416 by chawder news

01:Layout 1

4/14/2013

10:00 PM

Page 1

:þwBýw þìçxýC þÝÈo½LxK

»ðBÜ»¾ArHýè ºtÉø þülðºôºu q»G»è þìçxýC þPxýè þðBñÉùÝÉK

2013/4/15 »íì»„ ôk )416( ºqBìu

ºtÉø ó»üæ»è þìçxýC þÝÉPxýè þðBñÉùÝÉK ,»üAõÉK þwBýw þìçxýC þÝÈ o½LxK :R»HüBƒO-rƒÈkôBƒ_ »ýýìçxýC ºtÉø þðõG ÿºô»Cq»G»è ,»ðBÜ»¾ArHýè ºtÉø µóBPwkqõÜ þè»â þülðºôºu q»G»è ,ºô»ðBÜ»ýìçxýC ºtÉø RBÜô»C »Ýðõ_ ,»ýýð ‡BG þPÉÜ»ü ô|óAo½â »ðõíð ½G AlÜ»üºq»G»è »Ýük þðBÜ»ð»üæ Á»â»è óBÜºqBÜºtýÔBcõì .óAlýðBíè»Ì ô|ÁArHýè ÿºq»G»è »Ü ÿ»ðAtÉø ô»C q»w »ð»gºk þñÈ q»ð þü q»ãƒü qBƒÜ óBÜºqBÜºtýÔBcõì ºtÉø»è †ü»ñgºq ,ºô»PÈ rÜºkôÃG AkõOBøAk þðBÜºqBìu»è »Ü "rÈkôB_" Á»â»è AlýÝÉñOô»ÝÉKôB_»è ,YðBìrÜ ½ÜrÉ„ .k »íøºô ô»C ºõýðAõPðBü»ð BPxÉCBO óBPwkqõÜ»è óBÜ»ýýðBíè»Ì »¾ArHýè ºtÉø" QÉ¾ºk µQÈ râºk óBPwkqõÜ þðBÜ»ýýðBíè»Ì ëArHýè ÿrO»_ rÈu»è òðAõOºk óBÜ»ýýìçxýC »ü½G q»ø ºôBñÉø óBýPxÝ„ Akºô»è ,»ýýð rÔõÜ ôkBdéýC R»ýýðBíè»Ì »Ü òñÉÝ…G #.òüvG AlýwBýw þìçxýC ÿrO»_ rÈu»è òðAõOBð óBÜ»ýýðBíè»Ì ô|zArÜõíük ëArHýè ïÂ»G ,òüvG AlýwArÜõíük

»ü»ðBPÔ»ø þýO»üÂ»ì½Ü ,ÿrýHÜBðôq ,þwBýw þÜ»ü»ìBðu¼q

þPÉÜ»ü»è ÿºqk»Ð ô»C ºõOô óBíýOqBK »G| :qBýPg»G æ»ì ó»ÜBð þ¾õHØ óBì»ÜºqºôBì»W,ºô»PÈrÜ»ñÜB_ ºôArÜ ‡BG þPÉÜ»ü þðBÜºqBüpG q»â»C # þPÉÜ»ü þýƒO»ƒüAkrƒÜq»ƒw BƒG ,òƒýƒð ÿºô»ðlðB„ºõ¾»ø ½G þüBwBCBð þñP…ýðAk RBÝG ÿvýOArPw ÿ»ìBñOô»ÝÝÈ q

þOqBK µþPÉÜ»ü þülðºõü»K þüBü q µÛq »è qôôk qBýPg»G æ»ì ô qBü pG ô»C ,ó ½ýws ½K ½C µó»üæô ôkq»ø ,þOqBK µþPÉÜ»ü þðBÜ½âõPƒÕƒâ ,þðArýì ôºlð»G ÿ»Ü»ü q»â»ìBðu ¼ q ºrãð½Ü µó ô ôApGqºk BPxÉC BO»ø ÿ»ðBPxÈõ¾»ø þÝÉ„»G .ºôAqBC»O½Pxg ÿ ôB_q»G þÝÉwBGõãðºk ,ó ½ýws ½K ½C ÿ»Ü»ìÂºô .òðBñý…ð ßõHxü»Ô þðArâ»ñgºq þ…ýÝÉ„»G µòýíwºq þO»wBýw »Ü»wBGõãðºk .»ìq»â óBÜ»wBG ÿºô»ðAlÝÉè ,Al…ýPÉÜ»ü þðBÜ»ðBâq ½C ôBð»è q»w»è ß»ü»PxÈõ¾»ø ,þüBü q µÛ q »è q ô ôk ,ôõG Qw»G»ì ïæ ,AkºqBOô ï»è þðAs ½x¾k µïAlð»C þO»HüBO»G µþP…â ÿAq BO»ø ,ï»ÝG þOqBK µþPÉÜ»ü þülðºõü»K .òñýHG ólðBü»âAq ÿ ôAuºôAu »è q ô ôk ,ó»ø õÜºô óBÜºôAkô q ÿBìAq ½ðBK ,þPÉÜ»ü ,ºô»ðBPwkq õÜ þðAqºlXðºq ÿ»¾»ì½Ü þðlðAq s»ìAk»è ,»ü»ø ÿ»Oºô»C ,þPÉÜ»ü ÁBw )10( ÿºkAoBO»ø ,þwBýw µþÔ»xè»Ô µÿ u ½è½ülüBC þÜ½ÜBð »Ü Jtýc ï»Ü»ü ,»ðBýÜ½ÜBð ï»C .ºôõG óBPwkq õÜ þOArÜõíük þOqBK ,ôõG»ø Bý¾»â»è ,½gôBð ÿ o»„ µÿ u ½è½ülüBC ÿ ô ô o»è ïÂ»G ;ºôõOBø Akq»w»G óBýðAo½â ,óBÜ»ü qBÝðAo½â þÉK»G µó ô ôBì óBü½g õÜºô ,óBÜ»ýü»ñý`ñG »ýü sAôBýW ,Akq»øô»â »è ,ºô»ýÔ»xè»Ô .òñÉí„ºk îüArG ,þOqBK ÿ»éèõâ ÿ vÈ pPwºk ï»Ü»ü ºô»OBw»Ür_ ô»è ,ºô )1976( þ¾Bw»è BO»ø ,½gôBð ÿ o»„ þðBýðBGq õØ þè½K òýì»Ü»ü »ð»Üºk þðBÜ»¾BÄ»ø ô ¼ s»Ì þüBO½Ü ½G óBÜ»¾ô»ø ôõì»ø .B…ÉÜ ÿºvÈ qk o»„ ,óBÜ»èBÕð»C ÿlð»Gô q»w .ó ôõG ºkõùÉG ,ôõGBxgºo»ð þO»GBG þWq»ìõè»ø ÿºô»Cq»G»è ,þðBñÉùÉK þWq»ìõè»ø ,óBì»ð µóBì þOBwºqBÜ ÿ ½ø»G ,ºô»ðBÜ»èBÕð»C þìºkq»w»è ôºô»PÈ q s ½Øºk òü o»KAq þè»ø ,Ëq s»ìºkAk þðBPwkq õÜ ÿºq»G ,ÊÙ¾õgºk þO»GBG R»ìõÝc µóBì»èq»K þðBÜ»Oô»ÝPwºk ,ókqAvH¾»ø ,þüAô»P„BC )1993( þ¾Bw BO»ø )1998( BO»ø µÊìô»Ø»C AlðAõÉð»è ,rPxü râ»ð þÝÈ o»„ ,ºô»„Aôk»G »ì»è .ÿk»PÈk þüºqAlýC ô ôk ôtÉø þãð»wôBø þWq»ìõè»ø ºô»„»ÐBð½Ø ï»è .Êƒð»ƒüBƒgºk »Ü ,q»HìBPLw ÿ/11 BO»ø ïÂ»G ,ºô»OBÜºlÉLPwºk þP„BC ÿ»w¼ rK ,Êxgºoºk ÿ o»„ ÿºô»ðAl¾»øq»w ÿ q»â»C þwrO»ì ôºô»PÉÙ¾õgºk þO»GBG þWq»ìõè»ø ,þOqBK µþPÉÜ»ü þðBÜ»„»GôBø »Üq»C þðlðAo»KAq ÿ rPðAôArÔ þÝÈlð»øºq ,½gôBð .æô ôkq»ø ïºkq»G »OBgºk ÿ»ìBñOô»ÝÈ q ,ïAk»w þðlðBgô q ÿAôk ÁBw qAõ_ ,Ak )2007 ÿ s õì»O ÿ/27( »è »PÈ ô»Üºk þPÉÜ»ü ÿlðºõü»K ,ºô»„»ñOô»ÝÈ q ï»C ÿAôk»è .Ë rÜºkq ½ì ÿ výOArPw q»w»è ;AlðBPwkq õÜ ô»Ü»_ôBð µÛArÉÌ»è qBýPw»ø µËõð BKAq»w þwBýw þÝÉg¼k óBPwkq õÜ þðBÜ»_ôBð þðkrÜqBâs q µÁAqlýÔ þØArÉÌ ÿºô»ðBñOBýðõG ÛArÉÌ þPwBC -þwBýw þÜ»üºõÉ_qAõ_ ÿlð»GBK rPýC †ýPÉÜ»ü ,ºôAqBC»PÈk îÈ q»ø ÿºôºqºk»è »ì»C .ÊñÉìBð ÿ q»Gôºô»è ÿkAsBC ß»üºkAoBO»ø µÊGºk ôArÜq ½ì þðApíÜõƒc :õÜºô .RAkºl¾»øq»w Ëõð ÿ»Oô»Üqºk ôºkqBük ,AlðBPwkq õÜ »è ,AlÝÉOBÜ»è ï»C þìBXðºq»w ..Ëô»Üºl…ÉK ,ókqAvH¾»ø µþwArÜõíük ÿºô»ƒðkrƒÝƒýƒØBƒO .ºô»OBÜºlÐBw AlOÂ»wºk q»HìAq»G»è ÿ ½g þO»wBýw ó ½ýws ½K ½C ,»ñOô»Ý…ÉK »üAqlð»ü»â ôºô»ðArÝ¾õØ þPÉÜ»ü ôBð þðBÜ»…ÉÜ ,AlýwBýw ÿ»ðAq ôºk ï»è q»ø ÿ ôArÝðAô oºôB_ þìBXð»C Êw »Ü ,óAo½â ÿºô»ñOôtG þPgºôBð ÿºô»ðõGBýW :ºô»Oô»ÝÉè .þPÉÜ»ü þéük»G »PÉHG þðAõPü»ð †ýðAo½â ôArÜ sAôæ þPÉÜ»ü -1 þO»ìõÝc µóBì»èq»K þPwBC q»w»è þO»HüBO»G ,ôõG rOtÉø»G þOqBK -2 .óBPwkq õÜ q»w »Pxg rOBü s óBü qB…Ô ôlð»xðBüºq»K óBÜAq»ãìçxýC »ð»üæ -3 .þOqBK µþPÉÜ»ü µRÂ»wºk ÿ»¾»ø ,þPÉÜ»ü )2010 þwqBì ÿ/7( †ýØArÉÌ þðkqAvH¾»ø Aôk þìBXðºq»w ÊK óBì»èq»K þðBÜ»ýwq õÜ ÿºqBìu »è ÿ qºlãðºk ÿºqBìu »Ü krÜ þwq õØ þÝýñÜ»O ½G ºô»ðBì»èq»K þwq õÜ )22( »è þPÉÜ»ü ºô»üBÝ„ Aô ÿ»Ü»ìBXð»C ,ôõG rPãðrâ #.ÿ s»GAk ïAlð»C )14(

ºo»Kæ ½G

òüu ôBø|:½O½Ô

»üAlìºkq»G»è ÿºkqAvG ôk AlýOqBK q»HìAq»G»è þPÉÜ»ü :qBýPg»G æ»ì

Ak»Wq»ìõè»ø ï»è þPƒÉƒÜ»ƒü þƒðBƒÜºqBƒü pƒG Alü výOArPw ÿ»ìBñOô»ÝÝÈ q ÿºõÉ_qAõ_»è þýO»üAkrÜq»w þð»ìõXð»C BG ,»ýýð ‡BG µRBÝG þüBwBCBð þÝÉñP…ýƒðAk ,þƒPƒÉƒÜ»ƒü ÿºô»ðlðB„ºõ¾»ƒø ÿ»ƒð»ƒüçƒÜ»ƒü ÿ qBƒü pƒG þðBÜºqBü pG ÿ»ðAô»`ÉK ,»Ü»ƒìBƒñƒOô»ƒÝÝƒÈ q ÿ ôArÜlð»w»K þOq ½KAq ôºrãð½Ü òýì»ùÉw ÿ qBü pG »ñü q ¼ s »Ü .RAlG ,þP…â ÿ rÉOrÝw ÿ rƒýƒG †ƒýƒñƒì qBƒ_Bƒð ,Êƒƒñƒƒýƒƒãƒƒð»ƒƒø ,Ak #."ïºlG qBü pG ó ½_ ,ºô»ì»ÜºlÉè

ß»ƒð ,þƒPƒÉƒÜ»ƒü ÿ qºôBƒì»ƒW ôlƒýƒƒÌAô»ƒƒØ þðB„¼ rg q»â»C õÝ¾»G ,RBÜBð óBPýðAõýP…K ,AkrÉèô»ø»è þO»HüBO»G ,RAlGô q ÿ qºôBì»W µïAlƒð»ƒC óAqAs»ƒƒø »ƒƒÜ ó»ƒƒÝƒƒG ÿ ôBƒƒ_ºq q»ƒw »ƒñƒÈ u pƒG †ƒýƒPƒÉƒƒÜ»ƒƒü ÿ qºôBƒƒì»ƒƒW | .óBÜ»ìBØ»„ þƒƒƒüBƒƒƒO½ƒƒƒÜ»ƒƒƒè qBƒƒƒƒýƒPƒƒƒƒg»ƒƒƒƒƒG æ»ƒƒƒƒƒì ÿ»ü½Ùì½Ùì ô»C ÿºqBG»è ,Al…ü»ÜºqBOô q»w þO»wBýw q»w»è AlýüAôk ÿºu ¼ q lð»_ ï»è q»ƒâ»ƒC" QƒÉƒ¾ºk ºõƒHƒPƒƒwq ôk þƒƒPƒƒÉƒƒÜ»ƒƒü

:þO»üÂ»ì½Ü ÿqBGôqBÜ ôqBÜ ÿrüsºô

qBÜ þè»ø òýðAõOBð ºô»ñüs¼lG óBXð»â ½G

,ëæ»W ïBì ÿ»ƒÜ»ƒñƒOô»ƒÝƒ„½ƒg»ƒð †ƒÉƒK µîÈ q»ø óAõÉð þülðºõü»ƒK þƒðõƒGs ½ƒ¾BƒC»ƒè ÿ»O½ÝüBG ï»ƒC »ƒPƒ…ƒü»ƒâ BƒO»ƒø ôkAlƒÐ»ƒG ,Ak»ýüAôlì»è †ýðAqBPðBì»èq»K µRºqAsºô ÿ»ñýGBÜ »Ü" QÉ¿„ºk ."Arg tÈ ôAq»K þPÉÜ»ü ÿ ½âõPÕâ ÿÂBG ÿ»ðvýè ,ArÝPwô qk Rô»c ô qAk»íO»¾ôºk þðkqAõglñÈõw †ÉK ,þPÉÜ»ü ô»C ,ºq»G ºq»G AlðBìqBü pG ,ÿ»Ü»ƒñƒýƒGBƒÜ ßBÜ Á»â»è »Ü ,»ü½G ,òý¿Éø»ð »ýýãð»wæ þƒOqBƒK þƒ¾BƒÄ»ƒø òƒülƒð»ƒ_ µóBƒÄrƒýƒƒ`ƒƒÉƒƒð îÜBc ,fBO»Ô q»ìõÌ( óÂBÄ»ø )2012/2/7( æ»ì ôk»íc»C kBíýÌ ,týüBG óæ»wq»C ,qkBØ óBíÉK ÿ ôBÝ„Aq»G µòýP…ýðAk )qBýPƒg»ƒG µëæ»W ïBƒì þƒðAõƒýƒPƒ…ƒK q»ƒâ»ƒC :òƒOõƒâ þñOô»Üq»w ½G ,óBPƒýƒwBƒýƒw þƒG»ƒPƒÜ»ƒì q»â»C ïÂ»G .òüºkBìBC ,Ëôºk »Ü»ñýƒGBƒÜ ôlƒýƒÌAô»ƒØ µóBƒâq ½ƒC þƒØBƒG þƒðAõƒýƒPƒƒ…ƒƒK ,òGBýñ¾k ,»Pxü õÉK óBPýPÉÜ»ü ÿ qºôBì»W ô»C ô»ü»ø AlO»ìõÝc»è ÿ»ýýãð»wæ ï»C BO»ø ,ºô»PÈ rÜ»ñÜB_ ,ºôArÜ þPÉÜ»ü »è ÿºqk»Ð

4 5

»üAõýÉK ,qBýPg»G æ»ì :R»HüBO -rÈkôB_ ôk Alü»Ü»ðBíü»K ôBø q»HìAq»G»è þƒPƒÉƒÜ»ƒü óBƒƒƒü ,»ƒƒƒüAlƒƒƒƒPƒƒƒƒwºkq»ƒƒƒƒG»ƒƒƒƒè ÿºkqAvƒƒƒƒG ,ºô»PÉ…ÝG ÿ výOArPw ÿ»ìBñOô»ÝƒÝƒÈ q»ƒè ÿ qBƒƒü pƒƒGAôk »ƒƒè tƒƒÈ q QƒƒƒÉƒƒƒGºk kõƒƒƒgBƒƒü QÈ rãG ,»ýƒýƒOqBƒK »ƒÜ ,ÿ»ƒÜ»ƒðBƒíƒü»ƒK ôBƒø þì»ýÉw ÿ»ãÈ q Ak»Wq»ìõè»ø ï»è" QÉ¿„ºk | ."»ýýð AlPwºkq»G»è ÿ»Pwºk ÿ ôArwrLÉè ,qBýPg»ƒG æ»ƒì ,þPÉÜ»ü þýwBýw þG»PÜ»ƒì þƒü pƒÉƒâqBƒÜ Ak"rÈkôB_" ÿ»üºqBìu ï»C ÿ qBOô q»ƒw»ƒè þOqBK µþPÉÜ»ü þülðºõü»K" þðB…ýðôBð»G µóB…Ý¾»ø»G ºuBìBC "þüBü q µÛ q »è q ô ôk µRBÜºk »Gtc ôk ô»C þülðºõü»K þðB…ÜAk »Ü QÈ râºk þOqBK þO»wBýw»è †ü»ñgºq µþƒƒãƒð»ƒwôBƒøBƒð þƒƒO»ƒƒwBƒƒýƒƒw q»ƒƒƒw»ƒƒƒè AlðBÜ»ãðrâ ºqBü pG»è þPÉÜ»ü þñPxgtÈ ôAq»K ÿ qk»ƒÐ ºô»ƒ„ºô q ô»ƒƒè ôºõƒƒG ïAôºkq»ƒƒG QÉ¾ºk ôArGôBð ºô»üºqBGô»è .ºôkrÜ þPÉÜ»ü»è ,óBÜ»ãðrâ »ýýwBýw ºqBü pG þÝÉ„»G»è"

ÿqºô»O

þðBGqõØ þwrK ...ëBÕð»C

| òìAôºkq»G jB_BØ þðBìqºk þðBñÉø»è,óBÜBýÔBì òÈrÝG rOlðõO óBÜAtw »Pxü õÉK :þPwô qlð»O þOºqAsºô þƒOºqAsºô ÿ vƒÉƒG»ƒOô ºô»ƒƒýƒƒ„½ƒƒg ÿæ :lðBü»ƒâAq ÿ"rƒÈkôBƒ_" »ƒG ,þƒýƒPƒwô qlƒð»ƒO »ýýð ÿlðºõü»K »ðAôAkô q ô»C ÿºô»ðõGºqBGôk »ýýPü rG ÿ»ÜºqBÜ½ø õƒÝƒ¾»ƒG ,óAk»ƒðAtƒw»ƒG ô»è ÞÈ pG þñOBø µÓB_BØ þðBƒìqºk þƒðõƒG»ƒè †ýìºôk ÿ qBÜ½ø ,ÓB_BØ ÿºõÉ„»G »ðBðBìqºk .óBÜ»ýüBíñÈ q»G »ðõG»ð lð»GBK þ„»ðBw»Ü ô»C " þ…ýOô ,qkBØ y¾Bg ,ºõG»ø óBü õ_q»w»GºôBì þðBìqºk rP…ƒÉƒK òüAkºô»C Á»â»è ‡BPxÉC ,BâkAk »ñüºlðBüºk #."òÈ rÝGrOlðõO óBÜAtw

.BâkAk»G ó ôAqk µó ôArÜrýãPwºk þýPwô qlð»O ÿ»ðvýè þÜ¼ q»w ÿ rãÉW ‡BPxÉC BO ,»üAõýÉK ,óBPwkq õÜ þðBì»èqBK»è þíÈ q»ƒø »ƒPƒÈk jBƒ_BƒØ ÿºõƒÉƒ„»ƒG óBƒìqºk þ„»ðBw»Ü ô»C þðAk»ƒðAtƒw µóBƒPƒwkq õƒÜ ÿ qBƒÜ½ƒø ,ºôkrƒÜ óBƒüºqBƒƒÜ ô»ƒƒC rƒƒPƒ…ƒÉƒK .þO»üºô»ðõGºqBGôk QÉ¿„ºk "rÈkôB_" ½G ,ôBñ„½g sAoôBø ,ºôkrÜ óBü»ðAqBÜ ô»C ÿ»ðBw»Ü ô»C rP…ÉK" óBü»ðAqBÜ ô»C þ„½Kºkq»K µó ôAqk»ƒð Atƒw ."ºô»PÉGºkºqBGôk »ü½G ,ºôArÜ

‡ºq þÝÉðBPwAk þð½O »wõñG

ÿtü s»Ì óBü»G

z»Ü 30 ,rÉèô»ø |ÿ qB„»è ôkrGAq ÿ»PÔ»ø ºô»ñýPwBÄ»C |ÿ s qºk| þðBñÉøqBÜ»G| ÿ ½ƒø»ƒG ÿ»ƒðAôºq µAlƒPƒwºk»ƒƒè óBƒƒü ôBƒƒ_| þƒƒüBƒƒñƒƒýƒƒG .ºô»O»ðôAo»â óBü21 BPxÉCBO »Ü ,óArÜBýÜq õO| ºô»ñý¾½ÝÉè ÿ»ðvýƒè þƒÜ¼ q»ƒw lƒýƒ„ºq AqAk qAõ_ :lðBü»âAq ÿ"rÈkôB_"»G ,»ÜºôAkô q»ƒè þÜ»ýOÂôBø †ýðAô»C ,òì»gq»Pì»ƒÜ ó»ƒüæ þñü pÜ ÿ»ðvýè ô s ½ø ÿBƒýƒðBƒLƒì½ƒÜ µßq õƒO þ„»w»Ü ô»C µóBÜ»ýýPxü ôAlÉƒK µóBƒìqºk þýO»üAq»GºõÈ o»G»è ºõOrâqºô ÿ»ƒÜ»ƒðBƒìqºk †ƒƒƒýƒƒƒƒw»ƒƒƒƒÜ Rô»ƒƒƒƒc ,þƒƒƒƒPƒƒƒƒwô qlƒƒƒƒð»ƒƒƒƒO

þðBñÉø»è óBÜBýÔBì :ºq ½G ïAqBC -rÉèô»ø ÿºõÉ„»G õ_q»w»GºôBì µNArg þðBìqºk ,òìAôºkq»G óBPwkqõÜ þíÈ q»ø ôBð ½G jB_BØ þOºqAsºô AkôkrGAq ÿºôBƒì»ƒè AlƒÝƒÉƒOBƒÜ»ƒè þPw»HÈ râ îÈ q»ø þO»ìõÝc þýPwô qlð»O þñýñÝ…K ½G þðBPü rG þÜ»üBýðBLì½Ü Á»â»è ,»üAõýÉK †ýÝÈ qBPðBì»èqBK ,ºôkrÜ óBìqºk ô»C »ü½G ,òýð AlPxüõÉK þPwBC»è óBÜAtw þOºqAsºô ÿvÉG»Oô ,ºô»ñGºkºqBGôk »ðAqBÜ »PxüõÉK ,ºô»OBÜºlPg»W †ýPƒwô qlƒð»ƒO .òÈ rÝG rOlðõO óBÜAtw

ÿ»ã¾»ì½Ü þðkqBLw óBÜæ»ì»G ÿkqõÜ

óAô»gBG ëkBÌ .k

info_chawder@yahoo.com

R»HüBO

2013/4/15 »íì»„ ôk )416( ºqBìu

óAo½â ÿºô»ñƒOôtƒG Á»ƒâ»ƒè ,qõƒƒPƒƒwºk þƒƒwrƒƒK q»ƒƒw»ƒƒè “ òülð»GBK ÿºõÉK ‡BPxÉC BO»ø ôºôôkrÜ AtíýC óBíñP…ü»ãÉPÝÉè ß»ü ïõG»ð ºkBìBC ,ïõƒG †ƒýƒ„o½ƒ„ .îñÉÜqlG ß»üæ aýø ½G þPÉÜ»ü þñÉùð !»ýýð æ î…ýì»Ü þñÉùð .þOqBK R»HüBO qAõƒƒƒ_ q»ƒƒƒø þƒƒƒwõƒƒƒwBƒƒƒW þƒƒƒéƒƒƒüBƒƒÔ ArÝ„BC †ýðBPwkq õÜ ÿ»Üºq»ÜrýâAk .ºs q»G óAlýø»„ þéÉÜ õÜºô ïq»w ,ÊHG ï»è ÿ»ðAlð»âBK ô rK ô»C ôõì»ø ,»ü½G þPÉÜ»ü þO»wBýw q»w»è ,Ak»ü»PÔ»ø µókqAvƒHƒ¾»ƒø þƒðBƒÜ»ƒwrƒK q»ƒHƒìAq»ƒƒG .òÈ rÜºk µó ô ôArÜ îÈ q»ø þƒÜ¼ q»ƒw óBƒƒƒÜºlƒƒƒð»ƒƒƒâBƒƒƒK ô rƒƒƒK ÿºôBƒƒƒ_q»ƒƒƒƒw q»ƒƒø ½ƒƒG µÊƒƒG ºô»ƒƒÜ»ƒƒýƒƒÈõƒƒÜq»ƒƒø»ƒƒè óBý…ýðkq»â µîÜBHÉG ,ÊG †ýÝÉìAq»ì ÿºqBG»è ß»ý_q»ø »Ýðõ_ .ï»Üºk kAsBC ºô»ƒðkqAvƒHƒ¾»ƒƒø µîƒƒÈ q»ƒƒø þƒƒÜ¼ q»ƒƒw .ºôõG þPÉÜ»ü ÿ qBü pG ,ÊGAqlð»ü»âAq q»G»è ,qBü pG þPÈ qBýwrK q»G »è î„½g þðlðAu ô q ô óBü ,ó ½ýws ½K ½C ÿ»ñgºq þðAkBG µóAkæ kõgBü ,óAs ½x¾k ÿ s ½w ôõì»ø ô»C q»G»è »ð .ºô»ìskBð ,óAqBG»èBð óAõÉð ÿ ôkq õGAq ÿ»ü»ƒ…ƒÉƒG ô»ƒ…ƒÉƒÜ q»G»è »ð .»ýýOqBK »è îØq ,þOqBK µþPÉÜ»ü ,‡BPxÉC ÿ»üBƒK ô»ƒéƒK µRô»ƒÝƒPƒwºk ó ½_ þPÉÜ»ü .ï»Üºk þOqBK ½G þüAq»ì ôºôlƒƒðBƒƒü»ƒƒâ ïAôBƒƒC ,ÊƒƒGAk ÿ qBƒƒü pƒƒG ß»ü»xØ ºô»ðõG½Ü »è .ºô ôlƒðBƒü»ƒâAq ï½g ºô»ðõƒG½ƒÜ ÿºôºqºk»ƒè µï»ƒÜBƒð »G ó õGlð»GBK .ºô»ìslG þPÈ qBýwrK q»G»è þOqBK µþPÉÜ»ü þðBÜ»„»GôBø ºqBü pG ÿ»ƒƒìBƒƒñƒƒOô»ƒƒÝƒƒÈ q ÿºõƒƒÉƒƒ_qAõƒƒƒ_»ƒƒƒè ‡sBw µîðAsºk ßq»C »G ,Alü výOArPw q»w»è ,»Ýük þÜ»üæq»ø µþOqBK Á»â»è þOô»ÝPƒwºk ½ƒG ,þƒPƒÉƒÜ»ƒü þƒGBƒxƒc ,ï½ƒƒg þƒƒ¾Bƒƒc»ƒƒG ‡»ƒƒG ,þƒƒO»ƒƒHƒƒüBƒƒO ‡ºô»C BG .»ýƒýƒwBƒýƒw ÿ qAs»ƒìq»ƒ„ »Ü ï»ÜºlÉK þÜqºk ,ÊPwºõG ºôæô»è ,òÈ rÜºk ÿ»ðAlð»âBK ô rK ï»è ÞÉ„»G Akºq»Ýð»C »è ÿºqBOõâ ô»G »ðkrG þéýÐ»G ï»ƒÜºô»ƒO»ƒð þƒwArƒÜõƒíƒük þƒÔBƒì ½ƒG ½ƒƒG Bƒƒøºô q»ƒƒø ;krƒƒÜ îƒƒ„»ƒƒÝƒƒ…ƒƒÉƒƒƒK ô»ƒƒC ÿ q»ƒƒãƒƒü qBƒƒÜ ÿºô»ƒƒðkrƒƒÝƒƒì»ƒƒƒÜ þðBÜºôAkô q q»w»ƒè »ƒü»ƒðBƒPƒxƒÈõƒ¾»ƒø þðArü»Ø ,ô»Ü»Ý¾»g ÿ»…ÉÜ ,ô»Ü»_ôBð ,î„Býñ¾k ïÂ»G .þðBíÉéw þðBÜ»ÝðBƒG þéýÐ»G óBü ,QwAoBð ÿºlƒð»ƒâBƒK ô rƒK ,ó ôBC q»w þÙ¿G þñ„»_ ,AlO»wBýw»è ïÂ»ƒG ,òƒñƒÈõƒðºk óAõƒƒW ºôºq ô ôk»ƒƒè .»Oq õÜ q ¼ s óBýð»ì»O Á»â»è ,AlƒðBƒÜºô»ƒðõƒG½ƒÜ»ƒè ó ½ƒ_ ÿ ½âõPÕâ ÿÂBG ÿ»ðvýè »è îƒðÂBƒÄ»ƒø q»w»è òü õG q õw ,þOqBK µþƒPƒÉƒÜ»ƒü ,‡AôBC ,þPÉÜ»ü þðBÜºqBü pG µóBÜ»ÔBì »G .îðBÜ»„»GôBø ºqBü pG µßq»C ÿlð»GBK þƒƒƒÜ¼ q»ƒƒƒƒw þƒƒƒƒwrƒƒƒƒK ô q õƒƒƒƒPƒƒƒƒwºk :»Ýðõ_ .ºô»…ýíÈ q»ø þðAkqBü pG þÔBì µÿkAsBC ÿ q õñw þðBíü»K ôBø ÿºõÉ_qAõƒ_»ƒè þƒPƒÉƒÜ»ƒü »Ü ,ÊGºkôAô»O »ñÈõ„ ô»è ,Alü výOArPw þƒðAkqBƒü pƒG þƒÔBƒì µÿkAsBƒC ÿ q õƒñƒw þø .RBÜºlÉLPwºk óBì»Ü»ðBíü»K ôBø þüBO½Ü Akºq õñw ô»è ,†ýOqBK µþPÉÜ»ü þƒƒƒÔBƒƒƒì ô qBƒƒƒü pƒƒƒG ÿkAsBƒƒƒC »ƒƒƒÜ ,Ëk ,Bøºô q»ø .RBÜºlÉLPwºk ó ½ýws ½K ½C ï»ƒWq»ƒƒw þƒƒðAkqBƒƒü pƒƒG ÿkAsBƒƒC þƒƒø ÿkAsBC þðkrÝÉLPwºk »è †ýðBÜ»Gtýc .ºô»PÉGºk ÁBÜ ,AlðBÜ»ýðºk»ì ºôArhÝÈ q ï»è þPÉÜ»ü þƒðBƒÜºqBƒü pƒG q»ƒâ»ƒC ÿºõƒƒÉƒƒ_qAõƒƒ_»ƒƒè Ak»ƒƒƒWq»ƒƒƒìõƒƒƒè»ƒƒƒø ,»ýýð †ý„BG Alü výOArPw ÿ»ìBñOô»ÝÈ q ,þPÉÜ»ü þO»üAkrÜq»w þð»ìõXð»C BG ÿ qBü pG µRBÝG þüBwBCBð þÝÉñP…ýðAk ÿºô»ƒðlƒƒðBƒƒ„ºõƒƒ¾»ƒƒø ÿ»ƒƒð»ƒƒüçƒƒÜ»ƒƒü þðBÜºqBü pG ÿ»ðAô»`ÉK ,»Ü»ìBñOô»ÝÈ q þƒƒOq ½ƒƒKAq ôºrƒƒãƒƒð½ƒƒÜ òƒƒýƒƒì»ƒƒùƒƒÉƒƒw .RAlG ,þP…â ÿ rÉOrÝw ÿ ôArÜlð»w»K qB_Bð ,Êñýãð»ø ,Ak ÿ qBü pG »ñü q ¼ s »Ü qBü pG ó ½_ ,ºô»ì»ÜºlÉè ÿ rýG †ýñì #.ïºlG

óBíðAõÉð ‡BPxÉC .ºô ôkrÜ»ð óBíÜB_ .òýð»ü»âºk rOq ¼ s þðBü s ,òü»ÝG rPKArg óBýðBíP…ýð ÿlð»øºq ÿ»ðBwrƒK ô»ƒC ½âõƒPƒÕƒâ ºô»ƒñƒü ô»ƒÝƒG q»ƒâ»ƒC ,»ƒü»ƒø »ƒw¼ rƒK ,òƒü ô»ƒÝƒHƒÝƒƒÈ q óBƒƒü q»ƒƒw»ƒƒè »ƒƒƒðõƒƒƒìs»ƒƒƒC µóBƒƒƒì»ƒƒƒÜ»ƒƒƒýƒƒƒwBƒƒƒýƒƒƒƒw q ¼ s ,óBƒƒƒƒì»ƒƒƒƒÜ»ƒƒƒƒýƒƒƒƒwArƒƒƒƒÜõƒƒƒƒƒíƒƒƒük þðAsBƒw ÿBƒì»ƒñƒG ôºô»ƒ…ƒÉƒK»ƒñƒü»ƒGºk óBì»Ü»ƒè»ƒâ ½ƒG »ƒíƒÜ½ƒO þƒðBƒíƒPƒ…ƒýƒð ,ºô»ƒƒ„»ƒƒðAô»ƒƒ`ƒƒÉƒƒK»ƒƒG .òƒƒü vƒƒÈ oºkAk »g¼k »PÈ ô»Üºk qBG»èBƒð þƒÜ»ƒü s ½ƒ¾BƒC þðBñìu ôk »è »ãW »Ü .ºô»Ü»ýwBýƒw q»w»è óBíÜ»üæ aýø ,óBíÜ»üæ ôõì»ø .òü râBðqºõÉè ÿkõw ÿ výOArPw þPwBC ô rxýì þg¼k ÊðAõOºk ó ½ýws ½K ½C »ð þK ½Ü AlðBPwkq õÜ»è ,yðõƒO ôBƒýƒHƒýƒè òðAõOºk †ýOqBK µþPÉÜ»ü »ð µRBÝƒG óBƒÜ»ƒýƒðBƒíƒPƒ…ƒýƒð ºlƒƒð»ƒƒøºq »ƒƒwrƒƒK Ë rÜºk .ó»hG tÈ ôAq»K »ƒüBƒO»ƒøBƒO»ƒø .Ë rhGAôk Bø»¾Bw þwBýw ÿ»ƒ…ƒÉƒÜ ‡½ìAq»Ô þüBwBü ÿ»…ÉÜ Ë rÜBð ïÂ»G »ƒg¼k ÿ ½ƒéƒGBƒO ,»ƒüAô ïAôAk .Ë rƒƒÝƒƒG ‡»G .Ë rñýƒHƒG rƒOkq ô ,»ƒÜ»ƒýƒwBƒýƒw :»Ü ÊG ò„¼ q BG ,†ýPÉÜ»ü þ¾Bc»G ÿ»ƒìBƒƒñƒƒOô»ƒƒÝƒƒÈ q »ƒƒè ÊƒƒGºk óBƒƒü tÈ q ÊGºk kõgBü ;ºô»PÉ…ÝG ÿ výOArPw »Ü ,ÿ»Ü»ðBƒíƒü»ƒK ôBƒø ÿ qBƒü pƒGAôk »ƒè Ak»Wq»ìõè»ø ï»ƒè .Ë rƒãƒG ,»ƒýƒýƒOqBƒK ï»C BG .»ýýð Alìºkq»G»è þì»ùÉw ÿ»ãÈ q ÿºô»ðõGBýW ÿ»…ÉÜ »PÉG»ð ,‡»wrK »è AqkºkqBü pG AlðBÜºô»ðõG½Ü »è ,óAo½â ïÂºô »Ü ,ºô»ñüºlG óBýìÂºô AlðlðBü»âAq þƒG»ƒPƒÜ»ƒì »ƒè ÞƒÈlƒð»ƒø ,ºô»ƒƒðAqkºk óBG»ð óBü½g þO»üAkrÜq»w µþwBýw »ðÂBÄ»ø ô»C ÿ uk óBülÌAô»Ø ôkrÜºk þPÉÜ»ü »ƒè óBƒü rƒâq»ƒG »ƒÜ Akºk óBƒø ô qkBÜ òü rOq ¼ s Q…ÉøºlðBü»ð ôkrÜºk rƒÈ u »ƒPƒÈ ô»ƒÝƒG þƒPƒÉƒƒÜ»ƒƒü þƒƒìAlƒƒð»ƒƒC .óAo½ƒâ ÿºô»ƒñƒOôtƒG ÿºlƒð»ƒâBƒK ô rƒƒK Aô»ø ô ôk µÞÉðBG þPÉÜ»ü þPxÈõ¾»ø µ‡ºq ÿ q»w þÝñƒÉƒÔ ÿAô»ƒø ,»ƒýƒýƒð ,ïAõýø»G !!þðBíÉéw þƒìq»ƒâ ÿAô»ƒø qBÜ ,ºô»ðAkqBÜ ô qBÜ ô s ½w »è q ô ôk þPxÈõ¾»ø µQw»ø þðlðAu ô q ô q»w»è þƒƒðArƒƒãƒƒð»ƒƒüæ µïAlƒƒð»ƒƒC ô qºôBƒƒì»ƒƒW ÿ ôAô»O .Ë rÜ»ð »Ü»ðBKºo½â þðBÜ»ð»üæ »PÈ rhG óBÜ»ƒýƒwrƒO»ƒì µóBƒÜºq»ƒâ»ƒC rPÜ»ü óBí…ýÜ»üæ ôõì»ø .ôB`…ƒÉƒK óBìrPÜ»ü †ý„BƒG µòƒýƒwBƒðºk ‡BƒG ôõì»ø ô»C ÿAôk Ê„Bð .ºô»O¼krÝýØBO »ƒG ,ºlƒð»ƒGºs ô q ¼ s ºô»ƒƒðkrƒƒÝƒƒýƒƒØBƒƒO ºô»ƒƒðAkqBƒƒÜ ô qBƒƒÜ ôºlƒƒƒð»ƒƒƒâBƒƒƒK ô rƒƒƒK »ðAlð»ìô sºqBC ÿ qBü pƒG þƒPƒw»ƒìq»ƒw ï»è ôBXðõâ ÿ q»wºqB_ »è rýG µòýG ½G Al…ýüBO½Ü»è .ºô»ñü»Ü»ð ,Ak»ÐBð½Ø ,ßBK þÝÈkq õÜ ôõì»ø µï½g þðAkvü ô :îÉ¿G îðAsºk þPxü õÉK»G µþƒƒwBƒƒýƒƒw þƒƒðBƒƒü u ôõƒƒì»ƒƒƒø»ƒƒƒè aýø q»HìAq»G»è ï½g ,AlíýO»üBâq»í…ÉK µóAlƒýƒø»ƒ„ ÿ qBƒƒGqAs q»ƒƒØ ,AlƒƒÜ»ƒƒüæ þðlðAo»KAq »è .ºô ôkrÜ»ð óBì»Ü»è»â ,óBÜ»ükAsBC µóBÜ»ýwArÜõíük »Üq»C .ï»GBƒð Þƒ„ ï½ƒg»ƒè þƒì»ƒgq»ƒPƒì»ƒÜ ½G µÿ q sBc q»w »O»ìõOBø»ð ‡»üBíÉG .ºôkrÜ»ð Á ½_ ïq»ãð»w †ý¾Bw ß»ü z»Ü »è ïqk»Ð ôºôArÝÉè ïºq ô»â ÿ qk»Ð ÿ»ƒýƒGtƒýƒc »ƒPƒw½ƒK ô»ƒC .ºô ôkrƒÜ»ƒð ..»ìoºôBGô rýG µï»Ü»è»â ½G ,»í„»ø :îÉ¿G †ü rPðô q BG .ºqBK ô»üBK ½G ß»ð aƒýƒø »ƒè ,òƒü o»ƒKAq ÿAôk»ƒè ß»ƒð .ºô ôkrÜ»ð î`ýø ÿAôAk ß»ü»ƒñƒýƒGBƒÜ ÿÂBƒC þƒðBƒìô»ƒÙƒÉƒè þƒOBƒÜ»ƒè õƒƒÝƒƒ¾»ƒƒG þýðõG»ð ÿ o»K ô»è ,ï½g ½G ,Al…ý„o½„ ß»ü ÿAôAk ,Alí…ý¾Bñì µÁBƒì µï½ƒg »è »ð ,îð»ìõO ß»ü ô qæ¼k ß»ü ô qBñük »è »ð ôBýHýè »è »ð ,Bü q õw »è »ð ,óArÉC þÝÉGtýc µÞÉO»¾ôºk aýø »è »ð µþOqBK ÿÂBƒC ÿ»ƒðBƒOBƒÜô»ƒC .ºô ôkrƒƒÜ»ƒƒð rƒƒO

îðAõOBð òì »Ü ,»ýüBwBü þƒðAo½ƒLƒxƒK ÿºlƒƒñƒƒÉƒƒø .ï»ƒƒÝƒƒG BƒƒýƒƒO þƒƒƒOºôAs»ƒƒƒØ ,q õPwºk þwrKAq †ÉK ,»ðBí„õPxýG þéýGBØ îÈ q»ø þO»ƒüBƒÜ¼ q»ƒw ÿBƒwBƒü ÿ ô ô o»ƒƒƒè ïÂ»ƒƒƒG .»ƒƒƒðkrƒƒƒÜqAõƒƒƒì»ƒƒƒƒø þG»PÜ»ì þðBÜºô»ðõG½Ü »è ôºô»ýwBýw ÿ uk †ýw»Ü ß»ü R»ðBð»O ,AlýwBýw îÈ q»ø þƒÜ¼ q»ƒw ÿºô»ƒðkrƒÜlƒülƒðBƒÜ Aôk »ƒè .ºôõƒG»ƒð ,ºô»ƒýƒOqBƒK ó»ƒüæ»ƒè þO»üAkrÜq»w þð»ìõXð»C ÿºô»ðõG½Ü þðAlÉK»„»â µòPwAqBK Alƒ…ƒýƒPƒÉƒÜ»ƒü ÿ vƒƒƒýƒƒƒOArƒƒƒPƒƒƒw ÿ»ƒƒƒìBƒƒƒñƒƒƒƒOô»ƒƒƒƒÝƒƒƒÈ q þüBO½Ü þðlðBü»âAq »è ôºô»OºôArÝPg»W »è õÝ¾»G .ºôAqlð»ü»âAq Al„»Üºô»ðõG½Ü tÈ o»G þOq ½KAq »è ôºrãð½Ü òýì»ùÉw þƒñƒ„¼ q»ƒG ,Alƒ…ƒýƒPƒ…ƒâ ÿ rƒÉƒOrƒÝƒw óAõÉð ÿ výOArPw þðBíü»K ôBø þñPwAqBK .ºô»ƒOºôArƒÝƒOBƒK ôk þƒOqBƒK µþƒPƒÉƒÜ»ƒü ,‡»Ü»ñOô»ÝÈ q þü»ñýƒ`ƒñƒG þƒÝƒÉƒ¾Bƒg .»ü»Ü»Ü¼ q»w ô ôk þPw½K þðAtðBìºk AlðBÜºô»ðõG½Ü »è ..»íÉC þO»í¾»ø ÿ ôBwBK ÿAôk»G ó ½ýws ½K ½C q»w»è ‡Aoºq»w ,òÈ o»âºk ókqAvH¾»ø Á»â»è óBÜºô»ðõG½Ü þPÉÜ»ü ÿ sBýñ…ÉK

þðlðBü»âAq ,ºô»ƒÜ»ƒüæ»ƒè ,ºô»ƒgAk»ƒG þwBýw ÿ»ãñüu ÿ ôB_ºq ,ó ½ýws ½K ½C ôkrƒÜ»ƒð ºôºqBƒHƒì»ƒè óBƒýƒƒPƒƒxƒƒü õƒƒÉƒƒK þƒñƒOô»ƒÜq»ƒw »ƒð»ƒÝƒýƒG Qƒxƒü õƒðBƒüºk )5( ºô»ðõG½Ü R»ðBð»O ,óBü½g þwBýw þÜ»üæ»è ,óArg ß»K †ƒýƒðBƒÜ»ƒýƒ¾½ƒØ »è ,ó»ø †ü rO þðBwrK q»G ,ºô»„»Ýük ÿºô»ƒƒƒƒðkrƒƒƒƒÜqAõƒƒƒƒì»ƒƒƒƒø ,æô ôkq»ƒƒƒƒø .ºô ôlðBíè»w»ð óBü q õPwºk ,ArgAôk q õPwºk ÿºô»ðkrÜqAõì»ø ÿlƒð»ƒGô q»ƒƒw »ƒƒñƒƒýƒƒPƒƒ…ƒƒü»ƒƒâ BƒƒO»ƒƒø þð»ìõXð»C µóBì»èq»K ÿºô»ðkqAvH¾»ø þÜ¼ q»w þwrK Al„ºrÉè ..óBÜBâtÈ qBK ,þüBwBü þÜ»ü»è»w»ì õÜºô ,îÈ q»ƒø þƒðBƒíƒü»ƒK ôBƒø ß»ƒð ,þƒwBƒýƒƒw ß»ƒƒð ‡»Ýý_ ,AqBCºô»OBø ,þOqBK µþPÉÜ»ü lð»_ þOqBK .Bì»ð ºô»Pwºk»G óBíOBÜ óAõÉð»è óBü q õPwºk þwrKAq ,ÞÈ qBW ÿ»ƒðBƒð»ƒüæ ô»ƒC µþƒOqBƒK -þƒƒPƒƒÉƒƒÜ»ƒƒü ,ºôºkrÜ sBýñ…ÉK ,ó»Üºk þðAõýP…K ôºôºkrÜ»ð ÿlð»w»K óBxük þPÉÜ»ü µþƒðBƒíƒPƒ…ƒýƒð þƒðAsBƒw q»ƒw»ƒè þƒÉƒK .ºô»OrâºkAk lð»w»Lè»â ÿ q õPwºk ,ÿ výOArPw ÿ»ìBñOô»ÝÈ q þƒÉƒK»ƒG

“

,òÈrÜºk ÿ»ðAlð»âBK ôrK ô»è ÞÉ„»G »è ÿºqBOõâ ô»G »ðkrƒG þƒéƒýƒÐ»ƒG ï»Üºô»O»ð þwArÜõíük þÔBì ½G Akºq»Ýð»C ÿºô»ðkrÝì»Ü ½G Bøºô q»ø ,krÝí„»Ýƒ…ƒÉƒK q»w»è »ƒü»ƒðBƒPƒxƒÈ õƒ¾»ƒø ô»ƒC ÿq»ƒãƒü qBƒÜ ,ô»Ü»Ý¾»g ÿ»…ÉÜ ,ô»Ü»_ôBð þðBÜºôAkô q þðBíÉéw þðBÜ»ÝðBG þðArü»Ø ,AlðBý¾»â»è BO»ø ,óArÜ ó ½ýws ½ƒK ½ƒC ÿlð»øºq ÿ»ðB…ÉÜ ô»C þwrK q»w»è ô q õPƒwºk »ƒG ,»ƒü»ƒø óBƒýƒðBƒíƒPƒ…ƒýƒð rýHâ»O ºô»ÝÉK ,ºô»…ýíÈ q»ø þÜ¼ q»w ß»ƒƒð ,ºô»ƒƒgAk»ƒƒG ïÂ»ƒƒƒG .òƒƒƒü»ƒƒƒÝƒƒG »Ü»wrK õÝ¾»G ,ïBXð»C »ñýP…ü»ƒâ»ƒð .ºôºlð»âBK ô rK ÿ ôºrâ ºô»üArg óBxük ïÂ»G .ôõ_qºk QwAq óBí„»Ü»ýñýH…ÉK Á»â»è ókrÜvÈ ôAq ½G óBí„½g þÜq»C .BñÉùÉW»G ô ô vÉì ½G Alð½ýws ½K ½C µÛ q »è q ô ôk ,ï½g þ¾Bc»G ‡»G µóAkqBü pG q»ø R»wBýw :îÉ¾ºk þüAq»ì ôõì»ø †ÉK .»ýýð óAôlÉè ô ô sºqBC»G .»ýýPÈ qBýwrK q»G R»ƒwBƒýƒw ÞƒÉƒPƒ„ µäð»W »è ,qBWq ¼ s ,†ýPÈ qBýwrK q»G ÿ tÉø .Ëôºk ÿ»ðArÈõG ÿ qBü pG ,AlýP„BC ,†ü qBýwrK q»G þw»Ü ô qBýƒwrƒK q»ƒG »ƒƒ…ƒƒƒÉƒƒƒÜ ,Akô ô vƒƒƒÉƒƒƒì»ƒƒƒè ó»ƒƒƒðAô»ƒƒƒC ßõ`G ÿ»…ÉÜ ß»ð .ó»Üºkq»wºqB_ q»ƒø .rƒOºq ô»ƒâ ÿ»ƒ…ƒÉƒÜ »ƒðrƒÉƒLƒxƒG »OBhG Qwºk þÈ râ ,†ýwBýw þÝÉð»üæ .ºq ô»â þwrO»ì ÿ»üBì »PÉGºk ,ïºk óBìBOºkõÜ ½g ,þOqBK µþPƒÉƒÜ»ƒü óBíƒÝƒÈ qBƒýƒñƒ…ƒÉƒK Bƒùƒð»ƒO .ºô ôkrƒÜ»ƒð þƒƒðBƒƒÜ»ƒƒð»ƒƒüæ ïºkq»ƒƒG »ƒƒO½ƒƒƒPƒƒƒxƒƒƒg þƒƒO»ƒƒýƒƒð½ƒƒƒ_ ½ƒƒƒG ,ó ½ƒƒƒýƒƒƒws ½ƒƒƒK ½ƒƒƒC þƒÜ¼ q»ƒw þƒwrƒK þƒðkrƒÜq»ƒwºqBƒƒ_ .ókAsBC ,ºô ôkrÜ»ð óBülð»w»K ,îÈ q»ø ½G þwBýw þÜ»ü»…g»ð q»â»C ïÂ»G µîÈ q»ø þÜ¼ q»w þwrK ÿºô»ñOs ½ƒØ µþüºô»O»ð þÝÉÜq»C »è ,rO þðBÜ»wrK ,ókqAvH¾»ø þO»GBG ½G ,ºô»ýwArÜõíük ºô»ñýÈ o»ãG þ_½G ÿºk ,»ýýð AkAqBC»è þ_½G ?ÿlÉìõCBð þì»Ü»ü ÿ»„½âqAõ_ ºôºqBK»è ?òüºk»ð ½âõPÕâ »ƒG ºvƒÈ qk ,QxgAôk óBíðBÜ»ý¾½ÙXñÉK ºô»ðõG½Ü

½G ÛArÉÌ ÿ qBì½Ü ß¼ q»ƒw þƒPƒw½ƒK þƒƒíƒƒÈ q»ƒƒø þƒƒÜ¼ q»ƒƒw µþƒƒƒPƒƒƒÉƒƒƒÜ»ƒƒƒü Aôk »è .»ýƒýƒOqBƒK ½ƒG †ƒýƒðBƒPƒwkq õƒÜ þ„»GôBø ÿÂBG ÿ»ðvýè ÿºô»ƒðõƒG½ƒÜ þðBÜºô»ðõG½Ü »è µþƒPƒÉƒÜ»ƒü µþƒOqBƒK »è »Ü óBìlðBLw»_ ,þPÉÜ»ü ,Al„õ…ÉK ÿºõÉ_qAõ_ »è ,AlÝƒÉƒO»ƒ¾Bƒc ôõƒì»ƒø þPw½K ,Alü výOArPƒw ÿ»ƒìBƒñƒOô»ƒÝƒÈ q þPÉÜ»ü ½G ,ÛArÉÌ ÿ qBì½Ü ß¼ q»ƒw óBýPðºrâ ºôºqBHì»è þOqBK ;ºq»G»Pwºk »è þOqBK ,Al…ü q»HìAq»G»è »O»H¾»ø ,Ak îÈ q»ø þÜ¼ q»w ÿlülðBÜ þðkrÝü qBük .»Ý…K q»w þƒÜ¼ q»ƒw ,þƒOqBƒK ,‡ºqBƒXƒì»ƒƒC ‡BPxÉC BO»ø .ºô»ð»Üºk lülðBÜ îÈ q»ø ï»è þPÉÜ»ü .»ýýð ÿlülðBÜ ó ½ýws ½K ½C ÿ»ìBñOô»ÝÈ q ÿlð»GBK ïAkBì ,Ak»O»¾Bc þèõg ÿAôk ½G ïAkBì ,ô»ýü výOArƒPƒw »è q»â»C ,†ü qBì½Ü ß¼ q»w ÿBPxÉC ,AlØArÉÌ þðBì»èq»ƒK ÿºô»ƒðkqAvƒHƒ¾»ƒø óBü»ñü q ¼ s Akkq õÜ ôBð»è þOqBK µþPÉÜ»ü q»â½xì ÿ qBì½Ü ß¼ q»w þPw½K ,krG ÿºôBì ÿºô»Cq»G»è ,Bøºô q»ø ,ºô ôkrÜ ÿ»ƒÝƒü tƒð ÛArƒÉƒÌ ÿ qBƒì½ƒƒÜ ß¼ q»ƒƒw þãðBì qAõ_ îÈ q»ø þÜ¼ q»w µÞÉ¾Bw :ÊGAô»Ü ,ËqlHìBXð»C rOô s ÊGºk ôºôBì »è rýƒG ÊƒðAõƒOBƒð ËqBƒW þƒPƒÉƒÜ»ƒü ,RBƒÝƒG óBƒÜ»ƒÜ¼ q»ƒw þƒƒÉƒƒÜo½ƒƒãƒÉƒW Aô ÿ qBü pG ÊðAõOBð †ýOqBK Bøºô q»ƒø þðAõýP…K ÊGºk þPÉÜ»ü »ü½ƒG .RAlƒG óBPwkq õÜ þíÈ q»ø þÜ¼ q»w ÿlülðBÜ ÿºõƒÉƒ_qAõƒ_»ƒè ,ºô»ƒýƒOqBƒK ó»ƒüæ»ƒƒè ÿ»ãÈ q .RBÝG ,ÿ výOArPw ÿ»ìBñOô»ÝÈ q ºô»PÉñÉìºk .»ýýð Alìºkq»G»è ï»ùÉƒw þðkqAvH¾»ø ÿBwBü µþüBwBü þPÔrâ q»w þ…ƒýƒC óBƒü»ƒì»ƒC ,îƒÈ q»ƒø þƒÜ¼ q»ƒw

þƒxƒü»ƒÜ þƒƒO»ƒƒýƒƒð½ƒƒ_ q»ƒƒw»ƒƒè òülð»_»è ,†ýðBPwkq õÜ ÿAôBCu ¼ q þÜ¼ q»w tÈ o»G Á»â»è ,ºô»ðõƒG½ƒÜ ,AlýOqBK þwBýw þG»ƒPƒÜ»ƒì µîƒÈ q»ƒø ,ºô ôkrƒÜ óBƒìAôAk ,ºrƒOBƒü s ÞƒÉƒƒ¾Bƒw òý¿Éø»ð µòýÉñGºô»ÝÉK ‡»GôBø ÿ»ðvýè ôºô»PÉG rP¾õØ óBÜ»Gtýc óAõÉð þÜ½ÜBð Þƒü tƒð ½ƒgôBƒð ÿ o»ƒ„ þƒwrƒO»ƒì »ƒƒè ºsBýñ…ÉK ï»C ‡BPxÉC BO»ø ,ºô»ðô»ÝG ÿAôBCu ¼ q þðBÜºtÉø ôºôArÜ»ðôBƒ_ºq ôºôAs ½¾BC rOBü s óBýðAõÉð ,†ýðBPwkq õÜ þðBìô»Ø »è ‡»ñýƒØ»ƒPƒwAq þƒwrƒO»ƒì ô»è ,kq õÜ þðAlƒPƒ„õƒÜ»ƒG µòƒPƒ„õƒÜ ï»è »„ºo»ø ,†ýðBPwkq õÜ ÿ»„»ƒG óBPwkq õÜ ÿAôBCu ¼ q ÿ»ýwBýw »è»ø .RBÜºk Á»â»è ,Ak»ðBü½âõPÕâ ô»C ÿ ôºpÈ q »è ,þƒƒPƒƒÉƒƒÜ»ƒƒü þƒƒðBƒƒíƒƒü»ƒƒK ôBƒƒø þƒƒOqBƒƒK ÿ ½ø»G ,äðBì Êw óBíðBÜ»ñP…ƒýƒðAk ºô»ƒèæ»ƒW ïBƒì þƒGBƒð»ƒW þƒƒ„½ƒƒg»ƒƒð ôºô»O¼krÝÉLýPwºk »ÝÉãðBì ,Rô»ÜAôk óBìô ô o»Gô ô q »Ü ßq»C òƒü rƒPƒãƒðrƒâ ôõG óBÜ»ðkqAvH¾»ø ÿ»è»w»ì ,ºô»ü õG µóBÜBâtÈ qBK þð»ìõXð»C -óBì»èq»K( ,†ýðBÜ»ðkqAvH¾»ø ½G )îÈ q»ø þÜ¼ q»w ,óBÜ»ü qBÝðAo½â þüBñ„¼ q q»G»è þPÉÜ»ü ,ÿ o½â ÿ ½g þO»wBýw »è ÞÈlƒð»ƒø :õÜºô ÿºô»ƒƒƒƒƒC½ƒƒƒƒƒG ;q õƒƒƒƒƒƒPƒƒƒwºk -1 »PÈ rhG ÿºô»C †ÉK ,ÊG lð»w»Lè»â .ºô»ƒPƒÈ rƒÝƒG qAõƒƒì»ƒƒø ,ºô»ƒƒýƒƒwrƒƒKAq óBÜ»ýðBíwBC »ìBü»K Bùð»O :»ðBí„õOõâ ôõì»ø ,»ýýð ÿ qBÝPwºk þéýGBØ óBìæ óBü qBü pG kAtýìºkBC »Ü ß»üBxÈ q ôBwBü .Ëqko½ãG Ë rƒðAõƒOºk ,RAkºkq»ƒw»ƒè Á»ƒâ»ƒè ,‡»ƒü»ƒè»ƒw»ƒì ï»ƒC q»ƒƒw»ƒƒè óBíñP…ü»ãÉPÝÉè †ýðAo½â ÿºô»ñOôtG ÿºõÉK ‡BPxÉC BO»ø ôºô ôkrÜ AtíýC .òülð»GBK »G ,Ak»ðkqAvH¾»ø ï»è ;þPÉÜ»ü -2 ôBð »PƒÈ s»ƒGºkAk ½ƒg»ƒGq»ƒw þƒPƒxƒýƒè .ºô»Ü»w¼ rK ,ôõƒƒƒG rƒƒƒPƒƒƒ„BƒƒƒG óBƒƒƒíƒƒÉƒƒƒK -3 þð»ìõXð»C µóBì»ƒèq»ƒK þƒðkqAvƒHƒ¾»ƒø ,òÈ qlG ïBXð»C ºô»ÝÉK ,óBÜBâtƒÈ qBƒK .BýW»G ß»ð ,ï»ùÉw µïºô ôk ÿ qºô»O q»w»ƒè ,þOqBK Á»â»è óBýðkrÝ¾BìõP…ì ÿAôk ,Aqk †ü qBü pG R»ðBð»O .óArÜ lð»w»K þðBíü»K ôBø þƒðBƒÜ»ƒâpƒG »ƒè ÞƒÈlƒð»ƒø ï»C Á»â»è ÿºô»ƒC½ƒG ,†ƒü vƒýƒOArƒPƒw qAõì»ø ,òÉXðõãG þPÉÜ»ü ÿ»ðAqBü pG .ºô»ñÈ rÝG ,q õPwºk ÿºô»ðkrÜqAõì»ø q»w»è ô»ñü q ¼ s »G ,AlýOqBK Á»â»è »ð ,þPÉÜ»ü »„BG þÉK ,ó ½ýws ½K ½C ÿ uk ,»ñýì»Ü Á»â»è »ð ,ºô»ýwrKAq »PÈ rhG q õPwºk ÿ rãð»üæ ,þOqBK ÿ uk ,Al…ýð½ýws ½K ½C õÝ¾»G .ºq õPƒwºk ÿºô»ƒðkrƒÜqAõƒì»ƒø »„BHíÉK »Ü .»ýýðBíP…ýð þðAsBw Á»â»è :îÉ¿ýG ô ô vÉì ½G þƒ¾½ƒÙƒXƒñƒÉƒK ÿºô»ƒðõƒG½ƒƒÜAôk »ƒƒè ÿ»ƒÜ»ƒð»ƒüæ Êƒw µþƒOqBƒK µþƒPƒÉƒÜ»ƒü þƒOqBƒK µþƒPƒÉƒÜ»ƒü ,Alƒð½ƒƒýƒƒws ½ƒƒK ½ƒƒC õÜºô óBìq õPwºk ÿºô»ðkrÜqAõƒì»ƒø ô»ƒC q»ƒø ôkrƒÜ lƒð»ƒw»ƒK MƒýƒxƒðrƒƒK ,k»ì»dì kõíc»ì ,ºlð»ƒG( ,‡ºu ¼ q »ñü õ_ )ºrýK ÿlÌ»w µîýøArHýC q»ÕÌ»W þ…ü tÈ o»G ,îÈ q»ø þÜ¼ q»w tÈ o»G ÿæ ºô»ƒƒðõƒƒG½ƒƒÜ »ƒƒè ,krƒƒÜ ÿlƒƒƒð»ƒƒƒw»ƒƒƒK ,Al…ýPÉÜ»ü µþƒOqBƒK þƒðBƒÜ»ƒ„»ƒGôBƒø þƒƒƒOqBƒƒƒK þƒƒƒwBƒƒƒýƒƒƒw þƒƒƒG»ƒƒƒPƒƒƒƒÜ»ƒƒƒƒì ÿ»ƒüºõƒÉƒ„ô»ƒG óBƒü»ƒÜ»ƒðkrƒÜqAõƒì»ƒø ß¼ q»w õÝ¾»G .lðBíè»w ,ÊXƒðõƒâºk ô ôk ,ï»ƒOô»ƒc ÿ»ƒñƒýƒGBƒÜ þƒðArƒƒü sºô ,Alü q»â»ìBðu ¼ q ÿºrãð½Ü »è †ü qBW ½ƒG ÿ q õƒw þƒƒ¿ƒƒÉƒƒø þƒƒOqBƒƒK :þƒƒOõƒƒâ ïÂ»G .»ýýð q õPwºk ÿºô»ðkrÜqAõì»ø

þü qBÜôAô»O ... qBOô q»w ºvÈ q ô»C ,ô»g¼k ô»G ,þƒPƒÉƒÜ»ƒü þðBÜºqBG»èBð »…ÉÜ»í…ÉÜ ,ô»ðBýwq õÜ aýø ÿºô»C ÊG»G ,ºô»ü½g þü½gôBƒð ,óBƒƒÜ»ƒƒ¾»ƒƒø q»ƒƒw»ƒƒè ÞƒƒÉƒƒwrƒƒK q»ƒƒƒG µóBÜ»ü qBÝéÉ…ÉK ,óBÜ»ýì»gq»Pƒì»ƒÜ þðBÜ»LýxƒðrƒK »ƒè q ô ôk ÿ oõƒÜõƒì»ƒÜ þwBýw ÿ rÉìu ¼ q ,ÊGAqkAtw ,þPÉÜ»ü BO»ø ,ºô»„»ü½ø ï»ƒG .ºô»ƒüAkºlƒ¾»ƒø þO»ìõÝc þðBÜ»ñýGBÜ ôBð»ƒè ,RBƒøºk þOqBK ÿlðºôºu q»G»è þãð»wæ ,AlíÈ q»ø ôBƒð»ƒè þƒƒO»ƒƒHƒƒüBƒƒO»ƒƒG ,ôõƒƒGºk rƒƒOBƒü s þOºqAsºô »è †ü rOBü s µóBÜ»OºqAsºô »è »ãW »ì»C .AlðBÜ»ýP„ô rw »ðBìBw ,óBìAlð»Dì»Ü ,óAlýø»„ ,óAq»HðBìq»Ô BO»ø þPÉÜ»ü ,óBñý…ð»ðBg µóAq»H_½Ü .ºôArƒÝƒÉƒè ÿ q ¼ s ÿ qk»ƒÐ ‡BƒƒPƒxƒÉƒC ºqBü pG þÝÉ„»G »è ,rPKArg ‡»ðAô»è †ƒƒÉƒƒK ,óBƒƒÜ»ƒƒãƒƒðrƒƒâ »ƒƒýƒƒýƒƒwBƒƒýƒƒƒw »è ,ëæ»W ïBì ÿ»ƒÜ»ƒñƒOô»ƒÝƒ„½ƒg»ƒð BO»ø ôkAlÐ»G µîÈ q»ø óAõÉð þðõGs ½¾BC µRºqAsºô ÿ»O½ƒÝƒüBƒG ï»ƒC »ƒPƒ…ƒü»ƒâ þPÉÜ»ü ,Ak»ýüAôlì»è †ýðAqBPðBì»èq»K .Arg tÈ ôAq»K ,ArÝPwô qk Rô»c ÿ»ƒñƒýƒGBƒÜ »ƒÜ †ÉK ,þPÉÜ»ü ÿ ½âõPÕâ ÿÂBG ÿ»ðvýè ô qAk»ƒƒíƒƒO»ƒƒ¾ôºk þƒƒðkqAõƒƒglƒƒñƒƒÈõƒƒƒw ô»C ,ºq»G ºq»G AlðBìqBü pG ,ÿ»Ü»ñýGBÜ Á»â»è »Ü ,»ü½G ,òý¿Éø»ð »ýýãð»wæ þOqBK þ¾BÄ»ø òülð»_ µóBÄrý`Éð ßBÜ ,fBO»Ô q»ìõÌ( óÂBƒÄ»ƒø )2012/2/7( kBíýÌ ,týüBG óæ»wq»C ,qkBØ îƒÜBƒc µòýP…ýðAk )qBýPg»G æ»ì ôk»ƒíƒc»ƒC :òOõâ óBíÉK ÿ ôBÝ„Aq»G µëæ»ƒW ïBƒì þƒðAõƒýƒPƒ…ƒK q»ƒâ»ƒC þñOô»Üq»w ½G ,óBPýwBýw þG»PÜ»ì q»â»C ïÂ»G .òüºkBìBC ,Ëôºk »Ü»ñýGBÜ ôlýÌAô»Ø µóBâq ½C þØBG þƒðAõƒýƒPƒ…ƒK ,»Pxƒü õƒÉƒK óBƒPƒýƒPƒÉƒÜ»ƒü ÿ qºôBƒì»ƒW »è ÿ»ýýãð»wæ ï»ƒC BƒO»ƒø ,òƒGBƒýƒñƒ¾k þPÉÜ»ü »è ÿºqk»Ð ô»C ô»ü»ø AlO»ìõÝc ôlýƒÌAô»ƒØ ,ºô»ƒPƒÈ rƒÜ»ƒñƒÜBƒ_ ,ºôArƒÜ óBPýðAõýP…K ß»ð ,þPÉÜ»ü ÿ qºôBì»W þƒðBƒ„¼ rƒg q»ƒâ»ƒC õƒÝƒ¾»ƒƒG ,RBƒƒÜBƒƒð »è þƒO»ƒHƒüBƒO»ƒG ,RAlƒGô q ÿ qºôBƒì»ƒW óAqAs»ø »Ü ó»ÝG ÿ ôB_ºq ,AkrÉèô»ø »ñÈ u pG †ýPÉÜ»ü ÿ qºôBì»W µïAlð»C ÿ»Ü»ðAlðB…K ½g »è .óBÜ»ìBØ»„ q»w þÜ»üºô»ðkrƒÝƒýƒØBƒO õƒÜºô ,AlƒðBƒì½ƒ_ QƒwAq óBƒì»ƒÜ»ƒðõƒ_½ƒƒG ,þƒƒü»ƒƒ_ôBƒƒð :îÉ¿üºk ‡ô ô vÉì ½G .ôõ_qºk R»ƒìõƒÝƒc þƒÜ¼ q»ƒw ÿlƒƒülƒƒðBƒƒÜ »è q»ø .»ƒðBƒPƒØ»ƒø :þƒOõƒâ AlƒìÂºô»ƒè »ƒƒÜ Ak ÿ qBƒƒü pƒƒG ,Ak»ƒƒÜºô»ƒƒƒðõƒƒƒG½ƒƒƒÜ ÿ»ÜºrãÉW »OAlG ÿ ½g þðBÜ»OÂ»wºk ½G þ_q»ø ,)k»íc»C kBíýÌ ÁBƒÄ»ƒø( ‡BG»G »Ü»ýýãð»wæ ÿºô»ðkrÝƒPƒwAq þðBñÉùÝÉK ÿAôk»è .RAlG þìBXð»C ,þðAs þO»üBÜ¼ q»w »è ,ºô»ì»Oô»c ÿ»ñýGBÜ ,óBÜ»OºqAsºô »è ÞÈlƒð»ƒø µóArƒü sºô ÿlðºôºu q»G»è ÿ qBÝðAo½ƒâ ß»ƒüºvƒÈ q AlPwºkq»G»è óBìqBìBC( ºôArÜ AlýPÉÜ»ü ô»C BP…Éø ïÂ»G )»ð½_ ôlð»_ »ýýƒð .ºôArG»ðæ ,þPÉÜ»ü q»w ÿºqk»Ð R»ƒðBƒð»ƒO ,»ƒðæ»ƒw»ƒì ô»ƒè »ƒãƒƒW »G Alýíwºq ÿºô»ðõG½Ü »è qBW òülð»_ :ºôõOõâ óBíýOqBK óAk»ƒw ,ºô»ƒÝƒÉƒØ»ƒc b »ƒG ºõƒÉƒC »è óBP…üBwBC ôBƒPƒw½ƒìBƒì µyƒýƒè½ƒK òƒýƒØ»ƒðBƒg»ƒè R»ƒHƒüBƒO»ƒG ,óBƒýƒìq»ƒâ ½G óBP…ýO»üAq»GºõÈ o»G ôºô ôlðAq s»ìAk »è þPÉÜ»ü ÿºô»C ÊG»G ,ºô»O»ðôkrÜ ÿ qBƒÜ ,qBƒãƒð»ƒ„ »ƒè óBƒü ,q õƒíƒg»ƒƒì óBƒýƒðBƒÜ»ƒxƒØ ,ÊƒƒGkrƒƒÜ ÿºq ½ƒƒWô»ƒƒè óBƒü»ƒÜºqBƒü pƒG ïÂ»ƒƒG ,lƒƒðBƒƒíƒƒè»ƒƒwºk .ºõü o½â»ð ‡BPxÉCBO»ø

info_chawder@yahoo.com

R»HüBO

2013/4/15 »íì»„ ôk )416( ºqBìu

:ëBðõýwBðq»PñýC QxýèBýw½w»è ÿkqõÜ ÿ»Pýì½Ü þðlðAqs»ìAk ÿºrãð½Ü»è qBýPg»G æ»ì

þü q»ãü qBÜ rÈu»è ÿ»Ü»ìArâ¼rK ô ôºpü»K ô»ìBðq»G þPÉÜ»ü 1975 þ¾Bw | ºôBðAk ëBðõýwBðq»PñýC QxýèBýw½w ÿ»Ô»xè»Ô ÿ q»ñÈõð ,»Ü»_ôBð þÜ¼ q»w òü rOºq ô»â qBãXÉC þÜ»ýü qBÝðAo½â »ì»C .QÉñýHG óæ»â »ýýO»GBG þWq»ìõè»ø þìBXðºq»w ô»üºq ô»â ÿ ô o»è ,þwBýw ÿ ô o»è ,ÿ q õGBC ÿ ô o»è ,ºô»ýýƒÔArƒâõƒW ÿ ô o»ƒè ,ºô»ƒýƒýƒO»ƒüÂ»ƒì½ƒÜ ï»ƒC ,Alƒƒ„»ƒƒÜ»ƒƒ_ôBƒƒð»ƒƒè µRÂ»ƒƒøu ¼ q»ƒƒè ,kq õÜ õÜºô ,óæ»â ,ÿk»O½OBø »Wq»ìõè»ø BPxÉC ,AlƒOÂ»ƒøu ¼ q ÿ rƒO þƒðæ»ƒâ õƒÜºô þƒXƒýƒOArƒPƒw ,þƒwArƒƒÜõƒƒíƒƒük þƒƒOBƒƒG»ƒƒg sBxwõðºqB_ ÿBíðq ôk»G ºõG þwArÜõíük »Ýðõ_ ,QwAoºôBð þOÂ»øu ¼ q»G RºqBG»w

ôBñÉK»è RBG»g»è »ìAôºkq»ƒG óBƒPƒwkq õƒÜ »ýýƒð þƒÝƒü u ½ƒè ,þƒwArƒÜõƒíƒük µÿ qBƒâs q Ak)|SI( ôBð»è óBì»Ü»ðBíP…ƒýƒð þƒwBƒðõƒ„ ºô»Cq»G»è .QÉG»ð ºô»ðBì»Ü»Gtc ÿ ôBð»G þGBð»W ó»üæ»è ºsBýñ…ÉK ï»C òü qAkAõýø ,)|SI( þÜ¼ q»w ÿ q»ñÈõð Bøºô q»ø ,ºôæBü»C µòðBð½ü þPxýèBýw½w þOqBK »Ü ½ü qlðBKBK »PÈ rð»ü»ãƒG ,óºkBƒìBƒC Ak»ƒÜºô»ƒðõƒG½ƒÜ»ƒè µþƒƒƒðArƒƒƒãƒƒƒÉƒƒƒW ÿ ôAô»ƒƒƒO»ƒƒƒG µþƒƒƒƒPƒƒwºk »PÉHG ,»O»GBG ï»C ,Al„ºlñýüBC þðBÜºrãð½Ü»è .äðrâ þÝÉO»GBG

“

Alü»ÜºqBOô þðkrÝ„»Ý…ÉK þOBÜ»è qBýPg»G æ»ì þðBÜ»„»G þðBÜºq»„½ÝÉO »Gtc ÿ q»ñÈõð ,Ak»ñP…ýðAk ï»è òü qAkAõýø ,óBPwkq õƒÜ QÉH„»ø ÿºô»C ÿAo»w ,óAôArÔ þÝÉ¾k»G þƒO»ƒwBƒýƒw Á»ƒâ»ƒè þƒO»ƒýƒýƒW½ƒè½ƒülƒƒüBƒƒC ëBýw½w µëBðõýwBðq»PñýC QxýèBýw½w þðBñÉùük»G»è ïÂ»G ,QÉGsAôBýW RArÜõíük ºrÉè óBìõì»ø »Ü ,AlðBì»Ü»ýýO»üAô»O»ð »ÔBì µR»ýW½è½ülüBC ô rýG ÿ qBGq»w ,òü õP…ýðAk ß»ü þðAõýP…K õì»ø ,sAôBýW ÿºlýƒØ»ƒÌ ß»ü ïÂ»G ,òýG ÁBG òülð»_ ,òü»ÝG »PwAqBC þƒƒƒÜõƒƒƒðºk ß»ƒƒƒü µÿ qBƒƒƒâs q þƒƒƒ¿ƒƒƒƒØ»ƒƒƒƒÌ òýG þwArÜõíük þðBñìu ôk ÿºô»ðõGô o»Gô q | .Ak»Ü»_ôBð»è µóBƒƒÜ»ƒƒƒâ½ƒƒƒèBƒƒƒük»ƒƒƒè ,òƒƒƒü qAkAõƒƒƒýƒƒø Ak»üºõÉ_qAõ_ ô»è óBìõì»ø ,óBÜ½âõPÕâ»è þÜ»ü ô q ÿºô»C ÿAõƒýƒø»ƒG ,òƒü»ƒÝƒG»ƒxƒØ ,Ak»üºô»ƒðõƒG½ƒÜ ï»ƒè óAõƒW þƒðBƒPƒwqBƒ„ þÝƒÉƒìBƒü»ƒK ,ºô»ƒðAtƒÈ o»ƒG ï»ƒC ÿ»ƒãƒÈ o»ƒè òƒýƒð»ƒü»ƒãƒG þƒwArƒÜõƒíƒük µþƒðBƒPƒwqBƒ„ QƒxƒýƒèBƒýƒw½ƒw þƒðBƒÜ»ƒGtƒc ÿ ôAô»ƒƒO»ƒƒG ÿ»üBì »PÉHG ôAkBýðk»è ëBðõýwBƒðq»ƒPƒñƒýƒC þ¿Ø»Ì þñƒýƒ¿ƒì»ƒg òƒðAtƒG ô óBƒýƒ„½ƒhƒ¾k µAlðBPwkq õÜ»è þXýOArPw þÝÉO»wBƒýƒw ï»ƒC ôºôAqBƒC »ƒO½ƒOBƒø AlƒðBƒÜ»ƒGtƒc ôBƒð»ƒè ºtÉø ÿ qBü pG ÿ»ñP…ü»ãÉK µólƒðBƒü»ƒãƒÉƒK ÿ»üBì »PÉHG ,AlðBPwkq õÜ»è óBÜ»ýýwBýw þÔBì µóBíwõðºqB_ þÔBƒì rƒOô s ÿºô»ƒC .QÉHük»G óBíýwArÜõíük þýwBýw þG»PÜ»ì ÿ ôBð»G rO þÝÈ qBW ,ºô»ðBPwkq õÜ þýƒðBƒíƒ…ƒPƒýƒð þƒýƒPƒÉƒÜ»ƒü ïBì þGBð»W õGºk »Ü »ãð»O óBí¾k AlÝÉOBÜ»è BP…Éø ÿºô»C ÿ ½ø»G ,»üAõG ºrÉè ëæ»W BO»ø ºõG»ð ßB_ ÿ ôAô»O»G þýPwô qlƒð»ƒO óBí¾»â»è ÿºô»C½G ,óBìôBƒð ºô»ƒPƒÈ o»ƒãƒG ÿ ôAô»O þðBñÉùük»G ôBñÉK»è RBÝG RBG»g »ðBPƒg»ƒHƒ„½ƒg ïÂ»ƒG ,óBƒíƒðBƒÜ»ƒXƒðBƒìBƒC †ü rƒPƒ„BƒG ôºq»ƒG ô»ƒ„BƒG þƒPƒwô qlƒð»ƒO ï»C þñOô»Üq»w»ƒG òƒü qAkAõƒýƒø ,RAô oºk ëæ»W ïBì þGBð»W þc¼ q ï»ø »üºô»ðõG½Ü ÿºô»C ÿAôk»è òýH„Býƒñƒ¾k µòƒü»ƒÝƒGkBƒ„ þPwºk »OBâºk µRBâºk óBíðBÜ»ƒƒìBƒƒü»ƒƒK ÿ q»ãð»wôBø µþO»üArG ï»ø ,óBý…ü tÈ o»G ,ºô»ñü»hGrPÝü tð óBÜ»ýýðBPwkq õÜ ºtÉø ÿ ½g qBâu ¼ q ôºô»PÉñÉíGBG †ýðBÜºsAôBýW rPì»Ü óBÜ»ýüsAôBýW ÿºô»C½G QÉGºk êýÔ»Ü rOBü s óBÜ»ýü qBÜôBø µþOBG»gôBø µRBÝƒG ÿ»ãÈ q ô»ðBíwõƒðºqBƒ_ ‡»ƒì»ƒC µRBƒÝƒG .»ðBí„ºlñýüBC ôBPxÉC ºô»ƒƒðBƒƒOõƒƒì»ƒƒø ÿ ôBƒƒð»ƒƒG rO þƒƒÝƒƒÈ qBƒƒW )|SI( þwBK õw µæBü»C þGBð»W þñOBørÉg»G µó ôBO MýÜ ÿºrãð½Ü ÿAôk»è »Ü ,ï»Üºk »ƒGtƒc ÿ ôAô»ƒO ô»ƒíƒƒÉƒƒC ÿºô»ƒƒC ÿAôk»ƒƒè ,Ak»üºrãð½Ü ô»è qAl„»G þðBÜºq»„½ÝÉO ÿkq õÜ þKô râ QÉGºk »Ü krÜ óBíü rýâAlÉK µòOBø ºô»ðBíãðºk»G ,QƒÈ rƒÝƒG ÆƒýƒPƒÜ»ƒC »OAô ,»Pýì½Ü»G ºôArÜ »Ü»Kô râ »Ü ‡BPxÉC QƒÉƒGºk µÊƒOºôAqk ÿ rƒOBƒü s þƒÝƒÉƒãƒƒð»ƒƒw õì»ø»è µòýñÈ q s»íHüAk ºrÉè »ƒÜ»ƒPƒýƒì½ƒÜ óBƒPƒwkq õƒÜ þƒðBƒƒÜ»ƒƒ„»ƒƒG þƒƒðAq»ƒƒñƒƒÈõƒƒð ôBPxÉC ½G q ½hì»g»G QÉHG µËq s»ƒíƒGAk .óBìºlñýüBC ï»C õì»ø »Ü îƒ¾Bƒdƒ„½ƒg rO þƒÝƒÈ qBƒW q»ø òü qAkAõýø µòýñýGºk ºrÉè »ƒðAtƒÈ o»ƒG AlÝü tð þÜ»üºlñýüBC»è ,»ðBGtc ï»è ÞÉGtc µÿkAsBC ÿ»üBw»è óBPwkq õÜ þðBÜ»„»G»è #.ºô»ñýñýHG rPÜ»ü ,þwArÜõíük

†ƒýƒ¾Bƒxƒì»ƒC ÿ)5/25( ôºô»ƒO»ƒñƒƒü õƒƒG½ƒƒÜ rƒO þƒÝƒÈ qBƒW Iƒü rƒÐ»ƒì þƒPƒƒg»ƒƒPƒƒüBƒƒK»ƒƒè óBì½g ÿ q»Gô q ôºk ÿºô»C ½G ,ºô»ñýGºk½Ü ÿBíðq ôk þÝÉXýOArPw ,ºô»ñü»ÝG½Ü rP„BG þðBÜ»OArÜõíük ºtÉø ½G rP„BG þwArÜõíük ºô»„»ü»ãÈ q ï»è µòƒü vƒÈ pƒGAk RÂ»ƒøu ¼ q µRArÜõíük ºtÉø þÝýðBâq ½C þülƒðºõƒü»ƒK ºtÉø ÿ ôAô»O Á»â»è RÂ»øu ¼ q þðBÜ»K»_ ,óBƒƒùƒƒýƒƒW þƒƒðBƒƒÜ»ƒƒK»ƒƒ_ µRArƒƒƒÜõƒƒƒíƒƒük òýÉñGAk AlñOô»Üq»w ÿ ôBñÉK»è zõðºqB_ôBø »ì»C ÊGAô »Ü .þwArÜõíük ÿºlñýüBC ½G ºtƒƒƒÉƒƒƒø ÿºq ½ƒƒƒð ,ºôBƒƒƒxƒƒƒgºq ô»ƒƒƒè»ƒƒƒƒø þðæ»â ÿºq ½ð ,»OÂ»øu ¼ q þðBÜ»OArÜõíük óBíP…ýð þðBÜºô»O»ð ÿºq ½ð ,ºôArÝÉè ï»Pw rPýC .ºkq õÜ ßºô ÿ ôArÝ„»GAk µ rƒýƒâAk óBÜ»ýýwBýw ºtÉø ,ÿºô»C q»w ºô»PÉñÉìºk ºtÉø µóBPwkq õÜ ½G òü õP…ýðAk ºrÉè »Ü ôºrýøBØ»è »Ü RArÜõíük þðBÜ»ýýƒwBƒýƒw þðBÜ»ñÈõ„ µQg»PüBK»ƒè Alƒ„ºlƒñƒýƒüBƒC»ƒè òýðAõOºk »íÉC BüBC ,òýƒ…ƒýƒðºkAk †ƒü rƒO ,óBì½g þXýOArPw ,Ak»Ü»ÐBð½Ø QwBC»è ÿ»üBì »ñýHG µòü vÈ pGAk óBì½g þÝýPÜBƒO BPxÉC þWq»ìõè»ø»è kõw òü rP„BG ÿºô»C AlñOô»Üq»w ôBñÉK»è óBÜ»è»ø µòü rãGqºô .ºô»ñüs ½ÙG ÿ qBƒ„»ƒè »ƒñƒPƒ…ƒýƒðAk ï»ƒC ïqAkAõƒýƒø ï»C þðõGºkBìBC»G µóBPwkq õÜ»è µþðBíÉéw òü qAôºlÉìõC ,ºq»ƒ„½ƒÝƒÉƒO »ƒGtƒc õƒì»ƒø þÜ»ü»ÐBñG ,kq õÜ ÿºô»O»ð ÿ»Ü»¾Bc»H„»G ô rP„BG ,AkBýðk»è )|SI( ,QÈ vÈ pGAk ½Oô»ƒC kq õÜ þüºô»O»ð ÿ»…ÉÜ þðAõýP…K ô rOô»PK ÿ q õÜBG »Ü AkBPxÉC»è þO»HüBO»ƒG ,RBƒÝƒG »üAlü ô vÉì þÜ»ü½ƒâõƒPƒÕƒâ»ƒè óBƒPƒwkq õƒÜ ô»Kºk»G ,»Ü»Ü»K ,óæ»W½C þGBð»W óAõÉð»è ÿ q õÜBG þðBÜºsAõhýðºk»ƒì ºtƒÉƒø õƒì»ƒø Á»â»è ôBýÜq õO þO»¾ôºk Á»â»è óBPwkq õÜ þðArüsºô ß¼ q»w ô qBì½Ü ß¼ q»w þGBð»W ï»C þðAõýP…K óBìõì»ø òü qAkAõýø ,BýÜq õO þðBñÉùük»G ½G ,òü»ÝG »ýýOArÜõíük »w¼ rK þwArÜõíük µzõðºqB_ þÔBƒì µþƒPƒ„BƒC þƒðAlƒÉƒKºq»ƒK µóBƒPƒwkq õƒƒÜ ÿ q õƒƒÜBƒƒG»ƒƒè ,BƒýƒÜq õƒO ÿ q»ƒxƒðAq»ƒw»ƒè þƒwArƒÜõƒíƒük þðBÜºtÉø ÿ ôAô»O þÜ»ýýðAõýP…K Bøºô q»ø ÿºrãð½Ü »Ü ,òü»ÝG óBPwkq õÜ ÿAôBCu ¼ q þýƒðBƒíƒPƒ…ƒýƒð þƒð»ƒìõƒXƒð»ƒC µ½ƒéƒýƒ…ƒìBƒØ rÉèô»ø þñOô»ÝÝÈ q þðBÜºqBü pG ,AôBCu ¼ q»è þÝÈ qBü pG aýø µQÈ rÝG ÊW»HÉW ÿ ½g ßºô q»ƒw»ƒè ½ƒOô»ƒC þƒÜ»ƒýƒü q»ƒãƒü qBƒÜ ,æ»ƒƒGæ óBìõì»ø µRBÜ»ð óBPwkq õÜ ÿ»„»Gô»C þPÉðBíü»ƒK ôBƒø ÿºô»ƒC q»ƒw»ƒè òƒýƒGq õƒw þðBÜ»ÔBì BPxÉƒC ,ÿ q õƒw þƒýƒðBƒíƒPƒ…ƒýƒð óBPwkq õÜ ÿAôBCu ¼ q»è kq õÜ þwArÜõíük þOÂ»øu ¼ q óBìõãÉƒG »ƒÜ ,QƒÉƒñƒÉƒùƒHƒük»ƒG þÔArâõW þÜ»ü»Oô»Ý¾»ø †ýðBƒPƒwkq õƒÜ QÈ rÜBð ,»ü»ø þãðrâ qBãƒXƒÉƒC ÿºq ô»ƒâ ,Ak»ýü qBÝðAo½â»è pK þOÂ»øu ¼ q ï»è q»wBO ÿk»G ÿ qBÝðAo½â AlðBPwkq õÜ þOÂ»øu ¼o»è .R»ü»ð òƒƒýƒƒGõƒƒOô»ƒƒÜq»ƒƒw òƒƒü qAôºlƒƒÉƒƒƒìõƒƒƒC ºô»ýüBýñ¾k»G ,óBíðBÜ»ìBü»K þðBñÉùük»G»è þP„q»ƒK q»ƒw»ƒG ôºrƒÉƒC ½ƒG )|SI( þƒñƒOBƒø ,þðBíÉéw»è )|SI( ÿ rÉOrƒƒÝƒƒw ÁAo»ƒƒð»ƒƒW ,ÿ ½g ßºô ,kq õÜ ÿºô»O»ð »üºô»C ÿ»ã¾»G ½G rP„BG ,þðkrÜ ½G JBƒxƒc ÿBƒOºq»ƒw .ºô»…ÉK »O½OBø )|SI(»è kq õÜ ÿºô»O»ð ,»ñü tÈ o»G ,óBíÜ»üæ õì»ƒø ‡»ƒíƒÉƒC

,óBPwkqõÜ þýðBíP…ýð þýPÉÜ»ü þðõG| þGtc µþü»ƒ…ƒýƒì»ƒø þƒìAlƒð»ƒC ßºô ,óBPwkqõÜ þOÂ»ƒøu¼q»ƒè óBƒPƒwkqõƒÜ þOArÜõíük »Ü ÿ»ðBGtc ô»C õì»ø µrÈkôB_ þìAlð»C ßºô »Kºk»G ,»üºô»C ÿ»ã¾»G ,ó»Üºk ÿqAl„»G AlðBÜºrãð½Ü»è ºõP…ü»â kqõÜ þüºô»O»ð ÿ»…ÉÜ»è rP„BG )|SI( ÿºk»w ßºô òðAõOBð óBÜ»O»ìõÝc rPýƒC Alðæ»â q»w»G R»ƒü q ½ƒOBƒPƒÝƒük ï»ƒPƒxƒýƒG ßºô òðAõOBð óBÜ»O»ƒìõƒÝƒc ,òƒñƒÉƒK»ƒxƒG ,óæ»â þwArÜõük þÔBì ï»PxýG ÿºk»w óBƒÜºôBƒƒwô»ƒƒ_ »ƒƒñƒƒýƒƒ_ ,óBƒƒÜ»ƒƒ¾»ƒƒì½ƒƒÜ óBýð½_ òðAõOBð óBÜ»O»ìõÝc .ó»ÝHéÉ…ÉK ,óºlG óæ»â þwõðºqB_»è qBü pG AôBC QÈ ôºk ÿºôºoôºq týâq»ø rPýC ,õG ôAô»O ºô»C ºsBO þì»Ü»ü ÿ»„½âqAõ_ ½G ºô»PÈ o»âBð ô vÉì ÿºk»w †ÉK µï»PxýG ÿºk»w þwBýw ï»C ,»ì»Ü»ü µQxýG ÿºk»w .ï»ƒPƒxƒýƒG þwArÜõíük»ƒG ºõƒOrƒâ þƒðAu ‡»ƒüºk»ƒw »Ýðõ_ ,†ük »PÈk µQwAoºôBð þOÂ»øu ¼o»è ,ïºôk ÿºqAs»ø Bü ,QxýG ÿºk»w q»â»C QÉGõG þwArÜõíük þñOô»Üq»w ÿºqAs»ø þðlðBLw»ƒ_»ƒG ô q õƒPƒwºk»ƒG ,AôBƒCu ¼ q»ƒè þðkrÜq»G»Pwºk µÇ¼ rì þÔBì þðBÜBì»ñG µþƒƒO»ƒƒüÂ»ƒƒì½ƒƒÜ þƒƒðBƒƒÜ»ƒƒíƒƒýƒƒƒG ÿ ôAô»ƒƒƒO þƒÝƒÉƒ¾»ƒì½ƒÜ ,ºkqºô q»ƒK µþƒPƒwô qlƒƒð»ƒƒO Aô»C ,½ƒÜ µßBƒO þƒPƒw»ƒGq»ƒw µþƒðºk»ƒì þñOBø þì»ùÉw ÿºqAs»ø ,ï»ýÉw ÿºqAs»ø þOÂ»øu ¼ q ½G »ýýwArÜõíük þðBÜ»è½K»„ »OArÜõíük ºtÉø þñOô»Üq»w µQwAoºôBð þƒðBƒñƒƒÉƒƒùƒƒük»ƒƒG»ƒƒè ,»ƒƒðBƒƒÜ»ƒƒñƒƒýƒƒØ»ƒƒPƒƒwAq þƒOÂ»ƒøu ¼ q»ƒè óBƒÜ»ƒýƒýƒOArƒÜõƒƒíƒƒük»ƒƒÔBƒƒì ‡»OBƒG»ƒg ï»ƒC ÿBƒOºq»ƒw ,AlƒPƒwAoºôBƒð ,rPìu ô»O»G ,rOoõâ»G q ¼ s AlOÂ»øu ¼ q»ƒè kq ôAq»G ,õG rO sBxwõðºqB_ ô rOq»ãü qBÜ þwArÜõƒíƒük ÿ ôBƒñƒÉƒK»ƒè RBƒG»ƒg Á»ƒâ»ƒè µï»ƒøºku»ƒø µï»ƒƒøºlƒƒÄ»ƒƒc ÿºk»ƒƒw»ƒƒè .‡BÝü rì»C µAôBCu ¼ q ÿ ôAô»O»è ,ï»øºks ½ð )150( BO»ø Bü rPì»Ü ß»üºk»w Ëô»è q»â»C ÿºô»ƒC ½ƒG lƒðBƒƒüBƒƒg»ƒƒð ÿ rƒƒPƒƒì»ƒƒÜ ÁBƒw Aô»ƒC ,Ëô»ƒÜq»ƒw Ëô»ƒƒè þƒƒwArƒƒÜõƒƒíƒük ,ºô»ýü rýãðBùýW ÿ ½ƒø»ƒG ,AlƒOÂ»ƒøu ¼ q»ƒè þƒ„o½ƒ„ µþƒüArƒÉƒg þƒìºkq»ƒw ÿ ½ƒø»ƒG µÿ qBâs q ôBñÉK»è RBƒG»ƒg ,ºô»ƒýƒü qBƒýƒðAs µï»ƒƒùƒƒÉƒƒw ÿºqAs»ƒƒø»ƒƒè þƒƒwArƒƒÜõƒƒíƒƒük rPì»ƒÜ q ¼ s ,AlƒPƒwAoºôBƒð þƒOÂ»ƒøu ¼ o»ƒè þƒwArƒÜõƒíƒük µQƒÉƒð»ƒüBƒgºk AôBƒƒCu ¼ q»ƒƒè .ÿk»PÈk AlOÂ»øu ¼o»è þü»ðAõÉK þÜ»üºôBì»G þðBÜ»ýü qBÝðAo½â þÉK»G ,)| SI ( QÉGºk »ü½G þOBG»g þñOô»Üq»w þüArÉg ô»ìºkq»w ï»C ,óBƒƒÜ»ƒƒ¾»ƒƒì½ƒƒÜ ,óæ»ƒƒâ þƒƒwArƒƒÜõƒƒíƒƒük óBƒƒÜºsAõƒƒhƒƒýƒƒðºk»ƒƒì ,óBƒƒƒÜºôBƒƒƒwô»ƒƒƒ_ ï»C þüBñ„¼ q q»G»è µ»ýÉK ï»G ,AlOÂ»øu ¼ q»è þƒü qBƒÝƒðAo½ƒƒâ»ƒƒè rƒƒýƒƒG »ƒƒðBƒƒü qBƒƒÝƒƒðAo½ƒƒâ þðBÜ»XýOArPw»è µþü½g þðBÜ»O»wBýw»è rO»ðÂBÜlüAq µRBÝG ÿ ½g þÝýPÜBO»è µÿ ½g µþwArÜõíük þOBG»g äð»O»G ,ôkrƒGAq»ƒè ,QÉG ºô»OÂ»øu ¼ q þðæ»â þðºk»ì µÿkAsBC óBÜ»OArÜõíük ºtÉø ÿ»íÉC q»â»C »Ýðõ_ þƒƒÉƒƒK»ƒƒG ,òƒƒü»ƒƒƒÜ»ƒƒƒðAô AlƒƒƒOÂ»ƒƒƒøu ¼ q»ƒƒƒè ï»C µï»ýÉw ÿºqAs»ø þðBÜ»ýýƒPƒxƒü õƒÉƒK µÿ rƒýƒãƒðBƒùƒýƒW þƒìºkq»ƒƒw ,»ƒƒìºkq»ƒƒw þðBÜºsAôBýW »PwAqBC þðBÜ»ƒýƒü q»ƒãƒü qBƒÜ ÿ sAõgAk ÿ rýK»G µäð»O»G ,)|SI( ÿ rýãðBùýW ,R»ü»ð ºô»íÉC ßºô þðæ»â þwArÜõíük ô»C òðAõOºk óBÜ»OArÜõíükBð ºtÉø óBìõãÉG ‡ºq ô»â þñOô»Üq»w µºô»ðs ½ÙG »O»Ôqºk ôk»è q»ø »ðBPg»H„½g ïÂ»G ,òñÉùHPwºk»G þðBÜ»OArÜõƒíƒük ºtƒÉƒø ,AkôkrƒGAq þƒ¾Bƒw ºrƒƒýƒƒøBƒƒƒØ»ƒƒƒè qBƒƒƒK þƒƒƒ¾Bƒƒƒw ,RÂ»ƒƒƒøu ¼ q

kq õÜ þüºô»O»ð ÿ»…ÉÜ »üAô óBìoºôBG* þOBG»g þãð»w ,AlPwAoºôBð þOÂ»øu ¼ q»è þƒðBƒƒÜ»ƒƒ„»ƒƒG þƒƒwArƒƒÜõƒƒíƒƒük µÿ qBƒƒâs q BPxÉC ,QwAoºôBð þOÂ»øu ¼ q»è óBPwkq õÜ µóBÜ»ƒéƒ_ þƒðÂBƒw»ƒè rƒPƒ„BƒG q ¼ s rƒPƒýƒC þƒüBƒO½ƒÜBƒO µóBƒÜ»ƒPƒw»ƒ„ µóBƒÜBƒXƒð»ƒK ÞÉÜ»ü »Ü ,ºõƒG»ƒPƒw»ƒWq»ƒG óBƒÜºkºô»ƒð µòƒƒü rƒƒOq»ƒƒƒãƒƒƒü qBƒƒƒÜ ,òƒƒƒü rƒƒƒPƒƒƒãƒƒƒðrƒƒƒâ»ƒƒƒè ,òƒü rƒOsBƒxƒwõƒðºqBƒ_

“

| aƒƒƒýƒƒƒƒø»ƒƒƒƒè )| SI( ,AlƒÜ»ƒüºrƒãƒƒð½ƒƒÜ þÅýO»ãÉð þÝÉPxÈ õ¾»ø þƒOBƒG»ƒg»ƒG q»ƒHƒìAq»ƒƒG þwArƒÜõƒíƒük µÿqBƒâs q ºõG»ð kqõÜ ÿºô»O»ð þƒOÂ»ƒøu ¼ q ÿ ôAô»ƒƒO þwBýw ÿ»ƒ…ƒƒÉƒƒÜ »ƒƒð ,þƒƒPƒƒ„BƒƒC»ƒƒð »ƒƒü½ƒƒG .»ƒƒƒPƒƒƒwAoºôBƒƒƒð AlOÂ»øu ¼ q»è ,ÿkAsBC »ƒð ,þƒwArƒÜõƒíƒük òýƒPƒw»ƒ¾»ƒÔ q»â»C R»ðBð»O ,QÉGBð qAq»Øq»G †ƒýƒwkõƒØ µ½g»Gq»w þÝÉO»¾ôºk »PÉƒHƒG ÿºô»ƒO»ƒð q»â»C ,ÿ»Ü»Pg»PüBƒK »ƒPƒƒÉƒƒHƒƒG »ƒƒÔBƒƒƒì µzõƒƒƒðºqBƒƒƒ_ þƒƒƒÔBƒƒƒì»ƒƒƒG kq õƒƒƒÜ ÞÉOBÜ »ü½G ,RBâ»ð ÿ ½g þðBÜ»ýýwArÜõíük þÝÉñP…ü»ãÉO»G ,Ëõð þÝÉO»wBýw»G ÿ)|SI( þOBG»g ÿºlñüBC ôBPxÉC ½G ,þXýOArƒPƒw ,kq õÜ ÿºô»O»ð þwArÜõíƒük µÿ qBƒâs q þðBÜ»„»G þðBÜ»ýýwBýw ºtÉø »PÉðAô pƒG äƒð»ƒO»ƒG rƒPƒ„BƒG µ rƒƒOô s µóBƒƒPƒƒwkq õƒƒÜ óBýðBÜºrÈkôB_ µQÉG ºô»ðBýðBÜ»ýü sAõgAk

þOArÜõíük þGtc µþü»…ýì»ø þƒìAlƒð»ƒC ,óBPƒwkq õƒÜ þƒOÂ»ƒøu ¼ q»ƒè óBƒPƒwkq õƒÜ ô»C õì»ø µrÈkôB_ þìAlð»C ßºô »Kºk»G ÿ qAl„»G AlðBÜºrãƒð½ƒÜ»ƒè »ƒÜ ÿ»ƒðBƒGtƒc )|SI( ,ºõOBø BO»ø »Ü ,»üºô»C ÿ»ã¾»G ,ó»Üºk µºõP…ü»â kq õÜ þüºô»O»ð ÿ»…ÉÜ»è rP„BG rOBü s þðBÜ»ýýðAõýP…K †ü-ÓBð½Ø»G ÓBð½Ø ,ëBð½ýwBðq»PñýC QxýèBƒýƒw½ƒw .ºôkrƒÜ õì»ø»G ,»ü»ƒø ÿ vƒÈ qkô q ôk þƒÜ»ƒü ô vƒÉƒì ,Akºô vƒƒƒÉƒƒƒì ô»ƒƒƒè þƒƒƒðBƒƒƒÜ»ƒƒƒýƒƒƒü sAôBƒƒƒýƒƒW ,ºô»ýüsAôBýW þO»wBýw µR»ýýW½è½ülüBC»G ,»ü»ø þÅýOºs ½K þð»üæ Ê¾»ì½Ü Akºô vÉì ï»è óBü oôBC þOq õÜ»G q ¼ s AkºrÉè QÈ rÜºk »Ü ÿAôk»è »Ü »üºô»C †ü ô»C ,ºô»ƒñƒüºlƒHƒÉƒè )|SI( þñ„¼ o»G óBùýW þì»Ü»ƒü þƒãƒð»ƒW »ÔBì»G q»HìAq»G þÅýOºs ½K þÝÉPxÈõƒ¾»ƒø µºõG»ø óBPwkq õÜ þðBÜ»ƒýƒýƒwArƒÜõƒíƒük óBƒƒì)|SI( ÿ ô vƒƒÉƒƒì ‡»ƒƒíƒƒÉƒƒC ÿlƒƒðºô»ƒƒC ,AlÜ»üºrƒãƒð½ƒÜ aƒýƒø»ƒè ,ºô»ƒPƒÉƒGlƒñƒÈõƒg þOBG»g»G q»HìAq»G þÅýO»ãÉð þÝÉPxÈõ¾»ø kq õÜ ÿºô»O»ð þwArƒÜõƒíƒük µÿ qBƒâs q AlðBPwkq õÜ»è ÿºô»ƒC ÿAoºq»ƒw .ºõƒG»ƒð ÿAôk»è þW½è½ülüBC ÿ sAôBýW ÿ»PwAoBƒC ºôAôk»G ïºôk þãð»W ÿAôk»è ,ï»Ü»ü þãð»W †ýñP…ü»ãÉO ïÂ»G ,ºõG»ø )|SI(»G q»HìAq»G þðBÜ»„»G õì»ƒø»ƒè ,ºq»ƒG ºq»ƒG )|SI( ½ƒG òýì»Ü»ü .ºô»ƒ…ƒÉƒK »ƒO½ƒ_ ,óBƒPƒwkq õƒÜ ºõƒýƒðAs ÿ)|SI( þƒg»ƒüBƒƒG »ƒƒÜ †ƒƒükq õƒƒÜ þðAõýP…K þØºk»G ÿºuBìBC µAlðBƒùƒýƒW»ƒè lýø»„ ,ºôkrÜ kq õƒÜ þƒüºô»ƒO»ƒð ÿ s ¼k µóBPwkq õÜ( þHÉPÜ»è ºõG )½éíwBØ q ½PÜk( þÝÈ qBOô »Ü †ýƒw»ƒÜ òƒýƒìºôk ,)kq õƒÜ þðBÜºrãð½ƒÜ µ)|SI( q»ƒw»ƒè ÿ vƒÈ qkô q ôk )óBíwõÌ kõíc»ì q ½PÜk( tÈ o»G ,ºõýwõð þðBâq ½C ,)1982( þ¾Bw qkBÜ ÿ qBÄ½â»è ºõG ï»ýÉw .óBPwkq õƒÜ þƒOArƒÜõƒíƒük þƒOqBƒK ô»ƒƒƒƒƒƒìBƒƒƒƒƒƒðq»ƒƒƒƒƒƒG »ƒƒƒƒƒƒÜ †ƒƒƒƒƒƒƒýƒƒƒƒƒƒƒGtƒƒƒƒƒƒƒc ÿ q»ãü qBÜ rÈ u»è ,ÿ»Ü»ìArâ¼ rK ô ôºpü»ƒK ëBðõýwBðq»PñýC QxýèBýw½w ÿ»Ô»xè»Ô þýðBíP…ýð þýPÉÜ»ü ,)1975( þ¾Bw ,ºôBðAk -1984( þ¾Bw ,rO þÝÈ qBW .õG óBPwkq õÜ µkAsBC ÿ pìõP…ì »Ü z»Ü òýì»Ü»ü ,)1985 óBÜ»ýýW½è½ülüBC »è»w»ì q»w»è ÿ»ðAkAsBC ÿ rƒÈõƒG ÿ o»ƒK ô»ƒƒG AlƒƒÜ»ƒƒü»ƒƒÝƒƒéƒƒýƒƒìBƒƒð»ƒƒè q ½PÜk( lýø»„ óBxƒük ,krƒÝƒ„»ƒÝƒ…ƒÉƒK þ¾Bw»è .)zBG »Oq õÜ( ÿ ôBð»G õG )½éíwBØ þƒƒƒGtƒƒƒc ï»ƒƒƒø ,ºôAôk»ƒƒƒƒG )1986-1980( ï»ø ,RÂ»øu ¼ q þðBPwkq õÜ þOArÜõíük ºô»ÝÉK ,óBPwkq õÜ þýðBíP…ýð þýPÉÜ»ü .ïAlð»C»G òÈ rÝG ÿºô»C ½G )|SI( ºkrÝðBü ô q ,q ¼ s þÝÉðB„½ÝÉO µRBG»g þìBXðºq»w ïÂ»G ,þü»…ýì»ø þìAlð»C»G õG þýPÉÜ»ü .ºrƒÈkôBƒ_ RArƒÜõƒíƒük þƒGtƒc BƒPƒxƒÉƒCBƒO òülð»_ ,óBPwkq õÜ ÿ rO þðBƒÜ»ƒ„»ƒG»ƒè ºô»C þ¾ô»ø ,»ü»ø q»„½ÝÉO ÿ rO þGtƒc )|SI(»ƒè þƒƒPƒƒÉƒƒìAlƒƒð»ƒƒC þƒƒÔºq»ƒƒ„ óºkºk þƒýƒPƒÉƒÜ»ƒü ßºô »ƒíƒÉƒC »ƒÜ ,QƒÈ rƒãƒƒGqºô Bøºô q»ø .òü»Üºk óBýðAõýP…K ,þýðBíP…ýð yü õè þGBð»W þðõGºkBìBC ô»üºô»ðõG½Ü ï»C ºôArhÝÈ q ï»C ÿ rÉOrÝw ÁAo»ð»W ,æBü»C :òýÉ¿G »Ü òýðAsºk R»Ôqºk»G ,»ýüºô»O»ðõÉð ï»C þðBñÉùÝÉK ÿAôk»è ,rPýC »ƒØ»ƒø*

:R»HüBO -rÈkôB_ ÿ»Pwºk ÿôArwrLÉè ,qBýPg»G æ»ì þýPÉÜ»ü þýwBýw þG»PƒÜ»ƒì ÿpƒÉƒâqBƒÜ ,lðBü»ãƒüAq ,óBƒPƒwkqõƒÜ þƒýƒðBƒíƒPƒ…ƒýƒð ëBðõýwBðq»PñýC QxèBýw½w ÿôArhÝÈ q þÝÉPxÈõƒ¾»ƒø ,AlƒÜ»ƒüºrƒãƒð½ƒÜ aƒýƒø»ƒè µÿqBâs q þOBG»g»G q»HìAq»G þÅýO»ãÉƒð .ºõƒG»ƒð kqõƒÜ ÿºô»ƒO»ƒð þƒwArƒÜõƒíƒük ô»ìBðq»G ,)1975( þ¾Bw þPÉÜ»ü" QÉ¿„ºk rÈu»è ÿ½ƒg ÿ»ƒÜ»ƒìArƒâ¼ rƒK ô ôºpƒü»ƒK QxýèBýw½w ÿ»Ô»ƒxƒè»ƒÔ þƒü q»ƒãƒü qBƒÜ ."ºôBðAk ëBðõýwBðq»PñýC þðBýì»è qBýPƒg»ƒG æ»ƒì ÿ»ƒðBƒOô ï»ƒC ÿkq õÜ ÿ»Pýì½Ü þðlðAq s»ìAk ÿºrãð½Ü ëBðõýwBðq»PñýC QxýèBýw½w ÿ ôArhÝÈ q»è êÉO½ø»è »ãðBì ï»C ÿ12 ÿu ¼ q »Ü ,õG )|SI( ,õ_ºõÈ o»G þðBíÉéw ÿqB„ þPxü rÜ ÿBø ÿºô»ðõG½Ü ,krÝ„ºô»G ÿºuBìBC AlýÉO »Ü QƒƒƒxƒƒƒýƒƒƒèBƒƒƒýƒƒƒw½ƒƒƒw»ƒƒƒè Jtƒƒƒc )168( µþü»…ýì»ø þìAlð»C»G ,ëBðõýwBðq»PñýC Bâsºk òü rPãðrâ»è »ÝÉÜ»ü ,ºôºrƒÈkôBƒ_ óBùýW ÿBPxÉC þðBÜ»ýýW½è½ülüBC µþGtc þOBG»g µþwArÜõíük µþwBýw þOBG»g»è þðõG ,»üAõýƒ…ƒÉƒK .Alƒýƒðºk»ƒì µÿkAsBƒC ßºô ,óBPwkqõÜ þýðBíP…ýð þýPƒÉƒÜ»ƒü þOArÜõíük þGtc µþü»…ýì»ø þìAlð»C ,óBPwkqõƒÜ þƒOÂ»ƒøu ¼ q»ƒè óBƒPƒwkqõƒÜ ô»C õì»ø µ rÈkôB_ þìAlð»C ßºô »Kºk»G ÿqAl„»G AlðBÜºrãð½Ü»è »ƒÜ ÿ»ƒðBƒGtƒc ,ºõOBø BO»ø »Ü ,»üºô»C ÿ»ã¾»G ,ó»Üºk kqõÜ þüºô»O»ð ÿ»…ÉÜ»è rPƒ„BƒG )|SI( †ƒü-ÓBƒð½ƒØ»ƒG ÓBƒð½ƒƒØ µºõƒƒPƒƒ…ƒƒü»ƒƒâ ô»è RBÜôBø .ºôkrÜ rOBü s þðBÜ»ýýðAõýP…K þÜ¼ q»w ßºô qBýPg»G æ»ì Al„»üºrãð½Ü Ak»ƒÜºôArƒhƒÝƒÈ q»ƒè þƒükqõƒÜ ÿ»ƒPƒýƒì½ƒÜ .ArÝü qBük ºô»ü»Ü»Ü¼ qºôBð þƒýƒãƒðrƒâ ÿ½ƒø»ƒG qBýPg»G æ»ì ÿ»ÜºqBOô þØºk "rÈkôB_" ºô»OBÜºkôÃG | æBü»C yüõè tÈ o»G QxýèBýw½w ÿrƒÉƒOrƒÝƒw ÁAo»ƒð»ƒW ëBðõýwBðq»PñýC óAtÈ o»G µþwBýw þG»PÜ»ì þðBìAlð»C ô rÉOrÝw »ƒƒGtƒƒc þƒƒðAq»ƒƒñƒƒÈõƒƒð µþƒƒO»ƒƒüAkrƒƒÜq»ƒƒƒw óBPwkq õÜ þðBÜ»„»G þðBÜºq»„½ÝÉO ½G ,¼pì»C ºô»ÝÉK óBìõì»ø òý¾Bd„½g ÿ»ƒPƒýƒì½ƒÜ ½ƒG ,Ëõƒð þƒÝƒÉƒƒðBƒƒðAk»ƒƒÐBƒƒñƒG QƒƒxƒƒƒýƒƒƒèBƒƒƒýƒƒƒw½ƒƒƒw»ƒƒƒè ,óBƒƒƒPƒƒƒwkq õƒƒƒÜ þðBíÉéw»è µóBPwkq õÜ»è ,ëBðõýwBðq»PñýC »üºô»ðõG½Ü ï»C òü qAkAõýø .ºô»O»ñü õG½Ü þÜ»üºo»Kæ ,óBPwkq õÜ ½G µóBPwkq õÜ»è ÿ»üBì »PÉHG µRBÝGqBì½O äðrâ þü ô vÉì µÿ qBâs q þƒOBƒG»ƒg þƒðAõƒýƒPƒ…ƒK ,ÿºô»ƒC ÿ q»xðAq»w»è ,óBì»Üºô»O»ð þwArÜõíük Al…ýðBùýW ÿ q»xðAq»w»è µóBPwkq õƒÜ æBü»C þGBð»W òý¾Bd„½g .RBÝGrƒOô»ƒPƒK

þÔºq»„ óºkºkºô»C þ¾ô»ø ,»ü»ø q»„½ÝÉO ÿrO þGtc òülð»_| ,þýðBíP…ýð þýPÉÜ»ü ßºô »íÉC»Ü ,órãGqºô )|SI|(»è þPÉìAlð»C òü»Üºk óBýðAõýP…K þ„»ðAô»C µïAlð»C »OBÝG Ak»ÜºôArhÝÈ q»è µäð»w þÉK»G ,ºôkrÜ óBýü rÈkôB_ ÿAôAk ,óBüBPxÉC þW½è½ülüBC þñýHðBùýW ôBðAõO ,ëBðõýwBðq»PñýC QxýèBýw½w»G RºqBG»w ï»C þƒðkrƒÝƒPƒwô qk ÿAôk»ƒè »ƒüAô þƒØ»ƒø ,þðBíÉéw»è »xðArÕð½Ü ï»C ô»ü»ƒPƒýƒì½ƒÜ þÜ»ýýPxü õÉK »PÉGºk ‡ºq ½W ô»è ÿ qBü pG RºqBG»w sBxwõðºqB_ þü ô vÉì µþwBýw .óBPwkq õÜ»G þOÂ»øu ¼ q»è Z q»ìõè»ø !óAõGºkBìBƒC Bì»ð »ìºkq»w ô»C ,QÉ¾õÜºk AlPwAoºôBð óBO»ééýì ÿ rü»w ºô»ðBÜ»O»ìõÝc ÿ ôB_»è ÿ rü»w ºô»ðæ»â ÿ ôB_»è BPxÉC ,QÈ rÝG òðBÜ»O»ìõÝc ºô»C ,QÈ rÜºk óBÜ»O»ìõÝc óBÜ»O»ìõÝc»è óæ»â ,òwrOºk óæ»â»ƒè Aô òƒƒðæ»ƒƒâ BƒƒPƒƒxƒƒÉƒƒC ºô»ƒƒC .òƒƒwrƒƒOBƒƒð QÉG óBýPwAõg ,ó»Üºk óBÜ»O»ìõÝƒc»ƒè

,þðBíÉéw»è »üºô»ðõG½Ü ï»C ô»ü»Pýƒì½ƒÜ »Gtc ÿ ôBð rPýC »Ü òü»ÝG ÿºô»C ÿAôAk þƒO»ƒüAq»ƒñƒÈõƒð»ƒG ,óBƒÜ»ƒýƒƒýƒƒðBƒƒPƒƒwkq õƒƒÜ ÿ ôBƒð»ƒG ß»ƒð ,QƒÈ rƒñƒÉƒùƒG óBƒƒPƒƒwkq õƒƒÜ ,BýƒÜq õƒO ,ÛArƒýƒÌ ,óArƒÉƒC( ºô»ƒðBƒÜ»ƒOÂô .QÈ ql¿ÉùHÉW»G »ÐBð½Ø ô»C QÉGºk µ)Bü q õw þýðBíP…ýð þüºô»O»ð þwBðõ„ þÐBð½Ø ï»ø »Ü ÿ»ðBGtc ô»G ºô»PÈ qlG ,þðBPwkq õÜ ÿAôAk ÿ»ðAô»C ï»ø ,ó rÈkôB_ ï»ø ,òìAlð»C QxýèBýw½w»è þPÈ rÈkôB_ µþPÉìAlð»ƒC þÔBì óBìõãÉG .ó»Üºk ëBðõýwBðq»PƒñƒýƒC BƒPƒxƒÉƒC »ƒýƒýƒƒð þƒƒÝƒƒü u ½ƒƒè .»ƒƒðBƒƒíƒƒ„½ƒƒg ÿ q õƒPƒwºk»ƒè ,AlƒØArƒýƒÌ þƒðBƒPƒwkq õƒÜ»ƒè ½âõPÕâ ,ºôArñÉíè»w ÁAqlýÔ þü»…ýì»ƒø þÔBì ÿºô»C ½G ,»ü»ø óBPwkq õÜ ÿ q õÜBG»è ÿAôBCu ¼ q ,QÈ rñÉíè»xG kq õÜ þwõðºqB_ þƒƒOÂ»ƒƒøu ¼ q ,ºõƒƒü o»ƒƒKAq óBƒƒƒPƒƒƒwkq õƒƒƒÜ

“

þÜ»üºô»ðõG½Ü þP„q»K q»w ÿ ½g ,»üºrÉè õì»ø ÿ q»ñÈõð Bøºô q»ø ,RBÜºkAôBC þü ô vÉì ,óºrƒÉƒè †ƒü-óBƒPƒwkq õƒÜ þƒðBƒƒÜ»ƒƒ„»ƒƒG þO»ýW½è½ülüBC ,sAôBýW ÿ rýƒG ÿAoºq»ƒw ºrƒÉƒè ,sAôBƒýƒƒW ÿ»ƒƒÔ»ƒƒxƒƒè»ƒƒÔ ,sAôBƒƒýƒƒW þì»g óBìõì»ø»G ÿºô»C ½G ,òü õP…ýðAk »Ü ,òü½hG óBì»Üºô»O»ð ½G ß»ü»Pýì½Ü ºq»ƒƒãƒƒð»ƒƒw»ƒƒè ,ÞƒƒÈ q»ƒƒãƒƒð»ƒƒw ÊƒƒðAõƒƒPƒG BPxÉC þüºô»O»ðõÉð þðBÜ»ƒýƒýƒwArƒÜõƒíƒük Jtc )168( óBìõãÉG ,QÉƒG AlƒðBƒùƒýƒW»ƒè »Ü ëBðõýƒwBƒðq»ƒPƒñƒýƒC QƒxƒýƒèBƒýƒw½ƒw»ƒè µþü»…ýì»ƒø þƒìAlƒð»ƒC»ƒG ,ºô»ƒPƒÉƒGõƒG½ƒÜ Bâsºk òü rPãðrâ»è »ÝÉÜ»ƒü ,ºôºrƒÈkôBƒ_ óBùýW ÿBPxÉC þðBÜ»ýýW½è½ülüBC µþGtc ,þwArÜõíük þOBG»g»è ,þwBýw þOBG»g»è þðõG .þðºk»ì þOBG»g»è µÿkAsBC þOBG»g»è ßºô ,óBPwkq õÜ þýðBíP…ýð þƒýƒPƒÉƒÜ»ƒü

‫ته‌وه‌ری ئه‌نفال‪ ...‬پرسی قوربانی‬ ‫ذمارة (‪ )416‬دو شةممة ‪2013/4/15‬‬

‫تايبةت‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫‪4‬‬

‫بەبێ لۆبیی كوردی‪ ،‬بەجینۆسایدناساندنی ئەنفال لەجیهاندا‪ ،‬كاری نەكردەیە‬ ‫كاوە محەمەد‪ ،‬نوسەر‌و رۆژنامەنوس‪:‬‬

‫ئامادەكردنی تەوەر‪:‬‬ ‫شۆڕش محەمەد‬

‫هێڵی نەتەوەییەوەیە‌و بكەری سیاسیی‬ ‫سەرەكیی مەیدانە دەرەكییەكانیش‪،‬‬ ‫ه��اوش��ێ��وەی ن��اوخ��ۆ‪ ،‬ح��زب��ە ن��ەك‬ ‫دام��ەزراوەی دەوڵ��ەت��ی��ی‪ ،‬بەرپرسە‬ ‫جیاجیاكانی حكومەت‌و حزبەكانە‪ ،‬نەك‬ ‫بەرپرسیارێتیی‌و دنیابینیی دورمەودای‬ ‫نیشتمانیی‪ ،‬ب��اش��ت��ری�ن‌و نزیكترین‬ ‫بەڵگەش ئەو كارلێكە نانەتەوەییەیە كە‬ ‫لەماوەی رابردودا حزبەكانی كوردستان‌و‬ ‫راگەیاندنەكانیان لەگەڵ گفتوگۆكانی‬ ‫پارلەمانی واڵت��ان��ی سوید‌و بریتانیا‌و‬ ‫ئەڵمانیا‌و كەنەدا‌و سكوتلەندا كردیان‬ ‫بۆ بەجینۆسایدناساندنی ئەنفال‪ ،‬كە‬ ‫لەناو تەپوتۆزیی ملمالنێ حزبییەكاندا‬ ‫تا ئێستاش خەڵكی كورستان بۆیان‬ ‫روننەبۆوە ئاخۆ ئەو پارلەمانانە ئەنفال‪-‬‬ ‫یان بەجینۆسایدناساند یان نا؟!‪.‬‬

‫نوسەر‌و رۆژنامەنوسێك‪ ،‬پێیوایە‪،‬‬ ‫پێویستە ك��ار ل��ەس��ەر دروستكردنی‬ ‫لۆبییەكی كوردی بكەین‌و لەو رێگەیەوە‬ ‫س��ەرن��ج��ی دن��ی��ا ب��ۆ ك��ارەس��ات��ەك��ان‌و‬ ‫جیهانبینییە سیاسییەكەمان كەمەندكێش‬ ‫بكەین‪ ،‬ئەگەر خاوەنی لۆبییەكی كوردی‬ ‫نەبین‪ ،‬بەجینۆسایدناساندنی ئەنفال‬ ‫لەئاستی جیهاندا كارێكی نەكردەیە‪.‬‬ ‫كاوە محەمەد‪ ،‬لەم دیالۆگەیدا لەگەڵ‬ ‫"چاودێر" كەتایبەت بەیادی ‪ 22‬ساڵەی‬ ‫ئەنفال‪ ،‬ئاماژەبەوەشدەكات‪ ،‬لەئاستی‬ ‫ناوخۆدا ئەنفال كەمترین جوڵە‌و وزەی‬ ‫بۆ بەخەرجدراوە‌و‪ ،‬نەتوانراوە لەخانەی‬ ‫فەرامۆشی‌و خەمساردییەوە بگوازرێتەوە‬ ‫چاودێر‪ :‬لەچاو دڕندەیی‌و شۆڤێنێتیی‬ ‫بۆ خانەی بایەخ‌و خەمخۆرییەكەوە‪ ،‬كە‬ ‫ئەو پرۆسە بەدناوە‪ ،‬بۆچونێك هەیە‬ ‫لەئاستی گەورەیی تراژیدیاكەدا بێت‪.‬‬ ‫پێیوایە لەناوخۆدا ئەم پرسە خاوەن‬ ‫چاودێر‪ :‬ئەنفال وەك كردەوەیەكی دەن��گ��دان��ەوە‌و هەڵوێستەلەسەركردنی‬ ‫كۆمەڵكوژی‌و پاكتاوی ن��ەژادی‪ ،‬چۆن‌و جیددی نیە‌و زۆرج��اری��ش وا لەمرۆڤی‬ ‫ب��ەچ شێوازێك دەك��رێ��ت شوناسێكی ك��ورد دەڕوان��رێ��ت كە بونەوەرێكە زو‬ ‫نێودەوڵەتی وەربگرێت‌و لەسەر ئاستی مەینەتییەكانی خۆی فەرامۆشدەكات‌و‬ ‫لەبیری دەچنەوە‪ .‬تاچەند تاكی كورد‬ ‫جیهان بەجینۆسایدبناسرێت؟‬ ‫ئەنفالی لەبیرە‌و ه��ەوڵ بۆ ناساندنی‬ ‫دەدات؟‬ ‫ك��اوە م��ح��ەم��ەد‪ :‬ب��ەڕای من‬ ‫ئ��ەن��ف��ال‪ ،‬م��ەی��ن��ەت��ی��ی لەبنەڕەتدا ئەنفال پانتاییەكی گەورەی‬ ‫ل��ەی��ادەوەری�ی‌و خەیاڵدانی كۆمەڵگای‬ ‫ك��ۆم��ەڵ��ە ك��ەس��ان��ێ��ك��ن كە ئێمەدا داگیرنەكردوە‪ ،‬هێشتا بریتییە‬ ‫كەسوكاریان لەدەستداوە‌و ل��ەروداوی چەند ناوچەیەكی داخ��راو ‌و‬ ‫داب��ڕاو‪ ،‬مەینەتیی كۆمەڵە كەسانێكن‬ ‫سااڵنە ئ��ەوە لەسەرمانە كە كەسوكاریان لەدەستداوە‌و سااڵنە‬ ‫ئ��ەوە لەسەرمانە بچینە پرسەكانیان‌و‬ ‫ب��چ��ی��ن��ە پ��رس��ەك��ان��ی��ان‌و كەمێك دڵنەواییان بكەین‪ ،‬دواتریش‬ ‫كەمێك دڵنەواییان بكەین‪ ،‬بەپەلە حكومەت بچێتەوە ئۆفیسەكانی‬ ‫خۆیی‌و ئێمەش بگەڕێینەوە ماڵەكانی‬ ‫دواتریش بەپەلە حكومەت خ��ۆم��ان‪ ،‬ل��ەڕاس��ت��ی��دا ئ��ەم��ە بەڵگەی‬ ‫ئەوەیە كە كۆمەڵگایەكی دابەشبومان‬ ‫ب��چ��ێ��ت��ەوە ئ��ۆف��ی��س��ەك��ان��ی هەیە كە یادەوەرییەكی دەستەجەمعیی‬ ‫خۆی‌و ئێمەش بگەڕێینەوە ك��ۆم��ان��ن��اك��ات��ەوە‪ ،‬ك��ۆم��ەڵ��ێ دی��وار‬ ‫لەیەكمان دادەب��ڕێ‌و وادەك��ات ئ��ازار‌و‬ ‫ماڵەكانی خۆمان‬ ‫مەینەتییەكانی گروپێك هەر بەدابڕاویی‬ ‫ب��م��ێ��ن��ێ��ت��ەوە‌و ن��ەت��وان��ێ ب��پ��ەڕێ��ت��ەوە‬ ‫جوگرافیای گروپەكانی دیكە‪ ،‬تەنانەت‬ ‫ل��ەو ك��ات��ان��ەش��دا ك��ە ئەنفالچییەكان‬ ‫كاوە محەمەد‪ :‬بەجینۆسایدناساندنی ئ��ەو ناوچە فراوانانەی كوردستانیان‬ ‫ئ��ەن��ف��ال لەئاستی جیهاندا كارێكی ئاگرباراندەكرد‌و بەكۆمەڵ ژن‌و منداڵ‌و‬ ‫نەكردەیە‪ ،‬ئەگەر خاوەنی لۆبییەكی‬ ‫ك��وردی نەبین ل��ەدەرەوە‪ ،‬جولەكەكان‬ ‫لەرێگەی لۆبی‪-‬ەوە هۆلۆكۆستیان بەهەمو‬ ‫جیهاندا ناساند‪ ،‬بەجۆرێك هێز‌و وزەی‬ ‫ئەو لۆبییەیان لەواڵتاندا دەكەوێتە كار‬ ‫كە هەندێجار دیموكراسیترین واڵتانی دنیا‬ ‫بەبەشێك لەئازادیی رادەربڕین‪ ،‬باجی‬ ‫دانپیانان بەو تراژیدیا مرۆییە گەورەیەی‬ ‫مێژوی مرۆڤایەتیی دەدەن‪ ،‬وەك ئەوەی‬ ‫كە رێگە بەهیچ دەنگ‌و بۆچونێك نادرێ‬ ‫كە نكوڵی لەهۆلۆكۆست بكات‪ ،‬یان‬ ‫لەگەورەیی كارەساتەكە كەمبكاتەوە‪ ،‬پیر‌و گەنجی ك��وردی��ان لەبیابانەكانی‬ ‫ئەرمەنەكانیش بەهەمانشێوە لەرێگەی عەرعەر زیندەبەچاڵدەكرد‪ ،‬ئەنفال تەنیا‬ ‫ل��ۆب��ی��ك��ردن��ەوە‪ ،‬ت��وان��ی��ان قەتلوعامی پرسی ئەوانە بو كە ئەنفالدەكران‪ ،‬نەك‬ ‫س��ەردەم��ی ئیمپراتۆریەتی عوسمانی پرسی تەواوی نەتەوە‌و میللەتێك بێت‪،‬‬ ‫(‪ )1915‬بەدنیا بناسێنن‌و وەك جینۆساید ئەو كاتانە دوژم��ن هەمو كوردستانی‬ ‫مامەڵەی سیاسی‌و یاسایی لەگەڵدا بكرێ‪ ،‬وەك یەك سەرزەمین‌و كوردیشی وەك‬ ‫هەندێجار لەژێر گوشاری لۆبیی ئەرمەنیدا‪ ،‬ی��ەك كوتلەی ب��ەش��ەری دەبینی‪ ،‬بۆ‬ ‫دەستبەرداری هەندێ قازانجیش بن كە ئ��ەوان ئاسمانی كوردستان بریتی بو‬ ‫لەپەیوەندییە ئابوری‌و بازرگانییەكانیاندا ل��ەخ��ودەی س��ەرب��ازەك��ان�ی‌و زەمینیش‬ ‫ل��ەگ��ەڵ ت��ورك��ی��ا دەس��ت��ی��ان��دەك��ەوێ��ت‪ ،‬بریتی بو لەشوێنپێی پۆستاڵەكانیان‪،‬‬ ‫ب��ۆی��ە ب��ەر ل��ەه��ەرش��ت پێویستە كار كەچی ئەنفال هەر نەبو بە پرسی هەمو‬ ‫لەسەر دروستكردنی لۆبییەكی كوردی كۆمەڵگای ئێمە‪ ،‬خاوەنی خەیاڵدانێكی‬ ‫ب��ك��ەی �ن‌و ل��ەو رێ��گ��ەی��ەوە سەرنجی نەتەوەیی نەبوین‪ ،‬وێنەی ئەو كارەساتە‬ ‫دنیا بۆ كارەساتەكان‌و جیهانبینییە گەورەیەمان بۆ بكات‪ .‬بۆیە لەئاستی‬ ‫سیاسییەكەمان كەمەندكێش بكەین‪ .‬بەاڵم ناوخۆشدا ئەنفال كەمترین جوڵە‌و وزەی‬ ‫بەداخەوە ئەوەی تا ئێستا دەیبینین‪ ،‬بۆ بەخەرجدراوە‌و نەتوانراوە لەخانەی‬ ‫سەرەتاییترین زەمینە‌و كەرەستەی فەرامۆشی‌و خەمساردییەوە بگوازرێتەوە‬ ‫ئەو لۆبییەمان دروستنەكردوە‪ ،‬چونكە بۆ خانەی بایەخ‌و خەمخۆرییەكەوە‪ ،‬كە‬ ‫هێشتا گوتار‌و ئەدای سیاسییمان لەژێر لەئاستی گەورەیی تراژیدیاكەدا بێت‪.‬‬

‫ب��ەزەی��ی بەكاردەهێنرێن‪،‬‬ ‫رێك وەك ئ��ەوەی باوكێك‬ ‫كاوە محەمەد‬ ‫ل��ەس��ەر ش��ۆس��ت��ەك��ان‬ ‫لەدایكبوی ‪ 1966‬هەولێر‬ ‫بەبرسیەتی‌و‬ ‫منداڵەكانی‬ ‫بەكالۆریۆس لەبایۆلۆجی‪ -‬كۆلێجی بێ بەرگیی نمایش بكات‬ ‫زانست‪ -‬زانكۆی سەاڵحەدین ‪1989‬‬ ‫ب��ۆئ��ەوەی خەڵك بەزەیی‬ ‫رۆژنامەی‬ ‫بۆ ماوەی ‪ 7‬ساڵ سەرنوسەری‬ ‫پیابێتەوە‪ ،‬ئ��ەوە لەجیاتی‬ ‫(كوردستانی نوێ) بوە‬ ‫ئ��ەوەی ب��چ��ێ ب��ەڕەن��ج��ی‬ ‫لەساڵی (‪)1999‬ەوە ئەندامی مەكتەبی ش��ان��ی خ��ۆی منداڵەكانی‬ ‫راگەیاندنی ی‪.‬ن‪.‬ك‪-‬ە‪.‬‬ ‫بژیێنێت‪ .‬پێموایە كوردیش‬ ‫ل��ەم س��ەردەم��ەدا‌و بەهۆی‬ ‫ئەو كڕوزانەوە سیاسییەی‬ ‫دەیكەین‪ ،‬لەبەرچاوی هەندێ لەبێگانەكان‬ ‫وەك ئ��ەو باوكە دەكەوینە بەرچاو‪،‬‬ ‫ئەمەش رێگرییەكی گەورەی دروستكردوە‬ ‫كە بتوانین راستەڕێی بەدەستهێنانی‬ ‫پشتیوانی دەرەوە ب��ۆ پرسەكەمان‬ ‫تاوەكو سۆزی ئەوانی تر بەدەستبهێنرێ‌‪ .‬بەدەستبهێنین‪ ،‬نمونەی هیرۆشیما‌و‬ ‫ئایا ئێستا كاتی ئەوە نەهاتوە گۆڕانكاری ناكازاكی زۆر رونە‪ ،‬كە سااڵنە لەئاستێكی‬ ‫لەو شێوە موخاتەبەكردنە بكرێت‌و ئەو بااڵی نێودەوڵەتیدا یادی دەكرێتەوە‌و‬ ‫چەندین كەسێتیی سیاسیی گەورەی دنیا‬ ‫قۆناغە تێبپەڕێنرێت؟‬ ‫كاوە محەمەد‪ :‬گرفتی هەرە گەورەی بەشداری تێدادەكەن‪ ،‬بەاڵم یابانییەكان‬ ‫گ��وت��اری سیاسیی س��ەرك��ردای��ەت��ی��ی دەمێكە تەجاوزی ئەوەیان ك��ردوە كە‬ ‫ك��ورد ئەوەیە كە لەسەر ك��ڕوزان��ەوە‌و ه��ەر وەك قوربانیی خ��ۆی��ان لەسەر‬ ‫بەدەستهێنانی بەزەیی دەرەوە بنیاتنراوە‪ ،‬سەحنەی دنیا نمایش بكەن‪ ،‬لەباتی‬ ‫لەكاتێكدا ئێمە ‪ 22‬ساڵە خۆمان حوكمی ئ��ەوە ئەو كارەساتە مرۆییەیان كردە‬ ‫خۆمان دەكەین‪ ،‬بودجە‌و داهاتی خۆمان سەرچاوەی وزە‌و ورەیەكی نیشتمانیی‬ ‫ه��ەی��ە‪ ،‬ل��ەگ��ەڵ سیاسەتی ناوچەكە‌و گ��ەورە بۆ بنیاتنانەوەی واڵت‌و تاكی‬ ‫جیهان كارلێكدەكەین‪ ،‬دەب��و دەمێك یابانی‌و سەلماندنی خۆیان لەرێگەی‬ ‫بوایە تەجاوزی ئەم گوتارەمان بكردایە‌و ئەو بازدانە گەورەیەی لەبواری زانست‌و‬

‫چ��اودێ��ر‪ :‬ل��ەئ��اس��ت ك��ەس��وك��اری‬ ‫ئەنفالكراوەكان چ بەرپرسیارێتییەك‬ ‫دەك��ەوێ��ت��ە ئ��ەس��ت��ۆی ح��ك��وم��ەت��ی‬ ‫هەرێم‌و سەركردەكانی ك��ورد‪ ،‬تاچەند‬ ‫سەركردایەتیی ك��ورد‌و حكومەت ئەو‬ ‫ئەركانەیان بەجێگەیاندوە كە وەك‬ ‫پابەندبونێكی ئێتیكی (ئەخالقی)‬ ‫بەرامبەر ئەوان لەسەرشانییانە؟‬ ‫ك��اوە محەمەد‪ :‬ئەمە ئەو پرسیارە‬ ‫ئیشكالئامێزەیە كە ك��ۆن ب��وە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پیرنەبوە‪ ،‬چونكە لەراستیدا حكومەتی‬ ‫هەرێم‌و سەركردایەتیی كورد نەیانتوانیوە‬ ‫النیكەمی ئ��ەو پابەندبونە ئێتیكییە‬ ‫بەجێبگەیەنن‪ ،‬كە بەرامبەر بەكەسوكاری‬ ‫ئەنفالكراوان لەئەستۆیانە‪ ،‬بەداخەوە‬ ‫دوای ‪ 22‬ساڵ لەحوكمڕانیی ك��وردی‪،‬‬ ‫كەچی تائێستا حكومەت نەیتوانیوە‬ ‫ئەو توێژە بەرفراوان‌و كارەساتبارە لەو‬ ‫كولەمەرگی‌و بەشمەینەتییە دەربازبكات‬ ‫كە تێیدادەژین‪ ،‬نەیتوانیوە ژیانێكیان‬ ‫بۆ فەراهەمكات كە چیتر ئاسەواری‬ ‫كارەساتەكە بەسەر ب��ژێ��وی‌و ج��ادە‌و‬ ‫ك��ۆاڵن‌و خانوەكانیانەوە دیارنەبێت‪ ،‬چیتر بەبرینی ئەنفال‌و هەڵەبجە‪ ،‬سواڵی تەكنۆلۆژیادا هێنایانە ئارا‌و هەمو گەالنی‬ ‫چیتر س��ااڵن��ە نەكرێنە كۆمبارسی پشتیوانیی دەرەك��ی نەكەین‪ ،‬بەڵكو دنیایان بەخۆیان سەرسامكرد‪ ،‬ئیتر چ‬ ‫پشت نمایشی هەندێ بەرپرس‪ ،‬نازانم كارەساتەكانمان وەك پرسێكی گەورەی پێویستدەكات تەمبەڵی‌و ناكارایی لەپشت‬ ‫بەرپرسان چۆن زاتی ئەوە دەكەن باسی مرۆڤایەتیی‪ ،‬هەوڵی بەنێودەوڵەتیكردنیان وێنەی قوربانییەكانییان بشارنەوە‌و هەر‬ ‫هاوكاریی‌و دەستگیرۆیی كەسوكاری بدەین‌و وەك سیمبول بۆ كۆتاییهێنان خەریكی پاڕانەوەبن‪.‬‬ ‫ئەنفالكراوان بكەن‪ ،‬لەكاتێكدا بەو هەمو بەجینۆساید‌و بەكارهێنانی چەكی‬ ‫چاودێر‪ :‬ناساندنی ئەنفال بەدەرەوەی‬ ‫بودجە‌و داهاتەی كوردستان نەتوانراوە قەدەغەكراو بیخەینە نێو فەزای سیاسەتی‬ ‫سەرەتاییترین پێداویستییەكانی ژیانیان جیهانی‪ ،‬ئاخر ئەم گوتارە سیاسییەیە ك��ورد هەمیشە یەكێك بوە لە گرفتە‬ ‫بۆ دابین بكرێ‪ ،‬ئاخۆ ئ��ەو ژیانە پڕ وادەك��ات كە باسكردنی كارەساتەكان سەرەكییەكان‪ ،‬لێرە‌ولەوێش هەوڵی‬ ‫لەنەهامەتییەی كەسوكاری ئەنفالكراوان الی بەرپرسانی حكومی‌و حزبیی كورد روناكبیریی لەئارادایە بۆ بەدیهێنانی‬ ‫ئ��ەم ئ��ام��ان��ج��ە‪ ،‬ب��ەاڵم ه��ەوڵ��ی ك��ەم‌و‬ ‫تاكەكەسین‌و نەچونەتە چوارچێوەی‬ ‫ك��اری دام��ەزراوەی��ی‌و سیستماتكراو‪.‬‬ ‫تاچەند هەوڵدراوە لەكوردستاندا ئەنفال‬ ‫وەك��و جینۆسایدبناسێنرێ‌؟ تاچەند‬ ‫پرۆژەی روناكبیریی كوردی لەئاست ئەو‬ ‫بەرپرسیارێتییە مێژوییەدا بوە؟‬ ‫ك��اوە محەمەد‪ :‬لەڕاستیدا دەبوایە‬ ‫ئێمە بۆ ئەنفال‌و هەڵەبجە پڕۆژەیەكی‬ ‫رون��اك��ب��ی��ری�ی‌و ه��ون��ەری��ی گ��ەورەم��ان‬ ‫هەبوایە‌و ل��ەزوەوە كاری لەسەر بكرایە‬ ‫تێیدا دەژی��ن‪ ،‬تەنانەت دەگاتە دامێنی ببێتە دیاردەیەكی زمانەوانیی بێزاركەر‪ ،‬بۆ بەرجەستەكردنی ئەو زام��ە قوڵە‪،‬‬ ‫ئ��ەو ژی��ان‌و بژێوییەی ب��ۆ سكرتێر‌و بێگانەكان لەكاتی هەڵبژاردن‪ ،‬لەئاستی هەم لەئاستی ناوخۆییدا بۆ مێژو و بۆ‬ ‫پاسەوانی بەرپرسەكانیش رەخساوە؟ ئازادیی‌و پێشێلكارییەكان‪ ،‬لەپرسی مافی ن��ەوەك��ان‪ ،‬هەم لەئاستی دنیاشدا كە‬ ‫بێگومان نەخێر‪ ،‬بۆیە ئەوەی دەیبینین م��رۆڤ‌و س��ەروەری��ی یاسا‌وە دەپرسن‪ ،‬بتوانین بیناسێنین‌و بەرگی لۆكاڵیبونی‬ ‫كە سااڵنە بۆ ی��ادی ئەنفال‪ ،‬ناوچە كەچی وەاڵم��ی ك��ورد رەهەندێكی هەر لەبەرداكەنین‪ ،‬ب��ەاڵم بەداخەوە لەبەر‬ ‫ئەنفالكراوەكان پ��ڕدەب��ن لەبەرپرس‌و دەگەڕێنرێتەوە سەر پاساوی سواو ‌و نەبونی ئ��ەو مێنتاڵێتییە سیاسی‌و‬ ‫چەندین بەیاننامە‌و بەڵێنی گەورە دەبنە نامەنتیقی كاولكاریی‌و كارەساتەكانی روناكبیرییەی بۆ ئەمجۆرە پرۆژانە‬ ‫مانشێتی میدیاكانی حزب‪ ،‬ئەوانە جگە سەردەمی رژێمی بەعس! بێگومان لەنێو پێویستن‪ ،‬كایەی روناكبیرییمان زۆر لەوە‬ ‫لەهەوڵی خۆدەربازكردن لەو ئیحراجییە ئەو گوتارەدا‪ ،‬ئەنفال‌و قوربانییەكانی‪ ،‬هەژارتر خۆی دەنوێنێ كە بتوانێ ئەو‬ ‫گەورەیەی بەرامبەر بە پرسی ئەنفال ئامادەییەكی ب��ەردەوام‌و زاڵیان هەیە‌و كارەساتە گەورانە بكاتە هەوێنی شاكار‌و‬ ‫تێیكەوتون‪ ،‬هیچی دیكە نییە‪ ،‬هەربۆیە وەك كەرەستەیەك بۆ بەدەستهێنانی داهێنانی ئاست بەرزی جیهانیی‌و جێگەی‬ ‫خۆیان لەروبەڕوبونەوەی كەسوكاری‬ ‫ئ��ەن��ف��ال��ك��راوان ب��ەدوردەگ��رن‪ ،‬مەگەر‬ ‫بەبەرنامە‌و لەهۆڵی داخراو نەبێت‪.‬‬ ‫لەناو تەپوتۆزی ملمالنێ حزبییەكاندا تا ئێستاش‬

‫ب��ەداخ��ەوە دوای ‪ 22‬ساڵ‬ ‫ل��ەح��وك��م��ڕان��ی��ی ك��وردی‪،‬‬ ‫كەچی تائێستا حكومەت‬ ‫ن��ەی��ت��وان��ی��وە ئ��ەو ت��وێ��ژە‬ ‫ب��ەرف��راوان‌و كارەساتبارە‬ ‫ل��ەو ك��ول��ەم��ەرگ��ی‌و‬ ‫بەشمەینەتییە دەرب��از‬ ‫بكات كە تێیدا دەژین‬ ‫خۆی لەنێو هۆشیاریی‌و سایكۆلۆژیای‬ ‫ك��ۆم��ەڵ��گ��اك��ان��ی دی��ك��ەدا ب��ك��ات��ەوە‪،‬‬ ‫پێموایە ئیشكالیەتی ئێمە ئەوەیە‬ ‫كە پێمانوایە تەنیا لەرێگەی نێوەندە‬ ‫سیاسیی‌و دیپلۆماسییەكانەوە دەتوانین‬ ‫كارەساتەكانمان بەدنیا بناسێنین‌و‬ ‫ئەوانیش بەجینۆسیدیان بناسێنن‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا ئ��ەوەی ب��ەن��اخ‌و دەرون��ی‬ ‫كۆمەڵگاكانمان دەگەیەنێ‌و دەتوانین‬ ‫سۆز‌و پشتیوانییان دەستەبەربكەین‪،‬‬ ‫ئەو كار‌و پرۆژە روناكبیریی‌و هونەرییانەن‬ ‫كە دەت��وان��ێ هەمو چ��اوەك��ان بۆخۆی‬

‫ئیشكالیەتی ئێمە ئەوەیە كە پێمانوایە تەنیا لەرێگەی نێوەندە‬ ‫سیاسیی‌و دیپلۆماسییەكانەوە دەتوانین كارەساتەكانمان بەدنیا‬ ‫بناسێنین‌و ئەوانیش بەجینۆسیدیان بناسێنن‬

‫ئەنفال‌و قوربانییەكانی‪ ،‬ئامادەییەكی بەردەوام‌و‬ ‫زاڵیان هەیە‌و وەك كەرەستەیەك بۆ بەدەستهێنانی‬ ‫بەزەیی بەكاردەهێنرێن‬

‫چاودێر‪ :‬زۆربەی موخاتەبەكردنەكانی‬ ‫سەركردایەتیی كورد بەرامبەر دەرەوەی‬ ‫خۆی موخاتەبەكردنێكی بەزەییهێنانەوە‌و‬ ‫زۆرجاریش نمایشكردنی قوربانییەكان بوە‬

‫خەڵكی كورستان بۆیان روننەبۆوە ئاخۆ ئەو پارلەمانانەی‬ ‫ئەوروپا ئەنفال‪-‬یان بەجینۆسایدناساند یان نا؟!‬

‫كەمەندكێش بكات‌و وەك مرۆڤی خاوەن‬ ‫هەست‪ ،‬نەك وەك سیاسییەكی خاوەن‬ ‫بەرژەوەندیی‪ ،‬چونكە ئەوە كۆمەڵگاكانن‬ ‫كاریگەریی دەخ��ەن��ە س��ەر ئاراستەی‬ ‫بەرنامەی سیاسیی حوكمڕانەكانیان‪،‬‬ ‫نەك بەپێچەوانەوە‪ ،‬بەداخەوە پێموایە‬ ‫كایەی روناكبیریی‌و هونەرییمان توشی‬ ‫دو گرفتی گەورە هاتوە كە بونەتە رێگر‬ ‫لەبەردەم بەهەوێنكردنی كارەساتەكانمان‬ ‫بۆ شاكاری گەورە‌و بەجیهانیبونی كار‌و‬ ‫پەیامەكەیان‪ ،‬ئەوانیش‪ ،‬گێڕانەوەی‬ ‫راستەوخۆی روداوەك��ان‌و نەدۆزینەوەی‬ ‫خ��ەون��ە ب��چ��وك��ەك��ان��ی ژی��ان��ە لەنێو‬ ‫ژم��ارە ترسناكەكەی قوربانییاندا‪،‬‬ ‫زۆرج��ار گێڕانەوەكان‪ ،‬هەمان قسەی‬ ‫سیاسییەكانن‪ ،‬بەاڵم لەچوارچێوەیەكی‬ ‫هونەریدا‪ ،‬جگە ل��ەوەش لەنێو شەش‬ ‫ملیۆن قوربانیی جولەكەدا‪ ،‬ئەو فیلمانەی‬ ‫لەسەر هۆلۆكۆست دروستكراون‪ ،‬تەنیا‬ ‫لەرێگەی چیرۆكی چەند قوربانییەكەوە‪،‬‬ ‫توانیویانە گ��ەورەی��ی ك��ارەس��ات��ەك��ە‬ ‫بەرجەستە بكەن‌و بیگەیەننە هەمو‬ ‫دن��ی��ا‪ ،‬فیلمە بەناوبانگەكانی وەك‬ ‫(ژی��ان جوانە‪ ،‬پیانۆژەن‪ ،‬لیستەكەی‬ ‫شیندلەر‌و جولەكەكانی سوخا) نمونەی‬ ‫ئەو بەرهەمە جوانانەن كە توانیویانە‬ ‫پەیامی ئ��ەوەم��ان پ��ێ بگەیەنن‪ ،‬كە‬ ‫هۆلۆكۆست چ فاجیعەیەكی مرۆیی‬ ‫گەورە بوە بەسەر جولەكەكاندا هاتوە‌و‬ ‫هەرگیز ناكرێ لێی كەمكرێتەوە یان‬ ‫لەبیربكرێ‪ .‬دەزان��م هونەری كوردیمان‬ ‫زۆری م��اوە بەو ئاستە بگات كە لەو‬ ‫دەروازە جیهانییانە بەهرەمەندبێت‌و‬ ‫پێگەیەك بۆ خۆی بەدەستبهێنێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫گرنگ ئەوەیە راستەڕێكە بدۆزرێتەوە‌و‬ ‫لەپشتیشییەوە دامەزراوەكانی حكومەت‬ ‫هاوكار‌و پشتیوانبن بۆ بنیاتنانی پرۆژەی‬ ‫گەورەی روناكبیریی‌و هونەری‌و گەیاندنی‬ ‫بەنێوەندە كاریگەرەكانی دنیا‪.‬‬

‫ته‌وه‌ری ئه‌نفال‪ ...‬پرسی قوربانی‬ ‫تايبةت‬

‫ذمارة (‪ )416‬دو شةممة ‪2013/4/15‬‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫‪5‬‬

‫سەردار عەزیز‪ ،‬مامۆستای زانستە سیاسییەكان لەزانكۆی كۆرك لەئیرلەندا‪:‬‬

‫مەترسیی ئەنفال بۆ كورد هەمیشە لەئارادایە‌تا لەهەناوی دەوڵەتێكی وەها‌دا بژی‬ ‫ن��وس��ەرو روناكبیر س��ەردار عەزیز‪،‬‬ ‫رایدەگەیەنێت‪ ،‬ناسینی ئەنفال نابێت‬ ‫تەنها بریتی بێت لەناساندنی ئەوەی‬ ‫روی��دا‪ ،‬بەڵكو ل��ەوەی مەترسییەكی‬ ‫وەها بۆ كورد هەمیشە لەئارادایە هە‌تا‬ ‫لەهەناوی دەوڵەتێكی وەها‌دا بژی‪ .‬ناوبراو‬ ‫كە مامۆستای زانستە سیاسییەكانە‬ ‫لەزانكۆی كۆرك لەئیرلەندا‪ ،‬لەم ته‌وه‌ره‌ی‬ ‫"چاودێر"دا باس لەوەشدەكات‪ ،‬ئەنفال‬ ‫كاتێك دان��ی پیادەنرێت ك��ورد خاوەن‬ ‫پێگەیەك‌و دەس��ەاڵت��ێ�ك‌و كۆمەڵێكی‬ ‫تۆكمەو سەقامگیربێـت‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬ئەنفال وەك كردەوەیەكی‬ ‫كۆمەڵكوژی‌و پاكتاوی ن��ەژادی‪ ،‬چۆن‌و‬ ‫ب��ەچ شێوازێك دەك��رێ��ت شوناسێكی‬ ‫نێودەوڵەتی وەربگرێت‌و لەسەر ئاستی‬ ‫جیهان بەجینۆسایدبناسرێت؟‬ ‫سەردار عەزیز‪ :‬كردەی ناسین چەند‬ ‫خەسڵەتێك لەخۆدەگرێت‪ ،‬پێزانین‪،‬‬ ‫دانپیانان‪ ،‬هەڵگرتنی بەرپرسی‪ ،‬هەروەها‬ ‫رێگەنەدان ب��ەدوب��ارەب��ون��ەوە‪ .‬ناسینی‬ ‫ئەنفال بۆ كورد دەبێت ئەو خەسڵەتەش‬ ‫لەخۆبگرێت كە كورد نەتەوەیەكن‪ ،‬خاوەن‬ ‫خواستێكی تایبەتن‪ ،‬لەالیەن حكومەتی‬ ‫ناوەندییەوە لەبەرامبەر ئەم خواستەیاندا‬ ‫هەوڵی قڕكردنیان دراوە‪ .‬بەم پێیە كورد‬ ‫جیاوازە‪ ،‬مافی جیاوازبونی هەیە‪ .‬بۆیە‬ ‫ناسینی ئەنفال نابێت تەنها بریتی بێت‬ ‫لەناساندنی ئەوەی رویدا‪ ،‬بەڵكو لەوەی‬ ‫مەترسییەكی وەه��ا بۆ ك��ورد هەمیشە‬ ‫لەئارادایە هە‌تا لەهەناوی دەوڵەتێكی‬ ‫وەها‌دا بژی‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬لەچاو دڕندەیی‌و شۆڤێنێتیی‬ ‫ئەو پرۆسە بەدناوە‪ ،‬بۆچونێك هەیە‬ ‫پێیوایە لەناوخۆدا ئەم پرسە خاوەن‬ ‫دەن��گ��دان��ەوە‌و هەڵوێستەلەسەركردنی‬ ‫جیددی نیە‌و زۆرج��اری��ش وا لەمرۆڤی‬ ‫ك��ورد دەڕوان��رێ��ت كە بونەوەرێكە زو‬ ‫مەینەتییەكانی خۆی فەرامۆشدەكات‌و‬ ‫لەبیری دەچنەوە‪ .‬تاچەند تاكی كورد‬ ‫ئەنفالی لەبیرە‌و ه��ەوڵ بۆ ناساندنی‬

‫دەدات؟‬ ‫سەردار عەزیز‪ :‬مرۆڤی كورد بەگشتی‬ ‫لەكاری سیاسیدا پەراوێزخراوە‪ .‬ئەنفال‬ ‫ئاڵۆزە‪ ،‬ئەنجامدانی پێویستی بەتەكنیك‪،‬‬ ‫پ�لان‌و هێزو تەكنۆلۆجیاو پشتگیری‬ ‫نێودەوڵەتی هەبو‪ .‬كورد بەمانە شارەزا‬ ‫نییە‪ .‬هەتا ئێستا دەقێكی فەلسەفی‬ ‫لەوبارەوە نەكراوەتە كوردی‪ ،‬بۆ نمونە‬ ‫دەقەكانی سیگمۆند باومان‌و ئەوانی تر‪.‬‬ ‫مرۆڤی كورد وەك پڵیشاوێك‪ ،‬كەسێك‬ ‫هەمیشە لەژێر پەنجەی هەڕەشەدایە‪،‬‬ ‫زم��ان��ی س��ی��اس��ی ن��ەپ��ژاوە‪ .‬ئەنفال‬ ‫پەیوەستە بەجۆری ئامادەبونی ئێمە‬ ‫لەدنیادا‪ .‬چ كارێك هەیە پرسی ئەوە‬ ‫بكات ئایا ئێمە چۆن ئامادەین لەدنیا‪.‬‬ ‫مرۆڤی كورد گەر بێبایەخ بێت لەمروەوە‬ ‫لەبەر ئەوەیە كە ئاستی ئاگایی سیاسی‬ ‫هێندە مۆدێرن نییە‪ ،‬رێگەی پێنەدراوە‪،‬‬ ‫مۆدێرن بێت‪ .‬سیاسی كورد لەئاستی‬ ‫ئەنفالدا نییە‪ .‬سیاسی ك��ورد نازانێت‬ ‫ئەنفال چییە‪ .‬بۆیە مرۆڤی كورد دەبێت‬ ‫لەهەناوی سیستمێكی سیاسیدا وەك‬ ‫كەسێكی چ��االك ل��ەدای��ك بێت هەتا‬ ‫بتوانێت بەوردی‌و ئازادانە لەدنیا بگات‪.‬‬ ‫لەالیەكی ترەوە ئێمە ئازارچەشتوانین‪،‬‬ ‫ئاسان نییە هێندە بەساردی‌و عەقاڵنی‬ ‫بیر لەئازار بكەیتەوە‪ .‬ئاڵۆزییەكی زۆر‬ ‫لەم بوارەدا هەیە‪.‬‬ ‫چ��اودێ��ر‪ :‬ل��ەئ��اس��ت ك��ەس��وك��اری‬ ‫ئەنفالكراوەكان چ بەرپرسیارێتییەك‬ ‫دەك��ەوێ��ت��ە ئ��ەس��ت��ۆی ح��ك��وم��ەت��ی‬ ‫هەرێم‌و سەركردەكانی ك��ورد‪ ،‬تاچەند‬ ‫سەركردایەتیی ك��ورد‌و حكومەت ئەو‬ ‫ئەركانەیان بەجێگەیاندوە كە وەك‬ ‫پابەندبونێكی ئێتیكی (ئەخالقی)‬ ‫بەرامبەر ئەوان لەسەرشانییانە؟‬ ‫س��ەردار ع��ەزی��ز‪ :‬حكومەتی هەرێم‬ ‫ئ��ەن��ف��ال وەك روداوێ��ك��ی حیزبی‬ ‫بەكاردەبات‪ .‬ئەنفال تەنها لەرزگاربوانیدا‬ ‫كۆناكرێتەوە‪ .‬ئەنفال بۆ هەموان بو‪ .‬بۆیە‬ ‫وەاڵمدانەوەی ئەنفال‪ ،‬مامەڵەكردن لەگەڵ‬

‫خۆی موخاتەبەكردنێكی بەزەییهێنانەوە‌و‬ ‫زۆرجاریش نمایشكردنی قوربانییەكان بوە‬ ‫تاوەكو سۆزی ئەوانی تر بەدەستبهێنرێ‌‪.‬‬ ‫ئایا ئێستا كاتی ئەوە نەهاتوە گۆڕانكاری‬ ‫لەو شێوە موخاتەبەكردنە بكرێت‌و ئەو‬ ‫قۆناغە تێبپەڕێنرێت؟‬ ‫سەردار عەزیز‪ :‬وێناكردنی خود وەك‬ ‫قوربانییەك‪ ،‬وەك ئازارچە‌شتویەك‪،‬‬ ‫وەك بێدەسەاڵتێك دیاردەیەكی باڵوە‬ ‫لەسیاسەتی بێ خیتابدا‪ .‬دی��ارە ئەمە‬ ‫ب��ەم��ان��ای ئ��ەوە نییە ك��ە نابێت ئەم‬ ‫شێوازە بەكارنەهێنرێت‪ ،‬ب��ەاڵم نابێت‬ ‫تەنها ش��ێ��وازب��ێ��ت‪ .‬ناسینی ئەنفال‬ ‫پەیوەندی بەدڕندەیی تاوانەكەوە نییە‪.‬‬ ‫كۆمەڵگای نێودەوڵەتی هەرگیز دڕندەیی‬

‫یەكێك لەوانەكانی ئەنفال ئەوەیە كورد هەوڵی سڕینەوەی درا‪،‬‬ ‫بۆیە دەبێت سڕینەوە بەهەمو جۆرێك لەدنیای كوردیدا بسڕێتەوە‬ ‫ئەنفالدا تەنها بریتی نییە لەو خەڵكانەی‬ ‫كە پێیان دەوترێت لەئەنفال بەجێماو‪.‬‬ ‫سیاسی ك��ورد ك��ە ن��ازان��ێ��ت ئەنفال‬ ‫چییە وەها هەستدەكات كە دەبێت بۆ‬ ‫كەسانی رزگاربو لەو‬ ‫پڕۆسەیە پاداشتی‬ ‫مادی‌و خزمەتگوزاری‬ ‫دەستەبەر بكرێت‪،‬‬ ‫ئەگەر سەر بەالیەنی‬ ‫حیزبی خۆیان بن‪.‬‬ ‫ئەگەر ئەنفالكراوبیت‌و‬ ‫س��ەر ب��ەالی��ەن��ی‬ ‫دەس��ەاڵت نەبیت‬ ‫بەهەمو شێوەیەك‬ ‫پشتگوێ دەخرێیت‪.‬‬ ‫ك��ەوات��ە ئەنفالبون‬ ‫بەس نییە بۆ ئەوەی‬ ‫ئ��ەو م��اف��ە ك��ەم��ەی‬ ‫مادی خزمە‌تگوزاریت‬ ‫ه��ەب��ێ��ت‪ .‬دی��ارە‬

‫ئەگە‌ر مافی م��ادی خزمەتگوزاری كە‬ ‫بەیەكسانی دەبێت مافی هەموان بێت‪،‬‬ ‫چونكە لەئابوریەكەوە دێت كە هەموان‬ ‫خاوەنینی‪ ،‬ئەوا نابێت وەها مامەڵەی‬ ‫لەگەڵدا بكرێت كە‬ ‫حیزب بەبەرپرسی‬ ‫ئ��ەخ�ل�اق��ی خ��ۆی‬ ‫ه��ەڵ��دەس��ت��ێ��ت‪.‬‬ ‫بەرپرسی ئەخالقی‬ ‫ح��ی��زب ب��ەرام��ب��ەر‬ ‫ئەنفال ئ��ەوەی��ە كە‬ ‫ل��ەئ��ەن��ف��ال تێبگات‬ ‫ب��ۆ ئ��ەوەی خ��ۆی‬ ‫ل��ێ بەدووربگرێت‌و‬ ‫ك��ورد ل��ەداه��ات��وودا‬ ‫رووبەرووی نەبێتەوە‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬زۆرب��ەی‬ ‫موخاتەبەكردنەكانی‬ ‫سەركردایەتیی كورد‬ ‫بەرامبەر دەرەوەی‬

‫ئەنفال كاتێك‬ ‫دانی پیادەنرێت‬ ‫كورد خاوەن‬ ‫پێگەیەك‌و‬ ‫دەسەاڵتێك‌و‬ ‫كۆمەڵێكی تۆكمەو‬ ‫سەقامگیربێت‬

‫نایجوڵێنێت‪ .‬رۆژانە دڕندەیی لەئارادایە‬ ‫زۆر ئاسایی بەڕێوە‌دەچێت‪ .‬بۆیە بەزەیی‬ ‫ی��ان س��ۆز جواڵندن هێندە كاریگەری‬ ‫سیاسی نابێت‪ .‬بەتایبەت سیاسیەكانی‬ ‫ئەمڕۆ دەرزی بەرگرییان لەخۆیان داوە‬ ‫لەروی هەست‌و سۆزەوە‪ .‬ئەنفال كاتێك‬ ‫دان��ی پ��ی��ادەن��رێ��ت ك��ە ك��ورد خ��اوەن‬ ‫پێگەیەك‌و دەس��ەاڵت��ێ�ك‌و كۆمەڵێكی‬ ‫تۆكمەو سەقامگیرە‪ .‬بۆئەوەی ئەنفال‬ ‫بناسرێت دەبێت كورد وەك حكومەتێكی‬ ‫یاسایی‪ ،‬دیموكرات‪ ،‬خەڵك دۆستبونی‬ ‫هەبێت‪ .‬نەك وەك ئەوەی ئێستا‪ .‬ئەگەر‬ ‫پاش جەنگی جیهانی دوەم ئیسرائیل‬ ‫نەبوایەتە دەوڵەت مەحاڵبو جینوسایدی‬ ‫جولەكە بەو ئاستەی ئێستای بگات‪.‬‬ ‫چ��اودێ��ر‪ :‬ت��اچ��ەن��د ه��ەوڵ��دراوە‬ ‫لەكوردستاندا ئەنفال وەكو جینۆساید‬ ‫بناسێنرێ‌؟و تاچەند پرۆژەی روناكبیریی‬ ‫ك��وردی لەئاست ئەو بەرپرسیارێتییە‬ ‫مێژوییەدا بوە؟‬

‫س��ەردار ع��ەزی��ز‪ :‬رۆشنبیری كورد‬ ‫هێندە رۆشنبیر نییە ه��ەت��ا بزانێ‬ ‫لەئەنفالدا چی روی��دا‪ .‬ئەمە پەیوەستە‬ ‫بەكۆمەڵێك بنەماوە كە رۆشنبیری كورد‬ ‫پێی ئاشنا نییە‪ .‬پەیوەستە بەمۆدێرنەوە‪،‬‬ ‫بەدەوڵەتەوە‪ ،‬بەئایدۆلۆژیاوە‪ ،‬بەحیزبی‬ ‫(بەعسەوە)‪ ،‬بەجیوپۆڵەتیكی ئەو ساتەی‬ ‫دنیاوە‪ ،‬بەئەزمونەكانی تری قڕكردنەوە‪،‬‬ ‫ب��ەب��ڕی��ارە ساتەوەختیەكانەوە‪ .‬لەم‬ ‫دواییانەدا هەندێك باڵوكراوە باڵوكرایەوە‬ ‫ل��ەالی��ەن ك��ۆم��ەڵ��ێ��ك ل��ێ��ك��ۆڵ��ەرەوەی‬ ‫بیانییەوە‪ ،‬بەپشت بەستن بەدۆكیومێنتە‬ ‫گیراوەكان‪ ،‬بەاڵم هێشتا نەگەشتوەتە‬ ‫الی رۆشنبیری كورد‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬ناساندنی ئەنفال بەدەرەوەی‬ ‫ك��ورد هەمیشە یەكێك بوە لە گرفتە‬ ‫سەرەكییەكان‪ ،‬لێرە‌ولەوێش هەوڵی‬ ‫روناكبیریی لەئارادایە بۆ بەدیهێنانی‬ ‫ئ��ەم ئ��ام��ان��ج��ە‪ ،‬ب��ەاڵم ه��ەوڵ��ی ك��ەم‌و‬ ‫تاكەكەسین‌و نەچونەتە چوارچێوەی‬ ‫ك��اری دام��ەزراوەی��ی‌و سیستماتكراو‪.‬‬ ‫تاچەند هەوڵدراوە لەكوردستاندا ئەنفال‬ ‫وەك��و جینۆسایدبناسێنرێ‌؟ تاچەند‬ ‫پرۆژەی روناكبیریی كوردی لەئاست ئەو‬ ‫بەرپرسیارێتییە مێژوییەدا بوە؟‬ ‫س��ەردار عەزیز‪ :‬هەرێم وەزارەتێكی‬ ‫هەیە بەناوی ئەنفالەوە‪ ،‬نازانێت ئەنفال‬ ‫چییە‪ .‬یەكێك لەوانەكانی ئەنفال ئەوەیە‬ ‫كە كورد هەوڵی سڕینەوەی درا‪ .‬بۆیە‬ ‫دەبێت سڕینەوە بەهەموو جۆرێك لەدنیای‬ ‫كوردیدا بسڕێتەوە‪ ،‬چونكە سڕینەوە‬ ‫قێزەوەنترین شێوازی مامەڵەی مرۆڤە‬ ‫لەگەڵ مرۆڤدا‪ .‬وەزار‌‌ەتی ئەنفال لەهەرێم‬ ‫وەزارەتێكە كە كار لەسەر سڕینەوەی‬ ‫هەموو هەوڵیك دەدات كە رۆشنبیری‬ ‫كورد دەیدات‪ .‬دیارە خەڵكی رۆشنبیری‬ ‫كورد لەسەر قوت‌و بژێوی خۆیان زۆر‬ ‫سەختانە هە‌وڵیانداوە‪ ،‬دەستكەوتیان زۆر‬ ‫لەوەزارە‌‌ت‌و حكومەتی هەرێم زیاتر بوە‪،‬‬ ‫بۆیە بەدەزگاییكردنی یانی ئەنفالكردنی‪.‬‬

‫مەسعود بینەندە كۆمەڵناس‌و سەرنوسەری گۆڤاری زرێبار‪:‬‬

‫هەوڵی زۆر بۆ ناساندنی ئەنفال بەجینۆساید لەئارادابوە‪ ،‬بەاڵم سنوری هەرێمی كوردستانیان نەبڕیوە‬ ‫كۆمەڵن��اس‌و سەرنوس��ەری گۆڤاری‬ ‫زرێب��ار‪ ،‬پێیوایە‪ ،‬هەوڵ��ی زۆر دراوە بۆ‬ ‫بەجیۆناس��اید ناس��اندنی ئەنفال‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەو هەواڵنە تائێس��تا س��نوری هەرێمی‬ ‫كوردستانیان نەبڕیوە‪ .‬مەسعود بینەندە‬ ‫لەم تەوەرەی "چاودێر"دا‪ ،‬لەبارەی پرسی‬ ‫ئەنفال‪ ،‬بەپێویس��تی دەزانێت‪ ،‬زانكۆی‬ ‫تایبەت بەئەنفال لەكوردستاندا بكرێتەوە‌و‬ ‫توێ��ژەران‌و مێژونوس��انی جیهان��ی لەو‬ ‫روداوە بكۆڵنەوە‪.‬‬ ‫چاودێ��ر‪ :‬ئەنف��ال وەك كردەوەیەكی‬ ‫كۆمەڵكوژی‌و پاكتاوی ن��ەژادی‪ ،‬چۆن‌و‬ ‫ب��ەچ ش��ێوازێك دەكرێت شوناس��ێكی‬ ‫نێودەوڵەتی وەربگرێت‌و لەس��ەر ئاستی‬ ‫جیهان بەجینۆسایدبناسرێت؟‬ ‫مەس��عود بینەندە‪ :‬ئەگەر لەئەزمونی‬ ‫جوەكان‌و ئەرمەنیی��ەكان بڕوانین بۆمان‬ ‫روندەبێت��ەوە بەجینۆسایدناس��اندنی‬ ‫كۆمەڵكوژییەك��ی وەك ئەنف��ال لەپێش‬ ‫هەمو ش��تێكدا پێویستی بەرونكردنەوە‪،‬‬ ‫باس��كردن‪ ،‬دەرخستنی راس��تییەكانی‬ ‫لەش��ێوازی جیاوازداو راگەیاندنی ئەوانە‬ ‫لەئاستی ناوخۆو ناوچەیی‌و جیهانیدایە‪،‬‬ ‫دەبێ��ت دەرهێن��ەرو ش��انۆكاری كورد‬ ‫بەدەیان‌و سەدان فیلم‌و دۆكیۆمێنت لەسەر‬ ‫ئەو روداوەبكەن‌و نوسەرو نیگاركێش‌و هتد‬ ‫هەوڵبدەن ئەو روداوە لەبەرهەمەكانیاندا‬ ‫بقۆزنەوەو پاشتر هەموی ئەم نواندنەوانە‬ ‫بڕواتە ئاستێكی جیهانیی‌و لەمیهرەجان‌و‬ ‫ناوەن��دە كولت��وری‌و رۆش��نبیرییەكانی‬ ‫جیهان��دا دەنگ بدەنەوەو بیری گش��تی‬

‫جەماوەری واڵتەكانی تر رابكێشن‪ .‬هەموی‬ ‫ئەم هەواڵن��ە كاتێك لەئ��ەرزی واقێعدا‬ ‫كاریگ��ەر دەبن كە دەس��ەاڵتی كوردی‬ ‫لەئاس��تی سیاس��ەتی جیهانیدا دەوری‬ ‫كارا بگێڕێت‌و س��ەرنجی دەسەاڵتدارانی‬ ‫سیاس��ی واڵتەزلهێ��زەكان ب��ەرەو ئەو‬ ‫روداوە رابكێش��ێت‪ .‬دیارە ئەكتیڤ بونی‬ ‫دەس��ەاڵتی كوردی‌و س��ەنگ‌و قورسایی‬ ‫لەنێو هاوكێش��ە نێونەتەوەییەكاندا لەم‬ ‫بوارەدا دەتوانێ گرنگترین رۆڵ بگێڕێت‪.‬‬ ‫چ��اودێ��ر‪ :‬ل��ەئ��اس��ت ك��ەس��وك��اری‬ ‫ئەنفالكراوەكان چ بەرپرسیارێتییەك‬ ‫دەك��ەوێ��ت��ە ئ��ەس��ت��ۆی ح��ك��وم��ەت��ی‬ ‫هەرێم‌و سەركردەكانی ك��ورد‪ ،‬تاچەند‬ ‫سەركردایەتیی ك��ورد‌و حكومەت ئەو‬ ‫ئەركانەیان بەجێگەیاندوە كە وەك‬ ‫پابەندبونێكی ئێتیكی (ئەخالقی)‬ ‫بەرامبەر ئەوان لەسەرشانییانە؟‬ ‫مەس��عود بینەندە‪ :‬بێگومان لەئەنفال‬ ‫بەجێماوەكان وەك��و رەمزی تەواوی ئەو خۆی موخاتەبەكردنێكی بەزەییهێنانەوە‌و بچەس��پێندرێ‪ .‬دەبێ��ت گوتارێك بێتە‬ ‫ك��ردەوە دژە مرۆڤانە كە بەرامبەر كورد زۆرجاریش نمایشكردنی قوربانییەكان بوە ئ��اراوە كە ئەنف��ال ن��ەوەك دۆخێكی‬ ‫بەڕێوەچ��وە‪ ،‬ئاوێنەیەكی بااڵ نوێنی ئەو تاوەكو سۆزی ئەوانی تر بەدەستبهێنرێ‌‪ .‬بەسەرچوی خەمناك بۆ كۆمەڵێ خەڵكی‬ ‫دۆخە تایبەتەن كە مرۆڤی كوردی لەژیان ئایا ئێستا كاتی ئەوە نەهاتوە گۆڕانكاری بێدەس��ەاڵت بەڵكو وەك��و پڕۆژەیەكی‬ ‫دابڕیوە‪ .‬پێویس��تە بەبەس��ەركردنەوەو لەو شێوە موخاتەبەكردنە بكرێت‌و ئەو مەعریفەناس��انەو هەروەه��ا سیاس��ی‬ ‫چارەس��ەركردنی كێش��ەكانی ئ��ەم قۆناغە تێبپەڕێنرێت؟‬ ‫چاولێب��كات‌و خوێندن��ەوەو نواندنەوەی‬ ‫مەس��عود بینەندە‪ :‬دیاردەیەكی گرنگ جیاوازی لێ بەرهەم بێنێت‪.‬‬ ‫ئازاردیتوان��ە‪ ،‬بەرپرس��ایەتی كۆمەڵگا‬ ‫واتە‬ ‫نواندنەوە‪،‬‬ ‫دی��اردەی‬ ‫بەنێوی‬ ‫هەیە‬ ‫لەهەمبەر ئەو برینە قواڵنە بەڕێوەببەین‌و‬ ‫چاودێ��ر‪ :‬تاچەن��د هەوڵ��دراوە‬ ‫ب��ەم شێوەسیاس��ەتی فەرامۆش��ی ش��تەكان تا ئ��ەو رادەی بونیان هەیەو لەكوردس��تاندا ئەنفال وەكو جینۆساید‬ ‫بتارێنینەوە‪.‬‬ ‫تەنان��ەت بەو چەش��نەی بیچ��م دەگرن بناسێنرێ؟و تاچەند پرۆژەی روناكبیریی‬ ‫چاودێر‪ :‬زۆربەی موخاتەبەكردنەكانی ك��ە لەالی��ەن دەس��ەاڵت‌و دەزگاكانەوە كوردی لەئاس��ت ئەو بەرپرس��یارێتییە‬ ‫سەركردایەتیی كورد بەرامبەر دەرەوەی بنوێندرێن��ەوە‪ .‬نواندنەوەی دەس��ەاڵتی مێژوییەدا بوە؟‬ ‫ك��وردی بۆ ئەنفال گرنگ��ە‪ ،‬چونكە ئەو‬ ‫دیاردەیە بۆ بینین‌و ش��ێوازمەند‌و خاوەن‬ ‫وات��او دەاللەت دەكات‪ .‬بێگومان نواندنی‬ ‫قوربانی وەكو كەس��ایەتییەكی بێتاوان‌و‬ ‫بێدەس��ەاڵت كە بەزەی��ی ئەویدییەكان‬ ‫بوروژینێ خۆی لەخۆیدا ش��تێكی خراپ‬ ‫نییە‪ ،‬بەاڵم قواڵیی كارەسات نیشاننادات‌و‬ ‫لەزۆرجاریشدا ئەو تراژیدیایە دادەبەزێنێتە‬ ‫ئاس��تی كێش��ەیەكی ئاكاری‪ .‬پێویستە‬ ‫بەش��ێوەیەكی س��تراتیژیانە ب��ۆ ئ��ەم‬ ‫دیاردەیە بڕوانرێ‌و رەوتی مێژویی‌و دۆخە‬ ‫نالەبارەكان‌و هەروەها مافی س��ەروەری‌و‬ ‫هەبونایەت��ی س��ەربەخۆی ك��وردی پێ‬

‫مەس��عود بینەن��دە‪ :‬هەوڵ��ی زۆر‬ ‫لەئاراداب��وە ه��ەم لەالیەن دەس��ەاڵتی‬ ‫كوردیی��ەوەو هەمی��ش لەالی��ەن بزاڤی‬ ‫رۆش��نبیرییەوە‪ .‬یەك��ێ لەكێش��ەكانی‬ ‫ئ��ەم هەواڵنە ئەمەبوە كە هاوئاڕاس��تەو‬ ‫هاوتەری��ب نەبون‌و هەروەها لەزۆر بواردا‬ ‫بەرتەس��ك‌و كورتم��اوە بون‌و ئاس��تی‬ ‫هەرێمی كوردستانیان نەبڕیوە‪ .‬پێویستە‬ ‫هەم دەسەاڵتی كوردی‌و هەم دانیشتوان‌و‬ ‫بژاردەكانی كوردستان‪ ،‬هاوئاهەنگ لەگەڵ‬ ‫دیاسپۆرای كوردی پڕۆژەیەكی هاوبەشی‬ ‫درێژخای��ەن‌و پڕتەوژم دەس��تپێبكەن‌و‬ ‫ت��ەواوی ش��ارۆمەندانی هەم��و واڵتانی‬

‫پێویستە زانكۆی ئەنفال لەكوردستاندا بكرێـتەوە‌و توێژەران‌و‬ ‫مێژونوسانی جیهان بانگهێشتبكرێن كە لەو روداوە بكۆڵنەوە‬ ‫دونیاو س��ازمان‌و رێكخراوە جیهانییەكان‬ ‫لەم كارەس��اتە ئاگادار بكەنەوەو پاشتر‬ ‫هەوڵێك��ی ئیجابی��ی نێودەوڵەت��ی بۆ‬ ‫چەس��پاندنی روداوی ئەنف��ال وەك��و‬ ‫جینوساید دەسپێبكەن‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬ناساندنی ئەنفال بەدەرەوەی‬ ‫ك��ورد هەمیشە یەكێك بوە لە گرفتە‬ ‫سەرەكییەكان‪ ،‬لێرە‌ولەوێش هەوڵی‬ ‫روناكبیریی لەئارادایە بۆ بەدیهێنانی‬ ‫ئ��ەم ئ��ام��ان��ج��ە‪ ،‬ب��ەاڵم ه��ەوڵ��ی ك��ەم‌و‬ ‫تاكەكەسین‌و نەچونەتە چوارچێوەی‬ ‫ك��اری دام��ەزراوەی��ی‌و سیستماتكراو‪.‬‬

‫تاچەند هەوڵدراوە لەكوردستاندا ئەنفال‬ ‫وەك��و جینۆسایدبناسێنرێ‌؟ تاچەند‬ ‫پرۆژەی روناكبیریی كوردی لەئاست ئەو‬ ‫بەرپرسیارێتییە مێژوییەدا بوە؟‬ ‫مەس��عود بینەن��دە‪ :‬ئەنف��ال د‌ەبێت‬ ‫رەوایەت بكرێت و بەچەش��نێكی ش��یاو‬ ‫و كاریگ��ەر بنوێنرێت��ەوە‪ .‬دەبێت پێش‬ ‫هەمو شتێك ئەنفال لەكتێبەكانی قۆناغە‬ ‫جیاوازەكان��ی خوێندندا بەش��ێوەیەكی‬ ‫گونجاو تۆمار بكرێت‪ .‬دەبێت ئەنفال وەكو‬ ‫توخمێك بۆ خوێندنەوەی مێژو و هەروەها‬ ‫پێكهاتنی شوناسی كوردی بەكاربهێنرێ‪.‬‬ ‫پێویس��تە هەروەك چۆن هیرۆش��یما و‬ ‫ئاوشویتس لەبیرەوەریی مێژوی جیهاندا‬ ‫جێگایەكی ئەوتۆیان ب��ۆ تەرخانكراوە‪،‬‬ ‫دەبێت ئەنفال لەمێژوی رۆژهەاڵتی ناوین‌و‬ ‫هەروەها جیهاندا پێگەیەكی ش��یاوی بۆ‬ ‫دابی��ن بكرێ‪ .‬یەكێ لەو رێگایانە ئەوەیە‬ ‫كە هەر گەش��تیار یان هەر میوانێك كە‬ ‫لەهەر شوێنێكی دنیاوە دێتە كوردستان‬ ‫لەگەڵ ویزای كوردس��تاندا شناسنامەی‬ ‫ئەنفال��ی پێب��درێ‌و بەڵێنێكی ئەخالقی‬ ‫لێ بس��ێندرێ كە پ��اش گەڕانەوەی ئەو‬ ‫روداوە ب��ۆ هاواڵتییەكان��ی بگێڕێتەوە‌و‬ ‫حیكایەت��ی ب��كات‪ .‬هەروەه��ا زانكۆی‬ ‫ئەنفال لەكوردستاندا دابنرێ‌و توێژەران‌و‬ ‫مێژونوسانی جیهان بانگهێشت بكرێن كە‬ ‫لەو روداوە بكۆڵنەوەو لەشێوازی جیاواز‬ ‫و بەزمانە زیندوەكانی جیهان لەس��ەری‬ ‫بنوسرێ‪.‬‬

ÁAô»ø ÿºô»ðAlÝÉè

info_chawder@yahoo.com

2013/4/15 »íì»„ ôk )416( ºqBìu

qBýPg»G æ»ì ÿ»ÜºqBOô þðkrÜkqAõhðBìqºk ! Þ¾»g

!AlýÝü qBO»è ß»ü»„ºo»ø q»w»G ÞÉK ½¿â þðlðBwrýâAk

»ì»c óBGBG ÿ»ìBðu ¼ q ÿ)ß»ü( ºo»Kæ þÝÉPÉ…ðBƒì»ƒè rƒPƒ…ƒÉƒK µÓBwBü þðBìqºk µóBìqºk þðBñÉùÐB_BØ»G þðBÜ»ýýwrO»ì»G ºuBìBC Ak "rÈkôB_" b ôºqAlýwrO»ì »xü»Ü ï»C þñPxgqºk b ,Rô»Üqºk ïÂ»G ..Aqk q»üBLxƒÝƒÉƒC »P…ü»âqBÜ BO ,lðAôtG»ð þwrK q»G þð»üæ ,»üºkqBük ï»C ÿ)RBýªÍì( óBÜºôAqlÉK !»íÈ q»ø ï»C þOÂôBø )30( þðkrÜrÈõÜ QÉG óBwô»Pwºk »ýýèBGõìæ ºõÉ„ ô»G ÞÉO»ìõÝc »üAlÉO þÜ»ýýO»üAôºq b þPwºk ÞÉO»ìõÝc »Ü»ýýðArÈõ¾Bì b ?ºrøºu ô»G þðBÜºoAsBG þðkrÝÉLü qBü µóBñÉø»è µßAq ½g»G »Ý¾»g ï»C »ðAu ¼ q »Ü ,AlýñÉùð ôArÝ„BC þðBâq sBG óBüºk q»w»G RBâ»ðAo ?!ó»ÝG kqAõgrøºu óBìqºk µókrÜq»w»è »Pwºõ¾»ø þðBüB„ AkºôAkô q ô»C ÿ tÈ ôAq»K»è ÿºô»C òì ÿ oºôBG »G b ..òO»ìõÝc µóBwrK q»G þð»üæ ÿkqBxì»g µÿkqBxñÈõg ,þO»ýýðkrÜ»ðrÈ ôÂ»ø ô»Pw»g ôpÉâ µ qAõg rO þðAk»w ÿ»Hw µòGrÈõÜ z»Ü 30 ¼pì»C »Ü »ü»ø ß»ýýPðºrâ ?òG»ð ÓBwBð µókrÜkqAõhðBìqºk µóBýOÂôBø þðõGrÈõÜ »OBãG ß»ýükqBxñÈõg îwrKºk òì ÿºô»G ó õH„½h¾k ½G ºô»PÉñÉìºk ÞÉP„ b ÿlýC ,óBýýOÂôBø þðAkqAõgqºkrøºu QÉHwrK q»G µ‡¼ q»K QÉG»ø )ÿ»Ü»ýýwBýw »ýýPxðAs BðBì»G ÞÉÜôBG( ÞÉO»ìõÝc ?)ÿ»Ü»ýýwBýw »ýýPxðAsBðBì»G »ðÂAlñì ô»C( »Ý¾»g ô»C þPwô qlð»O µóBýâ»è þPwºk»è ôB_ þ¾Alñì ßºô »íÉC ,Þ¾»g ßºô »íÉC QÉ¾ºk óBíÉK ºôAkô q ï»C óBíÜAq ½g µóBüu µþPwô qlð»O þPðºrâ ß»üºõÉ„ aýø»G ,)»O»ìõÝc »Ü( óBíÜôBG ½G ºô»PÉñÉùüºk µQÈ râºk ºô»ýýPwºk»G óAqAõÉC óBíÜôBG ÿ»ü»âçè»Ì ô»C ô»ýýð ?!ºõOBø ó ½_ µþPÈ ôBñÉø ºõÈõÜ»è »Ü»„¼ rÔ »Ý„ô µÁBØ»G QÉðAsBð þ„½g,ºô»¾Bì þÝÉOÂô b q»ø»è ,õG rÈõÝÉK þw»Ü 30 ôAlü ô q óBPwkq õÜ þíÈ q»ø»è ÿºô»C ô õGºk Aô þ¾»G ,ºô»üB„ºôºl¾»ø q»w»è þÝÉO»ìõÝc ,»üAlHü ô q AkBK ô q ô»C ÿ qºõ…ýÜ .òýÉ¿GAô q»â»C »ýýð †ýðkrÜºq ô»â aýø ôAôºq µóBwBC ôºkBw þÝÉP„ ,óBPwqB„ µäð»…ÉK þðBOÂô ÿ q ¼ sºq»ø ÿ»Gq ¼ s»è þÝÉÔBì óBýýOÂôBø »Ü »üºô»C ,ºô»PÈ qlG Bü ôB_ôp_»G ÿºô»C ÊG ,ÞÉw»Ü õì»ø þÔBì µ†üBwBC »è QÉG õÉè óAõÉè ÿ»Ü»ýýPwô qlð»O µßAq ½g »Ü »Ü»üæôçì»C aýø ÊG þÝÉ„»G ,»íÈ q»ø ï»C þðBýýOÂôBø µÞ¾»g »Ü »üºsAlð»C ÊG þÜ»üºqAu»K ïÂ»G ..þüBýñ¾k þÝÉÝüu ½è»G »ì»C !»KArg µ‡BG þðBìqºk µßAq ½g q»w»è óBü»ðAu ¼ q þèºk»W ÿºq ô»â ô rýw aýø ÊG !R»ìõÝc QÈ rOôºk þÉK »Ü »ü»ÜôBG ô»C ÿkqBxì»g BðBw ôºkBw µßAq ½g þ…üBwBC ½G »ü»ðBýPxðAs ôkq ô þÝÉðçK þðõG»ð ,ÞÉðkqAõg ºõÉK sBýK |# .»üAlýwrO»ì»è óBíÜAq ½g µþPwô qlð»O µóBüu òýÉ¿G ÿºô»C ½G »Ü»ü»ã¾»G ..óBìqºk

ô õOrãÜ»ü þÜ»üºkArýC ‡ºô»C .»ðBÜ»¾»ø þðkrÝgAk ½G Ëôºk ÿ s ½x¾k ôtÉƒø»ƒG þðB…ÉÝ¾»ø ºô»âºq»è µóBÜºsk þPwºk ‡BƒƒOºq»ƒƒw ,þƒƒ¾ºlƒƒð»ƒƒâ ÿ»ƒƒ¾»ƒƒÜBƒƒýƒƒâ µóBì»èqBK þðkrÝƒÜæBƒ_ µókrƒÜtƒÉƒø»ƒG µÿ rƒƒƒƒÈkôBƒƒƒƒ_ þƒƒƒƒðBƒƒƒƒƒÜBƒƒƒƒƒâsºkõƒƒƒƒƒìAk #.»ý¾ºlð»â ÿºô»ðõ_Akvâ»G

þì»g»ñHG Þ¾»g þðBÜ»ƒì»ƒg RBƒÜºkAô RBƒƒÜºkAô ‡ºô»ƒƒC †ƒƒýƒƒðAôArƒƒwrƒƒLƒÉƒƒè þO»GBG »ñÈ rÝG rOs q»G þPwBC»è óBÜ»…ÉÜ .ò`G q»wºqB_ ôºq»G ÿlýC ,ôpìõP…ì ô»¾»ø þðkrÝü qBük †ýì»Ü»ü ÿ ôBãð»ø ÿºô»ñü s ¼k BXñƒýƒC ô»ƒðBƒÜ»ƒü oõƒÜõƒì»ƒÜ ÿºô»ðkrÝPwAq ô q»wºqB_ þƒðBƒÜBƒãƒÈ q

óAq»wõð ½G

.ó»ÝG q»wºqB_ ,óBÜ½ÝðAs ,ºkqºô q»K þðBÜ»…ÉÜ* ÿ ½wBC BP…Éø lPø ,óAqBÜlñÈõg ,óBðu ºq ôk ó rÈk½ì µþðÃØ»C þÝÈ q»wºqBƒ_ !»Pwºk ÁBÄ»ø ÿºqBOô ï»C þüAõýùÉG óBü Aõýø þüAõýùÉG z»Ü ÞÈlñÉø ÿæ qBýPg»G æ»ì qBƒýƒPƒg»ƒG ßBƒÜ ÿ»ƒüBƒƒðBƒƒì ô»ƒƒG ÊƒƒñƒÈk »Ü »üAk þPÉÜ»ü þOÂ»wºk ÿºôºq»w»è þÝÉGtc ï»ø µR»ìõÝc»è ºqAl„»G ï»ø þ_»Ü ,Ak»Ü»ðAlü»ì»è ºq»ãü qBÜ µòýãð»w ßºô QƒÈk »ƒüºq ô»ƒâ ºôArƒwrƒLƒÉƒè ï»ƒC þƒðBƒÜ»ƒýƒü»ƒƒéƒƒâ ô»ƒƒñƒƒgºq ß»ƒƒýƒƒOÂôBƒƒø ÊG»üBðBì ô»G q»â»C ‡ºô»C !Ë vÈ oºl¾»ø þðBÜ»Pwºk»GqBÜ Á»â»è qBýPg»G ßBÜ »Ü »OqBK Á»â»è µß»üæ»è ,ÿ»Ü»O»ƒìõƒÝƒc ÿ»Ü»üæ»è AlýðApíÜõc»è ÿ»Ü»„»GôBƒø Ëõâ z»Ü µQw»HñG »O½ƒPƒ…ƒü»ƒâ ,rƒO ½ƒƒG ÿ qBƒƒ_Bƒƒð»ƒƒƒG µË rƒƒƒâBƒƒƒð z»ƒƒƒÜ»ƒƒƒè ÊG»ð aýø µÿ ½g ÿ ôAqºk ÿºô»ðkrÝðô q ô»ñgºq ôºõOBø ÿ»Ü»ƒGtƒc»ƒè ÞƒÉƒ„»ƒG þðBÜ»ðArü»Ø ô»…ÉÜ o»ì»è þðBÜ»ðõ_½G ÿ o»ƒƒK ô q q»ƒƒw »ƒƒOBƒƒgºk R»ƒƒƒìõƒƒƒÝƒƒc !óAqBÜBülýì ÿ ôBƒ_q»ƒG µóBƒÜ»ƒìBƒðu ¼ q »Üº)óBíEæA ÖÍŸA( ÿºô»ðAlÝÉè ‡ºô»C îÝÉÜ»ü òì»Ü †ýÝÉðBw»Ü !Ë râºl¾»ø µþƒƒO»ƒƒüAsBƒƒC ºô»ƒƒC »ƒƒüAõƒƒíƒƒÉƒƒƒK óAô»ƒƒƒè ß»üºkrÜq»w »Ü »üºq ô»â þÜ»ýü½ãPwAq ºkq»K µQÈk AlOÂ»ƒPƒwºk ÿºôºq»ƒw»ƒè µÊƒ¾Bƒìºlƒ¾»ƒø óBƒÜ»ƒü ôAô»ƒOBƒƒð q»ƒƒw»ƒƒè þðBÜ»ü oõÜõì»Ü»G ºuBìBC ºô»O»Cq õW»G ô»C ÊðAt„ºk µRAkºk ÿ»ƒÜ»ƒO»ƒìõƒÝƒc þØçg»C µþwBýw þƒÝƒÉƒ¾BƒG½ƒC »ƒðBƒxƒØ þÝÉÜq»C þðlðBü»ãÉW»G ïÂ»G ,»üºq ô»â ô»C µóBíP…ýð µë»â q»HðAq»G »„ºq ô»â þƒÝƒƒÉƒƒðBƒƒü u þƒƒñƒƒÉƒƒ¾»ƒƒG ÿ»ƒƒðAqºlƒƒãƒƒðºk »Ýü q»g µóAlÉK óBìkAsBC µóAqºs õã„½g ÊGBð ‡ºô»C .òGºk AôpG ÊG óBìq»HðAq»G þPÈ qBýwrK q»G»è ókrÝƒýƒ¾BƒhƒðBƒ„ ßºô ,Ë rÝG rü»w óBÜ»ü oõÜõì»Ü»G q»HðAq»G ô»C ï»Wq»w q»w»ñPxhÝ…ýO ºô»C õÝ¾»G ÿlW ÿ»„ºo»ø »O»ðõG»Ü »ü»ðBýwBÜõì»Ü ,óBíðBÜ»ýwBýw »Oô»ÝPwºk ÿ ½Ü q»w»è ÊGBð rPý_ ,!ºô»OÂ»Pwºk µR»ìõÝc»G õÝ¾»G ,ºô»ññÉíG AlÝü qBO»è »ðB„ºo»ø ô»C ó»ÝG R»Cq õW †ýðAôArwrLÉè ÊGºk ÿlýC ‡ºô»C ,ó rãGqºô QwBC»è óBýPxÈõ¾»ø

:»è òýPü rG †ýðBÜºqºô»O ?Bð óBü QÉñÉøºlPwºk»G òOô»Üq»w kq õÜ µR»ìõÝc ÿ ½âõPÕâ óBPwkq õÜ ÿ q õÜBG»è-1 óBü ,ÁAqlýÕð½Ü óBü ,ÁAqlýÔ þÝÉíÈ q»ø ôºq»G óBPwkq õÜ ÿ q õÜBG BüBC -2 ?Bð óBü QÉðºk ôBãð»ø ,½g»Gq»w ?Bð óBü QÈ rÜºk kAsBC óæ»W½C Ã¾ôlG»Ì BüBC AkBýÜq õO þðBÜ»ýü qBÝðAo½â ÿºõÉ_qAõ_»è -3

:Yðq»w 1200 »è †ýðBÜºqBOô ô»ðAqºô»O ô»è ÞÉÜ»ü »G QÉG R»HüBO ÞÈ qBOô q»ø »Pxü õÉK .RBÜ»ðo»LÉO »„ô R»GBG þðkqBð µókrÝülðºõü»K ½G

|info_chawder@yahoo.com |https://www.facebook.com/RozhnamiChawder 07701959999 - 07501147133

,ºô»ƒƒPƒƒƒÈ rƒƒƒÈ vƒƒƒHƒƒƒ¾»ƒƒƒø rƒƒƒOAôk þƒƒƒèõƒƒƒg †ýKArƒg ÿºqAlƒýƒC ºô»ƒ„»ƒðAô»ƒ`ƒÉƒK»ƒG »xØ ÊOBÜ .QÈk þüBO½ƒÜ þƒüAõƒxƒü q»ƒG µóçK»è »xØ ÊGºk QÈ rÜºk R»ìõÝc»è »ýPü rG R»ìõÝc »Ýðõ_ ,QÈ rÝG »ìBðq»G þÝÉì»Pxýw þÉK»G »Ü Bâsºk ÞÉ¾»ì½Ü»è ÿBxÈ q ôBwBü ÞÉ¾»ì½Ü »Ü ôArÝü qBƒük ÞÈ q õPwºk ‡ºôºq»w ÿ q»w»è µ»ü»ø »„ºq õPwºk ï»C ,ºõÈ o»G RAô oºk ,»ü»ø ï»ƒƒƒƒWq»ƒƒƒƒw þƒƒƒƒƒOÂ»ƒƒƒƒƒPƒƒƒƒƒwºk µ×Bƒƒƒì Êƒw ,RBƒÜºk ÿ qBƒük óBƒƒÜBƒƒâsºkõƒƒìAk ,ókrGºõÈ o»G( »Ü»ýÜºq»w »ƒOÂ»ƒPƒwºk ô q õPwºk þÉK»G )óBðAkBwBü ,ÿ qºôkAk óBýðBÜ»ƒOÂ»ƒPƒwºk ÿ q õƒñƒw óBƒÜBƒwBƒü þOÂ»Pwºk ÿ q õñw óBý`ýø ÊGBð ôºqBük õG»ø †ýÝÉðlðAs»G q»â»C ÊñÈ s»HG rO ÿ ô»C .ºô»ñwrLHG rPÜ»ü»è òðAõOºk ôBâsºkõìAk ÊG»G ÞÉO»ìõÝc aýƒø »Ü ï»Pxýw ÊG»G †ýÜ»üBâsºkõìAk aýø þðBÜºqBG ô qBÜ »üAô qBPýØ ÿ»Ýw ßºô .Ê_Bð ºõÈ o»G RAô oºk q»w»è þO»ìõÝc ÿ»ðBxØ ô»ƒC þƒüBƒñƒ„¼ q q»ƒG»ƒè q»ƒâ»ƒC ,òýðAô pG óBì½g þO»ìõÝc»ƒè ºôºq»ƒw ÿºô»ðkrÝðAkºôBC ô q ¼ s ÿ qBÜ óBìõãÉG þƒðô»ƒg þƒPƒwBƒC»ƒè ïÂ»ƒG ,ºôArƒƒÜ q ¼ s ÿ»ìBðq»G »G ArðAõOºk ôºõG»ð Ak»Ü»Ý¾»g ,Ë rÝG rOq ¼ s ô rƒPƒ„BƒG ÿ qBƒÜ rƒPƒ„BƒG ?þ_½G òýwrLG »ýð þØ»cBð µÞü tð þÝÉðçK aýø ÁBw 22 ÿAôk* R»HüBO»G ,ºô»ðkrÝðAkºôBC ½G »ýð óBìq ôk .ÿ q õGBC þðBgrÈ u ½G Ë rðAsBð BPxÉCBO ókrGºõÈ o»G ÿ qAõG* »xØ óAõì»ø »Ü ,ÁApPð»wBð óBü »¾ApPð»w þ_»Ü .ó»Üºk þðBÜ»ý„BG µþ¾ApPð»wBð»è !»ü»ñÈ ô ÊG þÝÉO»ý¾ApPð»w ºôºkrÜ»G »ƒðBƒìqAôBƒø óAõƒì»ƒø »ƒüBƒƒø»ƒƒ¾Bƒƒw* þðBìBw þðAk¼pýÔ»G µþ¾ºlð»â Qwºk»è µQƒxƒÙƒð»ƒC»ƒG óBƒü þƒðAs»ƒð»ƒƒG þƒƒPƒ…ƒâ ÿ ôArhÝÈ q þOq ½KAq þÉK»G »Ü þ¾ºlð»â»G »ÝÉÜ»ü ÛArýÌ þO»¾ôºkõÉð þO»ýÔBÔ»ƒ„ .óBùýW þðBÜ»¾ºlð»â ºq»ø Êw»è ;BPxÉCBO þ_»Ü »O½Oô»Ü»ð þÜBLPwºk ÿ»ƒPƒwºk * .o»â óBü»ãÈ q óBì»èqBK þðBÜ»ð½xýì½Ü* .òG ßæB_ Ë rýâºlÉè òƒðAõƒOBƒð þƒPƒ…ƒâ þƒðBƒƒÜºqBƒƒÜAôAk*

rÜ»GBG òÉwôBÜ )êýdPxƒì( »ƒüºkrƒÜ»ƒñƒü qBƒÜ ÊƒOBƒÜ aýø Aô»C ,òýwBñG þñƒýƒØ»ƒü»ƒG ÞƒÉƒPƒ„ ÿAôk»G óAo»â»è Ëô»ÜBð Qwºk óBíÝÉP„ AlO»ÙýØ»c ÿAôk»G óAo»â ïÂ»G ,AlñýØ»ü ÿAôk»G Alì»Ü»ü ÿ ôBãð»ø»è ÊñÉøºk Aô»C óBýÜB_ ÿºô»C ½G òýÈ o»ãG AlðBÜ»ƒ¾»ƒø )q»K ½K ë qBÜ( .òü»ÝG »Ü qBýPg»G æ»ì ÁBÄ»ø ÿºqBOô ô»C 3/18 ÿ u ¼ q "rƒÈkôBƒ_" ÿ»ƒìBƒƒðu ¼ q»ƒƒè þwrƒO»ƒì ÿ ôBƒðrƒÈ u»ƒè ºô»ƒOºôArƒÜôÃƒG ÊñÉøºk ?ËõÜôºq»G óBÜ»ÝðBG þðArü»Ø R»HüBO»G ,Ë rÝG q»w»ƒè ÿ»ƒPƒwºõƒ¾»ƒø ÿæ»è òì ,ºô»ü q õGBC þðBüAsºqB„ ó»üæ»è þPÉÜ»ü ;îÉ¿G þðAs îPxü õÉK»G ºô»ì½g ô rükBÜ ½G ÿºôArÜ þÜ»üAs»Ô »…ýì»ƒø òOrâ»ñƒgºq ½ƒG ºôkrƒÜÂAô þƒðBƒìAlƒð»ƒC »ðBü õÈ sk ô»C ,óBÜºõÈ sk ºqBÜ ôºkqBük»è ÿkõg ôBð»è óBü ÊGõG AlO»ìõÝc ôBð»è ZBG ÊG ß»ü»¾»K ô»¾»ø aýø »ü½G ,þPÉÜ»ü ,ºõG»ð ÿ qBOõØ óBÜ»ýPÉÜ»ü þPwºkq»G»è ºõGqBük þÜ»üºkrÜq»w ÿ ½g qBýPg»G æ»ì ô»ñgºq»è òOrâ Ëõâ µòƒOrƒâ»ƒñƒgºq»ƒè q»ø ô»ðApìõP…ì ô»è ºõGqAl„»G ïAôºkq»G µßõHxü»Ô»è õÝ¾»G Bð Al…ýðBÜºô»ðõG½Ü»è ÿ ½g ÿAq †ýðBÜ»ìBðu ¼ q ÿºq»Kæ µþÄ þO ôºõü pGqºk óBÜºkqBük q»w»è »ðAôBÝ„Aq AlðBÜ½âõPÕâ»è þ…ýðAq»ñÈõg ô q»ƒwõƒð ßºô ºkrÜq»w ï»Ü ,ºôkrÝÉLü qAl„»ƒG õƒÉƒƒð »ƒƒO½ƒƒOBƒƒø AôBƒƒC qBƒƒýƒƒPƒƒg»ƒƒG ßBƒƒÜ þðBÜBýèõg µï»g õÉð »O½_ µóBÜºpìõP…ì ,ºôArwBð »ðAôB…ÜAq ÿ qBOô»G ô»C ,Þ¾»g þPxÈõ¾»ƒø o»ƒì»ƒè BƒýƒÜq õƒO ÿ»ƒÜºqBƒOô ,»OÂô ô»è kq õÜ þðBÜ»…ÉÜ q»w»è þPÉÜ»ü ÿAôk»G ÿºq ô»â þÜ»üºô»ƒðAlƒãƒðºk »ƒÜ µóBÜºqBük ºqBOô»è õG ÞÉÜ»ü BñÉø Alü½g ½gôBð þðBÜ»…ÉÜ þPwBC»è þ„ºqBOô ï»C .»íðBÜ»xØ ÿ»ã¾»G òü rP„BG µ‡BG ÿºqAlýƒC ô»ƒPƒxƒðAs ,ºqAlƒýƒC ½G )lý„rèA îÝdèA( †ýO»ìõÝc þðÃØ»Ì ô»C þñOô»Üq»w þÜ»c»ì ÞÉGtc q»ƒø ÿAôk ÿ q õƒwô o»ƒG ÊƒðAõƒOºk ô»ƒü»ƒGtƒc ½G ÿ ½g ÿ»Ü»OÂ»Pwºk ÿºôBì þðõGôAô»O

Bü qõw þðkrÝ¾Bì½w»G

þOÂ»g |

µþwBýw þðAqBÜ»Ä¼ r„ µóAq»wõð þü qAkBâBC rÈkôB_ ÿ»ìBðu ¼ q ôºô»ðAlÝÉè ½G qºô»O Êw »Ü RBÜºk BýÜqõO»è kqõÜ þwrK þðBüAsºqB„ µó õ_½G ôBãýð»„½â»è ÞÈ q»wõð q»ø ÿºô»C ½G ô ô q»OBgºk þü qBÝý„ q»ø »OAô ,RBÝG ºqºô»O Êw ô»C ½G ºô»ðlñÈõg ºô»ü½g þñýH…ÉK µÿqBÝðAo½â»è qBOô ïBÜ †ü rOAôk ,QÈ rwõñG q»w»è þÝÈ qBOô ÞÈ qºô»O RÂ»g ºôºrÈkôB_ ÿ»ìBðu ¼ q ó»üæ»è ,õHÝü tð ºô»ðBÜ»OBƒùƒ…ƒÉƒK .QÈ rÜºk

.ó»ÝG óBü½g ÿ qBÜ »ðAkAsBC ½g»Gq»w »Pxü õÉK ßºô óBÜBâkAk* .òýð ºôArƒwrƒLƒÉƒè þƒüAqAk ÿºôBƒ_q»ƒw* óºôBg óBýÝÉ„»G ,»ýð qBük óBÜºq ô»â ‡ºô»ƒC ,òƒÝƒü q»ƒ„ óBƒü óBƒýƒðBƒLƒƒì½ƒƒÜ .»ðõðBØ ÿ»ðAô»`ÉK òÉðºk AlÉK þðAk óBì»èqBK þðBìAlð»C* 52 µòýð qBük Rô»ð R»HüBO»G óBÜ»OBøAk »Ü þðBýG ÿBýðBLì½Ü 52 Á»â»è Qw»HÉü râ ÿºuBìBC Al„2013 ÿ»WkõG»è ºôArÜ¼uAô ô»C ½G ÞÉØôlñw õG qBü pG ,ºôArÜ»ð ÊK !ºôArð»ðAk BP…Éø Ë rñGAk »OBøAk þP„BC þðBÜºq ¼ s »ñÉ¾»G ÿAoºq»w* ÿ»ƒ…ƒÉƒÜ þƒðkrƒÜpƒHƒñƒƒG ½ƒƒG þƒƒìAq ô»ƒƒø Rô»ð ÿ»ãOôÂBK òülð»_ ,þð»ƒì»ƒOõƒw þìq»ÔBð ÿ»ãƒOôÂBƒK 110 »ƒðAô»ƒè ,ó»ƒø ,ó õÉ¾BKºk Rô»ð»Ü ó»ø óBPwkq õƒÜ»ƒè QÉGºk óArâ þð»ì»Oõw u ¼ q»G u ¼ q þ_»Ü !!òü tð»G R»HüBO»G q ¼ s»ƒè óBƒPƒwkq õƒÜ þƒðBƒÜ»ƒOBƒøAk* qBXñülð»_ þ_»Ü ºrOq ¼ s Býðôk þO»¾ôºk ºqBK »ü»øAô ÿ qBW µËô»ÜºkAôk »_õì q»ø»è »ì»C »Ü !!ÊñÉìBð AlðBÜ»ÝƒðBƒG»ƒè õÝ¾»ƒG ,rƒü sºô ß»ƒð RAlƒGô q AlƒÝƒÉƒOÂô ÿ ½g ôºô»PÉ…ÉÜºk qBÜ»éPwºk R»ìõÝc !!ºô»PÉñÉ„ºôºl¾»ø ºôºõG»ð þ`ýø»è BýðBLì½Ü òülð»_* ÊG ºq ô»â ÿ»üBìq»w þðºôBƒg»ƒG ó õƒG ,ºô»ðBü q»w»G ÊG»ø ß»ü rÈkôB_ ÿºô»C þÜ»üAsºqB„ þÜ»üºô»ñýƒ¾½ƒÝƒÉƒè þƒÉƒK»ƒG Ak»ðAu ¼ q ï»è »Ü óBPwkq õÜ»è ÿ q õGBƒC qAs»ø 10 ô rÉèkqBýƒéƒì 30 ºô»ƒüArƒÜôÃƒG ï»C »Ü !!ó ôBØ½P¾»ø óBPwkq õÜ»è rÉðõÉéì »Ü Bxðºq»Ô þðArÉèkqBýéì»è ºrOBü s »üºqBìu »Ü Alð»¾½ø ôº)22( »Ü ó ½ƒKAu ôº)24( ºu ¼pK óBüºk .!!º)5( »Ü QüºõÜ ôº)6( YƒƒðAsBƒƒØ»ƒƒG µó»ƒƒÜºk QƒƒwºkôBƒƒPƒƒƒwºk ‡ºu ¼ rƒƒK óBƒƒüºk ôºô»ƒƒñƒƒÈ rƒƒ„¼ rƒƒƒÔºk òÈ r¿ÉøºlÉW»G À_Bðºõýð µÿ ôAô»OBƒð»ƒG q ¼ s óBü BâkAk »PÈ qlG ÿk»ð óBí…ýw»Ü | .»ðBw»Üô»C òì»Ü »Ü ÿ»ðBýPxü ôAlÉK ô»è »ÝÉÜ»ü BGºqBÜ* þƒPƒ…ƒâ»ƒG Bƒãƒ¾»ƒì½ƒÜ þƒðBƒü u ô»ƒC ÊƒG»ƒG q»w»è ÿ q ¼ s þÝÉÝ¾»g þðBüu ô»ì»Pw»C Rq õÜ þÜ»ü»ìBðq»G »G ºôArðAõO»ð ,ºlð»G þƒðBƒÜ»ƒü oõƒÜõƒì»ƒÜ ó»ƒƒüBƒƒgvƒƒÈ qk óBƒƒü

µºrƒwõƒñƒè»ƒC ÿºq»ƒG þƒðô»ƒg q»ƒâ»ƒC Bü q õw þðkrÝ¾¼ rPð½Ü ½G òýíéwõì óAõhýC óAô»C ÿ»…ÉÜ Bùð»O îÈ u q Aô»C ÿk»ƒPƒÉƒG þðAqBÝÈ rÜ þOqBK ºôºrPýÜ»üæ»ƒè .QƒÉƒGBƒð ï»C ÿBü q õw þ¾BG µß.ß.N óBPwkq õÜ »_ôBð ÿ»Gq ¼ s þ¾¼ rPð½Ü ºk»ƒü»ƒK »ƒOqBƒK .ºôkrÜ óBüBü q õw þðBÜ»ýükq õÜ BýÜq õO þPxÝ„ þñOrƒâôBƒ_q»ƒG»ƒè»ƒG þOqBƒK þƒðkrƒGôBƒð»ƒè ½ƒG »ƒüºk Êƒw ÿAôk ºq ôk ,BýÜq õO»è óBPwkq õÜ þƒðAqBƒÝƒÈ rƒÜ Bý…ýéƒýƒì ï»ƒWq»ƒw µºrƒwõƒñƒè»ƒC ÿºq»ƒG .òñÉÝ…G ß.ß.N òðAõPG óBÜAq»ãìçxýC ½ƒG BƒýƒÜq õƒO ÿ vƒƒýƒƒOArƒƒPƒƒw AlƒƒýƒƒPƒƒwAq»ƒƒè ß.ß.N ÿ uk óBÜ»ükBùýW þðkrÝÜ»_pK þƒìBƒXƒð»ƒC õƒÝƒ¾»ƒG ,ºõƒG»ƒð õƒƒOô»ƒƒÜq»ƒƒw rPPxü ô»„½g ß.ß.N µºõG»ø ÿ»ðAô»`ÉK .ºõG ß»ü»ìBð½xO þwrO»ì òðAsºk óBü ôkq»ø ,óApÉã„o½„ µîÈ u q .ÿk»ñOBø»è ºq ôk ÿ sBGq»w þñOô»Üq»w »Ü ÿlðºôBð»è Bƒü q õƒw þƒO»ƒìõƒÝƒc þƒðBƒgô q AkqAlýƒwrƒO»ƒì µ qBƒýƒPƒw»ƒø þƒÜ»ƒü»ƒ_ôBƒð þÝýO½è½K ½ýW þÜ»ýýìBƒð½ƒxƒO QƒÉƒðAõƒOºk ôBð »OBhG óBÜºrOsAôæ »OÂô µRBÝHPwô qk BPxÉC .ºô»ü ôBñÈõg þÜ»ü s ½¾BƒC µóArƒü»ƒØ óBÜ»ü sBGq»w µþwBì½éHük »¾ô»ø RBÜôBø ÁBì½w»G ÿ q»â»C µó õP…ü»â Qw»HñG»G #.ºõG rOBüs Bü q õw þðõG »ðBìºs ÿ½ükAq : ºôB_q»w

.ºôkrÜ»ð ß»_ pK óBýðAqBü»ð »ƒýƒìçƒxƒƒýƒƒC þƒƒñƒƒOô»ƒƒÜqºk ÿ ½ƒƒø»ƒƒG AkBü q õw þð½ýws ½K ½C ôBð»è óBÜºôºolðõO þðlðBgô q ½G óAlýO»ìqBü»è ÿkqBw BÝü q»ì»C .QÉñÈõðºk k»w»C qB„»G þíÈ u o þðBPü q»G ÿAsºqBƒ„ ,êƒýƒw Þƒü rƒOBƒK ÞÈ q ¼ s" QÉƒ¾ºk QƒwAoºôBƒð þƒOÂ»ƒøu ¼ q µóBÜºõOrãÜ»ü»O»üçü ô þXðBìBC òwrKºk ºlýÌBØ ÿ uk ÿ o»„»è þðBƒÜ»ƒðBƒíƒü»ƒK ôBƒø µÁBì½w µó»ì»ü µóBPxÜBK µóBPxðBÑÔ»C»è µó»ðAtÉø ô»C q»ø þ_½G µºõG þ_ þèBì | ."?ó ôArÜ kAsBC Bü q õw»è )yü ô q lÉC( ‡»ãðBì ï»C ÿBOºq»w ÿºôºqºk ÿ qBGô qBÜ ÿ»Pýì½Ü þƒÜ¼ q»ƒw :lðBü»ãüAq BÝü q»ì»C þðAq»ñÈõð þð»ìõXð»C »ü»ðAô»è ïÂ»G ,QÈ rÜBð þñýH…ÉK ºlð»_q»ø BƒÝƒƒü q»ƒƒì»ƒƒC òƒƒýƒƒÉƒƒ¿ƒƒG »ƒƒÜ QƒƒÉƒƒG QƒƒwAq .»ýð Bü q õw ½ƒG þƒ„BƒG þƒÜ»ƒüºkqAvƒHƒ¾»ƒø ºôºpÈ q ô»C q»w»è »íÉC »üºô»C òì þðAq»ãýð þðArü»Ø þðõHPwô qk ÿ ½ø ºõG »Ü òü ¼pG »íÉC »ýð ÞÉP„ ‡»ì»C µÛArýÌ ÿºõÉ„ôBø óBìôB_q»G»è õOBøAk þ¾Bw 20 óBü 10 ½G .QÉHOrâ þK ô râ µºrwõñè»C ÿºq»G þñOô»Üqºk q õÝw µïBƒ…ƒè»ƒC qArƒc»ƒC ßºô þƒÜõƒ`ƒG µóBÜ»Íý„ þOô»âtì þðkrÝðÂBO ,ïB…è»C ó»ƒüæ»ƒƒè óBƒƒÜ»ƒƒýƒƒdƒƒýƒƒw»ƒƒì ÿBƒƒxƒƒÉƒƒ¿ƒƒÜ þðBÜ»ýdýw»ì µ»ƒÍƒýƒ„ ,ºô»ƒðBƒÜ»ƒñƒðõƒw qB„»G ÿºô»ðBì»è þðAõýP…K µºôlðBƒwrƒO .ó»Üºk k»w»C

ÿ õƒOBƒøAk ÿºqBƒƒG»ƒƒè óBƒƒÜºqBƒƒýƒƒwrƒƒK ½G ÿk»w»C qB„»G þðBñƒìu ôk ºôBƒü q õƒw †ýíÈ u q µºôkrÝ„»GAk BýWBƒýƒW þƒK ô rƒâ þ¾¼ q .ºõOrâqºô »ðAsAôBýWAq ï»è ÿkõw µkq õÜ óAõÉð þPÔrâ ,AlO»ìõÝc»è ïçxýC þ¾¼ q µR»ìõÝc Á»â»è ½âõPÕâ ,Jºq»ƒÌ ïºkq»G»è ó o»Lì»è óBÜ»ýÜºqºk »O»ìõÝc õOrãÜ»ü þwBýw þÝÉðBâq ½C þñOô»ƒÜqºk Bü q õw þð½ýws ½K ½C þO»üAq»ñÈõð QÉðAõPG AlðBƒýƒ¾ô»ƒø óAqBƒü»ƒð 2011 þƒ¾Bƒw .RBƒÝƒG Bü q õw þðBíýP…ýð þð»ìõXð»C þðBñÉùÝÉK»G õƒOrƒãƒÜ»ƒü þƒÜ»ƒüºq»ƒG Á õƒHƒƒð»ƒƒPƒƒw»ƒƒC»ƒƒè óBÜ»ü q õw»è ÞÈ q ¼ s ïÂ»G ,òñÈ q s»íƒGAk óAõƒhƒýƒC Á»ƒâ»ƒè ÿlƒðºõƒü»ƒK þƒðõƒG»ƒø»ƒƒG ï»ƒC .ókrƒÜ óBƒü qBƒHƒO»ƒì½ƒO òƒýƒíƒéƒƒwõƒƒì q ôk»ƒè ÞƒÉƒ¾»ƒì½ƒÜ ó»ƒüæ»ƒè »ƒð»ƒìõƒXƒð»ƒC óBýÝÉ¾¼ q aýø »Ü õGAq s»ìAk ºô»ðBÜºôArg .õG»ð AkBü q õw ÿ ½ƒgôBƒð þƒðBƒÜºôAkô q»ƒè Á»â»è þðBíP…ýð þð»ìõXƒð»ƒC ÿ qBƒÜôBƒø þðAkq õÜ þðAõýƒPƒ…ƒK»ƒè ÿ rƒãƒÈ o BƒýƒÜq õƒO ï»è óBÜ»Gºq»Ì »PxýèBð½ƒýƒwBƒð µBƒü q õƒw .Rrâ »ð»ìõXð»C ï»C þÈõð þÝÈ qBxƒgô q 2012 þƒ¾Bƒw »Ü»ð½Ü »ð»ìõXð»C µRô»Üqºk »ð»ìõXð»C ‡»ýÈõƒð »ƒð»ƒìõƒXƒð»ƒC ï»ƒC µBƒì»ƒð ÿ ôBƒð µRBhHÜ»ü Bü q õw þð½ýws ½K ½C ºõýðAõPü»ð ï»C þüBðAõPÉG IýO»g sBÌõì þðBƒñƒÉƒøsAô .ô o»Pxg ÿ»ð»ìõXð»C þðAqBü»ð Á»â»ƒè AôBƒCu ¼ q ÿlƒðºõƒü»ƒK BPxÉCBO µºs ½¾BC q ¼ s Bü q õw þO»ƒìõƒÝƒc

k»íc»C kõíc»ì ïAqBC AlÝÉOBƒÜ»ƒè Bƒü q õƒw ÿ ½ƒgôBƒð ÿ o»ƒ„ þéÉ…ÉK »Ü ºô»ü½g þ¾Bw ï»ùÉw »PÉðºlÉK u ¼ q ÿAôk u ¼ q »OÂô ï»è Ç¼ rì þðBÜ»ÔBì | .QÉGºk rOBüs óBÜºõOrãƒÜ»ƒüºô»ƒO»ƒð »ƒðBƒýƒüAôk ï»ƒè ï»è z»Ü qAs»ø 70 ÿ»Ýü tð ºôlðBü»ãüAq þOÂôBø 4»è BPƒxƒÉƒC µó ôAq u õƒÜ Akºo»ƒ„ ÿ»Ü»OÂô ºqB_Bð óBƒýƒÝƒÉƒÜ»ƒü þƒüBƒü q õƒw óAõÉð»è ß»ü½âõPÕâ ‡BPxÉCBO .QÉ¿ÉHÉW QÉ_BñÉK µºôArÜ»ð Akk»w»C qB„»G µóAqBü»ð .ºô»PÈ rÝGpK ºõHPwô qk ÿ»ñÉè»Ü ô»C q»â»C òü»ÝƒG þƒñƒýƒHƒ…ƒÉƒK òƒýƒðAõƒOºk Aô»C Bü q õw ½G ºô»PÈ o»â»ð ÿ rýãìBØ»ƒw ºq ôk »Ýðõ_ ,QÉgô oºk Bü q õw þO»ìõÝc òðAõPG óBÜºpÉã„o½„ »ð»üæ óBü R»ìõÝc BPxÉCBO .ó rãG AkBü q õw õì»ø q»w»G Qwºk q ¼ s q»w»G Qwºk »ðBü õýðAõO óApÉã„o½„ þƒðBƒíƒü»ƒK ôBƒø µó rƒãƒG Alƒãƒðrƒâ ÿ»ƒ_ôBƒð 100»è rOBü s ó»üæ»è ‡Bü q õw þðBíP…ýƒð þƒwq õƒÜ µºôArƒwBƒð þƒíƒwºo»ƒG ºô»ƒOÂô þƒƒGºq»ƒƒÌ ÿ qBƒƒÝƒƒì½ƒƒÜ»ƒƒè þƒƒƒ„Bƒƒƒü q õƒƒƒw .ºô»O¼krÜpK q»â»C »ðBOô»Ü»Pwºk ô»C õì»ø Á»â»è AlðBÜºtÉø ÿ ô sAq»O»è ºq ô»â þÜ»ü qBÝðAo½â k»w»C þíÈ u q QÈ rðAõPG ºq ôk Aô»C RAk»ð ô q .QÈ rñÉgôpG ºôºkAsBC ÿBK õw ó»üæ»è AôBCu ¼ q þéü»ì ÊG µóAqBü»ð óAõÉð þñÉè»Ü

q»xðAq»w óBPwkqõÜ

info_chawder@yahoo.com

2013/4/15 »íì»„ ôk )416( ºqBìu

"rÈkôB_" ½G,ë»â ÿqBì½Ü þOqBK þÜ¼q»w ÿqºkºlü qBü ,òýÜ»O ë»wqõâ

,QwAoºôBð þOÂ»øu¼q»è äðrâ þÝÉwrK »O½G kqõÜ þwrK | QÈrÝGºqB_ RBÜ òürOôs»G ÊGºk :êüBÔ¼ rG .ºõHÝüAk»è óBøºkqBC»è 1964»è # Ak N.ƒø.Z ôBð»è 2009 BO 2002 þðÂBw ÿºôBì»è # ºõG BâtÈ qBK þÙè ß¼ q»w µþðAôºqB„ þÜ¼ q»w | .»ü N.ƒø.Z þÜ¼ q»w ÿqºkºlü qBü BPxÉC # .»èõHð»PxýC ÿq»ñÈõð µ24 þèõg ÿqBPðBì»èqBK #

,ºõG»ñÉK þ`ýø kq õÜ þwrK ÿºqBGqºk òƒƒü rƒƒOq ¼ s þƒƒðAkq»ƒƒw »ƒƒíƒƒƒÉƒƒƒC ïÂ»ƒƒƒG µkrƒÜ óBƒíƒOÂ»ƒøu ¼ q þƒðBƒƒÜ»ƒƒO»ƒƒüçƒƒü ô .ºôkrÜsBw óBíü qºôBì»W ÿºô»ðõG½ƒÜ kq õÜ þwrK ÿºqB_ ÿ qBýñ…ÉK »…ýì»ø óBíwBG .ºôkrÜ óBíýwArÜõíük ÿ»ãÈ o»G .ºôkrÜ †ýO»ü½g þƒO»ƒüAq»ƒGºõƒÈ o»ƒG»ƒè óBíOBG»è õ¿Ð½CqAl`¿Ü ß¼ q»w R»ðBð»O

»Ü ÊðAtG »ƒðBƒì»ƒC Bƒýƒðk ÊƒGºk # ½ƒG þƒƒOqBƒƒK ßBƒƒC þƒƒñƒƒýƒƒƒðAôrƒƒƒÉƒƒƒO þðõ_½GôrýG þƒÉƒK»ƒG þƒwArƒÜõƒƒíƒƒük óBÜ»ýðôkq»â »ÔBì ßºô»ð »ðBü ½g

þƒOqBƒK ßBƒƒC # ÿºqBƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒGqºk µþƒƒwArƒƒÜõƒƒíƒƒük þÝÈ qBì½O ÿkAsBC ,»ƒü»ƒø þƒKArƒƒg q¼s »ƒƒü ½ƒƒGq»ƒƒø óBƒƒì»ƒƒƒðBƒƒƒíƒƒPƒƒì þP„BC ÿ»w¼rK»G ó»ƒƒƒƒƒƒƒƒüæ»ƒƒƒƒƒƒƒƒè »ýð ºô»O»ìõÝc | .R»üBñ¾»ø BýÜq õO»è þwArÜõíük AkôkrƒƒƒGAq ÿºôBƒƒƒì»ƒƒƒè :rƒƒƒÈkôBƒƒ_ þƒƒÜ¼ q»ƒƒw ßºô õƒƒ¿ƒƒÐ½ƒƒƒCqAlƒƒƒ`ƒƒƒ¿ƒƒƒÜ lð»_ BýÜqõO þÜºq»w þð½ýws½K½C ºôºqºk þƒðBƒƒOÂô ½ƒƒG þƒƒÝƒƒÉƒƒðAkq»ƒƒw ?õHý_ Býðk ½G ºõÉC þO»üBÝ„ .ºôkrÜsBw | þ„ôºq ÿºqBGqºk| :òýÜ»O ë»wq õâ ÿ ô vÉì»è BPxÉC õÜBO Ç¼ rì þðBÜ»ÔBì ßBC ßºô ÞÈ qAlOÂ»wºk aýø AkBýÜq õO R»ðBð»O .ºõG»ð þKArg ÿ qBì½O þƒOqBƒK ºôºô q ô»è .Al…ƒýƒðBƒÜBƒOºkõƒÜ þƒOBƒÜ»ƒè »Ü ÞÉOÂô aýø»è .»ü»ø þKArg þÝÈ qBì½O þðAôºqB„ ß¼ q»w óBüºk ÊG»ø BƒwBƒü ÿ»ýw¼k»G ÿ»ðAô»C .ó ôArÜ»ðrýãPwºk µòãðrâ þðBw»Ü ó ôArÜrýãPwºk ß.Z.ß ,»ýýðAôºqB„ ß¼ q»w .ó ôAqkrÈ vƒHƒ¾»ƒø óBüºk .ºqBPgõì kõgBü »OqBK þìAlð»ƒC ßBC ßºô ÿºô»C .ólð»G zõð»ìBðu ¼ q ÊGºk .»Pxü q ¼ rýO ºô»C ºô»OBÜ»ðrýG þOqBK RBãG þOqBK ßBC ÿ»Ü»ýwArÜõíük»è Býðk ÿkAsBC µþwArÜõíük»G ÿ oºôBG .»ð½_ »Ü #.»ýýð

ß»ð ÿºô»G òü»Üºk Ëõð þÝÈ q õPwºk»è þƒø õƒÝƒ¾»ƒG ,kq õƒƒÜ þƒƒÔBƒƒì Bƒƒùƒƒð»ƒƒO»ƒƒG »OAô .QÈ rãG½g»ƒè †ƒü rƒPƒýƒðBƒÜºô»ƒO»ƒð þðBÜ»ýƒðôkq»ƒâ »ƒÔBƒì »ƒÜ ÞƒÈ q õƒPƒwºk .RBÝG q»G»Pwºk ÿkAsBC µþwArÜõíük þwrK õÜºô ó»ø rPýwrK òülð»_ BOºô»C .óBÜ»wBýw »OqBK µóBÜ½ÝðAs ,óAqBÝÈ rÜ »Ü QÉG Aô þðºk»ì þÝÈ q õPwºk Ëô»ðBìºk óBxÜ»ü»G óBü½g þOÂôBƒø ó ½ƒýƒéƒì 75 ÞƒƒÉƒƒwõƒƒð»ƒƒìBƒƒƒðu ¼ q aƒƒƒýƒƒƒø µòƒƒƒðAtƒƒƒG þÝÈ q õPwºk ½G RBG»g .QÈ rÜ»ðrýãwºk »O»ícºs q ¼ s ïÂ»G ,òü»Üºk þƒðºk»ƒì óBü»Gq ¼ s qBPðBì»èqBK 550»è ÿºô»Cq»G»è .»ýýð þwArÜõíük µÿkAsBC»G óBü oºôBG »ì»C µó ôArÜlð»G qBPðBì»ƒèqBƒK Qƒ„»ƒø .»ýýð AlOArÜõíük þÝÉOÂô aýø»è ßBC þí…ÉÜ»í…ÉÜ BüBƒC :rƒÈkôBƒ_ JBXýc ÿ»è»w»ì q»w»è N.ƒø.Z µþOqBK ?»ü»ø ÿºvÈ qk óBÜ½ÝðAs»è BPxÉC| :òýÜ»O ë»wq õâ .ºôArƒÜ q»ƒwºqBƒ_ JBƒXƒýƒc ÿ»ƒ…ƒÉƒƒÜ .ó»ÝG JBƒXƒýƒc ókAsBƒC óAqBƒÜlƒñƒÈ ½ƒg ßBC ÿæ ÿkAsBC »Ü »üAkºô»è »Ü»…ÉƒÜ q»ø»è q»â .ºqAkq õñw ºô»GBXýc»G þOqBK QÉGArÜ rýãPwºk qBÜlñÈõg 2800 AlÝÉOÂô ÞƒÉƒPƒ„õƒì»ƒø ÊƒGºk Ak»ƒOÂô ô»ƒè ºô»ƒC q»G»è Bùð»O .QÈ rÝG q»w»è ÿ ½âõƒPƒÕƒâ ÞüAk þðBìs»G ólƒñƒÈõƒg ÿAôAk ÿºô»ƒC ô»ƒC ÿkAsBƒC .ó»ƒðBƒhƒülƒð»ƒG»ƒƒè ó»ƒƒÜºk qBÜ BPxÉCBO ?»üAlÈõÜ»è »ðAqBƒÜlƒñƒÈõƒg .Ë rÜºk BOºkõÜ ÿ q õPwºk þðBÜBwBü»G ßBC þñýðAô rÉO »Ü ÊðAtG »ðBì»C Býðk ÊGºk

óBýP„BC ÿAôAk Bùð»O óBýðBÜ»ýO»ìBø»ƒð | .krÜºk ÊG»G kqõÜ þwrK ÿºqB_ :rÈkôB_ ÿ»w¼ pK ÿºqBGqºk ,»O»ícºs N.ƒø.Z R»ìõÝc»G óBOoºôBG lð»_BO ºõÉC þP„BC ?»ü»ø ÞÉƒ¾Bƒw †ƒÉƒK| :òƒýƒÜ»ƒO ë»ƒwq õƒâ þƒƒƒƒðAkq»ƒƒƒƒw »ƒƒƒƒíƒƒƒƒÉƒƒƒƒC q»ƒƒƒƒGô»ƒƒƒƒì»ƒƒƒƒƒè ÿ qBýñ…ÉƒK ôkrƒÜ óBƒíƒðArƒü sºõƒÜ¼ q»ƒw RBÜô»C ºô»gAk»G .R»ìõÝc »üAk óBì½g ÿ»ƒíƒÉƒC þƒðBƒÜºqBƒýƒñƒ…ƒƒÉƒƒK R»ƒƒìõƒƒÝƒc ÿ»Pwºk R»ìõÝc Ak¼pì»è .ºôºkrÝOºq ºô»ƒC .ºôBƒñƒÉƒùƒÝƒÉƒƒK ÿ rƒƒü u þƒƒðBƒƒw»ƒƒÜ RqBK ï»Ü»ü »íÉC ,õG N.ƒø.Z ÿ qBýñ…HýK R»ðBð»O .õGkrÜ óBìºô»C ÿ qBýñ…ÉK òü õG þðAkq»w þìq»Ô»G õ¿Ð½CqAl`¿Ü qBK þ¾Bw ÿºqBƒýƒñƒ…ƒÉƒK ô»ƒC ôkrƒÜ þƒƒðBƒƒÐ¼kq»ƒƒC ÿlW»G þOqBK ßBC RBÜô»C ïÂ»G ,ô o»Pxg .lðBãð»w»ñ¾»ø ÿ»íÉC ÿºqBýñ…ÉK ô»C RAkºlðB…ýð ÿ ½gAô Ak¼pì»è þ_»Ü| AkºrÉè .QÉG ÿ ½g þø ºqBýñ…ÉK ô»C »Ü ßBC ÿºô»C q»G»è .»ü»ø »ðBíPì ÿ»…ÉÜ ÿkAsBC µþwArÜõíük ÿºqBGqºk þƒOqBƒK q ¼ s »ü½Gq»ø .»ü»ø þKArg þÝÈ qBƒì½ƒO ó»üæ»è þP„BC ÿ»w¼ rK»G óBì»ðBíƒPƒì óBÐ¼kq»C þðBÜ»ðAôlÉè .»ýð ºô»O»ìõÝc ÞÉPƒ„ ôºu ¼ q q»ƒø ÿºô»ƒG »ƒÜ»ƒü»ƒGuk þwrK þOô q»Gô»ì»è äðBì YñÉK .QÉ¾ºk òýðAt„Bð .»ü»ø q ¼ rýO þwrK µ»ýð kq õÜ s ¼ q ô»ð ÁBxì»C .QƒÉƒ¾ºk þƒ_ ÿ»ƒHƒw ïÂ»G ,õ_ºõÈ q»G þP„BC»G rÜ»GqBƒük»ƒè óAkq õÜ Ak»ð ÿ»ãÈ q R»ìõÝc qBK þ¾Bw R»ðBð»O µºô»ƒð»ƒÝƒG »ƒðu»ƒW ô»ƒC ÿkBƒü .þðBGq õØ »ðõG †ýw»Ü òülð»_ »OqBK Á»â»è óBPülðºõü»K :rÈkôB_ b»è óBPwkqõÜ þíÈ q»ø þðBÜ»ýwBýw ?»üAlÝÉPwBC ß¼ q»ƒƒƒw| :òƒƒƒýƒƒƒÜ»ƒƒƒO ë»ƒƒƒwq õƒƒƒƒâ tÈ o»G þðAkq»w õGsBýð»G Aô õ¿Ð½CqAl`¿Ü

óBÜ»Ü»_ µQÉG q»â ºôkrÜ ºô»è þwBG þðkq õHÉè»è zBG Ë rÜºk ºô»C Ë rñƒGAk óBƒì»ƒðBƒì»ƒC õƒì»ƒø .QƒÈ rƒÝƒG þƒƒPƒƒ…ƒƒâ .ô o»O½Pxg »ã¾»G µòýwõð»G ÿlð»Gôk Ak N.ƒø.Z ôBð»è :rÈkôB_ µóBÜ»Pwq»Kºô»O»ð þ¾BG ÿºô»G »ü»ø ,»ƒü»ƒø óBƒÜ»ƒýƒü ô»ƒè»ƒƒÌ µóBƒƒÜºkqõƒƒÜ óBO»Ü»OqBK»G óBü s »ì»ƒC »ƒüAõƒðBƒPƒÉƒK ?QÉð»ü»ãG þðBìAlð»C AkBýðk»è| :òýÜ»O ë»wq õâ µß¼ oºôBð»G ólð»GBK óBÜ»wBýw »OqBK ôBð»è »íÉC þ¾»G .ºô»ðBü»Ü»OqBK þìArâ¼ rK .»ü»ø óBíðõ_½GrýG ÿ sAôBýW AlðBì½g .»ýýð óBíðõH„»G ÿBðBì µ»ýüBwBC »ì»C

»ñ_ºk ôBð»ƒGôBƒð ºõƒÉƒC :rƒÈkôBƒ_ kqõÜ þƒ„ôºq ÿºqBƒGqºk µRÂ»ƒøu ¼ q Ak»ýüAôk ï»è ,ó»Üºk ºkBìBƒC Rq ½ƒKAq ?ºôkrÜ óBOºq ½Wô»è þðAkq»w ßºô òƒƒì| :òƒƒýƒƒÜ»ƒƒO ë»ƒƒƒwq õƒƒƒâ| »ÝÉðÂBw »ü»ƒ_ôBƒð ô»ƒC þƒÜ»ƒýƒýƒOÂôBƒø »ÜBPxÉC .»ü»ø »Ü»g¼kô qBG»è îýüAsºoBð

µ»ü»ø þKArg þÝÈ qBì½O þOqBK ßBC Ç¼rì þÔBì ÿºqBGqºk # ßºô Al…ýðBÜBOºkõÜ þOBÜ»è R»ðBð»O ÞÈ qAlOÂ»wºk aýø BPxÉCBO | ºõG»ð þKArg ÿqBì½O þOqBK ßBC þðõ_½Gô rýG þÉK»G þwArÜõíük ½G þOqBK .óBÜ»ýƒðôkq»ƒâ »ƒÔBƒì ßºô»ƒð »ƒðBƒü½ƒg óBÜ»ýýðAôºqB„»è ÿ sAôBýƒW óBƒÐ¼kq»ƒC RBÜºkôºpü»K »ðBý„BÔ þÝÉO»wBýw µBÜºk ÿ uk»è þðºk»ì þð½ƒýƒwAq»ƒK ½ƒC ÿºô»ƒG ‡»íÉC ÿ»ðAô»C µ»ü ß.Z.ß µN.k.J .òÈ rÜºkrýãPwºk þ¾ºlð»â þO»ƒì½ƒO»ƒG þÜ»ýwArÜõíük AkBýƒÜq õƒO»ƒè ÿºô»ƒC½ƒG Qxü õÉK ºô»ƒC ,ºô»ƒüBƒÜ»ƒPƒÉƒG Qƒwô qk »¾Bü»g ô»G .»ü»ø N»_ þÜ»ü qAlOÂ»wºk»G ÿ q ½g ºô»ýýýOqBK ßBC ÿ»ƒýƒPƒxƒýƒ„BƒÔ

ÿ ½ø»G ºô»gAk»G .RBÝG þðBG»¾BO ëæ»W »ðAkq»w ô»C ºô»ýPwq ôlð»O ÿ qBG þKArg ÿ ôArhÝÈ q ÿ»ãÈ o»è »íÉƒC .ArƒÜ»ƒðsBƒw óBíülðºõü»K ºô»ƒOArƒÜõƒíƒük ëBƒýƒw½ƒw ÿºôBƒì»ƒè .»ƒìAôºkq»ƒG ß.ó.ÿ Á»ƒâ»ƒè .ºõG»ø óBíÜ»ü ô»ðõG½Ü lð»_ AkôkrGAq þð½ýxýì½ƒÜ þƒðBƒÜºqBƒÜ :rƒÈkôBƒ_ ËõÜ»G óBì»èqBK»è qõPwºk ÿºô»ñP„oAk ½G N.ƒø.Z þƒñƒýƒðAô pƒÉƒO ôºõƒPƒ…ƒü»ƒâ ?»ýý_ Ëõð ÿqõPwºk þÜ½ÜAk »ƒíƒÉƒC| :òƒýƒÜ»ƒO ë»ƒwq õƒâ

ëõHð»PxýC - kB…¾k AvÉø :þðAksBw þƒOqBƒƒK þƒƒÜ¼ q»ƒƒw ÿqºkºlƒƒü qBƒƒü| BƒýƒÜqõƒO þƒÜºq»ƒw þƒƒð½ƒƒýƒƒws½ƒƒK½ƒƒC kqõƒÜ þƒwrƒK »ƒüAõƒýƒÉƒƒƒK ,)N.ƒø.Z( þOÂ»øu ¼ q þÝÉwrK »O½G AkBPxÉƒC»ƒè RBƒÜ òƒü rƒƒOô s»ƒƒG ÊƒGºk µQƒwAoºôBƒð ï»è òýÜ»O ë»wqõâ .QƒÈ rƒÝƒG q»ƒwºqBƒ_ ÿ»ñgºq "rÈkôB_" ½G Ak»ýO»HüBO »â½èBük þOqBK ßBC þO»ìõÝƒc þñýðAô pÉO»è lðõO »Ü »üAõýÉK µËrâºk þwArÜõƒíƒük ½ƒG | .»PxüõÉK BýÜqõO ½G N»_ þÝÉOÂ»wºk

Ak N.ƒø.Z ôBð»è qBXÈlð»ø :rÈkôB_ þwrK ÿºqBGqºk ß»ü»Guk ÿºô»ðkrÝðô q òÉ¿G óBíÉK òðAõƒOºk ,QƒÈ qkºk kqõƒÜ ÿq»wºqB_ ½G N.ƒø.Z þðô q þPxÈõ¾»ø | ?»ýý_ »Ü»wrK þìÂºô»G RºqBG»w| :òýÜ»O ë»wq õâ ½G ºô»íÈ o»ãG QÈ ô»ìºk R»ÜºqBýƒwrƒK 30 »Ü ÞÈ qAk»íO»wBýw ßºô òì ,ôkrGAq ,ï»Üºk R»wBýw N.ƒø.Z ôBƒð»ƒè »ƒ¾Bƒw þðBìs þðBñÉøqBÜ»G ÊOBÜ 1989ô 1987»è ï»Ü»ü »íÉC RBÜô»C ,õGArÜ»Ðºk»Ø ÿkq õÜ »üBwBü ô»C krƒÜ óBƒìAôAk òƒü õƒG RqBƒK Qw»Gq»ƒw ÿkq õƒÜ þƒðBƒìs µQƒÈ rƒHƒGæ þÜ¼ q»w õðõñýC ÁAkq»C RBÜô»C .QÈ rÝG þwrK ÿºqBGqºk þÝÉOq ½KAq ,õG N.ƒø.Z ºô»G ÿºuBìBC AlüBýO »Ü õGrÜºkBìBC kq õÜ ÿºõƒÉƒ_qAõƒ_»ƒè kq õƒÜ þƒwrƒK õƒGkrƒƒÜ q»wºqB_ AlðBÜ»ýOArÜõíük »LƒýƒxƒðºrƒK N.ƒø.Z 1989 »è »Ü »Oq ½KAq ô»C .QÉGºk »ƒƒO»ƒƒüArƒƒhƒƒG q»ƒƒâ õƒƒGkrƒƒƒÜ ÿºkBƒƒƒìBƒƒƒC

þðºk»ì þÝÈ qõPwºk ½G RBƒG»ƒg| # ÿºô»Cq»G»è »O»ícºs q¼s ïÂ»G ,òü»Üºk óBüoºôBG óBü»Gq¼s qBPðBì»èqBƒK 550 »ƒè »ýýð þwArÜõíük µÿkAsBC»G Býðk þƒðBƒÜ»ƒK»ƒ_ »ƒOqBƒK ßºô ‡»ƒíƒÉƒC »ì»C .»ü»ø AkôBð»è óBìsAôBýW ÿAoô rýG õì»ø qBWAôk µòýñýGºk ÿlð»ì»¾ôºk ßºô ôºpü»K»G ólƒð»ƒGBƒK N.ƒø.Z þƒðBƒìAlƒð»ƒC .ºô»ðBü»Ü»OqBK þìArâ¼pK

q ¼ s þÝÉÐBð½Ø »G Ak½ƒgôBƒð»ƒè BƒýƒÜq õƒO AlOBÝðBì»ø»è .QÈ o»KºlÉƒO AkqBƒýƒPƒw»ƒø ÿ»…ÉÜ AlðBƒíƒ„ºôºqºk þƒO»ƒwBƒýƒw»ƒè ÊGBð .ºô»O½G BýÜq õO ÿ ô o»Gô q ÿlƒýƒW .ºô»ñýPw»HG BƒýƒÜq õƒO»ƒG kq õƒÜ þƒwrƒK äðrâ þÝÉwrK »O½G »Ü»ƒwrƒK qBƒWAôk òü rOô s»G ÊGºk .QwAoºôBð þOÂ»øu ¼ q»è .ïõG óAô»è ÁBw½ð òì .QÈ rÝG ºqB_ RBÜ ß»ü Bùð»O Ëô»C þðBÜºkq õÜ »ýýOÂôBø îOôºk óBýÉK óAô»C õG»ø óBíÉè óBüAôAk ÿAoºq»ƒƒw .Ë rƒƒƒÝƒƒƒG ºqBƒƒƒ_ ô s ÊƒƒƒGºk

:óçüºq»Ø kAqõì BýÜqõO ºô»íÈo»âºk|

BýÜq õO Ak¼pì»è Aô»C ,ºô»ðkrÝÉW»HÉƒW »wrK ï»C ÿºqB_ ½G þwq õØ þÝÉWBƒG »íÉC ÿ uk »OBƒÜ ô»ƒè ÿ»ƒðAô»ƒC .Akºk»ƒð q»w»è ¼pì»C »Ü ó»ðAô»C ºô»ƒðBƒPƒwºô .õG Yñü qBC Qð»èõG »ðAô»è ß»ü !òOÂ»wºk q ¼ rƒƒýƒƒO ÿ rƒƒãƒƒð»ƒƒüæ»ƒƒG ÿ»ƒƒíƒƒÉƒƒC ô»ƒƒƒC ÿ»Ü»Oq ½KAq q»w»è R»ðBð»O .krÜqBHO»ì½O þüBwBü ÿAôAk †üBwBC ÿBâkAk»è »íÉC | .òükrÜ qBì½O q»w»è »ÐBð½Ø õì»ø»è 1999 ô1992»è óB„BK ÿºqB_ ÿºqBGqºk N.ƒø.Z AlðBÜºsAôBýW ôºôkrÜºkBìBC ÿ ½g þOq ½KAq kq õÜ þwrK µþwArÜõíük ,þðBxÜ»ü ÿAôAk ôArwõð»G BPxÉC õÜBO AkôkrGAq»è .ºôkrÜ óBíükAsBC ô»ã¾»G »G »Ü òü õG þwBýw þOqBK Bùð»O .ºôkrÜ qBýñ…ÉK óBì»üAôAk ô»C ôArwõð ëBì»Ü óBO»Ü»OqBK þÜ¼ q»w :rÈkôB_ þð½ýxì½Ü ÿqBýñ…ÉK ,õ¿Ð½CqAlƒ`ƒ¿ƒÜ »ãW .ºôkrÜ óBì»èqBK»è ÿrüu þðBw»Ü R»ìõÝc ½G óBOrPý_ ÿqBýñ…ÉK ºô»è ?ºôkrÜ »íÉC ,ºô»ýüBýñ¾k»G| :òýÜ»O ë»wq õâ »ðAô»è .ºôkrÜ óBìrO þP„ q ¼ s ÿ qBýñ…ÉK ,þƒwBƒýƒƒw ÿ»ƒƒ…ƒƒÉƒƒÜ Ak»ƒƒÜ»ƒƒ_ôBƒƒð»ƒƒè .»ü»ø ÿ q õPèõÜ µÿ q õGBC ,þO»üÂ»ì½Ü ÿºqB_ òýÉ¿G »Pwq ôk þñOô»G »ðBì»C õì»ø »ƒíƒÉƒC .QƒÉƒGBƒð QƒwAq ºô»ƒƒC òƒƒü»ƒƒÜºk þƒ¾ô»ƒø ºô»ƒÝƒÉƒK AlƒÜ»ƒüºõƒÉƒ_qAõƒÉƒ_»ƒè ºk »è þOqBK ßBC .òüºkºk ½G ÿ q»wºqB_ þðBÜ»…ÉÜ ÿ q»wºqB_»è AkôkrGAq þ¾Bw .ºõG ï»gq»Pì»Ü AlOÂ»øu ¼ q ÿ q õ„BƒG 2011 þðkqAvH¾»ø þðAlü»ì»è þOqBK ßBC

ß.Z.ß þÜ¼ q»w óçüºq»Ø kAq õì q»wºqB_ kq õÜ þwrK q»â»C :lðBü»ãüAq µBýÜq õO ºô»íÈ o»âºk †ýñì ºô»C Ë rÝG .ï»Üºk R»wBýw þðºk»ì ÿºõÉ„»G óAô»ƒC BƒÜºk ºô»ƒG ºuBƒƒìBƒƒC ôArƒƒGôBƒð BPxÉC µóºkBìBC þP„BC ½G þOºôAô»O»G | .»üAlO»ìõÝc þðBKºo½â»è »Ü»K ½O

:ÿBG»XñÉâ óBøq½C ÿ»íÐ»ð µòüArG »íÉC RBÜBñÉO óBìqBÜ ÿsAôBýW

ÿlð»ìq»ðõø ÿBG»XñÉâ óBƒøq ½ƒC þƒìAlƒð»ƒC µBƒýƒƒÜq õƒƒO þƒƒãƒƒðBƒƒGôBƒƒð»ƒƒG :lðBü»ãüAq rü u þðBw»Ü þð½ýxýì½Ü aýø µòüArG ï»Wq»w BýÜq õO þðæ»â ,RBÜBñÉO óBìqBÜ ÿ sAôBýW þÜ»ü»íÐ»ð óBìõì»ø z»Üq»_ µ sæ ,ßq õO ,kq õÜ .ºõPwAqBK óBì»ÜBg ï»C ºô»ÝÉK |

:rýøBO ó»w»c îÈu q ÿBK õw µkAsBC ÿBK õw ÊGBð óºlHÝÉO õé…ýìBØ þ…üBwBC

ÿ»ðvýè þìAlð»C rýøBO ó»w»c ÊGBð :lðBü»ãüAq ÿkAsBC þOqBK þwBýw îƒƒÈu q ÿBƒƒKõƒƒw µkAsBƒƒƒC ÿBƒƒƒKõƒƒƒw ÿqBƒ„ ôBƒð»ƒƒð»ƒƒhƒƒG óBƒƒü»ƒƒÜºo»ƒƒ„ »ÜºqB„ þ…üBƒwBƒC µºôºõƒéƒ…ƒýƒìBƒØ þüºqAôBC ÿqBÜ½ø »ñHG µóºlƒHƒÝƒÉƒO kqõÜ" QÉ¿„ºk ôArGôBð .»Ü»ƒÝƒ¾»ƒg | ."RBÝG ÿ½g»è ÿrâq»G »üºkBìBC

‫كؤمةآليةتى‬

‫ذمارة (‪ )416‬دو شةممة ‪2013/4/15‬‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫‪10‬‬

‫ئاسۆس نەجیب‪ ،‬وەزیری كارو كاروباری كۆمەاڵیەتی بۆ «چاودێر»‪:‬‬

‫ناتوانین هەلی كار بۆ گەنجان بدۆزینەوە‬ ‫چاودێر – ئارام بۆرە‬ ‫وەزیری كاروب��اری كۆمەاڵیەتی ئاماژە‬ ‫بەوەدەكات رێژەی بێكاری لەكوردس��تان‬ ‫ب��ۆ ‪ %6‬دابەزی��وە‪ ،‬پێش��یوایە تەنه��ا‬ ‫دامەزراندن چارەس��ەری بێكاری ناكات‪،‬‬ ‫ئاس��ۆس نەجیب جەختدەكاتەوە وەكو‬ ‫وەزارەت ناتوانن هەل��ی كار بۆ گەنجان‬ ‫بدۆزن��ەوە‪ ،‬چونكە خاوەنی كارگەو بازاڕ‬ ‫نین‪.‬‬ ‫چاودێ��ر‪ :‬ژمارەیەكی زۆر گەنج بیمەی‬ ‫بێكاری وەردەگرن‪ ،‬بەوتەی ش��ارەزایانی‬ ‫ئابوریش ئەو رێژە زۆرە كاریگەری خراپی‬ ‫ێ بۆ سەر ئابوریی كوردستان؟‬ ‫دەب ‌‬ ‫ئاس��ۆس نەجیب‪ :‬ئ��ەو بیمەیەی بە‬ ‫دەرچوانی زانكۆو پەیمانگاكان دەدرێت كە‬ ‫تائێستا كاریان نەدۆزیوەتەوە هەستمان‬ ‫كرد ژمارەیەكی زۆر هەبون لەم دەرچوانە‬ ‫بەو شێوەیە یاخود هەندێ‌ دەرچو هەیە‬ ‫فەرمانگەكان پێویستیان پێی نیە‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئێمە پالنی سیاس��ەتی بەكارخس��تمان‬ ‫داڕش��ت بەه��اوكاری رێكخ��راوی كاری‬ ‫نێودەوڵەت��ی‪ ،‬لەب��ەر ئ��ەوەی تاوەكو‬ ‫ئێس��تاش واب��او ب��وە كەوەزارەتی كار‬ ‫هەل��ی كار دەدۆزێتەوە‪ ،‬بەاڵم ئێمە هیچ‬ ‫كارگەیەك و بازاڕێكمان نیە تاوكو هەلی‬ ‫كار بدۆزینەوە‪ ،‬سیاسەتی بەكارخستنیش‬ ‫وات��ە ئەنجومەن��ی وەزی��ران و كەرتی‬ ‫تایبەت و س��ەندیكای كرێ��كاران لەگەڵ‬ ‫ئێمە بەرپرسیارێتی خۆی هەڵدەگرێ‌ كە‬ ‫هەر كەس لەوەزارەتەكەی خۆی پالنێكی‬ ‫هەبێ‌ بۆ بەگەڕخس��تنی توانای الوان كە‬ ‫دەردەچن بۆ نمونە وەزارەتی خوێندنی بااڵ‬ ‫هەوڵبدات بەپێی ئەو پالنی بەكارخستنە‬ ‫بزانێ بۆ چوار س��اڵی داهاتو هێزی كار‬ ‫پێویستی بە چ ش��تێكە تاوكو بیكاتەوە‬ ‫ێ‬ ‫هەر كەس��ێك خوێندن تەواو دەكا نەچ ‌‬ ‫ێ‬ ‫لەماڵ��ەوە بۆ چەند س��اڵێك دابنیش�� ‌‬ ‫چاوەڕوان��ی هەلی كار بكات‪ ،‬ئێس��تاش‬ ‫كار لەسەر ئەم سیاسەتە دەكەین لەگەڵ‬ ‫رێكخ��راوی كاری نێودەوڵەتی تاوكو ئەم‬ ‫پالن��ە جێبەجێبكەی��ن و ئەنجومەنێكی‬ ‫بااڵ پێك بهێنین‪ ،‬تاوەكو هەر بەش��ێوە‬ ‫ێ بمێنێتەوە‪ ،‬پێویستیشە‬ ‫نوسراوێك نەب ‌‬ ‫پێداچونەوە بكرێت بەپالنی دامەزراندن‪،‬‬ ‫بەو شێوەیەی خۆمان پالنێك دابنێین كە‬ ‫چەند هەزار كەسی پێویستە بۆ دامەزراندن‬ ‫ێ‬ ‫نەوەك چاوەڕوانی بەغ��دا بكرێت بزان ‌‬ ‫لەبودجەدا چەند رێژەی دامەزراندنی بەر‬ ‫هەرێم دەكەوێ‌‪ ،‬چونكە دامەزراندن تەنها‬ ‫چارەسەر نیە‪ ،‬لەوەزارەتەكەی خۆشمان‬ ‫دەس��تمان پێك��ردوە چونك��ە بەپێ��ی‬ ‫سیاسەتەكە پێویستە ئەو پرۆگرامەی كە‬ ‫هەیە زیاتر پەرەی پێبدەین و كاریشمان‬ ‫لەسەری كردوە كارەكانیش زیاتر بكەین‬ ‫نەوەك تەنها ئەو چەند پیشەیە كەئێستا‬ ‫هەیە‪ ،‬ئێس��تاش ئێمە دو پیشەی ترمان‬ ‫زیاد ك��ردوە پێویستیش��ە خولی زیاتر‬ ‫بۆ گەنج��ان بكەینەوە بەنمونە چۆنیەتی‬ ‫بەرێوەبردنی ق��ەرزی بچوك و چۆنیەتی‬ ‫مامەڵەكردن لەشوێنە گەشتیارییەكان و‬ ‫رێس��تۆرانتەكان و وەزارەتی پیشەسازی‬ ‫وبازرگان��ی كارگەكانی بەگ��ەڕ بخاتەوە‬ ‫هەل��ی كار بۆ ئەو گەنجان��ە بدۆزرێتەوە‬ ‫بۆیە ئێمە ئەو بیم��ەی بێكارەییە دابین‬ ‫دەكەین‪.‬‬ ‫چاودێ��ر‪ :‬ئ��ەو بیمەیە چارەس��ەری‬ ‫كێشەی بێكاری دەكات؟‬ ‫ئاس��ۆس نەجیب‪ :‬بیمەی بێكاری بۆ‬ ‫ه��اوكاری گەنجی بێكارە ت��ا هەلی كار‬ ‫دەدۆزێت��ەوە‪ ،‬ئامان��ج لەپێدان��ی بیمە‬ ‫چارەس��ەر نیە بۆ بێ��كاری بەڵكو ئەمە‬ ‫هاوكاریەكە تاوەك��و هەلی كار بۆخۆیان‬ ‫دەدۆزنەوە ئای��ا دادەمەزرێن یا لەكەرتی‬ ‫تایبەت كار دەدۆزنەوە یاخود بەش��داری‬ ‫بنكەكانی خولی پیش��ەیی ئێمە دەكەن‬ ‫و پاش��ان ق��ەرزی بچ��وك وەردەگرن‪،‬‬ ‫ئەو چەن��د هەڵبژاردن��ەی هەیە لەهەمو‬ ‫واڵتانیش بەو ش��ێوەیە تاماوەی شەش‬ ‫مانگ بیمەیان پێدەدرێ‌‪.‬‬

‫چاودێ��ر‪ :‬پالنێك هەبو تاوەكو فۆرمی‬ ‫بیم��ەی بێ��كاری بۆ دامەزران��دن كاری‬ ‫ێ‬ ‫لەس��ەر بكرێ‌‪ ،‬بەاڵم باس لەوە دەكر ‌‬ ‫لیژنەكان��ی دامەزراندن كاریان لەس��ەر‬ ‫نەكردوە؟‬ ‫ئاس��ۆس نەجی��ب‪ :‬م��ن ئەندام��ی‬ ‫لیژن��ەی ب��ااڵی دامەزراندن��م و كاریان‬ ‫لەس��ەر كردوە دو بڕگەمان خس��تە ناو‬ ‫پرۆس��ەی دامەزراندن بۆ بەكارخس��تن‬ ‫فۆرمەكە كۆدێكی هەی��ە ئەولەویەت بۆ‬ ‫ئەوكەس��انەیە ك��ە ناویان نوس��یوە بۆ‬ ‫بەكارخستن‪ ،‬هەروەها بۆ كەمئەندامانیش‬ ‫بۆیەكەمجارە كە لەواڵتانی دراوسێش بەو‬ ‫شێوەیە نیە كە ‪ %5‬پلەی دامەزراندن بۆ‬ ‫ێ فۆرمێكی بەو‬ ‫كەمئەندام��ان دابین بكر ‌‬ ‫ش��ێوەیە هەبێ‌ و مەرجەكانمان داڕشت‬ ‫و جێبەجێش��مان كرد فۆرمەكانیش��یان‬ ‫جیابكرێنەوە‪ ،‬بەتایبەت لەس��لێمانی زۆر‬ ‫بەباش��ی جێبەجێ كرا بەاڵم لەهەولێر و‬ ‫دهۆك بەپێی پێویست نیە‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬ش��ارەزایان دەڵێن پێویستە‬ ‫س��ەنتەری كار لەناو شارەكان هەبێ‌ كە‬ ‫تائێستا نیە‪ ،‬بۆچی سود لەو كۆمپانیایانە‬ ‫وەرناگرن ك��ە زۆرترین رێژەی هەلی كار‬ ‫بدات��ە گەنجان��ی خۆمان ی��ا پابەندیان‬ ‫بكەن؟‬ ‫ئاسۆس نەجیب‪ :‬ئەمە دو تەوەرە ئێمە‬ ‫بەڕێوەبەرایەتیەكان��ی بەكارخس��تنمان‬ ‫هەیە ئەو كارە دەكەن‪ ،‬بۆ ئەوەی كەرتی‬ ‫ێ و هاوش��انی‬ ‫تایبەتی��ش هاوكارمان ب ‌‬ ‫هەوڵەكان��ی حكومەت ب��ێ‌‪ ،‬رێنماییمان‬ ‫بۆ كۆمپانیاكانی بەكارخس��تن دەركردوە‬ ‫جێبەجێشمان كردوە‪ ،‬ئێستاش چاوەڕوانی‬ ‫ئ��ەو كۆمپانیایانەین كە داواكاریان هەبو‬ ‫چ��ۆن بتوانی��ن هەل��ی كار بۆگەنجانی‬ ‫ێ‬ ‫خۆمان بدۆزینەوە‪ ،‬مەرجیش هەیە دەب ‌‬ ‫ێ لەوەزارەت��ی‬ ‫كۆمپانیاك��ە تۆماركراب�� ‌‬ ‫پیشەس��ازی وبازرگانی و كۆمەڵێ‌ مەرج‬ ‫ێ‬ ‫هەیە پێویس��تە هەل��ی كار رابگەیەنر ‌‬ ‫ب��ۆ گەنج��ان و نابێ‌ هی��چ كرێیەكیش‬ ‫ێ‬ ‫ێ لەگەنجەكەو گرێبەستێكیش ب ‌‬ ‫وەربگر ‌‬ ‫لەنێوانیان ه��ەر كۆمپانیایەكیش خاوەن‬ ‫پ��رۆژە پێنچ تا ش��ەش مانگ تێپەر بكا‬ ‫ێ‬ ‫هەلی كار نەدۆزێتەوە ئەوا مۆڵەتەكەی ل ‌‬ ‫وەردەگیرێتەوە نابێ‌ ریكالمیش بۆ هەلی‬ ‫ێ ریكالم بۆ هەلی‬ ‫كاری وەهمی بكا‪ ،‬كات ‌‬ ‫كارێ��ك دەكات دوای ئ��ەوەی گەنجەكە‬ ‫ێ بۆ شوێنێكی تر‪ ،‬تائێستاش‬ ‫بچێ‌ بینێر ‌‬ ‫ش��تی وا نەبوە‪ ،‬ب��ەاڵم ئێم��ە رێگری‬ ‫دەكەین لەهەلی كاری وەهمی ئێمە سزای‬ ‫دەدەی��ن‪ ،‬خاڵێكی تری��ش كۆمپانیایەك‬ ‫مافی تەواوەت��ی كرێكارەكان��ی نەداوە‬ ‫بەهیچ ش��ێوەیەك نابێ‌ ئەو كۆمپانیایە‬ ‫ێ‬ ‫كرێ��كار بۆ خاوەن ئ��ەو پرۆژەیە بنێر ‌‬ ‫ئەگەر هاتو كرێكاران��ی پرۆژەكە مانیان‬ ‫گرتبو لەسەر پێش��ێلكردنی مافەكانیان‬ ‫چونك��ە ماف��ی خۆیانە وناب��ێ‌ خاوەنی‬ ‫پرۆژەك��ە جێگرەوەیان ب��ۆ بدوزێتەوە‬ ‫بەڵكو تەنها كرێكار بۆ ئەو پرۆژانە دابین‬ ‫دەكات كە گرێبەست دەكەن و هەموشیان‬ ‫ێ زەمان بكرێن‪.‬‬ ‫دەب ‌‬

‫ه��ەزار كەمئەندامە چونك��ە ماوەیەكی‬ ‫زۆری پێویس��تە لەبەر ئەوەی ژمارەیان‬ ‫زۆرە‪ ،‬هەركەس��ێكیش راپۆرتی پزیشكی‬ ‫تەواوكردبێ‌ بەپێی مەرج و رێنماییەكانی‬ ‫ئێم��ە و ئەنجومەنەكە رەوانەی وەزارەتی‬ ‫دارایی دەكەین‪ ،‬لە‪12/26‬ەوە نوسراومان‬ ‫ناردوە تائێستاش زیاتر لە‪ 40‬هەزار كەس‬ ‫پش��كنینی بۆ تەواوكراوە بەاڵم تاوەكو‬ ‫ئێس��تا وەاڵممان نەدراوەت��ەوە چونكە‬ ‫دەب��ێ‌ وەزارەت��ی دارای��ی رەزامەندی‬ ‫ێ پاش��ان كەمئەندامانی��ش‬ ‫دەربب��ڕ ‌‬

‫لەهەر پڕۆژەیەكدا ئەركی قورس‬ ‫بدرێت بە مندااڵن لێپرسینەوە‬ ‫لەگەڵ خاوەنی پڕۆژەكە دەكرێت‬ ‫لەبانكەكان موچەكانیان وەربگرن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تائێس��تا ‪ 150‬هەزار دینارەكە بەردەوامە‬ ‫و رام��ان نەگرتوە ب��ەاڵم زیادە موچەكە‬ ‫ك��ە كەمئەندامان بەپێی یاس��اكە مافی‬ ‫خۆیانە خەرج نەكراوە چاوەروانی وەاڵمی‬ ‫وەزارەتی دارایین‪.‬‬ ‫ێ‬ ‫چاودێ��ر‪ :‬ب��اس لەوە دەك��را هەند ‌‬ ‫ك��ەس كەمئەندام نیە خۆی بەكەمئەندام‬ ‫ناونوس ك��ردوە‪ ،‬بەپێی پش��كنینەكان‬ ‫ئەمە دەركەوتوە؟‬ ‫ێ ئەوە دەرچوەو‬ ‫ئاسۆس نەجیب‪ :‬بەڵ ‌‬ ‫ێ‬ ‫هەبوە‪ ،‬بەاڵم ئامارەكە تاوەكو تەواو نەب ‌‬ ‫ێ تەنها ئەو كەس��انە دەبینین‬ ‫دەرناكەو ‌‬ ‫رۆژانە دێنە المان‪ ،‬تەنانەت لەس��لێمانی‬ ‫داواش تۆم��ار كرا لەس��ەر دایكێك كە‬ ‫ساڵێك زیاتر منداڵەكەی كە تاالسیمیای‬ ‫هەب��وە مردوەو موچەك��ەی وەردەگرێ‌‪،‬‬ ‫بەاڵم كاتێك پش��كنین ت��ەواو دەبێ‌ و‬ ‫رێ��ژەی ‪ 125‬هەزارەكە ك��ەم دەبێتەوە‬ ‫دەزانین چەند كەسن‪.‬‬

‫كرێكارانەوە ك��ردوە ئاگادارنەبون ئێمە‬ ‫چاودێر‪ :‬هیچ دادگایەكی تایبەت هەیە؟‬ ‫زانیاریمان پێداون‪.‬‬ ‫ئاس��ۆس نەجی��ب‪ :‬دادگای كار هەیە‬ ‫ێ و كارەكانی‬ ‫بەاڵم پێویستە چاالكتر بكر ‌‬ ‫چاودێ��ر‪ :‬چ��ی كراوە بۆ س��ەالمەتی باشتر رێكبخات‪.‬‬ ‫كرێ��كاران‪ ،‬ب��ۆ چەدی��ن ج��ارە گیان‬ ‫چاودێ��ر‪ :‬هیچ كۆمپانیایەك لەس��ەر‬ ‫لەدەستدانی كرێكاران دوبارە دەبێتەوە؟‬ ‫ئاس��ۆس نەجیب‪ :‬ئێم��ە رێنماییمان نەبونی مەرجی سەالمەتی سزا دراوە‬ ‫هەیە بۆ سەالمەتی تەندروستی پیشەیی‬ ‫ئاسۆس نەجیب‪ :‬بەڵێ‌ كۆمپانیا هەبوە‬ ‫كرێكار لەش��وێنی كار‪ ،‬لیژنەكانیش��مان دراوەتە دادگا لێپرس��ینەوەی یاساییان‬ ‫دەس��ت بەكارن و س��ەردانی پرۆژەكان لەبەرامبەر كراوە چونكە مافی كریكارانی‬ ‫دەك��ەن لیژنەش��مان داناوە ب��ۆ دانانی پێشێل كردوە‪.‬‬ ‫ێ بۆ س��ەالمەتی تەندروستی‬ ‫رێنمایی نو ‌‬ ‫چاودێ��ر‪ :‬روپێوێكت��ان ئەنجامدا بۆ‬ ‫و داوای ش��ارەزایەكمان ك��ردوە لەبەغدا‬ ‫ێ‬ ‫چاودێر‪ :‬كێشەی كەمئەندامان بەكو ‌‬ ‫رێژەی هەژاری و منداڵی ئیشكەری خوار‬ ‫تاوەك��و هاوكارمان بێ‌ لەو مەبەس��تە‪ ،‬گەیشت كە پێشتر مانیان گرتبو ؟‬ ‫ئاس��ۆس نەجی��ب‪ :‬دوای ئ��ەوەی تەمەن ‪ 18‬ساڵ چی بەسەر هاتوە؟‬ ‫كاتێكیش كرێكارێك گیانی لەدەس��تداوە‬ ‫ئاس��ۆس نەجی��ب‪ :‬لەس��اڵی ‪2007‬‬ ‫لیژنەكانمان سەردان دەكەن تاوەكو بزانن ماوەیەكی زۆر یاسایەك نەبو بەهەوڵێكی‬ ‫زیاتر ل��ە‪ 14‬هەزار منداڵی كاركەر هەبوە‬ ‫ل��ە‪ 2010‬لەگ��ەڵ رێكخ��راوی منداڵپارێز‬ ‫روپێوێكم��ان ك��رد ‪ 12‬ه��ەزار من��داڵ‬ ‫بون‪ ،‬بۆكەمكردنەوەی منداڵی ئیش��كەر‬ ‫س��ەنتەری پاراس��تنی مافی مندااڵنمان‬ ‫كردۆتەوە زیاتر لە‪ 30‬س��ەنتەرمان هەیە‬ ‫لەكوردس��تان‪ ،‬لەوێدا بەشداری دەكەن‬ ‫لەچەندی��ن خولی جۆراوجۆر و چاالكی ‪،‬‬ ‫ێ هەروەها بۆردێكم��ان هەیە لەلیژنەیەكی‬ ‫زەمان كراوە بۆ سندوق یا خۆی یان نا زۆر توانرا یاسای كەمئەندامان دەربكر ‌‬ ‫ئەگەر كەمتەرخەمی لەخاوەنی پرۆژە بو دوای پەسەندكردنیشی ئەوە تایبەت بوە بااڵ پێكهاتون لەهەری��ەك لەپارێزگاكان‬ ‫ئ��ەوا بەپێی ماددەی ‪ 68‬یاس��ا زەمانی بەوەزارەتی كار ئێمە جێبەجێمان كردوە كە نوێنەری وەزارەتە پەیوەندیدارەكانی‬ ‫خانەنش��ینی و كۆمەاڵیەت��ی بەكرێكاری درێغیمان نەكردوە‪ ،‬تەنانەت هەوڵمانداوە تێدایە كەچۆن ئەومندااڵنەی سەرشەقام‬ ‫ێ و ئەوەنیە مافی هاوكاری وەزارەتەكانی تریش وەربگرین‪ ،‬بیانگرین��ە خۆمان‪ ،‬ئەگەر دایك و باوكی‬ ‫دابینكراو هەژمار دەكر ‌‬ ‫ێ‬ ‫ێ پاشان خاوەن پرۆژە دەدرێتە یاسا‪ ،‬ئەو موچەیەش لەسەر داوای خۆیان بوە هەب��ێ‌ وەزارەتی ناوخۆ بەڵێننامەیان ل ‌‬ ‫نەب ‌‬ ‫ێ‬ ‫ێ ئەگەر سەرپەرشتیاریشی نەب ‌‬ ‫بەاڵم ئێم��ە پێویس��تە دادگای كارمان كەپێشتر ئەوەی فەرمانبەر بو ‪ 30‬هەزار وەردەگر ‌‬ ‫چاالك بكەین و دادوەری تایبەتمەندیش دینار بو ئەوەی تری��ش ‪ 50‬هەزار بەاڵم ئێمە دەیانگرینە خۆمان سەرپەرش��تیان‬ ‫ێ لەو ب��وارە چونكە هی��چ كاتێك لەقۆناغی یەكەم ئێمە ب��ۆ فەرمانبەران دەكەی��ن‪ ،‬ئەوانەش��ی ك��ەم دەرامەتن‬ ‫هەب�� ‌‬ ‫ێ كاریش هەوڵمانداوەو جێبەجێشمانكردوە هاوكاری‬ ‫چاودێر‪ :‬یاسای كار بۆ تائێستا نیە؟ لیژن��ەكان و بەرێوەبەرایەتیەكانی ئێمە كردمان بە ‪ 100‬ه��ەزار دینار ب ‌‬ ‫ئاس��ۆس نەجی��ب‪ :‬رەشنوس��ی كەم تەرخەم نەبون‪ ،‬بۆشمان دەركەوتوە ‪ 150‬هەزار دینار‪ ،‬بەاڵم لەیاس��اكە ‪ 160‬خێزانەكانمان ك��ردوە بەبڕی ‪ 150‬هەزار‬ ‫یاس��اكەمان ئامادەی��ە لەئایندەیەك��ی كرێكار هەبوە خۆی كەمتەرخەم بوە داوای هەزار ب��ۆ ‪ 250‬ه��ەزار مەرجەكەش��ی دینار وەك چاودێری��ی خێزان‪ ،‬هەروەها‬ ‫نزیكیشدا شارەزایەكی نێودەوڵەتی دێت‪ ،‬ماف��ی خۆی نەكردوە بۆی��ە هەڵمەتێكی لەس��ەر رێژەی كەمئەن��دام بونە‪ ،‬بۆیە پێویس��تە پەروەردەش هاوكارمان بێت‬ ‫بەهاوكاری رێكخراوی كاری نێودەوڵەتی هۆش��یاریمان هەیە داوای بودجەیەكمان پێویس��تە ئەو ‪ 125‬هەزار كەمئەندامەی چونكە ئەو مندااڵن��ە دابڕاون لەخوێندن‬ ‫ئ��ەو كارە دەكەین بۆ ئ��ەوەی بتوانین لەئەنجومەنی وەزیران كردوە چاوەڕوانی هەن پێویستە پش��كنینیان بۆبكرێتەوە بەش��ێوەیەك كە بزانن ه��ۆكاری چیە‪،‬‬ ‫لەمساڵ ئەو یاس��ایە تایبەتە بەهەرێمی رەزامەن��دی ئەوانین تاوەك��و بودجەكە لەالیەن وەزارەتی تەندروس��تی‪ ،‬س��اڵی ئەگەر پێویس��تی بەهاوكاریە ئەوا وەك‬ ‫ێ هەڵمەتەكە ئەنجام بدەین‪ ،‬یەكەم بودجەكە زۆر درەنگ گەیش��ت و وەزارەت ئێمە هاوكاری دەكەین‪ ،‬لەهەمان‬ ‫كوردس��تان پێش��كەش بكەی��ن‪ ،‬هەر دابین بك��ر ‌‬ ‫ێ مانگیان پێویست كاتیش ئێمە یاس��ای پاراس��تنی مافی‬ ‫بڕیارێكی��ش تایبەت بێ��ت بەكرێكاران بەداخ��ەوە كاتێك لیژنەكان��ی ئێمەش كەمئەندامانیش س�� ‌‬ ‫ئێمە جی��اواز لەگ��ەڵ وەزارەتەكانی تر س��ەردان دەك��ەن كرێ��كار هەیە خۆی ب��و ت��ا نوێنەری��ان لەئەنجومەنەك��ە مندااڵنمان داڕش��توە لەئەنجومەنی شورا‬ ‫ێ تەواو ب��وە گەڕاوەتەوە ب��ۆ ئەنجومەنی‬ ‫هاوبەشمان هەیە لەبواری كار‪ ،‬ئەوانیش دەش��ارێتەوە كە نەوەك خاوەنی پرۆژە ئامادەب��ێ‌‪ ،‬چونكە ه��ەر بڕیارێك بدر ‌‬ ‫ێ‬ ‫ێ وەزیران پاشان ئاڕاستەی پارلەمان بكر ‌‬ ‫سەندیكای كرێكاران و ژوری بازرگانیەكان دەریان بكا‪ ،‬بۆی��ە لەئایندەیەكی نزیكدا پێویس��تە لەرێگای ئ��ەو ئەنجومەنە ب ‌‬ ‫ێ هێڵەگەرمەكە دەخەینە كار بۆ كرێكارانی كەنوێن��ەری س��ەرجەم وەزارەتەكان��ی لەپرۆژە یاساكەش باسمان كردوە كەچۆن‬ ‫ه��ەر بڕیارێ��ك بۆكرێ��كاران دەربچ�� ‌‬ ‫بەهاوبەشی دەردەچێ‌‪ ،‬رۆڵی زیاتریشمان خۆمان و بیانی وەاڵمیشیان بدرێتەوە بۆ تێدای��ە‪ ،‬وەزارەت��ی تەندروس��تیش مافی مندااڵنی خوار ‪ 15‬ساڵ بپارێزین و‬ ‫پێویس��تی بە كات بو تاوەكو لیژنەكانی بەپێی ماددەكان��ی (‪ )92 ،91‬مندااڵنی‬ ‫دەوێ‌ سەندیكای كرێكاران بیگێڕێ‌‪ ،‬روداو تێگەیشتن لەمافەكانیان‪.‬‬ ‫خۆی پێكبهێنێ‌ بۆ پش��كنینی ئەو ‪ 125‬خوار ‪ 15‬ساڵ بۆیان هەیە كاربكەن بەاڵم‬ ‫هەبوە كاتێك پەیوەندیمان بەسەندیكای‬

‫كەسانی بەسااڵچو لەالیەن‬ ‫ێ‬ ‫كەسوكاریانەوە لەبەردەم خانەكاندا فڕ ‌‬ ‫دەدرێن‪ ،‬تەنانەت ناسنامەشیان پێنیە‬

‫پێویستە ئەو ‪ 125‬هەزار كەمئەندامەی لەكوردستان هەن پشكنینیان بۆ بكرێتەوە‬

‫كاری س��وك ه��ەر پرۆژەیەكیش ئەركی‬ ‫قورس بدات بەمن��داڵ رێگەی پێنادەین‬ ‫ئیجرائاتی��ش لەگەڵ خاوەن��ی پرۆژەكە‬ ‫دەكەین‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬ئاماری رێژەی بێكاری دروست‬ ‫كامەیە‪ ،‬چونكە پێش��تر چەند ئامارێكی‬ ‫جیاجیا ئاماژەی پێكراوە؟‬ ‫ئاس��ۆس نەجی��ب‪ :‬بەپێ��ی ئامارێك‬ ‫لەساڵی (‪ )2007‬رێژەی بێكاری لە(‪)%14‬‬ ‫بوە‪ ،‬بەاڵم لەساڵی (‪ )2012‬كە وەزارەتی‬ ‫پالندانان ئامارێكی باڵوكردبۆوە رێكخراوە‬ ‫نێودەوڵەتیەكان ئەو روپێویەیان ئەنجام‬ ‫دابو رێژەی بێكاری بۆ (‪ )%6‬دابەزیوە‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬لەئێس��تادا چەند شەڵتەری‬ ‫پاراستنی ژنان هەیە؟‬ ‫ئاسۆس نەجیب‪ :‬ئێستا (‪ )3‬شەڵتەرمان‬ ‫هەیە‪ ،‬بڕیاریشمان داوە شەڵتەرێكی تری‬ ‫پاراس��تنی ژنان لەگەرمی��ان بكەینەوە‪،‬‬ ‫چونك��ە داواكاری لەس��ەر هەیە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫چاوەڕوان��ی هەندێ‌ رەزامەندی وەزارەتی‬ ‫دارایی��ن ب��ۆ دابینكردن��ی ئوتومبێل و‬ ‫پێداویستی چونكە ئەمە شتێكی نوێیەو‬ ‫لەبودجەدا دیاری نەكراوە‪.‬‬ ‫چاودێ��ر‪ :‬ئێ��وە بین��ای چاودێری��ی‬ ‫كۆمەاڵیەتیت��ان هەیە‪ ،‬بۆ بەس��ااڵچوان‬ ‫ێ‬ ‫ێ سەرپەرش��ت دەكر ‌‬ ‫و مندااڵن��ی ب�� ‌‬ ‫رێژەكەی بزانین؟‬ ‫ئاسۆس نەجیب‪ :‬سودمەندی خانەكان‬ ‫بەبەردەوام��ی ژمارەیان لە(‪ )900‬تاوەكو‬ ‫(‪ )1000‬س��ودمەند دەب��ێ‌‪ ،‬چونكە ئەو‬ ‫ژمارەیە بەردەوام گۆڕانی بەسەردا دێت‪،‬‬ ‫هەندێ‌ كات كەس و كاریان دەیانبەنەوە‬ ‫هەندێ‌ رۆژیش زیاتر دەبێ‌‪ ،‬بەاڵم لەچاو‬ ‫س��ااڵنی پێشو خانەی بەس��ااڵچوانمان‬ ‫ێ ئەم��ە رەنگ��ە پەیوەندیە‬ ‫زیاد دەب�� ‌‬ ‫كۆمەاڵیەتی��ەكان كاڵ بوبنەوە‪ ،‬چونكە‬ ‫پێش��تر بەس لەچیرۆك دەمانبیس��ت‪،‬‬ ‫بەاڵم ئێستا وای لێهاتوە دەیخەنە بەردەم‬ ‫خانەكە بەب��ێ‌ ئەوەی ناسنامەكەش��ی‬ ‫لەگەڵ دابنێن بەبێ‌ كەسی فڕێی دەدەن‪،‬‬ ‫لەكەركوكی��ش حاڵەتم��ان ب��ۆ هاتوە‪،‬‬ ‫بەش��ی پەككەوتەشمان هەیە لەهەولێر و‬ ‫سلێمانیش بەنیازیشین ستافێك دابنێیین‬ ‫خانەیەكی وا لەدهۆكیش بكەینەوە‪.‬‬ ‫چاودێ��ر‪ :‬كاركردن لەدروس��تكردنی‬ ‫ێ بنكەی چاكس��ازی مۆدێرن گەیشت‬ ‫س‌‬ ‫بەكوێ‌؟‬ ‫ئاس��ۆس نەجیب‪ :‬پرۆژەی چاكسازی‬ ‫هەولێ��ر و س��لێمانی لەقۆناغ��ی‬ ‫جێبەجێكردندای��ە پێش��بینیش دەكەم‬ ‫پرۆژەكەی س��لێمانی پێ��ش كاتی خۆی‬ ‫یان لەكاتی خۆی ت��ەواو بێت كارەكانی‬ ‫باشتر بەرێوە دەچن‪ ،‬چونكە لێپرسینەوە‬ ‫یاس��اییەكان و تەندەرەكە زۆر بەباشی‬ ‫ك��راوە ئەم��ە بۆپیاوان‪ ،‬لەم ساڵیش��دا‬ ‫ێ چاكسازی تری مندااڵن‬ ‫بڕیارمانداوە س ‌‬ ‫و دو چاكس��ازی ژن��ان بخەین��ە بواری‬ ‫جێبەجێكردنەوە ئەگەر هیچ كێش��ەیەك‬ ‫نەیەتە رێگا‪ ،‬چونكە كێش��ەمان لەزەوی‬ ‫دو پرۆژەیان هەیە لەبەر ئەوەی پێویستە‬ ‫لەڕوی ئاسایشەوە زەویەكان پارێزراوبن‪،‬‬ ‫بەاڵم بەردەوامیش خول بۆ كارمەندانمان‬ ‫دەكرێتەوە بۆ چۆنیەتی مامەڵەكردن‪.‬‬ ‫چاودێ��ر‪ :‬پ��رۆژەی ق��ەرزی بچ��وك‬ ‫س��ەركەوتنی بەدەس��ت هێن��ا‬ ‫لەكەمكردنەوەی بێكاری؟‬ ‫ئاس��ۆس نەجی��ب‪ :‬پرۆژەیەك��ی زۆر‬ ‫گرنگی حكومەتی هەرێمە بۆ دابینكردنی‬ ‫ێ كارن‬ ‫هەلی كار ب��ۆ ئەوگەنجان��ەی ب ‌‬ ‫تا ئێس��تا زیاتر لە‪ 4600‬گەنج سودمەند‬ ‫ب��ون و رێژەكەش لەزیادبوندایە هەروەها‬ ‫نزیكەی (‪ )800‬كەس��ی تری��ش لەگەڵ‬ ‫ئ��ەم ‪ 4600‬گەنج��ە چونەتە س��ەركار‪.‬‬ ‫هەوڵیش��مانداوە ئەمس��اڵ بەشێوەیەكی‬ ‫تۆكمەت��ر كارەكانم��ان بكەی��ن ‪150‬‬ ‫كەسیش��مان لەمیالكات بۆ دابینكراوە بۆ‬ ‫دامەزراندن لەسندوقی قەرزی بچوك‪.‬‬

‫ثشو‬

‫ذمارة (‪ )416‬دو شةممة ‪2013/4/15‬‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫الوێك بە ‪ 23‬زمان قسە دەكات‬ ‫میدیاكان‪:‬‬ ‫لەدیمەنێك��ی ڤیدیۆی��ی پێگ��ە‬ ‫كۆمەاڵیەتی��ەكان‪ ،‬ك��ە س��ەرنجی زیاتر‬ ‫ل��ە ‪ 800‬هەزار كەس��ی ب��ۆ الی خۆی‬ ‫راكێش��اوە‪ ،‬الوێك��ی ئەمەریكیە بەناوی‬ ‫تیمونس��ی دونر‪ -‬و تەمەنی ‪ 17‬س��اڵە‪،‬‬ ‫توانیویەتی ناو ناوبانگێك بۆ خۆی تۆمار‬ ‫بكات‪ ،‬ئەوی��ش بەهۆی ئەوەی دەتوانێت‬ ‫بە ‪ 23‬زمانی جیهانی وتوێژ بكات‪ .‬وەك‪:‬‬ ‫ئینگلیزی‪ ،‬فەرەنس��ی‪ ،‬روسی‪ ،‬ئەڵمانی‪،‬‬

‫وش ـ ــةى ي ـ ــةكـ ـت ـ ـ ــرب ـ ـ ـ ـ ـ ِر‬

‫عبری‪ ،‬عەرەبی‪ ،‬فارسی‪ ،‬چینی‪ ،‬ئیتالی‪،‬‬ ‫توركی‪ ،‬ئەندەنوسی‪ ،‬هۆڵەندی‪ ،‬هیندی‪،‬‬ ‫لەگەڵ چەندین شێوە زاری تر كە هەندێك‬ ‫لەنەت��ەوە لەنێ��و واڵتانی تردا قس��ەی‬ ‫پێدەكەن‪ ،‬ه��ەر لەدیمەنە ڤیدیۆییەكەدا‬ ‫تیموس��ی خوێندنەوەی كتێ��ب‌و هاوڕێ‬ ‫خوێندكارەكان��ی لەخوێندن��گادا ب��ەدو‬ ‫سەرچاوەی گرنگ ناو بردوە بۆ فێربونی‬ ‫ئەم جۆرە زمانانە‪.‬‬

‫@@‬

‫@@@‪@R@ @Q‬‬

‫‪@@Q‬‬ ‫‪@@R‬‬ ‫‪@@S‬‬ ‫‪@@T‬‬ ‫‪@@U‬‬ ‫‪@@V‬‬ ‫‪@@W‬‬

‫مەسعەدێك لەدەرەوەی باڵەخانەكان‬

‫‪@@X‬‬ ‫‪@@Y‬‬

‫ئ��ەم پرۆژە گەش��تیارییە‪ ،‬لەس��اڵی‬ ‫میدیاكان‪:‬‬ ‫‪ ،Bailong‬مەس��عەدێكی كارەباییە ‪ 1999‬دەستیپێكردوەو لە ‪2002‬دا بەڕوی‬ ‫لەچین‪ ،‬بۆ یەكێك لەشاخە بەردینەكانی دانیش��توان‌و گەش��تیاراندا كراوەتەوەو‬ ‫ئه‌و واڵت��ه‌ دانراوە‌و بەیەكەم مەس��عەد دیمەنێك��ی سەرنجڕاكێش��ی هەیە‪ ،‬بڕی‬ ‫دادەنرێ��ت لەجیهان��دا كە ل��ەدەرەوەی تێچوی ‪ 18‬ملیۆن دۆالر بوە‪ ،‬كارەكانی ئەم‬ ‫باڵەخان��ەكان دان��را بێ��ت‪ ،‬ب��ەرزی مەسعەدە بڕوا پێكراوە لەالیەن رێكخراوی‬ ‫مەس��عەدەكە ‪330‬مەترە‪ ،‬بەشوش��ەی یونس��كۆوەو ئامێ��ری ئاگاداركەرەوەی‬ ‫ێ روداوە سروشتیەكانی وەك زەمینلەرزەو‬ ‫ئەستور روپۆشكراوە‪ ،‬مەسعەدەكە لەسـ ‌‬ ‫بەش پێكهاتوە‪ ،‬لەتوانایدا هەیە ‪ 50‬كەس ‪..‬هتد‪ ،‬بۆ دانراوە‪ ،‬لەفەرهەنگی گینسدا‬ ‫بەرزبكات��ەوەو لەماوەی سەعاتێكیش��دا بە بەرزترین مەسعەدی دەرەكی لەجیهاندا‬ ‫تۆماركراوە‪.‬‬ ‫دەتوانێت ‪ 1380‬كەس بەرزبكاتەوە‪.‬‬

‫پاسكیلێك ‪ 13‬مەترەو‬ ‫جێگەی یەك كەسیش دەبێـتەوە‬

‫‪11‬‬

‫لەجیاتی سەگ‪ ،‬تیمساح‬ ‫پاسەوانی دەكات‬

‫‪@@QP‬‬ ‫‪@@QQ‬‬ ‫‪QR‬‬

‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬

‫@‪@S‬‬

‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬

‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬

‫@‪@@@@QR@@@@@@QQ@@@@@QP@@@@@@Y@@@@@@X@@@@@@@W@@@@@@V@@@@@@U@@@@@@T‬‬

‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬

‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬

‫ئاسۆیی‪:‬‬ ‫‪-1‬ش��وێنەوارێكی كۆنە ‪ +‬باڵندەیەكە ‪-2‬نیوەی هیزە‪ ،‬الس��ار «پ»‪ ،‬بۆ كچە‬ ‫‪-3‬س��ەركردەیەكی كۆچكردوی كوردە ‪-4‬دەرس‪ +‬گیانلەبەرێكە‪ ،‬خواردنەوەیەكە‬ ‫‪-5‬زو هەبو‪ ،‬بەشێكە لەلەش‪ +‬هۆكار‪ ،‬باڵندەیەكە ‪-6‬ژمارەیەكە‪ ،‬باوەش‪ ،‬بەرزی‌و‬ ‫نزمی ‪-7‬رەنگێكە‪ ،‬بۆ نانە ‪-8‬تامێكە‪ ،‬بیر‪ ،‬پیتێك‪ +‬رەنگێكە ‪-9‬كاس‪ ،‬خواردنێكە‪،‬‬ ‫سیان لەشێری ‪-10‬گونجا‪ ،‬خەت‪ ،‬ژمارەیەكە ‪-11‬نابوت‪ ،‬گیانلەبەرێكە ‪-12‬تایبەتە‬ ‫بەماڵ ‪ +‬باڵندەیەكە‪.‬‬ ‫ستونی‪:‬‬ ‫‪-1‬درەختێك��ە‪ ،‬تامێكە ‪-2‬هەیە‪ ،‬گڵك��ۆ‪ ،‬دوان لەكال��ە ‪-3‬میوەیەكە‪ ،‬لەنگ‪،‬‬ ‫عاشقێك بو ‪-4‬ئیش‪ ،‬میوەیەكە ‪-5‬پیتێك‪+‬رۆش��ن‪+‬دەرمان ‪-6‬دایك‪ +‬ژمارەیەكە‪،‬‬ ‫ێ زۆرە ‪ +‬لەالدێ‌ زۆرە ‪-8‬باڵندەیەكە‪ ،‬لەمێواندایە‬ ‫دوان لەمزر‪ ،‬ژمارەیەكە ‪-7‬لەالد ‌‬ ‫‪-9‬بۆ بڕینەوەیە‪ ،‬س��ەوزەیەكە‪ ،‬خانو «پ» ‪-10‬بەشێكە لەدەم‪ ،‬بۆ منداڵە‪ ،‬وەك‬ ‫یەكن ‪-11‬بۆ بڕینەوەیە ‪ +‬روناك ‪-12‬باڵندەیەكە‪ ،‬گیانلەبەرێكە‪.‬‬

‫بابیربكەینەوە‬ ‫میدیاكان‪:‬‬ ‫ك��ێ��دێ��ری��ی‪ ،‬ئ��ەو ه��اواڵت��ی��ی��ە‬ ‫ئەندەنوسییەیە‪ ،‬كە درێژترین پاسكیلی‬ ‫لەواڵتەكەی دروستكردو درێژییەكەی‬ ‫‪ 13‬مەترە تەنها جێگەی یەك كەسیش‬ ‫دەبێتەوە!‬ ‫ل��ەب��ارەی ئ��ەم پاسكیلەوە كێدێریی‬ ‫دەڵێت‪ :‬لەمنداڵییەوە حەزم لەپاسكیل‬ ‫و پاسكیلسوارییە‪ ،‬ئ��ەم پاسكیلەشم‬ ‫تەنها بۆ الیەنی جوانكاری دروستكردوە‪،‬‬

‫بەماوەی شەش مانگ تەواومكرد‪ ،‬دواتر‬ ‫ئاگاداركرامەوە ئەمە درێژترین پاسكیلی‬ ‫واڵتەكەمە‪ ،‬هەرچەندە من پێشتر ویستم‬ ‫درێژترین پاسكیل لەهەمو جیهاندا‬ ‫دروست بكەم‪ ،‬بەاڵم پێیان وتم كە دو‬ ‫ساڵ لەمەوبەر لەهۆڵەندا‪ ،‬هاواڵتییەك‬ ‫بەناوی (میل ڤان میرێس) درێژترین‬ ‫پاسكیلی جیهانیی دروس��ت��ك��ردوە كە‬ ‫درێژییەكەی ‪ 35‬مەترەو ناوی چوەتە ناو‬ ‫كتێبی گینسەوە‪.‬‬

‫گێزەرێك بەهەزار دۆالر‬

‫میدیاكان‪:‬‬ ‫یەكێك لەجوتیارە گوندنشینەكانی باكوری لوبنان‪ ،‬لەكێڵگە كشتوكاڵییەكەیدا‪،‬‬ ‫گێزەرێكی بەرهەمهێنا كە درێژییەكەی نزیكەی یەك مەترو نیو بو‪ ،‬دوای وێنەگرتنی‌و‬ ‫باڵوكردنەوەی لەتۆڕەكانی پەیوەندی‌و راگەیاندندا‪ ،‬دەنگدانەوەیەكی زۆری لەو واڵتەدا‬ ‫دروس��ت��ك��ردو‬ ‫س��ەرۆك��ی‬ ‫ش��ارەوان��ی‬ ‫ناوچەی (عكار)‬ ‫ل��ەب��اك��وری‬ ‫ل��وب��ن��ان‪،‬‬ ‫پ��ەی��وەن��دی بەو‬ ‫جوتیارەوە كرد‪،‬‬ ‫دوای ئ��ەوەی‬ ‫خ��ەاڵت��ێ��ك��ی‬ ‫رێ��زل��ێ��ن��ان��ی‬ ‫پێشكە شكر د ‪،‬‬ ‫ئ��ەوەش��ی‬ ‫راگ��ەی��ان��د كە‬ ‫بڕی هەزار دۆالر‬ ‫ب��ەخ��ش��ی��ش��ی‬ ‫ل��ەالی��ەن‬ ‫دەوڵ��ەت��ەوە‬ ‫پێدەبەخشێت بۆ‬ ‫ئەو گرنگیدانەی‬ ‫ب��ەب��ەره��ەم��ی‬ ‫گێزەری داوە‪.‬‬

‫میدیاكان‪:‬‬ ‫زۆرێ��ك لەهاواڵتیان بۆ پارێ��زگاری لەماڵەكەی س��ەگ بەكاردەهێنێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەپێچەوانەوە هاواڵتیەكی تایلەندی‪ ،‬هەس��تاوە بەدانانی تیمس��اح بۆ پاس��ەوانی‬ ‫ماڵەك��ەی‪ ،‬پێگەی یوتوب باڵویكردەوە‪ ،‬ئویروت ناس��یب‪-‬ی تایلەندی هەس��تاوە‬ ‫بەدانان��ی دو تیمس��اح‪ ،‬یەكێكیان لەب��ەردەم ماڵەكەی‌و ئەویتریش��یان لەنهۆمی‬ ‫ژێرەوەی خانوەكەیدا بەمەبەستی پاسەوانی‪.‬‬ ‫س��ەبارەت بەبونی ئەو تیمس��احە لەب��ەردەم ماڵەكەیدا ئوی��روت وتی‪ ،‬لەبەر‬ ‫كاری دزیك��ردن ناچارب��وم بەدانان��ی ئەو تمیس��احە‪ ،‬بۆیە هیچ ترس��ێكم نیەو‬ ‫هەس��ت بەئارامییەكی زۆردەكەم‪ ،‬چونك��ە كەس ناوێرێت بێت��ە ماڵەكەمانەوە‪،‬‬ ‫تەنانەت لەئێستادا دراوسێكانم هەست بەدڵنیایی زۆردەكەن‪ ،‬هەروەها گومانیشی‬ ‫لەتیمساحەكەی نیە كە ئەركی خۆی جێبەجێدەكات‪ ،‬یەكێك لەدراوسێكانی ئویروت‬ ‫رایگەیاند‪ ،‬ئێمە لەم تیمساحە ناترسین‌و هەست بەئارامییەكی زۆر دەكەین‪ ،‬چونكە‬ ‫هیچ كەسێك بەتایبەتی لەشەودا ناتوانێ نزیكی ماڵەكانمان بكەوێتەوە‪.‬‬

‫كاور‬ ‫‪4/20-3/21‬‬

‫دوانة‬ ‫‪6/20-5/21‬‬

‫ـ ئەوەندە هەڵەشەیی‬ ‫م��ەن��وێ��ن��ە‪ ،‬سەبرگرتن‬ ‫شادی بەدواوەیە‪ ،‬مەهێڵە‬ ‫نهێنی خۆشەویستیت‬ ‫بچێتە دەرەوە‪.‬‬

‫ـ ئەم هەفتەیە دەرگا‬ ‫داخراوەكان دەكرێنەوە‪،‬‬ ‫ه��ەواڵ��ێ��ك ل��ەدورەوە‬ ‫دەبیستیت‪ ،‬خۆشییەك‬ ‫ل��ەخ��ۆش��ەوی��س��ت��ی��دا‬ ‫رودەدات‪ ،‬مژدەبەخشە‪.‬‬

‫طا‬ ‫‪5/20-4/21‬‬

‫ـ بەكۆشش‌و هەوڵدان‬ ‫سەردەكەویت‪ ،‬بەرامبەر‬ ‫كەسە نزیكەكانت بەغیل‬ ‫م��ەب��ە‪ ،‬خۆشەویستی‬ ‫نیوەی ژیانە بەجوانی‬ ‫بیپارێزە‪.‬‬

‫قرذاأل‬ ‫‪7/20-6/21‬‬

‫ـ ب��ۆ ه��ەم��و شتێك‬ ‫سەبر پێویستە‪ ،‬كەسێك‬ ‫ێ ه��ەواڵ��ێ��ك��ی‬ ‫دەی��ەو ‌‬ ‫گرنگت بداتێ‌‪ ،‬ئەوەندە‬ ‫رق��اوی مەبە بەرامبەر‬ ‫خۆشەویستەكەت‪.‬‬

‫رَ‬ ‫شي ‪21‬‬ ‫‪8/21-7/‬‬

‫ـ پ��ارەی��ەك��ی ب��اش‬ ‫دێتە دەستت‪ ،‬بەرامیەر‬ ‫خ��اوەن ك��ارەك��ەت روت‬ ‫خ��ۆش��ب��ێ‌‪ ،‬ه��ەوڵ��ب��دە‬ ‫ب��زەو زەردەخ��ەن��ەت بۆ‬ ‫خۆشەویستی زیاتر بێ‌‪.‬‬ ‫فةريك‬ ‫‪9/22-8/22‬‬

‫ـ كارێكی نوێ‌ دەگریتە‬ ‫ێ‬ ‫دەست‪ ،‬بەرامبەر هاوڕ ‌‬ ‫ن��وێ��ی��ەك��ان��ت رەش��ب��ی��ن‬ ‫مەبە‪ ،‬خۆشەویستەكەت‬ ‫سەفەرێك دەكات‪ ،‬سودی‬ ‫هەیە‪.‬‬

‫لەوشەی (وان) ‪ 35‬وشە‬ ‫بنوسە‪ ،‬بەمەرجێك وشەی‬ ‫(وان) كەوتبێت��ە كۆتای��ی‬ ‫وشەكەوە؟‬ ‫ب��ۆ نمونە‪ :‬ش��اخەوان‪،‬‬ ‫دیوان‪ ،‬سەیوان‪ ...‬هتد‪.‬‬ ‫خەاڵتەك��ەی‪ :‬دو مان��گ‬ ‫ێ‬ ‫رۆژنام��ەی چاودێ��ر ب�� ‌‬ ‫بەرامبەر وەربگرە‪.‬‬ ‫براوەی پێشو‪:‬‬ ‫سوپا شێخ بزێنی‪ -‬رانیە‬

‫تةرازو‬ ‫‪10/22-9/23‬‬

‫ـ بۆ هەمو مەتەڵێك‬ ‫وەاڵمێك هەیە‪ ،‬ئەوەندە‬ ‫كەمدو مەبە‪ ،‬شك مەخەرە‬ ‫سەر خۆشەویستەكەت‪،‬‬ ‫ئەو بەوەفایە‪.‬‬ ‫دوثشك‬ ‫‪11/22-10/23‬‬

‫ێ‬ ‫ـ زم��ان ب��وەس��ت � ‌‬ ‫س��ەر رەح��ەت��ە‪ ،‬كارێك‬ ‫ه��ی ت��ۆ ن��ی��ە مەیكە‪،‬‬ ‫ق��س��ەی��ەك ن��ەت��زان��ی‬ ‫هەڵمەدەرێ‌‪ ،‬زیزبونێك‬ ‫ل��ەخ��ۆش��ەوی��س��ت��ی��دا‬ ‫رودەدات‪.‬‬

‫كةوان‬ ‫‪12/20-11/23‬‬

‫ـ ش��ەوان��ە ئ��ەوەن��دە‬ ‫ب��ی��رم��ەك��ەرەوە‪،‬‬ ‫ێ سود‬ ‫بیركردنەوەی ب ‌‬ ‫س��ەری��ەش��ەی ل��ەدوای��ە‪،‬‬ ‫لەخۆشەوستیدا راوێ��ژ‬ ‫بەیەك كردن دروستە‪.‬‬ ‫طيسك‬ ‫‪1/19-12/21‬‬

‫ـ پارەی سپی بۆ رۆژی‬ ‫رەش‪ ،‬ئ��ەوەن��دە دەست‬ ‫ب�ڵاوم��ەب��ە‪ ،‬كێشەیەكی‬ ‫خۆشەویستی رودەدات‪،‬‬ ‫ت��ا م��اوەی��ەك ب��ەردەوام‬ ‫دەبێ‌‪.‬‬

‫سةتأل‬ ‫‪2/18-1/20‬‬

‫ـ ئ��ەوەی چ��وچ��و‪،‬‬ ‫گرنگ داهاتوە‪ ،‬داهاتوش‬ ‫ب��ەرن��ام��ەی ش��ی��اوی‬ ‫دەوێ‌‪ ،‬ب��ەرن��ام��ەش‬ ‫بەتایبەتی‬ ‫پێویستە‪،‬‬ ‫لەخۆشەویستیدا‪.‬‬ ‫نةهةنط‬ ‫‪3/20-2/19‬‬

‫ـ دو دڵیی باش نیە‪،‬‬ ‫راڕا مەبەو سەرلەخۆت‬ ‫مەشێوێنە‪ ،‬ئەوەندەی‬ ‫ل��ەت��وان��ات��دای��ە ه��ەر‬ ‫ئەوەندە ك��اری تۆیە‪،‬‬ ‫رەشبین مەبە‪.‬‬

‫ناوةندي رؤشنطةريى ضاود َير دةريدةكات‬ ‫خاوةنى ئيمتيازو سةرنوسةر‪ :‬مةال بةختيار‬ ‫ستافى كارا‪ :‬سامى هادى ‪ -‬بةهمةن تاهير نةريمان ‪ -‬رزطار فايةق‬ ‫بة ِر َيوةبردنى هونةرى‪:‬‬ ‫جةليل حس َين ‪ -‬سؤران عةبدولَآل نةقشبةندي‬ ‫يةكةمني ذمارةى‬

‫ناونيشان‪:‬‬ ‫سل َيمانى ‪ -‬طة ِرةكى ئاشتى (‪)104‬‬ ‫كؤآلنى (‪ )41‬ذمارةى خانو (‪)22‬‬ ‫ئاسيا‪07701959999 :‬‬ ‫كوردت َيل‪3290668 :‬‬ ‫فانؤس تيليكؤم‪07480134687 :‬‬ ‫كؤ ِرةك‪07501147133 :‬‬ ‫دابةشكردن‪07701517533 :‬‬ ‫ضاثخانة‪ :‬كوردستان ‪ -‬نرخ‪ )500( :‬دينار‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫لة ‪ 2004/10/4‬دةرضوة‬

‫‪w w w .c ha w d ernews .com‬‬

‫‪No. (416) 15-4-2013‬‬

‫‪Political, Educational & Social Weekly Press‬‬

‫پەرواز‪ ،‬بومەلەرزەكەی «عەرەب ئایدڵ» پێویستی بەدەنگە‬

‫چاكسازی لەدوتوێی‬ ‫ملمالنێكاندا‬ ‫ئەحمەد عەبدواڵ‬

‫چاودێر‪:‬‬

‫‪6‬‬

‫پەرواز حسێن‪ ،‬یەكێكە لەبەشداربوانی‬ ‫پێشبڕكێی بەرنامەی (عەرەب ئایدڵ)‪،‬‬ ‫ک ‌ه تائێستا توانیویەتی قۆناغەكان‬ ‫بەسەركەوتویی ببڕێ‌‌و سەرنجی زۆرێك‬ ‫لەجەماوەرو تەنانەت ستافی لیژنەكەش‬ ‫بۆ الی خۆی رابكێشێت‪.‬‬ ‫هەمو پێشبینیەكان ئەوە دەردەخەن‬ ‫ك��ە پ��ەرواز دەت��وان��ێ��ت قۆناغەكانی‬ ‫دواتریش بەسەركەوتویی ببڕێت‌و بگاتە‬ ‫لوتكەو كۆتایی بەرنامەكە‪ ،‬بەمەرجێك‬

‫پەرواز دەربڕی بەجۆرێك راغب عەالمە‬ ‫پێی وت تۆ نەخشەی هونەری كوردستانت‬ ‫بەنەخشەی هونەری عەرەبیەوە گرێدا‪،‬‬ ‫ێ فێری‬ ‫نانسی عەجرەمیش وتی دەب � ‌‬ ‫گۆرانی كوردیم بكەی‪ ،‬تا گۆرانیت لەگەڵ‬ ‫بڵێم‪ .‬پەرواز ژمارەی ‪6‬ی هەڵبژاردوە‪ ،‬تا‬ ‫لەڕێگەی كورتەنامەوە دەنگی پێبدرێت‪،‬‬ ‫شارەزایانی ب��واری موزیك‌و گۆرانیش‬ ‫جەخت ل��ەوە دەك��ەن��ەوە كە پێویستە‬ ‫لەهەرێمی كوردستاندا هەڵمەتێكی‬ ‫راگەیاندنی باشی بۆ بكرێت‪.‬‬

‫ویژدانی بینەران لەناردنی كورتە نامەدا‬ ‫سەنگی مەحەك بێت‪ ،‬بەوپێیەی تاقە‬ ‫كچی كوردە كە بەشداری لەو بەرنامەیەدا‬ ‫ك��ردوە‪ .‬بەرنامەی «ع��ەرەب ئایدڵ»‬ ‫بەرنامەیەكی سەركەوتوەو جەماوەرێكی‬ ‫زۆری ل��ەواڵت��ە عەرەبیەكاندا هەیە‪،‬‬ ‫لەگەڵ ئەمەشدا خزمەتێكی بەرچاوی‬ ‫بە كورد گەیاندوە‪ ،‬بەوەی چەندین جار‬ ‫ناوی كوردو كوردستانی تیا چەند بارە‬ ‫دەبێتەوە‪ ،‬ستافی لیژنەی بەرنامەكە‬ ‫سەرسامیی خۆیان بەرامبەر دەنگی‬

‫خەرتوم‌و هەڵەبجە لەپێشانگەیەكی شێوەكاریدا‬

‫پرس��ی چاكس��ازیكردن لەنێ��و دامەزراوەكانی هەرێمی كوردس��تاندا‪ ،‬یەكێكە‬ ‫ل��ەو بابەتانەی كە لەبەرنامەی زۆرینەی حزبە سیاس��یەكان‌و رێكخراوە مەدەنی‌و‬ ‫پیشەییەكاندا باس��كراوە‌و زۆرترین قس��ە‌و كەمترین هەنگاوی لەسەرنراوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ماوەیەك��ە بەه��ۆی س��ەرقاڵبونی حزبە سیاس��یەكانی هەرێمی كوردس��تانەوە‬ ‫بەداهاتوی سیاس��ی هەرێ��م‌و هەڵبژاردنەكانەوە‪ ،‬كەمترین زومی دەچێتەس��ەر‌و‬ ‫بچوكترین كەلێنی گرتوە‪ ،‬لەكاتێكدا چاكسازیكردن لەدامەزراوە سیاسی‌و ئابوری‌و‬ ‫كارگێڕییەكانی هەرێمی كوردس��تاندا‪ ،‬كاری هەرە گرنگ‌و لەپێشینەیە‌و نەخشەی‬ ‫رێگای راستەقینەی خزمەتكردنی راستەقینەیە‪ .‬بارودۆخی سیاسی‌و مەودای نێوان‬ ‫هێزە سیاسیەكانی هەرێمی كوردستان‪ ،‬بەتایبەتی لەماوەی چەند مانگی رابردودا‪،‬‬ ‫هەڵكش��ان‌و داكش��انی زۆری بەخۆوە بینیوە‌و هەمویان س��ەرگەرمی ئامادەكاری‬ ‫نوێ‌‌و خۆتەیاركردنێكی ئاش��كرای گەمەی داهاتوی هەڵبژاردنەكانن‪ ،‬كە بڕیاروایە‬ ‫لەمانگەكانی كۆتایی ئەمس��اڵدا ئەنجامبدرێت‌و ئێس��تاش هەن��دێ‌ لەبەرەتاكانی‬ ‫دەركەوتون‪ ،‬هەرچەندە س��تراتیژ‌و چۆنیەتی بەش��داریكردنی چەند هێز‌و الیەن‌و‬ ‫گروپێك بەنادیاری ماوەتەوە‪ .‬گەرمبونی س��ەرەتاكانی بانگەش��ە‌و روناكبونەوەی‬ ‫ئاسۆكانی قۆناغێكی نوێی ملمالنێی پارتە سیاسیەكان‪ ،‬هاوتەریبە لەگەڵ تێپەڕبونی‬ ‫هەرێمی كوردس��تان بەدۆخێكی سیاسی ئاڵۆز‌و كەشێكی قەیراناوی هەمەالیەنەدا‪،‬‬ ‫كە پشكی زۆری هۆكارەكەی غیابی راستەقینەی چاكسازی‌و تەینەكردنی رێگایەكی‬ ‫دروس��تە بۆ مامەڵەیەكی گونجاو بەدام��ەزراوەكان‌و خزمەتكردنی زیاتری خەڵك‪.‬‬ ‫لەماوەی چەند ساڵی رابردودا‪ ،‬هەرێمی كوردستان لەزۆر بواری سیاسی‌و ئابوری‌و‬ ‫كلتورییەوە‪ ،‬هەنگاوی باش��ی ناوە‌و پێگەی ش��یاوی خۆی لەنێو كۆڕو كۆبونەوە‬ ‫ناوچەیی‌و تەنانەت نێودەوڵەتییەكانیش��دا وەرگرتوە‌و سەروەری یاسا باشتربوە‌و‬ ‫پ��رۆژە خزمەتگوزارییەكانیش زیاتربون‌و فەزای كرانەوە‌و ئازادی كاری سیاس��ی‌و‬ ‫میدیاش فراوانتربون‪ ،‬بەاڵم هێش��تا پرسی چاكسازیكردن بەتەواوەتی نەكەوتوەتە‬ ‫سەر سكەی راستەقینە‌و لەزۆرالیەنەوە پێشنەكەوتوە‪ ،‬هەروەها تائێستا پێویستی‬ ‫بەردەوامی چاكسازی لەنێو هەناوی دامەزراوەكاندا‪ ،‬نەبوەتە زەرورەتێكی بەردەوام‪،‬‬ ‫كە مانەوەی هەمو دەسەاڵتێكی لەسەر بەندە‪ .‬پارتە فەرمانڕەوا‌و ئۆپۆزسێونەكانی‬ ‫هەرێمی كوردس��تان تێكڕایان لەس��ەر ئەنجامدانی چاكس��ازی‌و رێكخس��تنەوەی‬ ‫دامەزراوەكانی هەرێم كۆكن‌و پرۆژە‌و لێكتێگەیش��تن یان رێككەوتنی هاوبەش��یان‬ ‫هەیە‪ ،‬بەاڵم تائێس��تا نەگەیشتونەتە س��یغەیەكی دیاریكراو بۆ هەڵكێشانی دڕكە‬ ‫زبرەكانی بەڕێوەبردنی واڵت‌و دۆزینەوەی چارەس��ەری راس��تەقینە بۆ گرفتەكان‌و‬ ‫بەرقەراركردنی كەشێكی ئاسایی‪ ،‬كە لەكورترین پێناسەدا بریتیە لەدەستپێكردنی‬ ‫پرۆسەیەكی گش��تگیریی چاكسازی‪ ،‬كە بگاتە هەمو كەس‌و كەرت‌و گشت جومگە‬ ‫بنەڕەتییەكان‌و بەرقەراركەری ئاسایشی هاواڵتیان بێت‪.‬‬

‫به‌رائه‌تى منداڵ‬ ‫(‪)1‬‬

‫شيَوةكار (زةكى ئةملةبؤرن) سؤدان‬ ‫چاودێر‪-‬كامۆ‪:‬‬

‫بڕی��ارەی ئێوارەی ئەمڕۆ دو ش��ەممە‬ ‫‪ ،4/15‬لەگەل��ەری ئاڤێس��تا لەش��اری‬ ‫مانهای��م‪-‬ی ئەڵمانی��ا‪ ،‬لەژێرن��اوی‬ ‫لەخەرتوم��ەوە بۆ هەڵەبج��ە‪ ،‬بۆ ماوەی‬ ‫یەك مانگ‪ ،‬ه��ەردو هونەرمەندی كوردو‬ ‫س��ودانی (بەهادین‌و زەكی ئەلمەبۆرن)‬

‫پێشانگەیەكی شێوەكاری بكەنەوە‪.‬‬ ‫بەهادین‪ -‬لەبارەی ئەم پێش��انگەیەوە‬ ‫بە«چاودێر»ی راگەیاند‪ :‬ئەم پێشانگەیە‬ ‫ئەمڕۆ دو ش��ەممە لەگەلەری ئاڤێس��تا‬ ‫لەشاری مانهایم دەكرێتەوە‪ ،‬پێشانگەكەش‬ ‫بەناونیشانی لەخەرتومەوە بۆ هەڵەبجە‪،‬‬ ‫دو هونەرمەندی شێوەكارین‪ ،‬هەریەكەمان‬

‫شيَوةكار (حةمة بةهادين) كوردستان‬

‫ب��ە‪ 10‬تابل��ۆی جیاوازو س��تایل جیاواز‬ ‫بەش��داری پێشانگەكەمان كردوە‪ ،‬بڕیارە‬ ‫دوای تەواوبون��ی كاتی پێش��انگەكەش‪،‬‬ ‫هەمان پێش��انگە لەگەلەری ئەرەبیسك‬ ‫لەش��اری هێدڵبێرگ لەمانگی شەش��دا‬ ‫نمایش بكرێتەوە‪ ،‬پاشان هەمان پڕۆژەی‬ ‫هونەریی لەشاری كاسیل بكرێتەوە‪.‬‬

‫لەب��ارەی ن��اوی پێش��انگەكەش‬ ‫لەخەرتوم��ەوە ب��ۆ هەڵەبج��ە‪ ،‬ئ��ەو‬ ‫هونەرمەن��دە وتی‪« :‬ئەم دو ش��ارە دو‬ ‫جێگەن پڕن لەجوانی‪ ،‬پڕن لەخەون‌و پڕن‬ ‫لەئ��ازار‪ ،‬هەربۆیە ویس��تومانە بەڕەنگی‬ ‫تابلۆكانمان گوزارش��ت لەئازاری ئەو دو‬ ‫شارە بكەین»‪.‬‬

‫ئەكتەرانی كوردو هۆڵەندی گوزارشت لەئەنفال دەكەن‬ ‫چاودێر‪-‬زاموا‪:‬‬ ‫بڵێین ك��ورد نەتەوەیەك��ی كۆڵندەرەو‬ ‫ئەم��ڕۆ دوش��ەممە ‪ 4/15‬لەش��اری بەع��س نەیتوان��ی لەن��اوی بەرێت‪ ،‬بۆ‬ ‫رایسڤایك لەهۆڵەندا‪ ،‬لەیادی كارەساتی نمایشەكەش��مان چەندین پارلەمانتاری‬ ‫ئەنفال��دا‪ ،‬كۆمەڵێ��ك ئەكت��ەری كورد هۆڵەندی و چاالكوان و رەوەندی كوردی‬ ‫و هۆڵەن��دی و چەن��د نەتەوەیەك��ی تر و كەس��ایەتی دی��اری ئ��ەم واڵتەم��ان‬ ‫بەش��انۆگەری دوا خەن��دە‪ ،‬گوزارش��ت میوانداری كردوە بۆ شانۆییەكەمان‪.‬‬ ‫لەی��ادی ئەنف��ال دەكەن‪ ،‬ئەم نمایش��ە‬ ‫لەب��ارەی ئەكت��ەر و س��تافی‬ ‫ش��انۆییەش لەالیەن گروپی شانۆی ب ‌‬ ‫ێ بەرهەمهێنانیش‪ ،‬ئ��ەو دەرهێنەرە وتی‪:‬‬ ‫س��نورەوە بەرهەم هات��وەو دەرهێنانی كۆمەڵێك ئەكتەری كوردو بیانی رۆڵیان‬ ‫سامان ئەحمەد ژین بو‪.‬‬ ‫بینیوە‪ ،‬لەوانە (زاگ��رۆس جەبار‪ ،‬لیندا‬ ‫س��امان ژی��ن‪ -‬دەرهێن��ەری ئ��ەم لۆرس��ن‪ ،‬یەنتاڵ مارتیس‪ ،‬باكۆ سۆرانی)‬ ‫شانۆگەرییە لەبارەی نمایشەكەیانەوە بە كاری مۆزیكی��ش هونەرمەند حەمە بەكر‬ ‫«چاودێر»ی راگەیاند‪ :‬ئێمە لەرێگەی ئەم جێبەجێ��ی دەكات‪ ،‬یان��ەی كوردی��ش‬ ‫نمایشە شانۆییەوە دەمانەوێت گوزارشت لەئەمس��تەردام‌و كاك س��ەردار فەت��اح‬ ‫لەئەنف��ال بكەی��ن و بەئەوروپیی��ەكان هاوكارمان بون‪.‬‬

‫سةالم مستةفا‬

‫مامۆستا‪ :‬كەواتە ئێستا زانیمان كە رەشەبا چەند جۆری هەیە‪ ..‬ئادەی بزانم‪..‬‬ ‫كێ‌ ئەیزانێ‌؟‬ ‫ێ جۆر‪ ،‬رەشەبای هێواش‪ ،‬رەشەبای قایم‪ ،‬رەشەبای باوكم‪.‬‬ ‫قوتابی‪ :‬مامۆستا س ‌‬ ‫مامۆستا‪ :‬رەشەبای باوكت یانی چی؟‬ ‫قوتاب��ی‪ :‬یانی «‪»....‬ەك��ەی باوكم‪ ..‬ئاخر دایكم هەمو ج��ارێ‌ ئەڵێ‌‪ ،‬ئەیهو‬ ‫دیسان رەشەباكەیە!‪ ،‬دیسان بۆنی تێبەرداینەوە‪.‬‬

‫(‪)2‬‬

‫مامۆستا‪ :‬مرۆڤ لەچ كاتێكدا بۆماوەیەك چاو دەنوقێنێ‌؟‬ ‫قوتابی‪ :‬لەدو كاتدا!‬ ‫مامۆستا‪ :‬چۆن‪ ،‬من وتم لەیەك كاتدا ئەویش لەكاتی خەودا‪.‬‬ ‫قوتابی‪ :‬ئاخر مامۆس��تا‪ ..‬شەو كەس��ەیری تەلەفزیۆن ئەكەین‪ ..‬ئەگەر كچێك‬ ‫پیش��ان بدات باوكم یەكسەر ئەڵێ‌‪ ..‬استغفرالله دەی چاوتان بنوقێنن‪ ..‬ئەی ئەوە‬ ‫دو كات نیە؟‬

‫(‪)3‬‬

‫ێ بۆ بازاڕ‪.‬‬ ‫ێ ئەچ ‌‬ ‫منداڵ‪ :1‬دایكم هەمو رۆژ ‌‬ ‫ێ دەخەوێ‌‪.‬‬ ‫منداڵی‪ :2‬دایكی منیش هەمو رۆژ ‌‬ ‫ێ بۆ‬ ‫منداڵی‪ :3‬بەخوا گوناحە‪ ..‬ئەی بۆ هەڵی ناس��ێنی‪ ..‬بۆئەوەی ئەویش بچ ‌‬ ‫بازاڕ‪.‬‬ ‫منداڵی‪ :2‬ئاخر لەساڵۆنەكە ئەخەوێ‌!‪.‬‬

‫(‪)4‬‬

‫پزیشك‪ :‬هیچ نییە‪ ..‬ئەم منداڵەت كرمی هەیە!‬ ‫باوك‪ :‬ئەی چار؟‬ ‫پزیشك‪ :‬ئاساییە‪ ..‬دەرمانی بۆ دەنوسم‌و تەواو‬ ‫منداڵ‪ :‬یانی ئەو شەعریانەی خواردم هەمویان كرم بون؟‬ ‫باوك‪ :‬نا كوڕەكەم‪ ..‬كرم نەبون‪ ..‬كرمی چی؟‬ ‫ێ پێم ئەڵێی‪ ،‬دەی بیخۆ كرمە رێزبیت‪.‬‬ ‫منداڵ‪ :‬ئەی بۆ هەمو جار ‌‬

r1:Layout 1

4/13/2013

5:38 PM

Page 1

:qBýP„q»K q»w ÿkBø|þìBw

Ëõð þürÍý„ þÝÉØºk

»HýG»c ôÂB„

»ýürýHÜBðôq þGºk»C þü»ñgºq ÿ»ðBPÔ»ø þÜ»ü½Ý„BK

|rexneycawder@yahoo.com

357

2013/4/15 »íì»„ ôôk )357( ºqBìu

www.chawdernews.com

ôõ_ºõÈo»G tPÉì þýðAô»ìBðu¼q þGºk»C þ¾BÅýPxÉÔ òýì»„»„ µQxýG »üºqô»â þÝÈrýÌB„ z»ÝÉG ½ÜrÉ„ ô îwBðºk kqõÜ

:×õéÌ»ì òýì»C :þðkrÜºkBìBC Bxðºo»Ô -ëBì»Ü óAõÜBì »è ,»ãðBì ï»C þƒ14 BO 11 þðAu ¼ o »ƒè ô Bƒxƒðºo»ƒÔ þƒñƒýƒƒèrƒƒÉƒƒÄ ÿqBƒƒ„ þ¾BÅýPxÉÔ ,AkkqBw þÜ»üAô»øõ„»Ü ºõÈ o»G tPÉì þýðAô»ìBðu ¼ o -þGºk»C †ü rÈkôB_ ÿ»ñgºo þÝÈ qBÜôBø ô ôõ_ .ôõG »Ü»¾BÅýPxÉÔ ÿºkBìBC

»è ×õéÌ»ì òýì»C Á»â»è ëBì»Ü óAõÜBì óBìqBÜôBø

R»HüBO|:½O½Ô

Bxðºq»Ô»è tPÉì þ¾BÅýPxÉÔ»è QÉÔ½Ü þâ þxðºq»Ô þwõñðBì¼q Á»â»è ëBì»Ü óAõÜBì

#.ºôõOrâqºô )z½ýðBO ÿkq»G(

þðBì¼ o ½G ÿ q ½ƒãƒð½ƒÜ þƒOÂ»ƒg ,1993

þ¾Bw ,×õéÌ»ƒì òƒýƒì»ƒƒC ".»ƒƒüºq ô»ƒƒâ

òƒýƒì»ƒƒC lð»_ »è ,×õƒéƒƒÌ»ƒƒì ÿ»ƒñƒgºo »ƒG ,AlƒOq õƒÜ q ¼ s þƒÜ»ƒü»ƒƒOô .îwBðºk kq õÜ òì" :lðBü»âAo ÿrÈkôB_ îw»ÝÉG ½ÜrÉ„ þðBÜºrÍý„ »è ÞÈlð»ø þÝÈ rýÌB„ »üAô îÉK ô ºô»O»ðô ôlñÈõg

þƒ¾BƒÅƒýƒPƒƒxƒƒÉƒƒÔ ÿ q»wôõð ,Al¾Bxì»C òýì»ƒC ,þƒðBƒñƒGõƒè s»ƒâºo »ƒG †ýÈ ô»è q»ø ô ôõGArÜ Q…ÉùãðBG ,×õéÌ»ì ,QƒÉƒÔõƒâ þƒâ RBƒÜôBƒø .Arƒð Êƒƒè ÿ tƒƒÈ o þGºk»C þãðBGôBð»G ÿ q»¾½ÝÉè ô zôõñðBì¼o .ôõG ºkBìBC Ak»Ü»¾BÅýPxÉÔ »è ,þxðºo»Ô

þýGºk»C þÝÉ¾BƒÅƒýƒPƒxƒÉƒÔ ,tƒPƒÉƒì .QÈ qkºk ïBXð»C Ak»OBÜ ï»è ô »ü»ðÂBw ô óAq»wôõð ÞÉ¾»ì½Ü ,ÞÉ¾Bw ôõì»ø ô ó»Üºk AlÉO þü qAl„»G Bxðºo»Ô þðBHük»C »è ô ó»Üºk ‡»Ý…ÉK óBýðBÜ»ì»ƒøq»ƒG ÞÉèqBÜ óBýðBÜºq»ñÈõg Á»â»è ºô»…ýÝü tð þOºqAsºô ó»üæ »è »Ü»¾BÅýPxÉÔ .ó»Üºk ºôºtPÉì ÿ qB„ ÿBâtÈ qBK ô ÿ rýHñ„¼ o .QÈ rÜºk ÿ q»xð½Lw ,»Ü»¾BÅýPxÉÔ þ¾Bxì»C þðBÜ»ýýÜæB_ ÿ»ãðB…ÉK ÿºô»ðkrÜ »è ó ôõG þƒPƒü rƒG »G óBÜ»HÉPÜ q»w»è ókrÜ¼ uAô ô IÉPÜ þðAksBw ,óBü½g óAq»wôõð þðôõGºkBìBC ÞƒÈlƒð»ƒø ½ƒG þƒGºk»ƒC ÿ qAlƒük ô o½ƒƒÜ Á»â»è ,ó ôõìs»C»G ô qBƒük ÿ q»ƒwôõƒð ô Þü s õýì ô ½ðBƒ„ þƒðkrƒÝƒ„»ƒÝƒ…ƒÉƒK .AlýÔArâ½O½Ô ÿ»ãðB…ÉK ÿºô»ðkrÜ

òürPýüBÝürì»C ÿ»¾Bw BP„»ø þüBÝürì»C ÿq»wôõð .ºôAr…g»G»ð þÉK BP…Éø ïÂ»G ô »éÉG½ð »è ,q»Gô»ì»è ÁBw YñÉK ,z¼ o MýéÔ ÿºk ÿ»ìBðu ¼ o Á»â»è AlƒÜ»ƒü½ƒâõƒPƒÕƒâ :þƒO»ƒü ôõƒOõƒâ ,AlƒýƒðBƒíƒ¾»ƒC þƒQƒüBƒƒxƒO þñýwôõð óAõÉð þOBÜ ,RBÜ òü rPKArg" ,ïô ôlñü s ,îwôõðºk ÞÉOBÜ .»HÉPÜ ô ôk ,îÝÉéýHì½OõC ßºô ,îwôõðBð ÞÉOBÜ ïÂ»G ".òHýØ»_ AkrÔ»G »è þðBÜ»üBO »Ü z¼ o ,RBýGºk»C þðAqBÜ»ñgºo »è q ¼ s ÿ q»wôõð òü rOrýK ô òü rPýüBÝü rì»C »G| »ƒè z¼ o .òƒñƒÉƒwBƒƒðºk þƒƒüBƒƒÝƒƒü rƒƒì»ƒƒC ÿ q»wôBø ÿºq ½W ô»G ,AlýðBƒÜ»ƒðBƒì¼ o »ƒƒè ,ïôõƒƒéƒƒG rƒƒÉƒƒéƒƒÜ ,ô»ƒƒƒC þƒƒƒìºô ôk sAõhðu" :þO»ü õýwôõð AlýðBÜ»ýü qºôºrýG ô »Ü»èôõW ,qAkBÔºô þÝÉØôõƒ…ƒÌ»ƒì ô ïÂ»G ,»¾pHýè ô Qxýƒð½ƒì½ƒÜ ,Aõƒgºuk z¼ o MýéÔ ßºô ,óBü ôõì»ø þOBÜôBƒø #".ºô»OôBì| ÞÉw»Ü| ,òýØ ,»íÉC ÿqBì½ÝÜ¼ q»w þðBÜ»ãðBGôBð»G ºqBÜ »è Êw ;óAõì»ø ßºô

òýì»üBP„»ø ÿ ô»„ ,ºôBýðk ÿ q»xðAq»w ÿ»Üºq»wôõð þðôõHÝƒüAk»ƒè ÿkBƒýƒ¾Bƒw ï»è ÿ ½g »…ýì»ø »Ü| z¼ o ô ó u»W ºkrÜ| AlýÉO ;Rrâºk q ô ôk »G »ðBãð»øBC ºq ½W »è ,†ü q»Gô»ì»è ÁBw Q„»ø .ôõG ºkBìBC »è óBýÝÉðBKºo½â ,Al2005 ÿ q»ƒG½ƒPƒÜ½ƒC .krÜ ºô»ü ôBð »G AlÜqBC½ýð 2012 ÿ q»ƒƒG½ƒƒPƒƒƒÜ½ƒƒƒC ,q»ƒƒƒwôõƒƒƒð æºô »…ýì»ø ½G þñýwôõð rPýC ,lðBü»ãüAo ô ºô»ðlñÈõg »è »ãW ,RBÜBð ÞÈ qBÜ ô ºôBð ,ÿ»Ü»wôõð»ìBñƒðBƒü u þƒðkrƒÝƒü qBƒÜôBƒø »Ü ,»ÝÉðBì¼ q þ…ü»Ýük þÝÈ qBÜ Bøºô q»ø þÈ o »è AlðÂBxP„»ø þÝÉ¾Alñì Á»ƒâ»ƒè .QÉwôõñüºk ºô»¿ü»íýC »G ,»ýüBÝü rì»C »ƒwôõƒñƒðBƒì¼ o ï»ƒC ÿ u ¼ o Rô»c »è òýwôõð ÁBw BXƒð»ƒK BO ºô ½ð rÉìvOBÜ »è óBýðBü»G ,Ak»PÔ»ƒc NB_ þHÉPÜ þw »è rPK ,ºqAõÉC þXñÉK ô þüBÝü rì»C þÝÉOÂ»g rPì»Ü ô ºô ôkrÜ ,QÉGAr…g»G»ð þÉK »Ü ,»ü»ø þüºô»O»ðõÉð þOÂ»g ÿ ôArÜrÈkôBð »…ýÝÉðÂBw R»H¾»ø

rÈkôB_ ÿ»ñgºq :þðkrÜºkBìBC ÿq»wôõð ,z¼ o MýéÔ ,ÁBxƒì»ƒC þƒð»ƒì»ƒO »ƒüBƒð þƒÉƒK ,þƒüBƒÝƒƒü rƒƒì»ƒƒC þ¾Bw »ƒè ,z¼ o .ºô»ƒýƒýƒ¾BƒwBƒPƒ„»ƒø þƒñƒýƒ…ƒðqBƒÝƒÈ rƒÜ ÿqBƒ„ »ƒè ,Alƒƒ1933 þO»üçü ô ÿqB„ òü rOºq ô»â -ßqBC½ýð »Ü»èôõW þÝÉðAtÉg »è ,þƒwrƒÉƒWõƒýƒð .ôõG ÞüAk»è ô óAq»ƒƒwôõƒƒð ,ßqBƒƒC½ƒƒýƒƒð ÿ qBƒ„ ,ºôõOô»Ý¾»ø Êè þðs»ì þðAlð»ìq»ðõƒø þwôõñðBì¼ o ÿq»PxƒÉƒC ë ôBƒK »ƒðAô»ƒè ï»C ÿ»ãðBGôBð ô»C ïÂ»G ,ïºkq»wôBƒø »G »Ü ,»üºôºô»C ÿ ½ø »G ,þO»ü»ø ºqB„ Akz¼ o þðBÜ»HÉPÜ »è ôB_q»G þÜ»üºõÉ„ .ºôõOô»Üqºk ï»C þñüºs òì" :QÉ¾ºk| z¼ o MýéÔ þOBƒÜôBƒø ,ßqBƒC½ƒýƒð ÿ qBƒ„ "!ïºqBƒ„ »ƒè ÞƒÉƒè»ƒãƒðAõƒýƒì þƒðkrƒÝƒPƒ…ƒÉƒùƒãƒðBƒƒG

2013/4/15 »íì»„ ôôk )357( ºqBìu

ô rÍý„ ïçxýC ÞÈqBW »PÔ»ø ôôk »Ü»ü»„½â QÉwõñüºk rýøBO R»Í¾»O þðBÜ»ýý„BG ôõì»ø ÿºô»C »OBâ»ð qBÜ ,ô ô vÉì þðkrÜrü ô s»O »OBâ»ð qBÜ ïÂ»G qBÜ ,òÈ rñG kBýñG þìçxýCBð ÿ rÍý„ þðBÜ»ýýKArg )ôBð »G( q»w»è þìçxýC ÿ rÍý„ þñOBø òÉ¾ºk »Ü ó»Üºk rü ô s»O ºô»G ô ô vÉì óAô»C .ÿ rÍý„ þèÂ»c ô ïAq»c »OBâ»ð ÿºô»C AlÝÉOBÜ »è ,rÍý„ þXðBìBC ô ßq»C »è ôõG »ðAq»ñÉøAk þÝÉðBgq»_qºô ïçxýC ÿ rÍý„ q»w»G þO»ìBø»ð òü rOºq ô»â ïçxýC þñOBø »Ü QÉðAsºk QÉG qAô»ñÈõg »ýýO»ìBø»ð ô»C þwBG ÿ vÈ qk »G ÞÉñýwôõð »è rOBü s ÿ rGBW ô yýð¼k»C( BñÉø AlýGºq»Ì AlðôõG»ð ô ó ôõG »è ºô»ðôõH¾ôõØ ô òýðAs ÿºôB_q»w »ÜBO ïçxýC þñOBø †ÉK )ó»Üºk ôõì»ø QÉGºk »OAô»Ü ,»üAõg þìæ»Ü óBCq õØ »Ü ‡»ýÉK ô»G ,ôõG ºôºrÍý„ þÈ o »è ÿ rÍý„ ºôºrÉè ,òG AlðBCq õØ þðkrÜ»ÄAo þO»ìtg »è )ºô»…ü rÍý„ ô »xØ »G( óBìs óBðBí¿wõì ÿ»Õýè»g ÊÜ»ìAkBì »Ýðõ_ ,òGºk Qwô qk qBGqºk ÿ rýÌB„ ô »Pw»GAô QÉwôõñG ÞÈ rÍý„ óBü RBÝG ß»ü»xØ »ýýð ÿ ½G z»Ü »OAô»Ü ,»üAõg þìæ»Ü ÿ tÈ qBK »è »ýýð ß»ü»„ô aýø AlìçxýC »è .QÉGArÜ»ð »Pw»Wq»G AlÉO ÿ ô»C þüºq ô»â »Ü »G Býð»O AlðBCq õØ ÿ q»HÉw »è †ü rÍý„ »Pxü õÉK »OAô»Ü ,QÉG rOºq ô»â óBCq õØ »è sAôBýW Jºq»Ì ,òGºk óBìs þÈ râ þ„ôõO Jºq»Ì ºôºrÉè .RAlH¾»ø Akô»C þüºq ô»â ,ÊPwq»Lüºk õÝ¾»G ,ÊñÉøBð qBÜ»G ólðBü»â ÿ sArìBC ßºô óBìs rO þðBÜºô»O»ð ôõì»ø ºsBXÍýC Á»â»è þøBì»O QÈ ô»üºk »„ô òü rPwq õØ þðkqAvH¾»ø ô óBñÉøqBÜ»G »è ,ó ô ôkrÜ þðBìs ÿBýñü rÔ¼ tý„ þ„ôõO ‡»ì»C ,RBÝG AlðBCq õØ ÿ»Ü»ýýðAô»ðBìs ó»ÜºlÉK þO»g ô rÉ„ ÿ»ðBìs ô»C þGºq»Ì þOÂô QxýG »è óBýðBÜ»¾Alñì »Ýðõ_ Á»â»è »ü»ø þü sAôBýW óBü»ðAu ¼ o þðBìs ,òñÈõgºk þÉK ÿ»ðBìs ô»C Á»â»è ºsAôBýW ô»C þñÈõ„ ÞÉðBìs aýø QÉGBð ÿºô»C q»G»è ‡»ì»C .óBýðBÜºrÍý„ ô IÉPÜ þðBìs ÿ»„»ãðBG ¼pì»C »Ü þìçxýC ÿ rÍý„ »üAô îÉK òì .»üAõg þìæ»Ü »Ü ºô»PÈ rãG »ðBìs óBÜ»Pxýð½ì½Ü ô N»_ ,ÁBw BPÔ»c »è rOBü s »Ü »ü»üBO»K ô»C óBì»ø QÈ rÜºk ½G ß»ü ºô»ýýÝýOBPxýC ÿ ô ô o »è »üAô î…ÉK ,krÜºk ÿ qBÝÈ rÜ ÿ rÍý„ ½G óBü»„»ãðBG ßºô rÍý„ ,òwBðBð rÍý„ þP„ô rw óBýÜô ôkq»ø »Ýðõ_ ,QÉGºk óBýwôõðºqB_ ß»ýü ôºs rÍý„ ,»ýü õÉÜ þÝÉ¾ºuBC rÍý„ »Ü AlÝÉOBÜ »è ó»Üºk rü»w þ¾Bì þÝÈ rO½Ü ôõOBø»ð ºqBìu »è ô »ýýð qBük ÿ q»Gô»C »ÝÉP„ºk õÝ¾»G ,QýñÉ`G Êè ÿBüu ½è¼lüBC »ýýð rÍý„ ,ºô»PÈ rñÈõhG »ýýð ô ôkrGAq rÍý„ ,»üAlÉO ÿ ôArwBð»ð þ¾õâ ô ôBð ÊG ÿBýâ rÍý„ ,ºô»Pü o»LG þÉè »ýýð »è»â½W rÍý„ ,QÈ rÜºk Ö„»Ü ô ºqBükBð þÜ»üºlñüBC òì .»ðBìõâ ô qBýwrK õÝ¾»G ,»ýýð ïÂºô rÍý„ þOq õÜ »G .QýÉÝñgºk AlýÉO ô »üBü qºk ÿæ ?»ýý_ Býðk »G RºqBG»w óBÜ»ýýìçxýC þðBìõâ ô qBýwrK :îwrKºk ºôºrÉè ï»è ô »üºtc»è ï»C »OBâºk BO ºô»Ä¼ rì þðôõGAlü»K ÿ u ¼ o »ƒè ß»ƒýƒýƒìçƒxƒýƒC óBìõâ ,QÉðAtüºk RAkºk ô ô o b †È ô»è ºrãG ,R»ìBýØ ÿ u ¼ o »OBâºk BO ºô»„»üºtc»è þO»ìtg ½G »ýýð òýðAs ½G óBý…ýðBÜºqBýwrK BO»ø ?ÊÜ »è ô þ_ »è qBýwrK ô ÿºô»C ½G )?»GBüBð lð»_ »ÝG ÁBØ»OrK qAk ÿ rü»w( QÉwrKºk »Ü »ðôõíð ½G ,»ðBÜ»ìÂºô »Ü RBÝHÉK ÿ»ìÂºô ô»C þO»ìtg þO»üºô»C ½G õÝ¾»G ,ºô»PÈ s ¼lG ßºô ô o þPxðAs »ýýð ºô»ðBíwBC »G ó ½_ ºrÉPw»C :QÉwrKºk »Ü ,ºô ôkrÜ þPwô qk Aõg »¾BØ»OrK qAk ô»C ÿ ôõì»ø »ðAqBýwrK ô»C )»ýýð ß»è»Ô þPxðAs ÿºô»ñü s ôk þPw»G»ì( ?ó ôBPwºô | .òðBÜºkBìBC »ìÂºô þìæõÐ óAqAlðBíýC »G ïAq»c ô ÁÂ»c ,»KArg ô »ÜB_ ÿ»ãÈ o »üºô»è Qw»G»ì q»â»C ½g ïÂ»G ,»ð»w»c ÿºtýÌô»ì óBü )ºô»ñýð½ø ô ïs»ð( òÉñG »ðBñýwôõð »è ôBð ,óºlG óB…ýð þí„ô ô qk »PÈ rÝG rÍý„ ºõýðAtì»ð ô ºôõPxýHì»ð òì ,rÍý„ òÈ rñG ôBð QÈ rÜBð ôõì»ø »G ÿ rýHÜBðô ô o ,)ïçxýC ÿ rü»Ð ô ïçxýC ÿºô»O»ð( ºô»O»ð þðôõHÜ»ü þðôõG »G ,ÿ sAôBýW ÿk»ðBñÉø ô ókrÝPwô qk ÿ»üBì »PÉGºk »…ýì»ø ºô»ýðBÜ»üBÜ þìçxýC þ¾»ì½Ü .ó ôõGAoôBø »G ß»ð ,ó ô»Üºk †ÉK ºô»O»ð ô Á»ì½Ü †ýü sAôBýW þðBÜ»ìÂºô þðlðBK»w þÉðçíéì ÿºlðºô»C ,ºqBýwrK ÊG ô äðºpÜ»ü þÝÉ¾»ì½Ü »è »ýýPü rG AlO»¾Bc òü rP„BG »è þìçxýC ÿ rÍý„ ,QÉñÉøBð ï»øq»G óBìõâ ,RBÜºk þÜ»ü»éü½Ü »PÉGºk Ç¼ rì AlýÉO ,òýüBC þðBÜ»ìÂºô »G q»HìAq»G óBxñýC þðkrÝgrñÉG »Ä¼ rì þðAo»â ô Ëõð þýñýGBýðk þÙèBg ÿ ½g rÍý„ AlÝÉOBÜ »è !ºô»PÈ oBKºk ô qBÝøBðõâ ºô»ðkqB„½g ½G ß»ü»ðæõÜ »PÉGºk þìçxýC ÿ rÍý„ ,Akºô»ðôõHÈõð ô qBükBð òÈõ„ »G þñP…Éø»ð ½G qBÜ þìçxýC ÿ rÍý„ .RAkBð ÊK óBü»ãÈ o òýüBC »Ü ÿ»ðBðBìõƒâ ô»è ô ºô»ýýñýGBýðk ÿ»üBÜ ß»ü ôBð »OBhG Á»ì½Ü ôõì»ø QÈ ô»üºk ô RBÜºk óBÜ»ýü sAôBýW | !òýüBC þðBÜ»ìÂºô þÕÉÜo rÈ u »OBhG ‡»ýýñýGBýðk ô»C »Gtc ÿ»üBw rÈ u»è rÍýƒ„ ÿ q»ƒð½ƒø ÿ q»ƒwôõƒð ÞƒÉƒ¾»ƒì½ƒÜ AkBƒPƒxƒÉƒC »ƒè »G Á»ÝÉO AlýüBO½Ü »è »„ô»g þÉK »Ü ó»Üºk ÞÈ rÍý„ ½G »„»ãðBG AlðBÜ»ýýìçxýC !þãð»ð »PÉGºk óBxñýC þðkrÝwBG ,þìçxýC þìtýðBìõýø þíøºô »G !ºô»PÉHG óBxñýC ÿ»ðAô»`ÉK ß»ð ,ôõGºk óBýðBìõâ ô qBýwrK þO»Cq õW »âs ½g ‡»ðBì»C ÿApÈ ô þO»HüBO »G ,òOõýð ô òü ô qAk »G q»HìAq»G ºô»ññÉØ»PG óBýØo ô ó»ÝG »è»ì óBüu þìu ô»O #.)»üAõg ÿ qBÜ õÉw þñOô»Ü( óBÜ»ýýìçxýC ÿæ »Ýðõ_ ,òOõýð þ¾ôõØ þÝÉìq ½Ô »è ,þðBÜ»ýüAq»ã_ôõK »Ü ,Al…ýÜ»üAõýø »è pK ô þü»ñÈ ô ,ÿ rÍý„ .QÉwôõðºk ,»PwºkÂBG óBìs óBì»ø »G ,qB„ ÿ ½ðB„ ÿ»Ü»…üBíð ,QÈk þüBO½Ü »Ü»…üBíð ÿBOºq»w þð»íük ,»¾ôõW ÊG»G ,Yð»â þGArÜ ô rýK þGArÜ ôõéÜ »G q»HìAq»G Þü qBO ÿ q»HÉw ô ôk ßºô †ü»üºõÉ„ ï»G .ó ôBPwºô óBƒÜºrƒÔ»ƒG "äðºlÉG þÝÉðlðAõð" ô "JArÜ þPü r„Aôk" »ƒè ,AlƒÜ»ƒýƒüBƒO½ƒÜ ô ß»ƒƒüBƒƒOºq»ƒƒw »ƒƒè »è ,AkrýK ô Yð»â þGArÜ þðBüu þðBÜºôºoAo þÝÉOôºo »è ô þÔ»xè»Ô þÜ»ü½âõƒPƒÕƒâ ô ºô»ñÈ rPw»Gºk ºô»ÝÉK AkBwBDÜõƒHƒÉƒè ÊG ,»ðçÉG þÝÉðô ôkq»â ÿ»Pƒw»ƒWq»ƒG ô ßBO ô »¾ôõW ÊG ,Rºô rì ÊG ,lðºôAõg | #.RBÜºk ½G AlýÝü qBO »è óBìBùð»O

ÿlÉø ô þñíÉø »G ,»ýüAq»G »ð»íük ï»C ,ºô»PÈ u õÜºk AlÝÉðBGBýG þð»íük »è ÿlÉø ô RBÜºkAo q»ø Al…ü»ðBGBýG ï»è »Ü»â»w Qwºk "äðºlÉG þÝÉðlðAõð" ÿ»ìBð½ðB„ .RBÜºk ÊK sAo »è pK þÝÈ q ½ÔBPÉì »…ýì»ø QÉÝÉG óBíðAqºs õâ ô óBüu »G RºqBG»w þñÉùð ô »è Þü tð ÞÈ q ½ÔBPÉƒì ,QƒÉƒwôõƒðºk ½ƒG Ak»ƒ¾»ƒÜôõƒG þƒÜ»ƒü½ƒðBƒ„ þƒðBƒÜ»ƒƒìq ½ƒƒÔ Bƒƒì»ƒƒñƒƒG »ƒƒè ô QƒƒÈ rƒƒÝƒƒG ‡»ƒƒÝƒƒ…ƒƒƒÉƒƒƒK óBüu .ºô»OBÝG Þü tð ºô»ðBíðBÜ»ÝxÉO¼ râ »è ,»ü»Üôõ`G ºsBG ô»C QÉÝÉƒG ÿæ »ƒè ô ÞÈ q»Ô»w ,ÞÈ o½â ½G ºô»ÝüAk þðAl¾Alñì ß»ýülðºõü»K ºq ½W ôõì»ø ß»üºô»ðæõg ,ºq»ƒƒwôõƒƒð ï»ƒƒC .»ƒƒüBƒƒðBƒƒíƒÉƒG AlƒýƒƒÉƒƒO ô òýH„ºo »ýü½ðB„ »Øºk ô þðBÜ»PxÝÉO

þüºkôõwBC þük»G»C þÝÈ tÉø ô ºrãìAqBC .QÉñÉøºk Alü½g Á»â»è þÝÉðlðAõð" ÿ»ìBƒð½ƒðBƒ„ ,QƒÉƒÝƒÉƒG »è "»„ô ÊG þÜ»üºkq»K" óBü "äðºlÉG »ìBð½ðB„ ï»C .QÉwôõðºk Ak1960 þ¾Bw þðBü u ÿ»Pw»Wq»G ,†ü»ãðºlÉG »Oq õÜ óAlÉè»ÝýÔ »G »Ü ,RBÜºk Yð»â þÝÈ oõÜ ï»C .QÈ rÜºk qAkrÜ òülð»ƒ_ ÿ qBƒ_Bƒð »è Q„qAs õâ »Ü ,½ðB„ q»w»è ºq»PÜºqBÜ QÈ ô»üºk ,RBÜºk q ôõñxÉG þÝÉðBGBƒýƒG ïÂ»G ,QÉ¿ÉùG ÊW»G »ñÈõ„ ô»C ô RAôpG Ë pÔ ºôºqBükBð þÝÈ tÉø ÿ ½ø »G »…ýì»ø ôBð ½ƒG »ƒOAô ,½ƒðBƒ„ q»ƒw ºô»ƒPƒÈ qk»ƒC »G þƒPƒwºk RAk»ƒC Á ô»ƒø .»ƒÜ»ƒðBƒGBƒýƒG ºôºq»w ½G ïÂ»G ,RBãG AkôBC ß»ü»Ýè¼k þPƒwºk tƒýƒâq»ƒø ô ºô»ƒPƒÈ rƒÜºk s q»ƒG »ì»â ,qBükBð þÝÉOÂ»wºk ÿ tÉø .ÊOBãüBð »Ä¼ rì ï»C þwôõðºqB_ »G ,ºq»PÜºqBÜ ï»G QÈ ô»üºk AlýüBO½Ü »è BO ,RBÜºk »Xð»â ÿ ½g ô QÉñÉG ÿ ½g þðBü u »G þüBO½ƒÜ q»ƒø Alƒýƒ…ƒü»ƒ¾ô»ƒø ï»ƒè ,QƒÉƒwAõƒƒ¾»ƒƒø »è ô AkqBWAôk »è .QÉGBð ôõƒOô»ƒÜq»ƒw »G RAk»C ÿ ½g AlýPx¾»øq»G þÜ»üºkrÜ ô ºuBìBC ôõì»ø »G »ðBü u ï»C ô Alü ôºs .ºô»OBÜºk Rºo ºô»ýýðBÜºk½Ü ô ÿlðºõü»K rƒÈ u»ƒè ÿ»ƒü»ƒìBƒð½ƒðBƒ„ ï»ƒC QƒƒÉƒƒÝƒƒÉƒƒG ÿBýüu ½è½Pýì þƒ"yÈõýè»PðBO" þü q»ãü qBÜ ó»üæ »è yÈõýè»PðBO :ºõýwôõð AlýÝÈ râ »ƒÜ ,QƒÈ qkºk Atƒw ºô»ƒðBƒÜºlƒƒðºôAõƒƒg ôBð»è ô QÉG ôõñýO ô þwrG »üBO»øBO»ø ºô»ü q»w ÿæ »è ,òÉðºlüAk AlÝÈlð»GôBC ÞÉOBÜ q»ø ,»ü»ø ºõýì »è rK þÝÉgBƒG Êè ß»üºõýƒì BƒO RBƒÜºk vƒÈ qk Qƒwºk Aô þÜ»üºõÉ„ »G óBÜºõýìqAk ,ºô»OBÝG »Ü .ÊOBâ»ð þPwºk ô»C »Ü ,ºô»ñGºk s q»G ÿ ôBƒC ÿºô»ƒC ½ƒG ,†ƒüºô»ƒPƒƒÈ ô»ƒƒðºkAk »G †ýðBÜ»ýýðBÜ ,ºô»OAõhG »ÜºôBýðBƒÜ q tG ôB_ »è ô ò_ºk ¼ o Ak»Ü»ýü ôºs þg¼ o .òGºk ô ôk ï»ƒC ,qBƒ„ ÿ ½ƒƒðBƒƒ„ q»ƒƒw»ƒƒè ô "JArƒÜ þƒPƒü rƒ„Aôk" »ƒü»ƒìBƒƒð½ƒƒðBƒƒ„ †üBíð ß»ü ßºô "äðºlÉG þÝÉðlðAõð" ÿ q ½ƒxƒü vƒƒü q .òƒƒÈ rƒƒÜºk ‡»ƒƒÝƒƒ…ƒƒÉƒƒK ô ó ô ô o þü q»ðõø þÝÈlük »è ,»Ü»…üBíð þÝÉðlƒðAõƒð" ÿ»ƒìBƒð½ƒðBƒ„ ,ºôArƒÝƒ„BƒC óBü ,ß»üBì»ñG ô ºsAô qºk »OBÜºk "äðºlÉG AlOBÜ óBì»ø »è ô ÿ q»ðõø þÝÈ q õPÜrPw þPü r„Aôk" ÿºô»ðlñÈõg ½ƒG ,ÿ rƒÝƒýƒÔ ."JArÜ þÜ»ü½âõPÕâ »PÉGºk »ƒ…ƒüBƒíƒð ï»ƒC ô Yð»â þÝÈ q õÜ óAõÉð »è ,þƒÔ»ƒxƒè»ƒÔ ô Yð»â þÝÉGArÜ óAõÉð »è ,AkrýK þÝÈ ôBýK þPü r„Aôk" †ü»ì»G ,Alð»ì»O»G þÝÉGArÜ ,ó»ƒì»ƒO þƒÝƒÉƒPƒ„»ƒâ »ƒPƒÉƒƒGºk "JArƒƒÜ þýÝü týÔ þÝÉð»ì»O ô þÔ»xè»Ô þÝÉð»ì»O q»ø ,óBÜ»ƒðBƒOºqºlƒÉƒG »ƒÄ¼ rƒì ÿBƒýƒðôk "äƒðºlƒÉƒG þƒÝƒÉƒðlƒðAõƒð" ºô»ƒ…ƒƒüºrƒƒÉƒƒè ÿ»ƒƒìBƒƒð½ƒƒðBƒƒ„ ½ƒƒG rƒƒO þƒƒÜ»ƒƒüºsAô qºk .ºô»OBÜºk "JArÜ þPü r„Aôk" »G »Øºk ô ôk ï»C ,ºq ½xü vƒü q ï»ƒC þðlðBÙ¾õg »G ,óAõW þÜ»üºõƒÉƒ_qAõƒ_ þ¾ôõØ þÝÉðBìAo »G ô Q„ô rw þð»íük »è ,Ak»Ü»…üBíð þÝÉLPwºk »è ,òíƒÉƒø ßºô ,ºôBwBDíéýÔ þƒÜ»ƒü»ƒOrƒâ ÿBƒãƒÈ o ,»Ü»ìBð½ðB„ ô ôkq»ø ½ƒG ß»ƒüºsAô qºk ô ôkq»ƒƒø .ºô»ƒƒPƒƒÉƒƒPƒƒw»ƒƒGºk ºô»ƒƒÝƒƒÉƒƒK "JArÜ" ÿ»Pw»Wq»G »Ü ,†ü»Ü»Pw»W ô »Ü½ðB„ ÿ q»xì»è óBýÝÉÜ»ü ,ó»Üºk »ƒG q»ƒHƒìAq»ƒG ,q»ƒwô»ƒè óBƒü rƒO ÿ ô»ƒƒC ô ó ôBPwºô ÞÉñÈõ„ ÿºôAsAo þÝÉð»íük óBì»ø »è .QÈ qBGºk rÔ»G †ü ôõéÜôõéÜ ô »Ü»ð»íük ôBXðõâ þÜ»üBÙýw½ì AlOBÜ Ak»OBw ï»è »Ü ,»Üºq»PÜºqBÜ ô ôkq»ƒø ô Yð»â þGArÜ ;"JArÜ" ÿ»ƒPƒw»ƒWq»ƒG õÉð»è ô RBÜºk ôÂ»ÝÉO ,ó»Üºk rýK þGArÜ AlƒƒüBƒƒO»ƒƒøBƒƒO»ƒƒø ÿBƒƒøºo þƒƒÝƒƒÉƒƒð»ƒƒìºs »G †ýÝÉâ»w .RBÜºk óBü»Pƒw»ƒWq»ƒG ôõì»ø .RBÜºkAo Ak»ÜºrÔ»ƒG »ƒè Bƒùƒð»ƒO þðBüu ÿBülýWArO »è Q„qAs õâ »Ü»ð»íük »è ÞÉð»íük ,RBÜºk Ç¼ rì þƒü»ƒðçƒÉƒG ô ôAô»O þÝÉðApGAk ô ½ìBð þÜ»ƒüBƒýƒðôk »Øºk ô ôk ï»C .ºõÉéðAõÉè AlýüBùð»O þÝÉðBüu þƒÜ»ƒüºõƒÉƒ„ »ƒG ,Ak»ƒ…ƒüBƒƒì»ƒƒð ï»ƒƒè ô Alü rPÜ»ü ôBð»è »ñÈ ôBC ßºô ,½gô»PwAo .ó»Üºk ôAô»O ÿ rPÜ»ü ô ºô»ðºk»C äðºo »è ,»Øºk ô ôk ï»C þýâq ½OBìAqk þÝÉ¿Éø ,ºô»OBÜºk ½Ü Alý„»Gô ôk þÝÉƒ…ƒüBƒíƒð óBý…üBýW ô ºôºrPÜ»ü »G QÉPw»HðBüºk »G Ëõð»èq»w AlýüBO½Ü »è BO ,ºô»OBÜºk .ºô»PÉPw»HG ºô»ðBýÜ»ü

þü sBW»ì þÜ»ü»ñÈ ô ‡»ì»C ,ºô»OBÜºk ÞÉP„ ôõì»ø ,QÈ rñÈ uºkAo Býðôk ,»PÉÝÉG ô»ƒè ÿ sAô JArƒÜ ïÂ»ƒG ,»ƒüAk»ƒ¾õƒW »ƒè ½G ÿ ½g ÿºô»C ½G ,ºôBñÉø »ýülðºõü»K »ð»íük ï»C .RBÝƒG óBƒgq»ƒO òƒýƒwôõƒð »è pK ô tÉø»G ,»ýü rƒÍƒýƒ„ »ƒýƒýƒÝƒü rƒýƒè ºqBGô ôk rO þÝÈ qBW lƒð»ƒ_ ,»ƒü»ƒ¾ôõƒW »ì»è»G ÿ»¾ôõW AkBOºq»w »è ,ºô»PÉGºk »è ô ºô»PÉGºk ÿlÉø ,»üArÉg »Ü»ñü qAk Ak»ÜºôBC ÿ rO þÝÉìu õâ Á»â»è Al…ýüBO½Ü .ºô»PÉGºk ArÉg ô óBü u týâq»ø QÉÝÉG ºlð»ƒ_q»ƒø qBÜ »G AlýðBÜ»ñýwôõð »è ÿ ½g ÿBýÔArâõÉG »„ôºo q»w»è ô»C rOBü s ô ºôBƒñƒÉƒø»ƒð ÿBýðôk q»w»è ,Ç¼ rƒì þƒðBƒÜ»ƒýƒükõƒg ÿ»Ü»Ýü qBO »ðô ôkq»â ô Ç¼ rì ÿºôºôBð ÿ»ƒGq ¼ s ïÂ»ƒG ,ºôAôk ÿ ½ƒg ÿºôºôBƒð ,QÉÝÉG ÿ qAõG þðBÜºo½LxK ô râ»ñgºo óBüºuBìBC ô ºô»Oºô ôkrÜ ºqBGô ôk óBüºô»C

þÜ»ü»ìBð½ðB„ "JArÜ þPü rƒ„Aôk" þƒwBƒG ô »ƒ…ƒƒÉƒƒÜApƒƒXƒƒðq»ƒƒw þƒƒOq õƒƒÜ »ƒƒðAu ¼ o »ƒƒÜ ,RBƒƒÜºk ÞƒƒÈ q»ƒƒPƒƒÜºqBƒƒÜ Qü r„ q»w »è ÿ ½g þðBÜ»ýƒü qºôºkBƒü »ýýO»üBw»Ü ô»C BPxÉC .ºô ôkrÜ qBì½O ô ÁBw ½ðõPw»„ »OºôõP…ü»â þð»ì»O ô»ƒƒè ,ÿ ½ƒƒg »ƒƒè Ëõƒƒâ ,ºôõƒƒPƒƒ…ƒƒýƒƒðAk Alý¾Bw½ðô|þw þð»ì»O »è »Ü ,ÿ»ðBPü r„ óBì»ø »è .QÈ râºk ,ó ô ôkrÜ ÿ qBì½ƒO þÝÉPü r„ þðkrÜqBì½O þÝü q»g AlƒOBƒÜ ºlñÉø »Ü ,ÿ»¾Bw ô»G RºqBG»w ,»ýÈõð »…ýì»ø »ýýO»üBw»Ü ï»C .ºôõü o»LÉO »ýýð q»w ½G ºô»PÈ o»âºk AlýðBÜ»ýü qºôºkBü »è ß»üBülýWArO ,ÞÉO»GBG ,ÿlðºôBð þÝÉP„ »è »Ýü tð q ¼ s »Ü ,QwBC òülð»_ q»w»è ï»C .ºôAk þPwºk »è ô ºô»ü½g ÿkõg ,»üAô ºô»C ßºô q»ø )JArÜ( »ýýO»üBw»Ü QÈ ô»ýG ô ÿ vG ºô»ýüBO½Ü »è ,ºôAôk »è »Ü ÿ ôB_ »…ýì»ø ;BOºq»w ½G ºô»PÈ o»ãG

»Ü ,»ýýð »OBw»Ür_ ô»C Bùð»O óBüu BƒøºqAs»ƒø »ƒè õƒÝƒ¾»ƒG ,Qƒü uºk AlƒƒýƒƒÉƒƒO ô ôArƒƒƒÝƒƒƒðAô oºôBƒƒƒ_ þƒƒƒPƒƒƒƒgºô»ƒƒƒƒOBƒƒw Bøºô q»ø .ºôõOBø ÞÉK ôArÜ»ñðAô oºôB_ õÝ¾»G ,»ýýð )òì( ß»ü Bùð»O q»ø †ü)òì( »…ýì»ø Ç¼ rì ÿ»íÉC .ó q ¼ s qBãXÉC ô òü ôõG »Ü ,ÿ»ðBýýO»üBw»Ü ô»G òü½ìBð þðBÜ»Øºk »è .òƒýƒGºk »ƒÜ þƒ…ƒü»ƒðAô»ƒG ôºq»G ,òüAlÈõÜ »è òýðAsBð »íÉC ,AlPÉÝÉG ,òü ¼ oºk ß»üBOºq»w þüBO½Ü óBü ,þüBO½Ü »è ,AlÝÉñƒÈõƒ„ »ƒè ,»ƒüArƒÝƒ„BƒC ÿºô»ƒC þÜ»ü»ñÈ ô »ƒè ,AlƒðBƒìs »ƒè ,AlƒÝƒÉƒ„ôºo þýPÈ rÝð½Ü þÝÉg¼kô qBG »è ,Alü rÍýƒ„ þüBO½Ü ,þüBO½Ü ô BOºq»w .òüAlÜArPxG»C »è pK »OBw Al…ü»ðAõÉð ï»è ,BOºq»w ô ô ó ô»g ô Aõýø óBü ,óBÜ»ýülƒÉƒìõƒCBƒð ó ô»Üºkqºk AlÝÉðBÜô ô rOôB_ »è óBÜºs»c »è q»ø ô òÈk AlãðºlÉG þÝÈ rÉÕw½íO»C »è ô AlOBÜ ÞÈlð»ø »è ô òGºk q tG Al…ýýãðºlÉG

"äðºlÉG þÝÉðlðAõð" ô "JArÜ þPür„Aôk"

óBüu ½G þÔ»xè»Ô þÜ»üºô»ðlñÈõg

“

×ôôºq BðAk

»OBÜºk JArÜ þýO»üBw»Ü QÉÝÉƒG ô ×ôõƒw»ƒéƒü»ƒÔ þƒƒÝƒƒÉƒƒÜõƒƒHƒÉƒè ï»è ,ßõHƒÉƒè þƒÝƒÉƒÔôõƒw»ƒéƒü»ƒÔ »è ,åq»ì ô óBüu ,óôôkq»â Al…ü»ðAõƒÉƒð »è Bøºôq»ø ,AkqAsBC »è pK þÝÉðBÜôôrOôB_ AôBC ,AlýüºkôõwBC »è pK ô ïAqBC þÝÉOBw lð»_ QÉGºk þPü r„Aôk" »è QÉÝÉG »Ü ,ºô ôkrÜ ºô»C ½G þðBüu þðBÜ»Ý…ü rK »è ÞÈlð»ø ,Ak"JArÜ QÉÝÉG ßºô JArÜ .ºôBñÉø qBÜ »G ÿ ½g »ì»ƒè»ƒG »ƒè ÿ»ƒOºrƒÔBƒC ô»ƒC ,ºq»ƒwôõƒð þÜ»üAs ½ìBC ,RBÜºk þwBG Ak»Ü»ñƒü qAk òéGk »è ,AlýPÈ ôæ þð»ì»O »è »Ü ,ºôõG ÿ ½g þÜ»üBýðôk ºlð»_q»ø .ºô ôkrÜ Êè ÿ s»c ôõì»ø ßBñwrO þÜ»ýƒýƒÝƒü qBƒO ô ‡ºo »è ÞÉP„ ôõì»ø ô ºô»PÈ râºk ÞÉPƒ„ ô»C ïÂ»G ,QÉ„½KºkAk QÉÝÉG þðBùýW »ì»è»G »è Ç¼ rì »Ü ,ó»ƒø ‡»ƒðBƒOBƒw þÝÈ u ¼ o þÝ…ýO rƒÈ u»ƒè ,AlƒðBƒÜ»ƒñƒü qAk ô Bƒøºo þƒÜ»ƒýƒýƒãƒðºlƒÉƒG »ƒè ,Alƒƒ„½ƒƒg ,AlýÝýPðBì¼ o ÿ q ôõñxÉG þÜ»ýƒýƒñƒíƒÉƒø ,AlðBÜ»L¿„ þãðºk ô »ÜºôBC þíPü o Á»â»è ÿæ »è .QÉG Alýü»…ýì»ø þÜ»ü»¾ôõW »è ,ÿlð»í„½ø ô þñýGvýO ô Akô»ì QÉÝÉG ‡ºlñÉø ,»Ýƒü qBƒO ô òƒýƒHƒ„ºo ºlƒð»ƒ_

“

þƒƒðBƒƒÜ»ƒƒØºk ÿrG »è QÉÝÉG þ„ôõO ÿºô»C ,ó»ÝG óBíýñƒýƒHƒ„ºo ½G ºô»ññÈo»ãƒðBƒìºk »è ,óBì½ƒg ÿºôºôBƒð þðBÜ»¾ôõØ »ýüBƒPƒðBƒK ÿôôo»ƒƒGôôo Akkõƒƒƒg ô Bƒýƒðôk ô óBƒƒì½ƒƒg óBƒƒíƒƒýƒƒO»ƒƒüBƒƒÄ¼rƒƒì ºô»ð»Üºk

ôõì»ø QÈ ô»üºk ô óBÜ»ýü qºôºkBü »Oºõü pG AlðBÜ»ýü qºôºrýG »è ,AlðBÜ»„ôºo »è ÞÉP„ »è QÉÝÉG .ºô»PÉ¿ÉùG Alü½g ÿkõg »è ô þÝÉPwBC q»w»è ô Ak"JArÜ þPü r„Aôk" "RBƒÜ" »ƒƒG RºqBƒƒG»ƒƒw ÞƒƒÉƒƒØºk s q»ƒƒG »è »Ü ,ÞÉðBü u ÿºqBGqºk ;QÉwôõƒðºk óAõÉð »è ,AlýÜBðô ô o þƒÝƒÉƒðBƒÜô rƒOôBƒ_ ô»ƒC ô þƒüBƒO»ƒøBƒO»ƒø þƒƒÜ»ƒƒýƒƒýƒƒÝƒƒü qBƒƒO ô Þ…Éì óAõÉð »è »Ü ,þ…ü»ðBýü sAôBýW »è pK þÜ»üºkrÜ óAõÉð »è ,»üAk»Pw»W pK þÝÉOBw óAõÉð »è ô Al„½ø ô Qw»ø óAõÉð »è JArÜ .»üAlýxÝÉƒw þƒOºs s»ƒè lð»G Alü»Ü»Oq õÜ »ðBüu ô þÜBðô ô o þÝ…ýO ÿ q ôºkqAõ_ þ…ü»ýýÝü qBO ô»C ,ºôArƒÜ ºô»C þwBG ,»Ü»ìBð½ðB„ .»âq»ì ,ºôõOrâ ÿlÉø ÿlÉø ,òü rìºk »íÉC »Ü ,RBÜºk »G ,ºqAsBC óBü u ô òýGºk »_qBK »_qBK þƒÝƒÉƒðôõƒGôAô»ƒO ô ºô»ƒðAu õƒƒÜ ÿBƒƒãƒƒÈ o »G AlO»¾Aô o »è »…ýì»ø JArÜ .Alük»G»C ÊÜôAo»¾k ÿ tÉìBC »è AlÜ¼ oºôBð »è ô ÿ p_ þÜ»ƒýƒüºoôõƒO ô Á ôõƒØ þƒÝƒÈlƒð»ƒøºo ô óBü u AkºrÉè .»üAk»¾ôõW »è ,ºôBƒðBƒíƒÉƒG ôºq»ƒG ô ºô»ƒPƒÉƒGºk ßôõƒ`ƒG ô Rq õƒÜ ï»è Býðôk .RAô oºk þüBO½Ü þðBÜ»ãPxÈ ô »è pK þðBÜ»ìq»â »OBw óAõÉð »è Ak»Øºk »è ,AlðBÜºkqBw ºô ôkrì »Pw»W ô óBüu ô RBÜºk qºs õâ Alâq»ì ô óBü u óAõÉð ½G óBìrâBKAq»w ô rãP…â þÜ»ƒü»ƒñƒÈ ô þýO»üBw»Ü QÉÝÉG .RBÜºk »Pw»Wq»ƒG ô ×ôõw»éü»Ô þÝÉÜõHÉè »OBÜºk JArÜ Al…ü»ðAõÉð ï»è ,ßõHÉè þÝÉÔôõw»éü»Ô »ƒƒƒƒƒè ,åq»ƒƒƒƒƒì ô óBƒƒƒƒƒü u ,ó ô ôkq»ƒƒƒƒƒƒâ »è Bøºô q»ø ,AkqAsBC »è pK þÝÉðBÜô ô rOôB_ ,AlýüºkôõwBC »è pK ô ïAqBC þÝÉOBw lð»_ .QÉGºk AôBC þðBÜ»ãƒñƒü rƒâ »ƒð»ƒíƒük »ƒè ÞƒÉƒÜ»ƒü þGArÜ »Ü ,»üºô»C "JArÜ þPƒü rƒ„Aôk" »Pg»O »è þÝÉì»è»G ôBð»è ,ÁBw ½ðõýw þÝÉðu ÿ»Pw»W »è ÿ ½g AkôArÝPwô qk ßºô ‡»ƒÜºôBƒC ô ºô ôlƒƒðÂBƒƒC AlƒOô ô o »Ü»ì»è»G ‡½g þÝÉíPü o »G ,»Ýƒ…ƒÉƒG þìtð ô ºô»OBÜºk ÿ s q»G ,QƒÉƒðºuºkAo

,BƒwBƒDƒÜôõƒƒHƒƒÉƒƒè ÿ s q»ƒƒG þƒƒÝƒƒÉƒƒPƒƒwBƒC þƒÜBƒðô ô o þƒÝƒÉƒÝƒ…ƒýƒƒO ,ß»ƒƒüºlƒƒð»ƒƒg ô »ƒƒ„ô þƒƒüºkBƒƒƒìBƒƒƒC .QƒƒƒÈ ô»ƒƒƒÜºkqºk ô BPxÉC þðôõG ,óBíðBüu ,»„ô þüºkBìBCBð ÿºô»C ô òü»ø »Ü ÿºô»C ,óBìôõOBøAk ô»ƒƒC ô RBƒƒÜºk »ƒƒPƒƒw»ƒƒWq»ƒƒG òƒƒýƒƒGºk ,òƒƒü uºk AlƒƒƒýƒƒƒÉƒƒƒO þƒƒƒ…ƒƒƒü»ƒƒƒðô ôkq»ƒƒƒâ þÜ»ü»wBñÉK »ì»C QÈ rÜºk .QÉñÉÙ¾õgºk êÉü½ìBw" »Ü ,QÉG »ðBO»GBG ô»C þOq õÜ q»w»è ÿ qBÜ þðBü u þüAvÈ qk »G "QÉÝÉG .ó ô ôkrÜ Ak1958 þ¾Bw »è QÉÝÉG »ðôõíð ½G "JArƒƒÜ þƒƒPƒƒü rƒƒ„Aôk" ÿ»ƒƒìBƒƒð½ƒƒƒðBƒƒ„ ÿAôk ÞÉ¾Bw lð»_ »G ‡»ì»C ,QÉwôõðºk »Ü ,þðBÜºq ô»â »ýüºô»O»ðõÉð »ñOô»Üq»w þýðAô oºôB_ ïºk »ƒG" ÿ»ƒìBƒð½ƒðBƒ„ »ƒG QÉÝÉG .ôõGBñÉø þPwºk »ƒG "ºôº¼k½ƒâ ,ºô»PÈ vÈ oºkAk »ðBÜ¼ rýG ô»C rOBü s AkºrÉè ô äð»W þðBÜ»OBwºqBÜ »è Q„qAs õâ »Ü ï»è »Ü ,RBÜºk »ðBÄ¼ rì Bø»ð½ýéì ô»ƒC :ºôAk Qwºk »è óBýðBüu Ak»üºkôõùÉG ºo»„ ô z»Ü ÊG»G ,qAu»ø þýÝýè½OBÜ þÜ»üBýðôk QÉÝÉG .†ýÜ»üAkõg aýø ÊG»G ô »ðçÉG þðBÜ»ìBð½ƒðBƒ„ ºô»ƒðBƒìBƒXƒð»ƒCqºk ï»ƒè ,ºô»PÈ s ¼kºk ºsBO þÝÉìq ½Ô ,QÉwôõðºk ºôõ…K ô óB_ô óAõÉð »è ,ôAr¾BìAk þÝÉðBìs ÞÉãð»wqBK ô QÉñÉøºk qBÜ »G AlðBÜºvÈ qk Ak»Ô»xè»Ô ô óBÜ»ÜõHÉè ÿBýðôk óAõÉð »è þÝÉðBìs »è ‡»ýÈõð »ìq ½Ô ï»C .QÈ râºkAo ÿ ôAô»O »G þÜ»üºõÉ_qAõ_ ô ÿ rÍƒýƒ„ | .RBÜºk »Pw»Wq»G AkôArÜ ½G JBxc ÿºô»C ÿ rG »è QÉƒÝƒÉƒG þƒðBƒÜ»ƒØºk ,ó»ƒƒÝƒƒG óBƒƒíƒƒýƒƒñƒƒƒýƒƒƒHƒƒƒ„ºo þƒƒƒ„ôõƒƒƒO »è ,óBì½g ÿºôºôBð ½G ºô»ññÈ o»ãðBìºk ÿ ô ô o»Gô ô o Akkõg þðBÜ»¾ôõØ »ýüBPðBK .ºô»ð»Üºk óBíýO»üBÄ¼ rì ô Býðôk ô óBì½g »è ô ºlð»íO»HƒüBƒO þƒÝƒÉƒ„ôºo QƒÉƒÝƒÉƒG þÝÉðBìs »è ,ºôBwBDÜõHÉè þƒÜ»ƒü»ƒì»ƒâ ÞÈlð»ø ô óArâ qBW ÞÈlð»ø ,ÿ rÍý„ »è Þü tð qBW ÞÈlð»ø ô kq õxG»C qBW ½ƒG RBƒHƒðBƒìºk ,ºô»ƒðBƒì»ƒðAu ¼ o þƒðBƒƒü u .þÔ»xè»Ô þÜ»ü½âõPÕâ

2013/4/15 »íì»„ ôôk )357( ºqBìu

‡ºo þÝÉðBPwAk þð½O »wôõñG

QýK þ…Éì»¾½g

ÿtü s»Ì óBü»G Q„»ðAu ¼o þðBÜºôAkô ô o ÿºô»ðApÉâ þO»ØBO qBW Ë pG þðBÜºu ¼o þñOBø »è ô óBÜºrÉìvOBÜ »è ºô»ðkrÜrýG ,»ýýð þðAu ¼ o »è ÿ»ðAôAkô ô o ô»C ôõì»ø ô »ð½G ô rÉƒìu u ¼ o þÜ½ì»g Alü½g Á»â»è ,ó»Üºk óBíðAô oºôB_ AkôõOBøAk ô ºôBØ þðBXñÔ q»w»G s ½O ßºô »Ü ÞÉì»g .QÉñÉøºk ô QÈ u rKºk AlðBÜ»ìBØ»„ ô kq ½HýÜ ô ºqBø»G þéW ô óBÜ»HÉPÜ ºqBƒGô ôk ‡ºq ½ƒWô»ƒG ,ºôõƒOBƒø q»ƒG»ƒhƒÉƒƒG »ƒƒÜ Aô q»ƒƒø »ðBãð»P¾k »OBÜ ï»C ½G óBÜ»w»Ü ôõƒì»ƒø|.ºô»ƒPƒÈ o»ƒâºk ºrãG ºô»è½dÝè»C ½G ókrGBð»K »è ,ºô»Oºõüs ¼k óBýÜ»üºqB_ ô òü pÝP„ ô óB…ÉÜqBãýw ô AkqB„ ôBð»è óAo»â BO»ø ÿ sBW»ì ÿBýðk †ü qBW Ëlð»ø .rO þÝÉw»Ü Á»â»è ókrÜ»xØ †ƒü qBƒW ï»ƒÜ ô ßôõƒHƒxƒü»ƒÔ þƒðBƒÜ»ƒc¼pƒÉƒG »ƒXƒƒü»ƒƒK ô »è QÉG»ø ÿºsBO þÝÉO»üAôºo »Ü ÞÉHÉPÜ ,ºô»ðlñÈõhHÉPÜ »è QÉG þíük»Ø þÝÉO»üAôºo óBü ÿk»G»C þÝƒÉƒOBƒøq»ƒw»ƒG ...BPxÉC þðBÜ»OBøq»w»G

ÞÈsBx¾Bü»g þðBÜ»ýüqºôºrýG

“

ô»G q»ø| ,ókqôõH Éè þðBì¼o þƒwBƒG ÞƒüAlƒKBƒC ,ÿºq½ƒW .RBÜºk ÊK Qwºk ,ºôôkrÜ óAkk ÿºô»C ßºô ÞÉãðºk ï»C ,QÉñG AlÝÈôAkôôo »ƒG :ºô»ƒPƒÈpƒÉƒâºk »ƒðBƒƒPƒƒwo î…ýÝÈqBÜ q»ø ,»wrO»ì" òì ÿ»O»üAôºo ï»C QÉGkrÜ ½ƒO »ƒG ÞƒƒÉƒƒðBƒƒüs aƒƒýƒƒø þK QñÉ¾»ƒG .QƒÉƒð»ƒü»ƒâBƒð ôBð»è äðºlÉG »Ü ,ïºkºk ô îÉ…ÝGAo Alì»Ü»Ô»ð»Ø ËpG óBü ,îürƒãƒG »ƒãƒðºo ".îñýHG òÈõg †üqBW

þLw þÜ»üºo»Kæ ô QxÉL„ºo þÝÉðu »Ü ÞÉðu ,ºôõG óAõW ÊK »…ýì»ø ïó½xü q ½ì þð½O òì þÝÉðu .QÈ qBGºk þðBÜBãýð ô òýð»ÝÉK »è ó ôõG½g»G»ðBíPì QÉ_ºk Ræ½Ü½„ þãðºo »è þPxÉK »Ü ÞÉðu ,Bð »Ü QxÉL„ºo »è ,kq ½Ô½Ä þð½PðBC ÊC½éÜ »PÉGºk ÿ»Ü»¾Bñü u q ½C ºôBƒð ô ÿºq ô»â ÿ ½ÝðAs »è »ÝÉðu Býð»O ô »ðBÜ»ýüBÝü rì»C »PxÉL„ºo þOBýGºk»C ô »ü»ø ÿ ½g ÿ ôBð »G þÜ»ýýwq õÜ ó ½PxÉñü rK »Ü ,»PxÉL„ºo þÝÉðu Bùð»O óBxük .ºô»PÉ¾ºk »ðAq»ñÉøAk ÿºô»C q»G»è »ãðBGôBð»G þð½O| .ºôºkrG þƒ1993 þéÉG½ð þOÂ»g ô ºôAkô ô o »è pK ô »ãðºoôBãðºo ,ºô ôlñüs þðBÜ»ðBPwAk ÿAs»Ô »PxÉL„ºo »ýýO»üBw»Ü óBü ôõì»ø þðBÜ»ñÈ ô ô tÉø»G þâ½èBük óBü ô ôlñü s Ëõð»èq»w ô RAkºk óB…ýK óBÜ»ýƒüBƒÝƒü rƒì»ƒC .ºô»OBÜºk þPwºk Alƒ1970 »è ,ôB_ òü rPñý„ þðBì¼o »G qBW òýì»Ü»ü ºqBìu ÿ tü o »è »Ü ,krÜ NB_ ÿ»ðBHýPÜ ï»C AlýüAôk »G ô krÜ ÊK ,sBƒW ,Qƒ„»ƒø»ƒG ,Úƒ„»ƒÌ ,ókq ôõƒHƒÉƒè :»ƒüAlƒðBƒƒÜ»ƒƒÜ»ƒƒü þì»øq»G òülð»_ ô æ½w ,óBíü»èõw ÿ sAôBC ,Qxü ô»„½g ,»üºô»Pwºk»G þOÂ»wºk ÊÜ :ßºô ,»ü»ø óBüºq»ì»wô rü»w ÿ ôBð »Ü ,óÂAlñì ½G †ÉÜApXðq»w þì»øq»G òýüAôk| ókq ôõHÉè þHÉPÜ !óBÜ»¾¼ s »Ä¼ rì þHÉPÜ ,óBü ?qBì»Ý_»G óBü ,å»w»¾»OõƒO .ºôºôõG ôÃG BÝü rì»C ÿ qBì½ÝÜ¼ q»w þðBÝÉÜq»HÉÜ »è q»G »Ü ,þO»ü ôArÝKB_ RBÜºk ÊK Qwºk ºô»PwAoºôBð »è óBPwAk ,»üAk»ðBw»Ü ô»C þPxýè »è ÿ ôBð ÞÉ¾Bw ôõì»ø »Ü ,þüBÝü rì»C þãðBGôBð»G ÿ q»wôõð| ÞüAlKBC óBW :QÉ¾ºk ºô»ýýð½O ÿºqBG »è ,ºôõOrâ»ðqºô ÿ»OÂ»g ô»C BPxÉC BO ïÂ»G ,ºôArÜ lülðBÜ êÉG½ð þñOrâqºô ½G »Ü ï»C q»ø ô ºôõP…ü»â þÉK ºôºrÉñÜBÔ ïBýéü ô »è †ü ô»C »Ü ,»ü»ø ÿ rü»w þÝÉOºkBÌ ó ½xü q ½ì þð½O" q»ñÈõg ÿºô»C ÊG ,RBÜºk ÊK Qwºk ºô»PwAoºôBð »è óBPwAk þð½O .ºô ôkrÜ »ðBØBO ÿ|ô»C »ýülð»íO»HüBO ".ºô»PÈ pÉâºk »Ü»ðBPwAk ,QÉG»ø óBÜ»ýýO»üBw»Ü ô RBøq»w»G »è þÜ»ýü qBýðAs aýø ßºô ÞÉãðºk .RBÜºk ÊK Qwºk ,ºô ôkrÜ þwBG ÞüAlKBC ,ÿºq ½W ô»G q»ø| ,ókq ôõHÉè þðBì¼o ï»C QÉGkrÜ î…ýÝÈ qBÜ q»ø ,»wrO»ì" :ºô»PÈ pÉâºk »ðBPwo ï»C ,QÉñG AlÝÈ ôAkô ô o »G óAkk ÿºô»C ô îÉ…ÝGAo Alì»Ü»Ô»ð»Ø ôBð»è äðºlÉG »Ü ,ïºkºk þK QñÉ¾»G .QÉð»ü»âBð ½O »G ÞÉðBüs aýø òì ÿ»O»üAôºo ".îñýHG òÈõg †ü qBW Ë pG óBü ,îü rãG »ãðºo ?RBÜºk »xØ AlÉÜ Á»â»è »Ýü q»g ô »ýÉÜ »w»Ü ï»C ,»ýÉÜ þñÈõg »ñÈõg ï»C ,òýðAsBð BP…Éø »íÉC BýñýWrýÄ þO»èBü»C »è ,17 ÿºk»w þüBO½Ü ,BÝü rì»C ÿ ô ô vÉì »è ß»üºq ôºk »G »O»HüBO| ,ókq ôõHÉè þðBPwAk ïÂ»G ,ó»éü½Ü þìq»Ô »G óBÜ»PxÉL„ºo lð»_q»ø .»üAlýO»üçÈõÜ þg¼k rÈ u»è BP…Éø »Ü ,lð»éü rì ô ,þLw b ô ‡ºo b óBÜ»ðu .òìºkq»w þÜBñwrO ÿAs»Ô ô j¼kô qBG ÿ»éü½Ü †ýðBÜ»PxÉLýLw RBÜôBø ÊG þÝÉðBùýW Bøºô »è ô AlÜ»üAô»øõ„»Ü Bøºô»è .óAlðBÜºôBýK ÿ qBýPhýC ô Á ¼ rPð½Ü rÈ u»è óBü ôõì»ø ÿ qºô»Pg»G »Ü ,òðBÜºkrÜq»w »ì»C ôõÝ¾»G ,»ýýð óBü½g Qwºk »G óBýwôõðºqB_ óBÜ»w»Ü ,Alì»øq»G »G ô ÞÉãðºk »G »O»HüBO IÉPÜ þÝÉ„»G q»ø .ó»Üºk ÿ qBük óBÜ»ýýO»üBw»Ü þ„ºo þPg»G óBü .QÉÝ„ºk òÈõ„ ô RBÜ ÿºõÉ_qAõ_ ô ß»ýýO»üBw»Ü »Ü ,ÿlð»¾½ø -þüBýðBPü rG þPxÉLýLw þÝÉw»Ü ;»Ü¼ qBÄ JõÜBü ,óBì¼o þýÜºq»w þýO»üBw»Ü »Ü ,»ðBGºrùýì ïÂ»G lð»ì»¾ôºk ,RBÝG q»â½xì ÿ ½g ½G ºq ô»â þÝÉñÈõ„ ô ÿ ôºs Ak»üAs»Ô ô»è þO»ü õýðAõO »è ïBÜq»ø .RAkºk óBð qAu»ø þÝ¾»g †ýÝÈ qBìu ô »ü»éü½Ü ô õýO»ø þw»Ü òülð»_ þýP„q»K q»w »ýüu râqBìºk þýðBGq õØ ÿ ½g ,BÝÉHü o »OAô ,JõÜBü þðu .»ü»ø óBýO»HüBO þÝÈkqºk ô Yðºo óBÜ»ýýO»üBw»Ü »ÝÉ`Ü ,þO»ý…ü q»ÜºqBÜ RBÜôBø »Ü ,BÝÉHü o þÈ oôBø .ºôõOBù¾»ø ÿ»Ü»OÂô »è o½KBK »G ô ºôõG óBÜ»ýýñýüBC Bøºô q»ø ,ºôõOBù¾»ø ï»C ô ó ô ôkrì ºô»ýý„½g»ð ÿ ½ø »G ÿ»Üºlðõâ þðAõP…ýðAk ôõì»ø Alü½g þOBÜ »è Þ„½Ü ï»C »Ü ,RBÜºk ÊK Qwºk ºõÈ ô»è »Ü»ðBPwAk .»ü»ø óBýýc¼o þÝÉðAu »üºõÉ„ ô»G »Ýük þðBÜ»w»Ü ô »ýýð Á ôõHØ ÿ»ýýO»üçü½Ü ï»C ß¼ qBÄ .»éü½Ü þÝÉ`Ü =yðAq ½éýÔ ;QÈk ½G ÿºsBO þÝÉðAõýì »üAq s»ì ô ÿ»Ü»`Ü »Ü ,ºô»PÈ oBKºk þÉè yðAq ½éýÔ þÝüAk ÞÉOBÜ ïÂ»G ,»ü»ø óBÜ»Ä¼ rì þýðBxÜ»ü »G ÿ oºôBG ô »ðAu ¼o þðBüu þüBO½Ü BO óBì¼o rPýC .RBGºk q»w»G óBüu Ëô»è yðAq ½éýÔ ô RBÜºk ºqBÜ ï»C ;QÈ rãGAo óBÜºô»„ ô u ¼o ,QÈ qBGºk óAqBG ô rÔ»G .»ðBÜºsAôBýW »ýýO»üBw»Ü þðBÜ»ðô»g Bøºô q»ø ô ô ôkrGAo Ëô»è ô qBGô ô o q»w »PÉ_ºk qBGô qBW »Ü ,óBÜBð½wrÉK »è »ÝÉÜ»ü ¼ qBw .òGºk rýK óBÜ»w»Ü ô ó o»KºlÉO þÙ„BÌ ,òÙ„BÌ óBü»Gq ¼ s ‡»ðBì¼o ï»C þðBÜ»ðu .RBÜºk »xØ ,ºô ôkrì »Ü ,AlýÜôBG þc¼o Á»â»è Êè óBýí¾ô s .òðBýðBÜ»¾Bì»ñG óBü óBÜ»¾Alñì þÙ„BÌ ô ó»Üºk R»ðBü»g óBÜºôBýK ÿ»Gq ¼ s ßºô »Ü ÞÈ ôBýK .òü râºk AlðBÜ»Ýü qBO ºq ô ôu »è ô QÈ rÜºk !ïskºk q»ñÈõg òì þãð»øBC þOBÜ »è ó ½xü q ½ì þð½O .Ar„¼ rÔ óBùýW »è Alð½ýéì òülð»_ ÿ uArýO »è ,ókq ôõHÉè þHÉPÜ :krÜ zBG þðAõW þÝÉP„ AlýðBÜ»ñOô»ÝÉKôB_ »è ÞÉÜ»ü »è ,Alü»Ü»HÉPÜ ÿºô»ðkrÜôÃG .ºõülðBü»ð rP…ÉK »Ü ,ºô»Ü»üAs»Ô »ì»hðBüºk pK õPÜ ô ï»Üºk Êè óBýí¾ô s !ïskºk óBÜºq»ñÈõg òì" ".óAlí¾»â»è þüBO½Ü BO óBý…ýÝÈ qBìu ,òPw»Gºk IÉPÜ ô òwrOºk óBýÝÈlð»ø .óBÜ»OBÜ ô òÈõ„ ôõì»ø ÿ rýÔBxì »G ó»Üºk q»ñÈõg ô ò_ºk ô òÈk ïAôºkq»G óBÜ»ýýO»üBw»Ü QÉðAõOºk óBÜ»OBÜ ôõì»ø »è rP„BG ,ô ô s þðBýýðBü»G ,ºqBÜpK ô QÉwôõðºk BP…Éø ó ½xü q ½ì þð½O ‡»íÉC »OAô»Ü ,krÜ þwBG ÿ ½g »Ü »üºõÉ„ ô»G ô,ÿkq õÜ »G ºôArÜ ÿ”sBW“ þðBì¼ q þð½O .QÉwôõñG #!òü ôAq sk

ÿ»Ü»ñÈ ô ôºô»PƒÈ pƒÝƒG ÞƒÉƒOq ½ƒKBƒw»ƒK qBWq ¼ s .RBÝHÉK ÿ q»Ô»w BO QÈ o½ãG þOq ½KBƒw»ƒK »ƒw»ƒÜ ô»ƒC ºôõƒOô»ƒÝƒÈ q þÝÉGºq»Ì »Ü ,ºôõOô»ÝPwºk þÝÉw»Ü ,ôBð õPÉGôõG »ýü rwBð þÝ¾»g ÿ»Íý„ ïÂ»G .QÉGôõG sAôBýW þ„ºô»O»ð õð»ì»O þwBðõ„ q»â»C ,»ÝƒÈõƒð »ƒOq ½ƒKBƒw»ƒK ïÂ»G ,QÉG ÿ o½â ºôºqºk »è ÿ»Üºrã¾»ø ‡»ì»C .ºôõG ÿ ½g q»ø »ƒw»ƒÜ ô»ƒC .AkAõxýK Á»â»è »ü»ø þ¾õØ þÜ»ýüsAôBýW ÿ»ƒðBƒðkrƒÜ»ƒ¾Aô»ƒc ï»ƒƒC òƒƒì ÿæ »è »ãW ,»ýýð þÝÈ ôBwBK aýøq»ñƒÈõƒg »ð »Ýðõ_ .QÈ rÜºk q»ñÈõg »è ÞÉ¿ÉÔ ô»G uk »ð ,»üAõxýK ÿBýðk »G q»w »ÜºqBÜ »è kBüs »G ÞÉw»Ü »Ü »üAõxýK ÿ»üBýðk »è óBíPw»G»ì ºqBük( ÿ vG ºô»ÝÉwBðõ„ þƒÝƒì»ƒ_ »ƒG )ÞƒÉƒwBƒðõƒ„ »ƒƒè kBƒƒü s( »ƒè kBƒü s( »ƒG »ƒýƒýƒð ºô»ƒC ,þƒüAõƒxƒýƒK q»ø AõxýK ÿæ õÝ¾»G ,ÿ vG )ºô»ÝÈ ôBð ,ôArƒƒƒÝƒƒƒPƒƒƒwô qk þƒƒƒÝƒƒƒƒÉƒƒƒƒwBƒƒƒƒðõƒƒƒƒ„ »è ºsAôBýW ô ½g»Gq»w þÜ»ýýO»üBw»Ü »ƒè b ,ºõƒÉƒ„ »ƒè b :AõƒxƒƒýƒƒK ÿkõƒƒg .)Alý…ýñýwõð ÿ sAõÉ„ »è b ô oºôBGô rýG )òOõO þðAô»wBƒK( þƒðBƒì¼ q »ƒü½ƒGq»ƒø ÿBýðk »è »ü½g»Gq»w ô sAôBýW þÝÈ qBÜ þÝÉðBì¼ q ÿºõÉ„ôBø rOBü s ôAõƒxƒýƒK ÿ pƒÉƒâqºô( ÿ ôBƒƒð»ƒƒG ºkAk»ƒƒc sAô»ƒƒÔ )2008( ÁBƒw óBƒì»ƒø »ƒÜ ,)òƒƒýƒƒCBƒƒg óBÜºôBð sAô»Ô ÿæ þ_q»â»C .ºôArÝKB_ .ó o½âBð »Ü»ýýÜºq»ƒw »ƒýƒýƒO»ƒüBƒw»ƒÜ z½èqBÜ þðBÜ»wõGBÜ( þÜ¼ rý_ kõgBü þƒíƒwæ»ƒG ó»ƒw»ƒƒc ÿ)yƒƒýƒƒPƒƒñƒƒü½ƒƒÔ îƒýƒè»ƒw .þƒØArƒÉƒÌ þƒƒwôõƒƒñƒƒÜ¼ rƒƒýƒƒ_ ,þðAôºqB„ ÿ qAs õâqBÜ þñü»xdèôlG»Ì óBƒÜºô»ƒñƒýƒØ»ƒO ‡BƒK ½ƒgq»ƒƒw»ƒƒè »ƒƒÜ õƒÝƒ¾»ƒG BƒO Akºk Þƒxƒâ óBƒÜ»ƒìBƒØ»ƒƒ„ ºô»Ù¾»C »G µÿ o»K þÜ»ü»Xð»K ,ÞÉðAktW »ƒOBƒƒâºk ÿºô»ƒƒC ÿAôk ,ºô»ƒƒPƒƒÈ s ¼lƒƒG ÿ ô ôkrGAq ôõì»ø QÈ ô»üºk ,Alð»ƒ¾½ƒø »ü½Gq»ø .RBÝG ‡½ìAq»Ô †ýØArÉÌ õü½g ½G ó õÔ»è»O ÞÉOBÜ .QÈ o½âºk ÿ ½g ÿ ôBð BO ,Bxðºq»Ô »è RBÜºk ÿ»Ü»¾Bg ÿ oõÜ þðB…ÉÜ þÝü q»g ô»C ,QÉ¿HÉK þÝÈ ôBð Ak»ìBƒðu ¼ q »ƒè ô»ƒ…ƒýƒ„»ƒc ÿºq»ƒãƒW z½èqBÜ q»w»è ºô»O¼lñÈõg þÝÈ qBOô ÿ qBýñ…ÉK ÿlýC ,zõñðBì¼ q þxPñü½Ô ºôBð ô»C îýè»w .RBÜºk ½G ÿºôBð ô»C .RBÜºk ‡½ìAq»Ô ô ôkrGAq µQÈ râºl¾»ø ÞÈ ô»„ ôõì»ø Alðô»g »è îýè»w ïÂ»G ôºq»G yPñü½Ô z½èqBÜ BO QÉGºk Alü»K ÿ ½ƒg ïBƒXƒð»ƒCq»ƒw õƒƒOBƒƒGºk þƒƒPƒÉƒ„ .QÈ u õÜºk lìBc ,AkkAk»c sAô»Ô ÿ»ðBì¼ q ô»è AlðApÉâqºô þOBÜ»è ,pÉâqºô þíýƒè»ƒw þƒüBƒO½ƒÜ þƒñƒü o½ƒâ »ƒG QƒÉƒPƒwºlƒ¾»ƒƒø ÿ q»Ü½K þOÂ»g »Ü ,ÿ týéãñýC þÝÉðBì¼ q ºô»ÝÈ qBHðAôBO »ƒè »ƒì»ƒC ÿlƒýƒC .»ƒü»ƒø þƒPƒwºk»ƒG ß»ƒýƒýƒðBƒƒGq õƒƒØ »ƒƒOBƒƒÝƒƒüºk ÿ ô ô oô ôk µQwq»Lè»ø þðAqAlOÂ»wºk BO ,òýwõð µÿ q»â»ìBðu ¼ q ÿlðºôBð ôBð q»HðAq»G»è ,QÉGºkqB_Bð ÿ qBÝÉG ôBO»è ÿ ôBƒð qAõƒ_ »ƒG ,Alƒƒì»ƒƒÜ þƒƒÜ»ƒƒüºqBƒK .RBÝG óApÉâqºô ÿ qBÜ ºôºôAq sAõg ÿ»Ü»ðBì¼ q BüBC :»üºô»C »ÜºqBýwrK ï»ƒƒƒƒC ÿºôºqºk»ƒƒƒƒè ,qk»ƒƒƒƒG þƒƒƒƒƒè»ƒƒƒƒƒÌ ÿBýðk ½G q»ñƒÈõƒg ÿ»ƒðBƒðkrƒÜ»ƒ¾Aô»ƒc ÿAôpG»G ?ôõGºk qºqºs þ„ôõO ,AõxýK q»â»C( q»ñÈõg »ƒÝƒðõƒ_ .rƒÉƒg»ƒð òƒì ô»C ÊG )QÉG»ð ‡AõxýK ÿBýðk ÿAsºqB„ ½g»Gq»w þÝÈ qBÜ ßºô ,»ðBðkrÜºuBìBC Á»â»è ó ½_q»ø .ºô»PÉñÈõgºk »Ü»ðBì¼ q Al…ükAk»c sAô»Ô ÿ»ðAõW »ðBì¼ q ô»C .RBÜºk Aô q»ø ÞìBìºk ,Ak»ðAqBÜ ï»è òì ÿAôpG»G ÞìBìºk óBÜ»ðAô»¾BK ô»ü»ø þüºkBìBƒC ïÂ»G .ºô»ðqB…G óBü½g BƒO òƒ„½ƒKºk #.ôõG»ð sBxÝìBìºk AõxýK

þGºq»Ì »G AõxýK ÿ)òƒOõƒO þƒðBƒÜôk( ô»ÜºrÍý„ þðB…ýðôBð Alü rÈ u»è ôºôArðAk »Ü .ºôArwõð ÿ týéãñýC »G AõxýK ÿ ôBð »ðBƒìõƒâ ô»ƒC q ¼ s þƒÜ»ƒüºkAoBƒO »ƒì»ƒC ,»Ü»ðBì¼ q þðB…ýðôBð »Ü ,QƒÉƒ¿ƒÉƒøBƒð .»ü»ø ºôAõxýK »G ÿlðºõü»K ÞÈ q ½W»G ÿ rü»w q»ñÈõg q»â»C ºô»C ÿAôk Aô»C ,RBÝG »Ü»HÉPÜ ÿºô»P…K þâq»G þðB…ýðôBð :ºôArwõð Êè ÿ»ì»C QÉñýGºk ÿ)òOõO þðBÜôk( þðAõük »è ,»Ü»ðBì¼ q »G Á»ÝÉO ÞÉðBüu »Ü ,ºôArýâqºô ºôAõxýK ïÂ»G ,QÉGºk sAôBýW þO»üBw»Ü Êƒw )...òOõO þðAô»wBK( rPðô ô q ,Akºô»P…K þâq»G»è òýñýGºk ½G ,»ü»ø q»ñÈõg ÿ»ðkrÜ»¾Aô»c ô»ƒC ô»üAk»Ü»ðBì¼ q ÿºôºqºk»è »Ü ÞÉè»ãP„ þ_»Ü .ºô»O¼lñÈõhü»ð q»ñÈõg BP…Éø þðAô»wBK( ïÂ»G... :ºôArwõð AkºpÈk ô»è ô»ƒC ôõƒì»ƒø ÿºô»ƒC ßºô ...)òƒƒOõƒƒO ½G õðAlÉK óBìºuBìBC rP…ÉK ÿ»ðBƒPƒ„ ÿBýðk ôºq»G ó q»ñÈõg þðkrÜ»ƒ¾Aô»ƒc QÉGôõG ÞÉ¿ÉÔ ..QÉGôõG ß»ýü qBü ,AõxýK ïÂ»G... :ºôArwõð »Ýðõ_ ,q»ñÈõg »è ºô»è zBG ÿlýC ...)òOõO þðAô»wBK( ÿ sAôBýW ÞÈ q ½W»G ºqBÜ ï»C »Ü RBÜºk .AkAõxýK ÿBýðk Á»â»è »ü»ø ,QÉG»ø Ak»ƒðBƒì¼ q ï»ƒè ÞƒÉƒPƒÔrƒâ AõxýK þg¼k ºôAlýƒ¾ô»ƒø »ƒÜ »ƒüºô»ƒC ½âBìAqBw ßºô ßºô»ð .RBÝG»Pw»Wq»G .RBÝGqBÜ Ak»Ü»g¼k ôBð»è þÜ½GBO kõgBü þO»üBw»Ü ½G j¼k Êw ºôõOBƒø qk»ƒG Á»â»è BO ,RBÜºk Qwô qk þìBw Öwõü AkAõxýK þðBÜºôArñÉÙ¾õg »ýýO»üBw»ƒÜ »üºô»C »ÜºqBýwrK ïÂ»G .QÉñÉXðõãðBýG ½g õñü o½â ôBð ôõƒì»ƒø »ƒWq»ƒì BƒüBƒC ÿkõg þñü o½â ÿ ½ø »PÉHG ,ÞÉðAkqB„»c ,ß»ýü qBÝÝìBìºk ôõì»ø BüBC ?óBxñýC ?»ýüAõxýK þÝÉg¼k ó ½_ ,ºô ôkrÜ óBíƒwBƒG rƒPƒ…ƒÉƒK õPÉGºk ó ôõH„»GAk þ„ôõO AõxýK ÿkõg õPÉñÉÙ¾õgºk þíøºô þO»üBw»Ü òülð»_ òülð»_ ÿ rã¾»ø »PÉGºk AõxýK ó ½ƒ_ ïÂ»G .ß»ü»G uk ô sAôBýƒW þƒwBƒðõƒ„ Akqk»G þè»ƒÌ ÿ»ƒÜ»ƒðBƒì¼ q »ƒè ÿºô»ƒC õƒƒÝƒƒ¾»ƒƒG .»ƒƒýƒƒýƒƒð »ƒƒƒì»ƒƒƒC ,RAkºkô ô q ô»C q»G»è ,»ü»ø óBƒíƒÜ»ƒýƒýƒO»ƒüBƒw»ƒÜ qBW Êw ,ÿ uºk AlüBƒýƒO ÿ»ƒg¼kô qBƒG »è ô»C BOAô .QÈ o½âºk ÿ ½g þwBðõ„ QÈ ô»üºk ,ºô»ü»ÜºôBð þñü o½â ÿBãÈ q »Ü .ºô»PÈ rwBð»ð ôºô»PÈ qBƒ…ƒG ÿ ½ƒg þè»Ì þ_q»â»C .ºô ôkrÜ»ð ÿ»ì»C AõxýK ,ó»ì»O »è ÿ qBÝðAo½â ,ºôAlý¾ô»ø qk»G Ak...õðBÜ»ýýO»üBw»ƒÜ þƒOô»ƒÜõƒxƒ¾»ƒø þðBÜ»ýƒýƒO»ƒüBƒw»ƒÜ Á»ƒâ»ƒè BƒO ,RBƒÝƒG ÿAô pG»G ïÂ»G .QÉñÉXðõãðBýG AkAõxýK ï»C ½G ,»ýýð ÿ tÉø»G þÝÈ ôBwBƒK òƒì .óBÜ»ýýO»üBw»Ü ÿ»ýü q»øô»W »ðAo½â ÿ ½ø»G »Ü ÞÉðAo½â q»ø »ýýð Zq»ì kõgBü ºô»ýýðô qºk ÿ qBG ôBã¾»ì½Ü þg¼kô qBG ßºô ÿlýC ,QÉG AlÜ»ýýO»üBw»Ü q»w»G »ðõíð ½G .òýñýHýG þüAõxýK þÝÉƒg¼k ½G QÈ o½ãG ,qAlðBíýC þÜ»ýýO»üBƒw»ƒÜ óBüu þðBÜ»ýý„½g ÿAôk»G »Ü ÞÉw»Ü ÞÉOBÜ ,N»_ »PÉHG kõƒgBƒü QƒÈ ô»ƒÝƒG ôAq sAõƒƒƒg ÿ ôBƒƒƒð †ƒƒƒýƒƒƒÝƒƒƒÈ q»ƒƒƒwõƒƒƒð þg¼k þðlðBƒÙƒ¾õƒg ,QƒÉƒñƒÉƒøºkqBƒÜ»ƒG .»ýýð þüAõxýK ,AlxÌ»G þüAôºpðBìq»Ô þìºkq»w»è ½G òP„¼ q õãð»W þwrO »è ,z»Ü q ¼ s õÐBwBü þÝÉOqBK þìAlð»C ,ÿ sBƒGq»ƒw ôBð þg¼k ï»C þ„ôõO ,qBÝPx¾»øq»G †ü ô»C ,ó ôõG »üºô»ðkqB„½g õñü o½â þÝÉw»Ü þwBðõ„ þñOrã¾»ø ÿBãÈ q»è »ƒð ,ºôõƒG ÿ ½ƒg ÿ ôBƒð»ƒð »ƒÜ ,ºôºrƒO »Ü ,AlðBÜºkºô»ð »è R»ðBð»O .ÿ»Ü»ð»ì»O z»Ü q ¼ s ,ôõG»ø Rq ½KBw»K þPÔrƒâ »G ºõÈ ô»è BO krÜºk ÿBýÜq õO ÿ q»Ô»w ôõGºkqB_Bð ,RAôpG AôBCu ¼ q ôºq»G jB_BØ

k»íì»dì BO»Ì

“

,ÞÈôBýK ÿkBü ôõG»ø ÿq»HÉw 72 »Ü 5-4

þƒüAôºpƒðBƒìq»ƒÔ þƒƒìºkq»ƒƒw»ƒƒƒè þwrO »è ,z»Ü q¼s ,AlƒƒxƒƒÌ»ƒƒG þìAlð»C ,ÿsBGq»w ½G òP„¼q µäð»W ,qBÝPx¾»øq»G µÓBwBü þÝÉƒƒOqBƒƒK µòüo½â ôBð þg¼k ï»ƒC þƒƒ„ôõƒƒO †üô»ƒC ,óôõƒG »ƒüºô»ƒƒðkqBƒƒ„½ƒƒg þwBðõ„ þñOrƒãƒ¾»ƒø ÿBƒãƒƒÈq»ƒƒè ÿ½g ÿôBð»ð »Ü ,ºôºrO þÝÉw»Ü ÿ»Ü»ð»ì»O »ð ,ºôõG .QÉPwºl¾»ø »ðAqºkõü rÔ þƒðBƒƒ…ƒƒýƒƒðôBƒƒð ,ºuBƒƒìBƒƒC ï»ƒƒÜ»ƒƒü ,òýÉ¿G q»â»C QÉG»ðrü»w .»ü»Ü»ðBì¼ q ÿ)òOõO þðBÜôk( ÿºlýw»Ø þãðBGôBð Á»ƒƒâ»ƒƒè »ƒƒÜ ,»ƒƒÜ»ƒƒüºkAo»ƒƒƒGAõƒƒƒxƒƒýƒƒK ÿ»Ü»ðBì¼ q þðB…ýðôBð ÿºô»ðlƒñƒÈõƒg q»ñÈõg ,)òOõO þðAô»wBK( Akqk»G þè»Ì þÉ¿G »Ü ,QÉGºk »ðBìõâ ô»C þ„ôõƒO þðBÜôk( ôºqBÜ ï»C óAõÉð»è ß»ýülðºõü»K »ì»C q»â»C ?QÉG»ø AkAõxýK ÿ)òOõO ÿ»ñÈ ô þðôõG ïÂ»G ,QÉG ï»Ü þÝÉðBìõâ ô»C rÈ u»è ,q»w»G »ÙƒK»ƒ„ þƒÝƒÈ ôBƒýƒK ÿºô»…ÉK þâq»G ÿºqBG»Ø »G ôAk»ñýwõð ºô»PÉñÉìBð ÞÉðBìõâ aýø ÿlýC ,»Ü»HÉPÜ ôºq»G q»ñÈõg ÿ»ðkrÜ»¾Aô»c ô»ƒC ½ƒG ºôBýK ô»C ÿ»ñÈ ô »Ýðõ_ ,AõxýK ÿBýðk q ¼ s ôBÝÔBÜ ßºô †ýì»C ô»ƒüAõƒxƒýƒK ºlƒðºô»ƒC óBƒýƒðBƒƒÜ»ƒƒñƒƒÈ ô ,rƒƒPƒƒýƒƒw»ƒƒÜ »ƒÜ ,ºôõƒƒOrƒƒâqºô þƒƒülƒƒð»ƒƒíƒƒO»ƒƒHƒƒüBƒƒO ºõƒƒƒƒƒƒÉƒƒƒƒƒƒ„ »ƒƒƒƒƒƒè ÊƒƒƒƒƒƒW»ƒƒƒƒƒƒHƒƒƒƒPƒƒƒƒwºk | .ºô»ñÈ rwBðºk Al…ýðBÜ»ýü rÉOBÝü qBÜ ß»ü ,ºô»ñü»Üºk »Ü»HÉPÜ ÞÉOBƒÜ þ„»G þƒðkrƒÝƒÉƒLƒPƒwºk †ƒÉƒK ºo»ƒKæ ÿ rÍý„ »è pÈk qAõ_ ,»Ü»ðBì¼ q þì»Ü»ü

»è ,þØArÉÌ þwõñðBì¼ q ÿ qk»G þè»Ì QÈ ô»üºk ,Ak)òOõO þðAô»wBK( þðBì¼ q ÿºô»G ,QÉñýHG »ýüAõxýK As»Ô ô»è kõw ½G RBÜºk ºkBìBC q»ñÈõg Qgºõ…ƒÉƒK þKB_ q»w»è òì þðkrÜ»xØ .ÿ»ÜºqBÜ Ak2008 »è »Ü ,»ü»ðBì¼ q ô»C þì»Ü»ƒü .ºô»OºôArÜôÃG õðõìs»C »è zBG òì AkºrÉè ºqBük ,ï»ÜBð qk»G þè»Ì þýwõñðBì¼ q ÿBðAõO .ºô»O¼lñÈõg îýðBì¼ q ºk »è kBü s »ƒÜ ,ºôAõxýK »G lðºõü»K »è QÈ ô»ìºk õÝ¾»G »wõñðBì¼ q ô»C ,ï»ÝG »ýü qBü ô»è zBG ô»è zBG .RBÝüºk Akq»ƒñƒÈõƒg Á»ƒâ»ƒè qk»G þè»Ì Ak»ðBì¼ q ï»è ,ï»ÝG »ü»ì»â AkAõxýK þðBƒùƒýƒW ô»ƒðBƒxƒÔ»ƒC Á»ƒâ»ƒè .RBÝüºk ,QÉG AõxýK ÿ qAkBâBC ÞÉw»Ü ½G þè»Ì ÿ»Ü»ðBì¼ q ÿºô»…ÉK þâq»G»è q»ø »Ü ,AõxýK ½G »ü»ø ºuBìBC ô ôk ,Akqk»G ½ƒgô»ƒPƒwAoBƒð QƒÈ ô»ƒüºk zõƒñƒðBƒì¼ q »ðBùýW ô»Ü»ðBì¼ q óAõÉð»è ß»ýülðºõü»K .RBÝG Qwô qk AkAõxýƒK ÿ»ƒÜºrƒü»ƒw ,q»ñÈõg þðB…ÉÜApXðq»w ½G kõƒgBƒü þÝÈ qBÜ»G ºô»Ü»HÉPÜ þâq»G»è qk»G þè»Ì

2013/4/15 »íì»„ ôôk )357( ºqBìu

q»w»è þü q»ãü qBÜ ô ó½Ü þðBð½ü ÿBìAqk óBÜ»ðrük½ì »ã¾»ì½Ü ÿ»Ü»OÂô þðAqAk»íO»wBýw ÿ»PwAoBC »G »Ü º-yýðBÄ½Pwq»C ºô ôkrÜ »è ÿ»ñgºo ÿlýì½Ü ÿ»ìBð½ðB„ þðBÜ»ìBð½ðB„ ,ºôõOrâ óBÜ»ýýwBýw tÉìBC»P¾Bâ þÝÉðBìs »G yýðBÄ½Pwq»C ÿ rã¾»ø ºôºô»C Q…K»è ïÂ»G ó ôArwôõð .»ãðrâ ÿ»ñgºq ô ÿlW þO»GBG »Ü ÿ»ðBüBülýì½Ü ô»è ÞÉÜ»ü þO»ü õýwôõð yýðBÄ½Pwq»C þÜ¼ rý_ ,|(Ecclesiazusae) »wô sBýxýéÝýC Bã¾»ì½Ü þðu ÞÉ¾»ì½Ü þwBG »Ü»ýýü½ðB„ ôõì»ø þ¾¼pPð½Ü QÈ ô»ðBüºk »Ü RBÜºk »ðrãG qB„ þOÂ»wºk ô ó»ÝG óBÜ»P„ »Ü »ü»ø óBüºô»C þPxü ô ,Qwºk ÞÈ q ½W»G òñÉùG Qwºk»G ÞÉOÂ»wºk QÉñÉì»ð óBý`ýø ÿBðAõO óBÜºôBýK »Ü QÉG ô ºô»ñGºk½Ü óBü ôõì»ø ,Ak»ÜºqB„ »è Akô»„ »è óBýðBÜºô»ðôõG½Ü ºô»ýü sk»G BO òÉðºkAk ºô»C ½G óçK óºkºk ïBXð»C þéW ,ó»ÝG ÊW»G ÊW óBü»Ü»ìBðq»G ºô»ñGºk½Ü »ñÈõ„ ô»è ó»Üºk q»G»è »ðAôBýK þéW »ü½G ,»üAô óBì»èo»K ßºô »Ü QÈ ô»ðBüºk »Ýðõ_ ºõý„½K óBü»ðAôBýK lð»_ ÿ qBÜôBø»G ,Ëô»è óºlG äðºk Bñýw»C »Ü ÿºô»è ó ô»Üºkq»w rO þÝÈ ôBýK ½G ºô»ðrýñG †ýðBÜºôBýK ô ó»HG ºõÈ o»G óAôBýK »Ü BðAk óBýÜ»üBwBü rOAôk !ºô»¾Bì »ð¼pG ÿ ô»ðBýG ÞÉðu q»ø ë»â»è òðAõOºk þÝÉðu Á»â»è BOºq»w ÞÉWq»ì»G ºôºqºk Á»â»è óB„BK ºôºqºk »ð¼pG òü r„Bð ßºô ‡»ì»C ,ºôºqºk »ð¼pG óAõW þÝÉðu ôõì»ø »Ü ôB_q»G BOBø ß»ýü õÉ…K .krÜ rÈ u ôºq»w óBýðBÜBwBü þP…K»è yýðBÄ½Pwq»C þìBü»K ?ôõG þ_ ºô»ì»C »è »Ü krÝPw»ø óBüAô óBÜ»ðu Akºô»C ½G óBý¾ô»ø ºô óAkqBG»èBð þÝÉO»¾Bc Bøºô q»ø ,òñÉùG Qwºk»G rOBü s þÔBì æ ô ôkq»ø »Ü ºô»PýGºk ó ô ô q ½G óBìºô»C ½G óAlOBG»g »è »…ýì»ø Êì ô rýð q ¼ s »è .óBü½g þðBÜ»ÔBì þðBñÉùPwºk»G þðBÜ»ýýü½ðB„ ÿ rO þÜ¼ rý_ ,òýñýGºk sAôBýXW þP„ AlxýðBÄ½Pwq»C óBÜ»ðu Alü rO þÜ»ýýü½ðB„ »è ÿºô»C ßºô yÝÉw óBÜºôBýK Á»â»è »Ü óºkºk qBü pG !ó râ»CAo o»„ ÿ»OBÜô»C BO ó»Ü»ð »Ü ÿ»ðBìBð½ðB„ ô»è »ÝÉÜ»ü ‡»ì»C .ºôõG þP„BC þìBü»K ÿ rã¾»ø õÉð »è krÜ óBíwBG rP…ÉK ßºô q»ø óBÜ»w»Ü ÿ»Gq ¼ s AlýðBð½ü ÿBìAqk R»ðBð»O ,ArÜºk »PwAoBC óBü»ñgºo ÁBw 2500 †ÉK ,óBý…ýðBÜºlðºôAõg ïÂ»G krÜºk óBüºqBÜ ï»C BìAqk»G óAô»C Bã¾»ì½Ü õýð»è ô »ìºkq»w ï»è »íÉC R»GBG óBì»ø þ„õO AlðBÜ»ðqk½ì »ìºkq»w ô»è »Ü ÿ»ðBP„ ô»C ,ºô»ñýGºk ó»ðB…ÉÜ ô R»GBG ô»C óBì»ø ºôAk óBü ô ô q ºô»ñýGºk óBü ô ô o»Gô ô o BPxÉC »íýC »Ü þ…cºô ,þwArÜõíük ,R»wBýw( ßºô »OAô»Ü .)lPø .. ô þO»üBÄ¼ q ½ì ,ÿ q»â »è ºôõHýPü rG óBÜBìAqk þÜºq»w þXðBìBC þðôõ_¼ o ô þO»üæ»ì½Ü þðkrÜºkqºô q»K þðkrÝPwô ô qk ô Þ¾»g ôBð½G BìAqk q»w»è ÿ q»ãü qBÜ BO óBü q»w»è ÿ q»ãü qBÜ ßºô RBÝHPwô ô qk þýOArÜõíük ô Bã¾»ì½Ü q»ø ,þO»ü ô ôkrÜ Ak»ìºkq»w ô»è ó ½_ »Ü òü»ÝG ºô»C þwBG òýðAõOºk ºô»ü½ø ï»G þwArÜõíük òýðAõOºk ºôºq»ðõø ÿ»ãü o»è óBÜºq»ðõø ÿ»Gq ¼ s ,òü»ÝG ÊW»G þW ÿ q»ðõø þ„BOq»Ýü»K ô þ…ÉÜqBãýð ßºô »ì»Ü óBýÝÉP„ ïÂ»G ,òÝwBð ô óAõW q ¼ s ÿ ½gô»PwAo þðkrÜ ÿ qAl„»G †ü ô»C q»ø ,»Üºq»ðõø Á»â»è »üBã¾»ì½Ü ô Þ¾»g †Èõð ÿBìAqk ô þðBð½ü þð½Ü ÿBìAqk »ü½G þðBñýùPwºk»G ÿ»w¼pK »G ºqAlülðºõü»K #.þwArÜõíük

»è »ðôõíð ½G ºôArÜ RÂ»wºk ô týø ÿ-óBÜ»wqBÔ|(The Persians) ÿ»ìBð½ðB„ þO»ýýð½_ »è zBG z½éýhw»C q»w»G óBÜ»ýýðBð½ü þñOô»Üq»w òÈõ„ q ¼ s »è »ì»C ïÂ»G ºôArÜ AlðBÜ»wqBÔ óBý¾k»G q ¼ s Þ¾»g »Ýðõ_ ºôAqk»ð óB…ýð .ºôõG»ð ÿBìAqk »Ü ÿ»ðÂBg ô»è rO þÝÉÜ»ü »è »ðkrÝwBG q»w »OBgºk þWq»w þðBð½ü »O»èBc óAõOºk ó ½_ »Ü ,óBÜ»Ä¼ rì ÿBðAõO »è ô òñÈ o»LHÉO óBü½g þðBÜ»„½gBð ô þ„½g q»w ºô»ñ`G ºô»ýý„½gBð þðBð½ü ÿBìAqk ºôºrO þÜ»üæ»è ,þìAqBC QÈ râºk óBð½ü þðBÜºlðºôAõg »è »ñgºo þðBð½ü ÿBã¾»ì½Ü ºlð»_q»ø ôBñýK»è »ì»C ,ôõG þñýüBC þÜ»üBã¾»ì½Ü »G þO»üBÜõw »Ü ôõG»ð Akºô»C ô»C Qxü õðBüºk õÝ¾»G ó»ÝG óBÜºlðºôAõg ºôõHPwô ô qk AlðBýÝ…Éì »è »Ü ÿ»ðBO»GBG òýñýGºk qBWq ¼ s »ü½G ,ó pHHü qºk »ñgºq »G Ç¼ rì ÿºõÉ„»è óBýðBÜºlðºôAõg þOô»Üõx¾»ø óBì»ø ô AkºlðB…ýð ß»ü»è »ðôõíð ½G AkºlìBXð»C óBýðBÜ»Ä¼ rì AlðBÜBülýì½Ü »è »ðBì»C »Ü ó ôõGºkºoõO »è †ýðBÜºlðºôAõg BO ºôArÜ »Pw»Wq»G .óºlHðB…ýð AlðBÜ»Ä¼ rì ÿ tü o »è|(Demokrasi) þwArÜõíük ÿºôAqAs þðBð½ü ÿ»„ô ô ôkq»ø »è Ak»ñý`ñG »OAô|(kratos) ,qºôBì»W »OAô|(demos) ÿBðBì»G »Ü ºôõOBø ÞÉK RÂ»wºk q ¼ s ,QÈk ë»â óBü qºôBì»W þOÂ»wºk »Ü óBð½ü »è AlðBü ô ô o ‡½gBð ÿ ôAkô ô o RBÝG qBHì»g Bñýw»C þðAôõP…ýðAk krÝüAô ,RBÝG óBý„½gBð þÝýO»¾Bc þ„õO kõgBü »Ü ôõG ºô»ðBü qBÝðAo½â ô»C ÿ ½ø»G ‡»ì»C ô óBÜºq»wõð .Alü ô ô o Ak»ìºkq»w ô»è ºô»ñOrâ »ñgºo ÿ»ãÈ o»è óBÜ»wôõð BìAqk þOÂ»wºk ÿ»PwAoBC »ñgºo óBýPxü ô qBÜ»G »G ºô ,ó»ÝG »ìºkq»w ô»C þwBýw óBü½g þgBð ÿºô»ðôõHÜBK þðBñÉø ô þüBwBC þO»¾Bc ½G ºô»ñÈ o»ãG óBýPxü ô ô BükAuArO ,ºô»ð»ÝG Á ¼ rPð½Ü óBü½g ,rOBü s ó ôõG þwBýw ÿ»ìBð½ðB„ Bülýì½Ü Bülü uArO q»ø Q…K»è þÜºq»w þXðBìBC AlOºo»ñG »è ºô»ýýðBð½ü þÜ»üBülýì½Ü óBü ó ½_ ßºô q»ø ,ºôõG þwBýw þXðBìBC Ç¼ rì" QÉ¾ºk ºô»üºqBG ï»è ½O ½Pwq»C |".»ýýwBýw þÝÉ¾ºuBC ô»è ºrO þÝÉÜ»ü Bã¾»ì½Ü þ¾½OôlðõO AlðBÜ»ýýðBð½ü BìAqk »è »Ü þðBO»GBG ÿ»ðÂBg ô»è »ÝÉÜ»ü ‡»ì»C ,ºôArÝwBG ,ºô ôkrÜ tÉø»G þwArÜõíük þðBÜ»ñý`ñG »Ü ó ôõHOBøAo Aô Bñýw»C þðAõP…ýðAk ÿ»PwAoBC »ñgºo ô ºô»ñHG½Ü ºô»Ü»ü»G ô ó»ÝG rPÜ»ü þñÈõñÈ o ô ó»ÝG rPÜ»ü ÿ ½g ‡»ì»C ,ó»ÝG q ½âõ¾BC Aoô rýG þñOô»Ý…ÉK þãðrâ þÝÈ qBÜ½ø ÿ ½g½G ôBð»è ,Ak»ìºkq»w ô»è ôõG óBÜºqB„ óAõÉð»è »ü»ø ß»ýülðºõü»K AlðBÜ»ìBð½ðB„ ÿºôºqºk»è Bøºô q»ø Alwq ½Ü ô q»PÜ»C óAõÉð »è »ü»ø ß»ýülðºô»K »Ü»ìBð½ðB„ ÿ q»ñýG ô »Ü»ìBð½ðB„ ÿ q»wôõð »Ü»O»GBG ÿ q»wôõð »OAô»Ü ,Ak»Ü»ìBð½ðB„ †ü q»ñýG ô QÈ ô»Üºkqºk BPw½ìBì õÜºô Ak»Ü»ìBð½ðB„ ôBð»è .qBÜlñÈõg ßºô »Ü ó ô»Üºkqºk Bã¾»ì½Ü õÜºô zq ½Ü ,»üBãè»ì½Ü ÿ»ñýØ»PwAo ÿ q»ñÈõð ô»C þðAõP…ýðAk »ñGºk †ýðBÜºq»PÜ»C AlüBýO óBü ôõì»ø »OAô»Ü ,»üBã¾»ì½Ü ô qBÜlñÈõg ô BPw½ìBì »G ó qAl„»G »ì»C q»G»è ,ºô»„»ÜBã¾»ì½Ü ÿ q»ñÈõð Bã¾»ì½Ü þðBÜ»ÐBñG þðkrÜ Á ½OôlðõO ÿ ½ø ºôõG »Ü ôõG»ðAqBÜ½ø ô»è ÞÉÜ»ü ,þwArÜõíük þì»Pxýw þðkrH…ÉK ôºq»G ÿ»ñgºq »Ü ÿ»ðAq»wôõð ô»è ÞÉÜ»ü

AlðBÜ»ýýðBð½ü »ìBð½ðB„ ôBð »è »ðAôBO »è ó ½_ ßºô Qü ô»Üºkqºk þðô ô o»G edipus the King ) B„BK Iük½C( ÿ»ìBð½ðB„ ÿæ»è »Pw»ø ô»C Ak-yýéÜ½Ô½w ÿ|) ( .QÈ ô»Üºkqºk Iük½C ÿ q»PÜºqBÜ

yýÜBñýñì½Ü z½ÜqBì.k Ã¾ôlG»Ì zAqBC :BC

“ “

»è »ýýPürG þðBð½ü ÿ½ðB„ ÿrO þÜ»ýülð»íO»HüBO kõƒgBƒü BƒìAqk ôBƒð»ƒè »ƒñƒƒgºo ÿ»ƒƒÜ¼rƒƒýƒG BìAqk ô ólðAõð þðBÜºq»ðõø ,AlðBýƒðBƒÜ»ƒýƒýƒü½ƒðBƒ„ q»ø ,ºô»ýü qBÜ»ñgºo ÿ»ãÈo»è óAqk Ërâ ºô»Ü»ü»G ÿq»ãü qBÜ þðBð½ü ÿBìAqk »Ü ÿºô»C ÿ½ø ºôõG ‡»ì»C ºkrÜq»w ÿ»Gq¼s ,QÉG»ø †ýwArÜõíƒük q»ƒw»ƒè ÿ»ìºkq»w ô»C þðBÜºlðºôAõg R»ðBð»O óBÜ»ýýwBýw »ñgºo q»G »ñOô»Üºk óBýðBÜ»ãðBGôBð»G »w»Ü ô óBð½ü »Ü ÿ»ðAqBÜ ô»G q»HìAq»G AlðBÜ»ýýü½ƒðBƒ„ õƒÉƒð»ƒè Akºk óBýìBXð»C s.N )322 –|(Aristotle 384 êO ½Pwq»C »Ü óBð½ü ÿ»ðBÔõw»éü»Ô ô»è »ÝÉÜ»ü ÿBìAqk q»w»è ºõü pGqºk ÿ q ¼ s ÿAoô rýG »Ü »üºô»C þðBýñü rPPgõK ïÂ»G ,þðBð½ü Bülü uArO " QÉ¾ºk ºôBülü uArO ÿºqBG»è ô QwAoºôBð ô ôBOºq»w »Ü ºôAô»O þÝÈ qBÜ ô »ãðrâ ô ÿlW þÝü qBÜ ,»ü»ø þüBO½Ü »Gq ¼ s ,"þO»ü½g þìBü»K ÿ rã¾»ø óBüBìAqk þwBG óBð½ü þðBÜ»Ôõw»éü»Ô ÿ»ãÈ o»è êO ½Pwq»C ,ïÂ»G ºô ôkrÜ .ºô ôkrÜ ÿBìAqk ÿ»wBñÉK ºôBülüuArO ÿ»Ü»XðBìBC Bùð»O þðBð½ü ÿBìAqk õÝ¾»G ,ºôõG»ð þ„½g ô vÉ_ þñý…g»G »Ü ºôõHÉK þÝÉìBü»K ºô»ì»C þP…K»è þO»üÂ»ì½Ü ÿºô»ðkrÜ qBý„½ø †ü ô»C ½G Þü qBÜ½ø ºôõG ºq»ðõø ï»C q»ø ,ôõG þO»ýýð½_ ô Þ¾»g þðkrÜºkqºô q»K ô»è ôõG ÞÉÜ»ü BìAqk ,óBýðkrÝOô»Üõx¾»ø ½G ôõG qºlýO»ìqBü »Ü ÿ»ðAqBÜ½ø .þwArÜõíük þðlðAq sBìAk »è ºô»OBÜºkBýW BìAqk »Ü ÿºô»C BìAqk »Ü »üºô»C ,rO þðBÜºq»ðõø ½gô»PwAo »Ü ,ºô ôlñü s þÝÈ q»ðõø þÜ»ýülðºõü»K q»ñýG Á»â»è óBÜºq»PÜ»C ï»C ïÂ»G ,ó»ÜºlPwô ô qk ô ôlñü s ºq ½W ï»G rO þðBÜºq»ðõø »è »ýülðºõü»K .»ýýð ºô ôlñü s òÉ¾ºk »Ü »ü»ø Ao ô rýG q ¼ s ÿ»ãÈ o »è »ðBü õýðAõO óBð½ü þðBÜ»ýýwBýw ô ó»ÝG Á ¼pPð½Ü Þ¾»g ºôBìAqk ½G ,ó q»G óBü½g ½LG óBýðBÜ»ãðºk ßºô BìAqk Bñýw»C þðAõP…ýðAk »Ü ,ôõGAô Bã¾»ì½Ü þÜ»ü»ñÈ ôBC óBýðBü½g ÿ»ðAu ¼ o þðBü u þðBÜºôAkô ô o ôõG ‡ºqBÜ½ø ï»C q»ø ,ºô»ýýñýGºk AlÉO QÉHãñü râ q ¼ s ºq»ðõø ï»C »Ü ôõGkrÝüAô þðAlðB…ýð ½G ôõG Þü qBÜ½ø BìAqk .óBüæ þO»ýü q ½OArLíýC »Ü ÿ»ðBOô»ÝPwºk ô»C ó ôõGBñÉø þPwºk»G Ak»ìºkq»w ô»è óBð½ü »ìBð½ðB„ þÜºq»w þ¾Bg ,óBð½ü þè»â »G »è ôõG»ð þPü rG óBÜ»ýülýì½Ü ô ÿlüuArO þOÂ»wºk þ„»â ÿ ô ô o þðAlðB…ýð Bø»G þðAlðB…ýð »è ôõHýPü rG õÝ¾»G ,þðBð½ü »Ü ÿ»ðBO»GBG ô»C ô óBÜ»ýýO»üÂ»ì½Ü ,ôõG þÉè óBü ô ô sºqBC Bñýw»C þðAõP…ýðAk »è zBG Ak»ìBð½ðB„ Ëlð»ø »è ºlð»_q»ø

ºô»ðBÜ»ýýðBð½ü ÿæ»è ókrÜ ÿ q»xð½Lw .ºôAl¾»ùü q»w þðBð½ü ÿBìAqk þðBÜ»Ü¼ rý_ ÿ»Gq ¼ s ,ºôArýâqºô ºô»ýýðBð½ü þð½Ü ÿ»ðBxÔ»C »è þð½Ü ÿ»ðBxÔ»C AlýðBð½ü ÿBìAqk »è »Ü ÿ»ðAôAkô o ô»G ºô»Pw»Gºk óBýýðBð½ü Akºk óBü ô ô o AlðBð½ü ÿ»ìºkq»w ô»è þÝýO»GBG »ðôõGôõG óBÜ»O»GBG Bøºô q»ø .þO»üÂ»ì½Ü þwBýw þðBð½ü ÿ ½ðB„ ÿ rO þÜ»ýülð»íO»HüBO BìAqk ôBð»è »ñgºo ÿ»Ü¼ rýG »è »ýýPü rG þðBÜºq»ðõø ,AlðBýðBÜ»ýýü½ðB„ kõgBü óAqk Ë râ ºô»Ü»ü»G BìAqk ô ólðAõð ‡»ì»C q»ø ,ºô»ýü qBÜ»ñgºo ÿ»ãÈ o»è þðBð½ü ÿBìAqk »Ü ÿºô»C ÿ ½ø ºôõG ,QÉG»ø †ýwArÜõíük q»w»è ÿ q»ãü qBÜ R»ðBð»O óBÜ»ýýwBýw ºkrÜq»w ÿ»Gq ¼ s ô óBð½ü ÿ»ìºkq»w ô»C þðBÜºlðºôAõg q»G »ñOô»Üºk óBýðBÜ»ãðBGôBð»G »w»Ü ô»G q»HìAq»G AlðBÜ»ýýü½ðB„ õÉð»è »ñgºo .Akºk óBýìBXð»C »Ü ÿ»ðAqBÜ òü»ÝG þwBG ºrÉè »ãðrâ ÿºô»C »è óBÜBìAqk ôBð þðBÜºq»PÜºqBÜ »Ü »üºô»C »Ü ÞÉOBÜ ïÂ»G ò„BG þðBw»Ü Ak»ñý`ñG ô»è óBü½g óºk»¾ô»ø óºkºk ïBXð»C óAôBO óAk »Ü ÿºô»G †ü ô»C ó»ÝG sBGqºk »ðAôBO Êw .òÉðºk AlðBü½g ÿ»Ü»ðAôBO »G óBýwBG »ãðrâ q ¼ s »Ü »ü»ø óBì»„ô óBýýü»ñý`ñG þÜ»ýülðºõü»K »Ýðõ_ òü»ÝG :†ýðAô»C »ü»ø ºô»ýýðBð½ü ÿBìAqk »G óAôBO ÿBðBì »G »Ü )|? - BýOqBì»C( ÿ»„ô Katastrophe) ×¼ rPwBO»Ü( Bøºô q»ø ,QÈk QÉñÈ»âºk ºô»C ‡»ì»C RBwºqBÜ »OAô|,óAôBO »G ókrÝPw»ø ÿ»ÝOõè »Pü»ãG - Catharsis) yýwqBK»Ü( ï»ýÉw ÿ»„ô .jBð ÿºô»ðôõHÜBK »OAô| ÿ»„ô »è zBG ÞÉì»Ü BG BPxÉC )yýwqBK»Ü( òü»ÝG óBýì»ýÉw »è »ýýPü rG »ü»„ô ï»C ,jBð ÿºô»ðôõHÜBK kõgBü ôBÜBð»è þÝÈ ôAkô ô o lð»_ »Ü jBð þðôõ_Ak ô ó ôõ`¾»ø Qw»ø q»w»G ½gô»PwAo þÜ»ýü qBÝðAo½â ï»C ,QÉñÉøºk AlðBÜ»w»Ü ÿ s ½w ô óBü óAôBO »G ókrÝPw»ø »è ‡»ýü qBÝðAo½â ºô»ðkrÝPw»ø ô»C ÿ»ÝOõè »ñP…ü»â »è »G ókrÝPw»ø ï»C .QÉGºk Qwô ô qk

)406 –|(Euripides 480 zlýLü q õü ,ºôõG rOBü s AlýðBÜ»ñýwõð »è zlýLü q õü s.N þO»üÂ»ì½Ü ÿ qºô q»KkAk þð»üæ »G þãðrâ 446 - ?) yýðBÄ½Pwq»C ,ºôAk »è »ÝýÜ»ü yýðBÄ½Pwq»C|(Aristophanes þðBÜ»ãðBGôBð»G »wôõð ÿlýì½Ü | .óBð½ü ÿ»ìºkq»wô»C þðkrÝ„»Ý…ÉK þðBÜ»ñÈõ„ ÿ»Gq ¼ s ô ºôºôBð»è ½ðB„ ÿ»Pg»O kõgBü þü½ðB„ ºtðBK ÿ»Ýü tð »Ü ó ôõG AkBñýw»C ÿºôºqºk Rrâºk þw»Ü qAs»ø QxýG ½G qAs»ø »è ,AlÜ»ýýü½ðB„ þðkrÜ ‡»Ý…ÉK þOBÜ»è ôõG»ø »Ýük þñÈõ„ óBð½ü ÿ rO þðBÜºqB„ ÿ qB„ »ðôõHOô»Ü óBÜ½ðB„ ÿ q ¼ s»G ïÂ»G .ºôBñýw»C »Oô»Üºk ½ðB„ ÿ»Pg»O þP…â»G AlÉO þ…üBíð »Ü ÿ»ñü õ„ ô»C þPwAqºôBð þÜ»üºõÉ„»G †ýðAq»ñýG þñÈõ„ ,ArÜºk ôºq»G Ak»Ü»Pg»O ÿ q ôºk»G »ðsBG ºõýð Q…K »è Bøºô q»ø ôõGArÝPwô qk ºôºq»w »Ü ôõG»ø R»HüBO þÝÉñü õ„ ºô»Ü»Pg»O ÿ»Pg»O q»w »ñPøºk ÿºõýè óBÜºq»PÜ»C .»Ü½ðB„ þðBð½ü ÿ ½ðB„ þãñü râ þÝÉ„»G »¾»ì½Ü ô»C »OAô|(chorus) zq ½Ü »è QÈlÝÉK q»w»è ô »Ü»…üBíð »è òÝÉ„»G »Ü ÿ»w»Ü ,ó»ÜºkqBÜ ß»ü»Ü»ü ßºô ½ðB„ ÿ»Pg»O óBü ôõì»ø òñÈõðºk Bã¾»ì½Ü ÿ q ôºk »Ü ó ô»Üºkqºk q»PÜºqBÜ ß»ü ßºô ºô»ÝÉK .½ðB„ ÿ»Pg»O q»w»è óBýýÜºq»w ÿ qBÜ »…ýì»ø zq ½Ü »è »ñgºo Ak»Ü»ýýü½ðB„ »è »Ü »üºô»C »ì»C ,ó»ÝHðBýñÈõñÈ o ºô ó rãG q»PÜ»C ó ½_ »Ü »ðBì»Ü»wBG þãðrâ þÝÉ„»G þOArÜõíük q»w»è ÿ q»ãü qBÜ zq ½Ü »è »Ü ÿ»ðBw»Üô»C ÿºqBìu.ºôõG»ø Rô»c qBWq ¼ s ºôArÝü qBük óAlwq ½Ü ºkqAõ_ »ñGºk óBü ºtðAôk óBü òw»Ü þðBÜ»ýülð»íO»HüBO »è rO þÝÉ„»G ,z»Ü ókrÜ ÿ qBÜôBø »è »ýýPü rG þðBð½ü ÿ ½ðB„ ó»üæ»è ½ðB„ ½G ÿkkBì þðAõýP…K ô »Ü óBð½ü ÿ»ìºkq»wô»C þðBÜºlð»ì»¾ôºk ï»C »Ü ,óBÜ»ýýü½ðB„ þñýñýG ½G òOBøºk þÝÈ q»xð½Lw Ak»ìºkq»w ô»è ºsAõý„ óBü½ðB„ »Ü ôõG »ðBw»Ü ô»C þìAôºkq»G Ak½ðB„ þìAôºkq»G ôBñÉK»è ‡»ì»C ,krÜºk þðBñÉøAk òýÉ¿G òýðAõOºk »ü½G ,ºôArÜ

þ¾½ø »è »Ü AlÝÈ o½Ü ÿ»ðBýì »è ôõGArg ÞÈ o ÿ ½G rÉèô»ø ÿ qB„ ÿAô»…ÉK þðAôæ ô ÿ rýHñ„¼ o þOºqAsºô ó»üæ»è ( ,ºô»ðBPwkq õÜ þíÈ q»ø þO»ìõÝc q»w»è )yýÜBñýñì½Ü z½ÜqBì.k q»w»è ÿ q»ãü qBÜ ô ó ½Ü þðBð½ü ÿBìAqk" .krÜ ÿ»xØ "óBÜ»ðrÈk½ì Bã¾»ì½Ü yýÜBñýñì½Ü z½ÜqBì.k ßºô AkBPxÉC »è ô »ðBð½ü þOÂô ÿ ôõHÝüAk»è óBùýW ÿ ½ÝðAs »è þíükBÜ»C ÿ qBÜvÈ ôAo ÿkq ½G þìAlð»C Bøºô q»ø RBÜºkqBÜ ,ºôAqlÉLO»¾½ì þO»¾ôºkõÉð þðAq»ñÉøAo ôõì»ø ôõH„BG îÉK ÿ»Üºo½Ü þãðrâ q»G»è ºrýè ô ºô»íwôõñG ÿ ½g ÿºô »Üºo½Ü .óAq»ñÈõg ÿlük q»G »ì»hýG þðkrÝ„»Ý…ÉK þÜºq»w ÿ»Ü¼ rýG ,»ýýð Alü»Ü»ýü q ½ýO ºqAõG »è »O»GBG ï»C ô»C òýðAtG QÈ ô»ðBìºk »íÉC õÝè»G ó ½_ òü»Üºk þwBG ¼pì»C »Ü ÿ»ðBO»GBG þðBÜBã¾»ì½Ü »è òü»ÝG þÉW»G ÊW .AlðBìBPxÉC Ak»ñý`ñG »è|(drama) BìAqk ÿ»„ô ólðAõð ÿBOAô »G »Ü »ýýðBð½ü þÜ»ü»„ô ºõƒ| (drao) ÿ»„ô »è »ü»„ô ï»C ,ºôõOBø »üºôAqAs ï»C rOAôk ,ólðAõð »OAô ºôArýâqºô þOBÜ»è ºôõOBø qBÜ»G rOBü s ô BìAqk »OºôõG ÿ q»ðõø þÜºq»w ÿ qBÜ ÿºô»C ½G ólðAõð .»Ü»„ô ºô»OBÝG½Ü Alü½g ôBð»è ólðAõð Ak»ñý`ñG »è|(tragedy) BülüuArO ÿ»„ô ô|(tragos) þ„»G ô ôk »è »ýýðBð½ü þÜ»ü»„ô ï»C "ÞÉ¾ºuBC þðAq ½â" »OAô QÈlÝÉK|(ode) ‡»Ý…ÉK ß»ü»ð½G õÜºô BOºq»w »O»GBG þñü pGq»w »èôõHýPü rG »Ü»ð½G ,ArÜºk ÿlðºôAõg »è ôõHñOrâtÈ o ½G ÁºuBC |(Dionysos) . z½xýð½ük óBð½ü õgBü Bñýw»C þñü pÈ s þìºkq»w òýüAs †ÉK ÿ)220 – 550( þðæBw »è òü pÈ s þìºkq»w »G »Ü ,RBÜºlýLPwºk Bñýw»C þè»â »OBÜô»C ,ºôArwBð »G »Ü ôõG»ø óBü½g þÝýO»ýü q ½OArLíýC .ôõHãðBGôBð»G Bñýw»C þO»ü q ½OArLíýC Êw »è þðBð½ü ÿ ½ðB„ þðBÜºq ½W -edy) BülüuArO ï»Ü»ü ÿ q ½W :QÈlÝÉK q ½W ô ßBñì»g þÝýO»¾Bc »è zBG »Ü|(trag ÿ ½ðB„ ïºô ôk ÿ q ½W ,RBÜºk qBHOBwºqBÜ ÿ q ½W ,vÉìBC »PèBâ »OAô|(comedy) Bülýì½Ü »P¾Bâ »OAô|(Satire) rÉOBw ÿ ½ðB„ ï»ýÉw .ÿ oBW þÝÉðBìs»G ô »Oq õÜ þÝÉÜ¼ rý_ rÉOBw »P¾Bâ þÝÈ sAõÉ„ »G QÈ rwõðºk ºkBw .ÿ oBW óBð½ü »è q ¼ s þÝÉðBwBÜ Alð½Ü »è Bùð»O »íÉC ïÂ»G ºõýwõð óBü»ìBð½ðB„ ,»ðAô»è qAõ_ q»w »ñü»gºk týÜq»O 525 -456) z½éýhw»C :†ýðAô»C 496 yýéÜ½Ô½w ,s.N|(Aeschylus q ¼ s yýéÜ½Ô½w s.N )406 –|(Sophocles ÿ»ñü q ¼ s »è ô Alñýwõð »è ºôõG »ìAqBÜ rOBðAõO»G »ìºkq»w ô»C þðBÜºq»wõð

2013/4/15 »íì»„ ôôk )357( ºqBìu ,»ýýð óBüu»G î…ýÜBG µïu õÜºk ï½g òì" îðBü u ÿBƒðAõƒO »ƒÝƒðõƒ_ ,ïu õƒÜºk ï½ƒg ÞÈ ô»„ ôõì»ø ÿºô»è ïôõGqAtÉG .ºôBì»ð ï»è þPwAo»G q»ø ,îPw»ø þðBü»G µïõñG ô qBXÜ»ü QÈ ô»ìºk òì .ïôõGqAtÉG »OºkBÌ þÝÈõük»G q»â»C ".ïôõñG »üBO»øBO»ø ½G óºôBg þðBÜ»ì»øq»G ô q tø »è Ak»ƒÝƒük òýðAô pG þñýHƒ„ºo ÿBƒýƒðk þƒñƒýƒðAô pƒÉƒO q»G Aô»C AlGºk»C ÿBýðk ôBð »è R»HüBO»G µþgBü µlÉƒìõƒCBƒð »ƒÄ¼ rƒì ï»ƒè ÞƒÈ q ¼ s »è »ðAô»è ÞÈlð»ø ,òÈ ô»Üºk »ðB„»Üq»w »…ýì»ø ½G AlðBýðBÜ»ì»øq»G µ Ûºk ôBð þñýwõð †ÉK ÞÈlð»ø µókrì »ðAlÉìõCBð »ü õG óBü»Ü»ðkrì þÜ¼ rý_ óBýðBÜ»PxÝÉO þÝÈ q»wôõð þØºk þñýwôõð ½G »Ü¼ rýG ÿ qAtÉG þÝÉðAô»¾BK ßºô k»G»C ½G ô»ƒÜ QÉG ÞÉð½_ q»ø ïÂ»G .ókrì lÉìõCBð óBü u þðArâqBG ÿ»ƒÜ¼ rƒýƒG µþƒñƒýƒHƒ„ºo µóBƒñƒÉƒøAk q ¼ s þƒìBƒùƒéƒýƒC ôºôBƒ_q»ƒw .ºôõG ºq ô»â þðlðArÔ»C ÿ õK»K»ðõÜ µBÝÔBÜ þhw»ì( »ãðºo| ÿ»Ü»Õü týw µR»üAlýø þØkBw ÿ rÈõƒÜ µQÉÝýG ÿ ¼k½â þðAô oºôB_ »è µ ½ìBÜ ÿBü qºs µkrÉìºrýK µ rýLxÝ„ þPÉéìBø µ ½HìAo þðBÜBOAôpK ºrÍý„ µ ÿAõãð»ì»ø þÝÉ„»G )Ak¼ rýð µ q»éý„ µBÜq ½è ô rÉèk½G »Ü ÿ»ðBüBOAôpK µÁ õØ »ì»øq»G ô»è òHì»Ü þìBùéýC ôºôB_q»w þñýH„ºo µ ÿlÉìõCBð q»â»C .ó ôõG óBýƒðBƒñƒÉƒøq»ƒG þƒÜºq»ƒw þO»üBÄ¼ rì µóBüu ½G óBý`ýø óBÜ»ñýH„ºo ÿ»ðBPxÝÉO µï»øq»G ô»G Aô»C QÉGkrÜ»ð Á õØ þÜ»ýðAõW óBýƒðAõƒO óBƒü½ƒg ÿAôk ºô»ðkrÜrýG ÿ»w¼ rK »è ó ôõG »G ‡»Ý…ÉK »G òPw»G Q…K µókqAvH¾»ø .ó»ÝG óBüu »è ÿlð»ìrýG þðBÜ»ñýðAô pƒÉƒO »ƒè ÞƒÈlƒð»ƒø †ýO )óAq õýw êýì»C( þñýH„ºo ÿºq ô»â ºõOrâ ÿºôB_q»w ºôºô»è »ñýwõð ï»C ½G »ƒè ÞƒÉƒ¾Bƒw lƒð»ƒ_ ÿAvƒÈ qk»ƒG òƒì »ƒƒÜ ÿºsAlð»C »G îÝÉw»Ü aýø ïºô»ðlñÈõg óBü u »G q»HìAq »G òýH„ºo ºôBýƒK ô»ƒC þñýH„ºo µ óBüu ½G þñýðAôpÉO ô»C ºõýñýG»ð QƒÉƒ¾ºk ÿ ½ƒƒg ßºô »ƒƒÜ »ƒƒÝƒƒÈ q ½ƒƒW»ƒƒG þãðrâ þwrK »è ô»C .)»ýýð ½G ÿ q ôõñw( »OBgºk Ç¼ rì AlðBü u þðôõG»ƒð µó ôõƒG óBíÉK µ ºôºqBýwrK òü rPwq õØ ïºkq»G .Qü qBý„ô q»â »wrLG R½g»è QƒÉƒ¾ºk ??Alý_ ôBñÉK »è QðBüu µó õG óBƒü u µÇ¼ rƒì ÿ rƒü»ƒƒw AôBƒƒC ô»ƒƒC »è óBÜ»ñýH„»â Bùð»O" :QÉ¾ºk µRBÜºk óBÜ»ñýH„»â ,ó u õÜºk óBƒü½ƒg AlƒðBƒü u q»w»è ºôBì»ð óBüºô»C ÿBðAõO ÿ»ðAô»C ÿ»ðAô»C þ_q»ø ,òG ïAôºkq»G þñýH„»â ½G óBýñPP„õÜ½g µókrì ÿ ôBwBK »ü»Ýük ½G óBü ôBwBK óAô»C BÝÉOBÜ»è !?QÉG»ƒø AlýðBüu »è )óAq õýw êýì»C( ".»ýýñÉK óBüu µÿlƒƒƒÉƒƒƒìõƒƒƒCBƒƒƒð ôõƒƒƒì»ƒƒƒƒø ÿAoºq»ƒƒƒƒw þ„»ðBƒì»ƒøq»ƒG ï»ƒC ÿ»ƒÜ»ƒýƒýƒñƒýƒHƒ„ºo ,ókrÝ¾BPý„ ÞÉè ÿ»Oq õÜ( .ºõýwôõƒð ÿ rƒƒÝƒƒÔ ÿºqBƒƒƒGqºk ßºô»ƒƒƒñƒƒƒü vƒƒƒÈõƒƒƒO ,BƒýƒK ½ƒO½ƒü µ ô ô vƒÉƒì ,þƒPƒwq»ƒK»ƒƒð½ƒƒÜ .... µ óAokAk ,ó»ìºs ôBð »ðBÝxýéh¾»ø þ_q»â»C .)rO ÿºsAôBð þì»øq»G ÞÈlð»ø ï»C þðBÜ»ì»øq»G »è ÞÉÜ»ü aýø BPxÉC BO µÿkq õÜ »O»ðôArÜ»ð »üºq ô»â ºqBü rƒýƒG »G »ü½ìBƒð þƒ…ƒýƒðBƒñƒÉƒøôBƒð ß»ƒüºkAoBƒO þñOô»ÝÉK ôB_ ô ôk ïÂ»G .kq õÜ ÿ q»ñÈõg ÿ ½Ü ßºô QÈ rðAõOºk »Ü ÿ vÈk ô q ô ôk )ó ôõG µóBü u( ÿºqBGqºk ô»C þñýGBýðk ,ºôº)k»íc»C óAõ„( óBüæ»è QÈ rÝG rü»w »O»ðôApÉâºô )ÿlÉìõCBð þÝK ¼ rO( ÿ ôBð»G ÿ u ¼ o )óAq õýw( .ÿkq õÜ þðBìs q»w þƒPƒg»ƒPƒüBƒK þƒxƒü qBƒK »ƒè )1995/6/12( ôBP„»ø þð»ì»O»è þ„½g»ð»G µBxðºq»Ô ÿBƒýƒðk »ƒðAlƒƒÉƒƒìõƒƒCBƒƒð Alƒƒýƒƒ¾Bƒƒw qAõƒƒ_ q»w»è þ…ýâq»ì †ÉK .Qƒ…ƒÉƒùƒÉƒW»ƒG :þƒwôõƒð þƒðBƒÝƒÈ oôBƒø ½ƒG ß»ƒüºo»ƒƒKæ AlíðBü u»è ÞÉOô»ÝƒPƒwºk òƒü rƒOºq ô»ƒâ" îýðAõO »ƒÜ ôõƒGºô»ƒC ,BƒñƒÉƒø îƒPƒwºk»ƒG ".AlðBüu »è îG ïAôºkq»G

:ºôõOrâqºô »ðBHÉPÜ ï»è ïkôõw »ñýwôõð ï»C ½G ,óAq õýw êýì»C ,ÿlÉìõCBð þÝK ¼ rO k»íc»C óAõ„ þðApÉâqºô ,åq»ì þðkqAvH¾»ø µ óAq»ƒwôõƒð Úülw ïAqBC þñýwôõð QLÉxð½Ü ÿ qBÄ½â þƒ)6( ºqBìu| þƒðBƒÜ»ƒðBƒìApƒƒÉƒƒO µ þƒƒñƒƒýƒƒGBƒƒýƒƒðk )qºôBùñK½„ q»wqBC( ÞÉÔôõƒw»ƒéƒü»ƒÔ þè»Ì kô ôAk ¼lýw þðApÉâqºô

µºô»OAõgºk äð»K AlýƒðBƒÜ»ƒýƒülƒÉƒìõƒCBƒð þðkrÝðõìs»C .R»üBð óBƒü u þƒO»ƒØºqºk Â»G »è QÉƒGºk ÞƒÉƒÜ»ƒü †ƒýƒO»ƒüBƒPƒÉƒ„ Ç¼ rì ‡»ì»C½G .ÿ ½G »Ü þðBÜºq ô»â rO þÜ»üºqB_ aýø òP„õÜ½g »è »ãƒW Ç¼ rƒì "Rô ÿºk »ƒƒü½ƒƒG ºô»ƒƒPƒƒÈ s ¼kBƒð "ÿ ½g »G q»HìAq»G ,ºqºô»ðôõG òü rPü s»HÉG QÉ„ ÞÉðBìq»K õw ßºô ÿ ½g »`ýð ïÂ»G þ_q»â»C ,Rrâ þ„»ÜºqAsBC ÿ»âq»G ôõG ÞÉì»Ü q»â»C .Q„õÜ»ð ÿ ½g ô»C týâq»ø óBÜ»ñýH„ºo þƒì»ƒøq»ƒG µóBƒü u »ƒèoôBƒC ßºô òP„õÜ½g »Ü òü»âºlÉO ºô»ñü»G q»â»C ,ºôArÜ q»w»è þ…ýC qBÜ ÿBíÉO ï»C ÿ qBÜ½ø ó ôõG þðBÜ»ýO»ìBø»ð ô qAsBC þwrK »OAô»Ü ÿ»ƒC òƒGôõƒG »ƒü»ƒÜ¼ rƒýƒG ,ºô»ðBwBG ï»C þÈõÜ »PÈ ô»Üºk )åq»ì( ôBðBíÉG»G óBüu µó ôõG óBÜ»ñýH„ºo q»â»C »è ó ½_ ÿ»C ,ó»Üºk rü»w †g»GqAsBC BüBC ,òðAô oºk åq»ì ‡BK ÿBýðk µåq»ì ô»C åq»ì BüBC ?»ðBÜ»ýüBO½Ü ÿBO½Ü åq»ì µf¼ o »ƒÜ »ƒü»ƒðBƒƒPƒƒwºk ºq ô ôk BƒƒãƒÉƒW óBü RAkºk AlÉO ÿ õ…K Ç¼ rì ÿ»Pw»W qAsBC »G »ðAk þìAôºkq»G ÿ»w¼ rK †ýâq»ì .AlÈõð þÝÉìo½Ô »è åq»ì( QÉ¾ºk )QxÉãð½G kqAôlýC (| †ýðBüu »üAõG»ð åq»ì q»â»C ,»ðBüu þWBO ºqBýwrK ô»C QÈ rÜºk ºôºrÉè )ôõGºk»ð Ç¼ rì »èAô þ_»Ü QýwrLG »ãðrâ q ¼ s ô QÉƒñƒÉƒì»ƒð þƒðBƒü u»ƒG ÿAõƒýƒø RBƒÜºk ô»ƒƒƒƒƒC ?RBƒƒƒƒƒÝƒƒƒƒƒG ókrƒƒƒƒƒì ÿ ô ô sºqBƒƒƒC ÿºkAo »PÉð»ü»ãOºk»Ü ?»ý_»ýñƒýƒHƒ„ºo »Ü RBÜºkAô »ý_ »Pw»ø ô»C ?ó ôõGqAtÉG RBÜ»ð óBüu þðBÜ»ýðAõW »G Qw»ø Ç¼ rì ??QÈ râ»ðqºô óBüu þðBÜ»ý„½g»è ïBO ô »è QÉHðõG sBƒGqºk òƒPƒ„õƒÜ½ƒg q»ƒâ»ƒC åq»ì »OAô»Ü ÿ»C ,ó ôõG þðBÜ»ýPÉ_õK óBíýPg»H„½g »è ºsAô qºk ïBƒÜ ôºq»ƒG ß»ü»w¼ rK »…ýì»ø ÿlÉìõC Bð .RBGºk qBWq ¼ s õÝ¾»G ,òP„õÜ½g µóBì»ð ½G »ýýð ôBð»è »ƒðBƒñƒÉƒøAk þƒìBƒùƒéƒýƒC ÿlƒÉƒìõƒCBƒð »íÉC þðôõG q»â»C ,AlðôõG þðBÜ»ýüBPðBK ÿ»C ?QÉG »ðAlÉìõC Bð þÜ»ý¾»ø þìBXðºq»G ºô»ðBì ÿ»w¼ rK »G ºvÈ qk ó ½_ »OAô»Ü »G ÞÈ ôB_q»â ,òüºlG AlýìAôºkq»G ôBñÉK»è óBüu ½G AlðBÜ»ñýH„ºo þñýðAôpÉO ÿ ô ô vÉì »Ü òü»âºlÉO »ýPwAo ô»è ‡BG òýðAô pG óBü»Ü»ýülÉìõC Bð óBÜ»ñýH„ºo ôõì»ƒø õÝ¾»G ,ÿ u õÜ½g ÿºkAo »ðlðBƒýƒâ ÿ»ƒð ½G þðBñÉøAk ÿlÉìõC ÿ»w¼ rK ÿlÉìõCBð ÿk ÿ rñø( BOºô»C .ó õý…g»HÉƒK óBƒü u ÞÉOBwºqBÜ ókrì" »Ü»üAô þÉK )ëBü rPñì RBwºqBÜ õÝ¾»G ,QÉñÉwrPG Ç¼ rì »ýýð ÞÉOBÜ Ç¼ rì »Ýðõ_ "óBüu »è »ýülÉìõDÉG ÿºkArýC »G »ìõÝc»ì ºô»ðôõG ôBð »PÈk »Ü »G ó ôõHü sAo ÿAôºqºk»è »OAô ,ó ôõG b»Ýéì µóBü u q»w»è qBü pG ÿ ½ƒg þƒO»ƒüBƒðôõƒG þO»üBðôõG ÿºôºqºk »è ºôAqk þ…ýðkrì þÝÈ o»„ þO»üBðõƒG ºlƒð»ƒ_q»ƒø .ÿ ½ƒg ,Alü½g óBü u Á»â»è »ƒü»ƒø þƒìAôºkq»ƒG ô ôlðBì ÿ q tø ókrÜ óBüu ÿ q tø »Ýðõ_ ó ôõìs»C Qwºk»G »ðôõG R»Ý„ µó õG ÿkõg »è Ç¼ rì »Ü ,ºô»ðBÜ»ýüBíÉG þðkrÜ .óBƒýƒðkrƒÝƒðõƒìs»ƒC »ƒG ºqBƒ_Bƒð AlƒðBƒƒü u aýø þðºôBg ß»üºõÉ„ aýø»G þO»üBðôõG »è ÿ ½g ÞÈ qAsBC ôõì»ø ?»ýð ÞÉXðBìBC .»ýüBwBC Bð µþÍýG»OBð þÜ»ü»è»w»ì Alü½g óB…ÉÝXðºo µR»ñü»ì ô qAsBC †ýðBüu ½G .òƒðôõƒG»ƒø þƒðBƒÜ»ƒWq»ƒì òƒýƒýƒì»ƒƒÜ»ƒƒü þO»üBðôõG q»â»C "ôõGAô þÉK )qºôBùñK ½„( ,Alü½g »è ÊG ÞÉXðBìBC Ak»ðBùýW ï»è »íÉC YðBìBC òü rP_ôõK µòü rOBðBì ÊG þPwAo»G þÝÉw»Ü q»ø óBü »íÉC »Ü QÉG»C ß»ü½g»è ."RBÝG ÿBñÈ ô QÉðAõO»C rO QÉñÉøºk ï»øq»G AlðBüu »è þ_ þñýH„ºo þñýG ‡ºo ÿ»Ü¼ rýG »è zBG ÞÉOBÜ ÿ»Ü¼ rýƒG q»ƒw»ƒè »ƒxƒØ »ƒOAô òƒü»ƒÜºk ºô»ðôõGºqBGô ôk ÿ»w¼pK »G ó ôõG»ñü sAo q»â»C ,òü»Üºk óBüu þðBÜ»ýìAôºkq»G »G ½G QÉGqAkq õñw þƒÝƒÉƒè»ƒø ÿ ½ƒg óBƒü u þè»ø Aô»C ,ÿ ôBð þðBÜ»ðôõG þðkrÝðõìs»C ÿ rì»ð µ þðAlü ôBW ½ƒG òƒOô»ƒÜ»ƒðBƒü rƒÔ µ»ƒÄ¼ rƒƒì þƒƒðBƒƒÜ»ƒƒ…ƒƒÉƒƒÜ ÿBƒƒü sBƒƒPƒƒð»ƒƒÔ þÝÈkõg ÿ q tø »è ó ô»g þðBÜºôBãð»ø ,RBÜºk BOAõÉG ô qAkq õñw Akq»Ýðõìs»C kBü s»G ÿ ½g þðôõG lð»í„½ƒø þƒÄ¼ rƒì ÿ»w¼pK q»G »…ýì»ø ÞÉO»Ü ÊƒñƒýƒGºk AkºqBGô ôk þÝÉðBü u »è ºô»ðôõG ºqBGô ôk þÜ»ýülÉìõCBð ‡BK )rÉèk½G( .QÈ ô»Üºk þðkrÝðõìs»C »ƒè ÞƒÈ qBƒW lƒð»ƒ_ µ q ¼ s :Rô ÿºk »…ýì»ø .òP„õÜ½g ½G óAl¾ô»ø

óBƒü u »ƒüAô þƒÉƒK ô»ƒC ,òƒü»ƒÝƒHƒƒÉƒƒèôBƒƒ_ ".þPwAo »PÉGBð týâq»ø »Ü »Ü»ü»ðBxÔ»C þwrK ÿºk »ðAlÉìõCBð )óAq õýw( »ü½Gq»ø »è »ýýð þPü rG »ƒðBƒì»ƒC þƒðkrƒÝƒðõƒìs»ƒC | ?»¾»ø ÿ ½gô»PwAo þðkrÝðôõìs»C

óBì»ø ,ºõýñýG»ñÉƒè ÿ vƒÉƒ_ ôºôAk»ƒñƒÉƒK q»ø ."ºôõG ÿ ½g óBü u ÿkõg »P„ô»C Ç¼ rì ôõGAõÉK óAq õýw ôõG ‡ºô»C q»G»è ÿ»âs ½g µYðBìBC BðBü u »è QÉGBð ß»ƒð óBü u þðõìs»C QÉGBðq»ø õÝ¾»G ,QÉG»ø .RBÝG þ„½g

þðBü u ÿ ôAô»O ?Alý_ ÿ ôBñÉK »è )ó ôõG "QÉ¾ºk ÿ ½g ßºô q»ø .RBÜºk rƒýƒâAk ºôºrÉè ."»üºq ô»â þÝÉðAkºrÔ»O ½g óBüu ï»C þðBÜ»ñýðAô pÉO »è ÞÈlð»ø QÈ rÜºk òÉè½K þPÉ_õK µóBü u ÿºqBGqºk ºqBü rýG .ÞÉ„»G lð»_ ½G òü»ÝG

ôBñÉƒK »ƒè òƒPƒ„õƒÜ½ƒg ÿ»ƒÜ¼ rƒýƒG Akºô»ðBì ß»ü»w¼pK ßºô óBüu ÿ rü»w q»â»C vÉ_ »è ÞÉ„»G þðkrÝðõìs»C µºô»ðBì ½G ô»C ÿ qBÜ½ø »G óBíPxü õÉK Aô»C ,òü»ÝG »è Bðºk ,»ü»ø ó ôõG ïAôºkq»G ½G »üºô»ðBì ÿBðAõO Ç¼ rì Alƒü»ƒÜ»ƒýƒñƒýƒHƒ„ºo ºlƒük ÿ ½g QðAq õýw ,QÉGBð þ¾»â»è þðkrÝ¾»ø òýG ïAôºkq»G óBüu »è ÿºô»C ½G »íÉC QÉ¾ºk ÿ»Ü¼ rýƒG »ƒG óBƒíƒPƒxƒü õƒÉƒK »ƒ…ƒýƒì»ƒø »OAô òP„õÜ½g »O»H¾»C ."»ñPƒ„õƒÜ½ƒg »ðôõG ÿ sAo õÝ¾»G ,Bð óBü u »è òOBù¾»ø ½G »üAk½O þPwºk »è qBýPhýC »Ü ÿºô»G »Pw»ø ï»C ÞÉOBÜq»ø .óBñÉø þüBO½ƒÜ lÉìõC AlƒülƒÉƒìõƒCBƒð»ƒè RBƒÜô»ƒC ôõƒHƒ¾As ÿæ»G »Ýðõ_ ,ºô»ðBì ½G QƒÉƒGºkAlƒü»ƒK þwrK Ç¼ rƒì »ƒÜ »ƒýƒüBƒðBƒíƒÉƒG ºôºô»ƒC »OAô ,Alý…ýðõ_ »è µòOBø »è QÈ rÜ»ñÉK krÉHè»C( ßºô q»ø .)ókrì µó ôõG ÞüAk»è( þÉK Ak)Öü týw( ÿ»ðBxÔ»C »è )‡½ìBÜ óBì»ø»G þü»Pw»W þñP„õÜ½g" :»üAô

ó»ì»O µ RBÜ þýPÉ_õK »è ÞÉÜ»ü ßºô »…ýì»ø ó»ì»O þwrK ÿæ»G AlÄ¼ rì þðBüu »è óBÜºô ôlñü s »wrK ÞüAk »è »ü½Gq»ø .»ãðrâ ºôº)óAq õýw( þƒOBƒw òƒü rƒƒPƒƒ„BƒƒG ô»ƒƒC ½ƒƒG ó ôõƒƒG»ƒƒð »G ôõGAoôBø ô»C ,»Ä¼ rƒì ÿ qºô»ƒPƒg»ƒG óBü u »Ü qºôBƒùƒñƒK ½ƒ„ þƒðBƒÜ»ƒðôõƒ_½ƒG µþ¾Alñì þðBÜºs»c óAõÉð »è »ÝƒÈ qAsBƒC þðBÜ»ðôõGô ôlðBƒì µÿ ôæ þƒðBƒÜ»ƒðô»ƒg þXƒðBƒìBƒC ïBƒXƒðºq»ƒw »ƒÜ ,AlƒýƒPƒÈ rƒýƒK ïºkq»G ½G »Ä¼ rì þðB…ÉÜAo óBü ôõì»ø »ƒƒè Ç¼ rƒƒì þƒƒðôõƒƒG ,ókrƒƒì þƒƒãƒƒñƒƒ_ AkôArÝü qBük þÝÉð»ì»O q»ø ÿºõÉ_qAõ_ þO»ýýðBÜ»ý¿Ø»Ì ÿ»ý¿ìBÜBð þðkrÝðõìs»C ‡»ð»ì»O ô»C þðBÜ»ÐBð½Ø»è ÞÉÜ»ü q»ø ô qAsBC »ƒè ÞƒÉƒ„»ƒG ÿ rƒãƒ¾»ƒø ÿ ½ƒg½ƒG »OAô»Ü .»Ä¼ rì þO»üBðõG þðBÜ»ýýO»ìBø»ð »ðBðôBãð»ø ó»ì»O »è ÞÉg¼kq»ø þðAo½â ,rOBðBíÉG þÜ»ýPÉ_õK »è ºô»ðôõG Þü tð ½G þðBñÉø ï»øq»G óBü u »è »ðBüBâBC þðôõG ôõì»ø »G ókrÝPw»ø »è »¿ìBÜ þÝÈkõg

RBÜ µ ó ôõG þýPÉ_õK ,Ak)óAq õýw( ÿlük »è »…ýì»ø ó ôõG ôõGºk»ð »Ü ÿ»ðAkBü s ºqAkrÜ ô»è »ÝÉÜ»ü »è Bùð»O Ç¼ rì ô»C þñýðAôpÉO »G ,RAlG ô ô o »OAô ,ºôõG ÞüAk »è AlñP„»_qAsBC ÿ ôBñÉK AlÝÈ qBÜ Á»â»è »ðkrÝÉðçíéì ½G ô»C þðôõG ô »Ü»ü ßºô ÿ»Ü»ýüBO½Ü ô BOºq»w »Ü ß»ü ßºô þðkrÜ»ñðôõìs»C µ ó ôõG»ƒð µ‡»GôBø þðBüu »G ÿAôpG »ü½Gq»ø ,»üAô ÿBƒO½ƒÜ BƒO µQƒÉƒñƒÉƒìBƒð ó ôõƒƒGºô»ƒƒÝƒÉƒK .QÉñÉøBñÝÉK ÿ q»wôBø þðBüu þ…ýð»ì»O ôõì»ø îðAõOºk" :QÉ¾ºk AlÜ»üBãÉW »ƒè »ãW ,ïºlG ïBXð»C AlðBü u »è ÞƒÉƒðAôBƒO ÿ»è»w»ì ."ßôBG »íHG »Ü ÿºô»C þðAôBO»è »ƒƒýƒƒýƒƒO»ƒƒìBƒƒø»ƒƒƒð ÿ»ƒƒƒè»ƒƒƒw»ƒƒƒì ó ôõƒƒƒG ,Ç¼ rì ½G R»HüBO»G ,»ðBÜ»ƒýƒüBƒOºq»ƒw þðôõG †ÉK ÿBì»ñG ÞÉP„ ôõì»ø »Ýðõ_ þðôõG »Ü QÉG»ð Ç¼ rì Bùð»O QÈ ô»Üºk aýø ÿºô»C †ÉK µQÈ ô»Üºk ÿBì»ñG †ÉK »OAô ,»ü»ø ÿ ½g QÉG»ø ÿ rO þÝÉƒPƒ„ .»Pw»Wq»G þÝÉñƒýƒCBƒÜ ßºô )þƒðôõƒG(

R»ðBð»O ,ï»ÜBð aýƒø þƒÈ oºôBƒ_( ½G ÿq ôõñw òì þükqBxì»g .†ýðkrì ).»ýýð ,ºô»ì»Üºk óBü u »è rýG ÞÉOBÜq»ø »è ó ôõG( ÿ qBýwrK ïºkq»G»è ½gô»PwAo q»â»C .ºô»íñýGºk ï½g )?»üAlý_ ÿ ôBñÉK AlýÉO »Ü óBüu ÿºkrÜ »è QÉHýPü rG ó ôõG .ºôAqk ókrÝðõìs»C þwrK »G þO»üAôºo ßºô )ó ôõ_ôBð»è µåq»ì( »OAô»Ü ÿ»C ï»ƒC þƒÈõƒƒÜ»ƒƒè »ƒƒðBƒƒì»ƒƒC ÿ q»ƒƒGuk ô ôk ó ôõG þƒwrƒK »ƒè »ƒOAô .óAk»ƒü»ƒwBƒñƒÉƒK ÿ»…ÉÜôBø Á»â»è ó ½_ AlðBüu ÿ ôBñÉK»è AlðBì»ð µó ôõ_ôBð»è ÿ ôBñÉK »ƒè ókrƒì Ak»Ýük þÝÈõük »G óBü .òGºk äð»wôBø µÇ¼ rì AlüBýO»Ü ºôArñÈ rÔ»C ºô»C ½G óBüu ?þPg»H„½g »ð»ãG ÿ ôBð þðBÜºqºô»ðôõG ½G òÝÉè»ø þðkrƒÝƒðõƒìs»ƒC µóBƒü u óBƒü þðôõGqAtÉG µó õƒGô ôlƒðBƒì ÿºôBƒ_q»ƒw ôõì»ø »è ï»ø µþü½g»ƒè ï»ƒø .Ç¼ rƒì ßºô q»ø ,ÿ ôBð ÿ rƒO þƒðBƒÜ»ƒOBƒùƒÝƒÉƒK þðBì¼ o »è )yÈlýOBÕýèBÜ q ¼k½ýO(ó ½_ :»üAô þÉK Ak)òPxü õƒ„½ƒg ½ƒG ÞƒÉƒðu( ,Ç¼ rì þðôõG ÞüAk »è þOBw»Ür_ ï»Ü»ü" þƒƒƒðlƒƒƒðAo¼k þƒƒƒOBƒƒƒw»ƒƒƒÜrƒƒƒ_ ï»ƒƒƒÜ»ƒƒƒü ÞüAk»è q»â»C ºôºrÉè ."þO»ƒýƒPƒ„»ƒø»ƒG QÉG ÞÈ ôBãð»ø óBüu þðkrÝðõìs»C µó ôõG »OAô»Ü ÿ»C ,qAsBC »è ºô»ðôõG Þü tð ½G

óAqõýw êýì»C

þñýH„ºo þ„q»Ì ÿB„kBK

“

ÿlƒük »ƒè »ƒ…ƒƒýƒƒì»ƒƒø óôõƒƒG ÿ»ðAkBüs ºqAkrÜ ô»è »ÝÉÜ»ü ,Ak)óAqõýw( ô»C þñýðAôpÉO »G ,RAlG ôôo ôõGºk»ð »Ü »è AlñP„»_qAsBC ÿôBñÉK »è Bùð»O Ç¼rì »ðkrÝÉðçíéì ½G ô»C þðôõG »OAô ,ºôõG ÞüAk ô BƒOºq»ƒw »ƒÜ AlƒÝƒƒÈqBƒƒÜ Á»ƒƒâ»ƒƒè µ óôõG»ð ô »Ü»ü ßºô ÿ»Ü»ýüBO½ƒÜ »üAô ß»ü ßºô þðkrÜ»ñðôõìs»C

.»ýý_õK þÝü u ½è ÿºô»ðkrÝOºo ºõƒÉƒ„ ÿBðBì QÈ u õÜºk ÿ ½g Ç¼ rì »Ü »Ýðõ_ Ç¼ rì AlÝÉOBÜ»è »éüBØ þ_õK »G »Ü »üAô ."QÉG êüBØBð þ_õK »G »…ýì»ø QÉGºk krÜºk Ç¼ rì »è ÿAôAk »`ýð ôõG ºô»„ºrÉè þðBìrK ½w ÿ»Ü¼ rýG ôÂBG þÄ¼ rì »PÉHG »ƒƒè Ç¼ rƒƒì þƒƒðAs ÿºk ô»ƒƒC ,BƒƒñƒƒÉƒƒøAk

ÿkõg þ_q»â»C ,ß»ýýO»ìBø»ð ô qAsBC lð»í„õø þÝÈ q tø þìBXð»C q»G BâBCBð þðõìs»C qAsBC µþO»ìBø»ð »è BâBDÉG µ»ýýð .RBÜºk qAsBC ÊG óBüu þðBñÉø ï»øq»G òü rO»ðÃØBC" :Rô ÿºk )qºôBùñK ½„(| þÝÉÝì»_ ßºô q»ø óBüu »Ü »üºô»C †ýC ÞÉ¿ÉÔ ßºô q»ƒø µBƒðBƒì ÊƒG ôºkõƒø ÊƒG

Úülw óAô»gB„ þð»ìºs »…ýì»ø )óAq õýw( ½G †ü)RBÜ( ókrÝðBüu þðAôBO ÿ ô ô vÉì þðkrÝPwô qk ÿ ôBð ïBPÉG þÝÉðAkõü rÔ½g »G ô»C »Ü ºôõG ½ƒG ß»ƒüBƒPƒðBƒK ßºô †ƒýƒOBƒÜ ,ºô ôkrƒG þðlðAo»LÉK ô þPÉ_õK þðkrÜ»wºqBìõì ôõƒì»ƒø »ƒè »ƒÜ »ƒÄ¼ rƒì þƒðBƒÜBƒülƒü uArƒO Ak»ƒPƒw»ƒW »ƒè ÞƒÈ qAsBƒC AlƒýƒÜ»ƒü»ƒÜrƒ_ »è RBÜ ÿ»üºq ô»â »ÐAq»Ô ô»C ,Q¿ÉøºlÉW »è RBw RBÜºk þðõìs»C AlÄ¼ rì þðBü u »è þO»üºô»ðôõG Þü tƒð ½ƒG RBƒw ÿAôk ß»ýýðArâqBG ½G rOºq ô»â þÜ»ýýO»ìBø»ð »è þ„½g óBü u ÿºqºk »è R»ðBð»O »Ü ,QƒÈ rƒÜBƒð »ƒwºqBƒƒìõƒƒì Alƒƒ…ƒƒýƒƒgºs ¼k »üºô»C òì þÜq»C" :Rô ÿºk )óAq õýw( òì »üºô»C †ýOBÜ þÜq»C ,ïu õÝG RBÜ AlðBÜºu õÝG óAõÉð »è ÿ sAôBýW ,QÈ u õÝG þðkrÝðõìs»C Akô»C þñýðAô pÉO »è ".»ýýð þðBÜ»ƒü ôAô»ƒOBƒð þƒðkrƒÝƒðõƒìs»ƒC ,óBƒü u ô»C ÿBKBOq»w þðkrƒÝƒðõƒìs»ƒC .»ƒÄ¼ rƒì ÞÈ qºkõü rÔ½g ßºô QÉGBð»Ü »ü»ðÂ»ƒø þÉK »ü½Gq»ø .RBÝG óBýðõìs»C Ç¼ rƒì »è q»ø »Ü »ü»w»Ü ô»C qºô»Pg»G" :»üAô ,ºôõG ÞüAk»ƒè »ƒÜ óBƒü .ºôõƒG»ƒð ÞƒüAk »ƒè µAkºrƒÉƒè ."ºô ôkrƒƒì ÊƒƒW»ƒƒHƒƒPƒƒwºk ½G AlƒÄ¼ rƒì þƒPƒÉƒ_õƒK »ƒè ºô»ƒðkrƒÜrƒýƒG ,ºô»ƒOBƒÜ»ƒG Ç¼ rƒì þƒðkrƒÝƒ¾BƒØq»ƒw½ƒg þOArýxC»O rÈ u »ƒPƒÈ ô»ƒÜºk )óAq õƒýƒw( »Ýðõ_ ,ºôº)qºôBùñK ½„( þðBÜ»ýýñýGBýðk þÉè ÿ ½g ÿBPw½ìBì ßºô »…ýì»ø ô»C ôõGAô þÉK »…ýì»ø )qºôBùñK ½„( .ºõýðAô o ô q ¼ s ºs»ƒƒƒƒƒƒc ÿ ½ƒƒƒƒƒƒƒø»ƒƒƒƒƒƒƒG Ç¼ rƒƒƒƒƒƒƒì óBü u »è vÉ_ QÉðAõOBð ºô»ýðBÜºlðºôºs »è »ãW þðBÜºs»c AlÝÉOBÜ»è .QÈ rãGqºô þÝÉP„ lð»_ þñOô»Ü äñ_»G ½G óAl¾ô»ø :Ê¾ºk ßºô .òýð rO þ`ýø rOBü s BðBíÉG QýÉ¿G ßºô »Ü òüuºk ß»üºõÉ„»G »íÉC" þƒÝƒƒÉƒƒPƒƒ„ þƒƒðAô oºôBƒƒ_ »ƒƒè ïAôºkq»ƒƒG óBì»Gq ¼ s »Ü AlÝÉOBƒÜ»ƒè ,òƒüAkrƒPƒ„BƒG »ƒâs ½ƒg »ƒÜ òƒü»ƒÜºk ºô»ƒC ÿ ô ô sºqBƒC »ƒG »ƒíƒÉƒC ,ºô»ƒƒüAo»ƒƒâºk óBƒƒìô ôkrƒƒGAo QÉG»C »Ü òü»Ü»C RBÜ ÿ rü»w ß»üºõÉ„ »Ü »üºô»C ½G ‡»ðôõGo»LÉO ï»C ,QÉGo»LÉO ,óBíðBÜ»XðBìBƒC »ƒG QƒÉƒð»ƒü»ƒãƒG »ƒíƒÉƒC þüBO½Ü »ð»â»C ÞÉOBÜ þÝ¾»g ÿ»ñü q ¼ s »Ü ,ó»Üºk ºôAôk þÝÈ rü»w µóBÜ»…ýC ôõGo»LÉK þÝÉP„ ßºô óBýðBü u ÿ ôAô»O þÈõâ q ¼ s »Ü ÿºô»C ïÂ»G ,ºô ôkrÜ rü»w

ßºô )jºs ¼k( ôºô»ƒñƒýƒwrƒLƒÉƒè þƒwrƒK þ_ q»ñÉwrƒO þƒðAô oºôBƒ_ þƒÝƒÉƒ¾tƒð»ƒì ïõÝc»ì Q„ô rw»G Ç¼ rì q»â»C ?QÈlÉè »OAô»Ü .q»Ýðõìs»C þÝÉñýCBƒÜ »ƒG QƒÉƒG ºtÉø»G þÝÈ q»â»C ºô»ñýwrLÉè ÿ»…ÉÜôBø þÜ»ü»ñýØ»PwAo óBü ºô»ðBƒ„ºõƒ¾»ƒø ½ƒG »è ÞÉP„ aýø" :Rõüºk )Àãýø( .»ýýíO»c þðôõG »OAô»Ü ÿ»C ."ó ôõG »O»üBð ºô»`ýø ?»ü»ø ½G Ç¼ rì µAlý_ ÿ ôBñÉK »è óBxñýC óBÜ»ýýñük ÿæ q»â»C ºqBýwrK ï»C þìÂºô q»ƒw»ƒƒè ókrƒƒÝƒƒü qAs õƒƒâ zBƒƒK õƒƒw ½ƒƒG òP…ü»â óBÜ»ýýðBc¼ o ÿæ µóBÜ»O»íÍýð ÿæ µÿ rƒƒì»ƒƒð þƒƒðBƒƒùƒƒƒýƒƒƒW »ƒƒƒG QƒƒƒÉƒƒG ÿBã¾»ì½Ü þðkrÝPwô qk óBÜ»PxýèBülüBC þƒðBƒñƒOBƒýƒñƒG óBƒÜ»ƒýƒükBƒì ÿæ ô qBƒýƒ„ô ÿæ Aô»ƒC ,QƒÉƒGtƒÉƒø»ƒG þƒÜ»ƒƒýƒƒü q õƒƒGBƒC µòýð óBý`ýø ó ôõG µóBüu óBÜ»ñýH„ºo »ýýðArâqBG ó ôõG Ç¼ rì ºôBOºq»w»è q»ø þgrð óBü u þ„½g ½G ôºô»ðBü u q»w»G .ºô»PÉñÉíG AlýÉƒO Ç¼ rƒì »ƒýƒýƒð ÿºô»ƒC :Rô ÿºk »…ýì»ø ) rýLxÝ„( ßºô q»ø »ƒ…ƒÉƒÜ »ƒì»ƒCBƒC ó ôõƒG»ƒƒð óBƒƒü ó ôõƒƒG" ï»C ÿ»ãÈ o »è µºôºrÉƒè ."»ƒü»ƒÜºq ô»ƒâ »è ÞÉì»Ü ïºk»C Á ô»ø òì ºô»ñýwôõð µºô»ìô»ÝGq ô ôk )óBü u µó ôõG( þwrK q»w»è Ak»ñýwôõð ï»C ÿºvÈ qk »è ôBùð»O»G ßºô ÿlÉìõCBð þÝì»_ µþñýG ‡ºo þwrK óBüu µó ôõG þwrK ½G òýðAôpÉO »è ÞÉ„»G »ƒè ÞƒÈlƒð»ƒø ‡»ƒì»ƒC ½ƒG ,îƒPƒƒwºôõƒƒG ÿ qBü rýG µßôBG þƒðBƒÜ»ƒOô µòƒýƒðAô pƒÉƒO )óAq õýw êýì»C( »ü»Ô»xè»Ô ï»C ÿ ôArwBð | .òü râºkqºô »ðôõíð ßºô ÿ qB„ »ƒè )911( þƒ¾Bƒw ,óAq õƒýƒw ÞüAk»è )BýðBì¼ o( þOÂô ÿ)BýðBÅýéxðArO( µþñüBC þÝÈ ôBýK þÜôBG ºlð»_ q»ø .ºôõG ïÂ»G ,ºôõG þxÜºk½wq»C þÝÉ…ý„»Ü Bùð»O ô rýâ»„½â þÝÉ¾Alñì »…ýì»ø ô»C þðlñÈõg »OBÜºkô ô o Al…ü rOAôk »è ,ºôõG ÿºô»C ïÂ»G ,BPw½ìBì »PÉGºk µ»Ô»xè»Ô ºõü o½â ÿºôBýK ï»C þðBü u ÿ q»G»èq»w ºôõG ÞÈ q ½W»G »Ü ºôõG ÿ ô»hÉG ÿ»…ÉÜ ÿ»wBýK AlðBÜ»ìBØ»„ »G þðBü»G BO »ðAô»„ ºô»ƒƒ„ºrƒƒÉƒƒè ,ºôõƒƒOô»ƒƒg»ƒƒð µºô ôkrƒƒÜ ºq»Ü»_ Alýc¼ o »è òP„õÜ½g ÿ»Ü¼ rýG »PÉGºk AkrOAôk »è ‡»ì»C q»ø µRBÜºk ôºô»ƒƒðkrƒƒÜrƒƒýƒƒG þƒƒƒÜºq»ƒƒƒw ÿBƒƒƒíƒƒÉƒƒO µóBüu( þwrK µ þñýH„ºo µþðBÜ»ñýwôõð

6 ÿkqõÜ þÝüsõì ÿq»ðõø þðBÜ»PÔrâ ÿqºô»O

2013/4/15 »íì»„ ôôk )357( ºqBìu

| :rÈkôB_ ÿ»ñgºq ½G ,óBGBG ôºp…ÉK µ Þüsõì þðBÜBýWBýW »ìºkq»w »è óBâBDÉG »íÉC ÿæ þð½ýwsõýì ÿ»Gq¼s ÿkqõÜ þÝüsõì ÿôôvÉì q»w»è »ü»ø ÞÉðôõG»„Aô»_ µ ß»ýýðôôoBð Bøºôq»ø AôAk Alü ôBýwBð µþO»ýÈ oôBø ÿ ôBð rÈ u»è QÈ rÜºk þ¾BÜ½è óBü þðBíwBC þÝÉ¾Bð»Ü»è ôÃG ïtð QwBC þÝÉw»Ü ½G ÞÉO»GBG »Ü þƒwBƒýƒw þƒÝƒÉƒOqBƒK óBƒü !ºô»ƒPƒÈ rƒƒÝƒƒG þÝÉO»GBG »Ü RBÜºk »ðAôºo ½G óBýÝÉw»Ü ºô»gAk»G »Ýðõ_ ,ºô»ð»ÝGôÃG ½G ÿ q»ðõø »ð»üæ µJtc »íÉC þðBÜ»¾Bð»Ü ÿ»Gq ¼ s ÿ ôºpü»K ôºõÈ o»G ó»Hüºk óBÜ»ýýwBýýw ºkBýK BýO þðBü½g þW½è¼lüBC µïArâ¼ rK ,ºôºlð»ìq»ðõø Ëlð»ø ÿ»ãÈ o»è ó»Üºk »O»GBG»è q ¼ s þÝÉ„»G rO þÜ»üBOAô»G óBü µþwBýw ÿ q»ðõø »O½G óBÜ»ýƒü q»ƒðõƒø Ak»íÉC ÿBã¾»ì½Ü»è ºôºrO þÜ»üæ»è !þGtc »ñýØ»PwAo ÿ q»ðõø µÞü s õì ÿ rãƒÈõƒâ µÞü s õì»è òOrãÈõâ ‡BPxÉCBO ô»ì»Ü þÜºq»w þÝÉ„»G »O½ƒG»ƒð RrƒÉƒxƒð½ƒÜ þPxü õÉK ‡»ì»C ô»íƒÉƒC ÿ q»ƒ`ƒ¾»ƒÜ»ƒè þðBw»Ü µþüºkqºô q»K ÿ»ìBðq»G µRBÜ»G rãÈõâ þPwBC òðAõPG BO »ü»ƒø AsºqBƒ„ þPxýHÈõâ »Ü ÿ»PwBC ô»C »ñýð»ƒü»ƒãƒG µQƒwAo þƒÜ»ƒüºõƒÉƒ„»ƒƒG òƒƒG Þƒƒü s õƒƒì sAôæ µßB_ þO»GBG òƒðAõƒPƒG µQƒwô qk ÿBðAõO þüBýñ¾k»G ,ºô»ð»ÝG BýW ß»ü»è rO þÝÉw»Ü ½G ºô»ÝÉw»Ü»è òOrãÈõƒâ µäðºk µîPü q »G ókrÝPw»ø ôºsAôBýW ½ƒG ºô»ƒÝƒÉƒw»ƒÜ»ƒè Þƒü s õƒì ÿ sAõƒƒÉƒƒ„ þÝÉwBG ‡ºô»C µË o½âºk rO þÝÉw»Ü µQ„ô rw»G ÿlðºõü»K ôºvƒÈ qk ô ô q ôk Á»â»è .»ƒü»ƒø ºô»ƒðBƒÜ»ƒÄ¼ rƒì þƒPƒw»ƒø †ý„BG ÿ q»ðõø ÿ qBÜ þüBýñ¾k»G Al„ºô»C »ýü q»ðõø ºqBÜ þðBGq õØ »O½G ïÂ»G »ü»ø .óBÜ»Ü¼ oºôBð ÊG µïtð QwBC

| :êüBÔ¼ pK óBGBG ôºp…ÉK ÿ qB„ 1964 þ¾Bw ÿ ôõƒHƒÝƒüAk»ƒè* þðBíÉéw ÿBƒƒƒƒãƒƒƒƒðBƒƒƒƒíƒƒƒƒü»ƒƒƒƒK ÿ ôõƒƒƒƒƒ_qºk|* þƒ„»ƒG )kAlƒÐ»ƒG( þƒðBƒÜ»ƒðAõƒWºq»ƒðõƒø þÜºq»w ÿ rÉìBC 1985-1984 Þƒü s õƒì .)òýè½ýÄ( ÿArPxÉÜq ½C»ƒè ïAlƒð»ƒC»ƒG ó ôõƒG|* õƒƒƒƒÜºô ÛArƒƒƒƒÉƒƒƒƒÌ þƒƒƒƒðBƒƒƒƒíƒƒƒƒPƒƒƒƒ…ƒƒƒƒýƒƒƒƒð | 1985-1982)óºvñýè½ýÄ( )òýè½ýƒÄ( ÿ rƒÉƒìBƒC ÿBƒPƒw½ƒìBƒì|* )Ú„»íük( ÿ qB„»è ÂBG ÿBãðBƒíƒü»ƒK»ƒè 1988 Bü q õw óçƒÉƒ„( ÿArƒPƒxƒÉƒÜq ½ƒC þƒìAlƒð»ƒC BPPðBÜ òâBùñK ½Ü ,ArPxÉÜq ½C þð½Õíýw þð½Õíýw zBw ,ArPxÉÜq ½ƒC /rƒü qAõƒÜ ÿArPxÉÜq ½C òülƒð»ƒ_ µ)ArƒPƒxƒÉƒÜq ½ƒC )2012-1998( þðÂBw óAõÉð»è þðBPü q»G | .ÁBñ…ÉÔ¼pK ÿ qBýðºu õÜºô ,òýè½ýƒÄ( ÿ rƒÉƒìBƒC ÿBƒPƒw½ƒìBƒì|* | 2004 – 1998 þ¾Bw»è )Þü s õýì q»Hì»_ þðBüBPw½ìBì ÿ»¾»ì½Ü þƒìAlƒð»ƒC* | BK ô q ô»C ÿ qAlÈ u ÿ rÉìBC Þü s õì þwq ½Ü òülð»_ þðlñÈõg* þðBðAk µÞü s õýì q»Hì»_ µòýðºu ÿ qAõG»è þðÂBw óAõÉð»è ókrÝ„»ƒGAk µÞƒü s õƒì µBƒƒƒÝƒƒƒü vƒƒƒè»ƒƒƒƒG þƒƒƒƒOÂô»ƒƒƒƒè 1996-1989 rÈ u»è òýè½üBÄ ÿ»ðAô þñOrâqºµ,ßqBíýðAk ÿBPw½ìBì µ q ½xýÔ¼ rK lð»ƒ_ þƒPƒwºk ,ÞÉPýÄ óçýì(»ðAô»è þK ô q ô»C ÿ qAkôBð yðBø½ü ,rýÜ óBÄ ÿl¿Éø ,ÞÉHè»C q»PýK »Ü )q»èõì ÞéÉð q»ðqBC ,òƒxƒðBƒø õƒw ÿ qAkôBð þíükBÜ»C ÿBPw½ìBì óBü ôõì»ø | .óBK ô q ô»C þðBð½ýws õýì ÿBÝülð»w þìAlð»C| * | .þÜqBíýðAk µþðBPü q»G ÿ vý¾½Ü»è rü sBƒcõƒì ÿBƒPƒw½ƒìBƒì|* - þðBíÉéw ÿ ½ÝðAs Þü s õì þ„»G q»ðõø 2013

| ?»ðBÜ»ð½ýxü s½ýì µÞü s½ì ï»ƒC AlƒýƒPƒwAo»ƒè :óBƒGBƒG ôºpƒ…ƒÉƒƒK Ë rÜºk ôºô»PÉGºlÉè þÙè q ¼ s ‡ºqBýwrK ïÂ»G ,QÈ rÝGq»w»è ÿ q ¼ s þÝÉwBGô»xØ þðôõG»ð þÜºq»w ÿ qBÜ½ø ,þOq õÜ »G òì þðôõ_½G»G ,s q»HPwBC ÿ q»ðõø þO»GBG þðBÜ»ìÂºô»è ÞÉ„»G ½G ºô»ƒPƒÈ o»ƒâºk AlÜ»üBã¾»ì½Ü ôõì»ø»è óB„BK ,rP…ÉƒK þì»Pƒxƒýƒw óAqBƒÜBƒülƒýƒì µR»ƒ¾ôºk»ƒÜ ôõG»ð óBýü q»ðõø µþüBülýì þðkrGºõÈ o»G Á»â»è ºô»ýü rýHñ„¼ o þOºqAsºµÿ»ãÈ o»è ï»C Aô»C !q»ðõø ½G þüºkqºô q»K þìArâ¼ rK »èBð»Ü ôBð»è Akºl¾»øq»w »ýü q»Gô q»xÉG ºlðºôBð µóBÜ»ýý¾BÜ½è µóBÜ»ýýðBíƒwBƒC þðBw»Ü ºô»gAk»G »Ü ,óBÜ»ƒýƒü q»ƒðõƒø ô»è »ì»ƒÜ óBƒýƒðôõƒG AsºqBƒ„ µ o½ƒLƒxƒK ÿkõƒg ôBƒð»ƒè Bƒøºô q»ƒø ,Ak»ƒðBƒüBƒâsºk µ o½LxK þðBw»Ü Al…ü rýHñ„¼ q þOºqAsºô þPwBC»ƒè »ƒÜ »ƒì»ƒÜ óBƒýƒðôõƒG AsºqBƒ„ Á»â»è !ó»ÝG qBÜ Al¾Bñ…ÉÔ¼ rK þðBw»Ü †ýðAlð»ìq»ðõø ÿBÝƒülƒð»ƒw Alƒ„ºô»ƒC ÿ»ýü q»G ô q»w ÊG ô»C ÿ q ¼ s þÝÉ„»G ï»C þðBìAlð»C»è ÞÈlð»ø »Ü »üAk½Pw»C»è ô q»w ÊG ô»è ó qAl„»G óBü½g »üBÝülð»w ô»C q»ø ,»ü»ø »Ü »ÜBPxÉƒC ÿ»ƒýƒü q»ƒG þðkqAvH¾»ø»è ºôõGqAl„»G ‡»üBÝülð»w ½G ‡ºô»C »Ü q»ñÉøAk( ôBð»G þðBw»Ü µ q»ƒðõƒø »ƒG ôõƒG ókrƒƒÜ»ƒƒPƒƒ¾Bƒƒâ ÿ ½ƒƒg òì þðôõ_ ½G »G ,»ñýØ»PwAq ÿlð»ìq»ðõø Akq»ñÉøAk ÿ ôBð rÈ u»è »üºõÉ„ ô»G ôõGºk»ð óBìBø»è !»üArÝG ‡»GAk »ðBýü qBÜôBø ô»C »Ü ï»Üºk ºô»è ÿ rýãƒPƒ…ƒK òƒì AlƒOBƒÜ

“

»ñý`ñG þñýwBð»ð ÿqBÜ½ø ºô»ýüBýñ¾k »G þð½ýwsõýì ó»üæ »è ÿkqõÜ þÝüsõì þðBÜ»ýýÜºq»w þHÉPÜ þðôõG»ð ½G ºô»PÈo»âºk q¼s þÜ»üºkAo BO ,ºôºkqõÜ þðôõG»ð µ ÿkqõÜ þÝüsõì q»w»è þüôôvÉì þO»GBG µ þPxðAs þÝüsõì þðBÜ»ýülð»íO»HüBO q»w»è þü qBýðAs »Ü IÉPÜ QÉG AlÉO ÿkqõÜ q ¼ s ºô»gAk»G AlÝü s õì ÿ qAõG»è óApÉâqºô »üºô»C rPãðrâ þ„ôõì»ø»è ,ºsAôæ q ¼ s µþƒPƒxƒðAs »ƒHƒÉƒPƒÜ ÿ q ¼ s ÿ»ƒGq ¼ s »ƒÜ µÿ q ½ýO »G ,Þü s õì q»w»è óBÜ»ýü ô ô vÉì ,»ýðBýG þðBìs»G ÿ ôõì»ø ºô»…É¾»ÝýPÜArK q ¼ s óBÜ»Üq õO µóBÜ»wqBÔ µóBÜ»Gºq»Ì ºô ôkrÜ ºô»G óBƒýƒÜqk »ƒíƒÉƒC»ƒè rƒOô ô s »ðpÉâqºô »ðBýýPxðAs »HÉPÜ ô»C QÉGºk»Ü óBý„BG þÝÈlð»ø óBü½ƒg þƒðBƒìs q»ƒw òðAõPG BO óBü½g þðBìs q»w »OºôApÉâqºô ÿkôõw Þü s õì þðBÜBãðBíü»K µ vÉè½Ü»è q»w»è þðõ_AkAôk»G ÿkq ô»G µó râqºõÉè zBG»Ü ÿ»ðBHÉPÜ ô»C þO»HüBO»G ,ó»ÝG ÿºô»ðkrÝý„ µRBÜºk óBü½g þÝü s õì»è îðAõOºk ,ºôArÜ q»w»è þü ô ô vÉì µþPxðAs ÿ qAõG»è AsºqB„ þðBw»Ü þðôõG»ð îÉ¿G AsºqB„ µÞü s õƒì þƒHƒÉƒPƒÜ þƒðApƒÉƒâqºô

»Ü òý_ »ðBýü qBÝðAo½â ô»C óB„BK ,ÿkq ô þÉK»G ºôõOBø Alükq õÜ þÝü s õì q»w»G ºôºrO þÜ»üæ»è òýÉ¿G òýðAõOºk ,óBÜºk»w »ƒì»ƒgq»ƒPƒì»ƒÜ ó ½ƒƒýƒƒws õƒƒýƒƒì ÿkõƒƒg q»w»è R»GBG þñýwôõð µó ôõ_AkAôk»G»è ÀÉÝw µîPÈ q þðlðBwBð µÿkq õÜ þÝü s õì ÀüBPw ô sAõÉ„ µïo½Ô µ)ïBƒÙƒì(kõƒgBƒü þÜ»üºõÉ„»G »Ü Alükq õƒÜ þƒÝƒü s õƒì»ƒè QÉGArÜôºô»PÉƒGArƒÝƒýƒ„ s q»ƒG þƒPƒxƒðAs þð½ýws õýì þPwºkq»G »PÉGArg µIÉPÜ»G ÿ qBƒƒÜ ºô»ƒƒC AkqBƒƒWAôk»ƒƒè »ƒƒÜ ,kq õƒƒÜ ,q ¼ s þÜ»üºvÈ o»G þO»ü½g ó ½ýws õýì þÝü s õì q»w»è QÉG ôõG»ø †ýÝÉO»GBG q»â þðBýG þÝÉðBìs»G ºô»gAk»G Aô»C ÿkq õÜ ô»C »Ü ºôAql¾ô»ø þƒì»ƒÜ»ƒG q ¼ s ºôõƒG ½G ËqkpÉãGqºô »ðBHÉPÜ .ÿkq õÜ þðBìs q»w

“

Þüsõì q»w»è ôAqkpÉâqºô þPxðAs þHÉPÜ þðôõƒG RBÜºk ÿqBÝðBwBC q¼s ô»ü»ø ÿq¼s q¼s þÜ»ýýãðrâ µÞüsõì ÿq½ýO»è òP…ü»ãÉO ½G kqõƒÜ þƒð½ƒýƒwsõƒýƒì ½ƒG µÞƒƒüsõƒƒƒì þƒƒƒñƒƒPƒƒ„oAk Á»ƒâ»ƒƒè Þƒƒüsõƒƒì ÿôôvƒƒÉƒì AkºqAõG ô»è þPxðAs ÿºô»ƒðkrƒÝƒðôôo ½ƒG QƒÈ rƒÝƒG óAlƒð»ƒìq»ƒðõƒø ÿ qBƒƒÜôBƒƒø þÝÈ qBÜ óBü ß»üºu ¼pK þðkrÝÉW»HÉƒW ºô»gAk»G ïÂ»G ,s q»G QwBC ÿ q»ƒðõƒø ôõƒƒƒG ÞƒƒƒÈ q ½ƒƒƒW ºqBƒƒƒW ï»ƒƒƒƒC ÿºô»ƒƒƒƒC þƒðBƒìBƒw µRºô q»ƒw þƒðAkqºk»ƒø»ƒƒG»ƒƒè ÿk îðBÜºôBð »Ü ÞÉOBÜ òì !!R»ééƒýƒì Ê¾k»è !ïôõG ß½„ þ„ôõO Ak»Ü»Pxýè»è »Ü ÿ»O»ééýì ô»C q»w»G oõØ îOô Alì½g q»â !!ÿ q»ñÉøAk »ñGºk »ðBì»ƒè ÞƒÈ q ¼ s ôõì»ƒø ô»ƒC þƒðºôBƒg kq õƒÜ þƒO»ƒéƒéƒýƒì þðºôBg ôõG ÞÉìºk q ¼ s »üAõG ºq»ñÉøAk »PwAq ,ôõGºk ½g»ƒGq»ƒw þƒÝƒÉƒO»ƒ¾ôºk »Ü ºôAk óBý„BG Ê¾ô»ø »ðAô»è ÞÈlð»ø ôBƒð»ƒè »ƒÜ ó»ƒÝƒG óBƒñƒÉƒøAk»ƒè ÞƒÈ q ½ƒW ,òGBðo»LÉO ÞÉPwºk ÿ»Xð»K»è Ak»Ü»Pxýè óBƒƒýƒƒðBƒƒÜ»ƒƒ¾ô»ƒƒƒø ºô»ƒƒƒðBƒƒƒxƒƒƒük ïÂ»ƒƒƒG »ƒG óBƒñƒÉƒøAk þƒPƒwBƒC »ƒOºôõƒPƒ„»ƒâ»ƒƒð ÿBðBì õÜºô Bùð»O óBñÉøAk ,»„µÿBðBì þÜ»üæ»è !qAkrÜ »G ß»ð »wq õØ ‡»„ô Bƒƒð»ƒƒÜ ôBƒƒƒð»ƒƒƒè ÞƒƒƒÉƒƒƒðBƒƒƒw»ƒƒƒÜ ºôºrƒƒƒO ½G òƒPƒwºk»ƒG qBƒÜ AlƒðBƒÜ»ƒýƒðBƒíƒwBƒC»ƒè »Ü Þü s õì µÿ q»ðõø þO»GBG þðkqAvH¾»ø ÊG µÛ ôºs ÊG ó q ôõHƒG ÊƒGºk óBƒü q ¼ s þO»GBG þðkqAvH¾»ø»è òü q»ðõø þPw»ø þWAtýì ô ô sºqBC»G µAlýðAq ½â µÞü s õì ÿºô»C ÊG»G µó rÈ vGºl¾»ø R»GBG óBü½g þÝƒÉƒWq»ƒì ºq ½ƒW aƒýƒø »ƒðBƒO»ƒGBƒG ô»ƒC QÉGArÜ BýO þðBñÉøAk µQÉG AlÉO óBýü q»ðõø Þü tð BO q ô ôk óBü s q»G þÝÉPwBC q»w»è !!QÉG»ø ºô»Ýü s õì ÿ q»ðõø »G ÿlðºõü»K

Þü s õì µÿ q»ðõø þðAô»ðBìs þðBÜºôAqAs»è óB„BK ,ºôõG þÜºq»w ÿ qBÜ½ø þO»HüBO»G þãðrâ †ükq õÜ þð½ƒýƒws õƒýƒì ÿkõƒg µþPxðAs þO»ƒGBƒG ô»ƒð»ƒüæ ô»ƒG ºôAk»ƒð ÿkq õÜ þÝü s õì»è zBG »Ü þƒü ô ô vƒÉƒì þO»GBG þðApÉâoºµ îÉ¿G îðAõOºk ,RBÜºk QÉGºk ,ÿ ½g ½G »Ü»ü»ƒPƒ„o ÿ q»ƒðõƒø óBü ÞÈ vÉè½Ü»è QÉñÈõhýG pÉâqºô þw»Ü þÝÈ rãÈõâ AlOBÜ óBì»ø»è ,ß»üBãðBíü»K þ„BG þüAsºqB„ µQÉG Þü s õƒì þƒ„BƒG ºsAõÉ„ µÞü s õì þðBÜºôAqAs»è QÉG»ƒø ÿ ô ô vÉì ÿ qAkBâBC µÞü s õì þðBÜBýWBýW ÿ ½g QÉðAõOºk óB„BK ,QƒÉƒG Þƒü s õƒì »Ü RAlG ÞÉO»GBG þðApÉâqºô ÿºq»ƒØ»ƒè .ºôArwôõð Þü s õì q»w»è þPxðAs þHÉPÜ þðôõƒG þƒüBƒýƒñƒ¾k»ƒG þÜ»ýýãðrâ Þü s õì q»w»è ôAqkpÉâqºô RBÜºk ÿ qBÝðBwBC q ¼ s ô»ü»ø ÿ q ¼ s q ¼ s òP…ü»ãÉO ½G kq õƒÜ þƒð½ƒýƒws õƒýƒì ½ƒG Á»â»è Þü s õì ÿ ô ô vÉì µÞü s õì ÿ q ½ýO»è ÿºô»ƒðkrƒÝƒðô ô o µÞƒü s õƒƒì þƒƒñƒPƒ„oAk .AkºqAõG ô»è þPxðAs ÊƒƒG ô»ƒƒC :rƒƒƒÈkôBƒƒƒ_ ÿ»ƒƒƒñƒƒƒgºo µóBƒPƒwkqõƒÜ»ƒè »ƒÜ ÿ»ƒýƒü q»ƒƒGô q»ƒƒw µþðBíwBƒC»ƒè Bƒð»ƒÜ õƒÉƒð»ƒè R»ƒðBƒð»ƒO QƒƒÈ rƒƒÜºk ÿk»ƒƒG óBƒƒÜ»ƒƒýƒƒƒýƒƒƒ¾BƒƒƒÜ½ƒƒƒè µþðAq ½â þì»ƒøq»ƒG þƒðkrƒÝƒ…ƒg»ƒK»ƒè þƒƒ_½ƒƒG þƒƒPƒƒxƒƒðAsBƒƒð þƒƒÝƒƒƒü s½ƒƒƒýƒƒƒì þðôõG»ð ÿ½ø BüBC ?ºô»ƒPƒýƒñƒÈ o»ƒâºk ?»ýýÉÜ þì»gq»Pì»Ü ßB_ µ‡BG þO»GBG ÿq»ðAk óBü R»ìõƒÝƒc óBƒü Bƒãƒ¾»ƒì½ƒÜ

µþwBýw ÿ qBÜ½ø ºô»…ü rO þÜ»üæ»è þƒðôõƒG»ƒð µóBƒPƒwkq õƒÜ ÿBƒýƒÔArƒƒâõƒƒW µÞƒü s õƒì ÿ qAõƒG»ƒƒè ÿkAsBƒƒC µR»ƒƒ¾ôºk þ„»G q ¼ s»è ß»üºk»w lð»_ ½G AlýðAq ½â ºôõG rO þÝüu ½è þÝÈ qBÜ½ø AlðBPwkq õÜ ÿkAsBC »G ÊðAõO»ð kq õÜ þð½ýws õýì »Ü RBÝG ºô»ñý¾½ÝÉè µôAô»O þðôõ_AkAôk»G þ„ºô»C kõgBü ,ÿkq õÜ þÝü s õì q»w»è ºô»ðkrÜrýâAk µÿ qBÝðArÈ ô ÿ ½ø»G ºôõG»ø þãðrâ ÿºlñÉø Bøºô q»ø ,ºôõ_ ôBð»ƒè õÜºô ÊwôAqk þðBOÂô þÝü s õì »G ºôAqk þãðrâ ºlñÉø ,þGºq»Ì µþÜq õO µþwqBÔ óBì»ø»è ,ÿkq õÜ þÝü s õì »G ºôAqk»ƒð þÝü s õì þíPü o µ sAõÉ„ µÀüBPw AlOBÜ þ¾BG q ¼ s þÜ»üºkAq BO ÊwôAqk þðBO»ééýì ÿºõƒÉƒ„ µQƒw»ƒƒø q»ƒƒw»ƒƒG ºôBƒƒ…ƒÉƒÜ óAlƒð»ƒìq»ƒðõƒø»ƒè ÞƒÈ q ¼ s þƒƒðkrƒƒÜqBƒÜ þüBýñ¾k»G ,ºô»gAk»G AlÝü s õì ÿ qAõG»è þðBO»ééýì»Ü òü uºk AlÝÉìºkq»w»è »íÉC ó ôõGôÂ»ÝƒÉƒO ôºq»ƒG óBƒýƒÝƒü s õƒì Bƒýƒðk »…ýì»ƒø Þƒü s õƒì ÿ rƒãƒÈõƒâ µQƒÉƒ_ºk ,QÈ o»âºk Alü qBÝÈõð µËõð ÿ qBÜ ÿAôk»G Qwºk »íÉC »ýýð ºô»C ÿBðBì ºô»C ïÂ»G òü rã¾»ø ºô»ñÉ¾½ÝÉè µó ôõƒ_AkAôk»ƒG»ƒè | .ÿkq õÜ þÝü s õì q»w»è óApÉâqºô þPwBC :rÈkôB_ ÿ»ñgºo þðBìs q»w½G þðBùýW þÝü s½ýì ÿqAõG»è ô»ƒè BƒüBƒC ?QƒýƒñƒýƒGºk ó½ƒ_ ÿkqõƒƒÜ òýwõð µóApÉâqºô ÿBOAô»G Ak»ü»w¼ rK ?»ü»ø ß»ýýãðrâ b AlÝü s½ì ÿqAõG»è þPwBC þOq õÜ»ƒG :óBƒGBƒG ôºpƒ…ƒÉƒK

»G Bã¾»ì½Ü ôBƒð þƒÜBƒO ÿæ»ƒè ÿ qBƒýƒðAs AlOBÜ óBì»ø»è ïÂ»G !ºô»…ýð½ýws õýì QÉðAõOºk QÉG þPw»G»ì ó ½ýws õýì q»â þ¾ô»ø »G QÉñÉùG Qwºk»G »ðBýü qBýðAs ô»C Bøºô q»ø !ó ôõ_AkAôk»G µþƒw»ƒÜ»ƒÜBƒO ÿ ôõì»ø»è »Ü »ü»ø †ƒü rƒO þƒÝƒÉƒð»ƒüæ þì»Ü †ü ô»C ºô»ñƒì ÿæ»ƒG ºrƒPƒãƒðrƒâ µAsºqB„ µBðAõO»G þâ½âAlýK ÿBPw½ìBì þÝÉw»Ü õÜºµ qBÜ þðôõìs»ƒC óºôBƒg Bùð»O ß»ð !!AlÝü s õì ÿ qAõG»è ÁBñ…ÉÔ¼pK ô q»PwBì ÿ»ìBðAô pG óºôBg ÿBPw½ìBì AkôArÝü qBük þÝÈ qAõG»è Bùð»O»Ü ,Aq ½PÜk q»w»è ó»Üºk Aq ½ƒPƒÜk ô»ƒìBƒðq»ƒPƒwBƒì ÿ qAõƒG»ƒè AsºqBƒƒ„»ƒƒð ïÂ»ƒƒG !Þƒƒü s õƒƒì »G !!óBÜºrÉìBC þñƒýƒðºu µÁ»ƒÝƒýƒPƒÜArƒK ÊðAõO»ð ÞÉðºvÝü s õì q»ø òì þðôõ_½G þÈõâ µþ„BG»G ÊðºvG Þü s õì þÝÈ rÉìBC »PÈk ºrÉìBC ô»è »Ü QÉG»ð »ðBãðºk ô»è þðBÜ»ƒð½ƒO þƒãƒðºo»ƒG Qƒw»ƒø ôºôºqºk ÿ qBÜºkºq ô»è QÉðAõOBð týâq»ø ,RBÜ»ð QÉðAõOBð µAlP„ô rw»è RBãG äðºq µäðºk þñýwôõð ½G QÉG»ø þðAôArÔ þÝÉ¾Bü»g BƒƒýƒƒO þƒƒPƒƒw»ƒƒø»ƒƒÜ Þƒƒü s õƒƒì ÞƒƒÈ pƒƒƒÈk !QÉG»Pw»Wq»G þð½ýxü s½ì BüBC :rÈkôB_ ÿ»ñgºo ÿ»Üºq»ðõø ÿôAô»O»G þO»üõýðAõO kqõÜ "ÁBñ…ýÔ¼ rK"o½LxK þÝÉw»Ü õÜºô ÿ½g µ q ½ýOBì»C þÝÉw»Ü õÜºô óBü ,ÊwBñG ?RBÜºkqBÜ"ÿôBø"AsºqB„ »`íýð þÝÉw»Ü »Ü AlÝÉOBÜ»è :óBGBG ôºp…ÉK µþƒPƒxƒðAs ÿºôBƒ_q»ƒw lƒƒð»ƒƒìq»ƒƒðõƒƒø µQƒÉƒƒG»ƒƒð AlƒƒPƒƒwºkq»ƒƒG»ƒƒè þƒƒü ô ô vƒƒÉƒì RBÜ»ð ó ôõ_Aôk»G þPxðAs þÜ»üºõÉ„»G ºô»ì»Ü þð»üæ»G µÿ ½g ÿ»ÜºqAõƒG ½ƒG þÝÈ vÉè½Ü óBü ß»üBãðBíü»K ÿ ôõ_qºk Al„ºô»C ÁBK»è ,QÉG»ð BðAõO»G ÿ q»ðõø Bc»ì QÉG»ð þðBñÉøAk ÿ ô ô sºqBC µQñÉèBO õÜºô RBÝG ‡»Ý…ÉK ÞÈ q»ðõø QÉðAõPG»è Bøºô q»ø ÁBñ…ÉÔ¼pK óBü o½LxK þÝÉw»Ü ô»è RBÝG »ðAu ¼ o þðôõ_AkAôk»G QÉGºk óBü qBÜ þ¾»ÝýÝOApK þÜ»üºõÉ„»G µAkºqAõG »Ü îÉ¿G Ëô»ìºk AkºrÉè ,RBÝG q»ƒw»ƒè þð½ýws õýì»è q ¼ s þÝÉ„»G ºô»gAk»ƒG )q ½ýOBì»C(óBü ÿ ôBø þÝÉw»Ü õÜºô kq õÜ »Ü ,ÊwBðºk ÿ ½g ÿ»Ü»O»ééýì ÿ q»ðõø ºô»ðBxük Alì»Ü»ü ÿ qBýwrK þìÂºô»ƒè .ºô ôkrÝÉK ïºuBìBC òýÉ¿G QÈ rÜºk BüBC :rÈkôB_ ÿ»ñgºo þÜ»üºõÉ„»G kqõÜ þð½ýƒxƒü s½ƒì »ƒÜ q»â,ºõýwBð»ð ÿkqõÜ þÝü s½ì þPxðAs ÿqAõG»è þOqõÜõì»Ü ½G »ì»C BüBC »üAô þÝü s½ì ÿqAõG»è óBðAlHÉPÜ µòýƒwõƒð ?ºô»PÈ o»âBð ÿkqõÜ ÿ qBÜ½ø ºô»ýüBýñ¾k »G :óBGBG ôºp…ÉK þÝü s õì þðBÜ»ýýÜºq»w »ñý`ñG þñýwBð»ð BO ,ºôºkq õÜ þð½ýws õýì ó»üæ »è ÿkq õÜ þðôõG»ð ½G ºô»PÈ o»âºk q ¼ s þÜ»üºkAo q»w»è þü ô ô vÉì þO»GBG µ þPxðAs þHÉPÜ »Ü IÉPÜ þðôõG»ð µ ÿkq õÜ þÝƒü s õƒì þðBÜ»ýülð»íƒO»ƒHƒüBƒO q»ƒw»ƒè þƒü qBƒýƒðAs »G µÿ p_»G QÉG AlÉO ÿkq õÜ þÝü s õƒì

rÈkôB_ ÿ»ñgºq :BC 2-1 ß»üºkAo b BO :rÈkôBƒ_ ÿ»ƒñƒgºo þƒO»ƒüõƒýƒðAõƒO kqõƒÜ þƒð½ƒýƒxƒü sõƒýƒƒì µÞü s½ì ÿq ½ýO»è þPxðAs þÜ»üºõÉ„»G ºsAõÉ„»è µókrÜAlýC µókrÝ„»GAk µóBðAk þðBÜºk»w ,RBãHÉO Þü sõýì þðBÜBýWBýW ºrÉìBC µºô»OBÝGBýW ß»ü»ƒè Þƒü sõƒýƒì õÜºô QÉñƒÉƒùƒGqBƒÜ»ƒG óBƒÜ»ƒýƒýƒÝƒü s½ƒì q»ƒw»ƒè AsºqBƒ„ µo½ƒLƒxƒK þƒÝƒÉƒw»ƒÜ ºq ½W b óB„BK ,þPxðAs þÜ»ü»ñý`ñG b µóBýðBÜºqBÜ ½G ó rÈvGºl¾»ø ÞÉéüBPw ½G »ü»ø óBýÜ»ýü qBýðAs µÞÉðõ_½G ºq ½W þÜ»üºõÉ„»G óBƒýƒðBƒÜºqBƒÜ þƒñƒPƒ„oAk | ?þPxðAs ï»ƒC AlƒýƒPƒwAo»ƒè :óBƒGBƒG ôºpƒ…ƒÉƒƒK ïÂ»G ,ºô»PÉGºlÉè þÝÉÙè lð»_ ºqBýwrK ïÂºô þƒOq õƒƒÜ»ƒƒG Ë s ½ƒƒO ïºk»ƒƒDƒƒ¾ô»ƒƒø òýðAõOºk þP…â þÜ»üºõÉ„»G ,ºô»ìºlG kq õÜ þð½ýws õýì ÿ»ƒGq ¼ s»ƒÜ òƒýƒÉƒ¿ƒG ÿ pƒƒ_ µôAô»ƒƒO þƒƒü qBƒƒýƒƒðAs ºô»ƒƒgAk»ƒƒG µÞü s õì ÿ q ½ýO q»w»è »ýýð óBýýPxðAs Bøºô q»ø ,Þü s õì þðkrÝ„»GAk µóBðAk »ìo½Ô þƒðkqAvƒHƒ¾»ƒø µþƒð½ƒìqBƒø ôAk»ƒC Á»â»è óBýðBÜºqBÜ ½G Þü s õì þðBÜBýWBýW »Ýðõ_ ,ÀüBPw þƒðkrƒÝƒðBƒ…ƒýƒð Qƒwºk ÿ ½gô»PwAq ÿlðºõü»K Þü s õì AlýPwAq»è »ñP…ü»ãÉO ôºô»ñPxýG þPw»ø »G »ü»ø óB„BK ,þð½ìqBø µîPü q µäðºq µäðºk»è þðBÜºqºô»ðôõG µQ„ô rw »G »ðkrÝPw»ø »ðkrÝPw»ø Al„ºô»C Á»â»è ,Q„ô rw ôBð µ‡½g þÝÉOBøq»w»G óBü ÞÈ ôAkô ô q »G Ëlð»ø óBü þƒPƒxƒü ô»ƒ„½ƒg µ‡½ƒgBƒð þðôõ_Ak µó ôõƒ`ƒ¾»ƒø Bƒùƒð»ƒO †ƒü qBƒW þüBýñƒ¾k»ƒG ,lƒPƒø...»ƒPƒw»ƒøµþƒðô ô qºk óBâBDÉG »íÉC ÿæ þð½ýws õýì ÿ»Gq ¼ s µÞƒü s õƒì þƒðBƒÜBƒýƒWBƒýƒW »ƒìºkq»ƒw»ƒƒè ÞÉðôõG»„Aô»_ µß»ýýðô ô oBð Bøºô q»ø ,ÿkq õÜ þÝü s õì ÿ ô ô vÉì q»w»è »ü»ø Akq»w»G þÜ»ýü qBƒÝƒðAq ½ƒâ b Bƒøºô q»ƒø þ¾¼ o µBPxÉC BO ºôBƒOºq»ƒw»ƒè ºôõƒOBƒø ºq ½W b µBã¾»ì½Ü ôBð»è ºôõG þ_ Þü s õì q»w»è ºôõP…ÉùÉW»G þÜ»ƒýƒü q»ƒãƒü qBƒÜ þüBýñ¾k»G ,BPxÉC BO Ç¼ rì þPw»ø ô q tø »üBâBDÉG kq õÜ þð½ýws õýì»è q ¼ s þÝÉ„»G ÿ rƒÉƒìBƒC q»ƒw»ƒè þƒPƒxƒðAs ÿ qBƒýƒðAs»ƒè ÿ rÉìBC þðBñÉøqBÜ»G þÝýñÜ»O µÞü s õì µó ½O»è òP…ü»â»ñÉO Bøºô q»ø ,Þü s õì ºq»ø ÿ»Gq ¼ s ºô»gAk»G »Ü îPü q µäðºq !»üBâBDÉG þÉè kq õÜ þð½ýws õýì ÿ q ¼ s µ½éGBO»è »ðôõíð ½G Bùð»O äðºq »Ýðõ_ QÉGºk õÝ¾»G ,QÈ rñýGBð AlP„ô rw ô»ñÈ µ þPw»ø AlÝü s õì µþGºk»C þÝÉñýwôõð»è ôApGAk»Ü †ýÝÉw»Ü þüBýñ¾k»G !QÈ rÝHÉK »PÉGºk ó ½_ rPýC »ýü qBýðAs ôõì»ø ï»è QÉG þðôõ_½G »G .AsºqB„ µ o½LxK þÝÉw»Ü »ýü qBýðAs ô»ƒC þƒðôõƒG»ƒð ÿ qBƒÜ½ƒø òƒì þðB„q»w »ì»gBƒð Bƒùƒð»ƒO »ƒðBƒýƒPƒxƒðAs »Ü ó q ¼ s rO ÿ qBÜ½ø ,Bùð»O»G ó ½ýws õýì BâBDÉG ó ½ýws õýì »Ü ÿºô»C ÿ ½ø »ñGºk QÉðAõO»ð ô»ýü qBýðAs ôõƒì»ƒø ô»ƒè QƒÉƒG AlýüBO½Ü»è »Ýðõ_ ,QÉñÉùG óBýPwºk»G »ýýƒð ôApƒGAk |ô»ƒÄ¼ rƒì †ƒýƒð½ƒýƒws õƒýƒì þðôõG»ð ‡»ðAqBÜ½ø ô»è ,Bƒãƒ¾»ƒì½ƒÜ»ƒè q»w»è IƒÉƒPƒÜ µþƒPƒxƒðAs ÿºôBƒ_q»ƒw þðlñÈõg þìArâ¼pK þðôõG»ð µÞƒü s õƒì µBãðBíü»K»è p_ þÜ»üºõÉ„»ƒG Þƒü s õƒì þƒðlƒñƒÈõƒg»ƒÜ q»ƒðõƒƒø þƒƒðBƒƒÜºvƒƒÉƒƒè½ƒƒÜ þÜ»üæ»è ,QÉG BýO þƒÈõƒð þƒüºkqºô q»ƒK þƒwBƒýƒw µÿ q ôõƒGBƒC ÿ qBƒG ºô»ƒ…ƒü rƒƒO þÝÉì»Pxýw µR»¾ôºk þðôõG»ð µBã¾»ì½Ü þƒƒƒðkrƒƒƒGºõƒƒƒÈ o»ƒƒƒG ½ƒƒƒG Qƒƒƒwô qlƒƒƒð»ƒƒƒƒO »ð»üæ ÿ ôõì»ø »ðBì»C ,lPø....Bã¾»ì½Ü Þƒü tƒð BƒO q ô ôk »ƒÜ òƒðBƒÜ»ƒÅƒýƒO»ƒƒãƒƒÉƒƒð þðôõG»ð q»w»è QÉGºk óBƒýƒü q»ƒãƒü qBƒÜ

2013/4/15 »íì»„ ôôk )357( ºqBìu

þÔ»xè»Ô ÿ»ãðAôq »ü»ðBPÔ»ø þÜ»ü»„½â QÉwõñüºk| »ì»c kAsBC .k

ÿsBG»ð»_ »è »Ô»xè»Ô ÿºô»ðkrÜBýW

óBüu rO þÜ»üºõÉ„ »G þðAõ„ òýì»C ïAqBC :ºô»ýýGºq»Ì »è

rÉPw½C ë½K

1 q»w»è »üAlìAôºkq»G ÿºô»ðkrÝÙ„»ì½g µºô»ðôõHÈõð »è »ü»üºkrÜ ô»C »Ô»xè»Ô »ð »üºkrÜ ï»C Bøºô q»ø .ÿ okAkvÈ qk µÿ sBG»ð»_ »è »ýýð þPü rG »Ô»xè»Ô .ó ôõGrÉÔ µÿBðAk ½G Qxü ô ½G »„æ»Ø»O µºtÉìBDÜq»C ÊüºkrÜ õÝ¾»G ÁBO»G þñOô ô ‡»ð µ»ü»ñÈ oô »Ýðõ_ AkºlðB…ýð ÿ ½g »ýüBðAk ï»C ½G þPxü ô»„½g þìo½Ô »è ‡»Pxü ô ï»C »ñü ô»Üºk ÿ»ìºk ô»C ,ºq ½Xì»G .þO»ý…È oôBø »ÜBO ºrãG µ»ýüBðAk þÈ oôBø ×õw»éü»Ô þPü rG ‡»üºkrÜ ï»C µ»ðkrÜ»Ô»xè»Ô ÿºkrÜ »Ü ºôºqºk»ñýÈk ËºkrÜ »G ºô»Ô»xè»Ô ôBð ÿºkrÜ »O»H¾»C .òü»âBñýÉO »Ü ‡ºô»C þðkrÜ½â »è R»ðBð»O µþÉ¿Gq ¼ s »è »ýýƒð R»ðBð»O ókrÜ»Ô»xè»Ô ÿºkrÜ .ÊñÈ»âBð †ýðkrÜvÈ ôBÜ µókrÝü ¼ oºlÈ s ókrÜ»Ô»xè»Ô ÞÈ q ôõñw Q…â »è q ô ôk µBxÈ q ÊG µÿ ½g ÿ ô ô sºqBC»G »Ü»ü q»ø ÊñÈ»âBð ‡ºô»C ËºkrÜ õÝ¾»G »ýýð Bì»ñG ÊG µþÜ»ìºo»ø ËºkrÜ ókrÜ»Ô»xè»Ô ,ÊGAô»Ü .ókrÜ½â»PÉG »è ºsAôBýW »Ô»xè»Ô »ü½G .ºôAqlÈ râ ºô»ýüºôºpÈ q Êè»âBxÈ q »G µ»üBðBwBð µ qAô uk »Ô»xè»Ô þ_q»â»C .ÊñÈ sBwBð ºô»ñýì»¿w µóBìAl„¼k ÿ»P„ ô»è ,ÿ sBG»ƒð»ƒ_ †ü q»ãPw»G»ì ÊìAq»ì »Ô»xè»Ô Êè »ýýð zBHýÉW µzBHýÉW ÿ ô»G »ðôõH¾BØq»w | .AkºkqB„»c Apü½g»è »G QÉGBð òýP…ü»â»ñýÉO »Ü ÞÉP„ b»ø »PgôõK þñüºs ËºkrÜ »Ô»xè»Ô ÿºô»DýÉK»G ,»üºõÉ…ì»G .AlðB…ýð þÔ»xè»Ô ÊñOô ô ßºô ÿ ½g ÊðAõOBð †ýÝÉñOô ô ôõì»ø µ»Ô»xè»Ô ºq ½W b þÔ»xè»Ô þñOô ô kõƒgBƒü?»ƒýƒýƒ_ þƒÔ»ƒxƒè»ƒÔ þƒñƒOô ô:òƒýƒwrƒLƒG Êƒ„ºk »ì»C z»G ºôArÜ µ)ôArÝü qBük( QÈ rÝð½Ü ÊñOô ô »è »ýPü rG þÔ»xè»Ô þñOô ô?»ÝÉñOô ô þÔ»xè»Ô þñOô ô rPãñü râ »ðAô»C ôõì»ø»è .ºq ôõñw ÊG þÔ»xè»Ô þñOô ô ÊñÈ»âBð ºô»C þO»GBG »G òGºk ÿ»ðBP„ ô»C ÿ»ðBý¿Ø»Ì Ëºô»ðkrÝý„ »è ,ÿ q tø ÊñOô ô »è »ýýPü rG òýðAs ÿ ô ôk»G óAo»â »è »ÝÈºkrÜ ókrÜ»Ô»xè»Ô ÿºkrÜ ,ïBXð»Cq»w .»Üºô»ðkrÝý„ ºô»G rO þðBÜºkrÜ »è »üºkrÜ ï»C .ºs ½èBC µºkBwBð »üºkrÜ ï»C z»G)ÿBðAk ,þPwAo( ÿºkrÜ Bøºô q»ø .ÿ ½g½G »ÐBñG »G BÜºk QgôõK µÁ ôõØ þðBìApÉO »Ü ºô»OBÜºkBýW ÿ ½g »Ýðõ_ .RAlðB…ýð ÿ ½g rýãðBÜ»ü µ rýãP…â Ë rýG ßºô QÈ ô»üºk ókrÜ»Ô»xè»Ô ï»C .Ë o»âºk òýðAs »è ºô»OBÜºlOq õÜ »ðkrÜrÉw ô»è ÿ ½g »Ô»xè»Ô þè½K þP„ô ô rw þè½K þðBÜ»ülð»íO»HüBO »è Bøºô q»ø .R»HüBO µçÜBO ß»ð »ýýP…â µÿ q»wBOq»w »ðAo»â þñýñÝ…K .ËlÝÉK ïAôºkq»G µÁ ôõØ þñýðAs »è »è½K ï»C ÿºô»ðkrÜrýG »„ºô»C »Ô»xè»Ô þðAo»â ,†ü rPýÜºô .þPwAq ÿAôk»G »ðAo»â òü pHÉG µóB_ôõÉG ,ºô»ðBìõãÉG»G ,»è½K ï»C µó ô ô »…ýì»ø þPwAq ÿºô»DýÉK»G .þPwAq ÿ ô ôk»G »ðAo»â òýðAs ÿ ô ôk»G »Ô»xè»Ô µþP…â »ðAo»â ï»C .»ü»ðAo»â ï»G þPxü õÉK »Ô»xè»Ô ºô»Cq»G»èq»ø »üºkBìBCBð BÜºk óBìõâ ÿºô»Cq»G»è »Ô»xè»Ô .»…ýðB_ôõÉG µïAôºkq»G Bøºô q»ø .»ð»üæ»ì»ø ÿæ »ð»üæ ï»C .þPwAq ÿ ô ôk»G ÊGAlìAôºkq»G þðAo»â »è BÜºlÉéüAô »ì»C ÊG»ø þPwAq óAo»â »Ü ÿ»ü»ÐBñG ô»C q»w»è ‡»ì»C Ë râºkqºô rO ËqBØBC |Paul Ricoeur q ½Ýü q ë ½K rPü ô»C µþxg»„ ÊO»èBc »è »ýPü rG »Ü ÞÈæ .»üAkæ ô ôk óAõÉð»è þPwAq ÿ ô ôk»G ô»C Býð»O ÊP„ ÿ ô ôk»G »ðAo»â þPwAq ÿ ô ôk»G óAo»â ÊGAô»Ü .ó ôõG ½G ókrÜB„Bì»O µÊG»ø ÿBðBì »w»Ü ï»C þðôõG q»â .BÝG »ðAo»â ô»C »ü»ø þÔBì »Ü BÜºk ºô»C ‡»w»Ü óAo»â q ½Ýü q ½G ô»ì»C .»ü»ø ÿ»ðkrÜqBýwrK ï»C þÔBì »w»Ü ï»C Býð»O Aô»C ÊG»ð BðBíÉG »è »ýð þPü rG Býð»O »ñOô ô ï»C z»G Q…â ½G ‡BG ÊP„ þñOô ô »OAô þPwAq ÿ ô ôk»G »OAô ,BðôõG »è îGºkBìBC òì Ê„ºk ºô»„»ñOô ô ï»C ÿ ½ø»G .Ê…G »Ü ÞÉP„ b»ø þñOô ô óAo»â ÿBãÈ o»è q ½Ýü q »Ü ÊñÈ»âºk ºô»C ‡»ì»C .BÜºkrýâ BðôõG ôBð»è îñÈõ„ »Ü»ñOô ô ÿºô»C½G .)1( Ë o»âºk BðôõG ,ß»O»è ÿlðºõÉK ,ÞÉñÈõ„ ÿ ô ôk»G þPwAq ÿ ô ôk»G QwBC»è òü»ÝPxÈõ¾»ø ÊGºkºô»G óBíPxü õÉK Ê¿üºk q ½Ýü q »Ü òýðAôpG ºô»è þ¾ôõØ»G ô»C ‡»ü½wBC ï»C .BÜºkq»HPwºk ½G óBíÈõð Êü½wBC óAo»â »Ýðõ_ .óAo»â ÿ»„ô þPxü ô ÊOBÜ ôõì»ø óBü µ»Pxü õÉK óBü½g þðA‰»â óBÜ»OBÜ Q…â .òýÈ vüºk »Ü »ü»OBÜ ÿ qAl„»G þì»øq»G »Ü »ü½wBC ï»C .‡½wBC þðBÙ¾õg ½G »O»H¾»C µóAo»â ½G »ü»ø ÿ ½g ÿ»Ür_ »ñì ÿBPxÉC »Ü óBùýW .ºô»ðkrÝÈõð½g ½G »ÝÉñÈõ„ BðBƒùƒýƒW »ƒè »ƒñƒì »è ó õHÉW»P…ýð ½G »ÝÉ¾ô»ø ókrÜ»Ô»xè»Ô »Ü Ë rOôõG Ê„ºk ºôºrÉè .»í…ýðôõGºkBìBC ô»è ,BðBùýW »è ókrÜ»Ô»xè»Ô »OAô»Ü .»ðBùýW ï»è ó ôõGºkBìBC »è »…ýðkrÝÐ»W µBðBùýW Ëô»è µºrÉè ÿ»¾BXð»W ô»G »ðArÈ ô ,»ýü½ìBð þðkrÝ¾»_ôõK ,òýÈ vüºk ÿ»ñƒÈõƒ„ ô»G q»Gq»Ôºs µºkBìBC Ëqºô»ðôõG »G ó ôõG q»w»è »ðkrÝÙ„»ì †ü rPýÜºô ,òüuºlüBýO ÿ»ðkrÜrÉw ô»C »ñü»âºk ºô»„ºrÉè .òñÈõÉ„ºk BÝÉñÈõ„ »è óBíðôõG ÿ»ðAq»â»O ÿ»ü»ãÉW ô»è ,óBíðôõG »è òP…ü»ãÉO ½G »ýÈõð ËôBãð»ø ÊðkrÜ»Ô»xè»Ô Q…â ÿ»w¼ rK Ëq ½W»G ºô»ü ôBð»OAkºlðBí¾»ø ókrÜ»Ô»xè»Ô ÿ»ýÈõð ½wBC ô»C »ýÉK ï»G .òüºkBìBC BüBýO rPü ô»C ºqBük .rPü ô»C ß»O»è òýGAkºô»ðôõGô ô o»Gô ô q »è »Ü BÜºlðBìºkBìBC BðBùýW »è BGºlü qBÜ»G kõg ÿ q»xì»Wºuk ßºô AôBCu ¼ q þÈõð ÿ»Ô»xè»Ô ÿ»ðBÝì»_ ô»è »ÝÉÜ»ü .ºq ô ôk ºô»ñì »è ÿ»w»Ü ô»G ,BÜºkBñ„BC rO ËqBxgô ô q »G »íÉC »ðkrGqBÜ»Guk ï»è Êè ÿ ô ô o»Gô ô q ½g ÿ ôB_ôõìºk »Ü »ü»üu ½è½ñýì½ñýÔ ô»C »ÝýPýC ï»C þÝÈºôB_q»w »ÜBO óBÜºôB_ôõìºk Ak»üºô»ðôõGô ô o»Gô ô q ô»è Býð»O .ºô»OBÜºk rPü ô»C ÿ ôB_ôõìºk òÉèºlÉK óBìºô»C zBñýÅÉè ½G óBÜºôB_ôõìºk ÿºô»ðôõGô ô o»Gô ô q .ó ô»ÜºkrPÜ»ü q»G .ºsArìBC ôB_ôõìºk ºrÉè .»üºô»ðôõGô ô o»Gô ô q ï»C ½G »ü»ø óBü ôB_ôõìºk Býð»O »Ü »G ,þðôõG »G †ýì»ø µòü rýãÉW BðBì½g þðôõG »è ï»ø òü»Üºk»Ô»xè»Ô »íÉC »Ü ÊGAô»Ü òükrÝÉéüAô»Ü ,lðBü»â »ðôõGBñ„BC ï»G ÿ»íÉC ÿ ô»C .òýGºkBñ„BC rPü ô»C ,þðôõGºkBìBC þðBÜ»ðkrÜ»Ô»xè»Ô ,»ðkrÜ»Ô»xè»Ô òü»ÝG BðBùƒýƒW »ƒè óBƒíƒðõƒGºkBƒìBƒC »ƒHƒÜqºk Ë rÝ„ºk .òü ôõP…ü»ãýÉK BðBíðôõG »è »íÉC »ü»üºsBO ½wBC ô»C ,»ðBÔõƒw»ƒéƒü»ƒÔ ½G òÈ rÜºk »Ü óBÜ»¾»ø .òGºk rÉÔ Q„ ºô»ðBýðBÜ»¾»ø »è z»G ó»ÝG»¾»ø óBÜ»Ôõw»éü»Ô þðBÜºsAõÉ„ óAõÉð»è ÿ sAôBýW »Ü ËôBñý…ýðBìõâ .AlýPwAq ÿ ô ôk»G òðAo»ârOq ¼ s Êè òýð q ½W ß»ü ºô»ðkrÜrýG þðBÜºsAõÉ„ óBü ,ó»ø þÔ»xè»Ô ÿºô»ðkrÜrýƒG µË o½âºk óBÜ»P„ þì»Wq»w þPwAq ÿ ô ôk»G òýñÝ…K »è ×õw»éü»Ô þìAôºkq»G »è »Ô»xè»Ô ÿºô»ðkrÜBýW »ü½G .ºõÈõð þðBü vÉO »è Êðôõìs»C ôBð »OAkºlðBí…È pÔ ,BÜBñPxü õÉK ÿ»P„ ô»è »ü»Ô»xè»Ô ÿºô»ðkrÜBýW )ÿ okAkvÈ qk ,þÉ¿Gq ¼ s( ÿ sBG»ð»_ ÿ»P„ô»C ½G »ýPxü õÉK »Ô»xè»Ô ½G »íÉC þPxü õÉK .ÞÉP…`ýø »G ÊñÈ»ãðBìBð ÿ»P„ô»C | # .ºô»ñü»ÝGrýG AkºlðBíðBø Foreword :David M. Rasmussen. Northwestern University Press. 2007. pp. 54-55 .1 | .|Paul Ricoeur. History and Truth. Introduction : Charles A. Kelbley,

rÉO BO kqAõg óBíðBð »ðBñwô»ƒð ºlƒðºô»ƒC óBí…ü»ƒì þƒÜ»ƒü»ƒ„õƒ„ lƒð»ƒ_ ,òƒü ôõƒG ïÂ»G ,òýð»ÝÉK óBíýƒðAõƒO BƒO ,krƒÝƒ¾BƒO»ƒG þ_»Ü ,»Ü»ðkqAõg ÿ vÉ_õìBO ÿAoºq»w ïÂ»G ,ºôBì»ð kBü »è ºvÉ_õìBO ô»è î`ýø rýG»è )»ÜºsBýK »G ºrÉèõÜ( ÿ vÉ_ ºõýðAõPì»ð .ï»ÝG -2óBíü rýâq»wôBø ëBC µòì 1974 þ¾Bw ,ôõHÝüAk »è óBì»ÜºoõÜ 1977 þ¾Bw ,krÜ óBì»Ü»ýü rýâq»wôBø rOAôk þƒ¾Bƒw ïÂ»ƒG äðrâ »ðAô»è ß»ü aýø BPxÉC .RBø þüBO½Ü ºôAkô ô o ô»C Q…K ÿ sBwºkBìBC Bùð»O ,òýð .Alü ô ô q 1980 þ¾Bw ÿ qBø»G »è »Ü ÊG»ð òýéÜ¼ rG »è óBíÜô ôkq»ø »ƒ¾Bƒw ô»ƒC »è »ÙØõ„ qAõ_ Bü Êw ÿ q ô ôk»è ,òüBüuºk óAõÉð»è ÿ ½g þOBÜ óBì»ÜºoõÜ .ºôºrPÜ»ü »Ü ÿ»ýðBü»G ô»C .ôõGkrÝ„»ƒGAk Ak»ƒíƒÉƒC ÊK »G µïo»LÉO AlèBC ÿ»Ü»Øõ„ »G »üAõGºk »ìôõ_ òì ïrýG ºô»O»üBð .»ãð»üAk ½G ï»HýG »è ÿ ½g ëBƒýƒðAk Bƒü ºô»ƒÜ»ƒðBƒg»ƒ¾BƒG õƒÉƒð q ¼ s ïÂ»G ,ºôºqAõg »OBøºk ºô»ðBÜºvü»K ôõHÝü q»g ëBýðAk µòì ÞÉOBÜ »Ü ºkBü»è î„BG »è ÿ»Ü»Øõ„ ÿºq»Xð»K ëBC ,òýP…ü ¼oºk ½G ÿºqBK Ëlð»ø µºôºkrÜ ºô»ì»ýÉw þì½ùð .kBü ºô»O»üBð î„ºô»C ,?krÜ ÿAô ½G .ïAlÈ pÔ »üAõGºk ,îG ÿ qBHO»ñì þPÉHPxü µ»ãðºq ÿºô»C ÿ ôõì»ø .îðAsBð .ï»ÝG þwBK õw »ƒÜºq»ƒXƒð»ƒK »ƒÜ ôõƒGºô»ƒC ºôBƒì ïrƒýƒG»ƒè .òü pÔºk AkAô»ø »è †ýðBÜºqBK ô ôõGºôArÜ ÿºô»C õÜºô ,òýñƒýƒHƒìºk þƒðô ô q»ƒG q ¼ s þüºlük ÿ»OBùÝÉK »è ºô»Ü»ü ô ô q ôõì»ø»è ÿºô»C õÜºô ,ºô»PÉHý¾õÜ ïºôAkô ô q ô»ƒC ô»è »Ü ÊGôõGºqBGô ôk þÝÉðô»g þÝÉ„»G .îñýHüºk ïAôºkq»G ºôAkô ô q µÚè »G B…ÉÜ óBü½g óBÜºqBK ºkq ô ïÂ»G »ñOBø ÿ ôºpÈ q »ü½G .AlƒÝƒÉƒPƒgºqk þƒK ½ƒK ºkq ô ,ôõ`ÝÉO îPwºk õÉð ½G óBüºôºqAõg þLÜ »G µòü tg »Ü»Pgºqk q»w»è óBÜºqBK .ó ôõG ó µô ºôºqAõg »ñOô»Ü q»w»è µºô»ìBì»_ ó ½_ »Ü »ìkBü »è µÚè þñýñÝ…K ,ïAo»âºk ÿ ½G »Ü»Pw½ƒ„ ÿºô»ñüs ¼k ïÂ»G ,»Ü»Pgºqk þâºq µN½K .ôõG ï»Pw»C óBÜºqBK ºkq ô ºôAkô ô q ô»C îÉƒ¿ƒG îƒðAõƒOºk BƒPƒxƒÉƒC q»ø »ìkBü »G »Ýðõ_ ,ôõG qBø»G ÿBOºq»w»è kBPw »è ë ½HxüBG ÿ qBü ½G ïôõ_ ºu ¼ q ô»C .ôõƒGs qºô þƒÝƒÉƒLƒPƒƒwºk ÿ qBƒƒü ,"»ƒƒýƒ„" µRBÝG Alü»K QýéG ÿ ôõHýðAõO îÜ»ýÈ oôBø týâq»ø rP…ÉK .ï¼pG þ¾»â»è ïkrÝÉè ÿAôAk ‡BPxÉC ,ÞÉLPwºk ÿ qBü ½G ïôõGôõ_»ð ô ô s q ¼ s ,ºkBü»è ï»Ü»ð½G þ„BƒG»ƒG q ¼ s »ƒè »ƒƒÜ»ƒƒPƒƒýƒƒéƒƒG »ƒƒüAõƒƒGºk ,òƒƒýƒƒPƒƒ…ƒƒü»ƒƒâ ÞÉOBÜ ,òü»ÝG îýéw»O ºô»Ü»ƒüºq»ƒXƒð»ƒK òì ,óBÜ»…ýC þðkrÝýüAq ½G ôõ_ ï»ÝÈ oôBø »ÜBãü qBü ÿºsAô qºk »è ÞÉÜ»ü q»HìAq»G»è ºq»Gô q ôºk ô»è ÞÉw»ƒÜ aƒýƒø ,ïBƒPƒwºô BO ºô»ìq»â þÜ»ü»„½â »ðAtg ï½g .ôõG»ð þÝÈ u ¼ q ºu ¼ q ô»C ,îñÉwrýâAk ß»üºq»ãW ,îP…ýðAk ÿ ôºs q»w»è Ëô»è .ôõG BG µ vâ »G ºkq ô ,ºôºrƒOæô»ƒè rƒO»ƒì ô ôk ÿ q ô ôk»ƒƒè ô ôõOrâ î¾»ø µºô»ìBì»_ ,ôõHOô»Ü ß»üºqBK .ºô»íðBÔrýâ »íPxg »PÈk »ðAvì»â þÝÉP„ Ak»ü»è»w»ì ï»è »è ß»üºõÉ„»G ÿºô»è ïôõGBýñ¾k òì ,ôB_q»G »è »Ü ôõG »üºqBK ô»C q»ø »üºqBK ô»C óBÜºõÉ„ .ôõGkrÜ îðô òýéÜ¼ rG

.rÉPwõC ë½K þì»Ü»ü ÿq»wôBø )*( |www.li-log.blogspot.com :ºôB_q»w

,ó ôõƒG RÂBƒü»ƒg µîƒøºµ»ƒðAô»ƒC ôõƒƒì»ƒƒø ºq ô »è ÿ qBâtÈ qBK þðAõPƒü»ƒð »ƒÜºrƒÉƒè½ƒÜ rOBüs kqAõgºk óBìrOBüs BO ,RBÝG óBíüs q»G óBíðôõG»ðqAs»ìq»„ ½G .òü ôõGºk lÉìõC ÊG þ„BG»G »ÜºrÉèõÜ »Ü òýÉñG Akºô»G óAk ÊGºk ,ôõGkqBw BP…Éø ÿ»ÜºôBð»ø ôBð µôõGÂõÜ»ð ºtðBK ºk ÿºôBì ½G »Ýük þÝÈ qBW ÿºô»è »ãW aýø »Ü»ðpÔ ºô»ñü»hýƒG »ƒÝƒük ÿ»ƒÙƒýƒØºk | .ôõG»ð óBì»Ýük þÜ»üºqB_ µóBƒíƒýƒO»ƒýƒwrƒG þƒñƒOrƒƒâôBƒƒ_q»ƒƒG»ƒƒè þðkrÝÈ oºôB_ ,óBìºk»â õÉð þðBÜ»ñƒÈ u q ½G .ôõG»ð óBwBC þÝÈ qBÜ »ÜºrÉèõÜ þðÂõÜ Rq õÜ þÜ»ü»wBýK AlðBìqBü pG RBÜ þñü o»LÉO ÿ»„½g »ð½G ô»è q»â»C ôõGAô óBíÉK ,òü»ÝG RBÜ ºô»C ºô»ñü ô»ÝG q ô ôk »Ü»ðBhP…É_ õÉð ô ôk Bü ÞÈ qBW »ãðºq ,ÊGºk o»LÉO þüArÉg»G ,ºô»ñýPÉGæõƒg Ak»ƒÜ»ƒ¾Bƒì ÿ q ôºk»ƒG qBƒW þìq»âq»w ºô»ÝÉP„ ÿºqBG»ƒè »ƒü»ƒðAô»ƒè ïrýG»G BPxÉC îðAõOBð »Ü òýGôõG ½âõPÕâ

,ôõG òOrâ»ñÈ ô þÝü q»g ÞÉãƒðBƒì lƒð»ƒ_ »Ü ,BñÉøºk qBÜ»G þÈ rÜ þƒÝƒÉƒéƒÉƒHƒì½ƒO½ƒC ô»G q»ø .ôõGkrÜ òýGAk ÿ ½G »ƒÜºqBƒÄ½ƒâ »íÉC ÿæ»è ô»„ »üAõHü o»LÉƒO Ak»ƒðBƒÝƒü tƒð »ÜºqBƒÄ½ƒâ ÿºô»ƒC q»ƒG»ƒè BƒW .ºô»ƒüBƒìºk RBÜ q»ø †ü ô»C ,AkºlÉK óBüºô»ðBì þWq»g þ„BG þƒÜ»ƒüºqBƒK ºô»ƒO»ƒüBƒíƒG »ƒíƒÉƒC ÿæ Þü tð »ðAô»„ QÉG ïrýG»G ÿºô»C .òüAkºlÉK )ëBC( µòì ÿ»Ü»ýPwAq ,ôõG ÞðºrÔ )50( »G .krÜºk óBíO»ìtg µ rÈkôB_ êýO½ø õÜºô .òü ôõG óAq»ìBÜ µkB…¾k þñýñýG »G »…ýì»ø þðAsºlðBì»ð ôõGºô»C óBíýÜºq»w ÿ»…ÉÜ ÿlðºõü»K rƒPƒ…ƒÉƒK tƒýƒâq»ƒø ,QƒÈk ÿ»ƒÜ AlƒýƒÝƒÉƒðAkq»ƒw q»ƒø óAõƒÉƒð»ƒè ,krƒÜºk»ƒð »ƒü½ƒG ,ôõƒ_ºlƒÉƒK ÿ ôAô»ƒO þƒÜ»ƒü»ƒPƒÔ»ƒƒø tÈ o»G ÿ q»âõ„ »G Q…K q ¼ s òü ôõGrÉƒÔ ÿ»âq»ƒWôBƒð»ƒè ºôBƒýƒK ô»ƒC .òƒýƒPƒw»ƒG»ƒð »ñý„ »éÉHì½O½C ,Rô»Üºkqºk ºô»ìºk»ƒÌ óBƒì»ƒÜ»ƒ¾Bƒì q»ƒHƒìAq»ƒG ÿ»ƒÜºqAk»ƒƒÙƒƒü rƒƒG

òürP„½gBð µòürPPg»w µóBƒPƒws þƒüBƒO½ƒƒÜ RBƒƒÜ .ôõƒG qBƒƒø»ƒƒG ÿBƒƒOºq»ƒƒw ,òƒOô»ƒÜAôk óBƒÜ»ƒƒÜ»ƒƒ_ óBÜ»ƒâ»ƒw »ƒè ÞƒÉƒÜ»ƒü þ_q»ø ºkqµ ºkqô ,ÿôõHüsk õÉð ÿôArýãƒ¾»ƒø þƒðkqAõƒg ôõG»ø óBì»Ü»ðBƒhƒPƒ…ƒÉƒ_ kqAõg óBíüôõì»ø ÞƒÉƒOBƒÜ ÁBƒcq»ƒø»ƒG .ºôõƒG þƒ_ ºô»ƒPƒÉƒG »è ôõGpK »Ü»ðBh…É_ ºôºq ô ôu ºô»ñü ôõ_ µAk óBƒƒì»ƒƒÜ»ƒƒðpƒƒÔ ÿ qBƒƒìæ»ƒƒK ,Á»ƒƒÜô ôk q ¼ s ºsBO ïÂ»G ,BñÉøqºk óBƒì»ƒÜºrƒÉƒèõƒÜ ,ôõGõ_õÉƒð»ƒè óBƒì»ƒÜ»ƒìºu .ôõƒG äƒðºqk »G ôõGBì»ð þ„»_qBK ß»ü ,s õ¾»g »G ôõGôõG | .QÉG ókqAõg þÝ¾»Ü »PÈk ‡½g þÝÉO»üBÝýc õÜºµ BPxÉC .ôõG»ð Aô týâq»ø RBÜô»C ïÂ»G ,ôB_q»G óBíw»Ü ºô»„ºq þÝÉðõÜ »ƒñƒü ôõƒHƒOô»ƒÜ óBíðôõ_qºk ½G ß»üºsAô qºk þðAõOºlðBì»ð »è îðBü u þðÂBw þüAvÈ qk»G .ºô»PƒÈ s ¼lƒG ô»G »ýýðAô îÉK ,ôBýK»G îHG ÿºô»C ½G îðAl¾ô»ø ÊG »OBw ô»è ÞÉOBw ó»ì»O ÿ»ƒýƒüAvƒÈ qk »OBw ô»C þPwAo»G .ÊGôõG»ø ïrOq»ÜlÉìõC .ôõG þüBO½Ü þOBw ºqAõÉC ÿ qAõ_ RBÌ»w »è ºôAkô ô o ô»C .ôõG q»Pxì pK»è ,rOAôk rÉìvOBÜ õýð ÿ»Ýü tð AlƒÝƒÉƒì»ƒƒO õƒƒÉƒƒð»ƒƒè ,Rô»ƒƒÜqºk q»ƒƒâõƒƒ„ .ÿ oôõgºlÉè »Ü»¾Bì ôºq»G ÿ»Ü»éÉHì½O½C îü qBxgô q q»w þü»ðAvì»â ºtG ô»C BPxÉì»C »G µÿ s»GAk ÿ»Ü»éÉHì½O½C»è ,kBü ºô»PÈk | .òükrÝÉè ÿ ôÃw ÞÈ)ôæ»ø( !ôõG ºtýXÌõì þPwAo»G .!ôõG »ðBO»íýéG þÜ»üºtýXÌõì .þñýG ï»g¼k ô»C ï½g ÿ ôB_»G òƒì RBÜô»C BO .ïBüu AlüBýO ºô»ñÈõg µQ„½â»G AlƒHƒÉƒPƒÜ »ƒè Bƒùƒð»ƒO Aô þƒPƒ„ þƒƒðAsºlƒìAµ .óºkºkô ô q »ƒƒƒƒè óBƒƒƒƒìq»ƒƒƒƒâõƒƒƒƒ„ ºô»ƒƒƒƒƒ„ ô»ƒƒƒƒƒC .krÝOºôAk ºrÉPw»C ô ôk þÜ»ü»ðBhP…É_

µºô»üBìºk ô»„ ô ôk Bü ÞÈ ô»„ ,RrâºkAq .ºô ½Gºk qtG rPýC ôõGAô óBíÉK ,Q…ü ¼oºk »Ü ÞÈ qBWq»ø .ºô»ñýñýHüBð »Ýük þÝÈ qBW rPýC þüBO½Ü RBÜ òü rP„½gBð µòü rPPg»w óBÜ»Ü»_ .ôõG qBø»G ÿBOºq»w µóBPws ,ÿ ôõHüsk óBÜ»â»w »è ÞÉÜ»ü ,òOô»ÜAôk õÉð ÿ ôArýã¾»ø þðkqAõg þ_q»ø ºkq µ ºkq ô .kqAõg óBíü ôõì»ø ôõG»ø óBì»Ü»ðBhP…É_ ß»ü»„ôõ„ µÞÈ sBýK »xýÜ »è »ãW qBWAôk ½G óBí`ýø ÊG»ð rü ô»ø Ëlƒð»ƒø µQƒüºs †ÉK ÞÉw»Ü ‡ºrü ô»ø ô»C ,ºô»ƒüBƒì»ƒð ,ÿ ôõHü pÜ »¾Bì ô»C »ñý`G »ƒíƒÉƒC ÿºô»ƒC q»ø ºrü ô»ø ô»C ô ôkrGAq þñü ôBø þüAvÈ qk»G .ôõHÈ ô»è BƒƒO µô»ƒƒ„ þƒƒüAvƒƒÈ qk»ƒƒG ëBƒƒƒC µòƒƒƒì ïÂ»ƒG ,RrƒâAq óBƒì½ƒg þƒ„»ƒÜºo¼ºõƒƒýƒð ,òü pG Êè þPwpG þO»ýwrG ô ôk RBÌ»w þìºu òýüAôk BO »Ü»ðBhP…É_ ½G òü ôõ_ ô»C þñOrâôB_q»G»è»G .òü»ÝG ºkBìBC óBì½g ,òü»ÝG Qwô qk Êè þP…É_ »üAõGºk »Ü ÿºpG q»ø òÉñG þÉè þðAõPðBìºk »Ü ÞÉP„ Bùð»O .ôõG)sBýK »G ºrÉèõÜ( ºôÂ»ƒÝƒÉƒO »ƒÜ»ƒðkqAõƒg ÿºô»ƒC ÿAôk ß»üºôBì µºô»ðpÔ »Pxg óBì»ƒÜ»ƒHƒü q»ƒÐ q»w »ðBíPxg µkrÜ óBìqºk ,ºô»üBì Ëô»è .þðkqAõg »G krÜ óBƒíƒPƒwºk µ»ƒÜºrƒÕƒw q ¼ s óBíðBÜ»ýñýH…ÉK ôõì»ø ÿ»ðAô»`ÉK»G .ôõG vÉ_ »G ºô»ðBìæ»G þƒü ¼ oºkBƒü s þƒ_q»ƒâ ôõƒGAô óBƒíƒƒÉƒƒK ÿºô»è òü ôõGBýñ¾k ïÂ»G ,òü»Üºk ºôºqBG»è óBìõãÉG ïÂ»G .ºôõG ókqAõg òü rOvÉ_»G

-1½ƒG óBƒýƒýƒðAôBƒâ ÿ qBƒÜ 1973 þƒƒ¾Bƒƒw »…ÉÜ ô»C .Bxðºq»Ô ÿ q õ„BG »è ºô»íüs ¼k ï»Ü»ðArýâsºk þÈ q »ðôõHOBø ÿ»ðBýüBwBü pK »ýülðºõü»K ,ôõHOBø óBƒýƒüBƒO½ƒÜ ÿlƒýƒC þƒÝƒÉƒg¼k»ƒè óBƒíƒ…ƒýƒðAõƒÉƒð ÿ»ƒÜ»ƒ…ƒÉƒƒÜ ß»ü óBíðBÜ»¾ô»ø AlðBìqBü pG »ü½G ,ôõGAl„BG .òü»ÝG Á õHØ »ÜºqBÜ ºô»ÝÉK µòü»hG òG »è ôõG»ø óBìºqBK þ_q»ø RBÜô»C ,»üAõG»ð »ýýðAôBâ ÿ qBÜ ô»C q»â»C ,ôõHOBø ÞÉP„ ‡ºô»C ,BÝü rì»C ºô»ñýÈ o»ãG »üAõGºk .ôõG»ð AlÉO óBíýüºkBìBC óBíw»Ü ôõG ,ôõH„½g þÝÉ¾Bƒw Rô»ƒÜqºk rƒOAôk þÝÉ¾Bì ,ôõG òÉÔp¾k q ¼ s »Ü»ã¿ÉÜ ºô»Ü»üæ»è ÿ sAõÉ„ q»w»è ºq ô»â ÿ ôArñ`¾»økq»G»G .óBPwqAk »G ôAqkq ôºk ,ºku»ƒø ÿºk»ƒw ,ôõGrO»ìõéýÜ ô ôk ºô»ýÉè lðõâ òü rPÝü tð ,ó ôõGºk ÞÉw»Ü 40 q»ø ÿ»Ü»ðAõP…ýðAk µQw»„ ÿ ô ô q»w»è ÿ ôõì»ø †ýðAô»ƒC | .ó ôõG ºô»ý¾Bw BPÔ»c ½G ôõG þü»ðôõíð þÝÉñÈõ„ »Ü»ã¿ÉÜ BýO þðBýð»ì»O þÝÉ¾Bw BO Yð»â ÿ q»wõð ô ôk ÿ o»K ô»G )*()ëBƒC( µòƒì ,ó q»ƒG q»ƒw»ƒG ºô»è rOBü s q ¼ s ,krÜºk óBìqBÜ ºôBƒðAõƒO òýðAõOºk ôõGAô óBíÉƒK »ƒÜ krƒÜ óBƒìqBƒÜ .òü»ÝýG ÿ qAõƒƒÉƒƒè »ƒƒè ºô»ƒƒÝƒƒƒük þƒƒƒÜ»ƒƒƒüæ»ƒƒƒè óºôBg .òüBüuºk Ak»ñýØ»PwAq þÝÉOBwºqBÜ µó ôõG þüBÝü rì»C þÝÈkrÉì µó u óBì»ÜºqBÜ þÜ»üºqBK ºpG »ðBãðBì µóBü uºk yü qBK »è ½G qæ¼k BXð»K Bùð»O ,òükqBðºk ½G óBýì»Ü ½G »Ýük ÿ ô»C µ»Ü»éÉƒHƒì½ƒO½ƒC þƒñƒü tƒð»ƒG µÞÈ q »ÜºqBÜ þP…â»G .óÂºuBC þÜAq ½g ,Akºk»ð óBíÜ»ýÈ rÜ aýø »íÉC .ôõG ÞÉƒK »ƒýƒýƒPƒxƒü ôAlƒÉƒK óBƒì»ƒÜ»ƒƒ_õƒƒì þƒƒ_q»ƒƒâ ïÂ»G ,òükrÜºk òýGAk ½G þðBÜ»ýýOºo»ñƒG ½G òýP…ýðºkAk ÞƒÉƒãƒðBƒì ºq»ƒw ôõƒì»ƒø óBì»Ü»ðçK .óBíðBÜ»ýWq»g þðkrÝGBxýc ÿ»ãÈ q»ƒè »ƒÜºqBƒK þƒØBƒG QƒwAõƒgºk ÿAô ÿºô»C †ÉK .òýñÉùG Qwºk»G ºô»ðApÉâqºô q»w»è ,òý¿ÉùG ÊW»G lðõâ ôºq»G yü qBK þÝÉ¾Bw þüBG òýOô»ÝÝÈ q ÞƒÈ qBƒÜ lƒð»ƒ_ óBìôB_q»G»è RBÜô»C ÿºô»C ïÂ»G .krÜºk ºô»ðkrÜôÃG þðBÜBâsºk ôõGºô»C ,ôõHOrâ»ð .ó ôõG»ð krGõPwººk óBÜ»Ü»_ þðkqBð »è »Ü ôõGôõ_rýG »ƒè óBƒíƒ„ºô»ƒC Bƒøºô q»ƒø »Ýük þÝÉOÂô ½G ºô»ÝÉOÂô »è ß»_ þðkqBð lð»_ óBÜ»ñÈõ„õÈ q ÿ q»G»ñOrƒâ ÿ ½ƒø»ƒG ÿ ô ô q»ƒw»ƒè .Êƒ_ºk ÊƒK þƒÜ»ƒƒü»ƒƒPƒƒÔ»ƒƒø ÿBø»G ÞðBG þðBÜºôõ`ÉO µZBG ºô»„ºô»C .ºôºkrÜºk ï»Ü ÿ»Ü»Ü»_ óBíÝÈ qAõG aýø )ëBC( µòì ÿºô»C Á»â»è qBXÈlð»ø þ_»Ü ,ºô ½HP…Éø»ð »ƒ¾»ƒø ½ƒG »ðAq»ƒÜlƒÉƒìõƒC ÊƒG þƒÝƒÉƒg¼k »ƒè óBƒì½ƒg þƒðApƒG Êƒè ÿºq ½ƒð Ëlƒð»ƒø .ºô»ƒýƒñƒýƒƒGºk ï»Pw»W ,kBü ºô»PÈk îñýO½Ýýð ÿ q»ñÉwrO q»w»è ,ôõGºk pw AlñýO½Ýƒýƒð ÿ»ƒwBƒO»ƒè »Pxgºk îPwºk ,Akºk î¿ãñýâ ï»Ü»Ô»hÉK þÜ»ü»Ýw ÿºô»ñüs ¼k ½G ºô»Ü»Ü»„¼k rÈ u Qð»w 5,3 »G »ƒÝƒðõƒ_ .ôõƒHƒðô þƒñƒü õƒü s »è »Ü ÿ pÝG )óBü tü qBH ÿºq»ãW þðAõPOºk .Ar„¼ rÔºk Ak»„½âqAõ_ þÝÉO»ÜBK ,kBü ºô»PÈk î…ýðBÜ»â»w þðkqAõƒg .kqAõhðBüºk òì »è rO»ðBðAtÉ¾ q ¼ s óAô»C ÿlW»G Ak)ëBC( Á»â»è »Ü kBü ºô»PÈk î„ºô»C þÝÉðkqAõg ÿ õOõØ krÜºk óBìºô»C þwBG þƒðBƒð »ƒñƒü»ƒÝƒýƒG µºô»ƒñƒü»ƒÝƒG óBƒÜ»ƒâ»ƒw .óBìºqAõÉC þðkrÜAlü»K ºqBK ÿ»Ýük þÜ»üºôB_q»w yíü»W( ÿ ôBð»G ôõG ÞÈ ôBýK óBì»¾Bw ô»C »è »ýýð ïºô»C þPw»G»ì ºqBük– )q»âõ„ µ rü»w ÿ ôBð q»w »ì»hG Þ…ýO Alñýwõð aýø òýðAõOBð µ»ýýPwAq þPwAq ïÂ»G ,½ìBð ëBñý„Bð( »è râ»ñÈ ô õÜºµ q»âõ„ -òü»ÝG ÿ»ãÈ q»è ô»C ,krÜºk ÿ qBÜ )ÞýÔArâõƒW þƒÜ»ƒüBƒâsºk Á»ƒƒâ»ƒƒè þƒƒðkrƒƒÝƒƒü qBƒƒÜôBƒƒø ÞÈ qBOô ÿºô»ƒðkrƒÜôÃƒG»ƒè ºô»ƒðkrƒÜôÃƒG ,ºô»ðBíðBü u õÉð »OBø ºô»Ü»_ôBð ÿºqBG»è

r8:Layout 1

4/13/2013

3:44 PM

Page 1

2013/4/15 »íì»„ ôôk )357( ºqBìu

òì þðBÜ»è½Ý`G »ðô»g ¼ sæ 4 þðô»g

1 þðô»g

| ºô»ìô»Ü qôôk RBÜBð Qxü õÉK ô îñýHPG Ak»üºqô»â Býðôk ï»C þÝÉ_ôõw »è BO ,ºô»ìpÉãG ½G Q¾k ÿ»xØ ºô»ì½g ÿ»Ü»ñPwôõð ÿ qôô u »è q»ø òì | ô QÈ ôºk ‡½g ï½O ...½O »G ïôõP…ü»â

| »ýýð îÝÉ¾Bì òì ß»üºq»Xð»K »íýð óBÜºsô»w »ðBPwqAk ôBð ½G ïrÉñG î¾Bü»g BO óBÜ»ðÂ½Ü ôBð ÿ ôAu o ÿ»Õü rO ßºô òì | î¾Bì ÊG ô Býð»O ºô»¾Bì îÉ¿G þÉK »ýýð îÝÉñÈ õ„ òì »ü»ì»C q»G»è q»ø ºô»íÈ o»ãG îðAõOBð òì| .ºô»íÈ o»ãG îðAsBð òì

5 þðô»g 2 þðô»g

?Qü râºk óBì½g ÿ»Ü»ýýðAq ½â »è Ë õâ óAqAõÉC òüBü râºk ºô»ü qBük »G ÿºô»C | ºô»ñü ôõGºk Rôô o ºô»ü qBük »G ?lð»ÜºkAk rPÜ»ü q»G»è óBíPxÉK ºô»ü qBük »G ,R½G ï»Üºk BÌôk ºô»íÈ oBKºk ÁBìq»G q»w»è ºs q»Ô|Êw | Q¾»â»è òG óBGºrùýì îðBÜ»wArÜrÈ u þð½G BO ,QýñýHG ó ô»g ïAqBC ò¿ÉùG îðBÜ»_Bì ó ô»Ü»ð Býð»O QðBÜ»ãðAu rG òðAs»ð Iü q»Ð »G óBü ½g QðBÜ»Xð»K | ô QÉG ÞÉðu ï»Üºk BÌôk RBÜ qôõKBg BOôBð »è òì þðBÜ»ýü qºôºkBü !òì þdýw»ì ÿ»C !òì ÿ»ÜºôAqu õÜ »dýw»ì ÿ»C 2013 -lÈ õw

,þðBÜ»ðBü q s ÿBOºq»w ºô»íÈ o»âºk | ,þñü rG ï»Ü»ü q»w ½G óAõO»ø »G îGºk ,ÿ»Øôõ…Ì»ì ï»Ü»ü »íGºk RBÝG ïrýG »è »ýýð îÜBG| | òì þãñw q»w»è BG ºô»PÉwôõñG ÿ ½g þðBÜ»ðôõGºoôõO .RBÝG îðArÈ ô »ýýð îÜBG

6 þðô»g | ô QÉG ÞÉðu ï»Üºk BÌôk RBÜ qôõKBg BOôBð »è òì þðBÜ»ýü qºôºkBü | ?Qü»Üºk ïrýG Qü ¼ pG q»â»C ?QýñýGºk ºô»íðBÜ»_Bì »G ó ô»g ?QüvG ò¿Éøºk îðBÜ»wArÜrÈ u þð½G ?Qü ½hG þìAqBC »G þðBü»G þðBð ò¿Éøºk ?Qü ¼ pG q»â»C | ?ºô»Pý¿Éøºk †ü o ?Rq»HÉw »G QÉGºk ÿ qBHì»g ?QÉGºk þXðrGõ„Bì RvØ

þü q»ðõø ÿq»GºõÈ q»G ÿlð»H…Ø»ð Ã¾ôlG»Ì óAq½w

|w w w . c a w d e r . o r g

Qü slG râBC QýðAõOºk ½O »„ôõ„ ½G Qü o½ãG äñ¿K R»wBð»ø ß»ü »G óAqBG ½G Qü o½ãG bBì ô Qý¿ÉùG ÊW»G òì AlÝÈ rO»_ rÈ u»è RBÜºk Ë o Alñì ß»O »è ó ôôkq»â ï»ÝG Qw»ø Aô Qü»ÝG Q„ q¼ s QýðAõOºk ½O ºô»ì½g »è òì þñü o½â ßºô òýãì»Ð þñý„ þÝÉÝ„½Ü ôBð þð½Ü þÜ»üºkAsB„ ½G

soranmail@yahoo.com

3 þðô»g | ôBÝ„ þ¾k ôôk ßºô òü ¼ oºk AlÜ»ü Q…ýð»O »G ,òü pGºk rPÜ»ü ô òýñÈ o»KºlÉO rPÜ»ü | Alü ôºs þPwAoºôBð »è òý¿Éøºk ÊW»G rPÜ»ü krÜ óBíÙ„»Ì AôBC »íÉC

‫ذمارة (‪ )148‬دوشةممة ‪2013/4/15‬‬ ‫سةرثةرشتيار‪:‬‬ ‫بةهمةن تاهير نةريمان‬

‫‪148‬‬

‫ذمارة (‪ )148‬دوشةممة ‪2013/4/15‬‬

‫‪www.chawdernews.com‬‬

‫‪rwangewrexne@yahoo.com‬‬

‫ثاشكؤيةكة لةسةر ئيسالمى سياسي‪ ،‬ئاينناسى‪ ،‬هزر‬

‫مۆدێلی سەرتاشینی گەنجانە لە غەزە قەدەغەدەكرێت‬

‫بكرێت بەگشتی لە پیاوان و بەتایبەت‬ ‫لە گەنجان‪.‬‬ ‫تازەترین رێوشوێن و كە گیراوەتەبەر‬ ‫ل��ەو ك��ەرت��ە‪ ،‬راوەدون��ان و گ��رت��ن و‬ ‫ئیهانەكردنە بەو كۆمەڵە گەنجەی كە بە‬ ‫جۆرێك قژیان داهێناوە و تاشیوە كە‬ ‫مۆدێلێكی سادە نییە و السایی تێدایە بۆ‬ ‫رۆژئاوایی و كلتوری باو‪ .‬لەم راوەدونان و‬ ‫گرتنەدا چەندین گەنج گیراون و سەریان‬ ‫ێ وەرگیراوە كە‬ ‫تاشراوە و پەیمانیان ل ‌‬ ‫ك��اری لەمجۆرە دوبارەنەكەنەوە‪ .‬كار‬ ‫و رێوشوێنی لەمجۆرەش وای��ك��ردووە‬ ‫تەنانەت هەندێك لەو گەنجانە لە ماڵ‬ ‫و سەربانەكان و شوێنە الپەڕەكاندا‬ ‫بمێننەوە و رونەكەنە شوێنە گشتیەكان‪.‬‬ ‫ئەم كارانەی پۆلیسی غەزە‪ ،‬نارەزایی‬ ‫زۆرێك رێكخراو ناوەندە رۆشنبیریەكانی‬ ‫لێكەوتەوە و بە رێوشوێنێكی نا یاسایی‬ ‫و دژی ئ��ازادی و مافەكانی م��رۆڤ و‬ ‫توندڕەوانە وەسفیانكرد‪.‬‬

‫ئا‪ :‬روانگه‌و ره‌خنه‌‬

‫ب��زوت��ن��ەوەی ح��ەم��اس وەك��و‬ ‫دەسەاڵتێكی كەرتی غەزە‪ ،‬لەو كاتەوەی‬ ‫كە دەسەاڵتی بەدەست گرتووە چەندین‬ ‫ب��ڕی��ار و رێوشوێنی توند و سەیری‬ ‫گرتۆتەبەر ك��ە هەندێك ب��ە بڕیاری‬ ‫تاڵیبانیانە و توندڕەوانە و دژی ئازادی و‬ ‫مافەكانی مرۆڤ وەسفیدەكەن‪.‬‬ ‫لەماوەی راب��ردوودا دەسەاڵتی غەزە‬ ‫چەندین بڕیار و رێوشوێنی گرتووەتە‬ ‫بەر‪ ،‬لەوانەش‪:‬‬ ‫دەركردنی بڕیارێك بۆ خوێندنگاكان‪،‬‬ ‫ئەویش بەجیاكردنەوەی ك��وڕ و كچ‪.‬‬ ‫لەبڕیارەكەدا ئاماژە بەوەكراوە كە نابێت‬ ‫خوێندكاران لە تەمەنی ‪ 9‬ساڵیەوە‬ ‫تێكەڵبن‪ .‬ب��ڕی��اری ق��ەدەغ��ەك��ردن��ی‬ ‫مامۆستایانی پیاو لە خوێننگای كچاندا‪،‬‬ ‫ب��ڕی��اری سەپاندنی پۆشینی حیجاب‬ ‫لە زانكۆ و پەیمانگاكاندا‪ ،‬سەپاندنی‬ ‫پۆشینی حیجاب لە دادگاكاندا بۆ ئه‌و‬ ‫‪:‬بۆ زانیاری زیاتر‪ ،‬سەیری ئەم لینكانە بكە‬ ‫پ��ارێ��زه‌ران�ه‌ش ل ‌ه دادگ��ا ئامادەدەبن‪h t t p : / / w w w . ،‬‬ ‫قەدەغەكردنی كیشانی نێرگەلە لەالیەن ‪b b c . c o . u k / a r a b i c /‬‬ ‫ئافرەتانەوە‪ ،‬قەدەغەكردنی كاركردنی _‪middleeast/2013/04/130409‬‬ ‫پیاوان لە ئارایشگای ژناندا‪ ،‬تاكو كار‬ ‫‪gaza_hamas_hair_cut.shtml‬‬ ‫گەشتۆتە ئەوەی داوای قەدەغەكردنی ‪http://www.alarabiya.net/ar/‬‬ ‫كابۆ و پانتۆڵ و جلوبەرگی رۆژئاواییانە‬ ‫‪alhadath/2013/04/11/.html‬‬

‫سپاردنی كۆمەڵگەی كوردی بە مەالكان‬ ‫د‪ .‬عادل باخه‌وان‬

‫‪3‬‬

‫فتوای «هاوسەرگیری جیهادیانە»‬ ‫ئا‪ :‬روانگه‌و ره‌خنه‌‬ ‫عەریفی وەك��و «بانگخوازێك»ی‬ ‫ئاینی یەكێكە لەو پیاوانەی كە لەرێگەی‬ ‫ئەنتەرنێتەوە زۆرترین فتوا دەردەك��ات‬ ‫و بەشێكە ل��ەو دی��اردەی ك��ە ئەمڕۆ‬ ‫ناودەبرێت بە (فتوای ئەنتەرنێتی)‪.‬‬ ‫فتواكانی ئەنتەرنێتیش چەند سیمایەك‬

‫زاڵە بەسەریاندا‪ ،‬لەوانەش‪:‬‬ ‫یەكەم‪ :‬زۆرجار ئەو فتوایانە سەیر و‬ ‫سەزنجڕاكێشن و خۆ لە بابەتێك دەدەن‬ ‫ێ و سەردەمیانەیە‪.‬‬ ‫كە نو ‌‬ ‫دووەم‪ :‬ئ��ەو فتوایانە پێچەوانەی‬ ‫زۆرینەی فتواكانی تر دەدرێن و زۆرجار‬ ‫ناكۆكن لەگەڵ ئ��ەوەی پێیدەگوترێت‬ ‫«ئیجماعی زانایان»‪.‬‬ ‫سێیەم‪ :‬پاش باڵوبونەوەی فتواكان لە‬

‫له‌بونه‌وه‌رکه‌وتنی‬ ‫ئاسمانیی مه‌ال‬ ‫‪2‬‬

‫ئاراس رەفیق‬

‫ئەنتەرنێت و وەاڵمدانەوەیان‪ ،‬یان پاش‬ ‫دروستبونی كەشێكی ناڕەزایی لەسەر‬ ‫فتواكە‪ ،‬خاوەنی فتواكە پەنا بۆ چەند‬ ‫شێوازێك دەبەن لە خۆدزینەوە؛ لەوەی‬ ‫كە خۆی ناكات بەخاوەنی فتواكە‪ ،‬یان‬ ‫ئاماژە بەوە دەكات فتواكەی تێگەشتنی‬ ‫هەڵە ب��ۆ ك��راوە و ل��ە سیاقی خۆی‬ ‫دەرهێنراوە‪.‬‬ ‫زۆرێ��ك ف��ت��وا ك��ە ل��ە ع��ەری��ف��ی��ەوە‬ ‫دەرچووە‪ ،‬مایەی وتوێژبووە‪ ،‬وەك ئەو‬ ‫فتوایەی پێیوابووە كە كچ نابێت بە تەنها‬ ‫بمێنێتەوە لەگەڵ باوكیدا و دەبێت دایكی‬ ‫لە نێوانیاندابێت‪ .‬تازەترین فتوایەك كە‬

‫دراوەت��ە پاڵ عەریفی ئەو فتوایە كە‬ ‫بە «جیهادی نیكاحكردن»ە‪( :‬واتە‬ ‫نیكاح و هاوسەرگیریەك لەپێناو جیهاد‬ ‫و وەكو جیهاد)‪ .‬كورتەی ئەو فەتوایە‬ ‫ئەوەیە كە «موجاهیدەكان»ی سوریا‬ ‫كە دژی دەسەاڵتی سوریا دەجەنگن‪،‬‬ ‫بۆ ئەوەی سەرقاڵ نەبن و بەردەوامبن‬ ‫لە جەنگینیان‪ ،‬دەتوانن بەشێوەیەكی‬ ‫كاتی‪ ،‬ئیتر بۆ كاتژمێر یان رۆژێك یان‬ ‫ێ زیاتربێت‪ ،‬ئەو كچ و ژنانەی لە‬ ‫هەند ‌‬ ‫سوریان بۆ كاتێكی كورت مارەببڕن و‬ ‫ێ وەرگرن و دواتر لێیان‬ ‫چێژی خۆیان ل ‌‬ ‫جیاببنەوە‪ ،‬تاكو موجاهیدی دیكەش‬

‫بتوانن هاوسەرگیرییان لەگەڵدا بكەن‪.‬‬ ‫ئەم جۆرە فتوایەش تەنها بۆ ئافرەتانی‬ ‫سوریا دەرن��ەك��راوە‪ ،‬بەڵكو بۆ هەموو‬ ‫ئافرەتێكی موسڵمانیش دەرك��راوە‪،‬‬ ‫تاكو بتوانن بگەنە سوریا و بەو جۆرە‬ ‫هاوسەرگیریە س��ەی��رە‪ ،‬بەشداربن لە‬ ‫جیهاد و یارمەتی موجاهیدانی سوریادا‪.‬‬ ‫بۆ ئەم مەبەستە دەسەاڵتدارانی تونس‬ ‫هۆشیاریان داوە بە دەزگاكانی حكومەت‬ ‫و تەنانەت خێزانەكان كە ئاگایان لە‬ ‫كچە گەنجەكانیانبێت‪ ،‬نەوەك لەڕێی ئەو‬ ‫فتوایانەوە رێگەبگرن بۆ سوریا و ماڵ و‬ ‫واڵت بەجێبهێڵن‪.‬‬

‫ئەم فتوایە لە رووی پرانسیپەوە ناكۆكە‬ ‫لەگەڵ مەبەست و كرۆكی هاوسەرگیریدا‪،‬‬ ‫چونكە ه��اوس��ەرگ��ی��ری ب��ۆ كاتی نیە‬ ‫و لە پێناو جیهاد و خێڵ و تەنانەت‬ ‫خودی ئاینیشدا نییە‪ ،‬بەڵكو لەپێناو‬ ‫دروستكردنی یەكەیەكی كۆمەاڵیەتی‬ ‫نوێ‌ و دابینكردنی پێداویستی سێكسی‬ ‫و دەرونی و كۆمەاڵیەتیە‪ ،‬ئەویش پاش‬ ‫ئەوەی سۆز و خۆشەویستی لەنێوانیاندا‬ ‫ئامادەگی هەبێت‪ .‬بۆیە زۆرێك رەتی ئەو‬ ‫فتوا سەیرەیان دایەوە و عەریفیش‪ ،‬كە‬ ‫خاوەنی فتواكەیە دواتر رەتی كردەوە كە‬ ‫فتوای لەوجۆرەی دابێت‪.‬‬

‫جه‌ژنی نه‌ورۆزو بڕوبیانوی‬ ‫هه‌ندێک ل ‌ه ئیسالمیه‌کان‬

‫ئاسۆی فه‌لسه‌ف ‌ه‬ ‫له‌ کوردستان‬

‫سه‌روه‌ر پێنجوێنی‬

‫وه‌اڵمێک بۆ به‌ختیار عه‌لی‬ ‫‪4‬‬

‫نه‌وزاد جه‌مال‬

‫‪7‬‬

‫ذمارة (‪ )148‬دوشةممة ‪2013/4/15‬‬

‫ئيسالمى سياسى‬

‫‪2‬‬

‫لەبونەوەركەوتنی ئاسمانیی مەال‬ ‫ئاراس رەفیق‬ ‫ئاین لەكۆمەڵگەی ئێمەدا ڕۆڵێكی‬ ‫سەرەكی گێڕاوە‌و دەگێڕێت لەدەستخستنە‬ ‫ن��او ك��ای��ەی كۆمەاڵیەتی‌و كولتوری‌و‬ ‫سیاسی‪ ،‬زۆرج��ار ئاین شۆڕبوەتەوە‬ ‫بۆ ناو ژیانی تایبەتی‌و ژیانی گشتی‬ ‫تاكەكانی كۆمەڵگەوە‪ ،‬لەڕێی تێگەیشتنە‬ ‫ئاینیەكانەوە نوێنەرانی ئاین تەنها‬ ‫پەیامی ڕاستەقینەی ئاینیان نەگەیاندوە‬ ‫بەكۆمەڵگە‪ ،‬بەڵكو ل��ەه��ەم��و ساتە‬ ‫جیاوازەكاندا ئاڕاستەكەری كۆمەڵگە‬ ‫بون بەو شێوەیەی كە ویستویانە‪ .‬ئەگەر‬ ‫وەزی��ف��ەی س��ەرەك��ی ئاین ڕێكخستنی‬ ‫پەیوەندی خوداو مرۆڤەكان‌و پەیوەندی‬ ‫م��رۆڤ‌و م��رۆڤ بێت بۆ دروستكردنی‬ ‫تاكێكی ب��ەرپ��رس��ی��ارو س��ودب��ەخ��ش‬ ‫بەكۆمەڵگە‪ ،‬ئەوا زۆرجار پێچەوانەی ئەمە‬ ‫ڕویداوەو تاكێك بەرهەم هاتوە ناهۆشیار‬ ‫توندوتیژ‌و ڕقئەستور بەرامبەر كۆمەڵگە‪،‬‬ ‫كە لەبری پێشكەشكردنی وێنەیەكی‬ ‫جوانی ئاین‪ ،‬دیوە تاریكەكانی ئاینیان‬ ‫كردوە بەكردار‪ .‬ئامادەگی ئاین الی ئێمە‬ ‫لەئاستێكدایە نەتوانراوە دەست بۆ هیچ‬ ‫ێ ئاین‌و ئامادەبونی‬ ‫بوارێك ببرێت بەب ‌‬ ‫نوێنەرانی ئاین‪ ،‬چ لەبۆنەو ڕێو ڕەسمە‬ ‫نەتەوەیی‌و كۆمەاڵیەتیەكاندا بێت یان‬ ‫لەبواری سیاسی‌و كایەی ئابوریدا‪ .‬ئاین‬ ‫بەوەزیفەی خۆیی زانیوە بەشدار بێت‌و‬ ‫هەمیشە قسەی یەكەم ئ��ەو بیكات‪.‬‬ ‫دی��ارە ئ��ەم ڕۆڵگێڕانەی ئاین لەالیەن‬ ‫نوێنەرانی ئاینەوە بوە كە لەڕابردودا‬ ‫شێخەكان بون‌و لەئێستاشدا مەالكانن‪.‬‬ ‫ن��وێ��ن��ەران��ی ئ��ای��ن ل��ەڕاب��ردودا جگە‬ ‫ل��ەوەی وەك��و دادوەرێ��ك‌و دەمڕاستێك‬ ‫لەپرسەكاندا بەشداربون‪ ،‬وەكونوێنەرێكی‬ ‫پیرۆزی ئاینیش سەیركراون‪ ،‬دەسەاڵتی‬ ‫مەال الی خەڵكی لەوە دەر چوە لە ئاستی‬ ‫متمانەی مرۆڤێكدا مابێتەوە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫چاوەڕوانی ئەوەیان لێكردوە دەسەاڵتێكی‬ ‫بان‪-‬مرۆڤی هەبێت‪ ،‬نوێنەرانی ئاین هێندە‬ ‫پیرۆزبون الی كۆمەڵگە تائەو ڕادەیە‬ ‫ئەگەر ل��ەزاری مەالیەكەوە بۆچونێك‬ ‫لەسەر شتێك باڵو بكرایەتەوە كە لەگەڵ‬ ‫پێوەرە لۆژیكی‌و زانستیەكان بەتەواوی‬ ‫ناكۆك بوایە‪ ،‬ئەوا جێی باوەڕی خەڵكی‬ ‫دەب��و‪ .‬هەر لەبەرئەوەش بوە چەندین‬ ‫ئەفسانە هەبوە دەرب��ارەی نوێنەرانی‬ ‫ئاین باڵوكراونەتەوە بەبێ‌ ئەوەی كەسێك‬ ‫بتوانێت بەپێچەوانەی ئەمەوە هەڵوێستی‬ ‫ه��ەب��ێ��ت‪ ،‬دی��ارە ه��ۆك��اری ئ��ەم��ەش‬ ‫لەالیەكەوە دەگەڕێتەوە بۆ نزمی ئاستی‬ ‫خ��وێ��ن��دەواری‌و نەبونی هۆشیاریەكی‬ ‫ت��ەن��دروس��ت ب��ۆ ب��ەئ��اگ��اه��ێ��ن��ان��ەوەی‬ ‫خ��ەڵ��ك��ی‌و دەس��ت��ڕان��ەگ��ەی��ش��ت��ن��ی��ان‬ ‫ب��ەدەرەوەی خ��ۆی��ان ب��ەه��ۆی نەبونی‬ ‫هۆكارەكانی پەیوەندیكردنەوە بەتایبەتی‬ ‫لەگوندەكاندا ئەمە بەزەقی دەردەكەوێت‪،‬‬ ‫لەالیەكیترەوە مەالكان تاكە دەمڕاست‌و‬ ‫نوێنەری خەڵك بون بۆ ڕاڤەكردنی هەمو‬ ‫دی��اردە‌و دەركەوتەكانی ژیانی ڕۆژانەی‬ ‫خەڵكی جا ئەو دەركەوتانە كۆمەاڵیەتی‬ ‫بن یان سروشتی‪ ،‬هیچ دەزگایەك نەبو‬ ‫بتوانێت لەكۆمەڵگەدا ڕۆڵبگێڕێت‪ ،‬ئەو‬ ‫وەزیفەیە لەمەالكان بسەنێتەوە بۆ ئەوەی‬ ‫بەشێوەیەكی سەردەمیانە كارەكان‬ ‫دابەشبكرێن‌و هەركەسێك بەئەركی خۆی‬ ‫هەستێت‪ ،‬مامۆستایانی ئاینی بەپشت‬ ‫بەستن بەپێگە ئایینیەكانیان كە وزەیەكی‬ ‫كاریزمی گەورەی پێ‌ بەخشیون‪ ،‬لەهەمو‬ ‫سێكتەرەكانی ژیاندا قسەیان هەبوە‪ .‬بۆ‬ ‫هەمو گرفتێك ڕێگە چارەیان پێبوە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫بەپێی تێگەیشتنی ئەمڕۆ خوێندنەوە‬ ‫بۆ وەزی��ف��ەی م��ەال بكەین ل��ەڕاب��ردودا‪،‬‬ ‫چەند ئاین هەڵەو كەم‌و كورتی گەورە‬ ‫بەدیدەكەین كە جودایە لەگەڵ مافەكانی‬ ‫مرۆڤ‌و ئەو شێوازەی ژیانكردن لەمڕۆدا‪.‬‬ ‫لەئێستادا ن��وێ��ن��ەران��ی ئ��ای��ن تەنها‬ ‫لەمامۆستای ئایینیدا خۆی نابینێتەوە‪،‬‬ ‫بەڵكو ئاین لەئێستادا چەند ئاین نوێنەری‬ ‫هەیە كە باناویەوە قسە دەكەن‌و بیروڕاو‬ ‫ئایدیای جیاوازیان هەیە دەربارەی هەمو‬

‫كایەكانی ژی��ان‪ .‬ل��ەم��ڕۆدا ئاین حزبی‬ ‫هەیە مومارەسەی سیاسەت دەك��ات‪،‬‬ ‫دامو دەزگای تایبەتی هەیە‪ ،‬كە بەپێی‬ ‫پێوەرە ئاینیەكان خوێندنەوە بۆ هەمو‬ ‫بابەتێك دەكەن‪ ،‬بەاڵم ئەوەی دەمانەوێت‬ ‫لەسەری بدوێین‪ ،‬ڕۆڵ‌و پێگەی مامۆستای‬ ‫ئاینیە لەئێستادا‪ .‬مامۆستای ئاینی‬ ‫زۆربەیان ئەو كەسانەن لەحوجرەكانەوە‬ ‫یان لەپەیمانگا ئیسالمیەكاندا دەخوێنن‌و‬ ‫دوات��ر وەك��و وتاربێژ لەمزگەوتەكاندا‬ ‫ئامۆژگاری خەڵكی دەكەن یان لەكاتی‬ ‫نوێژەكاندا بەر نوێژی بۆ خەڵكی ئەنجام‬ ‫دەدەن‪ ،‬لەزۆربەی بۆنە كۆمەاڵیەتیەكاندا‬ ‫ئ��ام��ادەگ��ی ت��ەواوی��ان ه��ەی��ە‪ ،‬هاوكات‬ ‫لەكایەی سیاسیدا ب��ەش��دارن وەك‌و‬ ‫ئ��ەن��دام ل��ەن��او ح��زب��ە سیاسیەكاندا‬ ‫ی��ان ل��ەب��ەئ��اگ��اه��ێ��ن��ان��ەوەی خەڵكی‬ ‫لەمزگەوتەكانەوە بۆ پرسەكانی وەك‌و‬ ‫هەڵبژاردن‌و ئەو گۆڕانكاریە سیاسیانەی‬ ‫لەناوخۆ‌و دەرەوە دێنە ئ��اراوە‪ ،‬بەپێی‬ ‫تێگەیشتنی خۆیان خوێندنەوە بۆ هەمو بەاڵم نەیانتوانیوە وەاڵمێكی تەواوی ئەو ئاینی ویستبێتی ئاستی مەعریفی خۆی‬ ‫بابەتەكان دەك��ەن‪ .‬ئ��ەوەی پێویستە پرسیارە جەوهەریانە بدەنەوە لەناخی ب��ەرز بكاتەوە‪ ،‬دوات��ر ئ��ەو قۆناغەی‬ ‫ئاماژەی پێبكرێت ئەوەیە مەال تاچەند هەرتاكێكی كۆمەڵگەدا سەرهەڵدەدەن‪ .‬تێپەڕاندوە وەكو وتاربێژێك لەمینبەری‬ ‫توانیویەتی ل��ەم��ڕۆدا نوێنەرایەتی مامۆستای ئاینی نەیتوانیوە تێگەیشتنە مزگەوتەكانەوە ڕێنمایی خەڵكی بكات‪.‬‬ ‫ڕاستەقینەی ئاین بكات‪ ،‬ڕۆڵی هەبێت ئاینیەكانی ن��وێ‌ بكاتەوە بۆ ئ��ەوەی زۆرن ئ��ەو مامۆستایانەی بڕوانامەی‬ ‫لەزیندوڕاگرتنی ئایندا وەكو دیاردەیەكی بتوانێت لەگەڵ سەردەمدا هەڵبكات‪ ،‬ماستەر یان دكتۆرایان بەدەست هێناوە‌و‬ ‫كۆمەاڵیەتی‪ .‬ئایا مەال توانیویەتی لەگەڵ لەئێستادا گوێگرانی وتاری هەینی زۆرتر وازی��ان لەمەالیەتی هێناوە‌و لەكایەی‬ ‫تازەبونەوە‌و هۆشیاربونەوەی تاكی ئێمەدا ئەو كەسانەن‪ ،‬كە عامەی خەڵكین‪ ،‬هەمو سیاسیدا دەستیان ب��ەك��ارك��ردوە یان‬ ‫گۆڕانكاری بكات لەو وتارانەی ڕۆژانە‌و ئەوكەسانەن شوێن واجبە ئاینیەكان لەزانكۆكاندا وەكو وانەبێژ وانە دەڵێنەوە‪.‬‬ ‫هەفتانە لەمینبەرەكانەوە ئاڕاستەی كەوتون ل��ەزۆرب��ەی وت��ارەك��ان بێزارن‌و ئەم حاڵەتەش ئەوپرسیارەمان الدروست‬ ‫خەڵكی دەكرێن‪ ،‬ئەگەر ئێمە سەرنج زۆربەیان ئەگەر بچنە وتارەكانیشەوە‪ ،‬ئەوا دەكات بۆچی ئەو مامۆستایانە لەدوای‬ ‫بدەین مامۆستایانی ئاینی هێشتا بەهۆی لەبەر واجبە ئاینیەكە دەچن‪ ،‬مەال هەمو بەدەستهێنانی ئ��ەو ب��ڕوان��ام��ان��ە واز‬ ‫دەستكورتی مەعریفیەوە دەناڵێنن‪ ،‬حیكایەتەكانی ئاینی موزەیەف كردوە‪ ،‬لەمینبەری مزگەوتەكاندەهێنن؟‬ ‫ك��ەوات��ە گ��وت��اری م��ەال ئ��ەگ��ەر‬ ‫هەرچەندە مامۆستایانی ئاینی هەمیشە چونكە خوێندنەوەیەكی قوڵیان بۆناكات‬ ‫لەهەمو بوارێكدا قسەیان هەیە‪ ،‬هەموكات دەرەنجامی تێڕامان‌و بیركردنەوەیەكی گ��ۆڕان��ك��اری��ەك��ی ب��ەس��ەردا هاتبێت‬ ‫بەناوی حەقیقەتێكی ڕەه��اوە دەدوێ��ن بێ‌ قواڵیین‪ ،‬مەال تائێستا نەیتوانیوە لەدەرەنجامی گۆڕانكاریە سیاسیەكانەوە‬ ‫كەخۆیان لەخاڵی سەرەتای تێگەیشتنی حیكمەتی ڕاستەقینەی حیكایەتەكان ئەنجامدراوە‪ ،‬نەك لەبیركردنەوەیەكی‬ ‫ئەو حەقیقەتەدان كەبەناویەوە دەدوێن‪ ،‬دەرب��خ��ات‪ ،‬كاتێكیش مامۆستایەكی ق��وڵ‌و تێگەیشتنێكی سەردەمیانەوە‪،‬‬

‫ئەمڕۆ مەالكان وەك‬

‫ێ لەشارەكاندا‬ ‫بزنسمانێكی نو ‌‬

‫خەریكی كۆكردنەوەی سامان‌و‬ ‫بەرزكردنەوەی ئاستی ئابوری‌و‬ ‫ژیانی خۆیانن‬

‫وات��ە تەنها ل��ەف��ۆڕم��دا ت��ازەگ��ەری��ی��ان‬ ‫كردوە‪ ،‬نەك لەناوەڕۆكدا‪ ،‬بیركردنەوەی‬ ‫زۆرب��ەی��ان بیركردنەوەیەكی تەسكەو‬ ‫لەچوارچێوە تەقلیدیەكەدا چەقیبەستوە‪،‬‬ ‫ت��ا ئێستا ن��ەت��وان��راوە پێناسەیەكی‬ ‫نوێ‌ بۆئاین بەرهەم بهێنرێت‪ ،‬ئەگەر‬ ‫هەوڵێكیش درابێت‪ ،‬ئەوا مامۆستایانی‬ ‫ئاینی ب��ەگ��وم��ان��ەوە سەیریانكردوە‌و‬ ‫تەنانەت رێگریكراوە دەست بۆ كایەی‬ ‫ئاین ببرێت‪ ،‬بەمەرجێك بەپێچەوانەی‬ ‫تێگەیشتنی ئەوانەوە بو بێت‪ ،‬بۆ وێنە‬ ‫لەپێش پ��رۆس��ەی ئ��ازادی عێراقەوە‬ ‫هەمو كۆبونەوەو بۆنەیەكی نەتەوەیی‬ ‫وەكو(نەورۆز) بەحەرام دەزانرا لەالیەن‬ ‫ئەو وتاربێژانەوە زیاتر بیركردنەوەیان‬ ‫لەگەڵ ئیسالمی سیاسیدا دەگونجا‪،‬‬ ‫تەنانەت بەشداریكردن لەو بۆنانەدا لەالی‬ ‫هەندێك مامۆستای ئاینی بەدەرچون‬ ‫لەئاین لەقەڵەم دەدرا‪ ،‬بەاڵم لەئێستادا‬ ‫بەو شێوەیە باسناكرێت ئەمەش ئەوە‬ ‫دەگ��ەی��ەن��ێ��ت ب��ی��رك��ردن��ەوەك��ان تەنها‬ ‫بارودۆخە سیاسیەكە گۆڕانكاری بەسەردا‬ ‫هێناون ن��ەك گ��ەڕان��ەوە بۆ وەزیفەی‬ ‫سەرەكی ئاین كە بەرهەمهێنانی تاكێكی‬ ‫هێمن‌و بەرپرسە لەئاستی كۆمەڵگەكەیدا‌و‬ ‫جیاوازیەكان قبوڵ بكات‪ ،‬دیارە هۆكاری‬ ‫ئەو شپرزەبون‌و كۆڵبونەی نوێنەرانی‬ ‫ئاین لەبەرامبەر ئاڵۆزیەكانی ئەمڕۆدا‬ ‫دەگەڕێتەوە بۆ ئەو داهێنانەی لەئایندا‬ ‫كرا بۆ بەشداریكردن لەكایەی سیاسیدا‬ ‫لەزۆربەی كۆمەڵگە رۆژهەاڵتیەكاندا‪،‬‬ ‫بەتایبەتی ئەوانەی ئیسالم ئاینی رەسمی‬ ‫واڵتیانە‪ ،‬دەستەوسان بون لەبەرامبەر‬ ‫ئاڵوگۆڕە خێراكاندا‪ ،‬چونكە سیاسەتكردن‬ ‫لەمڕۆدا لەگەڵ تێگەیشتنە ئاینیەكاندا‬ ‫ت��ەب��ا نیە ب��ۆ ش��ێ��وازی حكومڕانی‌و‬ ‫بەڕێوەبردنی واڵت‪ ،‬بەشداریپێكردنی ئاین‬ ‫لەكایەی سیاسیدا لەالیەن نوێنەرانی‬

‫دەسەاڵتی مەال الی خەڵكی لەوە دەرچوە لە ئاستی‬ ‫متمانەی مرۆڤێكدا مابێتەوە‪ ،‬بەڵكو چاوەڕوانی ئەوەیان‬ ‫لێكردوە دەسەاڵتێكی بان‪-‬مرۆڤی هەبێت‬

‫ئاینەوە دواج��ار لەنێوان دوڕیانێكدا‬ ‫دەیانوەستێنێت‪ ،‬یان دەبێت لەهەندێك‬ ‫ێ بكرێت‬ ‫لەپرنسیپە ئاینیەكان پاشەكش ‌‬ ‫مۆركی ئاینیان كەمتر پێوە دیار بێت‪،‬‬ ‫ه��ەروەك ئ��ەوەی لەئێستادا دەیبینین‪،‬‬ ‫یان دەبێت هەمو شێوازی حوكمڕانی‬ ‫رەت��ب��ك��رێ��ت��ەوە‌و دژای��ەت��ی بكرێت كە‬ ‫ئەمەش توندوتیژی بەرهەمهێناوە‪ ،‬لەبری‬ ‫گەڕانەوە بۆوەزیفە سەرەكی ئاین وەكو‬ ‫مەسەلەیەكی ڕۆحی ناو ناخی ئینسانەكان‬ ‫پەنا بۆ ه��اوارك��ردن‌و جواڵندنی سۆزی‬ ‫خەڵكی دەبرێت لەتەكفیركردنی كەسانی‬ ‫دەرەوەی ئ��ای �ن‌و ڕقلێبون لەهەمو‬ ‫ئەوكەسانەی ل��ەدەرەوەی بیركردنەوە‌و‬ ‫تێگەیشتنە ئاینیەكانی ئەواندا نین كە‬ ‫دواج��ار زیانی دەبێت بۆ ئایین خۆی‪،‬‬ ‫چونكە ناتوانێت ل��ەگ��ەڵ سروشتی‬ ‫كۆمەڵگەی كوردیدا خۆی بسازێنێت‪،‬‬ ‫پاشان زیانی دەبێت بۆ ڕەوتی ئیسالمی‬ ‫سیاسی ه��ەروەك لەكۆمەڵگەی ئێمەدا‬ ‫بەدیدەكرێت سەرباری ئەو رێژە زۆرەی‬ ‫موسڵمان لەكوردستاندا دەبینین ڕەوتە‬ ‫ئیسالمیەكانی ناو كایەی سیاسی كەمتر‬ ‫متمانە بەدەستدەهێنن لەكاتی هەڵبژارد‬ ‫ندا‪.‬‬ ‫سەبارەت بەالیەنی ئابوری‌و سەرچاوەی‬ ‫ب��ژێ��وی‪ ،‬دی��س��ان ك��اری��گ��ەری��ەك��ان��ی‬ ‫دەرك��ەوت��ون ل��ەه��ەڵ��وێ��س�ت‌و ئ��ازادی‬ ‫قسەكردندا الی هەندێك لەمەالكاندا‬ ‫لەرابردودا بژێوی ژیانی مامۆستای ئاینی‬ ‫لەالیەن خەڵكیەوە دابیندەكرا‪ ،‬وەك‬ ‫ئەركێكی ئاینی‌و پیرۆز دەبینرا بەتایبەتی‬ ‫لەگوندەكاندا‪ ،‬بەاڵم لەمڕۆدا سەرچاوەی‬ ‫بژێوی ژیانی مامۆستایانی ئاینی لەدەستی‬ ‫حكومەتدایە‪ ،‬ئەمەش رۆڵی دەبێت لەسەر‬ ‫بیركردنەوە‌و دەربڕینی بیروبۆچونەكاندا‪.‬‬ ‫لەدوێنێی ژیانی گوندەكاندا‪ ،‬مەالكان ئیتر‬ ‫ئەوانەبون كە خەڵك ئەوەندە خواردن‌و‬ ‫بژێوی دەدان �ێ‌‪ ،‬كە بتوانن پێی بژین‌و‬ ‫تەنیا‌و تەنیا مەالیەتی‪ ،‬خزمەتكردنی‬ ‫ئاین‌و نوێنەرایەتیكردنی راستەقینە‌و‬ ‫ب��ەرزب��ون��ەوە ب��و ب��ۆ ئاستی ئاسمان‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەمڕۆ مەالكان وەك بزنسمانێكی‬ ‫ێ لەشارەكاندا خەریكی كۆكردنەوەی‬ ‫نو ‌‬ ‫سامان‌و بەرزكردنەوەی ئاستی ئابوری‌و‬ ‫ژیانی خۆیانن‪ .‬مەالكانیش وەك هەر‬ ‫تاك‌و چینێكی دیاریكراو‪ ،‬بەدوای حەزە‬ ‫دونیاییەكانیان كەوتون‌و بگرە دەستگرتن‬ ‫بەدونیاوە الی مەالكان‪ ،‬بەچەشنێك زۆر‬ ‫زێدەترە لەخەڵكی چینەكانیتر‪ .‬قسەكە‬ ‫لێرەدا ئەوە نیە كە مەال نابێت خۆش‬ ‫بژی‪ ،‬مافی ئەوەی نییە وەك مرۆڤێك‬ ‫ژیانی تایبەتی خ��ۆی هەبێت‪ ،‬بەڵكە‬ ‫مەال بۆ وەزیفەیەكیتر هاتۆتە بون كە‬ ‫ژیانی دونیا نابێت ئەوەندە كاریگەری‬ ‫الدروستبكات‌و كەیف خۆش بێت پێی‪.‬‬ ‫مەستبون لەناو چێژە ساختەكانی دونیا‬ ‫شتێكە كە مەالكان دەبێت ئاگایی تەواویان‬ ‫لەبارەیەوە هەبێت‪ ،‬كەچی زێدەتر لەهەمو‬ ‫خەڵكی گشتی‪ ،‬مەالكان لەنیۆ چێژو‬ ‫خۆشی دونیادا مەست بۆی كەوتون‪.‬‬ ‫ئابوری م��ەال ئەمڕۆ شتێكە لەدەست‬ ‫كە حكومەت بەڕێوەی دەبات‌و ئەمەش‬ ‫كاریگەری ت��ەواوی لەسەر ئاراستەی‬ ‫گوتار وبیركردنەوەی‌و ئ��ازادی وتار‬ ‫هەیەو بەئاشكرا مەالكان ئەمڕۆ پاشكۆی‬ ‫ئەو سەرچاوە ئابورییانەن كە مەسرەف‌و‬ ‫بازاڕكردنیانی لەسەر وەستاوە‪ .‬مەالكان‬ ‫ئەمڕۆش بەدوای بازاڕێكدا دەگەڕێن كە‬ ‫ێ بەهێز بكەن‪ .‬لێرەوە‬ ‫ئابوری خۆیانی پ ‌‬ ‫م��ەال لەپاشكۆیەتی سیساسیەوە بۆ‬ ‫پاشكۆیەتی ئابوری ملدەنێن‪ .‬لەكۆندا‬ ‫مەالكان تابیعی هیچجۆرە پاشكۆیەتیەك‬ ‫ن��ەب��ون‪ ،‬راس��ت��ە ك��ە سیاسەتی هەر‬ ‫زەمەن‌و سەردەمێك بۆ خۆی بوەتە هۆی‬ ‫دیاریكردن‌و چوارچێوەدانانی ناڕاستەوخۆ‬ ‫بەگوتار‌و جیهانبینی م��ەال‪ ،‬ب��ەاڵم ئەم‬ ‫ب��ەدوی چێژكەوتنی دونیاییە هیچكات‬ ‫ئەوەندە مەترسیدار الی مەالكان خۆی‬ ‫دەرنەخستوە‪ .‬هەمو ئەمانە وایانكردوە‬ ‫م��ەال لەبونەرایەتی ئاسمانیی خۆی‬ ‫بكەوێت‌و لەو بەرپرسیارێتی راستەقینەی‬ ‫خۆی پاشەكشە بكات‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )148‬دوشةممة ‪2013/4/15‬‬

‫‪3‬‬

‫دياردةى ئاينى‬

‫سپاردنی كۆمەڵگەی كوردی بە مەالكان‬ ‫د‪ .‬عادل باخەوان‬ ‫یەكێك لەو تێزانەی كە ئێمە لە چەند‬ ‫ساڵی ڕابوردودا كارمان لەسەر كردوە‪ ،‬لەم‬ ‫گوزارشتەدا خۆی كورتدەكاتەوە‪ :‬چەند‬ ‫بزوتنەوەكانی ئیسالمی سیاسی‪ ،‬كە تا‬ ‫دوێنێیەكی نزیك خۆیان بە تاكە ئەكتەری‬ ‫كردەی " بەئیسالمیكردنەوەی كۆمەڵگە‬ ‫" دەزان��ی‪ ،‬تێكەڵ بە كێڵگەی سیاسی‬ ‫نیشتمانی ببن‪ ،‬هێندەش مۆنۆپۆلی‬ ‫ك��ردەی بەئیسالمیكردنەوەی كۆمەڵگە‬ ‫ل��ەدەس��ت��دەدەن‪ .‬ل��ە هەلومەرجێكی‬ ‫ئاواشدا‪ ،‬پێگەی شەرعیەتی ئەو كردەیە‬ ‫جێگۆڕكێی پێدەكرێت؛ ب��ەو مانایەی‬ ‫چەند ئەكتەرێكی دیكە لە پانتاییە‬ ‫گشتیەكاندا دەردەك��ەون و كۆنترۆڵی‬ ‫كردەی بە ئیسالمیكردنەوەی كۆمەڵگە‬ ‫و پاشان نوێنەرایەتیكردنی ئاینیانەی‬ ‫چینە موحافیزكارە كۆمەاڵیەتیەكان‬ ‫دەگرنەئەستۆ‪.‬‬ ‫ل��ە ‪ 2003‬وە ت��ا ئێستا‪ ،‬ك��ە دە‬ ‫ساڵی ڕێكدەكات‪ ،‬یەك ل��ەدوای یەكی‬ ‫بزوتنەوە ئیسالمیستەكان (یەكگرتوو‪،‬‬ ‫كۆمەڵ‪ ،‬بزوتنەوە) لەسەر دو پرۆسێسی‬ ‫ه��اوزەم��ەن ك��اری��ان��ك��ردوە‪ ،‬یەكەمیان‬ ‫بریتیە لە پشتكردنە هەمو دروشمە‬ ‫ئەنتەرناسیۆنالەكانی وەك‪ " :‬ئوممە‬ ‫" و " خیالفە " و "جیهادی جیهانی‬ ‫" و ه��ت��د‪ .‬دوهەمیشیان بریتیە لە‬ ‫تێكەڵبونیان ب��ە كێڵگەی سیاسی‬ ‫نیشتمانی و هەرسكردنی كۆی ستراتیژ‪،‬‬ ‫گرەو‪ ،‬خەون‪ ،‬پاشقولگرتن‪ ،‬نۆرم و ئەو‬ ‫ڕێكخستنانەی كە سیستەمی سیاسی‬ ‫كێڵگەكە بەڕێوەدەبەن‪.‬‬ ‫تێكەڵبون ب��ە دن��ی��ای سیاسەت‪،‬‬ ‫دنیایەك داواك��اری و پێداویستی خۆی‬ ‫هەیە‪ ،‬یەكێك لەو داواكاریانە بریتیە لە‬ ‫دانوستان لەسەر شتەكان‪ ،‬شتەكان‬ ‫بەشێوەیەكی گشتی‪ ،‬ه��ەر لە فاكتە‬ ‫ئابوریەكانەوە تا دەگاتە فاكتە ئاینیەكان‬ ‫دەب��ن بە بابەتی دانوستانی ئەكتەرە‬ ‫سیاسیەكان‪ ،‬بە ئیسالمیستەكانیشەوە‪.‬‬ ‫هێزەكانی نێو كێڵگەی سیاسی هەروا‬ ‫بە ئاسانی و بەبێ م��ەرج‪ ،‬دەرگاكانی‬ ‫كێڵگە بۆ ئیسالمیستەكان ناكەنەوە و‬ ‫ئەمەش الی هەر یەكێك لە بزوتنەوە‬ ‫ئیسالمسیتەكان ئاشكارایە‪ .‬یەكێك لەو‬ ‫مەرجانە بریتیە لە دەستهەڵگرتن لە‬ ‫مۆنۆپۆلی فاكتی ئاینی‪.‬‬ ‫ل��ەم قۆناغە نوێیەی ك��ارك��ردن��دا‪،‬‬ ‫بزوتنەوە ئیسالمسیتەكان و ت��ەواوی‬ ‫حزبەكانی دیكە (پارتی‪ ،‬یەكێتی‪ ،‬گۆڕان)‬ ‫هاودەنگن لەسەر ئەوەی كە كۆمەڵگەی‬ ‫ك��وردی كۆمەڵگەیەكی موسوڵمانە و‬ ‫ئاینی ئیسالم هەڵگری ڕەهەندێكی‬ ‫یونیڤێرسالە و هیچ گروپ و الیەنێك مافی‬ ‫ئەوەی نیە كە خۆی وەك تاكە نوێنەری‬ ‫كۆمەڵگە و ئاینەكەی بناسێنێت‪ .‬لەسەر‬ ‫ئەم بنەمایە‪ ،‬ئیسالمیستەكان دەست لە‬ ‫مۆنۆپۆلی فاكتە ئاینیەكان هەڵدەگرن و‬ ‫بزوتنەوە "عەلمانیەكانیش " دەرگاكانی‬ ‫كێڵگەی سیاسیان بۆ دەكەنەوە‪.‬‬ ‫لە هەلومەرجێكی ئ��اوادای��ە كە لە‬ ‫دەس��اڵ��ی ڕاب��وردودا‪ ،‬ڕۆژن��ام��ەك��ان‪،‬‬ ‫سایتەكانی ئەنتەرنێت‪ ،‬تەلەفزیۆنەكان‪،‬‬ ‫ڤ��ی��س��ت��ی��ڤ��اڵ��ەك��ان‪ ،‬ك��ۆن��گ��رەك��ان و‬ ‫بەشێوەیەكی گشتی ت��ەواوی پانتاییە‬ ‫گشتیەكانی كۆمەڵگەی ك��وردی‪ ،‬دەبن‬ ‫بە سەر زەمینی دەركەوتنی « نوێی »‬ ‫چینێكی كۆن كە بریتیە لە‪ :‬مەالكان !‬ ‫دەرك��ەوت��ن��ە نوێیەكانی م��ەالك��ان‬ ‫ه��اوزەم��ەن��ە ل��ەگ��ەڵ « خ��واس��ت��ی »‬ ‫ب��ەدەزگ��ای��ك��ردن��ی ف��اك��ت��ی ئ��ای��ن��ی لە‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬بەدزگاییكردنی داواك��اری‬ ‫ئاینی‪ ،‬ناڕەزایی ئاینی‪ ،‬كۆنسێرڤاتیزمی‬ ‫ئاینی‪ ،‬دروست وەك ئەوەی كە لە واڵتانی‬ ‫ئەوروپادا هەیە‪ .‬واتە‪ :‬چیتر ڕێگا نادرێت‬ ‫كە بزوتنەوە ئیسالمیستە سیاسیەكان‪،‬‬ ‫شەرعیەتی فاكتە ئاینیەكان بخەنە خزمەت‬ ‫فاكتە سیاسیەكانەوە‪ ،‬یاخود شەرعیەتی‬ ‫فاكتە سیاسیەكان بخەنە خزمەت فاكتە‬ ‫ئاینیەكانەوە‪ .‬كردەی بە دەزگاییكردنی‬

‫ئەم دەركەوتنە نوێیانەی مەالكان‪ ،‬الی حزبە ئیسالمیستەكان‪،‬‬ ‫دەرەنجامێكی سروشتیی جیابونەوەی شتە «سیاسی» و شتە‬ ‫«ئاینی»ەكانن‌‪ ،‬بەزمانێكی ڕاشكاوانەتر‪ ،‬دەرنجامی نزیكبونەوەی‬ ‫ئەم بزوتنەوە ئیسالمیستانەیە لە ڕەوتی «سكۆالریزاسیۆن»ی‬ ‫كێڵگەی سیاسی كوردی‬ ‫ئاینی لە هەمانكاتدا هەنگاوێكی گرنگی‬ ‫نەرمە ب��ەرەو عەلمەنەكردنی كێڵگەی‬ ‫سیاسی كوردی‪ .‬سپاردنی بەرگریكردن‬ ‫لە ئاین بە چینی مەالكان‪ ،‬سپاردنی‬ ‫نوێنەرایەتیكردنی ئاین بە مەالكان‪،‬‬ ‫ڕاستەوخۆ یەكسانە بە دورخستنەوەی‬ ‫ئ��ەم ئ��ەرك��ان��ە ل��ە ك��ۆی ئ��ەك��ت��ەرە‬ ‫سیاسیەكان‪ ،‬بە ئیسالمیستەكانی وەك‬ ‫بزوتنەوە و كۆمەڵ و یەكگرتووشەوە و‬ ‫بەبێ ئەم هەنگاوە لە هیچ كۆمەڵگەیەكدا‬ ‫كردەی "عەلمەنە " ناچەسپێت‪.‬‬ ‫ل��ێ��رەوە‪ ،‬ب��ەپ��ێ��چ��ەوان��ەی بەشێكی‬ ‫زۆر لە ڕۆشنبیرانی كورد كەپێیانوایە‬ ‫دەركەوتنی مەال مەزهەر و مەال بەشیر‬

‫و م��ەالك��ان��ی ت��ر ه��ەڕەش��ەی گ��ەورەن‬ ‫بەسەر « پێشكەوتن »ی كۆمەڵگەی‬ ‫كوردیەوە (وشەی پێشكەوتن لە چەندین‬ ‫مانای ئەخالقی باركراوە بۆیە دەیخەمە‬ ‫نێوان دو كەوانەوە)‪ ،‬من پێموایە ئەم‬ ‫دەرك��ەوت��ن��ە نوێیانەی م��ەالك��ان‪ ،‬الی‬ ‫حزبە ئیسالمیستەكان‪ ،‬دەرەنجامێكی‬ ‫سروشتیی جیابونەوەی شتە "سیاسی"‬ ‫"ئاینی"ەكانن‌‪ ،‬بەزمانێكی‬ ‫و شتە‬ ‫ڕاشكاوانەتر‪ ،‬دەرنجامی نزیكبونەوەی‬ ‫ئەم بزوتنەوە ئیسالمیستانەیە لە ڕەوتی‬ ‫" سكۆالریزاسیۆن "ی كێڵگەی سیاسی‬ ‫كوردی‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم ئایا سپاردنی ئەم دەسەاڵتە‬

‫گ��ەورەی��ە ب��ە چ��ی��ن��ی م��ەالك��ان و‬ ‫بەدەزگاییكردنی فاكتەئاینیەكان و‬ ‫ئیدارەكردنیان ل��ەالی��ەن مەالكانەوە‪،‬‬ ‫نابن بە س��ەرچ��اوەی ه��ەرەش��ەی نوێ‬ ‫ب��ەس��ەر ب��ەه��اك��ان��ی پ��ێ��ك��ەوە ژی��ان و‬ ‫دێمۆكراتیزەكردنی كۆمەڵگەی كوردیەوە‬ ‫؟‬ ‫گەر تا دوێنێ‪ ،‬بزوتنەوەكانی ئیسالمی‬ ‫سیاسی‪ ،‬كە لە هەمانكاتدا ئیدارەی‬ ‫فاكتە ئاینیەكانیان دەكرد (گەر وەك‬ ‫دۆركایمی گ��ەورە قسە بكەین)‪ ،‬هەر‬ ‫ڕەخنەیەكیان لە گۆڤارێك‪ ،‬ڕۆژنامەیەك‪،‬‬ ‫ڕۆشنبیرێك‪ ،‬چیرۆكێك‪ ،‬شیعێرێك‪،‬‬ ‫ڕۆمانێك یان توێژینەوەیەك بگرتایە‪،‬‬

‫بە بیانوی ئەوەی كە لەگەڵ ئیسالمدا‬ ‫ناگونجێت و دەبێت قەدەغەبكرێت‪،‬‬ ‫بزوتنەوە عەلمانیەكان و دەسەاڵتی‬ ‫كوردی (كە بڕیارە دەسەاڵتێكی عەلمانی‬ ‫بێت)‪ ،‬دەیانتوانی بەرپەرچیانبدەنەوە‬ ‫و تاوانباریان بكەن ب��ەوەی كە ئاین‬ ‫دەخەنە خزمەت پرۆژە سیاسیەكانیانەوە‬ ‫و ڕەخ��ن��ە و داواك��اری��ەك��ان��ی��ان تەنها‬ ‫لەپێناوی سەركەوتن و بردنەوەی سیاسی‬ ‫زیاتردایە‪ .‬بەاڵم كاتێك كە مەالكان‪ ،‬كە‬ ‫ئەكتەری سیاسی نین و لە خراپترین‬ ‫دۆخیشدا چەند لە ئیسالمیەكانەوە‬ ‫ن��زی��ك��ب��ن‪ ،‬ه��ێ��ن��دەش ل��ە ح��زب��ە‬ ‫عەلمانیەكانەوە نزیكن‪ ،‬دێن و لەپێناوی‬

‫زەمەنی ئێستا و ئێرەی ئێمە‪ ،‬زەمەنی هەژمونی توند و‬ ‫بەهێزی گریمانەی خۆبەدەستەوەدانی حزبە سیاسیەكان و‬ ‫دەسەاڵتە لە بەرامبەر مەالكاندا و سپاردنی كۆمەڵگەیە‬ ‫بەو سیستەمە پەروەردەییەی كە چەندین ساڵە مەالكان‬ ‫خەونی پێوەدەبینن‬

‫بەرگریكردن لە ئایندا‪ ،‬داوای داخستنی‬ ‫گۆڤار‪ ،‬ڕۆژنامە‪ ،‬بەرنامەی تەلەفزیۆنی‪،‬‬ ‫باڵونەكردنەوەی كتێب‪ ،‬سڕینەوەی یاسا‪،‬‬ ‫دەركردنی یاسا دەكەن و پاشان تەواوی‬ ‫میمبەرەكانیان لەپێناوی ئەم ئامانجانەدا‬ ‫بەكاردەهێنن‪ ،‬ئایا جارێكی تر‪ ،‬حزبە‬ ‫عەلمانیەكان و دەسەاڵت دەتوانن‪ ،‬وەك‬ ‫چۆن سەدان بەڵگەیان "تەعبئە"دەكرد‬ ‫بۆ ڕەدك��ردن��ەوەی ڕەخنە و داواكاریی‬ ‫ئیسالمیستەكان‪ ،‬بەهەمان شێوە ڕەخنە‬ ‫و داواكاریی مەالكان ڕدبكەنەوە ؟‬ ‫بێگومان نەخێر! ئەو بەڵگانەی كە‬ ‫تا دوێنێ ببون بە چەكی ملمالنێكردن‬ ‫لەگەڵ بزوتنەوەكانی ئیسالمی سیاسیدا‪،‬‬ ‫لە ئەمڕۆدا چیتر دەستنوێژیان دەشكێت‬ ‫و هەمان هێز و كاراییان نامێنێت‪.‬‬ ‫لێرەوە‪ ،‬حزبە عەلمانیەكان و دەسەاڵتی‬ ‫كوردی‪ ،‬لەبەردەم دو گریمانەی سەرەكیدا‬ ‫خۆیاندەبیننەوە‪.‬‬ ‫گریمانەی یەكەم بریتیە لە گ��ەڕان‬ ‫ب��ەدوای چەند مێكانیسمێكی نوێدا‬ ‫بۆ دروستكردنی هێزی مەدەنیانەی‬ ‫"بەرەنگاریبونەوە " ی ئەم دیاردە تازیە‪.‬‬ ‫ئەم مێكانیسمانە بە بڕیاری سیاسی‬ ‫دروس��ت��ن��اب��ن‪ ،‬ل��ە ژورە تاریەكەكانی‬ ‫دانوستانی نێوان حزبەكاندا بیناناكرێن‪،‬‬ ‫بەرهەمی تێكۆشانی ئەكتەرێكی سیاسی‬ ‫تاك نین و بەم جۆرە لەدایكنابن‪ .‬بۆ‬ ‫ئەوەی چەند مێكانیسمێكی تەندروستی‬ ‫ب��ەرەن��گ��اری��ی م��ەدەن��ی و دێ��م��ۆك��رات‪،‬‬ ‫بەشێوەیەكی سروشتی سەر ئاوبكەون‪،‬‬ ‫پ��ێ��وی��س��ت��ە چ��ەن��دی��ن ت��وێ��ژی��ن��ەوەی‬ ‫"س��ۆس��ی��ۆل��ۆژی‪-‬م��ەی��دان��ی"‪ ،‬ل��ەس��ەر‬ ‫گۆڕانكاریەكانی كۆمەڵگەی كوردستانی‬ ‫بكرێت و پاشان مەعریفەیەكی بابەتیانەی‬ ‫دور لە هاوكێشە سیاسیەكان لەسەر‬ ‫ئێستا و ئێرەی كۆمەڵگە بەرهەمبهێنرێت‪،‬‬ ‫مەعریفەیەك كە دەكرێت ببێت بە بناغەی‬ ‫بیناكردنی ت��ەواوی ئەو مێكانیسمانە‪.‬‬ ‫ك��ارێ��ك��ی وا تەنها ب��ە دام��ەزران��دن��ی‬ ‫سەنتەرێكی ت��وێ��ژی��ن��ەوەی زانستی‬ ‫دەكرێت‪ ،‬نەك بە قسەی كرچ و كاڵی‬ ‫چەند ڕۆژنامەنوسێك!‬ ‫لە ئامادەنەبونی گریمانەی یەكەمدا‪،‬‬ ‫بەشێوەیەكی مێكانیكی گریمانەی دوهەم‬ ‫خۆی دەسەپێنێت‪ ،‬كە ئێمە ناوی دەنێین‬ ‫‪ :‬خۆبەدەستەوەدان! بەو مانایەی كە‪،‬‬ ‫لەبەر ئەوەی مەالكان هەڕەشە لەسەر‬ ‫كێڵگەی سیاسی و دەسەاڵتی سیاسی‬ ‫دروستناكەن‪ ،‬لەبەر ئ��ەوەی مەالكان‬ ‫ئەكتەری سیاسی و بەرامبەری سیاسی‬ ‫نین‪ ،‬وەاڵمی داواكاریەكانیان دەدەینەوە‬ ‫و ناڕەزاییەكانیان بەهەند وەردەگرین‪،‬‬ ‫بەزمانێكی دیكە‪ ،‬پەروەردەی كۆمەڵگەیان‬ ‫پێدەسپێرین‪.‬‬ ‫كوردستانی ئێمە لەكوێی ئ��ەم دو‬ ‫گریمانەیەدایە ؟‬ ‫ئەوەندەی من ئاگاداربم (ئومێدەكەم‬ ‫هەڵەبم)‪ ،‬تا ئێستاش كێڵگەی سیاسی‬ ‫و دەسەاڵتی سیاسی لە كوردستاندا‪،‬‬ ‫تێنەگەشتون لە بەها و بایەخی بیناكردنی‬ ‫مێكانیسمە مەدەنی و دێمۆكراتەكانی‬ ‫بەرەنگاریبونەوەی دەركەوتنە نوێیەكانی‬ ‫نوێنەرەكانی كۆنسێرڤاتیزم‪ .‬ئ��ەوەی‬ ‫بەالی ئەكتەرەكانی كێڵگەی سیاسیەوە‬ ‫گ��رن��گ��ە‪ ،‬س��ەن��ت��ەری ت��وێ��ژی��ن��ەوەی‬ ‫سۆسیۆلۆژی نیە‪ ،‬بەڵكو دەرك��ردن��ی‬ ‫چەند ڕۆژنامە و گۆڤارێكە كە بتوانن‬ ‫جەنگی بەرامبەرە سیاسیەكانیان بكەن‪،‬‬ ‫واتە خەوەنی كۆمەڵگەیەكی دێمۆكرات‪،‬‬ ‫كە پارێزگاریبكات لە مافەكانی مرۆڤ‬ ‫و بەهای پێكەوە ژیان‪ ،‬نەپەڕیوەتەوە‬ ‫بۆ نێو پرۆژە جیاوازەكانی دەسەاڵت و‬ ‫ئەكتەرەكانی نوێ كێڵگەی سیاسی‪ .‬ئەم‬ ‫دەرەنجامەش دەمگەیەنێتە ئەو باوەڕەی‬ ‫كە بڵێم‪ :‬زەمەنی ئێستا و ئێرەی ئێمە‪،‬‬ ‫زەم��ەن��ی ه��ەژم��ون��ی ت��ون��د و بەهێزی‬ ‫گریمانەی خ��ۆب��ەدەس��ت��ەوەدان��ی حزبە‬ ‫سیاسیەكان و دەسەاڵتە لە بەرامبەر‬ ‫مەالكاندا و سپاردنی كۆمەڵگەیە بەو‬ ‫سیستەمە پەروەردەییەی كە چەندین‬ ‫ساڵە مەالكان خەونی پێوەدەبینن‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )148‬دوشةممة ‪2013/4/15‬‬

‫ئاينناسى‬

‫‪4‬‬

‫جەژنی نەورۆز و بڕوبیانوی هەندێك لە ئیسالمیەكان‬ ‫سەروەر پێنجوێنی‬ ‫بەشی سێیەم‬ ‫مەال عەبدوصصهمەد‬ ‫لەم بەشەدا تیشك دەخەینە سەر بەڵگە‬ ‫و بیانوەكانی تری مەال عەبدوصصهمەد بۆ‬ ‫حەرامكردن و كوفراندنی جەژنی نەورۆز‪.‬‬ ‫‪( .3‬نەورۆز خۆچواندنە بە بێباوەڕان)‪:‬‬ ‫دەڵێت‪ :‬ئاهەنگگێڕان بە بۆنەی جەژنی‬ ‫ن��ەورۆزەوە خۆچواندن (تەشەببوهـ)ـە‬ ‫بە جولەكە و مەسیحیەكان و بە قەومی‬ ‫ئیبراهیم كە كافر ب��ون و ب��اوەڕی��ان بە‬ ‫ئیبراهیم نەهێنا‪ .‬خۆچواندن (تەشەببوهـ)‬ ‫یش لە بابەتی دۆستایەتی (مواالت) ـە و‬ ‫باوەڕ (عەقیدە) یە‪ .‬پێغەمبەریش دەڵێت‪:‬‬ ‫(من تش ّبه بقوم فهو منهم) واتە‪( :‬هەر‬ ‫كەس خۆی بچوێنێت بە گەلێك؛ لەوانە)‪.‬‬ ‫ئەمەش تەنها دین ناگرێتەوە و شتی تریش‬ ‫دەگرێتەوە‪ .‬لە شتی دنیاییش خۆت بە كافر‬ ‫بچوێنیت؛ كەواتە دۆستایەتی (مواالت)‬ ‫ـت كردوە‪ .‬هەتا لە جل‌وبەرگ و قسە و‬ ‫گوفتار و خوێندن و قوتابخانەشدا وەكو‬ ‫ئەوان بكەیت؛ هەر هەمان حوكمی هەیە‪.‬‬ ‫بۆیە نەورۆز خۆچواندن (تەشەببوهـ)ـە بە‬ ‫كافران‪.‬‬ ‫ئەم بنەمای خۆپاراستنەی موسوڵمان‬ ‫لە لێكچون لەگەڵ ناموسوڵمان لە باوەڕی‬ ‫ئیسالمیدا‪ ،‬كە جۆرە یەكتاپەرستییەكی‬ ‫زی��ادڕەو و ت��ون��دڕەوە‪ ،‬زۆر زی��ادەڕەوی��ی‬ ‫تێدا ك��راوە‪ ،‬تا ئەو ڕادەی��ەی سەروسیما‬ ‫و جل‌وبەرگیشی گرتوەتەوە‪ ،‬كە ئەمە‬ ‫شتێكی مەحاڵە‪ ،‬و ناكرێت كۆمەڵێك‬ ‫مرۆڤ هەتاهەتایە وەكو خۆیان بمێننەوە و‬ ‫كاریگەریی گەالنی تریان بەسەرەوە نەبێت‪،‬‬ ‫ه��ەر خ��ودی مێژوی گەالنی موسوڵمان‬ ‫ئەمە بەكردەیی بەدرۆ دەخاتەوە‪ .‬ئەگەر‬ ‫ئیسالمیەكان ئێستە س��ورن لەسەر‬ ‫ئ��ەو بنەمایە؛ دەی با هیچ شتێك لە‬ ‫ێ بەكار نەهێنن و هیچ‬ ‫شارستانێتیی نو ‌‬ ‫جل‌وبەرگ و ئامڕازێك و هیچ شێوازێكی‬ ‫ێ بەكار نەهێنن!‬ ‫ژیانی نو ‌‬ ‫دەربارەی ئەو بنەمایە‪ ،‬بەتایبەتی بەو‬ ‫شێوەیەی كە بوترێت هەر موسوڵمانێك‬ ‫خۆی بچوێنێت بە ناموسوڵمان و وەكو‬ ‫ئەوان بكات (وەكو لەو وتەیەی عەبدوڵاڵی‬ ‫ك��وڕی عومەردا هاتوە كە دوات��ر باسی‬ ‫دێ��ت)؛ (ئیبن تەیمییە) لە (اقتضا‌ء‬ ‫الصراط املستقیم ملخالفة أصحاب اجلحیم)‬ ‫دا ڕون��ی دەك��ات��ەوە كە ئ��ەوە بە وات��ای‬ ‫(خۆچواندنی ڕەها) (التشبه املطلق) ـە‪،‬‬ ‫دەڵێت‪ :‬ئەمەیە كە دەبێتە بێباوەڕی‪ ،‬و‬ ‫دەڵێت لێكچونی هەندەكی تەنها قەدەغەی‬ ‫دەكات و سەرناكێشێت بۆ بێباوەڕی‪ .‬دوای‬ ‫ئەمەش (ئیبن تەیمییە) لێكدانەوەیەكی‬ ‫تر پێشنیار دەكات‪ ،‬ئەویش ئەوەیە ئەگەر‬ ‫لێكچونەكەدا لە كارێكدا یان سیفەتێكدا‬ ‫بێت كە خۆی بێباوەڕی بێت؛ ئەوا دەبێتە‬ ‫بێباوەڕی‪ ،‬یانی بابەتەكە بەسراوەتەوە بە‬ ‫خاڵی لێكچونەكەوە‪.‬‬ ‫‪( .4‬ن��ەورۆز شانازیكردنە بە ئێرانیە‬ ‫كۆنەكانەوە كە كافر بون)‪:‬‬ ‫دەڵێت‪ :‬چونكە نەورۆز لە كۆندا جەژنی‬ ‫خەڵكێك بوە كە كافر بون‪ ،‬كاتێكیش تۆ‬ ‫ئاهەنگ بكەیت بە بۆنەی نەورۆزەوە؛ كەواتە‬ ‫تۆ شانازی دەكەیت بەو پێشینانەوە كە‬ ‫كافر بون‪ .‬بۆ نمونە‪ :‬گەلی ئیبراهیم كافر‬ ‫بون‪ ،‬موسوڵمان نابێت شانازی بەوانەوە‬ ‫بكات و السایی ئەوان بكاتەوە‪ .‬پێغەمبەر‬ ‫دەڵێت‪« :‬هەر كەس شانازی بە باب و‬ ‫باپیرانی خۆی تا نۆ پشت بكات كە كافر‬ ‫بوبن؛ ئەو دەیەمینیانە»‪.‬‬ ‫ئ��ەم ف��ەرم��ودەی��ەی دەیهێنێتەوە؛‬ ‫گێڕانەوەیەكە ـ الی ئەحمەد و عەبد بن‬ ‫حومەید و هەندێكی تر ـ كە لەسەر زمانی‬ ‫پێغەمبەرەوە چیرۆكێك دەگێڕێتەوە‪ ،‬بەم‬ ‫شێوەیە‪ :‬دو پیاو لە سەردەمی موسادا‬ ‫ڕەچەڵەكی خۆیان هەڵدەخوێند‪ ،‬یەكێكیان‬ ‫وتی‪( :‬من فاڵنی كوڕی فاڵنم ـ نۆ پشتی‬ ‫ژمارد ـ دەی تۆ كێیت مااڵوێران؟!)‪ ،‬ئەوی‬ ‫تریش وتی‪( :‬من فاڵنی كوڕی فاڵنی كوڕی‬ ‫ئیسالمم)! ئیتر خوا وەحیی كرد بۆالی‬ ‫موسا دەربارەی ئەو دو كەسە‪ :‬ئەوەتان كە‬ ‫ڕەچەڵەكی خۆی دەباتەوە سەر نۆ پشت‬ ‫كە لە كۆتاییدا دەگاتەوە بەوانەی بێباوەڕ‬ ‫بون و دۆزەخین؛ دەی تۆ دەیەمیانیت‪،‬‬ ‫ئەوەشتان كە ڕەچەڵەكی خۆی دەباتەوە‬ ‫تەنها بۆ دو پشت كە باوەڕدار و بەهەشتین؛‬ ‫دەی تۆ سێیەمیانیت لە بەهەشتدا‪ .‬بۆیە‬

‫ن��اوب��راو دەڵ��ێ��ت‪ :‬پێشینانی ئێمەش با‬ ‫با‌وباپیری ئێمە بن؛ بەاڵم چونكە بێباوەڕ‬ ‫(كافر) بون؛ ئێمە بەرین لەوانە‪ .‬ئەگەر تۆ‬ ‫شانازی بە كاوە بكەیت؛ كەواتە شانازی بە‬ ‫بێباوەڕ (كافر) ێكەوە دەكەیت!‬ ‫ناوبراو دەیەوێت هیچ گەلێكی موسوڵمان‬ ‫شانازی نەكات بە باووباپیرانی خۆیەوە و‬ ‫مێژوی كۆنی خۆیەوە و كەسێتیە كولتوریە‬ ‫كۆنەكانی خۆیەوە لە پێش ئیسالمدا‪..‬‬ ‫لە كاتێكدا عەرەب تا ئێستاش شانازی‬ ‫دەك��ات بە كەسێتیە پێشئیسالمیەكانی‬ ‫خۆیەوە و هەمو شتێكی مێژو و كولتوری‬ ‫ع��ەرەب��ی پێش ئیسالم تۆمار ك��راوە و‬ ‫خودی ئەدەبیاتی ئیسالمی پاراستویەتی‬ ‫و لە بیرچونەوە ڕزگ��اری ك��ردوە‪ .‬بەڵكو‬ ‫لە ئیسالمدا كولتوری عەرەبیی پێش‬ ‫ئیسالم زیندو كراوەتەوە بە پێناسەیەكی‬ ‫ن��وێ‌‪ ،‬گەلێك بڕگەی ئایینە عەرەبیە‬ ‫پێشئیسالمیەكە لە ئیسالمدا دانراوەتەوە‬ ‫دوای پێناسەكردنەوەیان بە ناسنامەی‬ ‫یەكتاپەرستیی ئیبراهیمی‪ .‬ئیتر بۆچی‬ ‫كورد بۆی نەبێت كەسێتیە كۆنەكانی خۆی‬ ‫زیندو ڕابگرێت دوای نەهێشتنی شێوە‬ ‫و دیمەنە ئایینیەكانیان و گۆڕینیان بۆ‬ ‫كۆمەڵێك كەسێتیی میللی و كولتوریی‬ ‫ڕوت؟!‬ ‫‪( .5‬صهحابە و سەلەف ن��ەورۆزی��ان‬ ‫پەسەند نەكردوە)‪:‬‬ ‫هەوڵ دەدات هەندێك دەقی ئیسالمیی‬ ‫كۆن بهێنێتەوە كە دژی نەورۆز و جەژنە‬ ‫نائیسالمیەكان بێت وه‌کو‪:‬‬ ‫* عومەر وتویەتی‪( :‬اجتنبوا أعدا‌ء الله‬ ‫في عیدهم)‪:‬‬ ‫ئەمە بوخاری لە كتێبی (التاریخ الكبیر)‬ ‫دا گێڕاوێتیەوە‪ ،‬هەروەها (بەیهەقی) لە‬

‫فی كنائسهم ی��وم عیدهم‪ ،‬ف��إن السخطة‬ ‫تنزل علیهم)‪ ،‬واتە‪( :‬و زمانی ناعەرەبیی‬ ‫ئ��ەوان ف��ێ��ر م��ەب��ن‪ ،‬و م��ەچ��ن��ە ك��ۆڕی‬ ‫فرەپەرستەكانەوە لە پەرستگاكانیاندا‬ ‫ڕۆژی جەژنەكەیان‪ ،‬چونكە توڕەیی خوا‬ ‫دادەبەزێتە سەریان)‪ ،‬لەم گێڕانەوەیەدا‬ ‫بەڕونی ئاماژە بۆ جەژنێكی نائیسالمی‬ ‫دەك��رێ��ت ك��ە ل��ە پەرستگادا دەك��رێ��ت‪،‬‬ ‫واتە جەژنێكی ئایینیە نەك میللی‪ .‬هەتا‬ ‫ئیمام (ئەحمەد) ـ وەكو (ابن مفلح) لە‬ ‫(االداب الشرعیة واملنح املرعیة) دا باس‬ ‫دەك��ات ـ بەڕونی ڕایگەیاندوە‪( :‬ئەوەی‬ ‫بێباوەڕان لە جەژنەكانیاندا دەیفرۆشن؛‬ ‫ئاساییە موسوڵمان ئ��ام��ادەی ببێت‪..‬‬ ‫و ئ��ەوەی كە نابێت موسوڵمان بیكات‬ ‫ئەوەیە لەو جەژنانەیاندا لەگەڵیان بچێتە‬ ‫پەرستگاكانیانەوە‪ .‬ئیتر ئەو خواردنەی‬ ‫لە ب��ازاڕ دەف��رۆش��رێ��ت؛ ئ��ەوە ئاساییە‪،‬‬ ‫ئەگەرچی موسوڵمان بچێت بۆیان دابین‬ ‫بكات و بۆیان چاك بكات) (وأما ما یبیعه‬ ‫الكفار فی االسواق فی أعیادهم فال بأس‬ ‫حبضوره‪ ،‬نص علیه أحمد فی روایة مهنا‪.‬‬ ‫وقال‪ :‬إنما یمنعون أن یدخلوا علیهم بیعهم‬ ‫وكنائسهم‪ ،‬فأما ما یباع فی االسواق من‬ ‫المأكل فال‪ ،‬وإن قصد إلی توفیر ذلك‬ ‫وتحسینه الجلهم)‪ ،‬ئەم قسەیە دەقی ئیمام‬ ‫ئەحمەدە لە گێڕانەوەی (موهەننا) دا‪.‬‬ ‫بۆیە ئ��ەو وتەیە ئاهەنگ و جەژنێك‬ ‫ناگرێتەوە كە بە شێوەیەكی میللی و‬ ‫دنیایی بگێڕدرێت و پەیوەندیی بە سروتە‬ ‫ئایینیەكان و پەرستگاكانەوە نەبێت یان‬ ‫نەمابێت‪ .‬بۆیە ڕەوا نیە موسوڵمان ئێستە‬ ‫ئەو دەقە كۆنانە كە لە چوارچێوەیەكی‬ ‫جیاوازدا هاتون و بە هۆكار و پاڵنەرێكی‬ ‫جیاواز بەرهەم هاتون‪ ،‬بەسەر جەژنێكی‬

‫فعمل نیروزهم ومهرجانهم؛ حشر معهم)‪ ،‬كە‬ ‫ئەم فرمانی ( َت َن َأ) یە بە نیشتەجێبون و‬ ‫جێنەهێشتن لێك دراوەتەوە‪( ،‬ابن االثیر)‬ ‫وا لێكی دەدات��ەوە‪ ،‬بەاڵم ڕەنگە ئەمەش‬ ‫هەر تەصحيفى (بنا) بێت واتە (بنی)]‬ ‫و دەی��دات��ە پ��اڵ پێغەمبەر ب��ەو پێیەی‬ ‫عەبدوڵاڵی كوڕی عومەر لەوی گێڕاوەتەوە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم س��ەن��ەدەك��ەی (أح��م��د ب��ن سعید‬ ‫بن فرضخ) ناوێكی تێدایە كە ناسراوە‬ ‫بەوەی حەدیسی هەڵبەستوە‪ ،‬بۆیە ئەم‬ ‫گێڕانەوەیە الوازە و وتەكە وەكو وتەی‬ ‫پێغەمبەر ناچەسپێت‪.‬‬ ‫ئەم قسەیە كە دراوەتە پاڵ عەبدوڵاڵی‬ ‫كوڕی عومەر‪ ،‬هەر لە دەستەواژەكانیەوە‬ ‫ڕون دەب��ێ��ت��ەوە پ��اڵ��ن��ەر و ه��ۆك��اری‬ ‫هەستیاربون ب��ە ن��ەورۆز و میهرەگان‬ ‫چیە‪ :‬دەڵێت «ئ��ەوەی لە واڵتی عەجەم‬ ‫ێ ببێت و بمێنێتەوە»‪ ،‬ئەم‬ ‫نیشتەج ‌‬ ‫قسەیە ڕوی دەم��ی لە ع��ەرەب��ە و قسە‬ ‫لەو كەس و بنەماڵە عەرەبانە دەكات كە‬ ‫دەچن لە ناوچەیەكی ـ بۆ نمونە ـ ئێران‬ ‫نیشتەجێ‌ دەبێت و ئیتر بەجێی ناهێڵێت‬ ‫و بەردەوام نابێت لە (جیهاد) و (غەزو) و‬ ‫ناچێت بۆ جیهادی ناوچەكانی تر‪ .‬كەواتە‬ ‫باس لە سەرەتای مێژوی ئیسالمی دەكات‬ ‫كە هێشتا زۆربەی هەرەزۆری ئێرانیەكان‬ ‫لەسەر ئایین و داب‌ونەریتی ئایینیی خۆیان‬ ‫ماونەتەوە‪ ،‬و هێشتا موسوڵمان لە ئێراندا‬ ‫كەمینە بون و ترسی توانەوەیان لەسەر‬ ‫بوە‪ ،‬و هێشتا جەژن و بۆنە ئێرانیەكان‬ ‫وەكو شێوەی ئایینیی خۆیان زیندو بون‪،‬‬ ‫و ئێرانیەكان ئەو جەژنانەیان وەكو سروتی‬ ‫ئایینی و لە پەرستگاكانیاندا گێڕاوە‪ .‬هەر‬ ‫بۆیە بەیهەقی ئەو وتەیەی عەبدوڵاڵی‬ ‫كوڕی عومەر لەژێر ناونیشانێكدا دەهێنێت‬

‫بە (الفتاوی الصغری) ـ و هەندێك جار بە‬ ‫(الجامع االصغر) یش ـ ئاماژەی بۆ دەكرێت‪،‬‬ ‫كە بریتیە لە كتێبی (فتاوی قاضیخان)‬ ‫كە دەقێكی گرنگی ڕێبازی حەنەفیە‪ ،‬و‬ ‫(قاضیخان) ( ـ ‪ 592‬ك‪ ).‬یش یەكێكە لە‬ ‫فەقیهە حەنەفیە ناودارەكان‪( .‬قاضیخان)‬ ‫لەو كتێبەیدا دەڵێت‪( :‬رجل اشرتی یوم‬ ‫النریوز شیئا مل یشرته فی غری ذلك الیوم؛ إن‬ ‫أراد به تعظیم ذلك الیوم؛ كما یعظمه الكفرة؛‬ ‫یكون كفرا‪ ،‬و إن فعل ذلك الجل السرف‬ ‫والتنعم ال لتعظیم الیوم؛ ال یكون كفرا‪ .‬وإن‬ ‫أهدی یوم النریوز إیل إنسان شیئا ومل یرد‬ ‫به تعظیم الیوم وإمنا فعل ذلك علی عادة‬ ‫الناس؛ ال یكون كفرا‪ ،‬وینبغی أن ال یفعل فی‬ ‫هذا الیوم ما ال یفعله قبل ذلك الیوم وال بعده‬ ‫وأن حیرتز عن التشبه بالكفرة)‪.‬‬ ‫ئ��ەوە دەقەكەیە كە لە سەرچاوەكە‬ ‫خ��ۆی��ەوە نەقڵی دەك��ەی��ن و لە دەستی‬ ‫دو و دەستی سێوە(!) نەقڵی ناكەین و‬ ‫وەكو مەال عەبدوصصهمەد نایشێوێنین و‬ ‫كلك‌وگوێی ناكەین‪.‬‬ ‫لەم دەقەوە دیارە كە پەسەندنەكردنەكە‬ ‫ڕو دەك��ات��ە ئ��ەوەی ك��ەس��ێ��ك‪ ،‬یانی‬ ‫موسوڵمانێك‪ ،‬ب��ە ب��ۆن��ەی ن��ەورۆزەوە‬ ‫دیارییەك ببەخشێت ب��ەو ن��ی��ازەوە كە‬ ‫ناموسوڵمانێك هەیەتی لەو جەژنەدا‪ ،‬و‬ ‫ئامانجی پیرۆزكردنی ئەو ڕۆژە بێت وەكو‬ ‫پیرۆزكردنی كەسێكی ناموسوڵمان و بەو‬ ‫نیازەوە كە ناموسوڵمانێك هەیەتی‪ ،‬چونكە‬ ‫دەڵێت (كما یعظمه الكفرة)‪ ،‬ئینجا دەڵێت‬ ‫بەوە بێباوەڕ (كافر) دەبێت‪ .‬و بەڕونی‬ ‫دەڵێت كە ئەگەر ئەو دیاری بەخشینەی‬ ‫نەورۆز لە بابەتی نەریتی خەڵك (عادة‬ ‫الناس) بێت واتە وەكو داب‌ونەریتی میللی‬ ‫(وەكو ئەوەی ئێستە لە كورددا هەیە)؛‬

‫ئیسالمیەكان فەتوا كۆنەكان سەبارەت بە جەژنە ئایینیە نائیسالمیەكان‬ ‫ێ‬ ‫كۆپی دەكەنەوە و بۆ ئەم سەردەمە وەكو خۆیان دایاندەنێنەوە‪ ،‬بەب ‌‬ ‫ئەوەی ڕەچاوی گۆڕانی كۆمەڵگا و بارودۆخەكان و داب‌و نەریتەكان بكەن‬ ‫ڕێگەی ب��وخ��اری (موحەممەدی كوڕی‬ ‫ئیسماعیل) ـەوە لە (السنن الكبری) دا‬ ‫دەیگێڕێتەوە‪ ،‬كە گوایە عومەر وتویەتی‪:‬‬ ‫(اجتنبوا أعدا‌ء الله فی عیدهم)‪ ،‬واتە‪:‬‬ ‫(خ��ۆت��ان دور بگرن لە دوژمنانی خوا‬ ‫لە جەژنی خ��ۆی��ان��دا)‪ ،‬كە ئەمە شێوە‬ ‫ك��ورت��ەك��ەی��ەت��ی‪ ،‬ب��ەم ش��ێ��وە ك��ورت��ەی‬ ‫دەیهێنێتەوە بۆ ئەوەی ببێتە بەڵگەیەكی‬ ‫ئیسالمی دژی هەمو جەژنە ئیسالمیەكان و‬ ‫بە هەمو شێوەیەك و نەورۆزیش بگرێتەوە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ئەگەر وتەكە بە دەق��ی ت��ەواوی‬ ‫خۆیەوە لە گێڕانەوەكەی ت��ردا بهێنین؛‬ ‫دەبینین باس لە جولەكە و مەسیحیەكان‬ ‫دەكات و باس لە جەژنە ئایینیەكانی ئەوان‬ ‫دەك��ات‪ :‬لە گێڕانەوەكەی (بەیهەقی) دا‬ ‫لە (شعب اإلیمان) ـەكەیدا بەم شێوەیە‬ ‫هاتوە‪( :‬اجتنبوا أعداء اهلل الیهود والنصاری‬ ‫جعهم‪ ،‬فإن السخط ینزل‬ ‫فی عیدهم یوم مَ ْ‬ ‫علیهم ‪ ،‬فأخشی أن یصیبكم ‪ ،‬وال َت َعلَّموا‬ ‫رطانتهم [لە بنەڕەتدا نوسراوە «بطانتهم»‬ ‫كە هەڵەیە] فتخلّقوا ُ‬ ‫خبلُقهم)‪ ،‬وات��ە‪:‬‬ ‫(خۆتان دور بگرن لە دوژمنانی خوا‪:‬‬ ‫یەهودیەكان و مەسیحیەكان‪ ،‬لە جەژنی‬ ‫خۆیاندا ڕۆژی ك��ۆب��ون��ەوەی��ان‪ ،‬چونكە‬ ‫توڕەیی خوا دادەبەزێتە سەریان‪ ،‬ترسم‬ ‫هەیە ب��ەر ئ��ێ��وەش بكەوێت‪ ،‬و زمانی‬ ‫ناعەرەبیی ئ��ەوان فێر مەبن ئیتر خوی‬ ‫ئ��ەوان بگرن)‪ ،‬لێرەدا بەڕونی دەبینین‬ ‫باسەكە لە جەژنە ئایینیەكانی یەهودیەكان‬ ‫و مەسیحیەكانە‪ ،‬و ئاماژەكردنیشی بۆ‬ ‫(ڕۆژی كۆبونەوە) (ی��وم الجمع)؛ هەر‬ ‫ئاماژەیە بۆ سروتی ئایینیی ئەو جەژنانە‬ ‫كە بۆ ئەو مەبەستە لە پەرستگاكانیاندا‬ ‫كۆ دەبنەوە‪ .‬بەم شێوەیە هۆكار (علة) ی‬ ‫قەدەغەكردنەكە ڕون دەبێتەوە كە بریتیە‬ ‫لەوەی ئەو جەژنانە ئایینین و بە كۆبونەوە‬ ‫و بۆنەی ئایینی زیندو دەكرێنەوە‪ ،‬و بەم‬ ‫پێیە موسوڵمان نابێت بەشداریی جەژنە‬ ‫یەهودی و مەسیحیەكان بكات و دەبێت‬ ‫خۆی دور بگرێت لە پەرستگاكانیان لە‬ ‫كاتی سروتەكانی ئەو جەژنانەدا‪ .‬ئەم‬ ‫واتایە لە گێڕانەوەیەكی تری وتەی عومەردا‬ ‫ڕونتر دەردەكەوێت‪ ،‬كە دەڵێت‪( :‬ال َت َعلَّموا‬ ‫رطانة االعاجم وال تدخلوا علی املشركنی‬

‫میللی و دنیایی وەكو ن��ەورۆزی كوردیدا‬ ‫بسەپێنێت‪.‬‬ ‫* عەبدوڵاڵی كوڕی عومەر‪( :‬من بنی‬ ‫ببالد االعاجم وصنع نیروزهم ومهرجانهم‬ ‫وتشبه بهم حتی یموت وهو كذلك؛ حشر‬ ‫معهم)‪:‬‬ ‫م��ەال ع��ەب��دوص��ص��هم��ەد ئ��ەم دەق��ەی‬ ‫فەرامۆش كردوە‪ ،‬بەاڵم ئێمە ئەمەش یاد‬ ‫دەخەینەوە‪ ،‬بۆ ئەوەی زیاتر سروشت و‬ ‫واتای ڕاستەقینەی ئەو دەقە ئیسالمیانەی‬ ‫دژ بە نەورۆز دەربكەوێت‪.‬‬ ‫(بەیهەقی) لە (السنن الكبری) دا‬ ‫دەگێڕێتەوە كە عەبدوڵاڵی كوڕی عومەر‬ ‫وتویەتی‪( :‬من بنی ببالد االعاجم وصنع‬ ‫نیروزهم ومهرجانهم وتشبه بهم حتی یموت‬ ‫وهو كذلك؛ حشر معهم یوم القیامة)‪ ،‬واتە‪:‬‬ ‫ێ‬ ‫(ئەوەی لە واڵتی ئەعجەمیەكان نیشتەج ‌‬ ‫ببێت و نەورۆز و میهرەگانی ئەوان بكات و‬ ‫وەكو ئەوان بكات هەتا دەمرێت و لەسەر‬ ‫ئەوە بمێنێتەوە؛ لە ڕۆژی زیندوبونەوەدا‬ ‫لەگەڵ ئەواندا حەشر دەكرێت)‪ .‬هەمان‬ ‫شت (دوالبی) دەیگێڕێتەوە لە عەبدوڵاڵی‬ ‫كوڕی عومەرەوە‪ ،‬بە هەمان دەستەواژەی‬ ‫(من بنی فی بالد االعاجم فصنع نیروزهم‬ ‫ومهرجانهم وتشبه بهم حتی یموت وهو‬ ‫كذلك؛ حشر معهم یوم القیامة)‪ .‬هەروەها‬ ‫(دەیلەمی) هەمان شت دەگێڕێتەوە بە‬ ‫دەستەواژەی (من بنی فی أرض االعاجم‬ ‫فعمل بنریوزهم ومهرجانهم فهو منهم)‪،‬‬ ‫هەمویان لە عەبدوڵاڵی كوڕی عومەرەوە‬ ‫ب��ەو پێیە قسەی ئ��ەوە ك��ە ئەمە پێی‬ ‫دەوت��رێ��ت حەدیسی (م��ەوق��وف)‪ .‬بەاڵم‬ ‫(ئ��ەب��و طاهیری سیلەفی) ل��ە ڕێگەی‬ ‫(الطیوری) ـەوە لە (المشیخة البغدادیة)‬ ‫دا هەمان شت دەگێڕێتەوە بە دەستەواژەی‬ ‫(من تنافی أرض االعاجم فصنع نیروزهم‬ ‫ومهرجانهم؛ حشر معهم) [دیارە (تنافی)‬ ‫تەصحیفه و ل��ە ب��ن��ەڕەت��دا (ب��ن��ا فی)‬ ‫یاخود (بنی فی) ـە‪ ،‬وەكو دەستەواژەی‬ ‫گێڕانەوەكانی تر‪ ،‬یان ڕەنگە ئەم شێوەی‬ ‫(تنافی) تەصحیفی (من تنأ فی) بێت كە‬ ‫لە (النهایة فی غریب احلدیث واالث��ر) ی‬ ‫(ابن االثری) دا دەستەواژەی وتەكە بەم‬ ‫شێوەیە هاتوە‪( :‬من تنا فی أرض العجم‬

‫كە بابی (كراهیة الدخول علی أهل الذمة‬ ‫فی كنائسهم والتشبه بهم یوم نیروزهم‬ ‫ومهرجانهم) واتە (ناپەسەندیی چونە ناو‬ ‫كۆڕی ئەهلی زیممە لە پەرستگاكانیاندا‬ ‫و خوچواندن پێیان لە ڕۆژی ن��ەورۆز و‬ ‫میهرەگانیاندا)‪ .‬لێرەوە بەڕونی هۆكار‬ ‫(علة) و پاڵنەری ئەو پەسەندنەكردنە‬ ‫دەبینینەوە‪ ،‬كە ئەویش شێوە و سیفەتی‬ ‫ئایینیی ئەو جەژنانەیە‪ .‬شتێكی زانراویشە‬ ‫بەپێی زانستی ئایینیی (ئوصولی فیقهـ)‬ ‫كە حوكمە شەرعیەكان لەگەڵ هۆكار‬ ‫(علة) ـەكانیاندا دەگەڕێن (الحكم یدور مع‬ ‫علته وجودا وعدما)‪ :‬ئەگەر هۆكار (علة)‬ ‫ی حوكمەكە نەما؛ حوكمەكەش لەگەڵیدا‬ ‫هەڵدەگیرێت‪ .‬بەم پێیەش ئەگەر نەورۆز‬ ‫جەژنێكی میللی و دنیایی بێت و سیفەتی‬ ‫ئایینیی نەبێت و لە پەرستگادا و بە‬ ‫سروتی ئایینی زیندو نەكرێتەوە؛ كەواتە‬ ‫هۆكار (علة) ی پەسەندنەكردنی نەماوە‪.‬‬ ‫بۆیە دەتوانین بڵێین مەبەستی ئەو‬ ‫دەق��ە ئیسالمیانە شێوەی ئایینیی ئەو‬ ‫جەژنانەیە‪.‬‬ ‫‪ .6‬كتێبە فیقهیەكان‪:‬‬ ‫م��ەال عەبدوصصهمەد ه��ەوڵ دەدات‬ ‫دەقێكی فیقهی بهێنێتەوە كە دەڵێت‬ ‫خاوەنی (الفتاوی الصغری) وتویەتی‪( :‬من‬ ‫اشتری یوم النیروز شیئا‪ ،‬ولم یكن یشتریه‬ ‫قبل ذلك‪ ،‬وأراد به تعظیم النیروز؛ كفر)‪.‬‬ ‫لێرەدا مەالی ناوبراو دەقێكی فیقهیی‬ ‫ك��ۆن دەهێنێتەوە‪ ،‬ك��ە ئ��ەگ��ەر لەگەڵ‬ ‫مەبەستەكەی خۆی نەگونجێت؛ دەقێكی‬ ‫فیقهیی بە بەڵگە نەده‌هێنایەوە‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫لە دەقە فیقهیەكانی ڕێبازی حەنەفی كە‬ ‫ئەم دەقەش دەقێكی ئەو ڕێبازەیە‪ ،‬كە‬ ‫ناچاری نەبێت مەال وەههابیەكان دەقی‬ ‫فیقهیی ئ��ەم ڕێبازە ناكەن بە بەڵگە‪،‬‬ ‫و دەقێك ل��ەم ڕێبازە هەڵدەبژێرن كە‬ ‫ئاوڕشێنیی توندڕەویەكەی خۆیان بكات‪ .‬و‬ ‫ڕەنگە هەر نەشزانێت ئەو كتێبی (الفتاوی‬ ‫الصغری) یە كامەیە و نوسەرەكەی كێیە‬ ‫كە ئەو هەر بە (ساحێبەكەی)(!) ئاماژەی‬ ‫بۆ دەكات‪.‬‬ ‫ئەو قسەیە لە چەند كتێبێكی ڕێبازی‬ ‫حەنەفیدا هاتوە‪ ،‬لەمانە ئەو كتێبەیە كە‬

‫ئەوە نابێتە بێباوەڕی‪ .‬بەاڵم دەڵێت وا‬ ‫باشە (ینبغي) خۆی لەوە بپارێزێت خۆی‬ ‫ێ بكات بە بایەخدان بەو‬ ‫وەكو بێباوەڕان لـ ‌‬ ‫ڕۆژە‪ ..‬ئەمەش لە بابەتی خۆپاراستن لە‬ ‫گومانی گوناهباربون و بۆ كەسێك بیەوێت‬ ‫بەتەواوی خۆی بپارێزێت‪.‬‬ ‫ێ گومان لە دەقەكانی تری ڕێبازی‬ ‫ب‌‬ ‫حەنەفی و هەندێك ڕێبازی تریشدا لەم‬ ‫جۆرە قسانە دەبینینەوە‪ ،‬بەاڵم لێرەدا‬ ‫بواری خستنەڕوی دەقەكانی ترمان نیە‪.‬‬ ‫و لە سەرجەمی ئەو دەق��ە فیقهیانەوە‬ ‫حاڵی دەبین كە دو مەبەست و پاڵنەر لە‬ ‫پەسەندنەكردنی بەشداریی جەژنی نەورۆزدا‬ ‫هەیە‪ :‬یەكەمیان ئەوەیە جەژنی نەورۆز‬ ‫الی ئێرانیەكان تا ماوەیەك بە شێوەی‬ ‫ئایینیی خۆی م��اوەت��ەوە‪ ،‬و لە دواییدا‬ ‫بوەتە نەریتێكی میللی‪ .‬دومیش ئەوەیە كە‬ ‫ێ‬ ‫لە هەندێك دەقی فیقهیەوە هەستی پ ‌‬ ‫دەكرێت كە مەبەستیان لە نەورۆز نەورۆزی‬ ‫قیبتی (میسری) ـە كە بوەتە جەژنێكی‬ ‫ئایینیی مەسیحی و لەگەڵ بیروباوەڕی‬ ‫مەسیحیی كلێسای قیبتی تێكەڵ بوە‪،‬‬ ‫ئەو كاتەش فەقیهەكە فەتوا دەدات كە‬ ‫بەشداریكردنی ئەو جەژنە لە ئیسالمدا‬ ‫پەسەند نیە و ئەگەر بە بڕواوە بەشداریی‬ ‫تێدا بكرێت؛ دەبێتە دەرچون لە ئیسالم‪.‬‬ ‫بەاڵم كێشەكە ئەوەیە ئیسالمیەكانی ئێستە‬ ‫ئەو فەتوا كۆنانە كۆپی دەكەنەوە و بۆ‬ ‫ئەم سەردەمە وەكو خۆیان دایاندەنێنەوە‪،‬‬ ‫ێ ئەوەی ڕەچاوی گۆڕانی كۆمەڵگا و‬ ‫بەب ‌‬ ‫بارودۆخەكان و داب‌ونەریتەكان بكەن‪.‬‬ ‫‪ .7‬هەندێك پاساوی الوەكی‪:‬‬ ‫ئینجا ه��ەوڵ��دەدات هەندێك پاساوی‬ ‫الوەك��ی بهێنێتەوە ب��ۆ ح��ەرام��ك��ردن و‬ ‫ناشیرینكردنی ن��ەورۆز‪ ،‬وەك��و ئ��ەوەی‬ ‫ێ و تاوان‬ ‫دەڵێت‪ :‬تێكەڵبونی نێر و م ‌‬ ‫و فاحیشە و خراپەكاری لە ن��ەورۆزدا‬ ‫ڕو دەدات! و نەورۆزكارەكان ئەو هەموە‬ ‫ئەزێت و ئازاری خەڵكی دەدەن و بەناو‬ ‫دەغڵ و دانی خەڵكدا دەڕۆن! جگە لەوەی‬ ‫ژینگە و ئاووهەوا پیس دەكەن و ڕێگا و‬ ‫بان ناخۆش دەكەن!‬ ‫پێش ه��ەم��و شتێك ئ��ەم حاڵەتانە‬ ‫پەیوەست نین بە ن��ەورۆزەوە‪ :‬دەكرێت‬

‫ن��ەورۆز بكرێت و ئ��ەم كێشانەش ڕو‬ ‫ن��ەدەن‪ ،‬بەڵكو دەتوانین بڵێین دەگمەن‬ ‫نەبێت ڕو ن��ادەن‪ ،‬و دەكرێت زۆر كەم‬ ‫بكرێنەوە تا ڕادەی بنەبڕكردن‪ ..‬بۆ نمونە‪:‬‬ ‫ئێستە دەگ��م��ەن نەبێت تایەسوتاندن‬ ‫نەماوە‪ .‬ئەمانەش بەگشتی نابنە پاساوی‬ ‫قەدەغەكردنی ئایینی‪ .‬جگە لە هەمو‬ ‫ئەوانەش؛ ئەو بیانوگرتنە هەموی بەپێی‬ ‫بنەمای (سد الذرائع) ـە‪ ،‬واتە بنەمای‬ ‫حەرامكردنی كارێك كە سەردەكێشێت بۆ‬ ‫شتی بەبنەڕەت حەرام‪ ،‬كە ئەم بەڵگەیە لە‬ ‫ڕوی ئایینییشەوە بەهێز نیە و تەنها ڕێبازی‬ ‫ئیمام (مالیك) ـە و (ئیبن تەیمییە) ش‬ ‫پەسەندی ك��ردوە و گواستویەتیەوە بۆ‬ ‫ڕێبازی حەنبەلی ـ وەههابی و لێرەشەوە بۆ‬ ‫عەقڵی ئیسالمیی هاوچەرخ! ئەگەرنا الی‬ ‫فەقیهە حەنەفی و شافیعیەكان كار بەو‬ ‫بنەمایە ناكرێت‪.‬‬ ‫‪( .8‬ئ��اگ��رك��ردن��ەوەی ن��ەورۆز‬ ‫ئاگرپەرستیە)!‬ ‫دەڵێت‪ :‬ئاگركردنەوە ڕەمزی بێدینانە!‬ ‫ئەوانە كاتی خ��ۆی ئاگریان پەرستوە‪،‬‬ ‫ت��ۆی موسوڵمانیش ئاگر دەكەیتەوە‪،‬‬ ‫لە كاتێكدا باوەڕت بە یەك خودا هەیە!‬ ‫ب��ۆی��ە ئ��اگ��رك��ردن��ەوە الساییكردنەوەی‬ ‫ئاگرپەرستانە!‬ ‫پێشتر ئەوەمان ڕاڤە كرد كە نەورۆز‬ ‫و لەگەڵیدا نەریتی ئاگركردنەوە‪ ،‬واتا و‬ ‫مەبەست و شێوە ئایینیەكەی نەماوە‪،‬‬ ‫و هەموی بوەتە داب‌ونەریتی میللی و‬ ‫نەتەوەیی‪ .‬بۆیە تەنها گەڕانەوەی شێوەی‬ ‫ڕواڵەتیی داب‌ونەریتەكە نابێتە پاساو بۆ‬ ‫ئەوەی به‌زیندوكردنەوەی پەرستشە كۆنەكە‬ ‫دابنرێت‪ .‬بەڵكو مەبەست و باوەڕ گرنگە‪،‬‬ ‫و لە ئیسالمیشدا هەر كار بە مەبەست و‬ ‫نیاز دەكرێت‪.‬‬ ‫ئەگەر بەو شێوەیە بۆ ڕواڵەتی شتەكان‬ ‫بڕوانین و حساب بۆ مەبەست و نیاز نەكەین‬ ‫و بە مەبەست و نیازە كۆن و لەبیرچوەكان‬ ‫لێكدانەوە بكەین؛ ئێمەش دەتوانین بڵێین‪:‬‬ ‫كاتی خۆی بەرد پەرستراوە‪ ،‬بەڵكو خودی‬ ‫بەردەڕەشەكەی كەعبەش پەرستراوە‪ ،‬تۆی‬ ‫موسوڵمانیش بەردەڕەشەكەت پێ‌ پیرۆزە‬ ‫و ماچی دەك��ەی��ت! كاتی خ��ۆی كەعبە‬ ‫ێ‬ ‫ماڵی بت بوە‪ ،‬تۆش ئێستە تەوافی پ ‌‬ ‫دەكەیت! كاتی خۆی شێوەی چوكئاسا‬ ‫پ��ەرس��ت��راوە و پ��اش��م��اوەی م��اوەت��ەوە‪،‬‬ ‫ئێستەش تۆ منارە و مزگەوتەكەت لەو‬ ‫شێوەیەیە! بۆیە تەنها شێوە و ڕواڵەت‬ ‫بەس نیە بۆ لێكدانەوەی دیاردەیەك یان‬ ‫نەریتێك‪ ،‬ڕاستە ڕەگ‌وڕیشەی دور هەیە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەو ڕەگ‌وڕیشەی ‌ه نابێتە لێكدانەوەی‬ ‫داب‌ونەریتی نوێ‌‪.‬‬ ‫‪ .9‬الیەنی مێژویی‪:‬‬ ‫ێ‬ ‫م��ەال عەبدوصصهمەد خۆیمان لـ ‌‬ ‫دەكاتە مێژونوس و دەڵێت‪ :‬هەتا ئێستە‬ ‫نەسەلماوە كاوە و زوحاك كامیان كورد‬ ‫ب��وە و كامیان ف��ارس ب��وە! و كامیان‬ ‫ستەمكار بوە و كامیان ستەملێكراو بوە! و‬ ‫دەڵێت‪ :‬چیرۆكەكە داستانێكی خەیاڵیە و‬ ‫درۆ و دەلەسەیە و هیچ بنچینەیەكی نیە!‬ ‫هەرچەند ئەم الیەنە ئامانجی مەالیەكی‬ ‫وەههابی نیە‪ ،‬بەڵكو پاساوێكە بۆ ئامانجە‬ ‫ئایینیەكەی‪ .‬جگە ل��ەوەش ناكۆكیی‬ ‫ل��ێ��ك��دان��ەوەك��ان ب��ۆ كەسێتیی ك��اوە و‬ ‫زوحاك؛ نابێتە پاساو بۆ نەنرخاندنی ئەو‬ ‫داب‌ونەریتەی كە بەو چیرۆكەوە پەیوەست‬ ‫بوە‪ ،‬و لەسەر هەمو ئەو كەسێتیە كۆنانە‬ ‫ل��ێ��ك��دان��ەوەی ن��اك��ۆك ه��ەی��ە‪ :‬ب��ۆ نمونە‬ ‫ئیبراهیم كە كۆمەڵێكی زۆر ب��اوەڕ و‬ ‫داب‌ونەریتی پێوە پەیوەستە (لەوانەش‬ ‫جەژنی قوربانی ئیسالمی)؛ لەناو ئەوانەشدا‬ ‫كە بە كەسێتییەكی مێژویی دەزانن ناكۆكی‬ ‫هەیە‪ :‬ئایا ئارامیە یان عیبرانیە یان عەرەبە‬ ‫یا ك��وردە! و هەمو لێكدانەوەكان هەن‪.‬‬ ‫و هەمو كەسێتیە كولتوریەكانیش بەو‬ ‫شێوەیە بنچینەی مێژوییان نیە‪ .‬كەسێتیە‬ ‫یەهودی ـ مەسیحی ـ ئیسالمیەكانیش‬ ‫بە هەمان شێوە بنچینەی مێژوییان نیە‬ ‫و ئەفسانەیین‪ :‬هەر لە ئادەمەوە هەتا‬ ‫ئیدریس و نوح و هود و صالیح و ئیبراهیم‬ ‫و ئیسحاق و یەعقوب و یوسف و یونس‬ ‫و ئەییوب و موسا و هاڕون و یوشەع و‬ ‫سولەیمان و داوود و هەتا عیسا؛ ئەمانە‬ ‫هیچیان كەسێتیی مێژویی نین و هەڵقواڵوی‬ ‫چیرۆكە ئایینیەكانن و بەڵگەی مێژویی و‬ ‫شوێنەوارناسی نیە بونیان بسەلمێنێت‪..‬‬ ‫ئەو كەسێتیە ئێرانیە كولتوریانەش (وەكو‪:‬‬ ‫جەمشید و زوحاك و فەرەیدون و كاوە)؛‬ ‫بە هەمان شێوەن‪.‬‬

‫‪5‬‬

‫ذمارة (‪ )148‬دوشةممة ‪2013/4/15‬‬

‫خو َيندنةوةى ئاين‬

‫چەند چەمك و گۆشەنیگایەكی فەلسەفەی ئیسالمی‬ ‫(ڕونكردنەوەی چەند زاراوەیەكی لۆژیكی)‬

‫كۆكردنەوەو وەرگێرانی‪:‬‬ ‫دیار عبدالباقی‬ ‫بون‪ ،‬پێویستەكی‪ ،‬نەبو‪ ،‬شیاوەكی‬ ‫ل��ێ��رەدا ه��ەوڵ��دەدەی��ن لەسەر چەند‬ ‫چەمكێك بدوێین‪ .‬چەمكەكانیش وەكو‬ ‫(پێویستەكی ‪ ،‬نەبو‪ ،‬پێویست خۆی بۆ‬ ‫خۆی‪ ،‬نەبو خۆی بۆ خۆی‪ ،‬شیاو خۆی‬ ‫بۆ خۆی‪ ،‬پێویست بە هۆی جگە لە خۆی‬ ‫و نەبو بە هۆی جگە لە خۆی*)‪.‬‬ ‫بو ئەم مەبەستەش‪ ،‬توێژینەوەكەمان‬ ‫ل��ە باسێكی ك��ورت ل��ە ب��ارەی وات��ای‬ ‫(الضرورة ناچارەكی)‪ ،‬كە چەمكێكی رون‬ ‫و ئاشكرا و پێناسەنەكراوی فەلسەفەیە‪،‬‬ ‫دەستپێدەكەین‪ ،‬دواتر بە بەكارهێنانی دو‬ ‫چەمكی (بون و نەبون) هەوڵدەدەین ئەو‬ ‫چەمكانەی تریش شیبكەینەوە‪.‬‬ ‫‪ )1‬زەرورەت‪ :‬ئەگەر ئێمە وشە گەلێكی‬ ‫وەك��و (گ��وڵ‪ ،‬ج��وت‪ ،‬سپی‪ ،‬شیرین‪،‬‬ ‫هەشت)‪ :‬لەبەر چاو بگرین‪ ،‬دەبینین لە‬ ‫نێوان ئەم وشانەدا تەنیا جوت لەگەڵ‬ ‫هەشت‪ ،‬سپی لەگەل گوڵ‪ ،‬پەیوەندیان‬ ‫بەیەكەوە هەیە‪.‬‬ ‫لەم دو پەیوەندیەدا دو ڕستە دێنە‬ ‫هزر‪ ،‬كە (هەشت ژمارەیەكی جوتە) و‬ ‫(گوڵ سپیە)‪ .‬ڕستەی یەكەم‪ ،‬پەیوەندی‬ ‫سیفەتی جوت و ژمارە هەشت دەردەبرێ‪.‬‬ ‫رستەی دوەم‪ ،‬پەیوەندی سیفەتی سپی‬ ‫و گوڵ بەدیاردەخات‪.‬‬ ‫ئێستا مەبەستی خۆمان لەبارەی ئەم‬ ‫دو ڕستەیە شیدەكەینەوە‪:‬‬ ‫ب��ە ئاسانی دەت��وان��ی��ن بزانین‪ ،‬كە‬ ‫پ��ەی��وەن��دی سیفەتی ج��وت ب��ە ژم��ارە‬ ‫هەشتەوە پەیوەندییەكی لێكدانەبڕاوە‪،‬‬ ‫بە پێچەوانەی پەیوەندی سیفەتی سپی‬ ‫و گوڵ‪ .‬ژمارە هەشت جوتە و لە هیچ‬ ‫بارودۆخێكدا ناكرێت جوت نەبێت‪ .‬بە‬ ‫پێچەوانەوە گوڵ پێویست نییە سپی‬ ‫بێت و دەكرێت لە بارودۆخێكدا سپی‬ ‫نەبێت‪ .‬بە زمانی فەلسەفی دەگوترێت‪:‬‬ ‫پەیوەندیی نێوان سیفەتی جوت و ژمارە‬ ‫هەشت ناچاریانەیە‪ ،‬پەیوەندیی سپی و‬ ‫گوڵ ناچاریانە نییە‪.‬‬ ‫‪ )2‬ئ��ەوەی ل��ەب��ارەی ن��اچ��اری و نا‬ ‫ناچاری گوتمان‪ ،‬پەیوەست نەبو بە‬ ‫سیفەتێكی تایبەتەوە‪ .‬بە شێوەیەكی‬ ‫گشتی‪ ،‬پەیوەندی هەر سیفەتێك لەگەڵ‬ ‫شتێك‪ ،‬كە وەسفكراوی (موصوف)ئەوە‬ ‫یان ناچارییە یان ناچاری نییە‪ ،‬واتە‪:‬‬ ‫یان سیفەتێكە‪ ،‬كە لە وەسفكراوی خۆی‬ ‫جیاناكرێتەوە‪ ،‬یان سیفەتێكە‪ ،‬كە لە‬ ‫وەسفكراوەكەی جیادەكرێت‪ .‬مەبەست لە‬ ‫سیفەت و وەسفكراو لەم توێژینەوەیەدا‬ ‫بریتییە لە‪ :‬سیفەت بەواتای تایبەتمەندی‬ ‫شتێك دێت و ئەو شتەی‪ ،‬كە سیفەتەكەی‬ ‫لەخۆگرتوە پێی دەگوترێت وەسفكراو‪،‬‬ ‫كەواتە جوت سیفەتێكی ناچاریانەی‬ ‫ژم��ارە هەشتە و سپێتی سیفەتێكی‬ ‫ناچاریانەی گوڵ نییە‪.‬‬ ‫ئێستا دو سیفەتی (بون) و (نەبون)‬ ‫لەبەر چ��اودەگ��ری��ن‪ .‬بەهەمان شێوە‪،‬‬ ‫كە هەر سیفەتێك بۆ وەسفكراوەكەی‬ ‫ناچاریە یان ناچاری نییە‪ ،‬دو سیفەتی‬ ‫بون و نەبونیش بۆ هەر شتێك‪ ،‬كە ببنە‬ ‫وەسفكراوی یان ناچارین یان ناناچارین‪،‬‬ ‫بە واتایەكی تر هەرشتێك یان بونێكی‬ ‫ناچاریانەیە یان بونێكی ناناچاریانەیە‪،‬‬ ‫هەروەها هەرشتێك یان نەبونی ناچارییە‬ ‫یان نەبونی ناچاری نییە‪ .‬بە چەمكی‬ ‫ب��ون��ی ن��اچ��اری دەگ��وت��رێ��ت‪( :‬بونی‬ ‫پێویستەكی‪ ،‬واجب الوجود)و بە نەبونی‬ ‫ناچاری دەگوترێت نەبو (ممتنع)‪ .‬كەواتە‬ ‫ئەگەر گوتمان شتێك (پێویستەكی)یە‪،‬‬ ‫واتا بونی ناچاریانەیەو هەر دەبێت هەبێت‬ ‫و ناكرێت نەبێت‪ ،‬لە بەرامبەردا‪ ،‬ئەگەر‬ ‫گوتمان (نەبو)‪ ،‬نەبونێكی ناچاریانەیەو‬ ‫هەر دەبێت نەبێت و ناكرێت هەبێت‪ .‬بۆ‬ ‫زیاتر رونكردنەوەی ئەم گوتانە ڕوداوێك‬ ‫لەبەر چاو دەگرین‪ ،‬بۆ نمونە «ڕەشەبا»‬

‫ئیساغوجی‪ ،‬كتێبێك كەلە حوجرەكانی كوردستاندا‪ ،‬لەسەر لۆژیك خوێندراوە‬ ‫وا بێنە بەرچاو‪ ،‬كە هەمو هۆكارەكانی‬ ‫كاریگەر بۆ پەیدابونی ڕەشەبا دەناسین‬ ‫و وا بیربكەنەوە‪ ،‬كە هەمو ئەم هۆكارانە‬ ‫لە ئارادابن‪ .‬لەم دۆخەدا بەپێی بریاری‬ ‫ئەقڵی‪ ،‬ڕەشەبا ناچارییە و دەبێ بونی‬ ‫هەبێت‪ ،‬ئێستا وا بیربكەنەوە‪ ،‬كە هەندێك‬ ‫ی��ان هیچییەك ل��ەم هوكارانە بونیان‬ ‫نەبێت‪ ،‬ئەمجارەیان بە پێی بڕیاری‬ ‫ئەقڵ‪ ،‬ڕەشەبا بە ناچاریانە دەبێت بونی‬ ‫نەبێت‪ ،‬بەواتایەكی تر‪ ،‬نەبونی ڕەشەبا‬ ‫لێرەدا ناچارەییە واتە شیاو نییە‪.‬‬ ‫‪ )3‬ن��ەب��و خ��ۆی ب��ۆ خ��ۆی و نەبو‬ ‫بەهۆی جگە لە خۆی‪ :‬ئەگەر گریمانەی‬ ‫ئەوە بكەین‪ ،‬كە هۆكاری پێویست لە‬ ‫ئ��اڕادا نەبێت بۆ پەیدابونی ڕەشەبا‪،‬‬ ‫مەحاڵە ڕەشەبا هەڵبكات‪ ،‬كەواتە لەم‬ ‫ب��ارودۆخ��ەدا ڕەشەبا نەبوە‪ .‬هەروەها‬ ‫هەمومان لەگەڵ زاراوەی بازنەو گۆشە‬ ‫ئاشناین و دەزانین‪ ،‬كە مەحاڵە بازنەی‬ ‫گۆشەدار بونی هەبێت‪ ،‬كەواتە بازنەی‬ ‫گوشەدار نەبوە‪ .‬ئێمە لێرەدا ڕوبەروی دو‬ ‫نەبو بوینەتەوە‪ :‬ڕەشەبا لەو بارودۆخەدا‬ ‫و بازنەی گۆشەدار‪ .‬ئایا لەنێوان ئەم‬ ‫دو نەبوە جیاوازی نییە؟ بەدڵنیاییەوە‬ ‫جیاوازی هەیە‪ :‬لەگەڵ ئەوەی ڕەشەبا‬ ‫لەو بارودۆخەدا نەبوە‪ ،‬بەاڵم دەكرێت‬ ‫ب��ارودۆخ��ێ��ك گ��ری��م��ان��ە ب��ك��رێ��ت‪ ،‬كە‬ ‫هەڵكردنی ڕەش��ەب��ای تێیدا مەحاڵ‬ ‫یان نەبو نەبێت ‪ .‬واتە لەگەڵ گۆڕانی‬ ‫بارودۆخەكە نەبونەكەی لەناو دەچێت و‬ ‫لێی جیادەبێتەوە‪ ،‬بە پێچەوانەی بازنەی‬ ‫گ��ۆش��ەدارەوە‪ ،‬كە هەمیشە و لە هەمو‬ ‫بارودۆخێكدا نەبوە و نەبونەكەشی لەناو‬ ‫نەچو و دانەبڕاوە لێی و لە پەیوەندیدا بە‬ ‫چییەتی ئەوەوە نەگۆرە‪.‬‬ ‫ل��ە ڕاس��ت��ی��دا‪ ،‬نەبونی ڕەش��ەب��ا لەو‬ ‫گریمانەیەی‪ ،‬كە گوتمان پەیوەستە بە‬ ‫بارودۆخەكەیەوە‪ ،‬بەاڵم نەبونی بازنەی‬ ‫گ��ۆش��ەدار ل��ە خ��ودی خ��ۆی��دا ن��ەب��وە‪.‬‬ ‫بە نەبویەك‪ ،‬كە پەیوەست بێت بە‬ ‫بارودۆخێكی تایبەتەوە پێی دەگوترێت‬ ‫(نەبو بەهۆی جگە لە خۆی )‪ ،‬كەواتە‬ ‫ڕەشەبایەك‪ ،‬كە بارودۆخی هاتنە بونی‬ ‫لە ئ��اڕادا نەبێت و هەر لەبەر ئەمەش‬ ‫نەتوانێت بونی هەبێت (نەبو بەهۆی‬ ‫جگە لە خۆیە )‪.‬‬ ‫و بە نەبویەك‪ ،‬كە پەیوەست نەبێت‬

‫بە بارودۆخێكی تایبەت (نەبو خۆی‬ ‫بۆ خۆی ) دەگوترێت‪ .‬كەواتە بازنەی‬ ‫گ��ۆش��ەدار‪ ،‬كە لە خ��ودی خۆیدا و بە‬ ‫گۆڕینی بارودۆخیش ناتوانێت بێتە بون‬ ‫(نەبو خۆی بۆ خۆیە)‪.‬‬ ‫(ب��ە ه��ۆی جگە ل��ە خ��ۆی )‪ :‬وات��ا‬ ‫پەیوەست بە شتی تر‪ ،‬یان پەیوەست‬ ‫بە بارودۆخ‪.‬‬ ‫(خ��ۆی بۆ خ��ۆی)‪ :‬بە پێچەوانەی‬ ‫ێ‬ ‫ئ��ەوەوە‪ ،‬وات��ە لە خ��ودی خۆیدا بەب ‌‬ ‫پەیوەست بە شتی تر یان نا پەیوەست‬ ‫بە بارودۆخ ‪.‬‬ ‫ب��ەم شێوەیە‪ ،‬نەبو خ��ۆی بۆ خۆی‬ ‫شتێكە‪ ،‬كە خۆی لە خۆیدا مەحاڵە و‬ ‫مەحاڵ بونیشی بەهۆی بارودۆخێكی‬ ‫تایبەتەوە نییە‪.‬‬ ‫نەبو بە هۆی جگە لە خۆی شتێكە‪،‬‬ ‫كە مەحاڵ بونی بەهۆی بارودۆخێكی‬ ‫تایبەتەوەیە ‪.‬‬ ‫لەوەی گوتمان ئەوە رون دەبێتەوە‪،‬‬ ‫كە نەبو خۆی بۆ خۆی بەهیچ شێوەیەك‬ ‫ناتوانێت بونی هەبێت‪ ،‬مەحاڵە رێگایەك‬ ‫بۆ هاتنە بونی هەبێت وەها نییە‪ ،‬كە‬ ‫بە گۆڕینی بارودۆخ بكرێت ئەو بهێنرێتە‬ ‫بون‪ .‬نەبو خۆی بۆ خۆی لە هەمو كات‬ ‫و بارودۆخێكدا (نەبوە)‪ ،‬بە پێچەوانەی‬ ‫نەبو بەهۆی جگە لە خ��ۆی‪ ،‬كە هەر‬ ‫چەندە لە بارودۆخێكدا‪ ،‬كە باسمان لێوە‬ ‫كرد نەبوە مەحاڵە كە بێتە بون‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەگەڵ گۆرینی بارودۆخەكە و گۆرینی‬ ‫هۆكارەكانی نەبونی دەكرێ‌ بێتە بون‪.‬‬ ‫‪ )4‬پێویستەكی خ��ۆی ب��ۆ خ��ۆی و‬ ‫پێویستەكی بە هۆی جگە لە خۆی ‪ :‬بە‬ ‫ئاماژە بۆ ئەو شیكارەی‪ ،‬كە سەبارەت‬ ‫بە (خۆی بۆ خۆی) و (بە هۆی جگە‬ ‫لە خۆی) دامان بە ئاسانی دەتوانرێت‬ ‫لە مانای (پێویستەكی خۆی بۆ خۆی)‬ ‫و (پێویستەكی بە هۆی جگە لە خۆی‬ ‫) تێبگەین‪.‬‬ ‫پێویستەكی خۆی بۆ خۆی شتێكە‪،‬‬ ‫كە پێویستیەكەی واتە ناچارەكی بونی‬ ‫بونەكەی پەیوەست نییە بە بارودۆخێكی‬ ‫تایبەتەوەو خۆی لە خۆیدا پێویستەكییە‪.‬‬ ‫پێویستەكی بە ه��ۆی جگە لە خۆی‬ ‫شتێكە‪ ،‬كە ناچارەكی بونی بونەكەی‬ ‫بەهۆی بارودۆخەكەیەتی ‪.‬‬ ‫بەم هۆیەشەوەیە‪ ،‬پێویستەكی خۆی‬

‫بۆ خ��ۆی بە هیچ شێوەیەك ناكرێت‬ ‫نەبێت‪ ،‬وەه��ا نییە‪ ،‬ك��ە ب��ە گورینی‬ ‫بارودۆخ یان بەدیهێنانی كومەڵە هۆكارێك‬ ‫ئەو بكرێتە نەبو‪ .‬پێویستەكی خۆی بۆ‬ ‫خۆی‪ ،‬لە هەمو بارودۆخێكدا دەبێت بونی‬ ‫هەبێت‪ .‬بە پێچەوانەیەوە‪ ،‬پێویستەكی بە‬ ‫هۆی جگە لە خۆی‪ ،‬كە لەگەل ئەوەی‬ ‫لە ب��ارودۆخ��ی تایبەت پێویستەكییەو‬ ‫لەو بارودۆخەدا مەحاڵە نەبو بێت‪ ،‬لە‬ ‫كاتێكدا‪ ،‬كە ئەم بارودۆخە بگۆرێت و‬ ‫هوكاری پێویستەكی ئەو لەناو بچێت‪،‬‬ ‫چیتر پێویستەكی نامێنێت و دەتوانێت‬ ‫نەبو بێت ‪.‬‬ ‫نمونە بۆ پێویستەكی بەهۆی جگە‬ ‫لە خۆی زۆرە‪ .‬هەمو ئەو بونەوەرانەی‪،‬‬ ‫ك��ە ل��ە دەوروب��ەرم��ان دەی��ان بینین‪،‬‬ ‫هەروەكو روەكەكان‪ ،‬ئاژەڵەكان‪ ،‬هەروەها‬ ‫مرۆڤ پێویستەكی بەهۆی جگە لە خۆن‪.‬‬ ‫بۆ نمونە درەختێك‪ ،‬كە لە بەرانبەرمانە‬ ‫لە بەرئەنجامی زنجیرەیەك هۆكارە‪،‬‬ ‫وەكو ئاو‪ ،‬هەوا‪ ،‬پلەی گەرمای دیاری‬ ‫كراو‪ ،‬كومەڵە هۆكارێكی تر‪ ،‬كە لەوانەیە‬ ‫ژماردنیان ئاسان نەبێت‪ .‬ئەگەر ئەم‬ ‫زنجیرە هۆكارە ه��ەروەك��و چ��ۆن هەتا‬ ‫ئێستا هەبون هەروا بمێنن و هیچ جۆرە‬ ‫گۆرانكاریەك لە هیچ یەك لەم هۆكارانە‬ ‫بەدینەیەت‪ ،‬ئەم درەختەش بە ناچاری‬ ‫بونی دەبێت و مەحاڵە ببێتە نەبو‪.‬‬ ‫بۆ لەناو چونی‪ ،‬دەبێت گۆڕانێك لەم‬ ‫زنجیرەیە روبدات‪ ،‬بەم شێوەیە درەخت‬ ‫چیتر پێویستەكی نابێت و دەبێت بە‬ ‫نەبو ‪ .‬وات��ە زنجیرەیەك هۆكار هەن‪،‬‬ ‫كە بون و نەبونی درەخت سازدەكەن‪.‬‬ ‫یان بە پێچەوانەوە‪ ،‬لەبەر ئەم هۆیە بە‬ ‫گۆڕینی ئەم زنجیرەیە‪ ،‬پێویستیەكەی‬ ‫لەناو دەچێت و دەبێت بە نەبو‪ .‬بەاڵم بۆ‬ ‫پێویستەكی خۆی بۆ خۆی چ نمونەیەك‬ ‫ه��ەی��ە؟ توێژینەوەكانی خوداناسیی‬ ‫پیشانی دەدەن‪ ،‬كە ئەم چەمكە یەك واتا‬ ‫دەگەینێت‪ ،‬كە ئەویش خودای گەورەیە ‪.‬‬ ‫‪ )5‬هەتا ئێستا زانیمان‪ ،‬كە نەبو واتا‬ ‫ئەو شتەی‪ ،‬كە نەبونی ناچارەكیە و‬ ‫پێویستەكی واتا ئەو شتەی‪ ،‬كە بونی‬ ‫ناچارەكیە‪ ،‬نەبو خۆی بۆ خۆی واتا‬ ‫شتێك‪ ،‬كە نەبونەكەی پەیوەست نەبێت‬ ‫بە هیچ شتێكی تر و خۆی لە خۆیدا‬ ‫نەبوە‪ .‬پێویستەكی خۆی بۆ خۆی واتا‬

‫خۆی بۆ خۆی نییە‪ .‬كەواتە شیاوەكی‬ ‫خ��ۆی بۆ خ��ۆی نە پێویستەكی خۆی‬ ‫بۆ خۆیە و نە نەبو خۆی بۆ خۆی‪ .‬بە‬ ‫واتایەكی تر‪ ،‬شیاوەكی خۆی بۆ خۆی‬ ‫جیاوازە لەگەڵ پێویستەكی خۆی بۆ‬ ‫خۆی و نەبو خۆی بۆ خۆی‪.‬‬ ‫لە الیەكی ترەوە شیاوەكی خۆی بۆ‬ ‫خۆی نە پێویستەكی خۆی بۆ خۆیە و‬ ‫نە نەبو خۆی بۆ خۆی واتا نە لە هەمو‬ ‫كات و بارودۆخێك‪ ،‬پێویستەكییە و نە لە‬ ‫هەمو كات و بارودۆخێك نەبو ‪ .‬كەواتە‬ ‫بۆ شیاوەكی خۆی بۆ خۆی دەكرێت‬ ‫بارودۆخێك گریمانە كرێت‪ ،‬كە تێیدا‬ ‫پێویستەكی بێت و هەروەها دەتوانرێت‬ ‫بارودۆخێك گریمانە بكرێت‪ ،‬كە تێدا نەبو‬ ‫بێت‪ .‬دەزانین شتێك‪ ،‬كە لە بارودۆخێكی‬ ‫تایبەت پێویستەكی بێت‪ ،‬لەو بارودۆخەدا‬ ‫پێویستەكی بەهۆی جگە لە خۆیە و‬ ‫شتێك‪ ،‬كە لە بارودۆخێكی تایبەت‬ ‫نەبو بێت‪ ،‬لەو بارودۆخەدا نەبو بەهۆی‬ ‫جگە لە خۆیە‪ .‬كەواتە شیاوەكی خۆی‬ ‫بۆ خۆی دەكرێت پێویستەكی بەهۆی‬ ‫جگە لە خۆی بێت و هەروەها دەتوانێت‬ ‫نەبو بەهۆی جگە لە خۆی بێت‪ ،‬لەبەر‬ ‫ئەوە شیاوەكی خۆی بۆ خۆی سازگاری‬ ‫هەیە لەگەل پێویستەكی بەهۆی جگە‬ ‫لە خۆی و نەبو بەهۆی جگە لە خۆش‪،‬‬ ‫لە هەمان نمونەی ڕەشەبایەكەدا‪ ،‬ئەگەر‬ ‫ڕەشەبا بەتەنیا لەبەرچاو بگرین‪ ،‬نە لە‬ ‫بارودۆخێكدا‪ ،‬كە هۆكارەكانی بەدیهاتنی‬ ‫لە ئارادابن و نە لە بارودۆخێكدا‪ ،‬كە‬ ‫هۆكارەكانی نەبونی لە ئاڕادابن‪ ،‬بەڵكو‬ ‫بەتەنیا خودی ڕەشەبا لەبەرچاو بگرین‪،‬‬ ‫دەكرێت هەبێت و دەكرێ‌ نەبێت‪ .‬كەواتە‬ ‫ڕەشەبا شیاوەكی خۆی بۆ خۆیە‪ .‬لە‬ ‫الیەكی ت��رەوە ه��ەر ئ��ەم ڕەشەبایەی‪،‬‬ ‫ك��ە ش��ی��اوەك��ی خ��ۆی ب��ۆ خ��ۆی��ە‪ ،‬لە‬ ‫بارودۆخێكدا‪ ،‬كە هۆكارەكانی بەدیهاتنی‬ ‫لە ئارادان پێویستەكی بەهۆی جگە لە‬ ‫خۆشە و لە بارودۆخێك‪ ،‬كە هۆكارەكانی‬ ‫نەبونی لە ئارادا بن نەبو بەهۆی جگە لە‬ ‫خۆشە‪ .‬كەواتە شیاوەكی خۆی بۆ خۆی‬ ‫دەتوانێت پێویستەكی بەهۆی جگە لە‬ ‫خۆی یان نەبو بەهۆی جگە لە خۆی‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫‪ )5/2‬داب��ەش��ك��ردن��ی ه��ەب��و بۆ‬ ‫پێویستەكی خۆی بۆ خۆی و شیاوەكی‬ ‫خۆی بۆ خۆی ‪:‬‬ ‫بە پیێ‌ ئەو شرۆڤانەی‪ ،‬كە بۆ‬ ‫(پێویستەكی خ��ۆی بۆ خ��ۆی‪ ،‬نە بو‬ ‫خ��ۆی بۆ خ��ۆی و شیاوەكی خ��ۆی بۆ‬ ‫خ��ۆی) كردمان دەتوانین بگەینە ئەو‬ ‫ئەنجامەی ك��ە ه��ەرچ��ی شتێك‪ ،‬كە‬ ‫هەبوە یان پێویستەكی خۆی بۆ خۆیە‬ ‫یان شیاوەكی خۆی بۆ خۆی‪ .‬چونكە‬ ‫وەكو گوتمان هەرشتێك هەروەكو چۆن‬ ‫لەو بارودۆخەی‪ ،‬كە بۆمان لەبەر چاو‬ ‫گرتوە‪ ،‬یان بون بۆی ناچاریانەیە یان‬ ‫نەبون یان هیچیان‪ ،‬كەواتە هەر شتێك‬ ‫یان پێویستەكی خۆی بۆ خۆیە یان نەبو‬ ‫خۆی بۆ خۆی یان شیاوەكی خۆی بۆ‬ ‫ێ پێناسەكە نەبو خۆی‬ ‫خۆی‪ .‬بەاڵم بە پی ‌‬ ‫بۆ خۆی‪ ،‬نەبونی ناچاریانەیە‪ ،‬كەواتە‬ ‫نەبو خۆی بۆ خۆی هیچ كاتێك بونی‬ ‫نابێت‪ ،‬لەبەر ئەمەش هەر شتێك كە‬ ‫هەیەو بونی هەیە یان پێویستەكی خۆی‬ ‫بۆ خۆیە یان شیاوەكی خۆی بۆ خۆیە‪.‬‬

‫شتێك‪ ،‬كە پێویستیەكەی پەیوەست‬ ‫نەبێت بە هیچ شتێكی تر‪ .‬چ شتەكانی‬ ‫تر هەبن یان نەبن‪ ،‬نەبو خۆی بۆ خۆی‬ ‫نابێتە هەبو‪ ،‬پێویستەكی خۆی بۆ خۆی‬ ‫نابێتە نەبو‪ .‬بە چاو پۆشین لە هەر‬ ‫بارودۆخێكدا نەبو خۆی بۆ خۆی بونی‬ ‫نییە و پێویستەكی خۆی بۆ خۆی بونی‬ ‫هەیە‪.‬‬ ‫ئێستا چەمكی‪ ،‬شیاوەكی دەناسێنین‪.‬‬ ‫شیاوەكی واتە ناچارەكی نەبونی بون و‬ ‫نەبون بۆ شتێك و یەكسانبونی ناچارەكی‬ ‫لە بون و نەبونی ئەو شتەدا‪ .‬ئەگەر شتێك‬ ‫نە پێویستەكی بێت و نە‪ ،‬نەشیاو‪ ،‬واتا‬ ‫شیاوەكییە‪ ،‬بەم شێوەیە ئەگەر شتێك‬ ‫خۆی بۆ خۆی و بە لەبەرچاو نەگرتنی‬ ‫بارودۆخی تایبەت نە پێویستەكی بێت و‬ ‫نە نەبو‪ ،‬ئەو بە شیاوەكی خۆی بۆ خۆی‬ ‫ناو دەبەین‪ .‬كەواتە شیاوەكی خۆی بۆ‬ ‫خۆی‪ ،‬بە لەبەرچاو نەگرتنی بارودۆخێكی‬ ‫تایبەت دەتوانێت هەبو بێت یان نەبێت‪.‬‬ ‫بۆ شیاوەكی خۆی بۆ خۆی نمونە گەلێكی‬ ‫زۆر هەیە‪ ،‬هەمو ئەو شتانەی‪ ،‬كە لە‬ ‫دەوروبەرمان دەیانبینین شیاوەكی خۆی‬ ‫بۆ خۆن‪ .‬بۆ نمونە‪ :‬هەمان ڕەشەبای‬ ‫پێشو لەبەرچاو دەگرین‪ .‬ئەگەر تەنیا‬ ‫ڕەشەبا لەبەرچاو بگرین‪ ،‬بون و نەبونی‬ ‫ب��ارودۆخ و هۆكاری تایبەت‪ ،‬كە دەبنە‬ ‫هۆی ڕەشەبا لەبەرچاو نەگرین‪ ،‬ڕەشەبا‬ ‫دەشێت هەبێت دەشێت نەبێت‪ ،‬واتە بون‬ ‫و نەبونی شیاوە‪ .‬ئەو ڕەشەبایانەی‪،‬‬ ‫كە لە رابردو رویان داوە دەیسەلمێنن‪،‬‬ ‫كە هەڵكردنی ڕەشەبا مەحاڵ نییە‪ .‬لە‬ ‫زۆربەی كاتدا ئاو و هەوا لە بارو ئارامەو‬ ‫پەراوێز و سەرچاوەكان‪:‬‬ ‫ڕەشەبا نییە لەگەڵ ئەوەشدا هەڵكردنی‬ ‫* خۆی بۆ خۆی= بالذات‪ .‬بەهۆی جگە لە‬ ‫ڕەشەبا مەحاڵ نییە‪ .‬كەواتە ڕەشەبا‬ ‫خۆی = بالغیر‪ .‬بوون =وجود ‪ .‬نەبوو=ممتنع‪.‬‬ ‫لە خودی خۆیدا بە لەبەرچاو نەگرتنی پێویستەكی= واج��ب‪ .‬بوونی پێویستەكی =‬ ‫بارودۆخ‪ ،‬نە پێویستەكییە و نە نەشیاو‪ ،‬واج��ب ال��وج��ود‪ .‬شیاو= ممكن‪ .‬ناچارەكی=‬ ‫سیفەت= صفة‪ .‬وەسفكراو=‬ ‫الضرورة‪.‬‬ ‫واتا خۆی بۆ خۆی شیاوە ‪.‬‬ ‫موصوف‪.‬‬ ‫بۆ‬ ‫خۆی‬ ‫شیاوەكی‬ ‫‪ )5/1‬سازگاری‬ ‫‪.1‬كتێبی (منطق) لە نوسینی «دكتور محمد‬ ‫خۆی لەگەڵ پێویستەكی بە هۆی جگە خوانساری»‪.‬‬ ‫‪ .2‬كتێبی خوداناسی فەلسەفی (خداشناسی‬ ‫لە خۆی و نەبو بە هۆی جگە لە خۆی‪:‬‬ ‫گ��وت��م��ان ش��ی��اوەك��ی خ��ۆی بۆ فلسفی)‪ ،‬كە «عبدولرسول عبودیت و مجتبی‬ ‫مصباح»نوسیویانە‪.‬‬ ‫خۆی واتە شتێك‪ ،‬كە خۆی بۆ خۆی‬ ‫‪ .3‬كتێبی سێ‌ حەكیمی موسوڵمان (سە حكیم‬ ‫نە پێویستەكی بێت و نە نەبو‪ .‬شتێك مسلمان)وەرگێڕاوە‪ ،‬كە لە نوسینی «سید حسین‬ ‫خۆی بۆ خۆی پێویستەكی نەبێت واتە نصر « و لە الیەن «احمد ارام» وەرگێڕدراوەتە‬ ‫سەر زمانی فارسی‪.‬‬ ‫پێویستەكی خۆی بۆ خۆی نییە و شتێك‬ ‫خۆی بۆ خۆی نەبو نەبێت‪ ،‬واتە نەبو‬

‫ذمارة (‪ )148‬دوشةممة ‪2013/4/15‬‬

‫‪6‬‬

‫كؤنت َيكست‬

‫«ئارەزووی من‪ ،‬ئارەزووی‬ ‫ئەویدیكەی گەورەیە»‬

‫زاراوەكانی ژاك الكان‬

‫ئا‪ :‬پێشڕەو محەمەد‬ ‫لێرەدا نامەوێت بە گشتی باس لە ئارەزوو ‪ Desire‬الی الكان بكەم‪،‬‬ ‫چونكە زۆر هەڵدەگرێت و پاشان ئێمە رووبەڕووی دیالەكتیكی ئارەزوو‬ ‫دەبینەوە‪ ،‬بۆیە لێرەدا بەپێی بوار هەوڵدەدەم بە كورتی زاراوەكانی الكان‬ ‫بخەمەڕوو‪.‬‬ ‫یەكێك لەو فۆرموالنەی بەردەوام لە بەرهەمەكانی ژاك الكاندا دووبارە‬ ‫كراونەتەوە‪ ،‬برێتییە لەم فۆرمولەیە‪« :‬ئ��ارەزووی م��رۆڤ‪ ،‬ئ��ارەزووی‬ ‫ئەویدیكەی گەورەیە»‪ .‬دەتوانین بە چەندین مێتۆدی جیاواز لەم فۆرمولەیە‬ ‫تێبگەین‪ ،‬كە تەواوكەری یەكترین‪ .‬مێتۆدەكانیش ئەمانەن‪:‬‬ ‫‪ .1‬ئارەزوو لە بنەڕەتدا «ئارەزوو بۆ ئارەزووی ئەویدیكەی گەورەیە»‪،‬‬ ‫كە ئەمە هەم مانای ئ��ارەزوو بۆ ئۆبژەی ئ��ارەزووی ئەویدیكە بوون و‬ ‫هەم مانای ئارەزووی دانپێدانان لەالیەن ئەویدیكەوە دەبەخشێت‪ .‬الكان‬ ‫ئەم ئایدیایە لەو تەفسیرەی ئەلیكساندەر كۆژێڤ بۆ هێگلی كردووە‪،‬‬ ‫وەردەگرێت‪:‬‬ ‫ئارەزوو ئەو كاتە مرۆییانەیە‪ ،‬كە نە بە جەستەوە‪ ،‬بەڵكو ئارەزووی‬ ‫ئەویدیكە‪ ،‬ئارەزووی هەبێت‪ ...‬واتا كاتێك ئەو بیەوێت «بابەتی ئارەزوو‬ ‫بێت»‪ ،‬یان «ئ��ەوی خۆشبوێت»‪ ،‬یاخود ئەگەر وردت��ر دەریببڕین‪،‬‬ ‫«جەخت لە» بەها مرۆییەكانی بكرێتەوە‪ ...‬بە گوتنێكی دیكە‪ ،‬تەواوی‬ ‫ئارەزووە مرۆیی و مرۆڤە رووبەپەرەسەندووەكان‪ ...‬سەرەنجام ئەركێكن‬ ‫لە ئارەزووەوە بۆ «دانپێدانان»‪ .‬مەبەستیش لەوەیە‪ ،‬ئێمە هەموو كاتێك‬ ‫دەبێت لەالیەن ئەویدیكەوە لەهەموو رووەكانەوە دانمان پێدابنرێت‪ ،‬تاوەكو‬ ‫لە تیپێكی موزیك وەرنەگیرێین‪ ،‬ئێمە دەنگخۆش یان موزیسیەن نین‪ ،‬تا‬ ‫یاریزانێكی بەناووبانگ دانمان پیادا نەنێت‪ ،‬ئێمە بۆمان نییە یاری بكەین‪،‬‬ ‫و هتد‪ ،‬ئیتر ئەمە بۆ هەموو الیەنەكان درێژە دەكێشێت‪.‬‬ ‫واتا ئارەزوو لێرەدا هەمیشە بۆ ئەوەیە كە لەالیەن ئەویدیكەوە دانی‬ ‫پێدابنرێت‪ ،‬ئەمەش لە خاڵی یەكەمدا دەمانگەڕێنێتەوە بۆ قۆناغی‬ ‫ئاوێنەیی‪ ،‬كە منداڵ لەو قۆناغەدا هەمیشە هەوڵدەدات لەالیەن ئەویدیكەوە‬ ‫دانی پێدابنرێت‪ ،‬واتا لەو قۆناغەدا سەروەر نییە بەسەر جەستەی خۆیدا‪،‬‬ ‫بۆیە دایك ئەویدیكەیە بۆ منداڵ و شووناس بە منداڵەكە دەدات‪ ،‬یان‬ ‫وردتر بڵێین‪ ،‬منداڵ لە ئاوێنەكەدا خۆی دەبینێت‪ ،‬نەك تەنها وەكو خۆی‪،‬‬ ‫خۆی ببینێت و بەڕێی شووناسی ئەویدیكەوە‪ ،‬هەست بە بوونی خۆی‬ ‫دەكات‪.‬‬ ‫بۆیە لێرەدا ئێمە رووبەڕووی دیالەكتیكی سەروەر و بەندە (ئاغا و‬ ‫كۆیلە) دەبینەوە الی هێگل‪ ،‬با نموونەكە بهێنینەوە‪ ،‬كۆژێڤ لەو راڤە‬ ‫و تەفسیرەی بۆ چاپتەرێكی كتێبی «فێنۆمێنۆلۆژیی هۆش»ی هێگل‬ ‫بەناوی «سەروەر و بەندە» كردوویەتی‪ ،‬باس لەوە دەكات‪ ،‬كە سووژە‬ ‫بۆ بەدەستهێنانی دانپێدانانە خوازراوەكە پێویستە بژیت‪ ،‬ئەویش لە‬ ‫خەباتێكدا بۆ بەدەستهێنانی ئەم حاڵەتە پەتییە ژیانی خۆی دەخاتە‬ ‫مەترسییەوە‪ .‬لێرەدا سووژەیەك لەم جەنگەدا ئارەزووی ژیانی هەیە‪ ،‬بۆیە‬ ‫دەیەوێت بژیت و لەم جەنگەدا دەترسێت‪ ،‬لێرەدا ئەو سووژەیەی جەنگەكە‬ ‫دەباتەوە‪ ،‬خۆی بە سەركەوتوو دەبینێت‪ ،‬ئەو سووژەیەش كە لە مەرگ‬ ‫دەترسێت‪ ،‬ئەوا دەبێتە سووژەیەكی دۆڕاو‪ ،‬یان الكانیانە بڵێین‪ ،‬دەبێتە‬ ‫سووژەیەكی ونبوو‪ ،‬بۆیە سووژەی سەركەوتوو‪ ،‬دواتر دەبێتە خاوەن‬ ‫هەموو شتێك‪ ،‬خاوەنی سروشت و سووژە دۆڕاوەك��ەش دەبێتە كۆیلە‬ ‫(بەندە) بۆ سووژە سەركەوتووەكە‪ ،‬چونكە سووژە بۆ ئەوەی ئازاد بێت‪،‬‬ ‫هەمیشە دەیەوێت لەالیەن سووژەیەكی سەرووتر لەخۆیەوە دانیپێدابنرت‪،‬‬ ‫هەر لەالیەن ئەویشەوە دان بە ئازادی و سەربەستییەكەیدا بنرێت‪ ،‬لێرەدا‬ ‫سووژەی ترسنۆك و بێ ئیرادە دەبێتە كۆیلە و سووژەی براوەش‪ ،‬دەبێتە‬ ‫سەروەر (ئاغا)‪ ،‬هەتا ئەو كاتەی كۆیلە لە «من» بەئاگا دێتەوە‪ ،‬هەر‬ ‫كۆیلەیە‪ ،‬بەاڵم وەكو دیالەكتیكەكەی‪ ،‬دیسان دەشێت ئەم سووژە ئاغایە‬ ‫ببێتەوە بەتێز و ئ��ارەزووی دانپێدانانی هەبێت لەالیەن سووژەیەكی‬ ‫دیكەوە‪ ،‬دەشێت ئەمجارەیان ئەو بدۆڕێت و ببێت بە كۆیلە‪ ،‬لێرەدا زۆر‬ ‫لەسەر دیالەكتیكی سەروەر و كۆیلە نادوێم‪ ،‬هەر وەكو روونكردنەوەیەك‬ ‫بۆ خاڵی یەكەم‪ ،‬هێنامەوە‪ ،‬تاوەكو خۆێنەر كەمێك بەئاگا بێت لەوەی‬ ‫كاتێك الكان دەڵێت ئارەزووی من ئارەزووی ئەویدیكەیە‪.‬‬ ‫‪ .2‬سووژە لە شوێنێكی دیكەی گەورەیە‪ ،‬كە ئ��ارەزوو دەك��ات‪ :‬بە‬ ‫گوتنێكی دیكە‪ ،‬سووژە لە نیگای ئەویدیكەوە ئارەزوو دەكات‪ .‬سەرەنجام‪،‬‬ ‫«ئۆبژەی ئارەزووی كەسێك‪ ...‬لە بنەڕەتدا ئۆبژەیەكە كەسێكی دیكە‬ ‫ئارەزووی دەكات»‪ .‬ئەوەی ئۆبژەیەك دەكاتە شیاوی ئەوەی ئارەزووی‬ ‫بكرێت‪ ،‬برێتی نییە لە چۆنێتییە خودێتی و ناوەكییەكەی‪ ،‬بەڵكو تەواو‬ ‫ئەم واقیعیەتە دەگرێتەوە‪ ،‬كە تاكە كەسێكی دیكە ئ��ارەزووی بۆ ئەو‬ ‫ئۆبژەیە هەیە‪ .‬كەواتە ئ��ارەزووی ئەویدیكەی گەورە‪ ،‬ئەو شتەیە‪ ،‬كە‬ ‫ئۆبژەكان دەكاتە بەهادار و شیاوی ئاڵوگۆڕكردن‪..‬‬ ‫‪ .3‬ئارەزوو هەمان ئارەزوو بۆ ئەویدیكەی گەورەیە‪ ،‬ئارەزووی بنەڕەتی‪،‬‬ ‫ئارەزووی مەحرەمانە بۆ دایك‪ ،‬ئەویدیكەی بنەڕەتی گەورەیە‪.‬‬ ‫‪ .4‬ئارەزوو هەمیشە «ئارەزوو بۆ شتێكی دیكەیە»‪ ،‬چونكە ئارەزووكردن‬ ‫بۆ شتێك‪ ،‬كە تاك پێشتر هەیبووە‪ ،‬شتێكی مەحاڵە‪ .‬ئۆبژەی ئارەزوو‬ ‫هەمیشە بەالڕێدا دەبرێت و بەم هۆیەوە‪ ،‬ئارەزوو برێتییە لە مەجازێكی‬ ‫نێردراو‪.‬‬ ‫‪ -5‬ئارەزوو لە بنەڕەتدا لەنێو پانتایی ئەویدیكەی گەورەدا‪ ،‬واتا لەنێو‬ ‫ناخودئاگادا‪ ،‬دەردەكەوێت‪ .‬گرنگترین خاڵێك لەم گوزارشتەی الكاندا‬ ‫دەربكەوێت‪ ،‬ئەوەیە‪ ،‬كە ئارەزوو خۆی بەرهەمێكی كۆمەاڵیەتییە‪ .‬واتا‬ ‫لێرەشدا ئ��ارەزوو شتێكی تایبەتی نییە‪ ،‬تاوەكو تەنها ئ��ارەزووم بۆ‬ ‫خۆم هەبێت‪ ،‬مادام لەنێو دنیای كۆمەاڵیەتیدام‪ ،‬بۆیە ئ��ارەزووی من‬ ‫دەبێتە ئ��ارەزووی ئەویدیكە‪ ،‬واتا هەمیشە دەبێت لەنێو ئەم تۆڕەدا‬ ‫لەالیەن ئەویدیكەوە دانم پێدابنرێت‪ .‬الی الكان پەیوەندی دیالەكتیكی‬ ‫بە ئارەزووەكانەوە ئەوەیە‪ ،‬كە لە سووژەیەكەوە بۆ سووژەیەكی دیكە‬ ‫فۆرمولە دەبێت‪ .‬ئەمەش ئەوە دەگەیەنێت‪ ،‬كە الی الكان ئارەزوو هەرگیز‬ ‫تێرنابێت‪ .‬لێرەدا دەگەڕێینەوە بۆ هێگل‪ ،‬كە چۆن هەمیشە سووژەیەك‬ ‫وەكو تێز‪ ،‬ئەنتی تێزی بۆ دروست دەبێت و پاشان سەنتێزی بەدوادا دێت‪،‬‬ ‫ئەم قۆناغەش ناوەستێت و بەردەوام دەبێتەوە‪.‬‬

‫میشێل فوكۆ‬ ‫و‪ .‬فاتیح سەعیدی‬ ‫(‪)2-1‬‬ ‫ئانری گوئییە‪ :‬بەڕێزان و خۆشەویستان‪،‬‬ ‫سەرەتا دەمەوێت سوپاسی بەڕێز میشێل‬ ‫فوكۆ بكەم‪ ،‬كە ئەم دانیشتنەی لە ناو‬ ‫بەرنامە كارییە پڕەكەی خۆی بۆ ئەمساڵ‬ ‫گونجاندووە‪ ،‬بەتایبەت بۆ ئ��ەوەی كە‬ ‫نزیكەی دوو ڕۆژ دواب��ەدوای گەڕانەوەی‬ ‫لە سەفەرێكی دوورودرێ��ژ بۆ ژاپۆن‪ ،‬لەم‬ ‫كۆبوونەوەدا بەشداری كردووە‪ .‬ئەم ئاماژەیە‬ ‫نیشانی دەدات كە بۆچی داوەتنامەی ئەم‬ ‫كۆڕە هێندە كورت ئامادە ك��راوە‪ .‬بەاڵم‬ ‫لەبەر ئەوەی وتارەكەی فوكۆ لەڕاستیدا‬ ‫سەرسامهێنەر بوو و دەكرێت وایدابنێین‬ ‫كە ئ��ەم سەرسامییە دڵخۆشكەرە‪ ،‬بۆ‬ ‫چێژوەرگرتن لە بیستنی بابەتەكە هێندەیتر‬ ‫لە چاوەڕوانیدا ناتانهێڵمەوە‪.‬‬ ‫میشێل ف��وك��ۆ‪ :‬زۆر سوپاسی ئێوە‬ ‫دەكەم كە بۆ ئەم كۆڕە و بۆ بەردەم ئەم‬ ‫ئەنجوومەنە بانگهێشتتان كردووم‪ .‬وادەزانم‬ ‫پێشتر‪ ،‬نزیكەی دە ساڵ لەمەوبەر‪ ،‬هەر‬ ‫لێرە و سەبارەت بە داهێنەر چییە؟ قسەم‬ ‫كردووە‪.‬‬ ‫بۆ ئەو پرسیارەی كە ئەمڕۆ دمەوێت‬ ‫ل��ەب��ارەی��ەوە قسەتان ب��ۆ ب��ك��ەم‪ ،‬هیچ‬ ‫ناونیشانێكم دان��ەن��اوە‪ .‬بەڕێز گوئییە‪،‬‬ ‫بەچاوپۆشییەوە‪ ،‬ویستی پێتان بڵێت كە‬ ‫هۆكارەكەی سەفەری من بۆ ژاپۆن بووە‪.‬‬ ‫لەڕاستیدا‪ ،‬ئەمە شێوەیەك تەنككردنەوەی‬ ‫زۆر دڵنەرمانەی هەقیقەتە‪ .‬دەبێ بڵێم هەتا‬ ‫ئەم ڕۆژانەی دوایی‪ ،‬بەدژواری دەمتوانی‬ ‫ناونیشانێك بۆ بابەتەكە پەیدا بكەم‪ ،‬یان‬ ‫بە واتایەكی وردتر‪ ،‬یەك ناونیشان مێشكی‬ ‫منی بە خۆیەوە گیرۆدە كردبوو‪ ،‬بەاڵم‬ ‫نەمدەویست هەڵیبژێرم‪ .‬دواتر دەبینن كە‬ ‫بۆچی‪ :‬ناونیشانەكە نابەجێ بوو‪.‬‬ ‫لەڕاستیدا ئەو پرسیارەی كە دەمویست‬ ‫ل��ەب��ارەی��ەوە قسەتان بۆ بكەم و هەتا‬ ‫ئێستاش خ��وازی��اری ئ��ەوەم‪ ،‬ئەمەیە‪:‬‬ ‫ڕەخنە چییە؟ بەجێگەیە باس لە چەند‬ ‫بیرۆكەیەك سەبارەت بەم پڕۆژەیە بكەم‪،‬‬ ‫ئەو بەرنامەیەی كە لە سنوورە دوورەكانی‬ ‫فەلسەفەدا (‪The outer limits of‬‬ ‫‪ ،) philosophy‬ت��ەواو لە نزیكیدا‪،‬‬ ‫تەواو دژ بە ئەو‪ ،‬بە ئەندازەی نرخەكەی‪،‬‬ ‫لە ڕێڕەوی فەلسەفەی دواڕۆژدا‪ ،‬و ڕەنگە‬ ‫لەجیاتی ه��ەر فەلسەفەیەكی گونجاو‪،‬‬ ‫بێوچان شكڵ دەگرێت‪ ،‬پەرە دەستێنێت‬ ‫و س��ەر لە ن��وێ لەدایك دەبێتەوە‪ .‬لە‬ ‫نێوان بەرنامەیەكی بەرزی كانتیی و ئەو‬ ‫وردەچاالكییە مشتومڕهەڵگڕ و لێهاتووانە‬ ‫كە ڕەخنەیان ناو لێناوە‪ ،‬وا بۆی دەچم‬ ‫كە لە دنیای ڕۆژئ��اوای مۆدێرندا (كەم‬ ‫تا زۆرێ��ك‪ ،‬بە شێوەیەكی ئەزموونی‪،‬‬ ‫لە سەدەكانی پانزەـشانزە ب��ەدواوە)‬ ‫شێوازێكی دیاریكراو لە بیركردنەوە‪،‬‬ ‫قسەكردن و ئەنجام دان‪ ،‬لە پەیوەندی‬ ‫لەگەڵ ئەو شتەی كە هەیە‪ ،‬لەگەڵ ئەوەی‬ ‫ئێمە دەیزانین‪ ،‬لەگەڵ ئ��ەوەی ئەنجامی‬ ‫دەدەی��ن‪ ،‬پەیوەندییەك لەگەڵ كۆمەڵگا‪،‬‬ ‫لەگەڵ كولتوور و هەروەها پەیوەندییەك‬ ‫لەگەڵ ئەوانیدی هەبووە كە دەكرێت بە‬ ‫واتایەك هەڵوێستەیەكی ڕەخنەگرانەی‬ ‫پێبگووترێت‪ .‬هەڵبەت‪ ،‬ئێوە لە بیستنی‬ ‫ئەم گووتەیە سەرتان سووڕ دەمێنێت كە‬ ‫شتێك وەكو هەڵوێستەیەكی ڕەخنەگرانە‬ ‫هەبێت كە تایبەت بە شارستانێتی مۆدێرن‬ ‫بێت‪ ،‬لە كاتێكدا فرەیەك هەڵسەنگاندن و‬ ‫زۆر بابەتی مشتومڕهەڵگر و لەم چەشنە‬ ‫هەبووە و تەنانەت سەرچاوەكانی كێشە‬ ‫كانتییەكان بێگومان بۆ زۆر پێشتر لە‬ ‫سەدەكانی پانزە و شانزە دەگەڕێتەوە‪.‬‬ ‫ه��ەروەه��ا ل��ەو ه��ەوڵ��ەی كە هەمە هەتا‬ ‫یەكیەتییەك ل��ەم ڕەخ��ن��ەدا ب��دۆزم��ەوە‬ ‫ڕەنگە سەرتان سووڕ بمێنێت‪ ،‬لە كاتێكدا‬ ‫وا دێتە بەرچاو كە ئەم رەخنەیە لەبەر‬ ‫ئەو سروشت‪ ،‬كاركرد(فەنكشن)‪ ،‬و ڕەنگە‬ ‫بتوانم بڵێم‪ ،‬لەبەر ئەو لێهاتووییەی كە‬ ‫هەیەتی ناچار بە پرشوباڵویی‪ ،‬پاشكۆبوون‬

‫ڕەخنە چییە؟‬

‫و ئ��ەوی��دی��س��االری پەتی‬ ‫دەبێت‪ .‬لەگەڵ هەمووی‬ ‫ئەمانەدا‪ ،‬ڕەخنە تەنیا لە‬ ‫پەیوەندی لەگەڵ شتێك‬ ‫ج��گ��ە ل��ە خ��ۆی ب��وون��ی‬ ‫هەیە‪ :‬ڕەخنە ئ��ام��رازە‪،‬‬ ‫كەرەسەیەكە بۆ دواڕۆژێك‬ ‫ی��ان بۆ هەقیقەتێك كە‬ ‫ڕەخ��ن��ە ن��ازان��ێ��ت چ��ۆن‬ ‫ڕوو دەدات و ه��ەروەه��ا‬ ‫ڕەخنە ئ��ەم دواڕۆژ یان‬ ‫هەقیقەتەش نییە‪ ،‬ڕەخنە‬ ‫تێڕوانینێكە بەسەر ئەو‬ ‫هەرێمەی ك��ە دەی��ەوێ��ت‬ ‫تیایدا وەك پۆلیس وابێت‪،‬‬ ‫بەاڵم ناتوانێت بەڕێوەی‬ ‫ب��ب��ات‪ .‬ل��ەب��ەر ه��ەم��ووی‬ ‫ئ��ەم��ان��ە ڕەخ��ن��ە وەك‬ ‫كاركردێكی لێدێت كە بە‬ ‫بەراورد لەگەڵ ئەو شتانەی‬ ‫كە فەلسەفە‪ ،‬سیاسەت‪،‬‬ ‫ڕەوەش��ت(ئ��ەخ��ل�اق)‪،‬‬ ‫ی��اس��اك��ان‪ ،‬ئ��ەدەب��ی��ات و‬ ‫هتد بەشێوازێكی ئەرێنی‬ ‫پێكی دێنن‪ ،‬كاركردێكی‬ ‫ژێ��ردەس��ت و ناسەرەكی‬ ‫ه��ەی��ە‪ .‬و ل��ە ه��ەم��ان‬ ‫كاتدا‪ ،‬خۆشییەكان یان‬ ‫ق��ەرەب��ووەك��ان��ی ه��اوڕێ‬ ‫ل��ەگ��ەڵ ئ��ەم چاالكییە‬ ‫پەیجورەی ڕەخنە هەر‬ ‫چ��ی��ی��ەك ب��ێ��ت‪ ،‬وادێ��ت��ە‬ ‫ب��ەرچ��او ڕەخ��ن��ە هەتا‬ ‫ڕادەی��ەك بەشێوەیەكی‬ ‫ڕێ��ك��وپ��ێ��ك و زۆرب��ەی‬ ‫كات هەمیشە‪ ،‬نە تەنیا‬ ‫هەڵگری ئەو شێوە وشكییە بەكەڵكەیە‬ ‫كە داخ��وازی لێدەكات‪ ،‬بەڵكوو هەروەها‬ ‫ل��ە ڕێ��گ��ەی ج��ۆرێ��ك حوكمی گشتی ـ‬ ‫زۆر گشتیتر لە سڕینەوەی هەڵەكەن ـ‬ ‫پشتگیری لێدەكرێت‪ .‬لە ڕەخنەدا شتێك‬ ‫هەیە كە لە بایەخ دەچێت‪ .‬و ئەو شتەی‬ ‫كە دەمویست ل��ەب��ارەی��ەوە قسەتان بۆ‬ ‫بكەم‪ ،‬لە الیەنێكەوە‪ ،‬هەر ئەم هەڵوێستە‬ ‫ڕەخنەگرانەیە كە بە شێوەیەكی گشتی‬ ‫وەكو بایەخ دەردەكەوێت‪.‬‬ ‫ڕێگەگەلێكی فرە بۆ قسەكردن لەسەر‬ ‫م��ێ��ژووی ئ��ەم هەڵوێستە ڕەخنەگرانە‬ ‫بوونی هەیە‪ .‬تەنیا دەمەوێت ئەم ڕێگایە‬ ‫كە لە نێوان زۆر ڕێگایتردا‪ ،‬ڕێگەیەكی‬ ‫گ��ون��ج��اوە‪ ،‬ب��ە ئ��ێ��وەی پێشنیار بكەم‪.‬‬ ‫پێشنیاری م��ن ئەمەیە‪ :‬شوانكارەیی‬ ‫مەسیحی‪ ،‬یان كڵێسەی مەسیحی‪ ،‬لەبەر‬ ‫ئەوەی هەڵسووكەوتێكی ڕێك و بەتایبەت‬ ‫سەپانانەی باڵو كردەوە‪ ،‬و ئەم بیرۆكەیە‬ ‫كە بە بڕوای من‪ ،‬بیرۆكەیەكی تاك و تەواو‬ ‫جیاواز لە كولتووری كۆن بوو‪ ،‬پەرەی‬ ‫سەند‪ :‬بە سەر هەر تاكێكدا‪ ،‬جا لە هەر‬ ‫تەمەن یان پێگەیەكدا‪ ،‬دەبێ لە سەرەتای‬ ‫لەدایكبوونەوە هەتا كۆتایی ژیان و هەروەها‬ ‫بە سەر هەموو وردەكارەكانیدا حكومەت‬ ‫بكرێت و دەبێت بهیڵێت كە بە سەریدا‬ ‫حكومەت بكرێت‪ ،‬واتە بەرەو ڕزگاربوونی‬ ‫ڕێنوێنی بكرێت‪ ،‬لە الیەن كەسێكەوە كە‬ ‫تاك پەیوەندییەكی هەمەالیەنە و لە هەمان‬ ‫كاتدا ورد و سەرنجدەری گوێڕایەاڵنەی‬ ‫لەگەڵدا هەیە‪ .‬ئەم ك��رداری ڕێنوێنی بۆ‬ ‫ڕزگاربوون لە پەیوەندییەكی گوێڕایەاڵنە‬ ‫لە كەسێك‪ ،‬دەب��ێ لە پەیوەندییەكی‬ ‫سییانە لەگەڵ هەقیقەتدا سەیر بكریت‪:‬‬ ‫هەقیقەت وەك��و دۆگ��م��ا [ڕێساگەلێكی‬ ‫ئیمانی]‪ ،‬هەروەها هەقیقەت لەم الیەنەوە‬ ‫كە ڕێنوێنی هەڵگری شێوەیەك لە زانینی‬ ‫تایبەت و بەتاككردنی تاكەكانە‪ ،‬و لە‬ ‫ئاكامدا هەقیقەت لەم الیەنەوە كە ئەم‬ ‫ڕێنوینییە وەكوو تەكنیكێكی ڕامانكراو كە‬ ‫لە ڕێساگەلێكی گشتی‪ ،‬زانینی تایبەت‪،‬‬ ‫فەرمانەكان‪ ،‬و مێتۆدەكانی ئەزموون‪،‬‬ ‫دانپیانان‪ ،‬چاوپێكەوتن و هتد پێكهاتووە‪،‬‬ ‫پەرە بستێنێت‪ .‬لە دوای هەمووی ئەمانە‪،‬‬ ‫نابێ لە بیرمان بچێت ئەو شتەی بۆ چەندین‬ ‫س��ەدە لە كڵێسەی یۆنانی ‪technè‬‬ ‫‪ technôn‬و ل��ە كڵێسەی ڕۆم��ەن‬

‫التینی ‪ ars atrium‬پێدەگووترا‪ ،‬ڕێك‬ ‫ڕێنوێنی وی��ژدان بوو‪ ،‬هونەری حكومەت‬ ‫كردن بەسەر مرۆڤەكان‪ .‬بەدڵنیاییەوە‪،‬‬ ‫ئەم هونەری حكومەتكردنە هەتا ماوەیەكی‬ ‫درێژخایەن پەیوەندی بە كردارگەلێكی هەتا‬ ‫ڕادەی��ەك سنووردارەوە هەبوو‪ ،‬تەنانەت‬ ‫لە كۆمەڵگای سەدەكانی ناوەڕاستدا‬ ‫پەیوەندی بە ژیانی ناو پەرستگاكانەوە‬ ‫ب��وو‪ ،‬ه��ەروەه��ا ب��ەت��ای��ب��ەت گ��رێ��دراوی‬ ‫ڕاهێنانی هەتا ڕادەیەك بەستراوەی دەستە‬ ‫ڕۆحانییەكانەوە بوو‪ .‬بەاڵم بە باوەڕی من‬ ‫دەكرێت بگووترێت لە سەدەی پانزەیەم‬ ‫بەدواوە و بەر لە بزاڤی چاكسازی ئایینی‬ ‫‪ ،‬تەقینەوەیەكی ڕاستەقینە لە هونەری‬ ‫حكومەتكردن بەسەر مرۆڤەكاندا ڕوویداوە‪.‬‬ ‫ئەم تەقینەوەیە بە دوو مانا بووە‪ :‬یەكەم‬ ‫لە ڕێگەی جێگۆڕكێی پەیوەندی لەگەڵ‬ ‫ناوەندی ئایینیی هونەری حكومەتكردن‪،‬‬ ‫یان ئەگەر دەتانەوێت دەتوانین بڵێین‬ ‫ئایین‌جیاكردنەوە (سێكۆالركردن) ‪ ،‬و‬ ‫پەرەپێدانی هەوێنی هونەری حكومەتكردن‬ ‫بەسەر مرۆڤەكان لە ناو كۆمەڵگایەكی‬ ‫مەدەنی و [هەڵبژاردنی] چەند مێتۆدێك‬ ‫بۆ ئەنجامدانی ئ��ەم ه��ون��ەرە‪ .‬و دووەم‬ ‫تەشەنەكردنی ئەم هونەری حكومەتكردنە‬ ‫بۆ ڕووبەری جۆراوجۆر‪ :‬چۆن حكومەتكردن‬ ‫ب��ەس��ەر م��ن��دااڵن‪ ،‬چ��ۆن حكومەتكردن‬ ‫بەسەر ه��ەژاران و سواڵكەرەكان‪ ،‬چۆن‬ ‫حكومەتكردن بەسەر یەك بنەماڵە‪ ،‬یەك‬ ‫ماڵ‪ ،‬چۆن حكومەتكردن بەسەر سوپاكان‪،‬‬ ‫چ��ۆن ح��ك��وم��ەت��ك��ردن ب��ەس��ەر دەستە‬ ‫جیاوازەكان‪ ،‬شارەكان‪ ،‬دەوڵەتەكان‪ ،‬چۆن‬ ‫حكومەتكردن بەسەر جەستە و مێشكی‬ ‫خۆت‪ .‬بە باوەڕی من چۆن حكومەتكردن‬ ‫یەكێك لە پرسیارە بنەڕەتییەكانی ئەو‬ ‫شتە ب��وو كە ل��ەس��ەدەی پانزەیەم یان‬ ‫شانزەیەم ڕووی دا‪ .‬پرسیارێكی بنەڕەتی‬ ‫ك��ە ل��ە ڕێ��گ��ەی تەشەنەكردنی ت��ەواوی‬ ‫هونەرەكانی حكومەتكردن ـ هونەری‬ ‫پ��ەروەردە و فێركاری‪ ،‬هونەری سیاسی‪،‬‬ ‫هونەری ئابووری ـ و تەشەنەكردنی تەواوی‬ ‫دامەزراوەكانی حكومەت وەاڵم درای��ەوە؛‬ ‫حكومەت بەو مانا بەرینەی كە ئەم زاراوە‬ ‫لەو سەردەمەدا بوویەتی‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم وا بۆی دەچ��م كە ناكرێت لەم‬ ‫حكومەتمەندسازییە ‪ ،‬كە بە باوەڕی من‬ ‫هەتا ڕادەی��ەك تایبەتمەندی بەرچاوی‬ ‫ك��ۆم��ەڵ��گ��اك��ان��ی ئ��ەوروپ��ای ڕۆژئ��اوای‬

‫س��ەدەی شانزەیەمە‪ ،‬پرسیاری «چۆن‬ ‫ح��ك��وم��ەت‌ن��ەك��ران؟» ب��ەڕوون��ی جیا‬ ‫بكەیتەوە‪ .‬مەبەستم ئەمە نییە كە لە‬ ‫جۆرێك بەرەوڕووبوونەوەدا‪ ،‬ئەم دەربڕینە‬ ‫دژبەیەكەی «ئێمە نامانەوێت حكومەتمان‬ ‫بەسەردا بكرێت‪ ،‬ئێمە بە هیچ شێوەیەك‬ ‫نامانەوێت حكومەتمان بەسەردا بكرێت»‪،‬‬ ‫دژای��ەت��ی ل��ەگ��ەڵ حكومەتمەندسازیدا‬ ‫هەیە‪ .‬بەڵكوو مەبەستم ئەمەیە كە لەم‬ ‫سەرقاڵییە لە ڕادە ب��ەدەرەدا سەبارەت‬ ‫بە شێوازی حكومەتكردن و توێژینەوە‬ ‫لەمەڕ شێوازی حكومەتكردن‪ ،‬پرسیارێكی‬ ‫هەمیشەییمان بۆ دەردەخات‪« :‬چۆن بەم‬ ‫شێوەیە‪ ،‬لە ڕێگەی ئەمەوە‪ ،‬بەناوی ئەم‬ ‫ڕێسایانەوە‪ ،‬بە مەبەستی ئەم ئامانجانە‬ ‫و ب��ەم مێتۆدانە بەسەرماندا حكومەت‬ ‫نەكرێت‪ ،‬نە بەم شێوەیە‪ ،‬نە بۆ ئەمە‪ ،‬نە‬ ‫لە ڕێگەی ئەوانەوە»؛ و ئەگەر بەم بزاڤی‬ ‫حكومەتمەندسازییەی هەم كۆمەڵگا و هەم‬ ‫تاكەكان‪ ،‬ڕەهەندی مێژوویی و پانتاییەك‬ ‫بە بڕوای من كە هی خۆیەتی‪ ،‬بدەین‪ ،‬وا‬ ‫دێتە بەر چاو كە دەتوانین لە نزیكەی ئەو‬ ‫بابەتەدا جێگایەك بكەینەوە بۆ ئەو شتەی‬ ‫كە هەڵوێستی ڕەخنەگرانەی پێدەڵێین‪.‬‬ ‫لە بەرانبەر و وەكو الیەنی بەرانبەر‪ ،‬یان‬ ‫بە واتایەكی وردتر‪ ،‬وەكو هەم شەریك و‬ ‫هەم دژكاریی هونەرەكانی حكومەتكردن‪،‬‬ ‫وەكو بەرهەڵستی كردنی ئەم هونەرانە‪،‬‬ ‫پەسەند نەكردنیان‪ ،‬سنووردار كردنیان‪،‬‬ ‫دۆزی��ن��ەوەی پێوەرێكی گونجاو بۆیان‪،‬‬ ‫گۆڕاندنیان‪ ،‬گ��ەڕان بە شوێن ڕێگەی‬ ‫دەربازبوون لەم هونەری حكومەتكردنانە‪،‬‬ ‫یان هەر چۆنێك بێت‪ ،‬جێبەجێ كردنیان‬ ‫لە ژێ��ر ن��اوی گومانكردنێكی بنەڕەتی‬ ‫لێیان‪ ،‬بەاڵم هەروەها و هەر لەسەر ئەم‬ ‫بنەمایە‪ ،‬تەنانەت وەكو هێڵی گەشەكردنی‬ ‫هونەرەكانی حكومەتكردن‪ ،‬شتێك هەیە‬ ‫كە لەو سەردەمەدا لە ئەوروپا لەدایكبوو‪،‬‬ ‫ج��ۆرێ��ك ف��ۆرم��ی ك��ول��ت��ووری��ی گشتی‪،‬‬ ‫هەڵوێستەیەكی هەم ئاكاریی هەم سیاسی‪،‬‬ ‫شێوازی بیركردنەوە و هتد‪ ،‬و ئەو شتەی كە‬ ‫دەتوانم بەئاسانی هونەری حكومەت‌نەكران‬ ‫یان هونەری حكومەت‌نەكران بەم شێوەیە‬ ‫و ب��ەم ن��رخ��ە ب��اس��ی لێبكەم‪ .‬ك��ەوات��ە‬ ‫ئ��ەم تایبەتمەندیدانانە گشتییە وەكو‬ ‫پێناسەیەكی تەواو سەرەتایی لە ڕەخنە‬ ‫پێشنیار دەك��ەم‪ :‬هونەری ئێجگار زۆر‬ ‫حكومەت‌نەكران‪.‬‬

‫‪7‬‬

‫ذمارة (‪ )148‬دوشةممة ‪2013/4/15‬‬

‫كؤنت َيكست‬

‫ئاسۆی فه‌لسه‌ف ‌ه له‌ کوردستان‬ ‫وه‌اڵمێک بۆ به‌ختیار عه‌لی‬

‫نه‌وزاد جه‌مال‬

‫مامۆستا له‌به‌شی فه‌لسه‌فه‌‪ -‬زانکۆی سه‌الحه‌دین‬

‫(‪)2-1‬‬ ‫تێبینی‪ :‬ئه‌م وتاره‌ له‌وه‌اڵمی به‌ختیار‬ ‫عه‌لی دا نوسراو‌ه نێردراوه‌ بۆ باس‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌و براده‌ران ‌ه رازی نه‌بوون به‌باڵوکردنه‌وه‌ی‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی پێیانوابوو‌ه کاک به‌ختیار‬ ‫لێیان زویرده‌بێ و ئیتر بۆیان نانوسێ‪.‬‬ ‫پێشه‌کی‬ ‫ب�ه‌زن��ج��ی��ر‌ه وت��ارێ��ک ل �ه‌ژم��اره‌ک��ان��ی‬ ‫(‪ 131‬ت��ا‪‌)134‬ی هه‌فته‌نامه‌ی «باس»دا‬ ‫‪»‎‬به‌ختیار عه‌لی» به‌ناونیشانی «کوردو‬ ‫فه‌لسه‌فه‌« باس له نه‌بونێتی فه‌لسه‌فه‬ ‫‌ده‌ک��ات له‌نێو ک��وردا‪ .‬ئ�ه‌گ�ه‌رچ��ی ئه‌و‬ ‫وت��ار‌ه درێ��ژان��ه ب��ان��گ �ه‌ش �ه‌ی(‪)claim‬‬ ‫تێداکراوه‌‪ ،‬قسه‌وباسی جیاواز هه‌ڵده‌گرێ‪.‬‬ ‫به‌اڵم به‌گوێره‌ی ده‌رفه‌ت و شوێن وه‌اڵم‬ ‫ده‌ده‌م��ه‌وه‌‪ .‬س�ه‌ره‌ت��ا ده‌ڵ��ێ��م‪ ،‬له‌ماوه‌ی‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌م بۆ کوردستان و ده‌ستبه‌کاربوونم‬ ‫هه‌م به‌نوسین‌و هه‌م به‌وتنه‌وه‌ی فه‌لسه‌فه‌‪،‬‬ ‫ئامانجێک که‌ له‌گه‌ڵ هاوکاره‌کانماندا‬ ‫چاومانتێبڕیووه‪ :‬دۆزی��ن �ه‌و‌ه رایه‌ڵێکی‬ ‫کولتوری له‌نێوان بیرکردنه‌وه‌ی مرۆڤی‬ ‫ک��وردو فه‌لسه‌فه‌دا‌‪ .‬دووس��ا ‌ڵ له‌مه‌وبه‌ر‬ ‫له‌ سمیناری زانکۆدا قسه‌م ل ‌ه «کوردو‬ ‫فه‌لسه‌فه‌«کرد ل��ه نێو په‌یوه‌ندیه‌کی‬ ‫مێژوییدا‌‪ .‬ئێستاش خه‌ریکی توێژینه‌وه‌یه‌کم‬ ‫له‌وباره‌و‌ه که ‌وه‌اڵمی کۆمه‌ڵێک پرسیاره‌‪:‬‬ ‫ئاخۆ ک��ورد ئاشنایه‌تی هه‌بوو‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫فه‌لسه‌فه‌دا؟ ئه‌و جومگه‌و په‌یوه‌ندیی ‌ه‬ ‫چۆنبووه‌و به‌چی گه‌یشتووه‌و بۆنه‌بۆت ‌ه‬ ‫نه‌ریتێکی فه‌لسه‌فیی‪.‬‬ ‫• چیرۆکی ئاشنایه‌تی‬ ‫پ��ێ��م��وای� ‌ه‌ک��ورد ل��ه‌م��ێ��ژووی خ��ۆی��دا‬ ‫به‌شێوه‌ی جیاواز ئاشانبوو‌ه به‌فه‌لسه‌فه‌و‬ ‫فه‌یله‌سوف‪ .‬له‌بواری سیاسه‌تدا هه‌ندێ‬ ‫چه‌مکی فه‌لسه‌فی له‌ئه‌ده‌بیاتی شۆڕشگێڕی‬ ‫چ �ه‌پ �ه‌و‌ه پ�ه‌ری��وه‌ت� ‌ه نێوبیرکردنه‌وه‌ی‬ ‫ئێمه‌وه‌‪ ،‬له‌خوێندنی حوجره‌کاندا هه‌ندێ‬ ‫چه‌مک و زاراوه‌ی لۆجیکی ئه‌رستۆ و که‌الم‬ ‫و پرسی فه‌لسه‌فه‌ی ب��اوه‌ڕ (ئه‌شعه‌ری)‬ ‫ل �ه‌پ �ه‌راوێ��زدا ک��اراب��وون‪ .‬له‌ته‌سه‌وف و‬ ‫عیرفانی فه‌لسه‌فییداو له‌سه‌ر ئاستی‬ ‫میللی و ئه‌ده‌بیاتیشدا که‌متازۆر ناوبانگی‬ ‫فه‌لسه‌فه‌ هه‌بووه‌‪ .‬ئێستاش خۆشبه‌ختان ‌ه‬ ‫له»‌زانکۆی سه‌الحه‌دین و راپه‌رین»‪ ،‬به‌شی‬ ‫فه‌لسه‌فه‌هه‌ن‪ ،‬به‌هه‌موو که‌مووکورتیه‌که‌و‌ه‬ ‫گ��وڕوت��ی��ن��ێ��ک��ی ف�ه‌ل��س�ه‌ف��ی ل �ه‌رێ��دای �ه‌‪.‬‬ ‫‌جگه‌له‌وه‌ی کورد جۆره‌ «فه‌لسه‌فه‌یه‌کی‬ ‫ژیانیی» هه‌بووه که‌ره‌نگدانه‌وه‌ هه‌لومه‌رج‬ ‫و ب��ی��روب��اوه‌رو سروشتی ژی��ان خۆیه‌تی‬ ‫له‌فۆرمی په‌ندوئامۆژگاری‪ ،‬شیعرو قسه‌ی‬ ‫نه‌سته‌قدا به‌رجه‌سته‌ی کردووه‌‪ .‬لێره‌دا ئه‌و‬ ‫جۆر‌ه فه‌لسه‌فاندن و فه‌لسه‌فه‌یه‌(چه‌ند‌ه‬ ‫ساکاریش بووبێ) ده‌الله‌تی له‌خودێکی‬ ‫بیرکه‌ره‌و‌ه ده‌کات له‌ئاستیکی خۆماڵیدایه‌‪.‬‬ ‫له‌مه‌شدا ک��ورد هاوشانه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی‬ ‫به‌فه‌لسه‌فه‌ی چینی‪ ،‬ژاپۆنی و هیندی‬ ‫دا‪ .‬به‌اڵم رێکنه‌خستن و زیندووکردنه‌وه‌ی‬ ‫ئ �ه‌و ک �ه‌ل �ه‌پ��وره‌‪ ،‬ه��ه‌ژاری ل �ه‌و ب��واره‌دا‬ ‫درووستکردووه‌‪.‬‬ ‫• گوتارێ له‌پشت پرسیارێکی‬ ‫ریتۆریکییه‌‌وه‌‌‬ ‫کۆی قسه‌کانی کاک به‌ختیار‪ ،‬جه‌ختد‬ ‫له‌وه‌ی کورد فه‌لسه‌فه‌ی نه‌بووه‌‪ ،‬هه‌ربۆی ‌ه‬ ‫فه‌یله‌سوفیشی نییه‌‪ .‬چونکی بوونی‬ ‫فه‌یله‌سوف‪ ،‬به‌نده‌ به‌بیرو ستیستمێکی‬ ‫فه‌لسه‌فیه‌و‌ه ک �ه‌ نه‌ریتێکی ب��ه‌دوای‬ ‫خۆیداهێنابێ‪ .‬ب�ه‌اڵم ئ ‌هو‌ ده‌ستنیشانی‬ ‫ت��ه‌واوی ماناو ره‌هه‌نده‌کانی فه‌لسه‌فه‌و‬ ‫فه‌یله‌سوف ناکات‪ ،‬جگه‌له‌ هه‌ندێ سه‌رنجی‬ ‫ساد‌ه که‌ فه‌لسه‌ف ‌ه چییه‌ و فه‌یله‌سوف‬ ‫کێیه‌! بۆی ‌ه ده‌بێ بپرسین فه‌لسه‌فه‌ به‌چ‬ ‫مانایه‌ک؟‬ ‫ک �ه‌س ن�ه‌ی��وت��وو‌ه ئ �ه‌و به‌کارهێنان ‌ه‬ ‫میللییه‌‌ی وشه‌ی فه‌لسه‌فه‌‪ ،‬فه‌لسه‌فه‌یه‌‌‪،‬‬ ‫جگه‌له‌وانه‌ی پسپۆڕو شاره‌زانیین‪ .‬له‌میدیاو‬ ‫الی جه‌ماوه‌ری ئاسایی‪ ،‬وشه‌ی فه‌لسه‌ف ‌ه‬ ‫هه‌م قێزه‌وه‌نکراوه‌ له‌ڕێی گاڵته‌جاری یا‬ ‫کردنی به‌پاشگری هه‌موو هه‌ڵسوکه‌و‌ت‬ ‫و جوڵه‌یه‌ک له‌ژیاندا‪ ،‬وه‌ک «فه‌لسه‌فه‌ی‬ ‫رۆیشتن» و «قسه‌کردن» هتد‪ .‬ئه‌مان ‌ه‬

‫جێگه‌ی قسه‌نین‪ .‬وش �ه‌ی «فه‌لسه‌فه»‬ ‫له‌و به‌کارهێنانه‌دا‪ ،‬وات ‌ه ئاکارو په‌یامێ‬ ‫ک وه‌ک بیرکردنه‌وه‌ی‬ ‫له‌ کرده‌وه‌یه‌کدا نه‌ ‌‬ ‫‌وه ده‌زانین فه‌لسه‌ف ‌ه‬ ‫سیستماتیکی‪ .‬له‌به‌رئه ‌‌‬ ‫وه‌ک پاشگر بۆ کرده‌وه‌یه‌ک ل�ه‌ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫خۆی‪ ،‬ئه‌و مانای ‌ه نیی ‌ه وه‌ک «فه‌لسه‌فه»‌‪.‬‬ ‫زانراوه‌ له‌کوردستان پارادیمی فه‌لسه‌فیی‬ ‫نه‌بووه‪ ،‬تاکه‌سێ خۆی له‌پارادیمی پێشووتر‬ ‫جیاکاته‌وه‌و شتیکی ن��وی بخاته‌سه‌رو‬ ‫ببێ به‌فه‌یله‌سوف‪ .‬دابڕانی ‌پارادیمه‌کان‬ ‫له‌یه‌کتر‪ ،‬داهێنان و پرۆژه‌یه‌که‌ فه‌یله‌سوف‬ ‫ده‌هێنێنن‌‪ .‬گه‌شه‌ی فه‌لسه‌فی‪ ،‬ئه‌نجامی‬ ‫پرۆسه‌ی یه‌کترتێپه‌ڕاندن و دۆزینه‌وه‌ی‬ ‫پانتای نه‌وتراو له‌و نه‌ریت ‌ه پێشیینه‌‌ییدا‬ ‫له‌ڕێی ره‌خنه‌و زیاترخستنه‌سه‌ر ئه‌وه‌ی‬ ‫هه‌بووه‌‌‪ .‬بۆی ‌ه فه‌لسه‌فه‌ له‌تێگه‌یشتنی‬ ‫به‌ختیاردا بێ سه‌رچاوه‌یه‌‌و به‌شێک نیی ‌ه‬ ‫له‌هزری کورد‪.‬‬ ‫ب �ه‌اڵم‪ ،‬فه‌لسه‌ف ‌ه وات� ‌ه دروستکردنی‬ ‫پ��ێ��وه‌ن��دی ن �ه‌ب��وو‌ه ل �ه‌ گ��ه‌ڵ نه‌بینراوو‬ ‫نه‌وتراودا‪ .‬فه‌لسه‌فه‌ به‌جۆرێک ‌گه‌یاندنی‬ ‫ته‌ونی په‌یوه‌ندی ‌نێوان بابه‌ت و پرس‬ ‫و بیروهزرو زمانی ده‌ربڕینه‌‪ .‬دۆزینه‌وه‌ی‬ ‫رایه‌ڵی که‌شفنه‌کراوه‌ له‌زمان و بیرکردنه‌و‌ه‬ ‫ل ‌ه جیهاندا به‌راڤه‌کردن و لێکدانه‌وه‌‪ .‬ئێم ‌ه‬ ‫ده‌توانین به‌پشتبه‌ستن ب �ه‌و پاشخان ‌ه‬ ‫ی که‌هه‌یه‌ ل ‌ه فه‌زای رۆشبیرنی‬ ‫فه‌لسه‌فیه‌ ‌‬ ‫کوردیدا‪ ،‬کێشه‌وگرفته‌کانی مرۆڤی کورد‬ ‫بفه‌لسه‌فێنین‪ ،‬ئه‌مه‌ش خاڵێکی هاوبه‌شی‬ ‫‌نێوان گه‌النه‌‪ .‬ره‌نگه‌ فه‌لسه‌فاندنی ئه‌و‬ ‫پرسه‌سه‌ختانه‌‪ ،‬رێ��ب��ازی فه‌لسه‌فیی ‌و‬ ‫فه‌یله‌سوفی بڕه‌خسێنێ‪‌‌ .‬مه‌رج نییه‌ ئێم ‌ه‬ ‫قوتابخانه‌یه‌کی فه‌لسه‌فیی ئه‌رستۆیی‪،‬‬ ‫کانتی و هیگڵیمان هه‌بێ‪ ،‬به‌اڵم ده‌توانین‬ ‫له‌سۆنگه‌ی چه‌مک و که‌ره‌سه‌ هرزیه‌کانی‬ ‫ئه‌و قوتابخانانه‌و‌ه له‌پرسه‌کانی خۆمان‬ ‫بدوێن‪ .‬که‌وات ‌ه نه‌بوون‪ ،‬ناکرێ نکولیکردنبێ‬ ‫له‌ هاتنه‌بوون‪.‬‬ ‫فه‌لسه‌فه‌ ئه‌وه‌ند‌ه دابڕاونیی ‌ه له‌خودی‬ ‫‌مرۆڤ‪ ،‬کێشه‌و پرسیاره‌کانی مرۆڤ‪ ،‬کێشه‌و‬ ‫پرسیاری فه‌لسه‌فه‌ن و به‌پێچه‌وانه‌شه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئیدی ئه‌‌و فاکته‌ی‌ که‌ کورد ل �ه‌ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫م��ێ��ژووی ف�ه‌ل��س�ه‌ف�ه‌ی��ه راس��ت��ه‌‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ی بیرکردنه‌وه‌ی فه‌لسه‌فیی نییه‌‪.‬‬ ‫فه‌لسه‌فه‌ ئاستێکی به‌رزی بیرکردنه‌وه‌ی‬ ‫مرۆڤه‌‪ ،‬کوردیش توانستی(پۆتێنشینی)‬ ‫ئه‌وه‌ی هه‌یه‌ بگاته‌ ئه‌و ئاسته‌‪ ،‬ره‌تکردنه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌مه‌‪ ،‬سه‌ندنه‌وه‌ی مافی مرۆڤبوون و‬ ‫بیرکردنه‌و‌ه ل �ه‌ک��ورد‌‪ .‬قسه‌کانی ‌ کاک‬ ‫به‌ختیار ریتۆریکێکه له‌پشت داکۆکیکردن‬ ‫له‌فه‌لسه‌فه‌‌‪ ،‬توانستی مرۆڤی کوردی‬ ‫له‌ئێستاو‌ه به‌هۆی نه‌بوونی پێشینه‌ی‬ ‫‌وه به‌ره‌هایی‪ .‬ئه‌و‬ ‫‌مێژوویی ره‌تکردۆته ‌‌‬ ‫باس له‌جوگرافیاو ره‌وتی مێژووی فه‌لسه‌فه‬ ‫ده‌کات ‌ه ستانداردێ بۆ ‌چییته‌ی و کێیه‌تی‬ ‫فه‌یله‌سوف‪ .‬ئه‌مه‌ش هێڵکاریه‌کی بچڕاو‌ه‬ ‫بۆ کورد‪.‬‬ ‫ناکرێ وه‌ها ‌ته‌ماشای په‌یوه‌ندی کورد‬ ‫به‌فه‌لسه‌فه‌وه‌کرێ‪ ،‬چونک ‌ه نه‌گونجاوه‌‪.‬‬ ‫م��ێ��ژووی کۆمه‌اڵیه‌تی‪ -‬کولتوری ئێم ‌ه‬ ‫ل��ه‌ده‌ره‌وه‌ی ئه‌و ره‌وت�ه‌ی فه‌لسه‌فه‌بووه‌‌‪.‬‬ ‫بۆی ‌ه که‌باس ل ‌ه کوردو فه‌لسه‌فه ‌ده‌که‌ین‪،‬‬ ‫باس له‌مافی مرۆڤگه‌لێک ده‌که‌ین وه‌ک‬ ‫‌ئه‌وانیتر مافی به‌شداری هه‌یه‌ له‌و پێدراو‌ه‬ ‫هزریی ‌ه بااڵیه که‌هی مرۆڤایه‌تییه‌‌‪ ‌.‬فه‌لسه‌ف ‌ه‬ ‫له‌کۆنتێکسیتی ک��ورددا‪ ،‬وات��ه‌ مافی‬ ‫بیرکردنه‌وه‌ی فه‌لسه‌فیی‌(گه‌ر ده‌ریداییان ‌ه‬ ‫بدوێن)‪ .‬بیرکردنه‌وه‌ی فه‌لسه‌فیی مافێکی‬ ‫هزریه‌ بۆ مرۆڤ که‌ له‌کۆنتێکیستی کوردا‬ ‫به‌ند‌ه به‌مافێکی ئۆنتۆلۆجیه‌و‌ه که‌بوونی‬ ‫ی ل ‌ه‬ ‫کورد خۆیه‌تی‪ .‬واته‌‪ ،‬مافی‌ به‌شداری ‌‬ ‫فه‌لسه‌فه‌دا و مافی به‌شداری پێکردنی‬ ‫فه‌لسه‌ف ‌ه له‌ژیانید‌ا ب�ه‌ن��د‌ه ب �ه‌ئ��ازادی‪،‬‬ ‫سه‌ربه‌خۆیی هزری و سیاسی و کولتوریه‌وه‌‪.‬‬ ‫سه‌ندنه‌وه‌ی ئه‌و مافه‌‪ ،‬پێشلکردنی زاتی‬ ‫بیرکه‌ره‌وه‌ی مرۆڤگه‌لێکه‌‪.‬‬ ‫• سایکۆلۆجیای خۆسه‌لماندن‬ ‫به‌ره‌تکردنه‌وه‬ ‫ده‌رباره‌ی فه‌لسه‌فه‌‪ ،‬ده‌بێ له‌ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫» بیربکه‌ینه‌وه‌‪.‬‬ ‫گوتاری‌ «نییه‌‪ /‬هه‌یه ‌‬ ‫گ��وت��اری نیمانه‌‌‪ ،‬گوتارێکی ه��ه‌ژاری‬ ‫سایکۆلۆژیایه‌کی برینداره‪ ،‬که‌نه‌بوون‬ ‫ده‌ک��ات �ه‌ ف��ۆرم��ێ له‌نکولیکردن له‌زاتی‬ ‫بیرکه‌ره‌وه‌‪ .‬وه‌کچۆ‌ن گوتاری «کوردیش‬ ‫فه‌لسه‌فه‌ی» هه‌یه‌‪ ،‬دیوێکیتریه‌تی‌ ک ‌ه‬ ‫‌خۆپفدان و خۆگه‌وره‌کردنه‌ له‌سه‌ر پشتی‬ ‫فه‌لسه‌فه‌‪ .‬ه��اوک��ات ده‌ب��ێ ل��ه‌ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫ئ �ه‌و‌ ریتۆریکه‌‪ :‬ئاخۆ ک��ورد پێویستی‬

‫ب�ه‌ف�ه‌ل��س�ه‌ف�ه‌ ه��ه‌ی��ه‌‪ ،‬پ�ه‌ی��وه‌ن��دی��ی�ه‌ک� ‌ه‬ ‫بخوێنینه‌وه‌‪ .‬چونکی له‌خۆیدا پارادۆکس و‬ ‫لێکدژی‌یه‌‪‌ .‬ئێم ‌ه له‌به‌رده‌م ئیختیارێکدانین‬ ‫تابڵێین ده‌مانه‌وێ یانا‌‪ .‬فه‌لسه‌فه‌ به‌مانای‬ ‫ی مرۆڤ‌ له‌شێوه‌ی پرسیاری‬ ‫بیرکردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ره‌خنه‌ییه‌و‌ه ‌له‌جیهان پێدراوێکی ده‌ره‌کی‬ ‫نییه‌‪ ،‬به‌ڵکو به‌نده‌ خودێکی بیرکه‌ره‌‌وه‌‪.‬‬ ‫بۆیه‌ ئینتمای فه‌لسه‌فه‌ بۆ‌ جوگرافیایه‌ک‪،‬‬ ‫هێنده‌ی ‌ه ت��اب��زان��ی��ن ل��ه‌رووی گه‌شه‌ی‬ ‫‌وه له‌کوێ و کێو‌ه هاتووه‌‪ .‬ده‌نا‬ ‫مێژوویه ‌‌‬ ‫ئینتمای بۆ م��رۆڤ خۆیه‌تی‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫گه‌ردونیه‌یتی فه‌لسه‌فه‌یه‌‪ ،‬فه‌یله‌سوفه‌کان‬ ‫به‌گشتی گه‌ردونی و کۆسمپۆلیتیکی بوون‪.‬‬ ‫جگه‌له‌وه‌ی گه‌ر بکرێت ‌ه پیدراوێکی لۆکاڵی‪،‬‬ ‫ئه‌وسا وه‌کچۆن فه‌لسه‌فه‌ی ئه‌ڵمانی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫هی عه‌ره‌بیش هه‌یه‌‪ ،‬له‌وێشدا پێوه‌ره‌ک ‌ه بۆ‬ ‫ده‌ستنیشانی چییه‌تی فه‌لسه‌فه‌ گه‌ردوونی‬ ‫نییه‪ ،‬به‌ڵکو هه‌ر گه‌لێ به‌ تێگه‌یشتنی‬ ‫خۆی‪ ،‬به‌پێی کولتورو زمانی خاوه‌ندارێتی‬ ‫بۆ فه‌لسه‌فه‌یه‌‪ ‌‌.‬ناتوانین بڵێین خودی‬ ‫فه‌لسه‌فه‌ په‌یوه‌ندو به‌ند‌ه به‌ئه‌ڵمان یا‬ ‫یۆنان و فه‌ره‌نسا‌و کورده‌وه‌‪ ،‬به‌ڵکو ده‌کرێ‬ ‫بڵین تا چه‌ند کورد‪ ،‬ئه‌ڵمانێ په‌یوه‌ندیان‬ ‫به‌فه‌لسه‌فه‌و بیرو تێزه‌کانیه‌وه‌ هه‌بووه‌؟‬ ‫تاچه‌ند تێیدا کارا‌و به‌رهه‌مهێنه‌ری پرسیارو‬ ‫تێزی فه‌لسه‌فیین؟ تاچه‌ند شتیان خستۆته‬ ‫‌سه‌ر خه‌رمانی فه‌لسه‌فه‌؟‬ ‫ل��ێ��ره‌وه‌‌‪ ،‬فه‌لسه‌فه‌و ب��ی��رک��ردن�ه‌وه‌ی‬ ‫فه‌لسه‌فیی نه‌ژادو نه‌ته‌و‌ه جوگرافیا تێپه‌ڕه‌‪.‬‬ ‫ێ «فه‌لسه‌فه‌ی ئه‌ڵمانی»‪ ،‬وات ‌ه‬ ‫که‌ده‌شوتر ‌‬ ‫به‌شداری بیرمه‌ند‌و فه‌یله‌سوف ‌ه ئه‌ڵمانه‌کا‌ن‬ ‫له‌بواره‌که‌دا به‌زمان و لێکدانه‌وه‌ی خۆیان‪.‬‬ ‫خۆماڵیکردنی فه‌لسه‌فه‌‌ بۆ ئه‌ڵمانیه‌ک‬ ‫‌وه له‌فه‌رهه‌نگی که‬ ‫ئه‌وه‌ند‌ه نزیک د‌ه‌بێته ‌‌‬ ‫ی ‌خۆی بزانێ‪ .‬له‌کاتێکا شارستانێتی‪،‬‬ ‫‌به‌ه ‌‬ ‫زمان له‌ وه‌رگرتن و ئاڵووێرکردندان ‌و چه‌ندان‬ ‫بیرمه‌ند له‌ گه‌النی جیاو‌ه له‌ گه‌نجینه‌ی‬ ‫فه‌لسه‌فه‌ییدا ک��اری��ان��ک��ردووه‌‪ ‌.‬چه‌مکی‬ ‫«فه‌لسه‌فه‌ی ئه‌ڵمانی یا خۆرئاوایی» به‌و‬ ‫مانای ‌ه نییه‌ فه‌لسه‌ف ‌ه ته‌واو ده‌بێته‌ موڵکی‬ ‫‌تێ‪ .‬هه‌ر له‌م سۆنگه‌وه‌ کاک به‌ختیار‬ ‫میلله ‌‌‬ ‫ی په‌یوه‌ندی کورد‬ ‫که‌وتۆت ‌ه ره‌تکردنه‌وه‌ ‌‬ ‫به‌فه‌لسه‌فه‌و‌ه‌‪.‬‬ ‫• کێشه‌ی پرسیارکردن‬ ‫له‌پرسیاره‌کانیه‌وه‌‪ ،‬به‌ختیار که‌وتۆت ‌ه‬ ‫هه‌ڵه‌ی میتۆدیه‌وه‌‪ .‬پرسیار ئ�ه‌وه ‌نییه‌‬ ‫ک ‌ه ‌هه‌یه‌‪ ،‬نییه‌‪ ،‬یا پێویسته‌؟ ئه‌و جۆره‬ ‫‌پرسیاره‌ وه‌اڵم��ی داخ��راوی به ‌به‌ڵی و‬ ‫نه‌خێره‌‪ .‬نه‌بوونی زه‌مینه‌ی فه‌لسه‌فیی‪،‬‬ ‫رێگرو ئاسته‌نگه‌کانی نه‌بوون گرنگه‌‪ .‬ئاخۆ‬ ‫فه‌لسه‌فه‌ پێویستیه‪ ،‬پرسیارێکی ناقۆاڵیه‌‌‪.‬‬ ‫پرسیارکه‌ر کامه‌یه‌‌و پرسیارلێکراو کێیه‌؟‬ ‫بێئه‌و ده‌ستنیشانکردنه‌‪ ،‬پرسیاره‌ک ‌ه‬ ‫ناماقوڵه‌‪ .‬ناکرێ پرسیارێکی وه‌ها له‌خه‌ڵکی‬ ‫ره‌شۆکی بکر‌ێ‪ ،‬وه‌کچۆن ناشێ له‌که‌سانێ‬ ‫ک ‌ه له‌فه‌لسه‌ف ‌ه نازانن‪ ،‬یا بڕیاریانداوه‌ ک ‌ه‬ ‫هیچ نییه‌! ئیدی پرسیاره‌که‌ ده‌بێ له‌زاری‬ ‫ئه‌وانه‌ی خه‌ریکی فه‌لسه‌فه‌ن و ئاراسته‌ی‬ ‫خۆشیان بکرێ که‌ ئه‌مه‌ش پێویست نییه‌‪.‬‬ ‫وشه‌ی «پێویستی» له‌م کۆنتێکسته‌دا‬ ‫نه‌گونجاوه‌‪ ،‬چونکی له‌خه‌یاڵی گوێگرو‬ ‫وه‌رگ��ردا چاوه‌ڕوانی ناڕاست و بۆچوونی‬ ‫که له‌ژیانیدا‬ ‫ب��ه‌ره‌والی بابه‌تێ ده‌چ��ێ ‌‌‬ ‫به‌پێویستیده‌زانی‪ .‬ده‌توانین بڵێن فه‌لسه‌ف ‌ه‬ ‫وه‌ک «پێداویستیی» نییه‌‪ ،‬به‌ڵکو‬ ‫«پێویسته»‌‪ ،‬چونکی مرۆڤ بیرده‌کاته‌وه‌‪.‬‬ ‫‌فه‌لسه‌ف ‌ه خۆی له‌سه‌ر دۆخی پێداویستی‬ ‫و راگوزه‌ر دانامه‌زرێنی‪ ،‬که‌باری هزری و‬ ‫ره‌وشه‌ک ‌ه گونجابوو بیروهزر تێیدا به‌ئازادی‬ ‫کارابێ‪ ،‬بۆخۆی دێ‪ ،‬بێ ئه‌وپرسیاره‌‌‪.‬‬ ‫م��ه‌رج نیی ‌ه س��ات�ه‌وه‌خ��ت��ی فه‌لسه‌فیی‬ ‫ب �ه‌رن��ام �ه‌ب��ۆدان��راو‌ب��ێ‪ ،‬ده‌ک��رێ ره‌مه‌کی‬ ‫بێته‌ئاراوه‌‪.‬‬ ‫زۆرج��ار به‌قوتابیه‌کانما ‌ن ده‌ڵێین‪،‬‬ ‫ف�ه‌ل��س�ه‌ف�ه‌ ب��ۆچ��ی ب��اش��ه‌‪ ‌،‬ل�ه‌ش��ێ��وه‌ی‬ ‫پرسیاردایه‪ ،‬ده‌ناخۆ پرسیارنییه‌‪ .‬به‌ڵکو‬ ‫ی گرنگی فه‌لسه‌فه‌و ئه‌و ‌مانایه‌ی‬ ‫بۆئه‌وه‌ ‌‬ ‫ده‌یه‌به‌خشێ ب �ه‌ژی��ان ده‌رخ��ه‌ی��ن‪ ،‬نه‌ک‬ ‫ئه‌وه‌ی بیسه‌لمێنین بێ فه‌لسه‌فه‌‪ ،‬ده‌مرین‬ ‫یا زیندووده‌بینه‌وه‌‪ .‬جگه‌له‌وه‌ش ئه‌و شێو‌ه‬ ‫پرسیارکردن ‌ه ده‌مانخات ‌ه ده‌ره‌وه‌ی فه‌لسه‌ف ‌ه‬ ‫خۆی به‌دوومانا‪ :‬قسه‌کردن له‌وه‌ی ئاخۆ‬ ‫فه‌لسه‌ف ‌ه ه �ه‌ب��ووه‌ له‌کوردستانی ک ‌ه‬ ‫بابه‌تێکی فه‌لسه‌فیی نیی ‌ه‌و ده‌په‌ڕین ‌ه‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی ک��ای �ه‌ک��ه‪ .‬ب�ه‌دی��وێ��ک��ی��ت��ردا‪،‬‬ ‫ده‌م��ان��خ��ات �ه‌ ت �ه‌ڵ �ه‌زگ �ه‌ی �ه‌ک �ه‌وه‌‌‪‌،‬م��ادام‬ ‫فه‌لسه‌فه ره‌نگوبۆی شوێن و سه‌رده‌مێکی‬ ‫وه‌رگ��رت��ووه‌‪ ،‬ئه‌نجامگیری ئ��ه‌وه‌ی‌ ک ‌ه‬

‫به‌رهه‌می بیرکردنه‌وه‌ی مرۆڤایه‌تی نییه‌‪ ،‬یا‬ ‫ئێمه‌ش‌ ناتوانین به‌شێک بین لێی چونکی‬ ‫کوردین! که‌واته‌ له‌پرسیاری کوێ و کێ ل ‌ه‬ ‫کۆنتێکستی ئێمه‌دا(چونکی مێژووگه‌رایه‌)‪،‬‬ ‫بگوێزینه‌وه‌ بۆ پرسی بابه‌ت و سروشتی‬ ‫لێکدانه‌وه‌ و شیکردنه‌وه‌ی چۆنیه‌تی و‬ ‫چییه‌تی فه‌لسه‌فه‌‪ .‬ئه‌مه‌ش بابتگه‌لێکی‬ ‫فه‌لسه‌فییه‌ که‌ده‌کرێ به‌دیوه‌میژوویه‌که‌ی‬ ‫تاوتوێبکرێ‪.‬‬ ‫پرسیارگه‌لی «هه‌ی ‌هو‌ نیه یا پێویسته»‌‌‪،‬‬ ‫پرسیار کوژه‌‪ .‬له‌سه‌رده‌می ئێستادا ک ‌ه‬ ‫ب ‌هو‌ردی ئاگاداری به‌رهه‌م و نوسراوه‌کانی‬ ‫س �ه‌دان ساڵی زان��او خوێنده‌واری کورد‬ ‫ی له‌بواره‌که‌دا‪ ،‬ناشێ بیخه‌یته‌ به‌رده‌م‬ ‫نه‌ب ‌‬ ‫پرسیاره‌وه‌‪ ،‬نه‌زانی نابێته‌ داوه‌ر له‌هه‌بوون‬ ‫و نه‌بوون‌‌‪ .‬ئه‌وپرسیار‌ه که‌له‌رۆحی ئه‌م‬ ‫سه‌رده‌مه‌دا گیریخواردوو‌ه له‌سه‌رشاخێکی‬ ‫ه��ێ��ن��د‌ه س��ت �ه‌م��ک��اره‌ ک��ه‌ ک��ۆی م��ێ��ژوو‬ ‫کورتده‌کاته‌وه‌ له‌سه‌رده‌می ئێستاوه‌و بڕیار‬ ‫ی‬ ‫ل ‌ه هه‌زار ساڵی گه‌لێک ده‌دات! جگه‌له‌وه‌ ‌‬ ‫له‌گۆشه‌نیگای خۆرئاواییه‌که‌وه‌ بۆ چه‌مکی‬ ‫فه‌لسه‌فه‪ /‬فه‌یله‌سوف‌ سه‌یری کۆنتێکستی‬ ‫ک��ورد ده‌ک��ات‪ ،‬که‌پێوه‌رو ئاستی هزری‬ ‫فه‌لسه‌فیی‌ لێره به‌وجۆره‌‌نابینی‪ .‬ئیتر‬ ‫ئ�ه‌گ�ه‌ر ئ��ه‌وه‌ی ل�ه‌ب�ه‌رچ��اوب��ێ‪ ،‬پێوست‬ ‫به‌داوه‌ریکردن ناکا‌!‬ ‫ئاخۆ فه‌لسه‌ف ‌ه له‌نێو کوردا چ رۆڵێکی‬ ‫هه‌بووه؟ پرسیارێکی لۆکاڵییه‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫دیارده‌یه‌کی هزری گه‌ردوونی که‌بۆخۆی‬ ‫پارادۆکسێکه‌‪ .‬هاوکات خۆده‌ربازکردنیش ‌ه‬ ‫ک‬ ‫له‌لۆکاڵیه‌تی پرسیارکه‌ر‪ ،‬که‌مینه‌‌یه‌ ‌‬ ‫ده‌ی �ه‌وێ به‌شداری له‌فه‌لسه‌فه‌دا بکات‪.‬‬ ‫‌که له‌بارێکی تردا‪،‬‬ ‫‌جگه‌له‌وه‌ی پرسیاره ‌‌‬ ‫پارادۆکسێکی تری له‌خۆیدا هه‌ڵگرتووه‌‪:‬‬ ‫‌وایه بزانین کورد به‌شداریی‬ ‫به‌دیوێکدا ره ‌‌‬ ‫‌یه یا فه‌لسه‌ف ‌ه کاریگه‌ری‬ ‫فه‌لسه‌فی هه ‌‌‬ ‫ل��ه‌‌ب��ی��رک��ردن �ه‌وه‌م��ان��دا چ��ه‌ن��ده‌‪ .‬ب��ه‌اڵم‬ ‫به‌دیوێکیتردا نه‌گونجاوه‪ ،‬چونک ‌ه په‌یوه‌ندی‬ ‫کۆمه‌ڵگه‌و ‌مرۆڤگه‌لێکی وه‌ک کو‌رده‌وه‌یه‌‪.‬‬ ‫هاوکات ک��وردو فه‌لسه‌ف ‌ه باسێک نیی ‌ه‬ ‫ی مێژووشه‌وه‌‪‌.‬به‌ڵکو پرسیارێکه‌‌ بۆ‬ ‫له‌باره‌ ‌‬ ‫ئێستاو داهاتوو ک ‌ه له‌کردنیدا به‌رده‌وامی‬ ‫بیرکردنه‌وه‌هه‌بێ‪ ،‬نه‌ک بخرێت ‌ه مێژووه‌وه‌‪.‬‬ ‫«فه‌یله‌سوف‪ ،‬به‌بێ نه‌ریتی فه‌لسه‌فیی‬ ‫نا‌بێ» به‌ختیار ده‌ڵ��ێ‪ .‬ئ��ه‌‌ی فه‌لسه‌ف ‌ه‬ ‫چۆن بێ فه‌یله‌سوف دێته‌ئاراوه‌؟ ئه‌مجۆر‌ه‬ ‫پرسیاره‌ی بازنه‌یی ‌ه وه‌ک «هێلکه‌ یا‬ ‫مریشکی» لێدێ‪ ‌.‬ده‌ب��ێ جیاوازیکه‌ین‬ ‫له‌نێوان فه‌یله‌سوف ک ‌ه مه‌رجه ‌زاتییه‌کانی‬ ‫پێگه‌یشتنی‪‌ ،‬له‌گه‌ڵ هه‌بوونی ره‌وشێکی‬ ‫فه‌لسه‌فیی له‌کۆمه‌ڵگه‌یه‌کدا‪ .‬ئه‌وه‌نده‌ی‬ ‫مه‌رجه‌کان به‌نده‌ به‌خۆیه‌وه‪ ،‬ئه‌وه‌نده‌شی‬ ‫به‌نده ب �ه‌ده‌وروب �ه‌ره‌وه‌‪ .‬هه‌میشه‌ ئه‌وه‌ی‬ ‫ئاستی فه‌لسه‌فی و دیدوجیهانبینیه‌کی هه‌ی ‌ه‬ ‫پێش کولتور‌ی سه‌رده‌مه‌که‌ی ده‌ک�ه‌وێ‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌رچی رێبازو پارادایمی فه‌لسه‌فیی ل ‌ه‬ ‫کۆمه‌ڵگه‌ هه‌لومه‌رجی بابه‌تیی نه‌بووبێ‪.‬‬ ‫ئه‌م حاڵه‌ته‌ له‌رۆشبیری ک��وردا هه‌بوو‌ه‬ ‫له‌نێو ه �ه‌ژاری کۆمه‌اڵیه‌تدا‪ ،‬چاره‌نوسی‬ ‫خوێنده‌واره‌ به‌تواناکان دیارنه‌ماو‌ه‌‪.‬‬ ‫ک��اک به‌ختیار به‌هیچ شێوه‌یه‌کی‬ ‫سیستماتیک باس له‌ هۆکارو ئاسته‌نگه‌کانی‬ ‫خۆشنه‌بوونی زه‌مینه‌ی فه‌لسه‌فه‌ ناکات و‬ ‫ده‌شڵێ «ئێمه له‌حه‌وزێکی کولتوریدا‬ ‫ده‌ژی��ن‪ ،‬به‌رهه‌مهێنانی فه‌لسه‌فه‌ی تێدا‬ ‫نائاماده‌یه‌«‪ .‬ئه‌م بریاره‌ پره‌له‌ره‌هایه‌تی‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ره‌وشه‌ک ‌ه‌گۆڕڕا؟ هه‌لومه‌ر ‌ج ناله‌بار‌ه‬ ‫بۆ سه‌رهه‌ڵدانی فه‌لسه‌فه‌‪ ،‬به‌اڵم ده‌کرێ‬ ‫له‌ ئاستی بیرکردنه‌وه‌ی فه‌لسه‌فیی قوڵدا‬ ‫کێشه‌وگرفته‌کان لێکبدرێته‌وه‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫بڵێین نا‪ ،‬ئه‌وا ده‌بێ بشڵێین مادام ره‌وشی‬ ‫رۆشبیری و زانستی و نوسین له‌کوردستان‬ ‫‌! و‌ه‬ ‫ه��ه‌ژاره‌‪ ،‬ئیتر نووسه‌ری باش نییه‌‌‬ ‫سه‌باره‌ت به‌ ئه‌وانه‌ی له‌بواری فه‌لسه‌فه‌دا‬ ‫ێ ده‌کرێ‬ ‫کارده‌که‌ن و ده‌نووسن به‌مجۆره‌ب ‌‬ ‫پۆلێنکاری‪:‬‬ ‫• فه‌یله‌سوف‪ ،‬پسپۆری ئه‌کادیمی‪ ،‬یا‬ ‫له‌ده‌ره‌وی ئه‌کادیمیا که‌خاوه‌نی تێزێ بێ‪.‬‬ ‫• فه‌لسه‌فه‌زان پسپۆڕی ئه‌کادیمی‬ ‫که‌ له‌زانکۆ و ناوه‌نده‌کانی فه‌لسه‌ف ‌ه‬ ‫خوێندو‌یه‌تی و کارده‌کات‪.‬‬ ‫• فه‌لسه‌فه‌خواز‪ ،‬هه‌واداری فه‌لسه‌فه‌‪،‬‬ ‫خوێندنه‌وه‪ ،‬کۆرس‪‌.‬‬ ‫هه‌ڵبه‌ت کاتیگۆری سێهه‌م له‌کوردستان‬ ‫دا «م��ۆده‌ب��اوی» زاڵ��ه‌ب��ه‌س��ه‌ری��دا و‬ ‫خوێندنه‌وه‌یه‌کی ئ�ه‌م��ات��ۆری هه‌ی ‌ه بۆ‬ ‫فه‌لسه‌فه‌‪ .‬کاتیگۆری دووه‌میش له‌رێگه‌دایه‌و‬ ‫ئه‌گه‌ری سێهه‌میش کراوه‌یه‌‪.‬‬

‫كه‌ليمه‌يه‌كى هه‌ژار‬ ‫نوسينى‪ :‬نادر فتوره‌چى‬ ‫و‪ :‬وه‌ليد عومه‌ر‬ ‫تيرۆر وشه‌يه‌كى الڵ و لێڵه‌‪ .‬جۆرێك ڕووپۆشه‌‪ .‬كه‌ليمه‌يه‌كى هه‌ژار و‬ ‫ك مه‌سره‌ف ده‌كرێت‪ .‬ڕه‌نگ ‌ه بتوانين‬ ‫داماو و بێ ناوه‌ڕۆكه‌ ك ‌ه هه‌موو ڕۆژێ ‌‬ ‫بيچوێنين به‌ يه‌كێك له‌ چاڵه‌ ڕه‌شه‌كانى ناو زمان‪ .‬گه‌ر به‌راوردى بكه‌ين‪،‬‬ ‫ئه‌وا به‌ به‌راورد به‌ وشه‌ى (كاره‌سات) دۆخێكى نه‌رمترى هه‌يه‌‪ .‬وشه‌گه‌لى‬ ‫وه‌ك (كاره‌سات) و (تيرۆر) ده‌الله‌ت ل ‌ه چ ديارده‌يه‌كى بابه‌تى و به‌رجه‌ست ‌ه‬ ‫(ئۆبژێكتيڤ و كۆنكرێت) ده‌كه‌ن؟ ده‌الله‌ت له‌ هه‌موو ديارده‌كان ده‌كه‌ن و‬ ‫ل ‌ه هيچيشيان ناكه‌ن‪ .‬هه‌ر موسيبه‌تێكى سرووشتى ك ‌ه ده‌بێته‌ هۆى مردنى‬ ‫به‌كۆمه‌ڵى مرۆڤه‌كان‪ ،‬به‌م دوو وشه‌ي ‌ه ڕووپۆش ده‌كرێت‪ .‬بومه‌له‌رزه‌كه‌ى‬ ‫وه‌رزقان له‌ ئازه‌ربايجان ده‌بێت ‌ه (كاره‌سات) و كوشتنى بۆ نمون ‌ه ‪ 100‬كه‌س‬ ‫له‌ ته‌قينه‌وه‌ى پاسێكدا ده‌بێت ‌ه (تيرۆر)‪ .‬ئه‌م وشان ‌ه هێند‌ه به‌كارهێنراون‬ ‫كه ته‌نانه‌ت ئێمه‌يان بێباك كردوو‌ه سه‌باره‌ت به‌و ناوه‌ڕۆكه‌ى ك ‌ه هه‌وڵ‬ ‫ده‌ده‌ن ڕووپۆشى بكه‌ن‪ ،‬يان ڕووماڵى بكه‌ن‪ .‬بۆ نمونه‌‪ ،‬به‌ دوورى ده‌زانم‬ ‫ك ‌ه ئيتر كه‌سێك هه‌بێت و ده‌رهه‌ق ب ‌ه مردنى ده‌سته‌جه‌معيى مرۆڤه‌كان ل ‌ه‬ ‫ئه‌فغانستان و عێراق بۆ نمونه‌‪ ،‬له‌ ئه‌نجامى «كرده‌وه‌يه‌كى تيرۆريستى»دا‬ ‫‪ ،‬يان كوژرانى هه‌زاران ئه‌فريقى و ئه‌مريكايى التينى ل ‌ه ئه‌نجامى الفاو‬ ‫و تۆفان و بومه‌له‌رز‌ه و‪...‬دا هه‌ستيارى و كاردانه‌وه‌يه‌كى هه‌بێت‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ب ‌ه هه‌موويان ده‌وترێت (كاره‌سات)‪ .‬به‌ وته‌ى زيمێڵ‪ ،‬ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ى‬ ‫ڕۆژانه‌ و بێ شومارى ئێم ‌ه له‌گه‌ڵ ئه‌و ڕووداوانه‌ى ك ‌ه ناويان (تيرۆر) و‬ ‫(كاره‌سات)ـه‌‪ ،‬دووچارى «بێ ئيشتيايي» و «بێ باكى» كردووين‬ ‫ده‌رهه‌ق به‌ خۆيان‪ .‬زيمێڵ پێى وايه‌ گۆڕانى «هه‌موو شتێك» بۆ ڕه‌مز و‬ ‫سيمبوڵ ل ‌ه ميترۆپۆڵه‌كاندا‪ ،‬ئه‌و سوبێكته‌ى كه‌ ده‌كه‌وێت ‌ه به‌رامبه‌ر ئه‌م‬ ‫سيمبواڵنه‌وه‌‪ ،‬ورد‌ه ورد‌ه ده‌رهه‌ق ب ‌ه هه‌ر ديارده‌ و سيمبوڵێك تووشى‬ ‫بێزهاتنه‌و‌ه و بێزارى و بێ مه‌يلى ده‌كات‪ .‬ئێستا تيرۆر‪ ،‬بنه‌ڕه‌تيترين‬ ‫و ڕه‌ونه‌قدارترين سيمبوڵى ژين‪-‬جيهانى ئێمه‌يه‌‪ .‬وه‌ك بڵێى ته‌نانه‌ت‬ ‫وێنه‌كانى كاره‌سات و تيرۆريش په‌يڕه‌وى ل ‌ه لۆژيكێكى يه‌كسان ده‌كه‌ن‪:‬‬ ‫چه‌ند ئيسعافێك هاتوهاواريانه‌ و هۆرێن لێده‌ده‌ن‪ ،‬ژماره‌يه‌كيش خوێناوين‬ ‫و ڕاك ‌ه ڕاكيانه‌ به‌مال و به‌والدا‪ ،‬چه‌ند كۆمه‌ككارێك ب ‌ه نه‌قال ‌ه و له‌فاف و‬ ‫ده‌رزييه‌وه‌‪ ،‬چه‌ند ئۆتۆمبێلێكى قوپاو دواى ته‌قينه‌وه‌كه‌‪ ،‬چه‌ند په‌تێكى‬ ‫زه‌ردى نوسراو و تاريك «هاتن ‌ه ژووره‌و‌ه قه‌ده‌غه‌يه‌«‪ ،‬خوێنى ڕژاو‬ ‫به‌سه‌ر شه‌قامه‌كه‌وه‌‪ ،‬ڕووخسارى حه‌په‌ساوى كاربه‌ده‌ستانى پۆليس‪،‬‬ ‫ژماره‌يه‌ك خه‌ريكى قيژ و قاژن و هه‌ندێك په‌يامنێريش ل ‌ه چوارچێوه‌يه‌كى‬ ‫وێنه‌ييدا كه‌ ل ‌ه ژێريدا نوسراو‌ه «كرده‌وه‌ى تيرۆريستى» و ‪ ...‬هه‌ندێك‬ ‫به‌شى نه‌گۆڕيش هه‌ن ك ‌ه يان «تيرۆر» ده‌نوێننه‌وه‌ يان «كاره‌سات»‪،‬‬ ‫هه‌ندێك جاريش تێكهه‌ڵكێشێك ل ‌ه هه‌ردووكيان درووست ده‌كه‌ن‪ :‬تيرۆرى‬ ‫كاره‌ساتبارى‪ ،...‬كاره‌ساتى تيرۆريستيى‪...‬‬ ‫وه‌ك هه‌ميش ‌ه دواى كاتژمێرێك‪ ،‬ژنێك يان پياوێك كه‌ پێى ده‌وترێت‬ ‫(وته‌بێژ)؛ به‌ ڕوويه‌كى گه‌ش و هه‌ڵبه‌ت قۆزييشه‌وه‪ ،‬له‌كاتێكدا سه‌دان‬ ‫مايكرۆفۆن ده‌ورى داوه‌‪ ،‬ئه‌و ڕستانه‌ى ك ‌ه چه‌ندين جار بيستوومانه‌‪،‬‬ ‫جارێكى تريش دووباره‌يان ده‌كاته‌و‌ه‪ ‌:‬ئيدانه‌ى ده‌كه‌ين‪...‬پێويستيان ب ‌ه‬ ‫يارمه‌تييه‌‪...‬تيرۆريسته‌كان به‌ زووترين كات ئاشكرا ده‌كرێن‪...‬هێشتا هيچ‬ ‫گرووپێك ڕووداوه‌كه‌ى نه‌گرتۆت ئه‌ستۆى خۆى‪...‬ئه‌لقاعيده‌‪...‬سه‌ربه‌خۆيي‬ ‫خوازان‪...‬شۆڕشگێڕه‌ چه‌كداره‌كان‪...‬ئامارى كوژراو و برينداره‌كان ته‌واو‬ ‫نه‌بووه‌‪...‬گوازراونه‌ته‌و‌ه ب نه‌خۆشخانه‌‪...‬ب ‌ه زووترين كات ده‌سگير‬ ‫كراون‪...‬‬ ‫چه‌ند كاتژمێرێك دواتريش نۆره‌ى (مێزگرد) و لێكۆڵينه‌وه‌ى (پسپۆڕى)‬ ‫يه‌‪ .‬بێژه‌رێك له‌گه‌ڵ دوو سێ ميواندا له‌ ستۆديۆ‪ ،‬كۆده‌بنه‌وه‌ و هه‌مان‬ ‫قسه‌كانى «وته‌بێژ» به‌ «زانياريى ته‌واوكه‌ر»ـه‌وه‌ شيكار ده‌كه‌ن‪ .‬پاشان‬ ‫كتوپڕ به‌رنام ‌ه «پسپۆڕى»يه‌كه‌ ده‌بڕێت و وێنه‌گه‌لێكى ڕاسته‌وخۆى‬ ‫هه‌ڵوێسته‌كانى كاربه‌ده‌ستێكى ل ‌ه وته‌بێژ بااڵتر ب ‌ه هه‌مان هه‌لومه‌رجى‬ ‫نه‌گۆڕه‌وه‌‪ ،‬وات ‌ه هيرشى مايكرۆفۆنه‌كان و جۆش و خرۆشى هه‌واڵنێره‌كان‬ ‫و‪...‬پيشان ده‌دات‪.‬‬ ‫هه‌موومان ئيتر به‌م وێن ‌ه و وه‌سفانه‌ى تيرۆر و كاره‌سات ئاشناين‪.‬‬ ‫كه‌وات ‌ه ئيتر چ پيويست ده‌ك��ات ك ‌ه ده‌رب��اره‌ى ماناكه‌يان و ڕيش ‌ه‬ ‫زمانه‌وانييه‌كه‌يان و شيوازه‌ جۆراوجۆره‌ ميژووييه‌كانيان شت بنوسين‬ ‫يان بخوێنينه‌وه‌؟ چ فه‌رق ده‌كات كه‌ بزانين‪ ،‬بۆ نمونه‌ وشه‌ى تيرۆر‬ ‫يه‌كه‌مجار ل ‌ه زارى ئه‌دمۆند بيركه‌وه‌ سه‌باره‌ت ب ‌ه حكومه‌تى ژاكۆبنه‌كان‬ ‫به‌كارهێنرا و ته‌مه‌نى ل ‌ه ‪ 300‬ساڵ تێناپه‌رێت‪ ،‬له‌كاتێكدا توندوتيژيى‬ ‫سياسى له‌گه‌ڵ مرۆڤدا له‌دايك بووه؟ يان بۆ نمونه‌‪ ،‬تويژينه‌و‌ه و وتار و‬ ‫توێژينه‌وه‌ى زانكۆ و وتاردان و ميزگردى تيۆرى ده‌رباره‌ى شێوازى خه‌باتى‬ ‫سياسيى فاڵن گروپ و وێكهاتنه‌وه‌يان له‌گه‌ڵ «كرده‌ى تيرۆريستى»دا چ‬ ‫نرخێكى هه‌يه‌؟ هيچ نرخێكى نيه‌‪ .‬تيرۆر و تيرۆريزم ل ‌ه لۆژيكى جيهانى‬ ‫ئێستا و له‌و جيهانه‌دا كه‌ ل ‌ه برى ئه‌وه‌ى «به‌ڕێو‌ه ببرێت»‪« ،‬كۆنترۆڵ‬ ‫ده‌كرێت»‪ ،‬هيچ نيه‌ جگه‌ ل ‌ه بازرگانييه‌ك و ياسايه‌كى ئاڵوگۆڕ‪ .‬بيزنسێكى‬ ‫پڕ سود و سه‌ودايه‌ له‌ ده‌ستى ده‌وڵه‌ته‌كاندا و ده‌زگا نێوده‌وڵه‌تييه‌كانى‬ ‫مافى مرۆڤ و ئه‌و گروپانى ك ‌ه به‌ (تيرۆيست) ناوده‌برێن‪ .‬بازرگانييه‌ك‬ ‫كه‌ (خه‌ڵكى) تيايدا (قوربانيى بالقوه‌) يان (تيرۆريستى بالقوه‌)ن‪:‬‬ ‫ل ‌ه لۆژيكى نيوليبراڵيى زاڵى پاش ‪11‬ى سێپته‌مبه‌ر‪ ،‬هه‌موو ده‌وڵه‌تێك‬ ‫مافى ئه‌وه‌ى هه‌يه‌ هه‌ر ناكۆكێيه‌ك و هه‌ر ڕه‌گه‌زيكى نه‌خوازراو و هه‌ر‬ ‫كۆچبه‌ر و هه‌ر په‌نابه‌رێك و هاواڵتييه‌كى ناڕه‌سه‌ن و‪...‬به‌ (تيرۆريست)‬ ‫بزانێت‪ .‬ب ‌ه ده‌ربڕينێكى تر‪ ،‬له‌م لۆژيكه‌دا (تيرۆريست) خاوه‌نى پێگه‌يه‌كى‬ ‫كۆمه‌اڵيه‌تى و سياسيى ئۆبژه‌كتيڤى پێشوه‌خت نيه‌‪ ،‬به‌ڵكو دالێكى به‌تاڵ و‬ ‫ناڕوون ‌ه ك ‌ه ناوه‌ڕۆك و شوناسه‌كه‌ى وه‌كو بوونێكى ئۆنتۆلۆژيى پۆزه‌تيڤ‪،‬‬ ‫له‌سه‌ر بنه‌ماى (ئاره‌زوو) و (نه‌زمى بنياتنه‌رى دۆخى بااڵده‌ست) دواجار‬ ‫و به‌و مه‌رجه‌و‌ه ده‌ست نيشان ده‌كرێت‪ .‬له‌م پێناسه‌يه‌دا‪ ،‬تيرۆريست‬ ‫ده‌توانيت هه‌ر (ئه‌وێكى تر)ـى نه‌ناسراو بێت ك ‌ه ده‌رفه‌تى ئه‌و‌ه هه‌يه‌ شه‌ڕ‬ ‫و سه‌ركوت و ئيدانه‌ى بكه‌يت‪ .‬ڕۆڵى ده‌زگاكانى مافى مرۆڤيش پێشوه‌خت‬ ‫ڕوون و دووباره‌يه‌‪ :‬ئه‌و خه‌ڵكانه‌ى كه‌ ل ‌ه اليه‌ن ده‌وڵه‌ته‌كانه‌وه‌ ناونراون‬ ‫تيرۆريست‪ ،‬ناويان بنێن (قوربانى)‪.‬‬ ‫دابه‌شكارييه‌كه‌ هه‌ر له‌ پێشه‌وه درووست بووه‌‪ .‬هه‌مووان ڕۆڵى خۆيانيان‬ ‫قبوڵه‌‪ .‬گرنگ ئه‌وه‌ي ‌ه بزانين ك ‌ه تيرۆر ناوى ڕه‌مزى گه‌مه‌يه‌كه‌‪ .‬گه‌مه‌يه‌ك‬ ‫كه‌ تيايدا يان (تيرۆريست)ين يان (قوربانى) و هه‌ر جۆره‌ هه‌ولێك بۆ‬ ‫ده‌رچوون له‌م ڕۆڵه‌‪ ،‬ده‌مانكاته‌وه‌ به‌ يه‌كێك له‌و دووانه‌‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )148‬دوشةممة ‪2013/4/15‬‬

‫‪8‬‬ ‫تەوەری سه‌رکرد ‌ه جیابوه‌کانی ئیخوان‬

‫دكتۆر محەمەد حەبیب‪ :‬كۆتایی ئیخوان نزیكە‬ ‫ئا‪ :‬خەسرەو میراودەلی‬ ‫لەدوای شۆڕشی ‪25‬ی یەنایەرو‪ ،‬دوای‬ ‫‪ 42‬ساڵ لەكارو خەبات لەناو كۆمەڵی‬ ‫ئیخوان موسلیمیندا‪ ،‬كەسایەتی دیاری‬ ‫ئیخوانی (دك��ت��ور محەمەد حەبیب)‪،‬‬ ‫جێگری یەكەمی راب��ەری گشتی پێشو‬ ‫بەهۆی ئ��ەوەوە كە ئ��ەو ب��ارودۆخ��ەی‬ ‫رەت��ك��ردەوە ك��ە كۆمەڵەكەو ئیدارە‬ ‫خراپەكەی تێیكەوت‪ ،‬مامەڵە لەگەڵ‬ ‫ئەنجومەنی س��ەرب��ازی دژی ش��ۆڕش‪..‬‬ ‫لەدیارترینی ئەو سەركردە ئیخوانیانەبو‬ ‫كە لەكۆمەڵەكە جیابونەوە‪ ،‬هاوشێوەی‬ ‫دك��ت��ۆر عەبدولمونعیم ئەبولفتوح‌و‪،‬‬ ‫دكتۆر كەمال هەلباوی‪ ،‬ئەم نەوەیەی‬ ‫كە ئیدارەكردنی كۆمەڵەكەو رێكخستنی‬ ‫خستبوە س��ەرش��ان��ی خ��ۆی‪ ،‬لەكاتی‬ ‫س��ەرك��وت��ك��اری��ی سیستەمی پێشوو‪،‬‬ ‫ئازاردانی بەهەمو ئیخوانیەك كە لەئاسۆدا‬ ‫دەربكەوێت‪ .‬وەك كەسانی تریش باجی‬ ‫خۆیدا لەسەر خەباتكەی‌و سێ‌ جارو بۆ‬ ‫ماوەی سااڵنێكی زۆر دەستگیركراوە‪.‬‬ ‫لێرەشدا دیسان باجی بوێرییەكەی‬ ‫دەدات بۆ ئەوەی بۆچونی خۆی سەبارەت‬ ‫ب��ەالدان��ەك��ان��ی ئ��ەم دوای��ی��ەی ئیخوان‬ ‫ب��ۆ (ئ��ەه��رام)ی ع��ەرەب��ی كەشفبكات‬ ‫لەو دێڕانەی خ��وارەوەداو‪ ،‬شایەتیدان‬ ‫ل��ەس��ەر ه��ەوڵ��دان��ی ب��ۆ دەستخستنی‬ ‫دەس��ەاڵت‌و چینینەوەی ب��ەری شۆڕش‬ ‫ێ ئەوانیدی‪ .‬هەروەك بۆچونی خۆی‬ ‫بەب ‌‬ ‫سەبارەت بەئیدارەكردنی ئەنجومەنی‬ ‫گ��ەل‌و راوێ��ژەوە لەالیەن ئیخوانەوەو‪،‬‬ ‫پەیوەندییان بەهێزە سیاییەكانی دیكەوە‬ ‫روندەكاتەوە‪ ،‬هەروەها بۆچونی سەبارەت‬ ‫بەكاندیدكردنی (شاطر) بۆ پۆستی‬ ‫سەرۆككۆمار‪ ،‬هەروەك روانینی خۆی بۆ‬ ‫ئایندەی میسریش دەخاتەڕو‪.‬‬ ‫ئەلئەهرام‪ :‬تەفسیری تۆ چییە بۆ‬ ‫دیاردەی جیابونەوە لەسەركردەو الوانی‬ ‫ئیخوان لەكۆمەڵەكە‪ ،‬دوای شۆڕشی ‪25‬ی‬ ‫یەنایەرو تائێستا؟‬ ‫محەمەد حەبیب‪ :‬بیرۆكەی ك��اری‬ ‫هەماهەنگی نێوان تاكەكان‌و دەزگاكانی‬ ‫كۆمەڵەكە نەگونجاو بون بۆ ئ��ازادی‪،‬‬ ‫ك��ە م��ی��س��ر دوای ش��ۆڕش دەس��ت��ی‬ ‫ك��ەوت��وە‪ ،‬لەگەڵ بێتوانایی سەركردە‬ ‫نێوەندەكان لەئیستیعابكردنی تاكەكان‌و‬ ‫بۆچونەكانیان‌و‪ ،‬ئەو جیاوازییەی كە‬ ‫دەشێت لەنێوان تاك‌و دەزگا جیاوازەكاندا‬ ‫دروس��ت��ب��ب��ێ �ت‌و‪ ،‬ن��ەب��ون��ی م��رون��ەت��ی‬ ‫سەركردایەتی بۆ ئەم گۆڕانكارییە‪ .‬هەمو‬ ‫ئەمانە بون بەمایەی ئەوەی كە رودەدات‌و‪،‬‬ ‫جێهێشتنی رێكخستن لەالیەن ئەمانەوە‪،‬‬ ‫ل��ەگ��ەڵ دەستگرتنیاندا بەشوناس‌و‬ ‫ئاراستەكانیانداو‪ ،‬بەو فیكرە ئیخوانیەوە‬ ‫كە حەسەن بەننا دایمەزراندوە‪.‬‬ ‫ئەلئەهرام‪ :‬مەبەستت لەهەماهەنگی‬ ‫ونەبونی مرونەتی سەركردەكان چییە‬ ‫بەوردی؟‬ ‫م��ح��ەم��ەد ح��ەب��ی��ب‪ :‬وەك دەزان��ی��ن‬ ‫كۆمەڵەكە دەزگاگەلێكەو‪ ،‬دەكرێت‬ ‫كورتیان بكەینەوە لەمەكتەبی ئیرشادو‪،‬‬ ‫ئەنجومەنی راوێژو‪ ،‬مەكتەبی ئیداریەكان‬ ‫ل��ەس��ەر ئاستی ك��ۆم��ار‪ ،‬ب��ەوەی كە‬ ‫پەیوەستە پێیانەوە لەناوچە (اسرة)‬ ‫ك��ان‌و‪ ،‬چاالكیەكانی ه��ەم��و ئەمانە‬ ‫لیستێكی ناوەكی ئاراستەی دەكات كە‬ ‫لەساڵی ‪90 ،89‬دا دان��راوە‪ ،‬لەسایەی‬ ‫دەوڵەتێكی پۆلیسی‌و چەپۆكی ئەمنیدا‪.‬‬ ‫دەق��ەك��ان��ی ب��ەرن��ام��ەك��ە گونجاوبون‬ ‫لەگەڵ ئەو چوارچێوە گشتیەی دەوری‬ ‫كۆمەڵەكەیداوەو‪ ،‬ئ��ەوەش كە میسر‬ ‫لەوكاتەدا پێیدا تێپەڕی‪ .‬بەاڵم ئێستاكە‌و‬ ‫لەسایەی ئەو ئازادییەدا كە میسر پێیدا‬ ‫گ��وزەر دەك��ات ئەو بەرنامەیەی هەیە‬ ‫گونجاو نیە لەگەڵ ئەو هەلومەرجانەدا‬ ‫كە میسرو ئیخوانیش پێیدا تێپەڕدەبن‪.‬‬ ‫ئێمە لەدوای شۆڕش چاوەڕوانی فەزاكانی‬ ‫ئازادیمان لەناو ئیخواندا بایەخ پێدەداو‪،‬‬ ‫ئ��ەوەش ك��ە گ��ۆڕان��ك��اری��ی بەرنامەكە‬ ‫بەتەواوی بەئاكام بگات‌و‪ ،‬مەكاتیبەكان‬ ‫ێ‬ ‫دوبارە پێكبهێنرێنەوەو‪ ،‬سەركردەی نو ‌‬ ‫هەڵبژێردرێن‪ .‬لەبەر ئ��ەوەی لەسایەی‬ ‫سلبیاتی لیستەكەدا پرۆسەی هەڵبژاردن‬

‫رەوتی دروستی خۆی وەرناگرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫مەسەلەكە زیاتر بریتییە لەهەڵبژاردنی‬ ‫خەڵكانی خ��اوەن متمانە (اهل الثقة)‬ ‫ل��ەن��او ك��ۆم��ەڵ��ەك��ەدا ن��ەك خەڵكانی‬ ‫شارەزا (اهل الخبرة)‪ .‬بەتایبەتیش كە‬ ‫پێوەرگەلی راستەقینە لەئارادا نین كە‬ ‫باشترین سەركردە دیاریبكەن‪.‬‬ ‫ئەلئەهرام‪ :‬ئایا هەستت بەستەم‬ ‫ك��ردوە‪ ،‬لەكاتێكدا كە تۆ مافی خۆتت‬ ‫لەناو كۆمەڵەكەداو‪ ،‬لەسایەی دۆگمابونی‬ ‫ئەو پێكهاتەیەی رێكخستندا وەرنەگرتوە؟‬ ‫م��ح��ەم��ەد ح��ەب��ی��ب‪ :‬م��ن‌و كەسانی‬ ‫تریش هەستمان بەوە ك��ردوە‪ ،‬ئەمەش‬ ‫مەسەلەیەكە لەو كتێبەمدا نوسیومە كە‬ ‫بەمزوانە باڵودەبێتەوە‪ .‬لەسەرجەم ئەو‬ ‫تێبینی‌و الیەنە نێگەتیڤانە دواوم كە‬ ‫لەماوەی ئامادەبونمدا لەناو كۆمەڵەكەدا‬ ‫روی��ان��داوە‪ ،‬لەماوەی دەی��ەی راب��ردو ‌و‬ ‫ئێستادا بینیومن‪ ،‬ناوی كاتیی كتێبەكەش‬ ‫بریتیە لە(ئیخوان‌و راستیە تاڵەكان)‪.‬‬ ‫ئەلئەهرام‪ :‬ئایا دەك��رێ��ت ئەوانەی‬ ‫لەئیخوان جیابونەتەوە‪ ،‬بگەڕێنەوە بۆ‬ ‫كۆمەڵەكە بۆ ریفۆرمكردنی رەوتەكەی‬ ‫لەنوێوە؟‬ ‫م��ح��ەم��ەد ح��ەب��ی��ب‪ :‬پ��ێ��ش��ن��ی��اری‬ ‫راس��ت��ك��ردن��ەوەی رەوت��ی كۆمەڵەكەم‬ ‫ك��ردوەو‪ ،‬دادوەری نێوان جیابوەكان‌و‪،‬‬ ‫دروستكردنی لیژنەیەك بۆ بەدواداچونی‬ ‫حەقیقتەكانی زانینی نهێنی جیاوازییەكەو‪،‬‬ ‫دیاریكردنی كەسی هەڵەكار‪ ،‬ئەگەر‬ ‫ئەوەش بسەلمێت كە من تاوانم لەئاست‬ ‫كۆمەڵەكەدا كردوە‪ ،‬ئەوا لەهەمو كەناڵە‬ ‫ئاسمانیەكاندا پۆزشت دەهێنمەوە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫ئەوەش سەلمێنرا كە ئەوان هەڵەبون‪،‬‬ ‫تەنیا بەهێنانەوەی پۆزشت بۆم لەژورێكی‬ ‫داخراودا وازدەهێنم‪ ،‬بەاڵم بەداخەوە ئەم‬ ‫پێشنیارە پشتگوێخرا‪.‬‬ ‫ئەلئەهرام‪ :‬هەڵوێستێكت دژی ئیخوان‬ ‫هەیە لەدوایین هەوڵیاندا بۆ هەژمون‌و‬ ‫زاڵبون بەسەر دەس��ەاڵت��دا‪ ،‬راشكاوانە‬ ‫پێمان بڵــێ‌ ئەو هەڵوێستە چییە؟‬ ‫محەمەد حەبیب‪ :‬هەڵوێستەكانی‬ ‫ئیخوانم رەت��ك��ردەوە‪ ،‬ل��ەو كاتەوە كە‬ ‫مەیلی ت��ەواوی��ان ب��ەالی ئەنجومەنی‬ ‫س��ەرب��ازی��دا ه��ەی��ە‪ ،‬ب��ەه��ەم��وارك��ردن��ە‬ ‫دەس��ت��وری��ەك��ان دەستیپێكرد‪ ،‬لەبەر‬ ‫ئ��ەوەی ئەمە شوێنەواری خ��ۆی هەیە‬ ‫بۆ سەر هەڵگیرسانی شۆڕش‌و‪ ،‬گۆڕینی‬

‫رەوتەكەی‌و‪ ،‬ئیدارەی خراپی ئەنجومەنی‬ ‫سەربازییم رەت��ك��ردەوەو‪ ،‬قەسابخانەی‬ ‫ماسبیرو و‪ ،‬روداوەك��ان��ی ب��ال��ون‌و‪ ،‬تا‬ ‫دەگ��ات بەقەسابخانەكەی محەمەد‬ ‫مەحمود‪ .‬لەپاڵ ئ��ەدای ن��ەخ��وازراوی‬ ‫ئیخوان لەناو پارلەماندا‪ ،‬سەبارەت‬ ‫بەمن‌و هەمو ئ��ەوان��ەی س��ورن لەسەر‬ ‫بەرژەوەندی نیشتمان‪ ،‬بەپێچەوانەشەوە‪،‬‬ ‫باجی چونە دەرەوەی ه��ەزاران الوی‬ ‫ئیخوان‌و‪ ،‬بەشداریكردنیان لەشۆڕش‌و‪،‬‬ ‫رۆڵە پاڵەوانێتیە مەزنەكەیان دەدەین‪،‬‬ ‫لەبەرگریكردن لەمەیداندا‪..‬‬ ‫ئەلئەهرام‪:‬بۆچونێكت ه��ەی��ە كە‬ ‫چەندینجار راشكاوانە دەرت بڕیوە‪ ،‬لەدوای‬ ‫هەڵبژاردنی لیژنەی دامەزرێنەرانەی‬ ‫دەستور (اللجنة التأسیسیة للدستور)‪.‬‬ ‫بۆچی؟‬ ‫محەمەد حەبیب‪ :‬پێكهێنانی لیژنەی‬

‫لەالیەك‌و‪ ،‬یەكێكیشیان‬ ‫بۆ پۆستی سەرۆككۆمار‬ ‫لەالیەكی دیكەوە كاندید‬ ‫دكتۆر محەمەد حەبیب‪:‬‬ ‫• لەساڵی ‪ 1943‬لە میسر لەدایكبوە‪ ،‬دەكەن‪.‬‬ ‫ئەلئەهرام‪ :‬ئایا دەبێت‬ ‫• ساڵی ‪1972‬دك��ت��ۆرای لە ب��واری حكومەت‌و ئەنجومەنە‬ ‫جیولوجیا هێناوە‪،‬‬ ‫ت��ەش��ری��ع��ی��ەك��ان‌و‬ ‫• ساڵی ‪ 1981‬بۆ م��اوەی نزیكەی س��ەرۆك��ك��ۆم��ار لەیەك‬ ‫شەپۆل‌و گروپ بن؟‬ ‫ساڵێك زیندانی كراوە‪،‬‬ ‫محەمەد حەبیب‪ :‬ئەمە‬ ‫• جێگری یەكەمی ڕاب �ه‌ری ئیخوان‬ ‫ب��وە‪ ،‬لە ‪13‬ی ‪7‬ی ‪ 2011‬لە ئیخوان لەباریدایە كە پرەنسیپی‬ ‫ه��اوس��ەن��گ��ی��ی ن��ێ��وان‬ ‫جیابویەوە و حزبی ڕاپەڕینی دروستكرد‪ .‬هێزەكان تێكبدات‪ ،‬كە‬ ‫• بەیەكێك لە ڕیفۆرمخوازەكانی ناو بناغەیە ب��ۆ دەوڵ��ەت��ی‬ ‫ئیخوان ناسرابو‪.‬‬ ‫مەدەنی‪ .‬بەاڵم ئیخوان‬ ‫لەمیانی ئەزمونەكەیاندا‬ ‫گەلدا‬ ‫لەئەنجومەنی‬ ‫دەریانخست كە خاوەنی‬ ‫دەسەاڵتی راستەقینە یاخود سەاڵحیاتی‬ ‫گۆڕانكاری نین لەبەرامبەر ئەنجومەنی‬ ‫س��ەرب��ازی��دا‪ ،‬ل��ەب��ەر ئ��ەوە كەوتنە‬ ‫هەڵوێستێكەوە لەبەرامبەر دەنگدەران‌و‬ ‫تاكەكانی دیكەی گەلدا‌و هەواڵدان بۆ‬ ‫دەستكەوتنی دەس��ەاڵت ب��ۆ خۆیان‬ ‫ناكۆكی‌و پێكداكێشان‪ ،‬سەرەڕای ئەوەش بەتەنیا‪ ،‬بۆ ئ��ەوەی شكستی خۆیان‬ ‫كە ئەمە سەریكێشاوە بۆ فراوانكردنی لەبەردەم هەمواندا ئاشكرا نەكەن‪.‬‬ ‫ئەلئەهرام‪ :‬ئایا ئەگەری ئەوە هەیە‬ ‫كەلێنی نێوان ئیخوان‌و كۆمەڵی سیاسی‬ ‫ێ بكاتەوەو‪ ،‬متمانە بۆ‬ ‫بەشێوەیەكی گشتی‪ .‬ئیتر چ هۆكارێك ئیخوان الپەڕەی نو ‌‬ ‫ه��ەی��ە ب��ۆ ئ��ەوەی س��ەرۆك��ی لیژنەكە هاواڵتیان‌و هێزە سیاسیەكان بگێڕێتەوە؟‬ ‫محەمەد حەبیب‪. :‬دەشێت لەدۆخی‬ ‫سەرۆكی ئەنجومەنی گەل یاخود نوێنەری‬ ‫ێ ب��ۆ دواوەدا سەرەتایەك‬ ‫ئیخوان بێت لەبنەڕەتەوە‪ ،‬راوێ��ژك��ار پاشەكش ‌‬ ‫(اخلضریی) یاخود لەراوێژكار (حسام لەپێكهێنانەوەی لیژنەی دەس��ت��ورو‬ ‫الغریانی) كە گونجاوتر ب��وون بۆ ئەم تەنازول بۆ پۆستی سەرۆك هەبێت‪ ،‬ئەمە‬ ‫پۆستە‪ .‬هەروەها پاشەكشەی ئەزهەرو لەباریدایە متمانە لەنوێوە بگەڕێنێتەوە‪،‬‬ ‫دادگ��ای دەس��ت��وری‌و كەنیسەو‪ ،‬رازی لەگەڵ جێهێشتنی هەل‌و بوار بۆ كۆمەڵە‬ ‫نەبونی وەزارەتی دەرەوەی میسریی‌و‪ ،‬نیشتمانیەكانی دیكە‪ ،‬بۆ ئەوەی ببنە‬ ‫رەتكردنەوەی ئەم پێكهاتەیە لەالیەن خاوەنی جێپێ لەناو ژیانی سیاسی‌و‬ ‫بزوتنەوە سیاسیەكانەوە‪ ،‬شەرعیەتەكەی ئایندەی میسردا‪ ،‬سەرەڕای ئەوەی ئەو‬ ‫كێشانەی لەناوەوەو دەرەوەشدا روبەڕوی‬ ‫لەدەستداوە‪.‬‬ ‫ئ��ەل��ئ��ەه��رام‪ :‬نهێنی پ��ەل��ك��وت��ان‌و میسر دەب��ن��ەوە لەسنور ب��ەدەرن‌و‪،‬‬ ‫پەشۆكان چییە لەبڕیارەكانی ئیخواندا‪ ،‬پێویستیان بەكۆكردنەوەی هەوڵەكانە‬ ‫لەم دواییانەدا‪ ،‬كە ئەمەش پێچەوانەی ب��ۆ چ��ارەس��ەری��ان ل��ەالی��ەن س��ەرج��ەم‬

‫ئیخوان‬ ‫پێویستیان بەئەنجومەنی سەربازییە بۆ گەیشتن‬ ‫بەدەسەاڵت‪ ،‬ئەنجومەنی سه‌ربازیش پێویستی بە بەدەستهێنانی‬ ‫شەرعیەت‌و پشتگیریی ئیخوانە‪ .‬ئەنجومه‌نی سەربازی‬ ‫دامەزراندن‪ ،‬شۆك بو بۆ هەموان‪ ،‬من‬ ‫ئ��اوات��ەخ��وازب��وم پێكهێنانی لیژنەكە‬ ‫بەتەواوی لەدەرەوەی هەردو ئەنجومەنی‬ ‫گ��ەل‌و راوێ��ژەوە بەئاكام بگەیشتایە‪،‬‬ ‫لەبەر ئەوەی دەستور زۆرینە ناینوسێت‪،‬‬ ‫چونكە دەستوری هەمیشەیی میسرە‪.‬‬ ‫ب��ەم رێ��ب��ازەی ئیخوان‌و سەلەفیەكان‬ ‫گەڕاینەوە بۆ دواوەو بۆ دەیەكانی پێشو‪،‬‬ ‫ێ‬ ‫وك ئەوەی بانگەواز بۆ رێبازێكی نو ‌‬ ‫بكەن‌و‪ ،‬هەر كاتێك زۆرینە بێن ئەوا‬ ‫دەستور دەگۆڕن یاخود هەمواری دەكەن‪،‬‬ ‫بەو ج��ۆرەی لەگەڵ بەرژەوەندیەكەیدا‬ ‫بسازێت‪ .‬هەروەها دەڵێم ئەگەر تەوافوقی‬ ‫نیشتمان رون��ەدات كە نوێنەری هەمو‬ ‫ش��ەپ��ۆل �ی‌و ئ��اراس��ت �ە‌و كەمینەكان‌و‪،‬‬ ‫س��ەرج��ەم هێزە سیاسی‌و كەلتوری‌و‬ ‫كۆمەاڵیەتیەكان بێت‪ ،‬لەپێكهێنانی‬ ‫لیژنەی دانانی دەستوردا‪ ،‬ئەوا هەرگیز‬ ‫شەرعیەت وەرناگرێت‌و‪ ،‬دەبێتە مایەی‬

‫ئەوەیە كەپێی ئاشناین؟‬ ‫محەمەد حەبیب‪ :‬ئەمە ساتەوەختێكی‬ ‫مێژوییە بۆ ئیخوان‪ ،‬متمانە یاخود‬ ‫دڵنیاییان نیە س��ەب��ارەت ب��ەوەی ئەم‬ ‫س��ات��ەوەخ��ت��ە دوب��ارە ببێتەوە یان‬ ‫بگەرێتەوە‪ ،‬سەرەڕای نەبونی متمانەشیان‬ ‫نە بەخۆیان‌و نەبەو گەلەی زۆرینەی دەنگی‬ ‫لەهەڵبژاردنەكاندا پێبەخشیون‪ .‬ئەمانە‬ ‫هەموی سێبەری پەشۆكانیان بەسەر‬ ‫بڕیارەكانی مەكتەبی ئیرشاددا كێشاوە‪.‬‬ ‫ئەوەش نەبونی جیهانبینی راستەقینە‬ ‫دەگ��ەی��ەن��ێ��ت‪ ،‬ئیتر س��ەرك��ردەك��ان��ی‬ ‫ئیخوان ترسان لە لەدەستدانی ئەو‬ ‫بەدەستیانهێناون‪،‬‬ ‫دەستكەوتانەی‬ ‫ب��ۆت��ە خ��ەم��ی س��ەرەك��ی��ی��ان‌و پەیامە‬ ‫خەباتگێڕانەكەی‌و ئامانجە بنەڕەتیەكەی‬ ‫خۆیانیان لەریفۆرمدا لەبیرچۆتەوە‪،‬‬ ‫لەپێناو ئەمەدا دەبینن هاوپەیمانێتی‬ ‫دەك��ەن لەگەڵ ئەنجومەنی سەربازیدا‬

‫شەپۆلەكانەوە هەروەك بڕوابونی میسر‬ ‫لەسەرشانی رەوتێك بەتەنیا دروست‬ ‫نابێت ق��ەب��ارەو كێش هەرچەند بێت‪،‬‬ ‫لەشەقامی سیاسشیدا هەرچەندێك بێت‪،‬‬ ‫گرنگترین شت گەڕاندنەوەی متمانەو‬ ‫یەكگرتنە لەنێوان هێزە سیاسیەكاندا بۆ‬ ‫دەرچونی لەمیسر لەتەنگژەكەی‪.‬‬ ‫ئەلئەهرام‪ :‬ئایا ئەوە راستە كە ئیخوان‬ ‫بەفیعلی دەستوریان نوسیوەو‪ ،‬چاوەڕێش‬ ‫دەكەن لەلیژنەی دامەزراندنی دەستوردا‬ ‫تەسدیقی بكەن؟‬ ‫محەمەد حەبیب‪ :‬ئ��ەوان بەفیعلی‬ ‫ئەمەیان راگەیاند‪ ،‬گەرچی ئەمە كارێكی‬ ‫دروس��ت نیە‪ ،‬چ رێگرێك هەیە لەوەی‬ ‫هەمو‪..‬گروپ‌و شەپۆل‌و كەمینەیەك‪،‬‬ ‫رێژەیەكی نەوعی‪ ،‬رەشنوسێك بدەنە‬ ‫دەستور‪ ،‬لەكۆتاییشدا تەوافوق لەسەر‬ ‫ئ��ەو ب��اش��ت��ری��ن��ە ب��ێ��ت ك��ەس��ودی بۆ‬ ‫كۆمەڵگە هەیەو هەموان لەسەری كۆكن‪،‬‬

‫سەركردەكانی ئیخوان ترسی لە لەدەستدانی ئەو‬ ‫دەستكەوتانەی بەدەستیانهێناون‪ ،‬بۆتە خەمی سەرەكییان‌و‬ ‫پەیامە خەباتگێڕانەكەی‌و ئامانجە بنەڕەتیەكەی خۆیانیان‬ ‫لەریفۆرمدا لەبیرچۆتەوە‬

‫لەپاشانیشدا بخرێتە بەردەم گەلی میسر‬ ‫بۆ ئەوەی دەنگی لەسەر بدات‪.‬‬ ‫ئەلئەهرام‪ :‬پرەنسیپی كاندیدكردنی‬ ‫یەكێك ل��ەك��ۆم��ەڵ��ەك��ەت ب��ۆ پۆستی‬ ‫سەرۆككۆمارت رەتكردەوە‪ ،‬بۆ؟‬ ‫محەمەد حەبیب‪ :‬رەتمكردەوەو‪ ،‬هەر‬ ‫رەتیشیدەكەمەوە‪ ،‬ئەگەر تا ئێستاش‬ ‫لەناو ئەنجومەنی راوێژی كۆمەڵەدا بومایە‬ ‫هەر رەتمدەكردەوە‪ ،‬تەنیا بۆ خۆشم نیم‪،‬‬ ‫‪ 52‬ئەندام لەناو ئەنجومەنداو لەكاتی‬ ‫دەنگدان بۆ كانیدكردنی (شاطر) بۆ‬ ‫پۆستەكەو‪ ،‬پرەنسیپی كاندیدكردنەكەیان‬ ‫رەت��ك��ردەوە‪56 ،‬ی��ش ل��ەوان��ە ب��ون كە‬ ‫پەسەندیان ك��رد‪ ،‬ئەمەش گەر شتێك‬ ‫بگەیەنێت‪ ،‬ئەوا دەالل��ەت دەكاتە سەر‬ ‫هۆشیاریی هەندێك لەسەركردەكانی‬ ‫ئیخوان بەقەبارەی ئەو تەحەدایانەی كە‬ ‫كۆمەڵەكە بەهۆی ئەم كاندیدكردنەوە‬ ‫روبەڕوی دەبنەوە‪ ،‬كە هەموان متمانەیان‬ ‫ب��ەئ��ی��خ��وان ب��ەش��ێ��وەی��ەك��ی یەكجاری‬ ‫لەدەستدا‪.‬‬ ‫ئ��ەل��ئ��ەه��رام‪ :‬ب��ۆچ��ی (ش��اط��ر)ت‬ ‫رەتكردەوە‪ ،‬بۆچی هەڵبژاردنی بیریارێك‬ ‫لەئیخوان نەهاتەدی‪ ،‬لەجیاتی بزنسمانێك‬ ‫(رج��ل اع��م��ال)‪ ،‬سەرۆكی دوات��ر چۆن‬ ‫دەبینیت؟‬ ‫م��ح��ەم��ەد ح��ەب��ی��ب‪ :‬ئێمە ل��ەدوای‬ ‫شۆڕشێكی داهێنەرانەی وەك شۆڕشی‬ ‫‪25‬ی ی��ەن��ای��ەرەوە‪ ،‬پێویستمان‬ ‫بەكەسایەتیەكی خەوبینەری بیریاری‬ ‫داهێنەر دەبێت‪ ،‬كە خاوەنی روانین بێت‬ ‫بۆ گەشەپێدانی واڵت‌و‪ ،‬داهێنانی پرۆژە‬ ‫گەلی مەزن كە لە بەرهەمی خەیاڵبن‪،‬‬ ‫بۆ ئ��ەوەی میسر ل��ەو واقیعە دژوارە‬ ‫دەربهێنێت كە هەمومان تێیدا دەژین‌و‪،‬‬ ‫ئەم قۆناغە راگوزەرە (المرحلة االنتقالیة)‬ ‫تێپەڕێنین‪ .‬ب��ەداخ��ەوە ئ��ەم روانینە‬ ‫داهێنەرانەو خەیاڵگەرە لەهیچ یەكێك‬ ‫لەكاندیدە ئامادەكاندا بەدیناكرێت‪.‬‬ ‫سەبارەت بە (خیرت الشاطر) یش‪ ،‬ئەو‬ ‫لەئاكامدا ئەقڵیەتێكی باش‌و ئابوریگەرە‬ ‫بەپلەی یەكەم‪ ،‬بەاڵم بۆ پۆستی سەرۆك‬ ‫پێویستمان بە (رجل اعمال)ێك نابێت‪،‬‬ ‫ئیدی رێنماییەكانی و ئەو هەوادارییەكەی‬ ‫هەر چییەك بێت‪ ،‬چونكە (بیزنسمان)‬ ‫ب��ەگ��وێ��رەی پرەنسیپی ب��ەرژەوەن��دی‬ ‫تایبەتی ك��اردەك��ات‪ .‬ئ��ەم��ە ل��ەروی‬ ‫پرەنسیپ‌و رێساو بنەماكانەوە لەگەڵ‬ ‫پۆستی سەرۆكدا نەگونجێت‪.‬‬ ‫ئەلئەهرام‪ :‬ئایا (شاطر) ئەو دەسەاڵتە‬ ‫زۆران��ەی لەناو ئیخواندا هەیە تا ئەو‬ ‫رادەی��ەی هەڵگری نازناوی مورشیدی‬ ‫راستەقینەی ئیخوان بێت؟‬ ‫م��ح��ەم��ەد ح��ەب��ی��ب‪ :‬ئ��ەم��ە كارێكی‬ ‫نادروستە‪ ،‬ئەگەر دەسەاڵتەكەی بەو‬ ‫رادەی��ە ب��وای��ە ك��ە پ��ڕوپ��اگ��ەن��دەی بۆ‬ ‫دەكرێت‪ ،‬بۆچی ‪ 52‬كەس لەئەندامانی‬ ‫م��ەك��ت��ەب ل��ەدوای��ی��ن دەن��گ��دان��دا‬ ‫رەتیدەكەنەوە‪ .‬مەسەلە دوەمیش ئەوەیە‬ ‫كە هیچ كەسێك نیە‪ ،‬دەسەاڵتێك هەر‬ ‫چەندێك بێت‪ ،‬بتوانێت كۆمەڵی ئیخوان‬ ‫ب��ەو ق��ەب��ارەی��ەوەو ب��ەو شێوەیەی كە‬ ‫بۆی بیەوێت لێبخوڕێت‪ ،‬بەاڵم ئەوەی‬ ‫جیایدەكاتەوە فاكتەری ماڵ‌و سامان‌و‬ ‫تەمویلكردنی چاالكیەكانی ئەو كۆمەڵەیە‬ ‫كە شەعبیەتی پێدەدات‪ ،‬لەبەر ئەوەی‬ ‫زۆر سەخی‌و بەخشندەبو‌و‪ ..‬لەتەمویلی‬ ‫زۆرێك لەچاالكیە ئیخوانیەكاندا‪ ،‬لەپاڵ‬ ‫ب��ون��ی پەسەندكردنێكی زۆردا الی‬ ‫سەركردەكانی كۆمەڵەكەو‪ ،‬هەروەها‬ ‫لەسەر ئاستی مەكتەبە فەرعیەكانی‬ ‫پارێزگاكانیش‪.‬‬ ‫ئەلئەهرام‪ :‬ئایندەی ئیخوان لەگەڵ‬ ‫ئەنجومەنی سەربازیدا چۆن دەبینیت؟‬ ‫محەمەد حەبیب‪ :‬پێكدادان كارێكی‬ ‫حەتمیە لەگەڵ هەر رێكەوتنێك یاخود‬ ‫هاوكاری یان مامەڵەیەكی‪ .‬هاوبەش‪،‬‬ ‫بەتایبەتیش كە ئیخوان پێویستیان‬ ‫بەئەنجومەنی سەربازییە بۆ گەیشتن‬ ‫ب��ەدەس��ەاڵت‪ ،‬ئەنجومەنی سه‌ربازیش‬ ‫پێویستی بە بەدەستهێنانی شەرعیەت‌و‬ ‫پشتگیریی ئیخوانە‪ .‬ئەنجومه‌نی سەربازی‬ ‫خاوەنی بەرژەوەندی‌و روانینی خۆیەتی‌و‪،‬‬ ‫ئیخوانیش بەهەمانشێوە خ��اوەن��ی‬ ‫بەرژەوەندی‌و روانینی خۆیانن‪.‬‬