396 by chawder news

01:Layout 1

11/11/2012

9:47 PM

Page 1

RBÜºlÉLPwºk vÈ ôæ»â þ¾BÅýPxÉÔ òýì»øºtðB„ »ãðBì ï»C ÿ15 RBÜºkArÝ„BC óAõGqAl„»G ÿôBð "rÈkôB_"

2012/11/12 »íì»„ ôk )396( ºqBìu

»ü»ðBPÔ»ø þýO»üÂ»ì½Ü ,ÿrýHÜBðôq ,þwBýw þÜ»ü»ìBðu¼q

þ¾BÅýPxÉÔ òýì»øºtðB„ ,2012/11/15 ,»íì»…XñÉK ÿu ¼ q| :R»HüBO -rÈkôB_ µRBÜºk þðBÜºqBÜ»G Qwºk þðBíÉéw ÿqB„»ƒè qAô»ƒO þƒ¾½ƒø»ƒè ,vƒÈôæ»ƒâ µß¼ rý_ ô rÍý„ ÿqAõG Êwq»ø þðAõGqAl„»G ÿôBð ÁBÅýPxÉÔ»è q»G †ü"rÈkôB_" ÿ»ÝñG þÜ¼ q»w ,k»íc»C kAs ô»ð ,ºô»üºqBGô»è .RBÜºkArÝ„BC ºô»ñý¾½ÝÉè þðBýG þHük»C ô q»wõð òülð»_ ÁBxì»C ,lðBü»ãüAq ,vÈôæ»â þü rýHÜBðô q ÿu ¼ q»è ,†ý¾BÅýPxÉÔ þðAu ¼ q þðBÜ»ýýÜæB_»è »ãW µó ôArÜ ÁBÅýPxÉÔ þP…ÉùãðBG þÝÉíéýÔ ,óArPýì ëBýðAk þüAôk þ_½Ü ÿkBý¾Bw Á»â»è »OBÜôBø »Ü Alì»Ü»ü | .QÈ rÜºl…üBíð kqõÜ ÿ»Pw¼k ô»C þðBüu q»w»è ÿqBPñÉì½ýÜ¼k #ºô»ññÈõgºk Ak"rÈkôB_ ÿ»ñgºq"ÿ½Ý„BK»è rOBü s þü qBýðAs

Á»ì½Ü ôBð ÿºôºq»ÜçÜ»ü þ¾BG »ñGºk óBÜ»ýýÔ»è»w "ºô»ð»ÜºkrýG þðBýìq»â kB…¾k õÜºô þìçxýC þ¾»ì½Ü ÿ»ñü q¼ s" ôºq»G þìçxýC þ¾»ì½Ü »Ü ºôºkrÝOºq »ðõíð ½ƒG ,QƒÈ q»ƒG þƒðºk»ƒì þƒÝƒÉƒGtƒc ½G rýì»C ÿ»„ô ,krÝðBüAôAk ß»ü»ñýì»Ü óBü rÉOrÝw ½G QÈ qko½ãG rýKBG þè»ƒÌ »Gtc ½G rOBü s rýì»C »Ýðõ_ ,ß¼ q»w ,QÈ rÉøºkqBÜ»G óBÜ»ýýìçxýC ºôºolðõO .ºô»üArÝOºq ïÂ»G Á»ì½Ü BPxÉƒC" QƒÉƒ¿ƒ„ºk ôArƒGôBƒð ÿ»Ü»ýüBwBC »g¼kô qBG ºô»PÉ_ºk »Ýü q»g ÿ ôºolðõO þÝÉGtc †ü ô»C »ƒÜ ,ÿ ½ƒg rOõ…ÉK ÿºqB…Ô ô»C »Ýðõ_ ,»ýü sBGq»w ."ºôBì»ð õG ÿ q»w»è kBƒ…ƒ¾k þƒðBƒƒÜ»ƒƒOô ÿºqBƒƒG»ƒƒè q»ƒƒø óBÜ»ýýìçxýC »Gtc ÿ õHOô »Ü ,þðBýìq»â ,ºõýwAõ¾»ø AlƒýƒwArƒÜõƒíƒük»ƒG óBƒü½ƒg þÝÉwrK q»G lð»_»G þülðºõü»K "rÈkôB_" ïÂ»G ,krÜ þìçxýC ÿ õOrãÜ»ü µÁ»ì½Ü #.ó»ÝG »xØ ºô»üºqBGô»è ó õG»ðºkBìBC

.)þ¾Â»â óAô q»ì æ»ì -êýÌBíxýC òÉxc( ºlð»_q»ø" þ…ýOô ,»üºôB_q»w ô»C »O»ðõG ïÂ»G òw»Ü ôk óBÜ»ýýÔ»è»w þ¾BG »ƒð½ƒÜ óAõƒÉƒð»ƒè ºôºq»ƒƒÜçƒƒÜ»ƒƒü þƒƒ¾BƒƒG ôk ï»C »Ýðõ_ ,óBÜºtø»ð µóBÜºô»ñOôtG ºô»C ó»ÝG óBýÜ»üæ q»ø þü rýãP…K »w»Ü ."RAô oºk Ak»üæ ô»G tÉø þxðÂBG ,zõƒƒð»ƒƒìBƒƒðu ¼ q ,ºô»ƒƒýƒƒ„½ƒƒhƒƒüæ ½G AlýÝÈ qBOô»è ,îýcºq»ì»c êýÌBíxýC ,ºô»OºôArÜôÃG Ak3 ºo»Kæ»è »Ü "rÈkôB_" þ¾»ì½Ü ÿ q ¼ s þ„»G ,RBÜºkºô»G ºuBìBC þƒðBƒýƒìq»ƒâ kBƒ…ƒ¾k õƒÜºô þƒìçƒƒxƒƒýƒƒC ÿ»ðAô»ðkrÝðô q ô»C ß»ð .ºô»ð»ÜºkrýG þðBÜ»xØ ÿ»ðAô»`ÉK Á»ƒì½ƒÜ qBƒWqBƒW .ºô»ð»Üºlü ôÃG þðBýìq»â zBƒƒG ,Alƒƒü»ƒƒÜºqBƒƒOô»ƒƒè ,ôArƒƒƒGôBƒƒð þ¾»ì½Ü ôBð ÿ»ñü q ¼ s þ¾BG »Ü RBÜºkºô»è óBü»ðBP„ ô»C õì»ø Akºrãð½Ü»è þìçxýC

)þPÉÜ»ü( þðBÜ»ðvýè µó½âõPÕâ ÿºkBìBC ó»Üºk )óAo½â( þÈoºôB_

þýPÉÜ»ü ,ó õOô»Ü "rÈkôB_" Qwºk ÿ»ðBýü qBýðAs ô»C þÉK»G| :R»HüBO -rÈkôB_ ÿºô»ñOô tG Á»â»è ½âõPÕâ þðkrÝÉLPwºk ½G þðBÜ»ðvýè óBPwkqõÜ þýðBíP…ýð ,ó»Üºk óAo½â þðBÜ»ðvýè þðõGºkBìBC þÈ oºôB_ Al„BPxÉC»è ,ôºôkrÝPwô qk AlðAo½â .ó»ÝG ókrÜ½âõPÕâ»G Qwºk õÜBO ÿ"rÈkôB_"»G ,þPÉÜ»ü þýwBýw þG»PÜ»ì»è Þü tð þÜ»üºôB_q»w ,ºô»üºqBGô»è þíÈ q»ø þðBÜ»ýüBwBü »è»w»ì»G òGºk R»HüBO ½âõPÕâ þðBƒÜ»ƒðvƒýƒè ,lƒðBƒü»ƒâAq .þwBýw ÿ ½âõPÕâ ô q õPwºk ÿ»è»w»ì µóBPwkq õÜ þÈ oºôB_ µóºkBìBC þPÉÜ»ü þðBÜ»ðvýè BPxÉC" þ…ýOô ,»ƒüºôBƒ_q»ƒw ô»ƒC óBÜºô»ðõG½Ü AlÝü tð þÜ»üºlñýüBƒC»ƒè »ƒãƒðºq »ƒÜ ,ó»ƒÜºk óAo½ƒâ ÿºô»ƒñƒOôtƒG | ."ó»ÝHÉLPwºk »ÜºôB_q»w ,ºô»…ýOqBK µþPÉÜ»ü þü výOArPw ÿ»ìBñOô»ÝÝÈ q ÿºqBG»è ,RBÜôBø µóAlü výOArPw ÿ»ìBñOô»ÝÝÈ q ÿºô»ðBì Á»â»è Jtc ôkq»ø ,lðBü»âAq ÿ"rÈkôB_"»G þðõ_½Gô rýG Ak»üºôBì ï»è ,ôºôArÜ q»w»è ÿ ½âõPÕâ ‡»ü»ìBññOô»ÝÈ q ô»C þðAlÉL„»â #.ºô»PÉGºlÐBw æôkq»ø

ÿ qB„»è 2012/10/16 ÿ u ¼ q »Ü AlýìçxýC ,rýKBG þè»Ì þƒPƒ„q»ƒK q»ƒw»ƒG rƒÉƒèô»ƒø ÿAô»…ÉK þXðs q»G k»ì»dì iÉ„ µ rýì»C ÿºqBìu ºôAqAkqBü pG ,õ_ºõÈ o»G Á»ì½Ü Rô»c»è þwBýw þG»PÜ»ì þƒðBƒìAlƒð»ƒC RBÜôBø .ïAlð»C 11 »ð»ƒÝƒG ºô»ƒìAlƒð»ƒC ÿºqBìu þðkrÜkBü s ½ƒG †ƒýƒÜ»ƒü»ƒðvƒýƒè .ºôArñÉùÝÉK þýO»üAkrÜq»w þðBìAlð»C ÿ»ƒƒÜºôArƒƒÝƒƒÉƒƒK oºôBƒƒG ºôBƒƒ_q»ƒƒƒw »Ü ,krÜArÝƒ„BƒC þƒ„ºô»ƒC ,"rƒÈkôBƒ_" þwBýw þG»PÜ»ì þðBìAlð»C þðkrÜkBü s µóBÜºô»ñOôtƒG »ƒð½ƒÜ þƒülƒðºôºu q»ƒG»ƒè qAõƒ_ ô»ƒC »ƒÝƒðõƒ_ ,ºõƒƒG óBƒƒÜºtƒƒø»ƒƒð ½G óBýðAôk ó ôArÜkBü s »Ü ÿ»ýýwq õƒÜ »ð½Ü ½G †ü rO ÿ»Ü»ðAôk ôºõG óBÜºtø»ð ôk »Ü †ýðBÜ»ýýÔ»è»w ,óBÜºô»ñƒOôtƒG kB…¾k( †ýðAô»C ºõOô»Üq»G óBýýwq õÜ µ)þðBýìq»â kB…¾k -k»ì»dì k»ƒíƒc»ƒC

,ôArƒÝƒÉƒƒK oºôBƒƒG þƒƒÜ»ƒƒüºôBƒƒ_q»ƒƒw ÿºô»ðõG½Ü»è ,lðBü»âAq ÿ"rƒÈkôBƒ_"»ƒG þ¾»ì½Ü þýO»ƒüAkrƒÜq»ƒw þƒð»ƒìõƒXƒð»ƒC

µzrK q»G ÿ»Gq ¼ s ,»Gtc ô»C ôBð ÿõ…ÉK kB…¾k õÜºô þìçxýC þ¾»ì½Ü þðAqkBÜ .ºô»ð»ÜºkrýG þðBýìq»â

:ÛArýÌ þÝÈ qBPðBì»èqBK

QÉGºk óBì½g ÿ»xØ ºô»OBÜ»ð îýéw»O óBÜ»wqõØ »Ü»_ »âq»í…ÉK

ºô»ñü»ÜBð îýéw»O ß»…ýÔ ß»ü| :»âq»í…ÉK ÿrüsºô

ÞÉw»Ü q»ø ,ºôkrÝý…ýðô q ,ôArGôBð ÿ q»w »üBý…éýì »âq»í…ÉK ÿ tÉø QÉ¾ºk »ƒƒâq»ƒƒíƒƒ…ƒƒÉƒƒK ÿ tƒƒÉƒƒø ,kq»ƒƒG»ƒƒƒè ÿAk ÿ»ñü q ¼ s »Ü ºõOBø AlØArýÌ ÿ q õPwºk»è ‡Aô ÿºô»C ºôAlÉK þãðºk ÛArýÌ þÝ¾»g #.BwBü»è ô q õPwºk»è »ðAkæ QÉ¾ºk

,óBÜ»ýƒü½ƒgôBƒð »ƒ…ƒÉƒÜ þOºôAô»O þO»ðBìºs BO»ø »_ôBð ÿ»…ÉÜ µQÉG»ƒð óBƒƒƒƒƒÜºôArƒƒƒƒƒñƒƒƒƒƒÈ pƒƒƒƒƒƒGAk Á»â»è QÉG»ƒðq»ƒwºqBƒ_ ó ô»g QÉƒGºk ,kAlƒÐ»ƒG ß»…ýÔ ß»ü »Ü òñýHƒG .QÈ rÝG óBýíýéw»O ,q»ƒƒÕƒƒÌ»ƒƒW iƒƒƒÉƒƒ„ ô»C ÿ»ðBxØ ô»C" þ…ýOô AlØArýÌ»è »Ü »ýýð QwAq aýø ºqBPðBì»èq»K ÿ q õPwºk þÉK»G »Ýðõ_ ,QÉG»ø tÉø ôk QÉGºlPƒwô qk ÞƒÉƒíƒÈ q»ƒø q»ƒø ÛArƒýƒÌ ,QƒÉƒGºk ÿ ½ƒg»ƒG R»ƒHƒüBƒO þƒƒÝƒƒÈ tƒƒÉƒƒø ,»ü»ø îÈ q»ø ß»ü ÛArýÌ»è Al„BPxÉC»è ."»ðBPwkq õÜ þíÈ q»ø †ü ô»C

ß»ü»è ÿ tÉø ôk ,»ü»ø BPxƒÉƒC ÿºô»ƒC ,ÛArýÌ ÿºqBPƒðBƒì»ƒèqBƒK ô»ƒC.ó sAôBƒýƒW »âq»í…ÉK ÞÉOBÜ ,RBÜºl„ºô»G ºuBìBC µÛArƒýƒÌ ÿBƒK õƒw ÿ qBƒGrƒƒÈ u »ƒƒPƒƒÉƒƒ_Bƒð AlÝÉOBÜ»è ,þðBÜ»ýüBíñÈ q»G QÉGBðlð»GBK þOºqAsºô»è óBÜºkq õÜ ArG ÿ q ¼ s þÝÉ„»G »üAô ÿBðBì ºô»C ,»ü»ø óBýPw½K ÿ râq»G .ºôºq õPwºk»G òýðlð»GBK »âq»í…ÉK ÿ rü sºô ,Al…ü q»HìAq»G»è þPwºkAq ÞÉÜ»_ aýø ,ºô»OBÜºlƒýƒOºq ½G AlO»HüBO þÝÉðAôlÉè»è ôºô»ð»ÝG ÛArýÌ ßºô óAô»ƒC ,lƒðBƒü»ƒƒãƒƒüAq ,"rƒƒÈkôBƒƒ_" ÞÉÜ»_ aƒýƒø ,»ƒâq»ƒíƒ…ƒÉƒK þƒOºqAsºô ÞÉOBÜq»ø ºô»ð»ÜBð ÛArƒýƒÌ þƒPƒwºkAq þÝ¾»g õì»ø ÿBK õw»G õG þØArýÌ ÿBK õw µþwBýw »è»w»ì ½G ArñÉø»ðqBÜ»G µÛArýÌ

þÝÉìAlƒð»ƒC| :R»ƒHƒüBƒO -rƒÈkôBƒ_ ÿ»éOõÜ q»w»è ÛArƒýƒÌ þƒðBƒì»ƒèqBƒK ,þƒìçƒxƒýƒC ÿÂBƒG þƒƒð»ƒƒìõƒƒXƒƒð»ƒƒC »âq»í…ÉK ÿtÉø q»â»C ,QÉñü»âºlüAq ÿBKõw þíýéw»O óBÜ»wqõØ »ƒÜ»ƒ_ ÿ»xØ »OBÜô»ƒC ,ºô»ƒOBƒÜ»ƒð ÛArƒýƒÌ iÉ„ Al…ü q»HìAq»G»è .QÉGºk óBì½g »G ,»âq»ƒíƒ…ƒÉƒK ÿrƒü sºô q»ƒÕƒÌ»ƒW ó ô»g QÉGºk ,lðBü»âAq ÿ"rÈkôBƒ_" R»ƒðBƒð»ƒO »ƒíƒÉƒC »ƒÜ òƒñƒýƒHƒG ºô»ƒG .ºô»ñü»ÝG îýéw»O †ýÝÉÜ»…ýÔ AlýÝÉñOô»ÝÉK ôBƒ_»ƒè ,rƒÜBƒ„ þƒè»ƒÌ Ak4 ºo»Kæ»è ÿ»Ü»Øºk »Ü "rÈkôB_" Á»â»è AlØArýÌ»è QÈ rÜBð" QÉ¾ºk ,ºô»OºôArÜôÃG ô»ü»ø BK õw õÝ¾»G ,QÉG»ø óBìtÉø ôk ïÂ»G ,»üBK õw ô»è »ÝÉ„»G ‡»âq»í…ÉK

:ºkqõÜ k»íc»C óAs q»G

RAkBð | NGO ÿôArhÝÈ q»G þýãðrâ îÈ q»ø þO»ìõÝc q»w»è þWq»ì Jtc »ýýð óBýÝÉÜ»ü òƒƒGkrƒƒÜ»ƒƒð þƒƒü qBƒƒÜôBƒƒø µòƒƒGBƒƒƒðAk »Ýðõ_" ,òýð þPÉÜ»ü ÿºô»ƒCq»ƒG»ƒè ºô»ƒƒíƒƒÉƒƒC ÿæ»ƒƒG »ƒƒãƒƒðrƒƒâ ÿºô»ƒƒƒC lƒð»ƒ_ õƒÜBƒƒO »ƒƒÜ þƒƒO»ƒƒü»ƒƒÜºu ¼ rƒƒK #."»üAlOÂô µÞ¾»g þO»ìtg»è

ºô»ðkrÝðô q

ôºqBìu ºô»ýýÝýñÜ»O ÿ»¾»ø ÿ ½ø»G "rÈkôB_|" ÿ õ…ÉK ÿºqBìu ÿ-ß»ü ºo»Kæ»è ÿ»Ü»ýPwAq ïÂ»G ,ºôArwõð )2012/10/22 »íì»„ôk - 394( »Üºo»Kæ ÿ ô vÉì .»üº )2012/11/5 »íì»„ôk - 395( ºqBìu

þìçxýC þ¾»ì½Ü þýwBýw þG»PÜ»ì þìAlð»C ,þðBýìq»â kB…¾k

ô»ƒC þƒÉƒK»ƒG| :R»ƒHƒüBƒO -rƒÈkôBƒ_ ,ó õOô»Ü "rÈkôB_" Qwºk ÿ»ðBýü qBýðAs ÿºô»ðõG½Ü òýüAôk»è þìçxýC þ¾»ì½Ü Ak»Gtc ô»C þýO»üAkrÜq»w þð»ìõXð»C þG»PÜ»ì þðBìAlð»C þðkrÜkBü s ÿqBü pG þÉK»G ôºôAk þýO»üAkrÜq»w µþwBýw þG»PÜ»ì þðBìAlð»C ÿºqBìu ‡»ÜºqBü pG »Ü ,ïAlð»C 11 »OºôArÜ »Ü»Gtc þýwBýw »ƒð½ƒƒÜ þƒƒ¾BƒƒG»ƒƒG q»ƒƒw óBƒƒýƒƒXƒƒñƒƒÉƒƒK ôºtø»ð »ð½Ü óBü qAõ_ µòðBÜºô»ñOô tG ‡»ì»G ,òw»Ü ôk †ýðBÜ»ýýƒÔ»ƒè»ƒw þ¾BG »ñGºk Á»ì½Ü ôBð þðBÜ»ýýÔ»è»w | .rO ÿ»Ü»¾BG ôk óAõÉð»è ºôºq»ÜçÜ»ü ÿrƒýƒG »ƒÜ »ƒüAlƒÝƒÉƒOBƒÜ»ƒƒè »ƒƒì»ƒƒC ô»C ôBð»è þwArÜõíük ºuk µÿôºolðõO kBƒ…ƒ¾k µQƒÉƒƒñƒƒÉƒƒwºkºq»ƒƒK Ak»ƒƒGtƒƒc »¾BG ô»C þýO»üAkrÜq»w †ýðBƒýƒìq»ƒâ þÝÉwõð»ìBðu ¼ q ÿ»Oô»G ïÂ»G ,RBÜºk

,ºkq õƒƒƒÜ k»ƒƒƒíƒƒƒc»ƒƒƒƒC óAs q»ƒƒƒƒG "rÈkôB_" Á»â»è AlýÝÉñOô»ÝÉK ôB_»è Ak2 ºo»ƒƒƒƒKæ»ƒƒƒƒè ÿ»ƒƒƒƒÜ»ƒƒƒƒØºk »ƒƒƒƒƒÜ »Ü ,RBÜºlüArÝ„BC ,ºô»OºôArÜôÃG 95 þƒýƒPƒ„q»ƒK q»ƒƒw óBƒƒü»ƒƒÜºkq ½ƒƒG aýø ïÂ»G ,RBÜºk |NGO ÿ ôArhÝÈ q

ß»ð ,RBÜºk ôArhÝÈ q Ëlð»ø þü qBÜôBø QÉ¿„ºk .R»ìõƒÝƒc ÿ»ƒìBƒðq»ƒG ßºô ½G »ü»ø þÜ»ýýO»üAq»GºõÈ o»G R»ìõÝc" ºôArhÝÈ q þýƒãƒð»ƒøBƒCôBƒø µÿqBƒÜôBƒø ô»C BPƒxƒÉƒC õƒÜBƒO ïÂ»ƒG óBƒÜ|(N.G.O( .ºôArÜ»ðAqBÜ »ýO»üAq»GºõÈ o»G

q»ðõø þðBÜºqô»â Bø»G

ßok»è ÞÉ„q»Ì þðuB„

ó»w»c lýÌ»w »ì»c

ÿkq ½G ÿôArwrLÉè| :R»HüBO -rÈkôB_ ºôArhÝÈ q þG»PÜ»ì»è óBÜ|NGO ºôArhÝÈ q ,þƒƒPƒƒÉƒƒÜ»ƒƒü þƒƒðBƒƒÜ»ƒƒýƒƒýƒƒOArƒƒÜõƒƒíƒük þíÈ q»ø þO»ìõÝƒc ,QƒÉƒð»ƒü»ƒâºlƒüAq óBÜ|NGO ºôArhÝÈ q»G þýãðrâ óBPwkqõÜ þxg»„ þülðºõü»K õÜºô Býð»O µRAkBð

þÐAkºq»Ø ÿ qBük

Rq½KAqµÁAô»ø

info_chawder@yahoo.com

óAõÉð»è ßõÜq»Ü ..Alü ôçè»Ì µþÝèBì !Ëõð þÝÉHürÌ»O kAlÐ»G µîÈ q»ø óAõÉð þülðºõü»K ,AkôkrGAq ÿºôBì»è ºô»éXük þð½ýwAq»K ½C þüºlðBìq»Ô þðkrÝPwô qk ÿ ½ø»G »_ôBð µßõÜq»Ü»G R»HüBO µºôºlðºôBð þO»ìõÝc ó»üæ»è | .þñýGºô ½g»G ÿ rOBü s þüu râ ,óBÜºôArñÈ pGAk þPwBC q»w»è îÈ q»ø ÿlÔºô ôk QÉGBð ºlðºô»C þ_q»â»C kAlÐ»G»è óBÜ»ýýwBýw »Gtc þPwBC q»w»è µR»ìõÝc »üBñýÉK Ak»üºôBì ï»è óBÜ»ýü½ÜBð ïÂ»G ,ºô»O»ðôAo»â ÿ-rÜB„ þè»Ì BOºô»C .ºôºqAlýwrO»ì þÝÉÐBð½Ø †ü-þìçxýC þð»ìõXð»C þPxýè»è ÛArýÌ ÿ qBPðBì»èqBK ºtÉø ô»C þðBñÉùÝÉK ,»üAõýÉK µºô»PÈ qB„Bð ÿ ½g þðBìõâ !ºqBýwrK þÉW AkºôArÝü qBük »OBÝì»è µßõÜq»Ü»è Bùð»O "þüBwBüBð µÿ q õPwºkBð"»G †ýðArÈkôB_ µAsºqB„ ó ½`Üºô .ó»ÜºlýÕwºô þðBÜÂBG »wrK q»G òýñýGºk ,Akºlð»Gô q»w ï»è q»ø þðBÜ»¾ô»ø »Ü ,òÉðºkAkºô»G óAk †ýíÈ q»ø þðBÜ»Gtc ½G AkôkrGAq ÿºôBì»è óBPwkq õÜ þýwBýw þýO»üAkrÜq»w µQxü õÉK þPwBC»è 140 ÿºkBì þðkrÝÉW»HÉW ºôBg" QÉ¾ºk qBýPg»G æ»ì ßºô .ó õG»ð AlðBÜ»ýýðAô oºôB_ ."ºôkrÜ AlýðkrÝÉW»HÉW»è óBü ôBg ïÂ»G ,»Pgºõãðºqk »ðBðBýLðAk ô»C ,»üAõíÉK þ_q»â»C þÝÈ výOArPw þðBðAk ÿ»PwAqBC»G »…ý„BG þÜ»üBOºq»w µ»ðAô pHÉè µÿklýW ÿ qBÜ»G †ü ô»C ,AkºôBñÉK ô»è ôBXðõâ þðBÜ»ýýwBýw »Gtc µ tÉø õì»ø ó»üæ»è þüºô»ÝÉK | .ºô»ðBPwkq õÜ ÿ qBâtÈ qBK þðBÜ»PxÈõ¾»ø µóAôlÉè Al„»ðAõÉð ô»è ,óBÜ»ýýwBýw »ð»üæ µ»Ü»ð»ìõXð»C ÿ»ñü q ¼ s µßõÜq»Ü þw»Ü ßºô BÔ»Pxì óAô rý„ô»ð ÿ»Ü»ðAkq»w R»HüBO»G þÉW îÈ q»ø þð½ýws ½K ½C þð»üæ òü rOºq ô»â þì»Ü»ü »wrK ï»C µ»ýýð z»G ºlðºô»C q»ø ïÂ»G ,»ýý„½hPwºk .»Üºq»â þü qAkrÜ ÿºô»ðõGô q»Gô q »ãðrâ ô qBýPw»ø µäðrâ »ð»üæ þýPxýéÜ»ü ÿ qBýñ…ÉK þðkrÝýè»ì»Ì»G R»HüBO»G ½G AlðBÜºôArñÈ pGAk »_ôBð µßõÜq»Ü»è óBÜ»ýýðBPwkq õÜ .ºlñüBC þðBÜ»ðkqAvH¾»ø þðkrÝÉW»HÉW þðBÜ»ýýO»üAuk ,QÉ`GrýG óBí„ºô»C ÊGBð q»w½G »Ýük þðBÜ»_ôBð µßõÜq»Ü ÿºô»ðAo»â µ140 ÿºkBì .»ýýð ºô»ÝÈ q»ãð»w µºq»G »è µß»üæ»è Bùð»O q»ø óBPwkq õÜ ÿ sAõÉ„»G µºô»O»ìõÝc ÿ»ãÈ o»è ÿ»Ü»Pxýè µþÝèBì ô»è kq õÜ þðõìu»ø QÈ ô»ðBüºk ÿ sBGq»w µþwBýw ÿBýWBýW òü rPÈõð»è ,òñ`¾»ùÉK þãð»O µºô»ð»ÝHì»Ü »ðB_ôBð ô»ýýØArýÌ þPxýè þÜ»üºkrÜq»w lð»_ þ¾ô»ø»G Al…ýOBù…ÉK ,ÛArýÌ ÿBK õw ÿ12 ÿ»ØrýÔ AkBPxÉC»è rPýÝÉð»üæ lð»_ ½G ó õHÉW»P…ýð þñÈõ„ óBü ßºo»â »üAl¾ô»ø»è µòükk»cÂ»w µ»èBük þÝ¾»g »Ü( »Ü»ØrýÔ þðBÜ»…g»G½g ‡»ì»C ,RBÝHPwô qk ßõÜq»Ü ÿ q õñw»è )ókAlÐ»G AlP„qAs õâ òü rOºkBw»è ,»ýüBwBüBð µÿ q õPwºkBð ÿºô»è»ãW !Ëõð þÝÉHü rÌ»O ½G »ü»Ýük þÝÉ¾ô»ø ô»C õì»ø ,òÉ¾ºlðBíÉK ºôºq»w ÿ»ðBýýPwAq ô»C ,»OAô»Ü »ðB_ôBð ô»C µßõÜq»Ü þñü pGAk ½G ô vÉì þüAvÈ qk»G ÿ»ðÂô»ø µ qBü»G ,óAõì»ø ,µºõOBø»ð Akq»w»G óBýðAo½â BP…Éø ó ôAqk ,ºô»Ü½ÜBð ÿAtñüBC»G ,ºôºsAôBýW þÜ»¾»_ºq»G ,ºôºqBü»ð q»w»è ºôBýWBýW ÿ q»xì»W»G ,ºô»Ü»ü»Guk þOôºo»G »ðB_ôBð ô»C þýðBPwkq õÜ þwBðõ„ ÿºô»ñü pw ½G óAl¾ô»ø ô»G q»G ‡Bùð»O»G QÉGºk ÿºô»C ,òPxÈõ¾»øôBø µòÜ½Ü »ð»üæ µkq õÜ þüºkArýC ß»ü Bùð»O QÈ rãG »ð»üBgvÈ qk »¾ô»ø #.»ðBÜ»ýýðBPwkq õÜ

Áõwºq ‡rÉø.k

2012/11/12 »íì»„ ôôk )396( ºqBìu

"RAkBð |NGO ÿôArhÝÈo»G þýãðrâ îÈ q»ø þO»ìõÝc" "rÈkôB_" ½G óBÜ»ýýìõÝcBð ºôArhÝÈ q ÿkq½G ÿôArwrLÉè,ºkqõÜ k»íc»C óAs q»G óBÜ |NGOµþOArÜõíük ºôArhÝÈ q»è ºô»C þü»éâ :rÈkôB_ ÿ»ñýØ»PwAo ÿq»ñÈõð »ñHG ºõýðAõPðBü»ð BP…Éø»Ü QÈ rÜºk | ?óBÜºvÈõO µòý_ µóBPwkq õÜ»è óBÜ |NGOºôArhÝÈ q| :ºkqõÜ k»íc»C óAs q»G ôB_»è óºsBO õÝ¾»G ,»ýð óBýñü rÈk þÜ»ü ô vÉì Al…ýØArƒÉƒÌ»ƒè q»G»è ,AlðBÜ»ýGtc »ýü qºôBì»W µþü»…ýK ºôArhÝÈ q ôBÝülð»w ÿ ôArhÝÈ o ÞÈlð»ø ,»ì»Ü óBÜ |NGOºôArhÝÈ q ÿ rýHñ„¼ o ºô»C »ðBü õýðAõO ïÂ»G òýð Alü qBÜAôAk þPwBC»è †ýðAô»C»Ü »ü»ø ßæB_ | .ó»ÝG ‡»Ý…ÉK ‡BG þÜæB_ óBPwkq õÜ þðBKºo½â q»w»è ºô ,ôB_q»G þÜ»üºqBìu »ñHG óBü½g QÉGºk »ðAôArhÝÈ o ï»C ï»ø µRÂ»wºk ï»ø ÿºô»C½G Á»ì½Ü q»w»è QýG»ø óBýü q»ãü qBÜ Qxü õÉK õÜºô »íÉC ÿæ ïÂ»G ,RBÝG ½G óBýGBxc RÂ»wºk þGtc | .óBÜ |NGO»G ºôAqk»ð »ýýãðrâ ï»C µòýð

µzBðõ„ ô»wBñÉK»G RºqBG»w ,ºkqõÜ k»íc»C óAs q»G :QÉ¾ºk óBÜ |NGOºôArhÝÈ q ÿqBÜ ÿôºpü»K ô»OBùÝÉK òülð»_»G óBÜ |NGOþðºk»ì þ¾»ì½Ü þðBÜºôArhÝÈ q .ó ô»Üºkqºk AlðBùýW ÿq»xðAq»w»è sAôBýW ÿsAõý„ YðAsBØ µó q»GkõwBð þðºk»ì þ¾»ì½Ü þðBÜºôArhÝÈ q ÿ»Gq ¼ s ï»C ÿ»Gq ¼ s »OAô óBü½g ½G ó râBðqºô kõw »OAô ,òPƒxƒü ô»ƒð þO»¾ôºkõÉð þðBÜºôArhÝÈ q µÞ¾»g ÿqBÜôBø ÿ»ãÈ o»è »ðAôArhÝÈ o óBýðBÜºu ¼ pK Jtc óBü þwBýw þOÂ»wºk µR»¾ôºk ÿkõg µ | .ó»Üºk ÊW»HÉW ºô»O»wBýw»G óBýÜ»ýülðºõü»K aýø Þü tð ô q ôk óBýÝÈlð»ø ÿlðºôºu q»G ôBñÉK»è óBýÝÈlð»ø »Ü AlÝÉƒOBƒÜ»ƒè ‡»ƒì»ƒC ,»ƒýƒð q ½W ÿsAõÉ„»G ,AlðBü½g ÿôArÜ ÿqBük þÝÉXðBìBC µóBýðBÜ»ìAlð»C RÂ»wºk µóAô»O»wBýw q»w»è ÿq»ãü qBÜ óºkºl¾ô»ø q ½W»G | .òÉñGAk R»¾ôºk þðAqAk qBXÜ»ü )þðºk»ì þ¾»ì½Ü( ÿºuAô»Pwºk ºô»ü»ãðAô o ô»ƒè kõw »„BG óBýýK »ðAôArhÝÈ o ï»è ÞÉ„»ƒG »ƒü½ƒG ,ºrƒýƒãƒPƒ…ƒâ óBƒü |p.v.o R»ƒHƒüBƒO þƒ…ƒg»ƒG½ƒg ÿôArƒhƒÝƒÈ o ÿºuAô»ƒPƒwºk»ƒè .ó rãGqºô |p.d.o óAlÉKºq»K µóAlÉK»„»â þXðBìBC òülð»_»G òP…ü»â ½G »ðAôArhÝÈ o ï»C þXðBìBC þðkrH…ÉK ôºq»G ÿqBØBC»G ,óºk»C ïBXð»C þÜæB_ q ½W ôAq ½W ½G óAl¾ô»ø ,ó»ÜºkqBÜ óBýðBÜ»ìAlð»C þO»üÂ»ì½Ü µþwBýw ÿqAõG Þ¾»g þðÂ»ì½Ü þðAlðBø µ»ãñüu þƒg¼kô qBƒG þƒðkrƒÜ rƒPƒ„BƒG þPwBC ÿºô»ðkrÜ s q»G ,Ç¼ rì þðBÜ»ÔBì þðkrÜôB_ºo þPw»G»ì»G µBã¾»ì½Ü ÿqAu»ø µ‡»G ÊG þðBÜºvÈõO µòý_ µþðAqºsõã„½g | .òðBýðBÜ»XðBìBC ÿôApG»ðAk µþÜºq»w þÝÉ„»G óAõOô»ÝÉè óBü s ºsAôBýW Ërýâºkqºô Êè ÿkõw»Ü »ðAôArhÝÈ o ï»C ÿk½Pýì ½G ó»ÜºkqBÜ )þüAq»â þG½è( õÜºô óBýƒÝƒÈlƒð»ƒø ,ÿrƒPƒÜ»ƒü»ƒè ÞÉð½ýwAqlýÔ óBü o½O óBü Nô râ kõgBü ,ôArÜ ÿqBük þÝÉXðBìBC | .Bã¾»ì½Ü þðBÜ»wrK ½G òñÉøºk ÞÉK ô qBƒÜ ÿºõƒÉƒ_qAõƒ_»ƒè óBƒÜ |NGO ºôArƒhƒÝƒÈ q»ƒƒè ÞƒƒÈ q ¼ s ºôArhƒÝƒÈ q Á»ƒâ»ƒè óBƒýƒwrƒK ôvƒÈôAo óBƒýƒðBƒÜ»ƒýƒýƒÜ»ƒýƒýƒÜæBƒ_ | .»ü»ø óBÜ»ýýO»¾ôºkõÉð

ó õ_½G ß»ü óBPwkq õÜ þO»ìtg ½G BG ïÂ»G QÉG»ø óBìsAôBýW | .òýG aýø q»w»è óBƒíƒWq»ƒì ô»ƒü»ƒíƒÉƒC þƒðõƒ_½ƒG ôlƒük ºô»ƒC q»w»è þWq»ì Jtýc »ýð ÞÈ ôArhÝÈ o aýø ,»ýð ÞÈ ôArhÝÈ o »íÉC ÿæ .»ýð þPÉÜ»ü ÿºô»C q»G»è ÊGkrÜ»ð ÿ qBÜôBø µÊGBðAk ºô»C ,»üAlOÂô µÞ¾»g þO»ìtg»è lð»_BO »Ü þO»ü»Üºu ¼pK äðrâ #.»íÉC ÿæ »ü»Ü»ãðrâ »è»w»ì

:þÔ»è»w þÜ»üºkrÜq»w

rxýì þðBÜ»ìºo»ø òýñÉgôoºk

þðBÜ»ýýÔ»è»w ÿºô»ñOô tG þÜ»üºkrÜq»w| :óBÜ»xðAuBC -rÈkôB_ ,ArñÉÝ…ÝÉO AsõG ÿq»Ýü»K óBPxðBÑÔ»C»è ó½_ ,QÉð»ü»âºlüAq rxýì .òýñÉgô pG rxýì»è ë½ùèõG»C ÿ»Üºq»Ýü»K µóBÜ»ìºo»ø ‡»íÉC QÉGºk ÿºkrÜq»w ,îèBw óBWq»ì iÉ„ ,ArÝ…g»K »ãðBì ï»C ÿ10 ÿ ô»„ »Ü ,Akrxýì ÿ)îü qk( þ¾Bð»Ü þðBÜ½gô»PwAq »ìBðq»G»è ÞÉÜ»ü»è »ðAô»C »Ýðõ_ ,QÈ rñÉgôpG ë ½ùèõG»C ÿ»Üºq»Ýü»K ô rxýì þðBÜ»ìºo»ø »Pxü õÉK ,lðBü»ãüAq ,rxýì þðBÜ»ýükBùýW »ýýÔ»è»w þOôºq ÿ qBýwrK þìÂºô»è .ArñÉÝ…ÝÉO As õG ÿ»Üºq»Ýü»K †ýðBPxðBÑÔ»C»è µóArñÉgô q »ÝÜ»ì þðBÜ»PG q»Hì»ÑÉK þìºkq»w ó ½`Üºô ,ó"QG" îèBw iÉ„ ?ólðBgôpü»ð ›BÌ ÿ oõÜ ÿ rì»Ì Akrxýì þOBcõPÔ þìºkq»w»è þ_½G ÿ»C ÿ õHýwrK »Ü Ak»ü»ìBðq»G ô»C þðBÜ»ðAõýì»è ÞÉÜ»ü þðBÜ»ìºo»ø ."òðBü õGlðBgô q Bñýâ»C ,rO þP„ µºqBü»O µN½O µÞðBO ßºô ºõG»ð ôBXðõâ ÿ q»ñÉÝ…ÝÉO ÿ rÉìBC »ðBìºkq»w ô»è" QÉ¾ºk µÞðrâ ºq»ø ºqAô»ñÈõ„»è »ÝÉÜ»ü ô q»Gô»ì»è ÁBw 500 ô qAs»ø qAõ_ ½G ºô»PÈ o»âºk óBýðkrÝPwô qk ÿ ô vÉì ,ë ½ùèõG»C ÿ q»Ýü»K ô rxýì óBüºk rxýì ‡»ðÂBw µQÈ rðºkAk óBùýW ÿ qAô»ñÈõ„ òü rOq»ñÉøoõwq»w Rô»c»è ÞÉÜ»ü»G µþO»üBÄ¼ rì þPwºk þðBÜºq»ÝìBwq»w #.ó»ÜºlÉO ÿ ô q ºô»ðBùýW ÿ ôAô»O»è »Ü ,QÈ ô»ÜºlPwºk ºô»ðAqAô»ñÈõ„ ô»C þðAqBýP„»â ÿ»ãÈ q»è ÿ qæ¼k ó ½ýéì

þ_»è îÈ q»ø þO»ìõÝc Á»â»è óBPülðºõü»ƒK :rƒÈkôBƒ_ ô»C ó½_ óBü ,»ðBÜºôArhÝÈ q ÿqBÜôBø R»ìõÝc BüBC ,»üAlÝÉPwBC | ?ºô»ñÈ rhHÝÈ o »ðBülðºõü»K þülðºõü»K îÈ q»ø þO»ìõÝc Á»â»è| :ºkqõÜ k»íc»C óAs q»G »ü»ø þP…â þÜ»ýýO»üAq»GºõÈ o»G ,»ýð ‡BG óBíüºôArhÝÈ q ÿ qAõG ô»ƒC BƒPƒxƒÉƒC õƒÜBƒO ïÂ»ƒG |NGOþƒãƒð»ƒøBƒì»ƒø µÿ qBƒÜôBƒø ½ƒG .qBÜ »Pü ô»ÝG »ðAô s ï»G òü qAkAõýø ,ºôArÜ»ð AqBÜ »ýýO»üAq»GºõÈ o»G | RAkBð »ðAôArhÝÈ o ï»G þãðrâ q ¼ s †ýO»ìõÝc Bøºô q»ø õÜºô ß»ð þ™g»„ ÿ qBÜ õÜºô ,ó»Üºk ÿ qBÜôBø Aq»OõÜBO | .R»ìõÝc ÿ»ìBðq»G óBý„BG þÜ»ü»WkõG »ðÂBw óBÜºôArhÝÈ q QÈ rOôºk :rÈkôB_ | ?»ü»ø óBýì»Ü þÝÉì»øq»G µQÈ rÜºk óBgq»O ½G |NGO þP„q»K q»w »ÝÉ¾Bw ºô»C òì| :ºkqõÜ k»íc»C óAs q»G Bùð»O ,ºôArÜ»ð óBgq»O ß»ü»WkõG aýø ,ï»Üºk þPÉÜ»ü þðBÜ ½G þOBýÔq»w ÞÈlð»ø ôBâºqBG þÈ rÜ ÞÈ ôArhÝÈ o lð»_ q»â»ì µR»ìõÝc»ð ó»Üºk þwBG ºõÉC »Ü ÿ»ü»WkõG ô»C ,ÊƒGArƒÜ qBWq ¼ s þPÉÜ»ü õÜô Jtýc ïÂ»G ,ºôkrÜ»ð þðBgq»O Jtýc»ð | .ºôkrÜ þðBÜºu ¼pK ÿ qBÜôBø ÊW»HÉW óBý„BG ÿºu ¼pK ôArhÝÈ o ÞÈlð»ø »íÉC ÿæ ïÂ»G óBÜ»ýýO»¾ôºkõÉð ºôArhÝÈ q ºô»íÉC ÿ»ãÈ o»è Bøºô q»ø ,ºôkrÜ ÊW»HÉW ºô»ðBPwkq õÜ ÿ |NGO»è Ëlð»ø ÿ»ãÈ o»è óBýðBÜºu ¼pK | .òü»Üºk Qwô qk ½G óBü»ýýãð»øBì»ø ô»C ‡»íÉC µó»Üºk ÿpÉâqBÜ ÿ»Pwºk ÿôArwrLÉè ,qBýPg»G æ»ì :rÈkôBƒ_ krÜ óBÜºôArhÝÈ q»è ÿAôAk AlÝÈ qBOô»è þPÉÜ»ü þwBýw þG»PÜ»ì AkõOBøAk»è òðAõOºk ,ó»ÝG ºkBìBC ºq ô»â þÝÉxðArÕð½Ü ½G óBü½g | ?òPw»HG rýãP…â þÝÉxðArÕð½Ü krÜ þxðArÕð½Ü þwBG qBýPg»G ßBÜ| :ºkqõÜ k»íc»C óAs q»G õÜºô »íÉC ,þüºôArhÝÈ q ÿ qAõG þðAlÉK»„»â ½G µóBÜºôArhÝÈ q ½G ½G ÞÉxðArÕð½Ü õOBøAk þ¾Bw »üAlðBì»ƒìBƒðq»ƒG»ƒè óBƒÜ |NGO ÿ»ìBðq»G µYðBìBC »Ýðõ_ ,òýPƒw»ƒHƒG óBƒÜ |NGOºôArƒhƒÝƒÈ q »ü½G ,rO þðBÜºôArhÝƒÈ q Á»ƒâ»ƒè »ƒü»ƒø ÿ sAôBƒýƒW óBƒÜ|NGO | .QÈ rPw»HG »Pxü õÉK BýW þÝÉwArÕð½Ü µòýð½g»Gq»w óBÜºôArhÝÈ q »Ü QÈ rÜºkºô»éwBG :rÈkôB_ | ?ºô»ðBýðBÜºqBÜ »OBgºk Qwºk þOºôAô»O»G Jtýc þP„q»K q»w óBPwkq õÜ»è »íÉC| :ºkqõÜ k»íc»C óAs q»G rOBü s ÛArÉÌ ÿ q»wBOq»w»è ,òü»Üºk|NGO ÿ ôArhÝÈ q 95»è rOBü s »PýHPxg óBíPwºk »íÉC »ýð ôArhÝÈ o ß»ü ,»ü»ø ôArhÝÈ q 200»è äðrâ ,»ü»ø þãð»øBì»ø µÿ qBÜôBø Bùð»O µºô»ðBƒýƒðBƒÜºqBƒÜ ,»ðBì»Ü»ðBíýP…ýð µóBì»Ü»è»â þO»ìtg ,»ýýO»üBÄ¼ rì þO»ìtg | .»ýükq õÜ þÜBO µÿ qAôºkq õÜ þ¾»ì½Ü þO»ìtg óBPwkq õÜ»è òü»Üºk ÿlðºõü»K óBƒÜºôArƒhƒÝƒÈ q õƒì»ƒø Á»ƒâ»ƒè »ƒíƒÉƒC »wrK»è óBìõì»ø »üºô»C äðrâ ,ºô»…ýðõ_½Gô rýG ÿ sAôBýW»G þðõ_½Gô rýG BG ,òýG QxÈõ¾»ø ß»ü AlðBÜ»ýýðBíýP…ýð µþüºô»O»ð

Ã¾ôlG»Ì k»íc»C :þðAksBw ºôArhÝÈ q þG»PÜ»ì þðBÜ |NGOºôArhÝÈ q ÿkq ½G ÿôArwrLÉè ,"rÈkôB_" Á»â»è Ak»ñOô»ÝÉK ôB`ì»è ,þPÉÜ»ü þðBÜ»ýýOArÜõíük aƒýƒø ô»ƒýƒð ÞƒÈ ôArƒhƒÝƒÈ o aƒƒýƒƒø »ƒƒÜ RBƒƒÜºkºô»ƒƒG ºuBƒƒìBƒƒC ÿqBÜôBø µQÉGArðAk q»w»è þWq»ì »ýð |NGOþÝÈ ôArhƒÝƒÈ o .»ýð þPÉÜ»ü ÿºô»C q»G»è QÉGArÜ»ð |NGOºôArhÝÈ q þãðrâ»G RºqBG»w ,ºkq õÜ k»íc»C óAs q»G »ðAôBÝ„Aq ,óBü½G óBÜ»ýýìõÝc Bâsºk µïAk þðkrÝýðAõýP…K µóBÜ ÿqAõƒG þƒülƒðºõƒü»ƒK îƒÈ q»ƒø þƒO»ƒìõƒÝƒc Á»ƒâ»ƒè QƒÉƒƒ¾ºk »ðAôArhÝÈ o ï»G þãðrâ q ¼ s R»ìõÝc µ»ýð ‡BG óBíýüºôArhÝÈ q Aq»OµßBO ÿºõÉ„»G þ™g»„ ÿqBÜ õÜºô óBýÝÈlð»ø µRAkBð R»ìõÝc ÿ»ìBðq»G õÜºô ß»ð ,òÈ rÜºk ÿqBÜôBø þðBÜ»ýýOArÜõíük ºôArhÝÈ q ÿkq ½G ßºô ºõÉC :rÈkôB_ ÿrOBü s þðkrH…ÉK ôºq»G ½G óBOõOBøAk ÿ»ìBðq»G ,þPÉÜ»ü | ?»ýý_ óBPðBÜºqBÜ ºôArhÝÈ q þG»PÜ»ì»è »íƒÉƒC| :ºkqõƒÜ k»ƒíƒc»ƒC óAs q»ƒG µÿ qBÜôBø ºõÉ„ Êw»G óBÜ |NGOÿkq ½G óBÜ»ýƒýƒOArƒÜõƒíƒük òü qAkAõýø õOBøAk ½G µòü»Üºk |(l.v.a.d( ºôArhÝÈ q þãð»øBì»ø | .òüºlG »ðAqBÜ ºq ½W ï»G ºq»K µòüºlG ÊK ÿ»„»â rOBü s ï»Ü þÜ»ýü qBÜôBø ºô»íÉC ÿæ»Ü ó»ø ôArhÝÈ o ß»üºqBìu – 1 ï»C .»ðAu ¼ o ÿ qBGô qBÜ þðõ_ºõÈ o»G ôBâºqBG þÈ rÜ ½G òÈ rÜºk óBü qBÜôBø AlðBýðBÜºu ¼ rK þðkrÜ ‡»Ý…ÉK þOBÜ»è »ðAôArhÝÈ o | .òü»Üºk ÿkBì þÜ»ýü qBÜôBø aýø »ðBãðBì ôArhÝÈ o ß»üºqBìu – 2 »íÉC ó»ÝG ‡»Ý…ÉK ß»üºu ¼pK q»â»C Bùð»O ,ó râBðqºô »íÉC»è | .òü»Üºk óBýðBÜºu ¼pK ÿ qBÜôBø óBýülðºõü»K µþãð»øBì»ø Bùð»O rO ÿ ôArhÝÈ o ß»üºqBìu – 3 ½G µóBÜ»ýýðBíýP…ýð µþO»üAô»O»ð »wrK ½G óBí¾»â»ƒè »ƒü»ƒø | .óBÜ»ýP…â »ýü qAs õãO»ìtg µþü ¼ rì ºu ¼ rK þO»ìtg óBü qBÜôBø ºôºqAõg ÿ»ðBüBãÈ o ï»è ºôAlðBí¾ô»ø »íÉC ïÂ»G | .òü»ÝG | .òü»Üºk ßõ`G ÿºu ¼pK ÿ qBÜôBø ºô»ðBì½g ÿæ - 1 ÿ q ¼ s ÿºqBK ÿ pG ô»üºq ô»â ôºrýãP…â ÿ»ðAu ¼pK ô»C – 2 ºôArhÝÈ q kõgBü R»ìõÝc ÿ»ãÈ o»è òƒüºk»ƒC Á ô»ƒø ,ÿ ôºk ½G òü»ÝG òýGAk ½G óBü qBÜôBø µÿlðºõü»K ºô»ðBÜ»ýýO»¾ôºkõÉð | .»Üºu ¼pK þðAõýP…K òüºk»C Á ô»ø ºô»ðBÜºqAk»üBìq»w»è ÞÈlð»ø ÿBãÈ o»è – 3 | .òÈ rÝG ÿ qBÜôBø òüºk»C Á ô»ø »íÉC óBìõOBøAk ÿ»ìBðq»G»G RºqBG»w Bøºô q»ø AlýüºôArhÝÈ q ÿ qBÜ ÿ qAõG»è ÿ rýHñ„¼ o µÿ qBý„½ø þèõg rOBü s þüºôArhÝÈ q ÿ qBÜ ÿ rHñ„¼ o õÜ BO ºô»ñü»ÝG óBÜºqkBÜ ½ƒG |NGO R»HüBO»G Qwô qk RÂô q ¼ s ÿ|NGOë»â»è óBíülðºõü»K Bƒøºô q»ƒø ÿ qBÜ»G RBÝG óBìBñ„BC rOBü s RBÜºk Aô ‡»ðBì»ƒC ,ºôkrƒÜ ï»C »Ýðõ_ ,|NGOÿ ôArhÝÈ o ÿ qBÜ»è òP…ü»ãÉO µþüºôArhÝÈ q | .»ü»ø óBü½g þãðrâ AkBýðk þðBOÂô»è »ðAôArhÝÈ o µþO»üÂ»ì½ƒÜ ÿ qBƒýƒ„½ƒø þƒðBƒÜºqAõƒG»ƒè òƒüºk»ƒC Á ô»ƒø ÿ qBý„½ø ,þüºô»O»ð µþðBíýP…ýð ÿ qBý„½ø ,»ãñüu ÿ qBý„½ø .óBðu µYð»â µÁAlñì»G óAk þãðrâ ÿ qBý„½ø µþüºkqºô q»K QÉƒGºk »ƒüAô îƒÉƒK »ƒÝƒðõƒ_ ,òƒü»ƒÝƒG rƒOAqBƒÜ óBƒÜºôArƒhƒÝƒÈ q qBý„ô»è QÉñýHG ôB_q»G þ¾¼ o þðºk»ì þ¾»ì½Ü þðBÜºôArhÝÈ q ÞÉ„»G »ðAôArhÝÈ o ï»C þ_q»â»C ,Þ¾»g þðÂ»ì½Ü ÿºô»ðkrÜ µäðrâ þ¾¼ o AlOBÝðBì»ø»è ïÂ»G RÂ»wºk ÿ»OBùÝÉK»è òýƒð µßBO óAõÉð ÿlðºõü»K ÿ»¾»üAo þðkrÜ Qwô qk»è óBü ôB_q»G þðÂ»ì½Ü þðBÜ»ÜBO ÿkõg óAõÉð µß»üæ»è þwBýw þOÂ»wºk ÿ qBÜ þðAlÉKºq»K µóAk þãðrâ óBì»ìBðq»G »OAô .»ü»ø AlÝ¾»g | .krÜ îwBG »Ü ÿ»üºõÉ„ ô»G »ýüºôArhÝÈ q

AlðBÜºq»H„½ø ºkBì ÿ»„ºo»ø ïºkq»G»è þðBíÉéw QÈrâºk AlÜBýéO ½éýÜ ôk q»w»G Qwºk AlÜ»ü»PÔ»ø»è þðBíÉéw þ…üBwBC »ƒ…ƒü ôArƒðAõƒO ô»ƒüAlƒƒýƒƒ¾Bƒƒw þƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒOBƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒÜ»ƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒè ÿ pG AlðBü»Ü»ðkrÜrýãPwºk óBƒƒýƒƒƒÜBƒƒƒýƒƒƒéƒƒƒO ïArƒƒƒâ 428 .QÈ rýãHÉK ÿ»ƒƒƒÜºôArƒƒƒð»ƒƒƒü»ƒƒƒƒâAq»ƒƒƒƒè ,ºôArÝ„ºô»G ºuBìBC Al…üBwBC ïºôk »ì»C AlÜ»ü»PÔ»ø ÿºôBì»è µòÈ rÜºkrýãPƒwºk »ƒÜ ºlƒðBƒG ½ƒéƒýƒÜ ôk ÿ»ƒÝƒü tƒð ºôArƒðAõƒƒO #.QÈ rýãHÉK óBýÜBýéO

ÿ q»G»ñOrâ ô ôBXðõâ þðçK µQƒxƒü õƒÉƒK þƒƒñƒƒÈõƒƒ„õƒƒÈ q ÿ qºôkAk ÿ qBü pG þñOrâqºô þƒ…ƒüBƒwBƒC ÿºô»ƒñƒýƒ¾½ƒÝƒƒÉƒƒè óBƒýƒðBƒÜºtƒÉƒø ,þƒðBƒíƒƒÉƒƒéƒƒw þƒƒw»ƒƒÜ ôk »ƒƒðBƒƒüAõƒƒýƒƒðAõƒƒƒO ÿkq õƒƒƒƒÜ ß»ƒƒƒƒƒ¾»ƒƒƒƒƒ_ºq»ƒƒƒƒƒG þƒƒíƒƒƒÈ q»ƒƒƒø ÿ õƒƒƒPƒƒƒ…ƒƒƒýƒƒƒðAk ÿ qBƒ„ ôBƒð»ƒè óBƒƒPƒƒwkq õƒƒÜ »Ü ,ó»ÝGrýãPwºk AlýðBíÉéw 30 ½G 18 óAõÉð»è óBýð»ì»O

þýO»üAq»GºõÈ o»G ,ÊñÈ ôk þƒðBƒƒíƒƒÉƒƒéƒƒw þƒƒ…ƒƒüBƒƒwBƒƒC »Ü ,AlƒýƒÝƒÈ ôAqlƒð»ƒü»ƒâAo»ƒè "rƒÈkôBƒ_" ½ƒG þƒÜ»ƒü»ƒñƒƒÈ ô »Ü RBÜºlüArÝ„BC ,ºôAqkrÉð þü qBýðAs ÿºô»ðkrÜ½Ü ‡BK lð»_ »Ü ÿºô»C q»w»è kq ô ßBýƒéƒO ó sBƒýƒð»ƒG ÞƒÉƒw»ƒÜ ÿ qBƒƒƒƒ„ôBƒƒƒƒð »ƒƒƒƒñƒƒƒñƒƒƒÉƒƒƒùƒƒƒG þðBâq sBG µºô»ƒýƒýƒðBƒíƒÉƒéƒw þðBðAk ÿAôk ,ó»ƒÝƒGºõƒÉƒK

þÉK»G| :þðBíÉéw -rÈkôB_ ó»üæ»è ÿ»ðBýü qBƒýƒðBƒü s ô»ƒC ºô»ƒýƒðBƒíƒÉƒéƒw þƒƒ…ƒƒüBƒƒwBƒƒC µókrÝýðBâq sBG ,QÈ rð»ü»âºkAq ºkBƒƒƒì þƒƒƒðBƒƒƒñƒƒƒÉƒƒƒøqBƒƒƒÜ»ƒƒƒƒG ÿqBƒƒ„»ƒƒè óBƒƒÜºq»ƒƒHƒƒƒ„½ƒƒƒø ô»üAlðõƒGkBƒü s»ƒè þƒðBƒíƒÉƒéƒw Alƒ…ƒýƒÜ»ƒü»ƒPƒÔ»ƒø ÿºôBƒì»ƒƒè óBülðBG ôk †üBwBC þðBÜºtÉø ôk ÿ»Ýü tð »Ü ,ºôkrÜrýãPwºk .ºõHÉK óBýÜBýéO ½éýÜ

Rq½KAq

info_chawder@yahoo.com

þðBýìq»â kB…¾k µÁ»ì½Ü ?ó»ñü q¼s óBýìBÜ ½G ºô»OºôAo»â þðBƒýƒìq»ƒâ kBƒ…ƒ¾k ÿ»ƒOºô»ƒè ÞÈ qBW lð»_ þìçxýC þ¾»ì½Ü óBPwkq õÜ þíÈ q»ø þƒðBƒÜ»ƒðõƒ_½ƒG µóAôlƒÉƒè q»ƒw»ƒè ÿºô»ƒðkrƒÝƒðô q ÿºôºqºk»è þ„»ðBOBÜ ô»C R»ðBð»O ,ºô»O¼krÜôÃG Bülýì ½G þðBÜ»ðAôlÉè µòOô»ÝÉK ôB_ Bü uºk îÈ q»ø ïÂ»G ,krÜºk»O»¾Bc ï»C þ„õO þ¾»ì½Ü óBÜ»ýükq õÜ R»ðBð»O µþðBÜ»üAq þñü pGqºk q»w»è ºq õw þðBýìq»â µQwô qk µQwAq ÿ»ãÈ q»G ÿ ½g þðBƒÜ»ƒðõƒ_½ƒG lð»_ þÉK»G ïÂ»G ,RBGºkôBð îýØ»Pwõíè»OArƒýƒw þ¾»ì½Ü ôBð þGtƒc þƒ„ôºq ½ƒG ß»ƒüºô»ƒðAlƒÝƒÉƒè »Gtc ï»C ÿ q ¼ s ÿ»ñü q ¼ s QÈ ô»Üºkqºk þìçxýC ô»C ß»ð ,ºô»ð»ÜºkrýG þðBýìq»â kB…¾k ÿºõÉ„ôBø ÿ»ðAô»`ÉƒK Á»ƒì½ƒÜ ºqBƒWqBƒW ÿ»ƒðAô»ƒðkrƒÝƒðô q BOºq»w ?ó ½_ ,ºô»ð»Üºk ÿ ôÃG þðBýìq»â þðBÜ»xØ QÈ rÝG Á»ì½Ü þðBÜºrãð½Ü ½G ß»üºô»ðAlÝÉè q»â»C ?ºõG ó ½ƒ_ ºrƒâ½ƒÜôBƒð þƒðBƒÜ»ƒðõƒ_½ƒG QƒÈ rƒðAtƒG Á»ì½Ü ,ºôArÜ þ_ ÿAôAk »Gtc ô»C þðBÜºrãð½Ü»è Jtc ÿºôºqºk µJtcôBð»è QÉñƒÉƒùƒG þƒPƒwºk»ƒG »Ü ºrãð½Ü þƒðBƒìAlƒð»ƒC þƒÝƒÉƒ„»ƒG ..µîƒ„ô qk»ƒè Á»ì½Ü ÿºrãð½Ü ôBð»ƒè QƒÈ rƒGºkôBƒð »ƒñƒýƒì»ƒÜ»ƒG µóBÜ»Øºs »ýýñüBC »íƒ„ô qk Á»ƒì½ƒÜ krƒÝƒðBƒüAôAk µRBGæ Á»ì½Ü ÿÂBC ôBð»è »éèAæA»èAæ ÿ»„ô R»ðBð»O ôBãð»ø þðºk»ì þÝÉGtc ôºq»G rOBü s ôºô»PÈ ô»ÝGq ôk ÿ»„ô krÝðBüAôAk ÿºô»C ÿAoºq»w »ì»C ,QÈ rãH¾»ø óBü rÉOrÝw ôºô»PÈ rÝG Jtc þÜ¼ q»w»è rýì»ƒC ï»C ÿºõðBýG ô»G QÈ rñGAk ß¼ q»w óBü qAlñýì»C »Gtc »Ü»ü»„ô rýKBG þè»Ì ½G )rýì»C( ºrã…ÉƒK þwrK q»G»è Býðôk þðBÜºôºolðõO »ýýìçxýC ºqAlÜ»_ rãÉW krÝðBüAôAk ßºô q»ø ,òÉðºk þðBü½g þðBÜ»Gtc þOBÜ»è ÿºô»Cq»G»è QÈ rÝHü qBük óBÜ»wrK q»G ½G óAkqBü pG ½G »…ÉÜ óBüºôºqºk»ðõƒ_ óBƒü óBƒì»ƒð »Ü »ðAsAõhÈõð »ìAlð»C ï»è ÞÉ„»G .ÊGºlPwô qk krÝðBüAôAk ,ó»ÝG »ðBýìºkq»w þO»üBGtc QÈ ô»ðBüºk ‡BK µQƒÈ rƒÝƒHƒü qBƒük ½ƒG þƒOBƒÜ Jtƒc þƒÜ¼ q»ƒw ,QÉG ÿ»Ü»Pw½K ÿ qAkq»Hwºk »OBÜ ô»C þðõGôAô»O ÿ»ðBìAlð»C ô»C ÿ»ðBýü qBÜAôAk ï»è ïBÜ aýø ïÂ»G ôlýÌBØ ÿ»ñü q ¼ s »Ýðõ_ ,q»w »ü õ_»ð ºrãƒð½ƒÜ þðBýìq»â kB…¾k ÿºõÉ„ôBø »Gtc ï»C ÿlýÌAô»Ø ‡»ðArãƒ…ƒÉƒK ôºuAô»ƒPƒwºk ô»ƒC ,ºô»ƒð»ƒÜºkrƒýƒG q ¼ s ôºôArýâqºô ºô»ýÔ»è»w þìºkq»w µïçxýC»è QÉGºk »Ü ºô»ðBPwºô »ðõ_½G ô»C ÿ uk †ülðõO»G ,»ñü q ¼ s ÿAq »Ýðõ_ QÈ rÝHü qBük ½G þOBÜ rýì»C ‡»Õýè»g µQÈ pÉâºk »Õýè»g þ¾¼ q rýì»C »üAõðBüAôpG ÿ rÔõÜ ÿ»OBÜô»CBO ,QÈ rgBð qBð»Üq»G RBÝ`ýƒø »Ü Á»ì½Ü ÿ»ü»ñü q ¼ s ô»C .QÈ ô»Ü»ðqºlÉè þdü q»w »üAõðBüAôpG ó»Üºk Á»ì½ÜôBð þðBÜ»ýýÔ»è»w»è rýHÌ»O þðBÜ»wrK q»G QÈ rÜBð »ü½G ,»ýýð AlìçxýC»è rãÉW z»Ü ôk »üAõðBý„Aô pG ,QÉG»ø óBü rãÉW Á»ì½Ü óBƒýƒÝƒÉƒw»ƒÜ QƒÉƒGºk ,ºôºqºk »ƒðõƒ_ ÞƒÈ qBƒÜ½ƒG óBü rýì»C z»Ü óAk»w QÉGºk ó ½_ ÿlýC ,QÉGrýì»C ô»ƒýƒýƒñƒüBƒC þƒÜ»ƒüºuAô»ƒPƒwºk ‡»ƒì»ƒC ,QƒÉƒƒG»ƒƒð Á»â»è ÿ»ðAô»C .ºôArýâqºô q»Hì»ÑÉK þðBÜºkõìq»Ô»è Á»ì½Ü ôBð»è óAlðBÜ»ýýñüBC »í„ô qk ÿºô»ðkrÝØºs ,rÉèô»ø þðBÜ»_ôBð»è ó»Gtc ô»C þðArãð»üæ µïAlð»C ÿºô»C ,óBñükBG µßõÜq»ƒÜ ,óBƒýƒìq»ƒâ ,óAq ½ƒw »Øºs ºuAô»Pwºk ô»C þðkrGæ ÿAôAk ôºô»PÉñÉìºk µóArãð»üæ µïAlð»C ,ó»Üºk »ðBýñüBƒC þƒìçƒxƒýƒC ÿ»ƒ_ôBƒð µþƒðBƒíƒÉƒéƒw ÿ qBƒ„ þƒƒðBƒƒÜºkrƒƒÜq»ƒƒw µïAlð»C Á»â»è kq ôAq»G»G ‡»ðBì»C ,ó q ô sºqB„ ôB_»è ó rPì»Üq ¼ s Ak»Gtc ô»C ÿºkrÜq»w ô rãð»üæ QÈ ô»Üºkqºk ‡»ü»…ÉÜôBø ï»G .»Ýük þðBÜºqB„ ºô»ýýðBýìq»â kB…¾k ó»üæ»è ÿ»ðBñü pGºkqºk ô»C ÿ»ðAô»`ÉK ÿºô»C ß»ð ,»¾»ì½Ü ÿAq ,QÈ qkpGºkqºk ºô»Gtƒc ÿ ôBƒð»ƒG ºô»ƒðkrƒÝƒðô q ôºôArƒÜôÃƒG ô»ƒC ‡»Ü»Gtc ÿ rýì»C ÿkõg R»ðBƒð»ƒO ,RBƒÜºkqºk kB…¾k rgBC .»ýýðBýìq»â ÿ»Ü»ðõ_½Gô rýG Á»â»è ºq ½W ô»è ÿ râq»G »Ü ‡»ü»Pwºk ô»C µþðBýìq»â þìçxýC ÿºô»ñOôtG µÁ»ì½Ü »Ü ó»Üºk»ðõ_½G µïAlð»C »ƒ¾Bƒw òƒülƒð»ƒ_ ôºõƒHƒPƒwô qk q»ƒw»ƒè R»ðBð»O µQÈ rÜºkºkqºô q»K q»w»è ÿ rƒãƒð»ƒüæ ïÂ»G ,þðBGq õØ »O½G AkôBñÉK»è þ…ýw»Ü óBüºk »ü½G ,ºô»ð»ÜºkrýG ô»C ÿ»ðAô»ƒ`ƒÉƒK ÿ»ƒðAô»ƒC þÝÉ¾Bw lð»_ »Ýðõ_ QÈ râBðq»w óBýðBÜ»ðõ_½G JBxc»G þÜ»`ÉG þÝÉGtc »O½G Á»ì½Ü »ì»ƒÜ »üArÝ„BC »Ýðõ_ ,AkqB…Ô rÈ u»è ‡ºô»C ,þðºk»ì ºtÉƒø ôBƒÝƒü rƒì»ƒC þƒðBƒÜºtƒÉƒø ÿ qBƒ…ƒÔ q»ƒâ»ƒC õG»ðºkBìBC Á»ì½Ü RBÝ`ýø ,»üAõG»ð óBÜ»ýü½gôBð ÿ tÉø µÿ q»Ýw»Ì þG»PÜ»ì µß»_ ÿ qAkq»HPwºk ÿ»Ü½g»Gq»w »_ôBð µÿ ½g»G R»HüBO ÿ sBGq»w þðBÜ»ðõ_½G Á»ì½Ü þPwô qk ÿAq »ü½G .QÉG ÿ ½g ,»ƒðBƒü½ƒg ÿAq »ƒÝƒük ÿ»ƒðAô»ƒC ô»ƒýƒýƒðBƒýƒìq»ƒâ AkqB…Ô rÈ u»è ÞÈ qBÜ ÞÉOBƒÜq»ƒø »ƒ„ArƒÝƒ„BƒC »Ü»g¼kô qBG ,Bì»ð »ƒÜºqBƒ…ƒÔ »ƒÜ AqlƒìBƒXƒð»ƒC »Ýü q»g Á»ì½Ü BPxÉC »ü½G ,þüBwBC ºô»PÉGºk »Ýðõ_ ,ÿ ½g ÿ»Ü»ýüBwBC »g¼kô qBG ºô»PÉ_ºk #.ºô»O½Hì»Ü q»w»è ÿ sBGq»w ÿ qB…Ô

| îýcºo»ì»c êýÌBíxýC

2012/11/12 »íì»„ ôôk )396( ºqBìu

ºô»ñGºkºqBGôk ßõÜq»Ü»è yÌ»G þðBÜ½ü qBñýw ókAlÐ»G µòük»cÂ»w ô»èBük þÝ¾»g »Ü ,RBÜºlPwô qk ßõÜq»Ü»è þðBÜ»…g»G½g ½G õðBg ô»Øõ„ 12 ÿ»ØrýÔ QÈ rÜºk þýPxÈõ¾»ùÜ»ü ÿAôAk ½ƒG †ƒýƒðBƒÜ»ƒƒ¾ô»ƒƒø ÿºqBƒƒG»ƒƒè ,ßõƒÜq»ƒƒÜ ÿºô»ƒƒðkrƒƒÝƒƒHƒƒü rƒƒÌ»ƒƒO ÿAôAk ,þƒƒwBƒƒýƒƒw þƒƒÝƒƒÈ rƒƒÈkôBƒ_ »ð»ƒüæ ÿ ôAô»ƒO þƒýƒPƒxƒÈõƒ¾»ƒùƒÜ»ƒü ,RBÜºk »ƒÜºqBƒ„ þƒðBƒÜ»ƒýƒýƒwBƒw þƒÝƒ¾»ƒg RBƒƒÜºlƒƒ„AôAk ßºô q»ƒƒø .ó rãGqºô QxÈõ¾»ø »ÜºqB„ ,lðBü»ãýƒ„Aq ,Úƒülƒw iƒÉƒ„| ÛArƒƒýƒƒÌ ÿBƒƒPƒƒxƒƒÉƒƒC þƒƒO»ƒƒìõƒƒÝƒc rü»wrü»w ô sAôBýW þðB…ýðôBð»ƒG ÿºô»ðkrÝHü rÌ»O þ¾ô»ø»è ºqBƒGôk ,ßºo»â þðkrÝPwô qk ,»ÜõÜq»ƒÜ ½G †ýðõHÉW»ƒPƒ…ƒýƒð ÿ»ƒÜ»ƒü óBƒü »ÝÉÜ»ü 12 ÿ»ØrýÔ þðBÜ»…g»G½g #.»ðÂô»ø ô»è

»ýüBwBüBð µÿqõPwºkBð þƒÜ»ƒüAsºqBƒ„ ,ºô»ƒýƒ„½ƒhƒƒüæ ,RBÜºkºô»éwBG ,ÿ qAlÝ¾õì ÿ qAõG ÿBƒâtƒÈ qBƒK þƒðBƒÜ»ƒýƒü ôºs ÿ ôAô»ƒO óBýPÈ qAlÝ¾õƒì ÿ»ƒ…ƒÉƒÜ ßõƒÜq»ƒÜ þðBÜºqBü pG»G yÌ»G þíÈ u q ô»ü»ø ôºq ô»ƒƒw ÿºkBƒƒýƒƒØ yƒƒýƒƒƒéƒƒƒW»ƒƒƒì õì»ø ,q õÜBG ÿ qBGô qBÜ ÿ»ãñýwõð ÿ»ƒƒÜBƒƒâtƒƒƒÈ qBƒƒƒK þƒƒƒðBƒƒƒÜ»ƒƒƒýƒƒü ôºs ‡»ðAqBü pG ô»C õÜBO ,ºôkrÜrýâAk QÉðAõOBð z»Ü ,ºô»ñÈ rñÉ„ºô»ñ¾»ø .RBÝG ºô»ðBýü ôºs ô»G »¾»ìBì »ì»C" þ…ýOô ,ßºqBGõì qkBØ| ÿºô»ƒðkrƒÝƒHƒü rƒÌ»ƒO ½ƒG »ƒÝƒÉƒ¾ô»ƒø ‡ºq ½Wô»è þÝÈ qBü pƒG µßõƒÜq»ƒÜ | ."»ýýüBwBüBð µÿ q õPwºkBð ôAô»O

| ."»ÜõÜq»Ü þðkrÝHü rÌ»O þÜ»üºôBì»è ,»ðBýü qBýðAs ô»C þÉK»G óBü½g ÿ ôBð †g»ƒG½ƒg 1800 Alƒì»ƒÜ óBü»Gq ¼ s »Ü ,ºôkrÜqBì½O 12 ÿ»ØrýÔ»è µòük»cÂ»w ô»èBük þðBÜBâtÈ qBK þÝ¾»g þÜ¼ q»w ,ºô»„»üºqBGô»ƒè .ókAlƒÐ»ƒG ºuBìBC ,140 ÿºkBì þÜõÜq»Ü þxýÔ½C þOÂ»wºk »Pxƒü õƒÉƒK ,RBƒÜºkºô»ƒC½ƒG ÿ»ƒƒƒðBƒƒƒÜ»ƒƒƒü ô»ƒƒƒC þƒƒƒðkrƒƒƒÝƒƒƒƒ„»ƒƒƒƒGAk »PÈ qlG ,Ak»ÜºqB„»è òƒÈ rƒÜºlƒPƒwô qk .»ÜºqB„ ÿºqAlýC þƒPƒg»ƒW ,Úƒülƒw ‡ºo»ƒÜBƒƒÜ| ß»üºõÉ„ õì»ø»ƒG ,ºôºkrƒÝƒ„ºô»ƒè ºq ½ƒƒWô»ƒƒè þƒƒÝƒƒÉƒƒ¾ô»ƒƒƒø ÿ ô o»ƒƒƒGô q ÿ qAõG »PÉ`G òýƒ¿ƒÉƒøBƒð ôºô»ƒñƒýƒGºk .ºô»ðkrÝÉW»HÉW

ÿqAõƒƒG þƒƒðBƒƒüAsºqBƒƒ„ ÿAô pƒƒG»ƒƒƒG ,þýwBýw þðArÈkôBƒ_ µÿqAlƒÝƒ¾õƒì ôAô»ƒƒO" ºq ½ƒƒWô»ƒƒè þƒƒÝƒƒÈ qBƒƒƒü pƒƒƒG RBÜôBø µ"»ýýüBwBüBð µÿqõPwºkBð ÿºô»ðkrÝHü rÌ»O ½G »…ýÝÉƒ¾ô»ƒø" ."ßõÜq»Ü ºô»ñÈ rÜºkºqBGôk yÌ»G þðBÜ½ü qBñýw ,»üAõðBýÉK ,þwBýw þðArÈkôBƒ_ ºsBýð»G ,ÛArýÌ ÿBPxÉC þO»ƒìõƒÝƒc lð»_ »Ü ,yÌ»G þíÈ u q þðBÜ½ü qBñýw »ìAq»ì ÿ ôBð»G Ak»ÜºqB„»è þÝÉÜºo»â ßºô ,õGkrÝPwô qk þðBÜ»ýýwBƒýƒw ,)...,yÌ»Hè»C þc ,RBGôtè»C q ôk( µºô»OBÝƒGºqBƒGôk rƒO þƒPƒw»ƒG»ƒì ½ƒG ÿºô»ƒƒðkrƒƒÝƒƒÉƒƒLƒƒPƒƒƒwºk" ‡»ƒƒƒì»ƒƒƒC

:þXðsq»G Bü qºk -ßõÜq»Ü Qwºk ÿ»ðBýü qBýðAs ô»C þÉK»G ÿ12 ÿ»ØrýƒÔ ,ó õƒOô»ƒÜ "rƒÈkôBƒ_" ßºo»â »üAl¾ô»ø»è ,ÛArýÌ ÿBKõw ½ƒG ó õƒHƒÉƒW»ƒPƒ…ƒýƒð ÿõƒðBƒg óBƒƒü ÿqõñw»è »Ü»ØrýÔ þðBÜ»…g»G½ƒg RBƒÜôBƒø ,RBƒÝƒHƒPƒwô qk ßõƒÜq»ƒƒÜ ÿqõñw»è óBÜ»…ƒg»ƒG½ƒg ÿºqBƒìu ½G ‡ºô»C ,ºôkrÝƒükBƒü s »ƒÜºqBƒ„ þPxýè þÜ»üºkrÜq»w lð»_ þ¾ô»ø rƒPƒýƒÝƒÉƒð»ƒüæ lƒð»ƒ_ ô»ƒýƒýƒØArƒƒýƒƒÌ ºrýXðs òülð»_ ÿºô»G ,ºô»PÈ o»âºk óBü»Ü»Pxýè þÝ…K q»w»è óBü ôBƒð »Ü .»Ü»ØrýÔ þüºlƒðBƒìq»ƒÔ »ƒOºôAk

| RBÜºk »„ºo»ø óBÐ¼kq»C ... ºôAu»¿„ BýÜqõO ...òOrãðBì u¼q 61| "ºôkrÜrýãPwºk þOÂôBø óAqAs»ø Akq¼rýOºuk ÿBwBü ÿôBð rÈu»è BýÜqõO|" ß»ü q»ø Á»â»è ÿºô»ðõGõÜ óBì»èqBK»è k»íc»C µ‡BOrýìºk òük»ƒcÂ»ƒw»ƒè »Ü krÝüArÝ„BC Yðq»C .krƒÜ ßq õƒO q»w»è qBü pG óArü sºô ÿºô»ðõG½Ü»è ÿkq õƒÜ»ƒG BƒâkAk»ƒè »ƒÜ ºôAqk ºô»ƒC óBì»èqBK»è ¼pì»C »…ü qBü pGAô .òÈ ôlG ÞüAk þðBìs»G ókrÝü râq»G ÿBƒwBƒü | .ºô»ðAlãðºk»PÈ rhG

QÉGºk rOBü s qõÜBG þðBÜºkqõÜ ºõOrãðBì ÿºvÈ q QÈkBO

þðkrÝwBG "þOô ßõéâõO ,óAkºqAlÉw»è óAkq õÜ »Ü »üºô»C óAkºqAlÉw»è ÿBwBü ÊðAtG ‡BG óBÐ¼kq»C QÉGºk ,ÊñÉwrPG óAkºqAlÉw»è µókrì»è kq õÜ RBÜ aýø»Ü ."ºôBwrO»ð ,ÊñÈ ôk Al…ýOBù…ÉƒK òƒýƒüAôk»ƒè ß¼ q»ƒw óBƒÐ¼kq»ƒC Iƒü»ƒO J»ƒWºq ÿ»…ÉÜ ÿºqBG»è ,BýÜq õO þðArƒü sºô ,òýÉ¾ºk »…ýì»ø »íÉC :lðBü»ãüAq kq õÜ µó õGºô»ÝÉK ,þééýì þPÉÜ»ü ÿºu ¼ rK þ_ ºõÉC ,òü»ÜºlÉW»HÉW þO»ƒüArƒG ?ºôArÝOôºs óBPÉè ô»ü»ø óBPÝÉƒÔBƒì .»ü»ø óBOqBPðBì»èqBK ô rƒü sºô ºõƒÉƒC óAkºqAlƒƒÉƒƒw»ƒƒè ÿAtƒƒw" þƒƒƒ…ƒƒýƒƒOô AlñP„õÜ ô q ¼ rýO þðAôBO ÿºõÉ_qAõ_»è #."ºô»Äºu ¼ q »PÈ rgºk

.QÈ rãG Ç¼ rì þðAlðB…ýƒK ½ƒg þƒOBƒÜ»ƒè ÊƒñƒÈ ôk ßõéâõO ë»xüBC ,k»ìBC»è ÿ qºôBì»W þðºk»ì ÿ»ã¾»ì½Ü þOqBK þÜ¼ q»wôBø " :lðBü»ãüAq óBýñOrãðBì»G RºqBG»w þƒO»ƒwBƒýƒw ÿlƒðõƒO»ƒG þƒOqBƒK ßBƒƒC µRBƒÜºkôºpƒƒü»ƒƒK kq õƒƒÜ ÿºô»ƒƒðAõƒƒO þðAõOrãðBì þðBÜ»ýü qBÜAôAk ÿºqBGqºk Á»â»è ‡»íƒÉƒC .ºõƒPƒxƒhƒÈõƒãƒPƒ…ƒK õÜBO òýPxÈõ¾»ƒøôBƒø AlƒðAõƒOrƒãƒðBƒì þwArÜõíük µþP„BC»G ÿlW ÿ ôBãð»ø þðkrGæ µ»Ü»ƒwrƒK ÿ q»ƒwºqBƒ_ ½ƒG Ë rƒÜºk óæ»ƒW½ƒC q»ƒw»ƒƒè ÿ rƒƒãƒÈ q ."òƒýƒGºlƒìAôºkq»ƒG óBƒíƒñƒOrƒãƒðBƒì»ƒè óBƒÐ¼kq»ƒC ÿ»ƒÜ»ƒðAôlƒÉƒè ÿºqBƒGqºk ÿBwBü ÿºô»ðkrGqBÜ»G »G RºqBG»w

óBýP„AkBü AlðBýÉO ôAlñ¾½ø µYü ô q»ð »ðBOÂô ô»C þO»ìõÝc þðAôArwrLÉè»G ó»ƒüæ»ƒƒè ‡ôkrƒƒGAq þƒƒãƒƒðBƒƒì .ºôAk ºô»ñükqBì ÿ»ðBhülð»G þðAõOrãƒðBƒì µóBƒýƒðBƒÜ»ƒýƒü qBƒÜAôAk»ƒƒG RºqBƒƒG»ƒƒw ,BýÜq õO þO»ìõÝc þýƒPƒxƒÈõƒ¾»ƒùƒÉƒG ÿBâkAk ½G óBýÜ»ü»ìBƒð óAõƒOrƒãƒðBƒì BPƒxƒÉƒC BƒO ïÂ»ƒG ,ºôkqBƒð BƒK ô q ô»ƒC .ºõG»ð óBýìÂºô ÿºôºqºk ÿ rü sºô ,Rl¿G Á qBÜ| þƒðAõƒOrƒãƒðBƒì q»ƒHƒìAq»ƒG»ƒè ,lƒƒü õƒƒw ,lðBü»ãüAq ,BýÜq õO þðBÜ»ðBhƒülƒð»ƒG Akq ¼ rÉOºuk ÿBwBü ÿ ôBð rÈ u»è BýÜq õO ,ºôkrÜrýãPƒwºk þƒOÂôBƒø óAqAs»ƒø ôºôkrÜrOs ½¾BC ÿ»Ü»…ÉÜ ÿ ½g »ì»C þðBÜ»ÔBì»è tÈ q BýÜq õƒO »ƒPƒxƒü õƒÉƒK

RrãðBýðBì †ýðAqBPðBì»èqBK þýwBýw ÿ ô vÉì»è qBXñýì»Ü»ü½G ôºq ¼ s ºvÈ q ô»G óAqBPðBì»èqBK AkBýÜq õO ºô»ðAo»â ÊG»G µRBÜ þðkrÝü qBük ÊG»G ï»C ÿ7»è ôºôkrÜ òOrãðBì»G óBýPwºk µ»ñýéC »ñýì»C qBPðBì»èqBK ôkq»ø »ãðBì óBýPƒwºk k»ƒìBƒC»ƒè q»ƒ_õƒC ÁAks ½ƒC :»ðAô»è óBü rPýXñÉK †ü rÉK ,õGkrÝÉK ,ßõéâõO ë»xüBC ,ßBð»…Ü ß»Pèõâ ,q»XðõO R»cBG»w ,Býüºq õw ÿ q rw ÿ rýìºlüBG óBíwõƒÌ µRq õƒÜ ëkBƒÌ þWq»ì»G k»ìBC þðAôºqB„ þÜ¼ q»w ÊG þñOrãðBì»G óBýPwºk ºô»ðAo»â»ð .krÜ ókqAõhðBð tÈ q BýÜqõO »PxüõÉK :BK ô q ô»C QÈ rãG Ç¼ rì þðBÜ»ÔBì»è ókrÝƒü rƒýƒãƒPƒ…ƒK þƒPƒw»ƒG»ƒì»ƒG þýPxÈõ¾»ùÉG µóAõOrãðBì þÜæB_»è òƒülƒð»ƒ_»ƒè ,BƒýƒÜq õƒO þƒƒO»ƒƒìõƒƒÝƒƒc µþÜæB_ BK ô q ô»C ÿ qB„ µQg»PüBK :‡»ðAô»è ,ArƒÜsBƒw óAlƒðBƒ…ƒýƒK ½ƒg ,Arƒxƒü õƒw ,BƒxƒðºrƒÔ ,BƒƒýƒƒðBƒƒPƒƒü rƒƒG ,lü õƒw ,BƒýƒðBƒíƒ¾»ƒC ,óBƒPƒxƒð»ƒìq»ƒC

óBÜ»xðAuBC -rÈkôB_ kqõÜ þðBýƒðAlƒñƒü s þƒñƒOrƒãƒðBƒì ºu ¼ q 61 BýÜqõO þðBÜ»ðBhülð»G»ƒè ÿôAô»O ‡BPxƒÉƒC BƒO ô»ƒìAôºkq»ƒG ,ºôArÜ»ñÉýW»HÉW óBýðBÜ»ýü qBÜAôAk þƒPƒƒ…ƒƒãƒƒüAq †ƒƒü»ƒƒÜ»ƒƒñƒƒOrƒƒãƒƒðBƒƒì ,ºôkrÝPwô qk þíÈ q»ø µþO»¾ôºkõÉð lüõw ÿºôºqºk ÿrü sºô »Ü ÞÈ q ½W»G rÈu»è BýÜqõO|" QÉ¾ºk AlýÝÉðAôlÉè»è óAqAs»ø Akq ¼ rÉO ºuk ÿBwBü ÿôBð ‡»ì»C ,|"ºôkrÜrýãPwºk þƒOÂôBƒø óBƒÐ¼kq»ƒC »ƒƒÜ »ƒƒüAlƒƒÝƒƒÉƒƒOBƒƒÜ»ƒƒè .»ìAôºkq»G ókrÜ»„ºo»ø»è þXðq»w ,QÈ ô»ðBüºk óAõOrãðBì þýKArg ÿæ»G óBƒùƒýƒW µþƒPƒ…ƒãƒüAq ÿºqBGqºk BýÜq õO þO»ìõÝc ÿ»¾»ìBì 2009»è »Ü ,ò…ÉÝGAq kq õƒÜ þƒwrƒK qAs»ƒø Qƒ„»ƒø ÿ»ƒÝƒü tƒð BƒPƒxƒÉƒCBƒO µó ôArÜrýãPwºk Ak»OÂô ô»è óAõÜæB_ Ã¾ôlG»Ì þñýñýG»è ÿ rãÈ q R»ƒðBƒð»ƒO ó»ƒƒüæ»ƒƒè QƒƒÈ rƒƒÜºk †ƒƒýƒƒðæ»ƒƒW½ƒƒC .ºô»ýðBÜºqºtÈ qBK óBýýÜºq»w þü qBÜAôAk Êw óAô»C þðBìs»G ókrÝü râq»G þƒÔBƒì :»ƒü»ƒø þðBìs»G ólñÈõg ,AlðBÜBâkAk»è ÿkq õÜ »Ü ,óæ»W½C þðkrÜkAsBƒC µÿkq õƒÜ òü rƒOsAôæ Bƒùƒð»ƒO ºsBƒýƒð»ƒG BƒýƒÜq õƒO †ü ô»C ,RBÝHÉW»HÉW óBýƒü qBƒÜAôAk | .ÿkq õÜ þðBìs»G »ðkrÝü râq»G ÿ qºkºlü qBü Yðq»C QðæõG ,Ë rÉK R»ìõÝc ÿ vÉG»Oô µóArü sºõÜ¼ q»w

òÉðºkAk R»ìõÝc ½G ß»ü»PÔ»ø óBýìq»â þðAqBÝÈrÜ ºôAlPwºk»è óBýðBýâ AlðkrÜqBÜ þOBÜ»è qBÝÈrÜ 21 Al¾Bxì»è þƒƒƒýƒƒƒPƒƒƒƒÉƒƒƒƒð½ƒƒƒƒ_»ƒƒƒƒè µ»ƒƒƒƒÜºôAkô q ïÂ»G ,ºô»ñý¾½Üºk ÿ»Ü»ðõHPwô qk aƒýƒø ºõƒýƒðAõƒPƒðBƒì»ƒð BƒƒPƒƒxƒƒÉƒƒCBƒƒO ô»ƒC Á»ƒâ»ƒƒè ß»ƒƒüºô»ƒƒñƒƒýƒƒwrƒƒLƒÉƒè | .òü»ÝG Ak»ðBüBýðBLì½Ü þÙè þwrK q»G ºô»ý„½hƒüæ | ½G ,óAqBÝÈ rÜ ÿBÝülð»w þýðBíÉéw ÿ»Gq ¼ s ,krÜArÝ„BC ÿ"rƒÈkôBƒ_" AkqBƒÜ þƒOBƒÜ»ƒè ÿ»ƒðAqBƒÝƒÈ rƒÜ ô»ƒC µòýðBƒýƒG ,ºôAlƒPƒwºk»ƒè óBƒýƒðBƒýƒâ ÿ»ƒðBƒüBƒýƒðBƒLƒì½ƒƒÜ ô»ƒƒè ÞƒƒÉƒƒ„»ƒƒG ,ó ôkrÜ ½G óBýýPðºrâ ,òðBü ôBñÉø »ñ_Bð óBÜ»ýü½gôBð BýðBLì½Ü ïÂ»G þƒƒýƒƒƒPƒƒƒðºrƒƒƒâ ÿºô»ƒƒƒC ÿ qBƒƒƒGrƒƒƒÈ u .ó»ÝG óBÜºqBÝÈ rÜ ,Al„ºô»G ÿºuBìBC ,q»ìõÌ óBíØõè ÂBÝw óBÜ»ýƒýƒðBƒGq õƒØ ÿ qBƒÜõƒw»ƒÜ »ü½G ,ó»ÜBðqBì½O »ÜºqBÝðºôBg q»w»è Ak»Ü»…ÉÜ ÿAôk»G QÉðAõOBð BÝülð»w #.QÉ`G

ÿ q»GºõÈ o»G ,ïºrÜ»C zBG»Ì ºô»ü½g ÿ qBGô qBÜ ô qBÜ þOºqAsºô þðlðBü»âAq ,îÈ q»ƒø þƒO»ƒìõƒÝƒc þƒýƒO»ƒüÂ»ƒì½ƒÜ ô»è óBüBâBC »Ü lðBü»âAq ÿ"rÈkôB_"»G ó»üæ»è q»â»C ïÂ»G ,»ýýð »ðBýü qBÜAôAk óBü»PwAoBC ºô»O»ƒìõƒÝƒc þƒÜ¼ q»ƒw .ºô»ðºkºk óBýìÂºô ,QÈ rÝG :ÿsBwBñýG ÿBÝülð»w òü»ÝG ºô»ñýwrLÉè ºõýðAõPðBì»ð þðAqBÝÈ rÜ ÿBÝülð»w þÜ¼ q»w| :lðBü»âAq ÿ"rÈkôB_"»G ,ÿ sBwBñýƒG óAqBÝÈ rÜ þðAlPwºk»éƒðBƒýƒâ ÿºvƒÈ q »Ü ,qBÝÈ rÜ 21 »O½P…ü»â ,Al¾Bxì»è þƒÝƒ¾»ƒg óBƒýƒ„10 µòƒýƒðBƒýƒG óBƒƒü11 .òýðBíÉéw ,óBƒƒƒƒƒƒƒíƒƒƒƒƒƒƒwõƒƒƒƒƒƒƒÌ Ë oôBƒƒƒƒƒƒƒø q»ø þðõG þOBÜ»è ,ºôºkrÝý…ýðô q ,AlƒðAlƒPƒwºk»ƒéƒƒðBƒƒýƒƒâ þƒƒÝƒÈ ôAkô q þñÈõ„ »ñü»ƒâºk RBƒÜ òƒü rƒOô s»ƒG

.òð»ü»ãG R»ìõÝc þ…ü"rÈkôB_" ½G ,k»ì»dì q»ìõÌ óBü»ãÈ q ÿºô»C ÿAôk ,ºôºkrƒÝƒðô q óAqBÝÈ rÜ þñý_ þü qBÜAôAk Aqk»ñƒÉƒK ,òƒð»ƒü»ƒãƒG R»ƒìõƒÝƒc þƒÜ¼ q»ƒw»ƒƒG ï»Wq»w ºô»ƒÝƒÈ ôArƒwõƒð ÿBƒãƒÈ o»ƒè ïÂ»G ,ºôkrÜ»PwAqBC óBýðBÜ»ýü qBÜôAk q»â»C ,ºô»O»ðôAqk»ñìÂºô BPxƒÉƒCBƒO †ƒƒƒü rƒƒƒPƒƒƒýƒƒƒÜ»ƒƒƒü»ƒƒƒPƒƒƒÔ»ƒƒƒø õƒƒƒÜBƒƒƒƒO þƒðAlƒðBƒ…ƒýƒK ½ƒg ,ºô»ƒñƒÈ qk»ƒñƒƒìÂºô þÉK»G .óºkºlìBXð»C ÿ q»wBƒOq»ƒw ,†ƒü"rƒÈkôBƒƒ_" þƒƒðBƒƒÜ»ƒƒýƒƒü qBƒƒýƒðAs µóAqBÝÈ rÜ ÿBƒÝƒülƒð»ƒw þƒü qBƒÜAôAk õHƒýƒPƒü rƒG ,óBƒýƒìq»ƒâ þƒðAqºô»ƒ…ƒýƒK ô qBƒÝƒýƒè»ƒƒø þƒƒðkrƒƒÜq»ƒƒG»ƒƒPƒƒwºk»ƒƒè µ×Bì þñPwAqBK ÿBwBü þðlðAõ_qºk þðkrÝýíwºo»G µóAqBÝÈ rÜ þOAsBýPíýC »ãðBìq»Ô ÿ»Gq ¼ s»è ÿ»ðAqBÝÈ rÜ ô»C »ÝÉ¾Bw lð»_ ÿºôBì ½G AlðBÜ»ýýìõÝc ÿæ .ó»ÜºkqBÜ Qw»HÈ râ ÿºõÉ„»G

óBýðBÜAôAk R»ìõÝc þÜ¼ q»w »ñð»ü»âºk ÿBƒÝƒülƒð»ƒw þƒðBƒƒýƒƒìq»ƒƒâ þƒƒÙƒè òðAq»ãýƒð óAqºô»ƒ…ƒýƒK µóAqBƒÝƒÈ rƒÜ ÿ»Ü»ƒðAkq»ƒw þƒOBƒÜ»ƒè »ƒÜ ÿºô»ƒè þƒÜ¼ q»ƒw ,þƒðAs qBƒƒG óBƒƒÄrƒƒýƒƒ`ƒƒÉƒƒð þg»üBG ,»Ü»_ôBð ½G îÈ q»ø þO»ìõÝc þO»¾½ì »ü½G ,ºôAk»ð qBÝÈ rÜ þñý_ »G ÿºô»ƒðAlƒìÂºô ½ƒG óBƒýƒÜ»ƒü»ƒƒPƒƒÔ»ƒƒø Bðq»â»C ,ºôBðAk óBýƒðBƒÜ»ƒýƒü qBƒÜAôAk ÿ q»ƒƒwBƒƒOq»ƒƒw þƒƒðAlƒƒðBƒƒ…ƒƒýƒƒK ½ƒƒƒg .òð»ü»âºkAq þƒÙƒè þƒÜ¼ q»ƒw ,ºô»ƒüºqBƒGô»ƒè| µóAqBÝÈ rÜ ÿBÝƒülƒð»ƒw þƒðBƒýƒìq»ƒâ ô»C ,QƒÉƒð»ƒü»ƒâºlƒüAq ,óAqºô»ƒ…ƒýƒK ,õG»ð óAô»C ½G þÝÉg»üBG aýø »ðAkq»w µôArhÝÈ q ÿºô»ðõG½Ü»è ÿºô»C ÿApÈ ô ïÂ»G ,ó õGqAl„»G AlðBwõð»ìBƒðu ¼ q ô»…ÉÜ µÿ qBÜAôAk Aqk»ñÉK óBü»ãÈ q þƒÜ¼ q»ƒw»ƒG óBƒýƒðBƒÜ»ƒýƒü oõƒÜõƒì»ƒÜ

,×BW ºqAôBC -rÈkôB_ :ëæ»W óAõü»Ü ÿºôBƒì»ƒè ÞƒÈ qBƒìBƒƒC þƒƒÉƒƒK»ƒƒG AlðkrÜqBÜ þOBÜ»è qBÝÈ rÜ 21 ,AkôkrGAq òýüAôk»è ,ºôAlƒPƒwºk»ƒè óBƒýƒðBƒýƒâ ÿqB„ þÜ»ƒüºu ¼ rƒK»ƒè Alƒ…ƒü ôAkô q óBýðBýâ þðArÉC ÿqBÝÈ rÜ ôk ,þðBíÉéw þýƒðAq»ƒãƒýƒð ‡»ƒì»ƒC ,AlƒPƒwºk»ƒè ºôºô q ô»è µºô»O½Oô»ÝÉè þðAqBÝÈ rÜ .QÈ rðAsºlì»gq»Pì»Ü»G R»ƒìõƒÝƒc þðAqºô»…ýƒK µóAqBƒÝƒÈ rƒÜ RBƒÜôBƒø ÿ»PwAqBC ß»ýü qBÜAôAk lð»_ óBýìq»â ,ó»Üºk îÈ q»ø þO»ìõÝc þÜ¼ q»w ÿºôBƒƒƒƒì»ƒƒƒƒè q»ƒƒƒƒâ»ƒƒƒƒƒC ,òƒƒƒƒƒÉƒ¾ºk ,ºô»ñÈ qk»ñìÂºô Al…ƒýƒÜ»ƒü»ƒPƒÔ»ƒø ÿq»ƒwBƒOq»ƒƒw þƒƒðAlƒƒðBƒƒ…ƒƒýƒƒK½ƒƒg .ó»ÜºksBw

‫ديالؤط‬

‫ذمارة (‪ )396‬دو شةممة ‪2012/11/12‬‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫ستراتیژی نوێ خزمەت بەپرسی كەركوك دەكات‬

‫‪4‬‬

‫ئااڵ تاڵەبانی‪ ،‬پارلەمانتاری عیراق لەلیستی هاوپەیمانیی كوردستان‪ ،‬بۆ "چاودێر"‬

‫پێكهات��ەی كەركوك‪ ،‬خەڵ��ك دەزانێـت‬ ‫سازدانی‪ :‬شاهۆ كرماشانی‬ ‫پێویس��تە كە ئیدارییەكان یەكسانی بۆ‬ ‫پارلەمانتارێك��ی عی��راق لەلیس��تی هەمو الیەنەكان رابگرن‪.‬‬ ‫هاوپەیمانیی كوردستان‪ ،‬بڕوایوایە‪ ،‬هەمو‬ ‫چاودێر‪ :‬سەركردایەتیی سیاسیی كورد‬ ‫كاتێ��ك پێداچونەوە‌و س��تراتیژی تازە‬ ‫تا چەند كەمتەرخەم بوە لەجێبەجێكردنی‬ ‫خزمەت بەپرسی كەركوك دەكات‪.‬‬ ‫ئااڵ تاڵەبانی‪ ،‬لەم دیالۆگە تایبەتەیدا مادەی ‪ 140‬دا؟‬ ‫ئ��ااڵ تاڵەبان��ی‪ :‬ت��ۆ ناتوان��ی بڵێی‬ ‫لەگەڵ «چاودێر»‪ ،‬دەش��ڵیت «دەبێـت‬ ‫ك��ورد بەدڵنیایی��ەوە بەی��ەك لیس��ت جێبەجێكردن��ی م��ادەی ‪ 140‬تەنه��ا‬ ‫لەهەڵبژاردن��ی ئەمج��ارەی كەركوك��دا لەدەس��ت س��ەركردایەتیی سیاس��یی‬ ‫بەشداربێت»‪ .‬وەكچۆن پێشوایە‪ ،‬دەبێت كوردە‪ ،‬كۆمەڵێ كێش��ە ه��ەن‪ ،‬رەنگە‬ ‫ك��ورد لیس��تی دیكەش لەگ��ەڵ خۆی لەباش��تر جێبەجێكردن��ی مادەك��ە ئەو‬ ‫بەش��دارپێبكات‪ ،‬لەتوركمان‌و مەسیحی‌و س��ەركرایەتییە كەمتەرخەمی هەبوبێت‪،‬‬ ‫بەدوای مەكتەب‌و نوێنەرەكانیدا نەچوە‪،‬‬ ‫الیەنەكانیتر‪.‬‬ ‫ێ‬ ‫بەاڵم بەشێكیشی پەیوەندیی بەملمالنـ ‌‬ ‫چاودێر‪ :‬هاتنی هێ��زی دیجلە تاچەند سیاسییەكەوە هەیە‪ ،‬چ لەعیراق بەگشتی‌و‬ ‫كاریگەری��ی لەس��ەر هەڵبژاردنەكان��ی چ لەناوچ��ە دابڕێن��راوەكان بەتایبەتی‪،‬‬ ‫شاری كەركوك دەبێـت‪ ،‬چی بۆشاییەك پەیوەندیی بەبودج��ەوە هەیە‪ ،‬بۆ نمونە‬ ‫س��ەركردایەتیی كورد جەختی لەس��ەر‬ ‫دروستدەكات؟‬ ‫ئ��ااڵ تاڵەبان��ی‪ :‬وەك هاوپەیمانی��ی ئەنجامدانی سەرژمێری كردۆتەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫كوردس��تان ناڕەزاییمان لەمە دەربڕیوە‪ ،‬الیەنەكانیتری عی��راق رەتیانكردۆتەوە‪،‬‬ ‫لەب��ەر كۆمەڵێ��ك ه��ۆكار پێمانوای��ە س��ااڵنە بەهەوڵ��ی نوێن��ەران بودج��ە‬ ‫مەترس��یی ئ��ەم هێ��زە لەداهات��ودا دابیندەكرێـت‪ ،‬بەاڵم ئەو بودجەیە كەمە‪،‬‬ ‫دەردەكەوێت‪ ،‬بەمشێوەیە‪ :‬بەشداریكردنی لەبەرئەوە راستە سستی لەالیەن كوردەوە‬ ‫لەئیدارەی شارەكە‪ ،‬هەروا بۆ بارودۆخی هەیە‪ ،‬بەاڵم جێبەجێنەكردنەكەی لەسەر‬

‫ئااڵ تاڵەبانی‪ :‬پێموایە گۆڕینی ستراتیژ‬ ‫كارێكی چاكە ب��ۆ هەركارێك‪ ،‬كە زانیت‬ ‫بەرێگای��ەك ل��ەكات‌و ش��وێنی خۆیدا‬ ‫جێبەجێنابێ��ت‪ ،‬بەدڵنیایی��ەوە دەبێت‬ ‫پێداچونەوە بكرێت‪ ،‬رێوشوێن‌و میكانیزمی‬ ‫نوێ بگرینەبەر‪ ،‬بۆ نمونە س��ەرەتا باس‬ ‫لەوەدەك��را ك��ورد دەبێ��ت لەتوركمان‬ ‫نزیكبێت��ەوە‪ ،‬دەبێت س��ۆزی توركمان‬ ‫رابكێش��ین‪ ،‬كار ب��ۆ توركم��ان بكەین‪،‬‬ ‫بەاڵم دوای چەند س��اڵێك لەم قسانەی‬

‫چ‬ ‫ئەم��ە‬ ‫كاریگەرییەك��ی‬ ‫دەبێت؟‬ ‫ئااڵ تاڵەبانی‪:‬‬ ‫هە ڵبژ ا ر د ن��ی‬ ‫كەركوك ئەگەر‬ ‫بكرێ��ت زۆر‬ ‫گرنگ‌و هەستیار‬ ‫دەبێت‪ ،‬رۆڵێكی‬ ‫زۆر گرنگ��ی‬

‫ئااڵ تەحسین حەبیب عەلی تاڵەبانی‬ ‫لەدایكبوی ‪ 1966‬كەركوك‬ ‫دبل��ۆم لەداكۆكیك��ردن لەمافەكان��ی مرۆڤ‬ ‫لەڕێكخراوی جیهانی��ی (‪)world university‬‬ ‫لەندەن ‪2000 -‬‬ ‫پارلەمانتاری عیراق لەلیستی هاوپەیمانیی‬ ‫كوردستان (یەكێتی)‬ ‫دەمانكرد‪ ،‬ئێستا پۆس��تێكی بااڵ درایە‬ ‫توركمان هەمومان دەزانین چی كاریگەری‬ ‫هەیە لەسەر پرس��ی بەیەكەوەژیان‪ ،‬یان‬ ‫نزیكبونەوەی توركمان لەكەركوك‪ ،‬بۆیە‬

‫دەبێت لەس��ەر كەرك��وك‪ ،‬بۆیە ئەگەر‬ ‫ئێمە پێش��تر ئەو هەڵەیەم��ان كردبێت‬ ‫ك��ورد بەجی��اواز دابەزی��وە‪ ،‬ئەمجارە‬ ‫دەبێـ��ت بەدڵنیایی��ەوە بەیەك لیس��ت‬

‫هەڵبژاردنی ئەمجارەی كەركوك زۆر گرنگ‌و هەستیار دەبێت‬ ‫ئەمنی دەبێتە پش��ێوی‪ ،‬لەئەنجامدا كار‬ ‫لەهەمو پرۆس��ەیەكی شارەكە دەكات بۆ‬ ‫قۆناغێك‪ .‬جگەلەوەی لەئێس��تادا ئەمە‬ ‫پێش��ێلكردنی دەس��تورە‪ ،‬زیادەڕۆیی��ە‬ ‫لەس��ەر رێككەوتنەكان‪ ،‬بەش��ێوەیەكی‬ ‫راس��تەوخۆ ئیس��فزازە لەس��ەر ئاستی‬

‫الیەنە سیاسییەكانی عیراقە‪.‬‬ ‫چاودێ��ر‪ :‬م��ەال بەختی��ار لەوتارێكدا‬ ‫داوادەكات ستراتیژی كورد بۆ دانوستان‬ ‫لەس��ەر مادەی ‪ 140‬بگۆڕدرێت‪ ،‬بۆچونی‬ ‫ئێوە لەو بارەیەوە چییە؟‬

‫مەترسیەكانی هێزی دیجلە چۆن دەبینن؟‬ ‫ئ��ااڵ تاڵەبانی‪ :‬هێ��زی دیجلە جێگای‬ ‫نیگەرانی��ی هەم��و الیەكە‪ ،‬هی��وادارم‬ ‫الیەنەكانیت��ر هەوڵن��ەدەن دژی ك��ورد‬ ‫بەكاریبهێن��ن‪ ،‬جگەل��ەوە پێویس��تمان‬ ‫بەخۆڕاگرتن هەی��ە بەرامبەر ئەو بابەتە‪،‬‬ ‫لەهەمانكاتدا كاری راستەقینەی لەبەغداد‬ ‫دەوێ��ت‪ ،‬ئەندامانی پارلەمان‌و نوێنەرانی‬ ‫حكومی لەبەغ��داد لەگەڵ حكومەت ئەو‬ ‫پرسە یەكالبكەنەوە‪.‬‬

‫هەموكات پێداچونەوە‌و س��تراتیژی تازە دابەزێت‪ ،‬پێموایە دەبێت كورد لیس��تی‬ ‫دیكەش لەگەڵ خۆی بهێنێت لەتوركمان‌و‬ ‫خزمەت بەدۆزەكە دەكات‪.‬‬ ‫چاودێ��ر‪ :‬پێتانوای��ە ب��اری ئەمنیی‬ ‫مەسیحی‌و الیەنەكانیتر‪.‬‬ ‫كەركوك بۆ هەڵبژاردن لەبارە‪ ،‬پێویستە‬ ‫چاودێر‪ :‬الیەنە كوردییەكان دەیانەوێت‬ ‫چاودێ��ر‪ :‬وەك پارلەمانتارێكی عیراق كورد چۆن بەشداری بكات؟‬ ‫بەیەك لیست بەشداری لەهەڵبژاردنەكانی‬ ‫ئااڵ تاڵەبان��ی‪ :‬دەبێت وریابین‪ ،‬نابێت‬ ‫داهاتودا بكەن لەناوچ��ە دابڕێنراوەكان‪ ،‬لەلیس��تی هاوپەیمانی��ی كوردس��تان‪،‬‬

‫ئەوەندە خەڵك بەهێزی دیجلە بتۆقێنین‪،‬‬ ‫دەبێت بەسیاس��ەت‌و دیبلۆماسیانە ئەو‬ ‫مەترسیانە لەسەر كەركوك دوربخەینەوە‪،‬‬ ‫خەڵك��ی كەرك��وك خۆڕاگ��رە‌و هێزی‬ ‫پێشمەرگە هێزێكی ئازایە‪ ،‬ئەم حاڵەتەی‬ ‫ئێستا خوڵقاوە كاریگەریی دەبێـت لەسەر‬ ‫هەم��و هەڵبژاردنەكان‪ ،‬پێوس��تدەكات‬ ‫دیبلۆماس��یەتی ك��وردی لەبەغداد ئیش‬ ‫بۆ البردنی مەترس��یەكانی دیجلە لەسەر‬ ‫خەڵك��ی كەرك��وك بكات‪ ،‬ب��ۆ ئەوەی‬ ‫هەڵبژاردن بەشێوەیەكی ئارام بكرێت‪.‬‬ ‫دەبێـ��ت ك��ورد بەی��ەك لیس��ت‬ ‫لەهەڵبژاردن��ی ئەمج��ارەی كەركوك��دا‬ ‫بەشداربێت‪ ،‬هەوڵ بدات لیستی دیكەش‬ ‫لەگەڵ خۆی بەشدارپێبكات‪.‬‬

‫بۆچی "دیجلە" لەمكاتەدا لەكەركوك پێكهات‌و موسڵ‌و ناوچەكانی دیكەی نەگرتەوە؟‬ ‫عەلی شاكر‪ ،‬پارلەمانتاری عیراق لەلیستی ئەنجومەنی بااڵی ئیسالمی‪ ،‬بۆ" چاودێر"‬ ‫دیكەی نەگرتەوە؟‬ ‫عەلی ش��اكر‪ :‬زۆر‬ ‫راستە‪ ،‬منیش لەخۆم‬ ‫دەپرس��م بۆچی ئەوە‬ ‫نەكرا؟ تەنانەت بۆچی‬ ‫لەمكات��ەدا پێكهێنرا‬ ‫بەدیاریك��راوی؟ بەاڵم‬ ‫دەش��بێ‌ لەخۆم��ان‬ ‫بپرس��ین‪ :‬ئایا سوپای‬ ‫ێ بچێتە‬ ‫عیراق دەتوان ‌‬ ‫هەرێمی كوردستانەوە‪،‬‬

‫عەلی شاكر‪ :‬ئەو مادەیە جێبەجێنەكرا‪،‬‬ ‫تەنانەت پاشەكشەكرا لەجێبەجێكردنی‪،‬‬ ‫چونكە الیەنەكان نەگەیشتنە رێككەوتنێك‬ ‫لەبارەیەوە‪ ،‬ئ��ەوەش بوە هۆی نانەوەی‬ ‫كێش��ەی زۆر بۆ عیراق‪ ،‬ب��ەاڵم كاتێك‬ ‫ئ��ەو م��ادە جێبەجێنەكرا مان��ای ئەوە‬ ‫نییە پەناببەینەبەر ش��ێوازی هەڕەشەو‬ ‫توندوتیژی‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬ئێوە پێتان باشە هەڵبژاردنی‬ ‫پارێزگای كەركوك لەچ كاتێكدابێ؟‬

‫عەلی شاكر مەهدی ساڵح‬ ‫لەدایكبوی ‪ 1955‬بابل‬ ‫دەرچوی ئامادەییە‬ ‫پارلەمانتاری عیراقه‌ لەلیستی ئەنجومەنی بااڵی‬ ‫ئیسالمی‬ ‫ئەندامی لیژنەی مافی مرۆڤه‌‬ ‫سازدانی‪ :‬ستار باقی‬ ‫پارلەمانتارێك��ی عی��راق لەلیس��تی‬ ‫ئەنجومەنی ئیس�ل�امی‪ ،‬دەڵێت «منیش‬ ‫لەخ��ۆم دەپرس��م‪ :‬بۆچ��ی ئ��ەم هێزە‬ ‫لەكەركوك پێكهات‪ ،‬موس��ڵ‌و ناوچەكانی‬ ‫دیك��ەی نەگرت��ەوە؟ تەنان��ەت بۆچی‬ ‫بەدیاریكراوی لەمكاتەدا پێكهێنرا؟»‪.‬‬ ‫عەلی شاكر‪ ،‬هاوكات دەشپرسێت‪ :‬ئایا‬ ‫س��وپای عیراق دەتوانێ‌ بچێتە هەرێمی‬ ‫كوردس��تانەوە‪ ،‬ئایا ئەم هێزە لەترس��ی‬ ‫ك��ورد پێكنەهێنرا‪ ،‬بۆ ئ��ەوەی نەتوانن‬ ‫دەستبەس��ەر كەركوكدا بگ��رن‌و بیخەنە‬ ‫پاڵ هەرێم؟‬ ‫ناوبراو‪ ،‬ل��ەم چاوپێكەوتنە تایبەتەیدا‬ ‫لەگ��ەڵ «چاودێر»‪ ،‬راش��یدەگەیەنێت‪،‬‬ ‫مادەی ‪ 140‬نەك ه��ەر جێبەجێنەكراوە‪،‬‬ ‫بەڵكو پاشەكشەشی پێكراوە‪.‬‬

‫چاودێ��ر‪ :‬هەڵوێس��تتان لەب��ارەی‬ ‫پێكهێنانی هێزەكانی دیجلە چییە؟‬ ‫عەلی شاكر‪ :‬پێموایە ئەوەیان ئەنجامی‬ ‫چارەس��ەرنەكردنی كێش��ەكانی نێ��وان‬ ‫ێ لەوەتێبگەین‪،‬‬ ‫هەرێ��م‌و بەغدادە‪ ،‬دەب�� ‌‬ ‫هەرێ��م بەش��ێكە لەعی��راق‌و عیراقیش‬ ‫پێویس��تە تاكالیەن��ە كاروبارەكان��ی‬ ‫واڵت بەڕێوەبەرێ��ت‪ ،‬ئەوەش پێویس��ت‬ ‫بەوەدەكات پارێ��زگاكان رێزی لێبگرن‌و‬ ‫بەیاساكانیەوە پابەندبن‌و پەنانەبرێتەبەر‬ ‫زمانی هەڕەشە‪ ،‬كاتێكیش باس لەسوپای‬ ‫ێ لێرەوە نەوەستین كە‬ ‫عیراق بكەین دەب ‌‬ ‫لەتەنها ناوچەیەك گۆش��ەگیری بكەین‌و‬ ‫مافی نەبێت بچێت��ە ناوچەكانی دیكەی‬ ‫عیراقەوە‪.‬‬ ‫چاودێ��ر‪ :‬ب��ەاڵم بۆچ��ی ئ��ەم هێزە‬ ‫لەكەركوك پێكهات‪ ،‬موس��ڵ‌و ناوچەكانی‬

‫ئایا ئ��ەم هێ��زە لەترس��ی كوردەكانی‬ ‫هەرێم پێكنەهێنرا‪ ،‬بۆ ئ��ەوەی نەتوانن‬ ‫دەستبەسەر كەركوكدا بگرن‌و بیخەنە پاڵ‬ ‫هەرێم؟ ئایا ئەگەر ئەو كارە كرا س��وپا‬ ‫مافی هەیە دەس��تبخاتە ن��او كەركوك‌و‬ ‫رێگری بكات‪ ،‬كوردی��ش مافی خۆیەتی‬ ‫لەدروستكردنی ئەم س��وپایە بترسێت؟‬ ‫بۆیە ئەوەیان بۆچونێكی نادیارە لەنێوان‬ ‫ك��وردو حكومەت��ی ناوەن��دی‪ ،‬ئەوەش‬ ‫پێویس��ت بەدیالۆگ‌و چارەس��ەردەكات‬

‫عەلی ش��اكر‪ :‬ئێمە پێمانباش��ە نەك‬ ‫ه��ەر كەرك��وك‪ ،‬بەڵك��و ش��وێنەكانی‬ ‫دیكەی عیراقیش لەیەككاتدا هەڵبژاردنی‬ ‫پارێ��زگاكان ئەنجامب��دەن‪ ،‬تەنان��ەت‬ ‫پێمخۆش��ە هەرێم��ی كوردس��تانیش‬ ‫لەیەككات��دا لەگ��ەڵ ت��ەواوی عی��راق‬ ‫هەڵبژاردنەكان��ی ئەنجامبدات‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫عیراق دابەش��بون‌و چەند ناوچەیی پێوە‬ ‫دیارنەبێت‪ .‬بۆ ئەوەی بیس��ەلمێنین نەك‬ ‫ه��ەر كەرك��وك‪ ،‬بەڵكو كوردس��تانیش‬

‫چاودێر‪ :‬داواكراوە پێش��مەرگە چەكە‬ ‫قورس��ەكانی بدات��ەوە عیراق‪ ،‬ئەوس��ا‬ ‫بودجەی پێدەدرێت؟‬ ‫عەل��ی ش��اكر‪ :‬ناكرێ��ت دو هێزمان‬ ‫هەبێت‪ ،‬بەڵكو عیراق یەك سوپای هەیە‌و‬ ‫پێشمەرگەش بەشێكە لەو سوپایە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫بەو ش��ێوەیەی ئێستاش بێت مانای وایە‬ ‫دو هێزمان هەیە‪ ،‬ئەوانیش پێش��مەرگەو‬ ‫س��وپای عیراقن‪ ،‬تەنانەت دەس��توریش‬ ‫باس��ی یەك س��وپای كردوە‪ .‬كاتێكیش‬ ‫پێش��مەرگە ناچێت��ە ژێرباری س��وپای‬ ‫عی��راق‌و پابەندنابێ��ت بەرێنماییەكانی‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا بەش��ێكی زۆری برا كوردەكان‬ ‫لەوەزارەتی بەرگری پۆستیان هەیە‪ ،‬ئەوە‬ ‫مانای وایە پابەندنین بەدەستورەوە‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئێمە لەگەڵ بونی یەك سوپای بەهێزداین‬ ‫لەعی��راق‌و پێش��مەرگەش لەناوچەكانی‬ ‫خۆیان��دا رۆڵێك��ی بەهێزی��ان هەبێت‪،‬‬ ‫سوپای عیراقیش لەوەدا رۆڵیان هەبێ‌‪ ،‬چ‬ ‫جا لەهەرێم یان لەهەر شوێنێكی دیكەی‬ ‫عیراق بێت‪ ،‬كاتێكیش لەعیراق موچەیان‬ ‫پێبدرێت دەبێ‌ ئەرك‌و چەكەكانیش��یان‬ ‫دیاریبك��رێ‌‪ ،‬ب��ەاڵم ئەگەر ئ��ەوە هەر‬ ‫درێژەی كێشاو چەكەكان نەگەڕێنرانەوە‪،‬‬ ‫ئێمەش ئەوكاتە قسەی خۆمان دەبێ‌‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬ئای��ا هیچ گی��راوی عەرەب‬ ‫لەگرتوخانەكان��ی هەرێمی كوردس��تان‬ ‫ماون؟‬ ‫عەلی شاكر‪ :‬بەدڵنیاییەوە هەن‪ ،‬بەاڵم‬

‫بەدەس��تمان گەیش��تون جەخت لەبونی‬ ‫ژمارەیەكی زۆری دەستگیركراوی عەرەب‬ ‫دەكەنەوە‪ ،‬ئەو گیراوان��ەش هەندێكجار‬ ‫حكومەت��ی ناوەن��دی خ��ۆی رەوانەی‬ ‫هەرێمی��ان دەكات‪ ،‬هەندێكجاریش هێزە‬ ‫كوردییەكان لەو ناوچانەی تێیدا بااڵدەستن‬ ‫دەستگیریان دەكەن‪ .‬س��كااڵی ئەوەش‬ ‫دەكرێ��ت هەندێك ل��ەو ناوانەی بۆ ئێمە‬ ‫رەوانەدەكرێن لەم گرتوخانانە ئامادەگیان‬ ‫نییەو هیچ سەردانێكیشیان نییە‪ ،‬ئێمەش‬ ‫وەك لیژنەی مافی م��رۆڤ لەپارلەمانی‬ ‫عی��راق هەقم��ان هەیە س��ەردانی ئەو‬ ‫گرتوخانانە بكەین‪ ،‬بۆ ئەوەی لەرەوش��ی‬ ‫ژی��ان‌و ناوەكانی��ان‌و تۆمەتەكانی��ان‬ ‫بزانی��ن‪ ،‬دەمەوێ��ت راش��كاوانەش بڵێم‬ ‫بەداخ��ەوە برایان��ی بەرپ��رس ل��ەم‬ ‫دۆس��یەیە لەحكومەتی هەرێم هاوكارنین‬ ‫لەگەڵ حكومەت��ی ناوەندی‪ ،‬ئێمە داوای‬ ‫پێكهێنانی لیژنەیەكم��ان كرد بۆ ئەوەی‬ ‫س��ەردانی هەرێمی كوردس��تان بكەین‪،‬‬ ‫تاكو لەنزیكەوە ئاگاداری رەوش��ی مافی‬ ‫مرۆڤ‌و گیراوەكانی هەرێمی كوردس��تان‬ ‫بی��ن‪ ،‬ب��ەاڵم ئ��ەم داوایەم��ان لەالیەن‬ ‫حكومەتی هەرێمەوە رەتكرایەوە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫پێیان راگەیاندین دەتوانن بەسەردانێكی‬ ‫ئاس��ایی بێن‪ ،‬بەاڵم بۆ كارێكی لەمجۆرە‬ ‫ناكرێت‪ ،‬بۆی��ە ئێم��ەش رەتمانكردەوە‬ ‫بۆ سەردانێكی ئاس��ایی بێیین‪ ،‬چونكە‬ ‫ئێم��ە ماف��ی ئەوەمان هەیە س��ەردانی‬ ‫گیراوەكانی هەرێم‌و گرتوخانەكان بكەین‌و‬

‫مادەی ‪ 140‬نەك هەر جێبەجێنەكراوە‪ ،‬بەڵكو پاشەكشەشی پێكراوە‬ ‫لەچوارچێوەی دەستور‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬دەس��تور وەك رێگاچارەیەك‬ ‫باس��كرا‪ ،‬ب��ەاڵم بۆچ��ی م��ادەی ‪140‬‬ ‫جێبەجێنەكرا؟‬

‫بەش��ێكە لەعیراق‌و بەغدادیش پایتەختی‬ ‫هەمو عیراقیەكانە‪ ،‬چونكە ناكرێت بڵێین‬ ‫ئێم��ە هەموم��ان عیراقی��ن‌و بەغدادیش‬ ‫بەپایتەختی خۆمان نەزانین‪.‬‬

‫ژمارەكەی��ان نازانین‌و خۆزگە دەمانتوانی زانیاری لەب��ارەی گیراوەكانیش بزانین‪،‬‬ ‫س��ەردانیان بكەین‪ ،‬س��كااڵو داواشمان لەراستیشدا ئەوەشیان كێشەیەكە لەڕوی‬ ‫لەمب��ارەوە ل��ەال هەی��ە‪ ،‬هەندێكی��ان مامەڵەكردن لەنێوان هەرێم‌و ناوەند‪.‬‬ ‫داوادەكەن بگوازرێن��ەوە بۆ ناوچەكانی‬ ‫دیك��ەی عیراق‪ ،‬بەاڵم ئەو س��كااڵیانەی‬

‫ناوخؤ‬

‫ذمارة (‪ )396‬دو شةممة ‪2012/11/12‬‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫دەنگۆی بڕینی بایەعی‪ ،‬نرخی خۆراك بەرزدەكاتەوە‬

‫‪5‬‬

‫هاواڵتیه‌ک‪ 15 :‬هەزارەكەی مالكی بەشی خواردنی یەك رۆژ دەكات‬

‫چاودێر‪ -‬رێباز هەرتەلی‪:‬‬ ‫حكومەت��ی عی��راق‪ ،‬بڕی��اری‬ ‫هەڵوەش��اندنەوەی فۆرم��ی خ��ۆراك‌و‬ ‫پێدان��ی بڕی ‪ 15‬ه��ەزار دیناری مانگانە‬ ‫بەهاواڵتی��ان دەدات‪ ،‬ئەم��ەش روبەڕوی‬ ‫ناڕەزایی هاواڵتیان‌و پارلەمان دەبێتەوە‌و‬ ‫هاوكاتی��ش ه��ەر لەئێس��تاوە‪ ،‬نرخی‬ ‫خۆراكی لەبازاڕدا بەرزكردۆتەوە‪ .‬ئەمەش‬ ‫لەكاتێكدایە لەسنوری پارێزگای سلێمانی‬ ‫دو هەزار ك��ەس فۆرمی بۆ نەهاتۆتەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم بەرپرس��ێكی كۆمپانیای خۆراك‪،‬‬ ‫جەخ��ت دەكات��ەوە‪ ،‬ك��ە لەكات��ی‬ ‫جێبەجێكردن��ی بڕیارەكەی بەغداد‪ ،‬ئەو‬ ‫هاواڵتیانە كێشەیان بۆ دروستنابێت‪.‬‬ ‫هاواڵتیان ناڕازین‬ ‫هاواڵتی��ان ناڕەزای��ی لەبەرامبەر ئەو‬ ‫بڕی��ارەی حكومەتی عی��راق دەردەبڕن‌و‬ ‫جەخت لەوەدەكەنەوە‪ ،‬ئ��ەو بڕەپارەیە‬ ‫زۆر كەمەو پێویس��تە بكرێت بە‪ 50‬هەزار‬ ‫دین��ار‪ ،‬یان ئەوەتا ج��ۆری خۆراكەكان‬ ‫باش بكرێت‪.‬‬ ‫لەتی��ف رەش��ید‪ ،‬ك��ە هاواڵتییەكە‪،‬‬ ‫ئام��اژەی بەوەدا‪ ،‬ئەگەر بەش��ێوەیەكی‬ ‫تەندروس��ت كەس��ێك نان بخوات‪ ،‬ئەو‬ ‫‪ 15‬هەزارە بەش��ی رۆژێك دەكات‪ ،‬نەك‬ ‫‪ 30‬رۆژ‪ .‬رونیش��یكردەوە ك��ە بڕیارەكە‬ ‫ب��ێ دیراس��ەكردن دراوە‪ ،‬پێویس��تبو‪،‬‬ ‫هەندێ پس��پۆڕی ئابوری‌و بازاڕ‌و خۆراك‬ ‫توێژینەوەیەكی زانس��تی بكەن‌و لەسەر‬ ‫بنەمای ئەوە‪ ،‬بڕیار بدرایە‪.‬‬

‫بەپێی ئەو زانیارییانەشی لەفرۆشیارانی‬ ‫نێو بازاڕی شاری س��لێمانیەوە‪ ،‬دەست‬ ‫"چاودێر" كەوتون‪ ،‬فەردەیەكی برنجی ‪50‬‬ ‫كیلۆیی ‪ 6‬هەزار دینار‌و شەكر ‪ 11‬هەزارو‪،‬‬ ‫ئارد ‪ 5‬هەزار دیناری چۆتە سەرو نرخیان‬ ‫بەرزبۆت��ەوە‪ ،‬ب��ەاڵم نرخ��ی رۆن وەك‬ ‫خۆیەتی‌و گران نەبوە‪.‬‬ ‫لەوبارەی��ەوە عەزی��ز ئیبراهی��م‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری گش��تیی بازرگانیی هەرێم‪،‬‬ ‫جەختی لەوەكرد‪ ،‬كە بەرەسمی هیچیان‬ ‫بەدەس��ت نەگەیش��توەو وتیشی "ئەوە‬ ‫بابەتێكی حەساسەو ناتوانم جاری قسەی‬ ‫لەسەر بكەم"‪.‬‬ ‫هەژاری زیاتر دەكات‬ ‫هاوكات س��ەرۆكی پارلەمانی عیراق‪،‬‬ ‫رایگەیاند‪ ،‬بڕیارەكەی حكومەتی عیراق‪،‬‬ ‫س��ەبارەت بەپێدانی پارە لەبری خۆراك‬ ‫مەترسیدارە‪ ،‬چونكە دەبێتەهۆی ئەوەی‬ ‫رێژەی هەژاری لەعیراقدا زیادبكات‪.‬‬ ‫ئوسامە نوجێفی‪ ،‬لەراگەیەندراوێكیدا‪،‬‬ ‫ی ئ��ەو‬ ‫راش��یگەیاند‪ ،‬چارەس��ەركردن ‌‬ ‫ی ك��ە كاریگەریی��ان‬ ‫كەموكورتیان��ە ‌‬ ‫ی بابەتە‬ ‫هەبوە بەس��ەر دەس��تەبەركردن ‌‬ ‫ی خۆراك‪ ،‬باش��ترە‬ ‫ی كۆبون ‌‬ ‫خۆراكییەكان ‌‬ ‫ك��ە‬ ‫بەش��ێوازێك‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫لەهەڵوەش��اندنەوە‬ ‫فؤتؤ‪ :‬ضاود َير‬ ‫بةث َيويست دةزانر َيت جؤرى خواردنةكان باش بكر َيت‪ ،‬نةك ب ِرينى خؤراكى مانطانة‬ ‫ی‬ ‫گەرەنتی‌ دابینكردن‌و دەس��تەبەركردن ‌‬ ‫ی تێدا نیی��ە لەبازاڕەكاندا‪ ،‬بۆیە پێویستە پێداچونەوەی پێدابكرێت"‪.‬‬ ‫ت��ازە ژیان��ی هاوس��ەرییان پێكهیناوە‪ ،‬كۆمپانیای خۆراكیشم كردوە لەسلێمانی‌و‬ ‫خۆراك�� ‌‬ ‫ئەگەرچ��ی گرفتی��ان بۆ دروس��تبوە‪ ،‬ناوەكەی خۆمم داونەتێ‌‪ ،‬ئەوان بەڵێنیان‬ ‫ی هەبێت‬ ‫دەبێ��ت‌ تەوافوقی‌ نیش��تیمان ‌‬ ‫دو هەزار هاواڵتی فۆرمیان نییە‬ ‫ب��ەاڵم بەجێبەجێكردن��ی ئ��ەم بڕیارە پێداوین كە بۆمان چارەسەربكەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ی ئەو بڕیارە‪ .‬وتیش��ی "ئەم‬ ‫بۆ دەركردن ‌‬ ‫لەالیەكی دیكەوە دو هەزار هاواڵتیانی گرفتی دیكەش��یان بۆ دروست دەبێـت‪ .‬هەرچارەری��ان نەك��ردوە"‪ .‬بەوتەی ئەو‬ ‫ی‬ ‫بڕیارە مەترس��یدارە‌و كاریگەری‌ خراپ ‌‬ ‫دەبێت لەس��ەر هاواڵتی��ان‪ ،‬دەبێتەهۆی س��نوری پارێ��زگای س��لێمانی‪ ،‬فۆرمی عەل��ی ق��ادر هاواڵتی ده‌ڵێ��ت "فۆرمی هاواڵتیی��ە‪ ،‬بەهۆی نەبون��ی فۆرمەوە‪،‬‬ ‫زیادبونی رێژەی هەژاری لەعیراقدا‪ ،‬بۆیە خۆراكیان بۆ نەهاتۆتەوە‪ ،‬بەهۆی ئەوەی خۆراكم ئەمس��اڵ نەهاتۆتەوە‪ ،‬سەردانی كارتی زانیاریش��یان بۆ دروس��تناكەن‪،‬‬

‫ئەوەش كێش��ەیەكی دیكەی��ە كە بۆیان‬ ‫دروس��تبوە‌و ئێس��تاش كە دەڵێن فۆرم‬ ‫نامێنێـت‪ ،‬نازانین ئێمە چی لێ دەكەن‪.‬‬ ‫لەبەرامبەردا بەڕێوەبەری رێكخستنی‬ ‫پس��وڵەی خۆراك لەپارێزگای سلێمانی‪،‬‬ ‫بە"چاودێ��ر"ی راگەیان��د‪ :‬ئەمس��اڵ‬ ‫ئامێرەكان��ی چاپكردن��ی پس��وڵەكان‬ ‫گۆڕانكاریان بەس��ەرداهاتوەو بە"لێزەر"‌و‬ ‫بەش��ێوەیەكی پێشكەتوتر دروستكراون‪،‬‬ ‫ئێم��ەش چەندینجار بۆ ئەو مەبەس��تە‬ ‫لەگ��ەڵ وەزارەت��ی بازرگانی��ی عیراق‬ ‫دانیش��توین‪ ،‬ئ��ەو كێش��ەیەمان‬ ‫خستونەتە بەردەس��ت‪ ،‬وەفدێكی ئەوان‬ ‫س��ەردانیانكردین بەڵێنیان پێداوین ئەم‬ ‫كێشەیەمان بۆ چارەسەربكەن‪ ،‬ئێستاش‬ ‫چاوەڕوانی ئەوانین‪.‬‬ ‫بەی��ان ئەحم��ەد‪ ،‬ب��ڕوای خۆیش��ی‬ ‫نیشاندا‪ ،‬كە بەزویی چارەسەری كێشەكە‬ ‫دەك��ەن‪ ،‬پێش��یوایە ك��ە ئەم��ە زیاتر‬ ‫كێش��ەیەكی هونەریی‪ ،‬هیچ مەبەس��ت‌و‬ ‫دەستی لەپشتەوە نییە‪ ،‬سااڵنە روبەڕوی‬ ‫ئەوكێش��ەیە بوینەتەوە‪ ،‬بەاڵم ئەمس��اڵ‬ ‫رێژەك��ە زیادب��وە بەهۆی��ی گۆڕانكاری‬ ‫لەفۆرمەكانی خۆراكەوە‪.‬‬ ‫لەئەگەری نەمانی فۆرمی خۆراكیش��دا‬ ‫ناوبراو‪ ،‬وتی "تاكو ئێس��تا لەوبارەیەوە‬ ‫بڕیارێك��ی رەس��میمان ب��ۆ نەهاتوە‪،‬‬ ‫ئەگەر ئەوەش بكرێت‪ ،‬ئێمە پش��تگیری‬ ‫ئەو كەس��انە دەكەین ك��ە فۆرمیان بۆ‬ ‫نەهاتۆتەوە‌و كێش��ەكەیان بۆ چارەسەر‬ ‫دەكەین"‪.‬‬

‫حساباتی دوبارەی حانوتەكان كێشە لەنێوان پەروەردەو‬ ‫مامۆستایاندا دروستدەكات‬

‫دروستدەكات‪ ،‬ئەمەش دوبارە دەبێتەهۆی‬ ‫بەك��ەم س��ەیركردن‌و كەمكردن��ەوەی‬ ‫بەهاجوانەكانی مامۆستا‪.‬‬

‫چاودێر‪ -‬نەوزاد مستەفا‪،‬‬ ‫كەیوان جەالل‪:‬‬ ‫پ��اش دەس��تپێكردنی س��اڵی نوێی‬ ‫خوێن��دن‌و بەكرێدان��ی فرۆش��گای‬ ‫خوێندنگەكان‪ ،‬لەالیەن بەڕێوەبەرایەتیی‬ ‫گشتیی پەروەردەی س��لێمانیەوە داوای‬ ‫دوب��ارە پاكتاوكردن��ەوەی حس��اباتی‬ ‫فرۆش��گای قوتابخان��ەو خوێندنگەكان‬ ‫لەبەڕێوەب��ەرەكان دەكرێت‪ ،‬ئەمەش ئەو‬ ‫بەڕێوەبەرانەی توش��ی گرفت‌و نیگەرانی‬ ‫كردوەو سەرۆكی لقی سلێمانی‪ ،‬یەكێتی‬ ‫مامۆس��تایانیش‪ ،‬ئەوە بەداماڵینی بەها‬ ‫جوانەكان��ی مامۆس��تایان دەزانێ��ت‪،‬‬ ‫یاری��دەدەری بەڕێوەبەری پ��ەروەردەی‬ ‫س��لێمانیش‪ ،‬دەڵێت "پەروەردەش وەك‬ ‫هەم��و دامودەزگاكان��ی تر پێویس��تی‬ ‫بەپاكتاوكردن هەی��ە‪ ،‬بۆیە لیژنەیەك‌ بۆ‬ ‫پاكتاوكردنەوەی فرۆشگای خۆێندنگاكان‬ ‫پێكهێنراوە"‪.‬‬

‫حانوتى يةك َيك لة خو َيندنطاكانى شارى سل َيمانى‬

‫بەڕێوەبەرەكان��م ك��راوە ك��ە هەندێك‬ ‫كەلوپەل‌و پێداویستی كڕدراوە یاخود بۆ‬ ‫كرێی هاتوچۆو گواس��تنەوەی كەلوپەل‬ ‫داوای پس��وڵەی نوێ‌ دەكرێت‪ .‬وتیشی‬ ‫"ئاخر چۆن دەكرێت بەڕێوەبەرێك دوای‬

‫فؤتؤ‪ :‬ئاكؤ حمةمةد‬

‫س��لێمانی‪ ،‬داوای لەبەڕێوەبەرایەتی��ی‬ ‫گش��تیی پەروەردەی سلێمانی كردوە كە‬ ‫كەسێتیی مامۆستا بپارێزێت‪.‬‬ ‫ه��ەر لەوبارەی��ەوە س��ەرۆكی لقی‬ ‫س��لێمانی یەكێتی��ی مامۆس��تایانی‬

‫پەروەردە‪ :‬ئامانجمان دڵنیابونه‌وه‌یه‌‬ ‫الی خۆشیەوە یاریدەدەری بەڕێوەبەری‬ ‫گش��تی پەروەردەی س��لێمانی‪ ،‬ئاماژە‬ ‫ب��ەوە دەكات‪ ،‬لەهەم��و دامودەزگاكانی‬ ‫حكومەت پاكتاوك��ردن هەیە‪ ،‬هەریەكەو‬ ‫بەش��ێوەیەك‪ ،‬بۆی��ە لەس��ەر داوای‬ ‫چاودێری��ی دارایی س��لێمانی لیژنەیەك‬ ‫پێكهێنراوە بۆ پاكتاوكردنەوەی فرۆشگای‬ ‫خۆێندن��گاكان‪ ،‬ئ��ەم لیژنەیە‌پارس��اڵ‬ ‫دەستی كردوە بەكارەكانی‪.‬‬ ‫محەمەد س��دیق‪ ،‬وتیش��ی "سەبارەت‬ ‫بەداواكردنی پسوڵەكانی ساڵی پێشو كە‬ ‫مامۆس��تایان بەكەمكردنەوەی بەهاكانی‬ ‫خۆیانی دەزان��ن‪ ،‬وانییە‪ ،‬ئەمە‌ تەنها بۆ‬ ‫دڵنیابونەوەی��ە‪ ،‬چونك��ە لەكاتی كڕینی‬ ‫هەرپێداویستیەكدا دو پسولەوەردەگیرێت‪،‬‬

‫پەروەردەی سلێمانی‪ :‬پەروەردەش پێویستی بەپاكتاوكردن هەیە‬

‫بەڕێوەبەری خوێندنگەكان نیگەرانن‬ ‫بەڕێوەبەرێ��ك ك��ە نەیویس��ت ناوی‬ ‫بهێنرێت‪ ،‬بە"چاودێر"ی وت "ئێمە سااڵنە یەكێتیی مامۆستایان‪ :‬بڕیارەكەی پەروەردە داماڵینی بەهاجوانەكانی مامۆستایانە‬ ‫فرۆش��گاو كافتریاكانم��ان بەكرێ��داوە‬ ‫بەپێی یاس��او رێنمایی��ەكان ‪ %25‬ی بۆ‬ ‫پەروەردە گەڕاوەتەوەو ‪ %75‬ی دراوەتە چەندین خزم��ەت بچێتە پەڕاوگە‪ ،‬یاخود كوردس��تان‪ ،‬بە"چاودێ��ر"ی راگەیان��د‪ ،‬یەكێكیان الی خۆیان دەمێنێتەوە‌و ئەوی‬ ‫بەڕێوەبەری قوتابخانەكان بۆ دابینكردنی ماركێتێك داوای پس��وڵەی بەتاڵ بكات‪ ،‬ئەو بڕی��ارە داماڵینی بەه��ا جوانەكانی تریان دەگەڕێتەوە ب��ۆ پەروەردە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫كەلوپ��ەل‌و پێداویس��تی قوتابخانەكان‪ ،‬ئەم��ە هۆكارێكە بۆ س��ەرپێچی‌و الدان‪ ،‬مامۆستایانە‪.‬‬ ‫پار بەتەواوەتی ئەم بڕیارە جێبەجێنەكرا‪،‬‬ ‫دڵشاد مەجید‪ ،‬وتی "ئێمە هیچ جۆرە بۆیە ئەمس��اڵ بەتەواوەتی كەوتە بواری‬ ‫ئەمەش لەڕێ��گای لیژنەیەكی قوتابخانە ئ��ەو بڕیارەش هیچ بنەمایەكی یاس��ایی‬ ‫یاریدەدەرێ��ك‌و نییە‌و لەالیەن پەروەردەی س��لێمانیەوە كێشەیەكمان لەگەڵ بڕیارەكەدا نییە‪ ،‬بەاڵم جێبەجێكردنەوە"‪.‬‬ ‫بەس��ەرۆكایەتیی‬ ‫دەمانەوێت وەكو شارەكانی هەولێرودهۆك‬ ‫س��ەبارەت ب��ەوەی بۆچ��ی تەنه��ا‬ ‫ئەندامێتیی چەند مامۆستایەك بەپسوڵە دەرچوە"‪.‬‬ ‫تەماشابكرێین لەبڕیاراكاندا‪.‬‬ ‫لەس��لێمانی پاكتاوكردن��ەوە هەیە‪ ،‬وتی‬ ‫مانگان��ە لەالی��ەن سەرپەرش��تیاری‬ ‫ناوب��راو‪ ،‬ئام��اژەی بەوەش��كرد‪" ،‬بەهۆی ئەوەی تائێستا لەهەولێر لیژنەی‬ ‫یەكێتیی مامۆستایان داوای پاراستنی‬ ‫كارگێڕیەوە كاری یاسایی‌و پشكنینی بۆ‬ ‫داوای پس��ۆڵەی بەت��اڵ لەبەڕێوەبەری چاودێریی دارایی نییە"‪.‬‬ ‫كەسێتیی مامۆستا دەكات‬ ‫ئەنجام دراوە"‪.‬‬ ‫ه��اوكات لق��ی س��لێمانی یەكێت��ی ناوەندەكان��ی خوێندن ك��راوە‪ ،‬كاتێك‬ ‫هەر لەوبارەیەش��ەوە "چاودێر"‪ ،‬چەند‬ ‫ئ��ەو بەڕێوەب��ەرە‪ ،‬رونیش��یكردەوە‪،‬‬ ‫ئەمە دو س��اڵە جیاواز لەسااڵنی رابردو مامۆس��تایانی كوردس��تان بەنوسراوی مامۆستایەك هەڵساوە بەكڕینی كەلوپەلی جارێ��ك هەوڵی دا لێدوان��ی نەجمەدین‬ ‫داوای پاكتاوی حس��ابی فرۆشگاكانمان ژم��ارە ‪ 121‬ل��ە ‪ 2012/10/10‬دوای خوێندن��گا‌و ل��ەدوای س��اڵێك بچێتەوە عەلی‪ ،‬بەڕێوەبەری گش��تیی پەروەردەی‬ ‫لێدەكرێت سەرباری بونی لیژنەو بینینی كۆبونەوەی لەگەڵ سەرجەم بەڕێوەبەری الی ئەو دوكاندارە بۆ پس��ۆڵەی بەتاڵ‪ ،‬س��لێمانی وەربگرێ��ت‪ ،‬ب��ەاڵم ناوبراو‬ ‫ێ ناوچ��ە جیاوازەكانی س��نوری ش��اری ئەم��ە چ ج��ۆرە بیركردنەوەیەكی خراپ بەردەست نەبو‪.‬‬ ‫لەالیەن سەرپەرشتیارەوە‌و داوا لەهاوڕ ‌‬

‫مافی چاودێری‌و تەندروستی‬ ‫لەیاسای ماف‌و ئیمتیازاتی كەمئەندام‌و‬ ‫خاوەن پێداویستی تایبەت‬

‫رەند‬

‫لەبەر ئەوەی كوردستان لەسااڵنی رابردوداو بەتایبەت لەسەردەمی رژێمی بەعسدا‬ ‫بەش��ێك بوە لەمەیدانی جەنگی هەشت ساڵەی عیراق – ئێران لەالیەك‌و جەنگی‬ ‫بەع��س‌و كورد لەالیەكی ترەوە‪ ،‬ئەم ش��ەڕانەش هۆكار بون ب��ۆ كەمئەندامبونی‬ ‫چەندەها كەس‪ ،‬هەروەها دوای راپەڕینیش كاتێ كوردس��تان لەبەعس پاككرایەوە‬ ‫چەندین مین‌و تەقەمەنی وەك میراتی ئەو رژێمە روخاوە لەكوردس��تان بەجێمان‪،‬‬ ‫ك��ە تائەمڕۆش ئاس��ەواریان ماوەو ژمارەیەك��ی زۆریش بەهۆی ئ��ەم مینانەوە‬ ‫كەمئەندامب��ون‌و دەب��ن‪ ،‬ئەمەجگە لەو كەس��انەی كە بەهۆی ش��ەڕی نێوخۆی‬ ‫كوردس��تانەوە كەمئەندامبون‪ ،‬بۆیە بەپێویستمزانی تەوەری ئەمجارە تایبەت بێت‬ ‫بەبواری تەندروس��تی لەپڕۆژەیاس��اكەدا ئەگەر چی بەداخ��ەوە ئەم بوارە گرنگە‬ ‫بەتەنها لەدو بڕگەدا ئاماژەی بۆ كراوە‪.‬‬ ‫لەبڕگەی یەكەمی ماددەی (‪)12‬ی یاسای ماف‌و ئیمتیازاتی كەمئەندام‌و خاوەن‬ ‫پێداویس��تی تایبەت هاتوە "حكومەت زامنی وەدەس��تهێنانی كەمئەندام‌و خاوەن‬ ‫پێداویس��تی تایبەت دەكات لەخزمەتگوزاری تەندروس��تی بەخۆڕایی‌و ئاسانكاری‬ ‫پێویس��تیان پێشكەش دەكات‪ ،‬ئەگەر حاڵەتەكە پێویستی بەچارەسەركردن هەبو‬ ‫ل��ەدەرەوەی هەرێم"‪ .‬لەم بڕگەیەدا باس لەخزمەتگوزاریی تەندروس��تی بەخۆڕایی‬ ‫ك��راوە‪ ،‬بەاڵم نازانرێ داخ��ۆ ئەم خزمەتگوزارییە تەنها نەدانی نرخی پس��وڵەی‬ ‫نەخۆش��خانەكانە؟ یان بەخشینی كەسی كەمئەندامە لەسەرجەم خەرجییەكان كە‬ ‫بۆ چارەسەركردنی نەخۆشییەكەی خەرجی دەكات؟‬ ‫ئەگەر تەنها بەخش��ین بێت لەپس��وڵەی نەخۆش��خانەكان ئەمە بەشێوەیەكی‬ ‫گشتی بۆ رۆژگاری ئەمڕۆ زۆر نابێتە ئەرك لەسەر كەمئەندام‌و خاوەن پێداویستی‬ ‫تایبەت‪ ،‬بەڵكو كێش��ەكە لەوەدایە ئەگەر كەسی كەمئەندام توشی نەخۆشییەكی‬ ‫درێژخایەن هات‌و چارەسەریش لەنەخۆشخانە حكومییەكاندا نەبێت‪ ،‬خۆ ئاشكرایە‬ ‫كە نەخۆشخانە حكومییەكان ناتوانن چارەسەری هەمو نەخۆشییەكان بكەن یان‬ ‫تەواوی حەب‌و دەرمانی نەخۆش��ەكە دابینبكەن‪ ،‬پرسیارەكە لێرەدایە ئایا ئەركی‬ ‫حكومەت لێرەدا چی دەبێت چۆن دەتوانێ ئەو خەرجییانە بگێڕێتەوە بۆ كەس��ی‬ ‫كەمئەندام؟‬ ‫یان ئایا حكومەت چ چارەس��ەرێكی بۆ ئەو كەس��انە هەیە كە توشی نەخۆشی‬ ‫دەرون��ی بون‌و خێزانەكانیان چی ت��ر ناتوانن بەخێویان بك��ەن‪ ،‬چونكە بونەتە‬ ‫مەترس��ی بۆ س��ەر ئەندامانی تری خێزانەكە‪ ،‬داخۆ كردنەوەی چەند سەنتەرێك‬ ‫لەش��ارو ش��ارۆچكەكاندا بۆ گرتنە خۆی ئەم جۆرە كەیس��انە دەچنە ریزی ئەو‬ ‫خزمەتگوزارییانەی كە لەدوو بڕگەی ماددەی (‪)12‬ی ئەم یاسایەدا هاتوون؟‬

‫َ‬ ‫هةوال‬ ‫ل َيكدانةوةى‬

‫ذمارة (‪ )396‬دو شةممة ‪2012/11/12‬‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫سوپای سیاسی لەدەوڵەتی دیموكراسیدا!‬ ‫د‪ .‬بەختیار جەبار شاوەیس‬

‫دیجل��ەوە دەیەوێ��ت‪ ،‬لەبەدیهێنانی ئەم‬ ‫خەونە كوشندە نزیكبێتەوە‪ ،‬بەو پێیەی‬ ‫كە لەن��او ئ��ەم دەوڵەتەدا عی��راق كە‬ ‫س��یخناخە بەئامادەبونی دەیان قەیرانی‬ ‫سیاسی‌و بۆش��ایی دەستوریی‌و نائارامی‬ ‫رەوش��ی ئەمن��ی‌و رابردویەكی خوێناوی‬ ‫لەكوشتن‌و بڕین لەسەربنەمای ناسنامەو‬ ‫شوناس��ی تائیف��ی‪ ،‬جواڵندن��ی هێ��ز‬ ‫بەمەرامی سیاسی‌و بەرژەوەندیی تایبەتی‬

‫لەومەڵۆیان��ەی دەچن��ە س��ەرخەرمانی‬ ‫الدان‌و پێش��یلكاریە دەس��توریەكانی‬ ‫دەوڵەتمەدار‪ ،‬بەوەی لەزیاتر لە‪ 20‬شوێنی‬ ‫دەستوردا هاتوە كە لەوناوچانەی مادەی‬ ‫‪ 140‬دەیانگرێتەوە دەبێت بەهەماهەنگی‌و‬ ‫تەوافوق��ی الیەنە ناكۆك��ەكان‌و پێكهاتە‬ ‫جیاوەزەكان كێش��ە سەربازی‌و سیاسی‌و‬ ‫ئەمنییەكان یەكالبكرێتەوە‪ .‬كەواتە‪:‬‬ ‫*ئ��ەم هەن��گاوە بەكورتییەك��ەی‬

‫لەهەمو كات زیاتر‪ ،‬ئێس��تا پرس��یارو‬ ‫گومان لەدیموكراسییەكەی عیراق هەیە‪،‬‬ ‫بەئەندازەیەك لەدوای پرۆس��ەی ئازادی‌و‬ ‫هاتن��ی هێزەكانی ئەمەری��كاوە بۆ ئەم‬ ‫دەوڵەتە‪‌،‬وەك ئەم چركەساتە سیستەمی‬ ‫سیاس��ی‌و دامەزراوەكان��ی دەوڵ��ەت‌و‬ ‫دەسەاڵتەكانی یاسادانان‌و‬ ‫دادوەری‌و جێبەجێك��ردن‬ ‫رەهەندی نادیموكراسییان‬ ‫ن��ەك‬ ‫وەرنەگرت��وە‌و‬ ‫هەرئەمە‪ ،‬بەڵكو لەهەندێك‬ ‫ئاس��ت‌و پێ��وەر‌و فۆرمی‬ ‫كارلێككردندا مەس��ەلەكە‬ ‫ب��ۆ‬ ‫سەریكێش��اوە‬ ‫ێ‬ ‫دەركەوتنی مۆدیلێكی نو ‌‬ ‫لەسیس��تەمی دیكتاتۆری‬ ‫ب��ەوەی هەڵب��ژاردن‌و‬ ‫س��ندوقەكانی دەنگ��دان‬ ‫دەكرێت��ە بەرمەبن��ای‬ ‫دامەزراندن��ی پارلەم��ان‌و‬ ‫لەمیش��ەوە دەسەاڵتەكان‬ ‫دیاریدەكرێ��ن‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫لەئەدگارەكانی حوكمكردن‌و‬ ‫بریارەكان��ی پەیوەن��د‬ ‫بەمەس��ەلە هەس��تیار‌و‬ ‫چا ر ە نو سس��ا ز ە كا نە و ە‬ ‫ئاراس��تەیەكی تاك��ڕەوی‬ ‫وەردەگرن‪.‬‬ ‫ب��ۆ واڵتێك��ی وەك‬ ‫عی��راق ك��ە تیكەڵەیەكە‬ ‫لەئاینی جیاواز‌و نەتەوەی‬ ‫ناچونی��ەك‌و مەزهەب��ی‬ ‫ناكۆك‌و پێكهاتەی سیاسی‬ ‫هاتنى ه َيزى دجيلة بؤ كةركوكء دةوروربةرى بارطرذيیةكى سياسى توندى دواى خؤیدا ه َينا‬ ‫دژ بەیەك‪ ،‬ئ��ەوەی زیاتر‬ ‫پانتایەكانی دیموكراس��ی‬ ‫بەرتەس��كدەكاتەوە‌و دواج��ار مۆراڵ��ی لەناوخۆی ‌واڵتدا دواهەمین بزمار دەبێت كۆتایهاتنی حكوم��ەت‌و دامودەزگاكانی‬ ‫ئاسایش‌و ئەو ئەنجومەنە هەڵبژێردراوانەیە‬ ‫دەسەاڵتێكی گش��تگیر پراكتیزە دەكات كە لەتابوتی دیموكراسی دەنرێت‪.‬‬ ‫لەپەیوەندیدا‪ ،‬بەپێكهێنانی فەرماندەیی بەشێوەیەكی ئۆتۆماتیكی ئەم ئەركانەیان‬ ‫بەسیاس��یكردنی س��وپای دەوڵ��ەت‌و‬ ‫تێوەگالنیەت��ی لەملمالنێكان��ی نێ��وان دیجل��ە بەقواڵی��ی س��نوری ناوچ��ە لەئەس��تۆیەو فەرماندەی��ی دیجلە هێدی‬ ‫س��ەركردە‌و ئەجێندای تایبەتی حیزب‌و دابرێنراوەكان‪ ،‬كۆمەڵێك فاكتی ‌واقعی‌و هێ��دی دەكرێت��ە ئەلتەرناتیڤ��ی دەزگا‬ ‫لیس��تە سیاس��ییەكان‪ ،‬وەك ئەوەی كە دەرهاویشتەی سیاسی‌و دەستوریی هەیە خۆماڵیی��ەكان‌و گۆڕین��ی سیس��تەمی‬ ‫دیموكراس��ی بۆ سیس��تەمێكی سوپایی‬ ‫ن��وری مالك��ی س��ەرۆكوەزیرانی عیراق كە مەغزاكانیان هەاڵوێرد دەكەین‪:‬‬ ‫*دیجل��ە دەبێت��ە مەڵۆیەك��ی دیكە تۆقێن��ەر‪ .‬ه��ەروەك بەتاڵكردن��ەوەی‬ ‫لەپێكهێنانی فەرماندەی ئۆپەراسیۆنەكانی‬

‫دەسەاڵتی ش��ەرعی كوردە لەوناوچانە‬ ‫كە بەهۆی ئەنجام��ی هەڵبژاردنەكانەوە‬ ‫وەریگرتوە‪ ،‬بەتایبەتی دوای ئەوەی كە‪:‬‬ ‫*زانیاریی��ەكان ئاماژە ب��ەوە دەكەن‬ ‫خەڵكان��ی ئەنفالچی‌و ئەوانەی یاس��ای‬ ‫لێپرس��ینەوە‌و دادپ��ەروەری (ریش��ە‬ ‫كێش��كردنی بەع��س) دەیانگرێت��ەوە‪،‬‬ ‫خزێنراونەتە ناو ئەم ئۆپەراسیۆنەوە‪.‬‬ ‫سەرباری راس��تییەكانی سەرەوە‪ ،‬زۆر‬

‫گرنگە ئام��اژە بەوەبكەین نە حكومەتی‬ ‫ئێس��تای عی��راق وەك ج��اران بەهێز‌و‬ ‫توانای سەربازی‌و لۆجیستی تۆكمە بو‪،‬‬ ‫نە مالكیش بەئەندازەی سەدام تاكڕەوە‪،‬‬ ‫هەروەها نە كوردیش وەك ئێستا بەهێز‌و‬ ‫كاریگەرب��و لەعی��راق‌و ناوچەكە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫س��ەرەنجام ئیرادەی دیموكراس��یخوازان‬ ‫بەس��ەر سیاس��ەتی قاندراو بەس��وپا‌و‬

‫‪8‬‬

‫ئەردۆغان لەبەرامبەر‬ ‫دو هزری دژبەیەكدا‬ ‫رەوا حاجی‬ ‫(ئەوەی لەسەر ئێمەبو بۆ رزگاركردنی گیانی مانگرتوان كردمان‪ ،‬لەمە بەدواوە‬ ‫هەرچیەكیان لێبێت ئۆباڵی بەگەردنی خۆیان)!!‬ ‫ئەمە وتەی (بولەنت ئارنچی) جێگری سەرۆكوەزیرانی توركیایە‪ ،‬لەدوای‬ ‫كۆبونەوەكەی ئەنجومەنی وەزیرانی توركیا لەبارەی جێبەجێكردنی داواكاری‬ ‫مانگرتوانی زیندانی‪ ،‬لەكاتێكدا زیندانییە مانگرتوەكان ‪ 3‬داواكاریان هەیە‪ .‬كە‬ ‫خۆی لەمافی قسەكردن‌و نوسین بەزمانی كوردی‌و خۆپارێزی بەزمانی كوردی‌و‬ ‫هەڵگرتنی رێگری لەسەر ئۆجاالن‪-‬ە‪ ،‬بەاڵم دەشێت بپرسین بۆچی حكومەتی‬ ‫توركیا تەنیا خاڵی دوەم بەهەند وەردەگرێ لەكاتێكدا ئەگەر دەخوازێت كێشەكە‬ ‫چارەسەر بكات‪.‬‬ ‫شیكردنەوەیەكی سانا بۆ وتەكەی ئارنچ ئەوەیە فشارێكی نێودەوڵەتی‌و بەتایبەتیش‬ ‫ێ بەبێ‌ ئەوەی هیچ‬ ‫لەالیەن رۆژئاواوە هەیە‪ .‬كە دەبێت كۆتایی بەو مانگرتنانە بهێنر ‌‬ ‫مانگرتوەیەك گیان لەدەستبدات‪ .‬هەر بۆیە حكومەتی توركی ناچارە بیر لەداواكاری‬ ‫خۆپیشاندەران بكاتەوە نەك ئەوەی خۆی هەوڵی چارەسەریبدات‪ ،‬چونكە وتەیەك‬ ‫كە دەڵێت «ئەوەی لەسەر ئێمە بو بۆ رزگاركردنی گیانی مانگرتوان ئەنجاممانداوەو‬ ‫لەمەبەدوا هەرچیەكیان لێبێت ئەوا ئۆباڵیان بەئەستۆی خۆیان!» ئەمە زیاتر‬ ‫پەیامێكە بۆ واڵتانی ئەوروپاو ناوەندەكانی فشار لەتوركیا‪ ،‬كە ویستویانە داواكارییەكە‬ ‫ێ داواكاریەدا‬ ‫چارەسەربكەن‪ ،‬بەاڵم دەشێت دوبارە بپرسین بۆچی لەناو ئەو س ‌‬ ‫تەنیا یەك داواكاریان جێبەجێدەكرێت‪ .‬بەپێی هەندێك زانیاری وردی میدیایی ئەوە‬ ‫ئاشكرا كراوە لەكاتی جێبەجێكردنی داواكاری خوێندن بەزمانی كوردی‌و هەڵگرتنی‬ ‫تەجرید لەسەر ئۆجاالن شەقامی نەتەوەپەرستی توركی دەهێنێتەوە سەرشەقام‪،‬‬ ‫كە لەئێستادا ئەم چینە نەژادپەرستەش لەتوركیادا بەدوای بیانویەك دەگەڕێن بۆ‬ ‫هاتنە سەرشەقام‪ ،‬لەئێستادا حكومەتەكەی ئەردۆغان بەقەیراناویترین‌و بێچارەترین‬ ‫ێ خاڵەدا كۆتایی‬ ‫كاتدا تێپەڕدەبێت جێبەجێكردنی داواكاری كوردەكان لەو س ‌‬ ‫دەهێنێت بەمانگرتنی زیندانیان‌و توركیا لەسكانداڵی گیان لەدەستدانی مانگرتوان‬ ‫رزگار دەكات‪ ،‬بەاڵم هاوكات شەقامی نەتەوەپەرستی توركی‌و باڵی كەمالیستەكان‬ ‫دەهێنێتە سەرشەقام‌و ئەم گروپەیان زۆرێكیتر لەواڵتانی رۆژئاوا پشگیریاندەكەن‬ ‫لەپای سەرلەنوێ ئاكتیڤكردنەوەی رۆڵی توركە عەلمانییەكان‪ ،‬دواجار ئەمەش‬ ‫بۆ حكومەتەكەی ئەردۆغان جۆرێكیتر لەروبەڕوبونەوەی بێهێزی دەنوێنێت‪.‬‬ ‫لەكۆی هەمو ئەم گۆرانكاریانەدایە كە لەئێستادا هەوڵدەدرێت شەقامی كوردی‌و‬ ‫نەژادپەرستی توركی لەبەرەیەكی دژبەیەكدا كۆبكاتەوە ئەویش بەهاوپەیمانی پارتی‬ ‫دادو گەشەپێدان‌و پارتی بزاڤی نەژادپەرستی لەبەرامبەر ئەو تەریب كاركردنەی‬ ‫پارتی ئاشتی‌و دیموكراتی كوردی‌و پارتی گەلی كۆماری كەمالیستی كە سەرەرای‬ ‫بەدڵ ناتەبابونیان لەسەر داواكاریەكانی یەكتر‪ ،‬بەاڵم لەئێستادا وادەبینرێت كە‬ ‫پێكەوە بۆ دو مەزرای جیاوازی دژ بەیەكیش بێت كاردەكەن لەپێناو خڕكردنەوەی‬ ‫دەنگی ناڕەزایەتی زیاتر‪.‬‬ ‫ێ ئەوەی‬ ‫باس��كی هێز س��ەركەوت‪ .‬وەل ‌‬ ‫دەبێت��ە قوربانی ئەمجۆرە سیاس��ەتانە‬ ‫ت��ەواوی عیراقییەكانە‌و پاشەكش��ەیانە‬ ‫لەدیموكراس��یبون‪ ،‬ئەگەرن��ا وەك‬ ‫لەدواهەمی��ن ژمارەیدا تیشكیخس��توەتە‬ ‫س��ەر رۆژنامەی نیوی��ۆرك تایمز داوای‬

‫لەس��ەرۆكی ئەمەریكا كردوە پێویس��تە‬ ‫لێپێچینەوە لەنوری مالكی بكرێت‪ ،‬وەك‬ ‫سەرەتایەك بەوەی عەقڵییەتی تاكڕەوی‬ ‫سوپا دۆست شكست دەخوات‪ ،‬ئەگەرێك‬ ‫كە دور یا نزیك دەبێتە واقع‪.‬‬

‫دۆالرەكانی نەوت‌و سەلەفییەكان‬ ‫ئا‪ :‬ئارام مەحمود ئەحمەد‬ ‫یەك��ەم بزوتنەوەی دی��اری مەزهەبی‬ ‫لەنێ��وان موس��وڵماناندا بەبۆچون��ی‬ ‫ژمارەیەك زانای ئیس�ل�امی س��ەلەفییە‌و‬ ‫لقە هیندییەكەی بریتی��ە لەو هەواڵنەی‬ ‫كە (ش��ا وەلی الله دەهل��ەوی) لەگەڵ‬ ‫ئ��ەم بزوتنەوەیەدا داویەت��ی هەرچەندە‬ ‫نەیتوانی سەركەوتن بەدەستبێنێت‪.‬‬ ‫هەس��تكردن بەدروس��تبونی قەیران‪،‬‬ ‫هۆكاری س��ەرەكی دەركەوتنی ئەمجۆرە‬ ‫بزوتنەوەیە بو وەك شەڕە بەردەوامەكانی‬ ‫نێوان عوس��مانییەكان‌و س��ەفەوییەكان‬ ‫لەزۆرب��ەی ناوچ��ە ئیس�ل�امییەكاندا‪.‬‬ ‫بەبۆچون��ی س��ەلەفییەكان ئ��ەوەی‬ ‫موس��وڵمانانی لەنەزانی نزیك كردبۆوە‬ ‫چەند ش��تێك بون‪ :‬خوراف��ات‌و بەپیرۆز‬ ‫زانینی مەزارگە‌و داوای یارمەتی لەگیانی‬ ‫پیاو چاكان‌و گرفتی نێوان موسوڵمانان‌و‬ ‫كەمبون��ەوەی پەیوەندیی موس��وڵمانان‬ ‫بەس��ەرچاوە پلەیەكەكان��ی ئای��ن واتە‬ ‫قورئان‌و سوننەتەكانەوە‪.‬‬ ‫لەكاتی راپەڕین��ی جیهانی عەرەبیەوە‬ ‫س��ەلەفییەكان لەتۆڕێك��ی نهێن��ی‌و‬ ‫گەورەوە گ��ۆڕان بۆ هێزێك��ی بەتوانا‌و‬ ‫بەناوبانگ‪ .‬هۆكاری گەشەی بەرچاویان‪،‬‬ ‫گەورەترین بەرهەمهێنەری نەوتی جیهان‪،‬‬ ‫(عەرەبستانی سعودیە)یە‪.‬‬ ‫كاتێك موسوڵمانانی توڕە رۆژی ‪11‬ی‬ ‫سێپتەمبەری ‪ 2012‬وەك ناڕەزایی به‌رامبەر‬ ‫ئەو فیلمەی لەس��ەر پێغەمبەری ئیسالم‬ ‫بەرهەمهێن��را‪ ،‬لەب��ەردەم باڵیۆزخانەی‬ ‫ئەمریكا لەقاهیرە خۆپیشاندانیان دەكرد‪،‬‬ ‫ئااڵی رەش��یان بەدەستەوە بو‪ .‬ئەم ئااڵ‬ ‫رەش‌و سپیانەی سەلەفییەكان بەخێرایی‬

‫لەس��ەنعای یەمەنەوە تا بەنغازی لیبیا‌و‬ ‫لەسەرجەم جیهانی عەرەبیدا بینران‪.‬‬ ‫لەراستیدا راپەڕینی ‪2011‬ی عەرەبەكان‬ ‫یارمەتیەكی گەورە بو بۆ سەلەفییەكان‌و‬ ‫بەڕۆیش��تنی دیكتاتۆرەكان��ی جیهان��ی‬ ‫عەرەب��ی دەركەوت��ن‪ .‬ئ��ەم گروپان��ە‬ ‫بەس��ەرمایەی حكومەتەكان��ی كەنداوی‬ ‫عەرەبی پش��تیوانی دەكرێ��ن‌و كەوتنە‬ ‫ێ لەگەاڵ بەهاری عەرەبی‪.‬‬ ‫كێبڕك ‌‬ ‫ئەم موس��وڵمانە توندڕوان��ە لەلیبیا‌و‬ ‫مالی مەزارگە‌و ناوەندە مەزهەبییەكانیان‬ ‫وێران كردوە‪ .‬هاوبیرانی ئەمانیش لەتونس‬ ‫لەهەوڵ��ی بێدەنگكردنی س��كۆالرەكان‌و‬ ‫لەناوبردن��ی ئەو بەرهەم��ە هونەریانەن‬ ‫ك��ە بەبۆچونی ئ��ەوان كوف��رن‪ .‬بونی‬ ‫سەلەفییەكان لەسوریاش هەستپێكراوە‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم ئ��ەوەی تائێس��تا كەمت��ر‬ ‫ێ‬ ‫تیش��كی خراوەتەس��ەر‪ ،‬ئەوەیە كە ك ‌‬ ‫پش��تیوانی لەس��ەلەفییەكان دەكات؟‬ ‫پس��پۆڕانی ناوچەیی‌و دیپلۆمات‌و دەزگا‬ ‫هەواڵگرییەكان‪ ،‬عەرەبس��تانی سعودی‌و‬ ‫دۆالرەكانی نەوت بەپشتیوانی سەرەكی‌و‬ ‫بێ‌ كۆتایی س��ەلەفییەكان دەناس��ێنن‪.‬‬ ‫س��ەمیر ئەمغ��ار نوس��ەری كتێب��ی‬ ‫سةلةفييةكان ثاش روداوةكانى بةهارى عةرةبى بةرةو دةسةآلت دةكشي‬ ‫(س��ەلەفیگەریی هاوچ��ەرخ‪ ،‬بزوتنەوە‬ ‫ستراتیژییەكانی شانش��ینی عەرەبستان‬ ‫گروپییەكان لەرۆژئاوا) دەڵێت «بەڵگەی سااڵنە چەندین ملیۆن یۆرۆ بۆ پشتیوانی لەدروستبوندایە‪.‬‬ ‫بكەن»‬ ‫زۆر هەن لەس��ەر ئەوەی عەرەبس��تانی لەسەلەفییەكانی جیهان خەرج دەكات»‬ ‫س��عودی دابینك��ەری ئابوری��ی گروپە‬ ‫لەگ��ەاڵ س��ەرهەڵدانی «بەه��اری‬ ‫ئیسالم ئامانجە یان شانشینی‬ ‫هەروەها لەدرێژەی وتەكانیدا (سەمیر)‬ ‫سەلەفییەكانە»‬ ‫عەرەبی» پش��تیوانانی س��ەلەفیگەری‬ ‫عەرەبستان؟‬ ‫رونیدەكاتەوە ك��ە زۆربەی خوێندكارانی‬ ‫هەناردەكردنی ئیس�ل�ام تەنها ئامانجی یارمەتییەكانیان‌و ئامانجە سیاسییەكانی‬ ‫(ئەنت��وان بس��بو) بەڕێوەب��ەری خوێندنگەكانی شاری (مەدینە) بێگانەن‌و‬ ‫ناوەن��دی چاودێ��ری واڵتان��ی عەرەبی س��ود لەیارمەتییەكان��ی عەرەبس��تانی دەزگای سیاسەتی دەرەوەی عەرەبستان خۆی��ان راس��تەوخۆتر بەگروپ��ە‬ ‫لەپاریس دەڵێت «ئەوەی ئێمە لەبارەی س��عودی وەردەگ��رن‪ .‬ئ��ەوان كاتێ��ك نی��ە‪ .‬وەك ئ��ەوەی س��ەمیر دەڵێ��ت دیاریكراوەكان��ی خۆی��ان گەیان��دوە‪.‬‬ ‫س��ەلەفییەكان لەمالی‌و باكوری ئەفریقا خوێندنەكەیان تەواو دەكەن دەگەڕێنەوە «یەكێك لەسەرەكیترین ئامانجەكانی ئەم (محەمەد عەلی ئەدروبی) ش��یكەرەوەی‬ ‫دەیبیس��تین لەراس��تیدا ش��ێوازێكی ب��ۆ واڵتەكانیان بۆ ئ��ەوەی بانگخوازی دەزگای��ە‪ ،‬پتەوكردن‌و پێكهێنانی تۆڕێك سیاسی دوای ئاماژەدانی بەسەركەوتنی‬ ‫وەهابیی��ە‌و ناوەندەكەی عەرەبس��تانی س��ەلەفیگەری ب��ن‌و لەمڕوەش��ەوە لەو پش��تیوانانەیە ك��ە بتوانن بەرگری پارتی سەلەفی (نور) لەمیسر بە(فرانس‬ ‫س��عودیەیە‪ .‬عەرەبستانی سعودی ئێستا بزوتنەوەی س��ەلەفییەكانی فرەنس��اش لەبەرژەوەندیی��ە ئاب��وری‌و ئایدۆلۆژی‌و ‪)24‬ی وت��وە‪ :‬بەنەمان��ی دیكتاتۆرەكان‬

‫رێگە بۆ جێگیرب��ون‌و ئامادەبونی پارتە‬ ‫سەلەفییەكان هەموار بوە‌و ئێستا ئەوان‬ ‫راستەوخۆ‌و بەڕەس��می یارمەتی دارایی‬ ‫لەعەرەبس��تانی س��عودی وەردەگ��رن‪.‬‬ ‫عەرەبس��تانی س��عودی س��ەری سوڕما‬ ‫لەروداوی بەهاری عەرەبی‪ ،‬بەاڵم وەاڵمی‬ ‫ریاز‪ ،‬پێكهێنانی بزوتنەوە سەلەفییەكانی‬ ‫ئ��ەم واڵتان��ە بو ب��ۆ ئ��ەوەی بتوانێت‬ ‫كاریگەریی زیاتری لەسەریان هەبێت‪.‬‬ ‫س��تراتیژی عەرەبس��تانی س��عودی‬ ‫كێبڕك��ێ‌ لەگ��ەاڵ قەت��ەر‌و واڵتانیتری‬ ‫كەنداوی عەرەبی‌و ئیخوان موسلمینە‪.‬‬ ‫كەریم سەدر شیكەرەوەی بابەتەكانی‬ ‫واڵتان��ی كەن��داوی عەرەب��ی‪ ،‬دەڵێ��ت‬ ‫«لەنێوان عەرەبس��تانی سعودی‌و قەتەر‬ ‫كێبڕكێی زۆر بۆ كێشكردنی سەلەفییەكان‬ ‫ب��ۆ الی خۆی��ان هەی��ە‪ .‬لەكاتێكدا كە‬ ‫ئیماراتی یەكگرتوی عەرەبی پش��تیوانی‬ ‫لەئیخوان موسلمین دەكات‪.‬‬ ‫پێدەچێت س��تراتیژی عەرەبس��تانی‬ ‫س��عودی هاوپەیمانی ئەمەریكا لەبابەتی‬ ‫پەیوەندی��دار بەس��ەلەفییەكان كارات��ر‬ ‫بێت‪ .‬دوای ‪ 11‬س��ێپتەمبەر یارمەتی ئەو‬ ‫بزوتنەوان��ەی دەدا كەلەژێ��ر كۆنترۆڵی‬ ‫خۆیدا بون‪.‬‬ ‫هەروەها عەرەبس��تان دڵنیایە لەوەی‬ ‫كە لەالیەن گروپە جیهادی‌و س��ەلەفییە‬ ‫توندڕەوەكان��ی ناوخۆیەوە هەڕەش��ەی‬ ‫لەس��ەر نیە‪ .‬بەڵگەش ب��ۆ ئەمە ئەوەیە‬ ‫كە لەب��ەردەم باڵیۆزخان��ەی ئەمەریكا‬ ‫لەعەرەبس��تان خۆپیش��اندەرێك‪ ،‬ی��ان‬ ‫ئااڵیەكی رەش‌و سپی نابینرێت‪.‬‬ ‫سەرچاوە‪ :‬رادیۆ زەمانە‪ ،‬سایتی ‪BBC‬‬

‫ذمارة (‪ )396‬دو شةممة ‪2012/11/12‬‬

‫كوردستان سةرانسةر‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫‪9‬‬

‫هێمن لهۆنی‪ ،‬رۆژنامەنوس‪ ،‬بۆ «چاودێر»‪:‬‬ ‫لەئێلك ‪20‬سەرباز‬ ‫دەكوژرێن‬

‫كورد لەدوای ئەسەد داهاتویەكی نادیاری سیاسی چاوەڕێی دەكات‬ ‫سازدانی‪ :‬بڕوا‬

‫هێزەكان��ی پاراس��تنی گ��ەل‬ ‫رایدەگەیەنێ��ت‪ :‬لەچاالك��ی ئێلك��ی‬ ‫ناوچەی شرنەخ ‪ 20‬س��ەربازی تورك‬ ‫دەكوژرێ��ن‪ .‬هەروەها ئەم هێزە ئاماژە‬ ‫ب��ەوە دەكات ك��ە لەپێكدادانەكەدا ‪4‬‬ ‫گەریالی كوردیش گیان لەدەسدەدەن‪.‬‬

‫ئەنجومەنی نیشتمانیی‬ ‫كورد‪:‬‬ ‫رەفتاری ی‪.‬پ‪.‬گ‬ ‫پرۆتێست دەكەین‬

‫ئەنجومەن��ی نیش��تمانیی ك��ورد‬ ‫لەبەیاننامەیەك��دا رایدەگەیەنێ��ت‪:‬‬ ‫لەش��اری كوبان��ی هاواڵتی��ان بەپێی‬ ‫بانگەوازێك��ی ئەنجومەنی نیش��تمانی‬ ‫خۆپیش��اندان رێكدەخەن كە لەالیەن‬ ‫چەكدارەكان��ی س��ەربە پ‪.‬ی‪.‬د‬ ‫ەوە پەالماردەدرێ��ن‌و ‪ 7‬كەس��یان‬ ‫برینداردەكرێن‪ .‬ئێم��ە ئەم رەفتارەی‬ ‫ی‪.‬پ‪.‬گ پرۆتێس��ت دەكەی��ن‌و‬ ‫هاوكاریم��ان بەن��دە بەجێبەجێكردنی‬ ‫بەڵێنە دوالیەنەكانەوە‪.‬‬

‫هێزەكانی ی‪.‬پ‪.‬گ‬ ‫ێ‬ ‫عامود ‌‬ ‫كۆنترۆڵ دەكەن‬

‫رۆژنامەنوس��ێك‪ ،‬بڕوایوای��ە‪ ،‬بەهۆی‬ ‫پەرتوباڵوی��ی هێ��زە سیاس��ییەكانی‬ ‫رۆژئ��اوای كوردس��تان‪ ،‬ك��ورد لەدوای‬ ‫ئەس��ەد داهاتویەكی نادیاری سیاس��ی‬ ‫چاوەڕێی دەكات‪.‬‬ ‫هێم��ن لهۆنی‪ ،‬ل��ەم دیدارەیدا لەگەڵ‬ ‫«چاودێ��ر»‪ ،‬ئاماژە ب��ەوەش دەكات‪،‬‬ ‫هێش��تا ئەس��ەد نەڕوخ��اوە هێ��زە‬ ‫سیاس��ییەكانی رۆژئ��اوا ش��پرزەبون‪.‬‬ ‫هەندێكی��ان چونەتە پاڵ بەرەی توركیا‌و‬ ‫س��وپای ئازاد‪ ،‬هەندێكیش��یان لەبەرەی‬ ‫پ‪.‬ك‪.‬ك ن‪ .‬هەندێكی تریش��یان س��ەر‬ ‫بەپارت��ی دیموكرات��ی كوردس��تان‌و‬ ‫ئەوەیتریشیان هێشتا لەگەڵ رژێمن‪ ،‬ئیتر‬ ‫بەئاشكرا یان بەنهێنی‪.‬‬

‫«شۆڕش��گێر»‪ .‬بەهاری سوریا جیاوازە‬ ‫لەواڵتان��ی دیك��ەی عەرەب��ی‪ .‬س��وریا‬ ‫واڵتێكی فرەمەزهەب��ی‌و فرەئەتنیكییە‪.‬‬ ‫هەروەها سوریا لەكۆمەڵگەی نێودەوڵەتی‬ ‫خاوەن��ی پش��تگیریی دو زلهێزی وەك‬ ‫چین‌و روس��یایە كە خاوەنی مافی ڤیتۆن‬ ‫لەئەنجومەنی ئاس��ایش‪ .‬روس��یا‌و چین‬ ‫پێیانوایە سوریا دوایین هەلی ئەوانە كە‬ ‫بتوانن لەكێشەكانی خۆرهەاڵتی ناوەڕاست‬ ‫قس��ەیان هەبێت‪ .‬گەر بەهاری س��وریا‬ ‫س��ەربكەوێت‪ ،‬ئیدی بەرژەوەندییەكان‌و‬ ‫رۆڵی بەرچاوی روسیا‌و چین لەخۆرهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاس��ت‌و باك��وری ئەفریق��ا كۆتایی‬ ‫پێدێت‪ .‬بەدڵنیاییەوە روسیا‌و چین لەگەڵ‬ ‫ئ��ەوەی جەنگێك دەكەن ب��ۆ مانەوەی‬ ‫هەژمون��ی الوازیی��ان‪ ،‬لەهەمانكات��دا‬ ‫جەن��گ دەكەن بۆ مان��ەوەی بازاڕێكیان‬ ‫لەناوچەك��ەدا‪ .‬بەپێ��ی نوس��ینێكی‬ ‫«نیوی��ۆرك تایمز» ك��ە چەند مانگێك‬ ‫پێش ئێس��تا باڵویكردۆتەوە‪ ،‬پەیوەندیی‬ ‫بازرگانیی چەك لەنێوان روس��یا‌و سوریا‬ ‫دەگات��ە زیات��ر لەپێنج ملی��ار دۆالر كە‬ ‫ناكرێت بەئاسانی بدۆڕێنرێت‪ .‬بیریشمان‬ ‫نەچێت روسیا‌و چین بەهۆی گەمارۆكانی‬ ‫س��ەر ئێ��ران‌و نەمانی رژێم��ی قەزافی‪،‬‬ ‫ملیارەه��ا دۆالرییان لەكیس��چوە‪ .‬ئەمە‬ ‫جگە لەپەیوەندیی ئابوری‌و وەبەرهێنان‪،‬‬ ‫كە بەپێ��ی راپۆرتێك��ی ‪ CNN‬تەنها‬ ‫لەبواری وزەدا روس��یا نزیكەی ‪ 20‬ملیار‬ ‫دۆالر كۆنتراكتی لەسوریادا هەیە‪.‬‬

‫چاودێر‪ :‬زۆربەی چاودێران بەردەوامیی‬ ‫شۆڕش��ی س��وریا بۆ ملمالنێی ئابوری‬ ‫دو هێڵ��ی (روس��یا‪ -‬چی��ن) بەرانبەر‬ ‫(ئەمەری��كا‌و هاوپەیمانەكانی) دەزانن‪،‬‬ ‫بۆچونی ئێوە لەو بارەیەوە چییە؟‬ ‫هێمن لهۆنی‪ :‬درێژەكێش��انی راپەڕینی‬ ‫گەلی س��وریا دەگەڕێتەوە ب��ۆ چەندین‬ ‫هۆكار‪ ،‬لەوانە‪ :‬یەكەم‪ ،‬نەبونی كۆدەنگی‬ ‫لەئەنجومەنی ئاسایش‌و هەڵوێستی روسیا‌و‬ ‫چی��ن‪ ،‬دوەم‪ ،‬ناتەبای��ی ئۆپۆزس��یۆنی‬ ‫سوریا‌و نەبونی گوتاری یەكگرتو‪ ،‬سێیەم‪،‬‬ ‫جوگرافیای س��وریا‌و نزیكی لەبەرەیەكی‬ ‫بەهێزی وەك ئێ��ران‪ ،‬هۆكاری كۆتاییش‬ ‫چاودێر‪ :‬روخانی رژێمەكەی ئەسەد زو‬ ‫كە رەنگ��ە لەهەموی��ان كاریگەرتربێت‪ ،‬یان درەنگ حەتمیی��ە‪ ،‬ئایا دۆزی كورد‬ ‫بریتی��ە لەمەترس��یی واڵتان��ی رۆژئاوا دوای ئەس��ەد لەس��وریا چۆن دەبێت؟‬ ‫لەبونی گروپی جیهادیی مەترسیدار لەناو كوردان��ی رۆژئ��اوا دەتوان��ن ئەزمونی‬ ‫ریزەكانی شۆڕش��گێران‪ .‬لیبیا زەنگێكی هەرێمی كوردستان دوبارە بكەنەوە؟‬ ‫مەترسیدارە بۆ ئەمەریكا‌و هاوپەیمانانی‬ ‫هێم��ن لهۆنی‪ :‬كورد لەدوای ئەس��ەد‬ ‫ك��ە وریاتربن لەپش��تگیریكردنی گروپە داهاتویەكی سیاس��یی نادی��ار چاوەڕێی‬ ‫چەك��دارەكان كە ناوی��ان لەخۆیان ناوە دەكات‪ .‬ئەمەش بەهۆی ئەوەی كە هێشتا‬

‫ئەس��ەد نەڕوخ��اوە‬ ‫ئ��اوا ش��پرزەبون‪،‬‬ ‫ن��ەك یەكگرتونی��ن‪،‬‬ ‫هێمن لهۆنی‬ ‫بەڵك��و هەریەكەیان‬ ‫لەدایكبوی ‪ 1985‬سلێمانی‬ ‫لەبەرەیەك‌و گروپێك‬ ‫دەرچ��وی دیراساتی نێودەوڵەتی‌و‬ ‫دابەشبون‪ .‬هەندێكیان‬ ‫چونەتەپ��اڵ بەرەی ئابوری‪ -‬زانكۆی ئەمەریكی لەسلێمانی‬ ‫م��وح��ەری��ری پێشوی ع��ی��راق لە‬ ‫توركی��ا‌و س��وپای‬ ‫ئ��ازاد‪ ،‬هەندێكی��ان ‪‌IWPR‬و س��ەرن��وس��ەری پێشوی‬ ‫لەب��ەرەی پ‪.‬ك‪.‬ك‪ ،‬سایتی خەندان‬ ‫هەندێكی��ان س��ەر‬ ‫بەپارت��ی دیموكراتی‬ ‫كو ر د س��تا ن ‌و‬ ‫هەندێكیش��یان هێش��تا لەگەڵ رژێمن‪.‬‬ ‫ئەم هاوكێش��ەیە لەدوای روخانی ئەسەد‬ ‫تەنها ناكۆكیی زیات��ری لێدەكەوێتەوە‌و‬ ‫بەڕای من بەگەڕانەوە بۆ ئەو دابەشبونە‬ ‫قوڵە سیاس��ییەی گروپەكانی رۆژئاوای‬ ‫كوردس��تان‪ ،‬ش��ەڕی ناوخۆ ئەگەرێكی‬ ‫بەهێ��زە‪ .‬ئەگەر ئەو گروپان��ە وانەیەك‬ ‫لەهەرێمی كوردس��تان وەربگرن گرنگە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەزمونی دوای ‪ 2003‬نەك پێش ئەوە‪.‬‬ ‫رەنگە من رەش��بین ب��م بەبارودۆخەكەو‬ ‫پێموابێ��ت گروپە كوردییەكانی رۆژئاوای‬ ‫كوردستان زیاتر بەئەزمونی پێش ‪2003‬ی‬ ‫كردوە هەنگاوی كرداری نەنێ مەسەلەی‬ ‫هەرێمی كوردستاندا بڕۆن‪.‬‬ ‫كوردە لەوەی مەترس��ی هەی��ە لەدوای‬ ‫چاودێر‪ :‬ئێس��تا پەیوەندی��ی هەرێم‌و ئەسەد‪ .‬لەگەڵ ئەمەشدا توركیا یارییەكی‬ ‫توركیا بەهۆی ئابورییەوە‪ ،‬پەیوەندییەكی لێزانان��ە دەكات‪ ،‬لەالی��ەك لەڕێگ��ەی‬ ‫تاڕادەیەك بەهێزە‪ .‬گۆڕانكاریی س��وریاو پارتی دیموكراتی كوردس��تان بەرەیەكی‬ ‫كێش��ەی ك��ورد‌و پ‪.‬ك‪.‬ك لەخۆرئاوای بچوك��ی كوردی راگرتوە‌و لێیان دڵنیایە‪،‬‬ ‫كوردستان‪ ،‬ئاراس��تەی ئەم پەیوەندییە لەالیەكیتریش��ەوە بۆ بەرەكەی دژی كە‬ ‫ێ دەبات‌و هەرێم چۆن دەتوانێ پ‪.‬ك‪.‬ك سەركردایەتی دەكات «سوپای‬ ‫بەرەو كو ‌‬ ‫بەس��ەركەوتویی لەو هاوكێش��ە ئاڵۆزە ئ��ازاد»ی وەك كارتێ��ك ب��ۆ داناون‪.‬‬ ‫دەزگای س��یخوریی توركی��ا توانیویەتی‬ ‫بێتەدەر؟‬ ‫هێم��ن لهۆنی‪ :‬توركی��ا زۆر بەئاگایی كۆنترۆڵی س��وپای ئازاد بكات‌و ئامادەی‬ ‫لەڕوداوەكانی دوای ئەس��ەد دەڕوانێت‪ .‬بكات‪ ،‬ب��ۆ ئەوەی لەه��ەر كاتێكدا بێت‬ ‫ئەمەش بەكردەوەكان��ی ئەنقەرە دیارە‪ .‬لەدژی پ‪.‬ك‪.‬ك بەكاریانبهێنیت‪ .‬هەرێمی‬ ‫یەكێك لەو هۆكارانە ك��ە وای لەتوركیا كوردس��تان لەهاوكێش��ەی سیاس��یی‬

‫ئەردۆغان‪ ،‬دراوێكی ساختە لەبازاڕی دیموكراسیدا‬ ‫ببینێتەوە»‪.‬‬ ‫ێ ئەردۆغان گوتاری دیموكراسیی‌و‬ ‫كات ‌‬ ‫هێژا دڵشاد‬ ‫ماف��ی مرۆڤ دەدا‪ ،‬هێ��زە ئەمنییەكانی‬ ‫ێ لەواڵتەكەی خۆیدا كەوتبونە سەروگوێالكی‬ ‫جێی نیگەرانییە تائێس��تا هەرس�� ‌‬ ‫س��ەرۆكایەتیی هەرێ��م بەك��ردەوە پارلەمانتارانی كوردو خۆپیش��اندەران‪.‬‬ ‫هەڵوێس��تییان لەمەڕ مانگرتوان‌و خراپی كاتـێ‌ ك��ورد بۆ مافە دیموكراتییەكانیان‬ ‫ێ چەك دەڕژێنە مەیدانەكان‪ ،‬لەالیەن‬ ‫رەوش��ی هاونەتەوەكانمان لەكوردستانی بەب ‌‬ ‫باك��ور نەبوە‪ .‬ئەم��ە هاوكات��ە لەگەڵ حكومەتەك��ەی ئەردۆغان��ەوە رێگرییان‬ ‫ێ‬ ‫س��اڵیادی كوژران��ی چەن��د ئەندام��ی لێدەكرێ‌‌و تێكۆشانی دیموكراسییان لـ ‌‬ ‫خێزانێك ك��ە لەدەڤ��ەری قەندیل بونە قەدەغ��ە دەكرێت‪ .‬بەگرت��ن‌و راوەدونان‬ ‫قوربانی‪ .‬هەفتەی راب��ردوش لەناوچەی دەنگیان كپ دەكرێ‌‌و چاالكی دیموكراتیان‬ ‫پش��دەر‌و لەئەنجامی بۆردومانی فڕۆكەی ئاس��تەنگ دەكرێت‪ .‬ئەردۆغ��ان لەدژی‬ ‫توركیی��ەوە دو هاواڵت��ی بونە قوربانی‌و هەمو خەباتێكی كوردان دەوەستێتەوە‪.‬‬ ‫برینداربون��ی دوانیتریش��ی لێكەوتەوە‪.‬‬ ‫توركیا‪ :‬واڵتی فرە پێشێلكاریی‌و دور‬ ‫لەم وت��ارەدا ب��ەدوای وەاڵمێكی ونبودا‬ ‫لەدیموكراسی‬ ‫ێ بە‬ ‫ێ ك‌‬ ‫دەگەڕێم‪ ،‬ئەوی��ش ئەوەیە دەب ‌‬ ‫هەرچەن��دە توركی��ا بەڕوكەش خۆی‬ ‫ێ ئای��ا كاتی ئەوە نەهاتوە‬ ‫ئەردۆغان بڵ ‌‬ ‫بەواڵتێكی دیموكرات دابنێ‌‌و الی جیهانی‬ ‫كورد بەمافەڕەواكانی خۆی بگات؟‬ ‫كۆتایی هەفتەی رابردو‪ ،‬رەجەب تەیب ئیس�ل�امی وەك نمون��ەی دیموكراس��ی‬ ‫ئەردۆغان��ی س��ەرۆكوەزیرانی توركی��ا‪ ،‬لەناوچەك��ەدا ببین��رێ‌‪ ،‬ئ��ەوا تۆمارە‬ ‫بەمەبەس��تی گفتوگۆ دەربارەی رەوشی خراپەكانی سااڵنی رابردو بەئێستایشەوە‬ ‫ئێس��تا‌و داهات��وی س��وریا بەش��داری ئ��ەوە رەتدەكات��ەوە‪ .‬س��ەرەڕای‬ ‫كۆبون��ەوەی لوتك��ەی دیموكراس��ی مۆركردنی چەند پەیماننامەیەك لەتوێی‬ ‫لەئەندۆنیزی��ا كرد‪ .‬چەندین س��ەرۆكی مافەكان��ی م��رۆڤ‌و دادگای ئەوروپ��ی‬ ‫جیهان��ی لەكۆبونەوەك��ە بەش��داربون‌و لەیەكێت��ی ئەوروپا‪ ،‬توركی��ا بەردەوامە‬ ‫دیارترینی��ان ئەحمەدی نەژاد بو‪ .‬تەییب‬ ‫ئەردۆغ��ان وەك بڵێ��ی لەواڵتەكەی��دا‬ ‫دیموكراس��ی لەس��ەر دەس��تی ئ��ەو‬ ‫ب��ەدی هاتبێ��ت‪ ،‬نیگەران��ی بەرامبەر‬ ‫بەخراپی رەوشی س��وریا خستەڕو وتی لەپێش��ێلكاری‪ .‬دەس��ەاڵتی ئ��اك‬ ‫«پێویس��تە نەتەوەیەكگرتوەكان چیدی پارتی ل��ەدژی هەمو خۆپیش��اندانێك‌و‬ ‫لەسەر مەسەلەی س��وریا بێدەنگ نەبن‌و داواكارییەك دەوەس��تێتەوە‌و بەردەوامە‬ ‫لەوبارەیەوە بەرنامەی داهاتویان فۆرمولە لەس��ەركوتكردنی دەنگ��ی ناڕەزای��ی‬ ‫بك��ەن»‪ .‬لەدرێژەی وتەكەی��دا ئاماژەی ئۆپۆزیسیۆن لەو واڵتەدا‪ .‬پێدەچێ‌ تەنها‬ ‫ێ كە نۆ پارلەمانتار س��ەرەڕای‬ ‫بەس��ەدان هەزار پەناهەندەی سوری بۆ واڵت ب�� ‌‬ ‫واڵتەك��ەی كردو وتی «نابێت روداوەكان ئەوەی هەڵبژێردراون‌و حەسانەیان هەیە‬ ‫تەنه��ا لە توێ��ی پێنج واڵت��ی ئەندامی كەچی بەندن‪ 96 .‬رۆژنامەنوس لەس��ەر‬ ‫هەمیشەیی لەنەتەوەیەكگرتوەكان خۆی بیروبۆچونیان بەندن‪ .‬لەهەموشی گرنگتر‬

‫بەكاربردنی دەس��تورە س��ەربازییەكەی‬ ‫‪12‬ی ئەیلولە‪.‬‬ ‫لەراپۆرتێكدا ك��ە كۆمەڵەی مافەكانی‬ ‫م��رۆڤ ‪IHD‬لق��ی ئامەد لەئاژانس��ی‬ ‫ف��رات باڵویكردۆتەوە‪ ،‬ئاش��كرایكردوە‬ ‫ك��ە لەماوەی ن��ۆ مانگی راب��ردودا لەو‬ ‫هەرێمەدا ‪ 26.939‬پێشێلكاری مافەكانی‬ ‫م��رۆڤ تۆمارك��راوە! لەكۆنفرانس��ێكی‬ ‫رۆژنامەوانی��دا ش��ەوكەت ئایدەمی��ر‬ ‫سەرۆكی كۆمەڵەكە وتی «كۆمەڵەكەمان‬ ‫لەهەلومەرجێكی نالەب��اردا ئەم راپۆرتە‬ ‫دەخاتەڕوو كە مانگرتنی سەرتاس��ەری‬ ‫لەبەندیخان��ەكان درێ��ژەی هەی��ە‌و رۆژ‬ ‫بەرۆژ پێش��ێلكارییەكان زیادیكردوە»‪.‬‬ ‫ئ��ەو رەخنەی لەحكومەت��ی ئاك پارتی‬ ‫گ��رت بەوەی هی��چ هەوڵێكی بۆ چارەی‬ ‫هَيزة ئةمنييةكان بةتوندى روبةِروى ثارلةمانتارانء خؤثيشاندةران دةبنةوة‬ ‫پرسەكەو گێڕانەوەی ئاسایش بۆ ناوچەكە‬ ‫ێ بەئۆپەراسیۆن كۆتایی‬ ‫نەداوە‪ .‬ب��ەم بێدەنگی‌و بێهەڵوێس��تیە زەمینی‌و ئاسمانی لەهەرێمەكانی توركیا‌و گرێنەداو پێیواب ‌‬ ‫پرس��ەكە چارەن��اكات‪ .‬لەراپۆرتەكەدا ناوچە س��نوریەكانی نێوان ئێران‌و عیراق بە پ‪.‬ك‪.‬ك دێت‪ .‬راستییەك هەیە ئەویش‬ ‫ئەوەیە كە بەدرێژایی ‪ 30‬ساڵی كاولكاری‬ ‫ب��ەوردی ئام��اژە بەپێش��ێلكارییەكان ئەنجامدراوە‪.‬‬ ‫كراوە‪ .‬ژمارەی بەندكروان ‪ 3177‬كەس‪،‬‬ ‫عەبدوڵاڵ گوڵی سەرۆككۆماری توركیا‪ ،‬گون��دەكان‌و راون��ان‌و قڕكردن��ی كورد‪،‬‬ ‫زیندانیك��ردن‪ ،1162‬كوژرانی گوماناوی لەپەیامێكیدا جەختی لەئۆپەراس��یۆنی توركیا نەیتوانیوە هەرێمەكانی باش��وری‬ ‫‪ ،17‬كوژرانی مەدەنی ‪ ، 17‬بریندار ‪ ،165‬ئەودیو س��نور كردەوەو وتی «دەوڵەتی خۆرهەاڵت لە پ‪.‬ك‪.‬ك پاكبكاتەوە‪ ،‬ئەوجا‬ ‫هتد‪..‬‬ ‫توركی��ا دەس��ەاڵتی هەم��و ج��ۆرە چۆن پێیانوایە بەئۆپەراس��یۆنی ئەودیو‬ ‫ئۆپەراس��یۆنێكی س��ەربازی لەناوەوەو س��نور كۆتایی پێدێنن؟ واتە پرسیارەكە‬ ‫ئەوەیە ئایا ئێوە خاكی خۆتان لەپ‪.‬ك‪.‬ك‬ ‫پاككردۆت��ەوە تاك��و هەرێمەكەی ئێمە‬ ‫ببەزێن��ن‌و پاكی بكەن��ەوە؟ ئەمە تەنها‬ ‫خەیاڵێكەو هیچیت��ر‪ ،‬لەبەر ئەوەی تاكو‬ ‫ێ ئ��ەوا پ‪.‬ك‪.‬ك‬ ‫لێدوانەكەی گوڵ‪ ،‬لەخەیاڵ زیاتر دەرەوەی س��نور هەیە‌و بەمافی خۆمانی پرس��ی كورد زیندو ب ‌‬ ‫هیچیتر نییە!‬ ‫دەزانی��ن ناوچەكان��ی س��نورەكانمان یش بەزیندویی دەمێنێت��ەوە‪ .‬لەكۆتایی‬ ‫هەفت��ەی راب��ردو نەج��دەت ئۆزەل لەباك��وری عی��راق‌و ئی��ران‌و س��وریادا وتارەكەمدا دەڵێم‪ ،‬چۆن دراوی س��اختە‬ ‫فەرماندەی گش��تی هێزە چەكدارەكانی لەتیرۆر پاك بكەینەوە» س��ەرۆككۆمارە دێتە نێو ب��ازاڕی ئابوری‌و بازرگانییەوە‪.‬‬ ‫توركیا بەمەبەستی ئامادەكردنی كەتیبە عەسكەرتارەكانی پێشویی توركیا لێدوانی ئەردۆغانیش دراوێكی ساختەیە كەوتۆتە‬ ‫ێ زوو ئاشكرا‬ ‫سەربازییەكانی بۆ ئۆپەراسیۆنی زستانە‪ ،‬لەوج��ۆرە دەدەن‪ .‬جێ��ی نیگەرانیی��ە نێو بازاڕی دیموكراسی‌و دەب ‌‬ ‫ێ بكرێ‌و قەدەغەبكرێ‌‪ ،‬تا كۆپی لەم جۆرە‬ ‫سەردانی هەریەك لەبنكە سەربازییەكانی سەرۆككۆمارێكی س��ڤیل ئێستا هاوڕاب ‌‬ ‫مەاڵتیا‌و دیاربەكری كرد‪ .‬هاوكات لەالیەن لەگەڵ سەرۆككۆمارەكانی پێشوتر بەوەی دیموكراسیخوازانەمان زۆر نەبێت‪.‬‬ ‫هێزە چەكدارەكانی توركیاوە ئۆپەراسیۆنی مەس��ەلەی پ‪.‬ك‪.‬ك بەپرس��ی كوردەوە‬

‫لە نۆ مانگی رابردودا نزیكەی ‪ 27‬هەزار پێشێلكاری لە ئامەد رویداوە‬

‫دواب��ەدوای ئەوەی س��وپای ئازاد‬ ‫شاری س��ەری كانی لەس��وپای رژێم‬ ‫پاكدەكات��ەوە‪ ،‬هێزەكان��ی یەكەكانی‬ ‫پاراس��تنی گەل��ی س��ەربە پ‪.‬ك‪.‬ك‬ ‫بەتەواوەت��ی ش��ارەكانی عام��ودێ‌‌و‬ ‫دربێسی كۆنترۆڵدەكەن‪.‬‬

‫رۆژئ��اوای كوردس��تان زۆر بەهێز نییە‪،‬‬ ‫تاكو بتوانێت ئاراستەی بكات‪ .‬پ‪.‬ك‪.‬ك‬ ‫لەناوچ��ە كوردییەكانی س��وریادا هێزی‬ ‫یەكالكەرەوەیە‪ .‬هەرێمی كوردس��تانیش‬ ‫ئامادەنییە لەبەر پ‪.‬ك‪.‬ك پەیوەندییەكانی‬ ‫لەگ��ەڵ توركیا تێك ب��دات‪ .‬بۆ ئەوەی‬ ‫بەسەركەوتویی لەهاوكێشەكە دەربچێت‪،‬‬ ‫هەرێمی كوردس��تان دەبێ��ت گوتارێكی‬ ‫نیش��تمانی هەبێ��ت ب��ۆ بەرژەوەندییە‬ ‫ب��ااڵكان‌و پاڵنەداتە هی��چ بەرەیەكەوە‪.‬‬ ‫بەگەڕان��ەوە ب��ۆ ئەو دابەش��بونە قوڵە‬ ‫سیاس��ییەی گروپەكان��ی رۆژئ��اوای‬ ‫كوردس��تان‪ ،‬ش��ەڕی ناوخۆ ئەگەرێكی‬ ‫بەهێزە‪.‬‬

‫تايبةت‬

‫ذمارة (‪ )396‬دو شةممة ‪2012/11/12‬‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫‪10‬‬

‫خوێندنەوەیەك بۆ كتێبی‬ ‫ئەتڵەسی سیاسیی هەرێمی كوردستان‬ ‫د‪ .‬كەیوان ئازاد ئەنوەر‬ ‫(ئەتڵەس��ی هەرێم��ی كوردس��تان)‬ ‫هەوڵێكی تری كەس��ایەتییەكی سیاسی‌و‬ ‫توێژەری كوردی باش��وری كوردس��تان‬ ‫(فەرید ئەسەسەرد)ە‪ ،‬كە دوای چەندین‬ ‫كاری بەپێزی تر ڕوناكی بینی بەرهەمەكە‬ ‫ل��ەدو توێ��ی (‪ )180‬الپ��ەڕەی قەبارە‬ ‫گەورە‌و بە(‪ )144‬نەخش��ەی جوگرافی و‬ ‫(‪ )47‬وێنەیی مێژویی‪ ،‬كەوتە بەردیدەی‬ ‫خوێنەرانی ك��ورد زمان‌و ئەوانەی زمانی‬ ‫ك��وردی دەزان��ن‪ ،‬واتە لەك��ۆی (‪)180‬‬ ‫الپەڕە‪ )144( ،‬نەخش��ە و (‪ )47‬وێنەی‬ ‫شوێن‌و ئەو كەس��ایەتییەتیانەی ڕەوتی‬ ‫ڕوداوە مێژوییەكان بەدەستەوە بوە‪ ،‬تێدا‬ ‫هاتوە‪ ،‬وەك وێنەكانی (مارك سایكس‌و‬ ‫فرانس��وا جۆرج بیكۆ‌و س��ازانۆف)‪ ،‬كە‬ ‫خاوەن بیرۆكە‌و واژۆكەری ڕێكەوتنامەی‬ ‫(س��ایكس‪-‬بیكۆ) ب��ون‪ ،‬ت��ا دەگات��ە‬ ‫وێنەی كەس��ایەتییەكانی وەك (ش��ێخ‬ ‫مەحم��ودی نەم��ر‌و مس��تەفا بارزانی‌و‬ ‫ئیدریس بارزانی‌و م��ام جەالل و ‪...‬تاد)‬ ‫لەگ��ەڵ وێن��ەی س��ەرۆكەكانی ئێراقی‬ ‫كۆماری لە(عەبدولكەریم قاس��م)ەوە تا‬ ‫(سەدام حوسێن) ئەمەو سەرباری وێنەی‬ ‫چەندین ش��ار‌و ش��وێنی جوگرافی وەك‬ ‫(س��لێمانی سەردەمی ش��ێخ مەحمود‌و‬ ‫كەركوك‪ ،‬بەغداد‪ ،‬دیمەش��ق‪ ،‬شەقالوە و‬ ‫‪....‬تاد)‪ .‬بەوەی��ش بەرهەمێكی مێژویی‬

‫و (‪ )47‬وێنەی مێژویی ش��رۆڤە كراوە‪،‬‬ ‫ئەوەیش بۆ یەكەمین جارە لەمێژوی كورد‌و‬ ‫تەنانەت لەمێ��ژوی كتێبخانەی كوردیدا‬ ‫نەخشە جوگرافییەكان‪ ،‬مێژو بگێڕنەوە‪،‬‬ ‫دیارە بەر لەكورد س��ەدان نەتەوە‌و گەلی‬ ‫س��ەر ڕوی ئەم زەمین��ە بەدەیان‌و بگرە‬ ‫سەدان كاری لەو شێوە ئاشنا بون‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بۆ ئێمەی كورد پێشینەی مێژویی نەبوە‪،‬‬ ‫ئ��ەوەش لەالیەك ئەگەر ب��ۆ بارودۆخی‬ ‫كوردس��تان‌و نەتەوەی كورد بگەڕێتەوە‪،‬‬ ‫ك��ە بەدرێژایی س��ەدان س��اڵی ڕابردو‬ ‫نەت��ەوە‌و خاكێك��ی ژێر دەس��تە بوین‌و‬ ‫بەردەوام لەبەردەم هەڕەشە‌و پەالماردانی‬ ‫نەیارانی خاك‌و نەتەوەكەماندا بوین‪ ،‬یان‬ ‫بۆ كەمتەرخەمی تاكەكانی‪ ،‬كە لەئاس��ت‬ ‫كارێكی لەو جۆرەدا دەستەوەستان بوین؟‬ ‫ه��ەر بۆیە ئێمەی كورد لەم بوارەدا الواز‬ ‫و سست بوین‪ .‬ئەوەش واقیعێكە دەبێت‬ ‫هەم��وان بەبێ جیاوازی ئاس��ت‌و بواری‬ ‫پس��پۆری قبوڵی بكەین‪ ،‬تا ئەو كاتەی‬ ‫كاك (فەری��د ئەسەس��ەرد) ئەو كۆڵەی‬ ‫لەش��انی كورد‌و پس��پۆڕانی بوارەكانی‬ ‫مێژو‌و جوگرافیا كردەوە‪.‬‬ ‫بەرهەمەك��ە لەس��اڵی (‪1914‬ز)‬ ‫دەس��ت پێدەكات‌و بەس��اڵی (‪2005‬ز)‬ ‫كۆتای��ی پێدەێ��ت‪ ،‬بەوەش ل��ە(‪)180‬‬ ‫الپەڕە بەپێش��ەكی‌و پێڕست‌و ئاماژەدان‬ ‫بەس��ەرچاوەكان‪ ،‬مێژوی (‪ )91‬س��اڵی‬ ‫باش��وری كوردس��تان خراوەتە س��ەر‬ ‫نەخش��ەی جوگراف��ی‪ ،‬هەر ی��ەك لەو‬ ‫نەخش��انەیش مێژوییەك دەگێڕنەوە‪ ،‬كە‬ ‫كوردی ئەم بەش��ەی كوردس��تانی پێدا‬ ‫تێپەڕیو‪،‬ە سەرەتاش بەرهەمەكە بەمێژو‌و‬

‫ئێمه‌ی کورد ل ‌ه بواری گێڕانه‌وه‌ی مێژو‬ ‫به‌نه‌خش ‌ه جوگرافیه‌کان‪ ،‬الوازو سست‬ ‫بوین‪ ،‬ئەوەش واقیعێكە دەبێت هەموان‬ ‫بەبێ جیاوازی ئاست‌و بواری پسپۆری‬ ‫قبوڵی بكەین‪ ،‬تا ئەو كاتەی كاك‬ ‫(فەرید ئەسەسەرد) ئەو كۆڵەی لەشانی‬ ‫كورد‌و پسپۆڕانی بوارەكانی مێژو‌و‬ ‫جوگرافیا كردەوە‬ ‫بەڕوكارێكی جوگرافی كەلێنێكی گەورەی‬ ‫لەكتێبخان��ەی ك��وردی پ��ڕ كردۆتەوە‪،‬‬ ‫ك��ۆی بەرهەمەكەش لەالیەن ئەكادیمیای‬ ‫هۆش��یاری‌و پێگەیاندن��ی كادیرانەوە و‬ ‫بەتیراژی (‪ )1000‬دانە لەساڵی (‪2012‬ز)‬ ‫چاپ و باڵوكراوەتەوە‪.‬‬ ‫لێ��رەوە بەرهەمەك��ە بۆت��ە كارێكی‬ ‫دانس��قەی نوس��ەر‪ ،‬كە دوای كارەكانی‬ ‫(كوردس��تان‌و مەس��ەلەكانی ئەمن��ی‬ ‫قەوم��ی) و (ڕیش��ەی بیروب��اوەڕی‬ ‫بارزانییەكان) بەزمانی كوردی‌و (اتجاهات‬ ‫السياس��ة الكردية بعد الح��رب العالمية‬ ‫الثانية و المس��الة الكردي��ة بعد قانون‬ ‫ادارة الدولة العراقي��ة) بەزمانی عەرەبی‬ ‫هاتۆتە بەرهەم‪ ،‬ئەمەو س��ەرەڕای دەیان‬ ‫بەرهەم‌و توێژینەوەی مێژویی‌و سیاسی‌و‬ ‫جوگراف��ی‌و كاری وەڕگێڕان‪ ،‬كە بەر لەم‬ ‫كارەیان ڕوناكیان بینیوە‪ ،‬هەر بۆیە ناوی‬ ‫(فەرید ئەسەس��ەرد) لەنێو كتێبخانەی‬ ‫ك��وردی‌و تەنان��ەت عەرەب��ی نامۆ‌و ون‬ ‫نییە‪ ،‬ناوێك پڕاوپڕ لەناوەكەی (فەرید)‬ ‫واتە (دانس��قە)‪ ،‬كە هەر بەڕاستیش ئەم‬ ‫بەرهەمە وەك ناوەكەی كارێكی دانسقە‌و‬ ‫كەم وێنە هاتۆتە بەرچاو‪.‬‬ ‫(ئەتڵەس��ی هەرێمی كوردستان)‬ ‫تۆماری مێژوی (‪ )91‬س��اڵی باش��وری‬ ‫كوردستان بە(‪ )144‬نەخشەی جوگرافی‬

‫نەخشەی (ویالیەتی موسڵی عوسمانی)‬ ‫دەستی پێكردوە‪ ،‬ئەو ویالیەتەی لەساڵی‬ ‫(‪1639‬ز) و دوا ب��ەدوای (ڕێكەوتنامەی‬ ‫زەهاو) لە(‪17‬ی مایسی‪1639‬ز) بەفرمانی‬ ‫(س��وڵتان مورادی چوارەمی عوسمانی)‬ ‫لەهەردو ویالیەتی (موس��ڵ و شارەزور)‬ ‫دروس��تكرا‪ ،،‬ئامانج لەو س��ەرەتایەش‬ ‫بەبۆچونی خودی نوس��ەر ئەوە بوە‪ ،‬كە‬ ‫بەر لەوەی جیهان بەگش��تی‌و كوردستان‬ ‫بەتایبەت��ی ڕوبەڕوی جەنگ��ی جیهانی‬ ‫یەك��ەم بێت��ەوە‪ ،‬دەوڵەتێ��ك بەناوی‬ ‫(ئێراق) بونی نەبوە‪ ،‬بەڵكو ئەو دەوڵەتە‬ ‫لەدەرئەنجام��ی ئ��ەو جەنگە لە(س��ێ)‬ ‫ویالیەتی (بەس��ڕە‪ ،‬بەغداد‪ ،‬موس��ڵ)ی‬ ‫ئیمپراتۆڕێتی عوسمانی دروستكرا‪ ،‬بۆیە‬ ‫نوسەر لەم بەرهەمەدا ویستویەتی بگاتە‬ ‫ئەوەی‪ ،‬ك��ە ئەو ویالیەتە بەو س��نورە‬ ‫گەورەیەوە چۆن بەدەوڵەتێكەوە گرێدرا‪،‬‬ ‫كە دوای جەنگ بە(دو) ساڵ واتە لەساڵی‬ ‫(‪1920‬ز) دروس��تكرا؟ ئەم��ەو لە(‪23‬ی‬ ‫ئابی‪1921‬ز) پادشایەكی لەكەسایەتییەكی‬ ‫عەرەب��ی حیجازی بەناوی (فەیس��ەڵی‬ ‫كوڕی حوس��ێن) بۆ دانرا! دوای (چوار)‬ ‫س��اڵیش ئەو ویالیەتەی پێوە لكێنرا! بۆ‬ ‫ئەو مێژوەش واتە لەدروستبونی دەوڵەتی‬ ‫ئێراقەوە بەس��ەرۆكایەتی (فەیس��ەڵی‬ ‫ك��وڕی حوس��ێن)‪ ،‬ت��ا بەلكاندنی ئەو‬

‫ویالیەتە بەو دەوڵەتەوە دەگات‪ ،‬نوسەر‬ ‫پشتی بە(‪ )22‬نەخشە بەستوە‪،‬‬ ‫ت��ا خوێن��ەر بگەیەنێت��ە ئەو‬ ‫واقیعەی‪ ،‬كە چۆن ئەو ویالیەتە‬ ‫بەو دەوڵەتە دروس��تكراوەوە‬ ‫لكێن��را‪ ،‬دیارە نوس��ەر زۆر‬ ‫جوان‌و زانستیانە ویستویەتی‬ ‫خوێنەر بەچەند نەخشەیەك‬ ‫بخاتە س��ەر ئەو بیرەی كە‬ ‫چۆن لەویالیەتییەك نەتوانرا‬ ‫واڵتێ��ك دروس��تبكرێت‪،‬‬ ‫وەك چ��ۆن لەنێ��وان‬ ‫سااڵنی (‪1924 -1922‬ز)‬ ‫بەن��اوی (حكومەت��ی‬ ‫كوردس��تانی باشور) و‬ ‫بەسەرۆكایەتی (شێخ‬ ‫مەحمودی نەمر) بونی‬ ‫هەبو‪ ،‬ب��ەاڵم دواجار‬ ‫ئ��ەو حكومەت��ە‬ ‫تێكش��كا‌و ئ��ەو‬ ‫ویالیەتە بوە س��ێ‬ ‫یەكی دروستبونی‬ ‫ئ��ەو دەوڵەتەی‬ ‫پێش��تر ن��اوی‬ ‫(ئێراق)ی لێنرا‬ ‫بو‪.‬‬ ‫نەخشەیەكی‬ ‫گرنگ��ی تری‬ ‫ئەم بەرهەمە‪،‬‬ ‫كە بۆتە دوا‬ ‫نە خش��ە ی‬

‫بەرهەمەك��ە‪،‬‬ ‫ڕوپێ��وەی هەرێم��ی كوردس��تانە‬ ‫بەنەخش��ەیەك‪ ،‬ك��ە ئاماژە بەس��نور‌و‬ ‫پێكهاتەی (كابینەی پێنجەمی حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستان) دەكات‪ ،‬كە لەهەردو‬ ‫ئیدارەی (هەولێر‪-‬س��لێمانی) پێكهات‌و‬ ‫لەس��اڵی (‪2005‬ز) یەكی��ان گرتەو‪ ،‬بەو‬ ‫كارەیش نوسەر ویستویەتی بگاتە ئەوەی‪،‬‬ ‫كە ئەگەر ڕۆژگارێك باشوری كوردستان‬ ‫بەویس��تێكی بێ كورد پەرتەوازە‌و داگیر‬ ‫كرابێت‪ ،‬ئەوا دوای (‪ )91‬ساڵ بەهەوڵی‬ ‫خۆی بڕی��اری یەكگرتنەوەی دراوە‪ ،‬ئەو‬ ‫بۆچونەش لە(‪ )172‬الپەڕەی بەرهەمەكە‬ ‫و (‪ )142‬نەخشەدا بەتەواوی بەرجەستە‬ ‫بوە‪.‬‬ ‫وەك ئاماژەمان پێدا لەنێوان (ویالیەتی‬ ‫موس��ڵی عوس��مانی) و (حكومەت��ی‬ ‫یەكگرت��وی هەرێمی كوردس��تان) نزیك‬ ‫بە(‪ )91‬ساڵ مێژو هەیە‪ ،‬لەو ماوەیەشدا‬ ‫كوردی باشوری كوردس��تان بەچەندین‬ ‫سەروەری‌و شكست‌و ئاستەنگ‌و كۆسپی‬ ‫گەورەدا تێپەڕیوە‪ ،‬ئەمەو هەزاران هەزار‬ ‫ڕۆڵەی بەئەمەكی لەپێناو س��ەربەخۆیی‬ ‫خاكەكەی‌و بەدیهێنانی ئازادی بۆ كوردی‬ ‫ئەم بەشەی كوردستان كردۆتە قوربانی‪،‬‬ ‫هەر بۆی��ە ئەم بەرهەم��ە زۆر بەوردی‌و‬ ‫بەنەخش��ەی جوگرافی ئ��ەو مێژوەمان‬ ‫قۆناغ بەقۆن��اغ بۆ دەگێڕێتەوە‪ ،‬بەوەش‬ ‫خوێنەر زۆر باش دەزانێت‪ ،‬كە س��نوری‬ ‫یەكەمین حكومەتی باشوری كوردستان‬ ‫بەسەرۆكایەتی (شێخ مەحمودی نەمر) و‬ ‫قەڵەمڕەوی (سێ) قۆناغی حكومەتەكەی‬ ‫لەنێ��وان س��ااڵنی (‪1919-1918‬ز) و‬ ‫(‪1923-1922‬ز) و (‪1924-1923‬ز) چۆن‬ ‫بوە؟ دواتر چۆن ئەو حكومەتە كراوەتە‬ ‫قوربانی سیاس��ەتی ناوچەكە و جیهان‪،‬‬ ‫كە لەو كاتەدا هەریەك لەواڵتانی زلهێزی‬ ‫وەك (بەریتانی��ا‌و فەڕەنس��ا) و واڵتانی‬ ‫ناوچەكە وەك (توركیا و ئێران و ئێراق)‬ ‫ڕۆڵیان تێدا بینیوە؟‬

‫دیوێكی تری بەرهەمەكە نیش��اندانی‬ ‫س��نور‌و پێگەی ش��ۆڕش‌و ڕاپەڕینەكانی‬ ‫ك��ورد بوە ل��ە(‪)91‬‬

‫س��ا ڵد ا ‪،‬‬ ‫وەك (شۆڕش��ەكانی ش��ێخ‬ ‫مەحم��ودی نەم��ر‌و ڕاپەڕین‌و شۆڕش��ی‬ ‫بارزانیی��ەكان‌و شۆڕش��ی ئەیل��ول‌و‬ ‫شۆڕش��ی نوێ)‪ ،‬لەپاڵ نەخشەی شەڕە‬ ‫بەردەوامەكانی بزوتنەوەی ڕزگاریخوازی‬ ‫ك��وردی باش��وری كوردس��تان لەگەڵ‬

‫نسكۆیانەی لەشۆڕش��ەكاندا بەسەریاندا‬ ‫هات‪ ،‬بەتابی��ەت پرۆس��ەكانی ئەنفالی‬ ‫كوردو كیمیابارانكردنی چەندین ناوچەی‬ ‫باش��وری كوردس��تان‌و لەنێویش��اندا‬ ‫كیمیابارانكردنی ش��اری‬

‫هەڵەبجە‪،‬‬ ‫كە لە(‪16‬ی ئ��ازاری‪1988‬ز)‬ ‫لەالیەن ڕژێمی ئێراقەوە كیمیاباران كرا‪.‬‬ ‫هەمو ئەوان��ەش بۆ بەرچاوڕۆش��نی‬ ‫تاك��ی كورد بوە تا ب��ەوردی بەچەندین‬

‫بەرهەمەكە لەساڵی (‪1914‬ز) دەست‬ ‫پێدەكات‌و بەساڵی (‪2005‬ز) كۆتایی‬ ‫پێدەێت‪ ،‬بەوەش لە(‪ )180‬الپەڕە‬ ‫بەپێشەكی‌و پێڕست‌و ئاماژەدان‬ ‫بەسەرچاوەكان‪ ،‬مێژوی (‪ )91‬ساڵی‬ ‫باشوری كوردستان خراوەتە سەر نەخشەی‬ ‫جوگرافی‪ ،‬هەر یەك لەو نەخشانەیش‬ ‫مێژوییەك دەگێڕنەوە‪ ،‬كە كوردی ئەم‬ ‫بەشەی كوردستانی پێدا تێپەڕیوە‬ ‫دەسەاڵتدارە یەك لەدوا یەكەكانی ئێراق‪،‬‬ ‫تا دەگاتە قۆناغ��ی ڕاپەڕینە مەزنەكەی‬ ‫بەه��اری (‪1991‬ز) و زەمینە ڕەخس��ان‬ ‫ب��ۆ دامەزراندن��ی حكومەت��ی هەرێمی‬ ‫كوردس��تان لە(‪4‬ی تەمم��وزی‪1992‬ز)‪.‬‬ ‫ئەمەو س��ەرباری ئام��اژەدان بەپێگەی‬ ‫ك��ورد لەس��ەرژمێرییەكانی ئێراق و ئەو‬

‫زانی��اری ئ��ەو قۆناغە مێژوییە ئاش��نا‬ ‫ببێت‪ ،‬س��ەرباری هەمو ئەوانە نوس��ەر‬ ‫زۆر بەوردی ئام��اژەی بەچەندین ڕوداو‬ ‫واقیع��ی كۆمەاڵیەت��ی و پەروەردەی��ی‬ ‫باشوری كوردس��تان لەو ماویەدا داوە‪،‬‬ ‫وەك ش��وێن‌و پێگە‌و ق��ەوارەی كورد‪،‬‬ ‫توركم��ان‪ ،‬عەرەب‪ ،‬كلد‪ ،‬ئاش��وری لەم‬

‫بەشەی كوردس��تان بەپێ قۆناغەكانی‪،‬‬ ‫لەپاڵ ئام��اژەدان بەڕەوش��ی خوێندن‌و‬ ‫كارپێكردن��ی زم��ان‌و خوێندنی كوردی‬ ‫لەسەردەمە جیاوازەكاندا‪ ،‬لەگەڵ چەندین‬ ‫تۆم��ار‌و ڕوداوی گرنگ��ی ت��ر خاڵیكی‬ ‫ت��ری بەرهەمەك��ە مامەڵەی نوس��ەر‌و‬ ‫ئامادەكاران��ی بەرهەمەكە‬ ‫ب��وە لەگ��ەڵ واقیعە‬ ‫مێژوییەكان بەپێوەری‬ ‫س��ەردەمەكە‪ ،‬وەك‬ ‫دەرخستنی ناوی گوند‌و‬ ‫شارۆچكە‌و شارەكان بەپێ‬ ‫سەردەمی ڕوداوەكان‪ ،‬كە‬ ‫ئەوەش كارێكی ئاس��ان‌و‬ ‫س��ادە نەب��وە‪ ،‬ت��ا لەنێو‬ ‫ناوە نوێیەكان��دا ناوە كۆنە‬ ‫پەراوێخراوەك��ە بدۆزرێتەوە‪،‬‬ ‫هەر بۆیە جێدەستی نوسەر‌و‬ ‫هاوكارەكان��ی زۆر ب��ەوردی‬ ‫الپەڕەكان��ی‬ ‫بەس��ەرجەم‬ ‫بەرهەمەكەوە دیارە‪.‬‬ ‫ئ��ەوەی م��اوەی ئاماژەی‬ ‫پێبكەین ئەوەیە‪ ،‬كە س��ەرجەمی‬ ‫نەخش��ەكان بەپێوەرێكی زانستی‬ ‫جوگرافی‌و بەڕەنگاوڕەنگی خراوەتە‬ ‫بەردەم خوێنەران‌و وەك هەر كارێكی‬ ‫زانس��تی جوگرافی لەب��ەری چەپی‬ ‫نەخش��ەكە‌و لەالی خوارەوەی كلیلی‬ ‫زانیارییەكان تۆمار كراوە‪ ،‬تا خوێنەر‬ ‫بەهۆیەوە لەناو و سنور و زانیارییەكانی‬ ‫نێو نەخشەكە كەڵك وەربگرێت‪ ،‬ئەمەو‬ ‫خودی نوسەر لەس��ەراپای بەرهەمەكە‬ ‫بێالیەن نەبوە‪ ،‬بەڵكو دید‌و بۆچونی خۆی‬ ‫و ئایدیای سیاس��ی وەك ئەندامێكی بااڵ‬ ‫دەس��تی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان‬ ‫بەس��ەر ڕوداوە مێژویی��ەكان‌و ت��ەواوی‬ ‫(‪ )91‬س��اڵی مێژوی بەرهەمەكەیدا زاڵ‬ ‫بوە‪ ،‬وەك ئەوەی ڕاپەڕین‌و شۆڕشەكانی‬ ‫بارزانی لە(دو) قۆناغی (‪1933-1932‬ز)‬ ‫و (‪1945-1943‬ز) بە(س��ێ) ش��ێواز‬ ‫و بە(س��ێ) نەخش��ە دەڕبڕی��وە‪ ،‬وەك‬ ‫ڕاپەڕینی بارزانییەكان لەساڵی (‪1932‬ز)‬ ‫بە(ملمالن��ێ ی چەك��دار لەناوچ��ەی‬ ‫بارزانیی��ەكان) وێن��ا ك��ردوە‪ ،‬ئەم��ەو‬ ‫شۆڕشی دوەمی بارزانییەكان‪ ،‬كە سەرەتا‬ ‫بەڕاپەڕین دەس��تی پێك��رد‌و دواتر بۆتە‬ ‫شۆڕش‪ ،‬بە(بزوتنەوەی چەكداری بارزان‬ ‫ساڵی ‪1943‬ز) و (شۆڕشی ناوچەی بارزان‬ ‫س��اڵی‪1945‬ز) تۆمار كردوە؟ بەاڵم هیچ‬ ‫لەوانە لەگەورەیی‌و بەنرخی بەرهەمەكەی‬ ‫نەهێناوەتە خ��وارەوە‪ ،‬چونكە هەوڵەكە‬ ‫لەالی��ەك یەك��ەم هەوڵی ك��وردی بوە‬ ‫لەو ب��وارەدا‪ ،‬دوەم خودی نوس��ەر نە‬ ‫پس��پۆری بواری مێژو بوە نە جوگرافیا‬ ‫و زمان‪ ،‬بەڵكو وەك كەس��ێكی سیاسی‌و‬ ‫بەهۆی خۆشەویس��تی ب��ۆ نەتەوەكەی‌و‬ ‫ئەو هێ��زەی‪ ،‬كە یەكێتیی نیش��تمانیی‬ ‫كوردستانە‌و زیاتر لە(سی) ساڵ خەباتی‬ ‫بۆ كردوە‪ ،‬جێگای ق��ەدر زانییە‪ ،‬دیارە‬ ‫ئەوەش ب��ەو پێوەری‪ ،‬كە دەبوا كارێكی‬ ‫لەو شێوەی بەچەند پسپۆڕێكی مێژویی‌و‬ ‫جوگرافی‌و پەروەردەیی‌و سیاسی ئەنجام‬ ‫بدرێت‪ ،‬بۆی��ە هەس��تان بەكارێكی لەو‬ ‫جۆرە قورس و سەخت‪ ،‬مایەی ئەو پەڕی‬ ‫قەدر زانی و خۆشەویستییە‪.‬‬ ‫لەكۆتایی��دا لەگ��ەڵ هیواخوازی‬ ‫تەم��ەن درێژیی‌و لەش س��اغی بۆ برای‬ ‫نوسەر و ئامادەكارانی ئەو بەرهەمە و هەمو‬ ‫ئەوانەی ڕۆڵیان لەچاپ و باڵوكردنەوەیدا‬ ‫بینی‪ ،‬جارێكی دی بەهیوای ئەوەین‪ ،‬كە‬ ‫ئەم بەرهەمە درێژەپێدەری زانس��تیبونی‬ ‫كارەكان��ی داهاتوی بێت وەك لەڕابردودا‬ ‫كاری لەس��ەر كردوە‪ ،‬دی��ارە تا خودی‬ ‫خوێن��ەران بەواقیع��ی دەس��تیان بەم‬ ‫بەرهەمە نەگات‪ ،‬لەو دەقانەی سەرەوە و‬ ‫لەگەورەیی ناوەڕۆكەكەی تێناگەن‪ ،‬بۆیە‬ ‫بۆچونی ئەوانیش لەسەر ئەم بەرهەمە بۆ‬ ‫خودی خوێنەرانی بەجێ دەهێڵین‪.‬‬ ‫‪kaiwanazad@yahoo.com‬‬

‫ثشو‬

‫ذمارة (‪ )396‬دو شةممة ‪2012/11/12‬‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫دۆڕاندنی شەیتانە سورەكان لێدانی بەدواوەیە‬ ‫میدیاكان‪:‬‬ ‫لەهەواڵێكی سەرنجڕاكێشدا‪ ،‬رۆژنامەی‬ ‫كینیت (دەی��ل��ی پ��ۆس��ت) هەواڵێكی‬ ‫ب�ڵاوك��ردۆت��ەوەو دەن��وس��ێ��ت «ی��ان��ەی‬ ‫مانجستەر یونایتد تەنها الیەنگرانی‬ ‫لەبەریتانیا نییە‪ ،‬بەڵكو ملیۆنەها هاندەرو‬ ‫الیەنگری لەواڵتانی تر هەیە‌و هەندێ‬ ‫جاریش هاندەرانی بەشێوەی سەیرو‬ ‫سەمەرە دەبنە هاندەری ئەم یانەیە‪،‬‬

‫وش ـ ــةى ي ـ ــةكـ ـت ـ ـ ــرب ـ ـ ـ ـ ـ ِر‬

‫یەكێك ل��ەو هاندەرانە لەئەفەریقایە‪،‬‬ ‫ه��ەرك��ات مانجستەر بیدۆڕێنێت ئەو‬ ‫فەالقەی ژنەكەی دەكات‪ ،‬بەو بیانوەی‬ ‫كە كاتی خۆی بەگاڵتەكردنەوە ژنەكەی‬ ‫وتویەتی پێم خۆشە (شەیتانە سورەكان)‬ ‫بیدۆڕێنێت‪ ،‬ئێستا ئ��ەو ژن��ە هەمو‬ ‫رۆژێك دەپاڕێتەوە شەیتانە سورەكان‬ ‫نەیدۆڕێنن‪ ،‬چونكە بەدۆڕانی ئەوان ئەم‬ ‫لێدان دەخوات‪!!.‬‬

‫@@‬

‫‪@@R‬‬ ‫‪@@S‬‬ ‫‪@@T‬‬ ‫‪@@U‬‬ ‫‪@@V‬‬

‫ژن‌و مێردێك ‪ 25‬هەزار جار شەڕیان بەیەكەوە كردوە‬ ‫هاری بەرۆژنامەكەی راگەیاندوە «من‬ ‫میدیاكان‪:‬‬ ‫رۆژن��ام��ەی (زە س��ەن)ی بەریتانی تەمەنم ‪ 91‬ساڵە‪ ،‬ئێمە لەكاتی جەنگی‬ ‫ب�ڵاوی ك��ردەوە‪ ،‬ك��ە (ه��اری‌و فلوس جیهانی دوەمدا هاوسەرگیریمان كردوە‪،‬‬ ‫لۆكاس)‪ ،‬پیرترین ژن‌و مێردی بەریتانیان ئێستا دو ك��وڕم��ان هەیە یەكەمیان‬ ‫ك��ە ل��ەم��اوەی ‪ 70‬س��اڵ��ی ت��ەم��ەن��ی تەمەنی ‪ 65‬ساڵەو دوەمیان تەمەنی ‪54‬‬ ‫هاوسەرییەتییان زیاتر لە ‪ 25‬هەزار جار ساڵە‪ ،‬هەمو ئەو شەڕانەشمان تا شەوی‬ ‫شەڕیان بەیەكەوە كردوە‪ ،‬كە بەالیەنی خ��ای��ان��دوە‪ ،‬كە چوینەتە س��ەر جێگە‬ ‫ك��ەم��ەوە هیچ رۆژێ��ك لەتەمەنی ئەم یەكترمان ماچ كردوەو ئاشتمان بوەتەوە‪.‬‬ ‫هاوسەرە نەبوە شەڕی تێدا نەكەن!‬

‫هاتوچۆی كەڵەشێر‬ ‫قەدەغە دەكرێت‬ ‫میدیاكان‪:‬‬ ‫ب��ەه��ۆی س��ك��ااڵی چەند گەڕەكێكی‬ ‫شاری لولیای سوید لەدەست قوقاندنی‬ ‫كەڵەشێر‪ ،‬حكومەتی سوید بەنیازە بیر‬ ‫لەقەدەغەكردنی هاتوچۆی كەڵەشێر‬ ‫بكات لەگەڕەكەكاندا‪ .‬رۆژنامەی لوكاڵ‪-‬ی‬ ‫سویدی باڵویكردەوە نوسینگەی ژینگە‬ ‫ل��ەش��اری لولیای ب��اك��وری ئ��ەو واڵت��ە‪،‬‬ ‫وەك سەرەتایەك بۆ جێبەجێكردنی ئەو‬ ‫پێشنیازە‪ ،‬بیر لەقەدەغەكردنی هاتوچۆی‬ ‫كەڵەشێر دەكەنەوە لەنێوان سەعاتەكانی‬

‫حەوت تا نۆی بەیانی‪ ،‬بڕیاریشە لەساڵی‬ ‫داهاتودا ئەم بڕیارە لە‪15‬ی ئایار تا ‪15‬ی‬ ‫ئەیلولی هەمو ساڵێك جێبەجێبكرێت‪.‬‬ ‫رۆژنامەكە ئەوەشی رونكردۆتەوە‪،‬‬ ‫بەهۆی ئەوەی كەڵەشێرەكان دەچنە سەر‬ ‫دیواری ماڵەكان‌و لەكۆاڵنەكاندا دەست‬ ‫بەخوێندن دەكەن‪ ،‬زۆرێك لەهاواڵتیانی‬ ‫شارەكان ناتوانن كارەكانیان بەباشی‬ ‫بەڕێوەبەرن‪.‬‬

‫كڕینی زەوی لەناو‬ ‫گۆڕستانەكاندا‬ ‫میدیاكان‪:‬‬ ‫بۆ دۆزینەوەی شوێنە چۆڵەكانی ناو گۆڕستانەكانی‬ ‫مۆسكۆ‪ ،‬حكومەتی روسیا بەنیازە پێشبڕكێیەك‬ ‫سازبكات‪ ،‬تائێستاش دو كۆمپانیا بەشدارییان كردوە‬ ‫بۆ ئەو كارە‪ ،‬حكومەتی روسیا دەیەوێت لەرێگەی ئەم‬ ‫ك��ارەوە زانیاری زۆرتر لەسەر شوێنە چۆڵەكانی نێو‬ ‫گۆڕستانەكانی شاری مۆسكۆ كۆبكاتەوەو دواتر لەرێگەی‬ ‫پێگە ئەلیكترۆنیەكانەوە باڵوبكرێتەوە‪ ،‬بۆ ئەوەی هەر‬ ‫هاواڵتیەك ئارەزومەندە لەكڕینی هەر جێگایەك بتوانێت‬ ‫شوێنێك بۆ خۆی دەستنیشانبكات و بیكڕێت‪.‬‬

‫میدیاكان‪:‬‬ ‫دوای گیرۆدەبونی منداڵێكی‬ ‫ت��ەم��ەن ش��ەش س��اڵ‪ ،‬دایدیر‬ ‫مونالفوی كۆڵۆمبی‪ ،‬بەهۆی‬ ‫وەرەم��ێ��ك ك��ە ل��ەس��ەر پشتی‬ ‫هاتبو‪ ،‬ن��اوی��ان نابو منداڵی‬ ‫ك��ی��س��ەڵ��ی‪ ،‬ئ��ەوی��ش ب��ەه��ۆی‬ ‫وێ��ك��چ��ون��ی وەرەم��ەك��ەی‬ ‫سەرپشتی بەكیسەڵ‪ ،‬هەر‬ ‫بەهۆی ئەم وەرەم��ەوەو ئاست‬ ‫نزمی رۆشنبیری دانیشتوانی‬ ‫ن��اوچ��ەك��ەی��ان��ەوە ‪ ،‬ئ��ەم‬ ‫خێزانە بەشێوەیەكی سوك‬ ‫سەیر دەك��ران‌و ببونە جێی‬ ‫گاڵتەپێكردنی كەسەكانیان‪.‬‬ ‫ب��ەه��ۆی ك��ەم دەرام��ەت��ی‬

‫@@@‪@R@ @Q‬‬

‫‪@@Q‬‬

‫منداڵە كیسەڵەكە رزگاری بو‬

‫‪11‬‬

‫ئ��ەم خ��ێ��زان��ە‪ ،‬ن��ەی��ان��ت��وان��ی‬ ‫نەشتەرگەری بۆ منداڵەكەیان‬ ‫ئەنجامبدەن‪ ،‬بۆیە لەالیەن‬ ‫ێ‬ ‫دك��ت��ۆر نییل ب��ول��س��ت�ر‌و ب ‌‬ ‫بەرامبەر نەشتەرگەرییەكەی‬ ‫بۆ ئەنجامدا‪ ،‬توانی كۆتایی‬ ‫بەنەهامەتیەكانی ئەو خێزانە‬ ‫كۆڵۆمبییە بهێنێت‪ ،‬بۆیە ئێستا‬ ‫دایدیر مونالفو زۆر دڵخۆشەو‬ ‫دەتوانێت وەك هەر منداڵێكی‬ ‫ئاسایی نەشونما بكات‪ ،‬چونكە‬ ‫لەپێشتردا كاتێك دەبوە جێی‬ ‫گاڵتەپێكردن‪ ،‬پێی دەوت��ن‬ ‫«من دەمەوێت گەورەبم‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ب��ەه��ۆی ئ��ەم نەخۆشیەوەیە‬ ‫ناتوانم گەورە ببم»‪.‬‬

‫‪@@W‬‬ ‫‪@@X‬‬ ‫‪@@Y‬‬ ‫‪@@QP‬‬ ‫‪@@QQ‬‬ ‫‪QR‬‬

‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬

‫@‪@S‬‬

‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬

‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬

‫@‪@@@@QR@@@@@@QQ@@@@@QP@@@@@@Y@@@@@@X@@@@@@@W@@@@@@V@@@@@@U@@@@@@T‬‬

‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬

‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬

‫ئاسۆیی‪:‬‬ ‫‪-1‬بەشێكە لەلەش‪ +‬نوسەرێكی كۆچكردوی كوردە «پ» ‪-2‬دوان لەبیرە‪،‬‬ ‫لەیەدەكدایە‪ ،‬وەك یەكن ‪-3‬رۆیشت ‪ +‬بۆ ناو چێشتە ‪-4‬تازە ‪ +‬كورتكراوەی ناوێكە‬ ‫«پ»‪ ،‬شادەو داماو ‪-5‬بەشێكە لەسەر‪ ،‬دانە‪ ،‬نیوەی چنار‪ ،‬رەنگێكە ‪-6‬رەنگێكە‪،‬‬ ‫ئاڵسان‪ ،‬پێاڵوێكە ‪-7‬دراوێكە‪ ،‬ژنە گۆرانیبێژێكی عەرەبە ‪-8‬باڵندەیەكە‪ ،‬قسە‪،‬‬ ‫گیانلەبەرێكە ‪-9‬ژمارەیەكە «پ»‪ ،‬كانزایەكە ‪ +‬نەرم‪ ،‬تازەیە ‪-10‬كورتكراوەی‬ ‫ێ بەو كار بكەین‪ +‬خواردنێكە‬ ‫ێ بەرگ ‪-12‬دەب ‌‬ ‫ناوێكە‪ ،‬تامێكە‪ ،‬پرسیارە ‪-11‬كەژ‪ ،‬ب ‌‬ ‫«پ»‪.‬‬ ‫ستونی‪:‬‬ ‫‪-1‬دراوێكە‪ ،‬رەنگێكە ‪-2‬گیانلەبەرێكە‪ ،‬شارۆچكەیەكە‪ ،‬نیوەی كوچە ‪-3‬نەرم‪،‬‬ ‫نهێنی‪ ،‬بۆ ناو خواردنە ‪-4‬گیانلەبەرێكە‪ ،‬بەشێكە لەسەر ‪-5‬دو شارۆچكەن‬ ‫‪-6‬دەمیش ئەو كارە دەكات‪ ،‬درەختێكە‪ ،‬بۆ خانوە ‪-7‬گۆڤارێكی كوردی بو‬ ‫‪-8‬گیانلەبەرێكە‪ ،‬خشڵێكە ‪-9‬بەداخەوە‪ ،‬كچ‪ ،‬ماڵ هەیەتی ‪-10‬جەستە‪ ،‬چیایەكە‪،‬‬ ‫نیوەی لیتە ‪-11‬شوێنێكەو داهاتێكی زۆری هەیە ‪-12‬شارۆچكەیەكە‪ ،‬بەرگێكە‪.‬‬

‫ل��ەوش��ەی «ك��ار» ‪ 50‬وشە‬ ‫ب��ن��وس��ە‪ ،‬ب��ەم��ەرج��ێ��ك وش��ەی‬ ‫«ك��ار» كەوتبێتە س��ەرەت��ای‬ ‫وشەكەوە؟‬ ‫بۆ نمونە‪« :‬كارێز‪ ،‬كاریلە‪،‬‬ ‫ك��ارگ��ێ��ڕان‪ ،‬كاریبی‪ ،‬ك��اروان‪،‬‬ ‫كارمامز»‪.‬‬ ‫خ��ەاڵت��ەك��ەی‪ :‬دو م��ان��گ‬ ‫ێ بەرامبەر‬ ‫رۆژنامەی چاودێر ب ‌‬ ‫وەربگرە‪.‬‬ ‫براوەی ژمارەی پێشو‪ :‬لوقمان‬ ‫محەمەد رەشید‬

‫با بیربكەینەوە‬

‫تەپڵ بۆ میزكەران لێدەدرێت‬

‫میدیاكان‪:‬‬ ‫بەرپرسانی هەرێمی راجستان‪-‬ی هیندی‪ ،‬بڕیاریاندا بەدروستكردنی گروپێكی‬ ‫گەنجان بەوەی هەر كەسێكیان بینی لەسەر رێگاو شوێنە گشتیەكاندا میز بكات‬ ‫تەپڵی بۆ لێبدەن‪ ،‬وتیشی‪ ،‬ئەو گروپە گەڕۆكە لەپێنچ كەس پێكهاتوەو بەردەوام‬ ‫بەناو الدێ‌‌و رێگا گشتیەكاندا دەگەڕێن‪ ،‬هەر كەسێك ببینن بە بەرچاوی خەڵكەوەو‬ ‫لەسەر رێگادا میز بكات‪ ،‬تەپڵ یان بوقی بۆ لێدەدەن‪ ،‬هەر كەسێكیش بۆ چەند‬ ‫جارێك ئەو كارە دوبارە بكاتەوە غەرامە دەكرێت‪ .‬بەرپرسەكە رونیشكردۆتەوە ئەم‬ ‫بڕیارە لە ‪ 34‬الدێی هەرێمەكەیاندا جێبەجێدەكرێت‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ ل ‌ه کاتێکدای ‌ه ژمارەی دانیشتوانی هیندستان نزیكەی ملیارێك و ‪ 300‬ملیۆنە‪،‬‬ ‫نیوەی دانیشتوانی ئەو واڵتە ‪ w.c‬یان نیەو بۆ ئەو پێداویستیە رودەكەنە شوێنی‬ ‫چۆڵ‌و جێگا گشتیەكان‪.‬‬

‫كاور‬ ‫‪4/20-3/21‬‬

‫دوانة‬ ‫‪6/20-5/21‬‬

‫ـ هەفتەیەكی خۆش‬ ‫بەسەردەبەیت‪ ،‬ئازیزێكت‬ ‫دەن��اس��ی��ت��ەوە‪ ،‬وری��اب��ە‬ ‫ئەوەندە روداوی كۆن الی‬ ‫باس‬ ‫خۆشەویستەكەت‬ ‫مەكە‪.‬‬

‫ـ ك��ارێ��ك دەگ��ری��ت��ە‬ ‫دەس��ت كە ئ��اوات��ی خۆت‬ ‫ب��وە‪ ،‬بەپەلەكردن زەرەر‬ ‫دەك��ەی��ت‪ ،‬ب��ەرام��ب��ەر‬ ‫خۆشەویستەكەت رەزیلی‬ ‫مەنوێنە‪.‬‬

‫طا‬ ‫‪5/20-4/21‬‬

‫ـ كێشەیەك دێتە رێت‪،‬‬ ‫گەر توڕە نەبیت چارەسەری‬ ‫ئاساییە‪ ،‬كەسێك دەیەوێت‬ ‫لێت نزیك بێتەوە‪ ،‬وریابە‬ ‫خۆشەویست نیە‪.‬‬

‫قرذاأل‬ ‫‪7/20-6/21‬‬

‫ـ گرنگ ئ��ەوە نیە كە‬ ‫تۆ جوانیت‪ ،‬گرنگ دڵ‌و‬ ‫دەرون��ە‪ ،‬ئ��ەوەن��دە ت��وڕە‬ ‫م��ەب��ە‪ ،‬ش��ك‌و گ��وم��ان‬ ‫لەخۆشەویستەكەت مەكە‪.‬‬

‫رَ‬ ‫شي ‪21‬‬ ‫‪8/21-7/‬‬

‫ـ بۆ هەمو كارێك كات‬ ‫پ��ێ��وی��س��ت��ە‪ ،‬س��ەرەڕۆی��ی‬ ‫ئەنجامی نابێت‪ ،‬پەشیمان‬ ‫ب��ەرەوە ل��ەو درۆی��ان��ەی‬ ‫بەرامبەر خۆشەویستەكەت‬ ‫كردوتە‪.‬‬ ‫فةريك‬ ‫‪9/22-8/22‬‬

‫ـ ن��اه��ەق��ی ك��ارێ��ك��ی‬ ‫ناخۆشە‪ ،‬بەاڵم سنگ فراوانی‬ ‫گرنگە‪ ،‬خۆشییەك دەبینی‪،‬‬ ‫بەرامبەر خۆشەویستەكەت‬ ‫لوت مەدە بەیەكدا‪.‬‬

‫تةرازو‬ ‫‪10/22-9/23‬‬

‫ـ هەمو كارێك هیالكی‬ ‫دەوێت‪ ،‬گەرنا ئەوا ئومێدت‬ ‫نامێنێ‌‪ ،‬زۆر پۆز لێمەدە‪،‬‬ ‫لەخۆشەویستیدا تەنیا وەفا‬ ‫ئەنجامی هەیە‪.‬‬ ‫دوثشك‬ ‫‪11/22-10/23‬‬

‫ـ رۆژەك��ان��ی هەفتە‬ ‫بەخۆشی بەڕێوەدەچن‪،‬‬ ‫خۆشییەك دێتە رێگەت‪،‬‬ ‫ئ��ەوەن��دە قسەی ناخۆش‬ ‫بەرامبەر خۆشەویستەكەت‬ ‫مەكە‪.‬‬

‫كةوان‬ ‫‪12/20-11/23‬‬

‫ـ ئەو نەخۆشییەی لێی‬ ‫دەترسی چارەسەری ئاسانە‪،‬‬ ‫ژی��ان روی لەخۆشییە‪،‬‬ ‫خ��ۆش��ەوی��س��ت��ەك��ەت ح��ەز‬ ‫دەك��ات وێنەیەكی لەگەڵدا‬ ‫بگریت‪.‬‬ ‫طيسك‬ ‫‪1/19-12/21‬‬

‫ـ پ��ارەی��ەك��ت ل��ەدەس��ت‬ ‫دەڕوات‪ ،‬بەاڵم كارێكی شیاو‬ ‫دەگریتە دەس��ت‪ ،‬هەرگیز‬ ‫وش��ەی «ب��ڕوا ن��اك��ەم»‬ ‫بەخۆشەویستەكەت مەڵێ‌‪.‬‬

‫سةتأل‬ ‫‪2/18-1/20‬‬ ‫ـ دوربكەوەرەوە لەكاری‬ ‫ن��اب��ەج �ێ‌‪ ،‬م��اڵ��ی ح��ەرام‬ ‫بەكەس ح��ەاڵڵ نیە‪ ،‬گەر‬ ‫خ��ۆش��ەوی��س��ت��ەك��ەت لێت‬ ‫رەن��ج��ا ب��ەزم��ان��ی شیرین‬ ‫ئاشتی بكەرەوە‪.‬‬ ‫نةهةنط‬ ‫‪3/20-2/19‬‬

‫ـ ئەم هەفتەیە هیالك‬ ‫دەبیت‪ ،‬بەاڵم ئاسودەیی‬ ‫ب��ەدواوەی��ە‪ ،‬دڵ��ت پیس‬ ‫ن��ەب��ێ‌‪ ،‬خۆشەویستی‬ ‫جوانترین دیارییە بۆ‬ ‫مرۆڤ‪.‬‬

‫ناوةندي رؤشنطةريى ضاود َير دةريدةكات‬ ‫خاوةنى ئيمتيازو سةرنوسةر‪ :‬مةال بةختيار‬ ‫ستافى كارا‪ :‬سامى هادى ‪ -‬بةهمةن تاهير نةريمان ‪ -‬رزطار فايةق‬ ‫بة ِر َيوةبردنى هونةرى‪:‬‬ ‫جةليل حس َين ‪ -‬سؤران عةبدولَآل نةقشبةندي‬ ‫يةكةمني ذمارةى‬

‫ناونيشان‪:‬‬ ‫سل َيمانى ‪ -‬طة ِرةكى ئاشتى (‪)104‬‬ ‫كؤآلنى (‪ )41‬ذمارةى خانو (‪)22‬‬ ‫ئاسيا‪07701959999 :‬‬ ‫كوردت َيل‪3290668 :‬‬ ‫فانؤس تيليكؤم‪07480134687 :‬‬ ‫كؤ ِرةك‪07501147133 :‬‬ ‫دابةشكردن‪07701517533 :‬‬ ‫ضاثخانة‪ :‬كوردستان ‪ -‬نرخ‪ )500( :‬دينار‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫لة ‪ 2004/10/4‬دةرضوة‬

‫‪w w w . c a w d e r . o r g‬‬

‫‪No. (396) 12-11-2012‬‬

‫‪Political, Educational & Social Weekly Press‬‬

‫كتێبی «كۆمەڵە لەسێدارەوە بەرەو راپەڕین» باڵودەكرێتەوە‬

‫مامۆستا جەعفەر لەپێشەكی كتێبەكەدا‪:‬‬

‫ئەرشیفی كۆمەڵە لەنێوان (‪ )1975-1970‬نیو الپەڕەشی لەبەردەستدا نییە‬

‫ئێمەو واقعی‬ ‫حاڵی عیراق!‬ ‫عەدالەت عەبدوڵاڵ‬

‫چاودێر‪ -‬تایبەت‪:‬‬ ‫«ك��ۆم��ەڵ��ە ل��ەس��ێ��دارەوە ب��ەرەو‬ ‫راپ��ەڕی��ن»‪ ،‬تازەترین كتێبی مێژوییە‬ ‫لەسەر مێژوی دروستبونی كۆمەڵەی‬ ‫رەنجدەرانی كوردستان‌و مێژو و پێشینەو‬ ‫زەم��ی��ن��ەس��ازی دروستبونی یەكێتیی‬ ‫نیشتیمانیی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬كە یەكێك‬ ‫لەباڵە سەرەكیەكانی‪ ،‬كۆمەڵە بوەو‬ ‫دەورێكی گرنگی لەپێكهێنان‌و فراژوبونی‬ ‫یەكێتیدا هەبوەو لەو چوارچێوەیەشدا‬ ‫باسی رۆڵ��ی خاڵە شیهاب‌و جەعفەر‬ ‫عەبدولواحید‌و ئەنوەر زۆرابی تێدا كراوە‪،‬‬ ‫كە لەزینداندا لەسەر دەستی رژێمی‬ ‫بەعس لەسێدارەدران‪.‬‬ ‫كتێبەكە كە لەالیەن ناوەندی مێژوی‬ ‫(ی‪.‬ن‪.‬ك) ەوە ئامادەكراوە‌و لەالیەن‬ ‫مامۆستا جەعفەری لێپرسراوی ناوەندی‬

‫م��ێ��ژوی (ی‪.‬ن‪.‬ك)ەوە پێشەكی بۆ‬ ‫ن��وس��راوە‪ ،‬ب��ڕی��ارە رۆژی ‪21‬ی ئەم‬ ‫مانگەش لەمەراسیمێكدا لەهۆڵی شازاد‬ ‫صائب لەمەكتەبی سیاسیی یەكێتی‪،‬‬ ‫باڵوبكرێتەوە‪.‬‬ ‫م��ام��ۆس��ت��ا ج��ەع��ف��ەر لەپێشەكی‬ ‫كتێبەكەدا ئاماژە بەنەبونی ئەرشیفی‬ ‫كۆمەڵە لەنێوان سااڵنی (‪)1975-1970‬‬ ‫دا دەكات و بەكێشەی سەرەكی مێژوی‬ ‫دروستبونی كۆمەڵەی ناودەبات‪ .‬نوسەر‬ ‫لەمبارەوە دەڵێت «كێشەی سەرەكی‬ ‫ئێمە ئەوەیە‪ ،‬ئەرشیفی كۆمەڵە لەنێوان‬ ‫(‪ )1975-1970‬تاقە یەك نیو الپەڕەشی‬ ‫ل��ەب��ەردەس��ت��ی ئ��ێ��م��ەدا ن��ەم��اوەت��ەوە‪،‬‬ ‫هیوایەكی هەڵكوڕوزاومان هەیە‪ ،‬كە‬ ‫بەشێك ل��ەب�ڵاوك��راوە‌و دۆكۆمێنتەكان‬ ‫لەئەرشیفی دەزگا هەواڵگرییەكانی بەغدا‌و‬

‫ناوچەكەدا‪ ،‬بەرێكەوت پارێزرابن‪.‬‬ ‫لەبەشێكی تردا نوسەر نوسیویەتی»‬ ‫ئەگەر ئێمە ئەرشیڤمان نەبو‪ ،‬ناتوانین‬ ‫ل��ەس��ەر م��ێ��ژوی كۆمەڵە ب��دوێ��ن‪ ،‬یان‬ ‫بنوسین‪ ،‬ی��ان ن��ام��ەی ئەكادیمی بۆ‬ ‫ت��ەرخ��ان ب��ك��ەی��ن!‪ ،‬ك��ەوات��ە الیەنێكی‬ ‫مێژوی (ی‪.‬ن‪.‬ك) لەگۆشە‌و كەنار‌و‬ ‫ش��ەوەزەن��گ��دا ش��اراوەت��ەوە‌و دەستی‬ ‫ئێمەیان پێناگات‪ .‬ئەرشیڤی قۆناغی‬ ‫یەكەممان لەبەردەستدا نەبوە‪ ،‬ئەوە‬ ‫ناتوانین لەسەر قۆناغی دوەم‌و سێیەمیش‬ ‫كاربكەین‪ .‬هەر كارێكیش بكەین هەر‬ ‫وەك��و ئ��ەوەوای��ە‪ :‬گوللە بەتاریكییەوە‬ ‫بنەین‪ .‬ئەمەیش كەلەبەرێكی گەورەیە‌و‬ ‫هیچ لێكۆڵینەوەیەكی ئەكادیمی‌و‬ ‫زانستی ناتوانێت بەچاونوقاوی بەسەریدا‬ ‫تێپەرێت‪ .‬لەسۆنگەی ئەم كەلەبەرەدا‌و‬

‫نەبونی هیچ ئەرشیفێكی ئەلتەرناتیڤ‪،‬‬ ‫ك��ۆس��پ‌و ب��ەرب��ەس��ت��ی م��ەزن ل��ەس��ەر‬ ‫رێگاكەمان بەرزدەبێتەوە‪ ,‬ئەرشیفمان‬ ‫نەبو چیبكەین؟ قۆناغی یەكەم لەمێشكی‬ ‫خۆماندا بسڕینەوە؟ ئایا هێڵێكی چەپ‌و‬ ‫راست بەسەر مێژوی گەلی كوردستاندا‬ ‫بهێنرێت‌و قۆناغی دوەم بكەینە قۆناغی‬ ‫یەكەم؟‬ ‫هەر سەبارەت بەمێژوی كۆمەڵە نوسەر‬ ‫ب��اس لەگفتوگۆكردن لەگەڵ شایەت‌و‬ ‫بینەرە ت��ی��اژی��اوەك��ان��ی‪ ،‬روداوەك��ان��ی‬ ‫پێش ‪ 1975‬دەك��ات‪ ،‬كە لەبەرنەبونی‬ ‫دۆكۆمێنت‌و ئەرشیف زۆر بەگرنگ ناویان‬ ‫دەبات‪ ،‬بەاڵم دەشڵێت «نابێ وەكو تەنها‬ ‫ژێدەر‌و سەرچاوە سەیربكرێت‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫ئەگەر بۆ راستكردنەوەی روداوێك‪ ،‬تاكە‬ ‫یەك شایەت‌و تیاژومان هەبو»‪.‬‬

‫لەسویسرا؛ ونبون لەشەمەندەفەردا نمایش دەكرێت‬

‫تێكەڵ بەبینەران دەب��ن‪ ،‬منیش سۆڵۆ‬ ‫چاودێر‪-‬كامۆ‪:‬‬ ‫«ونبون لەشەمەندەفەردا»‪ ،‬دواهەمین سەمای (ب��ی��رەوەری شوێن)‪ ،‬لەشەش‬ ‫چاالكی سەماكاری كورد كاروان عومەرە شوێنی ج��ی��اوازدا نمایشدەكەم‪ ،‬كە‬ ‫لەسویسرا‪ ،‬ئەم چاالكییەش كاركردنێكی هەریەكەیان تایبەتمەندی خۆیان هەیە‬ ‫نوێیە لەبواری سەمای هاوچەرخدا‪ ،‬ئەم لەروی جوڵەو كۆریۆگرافییەوە»‪.‬‬ ‫لەبارەی ئامانجی پڕۆژەكەش‪ ،‬كاروان‬ ‫هونەرمەندە ك��وردە لەگەڵ كۆمەڵێك‬ ‫لەهونەرمەندانی ش��اری ت��زوخ‪ ،‬سەما وتی «ئەم چاالكییە لەژێر ناونیشانی‬ ‫ئێمەی هونەرمەندان دەمانەوێت كەمێك‬ ‫لەشوێنە گشتییەكاندا نمایش دەكەن‪.‬‬ ‫كاروان عومەر لەبارەی ئەم چاالكییە ش��اری ت��زوخ ب��گ��ۆڕی��ن‪ ،‬دی��ارە پ��ڕۆژە‬ ‫هونەرییەوە‪ ،‬بە «چاودێر»ی راگەیاند‪ :‬هونەرییەكەشمان ئامانجی خۆی پێكا‪،‬‬ ‫«ل��ەم چ��االك��ی��ی��ە ه��ون��ەری��ی��ەدا ‪ 20‬بەوەی پێنج لەو كارە هونەرییانەی كە‬ ‫هونەرمەندی بواری سەما بەشێوەیەكی لەشوێنە گشتییەكاندا دانرابون دوای‬ ‫ك��راوە دەچنە ناو بینەران‌و لەشوێنە نمایشەكان‪ ،‬بڕیار درا بۆ هەمیشە ئەو‬ ‫گشتییەكاندا بەكارە هونەرییەكانیان نمایشانە بمێننەوە»‪.‬‬

‫داستانی "فەرخ‌و ئەستی"‬ ‫دەچێتە هۆڵەندا‬

‫گەرمكردنەوەی مشتومڕی سیاسی لەسەر ناوچە دابڕێنراوەكان‪ ،‬ناڕاستەوخۆ‪،‬‬ ‫خوالنەوەیە لەناو بازنەی داخراوی كارنامەی نیشتمانیمان لەعیراقدا‪ .‬ئەم پرسە‪،‬‬ ‫ئەیەوێ لێمان بپرسێ‪ :‬كێشەی خاك بخەینەوە پێشەوەی كارنامەكە‪ ،‬یان كێشەی‬ ‫مافە ئابورییەكانمان؟ شەڕی سیاسیی گەورەمان لەسەر كەركوك و ناوچە‬ ‫كوردستانییەكانی تری دەرەوەی هەرێم بێت‪ ،‬یان لەسەر گرێبەستە نەوتییەكان؟‬ ‫بێگومان كێشەكانی ئێمە لەعیراقی دوای بەعسدا (‪2003-1968‬ز)‪ ،‬تەنها‬ ‫كێشەی خاك و كێشەی سیاسی و ئابوری نین‪ .‬كورتكردنەوەی ئەولەویەتی‬ ‫نیشتمانیمان لەنێوان ئەم پرسانەدا‪ ،‬خۆ سەرقاڵكردنە بەشەڕی الوەكییەوەو‬ ‫بەبەربەرەكانیی بێ ئەنجام و بێ ئاسۆوە‪ .‬كێشەكانی ئێمە‪ ،‬لەبنەڕەتدا‪ ،‬كێشەن‬ ‫لەستراكتۆری فكرو كولتوری ئەم واڵت��ەدا‪ ،‬هەرچی كێشەی ترە‪ ،‬سەرلەبەر‪،‬‬ ‫سەرەنجامە و هیچی دی‪.‬‬ ‫كێشەی فكرو كولتوریش كە وابەستەی بونیات ‪ ))Structure‬بو‪،‬‬ ‫ئەوە مانای وایە پەیوەستە بەواقعی كایە بەیەكداچوەكانی چاالكیی مرۆیی و‬ ‫حاڵی بكەرە كۆمەاڵیەتییەكانیانەوە‪ ،‬پەیوەستە بەتەواوی ئەو یەكە جیاجیاو‬ ‫پێكەوەگرێدراوانەوە كە لەپەیوەندیدان لەگەڵ یەكترداو‪ ،‬لەدواییشدا‪ ،‬پێكەوە‪،‬‬ ‫پێكهاتەیەكی لێكدراو (‪ )Constitution‬یان بونیاتێك ئەخوڵقێنن كە‬ ‫دەستكاریكردن و گۆڕینی یەكجار سەختە‪ ،‬ئەگەر نەڵێین شۆڕشی گەورەی‬ ‫دەوێت!‪.‬‬ ‫بەمانایەكی رونتر‪ ،‬ئەگەر ستراكتۆری كولتوریی ئەم واڵتە‪ ،‬سەرچاوەی‬ ‫كێشەكانمان بێت‪ ،‬ئەوا ئەزمون و كەلەپوری سیاسی‪ ،‬باری ئابوری‪ ،‬پێكهاتەی‬ ‫سۆسیۆلۆژی‪ ،‬دۆخی سایكۆلۆژی‪ ،‬بواری پەروەردەو فێركردن‪ ،‬ئاین و مەزهەبەكان‬ ‫و هەر كایەیەكی تر كە شوێنی چاالكیی كۆمەاڵیەتی بێت‪ ،‬بەشدار دەبن‬ ‫لەبیناكردنی كولتوردا‪ ،‬دواتریش كولتور‪ ،‬كە زادەی ئەزمونی مێژویی كەڵەكردو‬ ‫و رەگداكوتراوە‪ ،‬هەر خۆی دەبێتە ئیلهامبەخشی كۆی ئەو كایەو بوارانە‪ ،‬بگرە‬ ‫یاسای جوڵەو جڵەوكردنیشیان‪.‬‬ ‫بۆ نمونە‪ ،‬دیموكراسی چونكە بەشێك نییە لەستراكتۆری فكری و كولتوریی‬ ‫ئەم واڵتە‪ ،‬دەبینین كێشە سیاسییەكانمان‪ ،‬لەشوێنی خۆیاندا‪ ،‬پێ كوتێ دەكەن‪.‬‬ ‫دابەشكردنی سامانی و خێری واڵت چونكە وابەستەی دادپەروەریی كۆمەاڵیەتی‬ ‫نییە كە بەهایەكی گرنگی مرۆڤایەتییە‪ ،‬مافە ئابورییەكانمان پێشێل دەكرێن‪.‬‬ ‫لێبوردەیی چونكە درێژكراوەی موراڵی مۆدێرن و گیانی مرۆڤدۆستی و ژیاندۆستی‬ ‫نییە‪ ،‬دەبینین لەگیانی رق و تۆڵەو رەگەزپەرستی و شۆڤینییەت رزگارمان‬ ‫نابێت‪ .‬ئاشتی و پێكەوەژیان چونكە پرەنسیپێك نییە كە حزورێكی راستەقینەی‬ ‫هەبێت‪ ،‬دەبینین ئەنگێزەكانی شەڕانگێزی و تاكڕەوی و میلیتارییەتمان لەكۆڵ‬ ‫نابێتەوە‪ ،‬لەهەمو ئەوانەش خراپتر‪ ،‬یەكپارچەیی خاكیی عیراق چونكە لەبنەڕەتدا‬ ‫قەوارەیەكی دەستكردو بەزۆر سەپێنراوە‪ ،‬دەبینی ناسەقامگیریی سیاسی و‬ ‫ئەمنی لێ نابڕێت‪.‬‬ ‫ئێستا پرسیاری راستەقینە ئەوەیە‪ :‬ئایا وەك كورد‪ ،‬بەتەنها‪ ،‬دەتوانین‬ ‫دەستكاریی فكروكولتوری هەزاران ساڵەی ئەم واڵتە بكەین تا بشتوانین ئامانج‬ ‫و مافە نیشتمانی و نەتەوەییەكانمان بەدەستبهێنین؟ یان نەخێر دەبێ پرۆژەمان‬ ‫تەرخان بێت بۆ ئایندەی نەتەوەی خۆمان؟‬

‫‪adalatwala@gmail.com‬‬

‫َ‬ ‫مندال‬ ‫بةرائةتى‬

‫سةالم مستةفا‬

‫چاودێر‪-‬زاموا‪:‬‬ ‫كۆمەڵێك گ��روپ‌و تیپی هونەریی‬ ‫لەگۆڕستانی سورنسە ڤێخ لەشاری‬ ‫ئەپڵدۆرن لەهۆڵەندا‪ ،‬شەوێكی كولتورییان‬ ‫بەناونیشانی روناكی بۆ یادگاری سازكرد‪،‬‬ ‫لەم ش��ەوە كولتورییەدا تیپی شانۆی‬ ‫بێ سنور بەگێڕانەوەو نمایشكردنی‬ ‫داستانێكی ئەڤینداری كۆنی كوردەواری‬ ‫بەشداری ئەو شەوە كولتورییەیان كرد‪،‬‬ ‫داستانەكەش بریتی بو لەگێڕانەوەی‬ ‫داس��ت��ان��ی (ش��ێ��خ ف��ەرخ‌و ئەستی)‪،‬‬ ‫نمایشەكەش جێگەی رەزامەندی بینەران‌و‬ ‫بەشداربوانی ئەو چاالكییە هونەرییە بو‪.‬‬ ‫باكۆ سۆرانی‪ ،‬سەرۆكی تیپی شانۆی‬ ‫ب��ێ س��ن��وری ه��ۆڵ��ەن��دا ل��ەب��ارەی ئەم‬ ‫نمایشەیان بە «چاودێر»ی راگەیاند‪ :‬ئەم‬ ‫چیرۆكەی ئێمە لەو شەوەدا نمایشمان‬ ‫ك��رد‪ ،‬ب��اس لەداستانی خۆشەویستی‬

‫(ف��ەرخ‌و ئەستی) دەك��ات لەگوندی‬ ‫داودی��ی��ەی ن��اوچ��ەی ق��ەاڵدزێ‪ ،‬كاتێك‬ ‫لەسەردەمی عوسمانییەكاندا ئەم كوڕ‌و‬ ‫كچە عاشقی یەكتر دەبن‌و بنەماڵەكەیان‬ ‫رێگری لەو عەشقە دەكەن‌و بۆیە ئەو دو‬ ‫عاشقە بەیەك ناگەن‪.‬‬ ‫ل��ەب��ارەی نمایشەكەشیان‪ ،‬سۆرانی‬ ‫‌وت��ی «ل��ەش��ەوە كولتورییەداو لەگەڵ‬ ‫نمایشەكانی ت��ردا‪ ،‬م��ن نمایشەكەم‬ ‫ل��ەك��ۆش��ك��ێ��ك��ی ب��چ��وك��دا ب��ەش��ێ��وەی‬ ‫چیرۆكبێژی ئەم داستانەم بەدراما كرد‪،‬‬ ‫لەرێگەی گێڕانەوەوە كەشێكی درامیم‬ ‫دروس��ت ك��ردب��و‪ ،‬ئامانج ل��ەم ك��ارەش‬ ‫نزیككردنەوەی بینەران بو لەكەشی‬ ‫سروت‌و داستانەكە‪ ،‬بەتێكەڵكێش كردنی‬ ‫زمانی ك��وردی‌و هۆڵەندی‪ ،‬ل��ەم كارە‬ ‫هونەریەشمدا هەستم بەو بێ سنورییە‬ ‫كرد لەنێوان كولتوری كوردی‌و هۆڵەندیدا‬ ‫هەیە»‪.‬‬

‫قوتابی «‪ :»4‬مامۆستا‪ ..‬بۆئەوەی‬ ‫ێ بكات!‬ ‫شەڕی پ ‌‬ ‫قوتابی «‪ :»5‬مامۆستا بۆ دایكم!!‬ ‫مامۆستا‪ :‬چۆن بۆ دایكت؟‬ ‫قوتاب��ی «‪ :»5‬ئاخر مامۆس��تا‪..‬‬ ‫دایكم هەمو شەوێ‌ دەڵێ‌‪ ..‬وەرە كوڕم‬ ‫سەر خەرە سەر باڵم!‪.‬‬

‫«‪»3‬‬

‫مامۆس��تا‪ :‬م��رۆڤ چەن��د دان��ی‬ ‫لەدەمدایە؟‬ ‫«‪»1‬‬ ‫قوتابی‪ :‬مامۆستا‪ ..‬پیاوی پیر یەك‬ ‫منداڵ‪ :‬باوكە من دەنگم زۆر خۆشە‪ ،‬دانە!‬ ‫ئەمڕۆ مامم پێی وت��م ئافەرین ئەڵێی‬ ‫مامۆستا‪ :‬ئەڵێم مرۆڤ؟‬ ‫گای ئەبۆڕێنی!‬ ‫قوتاب��ی‪ :‬ئ��ێ‌ مامۆس��تا‪ ..‬ب��اوە‬ ‫پێوتی؟‬ ‫وای‬ ‫باوك‪ :‬مامت‬ ‫گەورەشم هەر مرۆڤە!!‪.‬‬ ‫من��داڵ‪ :‬ئەرەوەڵاڵ‪ ،‬خۆ درۆ ناكەم‪،‬‬ ‫«‪»4‬‬ ‫دوایی��ش پێی وتم‪ :‬ت��ۆ گرەوت لەكەر‬ ‫مامۆس��تا‪ :‬خەڵكی ك��ە ئەچن بۆ‬ ‫بردۆتەوە!!‪ ..‬ئەی چۆن خۆ مامم درۆ حەج‪ ،‬ئەچن بۆ چ واڵتێك؟ واتە حەج‬ ‫ناكات!!!‪.‬‬ ‫لەكوێیە؟‬ ‫«‪»2‬‬ ‫قوتاب��ی‪ :‬مامۆس��تا ئەوەتا لەماڵی‬ ‫مامۆستا‪ :‬باڵ بۆچی بەكار دێت؟‬ ‫خاڵم!‬ ‫قوتابی «‪ :»1‬مامۆستا بۆ فڕین‪..‬‬ ‫مامۆستا‪ :‬ئەڵێم حەج لەچ واڵتێكە؟‬ ‫قوتابی «‪ :»2‬بۆ برژاندن‪..‬‬ ‫قوتاب��ی‪ :‬ئاخر لەوێیە مامۆس��تا‪..‬‬ ‫قوتاب��ی «‪ :»3‬بۆئەوەی پەڕەكەی خاڵ��م رەس��مەكەی بەدیوارەكەی��ا‬ ‫بكەین بە سەرین!‪.‬‬ ‫هەڵواسیوە!!‪.‬‬

r1:Layout 1

11/10/2012

5:37 PM

Page 1

þÐAkºq»Ø ÿqBük þðBÜºqô»â Bø»G q»ðõø 7ë »ýürýHÜBðôq þGºk»C þü»ñgºq ÿ»ðBPÔ»ø þÜ»ü½Ý„BK

|rexneycawder@yahoo.com

2012/11/12 »íì»„ ôôk )337( ºqBìu

:qBýP„q»K q»w ÿkBø|þìBw

337 |w w w . c a w d e r . o r g

þürýHñ„¼q þPg»PüBK »íì»„ YñÉK ÿu¼q QÈrâºktÉìBC»è vÈôæ»â þ¾BÅýPxÉÔ òýì»øºtðB„ RBÜºkArÝ„BC ÁBÅýPxÉÔ þðAôõGqAl„»G ÿôBð rÈkôB_ ÿ»ñgºq ÿqAôõG Êwq»ø þðAôõƒGqAlƒ„»ƒG ÿôBƒð ½ƒG ,ºô»ƒñƒýƒ¾½ƒÝƒÉƒè ô ß¼rƒýƒ_ ôrƒÍƒýƒƒ„ :vÈôæ»â þ¾BÅýPxÉÔ òýì»øºtðB„

ºô»ñý¾½ÝÉè ÿqB„ »è ÿrýHñ„¼ o þÄAtG þðkrÜ»„»â þðBÜ»ü½ø -1 .e¾Bw k»ì»dì zAqBC.k - 1958-1784 AlýðBíÉéw k»íc»C ÿ)óAkvü ô ÿ»è»w»ì( »è óBÜºô»ð þÉðçíéì -2 .îü q»Ü BÔ»Pxì þè»Ì - AlÔBW qBPgõì ½ÜrÉ„( "»ðBñÉøAk" ÿºôAqB„ þÝÉÅýO½ì "þü½ìBð " -3 .¼ oô»„ êü sBÔ - )»ðôõíð ô ôk ßºô - Akô rýð½éGBK ô z»ÝÉG .óBíwõÌ îÈ q»ø - ?»ýý_ ókrì -4 lýÌ»w - ÊýwArÜõíük ‡BK Êìºkq»w ,þwArÜõPýð -5 .ßõøk -óBíwõC þOºq s»c ô þìô q ÿBðæô»ì þñýHðBùýW »è åq»ì -6 .òýøB„ kAlíýø - ºô»üõc»ì .eýOBÔ AqBÜ - óApÉâqºô þwrO ô s ¼ rýK þPxÝÉO -7

ß¼rý_ .ßõøk -þÄArâ lýì»c - þÜ»Pýè»Ô òÉðAu ô q -1 .þðBì½_ kBøq»Ô - rO þÝÉÄ¼ rì -2 .ÁBì»`ì»_ -îü q»Ü óAô rýw - Ê…ÉÜºk qBãýw »Ü»ìq»O -3 .óAqBO – BhÝýð ÿkB„ - »âqõâ»G ºlì»ì »üAk -4 .lüõw – ÿqºlü»c ZºrýC - óBüB„BK þè»âkrâ -5 .qkBØ »ì»c - ‡¼ rÔ fBxíýO »íG»C -6 Býèô»C þOAq ô»O ,BÝxÔõxýè BýwBPwBðBC BðæBxÜ¼ o -7 .òýì»C BðAõO - þýðBdüºo þO»g»G

rÍý„ .óAs q»G óBPwAk - ºô»ðrÈk½ì þðBÜArÉg ºu ¼ o rÈu »G ïôõG -1 .þìBw qAl„»G - !îýðºsBO þÄ¼ rì ,òì -2 .BýðBPü q»G -þgq»K lýW»ì RBü»c - BÜ»C Bì»w Alñì»è ÞÈôBýK -3 .þñÈõXñÉK þè»Ì - ï»g»CAo ÁBìq»G ºqAõÉC þñOBø ½G -4 .lüõw -¼ sæ - óBÜºôAq uõÜ -5 | lý„ºo ÁBì»„ - óAô ôu ½G ºô»âo»„ »è -6 .»ñw -ÿk»íc»C qBG»W - »…ÉÜ -7 k»ì»dì qBü pG - ºô ôkrGAq :zôõðºqB_ -8 | þìArø»G jBH¾õâ - ÿtýüBK þÝÉðBì¼ q -9 Ã¾ôlG»Ì óBíwõÌ òíÉø - Ak»ñÈôBC ïºkq»G»è óB…ÉÜqBãýw -10 | þüÂBG ïæ»w -AkvÈ qk BÜºq»Ô»w k ó õG Alðô -11

rÈkôB_ ÿ»ñgºq :BC ÿ10 rƒÉƒìvƒOBƒÜ ,2012/11/15 ,»ƒíƒì»ƒ„ YƒƒñƒƒÉƒƒK ÿu ¼ q þ¾½ø »è vÈôæ»â þ¾BÅýPxÉÔ òýì»øºtðB„ ,þðBü»G»èq»w ÿ»ñgºq .RBÜºk þðBÜºqBÜ»HPwºk þðBíÉéw ÿqB„ »è qAô»O ÿôBð RBÜôBø ô ÁBÅýPxÉÔ q»w»è rOBü s ÿqBýðAs rÈkôB_ ºô»ñý¾½ÝÉè ô ß¼ rý_ ô rÍý„ ÿqAôõG Êwq»ø þðAôõGqAl„»G .RBÜºkArÝ„BC k»íc»C kAs ô»ð ,rÈkôB_ ÿ»ñgºq ½G AlO»HüBO þÝÉðAôlÉè»è lðBü»ãüAq ,vÈôæ»â þü rýHÜBðô ô q ÿ»ÝñG þÜ¼ q»w ,kºõw»C ô»C ,ó»Üºk ‡»Ý…ÉK sAôBýW ÿ»ìBðq»G ÞÉ¾»ì½Ü ÁBxì»C ,Al¾BÅýPxÉÔ »è óBÜºqBOô þðkrÝ„»Ý…ÉK ÿAôk krÜ ÿArÝ„BC »ðu þðBüu ÿºqBGqºk QÈ rÜºk ‡»Ý…ÉK ÿqBPñÉì½Ýük þÝÉíéýÔ þOô»ÝÈ q »Ü ,)óArPýì ëBýðAk( kqõÜ þPw¼k ÿq»„½ÝÉO .ºkqõÜ ÿ»ñü rÈk »Pw¼k ô»C þüAôk þ_½Ü ÿkBý¾Bw òýì»Ü»ü ,ÿkqõÜ þðBÜ»ðBìs »G ô»Ü»èõg 22 »Ü»íéýÔ" :þOô ô»C »íéýÔ ô»C ,QÈ qkºlðB…ýK ÿtýéãñýC ô þGºq»Ì ,þxðºq»Ô Á»â»è ºôArÜºkBìBC þè¼u êÉ…ýì þxðºo»Ô ÿq»wôõð ó»üæ»è AkvÈôæ»â þ¾BÅýPxÉÔ »è »íÉC »OAô»Ü ,þxðºo»Ô »G ÞÉPxÝÉO ëBýðAk þüAôk þ_½Ü þì»Ü»ü ÿkBý¾Bw òýGºk z»Ü ï»Ü»ü ÞÉO»GBG þè¼u êÉ…ýì ‡»Ü»…üBíð ‡BK»è ,ºô»ñü»Üºk óArPýì ßºô( þðB…ýðôBð»G óArPýì ÿºqBGqºk RBƒÜºlƒ„»ƒÝƒ…ƒÉƒK ".)Bü qºk ôBð þÝÉ¿OõG þÜ¼ q»w ,ÁBÅýPxÉÔ þxðºo»Ô þðBðAõýì »G RºqBG»w þðBðAõýì þñü rOqBük" :þOô vÈôæ»â þü rýHÜBðô ô q ÿ»ÝñG ô rÉOrÝw ,ó½éýÄ yüõè óBW :»è òýPü rG ÁBÅýPxÉÔ þxðºo»Ô ºqAkôBð q ¼ s »Ü )Yðrâæ ½ýè( þð½ýwAqlýÔ ÿq»GºõÈ o»G .ó ôõG þðBíýP…ýðôBø þwBðõ„ ôºkqºô q»K þðBÜºqAõG»è ô»üBxðºo»Ô ÿôArwBð þÝÈ rýÌB„ »Ü ,sõèôk ßqBì Bøºô q»ø ,†ýðAô»è »ãW .Bxðºo»Ô »è º)rÍý„ ÿAk»Pðõì( ÿq»ñÈ q s»ìAk þãðBGôBð»G þÝÈ qBÜBì»ñƒýƒw ô rƒýƒÌBƒ„ ,rƒGqæôk MƒýƒéƒýƒÔ Ëlð»ø ,Zºq»Ô óAs q»G ÿqBÜôBø »G MýéýÔ RBÜôBø .»ýýxðºo»Ô »G ºô ôkrÜ ÿ-z»ÝÉG ½ÜrÉ„ ô R»í¾»ø ÖýO»è þðBÜºrÍý„ »è ".ºô»PÉñÈõhðBüºk ô þxðºo»Ô ºôºkrÝýðô ô q kºõw»C ,†ü-Jºq»Ì þðBðAõýì ÿºqBGqºk ÞÉO»GBG þHü rÐ»ì ÿôArwBð ÿrâ»ñgºq ,)ò‚ªÙE lýÍw.k( Bøºô q»ø ô)ÿkqõÜ þñƒü s ô ï»ƒì þƒðBƒPƒwAk( ÿºqBƒGqºk ,)ÿq»âkBýðõG ‡BK ÿºô»ðApÉâ( ÿºqBGqºk †ýÝÉƒO»ƒGBƒG ÿrýÌB„ ,ºkBÌ»w Îükºô þ…ýOô ßºô .RBÜºk ‡»Ý…ÉK .ºô»PÉñÈõgºk ÿ½g ÿrÍý„ Ëlð»ø þðBñGõè ÿôArwBð :»Ü Rô þ„ºô»C vÈôæ»â þü rýHÜBðô ô q ÿ»ÝñG þÜ¼ q»w ‡»„ ÿºôBì ôºô»PÈ rÜºk IÉPÜ þÜ»üBãðB…ÉK †ý¾Bxì»C" ïAôºkq»G †ý¾BÅýPxÉÔ ÿAôk u ¼ q ô ôk »OAô ,QÉð»üBgºk u ¼ o ÿkqõÜ þãðBGôBð»G ÿºô»ðkrÜôÃG ÿBâsºk óAlð»_ »Ü ,QÉGºk ÿºô»ðkrÜ »è »ãW »ì»C .ó»Üºk AlÉO ÿqAl„»G þGºq»Ì ô þÝÉ„»G »è kqõÜ ÿlð»ìq»ðõø óAlð»_ ÿqBÜºõÉ„ ÿBãðB…ÉK ".óBPwkqõÜ þðBÜºqB„ ÿq ¼ s îü q»Ü æ»ì ÿk»ì»dì þ¾½ƒø»ƒè IƒÉƒPƒÜ ÿ»ƒãƒðBƒ…ƒÉƒK µNB_ ÿBâsºk òülð»_ µQÉGºk þP…â ÿ»ƒðBƒhƒHƒÉƒPƒÜ»ƒè ,ÿlíèA ÿBâsºk( :‡»ðAô»è òGºk qAl„»G AlýÉO ºô»ðkrÜôÃG ÿlðºôBð ,þðºlð»è þØAqºõè»C ,zAqBC ,JrÐ - Ú„ ,êíXèA ,óApƒÉƒâqºô ÿ»ƒƒðBƒƒg ,ïºkq»ƒƒw ÿBƒƒâsºk ,»ƒƒ…ƒƒÈlƒƒð»ƒƒC ó‹…èA qAk ,ÿrýHñ„¼ q þOºqAsºô ÿºô»ƒðkrƒÜôÃƒGµNBƒ_ .)òüu ÿ»ÝñG ,»ídèA qAk ,¥ìBÍèA ¤‚ÔBÙTèA

òPxüõ„½g ½G ÞÉðu óBì-rýÌB„ ÿqBÜôBø ÿôAqkpÉâqºô þðBì¼o òü rPÈõð ,)òPxüõ„½g ½G ÞÉðu( ô NB_ ºôºô»ðkrÜôÃG ô NB_ þO»üAq»GºõÈ o»G ó»üæ»è ,»ü)þÐAkºq»Ø qºôæk( .»üAlðBÜ»ýý„¼rÕHÉPÜ »è BPxÉC ôºô»OºôArÜôÃG

2012/11/12 »íì»„ ôôk )337( ºqBìu

½G ß»ü»ñÈô lð»_ ÿ»ðBg¼k ô»C þðkrÝÕwºô ß»üBñýGBð þðBÜ»ýýñýH…ÉK ºô»üBð »ýýGºk»C µþü rýHÜBðôq þO»HüBO þÜ»ü»„½â rýøBO R»Í¾»O .ô

yýð¼k»C :þñýwõð

)3(

ôõHðô þg¼k ºô ½HÜBðô q lð»_ óBÜ»âq õâ ÿ ô»„ | ,óBíýP…ýð»è ókrÜAq ,óBíwBC»è ókrÜAq»G | .IÉPÜ»è ókrÜAq»G ×õw»éü»Ô þg¼k | ,)îPxÉK rÈ u»è îÈ o»âºk ß»ü ôkrÜAq»è Ë u ¼ q ôõì»ø( îÜBg ,ô »ü»Ø½éGBC ï»Pw»W( ºô»OBÜºk ÿºqBGôk ô Ê¾ºk | .)»ü»Ø½éGBC : ÊwrKºk .)ï»ÜBð þü»éâ ,Bð( ºô»OBÜºk Qg»W | .»üºqæ½Ü Ak»üºqAõÉC ï»è qB„ ?»ýý_ »üºô»ðAs õð ô»C | ?ÊK q»w ºô»PÉPwºl¾»ø Á ½g BüBC ................ | .BG»„ºq »PÉGºk AkBG Á»â»è

ºô»O»ð þg¼k »ÝÉðBPwqAk – ß»üºô»O»ð ÿ pGq»w þðBÜºlñ¾BG QÉñýHG ÿ»ÜºôApGq»w þñÈõg»è õÜBO Alü½g ÿAôk»G óBÜ»¾BG ÿ qºôºkBü Q„ô rw ÿ»Pw»W ó ½_ | .Ê…ÉÜºkAq

AôºpðBìq»Ô þg¼k : »PwAq ÿ»Ü»ýwq õÜ ïÂ»G ,»ü»¾»ø þ¿Ø»Ì | ô ÿ ½g ½G »üºô»ðBP„õð óBíýP…ýð | .ÿ»Ü»ýwq õÜ ÿºô»ðAoõw þO»ýÈ oôBø þg¼k BñìôBð ÿ»ýÈ oôBø ô»C ÿ»C | ,þðBÜ»OBwºqBÜ ô qBâu ¼ q ÿ ôBð»G | .ïôõG ÿºô»ðAk òì ô QýðB…ÉÝ¾»ø ½O Ak»wBð»ø»è ô Ê¾õØºl¾»ø AlðBìBýO »ƒÜ òƒýƒñƒÉƒÜqkºk »ƒü»ƒðArƒÈ ô ô»ƒC ºô»ñýñÈõgºk þðBÜ»O»üBC | þÜBðô q »PÉHG õÜBO | .óBíðBÜ»ýý¾BO ½G òýØ»ü þg¼k | ,ó ô ôkrÜ þñü s RBÔAq õg ÿ»ðBLw»C ô»C : óBìõãÉG | .ó u õÜºk óBýðBÜºqAõw

?òü»ÝG b þwBG Ë rÜºk .RBÝG .ºôºlñÈõg îƒÜqçÜ ÿ»Ü»ƒ2001 þ¾Bw| ÿ»Ü»ýüBO½ƒÜ .»ƒýƒüAs»ƒÔ þƒÜ»ƒü»ƒxƒük½ƒC .þƒC AlƒÜ»ƒýƒýƒÜ»ƒ„BƒK »ƒè .ºôArƒƒñƒƒÉƒƒOrƒƒØ þƒð»ƒOõƒâ ÿ ½ƒg ÿ ½ƒƒø Çõƒƒíƒƒü rƒƒÕƒƒÉƒƒW ó ô ô o ÿ»ƒÜ»ƒýƒüBƒO½ƒÜ þƒðkrƒÝƒK ½ƒƒK õƒƒÙƒƒè îÜ»ü»ìBð »Ü ïôõG ºoôõO lñÉø .ºô»OBÜºk ºô»C R»H¾»ø .þwôõð »Üºq»wôõðq»w ½G | .QÉGBð þìôõG aýø | ÿqºõü rHÉÔ þƒ11 »ƒÜ ºô»ƒìAo»ƒâ ºôBƒPƒ¾Bƒü »ƒè ÊƒñƒÈ ôk þÜ»üBG .ôõHƒýƒ„½ƒLƒüAk rƒÔ»ƒG ÞƒÈ ôAô»ƒO »ýýð óBwBø .kqBw »ðBícô o ÊG ô ßBñwrO þñÈõ„ ÿAôk»G AkBøôBC þÜ»üAô»øõ„»Ü »è »G þO»HüBO »G ,QýÈ o»ƒãƒG AlƒñƒOrƒâ»ƒñƒÈ ô þÝÉñÈõ„ aýø .îü rÜ þðBÜ»ãÈ o þüAvÈ qk ô»C ÿ ½ø»G .ºô»ýü s ¼k»ð óBƒìôBƒXƒðõƒâ Á»â»è »Pýì½Ü ÿ»ü»ðBýü q»ðõø »ƒ¾»ƒìBƒì ¼pì»C ,Alƒéü qBC þðõýƒwrƒÉƒÄ òƒýƒì»ƒÜ»ƒü BP¾Bü »è Ç½éü rÄBâ ô Çõwõü ïôõGqB_Bð | .ºô»íÈ o»ãG ½Ýw½ì ½G ô î¿ÉùHÉW »ðu »Ü ºô»ƒO¼krƒÜ ºô»ƒè óBƒìrƒýƒG| þ¾¼ o þñýñýG ½G ÿlð»éñýÔ þÝÈ q»ƒPƒÜ»ƒC .òü»ÝG Q…ÉùãðBG ÿ qB_ | ÿqºõü rHÉÔ þƒ17 ÿ ô –ï»Üºk BÝýO¼ qæ ÿ rýG ºsAlð»C ÊG ½G óBÜ»¾Bü rOBì ÿ q õ…ì BO lðõâ ½G ºôõ_ ô»C BPxÉC .RAõhG »ÜºôõðBg ÿºô»ðBð¼ o ‡ºô»C ,ºô ôkqAõg ÿ rýâ ºôºqAõg ô»è ÿæ ÿ qBýwrK q»G þPw»ø þðôõG»ð q»G»è ºôAlÉK óBýñÉ¾»G óAôõì»ø .zô ô o ÿ»íÉC q»ø ÿ ôõì»ø ºô»C ïÂ»G ,óºlG þO»ìqBü »Ü ÿBC !»ýý_ RBÜ òðAs õ_ óAô»C .»ü»xØ |!òÝÉè»ãgBxìoõØ b »ðAô»C QÉGBð ºrÉè BÝýO¼ qæ ÊOBÜ »…ýì»ø| AkºrÉC q»w»G ÁBƒG ‡½ƒgBƒð þƒÝƒÉƒg¼k ï½g ,îéýÔ ÿ»ðBg ½G îP…ü ¼ o .QÉ…ÉÜºk AlƒÄ½ðBÅýè BýwBÄ Á»â»è ô krƒÜ Qƒw»ƒì óBíülÜ»ü »è ‡BG ºlðºô»C .îOBø o»„»G »ñý`G ArÈ ôºlðBì»ð óBíw»Ü »ƒÜ Alƒ¾»ƒø ÿAôAk ô krÜ þð½Ô»è»O ô»C rOAôk .ºôºqºk ÊGôõG ô»C ÿBO»g ÊGºk .ïkrÝÉè þðkq õHÉè rýG î`ýø ï½g òì .ÊGkrÝÉK þPwºk ô»C ô þÜ»üºôBì BÝýO¼ qæ »Ü ÊOBÜ ÿºk .»ýýð Êè ïBøôBC þP„ ,ÊGºk q ô ôk îÉè q ¼ s .Êìô»Øºk .»ü»ñýØ»PwAo þÜ»ü»P…ü rÔ BÝ„õü qlð»C| ô ïAk ÿ õü rÔ ArýC .ï»Üºk BÝñÉw ÿ rýG| »è »Ü ºô»ìAk»ð ÿ»ü»ƒìBƒð ô»ƒC þƒìÂºô .Ak ÿºô»ðAlìÂºô þPÕâ Ak»Ü»ƒð½ƒÔ»ƒè»ƒO .krÜ ºôBÝñÉw ô ï½g ÿºqBG»è óBì»xØ ï»Ü»ìBð qBW ï»Ü»ü òƒì rƒPƒPƒwAo óBƒü .krÜ óBì»xØ ó ½Ô»è»O »G óB„BK ô þwôõð »ƒƒƒG½ƒƒƒø ½ƒƒƒG óBƒƒƒì»ƒƒƒÜ½ƒƒƒü qBƒƒƒƒñƒƒƒƒýƒƒƒƒw| | Ê_ºlÉK .krÜ ôAô»O »Ü»ýü q»ãðôõìs»ƒC ,QƒÉƒG AlƒÉƒO þƒƒñƒƒì þƒƒXƒƒðAsBƒƒØ Bƒƒùƒƒð»ƒƒO »ýýð ÞÈ qBÜ ,»„BG q ¼ s q»ø þÜ»ü½ü qBñýw ô aü qlü rÔ .QÉGArÜ ºô»ýýì»gq»Pì»Ü »G ºqBK ½G »Ü ÿºô»ƒC »ƒO»ƒñƒü ôõƒOô»ƒÜ òƒì ïBXð»C óBíðs»ì þÝÈ qBÜ ïÂ»G ,òýwôõñG ïÂ»G ,ºô ôkrÜ»ð ÿ q ¼ s þÝÉXðAsBØ .ºôAk |:ºô ôkrÜ óBìqBÜ BøôBC »íÉC .Q„oAk óBìkq ô þÜ»ü»…g»ð| . 1 »Oô»Ü aü qlü rÔ| ).òì ½G ï»Ü»ü ÿ»éK »G( å½èBük ,sAôBýW þè»ãìBXð»C »G( òýwôõð |).ºô»O»GBG ô»è þP„ ô ÿ ½ü qBñýw þPgºô »Ü ÊOBƒÜ| . 2 ô å½èBük ï½g òì ÿlýC ,Ëk óBñÉøqºk aü qlýÔ( .îwôõðºk rO þðBÜ»P„ ÿAôkô»C |)QÉGºk ºôºqºk »è b ºôºqBÜ ï»G ÿlðºõÉK ÆýüBƒýƒéƒÉƒG »ðAô ô s ï»G BÝýƒO¼ qæ q»ƒâ ÿBƒC ?ÊƒGºk #...ºô»O»üBGAo»ãG

óBý…ýC ô »ýýPxýð½üAs þÝÈ ôArhÝÈ o »Ü òì .)!?( »ýýPÉÄ½wºuk þðkrÜºlð»âBK ôpK ô»è ÿ ½g ÞÉì»Ü »Ü krÜ ½G ïqBýñ…ÉK q»w»ƒè .QƒÈ rƒãƒG q ô ôk »ƒG »ƒü»ƒè»ƒw»ƒì ÆÈ pü s ½Ü .ÊñÈõð»ð ºô»ðAkqBÜ »Ü»OÂ»g ÿAôpG óBì»ø )ºôºqºk ÿ rü sºô ÿ rãÉW( Ëô»üºk Ç½ƒðBƒì¼ o »ƒÜ Öƒü»ƒc .»ƒü»ƒø .RBÝG zBG AlÅÉPýíük Á»â»è »Ü»è»w»ì ºrâ»ñgºo »Ü Ê_»ðrýG óBüºô»C ÊƒGºk

ÿºôºqAõg ÿ»ì»C ÊñÉøºk .»üºõÉK þƒ1969 ô»è ....'' yHÈ rÜ .îÉC .þÄ :ºô»PÈ rñÉùG Êè lð»_ ,ºôArÜ qBýñ…ÉK »Ü ÿ»ýÈõð »P„ ô »ðBýÉè s»c ïq ¼ s òì »Ü »ýÈõð þÝÉð»íük ,ó»Üºk rP„BG »Ü»íéýÔ ºô»ñì ÿ»ãðAô o »è BO Ë rñG æºô ÞÉP„ ÊñÉøºk ºô»C »ü½G q»ø ß»ü»éý…K »Ü ,QÉG Al¾»â»è þ„»ð»íük ô»C |!)?( ''.QÈ q u õÜºk

1971 | ½Ýw½ì ,ÿqºõýðBü ÿ1

| þãðBì þPwAoºôBð BO »Ü Ê_ºlÉK Aô| þÝÉOBÜ ô òOrâ»ñÈ ô »ñü ô»Ü»ð ÿ qºõü rHÉÔ Á»â»è óBxØ ÊGºk .RAôpG ¼pýÔ »G óBìq ¼ s þñOrâ»ñÈ ô »G RºqBG»w ,ï»ÝG AlƒÄõwBü

Býâ½è¼lýø»„ þðBÜ»P„AkBü »ðAu¼o»è ß»ýýñ_ºô»¾õâ 1986 – 1970 - þÝxÄ½ÜqBO Ëqlð»C þÐAkºq»Ø qºôæk :ºô»ülüõw»è

“

ÿs½ý¾BG .ïArÜ äðBG Ç½ðBì¼o ÿæ ½G ¼pì»C| # »Ü ôõGkqBð»ø þÜ»ü»ÝwôrG yüqBK »è Býwôôo Á»â»è vÈôõOô ºôôkrÜ Ç½ðBì¼q »è ÿAôAk AlüBýO »Ü ,QÉGºô»C ‡»ÜºvÈôõOô þìBXð»C ô BÝG Alñì Rºo »OÂ»g ô»C þýìq»Ô þÜ»ƒüºõƒÉƒ„ »ƒG òƒì óBÜ»ýüBxðºo»Ô ºrâ»ƒñƒgºo »ƒÜ ,ºô»ƒì»ƒÝƒG ò…g»Gºk îÉK )»ðBÝütð ô»G ÞÈôAô»O( òì »G óBü»OÂ»g ô»C óBÜ»ýüBƒxƒðºo»ƒÔ .óBíèôBÄ ß»ð ,ºõý…g»G ÿqºõýðBü þƒ31 ½G ôõG îðAkq»w ï»Ü»ü þñü»ø ÿ u ¼ o »Ü óBíì»øq»G þÈõð ÿ q»GºõƒÈ o»ƒG ÿæ aPýÄ½íýÔ¼ rO ÿæ½Ýýð ÿ ôBð QÈ rOõâºk ½G þÜ»ýü qBýðAs aýø BP…Éø ô»C .»ƒÄ¼týw ÿ»ƒƒÜ»ƒƒýƒƒÈõƒƒð ºqBƒƒÜ þƒƒðkrƒƒÝƒÉƒLƒPƒƒwºk »ü»PÔ»ø ï»C Ëô»ƒüºk ô ºôõƒOrƒâ»ƒðqºô Al¾»â»è ï»xØ ºô»ƒxƒü qæ½ƒw ÿºqBƒG»ƒè

ÿqºõýðBü þƒ8 .ïArÜ äðBG Ç½ðBì¼ o ÿæ ½G ¼pì»C| þÜ»ü»Ýwô rG yü qBK »è Býwô ô o ÿ s ½ý¾BG Ç½ðBì¼ q »è ÿAôAk AlüBýO »Ü ôõGkqBð»ø þìBXð»C ô BÝG Alñì Á»â»è vÈ ôõOô ºô ôkrÜ »ƒG òƒì »ƒÜ ,QƒÉƒGºô»ƒC ‡»ƒÜºvƒÈ ôõƒOô Rºo »OÂ»g ô»C þýìq»ƒÔ þƒÜ»ƒüºõƒÉƒ„ óBÜ»ýüBxðºo»Ô ºrâ»ñgºo »Ü ,ºô»ì»ÝG »G .ò…g»Gºk îÉK )»ðBÝü tð ô»G ÞÈ ôAô»O( ôõOBg ,Ç½ðBì¼ o ô s ½ý¾BG ÿ»xØ þÉK ,»ü»ýÈõð ºôArhÝÈ o ô»C þÜ¼ q»w óBíèôBÄ

.BâkAk þ¾½ø þíéýÔ ÿ»xØ »Ü QÈ râºkAk ÊK ÇõìAõð| »G RºqBG»w ºô ôkrÜ AlƒÅýPýíÈk Á»â»è .ÿ»Üºô»ðkrÜôÃG ô Ç½ýéýG¼ o þíƒéƒýƒÔ »Ü»íéýÔ »ãðºo .ºôAk ÿ ½g þPÕâ ÆýPýíÈk »ƒƒG »ƒƒãƒƒÈ o Jtƒƒýƒƒc ÿºrƒƒãƒƒð½ƒƒƒÜ ÿAôk .QÈ qlG þðkrÝ…üBì»ð ïBýñ¾kBð ÞÉì»Ü òì Al„ºô»C Á»â»è| »G RºqBG»w AlðBÜ»ýý¾BPýC Á»ƒâ»ƒè q»ƒâ rgBC .vÈ ôõOô »ñü ô»ÝG ,Öwõü þíéýƒÔ q»G »OAlG óB„ ÊðAõOºk ïºkBýñƒG ó ½ƒ_ ô ßôõw q ¼ s q»ø ?óBì zBì½O þðlðBíéýÔ .rÉg»ð óBwBø þƒñƒýƒéƒéƒýƒÔ ÿ»ƒƒÜ»ƒƒKArƒƒg »ƒƒíƒƒéƒƒýƒƒÔ| ,‡½gBð þÝÉíéýÔ .þñýG îƒ) ó ½Ýü rýOBw( ½G Á ôõØBì þÝÈ ôBwBK aýø .vÉ_ »è þ¾Bg ÊG ô kqBw þÝÉíéýÔ .»ýýð ºô»C ôõì»ø .f¼ o ÿqºõýðBü þƒ2| »G óBíPwºk »üBHýðAõPðBíG q»â ÿBC| .»üAkrÝG òOrâ»ñÈô ÿqºõýðBü þƒ6| »Ü ºôºlñÈõg ïºvÈ ôõOô ô»C þOq ½KAo| ºô»ƒÄ½ýéýGAo þíéýÔ þðBÜ»¾Bü rOBì ÿºqBG »è ½ƒƒG óçƒƒK Ak»ƒƒÜ»ƒƒOq ½ƒƒƒKAo »ƒƒƒè .ºôArƒƒƒÜ þP…â ÿ q»ñýG ½G »Ü»íéýÔ þÝÉðAlðB…ýK .»üAlÉO þ…ÉÜApXðq»w q ¼ s þP„ .ºôArðAk ÿ qºõýðBü þƒ19 ÿ ô ô vÉì ï»Ü»ü ÿ»ÝéýìBð

2012/11/12 »íì»„ ôôk )337( ºqBìu

:rÈkôB_ ÿ»ñgºq ½G ”qtø ßºô rÍý„“ ÿºqBGqºk »ì»c kAsBC

,òýÈo»ãG AlýÔ»xè»Ô þñOô ÿAôk»G AkrÍý„ ôBð»è »PxüõÉK òýG ÿrÍý„ þñOô þ¿Èô Ak»Ô»xè»Ô ôBð»è ºô»ðAô»`ÉK»G ß»ð »Ýðõ_ ,òñÈ o»KºlÉO »ì»C †ýðBü ,ó»ÜBð ½G qBÜ ô òñýØ»ü þñìu ôk óBÜ»Ôôõw»éü»Ô »ãðºq ,ó»Üºk óBÜ»íxýè»O þðkrƒÜÂAô ÿºô»ðBì ½G qBÜ ºô»wºô»ø »G óBÜºrýÌB„ »OAô ,óBì»C .ó»ÝG óBÜ»ýýñÉùð ô îxýè»O ÿ ½ƒƒƒø»ƒƒƒG ‡»ƒƒƒì»ƒƒƒC ,óBƒƒƒÜºrƒƒƒýƒƒƒÌBƒƒ„ .óºkºk ïBXð»C ºôºô»ðkrÝ¾Bü»g ÿæ ÿ ô»C ÿ»PgõK ïqB_Bð ºrÉè »ü½G :ºô»ì»ÝG p_ Ak»ñýñýG ï»è îOô ºôºq»w þ_»Ü ,ºô»OBHðBìºk ÁBü»g ôõì»ø »ðAu ¼ q Êè ÿ rÍý„ »üºô»ðkrH¾Bü»g ôõì»ø ï»C ÞÉüºô»ðkrH¾Bü»g Q…â .ºôõOBø»ð ÞÉK »Pxü õÉK QÉGAô»Ü .»ýýð q»ÜsBwrÍýƒ„ »ƒÜ ,òƒü»ƒÝƒG ºtƒÉƒO ô»ƒè þƒÜ½ƒÜAk ºrƒÉƒè .ó ôõGrýÌB„»G »ýýð óBwBC :»üºq ½Xì»G »è »xØ ½Pwq»C ÞÉOBÜ ,»ðôõíð ½G q»ø óAõÉð »è þüºõÉ„ôBƒø ,RBƒÜºk ÁBƒü»ƒg ß»ü ô ô vÉì þPxÈõ¾»ø ô rÍý„ þPxÈõ¾»ø ½Ü ô ô vÉì ô rÍý„ ÿºô»C »Ýðõ_ ,RBgºk þðBìs ,rO ÊüBOAô »G .»üºô»ðApÉâ ºô»OBÜºk ô rýÌB„ þðBìs( ô ô vÉì þðBìs ô rÍý„ óBü½Ü ºô»ƒðApƒÉƒâ )krƒÜô ô vƒÉƒì þƒðBƒìs ï»ƒC ,QƒÈ ôBƒð þƒ…ƒýƒ¾õƒƒÝƒƒð .ºô»ƒƒOBƒÜºk rÍý„ ÿBOAô ½G »ýü½Pwq»C »ðkrÜrÉƒw »è QÉG þPü rG rÍý„ krÜ ÿ ½Oô»C ËqBÜ »ñP…ü»ãÉƒO ï»ƒC Êƒè ,ºô»ƒðkrƒÝƒýƒüBƒwæ þƒƒƒPƒƒƒwºk q»ƒƒƒw»ƒƒƒè »ƒƒƒýƒƒƒü½ƒƒƒPƒƒƒwq»ƒƒƒƒC rOAôk ô AqlñÈ o»LÉO óBí¾»C þðBÜ»ýýxðBì¼ q q»w»è óBü q ¼ s ËqBÜ q»ãülüBø ô »`ýð ô krÜ »ñPƒ…ƒü»ƒãƒÉƒO ï»ƒC þƒðlƒðAo»ƒLƒÉƒO AlðBÄºq tø ô rýÌB„ óAõÉð »è óBýýðBxÜ»ü .krÜ þðBÜ»ýýxðBì¼ q þðkrÜB„Bì»O ºqBük ô»è þðkrÜsBGqºk ô rÍý„ ½ƒG óBƒíƒ¾»ƒC ÿ»ýü½Pwq»C -ó ôõOÃÔ»C »ñPƒ…ƒü»ƒãƒÉƒO þìºkq»w »è ºô»ðApÉâ »è »ýýPü rG ,rÍý„ ôBƒð»ƒè ÿ ½ƒg þƒü q»ƒãƒü qBƒÜ »ƒÜ ,AlƒÈõƒƒð ÊüºkAq »G »Ô»xè»Ô ô Jºk»C þðAôºqºvÈõO þðBÜ»ýýxðBì¼ q »è Ê„»G z»G .BðAk q ¼ s )yƒýƒƒèBƒƒÄ½ƒƒð »ƒƒðôõƒƒíƒƒð ½ƒƒG( óBƒƒíƒƒ¾»ƒƒC þülðºõÉK »G RºqBG»w óBýðBÜ»ðôõ_½G ,ºôõG lðôõO q ¼ s »Ô»xè»Ô ô rÍý„ óAõÉð »ñÈ ôtG»Ô»xè»Ô rÍý„ ºôõGAõðBýÉK »Ýðõ_ ÿæ .»…ýýÔ»xè»Ô ÿ rýG ÿ q»ÝPwô qk ô AkrÍý„ ß»O»è qBPÔºq þKArg »G †ý¿ãýø ,q»ðõø »è ÞÉ„»G »G ºôõG rÍý„ ô ºôArÜ»ð .ºôBøºq þc¼ q ÿ»ðBg »PÉ_ºk ‡ºô»C »Ü ºôºrO Ë vÉ_ ô ïBO »G ºq»ãülüBø þý_q»ø -òýèql¾½ø ÿ rÍý„ ô »ð»üæ ï»C q»w »PÈk »è »ñýñÝ…K ºlð»ìrýG ï»C ½G »Ü ,| H lderilin ½G ºôB_q»w »G ÊGºk ,ó ôõƒG þƒ¿ƒw»ƒC Á»â»è þÔ»xè»Ô ÊülðºõÉK þðkrÝPwô qk þOôºq q»w»è QìôõPÜ ‡»ì»C ,AkrÍý„ -»OArÜõw †ÉK »ýýðBð½ü »Ôôõw»ƒéƒü»ƒÔ »è ó ôõG ÿ»…ü q »G »Ü ,óBÜ»ýýðôõOÃÔ»C .»ðôõG qAlg»üBG Ak»Ô»xè»Ô ô»C q»ãülüBø ô »`ƒýƒð ,ºq ½ƒXƒì»ƒG ½G óBü»ýýðôõOÃÔ»C q»ø ß»ð »ñP…ü»ãÉO »ñP…ü»ãÉO ô»C ôõÝƒ¾»ƒG ÿ o½ƒâ rƒÍƒýƒ„ »Ü ,lðAo»LÉO rÍý„ ½G óBý„»ýü½Pwq»C rÍý„ »üAõâ ;ôõGôõG ôBG ½Pwq»C ‡BK .þü ô ô vÉì ÿºô»ðApÉâ »è »ýýPü rG »è zBG »Ü »„BG| :rÈkôB_ ÿ»ñgºq ÿBÙýw½ì ÿ»C ,òü»Üºk ÿrÍý„ þ¾Bü»g þñÈõ„ ?»üAlÈõÜ »è þñÈõ„ þü rÍý„ þ¾Bü»g ô Qw»ø óBü ?»üAkq tø ôBð»è ?rýÌB„ .»üAlðôõG ôBð»è BÙýw½ì| :»ì»c kAsBC .ºôõOBø ÞÉK »ðBýýÙýwõì Alü½g »è ó ôõG ô Ë o½âºk ó ôõG ôBð þðBÜBÙýw½ì rýÌB„ ‡»ì»C .ÊñÉøºk ÞÉK Êè óBýWBýW ÿ sAôBC ô óºuBƒƒÙƒƒýƒƒw½ƒƒì ô rƒƒýƒƒÌBƒƒ„ þƒƒ…ƒýƒC ôBð ÿ»üºkBìBC BÙýw½ì ï»C ,ºlð»ìq»ðõø ,rÍý„ .BýWBýW ÿ sAôBC ½G Ë o½ãG ó ôõG óBìBÙýw½ì rÍý„ .»üºôºqºsAõâ BÙýw½ì ôBð ,ó ôõG ôBð þðBÜ»¾ôõW .ºô»OBgºk rýG rýÌB„ þ…üºô»C ,òýÙýw½ì ,Q„ô ô rw ÿ»üºôAqB„ BÙýw½ì ï»G óBíÈõâ ,RBÝüºk #.RBÜºk Bñ„BC ó ôõG ôBð

:»OAô( †ýðBì»C »PwAq .ÞÉwBñü q ôõGBC )lPø ...ô zBñü q ôõGBC óBü ô zBðBü týÔ z»ƒƒƒG ,ºô»ƒƒƒð»ƒƒƒÜºk rƒƒƒƒýƒƒƒƒG ôõƒƒƒƒì»ƒƒƒƒø þƒPƒxƒü ô ô YƒðBƒìBƒC óBƒÜºô»ƒðkrƒÜrƒƒýƒƒG »è ÿ sBwrÍý„ ½G Qxü ô .»ü»ø óBýðBü½g »ü½G .»üBýƒW þƒwBƒñƒÜ»ƒè»ƒÔ ½ƒG Qƒxƒü ô ÿºô»ðkrÜrýG ô rýÌB„ ÿºô»ðkrƒÜrƒýƒG ÿºô»ðkrÜrýG »è »üBýW ºlÈ s ,»ðArýÌB„ .ÞÉwBðBýíýÜ óBü ,ËkrÜô ô vÉì ½G ºuBìBC »„BG ,»ð»üæ ï»G R»HüBO q»ø ºô»G ×ôõw»éƒü»ƒÔ »ƒÜ ,ï»ƒÝƒG ‡ºô»ƒC þý_q»ø ,ºq»ƒÝƒPƒwô qk BƒOAô ºôArƒwBƒð .»¾Bü»g þðlðAsBw ÿ qBü sAlð»C ºrýÌB„ RBƒÜôBƒø .ºô»ƒñƒÈ ô ÿ»ƒãƒÈ q »ƒè ÁBƒü»ƒƒg ,äðºk »PÈk rO½gô»PwAq ×ôõw»éü»ƒÔ QƒƒýƒƒÉƒƒ¿ƒƒGBƒƒO rƒƒýƒƒÌBƒƒ„ þƒƒãƒƒƒðºk ïÂ»ƒƒƒG þýñÉùð »„»ì»C q»ø ,»ƒü½ƒgô»ƒPƒwAoBƒð ô ºôArÜ ËqBÜBð »Ü ,þü rÍýƒ„ þƒðBƒìs .QÉGArÝ„BC ½G ó ôõG þüÂôõØ »Ü »ðBìApÉO þÉW z»G ,»Xðq»w þÉW ×ôõw»éü»Ô ô rýÌB„ óBÔôõw»éü»Ô ô óArýÌB„ »ð»üæ ï»C ó ½_ ½G ?òñÉ…g»ñüºk AlƒðBƒýƒðBƒÜºqAs õƒâ »ƒè »Pxü õÉK ºqBýwrƒK ï»ƒC ÿºô»ƒðAlƒìÂºô þñOô Êüæ»è ,òOô q»w »PÈ rhG Yðq»w .þÔ»xè»Ô þñOô †ük Êüæ»è ô ÿ rÍý„ ô»C .ôB_q»G þü sAôBýƒW ß»ƒü »ƒG z»ƒG ,»ýýð òOô q»ø òOô :»üºô»C ‡»ýü sAôBýW þñOô .óBýW ô Qwôõ_Bð óBÜ»ñOô »Ýðõ_ þñOô .»üAkõW ÿ rÍý„Bð þñOô »è ÿ rÍý„ .QÉ_Bð þÔ»xè»ÔBð þñOô »è þÔ»xƒè»ƒÔ ,»ð»üæ ï»G R»HüBO ArOô ÿ ô»C ÿ qBGq»w þñOô ô ÿ rÍý„ þñOô ,îƒÉƒ¾ºk ‡ºô»ƒC BýW ÿBø»G ô BðBì »Ü ,òñOô ô ôk þÔ»xè»Ô râqºô óBü ,q»ñÈõg ÿ rPü ô»C þñüºs »è ÿºô»C þÉK»G ‡»ì»C .ó»Üºk Qwô qk óBìs q»w»è q ¼ s ËqBÜ ÿ rÍý„ þñƒOô óBìs ÿ»ñü q»G ºq»Gô ô q ô»ƒC ô RBƒÜºk ,rÍý„ þðBíýP…ýƒð »ƒG ÊƒGºk þƒO»ƒü»ƒø q»w»è qBÜ »ýýÔ»xè»Ô þñƒOô þƒýƒ_q»ƒø

ßºô rÍý„ q»â»C| :rÈkôB_ ÿ»ñgºq q tø »G þPxüõÉK äðrâ þÜ»ü»OBùÝÉK ÁBü»g QÉðAõOºk ó½_ rýÌB„ ïÂ»G ,QÉG »OBÜ»ð þ¿Ø»Ì ÊG ô ÿrÍý„ ÿvÉ_ ô

×ôõw»éü»Ô ÿ»…ÉÜ »ì»C ïÂ»G ,Ë tÈ qBLG óBÜBø»G Ëô»üºk ×ôõƒw»ƒéƒü»ƒÔ .»ƒýƒýƒð »ü½G .ó»ÝG Qwô qk BðBì ó qBÝG BO Ë tÈ qBLG ½ƒG óBƒíƒýƒÝƒü u ½ƒè Êƒ¾Bƒì ×ôõƒw»ƒéƒƒü»ƒƒÔ

þXðsq»G AôpG : þðAksBw ïºôôk þ„»G

“

qôôk ºô»ñü qtùÉO »è ÿrÍý„ þñOô ApñG»è þÔ»xè»Ô þñOô Êè ,»ýýƒð .QgõK Êñü qtùÉO ô òü qtùÉO »è »ýýPürG ÊP„ þÔ»xè»Ô þñƒOô QƒÉƒGºq½ƒXƒì»ƒG ,þðAkvüô ÊP„ ÿrÍý„ þñOô Êè ,»ýý¿Ø»Ì »ýý¾Bü»g ô þPw»ø ?q tø þýðBGqõØ rÍý„ »è zBG »Ü qBWq ¼ s| :»ì»c kAsBC z»G ,QÈ rÜºk ÁBü»g »è »xØ ,QÈ rÜºk ô ÁBü»g »è »ýýPü rG Býð»O ÁBü»ƒg BƒüBƒC ?q tø òÉ¾ºk þÉK ÿ»P„ ô»ƒè ºq ô ôk»ƒG ÁBü»g »G óBÜ»O q tø .ºq tø ôBð»è ÁBü»g ÿ»âsºk »è ÁBü»ƒg Bƒøºô q»ƒø ô RAkºk ÿ sBwrÍý„ »OAô .qºk»PÈk ºôºô»ðkrÜq tø ô»C þðkrÜtü q ô »„ô ÿºô»ñýð½ø Býð»O þðBÜºrÍý„ rýÌB„ ,ÊñÉü»âBƒð »ƒðBƒ„ô »è rÍý„ þðBÙ¾õg .ºô»PÉð½øºlÉK ÿ ½g ÁBü»ƒg »ƒÜ ,ºôºô»ƒðkrƒÜq tƒø ÿºôºqºk ½Ü Alü½g »è ºô»ðkrÜq tø þðBÜ»O»¿w»g þíPxÉw »OAô .QÉGBð þðôõG ,ºô»OBÜºk

qBÜ ÊíPxÉw Ak»¾Bì ï»ƒè .ÊƒñƒÈ sBƒwºk ô òPxhÝƒÈ q ÿ»ƒÐBƒñƒG q»ƒw»ƒè RBƒÜºk ºrýÌB„ þý_q»ø .Á ôõØBì ÊƒðBƒðkBƒýƒñƒG Ëô»üBð ,RBÝG qBPÔºq »ðÂôõØBì Ëô»üBð Þƒü u ½ƒè QƒÉƒG»ƒñƒ`ƒýƒø .QƒÉƒG þƒÝƒƒü u ½ƒƒè ÿºtýPƒÜArƒK ×ôõƒw»ƒéƒü»ƒÔ ÿºq ½ƒWô»ƒG òÉ¾ºk óBíÉK ‡»ðAqBÜBýW ï»C .RBÜºk .òýýð qBPÔºoôBø ×ôõw»éü»Ô ô rýÌB„ »Pxƒü õƒÉƒK ‡ºô»ƒC ºrƒÉƒè R»ƒðBƒð»ƒO »ñƒOô ÿ»ƒãƒÈ o »ƒè »ƒÜ rƒýƒÌBƒ„ ,Ë rƒOõƒG ,ÊñÉìoAk Ë sAõgºk ºô»ýýðBÜ»ýü rÍƒýƒ„ »G »ì»C ,RBÝG ºkBýK ÿ sBxðArÈ ô »ƒOAô ÞÉPxÈõ¾»ø ßºô ,»ðArýÌB„ ÊüºõƒÉƒ„ þìBXð»C ,ó ôõG ôBð ÿ rƒGºs q»ƒHƒìAq»ƒG

“

»è »xØ ,QÈrÜºk rÍý„ »è zBG »Ü qBWq¼s| »è »ýýPürG Býð»O ÁBü»g BüBC z»G ,QÈrÜºk ÁBü»g ÁBü»g ?qtø òÉ¾ºk þÉK ÿ»P„ ô»è ºqôôk»G ô ÁBü»g Bøºôq»ø ô RAkºk ÁBü»g »G óBÜ»O qtø .ºqtø ôBð»è qºk»PÈk ºôºô»ðkrÜqtø ÿ»âsºk »è ÁBü»g »è ,RBÜºk BOAô »è Ê¾Bƒì þƒðlƒðAq s»ƒìAk ÿ»ñÈ ô BO RBÜºk »ì»C rýÌB„ AlÝÉOBƒÜ rPãñü râ ÿ ôõì»ø »è .QÉñÉHÝÉK ÿ ôÂBü»g þÔ»xè»Ô þñOô ,»üºô»C rOrü»w »O»H¾»C ô lðôõO Ëq tø Êü»ÐBñG q»w»è ÿ ½g þ¾Bì ô»C »Ô»xè»Ô ½G q tø .RBÜºk Qƒwô qk ï»øq»G óBÜºqBýwrK Q…â »ü»üBOºq»w »ýü rÍý„ »ñÈ ô ÿ»ãÈ q »è rýÌB„ .ÊñÉøºk BƒýƒO óBƒìvƒÉƒ_ ºô»ƒýƒýƒðBƒÜ»ƒýƒƒü ôÂBƒƒü»ƒƒg ×ôõw»éü»Ô þðô»g »ì»C »Ü ,ÊñÈ sBwºk »G Bø»G BO ÊñÈlÝÉK BOAô ×ôõw»éü»Ô .»ýýð ,ó ôBì»ð ÿ»ðBüBø»G ô»C ,ÊñÈ sBxG ºô»ü½ø .òü»ÜBñÉK óBýÜqºk óBƒü ô ó ôõƒ`ƒÝƒÉƒO »ñÈ ô »G »üBýñ¾k ºô»è ºrýÌB„ þý_q»ø óBƒùƒýƒW »ƒG ËqBƒÜºk þƒðBƒÜ»ƒýƒü rƒÍƒýƒƒ„ ô ÞwBð óBùýW rýÌB„ .ÊñÉwBƒñƒðBƒíƒG ×ôõw»éü»Ô ïÂ»G ,ºô»OBƒÜºk ßôõƒ`ƒG óBùýW QÈ ô»üBð ô RBÜºk óBùýW »è óBìõâ þðBìõâ .òü»ÝG lð»w»K »ü»ø ÿºô»C ßºô .QÉ_Bð óBÔôõw»éü»Ô þðBìõâ »è óArýÌB„ ÿ»ãÈ q »ƒè óBƒýƒü rƒýƒGvƒýƒO óBƒÜºrƒýƒÌBƒ„ »G óBýPxü õÉK ,òñÉü»âºk ºô»ðBý¾Bƒü»ƒg óBýðBÜºô»ðkrÜrýG BO »üºô»ðkrÝƒ¾Bƒü»ƒg »ì»C óBÜ»Ôôõw»éü»Ô z»G .òñÉ…g»ñG

»è »ýülðºõÉK ï»C q»w»è î…ýðBÜ»ðkrÜ»xØ ,RBÜºlÉK Qwºk ºôºqBýwrK ô»C ÿ»ãÈ q ï»øq»G þÔ»xè»Ô þñOô óBÜºrýÌB„ BüBC ½gBC ,îwrKºk ‡ºô»C RBÜôBø ?òñÉøºk

ÊƒíƒPƒxƒÉƒw »ƒÜ ,ÿ rƒÍƒýƒ„ þƒñƒü pƒƒGqºk »è Ê„Bð ,RBÜºk ÿºkBýK s ½¾BC þðAô»ðBìs .QÈ rÝG B„Bì»O ºôºô»ðkrÜq tø ÿºôºqºk þìBÜBC »è ÿ»ðBýü rÍý„ »ñÈ ô ô»C RBÜôBø »è ,q tø ÊG òÈlÝÉK ºô»ýü rÍý„ þ¾Bü»g .òG»ø Ê„Bð ,q tø ÿºôºqºk ï»Üºô»ðAlìÂºô ÿ q»Gô ô q ÿºô»C ½G ,ï»ÝG rPñü q»G óBO»ÜºqBýwrK »G R»HüBO »Ü ÿ»ð»üæ ô»C q»w »ì»gºk Yƒðq»ƒw q ¼ s ,»¾»ø»G »íÉC qBWq ¼ s :»ü»üºõÉ…ì»G »íÉC .òƒü»ƒâºlƒÉƒO rƒÍƒýƒ„ »ƒè ,»ƒ¾»ƒø»ƒG Rô ô q Ê¾Bü»g »è »ýýPü rG rÍý„ òýðAsºkAô óBü ,BðBì ÊG ô b ôõK Ê¾Bü»g ,pwôkqBw ô ,QÈk ‡»üBðBì ô»G rÍý„ »íÉC ÿæ qBWq ¼ s »ƒü½ƒG ºô»ƒOBƒHƒüºk ÁBƒü»ƒg Êƒƒw»ƒƒÜ »ƒƒÜ »PwAq .Êwôõðºk rÍý„ ;ÊñÈ rÍýƒ„ºk R»ðBð»O ,ÁBƒü»ƒg »ƒè »ƒýƒýƒPƒü rƒG rƒÍƒýƒ„ ô»G ºô»ðkrG ÁBü»g Êè ,‡ºô»ðkrH¾Bü»g ÿºôºqºk »è rýÌB„ þ¾Bü»g QÉüBð »üBðBì rÍý„ »Ü rýÌB„ .»üºô»ðkrÜrýG þƒð¼ s ï»ƒC z»ƒG ,ºô»ƒOBƒÜºk rƒýƒG Êƒwôõƒðºk ÿ ½g ÿºõÉ_qAõ_ ô q ôõñw »üºô»ðkrÜrýG rýG rýÌBƒ„ ßºô| ô»ƒC »ƒÝƒðõƒ_ ,»ƒü»ƒø óBü ô zBðBü týÔ ßºô ß»ð ,ºô»OBƒÜºk

ºô»üæ»G »Ôôõw»éü»Ô þý_q»ƒø .RAkºk »Pw»G»ì ºô»üæ»G ,ÊñG kBýðôõG »ãñü râ óBì»…ýK óBðkBýñG ô òýG þÝü u ½è »íÉC ÊG rýÌB„ þðBÜ»ýü sBxðArÈ ô Êè ,QƒÉƒG ºô»¾Bü»g ÿ»ãÈ q »ƒè »ƒÝƒðõƒ_ ,ó qºqºs ÿ»ƒñƒÈ ô ßºô óBƒü½ƒg ô òƒÈ rƒð»ƒü»ƒƒâºk rýÌB„ rO þÜºô .ó»gºkqºk ÿ ôAs ½w ÿ ô»è BýW Êìo½Ô »è þðBÜ»ýýðBGºrùƒýƒì ;RAkºk þƒƒðBƒƒƒ…ƒƒƒýƒƒƒð ×ôõƒƒƒw»ƒƒƒéƒƒƒü»ƒƒƒÔ .RBgºkôB_q»G þƒñƒOô ,ArƒOô ÿ ô»ƒC Qƒ…ƒâ ÿApƒƒÈ ô ô ÿ qBÝðAõW ÿlð»øºq »è ºõÉéðAõÉè ÿ rÍý„ ½ƒG rƒýƒÌBƒ„ þƒðBƒƒÜ»ƒƒðBƒƒìApƒƒÉƒƒO Qƒƒ…ƒƒâ ï»C .þðAõW »è »ÝÉ¾Bƒì þƒðkrƒÝƒPƒwô qk »è rýÌB„ q»â QÉGBð Qwô qk »ýýðAõW ôõOBùÉè ÿ sBxðAõW þðBðkBýñG ÿ q»ðõƒø ºô»è rýG AlýðBÜ»ñOô »è rýÌB„ .QÉƒG»ƒð ,Ê¿üºk »Ü ºô»PÉñÉG ºô»C ½G »ã¾»G ºô»OBÜBð þðBÜ»ñOô ÿºô»C ½G »Ôôõw»éü»Ô þ_q»ø »G ÿ ½g »üºô»G þPxü õƒÉƒK òƒGqAkBƒðBƒì þñOô ,rO ÊüBOAô »G .RAlG Ë râ ºô»ã¾»G ÿ ½g ô »ýýíPxÉw Êè»ãñOô þÔ»xè»ƒÔ .Êðºk kBýñG »PÜBÔ ô »ñÉíè»w q»w»è

ÿ rƒÍƒýƒ„ þƒƒñƒƒOô óBƒƒÜ»ƒƒÔôõƒƒw»ƒƒéƒƒü»ƒƒÔ :ó qBÜ½ø »ðAôk ï»è ïBÜ »„BG ?òñÉÙ¾õgºk ï»C þìÂºô ÿºô»C ½G ?»Ô»xè»Ô óBü rÍý„ ÊW Ak»Ü»wBG þPxÝÉPð½Ü »è »ðAqBýwrK »ð»üæ ô»C ½G BíÉø »ãñü râ AoºrÉè ,ºô»ñü»ÝG »Pxü õÉK »íÉC »Ü ,òü»ÝG »…ÉÜApXðq»w AlýÔ»xè»Ô þñOô ÿ ô ôk»G AkrÍý„ ôBð»è Ê„Bð »OAô .ºô»ðAô»`ÉK »G ß»ð ,òýÈ o»ãG .òýG ÿ rÍý„ þñOô þ¿È ô Ak»Ô»xè»Ô ôBð»è ô »Ô»xè»Ô -»ýýñOô »è½K ô ôk ï»C ÿ ô»C ,òýýð ß»ü ßºô ,òñÈ sBxüºk -rÍƒýƒ„ ô ôk þì»øq»G »ƒñƒOô ô ôk ï»ƒC »ƒÝƒðõƒ_ ÿ qAkrÜ ô óAkvü ô ÿ qAkrÜ .óBýW ÿ qAkrÜ óBü ,ÀØ»Ì ÿ qAkrÜ ô ÁBü»g ÿ qAkrÜ ,q tø ô ÿ ôBðôõ`¾»ø ÿ s ½w ô Qw»ø ÿ qAkrÜ ,»üºõÉ…ì»G .QgõK Êñü q tùÉO ÿ qAkrÜ þ¾Bü»g ô rÍý„ óBü ,óAkvü ô ô rÍý„ ÿ ôAs ½w ô ïq»â þPw»ø »è ,ôÂõÙ¾»ø ÊñýðAs óBü ,þüBðAk »Ü ,»Ô»xè»Ô »è »üBýW ô ïq»â Ë s ½w »è ô ºô»OBÜºk p_ Ak½g»è Á»â»è »Ô»xè»Ô .ºq ô ôk»G ºô»ðôõ`¾»ø Alðôõ`¾»ø Á»â»è †ü rÍý„ ô þñƒíƒÉƒø òü vÉG Ë rÜºk RBÜôBø .òðçì»éƒPƒwºk Êüºô»ðkrÜrýG þÔ»xè»Ô ÿºô»ðkrÜrƒýƒG ÊüºkrÜ »Ýðõ_ »ýýÝü u ½ƒè ,»ƒýƒýƒÝƒü u ½ƒè ÿºô»ðkrÜrýG ÿ»C .)»ýýw½â½è( »ýý¿Ø»Ì ÿ rƒÍƒýƒ„ ÿºô»ƒƒðkrƒƒÜrƒƒýƒƒG ?ÿ rƒƒÍƒýƒ„ ,»ýýPw»ø ô ÁBìo½ÔBð Êüºô»ƒðkrƒÜrƒýƒG .»ýü ôAs ½w »Ýðõ_ »è ÿ rÍý„ þñOô ,ArOô ÿ ô»C ÿ qBGq»w þÔ»xè»Ô þñOô Êè ,»ýýð q ô ôk ºô»ñü q tùÉO Êñü q tùÉO ô òü q tùÉO »è »ýýPü rG ApñG»è ÊP„ þÔ»xè»Ô þñOô QÉGºq ½Xì»G .QgõK ,þðAkvü ô ÊP„ ÿ rÍý„ þñOô Êè ,»ýý¿Ø»Ì ÊðAõOBð ÿ rÍý„ þñOô .»ýý¾Bü»g ô þPw»ø ÊHG ËqBÜºk z»G ,þÝüu ½è Êè»ãñOô »G ÊHG ô ÿ rÍý„ þñOô .ÿ qBÝðAõW Êè»ãñOô »G »G ó qAlülðºõÉK ô ôkq»ø þÔ»xè»Ô þñOô ½G óBýñýðAô o ,óBýðkrÜqBÜ Êè ,ºô»ðBìs óAlð»ìrýG ½G óBìs .»ýýð ß»ü ßºô óBìs ô »ýýð QgõK Ëq tø óArýÌB„ ½G ;ºq tø rÍý„ »Ýðõ_ ,»ðAkvü ô ô Qw»ø ÿ»ñÈ ôBC ,o»â»OBgºk q tø ºô»¾Bü»g ÿ»ƒãƒÈ q »ƒè q tø ½G þðkrÜB„Bì»O »ü»Ô»xè»Ô þý_q»ø b »OAô ,‡ô ôkq»ø .ÀØ»Ì ½G »ðkrÜB„Bì»O Qwô qk »ñÈ ô ,‡»Ô»xè»Ô b ô rÍƒýƒ„ .òýýð ß»ü ßºô óBÜ»ñÈ ô z»G ,ó»Üºk .RBÜBð þÔ»xè»Ô ÿ»ñÈ ô »è ÿ rÍý„ ÿ»ñÈ ô BÙýw½ì »è ºpK ô »ýü ôAs ½w ÿ rÍý„ ÿ»ñÈ ô þý_q»ø ,RBÜºk þPwô qk óBìs ‡»ì»C ô Ëq tø( »ýü q tø ÿ»ñÈ ô »ýýÔ»xè»Ô ÿ»ñÈ ô .Þüu ½è »è »…ü pK ô )Rô ô q ô QgõK »ƒñƒÈ ô »ƒãƒñƒü rƒâ ºô»ƒüæ»ƒG rƒýƒƒÌBƒƒ„ AlýðBÜ»ñOô »è óBÜ»ýü qBÝðAõW »ýü q»ðõø

rƒÍƒýƒ„ BƒüBƒC| :rƒÈkôBƒ_ ÿ»ƒñƒƒgºo ô ºrO þÝÉP„ óBü ?»w½â½è óBü ?»w½Pýì þPwºk »OAlG ÿ½g »üºô»ƒè rƒPƒýƒgBƒü ?ß»ü»wBñÉK ô ºõÉ_qAõ_ ô»C þÉK»G rÍý„ ÿBOAô| :»ì»c kAsBC ÿ»…ü o( ÿ»ü u ½ƒè½ƒíƒPƒÉƒC ºô»ƒðkrƒÝƒýƒ„ »ƒƒÜ ,QƒƒÈ rƒƒƒÜºk ÿ ½ƒƒƒG )þƒƒƒwBƒƒƒð»ƒƒƒ„ô ï»C ,óBñÉøAk »OAô ,»ýýðBð½ü ÿ»ÜºôB_q»w ÿ»ƒðBƒg »ƒPƒÉƒ_ºk ‡»ƒðBƒñƒÉƒƒøAk ºq ½ƒƒW þý_q»ø .|( mytho-»ðBxÔ»C( ºô»w½Pýì ,ºô»PÈ rãüBð »ü»wBñÉK ï»C »ü»Ô»ƒxƒè»ƒÔ ºô»Pwºk»G ÿ ½g Aô »Ô»xè»ƒÔ »ƒÝƒðõƒ_ ,þ¿Ø»Ì ,þw½ƒâ½ƒè ËqBƒOô »ƒÜ ,RAkºk ï»G .ºô»w½Pýì »è ºq ô ôk ô RBÜºk ÿºkBýK ÿ»ÜºôB_q»w »ÝƒÈ qBƒOô rƒÍƒýƒ„ ,»ƒýƒÉƒK ,z½Pýì q»w ºô»Oºôõ_ Alð½Ü þðBð½ü»è -z½â½è ÊüºôB_q»w »Ô»ƒxƒè»ƒÔ ïÂ»ƒG Á»â»è .»ü»ø þƒ)qBOô ,ÿ rüu ,ÀØ»Ì(|logos Á»â»è ,z½â½è »G ‡»Ô»xè»Ô þƒðôõƒG þ¾BdðBìs »G QÉG»ð ÿºô»ƒè þƒñƒOô»ƒÜAk »O»üBØ»ø ÿºôºqºtÈõâ ô óBÜ»ðBƒxƒÔ»ƒC ßºô ÿ ½g »Ô»xè»Ô ,óBÜ»ýü u ½ƒè½ƒPƒýƒì óB…ýð þPw»øBð ô þ¾Bü»gBð ,þ¿Ø»Ì ÊP„ ÊƒPƒ„ ßºô ÿ ½ƒg rƒÍƒýƒ„ z»ƒG ,ºôAk ô ÿ»ðBxÔ»C ,þPw»ø ,þ¾Bü»g ,þ¿Ø»ÌBð ókrÜ»xØ »OAô»Ü .ºôAk óB…ýð þƒc¼ o ,»Ô»xè»Ô ô rÍý„ óAõÉð þülðºõÉK q»w»è ºô»OBHðBìºk ,z½â½è ô z½Pýì Bøºô q»ø .‡»Ô»xè»Ô þñOô»Üqºk þðBÜBOºq»w ÿæ þìo½Ô »è ÿ ½g »Ô»xè»Ô ÿ»ðBüBOºq»w ô»C .ºôõƒPƒxƒgqºk )»ƒðBƒƒxƒƒÔ»ƒƒC( z½ƒƒPƒÉƒì ô äƒƒð»ƒƒW ÿºqBƒƒG »ƒƒè óBƒƒƒÜºôArƒƒƒð½ƒƒƒø »ƒýƒýƒÔ»ƒxƒè»ƒÔ ºlƒð»ƒƒK ,óBƒƒÜºlƒƒðºôAõƒƒg »ýü u ½è½Pýì »Õwºô ,óBÜºtÉìBDðBƒPƒwAk ÿ»üBOºq»w ô»è òÝÉ„»G ,óBÜ»ýülü uArO þìºkq»w »è ,ó ½Ü þðBð½ü »è »Ô»xè»Ô »Ô»xè»Ô þñOô»Üqºk †ÉK ,RArÜõw †ÉK »OAô»Ü .ºôArwBð þÉK ,z½â½è þìo½Ô »è ô»C ,»ü»ƒÔ»ƒxƒè»ƒÔ ÿ ô ôkrƒGAq z½ƒPƒýƒì »è þ¾õÝð ËqBÜBð »Ô»xè»Ô »ü»üBOºq»w »ü»ðB…ýð »üBOºq»w ï»C .RBÝG þƒðôõƒG »è ÿlðºõÉK þðôõG ô rÍý„ þðôõG q»w»è þ…ýðBìõâ .»Ô»xè»Ô ô rƒÍƒýƒ„ óAõƒÉƒð ô yPÉéƒÜArƒýƒø þƒðBƒÜºrƒÍƒýƒ„ ,QƒÈ ôBƒð þƒýƒO»ƒýƒð½ƒ_ ½ƒG óBƒíƒÉƒø zlƒýƒñƒÉƒìqBƒƒK »G †ü ô þülðºõÉK ô »Ô»xè»Ô þñOô»Üqºk .Alð½Ü þðBð½ü »è ºôºrÍý„ Êƒü»ƒñƒÈ ô ÿºô»ƒC ½ƒG ºrƒÉƒè ïqBƒ_Bƒð ,î…ÉÝG ºqBýwrK ï»C q»w»è þüBKBOq»w ô rÍý„ óAõÉð þülƒðºõƒÉƒK q»ƒw »ƒíƒÉƒG »…ýì»ø ÿ»ýülƒðºõƒÉƒK ô»ƒC ,»ƒÔ»ƒxƒè»ƒÔ ó»üæ»è ïAôºkq»G ô q»w »OºôArg þXðq»w ºô»…ýðBÔôõw»éü»Ô »O»H¾»C ô óArýÌB„ .ÿºô»ƒƒƒðkrƒƒƒƒÝƒƒƒƒðô ô o ºôõƒƒƒƒG qAkBƒƒƒðBƒƒƒì

2012/11/12 »íì»„ ôôk )337( ºqBìu

þØºk »è ,þèæºk þðAth¾»ø Ak þìArø»G jBH¾õâ ÿ"þüBO½Ü" Asºq k»íc»C

þìArø»G jBH¾õâ ½gAk µË rÉìvG ÊðAõOBð "òýñýHðô»g þðBÜ»OBÌ»w µþðAô oºôB_ þñP…ü»ãÝÉK ÿ ôAr„½K þwArÜ ,AlðBOõw þÝÉPñK»è qBWlð»_ »ñP…ü»ãÝÉK ï»C ,»üºô»ðôõHÝü tð ï»C rPýC ïÂ»G ,ºô ôkrì Akq»G»è ÿ q ô ôk»è þPxü ô ÿ»Ü µäðBì »PÉHG "ô»C" ÿºô»C ½G »w»G µÿ qºôºrýG »OBÝG »ðAkqºô þƒ"ôBC" ÿ q»c»w»è ÁBG ï»C ºôºq ô ôk .ºô»PÉHG Þü tð »üºõÉ„ô»G ÿ»ñÈ ô»è †ü rOq ¼ s ÿ qBýwrK þñOrâqºô µ»ðAqBýwrK ï»C ôAô»O þÝÉ„»Ü »Ü ,òñÉÙ¾õg»C þèæºk þðAth¾»ø ÞÉè»â ,AkrO ºô»ðlñÈõg »Ü»Øºk ,óºk»C óB…ýð "þðô ô qºk/þÝü týÔ" ÿ sAôBýW ½G »ƒ"×BÕ„" qAõýO ,òP…ü»â ½G »üArÉg q ¼ s µQÈ râ»ƒDƒ¾»ƒø ÿ q»ñÈõg µºôArwõð þü rÍý„ ÿºkBw þðBìs»G ,ºô»ðlñÈõƒg Aô ºô»ðBìs þüºkBw ÿ ½ƒø»ƒG ‡ºô»ƒC ,Ak»ƒC õƒü rƒÔ þƒüBƒwBƒC #.ºô»OºôõOô»Ü

µòü»G»C óAth¾»ø ôºq»G »Ü»ƒØºk þƒðBƒÜ»ƒèAk ,»ƒðAô»ƒðlƒñƒÈõƒg ºôArÜ þÈ q ,òü râ»Cqºô rO þƒÜ»ƒüºô»ƒðlƒñƒÈõƒg þƒìBƒXƒðºqºk îÝÉðkqAvH¾»ø lð»_ »PxÉC q»ø »ðôõíð ½G ,ó q ¼ s AlðBíìºkq»G»è ô»è rOsAôBýW ÊðAõO»C †ü rO þÝÈ râqºô q»ø ,»üAlPwºkq»G»è þÝÈ q ½W»G µÊñÉG ï»øq»G rO þÜ»üºô»ðlñÈõg ,ï»üºô»ðBñÉùì»øq»G .Ak»Ü»Øºk»è QÉG qAl„»G rO ô»C .»ýƒ"þƒìArƒø»ƒG jBƒHƒ¾õƒâ"þƒØºk "|The end -þƒüBƒO½ƒÜ" R»èæºk ºrÔ þÝÉØºk ó ½_ QÉðAs»C »üAõíÉK ô»ýülW þÝÈ rýÌB„ AlgBH¾õâ þØºk q ¼ s»è .q»ñÈõg ÿlükq»G »OBhü»C µQÉwõð»C ,QÈ ô»C þðAo»â µ»ýýð Al„»Üô ô o»è ºô»ðlñÈõg þ¿ÕØ ÿºô»ðkrÜ q ¼ s ,ºôºovýO q ¼ s »Ü »ü»ø þðBÜ»Øºk q»w»è ïºô»C ÿAq ïAôºkq»G .óBÜºsAôBýW ºô»ðlñÈõg ½G ºô»PÈ tÈõâ»C râqºô þXðq»w ArÉg »Ü »ü»ø Ak»Øºk ï»è ºôºq»ÜçÜ»ü µþÜºq»w þÝÈ qBOõâ lð»_ »ñ…g»G»C þýìAqBC µºô»ðôõHñíÉø ôºô»ññÈ ôºo»C þðAq»ãýð þO»¾Bc ÿ»ƒýƒýƒðAq»ƒãƒýƒð þƒ„»ƒÜ ô»ƒC ÿ»ƒðAô»ƒ`ƒÉƒK»ƒG ,Ëõƒð þƒƒ„»ƒƒÜ .ºqBük ºô»Ü»„»Üô ô o»G .ºq»c»w òü rPü ôBC þg¼ o»G î¾BG| .òì ÿºô»ðôõGô ôlñü s ½G ºtýXÌõì»è rPHWAô| .îìAqBC ÿ»Üs»c BO ºô»PÝü tð»è| Êw ô»C "þýìAqBC µºô»ðôõGô ôlñü s µóAkqºô q»c»w»è ÁBG" q»ø ÿæ óBýðBÜºôArÜ½G»¾Aô»ø »Ü ,AkºqBOõâ Êw ï»è ó»ü»¾Aô»ø ÞÈ q ,òÝÉOBw»G ºô»ðôõH„½h¾k þO»èæºk ‡ºkBw þÝÈ râqºô . "ô»C" þðôõG»G ó ôõG»ðoºôBG ÿ»ðAô»`ÉK»G µ»Ü»wArÜ þXðqBð þãðºq óAõÉð»è »ü»ø ÿlðºõü»K lð»_ ß»ü»è" ?»Üºq»ãW þgq»_ ÿ râBC µ q»c»w ÿ ½wBC þãðºq þðBñÉøqºk»G »ðôõHíýéw»O ô»è »ü»ø ÿlðºõü»K lð»_ ..."ò_»C ?"ô»C" þÝü tð ÿ»ýýìAqBC ô»C µß»üºq»ãW þðkrÝÉK ½G "Ák" þðBOõx¾k þðlðAõ_ µóBOõw ÿ»¾Aô»ø ÿ»C ...óBOAô ôBø †ýðAô»C | ?ºlð»_ ºôºq»ãW þðlðBwrýâAk»G ,þPxü ô»„½g ,ÊñÉwrýâBðAk ºq»ãW ,òü râqºô †ýü sBW»ì»G " Ák" q»â»C .ºô»PÉGBð þÉW »üºõÉ„ ô»G Ak»„ô ÿ»OBùÝÉK ÿBýíýÜ»è ó ôõ_ ,Qwºk ßºô ,»ü»Pw»W ÿ rO þÝÉ„»G µ»ýýð Ák»¾k ô»C óBü »OAô»Ü óBü ,»ƒ"ô»C" þ¾k µ»ýýð ºq»ãW ‡»üºq»ãW ô»C óBü ...»Xð»K ,ïºk ,ó ôArýâqºô qBýPw»ø þðô ô qºk þÝÈ qBG þè½Híýw»G óBýÜô ôkq»ø µºô»ðôõGô ôlñü s µºô»ðôõHìAqBC ½G ,»w»G þÝÉOBw Bùð»O »Ü þðBÜºô»„ ÿºqBìu " »Ü»Øºk ôBð ÿ ½ãG .q»c»w»G òP…ü»â

“

µ»üArÝ„BC ºõÉ„ óBì»ø»G "»gq»_" »Ü þ„»ÜºôArÜ½G»¾Aô»ø µòýì»Ü»ü ÿºô»ðlñÈõg»è q»â »Øºk ï»C ôBð þðBÜ»èAk þíPxýw þÉK »Ü »ü»ðBìs þíPxýw ô»C q»ø ,òü»ÝG B„Bì»O ºô»„»Üô ô q ‡»ÜºôArÜ½G»¾Aô»ø »Ü ÿºô»C q»G»è .»üArÝ„BƒC µòƒýƒÈ ôk»ƒC .ºôBG þðBìs òP„oAk þðBìs »OAô»Ü ,"jq»_"ºôArÝü qBük þèAk Ëlð»ø ïÂ»G ,»ýýð ÿ u ½è½Pýì »ÜºrÍý„ þ„»Ü òýñýG»C »„»Ü ï»C ôBð »ð»g»C ó ôõHìBwq»w þ„»Ü ó»ø ArÉg µZ q õâ ºq ½W q»w ½G ºô»ðtÈõâ»C râqºô þXðq»w ,ºô»ýýìAqBC µºkBw »Ü Ê_»C òü»G»è ºôBG µºkBw »ðBìs ô»C µ rO þÜ»üºô»ðlñÈõg :îPw»G»ì ,BÜ»C †üBíð ÊK ÿ ½g ºôBOºq»w»è »Ü»Øºk îüu»C ºô»PÝü tð»è" .»ƒ"ïrì»C ºô»PÝü tð»è rO ÿ»ðBñü pGqºk µ»ñÈ ô ô»C ÿkq ô þXðq»w q»â»C »OAô»Ü RBÜô»C ,ºôAk qB„»c »Ü»Øºk ÿ tÐõè ôBð»è óBü½g »Ü òüºlG ½G Ëõð ÿ»¾»üAq òýðAõO»C µòü»â»C »Ü»Øºk þü s ½¾BC»è þðBwBC»G ï»C .òü o½ãG þðBwBC»G †ýðBÜ»èAk ÿ»PwAqBC µòü»hH¾»ø »Ü»Øºk óAth¾»ø ôºq»G »ÜºrýãÉW »…g»ð µ»Ü»ðBìs ,ºqBOõâ ï»C ,»ü»Pwq :BG»C "QÉG ô»„ BO½Ü »ì»C »ãðºo" ï»C ÿkBýðõG»è »Ü ÿ»ýýPxü ô»„½g »wBð»ø ô»C ôõì»ø BüBC þüAôBD¾Bì ½G »ü»Pwq ï»C ?ºô»PÈ pw»C »ü»Pwq ï»G »üAk»Øºk ?»ðlðBK»w½g ?»üºô»ðB…Ü ÿ»„ºo»ø ?»ðkrÜ Bwô»C ,òüºlG ‡»Ü»Øºk þ„»Üô ô q þƒ"ÀÕØ" þXðq»w q»â»C ô»C ,ºô»OBÜ»C ½G óBìrO ÿ»Üqºk Ëlð»ø »Ü ÞÉðBìõâ »ñü»â»C ½G Ë o½â»C óBíXðq»w rPðBwBC ,ºô»PÉñÈ ôºo»C óBì»ýü s ½¾BC òüºs :BÜ»C þðAth¾»ø þ„õO µï»Ü»ü ÿ»ñÈ ô þèAk òì ºô»C ,QPxü ô ÿ»Ü" q ô ôk q ô ôk "ºô»HG Þü tð þÉè þgq»_ ºq»ãW õÜºô ºô»Ýü tð þÝü tð»è ÿ»¾k ô»ƒC ÿ»ƒC BüBC ?RBø q»w»G þ_ ,krì»C ôBüu»C ºô»ýýÝü tð»è µóBwrýâ»CAk óBü ?ºô»ñü ôõG óBÜ»xƒÜ¼kAqBƒK ºqBƒOõƒâ ÿ ô ô o»ƒGô ô q »ƒíƒÉƒC ?rO þ`ýø µºôArÜ BýO »„ô»G ÿ»ì»â Bùð»O ,òüAlÝÉØºk þìºkq»G»è †ü rO þƒ"óBü" ,ºô»ñýñÈõhG »Øºk ï»C ÿlýéØ»O ÿ q»ñÈõg ßºô q»â þÝýOõýñìrÉø ô ôArgAk ÿºô»ðlñÈõg" þýOq õÜ»wBð»ø .òG»C q ¼ s ºq ½W ô»C »ñü»ÝG Q…K òýG»C qB_Bð ,òýñýG»C ºôºrÉè "BO½Ü»G

Bùð»O ,Ûºk þðB„ôBø ÿ q»ñÈõg óBü ,þÜºôBð ÿ q»ñÈõƒg ,AlØºk þðBÜArÝ„BC »O»èæºk»è »ýýð þÝýOBPxýC ÿ vÉ_ ÿ râqºô ½ƒG ÊƒñƒÉƒ¾õƒW»ƒC óBƒÜ»ƒO»ƒèæºk µÊƒPƒwºôBƒð ºôºô»ƒƒG õƒƒÝƒƒ¾»ƒƒG »Õü sºô ,óBÜ»O»èæºk þýXü»íýC ÿºõƒÉƒ„ ÿºô»ƒñƒPƒxƒgq ô ôk þÝýOõýñìrýø þÈõð þÜ»ü½wBC µQÉñÈ o»K»DÉO óBýðBÜºôArÝü qBük zBñO»èæºk ÿ q»ñÈõg »üºõÉ„ ô»G ,ºô»OBÜ»C ÿ ½ƒg q»ƒw»ƒè RBÜ»C ÿ qAl„»G µÊñÉ¾õW»C rO þO»èæºk »ðBO»èæºk ô»C óBì»ø»è .AlØºk þÈõð ÿk½Ü µR»èæºk ÿºô»ðBñÉùì»øq»G»è þèõèk»ì ß»ü Alý„»Üô ô o»è ºôArÜ þØºk ÿºô»ƒðlƒñƒÈõƒg µºq»ƒñƒÉƒPƒ¾»ƒhƒ¾»ƒø »ƒÜ ÊƒOAk»ƒC óBƒìArƒƒÝƒƒ„BƒƒC ô ôArƒƒÝƒƒü qBƒƒük óBÜ»O»èæºk ÿºô»C q»G»è ,»ü»¾»ø »üºõÉ„ô»è þÜ»üºô»ðlñÈõg râqºô ,òýG»C yýO»Ø Al…ýÝw»Oq»G þÜ»üBðBì»è µó ôArÜ qAkq õñw þðlðBÝxýéh¾»ø»G þPxü õÉK ÊñÈ o»LÉO ºq ôõñw ô»C ÿºô»C ½G ºô»ü½ø»G BO ,rOºôArÜ þÜ»ü»_ôBð ½G ,»ü»ƒÜ»ƒØºk þƒðBƒÜ»ƒèAk þ„»Ü ß»ü»G þðkrÜqBG µ»Ü»Øºk þü ôArgAk»è ºô»PÈ ô»ÝGq ô ôk .ÿ ½g þÝýOBPxýC ÿBðAõO µ oõâ ½G ºô»PÈ pÉâ»C »Ü»Øºk µÞw»Oq»G þPwBC q»w»è ÿºô»ðAlÝÉè µ râqºô ÿºô»ðlñÈõg q»ƒâ»ƒC óBÜºôArÜ»¾Aô»ø þ„»Üô ô q þÝü u ½è µ»Ü»Øºk þðBÜºôArðAs»èAk ïºkq»G»è RBÜô»C µ»ýýð Bøºq ºô»ðAlÝÉè »üºô»C ÿBðBì»G ,ôõG »Üºô»ðAlÝÉè þÝüu ½è ÿ»üBðBì ô»G ,òüAk"BO½Ü»G þÝýO½ýñìrýø" ºqBG ô»è »Ü»Øºk µòýXñÉø»D¾»ø ºô»Ü»Øºk ÿBƒýƒÔArƒâ½ƒK ½ƒO»ƒè .RAkBð óAkæ Êè ÿ qAõG µÊñÉK»w»C ÿ ½g þÝüu ½è AlüºqAkq õñw ,ôõG þüBO½Ü ÊG »Üºô»ðAlÝÉè ÿºkrÜ q»â»C ºô»„»ðAô»`ÉK»G RBÜô»C ,óArÜ kAsBC óBÜºôArƒÜ»ƒ¾Aô»ƒø µóBƒÜ»ƒèAk ÿ»ƒÕƒü sºô þÝýO½ýñìrÉø" Ë rOô»C þÉK µ»ìºô ôk ÿ q ½W»è óBì»Üºô»ðAlÝÉè ."BO½ÜBð õÜºô óBÜ»O»èæºk râqºô BO »ýýð QxðAs þGºk»C þØºk ºqBük râqºô µóAk»¾õW»è râqºô ÿæ ïAôºkq»G ,RBÝG B„Bì»O ó ½ÝüBC »Ü ,QÈ râqºô »ðAo»â ô»ƒè þƒÝƒýƒOBƒPƒxƒýƒC ÿ vƒÉƒ_ QƒÈ ô»ƒü»ƒC »Øºk ï»è ß»ü»ðõíð .ÊñÉø»C þPwºk»G ºô»ýýðBÜºô»ðAlÝÉè»è :òü râ»Cqºô î¾k ºô»C ,QPxü ô ÿ»Ü" ,»ñÉwrýâAk ÊK þÜ»üºq»ãW ,jq»_ ßºô ".....QPxü ô ÿ»Ü µAk»ƒÜ»ƒñƒÈ ô»ƒè »ƒƒü½ƒƒgô»ƒƒPƒƒwAq þƒƒÝƒƒÈ ôArƒƒÝƒƒ¾Aô»ƒƒø "Ák"

| Alý¾Bì½g þOÂ»wºk þìºkq»w»è ÿkqõÜ þðBìs )2-1(| k»ì»xèôlG»Ì kõíc»ì

“

»„ô þðBñÉøqBÜ»G q¼s # ó»üæ»è ,þðBƒýƒG ÿºôAqAs ô ,ºô»ðBÜºqô»â ºq»wôõƒð óBƒƒƒýƒƒƒÜ»ƒƒƒüºqBƒƒƒìu»ƒƒƒÜ ,òƒüuºk RÂô ÿºôºqºk»ƒè Aô ÿ»„ô»G óBýðBÜ»ñýwôõð »ƒÜ ó»ƒƒÜºk»ƒƒGqõƒƒOõƒƒì »íÉC þƒðBƒÜ»ƒãƒð»ƒøq»ƒÔ !ºô»ðrãðBüBð

þðBÜ»ðAtðBìs þ_»Ü ,ºqBük óBýPwºlñÈõ„ ß»üºkkAoBO AkºqAõG ô»C þPwBC»è óBì»Ü»ðBìs :»Ü ºôõPw»G óBýØ»_ q»ƒø »ƒíƒÉƒC þðBýG ÿºôAqAs»ƒG óBƒýƒðBƒÜ»ƒñƒýƒwôõƒð »ƒü½ƒG »ƒýƒýƒð Ak»ƒðBƒðBƒìs ÿºôAqAs ó»wºq ô Ëõð ÿ»„ô ÿ rG»è ó sAõgºk ô ó»Üºk»Gq õOõì .þPxðAs þÜ»ü»üBìq»w þgrð»G ,ºô»ð»ÝG ÓBw Akq»w»G óBíýðBýG þ_»Ü »ü»ø óBí„ºôAqAs óBì½g »ü»ø Aô ÿ qBW ½g ºq õÜ óBì½g ÿºô»C ô »ü»ø )ó ½Ô þðBýG(»G óBƒü s»ƒc q»ƒø óAô»ƒC ,z»Ü q»w ½G »ýýð ókrH„rÉø »Ü»Pw»G»ì ,òñÉƒøBƒðqBƒÜ»ƒG þü qBýðAs »Ü ,ï»Üºk Êè óBýý„½hPwºk ô î„½h¾k »ðAô»`ÉK»G óBýðBÜ»ñýwôõð ï»Üºk s»c †ýOBÜôBø ,ºô»ðtÈõâºk ½G óBíðBOÂô q»â»C ,ó»Ü»ð óBü»Gq õOõì þðBýG ÿ»Oô»G ºlðô»C ,QÉG ÿkq õÜ»G ½G ß»üºuBìBC )...( Ak»ðAô»Ü ô ôk ôBð»è ºô»ì»Ü ÿæ»G »ýýð q»ø ÿ q»ñÈõg ô ºô»ðlñÈõg þPwBC »ðAtÈ o»G ô»C ÿ»C .ó»ÝG ÿ»ÜBñÌ»ì ,þðBí¾»C þÝÈ q»wôõð BüBC !?ºô»ƒOºôõƒ_ rƒýƒG»ƒè óBƒýƒðBƒì½ƒg ½G óºlG þðBýG þðBìs ÿ qBìæ»K ºõýñýG óBýýxðºo»Ô ,ÿ týéãñýC ô )óBðAs( óBü½g »Ýðõ_ "rÉg»ð" ºqBük .óBýðBÜ»O»GBG þðkrÜôAô»O ÿºõÉC ó ôõìq»Ô ºk ,»üæ»è óBý…ƒü½ƒg ÿ»ƒÜ»ƒðBƒìs )ÿ tƒÈ o( | .ó rãH¾»ø ôBãð»ø †ü tÈ o»G ïÂ»G ,kBO ...ô qæ»O ô ºôAq s»ìAk»è þðBýG þðBðôBð þüBøºo þñýOæ ô ÿ týéãñýC»G òðAsBð óBÜºq»OõýLì½Ü óºôBg ôõì»ø »Ýðõ_ ,òwôõðºk »ÜºôBð þGºq»Ì þPýK»G ÿ qB_Bð»G qBW q ¼ s ,òwôõñG Á ½ì ,QÉÜqBì ½ðçýì ,ï½ø þPýw( þƒðBƒýƒG ÿ»ƒ„ô»ƒG ïÂ»ƒG ÿ týéãñýC»G þð½ü tÔ»è»O ÿ»ìBðq»G ÿ ôBð óBƒü )...äƒñƒýƒK ½ƒ„ ô»ƒG ÁAlƒñƒì ÿºô»ƒðlƒðAsAq ºô ,"|No Comment" -:òƒƒwôõƒƒðºk #.)|E LoDe You( QÉGArwõð óBü q»w»è ÿ týéãñýC»G »Ü ÿ»ðBÜB„½K

þìq»O ,QÈ rìºk ,ºô»PÉÜôõKºk QÈ rƒÜ»ƒð R»ƒìtƒg ÞƒÉƒðBƒìs ÿkq õÜ þðBìs BüBC ,QÉðºk o½â»è Alü½g Á»â»è ‡»Üºô»O»ð ?QÉGlðAo»LÉO ÿ»ðBýýwrO»ì ô»C ºôArÝO»ìtg ºlðºô»C AkBPxÉC»è | -:óBýñü rOqBük »Ü »Ü»ü½ø lð»_ q»G»è ‡ºô»C "rÉg»ð" óBìõãÉG ºq»wôõð ó»üæ»è ,þðBýG ÿºôAqAs ô »„ô /þðBñÉøqBÜ»G q ¼ s ,òü uºk RÂô ÿºôºqºk»ƒè óBƒýƒÜ»ƒüºqBƒìu»ƒÜ ,ºô»ƒðBƒÜºq ô»ƒâ þðBÜ»ãð»øq»Ô »Ü ó»Üºk»Gq õOõì Aô ÿ»„ô»G óBýðBÜ»ñýwôõð ô þðBPwqB„ »ðBðBìs ô»C »üAõâ ÿºôBwBK ô»G !ºô»ðrãðBüBð »íÉC þìÂºô»è !»ýýð BýO ÿ»ðAôAqAs ô»C ÿkq õÜ þðBìs ô ó ôõOô»Ý…ÉK þ„»G ÞÉè»â ôõì»ø" :òýÉ¿G þO»ü½g þÉW Ak»ðAôBwBƒK ô»ƒC »Ü †ýðBìs ïÂ»G ,»ü»ø ÿ ½g þð»wºq ÿºôAqAs ô »„ô þPxü õÉK Alü»Ü»O»ééýì þðBüu ÿ qBG Á»â»è ,»ýýO»HüBO þýO»üBÄ¼ rì þÝÉðBìBw ,QÈ râºk tÉìBC»è þðBýG ÿ»„ô QwAõg ÿºrÈõâ»G ,QÈ o½âºk ½G ÿ ôBHÈõð ÿºôAqAs ô Þì»_ ºô»ýýðAô»ðBìs þðBüAsºqB„ ó»üæ»è »Ü»ýýOq õÜ ô ï»Ü ½g QÈ rÜ»ð ºô»ƒC q»ƒâ»ƒC ,QƒÈ rƒ„BƒOºkAk q»w ºô»PÈ o»âºk õÝ¾»G ...»Ü»ðBìs ½G ,»Üºô»O»ð ½G ºô»PÈ o»âBð óAqAs»ø ô Aq ½PÜôk ô q»PwBì óAk»w ô»C þðArã¾»ø ô óArýHÜBðô ô q »Ü ,ºô»ñÈ rÜºk ôÃG )AlðBýðBÜ»éüBÔ¼ rK( ÁBK»è »Ü ÿ»w½ü q ½èBÜ»G ÿ»„ô þðBñÉøAk ô ºô»ñü s ¼k»è òì»gq»Pì»Ü óBü ºô»gAk»ƒG óBÔrýâ ô »_BK»Pwºk óBü ,óBÜºôArñÉøAkºsBO »P„ ½G AkôBXðõâ q»w »ð»hG óAôBO »Ü»ýýPwAq ÿºô»ðkqB„ ½G QÈ ô»ðBüºk ô ò¾½_ Ëõð þP„ ôõOô»Ý…ÉK þðBOÂô þðæ»â Bñýâ»C ,»Ü»ðBìs þðkq»â ôBð krGõPwºk óBýðBÜBðAs þ_»Ü ,ºôõG»ð q»ø rP…ÉK »Ü òñÉøºkAk ,½ükAq ,QýéLw ,»Wçw( ÿ»ðôõíð ,ºô»ðs ¼kºk ½G óBýÝì»_ ô †ÉK òÉðºk Êè ÿ ôBð )»Ý¾½Pì( ßºô òÈ rÜºk Qwô qk »Ü ,)êüBG½ì ô»è †ýðBÜ»wqBÔ ô Jºq»Ì »ðAtðBìs ,ºôºoAsBG »ð»hýG ÿºô»C

,ºôAqBC »PÉG ÿkqõÜ þÝÉOÂ»wºk q»â»C ôõGAô lÉìõƒC þðÂBw ôºk»w ÿôõGºq»Ø RBÝG »Ü»ðBìs»G R»ìtg ºlðºô»C ô»C ÿq»HÉw»è »ðBìs ï»C þ¾Bc ïÂ»G ,ºô»OBÝG ÿôõ`Pwºk»è ?»ð½_ Ak»ýýOAôBC »OÂ»wºk

R»ìtg »Pxü õÉK »Ü»üºô»O»ð q»ø þðôõG ÿ»Ü»¾½Ü óBìs QÈ qk»ð »ãÈ q ,þÜºqºk þðçýK ÿ qBÝðArÈ ô»è QÈ q tÈ qBLG ,QÈ rÝG ,òñÉÜ»Pý¾»ø ÿlðºôºu q»G þðºôBg ô þOÂô ½g ÿ qAôºlñÈõg»`íýð ôAqBK ô óAôºq ,QÉG»ð ôõOrãÜ»ü ,QÉG»ð ôArÝO»ìtg q»â»C óBìs ô ÿ rýHÜBðô ô q ÿºô»ñPwAõâ ÿ»ãPxÈ ô»G QÉGBð ,RBâBñÉK QÈ rÜ»ð þ`ýø þüºô»O»ð þðBìs -,»Ýük þðBÜ»ðBìs ½G þðBPwqB„ þOArýì ,QÈ ô»Üºk þ…ÉK ºrãG ô þüºô»O»ð ÿ»ìBñwBð»è »ýýð rPì»Ü ô rýHÜBðô ô q ïºkq»G»è äð»PwBC »ñGºk þ…ýðBÜ»ýü oõÜõì»Ü ôõì»ø»è –þüºô»O»ð þOArýì QÈ ô»ðBýG »Ü ,AlýðBýG ÿ q»wôõð »Ü»O»ééýì ‡ºô»G .óBü½g þðBìs q»w »ðpÉãGqºô -AlðBÜºqAõG ô IÉPÜ ôõì»ø ô»C ,QÈ pGºk òOô»Ý…ÉK þðAô qBÜ ÿ»Ù¾»C»è þPwºk .kBO ...ºô»ýýðBí¾»C ,þxðºq»Ô ,ÿ týéãñýC þðBìs»è »Ü ÿ»ðBì»øq»G þýPxü ô»„½g q»G»è óBÜ»ýýðBýG »ðBìs q»w »ñÈ q pƒÉƒâºkqºô q»G»è õÝ¾»G ,»ýýð »ðBƒPƒxƒýƒèBƒü rƒLƒíƒýƒC »ƒOÂô ô»ƒC ÿ ô ôkrƒGAq ‡ºô»C »Ü ,»ðBýOBýGºk»C ô óBìs þðAôºq ô þü ôõP…ƒü»ƒãƒÉƒK ô»C »O»ðôõP…ü»â ,ºô»ðBýðBÜ»ðBìs þðkrÝO»ìtg þìBXð»C»ƒè ,ó s ½âºl¾»ø óBýñOô»Ý…ÉK ÿBü qºk»è þPxðAs Þ¾»g »Ü »ü»ãÉK þðBìs þñPxh…ÉK ÿBâsºk óBüºk BýðBPü q»G ô BÝü rì»C»è :òÉ¾»C q»ø ,ºôArÜ óBgq»O ½G óBýðArâ ô ºq ô»â ÿ»WkôõG ,»ü»ø ÿ týéãñýC

2012/11/12 »íì»„ ôôk )337( ºqBìu

òýñýG þðBÜ»O»üBÝýc ºô»ðlñÈõg ô òýñýG þðBìAq óBü »Ü '1981' AlÐ»G ÿ rýHñ„¼ q ÿlð»H¾»ì»è|)ºrýXð»ø ½G ArÝ„»Ý…ÉK ºôBýíükBÜ»C»G ôõG»ð ÿlðºõü»ƒK .óAq»ñýG þãðrâ þÜ»ü»è»w»ì»è )óBdGõw óAq»ìBÜ( þwBG kq õÜ ÿ qBÜ½ðB„ »¾Bw lð»_( -:†ü ô»C ºôAk »ð»ãG ºõýðAõPðBü»ð óBýìBÜ aýø ô RBÜºk 'QýÝÉG' þƒü½ƒðBƒ„ þƒPƒw|»ƒG»ƒì )»ƒØºk ô»ƒƒè ß»ƒƒýƒƒÝƒƒü tƒƒð ô»ƒƒC ôõƒƒì»ƒƒø ,»ƒƒƒü)Ak¼k½ƒƒƒâ þƒƒƒðAô oºôBƒƒƒ_»ƒƒƒè( ºô ôkrÜ Ak»Øºk ï»è óBü qBÜ »Ü kq õÜ ÿ»ðAq»ñÉø|qºk ô ó ôBüu»ð AkBýðBPü q»G»è|»ð ô Bxðºo»Ô»è »ð óBý`ýø þðBüu ÿºqBGqºk ºôõG»ð óBü»ñýØ»PwAq ÿºôB_|q»w óBwrOºk ºô»G óBü»íÉC AkBP„»ø þðÂBw»è .QýÝÉG q»ø ô óºlG ºõÉO þPwºk ÊGBð ô»ýw»G»Ì QýÝÉG »Ü rƒPƒýƒC »ƒüAõƒG ºô»ƒýƒýƒPƒƒwºk»ƒƒG ÞƒƒÈ q»ƒƒw»ƒƒGoõƒƒØ óBýüÂºq»G þðBPgõG ô þÜ»ì½Ü»è»â óBÜ»Pxýð½ì½Ü »Ü ôõGôõ_ rýG»è óBüºô»C »ðçÉâ ô»C .ÁBK »üAkºk 'QýÝÉG ' krÝÉK þPwºk ïºô ôk þðBùýW þãð»W| ÿAôAk z»Ü ÿºô»C ÊG þ…g»G½g»G ,ôõG Alð»èrÉC»è þK ô râ þìAlð»C ºôõG ôBxðºo»Ô ºôõ_ RBÝHƒÉƒè óBƒÜ»ƒýƒü sBƒð ÞƒÉƒOBƒÜ|ô|óBƒÜ»ƒðAtƒýƒOqBƒK ÿ rƒƒâq»ƒƒG óBüAq ÿ qºkArG ô ôk Á»â»è ô»C ºô»ü s ¼k óBü»Ü»K ô râ þìAôºkq»G ÿ râq»G BO Bxðºo»Ô ÿ q ôõ„BG ½G krÜ þƒƒƒÈkæ»ƒƒƒè õƒƒƒýƒƒƒð ô ÁBƒƒƒw ô ôk »ƒƒƒÜ óºlƒƒHƒƒƒÉƒƒƒK †ýãƒð»ƒW ‡BƒK ,AkqBƒ„»ƒc óBƒü½ƒg|(Roussillon) ÿ q ôõw þ_Bg(»è ºô»OBø ôõG Ç¼ rì ºlð»ƒì»ƒC ÿ qBÜ þ…g»G½g»G )ÿlðBìq ½ð(»è Ak)ÿlð»èrÉƒC AlýðBüu»è ôõG Qxýð½ì½Ü ô Ç¼ rì ÊÜ BXñýC ,krÜ ÿkq ô»G QýÝÉG þðBü u q»â !?QýÝÉG óBü óAô»C þÝÉðAtÉg ôBð»è Alü qBÜºs q»ø»è Qü|»ÝG B„Bì»ƒO

ô þP„ô rw»G »ðAqBÜ ï»C ô ºôõPxg ËõãP…K ÿ qBÜ ô ó»Üºk kºs ôBð rO ÿ ôBð ÞÈlð»ø ô ÞýwçÜ Rºq óBü½g †ÉK þðAlð»ìq»ðõø ô óAõ_ÂBw»G Bì»w ô RBK ô rÜ»C ô »ýýð ó rÈk½ì »Ýðõ_ ºô»ð»Üºk þ¾Bc ÞÉè»G »ì»C ,»ýýð AlÉO ÿ ôBðõxÔ»C ÿ q»ñýw ô óBÜ»ýü½ðB„ »ðBhGBOõØ þñP…ü»â»ñÉPÉè ô ó ôõG»ð ÿ ½ük½Pw ô ÿ q»ãðõìs»C ÿ ½ðB„ »Ü ºô»PÈ o»âºk þPxðAs þÜ»üºõÉ„»G óBÜ»K ½„ ßq ¼ ô q»PÜ»ƒC †ü rPÜ»ü ÿBðAõO þðkrÜtÔºq .ºõÈ o»ƒG ºôArƒG»ƒð »Ýðõ_ ºõÈ sk ôÂ½ØBð þƒÝƒÈ qBƒÜ ô »ƒýƒýƒð QƒwAq -:òÉ¿G óAqBÜ½ðB„ ºôõPxýHì»ð AkBƒýƒðBƒPƒü q»ƒG»ƒè ÿ ½ðB„ ,óBÜºrýK ÿ ½ðB„ ô Ëõð þðAôæ ÿ ½ðB„ »ýýPü rG »Ü YðrÔ ÿ ½ðB„ óB„BK ô »ü»ø þüºô»O»ð ô q»PwBì óBü»Gq ¼ s »Ü óBÜ»ƒýƒýƒðºk»ƒì »ƒLƒýƒO»ƒè ÿ ½ðB„ ô óAôæ ÿ ½ðB„ óB„BK ô»ü»ø óBüAq ½PÜk óBýÉè ½G óBPwkq õÜ ôºqB„ ï»C îðAsBð rPýC óÂAlñì óArýK ô Ëõð ÿºô»ð ÿ ½ðB„ þƒwBƒG ôºôBƒìô»ƒØ ÿ ôõ_qºk þÝÈ ôæ ô rýK þÝÈ q»PÜ»C ºrÉè .ó»Üºk ô ó râºk ÿ rPÜ»ü ÿBðAõO ÿ tÈ q ºô»ÝÉK BýíükBÜ»C ô þÉØ»O»ìºk ô ½ðB„ ÿ»Pg»O q»w »ñ_ºk ºô»ÝÉK †ƒýƒðBƒÜºrƒýƒK ô ó»ƒÜºk ÿ q»ƒðõƒø ÿ pƒìõƒPƒ…ƒƒì ß½„ þ„õO óAôæ ºô»ðBýüºkBw ô þüºkq õG½g»è»G ºq»PÜ»C ÿBðAõO ½G ºlWõw †ýƒðAôæ ô ó»ƒÜºk ÿ qBÜ »ì»C .ó»Gºk óBÜºrýK ô ó õìs»C óºôBg pK ÿ»ýüB„½G ï»C ºô»ýýðAs»ð»è »Ü »ü|»P¾õw ô Jtýc ô Qƒwq»ƒLƒè»ƒø þƒðBƒw»ƒÜ Êƒ¾»ƒG .ºô ôkrƒÜ òƒýƒØ þðAô»¾BK óBü½g z»G Ëô»ðBüºk »Ü ó»ø Qwq»K ½g q»â ,ºô»P¾õw þðkrÝü rýãP…K ÿ ½ø»G òG »Ü»ãü qBü óBì|Think Tank –-þPxðAs ÿºô»ñü vÈõO ÿ»ÝñG

óºlð»è –lýÌ»w îü q»Ü qBâso

“

þƒ)óBdGõw óAq»ìBÜ( ºlð»ƒG ÿAo»ƒG ÿBðBì»G QÈ râBð|þü½ðB„ ÿ»ñgºq Ç¼ rì ô ólðBãð»x¾»ø ½G QÉ_ºk óAqBW q ¼ s ,|(Critic) q ¼ s ô þü½ðB„ þÝÈ qBÜ |(Evaluation) þðlðBgrð þü½ðB„ ÿºô»ðôõ_AlƒÉƒK þƒ„ôõƒO †ƒýƒðAqBƒW QÉGºk|(Review)

“

ÿ½ðB„ ,óBÜºrýK ÿ½ðB„ ô Ëõð þðAôæ ÿ½ðB„ »Ü YðrÔ ÿ½ðB„ óB„BK ô »ü»ø þüºô»ƒO»ƒð óBü»Gq ¼ s »Ü óBÜ»ýýðºk»ì »LýO»è »ýýPƒü rƒG ÿ½ðB„ ô óAôæ ÿ½ðB„ óB„BK ô»ü»ø óBüAq ½PÜk ô q»PwBì óBýÉè ½G óBPwkqõÜ ôºqB„ ï»C îðAsBð rPýC óÂAlƒñƒì ó»Üºk óArýK ô Ëõð ÿºô»ð ÿ½ðB„ þwBG ôºôBìô»Ø ÿBùð»O þÝÉðBüu ô þüBìqBO»è ô Alñü|k»G þPðBPxO¼ rK ô ºôõG 'yü½W yíýW' þÈ oôBø ,ºô ôkrG q»w»G ô ÁBíÉG ô q»Ý¾Aõw ô qAu»ø þw»Ü ô ôk þwBG QýÝÉG '' Ë rOôºk óBýÉK »Ü RBÜºk óBÜ»ìBØ»„ q»w þ¾Bc .óBÜ»ìBØ»„q»w þOq õÝPwºk ô q»Ý¾Aõw|" Tramps q»HìAq»G RBÜºk Ç¼ rì ÿ»Xð»Ý„»C ô qAsBC þwBG ôBOAk ô óBìs ÿ rüu þÝÈ q»ñÈõg q ¼ s .óBüu þwq|õØ AsºqB„ ÿ»Üºq»`¾»Ü þðBÜ»ÝýOBì½ülýC ô óBÜ»„ô òP…ü»ãÉO ô ÿ»Üºq»`¾»Ü 'ÿk½ƒÜ' q»ƒâ ,ºôõƒG ï»C ô òýüBC ô BxÉ¿Ü ô 'þãðºlÉG -»PÜ»w' ÿBðBì»è lð»_ þðBÜ»Øºk »Ü QýðAsºk ºô»Pü»ÝG kq ô »ðæ»w»ì ô»P¾õw»G uk ºqBük ºõƒÉƒK óBƒýƒüºoõƒO ô Þƒü qBƒO þÝÉðApÉâqºô»è »ðõíð ½G ,»ðBOBÜ ô»C ÿ»ã¾»ì½Ü »ƒü»ƒø ÞƒÈ pƒÈk )ºô ¼k½ƒƒâ þƒƒðAô qºôBƒƒ_ ïºk»ƒƒG( ï»C ...»ÝG ÊK óBíÝÉícºq eýw»ì ÿ»C -:ºôArwôõð óBíÝÉícºq »üAõg( »G|ÿkq õÜ ½G ºôApÉâqºô »ü»Pwq ô »íÉC ÿæ QwAoºôBð þOÂ»øu ¼ o»è q»â )»ÝG ÊK þñýüBC þÜ»ü»è»w»ì ½G ßq õO ô zqBÔ ô Jºq»Ì þðôõH„½hÉè ô»ÝÈ rÕÜ 'QýÝÉG ' ÿæ ÊHOBùÉè ÿBøºô þK óBíÝÉícºq eýw»ì' QÉ¾ºk »Ü ô»C »Ýðõ_ ,»ýýð ô ßBK þÝÉPðBPxO¼ rK ßºô »ƒÜ QƒÉƒðAsºk '»ƒÝƒG ô»C ÿ rG»è QÉGBð ÿ sAq RBÜ aýø ô »ðBíýC»G ô oºôBG»G ,ó s»ì ÿAõg óBü ,ºtýÜBK þì»üºrì" QÉwõñG ºpÈk ÿ»„ô»è »ãW "»ÝHÉK óBíÝÉícºq ...q»Hì»ÑÉK óBü »Ü »üBøºô ºô»ƒC ßºô »ƒì»ƒC .rƒOBƒü s 'eƒýƒw»ƒì' Qƒ„|ºkqºs -:QƒÉƒ¿ƒG þƒPƒ„ºkqºs þƒÝƒÈ q»ƒwôõƒð Alü»Ü»ðApÉâqºô»è óArÉC»è ÞÉw»Ü ô )ÿ tÈ qBLðBíG »ðAtG )ÿ tÈ qBK óBíG rü s»Pðõì ÿlø»ì( »G RBÝýG RBÜºk Qwô qk ó s»ì þÜ»ü»…ÉÜ b ß»ƒü»ƒ„ô .AlýðBÜ»Øºk»è )óBdGõw óAq»ìBÜ( ÿ»ÜõOo»K ï»C ïqAkAõýø RBÝG Qwô qk »ðBýÈ oôBø ô»ðBýíükBÜ»C þÝÈ pìõP…ì »Ü î…ü qBü sAõg ôAlðBíükq õÜ ÿ ½ðB„ ÿ qAõG ôBð»è ô þñýHÉO»G ºqAõG ï»C þðAo½LxK ô óAqBÜ½ƒðBƒ„ ï»è ó»ÝG rOlð»ì»¾ôºk ÿ»Ü»ÜõOo»K óBýðBÜ»ñýwôõð #.Alü»¾ô»ø

½ƒG óBƒü»ƒW|kõƒG »ƒðBƒKArƒg ºqBƒƒÜ ô»ƒƒC »ƒƒüAõƒƒG»ƒƒø ÿ»ðBPwq»Lè»ø ºlð»ìq»ðõø ô»C BüBC ,ôõ_ºk»ðqºk ô òOô»Üºk q»w ºô ôkrÜ Qwô qk óBü»Ü»KBâ »Ü .rÉg»ð !?Aq ½Oºk †ü|q»ñýG þÜ»ü»è»w»ì»è qBW q ¼ s )óBdGõw óAq»ìBÜ( þðAõ_qºk þðBƒÜ½ƒðBƒ„( †ƒü ô»ƒC »ƒÜ ºôAk ÿ rƒO þðBÜ»ýü½ðB„ óBü »ƒ)óBÜ»ðAõWºq»ðõø ÿ»ãðBíü»K ô»C ôõì»ø ,ïºqAõ_ ô ï»ùÉw þè½K þðlñÈõg ÿ»éK AkBýíükBÜ»C ô »ãðBíü»K ôBð»è »Ü ÿ»ðBƒýƒü½ƒðBƒ„ ÿBƒðAõƒO( »ƒƒG òƒƒÈ rƒƒðºkAk òƒƒÈ rƒƒÜºk ‡»ƒƒÝƒ…ƒÉƒK óBü QÉG q»ñÉøqºk b »Üºlð»ìq»ð|õø ÿºô»ðkrÝýØBO »ì»C -:QÉ¾ºk »Ü»ýýGBOõØ .rO þðBÜ»ü q»ðõø ô q»PÜ»C óBÜ»âsºkõìAk ÿ»C Êð»G ïqBÜ ó ôõìq»Ô »ñì ÿBðAõO ÿ ½ðB„ ÿ tü q »PÉ_Bð »OAô»Ü .R»¾ôºk þðBÜ»LýO ô ÿ»„ô»è »íÉC ,ºô»Ü»üºô»O»ƒð )þƒ¾Bƒñƒ…ƒýƒÔ¼pƒK( ÞÉw»Ü»G ÁBñ…ÉÔ¼pK ,òü õP…ü»â»ð )ÁBñ…ÉÔ¼pK( óBü ólðAõð ½G QÈ rãGqºô ºqBK »ƒÜ QƒÈ rƒOõƒâºk ßºô »OAô AlÜ»ü»âsºk»ƒè ,lƒPƒø ..ô óBƒñƒÉƒøqºk ÿ»ÜBðBì ,QÉGºk ÿ»ðBãðBì ÿ»_ôõì ÞÈ q»HðBìq»Ô »OAô ,»¾Bñ…ÉÔ¼ rK z»Ü»ðÃÔ -: òÉ¾ºk þ…ƒü rƒO ô Jºk»C»G ô ºs q»G ÿ q»ðõø þP„ôºq ô »ðôõìs»C»G ô óBÜ»Ä¼ rK ÿºkBƒìBƒC Alƒü½ƒg þƒOBƒÜ»ƒè ºôºtƒÈ q ô s q»G þ„»Üºq»ðõø ô QÉGºk þðkrÝ…ýC þðBÜ»OBÜ »ãðBíü»K þÜ»ýü½ðB„ ÞÉOBÜ ïÂ»G ,»ðBñÉøAk pK Alü q»ðõø þÜ»ü»âsºk óBü ÞÉLýO Á»â»è þ„|»GôBø»G »ÜºqB„ þðAq»ñýG ïºkq»G »üArñÉø ôArñÉùì»øq»G ô »ñgºq »Ü ÿºô»C ÿ ôBƒýƒ„ »ƒPƒÉƒGºk »ƒOBƒÜô»ƒC ,QÈ rÝG ½G þPxðAs ÿºô»ðôõ_AlÉK ô ólðBãð»x¾»ø þðBìAlð»C ô qBÜõw»Ü ½G BãðBíü»K ôBð þü½ðB„ Bðºk ½G ô »ü»ãðBíü»K ôBð þðBýGBOõØ ô óBüBPƒw½ƒìBƒì ‡»ðõíð .»ðBüBðAõO ÿºô»ðkrÝýØBO ôºô»ñý¾½ÝƒÉƒè ôBýíükBÜ»C ÿºôºqºk»è »Ü ÿ»ðAqBƒÜ ô»ƒè ó q ¼ s óAõPð»C( þƒ)BÝüB_ þðAq ½â( ,ó ôArÜ »ãðBƒíƒü»ƒK )óBg þè»Ì »ì»c( -:þðBƒñƒÉƒøqºk ô )×½ƒÝƒÉƒ_ ô þðBíÉéw»è óB„BK ôAlÐ»G ÿ rýHñ„¼ q ÿlð»H¾»ì»è lð»_ þü½ðB„( ô|ArÝ„»Ý…ÉK Ak'1983' »è rÉèô»ø ×ô ôºq ëBƒƒì»ƒƒÜ( )ÿkBƒƒGBƒƒø»ƒƒì þƒƒÜ»ƒƒü½ƒƒéƒƒƒGBƒƒO

z»Ü ÞÈlð»ø ßºô R»üBð )óBdGõw óAq»ìBÜ( þÝÉðBw»Ü ÿºô»ñü vÈõO ô òýwôõð )þPxü»K þK ½Ü( ÿ»Ü»ðBìs þðBÜBOAk ô»Pwq ô»„ô ôºôAqAs ô RBÝG rO RBƒƒƒÝƒƒƒHƒƒƒÉƒƒƒè ÿBƒƒƒøºô ôºô»ƒƒƒPƒƒƒü pƒƒƒÉƒƒƒHƒƒƒƒãƒƒƒƒ¾»ƒƒƒƒø ÿºkAs ô Yðq»w ô rýG óAq»ìBÜ|,ºô»ƒPƒÈ rƒwBƒð»ƒð »ÜõOo»K ï»C þðBÜ|ºo»Kæ q»w »OBgºk ÿ ½g þÝ…Éì .þÝwBð ô»ðAlð»ìq»ðõø ô »ðBü½ãPwAq þÜ»üºõÉ„»G ÿ pƒÈk rƒÈ u»ƒè »ƒÜ †ƒü rƒO þƒƒÜ»ƒƒü»ƒƒè»ƒƒw»ƒƒì ÿ qAõG»è ôºôAlÉè ÿ ½g ôºqBük AlýðBÜ»ƒñƒýƒwôõƒð QÈ rÜºk q»w»è ÿ pìõP…ƒì Alƒükq õƒÜ þƒü½ƒðBƒ„ †ÉK ÿºô»ð( ô )Ëõð ÿºô»ð ô óAôæ( ÿ»è»w»ì )ó»üçÉG þÜ»üºô»ñý¾½ÝÉè( q»w»è ô»C »Ü »ƒ)óBü½g óBý„½g †ÉK ÿºô»ð ô óAôæ þðBÜºqBÜ þwBG A l … ý ñ È õ „ q ¼ s » è º r ã ƒ G ô R B ƒ Ü º k ºô»ýü qºôkAk»G ÿAôAk ô RBÜºk þü»éâ rOBü s óAôæ q»ƒƒw»ƒƒƒè óBƒü rƒOtƒÉƒƒK»ƒƒG ô rƒƒPƒƒ„BƒƒG ÿ qBƒƒÜ ÿ rýHñ„¼ q( þO»HüBO»G ,RBÜºlÉƒè ô Öè»C ô þü½ƒðBƒ„ »ƒÜ ólƒðAõƒð )þƒÉƒƒG Alü»Ü»ñý`ñG»è QÉGºk ÿ q»ðõø þƒGBƒOõƒØ ‡½ƒƒƒãƒƒƒÉƒƒƒK ‡BƒƒG Êƒ¿ƒG îƒÉƒK -:QƒÈ rƒÝƒƒG R»ƒÜBƒPƒw½ƒƒìBƒƒì îÉ¾ºk QÉK ,»ýÉÜ ô»C q»â .QýÉƒÜ ½ƒO ÿBãðBƒíƒü»ƒK»ƒè »ƒýƒýƒGBƒOõƒØ ôBø»G»è AlðBÜ|»ðAõW ºq»ðõø )þÝxÔçxðBPw( ÿ»ñƒýƒØ»ƒPƒwAq ÿBƒì»ƒñƒG þÝÈ qBÜ QÉðAõOºk ó ½_ QÉGArÜ»ð þ¾Bc þ„BG»G ÿ s ½¾BCpK ô óArâ þðrƒÈk½ƒì .QÉð»ü»ãG ïBÜBƒC»ƒG Ëõƒð þ¾Bc»G ‡»G .»üAk|ºrÉƒè »ƒÜ»ƒ…ƒÉƒƒÜ þÈõð ÿ ôæ ÞÈlð»ø ºq ¼ s þÝÉðÂBw ï½ƒƒƒƒƒƒƒƒƒg ô»¾õW»G òìBwq»w q ¼ s »Ü îñýGºk óBì»Ü½ðB„ RBK ¼ rÜ»C ô óAksBG ô þü½ðB„ þÝü týÔ ÿBì»w þÝwBð ô þðAõW ô ÿ qBÜºkq ô ô ½ðB„ q»ƒw»ƒè óBýƒ)þÝxÔçxƒðBƒPƒw( ô )×½ƒÝƒÉƒ_( þƒðBƒùƒýƒW

Bƒùƒð»ƒO ¼ rƒì ,ºô»ƒPƒÉƒƒGBƒƒð AlƒƒÉƒƒO þƒƒðAlƒƒPƒƒ…ƒƒK»ƒƒè Alü»Üºq»HìAq»G ÿBðAõO»G óBñðAk ô þPxü ô»„½g»G .QÈ rãG »ñgºq ÊðAõOºk Ç¼ rì þƒ)óBdGõw óAq»ìBÜ( ºlð»G ÿAo»G »ü½G q ¼ s ,|(Critic) ÿBðBì»G QÈ râBð|þü½ðB„ ÿ»ñgºq þðlðBgrð ô ólðBãð»x¾»ƒø ½ƒG QƒÉƒ_ºk óAqBƒW †ýðAqBW q ¼ s ô þü½ðB„ þƒÝƒÈ qBƒÜ |(Evaluation) ô QÉGºk|(Review) þü½ðB„ ÿºô»ðôõ_AlÉK þ„ôõO ô qAsBC þ„õO þÝÉ¾ºôBø ,þÝÉw»Ü BÜ»ð QÉwrOºk lð»_ lð»ìq»ðõø QÉðAsºk »Ü RBÝG »Xð»Ý„»ƒC ô QÉ¿ÈlÉW lðõO ô þPxðAs ÿ»ñgºq BW !»ÝwBð ArÝ„BC ÿ ½g þðBÜ»ñýñýG ÿºô»ðôõ_AlÉK »ðBñìq»„ ôBð »PÉG »ÜæB_ ô ‡BG q ¼ s þÝÉP„ »ì»C »Ü RBÜºk .ºô»ðBíükq õÜ ÿ ½ðB„

ºlƒƒƒƒƒð»ƒƒƒƒƒ_q»ƒƒƒƒƒƒø ôlƒƒƒðõƒƒƒO ÿ»ƒƒƒñƒƒgºq þÜ»ü»Ü»¾½Ü q»ñOBýðõG ôõì»ø ÿ ½ƒðBƒ„»ƒè ºô»ƒPƒK óBíPxü õÉK ô AlðBùýW þðBO»ééýì BƒO »ƒÜ Ak»ƒìºkq»ƒw ï»ƒè þƒO»ƒƒýƒƒÉƒƒK q ¼ s ÿ ½g þðBñÉøAk ôBðAõO»è ÞƒÈlƒð»ƒìq»ƒðõƒø QƒÉƒG»ƒƒð ó B ƒ ƒ ì õ ƒ ƒ ƒ ã ƒ ƒ É ƒ ƒ G

»ƒãƒƒÈ q RAk»ƒƒƒð ÿ ½ƒƒƒƒg»ƒƒƒƒG ÿ»Pg»O q»w »OBhG ÿ»ÜºqBÜ .½ðB„

ßôõOo»K »ðÂBw ôõì»ø ô»C ÿAôk »Ü î¾Bd„½g þðApÉâqºô ô þü½ðB„ ÿºô»ñü vÈõO ôºô»ñý¾½ÝÉè ô ÿ»Ü»ðBhÜõOo»K»è þðBùýƒW ÿ ½ƒðBƒ„ þƒPƒxƒÝƒÉƒO óÂAlñì b þü½ðB„ þÝÈ qAõG q»ø»è ,îñýGºk Alükq õÜ ôæ ô ‡BG ÿ q»wõð Bø»üºk AlðBÜºq ô»â þü½ðB„ óBü ßB_ þÜôõOo»K ô Ëõð þP„ »ðAu ¼ q ô ó ôõG Alü»K ÿkôõw óBíü½ðB„ þðAqBÜlñÈõg ºôºoAsBG »ñƒÈk .òñýGºlÉè óBÜ»ðAõW ºq»ðõø ÿBãðBíü»K »Ü q»ø òGBg»ì ¼pì»C ï»Ü»gAk »Ü rüu þÝÈ ôBýK þðBíÉéw»è ºô»üArÜ q»â »ÜB_ þÝÈ qBÜ »ì»C -:ÿ õìq»Ô ,»ýýð AlðBí¾»â»è k»w qºk k»w Aô»C lð»ìq»ðõø»G òG»ð óBý„ôõì»ø krÜºk ïs»c !óBì»Ü½ðB„ ÿ rüu þÝÈ q»ñýG »ñGºk »ðôõG óBü»ñü q ¼ s »Ü îð»ü»ãGApÉK ÿºô»C ÿºkvì ...ô q»PÜ»C ô q»ñÉøqºk ô q»wôõð ô rýÌB„ ô pÉâqºô »Ü¼pì»C óBì»Ü½ðB„ ½G »ýý¾Bd„½g »ƒÜ ,lƒPƒø q ¼ s þÝÉðBw»Ü óBÜ»ìBðu ¼ q ô qBÄ½â ÿºo»K q»w»è þÝü q»g †ülð»íO»HüBO q ¼ s þÝÉðBw»Ü ô òwôõðºk b ,òýü½ðB„ þÜôõOo»K þñýwôõð ô óArƒÉƒâqºô »ƒƒðBƒƒìs»ƒƒƒè AlƒƒƒOÂô ÿºôºqºk»ƒƒƒè b ôºôºôBƒƒƒð»ƒƒƒè .ºô»ðBýðBÜ»ì»Ü»ü ÿ»Ü»wBG o»ì»è ÿ»ðAlð»ìq»ðõø ô»è ÞÉÜ»ü ÿ»ÜõOo»K ï»è »Ü ,»ƒ)óBdGõw óAq»ìBÜ( óBì¼pì»C »Ü ºôAk ÿ tÉK»G þƒÝƒÉƒ¾ô»ƒø »ƒüAlƒðBƒPƒwºkq»ƒG»ƒè q»w »OBhG óBÜ»ýü½ðB„ ½G ÿ ½g þðBÜ»ƒñƒýƒñƒýƒG ô»ðAqºkArG þÝÈ pìõP…ì ô ÞÉÜõOo»K þðBÜºo»K Qwô qk Êè þðBíýü½ðB„ þðAtÉg ôBð ÿ»ðBýÈ oôBø »ðBñÉø ½G ß»ü»âqºk »PÉHG »Ü ÿ»üAõýø ô»G ,RBÝG QýK»G þPxðAs ÿºô»ñü vÈõO ôºô»ñý¾½ÝÉè ÿºô»üBÜ ÿ ôõP…ü»ãÉK ºsBO þðAlð»ìq»ðõø ô óBýGBOõØ ó»üæ»è ÿ ½ðB„ ÿ u ¼ o»„BK þðkrÝO»ìtg ½G ºô»ðBìõOBøAk ºôBð ôBð ÿ»Ü»ÜõOo»K ô»C ºlð»_q»ø .óBíükq õÜ þðBìAq( »üBñG ÿ ôBð AõGºk )òýñýG þðBÜ»O»üBÝýc( ô òýñýG ÿ»ãPxÈ ô( óBü )îðBÜºô»ðlñÈõg ô òýñýG QxÝÉO ÞÈlð»ø þwBG ô»C »Ýðõ_ )îðBÜºô»ðlñÈõg ß»ð ºô»ñÈ rñÈõgºk »ƒÜ RBƒÜºk †ƒýƒÜõƒOo»ƒK ô .òÈ rñýHG tƒÈ q ,»ƒƒñƒƒìq»ƒƒ„ )óBƒƒdƒƒGõƒƒw óAq»ƒƒìBƒƒÜ(| ½G »ü»ø ÿ ½g ÿºô|»ðlñÈõg ,QÈ râºk ÿ q»HìAq»G»è ½G )óBÜ»PxÝÉO þðBÜºô»ðlñÈõg( ½G )þðBÜ»ñýñýG( ô óAq»wôõð ô óAq»PÜ»C ô óAq|»ñÉøqºk þðBñÉøAk þ„õO ÿ»Ü»ýýGºk»C»G ô þñìq»„ ô»C .óApÉâqºô þü»ñgºq þÜ»ýýñýHÉO BO »Ü ºô ôkrÜ þÜ»ýý„½g»ð QÉÜ»O»C»G ô òü rý„ ÿ»„ô Bøºlð»_ QÈ râºk »Ü ,RBÜºk zBG þðBÜºlð»ìq»ðõø »¾ºôBø q»HìAq»G ½G Jºk»C ôtÈ q ô| »ðBø»G»è þPÈ pK QÈ râºk ‡»ñgºq lð»ìq»ðõø( »Ü QÉðAsºk »Ýðõ_ ÿ»Üºq»HìAq»ƒG ÞÉXðAõO»G QÉGºk qAsBC þ„õO ß»üAô»ø»G )»ÝwBð »ƒü½ƒG ,QƒÈ osºlƒÉƒè ÿ ô»ƒg ô»ƒ„ Bƒø»ƒüºk ºô»PÉñÈõgºk ÿ ½g þðBÜ»ýýñýHÉO þÝwBð»G ,óBƒƒÜ»ƒƒýƒƒü½ƒƒðBƒƒƒ„»ƒƒƒG q»ƒƒƒHƒƒƒìAq»ƒƒƒG »Øºk ,óBÜ»ðApÉâqºô ,óBÜ»ÜõOq»K .óBýðBÜ»OAs ô óBÜ»ýƒü½ƒðBƒ„ »Oq õÜ ó»ì»O QƒÉƒðAsºk ô»ñýÜ ô Û q ÿ»ãÉW q»ƒƒXƒƒð»ƒƒƒg

2012/11/12 »íì»„ ôôk )337( ºqBìu ."îwõðºk aýø ÊG»G RBÜºlÉK Qwºk þÈõð ÿ q»Ô»w ÊK»G ô»è þ„BG þÝÉðõìs»C ÿlý_ »Ýðõ_ ß»ýPxü ôAlÉK ºô õHOBøAq ÿºqBK ÊG Á»â»è õGkrÜ Alü»K Ak»ðAq»Ô»w .RBÝG Alü»K ókqAõg ó ½_ þðAtüºk .õƒGAô rƒâBƒC þƒÝƒÉƒ¾»ƒhƒ„»ƒì ßºô yƒƒü qBƒƒK òÈõg ôkô rw ô qAôBø»ƒè ó õƒG pƒK óBƒÜ»ƒìBƒØ»ƒ„ †g»G½g ßºô ïÂ»G ,õG ÁAlñì þð»ì»O ºlð»_q»ø .krÜqBì½O ÿ ½g ÿ ôBð ÿ ôAô»O»G äð»W 1871 þ¾Bw ÿ qAsBC ÿ16 »è µóBýOÂôBø»è q ¼ s þÜ»ƒüºqBƒìu ôkrƒÝƒÉƒLƒýƒPƒwºk ,äð»W þðBGq õØ »ƒðõƒG †ƒg»ƒG½ƒg þƒðAqBƒÝƒÈ rƒÜ .lð»wºk ÿºq»K òP„õÜ ßBñwrO þÜ»üºõÉ„»G »ãW ‡o½„ »Ü ÿ»üAôpG ô»C »P…ü»â ½HìAq Aô ½HìAq ,»ýð »Ýük þ`ýø ÞÉÜ¼ rý_ ÿºô»ðApÉâ»è Alü»Ü»ðBíP…ýð ÿ»¾¼ q Á»â»è »Ü yü qBK ºõHOBøAq ôBñÉK»è ß»ð RBÝG RBG»g ºô»ðlðBwô»_ µî¾ô s ÿ uk .Alü rPÜ»ü þñP„õÜ óBýñü r„Bð µ‡ºq þÜ»ü»ñÈ ô ÿ»ðAôAkô q ô»C Ak»C ºô»C ÿ qBü pG »ü½Gq»ø Q…ÉùÉW ½HìAq ÿæ»è ÞÈ q ½W»G óBÜºôAkô q ,êÅýèqB„ ½G ºô»PÈ o»ƒãƒG RBÜ ÿ»Gq ¼ s »Ü õGkrÜ óBüºkõùƒÉƒG ôlƒÉƒìõƒCBƒð ÿ ½g þgBð þðBÜ»ðõ`¾»ø µó õGºoõO þðAõOºlü»ð þðBÜ»ìBØ»„ õÉð»è RBÜ ÿ»ƒGq ¼ s ,ºô»ƒPƒÈ qBƒ…ƒG RÂ»wºk»G ÿ»xØ s q»G þãðºk»G ôAo»âºk êÅýèqB„ þðBPwºk»GqBÜ ôºô»ðõGºk½Ü ÿ q ôºk»è Þ¾»g Rôºk óBÜBxÉ¿Ü ÿBâqºk q»w»è .krÜºk Aõxü q þO»¾ôºk þñüBC þðAôBýK»G ÿ»xØ µþwõðºk þðBƒÜ»ƒñƒÈõƒW .Rôºk z»Ü »Ü óAõW þÝÉPÉ„ ÿ»ðõíð »PÉGºk ½HìAq µþƒñƒüBƒC þƒðAôBƒýƒK ïÂ»ƒG ,ôõƒGºk»ƒð þƒ¾Bƒc þƒÉƒƒè b þðAtðBüºk R»¾ôºk þðBPwºk»GqBÜ µóAqAk»üBìq»w ÞüAk "þ¾BPýÄ" »è AôAk »ü½G ,ºôkrÜ BK q»G þÝÈ o»„ ½G ÞÈ q õñw µRBÝG äðºlÉG ÿ»ÜºoõÜ »Ü ó»Üºk ô»è Ëõâ ,õG ßBHÉG ½HìAq ,ÊñGAk þðBÜ»Oô»Üõx¾»ø »ðAqAôBø ô»C þPxýG Ëõâ Bùð»O µRrâBð »ðBýü qAkBâBC ô qAôBø ,õHOrâ ÿºôB_q»w ºô»ýgBð ÿÂõØ»è »Ü õG µRÂ»wºk µòýüBC»G q»HìAq»G ,ºoõO þÜ»üºôB_q»w ôBñÉK»è krÜºk þðlðBÝ…ÝÉO ÿ»„»ãðBG .óAtÉƒg .AlÈõð þÝÉðkrÝPwô qk þ¾BØq»w ºô»PÉñÉìºk êÅýèqB„»è ß»üºôBì þñýðAô q Ak»üºôBì ô»è ,QÉGºk ºô»ðlñÈõg ï»ƒƒC ,ƒÈ o½ƒƒâºk Bƒƒýƒƒðôk»ƒƒG q»ƒƒHƒƒìAq»ƒƒG ÿ»ƒƒƒãƒƒƒÈ o»ƒƒƒè ‡»ƒƒƒýƒƒƒü qBƒƒƒƒÝƒƒƒƒðAo½ƒƒƒƒâ ,ºô»OAk»C äƒðºq ºô»ƒýƒðBƒÜºrƒÍƒýƒ„ q»HìAq»G»è þðBÜ»ýÈõð »ñýƒðAô pƒÉƒO ½G rƒÍƒýƒ„»ƒG q»ƒHƒìAq»ƒG ôBƒýƒðôk ÿBƒPƒw½ƒìBƒƒì ÿ"kqBƒƒHƒƒìAtƒƒýƒƒC" ïBwq»w kqBHìAtýC ,RBÜºlwBG R»HüBO»G þðBÜBðAõO»G QÉƒGºk þì»è»G" ÿ rÍý„ ÿºô»C ‡BK .ºô»PÉñÈõgºk "‡½gq»w 17 ÿ ½HìAq»G RºqBG»w þƒì»ƒè»ƒG" ÿ rƒÍƒýƒ„ µÁBƒw "ÿ qBƒì óAu" "‡½ƒƒgq»ƒƒw :QÉ¾ºk AkºrÍý„ ï»è ..½HƒìAq" AlðBí¾»â»è ÞÈ q»Hì»ÑÉK ßºô ÞÉ¾»ì½Ü ÿ»ãÈ o»è ,QÈ ôk»C óAôArÔ ôlð»ì»¾ôºk þèõHíýw ßºô ô»ƒƒC .Alƒƒñƒƒƒü pƒƒƒGqºk»ƒƒƒè þƒwõƒðºqBƒ_ ß»ƒü»ƒðBƒxƒƒÔ»ƒƒC Akq»ƒƒƒƒƒw»ƒƒƒƒƒG óBƒƒƒƒƒƒíƒƒƒƒƒƒü½ƒƒƒƒƒƒg "..ÊñÉLw»_ºk ÿºô»ðkrÜôÃG»G RºqBƒG»ƒw ½HìAq "‡½gq»w þì»è»G" ÿ rÍý„ rƒƒƒƒƒƒOAôk QƒƒƒƒƒƒÉƒƒƒƒƒƒƒGºk AoAq µÁk ôk ôºô»PÉGºkôÃG yü qBK»è ß»ü»ìBðu ¼ q»è .Ë râºlÉè þìq»â þÜ»ýü sAõ…ÉK ÿ rÍý„»è »ýü sAõ…ÉK ô»C ÿºô»C ÿAôk þGºk»C ÿlðºõÉð»è ôArÜ "‡½gq»w þì»è»G" ,ArÜºk ½HìAq þÜ»ðAq»ñÉøAk BðAõO»è zBG "yü qBK" Á»â»è "òýèrýÄ ë ½K" ½G Ë rÉðºk ÞÈ rÍý„ lð»_ õXðq»w AlüBýO »Ü Êwõðºk ß»ü»ìBð AlðBÜºrÍý„ ,QÉð»ü»âºkAq rÍý„»G RºqBG»w ÿ ½g þðBÜ»ñýðAô q ó»ƒüæ»ƒè ÿ»ƒƒÜ»ƒƒìBƒƒð þƒƒìÂºô ß»ƒƒüºôBƒƒì ‡BƒƒK :QÉwõðºk AlüBýO »Ü ºô»PÈ qk»ƒC ºôº"òƒýƒèrƒýƒÄ" »ƒíƒÉƒƒC ,ºq ô»ƒƒâ ôtƒƒü sBƒƒC þƒƒcô q ÿ»ƒƒC ..ºqºô" ."QÈ ôºk óBì½O »íÉC ,òýPÈ oºôB_ þñýñýGrPÜ»ü»G RºqBG»w "õÜrÜ yýxðArÔ" :Êwõðºk òýèrýÄ ô ½HìAq sAôBýW ô rü»ƒw þƒÝƒÉƒ¾Alƒñƒì ßºô ,òƒýƒèrƒýƒÄ »ƒÜ ÞƒÉƒƒ¾Alƒƒñƒƒì ,krƒƒÜºk ÿ ½ƒƒHƒƒìAq ÿBƒƒ„Bƒƒì»ƒƒO ÿ ô o»è sAôBýW ,ÊHOBø ºô»Ýük þÜ»üºrÉPw»C»ƒè ."ºô»Oô»Üõx¾»ø µóBìs µQü q»ð :QÉ¾ºk »ñýñýGrPÜ»ü ô»G RºqBG»w †ü"óAq õì" AlýðBÜºôB_»è ,õ_ºk õHðô þÝÉâ»w»ƒè ,½ƒHƒìAq" ..ÿkAsBC ôºô q ArñýGºk rü»w þÜ»üºô»ðB„»â

ÊG»è "yü qBK" »ð»âºk ºô»ÝÉK äðºqk þÝÈ ô»„ ß»ýwq õƒÜ q»ƒw»ƒè Ak»ƒÜ»ƒãƒPƒxƒü ô»ƒè AlƒýƒüºqBƒK ºô»ðBü râ ïºk»G »Ü»`Ü þðBü»G ô»ìºk ,ò…ýðºkAk ÿºqBK óBü ºô»PÉñÈ o»ãýƒG RBƒÜºk ½ƒHƒìAq»ƒè AôAk µQÉ„¼ rÔºk ÿ»ÜºrÉìvOBÜ ½HìAq ÊOAlG ÿºô»ðAo»â þðBüu»è »`Ü ô»C þÜ¼ rý_ ,ºô»OBÜºk »ðAôºq »Ü»`Ü †ýÝÉOBÜ aýø ôºô»PÉñÉìºk þñƒÉƒùƒð»ƒG Ak½ƒHƒìAq »Oq õÜ »OBw ô»è zBG ºôkrÜ»ð ÿºô»C ÿ ô ô sºqBC .ºô»PÉñÉìºk yü qBK õÉð»è Bùð»O»G ,RBÝG AlðBÜºoBG õÉð»è µïBØ»„q»w»è ÞÉãðBì ÿ»Ýü tð ÿºô»C BO ÊñÈ qºs õâºk óBüu þPÉwrG»G ôºqBK ÊG»G ÿ qBƒü pƒG µó»ƒÜºk ÿ ôlƒðBƒì þƒPƒÉƒwrƒG ôBƒìq»ƒw þ¾Bw ÿ qAsBC ÿ10 »è ,QÉGºk Qwô qk æ ÿºô»ðAo»â ÿºô»ƒðAo»ƒâ "êƒÅƒýƒƒèqBƒƒ„" ºô»ƒƒPƒƒÈ o»ƒƒâºk 1871 ô»C þðõGôlðBì µþPw»K»è QÉGºk pK ÿºqBXì»C þâq»GõéW»G õÜºôBO þðôõHü pG ÊK»G »Ü »ðBüBãÈ q ÿ ½ƒƒg ºôºôBƒƒÜ½ƒƒ„»ƒƒK þƒƒÝƒƒÈ qBƒƒxƒƒgô q ô ôAok »ÜºrâBC ÿºq õÜ Q…ýð»O»è ,ºô»¾Bì ºô»PÉð»ü»âºk Q…ýð»O QÈ ô»üº l…ýÝÉOBÜ ,Ê…ýðºkAk äðºlÉG»G ÿlýC ,QÉ¾ºk þÉK þÝüAk .ËõñG µÊ¿ÉHÉW ºrâBC .ºô»Pü»ÝG R½g þðBüu»è rýG ºõOBø ºô»C þOBÜ ,»w»G ."ºô»Pü ô»ÝGq ôk »ðAqBPÔºq ï»è ÊGºk ß»ü q»ø ,ÞüAk "ÁBPýÄ" ÿºõÉ„ óBƒì»ƒø»ƒG þÈ oôBø "ÿBøçük" ôBPƒw½ƒìBƒì ÿkqBƒHƒìAtƒýƒC»ƒè ô»ãðlñÈõg ½G ºô»PÈ o»ãG »Ü krÜ óBýü qBâu ½ìBC ÿºôºôBð»è ÿºô»C ïÂ»G ,RAlG ólñÈõg»G ºvÈ qk þÝÈ q ½W ºô»ðkrÜrýG»è õG rO þÝÈ q ½W õG»ø Ak½HìAq þðBÜ»ýü qBâu ½ìBC »ü½G ,óBüu ½G òýðAôpÉO»è õG rO »ãðºk ô»C ½G þÈõâ Bùð»O»ƒG µQƒxƒg Ëõƒãƒ…ƒK þðBÜ»üÂõØ»è »Ü RrâºkAq þgBð ôBƒð ÿºqBƒükBƒð ôºq»G ,qBükBð ôºq»G krÜºk óBýãðBƒG AlƒüºôºôBƒð :RôºlÉK Aq ºôºôBð»è ÿ»ãðºk ô»C ,óBÜBøºq »ýðAõW µäðºq ½G ‡ºôBG ,ÿ vG »Pw»W µÁk»G ..ÿ vG" ."ºôºq»ÝG Q„ô rw þðBÜ»ýüBñ„¼ q ï¼ oºk q ô ôk q ô ôk ..ï¼ oºk" »íÈ tgºk ß»ýíýøºõG ß º ô þƒ„ºôBƒG õƒƒÉƒƒƒð

Q„ô rw AlÝÉOºrÔBC þ„ºôBG»è

ÿºô»ƒC ßºô

"îG ºô»ƒPƒÉƒñƒÉƒìºk "êƒÅƒƒýƒƒèqBƒƒ„" »ƒƒè ß»ƒƒüºôBƒƒì »Ü ºôºkrÜºk ºô»è ÿ rýG ,Al¾õØ þÜ»ýüBùƒð»ƒO»ƒè ºô»Ü»ü»ãÈ o»è QÉGºk ô»üºq ô»â þÝÉìBü»K þðºôBg ÿ ½g»G þ„ºq ô»â þÜ»üAôpG µQÉð»ü»ãG »ìBü»K ô»C þðBKºo½ƒâ "yƒü qBƒK" Ak»ƒìºkq»ƒw ô»ƒè ,ôõƒG»ƒø þwBG ,õG óAlðB…ýK ½g µþwBƒýƒw þƒ¾õƒWõƒíƒW óAlðB…ýK ½g µþxðºq»Ô þ„o½„ þwBG »OBÜô»C ß»ü»ìBð ,Ê¿ÈlÉW»G êÅýèqB„ rO þÝÈ qBW ½HìAq ,õG ÿ rýâAk »ü»Ü¼ rýG ï»C" .Êwõðºk kqBHìAtýC ½ƒG þPÉ„ µÛ q ÞÉOBÜ ,óBÜºqBÝÈ rÜ ÁBK »í_ºk ,ïôkrÜ ,yü qBK õÉð þðBÜ»âo»„ ôºq»G òÉðºk ºõÉK î¾BK ½O ½G ºrÉè †ýñì µó rìºk óBÜºqBÝƒÈ rƒÜ Ëô»ƒè

½HìAq

»ñýØ»PwAq þÜ»üºlüo»â ï»Ü»ü þ„»G

Úülw óAq½â :BC

“

þÝÉPÉ„ ÿ»ðõíð »PÉGºk ½HìAq # ïÂ»ƒG ,ôõƒGºk»ƒð þƒ¾Bƒc þƒÉƒƒè z»Ü »Ü óAõW µóAqAk»ƒüBƒìq»ƒƒw µþƒƒƒñƒƒƒüBƒƒƒC þƒƒƒðAôBƒƒƒýƒƒK þÝÈo»„ b þðAtðBüºk R»¾ôºk þðBPwºk»GqBÜ ÞüAk "þ¾BPýÄ" »è AôAk »ü½G ,ºôkrÜ BK q»ƒG µRBÝG äðºlÉƒG ÿ»ƒÜºoõƒÜ »ƒÜ ó»ƒÜºk ÊñGAk þðBÜ»Oô»Üõx¾»ø ½G ÞÈqõñw AlOBÜ óBì»ƒø»ƒè ôkrƒÜºk ÿBƒ„Bƒì»ƒO †ƒÉƒÜq»ƒw ÊK þüBO½Ü »ýülðºõü»K ô»C ÿ ôAô»O»G þðAõOºlü»ð ÿ»ýýgBü »¾Alñì ï»C ºô»ƒ¾k»ƒè »ƒÝƒðõƒ_ ,ÊƒñƒÉƒG þðBÜ»ýƒü rƒÍƒýƒ„ BƒðAõƒO»ƒè µQƒxƒü ôºlƒ„½ƒg .õG ïBwq»w ½G QÈ rÉðºk ß»ü»ƒìBƒð qBƒHƒìAtƒýƒC ÿ qAkBâBC ô ½HìAq þÝüAk "þ¾BƒPƒýƒÄ" ÿ»ƒƒƒƒÜºoõƒƒƒƒÜ »ƒƒƒƒƒÜ ºô»ƒƒƒƒƒOBƒƒƒÜºk RBƒÜºlƒÉƒè ÿAôAk ,ºô»ƒOºôAo»ƒâ þƒ¾Bƒì ÿBƒâqºk ‡ºqBƒƒXƒƒì»ƒƒC µRBƒƒƒƒƒƒƒƒg»ƒƒƒƒƒƒƒƒðAk Akô o»ƒƒƒƒƒƒƒƒG Á»ƒƒâ»ƒƒè þƒƒOô»ƒƒÜõƒƒxƒƒ¾»ƒƒƒø .QÉG þüBwBC Alü»Ü»¾Alñì ÞƒƒüAk "þƒƒ¾BƒƒPƒƒƒýƒƒƒÄ " þƒƒðBƒƒÜ»ƒƒƒýƒƒƒü qBƒƒƒÜAôAk»ƒƒƒG ïÂ»G ,õG ÿ sAq BPw½ìBì õGºk »Ü õG»ø þÝÉWq»ì ÿ»ƒƒƒãƒƒƒÈ o»ƒƒƒè "½ƒƒƒHƒƒìAq" ½G ºô»PÈ o»ãG ºô»xýè½K "½ƒƒHƒƒìAq" ÀƒƒÅƒƒƒýƒƒƒèqBƒƒ„ þƒÜ»ƒü»ƒÝƒñƒG ÿ»ƒãƒÈ o»ƒƒè ÿ»ƒƒðAôºq ºô»ƒƒxƒƒýƒƒè½ƒƒK ÿAôk ôºô»üArÜ êÅýèqB„ þñP…ü»â»è ÞÈ u ¼ q lð»_ ½G ß»ü»ƒìBƒð ºô»ƒ¾Bƒì ½ƒG AlüBýO µÊwõðºk qBHìAtýC õì»ø»è îÝüAk" :QÉwõðºk ,ºrOsAôBýW ÿk þðBƒÜºqBƒW ÿ sAõ…ÉK ºô»ýƒðBƒGºrƒùƒýƒì»ƒG ,»ñì ÿ s ½x¾k ô»ƒC .ïkrƒÝƒÉƒè »ÝÈ u ¼ q lð»_ òì ,»ðBGºrƒùƒýƒì ïôAqk ¼ qBƒƒƒì»ƒƒƒâ ïºô»ƒƒƒƒ¾Bƒƒƒƒì»ƒƒƒƒè »_qBK »Ýü q»g ,ïrì»C òì ,þüB„½G»G ,Ak»ýüBðBì ÊG ï»C õÉð»è îGºk »_qBK Qg»W BPxÉCBO òì ?ï»ÝG þ_ Ëô»O»C q»HìAq»G»è ï»Üºk ï½g þØºq»è»ƒÜ q»ƒw»ƒè .AkBøºq þÜ»ýükAsBC ÿ s ¼ rýK ïºô»ñOBø»ƒè Aku ¼ q óBƒì»ƒø»ƒè q»ƒø »ƒüAõƒGºk ,ºô»O»üBìõ`G Alì½g»G õGºk ,ºô»O»üBìõG óBíý„»K õG Akq»G»è îÈõð þÜB„½K ,õG»ƒø Alƒíƒ„BƒðAõƒO»ƒè µï»ÜqAôBø µî„¼ rÕG ï»ÜºrÉìvOBÜ þðAõPíƒ„ºk ôºô»ìAo»â ôkrÜ»ð ï»ì»C ïÂ»G ."ÿkAsBC ÿ vG" :îÉ¿G q»G»è ï»ì»C ï½g ßºô òì ,ïôBì ºrÉè ‡BPxÉCBO »Ýðõ_ ïõG ÿ sAq ôºôkrÜ ½O ÿ s ½x¾k µþðBGºrùýì QÈ ô»ìºk †ýñì ,Qý¾õØ þÝÈ s ½w þðºôBƒg ½ƒO QwBK õw ó ½_ îðAt„Bð µîG ºs ½w ô»C ÿ»PxüB„ »Ü îñÉíè»w»C ½G Rºô»C AlÝÈ u ¼ q»è ïÂ»G ,!?ï»ÝG ,ólÜrPg»G½g ßºô R½G ï»ÝG ÞÉP„ QÈ ô»ìºk ."ïºk»DÉK QñÉ¾»G ½HìAq ÿk þÝÈ qBW 1871 þ¾Bw þOBGõ„ ÿ25 »è Bùð»O»G ÿºqBXì»C ÿ q»Ô»w ïÂ»G ,Ê¿ÈlÉW ºô»¾Bì aýø »Ü »üAkôArwBð»ð þÝÉ`Ü Á»â»è õÝ¾»G »ýýð .»ýýð q»w»è ÿ ½Oô»C þÜ»ýü qBýðAs

½G óBýÝÉÜ»ü QÉwõðºk AlðAlñü s õÉð»è »ìBð Êw †ýì»ùÉw ôkAk þðBPwºk»GqBÜ ½G ÿk ÿ ô»C ,þÝüAk QÉwõðºk AlüBýO »Ü ÿBPw½ìBì ÿ"kqBHìAtýC" ½G ïAõýø ôlÉìõC ó ½_ ßºô q»ø ,»ü»ø ½O»G ïAõýø" ,Qü õG ArG òì ½G »…ýì»ø ½O ,»ƒü»ƒø îƒÝƒüAk»ƒG îÜ»ü»ìBð ,»PðkrÝü qBÜôBø»G îPxü õÉK Al…üBPxÉC»è ½G ºôkqBð îÜ»ü»ìBð Bøºô q»ø ,ºõýwõð îÝüAk ½G »üBÝO "êÅýèqB„" þxýè½K ÿ»ÝñG µþP…â ÿ qºôkAk Qý_q»ø ,ï»ÝG ïkAsBC Ëq ºô»ÝG òì ÿæ ôºq»G ï»C †ýÝÉOBÜ ,»Ü»ì þì»gq»Pƒì»ƒÜ Ë rƒÜºlƒÉƒK »ƒÝƒüAk »ƒüBƒƒÝƒƒO ,RBƒƒâºk Qƒƒwºk»ƒƒG R»ƒƒü»ƒƒìBƒƒð õì»ø Alñì ôBñÉK»è ,ºôºq»ÝGqAkBâBC î„»Ü»øBðõâ ßºô QýÈ ô»C î„½g ß»üArG ßºô òì ,»ÝG ÞÉP„ Êw ô»C þðkqBð Á»â»è RBÜôBø ,óBGºrùýì þÝÉÜôBG ‡»Ü»ðAlñü s ÿ q»GºõÈ o»G ,ºô ½HìAq ó»üæ»è »ü»ìBð AôAk Ak»Ü»ñýwõð»è µQÈ rÉðºk kqBHìAtýC ½G ß»ü»ìBð »¾Alñì ï»C ÿBðBø»G ó qºô »üBÝO" :RBÜºk kqBHìAtýC»è ."ºôºõOBù¾»ø Ë rÜºk kAsBC ½HìAq 1870 þ¾Bw þèõéü»C ÿ27 »è þÝüAk ,ºô»¾Bì ½G ºô»PÈ o»âºk Alü»ÜBPw½ìBì Á»â»è lð»_ µRBÜºk ÿ»ÜºoõÜ»è ÿ sAõ…ÉK ºô»ýüºoõO»G ÊñýGºk ÞÉOBÜ ,RBÜBƒð Á»ƒâ»ƒè ÿ»ƒxƒØ ÞƒÈ u ¼ q ôBð»è ,ºôAo½â þOºôAô»O»G ÿ»Ü»¾Alñì ÿ qBPƒÔºq ôºô»PÉñÈõgºk rÍý„ s q»G þƒãƒðºk»ƒG Akºô»ƒ¾Bƒì ôBð»G ,ºô»PƒÉƒñƒÈõƒgºk Êƒwõƒðºk RBƒÜ ÿ»ƒGq ¼ s þÜ»üºq»ãW þðB…ÉÜ ïºk»G µË o»âºk AlðBÜºq ô u "rÉèkõG" þƒðBƒÜºrƒÍƒ„ s q»ƒG þƒãƒðºk»ƒG ºôºq ¼ s ºô»PÉñÈõgºk ºô»¾Bì ÿk þÝÈ qBW 1870 þ¾Bw þñü r…O ÿ7 »è Ëq ºô»ƒPƒÈ ô»ƒÜºk ÊƒK»ƒG ºqBƒGôk µÊƒ¿ƒÈlƒƒÉƒƒW»ƒƒG ô»C þðBÜ»ìBðu ¼ q»è ÞÉÜ»ü»è ÿºô»C þPw»G»ì»G ï»ƒC ïÂ»ƒG RBƒÝƒGqBƒÜ AkBƒxƒðºq»ƒÔ ÿ»ƒƒìºkq»ƒƒw RAk»C ºô»C ÿ qBü pG µQÉGºk ïBÜBC ÊG ÿ»ðAl¾ô»ø ÊG»G êxÜô rG»è ÞÈ u ¼ q lð»_ "êxÜô rG" ½G RAôpG ÊK þãð»O ÿ qAk»ð µþPÉwrG õÜºôBO ºô»PÉñÉìºk ºqBK "kqBHìAtýC" þÜ»ýÈ oôBø »PÉð»ü»âºk ÿ ½g ,ò¿ÉøBð ÿæ ½G ºô»PÈ o»âºk Ë râºkqºõÉè ÿºqBƒK ÞƒÈ pƒG ."kqBHìAtýC" ÿBÔºô»G ÿ oõÜ òì ,rÍý„ ÿ»P…ü rƒÔ ÿ»ƒC ïôõG½O ºô»ðBÜ»ðAõW »ñü ô»C»G îðô»g Ëô»è ,AlÈ ô»è þñýGºk ºô»ì»Ü»¾½PðBK»G ºq ô»â þÜ»ü»ñýK kqBìu»C îðBÜºrÍý„ ÿAô q»w ,ºôBãÈ q ïºk»G AlýðBGºrùýì»è ,ºô»ðBíwBC»G î…ýðBÜºrÉPw»C òü s q»èºk Rrâºk îÈõâ µîP…ýðºkAk †ýðBÜBãÈ q q»w»è q»Hì»PHÉw þðAô»„ ,óBÜ»„½g ºô»„»è "ÿ»ì" òü rOtÉø»G ßºô †ýíðô»„ þÜ½ñƒO Ao½_ºk î¿È ô»O»è ÿ sAõ…ÉK þìq»â»G kqBHìAtýC – Alüºô»ðAo»â»è õG Bì»ð ÿ»ðAqBPÔºq ô»C ÿ»¾»wô»c »Ýðõ_ krÜ»ñÉè µþgBü þÝƒÉƒ¾Alƒñƒì ßºô µókrƒÝƒüºk ½ƒHƒìAq »ƒÜ

ÿ"êÅýèqB„" ÿ qB„ þƒðBƒíƒwBƒC óBƒÜºq ô»ƒø þãðºq Q…K»è qBXÈlð»ø ,ôõHýð»O óBýýxðºq»Ô Á»â»è þÉÝOBOºq»w q ½g ºô»ðBÜºq ô»ø þ…Éì»¾½g rO ÿºlñÉø "êÅýèqB„" þð»íük ôkrÜºk AlüAs ô»w .õGºk rPðAõW pK þð»íük ïºkq»G»è ÞÈ rÈ uBÜ ÿ»Ýü tð Bùð»O»G þƒXƒðq»ƒw ôBƒPƒƒwºôºk Ak»ƒƒÜBƒƒü qºk þƒƒðAõƒƒW»ƒƒè ÿ»ðBýP„»Ü ô»C ÿB„Bì»O ,Ak»C óBÜ»è½ƒK»ƒ„»ƒè ,õHOrâ óBü q»ãð»è Ak»ÜBü qºk qBð»Ü»è »Ü krÜºk ºô»ðBíwBC»è ôB…Éè»G ÿ»ðAlñ¾BG »è½K ô»C »ýðAôpüºk AlðBüºô»ñP…ýð þOBw»è ô»ÜBü qºk qBð»Ü »ðAu oºk .òü pÔºk óBíwBC ôºô q rO ÿºlñ¾BG ÞÉè½K µÁ õØ þÝÉãðºk»G þPw»ø Ak»ðBð»íük ô»C õÉð»è ôºq»G ôAo»âºk AlýðBÜºqBìºk õÉð»G »Ü krÜºk qBükBð BO ÞÈ q»Ô»w .krÜºk þãðBG þüBO½Ü ÊG þÝÈ q»Ô»w AkºqB„ ô»è »Ü ºô»OBhHü q ôk »ðBP„ ô»C õì»ø»è AlüBýO »Ü ß»ýý…ÉÜq»w ,òOô»Üºk ÿ q»G »ðAu ¼ q ÿºõÉè »Ü ÞÉðõG þgBü .ÊñÉÝ…HÝÉO óBÜ»ýýãðºlÉG ÁBc»ì þðBÜBãÈ q ôºô q µÊ¿G ïAôºkq»G þÜ»ýðAq ½â "ÿ rì»ð" þðBÜºq õñw»è ºô»ðõHÝü tð BO ÊñG ôBãð»ø ô»C »ý…ÉÜq»w ô q»Ô»w ô»C ,ºôºqBükBð»è »ãðºk ô»C ÿºôºôBð»è ÿ rì»ð»è »üºô»ðõHÝü tð ô»ðõG þgBƒü þð»ì»O RBÜô»C BO »Ü õG õG Qwô qk AlÝÉ¾Alñìrýì »ñGºk »ðBì»C õì»ø .óÂBw ºtðB„ ºõHP…ü»â»ð þÜ»üºrƒÉƒPƒw»ƒC þƒðõƒHƒÝƒüAk»ƒè ½ƒG ß»ƒüBƒOºq»ƒw þÝÉðBìs µóBìºs þñOô»Üqºk ÿBOºq»w ,qAlãñ„rK .Ëõð þÜ»ü»ƒÔ»ƒxƒè»ƒÔ þƒñƒýƒwBƒð Ëõƒð ô sAôBƒýƒW q»w»è rÍý„ »Ü ÞÉw»Ü þñOô»Üqºk ½G ß»üBOºq»w .ÊPw»Gºk »âôAo½_ ÿ»Pw»W ï»C ÿ qAkBâBC z»Ü Ak"êÅýèqB„" ÿ qB„ õÉð»è »Ü AlÝÉ¾AlñìrÉì»è õG»ð »üºô»ðAlãñ„rK µóB…Ý¾»ø ÿ"kqBHìAtýC" »è »ãW »ü"½HìAq q»wqBC óAu" ÿ ôBð µó õHPwô qk ÿ qAkBâBC ºô»Ýü tð»è »Ü ÿBPw½ìBì µzBG»è þÈõâ ,õG »ƒO»ƒíƒéƒýƒG ï»ƒC þƒðõƒHƒÝƒüAk»ƒè ï»è þðAtüºk µRrâºk þðBÜºrÍý„ ÿºô»ðlñÈõg ôºsAôBð þÜ»üºrø»G ôºs ô ÿBOºq»w Ak»¾AlñìrÉì .QÈ ô»Üºkqºkºô ÿ ôBðõxÔ»C ßºô rýÌB„ ÿ"½HìAq" þðBü u þðBÜBƒOºq»ƒw ºqBPÔºo»G QÈ ô»Üºkqºk R»íýéG µþgBü þÝÉ¾Alñì Alü½g ÿæ»G óAõƒì»ƒø þƒXƒðq»ƒw þƒðBƒÜºrƒü»ƒw õGAô óBýÉK ÞÈlð»ø Ak»ðBOBÜ ô»è »ü½Gq»ø Ê…ÉÜºkAq µþ…ÉÜq»w µóAkæ ôºô q »¾Alñì ï»C þðBÜBOºq»w ºô»G óBüAô pG ÿk þÝÈlð»ø ,»ýýPÉ„ ôºq»G ó õ_ pK þÝÉðBüu ÿBOºq»w »¾Alñì ï»C þðBÜBOºq»w õG»ø ôºq ô»â þÝÉO»íýéG þðõHÝüAk»è ÿBOºq»w »üBíÉø»è ô»C õÉð»è ,QÉGºk ó s»ì þƒÝƒÈ ôArƒÝƒÉƒè RºrƒÔ»ƒð ô u ¼ oAôk»è ÿºq ô»â þÝÉwrO »ƒÜ Alƒ„»ƒðBƒw»ƒÜ õG ½HìAq þÝüAk õG Qwô qk æ »¾Alñì ï»C þwõðºqB_ ,þðBÜºq»ì»w ô rü»w »Oô»Üõx¾»ø»è qBWq ¼ s »Ü ôºôºkrÜºk ÿ qAkBâBC þðBÜ»ðõG þgBƒü µóAkæ»ƒè .BðºkAk þðBÜºqBPÔºq ½G ÿ q õñw ?..òýG þ¾Bc »¾Alñì ï»C þãð»Gºk»è Ë rÜºk" "?þÝ…Éì õÉð »O½OBø »ü»ðBPÉ„ »Ü¼ rýG ï»C ó ½_ ½G ½HìAq þÝüAk »Ü »ü»ü»ìBð ô»C ÿBOºq»w »ì»C µÊƒƒwõƒƒðºk ÿBƒƒPƒƒƒw½ƒƒƒìBƒƒƒì ÿ"kqBƒƒƒHƒƒƒìAtƒƒƒýƒƒC" ÿ qAkBâBC ÿ»ÜºõG þgBü ºoõÜ þOô»Üõx¾»ƒø»ƒè »ÝÈ u ¼ q lð»_ »Ü þð»ü»âºkAq þÉƒK ôºô»ƒOBƒÜºk ÞÈ u ¼ q lð»_ þüAvÈ qk»G ,ºõP…ÉùÉW»G ÿºô»¾Bì BO ,ºõP…ü ¼ q Bxðºq»Ô þOÂ»øq ½g ôºq»G ÊK»ƒG Ëô»è µóBÜºq»Ôºlƒð»ƒì»ƒ„ ÿ»ƒãƒPƒxƒü ô »ƒOBƒâºk ßºô óAô»C ,ó»Üºk ÿ rýãPƒwºk óBƒÜºsBƒGq»ƒw ºqBPÔºq ïÂ»G ,ó»Üºk ÿB„Bì»O ÿºõÉG þÝÉ¾Alñì ó»ÝHÉè þðBìõâ »Ü RBÜºk Aô þðBÜºsB„ ºrü»w óBÜºsBGq»w þìÂºô ºô»ýü oBW»P¾Bâ»G »Ü AlÝÉOBÜ»è óBýÜ»ü»wBñÉK ô»ã¾»G aýø QÉGBð ÿ sAq ôºô»OAk»C lð»_ þwõð ‡ºq AlýðBÜ»ðBÔrýâ õÉð»è ,ÊƒOAlƒG »ðBñýwõð ô»è ºô»C þðBìõâ ôºô»ðs ¼k»C ÞÈ rÍý„ óAlñü s ôºq»G "õHìAq" òG þñÉùð ôtìºq »Ü ó»Üºk »…ÉÜq»w ºôõG þgBü »¾Alñì ô»C ÞÉOBÜ µó»Gºk pK þ¾k ÊñýGºk ÿ ½g ºô»ðBÜ»ðAlñü s þ…ý„ õükô»è ,RBÜºk ß»üºo»Kæ µzõñÉK ÿAôAk ÿ râºk µQÉGºk

2012/11/12 »íì»„ ôôk )337( ºqBìu

q»ðõø þðBÜºqô»â Bø»G Ak»xÉø óBìrÉø Á»â»è fBO»Ô Aô»…ÉK :ºô»ýðBí¾»C»è

ÿoõÜ ÿ-½ðôrG ½G äðºk AkBí¾k »è þü ô ôlñü s »G Qýwôõñüºk ½O »Ü ÞÉP„q»ø ÿôAô»O»G ,îÉ¿G q ¼ s ÿºô»C ÊG»G òì ,QýðAsºk R½g ½O .ºô»OAkºk R½G ºô»ì½g »è R»H¾»ø ;ï»âºlÉO QðBÜ»ýüºqõÉG ô þü qAôuk »è »G óBüu ‡»íÉC ßºô þè»ãÄ¼ rì ½G ,òýígõOôBø »íÉC ô ºô»OºôBì »Ü òýP„ ÞÉè»â þðºôBg Akºô»C þP„AkBK »è ïÂ»G .ºqAôuk þP…â .òýð þðºôBg ,óBÜºqºô»Pg»G ô ºkBw qBxgô ô o »G ,»Ýük þðAô»C óBíðBüu QÈô»ðBìºk ô òü»Üºk AôAk óBì½g »è q ¼ s qBãXÉC »íÉC ,þO»ýý„»ø þP…â»G – QÉG»ø ÿrOÂBG þÝÉXðBìBC ô ß»üBðBì | .»O»í¾ô s ôõì»ø ô»C ÿApÈô ßºô îðBÜ»Pw»ð ô Qw»ø þñü pGqºk ÿºrø»G AlýPwAo»è »üºk òülð»_ ïÂ»G ,»ìôBñÉø Ak½g Á»â»è ºô»¾Bì »è ÞÈ rýÌB„ ,ï»ÝG ï½g »G óBñÉøAo ô îHG rÉÔ ô ï»ÝG †„½Ü ïôõG qB_Bð †ý¾Bw .îðAtG ï½g ÿ»ÜºqBÜ »è ÞÉP„ ß»üºsAlð»C BO »ìôõýðAõO BO»ø ô»C Á»â»è ï½g ÞÉOBÜ QÉgô ô oºk ïºq ô ‡¼ pì»C R»ðBð»O »ð òì .òÈôºk î„½g ï½g »Ü ï»Üºk kq ôAq»G Ak»ðBðAô»Pw»H¾»ø ô òü rý„ »ýüõÉéðAõÉè ôõì»ø ô»C òì ,×q ¼lñhüBC »ð ô ï»O½â »Ü îñýGºk ºôºq ô ôk »è Qg»w þÝÉP„ ßºô óBü»ñíÉø »ýü qBÜB„ ÊK óBíükB„ ô þüAô»ñ¾k ÿºô»C ïÂ»G .RBâBð óBýÉK îPwºk ,óAlð»ìq»ðõø ÿ»íÉC »è ß»ü q»ø :»ü»ì»C ºô»PÉ…ƒg»ƒGºk »G ÿ½g þPxðAõO ô ºrø»G ô QÉG Ákô ôk ÿ½g »è ÞÈ q ¼ s þ_q»â»C q»â»C ô ºôBñÉùÉW»G þÝÉÜq»C ô ß»üBðBì ,QÉñýHG ßõ`G ô tý_Bð ÞÉP„ ºô»ü½g þÉW »è QÉñÉíG ÿ½g »G q»HìAq»G ÿs½x¾k ô BÔºô )òýxÉO( »è ½O ÞÉOBÜ .RAlýG QÉðAõOºk ô»C Bùð»O »Ü RAkºk ,òý…ÉÜºk ÆýO½ì óBì»ø óBíÜô ôkq»ø ô Qý…ÉÜºk »ñÈô Alí¾»â»è »Ü QÉ…ÉÜBð ºõÉÜ ô jBƒ„ ô»ƒC »ƒíƒÉƒC »ƒè ß»ƒü q»ƒø Aô»ƒC Q„ô rw »G q»HìAq»G ÿ½g þñýÄ»C rPK õÝ¾»G ,»üAlýìºkq»G»è þÝÉP„ óBì»Ü»ü q»ø AlÅýO½ì óBì»ø †ÉK»è Bøºô q»ø .QÉ…ÉÜºk †ýÝÈ qBW Bð qBW þ_q»â»C .ºsAôBð þÝÉP„ ,òü»Üºk sAôBýW »è »ãW òü»ÝHÉLPw»ø ô òýÉ¿G »Ýük þÝÉP„ aýø òýðAõO»ð ÿ½g ÿBø»G BP…Éø ‡ºô»C ,óBíü oõÜõì»Ü þPw»ø ô þÜBñì»g ÞÉÜ»ü »ðõíð ½G ,óBìõâ ÿºôArð½ø òü rPñýãì»Ð BP…Éø .»ü»ø .»ü»ø ÿ½g þñü rý„ þÝÉÜôBð ‡»Ü»ðBìõâ »è »ãW ,ôBñÉè ÿ»ðAô»è o»ÕÉG ßºô Akq»ðõø »è »Ü †ýðAqBÜºõÉ„ »è ÞÈ q ¼ s ßºô Bøºô q»ø IýW»ð ÿqºôBãð»W ßºô rOAôk ,ó ôArÜ B„Bì»O þ…cºô kõgBü þðBÜºô»ð ÿæ qBW q ¼ s óBýðBÜºqBÜ »Ü ÞÉñ„»_ »G ,ó ôõOô»Üqºk »è ßºô òÈôºk óBý„½g rP¾õØ ô ó rP…g»G þüAô»ñ¾k rOAôk | .ÞýwçÜ þìºkq»w þðBÜ¼ rPxüBì þðBÜºqBÜ òü rPðs»ì ,òì ô ½O ,óBíÜô ôkq»ø ‡»íÉƒC ,ï½ƒg ÿoõƒÜ ,ÊƒGAô»ƒÜ ô QÉGºk ,»ñü rÈk óBùýW ÿkõg ÿºlñÉø »Ü AlÝÈ qBÜ »è òý„»GôBø AlðBìôõì»ø Á»â»è Akõg »Ü QÉG»ø ºô»G óBìoºôBG »ü»ø óBí„½G ÿôAô»O »G týâq»ø óBì½g »Ü ÞÉP„ ,ºôõG»ø þÝÈ sBýð ô Qw»G»ì | ... òü»Gºk ÊK ÿ»K ÞÈ qBW Bð qBW QÉG»ð ºlñÉø ,òýñýHüBð ÿô ô o Bùð»O ô òükrÜ ÊO þP…K óBùýW ÿq»G»èq»w q»â»C ºô ÿrPÜ»ü »è òýðAõOºk QÉG»ð aýø ½g ,óBÜ»ñÉxÜ½G »ýý`ü qBü ºkrÜ RÂ»g óBíðBÜ»…ýK ô qBÜ »G ÿlÜ»ü ô QÈõH„½g óBíÜ»ü ,òýG þ¾Bc óAõW ÿ»Ýük þP„ ÞÉè»â îG Býðk q»w»è BO»ø .òü»ÝG ÁBd„½g ô ... òýñýGºk ºô»ÝÉK QÜôBG | 1928 þìºô ôk þðôõðBÜ ÿ7

µîÈ q»ø ï»C ÿkq õÜ µþP…â»G kq õÜ ÿ rãÈõâ ÿ q õñw»è ÿ ô ô vÉì ½G ºô»ðAo»â qBXÈlð»ø .QÉG R»HüBO»G »ü»_ôBð µókrÝwBG Bùð»O ÿkq õÜ þÝü s õýì µþðAq ½â ÿ q»ðõø ô»è »üºq»ðõø ô»C þðõG»ð µó õG q»w »ñPxhÝƒ…ƒýƒO †ýC ºôõOBø z»Ü ï»Ü µþì»Ü»G q ¼ s µAk»ìºkq»w ô»è )ókrÜ»ð µókrÝ¾õHØ(ÿºkAq »Ü RBÝG ºô»C q»w»è AlÈ ô»è ,ºôõG»ø þÝÉìBÜBC b ,ºôõG ó ½_ Ak»ìºkq»w µòP…ü»ãÉO»è ºôArÝ„½ìAq»Ô q»HìAq»G þð»üæ »…ýì»ø ô s ½w µQw»ø ÿ qAkBâBC RBÜ aýƒø .óBƒýƒðkrƒÝƒwBƒG ô»C ÿ q»HìAq»G»è ó õG»ƒð óBƒýƒPƒw»ƒø ÿ qAkrƒÜ»ƒ_q»ƒK þPxýHÈõâ †ýðBì»C µó ôArÝ„»Ý…ƒÉƒK»ƒÜ ÿºq»ƒðõƒø ºô»ƒðBƒìõƒâ»ƒG ºôBƒPƒxƒÉƒC»ƒè »ƒðBƒì½ƒg þƒØ»ƒƒø .ó ôõƒƒG þðBìoAk µókrÝ„½ìAq»Ô BüBC »Ü .òü»ÝG óBíðBÜºqBýwrK »ðBh„BK ô»C ÿºôArÜvÈ qk AkBPxÉC»è rãÈõâ þPw»ø ½O óBü !?ºõü o»LÉO AlýÉK Þ¾»g»Ü »ýýð ºqBG ô»C µ»ü»ðArÈ ô µºôArÝ„»Ý…ÉK Ak»ìºkq»w ô»è ÿºq»ðõø ô»C þÉ¿ƒG þü q»ðõø ÿ»ðBhGBOõØ µþü q»ðõø ÿ ô vÉì»G AkBPxÉC»è ÿºkBw µþüAq»G q ¼ s þÝÉ¾ô»ø lð»_ Bùð»O»G ,Ë rGºkôBð µóAlg»üBG ÿ»éK »PÉHP…ü»â»ð µQÉGõG»ð kq õÜ þÄ¼ rì !?»OBwô»C þÝ¾»g ó»üæ»è ÿlW µQxü õÉK þñOrâqºô Ak»ìºkq»w ô»è ÿºq»ðõø ô»C ºô»ðAô»`ÉK»G »ãðºo kõgBü j»üBG pK ôºq ô»â µóAõW ºlðºô»C ,QƒÉGArÝ„»Ý…ÉƒK ÿ»ìºkq»w ô»C þÝ¾»g þðBÜ»Pw»ø ÿ»ñü q ¼ s »Ü ÊGôõG þO»HüBO þÝÉðBìõâ ÿ»ãÉW óBü»ì»C »Ü(QÉGlðAo»LÉƒO .)»ñì ÿ q»ðõø ½G µ qBükBð ÿ ô ô vÉì ½G ºô»ðAo»â ºôºrÉè q»G »OBhOºk ôArÜ»ð zBG µ qBükBð ÿ rãÈõâ ½G µ qBükBð µó õG þ¾Bdì»Ü»è µ qBƒýƒwrƒK µóBƒìõƒâ»ƒè ÞƒÈ ôBƒ…ƒÉƒè µóBÜºq ½WôAq ½W ºvÉ_ q»w»è ókrÜ»xØ þO»ìBø»ƒð »ýýð ºkBìBC ‡BPxÉC BO ÿºvÉ_ ô»C ,óBÜºõG»ð ô õGºkBìBC ºõP…ýðAk ô»üºsBXýC ,ºõPwõð ÞÈ vÉ_ .RBÝG »„»â Ëô»üBð ,ºô»PÈ s ¼lG µË o»ãG QÈ ô»üBð Alü½g þ¾Bì»è ÿ»ÝÈ oôBø»è ÿ ½g ÿ»ñÈ ô »…ýì»ø ,QÉG †ÉƒÜq»ƒw ô»C !RBÜºkq»G»è ÿ»Ü»P…ýð»O þâq»G µêW µRBÜºks q»Ø ‡Býðk .þO»üBýO »Ü ÿ»ýü qAu»ø ºqBG ô»G »ÍýðBØ ÿºvÉ_ )óBìApÉO µóBìõâ µ qBýwrK(ÿ q»ðõø µBâºlÉO ºlð»ì»G ÿ ôõHPwô qk þÝÉðBÝ¾»g »ðBì»C .ÿæ»è ºôAq vÉð »ÝÉìºk ÿ oõÜ »ðBì»C .òKArg þÝÈ q»ðõø þðAs»ñÉè µÿ õÉ…K ôBð

µþü q»âºsBO q»w»è þü»„ºo»ø þãðºs óBü ô ô o»Gô ô q .sAõhÈõð þw»Ü ÿºô»ðôõG ºqBGô ôk ÿ»ãÈ q »è sAõhð½Ü »…ýì»ø þìAôºkq»G»G )ÿ ½g( ,óBÜºqBÜ ÿºô»ƒñƒü õƒW µÿ ½ƒg µó ôõG ÿBðAõO ºô»üBãÈ q ï»ƒè BƒO ºô»ƒOBƒÜºk †ƒüBƒíƒð þíøºô ‡»ì»C óBìõãÉG »Ü RAlG ÿ ½g »G þìAôºkq»G µþü½g ÿkõg »PÈ ô»Üºk »…ýì»ø »ñ„»_ ï»G ô»üBðAõO µÿ ½g þðkrÜrýãP…â µþü ôºpÜBO ÿBíýw ÿºô»ñP…Éø»ð (ºôºrÉè »Ü AlýP…â þÜ»üBíýw ôBð »è ÿ ½g þü»Pw»GAô »G RBÜºk óBxÜ»ü þðBÜ»ì»øq»G ÿ)¤q ô r‚˜ ô ¥ðõñ‚Ü þðBÜºu ¼pK ºô»Ýì»_ ï»è »Ü ÿ ½g q»w »è þP…â ÿAq µRÂ»wºk þðBÜBwBü ÿlð»GõO½Ü ôºô»PÈ pwºk ÿkAsBC »è ºq ô ôk »ðBüBíýw ï»C þP…â »G »Ü ,QÉGBð sBGqºk ó ½Ü ºô»ðAô»`ÉK »G »Ü ,sAõhÈõð þw»Ü þðôõG ôBðAõO µþPwAq óBÜºqBýwrK »¾½â µË râ ÊG QÈ ô»üºk »…ýì»ø óBýì»C ÿBãÈ q »è ‡»ì»C ,RBÝG ÂAô óBÜ»ýýðAõW µRBÝG ArÝ„BC µþ…ÉÜq»w þìBXð»Cqºk »Ü ÿ»ñýñƒýƒG óBƒùƒýƒW ô»ƒC µóBü rG »è ô ôkrGAq þðBÜ»ð½Ü µÿlýéØ»O »ìo½Ô þðBÝ…ÝÉO .Ëõð ÿ»wºq»Ü µïo½Ô þðBñÉøqBÜ»G þìAôºkq»G þÝÉPxü ô ,q»ðõø þâq»G»è ºô»ðôõGºsBO Bƒýƒðk»ƒG ôBƒ_ ÿºlƒð»ƒìq»ƒðõƒƒø ô»ƒƒC ,ºlƒƒð»ƒƒìq»ƒƒðõƒƒø ºô»ýðBÜBýWBýW ºlð»øºq ôõƒì»ƒø»ƒG ºô»ƒPƒÉƒñƒÉƒ…ƒgºk »O»ícºs ,óBÜBýWBýW »PwBC»è òP…ü»ãÉO ½G q»Gô q ôºk»G AlÜ»ü»ãÉW »è »Ü ß»ýýðAô oºôB_ ,lð»ìq»ðõø þðAô oºôB_ þƒðAô oºôBƒƒ_»ƒƒè †ƒƒülƒƒð»ƒƒìq»ƒƒðõƒƒø µÊƒƒñƒƒÉƒƒØ»ƒƒ`ƒƒOºk þƒðBƒÜBƒýƒWBƒýƒW »ƒƒñƒƒýƒƒ_ ÿºkAo þƒƒðõƒƒ`ƒƒ…ƒƒÉƒƒK ôºq»ƒƒG »…ýì»ø )óAo½â»è óAô»C µóBPwºô»è ï»C(QÉGAl¾»ì½Ü .RBƒÜºk Qƒwô qk ôAo¼k ô rƒü»ƒw þƒÜ»ƒü»ƒ…ƒƒÉƒƒÜôBƒƒø ôºq»G lð»ìq»ðõø þÜBO þìAôºkq»G þðAo½â ºô»ðAô»`ÉK»G ÊG »ðAo»â ô rýG þðBÜºs q»G »PwBC µþðAõW þðBÜ»ÝOõè µóBÜºôAqB„ µóBùð»K »O»GBG þðkrÝÕ„»Ü ½G óBÜ»ðB_ô þXðBìBC ,Bü sBPð»Ô»è pK þÜ»üºõÉ_qAõ_»è ºô»ñP„oAk RBãG þÉK »ýýð qºôBì»W ÿ qBÜ»Ü .RBãG þÉK ºlð»ìq»ðõø BC .RBÝG ‡»Ý…ÉK ÿ»ÜºqBÜ »OBÜô»C lð»ìq»ðõø BO þÉÝOBOºq»w ,ºô»PƒÈ ôºoºk ÞÉðBìõâ ß»üºkAo BO ºôºrÉè µó õHPwô qk»G :»üºô»C †ü ô»C »Ü Ëô»Üºkqºk ß»ü»xØ µó õGôlðBì µòý…g»G ½G lð»ìq»ðõø ÿºq ô»â þƒ¾¼ q þðAõW»G óBÝ¾»g Alý¾»â»è RBÜôBø ,óAõW þðkrÜqBÜ

NArƒƒg þƒƒÝƒƒÈq»ƒƒðõƒƒƒø Êƒƒƒ„ºk # µRBÝƒHƒPƒwôqk NArƒg þƒÝƒÉƒ¾»ƒì½ƒÜ óAõW þÝÉì»øq»G NArg þÝÉ¾»ì½ƒÜ QÉñÉÙ¾õhG Ëlð»ìq»ðõø»G

,òÝü s õýì µþðAq ½â õÉð þéýøBW þðBw»Ü þðAl¾Alñƒì »ðBì»C »Ü ÿ»âºlÉO ,vÉ_»è »üºq»G ï»C þðõHPwô qk»G »Pü»âºk óBýðkrÜqBìBC»G .òÝÉì»øq»G ºq ½W b ÿ qBü sAõg !ó q ¼ s ºlð»_ ºqBìu»G »ðBì»ƒC »ƒÜ ÿ»ƒìBƒXƒð»ƒC ô»ƒC óBülð»_ .ó qAôºlñÈõg lð»_ BO þðAsºk óBýðlðAôk»G ÿºkAo »ñP…ü»â ½g !ó qAkBâBC q»ðõø þg»üBG pK ÿBýðk»è »Ü »ýýð ºlðºô»C Bùð»O ÞÉì»øq»G ½G ‡BG þÝÈ rãÈõâ ½G îðBý…ýì»C µË râºk »ì»øq»G ï»C î¾k òì QÈ rOõG µQxÈõ¾»ø ï»è ºkAsBC Ç¼ rì ºlð»_q»ø(Ë rÜBð zq»ø »Ü ÿºô»è òýGBýñ¾k »Ü »üºô»C »ãðrâ ÿºô»C ïÂ»G ,)»ü»Oô ÿBì»ñG q»w»è »üAs»Oô µQxÈõ¾»ø ºq ½W ï»C þðAlðB…ýK ‡BG ½g .»ðBì½g ÿkõg þñP…ü»ãÉO µóBì½g ÿ»Õü rÌ»ì ÿkºo»Wõì þÝÉÝü s õýì AlÜ»ýÈk ºrÈõÜ»è ÞÉðAõ„ îðAsºk ß»ü»_qBK þPxýHÈõâ »Ür_ ß»ü QÉðAõOBð ô»ýýð Á õHØ :òýÉ¿G Alü q»HìAq»G»è QÈ rÝ„Bð ½g ïÂ»G ,QƒÉG Þü s õýì ,ß»üBýð½Õíýw ,ÞÉƒÝƒü s õƒýƒì þƒðBƒÜºq»ƒðõƒø þƒðAõƒW µkq õÜ þðAõ„ óAqAs»ø »Ýðõ_ ,»üBø»G ÊG ß»üArÉK ½C #.ó»ÝG þwq»ø »ýýð AlðBüBðAõO»è óBýðBÜ»ñ„»_ôBø

½G ,óBìõâ ½G ,ókrÝ¾õHØ ½G ,òOrãÈõâ ½G òGºk Qwô qk ½G ,ºô»ñýwrK ½G ,ókrÜkq ôAq»G ½G ,óBìApÉO ½G ,qBýwrK ..ÿlW ÿ»ñgºq ½G ,óAkõÉñW ½G ,†üBPw ½G ,½Ùì½Ùì »ãW lð»ìq»ðõø »Ü RAkºk óB…ýð ºô»C ‡»ì»C .lPø ..½G q»ø ,QƒÉG Êè ÿBâBC ÿºô»C ÊG ,ÿ»Ü»ðBñÉøAk ÿ qBÜ»è óBñÉøAo ½G ‡BG þÝÈ q»ÜrÉÔ »PƒÉGºk ºq»ñÉøAk ÿkõg .óAõW µQgõK µ‡BG ÿ qBÜ þñOrãÈõâ q»w»è NArƒg þƒÝƒÉƒ¾»ƒì½ƒÜ NArƒg þƒÝƒÈ q»ƒðõƒƒø Êƒƒ„ºk óAõW þÝÉì»øq»G NArg þÝÉ¾»ƒì½ƒÜ µRBƒÝƒHƒPƒwô qk ÿºrÉPw»C ºôºrÉè .QñÉñƒÉƒÙƒ¾õƒhƒG Ëlƒð»ƒìq»ƒðõƒø»ƒG ,QÉGAkõW QÈ ô»üºk ,»ýýgBü ,Ê…Üºks q»G lð»ìq»ðõø | ..rPðAõW óAõW ,RBÝG óAõW òü r„Bð ÿºkAo»è Ë rÜºlük»G ÿºôB_q»G »ýü sAôBƒýƒW ô»ƒC þÝÈ qBG ß»üºkAo BO Þ¾»g þðBÜ»Pw»ø»è òOrâqºô vÉ_ óBü »Ýwo½g ºvÉ_ ô»C ,»ýýP…â þÜ»üºkqBük µþüBwBC .ºô»ðkrÝOºq µókrÝ¾õHØ ½G »ýÉK q»w»è ÿ»ðAôArÜºkBìBC ÿBýðk ½G ºrâqºô ÿ vÉ_ ï»ÜºkºõÉè þwBG ÿºvÉ_ ô»C ï»Ü»O»GBG Ëô»í„ºk ,Þƒü s õƒýƒì µþƒðAq ½ƒâ þƒðAôArƒÔ

þÐAkºq»Ø ÿqBük

µþÜºq»w ºs»âºq»è »ÝÉÜ»ü ÿ q»âºsBO Akq»ðõø»è ÿAôk»ƒG óAo»ƒâ»ƒè †ƒülƒƒð»ƒƒìq»ƒƒðõƒƒø ,óBƒƒÜ»ƒƒãƒƒðrƒƒâ þÝÉìo½Ô µ ôArÜqBük þÜ»üºõÉ„ q»w»è ô»üAlü q»âºsBO ÿ sAq µóAo½â ÿºô»Cq»G»è ,ºô»PÉñÉìBð o½â»ð þÝü s õýì þðô ô qºk þÜ»ü»OBùÝÉK ,óBÜºôBG »P„ ôõì»ø»G ó ôõG»ð ô ôBÝÉK þÜ»ü»ðB…ýð»G ïºkq»ø »ü½G .»ðBü tƒýƒwõƒýƒì ÿAôk»è Rô»ÝPwºk ºôºrÉè ,QÉðºkAk ÿ ½g þXðBìBC óBüºqBìu ß»ü ÿAôk»è ß»ü óBÜ»XðBìBC ,Rô»ÝPwºk »ü»w»Ü ô»C †ü q»ñÈ rÔ»C ÿlð»ìq»ðõø ,RBÜºk kBü s þO»ìqBü»Ü »ü»ø þðBÜºsBO ºrýG ÿºô»ðAlìÂºô ÿBðAõO»Ü ÿ q ôºk»Ü ÿ»Ü»ãñüu Á»â»è ókrÝOô»Üõx¾»ø ½G RAkºk þƒƒƒðkrƒƒƒÜq»ƒƒƒwºqBƒƒƒ_ ôºô»ƒƒƒðôõƒƒƒGô ô o»ƒƒƒƒGô ô q ôºôAk sAôBýW õÈõð þÜ»üBãýð»„½ƒâ»ƒè óBƒÜ»ƒì»ƒ¾»ƒ_õƒãƒð»ƒO ºôõOBø ï»øq»G AlüBýO»Ü ÿ»OBÜ ô»C Á»â»è ÊXðõãG»Ü †ülð»ìq»ðõø þñP…ü»â ½G ..ºôõG rP…ÉK»è kõƒgBƒü þÝÉPwAõg»G þƒPƒxƒü õƒÉƒK ß»ƒýƒü q»ƒâºsBƒO ôõƒì»ƒø»ƒG QÉGºk »Ýðõ_ ,þðBðºõÉK ÁBK ½G QÉGºk þü»ñýØ»PwAq RBÝHÉè ÿAô»Ü QÉGArðºõÉK þ¾BK ß»üºkAo»G lð»ìq»ðõø .ólðArÔ»C ½G RAlG ôAô»O ÿ»ðBÕýOºs ½K þÝÉ¾ô»ø »ðôõG½g»G oºôBG þðºôBg q»ñÈ rÔ»C ÿlð»ìq»ðõø ô qBƒü pƒG µ»ƒýƒýƒO»ƒGBƒG lƒð»ƒ_»ƒÜ ÿºô»ƒC þƒìBƒXƒð»ƒƒC»ƒƒè ÿºô»Cq»G»è Bøºô q»ø ,»„»Üq»w lð»_ þðBÜ»ðkqAvH¾»ø ºô»ü½ø»G»Ü »ü½g»Gq»w µQw»Gq»w ÿ rýG þðºôBg µRBÝG óBÜ»ýü q»ðõø »Ü¼ rýG Á»â»è Rô»Üõx¾»ø ÊðAõOºk »OBgºk Qg»W ºqBGô ôk»Ü ºô»PÈ s ¼lG ½G þðBÜ»ýPxü õÉK ‡»O»¿w»g ï»C ,q»ñÈ rÔ»C ÿlð»ìq»ðõø þwBñÉK q»w Ê…g»Gºk »üBðAõO ô»C»Ü ó ôõH¾BØ»G ÊPw»Gºk Q…K »Ü¼ rýƒG þƒðlƒðBƒgrƒð ½ƒG q»ƒñƒÈ rƒÔ»ƒC ÿlƒð»ƒìq»ƒðõƒø»ƒG ô s q»G þƒÜ»ƒüBƒðAõƒO»ƒG óBƒýƒðkqAvƒHƒ¾»ƒø µóBƒÜ»ƒð»ƒwºq .ºôºq»ÜBýW µþÜºq»w þü rƒýƒHƒñƒ„¼ q ÿ»ƒãƒÈ o»ƒè †ƒüAsºqBƒ„ ÿ q»ãü qBÜ µQÈk ºô»ÝýñÜ»O µó ôõìs»C ôºô»ðkrÝýØBO .AkrO þðBÜ»ýüAsºqB„ Á»â»è ó ôõGôÂ»ÝÉO µóBÜºq»HìAq»G »ÝÉð»ìºs »OBw ,Êì»øq»G þðlðBÙ¾õg þðBÜ»OBw þÝÈ qBü pG q»ðAk ÿ»Wq»ì ô»G Ë rãG ½g »è Êì»øq»G»Ü »è »ðApGAlÝÉè ÿ ôBð ÿ»íøºô ô»è ókrÜAkõW ½g ½G ÊG»ø »ðBü½ãPwq QÉGºk õÝƒ¾»ƒG ,þƒðAõƒW ÿBƒøºq µÿkAsBƒC ,ÊñÈ olG óBÜ»íøºô þÝìBìºk µÊñÉÙ¾õhG óApGAlÝƒÉƒè ÿ ½g »ƒÝƒýƒwçƒÜ ô ôBƒG »ƒPƒ„ô rƒw ô»ƒè ºô»ƒ…ƒÈ ô»ƒè »Ü ÿ»ýÈõð BãÈ q ô»C q»w »PÈ vÈ ôBùG ÿ ½g ôºô»PÉ…ÉÝG ôBðAõO µQÉGºk †g»K þðAõW µQÉGºk kAsBC rÝÔ ÿºõÉè ArÜ †üBíð †ýO»Cq õW »Ü ,QÈ rÜºk †üBíð R»Cq õW »G µïAq»c þðBÜºq ôõñw þðlðBÝ„ »è QÉGºk kAsBC »Pw»W ºs ½O þñý¾Bí¾»ø µóBÜ»ýýÔ»è»w pK »ñÈ ô þðkrÜq õKBg ïºkq»G þðBÜºq õPw»C »ƒãƒðºu µóBƒÜºô ôkqAõƒhƒãƒð»ƒK .ó ôõGºsBO µ†ÉÜ»í…ÉÜ q»ø µÿ qBÝðAo½â q»ø ºô»üBãÈ q ï»è q»â½xì »ýÉðçíéì ï»C ,RAlGô ô q q»â ß»ýÉðçƒíƒéƒì »ƒÜ ºô»ƒñƒü s ¼kBƒð ß»ƒýƒýƒwrƒO»ƒì aƒýƒø »ƒOAô ,ó»ƒÜºk þÝì»_ »ð»ÝýG óBÜºsAõgôAõw »w»Ü µóBÜ»ýýÝýwçÜ

r8 karim dashty:Layout 1

11/10/2012

5:23 PM

Page 1

2012/11/12 »íì»„ ôôk )337( ºqBìu

|zAlýì ÿºô»ðAo»â

| ÊñÉùýG ÊðAõOºk BG Bùð»O ½O þãðºk | ÊñÉG ½G ï½O þãðºq ,ÊC ôõÝ¾»G îPwºôºk Ëk óAqBG | ÊñÉ…g»ñG ½O þãðºq ÊðAõOºk »ðAqBG Bùð»O q»ø | ÊñÉG ½G ï½O ÿBíýw ,ÊC ôõÝ¾»G îPwºôºk BÝ¾»ø Ë s »ü»ø þ_ ÊG»ð Ë s | ÊñÉÜô ôpK»ð RBíýw ô BÝG RtÉìBC »è| | ÊñÉG ½G ï½O þ¾Aô»ø ,ÊC ôõÝ¾ »G îPwºôºk ÊG ôBÔæ Êð»ü»ãýG ArÉg ºôBÔæ Bùð»O q»ø »ü»ìBð ½O þãðºk | |18 | ÿ ôõG ½O q»ø óBÜºrÍý„ þØ»ðôºq ,þwôõð ï½¾»ø ô ßBg | ÿ ôõG ½O q»ø îðBOôõw þØ»G»„ ,þwôõð îðBÜ»ýýLw »ì»O | ÿ ôõG ½O q»ø îPgºqk þüAs ô»w ,þwôõð î„Â»âºkq ô »Ü | ÿ ôõG ½O q»ø þðBÜ»O½ð ÿBì»w ,þwôõð îOÂ»øu ¼ q ÿ ½ðBýK | ÿ ôõG ½O îñü ô»C ÿ»Ô»xè»Ô ,þwôõð »Ü îO»íÝýc þPgºqk | ÿ ôõG ½O q»ø ,ôõG îðAô oºôB_ »…ýì»ø »Ü ÊPw¼k | ºô»ìkrÜ Q„ºq ½O ,†Éì»¾½g ôBð þ¿Ýw »ìôõG | ºô ôkrÜ îÝ_ òì þðAtìAô ‡BPxÈ ô»C | QÝÈ ôÃw ÿ»„ô»ðºô »è Ê¾»O ÿBG »G ºqBGô ôk Bø ïÂ»G | ºô»ìkrÜ Q„»â ½Ý…K ßºô

þü q»ðõø ÿq»GºõÈ q»G ÿlð»H…Ø»ð Ã¾ôlG»Ì óAq½w

|w w w . c a w d e r . o r g

soranmail@yahoo.com

‫سةرثةرشتيار‪:‬‬ ‫بةهمةن تاهير نةريمان‬

‫‪128‬‬

‫‪www.cawder.org‬‬

‫ذمارة (‪ )128‬دوشةممة ‪2012/11/12‬‬

‫‪rwangewrexne@yahoo.com‬‬

‫ثاشكؤيةكي رؤشنطةريية لةسةر ئيسالمطةرا‬

‫پێویستیی پێكهێنانی رێكخراوێكی جیهانی بۆ زانایانی ئاینیی كورد‬ ‫پێشنیازێك بۆ د‪.‬عەلی قەرەداغی‬ ‫رێكخراو‌و كۆڕبەند‌و كۆمەاڵنەی لەجیهانی ك��ورد لەپارچەكانی كوردس��تان‌و هەمو‬ ‫ئیسالمیدا دامەزراون‌و خاوەن شەقڵێكی واڵتانی جیهان لەخۆ بگرێت‌و پاڵپش��تی‬ ‫نێودەوڵەت��ی‌و ناوچەیی��ن لەجیهام��ی چارەسەركردنی پرسی كورد بێت‪.‬‬ ‫ئیس�ل�امیدا‪ ،‬لەری��زی ئامانجەكانی��دا‬ ‫سەالم عەبدولكەریم‬ ‫بۆچی ئەم بانگەوازە ئاراستەی‬ ‫لەخواس��ت‌و‬ ‫پاڵپشتیكردنیش��ە‬ ‫قوتابی دكتۆرا ‪ -‬زانكۆی سلێمانی‬ ‫(د‪.‬عەلی قەرەداغی) دەكرێ؟‬ ‫بەرژەوەندیەكانی نەتەوەی ئەو واڵتانەی‬ ‫هەم��و الی��ەك دەزانین لەئێس��تادا‬ ‫تێی��دا بەش��دارن‪ .‬ب��ەاڵم ئ��ەوەی لەم‬ ‫دەسپێك‬ ‫دۆخی بزوتنەوەی رزگاریخوازیی كورد نێوەندەدا هەس��تیپێدەكرێ‌و بونی نیە‪( ،‬د‪.‬عەلی قەرەداغی) س��ەرۆكی یەكێتی‬ ‫لەقۆناغێكدای��ە‪ ،‬كەب��ەدەر لەجیاوازی‌و هەوڵ��ی كوردە لەالیەك وەك بەش��داری جیهانیی زانایانی مسوڵمانە‌و پێشتریش‬ ‫ناكۆكی��ە فیك��ری‌و بیروب��اوەڕی‌و كارای ئەو رێكخراوە ئاینی‌و ئیس�ل�امی‌و ئەندامێك��ی چاالك��ی ئ��ەو رێكخ��راوە‬ ‫سیاس��یەكان‪ ،‬پێویس��تە‬ ‫هەموم��ان لەخەمیدابین‪،‬‬ ‫بەتایب��ەت روداوەكان��ی‬ ‫ناوچەك��ە دوای بەه��اری‬ ‫عەرەبی پرسی كوردیشی‬ ‫بردۆت��ە دۆخێكەوە كەزۆر‬ ‫هەستیارە‪ ،‬لەم نێوەندەدا‬ ‫س��ەرباری جیاوازی��ی‬ ‫سیاس��ی‌و بەرژەوەندی��ی‬ ‫تایبەتی پارتە سیاسیەكان‬ ‫لەپارچ��ە جیاوازەكان��ی‬ ‫كوردس��تان‪ ،‬بەاڵم هێشتا‬ ‫دەرفەت��ی ئ��ەوە م��اوە‬ ‫بتوانرێ ك��ۆڕ‌و كۆبونەوە‬ ‫سیاسی‌و كۆمەاڵیەتیەكانی‬ ‫كورد لەرێگەی دامەزراندن‌و‬ ‫پێكهێنان��ی رێكخ��راو‌و‬ ‫كۆڕبەن��د‌و دام��ەزراوەوە‬ ‫یەكبخ��ەن‪ ،‬كەخاوەن��ی‬ ‫ش��ەقڵێكی نێودەوڵەتی‌و‬ ‫جیهانی بێت‪.‬‬ ‫كەس نكوڵی لەوە نیە‪،‬‬ ‫كەنەتەوە مسوڵمانەكانی‬ ‫ئیس�ل�امی‬ ‫جیهان��ی‬ ‫لەنمونەی عەرەب‌و تورك‌و‬ ‫ف��ارس‌و‪ ،..‬تاد‪ ،‬بۆخۆیان‬ ‫دميةن َيك لة خؤثيشاندانةكانى ئامةد‬ ‫چوس��ت‌و چ��االك بون‪،‬‬ ‫لەوەدا لەتەنیش��ت دەس��ەاڵتی سیاسی ئابوریانە لەس��ەر بنەم��ای بەرگریكردن ب��وە‪ .‬بێگومان دی��ارە ئ��ەو رێكخراوە‬ ‫واڵتەكانیانەوە‪ ،‬رێكخراو گەلێكی سیاسی‌و لەبەرژەوەن��دی‌و تراژیدی��ا‌و كێش��ەی چوارچێوەیەكی جیهان��ی هەیە‌و خاوەن‬ ‫ئابوری لەچوارچێوەی ناسنامەی ئاینی‌و ك��ورد‪ ،‬لەالیەكیتریش��ەوە پێكهێنان��ی گوتارێك��ی جیهانی��ی فراوان��ە‪ ،‬بۆی��ە‬ ‫ئیسالمیدا بەرپابكەن‪ ،‬كەوەزیفە‌و ئامانجی رێكخراوێكی خاوەن خەسڵەتی جیهانی‌و د‪.‬عەل��ی قەرەداغ��ی ناتوانێ��ت گوتار‌و‬ ‫بەرگریكردن بێت لەكێشە‌و كەمو كورتی‌و نێودەوڵەتی‪ ،‬كەبتوانێت نوخبەی دیاری ئامانج‌و ئەجن��دای ئەو رێكخراوە بەتەنها‬ ‫داواكاری نەتەوەكانیان‪ ،‬بۆیە هەموو ئەو زانا‌و كەس��ایەتیە ئاینی‌و ئیسالمیەكانی پەیوەس��ت بكات بەك��وردەوە‪ ،‬چونكە‬ ‫لەپەیكەری ئەو رێكخراوەدا خەڵكانیتری‬ ‫نەتەوەكان بونیان هەیە‌و ئامانجەكانیشی‬ ‫لەسەر ئاستی نەتەوە فراوانترە‪.‬‬ ‫بۆی��ە زۆربەی م��ەرج‌و خەس��ڵەت‌و‬ ‫ئام��اژەكان بۆئەوە دەچ��ن كەئەركێكی‬ ‫وا گ��ران‌و ناڕەحەت‪ ،‬ب��ەاڵم لەناوەڕۆكدا‬ ‫بەهادار بكەوێتە ئەستۆی ئەو‪ ،‬دواتریش‬ ‫هاوكاریی‌و دەس��تبارگرتنی بەمەبەستی‬ ‫پێكهێنان��ی رێكخ��راو‌و كۆڕبەندیەك��ی‬ ‫جیهانی‌و نێودەوڵەتی تایبەت بەزانایان‌و‬ ‫كەس��ایەتیە ئاین��ی‌و ئیس�ل�امیەكانی‬ ‫كوردس��تان بەبەشداری ئاین‌و ئاینزاكانی‬ ‫ت��ر ك��ە لەكوردس��تان دەژی��ن‌و دواتر‬ ‫لەالیەن پارتە سیاس��ەكان‌و كەسایەتیە‬ ‫ئاینە دیارەكانی كوردس��تانەوە لەهەمو‬ ‫پارچەكان��ی كوردس��تان‪ .‬س��ەرباری‬ ‫بایەخ��داری بون��ی رێكخراوێك��ی ل��ەو‬ ‫شێوەیەیە وەك پاڵپش��تی پرسی كورد‬

‫هەموو ئەو رێكخراو‌و كۆڕبەند‌و‬ ‫كۆمەاڵنەی لەجیهانی ئیسالمیدا‬ ‫دامەزراون‌و خاوەن شەقڵێكی‬ ‫نێودەوڵەتی‌و ناوچەیین‪ ،‬لەریزی‬ ‫ئامانجەكانیدا پاڵپشتیكردنیشە‬ ‫لەخواست‌و بەرژەوەندیەكانی نەتەوەی‬ ‫ئەو واڵتانەی تێیدا بەشدارن‬

‫هەڵوێستەیەك‬ ‫لەسەر میتافۆڕی‬ ‫شوێن لە قورئاندا‬

‫لەئێستادا‪ ،‬هاوكات بۆنمونە لەپرسێكی‬ ‫وەك مانگرتن��ی كوردان��ی باك��وری‬ ‫كوردستان‌و خەباتی مەدەنیانەی ملیۆنان‬ ‫كورد لەتوركیا بەدرێژایی سااڵنی رابردو‬ ‫لەپێناوی داخوازی��ی رەوای نەتەوەیی‪،‬‬ ‫كەتا ئەم س��اتە وەختە توركیا ئامادە‬ ‫نیە وەك نەتەوە‪ ،‬كەخودا دروستیكردون‬ ‫دان بەماف��ە س��ەرەتاییەكانی ژیانیاندا‬ ‫بنێ��ت‪ ،‬لەكاتێكدا پارتێكی ئیس�ل�امی‬ ‫لەدەس��ەاڵتدایە‪ .‬ئێمە تێدەگەین لەوەی‬

‫كوردیان چارەس��ەر نەكردوە‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫لەروی موخاتەبەكردنی هەس��تی ئاینی‌و‬ ‫ئیس�ل�امی ئ��ەو حكومەتان��ە‌و لەرێگەی‬ ‫دیالۆگ‌و جواڵندنی ناوەن��د‌و دامەزراوە‌و‬ ‫رێكخراو‌و كەس��ایەتیە ئاینی‌و ئیسالمیە‬ ‫دی��ار‌و كاریگەرەكان��ی ئ��ەو واڵتانەوە‪.‬‬ ‫چونك��ە بەڕاس��تی بەرپرس��یارێتی‌و‬ ‫ئەركێك��ی مێژوی��ی‌و نەتەوەی��ی گرنگ‬ ‫لەئەس��تۆی هەمو زانایان��ی ئاینی كورد‬ ‫بەگش��تی‌و بۆپاڵپش��تكردنی زیات��ری‬ ‫چارەس��ەر بونی پرسی كورد لەئێستادا‪،‬‬ ‫ك��ە لەواڵتەكانیان��دا بێبەش��ن لەمافە‬ ‫نەتەوەی��ی‌و س��ەرەتاییەكانی ژی��ان‪،‬‬ ‫كەخ��ودا پێبەخش��یون‪ .‬بۆیەش ئەرك‌و‬ ‫بەرپرسیارێتیەكە تایبەت دەكەین‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەو لەئێستا س��ەركردایەتی رێكخراوێكی‬ ‫جیهانی زانایانی مسوڵمان دەكات‪.‬‬

‫ئه‌م رێكخراوە جیهانیە كوردیە توانای ئەوەی دەبێت لەسەر ئاستی‬ ‫دامەزراوە‌و رێكخراو‌و كەسایەتی ئاینی لەهەمو ئاینە جیاوازەكان‬ ‫لەو واڵتانەی كەكوردیان تێدا دەچەوسێنرێتەوە موخاتەبە‌و دیالۆگ‌و‬ ‫كۆڕ‌و كۆبونەوە ئەنجامبدات‌و گۆڕانكاری لەرەوشی مرۆڤی كوردا‬ ‫لەسەر ئاستی تاكەكەس‌و دەستە‌و گروپدا بكات‬ ‫كەچەندین هۆكاری سیاس��ی لەپش��تی‬ ‫چارەسەر نەبونی پرسی كورد لەباكوری‬ ‫كوردس��تان‌و پارچەكانیت��رەوە بونیان‬ ‫هەیە‪ ،‬بەتایبەتیش بێباکی حکومه‌ته‌که‌ی‬ ‫ئاكەپ��ەوە لەتوركیا به‌رامبه‌ر ئه‌م دۆزه‌و‬ ‫خراپترکردن��ی‪ ،‬ب��ەاڵم بەب��ڕوای ئێمە‬ ‫بون��ی رێكخراوێك��ی جیهان��ی تایبەت‬ ‫بەزانایان��ی ئاین��ی‌و ئیس�ل�امی ك��ورد‬ ‫توان��ا‌و كاریگەری هەیە لەس��ەر بڕیاری‬ ‫سیاس��ی لەو واڵتانەی كەكوردستانیان‬ ‫بەس��ەردا دابەش��كراوە‌و تائێستا پرسی‬

‫شاژنی عەرشێك‬ ‫لە دڕك‬ ‫‪2‬‬

‫كۆبون��ەوە‌و بەیاننام��ە‌و كۆنگ��رە‌و‬ ‫كۆنفرانس��ەكانی ئەو رێكخراوانە جەخت‬ ‫لەم��ە دەكەن��ەوە‪ .‬بۆیە زۆر پێویس��تە‬ ‫لەدۆخێكدا كەپرسی كورد چۆتە قۆناغێكی‬ ‫گرنگ‌و چارەنوسس��ازەوە زانایانی ئاینی‬ ‫لەدرێژەی ه��ەوڵ‌و خزمەتەكانیان بتوانن‬ ‫ئەم ئەركە هەس��تیار‌و گران‌و بایەخدارە‬ ‫بگرنە ئەس��تۆ‌و لەریزی پێشەوەش��یان‬ ‫جەناب��ی د‪.‬عەل��ی قەرەداغ��ی‪ ،‬چونكە‬ ‫ناكرێ ئاینیانە‌و ویژدانیانە نەتەوەكەمان‬ ‫لەم س��ەردەمەدا بێبەش��بكرێ لەمافە‬ ‫س��ەرەتایی‌و بنەڕەتیەكان��ی ژیان��ی‌و‬ ‫بچەوسێنرێتەوە‪ ،‬بەاڵم نەتوانین النیكەم‬ ‫دەنگم��ان هەبێ��ت‪ ،‬بەج��ۆرێ توانای‬ ‫گۆڕان��كاری‌و كاریگ��ەری هەبێت‪ ،‬هیچ‬ ‫نەبێت ئەرك‌و قەرزی نەتەوەیی بدەینەوە‬ ‫بۆمێژوو‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫گرنگی‌و بایەخی رێكخراوێكی لەو‬ ‫جۆرە لەچیدایە؟‬ ‫بێگومان نەتەوە مسوڵمانەكانی تورك‌و‬ ‫ع��ەرەب‌و ف��ارس‌و‪ ،..‬تاد‪ ،‬بێمەبەس��ت‬ ‫بەش��داریان ل��ەو رێكخ��راو‌و كۆڕبەند‌و‬ ‫كۆمەاڵنەدا نەكردوە‪ ،‬كەخاوەن خەسڵەت‌و‬ ‫بنەمایەك��ی ئاینی‌و ئیس�ل�امین‪ ،‬بەڵكو‬ ‫لەپ��اڵ خزمەتكردنی الیەن��ی ئاینداری‌و‬ ‫بایەخدان كێش��ەو تراژیدیا ئاینیەكانیان‪،‬‬ ‫چاوێكیش��یان لەبەرژەوەن��دی‌و كێش��ە‬ ‫نەتەوەییەكانیان��ە‌و هەڵوێس��ت‌و كۆڕ‌و‬

‫هەروەك ئەم رێكخراوە جیهانیە كوردیە‬ ‫توانای ئەوەی دەبێت لەس��ەر ئاس��تی‬ ‫دامەزراوە‌و رێكخراو‌و كەس��ایەتی ئاینی‬ ‫لەهەمو ئاینە جی��اوازەكان لەو واڵتانەی‬ ‫كەكوردی��ان تێ��دا دەچەوس��ێنرێتەوە‬ ‫موخاتەب��ە‌و دیالۆگ‌و ك��ۆڕ‌و كۆبونەوە‬ ‫ئەنجامبدات‌و گۆڕانكاری لەرەوشی مرۆڤی‬ ‫كوردا بكات لەس��ەر ئاستی تاكەكەس‌و‬ ‫دەستە‌و گروپ‪.‬‬ ‫‪Salam_80jornalist@yahoo.com‬‬

‫كەژاڵ نوری‪:‬‬ ‫لەكۆی فەلسەفەی‬ ‫ئاینەكاندا‪ ،‬پیاو‬ ‫سەنتەری ژیانە‬

‫‪4‬‬

‫ذمارة (‪ )128‬دوشةممة ‪2012/11/12‬‬

‫‪2‬‬

‫هەڵوێستەیەك لەسەر میتافۆڕی شوێن لە قورئاندا‬ ‫خەسرەو میراودەلی‬

‫(‪)2-2‬‬ ‫ئاسمان وەك شوێنی خودا‬ ‫لەچەند جێگایەكی قورئاندا‪ ،‬باس لەوە‬ ‫كراوە كە خودا لە ئاسماندایە‪- :‬‬ ‫(أأمنتم من في الس��ماء أن يخس��ف‬ ‫بكم األرض فإذا هي تمور؟!) (سورەتی‬ ‫الملك ‪.)16 /‬‬ ‫ئایا لەوە ناترسن كەلە ئاسماندایە‪ ،‬كە‬ ‫بە زەویدا بتانباتە خوارەوە‪ ،‬ئەو زەویەش‬ ‫بكەوێتە جموجۆڵ و لەرزین؟‬ ‫(أم أمنتم من في الس��ماء أن يرس��ل‬ ‫عليكم حاصب ًا‪...‬؟!) (الملك‪.)17/‬‬ ‫یاخود ئایا ترس��تان نی��ە لەو (زات)‬ ‫ەی لەئاسماندایە كە بەردتان بۆ بنێرێت‬ ‫(بەردباران بكرێن)؟!‪..‬‬ ‫بوون��ی ئ��ەم دوو ئایەت��ەو‪ ،‬ئایەتی‬ ‫دیكەش‪ ،‬لەگەڵ كۆمەڵێك فەرموودەشدا‬ ‫كە بە س��ەحیح دانراون‪ ،‬جەخت لەسەر‬ ‫ئ��ەوە دەكەن كەش��وێنی راس��تەقینەو‬ ‫تایبەتی خودا (ئاسمان)ە‪.‬‬ ‫دیارە ئەمەش بەشێوەیەكی سروشتی‬ ‫بوەت��ە مایەی مش��تومڕ لەنێ��وان ئەو‬ ‫زانایانەدا ك��ە دەقەكان بەش��ێوەیەكی‬ ‫حەرفی و كتومت وەك ئەوەی كە هاتووە‪،‬‬ ‫تەفس��یر دەكەن و‪ ،‬نێ��وان ئەوانەدا كە‬ ‫تەئویلی��ان دەك��ەن و بە ناچ��اری بە‬ ‫مەجازیان دادەنێن‪.‬‬ ‫ئیب��ن تەیمییە یەكێ��ك لەدیارترینی‬ ‫ئ��ەو زانایانەیە كە ئەم دەقانە حەرفیانە‬ ‫لێكدەداتەوەو‪ ،‬دەڵێ��ت‪« :‬ونرى انه من‬ ‫زعم أن الله بذاته في كل مكان فهو كافر‬ ‫أو ضال أن اعتقده‪ ، »...‬واتە‪ :‬پێمانوایە‬ ‫ئەو كەسەی بڵێت خودا خودی خۆی لە‬ ‫هەموو ش��وێنێكدایە‪ ،‬ئەوا بێباوەڕە یان‬ ‫گومڕای��ە گەر بڕوای ب��ەوە هەبێت‪»...‬‬ ‫(‪.)10‬‬

‫‪( .2‬إن الل��ه مع الذي��ن اتقوا)‪ ،‬خودا‬ ‫لەگەڵ ئ��ەو كەس��انەدایە ك��ە خۆیان‬ ‫دەپارێزن‪ ،‬سورەتی النحل‪ ،‬ئایەتی ‪.128‬‬ ‫‪( .3‬إذ يق��ول لصاحب��ه الحت��زن ّ‬ ‫إن‬ ‫اهلل معن��ا)‪ ،‬التوب��ە‪ ،40 :‬وات��ە‪ :‬كە بە‬ ‫هاوەڵەك��ەی دەڵێت خ��ەم مەخۆ خودا‬ ‫لەگەڵماندایە‪.‬‬ ‫‪( .4‬إني معكما أمسع وأری)‪ ،‬طه‪،46 :‬‬ ‫من لەگەڵتاندام‪ ،‬دەبیستم و دەبینم‪( .‬لە‬ ‫گفتوگۆی خودا لەگەڵ موساو هاروندا)‪.‬‬ ‫زان��ای ئایینی��ی ن��اودار (االعثيمني)‬ ‫دەڵێت‪- :‬‬ ‫ئایا ئ��ەم لەگەڵداب��وون (المعیە) ە‪،‬‬ ‫حەقیقیە‪ ،‬یان (كنایە) یە بۆ زانس��ت و‬ ‫بیستن و بینین و تواناو دەسەاڵتی خواو‬ ‫هی تریش لە ماناكانی ربوبیەتەكەی؟‬ ‫دەڵێ��ت‪ :‬س��ەلەف ل��ە زۆرب��ەی‬ ‫دەربڕینەكانیاندا دەڵێن‪ :‬كنایەیە‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم ش��ێخ االس�ل�ام (وات��ە ئیبن‬ ‫تەیمییە)‪ ،‬لەم كتێبەو لە كتێبی تریش��دا‬ ‫ئەو بۆچوون��ەی هەڵب��ژاردووە كە ئەم‬ ‫مەسەلەیە لە حەقیقەتی خۆیدا وایە‪ ،‬واتە‬ ‫لەگەڵبونێكی راستەقینەیەو‪ ،‬كنایە نیە‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم لەگەڵبوونەكەی وەك لەگەڵبوونی‬ ‫مرۆڤ لەگەڵ مرۆڤدا نی��ە‪ .‬كە دەكرێت‬ ‫مرۆڤ لەگەڵدا مرۆڤدا بێت لە شوێنەكەیدا‪،‬‬ ‫لەبەر ئەوەی لەگەڵبوونی خودا چەسپاوە‬ ‫بۆی كە ئەو لە بەرزییەكەی خۆیدایە ؛ ئەو‬ ‫لەگەڵماندایەو لە بەرزیشدایەو لەسەرووی‬

‫بڕوانەبوونی هەندێك لە زانایانی ئیسالم بەبوونی مەجاز‬ ‫لە قورئاندا‪ ،‬وایكردووە روكەشانەو دەقگەرایانە مامەڵە‬ ‫لەگەڵ ئەم بابەتی چەمكی (لەگەڵبون) (معية)ی خوادا بكەن‪،‬‬ ‫بەتایبەتیش كە ئەم بابەتە بە سیفەتەكانی خوداوە پەیوەستە‬

‫نزیكایەتی لە شوێندا‬ ‫(نزیكیی خودا لە بەندەكانیەوە)‬ ‫یەكێكی دیكە لە بابەتە ئیس��تاتیكیە‬ ‫سەرنجڕاكێش��ەكان‪ ،‬ڕادەی نزیكیەك��ی‬ ‫زۆری خودایە ل��ە مرۆڤەوە‪ ،‬كە ئەمەش‬ ‫لە چەن��د ئایەتێكداو‪ ،‬بە چەند جۆرێكی‬ ‫جیاواز‪ ،‬گوزارشتی لێ كراوە‪ .‬دیارە ئەم‬ ‫بابەتە پەیوەندیەكی پتەوی بە مەسەلەی عەرشیش��ەوەیەو‪ ،‬لەس��ەروی هەم��وو‬ ‫(لەگەڵبوون��ی خ��ودا‪ :‬معی��ە الله) وە شتێكەوەو‪ ،‬بەهیچ ش��ێوەیەك مومكین‬ ‫هەی��ە‪ ،‬واتە ئ��ەوەی كە خ��ودا لەگەڵ نیە ئەو لەو ش��وێنانەدا لەگەڵماندا بێت‬ ‫بەندەكانیدایە‪ .‬بەڵكو ئەم نزیكایەتیە بۆ كە ئێمە تێیانداین‪.‬‬ ‫دوات��ر دەڵێت نوس��ەر (مەبەس��تی‬ ‫خۆی بریتیە لە پرۆسەی (لەگەڵبوون)‪.‬‬ ‫لەهەمان كاتدا بریتیش��ە لە مەس��ەلەی ئیبن تەیمییەیە)‪ ،‬بەش��ێكی تایبەتی بۆ‬ ‫چاودێریكردن��ی خودا ب��ۆ بەندەكانی و ئەم بابەتە داناوە‪ ،‬س��ەبارەت بەوەی كە‬ ‫ئاگادارب��وون لێی��ان (لە نزیك��ەوە)و‪ ،‬ناكۆكی نیە لەنێ��وان (بەرزی‪ :‬العلو) و‬ ‫(لەگەڵبوون‪ :‬المعیە)دا (‪.)11‬‬ ‫بەشێوەیەكی بەردەوامیش‪.‬‬ ‫شایانی باسە (ش��یخ اإلسالم) خۆی‬ ‫بڕوانەبوون��ی هەندێ��ك ل��ە زانایانی‬ ‫ئیس�ل�ام بەبوونی مەجاز ل��ە قورئاندا‪ ،‬و‪ ،‬راڤەكارەكانیش��ی‪ ،‬لە ڕوونكردنەوەی‬ ‫وایك��ردووە روكەش��انەو دەقگەرایان��ە پەیوەن��دی نێوان (علو) و (معیە)دا‪ ،‬بە‬ ‫مامەڵ��ە لەگەڵ ئەم بابەت��ەدا بكەن‪ ،‬بە ناچاری توش��ی تەئویل بوون‪ ،‬كە دەڵێن‬ ‫تایبەتیش كە ئەم بابەتە بە سیفەتەكانی بەرزی شوێنی خودا (علو) حەقیقیە‪ ،‬لە‬ ‫هەم��ان كاتدا پێیان وای��ە (معیە)كەش‬ ‫خوداوە پەیوەستە‪.‬‬ ‫واتە بەشێكە لە بابەتەكانی (عەقیدە) حەقیقیە‪ ،‬بەاڵم كتومت ئەوە ناگەیەنێت‬ ‫و‪ ،‬قس��ەكردن لەس��ەر مەجازیبوونیشی كە خودا وەك ش��وێن لەگەڵ مرۆڤەكاندا‬ ‫ب��ەرەو تەئویل پەلكێش��ی دەكات‪ ،‬كە بێت‪ ،‬كە ئەمە پارادۆكسێكی ئاشكرایە‪.‬‬ ‫تەئویل��ی ن��او و س��یفەتەكانی خ��ودا‬ ‫تابلۆ پارێزراوەكە «اللوح احملفوظ»‬ ‫(األمس��اء والصف��ات) ی��ش بەالیانەوە‬ ‫س��ەبارەت ب��ە میتاف��ۆڕی ش��وێن‬ ‫ش��تێكی حەرام و نادروستە‪ .‬ئاشكراشە‬ ‫ك��ە حەرامكردنی مەجاز ل��ەم ئایەتانە‪ ،‬ل��ە قورئان��دا‪ ،‬سەرس��وڕهێنەرترین‬ ‫لە هەمان كاتدا‪ ،‬خاڵیكردنەوەش��یانە لە و ئیس��تاتیكیترین باب��ەت (تابل��ۆ‬ ‫ئیستاتیكاو‪ ،‬لەو كاریگەرییە زۆرو سەرنج پارێزراوەكە)ی��ە‪ .‬بەو پێیەی ش��وێنێكە‬ ‫راكێشەی كە خاسیەتە هونەرییەكە پێی كۆك��ەرەوەی س��ەرجەم نهێنیەكانە‪ ،‬بە‬ ‫كۆن و نوێ��وە‪ ،‬ك��ۆگای زانیاریگەلێكی‬ ‫بەخشیون‪.‬‬ ‫ئەمەش بەش��ێوەیەكی سروش��تی بۆ بێش��ومار‪ .‬مەڵبەندی قەدەری نەزانراوی‬ ‫مایەی دروس��تبوونی مشتومڕ و ناكۆكی س��ەرجەم مرۆڤ��ەكان‪ ،‬ب��ە مرۆڤەكانی‬ ‫لەس��ەر ماناكردن و راڤەكردنی ئەمجۆرە رابردوو و ئێستا و ئایندەشەوە!!‪.‬‬ ‫دەبێ لە كاتی بیركردنەوە لە بابەتێكی‬ ‫ناو و سیفەتانەی خودا‪ ،‬كە لە كتێبەكانی‬ ‫عەقی��دەدا ب��ەردەوام ئ��ەم جیاوازیانە ل��ەم ش��ێوەیە‪ ،‬ه��زر و خەیاڵی مرۆڤ‬ ‫تاكوێ بچێت و‪ ،‬تا چەند مەودا بۆ خەیاڵ‬ ‫ئامادەییان هەیە‪.‬‬ ‫چەن��د ئایەتێ��ك ل��ەم بارەی��ەوەو‪ ،‬بكاتەوە؟!!‬ ‫ش��وێنی ئ��ەو تابلۆیە ك��وێ بێت و‪،‬‬ ‫راڤەكردنیان لەالیان زانایانی عەقیدەوە‪-:‬‬ ‫‪( .1‬وه��و معك��م أینما كنت��م)‪ ،‬ئەو قەبارەك��ەی چەن��د بێ��ت و‪ ،‬چۆن ئەم‬ ‫لەگەڵتاندایە لەهەر شوێنێكدا بن‪ ،‬ئایەتی هەموو نهێنیە بێش��ومارانەی تێدا تۆمار‬ ‫كرابێت؟!!‬ ‫(‪ )4‬ی سورەتی (الحدید)‪.‬‬

‫دەبێ كەی ئەم پرۆس��ەی تۆماركردنە‬ ‫ب��ە ئەنجامگەیش��تبێت؟‪ ...‬و چەندین‬ ‫پرسیاری دیكە‪.‬‬ ‫ش��ایانی باس��ە «بیرۆكەی ڕوتەخت‬ ‫(الل��وح) ‪ Tablet‬ی ئاس��مانی‬ ‫بیرۆكەیەكی زۆر دێرین��ە لەمەڕ مرۆڤ‪،‬‬

‫لەمەڕ مرۆڤی عێراقیی كۆن و‪ ،‬پاشانیش‬ ‫ل��ە ئەدەبیاتی جولەك��ەدا دەبینرێتەوە‬ ‫كاتێ��ك بونێك��ی پێش��ینەیی (قبلی)‬ ‫‪ Apriori‬دەدەنە پاڵ تەورات‪ ،‬هەروەها‬ ‫ل��ە ئەدەبیاتی مەسیحیش��دا كاتێك ئەو‬ ‫بونە پێشینەیی یە دەدرێتە پاڵ ئینجیل‬

‫لەڕوی واتاوە» (‪.)12‬‬ ‫ئەم بابەتە‪ ،‬واتە تابلۆ یاخود ڕوتەختی‬ ‫پارێ��زراو‪ ،‬بەهەمان دەربڕی��ن‪ ،‬واتە بە‬ ‫گوزارش��تی (اللوح احملف��وظ) لە ئایەتی‬ ‫(‪)22 – 21‬ی س��ورەتی (الب��روج) دا‬ ‫هاتووە‪« :‬بل هو ق��رآن مجيد‪ ،‬في لوح‬

‫احملفوظ»‪ ،‬واتە‪ :‬بەڵكو ئەوە قورئانێكی‬ ‫پایەبەرزە‪ ،‬لە ڕووتەختێكی پارێزراودایە‪.‬‬ ‫هەر هەمان چەمكی (اللوح احملفوظ)‪ ،‬بە‬ ‫گوزارش��تی (إمام مبین) و (أ ّم الكتاب)‬ ‫یش هاتووە‪.‬‬ ‫لە عەقیدەی گهحاوی��ەدا هاتووە‪« :‬و‬ ‫نؤم��ن بالل��وح والقلم‪ ،‬وجبميع م��ا فيه قد‬ ‫ُر ِق��م»‪ ،‬واتە‪ :‬هەروەها ب��ڕوا بە (اللوح‬ ‫احملف��وظ) و (قلم)ی��ش دەهێنین و‪ ،‬بە‬ ‫هەموو ئەو (زانیاریانەش) كە تێیدا (لە‬ ‫اللوح احملفوظ) دا نوسراون‪.‬‬ ‫یەكێك ل��ە ڕاڤەكارانی ئ��ەم دەقەی‬ ‫(طحاوية)‪ ،‬دەنوسێت‪:‬‬ ‫«زانای��ان كەوتونەت��ە ناكۆكی��ەوە‬ ‫س��ەربارەت بەوەی‪ :‬ئایا (قلم) یەكەمین‬ ‫شتە لە دروستكراوەكان‪ ،‬یاخود عەرش؟‬ ‫جیاوازییەكەیان لەدوو وتەو بۆچووندایە‪،‬‬ ‫كە (احلافظ أبو العالء اهلمذاني) باس��ی‬ ‫ك��ردون‪ ،‬دروستترینیش��یان‪ :‬ئەوەیە كە‬ ‫عەرش لەپێش قەڵەمەوە دروس��تكراوە‪،‬‬ ‫لەبەر ئەوەی كە لە فەرموودەی سەحیحدا‬ ‫هات��ووە‪« :‬خودا ق��ەدەری مەخلوقاتی‬ ‫دیاریكردووە پێش ئەوەی ئاسمانەكان و‬ ‫زەوی دروست بكات بە پەنجا هەزار ساڵ‬ ‫و‪ ،‬عەرشەكەشی لەسەر ئاو بوو» (‪.)13‬‬ ‫دیارە مەبەست لە (دیاریكردنی قەدەری‬ ‫مەخلوقات)‪ ،‬دروس��تكردنی (قلم)ە‪ ،‬كە‬ ‫ق��ەدەری مەخلوقاتی تێدا نوس��راوەو‪،‬‬ ‫ئەو دیاریكردنی ق��ەدەرە كەوتۆتە دوای‬ ‫دروستكردنی قەڵەمەوە‪.‬‬ ‫گەر سەرنج بدەین لەم فەرموودەیەدا‪،‬‬ ‫جگە لە باس��كردنی قەڵەم و عەرش‪ ،‬كە‬ ‫مەجازی��ن‪ ،‬ئەو كاتەش ك��ە تێیدایە و‪،‬‬ ‫بریتیە لە پەنجا هەزار س��اڵ بە ئاشكرا‬ ‫دیارە كە مەجازییە‪.‬‬ ‫پەراوێزەكان‪:‬‬ ‫‪ .1‬حمم��د بن ص��احل العثيم�ين‪ ،‬القواعد املثلى‬ ‫يف صف��ات اهلل وامسائه احلس��نى‪ ،‬الطبع��ة الثانية‪،‬‬ ‫‪1416‬هـ‪ ،‬ص‪.85‬‬ ‫‪ .2‬ش��يخ االس�لام اب��ن تيمي��ة‪ ،‬ش��رح العقيدة‬ ‫الواس��طية‪ ،‬ألصحاب الفضيلة حممد خليل هراس‪،‬‬ ‫حمم��د ب��ن صاحل ب��ن عثيم�ين‪ ،‬صاحل ب��ن فوزان‬ ‫الفوزان‪ ،‬دار ابن اجلوزي‪ ،‬القاهرة‪ ،2011 ،‬ص‪.328‬‬ ‫‪ .3‬سەروەر عەبدولرەحمان پێنجوێنی‪ ،‬چەمكی‬ ‫(ناو) لەنێوان گوتاری قورئانی و بونیادی هزری‬ ‫ی مرۆڤدا‪ ،‬گۆڤاری هەژان‪ ،‬ژ ‪ ، 7‬بەهاری ‪،2001‬‬ ‫ل‪.122‬‬ ‫‪ .4‬اإلمام القاضي علي بن علي بن حممد بن أبي‬ ‫العز الدمشقي‪ ،‬شرح العقيدة الطحاوية‪ ،‬حققه و علق‬ ‫علي��ه و خرج أحاديثه و قدم له‪ ،‬الدكتور عبداهلل بن‬ ‫عبداحملسن الرتكي‪ ،‬ش��عيب األرنؤوط‪ ،‬دار الرسالة‬ ‫العاملية‪ ،‬الطبعة الثانية‪ ،2012 ،‬ص‪.406 – 405‬‬

‫ذمارة (‪ )128‬دوشةممة ‪2012/11/12‬‬

‫‪3‬‬

‫شاژنی عەرشێك لە دڕك‬

‫حەمەسەعید حەسەن‬ ‫جەس��تەی ژن‪ ،‬چونك��ە عەورەت��ە‪،‬‬ ‫بۆیە دەبێ��ت لەودیو ش��وورەی عەبا و‬ ‫حیجاب��ەوە زیندانی بكرێ��ت! ئایا هیچ‬ ‫لۆگیكێك لەوەدا هەیە‪ ،‬جەس��تەیەك كە‬ ‫عەورەت بێ��ت‪ ،‬هاوزەمان ئاوڕووی تاكی‬ ‫موس��ڵمان و ئوممەتی موس��ڵمانانیش‬ ‫بێت‪ ،‬وەك ئیس�ل�امییەكان بانگەشەی بۆ‬ ‫دەكەن؟ ئەو جەس��تەیەی ئیسالمییەكان‬ ‫دەیشارنەوە‪ ،‬لە الیەن لیبرالیزمی نوێوە‪،‬‬ ‫وەك ه��ەر كااڵیەكی دیك��ە‪ ،‬بازرگانیی‬ ‫پێوە دەكرێ��ت‪ ،‬بازرگانی الی وان‪ ،‬هەر‬ ‫فرۆشتنی س��ێكس نییە‪ ،‬جەستەی ژن‪،‬‬ ‫هەر كااڵیەك نییە‪ ،‬بەڵكوو بە هۆی ڕووت‬ ‫نیشاندانی لەش��ی ئافرەتەوە‪ ،‬ڕیكالم بۆ‬ ‫چەندان كااڵی دیك��ە دەكرێت‪ .‬بازاڕیش‬ ‫پڕە لەو كلیپەگۆرانییانەی بە هۆی ڕووت‬ ‫نیش��اندانی جەس��تەی ژنەوە‪ ،‬برەویان‬ ‫هەی��ە و بازرگانانی فیلم و درامایش‪ ،‬لە‬ ‫پێناوی دەستكەوتدا‪ ،‬بەراوەژوو سوود لە‬ ‫جەستەی ژن وەردەگرن‪.‬‬ ‫س��ێ جۆر تێروانین بۆ جەستەی ژن‬ ‫هەیە‪ ،‬یان ئەوەتا بە دەروازەی ش��ەیتان‬ ‫و س��ەرچاوەی ورووژان��دن و هەوێن��ی‬ ‫فیتنەنان��ەوەی لە قەڵ��ەم دەدەن‪ ،‬یان‬ ‫بە پیرۆز و ب��ە ڕەمزی فەڕ و بە هێمای‬ ‫بەخش��ینی دەزان��ن‪ ،‬ی��ان ئەوەتا وەك‬ ‫كااڵ‪ ،‬ل��ە پێناوی قازانج��دا‪( ،‬ئەو تاكە‬ ‫خوداوەندەی سەرمایەداران دەیپەرستن‪)،‬‬ ‫فڕێ��ی دەدەن��ە ب��ازاڕەوە‪ .‬هەرچەندە‬ ‫س��ەرمایەداران‪ ،‬بە ه��ۆی بازرگانیكردن‬ ‫بە جەس��تەی ژنەوە‪ ،‬قازانجێكی زۆریان‬ ‫دەس��ت دەكەوێ��ت‪ ،‬كەچی لە س��ایەی‬ ‫كەپیتالیزم��دا‪ ،‬ژن��ان هەژارترین توێژی‬ ‫كۆمەڵن‪ .‬ژن هەر كااڵ نییە‪ ،‬كڕیاریشە و‬ ‫چی پەیدا دەكات‪ ،‬لە ڕێی كڕینی پۆشاك‬ ‫و كەرەس��ەی مكیاج��ەوە‪ ،‬دەچێت��ەوە‬ ‫گیرفانی سەرمایەداران‪.‬‬ ‫عەققاد هێن��دە دژەژن بوو‪ ،‬دەیگوت‪:‬‬ ‫(هەمیش��ە ئەگەری ئەوە هەیە ئافرەت‪،‬‬ ‫هەڵ��ەی گ��ەورە و ناپاكی ب��كات‪ ،‬ئەو‬ ‫الوازیی��ەی ژن‪ ،‬پێوەندیی بەوەوە هەیە‪،‬‬ ‫وەك ڕەگەزێكی نەوی خوڵقاوە‪ )‌.‬عەققاد‬ ‫سێكس��ی بە ش��تێكی پی��س دەزانی و‬ ‫دەیگوت‪ :‬جەس��تەی ئاف��رەت‪ ،‬هەوێنی‬ ‫ئەو ش��تە پۆخڵەیە‪ .‬سێكس الی ئایینی‬ ‫كریس��تیانەكانیش‪ ،‬شتێكی پیسە‪ ،‬ئەوە‬ ‫بۆی��ە‪ ،‬بێ ك��ردەی س��ێكس‪ ،‬مەریەمی‬ ‫پاكیزە‪ ،‬عیسای لێ بووە‪ .‬عەققاد لەگەڵ‬ ‫ئەوەدابوو كە پیاو سەرداری ژن بێت‪ ،‬كە‬ ‫پیاو پلەیەك ل��ە ژن بااڵترە و دەیگوت‪:‬‬ ‫هەر لە ڕووی بایۆلۆژییەوە‪ ،‬نا‪ ،‬لە ڕووی‬ ‫فسیۆلۆژیش��ەوە‪ ،‬خودا ژن��ی لە پیاو‪،‬‬ ‫نزمتر خوڵقاندووە‪.‬‬ ‫ژنان بۆ هەم��ان كار‪ ،‬كرێیەكی كەمتر‬ ‫لە پیاوان وەردەگرن و كە سەرمایەداری‬ ‫تووش��ی قەیران دەبێت‪ ،‬یەكەمین زەبر‬ ‫بەر ئافرەتان دەكەوێت‪ ،‬لە ئیش دەریان‬ ‫دەك��ەن و دەكەون��ە پێدا هەڵ��دان بە‬ ‫دایكایەتیدا و ئافرەت ناو دەنێن‪ :‬شاژنی‬ ‫ماڵ‪ .‬ئەمە الیەنی هاوبەش��ی ئیس�ل�امی‬ ‫تون��دڕۆ و لیبرالیزم��ی نوێی��ە‪ ،‬ئاخ��ر‬ ‫ئیس�ل�امییە توندڕۆكانیش دەیان پاساو‬ ‫دەهێننەوە‪ ،‬بۆ ئەوەی ژن لە ماڵدا زیندانی‬ ‫بێ��ت‪ .‬ئەو زیندانیبوون��ە كە جۆرێكە لە‬ ‫كۆیالیەتی‪ ،‬كە لوتك��ەی ملكەچییە‪ ،‬لە‬ ‫دیسكۆرسی عەوامفریودەرانەی ئیسالمیی‬ ‫توندڕۆدا‪ ،‬خاڵی بەهێزی ژنە و قوربانیدانە‬ ‫لە پێناوی ئەوانی دیكەدا‪.‬‬ ‫بەش��ێكی گرنگ ل��ە خەبات��ی ژن‪،‬‬ ‫پێویس��تە بۆ ئەوە بێت‪ ،‬هیچ ئایینێك‪،‬‬ ‫دین��ی دەوڵەت نەبێت‪ ،‬ئایین لە دەوڵەت‬ ‫ج��ودا بكرێت��ەوە و دەس��توور لەب��ەر‬ ‫ڕۆش��نایی ش��ەریعەتدا نەنووسرێتەوە‪،‬‬

‫یان ئەوپەڕی‪ ،‬شەریعەت یەكێك بێت لە‬ ‫سەرچاوەكانی نووس��ینەوەی دەستوور‪،‬‬ ‫نەك سەرچاوەی س��ەرەكی‪ .‬ژنان نابێت‬ ‫ب��ەوە فریو بخۆن‪ ،‬ك��ە واڵت ڕزگار بوو‪،‬‬ ‫ئەوس��ا ئەوانی��ش بە ماف��ە ڕەواكانیان‬ ‫دەگ��ەن‪ ،‬نابێ��ت داخوازییەكانی��ان بۆ‬ ‫دوای ڕزگاری دوا بخ��ەن‪ ،‬ئاخر ئەوانەی‬ ‫ئەو جۆرە پاساوانە دەهێننەوە‪ ،‬بڕوایان‬ ‫بە ئازادیی ژن��ان نییە‪ .‬ئەمە بەو مانایە‬ ‫نییە‪ ،‬ژنان‪ ،‬خەبات لە پێناوی مافەكانی‬ ‫خۆیان��دا‪ ،‬لە خەبات��ی كۆمەاڵیەتی جیا‬ ‫بكەنەوە‪.‬‬ ‫پێویس��تە ئاف��رەت لە گرێبەس��تی‬ ‫هاوس��ەرگیریدا‪ ،‬هەم��ان ماف��ی پیاوی‬ ‫هەبێت‪ ،‬ئاخر ئەوە بە كەم س��ەرنجدانی‬ ‫ژنە‪ ،‬كاتێك وەك لە فیلمە میسرییەكاندا‬ ‫هەیە‪ ،‬زاوا دەس��ت دەخاتە نێو دەستی‬ ‫خەزوورییەوە و ب��ە فاتیحایەك‪ ،‬كۆتایی‬ ‫ب��ە ئیش��ەكە دەهێنرێ��ت‪ .‬ئەوەی��ش‬ ‫س��تەمێكی گەورەی��ە ل��ە ژن دەكرێت‬ ‫كە تەاڵق لە دەس��تی پی��اودا بێت‪ ،‬بەو‬ ‫پاساوانەی ژن زوو هەڵدەچێت‪ ،‬پشووی‬ ‫كورتترە و بە س��ۆز بڕی��ار دەدات‪ ،‬نەك‬ ‫بە عەقڵ‪ .‬ژن با تەمەنیش��ی هەڵكش��او‬ ‫بێ��ت‪ ،‬ئەگەر س��ەربەخۆ گرێبەس��تی‬ ‫هاوس��ەرگیریی ئیمزا بكات‪ ،‬الی ڕێبازی‬ ‫حەنەفی‪ ،‬بە بیانووی ئەو نوقسانییانەی‬ ‫ژن هەیەتی‪ ،‬وەل��ی ئەمری كە پیاوێكی‬ ‫خێزانەكەی��ە‪ ،‬دەتوانێت گرێبەس��تەكە‬ ‫هەڵبوەش��ێنێتەوە‪ ،‬ئەمەیش یەكێكە لەو‬ ‫س��تەمە زۆروزەبەندانەی لە كۆمەڵگەی‬ ‫بابساالریدا لە ژن دەكرێن‪.‬‬ ‫ل��ە كۆمەڵگ��ەی بابس��االریدا‪ ،‬ژنی‬ ‫تەاڵق��دراو‪ ،‬ب��ەو دوو بیان��ووەی ن��ە‬ ‫پاكیزەیە‪ ،‬نە پیاوێ��ك هەیە بیپارێزێت‪،‬‬ ‫وەك نێچیرێ��ك س��ەرنجی دەدرێت كە‬ ‫ڕاوكردنی ئاس��ان بێت‪ .‬چونكە س��ووك‬ ‫سەرنجی ژنی تەاڵقدراو كە ڕەنگە لە ڕووی‬ ‫ئابووریشەوە سەربەخۆ نەبێت‪ ،‬دەدرێت‪،‬‬ ‫بۆیە زۆر جار ناچار دەبێت‪ ،‬بە س��تەمی‬ ‫مێ��رد قایل بێت‪ .‬وێ��ڕای ئەمانە‪ ،‬ڕەنگە‬ ‫منداڵەكانی لێ بسەنرێتەوە و بكەونە ژێر‬ ‫چەپۆكی باوەژن‪ ،‬یان ئەگەر منداڵەكانی‬ ‫الی خۆیشی بن‪ ،‬ئەگەری ئەوە زۆر كەمە‪،‬‬ ‫شووی دەست بكەوێتەوە‪.‬‬ ‫لەب��ەر ڕۆش��نایی ئەو گوتەی��ەدا كە‬ ‫دەڵێ��ت‪( :‬وازهێنان لە ماڵ��ی حەاڵڵی‬ ‫خ��ۆت‪ ،‬حەرام نییە)‪ ،‬باوك مافی ئەوەی‬ ‫هەیە‪ ،‬سامانی خۆی بە یەكسانی بەسەر‬

‫پش��تگیریی لێ كراوە‪ .‬لە كن (مالیك)‬ ‫ئەگەر پیاو بە مەبەست‪ ،‬چاوی ژنەكەی‬ ‫كوێر كردبێت‪ ،‬یان دەس��تی شكاندبێت‪،‬‬ ‫س��زا دەدرێت‪ ،‬بەاڵم ئەگەر مەبەس��تی‬ ‫نەبووبێت‪ ،‬سزا نایگرێتەوە‪.‬‬ ‫ئەوەیش كە ژن ئازاد نەبێت‪ ،‬كەرەسەی‬ ‫دژە دووگیانی بەكار بهێنێت‪ ،‬جۆرێكە لە‬ ‫نواندنی زەبروزەن��گ بەرانبەری‪ .‬ئەگەر‬ ‫لوتكەی توندوتی��ژی نواندن بەرانبەر بە‬ ‫مێ‪ ،‬خەتەنەك��ردن بێت‪ ،‬ئ��ەوا دوندی‬ ‫نایەكس��انی ئەوەی��ە‪ ،‬بەش��ە میراتی و‬ ‫خوێنباییی مێ‪ ،‬نیو هێندەی بەشە میراتی‬ ‫خوێنباییی نێ��رە‪ .‬كاتێك میری كوەیت‬ ‫بڕی��ار دەدات‪ ،‬ژنیش ماف��ی دەنگدان و‬ ‫خ��ۆ هەڵبژاردنی هەبێ��ت‪ ،‬پەرلەمانتارە‬ ‫ئیسالمییەكانی ئەو واڵتە‪ ،‬هێندە سووك‬ ‫بۆ ژن دەڕوان��ن‪ ،‬دژی ئەو بڕیارە دەنگ‬ ‫دەدەن و لێ ناگەڕێن ببێتە یاسا‪ .‬قەهرا‬ ‫نەكیزكار ك��ە خاتوونێكی لێكۆلەرەوەی‬ ‫ئێرانییە دەڵێت‪( :‬لە ئێران‪ ،‬یاس��ا نەك‬ ‫هەر پاساو بۆ ئەو ستەمە دەهێنێتەوە كە‬ ‫لە ژن دەكرێت‪ ،‬بەڵكوو وەك بوونەوەرێك‬ ‫س��ەرنجی ژن دەدات كە بەردەوام زیان‬ ‫بە ڕەوش��ت‪ ،‬پاكژی و چاكە دەگەیەنێت‬ ‫و نیگەرانی‌ و كێش��ە بۆ كۆمەڵ دروست‬ ‫دەكات‪).‬‬ ‫پارادۆك��س ئەوەی��ە‪ ،‬ئیس�ل�امییە‬ ‫تۆندڕۆكان ناوبەناو بۆ ڕەوش��ی خراپی‬ ‫ژنانی خۆرئ��اوا دەگری��ن‪ ،‬وەك خۆیان‬ ‫هەم��وو مافەكانی ژنان��ی خۆرهەاڵتیان‬ ‫دابی��ن كردبێ��ت! لە كۆتاییی س��ەدەی‬ ‫هەژدەیەمدا‪ ،‬كە فەرەنسا‪ ،‬میسری داگیر‬ ‫كردبوو‪ ،‬ژنانی میس��ر بە خۆپیشاندانێك‬ ‫داوای��ان كرد‪ ،‬پیاوی فەرەنس��ایی چۆن‬ ‫هەڵس��وكەت لەگ��ەڵ ژنی��دا دەكات‪،‬‬ ‫پیاوی میس��رییش وەه��ا ڕەوتار لەگەڵ‬ ‫ژنیدا ب��كات‪ .‬ئەوەیش جێی س��ەرنجە‪،‬‬ ‫هەرچەندە ڕەنگە هیچ ئایینێكی ئاسمانی‬ ‫یان زەوین��ی نەبێت‪ ،‬هێن��دەی ئایینی‬ ‫جوو‪ ،‬س��ووك ب��ۆ ژن بڕوانێ��ت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ڕەوشی ژنان لە ئیس��رائیل‪ ،‬بە گوێرەی‬ ‫یاس��ا‪ ،‬هێندە ئینسانیترە‪ ،‬ژنانی واڵتانی‬ ‫ئیس�ل�امی ئێرەییی��ان پێ دەب��ەن‪ .‬لە‬ ‫س��اڵی ‪1986‬دا وەزیرانی دادی عەرەب‪،‬‬ ‫لەسەر پرۆژەیاس��ایەكی هاوبەشی باری‬ ‫كەس��یەتی ڕێ��ك كەوتن‪ ،‬ك��ە الیەنی‬ ‫كەم��ی داخوازییەكانی ژنانی تێدا ڕەچاو‬ ‫نەكرابوو‪ .‬تێیدا هەر پیاو س��ەردار و ژن‬ ‫گوێڕایەڵ بوو‪ ،‬فرەژنی هەر بەرقەرار بوو‪،‬‬

‫بەشێكی گرنگی مامۆستایانی زانكۆكانی‬ ‫واڵتان��ی عەرەبی‪ ،‬ژنن‪ ،‬بەاڵم س��ەرۆكی‬ ‫هیچ زانكۆی��ەك‪ ،‬ژن نیی��ە! ئەلحەبیب‬ ‫بورقیبەی لێ بترازێت‪ ،‬هیچ س��ەرۆكێكی‬ ‫عەرەب هەنگاوێكی لە قازانجی ژن نەناوە‪.‬‬ ‫عەبدولناس��ر هێندە ژنی ال سووك بوو‪،‬‬ ‫كاتێك خاتوونە ش��اعیر دوڕییە شەفیق‪،‬‬ ‫لە س��ەفارەتی هیندس��تاندا لە قاهیرە‪،‬‬ ‫لە پێن��اوی ئازادیدا‪ ،‬مان��ی لە خواردن‬ ‫گرتبوو‪ ،‬سەفیری هیندستان تكا لە ناسر‬ ‫دەكات كە ئەو خانمە كۆتایی بە مانگرتن‬ ‫بهێنێت‪ ،‬بەاڵم با ئازار نەدرێت‪ .‬ناسر لە‬ ‫وەاڵمدا دەڵێت‪( :‬دەبوو قس��ەت لەگەڵ‬ ‫مێردەك��ەی كردبا‪ ).‬وات��ا‪ :‬پیاو چونكە‬ ‫سەرداری ژنە‪ ،‬ژن چونكە ملكەچی پیاوە‪،‬‬ ‫مێردەكەی دەتوانێت گوێی ڕابكێش��ێت‪.‬‬ ‫كە (وەفاء قوس��تەنتین)ی كریستیان‪،‬‬ ‫جاڕی موسلمانبوونی خۆی دا‪ ،‬هەرایەكی‬ ‫گەورەی نایەوە‪ ،‬كە لەو بارەیەوە قسەیان‬ ‫لەگەڵ حوس��نی موبارەكدا كرد‪ ،‬گوتی‪:‬‬ ‫بووە بە موس��ڵمان یان ن��ا‪ ،‬ئەوە تەنیا‬ ‫پێوەندیی بە مێردەكەیەوە هەیە‪.‬‬ ‫مەرج نییە كە یاس��ا پێش��كەوتووانە‬ ‫بوو‪ ،‬ئیدی ستەم لە ژن نەكرێت‪ ،‬چونكە‬ ‫خەیاڵی میللی‪ ،‬نەس��تی كۆ‪ ،‬داس��تان‪،‬‬ ‫ئەفس��انە‪ ،‬دابونەری��ت و كەلەپوور بە‬ ‫گش��تی‪ ،‬كە ڕەگوڕیش��ەیان ق��ووڵ بە‬ ‫ناو مێ��ژوودا ڕۆ چ��ووە‪ ،‬هەموویان ئەو‬ ‫چیرۆكان��ە دەگێڕنەوە‪ ،‬ك��ە ژن‪ ،‬كەمە‪،‬‬ ‫پیس��ە‪ ،‬هەوێنی هەڵەیە‪ ،‬ڕەمزی تاوانە‬ ‫و شیاوی سزادانە‪ .‬یەكسانی ئەوە نییە‪،‬‬ ‫ژنیش مافی فرەپیاویی هەبێت‪ ،‬ئەوەیە‪:‬‬ ‫پیاو مافی فرەژنی نەمێنێت‪ .‬كە ژنەكەی‬ ‫یەزید لە دراوس��ێیەكەی دەپرسێت‪_(:‬‬ ‫ئ��ەوە بۆچی پیاو‪ ،‬ماف��ی هێنانی چوار‬ ‫ژن و س��ەدان كەنیزەكیش��ی هەیە؟ _‬ ‫چونك��ە پەیامب��ەران هەمووی��ان پیاو‬ ‫بوون‪ ،‬خەلیفەكان هەموویان پیاو بوون‪،‬‬ ‫قازییەكانیش هەروەها و پۆلیس��ەكانیش‬ ‫هەروەه��ا‪ ).‬كەچ��ی جیهادیی��ەكان و‬ ‫س��ەلەفییەكان‪ ،‬بەردەوام ئەو قەوانە لێ‬ ‫دەدەن‪ ،‬ئ��ەو ماف��ەی ئەوان ب��ە ژنیان‬ ‫ڕەوا بینی��وە‪ ،‬هیچ ئایینێ��ك‪ ،‬یان هیچ‬ ‫فەلسەفەیەكی تر‪ ،‬پێی ڕەوا نەبینوە‪.‬‬ ‫فێمینیس��ت داوای یەكسانی لە نێوان‬ ‫ژن و پی��اودا دەكات‪ ،‬بەاڵم فێمینۆكرات‬ ‫ب��ە هێندە قایل نابێ��ت و دەخوازێت لە‬ ‫هەم��وو بوارێكدا ژن جێ ب��ە پیاو لەق‬ ‫ب��كات‪ .‬فێمینۆكرات��ەكان هەرچەندە بە‬

‫داوای ئەوە دەكات‪ ،‬ئینسان تەنیا لەبەر‬ ‫ئەوەی مێیە‪ ،‬ستەمی لێ نەكرێت‪ ،‬پیاو و‬ ‫ژن هەم��ان بەها و هەمان مافیان هەبێت‬ ‫و وەك ئینس��ان سەیر بكرێن‪ ،‬نەك وەك‬ ‫نێر و مێ‪.‬‬ ‫جێندەر بەو مانایە نایەت‪ ،‬ژن دەست‬ ‫لە مێبوونی خۆی هەڵبگرێت و وەك پیاو‬ ‫ڕەوتار ب��كات ‪ ،‬یان ماف��ی پیاو زەوت‬ ‫بكات‪ .‬ژندۆس��ت باس��ی ئ��ەوە دەكات‬ ‫كە نەوال س��ەعداوی ویس��تی خۆی بۆ‬ ‫سەرۆكی میس��ر كاندید بكات‪ ،‬موفتیی‬ ‫میس��ر نەدەبوو (بە پاساوی ئەوەی لە‬ ‫ش��ەرعدا جائیز نییە‌‪ ،‬ژن ببێتە ئیمامی‬ ‫م��ەزن) ئەو ماف��ەی ل��ێ زەوت بكات!‬ ‫ژندۆست دەیەوێت یاسا وەك دوو ئینسان‬ ‫سەیری ژن و پیاو بكات‪ ،‬بە چاوپۆشین‬ ‫لە جیاوازیی��ە بایۆلۆگییەكانی نێوانیان‪.‬‬ ‫هیگڵ گوتوویەتی‪( :‬خراپترین شت كە لە‬ ‫سیاسەتدا بقەومێت‪ ،‬ئەوەیە‪ :‬ژنان كە نە‬ ‫عەقڵ دەناسن و نە دەزانن عەقاڵنیبوون‬ ‫چییە‪ ،‬لە بواری سیاس��ەتدا كار بكەن‪).‬‬ ‫یەكسانی ئەوەیە‪ ،‬دەرگەی كاری سیاسی‬ ‫وەك چۆن ب��ە ڕووی پیاودا كراوەیە‪ ،‬بە‬ ‫ڕووی ژنیشدا واز بێت و ژنیش وەك پیاو‬ ‫هاوواڵتی بێت‪ ،‬نەك ڕەعیەت‪.‬‬ ‫كۆمەڵگەی چینایەتیی بابساالر‪ ،‬وەك‬ ‫بوونەوەرێكی الواز كە س��ۆز دەیبزوێنێت‬ ‫ن��ەك عەق��ڵ‪ ،‬س��ەرنجی ژن دەدات‪.‬‬ ‫ئیس�ل�امیی تون��دڕۆ‪ ،‬ژن تەنی��ا هەر بە‬ ‫كەمعەق��ڵ لە قەڵەم ن��ادات‪ ،‬بەڵكوو لە‬ ‫بواری ئایینیشدا هەر بە نوقسانی دەزانێت‬ ‫و دەیباتەوە س��ەر ئەوەی‪ ،‬سروشت یان‬ ‫دروس��تتر خودا‪ ،‬ژنی بەو خەسڵەتانەوە‬ ‫خوڵقاندووە و هیچ هەڵەی كۆمەڵی تێدا‬ ‫نییە كە پایەی ژن لە هیی پیاو نز‌مترە‪.‬‬ ‫بابس��االران زوو زوو فوو ب��ەو زوڕنایەدا‬ ‫دەكەن كە سیاسەت‪ ،‬ئیشی پیاوە‌‪ ،‬نەك‬ ‫ژن‪ ،‬ئافرەتێكی��ش خەریكی سیاس��ەت‬ ‫بێت‪ ،‬پێ��ی دەڵێن‪ :‬مێبوون��ی خۆی لە‬ ‫دەست داوە و لە پیاو دەچێت‪ .‬ئەمەیش‬ ‫پێشێلكردنی جاڕی جیهانیی مافی مرۆڤە‬ ‫ك��ە پێ لەس��ەر ئ��ەوە دادەگرێت‪ ،‬ئەو‬ ‫خەڵكە هەمووی بە چاوپۆش��ین لەوەی‬ ‫نێرن یان م��ێ‪ ،‬ش��كۆمەندی و مافیان‬ ‫پارێ��زراو بێت و جی��اكاری لە نێوانیاندا‬ ‫نەكرێت‪.‬‬ ‫ڕەش��ەبای ئەو (ڕابوون)ە ئیسالمییە‬ ‫س��ەلەفی و توندڕۆی��ەی خۆرهەاڵت��ی‬ ‫ناوین��ی گرتووەت��ەوە‪ ،‬س��ەرلەنوێ‬

‫بەشێكی گرنگ لە خەباتی ژن‪ ،‬پێویستە بۆ ئەوە بێت‪ ،‬هیچ‬ ‫ئایینێك‪ ،‬دینی دەوڵەت نەبێت‪ ،‬ئایین لە دەوڵەت جودا بكرێتەوە‬ ‫و دەستوور لەبەر ڕۆشنایی شەریعەتدا نەنووسرێتەوە‪،‬‬ ‫یان ئەوپەڕی‪ ،‬شەریعەت یەكێك بێت لە سەرچاوەكانی‬ ‫نووسینەوەی دەستوور‪ ،‬نەك سەرچاوەی سەرەكی‬ ‫ك��وڕ و كیژی��دا دابەش ب��كات و ئەوە‬ ‫الدانیش نییە لەو دەقەی كە نیو هێندەی‬ ‫نێر‪ ،‬میراتی بە مێ ڕەوا دەبینێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫(تون��س)ی لێ بترازێت‪ ،‬ل��ە دادگاكانی‬ ‫واڵتان��ی دیك��ەی عەرەبی��دا‪ ،‬نێر دوو‬ ‫هێندەی مێ��ی دەكەوێت‪ .‬ئەوەیش جێی‬ ‫س��ەرنجە‪ ،‬لە ناخی بەش��ێك لە ژناندا‪،‬‬ ‫كولتووری دێرینی بابس��اری‪ ،‬بە جۆرێك‬ ‫كەڵەكە و جێگیر بووە‪ ،‬ئەو نایەكسانییە‪،‬‬ ‫بە ئاس��ایی وەردەگرن‪ ،‬تەواو وەك چۆن‬ ‫ژنانێك��ی زۆر‪ ،‬ئارەزوومەندان��ە خۆیان‬ ‫سەركوت دەكەن و حیجاب دەپۆشن‪.‬‬ ‫ئیس�ل�ام ڕێ��ی ب��ە مێ��رد داوە‪ ،‬لە‬ ‫ژنی ب��دات‪ ،‬ئ��ەوەی جێی مش��تومڕی‬ ‫ئیسالمناس��انە‪ ،‬س��نووری لێدانەك��ە‪،‬‬ ‫یان بڕی زەبرەكەی��ە‪ ،‬ئەوە بۆیە پیاوی‬ ‫بابساالر‪ ،‬بۆ س��ەلماندنی بااڵییی خۆی‪،‬‬ ‫پش��تقایم بە شەرع‪ ،‬ناوبەناو هەندێك لە‬ ‫ژنی دەدات‌‪ .‬كارەس��ات ئەوەیە‪ ،‬نواندنی‬ ‫زەبروزەنگ لە الیەن مێردەوە بەرانبەر بە‬ ‫ژن‪ ،‬لە زۆر واڵتی ئیس�ل�امیدا‪ ،‬بە یاس��ا‬

‫تەنانەت مافی عیس��مە‪(،‬ژن بە ویستی‬ ‫خ��ۆی تەالق بدرێت) كە ش��ەرع بە ژنی‬ ‫بەخشیوە‪ ،‬لێی زەوت كرابوو‪.‬‬ ‫دواكەوتووی��ی ل��ە ه��ەردوو ب��واری‬ ‫ئاب��ووری و كۆمەاڵیەتی��دا‪ ،‬هێن��دەی‬ ‫نەخوێندەواری‪ ،‬نەخۆش��ی و هەژاری‪ ،‬بۆ‬ ‫پیاو لەگەڵ خۆی��دا دەهێنێت‪ ،‬الی كەم‬ ‫دوو هێندە زیان ب��ە ژن دەگەیەنێت‪ .‬لە‬ ‫واڵتانی ئیسالمیدا‪ ،‬با كۆسپیش لەبەردەم‬ ‫خوێندنی ژناندا قوت نەكرابێتەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هەمیش��ە ڕێژەی ژنانی نەخوێندەوار لە‬ ‫هی پی��اوان بڵندترە‪ .‬چونكە خوێندنیش‬ ‫خەرجی��ی خۆی هەی��ە‪ ،‬خێزانی هەژار‪،‬‬ ‫ڕەنگ��ە هەر توانای ئەوەی هەبێت‪ ،‬تەنیا‬ ‫كوڕەكان��ی بخاتە بەر خوێندن‪ ،‬ئەمەیش‬ ‫جیاوازكارییەكی دیكەیە كە بەرەو ڕووی‬ ‫مێ دەبێتەوە‪.‬‬ ‫نایەكسانی‪ ،‬نزیكەی هەموو قوژبنێكی‬ ‫واڵتانی ئیس�ل�امیی گرتووەت��ەوە‪ ،‬قەت‬ ‫نەبووە‪ ،‬س��ەرۆك یان س��ەرەكوەزیرانی‬ ‫واڵتێكی عەرەبی ژن بووبێت‪ .‬هەرچەندە‬

‫ن��اوی هەموو ژنان��ەوە قس��ە دەكەن‪،‬‬ ‫وەلێ نوێنەرایەتیی كەمینەیەك دەكەن‪.‬‬ ‫كۆنەپارێزان��ی واڵتانی ئیس�ل�امی‪ ،‬دژی‬ ‫هەم��وو بزووتنەوەیەك��ی ئافرەت��ان‬ ‫دەوەس��تنەوە و دەڵێ��ن‪( :‬بزووتنەوەی‬ ‫ژن��ان‪ ،‬دیاردەیەك��ە پێوەندی��ی ب��ە‬ ‫خۆرئاواوە هەیە و لەوێوە هاوردە كراوە‌‪.‬‬ ‫ژنی موس��ڵمان بە بەش��ی خۆی قایلە و‬ ‫ڕەوشی خۆی بە سروشتی دەزانێت‪ ).‬یان‬ ‫ب��ۆ ئەوەی ژن هە‌ر ملك��ەچ و گوێڕایەڵ‬ ‫بێ��ت‪ ،‬دەڵێ��ن‪( :‬ئێم��ە تایبەتمەندیی‬ ‫خۆمان هەیە و وابەستەی شەریعەتین‪).‬‬ ‫(هەر كە ناوی جێندەر هات‪ ،‬یەكسەر‬ ‫شمش��ێرەكەم هەڵدەكێشم!) جێندەر نە‬ ‫هەڕەش��ەیە‪ ،‬نە جنێو‪ ،‬بەو مانایە دێت‪،‬‬ ‫ئەوە كۆمەڵە دەیەوێ��ت‪ ،‬كچێك هەر لە‬ ‫منداڵییەوە هەس��ت ب��كات‪ ،‬مێیە‪ .‬ئەوە‬ ‫نیی��ە زوو زوو پێ��ی دەڵێ��ن‪ :‬كۆش��ت‬ ‫دابپۆش��ە! بەاڵم قەت وا بە كوڕ ناڵێن‪.‬‬ ‫ئەوە كۆمەڵە كچ فێری بووك ڕازاندنەوە‬ ‫و كوڕ فێری شەڕەشیر دەكات‪ .‬ژندۆست‬

‫لێكدان��ەوە پ��واوەكان و بیروب��اوەڕە‬ ‫كۆنەخواز و س��ەردەم بەسەرچووەكانی‬ ‫بووژاندووەتەوە‪ .‬ئیسالمی سیاسی وەك‬ ‫باڵێك��ی بەهێزی ب��ۆرژووای گەورە‪ ،‬لە‬ ‫گەلێ��ك واڵت��ی ناوچەكەدا‪ ،‬ل��ە هەوڵی‬ ‫ئەوەدای��ە‪ ،‬جێ بە باڵە (شارس��تانی)‬ ‫یەكەی ب��ۆرژووا لێژ بكات و دەوڵەتێكی‬ ‫دینی دابمەزرێنێت‪ ،‬كە لە سایەیدا‪ ،‬ژنان‬ ‫و خەڵكانی س��ەر بە ئایینەكانی دیكەی‬ ‫غەیری ئیس�ل�ام‪ ،‬بە هاوواڵتیی پلە دوو‪،‬‬ ‫هەژمار دەكرێن‪ .‬كە ئیس�ل�امی سیاسی‬ ‫دەس��ەاڵت دەگرێتە دەس��ت‪ ،‬ئیدی ژن‬ ‫دەبێتەوە ب��ە ع��ەورەت و ورووژێنەری‬ ‫ئارەزوو‪ ،‬دەبێتەوە بە دەرگەی ش��ەیتان‬ ‫و فیتنەیەك كە لەسەر دوو پێ دەڕوات‪،‬‬ ‫بۆی��ە هەر زوو‪ ،‬دەبێت لەودیو حیجاب و‬ ‫نیق��اب و دەرگ��ە داخراوەكانەوە‪ ،‬بزر و‬ ‫زیندانی بكرێت‪.‬‬ ‫ئ��ەوە حەوا ب��وو‪ ،‬ئادەم��ی فریو دا‪،‬‬ ‫س��ێوەكە بخ��وات و ل��ە بەهەش��ت بە‬ ‫دەركردن��ی دا‪ ،‬كەواتە ژن‪ ،‬س��یمبۆڵی‬

‫فریودان��ە‪ ،‬ئەوەش��ی ك��ە ژن‪ ،‬مانگانە‬ ‫خوێنی لەبەر دەڕوا‪ ،‬هەندێك ئەفس��انە‬ ‫بە نەفرەت��ی خودای لێ��ك دەدەنەوە‪،‬‬ ‫نەفرەتێك ك��ە بەر ئەوانەیش دەكەوێت‪،‬‬ ‫لە كاتی خوێن لەبەر ڕۆیشتندا‪ ،‬دەستیان‬ ‫ب��ەر ژن دەكەوێت‪ .‬بە گوێ��رەی ئایینی‬ ‫سۆمەرییەكان‪ ،‬لە هەندێك حاڵەتدا‪ ،‬مێرد‬ ‫ماف��ی ئەوەی هەبووە‪ ،‬ژنەكەی بكوژێت‪،‬‬ ‫یان بیفرۆش��ێت و ق��ەرزی پێ بداتەوە‪.‬‬ ‫سەرنجی داس��تان و ئەفسانە‪ ،‬حەكایەت‬ ‫و بەسەرهات‪ ،‬پەندی پێشینیان و قسەی‬ ‫نەس��تەق بدەن‪ ،‬تیری بەشێكی زۆریان‪،‬‬ ‫ش��كۆمەندیی ژنانی كردووە بە نیشانە‪.‬‬ ‫ئەوەن��دە گوت��راوە و گوتراوەتەوە‌‪ ،‬كە‬ ‫ژن كەمعەق��ڵ و كەمدین��ە‪ ،‬ئەو وەهمە‬ ‫لە زەینی بەش��ێكی زۆر لە ژنانیش��دا‪،‬‬ ‫وەها جێگیر بووە‪ ،‬متمانەیەن بە خۆیان‬ ‫نەماوە‪.‬‬ ‫ژن كە ب��ڕوای بەوە ك��رد‪ ،‬كەمعەقڵ‬ ‫و كەمدین��ە‪ ،‬ئەوانەش��ی پێ ئاس��ایی‬ ‫دەبێت‪ ،‬ل��ە میراتدا نیوەی بكەوێت و لە‬ ‫شایەتیش��دا بە نیو پیاو بچێت‪ .‬تەنانەت‬ ‫ل��ەو ڕۆژنامە و گۆڤارانەیش��دا‪ ،‬كە ژنان‬ ‫بەڕێوەیان دەبەن‪ ،‬لەو بەرنامانەیش��دا‪،‬‬ ‫ژن��ان ل��ە تیڤییەكانەوە پێشكەش��یان‬ ‫دەك��ەن‪ ،‬ئافرەت هەر بای��ەخ بە ڕووكار‬ ‫دەدات و كرۆك پشتگوێ دەخات‪ ،‬ئافرەت‬ ‫هەر سەرقاڵی خۆ جوانكردنە‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫س��ەرنجی پیاو ڕابكێشێت‪ .‬تەنانەت لەو‬ ‫چیرۆكانەیش��دا ژنان دەیاننووسن‪ ،‬ئەوە‬ ‫نەبوونییە‪ ،‬ژن بۆ كار هان دەدات‪ ،‬ژنێك‬ ‫نمای��ش ناكرێت‪ ،‬بایەخی ڕاس��تەقینەی‬ ‫ڕۆڵ��ی كار‪ ،‬لە گەش��ەكردنی ئینس��اندا‬ ‫بزانێت‪.‬‬ ‫ئەوە بەشێكە لە كولتووری بابساالری‪،‬‬ ‫وای ك��ردووە‌‪ ،‬كار الی ژن ئەو بایەخەی‬ ‫نەبێت كە الی پیاو هەیەتی‪ .‬بابساالری ژن‬ ‫ناچار دەكات‪ ،‬بە پلەی یەكەم‪ ،‬شووكردن‬ ‫جێی بایەخی بێت و ئەگەر كاریش بكات‪،‬‬ ‫هەر بۆ هەمان مەبەس��ت بیخاتە گەڕ‪ .‬لە‬ ‫عەرەبستانی س��عوودی‪( ،‬شێخ بن باز)‬ ‫ی موفتی‪ ،‬دەیگ��وت‪( :‬كاركردنی ژنان‪،‬‬ ‫جۆرێكە لە زینا) و تەنانەت دژی ئەوەیش‬ ‫ب��وو‪ ،‬ژن بچێتە ب��ەر خوێندن‪ .‬هەر ئەو‬ ‫موفتییە‪ ،‬كە بە توندی لە دژی ئەوەبوو‪،‬‬ ‫ژن س��ەیارە لێ بخوڕێ��ت‪ ،‬پێ دەچێت‬ ‫ل��ەوە بێ ئاگا بووبێ��ت‪ ،‬ژنانی گوند لە‬ ‫واڵتانی ئیس�ل�امیدا‪ ،‬شانبەشانی پیاوان‬ ‫لە كێڵگ��ەدا كار دەكەن‪ .‬لە میس��ریش‬ ‫فەندەمەنتالیس��تەكان‬ ‫ئیس�ل�امییە‬ ‫دەیانگ��وت‪ :‬ژن ئەگەر بچێت بۆ كار‪)1 :‬‬ ‫منداڵەكانی بەرەاڵی كۆاڵن و شەقام دەبن‬ ‫و بەدڕەوش��ت دەردەچن‪ )2 .‬لە ڕێگەی‬ ‫كار‪ ،‬ئ��ارەزووی الوان دەورووژێنێ��ت‬ ‫و فیتن��ە دەنێت��ەوە‪ )3 .‬دەبێت��ە هۆی‬ ‫بەرزبوون��ەوەی ڕێ��ژەی بێ��كاری لەناو‬ ‫پیاوان��دا‪ )4 .‬فێر دەبێت داوای ماف‪ ،‬تا‬ ‫بە مافی عیسمەیش دەگات‪ ،‬بكات‪.‬‬ ‫ك��ە س��ەروەختی ش��ەڕی ناوخ��ۆ‪،‬‬ ‫ژن��ان هاتبوون��ە ب��ەردەم پەرلەمان��ی‬ ‫هەرێمی كوردس��تان و هاواریان كردبوو‪:‬‬ ‫ئاش��تی‪ ،‬ئاش��تی‪ ،‬پەرلەمانتارێك��ی‬ ‫بابس��االر گوتبووی‪( :‬ج��اران ژن هەر‬ ‫لنگی هەڵدەب��ڕی‪ ،‬هەنووك��ە دەنگیش‬ ‫هەڵدەبڕێت!)‬ ‫وەك چ��ۆن س��ینەمای ئەمریكای��ی‬ ‫دەیویس��ت‪ ،‬پی��اوی س��پیمان وەك‬ ‫فەری��ادڕەس و هیندییە س��وورەكانمان‬ ‫وەك دڕندە پێ بناس��ێنێت‪ ،‬بە مەرجێك‬ ‫دڕندە‪ ،‬ئەو پێستس��پییە بوو‪ ،‬هیندییە‬ ‫س��وورەكانی دەكوش��ت و خاكی داگیر‬ ‫دەك��ردن‪ ،‬پیاویش هەوڵی بۆ ئەوە داوە‪،‬‬ ‫وێن��ەی بوونەوەرێكی ن��زم و كەمعەقڵ‬ ‫و الواز بۆ ژن بكێش��ێت‪ ،‬كە هەمیش��ە‬ ‫پێویس��تی بە توانای پیاو بێت‪ ،‬پیاوی‬ ‫بااڵ و عاقڵ و بەهێز! مەحموود دەرویش‬ ‫دەڵێت‪( :‬مەغۆل دەیانەوێت وا بین‪ ،‬وەك‬ ‫خۆی��ان بۆمان دەخوازن‪ ).‬بابس��االریش‬ ‫دەیەوێ��ت‪ ،‬ژن وەه��ا بێ��ت‪ ،‬وەك پیاو‬ ‫دەخوازێت‪)*(.‬‬ ‫(*) فري��دة النق��اش‪ ،‬حدائ��ق النس��اء‪ ،‬يف نقد‬ ‫األصولية‪ ،‬دار املدي ‪ 2012‬بغداد‪.‬‬

‫‪4‬‬ ‫تەوەری مافەكانی ژن لەنێوان رەوتی سێكیوالر و رەوتی ئیسالمیدا‪:‬‬

‫ذمارة (‪ )128‬دوشةممة ‪2012/11/12‬‬

‫لەكۆی فەلسەفەی ئاینەكاندا‪ ،‬پیاو سەنتەری ژیانە و خوا لەپێش‬ ‫درستبونی ژن دروستی كردوە و ژنی بۆ هاودەمی ئەو دروستكرد‬ ‫كەژاڵ نوری‪ ،‬چاالک له‌بواری جێنده‌ر‬

‫سا‪ :‬به‌همه‌ن تاهیر نه‌ریمان‬ ‫(‪)2_1‬‬ ‫ئەمڕۆ یەكێك لە پرس��ە كۆمەاڵیەتی‬ ‫و مەعریف��ی و تەنانەت سیاس��یەكانیش‬ ‫مش��تومڕە لەس��ەر مافەكانی ژن وەكو‬ ‫رەگەزێك‪ ،‬ئەم مش��تومڕە ل��ەو ناوچە‬ ‫و واڵتان��ەی پێیان دەوترێ��ت «دونیای‬ ‫ئیسالمی» چڕبۆتەوە لەنێوان دو رەوتدا‪،‬‬ ‫رەوتی س��ێكیوالری و رەوتی ئیسالمیدا‪،‬‬ ‫بەتایب��ەت دوای بەه��اری عەرەبی ئەم‬ ‫پرسە یەكێكە لە پرسە گرنگەكان‪ ،‬بۆیە‬ ‫لەرێی ئ��ەم پرس��یارانەوە خاتو كەژاڵ‬ ‫نوری‪ ،‬ش��ارەزای كێشەكانی ژن‪ ،‬وەاڵمی‬ ‫تەوەرەكەمانی دایەوە‪:‬‬ ‫ڕوانگ��ە و ڕەخنە‪ :‬ئێس��تا لە دونیای‬ ‫ئیس�ل�امیدا‪ ،‬ش��تێك هەی��ە بەن��اوی‬ ‫(فۆبیای س��ێكیوالریزم)‪ ،‬ب��ەو مانایەی‬ ‫س��ێكیوالریزم وەك ترس��ێكی گ��ەورە‬ ‫لەس��ەر دین و ئەخ�ل�اق‪ ،‬ناس��ێنراوە‪،‬‬ ‫ئای��ا ئیس�ل�امیەكان چ رۆڵێكیان هەیە‪،‬‬ ‫لەناساندنی(سێكیوالریزم) بەو شێوەیە؟‬ ‫ك��ەژاڵ نوری‪ :‬ب��ۆ وەاڵمدانەوەی ئەم‬ ‫پرسیارە‪ ،‬من گوزەرێك بەنێو نوسینێكی‬ ‫«دكت��ۆر ئەحمە دزاید ئەلخەش��اب»دا‬ ‫ئەك��ەم‪ ،‬چەمكی س��ێكیوالریزم‪ ،‬واتە‪:‬‬ ‫جیاكردنەوەی دین لەدەوڵەت‪ ،‬كەی سەری‬ ‫هەڵداوە‪ ،‬نوس��ەر ئەڵێت‪((:‬لەس��ەدەی‬ ‫پازدەوە‪ ،‬لەرۆژگاری نیڤانەوە‪ ،‬لەروس��یا‬ ‫سەریهەڵداوە و لەسەردەمی فەرمانڕەوای‬ ‫«پترۆس��ی» گەورەدا‪ ،‬بەرەو كامڵبون‬ ‫چوە‪ ،‬كاتێك كەپترۆس رازینەبوە لەدوای‬ ‫مردن��ی پەتریارك نادریان‪ ،‬پەتریاركێكی‬ ‫ن��وێ هەڵبژێردرێت��ەوە و لیژنەیەكی بۆ‬ ‫بەڕێوەبردنی كاروباری كەنیسە پێكهێنا‪،‬‬ ‫كە لەژێر دەسەاڵتی خۆیدا بو))‪.‬‬ ‫دەڵێت‪((:‬بەه��ۆی‬ ‫وەهەروەه��ا‬ ‫هاتنەئ��ارای (فەرهەنگی) ڕۆش��نبیری‬ ‫س��یكیوالریزمییەوە‪ ،‬هزر‌و ڕۆش��نفكری‬ ‫كەنیس��ە كەوت��ە تەنگ��ەژەوە‪ ،‬ب��ۆ‬ ‫ڕزگاربونیش لەو ئاس��تەنگەی كەنیسە‬ ‫تێیكەوتبو‪ ،‬ڕێگایەكی ت��ازە گیرایەبەر‪،‬‬ ‫ئەویش ناویان نا (العلمانیە) سێكیوالریزم‬ ‫لەچوارچێ��وەی وەع��ی كەنیس��ەدا))‪،‬‬ ‫سەبارەت بەزاراوەی سێكیوالریزمیش هەر‬ ‫ئەو ئەڵێت‪((:‬ئەو قەش��ە لێپرسراوەی‬ ‫كە كاروباری ڕۆژانە‌و ئیداری قەش��ەكانی‬ ‫دەگرتەئەس��تۆ‪ ،‬پێاندەگ��وت فێرگ��ە‬ ‫واتە س��ێكیوالریزد))‪ ،‬كەواتە بەم پێیە‬ ‫كە نوس��ەر ئام��اژەی پێ��دەكات بۆمان‬ ‫دەرئەكەوێت‪ ،‬كە وش��ەكە لەكەنیسەوە‬ ‫سەرچاوەی گرتوەو ئەس��ڵی وشەیەكی‬ ‫یۆنانی��ە‪ ،‬پێ��ش بەسێكیوالریس��تبونی‬ ‫جیهان��ی‪ ،‬وش��ەكە هەر هەب��وە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەبەرتەسكی‪ ،‬نوس��ەر ئەڵێت‪ ((:‬بەاڵم‬ ‫دوای ئ��ەوەی پاپا ل��ە ئیمپراتۆری ڕۆما‬ ‫جیاب��ۆوە‪ ،‬بەكارهێنان��ی ئەو وش��ەیە‬ ‫بەرفراوانترب��و‪ ،‬ب��ۆ ئ��ەوە بەكاردەهات‬ ‫كام��ە ڕۆحانییە‌و كام��ە عەلمانی‪ ،‬لەناو‬ ‫دامەزراوەكاندا‪ ،‬كە هەندێك لێپرسراوێتی‬ ‫لەدەسەاڵتدارێتی كەنیسەوە‪ ،‬گوازرایەوە‬ ‫بۆ دەسەاڵتدارێتی سیاسی‪ ،‬ئەو گۆڕانەش‬ ‫پێی گوت��را پرۆسەی(س��ێكیوالری))‪،‬‬ ‫دكتۆر لەدرێژەی قسەكانیدا‪ ،‬ئەڵێت‪((:‬‬ ‫دی��ارە ئ��ەم گۆڕانكاری��ە لەبنەڕەتدا‪،‬‬ ‫وەرچەرخانێك��ی فكریی بو))‪ ،‬بەم پێیە‬ ‫نوسەر ئاماژە بۆ ئەوە دەكات كە ئەكرێ‬ ‫س��اڵی (‪)1543‬دی��اری بكرێت‪ ،‬وەك‬ ‫مێژویەك بۆ جیاكردنەوەی سنوری نێوان‬ ‫كۆتایی چاخی ناوەڕاست و سەرهەڵدانی‬ ‫چاخی نوێ‪ ،‬كە دەستپێكردنی عەلمانیەت‬ ‫و وەبەرهاتن��ی رەوتی س��ێكیوالریزمە‪،‬‬ ‫ئەو س��اڵەی كە»نیك��ۆال كۆپرنیك»‬ ‫كتێب��ی ( لەس��وڕانەوەی گ��ەردون‬ ‫بەدەوری زەویدا)ی نوسی و بەهۆی ئەم‬ ‫كتێبەوە س��ەرەتایەكی بۆ دەستپێكردنی‬

‫رەخنەگرتن لەبی��ری دۆگماتیكی ئاینی‬ ‫س��ەریهەڵدا‪ ،‬كە دواتر لەالیەن گالیلۆوە‬ ‫درێژەی پێدرا‪ ،‬دەستپێكرد‪ ،‬بۆیە نوسەر‬ ‫پێ��ی وای��ە ك��ە رۆژگاری ملمالنێكانی‬ ‫كۆپەرنی��ك و گالیل��ۆ‪ ،‬بەرۆژانی نێوان‬ ‫دۆگمایی دینی و سێكیوالریزمی دائەنێت‪.‬‬ ‫بەو ش��ێوەیە‪ ،‬كەنیس��ە لە دەوڵەت‬ ‫دابڕێندراو تەنه��ا لەپانتایی بواری ژیانی‬ ‫تاكەكەس��ەكاندا مایەوە‪ .‬لەژێر ڕۆشنایی‬ ‫ئەو هزرە تازەیەدا‪( ،‬سكافارودنا) رەوشی‬ ‫فەلس��ەفەیەكی س��ێكیوالری مەسیحی‬ ‫دامەزران��د‪ .‬ل��ە كاتێك��دا ڕۆش��نبیری‬ ‫س��ێكیوالری‪ ،‬ل��ەدەرەوەی كەنیس��ە‬ ‫توندت��ر‌و بەهێزتربو‪ ،‬پێشەنگەكانیش��ی‬ ‫(ناتیش��ف)ە‪ ،‬كە خاڵی س��ەرەتا الی‬ ‫ئەو س��ێكیوالرزمكردنی ژی��ان بو‪ ،‬واتا‪:‬‬ ‫ڕزگاركردنی لەدەسەاڵتدارێتی كەنیسە ‌و‬ ‫ناكۆكبونی خوا لەگەڵ كەنیسەدا‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەو پێی وابو كەنیسە مرۆڤ لەوە بێبەری‬ ‫دەكات كەیاسای خوایی پێی بەخشیوە‪.‬‬ ‫بۆیە (ناتیشف) پێیوابو كە پێویستە‬ ‫كەنیس��ە گوێڕایەڵی دەوڵ��ەت بێت‪ -‬لەو‬ ‫كاتەدا دەتوانرێت دەسەتەبەری جێگیری‬ ‫س��ەربەخۆی ژیانبێت‪ ،‬كەپش��ت بەستە‬ ‫بەیاسای سروشتی (كۆالریزم) ‪ ،‬پاشان‬ ‫لەس��ەدەی ه��ەژدەدا‪ ،‬جارێك��ی دیكە‬ ‫لەالیەن كانت��ەوە س��ێكیوالریزم گیانی‬ ‫وەبەركرایەوەو ئیتر بەتەواوی گەش��ەی‬ ‫كرد‪*.‬‬ ‫نوسەر لەم چیرۆكە مێژوییەدا‪ ،‬بۆمان‬ ‫باسدەكات كە چۆن سێكیوالریزم بەڕەی‬ ‫لەژیر پێ��ی پیاوانی دین��ی دەرهێناوە‪،‬‬ ‫نفوزی دەس��ەاڵتیانی لەدروس��تكردنی‬ ‫بڕیاری سیاس��یدا س��ڕیوەتەوە‪ ،‬كەواتە‬ ‫س��ێكیوالریزم‪ ،‬واتە‪ :‬راگەیاندنی مەرگی‬ ‫سیستمی سیاسی و دەوڵەتی دینی‪ ،‬كە‬ ‫ئەمە خۆی ئامانجی س��ەرەكی ئیسالمی‬ ‫سیاسیە و ئیسالمی سیاسی هەوڵئەدات‬ ‫بەهۆیەوە خ��ۆی بگەیەنێت��ە لوتكەی‬ ‫بەڕێوەبردنی واڵت و سیستمی حوكمڕانی‬ ‫و دەوڵەتی دینی خ��ۆی دابمەرزێنێت و‬ ‫لەو ڕێگەیەش��ەوە‪ ،‬خۆی ب��ۆ نێو هەمو‬ ‫جومگەكان��ی كۆمەڵ��گا ش��ۆڕكاتەوەو‬ ‫تیای��دا بەرژەوەندیە سیاس��ی و ئابوری‬ ‫و كۆمەاڵیەت��ی و مەزهەبیەكان��ی خۆی‬ ‫دەس��تەبەربكات‪ ،‬بە كەنارخستنی ڕۆڵی‬ ‫دین و ئەحكامەكانی لەپایەی س��ەرەكی‬ ‫سیاس��ی واڵتدا‪ ،‬كە داڕشتنی نەخشەی‬ ‫سیاسی و دەس��تور و حوكمە‪ ،‬مەرگی‬ ‫ئیس�ل�امی سیاس��ی ڕادەیەگەیەنرێ��ت‪،‬‬ ‫بۆی��ە ئیس�ل�امییەكان ب��ۆ مان��ەوەی‬ ‫خۆیان‪ ،‬ناچارن كە پێناسەیەكی خراپی‬ ‫س��ێكیوالریزم بەكۆمەڵگا بگەیەنن‪ ،‬بەو‬ ‫بیان��وەی كەئاینی ئیس�ل�ام‪ ،‬وەاڵمی بۆ‬ ‫س��ەرجەم كایەكانی ژیان‪ ،‬بەشێوەیەكی‬ ‫زانس��تیانە ال هەی��ەو ئەوە دەس��ەاڵتی‬ ‫كەنیسەیە كەپێویستە دەركەنار بكرێت‪،‬‬ ‫چونكە بەهاتنی ئیس�ل�ام‪ ،‬ئیتر مانایەك‬ ‫بۆ مانەوەی دینەكانی دیكە نامێنیتەوە‪،‬‬ ‫بۆی��ە لەفەرهەنگ��ی زمانی ئیس�ل�امی‬ ‫سیاسیدا‪ ،‬گوایە س��ێكیوالریزم تایبەتە‬ ‫بەدەسەاڵتی كەنیسە‪ ،‬نەك بەئیسالم‪.‬‬ ‫ڕوانگ��ە و ڕەخنە‪ :‬ئایا س��ێكیوالریزم‬ ‫و مافەكان��ی مرۆڤ‪ ،‬لەنێو ئەوانیش��دا‬ ‫مافەكان��ی ژن‪ ،‬هی��چ پەیوەندیەك��ی‬ ‫ئۆرگانی��ان بەیەكەوە هەیە‪ ،‬یان دەكرێت‬ ‫مافەكان��ی م��رۆڤ بێ س��ێكیوالریزم و‬ ‫س��ێكیوالریزم ب��ێ مافەكان��ی م��رۆڤ‬ ‫وێنابكەین‪ ،‬وەكو ئەوەی رەوتی ئیسالمی‬

‫كەژاڵ نوری‪:‬‬ ‫• لەتەمەنی ‪١٧‬س��اڵیەوە دەس��تی كردوە بەش��یعر نوس��ین‬ ‫و لەس��ااڵنی هەش��تاكاندا‪ ،‬وەك ش��اعیرێكی دی��اری ش��اری‬ ‫دەربەندیخان دەركەوتوە‪.‬‬ ‫• لەساڵی ‪ ١٩٩٦‬تا س��اڵی ‪١٩٩٩‬بوە بەبەڕێوەبەری مەڵبەندی‬ ‫الوانی كەناری س��ەربەڕێكخراوی ناحكومی تی دی سی فەرەنسی‬ ‫لەدەربەندیخان‪.‬‬ ‫• خوێندکاری به‌شی (رێ ئینته‌رگره‌یشن) ‌ه ل ‌ه په‌یمانگای ‪.ROC‬‬ ‫• لەبواری جێندەر و مافەكانی ژن‪ ،‬خاوەنی دەیان نوس��ین و‬ ‫چاوپێكەوتنە و ئێستاش دانیشتوی هۆڵەندایە‪.‬‬

‫كاری لەسەردەكات؟‬ ‫ك��ەژاڵ ن��وری‪ :‬مافەكان��ی مرۆڤ‪،‬‬ ‫لەنێویش��یدا مافەكانی ژن‪ ،‬لەفەلسەفەی‬ ‫سیاس��یدا‪ ،‬بەب��ێ س��ێكیوالریزم‪،‬‬ ‫دەستەبەرنابێت‪ ،‬نەك بەتەنیا پەیوەندیی‬ ‫ئۆرگانیان هەی��ە‪ ،‬بەڵكو یەكێكە لەپایە‬ ‫قایمەكانیش��ی‪ ،‬مافی مرۆڤ‪ ،‬بەهەبونی‬ ‫سیس��تمێكی سیاس��ی دیموكراس��ی‬ ‫مۆدیرنی س��ێكیوالرەوە بەن��دە‪ ،‬لێرەدا‬ ‫دەبێت قسە لەس��ەرئەوە بكەین كە ئایا‬ ‫س��ێكیوالریزم تەواوی مافەكانی مرۆڤ‬ ‫فەراهەمدەكات یان تەنیا بەش��ێكی؟ بۆ‬ ‫ئەم وەاڵم��ەش‪ ،‬دەبێت قام��ك بخەینە‬ ‫س��ەر ئەو دیفاكتۆیەی كە سێكیوالریزم‬ ‫لەس��ەر مەسەلەی یەكس��انی ئابوری و‬ ‫جیاوازیەچینایەتیەكان��ی نێو تاكەكانی‬ ‫كۆمەڵگای مرۆڤایەتی‪ ،‬چ قسەیەكی پێیە؟‬ ‫ئەوەمان زانی كە ئیش��ی س��ێكیوالریزم‬ ‫ئەوەیە دی��ن لەدەوڵەت داببڕێت و تەنیا‬ ‫ل��ە پانتایی بواری ژیانی تاكەكەس��یدا‬ ‫بیهێڵێت��ەوە‪ ،‬بەمە ئیتر رێگ��ە بۆ هەر‬ ‫ئایدۆلۆژیایەكی تازەی نادینی دەكاتەوە‬ ‫كە بەرگری لەداهێن��ان ‌و ریفۆرمخوازی‬ ‫بوێران��ە ب��كات و ڕەخنە لەسیس��تمی‬ ‫كۆمەاڵیەتی بگرێت‪ ،‬واتە‪ :‬سێكیوالریزم‪،‬‬ ‫وەك داینەمۆیەك��ی س��ەرەكی‪ ،‬بون��ی‬ ‫پێویستە بۆ ئاوەاڵكردنی دەست و دەمی‬ ‫مرۆڤ بۆ رەخنەگرتن لەهەمو ئەو شتانەی‬

‫كە بەزانس��تی سروش��ت ناتەبان‪ .‬بەاڵم‬ ‫س��ێكیوالریزم هیچ جۆرە چارەسەرێكی‬ ‫پێنیە‪ ،‬بۆ جیاوازیی چینایەتی و یەكسانی‬ ‫ئابوری��ی نێو كۆمەڵگا‪ ،‬كە س��ەرەنجام‬ ‫ئەو دوچەمك��ە‪ ،‬مرۆڤەكان لەپاڵ یەكدا‪،‬‬ ‫یەكساندەكاتەوە بەیەك‪ ،‬كەوایە دەكرێ‬ ‫فەلسەفەی سیاسی دەوڵەتێك سێكیوالر‬ ‫بێت‪ ،‬بەاڵم دابەش��كردنی س��ەروەت و‬ ‫س��امانی نەتەوەیی ئێجگار‪ ،‬نایەكسان و‬ ‫نامرۆیانە بێت و بەو هۆیەشەوە جیاوازیی‬ ‫چینایەت��ی لەئاس��تێكی ب��ەرزدا بێت‪،‬‬ ‫وەك چۆن ئێس��تا كۆمەڵگای مرۆڤایەتی‬ ‫توش��ی قەیرانێك��ی ئێجگار گ��ەورەی‬ ‫ئابوری بۆت��ەوەو لەرێگەی��ەوە جیهانی‬ ‫دابەش��كردوە بەس��ەر چین��ی هەژاری‬ ‫زۆرینە‪ ،‬كە لەژێر هێڵی هەژاریەوە دەژین‬ ‫و كەمینەی ئەرس��تۆكراتی دەوڵەمەند‪،‬‬ ‫ك��ە س��امانی مرۆڤایەت��ی و ئابوری��ی‬ ‫جیهانی��ان لەژێردەس��تدا كۆبۆت��ەوەو‬ ‫لەكاتێكدا سیس��تمی جیهانی عەلمانی و‬ ‫س��ەرمایەداری و بازاڕی ئابوری جیهان‬ ‫ئازادە و لە وەاڵم بەپرس��یاری پێش��و‪،‬‬ ‫وت��م ه��ەر لەس��ەدەی پانزەیەمەوە‪،‬‬ ‫س��ێكیوالریزم‪ ،‬س��ەریهەڵداوەو كەچی‬ ‫نەیتوان��ی رێگ��ە ل��ەوە بگرێ��ت‪ ،‬ك��ە‬ ‫س��ەروەت و س��امانی جیه��ان نەچێتە‬ ‫ژێ��ر چنگی كۆمەڵێك س��ەرمایەدارەوە‪،‬‬ ‫ئ��ەو جیاوازیە گ��ەورە چینایەتیە لەنێو‬ ‫گرۆهی مرۆڤایەتیدا دروستنەبێت‪ ،‬كەواتە‬ ‫قس��ەمان لەس��ەر ئەوەیە ماڤی مرۆڤ‬ ‫لەسیستمی سێكیوالری و سەرمایەداریی‬

‫سێكیوالریزم‪ ،‬واتە‪ :‬راگەیاندنی‬ ‫مەرگی سیستمی سیاسی و‬ ‫دەوڵەتی دینی‪ ،‬كە ئەمە خۆی‬ ‫ئامانجی سەرەكی ئیسالمی‬ ‫سیاسیە و ئیسالمی سیاسی‬ ‫هەوڵئەدات بەهۆیەوە خۆی‬ ‫بگەیەنێتە لوتكەی بەڕێوەبردنی‬ ‫واڵت و سیستمی حوكمڕانی و‬ ‫دەوڵەتی دینی‬

‫"‬

‫جیهانیدا‪ ،‬لەكوێی ئەو جیاوازییە گەورەیە‬ ‫چینایەتیەدایە كە ئێس��تا لەس��ەرزەوی‬ ‫هەیە؟ ئەگەر تیش��كێك بخەینە س��ەر‬ ‫ئەو نایەكس��انییە چینایەتییە گەورەیەی‬ ‫ك��ە گێتی داپۆش��یوە‪ ،‬لەژێر س��ایەی‬ ‫سیستمی س��ەرمایەداری و بازاڕی ئازادو‬ ‫رەوت��ی س��ێكیوالریدا و جیاوازییەكان‬ ‫بەژم��ارە وەربگرین‪ ،‬ئەوە بەپێی ژمارەی‬ ‫جینی‪ ،‬كەیەكەی پێوەری دابەش��كردنی‬ ‫داهات��ی دەوڵەتانە‪ ،‬تاقەتپڕوكێنە‪ .‬جێی‬ ‫ئاماژەپێكردن��ە ك��ە پانتاییی (ژمارەی‬ ‫جینی) لە س��فر‪ ،‬تاوەكو ژمارە یەك (‪0‬‬ ‫– ‪)1‬ە‪( .‬خاڵی سفر نیشانەی یەكسانی‬ ‫تەواو و ژمارە یەكیش بەواتەی نایەكسانی‬ ‫ڕەها)دێت‪ .‬لە كاتێكدا كە ئەو ڕێژەیە لە‬ ‫ڕوی دوبارە دابەش��كردنەوەی داهات لە‬ ‫واڵتانی (ئەسكەندەناڤی و واڵتی سوید)‪،‬‬ ‫نزیك��ەی ‪%0.23‬ە‪ ،‬بەاڵم لە واڵتە داهات‬ ‫مامناوەندییەكانی ڕۆژهەاڵتی ناوەڕاستدا‬ ‫ئەو ژمارەی��ە لە ‪ %0.32‬تاوەكو ‪%0.42‬‬ ‫بەرزبۆت��ەوە‪ ،‬ك��ە ئەو ڕێژەی��ە لە ڕوی‬ ‫نادادپ��ەروەری لە دابەش��كردنی داهات‬ ‫لەگ��ەڵ پێكهات��ەی گەنج��ی ژم��ارەی‬ ‫دانیش��توان و هەروەه��ا بەرزبون��ەوەی‬ ‫ئاستی بێكاریی‪ ،‬هەمویان بونەتە هۆكاری‬ ‫دروستبونی زەمینەیەكی كۆمەاڵیەتی –‬ ‫ئابوری بۆ ئەو گۆڕانكارییانەی كە ئەمڕۆ‬ ‫لە ڕۆژهەاڵتی ناوەڕاستدا لە ئارادان**‪.‬‬ ‫لێ��رەوە بۆمان دەرئەكەوێ كە گێتی لەچ‬ ‫ناعەدالەتیەكدایە‪ ،‬ئایا س��ێكیوالریزم چ‬ ‫وەاڵمێكی بۆ ئەم قس��ەیەی ئێمە الیە؟‬ ‫م��ن نامەوێ سیس��تمی سۆس��یالیزمی‬ ‫بەبەدیل لێ��رەدا ئاماژەپێبكەم‪ ،‬چونكە‬ ‫س��ەرەئەنجام ئەویش لەكۆتاییدا‪ ،‬بەرەو‬ ‫دكتاتۆریەت��ی پرۆلیتاری��او س��تالینی‬ ‫هەن��گاوی ناو‪ ،‬مەرگی خ��ۆی راگەیاند‪،‬‬ ‫كەواتە دەكرێت سیس��تمیكی سیاس��ی‬ ‫تۆتالیتاری یان دكتاتۆری سێكیوالربن و‬ ‫خاوەنی هی��چ ئایدیایەكی دینیش نەبن‪،‬‬ ‫چونكە مەرجنیە‪ ،‬تەنیا سیستمی دینی و‬ ‫ئایدۆلۆجی دیكتاتۆربن‪ .‬دەرئەنجام مەرجە‬ ‫بۆ ئەوەی مافەكانی مرۆڤ پاریزراوبێت‪،‬‬ ‫سیس��تمی سیاس��ی‪ ،‬لەسەداس��ەد‬ ‫سێكیوالربێت‪ ،‬بەاڵم مەرج نیە‪ ،‬سیستمی‬ ‫سیاسی س��ێكیوالری لەسەداسەد مافی‬ ‫مرۆڤی تیایدا پارێزراوەبێت‪.‬‬ ‫ڕوانگە و ڕەخن��ە‪ :‬مافەكانی ژن(مێ‌)‬ ‫ئەكرێت لەنێو دەس��ەاڵتێكی دینیدا‪ ،‬یان‬ ‫ێ بگات‪ ،‬ئایا لە‬ ‫پاش��خان دینیدا بە كو ‌‬ ‫بنەڕەتدا مافەكانی ژن جێی پرس��یاری‬ ‫ئ��ەم سیس��تەمەیە‪ ،‬ی��ان ش��تێكە لە‬ ‫بیرلێنەكراوەكان؟‬ ‫ك��ەژاڵ نوری‪ :‬لەم پرس��یارەدا‪ ،‬باس‬ ‫لە س��ێ چەمكی زۆر گرنگ ئەكرێت‪ ،‬كە‬ ‫ئەوانیش چەمكەكانی(ماف و دەسەاڵت‬

‫مافه‌کانی مرۆڤ‪ ،‬لەنێویشیدا مافەكانی ژن‪ ،‬لەفەلسەفەی‬ ‫سیاسیدا‪ ،‬بەبێ سێكیوالریزم‪ ،‬دەستەبەرنابێت‬

‫و جیندەری��ە)‪ ،‬كە هەریەكەیان بۆ خۆی‬ ‫شرۆڤەو خوێندنەوەیەكی تایبەتی دەوێ ‪.‬‬ ‫لەچەمكی مافدا‪ ،‬لەبەڕێوەبردنی سەرجەم‬ ‫كایە مەعریفی و سیاس��ییەكانی ژیاندا‪،‬‬ ‫م��رۆڤ بەیەكس��انیە جێندەریەكەیەوە‪،‬‬ ‫وەك ژن و پی��او دەبێ��ت بەس��ەنتەری‬ ‫دەس��ەاڵت‪ ،‬وات��ە لە داڕش��تنی هێڵ و‬ ‫ئاریشە گرنگ و سەرەكیەكانی فەلسەفەی‬ ‫سیاس��ی و بەڕێوەبردن��ی كۆمەڵ��گادا‪،‬‬ ‫پێویستە مرۆڤ بەهەردو ڕەگەزەكەیەوە‪،‬‬ ‫وەكویەك بااڵبێت و دەسەاڵت بۆ خزمەت‬ ‫و پێگەیان��دن و فەراهەمكردن��ی ماف��ە‬ ‫مەدەنی و ئازادیە سیاس��ی و ئایدۆلۆژی‬ ‫و رۆش��نبیری و ئابورییەكان��ی ئەو دو‬ ‫رەزگ��ەزە هەڵس��وڕێت‪ ،‬ئای��ا چەمكی‬ ‫ئازادیی م��رۆڤ لەس��ەرجەم كایەكانی‬ ‫فۆرمی ژیاندا‪ ،‬لەكوێی هێڵ و ئاریش��ە‬ ‫دارێژراوەكانی نەخش��ەی سیاس��ی و‬ ‫فەلس��ەفەی دۆگماتیكی دەسەاڵتی دینی‬ ‫دای��ە‪ ،‬بە پێوەری هەردو چەمكی ماف و‬ ‫ئازادیی‪ ،‬ك��ە بریتیە لەتیۆری جیهانێكی‬ ‫هاوتا‪ ،‬لەگ��ەڵ زەماندا؟ ئەگەر ئێمە ئەو‬ ‫راس��تیە بزانین كە لەكۆی فەلس��ەفەی‬ ‫ئاینەكاندا‪ ،‬پیاو س��ەنتەری ژیانە و خوا‬ ‫لەپێش درس��تبونی ژن دروستی كردوە‬ ‫و ژن��ی ب��ۆ هاودەمی ئەو دروس��تكردو‬ ‫تەكریس و فەراهەم��ی كرد‪ ،‬كامەیە ئەو‬ ‫جیهان��ە س��ەردەمیانەی ك��ە لەفۆرمی‬ ‫ژیاندا‪ ،‬دین بۆ ژنی دەخوڵقێنێت!! ئەگەر‬ ‫گوزەرێك بەالی تێزە فەلەس��ەفیەكانی‬ ‫«كۆندیرسە» بكەین‪ ،‬ئەوە مافی مرۆڤ‬ ‫الی كۆندیرس��ە بریتیە لەئازادیی فۆرمی‬ ‫ژیان‪ ،‬ئازادیی ئاب��وری‪ ،‬ئازادیی بیروڕا‪،‬‬ ‫زیاتر وەاڵمەكەم خوردكەمەوەو سێ ئاین‪:‬‬ ‫(جولەكە و مەس��یحیەت و ئیس�ل�ام)‪،‬‬ ‫بەنمون��ە وەربگ��رم‪ ،‬بەپێ��ی بیروڕای‬ ‫توندڕەوەكانی ئاینی جولەكە‪ ،‬ژن لەكاتی‬ ‫س��وڕی مانگان��ەدا (گاڵوە)‪ ،‬تۆ ئەگەر‬ ‫گاڵوبیت‪ ،‬رێزو ماف و كەرامەتت لەكوێی‬ ‫ئ��ەو گاڵوبونەدای��ە؟! ئەم��ە لەكاتێكدا‬ ‫ت��ۆ ب��ەر لەهەمو ش��تێك‪ ،‬پێویس��تە‬ ‫بەحورمەت��ەوە لەپاڵ س��ەرجەم چین و‬ ‫توێژەكانی كۆمەڵگادا بژیت‪ ،‬لەئیسالمدا‬ ‫ب��ەدەق لەقورئاندا‪ ،‬هاتوە‪ ،‬كە ئەڵێت‪(:‬‬ ‫ان اكرمك��م عند الله اتقاكم)‪ ،‬كەواتە ئەو‬ ‫كەسەی كە الی خوا پیرۆزە‪ ،‬ئەو كەسەیە‬ ‫كە لە هەموان‪ ،‬بەندایەتی كردنەكەی بۆ‬ ‫خوا زیاترە‪ ،‬ئەو كەس��ەش ئەو كەسەیە‬ ‫س��ەرجەم فەریزەو س��ونەتەكانی دەق‬ ‫و ئایەت��ە ئامادەكراوەكان��ی ه��ەزارو‬ ‫چوارس��ەدو ئەوندە س��اڵ‪ ،‬پێش ئیستا‬ ‫پەیڕەوئەكات‪ ،‬كە بەڕاس��تی دەقگەلێكی‬ ‫تیایە‪ ،‬ك��ە تەنانەت بیرلێكردنەوەش��ی‬ ‫حەوسەڵەی ئەوێ‪ ،‬نەك جێبەجێكردنی‪،‬‬ ‫كەواتە مرۆڤ بەه��ەردو ڕەگەزەكەی ژن‬ ‫و پی��اوەوە‪ ،‬ئازادیی هەڵبژاردنی فۆرمی‬ ‫ژیانی خ��ۆی نیە‪ ،‬بەڵك��و فۆرمی ژیان‬ ‫الی دینی ئیس�ل�ام‪ ،‬كۆمەڵێك س��نوری‬ ‫دیاریك��راون‪ ،‬كە ئ��ەم تەنیا بۆی هەیە‪،‬‬ ‫لەسەری بژی‪ ،‬بۆش��ی شیكراوەتەوە كە‬ ‫چۆن لەس��ەری ب��ڕوات‪ ،‬هەروەكو چۆن‬ ‫لەئاینی مەس��یحیدا‪ ،‬قەشە ئەڵێت‪( :‬‬ ‫بیرمەكەرەوە‪ ،‬من هەر چیم وت‪ :‬تۆ بڵێ‬ ‫ئامین)‪ ،‬جا باشە لەنێو سیستمی دینیدا‪،‬‬ ‫كە پیاو سەنتەری ژیانەو ژن لەنێو پێگەی‬ ‫خێڵ و خێزان��دا دەكات بە هەڵقە هەرە‬ ‫الوازترینەك��ەی كۆمەڵگا‪ ،‬ئەگەر پیاو بۆ‬ ‫خۆی مافی ئازادیی بیروڕای نەبێت‪ ،‬ئایا‬ ‫ئازادیی ژن لەكوێی ئەو سیس��تمەدایە؟‬ ‫ئەگ��ەر ئازادیش نەبێ��ت‪ ،‬ئایا مافەكانی‬ ‫كامانەن؟‬ ‫* لێرەدا س��ودم لەم س��ەرچاوە وەرگرتوە‪:‬‬ ‫سێكیوالریزم‪ ،‬د‪ .‬احمد زاید الخشاب‪ ،‬وەرگێڕانی‬ ‫بۆ كوردی شینیكی پێگەی كەوانە كورد‪.‬‬ ‫** خوێندنەوەیەك بۆ ڕوداوەكانی ئەمدوایەی‬ ‫ناوچ��ەی ڕۆژهەاڵتی ناوەڕاس��ت‪ ،‬ل��ە ڕوانگەی‬ ‫(ئابوری سیاسی)یەوە‪ ،‬بەشی یەكەم وەرگێڕانی‬ ‫لەفارسیەوە ئەمیر مەحمود‪.‬‬