسەرجێبەجێكردنی مادەی سەد‌و چل دەكرێتەوە‪.‬‬ ‫‪Baxtyar.shaways@yahoo.com‬‬

‫لەدوایشدا وتی‪« ،‬دەبێ‌ ئۆجەالن ئازاد‬ ‫بكرێت» ئەمە یەك��ەم پەیامی حزبێكی‬ ‫كوردییە لەناو توركیاوە بدرێتە س��ەرانی‬ ‫حكوم��ەت‌و ‪ AKP‬ك��ە دەبێ‌ ئۆجەالن‬ ‫ئازادبكرێت‪.‬‬ ‫رەخنەی لەسیاسەتی زیندانی تورك‌و‬ ‫زیندانیان گرت‌و وتی «هەمیش��ە رابەران‬ ‫لەزیندان گەورەدەبن حكومەتەكان بچوك‬ ‫دەبنەوە»‪.‬‬ ‫بێگومان ئ��ەم قس��انە دەتوانێ‌ هەم‬ ‫پش��تیوانی بێ‌ بۆ ئۆجەالن‌و هەم واقیعی‬ ‫ب��ێ‌‪ .‬دیقەت بدەن دەیان س��اڵ زیندانی‬ ‫ماندێال لەالی��ەن سیس��تمی ئاپارتاید‪،‬‬ ‫ك��ردی بەپاڵەوان‪ ،‬ئان س��ان س��وكی‬ ‫ژنە تێكۆش��ەری بۆرما لەژێر دەس��تی‬ ‫دەس��ەاڵتی س��ەربازی بوە پاڵ��ەوان‪،‬‬ ‫بێگومان ئۆجەالنیش ل��ەوان كەمترنیە‌و‬ ‫نەبوە‌و دەبێتە پاڵەوانی مێژوی خۆی بۆ‬ ‫كورد‪.‬‬ ‫ێ ئۆجەالن ئازادبێت‪.‬‬ ‫بۆیە وتی دەب ‌‬ ‫دەبێ‌ بوترێ‌‪ ،‬كە ش��انازیە (ی‪.‬ن‪.‬ك)‬ ‫بەش��داری لەكۆنگرەی حزبێكی كوردی‬ ‫لەباكور دەكات‪.‬‬ ‫لەناو جەرگەی دەسەاڵتی توركیا‪ ،‬هەمو‬ ‫بۆچونێكی نەتەوەیی‌و دیموكراس��یانەی‬

‫خ��ۆی دەڵێ��ت هی��وادارم (ی‪.‬ن‪.‬ك)‬ ‫لەم��ەودوا لەكۆنگرەی هەم��و حزبەكانی‬ ‫تری رۆژهەاڵت‌و رۆژئاوا بەش��داری بكات‬ ‫ئەم گوتارە نەتەوەییان��ە تۆخبكاتەوە‌و‬ ‫داكۆكی ب��كات لەم��اف‌و داخوازیەكانی‬ ‫كوردەكانی پارچەكانی تر‪.‬‬ ‫ئ��ەم وت��ارە‌و ئ��ەم بەش��دارییە‬ ‫دەریخس��ت سیاس��ەتی (ی‪.‬ن‪.‬ك)‬ ‫سیاس��ەتێكی لۆژیك��ی‌و نەتەوەیی��ە‌و‬ ‫لەپێ��ش بەرژەوەندیە حزبی‌و سیاس��ی‌و‬ ‫ئابوری‌و ئیمتیازەكانەوەیە لەگەڵ توركیا‬ ‫ێ‬ ‫یان ئێ��ران‪ ،‬س��وریا‌و عیراق كە س�� ‌‬ ‫ناسنامەی حزبی نەتەوەیی‌و دیموكراتی‌و‬ ‫كوردس��تانییە‪ .‬ئاماژەكان وا دەردەكەون‬ ‫كە پ��اش وتارەك��ەی م��ەال بەختیار‪،‬‬ ‫عەبدوڵاڵ گ��وڵ‌و ئ��ەردۆگان رایانگەیاند‬ ‫«كە ئامادەن لەگ��ەڵ ‪‌BDP‬و ئۆجالن‬ ‫دیالۆگ دەست پێ بكەنەوە‪.‬‬ ‫ئەم��ەش هەنگاوێك��ی باش��ە ئەگەر‬ ‫تاكتیكانە نەبێت‌و درككردنی سیاس��ەتی‬ ‫(ی‪.‬ن‪.‬ك) ب��ەروداوەكان‌و دەكرێت هەر‬ ‫خۆشی رۆڵی گەورەتر بگێڕێت‪.‬‬ ‫مێژوش لەكاتی خۆیدا وەكو سەروەری‌و‬ ‫ئازایەت��ی‌و قوربان��ی‌و گەورەیی تۆماری‬ ‫دەكات‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )394‬دو شةممة ‪2012/10/22‬‬

‫لەبتلیس چوار چەكدار‬ ‫دەكوژرێن‬

‫لەئۆپەراس��یۆنی بتلیس��دا لەنێوان‬ ‫هێزەكانی گەریال‌و هێزە چەكدارەكانی‬ ‫توركیا پێكدادان رودەدات‌و لەئەنجامی‬ ‫ئەم پێكدادانەش��دا چ��وار چەكداری‬ ‫كوردی س��ەربە دەوڵ��ەت دەكوژرێن‪.‬‬ ‫ش��ایانی ئاماژەیە كە ئۆپەراسیۆنەكە‬ ‫هێشتا بەردەوامە‪.‬‬

‫موراد یەتكین‪:‬‬ ‫حكومەت لەگەڵ پ‪.‬ك‪.‬ك‬ ‫گفتوگۆ دەكات‬

‫كوردستان سةرانسةر‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫ئەمەریكا‪ ،‬دوژمنە شاراوەكەی كورد‬

‫هێژا دڵشاد‬ ‫لەسەدەی ‪21‬ی س��ەرهەڵدانی خۆری‬ ‫دیموكراسی لەرۆژهەاڵتی ناوەندا‪ ،‬باڵیۆزی‬ ‫ئەمەریكا نكۆڵی لەپرس��ی كورد دەكات‬ ‫بەوەی وەك پرس��ێكی تیرۆری‌و ئەمنیی‬ ‫دەیبینێ‌‌و پێش��نیار ب��ۆ توركیا دەكات‬ ‫بەئۆپەراس��یۆن پ‪.‬ك‪.‬ك لەناوببرێ‌‌و بۆ‬ ‫ئەو مەبەس��تەش هاوكاری واڵتەكەی بۆ‬ ‫شەڕی دژبە پ‪.‬ك‪.‬ك دوپاتدەكاتەوە‪.‬‬ ‫لێدوانەك��ەی فرانس��یس ریكاردۆنی‬ ‫باڵیۆزی ئەمەریكا لەئەنقەرە‪ ،‬باس��ێكی‬ ‫گرنگ��ی لەراگەیاندنەكان��ی توركی��ا‬ ‫لێكەوت��ەوە‪ .‬ئ��ەو رایگەیاندب��و‪ ،‬ك��ە‬ ‫حكومەت��ی ئەمەریكی ئامادەیە هاوكاری‬ ‫توركیا بەتەكنیك‌و تاكتیكی لەهاوشێوەی‬ ‫ئۆپەراسیۆنی كوش��تنی ئوسامە بنالدن‬ ‫س��ەرۆكی رێكخراوی تیرۆریستی قاعیدە‬ ‫ئەنجامدراب��و‪ ،‬ب��ۆ م��وراد قەرەی�ڵ�ان‌و‬ ‫گرتن��ی قەندی��ل پێش��كەش ب��كات‪.‬‬ ‫هەروەه��ا نیگەران��ی لەبون��ی هێزێكی‬ ‫ئەكتیڤ��ی وەك پ‪.‬ك‪.‬ك خس��تەڕو وتی‬ ‫«حكومەتی توركی��ا لەبەرەنگاربونەوەی‬ ‫لەگ��ەڵ پ‪.‬ك‪.‬ك دا بەئەزمون��ی خۆی‌و‬ ‫لەچوارچێ��وەی یاس��اكانیدا ئ��ەو كارە‬ ‫بەڕێوەدەب��ات‪ ،‬س��ەرنەكەوتنی س��وپا‬ ‫بەسەر پ‪.‬ك‪.‬ك دا بۆ ئێمە‌و توركیا جێی‬ ‫نیگەرانییە‌و ئەمەش كاردانەوەی لەس��ەر‬ ‫هاوپەیمانیمان دەبێت»‪.‬‬ ‫پەیوەندیی توركیا‌و ئەمەریكا‬ ‫س��ەرەتای پەیوەندیی نێوان توركیا‌و‬ ‫ئەمەریكا لەس��ەردەمی عوسمانییەكاندا‬ ‫لەپەیوەندیی بازرگانییەوە دەسیپێكردوە‪.‬‬ ‫لەپاش راگەیاندنی كۆمارە عەلمانیەكەی‬ ‫ێ یەك��ەم باڵیۆزخانه‌ی‬ ‫توركی��ا‪ ،‬كات�� ‌‬ ‫ئەمەریكا ل��ە‪ 1927‬لەئەنق��ەر كرایەوە‪.‬‬ ‫پەیوەندییەكانی هەردوال لەس��ەر بنەمای‬ ‫دیپلۆماسی‌و بازرگانی فۆرمولە كرایەوە‪.‬‬ ‫لەجەنگ��ی جیهان��ی دوەم ب��ەدواوە‬ ‫پەیوەندیی��ان لەالی��ەن ئەمەری��كاوە‬

‫‪9‬‬

‫پەرەیپێدراوە‪ .‬بەوەی گرنگی هەڵكەوتەی‬ ‫جوگرافی��ای توركی��ا لەنێ��و ناوەندی‬ ‫رۆژه��ەاڵت‌و ئەوروپادای��ە‪ .‬ل��ە‪ 1941‬دا‬ ‫ئەمەری��كا یەك��ەم یارمەتی س��ەربازی‬ ‫ب��ۆ توركیا بەب��ڕی ‪ 950‬ملی��ۆن دۆالر‬ ‫پێشكەشكرد‌و پاش��ان لە‪ 1952‬توركیای‬ ‫لەناتۆ بەئەن��دام وەرگ��رت‪ .‬لەوكاتەوە‬ ‫ئەمەری��كا وەك بەخێوكەری��ی دەوڵەتی‬ ‫عەسكەری توركیا بینراوە‪ .‬توركیا لەپاش‬ ‫میس��ر دوەم واڵتە كە زۆرترین هاوكاری‬ ‫لەئەمەری��كا وەرگرتوە‪ .‬بەدڵنیایش��ەوە‬ ‫ئەم پەیوەندییەیان چەند جارێ‌ لەس��ەر‬ ‫مەسەلەی قوبروس‪ ،‬یۆنان‪ ،‬نزیكبونەوەی‬ ‫توركیا لەروسیا‌و دواجاریش لە‪2003‬دابو‬ ‫قەیرانی تێكەوتوە‪ ،‬بەاڵم دواجار توركیا‬ ‫تائەم��ڕۆش بەهاوپەیمانێك��ی ب��اش بۆ‬ ‫ئەمەریكا دەژمێردرێت‪.‬‬ ‫هەڵوێستی رونی ئەمەریكا بەرامبەر‬ ‫پ‪.‬ك‪.‬ك‬ ‫ئةمةريكا ثرسى كورد بة تريؤر وةسف دةكات‬ ‫بەهۆی گرنگی��دان بەپێگەی توركیا‪،‬‬ ‫بەش��ێوەی فیدراڵ��ی پرس��ەكە بەچارە‬ ‫زۆركات ئەمەری��كا لەهەوڵ��ی رازیكردنی درێژە بەشەڕ لەگەڵ كورد بدات»‪.‬‬ ‫توركیای هاوپەیمانی ب��وە‪ .‬بۆیە لەهەر‬ ‫مارك كرۆس��مانی باڵیۆزی ئەمەریكی ب��گات‪ .‬ب��ەاڵم پێش��نیارەكەی لەالیەن‬ ‫بۆنەیەك��دا ئەمەری��كا پ‪.‬ك‪.‬ك ی وەك لەئەنق��ەرە‪ ،‬لەگەرمەی ش��ەڕی توركیا ئەمەری��كاوە رەتكراب��وەوە‪ .‬لەراپۆرتی‬ ‫گروپێكی تێرۆریستی ناوبردوە‪ .‬تارادەیەك لەگ��ەڵ پ‪.‬ك‪.‬ك ‪ ،1995‬رایگەیان��د‪ ،‬وەزارەت��ی دەرەوەی ئەمەریكا لە‪1995‬‬ ‫ه��اوكاری س��ەربازی‌و هەواڵگیریش��ی «حكومەت��ی ئەمەریكا هەرگیز الیەنگری ئاماژە بەوە كراوە پێش��ێلكاری لەمافی‬ ‫ب��ۆ توركی��ا دژب��ە پ‪.‬ك‪.‬ك ك��ردوە‪ .‬دامەزراندنی دەوڵەتی كوردی لەرۆژهەاڵتی م��رۆڤ لەبەكارهێنانی چەكی ئەمەریكی‬ ‫«لەس��ەرهەڵدانی خەبات��ی چەك��داری ناوەڕاس��تدا ن��اكا‪ ،‬لەبەرئ��ەوەی ئەوە لەالی��ەن توركی��اوە دژ ب��ە پ‪.‬ك‪.‬ك‌و‬ ‫پ‪.‬ك‪.‬ك وە‪ ،‬وات��ە ل��ە‪ 1984‬ت��ا‪ 1995‬مەترس��ی بۆس��ەر ئاسایش��ی توركیای كاولكردن��ی گوندەكان ك��راوە‪ .‬لەپاش‬ ‫ئ��ەوە فش��اری كۆنگرێس��ی ئەمەریكی‬ ‫ئەمەریكا بەبەهای زیاتر لەش��ەش ملیار هاوپەیمانمان دروسدەكات!»‬ ‫دۆالر توركیای پڕچەك كردوە‪ .‬لە‪1987‬‬ ‫هەر لەو س��ااڵنەی بەگەرمی ش��ەڕی بۆ ئی��دارەی ئەمەری��كا هاتەكایەوە تا‬ ‫تا ‪ 1991‬توركیا ‪%76‬ی چەكی ئەمەریكی لەالیەن توركیاوە درێژە پێدرابو ئۆجەالن ئەم��ڕۆش رازی نی��ە بەپێدانی فڕۆكەی‬ ‫كڕیوە»*‪ .‬زۆربەیان بەشێوەی قەرزبوەو ل��ە‪‌1995‬و ‪ 1996‬دواج��ار راس��تەوخۆ بێفڕۆكەوان لەجۆری موشەكدار بەتوركیا‪،‬‬ ‫ئەو چەكانەی لەهەڵگیرس��اندنی ش��ەڕ نام��ەی ب��ۆ بی��ل كلینتۆنی س��ەرۆكی كە بەپلەی یەك لەشەڕی دژ بە پ‪.‬ك‪.‬ك‬ ‫لەگەڵ پ‪.‬ك‪.‬ك كڕاون‌و هەر لەوسااڵنەشدا ئەمەریكا ن��اردوە‪ .‬لەنامەكانیدا ئاماژەی بەكاریدەهێنێت‪.‬‬ ‫وێرانكردن��ی ‪ 5000‬گون��دی لەباك��وری بەچارەس��ەری پرس��ی كورد لەرێگەی‬ ‫پرسی كورد‪ ،‬پرسێكی دیموكراسییە‬ ‫كوردس��تانی لێكەوتۆت��ەوە‪ .‬عەبدوڵ�ڵ�ا ئاش��تی ك��ردوەو بۆ ئەو مەبەس��تەش‬ ‫ل��ەم س��اتەدا ك��ە ئەگ��ەری‬ ‫ئۆجەالن‪-‬ی سەرۆكی بەندكراوی پ‪.‬ك‪.‬ك یەكالیەن��ە ئاگربەس��تی راگەیاندب��و‪،‬‬ ‫ل��ە‪ 1996‬وت��ی «گون��دەكان بەچەكی تەنان��ەت باس��ی ل��ەوەش كردب��و كە دەس��پێكردنەوەی كۆبونەوەكانی ئۆسڵو‬ ‫ئەمەریك��ی دەس��وتێنرێن‪ ،‬توركیا بەب ‌‬ ‫ێ پ‪.‬ك‪.‬ك لەدروس��تكردنی دەوڵەت��ی لەنێ��و توركی��ا‌و پ‪.‬ك‪.‬ك دا لەئارادایە‪،‬‬ ‫چەك‌و تەكنەلۆج��ی ئەمەریكی ناتوان ‌‬ ‫ێ پێش��نیارەكەی ریكاردۆن��ی جارێكیت��ر‬ ‫ێ ك��وردی س��ور نیی��ە‪ ،‬بەڵك��و دەكر ‌‬

‫ئەوەی نیش��انداوە ئەمەری��كا الیەنگری‬ ‫چارەی پرس��ەكە نییە‪ .‬جێی نیگەرانییە‬ ‫نكۆڵی لەپرس��ێكی زیندوی وەك پرسی‬ ‫كورد دەكا‌و بەپرسێكی تیرۆری ناودەبات‪.‬‬ ‫ێ كە پ‪.‬ك‪.‬ك یەك س��ەرۆكی‬ ‫ێ بزان ‌‬ ‫دەب ‌‬ ‫هەیە‪ ،‬بەاڵم دەیان بەرپرس��ی سەربازی‌و‬ ‫رامی��اری هەیە‪ .‬واتە بەدەس��گیركردنی‬ ‫ئەندامان��ی س��ەركردایەتی پ‪.‬ك‪.‬ك‬ ‫مەس��ەلەكە كۆتایی نایەت‪ .‬لەبەرئەوەی‬ ‫پرس��ی كورد دەكاتە پرس��ی پ‪.‬ك‪.‬ك‪،‬‬ ‫كە مەسەلەیەكی نەتەوەیی‪ ،‬ئایدۆلۆژییە‪.‬‬ ‫پەیوەندیش��ی بەپرس��ی دیموكراس��ی‬ ‫لەتوركیا هەیە‪ .‬لەس��ی س��اڵی شەڕی‬ ‫پ‪.‬ك‪.‬ك‪ ،‬ئەمەریكا هاوكارو پش��تیوانیی‬ ‫توركیا بوە‪ .‬جێ��ی نیگەرانییە كە مافی‬ ‫نەتەوەیی‪ ،‬دیموكراسی‪ ،‬بۆ گەلی كوردان‬ ‫بەڕەوا نەبینێت‪.‬‬ ‫* کتێبی «کێش��ه‌ی کورد له‌په‌یوه‌ندیه‌کانی‬ ‫تورکیاو ئه‌مه‌ریکا» نوسینی بیار سیف الدین‪.‬‬

‫هەژمونی كورد لەزاخۆوە تاوەكو ئەسكەندەرون‬ ‫موراد یەتكین رۆژنامەنوس��ی تورك‬ ‫رایگەیان��د‪ ،‬بەپێی قس��ەكانی یاڵچین‬ ‫ئاقدۆغ��ان ك��ە پارلەمانت��ار‌و گەورە‬ ‫راوێژكاری ئەردۆغانە‪ ،‬حكومەت لەرێی‬ ‫دەزگاكانیەوە خەریكە بەنهێنی لەگەڵ‬ ‫پ‪.‬ك‪.‬ك گفتوگۆدەكات‪.‬‬

‫بورهان كوزو‪:‬‬ ‫خوێندنی كوردی كاری‬ ‫شەیتانە‬

‫بورهان كوزو سەرۆكی كۆمیسیۆنی‬ ‫دەستوری پارلەمان‌و پارلەمانتاری ئاك‬ ‫پارت��ی رایگەیاند‪ :‬خوێن��دن بەزمانی‬ ‫ێ شتێكی‬ ‫كوردی كاری ش��ەیتانە‌و ناب ‌‬ ‫وا بكرێ‌‪ ،‬چونك��ە ئەمە زیان بەزمانی‬ ‫رەسمی واڵتەكە دەگەیەنێت‪.‬‬

‫هۆزان عەفرینی‬ ‫دوای تێپەڕبونی ‪ 19‬مانگ بەسەر‬ ‫شۆڕشی گەالنی سوریا‪ ،‬زیاتر لە‪33‬‬ ‫ك��ەس ك��وژراون‌و ‪ 30‬ه��ەزار كەسیش‬ ‫بێسەروشوێن بون‪ .‬هەروەها زیاتر لە ‪200‬‬ ‫هەزار كەسیش بریندارو كەمئەندامبون‌و‬ ‫یەك ملیۆن هاواڵتیش ئاوارەن‪ .‬بەتایبەت‬ ‫ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان زی��ات��ر ل��ە ‪30‬‬ ‫هەزار ئ��اوارەی لەكوردەكانی رۆژئ��اوای‬ ‫كوردستانی داڵ��دەداوە‪ .‬ئەمڕۆ رەوشی‬ ‫سوریا زۆر ئاڵۆزە‌و هیچ چارەسەرییەك‬ ‫بەدیناكرێ‌و هیچ الیەنێكی نێودەوڵەتیش‬ ‫پشتگیری راستەوخۆ‪ ،‬یان ناراستەوخۆ‪،‬‬ ‫لەگەلی سوریا ناكات‪ .‬بەگوێرەی بۆچونی‬ ‫چاودێرانی سیاسی خۆدورگرتنی كۆمەڵی‬ ‫نێودەوڵەتی لەهاوكاریكردنی خەڵكی‬ ‫سوریا‪ ،‬بۆتە هۆی ئەوەی ئۆپۆزسیۆنی‬ ‫سوریا متمانەی خۆی ل��ەالی كۆمەڵی‬ ‫نێودەوڵەتی لەدەستبدات‪ .‬بەتایبەت‬ ‫ل��ەب��ەر س��ی��اس��ەت��ەك��ان��ی ئەنجومەنی‬ ‫نیشتمانی س��وری��ا ك��ە ل��ەژێ��ر چەتری‬ ‫كۆمەڵەی ئیخوان موسلمیندایە‪ ،‬ئەم‬ ‫كۆمەكانە كەمیانكردوە‪.‬‬ ‫هەڵوێستی ئۆپۆزسیۆن لەمەڕ‬ ‫واڵتانی جیهان‬ ‫وەك��و ئ��اش��ك��رای��ە ت��ائ��ێ��س��ت��اش‬ ‫ئۆپۆزسیۆنی ع��ەرەب��ی س��وری��ا‪ ،‬خۆی‬ ‫لەچەمكی ئیسالمی ت��ۆن��دڕەو رزگ��ار‬ ‫نەكردوەو بەو هۆیەشەوە ناتوانێ لەگەڵ‬ ‫واڵتانی رۆژئاوا پەیوەندییەكانی پێشبخاو‬ ‫بەتایبەت لەگەڵ ئەمریكاو ئیسرائیل‪.‬‬ ‫ب��ت��ەوێ‌و ن��ەت��ەوێ ئ��ی��س��رائ��ی��ل‬ ‫گەرەنتی بەرژەوەندییەكانی ئەمریكایە‬ ‫ل��ەخ��ۆره��ەاڵت��ی ن��اوەڕاس��ت‌و ش��ێ��وازی‬ ‫هەڵسوكەوتی ئۆپۆزسیۆنی عەرەبی‬ ‫سوریا لەمەڕ ئیسرائیل زۆر مەترسیدارەو‬ ‫ئەمەش وا لە ئەمریكا دەكا كە لەژێرەوە‬

‫م��ان��ەوەی رژێ��م��ی دیكتاتوری سوریا‬ ‫پەسەند بكات‌و لەگەڵ روسیاو چین‬ ‫هاوهەڵوێست بێت‪.‬‬ ‫چ��اودێ��ران��ی سیاسی پێیانوایە كە‬ ‫ئیسرائیل ه��ۆك��اری م��ان��ەوەی بەشار‬ ‫ئەسەدە‪ .‬هۆكارەكەش بۆ هەڵوێستی‬ ‫ئۆپۆزسیون دەگەڕێتەوە كە تائێستا‬ ‫فەلسەفەی ئیسالمی سیاسی توندڕەو‬ ‫پیادە دەك��ات‪ .‬ئەمەش مەترسی بۆ‬ ‫ئیسرائیل دروستدەكات‪.‬‬ ‫توركیا‌و چاالكییەكانی سوپای ئازاد‬ ‫سوپای ئازاد كە لەكۆنە بەعسییەكانی‬ ‫سوریا‪ ،‬ئیخوان‌و سەلەفیەكانی عەرعور‬ ‫پێكهاتوە‪ ،‬بەشی سەرەكیەكەی نزیك‬ ‫ل��ەت��ورك��ی��ای��ەو بەپێی رێنماییەكانی‬ ‫«میت» جموجۆڵ دەكات‪ .‬ئەمەش وای‬ ‫لەالیەنی كوردی كردوە كە بەشێوەیەكی‬ ‫گوماناوی تەماشای سوپای ئازاد بكات‪.‬‬ ‫بەتایبەت ل��ەدوای دام��ەزران��دن��ی ئەو‬ ‫كەتیبەیەی كە بەناوی شەهید سەدام‬ ‫حوسێنەوە ناونراوەو هەروەها كەتیبەی‬ ‫توركمانەكانی حەڵەب‌و تاد‪ ،‬نیگەرانی‬ ‫ك��وردی لێكەوتۆتەوە‪ .‬هەڕەشەكردنی‬ ‫ئەم سوپایە لەگەلی ك��ورد‌و زۆر شتی‬ ‫دیكەش بۆتەهۆی خۆدورگرتنی كوردان‬ ‫لەو سوپایە كە بەپێی ئەجندای توركیا‬ ‫هەڵدەسوڕێت‪.‬‬ ‫چ��اودێ��ران پێیانوایە كە سیاسەتی‬ ‫توركیا لەمەڕ كێشەی كورد زۆر چەوتەو‬ ‫لەباكور‌و رۆژئاوای كوردستان بەهەمان‬ ‫چاو تەماشای كورد دەكاو نایەوێ كورد‬ ‫لەسوریا مافی خۆیان وەربگرن‪ .‬ئەمەش‬ ‫بۆتەهۆی ئەوەی گەلی كورد لەحكومەتی‬ ‫ت��ورك��ی��او هەڵوێستەكانی نیگەران‌و‬ ‫بەگومان بێت‪ .‬ئەنكەرە نەیارانی كوردی‬ ‫رۆژئاوای كوردستان بەهێزدەكات‪ .‬بەاڵم‬ ‫شەقامی ك��وردی پێیوایە ت��اوەك��و لە‬ ‫توركیا دان بەمافەكانی كورددا نەنرێ‌و‬ ‫دۆزی نەتەوەیی كورد چارەسەرنەكرێ‌‪،‬‬

‫ئەوە لەرۆژئاوای‬ ‫كو ر د ستا نیش‬ ‫ت��ورك��ی��ا‬ ‫ب��ەم��اف��ەك��ان��ی‬ ‫ك��ورد رازی‬ ‫نابێت‪ ،‬چونكە‬ ‫زۆری��ن��ەی‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ی‬ ‫عەرەبی سوریا‬ ‫لەژێر كۆنترۆڵی‬ ‫ت��ورك��ی��ادان‌و‬ ‫ن��اچ��ارن‬ ‫ب��ری��اڕەك��ان��ی‬ ‫ت��ورك��ی��ا‬ ‫ب��ەئ��ەس��اس‬ ‫وەرب��گ��رن‪.‬‬ ‫ب��ەت��ای��ب��ەت‬ ‫ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی‬ ‫كورد سوثاى خؤى ثَيكةوة دةنَيت‬ ‫ن��ی��ش��ت��م��ان��ی‬ ‫سوریا‌و بەشێك‬ ‫لەهەنگاوە یەكەمەكانی دیپلۆماسی‌و‬ ‫ل��ە س��وپ��ای ئ��ازاد ب��ەت��ەواوەت��ی لەژێر سیاسەتی كوردستانی سەیر دەكردێ‪،‬‬ ‫كاریگەری ئەنكەرەدان‪.‬‬ ‫كاریگەرییەكی پۆزەتیڤی لێكەوتۆتەوە‪.‬‬ ‫كاریگەری گوتاری نوێنەری سەرۆك‬ ‫م��ەال بەختیار داوای چارەسەركردنی‬ ‫ێ‬ ‫تاڵەبانی لە باكورو رۆژئاوای كوردستان كێشەی ك��وردی ك��رد‌و وت��ی «دەب�� ‌‬ ‫لەدوەمین كۆنگرەی نائاسایی پارتی توركیا واز لە زیهنیەتە كۆنە بهێنێ‬ ‫ئاشتی‌و دیموكراسی (ب‪.‬د‪.‬پ) گوتارێك ك��ە ل��ەس��ەردەم��ی عوسمانییەكان‌و‬ ‫لەالیەن مەال بەختیار نوێنەری سەرۆك نەتەوەپەرستەكانەوە ماوەتەوە»‪ .‬ناوبراو‬ ‫مام ج��ەالل‪-‬ەوە لە كۆنگرەی ب‪.‬د‪.‬پ وتیشی «ئ��ەم س��ەردەم��ە س��ەردەم��ی‬ ‫پێشكەشكراو تێیدا داوای لەحكومەتی دیموكراسی‌و چەسپاندنی مافەكانی‬ ‫توركیا كرد كە پێویستە ئۆجەالن ئازاد مرۆڤە‌و ئیتر سەردەمی دیكتاتورەكان‬ ‫بكرێت‌و كێشەی گەلی ك��وردی��ش بە بەسەرچوە»‪.‬‬ ‫ئاشتیانە چارەسەربكرێت‪.‬‬ ‫بەگوێرەی خوێندنەوەی چاودێرانی‬ ‫ئەم گوتارە بۆتە بۆمبایەك‌و لەنێو سیاسی‪ ،‬گوتارەكەی مەال بەختیار نەك‬ ‫پایتەختی توركیا تەقێندراوەتەوە‪ .‬تەنها بۆ ‪ 25‬ملیۆن كوردی باكوری واڵت‬ ‫هەروەها یەكەمجارە الیەنێكی كوردستانی كاریگەری هەبوە‪ ،‬بەڵكو كاریگەری لەسەر‬ ‫خ��اوەن رۆڵ‌و مێژو كە سەرۆكایەتی تەواوی گەلی كوردو كوردستان هەبوە‪.‬‬ ‫عیراقیش دەكات‪ ،‬بتوانێ هەڵویستێكی بەتایبەت لەهەردو پارچەی كوردستان‬ ‫ب��ەو شێوەیە لەناوەڕاستی توركیادا واتە باكورو رۆژئ��اوای كوردستان وەكو‬ ‫نیشانبدات‪ .‬ئەم گوتارە كە وەكو یەكێك هەنگاوێكی مێژویی زانراوەو بەهەنگاوێكی‬

‫ن��ەت��ەوەی��ی وەس��ف��ك��راوە‪ .‬چ��اودێ��ران‬ ‫پێیانوایە ئەگەر كێشەی كورد لەباكوری‬ ‫كوردستان چارەسەربكرێ‪ ،‬ئەوە واتای‬ ‫ئ��ەوە دەدا لەهەمو بەشەكانی دیكەی‬ ‫واڵتیش چارەسەركرابێت‪ .‬بەتایبەت ئەمە‬ ‫كاریگەری یەكالكەرەوەی لەسەر رۆژئاوای‬ ‫كوردستان هەیە‪ ،‬چونكە رۆژانە لەالیەن‬ ‫حكومەتی ئ��ەردۆغ��ان��ەوە ه��ەڕەش��ە لە‬ ‫كوردانی ئەو بەشەی كوردستان دەكرێت‪.‬‬ ‫بەتایبەت لەدوای دامەزراندنی ئەو هێزە‬ ‫كوردییەی كە لە ‪ 13‬ه��ەزار چەكداری‬ ‫كورد پێكهاتوە‪ ،‬توركیا زەندەقی چوە‪.‬‬ ‫ئێستا ئەم هێزە لەناوچەی دێركەوە واتە‬ ‫لەسنوری زاخۆوە تا عەفرین دەسەاڵتی‬ ‫خ��ۆی دەچەسپێنێت‪ .‬ئەمەش وات��ای‬ ‫ێ‬ ‫ئەوە دەدا كە ئیتر كورد لەمەوال لەس ‌‬ ‫سنوری كوردستانەوە تا سنوری لیوای‬ ‫ئەسكەندەرون لەسەر لێواری دەریای‬ ‫سپی ن��اوەڕاس��ت خ��اوەن هەژمونی‬ ‫سیاسی‌و سەربازی دەبێت‪.‬‬

Rq½KAq

info_chawder@yahoo.com

2012/10/22 »íì»„ ôôk )394( ºqBìu

"òÈrhGAk »Pxü õÉK »ü ½G ,»ýñük ô|þÜqõO ÿqõPéÜ ÿºô»ðkrÜôÃG óBýXðBìBC"

RBÜºkArÝ„BC óBPwkqõÜ þðBÜ»ýýÜqõO »ðBhGBOõØ þýñÉùð þXðBìBC "rÈkôB_" QýGlð»GBK »Ü ,òýÈ rÜºk þýñük þü qBâu ½ìBC »ðBhGBOõØ»è ÞÈ u ¼ q ÿ»PÔ»ø »ü½G ,ºô»ñük»G ½G ,ó»Üºk ½G óBíýñük þwBG ôºô»ñýñÉìºk µRBÜºkºkBìBC ÞÈ qBOô »Ü»è½K ÿ q»GAq »ðõíð .RBÜºk þðBí„»Ý…ÉK þÝÈ qBÜlñÈõg þÜôBG ,ºô»üºqBGô»è q»ø ÿ ôBð Qxü õƒü»ƒð »ƒÜ »ƒü»ƒðBƒhƒGBƒOõƒØ ô»ƒC ,µºôºkqB„»ð ÿ ½g þðBìõâ ,ºô»PÈ rÝGôÃG ô»C òü»ÜºlPƒw»ƒø ºô»ƒýƒüBƒýƒñƒ¾k»ƒG" þƒOô ,QÈkqBÜ»G þO»HüBO þìAq»ì ½G »ðBðBhGBOõØ ,Qü»ÜBñÉK þPw»ø ½gô»PwAq þÜ»üºõÉ„»G ½G ,ó»Üºk óBü½g ÿ qBÜ þ„AõÉø»G óAô»C óBƒýƒðBƒü»ƒG ó»ƒÜºk q»ƒÔ»ƒƒw »ƒƒÜ »ƒƒðõƒƒíƒƒð ."ó»ÜºlÉK óBüvÈõð )R»ÌBì»W(»G

þðBíÉéw ÿ qB„»è þÜq õO þÜ»ü»ðBhGBOõØ

ÿ qBGô qBÜ»è þÜ»üAsºqB„ ,»ƒðBƒðBƒhƒGBƒOõƒØ ÿ rƒPƒýƒÝƒÈ qBƒÜ½ƒø ,»ƒüAõƒüAô pƒƒG ,BƒƒýƒƒÜq õƒƒO »üºô»C ó»èõâ ÿ»ðBðBhGBOõØ ï»C ÿºô»ðkrÜ AlíÈ q»ø Á»â»è oAsBG þÜq õO ÿBýðBLì½Ü »Ü »ðBðBhGBƒOõƒØ ï»ƒC þƒðõƒG q»ƒâ .óºlƒHƒÈ rƒâ Aô»ƒC ,òƒG þƒüBƒwBƒC rƒPƒƒýƒƒÜ»ƒƒü»ƒƒãƒƒÉƒƒW»ƒƒè ÿºô»Cq»G»è ,»ýýð þüBwBC óBPwkq õÜ»è»è ‡»ì»C ,»KArg AlüBýO ºkqºô q»K þì»Pxýw ô»C ½G Bð»K óBÜ»„BG ºqBÜlñÈõg RBÜºkAô ºô»„»ü»ƒãƒÈ q ô»ƒè µó»ƒHƒG »ƒðBƒðBƒhƒGBƒOõƒØ .òGBðºkqºô q»K kq õÜ þPü q»ð ô q õPè»Ü»G ô»ƒƒC ,tƒƒü s»ƒƒÌ qAkq»ƒƒw.k ÿAô pƒƒG»ƒƒG ÿºô»ðkrÜôÃG óBýXðBìBƒC »ƒðBƒðBƒhƒGBƒOõƒØ ôArGôBð »ü½G .»ƒýƒñƒük ô|þƒÜq õƒO ÿ q õƒPƒéƒÜ | ."òÈ rhGAk" QÉðAsºlýPxü õÉK»G »ðBðBhGBOõØ ï»ƒC" þƒ…ƒýƒOô ,ôArƒGôBƒð ó râºkq ôk»G þwBýw þOÂ»wºk»è óBü½g þÜ»ýüBPðBK»è òðAõPG »…ƒýƒì»ƒø ÿºô»ƒC½ƒG ï»C ïÂ»G ,ó»ÝGqBÜ AlýwBýƒw ÿ rƒPƒì»ƒÜ ßºô AlýPwAq»è ,R»wBýw»è »ñOrâq ôk½g ‡»ì»C »Ü ,ókrÝƒO»ƒwBƒýƒw»ƒè »ƒÝƒÈ q ½ƒW Ã¾õdO»Ô þO»ÌBì»W þü q»øô»W ÿk½Pýì Aô »O»ÌBì»W ï»C Al„BýÜq õO ôBð»è .»ð»èõâ .ó q ôk R»wBýw»è »Ü ó»gºkqºk óBü½g rO þÝÈ q ½W»è »ãW »ýð aýø »ü q ôk ï»C ïÂ»G #."ókrÝO»wBýw»è

BýÜq õO»è )R»ÌBì»W( .RBÜºk kq õÜ þO»üAuk þýO»üÂ»ì½Ü µÿ q õGBC þÜ»ü»ãÉK óºôBƒg þƒO»ƒì½ƒO»ƒG ó»ƒèõƒâ 1998»ƒƒè .ó tƒƒÉƒƒø»ƒƒG uk þýPxü q ¼ rÉO þK ô rƒâ þƒðkrƒÝƒPƒwô qk ó»üæ»è BýÜq õO ÿ»Ü»ýðBíè»ƒÌ ºqBƒì½ƒÜ»ƒG ÿ qBü pG ôArÜqBHO»ì½O ºôBýƒÜq õƒO ÿBƒâkAk †ü ô»C ,Aqk þñOrâ BƒÝƒü q»ƒƒì»ƒƒC ôºq»ƒƒG ÿºôBƒƒƒƒì µRÂ»ƒƒƒƒƒø »ƒ…ƒƒýƒƒ¾Bƒƒw Rô»ƒƒc þƒƒƒƒO»ƒƒƒƒüçƒƒƒƒƒü ô»ƒƒƒƒƒè BƒƒýƒƒðBƒƒƒÅƒƒƒéƒƒƒxƒƒƒð»ƒƒƒK þƒƒÝƒƒÉƒƒÝƒƒƒ„½ƒƒƒÜ»ƒƒƒè | .ÿ uºk Akºq ô»â þðBÜ»ðBhGBOõØ þíÈ q»ø»ƒè ó»ƒèõƒâ AlðBPwkqõÜ ßq õƒƒƒƒƒƒOs ½ƒƒƒƒƒƒC ÿ223 ºo»ƒƒƒƒKæ»ƒƒƒƒƒè ºuBìBC Alü»Ü»HÉƒPƒÜ òƒýƒ`ƒèõƒâ Á»ƒâ»ƒè ó»ƒèõƒâ þƒÝƒÈ qAlƒƒük»ƒƒG |Aktuel ÿ qBÄ½â»è »Ü ,RBÜºk õ¿Ð½CrýøBO .ºô»ƒƒƒƒOºôArƒƒƒƒÜôÃƒƒƒƒG 1996/9/19»ƒƒƒƒƒè»ƒƒƒƒƒÜ rÉèô»ø þðBƒÜ»ƒðBƒhƒGBƒOõƒØ ,Êƒð»ƒü»ƒâºlƒüAq .ó ôArÝPwô qk þÜq õO ÿ-Qýì| ÿ qBÜôBø»G ô»ƒƒC þƒƒXƒƒƒðBƒƒƒìBƒƒƒC ÿºqBƒƒƒGqºk q»ƒƒƒø

qAs»ø 400 ÿ»Ýü tð »Ü ...ÛArýÌ ,BýðArÜ½C ."»ü»ø AlðBùýW ÿBKBOq»w»è óBü qBÜlñÈ ½g ÿ»ðBhGBOõØ qAõƒ_ Bƒýƒwô q»ƒè 2002»ƒè ÿ-òO½K 2004»è rOAôk ,ºô»O»ðôArÜ ó»èõâ þü oõhýw þO»ì½ƒO»ƒG Bƒýƒwô q þƒÜ¼ q»ƒw Ak»ðBðBhGBOõØ ï»è .QxgAk þðBÜ»âlñÈõg

ºkqºô q»K þOºqAsºô ÿºô»ñýwrK»ñÉè ºôºq»w»è ÿ»ðBO»¾Bc ô»ƒC ÿAoºq»ƒw BãðBíü»K ÿ q»GºõÈ o»G ,ArÜ ½G óBüºuBìBƒC ,lðBü»ãüAq þðBíÉéw ÿºkqºô q»K þðBÜ»ýéø»C ô»è sB„»ƒð þƒÝƒÉƒO»ƒ¾Bƒc aƒýƒø»ƒG Qƒw»ƒø þW»ùð»ì óBì»ø ,òü»ÜBð »ƒðBƒðBƒhƒGBƒOõƒØ ÂBG ÿ»ðvýè ,»ü»ø óBü»íÉC þðBÜ»ðBhGBOõØ ºkqºô q»K þOºqAsºô ½gô»PwAq »Ü ,»ü»ø | .RBÜºlýP„q»K q»w ÿºô»ƒDƒ¾»ƒâ»ƒè ,kõƒƒíƒƒc»ƒƒì s ¼ rƒƒø»ƒƒG ÿºô»ƒðkrƒÜrƒK þƒƒOBƒƒÜ»ƒƒè" ºôºkqBƒƒ…ƒƒü»ƒƒð ÞƒÉƒñƒük õƒì»ƒø þƒðlƒñƒÈõƒg AlƒPƒw»ƒHƒÈ rƒƒâ þ…ýOô ,"Ak»ðBðBhGBOõØ ô»è ºôArÜ»ð»Ðºk»Ø ïAôºkq»G Aô q»ø ,ºôArG»ƒð q ¼ s»ƒG z»ƒÜ" µòƒƒƒü»ƒƒƒÜºk Á»ƒƒƒâ»ƒƒƒè óBƒƒƒüºô»ƒƒƒðõƒƒƒG½ƒƒƒƒÜ óBƒƒƒƒíƒƒƒƒðõƒƒƒƒ_AkAôk»ƒƒƒƒƒG | ."ó ôkrÜ½G Qƒƒƒ…ƒƒƒK»ƒƒƒè ÊƒƒƒƒÜ þƒƒƒƒðkrƒƒƒƒÝƒƒƒƒƒPƒƒƒƒƒwô qk ?»üºô»ðBÜ»ðBhGBOõØ BPƒxƒÉƒC BƒO ÿºô»ƒC ï»ƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒC ,ºôArƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒðAs q»ƒw »ƒƒðBƒƒðBƒƒhƒƒGBƒƒOõƒƒØ Ã¾õdO»Ô þO»ÌBì»W»ƒG -esi( þHÉPÜ»è .òð»èõâ ÿ q»wõð ÿ)|polis darb rÜ»G ßq õO þƒðBƒíƒè»ƒÌ þOqBì»è »Ü ßq õƒOs ½ƒC ÿ qBƒƒÜºkq ô Ëlƒƒð»ƒƒø ,ºôArƒƒÝƒƒKBƒƒ_ 2012 ó»ƒèõƒâ þƒðBƒÜ»ƒðBƒhƒGBƒOõƒØ»ƒƒG RºqBƒƒG»ƒƒw ÿºô»ðkrÜ" ºõOBø AlýÉO .ó ôArÜArÝ„BƒC ÿ»Gq ¼ s»è ó»èõâ Ã¾õdO»Ô þðBÜ»ðBhGBOõØ ,óBPxhÜAsBÜ :ßºô ,»ü»ø AkBýðôk þðBOÂô ,óAõüBO ,lð»éüBO ,ºq»PéãñýC ,óBPxðBÑÔ»C

Ã¾õdO»Ô þO»ÌBì»W ó»üæ»è # µòÈrÜºlýP„q»K q»w ºôº-ó»èõâ »ü»ø óBýýñüBC µþüºô»O»ð þÜq½ì ÿ q õPè»Ü þñýwBð µóAlÉKºq»K ï»Ü»ü ÿ»éK»G | .»Üq õO ?»ýÉÜ ó»èõâ Ã¾õdO»Ô þƒƒÜ¼ q»ƒƒw»ƒƒG ó»ƒƒèõƒƒâ Ãƒƒ¾õƒƒdƒƒO»ƒƒƒÔ ºvÈ qk ,BýÜq õO»è Ë rwBðºk )R»ÌBƒì»ƒW( þ_»Ü ,Akºk þwq õð lýÌ»w ÿ»Ùü q»O»ƒG

4 rÉƒìvƒOBƒÜ þƒ…ƒýƒðBƒÜ»ƒýƒðBƒü»ƒG ,BƒýƒÜq õƒO | .ókrÜvÈõð ½G ô»g»è òýðBwºlðBý¾»ø þýãðrâ ,krÝ„ºô»G ÿºuBìBC ,ôArGôBð ß»ü»¾»ø q»â»C ,óºkºk òüBC ÿ»ðAô»G q ¼ s ½G óBíýñüBC ÿ»ðõíð óBÜBPw½ìBì òü»ÝG ,RBÝG ÿ q»wºqB_ ÿºô»C ½G ºô»ññÉƒøºk þƒñƒÈõƒ„»ƒè ó»ƒÜºlƒÉƒè óBƒìAôAk ïAôºkq»ƒG ÿ q ¼ s þÝÉ„»ƒG ,òƒü»ƒÝƒGvƒÈõƒð »ƒÜºvƒÈõƒð ,ºô»ñüBC»G ólð»GBƒK †ƒýƒðBƒÜºqBƒÜlƒñƒÈõƒg

RBÜºk ó»èõâ þwBG ÿ»HÉPÜ ô»C

.ó»ÝG vÈõð óBü500 qBÜlñÈõg 700»è »ü»ðAô»è ,»ƒƒƒƒÜºvƒƒƒƒÉƒƒƒƒè½ƒƒƒƒÜ ÿ q»ƒƒƒƒGºõƒƒƒƒƒÈ o»ƒƒƒƒƒG þðlñÈõg»G rOBü s þg»üBG ,ºôºkrÝý…ýðô q þðBìs»G óBíðBÜ»ðAô õì»ø ,òüºkºk þPxðAs óBíýÜq õO þðBìs Al„ºô»C Á»â»è ,»ü týéãñýC ºôºkqºô q»K þOºqAsºô ó»üæ»è »Ü ,»ü»ø .ºôAqk »íÉC»G ºô»ƒƒƒ…ƒƒƒýƒƒƒñƒƒƒüBƒƒƒC ÿ»ƒƒƒðAô ÿºqBƒƒƒG»ƒƒƒè óBì»ø ,lðBü»ãüAq ßæ½_ ,»Ü»ðBhGBOõØ»è ó»ƒüæ»ƒè »ƒÜ òƒýƒñƒÈõƒgºk þƒñƒüBƒƒC ÿ»ƒƒðAô .ºôArÝñýGAk óBì½G ºô»Ýük þðBÜ»OºqAsºô »¾»ø þÝƒÉƒO»ƒÌBƒð»ƒØ ,Alƒ„ºô»ƒG ÿºuBƒìBƒC ,»ü»ø òük»cÂ»w ÿ vÉè½ƒÜ»ƒG q»ƒHƒìAq»ƒG µºq»Ô»ƒw Bƒùƒð»ƒO ßºô óBƒìºôºqºk»ƒðõƒ_ »Ýük þðBÜBãðlƒñƒÈõƒg ßºô óBƒíƒðlƒñƒÈõƒg .»ýüBwBC ÿ rO þÝÈ qBÜlñÈõg »Ü ,†ü-fBG»w AqBC ïAôºkq»G ,ô o»Pxg ÿºô»C ,»ü»Ü»ðBhGBOõØ

| :½wBC óBPwAk -rÈkôB_| ºô»ðBÜºkºô»ð þðÂBw ÿBOºq»ƒw»ƒè þíÈ q»ø»è þÜqõO þÜ»ü»ðBhGBOõØ lð»_ þðBüBPw½ìBì µºô»O»ðôArÜ AlðBPƒwkqõƒÜ ÿAô pG»G »Ü ,ºô»ñÉ¾ºk AlÉO óBü»ðAô ßqõO þXðBìBC ,BýÜqõO ÿqBGô qBÜ þÜ»üAsºqB„ ÿqõPéÜ ÿºô»ðkrÜôÃG »ðBðBhGBOõØ ô»C QÉðAsºlýPxüõÉK»G »ü½G .»ýñük ô|þÜqõO þýñÉùƒð "rƒÈkôBƒ_" RBƒÜôBƒø .òƒÈ rƒhƒGAk ó»üæ»è »ðBƒðBƒhƒGBƒOõƒØ ô»ƒC ÿºô»ƒðkrƒÜ ºôº-ó»ƒèõƒâ Ãƒ¾õƒdƒO»ƒƒÔ þƒƒO»ƒƒÌBƒƒì»ƒƒW þðAqBÜlñÈõg ó½`ƒÜºô .RBƒÜºkArƒÝƒ„BƒC ,†ü-þðBíÉéw ÿ»Ü»ýÜqõO »ðBƒhƒGBƒOõƒØ .ºô»ð»Üºk »ðBýýPwAq ô»è Qg»W

ÿqõPéÜ ,þüºô»O»ð ,þñüBC þÜq ½ì þýéø»C þGõü»C þñük»cÂ»w ÿ vÉè½Ü| »ðBhGBƒOõƒØ»ƒG »ƒÜ ,þƒðBƒíƒÉƒéƒw»ƒè þƒÜq õƒO ºôº1996 þ¾Bw»è ,ºôArwBð »Ü»ƒýƒýƒÜq õƒO ,1995 ,1996 »è ôºô»OºôArÜ þðBíÉéƒw»ƒè Þ…ýC µ q»Õýèõð µÞ…ýC þXƒÉƒè½ƒÜ 1994 | .ºô»O»ðôArÜ rÉèô»ø»è †ü-þéük ßq õO ô»ƒðAô »ƒè õƒÜºô »ƒü»ƒðBƒhƒGBƒOõƒƒØ ï»ƒƒC ÿ»ìBðq»G µþðBÜBPw½ƒìBƒì þƒü qBƒâu ½ƒìBƒC ,þñüBC þÝÉÜq ½ì »Ü ,ºqBük ºô»ü»ÜºqAlýC ï»è "rÈkôB_" .»¾As ÿ q õPè»Ü ,þüºô»O»ð ï»ƒC ÿºôAqBƒ„ þƒð»ƒüæ q ¼ s ,Ak»ƒƒOq ½ƒƒKAq .RBÜºkArÝ„BC »ü»ðBhGBOõØ ÿ vÉè½Ü ÿ q»GºõÈ o»G ,ßæ½_ þìBPxÉG ÿºqBGqºk þðBíÉéw»è þéø»C ÿ-òük»cæ»w »üBãðlƒñƒÈõƒg ï»ƒC ÿºô»ƒðkrƒÜ þƒXƒðBƒìBƒC Rô ÿ"rÈkôB_"»G AlðBPwkq õÜ þíÈ q»ø»è AlƒðBƒPƒwkq õƒÜ þƒíƒÈ q»ƒø Á»ƒâ»ƒè »ƒƒíƒƒÉƒƒC" ºkqºô q»K»ƒG q ¼ s þƒýƒãƒðrƒâ µòƒýƒÉƒwôAqk ½G ºrƒÉƒC »ƒñƒýƒOBƒø »ƒÜ BƒOºq»ƒw ,òƒüºkºk þƒƒÝƒƒ¾»ƒƒg »ƒƒðAvƒƒÉƒƒè½ƒƒÜ ï»ƒƒC ÿºô»ƒƒðkrƒƒÜ »Ýðõ_ ,òükrÜºk óBü rü»ƒwºô»ƒðBƒìõƒâ»ƒG ,ó õƒOBƒø BƒýƒÜq õƒO»ƒè óBƒíƒðBƒÜBƒPƒƒw½ƒƒìBƒƒì óBü þwBýw þÝÉPw»G»ì ó õHP…ü»ãÉƒOAô BPxÉC QÉGAõíÉK ïÂ»G ,QÉG»ø óBíýñƒüBƒC ."òý¿Éø»ð »ðBìõâ ï»C »ðBìõýðAõO Z q»ì ßºô òüBC þðlðBK»w þðAqBÜlñÈõg»è »ÝÉÜ»ü »Ü ,lýìBc qBÅÉø ½G »ƒü»ƒðBƒhƒGBƒOõƒØ ï»ƒC þƒì»ƒOô»ƒc þƒè½ƒK »ƒñƒü ôBƒø ï»ƒC ,krƒÜArƒÝƒ„BƒC ÿ"rƒÈkôBƒ_" þðBÜ»ðBP¾õw þOô»âtì ½G ºôkrÜ óBìq»Ô»w

?òð»ü»âºkAq Jtc óBPwkqõÜ þðBÜ»ýýÔ»è»w ºô»PÉGBð ÿBãÉW AlñüBC»è þO»üBGtc :þÔ»è»w þÜ»ýýPÉw»Ü þƒ¾ô»ƒø µQƒÉƒ_ºkqºk ó õƒHƒƒýƒƒGtƒƒýƒƒcBƒƒð õƒÜºô ,RAkºk Jtƒýƒc þƒðkrƒÝƒPƒƒwô qk »ƒýƒð q ôk »ƒü½ƒG ,óBƒíƒýƒñƒýƒG rƒxƒƒýƒƒì»ƒƒè þƒÜ»ƒýƒü qBƒÝƒðAo½ƒâ Alƒ…ƒýƒðBƒPƒwkq õƒÜ»ƒè | .RAlGô q »üºõÉ…ì»è R»wBýw ½G ºô»ñük»è óBÜ»ýè»gk»ì þÔ»è»w ÿ q õð þGtc( ,rxýì þOÂô»è þðôõðBÜ ÿ25 þ„o½„ ÿAôk»è )ÿ rxýì þÝÉO»ýÌ»Wq»ì óºôBg »Ü ,Aq s»ìAk ïºôk þðBÜ»ýè»gk»ì ßºô rP…ÉK ,»ýýÔ»è»w Jtc þðlðAq s»ìAk»G óBü oºôBG óBPwkq õÜ rxýì þðBÜ»ðkqAvH¾»ø Á»â»è ïÂ»G ,õG»ð ‡»ì»G ,lðBü»âAq óBýýìçxýC þÝÉGtc þðBì»èq»K þðkqAvH¾»ø òýì»Ü»ü»è óBýðAõO ,þðBì»èq»K þwq õÜ 508 ÿ ½Ü»è Akrxýì | .ºô»ð»HG óBü½g ½G þwq õÜ 108 ô»ƒƒC þƒƒðkrƒƒÝƒƒƒPƒƒƒwô qk ÿºqBƒƒƒG»ƒƒƒè ,ÖýO»éèôlG»Ì.k ,rxýì»è ºô»ƒ„»ƒGtƒc óBü q õð þGtc ÿ»ðAô»C ,krƒÝƒüArƒÝƒ„BƒC òð»ü»ãGAq Jtc ÿºô»C †ÉK ,krÝPwô qk óAõhýC q»ø »Ü ,õG»ø óBýÉè óBì»ñgºq ºô q rOAôk ,»Ýük þÝƒÈ ôBƒð rƒÈ u»ƒè ó õƒG #.krÜArÝ„BC óBü½g ÿ»Ü»ñýØ»PwAq

»Ü ,ó»Ü»ýü rÝýÔ »¿Éø µ)qBÝÈ rÜ æ»ƒì( .»ýükBùýW þÝÈ rÝýÔ ,þƒƒƒƒñƒƒƒƒƒÈõƒƒƒƒƒXƒƒƒƒƒñƒƒƒƒƒÉƒƒƒƒƒK qºô q»ƒƒƒƒƒw þƒðkrƒÝƒPƒwô qk ,RBƒÜºlƒ„ºô»ƒGºuBƒìBƒC þwBýw þÜ»üºôArhÝÈ q óBü ÞÉƒGtƒýƒc ÿ»ƒÜ»ƒƒýƒƒýƒƒÔ»ƒƒè»ƒƒw »ƒƒìu ô»ƒƒO ó»ƒƒüæ»ƒƒè ôBð þÝÉwBGõãðºk»è rOBü s ,ºô»ðBPwkq õÜ ,QƒÉƒ_ºk ß»ƒüºlƒð»ƒâBƒƒK ô pƒƒK µÞƒƒ¾»ƒƒg .QÉG»ø ÿ ½Oô»C þÝÉOºo»ñG ï»ÜBƒðAô pƒG ô»C »Ýðõ_ ,»ü»ø þ…ü q»â»C lð»_q»ø ÿºôºqºk ÿ»ðBýwBýw µþñýƒüBƒC »ƒð»ƒüæ ,ó»Üºk »ìu ô»O ï»C þü rýãP…K »Ü ÛArýÌ ÊG»G »Ü QÉGkrÜºô»G óBýPw»ø »ãƒðºq »ìu ô»O ï»C ,þwBýw ÿ ôArhÝÈ q þðõG QÉðAõOBð µQÈ râBðºq»K AlðBPƒwkq õƒÜ»ƒè þðBÜ»ýýìçxýC »ð»üæ Á»â»è ÊÜq»HÉƒÜ | .RBÝG AkrO ï»C lð»_q»ø ,»üAõý„Aô pG ,ôArGôBð »ìu ô»O þƒðBƒÜBƒì»ƒñƒG Á»ƒâ»ƒè »ƒXƒðBƒìBƒC »ƒÜ ,QƒÉƒXƒƒðõƒƒâBƒƒð Ak»ƒƒÜ»ƒƒýƒƒýƒƒÔ»ƒƒè»ƒƒw þƒGtƒýƒc ÿ qBƒƒÜ »ƒƒè ºô»ƒƒñƒƒOô»ƒƒÜq ôk»ƒƒG »ðBìõýñýG ó õìs»C»G ïÂ»G ,ºô»PÉGºkBýW Ak»ìu ô»O ï»C Á»â»è »Ü»OÂ»wºk ÞÉOBÜ ÿBì»ñƒG»ƒè rƒPƒýƒC ,QƒÉƒG»ƒð óBƒíƒü»ƒK ôBƒø

òü»ÜBð z»Ü aýø»è ÿ rãÈ q ,»ýüBƒwBƒC ï»ÜBðAô pƒG ïÂ»ƒG ,QƒÉƒñƒÈ q s»ƒìAk Jtƒc Á»â»è óAô»C ,ó»ÝG ºq ½Wô»è þÝÈ qBƒÜ Jtƒc ,òƒƒýƒƒðAlƒƒýƒƒO»ƒƒüBƒƒGtƒƒc ÿBƒƒì»ƒƒñƒƒG ."ºô»O¼krÝOºq óBýðkrÝPwô qk ô»C ,»üAõý…ÉK ,îƒýƒÜ»ƒc k»ƒì»ƒdƒì ókrÜ»¾»ìBì ó»ÝHPwô qk Jtc »ðBw»Ü ÊÜ Á»â»è »xØ òýðAsºk ,QÉGºkrP„BG .òü»Üºk »ýð q ôk þÝÈ q»â»C ,þwBýw þìçxýC ÿ qAõG þÝÈ q ½LxK ï»C óAõÉð»è lðõO þÝÉ…ÉÜ»í…ÉÜ ,»üAõýÉK ƒ þìçxýC »ìu ô»O µ»ýýÔ»è»w »ìu ô»O .»ƒü»ƒø Ak»ƒÜ»ƒükBƒùƒýƒW µ»ƒÜ»ƒýƒƒwBƒƒýƒƒw »ýýÔ»è»w »ìu ô»O ï»è ÞÉ¾BG óBPwkq õÜ»è ÿ»ðAô»C þƒO»ƒHƒüBƒO»ƒG ,»ƒüAkºô»ƒðAu õƒG»ƒè »Ü ,óºôº)ÖýO»éèôlG»Ì æ»ì( ÿ q ôºk»G »ìu ô»O þì»Ü»ü ÿBƒíƒÉƒø þƒü rƒýƒãƒPƒ…ƒK ÿkõg »Ü ,»ü»ø ÿ»Ü»ýè»gk»ì »ýýÔ»è»w óAõƒÉƒð»ƒè .»ƒýƒè»ƒgk»ƒì þƒƒÍƒƒýƒƒGºq æ»ƒƒì ,Ak»Ü»ƒýƒükBƒùƒýƒW »ƒìu ô»ƒO ÿºôBƒíƒ„BƒK »ƒìu ô»ƒO ÿºôBƒíƒ„BƒK»ƒè îƒ…ƒýƒPƒw»ƒG»ƒì ÿ rãð»üæ »Ü ó»ðBw»Ü ô»C »Ü»ýükBùýW

ó»ƒƒüæ»ƒƒè ÞƒƒÉƒƒGtƒƒc þƒƒƒðkrƒƒƒÝƒƒPƒƒwô qk ,ºô»O½GôÃG ºô»ðBPwkq õÜ þðBÜ»ýýÔ»è»w ,RBÜºkºô»G ºuBìBC ÖýO»éèôlG»Ì.k ïÂ»G þÜ»üBì»ñG µ»ñý`ñG aýø ,»Ü»ü½ãðºk Bùð»O Aôºq þÝÈ qBÜ»G þO»üBGtc »Ýðõ_ ,»ƒýƒð Jtc»G óBýPxü õÉK óBðBí¿wõì ,òýðAsBð þO»íìõC" QÈõìq»Ôºk ºq ô»â ÿAõg ,»ýð RBÜBðºô»G Qxü õÉK "»O»íìõC ß»ü »íÉC .QÈ rÝHPwô qk AlÉO ÿ»Gtc õì»ø ô»C ÿBãðBíü»K ÿBPw½ìBì »Ü ,ôArGôBƒð ,ºôºkrÝý…ýðô q ,»ðBÜ»ýýìçxýC »PxðAs ,»ýð þO»üBGtc»G þPxü õÉK ïçxýC þñüBC BãÈ q Alñük»è ,»ýƒýƒð þƒÌq»ƒ„ þƒÝƒÈ qBƒÜ .ºôAqk»ð þO»üBGtc»G þ_ óBPwkqõÜ þðBÜ»ýýìçxýC »Gtc ?òÉ¾ºk µóBÜ»ýýìçxýC »Gtc óAõÉð þýÜ½ÜBð .ºõHìAôºkq»G RBÜõì»ø óBÜ»ýè»ƒgk»ƒì Jtc þñÈõ„" óBÜ»ýýƒÔ»ƒè»ƒw ÿ»ƒOô»ƒG þO»üBGtc ÿ»ðAô»C ,"ºô»PÉGBð AlñüBƒC»ƒè ºô»ý„½hüæ .òƒýƒð þƒìçƒxƒýƒC ó»ƒÜºk ÿ"rÈkôB_"»G þìçxýC þ¾»ì½Ü ÿ vÉG»Oô þÝÈ qBÜ Jtc þðlðAq s»ƒìAk ,lƒðBƒü»ƒâAq

ÿ uk »ðBGtc ô»C »üAõðBýÉK ,ºô»O½Oô»ÝÉè .òÉ¾ºkAô óAô»C þðkrÝñü rý„Bð ½G µòðAô»C †ýýÔ»è»w ÿ sBHÈ q ÿ qBük þÜ»ýýPÉw»Ü þè»gk»ì óBü»Ü»Oôºq ,ºô»ƒOBƒÜºlƒýƒOºq »ƒãƒXƒÉƒG ,ºô»ƒOBƒÜºlƒƒýƒƒ…ƒƒýƒƒðô q .QƒƒÉƒƒG ÿ sAq aýø»G Akõg ÿ q»Hì»ÑÉK þO»ñðõw»è þO»ñðõƒw q»ƒw»ƒè QƒÈ ô»ƒðBƒìºk" ,òƒýƒð yük»c µóBƒCq õƒØ µAõƒg ÿ q»ƒHƒì»ƒÑƒÉƒK ."òü ¼pG ,BÔ»Pxì k»íc»C ÖýO»ƒéƒèôlƒG»ƒÌ.k òÉ¾ºlðBíÉK ÿ»ðAô»C" Rô þ…ü"rÈkôB_"»G ôºolðõO µÿ rýÕÜ»O þÝÉðBw»Ü ,þè»gk»ì s»c »ðAô»C ,ºôkrÝPwô qk óBü»P„ ô»C þÍýGºq æ»ì( ÿ ôBð»Ü ó»ÜBð »üBðAs ô»G ÿ»ÜºrýÝÔ»O ºrýG ÿ uk »Ü ,»ü)þè»gk»ì ,ó»ÜBð †ýÔ»è»w ÿ»íÉC»G s»c ,»ðAô»C ºrƒƒýƒƒÝƒƒÔ»ƒƒO »ƒƒðõƒƒ_½ƒƒG ßºô »ƒƒÝƒƒðõƒƒƒ_ »ü½G ,ºô»ñü»ÜBðrýG óAô»C þðBÜºôºolðõO þðBÜ»ýýÔ»è»w»è óBýðBÜ»è»gk»ì ÿ ôBƒð | ."ºôBð óBPwkq õÜ þíÈ q»ø ?ó»ÜºlPwô qk Jtc "óBÜ»ýýÔ»è»w" »Gtc þðlðBü»ƒâAq»ƒè ÞƒÈ qBƒWlƒð»ƒ_ þ¾Aô»ø ºô»ðBPwkq õÜ þðBÜ»ýýìçxƒýƒC

:R»HüBO -rÈkôB_ ó»üæ»è þwBýw þÝÉGtc þðkrÝPwô qk ÿ)óBƒÜ»ƒýƒýƒÔ»ƒƒè»ƒƒw( óBƒƒÜ»ƒƒýƒƒè»ƒƒgk»ƒƒì ïÂ»G ,»ìq»â þÜ»ü½ãðºk ºô»ðBPwkqõÜ þðBÜ»ýƒýƒÔ»ƒè»ƒw ÿqBƒük þƒÜ»ƒýƒPƒÉƒw»ƒÜ þGtc»G óBü oºôBG ºô»OBÜºlýOºq óBPwkqõÜ ,QƒƒÉƒƒG»ƒƒø þƒƒìçƒƒxƒƒýƒƒC þƒƒƒýƒƒƒwBƒƒƒýƒƒw µ»ñý`ƒñƒG aƒýƒø ,RBƒÜºlƒ„ºô»ƒGºuBƒìBƒC AlñüBC»è þO»üBGtc »Ýðõ_ ,»ýýð þÜ»üBì»ñG þPxüõÉK óBí¿wõì µºô»PÉGBƒð ÿBƒãƒÉƒW þ¾»ì½Ü ÿvÉG»Oô .»ýýƒð þƒO»ƒüBƒGtƒc»ƒG QƒÉƒ¾ºk ºô»ƒüºqBƒGô»ƒè †ƒýƒýƒƒìçƒƒxƒƒýƒƒC »OBÜô»C ,»„BG þÝÈ qBÜ Jtc þðkrÝPwô qk" ."òƒü»ƒÜºk ÊƒÜ Á»ƒâ»ƒè »ƒxƒØ òƒýƒðAsºk ,†ýýwBýw þìçxýC ÿqAõG þÝÈ q ½LxK óBíÉK ó õìs»C ,ºô»OBƒÜºkºô»ƒè Qƒg»ƒW | .»ýðq ôk þÝÈ q»â»C QÉ¾ºk | ?þÔ»è»w óBü þè»gk»ì óBPwkq õÜ þðBÜ»ýýìçxƒýƒC »ƒGtƒc »Ü ,"þè»gk»ì" òÉ¾ºk óBÜ»ýýÔ»è»w»G þƒðAô»ƒC þƒýƒðAq»ƒãƒýƒð »ƒ…ƒýƒì»ƒø »ƒƒì»ƒƒC

‫ثشو‬

‫ذمارة (‪ )394‬دو شةممة ‪2012/10/22‬‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫وش ـ ــةى ي ـ ــةكـ ـت ـ ـ ــرب ـ ـ ـ ـ ـ ِر‬

‫خوێندنگەیەك ‪ 45‬هەزار خوێندكاری هەیە‬ ‫هەزار پۆل‌و هەر پۆلێكیش ‪ 45‬خوێندكاری‬ ‫میدیاكان‪:‬‬ ‫ف��ەره��ەن��گ��ی گ��ی��ن��س ب��ۆ ژم��ارە تێدایە‪ .‬لەالیەن خۆیەوە بەرێوەبەری‬ ‫پێوانەییەكان‪ ،‬نازناوی قەرەباڵغترین خوێندنگەكە رایگەیاند‪ ،‬ئەم قەرەباڵغیە‬ ‫خوێندنگەی بەخشیە سیتی مونتیسوری هیچ رێگرییەكی نەكردوەتە سەر نمرەی‬ ‫هیندستانی‪ ،‬كە ژمارەی خوێندكارەكانیان خوێندكارەكان‌و لەسەر ئاستی زانكۆ‬ ‫بەناوبانگەكانی هیندستانیشدا رێژەیەكی‬ ‫‪ 45‬هەزارەو ‪ 2500‬مامۆستایشی هه‌یه‌‪.‬‬ ‫خوێندنگەی سیتی مونتیسوری لەشاری باش لەخوێندكارەكانیان وەردەگیرێن‪.‬‬ ‫الكنو لەساڵی ‪ 1959‬دروس��ت��ك��راوەو ئەوەی جێگەی سەرسوڕمانە لەگەڵ ئەو‬ ‫لەیەكەم ساڵی خوێندنیشیدا ژم��ارەی قەرەباڵغییەی لەكاتی دەوام��دا هەیە‪،‬‬ ‫خوێندكارەكانی تەنها پێنج كەس بوە‪ ،‬بێدەنگییەكی تەواو باڵدەكێشێت بەسەر‬ ‫بەاڵم لەئێستادا ژمارەی پۆلەكانی بوەتە خوێندنگەكەدا‪.‬‬

‫@@‬

‫‪@@R‬‬ ‫‪@@S‬‬ ‫‪@@T‬‬ ‫‪@@U‬‬ ‫‪@@V‬‬ ‫‪@@W‬‬ ‫‪@@X‬‬

‫میدیاكان‪:‬‬ ‫ل��ەب��ازارەك��ان��ی ج��ی��ه��ان��دا شاخی‬ ‫ك��ەرك��ەدەن‪ ،‬كێبڕكێی نرخی ئاڵتون‬ ‫دەك��ات‌و نرخی ی��ەك كیلۆ ‪ 65‬ه��ەزار‬ ‫دۆالرە‪ ،‬س��ااڵن��ە ژم��ارەی��ەك��ی زۆری‬ ‫كەركەدەن دەبنە نێچیری راوچیەكان‪،‬‬ ‫بەپێی باڵوكراوەیەكی وەزارەتی ژینگەی‬ ‫ئ��ەف��ەری��ق��ای خ��وارو‪ ،‬ك��ە ب��ەالن��ك��ەی‬ ‫كەركەدەن دەژمێردرێت نزیكەی ‪ 20‬هەزار‬ ‫ێ دەژی��ن‪ ،‬لە ‪ 10‬مانگی‬ ‫كەركەدەن لەو ‌‬ ‫رابردودا‪ 455 ،‬كەركەدەن كوژراون‌و ئەم‬ ‫ژمارەیەش زیاترە لەساڵی ‪ 2011‬كە ‪448‬‬

‫دانە بوە‪ .‬هەر بەپێی باڵوكراوەكە‪ ،‬لە‬ ‫‪ 10‬ساڵی رابردودا راوكردنی كەركەدەن‬ ‫تەنها ‪ 15‬دانەبوە لەساڵێكدا‪ .‬لەئێستادا‬ ‫ئەم ژمارەیە رو لەزیاد بونە‪ ،‬چونكە‬ ‫لەواڵتانی خ��واروی رۆژه��ەاڵت��ی ئاسیا‬ ‫خواست لەسەر شاخی كەركەدەن زۆرەو‬ ‫بۆ چارەسەری شێرپەنجە بەكاریدەهێنن‪،‬‬ ‫لەالیەن بازرگانەكانی چین‌و ڤێتنام‌و‬ ‫تایلەندەوە كڕین و فرۆشی پێوەدەكرێت‌و‬ ‫هەر بەپێی دابونەریتەكانی ئەو واڵتانە‪،‬‬ ‫بۆ چارەسەری ئەوانەی شەیتان دەستی‬ ‫لێوەشاندون بەكاریدەهێنن‪.‬‬

‫شه‌ڕ‌ه بۆکسی ئۆباماو رۆمنی‬ ‫میدیاكان‪:‬‬ ‫لەگەڵ نزیكبونەوەی وادەی هەڵبژاردنە سەرۆكایەتییەكەی ئەمەریكادا‪ ،‬هەردو‬ ‫هاوشێوەی ئۆباما و رۆمنی‪ ،‬وەك هاندانێك بۆ بەشداریكردنی هاواڵتیانی‬ ‫ئەمەریكا لەپرۆسەی دەنگدان‪ ،‬لەشوێنە گشتییەكانی شاری نیویۆرك‪ ،‬دەستیان‬ ‫كرد بەنمایشكردنی دیمەنی كۆمیدی بەناونیشانی (هەردو كاندیدی سەرۆكایەتی‬ ‫نمایشی تەنز ئامێز پێشكەشدەكەن)‪.‬‬ ‫ریگی براون‪ ،‬هاوشێوەی ئۆباما و مایك كۆت‪ ،‬هاوشێوەی رۆمنی‪ ،‬توانییان‬ ‫لەشوێنە گشتییەكانی ئەو‬ ‫واڵت��ەدا ب��ەن��م��ای��ش��ە تەنز‬ ‫ئامێزەكانیان دڵ��ی س��ەدان‬ ‫ه��اواڵت��ی ئ��ەو واڵت��ە خۆش‬ ‫بكەن و ه��ەزارەه��ا وێنەی‬ ‫یادگارییش لەگەڵ رێبواران و‬ ‫هاواڵتیانی ئەو شارەدا بگرن‪.‬‬

‫میدیاكان‪:‬‬ ‫هاواڵتییەكی شاری كیڤی پایتەختی‬ ‫ئۆكرانیا‪ ،‬ل��ەداخ��ی نەبونی گەراجی‬ ‫وەس��ت��ان��ی ئۆتۆمبێل و قەرەباڵغی‬ ‫شەقامەكان‪ ،‬بڕیاریدا ئۆتۆمبێلەكەی‬ ‫لەباڵكۆنی نهۆمی سێیەمی شوقەكەیان‬ ‫رابگرێت‪ ،‬ئەمەش وەك هەڵوێستێك دژ‬ ‫بەو هەمو ئۆتۆمبێلەی كە لەواڵتەكەیاندا‬ ‫هەیە‪.‬‬ ‫ئەو هاواڵتییە لەبارەی ئەو كارەیەوە‪،‬‬ ‫دەڵێت‪« :‬رۆژان��ە بەهۆی ئۆتۆمبێلێكی‬ ‫ئامێر بەرزكردنەوەوە (رافیعە) ئۆتۆمبێلە‬ ‫بچوكەكەم هەڵدەگرم و دەیخەمە باڵكۆنی‬ ‫ماڵەكەمان ئەمەش وەك ناڕەزاییەك دژ‬ ‫بەزۆری ژمارەی ئۆتۆمبێل»‪.‬‬

‫@@@‪@R@ @Q‬‬

‫‪@@Q‬‬

‫شاخی كەركەدەن لەنرخی ئاڵتوندایە‬

‫نەبونی گەراج ئەم‬ ‫كارەی پێدەكات‬

‫‪11‬‬

‫‪@@Y‬‬ ‫‪@@QP‬‬ ‫‪@@QQ‬‬ ‫‪QR‬‬

‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬

‫@‪@S‬‬

‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬

‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬

‫@‪@@@@QR@@@@@@QQ@@@@@QP@@@@@@Y@@@@@@X@@@@@@@W@@@@@@V@@@@@@U@@@@@@T‬‬

‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬

‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬

‫ئاسۆیی‪:‬‬ ‫ێ سەرپەرشتان‪ +‬جوان ‪-2‬هۆكار «پ»‪ ،‬دوان لەبانە‪ ،‬بەشێكە‬ ‫‪-1‬النەی ب ‌‬ ‫لەلەش «پ»‪ ،‬وەك یەكن ‪-3‬نزا هەیەتی‪ ،‬تایبەتە بەسەری ژن‪ ،‬گۆیی «پ»‬ ‫‪-4‬باجەو دام��اوە‪ ،‬بۆچون‪ ،‬سەگە‌و س��ەری نیە‪ ،‬بینی ‪-5‬رەنگێكە «پ»‪،‬‬ ‫بڵند «پ»‪ ،‬گیانلەبەرێكە ‪-6‬نهێنی‪ ،‬دوان لەبەهێ‌‪ ،‬گیانلەبەرێكە ‪-7‬دو جۆر‬ ‫سەوزەن ‪-8‬بەشێكە لەسەر‪ ،‬سیان لەمیرە‪ ،‬كاری قاچە ‪-9‬گیانلەبەرێكە‪ ،‬گەورە‪،‬‬ ‫زیندەوەرێكە «پ»‪ ،‬بۆ كچە ‪-10‬پاشا «پ»‪ ،‬نیوەی فەرش‪ ،‬گیانلەبەرێكە‬ ‫‪-11‬حەمامێك بو لەسلێمانی‪ ،‬تامەكەی شیرینە «پ» ‪-12‬ج��ۆرە گوڵێكە‪،‬‬ ‫شارێكی كوردییە‪.‬‬

‫ستونی‪:‬‬ ‫‪-1‬هۆنراوە‪ ،‬جۆرە نوسینێكە ‪-2‬درەختێكە‪ ،‬دانەوێڵەیەكە ‪-3‬كارێكی جوان‪،‬‬ ‫دوان لەقسە ‪-4‬ناوێكی كوڕانەیە‪ ،‬سیان لەنەوز‪ ،‬درۆ ‪-5‬گوندێكە لەسلێمانی‪،‬‬ ‫هاوینەهەوارێكە ‪-6‬ناوێكی كوڕانەیە‪ ،‬دوان لەمیرە ‪-7‬الی شوشەچی هەیە‬ ‫‪-8‬گۆڤارێكی كوردی بو «پ»‪ ،‬درەختێكە ‪-9‬خواردنێكە «پ»‪ ،‬بۆ مامۆستایە‪،‬‬ ‫ێ «پ» ‪-11‬ژنە گۆرانیبێژێكی عەرەبە‪،‬‬ ‫ناوێكی كوڕانەیە ‪-10‬پێالو‪ ،‬باخی تر ‌‬ ‫رەنگێكە‪ ،‬نیوەی هاشم ‪-12‬پاشەكەوت كردنی خواردن‪ ،‬بەشێكە لەلەش‪.‬‬

‫لەوشەی «لكە» ‪ 20‬وشە‬ ‫بنوسە‪ ،‬بەمەرجێك وشەی‬ ‫«لكە» كەوتبێتە كۆتایی‬ ‫وشەكەوە؟‬ ‫ب��ۆ نمونە «مارمێلكە‪،‬‬ ‫هێلكە‪ ،‬چاویلكە»‬ ‫خ��ەاڵت��ەك��ەی‪ 2 :‬مانگ‬ ‫ێ‬ ‫رۆژن��ام��ەی چ��اودێ��ر ب ‌‬ ‫بەرامبەر وەربگرە‪.‬‬

‫با بیربكەینەوە‬

‫قژێك وەك پارچە بەرد وایە‬ ‫میدیاكان‪:‬‬

‫رۆژنامەی ئەلبەیانی ئیماراتی‪،‬‬ ‫وێنەی كچێكی ب�ڵاوك��ردەوە‪ ،‬كە‬ ‫دیمەنەكە زۆر پێكەنیناویە‌و‬ ‫تیایدا قژی كچێكی دەرخستوە‪،‬‬ ‫كە ناتوانێت هیچ پاكوخاوێنیەكی‬ ‫خۆی رابگرێت‌و قژی وەك پارچە‬ ‫بەردێك یان وەك پارچە خاكێكی‬ ‫وشكانی دەردەك��ەوێ��ت‪ .‬بەپێی‬ ‫باڵوكراوەكە ئەم كچە لەتەمەنی‬ ‫منداڵیەوە زۆر بەدەگمەن خۆی‬ ‫شۆردوەو بەدەگمەن نەبێت ئاویشی‬ ‫نەخواردۆتەوە‪ .‬دوای پشكنینی‬ ‫پزیشكی دەركەوتوە‪ ،‬كە ئەم كچە‬ ‫باری دەرون��ی ت��ەواو نیەو توشی‬ ‫نەخۆشی هیدرۆفوبیا ب��وە‪ ،‬كە‬ ‫ئەمجۆرە نەخۆشیە وا لەكەسەكە‬ ‫دەكات لەكاتی بینینی ئاودا هەست‬ ‫بەترس‌و دڵەڕاوكێیەكی زۆر بكات‌و‬ ‫بەهیچ شێوەیەك نەتوانێت لێی‬ ‫نزیك ببێتەوە بەتایبەتی مەلوانگەو‬ ‫حەمام‌و كەنار دەریاكان‌و ‪..‬هتد‪.‬‬

‫كاور‬ ‫‪4/20-3/21‬‬

‫دوانة‬ ‫‪6/20-5/21‬‬

‫ـ ئ��ەوەن��دە هەڵمەچۆ‪،‬‬ ‫ش��ك م��ەخ��ەرە س��ەر ئەو‬ ‫كەسانەی ك��ارت لەگەڵدا‬ ‫دەكەن‪ ،‬خۆشەویستەكەت‬ ‫بیر لەپڕۆژەیەك دەكاتەوە‪،‬‬ ‫یارمەتی بدە‪.‬‬

‫ـ بیر لەكارێك مەكەرەوە‬ ‫ك��ە هەرگیز نەیگەیتێ‌‪،‬‬ ‫ێ‬ ‫خ��ەڵ��ك��ان��ێ��ك دەی��ان��ەو ‌‬ ‫ی��ارم��ەت��ی��ت ب��دەن‪ ،‬ئ��ەم‬ ‫رۆژان��ە خۆشەویستەكەت‬ ‫هەواڵێكت دەداتێ‌‪.‬‬

‫طا‬ ‫‪5/20-4/21‬‬

‫ـ ئ��ەم ه��ەف��ت��ەی��ە‬ ‫ب��ەخ��ت ی��اوەرت دەب��ێ‌‪،‬‬ ‫ب��ڕوا ب��ەخ��ۆب��ون كلیلی‬ ‫سەركەوتنە‪ ،‬دو دڵیی باشە‬ ‫ن��ی��ە‪ ،‬خۆشەویستەكەت‬ ‫متمانەی تەواوی پێتە‪.‬‬

‫قرذاأل‬ ‫‪7/20-6/21‬‬

‫ێ‬ ‫ـ ژی��ان ئ��ەوە ناهێن ‌‬ ‫خەفەتی زۆری بۆ بخۆیت‪،‬‬ ‫ك��ارێ��ك��ی ن��وێ‌ دەگریتە‬ ‫دەس��ت‪ ،‬لەخۆشەویستیدا‬ ‫هەرگیز ئومێد بڕمەبە‪،‬‬ ‫دڵت خۆش دەبێ‌‪.‬‬

‫رَ‬ ‫شي ‪21‬‬ ‫‪8/21-7/‬‬

‫ـ ناتوانی بەپارەیەكی‬ ‫ك��ەم ك��ارێ��ك��ی گ��ەورە‬ ‫ێ‬ ‫ئەنجام بدەیت‪ ،‬بیری لـ ‌‬ ‫ێ‬ ‫مەكەرەوە‪ ،‬كەسێك دەیەو ‌‬ ‫بتبینێ‌‪ ،‬ئ��ەم هەفتەیە‬ ‫ێ بە‪.‬‬ ‫چاوەڕ ‌‬ ‫فةريك‬ ‫‪9/22-8/22‬‬

‫ـ دو دڵ مەبە لەكارێك‬ ‫ك��ە ب��ەرژەوەن��دی��ت��ی پێوە‬ ‫ێ دراوە‪ ،‬ئەنجامەكەی‬ ‫گر ‌‬ ‫ب��اش��ە‪ ،‬ه��ەوڵ��ب��دە لەگەڵ‬ ‫راڕا‬ ‫خۆشەویستەكەتدا‬ ‫نەبیت‪.‬‬

‫تةرازو‬ ‫‪10/22-9/23‬‬

‫ـ كارێك كەهی تۆ نیە‬ ‫شوێنی مەكەوە‪ ،‬شەونخونی‬ ‫بەردەوام كاریگەری خراپی‬ ‫ه��ەی��ە‪ ،‬ئ��ەوەن��دە ت��ان��ە‬ ‫لەخۆشەویستەكەت مەدە‪.‬‬ ‫دوثشك‬ ‫‪11/22-10/23‬‬

‫ـ پ��ارەی��ەك��ی ب��اش‬ ‫لەچاوەڕوانیدایە‪ ،‬گەرچی‬ ‫ه��ی�لاك دەب��ی‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫ئ��ەن��ج��ام��ەك��ەی ب��اش��ە‪،‬‬ ‫خۆشەویستەكەت خەزی‬ ‫ێ دڵی مەكە‪.‬‬ ‫لەگەڕانە ب ‌‬

‫كةوان‬ ‫‪12/20-11/23‬‬

‫ـ هەمو رۆژەك��ان شادی‬ ‫بەخش نین‪ ،‬زۆرج��ار خەم‬ ‫ی��ەخ��ەت دەگ��رێ‌‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫ئاسایی وەریگرە‪ ،‬ماوەیەك‬ ‫خۆشەویستەكەت نابینی‪.‬‬ ‫طيسك‬ ‫‪1/19-12/21‬‬

‫سةتأل‬ ‫‪2/18-1/20‬‬

‫ـ ك��ەوت��ن ش��ورەی��ی‬ ‫ن��ی��ە‪ ،‬هەڵنەستانەوە‬ ‫عەیبە‪ ،‬ئ��ەم هەفتەیە‬ ‫ب��ەخ��ت ی��اوەرت��ە‪،‬‬ ‫خ��ۆش��ەوی��س��ت��ەك��ەت‬ ‫دیارییەكت پێشكەش‬ ‫دەكات‪.‬‬ ‫نةهةنط‬ ‫‪3/20-2/19‬‬

‫ـ پرسیاركردن بۆ هەر‬ ‫شتێك كارێكی عەیبە نییە‪ ،‬ـ ئ��ەوەن��دە میزاجی‬ ‫گرنگ ئ��ەوەی��ە پ��ڕۆژەی��ەك م��ەب��ە‪ ،‬ش��ك‌و گ��وم��ان‬ ‫بەدەست بێنی‪ ،‬دڵت پیس مرۆڤەكان دەڕوخێنن‪،‬‬ ‫گ��ەر لەخۆشەویستیدا‬ ‫ێ بە بەرامبەرەكەت‪.‬‬ ‫نەب ‌‬ ‫ت��ۆران روی��دا‪ ،‬بەزمانی‬ ‫شیرین پێكدێتەوە‪.‬‬

‫ناوةندي رؤشنطةريى ضاود َير دةريدةكات‬ ‫خاوةنى ئيمتيازو سةرنوسةر‪ :‬مةال بةختيار‬ ‫ستافى كارا‪ :‬سامى هادى ‪ -‬بةهمةن تاهير نةريمان ‪ -‬رزطار فايةق‬ ‫بة ِر َيوةبردنى هونةرى‪:‬‬ ‫جةليل حس َين ‪ -‬سؤران عةبدولَآل نةقشبةندي‬ ‫يةكةمني ذمارةى‬

‫لة ‪ 2004/10/4‬دةرضوة‬

‫ناونيشان‪:‬‬ ‫سل َيمانى ‪ -‬طة ِرةكى ئاشتى (‪)104‬‬ ‫كؤآلنى (‪ )41‬ذمارةى خانو (‪)22‬‬ ‫ئاسيا‪07701959999 :‬‬ ‫كوردت َيل‪3290668 :‬‬ ‫فانؤس تيليكؤم‪07480134687 :‬‬ ‫كؤ ِرةك‪07501147133 :‬‬ ‫دابةشكردن‪07701517533 :‬‬ ‫ضاثخانة‪ :‬كوردستان ‪ -‬نرخ‪ )500( :‬دينار‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫‪w w w . c a w d e r . o r g‬‬

‫‪No. (394) 22-10-2012‬‬

‫‪Political, Educational & Social Weekly Press‬‬

‫سیسرك دزە دەكاتە گۆرانیەكیەوە‬

‫بۆچی حەمە رەئوف كەركوكی له‌کاتی گوتنی‬ ‫گۆرانیدا چاو ده‌نوقێنێت؟‬ ‫چاودێر‪-‬داریاس‪:‬‬ ‫هونەرمەندی خۆشەویست‌و گۆرانیبێژ‬ ‫محەمەد رەئوف كەركوكی‪ ،‬هەرگیز بزەو‬ ‫عەشق‌و زەردەخەنەی لـێ‌ ناتۆرێ‌‪ ،‬ئەو‬ ‫هەناسەكانی بەنیشتمان دەبەخشێ‌‌و‬ ‫لەنیشتمانیشەوە گەورەیی وەردەگرێت‪،‬‬ ‫«چاودێر» لەنزیكەوە دواندی‌و ئەویش‬ ‫بەدڵێكی گەورەوە وەاڵمی دایەوە‪:‬‬ ‫ـ ئاخۆ لەژیاندا داوای خۆشەویستیەكت‬ ‫كردوەو رەفز كرابیت؟‬ ‫*ئەوسا لەگەنجێتیدا جارێك داوای‬ ‫پەیوەندیم لەكچێك كرد رەفزی كردم‪،‬‬ ‫دواج��ار یەك الیەنە خۆشم دەویست‪،‬‬ ‫رەفزەكەش ئەو سەرمایەداربو منیش‬ ‫هەژار‪.‬‬ ‫ـ ئەڵێی لەگەنجێتیدا‪ ،‬بەاڵم ئێستاش‬ ‫گەنجی؟‬ ‫*ئەوسا جیابو‪ ،‬ئێستاش جیایە‪.‬‬ ‫ـ دەڵێن شەوكەت رەشیدت خۆش‬ ‫دەوێ‌‪ ،‬بەمنداڵی گۆرانی ئەوت دەوتەوە؟‬ ‫*چەند گۆرانیەكیانم خۆش دەوێت‪،‬‬ ‫چەند جارێك لەسەر تەختەی شانۆ‬ ‫وتومنەتەوە بەتایبەتی گۆرانی «زۆر‬ ‫دەمێكە چاوەڕوانم یاری جوانم بێتەوە»‪.‬‬ ‫ـ لە چ شتێك زۆر دەترسی؟ بۆ؟‬

‫*لەتەنیایی‪ ،‬زۆر حەز بەتێكەاڵوی‬ ‫دەك��ەم‪ ،‬لەتێكەاڵوییا بیروڕا گۆڕینەوە‬ ‫ێ كەم‌و‬ ‫هەیە‪ ،‬بەاڵم لەتەنیاییدا رولەكو ‌‬ ‫روبكەمە كێ‌‪.‬‬ ‫ـ چێژ وەرگرتن لەئازادی پێناسەیەكی‬ ‫جوانی هەیە‪ ،‬تۆ دەڵێی چی؟‬ ‫*گەر ئازادی نەبوایە‪ ،‬چۆن دەمتوانی‬ ‫وا بەو سەربەستییە گۆرانی بچڕم بۆ‬ ‫میللەتەكەم‪.‬‬ ‫ێ ج��ار گەمە‬ ‫ـ جیهاد دڵپاك هەند ‌‬ ‫دەك��او دەڵێ‌ دەنگم لەو خۆشترە‪ ،‬تۆ‬ ‫دەڵێی چی؟‬ ‫*م��ام��ۆس��ت��ا ج��ی��ه��اد گوڵبژێرێك‬ ‫ێ‬ ‫ل��ەگ��ۆران��ی��ی��ە ج��وان��ەك��ان��ی ه��ەن��د ‌‬ ‫لەهونەرمەندە رەسەنەكانی لەبەرە‪،‬‬ ‫خۆشبەختانە یەك دو گۆرانی منیشی‬ ‫تێدایە‪ ،‬جیهاد بەڕاستی جوان گۆرانیەكان‬ ‫دەڵێتەوە‪.‬‬ ‫ـ ئەڵێن ح��ەزت لەتەزبیحی ق��ەزوان‬ ‫نییە؟‬ ‫*نەخێر حەزم لێی نیە‪ ،‬چونكە زۆر‬ ‫ێ‬ ‫دورو درێژە‪ ،‬تەنیا تەزبیحی كورت‪ ،‬گو ‌‬ ‫بەڕەنگەكانیش نادەم‪.‬‬ ‫ـ كە گۆرانی دەڵێی ب��ەردەوام چاو‬ ‫دەنوقێنی‪ ،‬ئاخۆ هۆكار هەیە؟‬

‫پرسیارێكی سادە لەوەزارەتی پەروەردە‌و لیژنەی‬ ‫پەروەردەی پارلەمان‌و رێكخراوەكان‬

‫*بەڵێ‌ بەردەوام چاوم نوقاندوە‪،‬گەر‬ ‫ب��ۆ ی��ەك ج��اری��ش چ��او ب��ك��ەم��ەوە‪،‬‬ ‫كەموكوڕییەك ب��ەدی دەك��ەم‪ ،‬لەچاو‬ ‫نوقاندندا ئیحساسێكی تەواوم الدروست‬ ‫دەبێ‌ بۆ دەربڕینی گۆرانیەكانم‪.‬‬ ‫ـ ئاخۆ گۆرانیەكت هەیە دەنگی‬ ‫سیسركی تیا تێكەاڵو بوبێ‌؟‬ ‫*ب��ەڵ��ێ‌ زۆر راس��ت��ە‪ ،‬س��اڵ��ی ‪996‬‬ ‫گۆرانیەكم لەگەڵ گروپی هۆرە تەواوكرد‪،‬‬

‫كە لەشیعری عیرفان ئەحمەدە بەناوی‬ ‫سەفەری عەشق‪ ،‬ئ��ەو دەم��ە دەبوایە‬ ‫گۆرانیەكە بەشێوەیەكی راستەوخۆ‬ ‫لەگەڵ گروپی مۆسیقا تۆمار بكرایە‪،‬‬ ‫لەستۆدیۆی تیپی مۆسیقای مەولەوی‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی شوێنەكە بینایەكی كۆن‬ ‫بو‪ ،‬سیسركی زۆری تیا بو‪ ،‬هەمو ئەو‬ ‫دەنگی سیسركانە لەگەڵ گۆرانیەكەدا‬ ‫تۆمار ببون‪.‬‬

‫نەریمان بابان‪:‬‬ ‫هەرگیز لەنیشتمان‬ ‫دانەبڕاوم‬ ‫چاودێر‪-‬زاموا‪:‬‬ ‫هونەرمەندی گۆرانیبێژ نەریمان بابان‪،‬‬ ‫دوای ‪ 17‬ساڵ دورە واڵتی‪ ،‬بۆ یەكەمینجار‬ ‫گەڕایەوە بۆ شاری سلێمانی‌و لەیەكەمین‬ ‫كۆنفرانسی رۆژن��ام��ەن��وس��ی��دا ئ��ەوەی‬ ‫راگەیاند كە «راستە ماوەی ‪ 17‬ساڵە‬ ‫ل��ەدوری سلێمانی و كوردستان دەژیم‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم هەرگیز لەنیشتیمان دانەبڕاوم‪،‬‬ ‫ل��ەم��اوەی ئ��ەو دوری��ی��ەش��دا كۆمەڵێك‬ ‫گۆرانی و س��رودم بۆ نیشتمان وتوەو‬

‫هەمیشە لەخەمی نیشتیماندا بوم»‪.‬‬ ‫لەبارەی ئەلبومە نوێكەی و بەرهەمی‬ ‫نوێی‪ ،‬بابان وت��ی «ب��اوەڕم نەدەكرد‬ ‫ئەلبومە نوێكەم ئەوەندە پڕفرۆشبێت‪،‬‬ ‫ئەمە بۆ من جێگەی خۆشحاڵییە‪ ،‬بۆ‬ ‫بەرهەمی نوێش بەردەوام لەكاركردندام‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ب��ەم زوان��ە ن��ای��ەت��ە ب��ەره��ەم‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی زۆرب��ەی كارەكان لەسەر‬ ‫شانی خۆمە»‪.‬‬

‫بۆیەكەمین جار ۆرك شۆپێك لەسەر سەمای ئۆیرۆتمی سازدەكرێت‬

‫چاودێر‪-‬كامۆ‪:‬‬ ‫ب��ۆ یەكەمینجار‪ ،‬بەڕێوەبەرایەتی‬ ‫هونەری شانۆی سلێمانی‪ ،‬ۆرك شۆپێك‬ ‫لەسەر سەمای ئۆیرۆتمی بۆ خانمە‬ ‫ئەكتەرێكی ك��ورد و مۆزیككارێكی‬ ‫ئەڵمانی سازدەكات‪ ،‬لەۆرك شۆپەكەشدا‬ ‫كۆمەڵێك ئەكتەری بەشداربو نوێترین‬ ‫زانیاری بەشێوەی تیۆری و پراكتیكی‬

‫لەسەر ئ��ەو ستایلە نوێیەی سەما و‬ ‫نواندن وەردەگرن‪.‬‬ ‫سەفین ئەنوەر شوكری‪-‬بەڕێوەبەری‬ ‫ه��ون��ەری شانۆی سلێمانی‪ ،‬لەبارەی‬ ‫ۆركشۆپی سەما و نواندنی ئۆیرۆتمی‬ ‫بە»چاودێر» ی راگەیاند‪ :‬بەڕێوەبەرایەتی‬ ‫هونەری شانۆی سلێمانی‪ ،‬لەماوەی ئەم‬ ‫هەفتەیەدا ئ��ەم ۆرك شۆپە بۆ خاتو‬

‫مەترسییەكانتان بینیوە؟‬

‫خەرمان هیرانی پسپۆڕی ئ��ەو ب��وارە‬ ‫و پیانۆژەنێكی ئەڵمانی دەك��ات��ەوە‪،‬‬ ‫لەخولەكەشدا كۆمەڵێك ئەكتەری الو‬ ‫ب��ەش��داری دەك��ەن و ب��ۆ یەكەمینجار‬ ‫ئەكتەری كورد لەسەر ئەو شێوازە نوێیە‪،‬‬ ‫راهێنانی جەستەیی دەكەن‪.‬‬ ‫لەبارەی سەمای ئۆیرۆتمیش‪ ،‬سەفین‬ ‫وتی «شانۆی ئۆیرۆتمی ستایلێكی نوێی‬

‫شانۆیە و لەرێگەی جوڵەوە بەر جەستە‬ ‫و دەنگ و ئاخافتنی ئەكتەر دەكەوێت‪،‬‬ ‫وەك چ��ۆن مۆزیك و زم��ان دەیخاتە‬ ‫بەرگوێی مرۆڤ و ئەكتەر‪ ،‬ئەم ریتمە‬ ‫نوێیە لەشانۆدا جوڵەكانی ن��اوەوەی‬ ‫ئەكتەر دەخاتەرو‪ ،‬پ��ەروەردەی دەكات‬ ‫بۆ رۆڵ بینینێكی راستگۆیانە لەسەر‬ ‫تەختەی شانۆ»‪.‬‬

‫لەالپەڕە ‪10‬ی ئەم ژمارەیەی «چاودێر»دا راپۆرتێكی بنكۆڵكاری (التقریر‬ ‫اإلستقصائي) دەربارەی بابەتێكی گرنگ‌و هەستیار باڵوكراوەتەوە‪ .‬ئەگەرچی لەم‬ ‫دۆخە خراپەی میدیای كوردیدا‪ ،‬كاری جیددی‌و پرۆفێشناڵ كەمتر دەردەكەوێ‌و‬ ‫دەبێتە جێی بایەخی شەقام‌و رایگشتی‪ .‬لەم فەوزا میدیاییەی لەم هەرێمەدا هەیە‪،‬‬ ‫وەرگر بەئەستەم دەتوانێت باش‌و خراپ لێكجیابكاتەوە‪ ،‬بەاڵم ئەگەر بەوردیی‬ ‫لەو راپۆرتە بڕوانین (وێڕای هەندێ كەموكوڕیی بچوك) تێدەگەین هێشتا دەكرێ‬ ‫هیوایەكمان بەو هەوڵە جیددیانەی میدیاكارانمان هەبێت‪ ،‬تاكو لێیەوە میدیا‬ ‫بتوانێت یەكێك لەئەركە هەرە گەورە‌و گرنگەكانی كە (ئەركی چاودێركاری)‬ ‫یە بەجێبگەیەنێت‪ .‬دیارە ئەمە دیوێكی پرسەكەیە‪ ،‬دیوەكەیتری كاریگەریی ئەو‬ ‫چاودێریكردنەی میدیایە‪ ،‬ئاخۆ دەسەاڵتەكان‌و الیەنە پەیوەنددارەكان تاچەند‬ ‫سودی لێوەردەگرن‌و تاكوێ بەئاراستەی چاككردنی كەموكوڕیی‌و بنەبڕكردنی‬ ‫گەندەڵییەكان هەنگاودەنێن‪ ،‬ئەگەرنا ئەوەی رۆژنامەنوس‌و رۆژنامەنوسان دەیكەن‬ ‫عەرەب وتەنی دەبێتە «حەچی جەراید»!‪.‬‬ ‫پوختەی ناوەرۆكی راپۆرتەكە خۆی لەئاشكراكردنی ئامانجی پشت كردنەوەی‬ ‫قوتابخانە توركییەكان لەهەرێمی كوردستاندا‌و دەرخستنی مۆركەكەیان‬ ‫دەبینێتەوە‪ .‬ئەمەش لەیەكەمین ئاماژەدا زەنگێكی هۆشیاركەرەوەیە بۆ حكومەت‌و‬ ‫دامەزراوە پەروەردەییەكانی هەرێم‪.‬‬ ‫وەكئەوەی راپۆرتە رۆژنامەنوسییەكەی «چاودێر» دەریخستوە‪ ،‬ئەو قوتابخانە‬ ‫توركییانە‪ ،‬كە راستەوخۆ لەالیەن جەماعەتی فەتحوڵاڵ گولەن‪-‬ەوە ئاراستە‌و‬ ‫سەرپەرشتیدەكرێن‪« ،‬ئامانجی سیاسی‪ ،‬نەتەوەیی‪ ،‬كلتوری‪ ،‬ئاینی»یان هەیە‪،‬‬ ‫بەمەش دو راستیی زۆر سادە ئاشكرادەبن‪ :‬یەكەم‪ :‬پالن‌و بەرنامەرێژیی ئەو‬ ‫گروپ‌و الیەنە دەرەكییانە بۆ شێواندنی كلتور‌و زمان‌و شوناسی كوردی لەناو‬ ‫كوردستان خۆیدا‪ .‬دوەمیان‪ :‬خەمساردی‌و دڵسافیی الیەنەپەیوەنددارەكان‪ ،‬یان‬ ‫بێئاگایی‌و ناهۆشیارییان بەرامبەر مەترسییەكان‌و گوێ پێنەدانییان‪ .‬دیارە هەردو‬ ‫فاكتەكەش‪ ،‬راستیی تاڵن‪ ،‬بەاڵم ئەمەش بەو مانایە نایەت لیژنەی خوێندن‌و‬ ‫پەروەردەی پارلەمانی كوردستان‪ ،‬وەزارەتی پەروەردە‪ ،‬رێكخراوەكانی كۆمەڵی‬ ‫مەدەنی بەتایبەت (خوێندكاران‌و قوتابیان)‪ ،‬میدیاكان‪ ...‬ئیتر دەستەوەستان بن‌و‬ ‫لەئاست مەترسییەكان چاوداخەن‪ ،‬بەڵكو بەپێچەوانەوە پێویستە هەڵمەتی گەورە‬ ‫لەپێناو داخستنی ئەو قوتابخانانە بكەن‪ ،‬كە شارەزایان پێیانوایە خوێندكارانمان‬ ‫تێیاندا «بەكەلتورو نەریتی كورد پەروەردەنابن»‪.‬‬ ‫پێویستە وەزارەت��ی پ��ەروەردە چاودێریی وردی پرۆگرام‌و وانەكانی ئەو‬ ‫قوتابخانانە‌و شێوازی مامەڵەی مامۆستا‌و ئیدارە لەگەڵ خوێندكاران بكات‌و‪،‬‬ ‫ئەودیوی جواڵنەوە‌و هەڵسوكەوتەكان بخوێنێتەوە‌و ئیدی لەئامانجی سەرەكیی‬ ‫كردنەوەی ئەو چەشنە پەروەردەكردنە تێبگات‪.‬‬ ‫سەرەڕای ئەوەی بڕوامانوایە‪ ،‬ئاشكراكردن‌و خستنەنێو میدیای ئەم پرسە‪ ،‬كە‬ ‫دەكرێ بە «مەترسییە گەورەكە» وەسفی بكەین‪ ،‬پاش نزیكەی بیست ساڵ‪ ،‬زۆر‬ ‫درەنگ كەوت‪ ،‬چونكە بیرمان نەچێت بیست ساڵ بۆ بواری خوێندن‌و پەروەردە‌و‬ ‫فێركردن واتە پێگەیاندن‌و گۆشكردنی چەند نەوەیەك‪ ..‬بەاڵم هێشتا دەرفەتی‬ ‫ئەوە ماوە فریابكەوین‌و كاریگەرییە نێگەتیڤەكانی لەم سنورەدا بوەستێنین!‬

‫رۆژنامەنوسێك‬

‫َ‬ ‫مندال‬ ‫بةرائةتى‬

‫ێ‬ ‫وتیان ناچێ‌‪ ،‬بەاڵم باوكم هەر دەڵ ‌‬ ‫سةالم مستةفا‬ ‫ئەچێ‌!‬ ‫«‪»1‬‬ ‫پاقلە فرۆش‪ :‬نەخێر ناچێ‌‬ ‫باوك‪ :‬خوای گەورە لێم ببورە‪ ،‬من‬ ‫منداڵ‪ :‬وەڵاڵهی ئەچێ‌‪ ،‬باوكم درۆ‬ ‫قەرزارم‪ ،‬قەرزەكانت دەدەمەوە!‬ ‫دای��ك‪ :‬خ��وای گ��ەورە‪ ،‬ب��ەق��ەزا ناكات‪ ،‬خۆ باوكی منە باوكی تۆ نیە!‬ ‫دەی��گ��ێ��ڕم��ەوە‪ ،‬چونكە نوێژەكانت‬ ‫«‪»3‬‬ ‫قەرزارم!‬ ‫مامۆستا‪ :‬بەكەر ئەڵێن گوێدرێژ‪،‬‬ ‫منداڵ‪ :‬خوایە گیان باوكم قەرزاری‬ ‫ێ درێژیش ئەڵێن كەر!‬ ‫ێ رۆژە پ��ارەی مەكتەبم بەگو ‌‬ ‫منیشە‪ ،‬س ‌‬ ‫قوتابی‪ :‬مامۆستا‪ ،‬یەعنی دایكم درۆ‬ ‫ناداتێ‌!!‬ ‫ئەكات؟‬ ‫مامۆستا‪ :‬بۆ درۆ ئەكات‪ ،‬دایكت‬ ‫«‪»2‬‬ ‫ێ چی؟‬ ‫منداڵ‪ :‬خاڵە بایی ‪ 250‬پاقلەم بەرێ‌‪ .‬ئەڵ ‌‬ ‫ێ پێم‬ ‫قوتابی‪ :‬بەخوا هەمو ج��ار ‌‬ ‫پاقلە ف��رۆش‪ :‬الیبە ئ��ەو ‪250‬ی��ە‬ ‫ێ‬ ‫ئەڵێ‌ الچۆ دەم درێژ‪ ،‬قەت پێم ناڵ ‌‬ ‫ناچێت!‬ ‫منداڵ‪ :‬دوكاندارەكەو قاورمەكەش گوێدرێژ‪.‬‬

r1:Layout 1

10/20/2012

4:13 PM

Page 1

:Ëõð þØºk æ»ì ÿk»íc»C þP„ºk îüq»Ü »ýürýHÜBðôq þGºk»C þü»ñgºq ÿ»ðBPÔ»ø þÜ»ü½Ý„BK

|rexneycawder@yahoo.com

2012/10/22 »íì»„ ôôk )335( ºqBìu

:qBýP„q»K q»w ÿkBø|þìBw

335 |w w w . c a w d e r . o r g

:»ì»c kAsBC ÿ½g ÿ»ìºk ô»C rÍý„ ºô»ðBÜApìõâ »P„»G rPK ÊñÉéâºk »Ô»xè»Ô rPýÝÉOBÜ»è þðôõG»ø þ¾BØq»w RBÜºk ÿ½g »ñgºq »G R»HüBO »è ,rýHÜBðô ô o ô q»wôõð ,»ì»c kAsBC ºôºrÈkôB_ ÿ»ñgºq ÿºlñýüBC þðBÜºqBìu ô rƒÍƒýƒ„ ÿºqBƒGqºk ÞƒÉƒ„»ƒG lƒð»ƒ_»ƒG ô QƒÈ ôkºk q tƒø ô rƒÍƒýƒ„ ,»ƒÔ»ƒxƒƒè»ƒƒÔ ºô»ýýXðs q»G Aô pG ó»üæ»è ‡»ÜºqAlük .ºôArÜsBw Alý¾»â»è þðBÜAkô»ì »G RºqBG»w Ak»ÜºqAlük»è ô rÍý„ ½G" :QÉ¾ºk »Ô»xè»Ô ô rÍƒýƒ„ ,òü ô»C ,ó ôõG ,åq»ì AlOBÝÜ»ü»è »Ô»xè»Ô óBü u ÿ»ðBýüB„ºo ô»C ô ÿAoAo ,ÿBýð»O ,óºkºlÝÉO óBíðôõG»ø ô ,ó»ÜºkrýâAk »PwAo .»ðôõG óBìApÉO þO»GBG »…ýì»ø ,ºrPñü q»G rÍý„ ÿ qAõG »è »Ô»xè»Ô ÿ qAõG »P„ »G ÿ ½g ÿ»ìºk ô»C rÍý„ ïÂ»ƒG rPýÝÉOBÜ»è rPK ÊñÉéâºk ºô»ðBƒÜApƒìõƒâ ÿ ½ƒg þƒðôõƒG»ƒø þƒ¾BƒØq»ƒw »ƒÔ»ƒxƒè»ƒÔ |".RBÜºk ÿºqBGqºk ,Al„»ÜºqAlük þÝÉ„»G»è kAsBC .AkrÍý„ ô»Ô»xè»Ô »è q tø ÿlðºõü»K »ƒè ÿ rƒÍƒýƒ„ þƒñƒƒOô" :QƒƒÉƒƒ¾ºk »ƒƒì»ƒƒc þÔ»xè»Ô þñOô Êè »ýýð q ôk ºô»ñü q tùÉO Êñü q tùÉO ô òü q tùÉO »è »ýPü rG AkBì»ñG»è þÔ»xè»Ô þñOô QÉGºq ½Xì»G .QƒgôõƒK ÊP„ ÿ rÍý„ þñOô Êè »ýý¿Ø»ƒÌ ÊƒPƒ„ |".»ý¾Bü»g ô þPw»ø ,þðAkvü ô ÿºqBƒƒìu »ƒƒè rƒƒÈkôBƒƒ_ ÿ»ƒƒñƒƒgºq lð»_ »G »ÜºqAlük ÿôAô»O ºôºlñýüBC #.ºô»OBÜºkôÃG ÞÉ„»G

Al…ülü õw ô þGºq»Ì ô þwqBÔ þðBðBìs »è ,îG ºpÉâqºô »ðôõíð ½G ,ºôõOBø Akq»w»ƒG þƒðAo½ƒâ ½ƒG þƒƒ)Qƒ„k q õƒâBƒð( þƒðBƒ…ƒýƒðôBƒð »ƒÜ»ƒwqBƒƒÔ þðAô»wBK( òýÉƒ¿ƒG QƒÉƒ„ºk »ƒÜ ,ºô ôkqAvƒHƒ¾»ƒø þO»ü ô ôkrÜ ÿ»Ü»ýülü õw ºpÉâqºô kõgBü ),Q„ºk »G †ü»Ü»ýýGºq»Ì ),Ak»ðBãð»O »è q»ÜBâs o( »ƒG q»ø ½G »HÉPÜ ï»C »OAô»Ü ,þO»ü õü o½â ºõÉ„ óBì»ø »è Qwºk q ¼ sBƒPƒì»ƒÜ ,ÊƒGAqkpƒÉƒâqºô ÞƒÉƒðBƒìs þñOrâôB_q»G»è »G †ýñì ,ºôAqk ÿ»Ü»ðB…ýðôBð »è ÞÉðAô»wBK'' Ak ïqBü pG ,»Ü»ðBì¼ o þÜ¼ oºôBð »G »ñü o½ãðB…ýðôBð ï»C BOAô ,ïrÈ vH¾»ø ½G þƒ''Aq s»ì Al…ü»Ýük þðBðBìs »è ó ½`Üºô ,ºôArÜ Qw»Ùð»C |".ó»ÝG Aô ó ôõG qB_Bð »è ,ÿ ôõOBøAk ÿ qBÜ »G RºqBG»w ,ëæ»W óAô u þOBÜ »Ü ,krÜ ºô»G ÿºuBìBC ,AlðApÉâqºô ÿ qAõG þðBÜ»ì»øq»G þðApÉâqºô ½G ºô ôkrÜ óBgq»O ÿ ½g þðApÉâqºô þÝü q»g AkBPƒxƒÉƒC »ƒè ô q»ƒXƒñƒèBƒw »G ÿ ½g q»XñèBw »Ü ,þO»ü»ÜºqAkôBð »Ü¼ rý_½Ü þOõâ ,ºô»Oºô ôkrÜ ÿ ôÃG ºô»ƒ"ß¼ rý_ ½ð" ÿ ôBð »ÝýwçÜ »HÉPÜ ºk »è ß»ü »G »ƒHƒÉƒPƒÜ ï»ƒC »ƒÜ ÿ qBƒƒÜ ô ºôArƒƒwBƒƒð óBƒƒùƒƒýƒƒW ÿ»ƒƒÜ»ƒƒðrƒƒÈk½ƒƒƒì »ƒè ô ô o -zôõƒñƒ„ºo ßºô -ÿ»ƒƒÜ»ƒƒðApƒƒÉƒƒâqºô .»ýýüBO½Ü ÿlðºôBð ó»üæ»è "Aq s»ì »è ÞÉðAô»wBK" þðBì¼ o »G ô »ðAk qAs»ø ÿ uArýO »G ,ºô»ƒ"zôõñèºs»Ð" -óBýülýÌ»w óAõü»w ÿ qBÜ -ºô»ðAõW þÝÉâq»G .ºô»OºôArÜ ôÃG ÿlðºôBð ÿ q»GºõÈ o»ƒG ,eƒ¾Bƒw»ƒì»ƒc sºôºo ï»C ºôõG ‡½g þÉK ºvÉì»è lðBü»âAo ,zôõñèºs»Ð þO»ü õýðAs †ýÝÉOBÜ ,ÿkq õÜ »G »ýýðBùýW ºqBÜB„ »G ,ºôApÉâ ÿ qºô ºô»ì»Ü»ü þðBìs »è ÞÈ pÉâqºô ÿ ½Pw»C »PÈ rãG ÿ»Ü»ðkrÝKB_ ºõýðAs þPxü õÉK | .ÿ ½g þO»ìtg»è ïAôºkq»G ÿ»ÜºlðºôBð Rô þ„ºô»C .»üAl„BG þPxÝÉO ô ‡BG ÿ pÉâqºô ßq ½ü õýð »è 1919 þ¾Bw ,q»XñèBw .ÿk .ÿ»W ÿ ôBð »G þÜ¼ rý_ ï»Ü»ü 1940 þ¾Bw .ºôõG ÞüAk »è ºô»ƒ1965 þ¾Bw »è ô ºô»Oºô ôkrÜ ôÃG "óBXð»â" þð»ì»O þýüBO½Ü BO ô ºôBñÉø ºô»ðkrÜôÃG »è ÿ sAô »è q»wôõð .ºô»ðkrÜ»ð ôÃG þðBÜ»ñýwôõð ÿlý_ #.krÜ þüAôk þ_½Ü Alƒ2010 þ¾Bw

| ÁBw ß»ü ô Qw»„ ÿAôk q»XñèBw ÿ»ÜºôArÜ»Ðºk»Ø »ðBì¼o ÿkqõÜ »G QÈrÜºk

“

:ëæ»W óAôu þðBÜ»ì»øq»G ÿôAô»O ºôAlìqBüpG # ÿkqõÜ þðBìs q»w »ìpÉâqºô q»XñèBw RqBÜ ,QÉñÉ¾ôõXOºk ‡»G »G ‡»G ÞÉHÉPÜ ,Á ôõØ RBÜBð Êè RAôAk ,Qü»Üºk AlÉO ÿ qBÜ ô RBÜºk AlÉO ½G R»xØ þPwAo»G q»ø ól¾½ø ,QÈõG Q„½g »G ,ºô»Pü»ü»ð Alü ôõì»ø Á»â»è †ü q»â»C ,RBÜºk ,Bð aýø q»G»è ,þPw»øôBø Alü q ¼ s »è ºô»ýýüBýñ¾k |".»ü»ðBÄ¼ rì ÿºô»C q»G»è Býð»O »Ü ,»ðBì¼ o ï»C þðB…ýƒðôBƒð »ƒG RºqBƒG»ƒw »…ÉÜ ,óBÜBýWBýW »ðBìs ½G AlðApÉâqºô »è|q ¼ sBPì»Ü :krƒƒÜ ºô»ƒƒè þƒƒwBƒƒG ëæ»ƒƒW ,BƒƒÜºk Qƒƒwô ô qk rãG( »PÉGºk òýÉ¿G òýðAõOºk »Ü»ðBì¼ o þðB…ýðôBð" ,ÿ ½g ßºô òì »ÝÉP„ »Ü ),Akq ¼ rì ÿ»ã¿ÉÜ ôBð»è ,ï»ÜBð ÿlƒñƒw»ƒK ÿ»ƒÜ»ƒýƒükq õƒÜ »ƒPƒxƒÝƒÉƒO ½ƒG qAk»âBC þÉè òì ÞÉñÈõ„ BO ,»ðBì¼ o ï»C þðB…ýðôBð

| .ºô ôkrÜ AlÉO ÿ qBÜ ;RBÝG óAô u ,ºõƒ"As q»ì »è ÞÉðAô»wBK" ÿºqBG »ƒè ½G" :lðBü»âAo þƒ"rÈkôB_ ÿ»ñgºo" »ƒG ,ëæ»ƒW ,»ÝÉXð»â ÿºkq ôõGq»w »ì»C ,þýÉK q»w ÿ q»ñÈõg ôõì»ø »è ÿ sAoBð ,QÈ o»âºk ßq ½ü õýð þðBÜ»ìBØ»„ R»ðBð»O ô óBÜ»ð½G ,óBÜ»ƒÝƒ¾»ƒg ,óBƒÜ»ƒñƒÈõƒ„ ÿ»ñÈ ô »è pK »Ü»ðBì¼ o ÿ ½ÜõÉð ïÂ»G ,†üAô»øô ôBC »è q»ø ,ºq ½ÔBPÉì ô þü»ðB…ýð ÿBOAô ô ÿ sBW»ì ô óBÜ»ýü ôArì ô »ÜºôBì½â ½G ,ºrãýG ºô»ü»ÜºôÃÜ þHýÔ þðBÜºq»PÔºk BO ,»Ü»ðAô»Ø ô ºs ½ì ô óBÜBýì½ì qBƒƒWAôk ô óBƒƒÜºqAõƒƒƒük q»ƒƒƒw ÿ ôArƒƒƒwôõƒƒƒð ô Bøºô q»ø ".»Ü»ýýðôõP¾BC »Ù¾»C ô »Ü»¾»Ø»`ñüBƒì ÿºô»ðlñÈõg ½G »ÝÉHÉPÜ »ì»C" :Akºô»G ÿºuBìBC

rÈkôB_ ÿ»ñgºo :BC þýGºk»C þÝÈ qBÜB„ ,Akô ôkrƒGAo ÿºôBƒì »ƒè ô NB_ ºô»wôõñèºs»Ð ÿlðºôBð ó»üæ»è »ÙxðAk ÞÉðAô»wBK" þðBì¼ o »è ôõG þPü rG »Ü ,ºô»üArÜ ôÃG ,þÝü q»ì»C þwôõñðBì¼ o þñýwôõð »è "Aq s»ì »è »è|ºôº-ëæ»W óAô u ó»üæ»è »Ü ,q»XñèBw ÿk .ÿ»W | .ÿkq õÜ »G ºôArÜ ºô»ýü týéãñýC Ak»ìBðu ¼ o »è ‡»G ‡»G BOºq»w »ðBì¼ o ï»C ÿºõÉ„ »G Alƒ1951 þ¾Bw »è óB„BK ô ºô»OºôArÜ ôÃG þÝÉHÉPÜ»G q ¼ s þÝÉðÂBw .ºôArÜ NB_ IƒÉƒPƒÜ ï»C þw»ÜB„ .Aqkºk ï»¾»Ø »è þØçg»CBð ô »Ðºk»Ø ÿ q»PÜºqBÜ ïºô ôk »G "l¿ýÕ¾½Ü ól¾½ø" »ðBì¼ o .ÿk .ÿ»W .ºôArÜ qBìu»ø ,þðBùýƒW þƒýƒGºk»ƒC ÿ ½g ,þð»ì»O þüBO½Ü þ¾Bw 45 »Ü ,q»XñèBƒw þHÉPÜ qAõ_ Býð»O ;krÜ rýâ»„½â ô òý…ðtÈ ôAq»K ô»C þðBì¼ o »ØBO »G "Aq s»ì »è ÞÉðAô»wBK" ô »ü»ø »Ü¼ rý_½Ü ,óBýÜ»ü ,ÿ»Ýük þðBÜ»HÉPÜ ,QÈ rðºkAk .ó vÈ qk þÜ¼ rý_ ,»Ýük ÿ»Ü»ðAô ôk ô -»ýü týéãñýC »Ü -ºô»ì»Ü»ü þðBìs »è ,»HÉPÜ ï»C ÿºôBì ô ºôAqkpÉâqºô ,ºô»ƒ"ëæ»W óAô u" ó»üæ»è þýGºk»C þÝÉì»øq»G »Ü ,ºô»Pw»G»ì ô»G ,ÁBw ô ôk ÿkq õÜ ÿ q»ñÈõg ô »ðBhHÉPÜ »G ‡»Ý…ÉK óBüB„

Ûºk ÿ½Ý„BK

2012/10/22 »íì»„ ôôk )335( ºqBìu

,ï»Üºk Qwô qk ß»üBðôBw .ÊñÉøºk »ÝÉƒPƒ„ Ak»Ü»ð»íý_»è óBü½g ½G óÂBñì .îñÉ_ºk »Ü»gBG .ó»Üºk »ì»â ÿ»ÜAsºoõÜ .RBø îðAkq»w ½G îÜôBG ÊñÈ ôk| »¾½PðBK ô R»ÜB_ ºô»„ºô»C þüsBðB„»G ô þñýG .Aõg ½G zBK õw .ôõGkrÜq»G»è ÿ»Ü»ñý„ »ðAõW

½G ß»ü»ñÈô lð»_ ÿ»ðBg¼k ô»C þðkrÝÕwºô ß»üBñýGBð þðBÜ»ýýñýH…ÉK ºô»üBð »ýýGºk»C µþü rýHÜBðôq þO»HüBO þÜ»ü»„½â rýøBO R»Í¾»O .ô

yýð¼k»C :þñýwõð

rýÌB„ þg¼k )1( : »ðô ô q lð»_ ,ÊG»ð þü s ½¾BC »G Býð»O ºô»PýwBñüBð BðBì ÿ ôBO»ø ÞÈ qAõük ÿ q»HÉw Ê„ºk . ºô»PÈ qB…ýG

)2(| ,ÿ ôõ_ôBð»è : Ê¾ºk ºqAlOÂ»wºk ô»G ,ókrì ÿAôk»è . ó ôõ_ôBð»è QðBÜBK õw ôõì»ø ,ó ôõ_ôBð»è QðBÜ»Ý¾õì ºô»ìBì †ýñì . îHÝüAk»è ß»ýðBü»G ôõì»ø ÿºô»C ßºô R»ðBð»O | »ñýHG ô ºô»Pw»ø : Ê¾ºk ºqAlOÂ»wºk ô»G . ÿ ôõOô»Ü îðBÜºôBãð»ø þñÈõ„ ,ÿ ôõOô»Ü ïqAô»ñÈõ„ þñÈõ„ þñýGºk | þñýGºk î…ü rÍý„ ,òì »è QýÝÉãñ„rK ‡½O ,ô »Ý…ýO þÝ¾õì . ºô»PÉ„»âºk AlíðBÜ»„ô ôBð»è ÞÉãñ„rK | ó ôõHýgBü þg¼k ? òG »éü½Ü ‡ºõÉC ô óBOq»w»è ºkAsB„ »íHG Ëô»ðBOºk Ëq»C ô îðBPãðºk òì : Ë rOõãG ? îýð kAsBC ,ïºõÉC ßºô †ýñì ,»OAô»Ü ó»ãHíÉO . »üAkºõÉC »è ô »üAlì½g»è ÿ»ñìu ôk ô»C þñP„õÜ »G krÝíPwºk BOºq»w q»â »ü»ø ÿ»íøºô ô»C ÿ»ñìu ôk ô»C . ºô»íwBðBð þðBÜ»íøºô òì »Ü ,»OAô»Ü ó»ãHíÉO . AlðBì»Ü»ñýìºs q»w»è ,krÜ rýXðs ïºõÉC ô ï½g q»â

ºô»ðôõHOôõW

ºô»OBÜºkôÃG Ûºk ÿ½Ý„BK rÈkôB_ ÿ»ñgºq óu»W ÿAôk :óAôõGqAl„»G ÁBGrýK kBøq»Ô þè»Ì yüqlýC æ»ì ÿk»íc»C e¾Bw iÉ„ ÿq»K qkBð qBãýð ÿqõð RBW»ð þ¾B„ òÈôAu þñÈõXñÉK óAôu þñü»xc ºqBø»G ÿlð»H…Ø»ð óAq½w þXðsq»G þè»Ì êýí„»ð îýÜ»c qAvG

óAôBPÉG þg¼k ,QüºlG ºô»Pwºk»G ½g îÈ o»ãÉè q»â ,îxÔ»ð ÿ»C ô Qü»Üºk ÿ ½ì»Pwºk »ì»Pw»C ÿºô»C . Ë r…g»GºlÉK Q…ýÝ¾õì ,ºôºkrÜºlýØBO ï»Ü»ìºkq»w þðBÜºs»c ïÂ»G ,ïôõG sAôæ »PwAq . krÜºkrýâAk îýðBÜ»ðAô»ñGõXñG ,krÜºlý¾»â»è îðBÜ»ðBìõâ þðõ_ôlð»_ ,ºô»ýð½øºk ÿ q»HðAq»G îýüºkõùýG ÿ ½âõPÕâ | »ýýð þÉè ïs»c »Ü krÜºk ºô»C q»w»è ïôºrâ . »ýýð þÉè ÿ s»c †ü ôºrâ »Ü ,ïôõ_¼ q AlðBìõâ »è q ¼ s ,ôõG»ø ïºô»ðAlÝÉè »…ýPwAq ,ïôõ_¼ q Ak»KArg ô »ÜB_ »è ,òýðAtG òÈõ„ þýñÉùð ó ½_ ïÂ»G ? òýG»ð yýK ºô»ñÈõ„ ÿ oõØ »G q»â

q»Hì»Ä½ð ÿ17 q»w»è ºq ô»â þƒÜ»ƒüAq»ƒø BƒPƒxƒÉƒC q»ƒø| þOÂ»g þñOrâqºô .ºôõGBK q»G òýPƒxƒñƒü vƒè½ƒw .ºô ôlðBÙ¾õg ÿºq ô»â þÝÉðôõHý¾Bck»G ÿ»Ü»¿G½ð þÝÉP„ q»ø»è q»G ïÂ»G ,»GBüBð þÝÈ q»wôõð ô»C ‡ºô»C ,»ñýØ»è Ák Qg»ð ß»ü .»ýýOÂô ôBø ÿk ÿ»ãðAô o»è òP…ýü»ãÉO þéýGBØ ôAô»O »ƒÝƒÉƒPƒ„ ºô»è ºrPwq õØ ïÂ»G ,ºô»ðôõG»ðBÄ¼ rì þP…â»G þÉè q»wôõð ßºô ï»Ü»ü ÿ»éK»G q»â òü»ƒãƒG ÿ»Ü»`ƒgBƒG þƒì»ƒøq»ƒG òƒü rƒPƒ„BƒG .Ë rƒðAô pƒG ô»C ,þPÉw»Ü þð»üæ ßºô ïÂ»G ,»üBð½ü rOBƒì Bùð»O»G q»ø .ºrâAo½ƒg ô lƒýƒâ»ƒÌ ,»ƒðBƒìºqBƒØ .QÉ…g»Gºk òì þðBüu»G ‡BðBì ,ô»C þüºkBìBC æôçì»C ÊG ,ºôAlýÉè Ák þÜ»ü»PÜ»w îÜôBG| þÝÉP„ –QÈ ô»ÝG »ðBh„½g»ð»è »ƒÜ AkBƒð êƒì .»ü»ø Ak»ðBh„½g»ð ô ô»C óAõÉð»è þƒO»ƒHƒüBƒO ½G BøôBC rPýC .RBÝG Þ…ü tK»G vÈ ôAq QÈ ô»üBð ºô»ƒýƒýƒðBƒÜ»ƒO»ƒÜ»ƒƒ„ ºqBƒƒìºk»ƒƒG Ëô»ƒƒè ÿ ½ƒƒg þPw»HÈ râ ÿºô»C ßºô Ê_ºlÉK Aô !ºôõP…ýðAk ,QÉG ºõÈ o»G óBü ÊHOBø ½G ÿ ôõOBøAk ÿ»Ü»HÉPÜ ïqBü sAõg þPwAo»G q»ø .»GBüBð þÝÉP„ .QÉG Akõg Bü s ½g .ÊwôõñG rOBü s ÿ rÍý„ BPƒxƒÉƒC !Akºk ÊK þPwô qlð»O þðBñÉùì»øq»G þÈõð þÝÈ q»GºõÈ o»G ½ük½Pw| ÿ rãÉW Bøºô q»ø ô»C .ºôõOBø ½G ºô»PÉÄ½w½ì»è þPwºk»G ºô»C .îéýÔ þð½ýxýxì½Ü»è »Ü¼ q»w ºô»„»¾»ø þPwºk»G ô Rô»Ýwºk »PÉGºk ºô»„BG »Ü»g¼k R»Ø ½gBC .ôAô»O þýxðB„k»G »PÉGºk óBÜ»P„ ôõì»ø q»ø ½gBü QÉGBð ‡BG Býwô ô o»è ?ó ôB„ºõ¾»ø ß»ü q»G»è ,óºlGô ô q ÿºô»èq»ƒG þÜ»ýü q»Gô q»w ÊG q»Gôºô»è týâq»ø Býwô ô q »O»ðôõG óAôõì»ø .ºõýñýG»ð ºô ½g»ƒG ÿBƒøôBƒC þýPÉ_»PgBw»è Àw aýø »Ü ½Oô»C þÝÉè»ãðs ¼ qk ïºkBýñG R»H¾»ƒø .ºô»ƒð»ƒÜBƒð ókrƒÝƒO»ƒðBƒýƒg ô .ÿ vG ÊðAõOBð AkBøôBC þÝÉ„ôºo»è ÿ»ÜºôõðBg QÉGºk þPwAo»G q»ø ,jBƒC| ,‡»Ü»éýƒHƒìõƒOõƒC ,QƒÈ rƒÝƒG ßBƒ_ ÊƒðõƒwBƒýƒì ,ÁBì ÿ qBGô qBÜ ,»Ü»OAôºs ô»w þgBG ,»Ü»`gBG –»ƒÜ»ƒéƒƒýƒƒHƒƒìõƒƒOõƒƒC ,»ƒƒÜºôõƒƒðBƒƒg ,»ƒƒÜBƒðôBƒw ôõì»ø ß»üºkAq BO »ðAô»C ÿApÝÉO þðkrÜq»wºqB_ óBýülðºõü»K »Ü RBÜºk q»wºqB_ rO ÿ»ðB…ÉÜ ô»C .»ü»ø ókrÝ…ýC ½G ºô»ýýÝü týÔ þýwBì»Ü»G ½ñÄ¼ q ,q»Hì»xük ÿ22 þO»ìæ»w»G ô ‡BG ºrÔ .ï½ñÄ¼ o»è ºrÉƒè BülýÔ .Alì½g þýO»HüBO ÿ»Ü¼ q ô ôu»è ,îP…ýü»â .ïkrÜ ÿ sAõ…ÉK ,ï»ÝG ºô»¾Bì ½G ó ½Ô»è»O Êñü»Hw »Pxü õÉK| .ï»Üºk Aqæ ô BÝ„õü qlð»C ÿ rýG ºô»PxÉC»è q»ø óBü ,Ëõð þ¾Bw ½G ÞÈ q ½PÜu ¼ rK óBü ÊGºk| .îýñýG oAsBG »è »Ü ïpÝG óAõW þÝÉgAkq»K lð»_ aýø ß»üºôBì ,ºô»íÈ ô»dG ÞÉì»Ü ïºkºk Á ô»ø þ¾½ø'' ó ½_ »Ü ºô»ì»ÝG ºô»è rýG óB„BK ,ï»Ü»ð .îéýÔ »PÈ rÜºk ''BâkAk q»Hì»xük ÿ24 ,R»ƒìÂ»ƒø ,åoõƒØ .ïôõƒOô»ƒÜ ‡½ƒƒg»ƒƒð AtñÈõéÕñC ïqAkAõýø .ºôõG ïBìq»w –»…ÉCq»w þ„¼ q»K .krÜ AkBxü qæ Á»â»è ï»xØ .QÉG»ð BÝ„õü qlð»C ô Aqæ ÿ rýG þPwAo»G q»ø ô ïºô»¾Bì ï»ÜºlÉè ÿAôAk ,krÜ þð½Ô»è»O Bxü qæ q»â .ï»Üºk BPxÉC ÊGºk .RBÝG Bü qBãð»ø ÿ»ÜºqBK þÝÉÐAq ½w .QÉG óBíÝ¾»Ü»G .îƒ"ÿ qB_" þðAq»ãýð ºsAlð»C ÊG BPƒxƒÉƒC :òü»ÝG óBÜºq»PÜ»C þÝÉPxÉO lð»_ »Pxü õÉK ó õð .3 ?½ÝýwõƒÜq õƒÜ .2 BƒÄ½ƒ`ƒü rƒÉƒO.1 .YýÄ½è½w .5 Ç½èq õC| .4 ?ÆýPñü rýO BñÄ¼ q ¼lÉÔ ArÉÄ »Ü îÉ¿G Bƒxƒü qæ»ƒG ÊƒGºk þƒ)ÞÉÜ¼ q»w þðkrì( .QÈ rãG ºõÉK óBýülðºõü»K þñP„õÜ ÿºqBG»è( ºôºlñÈõg ïrÉPxý`ðBì ï»ýèô ÿºô»C ôõì»ø R»H¾»ø .ºô»ü)ÿlÉñÉÜ ÖÉC .ó ½W ïÂ»G ,»ü»PgBw »ü»ø ºôl¾Aõw½C»G ÿlðºõÉK »Ü »ðAqºkõü rÔ þÜ»ýü q»ãƒü qBƒÜ Alƒ„ºô»ƒC Á»ƒâ»ƒè ÿ»ðAô»C ôB_»è »íÉC þðAqAlOÂ»wºk .QÉ¿ÈlÉW #.ó ôAô»O ÿºvì»â ,AkBÝü rì»C

Býâ½è¼lýø»„ þðBÜ»P„AkBü »ðAu¼o»è ß»ýýñ_ºô»¾õâ 1986 – 1970 - þÝxÄ½ÜqBO Ëqlð»C þÐAkºq»Ø qºôæk :ºô»ülüõw»è

“

ô Öwõü( óBì zBì½O ÿ»Ü»GBüBð»HÉPÜ # þ¾BG ókrì ÞÈq½W .ºô»íñÈõgºk )þðBÜArƒG ëBØ ô êýØ .ºôB…ÉÜ Alü»ÜAs»Ô ôõì»ø q»w»G þ_½G »Ü BâºlÉO ïºkBýñG .ºôºrO ÿBýðôk ô»è Öwõü þwôõñÜBK»è ÊOBÜ »Ü»PxÉLüBO ºvýÜ ï»Ýýðæ BPxÉC ...Ê¾»G'' :Ê¾ºk ,ºô»PÉGºk ".ôõG b»è»w»ì þýPwAo»G »Ü îðAsºk .ï»ÝG ô Öwõü( óBì zBì½O ÿ»Ü»GBüBð »HÉPÜ| q»w»G þ¾BG ókrì ÞÈ q ½W .ºô»íñÈõgºk )þðBÜArG ÿBýðôk ô»è ëBØ ô êýØ .ºôB…ÉÜ Alü»ÜAs»Ô ôõì»ø »Ü»PxÉLüBO ºvýÜ þ_½G »Ü BâºlÉO ïºkBýñG .ºôºrO :Ê¾ºk ,ºô»PÉGºk Öwõü þwôõñÜBƒK»ƒè ÊƒOBƒÜ þýPwAo»G »Ü îðAsºk ï»Ýýðæ BPxÉC ...Ê¾»G'' »ì»C »Ü ÿºô»C ïÂ»G ...Ê¾»G ''.ôõG b»è»w»ì R»H¾»ø .îÉ¿G b îðAsBð þPwAo»G q»ø ,îéýÔ »PÈ rÝG .QÈ rÝG AlÉO þ…ýC ÊXðõâBð »ì»C »üAõíÉK ºô»C .îÉñG¼ q lðõâ»è »ÜºôõðBg Ëô»ìºk|

q»Hì»Ä½ð ÿ15 »è òì »Ü ï»ÝG qBì½O »ì»C þPwAo»G q»ø ÊGºk .ºôBñÉø ºq»ãW»è ïsAô Ak1970 ÿ q»Hì»Ä½ð ÿ12 ô ôkrGAq ÿ»PÔ»ø .ôõG Alü½g þOBÜ»è ÿ»Ü»ýýPwAq ApìºôºôBð»è rü»w þÜ»üºõÉ„»G krÜºk îPw»ø ÿ ½ø»ƒG óBƒüºô»ƒC »ƒãƒðºq .îƒ¾»ƒHƒì»ƒO ô ÁBƒO»ƒG »Ü ÊG ºô»Cq»G»è kõgBü QÉGôõG ºô»ì»Ü»ýý„½g»ð Ë rÜºk BüBC .ËõÜ aýø »ì»âBð ï»Üºk Qw»ø ÞÉP„»G þÝÉP„ ÿºô»C ÊG»G Ë ríG ïºkBýƒñƒG Q„ q ¼ s Ëô»ìºk »Ü ....†ýñì BXñýC .ÊGkrÜ

1970 ÿq»Hì»Ä½ð ÿ7 ,äðBì Êw ºôõG þð»ì»O BÝ„õü qlð»C ¼pì»C ïAôºkq»G ïÂ»G ,»ðBGºrùýì ô »ðçýXñg þÝÈ oõÜ .QÉGºk rPØºo»éè»Ü rOBüs ô rOBüs ô BÜºk †ì»…ì .»KArg ,QÉG»ø ºô»…ýC»G ÿlðºõü»K ÿºô»C| ÿ q»PÜ»C »ð ô òOrâ»ñÈ ô ÿ q»GºõÈ o»G »ð ô ºqBK »ð ÿæ ºô»¾Bì»è ÊñÈ ôk .»KArg Q„ ôõì»ø .ó u ï»ƒÜºk Qƒw»ƒø .ïôõƒG óBƒýƒñƒü s õƒK Bƒýƒwrƒƒýƒƒâ ôõì»ø q»ø .ïlÉìõCBð ArÝ„BCBƒð þƒÝƒÈ s q»ƒO»ƒG !òG RºrÔ»ð»G óBýÈ oôBø q»Hì»Ä½ð ÿ14 ÿlÉø ÿlÉø »ƒÝƒü q»ƒg ÞƒÉƒPƒ„ ôõƒì»ƒø| òýÝüvO½éGAu .þC .BC .Êgô ô oºk Alü½g þñÈõ„»è ÊGºk ºqBük .ÊñÉùG ï»øq»G óBì»Ü»íéýÔ ºôõG êüBØ ÿ»ƒƒƒPƒƒƒwºq»ƒƒƒÜ»ƒƒƒƒè ÀƒƒƒƒG¼ q 500 îƒƒƒƒÈ o»ƒƒƒƒãƒƒƒÉƒƒƒè .QÈ q»G óBì»Ü»ðBñÉùì»øq»G ÊðõwBýì ÿ»ÜºôõðBƒg qBƒø»ƒG BƒO ÊƒGºk| .ëBC ÿ q ½ãü râ :»ðBì»ø lðõâ»è ÿºô»C .òýÉñG¼ q ,ÿ ôBPÔs ÿBG»Ùì þìq ½Ô»è ÀG¼ q 110 .ÀG¼ q BXð»K Ak»ÜºôõðBg Á»â»è rO þðBƒÜ»ƒPƒ„ ô »ƒPƒýƒKBƒw | .ó ôBOôõw qBÜ NArg î¾k .»ýýð ‡BG îýPwô qlð»O| »Ü»Ý…ü tK .qBìºkB„ ÿºô»ðôõHÝw»O :RBÜºk Êƒƒè ÿ»ƒƒì ô ºq»ƒƒãƒƒW ô ôkq»ƒƒƒø )BƒƒƒýƒƒƒwBƒƒƒw( aƒýƒø ºô»ƒC ÿlƒýƒC R»ƒHƒ¾»ƒø .ïô ôkrƒÜ»ƒÐºk»ƒØ ‡ºq»ãW »ØBO ß»ü R»ðBð»O .»ýýð AlÉO ÿæôçì»C q»ø ï»Üºk Qw»ø .îñÉHÉè ÿ sAô ïqB_Bð .»ýýð ÿ12 u ¼ q óBì»ø .ïôõG RºrÔ»ð»ƒG þƒPƒwAo»ƒG .BñÉø ºq»ãW»è ïsAô q»Hì»Ä½ð ÞÈ rOBü s .»íýðBìkB„ »ØBO BÝ„õü qlð»ƒC| »ðæ½Ý`G þÝÉ¾Alñì »Ü ÿºô»C ßºô »ü»P…ü rÔ .QÉG

2012/10/22 »íì»„ ôôk )335( ºqBìu

þÔ»xè»Ô ÿ»ãðAôq »ü»ðBPÔ»ø þÜ»ü»„½â QÉwõñüºk| »ì»c kAsBC .k

| »Ô»xè»Ô þüsBxðBìõâ 4-4 »Ü òü»ÝG ‡»ð»üæ ô»C ½G BíÉø »ãñü râ þÔ»xè»Ô ÿ sAõhðBìõâ »G R»HüBO q»ø ô )»ðôõíð½G RqBÝÈk( óBÜ»ü ôºpÈ ºsAõhðBìõâ .ó q ½ƒW ô ôk óBƒÜºsAõƒhƒðBƒìõƒâ : »OAô( ï»Ü»ü ÿ ô»C .)»ðôõíð ½G zAq ½âBO¼ rK ô zBýâq ½â ( óBÜ»ýG»øs»ì ºsAõhðBìõâ þPwAq »G óBü òýðAs »G ºô»¿Ø»Ì ÿBãÈ o»è »Ü »üºô»G óBü oºôBG )óBÜ»ü ôºpÈ q ºsAõhðBìõâ ½G †ýÝÈ sArìBC ßºô ô ó»ÜºkB„Bì»O þOBÜ ô BøºoBð ÊüBãÈ q ßºô ‡»ì»C ô ó»âºk )óBÜ»ýG»øs»ì ºsAõhðBìõâ :»OAô( »ìºô ôk ÿ ô»C þ_q»ø .òýØ»ü ÊìÂºô »G òP…ü»â kõgBü òýðAs »G Ë rÝG ºô»¿Ø»Ì ÿ ½ø»G Ê„Bð kõgBü ô QÉG»ø þðôõG þPwAq »ýýðAõðBýÉK »G òP…ü»â ½G ºôõG»ð ÀØ»Ì »G óBü oºôBG óBÜ»üBPxÔõw ,rO ËBOAô»G .òü»ãG þPwAq »G ºô ôkrÜ óBýÉéüAô ‡»ì»C ô ºô ôkrÜ óBÜ»Pw»ø »è óBýPÐ»W †ü rOq ¼ s ô þPwAq ô b õK Ëæ»Ø»O »G Bøºq ÊýPwAq »G †ýñP…ü»â ,ô QÉG ÿºvÈ q ô rýãÉWBð óBýðôõ_½G »Ü , zAq ½âBO¼ rK ô zBýâq ½â ,óBð½ü þðBÜ»ýüBPxÔõw Bøºô q»ø .òðAtG BðBíÉG ï»C ÿ rã¾»ø ,óBìs »G »ðôõH…ýðkrÝü qBü ÿkBPwõC ô »ðôõG ÿ vÉHðAôºq ÿBPw½ìBì Al„ºô»ðôõGô ô o»Gô ô q »è , ô AlðBìõâ ïºkq»G»è »ðôõH„»…ÉÜ ô »ðôõG»ðBðõ_½GrýG ÊP„ þPwAq zAq ½âBO¼ rK ½G »ðôõíð½G .BðBü½g þìºkq»w þðAqBü rýG ß»O»è »ðôõG ÿ»ðAõÉK ô»C ÿæ †ýÄ¼ rì ô ºôõG»ð ß»ü ßºô rPü ô»C ½G ºô»ÝÉw»Ü»è ô ºôõG þüºvÈ q RBãHý…ÉK q»â ô RBãHýPwAo»G ËqBÜBð Ç¼ rì †ýwBýâq ½â ½G , ºôõG óBÜ»P„ Q…â ÿ q»xì»W ºuk »Ü ,»OArÜõw ßºô ÊÔõw»éü»Ô þ_q»ø .rPü ô»C »PÉñÈ»ãýG ÊðAõOBð þðBÜ»ñOô ô þPƒwAoBƒð ºô ôkrƒÜ ºô»ƒC½ƒG ÿ q ¼ s ËqBƒÜ ,ºôõƒG óBƒÜ»ƒýƒüBƒPƒxƒÔõƒw ÿ»Ü¼ rýG q»w»G þ…ü q ¼ s Ê¾s»Ô RArÜõw R»ðBð»O , ô RBgqºk óBÜ»ýýPxÔõw »OBâºkBO ÿ ½g þñýðAs»ð »G ºô»ýðBÜ»ðBñÉøBýLðAk »è q»ø »ü»ø ºô»ýýÔ»xè»Ô þðBìõâ ½Püu ½Ü o»ì»è RqBÝÈk þðBÜ»ðBìApÉO ïÂ»G .þwBð½g ô þPwAq o»ì»è þðBÜºô»ðkrÝðô ô q ½G ÿ»ÐBñG òOBùÝÉK»üBñÉø ÿ ôBðBìõâ Ë»Ô»xè»Ô ,ºôæô»G QwAoºôBð þðBÜºk»w ‡BK»è , ÿ»Ô»xè»Ô krÝý„AõÈ qBÜ »ü»Ô»xè»Ô ï»C q»ø ô krÝPwô qk òýðAs q»w»è òP…ü»ãÉO ï»C »Ü †ýP„ ï»Ü»ü .ÊK q»w»PÈ ô»ÝG RqBÝÈk Á»â»è AôBCu ¼ q þÈõð ÿ»ƒñƒgºq þðApGAk ½G RqBÝÈk þéü»ì kõgBü , ÿ u ½è½ýO ÿ rýG Á»â»è ôõHýðApGAk ÿkrÜ »ü»Ô»xè»Ô ÿ»ìºk ô»C ôõGAõýÉK RqBÝÈk »Ýðõ_ .tÉìBCô ôkrGAq ô ó ½Ü Ëºô»ðkrÜrýG Q…â »è ÀØ»Ì ½G QÉGºkq»ñÉø ÿ qºô»Pg»G ‡»Ô»xè»Ô ô QÉGºkqºô q»w ÀØ»Ì òü»Üºk»Ô»xè»Ô AôBCu ¼ q þðAlð»ìrýG ½G òýðAs ô ÀØ»Ì þO»GBG RqBÝÈk Á»â»è krÝüAô ‡»ì»C .Ç¼ rì .þOºo»ñG ËqBýwrK »G ÊHG ?ÊñÈlPwºkºô òýðAs þ_ : ÿ qBýwrK »Ü zBG »G òHG Ëq ½W»G Rô»Üqºk þÔ»xè»Ô ÿ sBxðBìõâ ½G ÞÈ»ÐBñG ßºô RqBÝÈk ÿ ½Püu ½Ü »Ü Ak»ìºk ô»è q»ø ÿ»Ô»xè»Ô ËqBýwrK »G ôõG ?óAks»ü »G oºôBG »G ÊñÈ»ãðBìºk ½Püu ½Ü BüBC ÿ qBýwrK rOAôk krÜºlýwBG RqBÝÈk ÿ»ñýØ»ü ô»C ,»ñOô ô þñÈõ„ .RBÝý„½ìAq»Ô þðAõPü»ð RqBÝÈk .óAks»ü ÿºô»ñü s ¼k ½G »ÐBñG »G ÿkrÜ ºô»ü»Ü½Pü u ½Ü ÿBãÈ o»è Alü»Ü»Ô»xè»Ô »è þ¾Bì»Ü ,ºô»¾Bì»Ü ÿ ½âôõPÕâ ÿBãÈ o»è Ç¼ rì ôõGAõýÉK RqBÝÈk ÿºô»DýÉK»G ‡»ì»C óBü óAks»ü þ¾Bì»Ü ÿ ô ôk»G Ë o»âºk ,Bü½g þgBð»è Ç¼ rì þ¾Bì»Ü , ÿ ½g Ç¼ rì QÉðAsºk Ç¼ rì ôõG AkºoºôBG ô»è RqBÝÈk »Ýðõ_ .óAks»ü þ¾Bì»Ü »è ºô»OBÜºkrýG ôõGAõý…ÉK RqBÝÈk .ºô»OBÝý„½g þ¾Bì»Ü »è rýG RBÜºlÉéüAô ‡»ì»C ô »¿ìBÜ óAks»ü z»G .QÉG»ð þðôõG BðBìºôºqºk þðBùýW »è óAks»ü q»â QÉGºk óBO»¾»g ÿ qB_ô ôk ÀØ»Ì .Ak ºôºqºk þðBùýW ô ºô»ì»ÜºkrýG òì óAõÉð»è RBÜºl…ü sAôBýW RqBÝÈk ÿ ½ãPwAq »Ü BñÉøºlÝÉK »ü»ÐBñG ô»C q»w»è ÿ ½g RqBÝÈk ÿºôºq»xüæ ÿºtÉO ô»C ºô»ðAks»ü þðôõG »G »íÉC þðôõG »Ýðõ_ .Ç¼ rì ½G »Pxü õÉK Êü½ãPwAq þðAks»ü þðBùýW »è óAks»ü þðôõG »G Ç¼ rì þðBñÉøBýLðAk RqBÝÈk þðôõ_½G»G .ºô»OºôArPw»G ÊGºk õÝ¾»G ËBð ºô»`ýø »è RqBÝÈk ½G Q„ »O»H¾»C .òýØ»ü ôºq»G »ÝÈ ôBãð»ø AlýÜºqºk ½G ºôõG Z q»ì ‡BG Ëq ½W»G ÀØ»Ì þðkrGqBÜ»G »ü½G .QÉHG rO ÿ»P„ ô»C BO QÉG»ø ÞÉP„ .RBÜºkkBü s óBíñýØ»ü òü»ÝHðBìõâ BO ôõH„ºô»G ÿ oºôBG RqBÝÈk AlOBÝðBì»ø»è .RqBÝÈk ÿ ½âôõPÕâ þð¼ s »ñýØ»ü ï»C òýØ»ü »G ºôõG òP…ü»â ½G »Ü RqBÝÈk þðBìõâ »ü½G b »O»H¾»C .ÊñÉùGõ„ºk½G ÀØ»Ì »G óBíðAks»ü RqBÝÈk »Ýðõ_ .ºô»O½Orâ þ…ýðAks»ü óAks»ü »è ÀØ»Ì ÿºô»C »ýýð óBýü»Pw»W óBü ÿkBì ÊðôõG óAks»ü †_ ô êØ»Ì ÿ ½âôõPÕâ »…ýðAlÉKºuBìBC þÉW .ºrPðAôArÔq ôõñw óAks»ü »üºô»C ºô»OBÜºkBýW »Pw»W »è ó ô ô qºk ÿºô»ðkrÜBýW óBü , ºkBì ô »Pw»W óBü ,f¼ q ô ÀØ»Ì q»w»è RqBÝÈk ÿkõg , ô ºôõG»ø RqBÝÈk ÿ ½Püu ½Ü ÿ»Ô»xè»Ô ½G ÿ ½g ÿBðBì RqBÝÈk ÿ»Ô»xè»Ô »è »è óAks»ü »Ýðõ_ »ýýð q ô ôk ºô»ð»üæ ï»è RqBÝÈk þÔ»xè»Ô þñýñýG »è †ýðAks»ü þO»GBG .»…ýPwAq ÿ q»Üq»â½xì ô qºtÈ qBK Bøºô q»ø »ðôõG ÿºôB_q»w Ak RqBÝÈk ÿ q tø òü vG ó ½_ »íÉC òýðAtG ÿºô»C½G BãÈ q òü rP„BG RqBÝÈk þñP…ü»ãÉO þÉK»G ô»ì»C ï»C ÿ q»ñÉÙ¾õg Bøºô q»ø ?òüuºlüBýO »Ü »ð½_ »ðBùýW ô»C ?òýÉÜ »íÉC : òýðAtG »Pxü õÉK RBÜºk »Ô»xè»Ô þO»ýøBì »è »xØ RqBÝÈk ‡»OBÜ ô»C ?òüuºlüBýO »Ü »ýÉÜ ‡»ðô ôkq»â .Ç¼ rì þPxðAs ô Q„ô ô rw þPxðAs ,Aõg þPxðAs :ÊñÈlÝÉK QxðAs Êw »è »Ô»xè»Ô ô »Ô»xè»Ô Bøºô q»ø óAks»ü ô »Ô»xè»Ô q»w»è òP…ü»ãÉO »è Ë»ñÈ ô þðkrÝPwô qk »ü½G .ºôBðAk ÿºq ô»â »G Ak RqBÝÈk ÿ ôBðBìõâ ÿ»Ô»xè»Ô »è ÿ ½g þãñü râ ÿBðAk »è »Ô»xè»Ô RBÜºkAõÈ qBÜ óBìõâ ½G RqBÝÈk þðkrÜrÉw ,ArOô ô ÿ ô»C ÿArÈ ô ºlð»ìrýG ï»C ½G ÿBðAk ÿkõg òýðAtG »ãñü râ z»G .RBÝýPü rG ÿBðAk »è ºô»ñý¾½ÝÉè RBÜºlýPü rG òýðAs þP…â þì»PxÉw »è »ýüBðAk ï»C RqBÝÈk ?ÊñÈ»âºk þ_ »ýýxðºo»Ô »Ô»xè»Ô RqBÝÈk RBÜºkAô ‡»ì»C .RBÜºlý„B„Bì»O rýãðBÜ»ü ÿ»ì»ø ÊPxðAs ßºô ô Rq»K þñýðAs Ëlð»ø »è ºô»OBhü q ô ôk ‡ºô»è ô RBÝýPü rG þP…â þLýxñü rK þPxðAs »è Ç¼ rì ÿ»ñýðAs ô»è »…ýPü rG RqBÝÈk þèô»Ø»G ÿBðAk RBÜôBø .QÉHOBùÝÉK æ»Gæ ô Ç¼ rì ½G »ñýðAs ô»C »üAõ…ýÉK R»ðBð»O , ô ÊñÉùHýPwºk»G óBùýW q»w»è Ë sAõgºk #.RBÜq»xü»íÉK ÿ ½hýðBÜºqBÜ ËqBÝG BO »Pxü õÉK :óBÜºôB_q»w -1700 ,|talet-1600 – |Filosofin genom tiderna .1992 .|Konrad ,|Wogau-|Marc .1996 .|rlaget Thalesö|Bokf .| Stockholm.|talet .1984.|Liber :|Lund .|Naturvetenskapens historia .|C ,|Singer .2009 .|rlaget Thalesö|Bokf .|Stockholm .|sterlandets filosofiå|V .|Anthony ,|Kenny

Alw»ÝÉG ½ÜrÉ„ þPüºrOq½K rÈu»è

“

½ƒÜrƒÉƒ„( ÿ»ƒü»ƒñƒƒÈôBƒƒC ô»ƒƒè ß»üBíýw aýƒƒø Ak)z»ƒƒÝƒƒÉƒƒG ô»C ïÂ»G ,»ýýð ºkBìBC BülýWArO ÿºlñÉø óBìrO þÜ»üBíýw Alü½g Á»â»è »üBíýw »ðBüu »Ü ,RAkºk óB…ÉK qºlðBLxÉC BPýð»C JBøºô zAqBC :ºô»ýýÜqBíðAk »è .ô

ÿ»ðAqAl¾BG »Pgºqk ô»C BðBOqBð»Ü ô òÉPw»G »è ô oõØ ô þÝü qBO þ¾õâ »è óBüBKBOq»w !?ºôõOrâ q ôõw þ…Éì»¾½g ºô»OBÜ»C ó ô ô o óBOô ôvÉì ÿu râ ÿBíýw Ës½øBG b .)?ºô»ð»Ü»C Q„BC ÿôºs ó½_ óBìs Êw( þHÉPÜ óBPwkq õÜ ½G îì»Ü»ü ÿ q»Ô»w »è Alì½g Á»â»è ï)|Tre sprog og fire piske þ`ìBØ qAõ_ ô ½G îü½g ÿAtíýC )z»ÝÉG ½ÜrÉ„( ÿºô»C ½G ,ôõGBñÉø »è .ôõG lü õw »è ô»C Bwô»C ºô»gAk »G ïÂ»G ,RBÝG q»w»è »OBø »Ü ,îýñýG »ðBPg»ƒHƒ„½ƒg Alƒíƒìºô ôk ÿ q»ƒÔ»ƒw .þñýG óBìrPÜ»ü †ü rOAôk ô qAô»O þ¾½ø »è ï»ÜBãðB…ÉK »è ÊÜ»ü »è îíð»ì»O þO»HüBO q ¼ s þÜ»üºqAõÉC óBìõãÉG AkºrýÌB„ ô»C Á»â»è þðBíÉéw þðBÜ»GBüBð »PðAq ½PxÈ o ÿ)þü½èºk e¾Bw ¼ rø»ð( ,)ºrø»G( »Ü ,krƒG q»ƒw»ƒG óAq ½ƒƒw( ô )q ôõƒƒw»ƒƒƒÜBƒƒƒÜ óAô qBƒƒƒÜ( ,ÿ q»ƒƒƒwôBƒƒø þÜ»üºô»ðôõG½Ü ôõì»ø ßºô .ó ôõG Á»â»è óBí…ü)kAsBC AlÝÉOBÜ »è ,òýð»ÝÉK ô ‡½g ÿ»xØ »è ôõG pK ÿkq õÜ ô þðAq ½â ïºk »G óBPwkq õÜ ÿ q ôõÜBG þXð»â ÞÉ¾»ì½Ü Êè ïs»c ï½g òì .krÜºk óBüBì»w òü rPðAõW ºô»Ýü s õì .ókrÜ îü qAl„»G ïôõ_ ôõG ºô»C .ï»ÝG yðAk Ëlð»ø ôõG ÿ)z»ƒÝƒÉƒG ½ƒÜrƒÉƒ„( þƒðBƒÜºrƒÍƒýƒ„ q»ƒâ»ƒC Ç¼ rƒƒì ô»C RBÜ»ð oºôBG »ãðºo ,QÉHük»ð þü½g ô ºô»PÉGlñÈõg ºlñÉø Alü»ðAu ¼ o þðBüu »è º)ÿklW( z»ü rÉw ºrýÌB„ ÿlð»Gqºk( »è Býð»O ÿºrýÌB„ ô»C .»ñýð»ƒÝƒÉƒK»ƒHƒìºk ,rÔ»G ,óAqBG .ºõü pG þPg»w ÿ õÉÜ óBüºk Ak)»èôõK»K .ºôõOô»Ü q»G þðBÜºs qºô ôõì»ø ÿ»¿Éøºo ô ºs q»ƒO þÄ¼ rì ÿæ »G .ºõük þðBÜºlðõâ ô qB„ þðAqBGBýíýÜ þPgºqk ô ôBOôõw ÿºlñ¾BG ,ôBOôõw þ¾ºuBC ,ôBOôõw »P¾Bâ ô QÉð»ÝHÉK QÉðAõP„ºk ô ºõü o»LÉO AkôBOôõw **.ºkq õÜ þÝÈ rýÌB„ »üAô ÿBðBì »ì»C .RBÝG NB_ ïºkq»w »è ÿ»Ü»HÉPÜ ºõýðAs ÿAô )BPýð»C( * ÿ)kq»ãÉG ×ô ôºo( þ¾ô»ø »G ÿ»Ü»ýýPwAo ïÂ»G ,ºôArÜ NB_ »è )Á ôõwºo Bø»O .k( þÜq»C q»w»è ô zôõñÜ¼ rý_ óAõW þXðq»w »è ºpK )BPýð»C( ÿ»HÉPÜ ô»C .ºôAqk ô BƒýƒW½ƒè½ƒýƒw½ƒw ,ô ôvƒÉƒì ,q ôõƒPƒè»ƒƒÜ ÿºqBƒƒG»ƒƒè 300 Býð»O ºô»gAk »G ïÂ»G ,ºôºkqõÜ ÿBýW½è½ÝüBw BüBC .ºõülðBü»ð q ¼ s þÝÈ q»ñÈõg .ºôArÜ NB_ Êè ÿ»ðAk þOBÜ ôõì»ø »¾Bw YñÉKõPxýG ÿºlð»ìq»ðõø »ðu ô»C »è »ýýð ºô»C þðBüB„ ,ºô ôkrÜ óBgq»O kqõÜ ½G ÿ½g þHÉPÜ q ¼ s ÿuArýO »G ô ºq ô»â þýð»ì»KB_ þÜ»ü»ãPwºk .)JBøºô zAqBC( ?QÈ rÝG NB_ ½G ,ÿ½g )BPýð»C( ÿ»Ü»Xü»K »è »ãXÉG »O»GBG ï»C ** ,ºô»OºôArÜ ôÃG Al…ü)óBüu( þýð¼ rPÝýè»C ÿ»ìBðu ¼ o »è ÿ½g ÿAôAk q»w»è òì .QÉ_ºkqºk þÜqBíðAk »G »Ü #.ôApÉãìqºô

.)ókrì RBÜ»C þãðºk ÊG »ð »ýýð ºô»C ½G åq»ì Ak)z»ÝÉG ½ÜrÉ„( ÿ»ü»ñÈ ôBC ô»è þÈõð þÜ»üBðBì »üºô»C ½G õÝ¾»G ,QÉñÉùG óBüu »G þüBO½Ü »Ü ,ºôAk Yðq»w Akkq õÜ þÄ¼ rì »è ïºô»C òì .RAlG ÊK ôºq»G ½gô»PwAo ÿºõÉ„ »G »…ýì»ø åq»ì »üBâBC »G ºô»è ÿ ô ô o»Gô ô o ½gô»PwAoBð ÿºõÉ„ »G ô»C »ü½G ,QÈk ÿæ »Ü ,Ak)îðBýÈ oôBø þOÂô ½G ÞÉP„»â( þHÉPÜ »è .ºô»PÉGºk ºô»è ,ºô ôkrÜ þKB_ ïºkq»w þ…g»K ô NB_ ÿBãPwºk Êè ÿ»„ºo»ø åq»ì ÿ»OBÜ ô»è kq õÜ þÄ¼ rì ó ½_ ,ïôAôk òýð»ÝÉK ô »P¾Bâ ½G Bð»K rOBü s rO þÝÉOBÜ q»ø »è ,RBÜºk aýø Ak)z»ÝÉG ½ÜrƒÉƒ„( ÿ»ƒü»ƒñƒÈ ôBƒC ô»ƒè *.RBƒGºk »üBíýw ô»C ïÂ»G ,»ýýð ºkBìBC BülýWArO ÿºlñÉø ß»üBíýw .»ðBüu »Ü ,RAkºk óB…ÉK óBìrO þÜ»üBíýw Alü½g Á»â»è ÿ»ðAô»`ÉK »Ü ,QÉðAô oBð óBüu »è Aô )z»ÝÉG ½ÜrÉ„( ,QÈ râºkAo ºô»ÝÉK óBýÜô ôkq»ø ÁBü»g ïAkBì .»ðkrì .ºô»PÈ pxG óBü»Ýük ÿ ô»C QÉðAõOBð óBýÝÉÜ»ü aýø ºô»C ºô»ÝÉK óBüu ô ókrì q»â»C )z»ÝÉG ½ÜrÉ„( þ¾Bü»g rPÜ»ü »è †ýðBýãÉG ô qAlðBýâ QÉðAõOºk ºô»C ,QÈ rãH¾»ø »P„ ô Ç¼ rì Ak)»èôõK»K ÿlð»Gqºk( »è .ºô»OBÝG Þü tð þðBìs †ü ô»ƒC ,»ƒü»ƒø óBƒýƒðBƒìs ß»ƒü óBƒÜ»ƒðBƒýƒãƒÉƒG õÝ¾»G ,R»üBð ÿ»Åâ Býð»O )BG( »ðôõíð ½G .»P„ô ô rw ,Qgºqk ÿÂ»â ½G qBW q ¼ s †ýÄ¼ rì .QÈ ôl…G QÉðAõOºk ÿºô»C .QÈ o½âºk rO ÿ q ¼ s ô jB„ ,Bü qºk ,ºlƒñƒ¾BƒG ô ºô»ðBì ÿBðBì kq õÜ þÄ¼ rì ÿæ »Ü ,»ðBìs QÈ o½âBð þP„ô ô rw Ak»HÉPÜ ô»è Ç¼ rì .QÉð»ü»âºk ÿ qBãðºq»G ÿ»Ü»ýýðAõW ºõÉ„ »G ,QÉñýGºk ÿºõÉ„ ô ôkq»ø »G kq õÜ òì .ºôArÜ óAqBGBýíýÜ »Ýðõ_ ,ÿ»Ü»ðArÈ ô ÿºõÉ„ »G ô ôõì»ø Ak)z»ÝÉG ½ÜrÉ„( ÿ»Ü»ñÈ ôBC »è îOõâ q»ƒø Ç¼ rì ßºô »ðBP„ ô»C .QÈ rƒñƒýƒGºk Qƒ„ þƒðBƒÜ»ƒüæ :òÈ ôkºk ô òÉ¾ôõWºk ô ºô»PÉwôõð»C Á õâ óAqBG N½¾k N½¾k( ½O îðAôB_ †ü»íð »íð »üºlñ…g»G þÝÉðAu b ô þü½ìBð þÝÈôÂBw b ½gq»w»è Aô òñÈõÝ…K»C ïq»w ÿõÉÜ ÿkq»G »G kq»G þ¿_ »G À_ ô Úè »G Úè ïôõOÂ»Ý„ô ÿ»Xð»K ô Qwºk »Ýéü ôBG ßºô ó»Ü»C òý„ ôºô»Pñü ô»C ÿ»ÜºtÈ oBG ïºk »G óºlì»C )òñÉÝwpì»C :BPðBýâ þðAlð»G»Pg»„ »è )»èôõK»K ÿlð»Gqºk( ºvÈ qk »üBO»øBO»ø »ýýð ÞÉPƒ„ »ƒðôõƒHƒðArƒÈ ô ô»ƒC ½G »Ü ,»ü»ü»ñÈ ôBC ô»C ÿ rdýw Býð»O õÝ¾»G ,QÉ…ÉÝG rO þÝÈ qBW Ê„ºk .RAkºk óB…ÉK óBìAô þOBÜ þÜ»üºôBì .òýñýHG †ü»Ýük þðBÜæ ô QÈ o»âqºô rO þÜ»üºõÉ„ »G :»ü»ø ÿ»üAõýø ô»C †ü rýÌB„ !óBÜ»ñhýè ºqBâu ¼ o ÿ»C( ÿ»ñÈôBC »G ºô»ñG»C ÿ»Ü

»è zBG òì »ýýð óBwBC ß»ü½ø lð»_ q»G»è ºqBük ÿºôBì »è ô»C .ï»ÝG )z»ÝÉG ½ÜrÉ„( ßºô þÝÈ rýÌB„ »è ,ºõýwôõð ÿ rÍý„ óAqAs»ø Alü»¾Bw BXð»K ê_ ô»C Valley »èôõK»K ÿlð»Gqºk( ÿ rÍý„ Býð»O òì AlÝÉOBÜ piske þ`ìBØ qAõ_ ô óBìs Êw( ô ÿ týéãñýC »G ï)|Butterfly óBì½_( .ºô»Oºô ôlñÈõg þÜqBíðAk »G ï)|Tre sprog og fire )óçü s kôõÍw»ì( ô óBýì»ƒÜ»ƒü rƒýƒÌBƒ„ ÿ)ÿkq»ƒø AlíðçK »è q»ø òì ÿ»Ü»ýýPwAo .ºôApÉâqºô þðBýìºô ôk ïs»c õÝ¾»G ,îwôõñG ºôºrýÌB„ ô»C ÿºqBG»è ôõG»ð »ÝÉÜ»ü q»ø ß»ð ÿºô»C ßºô ,î…ÉÝG þPüºrOq ½K krÜºk ,óBPwkq õÜ þü rýHñ„¼ o ÿBýðk þðBÜºq ô»â »è½Híýw »è ÿ ôBñÉK»è ïAôºkq»G †ƒýƒÝƒÈ sAõƒhƒükAsBƒC ßºô õƒÝƒ¾»ƒG þÉK»G .ºôB„½ÝÉO Alü»Üºô»O»ð þükAsBC ô þü½g»Gq»w ÿ qB„ »è ºô»ü oºôBGô rýG ÿ ½ø »G ÁBw lð»_ òì þü qAkBâBC q ô ôk ÛArÉÌ þðBÜ»Ý_¼ qB„ »è ÊÜ»ü ½G ºô»ýýðBíÉéw îÈ u o ÿ uk ô ºôBñÉø»ð rÍý„ »è ÿ sAô †ýÈ ô»è .ºô»OºôArg ½G þðkrÜrýãPwºk þðBìq»Ô rOAôk .ºô ôkrÜ þOBG»ƒg lÈõw ½G ºõÈ ô»è .jB„ »Oºô ôkrÜ ÿ ô ô o ô ºôõ_qºk ô AkBü u »OÂô ô»è ÞÉ¾Bw lð»_ .ºôõOrãƒ¾»ƒø ÿ q»ƒw ºõýwôõð þÜB_ ÿ rÍý„ »Ü ,ºôAqk ÊK ÿºq ô»â þÝÉOÂ»g »üAlìq»HðAq»G »è ÿºô»C .ºôB„½ÝÉO ÿ»Ü»OÂô þükAsBC ½G ô ôõì»ø †ÉK ïÂ»G ,»üºq ô»â þÝÉÄ¼ rì ß»üBðBì ôõì»ø »G ó ½_ ßºô ,î…ÉÜºk þPüºrOq ½K »ü½G ,»íÈ oôBø ÊP„ »Ü ,ºôB…ÉÜ ï)kq»ãÉG Bülýì( ô )ºtü s»â( þýø rP…ÉK ô ó q»ðõø ÿBýðk ÿºq ô»â þ¾½Híýw ô ôk †ƒýƒðAô»ƒC îðAt„ºk »ð ô ïrýÌB„ »ð òì .òìtü sBC þÝ„õg»Pwºk òì õÝ¾»G ,ï»ÝG rÍý„ ÿºtýèBð»C óBÜºrâ»ñgºo ßºô .ºô»íñÈõgºk þc¼ o þÜ»ýýPxü õÉK ßºô Býð»O rÍý„ »è îðAõOºk ºôºrÍý„ þÈ o »è ï»Üºk Qw»ø Aô qBXÈlð»ø »ñÈ ôBC ô»C rÍý„ þÉ¿G ßºô ,îðAôpG îðBÜ½éGBO »è ô ï½g ÿ ½g þðBÜæ ôõì»ø QÉðAõOºk Ç¼ rì »Ü ,QÉG »ýü rdýw ÿ»ðB„»G ô»C QÉðAõOºk R»ðBð»O ,QÉñýHG AlÉO ºô»ÝÉK AlýüBwBC ÿ»ñÈ ôBC »è rP…ÉK »Ü ,RBÝG þü qBÝPwºk þðBýâ ½ÜrÉ„( þðBÜºrÍý„ »ƒè ÞƒÈlƒð»ƒø ÊƒOBƒÜ .ó õƒülƒü»ƒð ô»C ïºkq»G »è îì½g þPwAo »G q»ø ºôºlñÈõg ï)z»ÝÉG ô»C ôõì»ø Ç¼ rì Ak»ü»ñÈ ôBC ô»è .þñýG Ak»ýü rdýw »ñÈ ôBC ô ó õýðAs»ð þãðrâ »G ÞÈ qBâu ¼ o »Ü ,QÉñýGºk »ðBP„ †ü»ðAô»C .ó ô ôkrÜ þðô »Ü ,†ü»ðAô»C .ó ôAk þÈ pÔ ½ÜrÉ„( ÿ rÍý„ »è .ó»ø ºõýðAtü»ð †ü»ðAô»C .ó õýñýHü»ð ,»…ü rO þðAô»C Á»â»è »ð ô »üBýð»O »ð Ç¼ rì Ak)z»ÝÉG .»üAk»ýü rdýw »ñÈ ôBC ô»C Á»â»è õÝ¾»G :Ak)ß»ýýPxü ô»„½g þÜ¼ rý_( ÿ rÍý„ »è ô qAl¾k ô ôk( ß»ü q»HìAq»G þð½ÙèBG ô ôk ë½K»„ ô rÍý„ Ëô»„ ôõì»ø )rPÜ»ü »ðrâ»C bBì ô Á õâ .»âq»ì »Ü ,òñýGºk óBü½g ÿ»Ýük ÿ»Üæ Ak»ü»ñÈôBC ô»è ïÂ»G ô BØ»¿„ ô»„ BÝÈ pK »è( ô ËqAõg »Oô»Ü ß»hÉì»¾õâ ôõG AôBC aÜ Alð½ÙèBG »è ô ºô»OBø ÿôB…ÜAo »G ºô»OBø oõÜ þãñw q»w»è óBüºqBXì»C .)ôõGAô o q ôõw þÝÈ q»Xð»g ,»ýükq õÜ þÜ»ü»ñÈ ôBC ß»üBðBì ôõì»ø »G »ü»ñÈ ôBC ô»C AlðBÜ»w»Ü ÿBíýw »è ÿ ôBñÈõg þâq»ì »…ýì»ø »Ü ô óBìs Êw( ÿ rÍý„ »G )z»ÝÉG ½ÜrÉ„( .RAkºk óB…ÉK åq»ì »Ü ,ºô»OAkºk ºqBýwrK ô»C þìÂºô )þ`ìBØ qAõ_ :»ü»ø þÜ»üBðBì b kq õÜ þÄ¼ rì ÿæ AkBýðk Q…â þØAq»ì ÿºq ôõKBC ôBð»è Aoô ôk »è q»ø ºô»íwBð»C ï½g þØAq»ì :òì þØAq»ì ô ÿôBñÈõg †ü o ô ºs ô»w ÿvØ ô ºô»¾½Ü »G Aô þ_Bg qAõ_ ô BýW þðBìs Êw »G †ýâq»ì ô ºô»üAôk»G þ`ìBØ qAõ_ ókq»â »è Û ô»O ô RAk»C ß½_ »ð þ_»Ü

2012/10/22 »íì»„ ôôk )335( ºqBìu

þO»üBÜôõw ½G ºô»ðkrÜ»ì»â »è òýì»C BðAõO þƒ)Ak»ñÈôBC»è ÞÉâ»w( þHÉPÜ q»w»è ÞÉXðq»w Úülw ïAqBC

“

Alñýì»C BðAõO þƒ)Ak»ñÈôBC»è ÞÉâ»w( þHÉPÜ»è # þÜ»ýülðºõü»K aýø »Ü ,»ü»ø »ñÈôBC ß»ü»_qBK Ak»Ü»âq»G»è ßºô þ…ü½g »ð ô »ýýð ºô»ðBÜ»PxÝÉO»G þÜºqºk ô þÜºôBð QÈrÝG Al¾»â»è ÿ»¾»ìBì QÈrðAõOºk ½g»Gq»w þÝÉPxÝÉO ½G ÿBÍülýC »…Èlð»C ÿ»ðBhHÉPÜ ÿ»Üºo½Ü»è BðAõO ßºô( ô ókrÜ»ì»â»è »ÝÈq½W Bùð»O »ƒü»ƒø ÿºô»ƒC õÝ¾»G )krÜºk q»ñÈõg»G þO»üBÜôõw þðôõG q»wôõð þƒ)òýì»CBðAõO( ,QÉG»ð q»â»C »Ü ÞÈ q»ñÈõg ô þP…â»G óAq»wôõð þðôõG»G óBüBðBì òðBÜºq»ñÈõg ºô»C ,QÉGBð þÈ q»è ô QÈk ô»C ïÂ»G ,ºõý…g»G þO»HüBO»G ºq»wôõð ï»C .RBÜºlÉK óBýýO»üBÜôõw ºô»ìBPÉG þÜ»ü»ì»â ,ÿ o»LÉO Alükq õÜ ÿBýðôk»è þãðºlÉG »G »HÉPÜ ï»C þ_q»â»C QÉðAtG ÿ»Üºq»wôõð »Ü »üºô»C »ãðrâ òì ½G ÿºô»C ïÂ»G ô ºôArÝÉK þO»üBÜôõw »Ü ,RBÜºk ºô»G ßqk »ü»ø ÞÈ q»ñÈõg »Ýðõ_ ,QÉG»ð ô»C ÿ q»ñÈõg rPý_ ºô»HÉPÜ ï»C ‡BK»è »ãðºq ,»ýýð ókrÝÉK þO»üBÜôõw ÿ»PxüB„ Ç¼ rì AlÝÉO»¾Bc ôõì»ø»è #.QÉG ÞÈ q»ñÈõg »Ä¼ rì ô»C »íwBg»ð

þâq»ì»G q»ñÈõg þðôõHÝüAk»è RqBG óæ¼ q »ü½G q»ø .QÈ rãGqºô ï»C q»w»è »xØ þüºkBw»G q ¼ s q»â»C »OAô .QÉñÈõ_ºk q»wôõð þðBüu»è »O»HüBO þÜ»ýýãðrâ þðºôBg q»ñÈõg òýñýGºk òü»ÝG »üAq óAq»wôõð ô QÈ ô»Üºk Ûºk q»G ºq»ñÈõg ºô»C »Ü ,ÞÈ q ½W»G AlØºk ô»C q»ñÈõg ºô»C .òýð ôAô»O þÝÉðôõG þðºôBg q»ñÈõg ÊG»G | .ºô ôkrÝÉK þPwºk q»wôõð »Ü ,RBÜºk ôAô»O ºoôõw õÜºô Al„»Üô ô q»è BðAõO ÿ»ü»ñÈ ôBC ô óB…ýðôBð ï»C þ_q»â»C ÞÉ„»G »ãðºq ô Akq»ñÈõg Á»â»ƒè QƒÈ ô»ƒÜºkqºk ß»ƒü»ƒì»ƒâ ÿ»Oô»Üqºk ÿºô»C ïÂ»G ,òñýHG »ì»C ß»ü»ì»â õÜºô óAq»ñÈõg»è .q»ñÈõg þðkrÝÉLýO»üBÜõw ½G »ü»Ü»ì»â ÿºô»ñü o»K »ü»O»¾Bc ï»C

óBü ôõì»ø ô »í¾õG»Ø òì QÉG »ðBì»C þìAq»ì q»â»C óBìõãÉG ?RBÝG þðB…ýðôBð ô »ü»ñÈ ôBC »_qBK ï»C þðôõG Ak»ØBýw ï»è ïÂ»G ,ó ôBý„ ô»G .QÈ ô»Üºkqºk q»ñÈõg»G þO»üBÜôõw õÜºô qBWAôk »Ü»HÉPÜ ÞÉOBÜ ô QÉñýGºk Ak»Ü»ñÈ ôBC»ƒè ÿ ½ƒg »ƒÜ q»ƒñƒÈõƒg ÿ»ƒýƒÉƒK ÿ»ýýO»üBÜôõw ô»G Qw»ø ôAô»O ºô»PÉñÈõgºk »Ü»ðB…ýðôBð | .þO»ýPw»G»ì »Ü RBÜºk q»wôõð »Ü »üºô»C ÿ»PxüB„ q»ñÈõƒg BƒüBƒC òƒýƒwrƒLƒG QƒÈ rƒÜºk þÝÉ„»G õÜºô ÿ»ýÉK ô»G .rÉg»ð óBìõãÉG ?QÈ rÝHÉK þO»üBÜôõw ºôApG»ðAk þÝÉ„»G q»ñÈõg :QÉ¾ºk QxÝÉO ÿ qAõG þðBñýwq ½O q ¼ s Ëõð ÿ rýxÔ»O ô ÿ vG QÉðAõOºk ºôºq»ñÈõg ÿ ½ø»G Ûºk ô Ûºk»è

òýì»C BðAõO þƒ)Ak»ñÈ ôBC»è ÞÉâ»w( þHÉPÜ »ãðBì 5 »è rOBü s ôõG ºô»C ïôõG þÈ oºôB_ Ak»üºôBì ï»è òì ÿºô»C .ºô»OºôõG ôÃG »ýý_ »ü»ì»â ï»C »HÉPÜ ï»C :QÉ¿G ô QÈ pH¾»ø äðºk ÞÈ q»ñÈõg ?þO»üBÜôõw óBü ,»ðkrÜ»ì»â »ì»C BüBC ?RBÝüºk Akq»ñÈõg Á»â»è óBìõãÉG ?QÈ rÝHÉK þO»üBÜôõw óBü ,»ì»â »üºô»C þø q»ñÈõg BüBC .QÈ rÝHÉK þO»üBÜôõw ô »ì»â »ýýð ºô»C þð»üB„ ÞÉÄ¼ rì aýø ïÂ»G ,þO»üBÜôõw»è QÉG sAôBýW ÞÉì»Ü »ãðºq ókrÜ»ì»â þO»¾Bc »ãðºq ïÂ»G ,QÈ rÝHÉK þO»üBÜõw »ýýð ºkBìBC ÞÉw»Ü aýƒø ï»C q»â»C BW .QÈ rÝG Al¾»â»è ÿ»ì»â QÉG lð»ìAsºq ÿ ½g ÞÉw»Ü þ¿Éø»G q ¼ s òì ºô»C QÉG q»ñÈõg»G ‡»ðkrÜ»ì»â ô þO»üBÜôõw | .îðAsºk ÿ q ôõw Ak»Ü»âq»G»è Alñýì»C BðAõO þƒ)Ak»ñÈ ôBC»è ÞÉâ»w( þHÉPÜ»è þÜºqºk ô þÜºôBð þÜ»ýülðºõü»K aýø »Ü ,»ü»ø »ñÈ ôBC ß»ü»_qBK ½g»Gq»w þÝÉPxÝÉO ßºô þ…ü½g »ð ô »ýýð ºô»ðBÜ»PxÝÉO»G ÿ»Üºo½Ü»è BðAõO ßºô( QÈ rÝG Al¾»â»è ÿ»¾»ìBì QÈ rðAõOºk Bùð»O »ü»ø ÿºô»C õÝ¾»G )krÜºk ½G ÿBÍülýC »…Èlð»C ÿ»ðBhHÉPÜ q»ø ÿ»ýÉK ô»G q»ñÈõg»G þO»üBÜôõw ô ókrÜ»ì»â»è »ÝÈ q ½W þðB…ýðôBð ÿºô»èq»G ºô»ýýPwºk»G QÈ rãG »HÉPÜ ô»C ÞÈ q»ñÈõg Ak»Ü»ñÈ ôBC »_qBK»è ÿ ½g ÿ»ƒñƒÈ ô ,ºô»ƒƒÉƒñƒÈõƒhƒG »ƒÜ»ƒHƒÉƒPƒÜ ôõì»ø ½G ïtÈ q Á»â»è( ï»Wq»w ºq»wôõð ï»C »OAô ,ºô»PÉñýGºk ÿ»ðBw»Ü ô»C )ºôõOrâ ºô»Pwºk»G óBü»Ü»HÉPÜ ÿ»ðBw»Ü ô»C »ì»C .ºô ôlðBùGõ„ å»w»G ,ºôõOrâ ºô»Pwºk»G óBü»Ü»HÉPÜ rO þÝÈ qBG aýø ô þO»ü»Ü»ðkrÜrýxÔ»O »ì»C ,Bð óBü ,QÉG Á õG»Ø þÉW »Ü»HÉPÜ þðB…ýðôBð ô »ü»ñÈ ôBC þðôõHýÝýñÜ»O ï»C q»w»è BüBC ?»üAlý_ ôBñÉK»è »ðkrÜ»ì»â ï»C òýwrLG QÈ rÜºk .ºô»PÉGBð ºsBO þÝÉÝýñÜ»O õÜºô q»wôõð »Ü ,»üºô»C ½G Bƒùƒð»ƒO »ƒì»ƒC sAôBýW »Ü ,»üAkºô»C ôBñÉK»è óBü ?QÉ„¼ rƒÕƒG ÿ q»ƒñƒÈõƒg»ƒG ôAq ÿ ½g ÿæ ½G rOBü s ÿ q»ñÈõg »üAkºô»C ôBñÉK»è óBü ?QÈ ô»ÝGqºk

óBÜ»ýürÉèô»ø ºrÍýƒƒ„ ÿpÉK ô rýøBO R»Íè»O òük»íW»ð ºqAõw

“

R»Íè»O ÿæ BðBì # õÝ¾»G ,ºô»Pwºk»G QÈqkBð ½gô»PƒwAq óBÜ»„ô»è Bü qô ÿq»ñÈõg ô »üºuBìBƒC ÿq»ñÈõg ,QÉXñÉøºl¾»ø óAôArÔ ÿBðBì q»G»è òðAõW »ðArÍý„ ï»C »üAô þÉK ºkBw Bâºk ÊO óBýÉè ÿºô»C »Ü )QýG îPxü ô»„½g Ê¾Bw ôõì»ø( ÿ rÍý„»è ,ºô»…ü qAô q»G ÿ qAô q»G ,»…ýñýwôõð ô óApÉâqºô ô ºqAtð þÝƒÉƒØºk ÿºkAs »Ü þ_»Ü )1992( ½G ºô»PÈ o»âºk »ƒØºk ï»ƒC þƒðôõƒHƒÝƒüAk»ƒè :QÉ¾ºk Ak»éK ½Ü ï»Ü»ü»è ºô»PýñÈõhüºk îñÈ s»G»C óBÜ»ãð»øBC ô »ð½G ôõì»ø ÿ q ôõñw ó»Üºk ÊK ÿ»¾»ìBì Þ¾»g »¾Bw 2010 »Ü | îñÉÝ„»C óBÜ»ýÝýwçÜ ºuAô»Pwºk ôõì»ø òñÉK r_»C þðBðu þÈõâ»G óAôBýK »¾Bw 2010 »Ü Akq õñw»è ó ½_ ,QÉG 1992 þ¾Bw ÿºkAs Bùð»O»G q»â »Øºk ô»C !?ºôBðAk 2010 .ºõOrâqºô ºôºrýÌB„ þÝÉñýwôõð»è ï»Ü»ðB…ýðôBð*

þèBð ÿºô»C ,ºô ôkrÜ þOBÔºô ºô»C þP…ü»â ÞÉØºk þðBÜºk½Ü AkBýO þñÉùð ‡BPxÉC BO »üºô»C ºô»PÉ¾»üºk þƒO»ƒü ô ôlƒñƒü s»ƒG õÝ¾»G ,»ýýð ß»üBðBì Bùð»O þðºôBg ô ôlñü s ÿ rÍý„ ,ºô»PÈ q s ¼kºk »„½â q»ø»è »üAô jBG ßºô ,QÈ o½âºk þðBÜBðBì q»ñÈõg þÉK»G ÞÉPgºqk ÞÉðAô»gBG q»ø ,QÈ rñýGºk ÞÈ q ½W»G ºô»Ü»üBãýð kBü s )þðAq ½â »PÉHG Ëô»üBð ÞÈ sAôBC q»G»è( ,ºô»PÉƒñƒÈõƒgºk »Ü ï½g½G òì ,»ü»ø þÝÉñP…ü»ãÉO»è kBü s ô Ë râºl¾»ø ß»üBðBì»è Aô qBW Ëlð»ø ,ï»âºlÉO þÉè ÞÈ q ½W»G ô ºqBW q»ø ºô»íñÈõhüºk ÿ qBW þO»ýýð»G ,rÍý„ ß»ð ºrdýw »ì»C ,ï»ƒÜºk Qƒw»ƒø ,ï»âºk »Ýük þÝÉìBXð»C»G þ_»Ü ºô»íñÈõhüºk ºôºôõ…ƒÉƒK .»Ýük þÝÉ¾Bì »OBHìºk ïÂ»G ,ºô»ì¼ rG AlÈ q óBì»ø»G Ëô»ìºk »Ü ,QÉ_ºk ß»üBPwºô»è R»Íè»O îÉ¿G QÈ rÜºk AlýüBO½Ü»è »…ýì»ø ô »ü»ø AlýðBÜºrÍý„ þðkrÜB_»è þPwºk »…ýì»ƒø ÿ»¾»ø »O½Oô»Ü ºô»ü½ø ô»G R»ðBð»O ,RBÜºk BýO ÿ qBÝðAo½â

rýÌB„ ÿºô»C »OBÜBð »ì»C ïÂ»G ,»ýýð »Õü rÌ»ì ÿºkAs rÍý„ rOBü s ÿ rÍý„ »ýýð ºô»C ½G ºô»ðlñÈõg ,QÉwôõñG ºô»ðlñÈõg ÊG»G ÿ rÍý„»G ,QÉG ÞüAk»è ÿ q»âºsBO »üºô»C ½G õÝ¾»G ,QÉG ÞüAk»è ÿ»ðôõìs»C ô»C »Ýðõ_ ,ºqBük qBìõ„ ÊG ÿºô»ðlñÈõg ºôº R»Íè»O þðôõìs»C ÿºô»C ÿ qBÜ½ø»G ºôõG ,ºôõOrãü qºô ºô»ðlñÈõg»è ô»C ½G ºô»ñýñÈõgºk »Ýük þðArýÌB„ »Ü ,ºô»OBÜ»ð ºqBGô ôk ÿk þw»Ü ½G õÝ¾»G ,ºõýwôõð óBü»ð óAô»C »Ü QýwôõñG ºô»C »ýýð ºô»C | .ºô ôkrÝðBü»ð óAô»C »Ü òü»ÝG ºô»C »üºô»C õÝ¾»G ,ºô»Pwºk»G QÈ qkBð ½g»PwAq R»Íè»O ÿæ BðBƒì óAôArƒÔ ÿBƒðBƒì óBƒÜ»ƒ„ô»ƒè Bƒü q ô ÿ q»ƒñƒƒÈõƒƒg ô »ƒƒüºuBƒƒìBƒƒC òðAõW »ðArÍý„ ï»C »üAô þÉK ºkBw ÿ q»ñÈõg ,QÉXñÉøºl¾»ø »ðArÍý„ ï»C »üAô þÉK Bü q ô ÿ q»ñÈõg ,Bâºk ÊO óBýÉè ÿºô»C q»G»è ÿ rÍý„ ,ºô»Pwºk»G óºkBð óBü½g þüBðBw»G ÿºô»C q»G»è òðAõW ô Ë râ ôõì»ø»G »Ü ,ºô»PÈ rÜ»ð þðBÜºk½Ü »Ü »üºô»C ô ôlñü s

ôõG ºô»C ,ºôºkrÜºkBýW þðBÜºkºô»ð ÿ rÍý„ ÿºô»ð ÿºô»C ôkAsBC ÿ rÍý„ »ðºlG »Ýük þÝÉìu õâ ½ÜrÉ„ ÿAôk Qxü õðBüºk »Ü ?ó ôõG ôõOô»Üq»w lð»_ BO ,»ÜºqAõük q»w »ñhG »Ýük þÝÉñý_ ÿ oõØ»è óBýPwºk BP…Éø »ü»ø ºlñÉø ,»ýýð òì ÿæ þìÂºô ºô»C óBÜ»ýü rÉèô»ø ,óBðBì þðkrÜqAvG þ¾BØq»w ô »üAlýðAõW þðlðBÙ¾õg îÉ¿G QÉG»ð óAôBO »ãðºq ,ó q»âºsBO rOBü s Q„ ôõì»ø»è AkrÍý„»è »ýüBwBC óBýÉK ô RAlG bBì óBýðBÜ»`Ü óºkºk »ãÈ q AkrÍý„»è Bùð»O ÿlð»G ô R½Ü »üAkrÍý„»è Bùð»O ºô»C ,»ðBgºôBØ »ñ`G ºô»Oq ½„»G .ó»Üºk q ô ô u ô rÈ u ×ºq»„ ÿBwBü ô òñÉÝ„ºk þO»üÂ»ì½Ü þéýG ,QÉØ»OBð rýøBO R»Íè»O»G óBÜ»ýü rÉèô»ø ºrýÌB„ ÿ pÉK »Ü»Pwºk »Ü »ãðrâ þÝÉñü»G ïÂ»G ,RBÝG þãð»„»Ø BO »ýýð †ýK õÜ ô þP„ºk îü q»Ü ÿºô»C ,ºô»ñýØ»O»è QÉG Þü tð RBÜºk óAõW Aô ô ÂôlG»Ì kB…¾k ô þXðs q»G êýÌBíxýC ô þÕýw»ì qºõð»ƒC lð»_ ô»G R»ñü s ßºô R»Íè»O ,ºô ôkrÜ óBýÝ„½Ü»G rO þðAlð»_ ô»C þO»Õýw þwôõñì»Ü ,ºô»ýO»ü ô ôlðAsAq ºô»ì»Ü ºrƒÍƒýƒ„ ,òðAsºk ºpÈ s ô»C þgrð ô ó»âºlÉO »„ô ÿBø»G»è »Ü »ü»ðArýÌB„ ,»P„ ô»G ÿºlG ºq ô»â þgrð »üºô»C QPw»G»ì þwôõð Qì»Ü »Ü Á»â»è þwôõð Qì»Ü »Ü ,ºô»OBÜºk½Ü NArg ô ‡BG þwôõðq ¼ s | .òñýGºk þÜBðô ô q óBÜ»„BG ,QýGºk ô ôlðBì ÿºõÉK ÿºô»C »PÉHG QÈ ô»üBð ÞÈ sAôBC q»G»è( ÿ»ðBØBO þðAõük»è rýøBO R»Íè»O ô»C þðôõìs»C ÿ ½Ü »Ü ,»ü»ø ÿ rÍý„ )10( Bùð»O )þðAq ½ƒâ ô ÿ ½g þOBÜôBø þðArýÌB„ ÿ ½Ü»è R»Íè»O ÿºô»C ,»üºrýÌB„ ßºô R»Íè»O »Ü »üºô»C ,ºô»OBÜºk BýW †ýðBÜBP„»ø ÿºk ºrãG þðBÜºrÍý„ þÉK»G õÝ¾»G ,ºôõP…ü ¼ q»ð Ak»Ü»ýP…â BãÈ q»G ApÝÉO ,Ëõð ÿ rÍý„ þ¾Bì ºô»PÉ_ºk »Ü ,ºô ôkrÜ Qwô qk þÜ»ýÈ o»èõO Ak»ÜºôBOrýØ BãÈ q»G RBø»ð óBÜºkºô»ð ÿ»Ýük þðArýÌB„ õÜºô ô»C BPw»ø õÝ¾»G ,RBÝG qºs õâ ºô»ðBÜ»¾½g »ðæ½Ü»è óBü RAô pG ÿ ½g ïÂ»G »…ýÜºôæ þ_q»â ß»ƒü»ƒãƒÈ q þƒðkrƒÝƒPƒwô qk»ƒG ºô»PÈ rwBðºk ÊK ÿ R»Íè»O ÿ rÍý„ ÿºô»C ,þO»ü qBü sAlð»C ô»C ïºkq»G»è q»ñÈõg ,AkBðBì»è »ýý¾õØ ô Alìq ½Ô»è »ýüºkBƒw ºô»ðlñÈõg ËqBW»G RBÜºk Qw»ø ïÂ»G ,QÉGBð zoºô Ak»ðArÍý„ ôBC ÿºô»ðlñÈõg ÿAôAk Ëõg ßºô ºrãG ,QÉÝ„Bð óBýÉè þPÈõñýO QÈ ô»üBð ºô»Ýük þðArýÌB„ ÿ q ¼ s ÿ»ðAô»`ÉK»G R»Íè»O ,ó»Üºk ßºô ô ºôBC õÝ¾»G ,RAlG ºrÔ»O q»ñÈõg ºô»ýü s ½¾BC ÿºkq»K Q…K»è þÝÉðô ô q ïÂ»G ó ô ô q Ê¾ºk ÿ ½g ßºô ,QÈ ô»Üºkqºk JAq»w .ó ô ô q þÝÈ s ½¾BC ïÂ»G s ½¾BC ô s ½¾BC

2012/10/22 »íì»„ ôôk )335( ºqBìu

ÿºôºqºk»è ÿ ôAô»O »G Ak þÝÉP„ þWBG ½éýèBƒâ ô»C þWBG »OAô ,ôõG ÿ ½g þOÂ»wºk ô Qxƒü ô q»w»G RBÜô»C »Ü Ak ÿ»ðB„½gBð »ýü ô vÉì ºôAkô ô q .ôõGkrÝý¾»ø AkBK ô q ô»C ÿ»ì»C ô ºô»ƒñƒü»ƒÜºk ß»ƒü»ƒðAô»ƒÜ AkºrƒÉƒè( »G RºqBG»w Q„ óBì»ø Ë rÜºk :òýÉ¾ºk ºôºqAõg Jºq»Ì þƒðArƒýƒHƒñƒ„¼ q ÿ»ƒÜ»ƒwq õƒØ »ƒg¼kô qBƒG »Ü ÿ»ðBýýÜºqºk »ýýwrO»ì ô»C q»G»è .QÈ rOõƒG »Ü»_ôBð ½G ºô»ìtýèBü rLíýC ÿ qBìæ»K þìºkq»w»è ÿkAsBC ÿ tÈ ôAq»K ,RBÜºk Jºq»Ì»è »„ºo»ø µ »ü»ø þO»HüBO »G ,ºô»OºôõG Þw»Oq»G q ¼ s ºô»ðkrÜrýG þñüBC þ¿Ø»Ì»è òOrâ»ñgºq »G »Pwºõü»K ÿºô»C Ak»Ü»ðBKºo½â q»w»G ÿ»ð»íü»ø »Ü ,sAõhPü q»ð òüBC þüÂõØ»è »ñgºq QÈ rÈ ôBƒð z»ƒÜ .ºô ôkrƒÜ »Ü ,ó»ƒÝƒG ÿ qBƒHƒO»ƒì½ƒO ºô»ƒG AkBƒG»ƒð ,QƒÈ rƒãƒG q»G»è .»ñüBC »G uk óBü ,»üAôBCq ½g ÿ ôArýãÈ rÜ»G ,óBÜ»ðBí¿wõì ô Jºq»Ì þðBüBðAs ÿ q ¼ s þ„»G ºô»C ÿkAsBC »G òðAõPG Ëô»è õÜBO ,óAqºlð»ø ½G ó ¼ oºk ½G »ðôõíð .ºô»ð»ÝG óBÜ»ýü q ôõPèõÜ»è»w»ì»è rýG ÿAôk »Ü ,»ƒ"óBícºq q tèBÔ" þðBPxÜBK ÿBðAs ºô»C ½G Q„¼ q ,krÝÉè óBü»„ºo»ø óBÜ»ýý¾õwõC ÿºô»C ½G Q„ óBì»ø .½âBÝý„ ÿ ½ÝðAs ½G ,BÝü rƒì»ƒC ô "‡ô rw îü q»ÝèôlG»Ì" þðArƒÉƒC ÿ rƒýƒHƒñƒ„¼ q lìBc rw»ð" ÿB„Bì»O Bøºô q»ø .»PwAq rO þÝÈ q ¼ s .ºlð»¾½ø ½G RAôpG krÜ óBü qB_Bð »Ü ,»ÝG "lÈ s õG»C Bùð»O ,QýÉ¿G òüBC q»w»è ºsBO þÝÉP„ aýø þðAõOBð óAk»w »Ü ,QÉG»ð »ýüºôBì½G ºôAõw ºqBOõâ ô»C ßºô »Pxü õÉK .ºô»OºôBì ºô»ðArýKBGôBG »è »¾Bw lðõO þÜ»üAtw Bðºk ,ºô»Pü»ÝG ÿºqBGô ôk þOôõO ºlýØ»Ì»è ºô»ñOô»Üq ô ôk ô óAkæ »G ô QýÈ qkºk .QýÈ rÜºk qBHO»ì½O »ðAôArÔq»G ô ºq ô»â þO»üÂ»ì½Ü þÝÈ qBOõâ ºô»C ô»C ½G ºôºq»xì»è ,QÈ râºk ½g»è þÝ¾»g ôõì»ø ô þüAvÈ qk »G óBÜ»ýýðBíwBC »¾Bð»Ü AkBPxÉC»è .q»w »ðÂBð»Ü ô»C .ó»Üºk þ…g»K RBÌ»w qAõ_õPxýG ºôAqAs ô»C q»â»C ,ó»Üºk †g»K )s ¼ rýK þéø»W( "Aôºq »ýýÅýè½C" þxðºo»Ô ÿ qºvÈõO ÿ»ãðBGôBð»G ÿºô»ñü vÈõO ,Ak»g¼kô qBG ï»èBC .òýƒñƒÉƒG qBƒÜ»ƒG ÿ ôAô»O »G ,òüBC ½G ó rÈk½ì þü ô vÉì ô þPxðAs ºs ô»c ô»è ß»üºõÉ„ b »G ô ó ½_ ÿlýC .»ü»Ðºk»Ø ºô»ðBƒ„ºôAk þƒìºkq»ƒw»ƒè »ƒÜ ,ºôºqºk »ƒñƒýƒÉƒG þƒƒ¾Bƒƒc»ƒƒì Qƒƒwô qk ?ÿ ôBƒƒð »ƒƒO»ƒƒñƒƒü ôõƒƒƒOô»ƒƒƒÜ .»üAkºrÉèBC þìçxýC ô þGºq»Ì þO»ýðBPƒwqBƒ„ ô Jºq»Ì ÿºôºq ô ô u»ðõ_ þ¾Bc»ì ºô»è îPw»G»ì ô R»ýðBPwqB„ þìºkq»w ½G »ƒðBƒÜ»ƒðBƒíƒ¿ƒwõƒì ).ÿ rÝýÔ ÿ»ðrÈk½ì þÝÉ„»G»è q»wôõð ô »Ü»HÉPÜ ½G ºô»ñÈ o»ãG BG óBÜ»è»w»ì ºô»C ÿAôk( :Ê¾ºk Ak»Ü»HÉPÜ ÿ»Ýük krÜ ÿ»„»â ,ºk»w òülð»_ þüAvÈ qk »G BK ô q ô»C»è Ê¿G óBü ,ºôºôõG tÜ ½éýèBâ ÿ»Ü»ðkrÜqBHO»ì½O ô þñOô»Ý…ÉK ÿ ½ø»G .ôõG»ð tÉø»G óAqBW ÿ qBW ßºô óBü½G ºkq ô ºkq ô þÝ¾»g ,ºô»ƒðBƒÜ»ƒO»ƒýƒýƒ¿ƒØ»ƒÌ q»w»è BxÉ¿Ü ô ºôõG Û»c q»w»è ½ýèBâ Rô»Üqºk ÿ rÝýÔ þãð»W òülð»_ ,ºô»OBwõOBÜ ô»è .)Û»cBð Á»â»è ,ß»üæ»è þèArHýè óBü þðBíè»Ì þOôºq óAõÉð»è .ºôAqBC »OBø ,ÿk þÜ»üæ»è ôºolðõO þ¾õwõC þOôºq »G Alü»Ü»GBüBð »HÉPÜ þìºqAõ_ þ„»G»è q»ðAk »ü»ì»C þñýHÉO AkºrÉè .RBÜºkºõÉè þwBG ÿ vÈ qkô q ô ôk ½G rOAôk þðBÜºk»w ÿkq ô »ƒG q»ƒðAk ,òƒü»ƒÜºk ,RBƒƒÜºk ‡»ƒƒGAk þƒƒð»ƒƒìºs ÿºôBƒƒì Êƒƒ¾»ƒƒì½ƒƒÜ óAõÉð»è Ak»Oôºq ô ôk ô»C óAõÉð»è ÿ rýâq»xì»W òýÉ¿G Ë rÜºk ïÂ»G ,Ak ÿ ô ô q 1661 – 1633 þðÂBw ÿ»ðrÈk½ì ÿ ô ô vÉì õì»ø »ýü rýâq»xì»ƒW ô»ƒC ô ½ƒéƒýƒèBƒâ þƒìºkq»ƒw»ƒè »ƒOAô :ÿ pƒG þƒK ô q ô»ƒƒC .óBì¼pì»C ÿ u ¼ q BO ,ºô»OqBÝük þPwºk q»w»è ô 1704 – 1654 þðÂBw óAõÉð»è ÞÈ q»wºqB_ ,"tPñHüæ" þðBí¾»C þƒÔôõƒw»ƒéƒü»ƒÔ þð»üæ ô ôkq»ø óAõÉð»è ß»üºô»ðôõHP„BC kõgBü »üºôBì ô»è zBG q»ðAk óB„BK .Ak ÿ ô ô q AlÜ½ÜBð þPwºk q»w»è ,½éýèBâ ÿ»ðBxÔ»C AlýÉO »Ü RBÜºk óBÜ»ýülýK ½éÝüBxñýC ô ¼ qlük ô rÉP¾½Ä ô ÁBÝwBG .1777 – 1657 þðÂBw óAõÉð»è »OAô ,ôõG Qwô qk ,Alì»øºks ½ð ÿºk»w»è »ü»ðBƒxƒÔ»ƒC ï»ƒC rƒOAôk ô»C †ü ô»C ,ôõGºk rOtÉø»G ô rPðAôArÔq»G RBøºkBO »Ü ÿ sBw»…ýK ô þPxðAs ÿºô»ñOô ôtG »Ü ,ôõG »OBÜ ÿBxÉ¿Ü q»w»G Rô»Üq»w ,ôõG AlðB…ƒÝƒ¾»ƒø»ƒè ÿAôk ô ºô»OBÜ ô»è ÿlýC .AlðBÝýOBÄ ô þÝýè½wBÜ ½éýèBâ ,Alü»Ü»ðkrì q»w»G ºk»w Êw þñü o»LÉO óBÜ»ñýHÝü qBO »ýýdýw»ì»è ÿ ½g ÿ»¾½O òü rPðs»ì ô þðBíè»Ì »ðôõG óBÜ»ýýK ô q ô»C ÿ»Gq ¼ s ô ºôºkrÜ þðBÜBâkAk ô þÝýè½wBƒÜ þƒü ôºolƒðõƒO»ƒè óBƒýƒØq ,ïô ôk þx¾½K BKBK ôõG »ü½ø ï»C q»G»è .»ñýñÝ…K ô»è þðkq ôõHÉè ÿAôAk 1992 þ¾Bw ô 1979 þ¾Bw ÿ ½éýèBâ »ðBüAôºoBð »Ü ,krÜ rP…ÉK ÿ»ýýOõøæ AõO»Ô ½éýèBâ ½G þñüBC ÿ ½Ý„ ô R»Hü»ø ,ôõGkrÜ qBHO»ì½O qAõ_ ÿ»Ýü tð ôõG Qxü õÉK BüBC ïÂ»G ,ºôºlðAo»â !?òÉñG Ak»Ü»¾»ø »G óAkk õÜBO ,òHðAô oºôB_ ºk»w 2012 ,JBC þƒ12 ,«wôæA Û r…èA :ºôB_q»w

týâq»ø ô ó»Üºk RqBÝük ÿ»PxÈõ¾»ø ô»è ÿ râq»G ,ºô»ðAô»`ÉK »G ºrãG ,ó»ÜBð ÿ qBHO»ì½O ß½ñwrO »G Ak»íƒÉƒC ôBƒñƒÉƒK»ƒè »ƒÜ ó»ƒÜºk þƒwBƒK õƒw óAô»ƒC »HÉPÜ ÿºô»C ôBñÉK»è »OAô :krÜ ÿ ½g»è ÿ qBâtÈ qBK BO »Ü RBÝG ‡»Ý…ÉK óBíýðBÜ»GBüBð »ýýÔ»xè»Ô óBü õì»ø»è .RBÜºk óBíìBwq»w ‡¼pì»C ÿ u ¼ q óBìõãÉG ,)óBÜ»ýýÝü týÔBPýì »ðBìApýO( rPãƒðrƒâ .)k½Pýì ÿºqBGqºk ÞÈ qBOô( þHÉPÜ Á»â»è ÿAôk RqBÝük òÉ¾ºk »Ýük þÝÈlƒð»ƒø ïÂ»ƒG ó»üæ»è ½éýèBâ þðkrÜqBHO»ì½O þ¾Aô»ø þñPxƒýƒG .BwrO Qxü õÉK»è kBü s ,ºô»ýýdýw»ì ÿBxÉƒ¿ƒÜ õÜBO ,yü qBK»è þðBÝÈ oôBø ½G kqBð ÿ»ìBð Ê¾»ì½Ü ô ½éƒýƒèBƒâ þƒK ô rƒâ »ƒG q»ƒw ô»ƒC QƒÉƒ¿ƒG óBƒýƒÉƒK ô zrO»è þü ¼ oºkBü s ô»C ºôºrÉè .»ýýð z½Ýýðq»K ½Ü ÿ ½g»è ÿBâBC Qxü õÉK»è kBü s ô krÜ òOrâtÈ q»K ,QƒÉƒG ÞƒÉƒð½ƒ_q»ƒø »ƒƒÜ»ƒƒè»ƒƒw»ƒƒì Êƒƒèºô .ôõƒƒG þðBÜ»ìºkq»wôBø õì»ø ½éýèBâ þðkrƒÝƒýƒüBƒâkAk »„ô ß»ü ÿºô»C †ÉK »Ýük þðBÜBðAs ÿlýC ,lðBwrO óBýGBxc ß»ü ô qAs»ø ,òwôõñG »Ü»O»GBG q»w»è »üAõƒðBƒýƒÉƒK óBƒwôõƒðô ô vƒÉƒì»ƒè Ëlƒð»ƒø .krƒÜºk ÿ»éK »G ,óBÜBðAs »G q»HìAq»G BxÉ¿Ü þü výOôlðõO .ºô»PÈ o»âºk þü ô vÉì ÿ q»PÜBÔ Ê¾»ì½Ü ½G ï»Ü»ü ôBð ºô»ñü»hG »Ü»è»w»ì »Pxü õƒÉƒK ºôºrƒÉƒè þÜ»üºõÉ„ »G õÜBO ,ÿ ½g ÿ»ñýØ»PwAq þØBýw rýG»è óBìºô»C ÊGBð .òü»ãHÉO þÉè Qwô qk ô QwAq þãð»W ÿ»ìq»ƒâ»ƒè »ƒÜ»ƒðkrƒÝƒýƒüBƒâkAk ,QƒÉƒ`ƒG ,ôõG þG»øs»ì þÝÉãð»W »Ü ,Ak ÿ ô ô q Ak»¾Bw|þw ô QðBPxO¼ rK þG»ƒøs»ƒì þƒðArƒãƒð»ƒüæ óAõƒÉƒð»ƒè þÝÉ„»G ô Ak ÿ ô ô q Þýè½wBÜ þG»øs»ì þðArãð»üæ AlÝÉOBÜ»è .krÜ þðArÈ ô ô ºô»Orâ ÿBK ô q ô»C ÿ q ¼ s AlOBÜ óBì»ø»è ,ôõ_ºk ºõÈ o»G »Ü»ðkrÝýüBâkAk »Ü ÿBýðBí¾»C ,lü õw ÿB„BK ÿ»Ü»ýýPðBPxO¼ rK BK õw þÝýè½wBÜ þñÈõ„ q ¼ s»è ÿ»„ºo»ø ,ôõGkrÜ rýâAk ô j¼kô qBG ï»C ÿºõÉ_qAõ_»è .krÜºk BK ô q ô»ƒC þðAõOºlü»ð þÝýè½wBÜ ÿBxÉ¿Ü ,Ak»üAô»øõ„»Ü óBüBðAs ô óBÔôõw»éü»Ô »G q»HìAq»G þüºkq õHÉƒè ½G þÝýè½wBÜ ÿBxÉ¿Ü ºôºrƒÉƒè .RAlƒG óBƒ…ƒýƒK ó»ƒüæ»ƒè »ƒÜ ÿ»ƒÜºlƒýƒØ»ƒÌ»ƒè ókrƒÝƒü qBƒâtƒƒÈ qBƒK ôõG qB_Bð ,ArÜºlÉè ÿ»„ºo»ø ºô»ƒðBƒÜ»ƒñƒìu ôk

ÿ qAkrÜ»_q»K»è zBG ,Ak½éýèBâ þðkrÜqBHO»ì½ƒO .RBÜºk óBÜºq ô»â BðAs ô óBÔôõw»éü»Ô»è Ëlð»ø þÔôõw»éü»Ô ÿ qAkrÜ»_q»K»è zBG þO»HüBO»G »ðAô»è .RBÜºk "RqBÝük »ýñÈ o" þxðºo»Ô þãðBGôBƒð»ƒG BwrO q ¼ s »Ü»¾Aô»ø þñPxýG ÿAôk RqBÝük »üArÝ„BC »ðBhKB_»è ÿ»Ü»ãðBGôBƒð»ƒG »ƒHƒÉƒPƒÜ q»ƒxƒÜ»ƒü ô ,½éýèBâ ßºô ,RqBÝük ÿ»HÉPÜ ô»C .ºô»üB…ÉƒÜ .krÜºk þw½Ýýðq»K ½Ü ÿ»Üºq ½ƒýƒO ÿ rƒýƒãƒPƒ…ƒK q»Gôºô»è ß»üºk»w Þü tð z½Ýýðq»K ½Ü »üArÝ„BC q ½g ô ºq ½g ÿ»¾»ì½Ü »G q»w ÿ ôºs( ÿ ôõHOô ÿ q ôºk»G »ýü ôºs ºô»C ,ÿ ôºs ß»ð »ðô ôkq»â þØ»_ ºkqBük ô»C ÿ»ðAô»`ÉK »G ,ºô»PÈ oõwºk Akq ½g q ½g ÿºô»C ÿºkqBük ,òýñýHüºk »Ü ÿ»ðAq»ñÉO»¿g ô QÉGºkAôBC ºôAôBCq ½g»è ô QÈl¾»ø ºô»OÂ»øq ½g»è þ_»Ü ,QÉ¾ôõWºk þPwAo»G»Ü òýñýGºk Aô q ½g Qw»ø týâq»ø ô ºrýãÉW ô QÉ¾ôõWBð AlÍýØAô»è »G õÝ¾»G .QÉ¾ôõƒWºk ÿ ôºs »ƒÜ òƒü»ƒÜBƒð ºô»ƒG AlðBíÉK rÈ u»è ÿ ôºs òü»Üºk Qw»ø ºô»ðAô»`ÉK »üºô»C ‡»ÜºqBÜ½ø .QÉ¾ôõWBð ô ºrýãÉW ô Ûºq òýñýHüBð ºôºq ô ôk»è ô òü uºk ÿ ôºs q»w»è »íÉC ºôºrÉè .òýñýGºk »Ýük þðBÜºrÉPw»C ÿºô»C ßºô þÜ»ü»ñÈ ô Ëô»ðBíG q»â»C ô ó q»ñÉO»¿g óBÜ»Pw»ø Qwô qk ó ô ôkq»â þðBÜºkqBük q»w»è þPxƒðAs ).òü»ÝG óBíðBÜ»Pw»ø»è óBìõâ »Pxü õÉK ,òü»ÝG »G óBýOqBÝük z»Ü Ëlð»ø( :Ê¾ºk q»ðAk rOAôk þüArÉg»G q ¼ s »Ýƒðõƒ_ ,Ak ï»ƒ¾»ƒØ»ƒè ß½ƒñƒwrƒO ÿºô»C þwrO»è ,ºô»üB…ÉÜ »ðBhKB_»è ÿ»Ü»HÉPÜ ,Aqk Atw ÊK ÿ ½éýèBâ »Ü QÈ qlG Atw óBì»ø AkBG»ð Ak»ìºkq»w ô»è ÊÜ ?»ýýO»üAsBC þ…ÉÜq»w BüBC ïÂ»G þÝýè½wBÜ ÿBxÉ¿Ü ÿ rÉ…í„ ÿ ô ô o»Gô ô q ArÈõüºk ,Ak»ìºkq»w ô»è BxÉ¿Ü ÿ rÉ…íƒ„ )?ºô»ƒPƒÉƒHƒG »üBPxü õýG q»â ,ôõGkrÜ þ¿Ø»Ì ô f¼ q þ¾¼ rPð½Ü ,QÈ vÈ pýG QÈõG þÝÉw»Ü q»ø þñü½g þðAõPüºk ,ôõG»è»ø ÊG ô s ¼ rýK BxÉ¿Ü ÿ ½Ý„ô|óB„ ô R»Hü»ø .ArÜºk ÿ qBÝPwºk »ð ô ArÜºk q»w»è ÿ ½âõPÕâ »ð q»w»è Qxü õüºk RqBÝük ,ºô»C ÿAoºq»ƒw »PÉð»ü»ãðBýG ô QÉG ïAôºkq»G þðBÜºô»ñýƒ¾½ƒÝƒÉƒè þO»üBÄ¼ rì õì»ø ô ÿ»Ü»O»ééýì õÜBO ,þƒüBƒO½ƒÜ †ÉK ô þüArÉg»G q»â ºôºrÉè .òñýHG Êè ÿkôõw

»ýýdýw»ì q»w»G Rô»Üq»w ó½_ ½éýèBâ ?AlñýñÝ…K þðBÜBâkAk ô óBÜ»ñýHÝüqBO ÎðBØ Bü qô óBìAqô»ø :ºô»ýýGºq»Ì»è .ô

e¾Bw î„Bø

“

,»üºqô»â BðAs ï»C þÜ¼rý_ # ÿºõÉK þÝ¾»g ,óBÜ»ìºkq»w þüAvÈqk »G ô»C òýÉ¿G ËrÜºk ºô»C q»G»è ,óôõG ÁBØq»w ,ºôAqk îÜõc ÞÈqBW lð»_ ,qBW ß»ü þOBG»è q»w»è ,1992 þ¾Bw»è ô »ðBýüAôk ï»G õÜBO ,ïºôôk þx¾½K Bƒð»ƒc½ƒü BƒKBƒK þƒPƒwºk BüBC ïÂ»G ,lðBü»âAq ÿ½éýèBâ þðôõHüq»HÉG ºô»G þPxüõÉK ,½éýèBâ ÿºqBG»Ø »G ß»üBðAs RBÝG ÿq»HÉG BxÉ¿Ü ôõG .QÉñÈõñG ÿ râAo½g ô ÿ výOôlðõO óBü ,óBÝýOBÄ þÜºq»wºq»ø þñìu ôk »üArÝ„BC »OAô ,ôõG QðBPxO¼ rK þÄ¼ rì ,þÝýè½wBÜ þG»øs»ì ô þñüBC ÿ sBxÜB_ ÿ q»GAq q»w½è òOqBì þðArãð»üæ ô»ƒè »ƒOAô»ƒÜ .R»ƒýƒðBƒPƒxƒO¼ rƒƒK ÿ q»ƒƒñƒƒÈ q s»ƒƒìAk »üºõÉ„ ï»G .ôõG ÁBc»ì ókq ôõHÝÉè ,Ak»g¼kô qBG

òýwôõð»ƒè Aô»ƒC ,»ƒüBƒPƒ„õƒÝƒðBƒýƒG ÿ ½ƒg ÿºkAô »ýýO»íýéG þì»øq»G»è þO»üBÄ¼ rƒì ô BƒPƒwºôºkAq óBìºô»C »íÉC ½gBC .ôõGºk ‡»HÉG ÿ»ƒÜºsAôBƒð þðBÜ»HÉPÜ ÿ»Gq ¼ s»è Qxü ôºk óBìºô»C ?Qxü ôºk ÿAôk »ü»ðBHÉPÜ ô»C îPw»G»ì :òýG ‡»HÉG RqBÝük »ñü q ¼ s »ü»ü½ø ï»C q»G»è ?þñýwôõð 1633 þ¾Bw

»G q»w »Ü ,ôõHOBùÝÉK þdýw»ì þðBÜ»ýƒýƒñƒüBƒC þHÉPÜ RõðBüºk »ðAô»C .ó ôõG Þýè½wBÜ þG»øs»ì ÿ q ôºk »G q ½g Ê¾ºk )êýXñýC ô RAq ô»O »OAô( s ¼ rýK ,QÉ¾ôõWBð ô ºrýãÉW ÿ ôºs ô QÉ¾ôõWºk Alü ôºs þðBÜ»xØ ÿ»ðAô»`ÉK »ü½éýèBâ ôBð»G ô»C ó ½_ ÿlýC ,ÿºqBÜ ô»è ô ÿ ½g»è RºrÔ»ð ?RBÜºk qBPÔºq Akõg þdýw»ì þƒñƒüBƒC»ƒè ÿ»ƒüºôºkrƒÜ ô»ƒG ô»ƒC BƒüBƒC ô Úülðºs »G ºôõG»ð ÿ»ðBxØ ô»G BüBC ?ºôAk»ñüæ ºõÉ„ òü rƒOlƒðõƒO »ƒG »ƒPƒxƒü õƒÉƒK ô ß»ƒüApƒìõƒâ ?QÈ qlGAtw óBìõãÉG :Ê¾ºk ô QÉGºk ïAôºkq»G q»ðAk rOAôk ,ºô»PÉGºk s»ã„BK þðBÜ»PxÈõ¾»ø»è ½éýèBâ qBWAôk òP„õÜ»è óBü óBOõw»è ÿ ½g þðBýâ »üºõÉ„ ï»G Ak»Ýük ÿ»ÜBƒðAs q»ƒw»ƒG ÿºô»ƒC ô krƒÜ qBƒâs q ,RBø»ð Alì»C q»w»G RBø Alƒ"½ñü rG ½ðAkq õýW" óB„BK ô ÿ pG óBü½ñü rG ½ðAkq õýW þðBìs 1600 þ¾Bw óBì»ø »Ýðõ_ ,ºôºrâBC ôBð »üAlÈ pÔ óBü»Pw»W þÉK ÿAôpG ½éýèBâ »Ü ºô»Oô þw½Ýýðq»K ½Ü ÿºq ½ýO q ¼ s ,Ak»Ü»HÉPÜ þì»Ü»ü þ„»G»è q»ðAk rOAôk .ôõG þƒƒðBƒƒÜ»ƒƒýƒƒü qBƒƒÜºkq ô q»ƒƒw»ƒƒè »ƒƒxƒƒØ ÿkq ô»ƒƒƒG þ„»G .RBÜºk 1633 þ¾Bw»è ½éýèBâ þðkrÜqBHO»ì½O ÿºô»ðõGôÃG þO»ýð½_ ½G »ðBgq»O »Ü»HÉPÜ þìºô ôk ºlƒðºôBƒð»ƒè ½ƒéƒýƒèBƒâ þƒðkrƒÜqBƒHƒO»ƒì½ƒO þƒ¾Aô»ƒƒø – 1633 þðÂBw óAõÉð»è BK ô q ô»C þðBÜ»ýýPxðAs .1651 ôÃG ArÉg þÜ»üºõÉ„»G ÁAô»ø AkºqBâu ¼ q ô»è ô»è .ºô»PÉGºk ôÃG ¼pì»C ÿºô»C ßºô ,ºôºôõGºk»ð òPxýHG Aô þÝÉ¾Aô»ø þÝ¾»g ÿºô»C ½G Ak»ìºkq»w ,lðBüBgºk þÝÉ¾Bw lð»_ R»ðBð»O óBü ÞÉãðBì lð»_ óBÜºo½LxK ô lð»íO»HüBO BðAs óBƒìõƒãƒÉƒG ïÂ»ƒG »G òýÉ¾ºk ÊOBÜ ,QxýG þüArÉg »G óBü»Ü»¾Aô»ø lð»_ ÿ»ðBýì»è ï»Ýýðæ »ƒüAô ÿBƒðBƒì ,þƒüArƒÉƒg ÿAôk Bùð»O þÝ¾»g ÿ ôAô»O Êèºô ,Ak»Ü»ü»PÔ»ø vƒƒÈ qkô q ô ôk q ¼ s þƒƒÜ»ƒƒüºôBƒƒì þƒƒðôõƒƒGo»ƒƒLƒƒÉƒƒO .QxýG óBü»Ü»¾Aô»ø q»HìAq»G»è ,Ak»Ü»HÉPÜ þìºô ôk þ„»G»è q»ðAk

ÖýC óBW" q ½xýÔ¼pK þñýwôõð»è »HÉPÜ ï»C ÿBPw½ìBì ,Bxðºq»Ô þPðBð ÿ ½ÝðAs»è »Ü »ü"½ü q ½G Alü»HÉPÜ ï»ƒè ô»ƒC .»ƒýƒýƒñƒýƒOæ þƒGºk»ƒC ô óBƒìs »G RºqBG»w ,óBíýP…â þü ô vÉì þÜ»üBìAq ½ƒðBƒK ô»C ô 1633 þ¾Bw»è ½ƒéƒýƒèBƒâ þƒðkrƒÝƒýƒüBƒâkAk ,¼pì»C ÿ u ¼ q BO Ak óBƒü ô q rƒOAôk ÿ»ƒðAôAkô ô q ô»ƒC þƒÜ¼ rƒýƒ_ q»ƒƒwôõƒƒð .RBƒƒÜºk ‡»ƒƒÝƒ…ƒÉƒK »Ü ºô»PÈ pÉâºk ½G óBì»ÜBñwrO »ñOô»ÝƒÜ»ƒü q»ƒG Alýdýw»ì ÿBxÉ¿Ü ô äðBGôBð»G ÿBðAs óAõÉð»è ½éýèBâ ôõGBì»ð ÿºlñÉø ÞÉñOô»ÝÜ»ü q»G ,Ak ÿ ô ô q ÿ»…Ü»„BK AlðBÜ»OBwAôk »è q»â»ƒC ,QƒÈ u õƒÝƒG .»üAkrÜ»ð »G ,»üºq ô»â BðAs ï»C þÜ¼ rý_ QÉG ÞÉð½_q»ø ÁBØq»w ÿºõÉK þÝ¾»g ,óBÜ»ìºkq»w þüAvÈ qk ß»ü þOBG»è ô»C òýÉ¿G Ë rÜºk ºô»C q»G»è ,ó ôõG ô »ðBýüAôk ï»G õÜBO ,ºôAqk îÜõc ÞÈ qBW lð»_ ,qBW þx¾½K Bð»c½ü BKBK þPwºk q»w»è ,1992 þ¾Bw»è BüBC ïÂ»G ,lðBü»âAq ÿ ½éýèBâ þðôõHü q»HÉG ,ïºô ôk ôõG ºô»G þPxü õÉK ,½éýèBâ ÿºqBG»Ø »G ß»üBðAs ºk»w qAõ_ ÿ»Ýü tð †ÉK »Ü RBÝG ÿ q»HÉG BxÉ¿Ü þÔBì ½éýèBâ BüBC ?krÜ þüBâkAk ô »ðBùýC q»Gô»ì»è »G »Ü»HÉPÜ ?RBÝG þüBâkAk BxÉ¿Ü ô»C »ýýð ÿºô»C ºqBýwrK ô»C þìÂºô ºô»ýýðBÜºq ¼ s ºo»Kæ õì»ø .ºô»OAkºk ½éýèBâ ÿ»…ÉÜ ºôºqAõg ÿ»üºõÉ„ ï»G q»ðAk þðkrÝýüBâkAk þìBXð»C»è 1633 þ¾Bw :ô ô o»OBgºk »G ÿ ½éýèBâ óBÝýOBÄ ,qAôBøõOBø pK ô vÈ qkô q ôk þÜ »Ýðõ_ .krÜ qBHO»ì½O )»Ø»Oq»ø( þüApìõâ þO»ì½O ,»ýýð rýãÉW ô QÉ¾ôõWºk ÿ ôºs þO»ü ôõOô ½éýèBâ òü ôõP…ýðAk ÿ q»w»è »Ü »íÉC ÿºô»C ÿ»ðAô»`ÉK»G »üºô»C rOqAlýwrO»ì ‡ºô»è .òü ôõP…ü»ãƒÉƒO ô þPxðAs þÜ»üºôB_q»w s ¼ rýK þHÉPÜ Ê¾ºk ½éýèBâ .»ýýc¼ q þÜ»üºôB_q»ƒw Bƒùƒð»ƒO õƒÝƒ¾»ƒG ,»ƒýƒýƒð þðBÜBâkAk ó»üæ»è ½éýèBâ ÿ»Ü»ƒðkrƒÜqBƒHƒO»ƒì½ƒO ô»C ,ôõGôõ_qºk ºô»ðBÝýOBÄ »G q»w þñýñÝƒ…ƒK ºôBýK ô óBÜºq ô»â »ñýøBÜ ô »„»ƒØ»ƒè »ƒüBƒâkAk

2012/10/22 »íì»„ ôôk )335( ºqBìu yðõü ÿ»ÜAq ½PÜôk ÿ tÉO þðôõGôAô»O »OAô ,ºôArðAk q õPÜôk þñP„õÜ½g ÿ qBÜ½ø .»üBðBíÉƒG q ¼ s»ƒÜ q»w»è»Ü ,»Ü»ýüu õÜ½g»è b »üºkBw q ¼ s»Ü BwqBK ôºô»ðkqB„ †ü qBWAôk ô ÞÉ`Ü»G þO»ýðôõHÙ„BÌ z»Üô ôk yðõü»Ü .»üºkBw þ…ü»Ü»ðkrÜArÝ„BC BO BwqBK q ½PÜôk þðBÜºqBÜlñÈõg»è ºô»PÉñÉìºk ½G þÜ»ýü qBýðAs aýø »OBÜô»C BO ôBÝG Á»â»è óBü»xØ ô»C Býð»O»Ü QÉðAsºk q»ñÈõg rPýC ,ºôõG»ð ArÝ„BC †ü»w»Üô ôk ô»ƒC q»ƒø ôºô»ƒOºôBƒì »ƒw»ƒÜô ôk ô ôAkô ô q ÿkõg»G »Ü»HÉPÜ ÿ ôBð ÿlðºõü»K .òðAsºk Ë râ ô»C ôºô»Ü»ðBì¼ q õƒÉƒð þƒðBƒÜ»ƒOBƒøq»ƒw»ƒG ó»ÝG rP…ÉÜApXðq»w óBì¼ q QÉ„ºk»Ü ÿ»ðBýðBìs ÿºô»ðlñÈõg»è Qwºk QÉðAõO»ð ó»ÝG q»ñÈõg»è Aô ô .QÈ rã¾»ø RBÜ»ð »ðBük½Ü »„ô ô»G Qw»ø q»ñÈõg »ãðºq ,)yðõü( þðBÜºôBð ßºô ó ôõOBø Ak»Ü»ðBì¼ o»è »Ü ºõÈ ô»è »Ü )ï»P„»ø þOBØ( ô »Ü»ƒ)ÁAlñì( ,)»üBw( óBìõâ ÿBðBì»G yðõü .|ºôºqAõg»Pxg ÿ ½g BwqBK q»ø rOAôk ô»ü»ø Alxðõü»è †ü»ðBìõâ ô»C»Ü QÈk »Ü»ü rýâq»wôBø»Ü RBÜºk »üBw»è Aô »ü»ðBìõâ ô»C ÊK ÿ ôõ„ yðõü»G QÉG»ð ÿ sAq ôºô»PÉñÉ„ºõ¾»ø Aõg»G ÿAôpG ÞÉw»Ü ÞÉOBÜ" :QÉ¾ºk ßºô ,RBÝG »ÝÈk½Ü»Ü »üBw ".ºô ôkrì òì ÿæ rPýC ,QÉG»ð yðõü þðBü u q»w»è »`Üô»C »Ü ÿºq»HƒÉƒwô»ƒè ÿBOAô»G AlýüBO½Ü»è †ü»Ü»¾Alñì .ºô ôkrÜ þPwô qk »Ü ÿ»ðBw»Üô»è QÈk ó ôõHDü q»G ôºô»ðôõƒHƒÜBƒK ô»C ½G )ï»P„»ø þƒOBƒØ( .ºô»ƒñƒÈ o»ƒâºk Aõƒg½ƒG þÉK»G ÿ ôºs ô óBíwBC»Ü ºôõOBøqBÜ»G »Pw»G»ì ï»Oô»c ÿ»Ø»G»O ô »Ø»G»O Rô»c ,óBÜ»ð½Ü»ðBxÔ»C q»wôõð »ü½G .»üAõg þðôõG ô BðAõOôtÉø ÿ»ãñÈõð QÉ¿G BO ï»P„»ø ÿ»Ø»G»O »Oºô ôkrG ÿBwqBK ºôõOBø ôºô»OºôõOô»Ü q ô ôk Aõg ÿBøºq ÿBOAô»è BwqBK»Ü q ô ôk »ì»Oô»c ÿ»Ø»G»O ÿkõg»Ü BðBì ÿ»Ø»G»O»è ï»C z»Üq»ø »ü½G ,»ýýð þ¾ôõG»Ø ôºôºôõOô»ƒÜ QÉG»ø þðBìõâ»è ÞÈ q ½W ô QÉG»ð Á ôõG»Ø ÿ»üBðBì .QÈ u õÜºk ÿ ½g ô»_ôõK þðBüu Aô»C :þOqõÜ»G ï»C»Ü ÿ»O»ÌBð»Ø ô»C q»w»ñü»âºk AlýüBO½Ü»è ô»ã¾»G ÿºô»ðBñÉø»è QÉG ÿ pK »ýýð ÞÉHÉPÜ »HÉPÜ QÉG»ðºlðºô»C Býƒð»ƒO ,Aõƒg þƒðôõƒG ÿ qAk»ƒãƒ¾»ƒG .ºô»PÉñÉøºk þðôõG½G »ã¾»G ßºô Aõg ÿkõg»Ü ½G »ÝÉðBì¼ q ,)»ÝG bBì Aõg þãðBì ÿ ô ô o( þðBì¼ q þƒƒO»ƒƒØBƒƒO»ƒƒÜ ,ºôArƒƒwôõƒƒð Ëõƒƒð þƒƒƒÜ»ƒƒƒüºô»ƒƒƒð þO»ØBO ,»ýýð þýÔ»xè»Ô þñü q tùÉO ôºô»ðkrÜrýH¾ôõØ ôºô»PÉñÈõhG þü»Øºk ß»ü þÜ»ü»Pwo »ýýð ÿºô»C ï»C .ºô»OBÜºk ÿ»ÜBðBì»è rýG RBÌ»w ô ôk †ü rOAôk †ýðBÜ»ðBì¼ o»Ü ºôArwôõð »ðBw»Üô»C ½G »HÉPÜ òðAsºkAô ô ó»Üºk rü»w óBÜ»ìBðu ¼ q ÿºõÉ„ôBø ô qBükBð BðBì ôõì»ø QÉGºk Al…üºô»ðlñÈõg þOBÜ»è ï»C .òG ArÝ„BC q»wôõð þÝ…Éì õÉð þðBÜºôAqB„ þðBÜºqBýwrK þÜ»O ß»O þìÂºô QÈ ô»ùüBð »HÉPÜ ÞÈ q õÝ¾»G ,Aõg þðôõG o»ì»è ºô»ƒOAlƒG Ç¼ rƒì q ¼ s òì ºlð»_q»ø .»ü»ø Aõg QÉ¾ºlPÉK »ðBýìAô»Ì Ak»ðBì¼ q ï»C õÉð»è î…ÉÜApXðq»w ô óAõW þP„ ½G óBÜ»ýý„½g»ð ÿ ôBð yðõü»Ü »ðôõíð½G .þñýG ï»C ÿ ôBð ½O QÉ¾ºk Asºpýè»Ì .RAkºl¾»ø Asºpýè»Ì ºlð»_q»ø !?þðAsºk ºõÈõÜ»è »ü»P…ü rÔ ôõì»ø ºôºô»è ô »ü»ƒðBƒýƒñƒük þƒÜ»ƒüºô»ƒðkrƒÜrƒýƒG »ƒì»ƒC »ýýð ß»ü»P…ü rÔ aýø»ƒÜ ºôõƒOrƒâ ÿºôBƒ_q»ƒw .òðAõW ôõì»ø ô|ÊG òü rý„Bð ºô»…ýðBPü»„»G :»Ü»ðApÉâqºô»G RºqBG»w ô qBÜpK þÝÉw»Ü rýGBw qBG»W AlýPƒwAo»ƒè ô òƒýƒwôõƒð ô óApƒÉƒâqºô ÿBƒýƒðk»ƒG »ƒ¾BƒƒØq»ƒƒw ï»è þÜ»ýý¾BØq»w»è »ýüBwBC »ü½G ,ºô»ü»ÜºqBƒÜ AlýÝÈ vÉGõOõâ»è ßºô ô QÉGºk»¾»ƒø Ak»ƒüºõƒÉƒ„ †ü ô»C ,»ü»ø þÜ»üAô pG AlðBíìBXð»C ºô»ÝÉK»Ü q ¼ s ô òü pÉãGqºô BPxÉC »íÉC QÈ rÜºk»Ü »üºô»C »ðBðAk»ÐBñG ô»CBO ºô»ðBÜ»¾»øõÉð »ñý_»ð »ðAqBÜºkq ô ,ºôAlÉK ïºuBìBC AkBOºq»w»è òì»Ü ÿ»ýýãð»øq»Ô ô»C ÿ ½ø»G Al…üºô»C Á»â»è .QÉGºk »èôõìq ½Ô q ¼ s ,»ü»ø AlýwqBÔ ô ÿkq õÜ þðBìs»è »Ü ÿ»ýýÝü tÉð »ü½G ,ÿkq õÜ|»ðkrÜ ½G ËôBð ÿ qBÝƒPƒwºk Qƒ„ ßºô þP„ q ¼ s ôºôõOrâ ôB_q»Gºô ÿ»ì»C pÉâqºô ,»ýüBwBCq ¼ s »ì»C †ýñì ÿæ ôºô»OºôBðAk ÿ ½g ÿ»Ü ô òÜ»ü AlðBìs ô ôkq»ø»è óBÜBðBì »Ýðõƒ_ òÉ¿ƒG QƒÈ rƒÜºk »ƒìºkô»ƒC ,ó ôõƒGBƒýƒW óBƒÜBƒðBƒì .òü pÉãHðBü qºô »Ýük þÜ»üºõÉƒ„»ƒG QƒÉƒ„ºk»ƒÜ ó»üºõÉ„ ï»G rýGBw qBG»W þðBÜ»ðApÉâqºô þP…â»G ô QÈ o½â»ð q ¼ s Ûºk»Ü ºô ôkrÝüAô †ü»ì»ƒC ô .QÉG»ø ÿ ½g ÿ»Ü»ýýÜºq»w»Øºk ÿ vÉ_ óBì»ø »ƒãƒðºq óBƒÜ»ƒwôõƒñƒƒÈ q ÿ sAõƒƒÉƒƒ„ ºlƒƒð»ƒƒ_q»ƒƒø ó»ÜBðºô »ì»C ïÂ»G ,òGsAôBýƒW óBƒPƒwkq õƒÜ»ƒè »ü½G ,QÉGAkq»w»G þOºo»ñG þðAo½â †ü»Ü»Øºk»Ü ôºrPãñü râ »Ýük þÝÉP„ ôõì»ø»è òì½G »O»ðBì»Cô»C Á»â»è .óBðAtðBìs q»w »OºôBPwºô ÿ»Ýük ÿ ô»C bBì Aõg þãðBì ÿ ô ô q þðBì¼ q ÿ pÉâqºô Al…üºô»C QÈ rÈ vGºl¾»ø óApƒÉƒâqºô ½ƒG ÞƒÉƒè»ƒãƒØºk ,»ƒÝƒG »ñ_ºk ô|òÈ rÝG »ì»Wq»O óºô»C ÿ ôBý„ þPwAo»G»Ü ÿºuBìBC Ak»ñýwôõð ï»è»Ü ºô»ðBØºkô»C ÿ»ðBƒg ÿBƒOºq»ƒƒw»ƒƒè QƒƒÈ rƒƒÜºk »ƒƒÜ AqlƒƒÉƒƒK óBƒƒüºô»ƒƒC ÊK óBýãñü râ AlÝÉãð»øq»Ô q»ø þðôõG»èôõìq ½Ô »ü½G ,ÿkq õÜ þðBìs q»w »ñÈ qkpÉãGqºô ô QÈ qlG »ðArüu óBìºpÉâqºô Ë oôBø ï»C ºô»ì»è îÉ¿G îðAõOºk Al…ü ôõOBøAk»è ô|†ü qBWAôk ôBÜºk ÿ qBük óBÜ»Øºk ô|ß¼ rý_ þðAq»ñÈõg R»HüBO»G ,ÿkq õÜ þðAq»ñÈõg #.ºô»ñGºk ÿ qBGqAs q»Ø óBì¼ q

þðBìs»G z»Üôõì»ø þO»üAõƒgAõƒg ºq tƒøºkBƒw QƒƒÉƒƒG ÞƒƒÉƒƒð½ƒƒ_ q»ƒƒø .RBƒƒÝƒƒG»ƒƒƒxƒƒƒØ ÿ oAsBƒƒƒG óBÜ»wq õØ»wBG QÉG|þÜºq»â zôõñðBì¼ o»ãðºq †ü»ì»C ,QÉñÉwBñG »ðBìAô»Ì ôºkBw þÝÉðBìs»G óBÜ»HÉPÜ þ„¼ rÔpK ½G »„BG þÝÈ qBÜ½ø ºô»Ü»üæ»è þñOô»Üq»w þ„BG þÝÈ qBÜ½ø»G óBýðBÜºq»wôõð»Ü ÿ»ýüºkBw»ðBìs ï»C q»ø ô ó»Üºk qBìu»ø þðBü½g ºôõG ÞÈ qBÜ½ø )»ÝG bBì Aõg þãðBì ÿ ô ô o( þðBì¼ q NB_ »Ü»ƒHƒÉƒPƒÜ qBƒW35 »ƒè rƒOBƒü s»ƒÜ ÿºô»ƒC½ƒG ï»C »ü½Gq»ø .QÉG ïAôºkq»G †üBPxÉC BO ôºô»PÈ rÝG þÜ»üAs»Ô»Ü ÿºô»C ÿ ½ø»OºôõG »ýüºkBw»ƒðBƒìs ô RBøq»w»ƒG ÿºô»ƒ…ƒÉƒK»ƒðôõƒ_ ½ƒG †ƒüºkBƒw ÿºô»C½G QÉHG Qwô qk »Ü»ðBì¼ q õÉð þðBÜºôAkô ô q ÿ qB„ þðBüu ô»ã¾»ì½Ü þðBÜ»ýýñü rý„Bð ô þðAõW .ºô»ñÈ qlG óB…ýð óBü½g ßºô ,ºlð»w»K ºô»ñì ÿæ»G »HÉPÜ ï»C rOBü s ÿºô»C þñýwôõð þOºo»ñG ô|ï»Ü»ü ÿ»Ü¼ rýG óBì»ø þðôõG ºôºqBƒƒýƒƒwrƒƒK ï»ƒƒè †ƒƒü ô»ƒƒC»ƒƒÜ »ƒƒü»ƒƒÜ»ƒƒHƒÉƒPƒƒÜ ºqBýwrK ï»C )?»ü»ø Aõg BüBC( :QÈ râºkºôB_q»w þñPxýG»G óBÜ»Ä¼ rì»Ü »üºqBGô ôk ôºkBwºlñÉø ºô»ÜºqBýwrK õÉð »ñý_ºk»Ü ïÂ»G ,òGBð ïBwq»w Ç¼ rì ÿ»Oºô»è»Ü ºs ½¾BC ô|zq õØºlñÉø òýñýGºk ºô»OAlG ÿ»ðAq»Ýü sAq þÝÉìÂºô ºõýðAõPü»ð ,»ü»ø ,ºkBw AlðBìs»è »ü½G .RBÝG ÿ sAq ÞÉÜBO ôõì»ø»Ü þƒüºkBƒw»ƒG q»ƒâ»ƒC .ºs ½ƒ¾BƒC AlƒÜ¼ rƒƒÜ»ƒƒè ïÂ»ƒƒG òýñýGºk ,òü»Ü»ð »Ü»ðBì¼ q ÿ rü»w ºô»ÜºqBýwrK ô|»ðBwBñ¾»ì½Ü þÝÉñü q tùÉO ÿºõÉ_qAõ_»è q»wôõð þ¾½ÝXðõÜ »PÈ ô»Üºk QÈk Ak»ƒðBƒwBƒð»ƒÕƒü rƒÌ»ƒì þO»ýÜºq»â ô»ã¾»ì½Ü þðBÜ»ÜBO ÿAô pG ôºlýØ»Ì ókrÝè»K»è»K ô þü»„»¾»ø»èq ô ôk ôºkBw þÝÉðBìs»G þðArâ»ñgºq ßºô †ü ô»C .QÉñÉíè»xG Aõg þðôõG ï»C |þðBÜ»ñü q tùÉO ºôBì»ñG|Êw q»w»è òÉ¾ºk þðArÉC :»è òýPü rG †ýƒðAô»ƒC»ƒÜ ,òƒÈ q vƒÈ oºkAk »ƒðBƒì¼ q .)þüBýð»O ô|ÿ q»â½xì þðôõG»ð ,óBìõâ( þÄ¼ rì ÿkõƒWô»ƒè »ƒÝƒÉƒ„»ƒG ÿ ½ƒg óBƒìõƒâ ï»ƒCq»ƒø ÿ»ƒýƒÉƒK ô»ƒG ,þƒPƒü q»ƒð ß»ƒð ,ó pƒÈk½ƒì )!?»ü»ø Aõg BüBC( ßºô þÝÈ qBýwrK»Ü ôõG»ðBìõâ þðAôArÔq»Gô»C ºô»ü»ãÈ q ô»è BO RBÜºk Qƒwô qk ,þO»ü»ø ó pÈk½ì þÄ¼ rì ÿ»üºô»ðkrÜrýG ô|òü q tùÉO óBñÉøAk RBÜºkAô»Ü »ü»ðBìõâ ï»C .QÈ rÝG ôArÉO ºk»w|ß»ü ô|QwBC|ß»ü»è Aô q»ø Ç¼ rì ô|QÉG»ø óBìõâ .QÈ ô»ƒÝƒHƒ…ƒÉƒK ôºô»ƒPƒÉƒñƒÉƒì»ƒð yƒýƒO»ƒØ Býèô u»Ü Alü»OBÜô»è ,»ü»HÉPÜ ï»C ÿ tÉø»G þÜ»üBì»ñG »ƒðBƒìõƒâ ï»ƒC ,QƒÉƒGºk»ƒƒXƒƒð»ƒƒK rƒƒÉƒƒ„ þƒƒ„ôõƒƒO ½G RBÜºkºô»C ÿ qBýwrK»Ü ÿ ½g ÿ»ÝOôõè»OBâºk þ„ôõO ô»C QÉGºk Ak»Ä¼ rì ôõì»ø ï»C õƒÉƒð»ƒè ô»ƒC †ƒýƒìºô ôk þƒ„»ƒG .QƒÉƒƒHƒƒG»ƒƒXƒƒð»ƒƒK rƒƒÉƒƒ„ þÄ¼ rì ÿ»ýýO»ýìAôºkq»G ô oºôBG þðôõG»ðq»â½xì ô»Ü»ðBì¼ q ÿ»Ýük þÜ»üBì»ñG»G QÉ„ºk»Ü »ðrÈk½ì .ó»ÝGqBìu»ø þðrÈk½ì þÄ¼ rì þýÜºq»w ÿBì»ñG »ƒü»ƒÄ¼ rƒì ô»ƒC ,þƒüºvƒƒÈ q ôAq»ƒƒâºvƒƒÈ q þƒƒÄ¼ rƒƒì .†üAõg þðôõG R»ðBð»O ,òýð Bøºq æ þðBÜ»P„»Ü ï»ƒƒG ô»ƒƒüºõƒƒÉƒƒ„ ï»ƒƒè þƒƒÝƒƒÈ qBƒƒýƒƒwrƒƒƒK »ƒƒƒü½ƒƒƒG ºkBƒƒw þƒƒÝƒƒƒÉƒƒƒðBƒƒƒìs»ƒƒƒG ºô»ƒƒƒüºq ô»ƒƒƒâºqBƒƒƒG»ƒƒƒØ ÿ ô ô o( ÿ q»wôõð òñýGºk »ü½G .zBGq»G»PÈ ô»Üºk ôºôõOrâAq þðAoºôBHÉG þ¾k ï»ø )»ÝG bBì Aõg þãðBì ÿ ôBð»G ÞÉP„ ÿºô»C ï»ø .óAqAlðBíýC þ¾k ï»ø †ýì»ø ô Ë o½â»PÉñÉøºk Aõg þðôõG»è óBìõƒâ q»ñÈõg þO»ýƒÜºq»ƒâ ºô»ƒðBƒìõƒâ ï»ƒC ÿ»ƒãƒÈ o»ƒè qBWAôk»Ü Aõg þðôõG»G Bøºq þÜ»üAôpG »PÉð»ü»ãG ÿkõg»Ü »Ü»¾Alñì ÿºqæ½ƒÜ ÿºô»ƒðôõƒGs q»ƒG»ƒè Aõg»Ü QÉñÉíè»wºk ,»ýýÜBK þèôõHíýw »Ü»¾Alñì .ºô»OBÜºk ÿ sAq óAqAlðBíýC ºô»ü»ãÈ q ï»è ô»ü»ø ô»HÉPÜ ï»C þñýwôõð ÿºqºô»O òýì»ýÉw»Ü þüBýð»O Ak»HÉPÜ ï»è ,»ðrÈk½ì þÄ¼ rì þýÜºq»w þÝÈ qºô»O òü»ƒÜºk kAkrƒùƒýƒì»ƒG Qƒw»ƒø .ºô»ƒOAkºk äƒðºq ºq»ãü qBÜ ºlð»_ ÿ»Üºq»wôBø ÿ»Ü»Xð»K rÉ„»Ü .þO»ü»ø»Ü ÿ»ýüBýð»O ô»C þðkrÝPwô qk q»w»è ÿ»Ü»¾½Ü Êw ,»ü»Ü»¾½Ü Êw ï»C QÉHÝÉð½_q»ø óBì»ø»è ô òðrÈk½ì þÄ¼ rì þðBñOBýñG þýOºo»ñG þðBÜºq»PÜºqBÜ»Ü ÿºô»C þíÜõƒc»ƒG Alƒ…ƒýƒOBƒÜ Êw ï»C òýñýGºk ,»ñü qB„ ÿ ôõì»ø»Ü »ƒðBƒì¼ q .»ü»ø AlÉO óBü»Ü»¾½Ü Á»ÝÉO »KArgô»„BG q»wôõð Ak»ƒðBƒì¼ q ï»ƒè ºôBOºq»w»è q»ø ºlð»_q»ø ,RBÜºk ÿ rPÜ»ü»ƒG »„BG þO»ýÜºq»â »ðBü q õÉø þÝÉðBìs»G q»wôõð rPýC rOAôk òýñýGºk ïÂ»G ,ºô»OBÝGBýW »KArg»ƒè »Ýðõ_ ,»„BG þð»üæ »PÉGºk ô»ýýð ó»üçÉG q»wôõð »„BG»G ƒºôºq»wôõð ÿ»ãðAô q»è ƒ»Ü»ðBì¼ q ÿkõg .Aõg ÿkõg½G ºô»ðAo»â »OAô ,QÉñÈlÉK þüBO½Ü Á»â»è »Ü»ýýxÜ»O ÿ oõhÉè»Ü ÿ»OBÜô»è R»ðBð»O »üºô»ðAo»ã¾»ø ï»C ,RBÜºk»xØ Ak»Ü»ýýðAs ½w»ðu þðAqAlì»_q»K ô óAqAk»Ü¼ rýG»è QÈ ô»Üºk qBük»G :QÉ¾ºk ÿ»OBÜô»C ,óAoºôBHÉG ô óAqAlðBìõâ ÿ q tø q»ƒø ÞƒÈ q ô "»ƒÝƒG bBƒì Aõƒƒg þƒƒãƒƒðBƒì ÿ ô ô o" ArÝ„BC ½G ÿ»Ü»ðBì¼ q ÿ ôBð q»ñÈõg »üAl…ü»OBÜô»è »OºôõG ß»ü½ø b»Ü QÈ ô»Üºkqºk ÿ ½G ô QÉGºk ,Asºpýè»Ì .ÞÉðB…ýðô ôBð Bøºô þðkqAvH¾»ø ÿ ½ø ÿ ô ô o»ñPƒxƒg ½ƒG »ƒýƒýƒÜºq»ƒw þƒÝƒÈ q»ƒPƒÜºqBƒÜ ï»C yðõü AlOºo»ñG»è ôõGºk»Ü óBÜ»ýýKArgô»„BG ÿ ôAq ÞÉP„ôõì»ø»è q»G »Ýðõ_ ,»üBGkrÜ ÿºqBÜ þƒ„»ƒG ÿ qBƒÜlƒñƒÈõƒg †ƒýƒì»ƒø ô»ƒðBƒƒÜºôAkô ô q .»ü»Ô»xè»Ô ô ß¼ rý_ºkq ô òülð»_ |»wôõƒñƒðBƒì¼ q ï»ƒC zBG Rq õÜ ôºkBw q ¼ s ÿ»Ü»ðBì¼ q õÉð ÿ ôAkô ô q ArÜºk AlÝÉOBÜ»è ,ó ôAk»ñÉK þãñü rƒâ ô|ó ô ôkrƒÜ ô óBìs ÿkõg ½G rOBü s þ¾½âô|Ë râ óBýðkrÝwBG»G »ðõíð ½G .BGkrÜ Qwô qk »Ü»ðBì¼ q ÿºô»…ÉK»ðôõ_ »üBw |ô|yðõü ÿ q»wôBø þðBüu ½G»Ü ÿºqBÜ½ø ô»C

AlðBùýW»è BPxÉC »ñýwôõð ÿ sAõÉ„ ï»Cºlð»_q»ø ,óºq ½Xì»è Býðk þðBÜ»„¼ rÔpK»HÉPÜ ÿ»Gq ¼ s ôºôBG òülð»_ »ýýñýGºkBw ï»C Al…üºô»C Á»â»è ïÂ»G ÿ»ñgºo»è rOAôk»Ü ,RBÜºk Qwô qk ÞÉèBÝ…ýC ÞÈ q ¼ s »…ü»ì»C q»ø .ÿ q»w»ñýƒÈk »ƒÜ»ƒðBƒì¼ q ÞÉÜ»ü»G q ôõxð»ì BÔ»Pxì ,þðArÉC þðArâ»ñgºo»è ,ó»Gºk ÿ ôBð ,ÿ qB„ þðBÜ»ýýGºk»C»ðBÅÜæB_»ƒè ÿ»Ä¼ r„ô»ÄAo »PÈ ô»Üºk AlýðBÜ»ðBì¼ o»è »Ýðõ_ »ðAq»G»ãð»O»ðÂ½Ü ôºkBWõÉð ÿ ô ôkqAõgrýâ þÄ¼ rì ÿ ôAuºôAu ô ½Pð»ì»_ ô|òwBCõÉð þðBÜºôArýâq ôºk þH¾»Ð»H¾»Ð ôBü q ½øôAq»ø ô»âqBƒÜ ô|êƒÉƒHƒì½ƒO½ƒC ½ÝðAs ÿBPw½ìBì ßºô ô oAsBG ô|ÞýÔArO ô|òP…ü ¼ q þðBÜºôAqlÈ pÔ»¾Alñì( ó ôBð ÿ ôBð )óAô»gBG ëkBÌ( ô|ß¼ rƒƒýƒƒ_ »ƒƒü½ƒƒGq»ƒƒø .)ÊƒƒPƒƒýƒƒðrƒƒÈk½ƒƒƒì õƒƒƒÉƒƒð Ëõðq ¼ s »íÉC½G »ðBì¼ q ï»C õÉð þðBÜ»OBøq»w»G óBü»ðAq»Üô ôlðBì þÜ»ƒüºô»ƒðôõƒGºqBƒGô ôk ô|òƒýƒð .ºqBükºõÉK Aõg þãðBì ÿ ô ô o( þðBì¼ q õÉð þðBÜºq»PÜºqBÜ »ƒè»ƒãƒW ,óºkBƒw þƒè»ƒâq»ƒPƒÜºqBƒÜ ,)»ƒÝƒG bBƒƒì þ¾ôõØ þÜ»ü»ãðAô q rOBü s»Ü QÉG»ð )Asºpýƒè»ƒÌ( »HÉPÜ RBÜºkAô »…ü»ì»C q»ø ô»ü»ø þÔ»xƒè»ƒÔ Þü tÉð þñük ƒ|þÔ»xƒè»ƒÔ þƒÜ»ƒüºõƒÉƒ_qAõƒ_»ƒè»ƒÜ Býð»O ô qBÜ½ø Býð»O AlýPwAo»è »Ýðõ_ ,ºô»PÉGºk »ƒýƒýƒð aƒýƒø ,»ƒðBƒì¼ q ï»ƒC þƒñƒƒýƒƒwôõƒƒð þƒƒ¾Bƒƒg ÞÉw»Ü»OAô .QÉG»ð Aõg ÿkôõWô þOBLxýC»è»ãW þ…üºqBýwrK ï»C ô»ü»ø ÿ qBýwrK ß»ü Bƒýƒð»ƒO ºôºqBƒG»ƒè þƒÝƒÉƒðBƒì¼ o»ƒÜ ÿºô»ƒC ÿ ½ƒø»ƒƒOºôõƒƒG ÿ sAôæ ÿ ½ø»OºôõG ºô»gAôk»G »ì»C »Ü ,QÉwôõñG ºôAk»ð þ¾ô»ø q»wôõð »Ýðõ_ ,»Ü»ðBì¼ q þÝÉ„»G Býð»O ôºô»OBÝG rOôÃGq»G ô»PwAqBC »ÜºqBýwrƒK ô»C ôºô»…ÉK»OºôõP…ü ¼ o ºô»PwAq þÝÉ¿Éø q»w»è þðBÜºôAkô ô q ô q»PÜºqBÜ»è ôõGºk»Ü ÿ»¾½âô|Ë râ .ó ô»Üºk ôB_q»G ï»Ü q ¼ s ,óBG»ø Ak»Ü»ðBì¼ q õÉð ÿkõg Á»â»è qBWq ¼ s q»ƒñƒÈõƒg òƒýƒñƒýƒGºk»ƒü½ƒG ÿºô»G ,QÉGºk þüAõýùÉG þ„ôõO yðõü ÿ q»PÜºqBÜ »Ô»xè»Ô þ„»G þÝÈ qBÜlñÈõg QÉGºk ó ½éƒ_»ƒÜ þðBÜºqBýwrK »ðBñýGºkBwºlñÉø ô»ðBìAô»ÌºlñÉø ÿkõg ÿ»ãñÈõð yðõü»Ü R»ƒðBƒð»ƒO ô ô o»ƒOBƒhƒG ÿkõƒg»ƒG ºôAqk|ÁBƒK»ƒÜ ÿºô»ƒG »ƒƒü»ƒƒÔ»ƒƒw»ƒƒè»ƒƒÔ ßºô ÿ»ƒÝƒük þƒÝƒÉƒw»ƒÜ þƒ_»ƒÜ ,ºô»ƒÔ»ƒxƒè»ƒÔ .½Pw»C»PÈ râºk yðõü ÿºqBÜ ï»C )Asºpýè»Ì( Á»ì»O þðAq»ñÈõg»è ÞÈ ¼ s ºô»…ü rO þÜ»üæ»è BÔ»Pxì ÿ»ñýwôõðºkBw ï»C ô|þñƒýƒGºkBƒw ï»ƒC þƒO»ƒØBƒO»ƒÝƒðõƒ_ ,»ƒ„BƒHƒÉƒK q ¼ s óBƒü q ôõƒxƒð»ƒì AlðBÜºrÈk õÉð»è óBüºô»ðôõH¾ôõØ ô ó ôõ_AkAôk»G ,ºô»ññÈõhG BwBC»ìBðu ¼ o »ðBýÜºq»â Býð»O ô»ýýð

ÿºõÉè rP…ÉK»Ü ÿ»ýýGºk»C ƒ|þãð»øq»Ô»ÐBñG ô»C R»ƒðBƒð»ƒO ô|þƒãƒð»ƒøq»ƒÔ»ƒýƒýƒÝƒü tƒÉƒð ô»ƒC .òƒüAôk þÝÈ qBÜ½ø ,RAkºlÈ râ ºô»ðAô»G »íÉC»Ü ÿ»ýü ô ô vÉì »üºô»ðlñÈõg ÿ vÉ_ ô»C ÿ ô»ñPwAõâ ½G »ƒ„BƒG AlƒýƒwqBƒÔ þƒOBƒýƒGºk»ƒC»ƒè »ƒíƒwBƒg»ƒð ,AlƒƒØºk»ƒƒè ô|Ê_ºk »ýükq õÜ»w»Ô»ð ô»è q ¼ s »Ü»w»Ô»ð»ƒÜ ,RBÝHPwô qk »ýýÝü tÉð ô»ƒC QƒÈ rƒÜºk q»ƒñƒÈõƒg .þO»ü qBü sAõg q»wôõð ÿkõg»Ü bBì Aõg þãðBì ÿ ô ô o( þðBì¼ q ,Ak»üºôBì ï»è qBG»W( Ë oôBø ó»üæ»è )q ôõxð»ì BÔ»Pxì( þƒ)»ÝG |†ýƒ)ï»¾»Ø( ÿ»ðBƒü ô AqkpƒÉƒâqºô ºô»ƒƒ)rƒýƒGBƒw rOBü s BPxÉCBO »ÝÉðBì¼ o»Ü |ºôºkrÜ ÿ ôÃGô|NB_ ÿ ôAqkrÈ vHƒ¾»ƒø ôºô»ƒOºôArƒÜ NBƒ_ qBƒW þƒw»ƒè þðBì¼ q òü rP„BG ßºô ôõG )òü q s îéØ( þ¾BÅýPxýÔ q»ƒG .þƒƒñƒƒýƒƒüAs þƒƒƒ1380 ô 1379 þƒƒðBƒƒÜ»ƒƒ¾Bƒƒw |ÿ»ì»Ü »PxðAs ô|ÿ qBýðAs ô»C |ÿ ô ô o»ñPƒxƒg»ƒè zBG »„½híÉK ,»ì»ø ºô»ðBì¼ q ô ß¼ rý_ o»ì»è»Ü ï»C þðBÜ»KArg ô|‡BG»ð»üæ ôBø»G ô|þãñƒü rƒâ»ƒè ïq ¼ s þwqBÔ»G òì »Ü ÿºô»G †ü»ì»C ,ï»ÝG»HÉPÜ ô»ñgºq ô»C ÿ qAkBâBC ôºôºlñÈõg »Ü»HÉPÜ q»w»è ïôõG »ðBýÍØAôBð ô|þÍýØAô ô|þGºk»C »ðAlƒ¾»ƒøBƒýƒK þðArâ»ñgºq ô|óAq»ñÈõg ô|óArýHÜBðô ô q õÉð»è»Ü .ó ôAqk|ïBXð»C ºô»Ü»HÉPÜ o»ì»è þðArÉC :»Ü»ðBì¼ o»è ß»ü»OqõÜ lð»_ þwBG ,)»ÝG bBì Aõg þãðBì ÿ ô ô q( õƒÉƒð»ƒG»ƒÜ RBƒÜºk ï»ƒÜ þƒƒÝƒƒÉƒƒw»ƒƒÜ ô Ë oôBƒƒø þƒìo½ƒÔ õƒÉƒð»ƒè Ak»ƒðBƒƒì¼ q ï»ƒƒC þƒƒðBƒƒÜºôAkô ô q .òGºk»èôõìq ½ƒÔ Ak»ƒÜ»ƒðBƒì¼ q þƒðBƒÜºq»ƒPƒÜºqBƒÜ ,)»ƒÜ»ƒðBƒì¼ q þƒÜºq»ƒw þƒýƒO»ƒüBƒw»ƒÜ ƒ|yƒðõƒü( þO»ýÜºq»â ô»C .»ü»Ô»xè»Ô ÿAq ½PÜôk ÿ qBÜlñÈõg ÿ»ðBwBñ¾»ì½ƒÜ ÿ»ƒÄ¼ rƒ„( ÿºqBƒG»ƒè ÿ»ƒÜºtƒÉƒO )BwqBK òýxcõì q ½PƒÜôk ÿ u õƒÜ½ƒg ÿ qBƒÜ½ƒø þñOrâq»w þWq»ì ºô»…ü»ü½ø ï»G ô|ÊƒwôõƒñƒG )»üBw( »OAô Alü»Ü»ðArýâsºk Á»â»è ÿ rýâq»wôBø ÿÂBG þü o½LxK ÿ qBÜlñÈõg †ü ô»C»Ü ÊG ï»øAq»Ô þÝÈ oºôBG »üBw»Ü òýðAsºk ºô»ì»èq»ø .»OBýøçýC ïÂ»G ,»ü»ø Aõg ÿkõg ô|òük»G ÿºô»PK ô|zq õØ þÜ»ü»ãðAô q ÁBw½ð »èq»G yðõü Akq»ƒHƒìAq»ƒG»ƒè õÉð »OºôõOô»Ü ½ùð ïÂ»G ,ºôõG»ø ÿºô»PK þG»øs»ì ôºô»ƒðBƒýƒýƒG»ƒøs»ƒìBƒð ƒ|þƒG»ƒøs»ƒì þƒÝƒÉƒƒðBƒü oô ôk ,ÿ»Ô»xè»Ô þ„»G þðkqAvH¾»ø ÿ qBÜ½ø †ü rP…ÉK »ƒðBƒýƒÔ»ƒxƒè»ƒÔ ÿ rƒâq»ƒGBƒƒO ºôõƒƒG ºô»ƒƒC ½ƒƒGq»ƒƒø BƒPƒxƒÉƒC þƒ_»ƒƒÜ .BƒƒÝƒƒG òƒƒük ÿºõƒƒÉƒƒ_qAõƒƒ_»ƒƒè ô|Êƒ_ºk óAo½ƒâôºq»ƒG ÿ»ƒÜ»ƒýƒýƒG»ƒøs»ƒì»ƒãƒðAô q ÞÉÜ»ü»è ôAk»ƒÜ»ƒðBƒì¼ q õƒÉƒð»ƒè ÿ ½ƒg ßºô q»ƒø

Akkq õÜ ÿ»íÉC õÉð»è ºô»ðlñÈõg ÿ q ôõPèõÜ òýÉ¿G ºôºlð»øºq ô»è QÉ„ºk»Ü ,ºsAôæ ß»üºkAo»G þKB_ ÿºvÈ o»G †ýƒ"»ès»xØ" ï»C ,òü qAôºlñÈõg»ð .QƒÈ ô»ƒÜºkqºk AlƒðBƒPƒwkq õƒÜ»ƒè ‡BƒƒG þƒƒHƒÉƒPƒÜ þƒKBƒ_ »ƒOºôAk óBƒü ôõƒg óBƒÜ»ƒýƒükq õƒÜºq»ƒƒKBƒƒ_ óBü½Oô»C þÜ»ýü q»ãü qBÜ»Ü IÉPÜ ÞÈ q ½Wlð»_ lð»ìsºôBC ô|ÿlW ÿ q»ñÈõg þðôõHPwô qk q»w»è þðBñÉùì»øq»G ½G ó q»Ý„½g»ãÈ q õÝ¾»G ,»ƒýƒýƒð ,Á»ƒƒƒì»ƒƒƒO ÿ qAôºlƒƒƒñƒƒƒÈõƒƒƒƒg»ƒƒƒƒð ÞƒƒƒƒÈ ôBƒƒƒƒ…ƒƒÉƒƒè ÿkõg þñü o½â ÿBðAõO R»ðBð»O óBü»Üºô»ðlñÈõg»Ü »PÉñÉùG ß»üºô»ð ÿºô»G RBãG b ,»ýýð þðBü½g †üºrO½â»è ô »ýýð ºkBw QÈ rOôºk ÿ»ì»C .òü o½â »Ü ,»ýýð óBwBC ºlñÉø »üºõÉ„ ï»è þÝÉO»ì½O .»ýýð ïÂ»ƒG ,QƒÈ qlƒG ÊƒK ÿºuBƒìBƒC AlƒÝƒÉƒñƒýƒwôõƒƒð»ƒƒè »Ü »üAkºô»è ÞÈ o »ü»è»w»ì ï»C½G †ýü qAk»ã¾»G ß»üºô»ð q»ø þð»ì»O q»â»C ƒºô»ƒðô ôk ÿAôk»ƒè »ðAo½â ô»C ƒ|QÈ rÝƒG ÿ qBƒük ÞƒÉƒ¾Bƒw QƒxƒýƒG»ƒG qAôºlñÈõg þÜ»ü»ã¾»ì½ƒÜ QƒÉƒ„ºk ÿ»ƒýƒýƒÌô»ƒð þPw»ø»Ü ºtý_Bð ô sAôæ ºlñÉø ,QÉñýHýG ºô»ü½g»G ºô»ðlñÈõg »Ü »ýýƒð Akºô»ƒè »ƒxƒØ .QƒÈ rƒÜBƒñƒÉƒK :òG q ½Wô ôk QÉ„»C ÿ»ðBØºk ô»G »Pwºõü»K ïq»âq»w Ç¼ rì Býð»O ó»ðAô»C óBýÝÈ q ½W ƒ .»ýýð óBýÄ¼ rì þOAs þñü o½â ÿBðAõO ô ó»Üºk ºlñÉø ºô»ðAô»`ÉK»G óBý…ü»Ýük þÝÈlð»ø ƒ ÿ qBØBC ô ôkq»ø»G »ã¾»ì½Ü òðAõOºk ó q»ãƒü qBƒÜ .òÉñGºõÉK ÁBK Alü sBxÜB_ ô|þðArÈ ô ô»è BO »ÝÉè»ãØºk»G þPxƒü õƒÉƒK »ƒíƒÉƒC ÿ ôæ ÿ q»xì»XÜBO ôºq»G ßBO ÿ»ðpÈk½ì »ýýñýGºkBw AlýLwô|‡ºq þãðºq ô ôkq»ø õÉð»è ôBÝG qBâs q ,BGºk ï»C ºlð»_q»ø .BÝG †ü»Ýük þðBÜ»ãðºo»G Qw»ø ß»üºõƒÉƒ„»ƒG QƒÉƒ„ºk ô»ƒýƒýƒð Bƒøºo »ƒü»ƒãƒðAô q ,ÊG»ø ÿ ½g þñ…Ü»Dü q ôºôºrãÉW óBÜºõÉ„»è QÉ„ºk»Ü »ÝÉðôõìs»C ÿ ôÂõÙ¾»ø qBWAôk ïÂ»G .òHü o»LÉO AlýÉK »ì»è rP¾ôõØ»G ô»Ýük þw»Ü q ¼ s ,kq õÜ þKB_ ô|òýwôõð ÿBPxÉC ÿ»ÐBƒð½ƒØ ï»ƒC þPwBC»Ü ÿ»ýƒÉƒK ô»ƒG .»ƒüºô»ƒñƒPƒwAõƒâ þƒÐBƒð½ƒØ AlHÉPÜ þðBñÉùì»øq»G þÄrÉÜ»è þü½gôBð þì»øq»G óApÉâqºô þPwBC ô»üAlü qAu»ø þ¿Éø ÿºô»ƒñƒG»ƒè ô ôõg †ü»ì»C ,QÉ…Üºl¾»ø »ÝOôõè ôºq»G QÈkBO QÉH„ºk ô»ýüBwBC ô|þP„ô ô rw q ¼ s þÜ»üºkqBük ½G óBÜºôõOô»ÝƒÉƒK q»ƒwºsBƒO »ƒãƒ¾»ƒì½ƒÜ ôõƒì»ƒø ô|ÊðºlG þPwºk Ëõð þÝÉãð»øq»Ô þðôõHPwô qk »Ü ó»ÝG ÞÈ q ôõPèõÜ ÿ vÈ oAk»ÐBñG »üºõÉ„ô»ƒG ô|óAo½â þO»ÔÂ»Ø þñOrã¾»ø ÿBðAõO AkôõOBøAk»è ÞÉHÉPÜ BO AkBPxÉC»è .QÉG»ƒø þƒðBƒÜ»ƒðBƒñƒOBƒýƒñƒG »PÈ qkpÉâºkqºô ÞÉHÉPÜ lð»_»è rOBü s ,QÈ rwôõðºk

»ÝG bBì Aõg þãðBì ÿôôo òük ô »Ô»xè»Ô óAõÉð þâ½èBük ½G »ðBýýOÂ»øu¼q þÝÉ¾ô»ø ÿqõÔ»Ð ‡o½„ :ÿºô»ðlñÈõg

“

bBì Aõg þãðBì ÿôôo( þðBì¼q # ÿlðºõü»K ô»üAq»ãÍýØAô þÝÉðBì¼q ,)»ÝG »ü»ø ºô»ÝÉw»Ülð»_ þñýPwAq þg¼kôqBG»G þñì Á»â»è ,þü ¼ oô»C þñì" :QÉ¾ºk AlýðBÜ»â½èBük»è †ü)kAkrùýì( ".ºôõOBø Akq»w»G þðAo½â ÊñÈ ôk þƒìºkq»ƒw þƒðBƒÜ»ƒð½ƒÜ Ë oôBƒø»ƒè »ƒÝƒÉƒÜ»ƒƒü»ƒƒÜ ºô»OºôAo»â ºôBÝü q»ì»C»è ,yðõü ÿ»ðBhƒGBƒOõƒØ þðBü u )Býèô u( ÿ»ÜºlñÈ rÔ òÉK Á»â»è rP…ÉK»Ü .»ü»ø ÿ»¾BwqAõ_ þÝÉ`Ü ôºôBñÉùÝÉK þ„»GôBø ôºôõG »Xð»K rÉ„ þ„ôõO ,ÁBwô ôk »èq»G Býèô u Ak»ýý„½g»ðô»G »Ü»ðBì¼ q ÿºô»ðApƒÉƒâ þƒOBƒÜ»ƒè ºô ôkrÜ óBü ôApGAõýø †ýðBÜºq ½PÜôk ô|Ë o»KºlÉO .ºô»ðôõHÜB_»è

,òü»Üºk»xØ ºô»ÝÉK kq õÜô ôk ÞÉOBÜ »…ü»ü½Gq»ø Aô»C ,RBâ»ñÉO óBü»Ýük ÿ ô»è óBýÝÉÜ»ü q»ƒâ»ƒC ÿ ½g ÿ»ì»C .»Ü»ì»xØ »Ô»xè»Ô»GºlñÉø QÉ¾ºk AlðBìs»è z»Üq ¼ s þÜºrü s ½G þÝƒÉƒ„»ƒG q»ƒâ»ƒC ÿ qAôºlñÈõg»ð½G ºô»…ü»Ýük þÜ»üæ»è ,ºô»PÈ o»ãG ºlñƒÉƒø»ƒÜ ,ºô»ƒPƒÈ o»ƒâºk †ƒü»ƒÝƒük ÿ»ƒÜ»ƒ„»ƒG

»Ü»ðBì¼ q þðlðBwBð þüBñ„¼ q ÞÈlð»ø ,)»ƒÝƒG bBƒì Aõƒg þƒãƒðBƒì ÿ ô ô o( þƒðBƒƒì¼ q þg¼kô qBG»G ÿlðºõü»K ô»üAq»ãÍýØAô þÝÉðBì¼ q Ak»Ü»ðBì¼ o»è»Ü »ü»ø ºô»ÝÉw»Ülð»_ þñýPwAq q»w»Ü ÿ»ðBw»Üô»C ,ºôArñÉè óBü sAôBýW ÿ ôBð ,»ýýð ºôºlðõâ»G óBü½Oô»C þÜ»ýülðºõü»K ô ó qB„»G òü uºk AlÝÉO»ýýðBPwqB„ õÉð»è ô|òñý…ðqB„»OAô òý…ðqB„ ÿ»íÉC þø»è ÞÈ q ¼ s þðBüu QÉ„ºk»Ü ïºôºqBG|»è òì»Ü ÿºô»DÜºô .QÉG»ƒüºõƒÉƒ„ ô»ƒG ºôAlü qBü pG ºvÉì»è ,q ôõxð»ì ,ºô»Oºô ôlƒñƒÈõƒg ºô»ðpÈk½ì þðBüu þðBÜ»ñýPwAoºq»PÜºqBÜ ÿºqBG»è ÿkõg½G ô»C »OAô ,òü uºk AkqB„»è»Ü QÉwôõñG ô»ñýØ»PwAo»Ü¼ rý_ ô|QÉwôõƒðºk óBƒÜ»ƒýƒü qBƒ„ »ðBýýGºk»C þÜ»üºõÉ„»G óBýðBüu õÉð þðBÜºkBwq ¼ s .»ã¾»ì½Ü»G ºô»OAlðBüºk ºqBGô ôk ôºô»PÉwôõðºk

»ðApÉâqºô ô»C »ýýð äñü râ ,ÿkq õÜ þðBìs q»w þÐBð½Ø óBì»ø »PÉ_ºk †ü»ì»C »Ýðõ_ ,»ð½ƒ_ þÝÉãð»øq»Ô ÿ»ÐBñG þðBñOBýñG ô|òOô»ÝÉK q»wºsBO QÉ„ºk»Ü òãñü râ »ðBØºk ô»C Akq»HìAq»G»è ,ºõÈõð ½G óBü ôArwôõð»ð þýO»HüBO þÜ»üBwBü ô»Pwºõ¾»ø Al…ü»ì»è ºlð»_q»ø .óBýðApÉâqºô ½G QÈ rƒñƒGAk óBÜºq»Xð»K QÈ rƒÜBƒð ô»ƒýƒýƒð ß»ƒýƒüBƒøºoºq ½ƒW R»ƒðBƒð»ƒO ô|ß»ƒýƒüBƒÝƒwô ô rƒO ôõƒì»ƒø ïºkq»ƒG»ƒè ï»C þülð»íO»HƒüBƒO ô|QƒÈ rƒhƒGAk AlƒÜ»ƒýƒýƒÜBƒðô ô q Ëõð þÝÉP„ ôõì»ø»Ü »üAkºô»è q»ø †ü»ÐBð½Ø ,AlðBÜ»¾Bì õÉð»G BÜºk ÿ ½g BwBCôÃÉw ô ôB…Éè»G ÿºvÈ o ºô»ðBÜºq»KB_ ó»üæ»è Ë rÜºk †ü»ì»C ïÂ»G »Ýðõ_ ,NArg ß»ð( ‡BGBð þPxÝÉO þðôõHKB_ ô|ÊG NArg »ýýð QxÝƒÉƒO Alƒñƒýƒwôõƒð ÿBƒýƒðk»ƒè ÿºlñÉø ,QÈ rÜBð qºõÉK RBÝ`ýø »ÜB_ô»KArg»G ºô»ñü q tùÉO ô óBìAl„¼k ÿ ô ô o»ƒè QƒÈ rƒÜºk»ƒÜ ô»C QÈ qlG Á ô»ø ôºô»PÈ rÝG ï»Ü ).QÈ rñÉãð»x¾»ø ÿBýðk»è»Ü ,òÈ rÝG NB_ »ðAôAqkpÉâqºô »ƒHƒÉƒPƒÜ ô|NB_ þPwBC Ak»ƒíƒÉƒC ÿºôºqºk þƒü rƒýƒHƒñƒ„¼ q ô þÔ»xè»Ô»HÉPÜ ô»è ºqºk»G ƒºs q»G óBüºô»ðlñÈõg óBü q»ñÈõg ïÂ»G äñü râ q ¼ s»Ü ÿ»ðBýƒÕƒýƒÌq»ƒì .ƒ»ì»Ü )óBì¼ q ô|ß¼ rý_( ÿ rðAu ,AlOBýGºk»C õÉð»è ÿ»ì»â òýðAõOºk ,QÈ ô»Üºkq»G óBü rÉ„ þÝ…K»Ü ,òüºlG ïBXð»C rP„BG óBìºôºq»w ÿ»Ü»ðkqAvH¾»ø ÿ rì»ð ô|óAõW þÜ¼ rý_ ô óBì¼ o ºlñÉø»Ü ÿºô»G ÀOBì ºô»C ½G rPýC»Ü ó ôArÝKB_ »íÉC ÿºôºqºk ÿBýðk ô|óBì¼ o ºq ½W|b »Ü QÈõÉ…HÉè óBìq»w ô|òýGBð þðkqAvH¾»ø ,R»HüBO»G .òü rÈ vH¾»ƒø ÞƒÉƒÜ¼ rƒýƒ_ »OÂ»g õÉð þðBÜºôAqkrÈ vH¾»ø»Ü¼ rýƒ_ ô|óBƒì¼ q »íÉC ÿ»ðôõGô ôlðBì ô»C óBÜ»ýýðBùýW»ýƒýƒGºk»ƒC ï»Ü Al„BG þÝÉðBì¼ q ô|ß¼ rý_ ÿAôk»G óAo»â»è óBü»ÜºôBð»Ü »ƒãƒñƒü rƒâºlƒñƒÉƒø q»ƒø ôºô»ƒð»ƒÜºk óBýñPxhPwºkºô ôºô»ñü s ¼k rPýƒC ,QƒÉƒ`ƒGqºk ½G QÉG»ø ÞÉO»íýø »üºô»C äñü râ ,»ü»ðBwq ¼ s þÉwôAqk þðBOÂô þOBýGºk»C õÉð»è .óBýðApÉâqºô ô|þÜq õO ô|þwqBÔ þðBÜ»OBýGºk»C ôõì»ø ,Ak»íÉC ½G»è QÈ rPw»HHÉK óBü ôAô»O þP…K QÉ„ºk |þGºq»Ì Ak»ýÈõð»üºk»w ï»è R»HüBO»G .óBüºõÉè óApÉâqºô óBƒíƒýƒGºk»ƒC þƒðAõƒW þƒðBƒ…ƒýƒðôBƒð òƒülƒð»ƒ_»ƒƒÜ ½G»è òG ÞÉÝÉLwºk ô»Ý¾»üAq QÈ rÜºk»Ü ó õýñýGºõÉè

2012/10/22 »íì»„ ôôk )335( ºqBìu

7 |:zAqBC ÿBâsºk»è þü½ðB„ þHÉPÜ ÿºrýXðs ÿqBýP„q»Kq»w ×õCºq BðAk

aýø ,»ýýð óBPwkqõÜ»è óApÉâqºô þÜ»üºu¼pK aýø BPxÉC BO| ºô»OºôôkrÜ»ð »ü»è»w»ì ô»è ÿrýG ÿlW»G †ýÝÉð»üæ µz»Ü Ak»xÉø óBìrÉø Á»â»è

óBdGõw óAq»ìBÜ :þðAksBw ,zAqBC ÿBâsºk»è þü½ðB„ þHÉPÜ þðApÉâqºô ÿºrýXðs þOBýGºk»C ÿqAõG þðBÜºlð»ì»¾ôºk ºu ¼ pK»ƒè »ƒÝƒÉƒÜ»ƒü ó»üæ»è zAqBC ÿBâsºk»è »¾Bw ‡»„ ÿºôBì »Ü ,óBíü½ðB„ BO ô QÈ rÜºk þP„q»K q»w ×õCºq BðAk q»wôõð ô qBÜ½ðB„ ºô»ì»Ü»ü þðBìs»è þü½ðB„ þØºk ô IÉPÜ 60 ÿ»Ýü tð BPxÉC .ÿkqõÜ þðBìs ½G ºôArÉâqºô ô»C rÈkôB_ ÿ»ñgºq Á»â»è Ak»ñOô»ÝƒÉƒK ôBƒ_ ï»ƒè þ O » ý ý ð ½ _ ô » Ü º u ¼ p K ÿ » ƒ Ü¼ r ƒ ý ƒ G » ƒ è z B ƒ G º q B ƒ Ü ½ ƒ ð B ƒ „ ô»G R»HüBO ÿrO þwrK q ¼ s ô óBÜ»ýü½ðB„ »Øºk þðkqAvH¾»ø .RBÜºk »ýü½ðB„ ºrýXðs

fBO»Ô Aô»…ÉK :ºô»ýðBí¾»C»è ô»C ÿBãÈ o »ÜBO ÿsAõhýP„BC ô »xýéHýC þígõO »è ÿvýOôlðôõO óAôõì»ø ÿBãÈ o týâq»ø »üBãÈ o ï»C .ºô»O»ðôõG qBý„½ø »Ü »ü»ðBw»Ü óBùýW ÿô ôvÉì »Ü QÉGBð »ðAô»C ô óAqBÝíÜõc ÿBãÈ o týâq»ø ,QÉGBð Q„»ø»G »PÉGBð týâq»ø ÿôºs QÉGAô»Ü .ó»Üºk óBÜ»ãð»W ô òñÉøºlÝÉK .ºô»PÉGBð Q„BC ô ß»ü »G QÉGBð AkAkõg Á»â»è týâq»ø þO»üBÄ¼ rì ô ,†ýðBÜ»ÜBHÉG ô ºô»ð»Üºk½Ü óBìBw ô ó»Üºk îÜõc »…ýì»ø óAqBÜ»KArg ô»C ïÂ»G ,ó ¼ oºk AlðBý¾»â»è ,ºôºo½ì kõgBü ºô»ðAtÈ o»¿K»_ »G ÿlýC BW Bð qBW ïÂ»G ,RBÜºk B„Bì»O Bùð»O ºô»OºôõG qBý„½ø »Ü ÿ»ü»ñýì»Ü RÂ»wºk ô »KArg ô ÿo»Gô ô o þýwºokBü rÔ òÈ pÕ¾k þ¾ô»ø †ü qBW | .ÿlðBâ þñüºs ô eýw»ì ,RArØõw ,AkõG ßºô ,ºô»ð»Üºk þÝÉðBüu Aô»C ,ºôBPwºôAo õük ïBÜ»è QÉðAtG ÿ½g ÊÉW q»â Ç¼ rì ô qAsBC ½G ÿ½g »…ýì»ø QÉGºk Ç¼ rì .QÉñÈ qºsõâºk rOqõÉø ô rOkAsBC .QÉG ºkBìBC òP„õÜ ½G QÉGBð týâq»ø ïÂ»G ,QÉGkrÜ ºkBìBC »Øæºk ºôº 1950 þ¾Bw þPw»â½C þÜ»ü»ìBð»è ô Qw»ø »è ,»ÝG QðôõHO»HüBO »è Ê¾»G ,»ÝG R½g »è Ê¾»G ,Ê¾»G ô»C îðAsBð .»ýýð »Ýük þÜ»üBãÈ o aýø !QwôõðºqB_ »è ,QðBÜ»Pw»ð ,ÎýØAô ôºq»G ,RBGºk QðBüu ôºq»G ïÂ»G ,RBGºk QÈõÜ ôºq»G »üBãÈ o pHâq»W ÊK R»üBãÈ o ô»C »ü»ø R½G ½O .R»ýü q ô qºs ô óBOôõw ôBð ôºq»G »üBâqºk ô»C ,QýñÉùG R½g þðBüu »G þüBO½Ü ô Qü râ»ð ½G ÿ»âq»G ô QÉG ,RBÜºk RºkôõwBC ºô»è ºô»ðkrÜ rýG qBWq ¼ s ,»üÂAô z»Ü q»ø ½G »è R»ðBýg þÈ o»è ,ºôºqBü pG þÈ o»è ïÂ»G .RBÜºk ºkôõwBC †ýñì þÝ¾»g( »G QðôõG Qwºõü»K þÈ o»è ,Qñüºs ô R½g þwôõðºqB_ þÜ»ýü ôõOô»Üq»w .QýG sBGqºk »üBãÈ o ô»è QýðAõOBð ,ºôº )þüBwBC Á»â»è ôõ…ÉK »è ßºô rOBü s þÜ»ýÉÜôAo»¾k ô QÉGBð AkBýO þð»üBgvÈ qk | .QÉñÉøºk Alü½g þðBüu ½gBC »Ü :ºrOqAôuk ÿºô»ðAlìÂºô R»Ýük ÿ»ÜºqBýwrK ÿBwBü rÈu»è ºlñÉø ,ÁAq ½ìºuk lñÉø ,ºôºqºk »è lñÉø ,»íÉC »è ÞÈlð»ø ½gBC ºô ,»ðBüu ÿ»PxüB„ ¼ pì»C þðBùýW þðBÜBwBü »è ßºô AksAôBýW ô»C ½G ïÂºô òì .QÉGºk ºkôõwBC þÉK ,ÿuºk »ðBüu ô»C »Ü ÿºô»C rýG u ¼ o ÞÈlð»ø .»ýÉK îÝÉìÂºô ôºu ¼ o q»ø kõgBü ,ï»GBð Þ„ ºqBýwrK ïoºôBG ô ïôB„½Ü óBü½G ÿ»ðBP„ ô»C ôõì»ø ,îÉ¾ºk ï½g»G ô ºô»ì»Üºk Aô Ak»Ýük ÿu ¼ o ÞÈlð»ø »è .ó ôõG »ðAvì»â ô qºk»ùÉG ,ºôõG óBýÉK ,òüAôºo ôAô»O ,ÿ»Ü»ýü qAôuk þðB„»HðB„ ,îðBüu ô ï½g ï»Üºk Qw»ø .ÞÈ rÉìvOBÜ lð»_ ½G »ì»C – îü sAo þÉK q ¼ s ÿlýC ,òü ôõOô»Üq»w ,Ê¾»G ôBð »PÉGArg ÊK îì½g ÿoºôBG QÉGAô ïõÉK »Ü †ýÝÈ qBW ôõì»ø ô ô s q»ø ,ïpHGqºk ï»Pw»ø ô»C óB„BK ô ºô»„BG þÜ»ü»…ÉÜôBø »PxüõÉK ô QÉGºk Qwô qk ïæ þO»üºvì»â ô þO»ýÉÜôAo»¾k »è ÞÉPw»ø ô »¾Bð »è ÞÉìºk .îÈ o»ãG Ak»Ýük ÿ»…ÉÜôBø ô ºô»ðkrÝýØBO ÿAôk»G | .AlýPg»H„½g »è ÞÉìºk ô Akºu»ãð»O ºôº 1932 þ¾Bw ÿq»G½PÜ½C þÜ»ü»ìBð »è Ak»íÉC »è þüBðAk ô »ÜB_ ïÂ»G .ºôõG»ð þüBðAk ô »ÜB_ AlP„ô rw ôBð»è »íÉC ,RBÜºk óBý¾»â»è ÿ½g ÿqBü Rô»ÝÈ o »Ü Ak»ðBÄ¼ rì ô»C ôBð»è ,»ü»ø lð»_ ½G Bùð»O q»â»C ,zôõðºqB_ ô Q„ô rw »è òýG rOtÉø»G òýðAõOºk ,òýG Þü tÉð ÞÉè Akºu»ãð»O »è òýðAõOºk Bøºô q»ø .QÉG †ýÝÈ rÉìvOBÜ ½G ô QÈõH„½g óBíülÜ»ü òýðAõOºk ,òýðAô pG ß»ü»è òP…ü»ãÉO ÿôB_»G | .òüvG ÿlÜ»ü þñÈôºpì»g ô þüAô»ñ¾k óBí…ü rOBü s ºô»è ,»ãðºlÉG R»í¾ô s þüÂõØ ÞÉOBÜ ,†ü qBXÝÈlð»ø ,òýG lðºôAkõg ÞÉðBÜô rOôB_ lð»_ ½G òýðAõOºk AkºrÉèBC .»üAkBðAõO »è »Ü ÞÉè»ãP„ ,òýñÉÙ¾õhG ÞÉè»ãP„ ô òü»ÝG vÈ qk óBìq»Ô þPwºk »G ºvÈ qk óBì½g ÊG»G rOAôk »Ü ÞÉè»ã„ ,ºôõG»ð óBýðôõG q»Gô»ì»è »Ýük ÿBø»HÉG þÝwBð þP„ ô ô»„ô ô ó½O »è òýðAõOºk .óºkºk óBüu ,»ÜB_ ô þñÈôºpì»g ô BðBì »è õÉéðAõÉè þýðAq ½â ô þüBðAk ,òýñ`G qBÜB„ .zôõðºqB_ ô Rô»ÝÈ o þðBÜ»Øºs »ýü qBü »è rOqºsõâAo ô rPðAõW ô»C ÞÉOBÜ ,†ü qBW ÞÈlð»ø ô òü rãH¾»ø AlðBí¾k ôBð»è Akõg òýðAõOºk ºô»ðBíðBÜ»„ô ô ôB_ »è QÉðAõOºk ,»ü»Pw»Wq»G AlðBìôBð»è ôAô»O QÈô»ðBüBð ô òwBñüBð »Ü ,RBÝG »xØ »Ýük þÝÉðBÝ¾»g ½G ô RBÝG B„Bì»O ÿAô òýðAõOºk ïÂ»G òü pGAk óBüu »è óBí¾k òýðAõOBð »íÉC .òwBñýG QÉðAõPG ô QÉG ÁAs AlOô»ÝÈ o q»w»G »Ü òü»ÝG ÿrÉÔ ô òü»ÝG ºkqºô q»K | .QÉðAô pG qAsBC »è óB_ô ÊG»G

þðôõ_qºk»è ÁBw òülð»_ ÿAôk :rÈkôB_ ÿ»ñgºq 57 þðArÉâqºô ô zAqBC ÿBâsºk»è þðBýG ÿ½ðB„ ÿºrýXðs ÿ½ãðºk AkBPxÉC»è ,ºô»ì»Ü»ü þðBìs»è ÿq»â½ðB„ ô qBÜB„ ï»C lð»_ BO ,QÉPwºõG »ýü½ðB„ ºrýXðs ô»C »ü»ø ºô»C ?»PwAo»èAô»ø

õÉð ô þýíükBÜ»C þðBÝ¾»g .»…ü ô»C ÿ qBÜ »ð ô »ü»ø ÿ»üBðAõO ô òýñÝ…K ôºô»ñý¾½ÝÉè ÿ qBÜ»G »Ü ,óBÜ½ÝƒðAs ÿ qAõƒük ºô»ýü½ðB„ ÿ q ½DýO ô þü½ðB„ ÿ»ñgºq ô ºô»ðkrÝgBw ,ó rÉâqºô »ðBì»C BüBC ïÂ»G .ó ½ðB„ ÿ q ½LxK òÝü q»ƒg ó»Ýý…ýG q»â»C ,rÉg»ð .òGºk Þü q»g ºô»ðArÉâqºô ÿ qBÜ»G ÿ qBýðAs þÝÈ qBÜ þPw»G»ì»G ô AkôArÝü qBük q ¼ s þÝÈ qAõG»è ÿ qBÜ þÝü q»g BK ô q ô»C»ƒè ÿ»ƒðAô»ƒC .ó»ƒÜºk ºqBƒÜ ô»ƒC ôõì»ø»è q»G òÝÉðBw»Ü ½ðB„ ÿ qAõG þO»HüBO»G ,òðArÉâqºô ô rýÌB„ óBü q ¼ s þÝÉ„»G †ýðAô»C ,òðAs óBìs ÞÉPƒ„ ½ðB„ ,ò„BG þÝÈ q»ñýG .ò„½ðB„ ÿAsºqB„ ïÂ»G ,òHük»C ÞÈ q ½xüvü q Á»â»è ½gô»PwAq ÞÈ rÉâqºô qBWq ¼ s ô òñýýGºk »PÉGºk AlìBXð»Cq»G»è »Ü ,ÞÈ qBÜ þðArÉâqºô ½G RBÜºk qBÜ | .óBýÜô ôkq»ø ÿºu ¼ rK ºrÉâqºô ô»C »üºô»C äñü râ Alü½ðB„ þðArƒÉƒâqºô»ƒè »Ü qBÜBw þÝÉðBìs ,ºô»PÈ s ¼lG ½ðB„ þðBƒìs QƒÉƒðAõƒPƒG †ýðAq»ñýG ô QÈ rñÉùGqBÜ»G ½ðB„ ÿ»Pg»O q»w»è QÈ rðAõPG ô q ½xü vü q qBWq ¼ s .ó»ãHÉO vì ô ï»O ô QƒÔrƒâ ÊƒG»ƒG ,AlðkrÜ»Ä¼ rK þOBÜ»è ô rÉâqºô þO»ìqBü»G ,óBÜºq»PÜ»C rOBüs »Ü ÿºô»C ÿ ôBñÉK»è ,ó»Üºk AlðBÜ»PxÝÉO»è ÿ qBÝðAq ½â »PÉG»ð óAq»ñýG ½G ô QÉG òP…ü»ãÉO þð»üB„ rOBüs ,½gô»PwAq | .QÔrâ ,ó»Üºk óArÉâqºô ÿ qBÜ Ak»ÜºrýXðs»è ÿ»ðAtÈ o»G ô»C ô»C ÿAsºqB„ ºô»C ÿAôk ,òðAs ÿkq õÜ ÞÉP„ ôõì»ø»èq»G ô ó rýHñ„¼ q þÝÉðBw»Ü ô ó»Üºk ºõÉè þðArÉâqºô ó»ðBìs »Ü ó»ðBOÂô ô»C ÿ q õPéÜ þðBüu ÿ rýHñ„¼ q þÄAtG ÿ qAkBâBC q ¼ s )ÞÈ qBÜ½ðB„ ßºô( î„½g ÿºô»è »ãW »ì»C .òüuºlýÉè )»Ü»PxÝÉO( AlðBÜ»ìBð½ðB„ ôõì»ø q»ø q»w»G ÿkq ô ô»G þ¾Bñý…ýÔ¼ rK ô»ðBPƒw¼k þƒÜ»ƒü½ƒâõƒPƒÕƒâ»ƒè ô ºô»ƒíƒ_ºk | .óBü ôõì»ø Á»â»è ïAlìAôºkq»G þØºk lð»_ AlðBP¾Bw ï»C ÿ»ìBðq»G»è :rÈkôB_ ÿ»ñgºq | ?»ýý_ óBýñü rPãñü râ ô ókrÝKB_ ½G »ü»ø þü½ðB„ ß»üºqBìu ÞÈ qBW äðBì ô ôk»G ,ºqBìu ‡»„ ÁBw ï»C|óBí¾Bw ï»C þðçK »íÉC QÉG þPwAq ÿºô»C .QÉ_ºkqºk óBí„ôõOBøAk þ¾Bw þðçK ÞÉ¾Bw ôõì»ø ô ºôBðAk »ÝÉìºk | .òÉðºkAk ½èæ( »ðôõíð ½G ,òãñü râ ÁBw ï»C þðBÜºqBìu ôõì»ø ÿ»Ü»ãñü râ »ìBð½ðB„ qAõ_ q»ø ‡»ì»G ô ×»hÉ_ ÿ)BýðBÄ l¾¼ qBø| ÿ rO ÿ»ìBð½ðB„ Êw ,ºô»O¼krÜôÃG óBíÔ»hÉ_ ÿºô»è»ãW »ì»C lPø...ÿ rÉGlñü rPw ,Alâq»G ß»ü»è q»PñýK q ¼ s òì »Ü QÉGºk óBíO»HüBO q ¼ s þÜ»üºqBìu Al¾Bw ï»è ÿ»Ü»ãñü râ ô Bø»G»G »ñýÉw †ü ô»C ,ï»Üºk ºõÉK ÿ sBðB„ ‡»ì»C .»w½éýhxÉC ÿ)BýÉPxƒÈ q ½ƒC( þƒÝƒÈ rƒâ ÿ ½ƒðBƒ„ .»üºq ô»â qBãXÉC þÝÉðBìBw ô»ýýðBùýW ÿ ½ðB„ þðBÜBOºq»w þðBìs»è ,»üºq ô»â qBãXÉC þÝÈ qBÜ »Ü ,»üºqBìu ï»C óBìõãÉG þÝÈ râ þðBìs ÞÈkq õÜ aýø BPxÉC BO »Ýðõ_ ,QÉGBð ºô»ì»Ü»ü .ºôArÉâqºô ºô»ýülÈõw»è óBì»ì»øq»G ï»C ô QÉðAsBð ó ½Ü ôºôArÜ ºô»ýÝÈ râ»è ½gô»PƒwAq »ƒÜ»ƒýƒülƒÈõƒw ºrƒÉƒâqºô ÿ rýHñ„¼ q ,þü½ðB„ ºlðºôBð»è ôºôArÝÉK oºôBG þÝÉðArÉâqºô þOBÜ»è »…ýì»ø ô QÈ rñÉøºkqBÜ»G Ak»Ü»ƒýƒýƒíƒükBƒÜ»ƒC ô ï»C òì .»ðArÉâqºô ô»C q»w ôºô»ñÈ o»ƒâºk AlƒPƒxƒü õƒÉƒK þÝÉñP…ü»ãÉO ½G îðAsºk äñü râ þÝÈ ôBãð»ø»G »ðArÉâqºô .þKô q ô»C ÿ ½ðB„ þðBÜBOºq»w ô þÝÈ râ ÿ ½ðB„ ÿ rP„BG ,îGqAkBâBC òì ÿºlñÉø ô AlüAôk ÿ»¾Bw lð»_ ï»è þO»HüBO»G q»w »OºôAqkrÉâqºô ½Pxü q»C ÿ)BÝýO»ü½K( rÍý„ ÿ q»ðõø .ÿkq õÜ ß»üºõý„»G )BýÉPxÈ q ½C( »Ü QÉ_»ð kBü»è óBí„ºô»C ,ºô»ðBùýW þðBÜ»wôõð»ìBð½ðB„ ÿ»Gq ¼ s ÿæ»è óBÜºõÉ„»è ÿæ»è .ºô»OºôAk þãðºq óBì¼ rì»ƒC BƒO ºô»ƒÝƒýƒýƒwçƒÜ»ƒè »ì»C ,òÈ q ½ð ‡æ »OBâºk BO ô êÉð½C òü u ½C ,rýLxÜ»„ BPxÉC BO )BýÉPxÈ q ½C( ÿ»ìBð½ðB„ ÿkõg »Ü ÿºô»è»ãW #.QÈ rÜºk †üBì»ð óBùýW þðBÜ½ðB„ ÿ»Gq ¼ s q»w»è

“

‡»G BPxÉC BO òì # aƒýƒø ï½ƒƒg þƒƒ¾Bƒƒc»ƒƒG ôºõPxýG»ð îÜ»ü»ñƒgºq »üºrýXðs ï»è»Ü ºõýñýG»ð ô þxg»„»G b ,QÉGArýâ ÿq»ƒƒKôôq q»ƒƒƒw»ƒƒƒè b óBÜ»ìBðu¼q ôqBÄ½â ô»ƒè ß»ƒü»ƒ…ƒÉƒÜ b »ƒÜ ºô»ƒO»ƒìôkrƒÝƒðô ô q ½ƒG óBƒüºô»ƒC | .»üAk»ðBðArÉâqºô ,QÉGBð ÿ oõÜ ô ï»Ü ÊG»G ‡»íÉC ÿºqBÜ ï»C óBìõãÉG »Ü ºô»ì»ÝG ºô»C þOBKô ôk ºôAôpG ÿ q»Kô»G îðAõOºk òì ïÂ»G ºqBìu»G ºqBìu ,òýGºk ÁAs AlðBíðBÜ»PÔrâq»w»G ÁBw»G ÁBw ÿ ô ô q»ƒè ,ºô»ƒðBƒìs ÿ ô ô q»ƒè ,ºô»ƒðkqAvƒHƒ¾»ƒƒø ÿ ô ô o»ƒƒè rP„BG ºô»ðBíðBÜºqBÜ þO»ýýð½_ ÿ ô ô o»è ô ºô»ðBÜ»ðArÉâqºô òì .òýGºk ÁBØ Ak»ÜºqBÜ»è ôºô»ñýGºk Á ôõØ rOBüs ,òýGºk þ„BG q ¼ s q»ø ÿ rÉâqºô ÞÉ¾»ì½Ü »üºrýXðs ï»C îÉ¾Bð Ê¾»ì½Ü þðôõìs»C »üºrýXðs ï»C ïÂ»G ,ºô ôkrÜ Qwô qk ï»C .ºô ôkrÝðAôArÔ ÞÉè»â AlðArÉâqºô ÿ qAõG»è þ„BG þì»¾»Ø ô»C †ÉK»è ï½g òì ô ß»ü»ðBhGBOõØ »ƒO½ƒG »ƒüºrƒýƒXƒðs þP„ þìAôºkq»G»G ,ó»Üºk BýO ÿ qBÜ ïAôºkq»G »Ü ÿ»ðAtÈ o»G BPxÉC äðºq»K îü q»Ü ïAk»üAô pG ô»è òì .îGºkrÉƒÔ Ëõƒð Q…È rG»è ºôºrP¾ôõØ þÝÉñP…ü»ãÉO»G ô rO þÝÉw»ƒÔ»ƒð»ƒG óBíwõÌ þè»Ì ,ÿ rÉGlñü rPw»è ×qBÌ RBƒG»ƒg ,RBƒâºk ‡æ»è þgAkºq»ƒØ qºôæk ô q»ƒPƒñƒýƒK lƒ¾ô qBƒø»ƒè JôõƒØBƒü | lPø...òÈ q ½ð ô»C ÿ q ¼ s þÝÉ„»G òýðAtG »íÉC ÿºô»C| :rÈkôB_ ÿ»ñgºq óBýðôõG»ðq ½LxK BüBC ,òýð ½ðB„ ÿ q ½ƒLƒxƒK »ƒðArƒÉƒâqºô ?»Ü»ýü½ðB„ »PxÝÉO þðArÉâqºô ½G QÔrâ »OºôõG»ð Ak½ðB„»è óBü q ½xüvü q ,q»PÜ»C ?»ýÉÜ þü½ðB„ ÿ q ½LxK îðAsBð|ï»Ü»ü ÿ»éK»G q ½xü vü q ô q»PÜ»C .þü½ðB„ ÿ râ»ñƒgºq ô ó»ÜºkqBÜ Ak»Ü»ýüºkrÜ »w¼ rK»è ô ½ðB„ q»w»è ½gô»PwAq þÝÉígôõO †ü râ»ñgºq .ó ½ðB„ ÿ qAõG ÿ q»ñÉøAk óAô»C »ðBì»C BüBC ïÂ»G .»ü»xÉw¼ rK ï»C ÿ q»ÜôAô»O ô äñü râ ,þðBí¾»C»è Q…È rG òðAõOºk ,óBPwkq õƒÜ»ƒè þƒO»ƒHƒüBƒO»ƒG »ð»ÝG lPø...ÿ vü ô q»ð»è òxLýC ,ÿ týéãñýC»è rýLxÜ»ƒ„ ,kq õÜ ÿ q ½xü vü q ô q»PÜ»C»è »ýýð»ñgºq »ì»C .ÿkq õƒÜ Al„Býðk ôõì»ø»è .»ýýð óAô»C ÿ qBÜ »ì»C þPwAo»G »Ýðõ_ »OºôArÉâ»ðqºô óBýðBÜ»ýü½ðB„ »PxÝÉO q ½xüvü q ô q»PÜ»C óBü ÿlÈõw þÝÈ q»PÜ»C aýø .óBü½g þðBƒÜ»ƒðBƒìs q»ƒw ó»ÝG óBÜ»ìBð½ðB„ óBü½g ó ôõP…ýð»ðAk ÞÈ q ½ƒxƒü vƒü q ÿ»ƒGq ¼ s .ó»ƒÝƒGAlƒÉƒO ÿ qBƒÜ ºô»ƒƒC ÿAôk ô ÿlƒƒÈõƒƒw»ƒƒG AkôArÝü qBük þÝÈ q õñw»è ,ókrÜºkBìBC ÿ qBÜ óBÜºq ½xüvü q q»â ‡»ì»C ,ó»Üºk þ„»Ý…ÉK »Ü ÿ»ðBìBð½ðB„ ô»è ó»Üºk Q…K»è ÿlð»íO»HüBO þÝÈlük »Üºq ½xüvü q ô RBÝG Qxü õÉK ô»C »ð †ü½ðB„ ÿ râ»ñgºq .QÉG»ø ºô»ðkrÜºkBìBC ô»C

þì»Ü»ü ÿºqBìu ôkrÜ »üºrýXðs ï»C ½G óBì»„»ÝðBG »Ü|ÞÉ¾Bw ôõG»ð Ak»üAô pG ô»è ÞÉw»Ü aýø ,ºôºoAsBG »Oô»Ü .þO»ýì»„»„ þ¾Bw BPxÉC »ÜºrýXðs ïÂ»G .QÉG ïAôºkq»G »üAõâ ,ºô ôkrÜ þPx¾»øq»G ºôBOºq»w»è q»ø z»Ü ÞÈlð»ø ºô»ƒýƒGºq»ƒÌ»ƒè óBƒÜ»ƒìBƒð½ƒƒðBƒƒ„ ,»ƒƒKArƒƒg þƒƒÜ»ƒƒüºu ¼ rƒƒK q ¼ s þÝÉðBw»Ü AlOBÝƒðBƒì»ƒø»ƒè .lƒPƒø...òƒÈ qkrƒÉƒâºkqºô ô ºôAk óBýñì þðBø ½gô»PwAq ,ºô ôkrÜ óBýüsAõ…ÉK þìq»â»G óArÉâqºô ½G óBý„»ìBð½ðB„ ÞÈlð»ø ÿ qBýñ…ÉK R»ðBð»O .ïôõG ï½g Bùð»O»G òì krÝÉK óBƒíƒPƒwºk »ƒÜ .ºô ôkrƒÜ ,óAqk»G ßBÜ ïtÈ o»G þÈ oôBø þìºkq»G »Pxg ï»ÜºqBýñ…ÉK ô ÁBñý…ƒýƒÔ¼ rƒK ,qBƒýƒwrƒK q»ƒG þƒÝƒÉƒw»ƒÜ ßºô †ƒü ô»ƒC ,îýðBùð»O»G òì BPxÉC .krÜ ÿ rýãP…K ºôºq ¼ s þÜ»ü»ðBíPì»G þw»Ü ,»Ùýè»w»G ÿ rÉâqºô ,BðAõO»G þì»¾»Ø ÞÉ¾»ì½Ü õÝ¾»G ÿ qBÜ ô ºô»O»ðôõG½Ü óBPwkq õÜ ÿºôºqºk ôºôºôBð»è s ½x¾k ßBÜ þñOBø ºô»ãð»O»G ô zAqBC ÿBâsºk ÿ rýãP…K .ó»Üºk ½G ÿºrýXðs ½G ºrOtƒÉƒø»ƒG óAqBƒW»ƒè †ƒük»ƒíƒc»ƒC óAqk»ƒG | .óBì»Ü»ýü½ðB„ | ºrýXðs ô»C »Ü Ak»üºôBì ï»è| :rƒÈkôBƒ_ ÿ»ƒñƒgºq þðBýGBOõØ»è ôB_q»G þÜ»üºqBìu ºô ôkrÜºkBìBC óBO»ýü½ðB„ þÉè óAqBƒÜ½ƒðBƒ„ ô óBƒÜ»ƒðAõƒW ºq»ƒðõƒø ÿBƒãƒðBƒíƒü»ƒK »üAõâ »Ü òýPxýGºk Al„ºô»C Á»â»è ïÂ»G ,ó ôõGlð»ìkôõw ô»C q»w»è ,»ü»ø »Üºu ¼ rK»è óBü»ñgºq †ýw»Ü Ëlð»ø | ?þ_ þÉ¾ºk ½O »ðBñgºq ºôõƒG »ƒüºrƒýƒXƒðs ï»ƒC »ƒƒÜ »ƒƒ„½ƒƒhƒƒÉƒƒK ïq ¼ s òƒƒì|þðBÜ»ðAõW ºq»ðõø ÿBãðBíü»K ½G lð»ì»¾ôºk þÜ»ü»Pwºq»Ü»G ÿºô»C ½G »Ü»üºuBìBC »ì»C .óAqBÜ½ðB„ ½G ô óBPwôkq õÜ þGBOõØ òì»Ü .ºôõOô»Üq»w þƒÝƒÉƒðôõƒìs»ƒC »ƒÜºrƒýƒXƒðs BO òüAo»âºk qB„ ôºqB„ ,ïôõG óBÜ»ðAõW ºq»ðõø ÿBãðBíü»K Qwºk óBì-QÈõÜ ÿ»Ü»ýƒü½ƒðBƒ„ ºrƒýƒXƒðs þƒÜ»ƒüºqBƒìu óBì½g þðBìs»ƒG BƒPƒxƒÉƒC .ôõƒG †ƒýƒGºq»ƒÌ»ƒG ,Rô»ƒÜºk | .óAlPwºkq»G»è ‡»Ý…ÉK »ðBìBð½ðB„ ï»C »Ü ÿ»ðBw»Ü ô»C Bü s ½g ôºrÉè qBWq ¼ s .ôõ_ºk»ðrýG»è óBýðBÜºrÉâqºô ÿ ôBð ,ó»Üºk ,o»„ ÿ»ìBð½ðB„ »Ü îñýGºk AlðBÜ»PüBw ô»ìBðu ¼ q»è Ëô»è ÊG»G ,ºôArÝ„»Ý…ÉK ...»ì»â þüBO½Ü óBü AlÝÉðBÜô rOôB_»è þOÂô»è q»ø »ì»C .QÉHýwôõð óBýðBÜºrÉâqºô ÿ ôBð ÿºô»C |!!QÈ rÜºk Aô þP„ »íÉC îÜ»ü»ñgºq aýø ï½g þ¾Bc»G ‡»G BƒPƒxƒÉƒC BƒO òƒì þxg»„»G b ,QÉGArýâ »üºrýXðs ï»è»Ü ºõýñýG»ð ôºõPxýG»ð »…ýì»ø òì .óBÜ»ìBðu ¼ q ô qBÄ½â ÿ q»K ô ô q q»w»è b ô QÈ ô»Üºk †ÉK »ñgºo»G ÞÈ qBÜôõì»ø ,ºôõG ‡½hÉK ï»ñgºq »Ü Bð »ü»ñgºq ô»C ïÂ»G .»üºq ô»â þÜ»ýPxü õÉK »ñgºq ô ºô»ýýGºq»Ì»è »ðBìBð½ðB„ ï»C QÉ¾ºk ºô ½g»èq»ø ô Bì»ñHÉG»G ºõÉC q»â»C ï»Üºk óBPwBK õw q ¼ s q»ø òì .ÿkq õÜ »ñÈ rÜºk | .ó rÉñG ½G ï»ðBñgºq ô»C ï»C ÿºõÉ„ôBø rP…ÉK ÿ»ýÉK ô»G :rÈkôB_ ÿ»ñgºq ºõÉC ÿºô»C ó»ÜBð Qw»ø ,ºôõG»ð AlðBPwkqõÜ»è »üºu ¼ rK | ?»ýýð QÔrâ ÊG ô »wqõØ þÝÈ qBÜ ÊOºôAk óBPwºk QÉGºk ïÂ»G ,»Pg»w qBãXÉƒC þƒÝƒÈ qBƒÜ óBƒìõƒãƒÉƒG|ÿºu ¼ rK ï»Ü»ü »ì»C .òü»ÝHÉƒK Qƒwºk ºô»ƒÝƒÉƒñƒÈõƒ„»ƒè þÉK»G ô ÞýOBíÉPƒxƒýƒw þƒÜ»ƒüºõƒÉƒ„»ƒG »ƒÜ »ƒðArƒÉƒâqºô õÝ¾»G ºô»C q»ø ß»ð .QÉ_ºkqºk ôAq vÈ qAk þÜ»ü»ìBðq»G | .QÈ rÜºk ºô»…ýì»Ü»ü þðBìs»è »ÜºqBÜ ,»ýýð óBPwkq õÜ»è óArÉâqºô þÜ»üºu ¼ rK aýø BPxÉC BO »ü»è»w»ì ï»è ÿ rýG ÿlW»G †ýÝƒÉƒð»ƒüæ ô z»ƒÜ aƒýƒø ôºrÉè †ü ôÃGõ„q»G ô þw»Ü»ÜBO þÜ»üæ»Ø»O .ºô»O¼krÜ»ð .ó»ÜºkqBÜ ºô»ì»Ü»ü þðBìs»è óBýì»Ü ïÂ»G ,ó»ø Ëô»è ï»C ,óBÜºrÉâqºô ÿºsAô qºk»G ºôõG þGºq»Ì ô þwqBÔ þðBìs .»üºq ô»â ÿ»¾»ø ô»…ÉÜ»è pK ô Þü qBO q ¼ s ‡»üºsAô qºk »ðAô»è ,qBÜ½ø q ¼ s q»G»è óBÜ»wqBÔ ô Jºq»Ì ºrÉâqºô ºq ô»â þñÉè»Ü ,†üAsºqB„»ð ô ó ôõG þ¾Bc »¾»ø»G ,q ½xðBw »ü»è»w»ì ô»è »ýýð òì ÿ qBÜ ºô»C .»ƒüAlƒðBƒýƒðBƒÜºqBƒÜ»ƒè BKô q ô»C»è ï½g ÿ»¾Bw lð»_ ï»C þðôõìs»C ïÂ»G ,ºô»í¾½ÝG

r8:Layout 1

10/20/2012

4:43 PM

Page 1

2012/10/22 »íì»„ ôôk )335( ºqBìu

Ák þÝè»K AtýüBK þükqºs õÉð»è ô tÉùÉG ÿ»¾k ó»ì»O þüBwq ôõØ ÿôBÜô pL¾»ø ôõG»ð þÝÉ¾Bì ½O þü sAõ…ÉK ½G îc¼ q ÿq»Ýü»K þw»ñØ»Ø ÿÂBG BPýðAõW q»G»è BwBC»éü½Ü ÿôºs q»w»è ß½_ !BPÉK q»G»è Rô»Ü ...

ºô»íéÉ…¾»ø ËôBð î`ýø òì óBOôõw îðBOôõw þÙ„BC Bùð»O Ëo»â îÉè ½O ºk ºô»íÈõPG BG Ak½O õÉð»è BG ºô»íéÉ…¾»ø ïkôõWô ÿoõØ ï½O òì ï»ÝG Qw»ø ÞÉPgºô»OBw BG

…K

ð½Ý » W í » k

òü

ï½O þÝ¾õì ô»…ì»C ï½ì»G ÊGºk R½G îc¼ q QÉG ‡½g QÉK ËôBð î`ýø òì óBOôõw îðBOôõw þÙ„BC Bùð»O Ëo»â îÉè ½O ºk ºô»íÈõPG BG Ak½O õÉð»è BG ºô»íéÉ…¾»ø ïkôõWô ÿoõØ ï½O òì ï»ÝG Qw»ø ÞÉPgºô»OBw BG !ï½g»è î¾kô ôk »ÝÉð»ì»O »Ü ... qBø»G»G òHG ÁBw ÿs qºô qAõ_ q»â ïtýüBK þükqºs þÙ„BC q»ø òì ïBãýð õÉð »OBø RBãýð ôõG týüBK !ïtü sBC þP…ü ¼ q ôõGqBø»G»ãð»„ Aõg þÝ…ýO»è pK »ÝÉ¾Bì týüBK Ëu oºk Êè þükqºs ÿºq»Xð»K ô »Üqºk ó»ì»O ÿqBxgô ô q AtýüBK õÉð»è !Ëu rKºl¾»ø Êè þÙ„»C þðAqBG

2012 þñü ôBø ô qBø»G

þü q»ðõø ÿq»GºõÈ q»G ÿlð»H…Ø»ð Ã¾ôlG»Ì óAq½w

|w w w . c a w d e r . o r g

soranmail@yahoo.com

ÊGºk kqºs ó»ì»O ÿqBñ_qAk »Ü ÿôºs »PÈu oºk Â»â þðAs»g îÈ o»âºk sBðsBð þÝÉ¾õâ»è òì !ÊG òÈô tHýðAõW AtýüBK õÉð»è ... ArìõÌ ÿq ôõXüºk ÿô»„»è ô»…Èôk Akõg þüBùð»O ...Bùð»O ïôõG Bùð»O Ao»âºk ÊÝ…ýO þ¾BO»è îc¼ o òýñýG þðu»G»è Ê¾BDG ÊÝ…ýO ..òýðAô q þüBùð»O ÿq»wôBø»G ÊG ï»Ü ÂºôBC f ¼ q ÿBâqºk þÈk ÿ»Ü ½O .ï»Ü»¾k þÝè»K ÿ»g½C !jBC îÉ¿G ... týüBK þðAqBG ÿ»íñíð Á»â»è ºô»ì»Üºk Êè Qc¼ q ÿºq»Xð»K tü sBC ..îÙ„BC þðuB„ ÿ»C ½O îc¼ q þÝü qBO þXðõÜ õÉð ºqºô :ó»ì»O ÿq ôõXüºk ÊG óBgAr_ BG ½O þðôõxÔ»C pK ÿôB_ þÝ…ýO»G RõÉè ÿºkqºs»G Qãðºk ÿrdýw»G QýPxü ô»„½g pK ÿ»Pw»W þýìq»â»G ï»C ÿsBðsBð»è pK ÿ»ñýw þð½G»G »ýýðBü»G »ýüAkõg »Ü ÞÉ_Bì þìBO»G ô Ú„»C þãðºo»G ... AlÜ»üºqAõÉC ÿBG»ñ„ Á»â»è ºôºo»Kºkqºs þwArÜ»G ½O Ak Qñì þ¾k ÿBâqºk»è QýOBø

‫سةرثةرشتيار‪:‬‬ ‫بةهمةن تاهير نةريمان‬

‫‪126‬‬

‫‪www.cawder.org‬‬

‫ذمارة (‪ )126‬دوشةممة ‪2012/10/22‬‬

‫‪rwangewrexne@yahoo.com‬‬

‫ثاشكؤيةكي رؤشنطةريية لةسةر ئيسالمطةرا‬

‫شەقام و خۆپیشاندانەكان لەنێوان هەردو رەوتی «مەدەنی»و «ئیسالمی»دا‬ ‫هاوژین ئەبوبەكر‬ ‫ئ��ەوە رون و بەرچاوبو‪ ،‬ل��ە بەهاری‬ ‫عەرەبیدا ئیس�ل�امیەكان تاكە رێكخستن‬ ‫و تەوژمب��ون بەهۆی رێكخس��تنە چەند‬ ‫س��اڵەییەكەیانەوە دەیانتوان��ی س��ەر‬ ‫ج��ادە كۆنترۆڵبك��ەن و ئاراستەیش��ی‬ ‫بك��ەن‪ ،‬ئ��ەو پ��رۆژە ئایدۆلۆژیایەی كە‬ ‫چەندین ساڵە بانگەش��ەی بۆ دەكەن و‬ ‫لە ئایدۆلۆژیای «ئیس�ل�امی سیاسی»دا‬ ‫خۆی بەرجەس��تەدەكات‪ ،‬خەونێكی زۆر‬ ‫یارمەتیدەربوە ب��ۆ كۆكردنەوەی ئەوەی‬ ‫پێیدەگوترێت جەماوەر و ش��ەقام‪ ،‬بۆیە‬ ‫تەوژم��ی ئیس�ل�امی زیاتر لە س��اڵێكە‬ ‫ئ��ەو مەی��دان و جادان��ەی كۆنترۆڵ و‬ ‫تەنان��ەت قۆرخكردب��و‪ ،‬لەبەرامب��ەردا‬ ‫هێ��زە مەدەنیەكان كە خۆیان لە چەپ و‬ ‫لیبراڵەكاندا دەبیننەوە شپرز و پرشوباڵو‬ ‫و بێ‌ رێكخستنبون‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم دوای چەن��د هەوڵێ��ك‪ ،‬كە‬ ‫پێش��تر س��ادە و بێهێزب��ون‪ ،‬تەوژمی‬ ‫مەدەن��ی لەم��اوەی ئ��ەو دوو هەفتەی‬ ‫رابردودا دەستدەكات بە هاتنە سەرجادە‬ ‫و خۆپیش��ان ئەنجام��دەدات‪ ،‬دوای‬ ‫ئەم خۆپیش��اندان و هاتنەس��ەرجادەیە‬ ‫چاودێران وایدەبینن ئیت��ر خەریكە ئەو‬ ‫هێ��ز و رەوت��ە كە خۆیان ل��ە لیبراڵ و‬ ‫چەپەكان��دا دەبینن��ەوە توانای ئەوەیان‬ ‫ب��ۆ پەیدادەبێت خۆی��ان كۆبكەنەوە و‬ ‫ێ ئیس�ل�امیەكان‬ ‫بێنە سەرش��ەقام و بەب ‌‬ ‫و تەنان��ەت بەرامبەر ئیس�ل�امیەكانیش‬ ‫خۆپیشاندانی گەورە و شێوە سەرتاسەری‬ ‫ئەنجامب��دەن‪ ،‬واتە وادێتە پێش��چاو كە‬ ‫ئێستە رەوتی ئیسالمی دەیەوێت دەست‬ ‫بەو دەستەاڵتەوە بگرێت كە لە ئەنجامی‬ ‫بەه��اری عەرەبیە دەس��تی خس��توە و‬ ‫ئیتر ش��ەرعیەتی ئ��ەوەی لەقببێت بێتە‬ ‫س��ەر ش��ەقام‪ ،‬چونكە خ��ۆی بڕیاری‬ ‫بەدەس��تە‪ ،‬ئەم دۆخ��ە روبەڕوبونەوەی‬ ‫ئ��ەو دو رەوتە لەو دو واڵت��ەدا دەخاتە‬ ‫ب��ەردەم تاقیكردنەوەیەكی س��ەخت و‬ ‫دواتری��ش كاریگەری بەجێدێڵی لەس��ەر‬ ‫فۆرمەلەكردنەوەی هاوكێشە نوێكان‪.‬‬ ‫دوای ئ��ەوەی پێیدەگوترێ��ت بەهاری‬ ‫عەرەبی‪ ،‬ل��ەو واڵتانەی ك��ە بە چەقی‬ ‫ئ��ەم بەه��ارە دەژمێردرێ��ن و لەرێ��ی‬ ‫هەڵبژاردنەكان��ەوە دو رەوتی ئیس�ل�امی‬ ‫هاتنە س��ەر حوكم‪ ،‬كە میسر و تونسن‪،‬‬ ‫دوو تەوژم بەتەواوی هاتونەتە مەیدانەوە‪،‬‬ ‫تەوژمی رێكخ��راو و حیزبە مەدەنیەكان‪،‬‬ ‫بەورامب��ەر تەوژم��ی ئیس�ل�امی‪ ،‬ئ��ەم‬ ‫ملمالنێی��ە ل��ەو دو واڵت��ەدا بەتەواوی‬ ‫بەرجەس��تە بوە‪ ،‬دو هەفتەی رابردوش‬ ‫ئەم دو تەوژمە لەو دو واڵتەدا بەتەواوی‬ ‫بەرامبەر یەك وەس��تان‪ ،‬لەم ماوەش��دا‬ ‫ئیس�ل�امیەكان‪ ،‬لەه��ەردو واڵتی تونس‬ ‫و میس��ردا‪ ،‬زومی��ان لەس��ەر ئەوەی��ە‬ ‫ك��ە دەس��تبگرن بەس��ەر دەزگاكان��ی‬ ‫راگەیاندن و دادوەریدا‪ ،‬ئەویش لەڕێگەی‬ ‫خانەنش��ینكردنی ئەوان��ەی كە ملنادەن‬ ‫بۆیان و دەم چەوركردنی ئەوانیتریش‪.‬‬ ‫لە میس��ردا هەینی ‪ 10-12‬لە مەیدانی‬

‫«كۆتایی»‬ ‫لە‬ ‫عەقڵی دینیدا‬

‫رةوتى مةدةنى‬ ‫«تەحریر» الیەنگرانی ئیخوان و الیەنگرانی‬ ‫حیزب و رێكخ��راوە مەدەنیەكان‪ ،‬كە لە‬ ‫چەپ و لیبراڵ��ەكان پێكهاتبو‪ ،‬هەریەكە‬ ‫و هەوڵی��دەدا بەرامبەرەك��ەی بە زۆر لە‬ ‫مەیدانەك��ە دەرپەڕێنێ‌‪ ،‬ئ��ەم روداوەش‬ ‫ناونرا «روبەڕوبونەوەی جەمەلی دوەم»‬ ‫وەك��و ئاماژەك��ردن ب��ە روداوی یەكەم‬ ‫كە لەس��ەردەمی موبارەك��دا لە مەیدانی‬ ‫تەحریر رویدا‪.‬‬ ‫هەینی رابردوش ‪ 10-19‬لەمیس��ر‪ ،‬لە‬ ‫زۆربەی شارە گەورەكاندا دژی دەسەاڵتی‬ ‫مورس��ی‪ ،‬ب��ە مەبەس��تی دەربڕین��ی‬ ‫نارەزای��ی بۆ سیاس��ەتەكانی ئیخوان لە‬

‫رةوتى ئيسالمى‬ ‫مەدەنیەكەدایە و خودی سەرۆكەكەیان كە‬ ‫«غەنوشی»یە چەندین پەڵپی لێگیراوە‪،‬‬ ‫بەتایب��ەت ئ��ەو قس��ە و پەیوەندیانەی‬ ‫«غەنوش��ی» كە ئاماژە بۆ ئەوەدەكەن‬ ‫خۆی و حیزبەكەی كار بۆ»پراكتیكردنی‬ ‫ش��ەریعەت» دەك��ەن و پەیمانێك��ی‬ ‫زۆریان داوە بە سەلەفیەكان كە كارێكی‬ ‫لەوجۆرە قۆناغبەن��دی و پالنی دەوێت‪،‬‬ ‫زۆرێ��ك ل��ە رەوتە چ��ەپ و لیبراڵەكان‬ ‫ل��ە پەرلەم��ان و لەمیدیادا كارلەس��ەر‬ ‫دادگایكردن و تەنانەت هەڵوەشاندنەوەی‬ ‫بزوتنەوەی نەهزەش دەكەن بۆ ئەو پالنە‬ ‫ش��اراوانەیان كە پێچەوانەی دەس��توری‬

‫خودی رەوتی ئیس�ل�امی بەراوردناكرێت‬ ‫بە دۆخی پێ��ش بەهاری عەرەبی لەروی‬ ‫ئ��ەدای ناو رەوتەكە و خۆ نمایش��كردن‬ ‫و ئایدۆجی��اوە‪ ،‬پێ��ش هەڵبژاردن��ەكان‬ ‫هەموو ئاراستەكانی ناو رەوتی ئیسالمی‪،‬‬ ‫ب��ە ئیخ��وان و س��ەلەفیەوە‪ ،‬لەنێ��و‬ ‫هاوپەیمانێتیدابون و دەس��تیان خس��تە‬ ‫نێ��و دەس��تی یەكتر تاكو دەس��تەاڵت‬ ‫وەدەس��ت بخەن‪ ،‬بەاڵم دوای ئەو چەند‬ ‫مانگ��ە دۆخەكە لەگۆڕاندایە و ئەجێندای‬ ‫هەری��ەك لە ئیخ��وان و س��ەلەفیەكان‬ ‫خەریكە جیادەبێتەوە‪ ،‬ئێستە ئیخوان كە‬ ‫لەدەسەاڵتدایە لەسەریەتی دەوڵەتداریی‬

‫بەالیانەوە خزمەتگوزاری و باری گوزەران‬ ‫و پەیوەندی واڵت بە واڵتانی دەوروبەرەوە‬ ‫چۆن��ە و بەچ��ی دەگات‪ ،‬بەڵك��و تاكە‬ ‫خولیای��ان ئەوەیە كە س��ەرپۆش بدەن‬ ‫ێ‬ ‫بەسەر كچ و ژناندا‪ ،‬ئازادیەكان بە كۆمەڵ ‌‬ ‫«ئەرێ‌ و ن��ەرێ»ی ئاینی و كلتوری و‬ ‫فیقهیەوە كۆتوبەند بكرێن‪ ،‬هونەر و فیكر‬ ‫و بیروڕا جیاوازەكان بخرێنە ژێر چاودێری‬ ‫و فلتەری ئەستورەوە و مونتاژ بكرێن‪،‬‬ ‫ئ��ەم رەوتە ئاینی��ە س��ەلەفیە‪ ،‬كە‬ ‫زۆرێك بنكە جەماوەریەكەی ئیخوانیشی‬ ‫لەگەڵدایە لە زۆربەی واڵتە عەرەبیەكاندا‬ ‫چاالكبوەت��ەوە‪ ،‬ل��ە تازەتری��ن گرتەی‬

‫رەوتی مەدەنی خەریكە دەبێتە نوێنەری ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬بەرامبەر رەوتی‬ ‫ئیسالمی كە خەریكە دەكەوێتە بەرەی بەرگریكار لە دەسەاڵتێكی ئاینی‪،‬‬ ‫كە هەم لەسەریەتی واڵت بەڕێوەببات‪ ،‬هەمیش داوای ئەوەی لێدەكرێت‬ ‫ئایدۆلۆجیا و ئەجێندای ئیسالمی سیاسی پەیڕەوبكات‬ ‫«ئەخوەنەكردنی» دەسەاڵت و سیاسەت‬ ‫و شكستهێنان لەو پرۆژانەی كە ناونرابو‬ ‫«پرۆژەی سەد رۆژی» و بێكاری و گرانی‬ ‫و برسێتی‪ ،‬هەروەها بەرتەسككردنەوەی‬ ‫ئازادی��ەكان‪ ،‬خۆپیش��اندانی ف��راوان‬ ‫ئەنجام��درا‪ ،‬ل��ەم خۆپیش��اندانانەدا‬ ‫ێ ئەوان‬ ‫ئیسالمیەكان بەشدارنەبون و بەب ‌‬ ‫ئەنجامدرا‪.‬‬ ‫لە تونسیش بزوتنەوەی نەهزە لەبەردەم‬ ‫تاقیكردن��ەوە و روبەڕوبون��ەوەی رەوتە‬

‫‪2‬‬

‫واڵتە‪ ،‬وات��ە روبەروبونەوەك��ەی هەردو‬ ‫رەوتی مەدەنی و ئیسالمی بەرەو ئاقار و‬ ‫رەوشێكی تازە هەنگاوهەڵدەگرێت‪ ،‬هەردو‬ ‫رەوتیش دەیانەوێت ش��ەرعیەتی شەقام‬ ‫بەدەستبێنن‪ ،‬بەاڵم خەریكە ئیسالمیەكان‬ ‫دەكەونە ئەو بەرەیەی كە بەرگری دەكات‬ ‫لە دەس��ەاڵت‪ ،‬ئەو دەسەاڵتەی كە چەند‬ ‫مانگێكی كەمە بەدەستیانهێناوە‪.‬‬ ‫لەالیەكیت��رەوە‪ ،‬ئەم��ڕۆ دۆخ��ی ناو‬

‫بكات و خۆی لەگەڵ سیستەمی جیهانیدا‬ ‫بگونجێنتێ��ت و خزمەتگوزاری بۆ گەالنی‬ ‫واڵتەك��ە فەراهەمب��كات و بێ��كاری و‬ ‫برس��ێتی نەهێڵێت‪ ،‬بەاڵم لە بەرامبەردا‬ ‫بەشێكی زۆری بنكەی جەماوەریی خۆیان‬ ‫و ت��ەواوی ئاراس��تەی دوەم كە رەوتی‬ ‫سەلەفیەكانە‪ ،‬هەمو خەم و خولیایەكیان‬ ‫ئەوەیە كە دەقە ئاینیەكان‪ ،‬بەو جۆرەی‬ ‫ك��ە خۆی��ان دەیبین��ن‪ ،‬پیادەبكرێت‪،‬‬ ‫واتە ئەوان(س��ەلەفیەكان) كێش��ە نیە‬

‫«هاوسەرگیریی‬ ‫كاتەكی» لە‬ ‫سایەی حیجابدا‬

‫‪3‬‬

‫ڤیدیۆی��دا گەنجانێكی ئیس�ل�امی دەچنە‬ ‫بەردەم هۆڵی س��ینەمایەك و لە هەوڵی‬ ‫س��وتاندنیدان‪ ،‬لە میس��ر ل��ە هەفتەی‬ ‫پێشودا مامۆس��تایەكی قوتابخانەیەكی‬ ‫س��ەرەتایدا پرچی ئەو كچان��ە دەبڕێت‬ ‫كە س��ەرپۆش ناكەن و حیجاب ناپۆشن‪،‬‬ ‫لە بازاڕ و س��ەرجادەكاندا هەر لە میسر‬ ‫زۆرج��ار ئافرەتە س��فورەكان توش��ی‬ ‫تەنگوچەڵەم��ە و جوێ��ن و گێچ��ەڵ‬ ‫دەبنەوە و هەڕەشەیان لێدەكرێت لەالیەن‬

‫الیەنگارانی ئیسالمیەكانەوە‪.‬‬ ‫بۆیە رەوت��ی مەدەنی ل��ەو واڵتانەی‬ ‫بەهاری عەرەبیدا‪ ،‬ئەگەر پێشتر بەبۆنەی‬ ‫دەس��تەاڵتە دیكتاتۆریەكان��ەوە كارت‬ ‫و پرۆژەكانی��ان تێكەڵكرابێ��ت‪ ،‬دۆز و‬ ‫ئەجێنداكانیان لەباربرابێت‪ ،‬ئەوا بەهۆی‬ ‫ئەم دۆخە نوێیەوە لەبەردەم بوژانەوە و‬ ‫خۆفۆرمەلەكردنەوە و چاالكبونەوەیەكی‬ ‫دراماتیكیدایە‪ ،‬رەوتی مەدەنی لەبەردەم‬ ‫كۆمەڵێ��ك دۆزی گ��ەورەی وەك��و‬ ‫دوبارە دیموكراس��یكردنەوەی كۆمەڵ و‬ ‫دوبارە چون��ەوە بە ماف��ە مەدەنیەكان‬ ‫و هۆش��یاركردنەوەی نوێ��ی كۆم��ەڵ و‬ ‫شەقامدایە‪ ،‬كە زۆرینەی ئەمانە بەبۆنەی‬ ‫ئەو رەوتە ئاینیەوە لەبەردەم هەڕەشەی‬ ‫جیدی��دان و رەوتی مەدەن��ی دەیەوێت‬ ‫بیانپارێزێ��ت‪ .‬رەوت��ی مەدەنی خەریكە‬ ‫دەبێتە نوێنەری ئۆپۆزس��یۆن‪ ،‬بەرامبەر‬ ‫رەوتی ئیس�ل�امی كە خەریكە دەكەوێتە‬ ‫بەرەی بەرگریكار لە دەسەاڵتێكی ئاینی‪،‬‬ ‫كە هەم لەس��ەریەتی واڵت بەڕێوەببات‪،‬‬ ‫هەمی��ش داوای ئ��ەوەی لێدەكرێ��ت‬ ‫ئایدۆلۆجیا و ئەجێندای ئیسالمی سیاسی‬ ‫پەیڕەوب��كات‪ .‬بۆی��ە رەوت��ی مەدەنی‬ ‫دوای خۆرێكخس��تنەوە دەبێ��ت ببێت��ە‬ ‫ئۆپزس��یۆنێكی چاالك و خاوەن پرۆژە و‬ ‫دواجاریش خاوەنی شەقام‪.‬‬ ‫‪http://www.alarabiya.net/‬‬ ‫‪articles/2012/10/18/244566.html‬‬ ‫‪http://www.youtube.com/watch?v‬‬ ‫‪=8kK4Fn1zKFg&feature=youtu.be‬‬ ‫‪http://www.alarabiya.net/‬‬ ‫‪articles/2012/10/17/244344.html‬‬ ‫‪http://www.alarabiya.net/‬‬ ‫‪articles/2012/10/19/244706.html‬‬

‫ناهید موکری‪ :‬بە چاوی‬ ‫خۆمان دەبینین‪ ،‬لەواڵتانی‬ ‫ئیسالمیدا‪ ،‬چ ستەمێك لە‬ ‫ژنان دەكرێت!‬ ‫‪4‬‬

‫‪2‬‬

‫ذمارة (‪ )126‬دوشةممة ‪2012/10/22‬‬

‫«كۆتایی» لە عەقڵی دینیدا‬ ‫وەلید عومەر‬ ‫س�ڵ�اڤۆی ژیژك لە گفتوگۆیەكدا‪ ،‬باس‬ ‫ل��ە پێناس��ەیەكی كیركەگ��ۆرد دەكات‬ ‫بۆ م��رۆڤ‪ .‬ئەو پێناس��ەیەی كە مرۆڤ‬ ‫بونەوەرێكی نەخۆشە تاكو كاتی مەرگ‪.‬‬ ‫مەخلوقێكی بیمارە و بیمارییەكەی تاكو‬ ‫لەحزەی م��ردن درێژدەبێت��ەوە‪ .‬ژیژك‬ ‫پاڵنەری پش��ت ئەم پێناس��ەیە ئاوەژو‬ ‫دەكاتەوە و نەك مردن و كۆتایی‪ ،‬بەڵكو‬ ‫نەمریی و ناكۆتا دەكات��ە ژێرخانی ئەم‬ ‫پێناس��ەیە‪ .‬واتە مرۆڤ بیمارە‪ ،‬چونكە‬ ‫دەشێت كۆتاییەك لە ئارادا نەبێت‪ .‬ژیژك‪،‬‬ ‫پرۆسەی نوسینی خۆیشی وەك بەرهەمی‬ ‫ئەو پاڵن��ەرە دەبینێ��ت‪ .‬پاڵنەرێك كە‬ ‫ناكۆتا و غیابی كۆتایی دروس��تدەكەن‪.‬‬ ‫ئەو بە بۆچونی خۆی‪ ،‬بۆیە دەنوس��ێت‬ ‫چونكە لە ناكۆتا دەترسێت و نائاگاییانە‬ ‫س��ڵ لەوە دەكاتەوە ك��ە كۆتاییەك لە‬ ‫گۆڕێدا نەبێت‪ .‬هەڵب��ەت ئەمە خاڵێكی‬ ‫غەری��ب و سەرنجڕاكێش��ە ب��ە بەراورد‬ ‫لەگەڵ نیگای دیندا بۆ مەسەلەی كۆتایی‪.‬‬ ‫( دی��ن لێرەدا وش��ەیەكی مەجازییە بۆ‬ ‫ئس��یالم كە تەنانەت ل��ە دونیای ئێمەدا‬ ‫ناوە گشتییەكانیش��ی كورتكردۆتەوە بۆ‬ ‫خ��ۆی)‪ .‬دی��ن و عەقڵی دین��ی‪ ،‬بڕێكی‬ ‫زۆر پێچەوانەی ئەم تێزەن‪ .‬گەر وێنەكە‬ ‫ت��ەواو چڕبكەینەوە‪ ،‬ئ��ەوا عەقڵی دینی‬ ‫مەیلێك��ی موگناتیس��یانەی بۆ وش��ەی‬ ‫(كۆتای��ی) هەیە‪ .‬عەقڵ��ی دینی‪ ،‬تێكڕا‬ ‫لەس��ەر پشتی وش��ەی كۆتایی ڕۆنراوە‬ ‫و لەپێناوی ئەم وش��ەیەدایە یارییەكانی‬ ‫خ��ۆی درێژدەكاتەوە‪ .‬بیرمان نەچێت كە‬ ‫كۆتایی لێ��رەدا پێچەوانە و دژی ناكۆتا‬ ‫نیە‪ .‬وەك دواتر ڕوناكیی دەخەینەس��ەر‪،‬‬ ‫ناكۆتاش حوكم و بەهای كۆتایی هەیە لە‬ ‫زەینییەتی دینی دا‪ .‬ئەوەی كە دەربارەی‬ ‫كۆتایی زۆر باوە‪ ،‬تەعبیرە لە دو فیگۆر‪.‬‬ ‫یەكەمیان فیگۆرێك��ی زەمەنییە و ئەوە‬ ‫زەمەنە بڕیاردەدات كە كۆتایی بخاتە كەی‬ ‫و كوێوە‪ .‬دوەمیش‪ ،‬فیگۆرێكی لۆژیكییە‬ ‫و مەرج نیە ڕیزبەندیی زەمەنیی بڕیاربدات‬ ‫ش��تەكان كەی دەگەن��ە كۆتایی‪ ،‬بەڵكو‬ ‫پێ��وەر و ڕیزبەن��دی و پێگەی تر دەبنە‬ ‫دەستنیشانكەری كۆتایی‪ .‬لە یەكەمیاندا‪،‬‬ ‫كۆتایی بریتییە لە بەراوردكردنی شتێك‬ ‫و دیاردەیەك بە ش��تێك و دیاردەیەكی‬ ‫تر‪ .‬بریتییە لە بڕینی حەتمیی گەش��ەی‬ ‫ت��ەواوی دیاردەی��ەك و ڕوداوێ��ك تاكو‬ ‫شتێكی هەرە بچوكی ناو ژیانمان‪ .‬بەاڵم‬ ‫كۆتایی وەكو فیگۆرێكی لۆژیكی شتێكی‬ ‫جیاوازت��رە‪ .‬كۆتایی لێرەدا پەیوەس��ت‬ ‫نیە بە گەش��ە و كات و مەوداوە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫فیگۆرێك��ی زەینیی��ە و دەش��ێت هەر‬ ‫لەس��ەرەتاوە ئامادەبێت‪ .‬كۆتایی لێرەدا‬ ‫كۆك��ەرەوەی دواخ��اڵ و دواغایەت نیە‪.‬‬ ‫س��یفەتێكی ڕاس��تەهێڵ ئاس��ا و ڕێكی‬ ‫ێ س��یاق‬ ‫نیە‪ .‬زۆرجار وەكو ڕوداوێكی ب ‌‬ ‫ڕودەدات‪ .‬هەندێ‌ جار خۆی بۆ خۆیەتی‬ ‫و نابێتە ئەڵقەی ناو زنجیرەیەك‪ .‬دەشێت‬ ‫پێ‌ لەس��ەر ئ��ەوە دابگرین ك��ە عەقڵی‬ ‫دین��ی‪ ،‬دەچێتە ژێر یاس��اكانی فیگۆری‬ ‫یەكەم��ەوە‪ .‬تەنان��ەت ل��ە زۆر دۆخدا‪،‬‬ ‫ه��ەوڵ دەدات فیگۆری دوەم لە فیگۆری‬ ‫یەكەمدا بتوێنێت��ەوە‪ .‬دین‪ ،‬لە زۆر باردا‬ ‫وەك سیس��تەمێكی ڕێ��ك و یاس��امەند‬ ‫خۆی پێش��كەش دەكات‪ .‬سیس��تەمێك‬ ‫كە ناتوانێ��ت بێ‌ الیەن بێت بەرامبەر بە‬ ‫پێگەی (كۆتایی)‪ .‬لەوەش زیاتر‪ ،‬هێندەی‬ ‫ڕو لە كۆتاییە‪ ،‬هێندە خۆی بە سەرەتاوە‬ ‫سەرقاڵ ناكات‪ .‬س��ادەترین ئەرگۆمێنت‬ ‫بۆ ئ��ەم تێڕوانینە‪ ،‬بریتیی��ە لەوەی كە‬ ‫عەقڵ��ی دین��ی عەقڵێك��ە ئینتیمای بۆ‬ ‫ئەنج��ام و وەاڵمی نەگۆڕ هەیە‪ .‬دەیەوێت‬ ‫جیهانبینی��ی خ��ۆی هەرچ��ی زوت��رە‬ ‫مانیفێس��ت بكات و لە ئاش��وبی زەینی‬ ‫دوربكەوێتەوە‪ .‬لێرەوە وش��ەی كۆتایی‪،‬‬ ‫وێنەی هێمن و پڕ و خێرا دروستدەكات‪.‬‬ ‫بەكورت��ی‪ ،‬عەقڵ��ی دین��ی بە وش��ەی‬ ‫كۆتایی ئ��ارام دەبێتەوە‪ ،‬چونكە كۆتایی‬ ‫كۆكەرەوەی كۆمەڵێك وشەی ترە كە بۆ‬ ‫سروش��تی مرۆڤ ئاشنا و ئارامیبەخشن‪،‬‬ ‫وەكو‪ :‬ئامانج و تێرب��ون و ئۆقرەگرتن‪.‬‬ ‫ێ وشەیە‪ ،‬دەتوانن وشەی‬ ‫هەریەك لەو س ‌‬

‫كۆتایی بئاخننە ناو خۆیان و‬ ‫تەنانەت خۆشیان وەك یەكێك‬ ‫ل��ە ڕوخس��ارەكانی كۆتایی‬ ‫دەربكەون‪ .‬گ��ەر كۆتایی لە‬ ‫دونیا دەربكەین‪ ،‬ئەوا عەقڵی‬ ‫دین��ی ل��ە ش��وێنی خۆیدا‬ ‫دەبێتە هەڵ��م و دەتوێتەوە‪.‬‬ ‫وش��ەی كۆتایی‪ ،‬وەكو دالێك‬ ‫دەبێت��ەوە ب��ە مەدلولی زۆر‬ ‫دۆخ و زۆر پنت��ی دی‪ ،‬وەك‬ ‫بێدەنگك��ردن و حەقیق��ەت‬ ‫و قایلك��ردن‪ .‬كۆتای��ی بەو‬ ‫مانایە دێت��ەوە كە هەمومان‬ ‫گەیشتوین و دەگەینە كۆتایی‪.‬‬ ‫وات��ە‪ :‬خاڵێك��ی مەلموس و‬ ‫كۆنكرێتی و ش��مولیی هەیە‬ ‫و ناتوانی��ن لێی دەربچین‪ .‬لە‬ ‫ڕاس��تیدا‪ ،‬م��ەرج نیە عەقڵی‬ ‫دینی بە ش��ێوەیەكی ئاگایانە‬ ‫و هۆش��یارانە كاری لەس��ەر‬ ‫ئەم تێرمە كردبێ��ت‪ ،‬بەڵكو‬ ‫خ��ودی تێرمەكە ب��ۆ عەقڵی‬ ‫دینی ك��ە عەقڵێكی تەمەڵە‪،‬‬ ‫مایەی ئاس��انكارییە‪ .‬عەقڵی‬ ‫دین��ی بەرگەی س��ەیرورە و‬ ‫گۆڕانی بەردەوام و خلیسكانی‬ ‫ئەبەدی ناگرێ��ت‪ .‬گومان بۆ‬ ‫خۆی فۆرمێكە لە خلیسكان‪ .‬كۆتایی ئەو گەرەنتی و دەرگا دەستەمۆیەیە كە دین پێش ئەوەی بیكاتەوە‪ ،‬دەزانێت كەی دایخستوە‬ ‫نیهیڵیزم و پوچ��ی و قەلەق‬ ‫ئاوەاڵب��كات و سروش��تی بیهێڵێت��ەوە‪ .‬لەو س��اتەوەختەی كە هاتن و نەهاتنی دیدەوە‪ ،‬پەرشكردنەوەی كۆتاییە‪ .‬تەنیا‬ ‫و ئەرگۆمێنتكارییش‪ ،‬دیسان‬ ‫فۆرمێك��ی ترن لە خزان و پاشەكش��ە و عەقڵی دینی‪ ،‬ئەبەدییەت تەلبەنددەكات نادیارە‪ .‬كۆتایی ئ��ەو گەرەنتی و دەرگا شەهیدبون و جیهادە كە كۆتایی تۆكمەتر‬ ‫ونبونی كۆتایی‪ .‬ئ��ەو كۆتاییەی كە لەو و لە هەر شعورێكی خۆڕسك و سیحراوی دەس��تەمۆیەیە ك��ە دین پێ��ش ئەوەی و درێژتردەكەنەوە و تەنانەت دەیگەیەننە‬ ‫كۆنسێپتانەدا ئامادەن‪ ،‬كۆتاییەكی بەتاڵ دایدەماڵێت‪ .‬زۆرج��ار ئەبەدییەت هێندە بیكات��ەوە‪ ،‬دەزانێت كەی دایخس��توە‪ .‬دوا مەقام��ی خۆی‪ .‬دەرفەتێكی گونجاوە‬ ‫و دوب��ارە و بازنەیی��ن‪ .‬كۆتاییەكن كە بچوكدەبێتەوە لە عەقڵ��ی دینی دا‪ ،‬كە ئەبەدییەت لە عەقڵ��ی دینیدا‪ ،‬ئیدی بە گەر لێرەدا عەقڵی دین��ی بەراوردبكەین‬ ‫مانای ناكۆتا نیە‪ ،‬بەڵكو زیاتر گوزارشتە ب��ە خۆراكی یابان��ی‪ .‬ڕۆالن ب��ارت لە‬ ‫عەقڵی دینی تێرناكەن و ناتوانن سیناریۆ دەبێتە كۆتاییەكی سادە و میكانیكی‪.‬‬ ‫ئاشكرایە كە كۆتایی‪ ،‬چەمكێك نیە كە ل��ە كۆتایی‪ .‬ئەبەدیی��ەت‪ ،‬پتر خاڵێكی كتێبی (ئیمپراتۆرییەتی نیش��انەكان)دا‬ ‫و یارییەكانی دین هەڵسوڕێنن‪.‬‬ ‫تەنان��ەت وش��ەی ناكۆت��اش كە بۆ تەنیا دین كاری پێبكات‪ .‬مێژوی فەلسەفە وەستاوی زەمەنییە و عەقڵ و لۆژیكی دینی باسی س��فرە و خواردنی یابانی دەكات‪.‬‬ ‫خودا و ئەبەدییەت و گەردون بەكاردێت‪ ،‬لە هەناوی خۆیدا‪ ،‬سەروكاری زۆری لەگەڵ دەگاتە غایەتی خ��ۆی‪ .‬واتە ئەبەدییەت خواردنێ��ك كە ب��ێ‌ س��ەنتەرە و هیچ‬ ‫لە خەیاڵی دینیدا ل��ە مانای كۆتاییەوە ئەم چەمكەدا هەیە‪ .‬كێش��ەی حەقیقەت ب��ۆ مرۆڤ بە گش��تی و عەقڵی دینی بە پارچەیەك ڕەنگ و پێگەی پارچەكەی تر‬ ‫نزیكە‪ .‬دین ناتوانێت ڕاستەوخۆ دینداران و میتافیزی��ك و زانی��ن و ملمالنێكان��ی تایبەتی‪ ،‬خاڵ��ی ئۆقرەگرتن و هێمنی و داگیرناكات‪ .‬هەریەكەیان ئارایشتێكن بۆ‬ ‫بانگهێشتی ناكۆتا بكات‪ ،‬بە مەرجێك بە تری��ش‪ ،‬گەمەكردنن لەگەڵ (كۆتایی)دا‪ .‬وەستانە‪ .‬خاڵێكە كە ئیدی درێژنابێتەوە‪ .‬ئەوی تریان‪ .‬هەمو خواردنەكان لەس��ەر‬ ‫بانگەوازی كۆتایی و م��وژدەی كۆتاییدا كۆتاییەك كە هەیە و ناوترێت‪ .‬كۆتاییەك داتاشین و وێناكردنی خودی چەمكەكە‪ ،‬مێزی نانخواردن‪ ،‬هاوش��ان و بێ‌ نەزم و‬ ‫نەڕۆیش��تبێت‪ .‬ناكۆت��ا‪ ،‬وات��ە دانانی كە گەرای س��ەرەتایەكی تری لە خۆیدا بۆ خۆی مانای تێرب��ون و ڕزگاربونە لە بێ‌ قواڵیین‪ .‬خواردنێك كە هیچ خاڵێكی‬ ‫كۆتای��ی بۆ هەمو كۆتایی��ە بچوكەكان‪ .‬هەڵگرت��وە‪ .‬كۆتاییەك كە پەیوەس��ت ش��لۆقی و فەوزا‪ .‬گەرچی دونیا پڕە لە ئاشكرای تری نیە جگە لە دەستپێكردنی‬ ‫وات��ە موتڵەقێك هەیە و تێكڕای ش��تە دەكرێتەوە بە گەش��ە و بونبەس��تەوە‪ :‬كۆتای��ی و حەكایەت��ی كۆتای��ی‪ ،‬بەاڵم خۆی‪ .‬خواردنێك كە پاشكۆ و پەراوێزی‬ ‫نیوەناچڵەكانی مرۆڤ دەگەیەنێتە كەماڵ وەك كۆتایی مێژو‪ .‬كۆتاییەك كە هەر بە مەرج نیە هەمویان لەگەڵ عەقڵی دینیدا هی��چ خواردنێك��ی تەنیش��تی نی��ە و‬ ‫و كۆتای��ی‪ .‬فرۆید لە س��ەرەتای كتێبی فۆرم كۆتاییە و لە ناوەڕۆكدا خۆی نەفی وێكبێنەوە‪ .‬بێ‌ ئ��ەوەی زۆر وردبینەوە‪ ،‬س��ەنتەر دەتوێتەوە‪ .‬دواج��ار بە وتەی‬ ‫(شارس��تانییەت و نیگەرانییەكانی)دا‪ ،‬دەكاتەوە‪ :‬بەو شێوەیەی كە پەیوەندیی تێدەگەی��ن ك��ە دی��ن لێ��رەدا وەاڵمی ڕۆالن ب��ارت‪ ،‬دەقێك��ە و كۆتای��ی نیە‪.‬‬ ‫ئام��اژە ب��ۆ تێڕوانینێكی ڕۆم��ان ڕۆالن فەلس��ەفە و كۆتایی لەم هاوكێش��ەیەدا ئاس��نینی خۆی هەیە‪ .‬ئەو كۆتاییانەی ئەم س��یفەتانەی خۆراكی سەر سفرەی‬ ‫دەكات‪ .‬دروس��تتر وایە بڵێین هەستێك چڕبكەین��ەوە‪ :‬ف��ۆرم‪ ،‬ن��اوەڕۆك نەفی كە سازگارنین لەگەڵ ڕوئیای دیندا‪ ،‬دین ژاپۆنی‪ ،‬ڕێك پێچەوانەی عەقڵی دینین‪.‬‬ ‫ێ بن و دەكات��ەوە و ناوەڕۆكی��ش ف��ۆرم نەفی كۆتاییەكی گەورەتریان بۆ دروستدەكات پتر نیش��انەیەكی بەتاڵ��ن‪ ،‬وەك ئەوەی‬ ‫نەك تێڕوانینێك‪ .‬هەس��تێك كە ب ‌‬ ‫ناكۆتا و ئۆقیانوسئاس��ایە‪ .‬ڕۆمان ڕۆالن دەكاتەوە‪ .‬دەشێت كۆتایی ئەو (ئەنجام) ك��ە دەش��ێت ق��ەدەر و چارەن��وس و فیگۆرێكی رێكخراو و سەنتەردۆست بن‪.‬‬ ‫گ��ەر بپەڕین��ەوە ب��ۆ س��ەر ڕۆڵ��ی‬ ‫پێی وایە كە چیتر پێوەری ڕاس��تەقینە ـە نەبێ��ت كە دین ب��ە بەرهەمی (هۆ) حیكمەتی ئیالهی بێت‪ .‬یاخود دێت و لە‬ ‫بۆ دیاریكردنی كەس��ی دیندار‪ ،‬ئیمان و ی دەزانێ��ت و هەبون��ی زەرورەت و بەرامبەر ئەم ج��ۆرە كۆتاییانەدا‪ ،‬جۆرە پەیامبەران‪ ،‬ئەوا پەیامبەران كێن جگە‬ ‫وەهم نیە‪ ،‬بەڵكو دینداری ڕاستەقینە ئەو بەدیهییە‪ .‬الی هیوم‪ ،‬ه��ۆ و دەرئەنجام كۆتاییەك��ی دی قوتدەكاتەوە‪ .‬بۆ وێنە‪ ،‬لەو موسافیرانەی كە پەیمانی كۆتایی بۆ‬ ‫كەسەیە كە ئەم هەستەی تیابێت‪ ،‬گەرچی (علە و معل��ول) زرورەتێكی ناوەكی نیە ڕەنگە ئەم پرسیارە بێتە بەردەممان كە مرۆڤ دێنن؟ پەیامبەران مانیفێس��تێك‬ ‫هەمو ئیمان و خەیااڵتێكی تر ڕەتبكاتەوە‪ .‬لە نێوانیاندا‪ .‬ه��ۆ و دەرئەنجام‪ ،‬بریتین بۆچی دینێكی وەك ئیس�ل�ام كۆتاییەكی ب��ۆ م��رۆڤ دێنن ك��ە ن��ەك ئاماژەی‬ ‫ئەم هەس��تە‪ ،‬بەردەوام ل��ەو نابێتەوە و لە ڕاهاتنمان لە ڕێگەی ئەزمونەوە‪ .‬چیتر وەك خۆكوش��تن ڕەت دەكات��ەوە؟ كۆتای��ی‪ ،‬بەڵكو خودی كۆتاییە‪ .‬ئەوان‬

‫خوێندنەوەی قورئان بە دەنگ و ئاوازەوە‪ ،‬نیشانەی ئەوەن كە تێكستەكە‬ ‫زادەی لۆژیكی دەنگ و میتافیزیكی حزورە‪ ،‬بەرهەمهێنانەوەی دەنگە لە‬ ‫دەنگدا‪ ،‬بەرهەمهێنانەوەی كۆتاییشە لە كۆتاییدا‬ ‫پێی خۆش��ە ناوی بنێت (ئەبەدییەت و‬ ‫جاویدانەگی)‪ .‬ئەو پێ��ی وایە كە دین و‬ ‫كڵێساكان لەم هەس��تەوە سەرچاوەیان‬ ‫گرتوە‪ .‬پێی وایە ئەمە تاكە س��ەرچاوە‬ ‫و زادگای ڕاس��تەقینەی دین��ە‪ .‬گەرچی‬ ‫ئەمەی ڕۆم��ان ڕۆالن هەڵوەس��تەیەكی‬ ‫سەرنجڕاكێش��ە‪ ،‬بەاڵم پێویستە كەمێك‬ ‫وردتر بكرێتەوە‪ .‬سەرەتاش ئەو پرسیارە‬ ‫ق��وت دەبێتەوە كە ئای��ا دین چۆن ئەم‬ ‫هەس��تە ئۆقیانوس��ییە وەردەگرێ��ت؟‬ ‫ئاخۆ دی��ن ئەم ئەبەدییەت��ە ڕێك وەك‬ ‫هەستێكی دەرە‪-‬كات و ڕەها و پڕ خورپە‬ ‫وەردەگرێت؟ گەر ئەو دیس��پلینە عەقڵی‬ ‫و عاتیفی و وێنە ئاس��نینانەی دین بیری‬ ‫خۆم��ان بخەینەوە‪ ،‬ئ��ەوا تێدەگەین كە‬ ‫نەخێر دین تێگەیشتنی دی دەبەخشێتە‬ ‫ئەبەدیی��ەت‪ .‬عەقڵ��ی دین��ی ناتوانێت‬ ‫ئەبەدییەت ب��ە ماناكەی (ڕۆمان ڕۆالن)‬

‫پەیوەندییەكی ڕاس��تەوخۆ ناكەویجواڵنی‬ ‫تۆپی بلیاردێك‪ ،‬بەرەنجامی ڕاستەوخۆی‬ ‫لێدانی تۆپی یەكەم نی��ە‪ .‬ئەوە ئێمەین‬ ‫ڕاهاتوی��ن بەو هاوكێش��ە زەینییەی كە‬ ‫ئەنجام دەبەستینەوە بە هۆكارەوە‪ .‬ئەم‬ ‫دیدگایەی هیوم‪ ،‬ل��ە فیگۆری دوەمەوە‬ ‫نزیكە كە دەربارەی «كۆتایی» باسمان‬ ‫ك��رد‪ .‬مەبەس��تمان لەمە‪ ،‬ئ��ەوە بو كە‬ ‫عەقڵی فەلس��ەفی نرخی گەورە لەس��ەر‬ ‫كۆتایی و ئەنجام دانانێت‪ .‬ئەو كاتەش��ی‬ ‫بای��ەخ ب��ە كۆتای��ی دەدات‪ ،‬وزەیەكی‬ ‫نەفیكردنەوە ئامادەیە و یارییەكە ئاڵۆزتر‬ ‫دەكاتەوە‪ .‬بە دەربڕینێكی تر‪ ،‬كۆتایی لە‬ ‫فەلسەفەدا پتر وەس��یلەیە نەك ئامانج‪.‬‬ ‫دوات��ر تێزێكی تر دێت و ئ��ەم كۆتاییە‬ ‫دەكاتەوە بە سەرەتا‪ ،‬بەاڵم سەرەتایەكی‬ ‫نەزۆك و زەمەنی نا!‬ ‫ل��ە زەینی دیندا‪ ،‬كۆتای��ی بریتی نیە‬

‫وەاڵمەك��ە ق��ورس و دورەدەس��ت نیە‪.‬‬ ‫لەبەر ئەوەی كە خۆكوش��تن كۆتاییەكی‬ ‫س��اختەیە و ملكەچ��ی یاس��اكانی دین‬ ‫نابێت‪ ،‬ئ��ەوا دین فۆرمێكی تری كۆتایی‬ ‫دێنێ��ت و دەیخاتە تەنیش��ت ئەم جۆرە‬ ‫كۆتاییەوە‪ .‬دی��ن كۆتاییەكی تری هەیە‬ ‫و ن��اوی ش��ەهادەت و خۆبەختكردنە و‬ ‫دەبێتە ئەڵتەرناتیڤی ئەو جۆرە كۆتاییەی‬ ‫ترەوە كە س��اختە و قەدەغەیە‪ .‬عەقڵی‬ ‫دینی‪ ،‬جۆرە كۆتاییەك بەرهەمدەهێنێت‬ ‫كە خاوەنی س��ەنتەرە‪ .‬ئ��ەو كۆتاییانە‬ ‫ڕەتدەكاتەوە ك��ە مەركەز و چەقیان تیا‬ ‫وندەبێت‪ .‬لە جیهانبینیی ئەودا‪ ،‬كۆتایی‬ ‫خۆی دەبێتە س��ەنتەر‪ .‬كۆتایی دەبێتە‬ ‫ئەو چەق��ەی ك��ە دیاردەكان��ی تر بە‬ ‫دەوریدا دەخولێنەوە و مانا و حیكمەتی‬ ‫خۆیان��ی لێوە وەردەگ��رن‪ .‬كۆتایی ئەو‬ ‫شتە نیە كە كۆتایی بێت‪ .‬خۆكوشتن لەم‬

‫كۆتایی واتە ئەوەی س��ەرەتا و دواخاڵی‬ ‫ش��تەكانمان لێوە دیارە‪ .‬واتە وێنەیەك‬ ‫هەیە و كورتك��راوەی وێنەیەكی ئاڵۆزتر‬ ‫و نەگیراوترە‪ .‬س��ادەترین نمونە بۆ ئەم‬ ‫كورتكردنەوەیە دەش��ێت كورتكردنەوەی‬ ‫ش��وێن بێت لە عەقڵی ئیس�ل�امدا‪ .‬حەج‬ ‫وێنەیەكی ڕونی ئەم كورتكردنەوەیەیە كە‬ ‫ش��وێن و ماڵی خ��ودا كورتدەكاتەوە بۆ‬ ‫سادەترین فیگۆر‪ .‬ئیسالم لەو وێنە عاسی‬ ‫ێ نیهایەت و تا ڕادەیەك نالۆژیكییەی‬ ‫و ب‌‬ ‫ماڵ��ی خ��ودا هەڵدێت و لەس��ەر زەوی‬ ‫وێنەیەكی ساكاری شوێن دەكێشێت‪.‬‬ ‫ل��ە الیەكی ت��رەوە‪ ،‬گ��ەر نیگایەكی‬ ‫خێ��را ب��ە پەیوەندیی زم��ان و عەقڵی‬ ‫دینیدا بخشێنین‪ ،‬سەرەداوێكمان دەست‬ ‫دەكەوێ��ت دەرب��ارەی چ��ەق داكوتانی‬ ‫ڕیش��ەكانی كۆتای��ی‪ .‬ب��ە تێڕوانین��ە‬ ‫دێریداییەكە بێت‪ ،‬دەق��ە دینییەكان بە‬ ‫لۆژیكی دەنگ نوسراون و ناكەونە بازنەی‬ ‫نوس��ینەوە‪ .‬دەن��گ‪ ،‬ڕۆح و مێژویەكی‬ ‫میتافیزیكیان��ەی هەی��ە و ل��ە حزور و‬ ‫ئامادەبون��دا دەژی‪ .‬دەن��گ‪ ،‬مانایەكی‬ ‫ئامادەی دەوێت‪ .‬لۆگۆس لە ڕیش��ەكەیدا‬ ‫كۆمەڵێ��ك مان��ای هەیە وەكو قس��ە و‬ ‫عەقڵ‪ .‬دێرێدا بناغەی كەلەپوری فیكری‬ ‫ڕۆژئاوا دەگەڕێنێتەوە بۆ لۆگۆس‪ .‬لۆگۆس‬ ‫لە خۆیدا كۆكەرەوەی قس��ە و عەقڵە و‬ ‫لەوێشەوە تینوی دروستكردنی حەقیقەت‬ ‫و مانایەكی ئامادە و بەردەست‪ .‬تەنانەت‬ ‫س��ەرەتای ئینجیلی یۆحەنا بەم شێوەیە‬ ‫دەست پێدەكات‪ :‬لەسەرەتادا لۆگۆس بو‪.‬‬ ‫زۆرینەی تەفس��یركارانی كتێبی پیرۆز‪،‬‬ ‫لۆگۆسیان بە (وشە‪-‬كەلیمە) وەرگێڕاوە‪.‬‬ ‫بە كورتی‪ ،‬تێكس��تە دینییەكان ڕۆحێكی‬ ‫حزورگ��ەرا و كۆتاخوازیان ل��ە خۆیاندا‬ ‫هەڵگرت��وە‪ .‬زم��ان وەك وەس��یلەیەك‬ ‫بەكاردەهێن��ن تاك��و بگەن��ە مانایەكی‬ ‫جێگی��ر و كۆتاییەك��ی مەلموس‪ .‬زمانی‬ ‫دینی زمانێكی بارگاوییە بە لۆگۆس��ێكی‬ ‫ڕادیكاڵ‪ .‬لۆگۆس��ێك ك��ە كۆتاییخواز و‬ ‫سیس��تەمكار و دژە دواخستنە‪ .‬گەرچی‬ ‫هایدگەر پێی وایە لۆگۆس لەوە دێرینتر و‬ ‫ڕیشەدارترە كە بە قسە و لۆژیك و عەقڵ‬ ‫وەربگێڕدرێت‪ ،‬كەچی هێش��تا دەتوانێت‬ ‫ڕۆحی زمانی دین��ی ڕونبكاتەوە‪ .‬عەقڵی‬ ‫دینی‪ ،‬زمانێك دەخوڵقێنێت كە سیفەتی‬ ‫ڕاستەهێڵی هەیە و مەودای وشە و مانا‪،‬‬ ‫ڕاست و ڕاستەوخۆیە و عەوداڵی ئەوەیە‬ ‫وش��ەكەی بگاتە كۆتای��ی‪ .‬هەوڵدەدات‬ ‫دەس��ت بەزمانەوە بگرێت و وشەی زۆر‬ ‫بە خەسار نەدات‪ .‬ڕیتۆریك و ڕەوانبێژیی‬ ‫تێكس��تی دین��ی‪ ،‬پت��ر پەیوەندیی بە‬ ‫نەخش��اندنەوەی كۆتاییەكان��ەوە هەیە‪.‬‬ ‫لە بەالغەت��ی ئەو دەقان��ەدا‪ ،‬دوبارە و‬ ‫چەندبارە كۆتاییەكان مەكیاژ و ئارایشت‬ ‫دەكرێن��ەوە‪ .‬ئەو ئارایش��تانە‪ ،‬ئیدیعای‬ ‫تەئویل و تەفسیریان هەڵنەگرتوە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫الواندن��ەوەی ئ��ەو مان��ا و حەقیقەت و‬ ‫كۆتاییانەن كە دیاریكراون‪ .‬خوێندنەوەی‬ ‫قورئان بە دەنگ و ئاوازەوە‪ ،‬نیش��انەی‬ ‫ئەوەن كە تێكستەكە زادەی لۆژیكی دەنگ‬ ‫و میتافیزیكی حزورە‪ ،‬بەرهەمهێنانەوەی‬ ‫دەنگە ل��ە دەنگ��دا‪ ،‬بەرهەمهێنانەوەی‬ ‫كۆتاییشە لە كۆتاییدا‪.‬‬ ‫هاوكات بەو ڕاستییە سادەیەش دەگەین‪،‬‬ ‫كە ترس��ی دین��دارە (خوێن��ەوارەكان)‬ ‫ل��ە دایالۆگ و خوێندنەوەی فەلس��ەفی‪،‬‬ ‫پەیوەندیی بەوەوە هەیە كە كۆتاییەكان‬ ‫تێكدەچن��ەوە‪ .‬كۆمەڵ��گای ئێم��ە‬ ‫فۆبیایەك��ی گەورەی هەی��ە بەرامبەر بە‬ ‫«دەس��تپێكردنەوە»‪ .‬ئ��ەو بە خەیاڵی‬ ‫كۆتاییەكان��ەوە دەژی‪ ،‬نەوەك ونبێت و‬ ‫دەرگاكانی نەس��تێكی زەبەالحی مێژویی‬ ‫بكرێن��ەوە‪ .‬ئەو كۆتای��ی خۆش دەوێت‪،‬‬ ‫چونكە كۆتایی دەكەوێتە شوێنە ڕوكەش‬ ‫و سەرتوێژ و تەنكەكانەوە‪ ،‬ئەو لە قواڵیی‬ ‫دەترسێت چونكە قواڵییەكان وەفایان بۆ‬ ‫كۆتایی نیە‪ .‬قواڵییەكان زۆرجار‪ ،‬بنك و‬ ‫دواخاڵ و دوا سنوریان نیە‪.‬‬

‫كۆتای��ی دەكەنە كلك و پاش��كۆی هەر‬ ‫وەزیفەیەكی ڕۆژانەی دینداران و مرۆڤ‪.‬‬ ‫ه��اوكات كۆتایی دەكەنە ئ��ەو ّ‬ ‫(كل) و‬ ‫هەمەكییەت��ەی ك��ە (ج��ز‌ء ) و وەزیفە‬ ‫بچوكەكانی تیا كۆدەبێتەوە‪ .‬هەر لێرەوە‬ ‫چەمكی خوداش‪ ،‬بۆ م��رۆڤ كۆتاییە و‬ ‫بۆ خودا خۆیش��ی ناكۆتایە‪ .‬بەاڵم وەك‬ ‫پێشتر تیشكمان خستەسەری‪ ،‬ناكۆتاش‬ ‫تەنی��ا فۆرم و ڕوخس��ارەكەی بە مرۆڤ‬ ‫دەگات و تەعبیرە لە وەستان و ئۆقرەی‬ ‫زەین��ی‪ .‬كۆتایی ل��ە هەن��اوی خۆیدا‪،‬‬ ‫دەاللەتە ل��ەوەی وێنەیەك هەیە و كامڵ‬ ‫بوە‪ .‬نەخشەیەك هەیە و ئاوسە بە مانا و‬ ‫سەرچاوە‪:‬‬ ‫زم��ان و غایەت و ڕێكی‪ .‬ناكۆتا‪ ،‬گەرچی‬ ‫‪ .1‬ژاك دری��دا و متافیزی��ك حض��ور‪ ،‬محمد‬ ‫دیوێكی تیۆلۆژیشی هەبێت‪ ،‬هێشتا هەر چیمران‪ ،‬چاپ اول‪.1386 ،‬‬ ‫‪ .2‬دكارت تا دریدا‪ ،‬پیتر س��جویك‪ ،‬ت‪ :‬م‪ .‬ا‪.‬‬ ‫دەرەنەخشە و ماندوكەرە بۆ عەقڵی دینی‪.‬‬ ‫ناش��كرێت ئەوەمان بیر بچێت كە هەمو رچاچادە‪ ،‬چاپ اول‪.1388 ،‬‬ ‫‪ .3‬امپراتوری نشانەها‪ ،‬بارت‪،‬روالن‪ ،‬ت‪ :‬ناصر‬ ‫كۆتاییەك بۆ خۆی كورتكردنەوەیەكیشە‪ .‬فكوهی‪ ،‬چاپ سوم‪.1386 ،‬‬

‫ذمارة (‪ )126‬دوشةممة ‪2012/10/22‬‬

‫‪3‬‬

‫«هاوسەرگیریی كاتەكی» لە سایەی حیجابدا‬ ‫حەمەسەعید حەسەن‬ ‫ل��ە ئۆكتۆب��ەری ‪ 1990‬دا‪ ،‬هاش��می‬ ‫رەفس��ەنجانی كە سەرۆكی ئێران بو‪ ،‬لە‬ ‫تاران‪ ،‬ل��ە گوتاری هەینیدا‪ ،‬بەئاش��كرا‬ ‫و بێ‌تەم‌وم��ژ‪ ،‬باس��ی ل��ە چاالكیی��ە‬ ‫سێكسییەكانی ژن كرد و گوتی‪ :‬پێویستە‬ ‫ژن هەس��ت بەئاس��ودەیی و دڵنیای��ی‬ ‫ب��كات و ئ��ازاد بێت لەوەدا ك��ە داوای‬ ‫دامەزراندن��ی پێوەندی لەگ��ەڵ پیاوی‬ ‫دڵخوازی خۆیدا بكات‪ .‬رەفس��ەنجانی لە‬ ‫مینبەری مزگەوتەوە‪ ،‬گوتی‪ :‬ژن لە ڕوی‬ ‫سێكسییەوە سەركوت دەكرێت و ئەوە دژ‬ ‫بە ئیس�ل�امە‪ ،‬ژن خۆی لە تێركردنی ئەو‬ ‫ئارەزوە سێكسییەی خوا پێی بەخشیوە‪،‬‬ ‫بێبەش ب��كات و ئەوە ماف��ی خۆیەتی‪،‬‬ ‫بەوپەڕی باوەڕ بەخۆ بونەوە‪ ،‬بێ ئەوەی‬ ‫ش��ەرم دای بگرێت‪ ،‬داوای هاوسەرگیریی‬ ‫كاتەك��ی لە دۆس��تێكی نزیك��ی بكات‪.‬‬ ‫رەنگ��ە بەدرێژایی مێژوی ئیس�ل�ام‪ ،‬هیچ‬ ‫س��ەركردەیەكی دیكەی موس��ڵمان‪ ،‬بەو‬ ‫راش��كاوییە‪ ،‬باسی سێكس��واڵیتیی ژنی‬ ‫نەكردبێت‪.‬‬ ‫ب��ۆ ئ��ەوەی رەوابونێك��ی زیات��ر بە‬ ‫قسەكانی بدات‪ ،‬گوتیشی‪ :‬دژایەتیكردنی‬ ‫سروش��ت‪ ،‬هەمیش��ە كارێكی هەڵەیە‪.‬‬ ‫هەرچەن��دە گوتارەكەی رەفس��ەنجانی‬ ‫چاوەڕێنەكراو بو‪ ،‬ب��ەاڵم دابڕانێك نەبو‬ ‫لەگەڵ كەلەپوری ئیسالمیی شیعەدا‪ .‬ئەو‬ ‫سەروەختە گۆڤاری (ژنی رۆژ) بەتوندی‬ ‫بەگژ ئەو پێش��نیارەدا چوەوە و گوتی‪:‬‬ ‫ئەگەر الی ئێم��ەش‪ ،‬ژن و پیاو مانگێك‬ ‫یان زیاتر‪ ،‬پێكەوە بمێننەوە‪ ،‬ئیدی هیچ‬ ‫جی��اوازی لەنێ��وان ژن و پیاوی ئێمە و‬ ‫ژن و پیاوی خۆرئاوادا نامێنێت‪ .‬ئەو ژنە‬ ‫چاالكانە كە س��ەر بە چینی ناوەند بون‬ ‫و ترس��یان لەوە هەبو‪ ،‬مێردەكانیان لە‬ ‫كیس بچێت‪ ،‬دەیانگوت‪ :‬رەفس��ەنجانی‬ ‫خۆشەویس��تیی لەبەر چ��او نەگرتوە و‬ ‫تەنیا بی��ری لە دامركاندن��ەوەی ئاگری‬ ‫پێویستییە سێكسییەكان كردوەتەوە‪.‬‬ ‫ڕۆژنام��ەی (كەیه��ان) داكۆكی��ی لە‬ ‫پێش��نیارەكانی س��ەرۆكی ئێران دەكرد‬ ‫و دەینوس��ی‪ :‬ئەگ��ەر ل��ە الیەك��ەوە‬ ‫بەوە قای��ل بین كە ناتوانی��ن ئارەزوی‬ ‫سێكس��ی‪ ،‬بێ تێركردن ج��ێ بهێڵێن و‬ ‫ێ نەگەڕێین لە‬ ‫لە الیەكی تریش��ەوە‪ ،‬لـ�� ‌‬ ‫ڕێ��ی بەدڕەوش��تییەوە كۆم��ەڵ بەرەو‬ ‫كارەسات بڕوات‪ ،‬هیج چارێكی دیكەمان‬ ‫نییە‪ ،‬ئ��ەوە نەبێت رێگ��ەی گونجاو بۆ‬ ‫تێركردنی ئارەزوی سێكس��ی بدۆزینەوە‪،‬‬ ‫ئەگ��ەر ن��ا‪ ،‬كۆم��ەاڵ دەبێت��ە وێرانە‪.‬‬ ‫ئەوانەی هاوس��ەرگیریی كاتەكییان پێ‬ ‫زینا بو‪ ،‬دەیانگوت‪ :‬دەبو رەفس��ەنجانی‬ ‫بگەڕێت��ەوە ب��ۆ الی ئ��ەو فەرمودەیەی‬ ‫پەیامبەر ك��ە گوتویەتی‪( :‬ئەی الوینە!‬ ‫ئەگەر ل��ە تواناتاندا هەی��ە‪ ،‬ژن بهێنن‪،‬‬ ‫ئەگەر نا‪ ،‬ب��ەڕۆژو بن!)‪ .‬هەندێك پێیان‬ ‫واب��و‪ ،‬هاوس��ەرگیریی كاتەكی كە تەنیا‬ ‫بۆ چێژ لێ وەرگرت��ن و دامركاندنەوەی‬ ‫ئاڵۆش��ە‪ ،‬خۆی لە خۆیدا كێشەیە‪ ،‬نەك‬ ‫چارەسەر‪ ،‬ئاخر عەبایەكە بۆ داپۆشینی‬ ‫پێوەندیی��ە ناش��ەرعییەكانی نێوان ژن‬ ‫و پیاو‪ .‬بەاڵم گروپێك��ی تر دەیانگوت‪:‬‬ ‫لەگەڵ هەمو كەم‌وكوڕییەكانیشدا‪ ،‬هێشتا‬ ‫لەتێكچونی ش��یرازەی كۆمەاڵ باشترە و‬ ‫نە هیچ یاس��ایەك و نە هی��چ ئایینێك‪،‬‬ ‫مافی ئەوەی نییە‪ ،‬ئینسان لە تێركردنی‬ ‫سەرەكیترین ئارەزوی مەحروم بكات‪.‬‬ ‫لە ناوەڕاس��تی سەدەی نۆزدەیەمەوە‪،‬‬ ‫ل��ە ئێراندا‪ ،‬دو گوتار لە ملمالنێدا دەبن‪،‬‬ ‫گوتاری ئیس�ل�امی و گوتاری مۆدێرنێتە‪،‬‬ ‫ت��ا لەس��ەدەی بیس��تەمدا‪ ،‬گوت��اری‬ ‫مۆدێرنێت��ە هەژم��ون پەی��دا دەكات و‬ ‫گوتاری ئیس�ل�امی دەیدات��ە كزی‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لە شۆڕشی ئیس�ل�امیی ‪ 1979‬بەدواوە‪،‬‬ ‫دیس��انەوە‪ ،‬گوتاری ئیس�ل�امی كۆمەڵی‬ ‫كۆنت��رۆاڵ دەكاتەوە‪ .‬هەوڵ��ی بنەماڵەی‬ ‫پەهل��ەوی‪ ،‬ب��ۆ بەخۆرئاواییكردن��ی‬ ‫كۆمەاڵ و س��یكوالریزەكردنی دەزگاكانی‬ ‫دەوڵەت دەبێت‪ .‬حیج��اب كە لە ‪1936‬‬ ‫دا قەدەغ��ە دەكرێ��ت‪ ،‬ل��ە ‪ 1979‬دا‪،‬‬ ‫دیسان بەس��ەر ژناندا فەرز دەكرێتەوە‪.‬‬ ‫ئەوسا و ئێستایش‪ ،‬پاكیزەیی بۆ كیژان‪،‬‬

‫بایەخێك��ی گ��ەورەی هەب��وە و هەیە‪،‬‬ ‫كچێك پێوەندییەكی قوڵی بە كوڕێكەوە‬ ‫هەبوبێت‪ ،‬بەئەس��تەم ش��وی دەس��ت‬ ‫كەوتوە‪ ،‬ئاخر تەنانەت ئەو كوڕەیش كە‬ ‫كچە شەیدای دەبێت‪ ،‬نایخوازێت‪.‬‬ ‫لەدوای شۆڕش��ی ئیس�ل�امییەوە‪ ،‬بۆ‬ ‫ڕێكخس��تنی پێوەندی��ی نێ��وان ژنان و‬ ‫پی��اوان‪ ،‬هاوس��ەرگیریی كاتەكی‪ ،‬وەك‬ ‫چارەس��ەرێكی گونجاو لەگەاڵ كەلەپوری‬ ‫ش��یعەدا‪ ،‬دەبێت��ەوە بە جێ��ی بایەخی‬ ‫هەڵبژاردەی فەرمانڕەوا‪ .‬گوتاری شیعە‪،‬‬ ‫بەرانبەر سێكسواڵیتی پۆزەتیڤە و وای بۆ‬ ‫دەچێت‪ ،‬هاوسەرگیری‪ ،‬ئیدی هەمیشەیی‬ ‫بێت یان كاتەكی‪ ،‬لە خزمەتی بەهێزكردنی‬ ‫خودی ئینس��اندایە و ئەوە رەبەنیییە كە‬ ‫ناسروشتییە و خراپەی لێ دەكەوێتەوە‪.‬‬ ‫لەكن ش��یعە‪ ،‬مەبەس��تی ئایین ئەوەیە‪،‬‬ ‫خەم و ئازاری ئینس��ان كەم بكاتەوە و‬ ‫پێویستییە رۆحی و جەستەیییەكانی تێر‬ ‫بكات‪ .‬شیعە هەرچەندە بڕوایان بەوە هەیە‬ ‫كە جەستە دەبێت چێژ وەربگرێت‪ ،‬وەلێ‬ ‫وایش��ی بۆ دەچن‪ ،‬گ��ەڕان لەدوی چێژ‪،‬‬ ‫مەترس��ییەكە‪ ،‬هەڕەش��ە لە سیستەمی‬ ‫كۆمەاڵیەتی دەكات و پێویس��تە بە یاسا‬ ‫س��نوری بۆ دابنرێت و رێنوێنی بكرێت‪،‬‬ ‫ئەوە بۆیە‪ ،‬وێ��ڕای جیاكردنەوەی ژن لە‬ ‫پیاو‪ ،‬حیجابیش فەرز دەكرێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫زانایانی ش��یعە (مەبەست لە شیعە ‌‬ ‫دوازدە ئیمامیی��ە‌) دەرك بەوە دەكەن‪،‬‬ ‫دژایەتیكردنی ئارەزوی سێكسی‪ ،‬كارێكە‬ ‫بێ‌هودەیە‪ ،‬بۆیە هاوس��ەرگیریی كاتەكی‬ ‫كە لە سەردەمی جاهیلییەوە هەبوە‪ ،‬بە‬ ‫چارەس��ەرێكی شیاو دەزانن و پێیان‌وایە‬ ‫لە ڕوی ئایینیش��ەوە‪ ،‬لەبەر رۆش��نایی‬ ‫ئایەتی (‪ )24‬ی س��ورەتی نیسائدا (فما‬ ‫اس��تمتعتم بە منهن فآتوه��ن أجورهن)‪،‬‬ ‫ێ دراوە‪ .‬عومەری كوڕی خەتتاب‪،‬‬ ‫رێگە پ ‌‬ ‫لە سەدەی حەوتەمدا‪ ،‬هاوسەرگیریی چێژ‬ ‫ل��ە ژن وەرگرتنی حەرام كرد و بە زینای‬ ‫لە قەڵەم دا‪ ،‬ئەوە بۆیە هاوس��ەرگیریی‬ ‫كاتەكی الی سوننە حەرامە‪ ،‬بەاڵم شیعە‪،‬‬ ‫چونك��ە ددان ب��ە عوم��ەردا نانێن و بە‬ ‫خەلیف��ەی هەژمار ناكەن‪ ،‬نە گوێڕایەڵیی‬ ‫(ئەم��ر) ەكان��ی دەب��ن‪ ،‬ن��ە (نەهی)‬ ‫یەكانیشی‪.‬‬ ‫هاوس��ەرگیریی كاتەكی‪ ،‬گرێبەستێكە‬ ‫كە دەش��ێت نهێنی و نەنوس��راو بێت‌‪،‬‬ ‫لەنێ��وان پیاوێك��دا‪ ،‬ژن��ی هەبێت یان‬ ‫ن��ا‪ ،‬لەگەڵ ئافرەتێكدا ك��ە گرنگ نییە‪،‬‬ ‫پاكیزە‪ ،‬جیابوەوە ی��ان مێردمردو بێت‪،‬‬ ‫بۆ كاتێكی دیاریكراو و بە (مارەیی) یەك‬ ‫كە هەردو ال لە‌س��ەری رێك دەكەون و‬ ‫هەر لە سەرەتاوە (مارەیی) یەكە بە بوك‬ ‫دەدرێت‪ .‬بێجگە لەو مارەیییە كە هەق بو‬ ‫ناوی كرێ بێت‪ ،‬ئی��دی مێردی كاتەكی‬ ‫ناچ��ار نییە‪ ،‬هیج كۆمەكێكی دیكەی ژنە‬ ‫كاتەكییەكەی بكات‪ .‬پیاوی شیعە‪ ،‬بێجگە‬ ‫لە چوار ژنی هەمیشەیی‪ ،‬مافی ئەوەیشی‬

‫ئافرەتانی سەر بەچینی ناوەند‪ ،‬وەك ریسوایی و شەرمەزاری‪ ،‬سەرنجی هاوسەرگیریی كاتەكی دەدەن‬

‫دەكرێ��ن و لە ڕوی یاساییش��ەوە‪ ،‬هەمو‬ ‫ئ��ەو مافانەی��ان هەیە ك��ە منداڵی ژنی‬ ‫هەمیشەیی هەیەتی‪ .‬منداڵی ژنی كاتەكی‬ ‫بەشە میراتی دەكەوێت‪ ،‬بەاڵم ژن و مێردی‬ ‫هاوسەرگیریی كاتەكی هیچ كامیان‪ ،‬لەوی‬ ‫تریانەوە میراتی ناكەوێت‪ .‬هاوسەرگیریی‬ ‫كاتەكی‪ ،‬هەر بۆ چێژ لێ وەرگرتنە‪ ،‬هی‬ ‫هەمیشەیی بۆ وەچەخستنەوەیشە‪.‬‬ ‫هەرچەن��دە بازرگانی��ی س��ێكس و‬ ‫هاوس��ەرگیریی كاتەكی‪ ،‬وەك ستراكتور‬ ‫لە یەك دەچن‪ ،‬وەلێ الی زانایانی شیعە‬ ‫لە یەك��دی جیاوازن و ئەوی��ان هەم لە‬ ‫ڕوی یاس��ایییەوە قەدەغەی��ە و هەم لە‬ ‫ڕوی دینەوە حەرام��ە و ئەمیان هەم لە‬ ‫ڕوی یاسایییەوە رێ پێ دراوە و هەم لە‬ ‫ڕوی دینەوە‪ ،‬رەوایە‪ .‬بازرگانیی سێكس‪،‬‬ ‫رێز نەگرتنە لە سیس��تەمی كۆمەاڵیەتی‪،‬‬ ‫رەچاونەكردن��ی ئ��ەو رێس��ایانەیە كە‬ ‫پێوەندیی نێوان نێر و مێ رێك دەخەن‪،‬‬ ‫مەترس��ییەكی گەورەی��ە‪ ،‬هەڕەش��ە لە‬ ‫تەندروستیی گشتی دەكات و دژ بە بەها‬ ‫بااڵكانی كۆمەڵیشە‪ ،‬بەاڵم هاوسەرگیریی‬ ‫كاتەكی‪ ،‬لە ڕوانگەی زانایانی ش��یعەوە‪،‬‬ ‫ملكەچكردنە بۆ یاس��ا و بۆ سیس��تەمی‬ ‫كۆمەاڵیەت��ی و بۆ ش��ەرعیش كە لەگەاڵ‬ ‫تێركردن��ی ئ��ارەزوە سروش��تییەكانی‬ ‫ئینس��اندایە‪ ،‬بۆی��ە نەك ه��ەر لە ڕوی‬ ‫ئایین و ئاكار و یاس��اوە رەوایە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫بەربەستێكیش��ە‪ ،‬كۆم��ەاڵ ل��ە الدان و‬ ‫خراپەكاری و هەڵوەشاندنەوە دەپارێزێت‪.‬‬ ‫هەرچەن��دە مێ��ژوی هاوس��ەرگیریی‬ ‫كاتەكی ل��ە ئێ��ران تەم‌ومژاوییە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫س��ەرەتاكەی بۆ س��ەدان س��اڵ بەر لە‬ ‫ئێس��تا دەگەڕێتەوە و لەن��او بنەماڵەی‬

‫بو‪ ،‬لە دەستی دا و ئەوانەی دەیاندەكرد‪،‬‬ ‫ئیشەكەیان لە نهێنیدا دەهێشتەوە‪.‬‬ ‫هاوس��ەرگیریی كاتەك��ی هەرگیز ئەو‬ ‫رێزەی نەبوە كە هی هەمیشەیی هەیبوە‬ ‫و دەس��ەاڵتی ئیس�ل�امیی ئیرانی��ش‪،‬‬ ‫ه��ەر چەن��د هەوڵ��ی دا‪ ،‬نەیتوانی ئەو‬ ‫نەریت��ە دێڕین��ە زیندو بكات��ەوە و ئەو‬ ‫دەزگەیانەش��ی بەو كارەوە خەریك بون‪،‬‬ ‫ێ‬ ‫ناویان بە خراپی رۆییشتبو‪ ،‬قەتیش ر ‌‬ ‫نەكەوتوە هەموان لەو بوارەدا‪ ،‬لەس��ەر‬ ‫كەلەپوری میللی و ئایینی كۆك بوبێتن‌‪.‬‬ ‫هەرچەندە هیچ بەربەستێكی ئایینی یان‬ ‫یاس��ایی‪ ،‬لەبەردەم كچانی ئێراندا نییە‪،‬‬ ‫گەر بخوازن‪ ،‬لەو جۆرە هاوس��ەرگیرییە‬ ‫بك��ەن‪ ،‬بەاڵم هێش��تا كولت��وری میللی‬ ‫وا دەخوازێ��ت‪ ،‬ك��چ پێ��ش یەكەمی��ن‬ ‫هاوسەرگیریی هەمیشەیی‌‪ ،‬پاكیزە بێت‪.‬‬ ‫هەرچەن��دە دەرگ��ە لەب��ەردەم‬ ‫هاوسەرگیریی كاتەكیدا كراوەیە‪ ،‬وەلێ نە‬ ‫لەپرۆگرامی خوێندندا و نە لە دەزگەكانی‬ ‫دەوڵەتدا‪ ،‬نە هیچی لەس��ەر دەگوترێت‬ ‫و ن��ە هیچی ب��ۆ دەكرێت‪ .‬ژنانی س��ەر‬ ‫ب��ە چینی ناوەند‪ ،‬ئەوان��ەی خوێندنیان‬ ‫تەواو كردوە و كاریگەریەتیی خۆرئاوایان‬ ‫لەس��ەرە و بڕێك��ی زۆر ل��ە پیاوانیش‪،‬‬ ‫هاوسەرگیریی كاتەكی‪‌،‬وەك بازرگانییەكی‬ ‫یاس��ایی بە سێكس��ەوە‪ ،‬دەبینن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫زانایانی ش��یعە‪ ،‬پێیان ‌وایە‪ ،‬ش��ەرعی‬ ‫خودای��ی حەاڵڵ��ی‌ك��ردوە و گەلێك لە‬ ‫بەربادی��ی سێكس��ی و خۆشەویس��تیی‬ ‫بێ قەید و ش��ەرتی خۆرئاوا باش��ترە‪.‬‬ ‫ئایەتوڵ�ڵ�ا موتەههەری (‪)1979 - 1920‬‬ ‫‪ ،‬بەو ژنانەی هاوس��ەرگیریی كاتەكییان‬ ‫ب��ە لەشفرۆش��یی یاس��ایی ل��ە قەڵەم‬

‫ئەوس��ا‪ ،‬مەگ��ەر خزمی نزی��ك بونایە‪،‬‬ ‫ئەگەر ن��ا‪ ،‬هەبونی ژن و پیاو لە هەمان‬ ‫ش��وێندا‪‌،‬وەك تاوان وابو‪ .‬كە لە ‪1941‬‬ ‫دا‪ ،‬حەمەی كوڕ‪ ،‬جێی رەزا شای باوكی‬ ‫گرتەوە‪ ،‬ژنانی لەنێوان پۆشین و فڕێدانی‬ ‫حیجابدا سەرپش��ك كرد‪ ،‬ئی��دی ژنانی‬ ‫خوێندەواری س��ەر بە چین��ی ناوەند بە‬ ‫سفوری مانەوە و ژنانی (بازاڕ) یش‪ ،‬كە‬ ‫سەر بە بازرگانان و هەژاران بون‪ ،‬بۆ الی‬ ‫حیجاب گەڕانەوە‪.‬‬ ‫ل��ە س��ەرەتای س��ااڵنی شەس��تدا‪،‬‬ ‫ژنان��ی ئێران‪ ،‬مافی دەنگ��دان و خۆ بۆ‬ ‫پەرلەم��ان كاندیدكردنی��ان وەدەس��ت‬ ‫هێنا و بە گوێرەی یاس��ای پاراس��تنی‬ ‫خێزان كە ل��ە ‪ 1967‬دا دەرچو‪ ،‬ئەگەر‬ ‫پیاوێك ژن��ی دوەمی هێنابا‪ ،‬ژنی یەكەم‬ ‫مافی ئەوەی هەبو‪ ،‬لێ��ی جیا ببێتەوە‪.‬‬ ‫ش��ەهال حائیری كتێبێك��ی هەیە‪ ،‬ناوی‬ ‫ناوە‪( :‬یاس��ای ئارەزو)‪ ،‬تێیدا دەڵێت‪:‬‬ ‫(لە گرێبەس��تی هاوس��ەرگیریدا‪ ،‬ئیدی‬ ‫ئەمیان بێت یان ئەویان‪ ،‬ژن س��یمبۆلی‬ ‫سێكس��واڵیتییە و بەرجەس��تەكەری‬ ‫چاالكییە سێكس��ییەكانە)‪‌ ،‬وایش��ی بۆ‬ ‫دەچێ��ت‪ ،‬حیج��اب‪ ،‬لە ئ��ارەزوی پیاو‬ ‫بۆ ژن كەم ناكات��ەوە‪ ،‬بەڵكو هەوڵێكی‬ ‫بێهودەی��ە‪ ‌،‬بۆ پاراس��تنی پیاو لە تیری‬ ‫جوانیی ژن‪ .‬لە ئێرانی ئیس�ل�امیدا‪ ،‬بەس‬ ‫هەبونی ژنێكی س��فور لەنێوان پیاواندا‪،‬‬ ‫لە خۆیدا هەناردنی پەیامێكی سێكسییە‪،‬‬ ‫بۆیە‌وای ب��ۆ دەچن‪ ،‬ئەوە حیجابە ژنان‬ ‫و پیاوان كۆنترۆڵ دەكات و سیس��تەمی‬ ‫كۆمەاڵیەت��ی دەپارێزێ��ت‪ .‬ل��ە ئێرانی‬ ‫ئێس��تادا‪ ،‬دەس��ەاڵت وەك لەش��فرۆش‬ ‫سەرنجی ژنی س��فور دەدات‪ ،‬ئەوە بۆیە‬

‫ی دەرك بەوە دەكەن كە دژایەتیكردنی ئارەزوی سێكسی‪ ،‬كارێكە‬ ‫زانایانی شیعەی دوازدە ئیمام ‌‬ ‫بێهودەیە‪ ،‬بۆیە هاوسەرگیریی كاتەكی كە لە سەردەمی جاهیلییەوە هەبوە‪ ،‬بە چارەسەرێكی‬ ‫شیاو دەزانن و پێیانوایە لە ڕوی ئاینیشەوە‪ ،‬لەبەر ڕۆشنایی ئایەتی (‪ )24‬ی سورەتی نیسائدا (فما‬ ‫استمتعتم بە منهن فآتوهن أجورهن)‪ ،‬ڕێگە پێدراوە‬ ‫هەیە‪ ،‬هاوزەمان چەندان ژنی كاتەكییشی‬ ‫هەبێت‪ ،‬وەلێ ژن‪ ،‬ئیدی ش��یعە بێت یان‬ ‫سوننە‪ ،‬هاوس��ەرگیرییەكەی هەمیشەیی‬ ‫بێت یان كاتەكی‪ ،‬نابێت لە هەمان كاتدا‪،‬‬ ‫لە یەك پیاو زیاتری هەبێت‪.‬‬ ‫كە وەختی دیاریكراوی هاوسەرگیرییەكە‬ ‫كۆتای��ی ه��ات‪ ،‬گرێبەس��تەكە پ��وچ‬ ‫دەبێتەوە‪ ،‬ژن و مێ��رد‪ ،‬بێ تەاڵقدان لە‬ ‫یەكدی جودا دەبنەوە و ژنە دوای (‪)45‬‬ ‫رۆژ‪ ،‬یان دوای دو خوێن لەبەر رۆییشتنی‬ ‫مانگانە‌‪ ،‬مافی سەرلەنوێ شوكردنەوەی‬ ‫دەبێت‪ .‬ئەو (‪ )45‬رۆژە لە هاوسەرگیریی‬ ‫هەمیش��ەییدا‪ ،‬دو هێندەی��ە‪ ،‬س��وڕی‬ ‫مانگانەكەیش‪ ،‬دو نییە‪ ،‬س��ێیە و لەبەر‬ ‫ناس��ینەوەی باوكی ش��ەرعیی منداڵە‪.‬‬ ‫ئەو مندااڵنەی بەرهەمی هاوس��ەرگیریی‬ ‫كاتەكی��ن‪ ،‬بە منداڵی ش��ەرعی هەژمار‬

‫قاجارییەكاندا‪ ،‬كە س��ااڵنێكی دورودرێژ‬ ‫فەرمان��ڕەوای ئێ��ران بون‪ ،‬ب��او بوە‪.‬‬ ‫بنەماڵ��ەی پەهل��ەوی‪ ،‬وەك الیەنێك��ی‬ ‫س��ەردەم بەس��ەرچوی ئایین‪ ،‬سەرنجی‬ ‫هاوس��ەرگیریی چێژ ل��ە ژن وەرگرتنیان‬ ‫دەدا و دەیانویس��ت پەراوێ��زی بخ��ەن‬ ‫و ئ��ەوە ل��ە بی��ر خەڵك بچێت��ەوە كە‬ ‫دیاردەیەك��ی بەرباڵوی كۆمەاڵیەتی بوە‪،‬‬ ‫بەاڵم بوێریی ئەوەیش��یان شك نەدەبرد‪،‬‬ ‫قەدەغەی بكەن‪ .‬كە لە ساڵی ‪ 1967‬دا‪،‬‬ ‫یاسای پاراستنی خێزان دەرچو‪ ،‬چونكە‬ ‫نە بە چاك‪ ،‬نە بە خراپ‪ ،‬ئاماژەیەكی بۆ‬ ‫هاوسەرگیریی كاتەكی تێدا نەبو‪ ،‬خەڵك‬ ‫‌وایان لێك دەدایەوە‪ ،‬قەدەغە كراوە‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئەو جۆرە هاوس��ەرگیرییە‌‪ ،‬لە سەردەمی‬ ‫دەس��ەاڵتی ماڵباتی پەهلەویدا (‪ 1925‬ـ‬ ‫‪ )1979‬ئەو بڕۆكە رێز و شكۆیەی هەیشی‬

‫دەدا‪ ،‬دەگ��وت‪( :‬ئێوە لە نەفامیتانەوە‪،‬‬ ‫لەژێر كاریگەریەتی��ی خۆرئاوادان و ئەو‬ ‫ێ كردون‪ ،‬لە سروش��تی‬ ‫جەهل��ە وای لـ ‌‬ ‫پێش��كەوتنخوازانەی یاس��ای ئیس�ل�ام‬ ‫تێنەگەن)‪ .‬زۆرب��ەی ئەو ژنانەی هانا بۆ‬ ‫هاوس��ەرگیریی كاتەكی دەبەن‪ ،‬سەر بە‬ ‫چینە ه��ەرە هەژارەكانی كۆمەڵن و ـ بە‬ ‫قەولی ش��ەهال حائی��ری ـ (ئەوەی كە‬ ‫ژنانی ئێران‪ ،‬زێدەڕۆیی لە بااڵپۆش��ی و‬ ‫خۆش��اردنەوەدا دەكەن‪ ،‬تەنیا روكەشە‪،‬‬ ‫ئاخر ئەوە ژنانن‪ ،‬بۆ بەس��تنی پێوەندی‬ ‫بە پیاوانەوە دەستپێشخەری دەكەن)‪.‬‬ ‫ڕەزا خان هەر كە لەس��ەر عەرش��ی‬ ‫پاش��ایەتی رۆنیش��ت‪ ،‬ل��ە ب��واری‬ ‫بەخۆرئاواییكردن��ی ئێراندا‪ ،‬ش��وێنپێی‬ ‫ئەتاتورك��ی هەڵگ��رت و ل��ە ‪ 1936‬دا‬ ‫حیجاب��ی قەدەغ��ە كرد‪ ،‬بە ش��ەرتێك‬

‫ژنان ناچار دەبن‪ ،‬خۆیان لەودیو (عەبا)‬ ‫و حیجابەوە بشارنەوە‪.‬‬ ‫بەگش��تی الی پیاوان��ی ئایی��ن‪،‬‬ ‫باس��كردن لە چاالكییە سێكس��ییەكانی‬ ‫ژن‪ ،‬یان تەنانەت باس��كردن لە ئازادیی‬ ‫ژن‪ ،‬ژارێك��ە ل��ە خۆرئ��اواوە دێت‪ .‬كە‬ ‫ف��ەروغ فەروخ��زاد (‪ 1935‬ـ ‪)1967‬‬ ‫حیجاب��ی ف��ڕێ دا و بوێران��ە ددانی بە‬ ‫خۆشەویس��تییەكدا نا‪ ،‬كە لە دەرەوەی‬ ‫هاوسەرگیری بو‪ ،‬بنەماكانی كولتورێكی‬ ‫جێگی��ری هەڵتەكاند و كۆمەڵی توش��ی‬ ‫ش��ۆك كرد‪ .‬فەروغ فەروخزاد یەكەمین‬ ‫خاتونە ش��اعیری ئێران بو‪ ،‬بە ش��یعر‬ ‫حەز و ئارەزوی خۆی بۆ پیاو‪ ،‬بەئاشكرا‬ ‫دەربڕی‪ ،‬پێش��تر ئەوە هەر پیاوان بون‪،‬‬ ‫بەس��ەر جەس��تەی ژنانیاندا هەڵدەدا و‬ ‫حەزی خۆی��ان نەدەش��اردەوە‪ .‬كۆمەڵ‬

‫ئەو راش��كاوییەی فەروغ فەروخزادی بە‬ ‫ڕیسوایی و ش��ەرمەزاری لە قەڵەم دەدا‪،‬‬ ‫وەل��ێ ئەو‪ ،‬بێباكانە ددانی بە پێوەندییە‬ ‫سۆزدارییە نهێنییەكانیدا دەنا‪.‬‬ ‫ئافرەتان��ی س��ەر بەچین��ی ناوەند‪،‬‬ ‫وەك ریس��وایی و شەرمەزاری‪ ،‬سەرنجی‬ ‫هاوس��ەرگیریی كاتەك��ی دەدەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ژنە تەاڵقدراوە ه��ەژارە بێنازكەتوەكان‪،‬‬ ‫كە نە كەس��وكار پێشوازییان لێ دەكات‬ ‫و نە پەنایەك ش��ك دەب��ەن‪ ،‬هانای بۆ‬ ‫ببەن‪ ،‬ئەو ج��ۆرە هاوس��ەرگیرییە‪ ،‬بە‬ ‫تاق��ە رێگ��ەی نەجات دەزان��ن‪ .‬هەبون‬ ‫لە ‪ 1978‬دا دەیانگوت‪ ،‬هاوس��ەرگیریی‬ ‫كاتەكی لە گیانەڵاڵدای��ە‪ ،‬بەاڵم چونكە‬ ‫مۆدێرنێت��ە رەگ‌وڕیش��ەی دانەكوتابو‪،‬‬ ‫چونكە بازرگانان و هەژاران هەر هەڵگری‬ ‫گوتاری ئیس�ل�امی بون‪ ،‬بۆیە لە ‪1979‬‬ ‫بەدواوە‪ ،‬هەمدیسان س��ەری هەڵدایەوە‬ ‫و دەس��ەاڵتی ش��یعە‪ ،‬لەگەاڵ سەپاندنی‬ ‫حیجابدا‪( ،‬هاوس��ەرگیریی س��ەفەری‌)‬ ‫یشی بوژاندەوە‪ .‬هەوادارانی موتەههەری‬ ‫هەوڵی��ان دەدا‪ ،‬ئەو ج��ۆرە پێوەندییە‪،‬‬ ‫زۆر ل��ە پێوەندییەكان��ی خۆرئ��اوا‪،‬‬ ‫پێش��كەوتنخوازانەتر پیشان بدەن‪ .‬هەر‬ ‫لەو روانگەیەش��ەوە‪ ،‬كە رەفس��ەنجانی‬ ‫دەیگ��وت‪ ،‬هاوس��ەرگیریی كاتەك��ی‪،‬‬ ‫گەلێك لە پێوەندییە بەرەاڵكانی خۆرئاوا‬ ‫بااڵترە‪ ،‬كۆششی بۆ سەپاندنی هەژمونی‬ ‫دیسكۆرس��ی ئیس�ل�امی دەكرد و بەگژ‬ ‫هێرش��ی مۆدێرنێتە و بەخۆرئاواییكردنی‬ ‫ئێراندا دەچوەوە‪.‬‬ ‫موتەهه��ەری ل��ە كتێب��ی (ماف��ە‬ ‫ش��ەرعییەكانی ئافرەت) دا‪ ،‬پێ لەسەر‬ ‫ش��ەرعیبونی ژن‌ومێردایەتی��ی كاتەكی‬ ‫دادەگرێ��ت ك��ە پێ��ی‌وای��ە ئەركێكی‬ ‫سایكۆلۆژیایی لەسەر شانە‪ ،‬پێوەندییەكی‬ ‫قوڵی بە كۆمەڵ��ەوە هەیە و یەكێكە لە‬ ‫یاس��ا هەرە بااڵ و نەمرەكانی ئیس�ل�ام‬ ‫كە لەپێن��اوی بەختەوەریی مرۆڤایەتیدا‬ ‫هاتوەتە ئاراوە‪ .‬موتەههەری لەو كتێبەیدا‬ ‫تێزەكان��ی س��وننە رەت دەكات��ەوە و‬ ‫دەڵێت‪ :‬پێویستە الوان و ژنانی تەاڵقدراو‬ ‫لەو هاوس��ەرگیرییە بێ‌وێنەیە سودمەند‬ ‫ببەن كە مایەی ش��انازیی شیعەیە‪ .‬الی‬ ‫موتەهه��ەری بۆیە هاوس��ەرگیریی چێژ‬ ‫لێ بینین‪ ،‬پێویس��تە‪ ،‬چونكە‌ماوەیەكی‬ ‫درێژ لەنێوان تەمەنی پێگەییشتنی الوان‬ ‫و ئ��ەو عومرەدا هەی��ە كە ئیدی لە ڕوی‬ ‫كۆمەاڵیەتیی��ەوە توان��ای دامەزراندنی‬ ‫خێزانیان هەی��ە‪ .‬ئایا الوان ئامادەن لەو‬ ‫م��اوە درێژەدا خۆی��ان رابگرن و تا ژنی‬ ‫هەمیشەیی دەهێنن‪ ،‬هیچ نەكەن؟ با‌وای‬ ‫بۆ بچی��ن‪ ،‬الوان خۆیان پێ رادەگیرێت‪،‬‬ ‫هەرچەندە مەحاڵیش��ە‪ ،‬ب��ەاڵم ئەو خۆ‬ ‫س��ەركوتكردنە‪ ،‬وەك زانایان��ی دەرون‬ ‫باس��ی دەكەن‪ ،‬ئەنجامی ترس��ناكی لێ‬ ‫دەكەوێتەوە‪.‬‬ ‫لەبەر رۆش��نایی ئ��ەو لێكدانەوەیەدا‪،‬‬ ‫موتەههەری دەڵێ��ت‪( :‬ژن‌ومێردایەتیی‬ ‫كاتەك��ی‪ ،‬یەكێكە لەالیەنە هەرە گەش و‬ ‫پێشكەتوەكانی ئیسالم و زادەی حیكمەت‬ ‫و دوربینی و بەدروس��تی تێگەیش��تنە‪،‬‬ ‫لە سروش��تی سێكس��واڵیتیی مرۆڤ)‪.‬‬ ‫رەفس��ەنجانی كە لە گوت��اری هەینیدا‪،‬‬ ‫باسی لە چاالكییە سێكسییەكانی مێ كرد‬ ‫و ب��ۆ ئەوە هانی دا‪ ،‬لە بواری پێوەندیی‬ ‫بەس��تن بە پیاوەوە‪ ،‬دەستپێش��خەری‬ ‫بكات‪ ،‬ه��ەر تێزەكان��ی (موتەههەری)‬ ‫ی دوب��ارە كردەوە‪ ،‬یان دروس��تتر‪ ،‬بە‬ ‫فەرمی چرای س��ەوزی بۆ جێبەجێكردنی‬ ‫لێكدانەوەكانی رێبەرە رۆحییەكەی خۆی‬ ‫هەڵك��رد‪ .‬هەرچەن��دە جیاوازییەكی زۆر‬ ‫لەنێوان گوتاری مۆدێرنێتە و دیسكۆرسی‬ ‫ئیس�ل�امیدا هەی��ە‪ ،‬جێ��ی س��ەرنجە‪،‬‬ ‫رەفس��ەنجانی لە مینبەری مزگەوتەوە‪،‬‬ ‫وەك دەمڕاستی (مۆدێرنێتەی ئیسالمی)‪،‬‬ ‫هاتە قسە‪.‬‬ ‫سەرچاوەكان‪:‬‬ ‫‪ .1‬ش��هالء حائ��ری‪ ،‬خط��اب إس�لامی ح��ول‬ ‫اجلنساني االنثوية‪.‬‬ ‫‪ .2‬فاطمة املرنیسی‪ ،‬ما وراءو احلجاب‪.‬‬ ‫‪ .3‬جیف��ری بارن��در‪ ،‬اجلنس فی أدی��ان العامل‪،‬‬ ‫ترمجة‪ :‬نورالدین البهلول‪ ،‬دار الكلمة ‪ 2001‬دمشق‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )126‬دوشةممة ‪2012/10/22‬‬

‫‪4‬‬

‫تەوەری مافەكانی ژن لەنێوان رەوتی سێكیوالر و رەوتی ئیسالمیدا‪:‬‬

‫بە چاوی خۆمان دەبینین‪ ،‬لەواڵتانی ئیسالمیدا‪ ،‬چ ستەمێك لە ژنان دەكرێت!‬ ‫ناهید موکری‪ ،‬چاالک له‌بواری مافه‌کانی ژن‬

‫سا‪ :‬به‌همه‌ن تاهیر نه‌ریمان‬ ‫پڕۆفایل‪:‬‬ ‫• ل��ە ش��اری مەهاباد‬ ‫لەدایكبوە‪.‬‬ ‫• پ��ل��ەی خ��ۆێ��ن��دن��ی‬ ‫دی��پ��ل��ۆم��ی ئ��اب��وری��ی‬ ‫كۆمەاڵیەتییە‪.‬‬ ‫• ئێستا دانیشتوی واڵتی‬ ‫سویدە و لەسەر پرسی‬ ‫ئاینی و كاریگەریەكانی‬ ‫ئ��ای��ن ل��ەس��ەر ت��اك‪،‬‬ ‫بنەماڵە‪ ،‬كۆمەڵ‪ ،‬پرسی‬ ‫ژن كاردەكات‪.‬‬ ‫• وەك ژورنالیست‪،‬‬ ‫ل��ەس��ەر مافەكانی مێ‌‪،‬‬ ‫بابەتی بەفارسی و كوردی‬ ‫هەیە ‪.‬‬

‫سەرەتا‪:‬‬ ‫ئەمڕۆ یەكێك لە پرس��ە كۆمەاڵیەتی‬ ‫و مەعریفی و تەنانەت سیاس��یەكانیش‪،‬‬ ‫مش��تومڕە لەس��ەر مافەكانی ژن وەكو‬ ‫ڕەگەزێك‪ ،‬ئەم مش��تومڕە ل��ەو ناوچە‬ ‫و واڵتان��ەی پێیان دەوترێ��ت «دونیای‬ ‫ئیسالمی» چڕبۆتەوە لەنێوان دو رەوتدا‪،‬‬ ‫رەوتی س��یكۆالری و رەوتی ئیس�ل�امی‪،‬‬ ‫بەتایبەت دوای بەهاری عەرەبی ئەم پرسە‬ ‫یەكێكە لە پرسە گرنگەكان‪ ،‬بۆیە لەرێی‬ ‫ئەم پرس��یارانەوە تەوەرەك��ە دەخەینە‬ ‫بەردەس��ت بۆ گفتوگۆ‪ ،‬لەم ژمارەیەدا‪،‬‬ ‫خات��و ناهید موكری‪ ،‬بەش��داریدەكات و‬ ‫بەم شێوە وەاڵمی پرسیارەكانی داینەوە‪:‬‬ ‫ڕوانگ��ە و ڕەخنە‪ :‬ئێس��تا لە دونیای‬ ‫ئیسالمیدا‪ ،‬شتێك هەیە بەناوی (فۆبیای‬ ‫س��یكۆالریزم)‪ ،‬بەو مانایەی سیكۆالریزم‬ ‫وەك ترس��ێكی گ��ەورە لەس��ەر دین و‬ ‫ئەخالق‪ ،‬ناسێنراوە‪ ،‬ئایا ئیسالمیەكان چ‬ ‫ڕۆڵێكیان هەیە‪ ،‬لەناساندنی(سیكۆالریزم)‬ ‫بەو شێوەیە؟‬ ‫ناهیدە موكری‪ :‬كە ب��اس لە دونیای‬ ‫ئیس�ل�ام دەكرێ��ت‪ ،‬ئیس�ل�ام پەیڕەو و‬ ‫پرۆگرامی ژیانی بۆ بەشەریەت داڕشتەوە‬ ‫كە وتەكان��ی خودایە‪ .‬دەس��تتێوەردان‬ ‫لەو یاس��ا و ئەمرانەی كە ل��ە قورئاندا‬ ‫هاتوە‪ ،‬ش��رك و كوفرە و سزای مەرگی‬ ‫ب��ۆ دیاریك��راوە‪ .‬ئێمە ئەم��ڕۆ دوبەش‬ ‫ی��ان دو جۆر ل��ە ئیس�ل�ام دەبینین كە مافەكان��ی م��رۆڤ بێ س��ێكۆالریزم و ئ��ەم سیس��تەمەیە‪ ،‬ی��ان ش��تێكە لە‬ ‫تەواوكەری یەكترن‪ .‬بەشێكیان خەڵكانی س��ێكۆالریزم ب��ێ مافەكان��ی م��رۆڤ بیرلێنەكراوەكان؟‬ ‫ناهید موكری‪ :‬ژن لە دیندا بەگش��تی‬ ‫س��ادەی مس��وڵمانن‪ ،‬كە لە منداڵیەوە وێنابكەین وەكو ئەوەی رەوتی ئیسالمی‬ ‫و بە تایبەتی لە دینی ئیس�ل�امدا‪ ،‬وەك‬ ‫ئیس�ل�امیان پێناس��ێنراوە و بەعەزابی كاری لەسەردەكات؟‬ ‫ئینس��انی تەواو حەس��ابی بۆ ناكرێت‪.‬‬ ‫قیامەت ترساندونیان و بەپاداشتی دوای‬ ‫ناهی��د موكری‪ :‬خودی س��ێكۆالریزم ئاشكرایە ش��ەریعەت لە هەمو بارێكەوە‪،‬‬ ‫مەرگ س��ەرنجیان راكێش��اون‪ .‬ئەمانە‬ ‫زیات��ر وەك ئامرازێك ل��ە الیەن پیاوی تەعبی��ر و گرانتیی مافەكان��ی مرۆڤە‪ .‬پش��ت بە دەقە ئەس��ڵیەكانی قورئان و‬ ‫ئاینی و ئیسالمیەكانەوە بەكاردەهێنرێن‪ ،‬لە ڕوناگەی س��ێكۆالریزمەوە ژن مرۆڤی حەدیس دەبەستێت‪ ،‬لەو چوارچێوەیەشدا‬ ‫بۆ بەرژەوەندیی كەس��ی و دەس��ەاڵتی تەواوە و هیچ جیاوازیەكی لەگەڵ پیاودا مافەكان��ی ژن تا ئێس��تا چۆن بوە و بە‬ ‫سیاس��ی‪ .‬ڕەوتە ئیسالمیەكان و ڕابەران نیە‪ .‬س��ێكۆالریزم هەمان عەلمانیەتە و كوێ گەش��تبێت‪ ،‬ناتوانێ باشتر بێت و‬ ‫و پێش��ەوایانی ئیس�ل�امی‪ ،‬ل��ە كات��ی قس��ەكردنە لەس��ەر جیاكردنەوەی دین هەر ب��ەوەش دەگات ك��ە هەبوە‪ .‬مافی‬ ‫پێویستدا‪ ،‬دەكەونە هاندانی ئەم خەڵكە ل��ە دەوڵەت‪ .‬ئەساس��ی س��ێكۆالریزم ژن لەمێژوی ئیس�ل�امیدا‪ ،‬وەك هەمومان‬ ‫سادەیە‪ ،‬بۆ دژایەتیكردنی سێكۆالریزم و گرنگیدانە بە مافی مرۆڤ بە گش��تی و بینیومان��ە و ب��ە ك��ردەوە دەرحەقیان‬ ‫نوێخوازیی بەكاریان دێنن‪ .‬بەش��ەكەی بەتایبەتی سەربەس��تیی ت��اك‪ ،‬بەهەمو دەكرێ��ت‪ ،‬پڕە ل��ە بێمافی‪ ،‬كوش��تن‪،‬‬ ‫دیك��ە هەمان ڕەوت و گ��وروپ و حزبی ڕەگەزەكانیەوە‪ ،‬بەب��ێ جیاوازیی ئاینی لێ��دان‪ ،‬فرەژنی‪ ،‬س��یغە‪ ،‬مارەبەجاش‪،‬‬ ‫ئیسالمی سیاس��ین‪ ،‬كە پشكی شێریان و ڕەن��گ‪ .‬ئ��ەوە ئاینە ك��ە جیاوازیی و ژنبەژن‪ ،‬ژێر دەستە و كۆیلەی پیاو‪ .‬ئەم‬ ‫بەردەكەوێت ل��ە دژایەتیكردنی ئازادیی هەاڵوێردن لە نێوان مرۆڤەكاندا دادەنێت‪،‬‬ ‫و مافی مرۆڤ و ژناندا‪ ،‬بە وەڕێخس��تنی لە ئیس�ل�امدا پیاو بااڵدەس��تە بەس��ەر‬ ‫پڕوپاگاندە و بەكارهێنانیان‪ ،‬هەوڵدەدەن ژن��دا‪ ،‬ژن موڵكی پیاوە و مافی كەمتری‬ ‫ڕێ لە بەرینبونەوەی فكرەی سێكۆالریزم بەردەكەوێ��ت‪ .‬لەس��ێكۆالریزمدا بەهیچ‬ ‫بگ��رن‪ ،‬چونكە باش دەزان��ن كە هاتنە شێوەیەك‪ ،‬هەر ژن بەكەمتر لەپیاو‪ ،‬یان‬ ‫پێش��ەوەی س��ێكۆالریزم‪ ،‬ج��ێ بەوان بااڵدەس��تی ڕەگەزێك بەسەر ڕەگەزێكی‬ ‫دیك��ەدا وجودی نیە‪ ،‬بەڵكو بەتاوانی دژ‬ ‫لێژدەكات‪.‬‬ ‫دەرب��ارەی ئەخالق كە باس��تكردوە‪ ،‬بە مرۆڤ و مرۆڤایەتی دادەنرێت و سزای‬ ‫ئەگ��ەر بە پێ��ی پێوەرەكانی ئیس�ل�ام هەیە‪ .‬سێكۆالریزم یانی پاراستنی مافی‬ ‫پێناس��ەی ئەخالق بكرێت و لە ڕوانگەی مرۆڤ‪ ،‬س��ێكۆالریزم و مافی مرۆڤ نەك‬ ‫ئەخالقی ئیسالمیەوە چاو لە سێكۆالریزم ه��ەر پەیوەندیی ئورگانیكی��ان پێكەوە‬ ‫بكرێت‪ ،‬ئەوا بەدڵنیاییەوە س��ێكۆالریزم‪ ،‬هەی��ە‪ ،‬بەڵكو تەواوك��ەری یەكترن‪ ،‬بە‬ ‫الی ئ��ەوان‪ ،‬خەتەرێك��ی گەورەی��ە بۆ بێمافی م��رۆڤ س��ێكۆالریزم بابەتێكی‬ ‫داڕمان��ی باری ئەخالق��ی كۆمەڵ! بەاڵم بێناوەرۆك و بێمانایە‪.‬‬ ‫ئەخالق بە پێچەوانەی پێناسەی ئەوان‪،‬‬ ‫ڕوانگە و ڕەخن��ە‪ :‬مافەكانی ژن(مێ‌)‬ ‫س��یكۆالریزم‪ :‬بریتیە لە كۆمەڵێك نەزم‬ ‫و پرنس��یپی ئینس��انی كە لەك��ردار و ئەكرێت لەنێو دەس��ەاڵتێكی دینیدا‪ ،‬یان‬ ‫ێ بگات‪ ،‬ئایا لە‬ ‫ڕەفتاردا‪ ،‬هەس��ت بەبەرپرسیارێتیكردنی پاش��خان دینیدا بە كو ‌‬ ‫ئینس��انەكاندا بەرابەر بەپاراستنی مافە بنەڕەتدا مافەكانی ژن جێی پرس��یاری‬ ‫ت��اك و كۆمەاڵیەتیەكان��ی یەكتر خۆی‬ ‫دەنوێنێ��ت‪ .‬الی خەڵكان��ی دیكەی جیا‬ ‫لەئیسالمی‪ ،‬یانی سێكۆالرەكان‪ ،‬ئەخالق‬ ‫ب��ەردەوام ل��ە پاراس��تنی كەرامەت و‬ ‫كەسایەتی تاكدا‪ ،‬گەشەدەكات و دەبێتە‬ ‫هۆی بەهێزبونی ئەخالقی كۆمەاڵیەتی‪.‬‬

‫پێش��ێلكاریانەی ژنان بە ڕونی و ئاشكرا‬ ‫ل��ە كۆمەڵگ��ە و واڵتە ئیس�ل�امیەكاندا‬ ‫دەبینرێت‪ .‬لە سیستمی ئیسالمیدا‪ ،‬هەمو‬ ‫مرۆڤێك هەر هەمان مافی هەیە كە خودا‬ ‫بۆی دیاریكردوە‪ ،‬مافی ژنیش دیاریكراوە‬ ‫و بڕاوەتەوە و لە واڵتانی ئیس�ل�امیدا بە‬ ‫چاوی خۆمان دەیبینین كە چیها ستەم و‬ ‫زوڵمیان بەرانبەر دەكرێت!‬ ‫ڕوانگ��ە و ڕەخنە‪ :‬لەنێ��و مافەكانی‬ ‫مرۆڤدا‪ ،‬بێگومان مافەكانی ژن بەشێكی‬ ‫ێ‬ ‫هەرە گرنگیەتی‪ ،‬س��ێكۆالریزم دەتوان ‌‬ ‫برەو ب��ەم مافانە ب��دات و ژنیش وەك‬ ‫بونەورێكی خاون مافی یەكس��ان لەگەڵ‬ ‫پیاو بناسێنێت؟‬ ‫بەڵ��ی بەدڵنیایی��ەوە‪ ،‬چونكە كاتێك‬

‫لە هەر شوێنێك ئیسالمیەكان‬ ‫گەشتونەتە دەسەاڵت و توانیبێتیان‬ ‫گۆڕانكاریی لە یاسای ئەو شوێنەدا‬ ‫بكەن‪ ،‬یەكەم كاریان دانانی یاسای‬ ‫فرەژنی و پیادەكردنی یاساكانی‬ ‫دیكەی شەریعەت‪ ،‬كە ژنان‬ ‫دەبەنەوە بۆ كونجی ماڵ‬

‫ڕوانگ��ە و ڕەخنە‪ :‬ئایا س��ێكۆالریزم‬ ‫و مافەكان��ی مرۆڤ‪ ،‬لەنێو ئەوانیش��دا‬ ‫مافەكان��ی ژن‪ ،‬هی��چ پەیوەندیەك��ی‬ ‫ئۆرگانی��ان بەیەكەوە هەیە‪ ،‬یان دەكرێت‬

‫"‬

‫بكەین‪ ،‬دەبینین ژن لە ڕوانگەی ئەوەوە‪،‬‬ ‫لەماڵەوە كە دەبێ خەریكی خزمەتكردنی‬ ‫پیاوەكەی بێت‪ .‬لە حەدیس��ێكدا دەڵێت‪:‬‬ ‫(ل��و أمرت أح��داً أن یس��جد إلحد‪ ،‬إلمرت‬ ‫املرأة أن تس��جد لزوجها)‪ ،‬واتە‪« :‬ئەگەر‬ ‫فەرمانم بكردایە كەس��ێك س��وجدە بۆ‬ ‫كەس��ێكی دیكە بەرێت‪ ،‬ئ��ەوا فەرمانم‬ ‫ئەكرد ژن سوجدە بۆ مێركەكەی ببات»‪.‬‬ ‫ئەگەر ئیسالم لەم دەستورە داڕیژراوەی‬ ‫خ��ودا و پێغەمبەرەكەی البدات و بڕوا بە‬ ‫چەمك��ی هاواڵتیبون بێنێ��ت‪ ،‬ئەوا ئیتر‬ ‫ئیسالم نیە و الیداوە لە ئیسالم و شتێكی‬ ‫دیكەی جیاواز لە ئیسالمە‪.‬‬

‫ب��اس لە ماف��ی مرۆڤ و گەش��ەدان بە‬ ‫مافەكانی مرۆڤ دەكرێت‪ ،‬ئەوا هیچ یەك‬ ‫لە ڕەگەزەكان لە بیرۆكەی سێكۆالریزمدا‬ ‫هیچ جیاوزیەكیان نیە و لە باری حقوقی‬ ‫و یاس��ایەوە بەراب��ەرن‪ .‬ئ��ەوەی كە لە‬ ‫سێكۆالریزمدا ناوەندی سەرنجە و گرنگە‪،‬‬ ‫مرۆڤ و ماف��ی یەكس��انی مرۆڤەكانە‪،‬‬ ‫بەب��ێ لەبەرچاوگرتن��ی جیاوازیی ڕەنگ‬ ‫و ڕەگ��ەز و نەت��ەوە و كولتور و‪...‬هتد‪.‬‬ ‫دەبێ ئەوە بزانین كە لە س��ێكۆالریزمدا‪،‬‬ ‫دەوڵەت��ی مەدەنی‪ ،‬بەدیل��ی دەوڵەتی‬ ‫دینیە‪ .‬س��ێكۆالریزم بیرۆكەی وەالنانی‬ ‫دینە لە یاس��ا و سیاس��ت و دەوڵەتدا‪،‬‬ ‫لەپێن��او پاراس��تنی مافەكان��ی تاك و‬ ‫كۆمەڵ‪ ،‬واڵتانی سێكۆالر باشترین بەڵگە‬ ‫ڕوانگ��ە و ڕەخنە‪ :‬بە تێڕوانینی ئێوە‪،‬‬ ‫و نمون��ەی ئەم ئیدیعایەن‪ .‬هەر ئێس��تا ئیسالمی سیاسی‪ ،‬چی پێیە بۆ مافەكانی‬ ‫دەتوانین ئەم راس��تیە بە چاوی خۆمان ژن؟ هەڵبەت��ە لە ئەدەبیات��ی خۆیاندا‬ ‫ببین‪ ،‬كە لە دەوڵەتە سێكۆالرەكاندا ژن پێیان وایە كە ژن زۆرترین مافی پێدراوە‬ ‫و پیاو‪ ،‬لە زۆر بارەوە‪ ،‬مافی یەكسانیان و ل��ە سیس��تەمی ئاینیدا پارێ��زراوە‪،‬‬ ‫هەی��ە و ب��ەردەوام هەوڵدەدرێ��ت ب��ۆ ئایا مافی ژن و دەس��تەبەركردنی بە چ‬ ‫گەش��ەپێدانی ئەم ڕەوتە و تا ئاستێكی پێوەرێك دەپێورێت و كێ‌ بڕیار لەس��ەر‬ ‫یەكج��ار زۆر ئ��ەم ئامانجە ئینس��انیانە ئەوە دەدات؟‬ ‫دەستەبەربون‪.‬‬ ‫ناهی��د موك��ری‪ :‬كاتێك ئیس�ل�امی‬ ‫سیاس��ی‪ ،‬بەپێ��وەرە دینیەكانی خۆی‪،‬‬ ‫ڕوانگە و ڕەخنە‪ :‬چەمكی هاواڵتیبون‪ ،‬م��اف ب��ۆ ژن دادەنێت‪ ،‬ل��ە ڕوانگەی‬ ‫چەمكێكی تەواو دونیاییە‪ ،‬ئایا سیستمی خۆیانەوە باش��ترین و بەرزترین مافیان‬ ‫ئاین��ی دەتوانێت ل��ە چەمكەكانی برای بەخشیوە بە ژنان‪ .‬ئەوان هەر مافێك كە‬ ‫ئاینی و خوشكی ئاینی و هاوشێوەكانی خودا لە قورئاندا بۆ كەسەكانی دانابێت‪،‬‬ ‫وازبێنێت و بڕوا بە چەمكی( هاواڵتیبون) ئیتر الی ئەوان باش��ترین و بەنرخترینە‪.‬‬ ‫بێنێ��ت‪ ،‬لەوێش��ەوە مافەكانی ژن وەك ئەوان كاریان ب��ە مافێك نیە كە مرۆڤ‬ ‫داینابێت‪ ،‬بۆ نمونە وەك جاڕی گەردونی‬ ‫هەواڵتیەك دانپێدابنێت؟‬ ‫بەهی��چ ش��ێوەیەك ئ��ەوە ڕونادات‪ ،‬مافەكانی مرۆڤ‪.‬‬ ‫لە ڕوانگەی ئاینی ئیسالمەوە مافەكانی‬ ‫چونك��ە پێش��تر ئام��اژەم پێك��رد‪،‬‬ ‫لەئیس�ل�امدا چارەنوس��ی مرۆڤ��ەكان ژن‪ ،‬ئەوەی��ە كە خ��وا و پێغەمبەرەكەی‬ ‫دیاریك��راون و ئیس�ل�امیەكان دەبێ بە بۆی��ان دیاریك��ردوە‪ ،‬بەب��ێ ئەم�ل�او‬ ‫پێی ئەو دەقانە هەڵسوكەوتبكەن‪ ،‬دیارە ئ��ەوال‪ ،‬ئەرك��ی سەرش��انیەتی و دەبێ‬ ‫ئیس�ل�امیەكان بەدرێژایی مێژوی خۆیان‪ ،‬گوێڕایەڵبێت‪ .‬بەاڵم لە ڕوانگەی ئینسانی‬ ‫بە پێی نی��از و هەلومەرجەكانی قۆناغە و س��ێكۆالریزمەوە‪ ،‬ژن مرۆڤ��ی تەواوە‬ ‫جۆراوج��ۆرەكان‪ ،‬دەقەكان��ی قورئانیان وەك پیاو و لە مافی یەكسان لەگەڵ پیاو‬ ‫پێش��ێلكردوە‪ ،‬هەركاتێ��ك الوازبوبێتن‪ ،‬بەهرمەن��دە بە بێ هیچ جۆرە جیاوازی و‬ ‫سازشیان كردوە و سیاسەتیان گۆڕیوە‪ .‬هەاڵواردنێك‪.‬‬ ‫ل��ە ئیس�ل�امدا دەق هەیە ك��ە نابێ بە‬ ‫ڕوانگە و ڕەخنە‪ :‬ئایا جێبەجێكردنی‬ ‫هیچ ش��یوەێك دەستكاری بكرێت‪ ،‬بەاڵم ش��ەریعەتی ئیس�ل�امی ك��ە یەكێك��ە‬ ‫هەمیش��ە پاش بەهێزبونی��ان و بە پێی ل��ە ئامانجەكانی ئیس�ل�امی سیاس��ی‪،‬‬ ‫زروف‪ ،‬گەڕاونەتەوە بۆ سەر ئەو دەقانە هاوكۆفدەبێت لەگەڵ مافەكانی ژندا‪ ،‬یان‬ ‫كە وەك ڕێوش��وێنی ژی��ان دیاریكراوە‪ .‬دژی دەوەستێتەوە‪ ،‬چۆن؟‬ ‫بە پێی ئایەتەكان��ی قورئان‪ ،‬ناتوانرێت‬ ‫ناهی��د موك��ری‪ :‬ل��ە هیچكاتێك��دا‬ ‫چەمك��ی هاواڵتیب��ون ڕەچاوبكرێت لە ش��ەریعەتی ئیس�ل�امی كۆكنەبوە و نیە‬ ‫نێوان دانیشتوانی واڵتێك‪ ،‬لەجێی ئەوە‪ ،‬و نابێ لەگ��ەڵ مافەكانی ژن‪ ،‬چونكە لە‬ ‫چەمكی برای دینی هەیە‪ .‬بە پێی قورئان ئیسالمدا‪ ،‬ژن وەك بەشێك لە مڵك و ماڵی‬ ‫و شەریعەتی ئیسالم‪ ،‬كە دەبێتە یاسای پیاو حەسابی بۆ كراوە‪ .‬بە كردەوەش لە‬ ‫ئیدارەكردنی واڵتێك و دەوڵەت پێكدێنێت هەر ش��وێنێك ئیسالمیەكان گەشتونەتە‬ ‫و كاری پێدەكرێ��ت‪ ،‬چەندی��ن كۆمەڵە دەس��ەاڵت و توانیبێتیان گۆڕانكاریی لە‬ ‫خەڵكی جیاواز هەن لە باری بیروباوەڕ و یاسای ئەو شوێنەدا بكەن‪ ،‬یەكەم كاریان‬ ‫جێ و ش��وێنی كۆمەاڵیەتیەوە‪ ،‬مامەڵەی دانانی فرەژنی و پیادەكردنی یاس��اكانی‬ ‫جیاوازی��ان لەگەڵ��دا دەكرێت‪ .‬بۆ نمونە دیكەی شەریعەت بوە كە ژنان دەبەنەوە‬ ‫لە دەوڵەتێك��ی ئیس�ل�امیدا پەیڕەوانی بۆ كونجی ماڵ‪ .‬بۆ نمونە لە ئەفغانستان‬ ‫دینەكان��ی دیكە (ئەهل��ی كتاب) دەبێ و لیبیا و میس��ر و ئێران و ‪ ...‬هتد‪ .‬بەم‬ ‫باج(جزیە)بدەن‪ .‬ئەمە لە حاڵێكدایە كە شێوەیە ژن لەو نەختە مافەش‪ ،‬كە بەر لە‬ ‫مس��وڵمانەكان ئەو ب��ڕە پارەیە نادەن‪ .‬حاكمیەتی ئیس�ل�امی‪ ،‬یان بەشداربونیان‬ ‫هەروەه��ا خەڵكان��ی ناموس��وڵمان لە لە دەسەاڵتدا‪ ،‬بێبەش��دەكرێن‪ .‬هەندێك‬ ‫دەوڵەتی ئیسالمیدا‪ ،‬ناتوانن پلە و پایەی ڕەوتی ئیسالمی بەخۆهەڵواسین بەوشەی‬ ‫سیاس��ی و كۆمەاڵیەتیان هەبێت‪ .‬لە ناو دێموكراسی و ئازادیدا و بە سیاسەتكردن‪،‬‬ ‫خودی مسوڵمانەكانیش��دا ژن لەو مافانە هەوڵیان داوە خۆیان لەگەڵ بارودۆخەكان‬ ‫بێبەریە و لە ڕاستیدا هیچ جۆرە مافێكی بگونجێنن تا جێ پێی خۆیان بكەنەوە و‬ ‫نیە و هیچ پۆست و پلەیەكی كۆمەاڵیەتی بگەنە دەسەاڵت‪ .‬بۆ نمونە‪ ،‬وەك ئەوەی‬ ‫و سیاس��یی پ��ێ ناس��پێردرێت‪ .‬ئەگەر ل��ە توركیا دەیبینی��ن‪ .‬مانا و ناوەرۆكی‬ ‫سەیری حەدیسەكانی پێغەمبەری ئیسالم ئیس�ل�امی سیاس��ی ل��ەم ڕەنگگۆڕینی‬ ‫ریاكاریان��ە دایە‪ ،‬كە خ��ۆی دەنوێنێ و‬ ‫دەوردەبینێت‪ .‬ئەمە سیاس��ەتكردنە بۆ‬ ‫مانەوەی ئیس�ل�امێك كە پارێزری قازانج‬ ‫و بەرژەوەندیی س��ەرانی ئیسالمیەكانە‪.‬‬ ‫چەن��د هەوڵێك��ی دیك��ەش ه��ەن لە‬ ‫ئێ��ران ك��ە دەیانەوێت ئیس�ل�ام لەگەڵ‬ ‫هەلومەرج و گۆڕانكاریەكانی س��ەردەمدا‬ ‫بگونجێنن‪ ،‬ئەمانەش بەهەمان ش��یوەی‬ ‫ئیسالمیە سیاسیەكانی دیكەی ناوچەكە‪،‬‬ ‫بەرژەوەندیی خۆیان لە مانەوەی ئیسالمی‬ ‫شەریعەتدا دەبینن‪.‬‬

‫سێكیوالریزم و مافی مرۆڤ‪ ،‬نەك هەر پەیوەندیی‬ ‫ئورگانیكیان پێكەوە هەیە‪ ،‬بەڵكو تەواوكەری یەكترن‪ ،‬بە‬ ‫بێمافی مرۆڤ‪ ،‬سێكیوالریزم بابەتێكی بێناوەرۆك و بێمانایە‬