419 by chawder news

01:Layout 1

5/5/2013

9:29 PM

Page 1

:"rÈkôB_" ½G ,óBPwkqõÜ ÿAôBCu¼q þÝÉOqBK ÿºkrÜq»w

RBÜBðo»LÉO þì½ð½O½C»è Bü qõw»è kqõÜ ÿºlñüBC

2013/5/6 »íì»„ ôk )419( ºqBìu

ÿºlñüBC ,»üAõüAô pG ,Bü qõw»è kqõÜ|ÿsAõhñOô»Ý…ÉK|þOArÜõíük|þOqBK|þýO»üAkrÜq»w|þÝÉìAlð»C :R»HüBO -rÈkôB_ ÿkqõÜ þÄAtG þGtc þÝw»O þülðºôºu q»G ºô»OBÜºkºô»è †ýPg»W µRBÜBðo»LÉO þì½ð½O½C»è ,AkBü qõw»è kqõÜ ,ºô»OºôArÜôÃG Ak4 ºo»Kæ»è ÿ»Ü»Øºk »Ü ,"rÈkôB_" Á»â»è AlýÝÉâ½èBük»è ,òülì»„ þè»Ì .ºôkrÝXýéÕC Bü qõw»è þì½ð½O½C»è ï»Ü»ýýñýH„»â ïÂ»G ,AkBü qõw»è kqõÜ ÿºlñüBC»G îñýH„»â" QÉ¾ºk AôBCu ¼ q»è kqõÜ ÿºlñüBC ÿºqBG»è ‡»ì»C ,ºô»…ÉK »O½OBø kqõÜ ½G þü ôvÉì þÝÉè»ø" QÉ¿„ºk ,ôArGôBð ,Ak»â½èBük ô»C ÿ»Ýük þÝÉ„»G»è. ,RBÜBðo»LÉO µþPwq»K½g ,ºô»ñOô»Üqºk ºõÈõð»è ôºô»ðAo»â óBÜ»ýýÜ½ÜBð ºô»gAk»G ïÂ»G ,»ü»ø þü tü pÜ»ü »G þPxüõÉK #."ºôkrÝXýéÕýC ºôºqºk µºôºôBð»è ÿkqõÜ þÄAtG þ¾¼ q ,þGtc þÝw»O þülðºôºu q»G

»ü»ðBPÔ»ø þýO»üÂ»ì½Ü ,ÿrýHÜBðôq ,þwBýw þÜ»ü»ìBðu¼q

QÈrñÈo»LÉO »ñýì»Ü ô»ñü q¼s»G qõPwºk »ýýð Akºô»C Á»â»è þPÉÜ»ü :þPÉÜ»ü þýwBýw þG»PÜ»ì»è ß»üºôB_q»w

óô»ÝHÝÈ q qõPwºk þwõñ„ºq q»w»è óBÜ»ýýwBýw »Gtc ÿ»Gq¼s QÉGºk þÜ»üºvÈ q QÉGºk †ýO»üÂ»ì½Ü þðBíü»K Á õHØ ÿºq õPwºk ô»C »Ü»O»ééýì»è q ¼ s .QÉG þOqBK þÝÈ qBPðBì»èqBK ,ºô»ý„½hüæ ÿ"rÈkôB_"»G ,óBPwkq õÜ þðBì»èqBK»è ºu ¼ rK RBÝGAôAk ÞÉw»Üq»ø ,lðBü»âAq þðBì»èqBK ºô»PÈ rñÈ o»ãG »Üºq õPƒwºk .»ýwArÜõíük ÿ uk ºô»C óBPwkq õÜ þ…ýOô ,ÿ qAô q»G ïæ»ƒxƒèôlƒG»ƒÌ ÿºô»ðAo»â þýO»üAuk ÞÈ q ½W õì»ø»G" ½ƒG òƒü»ƒÜºk q õƒPƒƒwºk þƒƒwõƒƒñƒƒ„ºq óºkBñ„»ãÈ q µóBPwkq õÜ þðBì»ƒèqBƒK »ƒÝƒðõƒ_ ,ºô»ƒPƒÈ rƒñƒÈ o»ƒãƒG »ƒÜºu ¼ rƒƒK þíÈ q»ø q»w»è ºq ô»â þÜ»ýýwrO»ƒì ."RBÜºlPwô qk óBPwkq õÜ kAsBƒC óAq ½ƒâ ,Alƒ…ƒü q»ƒHƒìAq»ƒG»ƒè þÉK»G ,»üAõýÉK ,þPÉÜ»ü ÿ qBPðBì»èqBK ÿºô»C ½G »ýð ÞÈ ôBwBƒK aƒýƒø BƒwBƒü ºô»ƒPƒÈ rƒñƒÈ o»ƒâ»ƒð q õƒPƒwºk ÿºu ¼ rƒK QÈ rÝGAôAk †ýÝÉOBƒÜq»ƒø ,óBƒì»ƒèqBƒK #.»ýüBwBC ºô»C ,ºô»PÈ rñÈ o»ãG

rOBü s ÿqBýðAs

þÜ¼ q»w ÿ»Ü»ìBü»K»ƒè »ƒü»ƒâpƒG ï»ƒC þðBÜ»Gtc ÿ q ¼ s ÿºô»ðAkqBÜ îÈ q»ƒø rOBü s Al…ýðBÜ»PxÈõ¾»ø»è µºô»Oô»ÝÉè »Pxü õÉƒK »ƒÜ ,ºô»ƒüArƒÜºô»ƒè Qƒg»ƒW µóBì»èqBK ºô»PƒÈ rƒñƒÈ o»ƒãƒG »ƒÜºu ¼ rƒK .QÈ rÝG q»w»è þwBýw þØõÔAô»O Þü tð þÜ»üºôB_q»w ,ºô»üºqBGô»è ,þƒPƒÉƒÜ»ƒü þƒwBƒƒýƒƒw þƒƒG»ƒƒPƒƒÜ»ƒƒì»ƒƒè q»ø þPÉÜ»ü ,lðBü»âAq ÿ"rÈkôB_"»ƒG ºô»ðõƒG½ƒÜ þƒðkrƒÝƒÉƒLƒPƒwºk þƒOBƒÜ»ƒè »Pxü õÉK ºõGAõýÉK ºô»ðBÜ»ýý¾½ÙXñƒÉƒK þwBýw þØõÔAô»O q õPƒwºk ÿºu ¼ rƒK »ƒPƒÈ rƒhƒG BƒXƒƒñƒƒC ,QƒƒÈ rƒƒÝƒƒG q»ƒƒw»ƒƒè þñÈõ„õÈ q »Pxü õÉK »ü½G ,ºô»ýýwrKAq ÿ ôAô»O þÝÉØõÔAô»O »Ü ºô»PÈ q s ¼lG Aô .QÈ rÝG q»w»è þƒƒPƒƒg»ƒƒW ,»ƒƒüºôBƒƒƒ_q»ƒƒƒw ô»ƒƒƒC þÝÈ tÉø»G ÿ ½g þPÉÜ»ü ,ºôkrÝ„ºô»è »ýýð Akºô»C Á»â»è µQÉðAsºk RArÜõíük q õPwºk ÿ»è»w»ì »ñýì»Ü ô»ñü q ¼ s»G þØõÔAô»O q õPwºk »Ýðõ_ ,QÉñÈ o»LÉO ,»ýýO»ƒüÂ»ƒì½ƒÜ þƒðBƒíƒü»ƒK µþƒwBƒýƒw »Ü ÿ»üBðBì ô»G †ýwBýw þØõÔAô»ƒO »ƒGtƒc ÿ q ¼ s ºq»ƒø ÿ»ƒGq ¼ s QƒÉƒGºk µó ô»ÝHÝÈ q ÿ q»w»è óBÜ»ƒýƒýƒwBƒýƒw

ºô»OºôArÜ þwBýw þØõÔAô»O»è Qg»W qõPwºk þwrK q»w»è AlðBÜ»ýý¾½Ø YñÉK ºô»ðõG½Ü»è

aýø ,óºlG q õPwºk þwõñ„ºq q»w»è »üAôAk ï»C .»ýýð þüBwBü þÜ»üBì»ñG ÿºkArýƒC»ƒG »ƒðõƒGAô pƒG ÿ»ƒðAô»ƒ`ƒÉƒK ."»ýýwArÜõíük þÝì»_»G uk µÞ¾»g

:"rÈkôB_" ½G ,»Ü»W»Ü ÿvÉG»Oô

BýÜqõO þÜBg»è »Ü»Ü»K ºô»OºôB…Ü»ð ºô»üArÜôÃG þü½ülýÄ þÜ»ü»Orâ AkôkrGAq ÿu ¼ q lð»_»è ÿºô»C ÿAôk :Bý_ -êülð»Ø òÉÜBÅW Bì½Ü ÿºvÉG»Oô ïÂ»G .ºô»O»ðôB…Ü BýÜqõO þÜBg»è »Ü»Ü»K þðBÜºtÉø »üAõâ »Ü óBíðBÜºtÉø BPxÉCBO :lðBü»âAq ÿ"rÈkôB_"»G µºô»OBgºk¼ qk»G »¾Aô»ø ô»C óBPwkqõÜ .òðBü½g þñÈõ„»è RÂô u ¼q ô»Ü»ƒW»ƒÜ ÿ vƒÉƒG»ƒOô þƒƒƒƒƒƒƒƒƒìAlƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒð»ƒƒƒƒƒƒƒƒƒƒC þƒƒðBƒƒÜ»ƒƒülƒƒðºõƒƒƒü»ƒƒƒK »ƒƒƒƒƒG ,»ƒƒƒƒƒÜ»ƒƒƒƒƒƒÜ»ƒƒƒƒƒƒK ,lðBü»âAq ÿ"rÈkôB_" ô»ƒƒƒƒƒC ï»ƒƒƒƒƒƒWq»ƒƒƒƒƒƒw òƒƒÉƒƒ¾ºk ÿ»ƒƒðÂAô»ƒƒƒø þƒÜBƒƒg»ƒƒè »ƒƒÜ»ƒƒÜ»ƒƒK ºô»OºôB…ƒÜ BƒýƒÜq õƒO RBÝHÉLPwºk ºô»ðB…Ü þÐBð½Ø ï»Ü»ü »ãðBì ï»C ÿ8 ºqBü pG ,ºô»ýƒPƒwAo»ƒè ó q ôk q»ƒø óBƒíƒƒðBƒƒÜºtƒƒÉƒƒø .ºô»ðB…Ü ½G ó»Üºk þO»üBÜ¼ q»w þðBìq»Ô þðAô oºôB_ ,òðBü½g þñÈõ„»è »Ü»Ü»K þðBÜºtÉø ÿºô»ðB…Ü ,õGlðBü»ãüAq »Ü»W»Ü þÜ¼ q»w ,óçü q»Ø kAq õì rP…ÉK 2011/5/8 ÿ u ¼ q»è ‡»Üºô»ðB…Ü þðAô qBÜ ï»Ü»ü µQÈ ôºk þãðBì ‡»ƒ„»ƒè rƒOBƒü s #.þP„BC ÿ ôºpÈ q ïºkq»G »PÈ rg»ð ÞÉLw½Ü aýø ÞÉWq»ì»G RBÜºlÉLPwºk

òýÄ»C ô»Ô»xè»Ô

ÿqõÕü»O qõxð»ì .ô

óºlƒG qBƒü pƒG »ƒÝƒ¾»ƒg þƒÔBƒì BƒƒPƒxƒÉƒC ºlñw»K æ óBü»Üºq õPwºk þwõñ„ºq »ƒƒð»ƒƒüæ »ƒƒÜ ÿ»ƒƒüAôAk ô»ƒƒC .Bƒƒð óBƒƒü qBü pG Þ¾»g þOBýW»è óBÜ»ýƒýƒwBƒýƒw

»OºôArg»ð q õPwºk þwõñ„ºq q»â»C q õPwºk þðBðAk ÿ»w¼ rK ,ºô»ýýwrKAq ôõì»ø ôºôõG þüBwBƒC þƒÜ»ƒü»ƒw¼ rƒK ,ºõü pG þP„ô rw ÿºõÉ„»G þðBÜ»ÐBð½Ø

ÿ»Ü»ìBƒü»ƒK :R»ƒHƒüBƒO -rƒÈkôBƒ_ þíÈ q»ø þÜ¼ q»w þðAs qBG kõÍw»ƒì þðBÜ»âpG»è ÞÉÜ»ü »Ü ,óBƒPƒwkqõƒÜ q»w»è þýwrKAq þðAlìBXð»C»è Qg»W ,ºô»OBÜºk îÈ q»ø ÿqõƒPƒwºkºu ¼ rƒK þðBÜ»ýýwBýƒw »ƒð»ƒüæ ÿºô»ƒðAkqBƒÜ óBýƒ„»ƒGq ¼ s ,BƒñƒÉƒøAlƒü½ƒg ÿAôk»ƒG þØõÔAô»O »Ü ,òðAsºk þPxüõƒÉƒK»ƒG †ÉK ,QÈ rÝG »Üºu ¼ rK q»w»è þwBýw RBÜôBø .ºô»ýýwrKAq »PÈ rhG ÿºô»C þØõÔAô»O qõPwºk ,»üAõýÉK †ýPÉÜ»ü ,»ýýO»üÂ»ì½Ü þðBƒíƒü»ƒK µþƒwBƒýƒw »Gtc ÿq ¼ s ºq»ø ÿ»Gq ¼ s »PxüõÉK µó ô»ÝHÝÈ q ÿq»w»è óBÜ»ýƒýƒwBƒýƒw ÿºqõPwºk ô»C †ü»O»ééýì ÿ»Gq ¼ s .QÉG Á õHØ þÜ¼ q»w ,»ãðBì ï»C ÿ4 ,Ë rÉƒK AlýÉO »Ü ,ºôºkrÜôÃG þÝÉìBü»K îÈ q»ø ºôkrÜ»ñüAôAk ,õƒGkrƒÜºô»ƒG ÿºuBƒìBƒC ÿ»ƒƒƒƒÜ»ƒƒƒƒýƒƒƒƒO»ƒƒƒƒüBƒƒƒƒÜ¼ q»ƒƒƒƒw ÿºôBƒƒƒì ÿºô»ðkrÜqAõì»ø ÿAôAk ôºô»PÈ rÝGvÈ qk þ…ýíÈ q»ƒø þƒýƒO»ƒüBƒÜ¼ q»ƒw ÿBƒwBƒü ÿ rO þÝÉ„»G»ƒè ßºô q»ƒø ,ºôkrƒÜ»ƒð ÿ»è»w»ì»è þwBG þðAs qBG ,Alü»Ü»ìBü»K q ¼ s q»G»è" QÉ¾ºk ôºôkrÜ q õƒPƒwºk

:×»W»ð »è ”þGºq»Ì - ÿkqõÜ ÿqAlük“ »è qBýPg»G æ»ì

ï»Wq»w»è ôkqõÜ þðAq»GAq ÿæ ,óBPwkqõÜ þü½g»Gq»w »ýüvýOArPw þÝÉCºlG»ì óBPwkqõÜ þðBÜ»_qBK

:îÈ q»ø ÿ»ãñüu þñPwAqBK ÿ»Pwºk þÜ¼q»w

ÿqBÜ½ø òürOqAlýwrO»ì Rô»ð þðBÜ»âôÂBK òðBPwkqõÜ ÿ»ãñüu þðõLxýK ,óBíðõ_AkôAk»G ÿAôk »ü½G ,»ü»ø óBýÝü tð þðBÜ»ì»_ 10 ÿ pG óAkAtw òü rOq ¼ s »Ü ,ó ôAkAtw óBì»ðAô»C ºlñÉø q»ø ÿºô»C q»G»è ,ºôArýâqºô qBñük ó ½ýƒéƒì »ýü q»ãü qBÜ BPxÉCBO" þ…ýOô .ºôAqlÉK óBíOÂ»wºk ô»C »O»ðõP…ü»â»ð ,óBPwkq õÜ þíÈ q»ø þðBÜ»ýü»ãñüu õPÉGq»â»C ïÂ»G .Ë rÜºlwBG »Ü ÿºqAlýwrO»ì »PwBC Aô»C ,Ëqk»ð þñOrâApÜBK µ»ãñüu»G þãðrâ ºôBPxÉC»è þýwrO»ì ÿ ô o»Gô q AkõOBøAk þ¾Bw lð»_»è »ãðºq #.ºô»ñýHG ºq ô»â

krÜ þÔArPÍýC rýì»C 1

,"rÈkôB_" Á»â»è AlýÝÉâ½èBük»è ,k»ì»dì k»ì»w QÉ¾ºk ,ºô»OºôArÜôÃG Ak4 ºo»Kæ»è ÿ»ƒÜ»ƒØºk »ƒÜ þü q»ãü qBÜ ÿ»ðAqBÜ½ø ô»C òü qAlýwrO»ì»è ÞÉÜ»ü" ÞÉ„»G ,»ü»ø îÈ q»ø ÿ»ãñüu þðõHxýK q»w½G óBýKArg q»ø þðBùýW ÿkqAlðBPw þÉK»G »Ü ,òðBÜ»âôÂBK»è ."ó»ÜºkqBÜ R»¾½ì ÊG»G óBý…ýÝÉ„»G µòýð»âôÂBK ÿ»ðBƒ_ôBƒð ô»ƒè ,ºô»ƒOBƒÜºlƒýƒ…ƒýƒðô q ,ôArƒGôBƒð »Ü»_ôBð ÿ»ãñüu þðõHxýK»è »ãW ºôBðAk óBýðBÜ»âôÂBK µ qBGô q µÿ ôºs rÈ u ÿ ôBC ½G óBý…ýKArg þü q»ãü qBÜ

µòPwAqBK ÿ»Pwºk þÜ¼ q»w :R»HüBO -rÈkôBƒ_ ,RBÜºlüArÝ„BC óBPwkqõÜ þíÈ q»ø ÿ»ãñüu þðkrÝÜB_ óBýKArg þü q»ãü qBÜ ÿ»ðAqBÜ½ø ô»C òü rOqAlýwrO»ì ÞÉ„»G »ü»ø îÈ q»ø ÿ»ãñƒüu þƒðõƒHƒxƒýƒK q»ƒw½ƒG q»ø þðBùýW ÿkqAlðBPw þÉK»G »Ü ,òOô»ð þðBÜ»âôÂBK»è .ó»ÜºkqBÜ R»¾½ì ÊG»G óBý…ýÝÈlð»ø µòýð»âôÂBK Aô»C ,QÈ qk»ð »ãñüu »G rOBü s þýãðrâ q»â»C »üAõ…ÉK ºq ô»â þýwrO»ì ÿô q»Gô q AkõOBøAk þ¾Bw lð»_»ƒè .ºô»ñýGºk

»PÉGºk ßõÜq»Ü þðkqBð ÿôºpÈq q»H„½ø ÿºkBì

R»HüBO

info_chawder@yahoo.com

2013/5/6 »íì»„ ôôk )419( ºqBìu

õ_ºõÈo»G "þGºq»Ì-ÿkqõÜ ÿqAlük" òýì»ýÉw »ýüvýOArPw þÝÉCºlG»ì óBPwkqõÜ þðBÜ»_qBK ï»Wq»w»è kqõÜ þðAq»GAq ÿæ ,óBPwkqõÜ þü ½g»Gq»w :×»W»ð»è qBýPg»G æ»ì |

“

ô»C ,òü õOBø ºô»ðBPwkqõÜ»è »íÉC| þðBÜºô»O»ð»è ïBÜ aýø»Ü ÿ»üºô»O»ð ß»ü »íÈu q þPwºk q»w»è kqõÜ ÿºlñÉø »Ü»_ôBð ÿAoºq»w ,ºõük»ð þO»ìBø»ð µqAsBC óBÜ»Ü»ü ÿAôk»è þðBüu ºô»ÝÉK µþO»üArG»G þO»ìtg »…ýì»ø ÿºô»C ºôkrÜ »ðBýP„BC |.òü rãHÉè »CºlG»ì óBPwkqõÜ þü½g»Gq»w »ƒñƒýƒðAô pƒÉƒO µYƒðq»ƒw þƒ„»ƒƒƒGAôk»ƒƒƒè ,qBƒýƒPƒg»ƒG æ»ƒì ,Alƒýƒ…ƒýƒðBƒÜ»ƒýƒü»ƒƒñƒgºq ÿºô»ñOôtG q»w»è ÿ ½g þƒðBƒÜ»ƒXƒðq»ƒw þðBÜ»_qBK»è kq õÜ ÿºô»O»ð ÿ sAõhükAsBC òýwõƒð½ƒg ÿºqBƒ_ þƒÔBƒì µóBƒPƒwkq õƒÜ þü ô vÉì ÿ»ðõíð òülð»_ ÿApÈ ô ,ô o»Pxg þƒü½ƒg»ƒGq»ƒw ,»ƒÜ krƒÜºô»ƒƒG ÿºuBƒƒìBƒƒC þÜBg ÿ ôAô»O þðkrÜkAsBC µóBƒPƒwkq õƒÜ ÿæ»è »ýü výOArPw þÝÉCºlG»ì ,óBPwkq õÜ ï»ƒWq»ƒw»ƒè kq õƒÜ þƒðAq»ƒƒGAq ï»ƒƒWq»ƒƒw ô»C »Ü lðBü»ãý„Aq µóBPwkq õÜ þðBÜ»_qBK óBPwkq õÜ ÿ q õÜBG»è BPxÉC ÿ»ü½âõPÕâ Ã¾ôlG»Ì tÈ o»G ôBýÜq õO þO»¾ôºk óAõÉð»è ÿBðBì ,ºôkrÝÉLýPwºk óAlñü s»è óæ»W½C þO»üAq»GAq »G »üBýÜq õO þO»¾ôºk þðBðAlÉLðAk ÿºô»ñOôtƒG ô»ƒÜ»ƒÜ»ƒK µóæ»ƒW½ƒC tƒÈ o»ƒG ÿ q õƒÜBƒG»ƒè þƒüºô»ƒƒO»ƒƒð ÿ sAõƒƒhƒƒü qBƒâs q .óBPwkq õÜ þGºq»Ì ÿkqõÜ þü qAlük þýãðrâ »ƒƒƒƒƒƒƒƒƒOBƒƒƒƒƒƒƒƒƒG»ƒƒƒƒƒƒƒƒƒG RºqBƒƒƒƒƒƒƒƒƒG»ƒƒƒƒƒƒƒƒƒw| ô q»ƒwõƒð ,†ƒƒýƒƒýƒƒðBƒƒÜºôArƒƒÝƒƒ„»ƒƒÝƒ…ƒÉƒK :þOô ,îü q»Ü e¾Bw BÔ»Pxì zõð»ìBðu ¼ q ßBÜ»è »ãW ºôºu ¼ q ï»Ü»ü»è ôAkºqAlük ï»è“ ÿ tƒÉƒK»ƒG þƒÝƒÈ qBƒOô »ƒÜ ,qBƒýƒPƒg»ƒG æ»ƒƒì µóAq»wõð þÙè þÜ¼ q»w ,krÝ„»Ý…ƒÉƒƒK k»ì»dì þO»cBì»w µ×»W»ð þðBƒHƒük»ƒƒC µkrÝ„»Ý…ÉK óBü qBOô ,ïõéƒÍƒƒèA rƒƒc»ƒƒG ,krÜ óBükq õÜ ÿ rýHñ„ ¼ q þ¾ ¼ q þ…üBPw ÞÉwBG lð»_ ,Al…ýì»Ü»ü þñƒPƒ…ƒýƒðAk»ƒè þƒƒðBƒƒíƒƒPƒƒ…ƒƒýƒƒð ÿ»ƒƒwBƒƒñƒƒÉƒƒƒK ÿºqBƒƒƒGqºk ô rƒìBƒw Á sBƒÔ ó»ƒƒüæ»ƒƒè ArƒƒÝƒƒ„»ƒƒÝƒ…ƒÉƒK îwBØ òÉxc .k ô óBHÌ»„ òÉxdèôlG»Ì.k þwBG ÿkq ô»G q ¼ s »Ü ,lýÌ»w qºlü»c.k ô ó»ƒüæ»ƒè »ƒÜ ,krƒÜ óBƒü»ƒðBƒýƒØ»ƒcBƒð ô»ƒC ,ºôArÜ kq õÜ»G q»HðAq»G ºô»ØArýÌ þOÂ»wºk óBýðAk »Ü †ü»ðAq õPwºk ô»G uk R»HüBO»G .”ºôBð Akkq õÜ þÔBì»G

½ƒƒƒG »ƒƒƒÜ ºôºkrƒƒƒÝƒƒƒýƒƒƒ…ƒƒƒýƒƒƒPƒƒƒg»ƒƒƒƒW óBíðBÜ»ƒýƒü oõƒÜõƒì»ƒÜ ÿºô»ƒðkrƒÜõƒGºq»ƒØ ,AlƒƒýƒƒwArƒƒÜõƒƒƒíƒƒƒük þƒƒƒðBƒƒƒðkBƒƒƒýƒƒƒðõƒƒƒG»ƒƒƒè QÉðAõOºk þü rýãðBùýW þíPxýwAkBPxÉC»è ,BýW½è»ñÜ»O ,ÿ q õGBC þðBÜºqAõG þüArÉg»G ÞýñÜ»O ,Bülýì ,ÿ rýHÜBðô q ,ÿ sBw»…ýK ÿ rýãðBùýW ÿºô»G |,»íÉC ÿæ »PÉð»ü»ãýG ï»Wq»w Á»â»è þðAõO ÿºô»C ÿAoºq»ƒw óBÜºsAôBýW BýÔArâõW µòýüBƒC ôºô»ƒƒO»ƒƒð þÝÉ¾¼ q þðAõO ºõÉ…ðBì»ø»G ,QÉXƒðõƒãƒG µÿ sBw»…ýK ÿºô»ñPwAõâ»è QÉñýHG ºq ô»â µÿ rƒýƒHƒÜBƒðô q þƒðBƒÜºlƒðºôBƒð µÞƒýƒñƒÜ»ƒƒO RAlHÉK óBýƒ„»ƒ„»ƒâ R»ƒðBƒð»ƒO µÿ q õGBƒC µÿ sBƒƒw»ƒƒ…ƒƒýƒƒK þƒƒ„o½ƒƒ„ ôBƒƒƒñƒƒƒÉƒƒƒK»ƒƒƒè .Ak»ñýØ»PwAq þÜ»ýýwArÜõíük ôºô»ƒðkrƒÝƒƒðô q ÿ rƒƒO þƒƒÝƒƒÉƒƒ„»ƒƒG»ƒƒè| ÿºuBìBC ,qBýPg»G æ»ì ,AlýðBÜ»ðlƒñƒÈõƒg q»ø ôkq õÜ ÿºô»O»ƒð ÿæ »ƒÜ krƒÜºô»ƒG kq õƒÜ ÿºõƒÉƒ„ôBƒø ÿ rƒO þƒÜ»ƒƒüºô»ƒƒO»ƒƒð

:×»W»ð - | rÈkôB_

×»W»ð»è þGºq»Ì - ÿkqõÜ ÿqAlük òýì»ýÉw þÝÉð»íük µÿ q»ãñ„¼ q þgq»_»G »ð µÿ sBw»…ƒýƒK o»LÉO AlýwArÜõíük þ„o½„»G R»ƒðBƒð»ƒO »Ýðõ_ .ÿ»Ü»ñýØ»PwAq BðBì»ƒG ,òƒü õƒG»ƒð þíPxýw þðBgrÈ u ºôArðAõO»ð BPxÉCBO ,QÈ rñG kBýðõG »ñýØ»ƒPƒwAq þƒwArƒÜõƒíƒük AlƒƒƒOÂ»ƒƒƒøu ¼ q ÿ»ƒƒƒGq ¼ s»ƒƒƒè R»ƒƒƒðBƒƒƒƒð»ƒƒƒƒO kBýðõG óBgrÈ u ºôArðAõO»ð ô»üºõÉ„ óBì»ø»G òü rOºq ô»â»G þ„»ì»C ßºô q»ø .QÈ rñƒG

“

»G »üBýÜqõO þO»¾ôºk þðBðAlÉLðAk ÿBðBì óæ»W½C ôBýÜqõO ÿ½âõPÕâ þüsAõhü qBâs q ÿºô»ñOôtG ô»Ü»Ü»K µóæ»W½C tÈo»G þO»üAq»GAq óBPwkqõÜ ÿqõÜBG»è þüºô»O»ð »ýýð óBwBC ,AlƒPƒwAoºôBƒð þƒOÂ»ƒøu ¼ o»ƒè ÿ rýHÜBðô q ½G þñƒPƒ…ƒü»ƒãƒÉƒO þƒüBƒðBƒw»ƒG ,zqBÔ ,Jºq»Ì ßºô ÿ rO þÜ»ƒüºô»ƒO»ƒð þüvýOôlðõO ÿ ½ø»G ‡»ì»C ,QÉG»ø ßq õO q»w»G ºô»ðAô»O»ƒð ô»ƒC þƒPƒÈ qAlƒOÂ»ƒwºk ÿ qBÜ½ø ,ôkrGAq ÿ ô vÉì þüAvÈ qk»G Akkq õÜ ô»è »ƒÜ ºô»ƒPƒÈ o»ƒâºk ºô»ƒC ½ƒG ‡ºô»ƒC »ðAqAlOÂ»wºk ºô»O»ð ô»è ïBÜ aýø ,Akºô vÉì µÿ rýHÜBðô q ,þwArÜõíük þÔBì òü rOºkBw þ…ýOô| .ºõýñýG»ðAôºq kq õƒÜ»ƒG óBƒükAsBƒC þñýðAô pÉO ôºô»ðkrÜrýG BPxÉC þ_q»â»C" ôkq õÜ»G q»HìAq»G R»HüBO»G óArýHÜBðô q ïÂ»G ,ôkrGAo»è ºrO»ðBýýOArÜõíük þðBÜ»ÔBì þƒOBƒðBƒÌõƒƒì ô qAsBƒƒC ,Alƒƒ„ºô»ƒƒC Á»ƒƒâ»ƒƒè

óBìô o»Gô q »Ü krGôBð þü ô vÉì ÿ oõÜõì»Ü þPÉð½_»è »ü»ø ÿ ½g ÿ q»ãü qBÜ ôºô»O½G þPÉð½_ q»w»è ,óBíñýðAôpÉO ôºô»ðkrÜrýG »ƒü»ƒø óBƒìoºôBƒGô rƒýƒG ,óBƒíƒñƒPƒ…ƒü»ƒãƒÉƒO .þwArÜõíük»è :»Ü ºôºkrƒÝƒýƒPƒg»ƒW ºô»ƒ„ºô q ô»ƒè| õÝ¾»G ,»ýýð óBwBC þÜ»ü»w¼ rK þwArÜõíük ,þO»üÂ»ì½Ü ,ÿ q õGBC ,þü ô vÉì þÜ»ü»w¼ rK ôBð»è b µßBO ÿæ»è b »ýýðô qºk ,þwBýw ½G k»w Êw BKô q ô»C»è R»ðBð»O ,Al…ý¾»ì½Ü ô»ƒC BƒO ºõƒPƒxƒƒü ô þƒƒ¾Bƒƒw k»ƒƒw YƒƒñƒƒÉƒƒK ,»ü»ø BPxÉC »Ü QÈ rñG kBýðõG »ýýwArÜõíük QÈ rOõG QÈ rðAõOBð BP…Éø Al„ºô»C Á»â»è ,ºõOBùì»øq»G õP…ü»ãÉK þÜ»ýýwArÜõíük

Ak»ÜºqAlük þðBÜ»ýýÜæB_ ÿºô»ðkrÜq»w»G þOBÜ»è þÈ oôBø ÿlÔºô µ qBýPg»G æ»ì ,kºõw»C kAs ô»ð.k ºô»ýý„½g ó»üæ»è| vÈ ôæ»â ÿ rƒýƒHƒÜBƒðô q ÿ»ƒÝƒñƒG þƒÜ¼ q»ƒw ºqAlƒƒük ï»ƒƒC »ƒƒÜ ,krƒƒÜºô»ƒƒƒG ÿºuBƒƒìBƒƒC ½G »Pƒxƒü õƒÉƒK qBƒãƒXƒÉƒC ,»ƒðBƒü rƒýƒHƒÜBƒðô q æôkq»ø ÿ»ýü rýHñ„¼ q ÿkrK ô»C þðBðkBýðõG »Ü lðBü»ãýƒ„Aq .þƒO»ƒýƒÉƒK óBƒíƒPƒxƒü õƒÉƒK ,ºrw»G ôAlÐ»G»è ïºôk µï»Ü»ü ÿ qAlük»è krÜ óAõW þÜ»üºô»ðAlãðºk»G óBíPƒw»ƒø ô»C ,Jºq»Ì þðArýHÜBðô q ô óAq»wõð ó»üæ»è »ƒÜ òƒƒüAlƒƒýƒƒðBƒƒø ‡»ƒƒñƒƒOBƒƒøºô»ƒƒãƒƒðºk»ƒƒG ÿ qAlük ½G qBÜ rO ÿlW ô rOBüs þÜ»üºõÉ„»G #.òü»ÝG þGºq»Ì-ÿkq õÜ ÿ rýHÜBðô q

Jºq»Ì ôkqõÜ þü rýHÜBðô q þülðºõü»K q»ƒƒƒø ºô»ƒƒƒ…ƒƒƒü»ƒƒƒÝƒƒƒük þƒƒƒÜ»ƒƒƒüæ»ƒƒƒè ,ºqAlük ô»C þðBÜ»ìBðq»G ÿºõÉ_qAõƒ_»ƒè µR»ƒƒƒGBƒƒƒG òƒƒƒƒülƒƒƒƒð»ƒƒƒƒ_ 2013/5/5 ÿ u ¼ q »Ü ,óArÝ„»Ý…ÉK äðrâ ÿºô»ñƒýƒ¾½ƒÝƒÉƒè ,AlðBÜ»O»GBG ï»Wq»w»è þP…â þÜ»üºõÉ„»G þüºrÔ µþüºô»O»ð þƒwBƒðõƒ„»ƒƒG ºuBƒƒìBƒƒC óAõÉð ÿlðºõü»K»è óBýPg»W ,ôArÜ AlØArýÌ»è

q ¼ s kq õÜ þðBÜ»ýwBýƒw µóArƒýƒHƒƒÜBƒƒðô q ïBÜq»ø ô Jºq»Ì þðBÜ»OBðBÌõì»è ºrOsAôBýW µêýcq»O ÿ»ã¾»G »G ,"rO ÿ»ðAô»O»ð ô»è ßºô ,þ„»Ü»ðAtÉg ÿ rýXø»O µIü rÌ»ƒO þƒðBƒÜ»ƒýƒýƒO»ƒìBƒø»ƒð ô qAsBƒC þƒÜ»ƒü»ƒðõƒíƒð ô»è þðBÜ»ñýðAôpÉO rPðAôArÔ ,óBì»Üºô»O»ð .ô o»Pxg ºô q »Ü ,ºôºkrÝý…ýPg»W ºô»„ºlük ô»è þOBðBÌõì ô qAsBC »Ü RBÜºkAô »ðAô»C õì»ø ôAô»O kq õÜ þðBÜ»ýwBýw µóArýHƒƒÜBƒƒðô q þÝÈlük»è RBÜºk †ýPxü õÉK µQÉG sAôBýW µòýðAôpG ôkrGAq ÿºô vÉì ô»è ºô»ýýðçØ»Ì þ„»ñgºq ô òü»ÝG ½G þðlƒðBƒãƒð»ƒxƒ¾»ƒø

þðBƒðkBƒýƒðõƒG ÿ»ƒw¼ rƒK BƒPƒ…ƒÉƒø »ƒÝƒðõƒ_ .»ìAôºkq»G BKô q ô»C»è þwArÜõíük þwArÜõíük þðBðkBýðõG ô oºôBGô rýG ÿ ô o»ñPxg»ƒG ßºô q»ƒø| æ»ì ,óBwBñü q õGBC µóAqBü rýG ÿºô»ðlñÈõg ÿ»w¼ rK ½G ÿºô»ðlñÈõg ÿkq ô»G ,qBýPg»G þíƒPƒxƒýƒw þƒðBƒðkBƒýƒðõƒG µþƒwArƒÜõƒíƒük ôAôBƒCu ¼ q ÿBƒƒK ô q ô»ƒƒC»ƒƒè þƒƒwArƒƒÜõƒƒíƒük þƒƒwArƒƒÜõƒƒíƒƒük ÿ qºs õƒƒâ ôºô»ƒƒƒñƒƒƒü o»ƒƒƒK µòýOæ ÿBÝü rì»C µRÂ»øu ¼ q ÿBKô q ô»C»è þOÂ»øu ¼ q ôBýwBC ÿBPxÉC»GBO ,krÜ BÙü rÔ»C .RBâºk QwAoºôBð

,ôºôºkrÜ þGºq»Ì ÿkq õÜ þü rƒýƒHƒñƒ„¼ q ô ÿlðºõü»K »Pxü õÉK ó ½_ »Ü ß»üºõÉ„»G ßºô q»ø .QÈ rñÉÙ¾õhG ïAôºkq»G þâ½èBük ÿ rýHñ„¼ q þ…üBPw AlðBÜ»O»GBG ï»Wq»w»è ÿ»ýÉKô»G ,ArÜ kq õÜ þðArýHÜBðô q µÿkq õÜ ôºkq õƒHƒÉƒè ôºôArƒÜ þƒƒÜ»ƒƒýƒƒü rƒƒýƒƒHƒƒñƒƒ„¼ q .ºq»ãñ„¼ q óBƒPƒwkqõƒÜ µÛArƒýƒÌ| ºõü pG»ð óBýðBÜ»ÐBð½ƒØ »ƒO»ƒGBƒG ôºô»ƒñƒýƒƒ¾½ƒƒÝƒƒÉƒƒè ÿAôk»ƒƒGAôk ô»C ÿºõÉ_qAõ_»è µóBÜºôArÝ„»ƒÝƒ…ƒÉƒK »OBø ÿ»ðBýü»ñgºq µþO»GBG ºôArÜ ½âõPÕâ þP…â ÿ qBýP„q»K q»w qBýPg»G æ»ì ,ºôAqBC ÿ ½g þðBÜ»ýýñýHÉO µYðq»w ,»ƒÜºqAlƒük ½xýw»G òýÌõì ÿ»ÜºrÍý„ ÿºô»ðlñÈõg»G ï»Ü»ü »Ü »ü»w»Ü ô»è îØq lð»_( QÉ¾ºk »Ü , )ïkrƒÜrƒÉƒƒÔ ºôºô vƒƒÉƒƒì ÿºqBƒƒG»ƒƒè þƒƒPƒýƒK ÁBü»g qBXÝÈlð»ø lðBü»ãüAq ôkrÝÉLPwºk ÿ rG»è þðBCq õØ þO»üBC»è q»â»C »Ü ï»Üºk »üBOBùG )BØBÕð ô ArÕÜ l„A JArÌæA( ÿºô»C þ_ ½gBC ,)BØBÕƒð ô ArƒÕƒÜ lƒ„A kArƒÜæA( .»üArÝHÉK óAqBGBýíýÜ µëBÕð»C»è óBìrOBüs þðõG»ð ,krƒÜºô»ƒG ÿºuBƒìBƒC óBƒ„BƒK| ,þüºkq õHÉè þü rýHƒÜBƒðô q µþƒü rƒýƒHƒÜBƒðô q þO»ýƒýƒðçƒØ»ƒÌ ,þƒü rƒýƒHƒÜBƒðô q þƒÝƒÉƒèqBƒÜ ô»G »íÉC »üºô»C ÿBƒðBƒì ,þƒü rƒýƒHƒÜBƒðô q ô»è ïBÜ aýø µòü õü o»K»ñÉƒO Ak»ƒðBƒÐBƒð½ƒØ ßºô »ýýð þðõG Ak»íÉC ÿ ô vÉì»è »ðBÐBð½Ø ÿºô»C Á»â»è »ì»C ,ºõG»ø þðõG BKô q ô»C»è »ðBýO»GBG þÜ»üºõÉ„»G »ðBÐBð½Ø ï»è ïBÜ aýø þ¾»ì½Ü ÿBPxÉC»è þO»HüBO»G ,ÿk»ƒOBƒüBƒð ôkq õÜ þðBÜ»OBùÝÉK ôºô»O»ð ôBð»è µÛArýÌ òýð»_Aq þìºkq»w»GBO ,óBíÜq õO ô Jºq»Ì þƒgq»ƒ_ µÿ sBƒƒw»ƒƒ…ƒƒýƒƒƒK þƒƒƒ„o½ƒƒƒ„ ô þƒ…ƒýƒOô .QƒÉƒG»ƒðo»ƒLƒÉƒO Alƒü q»ƒƒãƒƒñƒƒ„¼ q »ðAqºô»O ºq ½W ï»C »PƒwAq þƒ_q»ƒâ»ƒC" ,AlØArýÌ þðBÜºô»O»ð þðArýHÜBðô q óAõÉð»è óBüAoô rýG µQÈ rƒÜºk q»ƒw»ƒè ÿ ½ƒâõƒPƒÕƒâ ‡»ì»C »Ü ,QÈ rÜºk o½âõƒ¾BƒC ºôºqBƒG»ƒè ïÂ»G ,»ü»ø ÿ ½g þü ô vÉì þO»HüBO þãðrâ óBƒÜ½ƒâõƒPƒÕƒâ»ƒè ïBƒÝƒ`ƒýƒø »ƒOBƒw ï»ƒƒCBƒO þÜºq»w þÜ»ü»ÐBñG ºõýðAõPü»ð ºô»üºqBGô»è þüºrÔ µþðºk»ì µþðBPwqB„ »ÝÉèqBÜ ô»C ½G | .RBÝHPwô qk »ýü rýHÜBðô q þƒOÂ»ƒøu ¼ q ,krƒÝƒ„ºô»ƒG ÿºuBƒƒìBƒƒC ï»ø µþO»HüBO»G ÛArýÌ µþP…â»G QwAoºôBð ÿ rO þðBÜ»„»G ô q õƒ„BƒG þƒðBƒPƒwkq õƒÜ »ð ,òýð»_Aq þìºkq»w»G »ð ,†ýðBPwkq õÜ þ„o½„»ƒG »ƒð µþƒñƒýƒüBƒC þƒcÃƒxƒýƒC»ƒG

ÿ ô vÉì µÛArýÌ þðBƒÜ»ƒOBƒùƒÝƒÉƒK µºô»ƒO»ƒð ºõƒG»ƒð †ƒýƒÝƒÉƒ„»ƒG ôºõƒOBƒø AlƒìçƒƒxƒýƒC µQ„õÜ ½G óBÜ»ýýwBG»Ì µóBÜ»ýü ô»ì»C»è ,Jºq»Ì ÿ ôºpì»¾»Ø µJºq»Ì ÿ qBP„õƒÜ ½G qAsBC ÿºôB_q»w »O½G»ð †ýÝÉOBÜ aýø aýø ô»OBùÝÉK ôºô»O»ð ½G ,óAsAõhüksBC ºô»ðAô»`ÉK»G ïÂ»G ,ÞÉG»øs»ƒì µòƒýƒüBƒC þO»ý¿ƒØ»ƒÌ ÿ ½ƒø»ƒG ôAkôkrƒGAq ÿ ô vƒÉƒì»ƒè ,ÿ ô o»Gô q »…ýì»ø kq õÜ ,ºô»ýýñÉƒÄ½ƒ„ þG»øs»ì µþñýüBC ,þüºô»O»ð ÿºô»ðBwô»_ ÿ q ¼ s þOBwºqBÜ ºô»„ºô q ô»è ôºô»O½G ÿºuBƒìBƒC ßºô q»ƒø .ºôArƒñƒÉƒø Akq»ƒw»ƒƒG þðBÜÂBG »Ì»Wq»ì»è ß»üºqBìu þPxÈõ¾»ø»G lü»w õH„½hÉèAõg þO»HüBO»G ,krÜ »Íý„ ºô»èõéü»C þ„o½„»è »Ü ,îýÜ»c òxdì óBì»Üºô»ƒO»ƒð ÿkAsBƒC þƒÔBƒì»ƒè þƒÜ½ƒÜAk ½G þ…ýÜ»ýü vÈ qlPwºk ºq ½Wq»ø ôºôkrÜ ß»üºõðBýG q»ø»G ô óBƒì»ƒÜºô»ƒO»ƒð q»ƒw .ºôkrÜ îü rc»O ô»è òýðAô pÉO»G"þ…ýOô ,qBýPg»G æ»ì| Akºô vÉì ô»G rO þÝÈ qBW »Pxü õÉK ,ºôkrGAq »Pxü õÉƒK ,ºô»ƒñƒýƒñƒÈõƒhƒýƒG ôºô»ƒñƒýƒ`ƒG ,»ðBýü»ñgºq ô»ðBýO»GBG þÜ»üºô»ðlñÈõg»G ,†ü rO þƒðBƒÜ»ƒOBƒùƒÝƒÉƒK µJºq»ƒÌ ôkq õƒÜ þÜB_ µòü»ÝG óB…ýñPwºk óBíðBƒÜ»ƒ¾»ƒø ô»G ºvÈ qk òýðAõPG ÿºô»C ½G ,ºô»ñü»ÝƒG BO »Ü òüºlG »ýýwArÜõíük ô þO»üArG þðAô qBÜ ."òü õP…ü»ãýÉK »OBw ï»C

òýì»ýÉw þðBýì»è qBƒýƒPƒg»ƒG æ»ƒì 2013/5/4 ÿu ¼ q»Ü þGºq»Ì – ÿkqõÜ ÿqAlük ÿºuBìBC ,krÝÉLýPwºk ×»W»ð ÿqB„»è ºõG»ð ÞÉ„»G ÞÉOBÜ aýø kqõÜ ,krÜºô»G q»w»G ÿ»ðBýO»ìBƒø»ƒð µRBƒwºqBƒÜ ô»ƒè ôºõOBø AlØArýÌ þðBÜ»OBùÝƒÉƒK µºô»ƒO»ƒð ,óAsAõhükAsBC ½G qAsBC ÿºôB_q»w »O½G»ð µòýüBC aƒýƒø ô»ƒOBƒùƒÝƒÉƒK ôºô»ƒO»ƒð ½ƒG ÿôvÉì»è ºô»ðAô»`ÉK»G ïÂ»G ,ÞÉG»øs»ì ,ºô»ýýñÉÄ½„ þO»ý¿Ø»Ì ÿ½ø»G ôAkôkrGAq ÿºô»ðBwô»_ ,ÿô o»Gô q »…ýì»ø kqõÜ .ºô»O½G þG»øs»ì µþñýüBC ,þüºô»O»ð ó»üæ»è »Ü ,AkºqAlük ô»ƒè ôArƒGôBƒð ÿqBÜôBø»G µvÈôæ»â þü rýHÜBðô q ÿ»ÝñG þðBHük»C µóAq»wõð þPÉÜ»ü þÔ»W»ð þÙè þƒíƒ„ô qk»ƒG õƒƒGArƒƒhƒƒÝƒƒÈ q ºô»ƒƒØArƒƒýƒƒÌ óBƒíƒñƒ„¼ q...ÿrƒýƒHƒƒ„¼ q þƒƒìAôºkq»ƒƒG" ,"ºô»ƒƒƒOBƒƒƒÜºlƒƒƒðBƒƒƒì½ƒƒƒÜ. .ôºô»ƒƒƒOBƒƒÜºk µóBPwkqõÜ óAõÉð þðBÜ»…ÉÜ ,lðBü»ãý„Aq òP…ü»ãÉPÝÉè µå½èBük»G QÉGºk ,AlÐ»G ÿ½âõPÕâ»è RBÜôBø .òÈ rƒÝƒG q»ƒwºqBƒ_ Al„»ÜºqAlük þðBÜºôArÝ„»Ý…ÉK »O»GBG þýwõðºqB_ þÔBì»è þPg»W qBýPg»G æ»ì þƒü½ƒg»ƒGq»ƒƒw" þƒƒOô ôºôºkrƒƒÜ kqõƒƒÜ þÜBg ÿôAô»O þðkrÜkAsBC µóBƒPƒwkqõƒÜ ÿæ»è »ýüvýOArPw þÝÉCºlG»ì ,óBPwkqõÜ ï»ƒWq»ƒw»ƒè kqõƒÜ þƒðAq»ƒGAq ï»ƒWq»ƒw ."óBPwkqõÜ þðBÜ»_qBK

“

QƒƒƒƒÉƒƒƒƒGºk þðBÜ»…ƒÉƒÜ kAlƒƒÐ»ƒƒƒG µîƒƒƒÈ q»ƒƒƒø µå½ƒƒƒƒƒƒèBƒƒƒƒƒƒük»ƒƒƒƒƒƒƒG òƒPƒ…ƒü»ƒãƒƒÉƒƒPƒƒÝƒƒÉƒƒè òÈrÝGq»wºqB_ ôkqõÜ þü ôvÉì þülðºõü»K ÛArýÌ ÿ»Ýük þðBÜ»OBùÝÉK ,qBýPg»G æ»ì Ak»ÜºqAlük þÝÉLPwºk»è| ,»ƒÜºqAlƒük þƒPƒ…ƒâ ÿ qBƒƒýƒƒPƒƒ„q»ƒƒK q»ƒƒw ½G ÿ ½g þ¾Bd„½g ÿApƒÈ ô AlƒÜ»ƒü»ƒOô»ƒè

“

ô»è ºõG»ð ÞÉ„»G ÞÉOBÜ aýø ,kqõÜ| q»w»ƒG ÿ»ƒðBƒýƒO»ƒìBƒø»ƒð µRBƒwºqBƒÜ ºõOBø AlØArýÌ þðBÜ»OBùÝÉK µºô»O»ð kAlÐ»G µîÈ q»ø þðBÜ»…ÉÜ ÿ rƒO þƒýƒÝƒÉƒ„»ƒG»ƒè ,qBƒýƒPƒg»ƒG æ»ƒì| óAõÉð þðBÜ»…ÉÜ»G ÿºuBìBƒC ,Alƒü»ƒÜ»ƒOô ,ºôºkrÝý…ýðô q ôkrÜ AlÐ»G µóBPwkq õÜ òP…ü»ãÉPÝÉè µå½èBük»G óBÜ»…ÉÜ QÉGºk µQÈ rñÉLw»`G q õPwºk µòÈ rÝG q»wºqB_ þPxü õÉK ‡ºô»ƒC»ƒÜ ,QƒÈ qlƒHƒÉƒK ÿºq»ƒK ô»ü»ø þüBwBƒü ,þƒwBƒýƒw ÿ qBƒýƒ„½ƒø»ƒG »ýü ô vƒÉƒì þƒÜ»ƒýƒýƒPƒÈ ôArƒwrƒLƒÉƒè ‡»ƒì»ƒC þƒÜq»ƒC ÿ»ƒðAô»ƒƒC õƒƒì»ƒƒø þƒƒðBƒƒ„q»ƒƒw»ƒƒè µ»ü½Pw»C»è óBü»OÂô ï»C þƒðkrƒGºõƒÈ o»ƒG »ðAqAlük ºq ½Xì»C»Ü ,QƒwAõƒhƒýƒ„Aõƒýƒø| ÿk»ðBñÉø»è QÉG»ø óBƒü qBƒük ÿ q»ƒãƒü qBƒÜ ÿ ô vÉì þðAlÉKºq»K µóBÜ»„»GôBø »XðBìBC ï»Wq»w ôkq õÜ þ„»GôBƒø ÿ rƒýƒHƒÜBƒðô q .ÛArýÌ ÿ rO þðBÜ»OBùÝÉK ôºô»O»ð þü rýHÜBðô q ÿ»w¼ rK»è òOrâqºôkõw ,Alƒƒƒƒü»ƒƒƒƒÜ»ƒƒƒƒOô þƒƒƒƒüBƒƒƒƒO½ƒƒƒƒƒÜ»ƒƒƒƒƒè| – ÿkq õƒÜ ÿ qAlƒük ÿ qBýPƒ„q»ƒK q»ƒw :krƒÝƒ„ºô»ƒC ½G ÿBƒíƒƒÉƒƒø ,þƒƒGºq»ƒƒÌ ÿ rƒýƒHƒÜBƒðô q ÿ»w¼ rK ,AkBýðk»è BPxƒÉƒC ß»üºõÉ„»ƒG ,þP…â þÜ»ƒüºkqBƒük »ƒO½ƒG ÿBƒýƒðk þOBGBw rÈ u»è þO»üBƒÄ¼ rƒì»ƒÜ ÿkõƒw ôºô»ƒñƒGºk½ƒƒÜ AkrƒƒƒýƒƒHƒƒñƒƒ„¼ q ºq ô»â þÝÉ¾¼ q ‡ºô»C ,QÉñƒýƒGºlƒÉƒè þPÉð½_ ôºô»ðkrƒÝƒì»ƒÜ»ƒè QƒÉƒñƒýƒGºk .óBÜ»ýýwBýw »…ÉÜ þðkrÜq»wºqB_

ß»üºqBìu" þ…ýOô ,»ÜºqAlük þðõ_ºõÈ o»G óBPwkq õÜ þðAq»wõƒð µóArƒýƒHƒÜBƒƒðô o»ƒƒè ÿ»ìBð þðlðBü»â ½G ,ºô»ýýðBíÉéw ÿ qB„»è þðkrÜ»Pw»Wq»G µþPxü ô»„½g µþO»üArG ,þwBýw ,ÿ rýHÜBðô q ,þü ô vÉì ÿlðºõü»K ,þdýw»ì ,Jºq»Ì ôkq õÜ óAõÉð»è þñýüBC ÿ rO þðBÜ»OBùÝÉK ï»Wq»w µþƒðBƒíƒÜq õƒO lð»ì½Ý„ þÔ»W»ð ÿ qB„ »O»ñü õOBø ,ÛArýÌ ." ºqAlük ï»C þñPxhÝÈ q ½G k»ì»dì»è ß»ü q»ø »Ü AkºqAlük ô»ƒè ÿ qBÝü rG þ„ô rO»C ÿ s ô»Ô ,ïõéÍèA rc»G þÜ¼ q»w rìBw Á sBÔ µÿ rýHñ„¼ q ÿ rüsºô µÛArýÌ þðBHük»C µóAq»wõƒð þƒPƒÉƒÜ»ƒü þð»ìõXð»C þðBìAlð»C»è ôB_q»G þÜ»üºqBìu þðBHük»C µóAq»wõð µÛArýÌ þðAq»ñƒÈõƒð ÛArƒƒƒýƒƒƒÌ þƒƒƒðBƒƒƒÜºqBƒƒƒ„ µóBƒƒPƒƒwkq õƒƒÜ ,qBƒƒƒýƒƒƒƒPƒƒƒƒg»ƒƒƒƒG æ»ƒƒƒì ,ó õƒƒƒHƒƒƒüºkBƒƒìBƒƒC ºô»ðBPwkq õÜ»è »ƒíƒÉƒC ,krƒÝƒ„ºô»ƒƒéƒƒýƒƒwBƒƒG ïBÜ aýø»ƒÜ ÿ»ƒüºô»ƒO»ƒð ô»ƒC ,òƒü õƒOBƒø q»w»è kq õÜ ÿºlñÉø »Ü»_ôBð þðBÜºô»O»ð»è óBƒÜ»ƒÜ»ƒƒü ÿAôk»è ß»ü »ƒíƒÈ u q þƒPƒwºk ÿAoºq»ƒw ,ºõƒük»ƒð þƒO»ƒìBƒø»ƒð µ qAsBƒƒC µþO»üArG»G þO»ìtg »ƒ…ƒýƒì»ƒø»ƒÜ ÿºô»ƒC .ºôkrÜ »ðBýP„BC þðBüu ºô»ÝÉK µÿlƒðºõƒü»ƒK»ƒG ÿºuBƒƒìBƒƒC ,ôArƒƒGôBƒƒð ï»Wq»w ôkq õÜ ÿ»ñü vÉì»è þO»üBƒPƒw¼k ôkrƒƒÜ ÛArƒƒýƒƒÌ ÿ rƒƒO þƒƒðBƒƒÜ»ƒƒOBƒƒƒùƒƒÝƒƒÉƒƒK ÞÉ„»G ÞÉOBÜ aýø kq õÜ ,ºôºkrÝý…ýðô q q»w»G ÿ»ðBýO»ìBø»ð µRBwºqBÜ ô»è ºõG»ð

info_chawder@yahoo.com

Rq½KAq

2013/5/6 »íì»„ ôôk )419( ºqBìu

ºô»OBÜºlìq»â qõPwºk þwrK þðAs qBG òýñÈo»LýÉO »ñýì»Ü ô»ñü q¼s»G QÈ ô»ðBìBð :þPÉÜ»ü # óBì»èqBK ºô»PÈrñÈo»ãG òüºkBð»ãÈ q :þOqBK # óAlüºô»ðkrÜqAõì»ø Á»â»è rO þðBÜ»Gtc þOqBK»è »ãW :óAo½â # ô|ÞÈ qBü pG aýø õG»ð ÿ ½G BOAô ,õGkrÜôAô»O ókqAvH¾»ø |ÿ»ýÉK ô»G ,RBÝGqºk ß»üBwBü ô|qºlãðºk óAõÉð»è »ýOBÜ þÝÉPw»HÈ rƒâ ,ºôArÝü qBük ÿ»ÜºôBì ô ôAqkrƒÈ vƒHƒ¾»ƒø ô»C ,ÿ o»LÉO »üºôBì ô»C ÿºô»ƒC ÿAôk ,ó ôAqkrÈ vH¾»ø q»ñÈõð ßºô »Ü ÿ»ðBw»Ü .QÉñÉìBð óBýO»üAq»ñÈõð þO»ýÌq»„ ,ºô»OBÜºkºô»è †ýPg»W ,ôArƒGôBƒð ,óBÜ»ýýwBýw ºtÉø ÿ q ¼ s ÿ»Gq ¼ s òÜ½Ü ,|ó»ñü q ¼ s AlðBì»ƒèqBƒK»ƒè »ƒÜ ºq õPwºkºu ¼ rK ï»C ÿºô»C q»w»è õÝ¾»G ,ºô»ýýwrKAq »PÈ rhG QÉƒGBƒð ÞÈ tÉø »ÜBO ,ºô»PÈ rÝGqAõì»ø QÉGºk ,RBÜºk»xØ óAô»C ÿ»ðAô»`ÉK »ƒÜ »Ü ,»ðBPwkq õÜ þOArÜõíük þOqBƒK ÿ õì»ø »ðBì»C ,»ü»ø þwq õÜ 30 Bùð»O ô|QwAoBð »ü»xØ ô»C »Ü óºô»C ÿ»ã¾»G .»ýüBwBüBð

þƒPƒw½ƒK ½ƒƒG ÿ ½ƒƒg QÉG»ø þÔBì ÿºô»C ô»C ,ºô»OBÝGlƒülƒðBƒÜ îƒÈ q»ƒø þƒÜ¼ q»ƒw þƒƒƒwBƒƒƒG þƒƒƒðAs qBƒƒG ÿºq õƒPƒwºkºu ¼pƒK þƒƒÝƒƒÉƒƒðBƒƒì»ƒƒƒèqBƒƒK ó»ƒƒƒüæ»ƒƒƒè ,RBƒƒƒƒÜºk .ºôAqlñÈ o»LÉO ºôºõƒƒ_q»ƒƒw»ƒƒGºôBƒƒì þ…ýƒOô ,ÛkBƒw k»ƒì»ƒdƒì Öƒwõƒü ½G Bùð»O þðAs qBG ,BwBü»è q ôk»G BPxÉC" QÈ ô»üºk ,ºô»OBÝGlülðBÜ ÿ ½g ÿºô»ƒC

»OºôArg»ð q õPwºk ÿºu ¼ rK q»â»C q ¼ s q õPwºk þðBðAk ÿ»w¼ rK ,ºô»ýýwrKAq õƒì»ƒø ôºõƒG þƒüBƒwBƒƒC þƒƒÜ»ƒƒü»ƒƒw¼ rƒƒK ,ºõü pG þP„ô rw ÿºõÉ„»G þðBÜ»ÐBð½Ø óºlGqBü pG QÉGºk »Ü »Ý¾»g þÔBì BPxÉC óBü ,ºlñw»K æ óBü»Üºq õPwºk ÿºu ¼ rK »ð»üæ »Ü ÿ»üAôAk ô»C ,»üAõý…ÉK ."Bƒð q»w»è qBü pG Þ¾»g þOBýW»è óBÜ»ýýwBýw

óAlãðºk ºôBOºq»w»è :ÞÈ qBÜ»Ä¼r„ # õG þüBwBüBð »ÜºqõPwºk ºu¼rK»G

óBÜ»ýwBýw »ð»üæ óAõÉð þýÜ½ÜBð þ¾Bg qõPwºk »Pxü õÉK ßºõGAõýÉK ºô»ðBÜ»ýý¾½ÙXñÉƒK þwBýw þƒØõƒÔAô»ƒO q õƒPƒwºk ÿºu ¼ rƒK ,ºô»ýýwrKAq »PƒÈ rhG BXñC QƒÈ rÝG q»w»è ºô»PÈ q s ¼lG Aô þñÈõ„õÈ q »Pxü õÉK »ü½G .QÈ rÝG q»w»è ÿ ôAô»O þÝÉØõÔAô»O »Ü þƒƒƒPƒƒƒg»ƒƒƒW ,»ƒƒƒüºôBƒƒƒ_q»ƒƒƒw ô»ƒƒƒC þÝÈ tÉø»G ÿ ½g þPÉÜ»ü ,ºôkrÝ„ºô»è »ýýð Akºô»C Á»â»è µQÉðAsºk RArÜõíük q õPwºk ÿ»è»w»ì »ñýì»Ü ô»ñƒü q ¼ s»ƒG þØõÔAô»O q õPwºk »Ýðõ_ ,QÉñÈ o»LƒÉƒO ,»ƒýƒýƒO»ƒüÂ»ƒì½ƒÜ þƒðBƒíƒü»ƒK µþƒwBƒƒýƒw »Ü ÿ»üBðBì ô»G †ýwBƒýƒw þƒØõƒÔAô»ƒO »ƒGtƒc ÿ q ¼ s ºq»ƒƒø ÿ»ƒƒGq ¼ s QƒƒÉƒƒGºk µó ô»ÝHÝƒÈ q ÿ q»ƒw»ƒè óBƒÜ»ƒýƒýƒwBƒýƒw þÜ»üºvÈ q QÉGºk †ýO»üÂ»ì½Ü þðBíü»K Á õHØ ÿºq õPwºk ô»C »Ü»O»ééýì»è q ¼ s #.QÉG

þƒƒðBƒƒì»ƒƒèqBƒƒK ½ƒƒG òƒƒü»ƒƒÜºk q õƒƒPƒƒƒwºk ,ºô»PÈ rñÈ o»ãG óºkBð»ãÈ q µóBPwkq õÜ q»w»è ºq ô»â þÜ»ƒýƒýƒwrƒO»ƒì »ƒÝƒðõƒ_ .RBÜºlPwô qk óBPwkq õÜ þíÈ q»ø þìAlð»C ,kAsBC óAq ½â ,Akq»HìAq»G»è ,þPƒÉÜ»ü þ„»G»è óBPwkq õÜ þðBì»èqBK ß»ü»ðBø»G aýø BwBü þÉK»G ,ºôºkrÝýðô q ºô»PÈ rñÈ o»â»ð »Üºu ¼ rK ÿºô»C ½G »ýýð QÈ rÝGAôAk ÞÉOBÜq»ø ïÂ»G ,óBì»ƒèqBƒK .»ýüBwBC ºô»C ºô»PÈ rñÈ o»ãG :þPÉÜ»ü QÉG q»w»è þØõÔAô»O QÉGºk Þü tð þÜ»üºôB_q»w ,ºô»üºqBGô»è ,þƒPƒƒÉƒƒÜ»ƒƒü þƒƒwBƒƒýƒƒw þƒƒG»ƒƒPƒƒÜ»ƒƒì»ƒƒè q»ø þPÉÜ»ü ,lðBƒü»ƒâAq ÿ"rƒÈkôBƒ_"»ƒG ºô»ƒðõƒG½ƒÜ þƒðkrƒÝƒÉƒLƒPƒwºk þƒƒOBƒƒÜ»ƒƒè

:þOqBK þÝÈ qBPðBì»èqBK| ºô»PÈ rñÈ o»ãG òüºkBð»ãÈ q þð½ýxÜArÔ þÝÉìAlð»C ,ºô»ý„½hüæ q»â»C" QÉ¾ºk ,þOqBK þ„»G»è þðBPwkq õÜ þðAs qBG kõÍw»ì ÿBãÉW»è ,îG †ýƒñƒì ÿ q»w ólðBü»âAq »Ýðõ_ ,ï»ÝG þ_ îðAsBð ."ºôlðAõÉ„ Þ¾»g»è ÿ q õPƒwºkºu ¼ rƒK þƒwrƒK ÿºqBƒG»ƒè ïæ»xèôlG»Ì ,ºô»ðBPwkq õÜ þƒíƒÈ q»ƒø ÞƒÉƒw»ƒÜ q»ƒø ,lƒðBƒü»ƒãƒüAq ,ÿ qAô q»ƒƒG ºô»PÈ rñÈ o»ãG q õPwºk ÿºu ¼ rK ,RBÝGAôAk ÿ uk ºô»ƒC óBƒƒPƒƒwkq õƒƒÜ þƒƒðBƒƒì»ƒƒèqBƒK q»ƒƒø QƒƒÈ rƒƒÜBƒƒð ô»ƒƒƒýƒƒƒýƒƒƒwArƒƒƒÜõƒƒƒíƒƒük ÿ ½G ,RBÝG ß»ü»xØ ÞƒÈ qBƒPƒðBƒì»ƒèqBƒK .QÈ rÝG ÊW»HÉW õì»ø»G ,ºôºkrÝý…ýƒðô q ,ôArƒGôBƒð ÿºu ¼ rK ÿºô»ðlðAo»â þýO»üAuk ÞÈ q ½W

,QƒƒÉƒƒñƒƒÈ o»ƒƒLƒƒÉƒƒO q õƒƒƒPƒƒƒwºk ÿºu ¼pƒƒƒK ÿ»ýýðBíýP…ýð þðAsBw ô»C ÿ»ðAô»`ÉK»G »Gtc õƒì»ƒø ôBƒð»ƒè þƒOqBƒK»ƒè »ƒãƒW »ƒÜ þðBÜ»ýü qºôBì»W »ãÉK óºôBg »ýýwBýw ôk »è rOBü s þðºôBg »Ü ,ºõHPwô qk rO òðBPwkq õÜ þðBì»èqBK þðBìAlð»C þÜ»ýÉw | ."ÿºô»ðkrÜqAõì»ø ½G :ÿkq»ø óºô»ðlðAo»â Á»â»è óBÜºtÉø ÿ»ñü q ¼ s ºuBìBC ,þwBƒýƒw þƒÝƒÈ qBƒÜ»ƒÄ¼ rƒ„ óAlƒƒãƒƒðºk ºôBƒƒOºq»ƒƒw»ƒƒè ,RAkºkºô»ƒƒG óBìõì»ø »Ü ,õG þüBwBüBð q õPƒwºk»ƒG óBƒPƒwkq õƒÜ þƒðBƒì»ƒèqBƒK ,»ƒðBƒìrƒýƒƒG»ƒƒè þÜ»üºõÉ„»G ô|þüBwBüBð þÜ»üºõÉƒ„»ƒG ÿ ½ƒg þƒðkrƒÜqBƒÜ ÿºôBƒì þƒÝƒü u ½ƒƒèBƒƒð ºq õPwºk ô»C ÿºô»C½ƒG ,ºôºkrƒÜvƒÈ qk ºô»Oºo»ñG»ƒè q»ƒø »ƒì»ƒC ,QƒÉƒñƒÈ q»ƒLƒÉƒO .õGBwBü þðlðBÝ„ ÿ»ñÈ ôBC þPüBw»G ,ÿkq»ø z½wBC »Ü ,õ_qºk AlÝÉOBÜ»è ºqBü pG ï»C ,lðBü»âAq ÿ ½ƒƒg þƒƒüBƒƒwBƒƒü ÿºôBƒƒì óBƒƒƒì»ƒƒƒèqBƒƒK

þüBwBü þÜ»üBì»ñG aýø ,óºlG »Üºu ¼ rK »ðõGAô pG ÿ»ðAô»`ÉK »üAôAk ï»C ,»ƒýƒýƒð þƒÝƒƒì»ƒƒ_ ÿ uk µÞƒƒ¾»ƒƒg ÿºkArƒƒýƒƒC»ƒƒG .»ýýwArÜõíük õì»ø»è ,ºô»OBÜºl…ýPg»W ,ôArGôBð ÿºkArýC ôAq ½G ºô»ðAo»â ÿAôAk AlðBÜ»wrK †ýðBÜ»ýýwBýƒw »ƒð»ƒüæ µRBƒÜºk ë»ƒâ ß»ð ,Þ¾»g ÿAo»ƒG òƒGrƒýƒãƒÉƒK QƒÉƒGºk ,Þ¾»g ÿAo»è †ýwrO ,ºô»ðAô»`ÉƒK»ƒG | .»ðõG»ð½g»GAôpG ÿ»ðB…ýð þƒÝƒÉƒðBƒì»ƒèqBƒK ó»ƒüæ»ƒƒè :óAo½ƒƒâ ºôAqlñÈ o»LÉO ºôºõ_q»w»GºôBì ÿºô»ðAkqBÜ ,þðAs qBG ÿ»ðAôlÉè ï»C »ÝÉ¾Bw lð»_ »Ü ,ºô»Oô»ÝÉè þð½ýws ½K ½C q õPwºk ÿºu ¼ rK ÿºô»ðlƒðAo»ƒâ ÿAôAk |ÿ q ô u þwrK q»G ºô»üºqBGô»ƒè .ó»ƒÜºk ,óAo½â |ÿºô»ñOôtG þýwBýw |ÿºô»ñü vÈõO þƒÝƒü u ½ƒè ,lƒðBƒü»ƒâAq ÿ ”rƒÈkôBƒƒƒ_“ »ƒG ,»ƒüºô»ƒC |þƒðAs qBƒG ÿ»ƒÜ»ƒìBƒü»ƒK Qƒ…ƒK îƒƒÈ q»ƒƒø ÿ q õƒƒPƒƒƒwºkºu ¼pƒƒƒK QƒƒƒÉƒƒƒGºk ½G QÈ rÝH„½g BãÈ q õÜBO ,QÈ rñÈ o»LÉO

:R»HüBO -rÈkôB_ þwrK ,óBPwkqõÜ þíÈ q»ø þÜ¼ q»w þíÈ q»ø ÿqõPwºkºu ¼ rK ÿºô»ðlðAo»â AlÝƒÉƒìBƒü»ƒK»ƒè ÞƒÉƒOBƒÜ ,ºôºkrƒÝƒìq»ƒâ ,óºlGq»w»è ÿqBü pG Þ¾»g ,krÝüAôAk µó½ƒýƒws½ƒK½ƒC ÿºô»ƒðAkqBƒÜ ‡»ƒì»ƒC ÿAôk»ƒƒG ÿ»ƒƒÝƒƒük þƒƒðBƒƒƒÜ»ƒƒƒð»ƒƒƒüæ óAo½â ÿÂBG þÝÉwrK q»G µBñÉøAlü½g ÿºqõPwºkºu ¼ pK ô»C ,QÉð»ü»âºlüAq ó»ƒüæ»ƒè ,RBƒÜºlƒýƒƒwBƒƒG þƒƒðAs qBƒG ºôºõ_q»ƒw»ƒGºôBƒì þƒÝƒÉƒðBƒì»ƒèqBƒK RBƒƒƒƒÜôBƒƒƒƒø ,ºôAqlƒƒƒƒñƒƒƒƒÈ o»ƒƒƒƒLƒƒÉƒƒƒO ,þƒƒPƒƒÉƒƒÜ»ƒƒü þƒƒÝƒƒÈ qBƒƒPƒƒðBƒƒì»ƒƒèqBƒƒK aýø BwBü þÉK»G ,RAkºkºô»ƒGºuBƒìBƒC »Üºu ¼ rK ÿºô»C ½G »ýýð ß»ü»ðBø»ƒG ïÂ»ƒG ,óBƒì»ƒèqBƒK ºô»ƒPƒÈ rƒñƒƒÈ o»ƒƒâ»ƒƒð ,ºô»OBÜºlPg»W þOqBK þÝÈ qBPðBì»èqBK »ÜºqõPwºk ÿºu ¼ rK óºkBƒð»ƒãƒÈ q »ƒÜ ß»üºôB_q»w RBÜôBø ,ºô»PÈ rñÈ o»ãƒG ,þPÉÜ»ü þýƒwBƒƒýƒƒw þƒƒG»ƒƒPƒƒÜ»ƒƒì»ƒƒƒè QÈô»ðBüBƒð »ƒÜ ºôºkrƒÜºô»ƒè þƒPƒg»ƒW ô»ƒƒƒñƒƒƒü q ¼ s»ƒƒƒG qõƒƒƒƒPƒƒƒƒwºk ÿºu ¼ rƒK .QÈ qlñÈ o»LÉO »ƒƒñƒƒýƒƒì»ƒƒÜ | :þðAs qBG RAlGqBü pG Þ¾»g QÉGºk ,óBƒPƒwkq õƒÜ þƒíƒÈ q»ƒø þƒÜ¼ q»ƒƒw »ƒíƒÉƒC þÝ¾»g ,lðBü»ãüAq AlÝÉƒìBƒü»ƒK»ƒè þƒü qBƒýƒ„½ƒø ÿ s q»ƒG þƒÝƒÉƒƒƒPƒƒƒwBƒƒƒC»ƒƒƒè q»w»è qBü pG òðAõOºk óBü½g µóAlýýwBýw µþƒüBƒwBƒü »ƒƒwrƒƒK µóBƒƒü½ƒƒg ÿ u ¼ oAôk ô»C þðkrÝOôºs ,óºlG óBÜ»ýü q õPwºk ÿ ôºpÜBO ôºq»G »ðBðôBãð»ø ,Þ¾»g ÿ»ÔBì .þGtc µþxg»„ q»G»è" QÉ¿„ºk ,þðAs qBG kõÍw»ƒì

Þ¾»g ÿ»ðBíPì µóBÜ»ÝðBG þðArü»Ø ÊG ,ºôkrÜ þKArg þü q»ãü qBÜ »ðArü»ƒØ »ƒÝƒÉƒðBƒâq sBƒG ,ºôkrƒÝƒPƒƒwô qk ÿ oAsBƒƒG ÞðBG»è QÉ`G QÈ rÈ ôBð ,»üºqBK»G þPxü õÉK ºôºrƒƒPƒƒýƒƒÜ»ƒƒüæ»ƒƒè ,RBƒƒÝƒƒGs q»ƒƒƒØ ºqBƒƒK QÉ_Bð ºkBü s Êƒè ÿºqBK rO þÝÉðBâq sBG óAõÉð»è þÜ»ýüB„½G »ì»C ,QÉñHüAk ÞðBG»è ô qAks q»Ø óAõÉð»è ,qBƒýƒ„¼ rƒÔ ô qBƒü pƒÜ »ì»C »OAô»Ü ,ºôkrÝPwô qk Akqºks q»ƒØ þƒÜæBƒ_ q»ƒw»ƒè QƒÉƒƒGºk ÿ q»ƒƒãƒƒü qBƒƒÜ ºõHPwô qk †ýÜ»ýü»ðBíPì ÊG ,µÿ q õGBC óAõÉð»ƒè ,R»ƒìõƒÝƒc µÞƒ¾»ƒg óAõƒÉƒð»ƒè »ƒì»ƒC ,qBƒýƒ„¼ rƒÔ ô qBƒü pƒƒÜ µóBƒƒâq sBƒƒG q»w»O¼krÝü qBÜ óBÜºõÉ„»è ß»üºõÉ„»G ÊG óBÜºq ½W»è ÞÈ q ½W»G µ oAsBG þÜæB_ ºôkrƒÝƒPƒwô qk þƒð»ƒüBƒhƒOq õƒƒÜ ÿ oAsBƒG .AlðBPwkq õÜ þíÈ q»ø ÿ q õGBC»è q»wºqB_ þðBÜBãÈ q þðkrÜq»wºqB_ þýPÉð½_ ÿºqBG»ƒè ÿºô»C ,rGB˜ RºtýÌ .k| ,‡»Ü»ðArü»Ø q»â»C »ü»ø ß»üBãÈ q lð»_ ,ô o»Pƒxƒg ºô»Ü»ü»G óBýÝÉ„»G lð»_ óBü ,óBü õì»ø þO»ìõÝc þ¾Bxì»C ÿ»WkõG òü»ÝGºkBýK qBK þø ,qBK»è ºrOBü s óBPwkq õÜ þíÈ q»ø þðçK R»ìõÝc QÉGºk ,qArÉK»è ºrOBü s %4 »è »ü»WkõG ô»è ÞÉ„»G QÈ vÈ pGAk ºô»C ÿlØ»ð ÿºõÉ„»G µQÈ pHG »WkõG %5 ½G 700 rO þÝÈ q»wºqB_ ,QÈ rãHý¾»ø AlÝðBG»è ,ó râºkqºô»_õì »ðBãðBì q»HðBìq»Ô qAs»ø ½G ËqkpGºlÉè óBýÜ»üºqBK ºpG »ðBãðBƒì aýø ½G »üºqBK ï»C QÉGBð ,þñý…ð»ðBg rO þÜ»ü»ãÈ q ,QÈ rÝHWq»g rO þÝÉP„ þíÈ q»ø þýP…â ÿ»WkõƒG ï»ƒWq»ƒw»ƒè »Ø»ø ºqæ¼k qBýéì 14 ô»è óBƒPƒwkq õƒÜ ÿlØ»ð»G qæ¼k qBýéì õýð ºô»ì»Ýýðæ»ƒG ÊK ÿAôBC þÝÉðArü»Ø QÈ rýãH¾»ø AlÝðBG»è #.QÈ rÝGq»wºqB_

ºqBK þðBì»ð :ÿqõGBC ÿo½LxK ,rýGBw RºtÌ | ºôkrÝPwô qk ÿoAsBG ÊG AlðBÜ»ÝðBG»è

»ðAqBK ô»C ÿkõw µRBÜºk ºô»ðAqBK ô»G | ."RAkºk ÿ q õGBC ÿ o½LxK ,rýGBw RºtýÌ .k Ak»íÉƒC ÿ»ƒíƒÈ q»ƒø ï»ƒè ,Al„ºô»G ÿºuBìBC ÞðBG»è ºqBK ô»ýýð ÞðBG»G ÿ»ðBíPì z»Ü q»HìAq»G Þ¾»g þü»ðBíPì ÊG ,QÉðBðAk ÞðBG»è ÿ ½g ÿºqBK z»Ü ,ºôkrÝüAô ÞðBG ,Bð»ðAk ÞðBG»è ÿºqBK Þ¾»g »Ü ,QÉð»ðAk Qxü õÉK õÜºô †ýO»ìõÝc þÝðBG »OAô»Ü »Ü »üAô ÿBƒðBƒì ,RBƒÜBƒð ÿ ½ƒg þƒ…ƒýƒC þƒƒÝƒƒðBƒƒG ½ƒƒG RBƒƒƒø ºqBƒK ºôºkAlƒÐ»ƒG»ƒè ºô»ýƒü s»ƒÜq»ƒì þƒƒÝƒƒðBƒƒG»ƒƒè ÿ s»ƒƒÜq»ƒƒì ,óBƒÜ»ƒýƒÌq»ƒÔ »ÝðBG ½G kqBð óBýðBÜºqBK óBƒƒüºqBƒƒK ô»ƒC »ƒðBƒýƒÌq»ƒÔ »ƒÝƒðBƒƒG ï»ƒƒC q»HðBìq»Ô ÿ»_õì ÿºô»C½G ,ºõƒOrƒâqºô õì»ø ÿºqBK q»â»C ,óºlG òý…ð»ðBg óBü aýø »Ü»ÝðBG AlðBýñý…ð»ðBg µóAq»HðBìq»Ô ÿ qBÜ »Ü»ÝƒðBƒG »Ýðõ_ ,QÉñÉìBðAlÉO ÿºqBK ,ºõƒOrƒãƒü qºô ÿºqBƒK ô»ƒC »ƒüºô»ƒC q»ƒø ÿºqBK Alü»ÜºqBK »Ü ,óBÜ»Ý¾»g»G RAlüºk .QÉñÉìBðAlÉO | óBÜ»ÝðBG þðArü»Ø þü q»ãü qBÜ ô»C ,ºô»ƒOBƒÜºlƒýƒ…ƒýƒðô q ,ôArƒGôBƒð

Aô q»ƒø ,QƒƒÈ q vƒƒÈ pƒƒGAk ºô»ƒƒðBƒƒÜ»ƒƒÝƒƒðBƒƒG þðAlƒðBƒø ½ƒG kõƒw þƒgrƒð þƒðkrƒÜkBƒü s »ÝðBG»è ºqBK õÜBO óAqAk»üBìq»w µþOÂôBø rPãðrâ ÿ õì»ø»è ,òÉñGAk óBÜ»ýýìõÝc RºqBG»ƒw »ƒÜ ÿ»ƒðAqBƒü pƒG ô»ƒC QƒÉƒGºk óBƒƒÜºõƒƒGºq»ƒƒØ µóAlƒƒÉƒƒK µþƒƒWq»ƒƒg»ƒƒƒG µþü»ñýPg»ð þO»wBýw Á»â»è òÈ rÜºkqºk rOBü s µQÉXðõãG óBÜ»ÝðBG ôBð ÿºqBK ÿ pG ï»C ÿºô»C½G ,òG»ð rPÜ»ü»G uk óBü QÉG»ð ,QÈ rÝƒG pƒG»ƒñƒG ô q»ƒwºqBƒ_ »ƒü»ƒ…ƒÉƒÜ óAõÉð þýðBâq sBG ô»ƒ¾»ƒìBƒì þƒü rƒÈkôBƒ_ ½G ÞÈ q õñw µQÈ rÝG †ýðArÉC µîÈ q»ø »Ü ,þðBýG ÿ ôAqk þðkqBð ôºôºqºk»ðkrG .óArÉC ½G ºô»íÈ q»ø»è QÈ rÝG ºqæ¼k »ýýð ÞðBG»G ÿ»ðBíPì z»Ü| ÿ ½ÝðAs»è ÿ q õGBC þÜ»ƒüBƒPƒw½ƒìBƒì AlðBÜ»ÝðBG»è ºqBK þðBƒì»ƒð ,þƒðBƒíƒÉƒéƒw þÝðBG»è »Ü" QÉ¾ºk µQÉñýGBð þP„ô rw»G »ƒÝƒðBƒG ô»ƒC QƒÉƒñƒÉƒìBƒð ºqBƒK Alƒýƒéƒƒø»ƒƒC þÝðBG»è q»â»C ÿ»C ïÂ»G ,RBÜºlwçÕýC ºô»C òýÉ¿G QÉGºk QÉñÉì»ð ºqBK AlýìõÝc ÿºô»Cq»G»è ,krÝýƒwçƒÕƒýƒC »ƒO»ƒìõƒÝƒc þíÈ q»ø þO»ìõÝc ½G »wq õØ þÝƒÈ qBƒÜ ,»üºô»C äðrâ ÿ rO þÝÉ¾Bg ,óBPwkq õÜ ô»üBìq»w ,ºôBì»ð ÞðBG»G ÿAôpG Þ¾»g ÿ%60 AkBýðk þÝÉñÈõ„ õì»ø»è ÞðBG ÿºqBK »Ý¾»g ÿºqBK ÿ»üBìq»w ô»C þì»Wq»w †ýC R»¾ôºk µR»ìõÝc ,ºôBñüAk ÞðBG»è

µóBâq sBG ôºqBñük »Ü ,þðBíP…ýð ÿ ôAqk ÞƒÈ q ½ƒW þƒ„õƒO †ƒýƒðBƒÜ»ƒñƒƒÉƒƒøq»ƒƒGºô ÿ ½ƒø»ƒG ,µòƒGºk óBƒü s µÊƒƒÜôAo»ƒƒ¾k»ƒƒè þðBì»ð µþìõÝc þÝðBG Á»â»è óBü»¾»ìBì ÿºôBì µQÉPwºôºk óBýðBÜºu ¼pK ºqBƒK ÿºô»ðõGs q»G ôºô»PÉGºkvÈ qk þðõGôAô»O qæ¼k ÿºô»ƒðõƒGs q»ƒG µóBƒÜÂBƒÜ þƒgrƒð ÿºô»ðõHì»Ü ÿ»üBì »PÉGºk rO þÝÈ qBW ‡»ðBì»C ,óBýðBÜºu ¼pK þXðAsBØ ôkõw þðBPwºô ôºô»ðõHì»Ü ½G ó qBÜ½ø õì»ø þgrð ÿºô»ðõHðArâ µóBñÉøq»Gºô þOq»Ü þOÂôBø ïBXðºq»w µóBÜÂBÜ µß»ƒíƒ„ .RAlG ÿ»Ü»WBG QÉGºk þðkrÜq»wºqBƒ_ ÿºqBƒG»ƒè ôArƒGôBƒð ,RBÜºkºô»éwBG ,†ýðBÜ»ÝðBG þðArü»ƒØ »ðÂ»ìBì ô»C BOºq»w R»ìõÝc QƒÉƒGºk

óBÜ»ÝðBG»è ºqBK þðBì»ð ºuBƒƒìBƒƒC ,ÿ q õƒƒGBƒƒC þƒƒÝƒƒÈ o½ƒƒLƒxƒƒK q»â»C AlÝƒÉƒOÂô õƒì»ƒø»ƒè ,RBƒÜºkºô»ƒG þüAqAk þO»wBýw µþü»ñýPg»ð þO»wBýw ôk ï»C óBü ,krÝðBü qBÜ rPÜ»ü ÿ»ðAô»`ÉK þƒOq»ƒÜ þƒðkrƒƒGºõƒƒÈ o»ƒƒG»ƒƒè »ƒƒOÂ»ƒƒwºk ºq ½Xì»C ,rPÜ»ü»è ó õGBâBC ÊG AlðBÜ»ÝðBG ÿ ½ø»PÉGºk µRBƒÜºlƒPƒwô qk »ƒü»ƒ…ƒÉƒÜ òülð»_ ,AlðBÜ»ÝðBG»è ºqBK ÿºô»ðõHì»Ü þðAo½âqBG»è »ü»ø óBí…ƒü rƒO ÿ qBƒÜ½ƒø ,»Ü»_ôBð þðBOÂô þü q»ãü qBÜ µÿ q õGBC ôtÉø»G þÜ»ýülðºõü»K »Ü ,óArÉC þO»HüBO»G þíÈ q»ø þü q õGBC q»w ½G »ü»ø ÿ q»ãü qBÜ ï»ƒC ºôkrƒÝƒüAô ‡»ƒì»ƒC ,óBƒPƒwkq õƒƒÜ ºõOBø AlðArÉC þü q õGBC q»w»G ÿ»ðAo½âqBG q»w ½G þÅýO»ãÉð µNArg ÿºô»ðAlãðºq þOq»Ü R»HüBO»G µóBPwkq õÜ þü q õGBƒC þðBÜºoAsBG»è QÉG»ƒø ôAqk µóBƒÜ»ƒÝƒðBƒG .AlðBPwkq õÜ »ü»…ÉÜ ï»C þü q»ãü qBÜ»G RºqBG»w »Ü ,kAs ô»ð kBü ,Á»ì½Ü þðBüu ô qBG q»w»è ,ºôºkrÝƒýƒƒðô q »ƒ„½ƒÝƒðAs ÿBƒPƒw½ƒìBƒì ÿ ½ƒø»ƒPƒÉƒƒGºk þƒPƒ…ƒâ þƒÜ»ƒüºõƒÉƒƒ„»ƒƒG þü»ðBíPì ÊG»è ÞƒÈ q ½ƒW þƒðõƒHƒPƒwô qk

»Pxü õÉK|:ÿ½ÝðAs ÿBPw½ìBì,kAsô»ð kBü QÈrñGAk qæ¼k ÿºôºqºk»ðkrG ½G ÞÈ qõñw þðõƒGq ¼ s ÿ ½ƒø»ƒO»ƒðõƒG »ƒÜ ,QƒÈ rƒãƒGAq »ñýPg»ð ÿºô»ðõHì»Ü µóBƒÜ»ƒýƒýƒWq»ƒg ô»íÜ½O þÝÉƒO»ƒwBƒýƒw ,AlƒðBƒÜ»ƒÝƒðBƒG»ƒè µþü»ñýñPg»ð þð»üæ ôkq»ø ½G AsºqBƒ„ þOq»Ü µþüAqAk þOºqAsºô ó»üæ»è þüAqAk

»ƒÝƒðBƒG q»HìAq»G ºô»ðBýƒOÂôBƒø ó»ƒüæ»ƒè QƒwAõƒg þðõGq ¼ s rOAôk µóBƒÜ»ƒýƒìõƒÝƒc µþðBýG »ÝðBG µþƒðBƒýƒƒG ÿ ôAqk q»ƒƒw»ƒƒè ïBXðºq»w »ƒðBƒì»ƒC »ƒÜ ,óBƒÜ»ƒýƒýƒéƒø»ƒC ÿ tÉø ôBø»G ÿºô»ðõHì»ƒÜ ÿ ½ƒø»ƒñƒGºk

:kBü s»ì»c óBGAk -rÈkôB_ ,»üAõüAô pG ÿqõƒGBƒC þƒÝƒÈ o½ƒLƒxƒK ÿqõGBC þðArü»Ø þðõHPwô qk ÿqBÜ½ø þPwAoºôBð ½G ºô»PÈ o»âºk îÈ q»ƒø»ƒè þƒƒðõƒƒGkBƒƒü s ÿ½ƒƒø»ƒƒG ,2012 þƒƒ¾Bƒƒƒw þðAlƒÉƒK µR»ƒìõƒÝƒc þƒðBƒÜ»ƒýƒýƒWq»ƒg ÿ»ñý…ÉK òülð»_ ôºq»GõðBg ÿ»ñý…ÉK µÿqBÜôBø»è ÿ½g »Ü »ðBýWq»g ï»C ,ÿrO .ºô»PÉñýGºk AlðBÜºõƒGºq»ƒØ µß»ƒì½ƒÜ ÿ½ÝðAs»è ÿqõGBC þÜ»üBPw½ìBì RBÜôBø ºqBƒK þƒðBƒì»ƒð ÿqBƒÜ½ƒø ,þƒðBƒíƒÉƒéƒƒw "þwBýw ÿ»…ÉÜ" ½G AlƒðBƒÜ»ƒÝƒðBƒG»ƒè óAqBW q»â»C »Ýðõ_ ,ºô»PÉƒñƒÈ o»ƒâºk ÿ»ÜºqBK »ðõíð ½G ,þØArýÌ þO»ìõÝc þÝÉ„»G »ðBãðBì ôºô»„»G 12 »G »üAkrÝG ÿ»„»G ô»C BPxƒÉƒC »ƒüBƒñƒükqBƒñƒG ½ƒG R½G qBW ß»ü»G µÞÉãðBì »PƒxƒüõƒÉƒK ,QÈ rÉðºk R½G qBW Êw »G QÈ rÉƒñƒG ºqBK AlýìõÝc þÝðBG»è q»â»C ,»üAõý…ÉK »O»ìõÝc ºô»C òýÉ¿G QÉGºk ,QÉñÉì»ð .krÝýwçÕýC

‫ديالؤط‬

‫ذمارة (‪ )419‬دو شةممة ‪2013/5/6‬‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫‪4‬‬

‫پااڵوگەكانی نەوت زۆرترین كاریگەرییان لەسەر پیسبونی ژینگەی كوردستان هەیە‬ ‫سەرۆكی دەستەی پاراستن‌و چاككردنی ژینگەی هەرێم‪ ،‬بۆ"چاودێر"‬

‫سازدانی‪ :‬ئارام بۆرە‬ ‫س��ەرۆك��ی دەس��ت��ەی پ��اراس��ت��ن‌و‬ ‫چاككردنی ژینگەی هەرێمی كوردستان‬ ‫ئاشكرایدەكات‪ ،‬مەترسیدارترین ئەو‬ ‫هۆكارانەی كاریگەریی خراپیان بۆسەر‬ ‫پیسبونی ژینگەی هەرێم هەیە بەشێك‬ ‫ل��ەپ��ااڵوگ��ەك��ان��ی ن��ەوت��ن‪ ،‬ك��ە بەپێی‬ ‫ستانداردی جیهانی هەر پااڵوگە نین‌و‬ ‫بەشێكیشیان بەبێ‌ مۆڵەت كاردەكەن‪،‬‬ ‫زۆرترین سزادانی ئەو پااڵوگانەش ‪10‬‬ ‫ملیۆن دیناربوە‪.‬‬ ‫س��ەم��ەد م��ح��ەم��ەد‪ ،‬ل��ەم دی��ال��ۆگ��ە‬ ‫ت��ای��ب��ەت��ەی��دا‪ ،‬ل��ەگ��ەڵ «چ��اودێ��ر»‪،‬‬ ‫ئاشكراشیدەكات‪ ،‬تائێستا ئاو‌وهەوای‬ ‫هەرێم نەگەیشتۆتە ئاستی مەترسی‬ ‫بۆ توشبون بەنەخۆشی‪ ،‬بەاڵم رێژەی‬ ‫نەخۆشییە كوشندەكان چۆتەسەرەوە‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو‪ ،‬ئ��ام��اژەب��ەوەش��دەك��ات‪،‬‬ ‫حكومەتی هەرێم چەند بەرنامەیەكی‬ ‫لەبەردەستە وەك دروستكردنی بەنداو‬ ‫بۆ ئەو ناوچانەی مەترسی بەبیابانبونیان‬ ‫لێدەكەوێتەوە بەهۆی خۆڵبارینەوە‪.‬‬

‫كۆمەڵێ بەدواداچونمان ك��ردوە‪ ،‬هەم‬ ‫ل��ەڕێ��گ��ای تاقیگەكانی خ��ۆم��ان‪ ،‬كە‬ ‫چ��وار تاقیگەمان هەیە لەرێگایانەوە‬ ‫رێ��ژەی پیسبونی ئ��اووه��ەوا‌و خاك‬ ‫دەستنیشاندەكەین‪ ،‬لەگەڵ دیاریكردنی‬ ‫رێژەی خۆڵبارین‪ ،‬دوای گەیشتنیشمان‬ ‫بەئەنجام‪ ،‬بەهاوكاری‌و راوێ��ژی الیەنە‬ ‫پەیوەندیدارەكان چارەسەری گرفتەكان‬ ‫دەكەین‪ ،‬یەكێكیش لەو نمونانە كە ژینگە‬ ‫پیسدەكەن‪ ،‬ژم��ارەی ئوتۆمبیلە‪ ،‬دوای‬ ‫لێكۆڵینەوەی وردم��ان لەژمارە‌و جۆری‬ ‫بەنزین‌و مادە ژەهراوییەكانی‪ ،‬پاشان‬ ‫كردمان بەچەند راسپاردە‌و پێشنیارێك‬ ‫بۆ سەرۆكایەتیی ئەنجومەنی وەزیران‪،‬‬ ‫ئەوانیش ك��اری ل��ەس��ەر دەك��ەن‪ ،‬كە‬ ‫پێویستە كوالێتیی ئۆتۆمبێل باشتر‬ ‫بكرێ‌‌و گرنگی بەدانانی گواستنەوەی‬ ‫گشتی بدرێت‪ ،‬وەك پاس‌و میترۆ‌و ترام‪،‬‬ ‫هاوكات لەگەڵ دروستكردنی شەقامەكان‬ ‫رەچاوی لێخورینی پاسكیل بكرێ‌‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬كەواتە بەپێی ئەو ئەنجامەی‬ ‫لەتوێژینەوەكانەوە پێیگەیشتون‪ ،‬رێژەی‬ ‫كاریگەریی پیسبونی ژینگە چەندە؟‬ ‫سەمەد محەمەد‪ :‬ئەستەمە بەوردی‬ ‫دەستنیشانبكرێ‌‪ ،‬چونكە كاریگەریی‬ ‫پیسبون لەشوێنێكەوە بۆ شوێنێكی‬ ‫تر جیاوازی دەبێ‌‪ ،‬بەنمونە لەناو شار‬ ‫جیاوازە لەگەڵ ناوچەكانی دەرەوەی شار‪،‬‬ ‫لەڕوی پیسبونی ئاویشەوە‪ ،‬بەداخەوە‬

‫چ��اودێ��ر‪ :‬بەپێی لێكۆڵینەوەكان‬ ‫ژینگەی هەرێمی كوردستان بەتایبەت‬ ‫هەواكەی لەئاستی مەترسیدایە‪ .‬وەك‬ ‫دەستەكەتان تاچەند بەدواداچونتان بۆ‬ ‫ئەم پرسە گرنگە كردوە؟‬ ‫سەمەد محەمەد‪ :‬هۆكارەكانی پیسبونی‬ ‫ژینگە دو ج��ۆرە‪ ،‬یەكێكیان هۆكاری‬ ‫سروشتی وەك خۆڵبارین‌و وشكەساڵی‌و‬ ‫زەمینلەرزە‌و بوركان‪ ،‬جۆری دوەمیش‬ ‫هۆكاری دەستكردە‪ ،‬كە چاالكییەكانی‬ ‫م��رۆڤ��ە‪ ،‬ئەویش بەهۆی پێشكەوتنی پیسبونی ئاو لەسەرچاوەكانییەوەتی‪،‬‬ ‫هەرێمی كوردستان‌و زۆربونی ژمارەی ل��ەب��ەرئ��ەوەی پ��اش��م��اوەی ئ��اوەڕۆك��ان‬ ‫دانیشتوان‌و زۆربونی كارگە‌و پااڵوگەكان‪ ،‬جارێكیتر ریسایكلین ناكرێ‪ ،‬واتە دوبارە‬ ‫هەمو ئەمانە كاریگەریی خراپیان هەیە سودی لێوەربگیرێتەوە‪ ،‬لەواڵتی ئێمە‬ ‫لەسەر ژینگەی هەرێم‪ ،‬بەاڵم تائێستا وەك لەواڵتەكانیتر‪ ،‬بۆیە ئەو پاشماوەی‬ ‫كاریگەرییەكان نەگەیشتونەتە ئەو ئاوەڕۆكان هەموی دەچێتەوە ناو روبار‌و‬ ‫ئاستە مەترسیدارەی كە باسدەكرێ‌‪ ،‬دەری��اچ��ەك��ان‪ ،‬ئ��ەم��ەش كاریگەریی‬ ‫ب��ەاڵم ئەگەربێتو لەئێستاوە گرنگی خراپی هەیە بۆ پیسبونی ئ��او‪ ،‬بۆیە‬ ‫بەژینگە‌و پاكڕاگرتنی ن��ەدرێ‌‪ ،‬ئەوا پیسبونەكە لەشوێنێكەوە بۆ شوێنێكیتر‬ ‫رەنگە لەچەند ساڵی داهاتودا روبەڕوی جیاوازە‪ ،‬زەحمەتە هەرێم وەك بازنەیەك‬ ‫م��ەت��رس��ی��ی گ��ەورە ب��ب��ی��ن��ەوە‪ ،‬وەك سەیربكرێ‌ لەڕوی پیسبونەوە‪.‬‬ ‫دەستەی پاراستن‌و چاككردنی ژینگەش‬ ‫چاودێر‪ :‬دەبینین رۆژان��ە پاشماوە‌و‬

‫خاشاكی زۆر تێكەڵ ب��ەزەوی دەكرێن‪.‬‬ ‫بۆچی تائێستا لەهەرێم دوب��ارە سود‬ ‫لەپاشماوەكان وەرناگیرێت‪ ،‬یان كاری‬ ‫لەسەر نەكراوە؟‬ ‫سەمەد محەمەد‪ :‬یەكێك لەگرفتە‬ ‫ژی��ن��گ��ەی��ی��ەك��ان��ی واڵت��ی ئێمە بونی‬ ‫پاشماوەیەكی زۆرە لەزۆربەی شارەكانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬تائێستاش بەشێوەیەكی زۆر‬ ‫نازانستی‌و نا ئەكادیمی هەڵسوكەوت‬ ‫لەگەڵ ئەو پاشماوانە دەكەین‪ ،‬تەنها‬ ‫كارگەیەكی سەرەتایی هەیە لەدهۆك‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەگەر بێت‌و ژمارەیەك كارگەی‬ ‫ریسایكلینیش لەهەرێم دابنرێن‪ ،‬كۆمەڵێ‬ ‫سودی دەبێ‌‪ ،‬ئەویش پاراستنی ژینگە‌و‬ ‫دوبارە سودوەرگرتنەوە لەمادە خاوەكان‌و‬ ‫ێ‬ ‫هەروا هەلیكاریش بۆ هاواڵتیان دروستدەب ‌‬ ‫لەگەڵ چەند سودێكیتر‪ ،‬چونكە لەئێستادا‬ ‫پاشماوەكان دوای سوتاندیان بەركەوتنی‬ ‫ب��اران تێكەڵی خ��اك‌و ئ��اوی ژێ��رزەوی‬ ‫دەبن‪ ،‬ئەمەش سەرچاوەكان پیسدەكات‪،‬‬ ‫بەاڵم خۆشبەختانە لەئێستادا خەریكی‬ ‫تاوتوێكردنی دانانی ئەو كارگانەین‪.‬‬ ‫چ��اودێ��ر‪ :‬چ��اودێ��ران��ی ژی��ن��گ��ەی‬ ‫تەندروستی پێیانوایە‪ ،‬ئاووهەوای عیراق‌و‬ ‫كوردستان هۆكاری سەرەكین بۆ نەخۆشی‬ ‫شێرپەنجە‪ ،‬یان بەشێك لەسەرچاوەكانی‬ ‫ئاو تێكەلێ‌ یۆرانیۆم بوە‪ .‬تاچەند ئەوە‬ ‫راستە؟ هیچ بەدواداچونێكتان لەسەر ئەو‬ ‫نەخۆشییە هەیە؟‬

‫پیسبونی ژینگە دەستنیشانبكەین‪،‬‬ ‫چارەسەریان بكەین‪ ،‬تاخەڵكی روبەڕوی‬ ‫ئەو نەخۆشیانە نەبنەوە‪ ،‬چونكە ژینگەی‬ ‫پاك كۆمەڵی تەندروست بەهەرمدێنێ‌‪،‬‬ ‫نەشمانزانیوە پ��اش��م��اوەی یۆرانیۆم‬ ‫تێكەڵی س��ەرچ��اوەی ئاو بوبێ‌‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەهۆی هێنانی پاشماوەی جەنگی‌و‬ ‫كەڵەكەكردنی لەشوێنێك كاریگەریی‬ ‫خراپی دروستكردوە لەهەندێ‌ ناوچەدا‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬ب��ەردەوام باس لەزیادبونی‬

‫سەمەد محەمەد حسێن (حاكم سەمەد)‬ ‫لەدایكبوی ‪ 1968‬هەولێر‬ ‫ماستەر لەیاسا‬ ‫سەرۆكی دەستەی پاراستن‌و چاككردنی ژینگەی هەرێم‬

‫رێژەی سەوزایی لەكوردستان دەكرێت‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم تائێستا نەگەیشتۆتە نیوەی‬ ‫ستانداری جیهانی‪ .‬هۆكارەكەی چییە؟‬ ‫مەترسییەكانی بۆ سەر كوردستان چیین؟‬ ‫سەمەد محەمەد‪ :‬ب��ەردەوام لەگەڵ‬ ‫الیەنی پەیوەندیدار لەهەوڵداین رێژەی‬ ‫س��ەوزای��ی زۆر ب��ك��ەی��ن‪ ،‬یەكێكیش‬ ‫لەبەرنامەی دەستەكەمان بۆ وەرزی‬ ‫دوەم��ی ن��ەم��ام��چ��ان��دن دروس��ت��ك��ردن��ی‬ ‫دارس��ت��ان��ی دەس��ت��ك��ردە ل��ەزۆرب��ەی‬ ‫شارەكانی كوردستان‪ ،‬كە روبەری هەر‬ ‫دارستانێك لە‪ 10‬دۆنم زەوی كەمترنەبێ‌‪،‬‬

‫حكومەتی هەرێم لەهەوڵی دروستكردنی بەنداودایە بۆ ئەو‬ ‫ناوچانەی بەهۆی خۆڵبارینەوە مەترسیی بەبیابانبونیان لێدەكرێت‬ ‫سەمەد محەمەد‪ :‬تائێستا ئاو‌وهەوای‬ ‫هەرێمی كوردستان نەگەیشتۆتە ئاستی‬ ‫مەترسی بۆ توشبون بەنەخۆشی‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پیسبونی ژینگە هۆكارێكە بۆ توشبون‬ ‫بەنەخۆشییە مەترسیدارەكان‪ ،‬لەزۆر‬ ‫روەوە‪ ،‬بەنمونە هەرێم لەڕوی نەخۆشخانە‌و‬ ‫ئامێری پزیشكی پێشكەوتنی بەخۆیەوە‬ ‫بینیوە‌و داهاتی تاكیش زیادیكردوە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم لەبەرامبەردا رێ��ژەی نەخۆشییە‬ ‫كوشندەكان چونەتەسەرەوە‪ ،‬ئەمەش‬ ‫لەواڵتانی تریش بەهەمانشێوەیە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئێمە لەهەوڵی ئەوەداین هۆكارەكانی‬

‫دەشتی هەولێر‌و موسڵ‬ ‫هەڵمەتێكی ف��راوان��ی‬ ‫ن��ەم��ام��چ��ان��دن بكەین‪،‬‬ ‫ح��ك��وم��ەت��ی هەرێمیش‬ ‫گ��رن��گ��ی زۆر بەژینگە‬ ‫دەدات‪ ،‬ه��ەرچ��ەن��دە‬ ‫ل��ەوەزارەت��ەوە بۆتە‬ ‫دەس��ت��ە‪ ،‬ب��ەاڵم ك��ار‌و‬ ‫ئەركەكانمان زیاتربون‪،‬‬ ‫كەمنەبونەتەوە‪.‬‬

‫پ��اش��ان ببێتە دارس��ت��ان��ی سروشتی‪،‬‬ ‫ئەمەش بۆ زیادبونی رێژەی سەوزایی‪،‬‬ ‫خۆشبەختانە ئێستا جگەلەوەی حكومەت‬ ‫گرنگی بەژینگە دەدات‪ ،‬لەسەر ئاستی‬ ‫تاكیش ه��ەوڵ��دەدرێ‌ رێ��ژەی سەوزایی‬ ‫پێشبینیشدەكەم‬ ‫ب��ەرزب��ك��رێ��ت��ەوە‪،‬‬ ‫لەچەند ساڵی داهاتودا رێژەی سەوزایی‬ ‫بەئاستێكی باش بەرزببێتەوە‪ ،‬لەناو‬ ‫شارەكانیش نەگەیشتۆتە لە‪ ،%10‬بەاڵم‬ ‫لەهەوڵی ئەوەداین ئەو ناوچانەی رێژەیان‬ ‫باشە لەسەوزایی بپارێزرێن‌و زیاتر بكرێن‪،‬‬ ‫ئەوانەی تریش‌وەك ناوچەكانی گەرمیان‌و‬

‫چ��اودێ��ر‪ :‬س��ااڵن��ە خۆڵبارینی چڕ‬ ‫ل��ەخ��واروی عیراق ب��ەرەو هەرێم دێت‪.‬‬ ‫مەترسیی ئ��ەو خۆڵبارینە چییە؟‬ ‫دەوترێت لەداهاتودا‌و كوردستان بەرەو‬ ‫بیابانبون دەچێت‪ .‬چی بكرێت بۆ ئەو‬ ‫بوارە باشە؟‬ ‫س��ەم��ەد م��ح��ەم��ەد‪ :‬بەشێكی زۆر‬ ‫خۆڵبارین لەدەرەوەی دەسەاڵتی ئێمەیە‌و‬ ‫پەیوەندی بەگۆڕانی كەشوهەواوە هەیە‪،‬‬ ‫زۆرب��ەی رێ��ژەی ئ��ەو خۆڵەشی دێتە‬ ‫هەرێم ل��ەدەرەوە دێ��ت‪‌ ،‬وەك باشوری‬ ‫عیراق‌و كەنداوی عەرەبی‌و هەندێجاریش‬ ‫لەباكوری ئەفەریقاوە دێتە ناو هەرێم‪،‬‬ ‫حكومەتی هەرێمیش چەند بەرنامەیەكی‬ ‫لەبەردەستە‪ ،‬وەك دروستكردنی بەنداو‬ ‫بۆ ئەو ناوچانەی مەترسی بەبیابانبونیان‬ ‫لێدەكرێ‌‪ ،‬لەگەڵ دورستكردنی پشتێنەی‬ ‫سەوزایی‪ ،‬كە لەماستەرپالنی ئێستایاندا‬ ‫رەچاوی ئەمە كراوە‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬دەوت��رێ لەئێستادا سااڵنە‬ ‫چ��ەن��دی��ن پ��ااڵوگ��ەی ن��ەوت��ی بچوك‬ ‫لەكوردستان بەنایاسایی دەكەونەكار‌و‬ ‫رەچ��اوی مەرجی تەندروستی‌و ژینگە‬ ‫ناكەن‪ .‬تاچەند بەدواداچونتان بۆ ئەمە‬ ‫كردوە؟‬ ‫س��ەم��ەد م��ح��ەم��ەد‪ :‬ی��ەك��ێ��ك‬ ‫لەمەترسیدارین ئەو هۆكارانەی كاریگەریی‬ ‫خراپیان هەیە بۆسەر پیسبونی ژینگەی‬ ‫هەرێم بەشێك لەپااڵوگەكانن‪ ،‬كە بەپێی‬ ‫ستانداردی جیهانی هەر پااڵوگە نین‌و‬

‫بەشێكیشیان بەبێ‌ مۆڵەت كاردەكەن‪،‬‬ ‫لەو ناوچانەی پااڵوگەكانیان داناوە جگە‬ ‫لەپیسبونی ژینگەی ناوچەكە كاریگەریی‬ ‫خ��راپ��ی��ان ب��ۆ ئ��اوی ژێ��ر زەوی‌و ئەو‬ ‫روبار‌و چەمانەی لەنزیكیانەوەیە هەیە‪،‬‬ ‫بۆیە دوای بەداوداچونمان‪ ،‬ئەوانەمان‬ ‫س��زاداون‪ ،‬كە زۆرترین سزادان بڕی ‪10‬‬ ‫ملیۆن دینار وەرگیراوە‪ ،‬لەبەر ئەوەی‬ ‫هەر هێندە دەسەاڵتمان پێدراوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئێمە چ��ارەس��ەری پیسبونەكەشیان‬ ‫پێدەكەین‌و تاداخستنیش بەدواداچونیان‬ ‫لەسەر دەكەین‪ ،‬بەاڵم داوادەكەین یاسای‬ ‫ژمارە (‪ )8‬ساڵی ‪2008‬ی ژینگە لەگەڵ‬ ‫رێنماییەكانی هەمانە گۆڕانكارییان‬ ‫تێدابكرێ‌‌و دەسەاڵتمان زیاتر بكرێ‌‪،‬‬ ‫ك��ۆم��ەڵ��ێ ی��اس �ا‌و رێنمایی تریشمان‬ ‫ل��ەب��ەردەس��ت��ە‪ ،‬ب��ۆ ئ��ەوەی بینێرینە‬ ‫پارلەمان‪ ،‬تاكو لەچوارچێوەی یاسا كار‬ ‫لەسەر ژینگە‌و پاراستنی بكرێ‌‪ ،‬بۆئەوەی‬ ‫هەركەسێك ب��ەم شێوەیە ك��ار بكات‬ ‫ئێمە سزای بدەین‪ ،‬هەرچەندە پێویستە‬ ‫هۆشیاریی ژینگەیش زیاتربێ‌ لەناو‬ ‫هاواڵتیاندا‪ ،‬ژم��ارەی رێكخراوەكانیش‬ ‫تائێستا كەمبوە‪ ،‬ب��ەاڵم بەتێپەربونی‬ ‫كات ژمارەیان زیاتردەبێ‌‌و دامودەزگا‬ ‫ژینگەییەكانیش رۆژ ب��ەرۆژ باشتر‬ ‫كارەكانیان دەچەسپێ‌‌و ئەنجامیدەدەن‪،‬‬ ‫چونكە پرسی ژینگە ئ��ەرك��ی هەمو‬ ‫الی��ەن��ەك��ان��ی وەك ح��ك��وم��ەت‌و ت��اك‌و‬ ‫راگەیاندنە‪.‬‬

‫ئایندەی كورد لەرۆژئاوای كوردستان لەئۆتۆنۆمی تێپەڕناكات‬ ‫ئەندامێك ‌ی سەركردایەتیی‌ پارت ‌ی دیموكراتی‌ پێشكەوتنخواز ‌ی كورد لەسوریا‪ ،‬بۆ "چاودێر"‬ ‫ری��زی خۆشیان رێكبخەن‪ ،‬بۆ ئ��ەوەی‬ ‫بتوانن ئەو مافە نەتەوایەتییانەی خۆیان‬ ‫بەدەستبخەن‪ ،‬كە بۆ ماوەیەكی مێژویی‬ ‫دورودرێ��ژ لێی بێبەشكراون‪ ،‬بەفیعلیش‬ ‫لە ‪ 2011/10/26‬دا توانیان ئەنجومەنی‬ ‫نیشتمانیی كوردی دابمەزرێنن‪ ،‬وەكچۆن‬ ‫دوات��ری��ش دەس��ت��ەی ب��ااڵی ك��وردی��ش‬ ‫لەنێو ئ��ەم ئەنجومەنەی خ��ۆرئ��اوای‬ ‫كوردستاندا دام��ەزرا‪ ،‬بەاڵم بەداخێكی‬ ‫زۆرەوە ناكۆكییەكان گەڕانەوەو لەنوێوە‬ ‫دەركەوتنەوە‪ ،‬خۆپەرستی‌و بەرژەوەندیی‬

‫ناوچە كوردییەكانی پێی جیادەكرێتەوە‪ ،‬بەدیبێت؟‬ ‫عەلی شەمدین‪ :‬بەڵێ‌‪ ،‬ئەسەد هەر‬ ‫توركیاش لەبۆسەدایە بۆ هەر خەونێكی‬ ‫سازدانی‪ :‬داستان ئاسۆ‬ ‫دەڕوخ��ێ��ت‪ ،‬ك��وردی��ش بەدڵنیاییەوە‬ ‫كوردی لەسوریا‪.‬‬ ‫عەلی شەمدین‪ ،‬لەم دیالۆگە تایبەتەیدا بەمافەكانی دەگ��ات‪ ،‬چونكە ناكرێت‬ ‫ی‬ ‫ی پارت ‌‬ ‫ئەندامێكی‌ سەركردایەتی ‌‬ ‫ی ك��ورد لەگەڵ «چاودێر»‪ ،‬ئاشكراشیدەكات‪ ،‬ل��ەس��وری��ا سیستمێكی خ��وێ��ن��اوی‌و‬ ‫دیموكراتی‌ پێشكەوتنخواز ‌‬ ‫لەسوریا‪ ،‬ب��ڕوای��وای��ە‪ ،‬ئایندەی كورد كورد هێشتا نەیتوانیوە ئامادەكارییە ستەمكاری لەمڕۆ بەدواوە حوكم بكات‪،‬‬ ‫لەسوریادا‪ ،‬لەئۆتۆنۆمی تێپەڕناكات‪ ،‬كە پێویستیەكان ب��ك��ات ب��ۆ پاراستنی مومكینیش نیە گەلی پاڵەوانی سوریی‬ ‫خ��ۆی ل��ەچ��ەك��ی دەسەاڵتی توندڕەوو تێرۆریستەكان قبوڵ‬ ‫ك��ی��م��ی��ای��ی‪ ،‬ك��ۆم��ەڵ��گ��ەی بكات‪ ،‬لەدوای ئەو هەمو باجە قورسەی‬ ‫نێودەوڵەتییش لەڕوانگەی وەك نرخێك بۆ ئ��ازادی‌و كەرامەتی‬ ‫بەرژەوەندییەكانی خۆیەوە خ��ۆی داوی��ەت��ی‪ ،‬گومانیشی تێدا نیە‬ ‫دەڕوان��ێ��ت��ە روداوەك��ان‌و كە بەخشینی م��اف ب��ەك��ورد پێوەری‬ ‫ت��ائ��ێ��س��ت��اش ب��ێ��دەن��گ��ی راستەقینەیە بۆ ئەم ئازادی‌و تێكۆشانە‪.‬‬ ‫چ��اودێ��ر‪ :‬لەمێژوی ن��اوچ��ەك��ەدا بۆ‬ ‫هەڵبژاردوە‪.‬‬ ‫چ��اودێ��ر‪ :‬ه��ەڕەش��ە یەكەمجارە هەلێكی مێژویی بۆ كورد‬ ‫ب��ەردەوام��ەك��ان��ی گ��روپ��ە لەسوریا دێتەپێشەوە‪ ،‬بەاڵم ئەوە ماوەی‬ ‫چەكدارەكانی قاعیدەو هێزە دو ساڵە هێزە كوردییەكان نەیانتوانیوە‬ ‫توندڕەوەكانی دیكە بۆ سەر یەكهەڵوێست‌و یەكدەنگ بن‪ .‬هۆكاری‬ ‫كورد چۆن دەخوێننەوە؟ ئەمە چیەو تاچەندیش زیانی بە پرسی تەسكی حزبی‪ ،‬رۆڵ��ی بزاڤی ك��وردی‬ ‫لەناوەوە‌و دەرەوە ئیفلیجكردوە‪.‬‬ ‫چ��اوەڕێ��دەك��رێ��ت ل��ەگ��ەڵ كورد لەو واڵتەدا گەیاندوە؟‬ ‫ع��ەل��ی ش��ەم��دی��ن‪ :‬ب��ەڵ �ێ‌‪ ،‬هەلێكی‬ ‫چ��اودێ��ر‪ :‬ئایا بەكارهێنانی چەكی‬ ‫ئەم هێزانەدا مافی كورد‬ ‫لەسوریای دوای ئەسەددا مێژوییە سەبارەت بەكوردو هەر دەب ‌‬ ‫ێ كیمیایی لەالیەن ئەسەدەوە دژی كورد‬ ‫ساغبۆتەوە؟ ئەگەر ساغبۆتەوە هێزە‬ ‫عەلی شەمدین‬ ‫كوردییەكان بۆچی هەوڵی جیددی لەسەر‬ ‫قامیشلو‬ ‫‪1958‬‬ ‫لەدایكبوی‬ ‫ئاستی نێودەوڵەتی نادەن تاوەكو رێگریی‬ ‫بەكالۆریۆس لەكشتوكاڵ‪ -‬زانكۆی حەلەب ‪1980‬‬ ‫لەكارەساتێكی گەورە بكەن؟‬ ‫عەلی شەمدین‪ :‬بەداخەوە كورد هێشتا‬ ‫ی‬ ‫ی پێشكەوتنخواز ‌‬ ‫ی سەركردایەتیی‌ پارتی‌ دیموكرات ‌‬ ‫ئەندام ‌‬ ‫نەیتوانیوە ئامادەكارییە پێویستیەكان بۆ‬ ‫كورد لەسوریا‬ ‫پاراستنی خۆی لەچەكی كیمیایی بكات‪،‬‬

‫كۆمەڵگەی نێودەوڵەتییش لەڕوانگەی‬ ‫بەرژەوەندیەكانیەوە تا ئێستا پابەندە‬ ‫بەبێدەنگیەكەیەوە لەئاست دڕندەیی‌و‬ ‫قەسابخانەكانی رژێم‪ ،‬لەكاتێكدا گەلی‬ ‫س��وری بەشێوەیەكی داب��ڕاو روب��ەڕوی‬ ‫میكانیزمە وێرانكارییەكە دەبێتەوە‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬پرۆسەی ئاشتی لەتوركیادا‬ ‫تاچەند كاریگەریی لەسەر كوردی رۆژئاوا‬ ‫هەیە؟ ئایا ئەم پرۆسەیە هۆكار دەبێت‬ ‫بۆ ئ��ەوەی توركیا سیاسەتێكی دیكە‬ ‫بەرامبەر كورد لەسوریا بگرێتەبەر؟‬

‫لەبەرئەوەی خاوەنی سنوری دورودرێژە‬ ‫لەگەڵ ناوچە كوردییەكاندا لەسوریاداو‪،‬‬ ‫هەر پەرەسەندنێك لەتوركیادا لەسەر‬ ‫الیەنەكەی‪ ،‬لەسنورەكەی رەنگدەداتەوە‬ ‫كە كورد زۆرینەی دانیشتوان پێكدێنێت‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬بەبۆچونی ئێوە‪ ،‬ئایندەی‬ ‫كورد لەسوریا بەرەو كوێ هەنگاودەنێت‪،‬‬ ‫بەرەو دامەزراندنی هەرێمێكی فیدراڵ یان‬ ‫ئۆتۆنۆمی؟ ئاستەنگەكانی بەردەم ئەو‬ ‫ئەگەرانە چیین؟‬ ‫عەلی شەمدین‪ :‬گەشبینم بەئایندەی‬

‫كورد هێشتا نەیتوانیوە ئامادەكاریی پێویست‬ ‫بۆ خۆپاراستن لەچەكی كیمیایی بكات‬ ‫عەلی شەمدین‪ :‬سەركەوتنی پرۆسەی‬ ‫ئ��اش��ت��ی ل��ەت��ورك��ی��ادا بەشێوەیەكی‬ ‫راس��ت��ەوخ��ۆ ك��اری��گ��ەری��ی ب��ۆس��ەر‬ ‫كەیسی گەلی ك��ورد لەسوریا هەیە‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی چ��ارەس��ەری پرسی كورد‬ ‫لەتوركیادا‪ ،‬سیستمی توركی لەو گرێیە‬ ‫دەهێنێتەدەرەوە‪ ،‬كە خەوی لێدەزڕێنێت‌و‪،‬‬ ‫سێبەرەكەش بەسەر سیاسەتی دەرەكیدا‬ ‫بەخشدەكات‪ ،‬بەتایبەتی لەگەڵ ئەو‬ ‫دەوڵەتانەی كە كوردستان بەش بەش‬ ‫دەك��ەن‪ ،‬لەپێش هەموشیانەوە سوریا‪،‬‬

‫كورد لەسوریادا‪ ،‬بەاڵم گەشبینییەكەم‬ ‫لەئۆتۆنۆمی تێپەڕناكات‪ ،‬لەبەر زۆر‬ ‫هۆكار‪ ،‬لەوانەشە گرنگترینی ئەم هۆكارانە‬ ‫ئەو تایبەتمەندییە دیمۆگرافییە بێت كە‬ ‫ناوچە كوردییەكانی پێجیادەكرێتەوە‬ ‫(جەزیرە‪ ،‬كوبانی‪ ،‬عەفرین)‪ ،‬سەرەڕای‬ ‫ئەوەی‪ ،‬كە توركیا لەبۆسەدایە بۆ هەر‬ ‫خەونێكی كوردی‪ ،‬مادامەكی پرسی كورد‬ ‫لەالی ئەو هەر دور لەچارەسەر مابێتەوە‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )419‬دو شةممة ‪2013/5/6‬‬

‫ناوخؤ‬

‫ناڕەزایی خوێندكارانی تواناسازی بەردەوامە‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫خوێندكارێك‪ :‬لەكاتی گەڕانەوەماندا ناتوانین سودی پێویست بگەیەنین‬ ‫چاودێر‪ -‬كاروان مەحمود‪:‬‬ ‫سااڵنە ژمارەیەك خوێندكار لەهەرێمی‬ ‫كوردستانەوە دەچنە واڵتانی دەرەوە‬ ‫ب��ەم��ەب��ەس��ت��ی خ��وێ��ن��دن‪ ،‬ئ��ەم��ان��ەش‬ ‫هەندێكیان لەسەر داهاتی حكومەت‌و‬ ‫هەندێكی دیكەشیان لەسەر داهاتی‬ ‫خ��ۆی��ان‪ ،‬ل��ەه��ەردو ب��ارەك��ەش��دا زی��ان‬ ‫بەداهاتی هەرێم دەگ��ات‪ ،‬ئ��ەوان باس‬ ‫ل��ەوەدەك��ەن ك��ە چ��ەن��دی��ن گرفتیان‬ ‫ل��ەدەرەوەی واڵت بۆ دروستبوە‪ ،‬لەوانە‬ ‫گرفتی دارایی‌و سەرفنەكردنی پارە بۆیان‪،‬‬ ‫هاوكات بەوتەی ئەو خوێندكارانە لەكاتی‬ ‫گەڕانەوەیاندا ناتوانن بەپێی پێویست‬ ‫بەهۆی جیاوازیی سیستمی خوێندن سود‬ ‫بگەیەنن‪ .‬ئەندامێكی لیژنەی پەروەردەو‬ ‫فێركردنی ب��ااڵو توێژینەوەی زانستی‬ ‫پارلەمانیش‪ ،‬پێیوایە ئەگەر ئاستی‬ ‫زانستی زانكۆكانی هەرێم بەرزبكرێتەوە‪،‬‬ ‫داهاتێكی كەمتری دەوێ��ت لەبەرامبەر‬ ‫ناردنی ئەو ژمارە زۆرەی خوێندكارانی‬ ‫تواناسازی بۆ واڵتانی دەرەوە‪.‬‬ ‫خوێندكارێكی خولی ت��وان��اس��ازی‪،‬‬ ‫كە م��اوەی ساڵێكە ل��ەدەرەوەی واڵتە‌و‬ ‫نەیویست ن��اوەك��ەی ئاشكرابكرێت‪،‬‬ ‫ئاماژەی ب��ەوەدا‪ ،‬ئەگەر چی خوێندن‬ ‫ل��ەدەرەوە گ��رن��گ�ی‌و زان��ی��اری نوێی‬ ‫پێ بەخشیوە‪ ،‬ب��ەاڵم بەهۆی ئ��ەوەی‬ ‫زان��ك��ۆك��ان��ی واڵت��ان��ی دی��ك��ە فێركردن‬ ‫بەشێكی بچوكیانەو ك��رداری بەشە‬ ‫گرنگەكەیانە‌و چەندین شوێنی تایبەتیان‬ ‫هەیە بەوانە كرداریەكان رەنگە نەتوانن‬ ‫لەكاتی هاتنەوەیان وەكو پێویست سود‬ ‫لەتواناكانیان وەربگیرێت‪ ،‬ئەویش بەهۆی‬ ‫نەبونی ئەو پێداویستی‌و ئامێرانەی كە بۆ‬ ‫بوارەجیاجیاكان پێویستە‪.‬‬ ‫هاوكات یوسف حەمەكەریم‪ ،‬خوێندكاری‬ ‫راگەیاندن لەزانكۆی ئەسكه‌ندەریەی‬ ‫میسر‪ ،‬كە لەسەر توانای خۆی چوە‪،‬‬ ‫وتی "ژمارەیەكی زۆر زانكۆی حكومی‌و‬ ‫ئەهلی لەهەرێمی كوردستان هەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەڕوی كوالێتییەوە لەئاستێكی باشدانین‌و‬ ‫دامەزراوەیەكی ئەكادیمی پرۆفیشناڵ‬ ‫نین"‪ .‬رونیشیكردەوە‪ ،‬داهاتێكی زۆری‬ ‫ه��ەرێ��م ب��ەن��اوی خوێندنەوە دەچێتە‬ ‫دەرەوە‪ ،‬بۆیە پێویستە هەڵسەنگاندنێك‬

‫مَ‬ ‫هةريى كوردستان ب َيت‬ ‫ث َيويستة ناردنةدةرةوةى خو َيندكاران لةخوىل تواناسازيدا بةث َيى ث َيويستيةكانى‬

‫بۆ ئەو داهاتە بكرێت‪ ،‬چونكە دڵنیام‬ ‫زیانی زۆرترە وەك لەقازانج"‪.‬‬ ‫رۆژنامەنوسیشدا‬ ‫لەكۆنگرەیەكی‬ ‫سەرۆكی حكومەتی هەرێم رایگەیاند‪،‬‬ ‫ی‬ ‫پێمانباشە گ��ۆڕان��ك��اری‌ لەمیكانیزم ‌‬ ‫جێبەجێكرنی‌ بەرنامەی تواناسازیدا‬ ‫ب��ك��ەی��ن‪ ،‬ب��ەج��ۆرێ��ك پێویستە ه��ەر‬ ‫خوێندكارێك داوای‌ خوێندن دەكات‬ ‫لەرێگای‌ بەرنامەی‌ تواناسازی‪ ‌،‬پێویستە‬ ‫ی پێویستی‌ هەرێمی‌ كوردستان‬ ‫بە گوێرە ‌‬ ‫بێت‪.‬‬

‫الی خ��ۆی��ەوە ئ��ەن��دام��ی ل��ی��ژن��ەی‬ ‫پەروەردەو فێركردنی بااڵو توێژینەوەی‬ ‫زانستی پارلەمانی كوردستان‪ ،‬باسی‬ ‫لەوەكرد‪ ،‬لەئێستادا زانكۆكانی هەرێم‬ ‫لەڕوی ئاستی زانست‌و ئامرازو كەلوپەلی‬ ‫پێشكەوتو كەموكورتییان هەیە‌و ناردنی‬ ‫خوێندكارانیش بۆ خولی تواناسازی‬ ‫بەمەبەستی بەرزكردنەوەی توانایانە‪،‬‬ ‫تاكو ل��ەداه��ات��ودا بتوانین س��ود لەو‬ ‫توانایانە وەربگیرێت‪.‬‬ ‫د‪ .‬دان��ا سەعید س��ۆف��ی‪ ،‬هێمای‬

‫لیژنەی پ��ەروەردەو فێر كردنی بااڵو‬ ‫توێژینەوەی زانستی پارلەمانی كوردستان‬ ‫هێما بەوەدەكات‪ ،‬بەهۆی ئەوەی لەهەمو‬ ‫واڵتێك خوێندكاران بۆ بەرزكردنەوەی‬ ‫توانای زانستییان دەچنە واڵتانی دیكە بۆ‬ ‫بەدەستهێنانی بڕوانامە‌و بەرزكردنەوەی‬ ‫تواناكانیان ئاساییە ئەگەر خوێندكارانی‬ ‫هەرێمی كوردستان بچنە واڵتانی دەرەوە‌و‬ ‫خوێندن تەواوبكەن‌‪.‬‬ ‫سۆزان شیهاب‪ ،‬جەختی لەوەشكردەوە‪،‬‬ ‫هاتنی مامۆستای زانكۆو كەسانی پسپۆڕ‬

‫ك��ردن��ەوەی زان��ك��ۆی ن��وێ لەهەرێمی‬ ‫كوردستان‌و هێنانی مامۆستاو پسپۆڕی‬ ‫ب��ەت��وان��ا ل��ەواڵت��ان��ی دەرەوە ب��ۆ ئەو‬ ‫زانكۆیانە‪ ،‬د‪ .‬سەروەر عەبدولڕەحمان‪،‬‬ ‫ئەندامی لیژنەی پ��ەروەردەو فێركردنی‬ ‫بااڵو توێژینەوەی زانستی لەپارلەمانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬ب��ە"چ��اودێ��ر"ی راگەیاند‪،‬‬ ‫هەرچەندە تائێستا ئاستی زانكۆكانی‬ ‫هەرێمی كوردستان نەگەیشتۆتە ئاستێكی‬ ‫پێویست‪ ،‬ب��ەاڵم ئ��ەوە پێشنیارێكی‬ ‫گرنگەو پێشتر لەلیژنەكەمان گفتوگۆی‬ ‫لەسەركراوە‪ ،‬چونكە بەكردنەوەی ئەم‬ ‫زانكۆیانە داهاتێكی كەمتر سەرفدەكرێت‪.‬‬ ‫الی خۆشیەوە بەڕێوەبەری گشتی‬ ‫نێردراوانی خولی تواناسازی لەوەزارەتی‬ ‫خوێندنی بااڵ‪ ،‬باسی لەوەكرد‪ ،‬پێشتر‬ ‫ناردنی خوێندكاران بەشێوەیەكی گشتی‬ ‫ب��وە‪ ،‬ئ��ەوی��ش ب��ەه��ۆی ئ��ەوەی چەند‬ ‫زانكۆیەكی نوێ لەهەرێمی كوردستان‬ ‫ك��راب��ون��ەوەو پێویستیان بەچەندین‬ ‫پسپۆڕی جیاجیا بو‪ ،‬بەاڵم لەداهاتودا‬ ‫بەرنامەی خولی تواناسازی گۆڕانكاری‬ ‫تیادادەكرێت‌و گرنگی زیاتر بەو بوارانە‬ ‫دەدەی��ن ك��ە ل��ەس��ەر ئاستی هەرێمی‬ ‫كوردستان دەتوانین سود لەتواناكانیان‬ ‫وەربگرین‪.‬‬ ‫د‪ .‬گۆڤەند شێروانی‪ ،‬وتیشی "ناردنی‬ ‫خوێندكاران بۆ واڵتانی دەرەوە لەچەندین‬ ‫روەوە گرنگی ه��ەی��ە‪ ،‬ل��ەوان��ەش ئەو‬ ‫خوێندكارانە جگە لەوەرگرتنی بڕوانامەی‬ ‫بەرزتر لەواڵتانی دەرەوە سودی ترییشی‬ ‫هەیە"‪ .‬باسی لەوەشكرد‪ ،‬وەزارەت��ی‬

‫گۆڕانکاری ل ‌ه میکانیزمی تواناسازیدا ده‌که‌ین‬ ‫نێچیرڤان بارزانی‪ ،‬ئاماژەی بەوەشدا‪ ،‬ب��ەوەش��ك��رد‪ ،‬لەكاتی هاتنەوەی ئەو‬ ‫ی زیاتر خوێندكارانەو وەرگرتنی بڕوانامەكانیان‬ ‫پێویستە ووردبینی‌‌و دی��راس��ە ‌‬ ‫بكرێت‪ ،‬تاكو دەستنیشانی‌ ئەو پسپۆڕیانە پێویستە سەرجەم ئەو پێداویستیانەیان‬ ‫ی بۆ دابینبكرێت‪ ،‬كە بۆ بوارە جیاجیاكان‬ ‫ی هەرێم ‌‬ ‫بكەین ك��ە دام��ودەزگ��اك��ان � ‌‬ ‫ی پێیانە‪ ،‬نەوەك هەر پێویستن‌و ك��اری پێدەكرێت‪ ،‬تاوەكو‬ ‫كوردستان پێویست ‌‬ ‫كەسێك داوای‌ خوێندن لەدەرەوە بكات‪ ،‬بتوانین سود لەتواناكانیان وەربگرین‪.‬‬ ‫لەالیەكی دیكەوە جێگری سەرۆكی‬ ‫ی بۆ خەرج بكەین‪.‬‬ ‫ئێمە راستەوخۆ پارە ‌‬

‫لەواڵتانی دەرەوە بۆ زانكۆكانی هەرێمی‬ ‫كوردستان گرنگی تایبەتی هەیەو بەهیچ‬ ‫شێوەیەكیش ڕێگریان لێ ناكرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەهەمان كاتدا ناتوانین هیچ كەسێكیش‬ ‫بەزۆر بانگبكەین‪.‬‬ ‫سەبارەت بەپێشنیاری بەرزكردنەوەی‬ ‫ئاستی زانكۆكانی هەرێمی كوردستان‌و‬

‫خوێندنی ب��ااڵ بەگرنگییەوە ل��ەوە‬ ‫دەڕوانێت زانكۆ پێشكەوتوەكانی واڵتان‬ ‫بانگهێشتبكەن‪ ،‬تاكو لقی زانكۆكانیان‬ ‫ل��ەه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان ب��ك��ەن��ەوە‪،‬‬ ‫بەردەوامیش گفتوگۆمان لەسەركردوە‪،‬‬ ‫تاوەكو كارئاسانیان بۆ بكەین‪.‬‬

‫كەركوك دەبێتە رێڕەوی گواستنەوەی مادەی هۆشبەر بۆ هەرێمی كوردستان‬ ‫كەركوك– دەریا بەرزنجی‪:‬‬ ‫ل��ەس��ن��وری پ��ارێ��زگ��ای ك��ەرك��وك‬ ‫بازرگانیكردن‌و بەكارهێنانی حەبی‬ ‫هۆشبەر زیادیكردوە‌و لەماوەی چوار مانگی‬ ‫ئەمساڵیشدا‪ ،‬لەسەر بازرگانیكردن بەو‬ ‫حەبانەوە‪ 50 ،‬تۆمەتبار دەستگیركراون‌و‬ ‫زیاتر لەملیۆنێک دەنك حەبیش دەستی‬ ‫بەسەرداگیراوە‪ ،‬بەڕێوەبەری نەهێشتنی‬ ‫مادەی هۆشبەری كەركوكیش‪ ،‬پێیوایە‬

‫كەركوك وەك رێڕەوێكی لێهاتوە بۆ‬ ‫رەوان��ەك��ردن��ی ئ��ەو مادانە بۆ هەرێمی‬ ‫كوردستان‌‪.‬‬ ‫بەپێی ئامارێكی تایبەت‪ ،‬كە دەست‬ ‫"چ��اودێ��ر" ك��ەوت��وە‪ ،‬ل��ەم��اوەی چ��وار‬ ‫مانگدا‪ ،‬زیاتر ل ‌ه ملیۆنێک دەنك حەبی‬ ‫هۆشبەر لەسنووری پارێزگای كەركوك‬ ‫دەستی بەسەرداگیراوە‪ ،‬بەهۆی بازرگانی‬ ‫پێكردنی ئەو مادانەشەوە ‪ 50‬كەس‬ ‫دەستگیركراون‪.‬‬ ‫لەمانگی یەكی ئەمساڵیشدا ‪ 11‬دۆسیە‬

‫بۆ ئەو بابەتە كراوەتەوە‪ 17 ،‬كەسیش‬ ‫دەستگیركراوە‌و ‪ 3960‬دەن��ك حەبی‬ ‫هۆشبەر‌و ‪ 147‬دەن��گ حەبیش‪ ،‬كە‬ ‫كاریگەریی دەخاتە سەر هۆش‌و دەرون‌و‬ ‫دو شوشە رامادۆڵ دەستی بەسەراگیراوە‪.‬‬ ‫بەپێی ئەو ئامارە‪ ،‬لەمانگی شوباتدا‪،‬‬ ‫وێڕای كردنەوەی ‪ 14‬دۆسیە بەبابەتی‬ ‫م��ادەی هۆشبەر‌و دەستگیركردنی ‪16‬‬ ‫ك��ەس ك��ە ب��ازرگ��ان��ی��ان پ��ێ��وەك��ردوە‌و‬ ‫بەكاریان هێناوە‪ ،‬توانراویشە ‪ 109‬دەنك‬ ‫حەبی ه��ۆش��ب��ەر‌و ‪ 22‬دەن��ك حەبی‬

‫‪5‬‬

‫رامادۆڵ دەستی بەسەردا بگیرێت‌و ‪ 50‬تاكو ئایار‪ ،‬پێنج دۆسیە هەبوەو ‪10‬‬ ‫شوشەی كەرەستەی بەنجیش دەستی ك��ەس دەستگیركراوە‌و پێنج ه��ەزار‌و‬ ‫ب��ەس��ەرداگ��ی��راوە كە بۆ نەشتەرگەری ‪ 300‬دەنك حەبی سڕكەر‌و ‪ 289‬حەبی‬ ‫گەورە بەكاردەهێنرێت‌و بەشێوەی قاچاخ كاریگەری سەرهۆش‌و هەست دەستی‬ ‫لەنەخۆشخانەكان دزراب��ون‌و لەمانكی بەسەراگیراوە ‪.‬‬ ‫الیخۆشیەوە‪ ،‬بەڕێوەبەری نەهێشتنی‬ ‫ئ��اداری��ش��دا‪ ،‬پێنج دۆسیەی تایبەت‬ ‫بەو بابەتە هەبوەو حەوت تاوانباریش م��ادەی هۆشبەر لەبەڕێوەبەرایەتیی‬ ‫دەستگیركراون كە بازرگانیان بەو مادە گشتی پۆلیسی كەركوك‪ ،‬بە"چاودێر"ی‬ ‫قەدەغەكراوانە كردوە‌و ‪ 20‬دەنك حەبی راگەیاند‪ ،‬بەپێی دانپێدانانەكانی ئەو‬ ‫كەسانەی دەستگیرمانكردون‪ ،‬كە ئەو‬ ‫هۆشبەریش دەستی بەسەرداگیراوە‪.‬‬ ‫هاوكات‪ ،‬لەسەرەتای مانگی نیسان مادانە لەشاری ب��ەغ��دادەوە دەهێنن‌و‬

‫كار وا بڕوات كرێكاری ناوخۆ نامێنێت‬

‫جۆب‬ ‫سێنتەر‬ ‫ك��رێ��ك��اران ب��ەش��خ��وراوت��ری��ن‬ ‫ت��وێ��ژی كۆمەڵن‪ ،‬زەحمەتكێشن‌و‬ ‫قورسترین كارەكانی رۆژانە دەكەن‪،‬‬ ‫س��ەرەڕای ئەوەی بێبەشن لەزۆرێك‬ ‫لەئیمتیازاتەكانی تری خەڵكیش‪.‬‬ ‫هەمو خانو‌و یەكەكانی نیشتەجێبون‬ ‫دروستدەكەن‌و زۆرینەیان كرێچین‪،‬‬ ‫پرۆژەكان بەعارەق‌و خوێنی ئەوان‬ ‫دروس��ت��دەك��رێ��ن‌و ئ��ەوان��ی��ش سود‬ ‫لەكەمترین پ��رۆژەك��ان وەردەگ��رن‪،‬‬ ‫نە یاسایەكی باشی جێبەجێكراو‬ ‫پشتیوانیان دەك��ات‌و ن��ە هێشتا‬ ‫سیستمی ك��ار گ��ۆڕان��ك��اری��ی��ەك��ی‬ ‫ئەوتۆی تێداكراوە‪ .‬كۆمپانیا بیانی‌و‬ ‫خۆماڵییەكان كەمترین پابەندبون‬ ‫دەكەن بەیاساكانەوە‌و هێشتا رێژەی‬ ‫بێكاری بەرزە‌و هەرێمی كوردستان‬ ‫خ��اوەن��ی"ج��ۆب سێنتەر" نییە بۆ‬ ‫فەراهەمكردنی هەلی كار‪ .‬هەرچەندە‬ ‫بەپێی راگ��ەی��ەن��راوێ��ك‪ ،‬حكومەتی‬ ‫هەرێم نزیكەی ‪ 46‬هەزار دەستەبەری‬ ‫بۆ كرێكار دابینكردوە‪ ،‬بەاڵم هێشتا‬ ‫داتاكان لەسەر كرێكار مەترسیدارن‪،‬‬ ‫چونكە بەپێی ئامارێك لەماوەی‬ ‫ساڵی رابردودا ‪ 19‬كرێكار لەهەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان��دا ل��ەك��ات��ی ك��ارك��ردن��دا‬ ‫گیانیان لەدەستداوە‌و نزیكەی ‪150‬‬ ‫ێ ئەوەی‬ ‫كرێكاریش برینداربون‪ ،‬بەب ‌‬ ‫ئەو كرێكارانە سود لەبیمەی كار یان‬ ‫هەرجۆرە هاوكارییەك وەربگرن‪ ،‬كە‬ ‫بەدڵنیاییەوە زۆرینەیان خاوەنی ماڵ‌و‬ ‫منداڵن‌و جگە لەخۆیان بژێویی ژیانی‬ ‫كەسانی تریشیان لەئەستۆدایە‪،‬‬ ‫سەرباری بونی نزیكەی ‪ 20‬هەزار‬ ‫كرێكاری بیانی لەهەرێم‌و پڕكردنەوەی‬ ‫بەشێكی زۆری هەلی كاركردن‪ ،‬كە‬ ‫هیچ زەورەتێكیان نییە‪ ،‬بۆیە پێویستە‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان‌و الیەنە‬ ‫پەیوەندیدارەكانی تر پەلەبكەن‬ ‫لەرێكخستنی سیستمی كاركردن‌و‬ ‫پابەندكردنی كۆمپانیا ئەهلییەكان‬ ‫بەجێبەجێكردنی یاسای كاركردن‌و‬ ‫گەڕانەوەی هەمو ئیمتیازێكی شیاو بۆ‬ ‫كرێكار‌و هەوڵدان بۆ كردنەوەی"جۆب‬ ‫سێنتەر" و پاراستنی تەواوەتی ژیان‌و‬ ‫سەالمەتی كرێكار‪.‬‬ ‫هونەر كەریم‬

‫لەئێستاشدا كەركوك وەك رێڕەوێكە‬ ‫بۆ رەوانەكردنی ئەو مادانە بۆ هەرێمی‬ ‫كوردستان‪.‬‬ ‫عەمید نەوزاد سەاڵحەدین‪ ،‬وتیشی "‬ ‫بەپێی نوسراوی رەسمی هەردو وەزارەتی‬ ‫ناوخۆ‌و تەندروستی‪ ،‬ئەو مادانە هیچ‬ ‫جیاوازییەكیان لەگەڵ حەشیش‌و ئارتین‌و‬ ‫جۆرەكانی دیكەی مادەی هۆشبەردا نییە‪،‬‬ ‫بۆیە ئەوانەی بازرگانی پێوەدەكەن‪،‬‬ ‫یاخود بەكاریدەهێنن هەمان یاسای‬ ‫سزادان دەیانگرێتەوە"‪.‬‬

‫سەندیكای كرێكاران‪ :‬لەیەك هۆتێلی‌ شاری‌ هەولێر لەكۆ ‌ی ‪ 250‬كرێكار تەنها حەوتیان كوردن‬ ‫هەولێر‪ -‬ئاودێر نەسرەدین‪:‬‬ ‫كرێكاران ئاماژە بۆ ئەوە دەك��ەن كە‬ ‫رەوش��ی ژیانیان لەئاستێكی خراپدایە‌و‬ ‫ل��ەم��اوەی چ��وار م��ان��گ��ی راب��ردوش��دا‬ ‫تەنها لەهەولێر ح��ەوت كرێكار گیانیان‬ ‫ل��ەدەس��ت��داوە‪ ،‬ئەمە س��ەرب��اری ئ��ەوەی‬ ‫كرێكارانی بیانی شوێنیان بەكرێكارانی‬ ‫ناوخۆ لێژكردوەو زۆرترین كار دەدرێت‬ ‫بەئەوان نەك كرێكاری ناوخۆ‪ ،‬بەرپرسێكی‬ ‫سەندیكای كرێكارانیش رایدەگەیەنێـت‪ ،‬رۆژ‬

‫بەرۆژ ژمارەی كرێكاری بیانی رو لەزیادبون‬ ‫دەكات‪ ،‬وتەبێژی وەزارەتی كاروكاروباری‬ ‫كۆمەاڵیەتیش‪ ،‬دەڵێت "پاراستنی مافی‬ ‫كرێكاران لەرێگەی دو یاساوە دەبێت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی هەولێر ‌‬ ‫بەرپرسی راگەیاندنی لق ‌‬ ‫ی كوردستان‪،‬‬ ‫سەندیكاكانی‌ كرێكاران ‌‬ ‫ئاماژە بۆ ئەوە دەكات‪ ،‬رەوشی كرێكاران‬ ‫لەهەرێمی كوردستاندا لەئاستێكی ئێجگار‬ ‫خ��راپ��دای��ە‪ ،‬ب��ۆ ئ��ەم��ەش بەڵگەی ئ��ەوە‬ ‫دەهێنێتەوە لەساڵی ‪2012‬دا هەشت كرێكار‬ ‫گیانیان لەدەستداوە‪ ،‬بەاڵم تەنها لەچوار‬

‫مانگی یەكەمی ئەمساڵدا هەشت كرێكار‬ ‫گیانیان لەدەستداوە‪.‬‬ ‫حەسەن رەم��ەزان‪ ،‬داواش لەحكومەت‬ ‫دەك��ات بۆ سەالمەتی گیانی كرێكاران‬ ‫ف��ش��اری زی��ات��ر بخاتە س��ەر كۆمپانیان‬ ‫لەبارەی بونی مەرجەكانی سەالمەتی‪ .‬ئەو‬ ‫نیگەرانیی ئەوەشە‪ ،‬كە كرێكارانی ناوخۆ‬ ‫بێبەشكراون لەكاركردن‌و بەپێچەوانەوە‬ ‫تادێت ژمارەی كرێكارانی بیانی زیاددەكات‪،‬‬ ‫وتیشی "بەپێی یاسا هەر كۆمپانیایەك‬ ‫پێویستە ‪%80‬ی كرێكارانی ناوخۆیی كاری‬

‫تێدابكەن‪ ،‬بەاڵم ئەمە ئێستا پێچەوانە‬ ‫ی‬ ‫بۆتەوە‪ ،‬بۆ نمونە تەنها لەیەك هۆتێل ‌‬ ‫ی ‪ 250‬كرێكار تەنها‬ ‫شاری‌ هەولێر لەكۆ ‌‬ ‫حەوت كرێكاری‌ ناوخۆی‌ كاری تێدادەكەن"‪.‬‬ ‫ه��اوك��ات ب��ەڕێ��وەب��ەری راگەیاندنی‬ ‫وەزارەت��ی ك��اروك��اروب��اری كۆمەاڵیەتیی‬ ‫حكومەتی هەرێم‪ ،‬باس ل��ەوەدەك��ات كە‬ ‫پاراستنی مافی ك��رێ��ك��اران لەهەرێمی‬ ‫كوردستاندا لەرێگەی دو یاساوە دەبێت‪،‬‬ ‫ئەوانیش یاسای خانەنشینی‌و دەستەبەری‬ ‫كۆمەاڵیەتییە‪ ،‬كە لەئێستادا لەهەرێمی‬

‫كوردستاندا ك��اری پێدەكرێت‌و لەساڵی‬ ‫‪2012‬دا لەالیەن پارلەمانی كوردستانەوە‬ ‫هەمواركراوەتەوە‌و مافی كرێكارانی تێدا‬ ‫رەچ��اوك��راوە بەشێوەیەك كرێكارانی‬ ‫بیناسازیش بەپێی ئ��ەم یاسایە بیمە‬ ‫دەیانگرێتەوە‪ ،‬یاسای دوەمیان یاسای‬ ‫كاری عیراقییە كە تاكو ئێستاش لەهەرێمی‬ ‫كوردستاندا كاری پێدەكرێت‪.‬‬ ‫عەباس ئەكرەم‪ ،‬ئەوەشی خستەڕو‪،‬‬ ‫لەبەرنامەی وەزارەتەكەیاندایە‪ ،‬پڕۆژە‬ ‫یاسایەكی ن��وێ بەهاوكاری رێكخراوی‬

‫كاری نێودەوڵەتی دابڕێژن‌و لەئێستاداشدا‬ ‫رەشنوسەكەی ئامادەیە‌و ئەگەری هەیە‬ ‫لەتەموزی ئەمساڵدا رەشنوسەكە بدرێتە‬ ‫ئەنجومەنی وەزیران‌و لەوێشەوە بچێتەوە‬ ‫پارلەمان‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬دەشڵێت "لەكوردستاندا تاكو‬ ‫ئێستا یاسایەكی تایبەت بەكار نییە‌و‬ ‫ل��ەرێ��گ��ەی ئ��ەو رەش��ن��وس��ی پ��رۆژەی��ەوە‬ ‫كوردستان دەبێتە خاوەنی یاسایەكی‬ ‫تایبەت بەكار‪ ،‬بەپێی ئەم پرۆژە یاسایە‬ ‫سەرجەم مافەكانی كرێكار پارێزراوە"‪.‬‬

‫َ‬ ‫هةوال‬ ‫ل َيكدانةوةى‬

‫ذمارة (‪ )419‬دو شةممة ‪2013/5/6‬‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫لەباكوری كوردستان‬ ‫گفتوگۆی حكومەتی توركیا‌و كورد سەركەوتو دەبێت؟‬ ‫عومەر عەلی محەمەد‬ ‫ئ��ەو پ��رۆس��ە ئاشتیەی ك��ە ئێستا‬ ‫لەتوركیادا بەڕێوە دەچێت بەرئەنجامی‬ ‫دەی��ان س��ااڵ خەباتی چ��ەك��داری گەلی‬ ‫كوردو پێكدادانە لەگەاڵ دامەزراوەیەكی‬ ‫سەربازی زەبەالحی توركی‪ ،‬كە خۆی‬ ‫ب��ەپ��ارێ��زەری عەلمانیەت‌و سیستمی‬ ‫كۆماری دەزانی‪.‬‬ ‫كەمالیزم‌و زیانەكانی جەنگ‬ ‫دەوڵ��ەت��ی توركیا ه��ەر لەسەرەتای‬ ‫دامەزراندنیەوە ل��ەدوای ساڵی ‪1923‬‬ ‫وەك دەوڵەتێكی فاشیزمی دروستبوەو‬ ‫لەدەستوری نوێی توركیاشدا لەسەرەتای‬ ‫سیەكانی سەدەی بیستەوە تەنها دان‬ ‫بەبونی یەك نەتەوەدا دەنێت‌و تەنها‬

‫ملیار دۆالر‪ ،‬ئەم زیانە گەورانە بۆ كورد‌و‬ ‫تورك پێویستی بەوەستان‌و بیركردنەوەو‬ ‫بەخۆداچونەوەیەك هەبو‪.‬‬ ‫ئەم هەنگاوەش پێویستە بەئیجابی‬ ‫بنرێت‌و گۆڕانێك لەشێوازی مامەڵەكردن‬ ‫ل��ەگ��ەاڵ ئ��ەم كێشە پ��ڕ ق��ەی��ران��اوی‌و‬ ‫خ��وێ��ن��اوی��ەدا بكرێت‪ ،‬س��ەرەت��ا ئەمە‬ ‫بەرپرسیاریی دەس��ەاڵت��ی سیاسییە‬ ‫ل��ەت��ورك��ی��ادا‪ ،‬بەتایبەتیش لەرێگەی‬ ‫پارتی ف��ەرم��ان��ڕەواوە‪ ،‬كە لەئێستادا‬ ‫پ��ارت��ی داد‌و گ��ەش��ەپ��ێ��دان��ە‪ ،‬چونكە‬ ‫ش��ۆڕش��ی گ��ەل��ی ك��ورد ل��ەت��ورك��ی��ادا‬ ‫ب��ەس��ەرك��ردای��ەت��ی عەبدوڵاڵ ئۆجەالن‬ ‫بەڕێوە دەچێت‪ .‬لەئەنجامی كاردانەوەی‬ ‫دام��ەزراوەی س��ەرب��ازی‌و دەس��ت��وری‬ ‫دەوڵ��ەت��ەوە دروستبوە‪ ،‬هەركاتێكیش‬ ‫دەوڵ��ەت هەڵوێستی گ��ۆڕا بەرامبەر‬

‫ناسنامەی هاواڵتیانی توركیاش بەهەمو‬ ‫گروپ‌و مەزهەب‌و نەتەوە جیاوازەكانەوە‪،‬‬ ‫بەتورك لەقەڵەمدەدات‪ ،‬گەلی كورد‬ ‫زۆرینەیەكی نزیكەی ‪ 20‬ملیۆن كەس‬ ‫دەبێت بەهۆی ئەم بەندە دەستوریەوە‪،‬‬ ‫توشی چ��ەوس��ان��ەوەو ستەمكارییەكی‬ ‫زۆربون‪ ،‬لەكاردانەوەی ئەو ستەمكاریەشدا‬ ‫پارتی كرێكارانی كوردستان دروستبو‪،‬‬ ‫لەساڵی ‪1984‬ەوە سەرقاڵی خەباتی‬ ‫چەكدارییە‪ ،‬خەباتی چەكداری بۆ ئەو‬ ‫رژێمە سیاسییەی ئەو كاتە لەئارادابو‪،‬‬ ‫لەگەاڵ بارودۆخە سیاسییە نێودەوڵەتیەكە‬ ‫كاتی شەڕی سارد بو‪ ،‬لەهەمانكاتدا لەگەاڵ‬ ‫پەرەسەندنی بیری چەپی شۆڕشگێڕی بۆ‬ ‫ئەوكاتە تەنها شێوازی بەرەو روبونەوەو‬ ‫ك��اردان��ەوە لەبەرامبەر چەوسانەوەی‬ ‫نەتەوەیی‌و داواكردنی مافەكان بو بۆ‬ ‫ئ��ازادی‌و لەوكاتەوە خەباتی چەكداری‬ ‫درێژەی هەبو‪.‬‬ ‫بەهۆی ئەم جەنگە درێژخایەنەشەوە‪،‬‬ ‫زیانێكی گەورە توشی گەلی كورد‌و تورك‬ ‫بو‪ ،‬هاواڵتیان بەكورد‌و توركەوە زیانێكی‬ ‫زۆریان كرد‪ ،‬نزیكەی ‪ 45,000‬هەزار كەس‬ ‫لەهەردوال كوژران‌و زیانی ئابوری دەوڵەتی‬ ‫توركیاش بەپێی لێدوانێكی ئۆردوغان‬ ‫سەرۆكوەزیری توركیا زیاتر بوە لە ‪400‬‬

‫ئەمەش جیاكاری‬ ‫وەزارەتی پەروەردە‬ ‫لوقمان غەفوور‬

‫ئەگەری ئەوە هەیە ئەم پرۆسەیە بەرەو سەركەوتن‬ ‫بچێت‌و سەرەتاكەیشی لەوەوە دەستپێدەكات مافەكانی‬ ‫گەلی كورد لەدەستورە نوێیەكەدا بچەسپێت‬ ‫ب��ەم كێشەیە‪ ،‬ئ��ەوا بەرامبەرەكانیش‬ ‫هەڵوێستی جیا دەگ��رن��ەب��ەر‪ ،‬چونكە‬ ‫شەرعیەتی درێژەدان بەخەباتی چەكداری‬ ‫لەبەرامبەر ستەمكاری‌و چەوساندنەوەی‬ ‫نەتەوەییەوەیە‪ ،‬ئەگەر لەالیەن دەوڵەتەوە‬ ‫ئەم هەنگاوە بەئیجابی بنرێت‌و بەنیەتی‬ ‫ب��اش��ەوەو بەپێی پالنێكی ستراتیجی‬ ‫بۆ چەسپاندنی ئاشتی هەنگاو بنێت‪،‬‬ ‫بێگومان ئەمە كاریگەری لەسەر گوتاری‬ ‫سیاسیی پارتی كرێكاران‌و ئۆجەالن‌و‬ ‫رای گشتی كوردیش دەبێت لەباكوری‬ ‫كوردستان‪.‬‬ ‫هەڵوێستی سەركردەكانی ئاك پارتی‬ ‫ێ لەسەركردەكانی پارتی‬ ‫ئەگەر گو ‌‬ ‫فەرمانڕەوا لەتوركیا لەعەبدوڵاڵ گوڵی‬ ‫سەرۆككۆمارو رەجەب تەیب ئەردۆگانی‬ ‫س��ەرۆك��وەزی��ران‌و سەرۆكی پارلەمان‌و‬ ‫وەزی��ری ناوخۆو بەرپرسانی تری ئەم‬ ‫پ��ارت��ە بگرین‪ ،‬وا دەردەك��ەوێ��ت كە‬ ‫بەپەرۆشەوە داوای چەسپاندنی ئاشتی‬ ‫دەك��ەن ل��ەگ��ەاڵ ع��ەب��دوڵ�ڵا ئ��ۆج��ەالن‌و‬ ‫ئێستا ئاراستەكە گ��ۆڕاوە ب��ەوەی كە‬ ‫لەجیاتی بیركردنەوە لەبنەبڕكردنی پارتی‬ ‫كرێكاران‌و كاركردن بۆ لەسێدارەدانی‬ ‫ئۆجەالن‪ ،‬كە ئێستا لەزیندانی ئیمرالیە‪.‬‬ ‫دەیانەوێت وتوێژ لەگەاڵ ئۆجەالن بكەن‬

‫‪8‬‬

‫وەك كەسایەتیەك كە سەرچاوەی كلیلی‬ ‫ئاشتی بێت لەتوركیاداو لەهەمانكاتدا‬ ‫ئەمەش داننانە بەپارتی كرێكاراندا‪،‬‬ ‫كە لەئایندەدا وەك هێزێكی سیاسیی‬ ‫لەتوركیادا كار بكەن‪ ،‬لەمێژوی نوێی‬ ‫توركیاشدا ئەمە یەكەمینجارە دەسەاڵت‬ ‫بەوجۆرە باس لەپرۆسەی ئاشتی لەگەڵ‬ ‫كورددا بكا‌و كار بۆ چەسپاندنی بكرێت‪.‬‬ ‫هەنگاونانی پەكەكە‬ ‫پ��ارت��ی ك��رێ��ك��اران��ی��ش ل��ەرێ��گ��ەی‬ ‫ئۆجەالنەوە هەنگاوێك هاتۆتە پێش‌و‬ ‫لەبڕیارێكی بوێرانەدا توانی پەیامی‬ ‫ئاشتی خۆی ل��ەن��ەورۆزدا باڵوبكاتەوە‪،‬‬ ‫لەدوای ئەوەشەوە ئەم هەنگاوە لەالیەن‬ ‫حكومەتی توركیاوە پێشوازی لێكراو‬ ‫بەئیجابی هەڵسەنگێنرا‪ ،‬لەالیەكی‬ ‫تریشەوە ئ��ەوەی جێگەی دڵخۆشیە‬ ‫ئەوەیە پارتی داد‌و گەشەپێدان دەیەوێت‬ ‫ئ��ەم ئاشتیە رەهەندێكی ج��ەم��اوەری‬ ‫لەخۆبگرێت‌و بەدرێژایی سااڵنی حوكمڕانی‬ ‫ئەم پارتەش بەقۆناغبەندی كاری لەسەر‬ ‫ك��ردوەو ئۆردوغانیش ب��ەردەوام باسی‬ ‫لەخاڵە سلبیەكانی درێژەكێشانی كاری‬ ‫توندوتیژی كردوە لەگەاڵ چەكدارەكانی‬ ‫پ��ارت��ی ك��رێ��ك��اران‌و وت��وی��ەت��ی دەبێت‬ ‫خوێنڕشتنی رۆڵەكان‌و جەرگ سوتانی‬

‫دایكان كۆتایی پێ‌ بێت‪ ،‬چەسپاندنی‬ ‫ئاشتی لەگەاڵ كورددا لەتوركیادا كارێكی‬ ‫ئاسان نییە‪ ،‬چونكە بەدرێژایی هەشتا‬ ‫ساڵی راب��ردو ه��اواڵت��ی��ان لەتوركیادا‬ ‫ل��ەس��ەر ب��ی��ری ف��اش��ی��ەت‌و كەمالیەت‬ ‫پ��ەروەردە دەكرێن‌و جەنگ دژی كورد‬ ‫جۆرێك لەپیرۆزی دەستوری‌و سیاسیی‬ ‫وەرگرتوە بەنیسبەت دەوڵەتی توركیاوەو‬ ‫لەهەمانكاتدا دام��ەزراوەی سەربازی‬ ‫ئەو دام��ەزراوە پڕ مەترسیدارەبوە كە‬ ‫تەنانەت گوێی بۆ حكومەتیش نەگرتوەو‬ ‫ل��ەژێ��ر ن��اوی پاراستنی كەمالیەت‌و‬ ‫عەلمانیەت‌و كۆماردا چەندان كودەتای‬ ‫س��ەرب��ازی ك��ردوەو چ��ەن��دان پارتی‬ ‫سیاسیشی ه��ەڵ��وەش��ان��دۆت��ەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەمجارە هەستدەكرێت بەهۆی الوازبونی‬ ‫دام��ەزراوەی سەربازی‌و دران��ە دادگ��ای‬ ‫زۆربەی پلە بەرزەكانی عەسكەر رۆڵێكی‬ ‫ئەوتۆیان نییەو‪ ،‬ئۆردوغانیش جەختی‬ ‫لەسەر ئ��ەوە ك��ردۆت��ەوە دام��ەزراوەی‬ ‫ێ الی��ەن بێت لەم‬ ‫س��ەرب��ازی دەبێت ب ‌‬ ‫پرۆسەیەدا‪ ،‬هەروەها لەئێستادا حكومەت‬ ‫لیژنەی كەسانی ژیر پێكهێناوە كە لە‪63‬‬ ‫كەس لەكەسایەتی زانستی‌و ئەكادیمی‌و‬ ‫میدیاكارو رۆژنامەنوس‌و سیاسیی ناودار‬ ‫پێكدێت‪ .‬هەڵدەستن بەڕونكردنەوەی‬ ‫الیەنە ئیجابیەكانی پرۆسەی ئاشتی‬ ‫لەگەاڵ كورددا‪ ،‬كە ئەمەش زەمینەیەكی‬ ‫جەماوەری سازدەكات بۆ سەركەوتنی‬ ‫پرۆسەكە‪.‬‬ ‫ل��ەب��ەرام��ب��ەری��ش��دا پ��ەی��ام��ەك��ەی‬ ‫ئ��ۆج��ەالن بەئامادەبونی تەنانەت بۆ‬ ‫چەكدانانی گەریالكانی پارتی كرێكاران‌و‬ ‫ه��اوڕاب��ون��ی س��ەرك��ردە سەربازیەكانی‬ ‫كەجەكەو هاوهەڵوێست بونیان لەگەاڵ‬

‫هێشتا تێبینییەكانم لەسەر وەزارەتی پەروەردە كۆتایی نایەت و تا وەزارەتی‬ ‫پ��ەروەردەش نەبێتە پردی پەیوەندی نێوان خوێندكار و كۆمەڵگەو خێزان و‬ ‫تەواوكەری یەكتر نەبن ئەو كۆمەڵگەی دروست بنیادنایەت كە من ئامانجمە‪.‬‬ ‫وەزارەتی پەروەردە سااڵنە چاالكی وەرزشی‪ -‬فێستێڤاڵی سااڵنەی خوێندنگە‬ ‫بنەڕەتی و ئامادەییەكان رێكدەخات‪ ،‬چەند رۆژێك لەمەوبەر فێستیڤاڵی سااڵنەی‬ ‫خوێندنگە بنەڕەتی و ئامادەییەكانی سلێمانی لەیاریگای سلێمانی بەڕێوەچوو‪،‬‬ ‫ئەم فێستیڤاڵە مۆدێلێكی نوێ نییە لەسیستمی پەروەردە تا شەن وكەوی بكەم و‬ ‫رەخنەم لەسەر شێوازەكەی هەبێت‪ ،‬بەڵكو دەمەوێت ئاماژە بەو جیاكارییە بەرچاوە‬ ‫بدەم كە سااڵنە لەالیەن رێكخەرانی ئەم فێستیڤاڵەوە دووبارە دەبێتەوە‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەوەی جێگەی تێبینی منە بۆچی لەم فێستیڤاڵەدا تەنیا خوێندكارانی كچان‬ ‫بەشداری دەكەن و خوێندنگاكانی كوڕانی لێ بێبەریی دەكرێت؟‬ ‫ئەوەی بەبیری مندا بێت لەوە ناچێت ئەمە سیاسەتی پەروەردەی سلێمانی بێت‪،‬‬ ‫بەڵكو ئەمە وەك نەریت و كارێكی باوی لێهاتووە و سااڵنە دووبارە دەبێتەوە‪.‬‬ ‫خۆ ئەگەر لەنێوان تاكەكانی بواری پەروەردەدا جیاكاری بكەین ئەوا ئەبێت‬ ‫پرۆگرامی خوێندنیش جیاواز بێت‪ ،‬وەك چۆن لەسەردەمی بەعسدا وانەیەك خرابووە‬ ‫ناو پرۆگرامی خوێندن و تایبەت بوو بە كچان ئەویش وانەی ماڵداری بوو‪ ،‬ئەوا با‬ ‫چاالكییە وەرزشییەكانیش تەنیا تایبەت بێت بەكچان و كۆڕانی لێدەربكەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫مادام ئەمە لەدنیای ئێمەی خۆرهەاڵتیدا بوونی نییە كەواتە بۆچی لەفبستیڤاڵێكی‬ ‫ئاوادا كە نە سیستمی پەروەردەی دیموكراسی هاوچەرخ داڕێژەریەتی و نە كلتوری‬ ‫ئێمەی كوردیش خوازیارێتی‪ ،‬ئەم جیاكارییە هەبێت و تەنیا كچان بەجلوبەرگی‬ ‫ئاڵووااڵوە بێنە ناو گۆڕەپانەكەوە‪.‬‬ ‫خۆ ئەگەر مەسەلەی جوانكاریش دەخرێتە پێش سیستمەكەوە و ئەوە بەگومانم‬ ‫لەوەی ئەم جۆرە چاالكییانەی خوێندنگەكان لەدنیادا بۆ نمایشی جلوبەرگ بێت‪،‬‬ ‫خۆ ئەگەر بیركردنەوەكەشمان پەلی كێشا بۆئەوەی نمایشێكی جلوبەرگ بێت ئەوا‬ ‫هەق نییە ناوی بنرێت فێستیڤاڵی چاالكی خوێندنگەكان‪.‬‬ ‫كەواتە مافی سروشتی هەموو خوێندكارێكی كوڕە كە بیر لەوە بكاتەوە بۆچی‬ ‫جیاكاریی بەرامبەر دەكرێت‪ ،‬لەكاتێكدا ئەگەر باسی خوێندنگا ئامادەییەكانیش‬ ‫نەكەین ئەوا بەشێكی زۆری ئێستای خوێندنگا بنەڕەتییەكان كوڕان و كچان تێكەڵن‬ ‫و دوای چەندین دیالۆگی پڕ كێشمە كێش لەدوای كۆنگرەی پەروەردەیی ئەوكات‬ ‫توانراوە بەتێكەڵی بهێڵرێتەوە كەچی ئەوەتا لەفبستیڤاڵی سااڵنەی خوێندنگاكاندا‪،‬‬ ‫پەروەردە بەدەستی خۆی ئەو تێكەڵییەی لێدادەماڵێت‪.‬‬

‫‪Lukman.gafur@yahoo.com‬‬

‫پارلەمانتاران‌و سەركردە سیاسییەكانی‬ ‫بەدەپە ئەمانە هەموی هەنگاوی ئیجابین‌و‬ ‫هەتا ئێستاش لەهەردوالوە هەنگاوەكان‬ ‫بەرەوپێش دەچن‪.‬‬ ‫گفتوگۆ سەركەوتو دەبێت‬ ‫ئەگەر سەرنجبدەین ل��ەم قۆناغەدا‬ ‫ئەو پرۆژە ستراتیژییەی كە پارتی داد‌و‬ ‫گەشەپێدان بەدەستیەوەیەتی النیكەم‬ ‫بۆئەوەی تا س��اڵ��ی‪ 2023‬لەدەسەاڵتدا‬ ‫بمێنێتەوە پێویستی بەوە هەیە كورد‬ ‫پشتیوانی ل��ێ��ب��ك��ات‪ ،‬بەتایبەتیش‬ ‫ل��ەالی��ەك ب��ۆ چەسپاندنی دەس��ت��ورە‬ ‫نوێیەكەی توركیا كە دەیەوێت بیگۆڕێت‬ ‫بەسیستمی كۆماری‌و بۆ دوایەمینجار‬ ‫كۆتایی بەسیستمی كەمالیەت بهێنێت‪،‬‬

‫لەالیەكیترەوە گەشە بەئابوری توركیا‬ ‫بدات‌و ئەو بودجە زەبەالحەی بۆ بواری‬ ‫بەرگری خەرج دەك��ات بیگێڕێتەوە بۆ‬ ‫بواری گەشەپێدان‪ ،‬لەالیەكی تریشەوە‬ ‫بەدی هێنانی خەونی وەرگیرانی لەیەكێتی‬ ‫ئەوروپا كە مەرجێكی سەرەكی تیایدا‬ ‫چەسپاندنی دیموكراسی‌و پێدانی مافی‬ ‫كەمە نەتەوەیی‌و ئاینیەكان‌و چەسپاندنی‬ ‫ئارامی‌و ئاسایشە لەواڵتدا‪.‬‬ ‫بەپێی هەمو ئەم ئاماژانە ئەگەری‬ ‫ئ��ەوە ه��ەی��ە ئ��ەم پ��رۆس��ەی��ە ب��ەرەو‬ ‫سەركەوتن بچێت‌و سەرەتای سەركەوتنی‬ ‫ئەم پرۆسەیەش لەوەوە دەستپێدەكات‬ ‫مافەكانی گ��ەل��ی ك��ورد ل��ەدەس��ت��ورە‬ ‫نوێیەكەدا بچەسپێت‪.‬‬

‫ئیخوان موسلمین‌و سوپا‪ ،‬یان دیموكراتی؟‬ ‫ئا‪ :‬ئارام مەحمود ئەحمەد‬ ‫دوای روخ��ان��ی حوسنی م��وب��ارەك‬ ‫ێ ب��ۆ میسر‬ ‫پ��ێ��دەچ��و قۆناغێكی ن��و ‌‬ ‫دەستیپێكردبێت‪ ،‬بەاڵم ئەم واڵتە ئێستا‬ ‫بەهۆی پارچەبونەوە دەناڵێنێت‪ .‬لەمیسر‬ ‫ك��ام هەاڵنە روی��ان��داوە كە دۆخەكەی‬ ‫بەئێستا گەیاندوە؟‬ ‫تایبەتمەندیەكانی ئەمڕۆی كۆمەڵی‬ ‫میسر بریتین ل��ەدژای��ەت��ی سیاسی‪،‬‬ ‫روب��ەڕوب��ون��ەوەی مەزهەبی‪ ،‬داڕوخانی‬ ‫ئابوری‪ .‬رەوەندی بەرەو دیموكراتی واڵتی‬ ‫كەناری نیل وەستاوە‪ .‬ئێستا هاواڵتیان‬ ‫ل��ەن��ائ��وم��ێ��دی��دان‌و زۆرێ��ك��ی��ان نەفرین‬ ‫لەشۆڕش دەكەن‌و لەخۆیان دەپرسن كام‬ ‫هەاڵنە لەمیسر رویانداوە؟‬ ‫ئاین‌و كۆمەڵی فرە جەمسەری‬ ‫دو دامەزراوە لەمیسر لەهەموان زیاتر‬ ‫ب��ەه��ۆك��اری كەمتەرخەمی‌و هەڵەكان‬ ‫تۆمەتبارن‪ :‬سوپا‌و ئیخوان موسلمین‪.‬‬ ‫بەبۆچونی عیماد جاد سیاسەتمەدار‌و‬ ‫شیكەرەوەی ناوەندی ئەهرام لەقاهیرە‪،‬‬ ‫ئ��ەم دو دام��ەزراوەی��ە ل��ەس��ەرەت��ای‬ ‫پرۆسەكەوە رێگەی هەڵەیان گرتۆتەبەر‪.‬‬

‫ب��ەپ��ێ��چ��ەوان��ەی تونسی س��ەرچ��اوەی‬ ‫شۆڕشەكانەوە كە سەرەتا ئەنجومەنێكی‬ ‫ب��ۆ ن��وس��ی��ن��ەوەی دەس��ت��ور پێكهێنا‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم لەمیسر سوپا‌و ئیسالمگەراكان‬ ‫لەسەرەتاوە فشاریان بۆ هەڵبژاردنی‬ ‫پەرلەمانی دروستكرد‪.‬‬ ‫ه��اواڵت��ی��ان‌وەاڵم��ی ئ��ەم داوای��ەی��ان‬ ‫دایەوە‌و لەریفراندۆمدا بەشداریان كرد‪.‬‬ ‫ێ ئ��ەوەی یاسای‬ ‫بەمشێوەیە میسر ب ‌‬ ‫یاری دیاری كردبێت‪ ،‬كایەی دیموكراتی‬ ‫دەستپێكرد‪ .‬بەبۆچونی عیماد جاد‬ ‫ئەم هەنگاوە كۆمەڵی میسری بۆ چەند‬ ‫جەمسەرێك داب��ەش��ك��رد‪ .‬بەجەمسەر‬ ‫بونی كۆمەڵگە بۆ ئیسالمگەراكان‌و‬ ‫سكۆالرەكان لەوكاتەوە تائێستا بۆتە‬ ‫مشتومڕی سیاسی‪ .‬لەدرێژەی ‌وتەكانیدا‬ ‫عیماد ج��اد رای��دەگ��ەی��ەن��ێ��ت ئیخوان‬ ‫موسلمین‌و پارتەكەیان (پارتی ئازادی‌و‬ ‫داد) لەهەڵبژاردنە پارلەمانیەكەی‬ ‫ساڵی ‪ 2011‬نزیكەی ‪ %50‬دەنگەكانیان‬ ‫بەدەستهێنا‌و دوای ‪ 6‬مانگ موحەمەد‬ ‫مورسیان وەك سەرۆككۆماری واڵتە‬ ‫دەستنیشان ك��رد‪ .‬هۆكەشی ئ��ەوە بو‬ ‫ئیخوان موسلمین بەكارتی ئاین یاری‬ ‫كرد‪ ،‬ئاین لەمیسر سادەترین ئامڕازە بۆ‬

‫كێشكردنی دەنگی هاواڵتیان‪ ،‬چونكە ‪%40‬‬ ‫ی هاواڵتیان نەخوێندەوارن‌و دەتوانرێت‬ ‫بەئاسانی لەخشتەببرێن‪ .‬ئیسالمگەراكان‬ ‫بۆ سەركەوتنی پارتەكەیان رێككەوتنی‬ ‫كۆمەاڵیەتیان كردە قوربانی‪.‬‬ ‫كەمی تێگەیشتن لەدیموكراتی‬ ‫شتیفان رول ش��ارەزای ئەڵمان‬ ‫لەكاروباری میسر‪ ،‬رەخنەی لەئیخوان‬ ‫موسلمین‌و سیاسەتی بەجەمسەركردنی‬ ‫كۆمەڵی ئەوان گرت‪ .‬ئەو كە هاوكاری‬ ‫بونیادی زانست‌و سیاسەتە لەبەرلین‬ ‫رەخنەی لەئۆپۆزسیۆنیش گرتوە‪.‬‬

‫رێ��گ��ە ب��ەخ��ۆی��ان دەدەن بەویستی‬ ‫خۆیان دەسەاڵت پیادە بكەن‪ .‬بەوتەی‬ ‫رول لێرەوە بەو ئەنجامە دەگەین كە‬ ‫هەردوال تێگەیشتنێكی الوازیان بەرامبەر‬ ‫دیموكراتی هەیە‪ .‬لەئێستای میسردا‬ ‫گرنگی بەخواستی هاواڵتیان نادرێت‌و‬ ‫سیاسەتمەدارانی میسر سەرنج لەكێشە‬ ‫ئابوریەكانی واڵتەكە نادەن‪.‬‬ ‫لەكاتێكدا كە ئۆپۆزسیۆن قەیرانی‬ ‫ئ��اب��وری‌و گرفتە سیاسیەكان دەخاتە‬ ‫ئ��ەس��ت��ۆی ئ��ی��س�لام��گ��ەراك��ان‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫ئیسالمیەكانیش ئ��ەم��ە دەگ��ێ��ڕن��ەوە‬ ‫ب��ۆ ژم��ارەی��ەك ك��ارب��ەدەس��ت��ی رژێمی‬

‫ب��ەپ��ێ��چ��ەوان��ەوە رول پ��ێ��ی��وای��ە‬ ‫نابێت ك��اری��گ��ەری��ی سیستمی پێشو‬ ‫فەرامۆشبكرێت‪ .‬رژێمی موبارەك لە‪ 2‬یان‬ ‫‪ 3‬بنەماڵە پێكنەهاتبو‪ ،‬بەڵكو بەشێوەی‬ ‫گروپی ب��ەرژەوەن��دی هاوبەش لەبواری‬ ‫ئابوری‌و دەزگ��ای دادوەری‌و دام��ەزراوە‬ ‫ئاسایشیەكان رەگ‌و ریشەیان هەبوە‪.‬‬ ‫نەبونی كەسایەتیەكی بەرجەستەی‬ ‫نیشتمانی‬ ‫رەشبینی سەرجەم الیەنە سیاسیەكانی‬ ‫میسر رەوەن��دی تێپەڕینی ئەم واڵتەی‬ ‫وەستاندوە‌و بەبۆچونی زۆر كەس بۆ‬

‫ئاین لەمیسر سادەترین ئامڕازە بۆ كێشكردنی دەنگی هاواڵتیان‪ ،‬چونكە‬ ‫‪%40‬ی هاواڵتیان نەخوێندەوارن‌و دەتوانرێت بەئاسانی لەخشتەببرێن‬ ‫رول دەڵ��ێ��ت‪ :‬ه��ێ��زە س��ك��ۆالرەك��ان‬ ‫دەی��ان��ەوێ��ت ل��ەه��ەم��ان پلەی ئیخوان‬ ‫موسلمین حوكم ب��ك��ەن‪ .‬ئ��ەوان لەم‬ ‫رێگەیەوە واتایەك بۆ هەڵبژاردنەكان‬ ‫ناهێڵنەوە‪ .‬لەالیەكیتریشەوە ئیسالمگەران‬ ‫لەهەڵبژاردنەكاندا‬ ‫بەسەركەوتنیان‬

‫پێشو‪ .‬ئیخوانەكان دەڵێن الیەنگرانی‬ ‫رژێمی پێشو لەمپەر دەخەنە ب��ەردەم‬ ‫پێشكەوتنی واڵت‪.‬عیماد جاد‪ ،‬پێیوایە‬ ‫ئیسالمگەراكانی ئیخوان موسلمین مەیلی‬ ‫چاكسازیان نیە‌و ئ��ەم راگەیەنراوەش‬ ‫پاساو هێنانەوەیە بۆ بێتوانایی خۆیان‪.‬‬

‫دەرباز بون لەم قەیرانە واڵتەكە پێویستی‬ ‫بەكەسایەتیەك ی��ان دام��ەزراوەی��ەك��ی‬ ‫نیشتمانیە بۆ ئەوەی بتوانێت لەنێوان‬ ‫ب��ەرە جیاوازەكاندا ناوبژیوانی بكات‌و‬ ‫سەقامگیری بۆ ئەم واڵتە بگێڕێتەوە‪.‬‬ ‫زانكۆی ئیسالمی ئەزهەر دەیتوانی‬

‫ئ��ەو رۆل��ەب��گ��ێ��ڕێ��ت‪ ،‬ب��ەاڵم ن��ەی��اران��ی‬ ‫ئ��ی��س�لام��گ��ەراك��ان ئ��ەم دام��ەزراوەی��ە‬ ‫بەالیەنگری ئیخوان موسلمین دەناسێنن‌و‬ ‫رەشبینن بەرامبەری‪.‬‬ ‫لەنێوان سیاسەتمەدارانی میسریشدا‬ ‫كەسایەتیەكی وەك نیلسۆن ماندێال‬ ‫نیە بتوانێت رۆڵی ناوبژیوان بگێڕێت‪.‬‬ ‫لەمڕوەوە هاواڵتیان میسر جارێكیتر وەك‬ ‫ناوبژیوان لەسوپا دەڕوانن‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم عیماد ج��اد ئ��وم��ێ��دەوار بون‬ ‫ب��ەدەس��ت��وەردان��ی سوپا بەریسكێكی‬ ‫گەورە دەزانێت‪ .‬ئەو دەڵێت مانگەكانی‬ ‫دوای روخ��ان��ی م��وب��ارەك‌و دەسەاڵتی‬ ‫سوپا قەیراناوی بوە‌و جەنراڵەكان تەنها‬ ‫هەوڵیان دەدا پێگەی خۆیان قایم بكەن‪.‬‬ ‫گروپێك لەچاالكوانان رایانگەیاندوە‬ ‫ی��ەك ملیۆن واژۆی��ان ب��ۆ گ��ەڕان��ەوەی‬ ‫سوپا بۆ پانتایی سیاسی كۆكردۆتەوە‪.‬‬ ‫ئەگەر بڕیار بێت سوپای میسر دوبارە‬ ‫بگەڕێتەوە ناو پانتایی سیاسی‪ ،‬ئەوا‬ ‫دەتوانین بڵێین رەوەندی تێپەڕین بەرەو‬ ‫دیموكراتی لەمیسر بەكۆتا گەیشتوە‪.‬‬ ‫بۆ نوسینی ئەم بابەتە سود لەسایتی ‪DW‬‬ ‫وەریگراوە‬

‫كوردستان سةرانسةر‬

‫ذمارة (‪ )419‬دو شةممة ‪2013/5/6‬‬

‫عەبدولڕەحمان كورت‪:‬‬ ‫دەوڵەت راستەوخۆ‬ ‫لەگەڵ ئۆجەالن گفتوگۆ‬ ‫دەكات‬

‫عەبدولڕەحمان ك��ورت ئەندامی‬ ‫دەس��ت��ەی كەسانی ژی��ر رایگەیاند‪:‬‬ ‫دەوڵەت ئەمجارە جیدییە‌و راستەوخۆ‬ ‫ل��ەگ��ەڵ ئ��ۆج��ەالن گفتوگۆ دەك��ات‌و‬ ‫پێویستە هەموالیەك رێز لەم پرۆسەیە‬ ‫بگرین‌و كار بۆ سەرخستنی بكەین‪.‬‬

‫ئەحمەد سڵێمان‪:‬‬ ‫هەڵوێستی ئۆپۆزسیۆنی‬ ‫سوریا بەرامبەر بەكورد‬ ‫باش نیە‬

‫ئەحمەد سڵێمان ئەندامی دەستەی‬ ‫ب��ااڵی ك��ورد رایگەیاند‪ :‬ب��ەداخ��ەوە‬ ‫هەڵوێستی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ی سوریا‬ ‫تائێستا لەئاست داواكانی گەلی كورددا‬ ‫باش نییە‌و لەمڕوەوە هەڵوێستی گەلی‬ ‫ع��ەرەب لەهێزەكانی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫باشترە‪.‬‬

‫عەبدوسەالم ئەحمەد‪:‬‬ ‫چارەسەر لەقامیشلوە‬ ‫نەك هەولێر‬

‫ع��ەب��دوس��ەالم ئەحمەد س��ەرۆك��ی‬ ‫ئەنجومەنی گەلی رۆژئاوای كوردستان‬ ‫رایگەیاند‪ :‬سەرۆكی هەندێك لەپارتە‬ ‫كوردییەكان وەكو گەشتیار سەردانی‬ ‫ه��ەول��ێ��ر دەك��ەن‌و لەئۆتێڵەكانیدا‬ ‫دەمێننەوە‪ ،‬لەكاتێكدا چارەسەری لێرە‬ ‫لەقامیشلویە نەك لەهەولێر‪.‬‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫‪9‬‬

‫سەرەڕای پڕۆسەی ئاشتی‪ ،‬بەاڵم پێشێلكاریی بەرامبەر بەكورد بەردەوامە‬ ‫سەرۆكی رێكخراوی مافەكانی مرۆڤ لەئامەد‪ ،‬بۆ «چاودێر»‬

‫سازدانی‪ :‬هێژا دڵشاد ‪ -‬ئامەد‬ ‫س��ەرەڕای دەسپێكردنەوەی پڕۆسەی‬ ‫ئاشتی لەتوركیا‪ ،‬هێشتا پێشێلكاری‬ ‫مافەكانی مرۆڤ لەناوچەكەدا لەئارادایە‪.‬‬ ‫هاوکات كۆمەڵكوژی رۆبۆسكی یەكێكە‬ ‫لەبابەتە ه��ەرە گرنگەكان كە رۆژان��ە‬ ‫باسی لێوەدەكرێت‪ .‬سەرۆكی رێكخراوی‬ ‫مافەكانی مرۆڤ لەم دیالۆگە تایبەتیەیدا‬ ‫لەگەڵ «چاودێر»‪ ،‬باس لەوە دەكات كە‬ ‫س��ەرەڕای دەستپێكردنەوەی پڕۆسەی‬ ‫ئاشتی لەتوركیا تائێستا پێشێلكاریی‬ ‫لەناوچەكەدا بەردەوامە‪ .‬محەمەد راجی‪،‬‬ ‫سەرۆكی رێكخراوەكە ئاماژە بەدۆسێی‬ ‫ی‬ ‫رۆبۆسكی دەك��او دەڵێت‪« :‬رۆبۆسك ‌‬ ‫گرێیەكی ئەم پرسەیە‪ ،‬پێویستە بەزوترین‬ ‫كات حكومەت ئەنجامدەرانی بۆردومانەكە‬ ‫بداتە دادگا‪».‬‬ ‫ێ كورتەیەك دەربارەی‬ ‫چاودێر‪ :‬دەكر ‌‬ ‫رێكخراوەكەتان‌و لەسەر كارو چاالكیتان‬ ‫باس بكەن؟‬ ‫محەمەد راج��ی‪ :‬یەكەمجار بارەگای‬ ‫س��ەرەك��ی رێ��ك��خ��راوەك��ەم��ان ل��ە‪1986‬‬ ‫لەئەنقەرە دامەزرا‪ .‬هۆكاری دامەزراندنیشی‬ ‫ئەوە بو ئەوكات لەبەندیخانەكانی توركیادا‬ ‫ئەشكەنجەدان‌و پێشێلكاری مافەكانی‬ ‫م��رۆڤ لەئارابو‪ .‬بەندكراوان روب��ەڕوی‬ ‫زۆر ك��اری نەشیاو دەب��ون��ەوە‪ .‬رەوشی‬ ‫بەندیخانەكان خ��راپ بو‪ .‬دەمانویست‬ ‫لەڕێگەی رێكخراوەكەمانەوە رێگری لەو‬ ‫پێشێلكاریانە بكەین‌و لەهەمانكاتیشدا‬ ‫ئ��ەو پێشێلكارییانەو ئ��ەو روداوان��ە‬ ‫بەڕایگشتی‌و بەدنیا رابگەیەنین بۆ ئەوەی‬ ‫فشار بۆ دەسەاڵت ببەین‪ .‬دواتر لە‪1988‬‬ ‫لەئامەد لەالیەن چەند سیاسەتمەدارێكی‬ ‫كوردەوە لەوانە خەتیب دیجلە‪ ،‬محەمەد‬ ‫ڤ��وڕال‌و چەند هاورێیەك بارەگای ئەم‬ ‫رێ��ك��خ��راوەی��ان ك��ردۆت��ەوە‪ .‬ئ��ەو كات‬ ‫لەناوچەكەدا لەبەر ئەو شەڕە چەكداریەی‬ ‫بەهۆی پرسی كوردەوە هەبو‪ ،‬خەڵكانێكی‬ ‫زۆر راون��راون‌و بەند كراون‌و دەك��وژران‪.‬‬ ‫كەسانی وەك رۆشنبیر‪ ،‬نیشتمانپەروەرو‬ ‫بێتاوان دەبونە قوربانی‪ .‬هەركەسێك‬ ‫داوای پێناسی كوردێتی خۆی كردبێ‬ ‫كوشتویانە‪ .‬دەوڵەت بەتوندترین شێوە‬ ‫فشاری بۆسەر خەڵكی ناوچەكە هێنابو‪.‬‬ ‫رێكخراوەكەمان ل��ە‪1988‬وە تاوەكو‬ ‫ئێستا بەرەنگاری هەمو پێشێلكارییەكان‬ ‫دەبێتەوە كە لەناوچەكەدا رودەدات‪.‬‬ ‫ئەوەی مافی پێشێلدەكرێ ئێمە هاوكاری‬ ‫دەك��ەی��ن ب��ۆ ئ��ەوەی ل��ەدادگ��ا قەرەبو‬ ‫بكرێتەوە‪ .‬دۆسیەكەی دەبەینە دادگای‬ ‫مافەكانی مرۆڤ‪ .‬دەمەوێ‌ ئەوەش بڵێم‬ ‫ئێمە لێرە ‪ 20‬كارمەندین‌و سەرجەممان‬ ‫بەخۆبەخش كاردەكەین‪ .‬من مامۆستای‬ ‫خ��وێ��ن��دن��گ��ەم‌و پ��اش��ن��ی��وەڕوان لێرە‬ ‫كاردەكەم‪ ،‬لێرە چەند كۆمیسیۆنێكمان‬ ‫هەیە لەوانەش‪ ،‬كۆمیسۆنی بەندیخانە‪،‬‬ ‫مافەكانی ژن��ان‪ ،‬هتد‪..‬لەو رێگەیەوە‬ ‫كارەكانمان بەڕێوەدەبەین‪.‬‬ ‫چ��اودێ��ر‪ :‬ب��ەپ��ێ��ی راپ��ۆرت��ی‬ ‫رێكخراوەكەتان‪ ،‬لەساڵی ‪ 2012‬دا ‪26‬‬ ‫ه��ەزار تۆماری پێشلێكاری مافەكانی‬ ‫مرۆڤ لەناوچەكەدا هەبوە‪ .‬ئامارەكانی‬ ‫پێشێلكاری ل��ەم��اوەی چەند مانگی‬ ‫رابردودا لەچ ئاستێكدایە؟‬ ‫ێ‬ ‫محەمەد راجی‪ :‬ئێمە سێ‌ مانگ جار ‌‬ ‫راپۆرتی خۆمان لەناوچەكە (مەبەستم‬ ‫كوردستانی توركیایە) ئامادە دەكەین‪.‬‬ ‫ل��ەگ��ەڵ ئ��ەوەش��دا راپ��ۆت��ی سااڵنەمان‬ ‫هەیە‪ .‬حكومەت پەرە بەهێزی ئەمنی‬ ‫دەدا‌و ئۆپەراسیۆنی سەربازی‌و مەدەنی‬ ‫لەناوچەكەدا دەكات‪ ،‬بەوهۆیەوە رەوشەكە‬ ‫گرژتر دەكاتەوەو ئەمەش پێشێلكاری‬ ‫ێ‬ ‫لێدەكەوێتەوە‪ .‬ه��ەزاران ك��ەس بەب ‌‬ ‫ئەوەی دەستی بەچەك دابێ‌‪ ،‬تەنها لەبەر‬ ‫ئازادی رادەڕبرین بەندكراون! لەوانەش‬ ‫ئەندام‌و سەرۆكی رێكخراو سەندیكاكان‪،‬‬ ‫پارلەمانتاران‪ ،‬سیاسییەكانی ك��ورد‪،‬‬ ‫سەرۆكی شارەوانییەكان‌و هتد‪..‬‬ ‫ل��ەم س��ااڵن��ەی دوای��ی��دا رێ��ژەی‬ ‫دەستگیركردن زی��ادی ك��ردوە‪ .‬ئ��ازادی‬

‫پرۆفایل‪:‬‬ ‫محەمەد راجی بیلیجی‬‫‪ 1972‬ل��ەب��ات��م��ان‬‫لەدایكبوە‬ ‫ زانكۆی دیجلە بەشی‬‫ماتماتیكی تەواوكردوە‬ ‫ل��ە‪ 2004‬ئ��ەن��دام��ی‬‫رێ��ك��خ��راوی مافەكانی‬ ‫م��رۆڤ��ەو ل��ە‪ 2012‬ب��وە‬ ‫بەسەرۆكی رێكخراوەكە‬ ‫ت��ائ��ێ��س��ت��ا ل��ەالی��ەن‬‫ح��ك��وم��ەت��ەوە ش��ەش‬ ‫داوای یاسایی لەسەر‬ ‫تۆماركراوە‪.‬‬

‫دۆسێی‬ ‫رۆبۆسكی‬ ‫دەبەینە دادگای‬ ‫مافەكانی‬ ‫مرۆڤی ئەوروپا‬ ‫گرت‌و راپۆرتمان ئامادەكردو بۆ رایگشتی‬ ‫ئاشكرامان ك��ردوە‪ .‬ل��ەوك��ات��ەوە ئێمە‬ ‫ی‬ ‫لەگەڵ كەسوكاری قوربانیانی رۆبۆسك ‌‬ ‫هاوخەمین‌و كۆشش بۆ لێپرسینەوە‬ ‫لەروداوەكە دەكەین‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬تاچەند لەگەڵ كۆمیسیۆنی‬ ‫پارلەمان بۆ ب��ەدواداچ��ون��ی روداوەك��ە‬ ‫كارتان كردوە؟‬ ‫محەمەد راجی‪ :‬كۆمیسیۆن هیچ گوێی‬ ‫لەئێمە‌و لەرێكخراوە مەدەنیەكان نەگرتوە‪.‬‬

‫لەتوركیا ئازادی رادەربڕین نییە‪ ،‬ئازادی دروستكردنی رێكخراو و پارت نیە‪،‬‬ ‫هێشتا دیموكراسیەكی مۆدرێن بونی نیە‬ ‫رادەربڕین لەتوركیادا نییە‪ .‬حكومەت‬ ‫ل��ە‪2006‬دا یاسای تیرۆری گشتگیرتر‬ ‫ێ‬ ‫كردۆتەوە بەوەی گەر بێت‌و هەركەس ‌‬ ‫ێ ئەوا‬ ‫كارێك بكا حكومەت بەدڵی نەب ‌‬ ‫بەنددەكرێ‌‌و بە تیرۆریست تۆمەتبار‬ ‫دەك��رێ��ت‪ ،‬بۆ نمونە گ��ەر بێت‌و وەك‬ ‫هاواڵتیەك داوای مافی ژن‪ ،‬مناڵ یاخود‬ ‫خوێندن بەزمانی دای��ك بكەیت ئەوە‬ ‫زۆر بەئاسانی بەند دەكرێت‪ .‬چەندین‬ ‫كارمەندمان لەكاتی ئامادەكردنی راپۆرتی‬ ‫رێكخراوەكەماندا بەتۆمەتی ئەندامی‬ ‫رێكخراوی تیرۆریست بەندكراون!‬ ‫چاودێر‪ :‬تەنها بەدروشم یاخود وتە‬ ‫ه��ەزاران چاالكوان بەدۆسێی ك‪.‬ج‪.‬ك‬

‫لەگەڵ مافەكانی مرۆڤ‌و ئاشتیدا نییە‌و خۆیاندا بقۆزنەوە‪ .‬توركیا لەوە گەیشتوە‬ ‫ئەوان شەڕیان دەوێت‪ .‬كات ‌‬ ‫ێ دەربارەی كە تاكو پرسی كورد لەناوخۆدا چارە‬ ‫پرسی ك��ورد راپ��ۆرت ئامادە دەكەین‪ ،‬ن��ەك��ات ئ��ەوە ن��ە ل��ەس��وری �ا‌و ن��ەوەك‬ ‫پارتە سیاسیەكان بێدەنگ دەبن لەبەر لەرۆژهەاڵتی ناوەڕاستیش ناتوانێ‌ رۆڵی‬ ‫ئ��ەوەی ئایدیۆلۆژیای فەرمی دەوڵ��ەت بەرچاو بگێرێت‪ .‬دنیا لەوە گەیشتوە كە‬ ‫ناخواز ‌‬ ‫ێ ئەوە باس بكرێ‌ت‪ ،‬حكومەت بەبێ‌ كورد لەرۆژهەاڵتی ناوەڕاستدا هیچ‬ ‫و ج‪.‬هـ‪.‬پ و م‪.‬هـ‪.‬پ لەو چوارچێوەیەدا پرۆژەیەك سەرناگرێت‪ .‬هێزە گەورەكانی‬ ‫كاردەكەن‪ .‬بەو هۆیەشەوە چارەیەكی دنیا گەر كارتی كوردیان لەباشور بەكار‬ ‫دروست نایەتەگۆڕێ‌‪.‬‬ ‫نەهێنایە ئ��ەوە نەیاندەتوانی س��ەدام‬ ‫چاودێر‪ :‬كاتێ‌ وادەبێت‪ ،‬هەڵوێستی حوسەین لەناوببەن‪ .‬توركیاش بەهەمان‬ ‫پارلەمانی ئەوروپا‌و دادگ��ای مافەكانی ش��ێ��وە ب��ۆ ب��ەرژەوەن��دی��ی��ەك��ان��ی خۆی‬ ‫لەرۆژهەاڵتی ناوەڕاستدا‪ ،‬ئەم پڕۆسەیەی‬ ‫مرۆڤی ئەوروپا چۆنە؟‬ ‫م��ح��ەم��ەد راج��ی‪ :‬ئێمە سااڵنێكی دەستپێكردۆتەوە‪ ،‬ئەگەرنا مەسەلەی‬ ‫زۆرە سەرقاڵی ئەم كارەین‌و رایگشتی كۆمارێكی دیموكراتی‌و مافەكانی مرۆڤ‬

‫دادگای ئەوروپا نەیتوانیوە فشار بۆ توركیا بەرێت‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی ئەوان بەرژەوەندی دەوڵەتەكانیان المەبەستە‬ ‫ێ‬ ‫لەروداوەكان ئاگادار دەكەینەوە‪ .‬هەند ‌‬ ‫لەدۆسیەكانمان گەیاندۆتە پارلەمانی‬ ‫ئەوروپا‪ ،‬بەتایبەتی ئەو دۆسیانەی كە‬ ‫ێ‬ ‫لەتوركیا نەگەیشتونەتە ئەنجامێك‪ .‬لەو ‌‬ ‫دۆسێی زۆر لەسەر توركیا تۆماركراوە‪،‬‬ ‫بەاڵم دادگای ئەوروپا نەیتوانیوە فشاری‬ ‫زۆر بۆ توركیا بەرێت‪ ،‬لەبەر ئەوەی ئەوان‬ ‫بەرژەوەندی دەوڵەتەكانیان المەبەستە‪.‬‬ ‫توركیاش درێژە بەپێشێلكاری دەدات‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬دەسپێكردنەوەی پرۆسەی‬ ‫ئاشتی چۆن دەبینن؟‬ ‫م��ح��ەم��ەد راج��ی‪ :‬پ��ێ��م��وای��ە‬ ‫دەس��پ��ێ��ك��ردن��ەوەی پ��رۆس��ەی ئاشتی‬ ‫پەیوەندی بەگۆڕانكارییەكانی رۆژهەاڵتی‬ ‫ن��اوەڕاس��ت��ەوە ه��ەی��ە‪ .‬ئ��ەوەت��ا دۆخ��ی‬

‫ت��ێ��وەگ�لاون‪ ،‬پێتانوایە بەمحاڵەوە‬ ‫دیموكراسییەكی دروس��ت لەتوركیا‬ ‫بەدیبێت؟‬ ‫محەمەد راجی‪ :‬لەتوركیا سیستەمی‬ ‫پ��ارل��ەم��ان��ی ه��ەی��ە‪ .‬ه��ەڵ��ب��ژاردن‬ ‫ئ��ەن��ج��ام��دەدرێ��ت‪ ،‬ب��ەاڵم پێموانییە‬ ‫دیموكراسی ت��ەواو هەبێت‪ .‬لەتوركیا‬ ‫ئ��ازادی رادەڕب��ری��ن ن��ی��ی��ە‪ ،‬ئ��ازادی‬ ‫دروستكردنی رێكخراو و پ��ارت نییە‪.‬‬ ‫هێشتا دیموكراسیەكی مۆدرێن لەتوركیا‬ ‫بونی نیە‪ .‬ئەمە كێشەیەكی جدییە‪،‬‬ ‫كە گرژی لێدەكەوێتەوە‪ .‬گەر بهاتایە‌و‬ ‫دەوڵ��ەت نكۆڵی لەپێناسی ك��وردو‬ ‫نەتەوەكانیتر نەكردایە ئەوە ئەم كێشانە‬ ‫نەدەهاتنە گۆڕێ‌‪ ،‬هەربۆیە دیموكراسی‬ ‫توركیا الوازە‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬ئایا راپۆرتی رێكخراوەكەتان‬ ‫ب��ەك��ۆم��ی��س��ی��ۆن��ی م��اف��ەك��ان��ی م��رۆڤ‬ ‫لەپارلەمانی توركیا داوە؟‬ ‫محەمەد راج��ی‪ :‬ب��ەڵ�ێ‌‪ ،‬هەمو ئەو‬ ‫راپۆرتانەی ئامادەی دەكەین نوسخەیەكی‬ ‫بەكۆمیسیۆنی مافەكانی مرۆڤ لەپارلەمان‬ ‫دەدەی��ن‪ .‬راپ��ۆرت��ی ناوچەكەو توركیا‬ ‫بەگشتی پێشكەشكراون‪ .‬بەداخەوە لەبەر كوردستانی رۆژئ��اواو ب��اش��ور رون��ە‪.‬‬ ‫ئ��ەوەی كۆمیسیۆنەكە بەحكومەتەوە كوردانی سوریا بەقەوارەیەك دەگەن‌و‬ ‫پەیوەستە‌و لەژێر چاودێری حكومەتدایە‪ ،‬رۆژهەاڵنی ناوەڕاست سەرلەنوێ‌ دیزاین‬ ‫لەبەرئەوە هەڵوێستی لەسەر راپۆرتەكانی دەبێتەوە‪ .‬ل��ەم قۆناغەدا بزوتنەوەی‬ ‫ئێمە نییە‪ .‬راپۆرتەكانمان هەڵناسەنگێنن كوردی بەشێوەیەكی بەهێز دەركەوتوە‪.‬‬ ‫بۆ ئەوەی حكومەت‌و دەوڵەت روبەڕوی لەتوركیاو لەرۆژهەاڵتی ناوەڕاست كوردان‬ ‫رەخنە نەبنەوە‪ .‬هەڵوێستی ج‪.‬ه��ـ‪.‬پ دەی��ان��ەوێ‌ ئ��ەو هەلە ل��ەب��ەرژەوەن��دی‬

‫بۆ توركیا هەمیشە بەپلەی دوەم هاتوە‪.‬‬ ‫توركیا بەرژەوەندی خۆی لەناوچەكەدا‬ ‫پێ‌ گرنگترە وەك لەوەی لەگەڵ كوردی‬ ‫واڵتەكەیدا ئاشت ببێتەوە‪ .‬هەمو دنیا‬ ‫ێ كە بەتەنها توركیا رێگە‬ ‫ئەوە دەزان� ‌‬ ‫نادا ك��وردان بەزمانی خۆیان بخوێنن‪.‬‬ ‫لەكاتێكدا ملیۆنان ك��ورد لەئەوروپاو‬ ‫رۆژهەاڵتی ناوەڕاستدا هەن كە بەشێكی‬ ‫زۆری��ان لەتوركیا دەژی��ن‪ .‬بەهیوام‬ ‫پرۆسەكە سەربگرێت‌و كوردان لەتوركیا‌و‬ ‫ل��ەرۆژه��ەاڵت��ی ن��اوەڕاس��ت��دا بەستاتوی‬ ‫خۆیان بگەن‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬پاش تێپەڕبونی ‪ 15‬مانگ‬ ‫بەسەر كۆمەڵكوژی رۆبۆسكێ‌ تائێستا‬ ‫تۆمەتبارانی روداوەكە نەدراونەتە دادگا‪،‬‬

‫لەبەر ئ��ەوەی سەرۆكی كۆمسیۆنەكە‬ ‫پارلەمانتاری ئاك پارتییەو كارەكانی‬ ‫لەژێر چاودێری حكومەتدایە‪ .‬حكومەت‌و‬ ‫دەوڵ��ەت دەستیان لەبۆردومانكردنی‬ ‫رۆب��ۆس��ك��ێ‌‌و كوشتنی ‪ 34‬ه��اواڵت��ی‬ ‫ێ‬ ‫مەدەنی هەیە‪ .‬بۆیە حكومەت نایەو ‌‬ ‫كەس بداتە دادگا‪ .‬لەهەوڵی شاردنەوەی‬ ‫بەڵگەكاندایە‌و بەبەڵگەی نادروست‬ ‫ێ راستی روداوەكە بشارێتەوە‪.‬‬ ‫دەیەو ‌‬ ‫چاودێر‪ :‬گەر هات‌و ئەنجامی روداوەكە‬ ‫دەرنەخرا‪ ،‬كاری رێكخراوەكەی ئێوە چی‬ ‫دەبێت؟‬ ‫محەمەد راجی‪ :‬ئێمە لەكاری خۆمان‬ ‫ب��ەردەوام دەبین‌و ئەوەشمان وتوە كە‬ ‫حكومەت‌و دەوڵەت بەرپرسن لەروداوەكە‪.‬‬ ‫ێ ئەوەی فەرمانی ئۆپەراسیۆنەكەی‬ ‫دەب ‌‬ ‫داوە راپێچی دادگا بكرێت‪ .‬ئەوە رونە‬ ‫كە فڕۆكە جەنگییەكانی توركیا ‪34‬‬ ‫هاواڵتی سڤیلیان بۆردومان كردوە‪ .‬ئێمە‬ ‫بەڵگەی تەواوەتیمان الیە‪ .‬ئێستا لەالیەن‬ ‫ێ‬ ‫كەس‌و كاری قوربانیەكانەوە دەیانەو ‌‬ ‫دۆسیەكە بكەنەوە‌و ئێمە پشتیوانیان‬ ‫لێدەكەین‪ .‬گەر بێت‌و ئەوان رازی ببن‬ ‫ئەوە ئێمە ئامادەین دۆسیەكە ببەینە‬ ‫دادگای ئەوروپا‪ .‬پێموانیە راپۆرتەكەی‬ ‫كۆمیسیۆنی پارلەمان بەئامانجێك بگات‪.‬‬ ‫بەاڵم ئێمە لەزەمینەی یاساییدا كاری‬ ‫ێ رەزامەندی‬ ‫خۆمان دەكەین‪ .‬ئێمە بەب ‌‬ ‫ك��ەس‌وك��اری قۆربانیان ناتوانین هیچ‬ ‫ی لەبیرناكەین‌و‬ ‫داوایەك ببەین‪ .‬رۆبۆسك ‌‬ ‫ئێمە ئەندامی رێكخراوی مافەكانی مرۆڤی‬ ‫جیهانین‌و راپ��ۆرت��ی رۆبۆسكێمان بۆ‬ ‫ئەوانیش ناردوە‪.‬‬ ‫دواوت��ەت‪ :‬بەهیوام توركیا ژیرانە‬ ‫مامەڵە لەگەڵ ئەم پرۆسەیەدا بكات‪.‬‬

‫توركیا لەوە گەیشت كە تاكو پرسی كورد لەناوخۆدا‬ ‫چارە نەكا‪ ،‬ئەوە لەسوریا‌و لەرۆژهەاڵتی ناوەڕاستدا‬ ‫ێ رۆڵی بەرچاو بگێڕێت‬ ‫ناتوان ‌‬ ‫فشاری ئێوە بۆ سەر حكومەت چی بوە؟‬ ‫محەمەد راج��ی‪ :‬ئێمە یەكەم الیەن‬ ‫ب��وی��ن ك��ە چ��وی��ن��ەس��ەر روداوەك��ەی‬ ‫رۆبۆسكی‌‌و سەرلەبەیانی كە چوینە‬ ‫شوێنی روداوەكە جەنازەكان لەئەنجامی‬ ‫بۆردومانەكە پارچەپارچە كرابون‌و ئێمە‬ ‫بەڵگەی زۆرم��ان ك��ۆك��ردەوە وێنەمان‬

‫ئیتر رێ��ز لەمافەكانی م��رۆڤ بگیرێت‬ ‫بەدیموكراسی‌و دیالۆگ چارەی پرسەكان‬ ‫ب��ك��رێ��ت‪ .‬ئێمە ه��اوك��اری پرۆسەكە‬ ‫دەكەین‪ .‬بۆ ئەو مەبەستەش راپۆرتمان‬ ‫بۆ پارلەمان‌و وەزارەتی ناوخۆ ناردوە‌و‬ ‫داكۆكی لەپرسی كوردو لەتوركیایەكی‬ ‫دیموكراتی دەكەین‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )419‬دو شةممة ‪2013/5/6‬‬

‫كؤمةآليةتى‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫«دەرزی ئاژنین»ی چینییه‌کان لەهه‌رێم پەرەدەسەنێت‬ ‫وەزارەتی تەندروستی‪ :‬ئەو سەنتەرانە مۆڵەتی كاركردنیان نییە‬

‫چاودێر‪ :‬تابان محەمەد‬

‫‪10‬‬

‫بۆچی کچان‬ ‫داوای مارەیی‬ ‫زۆر ده‌که‌ن؟‬ ‫هەرێم عبدوڵاڵ‬

‫كردنەوەی سەنتەری دەزری ئاژنین لە‬ ‫كوردستان پەرە دەس��ەنێت و وەزارەتی‬ ‫تەندروستیش هیچ مۆڵەتێكی پێنەداون‪،‬‬ ‫بەاڵم سەنتەری چینیەكان جەختدەكەنەوە‬ ‫ك��ە خاوەنی مۆڵەتی كاركردنن و رۆژانە‬ ‫دەرزی ئاژنی��ن ب��ۆ چەندی��ن نەخۆش‬ ‫دەكەن‪.‬‬ ‫بەناچاری دەچێتە سەنتەری‬ ‫چینیەكان‬ ‫حەمدیە سەعید‪ ،‬تەمەن ‪ 32‬ساڵ‪ ،‬باس‬ ‫لەوەدەكات‪ :‬ماوەی چەند ساڵێكە توشی‬ ‫نەخۆش��ی فەقەرات بوە‪ ،‬پزیش��كەكان‬ ‫پێی��ان وت��وە دەب��ێ‌ نەش��تەرگەریی‬ ‫بكەیت‌و ناش��زانین دوای نەشتەرگەریەكە‬ ‫چیت بەس��ەردێت‪ ،‬ئەم��ەش حەمدیەی‬ ‫ناچاركردوە روو لەیەكێك لەو س��ەنتەنە‬ ‫بكات كەدەرزی ئاژانین دەكەن‪.‬‬ ‫حەمدی��ە دەڵێ‌«م��اوەی ‪ 23‬رۆژە‬ ‫س��ەردانی س��ەنتەرێكی چین��ی دەكەم‬ ‫باش��بوم و ئازارم نەماوە‪ ،‬بەاڵم ناشتوانم‬ ‫بڵێ��م ك��ە ‪ 100%‬چاكبومەت��ەوە تاوەكو‬ ‫دوبارە تیش��ك بۆفەقەراتم نەگیرێتەوەو‬ ‫پیشانی پزیشكێكی جەراحی نەدەمەوە»‪.‬‬ ‫بە دەرزی ئاژنین چارەسەری بۆ‬ ‫دەكەن‬ ‫ژی��ان محەم��ەد‪ ،‬تەمەن ‪ 36‬س��اڵ‪،‬‬ ‫یەكێكی ترە لەو نەخۆشانەی بۆ فەقەراتی‬ ‫مل‌و سڕبونی قۆڵی سەردانی ئەو پزیشكە‬ ‫چینیانەی كردوە‪ ،‬كە بەش��ێوەی دەرزی‬ ‫ئاژنی��ن نەخ��ۆش چارەس��ەر دەكەن‪،‬‬ ‫رونیكردەوە‪ :‬ماوەی ‪ 18‬رۆژە بۆچارەسەر‬ ‫لە رێگەی دەرزی ئاژنینەوە سەردانی ئەو‬ ‫پزیشكانە دەكات‪ ،‬بەاڵم ئازارەكەی ماوە‪،‬‬ ‫پێی��ان وتوە دوای چەن��د رۆژێكی دیكە‬ ‫باش دەبێت‌و ئەو ئازارەشت نامێنێت‪.‬‬

‫«وەزارەتی ته‌ندروستی مۆڵەتی بەهیچ سەنتەرێكی پزیشكی بۆ چارەسەركردن بەڕێگای دەرزی‬ ‫ئاژنین یان كەڵەشاخ نەداوە‪ ،‬لەبەر ئەوەی ئەوانە پزیشكی تەقلیدین و لەهیچ واڵتێك بەشێوەی‬ ‫پرۆگرامی زانستی پزیشكی لە زانكۆكان نەبونەتە خاوەن بڕوانامە»‬

‫وەردەگرێت‪ ،‬رونیدەكات��ەوە‪ :‬هەرچەندە مقەسەت‪ ،‬ئەم شێوازی چارەسەرە لەالیەن‬ ‫لەئێس��تادا باش بوە‪ ،‬بەاڵم گومانی لەوە پزیشكێكی چینیەوە ئەنجام دەدرێت كە‬ ‫هەیە كە چارەسەرەكە بۆماوەیەكی كاتی شارەزای ئەو بوارەیە‪.‬‬ ‫باس لەوەش��دەكات‪ :‬بڕی ئەوپارەیەی‬ ‫بێت و دواتر ئازارەكەی سەرهەڵبداتەوە‪.‬‬ ‫لەنەخۆشەكان وەریدەگیرێت بۆهەر رۆژێك‬ ‫بڕی ‪ 25‬هەزاردینارە‪ ،‬ئەگەر نەخۆش بەو‬ ‫مۆڵەتمان هەیە‬ ‫ئەوسەنتەرە چینیەی لە رێگەی دەرزی بڕە پارەیە چارەسەربكرێت ئەوا نرخێكی‬ ‫ئاژنین��ەوە چارەس��ەر بۆ نەخۆش��ەكان باشەو گران نییە‪.‬‬ ‫س��ەبارەت ب��ەوەی ئای��ا مۆڵەت��ی‬ ‫دەكات و م��اوەی ‪ 11‬مانگ��ە لەالی��ەن‬ ‫س��ەرمایەدارێكی ك��وردەوە كراوەتەوەو رەس��میان ل��ە وەزارەتی تەندروس��تی‬ ‫گومانی هەیە‬ ‫بەڕێ��وە دەبرێت‪ ،‬بەاڵم نەیویس��ت ناوی وەرگرتوە جەختیك��ردەوە‪ :‬بۆكردنەوەی‬ ‫س��اڵ‬ ‫‪39‬‬ ‫تەم��ەن‬ ‫تاهی��ر تۆفی��ق‪،‬‬ ‫خۆی‌و سەنتەرەكە ئاشكرا بكات‪ ،‬پێیوتین س��ەنتەرەكەیان مۆڵەتی��ان وەرگرتوەو‬ ‫یەكێكیترە لەو نەخۆش��انەی بۆچارەسەر كە ئامانجیان لەكردنەوەی ئەم سەنتەرە رێگەپێدراون‪ ،‬بە ئاشكرا ئیشدەكەن‪.‬‬ ‫ماوەی ‪ 12‬رۆژە چارەسەر بەدەرزی ئاژنین بۆ رزگاركردنی گیانی هاواڵتیانە لەچەقۆو‬

‫مۆڵەت بەهیچ سەنتەرێك نەدراوە‬ ‫وتەبێ��ژی وەزارەت��ی تەندروس��تی‬ ‫حكومەت��ی هەرێم��ی كوردس��تان‪،‬‬ ‫جەختدەكاتەوە‪ :‬وەزارەتی تەندروس��تی‬ ‫مۆڵەتی بەهیچ س��ەنتەرێكی پزیشكی بۆ‬ ‫چارەس��ەركردن بەڕێگای دەرزی ئاژنین‬ ‫یان كەڵەش��اخ ن��ەداوە‪ ،‬لەب��ەر ئەوەی‬ ‫ئەوانە پزیشكی تەقلیدین و لەهیچ واڵتێك‬ ‫بەشێوەی پرۆگرامی زانستی لە زانكۆكان‬ ‫نەیان خوێندوە بۆیە مۆڵەتی كاركردنیان‬ ‫پێنادرێ��ت‪ ،‬هەندێ��ك جاریش پێدەچێت‬ ‫مەترس��ی لەس��ەر ژیانی ئەو كەس��انە‬ ‫دروس��ت ببێت كە دەچن دەرزی ئاژنین‬ ‫دەكەن‪ ،‬بەبڕیارێكی وەزارەتی تەندروستی‬

‫ئەوكارانە رێگە پێنەدراوەو لەهەمو عێراق‌و‬ ‫هەرێمی كوردستان قەدەغەكراوە‪.‬‬ ‫ێ‬ ‫د‪ .‬خاڵس قادر وتیشی «نازانین لەكو ‌‬ ‫و لەچی شارێك ئەو سەنتەرانە كراونەتەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم لەهەوڵدان بۆسەردانكردنیان‪ ،‬هەتا‬ ‫ئێستاش بۆیە چاودێری وردیان لەسەرنییە‬ ‫چونكە مۆڵەتیان لەوەزارەت وەرنەگرتوە‪،‬‬ ‫ناشزانن كەمۆڵەتیان لەقائیمقامیەت یان‬ ‫لەكێ‌ وەرگرت��وە‪ ،‬بەاڵم وەزارەت لەكاتی‬ ‫رودانی هەر بارێكی نائاس��ایی سەردانی‬ ‫س��ەنتەرەكان دەكات‌و لێپێچینەوەی��ان‬ ‫لەگەڵدادەكات»‪.‬‬

‫ئەو كچانەی «نیو زەواج»یان كردوە‬ ‫چاودێر‪ :‬باخان محەمەد‬ ‫هەندێك لەو كچانەی شویان نەكردوەو‬ ‫ئەڵقە لەپەنجە دەكەن‪ ،‬باس لەوەدەكەن‬ ‫كەس��ێك لە ژیانیاندا هەیە‪ ،‬بۆیە ئەڵقە‬ ‫لەپەنجە دەكەن‪ ،‬پسپۆڕانی ئەو بوارەش‬ ‫هۆكارەكەی بۆ باری دەرونی و كۆمەاڵیەتی‬ ‫دەگێڕنەوە‪.‬‬ ‫كەسێك لە ژیانیدا هەیە‬ ‫س��ازان كەمال‪ ،‬یەكێك��ە لەو كچانەی‬ ‫ش��وی نەكردوە‪ ،‬بەاڵم بەردەوام ئەڵقەی‬ ‫لەپەنجەدایە‪ ،‬باسی لەوەكرد‪ :‬لەبەرئەوە‬ ‫ئەڵقە بەكاردەهێنێت و دەیكاتە پەنجەی‬ ‫چونكە كەس��ێكی دیاریك��راو لەژیانیدا‬ ‫هەیە‪ ،‬نایەوێت هیچ كەس��ێك بناسێت و‬ ‫بیر لەكەسیتریش ناكاتەوە‪.‬‬ ‫وتیشی «ئاس��اییە الی خەڵكی چۆن‬ ‫تێڕوانینم بۆ دەكەن‪ ،‬چونكە هەمو كەس‬ ‫ئازادە لەوەی چۆن دەژی‌و مامەڵە لەگەاڵ‬ ‫دەوروبەری دەكات»‪.‬‬ ‫تەنها حەزی لێیەتی‬ ‫ش��اناز س��تار‪ ،‬یەكێكە ل��ەو كچانەی‬ ‫ش��وی نەكردوە‪ ،‬بەاڵم بەردەوام ئەڵقەی‬ ‫لەپەنجەدایە‪ ،‬باسی لەوەكرد‪ :‬وەكو حەزێك‬ ‫لەدەستی دەكات‪ ،‬چۆن موستیلە دەكاتە‬ ‫پەنج��ەی ئەڵقەش وەك رازاندنەوەیەك و‬ ‫جوانیی��ەك بەكاردەهێنێت‪ ،‬جگە لەوەش‬

‫هی��چ هۆكارێكی دیك��ەی نییە كە ئەڵقە‬ ‫دەكاتە پەنجەی‪.‬‬ ‫هۆكاری تایبەتی هەیە‬ ‫م‪ .‬ك‪ ،‬خاوەن��ی دوكانێكی كەمالیاتە‪،‬‬ ‫ئەوەی پێوتین‪ ،‬زۆرێك لەو كچانەی دێنە‬ ‫دوكانەكەی شویان نەكردوەو ئەڵقەشیان‬ ‫لەپەنجەدای��ە هەریەك��ەو هۆكارێك��ی‬ ‫تایبەتی خۆی هەیە‪ ،‬بەاڵم بەشێوەیەكی‬ ‫گش��تی لەترس��ی تانەی كوڕانە یاخود‬ ‫خۆشەویستیان‪.‬‬

‫كچان بۆچی ئەڵقە لەپەنجە دەكەن؟‬ ‫توێژەرێكی كۆمەاڵیەتی رونیدەكاتەوە‪:‬‬ ‫لەپەنجەكردنی ئەڵقە لەالیەن ئەو كچانەی‬ ‫ك��ە هێش��تا هاوس��ەرگیریان نەكردوە‬ ‫وەك دیاردەیەك��ی كۆمەاڵیەت��ی س��ەیر‬ ‫دەكرێت‪ ،‬دەبێت بگەڕێیینەوە بۆ هۆكارە‬ ‫كۆمەاڵیەت��ی و دەرونیەكان��ی كە رێگە‬ ‫خۆشكەری دروستبونی ئەو دیاردەیەن‪.‬‬ ‫دی��اری خالید‪ ،‬وتیش��ی «دواجار ئەو‬ ‫كەس��ەی هەڵگری وەها تایبەتمەنییەكن‬

‫دەتوانن راستی بەسەرنجدان لە پاشخانە‬ ‫دەرون��ی و كۆمەاڵیەتیی��ەكان بخەنەڕو‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ل��ە الیەك��ی دیكەش��ەوە رەنگە‬ ‫هەندێ��ك لە كچان خۆی��ان حەز نەكەن‬ ‫ش��وبكەن و لەكوڕان نزی��ك ببنەوە‪ ،‬وە‬ ‫هەندێكی دیكەش هەن خاوەن پەیوەندی‬ ‫خۆشەویس��تین‌و بەڵێنی هاوسەرگیری لە‬ ‫نێوانیان هەیە»‪.‬‬ ‫بە دەستهێنانی متمانە‬ ‫توێژەرێك��ی دەرون��ی‪ ،‬رونیدەكاتەوە‪:‬‬

‫لەپەنجەكردنی ئەڵقە لەالیەن كچانەوە زۆر‬ ‫جار كچەكە خۆی دایدەنێت بۆ دەربڕینی‬ ‫رادەی خۆشەویس��تی و بەدەس��تهێنانی‬ ‫متمانەی خۆشەویس��تەكەی‪ ،‬یان یەكێك‬ ‫ل��ە هاوڕێكانی ش��و دەكات هاوتەمەنی‬ ‫خۆیەتی ئەم توش��ی كۆمەڵێك فش��اری‬ ‫دەرونی دەبێت و توش��ی (احبات) واتە‬ ‫ن��ا ئومێد دەبێت‪ ،‬ب��ۆ پڕكردنەوەی ئەم‬ ‫بۆشاییە بە الس��ایی هاوڕێكەی و ئەڵقە‬ ‫لەپەنجەی دەكات‪.‬‬ ‫هۆش��دار ئیس��ماعیل‪ ،‬ب��اس‬ ‫لەوەشدەكات‪ :‬بەهۆی گرانی ئەنجامدانی‬ ‫پرۆس��ەی هاوسەرگیری لەروی سەرمایەو‬ ‫دۆزینەوەی كەس��ی گونجاو كەمبونەوەی‬ ‫متمان��ە لە نێ��وان كوڕو كچان��دا یاخود‬ ‫بەیەك نەگەیش��تن بەخۆشەویس��تەكەی‬ ‫س��ەرئەنجام نائومێدبونی لێدەكەوێتەوە‬ ‫ب��ەو هۆیەش��ەوە كچان ئەڵق��ە دەكەنە‬ ‫پەنجەیان‪ ،‬لەالیەكی تریشەوە بەمەبەستی‬ ‫راكێشانی سەرنجی بەرامبەرە كە نیشانی‬ ‫بدات هێش��تا ئەو هەی��ەو داواكاری زۆرە‬ ‫لەبەر ئەوەی بێزارە لەم هەمو داواكاریەو‬ ‫ئەڵقەی كردۆت��ە پەنجەی‪ ،‬بەاڵم لەهەمو‬ ‫حاڵەتەكاندا كردنەپەنجەی ئەڵقە بەر لە‬ ‫هاوس��ەرگیری كاریگەری كۆمەاڵیەتی و‬ ‫دەرون��ی خراپی هەی��ە‪ ،‬چەنكە زۆرجار‬ ‫رێگ��ر دەبێت لەب��ەردەم چون��ە ژیانی‬ ‫هاوسەری و لەوانە كەسێك بێتە ژیانتەوە‬ ‫ئەو كەسە بێت كە تۆ بەخەیاڵ دەتەوێت‬ ‫و نەخشەت بۆ كێشاوە‪ ،‬بەاڵم بە بینینی‬ ‫ئەڵقەكە ئەم شانسەت لەدەستدەچێت‪.‬‬

‫م��ارەی��ی ئ��ەو مافە ماڵییەیە‬ ‫كە ژن بۆی دەبێتە ماف پێش‬ ‫بەستنی گرێبەستی هاوسەرگیریی‬ ‫مافێكی شەرعی ژنەكەیە پێویستە‬ ‫ئەو مافەی پێبدرێت‪ ،‬بەاڵم دوای‬ ‫گرێبەستی هاوسەرگیریی دەبێتە‬ ‫مافی ژنەكە دەتوانێت تەنازولی‬ ‫لێبكات‪.‬‬ ‫مارەیی دو جۆرە (پێشەكی و‬ ‫پاشەكی) دەكرێت ژنەكە تەنها‬ ‫داوای مارەیی پێشەكی بكات‬ ‫لە یاسای باری كەسێتی ژمارە‬ ‫‪ ١٨٨‬ی ساڵی ‪ ١٩٥٩‬بەم شێوەیە‬ ‫مارەیی دەداتە ژنەكە‪.‬‬ ‫م��اددەی ‪: ٢١‬ژن��ەك��ە هەمو‬ ‫م��ارەی��ی دی��اری ك��راوەك��ەی‬ ‫دەكەوێت لەدوای جوتبون یان بە‬ ‫مردنی یەكێك لە دو هاوسەرەكە‪،‬‬ ‫بە اڵم ئەگەر پێش جوتبون تەاڵق‬ ‫بدرێت نیوەی م��ارەی��ی دی��اری‬ ‫كراوی دەكەوێت‪.‬‬ ‫م��اددەی ‪: ٢٢‬ئ��ەگ��ەر دوای‬ ‫ج��وت��ب��ون ل��ێ��ك��ج��ی��اب��ون��ەوە لە‬ ‫گرێبەستێكی نادروست (فاسد)‬ ‫رویداو مارەییەكەش دیاریكراو بو‬ ‫ئەوا لە هەردو مارەیی دیاریكراو‬ ‫مارەیی هاوچەشن كامیان كەمتر‬ ‫بون ئەوەیان وەردەگیرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەگەر مارەییەكە دیارینەكراو‬ ‫ب��و ئ��ەوا ل��ەو ب��ارەدا م��ارەی��ی‬ ‫هاوچەشنی دەكەوێت‪.‬‬ ‫بۆچی ژنان داوای مارەیی زۆر‬ ‫دەكەن ؟‬ ‫هەندێك لە ژن��ان پێیانوایە‬ ‫بەوەرگرتن و دانانی مارەییەكی‬ ‫زۆر دەتوانن ژیانێكی تەئمین و‬ ‫خۆشگوزەران بۆ خۆی هەڵبژێرێت‬ ‫بۆ ئەوەی پیاوەكە نەتوانێت بە‬ ‫ئاسانی ل��ەم ژن��ە جیا بێتەوە‪،‬‬ ‫یاخود زۆربەی ژنان وای بۆ دەچن‬ ‫بە هۆی ئەو مارییە زۆرەی كە لە‬ ‫گرێبەستی هاوسەرگیریدا لەسەر‬ ‫الیەنی بەرامبەر لە گرێبەستەكەدا‬ ‫دایدەنێن وا دەكات ئەم ژنە رێزی‬ ‫زیاتر بێت الی هاوسەرەكەی‪،‬‬ ‫كە دەتوانین بڵێین ئەم شێوازی‬ ‫بیركردنەوەیە هەڵەیە كە زۆربەی‬ ‫ژنانی ئەمڕۆمان دوچ��اری بون‪،‬‬ ‫گرنگە ئەو ژنانەی دەیانەوێت‬ ‫ژی��ان��ی ه��اوس��ەری پێكبهێنن‬ ‫لەسەر ئەساسی پ��اك داوێنی‬ ‫و ش��ەخ��س��ی��ەت و كەسایەتی‬ ‫ئ��ەن��ج��ام��ب��درێ��ت‪ ،‬ج��ەوه��ەری‬ ‫هاوسەرگیریەكە‬ ‫گرێبەستی‬ ‫لەسەر بنەمای مارەییەكی زۆر‬ ‫نەبێت و رێ��زو خۆشەویستی‬ ‫بەالوە گرنگ تر بێت‪ ،‬دیاریكردنی‬ ‫مارەیی زۆر لەالیەن ژنانەوە بە‬ ‫رێ��ژەی��ەك��ی ب��ەرچ��او وا دەك��ات‬ ‫رێژەی زەواج بەرەو که‌می ببات‬ ‫و زۆر بونی كوڕو كچی قەیرە لە‬ ‫واڵتدا پەرە بسێنێت و روبەڕوی‬ ‫كێشەی كۆمەاڵیەتی ببینەوە‪.‬‬ ‫هەرچەندە لەم چەند سااڵنەی‬ ‫دوایدا ژنان بە شێوازێكی بەرچاو‬ ‫داوای م��ارەی��ی زۆر دەك��ەن‪،‬‬ ‫لەبەرامبەر ئەو كوڕانەی كە داوای‬ ‫هاوسەرگیریان لێدەكەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دەردەك��ەوێ��ت كە ئ��ەم رێگەیە‬ ‫چ��ارەس��ەر نیە‪ ،‬چونكە ئەگەر‬ ‫م��ارەی��ی زۆر چ��ارەس��ەر بوایە‬ ‫دەبو رێژەی تەاڵق ب��ەردەوام لە‬ ‫دابەزیندا بوایە كە پێچەوانەی‬ ‫ئەمە راستەو بەردەوام ئەم رێژەیە‬ ‫لە زیادبوندایە بۆیە بە بێ ئەشق‬ ‫و خۆشەویستی هەرچی سەروەت‬ ‫و سامان و پلەو پایە هەیە وەك‬ ‫خۆڵ و خاشاك بێ بەهاو نرخە‪.‬‬

‫ثشو‬

‫ذمارة (‪ )419‬دو شةممة ‪2013/5/6‬‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫كراسێك پێویستی بەشتن‌و ئوتو نییە‬ ‫میدیاكان‪:‬‬ ‫لەهەواڵێكی س��ەیر‌و سەرنجڕاكێشدا‪،‬‬ ‫كۆمپانیای وۆڵ ئاند برێنسی ئەمەریكی‪،‬‬ ‫نوێتری��ن بەرهەمی خ��ۆی راگەیاند كە‬ ‫دروستكردنی كراسێكە پێویستی بەشتن‬ ‫نییە‌و هەمیشە بەپاكژیی لەبەری پیاواندا‬ ‫دەمێنێت��ەوە‪ ،‬بەپێ��ی راگەیەنراوی ئەو‬ ‫كۆمپانیای��ەی ب��واری جلوب��ەرگ‪ ،‬ئەو‬ ‫كراس��ە خاوەنەكەی النی كەم دەتوانێت‬ ‫بۆ ماوەی چوار مانگ لەبەری بكات بەبێ‬ ‫ئەوەی بیش��وات‪ ،‬پێكهاتەی كراسەكەش‬

‫‪@@R‬‬ ‫‪@@S‬‬ ‫‪@@T‬‬ ‫‪@@U‬‬ ‫‪@@V‬‬

‫ژمارەیە لەم��اوەی ‪ 15‬س��اڵی رابردودا‬ ‫لەهەر ‪ 100‬ژنێك كە منداڵی بوە نزیكەی‬ ‫‪ %80‬ی منداڵ��ی دوان��ەی بوە‪ ،‬ئێس��تا‬ ‫بەشی زۆری مندااڵنی ئەو گوندە دوانەن‪،‬‬ ‫ئ��ەم گوندە دادەنرێت بەیەكەمین گوندی‬ ‫جیهان كە ژم��ارەی پێوانەیی لەمنداڵی‬ ‫دوانەدا بڕیوە‪ ،‬تا ئێس��تاش پس��پۆڕان‬ ‫هۆكاری ئ��ەم حاڵەتەیان نەدۆزیوەتەوەو‬ ‫بەردەوامی��ش س��ەرقاڵی دۆزین��ەوەی‬ ‫هۆكاری ئەو حاڵەتەن‪.‬‬

‫رەنگی سوری تۆخ قەدەغەیە‬

‫میدیاكان‪:‬‬ ‫رۆژان��ە گوێبیس��تی‬ ‫چەندی��ن دابونەریت��ی‬ ‫هاواڵتیان��ی هیندس��تان‬ ‫دەبین‪ ،‬كە مرۆڤ توش��ی‬ ‫ش��ۆك‌و تێڕامان��ی زۆر‬ ‫دەكات‪ .‬نارایان بیس��واس‬ ‫تەم��ەن ‪ 25‬س��اڵ‪،‬‬ ‫بەمەبەس��تی ئ��ەوەی لە‬ ‫نزیكەوە ئ��اگای لە نەنكە‬ ‫تەمەن ‪ 80‬ساڵەكەی بێت‪ ،‬هەستا بە هاوسەرگیریكردن لەگەڵیدا‪ ،‬نارایان بیسواس‬ ‫دەڵێت‪ ،‬هەس��تم كرد نەنكم تەمەنی پێویستی بەیەكێكە سەرپەرشتی بكات‪ ،‬بۆیە‬ ‫لەم رێگەیەوەو وەك هاوس��ەرێك دەتوانم بەباشترین شێوە ئاگام لێی بێت‪ ،‬نەك‬ ‫وەك نەوەیەكی ئەو‪ .‬وتیشی ئەمجۆرە لەهاوسەرگیریە لەنێو زۆرێك لەهیندیەكاندا‬ ‫وەك دابو نەریتی لێهاتوە‪ .‬لەالی خۆشیەوە نەنكی نارایان بیسواس دڵخۆشی خۆی‬ ‫بەو هاوسەرگیریەی راگەیاند‌و وتیش��ی‪ ،‬ئاهەنگی مەراسیمی هاوسەرگیریەكەمان‬ ‫لەگوندی بانشبارا كە ‪ 150‬كیلۆمەتر لەشاری كەلكەتاوە دورە ئەنجامداوە‪ ،‬وتیشی‬ ‫ماوەی ‪ 30‬ساڵە هاوسەرەكەم مردوە‪.‬‬

‫@@@‪@R@ @Q‬‬

‫‪@@Q‬‬

‫میدیاكان‪:‬‬ ‫لەگوندێكی باش��وری هەرێمی كیالرای‬ ‫هیندس��تان‪ ،‬لەم��اوەی ‪ 15‬س��اڵی‬ ‫راب��ردودا‪ ،‬ه��ەر ژنێك منداڵ��ی دەبێت‬ ‫بەش��ی هەرە زۆریان دوان��ەن‪ ،‬ئەمەش‬ ‫س��ەرنجی پزیش��كانی ئ��ەو واڵت��ەی‬ ‫راكێش��اوەو لەمیدیاكانی ئەو واڵتەش��دا‬ ‫دەنگدانەوەیەك��ی گ��ەورەی داوەتەوە‪،‬‬ ‫پزیش��كەكان دەڵێن ژمارەی خێزانەكانی‬ ‫ئ��ەو گوندە‪ ،‬نزیك��ەی ‪ 400‬خێزانن‪ ،‬لەو‬

‫هاوسەرگیری لەگەڵ نەنكیدا دەكات‬

‫میدیاكان‪:‬‬ ‫تاتۆ‪ ،‬ئەو نەخشەی مرۆڤەكان وەك‬ ‫جوانیەك لەسەر شوێنە جیاوازەكانی‬ ‫له‌شیان دەیكوتن‪ ،‬بەاڵم بەپێچەوانەوە‪،‬‬ ‫لەئێستادا ئەم دی��اردەی��ە لەئەمەریكا‬ ‫گیانلەبەرانیشی گرتۆتەوە‪ ،‬بەتایبەتی‬

‫@@‬

‫زۆربەی مندااڵنی گوندێك دوانەن‬

‫میدیاكان‪:‬‬ ‫رۆژن��ام��ەی دەی��ل��ی مەیلی بریتانی‬ ‫باڵویكردەوە‪ ،‬دەیڤید جریسر‪-‬ی تەمەن‬ ‫‪ 47‬س��اڵ‪ ،‬لەویالیەتی رود ئایبالندی‬ ‫ئەمەریكی‪ ،‬ئالودەی خواردنی مێروەكانەو‬ ‫بەردەوام مێروی ئامادەكراوی هەیە لەنێو‬ ‫بەفرگرەكەیدا‪ ،‬لەنێو ئەو مێروانەشدا‬ ‫سیسرك‌و دوپشكی تێدایە‪ ،‬پێشتریش ‪ ..‬هتد‪ ،‬ناوم دەبەن‪.‬‬ ‫جریس لەبەرنامەیەكی تەلەفزیۆنیدا‬ ‫ج��ری��س��ر وەك پ��ش��ت��گ��ی��ری��ەك‬ ‫رایگەیاندوە‪ ،‬لەماوەی ‪ 11‬ساڵی رابردودا‪ ،‬ل��ەخ��واردن��ەك��ەی رای��گ��ەی��ان��د‪ ،‬زۆرێ��ك‬ ‫نزیكەی پێنج هەزار مێروم خواردوە‪ .‬هەر لەخەڵكی خ��واردن��ی نێو دەری��اك��ان‬ ‫لەو بەرنامەیەدا جریسر رایگەیاندوە‪ ،‬دەخۆن‌و بڕێكی زۆر پارەی پێدەدەن‪ ،‬كە‬ ‫خێزاندارەو خاوەنی منداڵێكەو مامۆستای ئەو خواردنانەش لەالی زۆرێك لەخەڵكی‬ ‫وان��ەی ئینگلیزیە‪ ،‬وت��ی��ش��ی ژەم��ە بێزراون‪ ،‬كەس باسیان ناكات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫خواردنەكانی من ئاسایی نیەو زۆرێك كاتێك باس لەخواردنی مێروەكانی سەر‬ ‫لەكەسانی چوار دەورم بەشێت‌و نەخۆش زەوی دەكرێت خەڵكی بێزت لێدەكەنەوە‪.‬‬

‫تاتۆ‬ ‫گیانلەبەرانیشی‬ ‫گرتەوە‬

‫وش ـ ــةى ي ـ ــةكـ ـت ـ ـ ــرب ـ ـ ـ ـ ـ ِر‬

‫لەریشاڵی خوری پێكهاتوەو تایبەتمەندی‬ ‫هەڵمژینی ئارەقەی لەش��ی هەیە‌و دواتر‬ ‫ئەو ئارەق��ە دەبێت بەهەڵم بەبێ ئەوەی‬ ‫بۆن��ی هەبێت‪ ،‬ئەم كراس��ە پێویس��تی‬ ‫بەئوتوكردن نییە‌و چۆن هەڵگیرێت چرچ‬ ‫نابێت‪ ،‬كۆمپانیاكە لەس��ەرەتای مانگی‬ ‫داهاتودا ئەم كراس��ە دەخاتە بازاڕەكانی‬ ‫ئەمەری��كا‌و ئەوروپ��اوەو چاوەڕوانی��ش‬ ‫دەكات ئەم كراسە نوێیەی پێشوازییەكی‬ ‫زۆری لەالیەن پیاوانەوە لێبكرێت‪.‬‬

‫زیاتر لەپێنج‬ ‫هەزار جۆر مێروی‬ ‫خواردوە‬

‫‪11‬‬

‫‪@@W‬‬ ‫‪@@X‬‬ ‫‪@@Y‬‬ ‫‪@@QP‬‬ ‫‪@@QQ‬‬ ‫‪QR‬‬

‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬

‫@‪@S‬‬

‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬

‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬

‫@‪@@@@QR@@@@@@QQ@@@@@QP@@@@@@Y@@@@@@X@@@@@@@W@@@@@@V@@@@@@U@@@@@@T‬‬

‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬

‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬

‫ئاسۆیی‪:‬‬ ‫‪-1‬نوسەرێكی كوردە ‪-2‬رێگە‪ ،‬ژمارەیەكە‪ ،‬ژمارەیەكە «پ» ‪-3‬ناوێكی پیاوانەیە‬ ‫ێ ‪-4‬پیتێك‪ +‬زمان «پ»‪ +‬جۆرە تامێك��ە «پ»‪ ،‬ژمارەیەكە ‪-5‬گومان‪،‬‬ ‫‪ +‬ه��اوڕ ‌‬ ‫پیتێك‪ +‬یاریزانێكی ئیسپانیە‪ ،‬خێڵ ‪-6‬باڵندەیەكە‪ ،‬بەشێكە لەلەش‪ ،‬لەرەفیقدایە‬ ‫‪-7‬جۆرە قوماشێكە‪ ،‬قس��ەی هەلەف‌و مەلەق ‪-8‬تاریك‪ ،‬پێگەیشت‪ ،‬باڵندەیەكە‬ ‫‪-9‬هەوا «پ»‪ ،‬دو جۆر چەكی كۆن بون‪ ،‬السار ‪-10‬پێداویستی خواردنە‪ ،‬هەیە‪،‬‬ ‫ژمارەیەكە ‪-11‬بەش��ێكە لەسەر‪ ،‬گیانلەبەرێكە ‪-12‬ناوێكی كوڕانەیە ‪ +‬پێوانەیەكە‬ ‫‪ +‬شیوەن‪.‬‬ ‫ستونی‪:‬‬ ‫‪-1‬گیانلەبەرێكە‪ ،‬جۆرە تامێكە ‪-2‬كەسێكی نزیكە «پ»‪ ،‬خواردنێكە‪ ،‬تەنیشت‬ ‫‪-3‬پێداویس��تی خواردنە‪ ،‬لەقوماردایە‪ ،‬جۆرە بەرگێكە ‪-4‬بۆ ئەسپە‪ ،‬باڵندەیەكە‬ ‫‪-5‬ئەمالوالی ژور ‪ +‬پێداویستی ماڵە ‪-6‬ناوچەیەكە لەكوردستان‪ ،‬كاس‪ ،‬پێداویستی‬ ‫ێ ‪ +‬جۆرە خش��ڵێكە ‪-8‬گیانلەبەرێكە‪ ،‬خەیاڵ ‪-9‬جۆرە‬ ‫خانوە ‪-7‬كەژەو بەتێكەڵ ‌‬ ‫رۆنێكە‪ ،‬لەدوای فاقو‪ ،‬بەش��ێكە لەلەش ‪-10‬س��یان لەقەند‪ ،‬پێداویستی سەرە ‪+‬‬ ‫پیتێك‪ ،‬ئاگر هەیەتی‪-11‬جۆرە نەخۆشییەكە ‪-12‬حزبێكە‪ ،‬ژورەوە «پ»‪.‬‬

‫بابیربكەینەوە‬ ‫میدیاكان‪:‬‬ ‫پێگ��ەی ‪ cnn‬باڵویك��ردەوە‪ ،‬لەبڕیارێك��ی نوێ��ی هێڵی ئاس��مانی توركیش‬ ‫ئیرالین��ز‪-‬ی توركیا هاتوە‪ ،‬كە رێگری دەكات لەكچە كارمەندەكانی نێو فڕۆكەكان‪،‬‬ ‫رەنگە تۆخەكان لەجوانكاری‌و هێشتنەوەی نینۆك لەكاتی گەشتەكاندا بەكاربهێنن‪.‬‬ ‫بڕیارەكەش چەندین دەنگۆی ناڕەزایی بەدوای خۆیدا هێنا‪.‬‬ ‫لەبڕیاری كۆمپانیاكەدا هاتوە‪ ،‬رێگ��ری دەكرێت لەكچان بەبەكارهێنانی رەنگی‬ ‫س��وری تۆخ بۆ جوان��كاری لێویان لەكاتی گەش��تەكاندا‪ ،‬بەب��ڕوای كۆمپانیاكە‬ ‫رەنگی س��وری تۆخی لێوی كچەكان‪ ،‬دەبێتە هۆی تێكدانی رێك پۆش��ییان‪ ،‬ئەم‬ ‫بڕی��ارەش چەندین دەنگ��ۆی ناڕەزایی رۆژنامەو پێگ��ە كۆمەاڵیەتیەكانی بەدوای‬ ‫خۆی��دا هێنا‪ .‬پێگە ئەلیكترۆنیەكە باڵویكردۆتەوە‪ ،‬كۆمپانیای فڕۆكەوانی توركیش‬ ‫ئیرالین��ز‪ ،‬یەكێكە لەكۆمپانیا زەبەالحەكانی ب��واری فڕۆكەوانی توركیاو حكومەت‬ ‫پش��كی ‪ %49‬تێدا هەیە‪ .‬لەچەند مانگی رابردوشدا كۆمپانیای ناوبراو رێگری كرد‬ ‫لەپێشكەشكردنی هەر جۆرە مادەیەكی كحولی لەكاتی گەشتە ناوخۆییەكاندا‪.‬‬

‫كاور‬ ‫‪4/20-3/21‬‬

‫دوانة‬ ‫‪6/20-5/21‬‬

‫ێ‬ ‫ـ ئ��ەم��ڕۆژان��ە كۆمەڵ ‌‬ ‫ێ لەكارەكانتا‬ ‫ئەزمونی نو ‌‬ ‫دێنە رێ��ت‪ ،‬شارەزاییەكی‬ ‫باشت دەدات �ێ‌‪ ،‬كەسانێك‬ ‫دەچ��ن��ە ن��ێ��و ك��ێ��ش��ەی‬ ‫خ��ۆش��ەوی��س��ت��ی��ت��ەوەو‬ ‫نیگەرانت دەكەن‪.‬‬

‫ـ ب��ڕوا بەو كارانە بهێنە‬ ‫ك��ەڕودەدەن‪ ،‬س��ەرك��ەوت��ن‬ ‫بەدەست دەهێنی بۆ گەیشتن‬ ‫ێ ناتێگەیشتن‬ ‫بەبڕیار‪ ،‬هەند ‌‬ ‫ل��ەگ��ەڵ خۆشەویستەكەتدا‬ ‫رودەدات‪ ،‬بەاڵم گەورە نابێ‌‪.‬‬

‫سەگ‪.‬‬ ‫ی��ورج��ی ب��ی��ن��درس��ك��ی‪ ،‬خ��اوەن��ی‬ ‫سەرتاشخانەی تایبەت بەگیانلەبەرانی‬ ‫ماڵیی لەنیویۆرك رایگەیاند‪ ،‬لەنێو‬ ‫لیستی موشتەریەكانم سەگی گۆرانبێژی‬ ‫راب شین كومبس‌و سەگی نەخشەسازی‬ ‫جلوبەرگی ئەمەریكی رال��ف لورین‪-‬ی‬ ‫تێدایە‪ .‬ل��ەو كاتەی تاتۆ دەك��ەم بۆ‬ ‫طا‬ ‫گیانلەبەركان‪ ،‬موشتەریەكان زۆر بوەو‬ ‫‪5/20-4/21‬‬ ‫پێویستە پێشتر سەرە بنوسن‪ ،‬نرخی‬ ‫یەك تاتۆ ‪ 100‬دۆالری ئەمەریكیە‌و ماوەی‬ ‫ـ پ��ێ��وی��س��ت��ە ه��ەس��ت‬ ‫چەند هەفتەیەك پێوەی دەمێنێتەوە‪،‬‬ ‫بكەیت‌و‬ ‫وتیشی‪ :‬زۆربەی تاتۆكان لەسەر دەست بەلێپرسینەوە‬ ‫یان لەبەشی سەروەی كلكی سەگەكان لەخۆتەوە بڕیار نەدەیت‬ ‫دەك��ەم‌و تاتۆكانیش لەشێوەی گوڵ‌و لەكارەكانتا‪ ،‬لێپێچینەوە‬ ‫پەپولە‌و دڵ دەبێت‪ ،‬یان بەخواستی لەگەڵ خۆشەویستەكەتدا‬ ‫مەكە كە كارێك دەكات‪.‬‬ ‫خاوەن گیانلەبەرەكە‪.‬‬

‫قرذاأل‬ ‫‪7/20-6/21‬‬

‫ێ قورسی‬ ‫ـ لەوانەیە هەند ‌‬ ‫بكەوێتە ك��ارەك��ان��ت��ەوە‬ ‫بەهۆی ئاڵوگۆڕی تازەوە‪،‬‬ ‫مەهێڵە هەستی غیرەكردن‬ ‫روب��دات‪ ،‬با خۆشەویستی‬ ‫بمێنێ‌‌و پەرەبستێنێ‌‪.‬‬

‫رَ‬ ‫شي ‪21‬‬ ‫‪8/21-7/‬‬

‫پ��ەی��وەن��دی ك��ارك��ردن��ت‬ ‫باش دەبێ‌‌و بەردەوام دەبێ‌‪،‬‬ ‫كەسانێك دەن��اس��ی��ت كە‬ ‫گرنگن بەالتەوە‪ ،‬لەوانەیە‬ ‫پڕۆژەی ژنهێنان بێتە سەر‬ ‫رێگەت‪.‬‬ ‫فةريك‬ ‫‪9/22-8/22‬‬

‫ـ پ��ڕۆژەك��ان��ت زۆر‬ ‫دەب��ن‌و رێ��ك��ەوت��ن��ی ت��ازە‬ ‫دەستكەوتی‬ ‫رودەدات‌و‬ ‫دەب��ێ��ت‪ ،‬ه��ی��چ بەڵێنێك‬ ‫بەخۆشەویستەكەت مەدە‬ ‫كە نەتوانی بیبەیتە سەر‪.‬‬

‫لەوشەی (ستان) ‪45‬‬ ‫وشە بنوسە‪ ،‬بەمەرجێك‬ ‫وشەی (ستان) كەوتبێتە‬ ‫كۆتایی وشەكەوە؟‬ ‫بۆ نمونە‪ :‬كوێستان‪،‬‬ ‫كوردستان‪ ،‬مەستان‪،‬‬ ‫بلوجستان ‪ .....‬هتد‪.‬‬ ‫خەاڵتەكەی‪ :‬دو مانگ‬ ‫ێ‬ ‫رۆژنامەی چاودێر ب ‌‬ ‫بەرامبەر وەربگرە‪.‬‬ ‫براوەی پێشو‪:‬‬ ‫ئیبراهیم قادر ئیبراهیم‬

‫تةرازو‬ ‫‪10/22-9/23‬‬

‫ـ كەسایەتیت بەهێزە‪،‬‬ ‫دەتوانی بەرەنگاری دژەكان‬ ‫ببیتەوە‪ ،‬ژیانی سۆزداریت‬ ‫زیاتر‬ ‫لەگەشەكردندایە‪،‬‬ ‫لەخۆشەویستەكەت نزیك‬ ‫دەبیتەوە‪.‬‬ ‫دوثشك‬ ‫‪11/22-10/23‬‬

‫ـ ل��ەگ��ەڵ هاوڕێكانت‬ ‫ئاهەنگ دەگێڕن بەهۆی‬ ‫سەركەوتنی كارێكەوە كە‬ ‫بەدەستان هێناوە‪ ،‬بەژیانی‬ ‫سۆزداری هێمندا دەڕۆیت‪،‬‬ ‫مەهێڵە لێت بشێوێنن‪.‬‬

‫كةوان‬ ‫‪12/20-11/23‬‬

‫ـ ئەمڕۆژانە گرێبەستێكی‬ ‫گرنگ رودەدات‪ ،‬لەڕێگەیەوە‬ ‫سودێكی ب��اش ب��ەدەس��ت‬ ‫دەه��ێ��ن��ی��ت‪ ،‬م��ن��اس��ەب��ە‬ ‫تایبەتیەكان ئیهمال مەكە‪،‬‬ ‫لەگەڵ خۆشەویستەكەتدا‬ ‫بەشداربە‪.‬‬ ‫طيسك‬ ‫‪1/19-12/21‬‬

‫ـ الی��ەن��ی دارای��ت باش‬ ‫دەبێت‪ ،‬یارمەتیەكی باش‬ ‫بەدەست دەهێنیت‪ ،‬لەیەكەم‬ ‫بینینەوە عاشق دەبیت‪،‬‬ ‫ئەویش كەسێكە كە زۆر‬ ‫ئیهتیمامت پێدەدات‪.‬‬

‫سةتأل‬ ‫‪2/18-1/20‬‬

‫ـ كارەكانت كەڵەكە‬ ‫دەب��ن‪ ،‬ب��ەاڵم ل��ەزۆر‬ ‫ش��ت��دا س��ەردەك��ەوی��ت‌و‬ ‫بەرهەمت دەبێت‪ ،‬ئەم‬ ‫ماوەیە سەرنج راكێشیت‌و‬ ‫زۆرێك لەكەسەكان پێت‬ ‫سەرسام دەبن‪.‬‬ ‫نةهةنط‬ ‫‪3/20-2/19‬‬ ‫ـ پ��ێ��وی��س��ت��ە ل��ەگ��ەڵ‬ ‫لەكاركردندا‬ ‫هاوڕێكانتا‬ ‫زۆر تێكەاڵو بیت‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ك��ارەك��ان��ت��ا ب��گ��ون��ج�ێ‌‪،‬‬ ‫ێ دەنگی‬ ‫خۆشەویستی بەب ‌‬ ‫ێ‬ ‫ێ دەب�� ‌‬ ‫ب��ەردەوام ن��اب � ‌‬ ‫پەیوەندیەكەت بدركێنی‪.‬‬

‫ناوةندي رؤشنطةريى ضاود َير دةريدةكات‬ ‫خاوةنى ئيمتيازو سةرنوسةر‪ :‬مةال بةختيار‬ ‫ستافى كارا‪ :‬سامى هادى ‪ -‬بةهمةن تاهير نةريمان ‪ -‬رزطار فايةق‬ ‫بة ِر َيوةبردنى هونةرى‪:‬‬ ‫جةليل حس َين ‪ -‬سؤران عةبدولَآل نةقشبةندي‬ ‫يةكةمني ذمارةى‬

‫ناونيشان‪:‬‬ ‫سل َيمانى ‪ -‬طة ِرةكى ئاشتى (‪)104‬‬ ‫كؤآلنى (‪ )41‬ذمارةى خانو (‪)22‬‬ ‫ئاسيا‪07701959999 :‬‬ ‫كوردت َيل‪3290668 :‬‬ ‫فانؤس تيليكؤم‪07480134687 :‬‬ ‫كؤ ِرةك‪07501147133 :‬‬ ‫دابةشكردن‪07701517533 :‬‬ ‫ضاثخانة‪ :‬كوردستان ‪ -‬نرخ‪ )500( :‬دينار‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫لة ‪ 2004/10/4‬دةرضوة‬

‫‪w w w .c ha w d ernews .com‬‬

‫‪No. (419) 6-5-2013‬‬

‫‪Political, Educational & Social Weekly Press‬‬

‫کتێبێکی مه‌ال به‌ختیار له‌سه‌ر راپۆرته‌که‌ی ئه‌مینداری پێشوی یه‌کگرتو‬ ‫ی رۆحی‌‌و‬ ‫چاودێرنیوز‪« :‬تۆتالیتاریزم ‌‬ ‫ی تازەترین‬ ‫ئەركـەكـانی‌ رۆشنگـەری‌« ناو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دەستە ‌‬ ‫كتێبی‌ مەال بەختیار لێپرسراو ‌‬ ‫ی یەكێتی‬ ‫ی مەكتەبی‌ سیاس ‌‬ ‫كارگێڕ ‌‬ ‫نیشتمانی‌ كوردستانە‪ ،‬كە بەمزوانە‬ ‫دەكەوێتە بەردەستی‌ خوێنەران‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی رۆحی‌‌و ئەركـەكـان ‌‬ ‫«تۆتالیتاریزم ‌‬ ‫رۆشنگـەری‌« كەلە ‪ 285‬الپەڕە پێكهاتوە‬ ‫باس لە مەترسییەكانی‌ ملمالنێی‌ داهاتوو‬ ‫ی‬ ‫ی پێشو ‌‬ ‫دەكات لە راپۆرتی‌ ئەمیندار ‌‬ ‫یەكگرتوی‌ ئیسالمی‌‪.‬‬ ‫مەال بەختیار لە پێشەكی‌ كتێبەكەدا‬ ‫ی‬ ‫دەنوسێ‌‪ :‬مەبەست لە تۆتالیتاریزم ‌‬ ‫رۆح��ی‌‪ :‬ئ��ەن��دێ��ش��ەی‌ س��ەراپ��اگ��ی��ری‌‌و‬ ‫ی سەرسەختی‌ ئ��ازادی‌‌و‬ ‫دوژم��ن��ای��ەت � ‌‬ ‫دیموكراسی‌‪ .‬ل��ەم��ێ��ژوودا‪ ،‬دەس��ەاڵت‌و‬ ‫ی‬ ‫ی ت��ۆت��ال��ی��ت��اری��زم � ‌‬ ‫س��ی��س��ت��ەم��ەك��ان � ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ��ی��س�لام��گ��ەرای �ی‌؛ ت��ۆت��ال��ی��ت��اری��زم � ‌‬ ‫ناسیۆنالیستی‌؛ تۆتالیتاریزمی‌ ستالینی‪-‬‬ ‫ئێستا ئ��ەم كتێبە لە چاپخانەیەو‬ ‫ی‬ ‫پۆلپۆتی‌‪ ،‬ت��ەن��ان��ەت دیكتاتۆریەت ‌‬ ‫ی ‪ 3000‬دانە بەمنزیكانە دەكەوێتە‬ ‫پرۆلیتاریاش دەچێتە هەمان خانەوە‪ .‬بەتیراژ ‌‬ ‫ی بەردەست خوێنەران‪.‬‬ ‫ئەمانە رەوتە ترسناكەكانی‌ ئایدیۆلۆژیەت ‌‬

‫تۆتالیتاری‌ مێژوویی‌ ب��وون‌و هەن‪ ،‬كە‬ ‫هەمیشە كارەساتیان لێكەوتۆتەوە‪ .‬لێرەدا‬ ‫دەستەواژەی‌ «تۆتالیتاریزمی‌ رۆحی‌«مان‬ ‫داتاشیووە‪ ،‬ئاماژەیە بۆ داگیركردنی‌ رۆح‌و‬ ‫دەرونی‌ مرۆڤ‪ ،‬لەالیەن ئیسالمگەراوە‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ترس لە دۆزەخ‌و سزا ‌‬ ‫زۆرتریش بەهۆ ‌‬ ‫ی مرۆڤ داگیردەكرێت‌و‬ ‫ئەودونیا‪ ،‬رۆح ‌‬ ‫ب��ەردەوام ناچار دەكرێت لە دڵەڕاوكێدا‬ ‫بێت‪ .‬ئەم دەسەاڵتە تۆتالیتاریە رۆحییە‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر ن��ال��ەب��اری‌ ب��ۆ ئ��ازاد ‌‬ ‫ك��اری��گ��ەر ‌‬ ‫بڕیارو بیركردنەوەی‌ ئەقڵ‌‪ ،‬هەیە‪ .‬هەر‬ ‫ئەم مەترسیەی‌ تۆتالیتاریزمی‌ رۆحییە‪،‬‬ ‫ی ئەقڵ دەكاتە یەكێك لە ئەركە‬ ‫ئازاد ‌‬ ‫ی رۆشنگەری‌‌و‬ ‫چارەنوسسازەكانی‌ پرۆسە ‌‬ ‫ی‬ ‫بونیاتنانی‌ دیموكراسی‌‪ .‬بەبێ‌ ئازاد ‌‬ ‫ی رۆح لە تۆتالیتاریزم‪،‬‬ ‫ئەقڵ‌‌و رزگاركردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دی��م��وك��راس � ‌‬ ‫م��ەح��اڵ��ە س��ی��س��ت��ەم� ‌‬ ‫راستەقینە‪ ،‬بونیات بنرێت‪.‬‬

‫جیهاد لەمالیكی‬ ‫د‪ .‬بەختیار جەبار شاوەیس‬

‫« روداوی ژن‌و شو » لەهه‌نگاریا نمایشدەكرێت‬ ‫چاودێر‪-‬كامۆ‪:‬‬ ‫لەدوەمین بەشداریكردنی نێودەوڵەتیدا‬ ‫كورتە فیلمی «روداوی ژن‌و شو»‪،‬‬ ‫ل��ەدەره��ێ��ن��ان��ی ك��ەی��وان ك��ەری��م��ی‪،‬‬ ‫لەفێستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلمی «مدیا‬ ‫وی��و» لەهه‌نگاریا نمایش دەك��رێ��ت‪،‬‬ ‫لەئێستادا فیلمی ئەم هونەرمەندە كوردە‬ ‫لەپاڵ زیاتر لە‪ 50‬فیلمی دەرهێنەرانی تری‬ ‫جیهاندا كاندید كراوە بۆ بەشداریكردنی‬ ‫ئەو فێستیڤاڵە‪.‬‬ ‫ك��ەی��وان ك��ەری��م��ی دەره��ێ��ن��ەری‬ ‫فیلمەكە لەبارەی ئەو بەشداریكردنەی‬ ‫بە»چاودێر»ی راگەیاند‪ :‬كورتە فیلمی‬ ‫«روداوی ژن‌و شو» لەیەكەمین بەشداری‬ ‫نێونەتەوەیی خۆیدا لەبەشی كورتە‬ ‫فیلمەكانی ‪27‬ـەمین خولی فێستیڤاڵی‬

‫طرتةيةك لة فيلمى روداوى ذنء شو‬

‫نێودەوڵەتیی فیلمی «ف��رای��ب��ۆرگ»‬ ‫لەسویسرا‪ ،‬پێش ماوەیەك نمایشكرا‪،‬‬ ‫ئەو فێستیڤاڵەش یەكێكە لەفێستیڤاڵە‬ ‫گرنگەكانی سینەما ل��ەئ��ەوروپ��ا‪ ،‬كە‬ ‫لەسەرتاسەری جیهاندا ‪ 20‬كورتە فیلم‬ ‫هەڵدەبژێردرێت‪ ،‬فیلمەكەی من یەكێك بو‬ ‫لەو فیلمانە‪ ،‬لەدوەمین بەشداریكردنیشیدا‬ ‫لەئێستادا هەڵبژێراوە بۆ فێستیڤاڵی‬ ‫نێودەوڵەتی فیلمی «مدیا ویو» ‪.‬‬ ‫لەبارەی فێستیڤاڵەكە‌و فیلمەكەی‪،‬‬ ‫ئ��ەو دەره��ێ��ن��ەرە‪ ،‬وت��ی‪ :‬فێستیڤاڵی‬ ‫نێودەوڵەتیی فیلمی «م��دی��ا وی��و»‬ ‫بەبەشداری ‪ 57‬بەرهەمی سینەمایی‪،‬‬ ‫ك��ورت��ە فیلم‌و فیلمی دیكیۆمێنتاری‬ ‫لەسینەماكارانی واڵتانی جۆراوجۆری‬ ‫جیهان بەڕێوەدەچێت‪.‬‬

‫فێستیڤاڵی سااڵنه‌ی په‌یمانگه‌ی‬ ‫هونه‌ره‌جوانه‌کان به‌ڕێوه‌ده‌چێت‬

‫یەك ساڵ شانۆگەری‬ ‫شوكالتە نمایش دەكەن‬

‫چاودێر‪-‬كامۆ‪:‬‬ ‫تیپی شانۆی (ك��ا) لەشاری ئاخن‬ ‫لەئەڵمانیا‪ ،‬كە كۆمەڵێك شانۆكاری‬ ‫ئەڵمانی‌و نەتەوەكانی تر تێیدا ئەندامن‌و‬ ‫تاكە شانۆكارێكی كوردیش لەو گروپەدا‬ ‫ئەندامە‪ ،‬ئەم گروپە ماوەی چوار مانگە‬ ‫ب��ەردەوام��ن لەنمایشكردنی شانۆگەری‬ ‫كۆمیدی شوكالتە‪ ،‬بڕیارە ئەم شانۆگەرییە‬ ‫تا سەرەتای ساڵی داهاتو لەنمایشكردن‬ ‫بەردەوام بێت‪ ،‬شانۆییەكەش بابەتێكی‬ ‫كۆمیدی هاوچەرخە‌و ب��اس لەئیدمان‬ ‫ب��ون��ی م��رۆڤ دەك��ات ب��ەم��ۆزی��ك‌و‬ ‫شوكالتە‪ ،‬شانۆییەكەش نوسینی فیلیب‬ ‫بالسباند‌و نواندنی «ماندانە مەنسوری‪،‬‬ ‫ئیسماعیل هەورامی‪ ،‬ئەنێتا شمیدت‪،‬‬ ‫كاتەریناماردەر‪ ،‬داگما روش»ن‪.‬‬ ‫ئیسماعیل ه��ەورام��ی –ئ��ەك��ت��ەری‬ ‫سەرەكی شانۆگەرییەكە لەئەڵمانییاوە‬ ‫بە»چاودێر»ی راگەیاند‪ :‬شانۆگەری‬ ‫ش��ۆك�لات��ە‪ ،‬دەق��ێ��ك��ی ك��ۆم��ی��دی ی��ەك‬ ‫پەردەییە‪ ،‬فیلیپ بالسباندی بەڕەگەز‬ ‫پۆڵەندیی نوسیویەتی‪ ،‬ئ��ەم نوسەرە‬ ‫لەساڵی ‪ 1964‬ل��ەت��اران لەدایك بوە‪،‬‬

‫ئەم نوسەرە ئێستا لەبرۆكسل دەژی‌و‬ ‫وەك سیناریست‌و دەرهێنەری سینەمایی‬ ‫ك��اردەك��ات‪ ،‬كچە ئەكتەری شانۆیی‬ ‫بەڕەگەز ئێرانی ماندانە مەنسوری ئەم‬ ‫دەقەی لەفارسییەوە كردوە بەئەڵمانی‌و‬ ‫بۆیەكەمین جاریشە لەئەڵمانیا بخرێتە‬ ‫سەرتەختەی شانۆ‪ ،‬نمایشەكەشمان‬ ‫لەسەرەتای ئەمساڵەوە نمایش دەكەین‌و‬ ‫تا س��ەرەت��ای ساڵی داهاتو ب��ەردەوام‬ ‫دەبین لەنمایشكردن‪ ،‬وات��ە یەك ساڵ‬ ‫بەبەردەوامی نمایش دەكەین‪.‬‬ ‫ل��ەب��ارەی ئیدمان ب��ون بەمۆزیك‌و‬ ‫شوكالتە‪ ،‬كە بابەتی سەرەكی نمایشە‬ ‫شانۆییەكەیە‪ ،‬ئ��ەو ئەكتەرە ك��وردە‬ ‫وتی‪« :‬ئەم نەخۆشییە ئێستا لەئەوروپا‬ ‫زۆر ب�ڵاوە‪ ،‬كە خەڵكی ئیدمان دەبێت‬ ‫لەسەر خواردنی شوكوالتە‌و گوێگرتنی‬ ‫ب��ەردەوام لەمۆزیك‪ ،‬ئێستا لەئەوروپا‬ ‫ب��ۆ ئ��ەم ن��ەخ��ۆش��ان��ە نەخۆشخانەی‬ ‫تایبەتی بۆ كراوەتەوەو نەخۆشییەكی‬ ‫ب�ڵ�اوە‪ ،‬لەبنەڕەتیشدا نمایشەكەمان‬ ‫ب��ۆ نەخۆشخانەیەك ل��ەش��اری ئاخن‬ ‫نمایشكرد»‪.‬‬

‫هون��ەر هەمیش��ە رێگای��ەك بووە‬ ‫بۆ دۆزینەوەی روش��نایی ل��ە قۆاڵیی‬ ‫تاریكی و دۆزین��ەوەی جوانی لەهەرە‬ ‫قوژبنەكان��ی ناش��رینییدا‪،‬یەكێكە لەو‬ ‫گەمانەی مرۆڤ لەتەك سروشت و ژیان‬ ‫خۆیدا دەیكات‪ ،‬جەنگێكە بۆ روخاندنی‬ ‫كۆنەپەرستی و شەبەنگی خۆرەتاوێكە‬ ‫بۆ هەڵماڵینی تەمومژ‪.‬‬ ‫پەیمان��گای هونەرەجوانەكان��ی‬ ‫س��لێمانی‪ ،‬دایكی هونەری ئەم دەڤەرە‬ ‫ئازادە‪ ،‬بەرەی رۆشنگەری‬ ‫ئ��ەو خەبات��ە ب��ووە كە‬ ‫ل��ە پێن��اوی بەدیهێنانی‬ ‫كۆمەڵێك��ی مەدەنی��دا‬ ‫هاوش��انی ش��اخ ئاگ��ری‬ ‫روناكبی��ری ل��ە هەن��اوی‬ ‫ش��اردا تاو دابوو‪ ،‬زۆربوون‬ ‫ئ��ەو فێرخوازان��ەی ئ��ەم‬ ‫پەیمانگایە كە لە ژورەكانی‬ ‫زین��دان توون��د ك��ران‪،‬‬ ‫ئەوان��ەی داری ئازادیی��ان‬ ‫لەسەر تەختەی شانۆكانی‬ ‫ئەم پەیمانگایە چاند‪.‬‬ ‫س��اڵێش‬ ‫ئ��ەم‬ ‫هیمەتم��ان ك��رد و‬ ‫س��ەرباری كەمتەرخەم��ی‬ ‫و پەراوێزخس��تنەكان‪،‬‬ ‫ب��ە دڵس��ۆزی مامۆس��تا‬ ‫خوێندكارەكانم��ان‬ ‫و‬ ‫فێستیڤاڵمان بەرێخستەوە‪،‬‬

‫ئومێد دەكەین لەبەردەم س��اتەوەختی‬ ‫مێژووی��ی ئەم هەلومەرجەی ئێس��تادا‬ ‫چراكانمان لەسەر تولەرێگاكانی جەنگ‬ ‫و پیاهەڵپژان��ی تایف��ی و مەزهەب��ی‬ ‫رۆش��نكەرەوەی بی��ر و هزرمان بێت‪،‬‬ ‫هیواداری��ن ئیتر هەموو س��اڵێك ئەم‬ ‫مەشخەڵە زیاتر گڕ بسێنێت و تاهەتایە‬ ‫نەكوژێتەوە‪.‬‬ ‫لیژنه‌ی ئاماده‌کاری فێستیڤاڵ‬

‫لەدوای گرژیەكانی حەویجە‪ ،‬كە كۆتایی مانگی رابردو هێزەكانی سوپای عیراقی‬ ‫هێرشیانكردە سەر جەماوەری خۆپیشاندەر‌و بەهۆیەوە زیاتر لە ‪ 50‬كوژرا‌و دەیانی‬ ‫دیكەیتر برینداربون‪ ،‬نەك هەر ش��ەپۆلی هاوار‌و ناڕەزایەتی س��ونەكانی عیراق دژ‬ ‫بەسیاس��یەتەكانی حكومەتەكەی نوری مالیكی كۆتایی نەهات‪ ،‬بەڵكو بەتایبەتی‬ ‫لەروی بابەتیەوە ئەم گرژیانە زۆرترو زیاتر پەرەیانس��ەندو دواجار پەلیكێش��ا بۆ‬ ‫راگەیاندنی جیهاد دژی سەرۆكوەزیران وەك ئەوەی وتار خوێنی مزگەوتی فەلوجە‬ ‫لەدواهەمین هەینیدا ئاماژەی بۆ كرد‪.‬‬ ‫بەش��رۆڤەكردنێكی عەقاڵنی‌و لێكدانەوەیەكی دور مەودای بێالیەن هەم بۆ كات‌و‬ ‫س��اتی چڕتربونەوەی تەنگژەكانی نێوان شیعە‌و س��وننە كە یەكەمیان حكومەت‌و‬ ‫دەسەاڵتی سیاسیی‌وێنا دەكات‌و ئەویتریان پەراوێزخراو و خەڵكانی خۆپیشاندەر‬ ‫دەگرێتەوە‪ ،‬هەروەه��ا بۆ ئەو لێكەوتانەی كە پەیوەندی��ان بەقەیرانە توندەكانی‬ ‫سیاس��یەوە هەی��ە لەعیراق��دا‪ ،‬دەگەینە كەن��اری چەند فاك��ت‌و حەقیقەتێكی‬ ‫هاوپەیوەست بەدەوڵەتی عیراقەوە بەوەی‪:‬‬ ‫‪-1‬راس��تەوخۆ بەماوەیەكی كورت لەدوای ئەنجامدان��ی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی‬ ‫پارێ��زگاكان‪ ،‬كە چەن��د رۆژێكی تێنەپەڕاند‪ ،‬هێزەكانی س��وپای عیراق كە نوری‬ ‫مالیكی فەرماندەی گش��تیانەو بڕی��اردەری جواڵندنی هێزەكان��ە‪ ،‬هەڵیانكوتایە‬ ‫ش��ارۆچكەی حەویجەو بۆ ناو ئاپۆرەی خۆپیش��اندەران‪ ،‬ئەم��ە لەكاتێكدا چەقی‬ ‫قورسایی خۆپیشاندانەكانی سوننە پارێزگای ئەنبار‌و ناوچەكانی فەلوجەو هەروەها‬ ‫ئەو پانتاییانە دەگرێتەوە رافع عیس��اوی‌و ئەبوریش��ە پێگەی جەماوەریان تیایدا‬ ‫بەهێزە‪ ،‬بەاڵم لەحەویجەوە س��وپا ویستی پەیامێكی رۆشن‌و دور لەرتوش بۆ دڵی‬ ‫س��وننەكان بنێرێت بەوەی ئەگەر بارودۆخ��ە بەردەوام بێت ئەوا هەمان كاردانەوە‬ ‫روبەڕوی ئەوانیش دەبێتەوە‪.‬‬ ‫‪-2‬بەكارهێنانی دەس��تەواژەی جیهاد‌و راگەیاندنی فت��وای جیهاد دژ بەمالیكی‬ ‫لەقواڵی��دا بەتاڵكردنەوەی ملمالنێكانە كە گوایە پەیوەندی بەداواكاری سیاس��ی‌و‬ ‫كەمی خزمەتگوزاریەوە هەبوە‪ ،‬بەڵكو دۆزینەوەی ئاراس��تەی راستەقینە‌و مەغزای‬ ‫پراگماتیكی ناكۆكی نێوان سوننەو ش��یعەكان‌و كۆی قەیرانە توند‌و كوشندەكانی‬ ‫عیراقە بەوەی مەس��ەلەكە مۆراڵێك��ی ئاینی ‪ -‬مەزهەبیەو باكگراوندەكەش��ی بۆ‬ ‫مێژویەكی خوێناوی چەندین سەدەیی دەگەڕێتەوە‪ ،‬كە ئەمەش دواجار دەبێتە‪:‬‬ ‫‪-3‬دەرهاویشتەی قەتیس��بونەوەی جارێكی دیكەی عیراق لەناو تاپۆكانی ئاین‌و‬ ‫خەفەكردنی خواس��تەكانی دیموكراس��ی‌و ئازادبون��ی واڵت لەچنگی موقەدەس‌و‬ ‫حەاڵل‌و حەرامەكانی مەزهەب‌و دوركەوتنەوە لەسیستەمی دیموكراسی‪ .‬بەتایبەتی‬ ‫دوای ئەوەی‪:‬‬ ‫‪-4‬لەناوچەكەدا‪ ،‬ش��ەقڵ‌و ش��ێوازەكانی ئەم ملمالن��ێ‌ مەزهەبییە زیاتر بەهۆی‬ ‫روداوەكانی س��وریاوە دەركەوتون‌و جەمس��ەری ش��یعی هەوڵی مانەوەی پێگە‌و‬ ‫قورسایی خۆیەتی لەسەر شانی تواناكانی جەمسەری سوننی‪.‬‬ ‫جیهاد لەدژی مالیكی‪ ،‬هەروەها ئەو لێكەوتانەی لەروداوەكانی حەویجە كەوتنەوە‪،‬‬ ‫دواجار هەلێكی دایە سەرۆكوەزیران بۆ تاقیكردنەوەی كۆپتەری سوپاكەی‌و ترساندنی‬ ‫نەی��ارو ناحەزانی دیكەی نزیكن ل��ەو ناوچانە‌و ئەوی��ش كوردەكانن لەكەركوك‌و‬ ‫دەوروبەری كە ماوەیەكی زۆرە هێزی پێش��مەرگە‪ ،‬فەرماندەی ئۆپەراس��یۆنەكانی‬ ‫دیجلەی لەجوڵە خس��توەو لەبازنەی رۆڵە میحوەریەك��ەی دەریهێناوەتە دەرەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم پرسیاری كۆتایی ئەوەیە‪ ،‬ئایا كورد‌و پێشمەرگە لەكۆپتەر‌و دیجلە دەترسن؟‬ ‫ی��ان بەكۆپتەرو زرێپۆش كورد لەن��او دەچێت یان ئامرازێكە ب��ۆ بەردەوامبونی‬ ‫سیاسەتی تاكڕەوی؟‬

‫هەیفا وەهبی گۆرانیەكی‬ ‫نەتەوەیی كوردی دەڵێت‬

‫چاودێر‪-‬زاموا‪:‬‬ ‫ب��ڕی��ارە ل��ەم مانگەدا گۆرانیبێژی‬ ‫بەناوبانگی لوبنانی هەیفا وەهبی‪ ،‬دو‬ ‫كۆنسێرتی گ��ەورەی گۆرانی لەشاری‬ ‫هەولێر سازبكات‌و نوێترین گۆرانییەكانی‬ ‫خ��ۆی ل��ەو كۆنسێرتانەدا پێشكەش‬ ‫بەئامادەبوان بكات‪ ،‬لەو كۆنسێرتەشدا‬ ‫گۆرانییەك بەكوردی بڵێت‪ ،‬ئەمەش وەك‬ ‫وەفایەك بۆ ئەو هەوادارە كوردانەی كە‬ ‫ئەو هونەرمەندە لەكوردستان هەیەتی‪.‬‬ ‫لەكۆنگرەیەكی رۆژن��ام��ەوان��ی��دا كە‬ ‫كۆمپانیای ئ��ای ئێفنتس ب��ۆ ئەو‬ ‫گۆرانیبیژەی س��ازك��ردوە‪ ،‬لەوەاڵمی‬

‫پرسیارێكدا س��ەب��ارەت بەدواهەمین‬ ‫كۆنسێرتی گ��ۆران��ی‪ ،‬هەیفا دەڵێت‪:‬‬ ‫ب��ڕی��ارە ل��ەم مانگەدا دو كۆنسێرتی‬ ‫گ��ەورەی گۆرانی لەهەولێر لەپاركی‬ ‫سامی عەبدولڕەحمان‌و ئوتێل رۆتانا‬ ‫ئەربیل سازبكەم‪ ،‬لەم كۆنسێرتانەدا‬ ‫كۆمەڵێك گۆرانی نوێی خۆم پێشكەش‬ ‫ب��ەه��ەواداران��ی دەن��گ��م لەكوردستان‬ ‫دەك��ەم‪ ،‬ه��ەر ل��ەو كۆنسێرتانەشدا‬ ‫گ��ۆران��ی��ی��ەك ب��ەك��وردی دەڵ��ێ��م‪ ،‬كە‬ ‫گۆرانییەكی فۆلكلۆری نەتەوەیی كوردە‪،‬‬ ‫ئەمەش وەك وەفایەك بۆ ئەو گوێگرانەم‬ ‫لەكوردستانی ئازیز‪.‬‬

r1:Layout 1

5/4/2013

2:44 PM

Page 1

:qBýP„q»K q»w ÿkBø|þìBw

õOBøAk ÿºqBìu

þØºk òürPÈõð þÈõð þürÍý„ rýGBw ÚýÔºq »ýürýHÜBðôq þGºk»C þü»ñgºq ÿ»ðBPÔ»ø þÜ»ü½Ý„BK

|rexneycawder@yahoo.com

360

2013/5/6 »íì»„ ôôk )360( ºqBìu

www.chawdernews.com

Alýüq»ðõø þÜ»ü»ãðB…ýK »è ,AlèBÕð»C þc¼q »è ÊðAqBG »íÉC" :Rô ÿ-rÈkôB_ ÿ»ñgºq »G óBGBG ó»íý_ lð»ìq»ðõø Á»â»è »ÝÉ¾Bw lð»_ »Ü òü»Üºk ºô»C þwBG Ak-êýÌBíƒxƒýƒC »G R»HüBO òü»ÝG ‡»GôBø þÜ»üºu ¼pƒK µ qBK þPwAo»G »ƒüºu ¼pƒK ô»ƒC ,ëBƒÕƒð»ƒC ½G µkrÜ ½G óBí…ýC ÞÉ¾»ì½Ü †ý¾Bxì»C ô ôk »ƒðBƒPƒƒg»ƒƒHƒƒ„½ƒƒg †ƒƒýƒƒ¾Bƒƒxƒƒì»ƒƒC »íýÌ»ð.k õÜºô »Ýük ÿ tü sBC ÿlð»ìq»ðõø óBýÜô ôkq»ø þØô»„ þ„½g µk»ì»dì | ".krÜ óBü»üºu ¼pK ï»C ÿ qAl„»G µòOBø ï»è Qw»G»ì ,lðBü»ãüAo óBGBG ÿ qBC þÝÉ¾ô»ø »ƒÜ »ƒüºô»ƒC Bƒùƒð»ƒO »ƒüºu ¼pƒK »è ëBÕð»C »Ü QÉG ºô»íÉC ÿæ»è †ýÜôõ`G õÜºô ëBÕð»C µQÉñÉíG AlÝ¾»g ÿ qºôºkBü ¼pì»C »Ü .QÈ rwBñG ºq ô»â þÝÉOBwºqBÜ

k»ì»dì »íýÌ»ð .k ÞýìArýƒw þƒÝƒÈ qBƒÜ »ƒG »ƒÜ ,k»ƒì»ƒdƒì ô ôõGkrÜ Ak»Ü»ãðB…ÉK »è þƒü qAlƒ„»ƒG »ƒƒƒè ôõƒƒƒG Qƒƒƒ„qAs õƒƒƒâ þƒƒƒ„»ƒƒƒÜºqBƒƒƒÜ þƒƒƒOBƒƒƒƒÔô q þƒƒƒƒñƒƒƒƒOrƒƒƒƒâAoô ôlƒƒƒƒñƒƒƒƒü s»ƒƒƒƒG »è ëBÕð»C ÿ»ãÉK ÿºqBG»è ,óBÜºôArÝèBÕð»C Akkq õÜ ÿlð»ìq»ðõø þðBÜ»ýü q»ðõø ºqBÜ qAõ_ ï»C »íÉC »Ü îÉ¾ºk ºô»C òì" :þOô ÿ qBƒÜ Bƒùƒð»ƒO ÿklƒW »ƒG ºlƒð»ƒìq»ƒðõƒø ,ºôõG ëBÕð»C þOBwºqBÜ ½G óBíýÜºq»w þƒðôõƒHƒPƒwô qk ÿ»ƒÜ¼ rƒýƒG ó ½ƒƒ_ ßºô Bùð»O .ôõG ëBÕð»C ½G q»ø ‡»Ü»ãðB…ÉK lð»ìq»ðõø »è ÞÉ¾»ì½Ü »Ü ôõG»ð ºô»C b ÿºô»è QÉG kAsBC µ»Ü»ü q»ø µºô»ñýG½Ü ºqBƒÜ ½ƒG QƒÈ rƒƒÈ vƒƒGºlƒƒ¾»ƒƒø ÞƒƒÉƒƒO»ƒƒGBƒG õÝ¾»G ,ókrÝü qAl„»G ½G µþðBÜ»ýü q»ðõø ".ôõG ëBÕð»C ÿ ôBñÉK»è »Ü»ì»øq»G

êýÌBíxýC ó»íý_ ÿºô»ðAkqBÜ »G RºqBG»w ,êýÌBƒíƒxƒýƒC ÿ q»ƒƒðõƒƒø ÿ qBƒƒƒÜ q»ƒƒƒw»ƒƒƒè ëBƒƒƒÕƒƒƒð»ƒƒƒC ‡BG þ¾ô»ø »üAô þÉK kq õÜ þðAlð»ìq»ðõø »ƒÝƒðõƒ_ ô»ƒC ÿAô pƒƒG »ƒƒG ïÂ»ƒƒG ,ºôAqk þðBüB„ »ü½G ºôõG ºq ô»â q ¼ s »Ü»ýüBPðBK | .ºôõG rOºq ô»â q ¼ s þP„ ïÂ»G ,QÉG»ø Á ô»ø Ê„ºk" :þ…ýOô òì ÿAô pG»G ,ºô»O»ðôõG»ð½Ü óBÜºqBƒÜ ‡»íÉC ,òÈ rÝG rOBü s óBÜ»¾ô»ø QÉGºk òü»Üºk ºqBÜ ï»C »Ü lð»ìq»ðõø õÜºô ÿ rýãP…K »G óBíýPƒxƒü õƒÉƒK óBƒìõƒãƒÉƒG ô ôkq»ø »ðôõƒíƒð ½ƒG .»ƒü»ƒø R»ƒìõƒÝƒc þ„½g BPw½ìBì µ»íýÌ»ð.k lð»ìq»ðõø »è »Ü ºô ôkrÜ óBýÝÈ qBÜ lð»_ þØô»„ õÉð »ñÈ rhG óºô»ƒC þƒðBƒüBƒ„ AlƒýƒPƒwAq ".òÈ rñGAk µóBÜ»PñÉì½ð½ì »íýÌ»ð.k lð»ìq»ðõø ,ºô»ýý„½g ÿæ

»ðAôs ï»G vÈôæ»â þürýHÜBðôq ÿ»ÝñG QÉðºk þüºsk q»ì½ø »è tÈq

þØô»„ þ„½g

rÈkôB_ ÿ»ñgºq :BC »è )2013/4/29 BO»ø 27( þðAu ¼ q| þðBíÉéw þðBíýP…ýð ÿ»ðBgºs ½ì þ¾½ø »è ÊðAqBG( ÿ ôBð rÈ u»è ,)»Üºq ôõw »ñì»C( ‡»GôBø þÜ»ü»ãðB…ÉK ,)AlèBÕð»C þc¼ o ó»íý_ ,óBGBG ÿ qBC( óAlð»ìq»ðõø ½ƒG þ„½g ,k»ì»dì »íýÌ»ð.k ,êýÌBíxýC »ì»øq»G AlüBýO »Ü ,ºô»üArƒÜ )þƒØô»ƒ„ »ƒG ó ôõƒG R»ƒHƒüBƒO óBƒýƒðBƒÜ»ƒýƒü q»ƒðõƒƒø µlƒüBƒw½ƒñƒýƒW ÿ»ƒ¾Bƒƒw 25 ÿ qºôºrƒƒýƒƒG .ëBÕð»C þOBwºqBÜ ÿ»Ü¼ rýG þðôõHPwô qk »G RºqBG»w ÿ qBC lð»ìq»ðõø ,»„»GôBø »ãðB…ÉK ï»C

óBGBG ÿqBC

»G kõø»ü µ»Ü»èõW ôõì»ø òýðAsºk ôõì»ø ÿ ½g þOBƒÜ ,QƒÈ rƒwBƒðºk lƒüBƒw½ƒñƒýƒW | .krÜ óBülüBw½ñýW óBÜ»ýü sBð »è ëBÕð»C lð»_ BO ÿºô»C ÿºqBG»ƒè þñÈõ„ µ»ãÉK Alükq õÜ ÿ q»ðõø ÿ qBƒÜ »ýýð Z q»ì" :þOô óBGBG ,ÊOºôAqk ÿ ½g ,RBÝG †ýC ëBÕð»C ½G ½gô»PwAo Ç¼ rì þðBùýW þãð»W »üºô»C »ì»C ½G î„»ðôõíð ÿ»ðBhGBOõØ »ãð»W ô»C ÿAôk »è Alü ô ô o þƒüAkAk óBƒ„BƒK ,ôõƒG Qƒwô qk þƒƒüAkAk »ðBì»C BOAô ,þèBü q õw »G ôõG µkrÜ ÿ»„»â þPwô qk äð»W ÿBülüuArO µþ¾½¿Ü þìBÜBC ½gô»PwAq Ak»ðBì»è ÞÉP„ aýø ïÂ»G .krÜ QÉK ïÂ»G ,QÈ ôkBð »Ü»ƒãƒð»ƒW q»ƒw»ƒè »è µAlãð»W »è Ç¼ rì »Ü RAkºk óB…ýK ".QÈk Êè þ_ äð»W ÿAôk ó»ƒíƒýƒƒ_ lƒƒð»ƒƒìq»ƒƒðõƒƒø RBƒÜôBƒø|

þì»øq»G½Ü ô ÿq»PñÉì½ýÜ¼k AkqBÄ¼o »è q»øô»W Ã¾ôlG»Ì ô»C þì»øq»G ÿ ½Ü µþPñÉì½Ýük þÝÉíéýÔ ï»G †ü ô»C »Ü ,ºô»ñü»ÜºkôÃG ºq»wôõð :»üºõÉ„ :q»øô»W ½G ß»ýü q»Pð»ì½ýÜ¼k ÿ»üºqBìu ï»C þðkrÜqBÜ ÿ»PwAoBC »G ôºrw»g sBxíéýÔ ÿlð»ìq»ðõø ,qBÄ¼ o ÿ q»Pñì½ýÜ¼k þÝÉíéýÔ ,îü q»Ü»ì»c ÿ»üºqBìu ï»C q»w»è q»øô»W ÿ ôBð»G ôºô ôkrÜºk»ìBC ºq»wôõð ô»C µ qBÄ¼ o »íéýÔ ô»C AlÝü tð þÜ»ü ô ôõOBøAk »è ºqBü pG Al„»Ü»ýü q»PñÉì½Ýük »è ,QÈ rÝG †üBíð ×qBì q»ìõÌ ,z»ÝÉG ½ÜrÉ„ »è ß»ü q»ø ,lýcAõèôlG»Ì kAsBC ,rüu êýìBÜ ,þXðs q»G lð»_ µ†È ô qºk þWBc þèæ»W ôºô ôkrÜ óBýü qAl„»G rO þÜ»ýýO»üBw»Ü þÐBð½Ø òýì»øAôk »è »Ü»íéýÔ ‡BPxÉC .»üAlðkrÜuBPðõì ,»ýü rýHñ„¼ o þÜ»üºôArÜôÃG ,qBÄ¼ o ,kq õÜ þÝÈ q»ñÉøAk »G »O»HüBO ÿºqBìu q»ø »è ÞÈ qBW äðBì ô ôk ïºkq»w ÿBâsºk .ºô»PÉGºkôÃG µNB_

rÈkôB_ ÿ»ñgºo :BC ÿºqBìu òü rPÈõð Ak»ü»PÔ»ø ï»è ºqBü pG ÿ q»wôõð »G »O»HüBO »Ü qBÄ¼ o ,q»øô»W Ã¾ôlG»Ì ,qºô q»LðBíýP…ýð AkqBÄ¼ o ÿ»ýÈõð ºqBìu ï»è .ºô»PÉGôÃG Ã¾ôlG»Ì ½G z»ÝÉG ½ÜrÉ„ þØºk òü rPÈõð óAq»wôõð ÿ rO ÿ qBOô òülð»_ µ q»øô»W Ã¾ôlG»Ì þðBÜºsAôBýW »ãPxÈ ô q»w»è þè»Ì ÿ qBOô »ðAô»è ,ºô»OºôõGôÃG q»øô»W Ã¾ôlG»Ì.k ,Bñ„BC lÉìõC ,BÐBC ïBw þè»Ì ,ÿ pÈ uBGqB„ ëBì»W ,òü râBC »ì»C ,†ü rO þÝÈ q»wôõð lð»_ µîü q»Ü þÝÉñýwôõð µ rÍý„ »_qBK lð»_ »è »ãW .q»øô»W Ã¾ôlG»Ì þO»HüBO ï»C þðBÜ»ýülð»íO»HüBO ÿºqBG »è óBdGõw óAq»ìBÜ ,qBÄ¼ o ÿºqBìu ÿ»ñgºo ½G qBÄ¼ o þñýwôõð ÿ q»GõÈ o»G »è qBÄ¼ o ÿ»üºqBìu ï»C" :þOô ,rÈkôB_ »Ýðõ_ ,ºlð»íO»HüBO ºô»Ü»ü ô ô o ôõì»ø ,qBÄ¼ o þðkrÜqºk µ»Üºq»wôõð »è qºk»G

rÈkôBƒƒƒ_ ÿ»ƒƒƒñƒƒgºq þƒƒÈõƒƒð þƒƒƒÜ»ƒƒƒü»ƒƒƒ„½ƒƒƒâ ºô»ññÈõgºk AkrÈkôB_ ÿº»gºq ÿºlñüBC ÿºqBìu»è rOBüs þüqBÜºkqô

.Êwõñüºk kºõw»C k»íc»C kAs ô»ð . pÉâqºô ô q»wõð óBìqBÜôBø »Ü ,ºô»PÉGºkôÃG ÞÈ qBW »PÔ»ø ô ôk Ak)2( ºq»Kæ»è ô rÈkôB_ ÿ»ñgºq»è ºô»üºqBìu ï»è ,þW½è½ñýìrÉO ÿ»„½â

2013/5/6 »íì»„ ôôk )360( ºqBìu

þW½è½ñýìrÉO kºõw»C k»íc»C kAsô»ð.k QÉwôõñüºk ÞÈ qBW »PÔ»ø ôôk

|Epicurism -ïtüq½ÝýLýC )»ü q õÙýGæA( QÈ rOôºk þÉK AlýGºq»Ì»è |Epicurism ïtƒü q ½ƒÝƒýƒLƒýƒC ÿºôAqAs| þÝÉOôºq »è »ýýPü rG ,)s.N270-341( q ½ÝýLýC þðBð½ü þÔõw»éü»Ô ½G ºô»PÈ o»âºk »Ôõw»éü»Ô ï»C ,»ü»ø óBüu þðBÜ»Oºs»è ô vÉ_ þðBñÉùPwºk»G »G ÿ oºôBG »Ü þÔ»xè»Ô QÉGºk QÉñýHG óBüu»è þ„½g ÿºô»C ½G Ç¼ rì »Pxü õÉK »Ü krÜºk ÿºô»C ÿ»„»ãðBG ºô»ðBÜ»ð½Ü ºk»w»è .RBÝG ºkõwBC þðô ô qºk ô RAlG þðBÜ»Oºs»è ô vÉ_ ½G Á ô»ø ô q ½ÝýLýC RõðBüºk ôArÜ qBHO»ì½O þüÂºq»G ô q õXÔ »G ºô»ýðAqBü»ð ó»üæ»è q ½ÝýLýC AlðBí„¼ rì»C ÿ qBâu ¼ q»è ,òxÝÉw ôºô»ðkqAõg ô ókqAõg ÿAlü»„ Bùð»O þðArãð»üæ òðAsºk »Ü QÈ rñÉøºkqBÜ»G »ðBw»Ü ô»C þÕwºô ½G ïtü q ½ÝýLýC óBü q ½ÝýLýC ÿ»„ô .òñÉùG Qwºk»G óBüu þðBÜ»Oºs»è ô ÿ qºô»Pg»G ô þ„½g ó ½_ ô òü vG ó ½_ ôõì»ø»è ÊGºk Aô»C þ„½g »G ókrÝPw»ø »ñü»ãG ÿºô»C ½G ÊñýGºlüAô q ½ÝýLýC †ýOºs»è ,òý`G ºô»Pw»W þðBÜºô ô sºqBC äðºk»G ôºô»ñü ô»ÝG q ô ôk ÞÈ qAsBC »ñ„»_ »üAô þÉK Bøºô q»ø ,»ü»ø †ý¿Ø»C ô þc¼ q þOºs»è õÝ¾»G »ýýð þü»Pw»W Bùð»O»G ô»C ,ÿ qºô»Pg»G þðBÜºs»âºq »è »ýýOºo»ñG þÝÈ s»âºq þO»üBPw¼k ô þO»ýÈ oôBø ÿ»ðAô Al…ýÝÉñÈõ„»è ôkrÜºk þðBÜ»ýýGBOõØ þü qBâu ½ìBC »üºõÉ„ ô»G »…ýì»ø ÿ»ðBhGBOõØ( ÿ ôBð ô ôõGArð»O qAt¾õâ ô Á õâ ô»`gBG »G ÿ q ôºkqAõ_ »Ü òOôºlÉK | .ôõGBñÉè ÿ)q ½ÝýLýC þýÔ»xè»Ô ÿ»Pgºô»OBw ô»C »Ü QÈ rÝG »ÄAq ºô»G ÿ ½g þOBÜ ½G »ü»Ô»xè»Ô ï»C QÉ„ºk þPÉwrG »Ü ºô»ýü q ôõGBC ô þwBýw ÿ ô ô q»è ºôõG rýãìBØ»wBð þÝÉPgºô»OBw q ½ÝýLýC þðBÜ»ýýwrO»ì »è Ç¼ rì ÿºô»C ½G BW .ôõGAkAqBC »è þwBýw ÿArÉg þü qBÝðAo½â ô ºq ½W q»G ºkrG ÿBð»K q ½ÝýLýC ,QÉG ÿ qBâs q óBÜºlðºôAõg þðAkqºõÉPwºk »è ô åq»ì ï½O»C AkºrÉè( ôõHOrâ ÿ qºô ºô»xü rÜ½íük þýì½O»C ÿ»Ô»xè»Ô »è »Ü ÞÉìtýèBü rOBì ÿ»Ô»xè»Ô»è Ak»ðBìºk ô»è ô QÉñýHýG ôB_ »Ü QÈk ßôõ`Gºq»ø ÿ»éükq»â ÿBðBì»G òülð»_»è »ýýPü rG ó ôõG Ak»ýýÔ»xè»Ô »ñýðAôpÉO ï»è ,)RBøºk qBÜ»G AlðBð½ü þýÝýwçÜ Akq ôõñxÉG þÜ»üAs»Ô ôBð»G óAqBG ßºô ô»ýýð ó ôõG ‡»GAk þéýGBØ »Ü ßôõ`G ÿ»éükq»â ÿ ôArñýG ÿ»ñÈ ô ôºõÉ„ ô ó ô»Üºk ß»ü q»G »ðçükq»â ô»C qBXÈlð»ø ô QÈ qBGºkAk »è »ýýPü rG ÞÉð»O ôõì»ø »OAô ,ºô»üBÜ »ññÉøºk ó ôõG ô òñÉÙ¾õgºk †ÉÜApXðq»w ,ò…g»Gºk »ð»O ô»G þüBwq õØ ô þüBPwqBG ô ïq ½Ô »Ü »éükq»â ÿ q ¼ s þÜ»üºqBìu åq»ì»è RBÜBð ºô»G Qxü õÉK ÿlýC ôº"Rô»ÝÈ q" þìôõGô ô q»G "ó ôõG" »OAô»Ü ,þÉè »üBâBDÉG Ç¼ rì ô RAkBðô ô q »ÝÉP„ åq»ì Ak»ýýÔ»xè»Ô ºlük ï»è »Ýðõ_ ,òýwrPG ÿ»Ô»xè»Ô þP…â»G .ºôBì»ð AlðBüu»è »Ä¼ rì ô»C þðôõG »Ü RAkºkô ô q åq»ì »OBÜ ô»C aýø-1 :ºôBPwºô MýxðºrK Êw q»w»è ó ôõG»ð ô ó ôõG »G RºqBG»w ïtü q ½ÝýLýC ÿºô»C ßºô óBùýW-3 QÉ_Bð ó ôõG»ð ôºq»G ÞÉP„ aýø-2 R»üBð ºô»ðôõG»ð»è ÞÉP„ | .ºô»PÉñÉìºk »üºõÉ„ ô»G q»ø »üBO»øBO ôºôõG»ø q»ø †ü rP…ÉK »ü»ø BPxÉC ÿ q ½W ô»G ÿ oºôBG ïÂ»G ,RBÜBð Akõg þðôõG »è þ¾õÝð ïtü q ½ÝýLýC ÿ»Ô»xè»Ô Akõg ïtü q ½ÝýLýC ÿæ»è ,ó»Üºk þwBG óBÜ»ƒðBƒxƒÔ»ƒC »ƒÜ »ƒýƒýƒð »ƒðAlƒðºôAõƒg jºq ¼k ô râBC »G óBÜ»Ä¼ rì Akõg AkºrÉè ôºô»ðBxñýC þƒðBƒü u »ƒOAkBƒðqºõƒPƒwºk ºô»OBÜºk Rq õÜ AlýÜºq»w þÝì»_ Q„»ø »è ÿ»Ü»Ô»xè»Ô q ½ÝýLýC »ü½G ,QÉñÉwrOBð qAsBC »è Àw-3 »wrO»ì ókrì »è-2 »wrO»ì lðºôAõg»è-1 :ºôºqAõg ÿ»üºõÉ„ ï»G AlÈ oôBø ÿAôk»G ô»Pw»HG þO»üBPw¼k ÿlðºõü»K-5 ÿ vG þüºkBw»G-4 ºôºq»Ü»ì å»ì»C »G ô s ½x¾k AlPðBÜºqBÜ ô óBüu »è-6 AlðBý¾»â»è »G ßB_ ô ïq»ð »…ýì»ø ô Ë o»ãG äðBGôBð »è ºô»ÝG q ô ôk-8 Ë o»ãG Alü qºô»Pg»G ô þ„½g ÿAôk »G ºô»O»íÝýc »G-7 »G .þwBýw þXðBìBC ô QwAõg ô q»G R»ðBð»O ºôAqk ïtü q ½ÝýLýC »G j»üBG BýWBýW ÿºõÉ„»G AlðBÜºk»w ôõì»ø»è q ½ÝýLýC þwBG AklðºôAõg ÿBülýì½Ü »è þPðAk »ðôõíð ½G ,†ýxðBxýñÈ q þgq»_»è Ak»ü»ðAlýC ô»G óBü ôB_ AlxðBxýñÈ q þgq»_»è ïÂ»G ,jºs ¼k »OBHüºk ô RBÜºk ß»ýýØAô q ô ß»ýýdýw»ì óAõÉð ÿ ½âõPÕâ »è »ýýPü rG »Ü AlÝÉPxÝÉO »è æBÄ ôºôºlðB…g þOºs»è ÿºô»C q»G»è ,ºô»PÈ qB„Bð q ½ÝýLýC ½G ÿ ½g þü qAks ½w ,ÞÉPxü q ½ÝýLýC ô .þðô ô qºk þü qºô»Pg»G ô þ„½g »è »ýýPü rG q ½ÝýLýC ÿæ»è »ñýØ»PwAq AlÜArüu rýK ÿk ½ðArýw ÿ)1657-»Ýük ÿ»ÜBýðk( þHÉPÜ»è Alì»øºksB„ ÿºk»w»è z¼ rýC ½G óBü»„»ãðBG ÿlÜ»ü þðB„ôBø )ÿkBdéýC-ÿ oºôBHÉG( ïtýC»OBC ô ïtü q ½ÝýLýC .ºô»OBÝG ½Ü ºô»ÝÉK þØçg»C ô þPxðAs þð»üæ »Ü krÜºk þðô ôkq»â þÜ»üBÝýO¼ rýC ô -þÝýPýC þð»üæ þü q»ãü qBÜ rÈ u »Oô»Ü AlýðBÜ»ýýÔAq õg »Ü¼ rý_ »è òÉPð½Ä æ rOAôk ÿ q ½ýO þãðrâ þÝÉ„»G )ÞýPýC( Q„ôºq ÿ»ýÉK ô»G ïtü q ½ÝýLýƒC þƒýƒØçƒg»ƒC ßºô AlýðBÜ»ðBì¼ q »è ëAlðBPw »üAô óBýÉK z»Ü Ëlð»ø R»ðBð»O ,»ìtü q ½ÝýLýC .RBÜºk qAk½Ý„ óBüu þðBÜ»Oºs»è ô ïtýC»OBC ÿ»ýÉK ô»G QÈ ô»Üºkqºk ÞÉPxü q ½ÝýLýC .ºô ôkrÜ ïtü q ½ÝýLýC ÿ»Ô»xè»Ô »è þýÜ½ÜAk Alü»ÜAq ½PÜk ÿ tÉO »è yÜqBì ë qBÜ þHÉPÜ»è ÖÉðvOBì êƒÉƒü rƒGBƒâ ô óçƒPƒð½ƒì ÿk ÿ rƒñƒÉƒø Alƒì»ƒPƒxƒýƒG ÿºk»ƒw»ƒè ÿ»Ô»xè»Ô ½G óBü½g þýìBwq»w Ak)1938-óBÜ»ð½Ü »gB_ þðBÜ»PxýèBü rOBì( Ak1983 þ¾Bw »è .ºõü pGqºk óBÜ»ñü rÈk ºk»w þðBÜ»Oºs»è ô R»íÝýc ô ïtü q ½ÝýLýC Ë o½â »PÉñÉøºk ïtü q ½ÝýLýC þg»üBG Ak)þüB„½G þìºkq»w( þHÉPÜ»è þÝxÄ½Hýè êüu ôBýÝü týÔBPýì þðôõHðô ÿºô»ðAlãðºq BPxÉC þü rƒýƒHƒñƒ„¼ q þƒg¼k »ƒüAô þƒÉƒK ô »è »ýýPü rG »ì»C »Ü »üºô»¾Bì ÿ»`gBG »G »ðkrÜ Þü q»g½g ô óBxñýC þü rýâ»„½â #.ïtü q ½ÝýLýC þðBÜ»ìq ½Ô »è ÞÉìq ½Ô :óBÜºôB_q»w ¥xw‹íèA lXì ,kõíc lídì q õPÜlèA :¥íWrO ,¥‚GkæA RBdéª™íèA îXÍì-1 îXÍì ¤lElW ¥‚cçª˜A e‚OBÕì-2 .2012 ,óBñHè -Rô r‚G ,r…ñèAô RBwAqléè ¥‚ÍìBXèA ,¥íWrPéè ¥‚GrÍèA ¥í²ñíèA ,¯íðBÑèA l‚Íw :¥íWrO ,ÎíPXíèAô ¥ÔBÙTèA RBdéª™ì ,¥‚Ør…èA ¥HPÝíèA ,¤q õPÜ Z q õW.k :¥íWrO ,¥ÕxéÕèA yé©A-3 .2010,óBñHè-Rô r‚G IPÝèA qAk ,¯XðõPè@ lídì.k ,JkæA ¯Ô ê™ÕíèA îXÍíèA-4 .2012 ,3¬ ,óBñHè-Rô r‚G kA‹Ô :¥íWrO ,¤r™PhíèA ¥‚ÕxéÕèA ¥ÌõwõíèA-5 .1999 ,2¬ ,óBñHè-Rô r‚G ,¥‚íéÍèA ¥ÌõwõíèA-6 .1983 ,kAlÑG ¥¡ùñèA ¥HPÝì ,óBñHè -Rô r‚G îéÙèA qAk ,ó ô rg@ô êìBÜ lðæ æ ¥Ìõwõì-7 .1985 ,5¬ ,Rô r‚G -¥Í‚éªèA qAk ,ïrÜ r‚íw :¥íWrO ,¥‚ÕxéÕèA .2008 ,Rô r‚G ,¥ÌBHªèAô r…ñéè RAlEõÌ ,ê‚ég lícA ê‚ég :¥íWrO ,¥‚ÕxéÕèA

rO þðBÜºqôõPèõÜ ô rO þðBÜ»ñÈõ„ ôõG»ø ÿ»ÜºsBO »OBÌ»w ÿ»xýè½K ô»C :þOô ô krÜ »Ü»¾BÜ äðºo »xýè½K ½G ÿBíÉø ô »üºô»ñýwrLÉè þÜ¼ q»w ÿ ½g ï»C ƒ ÿAkô»w q»w »OBhG þÝ¾»g ó ½_ QÉðAt„»C .ókrÜ»xØ þÈ oôBø òì :þOô »Ü»¾BÜ äñü o »xýè½K .îðAô»C | .ºô»ýýñOrâ ºkqºs Ëõð»èq»w ô »Ü»ýýwq õÜ q»w »ìôõ_ ô ºô»ìAo»â »ƒG krƒÜ îƒPƒwºk ºkq ô ºkq ô ,îƒPƒ…ƒýƒðAk »íOô»Ü ô ÊK q»w »ìBPw»ø .óAkqºlØºqBC þñì ÿºôBý„»ð ºqºk»Ø ô»C ôºq»G »¾õWºkq ô .ºôºvÈ qkô q ô ôk »ðÂAk ï»C ôBð ºôõHPxg õýð þO»Ùük ºõÈ ô»è ô ïBPwºô rƒOAôk ô»C ôõì»ø krÜ îPw»ø pK»è .Ak îÜq ½ƒü »ðBg»¾BG ô»C ôõì»ø ,òýñýHì»C »Ü ÿ»ðBP„ »è ó qAl„»G »ðBìçÝü o ÿ ½éGBO ô pGq ô»ø ÿAôk .ókrGôBð»è ½G ß»üBðBì þðkrÝPwô qk »Ü»ýýP…â ºqºtÈ qBK »íðBg q ¼ s þÜ»üºôBì |:îýwrK þÉè ô ºô»üAo»â ?Qü ôõP…ü ¼ o»ð ô Qü ôBì ºrÉè q»ø ƒ »G †ýðBÜºqBHðAôBO ,ºôBÝ„ »Üºk»Íw»ƒì .òü»Ü»C Ë oºôB_ .ó ô»Ü»Cq»w AlðBÜ»ìqkBØ .ºô»üAo»â »Ü»xýè½K ºô»C ÿAôkq»ƒø ÞÉì»Ü †ýñì ô krÜ óBü»xØ AkrPÜ»ü Á»â»è .òOrãÉè îÈõâ ï½g þPxü ô ÊG ºô»ðBüæô»è ÿlýøB„ óBýðBÝÈ oôBø »è ÞÉÜ»ü ;RõðBü»C †ýðkrÝü râq»G ½G ô Ak»Üºo»â ô»è »Ü»ýüsk †ýðBÜºsk ÿºô»C q»G»è .ºô ôkrÜ ÿ»Ø»O þÝÉðõƒÔ»ƒè»ƒO ÿ u»ƒC ËõƒÜ »ƒè »ƒðBƒü õƒýƒðAs ô»è †ü ô»C qB_Bð ô ºô ôkrÜ ½G óBü»„ºo»ø òì AlÝÉOBÜ»è .ºô»ýýO»ü ôõPwAõƒâ »ƒýƒÉƒW ,BâkAk þ¾½ø ôºq»G îü o»K»C ÊO AlðBüæ»G q ¼ s ÿºô»ðApýâ »è ó ôõG ïAôºkq»G óAô»C ÞÉìºk .ÿ rPÜ»ü ½G ºq»ì»wô rü»w þP„ .ºôºqºk ºôõHOBø»ð »Ü»¾½ø »è z»Ü ôõG îPw»ø ,ôõHãðºlÉG ôAô»O »Ü»ðÂAk ºô»Cq»G»è »K ½¿â .ºô»O½_rýG»è óBýñì ïAô»C krƒÜ»ƒC þðBÜºtÉì ô óBÜ»¾BO»G »ýýwq õÜ ô óBÜ»ÜBO ºs q»ƒƒƒC ôBƒƒƒð»ƒƒƒè óBƒƒƒü»ƒƒƒñƒƒƒÈ ô »ƒƒƒÜ»ƒƒƒƒðÂAk »G krÝíPwºk .ôõGqBük Ak»Ü»ƒýƒü o»ƒìo»ƒì »íðBg rO þÝƒÉƒì»ƒÜ ÿAôk .óAkqºlƒØºqBƒC :þOô ô ºô»üAo»â »Ü»ýýP…â ºqºtÈ qBK ,óAk»Ü»ðBg»¾BG »è ô ó ôõOBø óAô»C ƒ .ºô»ñüs ¼lðBýG òýðAõOBð ïÂ»G ?ó ôõOBø»ð AlðBÜ»ìqkBØ »G ÿ»C ƒ .òü»Ü»C Ë oºôB_ ƒ krÜ»C îýðBÜºôÃÉK ÿ rü»w .ºô»P…ü ¼o »Ü»ýü o»ìo»ì ºkq»C q»w»è ïq»ð ïq»ð »Ü ôõGAô ºô»C ßºô ÿ»Ü»ñP…ü ¼o .QÉð»C óBüAk rO þÝÉw»Ü þüBwæ þðBÜ»Xð»K »G ÞÉw»Ü Ak»Ü»ýüBâkAk þ¾½ø »è »íðBg ô»C .ºô»OBÝG »ÜºrÉìvOBÜ ÿ rü»w Qxü ô»Dì»ð .ôõHƒðô ô îP…ýðAk ÿ qAq»Ø ÊG »G Bùð»O »Ý¾»G ,ï»ÝG ïºlð»_ þðAtì»ð ,Q„o»C ï»ØºqBC òý_ òý_ ô»C þƒðAs»ƒC ïAô òƒì .ºô ôkrƒÜ Ë oºôBƒ_ ôõƒG ÊƒK ÿ»ƒÜºsBƒO »ƒOBƒÌ»ƒw ÿ»ƒxƒýƒè½ƒƒK ÊƒK q»ƒw »ƒìBƒPƒw»ƒø ÞƒÉƒOBƒÜ ,ºô»ƒOºôBƒì ºô»Üq ½ü õýð q»w»G ÞÉ¾»Üôk ôõGAõíƒÉƒK ºq ô»ø ô»C ôBð »è ß»üºõÉ„ Alí¾ô»ø ,îñýG»C q ô ôk þÜ»üºôBì ÿAôk .îñýHG Ak»ýü ôÂ»Üôk ô ºôºõGõ_rýG»è îÝÉP„ ôõƒì»ƒø òƒì »ƒÜ ºqºtÈ qBK »íðBg ôõHP…ü ¼ o ôAô»O î¾Bü»g ô ïæ ½G ºô»üAo»â Ëõð»èq»w »Ü»ýýP…â :þOô Ak»ƒÜ»ƒðBƒg»ƒ¾BƒG »ƒè óBƒƒÜºqBƒƒHƒƒðAôBƒO ƒ ºôAk ÿ qBƒƒƒü pƒƒƒG qºôkAk .ó ôBƒƒƒì»ƒƒƒƒðqBƒƒƒük ºõÉC .rO þÝÉOBÜ ½G RBhGAôk »Ü»ýüBâkAk .ó ¼pG òðAõO»C ºvÈ qkô q ô ôk þÜ»üºôºqAõg»ñOBø ÿAôk ô »Ü»ìBØ»„ q»w »íOBø Ak»Üºk»Íw»ì »G .ï½ƒ…ƒG ÞƒÈ ôBƒ_õƒìºk îƒƒ`ƒƒG AlƒƒìqBƒƒü pƒƒG »Ü ÿ»ðAq ½Pxƒü o ô»ƒC ôBƒð ÿ qBƒÝƒO»ƒìtƒg | :þOô ºôºq ô ôu »ìôõ_»C ½G Bùð»O »Ü»PÉèAõƒO þƒðBƒñƒÉƒøqBƒÜ»ƒG ƒ ÞƒÉƒPƒ„ QƒÉƒG»ƒC .»ƒðBƒíƒð»ƒÜ»ƒýƒü q»ƒƒPƒƒ…ƒƒì .Qü»ÝGAôAk | :îOô î…ýðAk ÿºô»C ÊG ,»ñƒÉƒG ½ƒG îƒÝƒÈ rƒâq»ƒHƒì»ƒø »ƒüAô»ƒÜ ƒ .zBK õw ?ºlðºô»C Bùð»O ƒ .ºlðºô»C q»ø ƒ ô »ƒÜ»ƒPƒÉƒèAõƒO ½ƒG ºôºq ô ô u »ƒìôõƒƒ_ .kq ½„ ïôB_õìºk

qkBØ Aõýø :ºô»ýülüõw »è .ô

“

ßõìBK óBøqõC

ºõÈô»è ô ïBPwºô .Ak îÜq½ü õýð þO»Ùük ôõì»ø krÜ îPw»ø pK»è ,òýñýHì»C »Ü ÿ»ðBP„ ô»C pGqô»ø »ðBg»¾BG ô»C ôõì»ø óqAl„»G »ðBìçÝüo ÿ½éGBO ô ½G ß»üBðBì þðkrÝPwôqk »è ókrGôBð»è þÝ¾»g ô»C »üAõâ :ÿ ½g þðkrÝwBG »Oô»Ü BxðBÜq»C »è ÿBü qºk þâ½è½ýG ô »üAkBÅýð »Ü ºrP„BHÉK ÿºqBÜ ï»C ïÂ»G ,ºô ôlñÈõg b þwrK îÉè òì ÞÉOBÜ .RBÝü»C BPxƒÉƒC ºô»ðBñÉøqºk óBìs »G ,Qƒü»ƒÜ»ƒC ÞƒÈ qBƒÜ |".BwBü" :þOô ô ºô»ìAk þìÂºô Ak»Üºk»Íw»ì »è ôõG ‡BG þÝƒÉƒPƒ„ ,krÜ»C»ð rO þw»Ü Á»â»è ÿ»xØ z»ƒÜ krÜ»C óBýðBÜ»OBØ ÿºqBìu ÿ rü»w óAôõì»ø Ak»Üºk»Íw»ì ÿºôºôBð ÿBâqºk q»w »è »Ü Q…ÉùÉW»G óBíÈ ô»C ÞÉOBÜ .Arƒwôõƒð»ƒC q»w»è »Ü îOô þÉK »Ü»ýýP…â ºqºtÈ qBƒK |:þ…ýOô ,î…ýñGAk Ak»Ü»ðÂAk »è ß»ýýwq õÜ ô»C óBì»ø ókrÜ þãðBG îÜBc ÞÉOBÜ ƒ »Ü »ÜºôAkô ô o »G RºqBG»w ºôºpÉãG »P„ .ºô»O»ìôApÉâ R½G R½g »ƒì»ƒC ï»ƒÜ»ƒC Bƒð»ƒì»ƒO :îƒOô †ƒýƒñƒƒì .ºrÉC ½G îÉG QÉG ïqBW òýì»øAôk ÿ ½g»G½g ôõG»Ðºk»Ø .Q…ü ¼ o ô»ƒC q»w»è .ºôBâkAk þ¾½ƒø ôBƒð »ƒíƒ`ƒG ï½ƒg ô»C ÞÉì»Ü ÿAôk .krÜ îÈ oºôB_ »Ü»ýýwq õÜ ,ºrÉC ½G óBýìôõGBñÉø »Ü òOBø »ðBxýè½K rO þÝÈ qBW ô ô s q»ø ô ºô»Ü»¾½ø »ðôõ_ .krÜ»C óBýÈ oºôB_ ô »Ü»ðÂAk ºô»ƒðAo»ƒâ .óBýÉè ºô»…ÉK »ìôõ_ ô ïôõH¾õÝXðõÜ :þƒƒOô óBƒƒÜ»ƒƒxƒƒýƒƒè½ƒƒK »ƒƒè ÞƒƒÉƒƒÜ»ƒƒü ïÂ»G ,òÈ rÜ»C þüBâkAk ºrÉè óBÜºqBHðAôBO .ºôBÝ„ »Üºk»Íw»ì óAô»C þ_½G QÉG»C »„BG :îOô †ýñì .QÉGBð AlÝÉP„ ôõì»ø »G óBýðAk þÝð»O þÝÉ¿Éíw »Ü óBü»xýè½K ô»ƒC òü ôõG ‡BG »íÉC »Ü ÿºô»Cq»G»è :þOô ôõG»ø .AlðBý¾»â»è q ¼ s þÜ»üAtw óAô»C ½g :îOô †ýñì þðAlñü s ÁBw lð»_ ?»ì»C q»w»è òÈ qkBð | ?òÈ rÜ»C ÿ ôõì»ø »Ü ÁBw qAõ_ ô ß»ýüsk q»ø ƒ .ÁBw Q„»ø ô QxýG »OBÜ»C ?ó»ÜBð óBü½g»è ÿ râq»G ½G ÿ»C ƒ »è ÿ»ÜºsBO »OBÌ»w »Ü ÿ»xýè½K ô»C :þOô ºô»ýüºoõO »G ôõGAlPwºk ÞÉ¾BO »üºqAõÉC ô»C »íÉC .ºrãG Ëõâ ƒ R»ðBð»O .ºô ôlðAõÉ…ðBì»ð »ýý_ óBüvØ ÿ õì ,îOô»Ü»ð ókqAõhðBð ÿBü rÔ »üºqAõÉC ô»C òì ?BPxÉC þP…ü»ãÉO ,AqlÉK óBýðBð óAô»C ïÂ»G q»â»C :þOô óBü»Ü»¾BÜ äðºo »xýè½K AlÝÉP„ ôõì»ø »G óBýðAk óBü½g½G óAô»C óAô»C »Ü îÉ¾»C qºôkAk »G òì Aô»C QÉGBð RBÝGAô »ãðºo ‡ºô»C ,ºôõG ‡BG óBü qBPÔºo †ýðBÜºqBHðAôBO .òÈ qlG rPì»Ü þÜ»üAtw þÝü tð þÜ»ýÈ oôBƒø òƒì »ƒÜ »ƒüAô óBƒýƒÉƒK .ïqºôkAk .þñOrâ ºkqºs óBýÜô ôkq»ø

ôõ_»C»ð »ðBìs ô»è ß»üºõÉ„ aýø»G BñÉø»C ÿ»ñü q ¼ s ,ArÜ»C ÊK ÿ»xØ Ak»Ü»Ù¾»C »è »Ü ï»Ü»ü òì AlðBü»C »Ü ÿ»ðBxýK ºõÉñW ô»C .QÉG óBýÉè îÈõâ ôõG ïqBW Alñƒýƒ_ þƒWq õƒG ÿæ»ƒG ÿºô»ƒC ÿAôk ÿ qAõw ,BâkAk »ñýP…ƒü»ƒâ ô òƒýƒPƒ…ƒü ¼ o ÿºôºq»w »ƒñƒü ôõƒ_ ô òƒü ôõƒG k»ƒÍƒw»ƒì »íðBg ÿ q ô u »ìArG rOAôk .»ƒÜ»ƒðBƒg»ƒ¾BƒG »è rOBü s »íðBg ô»C .»Ü»ýýP…â ºqºtÈ qBK ÞýPwBñìõW þðBGºrùýì ô óAõW þÝÈ výÜ þðBÜ»ýýñÉùð QÉðAõPü»C óBxñýC »Ü ôõ_»C lð»_ ÿºô»C ÿAôk .QÉñÉÜqlG æ»è ÿ ½g þðkq õHÉè ÿAôAk Rô ÿ»è»K »G þÜ»ü»Pwo | .ºôºqºk ºôõ_ ô krÜ ,ôõGBðAk ÿ»ÜºtÉì q»w»è þðBÜ»Øºqºô Bð½G Rô îì½g »G ïu õÝG ‡»Ü»OBÜ ÿºô»C ½G ô»C »ðBØºqºô ô»C .ºô»íñÈõhðBýG îðAõO»C ô»G uk ó ôõGArÜqBì½O AkBýO ÿ»ðBýülýøB„ .ôõGkrÜ òì »è ÿ»Ü»ýüsk »Ü ÿ»„ºo ºoõÜ »Ü ÿ»ü»`ðBìºk ô»C îP…ü»ãÉO Al„Bü ô»è »ñýØ»PwAo ÿ»`ðBìºk ôõGôõG ºô»ýýPwºk»G »è .ºô»OBø AlðBýÉK îüºs»G ÞÈlð»ø .ºôõG»ð òì ÿ ôBð "»Ü»ýýLw ºôBýK" »G Ak»Ü»ýülýøB„ óBýñì »è »Ü ÿºqæ¼k QxýG ô»C .ôõHOBø .ôõHü pÜ ÊK óBýÜArÜ ô òüBÜ½Ü ôõGlð»w òì QÉG»ðôBXðõâ QÉHãðºo »Ü krÝíPw»ø »ƒü½ƒG ,ºô»ƒíƒñƒÈõƒhƒG »ƒðBƒPƒñƒÉƒì½ƒÜ¼k ô»ƒC ÞÈlð»ø rOAôk .»ÜºtÉì q»w ºô»ñíPxg »Ü ºô»üAl¾»ø q ôõPw»C þÝÉHÉPÜ »è ïºo»K ÿ»ìBñƒüBƒíƒñƒÈ o" :ôõƒGArƒðAk Alƒíƒìºkq»ƒG»ƒè AkBƒü ô»ƒè ."óAqºtƒÈ qBƒK ½ƒG ºô»ƒñƒýƒwrƒƒLƒÉƒè »Ü q»Ýü râq»G þÝÈ qºtÈ qBK »Ü ôõGArwôõð þO»ìqBü ô RBÜ»C ÞÈ u õÜôBýK »è ÿ râq»G »ƒìq»ƒO þƒñƒÈõƒ„ þƒðlƒðBƒÜqk»ƒð »ƒè RAk»ƒC þüBâkAk QÈ rÜBð AkBü ô»è rPý_ .»ÜºôAqB„ | .QÈ rÝG »Üºu õÜôBýK .ºô»üAo»â »Ü»ýýP…â ºqºtÈ qBK »íðBg »è QýG Ákô ôk ½O QÉ_»ƒC ÊƒK :þƒOô .R»Ü»ðAlülýøB„ .»Ü»ðÂAk ºô»ñü ôõ_ ºô»ÝÉK .ºô»PÈk AlðBýÉK îüºs»G :îOô òì ?ºô»PÈk Alý_ »G Qüºs»G ƒ Atw ÁBw lð»_ .ïkrÝÉè óBüsk ÿ»ðAô»C ƒ ?ó râ»Cqºô ºõÉC »è óBü qæ¼k QxýG óAô»C ïÂ»G ƒ »üºqBK ô»è óBýý_ óAô»C QýðAs»C .ºõü sk ?ºô ôkrÜ þ¾½ø .ºôºqAõg »ñü ôõ_ »Üºk»Íw»ì »G ÿºpGq ô»ø »ðBg»¾BG ô»C ºô ôõHOô»Ü »ÜBâkAk ºqºtÈ qBK »íðBg ô»C .ºô»Ü»ìBØ»„ ÿ q»Gô»C »G ôõGBð þðBÜ»éüBÔ ß»ýýGBOõØ ßºô »ýýP…â þÝÈ qºtÈ qBK »íðBg »è ÿ ôÃw ,ºô»ýýãñw ºô»ýükB„»G †ü ô»C ô krÜ rO þXð»â þýP…â

:ïºô ôk þ„»G ó»Ü»C þxýè½K þíéÔ ÿrü»w ÿ»ðBxýè½K ô»C ÿ rü»w :þOô óBÜ»xýè½K »è ÞÉÜ»ƒü ºôAôk ôºq»G þÜ»_»ì .»ÝG ï»ÜºsBO »OBÌ»w ÿºôAôk »è òü ôõG z»Ü Êw »íÉC ,BñÉƒø »ƒè òƒì .òƒü ôõƒHƒPƒ…ƒƒýƒƒðAk Ak»ƒƒÜºqBƒƒü»ƒƒw »è ,ïôõHP…ýðAk »Üºq»Xð»K þPwAo»Pwºk þâq»GõéW »G yýè½K ô ôk Alí…ýP…ýð»ƒO .ó ôõHP…ýðAk ºô»ýýðºk»ì ËõÜ »è :þwrK þÉè îP…ýð»O ÿºô»C ?Qü pÜ ôõHP…ýðAk ºô»…ÉK »è »Ü ÿ»Ü»xýè½K Q„»ø »G »Ü»ìBØ»„ q»w»è :ºô»üAk þìÂºô .qæ¼k ÿAôk QÉG»ð Qì»g :þOô óBü rO ÿ ô»C .QÉPwºô»C ÞÈ u ¼o ô ô»„ »G QÉG»CAô :þOô ºô»…ÉK ÿ»Ü»xýè½K .ºôBPwºô»ð BP…Éø ô u ¼o ô ôk ÿºkBW ÿ q»w ô»C ½G q õ„BG ôºq»G »íÉC »Pwºk»G ô ó ½wkõø ÿ qBGô ô o q»w ÿArÉg .BâkAk ôºô ô o òýP…ü ¼o»C Ak»ÜBãÈ o þK»_ ÊG ºsk ,ôõGArÜ Êè îüsk q»Gôºô»è ÞÉãðBì .ó ôõGArýâ ô ó ôõHOô»ÝÉO †ýðBÜ»ðôõìs»C óBý„½g ÿºô»Cq»G»è ,ºô»ñýwBñì»ƒC òƒì óAlð»_ ô òì ÿ»Ü»ðkrÝÉéü sk »G óBýðAk ºôBƒƒâkAk óBƒƒüæ»ƒƒè ,ôõƒƒGBƒƒð AkrƒƒO þƒƒƒü sk ÞÉOBÜ .ïºlG ÿlýøB„ ÿºô»C ½G ïôõGArÜAôAk †ÉK ÞÈ u ¼ o »Ü»ýýP…â ºqºtÈ qBK »íðBg »G ,ïkrÜ ½G þðôõÔ»è»O »Ü»ƒðkrƒÝƒüBƒâkAk QÈ ô»ìBð òì »Ü Q…ü»ãÉƒO AlƒíƒðBƒÜ»ƒxƒØ þxýè½K ÿ»Ü»ýýðBü»G qB_Bð ,ïºlG ÿlýøB„ †ýƒñƒì »ƒè »ƒãƒW .AlƒíƒñƒÈõƒ„»ƒG ôõƒGkqBƒð »Ýðõ_ ó ôõGlýøB„ óBý„½g ½G óBÜ»xýè½K ô»è ÞÉÜ»ü q»w »ðôõGôõ_ óBÜºsk ÞÉOBÜ | .óBýðôõHOrâ óAô»C ºô»ñì ÿæ ô»C ÿ»ðÂBì AlÝýÔArO ÿ»ìq»â ôBð»ƒè ÿ»ƒOBƒÜ ô»ƒC ô»C þwBG óBÜ»xýè½K ,òü ôõGôõG þwBÌ Alð½ü tÔ»è»O »è »Ü krÜ»C óBü»ýýxýè½K »Ù¾»C óBýðBÜ»xØ »è òì ÿºlðºô»C .Aqk»C óB…ýK ô»C þì»Ü»ü þýO»üBw»Ü »Ü ôõGºô»C îP…ü»â ßºô †ü ô»C ,»Üq ½ü õýð »è »ýýxýè½K »Ù¾»C þýxýè½K þýLw ô òý„ þÜ»üºqBü»w óBì»C »ðBíØBO ô »Pwºk ô»C ô QÈ oõg»C Êè qAkrÈ uBC q»Ý„½ø ÊG ÿºkBì »Ü RBÜ»C rýãPwºk ó ôõG î¾»â»è ÿ»ðBxýè½K ï»C .ò„¼ rÔ»C ô òý…ñ¾Bì »ðu ô Yð»â »`Ü ÿºõÉ„ óBì»ø»G þÈ o »è »Ü óBÝƒ1800 þðÂBw þðBÜºlÉìõCBð ÿ ôAkô ô o ôBƒð þƒƒØq»ƒƒÐ ºôºô»ƒƒðlƒƒñƒƒÈõƒƒg óBì»ø»G †ýðBì»C ,ó ôõG»C óBƒÜ»ƒðBƒì¼ o »Ù¾»C ô»C q»w»è óBýwBG ô »xƒØ ºõƒÉƒ„ AkBƒýƒO óBƒýƒðBƒü½ƒg ô krƒÜ»ƒC »ƒýƒýƒxƒýƒè½ƒƒK óBü qBÜ»G óAô»C ÿ»ðBìs ô»C .ºô»ýýñýG»C

2013/5/6 »íì»„ ôôk )360( ºqBìu ô|óºlGqBOô òðAõOºk ºõýÉè ô|òðBÜBãü qBü þÙ„BÌ þPxü ô»„½g »è ó ½_ òñýHG óBü»ÜºqºôBì»W ßºô kõgBü .ºõÉK ô|Qwºk rÈ u»G òGºk Alì»C þO»ìqBü»G ôAk1973 »è ÿºô»C ÿAôk »ýý„½ñýK q»w»G ÿBPÈk½Ü þÝü rì»C ÿ rã¾Aô»ø ÿBƒâsºk ÿlð»è»C êýGAtýC þƒìBƒì þƒülƒð»ƒè»ƒC q ¼kBƒÅƒéƒw þðBìq»Ô ôõGºô»C ÿ qBÜ ï»Ü»ü ,krÜ AlwõñðBì¼ q ½G þðAôArÝÉéðBìõâ ô|óAqBÝPx¾»øq»G BO ,AkBK õw »G óAqAs»ø »G ÿºô»C ÿAôk ÿlýC .ó»ÝGrýãPwºk ,zôõð»ìBðu ¼ q ,rýƒÌBƒ„ ,q»ƒwõƒð »ƒè :z»ƒÜ ïAlð»C ô|óBÜBƒÝƒülƒð»ƒw þƒìAlƒð»ƒC ,BƒPƒw½ƒìBƒì óBü ôõì»ø ,óArÜrýãPwºk óBÜ»ð½Ü »ðBì»èq»K óBýðBü ôõì»ø Ëô»è ô ½âBýPðBw ÿBãü qBü ½G óArG þÜ»üBÝü rì»C q»ø ßºô »ý„½ñýK Ê„ºk .Q„ôõÜ ÿ ½G ô|QÉGôõG þ¾½âô ôk ôBãü qBü þÙ„BÌ þñýOæ kõgBü ,RAlG N½O »è Û»„ QÉGôõG»ƒð äƒðrƒâ .q»w»éè»Ü -4óBÜºq ½OBPÝük ô»P¾Bâ RBwºqBÜ ôBülü uArO q»ø óBÜºq ½ƒOBƒPƒÝƒük þÝÉðkrÜ»P¾Bâ þc¼ q óAô»C õÝ¾»G ,òñÉÙ¾õgBð ô»C ßºô :óBü½g»G ókrÜ»P¾Bâ .»ü»ø óBý…ü rü»w ÿ»é_ »G ôBðºkAk q ½OArLíýC »G ÿ ½g ÿ»ýýÙü rÔ»C ÿB„kBK »è BO lð»Üºk»ðAk ÿ»ÜºrÉ„ »¾ô»Ü òü ôBø ,Akºkqºk þØºqBÌ o½_o½_ ..ô|QÉ`G óBÜB„kBK ßºô BO ,Akºl¾»ø þ¾Bí„ºq AkBì¼ q þ¾k »è þÔAs»Ø ô|QÈ ô»ÝGqºk»G ºô»„ ß»ü ô qAs»ø þÝÉÝýè»ì »ñHG krÜºk Qƒ…ƒÉƒùƒãƒðBƒG ÿBƒýƒèBƒPƒýƒC þƒðBƒ`ƒÜ »Ü ,†ü q õÜBG ÿBü q ½Ü ÿ»Ü»Xð»â .óBí¾ôõwôõì ôAkAôBƒCq ½ƒg ÿ ô ô q »ƒG ºôõƒPƒxƒgAk þƒÝƒÉƒOÂô þÜ»ýýƒðAq ½ƒâ q»ƒw»ƒè ,òƒñƒÉƒ¾Bƒðºk AlƒðBƒwrƒG»ƒè R»ðBð»O ô|RAkºkºqAlÉw »è Ç¼ rì þüAôBCu ¼ q ,ºôBðAk þÝ¾»g ½G þñü pGvØ þéük½ì ÿ»Ü»O»¾ôºk þwBG ,RBù¾»ø óBü»Üºq»ñÉéP…É_ ÿºô»C ÿAôk ÿ rü»w þÝÉÙ„BÌ »Xð»â ï»C »Ü RBÜºk ºô»C þìAlðBƒÄ ôºô»ƒðkqAõƒg ôºq»ƒãƒW ô|zlƒýƒwqBƒì krÜºk þðBñÉøAq q ¼ s ÿ qBÜºs q»ø »G ô»ýüAôBCu ¼ q »Ýðõâ ßºô q»ø ô»C ïÂ»G .QÉHÉè þìAlðBÄ ßºô BO Qwô ô qk ÿ»ÝèõwBì þ„»è ô|RBøºl¾»ø rü ô»ø »P¾Bâ ÿ q õñw Aôk BO »ðBý„»ø ïÂ»G .krÜºk»ð þÝ¾»g ºô»ýýwArÜõíük ÿ ôBð»G ÿºô»G ,|RAô oºk »Ü»ü»P¾Bâ »ì»C .ºô»ðrÈ vHðBýƒ¾»ƒø ó»ƒÜºlƒÉƒèAô .|ó»ÜºlÉè ÿ ô ô sºqBC óBü»Gq ¼ s ***| þÜ¼ rý_ ô|ÿlñÈõg þðBƒü»ƒG ÿ rƒÉƒ„»ƒ¾»ƒÜ lð»_ QÉGºk qB_Bð ,ôõG»ð ôAô»O †ýðBÜºq ½OBPÝük u ¼ q ºô»ðBýðBÜ»Ü¼ rýƒ_ qBƒük»ƒG rƒO þƒÝƒÈ ô»ƒ„ #.ºô»ñü»ÝG

ÿ ½g ½G þýðôõP¾BC þÝÈ q»Ýü»K ô|óAq»Hì»ƒÑƒÉƒK Akq ½g ÿºô»ðAoõƒw Á»ƒâ»ƒè »ƒÜ ,krƒÝƒPƒwô qk »ãW »Ü ,)»ìBñc¼ q( ÿ»Üºs ¼ rýK »HÉPÜ ô|QÉ¾õXG þðBìs »G ,ôõGAqkpÉâqºô óBìs þw ½G ÿºô»è »ðAu ¼ q ôõGºk ,ºôºõGArwôõð óBÜBñýGBð ½G †ýéü rG ô»C ...ºô»PÈ rOôõG »ðAô ßºô AlðBÜ»ðBhGBOõØ »è ÿ rÉìuu ¼ q þü qBÝPwºk õÝ¾»G ,BPwºô»ð ºô»ðAô»G )ÿ qºõýð»W( äðBì ï»Ü»ü krÝüAô ôkrÜ ÿ»Ü»OÂô þÝüAk ÿ ôBð †ü)êü rK»C( ô|QÈ rñHÉè þì»C ÿ ôBð .BñÉè þðkrÜrýƒâAk þƒ¾ô»ƒø lƒð»ƒ_ óAô»ƒC ïÂ»ƒG þñƒÉƒùƒð ÿBƒâsºk »ƒG ô|óºlƒG ÁBƒw þƒðBƒÜºu ¼ q òðAõOBð ,ó»ÝG óBÜºrÉìu ¼ q ÿ rÈkôB_ ,ºôºq ô»â ÿkBü »Ü ,ºô»ðs ¼lG ºu ¼ q ô»C AlðBÜºrÉìuu ¼ q »è »ü»xØ ô»C »ü½Gq»ø .ºô»PÈ rÜºk AlÉO þðBýðBgô ô q .òð»ìºs þÙ„BÌ óBÜºq ½OBPÝük òýÉ¿G ,»ýýð QwAq Qg»wq»w þÝÉñìu ôk »G ó»ìºs óAô»C »Ýðõ_ .òñýGºk *** -3óBÜºq ½OBPÝük ô|Þ„½Ü þÙ„BÌ óBÜºq ½OBPÝük òýðAsºkAô ôõì»ƒø óBüs»c óAô»C ÞÉOBÜ ,òcæ»Gºs ô|ë s þÝ„½Ü ß»ü ,RÂô þðBÜ»ýüAs q»G ôkrâ q»w»è »üºô»è ôºoAq ô q ô ôu »è pK þcæ»Gºs þÝ„½Ü ß»ü ÿAôk»è ºô»Ý„½Ü ÿºq»Xð»ƒK »ƒè BƒO ,ó»ƒÝƒG Qƒwô qk óAô»C AlýPwAq »è ïÂ»G .ó»ÝG Þ¾»g þü rÈkôB_ óBü½g QÈ ô»ðBüºk »ðBüBGBG þðôõO »Ý„½Ü ô»G AlƒƒðBƒƒƒÜºôºoAq ô q ô ô u ôBƒƒƒð»ƒƒƒè ôºô»ƒƒƒðqBƒƒƒ…ƒƒG | .ºô»ñÈ q s ¼k»ð óBýýPwºk óBÜ»ýýPxýð½ì½Ü »íÈ u q ÞÉOBÜ »è ½Ýxý„ôB„ ,krÜ óBìoAk ôºô»ðlðB„ºõ¾»ø »G ,QÈ rÜºk rýãPwºk Alü»Ü»ü q ô ôu qAs»ø »Ý„½Ü þ_ :QÉwrKºk ºô»ðBìoõwq»w »G Ak»OBÜô»ƒè ô»C ôBð»è »Ü ,RBÜ»ðoºôBG ÿºô»C ßºô|?ºôAlü ô ô q ô ½Ýxý„ôB„ .ºô»O»ðBü õüs ¼k Ak»ðAq ô ôu ôõì»ø ÿ»Üºq ô ô u qAs»ø ô|óAqk ºqAlÉw »è ÿ»ƒÜ»ƒðu .ºô»ðqB…ýG þðAõPðBü»ð ,þO»ü»ø ÿ»ðAôArÔ ô rü»w »¾Bü»g ô»G ÁAlñì ÿºrƒü»ƒw ºôõƒg ï»ƒC þƒO»ƒƒØºqºk QƒƒÉƒƒðAõƒƒOBƒð ½G QÉðAsBð ,QÉG»ð ºq ô»â BO ô|RAlG óBÜºq ½OBPÝük .òüvG AkõðBg ô»Øõ„ »è òðAõOBð »ðBÜ¼ q»w ô»C krÜºk îü qBPñÉì½Ü¼k þÝÉíéýÔ ÿ rü»w ÞÈ u ¼ q :îýwrK þÉè î`Ü ÿBñýO ,ºô»ðBÝ„½Ü ô»C ÿºqBG»è ?ó õðºk Akq ô ôu lð»_ »è AlÝÈ ô»„ »è »ðAô»C »GBG ß»ü q»w»è ô q ô ôu ß»ü »è »íÉC ßºô q»ø :îOô ºlðºô»C ½G ÿ»C :þOô †ü ô»C .ó ô»gºk BãÉW óBü½g BO :îOô †ýñì ?|ºq ¼ s ÿ q ô ôu »è óBüs»c ,ï»ÝG ½G ÿºô»C þwBG Qxü õì»ð ÿlýC .ºô»ðqB…G ÿºlðºô»C ,òýð Þ„½Ü þÙ„BÌ óBÜºq ½OBPÝük »Ü

QýK þ…Éì»¾½g ÞÈ sBx¾Bü»g þðBÜ»ýü qºôºrýG »ƒXƒð»ƒÝƒ„»ƒC ô|óAlƒñƒü s ,þƒðBƒÜºq»ƒÝƒOõƒÜq»ƒƒw ô|óBÜ»ðkqAvH¾»ø þðAq»Ü»PgBw ,þðBƒÜ»ƒwq õƒØ ÿkq ô»G »…ýì»ø ÿºô»G ,þO»ýýðBƒÜºoõƒhƒýƒw QÉ…ÉÝG ÁBG rOBü s ô rOBü s zrO BO ó»ÜºkqBÜ ÿ»üºsAô qºk ô»C òðAtG ÿºô»DÉG ,AlðBü u q»w»G þðlðBØ½O ô|zrO ,QÈk ºô»ýÉè ß¼ q»w þâq»ì ôBãü qBü »è ÿ»OBÜô»C †ýÜ¼ q»w ôºrOBüs ô rOBüs ô»ƒè »ƒñƒOrƒãƒÈõƒâ þƒƒPƒƒw»ƒƒì ,AlƒƒðBƒƒÜ»ƒƒðAlƒƒü»ƒƒì Bùð»O ½G ,QÈ rOôºk Alü½Ý„ q»w»G ÿ»ðBí„ô ô qk ô|QÉñýGBð AlýÝ¾»g ÿºo½KBC ôBð»è ókrì ÞÈ qBW »ü»üºsAô qºk ô»C ,ºôArñÉØ½O Aq ½KBC ô»C QÉðAsBð rgBC .Ëqºk »PÈk ºõÉè þü½g þâq»ƒì|ÞƒÈ u ¼ q ÿ qºlãðºk ÿ s»ÐBÜ ,ß¼ q»w»G Ak þãðºk ÿºô»C ÿ»ƒðBƒýƒíƒƒøºô »ƒƒÄ¼ rƒƒì ô»ƒƒC ô| ó ôõƒƒG þƒƒíƒƒøºô ,äðºk »è ó»ÜºkpK †ýðkqAvH¾»ø þðBÜ»Øôlñw .ß¼ q»w »è »ýýð óBýü râq»G ÿBðAõO »ýƒü qBƒü ï»ƒè ôõƒG»ƒð ßºqBƒGõƒì q»ƒø ºô»ƒC .Q„»â»ñÉO *** -2óBÜºq ½OBPÝük ô|rÉìu ¼ q þÝÉÙ„»Ì ,AlðBÜºq ½OBPÝük ô|ó»ìºs óAõÉð»è ,òýñýGBð óBýÝÉw»Ü aýø ô»ü»ø ßBñìBw ô rü»w ï»C .QÉG»ð ó»ìºs þðkrƒÜrƒýƒâAk ÿ»ƒPƒ„ôõƒÜ ,ºô»PÉñýGBð Ak»ðAq»Ýü»K ô»è ÿ ½g Bùð»O ‡»Ù„»Ì óAô»C õÝ¾»G ,ó»Üºk þPwô ô qk rO þðBìºkq»w ½G ,þðBÜºu ¼ q ô|ó»ÝGrýâAk óBÜºrÉìu ¼ q QÈ ô»ðBüºk óBü»Ü»Gtýc ô qBÜõw»Ü ô|óBü½g ÿkBü ô»ð½G »G óBÜºu ¼ q óAô»C AlýƒPƒwAq»ƒè »ƒÜ .ºô»ƒð»ƒÝƒGpƒK ó»ÝðBüºk ôºô»ð»Üºk óBý¾BO»G õÝ¾»G ,ºô»ð»ÜBðpK .ôõ…K »G ,óBPxðBíÜq õO ÿAôºpðBìq»Ô ÿ ½G½C ×¼ sBýð ,krì Alý¾Bw ‡»„ ô|Qw»„ þð»ì»O »è ô|2006 »Ü ÿ»üBK ô»éK þPwBƒC ºkrƒG ÿ ½ƒg ÿºô»ƒè »ƒãƒW

QÉñýGºk ºôºô»G ó ô»g ô|RAlG óB…ýð ß»üºlü o»â òýwôõð »è rýG ô|QÉ…ýñGAk AlÝÈ q»Ôºlð»ì»„ »è »ðBOBw ô»è vÉ_ rOBü s ½G îðAsBð òì .ºô»OBÝG Aô ‡BPxÉC .ó ôBPwºô ï»ÜºlPw»ø »Ü ,îñýGºk .îwôõñG ºô»üºqBG ï»è Qü ô»ìºk ô|ïôõP…ýðAk îO»HüBO þÝÉOô ô rw aýø òì »Ü ,ºôºô»C ÿºqBG»è ,ï»Ü»ñP…ýðAk þñÈõ„ »è »ãW ,òýwôõð ½G »ýýð »è ô|ïo½ãG ï»ÜBãÉW îGqB_Bð ÞÉOBÜ q»ƒø »ƒÜ þ„ôõO ïºô»ðkrÜrýG Aô»C ,î…ýñGAk rO þÝÉñÈõ„ ï»ÜºlPw»ø »ü½Gq»ø .QÉGºk óAu»¿„ »è ÞÈ q ½W †ü ô»C ,»ü»ø îÝÉñÈõ„ Bùð»O »ýü ôºs ï»C q»w»è | .î…ýðºkAk þÉè »…ýì»ø »Ü »ü»üBãÉW ô»C îO»ÕèõC »…ýì»ø »Ü ,ïAk»ñÈõ„ ô»è BPxÉC »ƒè îƒPƒ…ƒK .|îƒ…ƒýƒðºkAk þƒÉƒè ôºôõƒOrƒƒâºõƒƒÉƒƒK Rq õÜ þÝÉÜ¼ rý_ lð»_ QÈ ô»ìºk ô»ü»Üºq»Xð»K .ºô»ìpÉãG ºô»ðBÜºq ½OBPÝük ÿºqBG»è -1óBÜºq ½OBPÝük þñÉùð ,QƒÉƒñƒÉƒgô oºk óBƒÜºq ½ƒOBƒPƒƒÝƒƒük ÿºô»ƒƒC òÈõg»G óBýâ»G( »ýü»„ô YñƒÉƒK þƒÝƒÉƒíƒ„ô qk AlýñOô »è q ¼ s þÜ»üºqBK »Ü ,)ß¼ q»w ÿ»C òýOAlýÔ fæ»Gºs ÿ»WõG ô|R»HüBO ÿBâsºk ,QÈ rÜºlWq»g q»w»è Þ¾»g þðBñÉøAq ½G QƒÈ rƒÜºk óBƒgq»ƒO ÿºô»ƒƒðlƒƒðAsAq ô»ƒƒíƒƒƒ„ô ô qk ô»ƒƒƒC ÿºô»ƒƒƒñƒƒOô AlðBÜ»ð½G »è Þ¾»g ÿ ôB…Éè þðBñÉø ô|óBÜ»ìBØ»„ »í„ô ô qk ô»C ô|ó»ÝGqAôBø óBü ô ô q»â »G pK BO ô»è ºôºtG»G ºô»Ü»ýüs q»G»è †ýÜ¼ q»w ôºô»ñÉ¿G ß¼ q»w ïÂ»G .QÉðAô pG ºôB„¼ rg »OBìB„»c ,QÈ rãüºk ºtG Alü½g þâq»ì ÿ ô o »G ô»C QÉðAsBð ô|RBÜºlÈ q þOBì»G ,ºô»Ü»Ý¾»g ÿAo½KBC ôBð»è »Ü .RBÜºk ß¼ q»w ÿ rü»w ,RBGºk ôBð»è ß¼ q»w ïBXð»Cq»w ÿºô»C õƒÝƒ¾»ƒG ,òƒýƒð þƒðBƒÜºqBƒÝƒPƒxƒƒ¾»ƒƒøq»ƒƒG ºtƒƒÉƒƒø ô|þñÉùð Bâsºk ,òýü½g þðBÜºlƒðºõƒÉƒK õƒPƒwºk

k»íì»dì BO»Ì

“

1/ÁBO ºôBØ ßºô ß»ü»P¾Bâ b »è Ëõâ kõgBü ,|»ñíÉø ô|ïAqBC »Ü»ñÈõ„ »ƒýƒýƒð ½G ïqBG»è þƒÝƒÉƒ„»ƒÜ BƒO ïrƒâºk ÞƒÉƒÝƒýƒwõƒì ‡»è½K»„ ô»C ÿAôk òì R»ðBð»O .QÉñÉxgºpG ô ½ìBð ßºô ÿ ½g QÈ ô»üºk »ƒÜ ,ïôõƒOô»ƒÜ»ƒð

ïô ô sºqBC rOBüs òì ,z»Ü q ¼ s ÿ»ðAô»`ÉK ÞÉO»GBG kõgBü òýwôõð »è rýG ô|î…ýñGAk »üºô»è äðrâ ï½G ÿlýC .ï»ÝG»wBýK ßºô»ð ,ºô»ì»ÝG

| AlýüBÝüqBO »è BPýè½è þñýð»ÝÉK ÿtü s»Ì óBü»G

“

»ðBì¼o ï»C ß»üºõý„ aýø »G »ì»øq»G ÿtƒüo »ƒOºôõƒ_»ƒð òürP„BG þPxýè »è ôõÝ¾»G ,ºô»ðBÜ½ðo½K ÿæ ô »üAlðBùýW þðBÜ»ýýGºk»C »ì»øq»G .ºôArƒðAk ºô»ƒðBƒð½ƒƒü þƒƒðBƒƒÜBƒƒülƒƒüuArƒƒO RÂ»wºk »è qºk»G ô ÞüuArO þÝÉOBøq»w»G ,ôArÝOõÜq»w þÝÉéü»ì ,Ç¼rì ÿBðAõO ô Á¼pPð½Ü ArÜ»ð ß»üºõÉ„ aýø »G »Ü AlÝÉÄ¼rì q»w»G ÞÈqºk»Ø ßºô ô QÈrÝG krG þâq»ì ôºq»G AlýüBO½Ü »è ô BK»w ÿ qBG »è ÿºô»è »ãXÉG BPýè½è þðBì¼ q .»ü»ø ô ºôõG AlðBÜ»OÂô ô óBÜºô ô výì ï»è ókrÝwBG ô ókrÝPwô qk ÿ qBG »è ,ºôõOô»Üq»w q ¼ s ºô»ýýGºk»C ½G RrÉGrÉø .ºôõG ôõOô»Üq»w †ü»ýýðô ô qºk »ñý„½g»ð ï»è ,»ü½GBO ‡½g ÿºôBýK ï»C BPýè½è »ü½G ô RBÜºlÉè ÿ qBâtÈ qBK »Ü »ÝÉÜôBG BPýè½è þü qºôºrýG ï»ø ,»¿ìBÜ ºôBýK ï»C ½G ‡BPýè½è ºôºrPýÜ»üæ »è .QÈ ôºk ÊGºk ô þO»ýýð »Ü ÞÉ¾Alñì ÿ»ñÈ ô ï»ø ô þO»ý¾AlñìrÉì þìºkq»w Q„ôºok»G þÝÉðu »PÉGºk ºq»Gºq»G BPýè½è .QÉð»ü»ãG ÊW»G ½G þðBÜ»Üq»C ï»C þOBwºqBÜ þðAlðB…ýK òÈõ„ »G ×½ÜBGBð .ÀOBØ »PÉGºk †ýOrÉGrýø ô ôAq vÈ oAk ,q»GAq»GBð ÿ»ðBÙ„BÌ þÝü»ülðºõÉK ,»üAk»ðBýülðºõÉK ºq ½W | .R»ðBü»g ô ÀÉÔ ô ¼ qk þwBw»C q»w»è þgBð þð|BÜBùülüu»C þwBðô ô qºk »Ü ,krÜºkºô»è þwBG ¼ rèBì ËqlðBC .RBÝG ArÝ„BC þðBÜ»„BG »ð»üæ ÊGºk äð»øq»Ô ,RBÜºk ArÝ„BC Ç¼ rì þgBð þðBÜBùüku»ø ÿ q»gqºk ï»ø ô »ãð»øq»Ô ï»ø RBÜôBø BPýè½è ÿ sBØ »G ó ôõG z»Ü óAqAs»ø »è rOBüs ¼ rì»C BO .óBÜ»Ä¼ rì ÿ ôAq u õÜ .»üºôArÜ »…ýì»ø ½G »wBG ï»C ô BPýè½è ô RrÉGrÉø óAõÉð þülðºõÉK | .þØçg»CBð ô »Ðºk»Ø þÙ„»Ì þðBPwAk

þPwBC »è rOBüs Ak»ìºkq»w ô»è IÉPÜ þO»GBG .RBÝG NB_ ÿ»Ü»HÉPÜ »Ü»HÉPÜ NB_ òýì»Ü»ü ÿAôk »è ô ArÉg q ¼ s .ôõG »Ðºk»Ø ôArÝ¾ôõHØ ô ÿk»G»C þãðBGôBð ô ÿ»Üºôºq»ÜôÃG ½G q ¼ s ÿºqBK þüBO½Ü BO ô Ar„¼ rÔ | .BñÉø ÿ qBük »G ×½ÜBGBð ½G þðBùýW BøºôBC »Ü »üBPýè½è »ì»C ,îýð äðBGôBð»G òì :Ê¾ºk ÿ ½g ×½ÜBGBð | .ºôArwBð zBG RrÉGrÉø þðBÜ»¾Bü»g ÿ qBÜºkq ô ïq»„ ÊG ô ºkq»K ÊG q»wôõð þðBÜ»ìAlð»C òü rPýñÉùð b ,»ðBxÜ»ü ô»C ÿæ ÞÉP„ ôõì»ø ô RBÜºk | .Q„ºk »è ô ô q ÿºôArÜ ÿºq»Xð»K óBü ºôBØ þÝÉðBXñÔ b »Pw»W »ì»øq»G ÿ tü o »ƒOºôõƒ_»ƒð »ƒðBƒì¼ o ï»ƒC ß»ƒüºõƒýƒ„ aƒýƒø »ƒG þðBÜ»ýýGºk»C »ì»øq»G òü rP„BG þPxýè »è ôõÝ¾»G ,ºô»ƒðBƒÜ½ƒðo½ƒK ô ÞüuArO þÝÉOBøq»w»G .ºôArðAk ºô»ðBð½ü þðBÜBülüuArO ÿæ ô »üAlðBùýW aýø »G »Ü ,ôArÝOõÜq»w þÝÉéü»ì ,Ç¼ rì ÿBðAõO ô RÂ»wºk »è qºk»G BK»w AlÝÉÄ¼ rì q»w»G ÞÈ qºk»Ø ßºô ô QÈ rÝG Á ¼pPð½Ü ArÜ»ð ß»üºõÉ„ | .krG þâq»ì ôºq»G AlýüBO½Ü »è ô þPxü ô ô s»c »Ü óBÜ»ýýðô ô qºk »ý„½g»ð »è »ÝÉÜ»ü ,BýéýÔ»G»ø ôõì»ø »è ô óBÜ»¾Alñì óBü ,óBÜ»¾AlñìrÉì »G »Ñ¾BG þÝÉw»Ü þýxÝýw

»è »Ü »xÈ réÈk »`Ü ï»C ÿ»ñýØ»PwAq ÿ ôBð .QÉGºk BPýè½è »OAô »¾Bì RrÉGrÉø .»„ôõ„»ÜôõG »OAô ,þèAk ó»Üºk þãðBG þðBÜ»è½KôBø »ðBhGBOõØ ï»è ºô»ðkrÜrýG »PÉGºk þðBüu ôõì»ø »Ü QÉGºk »`Ü ï»C þÙ„BÌ ºlðºô»C | .»ýýèAk ô »`Ü ï»C Á»â»è ókrÝxÝýw »OBâºk óBÜºô»ðkrÜrýG qBXÈ rG óBÜ»ñÈ ô .ºô»PÉñÉìºk AkºkBw þÜ»üºô»ðkrÜrýG þPwBC »è Bùð»O qBXÈ rG ô ïq»ð ô þxðBì¼ q ºq»xÜ»ü qBXÈlð»ø ,»ü»ðAvýOôlðõO qBXÈlð»ƒø þÜ»ýüºq õO ô Û q Al…ýðBÜ»Ür_ »è Ëlð»ø »è ô »ðBü râ qBXÈ rG .òýü ôBíøºô þÉè QÉðAõOBð q ½xýÔ¼ rK »Ü ºô»PÉGºk Á ôõØ ºlðºô»C »Ù„»Ì ï»C .rü»w »Ü QÉGºk ºkBìBC BPýè½è »è þO»üBÝü tð ô »¾Bì ô»è ºô»ðBì ½G ô QÉG sBGqºk ï»C .RBÝG lðºôBìºs »ü»Oô»ÝÜ»K þñü rý„Bð þÝÉðu »Ü BPýè½è þÝüAk Á»â»è RrÉGrÉø ô QÈ q u õÜºk AkºqBü»w þOBwºqBÜ »è ß»üºôBì ‡BK »ðu ÁBwô ôk ÿºôBì ½G ô QÈ râºk BPýè½è þPwºk .BPýè½è Á»â»è ºô»PÉñÉìºk ½G ºô»ÝÉéÉO½ø »è ô rPýÝÈ qB„ ½G ºô»ÝÈ qB„ »è ,BÝü rì»C ½G ó ¼ oºk BPýè½è Alì»Ü þÜ»üºôBì »è þPéýCõÜ ÿ ôBð »G ÞÈ ôBýK AlìBÜBC »è .rPýÝýéÉO½ø Qwºk RrÉGrÉø ½G RBwºqBÜ .QÉñÉPwºk þOrÉGrÉø »è ô RAkºk õü rÔ QÉñýGºk »Ü »ü½G q»ø »OrÉGrÉø þðBüu ôõì»ø BPýè½è ÿºô»C q»G»è RBÜºlýK ÿºôBýK ô»C þñP„õÜ »è »ãXÉG »ýýð äðrâ ½G þÝÉP„ aýø ºôBOôõw þðBüu »è .QÈ u õÜºk þPéýCõÜ AlðôõHüºs»HÉG ÿ q»K ô»è ô ºõü sk Êè ÿBPýè½è Al¾Alñì þÝÉ`Ü Á»â»è ókrGq»w»G óBüu þðAôBO ÿ ½ø »G »ð Al…ýìBÜBC Qwºk AlÈ ô»è .ºô»ðBhülð»G »PÈ ô»Üºk ÞÈ ôBýK þñP„õÜ þðAôBO »G ôõÝ¾»G ôAô»O ºõýð »ðBñýwôõð ï»C ô ÿ»Ü»Ù„»Ì þOBøq»w»G þñýwôõð »G RBÜºk | .QÈ u õÝüºk Ák ÿºl¾»W ÿºô»Cq»G»è ,ºô»ññÉìºk .RBÜºlÉK Qwºk êýGBðBC þü qºôºrýG »G RrÉGrÉø þðBÜ»ñýwôõð þìºkq»w »è »Ü óÂBw 12 ó»ì»O þðAõW q ¼ s þÝÉ`Ü ?»ýÉÜ êýGBðBC 14 þÝÈ oõÜ RrÉGrÉø »Ü AlÝýOBÜ »è .ºôõG RrýGrÉø þPxü ô»„½g Alý¾Alñì þðAõW ÿ»ñÈ ô »…ýì»ø ½G ô òü pGºkAk ÞÉè rK õPÜ óAô»C .ºôõG óÂBw RrÉGrÉø »Ü qBXñýì»Ü»ü .ºô»PÉñÉìºk AlOrÉGrÉø þÝ…Éì ôBð»è êýGBðBC .ºô»PÈ ô»Üºk êýGBðBC ÿ rýG ,QÈ s q»èºk ÿ»Pw»W ôõì»ø QÉñýGºk BPýè½è »`Ü ô ôk ï»C ÿ qBxgô q qBW óBüºk .ºrü»w »`Ü ô ôk ï»C þðôõ`ÝÉè »ü½Gq»ø .êýGBðBC »PÉGºk BPýè½è ô BPýè½è »G ÊGºk êýGBðBC .ß»ü »G QÉGºk .»ðBÜ»ñÈ ô þðôõ`ÝÉO »è pK ô ÿ ôBíøºô †ýðBì¼ q þñýwôõð ÿ sAõý„ | .tÉø»G ô ËõOlð»_ ô aÉKôB`ÉK óBÜ»Ðºk»Ø q»w»è óAkæºkq»K ,½GBO ÿ týéãñýC þðBìs »G ÿBPýè½è þðBì¼ o ×½ÜBGBð »Ü ÿºô»C ‡BK þðAõO ºô»ñü râ ïBøArâ ÿ ½ø »G AlìBÜBC »è ô q ¼ s þÜ»üºôBì ‡BK ,þwôõð

AlOBýGºk»C »è ºtýXÌõì þìºkq»w ,óBÜºq ô»â ºô ôkBW þìºkq»w »Ü ,òðBüu þðBÜºôAkô ô o òü rPýüBwBC »ðAu ¼ o ï»C ,ºôõOBø ÊK þüBO½Ü | .RBwºqBÜ »G òGºk ô râ»ñgºq ,q»wôõð ,»Ô½ÜBGBð rýíükçÄ þðBƒÜ»ƒPƒwq »ƒðBƒì»ƒC .krì BÝü rì»C »è ,ôõG ÞüAk »è Býwô ô q »è »Ü RBýGºk»C ÿBPw½ìBì »è ï»ø ô »ü»ðBØBO AlO»ýýÄ½w þO»ýÜ»ü þýðBPwAk ÿAs»Ô »è ï»ø ×½ÜBGBð þwq õØ ôkqBw ÿAô»øõ„»Ü ß»üºõÉ„ aýø »G .AlýðBùýW þOBýGºk»C þýO»HüBO ÿ sAõÉ„ ô»ýýð ÁAs AlýðBÜ»ì»øq»G »è ïBÜ aýø q»w»G þwô ô q ,AlðBÜ»„ô òü rOºkBw rÈ u»è ÁBO þO»ÙýØ»c ÿºô»ðkqB„ ,þðBÜ»ñýwôõð þÕwºô ô þüBO½Ü BO ºô»ðBPwAk ÿBOºq»w »è q»ø RBwºqBÜ »è ókrÝwBG ß¼ rý_ þ¿Éø qºk»Ø»G »Ü óBÜºq»PÜAqBÜ ÿ qBxgô q þðBÜ»O»g òü rOkq ô | .QÉ_Bð rPýw»Ü »è ,»ãðrâ »ãðBGôBð ,þñýwôõð ÿAôk ×½ÜBGBð »Ü »ü»ðBì¼ q ô»C ,BPýè½è þðBì¼ q 21 »è rOBüs »G ô »ÝOõè ÿ q»Kô»C »P…ü»â Alì»Ü þÜ»üºôBì »è ÿ»Ü»ýýðBùýW ókrÝP…ÉùãðBG ,BÝñý„Bì :»è òýýPü rG ÿ»Ýük þðBÜ»HÉPÜ .AqkpÉâqºô óBìs ÿrâBC ,QüBð ó»ýýPwBHw ÿ»ñýØ»PwAq þðBüu ,ólðBOrÙéì þíwºoõÈ q ½G ‡»ñýð»ÝÉK ï»C »Ü ,AlýüBÝü qBO »è òýð»ÝÉK Bøºô q»ø| ô| ÿlÉìõøBð ,ôBÜq tG þOBýGºk»C »è ,òýwôõð »è qºk»G ×½ÜBGBð .ôõG qºk»GºkAq »è ÿ»Ü»ãðBGôBð þðBÜ»¾Bñ…ÉÔ¼ rK »ñgºq ÿ ½ø »G ºqBük þÜ»üBíýw Alì»PxýG ÿºk»w -yýÔq ½ìBPÉì q»w»è »ñgºq R»HüBO »G ô óBÜ»„BG »ðBì¼ q »G RºqBG»w | .BÝÔBÜ þì»øq»G ô tÉø»G þÝÉðBìs ,½GBO ô »Ðºk»Ø þÝÉO»GBG ,Arwôõð 1955 þ¾Bw BPýè½è »è ÞÉÜ»ü »G QÉHG BPýè½è »Ü krÝüAô ÿ ôõì»ø ó»íâºk þÝÉO»üAôºq Êè þÝÉíéýÔ BPýè½è .»OBÜ ï»C BO óBùýW þðBÜ»ðBì¼ q òü rPãðBGôBð»G ï»C R»íýéG ÿ q»ñÉøqºk Þü rGõÜ þéð»PxÉC 1962 þ¾Bw .ºôArÝPwô qk »Ü krÜ ×½ÜBGBð ÿkõg »è ÿAôAk Þü rGõÜ .îéýÔ »G krÜ ÿ»ðBì¼ q ÁBw 35 .ôõOô»Üq»w þÝÉíéýÔ »G ÿkrÜ óB„BK ô QÉwôõñG »Ü»ìBñíéýÔ þðBì¼ q ÿ ô ô q »è ÿ rPýÝÉíéýÔ òýè òü qkBC ,þüBýðBPü rG ÿ q»ñÉøqºk þüAôk þðBÜ»íéýÔ òü rP„¼ rÔrK ÿ qBìu »è †ü ô»C »Ü krÜ sBw ºôBƒPƒýƒè½ƒè | .»üAlðBùýW BPýè½è ,êÉGBðBC ô óBÜºsAôBýW »„»G ïÂ»G ,Bð »Ü ÀìBÜ þOBøq»w»ƒG óBƒPƒwAk »Ü »¾Bw 45 ó»ì»O þ¿ìBÜ þÝÈ q ½xýÔ¼ rK ,»OrÉGrÉø þðBüu þðBÜ»ýü ôAõÉ„ þÝüAk þ¾Bì ½G ºôõOBø RrÉGrÉø .»ýýxðºq»Ô þOBýGºk»C ô óBìs ÿBPw½ìBì ô»C ÿ»¾Bw 13 þ`Ü þÙ„BÌ ïÂ»G ,ºôõOrâqºô Ë rÜ »G ÿ ôõðBg ô BPýè½è

2013/5/6 »íì»„ ôôk )360( ºqBìu

| zôArP„ þü q»âkBýðõG ‡½gôBð ïæ»w

“

þÝÈ s»âºo zôArP„ , »ü»ø )äðæ ô òOõâ ô RBÜºk ºlÈ s rÉw½w ÿ»ðAô ôk ô»C ½G rO »G »Pwºõü»K äðæ-óBìs ":QÉwôõðºk Ë rÜºk ,»ü»ø þOBÜ ô ôk-»ðAô ôk þOBƒÜ þ_q»ø ,ºô»PÈ rÝG ºqBGô ôk þì»Ü»ü þOBÜ Qw»G»ì ". þOBÜ ßBO »G »Pwºõü»K »ñOõâ ßºô òOõâ »Ü ,»üºô»ƒC »ƒüºkqBƒük ï»ƒè þOBÜ »è Bùð»O ,R»HƒüBƒO þƒÜ»ƒü»ƒðôõƒíƒð ‡»O»¾Bc ô»C : »ü»ø þðôõƒG þƒü½ƒwBƒC rO þÜ»üºõÉ„ »G .»ýüæ ß»ü þÜ»ü»PwAqBC »éèõâ ßºô ó ôõ_qºk ïºk »è »xØ-òOõâ , ,óBìô»Ø »Ü ,»üAô rÉìvOBÜ þéýì ,ß»…ýÔ– ,QƒÈ rƒÜBƒð ºô»ƒC »ƒƒðBƒƒíƒƒýƒƒ„ tƒƒýƒƒâq»ƒƒø ÿºô»C ½G ºôAôk ôºq»G ºô»ñÈ qlñÈ o»ãƒG »ðBƒxƒØ ï»ƒè .ºô»ƒðºlƒGô o rƒO þƒÝƒÈ qBƒW ß»ü òOõâ ÿ»w¼ rK »Ü ,QÈ ô»Üºkqºk ,QÉG qBW ß»ü ô RBÜ ß»ü ô »PwAqBC !»ÜºqBÜ þðAkô o ÿ»Ür_ »G ÊGAqlÈ rƒâ rƒƒÉƒƒw½ƒƒw ÿæ »ƒƒÜ ,»ƒƒãƒƒðæ þƒƒ_q»ƒƒƒø »ðkrÝülðºõü»K þì»Pxýw µQÜArPxG»C ÿºô»Cq»G»è .þO»ü»Ü»ýýðAô»ðBìs þÜ¼ rÜ ,ô ôkrGAo »è ºô»C ,ºkBýðõG ÿ ½g äƒðæ »G .»ü»ø þâºkBìBC ô ó ôõG ôõOBøAk ,BPxÉC ,»ýð¼ rÝñýw þÜ»ü»w¼ rK òOõâ ,þOq õÜ .»ýð¼ rÜ»üAk »ãðæ þ_q»ø | ïBXð»C þƒPƒxƒãƒð»ƒ„ ôBƒì»ƒñƒG äƒðæ-óBƒƒìs rƒÉƒw½ƒw ÿ q»ƒâkBƒƒýƒƒðõƒƒG þƒƒðAô»ƒƒðBƒƒìs ÊñýGºk ÿAô ô»C »Ýðõ_ ,QÉñÉøºlÝƒÉƒK -þýðBìs ÿkBýðõG ÿ ½g q»ø äðæ-óBìs ôõG ‡»ñPük ô»C q»ø .þñÉøºlÝÉK Yü õãðæ ÞÉ„»G òOõâ QÉ¿G »Ü ,RBÝG rÉw½w »è Aô .QÉñÉHÝÉK óBìs ÿ rÉìu q»w þð»üæ »è †ülýC ô òwk»ø ô þÝxì½_ ô zôArP„ ÿ»Ü»Ýì»_ »è óBükôõw AlðBü»Ü»Ä¼ r„ »è ºô»O¼kqB„»ð óBý„ºô»C ô ºõýñýG rÉw½w ½G zôArP„ .ºô ôkrÝÉƒK óBƒüºuBƒìBƒC ô þÝƒÉƒðkrƒÜ»ƒÄ¼ rƒ„ ÿBƒãƒÈ o »ƒè »ƒðôõƒíƒð »G ÿºuBìBC »ðBxÔ»C ½G ºô»ðBü q»âkBýðõG »è »ðBxÔ»C .ºô ôkrÜ rÉw½w ÿ»Ü»ðAô ôk Bøºô q»ø ,»ðBìs ÿ ½g zôArP„ ÿ qºs»ð ºô»ƒC ,ºôArƒOô óBƒü þƒÜºqAs þƒƒÝƒƒÉƒƒØºk ºq õPè»Ü »è óBÜ»ðBxÔ»C ôõì»ø ºô ôkrÝüAô ô»C ÿ»Ü»ü½ø ,ò`HƒÝƒÉƒK óBƒÜºsAôBƒýƒW ôõì»ø ÿºô»C ½G ºô»PÈ o»âºk »ðôõ`ÝÉK .»ü»ø óBükBýðõG óBì»ø óBƒÜ»ƒðBƒxƒÔ»ƒC þðAô»ðBìs þÜ»ü»ã¾»G ,»ðôõíð ½G ,‡»ì»C ô þwqBÔ ÿ»ðBxÔ»C »Ü ,»ýü q»âkBýðõG ÿ»ðBxÔ»C BO»ø óBü ò`G ß»ü »G ÿkq õÜ ÿkq õÜ þø »G þéGBG ô ÿ q»ì½w þð½Ü #.ò`G

ó ½_ »Ü ,QÉ¿HðBíÉK Ëô»üºk zôArP„ ÿkBƒýƒðõƒG ,»ƒðBƒxƒÔ»ƒC þƒƒðBƒƒÜºkBƒƒýƒƒðõƒƒG »ülðºõü»K »è BO»ø ÊOAkºk óBíýOºo»ƒñƒG »è ÿºô»C ‡BK .òü»ãG óBÜ»ƒü q õƒPƒè»ƒÜ þOBÜ ,òü ôõHý¾Bc óBÜ»ü q õPè»Ü »ülðºõü»K ôÂõÜ ô ôBg þìrÉO ô ôkq»ø »è »üºô»C ,ºô»P„ô rw »G »Pwºõü»K ôBg ".òü»ãG .ºôºq õPè»Ü »G »Pwºõü»K ºôÂõÜ þ_q»ø þOºo»ñG ÿkBýðõG »ðBüulÄ»ø ô þÜpÄ»ø ô»C q õPè»Ü þðBÜ»Ýì»_ ô BülüBC ôõì»ø ½G þÜ»ü»Ä¼ r„ þðB…ýðôBð .òƒñƒÉƒøºlƒÝƒÉƒK ßºô »ðBxÔ»C ,»ðBxÔ»ƒC ÿ q»ƒâkBƒýƒðõƒG òxGõÜBƒü ,ÊƒñƒýƒGºk þƒGºk»ƒC þƒÝƒÉƒØºk ÿkõg qºvƒÈõƒO þƒPƒw»ƒG»ƒì ":þƒð»ƒOõƒâ óBü Rô ô o þÝÉGºk»C ßºô ,»ýýð »Ü»Gºk»C ÿºô»C õÝ¾»G ,ÿ u ½è½ülüBC þƒÝƒÉƒGºk»ƒC þðBìs ô ó ôõHýGºk»C þñPxgqºk »ãñü râ ‡ºô ôk ô»C q»ƒø .»ƒü»ƒÜ»ƒØºk þƒGºk»ƒC »ðBxÔ»C »G þGºk»ƒC þƒØºk ÿ»ƒìBƒñƒwBƒð zôArƒƒƒƒPƒƒƒƒ„ ,AkºqBƒƒƒƒOô ï»ƒƒƒƒƒè .óºkºk †ü ô»C ,QÉñÈ u ô q ôºk äñü râ þÝÈ qBýwrK ôõì»ø þðBÜ»ðBƒxƒÔ»ƒC þƒ_½ƒG :»ƒüºô»ƒC »è ºlðºô»C , óBùýW þðBÜºsAôBýW ºq õPèõÜ ô»ƒƒC ÿºô»ƒƒðlƒƒñƒƒÈõƒƒƒg ?ó»ƒƒƒÜºk ß»ƒƒƒü ßºô zôArƒPƒƒ„ ÿæ ,»ƒƒðôõƒƒ`ƒƒÜ»ƒƒü»ƒƒè þñýðAô pÉO »è ºsAôBƒýƒW ÞƒÈ q»ƒâkBƒýƒðõƒG .ÞÉwBðq ½éÝƒè½ƒÔ Bƒü ÞƒÉƒwBƒð»ƒðBƒxƒÔ»ƒC ÿ»ÜºqBýwrK þƒìÂºô ÿ ½ƒg zôArƒPƒ„ þƒƒƒðkrƒƒƒÜ»ƒƒƒÄ¼ rƒƒƒ„ :ºô»ƒƒƒOAkºk ÿ ½ƒƒƒƒg ÿkBƒýƒðõƒG q»ƒw »ƒè qBƒÜ ÿ q»ƒâkBƒýƒƒðõƒƒG »G ÿ ½g ÿºô»è ,RBÜºk óBÜ»ƒðBƒxƒÔ»ƒC ô þO»üÂ»ƒì½ƒÜ þƒÝƒì»ƒ_ ôBƒü u ½ƒè¼lƒüBƒC .RBÝG Á ¼ vì ºô»ðBÜ»ðBxÔ»C þƒwBƒýƒw þðôõ`Ü»ü q»w »è óBÜ»ðBxÔ»C þðôõ`ÝÉK ô q»PÜºqBÜ ô R½éK ß»ð ,ºôAq s»ìAk kBýðõG »ü»ðAô»è »Ýðõ_ ,»Ü»ðBxÔ»C þƒOBƒÝƒìºk ß»ü »è q ¼ s óBÜ»ðBxÔ»C þO½éK ô ôAkô o .òGAkõW | Á»â»è rÉw½w ÿ»Ü»ðAô ôk þü»…üo ÿlðºõü»K ÿºqBG »è zôArP„ ÿ»Ü»ýü q»âkBýðõG | ºô»ðBxÔ»C ÿ qBOô þÝÉñÈõ„ lð»_ »è zôArP„ "»ðBxÔ»C ÿ»ðBýü q»âkBýðõG þÜ»ü»Ä¼ r„" »Ü ,ºô»OBÜºlOBK ô ôk ÿ ½ƒg þƒðôõƒGku o ÿ»Gq ¼ s ÿºô»C þíÜõc »G .»ðBìs »ðBxÔ»C ÿBã¾»ì½Ü »G òPwºõü»K óBÜ»ƒðBƒxƒÔ»ƒC ÿ»w¼ rK †ÉK »è Bøºô q»ø ,ºô»ýüAq»ƒG zôArP„ »ü½G ,»ü»ø óBü q ô ôtc ºô»KB_ AlÝÈ q ôõPèõÜ q»ø »è »ðBxÔ»C" :QÉƒ¾ºk þÝÈ s»ƒâºo òƒOôõƒâ ".ºôArƒOô þƒÝƒÉƒØºk .QÉñÈlÝÉK »ðBxÔ»C ÿ»OBùÝÉK þÜºq»w ": QÉwôõðºk zôArP„ ºô»üºqBƒG ô»ƒè ÊGºk »ðBxÔ»C »Ýðõ_ ,»ðBìs »ðBxÔ»ƒC ÿ ½ƒg þƒðôõƒG ÿºô»ƒC ½ƒƒG QƒƒÈ rƒƒOõƒƒãƒƒG ßºô »ðBìs »ðBxÔ»C Bøºô q»ø "QÉñÉíè»xG óBì»ø »ðBxÔ»C »Ýðõ_ ,rO þÝÉðBìs q»ø þðBìs ½G rÉw½w »Ü ,»ü»ø ÿkBƒýƒðõƒG .ºô ôkrÝü qBük äðæ ô òOõâ »è óBìs ßºô »ðBxÔ»C )»ðBxÔ»C ô óBìs ( óBýÜô ôkq»ø .QÈlÝÉK –þƒƒƒƒü»ƒƒƒƒÜôõƒƒƒƒð»ƒƒƒƒø– þƒƒƒƒð¼ rƒƒƒƒÝƒƒñƒƒýƒƒw –óBýü ô ô vÉì-þð¼ rÝüAk þðBÜ»ðlð»wºq»K »Ü ,ÿ»ì»C ÿApÈ ô .»ü»ø »OBùÝÉK õÉð »è ( ÿ rÉw½w ÿ»Ü»ðAô ôk ô ôkq»ø »ðBxÔ»C

þƒðBƒð¼ o ô ºrƒÈ u þƒðBƒð¼ o ,þƒƒÜæBƒƒ_ ô ô QxðAõO ÿºôAqAs ô ôkq»ƒø .ºôºq»ƒw ÿ»ÜºôAqAs ô ôkq»ø »è R»¾Aô o »è þÜæB_ ) 279 ë,1976( òwk»ø ïÂ»G ,rÉw½w rÉw½w ÿæ ºôºrÈ u þðBð¼ o ":QÉwôõðºk ÿæ þƒƒ_q»ƒƒø ,»ƒƒØºk ºôºqºk ,»ƒƒƒðBƒƒìs ÿ õük ,»ýÜæB_ ºôºôBð þðBð¼ q »ýÝxì½_ ë,2000( þwq ½ø ". »ðBñÉùÉW»G ‡ºôºqºk ÿ»ƒÜºôAqAs ô ôk": »ƒƒüAô ÿ oºôBƒƒG ) 21 óBýÜºq»w þÜ»üºôºq»ƒÜBƒýƒW rƒÉƒw½ƒw :»ƒü»ƒø þƒÝƒxƒì½ƒ_ ÿ»ƒÜºô ôk Á»ƒƒâ»ƒƒè ô Bì»ƒñƒG q»ƒw »ƒè rƒÉƒw½ƒw ÿ»ƒÜºô ôk ". ó ôArÜ»ð »wBñÉK þÜ»„½ø þPxãð»„ ÿºk»ƒw þƒüAq»ƒG »ƒƒè rƒƒÉƒƒw½ƒƒw ó ½ƒƒ_ ½G þÜ»üºô»ðlñÈõg Alý¾ô»ø ,Alì»PxýG †ÉK ÿ»ðAô»è ÿ ½g ô RBÝG óBìs þÜºôBð óBìs ÿºôºqºk »è ÿºô»G ºô»OBÝGBýW ÿ ½g óBìs ÿºôºôBð ôºq»G ô ºô»PÈ ô»ÝG q ô ôk Alü½g »è ÿ ½g óBìs : Êƒ¿ƒG ô QƒÉƒ`ƒG »ƒè ÿ õƒÉƒð þƒðBƒÜºs»ƒâºo ,»ƒì»ƒPƒxƒýƒƒw q»ø ÿ»¾õW ,óAk ôAô»O þÜ»ƒýƒð½ƒìoBƒø Qwô qk rPü ô»C q»w »è ÿ q»ãü qBÜ óBýÜ»ü .YðºrO»„ þðBÜ»„Ak ÿ»¾õW ßºô RBÜºk ÿ rÉw½w ,óBìs ½G »ü q»âkBýðõG »ñPük ô»C óBü zôArP„ .Ëõð þðAô»ðBìs þÜôBG ºkrÜ þÜ»üºô»ðlñÈõg zôArP„ þÅƒýƒè k½ƒéƒÜ òýðAtG ,krÜ »ðBxÔ»C ½G ÿ q»âkBƒýƒðõƒG »ðBxÔ»C ÿºqBGqºk zôArP„ ÿ q»âkBýðõG óBìs ô »ðBxÔ»C ÿlðºõü»K Bøºô q»ø »ý_ ??»ý_ ÿºqBGqºk zôArƒPƒ„ ÿ q»ƒâkBƒýƒðõƒG »ðBxÔ»C þÅƒýƒè k½ƒéƒÜ ÿºô»ƒC þƒíƒÜõƒc »ƒG| ÿ qAõG »è ókrÜqBÜ »G ôõG ë ¼ vì zôArP„ þwBð¼ rì þãðºk ô»„ô »ðAk ,AlýwBð¼ rì »ƒè þƒƒÝƒƒýƒƒñƒƒO»ƒƒC þƒƒwBƒƒðõƒƒ„ »ƒƒè q ô ôk .ó ô»ƒÜºk ôBƒ_q»ƒG AlƒƒýƒƒðBƒƒÜ»ƒƒì»ƒƒøq»ƒƒG þwBðqAô»ñÈõ„ »è »ÝÉ„»ƒG þƒwBƒð¼ rƒì ÿ ô ôkrGAo q»w »è »ðkrÜ»xØ Bøºô q»ø »è ÞÉ¾»üAo »G Qw»ø ºô»ì»ƒè .Ç¼ rƒì »ðBxÔ»C ô þwBð¼ rì óAõÉð »è ÿlðºõü»K | . òü»ÜºlÉK Qw»ø | »ðBxÔ»C ÿq»âkBýðõG ÿ»Ä¼ r„ ô zôArP„ þíÜõc »G ,óBíOõâ ºô»…ÉK »è ßºô þwBð¼ rì ÿ qAõG »ƒè zôArƒPƒ„ ÿºô»ƒC þðAlÈ râ »è ºôAk þ¾ô»ø ,ºô ôkrÝƒü qBƒÜ »è ÊOBÜ ºô»ýü q»âkBƒýƒðõƒG ô Qƒ„ô rƒw þƒðkrƒÜ»ƒÄ¼ rƒ„ »ƒè .ºôAôk »ƒƒðBƒƒxƒƒÔ»ƒƒC ô þñük þÜ»üBø»G ôõƒì»ƒø Ak»ƒðBƒxƒÔ»ƒC »G ,QÈ pGºkAk þwBýw ô þƒO»ƒüÂ»ƒì½ƒÜ þGºk»C þØºk ÿB„Bì»O þèBìo½Ô þÝÈ ôB_ ô»ƒƒƒC .ºô ôkrƒƒƒÜ ÿ»ƒƒƒðBƒƒƒxƒƒƒƒÔ»ƒƒƒƒC ßºô ,ºôBÝÉK þXðBìBƒC ô ôk ,»ƒðkrƒÜ»ƒÄ¼ rƒ„ »ðBxÔ»C ": QÉ¾ºk ÿ ½g ÿºô»G ï»Ü»ü ÿ»Ü»ƒýƒwBƒð¼ rƒì ,†ƒýƒìºô ôk " »ƒðBƒìs óBÜ»ýüAq»G ºq õPè»Ü ôºq»G ºô ôkrÝÉéüAô ô óBìs ÿ»üºô»ñPw»G ô»C .ºô»PÈ o»ãƒG zôArPƒ„ »ƒè ÿAô þƒüAq»ƒG ÿBƒãƒ¾»ƒì½ƒÜ ô ôk ô»C ½G ÿ sAôBýW þÝÉñPük ºô ôkrÜ »OBùƒÝƒÉƒK þƒHƒÉƒPƒÜ »ƒè .QƒÉƒG»ƒø »ƒìrƒÉƒO »ýülðºõü»K »è þO»üBìtg þðBƒÜ»ƒýƒüAq»ƒG ": QÉwôõðºk zôArP„ ,AlðBÜ»ýO»üBìtg þO»HüBO þÝÈ q ½W »ðBülðºõü»K ºq ½W ô»C ôÂõÜ ô ôBg þHÉPÜ »è ".òñÉøºlÝÉK kBýðõG

ÿqBOô þÝÉñÈõ„ lð»_ »è zôArP„ ÿ»ðBýü q»âkBýðõG þÜ»ü»ƒÄ¼rƒ„" ÿ½ƒg þƒðôõƒGkuo "»ƒƒðBƒƒxƒƒÔ»ƒƒC »G .»ðBìs »ðBxÔ»C »Ü ,ºô»OBÜºlOBƒKôôk óBÜ»ƒðBƒxƒÔ»ƒC ÿ»ƒGq¼s ÿºô»ƒC þƒíƒÜõƒc ,ºô»ýüAq»G ÿBãƒ¾»ƒì½ƒÜ »ƒG òƒPƒwºõƒü»ƒK óBü qôôtc ºô»KB_ ÿ»w¼rK †ÉK »è Bøºôq»ø q»ø »è »ðBxÔ»C" :QÉ¾ºk zôArP„ »ü½G ,»ü»ø ".ºôArOô þÝÉØºk AlÝÈqôõPèõÜ .»ýýð ÿ vÈ qk ºlñÉø þÝÉð»ì»O ó ôõHýGºk»C ÿ qºvÈõO ï»Ü»ü ÿ rxü õw ÿ rƒÉƒw½ƒw Alì»PxýG ÿºk»w þüAq»G »è »Ü ,»ýüBCu ¼ o ,ºôºpü»K ,»ì»Pxýw óBìs þO»ü ôõOõâ »è þðBÜ»ðAk ôõì»ø »ÝÉ¾»üAo ,ºo½O óBü .AlÜ»ü Á»â»è òýPÝÉèBük þÜ»ýülðºõü»K :ºô»ñGºk½Ü »„ô Êw »è rÉw½w ÿæ óBìs ,Yü õãðæ ,ÿlðºõü»K þì»Pxƒýƒw-äƒðæ ëBƒPƒxƒƒü rƒƒÜ lƒƒýƒƒÅƒƒüºk .òƒƒOõƒƒâ:ë ¼ oBƒƒK Êw ô»C ÿ»wBñÉK Bøô»C )201ë,1991( »è »ýýPü rG Á ¼ qBK ": RBÜºk ºs ½¾BC ºôAqAs Ëlð»ø »è qºõÉgBC »Ü þPü rÝð½Ü þñOôBgBC þ_q»ø ,QÉñÉøºlüAk þüºkrÜ þƒ„ôºo þP…â ÿBðAõO ºô»C »Xü õãƒðæ ÿºôAqAs þì»Pxýw »è »ýPü rG †ýãðæ ,QÉð»ü»âºk »è rÉw½w ".AkBã¾»ì½Ü »è ókrÝülðºõü»K »è þPg»W rOBü s Alü½g ÿ»Üºô»ñü vÈõO äƒðæ ô òƒOõƒâ ÿºôAqAs ô ôkq»ƒø q»ƒw q ¼ s ºlƒð»ƒ_q»ƒƒø ºô ôk ô»ƒƒC .ºô ôkrƒƒÜ ß»ü »è q ¼ s ïÂ»G ,ºô»Ü»ü »G òPwºõü»K þO»HüBO þÝÈ qBâk»C lð»_ òOõâ .óAkõW óBGs þü»Pw»Wq»G þð»üæ ,ßºô »ü»ƒø ÊðAõOºk qºõÉgBƒC ºôºrƒÉƒè ô ÊƒñƒÈõƒðºk q»ø .RBÝG äðæ Bøºô q»ø òOõâ ÿ»Ä¼p„ Ëlð»ø Ë rðAõOºk ºô»ñOõƒâ ÿ»ƒãƒÈ o »ƒè ßºô QÈ rÝG Bü½g õÉgBC ÿlð»íO»HƒüBƒO þñý_ ,þÜBÅW ÿ qBG ,qºlñÉW ,ó»ƒì»ƒO »è Êì ô rÉð þðBìs ÿ sAôBýW .þO»üÂ»ì½Ü »è »üºkqBük ô»C .QÈ ô»Üºkqºk»G ºô»ñOõâ Ë rƒÜºlƒÉƒK þƒÜqºk óæ»ƒâ ÿ»ƒðBƒxƒÔ»ƒƒC ô ó»ì»O óBÜºq»PÜºqBÜ ÿ»xØ »è Bøºô q»ø .QÈ ô»ƒÜºkqºk»ƒG þƒO»ƒüÂ»ƒì½ƒÜ þƒñƒýƒ_ ÿ q ½W ÿkq õÜ ÿBã¾»ì½Ü »è ºlð»_q»ø »O½G»ð ôAô»O )òOôBgBC ÿºõÉ„( óBƒìs »ðAk ïÂ»G ,þO»üÂ»ì½Ü þñý_ ÿ sAôBýW þãðºk ô »„ô »ðAk ßºô BÐBC þãðºk ô »„ô òOõâ ,‡»ðBì»C ÿApÈ ô .»ýýƒð óBƒK»ƒw »è ºq»PÜºqBƒÜ þƒPƒÈBƒìtƒü qBƒÜ ÿ rƒãƒ¾»ƒø ,òƒƒÈ s»ƒƒGõƒƒÈk :ÿkq õƒƒÜ ÿ»ƒƒðBƒƒƒxƒƒƒÔ»ƒƒƒC ,QÈ rÜBð ÞÉw»Ü ôõì»ø »G...u õÜBùüku»C ,JAq ¼ s ,ºôBƒƒÜ ßºô þƒƒw»ƒƒÜ Bƒƒýƒƒð»ƒƒO þðAô»ðBìs »è .QÉG»ð... ÁAs þì»Pw¼ q ºrPãñü râ q ¼ s äðæ rÉw½w ÿ q»âkBýðõG þÜ¼ rÜ ô »PÜArPxG»C »Ýðõ_ ,òOõâ »è þƒðBƒÜ»ƒO»ƒGBƒG ô rƒÉƒw½ƒw þƒƒðAô»ƒƒðBƒƒìs ô»C ÿ sAôBýW ÿºqBG »è rÉw½w .QÉñÈlÝÉK »ƒƒƒè ": QƒƒƒÉƒƒƒwôõƒƒƒƒðºk »ƒƒƒƒüºôAqAs ô ôk ,òOõâ »è äðæ ÿºôAqAs ÿºô»ðkrÜBýW ÿkõƒƒg »ƒƒè »ƒƒýƒƒƒO»ƒƒƒüÂ»ƒƒƒì½ƒƒƒÜ ÿºô»ƒƒƒC äƒƒðæ »ƒƒÝƒƒðõƒƒƒ_ ,ºô»ƒƒƒñƒƒƒü»ƒƒƒÜºkBƒƒƒýƒƒƒW Q„qAs õâ »ñOõâ þ_q»ø »ýýÍì»W»Pwºk ÿ sAôBýW Bøºô q»ø RBÜºk R»ükõg »ƒè »ƒƒƒè Qƒƒƒ„qAs õƒƒƒâ ºô ôk ô»ƒƒƒC óAõƒƒƒƒÉƒƒƒƒð þÜºôæ »è R»ýü q»øô»â ÿºô»ðkrÜBýW ô»C óAõÉð ÿ»ü sAôBýW ºrÔ ô»C ".RBÜºk ": Êƒ¿ƒG krƒÜqBƒ_Bƒð ÿ rƒÉƒw½ƒƒw ,ºô ôk »è òOõâ þðAô»ðBìs ô äðæ þðAô»ðBƒìs þÜ»üæ »è ".»ü»ø AlýðAô»ðBìs ÿºô»ñý¾½ÝÉè ,rÉw½w þðkrì »è ºk»w õýð ÿAôk ,ÿk ô»è Þü tð ÿºôAqAs Ëlð»ø þÝxì½_ ïô ½ð QxðAõO ÿºôAqAs ßºô BñÉøAk ÿºôAqAs ô ôk

»è ÿ ½g ÿ»Ü»ýü q ½ýO ºõÉ„ »G , Alì»PxýG Býwô o þðBƒÜ»ƒPƒxƒýƒèBƒìq ½ƒÔ þƒðBƒÜºqBƒÜ ó ôõHýPü rG »ðBñýðAôpÉO ô»C ,òOô»Üqºkºô þØºk þðkrÜ»Ä¼ r„ ô ºô»ƒðlƒñƒÈõƒg »ƒè ÿ ôArgAk þÜ»üºô»ðlñÈõg ßºô þGºk»C Rq»G¼ q ,rO þÝÈ sAõÉ„ »ƒG .»ƒØºk ô»ƒC QƒxƒýƒèBƒìq ½ƒÔ ÿ»ƒƒñƒƒgºo »ƒƒè þƒƒñƒƒüBƒƒük ïtýèBìq ½Ô þÝÉLwºk ÿBãÈ o": QÉwôõðºk ÿ ôArgAk þÜ»üºô»ðlñÈõg »è" »ýýPƒü rƒG q»w »è ókrÝPg»W »ƒG þƒGºk»ƒC þƒØºk »ƒè BƒíƒÉƒø ô q ½ƒÔBƒPƒýƒì þƒðBƒñƒÉƒøqBƒƒÜ»ƒƒG ô þð¼ rüBC þðkrÝ…g»K ô Ak»Ü»ì»øq»G ô »ƒñƒÈ ô »ƒè þƒð¼ rƒƒüBƒƒC þƒƒðBƒƒÜ»ƒƒðôõƒƒíƒð »Ü ,»K ô râ ô»C ÿ tÉO ,»PwAo"....Ak»¾õW þðAq»w ô òxGõÜBü ßºô þðBw»Ü »è ÿ ½g »ð ïÂ»G ,ÊñÈõðºk þwô q þPxýèBìq ½Ô ÿk ºô»è þ¾½Ýð ÿlýðAô»C »ð ô òƒxƒGõƒÜBƒü Ëlð»ø ôõG rÉw½w ºô»ƒC »ƒÜ ,ó»ƒÜBƒð q»w »è ÿ qBÝý„ ÿ qBÜBƒýƒW ô Þƒì»ƒ_ »G krÜ»ƒÄ¼ rƒ„ þƒGºk»ƒC þƒØºk Ëlƒð»ƒø þGºk»C þØºk óBÜ»PxýèBìq ½Ô ,þOq õƒÜ .òñýGºk óBìs þO»HüBO þÝÉéÈk½ƒì ßºô Jºk»C þðBìs q»w »è Qg»W ºlñÉø óAô»C óBìs ÿ qBâk»C q ½W ô ôk BO»ø ºô»ð»Üºk þGºk»C þðBñÉøqBÜ»G :ºô»ð»ÜºkBýW ß»ü»è þðBñÉøqBÜ»G ,ïºô ôk ,óBìs þO»ü rÍý„ – ô òOôBgBC »è ÿ»ðBìs ô»C :óBìs þüBwBC þðBìs .QÈkqBÜ»G lPø ókrÝƒülƒðºõƒü»ƒK ÿkBýðõG ÿºôºqºk »è »ÝÉðBìs òOôBgBC þ_q»ø ,QÈkqBÜ»G Ûºk ÿºôºqºk ô óBìs ÿ ½g ÿkõg q»w »è ºô»C »ýýGºk»C þðBìs ô þ¿Ü»„ ºqBâk»C óºôBg ôºôAq s»ƒìAk ºô»ãðAô o ï»è .þO»ü½ƒg þƒðBƒÜºkBƒýƒðõƒG þðAô»ðBìs »è ºsAôBýW Jºk»C þðAô»ðBìs ,þGºk»C þðAô»ðBìs »Ýðõƒ_ ,òƒOôBƒgBƒC .QÉñÉøºlì»øq»G ó ôõHýGºk»C :R»ýGºk»C »è òxGõÜBü óBƒì¼ o ,ºôºqBƒG ô»ƒè q»ƒø þO»GBG":þO»ü õýƒwôõƒð ºôº-1921þƒ¾Bƒw Jºk»C ,AlýGºk»C þPxðAs »è ºô»ñýè½ÝÉè †ýðôõHýƒGºk»ƒC ,»ƒðôõƒHƒýƒGºk»ƒC ,»ƒýƒýƒð »ƒÜ»ƒØºk »ƒG þƒGºk»ƒC þƒØºk þƒwBƒðõƒƒ„ ". QÉ…g»Gºk rÉw½w ÿæ óBìs »è ÞÉÜ»ü óBƒìs ,ºô»ƒð½ƒÜ »ƒè q»ƒø »è Qg»W óBCq õØ .ºôõG Ç¼ rì þðBÜ»ì»g Bøºô q»ø óBGs »Ü ,ºô»OBÜºk ºô»C q»w ºô ôk ô»G .Ç¼ rì ½G óAkõg þOÂ»g óBìs aýø þðBìs .ºô»O½GBýW qºô»ðBýâ »è Ç¼ rì .Ç¼ rƒì þƒðBƒìs »ƒOBƒâBƒð ÞƒÉƒØõƒéƒƒg»ƒƒì »ñük »G þOÂ»øu ¼ q þü ¼ rì þðôõH¾»ÝÉO »è rOô ô s ºô ôkrÝüAô ,ºô»ðBÜ»ýýðBíwBC .ºô»ñ¾½ÝG óBìs þãñü râ »è óBÜ»ýüAôBCu ¼ q ô-lü õW»O–ºô»ðlñÈõg óAõW ÿ»ƒw¼ rƒK óBCq õØ þðBâ»ãðºk ô QýK »è ºô»ðõGkq ô þèBìq ½Ô þÝÉñýðAô rÉO Alü½ƒg »ƒè ÿ ½ƒg Bƒøºô q»ƒø »ƒýƒü q»ƒâkBƒƒýƒƒðõƒƒG Bƒƒøºô q»ƒƒø ÿ q ½W ½G »ýÝƒýƒPƒð½ƒìrƒÉƒø þƒÝƒÉƒO»ƒ¾Bƒc »G ºô»ðlñÈõg óBü óBCq õØ ÿºô»ðlñÈõg »è þ_»Ü »ýñük þÜ»ýPxü õÉK lƒü õƒW»ƒO ô Ûºk þO»ü rÍý„ ô Ûºk þðBìs AôBCu ¼ q

| ºsAô qºk ÿkõg ÿlðºõü»K »è Ak»ñýwôõð ï»è »Ýðõ_ ,òýÈ ôkºk »ðBxÔ»C þÝì»_ ô óBìs AkºrÉè .ó»íÉC þO»GBG þÜ¼ rÜ ºô ôk ô»C ºô ôk ô»C þðBâq ½C ÿlðºõü»K q»w »è »xØ þðBìs ô Ûºk óAõÉð ÿlðºõü»K .òü»Üºk »ÝÉwrK Alü½g »è ÿ ½g óBìs ÿkõg ô Ûºk ÿºk»w þðBÜ»ýü»ñgºo ºk½Pýì õÉƒð »ƒè þðBÜAoô rýG þñOô»Üqºk †ÉK .ï»PxýƒG þðBùýW »è óBìs ÿkõg ÿºqBGqºk rÉw½w ÿºqBGqºk ôõG»ð ß»ü»Ü¼ rýG aýø AôBCu ¼ o þØ»_ .þƒðAô»ƒðBƒìs ô óBƒìs ÿ»ƒwArƒük »è ó ôõG q ô ôk Bwô»C þðAô»ðBìs þOBwArük »G ó ôõHO»HüBO õÝ¾»G ,óBƒìs ÿlƒð»ƒøºo þƒðBƒÜ»ƒðBƒìs ÿ sAôBƒýƒW ô ó ôõƒ`ƒƒÝƒƒÉƒƒK ÿAo AlüAq»G »è rÉw½w .þK ô q ô»Côlñýø ïÂ»G ,ôõG óBÜºôæ »wôõðBìtÈ o Á»â»è ºô ½G óBíý„»K ÿ»ðBð½Ü »üAo ô»è ô ô s q»ø »ü½G ,krÜ óBìs ÿkõg q»w »è ÿ qBÜ ô .þK ô q ô»C þðAô»ðBìs þÜôBG ºôõG rÉw½w ÿ ½g þGBOõØ ô ôk rÉw½w ÿ»ýÈõð ºrýG ô»C þðAô»ðBìs »è ÞÉwq ½Ü ÿ ôBð»G ÞÉHÉPÜ »è ô ºô»ðlñÈõg ô»C .ºôºkrÜôÃG ,þP…â óBìs ½G rÉw½w ÿ»ñPük ô ókrÜ»Ä¼ r„ .ôõG þðAô»ðBìs þÝÉ„o½„ ,kBýðõG ÿ»è»w»ì zôArP„ þƒÅƒýƒè ÿBø»G »è q ô ôk Ûºk ÿ»ƒOBƒùƒÝƒÉƒK ßºô ô þwBýw ô þÕü rƒÌ»ƒì ô þƒwBƒñƒðAõƒW þÅýè k½éÜ ,Ûºk þðô ô qºk ô þO»üÂ»ì½Ü ôºq»G þxðºq»Ô þwBñÄ¼ rì þwôArPƒ„ ÿ u ½è½K ¼ rxð»C ºô»ñý¾½ÝÉè »è »Ü krG ºô»C q»w »è Qg»W ôAô»O þðBÜ»OBýGºk»C ô ô rÉw½w þü q»âkBýðõG .RBÝG kBýƒðõƒG zôArP„ þü q»âkBýðõG( Ûºk þü q»âkBýðõG .òÈ rÝG»Ä¼ r„ òñÉøºk ºô»C ) ÿ»ƒƒñƒƒgºo ô óBƒƒƒìs ÿkBƒƒƒýƒƒƒðõƒƒƒG Ûºk þðkrÜ»Ä¼ r„ ½G ÿq»âkBýðõG ÿ ½G rÉw½w ßºô óBìs ÿkBýƒðõƒG »ÝÉì»Pxýw ßºô óBìs ÿkõg :Ê_ºk ÿ ôAqlƒÈ rƒâ»ƒÝƒÉƒK þƒƒÝƒƒÈ o½ƒƒO »ƒƒè »ƒƒü½ƒƒG ÿ»OBùÝÉK ÿºô»C ,QÉ_ºk zôõðºqB_ôBø »G »ƒ¾ôõƒW ô ó ôõƒG ô zBƒðõƒ„ »ƒðBƒìs ‡»ì»C .RAkºk ºo½O ô»C þðBÜºs»âºo þÝÉñPük rÉw½w »Ü QÉð»ü»ƒâºk ºô»ƒC .þÜºqºk ß»ð ,ºôõG»ø óBìs ½G þÜºôBð YƒƒðºrƒƒO»ƒƒ„ ÿ qBƒƒü »ƒƒG óBƒƒƒìs ÊƒƒƒOBƒƒƒÜ ÊGºk rOArÝ„BC »ñPük ô»C ,QÉñÉùGõ„ºk qAk YðºrO»„ ÿ»Pg»O »ýýð äñü râ ÿºô»G rÉw½w ,ºô»üºqBG ô»è .pÈ s óBƒü QƒÉƒG þÝÉì»Pxýw »è »ýýPü rG óBìs ":QÉ¾ºk õÉð »è óBÜºs»âºo ÿ»OBùÝÉK ,ÿkBýðõG q»ø »Ü ,ó ôArhÝÈ o Aô »ƒÜ»ƒì»ƒPƒxƒýƒw þðBÜºs»âºo Á»â»è ÿlðºõü»K »G ÞÈ s»âºo »ülƒðºõƒü»ƒK ô»ƒC ".Ë rƒÜºk»ƒwBƒñƒÉƒK rƒO ôBƒƒƒƒð þƒƒƒƒðBƒƒƒƒƒÜºs»ƒƒƒƒƒâºo ÿºq»ƒƒƒƒƒwô ôk þO»ýøBì »G ÿlðºõü»K aýø ,»Ü»ì»Pxýw ºô»C õÝ¾»G ,»ýýð ºô»ðBÜºs»âºq þÜºqºk ,) »ðBÜºs»âºo( »ðAô»C þðôõG ô »OBùÝÉK .RBÜºlPwô qk »Ü»ì»Pxýw AlðBü»Ü»ðBíü râ »è ×q ô ô rƒýƒKBƒw ÿ»OBùÝÉK"»Ü ,ó»Üºk ºô»C ÿ»„»ãðBƒG ÞÉPwBC BO »Pxü õÉK Ç¼ rì ÿ»íÉC þðBìs ÿºõÉ„ þðkrƒÝƒü qBƒük ½ƒG QƒÉƒG qBƒÜ½ƒø óBùýW »ƒè Bƒøºô q»ƒø óBƒíƒýƒñƒýƒHƒðBƒùƒýƒW »è tìArG»C ßºô rOBü s »ì»è ". óBíñP…ü»â ÿ q»âkBýðõG ÿ»ñgºo ,QÉ¾ºk ÿ»Ü»HÉPÜ þØºk ß»ð ,ºô»ðBìs »G »Pwºõü»K rOBü s ÿ»ƒƒñƒƒgºo ": QƒƒÉƒƒ¾ºk ßºô ,þƒƒGºk»ƒƒƒC »è »ü»ø þð½Ü þÝÈ ô ô vÉì ÿ q»âkBýðõƒG :RBÜºlÉLPƒwºk ºô»ƒxƒýƒèBƒO ½ƒPƒxƒü q»ƒC »è »ýýPü rG »ü»ñgºo ºq ½W ô»C ÿ»Ü¼ rýG ô Bì»ñG q»w »è Jºk»C þðkrƒÜ»ƒÄ¼ rƒ„ þðAô»ðBìs ÿ q ½ýO þéük½ì þPxƒãƒð»ƒ„ ÿ»ñgºo þðBÜ»ñýðAô pÉO óBìõãÉG ".Ëõð ÿºk»w »è BOºq»w »ƒÜ ,ÿ q»ƒâkBƒýƒðõƒG

2013/5/6 »íì»„ ôôk )360( ºqBìu

yýð¼k»C þGºq»Ì þO»ýürÍý„ þGºq»Ì þürÍý„ ÿqôõPèõÜ þðkrÜºtüq½ýO þHÉPÜ

½G »ü»ðAô»è .ºô»PÉñÉìºk q»ø ÿlðõO»G BP…Éø þÜq»C ,Ak»Ü»ðBì¼ q »è »ÔArâºq»K ï»C ÿºô»C Alýxðºq»ƒÔ þƒðBƒìs »ƒè ÿ ½ƒg þƒýƒÜºq»ƒw þðBÜ»xØ QÉƒGrƒPƒ„BƒG ,RAk»ƒð Qƒwºk»ƒè þðBìs ½G Ak»Ü»ðBì¼ q »è óBÜ»OArÜ½Pxü q»C »G ï½g òì .òÈ qkpƒÉƒãƒGqºô ÿ tƒýƒéƒãƒñƒýƒC ô äð»W ÿ q»wôõð »Ü ,îðAsºk ÁBd„½g ï»C q»w»ƒè îƒýƒð qBƒ_Bƒð ô îƒýƒð| þƒPƒ„BƒC þxðºq»Ô ÿ pÉƒâqºô Á»ƒâ»ƒè ,»ƒÔArƒâºq»ƒK .ºô ½âõPÕâ ô óBPwõðAk »ìô»ÝG Ak»Ü»HÉPÜ »è ÁBg òülð»_ ÞÈ q»wôõð õÜºô òì þðBÜºpÉâqºô »ƒG ókrƒÜvƒÈ ôAq ô rƒýƒGôBƒø

õƒÜºô QƒÉƒ„ºk )ÿ tƒýƒéƒãƒñƒýƒC ÿ rƒýƒÌBƒ„( þƒƒðApƒƒÉƒƒâqºô þƒƒ„BƒƒG þƒƒÜ»ƒƒƒü»ƒƒƒðôõƒƒƒíƒƒƒð .QÈ rÝHü qBük ºqºô»O|Qw»G»ì ,AlÝÉðBìs »è ºqºô»OBì»ñG þÝÈ pÉâqºô »ü»ðAô»è ,»ýýð Alý¾»â»è îýO»üBñ„BC òì »Ü »P„qAs ½â ô»C þðBñÉøqBÜ»G ÿ qBÜ½ø ÿAôk»G þÝÉñÈõ„ »è òì »Ü ,QÈ o»ãG Ak»ýýO»HüBO »è q»â»C( óBü ô îñÉøºlü qBÜ»G Alì»Ü»ðBì¼ q zBG )QÉGkrG »Ü»Pw»G»ì »G ÿ»K ºôBOºq»w ô»ƒC QƒÉƒðAõƒOBƒð þƒ_½ƒG »ƒÜ ,RBƒÝƒG ºô»ƒƒè ï»è .QÈ pÉãGqºô ÿ ½g þðBìs ½G »P„qAs õâ R»ðBð»O( ïºkºl¾ô»ø òì ,Al„»g¼kô qBƒG

µÿkqõÜ þðBìs q»w »OºôApÉãü qºô ºô»ýýGºq»Ì »è þè»Ì ½ÜBG ºõýwôõð ½G ÿtÈôAq»K ÿ q ôõPèõÜ ôArÜºtýOBíPxýw þÜ»üºõÉ„ »G ºôAk þ¾ô»ø Ak»HÉPÜ ô»è yýð¼k»C ºq ôõPèõÜ ô»C ½G ºôºqºk ÿBýðk þXðq»w »Ýük þÝÈ qBW ,ºô»PÈ u pGAk þGºq»Ì þü rÍý„ »è 1984 ÿ qBüBC »è ,ºôõOBø ÞÉK Êè ÿ»HÉPÜ ô»C »Ü ÿºq»`ÝÉè qAõ_ ô»C ,ºô»PÉ…ÉÝGAq ó»üæ »è ,BPw½ìBì ÞÉ¾»ì½Ü þñP…ÉùãðBG q»w»è ,Bxðq»Ô ÿ)yðArÔ ôk( ÿ výè½Ü ô»C þýÜ»…ÉK »è AõÕð½G ÖýC .ºôArÜ ‡»Ý…ÉK ,Jºq»Ì ÿ rýÌB„ ºq ô»â -ºô»xýð¼k»C ÿºô»ðlñÈõg »è ºqBGô ôk »íÉC »Ü ,ï»ÝG ºô»G ºuBìBC ,»w»G ºlðºô»C :Ê¾ºk Ak»HÉPÜ »è óBì½g þO»HüBO þü rÍý„ ÿ q õK»è»Ü »Ýük þÝÈ qBW òýG ºô»C ÿ rÉÔ ÊGºk yýð¼k»C :Ê¾ºk »Ýük þÜ»üæ»è .òü»ãHÉO rP„BƒG R»ƒýƒýƒèBƒü q õƒw BƒO»ƒø QƒwAoºôBƒð þƒgq»ƒ_ óBÜºk»w þüAvÈ qk»G þü rÍý„ þÌAlHýC þðôõHÜ»ü yýð¼k»ƒC þƒðBƒÜºô»ƒðôõƒGkq õƒÉƒè .QÉñÉLw»_ºk ôÃG µNB_ ,þðBíÉéw -ºô»ðApÉâqºô ÿ»ðBg þýO»üAq»GºõÈ q»G ó»üæ»è »HÉPÜ ô»C :ºôõOBùÝÉK ºq»`ÝÉè qAõ_ ô»è »HÉPÜ ô»C, ºô»OºôArÜ þéýøBW þO»ýü ô»Ô»„ µR»ýü rÍý„| þðBCq õØ ÿAs»Ô µR»ýü rÍý„| rÝýÔ µR»ýü rÍý„| ÿ q»âºsBO µR»ýü rÍý„| ½Ý„BK|

»HÉPÜ ô»C þwôõðtÈ ôAq»ƒK µ pƒÉƒâqºô »G ,ºô ôkrÜ kBü s »Ü»HÉPÜ ½G þÜ»ü½Ý„BK þwBG ,rÉèô»ø »è yýð¼k»C ,þðB…ýðôBƒð »üºõÉ„ ô»G óBPwkq õÜ ½G yýð¼k»C þñOBø þ¾Bw þðBxýð þãðBì »è yýð¼k»C :RBÜºk þü rýHÜBðô ô q ÿ»ÝñG þÜq»C q»w»è 2009 ß»üºôBì µArÜ óBPwkq õÜ þOºôAk vÈ ôÂ»â µóArýHñ„¼ q Á»â»è þðBíÉéw µ rÉèô»ø »è µºô»ðôõG½Ü µ o½Ü òülð»_ »G kq õÜ þðBHük»C »O»H¾»ø ,Bx¾»ø q ½WôAq ½W þÉƒØ»ƒO»ƒìºk »è òOrãÈõâ µºô»Ýü tð »è yýð¼k»C þñPük þðkrÝwBG µþðBÜ»grð»G µºsBO »wBG µ»xØ Bƒøºô q»ƒø µ qBƒñƒýƒð ÿ»ƒÜ»ƒƒ`ƒƒÜ µóAtƒƒÉƒƒg ºq»ƒƒÔ»ƒƒw ôõƒƒì»ƒƒø ô»ƒƒƒC þƒƒƒðkrƒƒƒÝƒƒƒwBƒƒG ÿ»ƒƒüBƒƒì q»ƒƒø ß»ƒƒð ,ÿ»ƒƒƒðAvƒƒƒÈ qkô q ô ôk ÿ»ƒÜºõƒük»ƒG õƒÝƒ¾»ƒG ,ôõƒG ÿkôõƒñƒ„½ƒƒg µ q»ñÈõg ÿ ôAô»ƒO ÞƒÈ q ½ƒW»ƒG Alƒ„»ƒÝƒük ,krÜ þìBwq»w ÿ qB_ô ôk ÿ ½g þðArãÈõâ þPwAo»G ...ÿ»ýýñíÉø ôõì»ø ô»G µþü»Pw»W µÿ rÝýÔ ºôõOBø»ññG »è BðAõO ôõì»ø ô»G »è ºsBO rÉèô»ø »OBø »Ü ô»C ,RBÜBð zBð þPÈ ô ôlðBì óBüu »è týâq»ø »ÝÉw»Ü yýð¼k»C »è µArÝÉè ÿ sAõ…ÉK rÉèô»ø ÿ»ðBg»Ü¼pÔ »è ÞÉOBÜ ïÂ»G .yü qBK ºô ½GAo»â )òý_( þOÂô ,ºô»ýü rÍý„ µþGºk»C ÿ sAõgµzBG õÉð ºôõ_ ½gô»PwAq ÿ s»GAk )óBìAq ô»ø þéÉO½ø( ½G ó ôõG AlüsAõ…ÉK »è »Ü ÿ»ýükq õÜ »ü»ðvÉè ô»C Á»â»è ½gô»PwAq õÝ¾»G ºlñÉø q»ø ß»ð þÉK»G ,krÜ óBðAk»…g»ð »G þPwºk óArýHñ„¼ q µóAq»wôõð Á»â»è þðBÜºô»ðôõG½Ü µ o½Ü ô o½Ü q»ø ÿ ôõì»ø óBPwkq õÜ »è ÿºô»ðBì þðBÜºu ¼ q ÿ ôAô»O ôArÝü qBük ÿ»…g»ð µ»ìBñwBð µÿ rÍý„ ÿ»Õü rÌ»ì µrÍý„ ÿºqBG»è ôõG ÊØ»O»ìºk µþü rýHñ„¼ q ÿºô»ðôõG½Ü .ºô»ðBÜºsAôBýW »ýGºk»C ºq ½ýO µï»øq»G :QxüõÉK þÜ»üºô»ðkrÝðô ô q µþGºq»Ì þO»ýü rÍý„ þHÉPÜ ÿ q»ðõø þÜ»ü»¾»ø þGºq»Ì þO»ýü rÍý„ þHÉPÜ 163 ºqBìu ÿ tÈ ôAq»K 156 ºo»Kæ »è ïÂ»G ,ºôArÜ )ÿ sArý„ ÿ tÔBc( þðBüu þwBG »¾»ø »G )îýøArHýC tÔBc( ÿ rG »è µºôAlü ô ô q .ÿ sArý„ ÿ tÔBc ß»ð ,»ýü rxýì ÿ rýÌB„ îýøArHýC tÔBc yƒýƒð¼k»ƒC þƒPƒw»ƒG»ƒì »è ,îýøArHýC tÔBc" :QÉG ºôºqAõg ÿ»üºõÉ„ ô»G 163 ÿ tÈ ôAq»K »Pxü õÉK ÿ»Ü»ýýPwAq q»HðAq»G »è )êýð( ÿ qBGô ô q q»w ÿ ôBPwºô þÜ»ýP„»Ü q»w »è 1872 þ¾Bw ÿ q»üArHýÔ ÿ24 »G 1932 þ¾Bw ÿ ½ýð½ü ÿ21 »è ,ºôõHÝüAk »è )Rõýw»C( ÿBâtÈ qBK ÿ)Rô rÈk( ÿlðõâ þÝ¾»g þÝüAk ïÂ»G ,ºôõG )rxýì( þÝ¾»g þÜôBG ,ºô ôkrÜ þüAôk þ_½Ü þ„½g»ð ºôõG ÞÉÜ»ü µºôõG qBÜ »G Qwºk µºôBüu rxýì »è ÞÈ qBüsAlð»C ßºô tÔBc ,ºôõG )BýÜq õO( þØô»„ k»íc»C ÿ q»Ô»wôBø ,óBÜºq»Ô»w ÿ»Gq ¼ s »è )þØô»„ k»íc»C( þðBÝÈ oôBø »è ..ºôAk æôæô»G ÿºqBK Qxü õÉK »è kBüs »ðôõíð ½G ºôõG»ø ÿ rü»w q ¼ s þPxÈõ¾»ø ..ºôõG #"..QÉð»ü»ãG ÿ)óAõè»c( ÿ qB„ »G õÜBO ºôõOrâ Bùð»O »G þÝÈ q»Ôºlð»ì»„ óBýÝÈ qBW

ºô»ƒü»ƒÜ»ƒðApƒÉƒâqºô þƒÈ o»ƒG óBƒƒü»ƒƒðBƒƒì¼ q ÿ qBGq»w ,)òì ÿ oºôBG »G( ºô»O¼lñÈõg ,ß»ƒýƒýƒñƒýƒ_ q»ƒâ»ƒƒC ,»ƒƒðBƒƒì»ƒƒC ôõƒƒì»ƒƒø òÉG ß»ýüBýèBPýC ô ÿlðçãñýC þÜ»ýýOÂô ôBø Bùð»O »ð ,ó»ÝG »Ü»ðBì¼ q ÿºqBGqºk ½âõPÕâ ô þðkrì õÜºô ,óBÜºôAkô ô q »è ÞÈlð»ø q»w»è ,QÉGºk óBýñýðAô q q ½XÜ»ü ,Ëqlð»C ºkAsB„ þðô ô oBð òülð»_ þðôõG ÿ qBGq»w õÝ¾»G òülð»_ þ_»Ü ,AkBðBì »è þüsAôBýW ô rü»w ÞÈlð»ø þñýwBð q»w»è òOô»ÝÝÈ q ÿ»ðB…ýð †ü½Pxè½O þðBÜ»ýý¾Aq ½ì »LƒýƒxƒðºrƒK »ƒè »Ü ,îðBìõãÉG ,RBÜôBø .óºkºk ïBXƒð»ƒC »G óAô»ƒC þƒðBƒÜºq ½ƒWôAq ½ƒW »ƒðkrƒÜ»ƒÄAq ÿºq ½W ô»G ÞÈ q .QÉ_Bð ÿ rPÜ»ü»è ÿ ôAô»O ÿºqBGqºk †ýðBìtü týéãñýƒC þƒw»ƒÜ Êƒw þÜ»ü»ÄAq zq ¼ skq ¼ô ïBýéü ô þÝÈ rÍƒýƒ„ | .ºô»Pwºk»G óºkBð ß»ü õÜºô

þƒðôõƒ_½ƒGô rƒýƒG »ƒPƒxƒü õƒÉƒƒK ,AkpƒƒÉƒƒâqºô ï»C ,óApÉâqºô ÿºqBGqºk ÿkq ô q ¼ sBPì»Ü »è .QÉG ôB_q»G»è þƒ…ƒü»ƒðô ô oBƒð ºkqBƒük óBƒÜºsAôBƒýƒW »ƒðBƒìs »ƒ¾Bƒc»ƒì ,Alƒü q ½ƒƒýƒO ó»ÝG óBxÜ»ü þÜ»ü»ðôõíðq»w »è ÿ ôºpü»K ÿ»„ô »ðôõíð ½G »Ü ,òýÉ¿G òýðAõƒOBƒð ô ÞÈ q )ÁBì ÿBðBì »ƒG(|house ÿ tƒýƒéƒãƒñƒýƒC .Alýxðºq»Ô þðBìs »è »ƒ|maison ÿBðBìôBƒø ºô»ñü qB…ýG òýðAõOBð ÿ»ýýPwAq ô»C ïÂ»G þÝÉìq ½Ô aýø Alƒü q ½ƒýƒO »ƒè »ƒÜ ,»ƒüºô»ƒC AlÝÉOBÜ»è ,»ýýð þðôõG pK ô ôAô»O þülðºõü»K ÿBƒOºq»ƒƒw »ƒƒè Ç¼ rƒƒì ÿºô»ƒƒð ÿ»ƒƒíƒƒÉƒƒC BO ºô»xðBýKBw½ì½ø þÄ¼ rì þñƒOô»ƒÜqºk þðkrÝPwô qk »è ,NArg óBü ‡BG ,BPxÉC Alƒü rƒPƒÜ»ƒü Á»ƒâ»ƒè ÿlƒðºõƒü»ƒƒK ÞƒƒÈ q ½ƒƒW Ak»w »è .ºôBñÉø Qwºk»G óBíñOô»Üq»w ï»C ,þP„BC ô äð»W þðAq»ñÈõg ÿkºô»ð

»G óBƒü»ƒGºq»ƒG" ÿ ôAqlƒÝƒÉƒè qBƒXƒÝƒÈlƒð»ƒø ,QÉñÉøºkqBÜ»G "äðºp¾õâ þðBPƒwõƒãƒð»ƒC »è ¼pì»C »Ü ,ÿºô»ü½ø ô»G Bùð»O QÉGBƒð ,QÈ rñÉøBðqBÜ»G »O»Õýw ºq ½Xì»C Alñýwôõð QÉGºk q»ñÈõg .QÉñÉùG Akq»w»G þðAo½â ô»è óBü»Gºq»G »Ü ,ºô»Oôºq ô»C õÉð »PÉ`G ÿºuBìBC q»wôõð ÞÉñÈõ„ q»ø »è ,Ak»ðAu ¼ q .ºôõG»ø þãðºp¾õâ þðBPwõãð»C ,QÉGkrÝÉK | ,»ì»è rƒOsAôBƒýƒW þƒÝƒÈ qAõƒG lƒð»ƒ_»ƒè -QƒÉƒGºk óBƒü ô– ºrƒPƒ„BƒG Aô óApƒÉƒâqºô »è zBG óºlG R»¾½ì .QÉG ºqºô»O|Qw»G»ì þðBÜ»HÉPÜ »è ÞÉÜ»ü þðApÉâqºô ÿ»ðôõíð »è »Ü ,½ÜõÔ ë ¼lðBK ÿ ôBð»G ï»ÝƒG ï½ƒg ,óBÜ»ýýÜºq»ƒw ºq»ƒPƒÜAqBƒÜ Ak»ƒÜ»ƒHƒÉƒPƒÜ .òñÉøºkqBÜ»G »ðBHük»C ÿ qBOõâ qBW ÿ»Gq ¼ s »Pxü õƒÉƒK Ak»ƒHƒÉƒPƒÜ ï»ƒC þƒðApƒÉƒâqºô »ƒè ,»ü»ì»C ,†ü ô»C ô YðBìBC ß»ü »PÈ rÝGô ô q ÿlðõO »G »Ü»HÉPÜ õÉð þðBÜºq»PÜAqBÜ »Ü ÿ qBOõâ þðBñÉøqBÜ»G »G ºô»ðôõGArƒPƒw»ƒG ,þñýGºk ºq ½Xì»G Bùð»O óBýðBùýW ô þGºk»C þƒ57 ÿ q»PKB_ »è .»Ýük þÜ»üºõÉ„ »G ß»ð ÞÈ q»Ô»w ÿ»ñÈ ô ÿ»üBãÉW ô»è ,Ak»Ü»HÉPÜ ,QÈ r…ÉÜºk AlðBÜ»Ýè½K»O õÉð»è êÉHì½O½C »G :ôõHOBùÉè ÿ»ñ„»_ ï»G Ak»Ü»ðApÉâqºô »è ,AlÝÉ`ÉK q»ø»G .ôõGkBüs q»HðAq»G ÿ ½wBC" rOBüs óBÜ»Ýè½K»O ÿºqBìu ,òýP…ü ¼oºk »Ü ,‡»ðBÝè½K»O ô»è ÞÈlð»ø q»w»è ô ôõGºk ß»ƒü»ƒÝƒOõƒè õƒÜºô ,ßôõƒ`ƒG þƒÝƒÈlƒƒðõƒƒâ ÊƒƒG ½ƒƒwBƒƒC þƒƒÝƒƒÈ rƒƒü»ƒƒw .ôõƒƒGBƒƒƒPƒƒƒwºô ÞÈ q »Ü»ðApÉâqºô ."krÜ óBíðBÜ»ýüBƒO½ƒÜ »Øºk »è AlÝÉOBÜ»è ,QÈlÉK þüBO½Ü AkºrÉè ÿºvÈ qk »Ü»Pwq )þüBýèBPýC( Ak»Ü»¾Bñýâq ½C :ºq ½Xì»G .QÉGºk la della siepe, come osservava Diotallevi".

2-1

»G þãðrâ ºlñÉƒø ó»ƒø ÞƒÉƒðAq»ƒwõƒð .óºkBð óBýðBÜ»ì»øq»G þðApÉâqºô þýPÉð½_ þðBìs þñýðAs»ð qBXÝÈlð»ø ,‡»ì»C ÿ»ã¾»G ,Al…ýO»¾Bc ÞƒÈlƒð»ƒø »ƒè ô qAlƒPƒw»ƒG»ƒì ÿkõg þýGºk»C ÿBø»G »G ó ôõƒG»ƒðoºôBƒG Bƒƒùƒƒð»ƒƒO óAô»ƒƒC .ºô»ƒƒC ÿ»ƒƒÜ»ƒƒì»ƒƒƒøq»ƒƒƒG pƒƒ_ ºô»ƒƒC q»ƒƒw»ƒƒè óBƒƒüºô»ƒƒðkrƒƒƒÜrƒƒƒýƒƒƒG »è ÿ o»Kô»C BO óBü»Ü»HÉPÜ »Ü ,ºô»Oºô ôkrÜ | .QÈ r„¼ rÕG AlðBOÂô òü rOq ¼ s »ÝÉÝwBì þP…â»G »ýýì»gq»Pì»Ü ï»C þüBíâ¼k þðôõ_½Gô rýG q ½W ô ôk ½G BíÉø »G »Ü»ðôõ_½G ô ôkq»ø »Pxü õÉK »Ü ,RBÜºk óBü :òÈ rÝG Q…ðºs q»w q ¼ s þÜ»üºsAlð»C ÆýOBðq»P¾»C ÊG þÝÉO»íýéG »G ÿ ½g q»wôõð þýwBýw þÜ»ü»w¼ rK õÜºô †ýðApÉâqºô ô »ì»C ÿ»âq»G QÉGºk »Ü ,QÉñýGºk qºkqAsBC óBùýW þÝ¾»g ôõì»ø ÿ»OBÜ ô»C BO QÈ rãG ÿºô»C óBü ,ó ôõG»ðrÉƒÔ ô»ƒC ÿ»ƒÜ»ƒðBƒìs »G ô »ýüs»âºq ô þƒ"þÝýñPýC" þÜ»üBíýPñýC þðAq»ñÈõg þPw»ƒø ÞƒÈ q ½ƒW »ƒðkrƒÜô ô q ÿ q ôõPèõÜ óºôBg þðBOÂô »è þðBÜ»ì»øq»G ºkôõùÉG þÝÈ qBÜ »G óApÉâqºô ,AksAôBýW .QÉðAsºk Bùð»O óAq»wôõð »üAô óBü oºôBG þÝ¾»g »è Yðq»w ÿkq ô »ƒG òƒðAõƒOºk »ƒOBƒÜ ô»ƒC »Ü ,óºlG óBü½g þðBÜ»ì»øq»G þðApÉâqºô »ýýð AlÉO þðBìõâ .òðAtG qAlPw»G»ì þðBìs ô rOºkBw »ÜºqBÜ ÿ»w¼ rK ,Ak»O»¾Bc ô»è ‡½ìAq»Ô ºô»C QÉGBð ïÂ»G ,QÉGºk rOBðBw ÞÉP„ ôõì»ø ºô»ð»üæ ï»è »ƒÜ ,òƒü»ƒÝƒG ½G .»ü»ø ºôºpÉâqºô þ„½ø »G ÿlðºõü»K ,ÿlÈõw þðBÜ»ðBìs òì ÿkõg ,»ðôõƒíƒð

»Ýük þÝÈôBð q»ø »G qôõw þ¾õâ ºô»ü»Ü»ì»øq»G þðApÉâqºô ô q»wôõð ÿºqBG »è b ,‡ºqBÜ ï»C .ïôõG rÉÔ îðBÜ»ì»ƒøq»ƒG b ô óBÜ»ýýíükBÜ»C »ƒì»ƒøq»ƒG ÿºqBƒGqºk îXðq»w .»PwAq q»ø îðBÜ»ðBì¼ q ÿºqBGqºk ô ÿ»Ô»xè»Ô »ì»øq»G þðBÜºpÉâqºô ºôAk þÝÉñÈõ„ »è ÞÉOBÜ ,îƒðBƒÜ»ƒýƒýƒwBƒñƒðBƒìs ó ô ô oBð þÝÉ¾Bg ÿ ô ô o»Gô ô o Ak»Ü»HÉƒPƒÜ òƒðAõƒOBƒð †ƒýƒýƒPƒwAo»ƒƒG ô( ºô»ƒƒO»ƒƒðôõƒƒG »Ü ,QÈk ºô»C ÿBðBì »G »ì»C ,)ó pÉãHü qºô ºlñÉø Ak»Ü»HÉPÜ ÿ»„»G ô»è òì ÿ rÝýÔ »OºôõOBø qBW q ¼ s .ºôõG»ð ArÝ„BC ô ó ô ô o þðApÉâqºô »è óAlXðq»w »ƒG ,òƒì †ƒÉƒK »G Ak»Ü»HÉPÜ þìºô ôk þKB_ »è ,îÝÉHÉPÜ ô ÿ sBxÜBƒ_ òƒülƒð»ƒ_ ,þƒ¾BƒPƒýƒC þƒðBƒìs »ðBðkrÝÜB_ ï»C .ºôAk ïBXð»C AlÉO îýñ_»¾»ø ,ºôºsAõÉ„ þð»üæ »G òGBð Qwºõü»K Bùð»O ô ó ôõ_½G þð»üæ »O¼krÝðBƒü ô ô q õƒÝƒ¾»ƒG qBƒXƒÝƒÈlƒð»ƒø Ç¼ rƒì .ºô»ƒ…ƒýƒðBƒÜ»ƒãƒƒÉƒƒO ô QÉwôõðºk |A þðBìs »G ÞƒÉƒÔArƒâºq»ƒK ½G »„»G ï»C òì q»â»C" ,QÉ¾ºk pÉâqºô ½Oô»C þÜ»üBðBì Aô»C ,ïpÉãGqºô |B þðBìs »¾»ø pÉâqºô »ü»ðAô»è ."ºô»Pwºk»G RAkBð þÜ»üºô»ñý¾½ÝÉè ÿAôk q»â»C ïÂ»G ,RBÝG »Ü ,RBãƒG »ƒìBƒXƒðºqºk ô»ƒG vƒÈ qkô q ô ôk ÿ»Ü»ñýwôõð »è »„»G ô»C ô »PwAq ÿ»Ü»xØ BðBì ÊƒG AkqAlƒPƒw»ƒG»ƒì þƒðBƒìs »ƒè ºõƒÉƒC QÈ ô»O»ð óBü QÈ ô»PG b Aô»C ,QÈ ô»Üºkqºk »è »ü»ðAô»è »Ü ,QÈk AlPÝ…Éì »G ºrÝýÔ ï»C ô ×BÔ»„ ºlñÉø Al…üºqºô»OBì»ñG þðBìs | .QÉGôõG»ð òP…ü»ãÉO ÿ ôBý„ ô ó ô ô q ÞÉñ„»_ »Ü ,»ýƒýƒð ºô»ƒè Qƒw»ƒG»ƒì rÈ u»ƒè tƒÉƒìBƒDƒýƒñƒÉƒùƒð þƒð»ƒüæ ô q»ƒøô»ƒW þØºk õÉð »è ,þO»HüBO þÜ»üBðBì þðB…ýðô ôBð þÝÉðBìs q»ø óBü ô |A þðBìs »G ôArwôõð ÿºõÉ„ôBø »ÝÉP„ »ì»C .»ü»ø þðôõG ,»Ýük þð»Oõâ òýìBýñÉG q»P¾BÄ »Ü ,ëBülüBC þÝÉØºk .ºôArwôõð )|Reine Sprache( þO»K þðBìs »G ,ºlð»ì½Ý„ ô ÂBG ß»üºsAlð»C»G »üBülüBC ï»C ô»è .òü»ÝHÉK ÿ oºôBG þüBðBw»G òýðAõOBð »Ü »ðBìs ï»C »Ü ,»w»G ºlðºô»C Bùð»O Ak»üºõÉ„ †ü q»OõýLì½Ü ÿºô»C ½G òü»HGæ »ýýƒO»ƒK þðBÜ»ì»øq»G R»ðBð»O( óApÉƒâqºô ÿ qBƒÜ | .RAlG ïBXð»C )rýLxÜ»„ .»ü»¾»ø ô ó ôõìs»C ÿ»w¼ rK óApÉâqºô þñü pÜ þOBÜ »è »Ü ,QÉ_ºk »P„ ô»è rPÈ s ½G AlýOÂ»øq ½g þÝÉOÂô ÿ oAsBG »è ‡o»Ô þðBâq sBG .Ê…ÉK »PÈk »ðBãÉG þƒÝƒÉƒw»ƒÜ 100 »ƒƒG ÿ ½ƒƒg ÿ»ƒƒÜ»ƒƒì»ƒƒƒøq»ƒƒƒG ‡o»ƒƒƒÔ ÿAôk ô 10 QýÉ¾ºk †ü½O ,QÉð»ü»ƒâºkAo q»w»è ïBXðºq»w ,ºkq»Gô»ñÉG ÞÉOBÌ»w | .ó ô»Üºk ÞÈ o 50 þgrð ÿ»ãðAô q »è q»wôõð »ýýð AlÉO þðBìõâ þƒƒÝƒƒƒÉƒƒƒìBƒƒƒXƒƒƒðºqºk »ƒƒƒG þƒƒƒðôõƒƒƒGoºôBƒƒƒG Á»â»è ºô»ñü o½âAq þOBÜ»è tÉìBCôõOô»Üq»w

þðBìs »G »ðBãÉG þÝÉÜBO þ¾¼ q »è q»ƒâ»ƒC Ak»Ü»ðApÉâqºô »è )QÉG †ƒü qAlƒPƒw»ƒG»ƒì Ak»ƒO»ƒ¾Bƒc ï»ƒè Aô»ƒƒC .ï»ƒƒÝƒƒG ÿ qAlƒƒ„»ƒƒG »PÉGºk ï»ø Ak»ü»Ü»ü ô»ƒè »ƒÜ»ƒðApƒÉƒâqºô .ºqºô»O|Qw»G»ì ï»ø ô ºqºô»OBì»ñG ,QƒÈ ô»ƒÜºkqºk ßºô »ƒðBƒ…ƒÉƒƒÜ ï»ƒƒC þðBì¼ q »è Yðq»w .òýð ºkBw ‡ºlƒñƒÉƒø ,»ðBì¼ q ï»C .ºlG ÿ ½Pxè½O| þP„BC ô äð»W þðBìs »G òðAsºk ÞƒÈ q ¼ s óBƒìõƒãƒÉƒG »ƒÜ þÝÉâ½èBük »G ïÂ»G ,ºôArwôõð þƒwô ô q þƒƒüBƒƒxƒƒðºq»ƒƒÔ þƒƒðBƒƒìs »ƒƒG vƒƒƒÈ qkô q ô ôk ô»è ï½Oô»C þÜ»ýü qBýðAs òì .RBÜºlÉLPwºk Alü½Pxè½O þìºkq»w »è »Ü ,»ýýð ºô»üºqBG zô ô q þðAq»ñÈõƒg »ƒè ß»ƒüºqBƒìu lƒð»ƒ_ ,ºôõG»ø Ak»ðBìs ï»C Á»â»è óBýýO»üBñ„BC kq ½è ô RArÜ½Pxü q»C ,îðAsºk óBìõãÉG ïÂ»G AlðBü½g þðBÜ½âõPÕâ »è óBÜ»ƒâ»ƒGºqºk ô »è ô ºôBƒñƒÉƒøqBƒÜ»ƒG óBƒýƒxƒðºq»ƒÔ þƒðBƒìs »è »ÔArâºq»K ï»è Qƒw»ƒG»ƒì Alƒ…ƒýƒPƒwAq »ðsBG þPü q»ðõGAk þðAlðB…ýð ,Ak»Ü»ðBì¼ q »„»G ô»C þðBÜ»wô ô q »ýýOArÜ½Pxƒü q»ƒC QÉGôõGAô ÿ oºôBG ÿ ½Pxè½O »ü»ðAô»è .ºôõG R»ðBð»O ,QÉHýðAs»ð þxðºq»Ô ÞÉw»Üq»ø þ…ýýwô ô q þðBìs ÿºô»ðlñÈõg þPxðAõO þðAq»ñÈõg »è þPÉHPxü ô QÉ„ºk ô ºôõG»ð »Ü ,QÉð»ü»ãG þxðºq»Ô þðBìs »G Bñ„BCBð þƒÐBƒð½ƒØ »ƒè þƒwô ô q þƒOArƒÜ½ƒPƒƒxƒƒü q»ƒƒC »è óBüu þðBÜºôAkô ô q »è ºlñÉø ,Alð½ýè½KBð »Ü ,ºô»ðôõHOô»Üq ô ôk óBü½g ÿ»Ü»ƒOÂô óBü»ðBãÉG þðBìs ,ókrÜ»xØ ½G R»ðBð»ƒO ÿ»ðApÈk ô»C ¼pì»C q»â»C .BñÉøºkqBƒÜ»ƒG Yðq»w ,ºô»PýñÈõhG ºqBGô ôk »ƒÜ»ƒðBƒì¼ q AlýPwAo»è óBÜºq»PÜAqBÜ ÿ qBOõâ Qüºkºk äðrâ þ¾Bg õÝ¾»G ,»ýýð þãðrâ òü rPì»Ü Bøºô »Ü ,»O»GBG ô»è »ñP…ƒü»ƒãƒÉƒO Bƒùƒð»ƒO þðBÜ»xØ ÿ ôAô»O ºôAlðBý¾ô»ø ÞÉðBw»Ü ï»è .ó pHGqºk þüBxðºq»Ô þðBìs »G óBü½g »Ü ,ºô»…ÉK »PÈk ÞÈ qBƒýƒwrƒK ,Ak»ƒðBƒýƒì ºô»ü½g»G ÿlðõO»G þñì þ„½ø »…ýì»ø ô äð»W þðApÉâqºô þOBÜ »è :ºô ôkrÜ ë ô ô vì ó ½_ »Pxü õÉK ,þxðºq»Ô þðBìs ½G| þP„BC ?QÈ rÝG Ak»ÔArâºq»K ï»C Á»â»è »ƒ¾»ƒìBƒì ÿ q»ñƒÈõƒg ïºkq»ƒG »ƒPƒÈ ô»ƒÜºk ÞƒÉƒHƒÉƒPƒÜ »è ÞÈlƒð»ƒø AlƒýƒÉƒO »ƒÜ ,óBƒìtƒýƒxƒðºq»ƒÔ þðBìs »G )»Ýük þÝÉOÂô »è( óBÜºq»PÜAqBÜ aƒýƒø »ƒì»ƒC .ó»ƒÜºk »ƒƒxƒƒØ ô»ƒƒC ÿkõƒƒg »Ü»…ÉÜ ïÂ»G .QÈ ôBð þÝÉðBƒìoõƒwq»ƒw q»â»C BPxÉC .»ðBxØ ï»è ºrPðô ô oBð ô rOs ½¾BC le text" :QÉwôõñG AktÈ ôAq»K »è ô QÉG pÉâqºô »PxÝÉO »è »„»G ï»C :BOAô( "|en francais dans þƒxƒðºq»ƒÔ þƒðBƒìs »ƒG Ak»ƒÜ»ƒýƒýƒƒÜºq»ƒƒw aƒýƒø ºqBƒƒÜ ï»ƒƒC óBƒƒxƒƒük ).ºôArƒƒwôõƒƒð »Ü»…ÉÜ ô RBÜBð »Ü»…ÉÜ þÝÈ q»wºqB_

k»íì»dì ôºp…ÉK :ºô»ýýwqBÔ »è .ô

½ÝýC ½OrÉHì»C

“

þƒðBƒÜºpƒÉƒâqºô ºôAk îƒXƒðq»ƒw ô ÿ»ƒƒÔ»ƒƒxƒƒè»ƒƒƒÔ »ƒƒƒì»ƒƒƒøq»ƒƒƒG »è ÞƒÉƒOBƒÜ ,îƒðBƒÜ»ƒýƒýƒwBƒñƒðBƒìs óôôoBð þÝÉ¾Bg ÿôôo»Gôôo Ak»Ü»HÉPÜ þÝÉñÈõ„ ,)ópÉãHüqºô òðAõOBð †ýýPwAo»G ô( ºô»O»ðôõG ô»è òì ÿrÝýÔ »Ü ,QÈk ºô»C ÿBðBì »G »ì»C ArÝ„BC ô óôôo ºlñÉø Ak»Ü»HÉPÜ ÿ»ƒ„»ƒG óAlXðq»w »G ,òì †ÉK »OºôõOBø qBW q¼s .ºôõG»ð þìºôôk þKB_ »è ,îÝÉHÉPÜ þðApƒÉƒâqºô »ƒè ô ÿsBxÜB_ òülð»_ ,þ¾BPýC þðBìs »G Ak»Ü»HÉPÜ .ºôAk ïBXð»C AlÉO îýñ_»¾»ø |"al di ÿºõƒÉƒ„»ƒG Bƒùƒð»ƒO »ƒÜ»ƒPƒwq q»ƒâ»ƒƒC þÄ»èBO½ük ÿºq ½Wô»G ,òü u q»K ÿ õükô»C" ÿ q»ñÈõg Aô»C ,»üBGAqkpÉâqºô "þñýƒHƒüºk q»G»è ,Akºk Qwºk»è þÝÉP„ óBìtü týéãñýC siepe" BOAô »Ü»Pwq þì»Ü»ü þ„»G ÿºô»C »è ÞÉÜ»ü ½G ºô»PÈ o»âºk ,"| al di la della ,ÿkqBK ½ýè ½ì½ÜBýW þðBÜºrÍý„ òü rPðAõW þüBýèBPýC ÿ q»ñƒÈõƒg þƒÝƒÉƒw»ƒÜ q»ƒø »ƒÜ ÿºô»ðBñÉø ÿ ½ø .þO»ü q»G»è ô QÉðAtüºk ºô»C Ak»Ü»HÉPÜ ÿ»„»G ï»è ß»ü»Pwq Bøºô ô»C þÝÉñüu q»K þðôõG »è q»ñÈõg »Ü ,ôõG»ð õƒÝƒ¾»ƒG ,ºô»ƒì»ƒÝƒG qAkBƒƒâBƒƒC ºq»ƒƒGô q ôºk »è òP…ü»ãÉO »Ü ,ïºlG þðB…ýð Qxü ô»ìºk ,ôõGºk»ð ï»øAq»Ô þÄ»èBO½ük ½G »Ü½wBƒC »Ü ,òü»ãHÉO þÉè Bý„ºk Ak»OBÜ ô»è Bùð»O ºô»ýükqBK ½ýè ÿ»ÜºrÍýƒ„ »ƒG ÿlƒðºõƒü»ƒK îðBÜºpÉâqºô »G ôõG ‡»ì»C ½G q»ø .QÈ rãG ½G ºô»ðAo»â »ð ô »ãðrâ òü u q»K »ð Rõâ BOAô ,»ãðrâ »ÜºqBÜ Bùð»O õÝ¾»G ,ÿkqBK ½ýè q»ø»G †ü ô»C ,»ýýGºk»C þÜ»üºô»ƒðApƒÉƒâ þðApÉâqºô »è BPxÉC »Ü ,ôõH„Bøºô .ÞÈ q ½W »ñ„»_ ï»G »ÔArâºq»K ô»C Akq»ÅÈ ô ïBýéü ô ÊG ½wBC q»w»ƒG óBƒíƒÝƒÈ ôBƒ_" :ôõƒ_qºk þÄ»èBO½ük .Býðkô ôk õÜºô ,ApÉâ AlðBÜBO½Ü ô Rq õÜ ºuBìBC ï»C ."...ºôºkrÜºlü rýG Bøºô yPü»Ü ó ½W þðBÜ»PðBw »è ÞÉÜ»ü ½G »PgõK

ÿ qBGq»w ô îðAsBð ÿ qBãƒð»ƒø ô þƒwô ô q Á»ƒâ»ƒè þƒðBƒwBƒC »ƒƒG ,»ƒƒðBƒƒì»ƒƒC ôõƒƒì»ƒƒø ô ïôõOBøAq »ðBƒðBƒìs ô»ƒC þƒðBƒÜºpƒÉƒâqºô ï»C óAô»C .ó ô ôkrÜ î„BG þÜ»ýü qBÜôBø »è ÿ»ðB…ÉÜ ô»C ÞÉOBÜ ôõG»ø óBü»PxðAõO ,ºô»ðôõGºk ÿ ô ô o»Gô ô q AlðApÉâqºô þOBÜ ÿºôB_q»w ô ó»ÝG þwBƒG Alƒñƒì Á»ƒâ»ƒè þðApÉâqºô ïºkq»G»è ÞÉLw½Ü ºq ½Wq»ƒø .ó»ÝG ArÝ„BC ô ó ô ô q Alñì ÿ»Ü»ñýwôõð òülð»_ AlðBÜ»ð»ƒüæ ÿ»ƒGq ¼ s »ƒè †ƒýƒñƒì | .óAô»C þìºkq»G »Pxgºk ïqBýñ…ÉK þðBÜ»HÉPÜ ÿ»Gq ¼ s »è ¼pì»C ÿºq ½Wô»G ,QƒÈ rƒÜºk zBƒG AlƒðApƒƒÉƒƒâqºô þƒƒü q ½ƒƒýƒƒO »è òýPÈ rG ,»ðB…ÉÜ ï»è ÞÈ q ¼ s ÿºôB_q»w ô ºqºô»ƒƒƒƒƒOBƒƒƒƒƒì»ƒƒƒƒƒñƒƒƒƒƒƒG »ƒƒƒƒƒƒðApƒƒƒƒƒƒÉƒƒƒâqºô þðBÜ»¾ô»ø ÿ ôAô»O .óBÜºqºô»O|Qw»G»ƒì RBÝGAô »Ü ,»üºô»C ºqºô»OBì»ñG ÿ pÉâqºô ÿ q»wôõð þñýwôõð óBü ô BülüBC ÿ q»øô»W ô ó ô ô q |B þðBìs ÿ q»ñÈõg ÿæ |A þðBìs òýðAõOºk .QÉG òP…ü»ãÉO ÿ ôBý„ ô ArÝ„BC ß»ü»ðôõíð lð»_ óBÜ»ƒð½ƒÜ »ƒÝƒü rƒâ ÿæ ½G »ìºkq»w ï»C ÿ q»ñÈõg »Ü ,ºô»ñýñÉùG ,»ÐBð½Ø ô»C þðBÜ»ì»øq»G »è òP…ü»ãƒÉƒO ÿ sAõÉ„ Á»â»è ÿ q ¼ s þÜ»ýüBñ„BC ºqB_Bð Bøºô q»ø ô ºqBâu ¼ q ô»C þðAq»wôõð ÿ qtø q»â»C .QÉG»ø óBý…ýƒñƒü pƒGqºk ÿ sAõƒÉƒ„ z¼ rƒýƒì½ƒø »ƒÜ ,QƒÉƒñƒýƒGºk ÞƒÈ pƒÉƒƒâqºô

2013/5/6 »íì»„ ôôk )360( ºqBìu

óBÜºô»ð þÉðçíéì ô óBðBýLðAk þðBì¼o »ÝütÝüs óBÜ»ìBÜBð »Ù…ýÌ þÜ¼rý_ óBü »ƒG »ƒwôõƒðºqBƒƒ_ þƒƒðkrƒƒÝƒƒü qBƒƒü ,RBƒƒÝƒƒG ô»C ½G »ðBýðkrƒÝƒOq»ƒK ô óBƒÜºq»ƒPƒÜºqBƒÜ ô òÈl¾»ø þÉè ô Ëô»ðBüBð ÿ»ðBwõðºqB_ óBüºôAq sAõg»ð »wõðºqB_ ô»C q»ø qBWAôk þðAtü qBü »G ÊHG Ëô»üBð ß»GBG .QÈ pGºk ÊK ÊK þK ½O þ_»Ü ,þO»ýÉè þØo q ¼ s ô ÊK þK ½O ôºo»„ ÿ uk ,þðBƒü u þƒÝƒÉƒ„»ƒG »ƒPƒÉƒGºk þƒÙƒ„BƒÌ ,o»ƒ„ þƒðBƒÜºq»ƒG »ƒPƒÈ qkrƒÉƒðºk .RBâBð þÉK ô»ü»„ô»ñG »PÉ`G ô QÉHðô RBÜºk s»c »„ô»ñG ïAôºkq»G ïÂ»G ,QÉwBñü»ð z»Ü ß»üBãÉW ô»üAk ÿ»Üºq»Gô q ôºk þü rƒÈkôBƒ_ rƒÈ u»ƒè ôõì»ø »ðBhülð»G »PÈ ô»Üºk »Ü †ýÝÉOBÜ »ýülðºõü»ƒK R»ƒðBƒð»ƒO ,òƒðAsºk þƒÝƒÉƒPƒ„ þÝÉw»Ü »ÜºlðBìq»ƒÔ .þƒ„»ƒÜ»ƒðBƒÙƒ„BƒÌ ôºõƒG þƒíƒükBƒÜ»ƒC ô N»ƒ_ ô rƒƒýƒƒHƒƒñƒƒ„¼ o þÝÉÄ¼ rì þ¾¼o ô QÉñÈõhG rOBüs þO»ü õPxü ô ïÂ»G ,Ak»ã¾»ì½Ü»è QƒÈ pƒÉƒãƒG q»ƒãƒñƒ„¼ o

ô ókrƒÜ»ƒñƒÉƒK oºôBƒG »ƒƒÜ ôõƒƒG »ƒƒýƒýƒPƒwAo q ¼ s ,ôõƒG»ƒð ÿkôõƒƒw þƒƒðkrƒƒÜ»ƒƒñƒƒ¾õƒƒHƒƒØ ,ºôBðAk ÿ»PÉ…ðBì ô»C ÊÜ îðAtG krÜºlìs»c :Rõüºk îÜôBG .îP…ü ¼ o»ð AlüAôk»G ïÂ»G þÙ„BÌ ."ºô»ñü»HG »ýü qBü ï»C QÉGºk jÂô" ôõG»ð ÞÉOBÜ aýø ‡»Ù„»Ì ï»C ôõG ÊK þK ½O ,óBÜºôArG »è QÉG ÞÉÜ»ü ÿºô»C ÿ ½ø»G rO þÜ»üºô»ðkrÝPg»W AkºrÉè ºô»ðBƒxƒük QÈ ô»üºk ó ½_ »Ü ÿºô»C q»w»è ,òýñýGºk ó ½_ ,»ýü qBü óBíðBüu þÝÉP„ ôõì»ø QÉ¿G òýG ÞÉÜ»ü òýðAõOBð ô òýÈ o¼kºk ‡»…ýì»ø »ýýð õèBâAs ÿk»ü Býð»O»G ºô»C .óBÜºôArG »è ô òOô»Üq»w ô óBÜºôAo¼k »è »ÝÉÜ»ü »Ü õÝ¾»G ,þðBü u »è »ýýð ÞƒÉƒ„»ƒG ºô»ƒðkrƒG ,)ß»GBG þÝüAk( RAkBw ÿºrýðõì »è ß»ü q»ø óBdü o ,êýÌBíxýC ,ºlðBìq»ƒÔ ,»ƒ„ô»ƒñƒG óBý„ôõì»ø»è ,êýÌBíxýC ÿ»Ü»Øõ…Ì»ì ô óºq ô»â þÝÈ ôAo¼k ß»GBG ÿkõg rOBü s

ÿAs»Ô»è rPýÜ»üBðBƒì»ƒG Bƒü ó ôõƒHƒülƒü uArƒO ôºô»OBÝG ï»Ü »Ü»ðBì¼o þñýãì»Ð ô ‡½gBð ÿBðAõO ô QÈ rãGAo ß»ýýãð»wôBø RBÝGAô ÿ ½g ôºô»O¼krÝýØBO AkºqAõG ï»è þ„½g ½G õèBâAs ÿ ôBðsBð þðkqAvH¾»ø .ºô ôlðBíè»w þÙ„BÌ »Ü ºôºqºpÉâ þÜôBG þýO»üBw»ƒÜ ÊK þK ½O ,RBÜºk óBñÉøAo ÿ qBÜ ô»ýÉK þK ½O ÿºôºqºk»è ôºô ôpGBC ô R»ýýxü»c ô»C ½G .ô»C ½G »ýýð ÿBðBì ÞÉP„ aýø ÊK þK ½O ô òG ÊK þK ½O ÿ qºlðBø ÿ»ðBw»Ü ô»C rýG»è óBü»ýýLwq»w ºkrÉìºrýK ô»C ÿ»ÔBýØ ,ôõG êüsAo»G ÿºkqAvH¾»ø ÿ q»ñÉøAq »Ü QÉG ÿ ôBðsBð þ_½G q»wõð ó»Gºk ºô»ƒG ÿ»ƒK ß»GBG þÜôBG ÿ»Üºq»PÜºqBÜ ½G ÿ õèBâAs ÿk»ü ÿ q»PÜºqBÜ ,ºôBðAk )õèBâAs ÿk»ü( ÿ»ñýØ»PwAo ÿ q»ñÈõð ÿºô»è »ãXÉG õèBâAs þ¾BG ÿ q»ñÈõð ,»ýü qæBxÜôBG þì»Pxýƒw ÿ»Ü»ã¾»ì½Ü ôBð ÿ»Ü»ýülýéØ»O ôtÈ qBK»ð½Ü

»ðBhülð»G ÿ»ðAôºo ô òÈ rÜºk rýãPƒwºk óAlñüs ôºô»ñý¾½ÝÉè ÿ ô ô o»Gô ô o ô òÈ rÜºk þÔArâºq»K ï»ƒÜ»ƒü»ƒè q»ƒwôõƒð .ºô»ƒñƒGºk þƒüÂõƒØ ôBƒð ºô»ƒOBƒHƒðBƒìºk Ak»ƒƒÜ»ƒƒðBƒƒì¼ o þýÜºq»w ÿ q»PÜºqBÜ þðBüu þðBÜ»Ü¼ rý_ ,)þƒƒƒƒüAsºo ß»ƒƒƒƒGBƒƒƒƒƒG( ÿ»ƒƒƒƒƒÜ»ƒƒƒƒƒðBƒƒƒì¼ o ºôºqºpÉâ þÔArâºq»K ï»Ü»ü ÿºô»ðlñÈõg»G »è ï»Ü»Ôqºs" åq»ì »G RBÜºk óBìBñ„BC »ƒG krƒÝƒíƒPƒwºk ôBƒƒñƒƒÉƒƒøqºk îƒƒðBƒƒÔrƒƒýƒƒâ :»Ü»ìBð ÿºô»ðlñÈõg ô åq»ì »OAô ÞƒÉƒPƒ„ q»ƒø þƒüBƒO½ƒÜ RBÜ»ð þðôõìs»C ÞÉw»ƒÜ BƒO †ƒýƒâq»ƒì ,krÝýðôõìs»C »Ü †ýÝÉOBÜ ô RBâBñýƒÉƒO rPýðBw»Ü ½G ô ÿ ½g ½G ÿ»Ü»ðkrÝðôõìs»C ÿ rƒOAôk þƒÔArƒâºq»ƒK»ƒè .»ƒýƒƒýƒƒð ÿkôõƒƒw »G þâq»ì îÜôBG" :ºôõƒOBƒø Ak»ƒÜ»ƒðBƒì¼ o q»w»è .krÝðôõƒìs»ƒC ºõƒÉƒ„ òƒü rƒPƒKArƒg ôõHP…ýðAk »Ü»¾BHOôõÔ þ¾½ø ÿºq»WBdƒì q»G ÿ q»w ô Rô»Ü ÿ q»w q»ƒG ÞƒÉƒK ½ƒO

.Ar…g»G ÊK ºô»ü)ÿ rý…¾õâ äð»ƒ„õƒø( ô þðAô oºôB_ ÁBw qAõ_ ÿ»Ýü tð ‡BK»è þ¾Bw ,ºôºq ½xðBw ÿBâqºk Q…K»è ºô»ðBì ,ºô»üArÜôÃG )»Ýü tÝüs( þðBì¼o òüAôk qBK ÿ q ¼ s þÜ»ýüsAõ…ÉK Alüºô»ðôõGôÃG Á»â»è ÿBãÉW ºôõG ô ArÝÉè ºô»ðArâ»ñgºo ó»üæ»è .ÿlW þwBG ô ½âõPÕâ Êw q»w»è qBÜ Ak»Ýü tÝüs þðBì¼o »è AksAôBýW þð»ìºs Êw »è þÜºq»w þ¿Éø »G ô RBÜôBø »Ü»¿Éø Êw q»ø »Ü ,ºôArÜ »ð¼ oºk óAõW q ¼ s þýÝýñÜ»O þÝÈ sAõÉƒ„ q»wôõð »Ü»ðBì¼ o þüAvÈ qk »G .ºô»…ƒÉƒK Á»ÝÉO »Üºô»ðApÉâ þ¿Éø Êw q»ø ïAôºkq»G ô óAõW q ¼ s þÝÉðBìs »G ,RBÜºk ß»ü »G aýø »G ô ÿ ½g þÈ oôBø »OBÜºk q»ñÈõg óAôºo þ„ôõO q»ñÈõg RBÜBð ÞÈ qBÜ ß»üºõÉ„ þì»Ü»ü þ¿Éø .QÉHG ÿ qAtÉG ô ó ôõGô ôlðBì þüAsºo ß»GBG þðBü u þÜ¼ rý_ »Ü»ðBƒì¼ o ôAlý¾AlñìkrÉì þÐBð½Ø »è ,»ü)ºôºqºpÉƒâ(

ÊG þðô»g þðBùýW »ÝütÝüs þðBùýW ÿk»íc»C þðBÜºq»ƒPƒÜºqBƒÜ þƒìBƒÜBƒC þ¾ôõØ »G q¼s QÉ„ºk ÞÉðBùýW ,»ýýìÂõÐ ô þðArÉC ÿ¼pì»C ÿ»ã¾»ì½Ü »è Q„qAsõâ »è »ýý¾Bg ÞÉðBùýW ,RBÝG þðBÜ»ÜBƒO ô òüpGqºkAo þükAsBC ô sAôBýW þðôõ_½GôAo ô Áô»ø »Ü ÞÉðBùýW ,Ç¼rƒì þƒÔBƒì Á»_ôõK óBÜ»ÜBO ôõì»ƒø þƒ…ƒ„½ƒÜ ô ÿqôõPèõÜ þwBðôõƒ„ ô ºô»ƒOBƒÜºk Êè óBü½g ÿ»ðBýüAq»ãƒÜBƒO þƒwBƒðôõƒ„ »Ü ºô»ÝÉg¼k »OBhðBüºk ô QÉñÉPwºk »ýýð óAô»C þg¼k Êè ÿºô»C þƒÔBƒì ,QƒÈ rƒÜºkqºk ½ƒÝƒðAs»ƒè ô RAlG ólñÈõg »G ºvÈ qk ºô»PÈ qlð»wºk ,QÈ q u õÜºk o»„ þƒðBƒÜºq»ƒG »ƒè qBƒWAôk ô RBâBð ÿ»Ü»Øõ…Ì»ƒì »ƒG êƒýƒÌBƒíƒxƒýƒC qBWAôk ,ºô»PÈ ô»Üºk q ô ôk ÿ»Üºlðõâ»ƒè .QÈ q u õÜºk o»„ þðBÜºq»G»è ÊG þðô»g þðBùýW »Ýü tÝü s þðBùýW ,»ýýìÂõÐ ÿk»íc»C þðBÜºq»PÜºqBÜ þìBÜBC »è Q„qAs õâ þ¾ôõØ »G q ¼ s QÉ„ºk ÞÉðBùýW þðBÜ»ÜBO ô þðArÉC ÿ ¼pì»C ÿ»ƒãƒ¾»ƒì½ƒÜ þðôõ_½GôAo »è »ýý¾Bg ÞÉðBùýW ,RBƒÝƒG ,Ç¼ rì þÔBì ô òü pGqºkAo þükAsBC ô sAôBýW ôõì»ø þ…„½Ü ô Á ô»ø »Ü ÞƒÉƒðBƒùƒýƒW þwBðôõ„ ô ºô»OBÜºk Á»_ôõK óBÜ»ÜBO ÿ»ðBýüAq»ãÜBO þwBðôõƒ„ ô ÿ q ôõƒPƒèõƒÜ ºô»ÝÉg¼k »OBhðBüºk ô QÉñÉPwºk Êè óBü½g þÝÉwôõðºqB_ .»ƒýƒýƒð óAô»ƒC þƒg¼k »ƒÜ ÿºô»è sAôBýW ,QÉ…g»GºlÉK óBü sAôBýƒW óºkºlƒ¾ô»ƒø ô òƒÉƒðºk ÿkBƒýƒðõƒG óBƒü½ƒg »Ü»ðBì¼ o þüAvÈ qk»G »ü½Gq»ø ,Alü ôBñÉK»è ôõì»ø q»w»G þ¾BG ‡ºo q ¼ s þÜ»üAs»ƒÔ kB„ ô q»Ý„½h¾k þOBw .ºôB…ÉÜ AlÝÉP„ ô qAsBC ô ï»g ÿ ô o»Gô o ïAôºkq»G ô òýñýGBð óBÜ»ýýO»üBw»Ü óAõÉð ÿ q ¼ s þ…ÉÜ»í…ÉÜ ÿºõƒÉƒ„»ƒƒG o»ƒƒ„ ïAôºkq»ƒƒG ,ºô»ƒƒñƒýƒGºk .AkºlðB…ýð ÿ ½g ½gô»PwAoBð ô ½gô»PwAo q»wõð )»ü»ø o»„ Al…ü qBü ôBð»è R»ðBð»O( ºô»Ýü tÝüs þðBì¼o ÿBãÈ o»è »ðAõOBùÉè q ¼ s .ºôAlðB…ýð ÿ ¼pì»C ÿ»ã¾»ì½Ü ÿBñÈ ô óBÜºtÈ qBK»ð½Ü þ¾BG þýPwºkÂBG ÿBñÈ ô »Ü ÞÉì»Pxýw ô qBÝì»Pw þƒOÂ»ƒwºk ô ß»GBG .ÿ ½g ½G RBÜºk Óq ½Ø ÞÉP„ ôõì»ø »PÉHG ô QÈ rýãG êük»ƒG QƒÉƒwrƒOºk ºô»ƒè þOÂô»è qBWAôk ïÂ»G ,òìu ôk ÿ rƒýƒw»ƒC ÿ q ô ôu »PÈ rgºk ô QÈ rÜºk rýãPwºk Alü½g #.ºô»ýýw»Ü »ÜBO

þðBü ôõì»ø þðBüu ÿºq ô»â þ„»G QxÝ„ .ºô»O½Orâ ÿ ôÂ»ÝÉO ºlñÉø »ÜºrOBw ô JAq»w" ÿºõýð BO ÞÉP„ ôõì»ø þÉ¾ºk ó ôõG ß»ü ï»ø ..îGAq»w þÙ„BÌ òì .»üAkôBC ôBð»è »ì»ãG Ëô»ìºk ,»ü»ø òì ½G ,»ýýð ï»ø ,»ü»ø ôBð »ìºlH¾»ø ï½g ºôºq»w ô»è ô»ÜºrOBw rPƒÝƒü tƒð ô Þƒü tƒð »ƒÜºrƒOBƒw .ºô»ƒÜºôBƒC ô îƒOô»ƒÜ Alƒýƒ¾Bƒdƒ„½ƒƒg»ƒƒè .ºô»ƒƒPƒƒÉƒƒGºk óBxük ï»ÝGAo îPxü ô»Üq»ø .ºô»ìBPw»ø :q»ñÉøAo ÿ»ÝýÔ ..ºqBLìõg ÿ»ÝýÔ .îOô»Ü »GBG ?ºô»g þOBÜ ÿ»Ü »Pw»ø å»w ÿ oõÜ ÊK þK ½O þü qBü»è ïs»c òì .ïô»hG Ë o»ãÉè ô óÂ½Ü ôBð þÝ¾»g þýø ÊK þK ½O .»ýýð îÜôBG ,»üAkrÝG ï»ü»xØ ï»C ôõGºk»ð ..ºoAsBG õƒèBƒâAs ÿk»ƒü ÿ oõƒÜ" :ôõƒGºk R»ƒØBƒPƒÉƒG îÜôBG ï»ø ,"?rýHñ„¼o »G ºôõG ºô»ü»Ü»è q»wôõð .q»¾½ÝÉè ï»ø ,krÜ ÿ»ü»xØ ï»C þÕwºô ô þƒü½ƒâºkBƒü s òƒü rƒPƒì»ƒÜ ÊƒG»ƒG þðôõGqAlñü rG ô òOBù¾»ø þOBw q»ÜqAtÉG þðAõW»G q ¼ s ôºô»PÈ pÉâºk o»„ þðBÜºq»G»è óBÜºqBLìõg ÿ»ÝýÔ ô RBÜºl¾»ÝÉO ó»ìºs þü ôºs ô ÿ»Üºq»ñÉøAo ÿ»ÝýÔ »G Á»ÝÉƒO þü ôºs »G Á»ÝÉO ºqBLìõg ô N½O »G ôõOrâpâ óB…ýð ºô»C ÊOBw½G ô RBÜºk ÊK þK ½ƒO óB„BK .ºqAtÉG óBýÜô ôkq»ø»è ºlð»_ RAkºk ß»ü»Pwo»G ô ß»ýü ôºoºkBü s aýø ÊG»ƒG þK ½O QÉ¿G Ëô»üºk ô RBÜºk ºô»è Q„qAs õâ óBýü q ôõPèõÜ þPwBC »Ü »ÝÉðBw»Ü þýø ÊK ÿ q»ƒ¾½ƒÝƒÉƒè ß»ƒü»ƒPƒwo »ƒG ïÂ»ƒG ,»ƒìtƒð ºô»ðºkºk þìÂºô þÜôBG ô ÿ»ƒÜ»ƒðAlƒñƒü s ÿ ½g ½G óAô»C ÿlük )ºôºqºpÉâ þðBìs»è( ºô»ü»Ü»è õèBâAs ÿk»ü ÿ oõÜ ,ô ô o»OBgºk !!?rýHñ„¼ q »O½G Ak»ðBì¼ o ï»è ÿ»ðBð»üæ ô»è rPýÝÉÜ»ü ÿ»Pw»Wq»G þO»ü õýðAõO þ„BG»G q»wôõð

»G ºlð»GBK óBÙxÉC q»wBO »ÝÈ ôBýK .þO»ü½g ,RBÜºk Êè óBýü râq»G ôºô»ðBÜ»ð½Ü »Pü q»ð RAkºlãðºk Alü qBì½Ü ß¼ q»w þðkqAvH¾»ø»è ºoõÜ þü q»ãü qBÜ rÈ u»è kAu»ð ÿk»íc»C »G ,AlðBü»Ü»Üºo»â þOô»âtì þðBÜ»Xƒýƒw»ƒG ÞÉOBÜ aýø ,QÉ¾ºk ºôºqºpÉâ ßºô þ_q»â .krÜºk»ð ÿ ô»C þðBÜºqBÜ þü rýãP…K ÞÉK ½O †ü qBWAôk ô N½O »è ïôõGqAtÉG" ÿ»OBÜô»C .îðBÜ»ðô»g þPwAoºôBð »è ÿAk þèõg òýì»ü½ð þðBÜ»ðkqAvH¾»ø þìBXð»C ÿk»íc»C kõíc»ì ôAqlð»ü»âAo ÿ qBì½Üq»w þí„Bø q»HÜ»C þè»Ì q»ƒHƒìAq»ƒG»ƒè kAu»ƒð þñOô»Üq»w AlýðBìºrø»ƒG þƒðBƒXƒð»ƒxƒÔºo ô óBÜ»ýü sAôBýW ºôºrƒÉƒè ,BƒñƒÉƒùƒPƒwºk»ƒG ÿ õèBâAs ÿk»ü ô ß»GBG óAõÉð þðBÝÉðçíéì õƒèBƒâAs ÿk»ƒü .ºô»ƒPƒÉƒGºk rƒOpƒ_ þƒÜôBƒG AlðArÉC ÿ qBì½Üq»w þðBƒÜ»ƒðkqAvƒHƒ¾»ƒø»ƒè ô kAu»ð ÿk»íc»C kõíc»ì »G RAkºlãðºk ô òOô»Üq»ƒw »ƒG ô Alƒ„»ƒOBƒw ô»ƒè q»ƒø ÿk»íc»C ó»üæ»è ókqAvH¾»ƒø ÿºô»ƒðkrƒG þðBÜ»ðô»g ôBð»G RAkºk ÞÉK ½O ºôºkAu»ð )ß»GBG( .RBÜºk óArÈ ô þðBÜ»ðô»g ôAlÜ»GBG þƒì»ƒÜ»ƒƒü ÿºq»ƒƒKæ»ƒƒè q»ƒƒø ,ºôºqºpƒƒÉƒƒâ þPwAoºôBð»è RAkºk ÞÉK ½O ºô»Ü»ðBƒì¼ o þðBÜ»ðô»g þÜôBG ÿAôk»GAôk ô þðBÜ»ðô»g rPƒýƒÜ»ƒüBƒðBƒì»ƒG ,QƒÉƒGºk óArƒÈ ô †ƒü ô»ƒC þðôõHðArÈ ô þðBì¼o »Ýü tÝüs òýÉ¿G òýðAõOºk Ak»ðBùýW ï»è ô »ðBÜAõƒýƒø ô óBƒÜ»ƒðô»ƒg »è q»ø ô ïBÜBC »OBâBð óBýðBÜ»ðô»g óAõì»ø þâq»ì ô óBÜ»Ä¼ rƒì þƒâq»ƒì ºôBƒOºq»ƒw ÞÉOBÜ" òGºk ß»ü »G Á»ÝÉO óBÜ»ƒðô»ƒg þOÂ»øq ½g ÿ q õ„BG ô q õ„BG þðBÜ»Øôlñw »Ü ôõGArÝ„BC »ýýPwAq ï»C ,ºôºkrÜ óBýðAqBO ."krÜôAô»O ÿ»ÜºqBÜ R»ééýì" þƒì»ƒÜ»ƒü þƒPƒÉƒ…ƒðBƒì »ƒü»ƒPƒwo ï»ƒƒC ô»C »PÉ…ðBì ï»C ,ôõG óBùü»Ü ÿ»ìBðu ¼ o

.krì ô ÿ ôºs q»w »Oô»Ü ô Rô»Ü »ÜºqAõük AlýðBü u»è îÜôBG ÿ q»w»è ÿAk ÿ»K ½O ô»C »Ü ß»üBðBì ..ôõG»ø ÿ»ðBýèõHíýw þÜ»üBðBì ".òP…ü»ãÉO þÉè óAôõì»ø ºôBOºq»w»è »ðBüAsºqB„ q ¼ s q»wôõð BO »Ü RBÜºlÉLPwºk »ðBýèõHíýw þÜ»ýü qBü ÿ q ¼ s þƒÝƒÉƒO»ƒìtƒg »ƒÜ»ƒðBƒì¼ o þƒüBƒO½ƒÜ ,RBÜºk ÿ»Ü»ðBì¼o þüsBwAs»Ô ô q»PÜºqBÜ rOBü s þÝÉðBìAo þ„ôõO q»ñÈõg RBÜºkAô ôBð »PÉ`G ºôºrOBü s þÝÈ vÉƒ_ »ƒG ô QƒÉƒG ôBð þðBÜºq»PƒÜºqBƒÜ þƒðBƒü u þƒü qBƒÜºkq ô .ºô»Ü»ðBì¼o ô ÊK þK ½O ßºô N½ƒO»ƒG ókrƒÝƒü qBƒü »G ókrÝü qBü ô o»„ ôBð þK ½O »G ókrÝü qBü

ÿk»ðBñÉø ½G ô þÜôBG þPxü ô ½G ÿ»OBÜô»C ,ÊK þK ½O þðAtü qBü »PÉGºk ô»C þðBÜ»ðô»g ô ß»GBG óAõÉð þÉðçíéì þÜ¼ rý_ ºôºrÉè .RBÜºlÉLPwºk )õèBâAs ÿk»ü( þÜôBG ÿ sBGq»w ½G »Ü»GBG þðôõ_ ïºô ôk þ¿Éø ôAko»„ ôBð»è óBüu ÁBw ô ôk þðôõìs»C ô q ¼ s þü q»ãü qBÜ »Ü ÞÉðBw»Ü »G þðôõGBñ„BC QÈ rÜºk ÞÉñ„»_»G ô òÉðºkAk þðBüu q»w»è .ºõÈõð þÝÉÐBð½Ø ôBð »PÉ_ºk þðBüu òýÉ¿G ô q»ƒƒwôõƒƒð ß»ƒƒGBƒƒƒG ï»ƒƒƒýƒƒƒÉƒƒƒw þƒƒƒ¿ƒƒÉƒƒø þƒðBƒü u ÿ õƒÈ vƒG q»ƒG»ƒè ô»ƒwôõƒð»ƒìBƒðu ¼ o ô RBÜºk qBÜ AlýwBýw þÜ»ü»ƒìBƒðu ¼ o»ƒè QÉGºk ÞÉ`ƒÜ þƒÙƒ„BƒÌ Ak»ƒÜ»ƒìBƒðu ¼ o»ƒè ÿAôk»è Ak»„ô»ñG Á»â»è ô)»„ô»ñG( ÿ ôBð»G

þ¿Éø Êw q»w»è qBÜ Ak»ÝütÝüs þðBì¼o »è Êw q»ø »Ü ,ºôArÜ AksAôBýW þð»ìºs Êw »è þÜºq»w q¼s þýÝýñÜ»O þÝÈsAõÉ„ »G ô RBÜôBø »Ü»¿Éø q»wôõð »Ü»ðBì¼o þüAvÈqk »G .ºô»…ÉK »ð¼oºk óAõW ß»ü »G Á»ÝÉO »Üºô»ðApÉâ þ¿Éø Êw q»ø ïAôºkq»G »OBÜºk q»ñÈõg óAôºo ô óAõW q¼s þÝÉðBìs »G ,RBÜºk RBÜBð ÞÈqBÜ ß»üºõÉ„ aýø »G ô ÿ½g þÈoôBø QÉHG ÿqAtÉG ô óôõGôôlðBì þ„ôõO q»ñÈõg ÿ q»ñÉøAo ô ÿ qBü ÿ qºôAk ÿ»ÝýÔ ßºô( »ÝýÔ ô N½O ÿ»ÝýÔ þãðºk ßºô »ÝýÔ BO þ„s qºô RBâºk ºô»ýýèõHíýw »ýü qBü ï»è .)ºqBLìõg »ðAqBý„½ø q ¼ s »Ü óAõW q ¼ s þÝÈ tð»O »G þð»üæ»è ºôkrÝüAô ôºôkrÜq»ƒw»ƒè ÿ qBƒÜ

½G ó ¼oºk ½ÝðAs þðAqBÜlñÈõg þðAlðB…ýK ½g ½G ,óAqBO þðBÜ»ýü½gôBð »„»G»è ÞÉÜ»ƒü q»ƒw»ƒè ó»ƒÝƒGºkBƒìBƒC ÞƒÉƒOq ½ƒKAo ÿºô»ƒC óBüæ»è »ýü½gôBð »„»G ô»C q»w »ðBOõÝ¾»ø »„ô»ñG ô ÿ ½g AlÈ ô»è .ºô»ðBÜ»ýýñì»C ºtÉø

þü»XG»¾»ø óAõü q»ì ÿºqBG »è óBíO»ÙýØ»c ‡BG þðBì¼ o þðBì¼ o ô QÉ¾ºk ÊK ºô»Ü»HÉPÜ þðAô»¾BK ÿºqBƒG »ƒè óBƒíƒO»ƒÙƒƒýƒƒØ»ƒƒc †ƒƒýƒƒKArƒƒg QÉ¾ºk ÊK ºô»Üºq»wôõð ó õOrPx_ .ß .Z

»G Qü rãðBüºk »Ü ó»ø IÉPÜ ÞÈlð»ø óBüºô»ðlñÈõg »G Qü»ÜºlPwºk ôºô»Pwºk ,Qü»Üºk ÿ ôAô»O BO QýÉñHüAk Qü»ÜBð s»c Qü»ÜBð s»c Qü»Üºk ÿ ôAô»O »Ü †ýÝÉOBÜ RAô»Ü QýGºk ÞÉO»¾Bc þ„ôõO ô QÉG ôAô»O Á»ƒƒâ»ƒƒè Qƒƒü»ƒƒÝƒƒG Qƒƒw»ƒƒø RBƒƒÜºk Êƒƒƒè ÞÈ q ½W»G ô Qü ôBƒü u AlƒýƒðBƒÜºq»ƒPƒÜºqBƒÜ óBýðBÜºô ô sºqBC ô ó ô»g ô ôõg ÿ ôÂ»ÝÉO þÝÉPw»ø óBýƒÉƒè ºô»ƒðôõƒGBƒýƒW ,Qƒü ôõƒG »OBhOºk ß»üºkAo BO ô ÊOAkºk Q„½gBƒð .ºô»ýüBýð»O þg¼k Á»ƒâ»ƒè »ƒÜ ÿ»ƒðBƒOBƒƒwAôk ô»ƒƒC ßºô ‡BK ºqBü pG ô QüAlPPxü ô»„½g þÜ»ýÈ oôBø Qü»ÜºlPw»ø ,ºô»PýHG BýW þÉè rPýÝÉì»Ü Á»ƒƒâ»ƒƒè Qƒƒ„»ƒƒGôBƒƒø þƒƒ¾Bƒƒg òƒƒülƒƒð»ƒƒƒ_ Ak»ƒHƒÉƒPƒÜ ô»ƒC ôBƒð þƒðBƒƒÜ»ƒƒýƒƒýƒƒPƒƒÉƒƒw»ƒƒÜ ô q ½WôAq ½W ÿ ½âõPÕâ ,ºô ôkrÝPƒwô ô qk ÿ q»Ô»w ô ‡»ƒGôBƒø þƒ¾Bƒü»ƒg òƒülƒð»ƒ_ ,»ü»ø óBPÜ»ü ó õƒ_ þƒì»ƒg ô ‡»ƒGôBƒø »¾Bg ô R»ü»ð þüBO½Ü »HÉPÜ ô»C Qü»Üºks»c þðBÜ»ýýPüBw»Ü Á»â»è R½g þðBÜ»„»GôBø ïÂ»G ,QüºlG ÊK ºvÈ qk Ak»Ü»ƒHƒÉƒPƒÜ ôBƒð þðBü u»è ó ½_ ßºô q»ø qBWAôk ô»ýýðqB_ ô Ë oôBƒø RBƒâºk ÞƒÉƒOBƒw Alƒ…ƒýƒÍƒýƒƒØAô aýø ô ò¿ÉøºlðBƒíƒÉƒW»ƒG óBƒíƒðBƒÜºtƒü sBƒC »HÉPÜ ÿBýðôk ôBð»è ,»ýýƒð †ƒýƒÜ»ƒüºqBƒ_ »ýýO»üBw»Ü ºõÉ…ðBì»ø»G Al…ýðBÜºtü sBC .ò¿ÉøºlðBíÉW»G óBíðBÜ»Pxü ô»„½g ô»ƒC »ƒüºô»ƒC »ƒãƒƒðrƒƒâ ÿºô»ƒƒC ïÂ»ƒƒG òGq»ãü qBÜ ôtÉø»G ºlñÉø »ðBƒýƒO»ƒüBƒw»ƒÜ òüºlH¾ô»ø »…ýì»ø ½G ôºô»ñ_»ð óBìrýG»è ÿ)»Ýü tÝü s( þðBì¼ o ,òü»Ü»ð óBü rƒýƒG»ƒè »ƒÜ »ƒü»ƒðBƒðBƒì¼ o ô»ƒè| þƒìÂõƒÐ k»ƒíƒc»ƒC »G Qü rãüºk »Ü ,AlÉK ïºuBìBC ºôºq»w»è ÊOBÜ ,QÉGºk ôAô»O BO QýÉðBñüAk ºô»Pwºk .Qü½gºk ½G þwôõxÔ»C QÉGºk ôAô»O ÿ qB„ »è 1961 þ¾Bw| þìÂõÐ k»íc»C ºô1980 þƒ¾Bƒw»ƒè ,ºôõƒƒHƒƒÝƒƒüAk»ƒƒè ºôBƒƒw ô þðAô»ìBðu ¼ o ÿ qBÜ»ƒG ºô ôkrƒÝƒýƒPƒwºk »wôõð»ìBðu ¼ o»è ºôõG ÞÉÜ»ü ‡»…ýì»ø òü rPãðrâ .óBÜºqBük ô ôõOô»Üq»w q ¼ s ÿ»ðÂBƒw ï»ƒè þƒ…ƒýƒýƒðAô»ƒìBƒðu ¼ q ÿ qBƒÜ )Û r„( ÿ»ìBðu ¼o ÿ q»wôõðq»w Ak»ýüAôk »ƒÜ ,ºôõƒG )kBƒíƒýƒPƒÍƒƒýƒƒC( ÿ»ƒƒìBƒƒðu ¼ o ô ºô»ðBÜ»ýý_q ½xðBw ó»üæ»è óBýÜô ôkq»ø .óArgAk ‡BK ÞÉ¾Bw lð»_ þìÂõÐ k»ƒíƒc»ƒC þƒƒðAô»ƒƒìBƒƒðu ¼ o ÿ qBƒƒÜ»ƒƒG ókrƒƒÝƒƒPƒƒƒwºk ô òýwôõñÜ¼ rý_ ÿ qBÜ»ƒG RBƒÜºlƒPƒwºk þðBÜºqBÄ½â ô»ìBðu ¼ o »è þƒðBƒÜ»ƒÜ¼ rƒýƒ_ »¾»ì½Ü ï»Ü»ü ,ºô»OBÜºkôÃG AlPg»ƒPƒüBƒK )Rºrƒýƒ„»ƒÌ( þƒðBƒ…ƒýƒðôBƒð»ƒG þƒÜ¼ rƒƒýƒ_ þÜ¼ rý_ »ƒ¾»ƒì½ƒÜ rƒOAôk ,ºô»ƒOBƒÜºkôÃƒG óB„BK ,RBÜºk NB_ )ÿ râºk AkBG »è Êw»Ü( »¾»ì½Ü †ü rOAôk )óBü u ôõì»ø( þHƒÉƒPƒÜ òýì»ýÉw »è »Ü )»ýýð ÿ ôBð ËqBW( þÜ¼ rý_ þOÂ»g Alü rý…¾õâ äð»„õø þOÂ»g þ¾õg .ºôõOrâqºô þÜ¼ rý_ òü rP„BG ÿºô»ðkrÜôÃG »ƒG þƒìÂõƒÐ k»ƒíƒc»ƒC »è þÈõð þÝÉÐBð½Ø )»ƒýƒýƒð ÿ ôBƒð ËqBƒW( ,krÝÉLPwºk ÿ ½g þñƒýƒwõƒð þƒðôõƒìs»ƒC AlðB…Ý¾»ø »è ïAôºkq»G ¼pì»C BO »Ü ÞÉÐBð½Ø ÿ»¾»ì½Ü ô ôk ºô»¾»ì½Ü ô»C ÿAôk»è ,ºôõG »è óBPü»„ þðBÜºôÃÉK( þðB…ýðôBð»G ÿ rO ,RBÜºk NB_ )Ç¼ rì þðkrÜkBü( ô )»Ü»ì ÊK »PÈ ô»Üºk ÿ ôõ…ÉK þðBÜ»ì»øq»G »è rOBüs »Ü .óArâ»ñgºo ô óAq»ñÈõg ÿ ôB_q»G þOÂ»g ÿ)óBÜ»Ä¼ rì( þÜ¼ rý_ »¾»ì½Ü ÿ2011 ô 2010 þÜ¼ rý_ »¾»ì½Ü òü rP„BG þƒGºk»ƒC ÿ q ôõƒPƒèõƒÜ ÿkBƒýƒðõƒG ó»ƒƒüæ»ƒƒè

2013/5/6 »íì»„ ôôk )360( ºqBìu

þÔ»xè»Ô ÿ»ãðAôq »ü»ðBPÔ»ø þÜ»ü»„½â QÉwõñüºk| »ì»c kAsBC .k

ÿsBG»ð»_ »è »Ô»xè»Ô ÿºô»ðkrÜBýW 4 ÿ qBýwrK »ðôõíð½G óBÜ»ýÔ»xè»Ô-BPýì ºqBýwrK ßºô q»ø ,?»ýý_ òýðAs»ð ÿ qBýwrK òýwrKºk »Ü ‡»ìºk ô»C ,Ë rðºkAk Ak»Ô»xè»Ô»è ÿ»…ü q Êè»âqBýwrK»G ,?»ýý_ »Ô»xè»Ô q»w»è ÊGºlðBìsBGqºk †ýñýðAs»ð»è »Ü ,òýðAs»ð»è »ðôõGsBGqºk óBíìAq»ì ?»ýý_ òýðAs»ð ÿBO½Ü òýðAs þðkrÜAlü»K»G òýðAs»ð ,»OAô .òý…ýðºkAk ,òýðAtüBð ÿ ô»C þñýðAs ,òýðAs þðAõg ÞÉP„»G RºqBG»w BñýðAs»ð»è »Ü ÿ ô»C .»ýýð ÿ q»w»è óBíüBâBC ÿ»P„ ô»C o»ì»è òýðAs ,Ëk ÿ ô»C ,ºq ½Xì»G .ÊñÈk ÊðAtüBð ÿ ô»G R»HüBO ÿ ½hýñýðAs»ð»HðAk õÝ¾»G »ýýð êýøBW »ìôõÙð »Ü »ü»w»Ü ô»C óAs»ð Êè ÊðAsBð »Ü ÊðAsBð êýøBW »üºô»C ºô»OBÜºkBýW óAs»ð»è êýøBW ô»C þñýðAs»ð þì»øq»G òýðAs»ð ÊGAô»Ü .ÊðAtG Ë sAõgºk óAs»ð þw»Ü »ü½G ,ÊðAsBð ÊðAsºk ô»C »ì»C" ?»ýý_ þPwAo" òýðAsBð »Ü »íÉC .»ýýð ÞÉP„»G R»HüBO þñýðAs »Ü »ü»w»Ü µBøºq ÊýPwAq ÿAôk»G »ðAo»â þPwAq óBíýðAs »Ü Êè »ðBì»ø þPwAq»G R»HüBO »ü»ñýðAs»ð òP…ü»â ½G ºôºqBGô»è ÞÈBãÈ q »ÜBO µó q ½WôAq ½W þPwAq»G òP…ü»â ½G †ýðBÜBãÈ q ,»OAô .ºô»O¼krÝOq õÜ ÿ ½g Alý_»è »íÉC þñýðAs»ð òýGºlý¾Bc ºô»è »ì»G »ýýð þðôõG þPwAq»G ô»C µþPwAq»è »ýPü rG ºô»Ä¼ rì»G ó ô ôkq»â óBü Q„ô rw ÿlðºõÉK óBíýðAs ÿºô»D„BK»íÉC ÿ»ðBìq»g q»w »ñü»gºk ÊñýðAs ºô»G »üºkBìBC AlÄ¼ rì ÿ»íÉC þðBüu ÿºôºôBð»è ‡»ülðºõÉK óBì½g þñýðAs»ð »íÉC BÜºkAô ‡»ì»C óBíðôõG þƒPƒwAq»ƒG R»ƒHƒüBƒO óBƒíƒðBƒÜ»ƒñƒýƒðAs ÊÜ ºqBýwrK ºô»C »…ýì»ø óAs»ð þw»Ü ½G ºqBük .ºô»ñýwBñG óBü ,òü»ÝðB…ýñPwºk òü rOq ¼ s BÜºlðAs»ð»èAô ‡»ð»üæ ï»C q»ø »ýÉÜ ÿæ þPwAq kõgBü ,»ýPwAq ÿ qAlðºôBg óAo»â »…ýì»ø ,×õw»éü»Ô »ðôõíð½G ,ÊðAsBð »Ü ÞÉw»Ü ½G .ÊðAtüBð »Ü BÜºô»è óBìApÉO þO»ü õPxü ô óB_ôõÉG lð»ìrýG »ü½G .»ýPxü õÉK þÔ»xè»Ô ÿºô»ðkrÜrýG ½G þPwAq ÿ ô ôk»G ºôºô»C ÿBãÈ q»è BO BÝüºkºô»C ½G BÜºk »ì»C lð»ìrýG ÊOBÜ ,ÊH¿È ô AlýPwAq ÿ ô ôk»G þPwAq»G lð»ìrýG þw»Ü »Ü ‡»OBÜô»C .BãG ÿ ½g þðôõG ôBð þðBÜ»…ÉÜ þðBÜºôB_q»w»è ËqBW BÝG ºô»è óBìõâ ÊGBðºô»G þPxü õÉK µºô»OBÜºlÝüktð òýØ»ü þðBÜ»_ôBð»è ÿ ½g Bâºk | .ºôkrÜ»ñPwô qkBýO þðBìõâ ?òýðAsºk òýðAsºk ó ½_ :ßºô Êè»âqBýwrK ÊG ºôºq»xüæ þðBÜ»ñOô ÿ»ÐBñG q»w»è ò„BG óBíðBÜ»ñýðAs òýðAsºk ó ½_ Bøºô q»ø ?»¾»ø óBü »PwAq òýðAtüºk ÿ ô»C òýðAsºk ó ½_ .òü»ãG óBì½g þñýðAs»ð ÿ»_»ñG»è ó»ÜºlðBìq ¼ s þÔ»xè»Ô ÊüBíñƒÈ q ?NArƒg ß»ƒð »Ü »ü»ãñü râ »„»G ô»C þðkrÜ»Ä¼ r„ ,Ç¼ rì þñýðAs»ð »OAô ,‡»ð»üæ ô»C þðkrÜ»Ä¼ r„ ‡ô»g ÊG Ç¼ rì ÿ»íÉC þðBÜ»ðkrÝÉLÜqºk »PwAq .BÜBñÉLýÜqºk þðBwBC»G Bü½g»è Ç¼ rì »OAô ,‡»ì»C , µþO»ü½g þðkrÝÉLÜqºk þðôõìs»C þðºôBg Êw»Ü Q…â R»HüBO»G òýð ‡»ì»C .ÿ qtø ÿ s ½¾BC ËqBÜ óBü , µºkBwBð ÊðkrÜ»Ä¼ r„»è »ÝÈ»w¼ rK ,ókrÝÉLÜqºk .òü»ÜBñðBìq»Gô q ôºk þðBÜ»P„ þO»ÙýØ»ø»G ßqºk ß»ü ßºô ôõì»ø ÿºô»Cq»G»è ÿ q ¼ s»G ô»C þñPxhÝÈ q»è ë ¼ q »üºô»G óBíPxü õÉK ÊÝwpG þ„BG»G Ak»íÉC»è ókrÝÜqºk ÿºô»C½G »Ü òü»ÝGºô»éPÐ»W »ãñü râ »ü½G BâºlðBíÉK ºô»ðBìq õGô q ôºk»è »Ü òýñýHG »ðBü qBýðAs | .)»ýýÕü rÌ»ì( »ýýíPxLÉC Ë»w¼ rK ókrÝÜqºk ÿ»w¼ rK q»w»éPÐ»W ºô»ñü»Üp_ Ak»Ü»wBG þÔ»xè»Ô þPxÝÉPð½Ü»è óBÜ½âôõPÕâ ÿºô»C½G òýðAs þðBñÉùÝÉK þO»ýð½_ ÿAôk»G óAo»â þìBÜBC»è »Ô»xè»Ô »Ü òü»Üºk »ð»ƒüæô»ƒC »Ü óAsBw»ñÈk ºô»ðBðBìApÉO µòýñÝ…K ô»C ÿ ½ø»G òýðAs Ak»Ô»xè»Ô ôBð»è »Ýðõ_ ÊGºlPwô qk ºô»ðBðBìApÉO µòýñÝ…K ô»C ÿ»ðBýì»è þÔ»xè»Ô ÿ rýHñ„¼ q ÊGAôBW .AkºlýìBXð»C »Ô»xè»Ô ºô»ðkrÜrýG»è Êìo½Ô ßºô µË râºkqºô ÿ ½g ÿ»PwAoBC »Ô»xè»Ô »ì»G µBÜºkBíðõ„»ð Êü vÈ ôBÜ ºq ½W óBÜ»ñü ôõW µºô»ðkrÝOBK ô ôk Q…â »ìo½Ô ï»C ôBð»è .AkºlðB…ýñü½g óBÜºô»ðkrÜrýG »Ýðõ_ ó q ô ôk ºô»ðkrÜ»Ô»xè»Ô»è ÞÈ q ½Wôõì»ø»G »Ü ó»ÜºlPwô qk »Ýðõ_ .ÊñÉÙ¾õgBð Ëõð ÊP„ »Ü »ü»ýÜ¼ s»ð ô»C †ü sBG»ð»_ .òñÈlì»øq»G þÜ¼ s»ð µòýñýG»è þ¾ôõØ ,þñüºs þðôõGBñÈ ô )»ðBùð»K ÿ ¼oºlÈ s µºô»ðkrÝOBKô ôk »Ü( BüsBG»ð»_»è þ¾B…ü q ÿAôk»G »Ü »üºô»G óBíPxü õÉK Ë rOô ôºk ÿ ô»è »…ýì»ø »ü½G .Ë rÜBñük»G BðBì»è ÞÈºô»ñýì»¿w ºq ½W ïºkq»G »OBhðBìºk »…ýì»ø ‡»ð»üæ ï»C òýÈ o»ãG Ak»ÜºôArOô ÿ qtø »üºôArOô ô»C ÿ»ðAô»`ÉK µ»üºô»ðkrÜrýG þì»øq»G ôArOô ,ËôBð þ…ýðBìõâ .ôArOô»è µºôAõw Ëºô»ðkrÜrýG ÿ sBG»ð»_ ÿºô»Cq»G»è ‡»ì»C .AkºlðB…ýñü½g ÿ sBG»ð»_ ÿºõÉ„»è RBÝ`ýø óBÜ»ñÈ ô µ»ýýð ÿ q ôõñw òOô Bü sBG»ð»_»è RBÜôBø .ÊGBðs ô»wºõÉéýƒ`ƒýƒø »üºô»C ÿºô»ðkrÜºqBGô ôk µAkBðºô»Pwºk»G òP…ü»ãÉO ÿ sBG»ð»_ ,rPÈBOAô»G .ºô»ñGBñPgôõK )1( ?ÊñÈ»âºlý_ AlðBìBPxÉDì»C»è ºô»ðkrÜrýG ÊwrKºk õükBG óæBC †ýÝÉOBÜ .òýðAtüºk »Ü óBü ,ºqAõg»è ô ô q Ak¼pì»C»è ºô»ðkrÜrýG ÿ tÉø »Ü òý`Gºô»C½G BÜºlÉéðBìAô »P…ü»ãÉO ï»C òýðAsºk þPxü õÉK»G ºrÉè .òñÉøBñì»øq»G Qxü õÉK ÊñOô ó qAõg»è »ðAô»ðkrÜrýG ºq ½W ô»C ô»C q»w»è .ºô»ñüºlG »ð»üæ ï»G R»HüBO òüBP…ñÉãPýÄ þðBÜ»ýýÔ»xè»Ô »ðkrÜrÉw»è Ë oôBC rýG »Pxü õÉK Ë rðAk ºô»ðkrÜrýG ½G Ëq ôõñw ÿºô»C½G »Ü òü»Üºkºô»C½G ºuBìBC ‡»ü»ÐBñG »Ü ÊP„»è ,ºô»ñü»ÜrýG ºô»è òýðAõPG »Wq»ì »íÉC »OAô( ºô»PÈ rÝG »Üºq ôõñw ÿæô ôkq»ø»è Ak»O»¾Bc ï»è ºq ôõñw ô»C »üAõýÉK òüBP…ñÉãPýÄ »O»H¾»C .)2()ºô»PÈ rÝHÉè ÿ rýG Ë rÜBð ôArÜ»ñÉèrýG»è ºô»ðkrÜrýG »ðBìs ºô»C ÊG»üºõÉ„ ï»G .ÿk»PÈk ºô»ƒðBƒìs ÿ»ƒãƒÈ q»ƒè | .)3(»üBðBíÉG ºq ôõñw ï»C ÿºôºqºk »PÈ ô»Üºk »Ü þ„ºô»C µºô»OBÜºkBýW ÞÈæ»è »üAk ÿlðºõÉK»è òOô ô ÊGºôºq»xüæ ÿ»ðBýýÔ»xè»Ô »ðkrÜB„Bì»O ô»C þÉK»G þìq ½Ô òOô ô »Ýðõ_ .»üBðBì ‡ºô»C »Ü »üºkBìBC AlñOô ô þgBð»è ÿºô»G rPÈæ»è µþPwAo»G ºô»C óBü ,þO»ü»ÜBðBì BÜºlü qBük òOô ô þìq ½Ô ÿºô»C »OAô .»ü»ø ÿBðBì ‡»ìq ½Ô ï»C µ»ü»ø »Ü ÿ»üBxÈ q ï»C ó ½_ òýwrLGBG ïÂ»G .BÜºlðB…ýñPwºk ókrÜ»xØ þìq ½Ô »Ü »üBðBì BðBì Ë rÜºk ó ½_ þP…â»G óBü ÊñÉHì»øq»G BðBì ËqBÜºk BÜºk q»w»è ÿ qBÜ òüBP…ñÉãPýÄ .»ü»PÜBÔ òüBP…ñÉãPýÄ þðkrÜrÉw þÉK»G ÊñÈlì»øq»G BðBì ÿ ô»C AlýPwAo»è ?ÊHì»øq»G BðBì ,òýPÉGôõG þ¾BdýÉè ÿºlðºô»C ,Ak z½OBPÜArO ÿºtÉìBDü qBü »ýýÔ»xè»Ô ºrýG ô»è ïÂ»G ,»ýýPwAq ï»C þPwAq»è ,»Ü»ü»ñÈ ô ,»ÝÉéÈk½ì »Ü òOô ô .BñOô ô ß»O»è »üAlülðºõÉK»è BðBì BñOô ô ÿ ô ô q»â»è »Ýðõ_ ºqAkBðBì ,òýPÉGôõP…ü»ƒâ z½ƒOBƒPƒÜArƒO»ƒè ÿºlƒðºô»ƒC .»ýýð ºq ½Xì»G)BðBì óBì»ø ÿºô»ðkrÜºqBGôk(»ýü u ½è½OôBO þñOô þ_q»ø .ºôAqkqB„»c »íÉC ½G »ì»C .»ðBùð»KAlýgBð»è BðBì ‡»ð µþPwAq»è »Ü»ü»ñÈ ô »ð »ñOô ô ºq ½W ï»C »Ýðõ_ õÝ¾»G ºô»Cq»ø ß»ð .ºô»OBÜBð ó ôõGBðBì»G ïºkq»G»è ÿ ôBý„ ÿ u ½è½OôBO þñOô ô »üºô»C ÿBðBì ÿBðBì »Ü »üºô»Cq»G»è Ê¾ºk aýø »Ü ÿ u ½è½OôBO .þPwAq ß»O»è »ýýð B…ülðºõÉK»è »ñOô ô ï»C # .ºô ôkrÜ»ð »Pw»Wq»G Bü½g þgBð»è Badiou. Andra manifestet f r filosofin. vers ttning: Carin Franz n. Tankekraft f rlag, .1 | .1|,p. 2012|Alain Tractatus logico-philosophicus, vers ttning, inledning och noter av Anders Wedberg, Thales, .2 | .37 .|,s1997|Ludwig Wittgenstein, | .|Ibid .3

òýÄ»C ô »Ô»xè»Ô »ÜºlðºõƒÉƒK ô lƒð»ƒG ,»ƒü»ƒðBƒPƒwq»ƒK ½ƒg óBÜæ ÿæ »Ü»ìBÜBC »OAô»Ü .»ýý¾Bƒü»ƒg þxÝýw óBü þxñW þülðºõÉK »Ü »ü»ì»C ÿAq»ø »èôõìq ½Ô ô»C .»ýýð þðôõG q»ø z»Ü ôõì»ø Ak»OBÜ ô»è ôõÝðõ_ ,ºô»üBð q»â»C .krÜºk "þxñW þülðºõÉK" þwBG òýÄ»C ,»ýýð AlÉO þxñW þülðºõÉK yÝÉw þülðºõÉK þðôõG»ð þüB„½G »Ü »ü»P„ ô»C aýø »G óBÜæ .ºô»OBÜºk óArGõW þxñW þýxñW þÜ»ülðºõÉK òýÄ»C »Ü QÉ¾Bð ºõÉ„ þülðºõÉK QÉ¾ºk ôõÝ¾»G ,ºôAo½â ºõÉ„ ÿ»ãÉW »è òýÄ»C »Ü QÉ¾ºk ,»ýýð þxñW qBãXÉC »ì»C .QÈk »ýülðºõÉK -Bƒð ï»ƒC »Ü QÉðºlý¾BK BülüBC ï»C .ºrP…ÉÜApXðq»w »è RAkºl¾ô»ø ºu ôõw AlñýÄ»C »è QÉ¿ƒG AlñýÄ»C »è .ºô»PÉHG Þü tð "ÿlü ô»C þðôõG" »PÉ_ºk ,QÉñÈ o»ƒKºlƒÉƒO ÿ ½ƒg ºu ôõƒw »è .ºô»íxýwqBð óBü þPwq»K ½g ÿæô»C ÿlü ô»C ÿ ½ÜôBð »G ô »ãÈ q »è ½O AlxÝÉw .QüAlülðºõÉK »è R½g Á»â»è AlýüAôk »è ½O »üAkºô»C þO»ìtg »è ÿlü ô»C AkºrÉè »G .ºô»Pü s ¼lG R½g ÿ vÉ_ ÿ»ñýØ»PwAq þýO»ü½ÜôBð ,AlñýÄ»C »ƒè ,ºô»ƒðAô»ƒ`ƒÉƒK Alü½g »è ô »üAlü½g þO»ìtg »è þülü ô»C :»üAkºrÉè »ðBÙ„BC þñOô»ÝÜ»ü q»G :»ãðrâ ½G Qülü ô»C þñOrâ ÿ sBýð »G ½O AkºrÉè ô»G ÞÉðôõG ,QÉHG AlP¾»â »è ô»C »Ü ÿºô»C »ÝÉñP„»ãÉO »ì»C .»ü»ø ÿ ½g »Ü ÿºq ½W ôAô»ƒO »ƒñƒPƒ„»ƒãƒÉƒO ô»ƒè rƒƒPƒƒ¾ôõƒƒØ q ¼ s »ãW »ýýð b òýÄ»C »üAô ÿæ »Ü ÿ»èºs»PGõì »G »Ü ÿ»ý¾Bü»g »ìBWõÈk ô ‡»Üô ô q ô»è | .ºôAqk AlxÝýw þÍýØAô q»w Ú„»C q»w »è †ýðBÜæ ,AlýPwAq »è »OAô .ºô»PÉ¿Éøºk þýÔ»xè»Ô þÜ»ýýƒ¿ƒÉƒè þülðºõÉK þü q tG þüB„½G" Ê¾ºk ÞÉOBÜ ô ôk »G QÈ rÜºk "ºô»OBÜºk óArGõW þxñW »Ü ,ºô»ðAlÝÉè ï»Ü»ü .ºô»PÈ qlHÝÉè ºõý„ òýÄ»C »Ü »ü»ì»C ,»ƒü»ƒÜ»ƒÜôõƒw ºq»ƒø »PýèAõxÝÉw þý¾BO»G þ¾Bü»g þÝÈ q ½ƒW ôõì»ø ÿAôk ,»PwAq ôAô»ƒO .RBƒgºkAk ,ô QÉG ºsAôBð ‡ºlð»_ yÝÉw ,ÞÉP„ ÞÉñ„»_ »G AlýüAôk »è ,QÉHG QÉðAõOºk ÿ ½ø »„»ì»C .RBâºk þ„½G ô þ¾BO»G ÿBwBü »G »ìôõÝc»ì yƒÝƒÉƒw ÿºô»ƒC óBxük ô óBxük ÊGºk :ºô»ðôõHOBK ô ôk ô óAõƒW ÊƒOBƒÜ .ºô»ƒPƒü»ƒÝƒHƒÉƒK Qƒƒwºk »PÉGºk »OAô»Ü !ÞÈ u ¼ q ôõì»ø ,òý¿ÉdW Ak»ýüB„½G ï»è ÞÉP„ »Ü ÿBülüBC ï»ƒC ô»C »ãW ÿ»Ýük þÝÉP„ óAqAl¾k »Ü ,ºôBì .ó ôõPw»G ÿºô»ÝÉK »ýýð »Ü ÿ»ýülðºõÉK þÜ»ü»âpG ÿºô»ðlñÈõg »G îü ôæ þOºo»ø îðBÜ»O qAõÄ½G¼k ó ½íýw þì»øô ôk þxñW ÿ»ãÉW ô»C ,ïôõG qAtÉG òÉý¿G BG óBü kqAõg ÿAôk »Ü RBÜºk ºô»C þwBG q»wôõð AlýÉO ó u þ„»è »Ü RBÜºk Qw»ø ôBýK yÝÉw »è †ýðu ,ô »ìBPÉG ô ôAo½„Ak ô êƒ„ ,ôBýK þ„»è »Ü RBÜºk Qw»ø Akq»HìAq»G þP…â »G ,ÿ»ÜºôBPw»ø »ìAlð»C »ãƒW .»üºq»hw»ì ß»üºkAqBO ºrãG ô òü rý„Bð þü oBW»P¾Bâ ô þü ôBñýð»ÝÉK ÿ ½ðB„ »ƒè -dvillee) êýÄk½Ä óBü|( farce) zqBÔ þñ„»_ ïAôºkq»G þñOrâqºõÝ¾»Ü ÿ»ãÈ q »è ,Ak|( vau »ƒð»ƒhƒðBƒìºk ºô»ƒðBƒü ôBƒì»ƒg ºrƒýƒG ï»ƒƒè ÿ ô ô sºqBC ,ôBýK ÿ ô ô sºqBC .òýð»ƒÝƒÉƒK ,ô óAõOBð ô ë s åq ô ,»Ýýì½Ü þwôõèBÔ ÿ ôõOBøAk o½„»Ýì»ì þðAklÉG ÿºrýK »ðu ô s ½w .»Ü»ýýðAõW ôõì»ø ÿ»ñýØ»PwAq ÿ»OBÜ ô»C ,»ðBÙ„BƒC þƒýƒPƒxƒü ô»ƒ„½ƒg ßºô ,ó ôõOô»g AlÜ»ü þ„ºôBG »è óAqAl¾k »¾»Ý¾»Ü ï»C q»w»G ÊGºk fôõð ÿ»ÜAô»Ü Bøºô q»ø óBÜæ ïÂ»G .QÉGAqk Ak»ðB„½gBð ,ºô»OBÜºkrýG ‡»ðAô»`ÉK »G ÿ ôAô»O »G òýÉ¿G BG þÝÉÕè òýÄ»ƒC »ƒÜ ÿBƒðBƒì ï»ƒG »è ô ô sºqBC AlÝÉOBÜ »è .»ü»ø þÝüu ½è½Pð½C ïAôºkq»ƒG ºô»ƒÝƒÉƒð»ƒüæ »ƒè ,Alƒƒülƒƒü ô»ƒƒC þO»HüBO þO»GBG »è ÿ ô ô q ô ºô»ýýPxý…ýPýÔ þxñW þìAlð»C ô Qíw ,äñýƒw ßºô »è ÿ ô ô q Býð»O òýÄ»C ,»üBƒøºô þƒPƒ„ô ÿºq ½W ô»G ÿlü ô»C »è ,»ýülü ô»C þðô ôõG þðBüu »è ,ÿ ½g þðôõG»ø »G ß»_pK ,pK »è Alƒñƒì ÿ»ƒOô»ƒÝƒð½ƒÜ ô ô ôlƒðBƒƒì lƒƒñƒƒÉƒƒø

q»â»C .»ü»ì»C ÿ»ðAô»`ÉK òýÄ»C AlÝÉOBÜ ÿ»ð»üæô ôk ÿºô»ƒñƒü o½ƒâ ßºô òƒýƒÄ»ƒC ßºô ºô»…ÉK »è q»ø q»â»C óBü ,kôõw ,QÈ qkrÉìu»ð YðAsBØ »G þÝÉðBðAk»üBìq»w »G »ü»ðkrÜAôpG ï»C þPwAq »G Ú„»C ºô»C ½G RBHðBìºk òýÄ»C .Rô»ÝÈ q ô Qg»ƒG »è þü»ñý`ñG þÝÉðôõìs»ƒC ÿ q»ƒGô q ôºk ï»C ôºq»G ,AlýüÂôõƒØ »ƒè ,ô ÿ sAôBƒýƒW ÿ sAôBýW þÉK »G Býðk Ë rÜºk »Ü ÿBülüBC ÿ ô ½O Ú„»ƒC »ƒÜ »ƒüºôºrƒÉƒè .QƒýƒñƒýƒHƒG

q»ø .ºqºk»G »âq»G»è þÝÉP„ ‡ºvãð»O »Ü ôõ_»ð RôõØ þÉK kqBãÉÜrÉÜ ó ½_ »è .ºô ½GBýW þÉè ô QÉWôºtG òü vÈ q Á»â»è þPwBC ÿ»ÜºsBGrƒÜ»ƒì ô»ƒC ,AlƒýƒüBƒO½ƒÜ ô ï»øô ôk þPwBC þØçg»C þñÉ¾»G ,ï»Ü»ü þƒñƒýƒWôºs »ƒè ,sBƒGºkq»ƒƒG þƒƒPƒƒxƒƒÝƒƒ„ ï»ƒùƒÉƒw þƒPƒwBƒC ½ƒƒG ºô»ƒƒñƒƒýƒƒØ»ƒƒPƒwAq ô»C ,AlðBÜ»PwBC ôõì»ø »è .ºô»PÉñü õðºk q»w »è þÔ»xè»Ô þðBìAq þðBÜºõÉ„ ôõì»ø ô ºõƒƒü pƒƒG þƒƒñƒƒýƒƒÄ»ƒƒC

“

ÿ»ƒƒg»ƒƒüô»ƒƒPƒƒwºk »ƒƒÔ»ƒƒxƒƒè»ƒƒÔ ºô»Ü»üæ »è .»üºqô»â þÜ»ƒüºvƒãƒð»ƒO Ú„»C q»HìAq»G þðÃØ»C þðBìõâ ÞÈq½W »è ,»ü»ø yÝÉw þýP„ôrw þü¼oºkBüs ßºô »è ÿq¼s »G »Ü ÞÉ…üBPw ,ºô»Ýük þÜ»üæ ï»è .ºô»PÉGºk Þütð þñýüBC þñOô»ÜqBük »G »Ü ,»ü»ø R»ýýdýw»ì Al…ü»ðBh„BK »Ù„»C þñýüBC QÉG q½W q»ø

»Ü »üºôºrÉè ,»üAkôBð»ø »è þýðô ôkq»â þƒƒýƒƒw»ƒƒÜ»ƒƒÜBƒƒO þƒƒðôõƒƒìs»ƒƒC òƒƒýƒƒÄ»ƒƒC þð»üæ »è ,ô ºqAkq»â»C þÜ»ýýðô ôkq»â ßºô q»ƒø ,»ƒýƒü q»ƒøô»ƒW ô»ƒýƒÔ»ƒxƒè»ƒÔ .þðAs þÉK ôõG z»Ü ï»Ü»ü ó ôõOçÔ»C å½èBük »è ,rO|þÜºô| :ó ô ô rO æ½Ýýð þƒƒðBƒƒÜæ ßAu ,AlƒƒðôõƒƒOçƒƒÔ»ƒƒC Á»ƒƒâ»ƒƒè »è »ÝÉÜ»ü ºõÉC ÿAq »G »Ü ,qBÝý…ðô ô qºk ,òýƒÄ»ƒC þƒðBƒÜºq ô»ƒâ ºq»ƒø »ƒðBƒÄq ½ƒýƒO þülðºõýK" »Ü ôõGkrÜ »ì»ƒè þƒýƒÜ½ƒÜAk ?ôõG þ_ »ì»è þPw»G»ì ."»ýýð þxÝýw qBãXÉC þÝÈ tÉO »ì»C| :ôõük»G òÉèBC| þØçg»C þÜ»ü½wBC »è »Ü »…ÉÜApXðq»w þìBXð»C »G ïÂ»G ,ºôõOBø ºô»ðAqBÝðBìõâ ô óBìrýG óBÜæ ßAu .ºôõP„»â »ðAô»`ÉK »è ,Ak»O»ýý¾AõxÝÉw »è »Ü ,ºô»OBƒgºk »G q ¼ s þÜ»üºkAo BO z»Ü q»ø ,AlýPwAo ,þO»ü½g ÿæ ÿBâBC ô »Ýü q»g ºô»ü½g ÿ ô»C þ„»è :ï»ÝG þwBG Bøºô QÈ rÝG q»â þüBO½Ü »è ïÂ»G ,»PwAo »ì»C ,»ü½ÜôBð ÿk ½G ÞÉw»Ü q»ø ÿ vÉ_ AlýüAôk »è ,AkqBÜ ,òOrãÜ»ü þOBG »è yÝÉw .QÉGºk ÿ ½g ô Rô ô q BG .QÉñÉøºk óApGAk ô þüBýW ,»Ü»ü»ñÈ ô Býð»O »ì»C ,òGBwôõð ‡ºô»ÝÉK »Ü»ýPwAq .»ýý¾Bƒü»ƒg þƒÜ»ƒüºô»ƒðlƒðAõƒð ôºq»G yðBxýü ô ô u óBü vÉ_ »Ü »üºô»C »ƒè rƒOq ô ôk q ¼ s ,RBƒƒGºk óBƒƒOrƒƒOq ô ôk óBü ÞýxýwqBð þÍýØAô óBü ëBü q .ÿlü ô»C

.ºô ôkrÜ þðôõìs»C ºõÉC þü râ½ø ½gBC| :ó ô ô q æ½Ýýð »ñý`ñG ô»C ½G òýÄ»C þwrK ½G óBO½g ô BñüAk ó ôõOçÔ»C »Ü ºô»PÈ o»âBð ºsAôBð þðBÜºõÉ„ »ƒè »ƒÝƒÉƒÜ»ƒü òƒýƒÄ»ƒC AlƒýƒÉƒO ?BülüBC »G òP…ýü»â ó ôõOçÔ»C ÿ»Ü»wBG| :ôõük»G òÉèBC ô»C :»ðô ô q Qxü õÉK k»Ø »G òýÄ»C q»w »è Ak»ðBÙ„BC ÿ»ðBø ô óBÜ»O »è »Ü QÉ¾ºk þðôõìs»C .»ü»ø þðô ôkq»â »è ÞÈ ô ½ƒO »Ü ÞÉP„ ôºq»G »ÝÉðBÜ»O ô »ðBø »ðBÙ„BC ,ºõÉ„ ï»G .BülüBƒC QƒÉƒðºk ÿ ôBƒð ô»ƒC þÝü q»g BðBw òì »Ü ÿ»OBÜ ô»C R»ðBð»O ô QÈ ô»íG ,îðAõW þÝÉ„»è þñPxü õ„½g ºqBük – .»ðAõW ÿBülüBC »è ïô ô q ,QÈ ô»ì»ð q»w »è †ýñì – AksAôBýW ôAô»O ÿºôAqAs »è ÿ q»â»C AlñýÄ»C »è »üAô ïæ ô î¿Éø óBì»ø »è »ü»ø ÞÈ sBGºkq»G ô »ãÈ q þðôõìs»C ôºq»G ºôºkrÝOô»ÝÈ q þOô ô q þü»ðBƒØBƒO þýðô ôkq»â þƒÜ»ƒüBƒø»ƒG »ƒÜ ÞƒÉƒíƒgõƒO »è ºô»Ýý¾Bg »è ókrÝÉLwºk »G .QÉG»ø þÝÉP„ ,ÞÉñPülÜ»ü »ãW »ýýð b Alü½g Býðk òýðAõOºk »Ü òýGºk rÉÔ ,aýø »è Þü tð ,ºô»wBðõ„ »è Býð»O ß»ð ,ºô»ýü sAôBýW »è R»ðBð»O ‡»ì»C ½G .òü»ÝƒG ó ôõƒìs»ƒC »è .òüºlG †ýXðºq ô qAsBC »G êì òýðAõOºk q»ø »Ü »ü»ì»C ôBG ÿAô rG Ak¼pì»C ÿBýðk »è .QÈ ô»ÝG ÿ ½g ÿ s»c ÿAôk ô »w»Ü

ÿqôõÕü»O qôõxð»ì .ô òýÄ»C" þèôõìrÔ ºõÉC| :ó ô ô rO æ½Ýýð »è ô ó»Üºk s q»Ø ½HíÈ q »è "ºô»ðBñÉøAk ½G »G Q…K AlñýÄ»C ½G óBO½g þO»HüBO ÿ rýHÌ»O ïÂ»G .òPw»Gºk q»wôõð ô rýÌB„ Êè»â »è ÊGºk »ãðºq ,»¾Bg ï»C »ñP„»â †ÉK »ýPwAq ï»C ºõÉC .ºô»ñýwrLG óBÔôõxéýÔ õƒƒÉƒƒð »ƒƒè »ƒƒÜ óBƒƒ…ƒƒýƒƒÜAq þƒƒXƒƒðq»ƒƒƒw »G óBPì»Ü þÝÉðBw»Ü AlðBÔôõƒw»ƒéƒü»ƒÔ Þü q»g ºô»Ù„»C »G óBü½g ÿ ô»PK ô pK þwBG †ýÝÉOBƒÜ R»ƒðBƒð»ƒO ,ô ºô ôkrƒÜ Á»ƒƒƒâ»ƒƒƒè ÿ q ¼ s »ƒƒƒG ºõƒƒƒýƒƒƒC ,ó»ƒƒƒƒÜºk ?»ýý_ ÿ»Ü½ø .òýð AoôBø óBýðBÜºrýHÌ»O þwrK AlýPwAq »è| :ôõük»G òÉƒèBƒC þÝÉwrK òýÄ»C ô »Ô»xè»Ô þƒülƒðºõƒÉƒK ÿ qBì ô ó»éxðæ ÿ»Ü»ƒHƒÉƒPƒÜ .ºs ½ƒ¾BƒC ºô»OArØõw »è òýÄ»C ô »Ô»xè»Ô ,Êýð½íÉè þ„BG »G »ýü s ½¾BC ï»C ,qBÄ½G ¼k ó ½íýw ½G ,»…ÉÜArXðq»w »HÉPÜ ï»C .RAkºk óB…ýð ô ëAtƒHƒñƒýƒC ½ƒƒG ºô»ƒƒðôõƒƒGq»ƒƒG ÊƒƒG »ƒƒG ÿºô»ðlñÈõg ÿ»…g»ð ºô»ðkrÝý„»Üô ô q þðBÔôõw»éü»Ô þðBüu ÿºô»ñü vÈõO ô Aô rG ÿ»ðôõíð »HÉPÜ ï»C ,BðBì ï»G .ºôõP„oAk ÿArÝ„BC »HÉPÜ ï»C ÿºô»C .»ýýð Al…ÉK »è »G q»HìAq»G »Ô»xè»Ô »Ü »üºô»C RBÜºk Akq»ƒxƒƒì»ƒƒW ô ôk óAõƒƒÉƒƒð »ƒƒè Úƒƒ„»ƒƒC þƒ¾Bƒg BƒG ,»ƒãƒð¼kok ô þƒO»ƒü½ƒ_õƒOBƒƒø ôk ï»ƒC óAõƒÉƒð »ƒè †ƒü q»ƒÜ»ƒýƒü½ƒÜõƒÉƒð ºô»ƒÜ»ƒüæ »ƒè .QƒÉƒƒG»ƒƒø Akºq»ƒƒxƒƒì»ƒƒW q ôõOqBC »Ü »ü»ø "òýÄ»Cºuk" ÿ»Ô»xè»Ô ô»C .þO»ü»ÜºqBük q»ø ºq»ñÈõð q ½ùñÉK ½„ aýø Ú„»C þ¾õÜ ô Qw»ø q»G »è »Ü Ê¾ºk ï»G óAô»C õÝðõ_ ,QÉGBð ‡½g »è RBÜ »Ü ÿ»ñ„»_ ô»C ÿºvÈ qk ô ºô»ðBì ºq ½W »ì»C !ó»Üºk òýÝìõì QÉ„Bð aýø »ƒG ×ôõxéýÔ Ëlð»ø ,ºô»…ü o»K ô»è .o»Lì»C »gBð½Ø »è ÞÉÜ»ü »ð»Üºk òýÄ»C »Ü ó»ø ½G .ÆýPÝü vGõw þƒðôõƒìs»ƒC þƒðBƒÜÂBƒG ô»C ½G .kqBãÉÜrÉÜ òÈ q ½w ÿæ »ðôõíð »è .»ü»ø ó ôõG þPwBC óBü jBð½Ø Êƒw òýÄ»C þðôõìs»C ,Ak»ðBwBñýðAõW þPwBC ô b ôõƒƒƒƒK ÿ rƒƒƒƒÜ»ƒƒƒƒƒì þƒƒƒƒƒðôõƒƒƒƒƒìs»ƒƒƒƒƒC ô vÉ_ þýPwq»K ½g .»üºô»ðkrÝOBK ô ôk ,óºkºlðBø ºu ôõw ºvÉ_ ï»C þýPwq»K õg .»OqAs ½ì þðAô u ó ¼k ÿ»Ü»ðôõíðq»w »Ü ô »PwAq òýÄ»C ,AlØçg»ƒC þƒPƒwBƒC »ƒè AkºrÉè .RBÜºk ArÝ„BC ÿ ½g þýO»ýPwAq »Ü ,»üBO½ÝÉG þÜ»ýü ôAqlÈ râ þwBG zBG kqBãÉÜq»ýýÜ »Ü ÿºô»C ,»üBøºq »è ÿ ô ô q þñü vÈ q þýPxü ô»„½g þðB…ÉÜAq ½G ÿ ½g þØçg»C þPwBC .krÜ þðôõìs»C Yð»â s q»G ºq»ø þÝÉPwBC »è ô ô q QÉðAõOºk ÿBøºq ÿBø»G BG ,þñýüBC þPwBC »OAô ,RBÝG ºq ôºk òýWôºs »G þü ôAqlÈ râ ô þPw¼ qºk ßºô ß»ƒð òƒýƒWôºs AkºrƒÉƒƒè .QƒƒÉƒGAqk óBÜ»ýO»üÂ»ì½Ü ºlð»G þÜ»üºô»ðkrÜô»PK ,»ðBÙ„BC þüÂºq»G þýwrO»ì q»HƒìAq»ƒG þñýÄ»ƒC »ƒÜ ÿ»ƒPƒ„ ô»ƒC ßºô ôõƒÝƒ¾»ƒG þü q»øô»W þwôõðºqB_ ôºq»G »ñýØ»PwAq ï»C þè»ø .ºôArÜ rü»w ,RBƒGºk ÿ ½ƒg »ƒƒOBƒƒÜ ô»ƒƒC òƒƒýƒƒÄ»ƒƒC ÿ»ƒƒðBƒƒgq»ƒƒ_qºô þýÝð»O þü½ÜõÉð »è kõg" »Ü QÉxgºoºk »Ü QÉGºk »üBðAõO ô»C þíØõð ºô»ƒü½ƒg ÿBw »è ÊOBÜ :»OAô ," þO»ü ô ôlðBÙèõg »ƒƒè åºq kõƒƒg ,Úƒƒ„»ƒƒC þƒƒðôõƒƒƒìs»ƒƒƒC .QÉOõÜºkAk Alü½g þüAkõg ÿºôB_q»w ô rƒÜ»ƒì ÿæô»ƒè ,òƒýƒƒÄ»ƒƒC ºq ½ƒƒW ï»ƒƒG þXðõÉð ô þü½ÜõÉð »G ,ô ºô»ðlðAu ô ô q ô »G »ñP„»â þÜ»ü»ãÈ q ,ºô»ñýWôºs þülýW .Ç¼ ríðBG »ƒƒƒÔ»ƒƒƒxƒƒƒƒè»ƒƒƒƒÔ òƒƒƒƒñƒƒƒƒýƒƒƒƒGºk ßºô| »è .»üºq ô»â þÜ»üºvãð»O ÿ»g»ü ô»Pwºk þƒðÃƒØ»ƒC þƒðBƒìõƒâ ÞƒÈ q ½ƒW ºô»ƒÜ»ƒüæ þƒƒü ¼ oºkBƒƒü s ßºô Úƒƒ„»ƒƒC q»ƒƒHƒƒìAq»ƒƒG þÜ»üæ »è ,»ü»ø yÝƒÉƒw þƒýƒPƒ„ô rƒw »è ÿ q ¼ s »G »Ü ÞÉƒ…ƒüBƒPƒw ,ºô»ƒÝƒük ï»è .ºô»PÉGºk Þü tð þñýüBC þñOô»ÜqBük »G »Ü ,»ü»ø R»ýýdýw»ì Al…ü»ðBh„BK ï»C .»Ùƒ„»ƒC þƒñƒýƒüBƒC QƒÉƒG q ½ƒW q»ƒø

r8:Layout 1

5/4/2013

3:01 PM

Page 1

2013/5/6 »íì»„ ôôk )360( ºqBìu

| »ýý_ ½G óBí¾k ô ôk »íÉC | ºô»ýƒ''þèBð'' þÝÈ rÍý„ ÿ sBü»G »è óBýÝÉ¾k BG | òý`ÉLG | ô òýÈ o»ãG »wºqk»ì ÿºrWõc »G ºrWõc | òýãì»Ð ÿ»è»Ýü qBG þÜ»ýÉØ»Ô »ñüºlýG | »ýý_ ½G óBí¾k ô ôk »íÉC ,ÊñGAk òì ÿæ Q¾k ÿ ¼ oºk »Ü | ô ºô»ìs ¼lOBð ô îÈ o»âºk BOAôk »G ÊOBÜ | þGºk ó ô îÉè | »ýý_ ½G óBí¾k ô ôk »íÉC îÉðºkAk ½O ÿæ î¾k ï¼ oºk »Ü þK»_ ÿæ »G îÝÉPwºk »…ýì»ø BO | ,ÊG»ð ºô»íãñýw | AlÜ»ýýh¾BGºq»Ø »è BG»ð ÿ ô»ÝG îÉè | »ýý_ ½G óBí¾k ô ôk »íÉC ×ºk»w »G ºô»ñüºlG óBýÝÉ¾k BG ë õHèõG óBü rÈ vG»ðArÜõ„ ô ‡½h¾k ô êýüBØ »ðBìkBü s ô q»w ...½O ô òì Ák »ØBO ß»ü »K q õg ½G »w»G óBí¾k ß»ü òýð»_Ao ½G ºq ¼ s Ák ô ôk þðAõW ½G »w»G óBí¾k ß»ü òü qºõ¾»ø ½G ºq ¼ s Ák ô ôk | ºô»¾k ô ôk »G »íÉC òýOBø»ð ºq»Xð»g ôõì»ø ô»C ÿºq»Ø »è òýðAõPG Ák »ØBO ß»ü »G Ê„ºk k»G»C BO !òü rãG »âq»G

þðBíÉéw | 2013 þéü rK»C |

...AlÝÉì»è»G ÿAôk »è þÜ»üºrãýwBì qBük »G !...ºô»èôõè»ì þÐAkºq»Ø qºôæk

| »ýý_ ½G óBí¾k ô ôk »íÉC | þèBð »G ºô»ñüºlG óBýÝÉ¾k BG | ô s»gBÜ »OBÝýG ÊwôõñG BýO þÝÈ rÍý„ ÿºk½xì | óAq ½â »G ºô»ñüºlüºk kõgBü | ô þLw þÝÈ pwºk »OBÝýG ËpxG ÊK ÿAõýø þÝxÉìrÔ »ýý_ ½G óBí¾k ô ôk »íÉC ÿqBwBK »G ºô»ñüºlG óBýÝÉ¾k BG ÿ rãG þÉK ô ôB_ »OBÝýG | ºlñ¾BG ÞÉè½K ½G ÿk»C ÞÉð»ì»O ÊðAõOºk ?ÿvG Ák »ØBO ß»ü »G »ýý_ ½G óBí¾k ô ôk ½O ô òì | òü rOAsBC ºô»ÝÉ¾k »ØBO »G »íÉC | ó»wô»w »ñüºkºk óBýÝÉ¾k | òìq»„ þÜ»ü»éýWBc óBü »ðBh„½g»ð ÿ»ðBXñýC »G »ðBXñýC kõgBü | ô òýÈ o»âºk | òýì»wBü »G ºô»ñüºlüºk þü q»ðõø ÿq»GºõÈ q»G ÿlð»H…Ø»ð Ã¾ôlG»Ì óAq½w

|w w w . c h a w d e r n e w s . c o m

soranmail@yahoo.com

òì»C îØq»Ð ,ÊG»ð q»â ï»ñýw ÿqBð s»C ïôBOôõw ,ÊG»ð q»â ïôB_ ÿôBC | þèBð |

òÈ ôkºk óBGô s ß»ü »G óBPÜô ôkq»ø óAqBG ô ½O | ô Ák þðAôºo ÿqAsºõÉ„ »G ½O ïÂ»G | óBü q s þPg»w ÿ»Xø»è »G ô»C ?»ýý_ ½G óBí¾k ô ôk »íÉC óBdÈ o »ñüºlG óBýÝÉ¾k BG ‡½g»ð þÜ»ýÉø»G óBü rO½Ü »ñüºlýG | »ýý_ ½G óBí¾k ô ôk »íÉC rýK þÝÉðAô»ì»è»G »ñüºlG óBýÝÉ¾k BG ‡½hð½G þÝÉðAô»ÐBG »ñüºlüºk kõgBü | »ýý_ ½G óBí¾k ô ôk »íÉC þü ½Ü ÿqkBØ þWBc »ñüºlG óBýÝÉ¾k BG ÊG ÊK þðôõGkq õÜ þO»Øºqºk BO Bðæô»ì »ñüºlüºk kõgBü | ËrãG ÊK þýHü q»Ð ÿ»âq»G BO

‫ذمارة (‪ )151‬دوشةممة ‪2013/5/6‬‬ ‫سةرثةرشتيار‪:‬‬ ‫بةهمةن تاهير نةريمان‬

‫‪151‬‬

‫‪www.chawdernews.com‬‬

‫‪rwangewrexne@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )151‬دوشةممة ‪2013/5/6‬‬

‫ثاشكؤيةكة لةسةر ئيسالمى سياسي‪ ،‬ئاينناسى‪ ،‬هزر‬

‫ئه‌میر ئیعترافی کرد‬

‫عەلی باپیر لەسەر بنەمای گومان بڕیاری كوشتنی برایەكی هەرزەكاری خۆی دەدات‬ ‫تێپەڕین بە مورسی‪،‬‬ ‫غەنوشی‪ ،‬بن كیران و‬ ‫مالیكیدا‪ ،‬تەنانەت بە‬ ‫ئەردۆگانیشدا‪ ،‬بەشێكە‬ ‫لەو پرۆسێسە دورودرێژە‬ ‫مێژویەی كە دەكرێت‬ ‫ناویبنێین چونە نێو‬ ‫مۆدێرنێتێوە‬

‫‪3‬‬

‫ئا‪ :‬روانگە‌و رەخنە‬ ‫لە بەرنامەی (روداو و مێژوو)ی كەناڵی (ئێن‪ .‬ئار‪.‬‬ ‫تی)دا‪ ،‬كە تایبەتكرابوو بە گفتوگۆ لەگەڵ عەلی باپیر‪-‬‬ ‫ئەمیری كۆمەڵی ئیسالمی‪ ،‬پێشكەشكار (فەیسەڵ‬ ‫محەمەد) پرسیاری ئەوەی لێدەكات كە ئایا دەنگۆی‬ ‫ئەوەی كە برایەكی هەرزەكاری خۆی بەدەستی خۆی‬ ‫كوشتووە یان هەر بڕیاری بۆ كوشتنەكەی دەركردووە‪،‬‬ ‫چەند راستە؟ ئایا هیچ گومانێك لە بڕیارەكەی خۆیان‬ ‫دەك��ەن كە رەنگە ئەو نەبووبێت ئەو ئەخبارییەی‬ ‫كردبێت؟ لەوەاڵمی ئەو پرسیارەدا عەلی باپیر دەڵێت‪:‬‬ ‫"دەنگۆ وا باڵوبویەوە كە دەبێت عومەری برام ئیخباری‬ ‫لەو پێشمەرگەیە كردبێت‪ ،‬عومەریش ئەو كات تەمەنی‬ ‫‪16‬ساڵ ‪ 15‬یان ‪17‬ساڵ بوو‪ ..،‬دوای ئەوەی (كاك‬ ‫عەلی) گیرا و ئیعدامكرا‪ ،‬منیش وەك تۆڵە و قیصاص‪،‬‬ ‫مەفرەزەیەكم ن��اردەوە تاكو بە بڕیاری من تۆڵە لەو‬ ‫برایەم بستێننەوە"‬ ‫دوای ئ��ەوەی عەلی باپیر پرسیاری ئ��ەوەی‬ ‫لێدەكرێتەوە كە چۆن دڵنیابوون لەوەی كە ئەو برا‬ ‫هەرزەكارەی هەواڵیداوە‪ ،‬لەوەاڵمدا عەلی باپیر دەڵێت‪:‬‬ ‫"ئێمە زانیاری تەواومان هەبوو‪ ،‬هەرچەند گوتیان كە‬ ‫یەكێك لە خۆی گەورەتر پێیگوتووە"‬ ‫ئەگەر تێبینی وتەكانی عەلی باپیر بكرێت‪ ،‬لە‬ ‫گوتەكانیدا سەرەتا بە كۆمەڵێك دەربڕین كە هەموویان‬ ‫ئاماژەن بۆ گومان و نادڵنیای دەستپێدەكات‪ ،‬وەكو‬ ‫دەربڕینەكانی "دەنگۆ وا باڵو بوویەوە" و "دەبێت‪..‬‬ ‫كردبێت" ئەخباریەكە باس دەكات‪ ...‬دواتریش كاتێك‬ ‫باس لەوە دەكات كە زانیاری تەواویان لەوبارەوە هەبووە‪،‬‬ ‫كەچی دواتر گومان لەسەر زانیاریەكان دەكاتەوە و‬ ‫دەڵێت "هەرچەند گوتیان كە یەكێك لەخۆی گەورەتر‬ ‫پێیگوتووە"‪.‬‬ ‫هەرچەند روداوێ��ك��ی لەمجۆرە عەلی باپیر وەكو‬ ‫شانازییەك لە مێژووی خەباتی خۆیدا بیژمێرێت و لە‬

‫خەیاڵی تێكۆشاندا وەكو دڵسۆزییەك تۆماركرابێت‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەم روداوە چەندین وتوێژی ئەخالقی و یاسایی‬ ‫هەڵدەگرێت روب��ه‌روی ئه‌میری کۆمه‌ڵی ئیسالمی‬ ‫ده‌کاته‌وه‌و ئه‌وانیش ئه‌مانه‌ن‪:‬‬ ‫لە گێڕانەوەی روداوەكەدا و لە لێپرسراوێتی براكەیدا‬‫گومانی هەیە‪.‬‬ ‫ێ‬ ‫بڕیاریاری كوشتنێك بەسەر مرۆڤێكدا دەدات‪ ،‬بەب ‌‬‫ئەوەی تۆمەتبارەكە خۆی دانی پێدابنێت‪ ،‬هەروەها‬ ‫ێ ئەوەی دادگایی بكرێت‪.‬‬ ‫بەب ‌‬ ‫ئ��ەو كەسەی بڕیاری كوشتنی دەدرێ��ت‪ ،‬هێشتا‬‫نەگەشتۆتە تەمەنی یاسایی (‪)18‬س��اڵ و بە هەرزە‬ ‫و (نەوجەوان) دەژمێردرێت‪ ،‬بۆیە بەپێی یاسا بڕیاری‬ ‫لەوجۆرە نایاسایی و تاوانە‪.‬‬

‫ئەمە لەكاتێكدایە ئەوكات وادەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی‬ ‫عێراق نزیكبوەوە‌و خۆی كاندید كرد‪ ،‬كەئێستا ئەندام‬ ‫پەرلەمانە‪ ،‬كاتێ پرسیاریان روبەڕوكردەوە‌و لێیان پرسی‬ ‫كە تۆ كاتی خۆی لەو كتێبەتدا پەرلەمان رەتدەكەیتەوە‌و‬ ‫ب��ڕوات پێی نیە‪ ،‬ئ��ەی چ��ۆن ئێستا خ��ۆت كاندید‬ ‫دەكەیت‪ ،‬لەوەاڵمدا تەئویلی دەكرد‌و لەبەرئەوەی هەم‬ ‫خۆی‌و هەم حزبەكەیشی(كۆمەڵی ئیسالمی) بەشداری‬ ‫هەڵبژاردنەكان بون‪ ،‬مەسەلەكەی دەشەرعاند و پاساوی‬ ‫بۆ بەشداریكردنەكە دەهێنایەوە‪ .‬بەاڵم ئەم ناكۆكیە‬ ‫تازەی وتەكانی ناوبراو لەوەدایە‪ ،‬كەخۆی ئێستا ئەندام‬ ‫پەرلەمانە لەعێراقدا‪ ،‬كەچی دەشڵێت بڕوام بەپەرلەمان‬ ‫نیە كە كێشەكان چارەسەر بكات؟! پرسیارێك كە‬ ‫شایەنی كردنبێت ئەوەیە ئەگەر بەڕێزی ب��اوەڕی بە‬ ‫پەرلەمان نەمابێت‪ ،‬ئەی لەوێدا چی دەكات و بۆدەست‬ ‫لەكاری پەرلەمانی ناكێشیتەوە؟ ئەو هۆكارانە چین‬ ‫كە لەپشتەوەی ئەمجۆرە مامەڵەكردنەی ناوبراوەوەن‪،‬‬ ‫ئەندام پەرلەمان بیت ‌و بڕواشت بەپەرلەمان نەبێت؟‬ ‫ئەمەش وەكو مەتەڵێكی دیكەیە و رەنگە تاكە پاساو‬ ‫ئەوەبێت كە مووچەكەی هی دەستلێبەردان نەبێت‪.‬‬ ‫ئەگینا بەهیچ پێوەری ئاسمانی‌و زەمینی نەبوە‌و نابێ‌و‬ ‫ناشێت لەشوێنێكدا كار بكەیت‌و پارەو موچە وەربگریت‪،‬‬ ‫كەچی بڕواشت پێی نەبێت‪ ،‬واتە ئایا لەروی شەرعی‬ ‫ئیسالمەوە ئیشكردن‌و پارەو موچە وەرگرتن لەشوێنێكی‬ ‫وەك پەرلەمان جائیز‌و حەاڵڵە یان نا‪ ،‬لەكاتێكدا بڕوات‬ ‫بەو شوێنە نەبێت كێشەكان چارەسەر بكات‪ ،‬كەخۆت‬ ‫كاری تێدا دەكەیت؟‬

‫مەتەڵەكەی عەلی باپیر‪ ..‬لەپەرلەمانە‌و‬ ‫بڕوایشی پێی نیە‬ ‫عەلی باپیر لەتازەترین هەڵوێستی خۆی دەربارەی‬ ‫پەرلەمان‌و پێگە‌و رۆڵی پەرلەمان لەچارەسەركردنی‬ ‫كێشەكانی خەڵك‌و كۆمەڵگە‌و نەفیكردنەوەی‪ ،‬ئەوەی‬ ‫دەربڕیوە كە پەرلەمان هیچ ئەرك و رۆڵێكی نییە‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا خۆی تیایدا ئەندامە‪.‬‬ ‫م��اوەی��ەك��ە ن��اوب��راو ل��ەم��ی��ان��ەی ئ��ەو گفتوگۆ‌و‬ ‫چاوپێكەوتنانەی لەمیدیاكانەوە لەگەڵیدا ئەنجامدەدرێت‪،‬‬ ‫شتی سەیر دەڵێت چ دەربارەی خەو بینین بێت یان‬ ‫وەك ئەم هەڵوێستە تازەیەی دەربارەی پەرلەمان‪.‬‬ ‫عەلی باپیر لەتازەترین چاوپێكەوتنیدا لەرۆژنامەی‬ ‫(بەیان)دا وەك هەڵوێستی چەندین ساڵ لەمەوپێشی‬ ‫سه‌رچاوه‌‪:‬‬ ‫دوپاتی دەكاتەوە‪ ،‬كە ئێستاش بڕوای وایە كە كێشەی‬ ‫خەڵك‌و كۆمەڵگە‌و گەندەڵی‌و بێنەوتی‌و بێبەنزینی ‪1 - h t t p : / / w w w . y o u t u b e . c o m /‬‬ ‫ت��ادوای��ی‪ ،...‬نە بەپەرلەمان چارەسەر دەبێت‪ ،‬نە‬ ‫‪watch?v=dshc6G2o7WM‬‬ ‫‪2‬‬‫لەپەرلەمانیش چ��ارەس��ەر دەبێت‪ ،‬بەڵكو بەئیمان ‪http://www.bayanpress.net/Detail.‬‬ ‫چ��ارەس��ەر دەب��ێ�ت‌و یەكێك لەكتێبەكانی بەنمونە‬ ‫‪aspx?id=3464&LinkID=5‬‬ ‫دەهێنێتەوە‪ ،‬كەكاتی خۆی لەمبارەوە نوسیویەتی‬ ‫بەناونیشانی(كێشەی كورد لەنێوان ئیمان‌و پەرلەماندا)‪..‬‬

‫پێوەندیی نێوان خودا‌و‬ ‫مرۆڤ لەئیسالمدا‬

‫فەلسەفەی ئیبن سینا و‬ ‫كاریگەریی فەیلەسوفانی‬ ‫پێش خۆی‬ ‫ئاماده‌کردنی‪ :‬دیار عه‌بدولباقی‬

‫‪2‬‬

‫دكتۆر حوسێن خەلێقی‬

‫‪5‬‬

‫دکتۆر عادل باخه‌وان‬

‫كەسێتیەكانی وەكو ئەژدەهاك‬ ‫و فەرەیدون دەگەڕێنەوە بۆ‬ ‫قۆناغی كولتوری هیندی ـ ئێرانیی‬ ‫هاوبەش‪ ،‬كەچی هەندێك‬ ‫نوسەری كورد لەناو پاشاكانی ماد‬ ‫و پارسدا بۆ ئەو كەسێتیە كۆن و‬ ‫كولتوریانە دەگەڕێن!‬

‫‪4‬‬

‫سه‌روه‌ر پێنجوێنی‬

‫پاشکۆیه‌کی تایبه‌ت به‌ناوی‬ ‫"ئیخوان و ئه‌زمون"‬ ‫له‌ ژماره‌ی داهاتوه‌وه‌‪ ،‬له‌سه‌ر ئه‌زمونی ئیخوان ل ‌ه میسر‪ ،‬پاشکۆیه‌کی چاودێر‪،‬‬ ‫ده‌که‌وێت ‌ه به‌رده‌ستی خوێنه‌ران‪ ،‬ئه‌م پاشکۆی ‌ه تایبه‌ت ده‌بێت به‌ نوسینه‌‌کانی‬ ‫سه‌رکرده‌ی جیابۆوه‌ له‌ ئیخوان (سه‌روه‌ت خه‌رباوی)‪.‬‬

‫خه‌ياڵم ئه‌تك‬ ‫مه‌كه‌!‬ ‫سالڤۆى ژيژه‌ك‬ ‫و‪ :‬وه‌ليد عومه‌ر‬

‫‪7‬‬

‫ذمارة (‪ )151‬دوشةممة ‪2013/5/6‬‬

‫ئيسالمى سياسى‬

‫‪2‬‬

‫پێوەندیی نێوان خودا‌و مرۆڤ لەئیسالمدا‬ ‫دكتۆر حوسێن خەلێقی‬ ‫لە‌ئیسالمدا‪ ،‬بەپێ ئایەتی سێیەمی‬ ‫س��ورەی ی��ون �س‌و ئ��ای��ەگ��ەل��ی(‪،5 ،4‬‬ ‫‪7 ،6‬و ‪)8‬ی س��ورەی (ط��ه)‪ ،‬پێگەی‬ ‫خودا‪ ،‬لەعەر‌شی بەرزترین دایە‪ .‬لەوێوە‬ ‫‌بەهێزێكی ت��ەواو‌و بێئەمالوئـــەوال‪،‬‬ ‫ك��اروب��اری جیهان‪ ،‬هەڵدەسوڕێنێ‌و‬ ‫بەســـەر ڕەفتاری مرۆڤدا‪ ،‬چاودێری‬ ‫دەكا‪ .‬كێ پێخۆشبێ‪ ،‬بەرزی دەكاتەوە‌و‬ ‫كێ پێخۆشنەبێ‪ ،‬رۆژی رەش دەك�ا‌و‬ ‫دەق��وڕی دەن��ێ‪ .‬جێبەجێكردنی گشت‬ ‫كارێك لە‌ژێر دەسەاڵتی ئەودایە‌و هەر‬ ‫خۆی خاوەن ئێرادەی بێئەمالو ئەوالو‬ ‫بێسنورە‪ .‬رەستگاری موسوڵمانە‌كان‪،‬‬ ‫بە‌ویستی ئ��ەوەوە گ��رێ��دراوە‪ .‬ئەوانەی‬ ‫بە‌ئیرادەی ئەو ڕێنوێنی كراون‪ ،‬دەچنە‬ ‫‌ب��ەه��ەش �ت‌و جەهەنەمیش ل��ە‌و ‌دێ �و‌و‬ ‫مرۆڤانە كە ئیرادەی ئەو‪ ،‬بە‌گومڕاییانەوە‬ ‫‌گ��رێ��دراوە‪ ،‬پڕ دەك��ا‪ .‬كلیلی ئاسمان‌و‬ ‫زەوی لە‌ژێر دەس��ەاڵت��ی��دای��ە‪ .‬ئەمەش‬ ‫ئایەتی سێیەمی س��ورەی یونس لەو‬ ‫پێوەندییەدا‪“:‬پەرەوەرندەتان خودایە ‌كە‬ ‫‌بەشەش رۆژان ئەم ئاسمان‌و زەمینەی‬ ‫چ��ێ��ك��ردوە‌و ئ��ەو س��ا‪ ،‬لە‌سەرتەختی‬ ‫ف��ەرم��ان��ڕەوای��ی خ��ۆی دام��ەزراوە‌و‬ ‫بەكاروباری رادەگا‪ ،‬كێ دەتوانێ الی ئەو‬ ‫ببێتە تكاكار‪ ،‬مەگین بۆخۆی ئیزنی بدا؟‬ ‫هەرئەو خودایە پ��ەروەرن��دەی ئێوەیە‪،‬‬ ‫دەسا بەندەگیی بكەن‪ ،‬ئاخۆ ئێوە هیچ‬ ‫لێناكەنەوە؟» لە‌ئایەتەكانی ‪4‬تا‪8‬ی‬ ‫‌‌‬ ‫بیری‬ ‫سورەی (طه)د‌ا هاتوە‪« :‬ئەم قورئانە‬ ‫لە‌الیەن داهێنەری ئەم زەمین‌و ئاسمانە‬ ‫بڵندانەوە ‌هاتوەتە خوار‪ .‬ئەو خودایەی‬ ‫لە‌سەر تەختی خۆی دامەزراوە‪ .‬هەرچێ‬ ‫هەیە ‌لە‌ئاسمان‌و زەمیندا‌و هەرچێكیان‬ ‫لە‌نێواندایە‪ ،‬گشت بۆ ئەوەو هەرچێ لە‌ژێر‬ ‫خاكیشدایە‪ .‬ئەگەر دەنگیشت هەڵبڕی‪،‬‬ ‫ئەو بە‌ڕازو هێدیكاتریش دەزان��ێ‪ .‬تاكە‬ ‫خودایەكە ‌بێجگە ‌ئەو كەس بۆ پەرستن‬ ‫نابێ‪ ،‬ن��اوە ه��ەرە ‌پ��ی��رۆزەك��ان هەربۆ‬ ‫ئەون»‪ .‬بە‌كورتی‪ ،‬لە‌سورەی بەقەرەدا‪،‬‬ ‫خودا بەم جۆرە ‌پەسنكراوە‪ :‬بەخشندە‪،‬‬ ‫بەسۆز‪ ،‬بۆ ئەوانەی ملی بۆكەچ نەكەن‪،‬‬ ‫زیادكەری نەخۆشی لە‌دڵیاندایە‪ ،‬مۆردانەر‬ ‫لەسەر دڵ‌و گوێیانە‪ ،‬بەخەڵك گاڵتە‬ ‫دەكا‪ ،‬روناكایی لەو ‌خەڵكە وەردەگرێ‌و‬ ‫لە‌تاریكاییدا ب��ەرەاڵی��ان دەك��ا‪ ،‬زاڵ��ە‬ ‫‌بەسەر كافراندا‪ ،‬ئاوری بۆ ئامادەكردون‌‪،‬‬ ‫نێوان خەڵك دەشڵەژێنێ(‪ )36‬بەڵێنی‬ ‫ئاوری هەمیشەیی بەكافران دەدا(‪،)39‬‬ ‫ترسهێنەرە(‪ 40‬ـ‪ ،)41‬بەخەڵك فەرمان‬ ‫دەدا‪ ،‬یەكتر بكوژن‪ ،‬الی ئ��ەو‪ ،‬ئەو‬ ‫كوشتارە پەسندە(‌)‪ ،‬بۆ ئەوانەی گوێ‬ ‫بە‌فەرمانی ن��ادەن‪ ،‬س��زای ئاسمانی‬ ‫دەنیرێ ‪ ،)65(...‬خاوەنی رۆژه��ەاڵت‌و‬ ‫رۆژئاوا‌و زەوی‌و ئاسمانە‌و زاڕۆكی نیە‌و‬ ‫گشت بونەوەر فەرما نبەرین‌و‪ ...‬هەروەها‬ ‫ئایەگەلی‪ 191‬ی ‪ .190‬هەمان سورە‪.‬‬ ‫لە‌‌هەرئاینێكدا‪ ،‬ئەم پێوەندیە‌بە‌وردی‬ ‫دەسنیشان كراوە‌و «لەله»‌و سنوری بۆ‬ ‫دیاریكراوە‪ .‬لە‌ئاینی ئیسالمیشدا‪ ،‬ئەم‬ ‫رەوتە‌ڕەچاو كراوە‪‌.‬وەك گوترا‪ ،‬بڕیاردەرو‬ ‫رێنوێنیكەرو بەخشندە‌و سزادەرو وەرگرو‬ ‫ب��ەرزك��ەرەوە‌و س��ەرەون��خ��ون��ك��ەر‪ ،‬هەر‬ ‫خودایە‌و بەندە‌تەنیا لەسەریەتی فەرمانی‬ ‫ئەو بەڕێوە‌ببا‌و ملنەدان بەفەرمانەكانی‪،‬‬ ‫دەبێتە ‌هۆی سزادان‌و بێبەشبونی بەندە‬ ‫‌لە‌سۆزی ئەو‪ .‬بۆ ئەوانە‌فەرمانی بەڕێوە‬ ‫نابەن‪ ،‬بێجگە ‌لەسزای سەخت لە‌جیهانی‬ ‫دی��ك��ەدا‌‪ ،‬ل��ەم ج��ی��ه��ان��ەش‪ ،‬تۆڵەیان‬ ‫لێدەكاتەوە‪ .‬سەیری ئایەتەكانی(‪)136‬‬ ‫ی أع��راف‪8( ،‬و‪)25‬ی زخ��رف‌و ئایەتی‬ ‫(‪)16‬ی دخان بكەن‪“ :‬لەئاكامدا تۆڵەمان‬ ‫لێیكردنەوە‌و لە‌دەریادا نوقممانكردن‪،‬‬ ‫چونكە ئەوان نیشانەكانی ئێمەیان بە‌درۆ‬ ‫دان��ا‪ ،‬هەربەالیشیانەوە ‌نەچون‪ .‬ئێمە‬ ‫‌زۆردارتر لەوانمان قڕكردوە‪ ،‬سەربوردی‬ ‫پێشینەكان ڕابردوە‪ .‬تۆڵەمان لێكردنەوە‪،‬‬ ‫كە واب��و ببینە ‌دوارۆژی درۆزن��ەك��ان‪،‬‬ ‫چلۆن بو‪ .‬ئەو رۆژەی هەڵمەتە‌گەورەكە‬ ‫‌دەكەین‪ ،‬ئێمە‌تۆلە‌دەكەینەوە»‪ .‬هەروەها‬ ‫ئایەتی (‪ )47‬ی الروم‪« :‬بەر لە‌تۆش زۆر‬ ‫پەیامبەرمان ناردە ‌سەرگەالنی خۆیان‪،‬‬

‫گەلێك بەڵگەی پتەومان بردە الیان‪ .‬جا‬ ‫ئەوانەی دژیان وێستان‪ ،‬وەبەر تۆڵەی‬ ‫ئێمە‌كەوتن‪ ،‬ئەوەی بڕوایشیان پێكردن‪،‬‬ ‫هەر خۆمان یارمەتیمان دان»‪ .‬هەروەها‬ ‫ل��ەو ب��وارەدا‪ ،‬ئایەتەكانی ‪41‬و‪55‬ی‬ ‫زخرف‪95 ،‬ی المائدة»‪ ...‬هەركەسێكیش‬ ‫تێهەڵچێتەوە‪ ،‬خودا تۆڵەی لێدەكاتەوە‪،‬‬ ‫خودا خاوەن دەسەاڵت‌و تۆڵە ئەستێنە»‪.‬‬ ‫ئایەتەكانی‪4‬ی سورەی آ‌لعمران‪47 ،‬ی‬ ‫ئیبراهیم‪37 ،‬ی الزمر‪ 22 ،‬السجدة‪،‬‬ ‫باسی تۆڵەی خودا لە‌نەیاران‌و بێبڕوایان‬ ‫دەك��ەن‪ .‬لە‌ئایەی‪ 59‬المائدةدا‪ ،‬باسی‬ ‫ش��ێ��وەی سەختی تۆڵە ‌ئەستاندەوە‬ ‫‌لە‌نەیاران‌و بێبەریكراوان لەسۆزی خۆی‬ ‫دەك��ا‪« :‬ت��ۆ ب��ێ��ژە‪ :‬ئاخۆ دەت��ان��ەوێ‬ ‫ل��ەوان��ەو ئ��اگ��ادار ب��ك��ەم ك��ە س��زای��ان‬ ‫ل��ەالی خ��واوە ‌لەسزای وان خراپترە؟‬ ‫كەسانێكن بەرلەحنەتی خودا كەوتن‪،‬‬ ‫خ��ودا غ��ەزەب��ی لێگرتن‌و هەندێكیانی‬ ‫كردە ‌مەیمون‪ ،‬هەندێكیانی كردە ‌بەراز‪،‬‬ ‫كە ‌ئەوانە ‌عەبدایەتیان دەكرد‪ .‬شوێنی‬ ‫ئەوان لەگشت جێیان خراپترە‌و لە‌هەمو‬ ‫لەڕێ الدەرێك‪ ،‬گومڕاترن»‪ .‬لە‌پێوەندی‬ ‫لەگەڵ دیاریكردنی چارەنوسی مرۆڤ‌و‬ ‫دابەشكردنی رۆزی‌و ن��ەوی��ك��ردن یان‬ ‫بەرزكردنەوەی پلەی ئەو‪ ،‬بڕیاردەر‌ هەر‬ ‫خودایە‪ .‬لە‌ئایەتی ‪31‬و ‪32‬ی سورەی‬ ‫الزخرفدا لە‌باسی رەخنە‌گرتنی بێباوەڕان‬ ‫ل��ەوە كە ‌بۆچی ق��ورئ��ان بۆ مرۆڤێك‬ ‫ل��ە‌دو گ��ون��دە‌گ��ەورەك��ە‌ن��ەن��ێ��ردراوە‪،‬‬ ‫دەبێژێ‪« :‬گوتیشیان بۆ ئەم قورئانە‪،‬‬ ‫بۆ پیاوێكی بە‌وەجی ئ��ەم دو باژێڕە‬ ‫نەها‌تەخوار؟ «خ��ودای پ��ەروەردگ��ار‬ ‫لە‌وەاڵمی ئەواندا دەبێژێ ‪« :‬ئاخۆ ئەوان‬ ‫بەزەیی پەروەرندەی تۆ دابەشدەكەن؟‬ ‫ئێمە ‌بژێوی ئەوانمان لەسەر دنیا بۆ‬ ‫بەشكردون‪ ،‬هێندێكمان لەچاو هێندێكان‬ ‫پایەبەرزتر كردوە‪ ،‬تا هەندێكیان راژە‬ ‫(خزمەت‪ ،‬كار بۆ كردن) بەهەندێكیان‬ ‫بكەن‪ .‬بەزەیی پ��ەروەرن��دەی تۆ‪ ،‬لەو‬ ‫شتەی ك��ۆی دەك��ەن��ەوە‪ ،‬هێژاترە»‪.‬‬ ‫ئ��ەم��ەش ل��ەو ئایەتانەیە ك��ە ئاماژە‬ ‫بە‌شێوەی دادپ��ەروەری پ��ەروەردگ��ار‬ ‫دەكەن سەبارەت بە‌ئافڕێنراوەكانی خۆی‪.‬‬ ‫هەرجۆرێك بێ‪ ،‬وەك ئاماژەی پێكرا‪،‬‬ ‫لەم ئاینەدا‪ ،‬مرۆڤ خاوەن ئەو مافە‌نیە‪،‬‬ ‫لەگوتارو بڕیار‌و ك��رداری پەروەردگاری‬ ‫رەخنە بگرێ‪ ،‬چونكە‌ئەو لەخودی مرۆڤ‬

‫رزگ��اری��ان ك��رد‌و ل��ەو ش��ەڕەدا‪ ،‬زۆر‬ ‫لەدوژمنە‌كانیان كوشت‪ .‬دەسبەجێ بۆ‬ ‫وەی پەیامبەر وا بیرنەكاتەوە‌بە‌ئێرادەی‬ ‫خ��ۆی ب��ەو شێوە ‌دوژم��ن��ی ب��ەزان��دوە‌و‬ ‫یارانیش مەستی س��ەرك��ەوت��ن نەبن‌و‬ ‫لە‌راستیدا لەسەر رادەی دەس��ەاڵت‌و‬ ‫تواناییە‌كانیان هۆشدارییان پێبدرێ‪ ،‬ئەم‬ ‫ئایەتە ‌بە‌گوێدا چریكێندرا‪ :‬فلم تقتلوهم‬ ‫ولكن ال َلة قتلهم‪ ،‬ومارميت إذرميت ولكن‬ ‫اهلل ‌رم��ي‪ 17(...‬أالنفال)‪ .‬واتا «ئەوان‬ ‫ئێوە ‌نەتانكوشتن‪ ،‬خودا كوشتنی‪ .‬كە‬ ‫‌هاویشتت‪( ،‬مەبەست خاك‌و خیزەكەیە)‬ ‫هاوێژەرەكە ‌تۆ نەبوی‪ ،‬خودا هاوێشتی‪،‬‬

‫هەندێك باس كە پێوەندی بەگرفتی نێوان‬ ‫ئەندامەكانی كۆمەڵەوە ‌هەیە‪ ،‬مرۆڤ‬ ‫ئەو مافەی نیە ‌بە‌ناوی چاكسازی یان‬ ‫فەتوادان‌و راسو ڕێسكردنی بنەماكانی‬ ‫ئاین‪ ،‬ئەم بەشە لەئاین دەسكاری ‌بكا‪.‬‬ ‫بەمجۆرە شتێك بە‌ناوی دیموكراسی كە‬ ‫‌لەودا سەرچاوەی دەسەاڵت خەڵكە‪ ،‬لەم‬ ‫ئاینەدا جێگای نابێتەوە‪ ،‬چونكە لێرەدا‪،‬‬ ‫تەنیا خودا‪ ،‬یاسادانەرو بڕیاردەرو خاوەن‬ ‫ئیرادەیە نەك خەڵك‪.‬‬ ‫ئایەتواڵ خومەینی دەنوسێ‪»:‬جیاوازی‬ ‫بنەڕەتی حكومەتی ئیسالمی لەگەڵ‬ ‫حكومەتە‪‌ -‬پ��اش��ای�ی‌و ك��ۆم��اری��ەك��ان‪،‬‬

‫شتێك بە‌ناوی دیموكراسی‪ ،‬كە‌لەودا‬ ‫سەرچاوەی دەسەاڵت خەڵكە‪ ،‬لەم‬ ‫ئاینەدا جێگه‌ی نابێتەوە‪ ،‬چونكە تەنیا‬ ‫خودا‪ ،‬یاسادانەرو بڕیاردەرو خاوەن‬ ‫ئیرادەیە نەك خەڵك‬ ‫ئەو دەیویست باوەڕداران بە‌باشی تاقی ل�ە‌م��ەدای��ە ك��ە ‌نوێنەرانی خەڵك یان‬ ‫پاشا‪ ،‬لەم رژێمانەدا‪ ،‬یاسا دەنوسن‪،‬‬ ‫بكاتەوە‪ .‬خودا بیسەرو زانایە»‌‪.‬‬ ‫وەك دەبینن‪ ،‬لەم پێوەندیەدا‪ ،‬ئەوەی لەحاڵێكدا هێزی یاسادانەر‌و دەسەاڵتی‬ ‫خاوەن دەسەاڵتی بێئەمال‌و ئەوالیە‪‌ ،‬هەر شەرعدانان لەئیسالمدا‪ ،‬لەدەست خودا‬ ‫خودایە‌و بەندە‪ ،‬خاوەن هیچ دەسەاڵتێك دایە‌و‌هیچكەس بێجگە لە‌ئەو مافی قانون‬ ‫ن��ی��ە‪ .‬ب��ڕوان��ە ‌ئایەتی ‪18‬ی س��ورەی دانانی نییە ‌(ئاین‌و دەس��ەاڵت‪ ،‬هاشم‬ ‫أالنعام‪‌(.‬وهوالقاهر فوق عباد‌و هو اخلبری كەریمی‪ ،‬پێشو‪ ،‬ل‪ .)268‬وەك دەزانین‬ ‫احلكیم)‪ .‬وات��ا‪« :‬هەرخوداشە ‌لەسەر ناوبراو‪ ،‬بڕوای بەبەرپرسیاری‌و دەسەاڵتی‬ ‫هەمو بەندەكانی خۆی دەستی دەڕوا‌و فەقێ بە‌سەر خەڵكی موسوڵماندا هەبو‌و‬ ‫هەر بۆ خۆیەتی ك��ارزان‌و ئاگادارە»‌‪ .‬پێوابو دوای پێشەوا ئاینیەكان‌و لەنەبونی‬

‫هەرچەند مرۆڤ هەندێك توانایی‬ ‫هەڵبژاردنی پێدراوە‌و لە‌بەرانبەر كردارو‬ ‫گوتاری خۆیدا بەرپرسیارە‌‪ ،‬دەبێ ئەوەش‬ ‫بزانێ‪ ،‬كە لەبنەڕەتدا لە‌ژێر دەسەاڵتی‬ ‫خودا دایە‬ ‫باشتر لە‌بەرژەوەندی مرۆڤ ئاگادارە‪.‬‬ ‫كەوابو هەرچەند مرۆڤ هەندێك توانایی‬ ‫هەڵبژاردنی پێدراوە‌و لە‌بەرانبەر كردارو‬ ‫گ��وت��اری خ��ۆی��دا ب��ەرپ��رس��ی��ارە‌‪ ،‬دەب��ێ‬ ‫ئەوەش بزانێ كە لەبنەڕەتدا ئەوەندە‌ش‬ ‫لە‌ژێر دەسەاڵتی خودا دایە‪.‬‬ ‫بۆنمونە ‌لە‌خەزای «بەدر»دا‪ ،‬كاتێك‬ ‫یارانی پەیامبەر بەهۆی گەرمبونی شەڕ‪،‬‬ ‫رەشماڵەكەی پەیامبەریان بەجێی هێشت‪،‬‬ ‫دوژمنان‪ ،‬دەرفەتیان هێنا‌و هێرشیان‬ ‫ب��ردەس��ەر پەیامبەر‪ ،‬ئ��ەوی��ش مشتێ‬ ‫خاكی هەڵگرت‌و پژاندی بەنێوچاوانیاندا‌و‬ ‫سەریان لێی شێوا‪ .‬دواتر یاران گەیشتن‌و‬

‫ئەحواڵی ئێمەی روانیبێ‌و بڕیارەكانی‬ ‫ئێمەی ناسیبێ‪ ،‬ب��ەو ك��ەس��ە ‌وەك‬ ‫دادوەری خۆتان ملكەچبن‪ ،‬چونكە ‌من‬ ‫ئەوكەسەم كردوە ‌بە‌دەسەاڵتداری ئێوە‪.‬‬ ‫ئەگەر بەپێ بڕیارەكانی ئێمە ‌دادوەری‬ ‫بكا‪ ،‬ب��ەاڵم ئێوە ملكەچی بڕیارەكانی‬ ‫نەبن‪ ،‬لەمبارەدا نەك بە‌بڕیاری ئەو‪،‬‬ ‫بەڵكوە بەبڕیاری خوداش سوكایەتیتان‬ ‫كردوە‪ .‬نەك ئەو تان وەالن��اوە‪ ،‬بە‌ڵكو‬ ‫ئێمەشتان وەالناوە‪ .‬كەسیك بۆ وەالنانی‬ ‫ئێمە ‌بێتە مەیدان‪ ،‬خ��ودای وەالن��اوە‌و‬ ‫لەبەرانبەر پ��ەروەردگ��اردا‪ ،‬سەركێشی‬ ‫كردوە‪ ،‬دیارە ‌ئەم هەڵوێستە ‌لە‌بەرانبەر‬

‫ل�ە‌ئ��ای��ەت��ی‪25‬ی ال��ش��ورا دا‪ ،‬دەب��ێ��ژێ‪:‬‬ ‫«ه��ەرخ��ودای��ە ‌تەوبە‌و پەژیوانبونەوە‬ ‫‌ل�ە‌ب��ەن��دەك��ان��ی خ��ۆی پەسند دەك��ا‌و‬ ‫لە‌گوناحان چاوپۆشی دەكا»‪ .‬سەبارەت‬ ‫بەخۆبەزلزانان لەپەرستندا‪ ،‬لە‌ئایەتی‪60‬ی‬ ‫سورەی غافردا‪ ،‬دەبێژێ «پەروەرندەتان‬ ‫گوتویە‪ :‬ل �ە‌ب��ەرم بپاڕێنەوە‪ ،‬ئەوسا‬ ‫بە‌دەنگتانەوە ‌دێم‪ ،‬ئەو كەسانەی هەر‬ ‫لەبەر خۆبەزلزانین ـ نایانەوێ بمپەرستن‪،‬‬ ‫بە‌زەبونی دەچنە‌دوڕ جەهەنمەوە‪».‬‬ ‫لەم ئاینەدا‪ ،‬ئەم پێوەندیە‪ ،‬واتا‬ ‫پێوەندی ن��ی��وان خ��وداو بەندەكانی‪،‬‬ ‫گوڕانی بەسەردا نایەت‌و بەپێچەوانەی‬

‫ئەواندا‪ ،‬فەقێ زانا‪ ،‬جێگری خودا‌و دواتر‬ ‫جێگری پەیامبەرو جێگری ئەوانیشە‪.‬‬ ‫لە‌راستیدا‪ ،‬یەكێك لە‌بەڵگەكانی ناوبراو‬ ‫بۆ چەسپاندنی ق��ەوارەی «ویالیەتی‬ ‫فەقێ «روایەتێكە ‌ب��ەن��اوی «مقبولة‬ ‫عمر بن حنظلة» كە ‌ئەویش لە‌پێشەوای‬ ‫شەشەمی شیعەكان وات��ا «جەعفەری‬ ‫س��ادق»ی وەرگ��رت��وە‪ .‬ناوبراو‪ ،‬لەسەر‬ ‫میرات‪ ،‬وام‌و كێشەی مافی لەپێشەواكەی‬ ‫پ��رس��ی��ار دەك��ا‌و ئ��ەوی��ش ل��ەوەاڵم��دا‬ ‫دەب��ێ��ژێ‪»:‬ل�ە‌ن��ێ��و كۆمەڵی خۆتاندا‪،‬‬ ‫كەسێك پ��ەی��دا بكەن ك��ە ‌گوتەكانی‬ ‫ئێمەی گێڕابێتەوە‌و ب��ە‌وردی لەحاڵ‌و‬

‫‌خ��ودادا‪ ،‬ل�ە‌س��ن��وری ه��اوب��ەش��ی كفرو‬ ‫دان��ان��ی ه��اوب��ەش ب��ۆخ��ودای��ە‪( .‬ئاین‌و‬ ‫دەس��ەاڵت‪ ،‬پێشو‪ ،‬ل‪ .)274‬ق��ەوارەی‬ ‫ئ��ەم دەس��ەاڵت��ە ‌ل �ە‌گ��ەوه��ەری خۆیدا‪،‬‬ ‫لەگەڵ قەوارەی دەسەاڵتی كۆماری واتا‬ ‫پێكهێنانی دەسەاڵت بەئیرادە‌و ‌دەنگی‬ ‫خەڵك‪ ،‬ناتەبایە‪ ،‬چونكە حكومەتی‬ ‫وی�لای��ەت فەقێهی‪ ،‬دەس��ەاڵت��ی خۆی‬ ‫لەالیەن خوداوە ‌وەردەگرێ نەك خەڵك‌و‬ ‫لێرەدا فەقێ خۆی بەخاوەن دەسەاڵتی‬ ‫خەڵك دەناسێنێ كە ‌كاروباری ئەوانی‬ ‫بە‌دەستەوەیە‪ .‬لە‌بەرئەوە خەڵك شیاوی‬ ‫جیاكردنەوەی چاكە‌و خراپەی خۆی‬ ‫نیە‪ ،‬پێویستە ‌لە‌ڕێبەر پەیڕەوی بكا‌و‬ ‫ناچارە ‌فەرمانەكانی بێئەمال‌و ئەوال‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری‪ .‬لەو پێوەندیەدا ئایەتوڵال‬ ‫خومەینی دەبێژێ‪« :‬هیچ یاسایەكی‬ ‫دەسكردی مرۆڤ پەسند نیە‪ ،‬یاسا تەنیا‬ ‫هی خودایە‌و هیچكەس بێجگە ‌لەخودا‪،‬‬ ‫خ��اوەن ئەومافە نیە ‌بە‌سەر كەسێكدا‬ ‫دەسەاڵتدارەتی بكاو مافی یاسادانانیشی‬ ‫نیە‌و پەروەردگار بەگوێرەی پێویست‪،‬‬ ‫دەبێ دەس��ەاڵت بۆ خەڵك دامەزرێنێ‌و‬ ‫یاسا دابنێ‪ ،‬بەاڵم ئەم یاسایەش هەر‬ ‫یاسای ئیسالمە ‌كە ‌دان��راوە‪ .‬ئەمە ‌بۆ‬ ‫هەموكەس‌و بۆ هەمیشە‌یاسایە‪ ...‬ئاینی‬ ‫ئیسالم‪ ،‬گشت ئەو یاسا جیهانیگەلەی‌كە‬ ‫لەمێشكە ‌«سفلیسی»یەكانی كۆمەڵێكی‬ ‫ناهۆشیاردا سەریان هەڵداوە‪ ،‬هەڵیانی‬ ‫وەش��ان��دوەت��ەوە‪( .‬ئ��ای �ن‌و دەس��ە‌اڵت‪،‬‬ ‫پێشو‪ ،‬ل‪ .)293‬لە‌پێوەندی لەگەڵ‬ ‫بیر جیاوازاندا دەبێژێ‪ »:‬ئەوانەی كە‬ ‫‌بە‌ناوی دێموكراسی دەی��ان��ەوێ واڵتی‬ ‫ئێمە ‌توشی ف��ەس��اد‌و نابوتی بكەن‪،‬‬ ‫دەبێ سەركوت بكرێن‪ .‬بەراستی ئەوانە‬ ‫لەجولەكەی بەنی قورەیزەش‪ ،‬خراپترن‪،‬‬ ‫دەبێ لە‌سێدارە ‌بدرێن‪ .‬هەروەها ئەوانە‬ ‫كە دەنگیان بەكۆماری ئیسالمی نەدا‪،‬‬ ‫واتای ئەوەیە ‌ئێمە خوازیاری تاغوتین‪،‬‬ ‫ئەوانە ‌دەنگدان بە‌‌كۆماری ئیسالمییان‬ ‫بەناڕەوا زانی‪ ،‬مونافیقن‪ ،‬لەگەڵیان وەك‬ ‫مونافیق رەفتار دەكەین‌و ئەوان سەركۆت‬ ‫دەكەین‪( .‬هەمان‪ )307 ،‬بۆ ئاگاداری‪،‬‬ ‫هەردوك ئەم پەسنانە‪‌،‬بەشێك لەكوردی‬ ‫رۆژهەاڵتی كوردستان دەگرنەوە!‬ ‫هەر جۆرێك بێ‪ ،‬لە‌ئایەتی (‪6‬و‪)7‬ی‬ ‫سورەی بەقەرەدا‪ ،‬هاتوە ‪«‌:‬گەلی خودا‬

‫نەناسانیش بترسێن یان ترسیان وەبەر‬ ‫نەخەی‪ ،‬وەكو یەكە‪ ،‬ئەوان لەبڕواهێنان‬ ‫خۆ دەبوێرن‪ .‬لەخوداوە ‌دڵ وگوێیان‬ ‫مۆركراوە‌و پەردەیەكیش ‌بەسە‌رچاویاندا‬ ‫كشاوە‌و بەشیان ئازاری بەژانە»‪.‬‬ ‫ج��اری وای��ە ‌ئەگەر م��رۆڤ‪ ،‬باسی‬ ‫گاڵتەكردن بەخەڵكی خوداناسان بكا‪،‬‬ ‫وەك ئاماژەم پێكرد‪ ،‬خ��وداش‪ ،‬گاڵتە‬ ‫بەوان دەكا‪ .‬بۆ نمونە وەك لەئایەتەكانی‬ ‫‪ 13‬و‪14‬ی بەقرەدا هاتوە‪ :‬ء إذالقوا ألذين‬ ‫ءامنوا قالوا ءامناء إذاخلوا إلي شياطينهم‪،‬‬ ‫قالوا إنا معكم إمناحنن مستهزئون‪ .‬واتە»‬ ‫هەرگاش یەكێك پێان بێژێ‪ :‬ئێوەش‬ ‫وەك سایری ئ��ەم خەڵكە ب��ڕوا بێنن‪،‬‬ ‫ئێژن‪ :‬جاچۆن ئێمە وەك ئەو نەفامانە‬ ‫بڕوابێنین؟ با بزانن كە ‌خۆیان نەفامن‪،‬‬ ‫بەاڵم بە‌خۆیان نازانن‪ .‬هەروە ‌خەتایەك‬ ‫دەگەنە خاوەن باوەڕان‪ ،‬دەڵێن ئێمەش‬ ‫وەك ئێوە خاوەن باوەڕین‪ .‬هەرگایش‬ ‫چ��ون��ەالی دێ��وەك��ان��ی خ��ۆی��ان‪ ،‬ئێژن‪:‬‬ ‫ئێمە وەل خۆتانین‪ ،‬هەر گەمە بەمانە‬ ‫‌دەك��ەی��ن»‪ .‬بەمجۆرە لە‌ئایەتی‪14‬ی‬ ‫ه��ەم��ان س��ورەدا‪ ،‬دەب��ی��ژێ‪« :‬خ��ودا‬ ‫گاڵتە بەوان دەكا‌و بەریان بۆ بەرهەڵدا‬ ‫دەكا‪ ،‬تا لەو سەركێشیەدا‪ ،‬سەرگەردان‬ ‫بن»‪ .‬واتا سەبارەت بەو كەسانەی الی‬ ‫موسوڵمانەكان گوتیان‪ ،‬بڕوامان بەو‬ ‫ئاینە ‌هێنا‌و كە چونەوە ‌الی دێوەكانی‬ ‫خۆیان‪ ،‬گوتیان ئێمە گاڵتەمان پێكردون‪،‬‬ ‫خ��ودای پ��ەروەردگ��ار‪ ،‬لە‌تۆڵەدا‪ ،‬بەوان‬ ‫گاڵتەدەكا! وات��ا بەرسیوی گاڵتەی‬ ‫ب��ەن��دەی��ەك��ی ه��ەژاری ب��ێ دەس��ەاڵت��ی‬ ‫ئافڕنراوی ملكەچ یان ملنەدەری زانا‬ ‫ی��ان گێل‌و ن��ەزان‪ ،‬لە‌الیەن ئ��ەو خودا‬ ‫مەزنەوە كە ‌بەئاماژەیەكی‪ ،‬دەتوانێ‪،‬‬ ‫جیهان تەفرو تونا بكا یان سۆز بخاتە‬ ‫مێشكی ئەو گاڵتە‪ -‬چیەوە بە‌راستی بڕوا‬ ‫بەو بكا‪ ،‬لە‌باری ژیربێژیەوە‪ ،‬دەتوانێ چ‬ ‫واتایەكی هەبی؟ مەگەر ئەوە‌بێژین‪“:‬كارو‬ ‫گوتارەكانی پ��ەروەردگ��ار‪ ،‬ب��ەت��رازوی‬ ‫ژیربێژی ئێمە‪ ،‬هەڵناسەنگێنرێ‌و كەس‬ ‫مافی رەخنەگرتنی نیە»‪.‬‬ ‫كاتێك پ��ەروەردگ��ار‪ ،‬ل�ە‌س��ورەی‬ ‫یونس ئایەی (‪)100‬دا دەبێژی‪“ :‬تاخودا‬ ‫رێگا نەدا‪ ،‬هیج مرۆڤێك ناتوانێ ببێتە‬ ‫خاوەن بڕوا‌و خودا پەستی یان كرێتی بۆ‬ ‫ئەوانە بڕیار دەدا كە‌تێناگەن»‪ .‬ئیتر بۆ‬ ‫سەر لێشێواوی یان نكوڵیكردنی خەڵك‬ ‫لە‌ملكەچی بۆ ئاینی ئیسالم‪ ،‬گاڵتە‬ ‫‌دەكا؟! ئەوە ‌نیە لەئایەی ‪8‬ی سورەی‬ ‫فاگردا دەبێژێ‪ “ :‬ئاخۆ كەسێ خراپەی‬ ‫بۆجوانكراوە‌و بۆ خۆی پەسندی كردوە‬ ‫‌(وەكو كەسێكە وانەبێ؟) خودا حەزبكا‪،‬‬ ‫ه��ەرك��ەس��ێ‪ ،‬گ��وم��ڕا دەك��ا‌و حەزیش‬ ‫بكا‪ ،‬بەرەوخۆی ش��ارەزای دەك��ا‪ .‬نەكا‬ ‫لە‌بەرخەمی ئەوان (محەمەد) تێدا بچی‪،‬‬ ‫خوا دەزانێ ئەوانە چكاریك دەكەن»‪.‬‬ ‫ئیتر سزا‌و گاڵتە لە‌بۆ؟‬ ‫ئ��ەوە نیە لەئایەی (‪)125‬ی‬ ‫«أالنعام»یشدا دەبێژێ‪“ :‬هەركەسێ‬ ‫خ��ودا حەزبكا‪ ،‬بۆخۆی رێگای نیشان‬ ‫دەدا‌و ب��ۆ ب��ڕوا بەئیسالمەتی‪ ،‬دڵی‬ ‫ب��ەرف��راوان��ی دەدات��ێ‪ ،‬كێش حەزبكا‬ ‫گومڕای بكا‪ ،‬هێندە هەناسەی تەنگ‬ ‫دەكا‪ ،‬وەك بەرەوهەوا سەركەوێ‪ .‬خودا‬ ‫ئاوا ئەو كەسانەی بڕوا ناهێنن‪ ،‬توشی‬ ‫ریسوایی دەكا»‪.‬‬ ‫وەك دەبینین‪ ،‬بەپێ ئەم تێگەیستن‬ ‫وبریارانە‪ ،‬بڕوا هێنان لە‌ئێرادەی مرۆڤدا‬ ‫نیە‌و تەنیا سۆزی پەروەردگار‌و ئێرادەی‬ ‫ئ��ەو دەت��وان��ی‪ ،‬ب��ەرو فەرمانبردن یان‬ ‫‌ئیسالم رایكیشێ‪ ،‬كە چی هەرلەم ئایەدا‪،‬‬ ‫لە‌بەرئەوە خۆی رێنوێنی نەكردوە‪ ،‬توشی‬ ‫رێسوایی دەك��ا! ئ��ەم كێشە پڕئێسە‪،‬‬ ‫واتا بەرپرسیاركردنی مرۆڤ لە‌بەرانبەر‬ ‫فەرمانە‪‌ -‬كانی خ��ودادا‌و بەستنەوەی‬ ‫ویست و خواستی م��رۆڤ بەئیرادەی‬ ‫پ��ەروەردگ��ارەوە‪ ،‬هەتا هەنوكە بۆ زانا‬ ‫ئاینیەكان‪ ،‬چارەسەرنەكراوە! چونكە‬ ‫دژەبەریی زەقی ئەرك وەئەستۆخستن‬ ‫وگ��رێ��دان��ی براواهێنان وملكەچكردن‬ ‫بـــــــۆخودا‪ ،‬هێندە ‌زەقــــە كە‬ ‫چارەسەركردنی ژیربێژیانەو هۆشپەسندی‬ ‫بەمجۆرە ‌تێگەیشتنەوە‪ ،‬لەتوانای مرۆڤدا‬ ‫نیە!‬

‫‪3‬‬

‫ذمارة (‪ )151‬دوشةممة ‪2013/5/6‬‬

‫"سامح فایز" گەڕایەوە بۆ ئەوەی قسەبكات‬ ‫(بەهەشتی ئیخوان و گەشتی گەڕانەوە)‬

‫تامان شاكر‬ ‫(ڕەمەزانی ساڵی ‪ 1996‬بوو‪ ،‬جماعەتی‬ ‫ئیخوان لە دوای نوێژی عەسر لە مزگەوتی‬ ‫گوندەكەمان كۆدەبوونەوەو پێشبركێی‬ ‫قورئان خوێندنیان لە نێو مندااڵنی تەمەن‬ ‫‪ 11‬ساڵ و بچوكتر دەك��رد‪ ،‬براكانم كە‬ ‫بە تەمەن لە من گەورەتر بوون‪ ،‬هەموو‬ ‫ڕۆژێك ئامادەدەبوون چاویان بریبووە‬ ‫بردنەوەی خەاڵتی ئیخوان‪ ،‬كە ڕۆژانە‬ ‫دەیاندا بەوكەسەی لە پێشبركێیەكە‬ ‫سەركەوتوو بوونایە‪ ،‬خەریكبوو براكانم‬ ‫نائومێد دەبوون‪ ،‬مانگی ڕەمەزان زۆری‬ ‫نمابوو تەواوبێت و هیوای بردنەوەی‬ ‫خەاڵتی ئیخوان لەگەڵ خۆی ببات‪ ،‬برا‬ ‫گەورەكەم پێشنیازی كرد‪ ،‬ئێوارەیەك‬ ‫لەگەڵیان بڕۆم بەشداری ئەو پێشبركێیە‬ ‫ب��ب��م‪ ،‬ب��راك��ەم دەی��زان��ی م��ن دەت��وان��م‬ ‫خەاڵتێك بەدەستبێنم‪ ،‬من لە منداڵیمەوە‬ ‫لە پێشبڕكێ و ڕوبەڕوبونەوە دەترسام‪،‬‬ ‫جەستم دەلەرزی‪ ،‬دوایی پێداگیری زۆری‬ ‫براكانم‪ ،‬لەگەڵیان چوم‪ .‬دانیشتنەكان‬ ‫لە مزگەوت شێوەی بازنەییان هەبوو‪،‬‬ ‫بێجگە لە مەالی مزگەوتەكە‪ ،‬كەسێكی‬ ‫تر كە تەمەنی سی ساڵ دەبوو‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫منداڵەكان دادەن��ی��ش��ت و كۆنترۆڵی‬ ‫هەموویانی دەكرد‪ ،‬شوێنی خۆم لە ناو‬ ‫بازنەكدا كردەوە‪ ،‬لە دەستە چەپی مەالی‬ ‫مزگەوتەكە دانیشتم‪ ،‬ئەو كاتە وامدەزانی‬ ‫مەسەلەكە تەنها پێشبركێیەكەو بەس‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەوەی ڕویدا زۆر جیاواز بوو‪.‬‬ ‫دانیشتنەكە بە خوێندنی چەند ئایەتێك‬ ‫لە قورئانی پیرۆز دەستی پێكرد‪ ،‬دواتر‬ ‫هەریەك لە ئێمە چەند ئایتێكی دەخوێند‪،‬‬ ‫تا بازنەكە تەواودەبوو‪ ،‬دوای ئەوە ئەو‬ ‫گەنجە ئیخوانیە دەستی بەگێڕانەوەی‬ ‫چیرۆكی پێغمبەر و هاوڕێكانی لەمەكە‬ ‫دەكرد‪ ،‬كە چۆن بەرگەی هەموو ئازارو‬ ‫ئەشكەنجەیەكیان گ��رت��ووە‪ ،‬لە پێناو‬ ‫خ��وداو پێغمبەر و ئاینە نوێیەكەیان‪،‬‬ ‫پێموابوو شێخە ئیخوانیەكە قسەی‬ ‫بۆ خۆی دەك��رد‪ ،‬چونكە ئێمەی هەژار‬ ‫بیرمان الی خەاڵتەكە بوو‪ ،‬كەچی كابرای‬ ‫ئیخوانی چاوی لەسەر منداڵەكان دەگێراو‬ ‫باشترینیانی دەستنیشان دەكرد‪.‬‬ ‫چیرۆكەكان سەرنجیان ڕاكێشام و‬ ‫بڕیارمدا كە لەم بازنە دانەبرێم‪ ،‬دواتر‬ ‫بۆم دەركەوت ئەوان بڕیاریان داوە جێم‬ ‫نەهێڵن)‪.‬‬

‫سامح فایز‪ ،‬گەنجێكی میسریە‪ ،‬لە‬ ‫كتێبێكدا باس لە گەشتەكەی خۆی بۆ‬ ‫نێو ئیخوان و بەجێهێشتنی بەهەشتی‬ ‫ئیخوان و گەڕانەوە بۆ ناو ژیانی ئاسایی‬ ‫دەكات‪ ،‬سامح ئەو گەنجە میسرییەی كە‬ ‫عاشقی ژیان و ئازادی بوو‪ ،‬پێویست بوو‬ ‫ئەو بەهەشتە درۆیینە بەجێبهێڵێت‪ ،‬كە‬ ‫لەسەر چەوسانەوە و گوێڕایەڵی و درۆ‬ ‫دامەزراوە‪:‬‬ ‫(لە ساڵی ‪ 1995‬مورشید بڕیاردەدات‪،‬‬

‫ئێوارە بۆ ماڵەوە ناگەڕێتەوە‪ ،‬بۆیە ئاگای‬ ‫لەوە نابێت منداڵەكانی چی دەكەن‪ ،‬لە‬ ‫كوێ كاتیان بەسەر دەبەن و لە مزگەوت‬ ‫چی دەكەن و كێ پەروەردەیان دەكات‪.‬‬ ‫سامح دەڵێت‪ :‬ئەو كاتە نەمدەزانی ئەم‬ ‫هەموو نوێژوو سەڵەواتەی دیوارەكانی‬ ‫دەهێنایە دەنگ‪ ،‬بۆ ئەوە نەبوو ببی بە‬ ‫مەالیەكی ئاینی گەورە‪ ،‬بۆ ئەوە بوو ببی‬ ‫بە ئیخوانیەكی گوێ ڕایەڵ‪.‬‬ ‫فەرزكردنی گۆشەگیری بەسەر گەنج‬ ‫و منداڵەكانی نێو ئیخوان‪ ،‬هەموو‬ ‫تواناو داهێنانە فكریەكانی منداڵەكانی‬ ‫كوشتبوو‪ ،‬ئیخوانەكان جیهانێكی‬ ‫تایبەت بە خۆیانیان دروستكردبوو‪ ،‬ئەو‬ ‫جیهانەش لە چەند كەسێك پێكدێت‪،‬‬ ‫پێی دەڵێن خێزان‪ ،‬لە جیاتی خێزانە‬ ‫ڕاستەقینەكەی خۆت‪ ،‬ئەندامەكانی ئەم‬ ‫خێزانەش بە برا ن��اوی یەكتر دەب��ەن‪،‬‬ ‫واتە (اخوك فی اللە)‪ ،‬ئەم خێزانانەش‬ ‫بە س��ەدان خێزانی ت��رەوە بەندن‪ ،‬ئەو‬ ‫برایانە لە هەموو كەس لە تۆ نزیكترن‪،‬‬ ‫لە ڕاستیدا مرۆڤ لە نێو ئیخواندا‪ ،‬لە‬ ‫سەربازگەیەكی داخراودا دەژێت‪ ،‬داخراو‬ ‫لە الیەنی دەرون��ی و فیكریەوە‪ ،‬تۆ لە‬ ‫بیرت دەچێت جیهانێكی تر لەدەرەوەی‬

‫کتێبه‌که‌ی سامح فایز‬ ‫كە دەب��ێ نەوەیەكی ت��ازە لە ئیخوان‬ ‫دروستبكرێت بۆ ئەوەی ئااڵی ئیخوان‬ ‫لە داهاتوودا بەرزبكەنەوە‪ ،‬سامح یەكێك‬ ‫بوو لەو مندااڵنەی كە مەالی ئیخوانی‬ ‫هەڵیدەبژێرێت ‪ ،‬سامح منداڵی پیاوێكی‬ ‫هەژاری وەزارەتی گواستنەوەو گەیاندنی‬ ‫میسر دەبێت‪ ،‬لە بەیانیەوە دەڕوات تا‬

‫جیهانی ئیخوان هەبێت‪ ،‬ئیخوان پێناسەو‬ ‫شیكردنەوەی سەیرو مەترسیداریان‬ ‫هەیە‪ ،‬بۆ ئەوانەی لە دەرەوەی شورە‬ ‫بەرزەكانی ئیخوان دەژی��ن‪ ،‬دابەشیان‬ ‫دەك��ەن ب��ەس��ەر دوو ج��ۆر‪ ،‬ی��ان‬ ‫كۆنەپەرست و پیاوی ئەمریكای كافر‬ ‫كە دژی ئیسالمن‪ ،‬ئیسالمیش خۆی لە‬

‫سامح فایز‪ :‬ئیخوان پێناسەو شیكردنەوەی سەیرو‬ ‫مەترسیداریان هەیە‪ ،‬بۆ ئەوانەی لە دەرەوەی شورە‬ ‫بەرزەكانی ئیخوان دەژین‪ ،‬دابەشیان دەكەن بەسەر دوو‬ ‫جۆر‪ ،‬یان كۆنەپەرست و پیاوی ئەمریكای كافر كە‬ ‫دژی ئیسالمن‪ ،‬ئیسالمیش خۆی لە جەماعەتی ئیخوان‬ ‫موسلمین دەبینێتەوە‪ ،‬جۆری دووم عەلمانی كافرە‬

‫جەماعەتی ئیخوان موسلمین دەبینێتەوە‪،‬‬ ‫جۆری دووم عەلمانی كافرە‪ ،‬بۆیە لەناو‬ ‫زیندانەكانی ئیخواندا‪ ،‬تۆ دەبێت تەنها‬ ‫ئەو كتێبانە بخوێنیتەوە‪ ،‬كە ئیخوانەكان‬ ‫نوسیویانە‪ ،‬نوێژكردن تەنها لە مزگەوتی‬ ‫ئیخوان قبوڵە‪ ،‬ژنەكەت دەبێ ئیخوانی‬ ‫بێت‪ ،‬سەفەر و كۆبوونەوەكان‪ ،‬تەنانەت‬ ‫ئەو ئۆتۆمۆبیالنەی كە بۆ گواستنەوە‬ ‫بەكاردەهێنرێن‪ ،‬دەبوایە هی ئیخوانەكان‬ ‫بێت!‬ ‫سیستمی فاشیستی بە ئاسانی لە نێو‬ ‫هەرەمی ئیخوان هەستی پێدەكرێت‪ ،‬ئەو‬ ‫هەرەمەی كە حەسەن بەننا بناغەكەی‬ ‫دان��اوە‪ ،‬لە خێزان‪ ،‬كۆمەڵ و ناوچەو‬ ‫پارێزگا پێكدێت تا دەگاتە مەكتەبی‬ ‫ئیرشاد‪ ،‬ه��ەم��وو ئەندامێك دەبێت‪،‬‬ ‫گوێڕایەڵی س��ەرووی خۆی بێت‪ ،‬بەبێ‬ ‫موناقەشە لەگەڵ سەرووی خۆی‪ ،‬ئەگینا‬ ‫ڕەوان��ەی دادگ��ای سەربازیی ئیخوان‬ ‫دەكرێت‪ ،‬كە زۆر لە دادگای سەربازیی‬ ‫حكومەت خراپترە‪ ،‬ئەم سیستەمە هەموو‬ ‫بیركردنەوەیەكی لە نێو گەنجانی ئیخواندا‬ ‫نەهێشت‪.‬‬ ‫ئیخوانەكان لەبەر چاوی گەنجەكاندا‪،‬‬ ‫سێبەری خودان لە سەر زەوی‪ ،‬ئەوەی‬ ‫دژایەتی ئیخوان بكات‪ ،‬دژایەتی خوداو‬ ‫پەیامبەری موسوڵمانان دەك��ات‪ ،‬بەبێ‬ ‫ئەوەی بەخۆت بزانی‪ ،‬باوەڕ بە ئاینی‬ ‫ئیخوان دێنیت كە پێغمبەرەكەی حەسەن‬ ‫بەننایە‪ ،‬كاتێكیش ئیخوان جێدێڵیت‪،‬‬ ‫ه��ەس��ت��دەك��ەی��ت دینێك بەجێدێڵیت‬ ‫ن��ەك فكرەیەك! خ��ودا بەجێ دێڵیت‬ ‫نەك حەسەن بەننا‪ ،‬ڕەنگە زۆربەتان‬ ‫تووشی سەر سوڕمان ببن‪ ،‬بەاڵم ئەوەی‬ ‫قسەكانمانی پێ سەیرە ڕۆژێك كۆیلەی‬ ‫حسەن بەننا نەبووە)‪.‬‬ ‫س��ەرك��ێ��ش��ی��ەك��ەی س��ام��ح دەبێتە‬ ‫بەربەست لەبەردەم بوونی بە ڕۆبۆتێكی‬ ‫ئیخوانی كە بە ریموت كۆنترۆڵ كاربكات‪.‬‬ ‫سامح لەگەشتەكەی بۆ نێو ئیخوان‪،‬‬ ‫منداڵێكی ئاسایی ن��ەب��وو‪ ،‬هەمیشە‬ ‫پرسیاری زۆر بووە‪ ،‬بۆیە لە نێو برایانی‬ ‫ل��ە ئیسالم و ئ��ی��خ��وان ب��ە كەسێكی‬ ‫سەركێش ناسرابوو‪ .‬بەتایبەتی دوای‬ ‫ئ��ەوەی پ��ێ��ك��دادان ل��ە ن��ێ��وان خ��ودای‬ ‫ئیخوان و خ��ودای خۆشەویستی لە‬ ‫ناخیدا دروستدەبێت‪ .‬بە تایبتی دوای‬ ‫ئەوەی دەچێتە زانكۆ و فێری عادە سری‬ ‫دەبێت‪ ،‬وەك خۆی دەڵێت‪( :‬نازانم بۆ‬ ‫ناوی سڕی لێنراوە‪ ،‬لە كاتێكدا هەموو‬ ‫گەنجەكان مومارەسەی دەك��ەن‪ ،‬لەو‬ ‫كاتانەی كە خۆشحاڵدەبوم قسەی شێخە‬ ‫ئیخوانیەكەم بیردەكەوتەوە كە دەیوت‪:‬‬ ‫ئەوەی خۆی لە دونیا بپارێزێت‪ ،‬خودا‬ ‫لە بەهەشت ‪ 70‬ح��ۆری دەدات��ێ‪ ،‬ئەم‬ ‫شتانە پرسیاریان لەال دروستدەكردم‪ ،‬بۆ‬ ‫لەم دونیایە بێ بەشماندەكەن‪ ،‬باشە ژن‬ ‫تەنها بۆ سێكسە‪ ،‬باشە ئەگەر سێكس‬ ‫پەیوەستبێت بە مرۆڤەكانەوە‪ ،‬واتە‬ ‫نێرو مێ‪ ،‬بۆ ‪ 70‬پیاو بۆ ژنان نییە؟‬ ‫كەواتە پاداشت تەنها بۆ پیاوانە و ژنان‬ ‫لە هەردوو دونیا خزمەتكاری پیاوانن؟‬ ‫بۆیە هەستم بۆ ژن و بۆ دونیا زیاتر بوو‪،‬‬ ‫هەر ژنێكم بدیتایە هەستم بۆی دەجواڵ‪،‬‬ ‫جیهانێكی نەهێنیم بۆ خۆم دروستكرد‪،‬‬ ‫دوور لە دونیایی ئیخوان‪ ،‬چونكە من‬ ‫دەمزانی ئەم شتانە هەمووی حەرامكراون‪.‬‬ ‫ئەوانەی حرامیانكردووە حیسابی ئەوەیان‬ ‫ن��ەك��ردووە كە غەریزەكانمان پاڵمان‬ ‫پێوەدەنێن بۆ دروستكردنی دونیایەكی‬ ‫نەهێنی‪ ،‬دون��ی��ای خۆشەویستی و‬ ‫گۆڕینەوەی هەستی مرۆڤایەتی‪.‬‬ ‫ئیخوانەكان وای��ان تێگەیاندبووم‬ ‫ل��ەدەرەوەی جیهانی ئیخوان‪ ،‬دونیای‬ ‫دڕن��دەو جنۆكە هەیە‪ ،‬بۆیە هەمیشە‬ ‫ه��ەوڵ��م��دەدا س��ن��وورەك��ان ببەزێنم و‬ ‫ڕاستیەكان بزانم‪ ،‬كە لە دونیای ئیخوان‬ ‫دەرچوم‪ ،‬بینیم ئەو جیهانەی ئیخوان‬ ‫دروستیكردوە‪ ،‬جیهانی درۆ و جنۆكەیە‪،‬‬ ‫جیهانەكەی تر جیهانی مرۆڤەكانە‪ ،‬بۆیە‬ ‫بریاڕیمدا بێمەوە تا حەدوتەیەكی میسری‬ ‫بگێڕمەوە)‪.‬‬

‫دياردةى ئاينى‬

‫بینین‬ ‫گۆشه‌یه‌ک ‌ه مانگی دوجار‬

‫دکتۆر عادل باخه‌وان‬ ‫ده‌ینوسێت‬

‫ئیسالم چارەسەرنیە!‬ ‫دوس��اڵ پێش ئێس��تا‪ ،‬لە تونس��دا ئومێدێك لەدایكبو؛ ئومێ��دی پەڕینەوە لە‬ ‫دیكتاتۆریەت��ەوە بەرەو دێمۆكراس��ی‪ ،‬ل��ە بن عەلیەوە بۆ تۆكڤیل‪ ،‬بەاڵم دو س��اڵ‬ ‫دواتر‪ ،‬پاش ئەزمونی میس��ر‪ ،‬لیبیا‪ ،‬یەمەن و سوریای ئێستاش‪ ،‬ئایا دەكرێت باس‬ ‫ل��ە پایزی عەرەبی بكەین؟ كاتێك لە تونس س��ندوقی دەنگ��دان بزوتنەوەی نەهزە‬ ‫و لە میس��ر ئیخوان دەگەیەنێتە دەس��ەاڵت و كاتێك لە س��وریا جیهادیس��تەكان‪،‬‬ ‫ن��ەوەی ئەو ئەكتەرانەی ك��ە میترۆكانی پاریس و لەندەنی��ان تەقاندەوە‪ ،‬هەژمون‬ ‫بەسەر ڕاپەڕینی سوریدا دەكەن‪ ،‬ئایا دەكرێت هەر بەردەوامبین لەسەر بەكارهێنانی‬ ‫گوزارشتی بەهاری عەرەبی؟‬ ‫كەمنی��ن ئەو واڵتە ئەوروپیانەی كە تا دوێنێ بە حەماس��ەتەوە پش��تیوانیان لە‬ ‫ڕاپەڕینی گەالنی ڕۆژهەاڵت دەكرد و لە ئێس��تادا ئەم پرس��یارانە لەخۆیان دەكەن‪،‬‬ ‫كەمنین ئەو ڕۆشنبیرە ڕۆژئاواییانەی كە تا دوێنێ‪ ،‬لەسەر شاشەی تەلەفزیۆنەكان و‬ ‫لەنێو الپەرەی ڕۆژنامە گەورەكانی وەك لۆمۆند‪ ،‬تایمز‪ ،‬واش��نتۆن پۆست‪ ،‬گاردیان‪،‬‬ ‫نەك هەر پش��تیوانی‪ ،‬بەڵكو ڕاپەڕینی گەالنی ڕۆژهەاڵتیان بە شۆڕش��ی بەریتانی‬ ‫(‪ )1641‬و ئەمەریك��ی (‪)1763‬و فەرەنس��ی (‪ )1789‬ب��ەراورد دەكرد‪ ،‬بەاڵم لە‬ ‫ئێس��تادا و پاش وردبونەوە لە موحەمەد مورس��ی و پراكتیكە سیاسیەكانی‪ ،‬توشی‬ ‫جۆرێك لە شۆكبون‪.‬‬ ‫هەر بەڕاس��تی چی ل��ە ڕۆژهەاڵتدا دەگوزەرێ��ت؟ ئایا نوخبەی دەس��ەاڵتداری‬ ‫ئیسالمیس��ت لە تونس و میس��ر دەگەڕێنەوە بۆ نێو دۆاڵبە كۆنەكانیان‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫سەرلەنوێ دروشمی»ئیسالم چارەسەرە» و «قورئان دەستورمانە» دەربهێننەوە؟‬ ‫ئەگەر دەریش��یان هێنایەوە‪ ،‬لە هەلومەرجێكی كۆمەاڵیەتی و ئابوری سەختی وادا‪،‬‬ ‫ئایا ئیس�ل�امی ئاین‪ ،‬دەتوانێت چارەس��ەری قەیرانە زەبەالحەكان بكات؟ بێگومان‬ ‫هەمو ئەم پرس��یارانە نەك هەر دروس��تن‪ ،‬بەڵكو پێویستیش��ن و دەبێت بەردەوام‬ ‫بكرێ��ن و دوبارەبكرێنەوە‪ .‬بۆ وەاڵمدانەوەش��یان‪ ،‬چەن��د واقیعی « كۆمەڵگەیی »‬ ‫ئێس��تا و ئێرەی هەژمونی بزوتنەوە ئیسالمیس��تەكان دەپشكنین‪ ،‬دەبێت هێندەش‬ ‫بگەڕێینەوە بۆ مێژوی بەش��ەریەت‪ .‬ئیسالمیس��تەكان هەرچیبن‪ ،‬ل��ە كۆتاییدا هەر‬ ‫مرۆڤ��ن و بەپێی لۆژیك��ی « مرۆڤب��ون » كاردەكەن و ل��ەدەرەوەی ئەم ڕوبەرە‬ ‫نین‪ .‬ب��ۆ بینینی تابلۆی س��ەردەمی هەژمونی بزوتنەوە ئیسالمیس��تەكان‪ ،‬من لە‬ ‫گومانێكەوە دەس��تپێدەكەم‪ ،‬س��ەرەتا گومان لە گومانەكانی ئەوروپیەكان! گومانی‬ ‫من لە ترس��ی واڵتانی ئەوروپا و ڕۆشنبیرەكانیان لەس��ەر شەرعیەتی پرسیارەكان‬ ‫نی��ە‪ ،‬بەڵكو پەیوەندی بە بڕیاردانی «س��ەرپێیانەیە» لەس��ەر مێژوی كۆمەاڵیەتی‬ ‫(كۆمەاڵیەتی بە مانا فراوانەكەی «سیاس��ی‪ ،‬ئاب��وری‪ ،‬ئاینی‪ ،‬ئەخالقی‪ ،‬هتد‪)».‬‬ ‫ڕۆژهەاڵت و كۆمەڵگەكانی؛ واتە وێناكردنی ڕۆژهەاڵت وەك «ئیستیس��نایەك» لەنێو‬ ‫مێژوی بەش��ەریەتدا‪« ،‬ئیستیس��نایەك» كە ڕێگای لێدەگرێت پێبنێتە نێو مێژوی‬ ‫دێمۆكراسیە‌وە كە مۆدێرنیتێ پێشنیازیكردوە‪ .‬گەر ڕۆژئاوا و ڕۆشنبیرەكانی بیانەوێت‬ ‫ڕاپەڕینەكانی ڕۆژهەاڵت‪ ،‬تەنها لە دو س��اڵدا توانای ئەوەی هەبێت كە دێمۆكراسی‪،‬‬ ‫كۆمەڵگەی مەدەنی‪ ،‬مافەكانی مرۆڤ‪ ،‬یەكس��انی نێوان ژن و پیاو‪ ،‬دەوڵەتی یاس��ا‬ ‫دروس��تبكات‪ ،‬ئەوە بەهەڵەی گەورەدا چوون‪ ،‬چونكە هەر لە فەرەنسا و بەریتانیادا‪،‬‬ ‫نەك دو س��اڵ‪ ،‬بەڵكو دو س��ەد ساڵ پاش ش��ۆڕش‪ ،‬دەوڵەتی یاسا دروستبو‪ .‬لە‬ ‫واڵتێكی وەك فەرەنس��ادا‪ ،‬ساڵی ‪ 1789‬شۆڕش كراوە‪ ،‬بەاڵم تەنها لە ساڵی ‪1945‬‬ ‫دا ژنی فەرەنسی مافی ئەوەی دەبێت لە كاتی هەڵبژاردنەكاندا دەنگبدات! واتە ‪156‬‬ ‫س��اڵ دواتر یەكێك لە دروشمەكان بەدیدێت! ناكرێت چاوەڕوانی ئەوەبین ئەوەی كە‬ ‫لە ڕۆژئاوادا بە دو سەدە جێبەجێبوە‪ ،‬لە ڕۆژهەاڵتدا بە دو ساڵ جێبەجێبەجێببێت‪.‬‬ ‫بەاڵم ئایا هاتنەدەرەوەی هێزە موحافیزكارەكان لە سندوقەكانی دەنگدان(تونس‪،‬‬ ‫میس��ر‪ ،‬مەغریب‪ ،‬توركیا‪ ،‬عێراق) جارێكیتر نامانبەنەوە س��ەر ئ��ەو جیهانبینیەی‬ ‫كە پێیوایە س��تراكتۆرە كۆمەاڵیەتیەكانی كۆمەڵگ��ە ڕۆژهەاڵتیەكان‪ ،‬بەتەنها توانای‬ ‫بەرهەمهێنانی ئۆتۆریتاریزم (س��وڵتەویەت) یان كۆنس��ێرڤاتیزم (موحافیزگەرایی)‬ ‫هەی��ە‪ ،‬جگە ل��ەم دوبژاردایە‪ ،‬چارەس��ەرێكی دیكەیان نیە‪ .‬كاتێ��ك كە لە یەكەم‬ ‫رەزگاریدەبێت‪ ،‬ڕاس��تەوخۆ دەكەوێتەوە نێو باوەش��ی دوه��ەم و كە لە دوهەمیش‬ ‫بێزاربو‪ ،‬دەگەڕێتەوە بۆالی یەكەم‪ .‬كە لە بن عەلی یاخیدەبێت‪ ،‬خۆیدەكات بە ماڵی‬ ‫غەنوشیدا‪ ،‬كە لە مورسی توڕەدەبێت‪ ،‬جەمال عەبدولناسر زیندودەكاتەوە!‬ ‫دو گروپی سیاسی لە ڕۆژئاوا و ڕۆژهەاڵتدا كارلەسەر گەشەپێدانی ئەم جیهانبینیە‬ ‫دەكەن‪ .‬ئوس��ولیە ڕۆژئاواییەكان (كە لەكێڵگە جیاوازەكانی سیاس��ی‪ ،‬زانس��تی‪،‬‬ ‫كۆمەاڵیەت��ی‪ ،‬ئاین��ی‪ ،‬ئابوریدا)كاردەكەن‪ ،‬دەیانەوێت ڕۆژه��ەاڵت وەك یەكەیەكی‬ ‫نەگۆڕی هەمیش��ەیی نێو مێژوی بەش��ەریەت (لەهەندێك حاڵەتیش��دا لە دەرەوەی‬ ‫بەش��ەریەت) وێنابكەن‪ ،‬بەو مانایەی ڕۆژهەاڵت تەنها بە ڕژێمێكی ئۆتۆریتێری وەك‬ ‫موبارەك یان بەرژێمێكی كۆنس��ێرڤاتۆری وەك مورس��ی یاخود بە تێكەڵەیەك لەم‬ ‫دوانە نەبێت نابرێت بەڕێوە‪ .‬لێرەوە گەش��تنە دەس��ەاڵتی مورس��ی‪ ،‬غەنوشی‪ ،‬بن‬ ‫كیران‪ ،‬ئەردۆگان یان س��ەدام حوس��ەین‪ ،‬موبارەك‪ ،‬قەزافی‪ ،‬ب��ن عەلی نەك هەر‬ ‫بەش��تێكی ئاسایی‪ ،‬بەڵكو بە كارێكی تەندروستیش دەزانن‪ .‬ئەم بۆچونە ئوسولیەی‬ ‫ڕۆژئاواییەكان‪ ،‬ڕێك لە بۆچونی ئوسولیەكانی ڕۆژهەاڵت (بەتایبەتی ئیسالمیستەكان)‬ ‫دەكات‪ ،‬ك��ە پێیانوای��ە كۆمەڵگە موس��وڵمانەكانی ڕۆژهەاڵت‪ ،‬تەنه��ا بەو گروپ و‬ ‫كەس��ایەتیانە بەڕێوەدەبرێن كە گوزارشت لە س��تراكتۆرە ئاینیەكانیاندەكەن‪ .‬ئەم‬ ‫ئوس��ولیانە پێیانوایە كە هەر وەك چۆن مێژوی كۆمەڵگە ڕۆژئاواییەكان یەكس��انە‬ ‫بەمێژوی ئاین‪ ،‬ئاواش ئێس��تا و داهاتوی هەمان ئ��ەو كۆمەڵگانە تەنها بەو هێزانە‬ ‫دەبرێن بەڕێوە كە گوزارشت لە جیهابینیی ئاینی دەكەن‪ .‬لەدەرەوەی ئەم خوێندنەوە‬ ‫ئایدۆلۆژیان��ەوە‪ ،‬كە لە كۆاڵن��ە داخراوەكاندا لەدایكدەبن و هەر لەوێش��دا دەمرن‪،‬‬ ‫م��ن پێموایە تێپەڕین بە مورس��ی‪ ،‬غەنوش��ی‪ ،‬بن كیران و مالیكی��دا‪ ،‬تەنانەت بە‬ ‫ئەردۆگانیش��دا‪ ،‬بەشێكە لەو پرۆسێس��ە دورودرێژە مێژویەی كە دەكرێت ناویبنێین‬ ‫چون��ە نێو مۆدێرنیتێوە‪ ،‬ی��ان چونە نێو پرۆژەی خ��ۆ دێمۆكراتیزەكردنەوە‪ .‬لەنێو‬ ‫پرۆسێس��ی دێمۆكراتیزاسیۆندا‪ ،‬دروشمە ئایدۆلۆژیەكانی وەك‪ :‬ئیسالم چارەسەرە و‬ ‫قورئان دەس��تورمانە‌ دەكەونە پەراوێزەكانەوە و كۆمەڵگەكان تێدەگەن لەوەی كە‬ ‫دۆزین��ەوەی كار بۆ ‪ %30‬بێكاران و چارەس��ەركردنی هەولومەرجی ژیانی ‪ %55‬ئەو‬ ‫كەس��انەی كە لە ژێر هێڵی هەژاریەوەن و دروس��تكردنی ژێرخانی ئابوری واڵت‪ ،‬كە‬ ‫بەقەرزكردنی سەدان ملیار دۆالر لە بانكی نێو دەوڵەتی (كە ڕێژەی «سود»ەكەی‬ ‫« كە لە ئیس�ل�امدا بەهەمو ش��ێوەیەك حەرامە « دەگات��ە ‪ ،)%10‬هەمو ئەمانە و‬ ‫چارەس��ەركردنی سەدان قەیرانی دیكە بە «دروشمی ئیسالم چارەسەرە» ناكرێت و‬ ‫دەبێت لەنێو پراگماتیسمی واقیعدا بەدوایاندابگەڕێن؛ پراگماتیسمێك كە گەر خۆیانی‬ ‫لەگەڵدا ڕانەهێنن‪ ،‬وەك بیلدۆزەر دەیانهاڕێت‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )151‬دوشةممة ‪2013/5/6‬‬

‫ئاينناسى‬

‫‪4‬‬

‫جەژنی نەورۆز و بڕوبیانوی هەندێك لە ئیسالمیەكان‬ ‫سەروەر پێنجوێنی‬ ‫بەشی شه‌شه‌م‬ ‫سه‌الم ناوخۆش‬ ‫له‌ به‌شی پێشودا ڕاڤ�ه‌ی هه‌ڵه‌یی و‬ ‫ساخته‌یی گرنگترینی پێشه‌كیه‌كانی‬ ‫و زانیاریه‌كانی نوسینه‌كه‌ی (س�ه‌الم‬ ‫ناوخۆش) ـم خسته‌ ڕو‪ .‬له‌م به‌شه‌شدا‬ ‫له‌سه‌ر پێشه‌كی و بنه‌ما و زانیاریه‌كانی‬ ‫تری ده‌ڕۆم‪.‬‬ ‫تێزی سه‌ره‌كیی ناوبراو له‌و نوسینه‌یدا؛‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه كه‌ ن �ه‌ورۆز جه‌ژنی فارس ‌ه به‌و‬ ‫پێودانگه‌ی ك�ه‌ گ��وای�ه‌ ن��ه‌ورۆز ی��ادی‬ ‫سه‌ركه‌وتنی (كوروش) ی هه‌خامه‌نشی ‌ه‬ ‫به‌سه‌ر (ئه‌ستیاگێس) ی دوایین پاشای‬ ‫ماددا و ئه‌مه‌ش ـ ل ‌ه ڕوانگه‌یه‌كه‌و‌ه ـ یانی‬ ‫سه‌ركه‌وتنی فارس به‌سه‌ر كورددا‪ .‬به‌م‬ ‫شێوه‌ی ‌ه ناوبراو ده‌یه‌وێت جه‌ژنی نه‌ورۆز‬ ‫بشێوێنێت و ناشیرینی بكات و هه‌ر‬ ‫لێره‌وه‌ به‌ڕاشكاوی ده‌ڵێت نه‌ورۆز جه‌ژنی‬ ‫فارسه‌ و كورد ته‌نها السایی ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫(هه‌مان ئه‌و قسه‌یه‌ی ك ‌ه پێشتر سه‌له‌فی ‌ه‬ ‫جیهادیه‌كانی وه‌كو مه‌ال عه‌بدوصصه‌مه‌د‬ ‫و دڵشاد گه‌رمیانی كردویانه‌‪ ،‬جا ئه‌وان‬ ‫به‌ زمانێكی ئایینی و له‌گه‌ڵ فه‌توای‬ ‫حه‌رامكردن و كوفراندندا ده‌ریده‌بڕن و‬ ‫ڕوی ڕاسته‌قینه‌ی بیركردنه‌وه‌ی خۆیان‬ ‫ده‌رده‌خ��ه‌ن‪ ،‬به‌اڵم سه‌الم ناوخۆش ل ‌ه‬ ‫ڕێگه‌ی بڕێك بیانوی به‌ناو نوسینی‬ ‫ئه‌كادێمیاییه‌وه‌ گ��وزارش ل�ه‌ هه‌مان‬ ‫مه‌به‌ست ده‌كات)‪ ،‬و به‌ڵكو ده‌گاته‌ ئه‌و‬ ‫ئه‌نجامه‌ی ك ‌ه نه‌ورۆز ل ‌ه ڕاستیدا پرسه‌ی ‌ه‬ ‫ب��ۆ ك��ورد ب �ه‌و پێیه‌ی ی��ادی ڕوخانی‬ ‫ئه‌ستیاگێس و ده‌وڵه‌تی ماده‌! ئه‌مه‌ش‬ ‫نه‌ك به‌و شێوه‌یه‌ی كه‌ بڵێت ئه‌گه‌ر ل ‌ه‬ ‫حاڵه‌تێكدا ن�ه‌ورۆز ب ‌ه چیرۆكی زوحاك‬ ‫و كاوه‌وه‌ ببه‌سرێته‌وه‌ و له‌و چیرۆكه‌دا‬ ‫قه‌تیس بكرێت؛ ئه‌و ئه‌نجامه‌ی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵكو ب ‌ه هه‌مو شێوه‌یه‌ك جه‌ژنه‌ك ‌ه له‌و‬ ‫چیرۆكه‌دا ئابڵوق ‌ه ده‌دات و هیچ واتایه‌ك‬ ‫و بنچینه‌یه‌كی تری بۆ ناهێڵێته‌وه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫ئ��ه‌وه‌ی بتوانێت له‌ هه‌نگاوی دوه‌م��دا‬ ‫جه‌ژنه‌كه‌ بكات به‌ یاد و بۆنه‌ی ڕوداوی‬ ‫ڕوخانی ده‌وڵه‌تی ماد و ئینجا ببێت ‌ه یادی‬ ‫شكستێكی كورد و ـ لێره‌و‌ه ـ پرسه‌یه‌ك‬ ‫بۆ كورد!‬ ‫جگه‌ له‌و تێزه‌ سه‌ره‌كیه‌ش؛ به‌ چه‌ند‬ ‫شێوه‌یه‌كی تر ه��ه‌وڵ ده‌دات ن��ه‌ورۆز‬ ‫ناشیرین بكات ك ‌ه هه‌ر درێ��ژه‌ی تێز‌ه‬ ‫سه‌ره‌كیه‌كه‌ن‪ ،‬له‌مانه‌‪:‬‬ ‫ـ پ��ێ��ن��اس �ه‌ك��ردن �ه‌وه‌ی (ك��اوه‌) ب ‌ه‬ ‫(كوروش) بۆ ته‌واوكردنی ئه‌و دیمه‌نه‌ی‬ ‫ب ‌ه پێناسه‌كردنه‌وه‌ی (ئ�ه‌ژده‌ه��اك) ب ‌ه‬ ‫(ئه‌ستیاگ) ساز ده‌بێت‪.‬‬ ‫ـ كه‌نارخستنی ڕۆڵ و فرمانی كاو‌ه‬ ‫ل�ه‌ ئه‌فسانه‌ ئێرانیه‌كه‌دا ل� ‌ه ڕێگه‌ی‬ ‫چیرۆكه‌كانی شاهنامه‌وه‌‪.‬‬ ‫ـ تۆخكردنه‌وه‌ی ناسنامه‌ی فارسیی‬ ‫كه‌سێتیی (كاوه‌)‪.‬‬ ‫ـ پێشاندانی كه‌سێتی پاڵه‌وانیی كاوه‌ی‬ ‫ئاسنگه‌ر وه‌كو ده‌ستكردی ناسیۆنالیزمی‬ ‫كوردی‪.‬‬ ‫ـ كۆاڵندنه‌وه‌ی پاڵنه‌ری نه‌ته‌وه‌یی‬ ‫فارسی الی فیرده‌وسی و مه‌سعودی‬ ‫كه‌ ڕقی خۆیان ل ‌ه عه‌ره‌ب ده‌ربڕیو‌ه ب ‌ه‬ ‫عه‌ره‌باندنی كه‌سێتیی (زوحاك)‪.‬‬ ‫ـ كۆاڵندنه‌وه‌ی تێڕوانینی نێگه‌تیڤی‬ ‫فیرده‌وسی و مه‌سعودی ـ دو سه‌رچاوه‌ی‬ ‫گێڕانه‌وه‌ی چیرۆكه‌ ئێرانیه‌كان ـ بۆ‬ ‫كورد ك ‌ه ل ‌ه گێڕانه‌وه‌ی چیرۆكی زوحاكدا‬ ‫ده‌ركه‌وتوه‌‪.‬‬ ‫ـ پ��ێ��ش��ان��دان��ی (ش��اه��ن��ام �ه‌) ـ ك ‌ه‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌كی گرنگی چیرۆكی زوحاك ‌ه‬ ‫ـ وه‌ك��و (مانیفێستۆی ناسیۆنالیستی‬ ‫فارسی)‪.‬‬ ‫ـ پێناسه‌كردنی چیرۆكه‌كانی شاهنام ‌ه‬ ‫ـ ك ‌ه سه‌رچاوه‌یه‌كی چیرۆكی زوحاك ‌ه ـ‬ ‫ب ‌ه چیرۆكی به‌ر ئاگردان‪.‬‬ ‫ـ باسی زیانمه‌ندبونی كورد ب ‌ه ده‌ستی‬ ‫فارس‪ ،‬و یادخستنه‌وه‌ی هه‌ندێك له‌و زیان ‌ه‬ ‫مێژوییانه‌ی توشی كورد و پێشینانی بو‌ه‬ ‫به‌ ده‌ستی فارس و پێشینانی‪.‬‬ ‫ـ ه �ه‌وڵ��ی ع �ه‌ی��ب��دارك��ردن��ی ن��ه‌ورۆز‬ ‫ب �ه‌وه‌ی له‌سه‌ر چیرۆكێكی ئه‌فسانه‌یی‬ ‫دامه‌زرێنراوه‌‪ ،‬و لێره‌و‌ه بۆنه‌ی نه‌ته‌وه‌یی‬ ‫له‌سه‌ر بنه‌مای ئه‌فسانه‌یی ڕه‌ت ده‌كاته‌و‌ه‬ ‫و ده‌ڵێت ده‌بێت بۆنه‌ی نه‌ته‌وه‌یی له‌سه‌ر‬ ‫ڕوداوی واقیعیی مێژو دابمه‌زرێنرێت‪.‬‬ ‫لێر‌ه ب��ه‌دواو‌ه ل�ه‌س�ه‌ر ئ �ه‌م خااڵن ‌ه‬ ‫ده‌دوێین‪:‬‬ ‫(كاوه‌) = (كوروش)؟‬

‫‪ .1‬پێناسه‌كردنه‌وه‌ی (ك��اوه‌) ب ‌ه‬ ‫(كوروش) بۆ ته‌واوكردنی ئه‌و دیمه‌نه‌ی‬ ‫ب ‌ه پێناسه‌كردنه‌وه‌ی (ئ�ه‌ژده‌ه��اك) ب ‌ه‬ ‫(ئه‌ستیاگ) ساز ده‌بێت‪:‬‬ ‫ئه‌گه‌ر بڕیار بێت (ئه‌ژده‌هاك) هه‌مان‬ ‫(ئه‌ستیاگ) ی م��اد بێت؛ ئ �ه‌و كات ‌ه‬ ‫ده‌بێت (ك��وروش) هه‌مان (ك��اوه‌) یان‬ ‫(فه‌ره‌یدون) بێت! ئه‌و نوسه‌ر‌ه كوردانه‌ی‬ ‫شوێن پرۆپاگه‌ندای یه‌كبونی كه‌سێتیی‬ ‫(ئ�ه‌ژده‌ه��اك) و (ئه‌ستیاگ) كه‌وتون؛‬ ‫له‌ هه‌مان كاتدا و وه‌ك��و ئه‌نجامێكی‬ ‫لۆجیكی (ك��اوه‌) یش به‌ (ك��وروش)‬ ‫پێناسه‌ ده‌كه‌نه‌وه‌‪ ..‬ئه‌وجاش ده‌ڵێن‪:‬‬ ‫زوحاك پاشاكه‌ی خۆمان ده‌رچو‪ ،‬و كاو‌ه‬ ‫دوژمنه‌كه‌یه‌!! ئیتر پێیشمان ناڵێن ئه‌ی‬ ‫(فه‌ره‌یدون) كێیه‌ و له‌و نێوانه‌دا كار و‬ ‫ڕۆڵی چیه‌! جا ئه‌م نوسه‌ر‌ه كوردان ‌ه ـ ك ‌ه‬ ‫ب ‌ه باكگراوندێكی نه‌ته‌وه‌ییه‌وه‌ ده‌نوسن‬ ‫ـ به‌و‌ه نه‌ورۆز ل ‌ه ئه‌نجامێكی نه‌خوازراو‬ ‫ڕزگ��ار ده‌ك �ه‌ن كه‌ ده‌ڵێن ئه‌م چیرۆك ‌ه‬ ‫په‌یوه‌ندیی ب ‌ه نه‌ورۆزه‌وه‌ نیه‌ و نه‌ورۆز‬ ‫له‌وه‌ كۆنتره‌ یان هه‌وڵ ده‌ده‌ن بنچینه‌ی‬ ‫مێژویی تر بۆ نه‌ورۆز ساز بكه‌ن‪ ،‬وه‌كو‬ ‫هه‌وڵی پێناسه‌كردنی ن �ه‌ورۆز به‌ یادی‬ ‫دامه‌زرانی ده‌وڵه‌تی ماد (یه‌كخستنی‬ ‫خێڵه‌كانی م��اد ل ‌ه الی �ه‌ن دی��اك��ۆوه‌) و‬ ‫سه‌ره‌تای ڕۆژژمێری كوردی (كه‌ به‌پێی‬ ‫داب‌ونه‌ریت ده‌كات ‌ه ‪ 700‬پ‪ .‬ز‪ .‬ك ‌ه ئه‌م‬ ‫مێژو‌ه ڕاست و ورد نیه‌) (وه‌كو د‪ .‬كه‌یوان‬ ‫ئازاد ئه‌نوه‌ر) یان به‌ ڕوخاندنی ده‌وڵه‌تی‬ ‫ئاشوری له‌الیه‌ن مادیه‌كانه‌و‌ه (وه‌كو‬ ‫ئه‌ده‌بیاتی په‌كه‌كه‌)‪ ،‬هه‌ندێكیشیان‬ ‫ن��ه‌ورۆز ب�� ‌ه ج�ه‌ژن��ێ��ك��ی كشت‌وكاڵی‬ ‫و ب�ه‌ه��اری��ی ڕوت پێناسه‌ ده‌ك��ه‌ن و‬ ‫ده‌یگێڕنه‌وه‌ بۆ جه‌ژنی (ئه‌كیتو) ی‬ ‫شومه‌ری ـ بابیلی ـ ئاشوری و سروته‌كانی‬ ‫مردن و زیندوبونه‌وه‌ی خواوه‌ند دوموزی‬ ‫(ته‌مموز)‪ ،‬ئه‌مه‌ش دوای ئه‌وه‌ی ده‌ست‬ ‫داده‌شۆرن ل ‌ه چیرۆكی زوحاك و كاوه‌ی‬ ‫ئاسنگه‌ر‪ ،‬یان ناچار ده‌بن ئه‌م چیرۆكه‌ش‬ ‫له‌ ڕوانگه‌ی كولتوره‌ عێراقی ‌ه كۆنه‌كه‌و‌ه‬ ‫ڕاڤ �ه‌ بكه‌ن (وه‌ك��و م�ه‌ول��ود ئیبراهیم‬ ‫حه‌سه‌ن)‪ .‬به‌اڵم نوسه‌رێكی ئیسالمیی‬ ‫وه‌كو سه‌الم ناوخۆش له‌سه‌ر ئه‌وه‌ سور‌ه‬ ‫ك ‌ه ن�ه‌ورۆز به‌ هه‌مان چیرۆكی زوحاك‬ ‫و كاو‌ه پێناس ‌ه بكات بۆ ئه‌وه‌ی بگات ‌ه‬ ‫ئامانجه‌كه‌ی خۆی كه‌ كردنی ن�ه‌ورۆز‌ه‬ ‫به‌ یادی سه‌ركه‌وتنی هه‌خامه‌نشیه‌كان‬ ‫(فارس) به‌سه‌ر مادیه‌كان (كورد) دا و‬ ‫به‌مه‌ش نه‌ورۆز ده‌بێت ‌ه جه‌ژنێك بۆ فارس‬

‫كاتێك باسی جه‌نگی نێوان (ئ �ه‌ژی‬ ‫ده‌هاكه‌) و (ثره‌ێته‌ۆنه‌) ك��راوه‌؛ هیچ‬ ‫ده‌ق و داب‌ونه‌ریتێك باسی (ك��اوه‌ی‬ ‫ئاسنگه‌ر) ی نه‌كردوه‌‪ ،‬به‌ڵكو ئه‌و كات ‌ه‬ ‫ئه‌و كه‌سێتی ‌ه هه‌ر نه‌بو‌ه و له‌ سه‌رده‌می‬ ‫ساسانیه‌كاندا دروست بوه‌‪.‬‬ ‫ئینجا بنچینه‌ی كه‌سێتیی ك��اوه‌ی‬ ‫ئاسنگه‌ر (دره‌فشی كاویانی) ـه‌‪ ،‬ك ‌ه ب ‌ه‬ ‫امللكی)‬ ‫واتای (ئااڵی شاهانه‌) (ال َعلم‬ ‫ّ‬ ‫ـه‌‪( .‬دره‌فش) وشه‌یه‌كه‌ ل ‌ه ئه‌وێستاییشدا‬ ‫هه‌یه‌ به‌ واتای ئااڵ‪ .‬ئینجا (كاوی)‪ ،‬یاخود‬ ‫(كاوه‌)‪ ،‬ئه‌میش له‌ بنه‌ڕه‌تدا وشه‌یه‌كی‬ ‫ئه‌وێستاییه‌‪ ،‬به‌ شێوه‌ی (ك�ه‌ڤ��ی) و‬ ‫(كه‌ڤه‌) [له په‌هله‌وی و فارسی و کوردیدا‬ ‫بوه‌ته «ک��ه‌ی»]‪ ،‬ك ‌ه وات��ای «پاشا»‬ ‫ی وەرگ��رت��وە‌‪ ،‬كه‌وات ‌ه ناوێكی گشتی ‌ه‬ ‫و ناوی كه‌سی نیه‌‪ .‬كاتێك كه‌سێتیی‬ ‫(كاوه‌) وه‌كو پاڵه‌وانێك دروست بوه‌؛‬ ‫به‌م شێوه‌ی ‌ه بوه‌ كه‌ ئه‌و وشه‌ گشتیه‌یان‬ ‫كردوه‌ ب ‌ه ناوی كه‌سی‪ ،‬به‌مه‌ش (كاوه‌) ل ‌ه‬ ‫وشه‌یه‌كی گشتیه‌وه‌ بوه‌ت ‌ه ناوی كه‌سێك‪،‬‬ ‫كه‌سێك ب ‌ه ناوی (كاوه‌)‪ ،‬به‌م شێوه‌یه‌ش‬ ‫(دره‌فشی كاویانی) واتاكه‌ی ل ‌ه (ئااڵی‬ ‫شاهانه‌) ه‌وه‌ بوه‌ت ‌ه (ئااڵی كاوه‌) وات ‌ه‬ ‫ئااڵی كه‌سێك ب ‌ه ناوی (كاوه‌)‪ ،‬به‌پێی‬ ‫ئ�ه‌م وات��ا نوێیه‌ش كه‌وات ‌ه ئ�ه‌و ئااڵی ‌ه‬ ‫(كاوه‌) هێناوێتی ‌ه كایه‌‪ .‬ئه‌مه‌ش چۆن؟‬ ‫گوای ‌ه كاوه‌ كه‌ ڕاپه‌ڕیو‌ه به‌سه‌ر زوحاكدا‪،‬‬ ‫ئاسنگه‌ریش بوه‌؛ ئیتر به‌ركۆش ‌ه چه‌رمین ‌ه‬ ‫ئاسنگه‌ریه‌كه‌ی خۆی كردو‌ه به‌ ئااڵ و به‌و‬ ‫شێوه‌یه‌ پێشه‌نگیی خه‌ڵكی كردوه‌ بۆ‬ ‫ڕاپه‌ڕین به‌سه‌ر زوحاكدا‪ .‬ئیتر گوای ‌ه ئه‌م‬ ‫ئااڵیه‌ی ده‌وڵه‌تی ساسانی هه‌ر ئه‌و ئااڵی ‌ه‬ ‫بو‌ه كه‌ بۆ ڕاپه‌ڕین به‌سه‌ر زوحاكدا به‌رز‬ ‫كراوه‌ته‌وه‌‪ .‬كه‌واته‌ كه‌سێتی و ئه‌فسانه‌ی‬ ‫ك��اوه‌ی ئاسنگه‌ر ـ به‌ بۆچونی من ـ‬ ‫له‌ بابه‌تی (ئێتیۆلۆگیا) ‪Etiology‬‬ ‫یاخود ئه‌فسانه‌ی لێكدانه‌وه‌یی (أسطورة‌‬ ‫تفسیریة‌) ‪Etiological Myth‬‬ ‫ـه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی ل ‌ه بابه‌تی ئه‌فسانه‌ی‬ ‫دام��ه‌زران��دن (أس��ط��ورة‌ التأسیس)‬ ‫‪ Founding Myth‬ك ‌ه دامه‌زرانی‬ ‫سروتێك یان ده‌سه‌اڵتێك یان شارێك لێك‬ ‫ده‌ده‌نه‌وه‌‪ ،‬یاخود له‌ بابه‌تی (ئه‌فسانه‌ی‬ ‫بنچینه‌كان) ‪ Myth of origins‬ی‬ ‫شته‌كانه‌‪ ،‬كه‌ بۆ لێكدانه‌وه‌ی چۆنێتیی‬ ‫په‌یدابونی ئ��ااڵی ده‌وڵ �ه‌ت��ی ساسانی‬ ‫هاتوه‌ت ‌ه كایه‌ و بچینه‌ی ئه‌و ئااڵی ‌ه لێك‬ ‫ده‌داته‌وه‌‪ .‬دیاره‌ ساسانیه‌كان ویستویان ‌ه‬ ‫ئ�ه‌و ئااڵی ‌ه بگه‌ڕێننه‌وه‌ بۆ ڕوداوێكی‬

‫ناوی (ئ �ه‌ژی) له‌ ئه‌فسانه‌ی هیندی و‬ ‫ده‌قه‌كانی ڤێدادا به‌رامبه‌ری هه‌یه‌ ك ‌ه‬ ‫كه‌سێتیی ئه‌ژدیهایه‌ك ‌ه ب ‌ه ناوی (ئه‌هی)‬ ‫كه‌ وشه‌یه‌كی سه‌نسكریتیی هاوڕیشه‌ی ‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ وشه‌ی (ئ�ه‌ژی) ی ئه‌وێستایی‪،‬‬ ‫وه‌ك��و ئ��ه‌ژدی��ه��ای��ه‌ك��ی س��ێ��س�ه‌ری��ش‬ ‫(ئ �ه‌ژی ده‌هاكه‌) به‌رامبه‌ری هه‌یه‌ ل ‌ه‬ ‫ئه‌فسانه‌ی هیندیدا كه‌ ئه‌ژدیهایه‌كه‌ ب ‌ه‬ ‫ناوی (ڤیسڤه‌روپه‌) ك ‌ه ئه‌میش وه‌كو‬ ‫ئه‌ژی ده‌هاك ‌ه ئه‌ژدیهایه‌كی سێسه‌ره‌‪.‬‬ ‫كه‌سێتیی (ثره‌ێته‌ۆنه‌) یش به‌ هه‌مان‬ ‫شێو‌ه به‌شێكه‌ ل�ه‌و ئه‌فسان ‌ه كۆنین ‌ه‬ ‫هاوبه‌شه‌‪ ،‬ئه‌میش به‌رامبه‌ری هه‌ی ‌ه ل ‌ه‬ ‫ئه‌فسانه‌ی هیندی و ده‌قه‌كانی ڤێدادا ك ‌ه‬ ‫كه‌سێتیی (ترایته‌نه‌) [یاخود «تریتا»]‬ ‫ی ‌ه ك ‌ه ن��اوه‌ك�ه‌ی له‌گه‌ڵ (ثره‌ێته‌ۆنه‌)‬ ‫ی ئه‌وێستاییدا هه‌مان وشه‌یه‌‪ ،‬وه‌كو‬ ‫كه‌سێتی و فرمانه‌كه‌شی؛ ترایته‌نه‌ش ـ‬ ‫وه‌كو ثره‌ێته‌ۆن ‌ه ـ ئه‌ژدیهاكوژ‌ه چونك ‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌ژدیهایه‌كدا ده‌جه‌نگێت ب ‌ه ناوی‬ ‫(ئه‌هی) ك ‌ه پێشتر ئاماژه‌مان بۆ كرد و‬ ‫به‌رامبه‌ری (ئه‌ژی ده‌هاكه‌) یه‌‪ ،‬كه‌وات ‌ه‬ ‫هه‌مان چیرۆكه‌‪ .‬هه‌تاكو ناوی باوكی ئه‌م‬ ‫پاڵه‌وان ‌ه له‌نێوان ئه‌و دو میتۆلۆجیایه‌دا‬ ‫هاوبه‌شه‌‪ :‬ل ‌ه ئه‌فسان ‌ه ئێرانیه‌كه‌دا باوكی‬ ‫ناوی (ئه‌ثویا) ی ‌ه ل ‌ه ده‌قی ئه‌وێستادا‪،‬‬ ‫له‌ ئه‌فسانه‌ هیندیه‌كه‌دا ناوی (ئه‌پتیا)‬ ‫ی ‌ه ل ‌ه ده‌ق��ی ڤێدادا‪ .‬هه‌تاكو مه‌غزا و‬ ‫مه‌به‌ستی پشتی ئه‌فسانه‌ك ‌ه (ك ‌ه دوای‬ ‫شیكاركردنی هێماكانی ئه‌فسانه‌ك ‌ه‬ ‫خۆی بۆ توێژه‌ر ده‌رده‌خات)؛ ل ‌ه هه‌ردو‬ ‫میتۆلۆجیا هیندی و ئێرانیه‌كه‌دا یه‌ك‬ ‫شت ‌ه (كه‌ ڕونكردنه‌وه‌ی ئه‌م الیه‌نه‌ لێره‌دا‬ ‫جێی نابێته‌وه‌)‪ .‬به‌م شێوه‌ی ‌ه ده‌بینین‬ ‫ئه‌فسانه‌ك ‌ه له‌ بنه‌ڕه‌تدا ئه‌فسانه‌یه‌كی‬ ‫هیندی ـ ئێرانیی هاوبه‌شه‌‪ ،‬كه‌وات ‌ه‬ ‫ئه‌فسانه‌كه‌ و كه‌سێتی و هێماكانی‬ ‫ده‌گه‌ڕێنه‌و‌ه بۆ قۆناغێكی كۆن ك ‌ه قۆناغی‬ ‫كولتوری هیندی ـ ئێرانیی هاوبه‌ش ‌ه و‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ پێش جیابونه‌وه‌ی ئه‌و‬ ‫دو كولتوره‌‪ .‬كه‌چی هه‌ندێك نوسه‌ری‬ ‫ك��ورد له‌ناو پاشا و ده‌سه‌اڵتداره‌كانی‬ ‫ماد و پارسدا بۆ ئه‌و كه‌سێتیه‌ كۆن و‬ ‫كولتوریانه‌ ده‌گه‌ڕێن! ئه‌مه‌ش نیشانه‌ی‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ ناتوانن ب ‌ه شێوه‌یه‌كی زانستی و‬ ‫پسپۆڕان ‌ه مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌فسانه‌ بكه‌ن و‬ ‫كه‌سێتیی ئه‌فسانه‌یی (كولتوری) له‌گه‌ڵ‬ ‫كه‌سێتیی مێژویی تێكه‌ڵ ده‌ك��ه‌ن‪ ،‬و‬ ‫ئاگاییان له‌ مێژوی ئه‌و كولتوره‌ هیندی ـ‬ ‫ئێرانیه‌ هاوبه‌شه‌ نیه‌‪.‬‬

‫ه �ه‌ر به‌های كولتوریی خ��ۆی هه‌ی ‌ه و‬ ‫داڕشتنه‌و‌ه و شێو‌ه و شێوگێكی تایبه‌تی‬ ‫هه‌مان ئه‌فسانه‌ی ‌ه ك ‌ه ده‌بێت ‌ه به‌شێك ل ‌ه‬ ‫كولتورێك له‌ قۆناغێكدا‪ ،‬و ل ‌ه ئه‌فسان ‌ه‬ ‫و داب‌ونه‌ریته‌كانیشدا ئه‌م به‌ها كولتوری ‌ه‬ ‫گرنگه‌‪ ،‬كه‌ بریتی ‌ه له‌وه‌ی گروپێك مرۆڤ‬ ‫ل ‌ه قۆناغێكدا باوه‌ڕیان پێی هه‌بێت و ب ‌ه‬ ‫به‌شێك له‌ جیهانبینی و داب‌ونه‌ریتی‬ ‫خۆیانی بزانن‪ ،‬ئیتر مه‌رجی واقیعیبون و‬ ‫ڕه‌سه‌نی و كۆنینه‌یی له‌گه‌ڵ ئه‌م بابه‌ت ‌ه‬ ‫كولتوریانه‌دا ناخرێن ‌ه كار یان ل ‌ه به‌های‬ ‫كولتورییان كه‌م ناكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ب��ه‌ك��ورت��ی‪ :‬ك��او‌ه كه‌سێتییه‌كی‬ ‫كولتوری ‌ه و هێمایه‌ك ‌ه ل ‌ه ئه‌فسانه‌یه‌كی‬ ‫ل��ێ��ك��دان �ه‌وه‌ی��ی��دا و ن��اك��رێ��ت ل�ه‌گ�ه‌ڵ‬ ‫كه‌سێتییه‌كی مێژویی وه‌ك��و كوروشدا‬ ‫تێكه‌ڵ بكرێت‪ .‬به‌ڵكو پێناسه‌كردنه‌وه‌ی‬ ‫(كاوه‌) ب ‌ه (كوروش) ته‌نها ته‌واوكه‌رێكی‬ ‫ناچاریی پێناسه‌كردنه‌وه‌ی (ئه‌ژده‌هاك)‬ ‫ـ ‌ه ب ‌ه (ئه‌ستیاگ) ـ ‌ه نه‌ك بیرۆكه‌یه‌كی‬ ‫س�ه‌رب�ه‌خ��ۆ و خ��ۆڕس��ك و ب��ن��اخ�ه‌دار‪،‬‬ ‫پێشتریش هیچ بنه‌ما و به‌ڵگه‌یه‌كمان‬ ‫نه‌هێشته‌وه‌ ب��ۆ پ��ێ��ن��اس�ه‌ك��ردن�ه‌وه‌ی‬ ‫(ئ��ه‌ژده‌ه��اك) ـ�ه‌ ب� ‌ه (ئه‌ستیاگ) و‬ ‫ڕون��م��ان ك��رده‌و‌ه ك ‌ه بێبناخه‌یه‌‪ ،‬به‌م‬ ‫شێوه‌یه‌ش ت�ه‌واوك�ه‌ر‌ه ناچاریه‌كه‌یشی‬ ‫ـ ك ‌ه پێناسه‌كردنه‌وه‌ی (ك��اوه‌) یه‌ ب ‌ه‬ ‫(كوروش) ـ داده‌ڕمێت‪.‬‬ ‫كاو‌ه له‌نێوان كولتوری كوردی و‬ ‫كولتوری فارسیدا‬ ‫‪ .2‬كه‌نارخستنی ڕۆڵ و فرمانی كاو‌ه‬ ‫ل�ه‌ ئه‌فسانه‌ ئێرانیه‌كه‌دا ل� ‌ه ڕێگه‌ی‬ ‫چیرۆكه‌كانی شاهنامه‌وه‌‪:‬‬ ‫سه‌الم ناوخۆش له‌ الیه‌كی تریشه‌و‌ه‬ ‫ه��ه‌وڵ ده‌دات كه‌سێتیی ك��او‌ه ـ به‌و‬ ‫شێوه‌یه‌ی ل ‌ه كولتوری كوردیدا هه‌ی ‌ه وه‌كو‬ ‫پاڵه‌وانێكی ڕاپه‌ڕیو به‌سه‌ر سته‌مكارێكدا‬ ‫و وه‌ك��و كه‌سێتییه‌كی په‌یوه‌ست ب ‌ه‬ ‫ن��ه‌ورۆزی ك��وردی �ه‌و‌ه ـ بله‌رزێنێت ب ‌ه‬ ‫به‌راوردكردنی ب ‌ه هه‌مان كه‌سێتی به‌و‬ ‫شێوه‌یه‌ی ل ‌ه گێڕانه‌و‌ه فارسیه‌كانی وه‌كو‬ ‫شاهنامه‌دا هاتو‌ه كه‌ شێوه‌یه‌كی جیاواز‌ه‬ ‫له‌ گێڕانه‌وه‌ كوردیه‌ میللیه‌كه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی‬ ‫له‌و الیه‌نه‌وه‌ ك ‌ه له‌ گێڕانه‌و‌ه و ده‌ق ‌ه‬ ‫فارسیه‌كانی وه‌كو شاهنامه‌دا كاوه‌ ته‌نها‬ ‫شۆڕشگێڕێكی ڕاپه‌ڕیوی ناو جه‌ماوه‌ر‌ه‬ ‫ك ‌ه پێشه‌نگیی جه‌ماوه‌ره‌ ڕاپه‌ڕیوه‌كه‌ی‬ ‫ك��ردوه‌‪ ،‬و ئیتر ف��ه‌ره‌ی��دون ب��ۆ خۆی‬ ‫زوحاكی له‌ناو بردو‌ه یان به‌ندی كردو‌ه و‬ ‫ئینجا ل ‌ه جێگه‌ی دانیشتوه‌‪ .‬له‌ كاتێكدا‬

‫كه‌سێتیه‌کانی وه‌کو ئه‌ژده‌هاک و فه‌ره‌یدون ده‌گه‌ڕێنه‌و ‌ه بۆ قۆناغێكی كۆن ك ‌ه قۆناغی كولتوری‬ ‫هیندی ـ ئێرانیی هاوبه‌ش ‌ه و ده‌گه‌ڕێته‌و ‌ه بۆ پێش جیابونه‌وه‌ی ئه‌و دو كولتوره‌‪ .‬كه‌چی هه‌ندێك نوسه‌ری‬ ‫كورد له‌ناو پاشا و ده‌سه‌اڵتداره‌كانی ماد و پارسدا بۆ ئه‌و كه‌سێتیه‌ كۆن و كولتوریانه‌ ده‌گه‌ڕێن!‬ ‫و پرسه‌یه‌ك بۆ ك��ورد! بۆیه‌ شتێكی‬ ‫چ��اوه‌ڕوان��ك��راوه‌ كه‌ ن��اوب��راو كه‌سێتیی‬ ‫(كاوه‌) به‌ (كوروش) پێناس ‌ه بكاته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئ �ه‌ی (ف��ه‌ره‌ی��دون) ده‌بێت كێ‌ بێت؟‬ ‫ئه‌م ‌ه وه‌اڵمێكی نیه‌! پێناسه‌كردنه‌وه‌ی‬ ‫كه‌سێتیی (ك��اوه‌) ب ‌ه (ك��وروش) به‌و‬ ‫ساده‌یی ‌ه له‌الیه‌ن ناوبراوه‌وه‌؛ نیشانه‌یه‌ك ‌ه‬ ‫ب��ۆ ئ��ه‌وه‌ی ك � ‌ه ئ��اگ��ای��ی و زانیاریی‬ ‫پێویستی له‌سه‌ر مێژوی ئه‌و كه‌سێتی ‌ه‬ ‫و په‌یوه‌ندیی به‌ چیرۆكی بنچینه‌یی و‬ ‫ڕه‌سه‌نه‌كه‌ی كێشمه‌كێشی (ئه‌ژده‌هاك و‬ ‫فه‌ره‌یدون) ـه‌و‌ه نیه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها نیشانه‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه ناوبراو ڕواڵه‌تی ئه‌فسانه‌ ب ‌ه‬ ‫واقیع به‌راورد ده‌كات بۆی ‌ه ده‌یه‌وێت ل ‌ه‬ ‫كه‌سێتییه‌كی واقیعی و مێژویی وه‌كو‬ ‫كوروشدا كه‌سێتیی كاو‌ه ببینێته‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫كه‌سێتییه‌كی كولتوریه‌ (كه‌ ئه‌م ‌ه كێشه‌ی‬ ‫زۆرب�ه‌ی نوسه‌ره‌ كورده‌كانه‌ كاتێك ل ‌ه‬ ‫ئه‌فسانه‌كه‌ ده‌كۆڵنه‌وه‌)‪ .‬ئاخر چیرۆكه‌ك ‌ه‬ ‫ل� ‌ه ب��ن�ه‌ڕه‌ت��دا نمونه‌یه‌كی ئه‌فسانه‌ی‬ ‫ئه‌ژدیهاكوژیه‌‪ ،‬و كێشمه‌كێشێك ‌ه له‌نێوان‬ ‫ئه‌ژدیهایه‌كی سێسه‌ر به‌ ناوی (ئه‌ژی‬ ‫ده‌هاكه‌) ل ‌ه ده‌قی ئه‌وێستادا ـ كه‌ دواتر‬ ‫ناوه‌كه‌ بوه‌ت ‌ه (ئ �ه‌ژده‌ه��اك) و ئینجا‬ ‫(ده‌هاك) ل ‌ه په‌هله‌ویدا و ئینجا (زه‌حاك)‬ ‫و (زوح��اك) ل ‌ه فارسی و كوردیدا ـ و‬ ‫خواوه‌ند‪/‬پاڵه‌وانێكی ئه‌ژدیهاكوژ ب ‌ه ناوی‬ ‫(ثره‌ێته‌ۆنه‌) له‌ ده‌قی ئه‌وێستا كه‌ دواتر‬ ‫ناوه‌كه‌ بوه‌ته‌ (فرێتۆن) له‌ په‌هله‌ویدا و‬ ‫(فه‌ریدون) ل ‌ه فارسیدا و (فه‌ره‌یدون)‬ ‫ل ‌ه ك��وردی��دا‪ .‬دوات��ر ئ�ه‌م چیرۆكه‌ به‌و‬ ‫شێوه‌یه‌ی ل ‌ه شانامه‌دا ده‌یبینینه‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌سێتیی (كاوه‌ی ئاسنگه‌ر) ی له‌گه‌ڵ‬ ‫تێهه‌ڵكێش ك��راوه‌‪ ،‬ك � ‌ه ل � ‌ه ڕاستیدا‬ ‫كاوه‌ی ئاسنگه‌ر كه‌سێتییه‌كی نوێی ‌ه و‬ ‫له‌ سه‌رده‌می ئه‌وێستادا باسی نه‌بوه‌‪،‬‬

‫گه‌وره‌ و په‌یوه‌ستی بكه‌ن به‌ پاڵه‌وانێكی‬ ‫كولتوریه‌و‌ه به‌ شێوه‌یه‌ك بنچینه‌كه‌ی‬ ‫بچێته‌وه‌ ب��ۆ س��ه‌رده‌م��ی پاشایانی‬ ‫ئه‌فسانه‌یی پێشدادیه‌كان‪ ،‬به‌مه‌ش‬ ‫فه‌رمانڕه‌وایی ساسانی ببێت ‌ه قۆناغێك ل ‌ه‬ ‫مێژوی داستانئاسای گه‌النی ئێرانی‪.‬‬ ‫به‌م شێوه‌ی ‌ه كه‌سێتیی (كاوه‌) له‌گه‌ڵ‬ ‫چیرۆكی كوشتنی ئه‌ژی ده‌هاكه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫ثره‌ێته‌ۆنه‌و‌ه تێهه‌ڵكێش كراو‌ه و كراو‌ه‬ ‫ب ‌ه هاوبه‌ش و هاوكاری ثره‌ێته‌ۆنه‌‪ ،‬وات ‌ه‬ ‫فه‌ره‌یدون‪ ،‬ل ‌ه ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌ی زوحاكدا‪.‬‬ ‫ب �ه‌م شێوه‌ی ‌ه ئ �ه‌و چیرۆك ‌ه لێكدراو‌ه‬ ‫گه‌شه‌ی كردو‌ه ك ‌ه ئێستا پێمان ده‌گاته‌و‌ه‬ ‫و باسی ڕۆڵی هه‌ردو فه‌ره‌یدون و كاو‌ه‬ ‫ده‌كات ل ‌ه له‌ناوبردنی زوحاكدا‪ .‬به‌ڵكو‬ ‫ل ‌ه چیرۆك ‌ه كوردی ‌ه میللیه‌كه‌دا ڕۆڵی‬ ‫فه‌ره‌یدون به‌ته‌واوی كوێر كراوه‌ته‌و‌ه و‬ ‫ڕاپه‌ڕین و پانكردنه‌وه‌ی سه‌ری زوحاك‬ ‫هه‌موی دراوه‌ت� ‌ه پاڵ كاوه‌ی ئاسنگه‌ر‪،‬‬ ‫یان كاو‌ه ده‌كرێته‌ پێشه‌نگ و سه‌ركرده‌ی‬ ‫جه‌ماوه‌ری ڕاپه‌ڕیوی شار و فه‌ره‌یدونیش‬ ‫ده‌كرێت ‌ه س �ه‌رك��رده‌ی هێزی ش��اخ ك ‌ه‬ ‫ده‌گه‌ڕێنه‌و‌ه بۆ شار‪.‬‬ ‫لێره‌وه‌ ده‌گه‌ین ‌ه چه‌ند ئه‌نجامێك‪:‬‬ ‫ك��او‌ه (ه �ه‌روه‌ه��ا «ف��ه‌ره‌ی��دون» یش)‬ ‫كه‌سێتییه‌كی كولتوریه‌ و ناكرێت به‌راورد‬ ‫بكرێت ب ‌ه كه‌سێتییه‌كی مێژویی وه‌كو‬ ‫(ك��وروش)‪ .‬به‌ڵكو هه‌ر له‌ بنه‌ڕه‌تیشدا‬ ‫چیرۆكی كێشمه‌كێشی نێوان ئه‌ژدیهایه‌ك‬ ‫به‌ ناوی (ئه‌ژی ده‌هاكه‌) و ئه‌ژدیهاكوژێك‬ ‫ب ‌ه ن��اوی (ثره‌ێته‌ۆنه‌) ئه‌فسانه‌یه‌كی‬ ‫ئێرانیی كۆن ‌ه ك ‌ه هاوبه‌شیی له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌فسانه‌ی هیندیی كۆنیشدا هه‌ی ‌ه و‬ ‫ل ‌ه بنه‌ڕه‌تدا به‌شێك ‌ه له‌ كولتورێكی‬ ‫هیندی ـ ئێرانیی ك��ۆن��ی ه��اوب �ه‌ش‪،‬‬ ‫چونك ‌ه كه‌سێتیی (ئه‌ژی ده‌هاكه‌) وه‌كو‬

‫ئه‌م ‌ه هه‌موی سه‌رباری ئه‌وه‌ی هه‌ر ل ‌ه‬ ‫بنه‌ڕه‌ته‌وه‌ ئه‌فسانه‌ی كێشمه‌كێشی نێوان‬ ‫ئ�ه‌ژی ده‌هاكه‌ و ثره‌ێته‌ۆن ‌ه (و ئینجا‬ ‫كاوه‌ی ئاسنگه‌ر كه‌ ئه‌میش تێهه‌ڵكێشی‬ ‫ئه‌فسانه‌كه‌ كراوه‌) ئه‌فسانه‌ی بنه‌ڕه‌تی‬ ‫و ڕه‌سه‌نی جه‌ژنی ن�ه‌ورۆز نیه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ل ‌ه قۆناغێكی دره‌نگدا ئه‌و ئه‌فسانه‌ی ‌ه‬ ‫په‌یوه‌ست ب��وه‌ ب�ه‌و ج �ه‌ژن �ه‌وه‌‪ ،‬كه‌ ل ‌ه‬ ‫هه‌مان كاتدا ب ‌ه جه‌ژنی میهره‌گانیشه‌و‌ه‬ ‫په‌یوه‌ست بوه‌‪ .‬ك ‌ه ل ‌ه ڕاستیدا مه‌غزا و‬ ‫مه‌به‌ستی پشت هێماكانی ئه‌فسانه‌ك ‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دا ناگونجێت ببێت ‌ه باكگراوندی‬ ‫جه‌ژنی نه‌ورۆز و جه‌ژنی میهره‌گان‪ .‬به‌اڵم‬ ‫ل ‌ه هه‌مان كاتیشدا ت��از‌ه له‌ كولتوری‬ ‫ئێرانیدا په‌یوه‌ستبونی ئه‌م ئه‌فسانه‌یه‌ ب ‌ه‬ ‫جه‌ژنی نه‌ورۆزه‌و‌ه واقیعێكی كولتوری ‌ه و‬ ‫به‌های كولتوریی خۆی هه‌یه‌ كه‌ نابێت‬ ‫حاشای لـێ‌ بكرێت ب�ه‌و بیانوه‌ی ك ‌ه‬ ‫ڕه‌سه‌ن نی ‌ه و له‌ بنه‌ڕه‌ته‌وه‌ به‌و شێوه‌ی ‌ه‬ ‫ن �ه‌ب��وه‌‪ ،‬چونكه‌ ب�ه‌ه��ای ڕاسته‌قینه‌ی‬ ‫ئ �ه‌م چیرۆك و داب‌ونه‌ریتانه‌ ل �ه‌وه‌دا‬ ‫نیه‌ ڕه‌س �ه‌ن بن یان زۆر كۆن بن یان‬ ‫مێژویی و واقیعی بن به‌ڵكو له‌وه‌دای ‌ه ل ‌ه‬ ‫قۆناغێكدا ده‌بنه‌ به‌شێك ل ‌ه كولتور و‬ ‫به‌های كولتوری په‌یدا ده‌كه‌ن و ده‌بن ‌ه‬ ‫به‌شێك ل � ‌ه ن��اس��ن��ام�ه‌ی ك��ول��ت��وری و‬ ‫ناوه‌ڕۆكی جیهانبینی و داب‌ونه‌ریته‌كانیش‬ ‫پڕ ده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬ئیتر ڕه‌سه‌نی و كۆنینه‌یی‬ ‫بۆ ئه‌م به‌ها كولتوریه‌ مه‌رج نی ‌ه چونك ‌ه‬ ‫ڕه‌س �ه‌ن��ی و كۆنینه‌ییش ل�ه‌ خۆیاندا‬ ‫شتی ڕێژه‌یین‪ .‬به‌ هه‌مان شێو‌ه كاتێك‬ ‫له‌ ئه‌فسان ‌ه كوردی ‌ه میللیه‌که‌ی زوحاك‬ ‫و ك��اوه‌ی ئاسنگه‌ردا چیرۆكه‌كه‌ وا‬ ‫داڕێ��ژراوه‌ت��ه‌وه‌ ك� ‌ه ڕۆڵ��ی ف �ه‌ره‌ی��دون‬ ‫ێ خ��راوه‌ و ك��اوه‌ی ئاسنگه‌ر‬ ‫پشتگو ‌‬ ‫به‌ته‌واوی جێی ئه‌وی گرتوه‌ته‌وه‌؛ ئه‌مه‌ش‬

‫ل ‌ه چیرۆكه‌ كوردیه‌ میللیه‌كه‌دا فه‌ره‌یدون‬ ‫خ��راوه‌ت � ‌ه ك �ه‌ن��اره‌و‌ه و ك��او‌ه بۆ خۆی‬ ‫زوحاك له‌ناو ده‌بات‪ ،‬یان فه‌ره‌یدون ته‌نها‬ ‫ئه‌و ڕۆڵه‌ی هه‌یه‌ ك ‌ه وه‌كو شازاده‌یه‌ك‬ ‫ده‌چێته‌ سه‌ر ته‌ختی پاشایه‌تی له‌جێی‬ ‫زوح��اك‪ ،‬یان ـ به‌پێی گێڕانه‌وه‌یه‌كی‬ ‫ێ ـ فه‌ره‌یدون سه‌رۆكی ئه‌و‬ ‫كوردیی نو ‌‬ ‫هێزه‌ بو‌ه ك ‌ه خه‌باتی شاخی كردوه‌ و‬ ‫له‌گه‌ڵ ڕاپه‌ڕینه‌كه‌ی كاوه‌دا گه‌ڕاوه‌ته‌و‌ه‬ ‫ناو شار بۆ به‌شداریكردن له‌و ڕاپه‌ڕینه‌دا‪.‬‬ ‫له‌م الیه‌نه‌وه‌ ناوبراو ده‌ڵێت‪« :‬ل ‌ه‬ ‫ئه‌فسانه‌ی فیرده‌وسیدا‪ ،‬كاو‌ه كاره‌كته‌ری‬ ‫سه‌ره‌كی نی ‌ه و له‌ بریتیی ئه‌و فه‌ره‌یدونه‌‪.‬‬ ‫به‌ گێڕانه‌وه‌ی فیرده‌وسی‪ ،‬زوح��اك ب ‌ه‬ ‫ده‌ستی كاوه‌ ناكوژرێت‪ ،‬به‌ڵكو فه‌ره‌یدون‬ ‫ل ‌ه چیای ده‌ماوه‌ند زیندانی ده‌كات‪ .‬ل ‌ه‬ ‫گێرانه‌وه‌ی ته‌به‌ریدا‪ ،‬فه‌ره‌یدون به‌ سه‌ر‬ ‫زوحاكدا زاڵ ده‌بێت و ده‌یكوژێت‪ .‬ل ‌ه‬ ‫گێڕانه‌وه‌ی بۆره‌كه‌ییدا‪ ،‬جه‌ماوه‌ری ڕاپه‌ڕیو‬ ‫زوحاك ده‌كوژێت»‪ .‬هه‌ر لێره‌و‌ه وه‌كو‬ ‫ئه‌نجامگیرییه‌ك ده‌ڵێت‪« :‬ئه‌و كاوه‌ی‬ ‫له‌ ئه‌فسانه‌ی نه‌ورۆزدا ناسیۆنالیستیی‬ ‫ك��وردی ب ‌ه جۆرێك ل ‌ه زه‌ینی وه‌رگری‬ ‫ك��وردی وێنای ده‌ك��ات؛ ت �ه‌واو جیاواز‌ه‬ ‫ل�ه‌و ك��اوه‌ی�ه‌ی له‌ ئه‌فسانه‌ی فارسیدا‬ ‫بوونی هه‌یه‌‪ ،‬كه‌واته‌ بوونی كاو‌ه به‌و‬ ‫كاریزمایه‌ ته‌نها له‌ عه‌قڵی ناسیۆنالیستی‬ ‫كوردی بوونی هه‌یه‌»‪ .‬هه‌روه‌ها ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫«ن��اوی ك��او‌ه ل��ه‌ دی��م �ه‌ن��ی كۆتایی‬ ‫ئۆپه‌رێته‌كه‌دا ون ده‌بێت‪ ،‬ك��او‌ه وه‌ك‬ ‫ئه‌فسانه‌ كوردییه‌كه‌ زوحاك ناكوژێت‪،‬‬ ‫به‌ڵكو ئه‌و‌ه فه‌ره‌یدون پاشایه‌‪ ،‬له‌سه‌ر‬ ‫داوای فریشته‌ی ئاسمانی زوحاك ده‌بات‬ ‫بۆ چیای ده‌ماوه‌ند و له‌ ئه‌شكه‌وتێكی‬ ‫تاریك و بێ‌كۆتایی ده‌یبه‌سته‌وه‌»‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها دوای گواستنه‌وه‌ی هه‌ندێك‬

‫ده‌ق؛ ده‌ڵێت‪ :‬له‌ شانامه‌دا كاوه‌ زوحاكی‬ ‫نه‌كوشتووه‌‪ ،‬به‌ڵكو فه‌ره‌یدونیش زوحاكی‬ ‫نه‌كوشتوه‌‪« ،‬كه‌واته‌ كاو‌ه ل ‌ه پرۆسه‌ی‬ ‫كوشتنی زوحاكدا ل ‌ه كوێیه‌؟»‪« ،‬كاو‌ه‬ ‫ل �ه‌ ك��وێ زوح��اك��ی ك��وش��ت��ووه‌؟ وه‌ك‬ ‫ئه‌فسانه‌ی كوردی به‌رهه‌می زه‌ین و هزری‬ ‫ناسیۆنالیستیی كوردی باسی ده‌كات!»‪.‬‬ ‫كێشه‌ی ن��اوخ��ۆش ل��ه‌م ب��اب�ه‌ت�ه‌دا‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه بایه‌خی داب‌ونه‌ریتی كولتوریی‬ ‫تایبه‌ت نازانێت و مه‌رجی ڕه‌سه‌نی و‬ ‫كۆنینه‌یی له‌گه‌ڵ داب‌ونه‌ریتی كولتوری‬ ‫لێك ده‌دات �ه‌وه‌‪ .‬ئه‌و ئه‌فسان ‌ه ئێرانیه‌ی‬ ‫سه‌رده‌می ساسانی و دواتر ك ‌ه كه‌سێتیی‬ ‫ك��اوه‌ی ئاسنگه‌ر تێهه‌ڵكێشی چیرۆكی‬ ‫كێشمه‌كێشی نێوان ئ �ه‌ژی ده‌هاك ‌ه و‬ ‫ثره‌ێته‌ۆنه‌ ده‌ك��ات و ڕۆڵێكی الوه‌كیی‬ ‫ده‌داتێ‌ له‌و چیرۆكه‌دا؛ ئه‌میش دیسان‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ ڕه‌سه‌ن و كۆنینه‌ نی ‌ه و شێوه‌ی‬ ‫ڕه‌سه‌نتر و كۆنتری ئه‌فسانه‌كه‌ كه‌سێتیی‬ ‫ك��اوه‌ی تێدا نیه‌ و ته‌نها ف�ه‌ره‌ی��دون‬ ‫(ثره‌ێته‌ۆنه‌) بۆ خۆی ئه‌و كێشمه‌كێش ‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ ئ �ه‌ژی ده‌ه��اك �ه‌دا ده‌ك��ات‪ .‬ئه‌م‬ ‫چیرۆك و داب‌ونه‌ریتان ‌ه هه‌میش ‌ه ل ‌ه‬ ‫گه‌شه‌كردن و گۆڕاندان (ئه‌گه‌ر زیندو بن)‪،‬‬ ‫و به‌های ڕاسته‌قینه‌یان به‌های مێژویی و‬ ‫ڕه‌سه‌نایه‌تی و كۆنینه‌یی نی ‌ه به‌ڵكو به‌ها‬ ‫كولتوریه‌كه‌یه ك ‌ه ئه‌م به‌هایه‌ش به‌و‌ه‬ ‫ده‌ست ده‌خه‌ن ل ‌ه قۆناغێكدا ببنه‌ به‌شێك‬ ‫له‌ كولتوری گروپێك مرۆڤ‪ .‬هه‌ر له‌به‌ر‬ ‫ئه‌مه‌ش؛ شێوه‌ی ئه‌فسانه‌ك ‌ه به‌رده‌وام‬ ‫ده‌گۆڕێت و گه‌شه‌ ده‌كات‪ ،‬هه‌مو شێو‌ه و‬ ‫قۆناغێكیشی به‌های كولتوریی خۆی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫و هیچ ئه‌فسانه‌یه‌كیش له‌ ئه‌فسانه‌یه‌كی‬ ‫تر ڕاستتر نیه‌‪ ..‬له‌به‌ر ئه‌وه‌ كه‌سێتییه‌كی‬ ‫كاوه‌ ك ‌ه ده‌ست ده‌گرێت به‌سه‌ر ڕۆڵی‬ ‫كه‌سێتیی فه‌ره‌یدوندا و هه‌مو فرمانه‌كانی‬ ‫وه‌رده‌گرێت؛ وه‌كو ئه‌و كه‌سێتی ‌ه كۆنتره‌ی‬ ‫كاو‌ه ك ‌ه ته‌نها ڕۆڵێكی الوه‌كیی هه‌یه‌ ل ‌ه‬ ‫چیرۆكی كێشمه‌كێشی نێوان ئه‌ژده‌هاك و‬ ‫فه‌ره‌یدوندا؛ هه‌ردوكیان وه‌كو یه‌ك به‌های‬ ‫كولتورییان هه‌یه‌ و هیچیان له‌ هیچیان‬ ‫ڕاستتر نین‪ ،‬هه‌موی هه‌ر كولتورێك ‌ه‬ ‫و گه‌شه‌ ده‌ك��ات‪ .‬مه‌رجی كۆنینه‌یی و‬ ‫ڕه‌سه‌نی له‌گه‌ڵ ئه‌م بابه‌تانه‌دا نابێت‬ ‫لێك بدرێته‌وه‌‪ .‬نمونه‌یه‌كی ئه‌م حاڵه‌ته‌‪:‬‬ ‫كه‌سێتیی (ئه‌ژی ده‌هاكه‌) كه‌سێتییه‌كی‬ ‫ئه‌ژدیهایی گه‌ردونیه‌ ل ‌ه ئه‌فسان ‌ه ئێرانی ‌ه‬ ‫كۆنه‌كه‌دا‪ ،‬به‌اڵم دواتر وه‌كو پاشایه‌ك‬ ‫ل ‌ه بابیل بیری لـێ‌ كراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬هه‌تاكو‬ ‫كه‌سێتیی ئه‌ژده‌هاكی ئاشوری و هه‌تاكو‬ ‫ئه‌ژده‌هاكی ئورشه‌لیمی(!) و ئینجا‬ ‫ئه‌ژده‌هاكی تازی (عه‌ره‌ب) و حیمیه‌ری‪،‬‬ ‫هاتونه‌ته‌ گ��ۆڕێ‌‪ .‬ئ�ه‌م كه‌سێتیان ‌ه ل ‌ه‬ ‫ڕه‌سه‌نایه‌تی و كۆنینه‌ییدا ناگه‌نه‌و‌ه‬ ‫به‌ وێنه‌ی كه‌سێتیی (ئ �ه‌ژی ده‌هاكه‌)‬ ‫ل ‌ه ئه‌فسان ‌ه ئێرانیه‌ كۆنه‌كه‌دا وه‌كو‬ ‫ئه‌ژدیهایه‌كی سێسه‌ر‪ ،‬به‌ڵكو لێكدانه‌وه‌ی‬ ‫مێژویی و نه‌ته‌وه‌یین بۆ كه‌سێتیه‌كه‌ ل ‌ه‬ ‫قۆناغگه‌لی دوات��ردا‪ .‬ب�ه‌اڵم هه‌مو ئه‌م‬ ‫كه‌سێتیان ‌ه به‌های كولتوریی خۆیان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫چونك ‌ه هه‌ریه‌که‌یان وه‌كو بیرۆكه‌یه‌ك ل ‌ه‬ ‫عه‌قڵی كۆی گروپێك مرۆڤدا هه‌بوه‌‪ ،‬و‬ ‫هه‌ر ئه‌مه‌یشه‌ به‌های ڕاسته‌قینه‌ی هه‌مو‬ ‫ئه‌فسانه‌یه‌ك و كه‌سێتییه‌كی ئه‌فسانه‌یی‬ ‫و كولتوری‪ ،‬نه‌ك ئه‌وه‌ی واقیعی بێت یان‬ ‫زۆر ڕه‌سه‌ن و كۆن بێت‪ .‬نمونه‌یه‌كی تر‪:‬‬ ‫كه‌سێتیی كۆنین ‌ه و ڕه‌سه‌نی ئه‌فسانه‌ی‬ ‫مردن و ئینجا زیندوبونه‌وه‌ له‌ به‌هاردا‬ ‫ك ‌ه ئه‌فسانه‌ی یه‌كه‌می جه‌ژنی (ئه‌كیتو)‬ ‫ه‌؛ که‌سێتیی خواوه‌ند دوموزی (ته‌مموز)‬ ‫ه‌‪ ،‬به‌اڵم دواتر له‌ قۆناغی ئه‌ككادیه‌كاندا‬ ‫و له‌ داب‌ونه‌ریتی (ئه‌كیتو) ی بابیلیدا‬ ‫خواوه‌ند (مه‌ردوك) جێی (دوموزی) ی‬ ‫گرتوه‌ته‌وه‌‪ ،‬دواتریش الی ئاشوریه‌كان و‬ ‫ل ‌ه داب‌ونه‌ریتی (ئه‌كیتو) ی ئاشوریدا‬ ‫خواوه‌ند (ئاشور) جێی (م��ه‌ردوك) و‬ ‫(دوموزی) ی گرتوه‌ته‌وه‌‪ .‬لێره‌دا هه‌مو‬ ‫ئ �ه‌و س�ێ‌ شێوه‌ی ‌ه ب�ه‌ه��ای كولتوریی‬ ‫خۆیانیان هه‌یه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند چیرۆكه‌ك ‌ه ل ‌ه‬ ‫بنه‌ڕه‌تدا تایبه‌ت بێت ب ‌ه (دوموزی) ـه‌و‌ه‬ ‫و په‌یوه‌ست بێت ب ‌ه فرمانی (دوموزی)‬ ‫خ��ۆی �ه‌وه‌ وه‌ك��و خ��واوه‌ن��دی به‌پیتیی‬ ‫سروشت‪ .‬نمونه‌یه‌كی تر‪ :‬ئه‌فسانه‌یه‌كی‬ ‫میللیی یه‌هودیی وه‌ك��و قوربانیكردنی‬ ‫(ئه‌براهام) به‌ (یصحاق) [=«إسحاق»]‬ ‫ی كوڕی؛ دواتر ل ‌ه چیرۆكه‌ ئیسالمیه‌كاندا‬ ‫خۆماڵی ك��راوه‌ و ك��راو‌ه به‌ چیرۆكی‬ ‫قوربانیكردنی (ئیبراهیم) به‌ (ئیسماعیل)‬ ‫ی ك��وڕی‪ ،‬ه��ه‌ردو شێوه‌كه‌ش به‌های‬ ‫كولتوریی خۆیانیان هه‌یه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند‬ ‫چ��ی��رۆك �ه‌ك � ‌ه ل�� ‌ه ب��ن��ه‌ڕه‌ت��دا چیرۆكی‬ ‫قوربانیكردن ‌ه ب ‌ه (یصحاق) و ئیتر‬ ‫گۆڕینی بۆ (ئیسماعیل) خۆماڵیكردنێكه‌‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )151‬دوشةممة ‪2013/5/6‬‬

‫‪5‬‬

‫خو َيندنةوةى ئاين‬

‫فەلسەفەی ئیبن سینا و كاریگەریی فەیلەسوفانی پێش خۆی‬ ‫ئاماده‌کردنی‪ :‬دیار عه‌بدولباقی‬

‫(‪)2-1‬‬ ‫فەیلەسوف و زاناكانی‬ ‫بەر لە ئیبن سینا‬ ‫لەكۆڕو كۆبوونەوە بڕوا پێكراوەكانی‬ ‫ئ��ی��س�لام��ی‪ ،‬ی��ەك��ەم ك��ەس‪ ،‬ك��ە بە‬ ‫فەیلەسووف لە جیهانی ئیسالمی (یان‬ ‫ئێرانی ئیسالمی) ناودەبرێت‪ ،‬پیاوێكی‬ ‫ئێرانییە بەناوی (ئێرانشەهری)‪ ،‬كە لە‬ ‫هەوڵی ئەوەدا بوو فەلسەفە بگوازێتەوە‬ ‫بۆ رۆژهەاڵت‪ .‬واتە بۆ ئەو شوێنەی‪ ،‬كە‬ ‫زۆرێك لەفەیلەسووفەكانی پاش ئەو لە‬ ‫فارابی تاكو س��وه��رەوەردی‪ ،‬بەشوێنی‬ ‫لەدایكبوونی س��ەرەك��ی فەلسەفەیان‬ ‫دەزان��ی‪ ،‬بەاڵم لەم كەسە جگە لە ناو‬ ‫شتێكی تری جێی بایەخ نەماوەتەوە لە‬ ‫بەرهەمەكانی تاكو لەو ڕووەوە بتوانین‬ ‫بڵێین ئ��ەو دام��ەزرێ��ن��ەری فەلسەفەی‬ ‫ئیسالمییە‪ .‬ل��ەڕاس��ت��ی��دا فەلسەفەی‬ ‫(مەشائی‪ ،‬پیادەرەوەكان)‪ ،‬كە تەنیا‬ ‫یەكێكە ل��ەو قوتابخانانەی‪ ،‬ك��ە لە‬ ‫رۆژهەاڵتدا هەیە و لە رۆژئاوادا بەباشی‬ ‫ناسراوە زۆرجار ئەو لەگەاڵ فەلسەفەی‬ ‫ئیسالمی بەیەك شت هەژمار دەكەن‪.‬‬ ‫ئەم قوتابخانەیە لەالیەن (ئەبویوسفی‬ ‫یەعقوبی كندی) دامەزرا‪ ،‬كە بەنازناوی‬ ‫(ف��ەی��ل��ەس��ووف��ی ع��ەرەب) ن��اس��راوەو‬ ‫ناوبانگی هەیە‪.‬‬ ‫دەب��ێ��ت ك��ن��دی ب��ەدام��ەزرێ��ن��ەری‬ ‫قوتابخانەیەك بزانین‪ ،‬كە لەبەرئەنجامی‬ ‫تێكەڵكردنی فەلسەفەی ئەرستۆیی‪ ،‬كە‬ ‫لەالیەن شرۆڤەكارانی ئەسكەندەرانی‬ ‫شی كرابوو ــ و بەتایبەت ئەسكەندەری‬ ‫ئەفرۆدیس و سیمیستیۆس (ئامستیۆس)‬ ‫ــ و لەگەاڵ قوتابخانەی ئەفالتوونیەكان‬ ‫(ئەفلوتینی) هێنابویەدی‪ .‬بیروبۆچوونی‬ ‫ئەفالتوونیە نوێیەكان لەرێگای وەرگێڕان‬ ‫و نوسینی هەندێك لەبەشەكانی كتێبی‬ ‫(ان��ئ��اد‪ ،‬تاسوعات) لەژێر ناونیشانی‬ ‫تیۆلۆژیای ئەرستۆ و كتێبی (العلل‪،‬‬ ‫هۆكار) بەهەڵە بەناوی ئەرستۆ هاتبوویە‬ ‫ناو جیهانی ئیسالمی‪ ،‬كە كورتكراوەی‬ ‫بنەماكانی خوداناسی (تیۆلۆژی)یە لە‬ ‫نووسینی پرۆكلۆس (برقلس)‪.‬‬ ‫لەم قوتابخانەیەی «كندی»دا زانست‬ ‫و فەلسەفە لەگەاڵ یەك تێكەاڵ كرا بوون‬ ‫و زانستیان بەلقێك لە فەلسەفە هەژمار‬ ‫دەكرد‪ ،‬بەهەمان شێوە‪ ،‬كە لە الیەكی تر‬ ‫فەلسەفە لەگەاڵ ریزبەندی زانست دەستی‬ ‫پێكردووە‪ .‬كەسایەتییە بەناوبانگەكانی‬

‫ئیبن سینا‬ ‫بەغدا‪ ،‬كە لە سەردەمی خەلیفەكانی‬ ‫عەباسی بە گەورەترین مەڵبەندی زانستی‬ ‫هەژمار دەك��را‪ .‬بەخێرایی ئەوەندەی‬ ‫زانست و فەلسەفە لە جیهانی عەرەبی‬ ‫هەبوو خوێندنی تێدا شارەزا بوو ئەوكات‬ ‫بیری لەوەدەكردەوە‪ ،‬كە ئەم زانیاریانە‬ ‫بخاتە ناو جیهانبینی ئیسالمییەوە و‬ ‫ئەوانە بكاتە تەواوكەری یەكتر‪.‬‬ ‫شایستەیی و ب��اس��ە ج��وان��ەك��ان و‬ ‫بەپێزەكانی سەبارەت بە زانست و زانیاری‬ ‫ب��ووە هۆی نزیكبوونی لەخەلیفەكانی‬ ‫عەبباسی‪ ،‬بە تایبەت «مەئموون و‬ ‫تەنانەت هەڵبژێردرا‬ ‫موعتەسەم»‬ ‫ب��ۆ ئ��ەوەی ببێتە مامۆستایی ك��وڕی‬ ‫موعتەسەم‪ .‬ئەم فەیلەسووفە گەیشتە‬ ‫پلە و پایەیەكی تایبەت‪ ،‬كە هەرگیز‬ ‫وەها پلە و پایەیەك بۆ فەیلەسووف و‬ ‫زاناكانی پێشتر نەڕەخسا بوو‪ ،‬بەاڵم پلە‬ ‫و پایەی بەرز و نزیكی ئەو لەخەلیفەكان‬ ‫تا كۆتایی تەمەنی درێ��ژەی نەكێشا و‬ ‫لە كۆتایی تەمەنی لەكاتی خەلیفایەتی‬ ‫(موتەوەكل) بەالوە نرا‪ .‬لەنزیك ساڵی‬

‫چەند كتێبێك س��ەب��ارەت بە لۆژیك‪،‬‬ ‫ری��زب��ەن��دی زان��س��ت��ەك��ان‪ ،‬لێكۆڵینەوە‬ ‫س��ەب��ارەت بە بەرهەمەكانی ئەرستۆ‪،‬‬ ‫كتێبی بەناوبانگی ل��ەب��ارەی چییەتی‬ ‫هزر (ئەقاڵ)‪ ،‬كە لە رۆژئ��اوادا لە ژێر‬ ‫ناونیشانی (‪=( )De intellectu‬‬ ‫ئەقاڵ) دەناسرێت كاریگەریەكی زۆری‬ ‫هەبووە بەسەر فەیلەسووفەكانی پاشتر‬ ‫هەروەكو ئیبن سینا‪ ،‬پێشگۆیی سەبارەت‬ ‫بە دوور و درێژی سەردەمی خەلیفایەتیی‬ ‫عەباسیەكان و كۆمەڵە كتێبێكی تر‬ ‫لەبارەی زانستی بیركاری و سروشتی و‬ ‫بابەتی جۆراوجۆری تر هەیە‪ ،‬سەرەڕای‬ ‫وەرگێڕانی هەندێك لە بەرهەمە زانستی‬ ‫و فەلسەفیەكانی كندی بۆ التینی‪ ،‬كە‬ ‫بووەتە هۆی ناوبانگی لە رۆژئاواشدا‪ .‬ئەو‬ ‫یەكێكە لە كەسایەتییەكانی ئیسالم‪ ،‬كە‬ ‫لە رۆژئاوادا بە ئەستێرەناسی بەناوبانگە‪.‬‬ ‫هێندە بەناوبانگ ب��وو لە سەدەكانی‬ ‫ناوەڕاست‪ ،‬كە هەتا سەدەی ڕێنیسانسیش‬ ‫بەردەوام بوو‪ ،‬نوسەری بەناوبانگ (جۆن‬ ‫ك��اردان��ۆس) ئەو بەیەكێك لەو دوازدە‬

‫ئێمە‪ .‬بۆ كەسێك‪ ،‬كە لە گەڕانە بەدوای‬ ‫حەقیقەت هیچ شتێك بەنرختر لە خودی‬ ‫حەقیقەت نییە و هەرگیز نابێتە مایەی‬ ‫كەمبوونی رێ��ز و پلە و پ��ای��ەی ئەو‬ ‫ێ‬ ‫كەسە‪ ،‬بەڵكو پاكی و گەورەییشی پ ‌‬ ‫دەبەخشێت))‬ ‫ك��ن��دی الی��ەن��ی تایبەت بەخۆیشی‬ ‫هەیە‪ .‬ئەو لەفەلسەفەدا بە قوتابخانەی‬ ‫ئەسینایی ئەفالتوونییە نوێیەكان نزیكتر‬ ‫بوو تاكو قوتابخانەی ئەسكەندرانی‪،‬‬ ‫كە فارابی پەسەندی كردبوو و (قیاس‬ ‫استپنائی «پێوانەی هەاڵواردە»و شرطیة‬ ‫منفصلة مەرجەكی دانەبڕاو) كە (برقلس)‬ ‫دایهێناوە و ئەفالتوونییە نوییەكانی‬ ‫ێ باشتر بوو‪.‬‬ ‫ئەسینا بەكاریان دەهێنا پ ‌‬ ‫ئەم شێوەیە لەبەڵگە هێنانەوە دواتر‬ ‫لەالیەن فارابی رەخنەی لێگیرا‪ ،‬كە زیاتر‬ ‫پەیڕەویی لە ئەرستۆ دەكرد و ئەم جۆرە‬ ‫بەڵگانەی بە پڕوپوچ و پلەنزم دەزانی و‬ ‫هەروەها كندی بەزانستی نامۆ حەزێكی‬ ‫تایبەتی هەبوو و ئەمە شتێكە‪ ،‬كە لەالی‬ ‫فەیلەسووفەكانی پاش ئەو نابینرێت‪.‬‬ ‫لە بابەتە ئایینییەكان ئەو الیەنگری‬ ‫بنەمای بیروبۆچوونەكانی موعتەزیلەكان‬ ‫بوو و لە هەوڵی ئەوەدا بوو ئەم ڕێچكەیە‬ ‫بكاتە هاوشێوەی ڕێكخراوێكی فەلسەفی‬ ‫و لەنێوان هزر و ب��اوەڕ‪ ،‬یان فەلسەفە‬ ‫و ئایین‪ ،‬توانی وەها پەیوەندیەك پێك‬ ‫بهێنێت‪ ،‬كە لە بەرهەمەكانی فارابی و‬ ‫ئیبن سینا نابیندرێت‪ .‬لە دیدی كندی‬ ‫دوو ج��ۆرە زان��س��ت و زان��ی��ن هەبوو‪،‬‬ ‫یەكێكیان زانستی خودایی‪ ،‬كە خودای‬ ‫گەورە بە پەیامبەرەكانی دەبەخشێت‪،‬‬ ‫ئەویتر زانستی مرۆیییە‪ ،‬كە باشترین‬ ‫شێوەی فەلسەفیە‪ .‬یەكەمیان باشترە‬ ‫لە دووەم‪ ،‬چونكە لەم ڕێگایەوە زانینێك‬ ‫دێتە دەست‪ ،‬كە هەرگیز زانستی مرۆیی‬ ‫لەالیەن خۆیەوە ناتوانێت پێی بگات‪.‬‬ ‫كەواتە ئەبێت ڕاستییەكانی جیهانی‬ ‫وەح��ی (س��روش) هەروەكو ئافراندنی‬ ‫جیهان لە هیچ‪ ،‬یان زیندوو كردنەوەی‬ ‫خەڵكی بەجەستەوە لە پاش مەرگ ــ‬ ‫ئەگەر بەزانست و فەلسەفەش پشت‬ ‫ڕاس��ت ن��ەك��رێ��ت و س��اغ ن��ەك��رێ��ت و‬ ‫تەنانەت دژایەتیشیان هەبێت‪ ،‬بێ‌ ئەمالو‬ ‫ێ پەسەندییان بكەین‪ .‬بەم‬ ‫ئ��ەوال دەب� ‌‬ ‫شێوەیە فەلسەفە و زانست ملكەچی‬ ‫سروش(وەحی) دەبن‪ ،‬لەگەاڵ ئەم شێوە‬ ‫تێڕوانینە كندی هیچ جۆرە ناكۆكیەك‬ ‫نابینێت‪ ،‬كە دروست بوونی ئەقڵەكان و‬ ‫فەلەكەكان بەو شێوەیە‪ ،‬كە ئەفالتوونییە‬ ‫نوێیەكان باوەڕیان پێی بوو پەسەند‬ ‫بكات‪ ،‬لەهەمانكاتدا باوەڕێكی تەواوی‬

‫پێكهێنەری كۆمەڵگای نوێی ئیسالمی‬ ‫هەیە بۆالی خۆی ڕادەكێشێت‪ .‬بەمشێوەیە‬ ‫تێڕوانینێكی ئەقڵی دەهێنێتەدی‪ ،‬كە‬ ‫نەتەنیا لەگەاڵ شیاوەكییەك‪ ،‬كە دەبێت‬ ‫دۆخی كارایی وەرگرێت كۆكە‪ ،‬بەلكو‬ ‫لەگەاڵ پێویستییەك‪ ،‬كە دەبێت بێتەدی‬ ‫سازگاریی هەیە‪ ،‬ئەمە تێڕوانینێكە‪ ،‬كە‬ ‫دەبێت لە داوێ��ن��ی بۆچونی گشتی و‬ ‫جیهانی ئیسالمی بهێندرێتەدی‪.‬‬ ‫لە دوای كندی چەندەها كەسایەتی‬ ‫ێ بگوترێ بە‬ ‫ب��ەدەرك��ەوت��ن‪ ،‬كە دەك��ر ‌‬ ‫تەواوی پەیوەست بوونە بە هەموو لقەكانی‬ ‫زانست و ئەدەب‪ ،‬هەروەها فەلسەفە و‬ ‫(خوداناسی‪ ،‬تیۆلۆژی)‪ .‬لەم زانایانەدا‬ ‫بۆچوونی زان��ای��ەك و فەیلەسووفێكی‬ ‫سەدەی رێنیسانس لە زانست و ئەدەب‬ ‫ل��ەگ��ەاڵ الیەنێكی تایبەتی بۆچوونی‬ ‫(موتەكەلیمێك و فەیلەسووفێكی ئایینی‬ ‫سەدەكانی ناوەڕاست لەگەاڵ یەك تێكەاڵ‬ ‫ك��راب��وو)‪ .‬ئەمانە چینێك لەپیاوانیان‬ ‫پێكدەهێنا‪ ،‬كە لەگەاڵ سەرنج دانێكی ورد‬ ‫و فراوان لە بارەی فەلسەفە و زانست‬ ‫پێویستی خۆیان بە بەڵگە لەناو ئایینی‬ ‫ئیسالم دەهێنایەوە‪ ،‬لەبەر ئەم هۆیە بوو‪،‬‬ ‫كە ئەو دابڕانەی لە نێوان ئایین و زانست‬ ‫لە رۆژئاوا دروست بوو لەپاش سەدەكانی‬ ‫ناوەڕاست لە جیهانی ئیسالمی نابینرێت‪.‬‬ ‫كندی یەكەمین نموونەی ئەم فەیلەسووف‬ ‫و زانایانەی ئەم قوتابخانەیەیە لە جیهانی‬ ‫ئیسالمی و لەچەند الیەكەوە پێشەوای‬ ‫ئەو زانایانەیە‪ ،‬كە لە پاش ئەو هاتوون‬ ‫و لە بیروبۆچوونی سەبارەت بە سروشت‬ ‫لەگەاڵ ئەو هاوڕابوون‪.‬‬ ‫لە نێوان قوتابییە ڕاستەوخۆكانی‬ ‫ك��ن��دی‪ ،‬ل��ە ه��ەم��ووی��ان بەناوبانگ تر‬ ‫(احمدی كوری طیبی سەرەخسی)یە‪،‬‬ ‫كە مامۆستایەكی شیعەی دژ بە خەلیفە‬ ‫ب��وو‪ ،‬كە دوات��ر لەبەر ئاشكرا كردنی‬

‫فارابی‪ ،‬كە لە رۆژئاوا بە ئالفارابیۆس‬ ‫(‪ )Alfarabius‬ناودەبرێت‪ ،‬زاناكانی‬ ‫دوات��ری ئیسالم ئ��ەوی��ان ب��ەن��ازن��اوی‬ ‫مامۆستا دووەم (المعلم الپانی)‬ ‫ناودەبرد‪ ،‬لەگوندی (وەسیج) لەناوچەی‬ ‫فاراب لە خوراسان لە نزیك سااڵنی ‪257‬‬ ‫لەدایكبوو‪ .‬لە گەنجێتی بۆخوێندن چوو‬ ‫بۆ بەغدا و ل��ەالی (مەتا بن یونس )‬ ‫بە فێربوونی لۆژیك و فەلسەفە خەریك‬ ‫بوو لەپاشان سەفەری كردە (حەڕان)‬ ‫و بووە قوتابی ( یوحەنا بن حیالن)‪.‬‬ ‫لە سەرەتاوە هۆشێكی باش و حەزێكی‬ ‫زۆری بە فێربوونی هەبوو و بە هۆی‬ ‫ئەوەی‪ ،‬كە هەموو ئەو بابەتانەی فێری‬ ‫دەكرا بەباشی فێریان دەبوو بەخێرای‬ ‫ناوبانگی بە فەیلەسووف و زان��ا باڵو‬ ‫بووەوە‪ ،‬كە گەرایەوە بەغداد كۆمەڵێك‬ ‫لە قوتابیان لە دەوری كۆبوونەوە‪ ،‬كە‬ ‫(یەحیا بن عەدا) فەیلەسووفی مەسیحی‬ ‫یەكێك بوو لەوان‪ ،‬بەاڵم مانەوەی فارابی‬ ‫لەپایەتەختی عەباسیەكان درێ��ژەی‬ ‫نەكێشا و لەساڵی ‪ 330‬هجری بەغدای‬ ‫بەمەبەستی كۆشكی (سەیف الدولەی‬ ‫ێ هێشت‬ ‫حەمەدانی) لە (حەلەب) بەج ‌‬ ‫و تاكو مردنی لە ساڵی ‪ 339‬هەر لەو‬ ‫شارەدا بوو‪.‬‬ ‫فارابی زیاتر بە گ��ەورە شرۆڤەكار‬ ‫و پ��ەی��ڕەوك��اری ئەرستۆ دەناسرێت‪.‬‬ ‫كۆمەلێك شرۆڤەی لەبارەی مقوالت‪،‬‬ ‫ع��ب��ارت‪ ،‬ش��ی��ك��ردن��ەوەی ی��ەك��ەم‪،‬‬ ‫شیكردنەوەی دووەم‪ ،‬مغالتە‪ ،‬ڕەوانبێژی‬ ‫و شعر‪ ،‬هەروەها ئیساغوچی فەرفۆریوس‬ ‫لە لۆژیك‪ ،‬هەروەها لەبارەی ئاكاری‬ ‫نیكوماخۆسی‪ ،‬ئاسمان (السماء و‬ ‫العالم)‪ ،‬زی��ن��دەوەرە وردەك��ان (االث��ار‬ ‫العلویة)ی ئەرستۆی نوسی‪ ،‬هەروەها‬ ‫شی كردنەوەیەكی لەبارەی میتافیزیكی‬ ‫ئەرستۆ نوسی‪ ،‬كە جگە لەو گرنگیەی‬

‫جگە لەو گرنگیەی لە ڕووی پیشاندانی ڕێگا چارەسەرەكانی فارابیی‬ ‫بۆ كێشە وپرسەكانی میتافیزیك و كێشە و پرسەكانی بوون‪،‬‬ ‫كاریگەریی ڕاستەوخۆی هەبوو لەسەر تێگەیشتنی ئیبن سینا سەبارەت‬ ‫بە میتافیزیكی ئەرستۆ‬ ‫ئەم قوتابخانەیە‪ ،‬هەروەكو كندی خۆی‬ ‫فەیلەسووف و زان��اش ب��وون‪ ،‬بەاڵم لە‬ ‫هەندێ‌ دۆخدا بۆ نموونە‪ :‬سەبارەت بە‬ ‫(ابو سلێمانی سەجستانی) فەلسەفە‬ ‫ێ‬ ‫زاڵبوو بەسەر زانستدا‪ ،‬بەاڵم لەهەند ‌‬ ‫دۆخی تر بۆ نموونە سەبارەت بە (ئەبو‬ ‫رەیحانی بیرونی) الیەنی زانستیی زیاتر‬ ‫بووە‪.‬‬ ‫كندی دام��ەزرێ��ن��ەری قوتابخانەیی‬ ‫(فەیلەسووف و زاناكان)ە لە فەلسەفەدا‪.‬‬ ‫كندی نزیك ساڵی( ‪ )185‬كۆچی لە‬ ‫بەسرە لە بنەماڵەیەكی دەوڵەمەند‪،‬‬ ‫لەخێڵی (كندە) لەدایكبووە‪ ،‬باوكی‬ ‫حكومەتی (ك��وف��ە)ی ب��ەدەس��ت بوو‪.‬‬ ‫س��ەرەت��ا ل��ە ش��اری ب��ەس��رە‪ ،‬ك��ە بە‬ ‫ت��ەواوی لە ژێر كاریگەری قوتابخانەی‬ ‫«ج��ی��ن��دی��ش��اپ��ورەوە» ب��وو تاكو ئەو‬ ‫شوێنەی‪ ،‬كە دەكرا بەباشی خوێندی‪،‬‬ ‫پاشان بۆ تەواو كردنی خوێندنی چووە‬

‫(‪)252‬كۆچی لە بەبێ سەر و شوێنی‬ ‫كۆچی دوایی كرد‪.‬‬ ‫لەگەاڵ ئەوەی ناوی كندی لەگەاڵ ناوی‬ ‫گەورە پیاوانی بەناوبانگ لە یادەوەریەكان‬ ‫و مێژووی ئیسالم هاتووە‪ ،‬هەتا (‪)30‬‬ ‫سی سااڵ لەمەوبەر‪ ،‬كە بەشێكی زۆر لە‬ ‫بەرهەمەكانی لە ئەستەمبواڵ دۆزرایەوە و‬ ‫زاناكان توانیان ڕاستەوخۆ لە وشەكانی‬ ‫خۆی پەی بۆچوون و بیركردنەوەكانی‬ ‫ببەن‪ ،‬تەنها لە چەند كتێبی ب��ەوالوە‬ ‫زانیاری تر لەبەر دەست نەبوو‪ .‬لەگەاڵ‬ ‫ئەوە چل هەتا پەنجا كتێب‪ ،‬كە لەوەوە‬ ‫ێ ماون‪ ،‬بەشێكی بچووك لە كۆی‬ ‫بەج ‌‬ ‫بەرهەمەكانی ئەو پێك دەهێنێت‪ ،‬لەسەر‬ ‫گوتەی (ابن نەدیم) لە كتێبی (فهرست)‬ ‫ژمارەی بەرهەمەكانی دەگەیشتە (‪)240‬‬ ‫بەرهەم‪ .‬لە نێوان ئەو بەرهەمانەی‪ ،‬كە‬ ‫لە پاش ئەو ماون دەكرێت ناوی ئەمانە‬ ‫ببرێت‪ ،‬كتێبێك لەبارەی (مێتافیزیك)‪،‬‬

‫كەسایەتییەی مێژووی مرۆڤایەتی هەژمار‬ ‫كردووە‪ ،‬كە كاریگەری بەرچاویان هەبووە‬ ‫لەڕووی فیكرییەوە ‪.‬‬ ‫زۆرب��ەی ئ��ەو تایبەتمەندیانەی‪ ،‬كە‬ ‫فەیلەسووف و زاناكانی پاشتر هەیانبووە‬ ‫ل��ەالی كندی دەب��ی��ن��درێ��ت‪ .‬پیاوێكی‬ ‫پ��ڕزان��ی��اری ب��وو لە لۆژیك و زانستی‬ ‫سروشتی و پزیشكی و مۆسیقا‪ ،‬هەروەها‬ ‫لە تیۆلۆژی و میتافیزیك‪ .‬لە هەمان كاتدا‬ ‫موسوڵمانێكی پەیوەست بەدین بووە‪.‬‬ ‫لەر ێی پەیداكردنی حەقیقەت (ڕاستی)‬ ‫سۆراغی هەر شوێنێكی زانیبایە ڕووی‬ ‫تێدەكرد‪ .‬بەهەمان شێوە‪ ،‬كە خودی‬ ‫ئەو لە پێشەكی كتێبی (فلسفە أولی)‬ ‫نوسیویەتی ((نابێت لە بەدەست هێنانی‬ ‫حەقیقەت و پەسەند كردنی‪ ،‬جا لە هەر‬ ‫سەرچاوەیەكەوە بێت شەرممان هەبێت‪.‬‬ ‫تەنانەت ئەگەر ئەم حەقیقەتە لە رێگای‬ ‫وەچەكانی رابردوو و بێگانەكانەوە بگاتە‬

‫فارابی‬

‫هەبێت‪ ،‬كە ئافراندن لەهیچەوە دەبێت و‬ ‫زنجیرەی هەبووەكان پەیوەستن بەبوونی نهێنییەكانی خەلیفە بەالوەنرا و بەوە‬ ‫بەناوبانگ بوو‪ ،‬كە نەهی لەپەیامبەرێتی‬ ‫خوداوە‪.‬‬ ‫لەگەاڵ كندی بیرۆكە و لێكۆڵینەوەی دەك��رد‪ .‬یەكێكی ت��ر ل��ە قوتابیانی‬ ‫لەبنەڕەت یۆنانی لە زەمینەی ئیسالمی كندی (ئەبو مەعشەری بەلخی)یە‪،‬‬ ‫خوێندنەوەی سەبارەت كرا و بەزمانێكی كە بە ئەستێرەناسی بەناوبانگە‪ ،‬لە‬ ‫ێ دەرب��ڕدرا‪ .‬ئەفالتوون و ئەرستۆ‪ ،‬س��ەدەك��ان��ی ن��اوەڕاس��ت ل��ە رۆژئ��اوادا‬ ‫نو ‌‬ ‫ئەفالتوونییە نوێیەكان و ڕەواقییەكان‪ ،‬بەناوی (ئالبوماسار‪)Albumasar ،‬‬ ‫ه��ورم��س��ی��ی��ەك��ان و پیتاگۆرییەكان بەناوبانگ ب��وو‪ ،‬یەكێكی ت��ر (ئەبو‬ ‫(ڤیساغورس)‪ ،‬پزیشكەكان و بیركاریزانە زەی��دی بەلخی)یە ن��ووس��ەری كتێبی‬ ‫ك��ۆن��ەك��ان‪ ،‬ه��ەری��ەك��ەی��ان ل��ە دروس��ت (صور االقالیم و المسالك و الممالك)‪،‬‬ ‫ك��ردن��ی ئ��ەم قوتابخانە ت��ازەی��ە‪ ،‬كە كە گرنگترین كتێبی كۆنی جوگرافیای‬ ‫كندی دایدەمەزراند بەشداربوون‪ .‬ئەم جیهانی ئیسالمین و س��ەرچ��اوەن بۆ‬ ‫قوتابخانەیە‪ ،‬كە لەگەاڵ پەیوەستبوون زاناكانی دواتر‪ ،‬وەكو (ئستەخری و ئیبن‬ ‫بە بنەمای دەروون��ی و پێداویستیی حوقەیل)‪ .‬ئەم كەسایەتیانە كاریگەری‬ ‫لۆژیكیەكانی ئەو زانستانەی‪ ،‬كە لەگەڵیان كندیان بەتایبەت لە زانست باڵوكردەوە‬ ‫مامەڵەیان هەبوو‪ ،‬ئەو پێكهێنەرانەی‪ ،‬كە و بوونە پردێك لەماوەی نێوان كندی و‬ ‫پەیوەندیەكی قوڵیان لەگەاڵ پێداویستیی جێگری ڕاستەقینەی ئەو لە فەلسەفە و‬ ‫ئەقڵی و دەروونی هەندێك لە بەشەكانی زانست (ئەبونەسر فارابی)‪.‬‬

‫لە ڕووی پیشاندانی ڕێگا چارەسەرەكانی‪،‬‬ ‫ف��اراب��ی��ی��ە ب��ۆ ك��ێ��ش��ە وپ��رس��ەك��ان��ی‬ ‫میتافیزیك و كێشە و پرسەكانی بوون‪،‬‬ ‫كاریگەرییەكانی ڕاستەوخۆی هەبوو‬ ‫لەسەر تێگەیشتنی ئیبن سینا سەبارەت‬ ‫بە میتافیزیكی ئەرستۆ‪.‬‬ ‫* قیاس استثنائی پێوانەی ه��ەاڵواردە‪:‬‬ ‫دەس��ت��ەواژەی��ەك��ە‪ ,‬ك��ە ل��ە ئەنجامی پێوانە‬ ‫دەكەوێتەوە جا بەشێوەی پۆزەتیڤ بێت یان‬ ‫نێگەتیڤ‪ ,‬كە ئەنجامەكە لە پێشەكیدا هاتووە‪.‬‬ ‫بۆ نموونە ‪ :‬ئەگەریەك كەس داهێنەری گەروون‬ ‫نەبێت‪ ,‬گەردوون رێك و پێك نەدەبوو‪ .‬بەالم‬ ‫گەردوون رێك و پێكە‪.‬‬ ‫شرطیة منفصلة « مەرجەكی داب��ڕاو» ‪:‬‬ ‫دەستەواژەیەكە‪ ,‬كە تێدا بریار دراوە لە سەر‬ ‫دژبەیەكی دوو یان چەند هەوالێك‪ ,‬لە مەرجەكی‬ ‫دابڕاو بریار لەسەر دروستی هەواڵیك دراوە بە‬ ‫مەرجی داننان بە ناڕاستی دەستەواژەیەكی تر‪.‬‬ ‫بۆ نموونە ‪ :‬دنیا رۆژە یان شەو‪ .‬ئەگەر رۆژ بێت‬ ‫كەواتە شەو نییە‪( .‬منطق ‪ ,‬لە نوسینی احمد‬ ‫فرامرزی قراملكی)‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )151‬دوشةممة ‪2013/5/6‬‬

‫كؤنت َيكست‬

‫ئه‌وی تر‪ ،‬اآلخر‪other ،‬‬

‫دەربارەی ژاك الكان‬

‫ئالن بەدیۆ‬ ‫وەرگێڕانی لە ئینگلیزییەوە‪ :‬صباحی مەالعەواڵ‬

‫ژاك الكان ئەو مرۆڤەی كە ئێستا لە ژیان دا نەماوە زۆر مەزن بوو و‬ ‫مەزنیەتیەكەی لە واڵتە نادڵنیاكەی ئێمەدا دەگمەن و بگرە زۆر دەگمەن‬ ‫دەبێت‪ .‬میدیا رێگەی بە زۆرێك دا زۆر بە ڕۆشنی ئامانجەكەیان ببینن‬ ‫كە هەمیشە ئامانجیان ئەوەیە بە پەخشانی كاتی و سنورداری بواری‬ ‫ڕۆژنامەگەری ستایشی باو بكەن‪ .‬ئەوان هەموویان داوای��ان لە دوژمنە‬ ‫سەرسەختەكانی الكان و تەواوی ئەوانەی كە دەچنە ناو زەبالەوە كرد‬ ‫شتێك لەبارەی كەسایەتی الكان بڵێن‪.‬‬ ‫كاتێك كە تەنانەت مەرگیش ناتوانێ ئیرەیی بە بێ دەنگی بەرێ‪،‬‬ ‫ئەوە لە ڕاستیدا‪ ،‬نیشانەی ئەوەیە كە چەندە كۆمەڵگاكانمان بەربەرین‪.‬‬ ‫هەموو گرگنەكانی دەروونشیكاری و هەموو ئەو ڕۆژنامەنوسانەش كە ژیانی‬ ‫تایبەتی خەڵكانی ناودار دەنوسنەوە‪ ،‬مانای ئەم هاوارە فراوان دەكەن‪ :‬ئەو‬ ‫بەرەنگاری من دەبۆوە و هەنوكە كە ئەو دواجار كۆچی دوای كرد‪ ،‬كەوایە‬ ‫هەندێ سەرنج بخەنە سەر من‪.‬‬ ‫ئەوە ڕاستیەكە الكان لە سەرەتاوە لەبەرەیەكی ڕاست داب��وو‪ ،‬ئەو‬ ‫هەماهەنگی وەهمی ئیگۆی بە پووچ لە قەڵەم دا و دەرونشیكاری ئەمەریكی‬ ‫ساڵی (‪)1950‬ی ڕەت��ك��ردەوە كە بەهێزكردنی ئیگۆو بەو هۆیەشەوە‬ ‫گونجاندنی خەڵكی بە ڕێككەوتنی كۆمەاڵیەتی و قسەكردن لەسەر ئەوی‬ ‫پێشنیازكردبوو‪ ،‬لەبەرئەوەی ئەوە بەشێوەیەكی سیمبولیانە لەالیەن‬ ‫زمانەوە دیاریكراوە‪ ،‬و بابەت بەجۆرێكی كەم نەكراوە بریتیە لە بابەتی‬ ‫ئارەزوو (ئارەزوومەندی) و ئەوەش ناتوانرێت لەگەڵ ریالیتیدا بگونجێنرێت‪،‬‬ ‫مەگەر ئەوەی بخرێتە نێو پانتای خەیاڵەوە‪.‬‬ ‫لە ڕاستیدا الكان ئ��ەوەی بونیادنا كە هۆكاری ئ��ارەزوو ئۆبژەیەكە‬ ‫كە لەدەست چووە‪ ،‬واتە بوونی نییە و لەگەڵ ئەوەشدا لە ژێر یاسای‬ ‫سیمبولیانەدا دەردەبڕدرێت‪ ،‬لەبەرئەوە ئارەزوو جەوهەر و سروشتی نییە‪،‬‬ ‫بەڵكو تەنیا حەقیقەتی هەیە‪.‬‬ ‫الكان لە دەرەوەی ئەم دیدە خراپەی دەروونشیكاری ئەمەی هێنایە‬ ‫ئ��اراوە كە تێیدا حەقیقەت نەوەك بەختەوەری بوونی هەیە‪ ،‬سوپاس‬ ‫بۆ ئەو كۆبوونەوانەی كە هەندێك جار زۆرك��ورت خایەن بوون‪ .‬ڕۆڵی‬ ‫گرنگ و ونی دەروونشیكاری الی گشت دەدرەوشێتەوە ‪ -‬بەدرەوشانەوەی‬ ‫بیركردنەوەیەكی ڕەخنەییەوە ‪ -‬و دالی شكست ڕێگە بە حەقیقەتی ئارەزوو‬ ‫دەدات بكەوێتە ژێر پرسیارەوە‪ ،‬لەكاتێكدا‪ ،‬دەروونشیكاری تاكەكەسی لە‬ ‫كۆتاییدا پێویستە خۆی لەگەڵ ئەو ڕاستیەدا بگونجێنێ كە هیچ ڕۆڵێك‬ ‫ناگێڕێ وەك لەوەی كە لە كۆتایی پڕۆسەی شیكاریدا چی جێ دەهێڵێ و‬ ‫كەی كارەكە ئەنجام دەدرێ‪.‬‬ ‫ئەنجام دانی ئەم كۆبوونەوە كورتانە جەمسەری ڕقێكی ڕاستەقینەی‬ ‫حەقیقەتی لە دژی الكان دروست كرد و لەدەرەنجامدا ئەو تاڕادەیەك‬ ‫لە ئەنجوومەنی دەروونشیكاری نێودەوڵەتی بەركەناركرا‪ .‬پێویستی بۆ‬ ‫ڕێكخستنی باڵوكردنەوەی هزرەكەی و مەشق كردن بەو شیكاریستانەی‬ ‫كە بەو شێوازە كاریان دەكرد كە ئەو بڕوای پێی هەبوو تا ببێتە ئێتیكی‬ ‫پراكتیزەكردنی دەروونشیكاری‪ ،‬ئه‌مه‌ش بواری ئەوەی بەالكان بەخشی‬ ‫قوتابخانەی خۆی بونیادبنێ‪ ،‬بەاڵم تەنانەت لەوێشدا‪ ،‬كەرتبوون و‬ ‫داڕمانەكان‪ ،‬بوونیان هەبوو تا دوودڵیەكی سەرسەختانە بۆ ئەو پۆزیشنە‬ ‫توندە بەكار بهێنرێ كە ئەو تاكۆتایی خستیەكار‪.‬‬ ‫ئەوە فۆرمێكی باش بوو بۆ ڕوونكردنەوەی ئەوەی كە بەسااڵچونی الكان‬ ‫لە ساڵی (‪ )1970‬بەدواوە ئیدی هیچ شتێكی سوودمەندی لەگەڵ خۆی‬ ‫نەهێنا‪ .‬بەبڕوای من‪ ،‬ئەوە تەواو بە پێچەوانەیە‪ .‬بەهۆی بوونی نیگەرانی‬ ‫لەبارەی تیۆری ملكەچی سووژە بۆ یاسایەكی گرنگ و مانادار‪ ،‬الكان‬ ‫تا ئەو جێگایەی كە توانی دوایین هەوڵی خۆی خستەڕوو تا پەیوەندی‬ ‫توێژینەوەكەی بە ریاڵەوە ببەستێتەوە‪ .‬یاساكانی دال ئیدی بوونیان نەبوو‪،‬‬ ‫و ئەوەی كە پێویست بوو هەندێك جۆری جیومێتری ناخودئاگابوو‪ ،‬و‬ ‫بریتی بوو لە ڕێگایەكی تازەی سێ مێتۆدی ( سیمبولیانە‪ ،‬خەیاڵی‪ ،‬ریاڵ)‬ ‫كە تێیدا كاریگەری سووژە جێگیردەبێ‪ .‬پەنابردنی الكان بۆ تۆپۆلۆژی‬ ‫پێویستیەكی ناوكی بوو و لەم قۆناغە نوێیەی بیركردنەوەیدا هاتۆتە ئاراوە‬ ‫و ماتڕیالیزمە بونیادیەكەی ئەوی نیشاندا‪.‬‬ ‫الكان بڕوای وابوو سیاسەت كاریگەری لەسەر ریاڵ نییە و ئەو هەمیشە‬ ‫دەیگوت (كۆمەڵگا بریندارە)‪ .‬لەگەڵ ئەوەشدا ئەوە شتێكە زۆر دێتە‬ ‫پێش و تەنانەت ماركسیزمیش لە قەیراندا ناتوانێ‌ خۆی لە گەڕانەوە بۆ‬ ‫دیالەكتیكی سووژە ببوێرێ كە ئەو پالنی بۆ دادەنێ‪ .‬ئەوە لە ڕاستیدا ڕۆشنە‬ ‫كە نائومێدی پارتەكانی دەوڵەت كە لەنێو نەتەوەی سێیەمدا دەركەوت‪،‬‬ ‫كۆمەڵێك پرسیاری لە بارەی ناوەڕۆكی بابەتی سیاسی وروژاند ‪.‬هەنوكە‬ ‫نە سووژە وەك خودئاگایی (تێزی سارتەر) و نە سووژە وەك جەوهەری‬ ‫سروشتی گونجاو نین‪ .‬لەبەرئەوە الكان بەجۆرێكی خێرا لە چوارچێوەی‬ ‫كارەكەیدا سووژەی دابەشكرد‪ ،‬گۆڕی و تیۆریزەی كرد‪ ،‬و دواجار ڕێگایەكی‬ ‫لە دەرەوەی ئەو بنبەستە پێش كەشی ئێمە كرد ‪.‬بۆ سووژەیەكی وەها نە‬ ‫بەرهەمێكی شكست‪ ،‬نە ئەو ئایدیایەی كە ئەو ریاڵ نیشان دەدا‪ ،‬و تەنانەت‬ ‫نە ئەوەش كە پێی دەڵێن چینی كرێكار بوونی هەیە‪ .‬بەالی ماركسیستە‬ ‫فەڕەنسیەكانی ئەمڕۆوە وەزیفەی الكان ئەو وەزیفەیە كە هێگڵ بۆ شۆڕشی‬ ‫ئەڵمانیای ساڵی (‪ )1840‬بۆ خۆی لەبەرچاو گرتبوو‪.‬‬ ‫خستنەڕووی دۆخی دوبارەوەبوو كە تێیدا خودی خۆمان دەدۆزینەوە‪ ،‬بە‬ ‫بێ مانایی و خاكەڕایی ڕۆشنبیرەكانمان ئاماژەی بۆ كرابوو‪ ،‬مەرگی الكان‬ ‫كە زۆر زوو دوای مەرگی سارتەر هات یارمەتی دەرنەبوو و گرفتەكانی‬ ‫باشتر نەكرد‪ ،‬ئێمە نیگەران بووین بە بیستنی ئ��ەوەی هێشتا الكان‬ ‫پێویست بوو زۆر شتی دیكەش بڵێت‪ .‬لە ڕاستیدا جگە لە لەالیەنی‬ ‫ناوەڕۆكی فێركاریەكەی‪ ،‬ئەو ئێتیكێكی هزری گەشەپێدا كە بەشێوەیكی‬ ‫بااڵ نائاساییە‪.‬‬ ‫بەدڵنیاییەوە پاڕۆتەكە تاڕادەیەك بۆ گرنگی پێشبینی نەكراوی ئەو‬ ‫ئێتیكە دەگەڕێتەوە‪ .‬پێویستە بۆ ساتەوەختێك ئەوە بڵێین كە شتی گرنگ‬ ‫ئەوەیە‪ :‬بەبێ هیچ سنورداریەك یان گریمانەیەك ستایشی ئەو كەسە بكەین‬ ‫(الكان) كە ئیدی لەناو ئێمەدا نییە‪.‬‬ ‫سەرچاوە‪:‬‬

‫‪Alain Badiou: Pocket Pantheon: Figures of post war‬‬ ‫‪philosophy, trans. by David Macey, Verso, London and‬‬ ‫‪.New York, 2009, pp.1-5‬‬

‫‪6‬‬

‫كیڤن رۆبنز‬ ‫وه‌گێڕانی‪ :‬بڕوا عه‌الدین‬ ‫كليله‌كانى كولتوور‪:‬‬ ‫كليله‌كانى كو‌لتوور‪ ‌،‬زنجيره‌يه‌كى درێژ‬ ‫و گرنگه له‌و زاراوانه‌ى كه‌ بۆ تێگه‌يشتنى‬ ‫دونياى ئه‌مڕۆ گرنگن‪ .‬ئه‌و چه‌مكانه‌ن‬ ‫كه‌ ب��ه‌رده‌وام به‌كاريان ده‌هێنين‪ .‬له‌م‬ ‫ژماره‌يه‌و‌ه و دوو ژمار‌ه جارێك‪ ،‬به‌ڕێز بڕوا‬ ‫عه‌الدين هاوكار ده‌بێت‪.‬‬ ‫پرسیاری ئ �ه‌وی ت��ر‪ ،‬په‌یوه‌ندییه‌كی‬ ‫ته‌واوكه‌رانه‌ی ب ‌ه پرسیاری شوناسه‌و‌ه‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬چونكه‌ شوناسه‌كان له‌ئه‌نجامی‬ ‫گه‌مه‌ی جیاوازییدا دروس��ت��ده‌ب��ن‪ ،‬به‌و‬ ‫مانایه‌ی له‌سه‌ر بنه‌مای جیاوازبونیان‬ ‫له‌شوناسه‌كانی ت��ر‪ ،‬وا گریمانه‌ده‌كه‌ن‬ ‫به‌هۆی ئه‌و شته‌وه‌ ده‌بن ‌ه خاوه‌ن مانایه‌كی‬ ‫ئه‌رێنی و پۆزه‌تیڤ كه‌ له‌خۆیان ناچێت‬ ‫و نكۆڵیده‌كه‌ن‌‪ .‬كه‌وات ‌ه مه‌سه‌له‌ی ئه‌وی‬ ‫تر له‌گوتار‌ه هاوچه‌رخه‌كاندا ده‌رب��اره‌ی‬ ‫ش��ون��اس‪ ،‬به‌شێوه‌یه‌كی سێبه‌رئاسا‬ ‫هه‌ی ‌ه و ده‌بینرێت‪ ،‬به‌تایبه‌تی له‌هه‌مو‬ ‫ئ��ه‌و الی �ه‌ن��ان �ه‌و‌ه ك �ه‌ په‌یوه‌ندییان ب ‌ه‬ ‫ه�ه‌ری�ه‌ك�ه‌ له‌شوناسی تاكه‌كه‌سیی و‬ ‫دروستبونی خ��وده‌و‌ه هه‌یه‌ (به‌تایبه‌تی‬ ‫له‌ده‌رونشیكارییدا)‪ ،‬هه‌روه‌ها ئه‌وانه‌ش ك ‌ه‬ ‫په‌یوه‌ستن به ‌شوناسه كۆگه‌لییه‌كانه‌و‌ه‬ ‫(مه‌به‌ستمان سۆسیۆلۆژیا و ئه‌نترۆپۆلۆژیا‬ ‫و توێژینه‌وه‌ كە‌لتورییه‌كانه‌)‪.‬‬ ‫ئه‌وی تر بریتیه‌ له‌وه‌ی كه‌ ده‌مانناسێت‬ ‫و هاوكاتیش خۆی له‌هه‌ستمان ونده‌كات و‬ ‫له‌ده‌ستمان هه‌ڵدێت‪ ،‬له‌ده‌ره‌وه‌ی جیهانی‬ ‫(كه‌لتور) و گروپه‌كه‌مانه‌‪ .‬ئه‌وی تر‌ناخود‬ ‫و نائێمه‌یه‌‌‪ .‬ئه‌ی كه‌وات ‌ه چۆن له‌گه‌ڵ‬ ‫واقیعی ئه‌ویترئاسایانه‌ی ئه‌وی تردا‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫بێگانه‌یی‪ ،‬نامۆ و نادیاردا بگونجێین؟ چۆن‬ ‫بایه‌خ ب ‌ه ناسینی گرنگییه‌كانی ئه‌وی تر بۆ‬ ‫ئێمه‌ بده‌ین؟‬ ‫له‌ڕاستیدا بونی ئه‌و‌ی تر خۆی له‌خۆیدا‬ ‫واقیعێكی ئاڵۆز و سه‌رلێشێوێنه‌رانه‌یه‌!‬ ‫چ��ون��ك�ه‌ ل��ه‌الی��ه‌ك��ه‌وه‌ ده‌ب��ێ��ت � ‌ه م��ای�ه‌ی‬ ‫وروژان��دن��ی ترس و دڵ �ه‌ڕاوك��ێ‪ .‬ئێلیاس‬ ‫كانیتی (‪ )1973:15 ,Canetti‬ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫¨هیچ شتێك هێنده‌ی ده‌س��ت��ب��ردن بۆ‬ ‫نادیار مرۆڤ ناترسێنێت¨‪ .‬ترسێك هه‌ی ‌ه‬

‫كه یه‌كێك له‌تایبه‌تمه‌ندێتیه‌كانی بریتی ‌ه‬ ‫له‌یه‌كسانبونی دژه‌كان‪.‬‬ ‫له ‌مشتومڕ و گفتوگۆ كه‌لتورییه‌كانی‬ ‫ئه‌م دواییانه‌دا تیشكێكی زۆر خراوه‌ت ‌ه سه‌ر‬ ‫الیه‌ن و دیوه‌ ترسناك و تۆقێنه‌ره‌كه‌ی‬ ‫پ��ه‌ی��وه‌ن��دی��م��ان ب��ه‌ ئ��ه‌وی ت��ره‌وه‌‪،‬‬ ‫په‌یوه‌نديیه‌ك كه‌ سیما سه‌ره‌كیه‌كانی‬ ‫بریتین له‌په‌رچه‌كرداری ڕه‌گه‌زپه‌رستان ‌ه‬ ‫و فۆبیائاسا به‌رامبه‌ر به‌ بێگانه‌كان‪.‬‬ ‫ل �ه‌م ڕوه‌وه‌ كۆنیلیۆس كاستۆریادیس‬ ‫‪)1997:17‬‬ ‫(‪,Castoriadis‬‬

‫خۆرهه‌اڵتیی وه‌ك كه‌لتورێكی بنده‌ست‬ ‫و پاشكۆ ده‌ناسێنێت‪ ،‬ب��ه‌ب��ه‌راورد ب ‌ه‬ ‫مۆدێرن ‌ه و رۆشنگه‌ریی ئه‌وروپییش‌‪ ،‬ب ‌ه‬ ‫كۆنزه‌رفاتیڤ و نائه‌قڵیی له‌قه‌ڵه‌مده‌دات‪.‬‬ ‫هه‌ر بۆی ‌ه له‌ده‌ره‌نجامی ئه‌و خاسیه‌ت ‌ه‬ ‫نێگه‌تیڤ و ك�ه‌م��وك��ورت�ه‌ ف�ه‌ن��ت��ازی و‬ ‫ی ترسناك‬ ‫خه‌یاڵێنراوانه‌شدا‪ ،‬به‌كه‌لتورێك ‌‬ ‫و پیس و بێزراو بینراوه‌‪ .‬ئه‌مه‌ سه‌رباری‬ ‫كه هه‌ڵوێستی خاچپه‌رستانه‌ی‬ ‫ئ �ه‌وه‌ی ‌‌‬ ‫ئه‌مریكاش ل��ه‌دوای ساڵی ‪ 2001‬ه‌و‌ه‬ ‫ك� ‌ه وه‌ك ‌دوا جه‌مسه‌ری خراپه‌كاری‬

‫ئه‌وی تر زۆر نزیكتر ‌ه‬ ‫له‌ماڵه‌كه‌شمان‪ ،‬بێگان ‌ه‬ ‫له‌ناوماندا ده‌ژی‪ ،‬بێگان ‌ه‬ ‫هیچ نی ‌ه جگه‌ له‌سیما‬ ‫شاراوه‌كه‌ی شوناسمان‬ ‫(ب �ه‌ش��ێ��وه‌ی �ه‌ك��ی زۆر ڕه‌گ��وڕی��ش �ه‌ی �ی‌)‬ ‫سه‌رنجمان ب��ۆ فاكتێكی ئ��ازارب�ه‌خ��ش‬ ‫راده‌ك��ێ��ش��ێ��ت‪¨ :‬ئه‌و ب��ێ��ده‌س �ه‌اڵت��ی و‬ ‫كه‌موكوڕییه‌ی له‌دروستبون و پێكهاته‌ی‬ ‫خود وه‌ك خوددا الی مرۆڤ ده‌بینرێت به‌بێ‬ ‫ره‌تكردنه‌وه‌ی ئه‌وی تر‪ ..‬ته‌واو هاوشانی‬ ‫ئه‌و بێده‌سه‌اڵتیه‌یه‌ كه‌ له‌ڕه‌تكردنه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌وانی تردا هه‌مانه‌‪ ،‬به‌بێ كه‌مكردنه‌و‌ه‬ ‫له‌نرخ و به‌هایان‪ ،‬پاشانیش ڕق و كین ‌ه‬ ‫به‌رامبه‌ریان¨‪ .‬له‌پرۆسه‌ی بونی ئه‌وی‬ ‫تردا‪ ،‬هه‌ستی توڕه‌یی‪ ،‬شه‌ڕانگێزی و كین ‌ه‬ ‫تره زاڵ ‌ه كه‌ به‌كه‌سی‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌و ئه‌وانی ‌‌‬ ‫نامۆ و بێگان ‌ه یان كه‌لتوری بێگانه‌ی زۆر‬ ‫مه‌ترسیداریان ده‌زانین‪.‬‬ ‫ئا به‌و شێوه‌یه (‌ئێمه‌) له‌ڕێگه‌ی پرۆسه‌ی‬

‫فه‌نتازیده‌كراو ده‌خه‌یا‌ڵێنرا‪ ،‬هیچ نه‌بو جگه‬ ‫‌له‌دوا ڕوداوه‌كانی داستانێكی مێژویی‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫هێشتا هه‌ر به‌رده‌وامه‌‪.‬‬ ‫ب��ه‌اڵم ئ�ه‌گ�ه‌ر ئ��ه‌وی ت��ر س �ه‌رچ��اوه‌ی‬ ‫ه �ه‌ڕه‌ش �ه‌و تۆقاندن بێت‪ ،‬ڕه‌هه‌ندێكی‬ ‫دیكه‌ش هه‌ی ‌ه ك ‌ه تیایدا به‌ سه‌رچاوه‌ی‬ ‫ سه‌رچاوه‌یه‌كی پێویست و گرنگی‪-‬‬‫ئه‌گه‌ره‌كان و تواناكاریی ده‌زانێت‪ .‬چونك ‌ه‬ ‫ده‌شێت ئ�ه‌وی تر نمایشی ئه‌گه‌ره‌كانی‬ ‫ژی��ان��ه‌وه‌و ت��ازه‌ب��ون �ه‌ی ك��ۆم�ه‌اڵی�ه‌ت��ی و‬ ‫كه‌لتورییش بێت‪ .‬ه �ه‌ر له‌ئۆدیسه‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌میش ‌ه سه‌فه‌ر بۆ واڵتانی تر وا بینراو‌ه‬ ‫ك� ‌ه له‌دیدگه‌یه‌كی ت��ره‌و‌ه ئ �ه‌گ �ه‌ری ت‌ر‬ ‫ده‌به‌خشێته‌ بارودۆخی جیهان ‌ه ئاسایی و‬ ‫ناسراوه‌كه‌مان‪ ،‬وه‌كچۆن ده‌بێته‌ مایه‌ی‬

‫هه‌مانچۆنایه‌تی‪ ،‬وات�� ‌ه ده‌یانلكێنین‬ ‫به‌خۆمان و ئه‌قڵ و خه‌یاڵدانمانه‌وه‌‪ ،‬لێ‬ ‫س �ه‌رب��اری به‌دیهێنان و ده‌ستكه‌وتنی‬ ‫هه‌ندێك گۆڕانكاری له‌مه‌سه‌له‌ی ئه‌وه‌ی‬ ‫ك ‌ه ئێمه‌ كێین‪ ،‬له‌وه‌ی ك ‌ه چۆن سه‌یری‬ ‫جیهان ده‌كه‌ین‪ ،‬به‌ودیویشدا بێگانه‌ناسی‬ ‫‌كه بۆ‌ئه‌زمونی وه‌رگێڕانی‬ ‫خۆی ئه‌نگێزه‌یه ‌‌‬ ‫كه‌لتورییش‪.‬‬ ‫به‌اڵم بۆئه‌وه‌ی تێكه‌ڵ به‌ بێگانه‌كان‬ ‫بین‪ ،‬پێویست ناكات بڕۆین بۆ شوێنی دور‪،‬‬ ‫ئێم ‌ه ده‌توانین له‌و شوێنه‌شدا ك ‌ه خۆمانی‬ ‫لێین‪ ،‬به‌رامبه‌ر بدۆزینه‌وه‌‪ .‬له‌سه‌ره‌تاكانی‬ ‫سه‌ده‌ی بیسته‌مدا هه‌ندێك سۆسیۆلۆژی‬ ‫وه‌ك (ج��ۆرج زیمێل و رۆب��ه‌رت پارك)‬ ‫باس له‌ئاماده‌گی و پێداویستی (بێگانه‌)‬ ‫ده‌كه‌ن له‌شاره‌ مۆدێرنه‌ گه‌وره‌كاندا‪ .‬به‌ڕای‬ ‫ئه‌وان كه‌سی بێگان ‌ه یان نامۆ‪ ،‬هه‌ڵگری‬ ‫بڕێك توانای نوێن كه‌تێكه‌ڵ و ئاوێته‌ی ‌ه‬ ‫به‌توندوتیژییه‌كانی كه‌لتوری ژیاریی‪.‬‬ ‫بێگانه‌ له‌یه‌ك كاتدا هه‌م هه‌ڵگری هه‌ندێك‬ ‫خاسیه‌تی مه‌ترسیداره‌‪ ،‬هه‌م ئه‌نگێزه‌و‬ ‫ستیموالنسێكیشه‌ ب��ۆ ئ�ه‌گ�ه‌ره‌ك��ان��ی‬ ‫شارستانێتیبون‪ .‬چونكه‌ ئاماده‌یی بێگان ‌ه‬ ‫وات �ه‌ ڕه‌خساندنی ئه‌گه‌ری هاتنه‌ئارای‬ ‫هه‌مو ئه‌و ئاسۆ كه‌لتورییانه‌ی پێویستن‬ ‫بۆ هۆشیاری به كه‌لتوره‌كانی تر‪ ،‬وه‌كچۆن‬ ‫خ��ودی كۆمه‌ڵگه‌ی مرۆییش پێویستی‬ ‫ب ‌ه ئاماده‌گییانه‌¨(‪Redfield and‬‬ ‫‪ .)6 :1954 ,Singers‬ئا به‌و شێوه‌ی ‌ه‬ ‫ده‌بینین ك ‌ه ئ�ه‌وی تر و به‌رامبه‌رناسی‬ ‫یه‌كێك ‌ه له‌مه‌سه‌ل ‌ه بنه‌ڕه‌تیه‌كانی ژیانی‬ ‫كه‌لتوریی و سیاسیی ل�ه‌ش��اره‌ك��ان��دا‪.‬‬ ‫بێگومان به‌رامبه‌ر و ئه‌وی تر داخوازییه‌كی‬ ‫پێویست و سه‌ركین بۆ هه‌بونی كه‌ڵكه‌ڵه‌ی‬ ‫كرانه‌وه‌ی گه‌ردونی‪.‬‬ ‫الی ژولیا كرستیڤا (‪:Kristeva‬‬ ‫‪ )1991:1‬ئ��ه‌وی ت��ر زۆر نزیكتر‌ه‬ ‫له‌ماڵه‌كه‌شمان‪ :‬بێگانه‌ له‌ناوماندا ده‌ژی‪:‬‬ ‫بێگان ‌ه هیچ نیه‌ جگه‌ له‌سیما شاراوه‌كه‌ی‬ ‫شوناسمان¨‪ ،‬له‌یادیشتان بێت كاتێك ڕامبۆ‬ ‫ده‌ڵێت ¨من ئه‌وی ترم¨‪ .‬ئه‌م ناسینه‌وانه‌ی‬ ‫ئ�ه‌وی تر له‌ناو خ��وددا‪ ،‬یا ناسینه‌وه‌ی‬ ‫خۆمان و بینینه‌وه‌ی وه‌ك ئ �ه‌وی تر‪،‬‬ ‫دیدگای كۆمه‌اڵیه‌تی چه‌مكی بێگان ‌ه به‌ره‌و‬ ‫كۆتایی ‌ه لۆژیكیه‌كانی خۆی ده‌بات‌‪ .‬چونك ‌ه‬ ‫وه‌ك كرستیڤا ده‌ڵێت‪ :‬مه‌سه‌له‌كه‌ ته‌نها‬ ‫په‌یوه‌ندی به‌وه‌وه‌ نی ‌ه كه‌ له‌سه‌ر ئاستی‬

‫¨هیچ شتێك هێنده‌ی ده‌ستبردن بۆ نادیار مرۆڤ ناترسێنێت‪،‬‬ ‫ترسێك هه‌یه‌ له‌و شتانه‌ی كه‌ ڕه‌نگ ‌ه به‌رامبه‌ره‌كه‌مان‬ ‫به‌سه‌رمانی بهێنێت‪ ،‬ك ‌ه ڕه‌نگه‌ دوای ئه‌و ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌یه‌مان‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وی تر‪ ،‬له‌به‌رامب ‌ه‌ر نادیاردا بمێنینه‌وه‌‪ ،‬له‌الیه‌كی‬ ‫دیكه‌شه‌وه‌‪ ،‬هه‌ستێكی قوڵیش هه‌ی ‌ه به‌وه‌ی ك ‌ه‬ ‫پێویستمان به‌ ئه‌وی تر هه‌یه‌‬ ‫له‌و شتانه‌ی كه‌ ڕه‌نگ ‌ه به‌رامبه‌ره‌كه‌مان‬ ‫به‌سه‌رمانی بهێنێت‪ ،‬كه‌ ڕه‌نگ ‌ه دوای‬ ‫ئه‌و ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌یه‌مان له‌گه‌ڵ ئه‌وی تر‪،‬‬ ‫له‌به‌رامب ‌هر‌ نادیاردا بمێنینه‌وه‌‪ ،‬له‌الیه‌كی‬ ‫دی��ك�ه‌ش�ه‌وه‌‪ ،‬هه‌ستێكی قوڵیش هه‌ی ‌ه‬ ‫به‌وه‌ی ك ‌ه پێویستمان ب ‌ه ئه‌وی تر هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئ�ه‌ی داخ��ۆ ئ�ه‌و جیهانه‌ی كه‌ جیاوازی‬ ‫تێدا نی ‌ه و تێیدا هاوشێوه‌یی له‌گه‌ڵ خود‬ ‫بااڵده‌سته‌‪ ،‬جیهانێكی هێند بێزاركه‌ر و‬ ‫تاقه‌تپڕوكێن نابێت كه‌ به‌رگه‌گرتنی زێد‌ه‬ ‫سه‌خت و دژوار بێت؟‬ ‫ل�ه‌پ��ێ��ن��اوی ب��ون له‌جیهاندا‪ ،‬ئ �ه‌وی‬ ‫ت��ر پێویسته‌ ب��ۆ گ��ۆڕان و داهێنان‬ ‫(ب �ه‌چ��اوپ��ۆش��ی��ن ل��ه‌وه‌ی گ��ۆڕان �ه‌ك��ه‬ ‫كۆگه‌لیی ‌ه ی��ان تاكه‌كه‌سیی‌)‪ .‬كه‌وات ‌ه‬ ‫ئه‌وی تر هۆكار و بابه‌تی هه‌ستوسۆز و‬ ‫هه‌ڵوێست و ئه‌و ئایدیا و بیروڕایانه‌ی ‌ه‬

‫جه‌مسه‌رگیرییه‌كی ڕه‌گوڕیشه‌ییه‌وه‌ ده‌چین ‌ه‬ ‫ناو ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌یه‌كی دوژمنكاران ‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌و كه‌سه‌ی كه‌ ناوی به‌رانبه‌ره‌ ترسناك و‬ ‫بێزراو‌ه ڕقلێهه‌ڵگیراوه‌كه‌یه‌‌‪ .‬خۆی مه‌سه‌له‌ی‬ ‫بایه‌خی تایبه‌تیش به‌ توێژینه‌و‌ه پۆست‬ ‫كۆلۆنیاڵیه‌كان ئه‌و ڕێگه‌ی ‌ه بوو كه‌ خۆرئاوا‬ ‫له ‌به‌رانبه‌ر خۆرهه‌اڵتێكی فه‌نتازیكراودا‬ ‫دروستده‌كات (وات �ه‌ كاتیگۆرییه‌ك ك ‌ه‬ ‫ه�ه‌ری�ه‌ك�ه‌ ل�ه‌خ��ۆره�ه‌اڵت��ی ن��اوه‌ڕاس��ت و‬ ‫خۆرهه‌اڵتی سه‌ریشه‌وه‌ ده‌گرێته‌وه‌)‪ .‬دیار‌ه‬ ‫به‌شێكی زۆری ئه‌وه‌ گرنگیدان و بایه‌خه‌ش‬ ‫ده‌گ�ه‌ڕێ��ت�ه‌وه‌ بۆ ئ �ه‌و چۆنیه‌تییه‌ی ك ‌ه‬ ‫ئه‌و لۆژیكه‌ جه‌مسه‌رگیركار‌ه هه‌یبوه‌ بۆ‬ ‫خۆرهه‌اڵتناسی‪ ،‬ك ‌ه له‌بنه‌ڕه‌تدا هه‌ڵگری‬ ‫ج��ۆرێ��ك ب��ووه‌ له‌شێواندن و زڕان��دن��ی‬ ‫ناوبانگی ئ �ه‌وی ت��ری خۆرهه‌اڵتی‪ .‬ئه‌و‬ ‫گ��وت��اره خۆرهه‌اڵتناسيیه‌‪ ،‬كه‌لتوری‬

‫به‌رفراوانكردنی ئه‌و ئایدیایه‌ی سه‌باره‌ت‬ ‫ب ‌ه واقیع هه‌مانه‌‪ .‬كاتێك ئه‌لیاس كانیتی‬ ‫(‪ )1978:23 ,Canetti‬له‌گه‌شته‌كه‌ی‬ ‫له‌پێناو بیستنی (ده‌نگی مه‌راكیشییه‌كان)‬ ‫‌گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌‪ ،‬نوسیویه‌تی‪¨ :‬زۆر سه‌یربو‬ ‫ئه‌و گه‌شته‌‪ ،‬شتێكی ڕۆشنی تیا به‌جێ‬ ‫هێشم‪ ،‬شتێكی لینج ك ‌ه مه‌حاڵ ‌ه وش ‌ه‬ ‫بتوانێت بیدركێنێت‪ ،‬تۆبڵێی ئه‌و زمان ‌ه بێت‬ ‫ك ‌ه له‌وێ تێینه‌گه‌یشتم‪ ،‬زمانێك كه‌ ئێستا‬ ‫هێواش هێواش له‌ناومدا وه‌رده‌گێڕدرێت؟¨‪.‬‬ ‫سه‌فه‌ر په‌یوه‌ندی ب ‌ه ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌ی فاكتی‬ ‫جیاوازه‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها به‌هه‌مو ئه‌و‬ ‫شتانه‌ی وه‌ك ده‌ره‌نجامی ئه‌زمونه‌كانمان‬ ‫له‌ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌دا‪ ،‬ڕوده‌ده‌ن‪ .‬به‌و شێوه‌ی ‌ه‬ ‫ئێم ‌ه له‌گه‌ڵ شوێنگه‌لی ت��ر‌دا‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫مرۆڤگه‌ل و كه‌لتوری دژ و ج��ی��اوازدا‬ ‫یه‌كده‌گرین و كه‌متازۆر ده‌بینه‌ خاوه‌نی‬

‫مرۆیی ده‌توانین به‌رامبه‌ر قبوڵبكه‌ین‪،‬‬ ‫گرنگ ئه‌وه‌ی ‌ه بتوانین بچین ‌ه جێگای‪ ،‬وات ‌ه‬ ‫گرنگه‌ بتوانین فه‌نتازیبكه‌ین و خۆمان‬ ‫بكه‌ینه‌ ئه‌وی تری خۆمان‪ ،‬خۆمان بكه‌ین ‌ه‬ ‫به‌رامبه‌ر‪ .‬خۆی شار‪ -‬كۆمه‌ڵگ ‌ه ئه‌و شوێن‬ ‫و جێگه‌یه‌ن ك ‌ه به‌شێوه‌یه‌ك له‌شێوه‌كان‬ ‫هه‌مو كه‌سه‌كان تیایدا هه‌ست ب ‌ه بێگانه‌یی‬ ‫ش بۆ هه‌بونی‬ ‫و نامۆیی ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌ ‌م‌مه‌رجه‌ ‌‬ ‫سه‌پێنراو و گشتگیركراوانه‌ی به‌رامبه‌ر و‬ ‫ئه‌وی تر خوددا‪ ،‬مه‌رجێكی گرنگی ئه‌گه‌ر‌ه‬ ‫داهێنه‌ر و شارستانیه‌كانیین‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌‪ :‬طوني بينيت‪ ،‬لورانس غرونسبريغ‪،‬‬ ‫ميغان موريس‪ ،‬مفاتيح اصطالحية جديدة‪ ،‬معجم‬ ‫مصطلحات الثقافة واجملتمع‪ .‬وه‌رگێڕانی‪ :‬سعيد‬ ‫الغانمي‪ .‬باڵوكراوه‌كانی ‪ :‬املنظمة العربية للرتمجة‪.‬‬ ‫ی ‪ 41‬ـ ‪.44‬‬ ‫چاپی یه‌كه‌م‪ ،‬به‌یروت ‪ ،2010‬الپه‌ڕه‌كان ‌‬

‫ذمارة (‪ )151‬دوشةممة ‪2013/5/6‬‬

‫‪7‬‬

‫كؤنت َيكست‬

‫خه‌ياڵم ئه‌تك مه‌كه‌!‬ ‫ئ��ه‌و ش��ت�ه‌ك�ه‌ى ك �ه‌ ب � ‌ه ه��ات��ن��ى‪ ،‬ئه‌م‬ ‫خه‌ياڵه‌ هه‌ره‌س پێ دێنێت‪ :‬په‌يكه‌رى‬ ‫سالڤۆى ژيژه‌ك‬ ‫ژنێكى تر كه‌ به‌رجه‌سته‌بوونى شكستى‬ ‫و‪ :‬وه‌ليد عومه‌ر‬ ‫كريستۆفه‌ر و پانلۆپ ‌ه له‌ په‌يوه‌نديي ‌ه‬ ‫سێكسيه‌كانياندا‪ .‬به‌رهه‌مى كاره‌كه‌ى‬ ‫سه‌رنج‪:‬‬ ‫ئه‌م وتار‌ه كورته‌‪ ،‬وه‌كو فۆرم به‌شێك ‌ه كريستۆفه‌ر‪ ،‬له‌ ڕاستيدا له‌ده‌ستچوونى‬ ‫ل ‌ه وتارگه‌لێكى درێژتر و پێكه‌وه‌گرێدراو‪ .‬سه‌المه‌تيى پانلۆپه‌‪ :‬به‌م ك��اره‌‪ ،‬كۆى‬ ‫وه‌ك ناوه‌ڕۆكيش‪ ،‬به‌شێكه‌ له‌ دونيايه‌كى ئابووريى ئاره‌زووى پانلۆپ تێكده‌چێت؛‬ ‫گه‌وره‌تر كه‌ دونياى ئه‌مڕۆ و ديموكراسيى ب ‌ه يه‌كجار ئه‌و كۆڵه‌كه‌ي ‌ه له‌ده‌ست ده‌دات‬ ‫ڕووخساره‌كيى ئه‌مڕۆيه‌‪ .‬ژي��ژه‌ك ب ‌ه ك ‌ه كه‌سايه‌تيى ڕاگرتوو‌ه و به‌رده‌واميى‬ ‫كۆمه‌كى الكان‪ ،‬ئاماژه‌ بۆ ئه‌خالق ده‌كات پێداوه‌‪ ،‬ته‌وه‌رى ئه‌و تايبه‌تمه‌ندييانه‌ى ك ‌ه‬ ‫به‌ مانا ده‌روونشيكارييه‌كه‌ى‌‪ .‬ئه‌و گوناه (مانا)ى به‌ ژيانى به‌خشيوه‌‪ .‬ڕه‌نگه‌ ئه‌م ‌ه‬ ‫و ده‌ستدرێژييه‌ كامه‌يه‌‌ كه‌ پێچه‌وان ‌ه تاك ‌ه پێناسه‌ى شياوى چه‌مكى گوناهـ‬ ‫ده‌بێته‌وه‌ و باجه‌كه‌ى ده‌ده‌ين‌؟ ئايا ئێم ‌ه بێت ل ‌ه فه‌زاى ده‌روونشيكاريدا‪ :‬چوون ‌ه‬ ‫هه‌ميشه‌ ده‌كه‌وين ‌ه پێش گوناهه‌وه‌ و ژووره‌وه‌ى ن �ه‌خ��وازراو و ده‌ستدرێژيى‬ ‫سوبێكتێكى به‌ئيراده‌ين و ئه‌نجامده‌رى بۆ ناو ف �ه‌زاى «خه‌ياڵ»ـى كه‌سێكى‬ ‫گوناهين‪ ،‬يان گوناه خۆيمان پياده‌كێشێت تر‪ ،‬ئه‌ويش ب ‌ه جۆرێك كه‌ ببێته‌ هۆى‬ ‫وه‌ك ل�ه‌ نوسينه‌‌كه‌دا ه��ات��ووه‌؟ ئايا (وێرانبوونى خه‌ون و خه‌ياڵه‌كانى)‪ .‬له‌م‬ ‫ده‌توانين فه‌نتازيا و خه‌ياڵى ئه‌وى تر ڕووه‌وه‌ي� ‌ه كه‌ دوايين كارى كريستۆفه‌ر‬ ‫هه‌ره‌س پێ نه‌هێنين؟ ئايا خۆكوشتن ماهيه‌تێكى ته‌واو ئه‌خالقيى هه‌يه‌‪ ،‬ئه‌و ل ‌ه‬ ‫ق �ه‌ره‌ب��ووى ئ �ه‌و ه�ه‌ره‌س�ه‌ ده‌ك��ات �ه‌وه‌؟ هه‌مان كاتدا كه‌ په‌يكه‌رى مه‌عشوقه‌كه‌ى‬ ‫فه‌نتازيا‪ ،‬ئ �ه‌و ح �ه‌ره‌م � ‌ه وه‌ه��م��اوى و له‌ فه‌زاى (خه‌ياڵ)ـى هاوسه‌ره‌كه‌يدا جێ‬ ‫ش ل ‌ه‬ ‫وێنه‌يى و تايبه‌ته‌ي ‌ه ك ‌ه ل ‌ه نزيكترين ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬گۆشه‌يه‌ك له‌و فه‌زايه ‌‬ ‫په‌يوه‌ندييشدا‪ ،‬ڕه‌نگه‌ ئه‌وى تر نه‌توانێت ته‌نيشتى په‌يكه‌ره‌كه‌ى لوئيزه‌وه‌ ده‌كات ‌ه‬ ‫بيبه‌زێنێت‪ .‬ئه‌وى تر گوناهباره‌‪ .‬ئه‌وى هى خۆى‪ .‬ئه‌و ب ‌ه كاره‌ هه‌ڵه‌شانه‌كه‌ى‬ ‫تر له‌ناكاودا فه‌نتازيام ده‌ڕووخێنێت‪ .‬خۆى‪ ،‬ب ‌ه ته‌نيا خۆى ناخات ‌ه جێگه‌ى‬ ‫ئه‌وى تر‪ ،‬ل ‌ه سه‌روه‌ختى ده‌ستدرێژييدا‪ ،‬مرۆڤێكى فريوده‌ره‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو پاراستنى‬ ‫ده‌توانێت ئه‌م حه‌ره‌م ‌ه تايبه‌تييه بكات ‌ه جۆر‌ه مه‌ودايه‌كى ئۆبژه‌كتيڤ (عه‌ينى)‬ ‫جڵه‌وى يارييه‌كه‌ى گرتۆته‌ ده‌س��ت‪،‬‬ ‫شوێنى مه‌رگى هه‌ردوو ال‌ (وه‌رگێڕ)‪.‬‬ ‫پاتريشيا ه��اى سميث‪ ،‬ل� ‌ه كورت ‌ه چ��ون��ك�ه‌ ب��ێ ئ��ه‌وه‌ى خ��ۆى بيه‌وێت‬ ‫چيرۆكێكدا به‌ناونيشانى سه‌رچاوه‌ى جێگه‌يه‌كيشى بۆ خۆى ديارى كردووه‬ ‫ش��ێ��ت��ى‪ ،‬چ��ي��رۆك��ێ��ك ده‌گ��ێ��ڕێ��ت��ه‌و‌ه ل ‌ه ناو هه‌مان فه‌زادا‪ .‬له‌ كۆتاييدا ته‌نيا‬ ‫ك�� ‌ه ل �ه‌ڤ��اري��اس��ي��ۆن��ى س��ه‌ر مۆتيفى يه‌ك كارى بۆ ده‌مێنێته‌وه‌‪ :‬ده‌بێت له‌و‬ ‫‌ره تابلۆيه‌دا كه‌ خۆى كێشاويه‌تى بچێته‌و‌ه‬ ‫چ��ي��رۆك��ى(گ��ۆڕس��ت��ان��ى گ��ي��ان��ه‌وه ‌‌‬ ‫ماڵييه‌كان) ده‌چ��ێ��ت‪« .‬پانلۆپ»ـى جێى خۆى تاكو بۆشايى تابلۆك ‌ه ب ‌ه‬ ‫هاوسه‌رى ميسته‌ر كريستۆفه‌ر ڤاگونه‌ر‪ ،‬جه‌سته‌ى خۆ پڕ بكاته‌وه‌؛ ئه‌مه‌ ب ‌ه‬ ‫ب ‌ه شێوه‌يه‌كى نه‌خۆشان ‌ه شه‌يداى ئه‌و مانايه‌ك له‌ماناكان‪ ،‬باجێكه‌ و ده‌بێت ب ‌ه‬ ‫تابلۆيه‌كى پيكاسۆ‬ ‫‌يه ك ‌ه ته‌واوى بيدات‪ -‬ب ‌ه مردنى خۆى‪ .-‬ڕه‌نگ ‌ه‬ ‫گيانه‌وه‌ره‌ ده‌سته‌مۆ و ماڵييانه ‌‌‬ ‫بتوانين‬ ‫باشتر‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫چيرۆك‬ ‫‌م‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫‌تيى‬ ‫ه‬ ‫يارم‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ب‬ ‫‌كى‬ ‫ه‬ ‫پێشانگاي‬ ‫له ماڵه‌و‌ه هه‌ڵيانده‌گرێت‌‪:‬‬ ‫ڕاهيبه‌كاندا گ��ه‌وره‌ ببێت و خۆيشى‬ ‫ل�� ‌ه پشيله‌ و س �ه‌گ �ه‌ م��ردووه‌ك��ان��ى له‌ مه‌به‌ستى الكان تێبگه‌ين كه‌ ده‌ڵێت‪ ،‬ده‌ست ده‌دات�ه‌ خۆكوشتن و ئێستا ك ‌ه‬ ‫درووست كردوو‌ه كه‌ مايه‌ى دڵخۆشيى دواجار خۆكوشتن تاك ‌ه كارى ڕه‌سه‌ن ‌ه ك ‌ه پياوه‌كه‌ نامه‌كه‌ ده‌خوێنێته‌وه‌‪ ،‬ژنه‌ك ‌ه‬ ‫ئ�ه‌و ب��وون و ناوه‌وه‌يانى ئاخنيو‌ه ل ‌ه مرۆڤ ده‌ستى ده‌داتێ‪.‬‬ ‫ل ‌ه ژياندا نه‌ماوه‌‌‪ .‬پيانۆژه‌نه‌كه‌ هێند‌ه ل ‌ه‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ل‬ ‫‌خالقى‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫خۆكوشتنى‬ ‫هه‌مان جۆرى‬ ‫كا و ئه‌و جۆره‌ شتانه‌‪ .‬ئه‌و په‌يامنێر‬ ‫خويندنه‌وه‌ى نامه‌كه‌ ده‌حه‌په‌سێت كه‬ ‫و ڕۆژنامه‌نووسانه‌ى ك ‌ه له‌م ڕووداو‌ه فيلمى نامه‌ى ژنه‌ى نه‌ناسراو‪ ،‬به‌رهه‌مى ‌ده‌م �ه‌و خۆركه‌وتن ب ‌ه خزمه‌تكاره‌كه‌ى‬ ‫سه‌ير‌ه ئاگادار بوونه‌ته‌وه‌‪ ،‬ڕێى ماڵه‌كه‌ى ماكس ئۆفوڵسدا ده‌بينين‪ ،‬فيلمێك ده‌ڵێت بڕياره‌كه‌ى گۆڕيو‌ه و نايه‌وێت‬ ‫ئه‌ويان گرتۆته‌ به‌ر تاكو بتوانن ڕاپۆرتێك ك ‌ه له‌سه‌ر بنه‌ماى چيرۆكێكى كورت س�ه‌ف�ه‌ر ب��ك��ات‪ :‬به‌يانيى زوو ل� ‌ه ماڵ‬ ‫ل ‌ه باره‌ى هاڵ و هه‌واڵى ئه‌وه‌و‌ه ئاماد‌ه و هه‌ر به‌م ناوه‌و‌ه به‌رهه‌م هێنراوه ك ‌ه ده‌ڕواته‌ ده‌ره‌وه تا به‌شداريى دوئێله‌ك ‌ه‬ ‫بكه‌ن و ئه‌گه‌ريش كرا چه‌ند وێنه‌يه‌كى هى ستيڤان زوايگه‌‪ .‬فيلمه‌ك ‌ه چيرۆكى بكات‪ .‬گه‌رچى باش ده‌زانێت ئه‌م كار‌ه‬ ‫باخ ‌ه سه‌يره‌كه‌ى بگرن‪ .‬كريستۆفه‌ر ب ‌ه پيانۆژه‌نێك ده‌گێڕێته‌وه‌ ك ‌ه خه‌ڵكى بۆ ئه‌و وه‌كو خۆكوشتن وايه‌‪ .‬خاڵى جێ‬ ‫پێداگرييه‌و‌ه ڕێ له‌و‌ه ده‌گرێت‪ ،‬ده‌ست ڤيه‌ننايه‌‪ ،‬پياوێكى خۆشگوزه‌ران ك ‌ه سه‌رنج بريتيي ‌ه له‌ جياوازيى نێوان به‌شى‬ ‫درێ��ژى بكه‌نه‌ سه‌ر حه‌ره‌مى تايبه‌تيى دره‌نگانى ڕۆژيك ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه ماڵه‌وه‌ و كۆتايى فيلمه‌ك ‌ه و چيرۆكه‌كه‌ى زوايگ‪،‬‬ ‫ماڵه‌كه‌ى؛ به‌اڵم سه‌ره‌نجام ناچار ده‌بێت فه‌رمان به‌ خزمه‌تكاره‌كه‌ى ده‌دات ك ‌ه زوو ك ‌ه به‌ڵگه‌يه‌كى تره‌ بۆ له‌پێشتربوونى‬ ‫مل بۆ بڕيارى مێرده‌كه‌ى كه‌چ بكات‪ ،‬باوه‌ڵه‌كه‌ى بۆ بپێچێته‌وه‌ تاكو سبه‌ينێ فيلمه‌كه‌ (هێڵێكى پوچه‌ڵكه‌ره‌وه‌ي ‌ه‬ ‫وه‌ك بڵێى {مێرده‌كه‌ى} گه‌يشتبێته‌ ئه‌و زوو شار جێ بهێڵێت‪ .‬داوه‌تيان كردوو‌ه بۆ ئه‌و لێدوان ‌ه ڕووكه‌شه‌ى‌‪ ،‬هۆڵيود ل ‌ه‬ ‫باوه‌ڕه‌ى كه‌ بێڕه‌حمانه‌ تۆڵه‌ ل ‌ه ژنه‌كه‌ى بۆ دوئێل (جۆره‌ شه‌ڕێكى مه‌راسيميى هه‌موو كاتێكدا شاكار‌ه ئه‌ده‌بييه‌كان‬ ‫بكاته‌وه‌‪ .‬بۆي ‌ه به‌ شاراوه‌يى و زيره‌كييه‌و‌ه ده‌سته‌ويه‌خه و دوو به‌ دوو) و وه‌ك –ڕيسوا ده‌ك��ات‪ -‬و يان زياده‌يه‌كى –‬ ‫په‌يكه‌رێكى مۆمياكراوى مه‌عشوقه‌كه‌ى هه‌ميشه‌ش خه‌ياڵى وايه به‌ كڕوكپ ‌‬ ‫ى تێى عه‌وامپه‌سه‌ند‪ -‬بۆ فيلمه‌ك ‌ه درووس��ت‬ ‫ى خزمه‌تكاره‌ك ‌ه‬ ‫پێشووى‪ ،‬واته‌ لوئيز‪ ،‬درووست ده‌كات قوچێنێت‪ .‬ئه‌و ده‌م �ه‌ ‌‬ ‫كه‌ كۆپيى ئه‌سڵه‌كه‌يه‌ و ده‌يخاته‌ سه‌ر سه‌رقاڵى ك��ۆك��ردن �ه‌وه‌ى تڕ و تفاقى‬ ‫كورسيى به‌ردينى ناو باخه‌كه‌‪ .‬به‌يانيى سه‌فه‌ره‌كه‌يه‌‪ ،‬پيانۆژه‌نه‌كه‌ سه‌رنجى‬ ‫ڕۆژى دوات��ر‪ ،‬ئه‌و ده‌م�ه‌ى ك ‌ه پانلۆپ‪ ،‬ده‌كه‌وێته‌ سه‌ر نامه‌يه‌ك به‌سه‌ر مێزى‬ ‫هه‌واڵنێران ده‌بات ‌ه باخه‌كه‌وه‌ بۆ گه‌ڕان كاره‌كه‌يه‌وه‌‪ ،‬نامه‌ى ژنێكى نه‌ناسراو ك ‌ه‬ ‫و بينين‪ ،‬په‌يكه‌ره‌كه‌ى لوئيز ده‌بينێت و بۆ ئه‌وى نوسيوه‌‪ .‬نامه‌ك ‌ه هه‌ڵده‌گرێت‬ ‫جه‌ڵته‌ى دڵ لێى ده‌دات(ئه‌و پێشتر ئاگاى و ده‌ست ده‌كات ‌ه خوێندنه‌وه‌ى‪ .‬نامه‌كه‌‪،‬‬ ‫له‌و ڕاستييه‌ تاڵه‌ بوو‌ه كه‌ كريستۆفه‌ر دانپيانانى ئازاراويى ژنێك ‌ه كه‌ ماوه‌يه‌كى‬ ‫هيچكات ح�ه‌زى لێ نه‌كردوو‌ه و تاك ‌ه درێژ عاشقى ئه‌و بووه‌‪ ،‬به‌اڵم پياوه‌كه‌ى ده‌ك��ات)‪ .‬به‌ پێى ده‌ق��ى چيرۆكه‌كه‌‪،‬‬ ‫عه‌شقى ژيانى بريتى بوو‌ه ل ‌ه لوئيز)‪ .‬پاش ناو ڕۆحى‪ ،‬ئاگاى له‌و‌ه نه‌بوو‌ه ك ‌ه ڕۆڵێكى پيانۆژه‌نه‌ك ‌ه نامه‌ك ‌ه وه‌رده‌گ��رێ��ت و‬ ‫ئه‌وه‌ى ك ‌ه پانلۆپ ده‌به‌نه‌ نه‌خۆشخانه‌‪ ،‬هێند‌ه گرنگى ل ‌ه ژيانى ژنه‌كه‌دا هه‌بووه‌‪ .‬ده‌يخوێنێته‌و‌ه و ژنه‌كه‌ دێته‌وه‌ بيرى‪،‬‬ ‫ك��ري��س��ت��ۆف�ه‌ر ب�� ‌ه ت�ه‌ن��ي��ا ل�� ‌ه م��اڵ �ه‌و‌ه ژنه‌ك ‌ه ئه‌و كاته‌ى كه‌ كچێكى گه‌نج بووه‌‪ ،‬دواج��ار ل ‌ه ن��او وێن ‌ه لێڵ و تێكه‌ڵ و‬ ‫ده‌مێنێته‌وه‌‪ .‬به‌يانيى دواتر‪ ،‬جه‌سته‌ى ستايشى پيانۆژه‌نه‌كه‌ى كردوو‌ه و خۆشى پێكه‌ڵه‌كاندا‪ -‬ژنه‌كه‌ ل ‌ه بير و زه‌ينى ئه‌ودا‬ ‫بێ ڕۆحى له‌ باخه‌كه‌دا ده‌دۆزنه‌وه‌‪-‬وشك ويستووه‌‪ .‬ئه‌و ده‌مه‌ پياوه‌كه‌ عه‌شقى بوونى نه‌بووه‌‪ .‬كۆى ئه‌و ڕووداوانه‌ى ك ‌ه‬ ‫و بێ ڕۆح وه‌ك��و بوكه‌ڵه‌يه‌ك واي �ه‌ ل ‌ه كچه‌ك ‌ه وه‌ك عه‌شقه‌كانى سه‌رده‌مى زه‌مينه‌ بۆ پيانۆژه‌نه‌كه‌ سازده‌كه‌ن تاكو‬ ‫باوه‌شى لوئيزى مه‌عشوقيدا‪ .‬ئه‌و فه‌زا هه‌رزه‌كارى ده‌ژمێرێت ك ‌ه چاوى مرۆڤ مل بۆ دوئێل (=خۆكوشتن) ب��دات‪،‬‬ ‫خه‌ياڵييه‌ى ك ‌ه ڕووداوه‌كانى چيرۆكه‌كه‌ى كوێر ده‌كات‪ ،‬دواتر كچه‌ك ‌ه بۆ ئه‌وه‌ى ل ‌ه زيادكراوى نوسخه‌ سينه‌ماييه‌كه‌يه‌‪ .‬گه‌ر‬ ‫پێو‌ه به‌نده‌‪ ،‬پتر په‌يوه‌نديى ب ‌ه پانلۆپه‌و‌ه پياوه‌كه‌ نزيك بێته‌وه‌ خۆى ل ‌ه شێوه‌ى له‌ ڕوانگه‌يه‌كى ئه‌خالقييه‌وه‌ سه‌يرى‬ ‫هه‌يه‌ نه‌ك كريستۆفه‌ر‪ :‬فه‌زاى باخه‌كه‌‪ ،‬له‌شفرۆشێكدا ده‌ڕازێنێته‌وه‪ ،‬ب ‌ه جۆرێك ئه‌م ڕووداوان �ه‌ بكه‌ين‪ ،‬ئه‌وا ل ‌ه جوڵه‌ى‬ ‫جيهانى خه‌ياڵيى گيانه‌وه‌ره‌ ماڵيي ‌ه ك ‌ه پياوه‌ك ‌ه نايناسێته‌وه‌ و ته‌نانه‌ت كۆتايى پاڵه‌وانى چيرۆكه‌كه‌دا‪ ،‬لۆژيكێكى‬ ‫وشكهه‌اڵتووه‌كان‪ ،‬ئه‌و پانتاييه‌ي ‌ه ك ‌ه ده‌ربڕينى عه‌شقه‌كه‌شى بيرناكه‌وێته‌وه‌‪ -‬متمانه‌دار و قووڵ ده‌بينين‪ :‬پياوه‌كه پاش‬ ‫پانلۆپ دوايين شكستى ژيانى هاوسه‌ريى ئ �ه‌و‪ ،‬كچه‌ك ‌ه ته‌نيا ب ‌ه چ��اوى يه‌كێك ئه‌وه‌ى تێده‌گات ل ‌ه جيهانى كه‌سێكى تردا‬ ‫خۆى تيا ئه‌زموون ده‌كات‪ .‬بێڕه‌حميى له‌و هه‌موو عاشقه دڵسوتاوه‌ى خۆيه‌و‌ه ڕۆڵێكى هێنده‌ گرنگى هه‌بوو‌ه و ئازارێكى‬ ‫ه�ه‌ڵ�ه‌ش��ان�ه‌ى‬ ‫ده‌ستپێشخه‌رييه‌كه‌ى ده‌ڕوانێت‪ .‬دواى ئه‌وه‌ى شه‌ويك پێكه‌و‌ه وه‌ه��ا تاقه‌ت پڕووكێنى بۆ درووس��ت‬ ‫كريستۆفه‌ر ئ��ه‌وه‌ي��ه‌ ك � ‌ه ل��ه‌م ف �ه‌زا به‌سه‌رده‌به‌ن‪ ،‬كچه‌ك ‌ه ئاوس ده‌بێت و ك��ردووه‌‪ ،‬ئيدى بۆ ڕزگاربوون له بارى‬ ‫خه‌ياڵه‌دا‪ ،‬ڕێك ئه‌و شته‌ دێنێت ‌ه ناو مناڵێكى ده‌بێت‪ .‬مناڵه‌ك ‌ه ده‌سپێرێت ‌ه گوناهه‌كه‌‪ ،‬هيچ ڕێگايه‌كى تر له‌به‌رده‌م‬ ‫ك ‌ه ده‌بوو ل ‌ه ده‌ره‌وه‌و‌ه بيهێشتايه‌ته‌وه‌‪ ،‬كڵێسايه‌ك تاكو ل�ه‌ ژي��ر چاودێريى خۆيدا نابينێته‌و‌ه جگه‌ له‌ خۆكوشتن‪1.‬‬

‫ي��اك��ۆزا‪ ،2‬فيلمى پۆليسيى سيدنى‬ ‫پۆالك‪ ،‬هه‌مان ناوه‌ڕۆك ده‌كات ‌ه هه‌وێنى‬ ‫خ��ۆى و ب � ‌ه شێوه‌يه‌كى ت��ر ف��راوان��ى‬ ‫ده‌كاته‌وه‌‪ :‬لێره‌دا ڕزگاربوون له‌ بارى‬ ‫گوناه و قه‌ره‌بوو بوونه‌وه‌ى زيانه‌كان‪،‬‬ ‫ڕاسته‌وخۆ ل ‌ه ڕێگه‌ى خۆكوشتنه‌و‌ه‬ ‫به‌ده‌ست نايه‌ت‪ ،‬به‌ڵكو به‌ يارمه‌تيى‬ ‫جۆر‌ه قوربانيدانيكى مه‌راسيميانه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫ڕێزگرتندا ب�ه‌ده‌س��ت دێ��ت‪« .‬ڕۆب��ه‌رت‬ ‫ميچام» ل ‌ه فيلمه‌كه‌دا ڕۆڵى پۆليسێكى‬ ‫لێكۆڵه‌رى ئه‌مريكى ده‌بينێت كه‌ كه‌وتۆت ‌ه‬ ‫داوى عه‌شقى ژنێكى جوانى يابانييه‌وه‌‪،‬‬ ‫ك ‌ه تاك و ته‌نيا له‌گه‌ڵ براكه‌يدا ده‌ژى‪.‬‬ ‫زۆرى پێناچێت كه‌ ميچام تێده‌گات‪،‬‬ ‫ئه‌و پياو‌ه ك ‌ه خۆى وه‌ك براى ژنه‌ك ‌ه‬ ‫ده‌رخستوو‌ه مێردێتى و‪ ،‬له‌و ڕووه‌و‌ه خۆى‬ ‫كردۆته‌ براى ك ‌ه پێويستى به‌ يارمه‌تيى‬ ‫پۆليس ‌ه لێكۆڵه‌ره‌كه‌ بوو‌ه و له‌و‌ه ترساوه‬ ‫گه‌ر ڕێگ ‌ه ل ‌ه تيربوونى ئاره‌زووى ميچام‬

‫ده‌روونشيكارييه‌و‌ه سةبارةت به ئه‌خالق‬ ‫ده‌ربهێنين‪ ،‬وات�ه‌ ج��ۆر‌ه ته‌واوكه‌رێكى‬ ‫نێوزه‌ينى (نێوان مرۆڤه‌كان)ـى ڕێساى‬ ‫به‌ناوبانگى الكانى‌ (چاو ل ‌ه ئ��اره‌زووت‬ ‫مه‌پۆشه‌) يان (به‌وه‌فا ب ‌ه بۆ ئاره‌زووت)‪:‬‬ ‫تا ئه‌و جێيه‌ى ك ‌ه ده‌توانيت خۆت بپارێز‌ه‬ ‫ل� ‌ه ده‌س��ت��درێ��ژى و چ��وون��ه‌ژووره‌وه‌ى‬ ‫نه‌خوازراو بۆ ناو پانتايى خه‌ياڵى ئه‌وى‬ ‫تر‪ ،‬واته‌ تا ئه‌و جێيه‌ى ك ‌ه ده‌توانيت‬ ‫حورمه‌تى «موتڵه‌قى به‌شه‌كى‪-‬جزئى»‪3‬‬ ‫بگره‌‪ ،‬وات ‌ه به‌ شێوه‌يه‌ك ك ‌ه ئه‌وى تر‪،‬‬ ‫جيهانى ماناى خۆى به‌سياقێكى ته‌واو‬ ‫تايبه‌ت ب ‌ه خۆى ڕێكده‌خات‌‪ ،‬ڕێزى لێ‬ ‫بگره‌‪ .‬ئه‌خالقێكى له‌م جۆره‌‪ ،‬خه‌ياڵى‬ ‫نيه‌ (ناڵێت دراوسێكه‌ت خۆش بوێت‪،‬‬ ‫وه‌كچۆن خۆتت خۆش ده‌وێت و وه‌كو‬ ‫خۆت ده‌يدۆزيته‌وه‌‪ ،‬وات ‌ه تا ئه‌و ڕاده‌يه‌ى‬ ‫ك ‌ه ده‌توانيت له‌ودا وێنه‌يه‌كى خه‌ياڵيى‬ ‫خۆت بدۆزيته‌وه‌)‪ ،‬ڕه‌مزييش نيه‌(ناڵێت‬

‫بگرێت ئه‌وا پشتيوانيى لێناكات‪ .‬كاتێك‬ ‫ميچام تێده‌گات‪ ،‬ب ‌ه عه‌شق ‌ه بێ په‌روا و‬ ‫هه‌ڵه‌شه‌كه‌ى خۆى بۆته‌ مايه‌ى ئازار و‬ ‫سوكايه‌تى كردن ب ‌ه مێرده‌كه‌‪ ،‬ده‌يه‌وێت‬ ‫وه‌كو نه‌ريتى يابانييه‌كان داواى لێبوردنى‬ ‫لێ بكات‪ :‬گرێى په‌نجه‌ چكۆله‌كه‌ى ده‌بڕێت‬ ‫و ده‌يخاته‌ ناو ده‌سته‌سڕێكه‌و‌ه و ده‌يدات ‌ه‬ ‫پياوه‌كه‌‪ .‬ب�ه‌م ڕه‌ف��ت��اره‌‪ ،‬ميچام ئه‌و‌ه‬ ‫پيشان نادات كه‌ ڕێسا ئه‌خالقييه‌كانى‬ ‫يابانييه‌كانى وه‌ك��و ئه‌خالقياتى خۆى‬ ‫قبوڵ كردووه‌؛ دونياى يابانى ل ‌ه ديدى‬ ‫ئ��ه‌وه‌و‌ه ه �ه‌ر ب ‌ه سه‌ير و سه‌مه‌ره‌يى‬ ‫ده‌مێنێته‌وه‌‪ .‬ڕه‌فتاره‌كه‌ى ئه‌و ده‌رخه‌رى‬ ‫هه‌ستى په‌شيمانييه‌تى‌ سه‌باره‌ت به‌و‬ ‫سوكايه‌تى و ئ��ازاره‌ جه‌رگبڕه‌ى ك ‌ه ب ‌ه‬ ‫نائه‌نقه‌ست و نائاگاييه‌و‌ه له‌ جيهانى‬ ‫ڕه‌مزيى ئه‌وى تردا خولقاندوويه‌تى‌‪.‬‬ ‫ڕه‌ن��گ��ه‌ ب��ت��واي��ن ڕي��س��ك بكه‌ين‬ ‫و ل��ه‌م چ��ي��رۆك��ه‌وه‌‪ ،‬ڕێ��س��اي��ه‌ك ل ‌ه‬

‫ڕێ��زى ئ��ه‌وى ت��ر ب��گ��ره‌‪ ،‬ب� ‌ه ه��ۆى ئه‌و‬ ‫كه‌رامه‌ت و ڕێ��زه‌وه‌ كه‌ شوناسدۆزيي ‌ه‬ ‫ڕه‌مزييه‌كه‌ى پێى به‌خشيوه‪ ،‬به‌ هۆى‬ ‫ئه‌و ڕاستييه‌و‌ه ك ‌ه ئه‌و په‌يوه‌سته‌ ب ‌ه‬ ‫هه‌مان كۆمه‌ڵى ڕه‌مزييه‌و‌ه هه‌موومان‬ ‫هه‌مانه‌‪ ،‬گ�ه‌رچ��ى ئ �ه‌م كۆمه‌ڵه‌يه‌ ب ‌ه‬ ‫فراوانترين ماناى وشه‌كه‌ له‌به‌رچاو‬ ‫بگرين و ڕێزى لێبگرين (له‌و ڕووه‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫بوونه‌وه‌رێكى مرۆييه‌)‪ .‬ئه‌وه‌ى ك ‌ه ڕێز و‬ ‫كه‌رامه‌ت ده‌به‌خشێته‌ (كه‌س)ێك هيچ‬ ‫تايبه‌تمه‌ندييه‌كى گشتگير و ڕه‌مزى نيه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵكو ڕێك ئه‌و شته‌يه‌ كه‌ (ب ‌ه ڕه‌هايى‬ ‫تايبه‌ته)‌ به‌و‪ .‬واته‌ هه‌مان دونياى خه‌ياڵ‬ ‫ى بوونى‬ ‫يان فه‌نتازياى خۆى‪ ،‬ئه‌و به‌شه‌ ‌‬ ‫ئه‌و كه‌ هه‌رگيز ناتوانين تيايدا هاوبه‌ش‬ ‫بين له‌گه‌ڵى‪ .‬ده‌توانين ئه‌م حوكم ‌ه ب ‌ه‬ ‫زمانى كانت داڕێژينه‌وه‌‌‪ :‬ئێمه‌ له‌به‌ر‬ ‫به‌هاى ئه‌و ياسا ئه‌خالقيي ‌ه گشتييه‌ى ك ‌ه‬ ‫له‌ ناوه‌وه‌ى هه‌ريه‌كه‌ماندا جێى خۆيان‬

‫فه‌نتازيا ڕێگايه‌ك ‌ه تاكو هه‌موو كه‌سێك‬ ‫به‌ گوێره‌ى بارودۆخى خۆى له‌ ڕێگه‌يه‌و ‌ه‬ ‫به‌بنبه‌ستگه‌شتنى ئاره‌زوه‌کانى خۆى بشارێته‌وه‌‬

‫هه‌يه‌ ڕێز له‌وى تر ده‌گرين‪ ،‬له‌به‌ر ناوكى‬ ‫زۆر (هه‌ستيارانه‌) و (نه‌خۆشانه‌)‪4‬ى‬ ‫بوونى ئ�ه‌وه‌ ك ‌ه ڕێ��زى ده‌گرين‪ ،‬له‌به‌ر‬ ‫شێوازى ته‌واو تايبه‌تمان ك ‌ه هه‌ريه‌كه‌مان‬ ‫(دونياى تايبه‌تي خۆى له‌ خه‌ونه‌كانيدا‬ ‫ده‌بينێت) و شادييه‌كانى ڕێك ده‌خات‪.‬‬ ‫به‌اڵم ئايا ده‌روونشيكارى ئامانجێكى‬ ‫‌يه‪ ،‬كۆڵه‌ك ‌ه فه‌نتازييه‌كان‬ ‫له‌وه به‌ده‌ر‌ى هه ‌‌‬ ‫يان خه‌ياڵى بنه‌ڕه‌تيى كه‌سێك بخات ‌ه‬ ‫له‌رزين ك ‌ه ده‌روون��ى شى ده‌بێته‌وه‌‪،‬‬ ‫وات�� ‌ه سوبێكت ت��ووش��ى (ه��ه‌ژاري��ى‬ ‫زه‌ينى) بكه‌يت‪ ،‬ل ‌ه نێوان ئه‌و و خه‌ياڵ ‌ه‬ ‫بنه‌ڕه‌تييه‌كه‌يدا ك ‌ه دوايين كۆڵه‌كه‌ى‬ ‫واقيعى (ڕه‌مزى) ئه‌وه مه‌ودا درووست‬ ‫بكه‌يت؟ ب��ه‌م ج��ۆره‌‪ ،‬ئايا پرۆسه‌ى‬ ‫ده‌روونشيكارى‪ ،‬خۆى سوكايه‌تيكردنێكى‬ ‫ڕازێ��ن��راوه‌ و بێڕه‌حمانه‌تر نيه‌ كه‌ ژێر‬ ‫پێى سوبێكت به‌تاڵ ده‌كات و ناچارى‬ ‫ده‌ك��ات پ��وچ��ى و ب��ێ ب �ه‌ه��اي��ى ئ�ه‌و‬ ‫(ورده‌كاريي ‌ه ئيالهى)ي ‌ه ئه‌زموون بكات‬ ‫ك ‌ه مايه‌ى ڕاگرتن و به‌رده‌واميى هه‌موو‬ ‫شادييه‌كانێتى؟ خه‌ياڵ وه‌كو پرۆسه‌يه‌كى‬ ‫(باوه‌ڕخولقێن) ك ‌ه درز و ناهارمۆنيه‌تى‬ ‫ناو نه‌زمى ڕه‌مزى داده‌پۆشێت‪ ،‬هه‌ميش ‌ه‬ ‫پرۆسه‌يه‌كى به‌شه‌كيي ‌ه (جزئى)‪-‬به‌شه‌كى‬ ‫بوونى خه‌ياڵ حاشاهه‌ڵنه‌گره‌‌‪ ،‬خه‌ياڵ مل‬ ‫بۆ هيچ (ناوه‌ند)ێك نادات‪ ،‬ناتوانرێت‬ ‫بكرێت ‌ه به‌شێك له‌ پانتاييه‌كى ناوه‌ندى‬ ‫ڕه‌مزى و هه‌مه‌كيى گه‌وره‌تر‪ .‬لێره‌وه‌‪،‬‬ ‫كاتێك ده‌توانين ل ‌ه ڕێز و پێگه‌ى خه‌ياڵ‬ ‫و فه‌نتازياى كه‌سێكى تر تا ڕاده‌ي�ه‌ك‬ ‫تێبگه‌ين ك ‌ه تۆزێك ل ‌ه خه‌ياڵى خۆمان‬ ‫دوور بكه‌وينه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و كاته‌ى كه‌ خه‌سڵه‌تى‬ ‫سه‌رتاپا شياوه‌كييانه‌ى‪5‬خه‌ياڵ به‌ ماناى‬ ‫ت �ه‌واوى وشه‌ك ‌ه ئه‌زموون بكه‌ين‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ده‌مه‌ى ك ‌ه تێبگه‌ين فه‌نتازيا ڕێگايه‌ك ‌ه‬ ‫ت��اك��و ه �ه‌م��وو ك�ه‌س��ێ��ك ب �ه‌ گ��وێ��ره‌ى‬ ‫بارودۆخى خۆى ل ‌ه ڕێگه‌يه‌و‌ه بنبه‌ستى‬ ‫ئ��اره‌زووى خۆى بشارێته‌وه‌‪ .‬كه‌رامه‌ت‬ ‫و حورمه‌تى خه‌ياڵ‪ ،‬هيچ ني ‌ه جگه‌ ل ‌ه‬ ‫خه‌سڵه‌تى دام��اوى و ناسكى و (وه‌هم‬ ‫ئامێز)ييه‌كه‌ى خۆى‌‪.‬‬ ‫‌‬

‫په‌راوێزه‌كان‪:‬‬ ‫‪ .1‬ل ‌ه فيلمى سه‌ره‌گێژه (‪)Vertigo‬ـ��ـ��ى‬ ‫هيچكۆكيشدا دۆخێك ده‌بينينه‌وه‌ ك ‌ه تا ڕاده‌يه‌ك‬ ‫له‌م چيرۆكه‌ ده‌چێت‪ :‬گه‌رچى له‌مه‌ياندا ‪ ،‬پاڵه‌وانى‬ ‫چيرۆكه‌ك ‌ه (وات ‌ه جيمز ستيوارت) بێئاگا ني ‌ه ل ‌ه‬ ‫هاڵ و هه‌واڵى ژنه‌كه‌‪ ،‬به‌ پێچه‌وانه‌و‌ه زه‌ينى ته‌واو‬ ‫مه‌شغوڵ بوو‌ه به‌ ژنه‌كه‌وه‌‪ ،‬ستيوارت ديدگاى‬ ‫كه‌سيى ژنه‌كه‌ به‌ ت �ه‌واوى پشتگوێ ده‌خ��ات‪-‬‬ ‫ژنه‌ تا ئه‌و كاته‌ بۆ ئه‌و گرنگ ‌ه كه‌ بچێت ‌ه ناو‬ ‫چوارچێوه‌ى خه‌ياڵى ئ��ه‌وه‌وه‌‪ .‬ج��ودى‪ ،‬ك ‌ه ب ‌ه‬ ‫ڕاستى عاشقى ئه‌وه‌‪ ،‬ته‌نيا يه‌ك ڕێگا ل ‌ه به‌رده‌م‬ ‫خۆيدا ده‌بينێته‌و‌ه تاكو خۆشه‌ويستيى ئه‌و بۆ‬ ‫خۆى ڕابكێشێت‪ ،‬ئه‌وه‌ى ك ‌ه خۆى له‌گه‌ڵ خه‌ياڵى‬ ‫ئه‌ودا هه‌ماهه‌نگ و جووت بكات‪ ،‬وات ‌ه بڕوات ‌ه‬ ‫پێستى ژنێكى مردووه‌وه‌‪ .‬لێره‌وه‌ي ‌ه ك ‌ه گه‌ڕانه‌و‌ه‬ ‫بۆ ڕاب��ردوو‪ ،‬دواى يه‌كه‌مين ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ى‬ ‫ستيوارت و جودى تا ئه‌و ڕاده‌ي � ‌ه ويرانكه‌ر‌ه‬ ‫( كيم نوڤاك ڕۆڵه‌ك ‌ه ده‌گێڕێت و خۆى كردۆت ‌ه‬ ‫ژنێكى قژسور و بێ نه‌زاكه‌ت)؛ بۆ چه‌ند ساتيكى‬ ‫كورت و به‌ ڕوون��ى له‌ ئ��ازارى ناكۆتاى ژنه‌ك ‌ه‬ ‫به‌خه‌به‌ر دێينه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و ده‌بێت به‌رگه‌ى ئه‌و ئازار‌ه‬ ‫گه‌وره‌يه بگرێت بۆ به‌رجه‌سته‌كردنى عه‌شقى بێ‬ ‫مه‌رج و وێرانكه‌رى پياوه‌ك ‌ه‪‌.‬‬ ‫‪ :yakuza .2‬ب �ه‌ره �ه‌م��ى فيلمسازى‬ ‫ئه‌مريكى‪ ،‬سيدنى پوالك (له‌دايكبووى ‪.)1934‬‬ ‫ياكوزا (‪ )1975‬ل ‌ه زماندا ب ‌ه ماناى (‪)9-8-3‬‬ ‫يه‌ و ناونيشانێكه‌ بۆ ناولێنانى مافياى يابانى‪.‬‬ ‫ئه‌م سێ ژماره‌ي ‌ه له‌ بنه‌ڕه‌تدا ده‌گه‌ڕێنه‌و‌ه بۆ‬ ‫جۆره‌ يارييه‌كى كاغه‌زى يابانى‪ ،‬ك ‌ه تيايدا ژمار‌ه‬ ‫‪( 20‬وات ‌ه ‪ )8+9+3‬نرخى نيه‌‪ .‬كه‌سانى ئه‌ندامى‬ ‫ي��اك��وزا‪ ،‬به‌ پينه‌ و پنتى ناجۆرى كۆمه‌ڵگ ‌ه‬ ‫داده‌ن��ران‪ .‬ريشه‌ى درووستبوونى كۆمه‌ڵه‌يه‌كى‬ ‫له‌م جۆره ل ‌ه ياباندا‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ سه‌ره‌تاكانى‬ ‫سه‌ده‌ى حه‌ڤده‌ى زايينى و گرووپى به‌ناوبانگى‬ ‫ك��اب��وك��ى‪-‬م��ول��و (ش��ێ��ت �ه‌ك��ان) ك � ‌ه ب��ه‌رده‌وام‬ ‫شمشێرێكى درێژيان پێ بوو و ترسيان ده‌خست ‌ه‬ ‫دڵى خه‌ڵكه‌وه‌‪.‬‬ ‫‪:the particular absolute‬‬ ‫‪ . 3‬‬ ‫مه‌به‌ست له‌و ڕێسا و فه‌رمانه‌ي ‌ه ك ‌ه بۆ كه‌سێك‬ ‫يان كۆمه‌ڵه‌يه‌ك و نه‌ريتێكى تايبه‌ت به‌هايه‌كى‬ ‫ڕه‌هاى هه‌يه‌ و ده‌بێت ڕه‌چاو بكرێت‪.‬‬ ‫‪ :pathological .4‬له‌ بنه‌ڕه‌تدا ب ‌ه ماناى‬ ‫(نه‌خۆشان ‌ه يان ده‌رداوى) دێت‪ ،‬الى كانت به‌و‬ ‫ڕه‌هه‌ندانه‌ ده‌وترێت كه‌ له‌ هه‌ست ‌ه تونده‌كانى‬ ‫مرۆڤه‌وه سه‌رچاوه‌ ده‌گرێت‪.‬‬ ‫‪ :contingency‬به‌ ماناى (شياوه‌كيى‬ ‫تايبه‌ت‪/‬ئيمكانى تايبه‌ت)ـى خه‌سڵه‌تى ئه‌و‬ ‫شته‌ي ‌ه ك ‌ه ن ‌ه بوونى ناچاريي ‌ه و ن ‌ه نه‌بوونيشى‪،‬‬ ‫ت ك ‌ه (شياوه‌كيبوون) له‌م‬ ‫پێويست ‌ه ئه‌و‌ه بوترێ ‌‬ ‫مانايه‌دا ب ‌ه (شياوه‌كيى گشتى‪‌)possibility-‬‬ ‫له (سلب امتناع) ج��ي��اوازه‌‪ .‬خه‌ياڵيش به‌م‬ ‫جۆره‌‪ ،‬پانتاييه‌كى (شياوه‌كييانه‌‌)يه و نه‌ بوونى‬ ‫ناچاريي ‌ه و نه‌ نه‌بوونيشى‪‌.‬‬

‫‪8‬‬

‫ذمارة (‪ )151‬دوشةممة ‪2013/5/6‬‬

‫جۆرج تەرابیشی‪ :‬ئاوڕدانەوەی جابری لە بیری ئوسوڵی بۆ ئەوە‬ ‫بوە كە ئەم گروپانە فتوای تەكفیركردنی نەدەن‬ ‫سازدانی‪ :‬هادی یەحمەد‬ ‫وەرگێڕانی لە عەرەبیەوە‪:‬‬ ‫ئاری مەحمود‬ ‫جۆرج تەرابیشی بیرمەندێكی واڵتی‬ ‫سوریایە كە لە پاریس نیشتەجێیە‪ ،‬لە‬ ‫هەشتاكانی سەدەی ڕابردوەوە‪ ،‬پسپۆڕی‬ ‫لە زماندا هەیەو ئاشناییەكی زۆری هەیە‬ ‫سەبارەت بە فەلسەفەی هیگڵ و سارتەر‬ ‫و فرۆید و دی بۆڤوار و فەیلەسوفانی‬ ‫تر‪ .‬تەرابیشی بەوە وەسفدەكرێت كە‬ ‫جارێك ماركسیەو جارێك بونگەرایە‪،‬‬ ‫نزیك بە چارەكە سەدەیەك دەبێت خۆی‬ ‫تەرخانكردوە بۆ كتێب و دانراوەكانی‬ ‫بیرمەندی مەغریبی كۆچكردو(محەمەد‬ ‫عابد ج��اب��ری)‪ ،‬كە دوات��ر پرۆژەیەكی‬ ‫ڕەخنەیی گەورەی لێبەرهەمهات لەبارەی‬ ‫كارەكانی جابری ی��ەوە بە ناونیشانی‬ ‫(ڕەخ��ن��ەگ��رت��ن ل��ە ڕەخ��ن��ەی عەقڵی‬ ‫عەرەبی)‪.‬‬ ‫ه��ادی ی��ەح��م��ەد‪ :‬ب��ەڕێ��زت��ان ڕات��ان‬ ‫گەیاندوە كە(محەمەد عابد جابری) منی‬ ‫لە ئایدۆلۆجیای ڕۆژئاواییەوە گەڕاندۆتەوە‬ ‫سەر كەلتوری عەرەبی ئیسالمی‪ ،‬گوایا‬ ‫سەرسامبویت بەكارەكانی‪ ،‬بەاڵم لەم‬ ‫دواییانەدا ئاشكراتان كردوە كە تەواو‬ ‫ل��ەگ��ەڵ��ی ج��ی��اوازن‪ ،‬ئ��ەوی��ش بەهۆی‬ ‫ئ��ەوەی كە بە بۆچونی بەڕێزتان كە‬ ‫ج��اب��ری ب��ۆ سەلماندنی پ��رۆژەك��ەی‬ ‫بەڵگەكانی دەسكاریكردوە‪ ،‬دەتوانن‬ ‫بۆمان ڕونبكەنەوە كە ئەو گۆڕانە چۆن‬ ‫بو لە سەرسامبون بەكارەكانیەوە بۆ‬ ‫دژایەتیكردنی؟‬ ‫ت��ەراب��ی��ش��ی‪ :‬ل��ە ب��ارودۆخ��ێ��ك��ی لەم‬ ‫ج��ۆرەدا‪ ،‬كە دنیای عەرەبی خەمباری‬ ‫كۆچیدوایی جابرین وەاڵم��دان��ەوە بە‬ ‫نەرێیانە شتێكی ناخۆشە‪( ،‬ڕەخنەگرتن‬ ‫لە ڕەخنەی ئەقڵی عەرەبی)‪ ،‬وەاڵمە بۆ‬ ‫پرۆژەكەی جابری كە من كارم لەسەر‬ ‫ك��ردوە‪ ،‬كاریگەریی زۆر تر دەب��و‪ ،‬گەر‬ ‫جابری لە ژی��ان��دا ب��وای��ە‪ ،‬بە درێژایی‬ ‫تەمەنم خۆزگەو ئاواتم ئەوە بو كە كاتێك‬ ‫من ڕەخنەم لە كارەكانی دەگرت ئەو لە‬ ‫ژیاندا بوایە‪.‬‬ ‫ئ��ەم قسەیەم ب��ە خ��ۆی ڕاگ��ەی��ان��د‪،‬‬ ‫پێش چ��ارەك��ە س��ەدەی��ەك كاتێك كە‬ ‫هاوڕێیەتی و دۆستایەتیەكی نزیك لە‬ ‫نێوانماندا هەبو‪ ،‬دوات��ر جیابونەوە و‬ ‫دژایەتیكردن پ��اش دەرچ��ون��ی بەشی‬ ‫یەكەم لە پرۆژەكەم (ڕەخنەگرتن لە‬ ‫ڕەخنەی ئەقڵی عەرەبی)‪ ،‬بە داخەوە لەو‬ ‫چارەكە سەدەیەی كە جابری لە ژیاندابو‪،‬‬ ‫بێدەنگی هەڵبژاردبو‪ ،‬وەاڵمی ڕەخنەكانی‬ ‫منی نەدایەوە‪ ،‬هەر لە بەر ئەمە بو‪ ،‬من‬ ‫پرۆژەكەی خۆمم بە (گفتوگۆی بێوەاڵم)‬ ‫ناودەبرد‪.‬‬ ‫هەر لە ساڵی ‪1984‬ەوە من ناچاربوم‬ ‫كە دوبارە هەمو ئەو كتێبانە بخوێنمەوە‬ ‫كە جابری خوێندبویەوە‪ ،‬بەڵكو لەوە‬ ‫زیاتریش گەڕامەوە سەر كلتوری یۆنانی‬ ‫كۆن و كلتوری نوێی ڕۆژئاوا و تەنانەت‬ ‫گەڕامەوە سەر كلتوری عەرەبی ئیسالمی‪،‬‬ ‫هەر لە فەلسەفەو زانستی كەالم‪ ،‬تاوەكو‬ ‫ت��ەس��ەوف و فیقه و تەفسیر‪...‬هتد‬ ‫دەمەوێت بڵێم كە هەندێك لەو كتێبانە‬ ‫قەبارەیان خۆی دەدا لە ‪ 160‬بەش‪.‬‬ ‫كاتێك دەڵێم چارەكە سەدەیەك بەم‬ ‫پرۆژەیەوە خەریكبوم‪ ،‬واتە‪ :‬لەو ماوەیەدا‬ ‫لەسەر هەر سێ‌ ئاستی فیكری فەلسەفی‬ ‫یۆنانی و فیكری عەرەبی ئیسالمی و‬ ‫فیكری نوێی رۆژئاوا كارمكردوە‪.‬‬ ‫جابری وای لە من كرد كە دو هەنگاوی‬ ‫گەورە بهاوم‪ :‬یەكەمیان ئەوەبو كە منی‬ ‫لە ئایدۆلۆجیایەكی دیاریكراوەوە بەرەو‬ ‫تیۆریای مەعریفە گواستەوە‪ ،‬دوەمیان‬ ‫ئەوە بو كە ئەگەر چی من پسپۆڕیەكەم‬ ‫لە بارەی ئەدەب و زمانی عەرەبیەوە بو‪،‬‬ ‫بەاڵم جابری ناچاریكردم كە سەرلەنوێ‌‪،‬‬ ‫رۆشنبیریەكەم بنیاتبنێمەوە‪ ،‬ئەویش بە‬ ‫خوێندنەوەی زیاتر لە هەزار كتێب لە‬ ‫بارەی كلتوری عەرەبیەوە‪ ،‬ئێستاش هەر‬

‫بەردەوامم‪ ،‬دەتوانم بڵێم هەمو ئەوەی‬ ‫لە بەردەستمدایە‪ ،‬لە بارەی فەلسەفەی‬ ‫ع��ەرەب��ی ئیسالمیەوە خویندومەتەوە‬ ‫و پاش ئەمە عیلمی كەالم كە بابێكی‬ ‫فراوانترە لە فەلسەفەی ئیسالمی‪ ،‬دوای‬ ‫ئەوەش ڕۆشتم بەرەو فیكری ئوسوڵی‬ ‫ئیسالمی و سونەت كە هەمو ئەمانە‬ ‫وای لە من ك��رد‪ ،‬كە لە ڕەخنەگرێكی‬ ‫ئەدەبیەوە ببمە ڕەخنەگرێكی عەقاڵنی‪.‬‬ ‫هادی یەحمەد‪ :‬بەاڵم بۆچی بەشی‬ ‫كۆتایی پرۆژەكەتان لەژێر ناونیشانی‬ ‫(ڕەخنەگرتن لە ڕەخنەی ئەقڵی عەرەبی)‬ ‫دا‪ ،‬وەك چوار بەشەكەی تر‪ ،‬باڵونەبۆوە؟‬ ‫تەرابیشی‪ :‬لەبەر هۆیەكی زۆر گرنگ‬ ‫كە پەیوەستە بەو هۆكارە ڕاستەقینانەی‬ ‫كە بونەتە هۆی نائەقاڵنیەتی عەقڵی‬ ‫عەرەبی‪ .‬تیۆریاكەی جابری دەڵێت‪:‬‬ ‫ك��ە ن��ا عەقاڵنیەتی عەقڵی عەرەبی‬ ‫ئیسالمی‪ ،‬هۆكارەكەی تێكەڵبونیەتی‬ ‫بە ئاین و بیروباوەڕە كۆن و ڕێبازەكانی‬ ‫وەك( هەرمسیەت و فیساگۆرسی و‬ ‫ڕێبازی ئەفالتۆنیی نوێ‌ و زەردەشتی و‬ ‫مەزدەكی و مەجوسی و ئاین و ڕێبازە‬ ‫ڕۆژهەاڵتیەكانی ترەوە)‪ ،‬بەاڵم من پێموایە‬ ‫كە جابری بە هەڵەداچوە‪ ،‬كە تەنها‬ ‫هۆكاری دەرەكی بەهۆكاری نا ئەقاڵنیەتی‬ ‫ئەقڵی عەرەبی زانیوە‪ ،‬بە ب��ڕوای من‬ ‫ئەگەر ئەقڵی عەرەبی خۆی لە خۆیدا‬ ‫و بە هۆی نەهامەتییە ناوخۆییەكانەوە‪،‬‬ ‫توشی دواكەوتویی نەبێت‪ ،‬ئەوا هۆكاری‬ ‫دەرەكی ئەو توانایەی نابێت‪ .‬هەر لەبەر‬ ‫ئەمە بو كە ئەم بەشەی پرۆژەكەم لە‬ ‫ژێ��ر ئ��ەو ناونیشانەدا ب�ڵاون��ەك��ردەوە‪،‬‬ ‫بەڵكو لە دو توێی كتێبێكی سەربەخۆدا‬ ‫باڵومكردەوە‪ ،‬كە بە بڕوای خۆم‪ ،‬شتێكی‬ ‫باشمكردوە‪ ،‬چونكە ئەگەر وام نەكردایە‪،‬‬ ‫ئەوا الدان بو لە تیۆریاكەی جابری‪.‬‬ ‫ه��ادی یەحمەد ‪ :‬كەواتە ئەو ساتە‬ ‫وەختە فیكریە كەی بو كە بەڕێزتان‬ ‫ب��ە ی��ەك��ج��اری وازت��ان ل��ە ج��اب��ری و‬ ‫فیكرەی جابری هێنا كە گەشتە ئاستی‬ ‫دروستبونی گرژیی نێوانتان؟‬ ‫تەرابیشی‪ :‬ب��ە هیچ ج��ۆرێ��ك و لە‬ ‫هیچ كاتێكدا پەیوەندیەكانمان گرژی‬ ‫تێنەكەوتوە‪ ،‬بەڵكو هاوڕێیەتیمان‬ ‫دەگ��ەڕێ��ت��ەوە ب��ۆ ئ��ەو ك��ات��ەی ك��ە لە‬ ‫زانكۆی دیمشق پێكەوە خوێندكار بوین‬ ‫لە ساڵی ‪ ،1959‬دۆستایەتیشمان زۆر‬ ‫بەهێزبو‪ ،‬لەو سەردەمەدا من وتارەكانم‬ ‫ب��ۆ ب�ڵ�اودەك��ردەوە ل��ە رۆژن��ام��ەك��ان��دا‪،‬‬ ‫كاتێكیش كە بەشی یەكەمی پرۆژەكەی‬ ‫نوسی (پێكهاتەی ئەقڵی عەرەبی )‪ ،‬هەر‬ ‫خۆم بۆم باڵوكردەوە و بە بەڕێوەبەری‬ ‫خ��ان��ەی چاپكردنەكەم وت‪ :‬جابری‬ ‫تەنها بیرمەندێكی عەرەبی نیە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫بیرمەندێكە كە لە ئاستی بیرمەندانی‬ ‫ڕۆژئاوادایە‪ .‬كاتێكیش كە لە ساڵ ‪،1984‬‬ ‫هاتم بۆ پاریس تەنها كتێبێك كە لەگەڵ‬ ‫خۆم هێنام كتێبی(پێكهاتەی ئەقڵی‬ ‫عەرەبی ) جابری بو‪.‬‬ ‫هادی یەحمەد‪ :‬چ شتێك وای لێكردیت‬ ‫كە لە ڕوی فیكریەوە لێی هەڵبگەڕێیتەوە؟‬ ‫تەرابیشی‪ :‬كێشە فیكریەكانی من‬ ‫و ج��اب��ری ل��ەو ك��ات��ەوە دەستیپێكرد‬ ‫كە جابری دو الپ��ەرەی لەكتێبەكەی‬ ‫تەرخانكردبو بۆ قسەكردن لەسەر(‬ ‫ئیخوان سەفا)‪ ،‬جابری ئەم گروپەی‬ ‫بە بەرپرس دەزان��ی لە نا ئەقاڵنیبونی‬ ‫فیكری ع��ەرەب��ی‪ .‬منیش ل��ەو كاتەدا‬ ‫نامەكانی ئیخوان سەفام لەبەردەستدا‬

‫ترابيشى‪ :‬ثياو َيكى رةخنةطر‬

‫نەبو‪ ،‬ئەوەبو بەڕێكەوت لە ساڵی ‪1986‬‬ ‫لە واڵتی بەحرێنەوە بانگهێشتكرام‪ ،‬بۆ‬ ‫ئ��ەوەی لەو واڵتە موحازەرە بڵێمەوە‪،‬‬ ‫ئەوەبو بە نهێنی نوسخیەك لە نامەكانی‬ ‫ئیخوان سەفام دەستكەوت و زۆر گەڕام‬ ‫بۆ ئەوەی لەوە دڵنیابم كە ئاخۆ بەڕاستی‬ ‫ئەم گروپە لەو باوەڕەدا بون كە مرۆڤەكان‬ ‫پێویستیان بە لۆجیك نیە بۆ ئەوەی لە‬ ‫یەكتر تێبگەن؟ لە كۆتایدا بۆم دەركەوت‬ ‫كە جابری دەستكاری بەڵگەكانی كردوەو‬ ‫هەمو نامەكانی ئیخوان سەفای بە وردی‬ ‫نەخویندۆتەوە‪ ،‬بەڵكو ئەو بەڵگەیەی كە‬ ‫دەیخاتەڕو بۆ ئەوەی بیسەلمێنێت كە‬ ‫ئەم گروپە لەگەڵ پێویست بونی لۆجیكدا‬ ‫نین‪ ،‬ئەم وتەیەی كۆتایی ئەو هەشت‬ ‫نامەی ئیخوان سەفایە كە بۆ شەرحی‬ ‫كتێبی لۆجیكی ئەرستۆیان تەرخانكردبو‪،‬‬ ‫كە دەڵێت‪ (:‬ئەی برا‪ ..‬ئێمە قسەكانمان‬ ‫لەسەر لۆجیك تەواوكرد‪ ،‬بەاڵم ئەوە بزانە‬ ‫كە دو لۆجیك هەیە‪ :‬یەكەمیان لۆجیكی‬ ‫فەلسەفیە‪ ،‬كە لە س��ەرەت��اوە بۆمان‬ ‫باسكردیت‪ ،‬دوەمیان لۆجیكی كەالمیە‪،‬‬ ‫مرۆڤەكانیش بەم لۆجیكە لە ئاژەڵەكان‬ ‫جیادەكرێنەوە‪ ،‬بەاڵم ئەی برای ڕۆحی‪،‬‬ ‫ئەوە بزانە كە كەسانێك هەن پێویستیان‬ ‫بە لۆجیك نیە بۆ تێگەیشتن‪ ،‬بەڵكو‬ ‫كەسانێكن بە ڕۆح لەیەكتر تێدەگەن)‪،‬‬ ‫بەاڵم كاتێك كە من نامەكانیانم بە وردی‬ ‫خوێندەوە‪ ،‬سەرسامبوم بەوەی كە یەكەم‬ ‫شتێك كە دەیڵێن ئەمەیە‪ (:‬ئەی برای‬ ‫ڕۆحی‪ ،‬ئەوە بزانە پێش ئەوەی ئەو شتە‬ ‫بخوێنیتەوە كە ئێمە بۆتی دەنوسین لەم‬

‫نامانەدا‪ ،‬پێویستە بە زانستی لۆجیك‬ ‫ێ لۆجیك‪ ،‬مرۆڤەكان‬ ‫دەستپێبكەیت و بەب ‌‬ ‫ناتوانن لێكتێبگەن‪ ،)...‬كە ئەمەم بینی‪،‬‬ ‫توشی شۆك بوم‪ ،‬وامزانی لە پشتەوە‬ ‫بە چەقۆ لێمدراوە‪ ،‬تا كار گەشتە ئەو‬ ‫ڕادەی��ەی كە دو ڕۆژ نەخۆش كەوتم‪.‬‬ ‫پرسیم ئاخۆ دەكرێت تاكو ئەم رادەیە‪،‬‬ ‫جابری راستیی شێواندبێت و بڵێت ئیخوان‬ ‫سەفا دژی لۆجیكن؟ ئا لێرەوە دژایەتی‬ ‫فیكری من لەگەڵ جابری دەستیپێكرد‪.‬‬ ‫هەروەها قسەكانی لەسەر ڤۆڵتیر و ڕۆسۆ‬ ‫و دیكارت ‪ ..‬لە كتێبێكەوە وەری گرتبو‪،‬‬ ‫بەاڵم ئاماژەی نەدابو بە سەرچاوەكەی‪.‬‬ ‫ه��ادی یەحمەد‪ :‬ئەمە م��ان��ای وای��ە‬ ‫كە دوای ئ��ەوەی كە لەسەر( ئیخوان‬ ‫س��ەف��ا) ن��وس��ی��ت��ان‪ ،‬ل��ەگ��ەڵ ج��اب��ری‬ ‫ڕوبەڕونەبونەتەوە سەبارەت بەم بابەتە؟‬ ‫تەرابیشی‪ :‬نا‪ ،‬ڕوبەڕوی نەبومەتەوە و‬ ‫جابریش نەیویستوە وەاڵمی ئەو ڕەخنەیە‬ ‫بداتەوە كە من لێم گرتوە‪ ،‬بەتەواوی ئەم‬ ‫بابەتەی پشتگوێخستبو‪ ،‬بەاڵم بیستومە‬ ‫كە وتویەتی كە ئەو هەقە بە خۆم نادەم‬ ‫لەگەڵ دكتۆرێك بكەم‪،‬‬ ‫موناقەشە‬ ‫بڕوانامەی دكتۆراشم نیە‪ ،‬بەداخەوە من‬ ‫جەنگێكی فیكریم دەستپێكرد كە بۆ‬ ‫ێ وەاڵم‬ ‫ماوەی چارەكە سەدەیەك بە ب ‌‬ ‫مایەوە!‪.‬‬ ‫ه��ادی یەحمەد‪ :‬ئایا كاریگەریی‬ ‫ڕەخنەكانت بە هەندێ‌ لەكتێبەكانی‬ ‫كۆتایی جابریەوە نابینیت؟‬ ‫تەرابیشی‪ :‬بەڵێ‌ بێگومان‪ ،‬بە كتێبە‬ ‫رەخنەییەكانم لەناو خوێندكارەكانیدا‬

‫بە بڕوای من‪ ،‬عەلمانیەتێك كە‬ ‫لە ئیسالمدا هەیە‪ ،‬فراوانترە‬ ‫لەو عەلمانیەتەی كە لە ئاینی‬ ‫كریستیانیدا هەیە‬

‫هەاڵیەكی گەورەم نایەوە‪ ،‬لەوێدا پرسیارم‬ ‫س��ەب��ارەت ب��ە رەوای��ەت��ی پ��رۆژەك��ەی‬ ‫جابری ك��ردوە‪ ،‬بەاڵم ئەو دەڵێت‪ :‬من‬ ‫ئەو ڕەخنانەی كە لێم دەگیرێت گرنگی‬ ‫پێنادەم و نایان خوێنمەوە‪ ،‬لەگەڵ ئەوەی‬ ‫كە نیوەی یەكەمی كتێبی ( كلتور و‬ ‫تازەگەری) تەرخانكردوە بۆ وەاڵمدانەوەی‬ ‫ئەو ڕەخنانەی كە لێی گیراوە لەالیەن‬ ‫ڕەخنەگرانی وەك ( عەلی ح��ەرب) و‬ ‫(فەتحی تریكی) بەڵكو ل��ەو بەشەی‬ ‫كتێبەكەیدا‪ ،‬كەوتۆتە موناقەشەیەكی‬ ‫دور و درێژەوە لەگەڵیاندا‪ ،‬من كە ئەمە‬ ‫دەڵێم هەست بە شەرمەزاری و ئازاری‬ ‫ویژدان دەكەم‪ ،‬چونكە ئەو پیاوە ئیستا‬ ‫ئێمەی بەجێهێشتوە و لە ژیاندا نەماوە‪،‬‬ ‫دەیتوانی وەاڵمی من بداتەوە كاتێك كە‬ ‫لە ژیاندا بو‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم س��ەرەڕای ئ��ەوە بەم دواییانە‬ ‫جابری كەمێك پەشیمانی بەكارەكانیەوە‬ ‫دەبینرێت‪ ،‬بەوەی كە باسی نائەقاڵنیبونی‬ ‫ئەقڵی ئیسالمی ك��ردوە‪ ،‬بەهۆكاری‬ ‫ناوخۆیی نەوەك دەرەك��ی بەستۆتەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم زۆر ڕۆنەچۆتە ناو بابەتەكەوە‪،‬‬ ‫هەروەها هەوڵی ئ��اوڕدان��ەوەی بە الی‬ ‫ئوسوڵیە نوێیەكاندا داوە‪ ،‬ب��ەوەی كە‬ ‫بە زمانێك دەدوێت لەوانەوە نزیكەو بۆ‬ ‫ئەمەش سازشی لە هەندێك بۆچونی‬ ‫كردوە‪.‬‬ ‫هادی یەحمەد‪ :‬دەكرێت نمونەیەكمان‬ ‫پێشكەشبكەیت ل��ەب��ارەی ئ��ەوەی كە‬ ‫جابری مەیلی ب��ەالی ئوسوڵیەكاندا‬ ‫شكاوەتەوە؟‬ ‫تەرابیشی‪ :‬باشترین نمونە ئەوەبو‬ ‫جابری عەلمانیەتی ڕەت��ك��ردەوە‪ ،‬وتی‬ ‫پرۆژەیەكی ت��ەواو ڕۆژئاواییەو لەگەڵ‬ ‫ئیسالمدا ناگونجێت‪ ،‬دوات��ر دەڵێت‬ ‫عەلمانیەت بریتیە لە جیاكردنەوەی‬ ‫كڵێسا لە دەوڵ��ەت‪ ،‬لەبەر ئ��ەوەی لە‬ ‫ئیسالمدا كڵێسا نیە‪ ،‬ئەوا ئیسالمیش‬ ‫پێویستی بە عەلمانیەت نیە‪.‬‬ ‫ئا لێرەدا جابری مانای عەلمانیەتی‬ ‫شێواندوە‪ ،‬چونكە عەلمانیەت بریتی نیە‬ ‫لە جیاكردنەوەی كەنیسە لە دەوڵەت‪،‬‬ ‫بەڵكو جیاكردنەوەی دینە لە دەوڵەت‪ ،‬بە‬

‫بەم دواییانە جابری كەمێك پەشیمانی بەكارەكانیەوە دەبینرێت‪ ،‬بەوەی‬ ‫كە باسی نائەقاڵنیبونی ئەقڵی ئیسالمی كردوە‪ ،‬بەهۆكاری ناوخۆیی‬ ‫نەوەك دەرەكی بەستۆتەوە‪ ،‬بەاڵم زۆر ڕۆنەچۆتە ناو بابەتەكەوە‪،‬‬ ‫هەروەها هەوڵی ئاوڕدانەوەی بە الی ئوسوڵیە نوێیەكاندا داوە‬

‫بڕوای من‪ ،‬عەلمانیەتێك كە لە ئیسالمدا‬ ‫هەیە‪ ،‬فراوانترە لەو عەلمانیەتەی كە لە‬ ‫ئاینی كریستیانیدا هەیە‪ .‬ڕستەیەك هەیە‬ ‫لە ئینجیلی پیرۆزدا كە بە یەكەم بەردی‬ ‫بناغەی عەلمانیەت هەژماردەكرێت‪،‬‬ ‫ئەویش ئەوەیە كاتێك مەسیح دەڵیت‪(:‬‬ ‫ئەوەی هی خودایە بۆ خودا‪ ،‬ئەوەشی‬ ‫هی قەیسەرە بۆ قەیسەر)‪ ،‬لە كاتێكدا‬ ‫ئێمە لە ئیسالمدا لەوە قوڵترمان پێش‬ ‫چاو دەكەوێت‪ ،‬ئەویش لە فەرمودەیەكی‬ ‫پ��ێ��غ��ەم��ب��ەر(د‪.‬خ) ك��ات��ێ��ك دەچێتە‬ ‫شاری مەدینە دەبینێت جوتیارەكانی‬ ‫ئ��ەوێ‌ ك��رداری (نێر و مێی) خورما‬ ‫دەك��ەن‪ ،‬ئ��ەوی��ش پێیان دەفەرموێت‬ ‫ئەگەر واش نەكەن‪ ،‬ئەوا هەر بەرهەمی‬ ‫دەبێت‪ ،‬ئەوانیش لەبەر پایەو ڕێزی‬ ‫پێغەمبەرەكەیان واز لەو كارە دەهێنن‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم لەكاتی پێگەیشتنی خ��ورم��ادا‬ ‫دەبینن خورماكەیان هیچ بەرهەمێكی‬ ‫نیە‪ ،‬ك��ە ئ��ەم حاڵەتە ب��ۆ پێغەمبەر‬ ‫ب��اس��دەك��ەن‪ ،‬ئ��ەوی��ش پێیان دەڵێت‪:‬‬ ‫(ئێوە لە ئیش و كاری دونیایتاندا لە من‬ ‫شارەزاترن)‪ .‬ئەمەش باشترین نمونەیە‬ ‫بۆ جیاكردنەوەی كاروبارە دنیاییەكان‬ ‫لە كاروبارە ئاینیەكان لە ئیسالمدا‪ ،‬بۆیە‬ ‫جابری كەوتۆتە هەڵەیەكی گ��ەورەوە‬ ‫كاتێك دەڵێت‪ :‬ئیسالم پێویستی بە‬ ‫عەلمانیەت نیە‪ ،‬چونكە دەڵ��ێ��ت لە‬ ‫ئیسالمدا كڵێسا نیە‪ ،‬بەاڵم بە بڕوای من‬ ‫شیعەكان دامەزراوەیەكیان هەیە هیچی‬ ‫لە كلێسا كەمتر نیە‪ ،‬هەروەها چەندین‬ ‫دەس��ەاڵت��ی دینی هاوشێوەی كەنیسە‬ ‫هەیە‪ ،‬وەكو ئەزهەرو ناوەندی فتوادان لە‬ ‫هەمو شوێنێك‪ ،‬عەلمانیەتیش بریتیە لە‬ ‫سەربەستكردنی دەوڵەت لەم دەسەاڵتانە‪،‬‬ ‫واتە ڕێگرتن لەوەی كە دەسەاڵتی دینی‬ ‫دەستوەربداتە ناو كار و باری دەوڵەت‬ ‫و ڕێگرتن لەوەش كە دەسەاڵتی سیاسی‬ ‫دەستوەر بداتە ناو كارو باری ئاینی‪.‬‬ ‫ئەمەبو خاڵی سەرەكی جیاوازیی نێوان‬ ‫من و جابری‪ .‬من پێم وایە ئاوڕدانەوەی‬ ‫جابری لە بیری ئوسوڵی و پۆشینی‬ ‫بەرگی ئوسوڵی‪ ،‬بۆ ئەوە بوە كە ئەم‬ ‫گروپانە فتوای تەكفیركردنی نەدەن‪.‬‬ ‫ه��ادی یەحمەد‪ :‬ب��ەاڵم ل��ەم ساتە‬ ‫وەختە مێژویەی ئێستاماندا‪ ،‬بە بڕوای تۆ‬ ‫پرۆژەكەی جابری دانانرێت بە ڕاپەرینێك‬ ‫لە دونیای عەرەبیدا؟‬ ‫تەرابیشی‪ :‬ن��ا‪ ،‬من پێم وانیە كە‬ ‫ڕاپەڕین بە تەنها پرۆژەیەك بێتە دی‬ ‫هەرچەند گرنگیش بێت‪ ،‬م��ن دەڵێم‬ ‫جابری ئێمەی گەیاندە لوتكە‪ ،‬بەاڵم لەم‬ ‫لوتكەیەوە بە تەنها ناتوانین دیمەنەكە‬ ‫بەتەواوی ببینین‪ ،‬پێویستە بە دوای‬ ‫چەند لوتكەیەكی ت��ردا بگەڕێین‪ ،‬من‬ ‫ێ لە بایەخی كارەكانی جابری‬ ‫نامەو ‌‬ ‫كەم بكەمەوە‪ ،‬بەاڵم ناكرێت لەم ئاستەی‬ ‫ئەودا بوەستین‪ ،‬چونكە تازەگەری كە لە‬ ‫ڕۆژئ��اوا پەیدابو‪ ،‬بەرهەمی بیری تەنها‬ ‫بیرمەندێكی وەك دیكارت یان مۆنتسكیۆ‬ ‫یان ڤۆڵتێر نەبو‪ ،‬بەڵكو هەمیشە هەوڵی‬ ‫تێپەراندنی ئەمانەیان داوە‪ ،‬لەبەر ئەوە‬ ‫جابری تەنها هەنگاوێكی مەعریفەی ناوە‬ ‫كە پێویستە دورتر لەوە بڕۆین و تێی‬ ‫بپەڕێنین‪ .‬بەاڵم ئەگەر بێت و لەم ئاستەی‬ ‫جابریدا بوەستین‪ ،‬ئەوە مانای وایە مێژو‬ ‫لە بەردەوامێتی دەوەستێنین‪ ،‬وەستان‬ ‫لەسەر پرۆژەیەكی دیاریكراویش‪ ،‬بەرەو‬ ‫داخراوی و زۆرداریمان دەبات‪ .‬باشترین‬ ‫نمونەش بۆ ئەمە فیكرەی ماركسییە‪،‬‬ ‫وات��ە پ��رۆژەك��ە ئ��ەگ��ەر تاقانەبێت‪،‬‬ ‫ئ��ەوە ئایدۆلۆجیا بەرهەمدەهێنێت‪،‬‬ ‫كە پێچەوانەی لۆژیك و گۆڕانكاریە‪،‬‬ ‫پێموایە كە جابری لەم بارەیەوە كاری‬ ‫بۆ رەتكردنەوەی ئایدۆلۆجیا ك��ردوە‪،‬‬ ‫هەمیشە هەوڵیداوە كە خوێندنەوەیەكی‬ ‫ئەبستمۆلۆجیانەمان بۆ واقیع هەبێت‪،‬‬ ‫بۆیە پرۆژەی ڕابونی عەرەبی پرۆژەیەكی‬ ‫دەستەجەمعیە نەوەك یەكالیەنە‪.‬‬ ‫سەرچاوە‪:‬‬ ‫‪http://www.hikma.org/‬‬