436 by chawder news

‫وتەبێژی لیستی ‪ 102‬بۆ "چاودێر"‪:‬‬

‫ركابەرەكانی یەكێتی‬ ‫ترسیان لێ نیشتوە‬

‫چاودێر‪ -‬هه‌ولێر‪ :‬وتەبێژی لیستی ‪102‬ی یەكێتی‪ ،‬رایدەگەیەنێت‪،‬‬ ‫ركابەرەكانی یەكێتی لەم هەڵبژاردنەدا ترسیان لێ نیشتوە‪ ،‬چونكە ئەمجارەیان یەكێتی وەكو هێزێكی گەورە بە لیستی جیا لەهەڵبژاردنەكەدا‬ ‫بەشدارە‪ .‬تاریق جەوهەر‪ ،‬لە دیالۆگێكی تایبەتدا لەگەڵ "چاودێر"‪ ،‬ئەوەشی نەشاردەوە كە هەندێ الیەن چاویان بەو بەهێزییەی یەكێتی‬ ‫هەڵنایەت‌و لەهەندێ ناوچەدا پۆستەرو ریكالمەكانی یەكێتی دەشێوێنن‪ .‬هەروەك جەختیش لەوەدەكاتەوە‪ ،‬بەو رەفتارە نایاساییانەی‬ ‫بەرامبەر یەكێتی دەكرێت‪ ،‬وادەكات لیستی ‪ 102‬زیاتر بگەشێتەوە‪ .‬وتیشی " بەرامبەرە پێشلكارییەكان رێگەی یاسایی دەگرینەبەر"‪ .‬‬ ‫زانیاریی زیاتر له‌ الپەڕە ‪3‬دا ده‌خوێننه‌وه‌‬ ‫ ‬ ‫ ‬

‫ذمارة (‪ )436‬دو شةممة ‪2013/9/9‬‬

‫رؤذنامةيةكي سياسي‪ ،‬روناكبريي‪ ،‬كؤمةآليةتيي هةفتانةية‬

‫راپرسییەكی نێودەوڵەتی‪ :‬یەكێتی لەپارێزگای سلێمانی یەكەم دەبێت‬ ‫شۆڕش ئیسماعیل‪ :‬لەهەولێر دەنگەكانی یەكێتی‪ ،‬دو بۆ سێ هێندە بەرزدەبێتەوە‬

‫‪4‬‬

‫ه كەناڵی ‪ KNN‬توڕه‌یه‌‬ ‫نەوشیروان مستەفا ل ‌‬ ‫ناكۆكیی كاندیدو هەڵسوڕاوانی مەكۆكانی گۆڕان پەرەدەسێنێت‬

‫‪2‬‬

‫ئیسالمییەكان هێرشی توند دەكەنە سەر یەكتری‬ ‫یەكگرتو‪:‬‬

‫بزوتنەوە‪:‬‬

‫چاكسازی‌و گەشە‪:‬‬

‫كۆمەڵ‪:‬‬

‫سەلەفییەكان نەخۆشن‬

‫ئەگەر پاشكۆ بوینایە‪ ،‬كلیلی كەناڵێكی‬ ‫ئاسمانیمان وەك ئەوانی تر وەردەگرت‬

‫ئەگەر كۆمەڵ وازنەهێنێت‪،‬‬ ‫بەڵگەكان ئاشكرادەكەین‬

‫ئاگامان لەقسەكانیان هەیە‪،‬‬ ‫بەاڵم وەاڵم نادەینەوە‬

‫‪3‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬

‫یەكێتی و لیستی سەربەخۆ‬ ‫لە دو هەڵبژاردنی پێشودا ی‪.‬ن‪.‬ک بە لیستی هاوبەش بەشداریی هەڵبژاردنی پارلەمانی كردوە‪ ،‬بەاڵم بەبڕیاری‬ ‫سەركردایەتی‌و بە ئامادەبونی مام جەالل‪ ،‬دو ساڵ لەمەوبەر یەكێتی بڕیاریدا ئەم هەڵبژاردنە بە لیستی‬ ‫سەربەخۆ بەشداریی بكات‪ .‬بەشداریكردنی یەكێتی بە لیستی سەربەخۆ‪ ،‬ملمالنێی هەڵبژاردنی ئەمجارەی گەرمتر‬ ‫كردوەو‪ ،‬بنكەی جەماوەریی یه‌کێتیش چاوەڕێدەكەن دەنگەكانی حزبەكەیان لەپارلەمانی داهاتودا بەرزبێته‌وه‌‬

‫‪1‬‬

‫سلێمانی‬

‫‪42‬‬

‫هه‌ولێر‬

‫‪36‬‬

‫رێژه‌ی کاندیده‌کانی لیستی ‪ 102‬به‌پێی ره‌گه‌ز‬

‫نێر‬

‫‪%31‬‬

‫‪%69‬‬

‫رێژه‌ی کاندیده‌کانی لیستی ‪ 102‬به‌پێی ته‌مه‌ن‬

‫‪ 60‬ساڵ و زیاتر‬

‫‪ 25‬بۆ ‪ 40‬ساڵ‬

‫‪ 40‬بۆ ‪ 60‬ساڵ‬

‫غیابی ئیمپراتۆر‬ ‫گه‌یشته‌ ‪ 40‬رۆژ‬

‫‪60‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪20‬‬

‫یاسا‬

‫‪26‬‬

‫زانست ‌ه مرۆڤایه‌تییه‌کان‬

‫‪16‬‬

‫زمان و کولتور‬

‫‪11‬‬

‫سیاسه‌ت‌و په‌یوه‌ندییه‌کان‬

‫‪9‬‬

‫کارگێڕیی و ئابوری‬

‫‪7‬‬

‫پزیشکی و‬ ‫بایۆلۆژی‬ ‫کشتوکاڵ و‬ ‫گه‌شتوگوزار‬

‫‪4‬‬

‫کاره‌باو وزه‌‬

‫‪4‬‬

‫ئه‌ندازیاری‬

‫‪3‬‬

‫سه‌ربازی‬

‫‪3‬‬

‫ته‌کنۆلۆژیا‬

‫‪%4‬‬

‫‪%41‬‬

‫‪12‬‬

‫له‌نێو ‪ 100‬کاندیده‌که‌ی یه‌کێتیدا ‪ 88‬کاندید‬ ‫بڕوانامه‌ی دبلۆم به‌ره‌و سه‌ره‌وه‌یان هه‌ی ‌ه ک ‌ه‬ ‫پسپۆڕییه‌کانیان به‌م شێوه‌ی ‌ه دابه‌شبون‬

‫مێ‬

‫‪%55‬‬

‫دهۆک‬

‫‪1‬‬

‫ئیخوان موسلمین به‌ره‌و‬ ‫هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌‬

‫‪4‬‬

‫‪1‬‬

‫نه‌ینه‌وا‬

‫‪3‬‬

‫که‌رکوک‬

‫‪3‬‬

‫دیاله‌‬

‫‪4‬‬

‫کاندیده‌کانی یه‌کێتی‬ ‫به‌پێی دابه‌شبونی جوگرافی‬

‫هۆگر حه‌مه‌ساڵح جێبه‌جێی کردوه‌‬

‫فه‌رهه‌نگی فه‌لسه‌فیی‬ ‫مارکس‬

‫‪6‬‬

Rq½KAq µÁAô»ø

info_chawder@yahoo.com

2013/9/9 »íì»„ ôôk )436( ºqBìu

QÉñÉwºkºq»K óAo½â þðBÜ½Ü»ì þðAôAoõx¾»ø ôlülðBÜ þýÜ½ÜBð »üºoõO KNN »è BÔ»Pxì óAôrý„ô»ð

»OºõOô»Ü ºq ô»â þÜ»ýƒO»ƒüAuk ,ºô»ƒ„»ƒG ÞÈ qBWlð»_ µîwBW µþðBÝÈ q þWBc óAõÉð ‡ºô»Cq»G»è q»ø ,ºôAlðBü rPÜ»ü ÿ qBìæ»K »Ü q»ìõÌ þWBc ÿ qBük ,óAo½â ÿ q»hÝÈ q µËô»C »OºôkqBð »ðAo½â þÝƒÈ ôAoõƒxƒ¾»ƒø .RBÜºk óBÜ»ðkqAvH¾»ø þP„q»K q»w »XG»¾»ø þðBÜ»…ÉÜ »Ü lðBü»âAq þ„ºô»C »üºôB_q»w ï»C q ¼ s lýø»„ ÿ»XG»¾»ø ÿ qB„»è óBÜ»…ÉÜ 9/4 ÿ u ¼ q ÞƒÈ q ½ƒW»ƒƒG ºô»ƒƒOºôAlƒýƒãƒðºq ÿ»Ü»éOõÜ µÿ ½g þü½Ü½Ü fBO»Ô BPw½ìBì ôºô»O»ðõGBýW lýø»„ ÿ»XG»¾»ø ÿ ½Ü»ì»è óBü½g ÿ»Ü»éOõÜ»G R»HüBƒO þƒÜ»ƒü½ƒÜ»ƒì þÜ»ýPxü ôAlƒÉƒK õƒì»ƒø ôºôkrƒÜ Qƒwô qk »ì»C ,ÿ»Ü½Ü»ì ½G ,ºôkrÜ AôAk »Üºkrâ»è ôk»ì»dì þWBc þèBì»W »Ü »üAlÝÉOBÜ»è þƒƒƒ¾ô»ƒƒƒø qkBƒƒƒØ lƒƒƒü»ƒƒƒw ÿBƒƒƒÔ»ƒƒƒPƒƒƒxƒƒƒƒì µþðBíÉéw þðBÜ»…ƒÉƒÜ þƒðkrƒÜq»ƒwºqBƒ_ .ºõHìBXð»C ÊG ïÂ»G ,ºôAk óBü»XG»¾»ø þ„ºô»C ,"rÈkôBƒ_" ÿ»ƒÜºôBƒ_q»ƒw þýðô q»G »ðB…ÉƒÜ ï»ƒC »ƒÜ krƒÜArƒÝƒ„BƒC R»HüBO»G ºqBük ºôBÔ»Pxì óAô rý„ô»ð»ƒG ºô»ƒC ïAôºkq»ƒG »ƒÜ AlƒðBƒÜºô»ƒƒðõƒƒG½ƒƒÜ»ƒƒè þðBÜ»ðkqAvH¾»ø þO»í¾»ø »Ü ,ºô»OBÜºlOBKôk #.»ýýð Ák»G

óAq ½w|:½O½Ô

ºô»PÉGºl¾õØ óAo½â þðBÜ»ýü½gôBð »ýýÜ½ÜBð ,Al¾Bxì»C ÿ»Ü»ýýðBì»èqBK »ðkqAvH¾»ø ÿ»„»ãðBG ÿ»ìq»â»è

ºqô»â þ¾BÄ»ðq»Ü òýðAõOBð| :rÉèô»ø ÿ½Ü»ì ºô»PƒÉGBð½Ü ÊK óBìq¼s þÝ¾»g µòü»ÝG þPÔõì ºôBÜ ïÂ»G ,óºlHƒìBƒXƒð»ƒC ºqBƒñƒì òýðAõOBð þO»ü õOô »Ýðõ_ ,ºô»O¼krÝýOºq .ºô»ñü»ÝG½Ü q ¼ s þÝ¾»g ß½øk þðBÜ»ýýÜ½ÜBð ,"rÈkôBƒ_" þƒðBƒÜ»ƒýƒü qBƒýƒðAs þƒÉƒK»ƒG ôk»G ºõG óBü»ƒÜ½ƒÜ»ƒì ,ß½ƒøk ÿ qBƒ„»ƒè

rOlðõO þñƒÈ õ„õÈo BýèArPwõC q»G»PÈrâºk óAq»H_½Ü q»HìAq»G :óBÜ»xðAuBC-rÈkôB_ þOqBK ôAqlð»ü»âAq BýèArPwõC ÿ»Ü»ýýðBì»èqBK »ðkqAvH¾»ø þìBXð»C ,q»Hì»PLÉw ÿ8| þwq õÜ 88 ï»Ü þð»üæ )R½G»C þð½O( þO»üBÜ¼ q»w»G ÁArHýè þýðBíP…ýð þýðBíü»KôBø ô»C ‡»ì»G . krÜ q»â½xì ÿ ½g½G »OÂô ô»C þðBì»èqBK þwq õÜ 150 ÿ ½Ü»è þðBì»èqBK þwq õÜ 57 Bùð»O »Ü BýèArPwõC þðAqBÝÈ rÜ þOqBK þOÂ»Pwºk»G BñÉø þüBO½Ü »OqBK ÞÉÜ»ü õOô»Üq»w þOqBK »üAlÝÉOBÜ»è »ì»C .BñÉùPwºk»G BýèArPwõC ÿ õOBøAk þðBì»èqBK»è .q»G»PÈ rãG óAq»H_½Ü q»HìAq»G lðõO þñÈõ„õÈ q »Ü õG ºô»C þðBÜ»ñÉ¾»G»è þ_½Ü þðArü»Ø ,ZBG ÿ»…ÉÜ ÿ q»wºqB_ µÿ q õGBC ÿºô»ðlðAu õG þñÉ¾»G »è»ãW ôArGôBð þOqBK ôkq»ø ÿ»ðBýÜºq»w »…ÉÜ ô»è õG rO þÝÉÜ»ü ,ºôBü qºk ÿ»ãÈ o»è þüBwBüBð þìArâ¼pK þÉK»G . BýèArPwõC þO»ìõÝc ÿ õOBøAk ÿ»ñýGBÜ»è Akºk óBýðkrÜq»wºqB_ þñÉ¾»G ,Aqlð»ü»âAo AlðBÜ»ðkqAvH¾»ø þO»í¾»ø ÿ»ðBýì»è»Ü ÁArHýè þðBíP…ýð þðBíü»KôBø þOqBK ÿ õOBøAk þðArüsºô ß¼ q»w»G RBÝG »Ü»OqBK þÜ¼ q»w QÈ rÜºk þñýH…ÉK »Ü ôArGôBð þOqBK ½G þüBwBüBð þ_½Ü ÿºô»ðõ_Akvâ»G ½G q»G»PƒÈ râºk rOlðõO þñÈõ„õÈ o ,BýèArPwõC

»G ÿºô»C ,k»ì»dì iÉ„ ïAqBC RBÜôBø »Ü ,ºôlðBü»âAq rÉèô»ø þÜºq»w ÿ ½Ü»ì óAo½â ÿ ½Ü»ì þwrƒK q»ƒG þƒPƒÔõƒì ºôBƒÜ ÿ»xØ»G z»Ü ôºsAôæ þÝÉw»Ü rÉèô»ø»è k»ì»dƒì iƒÉƒ„ ïAqBƒC Bƒøºô q»ƒø .RBƒÜBƒð þÝÉ¾BÄ»ðq»Ü rÉèô»ø»è »Ü ºôkrÜ ÿ sBýñ…ÉK þÜqBK»è ºq ô»â þÜ»üºô»ðõG½Ü óBü ,ºq ô»â

‡»ì»C ô»Üºkrâ»è ºôkrÜ rPÜ»ü»è óBýOBÝ„ ôBð»è ºôkrÝPwô qk þƒKArƒg ÿºô»ƒðAkqBƒÜ .rÉèô»ø ï»C ÿ4 ÿ u ¼ q rÉèô»ø ÿ qB„»è q»ø ÿ q ôu þwrK q»G k»ì»dì iÉ„ ïAqBC ,»ãðBì Á»â»è ,óAo½â ÿºô»ñƒOôtƒG þƒðkqAvƒHƒ¾»ƒø RBG»g ÿ ½Ü»ì þwrK q»G qlg òýxc»ƒO ÿ ½ƒG Alƒ„»ƒüºô»ƒðõƒG½ƒÜ ô»ƒè .ºô»ƒO½ƒG½ƒÜ RBG»g»è óAo½â þg¼kô qBG »Ü ,ºõOô»Üqºk Ëõâ z»Ü »Ü ºôkrÜ ‡ºô»è þwBG ô»KArg ÿ ½ƒÜ»ƒì þƒwrƒK q»ƒG îƒýƒè»ƒw ëBƒì»ƒƒÜ »ƒƒè .QÈ râBð †üºôÃw»ñG

µÿ pÉâqBÜ ÿ rãÉW k»ì»dì sBHÈ q óAõÉƒð ÿ-BÔ»Pxì óAô rý„ô»ƒð»ƒè Þƒü tƒð þƒüAqAk .ºô»íýcºq ½wBC µóAo½â þýP…â ÿ q»hÝÈ q þÜ»ýÉðçíéì ,þðBíÉéw ÿ qB„»è q»ø »xØ ô»ü»ø óBü½g óBÜºlülðBÜ óAõÉð»è q ¼ s óAõ„ óAõÉð ÿ»…ÉÜ õÜºô ó»Üºk ß»ü ÿ uk kAu»ð µß»üæ»è e¾Bw lýW»ì µþðBwBýéƒØ .rO þÜ»üæ»è Îüs õì þèkBÌ µëæ»W ÿ qB„ ôBð þðBÜ»…ÉÜ»G RºqBG»w q»ø "rÈkôB_" þðBÜ»ýü qBýðAs þÉK»G ,þðBíÉéw BƒÔ»ƒPƒxƒì óAô rƒýƒƒ„ô»ƒƒð ,Ak»ƒƒðAu ¼ q ï»ƒƒè Á»â»è óAo½â ÿºô»ñOôtG þýP…â ÿ q»hÝÈ q ôºô»O½G½Ü »Üºô»ñOôtG ÿ qkBÜ ß»üºqBìu »Ü»ü q»ø»è BÔ»Pƒxƒì óAô rƒýƒ„ô»ƒð AlƒýƒÉƒO þWBc þèBì»W ô qkBØ lü»w ÿBÔ»Pxƒì»ƒè þ¾¼pPð½Ü »Ü ó õOô þÉK ôºõGºoõO k»ì»dì þƒƒðlƒƒðBƒƒü»ƒƒâAq µóAo½ƒƒâ þƒƒƒðBƒƒƒÜ»ƒƒƒÝƒƒƒñƒƒƒG »Ü þO»ý„õOô .QÈ rÜBñÉK óBü»Üºô»ñOôtG ÿ»„»ãðBG þðBÜ»ÝñG»è ºôAuBC |KNN þ¾Bð»Ü .ºô»PƒÉƒðºk Ak»ƒÜºô»ƒñƒOôtƒG þƒðkqAvƒHƒ¾»ƒø þPƒ…ƒâ ÿ q»ƒhƒÝƒÈ q þƒðBƒÜ»ƒxƒØ RBƒÜôBƒø |KNN þ¾Bð»Ü ÿ q»GºõÈ o»ƒG ÿæ þƒüAsºoBƒð qBƒýƒ„½ƒø ºô»ƒü½ƒø ô»ƒƒG ôºôkrƒƒÝƒPƒwô qk aýø ½G ArÉìBÜ Akô»ì»è »Ü þO»ü õOô ,Ã¾ôlG»Ì óAô rý„ô»ð õÜºôBO QÈ rƒÉƒðBƒð ß»ƒü»ƒÝƒñƒG ÿ pÉâºôAuBC »G »Ýðõ_ ,RBÜ»ðAôAk BÔ»Pxì .ó ôkrGôBð rÉèô»ø þðBÜ»ýýÜ½ÜBð þPÔõì ºôBÜ »Ü †ü-rÉèô»ø ÿ qB„»è| þðBÜ»ðkqAvH¾»ø þO»í¾»ƒø þƒPƒ„q»ƒK q»ƒw »ü»ø ÿ q ¼ s þÜ»ýO»üAuk ,RBƒÜºk óAo½ƒâ µóAo½â ÿlülðBÜ ,lƒýƒW»ƒì ¼ s rƒG Á»ƒâ»ƒè ,óAo½ƒâ ÿ rƒÉƒèô»ƒø ÿ õƒ…ƒÉƒK þƒðAô rƒÈ uBƒG µîýøArHýC qBÅÉC óAõÉð»è »…ÉÜ ßºô q»ƒø óBýÜôkq»ø »Ü ,»ü»ø qkBØ óBíwõÌ ½wBC

ÿºõÉè ÿ»OÂô ô»C ½G óAsAõgBð»K þì»è»G ÿºô»ðApÉâ ÿ»ãÈ o †ü ô»C BýƒèArƒPƒwõƒC þÜ»üºõÉ„»G ÿ»ðAsAõgBð»K ô»C »Ü RAkBð»ãÈ o BýèArPwõC þÈõð þO»ìõÝc ,‡ºô»è»ãW þü ¼ rì ÿ»ðÂBw þìArâ¼pK BýèArPwõC »ð»âºk ºô»ðBÜ»ü ôBC ºqBð»Ü ÿ»ãÈ o»è µþüBwBüBð BýèArPwõC þ_½Ü þÈõð þO»wBýw ‡»ì»G »Ü ºô»PƒÈ rãðBýG þPƒÈ q»GBð»K þÔBì þñOrâqºô ÿ»ñgºo rÈ u ºô»PƒÈ ô»ÝG ºô»ðBxük QÉ_ºlÉK µQÉG óAsAõgBð»K ÿlðºôºu q»G»è QÉ_BñÉK .óAsAõgBð»K þðBÜ»ÔBì»è óAqBÝýÜ½ÜAk þðBÜºôArhÝÈ o ÿ»ãÈ q»è sAõgBð»K qAs»ø 18»è rOBüs ºô»¾Bxì»C ÿBOºq»w»è ,óBÜ»ýìq»Ô ºqBìBC þÉK»G ô»è 500»è rOBüs µBýèArPwõC »O¼lðBü»â óBü½g þüBwBüBð þÜ»üºõÉ„»G µºô»ðBÜ»ü ôBC ºqBð»Ü #.òýØArýÌ s»âºo»G ‡»ðAsAõgBð»K

Qwºk ÿ»ðBýü qBýðAs ô»ƒC þƒÉƒK»ƒG| þðBÜ½Ü»ì ÿ»Gq ¼ s»è ,ó õOô»Ü "rÈkôB_" óAõÉð»è »…ÉÜ óBÜºq ô»â ºqB„»è ,óAo½â ô»ü»ø óAo½â þðBÜºlülƒðBƒÜ µóAô pƒÈuBƒG ôºqBük þðô o»G þü q»â»Pwºk ÞÈ q ½W»G óBƒü½ƒÜ»ƒì ôk »ƒXƒG»ƒ¾»ƒø»ƒè R»ƒðBƒƒð»ƒƒO ókqAvH¾»ø þðBÜ»O»í¾»ø ½G ºôkrÝPwô qk Bøºô q»ø ,»Ü»ü»éOõÜ»G q»w ô»Ü»ü q»ø »Ü þƒýƒÜ½ƒÜBƒð þƒìBƒXƒðºq»ƒw †ƒýƒÜ½ƒøk»ƒƒè ôºôkrÝPwô qk óBü½Ü»ì ôk ,óBwrƒK q»ƒG BPxÉC »Ü õ…ÉK þðAô pÈuBG †ü rÉèô»ø»è ÿqBýP„q»K q»w Á»â»è ,»ðBì»èqBK ÿlülðBÜ þÜ»ýÉðçíéì»è óBÜ»ðkqAvH¾»ø þO»í¾»ƒø ,»üAlðBýðAõÉð»è q ¼ s þÜ»ýüu râ µóAklðõO ßºo»â YñÉK þðBÜ»ðsBG †ýðBíƒÉƒéƒw»ƒè µó»ÜBð ºô»ðBü»Ü»ðAô pÈuBG»G ïAtýƒPƒéƒýƒC þðAqAkAô»ø ÿæ ÿq ¼ s þðAq»ãýð ‡»ì»C .ºôkrÝPwô qk »üºô»ñOô tG ô»C þðBíÉéw þðBÜ»…ÉÜ ÿ"rÈkôB_"»G R»HüBO þÜ»üºôB_q»w þðBÜ»O»í¾»ø ÿlƒð»ƒGô q»ƒw»ƒè ,lƒðBƒü»ƒâAq ÿºô»ñOôtG ôBð þðBÜ»…ÉÜ ,AlðkqAvƒHƒ¾»ƒø þðBíƒÉƒéƒw ÿ qBƒ„»ƒè ,ºõƒG rƒOBƒü s óAo½ƒâ ,þP„BC ,Þýè»ì ÿ õO ,qBñ_q»w( þðBÜ»ðsBG ôk»G ó õG ArÝ„BƒC»ƒG )ÿkAsBƒC ,oAsBƒGôBƒð ÿ-îýcºq ½wBC»G òýð îüs»Pèõì ôºô»„»G lü»w ÿ q»ìõÌ»è »Ü þðBíÉéw þðAô rÈ uBG ½gô»PwAq óBýÝÉ„»G ,»Ýü tð ºôº-þè»ƒÌ »Üºkrâ ôBð»è óBýðBÜ»ýPxƒü ôAlƒÉƒK õƒì»ƒø ½wBC»è Ëõâ óBýì»Ü þÝÉ„»G ,ó râºkqºô »O½Oô»Ü þ„½gBð ÞÈ q ½W»G ,ó râºk îýcºq

:ß»ýýwrKAq þÉK»G

QÉGºk ï»Ü»ü qºl…K µòÈõPýG»è 102 þPxýè óBÜ»Pxýè»G »Ü»ýýwrKAq þðAqºlãðºk ÿºvÈ q

ÿ qBýwrK þƒìÂºô )Êƒ¾»ƒG(»ƒG ÿ»w¼ rK»è QýGºk qAl„»G BüBC( ôºô»ƒƒƒƒƒƒðºkºk )AlƒƒƒðAlƒƒƒãƒƒƒðºk »ƒG µòƒýƒðBƒýƒƒñƒƒ¾k óBƒƒýƒƒ…ƒƒü%6 Al…ƒü q»ƒHƒìAq»ƒG»ƒè µ)îƒðAsBƒð( ïÂºô )rÉg»ð(»G %2 Bƒùƒð»ƒO .ºô»ðºkºk óBü ÿ rýãð»üæ»G RºqBG»w ô»è †ýð½ýxì½Ü þð»üæ ÊƒG ÿ%41 ,Ak»ƒƒƒƒƒðkqAvƒƒƒƒƒHƒƒƒƒƒ¾»ƒƒƒƒƒø »ƒƒüAõƒƒðBƒƒýƒƒÉƒƒK óAõƒƒGqAlƒƒ„»ƒƒƒG Ak»ðkqAvH¾»ø ô»è ó ½ýxƒì½ƒÜ %34 µRBƒƒÜºk ÿ rƒƒýƒƒãƒƒð»ƒƒƒüæ ó ½ýxì½Ü òðAsBð »Ü »üAõðBýÉK

ó½ýxì½Ü þðkrÜqBÜ ÿsAõÉ„

BýèArPwõC þðBÜºqBð»Ü»è þüBwBüBð ÿ q»GBð»K ß»üºqBìu

:R»HüBO -rÈkôB_

| µQxýè»G óAlãðºk»G RºqBG»w q»ø þìBXð»ƒC»ƒè ,óBƒÜºq ½ƒW»ƒGq ½ƒW ºqAô»ƒØ »Ü 102 þPxýè »Ü ºõOBø Ak»Ü»ýwrKAq ,»ðBPwkq õÜ þýðBíP…ýð þýPÉÜ»ü þPxýè ÿ117 þPxýè µQÈk ï»Ü»ü ÿ»éK»G %36 »G ÿ%23 »ƒƒG †ƒƒýƒƒðAo½ƒƒâ ÿºô»ƒƒƒñƒƒƒOôtƒƒƒG þOqBK µQÈk ïºôk ÿ»éK»G »Ü»ýýwrƒKAq »Ü»ü q»ø ô %8 óBPwkq õÜ þOArÜõíƒük ÿ %13 Bùð»O . %7 †ý¾»ì½Ü ô õOrãÜ»ü»è AkºqBýwrK ô»è »Ü»ýýwrKAq þðAõGqAl„»G óBƒƒýƒƒðAlƒƒãƒƒðºk þƒƒìÂºô )îƒƒðAsBƒƒð( »ƒƒƒG #.ºô»ðºkºk óBÜ»Pxýè»G

½G qBÜ »ðBð»üæ ÊG ó ½ƒýƒxƒì½ƒÜ »ðkqAvƒHƒ¾»ƒø ô»ƒC þƒðõƒ_ºõƒÈ o»ƒG .RBÜºk þƒðlƒðBƒãƒð»ƒxƒ¾»ƒø ÿºqBƒG»ƒƒè µQxýƒè ÿ»ƒ„»ƒãƒðBƒG þƒO»ƒíƒ¾»ƒø ÿ»ƒƒGq ¼ s ,ºô»ƒƒ…ƒƒýƒƒðBƒƒÜºqAô»ƒƒƒØ »Ü ,»Ü»ýýwrKAq þƒðAõƒGqAlƒ„»ƒG ÿ»„»ãðBG þO»í¾»ø ,%58 »OBÜºk þñÈ q»C»G óBÜºlülƒðBƒÜ µQƒxƒýƒè ,Al…ü q»HìAq»G»è µòñÉãð»wºl¾»ø µNArg»G %13 ôlðºôBñìBì»G %22 þðlðBãð»x¾»ø þìÂºô )îƒðAsBƒð(»ƒG %7 .ºô»OºôAk óBü»Ü»„»ãðBG þg¼kô qBG

,Bð kõgBü »ð»üæ ÊG Ak»ðkqAvH¾»ƒø ô»ƒè »üAõðBýÉK %25 Bùð»ƒO Alƒ…ƒü q»ƒHƒìAq»ƒG»ƒè

:òülÉdì òüuôBø-rÈkôB_ þƒ„»ƒG »ƒÜ ß»ƒýƒwrƒKAq þƒÉƒƒK»ƒƒG ºôArƒhƒÝƒÈ q ÿlƒðºôBƒð þƒü rƒƒýƒƒHƒƒÜBƒðô q þìBXð»C òü o»KAq þðBÜ»ýƒýƒOArƒÜõƒíƒük þð»ì»O ÿõGqAl„»G )400( ÿ»ðõíð ôºôAk þPwBC ô»ìBðAô pG ,BýW þñÈõ„ ,BƒýƒW ÿ%40 ,ºôArýâqºô AlÉO ÿBýW ÿqAôºlñÈõg »Ü »üAõðBýÉK »ýýwrKAq ô»C þðAõGqAl„»G ÿ½ƒg»ƒGq»ƒƒw ÿÂBƒƒG þƒƒð½ƒƒýƒƒxƒƒì½ƒƒÜ ô»è QÉðAõOBð ÛArýÌ þðBÜ»ðkqAvH¾»ƒø óBì»ø þÉK»G µQÉG ó»üçÉG Ak»ðkqAvH¾»ø ï»Ü»ü ÿ»éK 102 þPƒxƒýƒè †ƒýƒwrƒKAq .ÊñÉøºlPwºk»G Ak»Ü»_ôBð»è ó»üæ»è ôkrGAq ÿ»ƒPƒÔ»ƒø ÿlðºôBð þü rýHÜBðô q þƒ„»ƒG ºô»ðBÜ»ýýOArÜõíük ºôArhÝÈ q »ƒðkqAvƒƒHƒƒ¾»ƒƒø»ƒƒG RºqBƒƒG»ƒƒw þƒíƒÈ q»ƒø ÿ»ƒÜ»ƒýƒýƒðBƒì»ƒèqBƒK ÿ21 »è ºqBü pG »Ü ,óBPwkq õÜ ,QÈ qlHìBXð»C Ak»ãƒðBƒì ï»ƒC µAqlƒìBƒXƒð»ƒC ß»ƒýƒƒýƒƒwrƒƒKAq ô qºô»ƒO ô»ƒC òƒü rƒPƒãƒðrƒƒâ»ƒƒè Ak»Ü»ýýwrKAq»è †ü»ðAqBýwrK ó õƒƒG þƒƒPƒƒƒü rƒƒƒG ,ó õƒƒƒHƒƒƒOBƒƒø ÿ»ƒ„»ƒãƒðBƒƒG þƒƒg¼kô qBƒƒG»ƒƒè ÿ rýãð»üæ µóBÜ»ƒðkqAvƒHƒ¾»ƒø ô»è ó ½ýxì½Ü þð»üæ ÊG óBü þƒƒPƒƒwAõƒƒg ô»ƒƒðkqAvƒƒHƒƒƒ¾»ƒƒƒø ½G »Ü»ýýwrƒKAq ÿ»ƒ_ôBƒð þƒðAqºlƒãƒðºk .óBÜºqAô»Ø µQxýè »ýýwrKAq ô»C þðAõGqAl„»G ÿ %92

Rq½KAq

info_chawder@yahoo.com

2013/9/9 »íì»„ ôôk )436( ºqBìu

ºô»OBÜºkrP¾õØ óBÜ»ýýìçxýC þýÜ½ÜBð ,ókqAvH¾»ø ò„½g»ð óBÜ»ýýÔ»è»w :õOrãÜ»ü

óAq ½w :½O½Ô QÉGºkrOlðõO óBÜ»ýýìçxýC þÉðçíéì óBÜ»ðkqAvH¾»ø ÿºô»ðõHÝü tð»G þìAlð»C ,òýì»C Bñð»ƒwõƒì .k ïÂ»ƒG þÜ»ü»Orâ»è ,õOrãÜ»ƒü þƒýƒO»ƒüAkrƒÜq»ƒw AlðBÜ»ýýO»üÂ»ì½Ü ºo½O»è »ƒÜ Alƒü½ƒülƒýƒÄ q»w »OBÜºklðõO þ„rÉø ,ºô»OºôArÜôÃG »Íü q»„ ÿ vÉè½Ü»è" QÉ¾ºk µóBÜ»ýýÔ»è»w îÉ¾Bð óBýÉK ,ò¾»â»è óBìqºkArƒG Ëlƒð»ƒø »ðBì»C ,óBÜ»ýýè»gk»ì îÉ¾ºk ,þƒÔ»ƒè»ƒw ."»ü»ø óBýýè»gk»ì þý„½g»ð ,ò„½g»ð ,RBƒÜºlƒ„ºô»ƒƒG ºuBƒƒìBƒƒC ,ôArƒƒGôBƒƒð þƒÜ»ƒüArƒGBƒÜ þƒñƒÈõƒ„ óBƒÜ»ƒƒýƒƒýƒƒÔ»ƒƒè»ƒƒw »O½G ÿ qBÜ »Ü ,ó õOô»ƒÜ ôAõƒÉƒ…ƒÉƒèq»ƒw ÿBðAs µþìçƒxƒýƒC µÞƒ¾»ƒg»ƒG óAkõƒÉƒñƒW ÿBýðk þÔºq»„»ƒG þƒ_q»ƒø µóBƒíƒ¾õƒxƒì ókrƒÝƒü rƒâq»ƒG ÿ ôBƒð»ƒG ,»ƒü»ƒø ïçƒxƒýƒC ô»C ,ïçxýC ïBÜ ,»ñýØ»PwAq þìçxýC»è »ƒükõƒÍƒw þƒðBƒÜºkrƒÜq»ƒw ÿ»ƒìçƒxƒƒýƒƒC þñP„õÜ ½G ó rÉƒðºk qæ¼k BƒøºqBƒýƒéƒì»ƒG #.ÿ ôºk»Ì ÿ»ÍýGAq þðBÜºq»G»è óBCq õØ

ò„½g»ð óBÜ»ýýÔ»è»w :õOrãÜ»ü ½ƒG AlƒðBƒýƒƒðBƒƒÜ»ƒƒ„rƒƒÉƒƒø ÿºvƒƒÈ qk»ƒƒè Bð»K óBÜ»ýýìçƒxƒýƒC»ƒGtƒc ,rƒPƒÜ»ƒü q»ƒw ÁBì»`ì»_ ÿAs»Ø»è ,Rô»âtì q»G»ð»Gºk q»w »OBÜºl„rƒÉƒø þƒÔ»ƒè»ƒw þƒÜ»ƒüæ»ƒì ÿ õÉ…K ºô»ü½ø»G µóBÜ»ýýìçxýC»ƒð»ƒüæ µQƒÉƒGºlƒƒPƒƒwô qk »ƒƒÜ»ƒƒOô»ƒƒâtƒƒì ôBƒƒð»ƒƒè ÿAôAk BPxÉC Al…ýðBÜ»Oô ÿºô»ðAkqBƒÜ»ƒè .ó»ƒÜºk »ƒýƒýƒÔ»ƒè»ƒw æ»ƒì ô»ƒC þƒðkrƒGæ ÿ»ƒüæ»ƒì ô»ƒC †ƒýƒðBƒÜ»ƒýƒü qBƒýƒðAs|ÊƒƒK»ƒƒG ÿ ôBð óBÜ»ýýìçxýC q»w ºkrÝƒýƒ„rƒÉƒø óBƒÜºkºô»ƒð þƒðÂBƒw µºlƒèBƒƒg óAq»ƒƒìBƒÜ .ºõGºô»ñOôtG ÿ»âq»í…ÉK þG»PÜ»ì þìAlð»C ,kAq õìºôBG kõèô»ì ,þƒìçƒxƒƒýƒƒC ÿ õƒƒOrƒƒãƒƒÜ»ƒƒü þƒƒýƒƒwBƒƒýƒw þOBÜ»è »ðBP„ ºq ½W ô»ƒC ,ºôºkrƒÝƒýƒðô q »íÉC µQÉGºk óBÜ»ðkqAvH¾»ø ÿ»„»ãƒðBƒG .òü»ÜBð»xØ þìçxýC þÝÉGtc aýø q»w»è

ïAôºkq»G ÞÉPxýƒè ,RBƒÜºkºô»ƒG ºuBƒìBƒC ÁBì µRBÜºk óAô»C ÿ»Ü»Pxýè þýO»üAuk R»ì½O µòÈ o»âºk »_õÜ»G »_õÜ µÁBì»G ô»„»â µÿ sBxÜB_ þPxýè ½G ºô»ñ…g»Gºk .ºôkrÜ óBìq»HìAq»G óBýü qBÝéý…ÉK òülð»_ þìAlð»C rP…ÉK »Ü ,þðBüsBG k»ì»dì .k þìçxýC ÿºô»ñOôtG þýwBýw þG»PÜ»ì »Ü ,»Pxýè ô»C ,ºô»O¼krÝý…ýƒðô q ,ºõƒG òwrOºk "»ýìçxýC þ¾»ì½Ü" þÉè Qw»ì»G þì»ýÉw þèõg»è óBýðkrÜ»ðAk»C óAõW q»G»è rP…ÉK ßºô äðºk AlðBPwkq õÜ þðBì»èqBK »üAõâ ,ó»Üºk ºô»C ÿºlð»âBKôpK µòñÉø»ð þPw»G»ì»G ,»„»â µÿ sBxÜB_ þPxƒýƒè þwq õÜ µó õHPwô qk RÂ»wºk»G R»ìtg ½G ºô»PÈ o»âºk óBýðBÜ»ãðºk õì»ø ,òñÉøBð .RÂ»wºk ô»C ,RBÜºô»C ÿ»„ºo»ø ,ôArGôBƒð| †ü rP…ÉK ,»ü»ø ÿ»PxÈõ¾»ø ï»C ÿ»ð»üæ »ðôºtÉØ ºqBÜ ï»è sAô ºô»OºôArÜqAkBâBƒC ï»è q»â»C †ýì»ýÉw ÿ qBƒW ½ƒG ,òƒñƒÉƒG òGºkqB_Bð ,òñÉƒø»ƒð sAô »ƒðAlƒð»ƒâBƒK ô rƒK óBƒü»ƒƒðAlƒƒð»ƒƒâBƒƒK ô pƒƒK ô»ƒƒC ºô»ƒƒãƒƒ¾»ƒƒG»ƒƒG µò¾Bí¾»ø q»w»è óBüºkq»K µó»ÝGArÝ„BC .q»G»ðrãG þüBwBü ÿBãÈ q þ¾BdðBìs ÿ"»„»â" þxðAuBC þÉK»G ÿ»Pxýè ô»C ,»„»â µÿ sBxÜB_ þPxýè þ¾»ì½Ü þPxýè ,RBƒÜºlƒýƒwBƒG þƒðBƒü sBƒG .»ýýìçxýC þìAlð»C ,þ¾Â»â óAô q»ì Akq»HìAq»G»è óBìBâBC" QÉ¾ºk ,Á»ì½Ü þýwBýw þG»PÜ»ì ïÂ»G ,»ü»ø »„»â µÿ sBxÜB_ ÿ»ðBxØ ô»è óBýwBK õw »íÉC ô»ýƒüAo½ƒg þƒÝƒÉƒO»ƒì½ƒO ."ºô»ñüºkBð óBýìÂºô µòü»Üºk

þG»PÜ»ì þÝÉìAlð»C ,Al…ü q»HìAq»G»è ÿ"rÈkôB_"»G ,þìçxýC þ¾»ì½Ü þýwBýw ºõOô óBýìçxýC ÿºô»ñOôtG»G ,lðBü»âAq ÿ»ƒ„ô ß»ƒð ,R»ƒìõƒÝƒƒc»ƒƒè ó qAlƒƒ„»ƒƒG .QÉGBñÉøqBÜ»G óBü"½Ý„BK" ,ºôºkrÝ„ºô»éýPg»W ,þ¾Â»â óAô q»ì ,ó râºk þìçxýC þÝÉGtc õì»ø»ƒè tƒÈ q

QÉ¾ºk µþìçxýC þ¾»ì½Ü q»ƒw »ƒOBƒÜºk ºô»C ,»üAkrÝH¾õHØ óBíýO»ü½Ý„BK q»â»C" þéýéÜ ºõÉC ßºô ,õGºk»ð óBì»Ü»¾Bð»Ü þ¾Bc | .Rrâºkqºô óBíýðBíwBC þ¾Bð»Ü þG»PÜ»ì þÝÉìAlð»C ,ºô»ƒýƒ„½ƒhƒüæ ,þƒìçƒƒxƒƒýƒƒC ÿºô»ƒƒñƒƒOôtƒƒG þƒƒýƒƒwBƒƒýƒw óBÜ»ð»üæ ÿ»ðBxØ ô»G Ëõâ ,ºôºkrÝýðô q

,»üBñü õG ½Ý„BK q»â»C :ºô»ñOôtG Rrâºkqºô óBíýðBíwBC þÝÉ¾Bð»Ü þéýéÜ ,QÉñÉø»ðsAô Á»ì½Ü q»â»C :»„»â µÿsBxÜB_ òü»ÜºkArÝ„BC óBÜ»ã¾»G ,»ü»ø óBýðBÜ»xØ»è óBìBâBC :Á»ì½Ü ºô»ñüºkBð ïÂºô ïÂ»G þðBÜ»ðõ_½G ½G ºô»ðAlÝÉè òðAõOBð ïÂ»ƒG .ó»ÝG q»HìAq»G Á»ì½Ü»è »„ºo»ø þðBü sBG ÿ»Ü»Pxýè RBÜºk µÿ sBxÜB_ þPxýè þÜ¼ q»w RBÜôBø ,ßõHxü»Ô»è ÿ ½g þO»HüBO þXü»K»è ,»„»â

þƒƒìÂºô †ƒƒýƒƒPƒƒƒ…ƒƒƒâ ÿ q»ƒƒƒGAq µóºkBƒƒƒð .ºô»OºôAk þðBÜ»ýýìçxýC»Gtc ô»C ,ô o»Pxhý„ºô»C ,lýW»ì ewBð þƒülƒðºõƒü»ƒK ,ó»ƒø BƒPƒxƒÉƒC ÿ»ƒðBƒ…ƒƒÉƒƒÜ õÝ¾»G ,»ýýð ºô»ðBÜ»ýýìçxýC þñýØ»ð½Ü»G óBü»xØ þìçxýC þÝÉGtc lð»_ ïAôºkq»G .ºôkrÜ ºô»ñOôtG q»w»è

:î„Bø ÀÉgq»w -rÈkôB_ óBÜ»ýýìçxýƒC »ƒð»ƒüæ þƒì»ƒWq»ƒw þðkqAvH¾»ø þü qAl„»G BýW þPƒxƒýƒè»ƒG rP…ÉK ßºô ,µó»Üºk óBPwkqõÜ þðBì»èqBK þ„»GôBø þƒPƒxƒýƒè ,Aqkºk ½ƒG þƒ¾ô»ƒø Á»ƒâ»ƒè ,BƒñƒÉƒùƒƒýƒƒPƒƒxƒƒÝƒƒ„ þƒƒìçƒƒxƒýƒC ÿ»ƒƒƒ„»ƒƒƒãƒƒƒðBƒƒƒG þƒƒƒðkrƒƒƒÝƒƒÉƒƒLƒƒƒPƒƒƒwºk lðõO þÜ»üºõÉ„»G Al…ýðBÜ»ðkqAvHƒ¾»ƒø ÿ»ñgºq µR»ì½O óBÜ»ýýìçxýC »Pxýè þ¾»ì½Ü .ó»ÜºkrPÜ»ü ÿ»PwAoBƒC lƒðõƒO RÂ»wºk ÿ½Ý„BK»G ºô»ñOô tG ,þìçxýC »ð" QÉ¾ºk ‡ºô»ñOô tG ÿq»GAq ,QÉðAsºk †ýO»ü½Ý„BK»ð µòüõG z»Ü ÿ½Ýƒ„BƒK ,‡õOrãÜ»ü þÜ»üºkrÜq»w ."òü»Üºl¾õHØ óBƒÜ»ƒýƒýƒÔ»ƒè»ƒw ,RBƒÜºkºô»ƒG ºuBƒƒìBƒƒC þPxðAs µÀØ»Ì µóAkvü ô ÿºô»C µò„½g»ð .QÉG þÔ»è»w QÉðAõOBð ,QÉð»ðAk þÌq»„ óAô»C ,Aqkºk óBíÉè ÊOBÜ :ºô»ñOô tG | ó õG RÂ»wºk ÿ½Ý„BK þðBÜºlülðBÜ þü rýãP…K þíýwAq»ì»è ,þðBíÉéw ÿ qB„»ƒè ÿ»ƒÜ»ƒGtƒc þƒPƒxƒýƒè ,þìçxýC ÿºô»ñOôtG þƒýƒPƒ…ƒâ ÿ q»ƒGAq îÈ q»ø þðBÜ»ýýƒìçƒxƒýƒC»ƒOqBƒK»ƒè »ƒñƒgºq þO»ì½O ÿ»ð»üæ ô»C" QÉƒ¾ºk µQƒÈ rƒâºk ,RBgºkAôk RÂ»wºk ½G óBíðõG½ƒÝƒ„BƒK ôAqkºk óBíÉè »íÉC AlÝÉƒOBƒÜ»ƒè ôkrƒGAq»ƒè Á»ƒâ»ƒè óBƒü o»ƒ„ µòƒƒüArƒƒÜºk qºk»ƒƒGqºk ÿ)q õð( þGtƒc þƒ¾¼ q óAô»ƒC ,òƒükrƒÜºk þP…L¾BK »ðõG µþñýGºk óBü rxýì ÿBPxÉC ."»íÉC ÿ uk þðBÜ»ð»üæ ‡rÉø ,tü s»ÍèôlG»Ì þè»Ì óBÔrƒýƒÌ

ºõP…ýð Êè óBýwrO þPÉÜ»ü þðBÜºq»GBÜq "rÈkôB_" ½G þPÉÜ»ü ÿ102 þPxýè ÿvÉG»Oô þƒíƒPƒxƒýƒw þƒðlƒðBƒLƒw»ƒ_ ½ƒG RBƒÜºkqBƒƒÜ †ü q õPwºk ÿºu ¼ rK»ƒè ßºô ,þƒðBƒì»ƒèqBƒK ÿºô»ƒðkrƒƒÜqAõƒƒì»ƒƒø»ƒƒè ,ºôkrƒƒÝƒƒü rƒƒýƒãƒÉƒW »íPxýƒw ô»ƒC ÿ qBƒXƒÜ»ƒü»ƒG †ƒü q õƒPƒwºk ÿºu ¼ rK ÿºô»ðkrÜqAõì»ø ,RBÜºkrýƒãƒÉƒW ïÂ»G ,õGºq ô»â þÜ»ü»…ƒÉƒÜ †ƒü q õƒPƒwºk rO þÝÈ qBW ,ArðAõO þPÉƒÜ»ƒü þƒO»ƒíƒíƒýƒø»ƒG µóBƒì»ƒèqBƒK ôBƒð ºô»ƒPƒÈ rƒñƒÈ o»ƒãƒG q õƒPƒwºk ½G R»HüBO þÜ»ü»ðvýè †ýðBì»èqBK ÿºôºqºk»è .QÉHÝÉK q õPwºk ÿºu ¼ rK»G ºô»ðõ_AlÉK

óAq ½w :½O½Ô µþü qºô q»w aýø µó»ƒìBƒðq»ƒG ÊƒG óBƒü½ƒg µó õƒHƒÝƒüAk»ƒè ºsBƒO ,»ƒýƒýƒð óBƒýƒƒÜ»ƒƒü ô vƒƒÉƒì óBüBâBC µòüuºk Alðõ`¾»ø ô qBG»èBð þÝÉ„»Ü»è þðBýâ »O»ðõOô»Ü ,»ýýð óBü½g ÿ»ìBðq»G»è ÿºô»è»ãW ‡»ì»C ,þðBÜ»ìBðq»G µþPÉÜ»ü þðBÜ»ýüBíñÈ q µókqAvH¾»ø ÿBwBü þü qBÝéÉ…ÉK µþƒOÂ»ƒwºk ÊƒG ÿ»ƒðBƒ…ƒýƒð ,»ƒð½ƒýƒxƒì½ƒÜ ÿºvÈ q þñü s»GAk µþwBƒýƒw þƒðõƒHƒwçƒÕƒýƒC þPÉÜ»ü ÿ uk»è »Ü »ü»ðBð»üæ ô»C ÿ qºôBì»W .ó»ÜºkqBÜ ÿ sAôBýƒW ,ºôºkrƒÝƒýƒ…ƒýƒOºq ,ôArƒGôBƒð þÜ¼ q»w ,QÈ rÝG AlðBƒÜºlƒülƒðBƒÜ óAõƒÉƒð»ƒè þðBÜºô»ƒðõƒG½ƒÜ»ƒè »ƒ…ƒýƒì»ƒø 102 þƒPƒxƒýƒè õì»ø ½G »„»ãðBG ôB_ ß»ü»G õÜBO ,RBÜºkqBÜ þðBÜBülýì ,QÈ rÝG þPÉÜ»ü þƒðBƒÜºlƒülƒðBƒÜ ½G »„»ãðBG ÿ sAôBýXÉG µþðBxÜ»ü»G †ýPÉÜ»ü #.ó»ÝG óBü õì»ø

RBÜºk ‡BGq ¼ s þÝÉãðºk þðBñÉø þÈ oºôB_ þPÉÜ»ü µòýñÉùHÝÉK Á»â»è óBýO»ìõÝc ,»ü»ø þPÉÜ»ü þãðrâ»è þ…ýwBƒG .òƒü»ƒÝƒG þƒðBƒíƒü»ƒK ôBƒø ßºô q»ƒø ,krƒÜ þƒPƒÉƒƒÜ»ƒƒü þƒƒñƒƒOô»ƒƒÜq»ƒƒw qºõÉK ÞÉ¾»ƒì½ƒÜ þƒÉƒK»ƒG †ƒýƒðBƒÜºlƒülƒðBƒÜ þüAsºqB„ óBýÝÉÜ»ü q»ø µó ôArÝðB…ýñPwºk ,BýW»G †ýPÉÜ»ü þñüs»GAk ,»ü»ø AlÝÈ qAõG»è ,1990 þðÂBw ÿºtÉø ô»C ½G ºô»ýO»ü ôlðAo»â þÉK»G ÿºô»G ,AlðB…ýð þ„½g þýñýH„»ƒâ þƒíƒÈ q»ƒø ÿ ôAô»ƒO»ƒè »ƒÜ ,óBƒÜ»ƒýƒýƒƒwrƒƒKAq q ¼ s þãðºk þPÉƒÜ»ƒü ,ó ôArƒÜ óBƒPƒwkq õƒÜ »ƒÜ ,òƒ„ºô»ƒC þƒðAô oºôBƒ_ ,ÊƒñƒÉƒøºlƒ„BƒG µþPÉÜ»ü þƒO»ƒìõƒÝƒc ,õƒOBƒøAk þƒO»ƒìõƒÝƒc .ÊG ÿ qAs õãO»ìtg µó ½ýws ½K ½C þðkrÜqBƒÜ»ƒG RºqBƒG»ƒw ,þPÉÜ»ü þðBÜºkrÜq»w µlülðBÜ q»w»è óAo½â ókrÜqBÜ ,RBÜºkºô»G ºuBìBƒC ,þƒì»ƒìqBƒw »ðBð»üæ ô»C ,Êð»ü»âºk ºô»C þPÉÜ»ü q»w»è

óBü½g ÿ»ãÉK ,ºõOrâqºô óBýìq»Ô þO»¾½ì BO ºô»Pxýè ß¼ q»w»è R»ðBð»O ,ºôBñÉø»ðqBÜ»G þü qBÝéÉ…ÉK òýðºkBìBC »ü½G ,óBÜºlülƒðBƒÜ ókrÜÂBÝw" þ…ýOô .òü»ÝG óBÜ»ýüBíƒñƒÈ q ô»C q»HìAq»G»è »ýýPÉÜ»ü þüBwBü þƒÝƒÉƒÔBƒì µlülðBÜ µ qAkAô»ø Û»øqºk ÿ»ðBýü qBÝéÉ…ÉK q»ø µß½øk ô rÉèô»ø»è þðBÜÂBC µîƒ„ô qk ºô»C ,»üAõý…ÉK ."Ë rƒÜºk rƒO þƒÝƒÉƒñƒÈõƒ„ þðBÜºq»GBÜq »Pƒxƒýƒè þƒðBƒwrƒO ÿ»ƒðBƒ…ƒýƒð þPxýè»G ô»üºq ô»â þÝÈ tÉø »Ü ,»ýýPÉÜ»ü .QÈ s»GºkAk ½g»Gq»w QÉñÉøºk ‡BG þãðºk þPÉÜ»ü ,krƒÝƒýƒ„ArƒÝƒ„BƒC ,þƒì»ƒìqBƒƒw Û qBƒƒO óBíðBì»èqBK ÿ»ñü q ¼ s ÿºô»C ½G òü»ÜºkqBÜ rOAôk ,ÊG þPÉÜ»ü þO»ìõÝc ,R»ìõÝc µÊG»ø ÿ»ìBðq»G »G óBüAô pG ÿ»ðÂBÄ»ø ô»C Á»â»è

þðBÜºq»Pw½K µî„ô qk| QÈ rÜBñ¾õHØ ÊK óBýPÉÜ»ü ókqAvH¾»ø ÿ»„»ãðBG»è òOrãÈ q ÿºqBG»è ÿºuBìBC ,þì»ìqBw ,rÉèô»ø»è óBü»Ü»Pxýè»è ,½gAs»è krÜ þPÉÜ»ü þü qºôBì»W ÿ tÉø »G óBüAô pG †ýð»üæ ÿlð»ø µòýƒØ»ƒðBƒg õƒÜBƒO ,ºôºkrÜºô»éýPg»W »ü½G ,»ýýð þwArÜõíük»G þPÉÜ»ü þÝÈ q»Pw½K ËõÜ»è Ak»ðkqAvH¾»ø ï»è þPÉÜ»ü þÝÉí„ô qk ÊOBÜ µQÈlÉè óBüBO òñýHG

þÝÉGtc Al„ôkrGAq»è ÿ»ýÉKô»G ,óBPwkq õÜ þðkqAvH¾»ø ÿ qAõG»è jB„»è ºõGq»h…ÉLPwºk †ýñü o»KAq ÿAôk ,µóBÜºlðõâ þð»ìõXð»ƒC òýì»Ü»ü þðlðAq s»ìAk µóBì»èqBK þðkqAvH¾»ø þPwºk q»w»è îÈ q»ø þO»ìõÝc ÿ»ñƒýƒGBƒÜ | .þPÉÜ»ü þðAqkBÜ ,RBÜºl„ºô»éwBG ,þì»ƒìqBƒw Û qBƒO| ÿºqB_ þÔBì ,ºõG»ø ÿºô»C þÔºq»„ þPÉÜ»ü óBƒPƒƒwkq õƒƒÜ þƒƒÝƒƒ¾»ƒƒg ½ƒƒG òƒƒýƒƒwõƒƒð½ƒƒg þ¾Bw»è þPÉÜ»ü ÿ»OBÜô»C ,RBÝG»Pw»Wq»G þñýwõð½g ÿºqB_ þÔBƒì þƒíƒ„ô qk 1992 ,ó õƒG»ƒø Þƒƒ¾»ƒƒg Ëlƒƒð»ƒƒø ,ºôºkrƒƒÜs q»ƒƒG þí„ô qk q»w»è Bùð»O µþðAsºk óBýðô»g»G þPÉÜ»ü ïÂ»G ,õHOô»ÝÉè óBü ô»g þOAs þíÜõc »ÔBƒì ô»ƒC þƒ¾AqlƒýƒÔ þƒðlƒðBƒü»ƒâAq»ƒè þƒðAõƒO .RBÝG»Pw»Wq»G |

| :ºq½G ïAqBC -rÈkôB_ ,þPÉÜ»ü ÿ102 þƒPƒxƒýƒè ÿvƒÉƒG»ƒOô þPÉÜ»ü þñü s»GAkBýW ,QƒÉƒð»ƒü»ƒâºlƒüAq þðAô oºôB_ ôºõý…g»HÉK ÿq ¼ s þÝÈ tÉø þðBñÉùƒÝƒÉƒK µ q ¼ s þƒÝƒÉƒãƒðºk þƒðBƒñƒÉƒø þì»ìqBw Û qBO .ó»Üºk õOBøAk þO»ìõÝc ,Ak"rƒƒƒÈkôBƒƒƒ_" þƒƒƒÝƒƒƒƒÉƒƒƒƒâ½ƒƒƒƒèBƒƒƒƒük»ƒƒƒƒè ½G ó»ÜºkqBÜ »Ü ºô»OBƒÜºkºô»ƒéƒPƒg»ƒW þðkrÜrýãÉW ô qõPwºk ÿºô»ðkrÜqAõì»ø þðBÜºq»GBÜq ,µþðBì»èqBƒK þƒíƒPƒxƒýƒxƒƒ .ºõÉÜôAo»¾k µzrO »O»ðõOô»Ü †ýPÉÜ»ü

q»øô»W ÛqBO

þPÉÜ»ü þñýüÂ½K ÿ½g»Gq»w ÿºkArýC ºqõPw»DP…K óBPwkqõÜ þÝ¾»g ÿºkArýC»G »üAõƒðBƒýƒÉƒK ,Ë rƒÜBƒñƒ¾õƒHƒØ óBƒü½ƒG ,òƒñƒýƒGºk þðBÜ»ƒíƒ„ô qk ô q»ƒPƒw½ƒK ÿºô»ƒðkrƒÝƒÉƒè»ƒG Þ¾»g þgBð»è þPÉÜ»ƒü òƒðAõƒOºk þƒPƒÉƒÜ»ƒü »Ü ,ºô»ñü»Üºk óBüBýñ¾k ïÂ»ƒG ,ºô»ƒðpƒxƒG ÿºô»ðAô»`ÉK µþüBwBüBð ºqBPÔºq ï»G þPÉÜ»ü µQÉGºk rOºôB„»â ó ½ýxì½Ü þðBÜ»ýüBíñÈ q .ºô»Ý¾»g þgBð»PÉ_ºk rOBüs ,þƒƒPƒƒÉƒƒÜ»ƒƒü þƒƒPƒƒƒxƒƒƒýƒƒƒè ÿ vƒƒƒÉƒƒƒG»ƒƒƒOô þðBÜ»ƒýƒüBƒíƒñƒÈ q þƒÉƒK»ƒG ,ºôºkrƒÝƒýƒ…ƒýƒðô q ,óBíw»Ü òülð»_ ,ºôkrÝðBìqBÜ ó ½ýxì½Ü ókqAvH¾»ø ÿAôk BO ,»ü»ø óBýìõÝc ÿ»éK »Ü

QÉñÉLw»_ºk þðBì»èqBK þíPxýw| ,ºô»ýýPÉÜ»ü ÿ õOBøAk ÿ»ìBðq»G ÿºqBG»è ,ºô»OBÜºkBýñ¾k óBPwkq õÜ þÝ¾»g ,ôArGôBð µþwBýw ÿ ô o»è AlýPÉÜ»ü ÿ»ìBðq»G»è ÿºô»C þñP…Éø»ð µÿ õÈ vG þPwBƒC µþƒO»ƒüÂ»ƒì½ƒÜ þðkrÝPwô qk µË rÜ þðBÜ»…ÉÜ µÿ qBƒÝƒÉƒG ÿ qBGq»w ,QÈ rÜºkq»w»è ÿ qBÜ »Øõ„ ô õðBg ô qBƒÜ þƒè»ƒƒø ÿºô»ƒƒñƒƒü s ¼k ½ƒƒG ókrƒƒÜqBƒƒÜ ÿ qAõG µÿ sBwBðAõO ÿ»ìBðq»G þýƒìAôºkq»ƒG þƒñƒPƒ…ƒÉƒø»ƒð µR»ƒýƒÔBƒÔ»ƒ„ µóBƒñƒÉƒøq»ƒGºô þPÉÜ»ƒü ,ô o»ƒPƒxƒhƒýƒ„ºô»ƒC .ÿ qBƒÝƒgq ½ƒØ

krÜ»Pw»Wq»G þñýwõð½g ÿºqB_ þPÉÜ»ü ÿºuBìBC ,þPÉÜ»ü ÿ102 þPxýè ÿ vÉG»Oô AkôkrGAq»è þPÉÜ»ü þðBÜ»ýü qºô q»w µRBG»g»G »Ü ,ºôºkrÜºô»ƒéƒýƒPƒg»ƒW ßºô q»ƒø ,krƒÜ ÿ ½g»Gq»w þÜ»üºkArýC»G þPÉÜ»ü ºqBXì»C þÝ¾»g ÿºkArýC»G ºq õPw»DP…K ºô»ñýüÂ½K

‫ديالؤط‬

‫ذمارة (‪ )436‬دو شةممة ‪2013/9/9‬‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫‪4‬‬

‫بەپێی نوێترین راپرسی‪ ،‬یەكێتی لەسلێمانی یەكەم دەبێت‬ ‫شۆڕش ئیسماعیل‪ ،‬بەرپرسی مەكتەبی هەڵبژاردنی یەكێتی‪ ،‬بۆ «چاودێر»‬ ‫سازدانی‪ :‬داستان ئاسۆ‬ ‫بەرپرسی مەكتەبی ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی یەكێتی‪،‬‬ ‫رایدەگەیەنێت‪ ،‬بەپێی تازەترین راپرسی‪ ،‬یەكێتی‬ ‫زۆرینەی دەنگەكان دەهێنێت‌و دڵنیاشە لەهەولێر‬ ‫دو بۆ سێ‌ هێندە دەنگەكانی زیاددەكات‌و لیستی‬ ‫سەربەخۆی یەكێتیش دەنگەكانی ‪2009/9/25‬‬ ‫شمان بۆ دەگەڕێنێتەوە‪.‬‬ ‫ش��ۆڕش ئیسماعیل‪ ،‬ك��ە ه��اوك��ات ئەندامی‬ ‫مەكتەبی سیاسیی یەكێتیشە‪ ،‬ئاماژەبەوەدەكات‪،‬‬ ‫بۆئەوەی هەڵبژاردنەكە بەشێوەیەكی سەركەوتوانە‬ ‫بەڕێوەبچێت لەرێگای چاودێرەكانمانەوە كە خولمان‬ ‫پێ‌ بینیون‪ ،‬هەوڵدەدەین كەمترین ساختەكاری‬ ‫تێدابكرێت‪.‬‬ ‫ناوبراو‪،‬‬ ‫ئاشكرا‬ ‫شیدەكات‪،‬‬ ‫یەكێك‬ ‫لەبەرنامە‬ ‫سەرەك‬ ‫ییەكانمان‬ ‫ئەوەیە‪،‬‬ ‫كە‬ ‫منداڵ لەو رۆژەی‬ ‫لەدا‬ ‫یکدەبێت‪،‬‬ ‫تاكو‬ ‫ئەو‬ ‫رۆژەی خوێندن تەواودەكات‬ ‫موچەی‬ ‫مانگانەی‬ ‫بۆ ببڕینەوە‪.‬‬

‫چاودێر‪ :‬تۆماری دەنگدەران بژارنەكراو‌و بانگەشەی‬ ‫هەڵبژاردن دەستیپێكرد‪ ،‬ئایا پاكنەكردنەوەی ئەم‬ ‫تۆمارە كاریگەریی لەسەر پرۆسەی هەڵبژاردن‬ ‫دەبێت؟‬ ‫ش��ۆڕش ئیسماعیل‪ :‬وەك��و یەكێتی‬ ‫هەوڵماندا لیستی تۆماری دەنگدەران كە‬ ‫ئەو هەمو تانە‌و رەخنەیەی لەسەرە‪،‬‬ ‫چاك بكرێت‌و بكرێتە لیستێكی تۆماری‬ ‫دەنگدەرانی بێكێشە‌و پ��اك‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەداخەوە كۆمسیۆن زۆر خەمسارد‬ ‫بو‪ ،‬هیچ مەیلێكی بۆ چارەسەركردنی‬ ‫ن��ەب��و‪ ،‬ئ��ەم��ڕۆش ك��ە چوینەتە‬

‫هەڵبژاردنەوە‪ ،‬ئێمە بۆئەوەی بتوانین هەڵبژاردنەكە‬ ‫بەشێوەیەكی سەركەوتوانە بەڕێوەبەرین لەڕێگای‬ ‫چ��اودێ��رەك��ان��م��ان��ەوە ك��ە خولمان پ �ێ‌ بینیون‪،‬‬ ‫هەوڵدەدەین كەمترین ساختەكاری تێدابكرێت‪،‬‬ ‫بێگومان ئەو تۆمارەش كاریگەری دەبێت‪ ،‬چونكە‬ ‫سەرچاوەی گەندەڵیی ئایندەی كوردستانیش دەبێت‬ ‫ئەگەر رێگری لێنەكرێت‪ ،‬چونكە ئەگەر نەتوانی‬ ‫هەڵبژاردنێكی پاك ئەنجامبدەیت سبەینێ‌ ناتوانی‬ ‫لەجومگەكانی تری دەسەاڵتدا بەیەكسانی مامەڵە‬ ‫لەگەڵ هەمو بابەتەكان بكەیت‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬ئەگەر بەم تۆماری دەنگدەرانەی ئێستاوە‬ ‫هەڵبژاردن بكرێت هەڵوێستی یەكێتی چی دەبێت؟‬ ‫ش��ۆڕش ئیسماعیل‪ :‬ب��ەردەوام دەبین لەسەر‬ ‫ئ��ەو هەڵوێستەی خۆمان‪ ،‬چونكە هەڵوێستێكە‬ ‫سەرچاوەكەی ئەوەیە كە یەكێتی بەبڕوابون بە هێز‌و‬ ‫جەماوەری فراوانی خۆیەوە دەیەوێت هەڵبژاردنێكی‬ ‫پ��اك‌و سەردەمیانە ئەنجام بدرێت‪ ،‬بۆیە سورین‬ ‫لەسەر پاككردنەوەی تۆماری دەنگدەران‪ ،‬بابەتەكە‬ ‫بەژەوەندیی گشتی هەمومانە‪ ،‬بۆیە تاكە حزب بوین‬ ‫كە سكااڵمان لەدژی كۆمسیۆنی بااڵی سەربەخۆی‬ ‫هەڵبژاردنەكان تۆماركردوە‪ ،‬بۆیە سورین لەسەر ئەو‬ ‫داوای��ە‪ ،‬بۆ ئەوەی هه‌ڵبژاردنه‌که‌ شایستەی تاكی‬ ‫كورد بێت‌و ببێتە كۆڵەكەی دیموكراسی‬ ‫لەهەرێم‪ ،‬كۆمسیۆن بەدەیان هەزار‬ ‫ك��ورد ل��ەدەرەوەی كوردستان‬ ‫بێبەشكرد لەهەڵبژاردن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫كەس نازانێت دەنگەكانیان‬ ‫ل��ەك��وێ��ی��ە‪ ،‬ن��اوەك��ان��ی��ان‬ ‫لەكوێیە‪ ،‬لیستێكی جیایان‬ ‫نییە‪ ،‬وەك یەكێتی زۆر‬ ‫ه��ەوڵ��م��ان��دا ك��ە ك��وردان��ی‬ ‫تاراوگەش دەنگبدەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫كۆمسیۆن ئەمەشی نەكرد‪.‬‬

‫چ��اودێ��ر‪ :‬دوب��ارە س��ك��ااڵت��ان ل��ەس��ەر كۆمسیۆن‬ ‫تۆماركردۆتەوە‪ ،‬ئەگەر ئەم سكااڵیەتان سەرنەگرێت‪،‬‬ ‫چ رێگایەكی تر دەگرنەبەر؟‬ ‫شۆڕش ئیسماعیل‪ :‬كۆمسیۆن كە وەاڵمی داینەوە‬ ‫لەسكااڵیەك كەئاراستەمان كرد بو‪ ،‬لەماوەی ئەو‬ ‫‪ 45‬رۆژەدا نەیتوانیوە تەنها یەك ناویش بسڕێتەوە‪،‬‬ ‫بەناچاری پەنامان بردۆتە بەردەم دەستەی دادوەریی‬ ‫هەرێم شكاتمان ك��ردوە‪ ،‬ئەویش تائێستا وەاڵمی‬ ‫نەبوە‪ ،‬بەاڵم سورین لەسەری‪ ،‬ئێستا بێدەگین تا‬ ‫دوای هەڵبژاردنەكان‪ ،‬چونكە لەئێستادا بەگڕ‌وتین‌و‬ ‫بەرنامەیەكی سەربەخۆ لەهەڵبژاردنەكاندا بەشدارین‪،‬‬ ‫دڵنیاین سەركەوتنی گەورە بەدەستدەهێنین‪.‬‬ ‫چ��اودێ��ر‪ :‬لەهەندێك لەشوێنەكاندا رێگری‬ ‫ل��ەب��ان��گ��ەش��ەی یەكێتی دەگ��ی��رێ��ت‌و ب��ارگ��رژی‬ ‫دروستدەبێت‪ .‬ئایا بۆ تەنها یەكێتی كراوەتە ئامانج؟‬ ‫یەكێتی تاچەند لەگەڵ ئەوجۆرە بانگەشەیەدایە؟‬ ‫ش��ۆڕش ئیسماعیل‪ :‬یەكێتی هەمو ئ��ەن��دام‌و‬ ‫الیەنگرانی خۆی بەو شێوەیە پەروەردەكردوە‪ ،‬كە‬ ‫حزبێكی سۆسیال دیموكراتە‪ ،‬دروشمی لێبوردەیی‌و‬ ‫یەكترقبوڵكردن یەكێكە لەستراتیژی ئەم حزبە‪ ،‬بۆیە‬ ‫هەوڵمانداوە هەڵمەتەكەمان هەڵمەتێكی شارستانیانە‬ ‫بێت‌و دوربێت لەهەمو توندوتیژییەك‪ ،‬چونكە پەیامی‬ ‫ئێمە پەیامی پێكەوەبونە‪ ،‬هەمومان پێكەوە هەڵمەتی‬ ‫هەڵبژاردن بەرینەپێشەوە‪ ،‬بیكەینە نمونەیەك‪،‬‬ ‫وەكچۆن ناوچەی ئێمە ئارامە‪ ،‬ئەگەر لەشوێنێكیش‬ ‫سەرپێچیی بەرامبەر بەئێمە كرابێت هەوڵمانداوە‬ ‫بەزمانی گوڵ‌و لێبوردەیی وەاڵمیان بدەینەوە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫پێشێلكارییەكە سنوری بەزاندبو پەنا دەبەینە بەر‬ ‫یاسا‪ ،‬لەگەڵ ئەوەی لەهەندێ شوێن دروشمەكانمان‬ ‫لێكراوەتەوە بەحاڵەتێكی زۆر ناسروشتی نابینین‪،‬‬ ‫بەس هیوادارین نەبێتە دی��اردە‪ ،‬ئێمە بەرنامەی‬ ‫خۆمان هەیە‪ ،‬كاتمان نییە بۆ پێشێلكاری‪ ،‬دڵنیاشین‬ ‫ئەم پەیامەی ئێمە سەركەوتوترین پەیام دەبێت‪.‬‬

‫منداڵ لەو رۆژەوه‌ی لەدایكدەبێت‬ ‫ت��اک��و ئ��ەو رۆژه‌ی خ��وێ��ن��دن‬ ‫تەواودەكات موچەی مانگانەی‬ ‫بۆ دەبڕینەوە‬ ‫لەچاو هەڵبژاردنی پێشودا‬ ‫دەنگی یەكێتی لەهەولێر‬ ‫دو بۆ سێ‌ هێندە‬ ‫زیاد ده‌کات‬ ‫یەكێتی بەرنامەی خۆی هەیە‌و‬ ‫كاتمان نییە بۆ پێشێلكاری‬ ‫كۆمسیۆن ب��ەدەی��ان ه��ەزار‬ ‫كوردی لەدەرەوەی كوردستان‬ ‫بێبەشكرد لەهەڵبژاردن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫كەس نازانێت دەنگەكانیان‬ ‫ل��ەك��وێ��ی��ە‪ ،‬ن��اوەك��ان��ی��ان‬ ‫لەكوێیە؟!‬ ‫شۆڕش ئیسماعیل‬ ‫لە دایكبوی ‪ 1956‬گەڕەكی مەڵكەندی ‪ -‬سلێمانی‬ ‫بەكالۆریۆس لەزانستە سیاسیەكان ‪ -‬زانكۆی سلێمانی‬ ‫لە ‪2007‬وە بەرپرسی دەزگای هەڵبژاردنی یەكێتییە‬ ‫ئەندامی مەكتەبی سیاسیی یەكێتییە‬

‫چاودێر‪ :‬جیاواز لەهەڵبژاردنەكانی پێشو یەكێتی بە‬ ‫لیستی جیا بەشداری هەڵبژاردنەكان دەكات‪ ،‬ئەمە‬ ‫چۆن هەڵدەسەنگێنن؟ پێتانوایە دەنگەكانی یەكێتی‬ ‫دەگەڕێتەوە بۆ یەكێتی؟‬ ‫شۆڕش ئیسماعیل‪ :‬بەدڵنیاییەوە‪ ،‬هەر بڕیاردان‬ ‫لەسەر ئ��ەوەی كە یەكێتی بەلیستی سەربەخۆ‬ ‫بێت بڕیاری دەنگدەری كوردستان‌و‪ ،‬ئۆرگانەكان‌و‬ ‫الیەنگرانی یەكێتییە‪ ،‬داوای بنچینەیی ئەوان بو‬ ‫كەیەكێتیی بەلیستی سەربەخۆ دابەزێت‪ ،‬بۆئەوەی‬ ‫یەكێتی بتوانێت بەسەربەخۆش متانەی خەڵكی‬ ‫كوردستان بەدەستبهێنێت‪ ،‬دڵنیام بەم لیستی‬ ‫سەربەخۆیە ئەو دەنگدەرانەی لە ‪ 2009/7/25‬لەئێمە‬ ‫بون ئێستا بەشێوەیەك لەشێوەكان گەڕاونەتەوە ناو‬ ‫یەكێتی‪ ،‬ل��ەدوای هەڵبژاردنەكانیش ئەنجامەكەی‬ ‫دەبینین‪ ،‬ئێستاش لەهەمو شوێنێك ئەو حەماسە‬ ‫لەسەر ش��ەق��ام‌و راگەیاندنەكان دەبینین‪ ،‬وەك‬ ‫كوردەواری دەڵێت «مانگەشەو سەر لەئێوارە دیارە»‬ ‫ئەوە دەگەیەنێت یەكێتی براوەی یەكەم دەبێت لەم‬ ‫هەڵبژاردنەدا‪.‬‬ ‫چ��اودێ��ر‪ :‬دەوت��رێ��ت‪ ،‬ك��ە ه��ەل��ی ی��ەك��س��ان بۆ‬ ‫كاندیدەكانی یەكێتی نەڕەخساوە بۆ بانگەشەی‬ ‫هەڵبژاردن؟ ئایا بۆچونی ئێوە لەوبارەیەوە چیە؟‬ ‫شۆڕش ئیسماعیل‪ :‬یەكێتی بەیەك چاو سەیری‬ ‫هەمو كاندیدەكان دەكات‪ ،‬هەوڵی جدی بۆ هەموان‬ ‫دەدات‪ ،‬لەراگەیاندنەكان بەشێوەیەكی بەرچاو‬ ‫هەلیان بۆ رەخساوە بۆ ئەوەی پەیامیان بگەیەنن‪،‬‬ ‫ئ��ەو كاندیدانە هەموی لەژێر چەتری یەكێتیدا‬ ‫هەڵمەتەكەیان بەرەوپێشەوە دەبەن‪ ،‬ئەوانە هەمو‬ ‫سەربازی گشتگیرن‪ ،‬ئەو بەرنامەیەی یەكێتی دایناوە‬ ‫خەون‌و هیوای هەزاران دەنگدەری كوردستانی تێدایە‪،‬‬ ‫بۆ ئەو بەرنامەیە تاك بەتاكی ئەم كوردستانە‬ ‫بۆچونی وەرگیراوە‪ ،‬تۆێژینەوەی لەسەر كراوە تاكو‬ ‫ئەم بەرنامە چڕە دانراوە‪ ،‬بۆیە كاندیدەكان تا چەند‬ ‫هەڵسوڕاوبن‌و پەیامی خۆیان بگەیەنن ئەوەندە‬ ‫دەتوانن خەڵك بەالی خۆیاندا رابكێشێت‪.‬‬ ‫چ��اودێ��ر‪ :‬لەبنكەكانی دەن��گ��دان كۆمسیۆن‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەر‌و چاودێرەكانی گ��ۆڕی��وە‪ ،‬كە پێشتر‬ ‫لەڕێگای كۆمپیوتەرەوە دانراون‪ ،‬هۆكاری ئەمە چییە‌و‬ ‫هەڵوێستتان چی دەبێت؟‬ ‫ش��ۆڕش ئیسماعیل‪ :‬دەب��ێ��ت كۆمسیۆن وەك‬ ‫دەزگایەكی سەربەخۆی نیشتمانی هەڵسوكەوت‬ ‫بكات‪ ،‬ئێمەوە وەك یەكێتی لەگۆڕین‌و هێنانی كارمەند‬ ‫هیچ تەرحێكمان نییە‪ ،‬دەكرا كۆمسیۆن باشتر ئەدای‬ ‫كاری خۆی بكردایە وەك دەزگایەكی سەربەخۆ‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬پێتانوایە یەكێتی لەهەولێرو بادینان‬ ‫رێ��ژەی دەنگەكانی بەرزبێتەوە؟ پێشبینیتان بۆ‬ ‫دەنگەكانی یەكێتی لەو دو ناوچەیەدا چییە؟‬ ‫ش��ۆڕش ئیسماعیل‪ :‬پێمانخۆشە‌و هەوڵمانداوە‬ ‫س��ەرەت��ا ل��ەو ناوچانە ه��ەڵ��ب��ژاردن بەشێوەیەكی‬ ‫زۆر تەندروست بەڕێوەبچێت‪ ،‬دورب��ێ��ت لەهەمو‬ ‫دەس��ت��ت��ێ��وەردان‌و پێشێلكارییەك ك��ە مەترسی‬ ‫لێدەكرێت روب��دات‪ ،‬لیستی نیمچەكراوە هێزێكی‬ ‫هەیە بۆ راكێشانی دەنگدەر‪ ،‬بۆیە هەستدەكەین‬ ‫لەهەولێر دەنگەكانمان زۆر زیادیكردوە‪ ،‬دڵنیام لەچاو‬ ‫هەڵبژاردنی پێشودا دو بۆ سێ‌ هێندە زیادیكردوە‪،‬‬ ‫لەبادینانیش دەنگەكانمان زۆر زیادیكردوە‪ ،‬ناتوانم‬ ‫بڵێم چەند زیادیكردوە‪ ،‬بەاڵم دڵنیام زۆر زیاددەكات‪.‬‬ ‫چ��اودێ��ر‪ :‬لەهەفتەی كۆتاییدا بانگەشە زۆر‬ ‫گەرمدەبێت‪ ،‬ئایا یەكێتی چ بەرنامەیەكی بۆ داناوە؟‬ ‫شۆڕش ئیسماعیل‪ :‬هەوڵمانداوە بەرنامەكەمان‬ ‫بەسێ‌ قۆناغ بێت‪ ،‬ناكرێت بەیەك جۆر بێت‪ ،‬ناكرێت‬ ‫ئێستا ئاشكرایبكەین‪ ،‬بەاڵم هەوڵدەدەین بەشێوەیەك‬ ‫جۆش‌و خ��رۆش‌و حەماسی تێدا پەیدا بكەین‪ ،‬كە‬ ‫شایستە بێت بەدەنگدەری كوردستان‪ ،‬بەو مانای‬ ‫دەربڕینی پەیام چڕبكرێتەوە بۆ هەفتەی ئایندە‪،‬‬ ‫وەكچۆن ئێستا جەماوەری یەكێتی وەك دەریایەك‬ ‫شەپۆل دەدات‪ ،‬ئومێدمان واییە كە بەئاهەنگی‬ ‫سەرنجڕاكێش‌و بەچڕكردنەوەی بێت‪ ،‬ئەمەش بۆ‬ ‫ئەوەیە پەیامی ئێمە بگاتە تاك بەتاكی دەنگدەری‬ ‫كوردستان‪ ،‬موفاجەئەمان دەبێـت بۆ سەرنجڕاكێشانی‬ ‫دەن��گ��دەری كوردستان ب��ۆئ��ەوەی بزانن یەكێتی‬ ‫رابردویەكی هەیە پڕ شانازی‪ ،‬ئێستایەكی هەیە پڕ‬ ‫دەستكەوت‌و‪ ،‬ئایندەیەكی دڵنیاكەرەوەشی هەیە‪،‬‬ ‫ئێستا لەدەسەاڵتین ئیشمانكردوە‪ ،‬بۆیە روبەڕوی‬ ‫رەخنە بوینەتەوە‪ ،‬هێزێكی ئازابوین‌و بۆ رەخنەمان‬ ‫قبوڵكردوە‪ ،‬بۆیە هەڵمەتەكەمان بۆ ئەوەیە پەیامێك‬ ‫بێت بۆ سەرجەم دەنگدەری كوردستان‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬لەماوەی راب��ردو چەندین راپرسی بۆ‬ ‫ئەنجامی هەڵبژاردنەكە باڵوكرایەوە ئایا پێتانوایە ئەو‬ ‫راپرسییانە بە بێالیەنانە‌و پڕۆفیشنااڵنە كرابێتن؟‬

‫بۆئەوەی هەڵبژاردنەكە‬ ‫بەشێوەیەكی‬ ‫سەركەوتوانە‬ ‫بەڕێوەبچێت لەرێگای‬ ‫چاودێرەكانمانەوە‬ ‫هەوڵدەدەین كەمترین‬ ‫ساختەكاری تێدابكرێت‬ ‫‪ %95‬ی راپرسییه‌کان‬ ‫جه‌خت له‌سه‌ر ئه‌وه‌‬ ‫ده‌که‌نه‌وه‌ که‌ بارودۆخی‬ ‫یه‌کێتی به‌ره‌و باشتر چوه‌‬ ‫لیستی سه‌ربه‌خۆی‬ ‫یه‌کێتی ده‌نگه‌کانی‬ ‫‪ 7/25‬ده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌‬ ‫شۆڕش ئیسماعیل‪ :‬وەك یەكێتی خۆمان راپرسی‬ ‫ناكەین‪ ،‬ئەوەی دەكرێت‪ ،‬ل��ەدەرەوەن یان بیانین‪،‬‬ ‫یان رێكخراوی سەربەخۆن‪ ،‬ئەو راپرسییانەی كراون‬ ‫لە ‪ %95‬ب��ەرەو ژور یەكێتی زۆر چۆتەپێشەوە‪،‬‬ ‫ئەمەش وایكردوە لەقسەكانماندا دەنگدەری خۆمان‬ ‫دڵنیادەكەینەوە‪ ،‬ئەوەی ئێمە لەرابردو نەمانتوانیوە‬ ‫ئەنجامی بدەین‪ ،‬لەئایندەدا ئەنجامدەدەین‪ ،‬بۆیە‬ ‫دەنگدانیان دەبێـتە هێزێك بۆ ئەوەی باشتر خزمەت‬ ‫بكەین‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬وەك دەزگای هەڵبژاردن پێشبینیتان بۆ‬ ‫دەنگەكانی یەكێتی چۆنە لەم هەڵبژاردنەدا؟‬ ‫ش��ۆڕش ئیسماعیل‪ :‬سەرباری هەمو رەخانەی‬ ‫كەپێشتر لەكۆمسیۆنمان گرتبو لەسەر لیستی تۆماری‬ ‫دەنگدەران‪ ،‬بەاڵم خۆشبەختانە یەكێتی توانیویەتی‬ ‫لەماوەی ئەم چەند ساڵەی دواییدا بەشێوەیەك‬ ‫كاربكات كە هەمو ناڕازییەكان لەخۆی كۆبكاتەوە‪،‬‬ ‫تەنها ئەوانەشی دەنگدەری خۆڵەمێشییان پێدەڵێن‪،‬‬ ‫كە دودڵ��ن ل��ەوەی دەن��گ بەكێ‌ ب��دەن‪ ،‬قەناعەتی‬ ‫بەبەشێكی زۆر ئەوانەش كردوە‪ ،‬ژنانیش لەناو یەكێتیدا‬ ‫چانسی زۆری��ان هەیە‪ ،‬بۆ سەرجەم مافەكانیان‪،‬‬ ‫هەروەها یەكێك لەبەرنامە سەرەكیەكانمان لەئێستادا‬ ‫ئەوەیە كە منداڵ لەو رۆژەوەی لەدایكدەبێت‪ ،‬تاكو‬ ‫ئەو رۆژەی خوێندن تەواودەكات موچەی مانگانەی‬ ‫بۆ ببڕینەوە‪ ،‬ئەمە دەستكەوتێكی گەورەیە‪ ،‬كە ئەو‬ ‫ئەركە قورسە لەسەر باوك‌و دایك نامێنێ‌‪ ،‬موچەیەك‬ ‫بۆ هەمو منداڵێك دابیندەكەین بەبێ‌ جیاوازی‪ ،‬دەیان‬ ‫پرۆژەمان هەیە بۆ سەرجەم توێژەكان‪.‬‬ ‫چاودێر‪ :‬ئایا مەكتەبی هەڵبژاردن چ راپرسیەكی‬ ‫ك��ردوە بۆ ئ��ەم هەڵبژاردنە؟ دەك��رێ��ت تازەترین‬ ‫راپرسیی نێودەوڵەتیمان بۆ ئاشكرابكەیت؟‬ ‫شۆڕش ئیسماعیل‪ :‬تازەترین راپرسی‪ ،‬لەالیەن‬ ‫چەند رێكخراوێكی نێودەوڵەتی‌و ناوخۆییەوە كراوە‪،‬‬ ‫كە چەند نمونەیەك وەرگیراوە لەهاواڵتیان‪ ،‬بەس‬ ‫بۆ سلێمانی ‪ 3.500‬سێ‌ هەزارو پێنجسەد هاواڵتیی‬ ‫ده‌نگده‌ر وەك سامپڵ وەرگیراوە‪ ،‬لەنێو چین‌و توێژو‬ ‫تەمەنە جیاوازەكاندا‪ ،‬یەكێتی زۆرینەی دەنگەكان‬ ‫دەباتەوە‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )436‬دو شةممة ‪2013/9/9‬‬

‫ناوخؤ‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫بانگەشەی هەڵبژاردن لەشەقامەوە بۆ فەیسبوك‬ ‫كۆمسیۆن‪ :‬هیچ یاسایەك بۆ سزادانی پێشێلكارەكانی فەیسبوك نییە‬

‫سلێمانی‪ -‬نزار جەزا‪:‬‬

‫هێمن عەبدوڵاڵ‪ ،‬رونیشیدەكاتەوە‪،‬‬ ‫هەندێكجار هەوادارانی الیەنی بەرامبەر‬ ‫ب��ە قسەی ناشیرینی دەشكێننەوە‪،‬‬ ‫چونكە بیروبۆچونی بەتەواوی لەگەڵیاندا‬ ‫جیاوازە‌و تائێستاش بەهۆی جیاوازیی‬ ‫بیر‌وبۆچونی سیاسییەوە پەیوەندیی‬ ‫لەگەڵ دو هاوڕێیدا پچڕاندوە‪.‬‬

‫ب��ەپ��ێ��چ��ەوان��ەی ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەك��ان��ی‬ ‫راب��ردوەوە‪ ،‬لەئێستادا بانگەشەی‬ ‫هەڵبژاردن بۆ خولی نوێی پارلەمانی‬ ‫كوردستان تاڕادەیەك لەشەقامەكانەوە‬ ‫گواستراوەتەوە بۆ تۆڕی كۆمەاڵیەتیی‬ ‫كاریگەریی فەیسبوك‬ ‫فەیسبوك‌و تۆڕەكانی دیكە‪ ،‬ئ��ەوەی‬ ‫پاڵێوراوێك لەسەر لیستی یەكگرتو‪،‬‬ ‫دەبینرێت چەندین كەس‌و الیەن تەشهیر‬ ‫بەیەكتر دەك��ەن‪ ،‬كۆمسیۆنیش بەهۆی پێیوایە فەیسبوك كاریگەرییەكی زۆر‬ ‫نەبونی یاساو نەتوانینی كۆنترۆڵكردنی باشی هەیە لەبانگەشەی هەڵبژاردندا‪،‬‬ ‫تۆڕەكۆمەاڵیەتییەكانەوە هیچ كەسێكی لەڕوی تێچوی پارەوە بۆ باڵوكردنەوەی‬ ‫س��زان��ەداوە‪ .‬پ��س��پ��ۆڕێ��ك��ی ئێتیك‌و كارنامە‌و پەیامەكانی پاڵێوراو پارەی‬ ‫یاسای راگەیاندن‪-‬یش‪ ،‬رایدەگەیەنێت‪ ،‬تێناچێت‪ ،‬ل��ەڕوی كاتەوە لەماوەیەكی‬ ‫خراپبەكارهێنانی سۆشیال میدیا لە زۆر كەمدا دەتوانرێ ئەوەی مەبەستتە‬ ‫كەمپەینی هەڵبژاردندا‪ ،‬كاریگەریی خراپ باڵوبكرێتەوە‪.‬‬ ‫ت��اری��ق نەجیب‪ ،‬باسیلەوەشكرد‪،‬‬ ‫لەسەر ت��ەواوی پرۆسەكە جێدەهێڵت‪.‬‬ ‫هاوكات كاندیدەكانیش جگە لەپەیج‌و تەشهیركردن لەناو تۆڕە كۆمەاڵیەتییەكان‬ ‫ئەكاونتی خۆیان لە فەیسبوك‪ ،‬چەندین بێت یان لەهەرشوێنێكی تر‪ ،‬شتێكی‬ ‫پەیج‌و ئەكاونتی تریان بەناوی پشتیوانان ناشیرینە بۆ كەسەكە‌و لیستەكەش‪،‬‬ ‫ی��ان خ��ۆش��ەوی��س��ت��ان��ی ف�ڵ�ان كاندید ئەمەش لەڕوی یاساییەوە مەحكومكراوە‪.‬‬ ‫بەپێویستیشی دەزانێت كە هۆشیاری‬ ‫كردۆتەوە‪.‬‬ ‫باڵوبكرێتەوە بۆ ئاستی پ��ەروەردەی��ی‬ ‫خەڵكی‪ ،‬چونكە ناتوانرێت چاودێریی‬ ‫لە فەیسبوك بانگەشەدەكات‬ ‫دی��اری ن��ازم‪ ،‬گەنجێكی تەمەن ‪ 26‬تۆڕە كۆمەاڵیەتیەكان بكرێت‪.‬‬ ‫پ��اڵ��ێ��وراوەك��ە پێیوایە‪ ،‬بانگەشە‬ ‫ساڵە‪ ،‬باسلەوەدەكات‪ ،‬لەهەڵبژاردنەكانی‬ ‫راب��ردودا بەمەبەستی بانگەشەكردن ك��اری��گ��ەری��ی��ەك��ی ئ��ەوت��ۆی ل��ەس��ەر‬ ‫ب��ۆ لیستەكەی بەئۆتۆمبیلەكەیەوە ك��ۆك��ردن��ەوەی دەن��گ ن��ی��ە‪ ،‬چونكە‬ ‫تاكو درەنگانی شەو لەگەڵ هاوڕێكانی كۆكردنەوەی دەنگ زیاتر پەیوەندیی بە‬ ‫رابردوی پاڵێوراو‌و لیستەكەوە هەیە‪.‬‬ ‫بەشەقامەكاندا سوڕاوەتەوە‪.‬‬ ‫گەنجەكە ئاشكراشیدەكات‪ ،‬لەمساڵدا‬ ‫خاڵە الوازەكانی بەرامبەر‬ ‫بە ش��ەو نەچۆتە دەرەوە‪ ،‬تەنها لە‬ ‫دەخرێنەڕو‬ ‫فەیسبوك سەرقاڵی هەڵمەتی هەڵبژارادن‌و‬ ‫كاندیدێكی لیستی یەكێتی‪-‬یش بۆ‬ ‫كۆكردنەوەی دەنگە بۆ ئەو كاندیدەی كە‬ ‫بەدڵیەتی‌و حەزدەكات بچێتە خولی نوێی پارلەمانی كوردستان‪ ،‬ئاماژە بەوەدەكات‪،‬‬ ‫پارلەمانەوە‪ ،‬هەرچەندە روبەڕوی چەندین فەیسبوك‌و تۆڕە كۆمەاڵیەتییەكانی تر‪،‬‬ ‫كاریگەرییان لەناو كۆمەاڵنی خەڵكدا‬ ‫وتەی ناشیرین بۆتەوە‪.‬‬ ‫هەیە‌و لەئێستادا هەمو ئەو پاڵێوراوانەی بۆ‬ ‫خولی نوێی پارلەمانی كوردستان خۆیان‬ ‫بێ‌ ئۆتۆمبیلە‬ ‫گەنجێكی تر باسیلەوەكرد‪ ،‬بەهۆی پااڵوتوە الپ��ەڕەی تایبەت بەخۆیان لە‬ ‫نەبونی ئۆتۆمبێلەوە ناتوانێت لەدەرەوە فەیسبوك هەیە‌و بانگەشەی هەڵبژاردنی‬ ‫بانگەشەی هەڵبژاردن بۆ لیستەكەی تێدا دەكەن‌و پەیام‌و كارنامەی خۆیانی‬ ‫بكات‪ ،‬ب��ەاڵم لە رێگەی فەیسبوكەوە تێدا ب�ڵاودەك��ەن��ەوە‪ ،‬چونكە زۆرینەی‬ ‫ب��ەردەوام خەریكی بانگەشەیە بۆ ئەو خەڵك تۆڕە كۆمەاڵیەتییەكان بەكاردێنن‪.‬‬ ‫ن��ەق��ی��ب ع��وس��م��ان م��ح��ەم��ەد‪،‬‬ ‫كەسەی مەبەستیەتی‪.‬‬

‫ليستء كانديدةكان فةيسبوك دةكةنة مةيدانى بانطةشةكانيان‬ ‫رونیشیكردەوە‪ ،‬لەكاتی دەستپێكردنی‬ ‫بانگەشەی هەڵبژاردن‪ ،‬ئاسایی لەهەر‬ ‫واڵتێكدا هەر الیەنێك باس لەخاڵە الواز‌و‬ ‫كەموكوڕییەكانی الیەنی بەرامبەر دەكات‪،‬‬ ‫بەاڵم دەبێت ئەو رەخنە‌و بۆچونانەی كە‬ ‫باسدەكرێن لەجێی خۆی بێت‌و دوربێت‬ ‫لەشتی الوەكی‌و تەشهیر‪.‬‬

‫خراپبەكارهێنانی سۆشیال میدیا‬ ‫پسپۆڕێكی ئێتیك‌و یاسای راگەیاندن‪-‬‬ ‫یش‪ ،‬رایدەگەیەنێت‪ ،‬یەكێك لە خاڵە‬ ‫ج��ی��اك��ەرەوەك��ان��ی ئ��ەم هەڵبژاردنەی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بریتییە لە بەكارهێنانی چڕی‬ ‫تۆڕەكانی پەیوەندیی كۆمەاڵیەتی‪ ،‬بە‬ ‫تایبەت فەیسبوك‌و یوتیوب‪ ،‬لە كەمپەینی‬

‫كۆمسیۆن‪ :‬كەس سزا نەدراوە‬ ‫الی��خ��ۆش��ی��ەوە‪ ،‬ه��ەن��درێ��ن محەمەد‬ ‫بەڕێوەبەری لقی هەولێری كۆمسیۆنی‬ ‫ب��ااڵی س��ەرب��ەخ��ۆی ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەك��ان‪،‬‬ ‫ئاماژەبەوەدەكات‪ ،‬ناتوانن سزای هیچ‬ ‫كەسێك بدەن لەو كەسانەی لە تۆڕی‬ ‫كۆمەاڵیەتیی فەیسبوك پێشێلكارییان‬ ‫لەرێنماییەكانی كۆمسیۆنی ب��ااڵی‬ ‫سەربەخۆی هەڵبژاردنەكان كردوە‪ ،‬چونكە‬ ‫هیچ یاسایەك نیە بۆ رێكخستنی چۆنێتیی‬ ‫تۆڕەكۆمەاڵیەتیەكان‌و‬ ‫بەكارهێنانی‬ ‫ئینتەرنێت‪ ،‬هەروا نازانرێت ئەو الپەڕانەی‬ ‫فەیسبوك كە پێشێلكارییانكردوە هی‬ ‫كەسی دیاریكراوە یان كەسێكی ترە‪،‬‬ ‫تائێستا هیچ ك��ەس‌و الیەنێك لەسەر‬ ‫پێشێلكاری لەرێنماییەكان لەناو تۆڕە‬ ‫كۆمەاڵیەتیەكاندا سزانەدراوە‪.‬‬

‫بانگەشەی هەڵبژاردندا‪ ،‬ئەمەش خاڵێكی‬ ‫ئەرێنییە‪ ،‬بەاڵم ئەوەی نەرێنییە ئەوەیە‬ ‫كە زۆرجار ئەم میدیا نوێیە بە شێوەیەكی‬ ‫تەندروست بەكارناهێنرێت‪.‬‬ ‫د‪ .‬هێرش رەسوڵ‪ ،‬ئەوەشی خستەڕو‪،‬‬ ‫خراپبەكارهێنانی سۆشیال میدیا‪ ،‬بە‬

‫جۆرێك بكرێتە مەیدانێك بۆ ناوزڕاندن‌و‬ ‫سڕینەوەی بەرامبەر‪ ،‬كاریگەریی خراپ‬ ‫لەسەر ت��ەواوی پرۆسەكە‌و ئەزمونی‬ ‫دیموكراسی‌و پرۆسەی دەستگۆڕكێی‬ ‫ئاشتییانەی دەسەاڵت جێدەهێڵت‪.‬‬ ‫ئەو پسپۆڕەی میدیا‪ ،‬ئاماژەی بەوەشدا‪،‬‬ ‫دیارترین پرەنسیپەكانی ئێتیكی پیشەی‬

‫د‪ .‬هێرش رەسوڵ‪:‬‬ ‫خراپ بەكارهێنانی سۆشیال میدیا‬ ‫كاریگەریی خراپ لەسەر پرۆسەی‬ ‫هەڵبژاردن جێدەهێڵت‬

‫میدیا لە روماڵی پرۆسەی هەڵبژاردندا‬ ‫بە گشتی بریتیین لە‪( :‬بەرپرسیارێتی‪،‬‬ ‫راستگۆیی‪ ،‬وردی‪ ،‬بێالیەنی پیشەیی‌و‬ ‫هاوسەنگی‪ ،‬مافی‬ ‫جیاكارینەكردن‪،‬‬ ‫ژیانی تایبەت‪ )...‬كە پێویستە میدیاكار‬ ‫رەچاویان بكات‪.‬‬

‫سالم‪ ،‬پارلەمان لەهەولێرەوە دێنێتە سلێمانی‬ ‫چاودێر‪ -‬ئاران‪:‬‬ ‫ئ��ەگ��ەرچ��ی لیستەكانی ب��ەش��دار‬ ‫لەهەڵبژاردنەكانی هەرێمی كوردستان‬ ‫داوا لەالیەنگرانیان دەك��ەن‪ ،‬بەهێمنی‌و‬ ‫ئارامی بانگەشەی هەڵبژاردن بكەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەهەفتەی رابردودا لەشاری سلێمانی‪ ،‬كە‬ ‫گەرمترین بانگەشە بەخۆیەوەدەبینێت‪،‬‬ ‫توندوتیژی لەچەند شوێنێكی ئەو شارە‬ ‫رویداوەو ژمارەیەك كەسیش برینداربون‌و‬ ‫ه��ەزاران پێشێلكاریی رێنماییەكانی‬ ‫هاتوچۆش تۆماركراوە‪.‬‬ ‫سلێمانی‪ ،‬كە بە"شارێكی زیندو"‬ ‫ناسراوە‪ ،‬زۆرترین رەنگ‌و لیستەكانی تێدا‬ ‫كۆبۆتەوەو بانگەشەیەكی گەرم لەچەند‬ ‫شوێنێكی دیاریكراو بەڕێوەدەچێت‪،‬‬ ‫ئ��ەوان��ی��ش شەقامەكانی س��ال�م‌و توی‬ ‫مەلیك‌و بنكەو ب��ارەگ��ای حزبەكانن‪.‬‬ ‫كاتێك بەشەقامی سالم‪-‬دا تێدەپەڕیت‪،‬‬ ‫ئ��ەو ش��ەق��ام��ە ل��ەن��ێ��وان لیستەكاندا‬ ‫بەشكراوە‪ ،‬بەشی یەكەمی كە لەباخی‬ ‫گشتییەوە دەستپێدەكات‪ ،‬تایبەتكراوە‬ ‫بەبانگەشەی لیستی پارتی‪ ،‬كە لقی‬ ‫چ��واری ئەو حزبەی لێیە‪ ،‬ناوەڕاستی‬ ‫شەقامەكەش زیاتر الیەنگری گۆڕانی لێ‬ ‫دەبینرێت‪ ،‬كە بنكەیەكی هەڵبژاردنی‬ ‫ئەوانی لێیە‪ ،‬له‌خوار سه‌هۆڵه‌که‌شه‌و‌ه تا‬ ‫کۆتایی شه‌قامی سالم هه‌وادارانی یه‌کێتی‬ ‫سه‌وزپۆشیان کردوه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت به‌رده‌م‬

‫مه‌ڵبه‌ندی یه‌کی سلێمانی‪.‬‬ ‫بەشێوەیەكی گشتی ئەوەی لەشەقامەكە‬ ‫ب��ەرچ��اودەك��ەوێ��ت‪ ،‬بانگەشەیەكی‬ ‫گەرموگوڕی الیەنگرانی یەكێتییە‪ ،‬كە لەو‬ ‫كاتەی ئێمە گوزەرمانكرد‪ ،‬رەنگی سەوز‬ ‫شەقامەكەی داپۆشیبو الی بەشەكەی‬ ‫مەڵبەند‌و ه��ەواداری لیستەكانی تر‬ ‫نەدەبینران‪ ،‬لەبەشی پارتیش جارجار‬ ‫الیەنگری یەكێتی دەبینران‪ ،‬ناوەڕاستی‬ ‫شەقامەكەش هەرچەند گۆڕان هەژمونی‬ ‫ب��ەس��ەردا ك��ردب��و‪ ،‬ب��ەاڵم ه��ەواداری‬ ‫لیستەكانی دی��ك��ەش دەب��ی��ن��ران‪ ،‬كە‬ ‫گەنجە هەوادارەكانی گۆڕان بەجۆرێك‬ ‫لەجۆرەكان ئیستفزازیان دەكردن‪.‬‬ ‫ل��ەالی��ەن تێكڕای لیستەكانیشەوە‬ ‫پێشێلكاریی رێنماییەكانی هاتوچۆ‬ ‫هەبو‪ ،‬منداڵ‌و كەسانی گەورە لە جامی‬ ‫ئۆتۆمبێلەوە خۆیان دەرهێنابو‪ ،‬ژمارەی‬ ‫ئۆتۆمبێل بە لۆگۆ داپۆشرابو‪ ،‬شوشەی‬ ‫خواردنەوەی كهولی لەسەر شەقامەكە‬ ‫ف��ڕێ��دەدران‪ ،‬ه��ەن��دێ ئۆتۆمبێل كە‬ ‫هیچ ئ��ااڵو لۆگۆی پێوەنەبو‪ ،‬پێشیلی‬ ‫رێنماییەكانیان دەك��رد‪ ،‬هاواڵتییەك‬ ‫دەیوت "ئەوانە سەرخۆشن‌و بارۆدۆخەكە‬ ‫دەقۆزنەوە"‪.‬‬ ‫لەمبەرو ئ��ەوب��ەری شەقامەكەشەوە‬ ‫هاواڵتیان سەیری بانگەشەو نمایشی‬ ‫لیستەكان دەك��ەن‌و ك��ات��ی خ��ۆی��ان‬ ‫ب��ەڕێ��دەك��ەن‪ ،‬ه��ێ��زەك��ان��ی پۆلیسیش‬ ‫لەنزیك بنكەی سەرەكیی الیەنەكان‬

‫‪5‬‬

‫بانگەشەی‬ ‫هەڵبژاردن‌و‬ ‫حكومەت‬ ‫ماوەیەكی زۆر بەر لەدەستكردن‬ ‫بەهەڵمەتی بانگەشەی هەڵبژاردنی‬ ‫پارلەمانی كوردستان بۆ ساڵی ‪2013‬‬ ‫هەموو الیەنە پەیوەندیدارەكانی‬ ‫حكومەت رێنمایی‌و رێسای تایبەت‬ ‫ب��ەس��ت��رات��ی��ژی داوودەزگ��اك��ان��ی‬ ‫خ��ۆی��ان ب�ڵ�اوك��ردەوە‪ ،‬بەپێی ئەو‬ ‫رێنماییانە بوایە ن��ەدەب��و ئ��ەوەی‬ ‫ئێستا دەبینرێت ببینرایە‪ ،‬ئەویش‬ ‫كورتدەبێتەوە لەپیسنەكردنی شار‪،‬‬ ‫بەهەڵنەواسینی پۆستەرو ئااڵی پارتە‬ ‫بەشداربوەكان بەدیوارو داروپەردوی‬ ‫شوێنەگشتییەكانەوە‪ ،‬بەاڵم دیسانەوە‬ ‫ئەمە رویدایەوەو وەك هەمو جارێكی‬ ‫تر حكومەت بێ دەس��ەاڵت مایەوەو‬ ‫پشتگوێخرانەوە‪،‬‬ ‫رێنماییەكانی‬ ‫ش��ارەوان��ی ب��ڕی��اری��دا ئ��ەو الیەنانە‬ ‫س��زاب��دات ك��ە رێنماییەكانیان‬ ‫ش��ك��ان��دوە‪ ،‬ئ��ەم��ەش سەرینەگرت‪،‬‬ ‫بڕیاریدا لێیان بكەنەوە ئەمەشیان‬ ‫هەر سەرینەگرت‪ ،‬تادێ پۆستەری‬ ‫تازەو نوێ چاپدەكرێن‪ ،‬تادێ دیوار‌و‬ ‫شوێنی زیاتر دادەپۆشن‪ ،‬بەبڕوای‬ ‫من ئەم هەمو ئااڵیانەو ئەم هەمو‬ ‫پۆستەرانە ناتوانێت كاریگەریی‬ ‫لەسەر گۆڕینی رای هاواڵتیان هەبێت‬ ‫كە لەالیەنێكەوە دەنگبگۆڕن بۆ‬ ‫الیەنێكی تر‪ ،‬بۆیە ئەم هەمو هەواڵنە‬ ‫لەچوارچێوەی پارەخەرجكردنێكی‬ ‫بەحتدا دەمێنێتەوەو ش��اری پێ‬ ‫پیسدەكەن‪ ،‬پیس بەومانایەی كە‬ ‫كاتی هەڵمەتەكە بەسەردەچێت‌و ئەو‬ ‫پۆستەرانە چ بەدڕاویی‌و چ بەساغی‪،‬‬ ‫ه��ەروا ئ��ەو ئااڵیانە ل��ەو شوێنانە‬ ‫دەمێننەوەو دەبنەهۆی تێكدانی‬ ‫زەوقی گشتی‌و پاكژیی شار‪.‬‬ ‫لەالیەكیترەوە هاتوچۆی سلێمانی‬ ‫بڕیاری دەركرد كە تاكو ‪11‬ی شەو‬ ‫هاواڵتیان بۆیان هەیە بەئۆتۆمبێلەوەو‬ ‫بانگەشە ب��ك��ەن‪ ،‬ئ��ەم��ەش دیسان‬ ‫چ��وە پ��اڵ ب��ڕی��ارە شكێنراوەكانی‬ ‫ح��ك��وم��ەت ل��ەالی��ەن الی��ەن��گ��ران��ی‬ ‫پارتە سیاسییەكانەوە‪ ،‬یەكێكی‬ ‫تر لەكێشەكان‪ ،‬گیرانی شەقامە‬ ‫گشتییەكانە بۆ م��اوەی دورودرێ��ژ‌و‬ ‫پەكخستنی جموجۆڵی گشتییە‪ ،‬كە‬ ‫ئەمەش دورە لەئادابی كۆمەڵگەیەكی‬ ‫مۆدێرنەوە‪.‬‬ ‫ئ��ەم��ان��ەی س��ەرەوە ك��ە وت��ران‬ ‫ب��ەج��ۆرێ��ك ل��ەج��ۆرەك��ان ل��ەش��اری‬ ‫سلێمانی‌و شارۆچكەكانی دەروروبەری‬ ‫زەق��ب��ون��ەت��ەوە‪ ،‬ب��ۆی��ە ب��اش��ت��رە‬ ‫لێپرسراوانی یەكەی ئیداری سلێمانی‬ ‫دوجار بیربكەنەوە لەوەی كە چیان‬ ‫ب��ەس��ەردا تێپەڕیوەو چیانكردوەو‬ ‫هەڵەكە لەكوێدا رویداوە‪ ،‬بەمەبەستی‬ ‫چ��ارەس��ەرك��ردن��ی‪ ،‬ه��ەروا الیەنە‬ ‫سیاسییەكانیش كەمێك مشوری‬ ‫شارەكانیان بخۆن‌و پاكتر رایبگرن‪.‬‬ ‫سۆران عەبدوڵاڵ‬

‫تۆمەتباردەكەن‪.‬‬ ‫لەالیەكی دیكەوە‪ ،‬ش��ەوی ‪5‬ی ئەم‬ ‫مانگە‪ ،‬لەگەڕەكی راپەڕینی ك��ەالر‪،‬‬ ‫ئۆتۆمبێلی ئەندام كۆمیتەیەكی یەكێتی‬ ‫سوتێنرا‪ ،‬ئ��ەوەش دوای گ��ەڕان��ەوەی‬ ‫لەبانگەشەی هەڵبژاردن‪.‬‬ ‫فؤتؤ‪ :‬سؤران نةقشبةندي‬ ‫ضةند ليست َيكى سةرةكى شةقامى سامل بؤ اليةنطرانيان دابةش دةكةن‬ ‫هاوكات لەگەڕەكی چوارباخی شاری‬ ‫لەئامادەباشیدان بۆ ه��ەر حاڵەتێكی نەبێتەهۆی بێزاركردنی هاواڵتیان‪.‬‬ ‫ێ ئۆتۆمبێلی هاواڵتیان‬ ‫بكەن‌و ئۆتۆمبێل بڕازێننەوە‪ ،‬بەاڵم یاسا‌و سلێمانی‪ ،‬س ‌‬ ‫پێشێلنەكەن"‪.‬‬ ‫هاتوچۆ‬ ‫رێنماییەكانی‬ ‫"ئەوجۆرە‬ ‫ئەو هاواڵتییە‪ ،‬وتیشی‬ ‫نەخوازراو‪.‬‬ ‫سوتێنراون‪ ،‬ئەمە جگە لەسوتاندنی‬ ‫پێكدادان‬ ‫شەڕو‬ ‫مانگە‪،‬‬ ‫ئەم‬ ‫‪4‬ی‬ ‫شەوی‬ ‫تێدایە‪،‬‬ ‫توندوتیژی‬ ‫�ە‬ ‫�‬ ‫ك‬ ‫بانگەشەیە‬ ‫لەگەڵ‬ ‫بو‪،‬‬ ‫هاواڵتییەك‬ ‫كە‬ ‫قادر‪،‬‬ ‫ئاسۆ‬ ‫دوكانێك لەگەڕەكی شێخ محێدینی ئەو‬ ‫هاوڕێییەكی بەشەقامەكەدا دەڕۆیشت‌و گ��اڵ��ت��ەك��ردن��ە ب��ە ه��ەس��ت��ی خ��ەڵ �ك‌و لەنێوان الیەنگرانی لیستەكان روی��داو شارە‪.‬‬ ‫بەوردی چاودێریی بانگەشەكەی دەكرد‪ ،‬بێزاركردنی هاواڵتیان‪ ،‬ئایا دەیانەوێت بەهۆیەوە نۆ ك��ەس برینداربون‪ ،‬كە‬ ‫الیخۆیەوە‪ ،‬جێگری سەرۆكی حكومەتی‬ ‫ل��ەوەاڵم��ی پرسیارێكی "چ��اودێ��ر"دا‪ ،‬ئەو پێشێلكارییانەی دەیكەن‪ ،‬بەتایبەت پۆلیس‌و ئەفسەریان لەناودابو‪ ،‬بەپێی هەرێم كوردستان‪ ،‬رایگەیاند‪ ،‬زەمینەیەكی‬ ‫بەپێویستیزانی‪ ،‬كە بانگەشەیەكی هێمن‌و ل��ەڕوی ه��ات��وچ��ۆوە چ س��ودێ��ك��ی بۆ لێدوانی لیستەكانیش لەشەقامەكانی لەبار بۆ قەوارە سیاسییەكان بەمەبەستی‬ ‫ئارام‌و دور لەتوندوتیژی بەڕێوەبچێت‪ ،‬لیستەكەیان هەیە‪ ،‬با ئەوان بانگەشە توی مەلیك‌و سالم تەقەكراوەو یەكتری بانگەشەیەكی شارستانی دروستدەكەین‌و‬ ‫هەر قەوارەیەكیش پشێوی بنێتەوە‪،‬‬ ‫هاواڵتییەك‪:‬‬ ‫بەپێی یاسا مامەڵەی لەگەڵدا دەكەین‪.‬‬ ‫ئەوجۆرە بانگەشەیە كە توندوتیژی تێدایە‪ ،‬گاڵتەكردنە بە هەستی خەڵك وتیشی "حكومەت بە یەكسانی سەیری‬ ‫الیەنە سیاسییەكان دەكات"‪.‬‬

ÁAô»ø ÿºô»ðAlÝÉè

info_chawder@yahoo.com

!þwArÜõíük ÿ»Ø»O

ÿkBü ½G þðBùýW þÝÈu¼q óBPwkqõÜ þè»â ÿlüBw½ñýW

AkõW ÿlÜ»ü»è Q„ôk »Pxü õÉK »O»H¾»ø þñýìºs QÈ rOôºk þÉK óBýÝÉÜ»ü ,ºô»ñü»ÝG QÈ rOôºk þÉK óBü»Ýük ÿ ô»C ,þwArÜõíük ô»C AlðBýì»Ü»ü»è .þwArÜõíük ÿ»ñýƒìºs ½G ó õHÝÉLPwºk »Ü ó»ðBãƒð»ƒ…ƒÉƒK »ƒOÂô ÿ»ñýìºs þðlð»ƒw»ƒ„»ƒâ µókrƒÝƒPƒwô qk óBý…ýÝÈlð»ƒø»ƒè µóBƒüºk µþƒwArƒÜõƒíƒük »ü»ñýìºs ô»C þñý¿ì»g ½G qBÜ »¾Bw óAk»w »ýýwArÜõíük þñýìºs BPƒxƒÉƒC µQƒÈ rƒÜºk þƒƒðBƒƒOÂô ÿ»ƒƒGq ¼ s ,|USA ÿ»ƒƒðõƒƒíƒƒƒð»ƒƒƒè( Ak»ƒð»ƒÜ ,BƒýƒðBƒìrƒÉƒW ,BƒýƒÔBƒðºlƒð»ƒÝƒƒw»ƒƒC ÿBOºq»w AlðBý…ýìºôk »è )..|uk ,BýèArPw½C ½ƒG »ƒðlƒðBƒOõƒw BƒðAõƒO ,ï»ƒÜ»ƒü þƒñƒ„»ƒƒ_ þÝÉñýìºs q»w þðlðÃì»g µólƒðBƒxƒgºq ô»C ½G »ñýìºs ÿºô»C ½G þwArÜõíük»G ½ìBð ôBƒOºq»ƒw »ƒÜ ,QƒÉƒñƒÉƒxƒgºpƒG »ƒƒü ¼pƒƒÉƒƒK »è QÉG þ¾Bg QÉGBð »ü»ñýìºs ô»C þÝÉLPwºk ÿ ô»G òý…g»G þO»üAôºq µÿ qBÝ¾õHÙƒÜ»ƒü þðBÜ»ýükAsBC µ×Bì þƒðkrƒÜ ôBƒ_ºq µÿk »ƒƒÔ»ƒƒw»ƒƒC ÿ»ƒƒãƒƒƒÉƒƒƒW »ƒƒƒÜ ..ÿk ÿ ô»ƒƒƒC ÿ»ƒPƒÔ»ƒø ß»ƒü Bƒùƒð»ƒO ÿºô»ƒðlƒñƒÈõƒƒg»ƒƒè ÿ»Ü»ýýðBì»èqBK »ðkqAvHƒ¾»ƒø ÿ»ƒ„»ƒãƒðBƒG »ñý…g»G þO»üAôºq ï»C ,óBPwkq õÜ þíÈ q»ø ,»ýü qBÝ¾õHƒØ µÿkAsBƒC µ×Bƒì µÿlƒÜ»ƒü»ƒG óBgB…¾»øAlÜ»ü»G ô»Ø»ƒOºo»ƒ„ µ o»ƒ„»ƒG ÿºô»ðB„q µÿlÜ»ƒü þƒðkrƒÜsAtƒÕƒýƒPƒxƒýƒC ..!ºô»PÈ rñÈõgºk AlülÜ»ü q»w»G !óBÜBülýì QÈ rOôºk þÉK»Ü ß»ü»w¼ rK ½G ?†ý_½G #!þwArÜõíük

ÃèôlG»Ì êýè»g µþðBùýW ÿ u ¼ q ßºô u ¼ q 120 ,óBÜºõOrãÜ»üºô»O»ð ÿ ôArhÝÈ q þìq»Ô ÿ qBü pG»G ÿºô»C .ó ôArÝü qBük AlðBùýW ÿ q»xðAq»w»è BýW BýW ÿ»P„q µ»ð½G ½G þO»¾ôºkõÉð þðBýðBGq õØ ÿkBü þñOrâAq s q»G ½G õG þðBùýW ÿ u ¼ q ôk þðkrÝü qBük ïB…ÉÜAq þXðq»w q»ø óBÜºõOrãÜ»üºô»O»ð þ_q»â»C .AlðAô q þýxOõO þè»â µ»Ü»èõW þè»â ÿlüBw½ñýW óæ»â µóBýOÂôBø þÔBì þñPwAqBK»è þPg»W Alü»Ü»ìBñðBíü»K»è µAlýðlðAq s»ìAk ÿBOºq»w»è óBü õì»ø»G þüBýñ¾k µÿkAsBC µóBüu þÔBì µºô»O¼krÜ ºô»O»ð µòýüBC ô s»âºq ÿ sAôBýW ÊG»G ô»C þðBñÉùük»G ½G .äð»W ÿÂ»G»è ºõG óBÜºô»ð þñPwAqBK þÜºq»w þìBü»K µºõý…g»G Al„ºô»C Á»â»è ïÂ»G .ºôkrÜqºk þO»¾ôºkõÉð ÿ qBü pG µ»ìBññOô»ÝÈ q lð»_ ‡»XðBìBC ÿ q»xðAq»w»è Ç¼ rì þÔBì þðBÜºq ô»â »ýü qBÝéÉ…ÉK µäð»W»G q»G ÿ ôAô»O»G ºõýðAõPü»ð .QÈ rãG AlðBùýW ,óBÜºõOrãÜ»üºô»O»ð þP…â ÿ»¾»ì½Ü ,óBÜ»ýýP…â »ìBññOô»ÝÈ q ô qBü pG ÿ qBGq»w þO»HüBO ÿ u ¼ q µºôkrÜqºk óæ»â þðBýýðBGq õØ»è òOrâtÈ q ½G þ…ýO»HüBO ÿ qBü pG òülð»_ .ó ôkrÝü qBük ½G þO»¾ôºkõÉð µþðBùýW ÿ u ¼ q ,ºôº2005 þ¾Bw»è óBÜºõOrãÜ»üºô»O»ð þP…â ÿ»¾»ì½Ü Ak»üºõÉ_qAõ_ ô»è þðBýðBGq õØ ÿkBü þñOrâAq ôlñüs»G þðBùýW ÿ u ¼ q ßºô þÝÉ¾Bw õì»ø þìºôk þðõðBÜ ÿ27 .ºôBðAk »Ü»èõW þè»â þPw½Ü½è½ø ºô»ðkrÜrýG þðBùýW ÿ u ¼ q»G þÝÉ¾Bw õì»ø þðBxýð ÿ7 ÿ u ¼ q ºô»„2003 þ¾Bw»è .ºôkrÝü qBük þýxOõO þè»â ÿ1994 þ¾Bw ÿlüBw½ñýW»è óBñÉètÈ q ½G »Ü »ýýðBùýW ºu ¼ q ôk ô»C þðkrÝü qBük ÿºqBü¶pG ôk ô»è ß»ü q»ø þÈõO ôk»è µïAlð»C þðBO»¾ôºk»è AôAk ,ó ôArÜqºk Ak»è»â ôk ô»C ÿlüBw½ƒñƒýƒW þƒðBƒýƒðBƒGq õƒØ»ƒè þðBÜºôArhÝÈ q µóBÜ»ýýO»¾ôºkõÉð ºôArhÝÈ q õì»ø µóBÜºõOrÜ»üºô»O»ð þðBÜºôAq s»ìAk »ðBOBwºqBÜ ô»C þðBýýðBGq õØ ÿkBü BýWBýW ÿ sAõÉ„»G µþìq»Ô»G ºôArÜ þðºk»ì þ¾»ì½Ü .ó rãG Êè óBü tÈ q µºô»ð»ÝG þÜ»üºqBìu »ðAlðok µ»ðBÄ¼ rìBð þÜ»üºõÉ„»G µó ôArÜ lüBw½ñýW »è»â ôk ô»C »PwAq ÿ u ¼ q ºô»ðBÜºõOrãÜ»üºô»O»ð ó»üæ»è »ðBü½g þÔBì µóArGôBð»è óBýðBýOÂôBø»è q ¼ s .QÈ rÝG ÿ qBük ½G óBýýðBùýW µþO»ìBø»ð µäð»W ÿ qB_ôk †ýðBPwkq õÜ þè»â ,»è»â ôk ô»C ÿºõÉ„ óBì»ø»G .ºô»O½G yÌ»G þíÈ u q þPwºk q»w»è lüBw½ñýW yÌ»G þíÈ u q ÿ qBHðAôBO þðAq»w AlÐ»G»è »ðçükBÌ þÜ»üBâkAk ôºô»ñý¾½ÝÉè ÿAôk»è ,»XG»¾»ø þðAqBGBýíýÜ ,ëBÕð»C( AksAôBýW þxü»Ü qAõ_»è óBƒülƒüBƒw½ƒñƒýƒW þƒðAôBƒO ÿAtw ôºô ½G ÓBw Akq»w»G óBPwkq õÜ þè»â ÿ uk»è )óBÜ»ýýéü»Ô ºkq õÜ µóBÜ»ýýðAsBG .ArñÉK»w Akq»w»G óBýýðõðBØ þO»üBÜ¼ q»w µóAq»ñÈõð þð»ìõXð»C µóBPwkq õÜ þðBì»èqBK ,BâkAk ÿ qBü pG ÿAôk»è ÿºô»è »ãXÉG ºô»C .krÜ Úülw»O þìq»Ô»G óBüBâkAk ÿlüBw½ñýW ÿ qBü pG ,ÛArýÌ ÿ qBì½Ü þíwºq»G óBýðBPwkq õÜ þè»â ÿlüBw½ñýW ÿ qBü pG †ýKô q ô»C þÝÉOÂô lð»_ þðBì»èqBK »Ü | .þwBð þðBGq õØ ô vÉì þüAvÈ qk»G ÿ»è»â ô»C þñOBø ºô»ãðºk»G ½G µ»ðBýPwAq ô»C þüBñ„¼ q q»G»è ÿ ôArhÝÈ q »Ø»ø ,óBÜ»ýýO»¾ôºkõÉð ºqºõÉK õì»ø þÉK»G ºôArÜlüBw½ñýW»G þÝÉè»â ôºôAk óBPwkq õÜ þè»â ÿkBw½ñýW ,ÊðAsºk óæ»â ÿ qºtÈ qBK»G ÿ ½g »Ü óBÜºõOrãÜ»üºô»O»ð ÿ qBük þðBÜ»ýýðBGq õØ þñOrâAq s q»G ÿkBü ½G †ýðBùýW þÝÈ u ¼ q µQÉwBñG þíwºq»G #.RBÝG

ÊÜ ó»ÝG ÿ qBük »ýð óAôºq»¾½ÝÉè ÿ qBƒÜ ºô»Cq»G»è .ºõOrâqºô »Ü»ƒ_ ï»ƒè ÿkõƒw þƒƒðArƒƒƒÈkôBƒƒƒ_ µ q»ƒƒƒ¾½ƒƒƒÝƒƒƒÉƒƒƒè þƒƒƒOq ½ƒƒƒKAq »ðrÝ„rÉø ÿºqBG»è óBÜºõOrãÜ»üºô»ƒO»ƒð ÿ q»ãü qBÜ qBHðAôBO ßºô k»w»C þíÈ u q q»w #.QÉGBð | »ðBìºs ½ükAq þPüBw :ºôB_q»w

2013/9/9 »íì»„ ôôk )436( ºqBìu

þðBÜBâtÈ qBK ½G ÿºô»C ÿAoºq»w !»PwAq þðBÜ»Ý_¼ qB„ ô qB„ µß½ƒøk ô rƒÉƒèô»ƒø ÿ»ðBü½ìBð ºkqBük µó õH„»GAk ï»C †ü»Ýük ,þwArÜõíük ÿ ¼pÉK»G ó uk ºô»Oºo»ñG»è »Ü ôBâtÈ qBK ô»C óBì»ø ½G µQÈ rñýGºk þðô o»G †üArñýG µòPwAq q»ø †ü»ðBÝ_¼ qB„ ô qB„ ºô»ðAkqBÜ ô qBÜ ôºkqBük óBì»ø !»ðBÝÈ ô»è | .»ü»ø óBýðõG ÿ»ðBüBýÔArƒâõƒW µîƒÈ q»ƒø µRÂô ô»ƒC ºsBO þðBOÂô( óAlðlð»w»„»â ºsBO ÿBýðôk»è ‡BK óBýÜºq»w þPÔrâ »…ýì»ø ,)õG ôuArÔ þPÔrâ ,ÿ q õGBC þðBÜ»ýüBOºq»w ºô»ðAu õG ÿ»ðõíð ,»ü»ø óBýýwArÜõíük þðkrÝwq»ø ÿ»ðBOÂô ô»è ÞÈlð»ƒø ,‡»ƒüBƒðBƒOÂô ô»ƒC ,ºô»ðõGBýW õ…ÉK þO»ýýÄ½w þPƒÉƒÜ»ƒü»ƒè ,QwAoºôBð ÿBýwBC þðBƒOÂô»ƒè ÞƒÈlƒð»ƒø þðBÜºôAkô q ,q õÜBG ÿBü q ½Ü ,BýÜq õO ,óArÉC þðBOÂô ÞÈlð»ƒø ÿBƒPƒxƒÉƒDƒ…ƒÉƒK ÁBƒwôk ,óBPwkq õÜ þíÈ q»ø »OBâºk BO ...þGºq»Ì þÐBð½Ø ‡BK »Ü ó»üBýÔArâõW ô»C ÿ»ðõíð»è þãð»PwBC µQÔrâ ,ÿ q õGBC þðlð»w»„»â .†ÉK »O½OBø óBýýwArÜõíük µÿ qBƒÝƒðAo½ƒâ ô ôAkô q ÞƒƒÈlƒƒð»ƒƒø»ƒƒè ,AlðkqAvH¾»ø ÿ»ƒ„»ƒãƒðBƒG ßºô ÿºkqBƒük óBƒPƒwkq õƒÜ þƒíƒÈ q»ƒø ÿ»ƒðõƒíƒð q»ƒƒâ»ƒƒC »Ü ôB_q»G »PÈk Rºô»C þðô q»G ,òü rãGqºô b BO ÿ qBÝ¾õHÙÜ»ü ÿºkArýC óBü ,Qƒxƒü ô ôBð ÿ»ñýìºs q»w ô»è ºq ôk ß»üºsAlƒð»ƒC .þwArÜõíük þñýìºs QÈ rðºk

óBü½g RÂô þðBÜ»ýýwBýw »Gtc ÿºq ô»â þwrK ô ¼pÉK ½G b»Ýéì µsAõhwArÜõíük»G .ó»Üºk qBìu»C þwArÜõíük ÿ»„»ãðBG ÿ»ü»PÔ»ø ï»C ÿºô»ðlñÈõg ½ƒG ÞƒÉƒLƒƒPƒƒwºk »ƒƒPƒƒü»ƒƒÝƒƒG ókqAvƒƒHƒƒ¾»ƒƒø þwrK»è óBìApÉO ôºô»ðlñÈõg µókrÜqBÝý„ »OqBK þƒO»ƒýƒýƒwArƒÜõƒíƒük µþƒwArƒÜõƒíƒük þðlðÃì»g ½G ÿ sBw»ñýìºs µóBÜ»ýýwBýw ï»è Qwô qlð»O ÿ»ðBýýwArÜõíük þÜ»ü ¼pÉK óBìBDÉG þÜ»ýýñýH„ºq q»G »ãðºq ,»íÈ q»ø ..Qü ô»ÝG þðAlÈ pÔ »PÉG»ð »ü»Oô ô»C ÿºô»C ½ƒG ½G QÉG»ø QñÉìõâqBƒC ô»ƒ„ô ÞƒÉƒ¾»ƒì½ƒÜ ºkqBük ÞÈlð»ø»ƒè QƒÉƒ„ºk ,ólƒðBƒíƒè»ƒw ,ókrƒÜ »ƒØ»ƒO( :ÿ»ƒðõƒíƒð»ƒè ,òƒýƒñƒÉƒƒíƒƒGAq ôkq»G»G ókrÜo»„ ,AlülÜ»ü»G óBgB…¾»ø ,ólðBÝ„ ÿlÜ»ü ÿ ôB_ô q»w ô ôBC þ¿PG »OqBK ÿ ½â½è ôÂBC ô q»Pw½K ÿºô»ðkrÝÉè þðkrÜsAtÕPxýC ,»Ýük þðBÜºqBÜ»„»ãðBG þñÈõ„ þðõH„»GAk ,»Ýük þðBÜBâºqBG ô»ÝñG ½G ,)kBO ..óBÜ»ð»üæ µRqBK þðkrÜ»„»ãðBG ..QÉG»ð óBü½G þPÉÜ»ü þðAqAkAô»ø ,»ðõíð ÿkrâ ïºkq»G »ñƒ`ƒG ºõƒÉƒÜôAo»ƒ¾k»ƒG óBƒü µóAo½ƒâ þƒÜºq»ƒw ÿBƒâºqBƒG ÿ»ƒO»ƒƒâqºs óBü½G óAo½â þðAqAkAô»ø ºô»…ðAô»`ÉK»G ÿ»ÝñG ïºkq»G »ñ`G ºô»wrO»G óBü QÉG»ð þðBÜ»Ùè ½G »ì»C ÿlýC ,þPÉÜ»ü ÿ»„»ãðBG .. µÁ»ì½Ü ô õOrãÜ»ü þðBÜºlð»H¾»ì µþOqBK q»ø þ„»Ü»ƒðAô»ƒ`ƒÉƒK ô»ƒðAô»ƒPƒwAq ,kBƒO

q»ìõÌ kB…¾k ÿºôBƒì µókqAvƒHƒƒ¾»ƒƒø ÿ»ƒƒ„»ƒƒãƒƒðBƒƒG ô»è q ¼ s ½G »ü»„»ãðBG ô»C ÿ ôArÝðB…ýñPwºk ,òü q õGBC µþwBýw ÿ ô uArÔ ºsBO ÿ»ðBOÂô ÞÈlƒð»ƒø ºsBƒO»ƒG ºsBƒO ÿk þƒÜ»ƒüBƒðBƒì»ƒG óBƒü»ƒðBƒýƒýƒìºkq»ƒw þƒÈõƒƒð ÿ qBƒƒÝƒƒðAo½ƒƒâ ,»ü»ø AlðBü»Ü»ýýwBýw µÿ q õGBC þíPxýw»è ô»…ÉCq»w»G AlðBý…ü q ¼ s»è µ»ýýð óBwBC ôºô»ƒƒðkrƒƒƒÝƒƒƒOºpƒƒƒÜ»ƒƒƒü µÿ vƒƒƒýƒƒƒOôlƒƒƒðõƒƒƒO ,ô o»ƒƒ„ ôºôAuBƒƒC †ƒƒƒü qBƒƒƒXƒƒƒÝƒƒƒÈlƒƒƒð»ƒƒƒø þüBO½Ü òP„pñÈõg»G Al…ü qBHÝƒÈlƒð»ƒø»ƒè .QÈk ÿ»ƒ„»ƒãƒðBƒG µókqAvƒƒHƒƒ¾»ƒƒø ..Êƒƒ¾»ƒƒG ,ÿ rãð»üæ µÿ qAkAô»ø þPwAõg µókqAvH¾»ø ÿ ¼pÉK»è »ÝÉ„»G ,ÞÉð»üæ µRqBK q»ø ½G .»ýýð þ…ü õì»ø ïÂ»G ..þwArÜõíük ÿ ô»G òý…g»G þO»üAôºq µókrÝ¾õHÙÜ»ü QÉG »ðBÜõ`G ôkq ô ºôBãð»ø ô»C »ãðºq ,ÿk ºô»ƒðBƒÜBƒOºq»ƒw ÿBƒƒOºq»ƒƒw»ƒƒè q»ƒƒø »ƒƒÜ »ðBýÍØAô þÝÈkrÜsBw»ñýìºs ½G RBÝH„½hÈ q QÈ rðºkôBð ÿ»ü ¼pÉK ô»C ÿBíƒðµ‡»ƒð ½ƒG .þwArÜõíük »ýýìçxýC»OqBK ,óBPwkq õÜ þíÈ q»ø»è óBýÝÈlð»ø »Ü( QÉ`GqºlÉè þðBÜ»ýýwBýw ÿ ¼pƒÉƒƒK q»ƒƒw»ƒƒG N»ƒƒ_ µQƒƒwAq þƒƒ¿ƒÉƒø þðAõýP…K óBý…ýÝÈlƒð»ƒø µþƒwArƒÜõƒíƒük þ„»G ,)!ó»Üºk þwArÜõƒíƒük þƒwrƒK»ƒè

óBýðBÜ»ðõ`ÝÉè µÿ sAôBýW ..Büqõw µÛArýÌ

ÞÉP„ aýø ºôBü q õw ÿºqBG»è óArÈkôB_ ÿkõw »Ü ºqBük ArÝ„BC»G »Ýðõ_ ,QÈ o½âBð Býñ¾k Bùð»O µºõOrâqºô þüBýíýÜ þÜ»_»ƒè .»Pxü õÉK ÿºô»ðkrÜ µ rƒÈkôBƒ_ »ƒÜ ß»ƒýƒü qBƒýƒƒðAs Bƒƒùƒƒð»ƒƒO òðAõOºk óBÜºõOrãÜ»üºô»O»ð þðAôºq»¾½ÝÉè ÿºvƒÈ q »ƒÜ »ƒüºô»ƒC ó»ƒÝƒG þƒ„»ƒÝƒ…ƒÉƒƒK ºô»C .ó»ÝG ÿ qBük þðAôArÔq»G µóBÜ»ðBü s

óBƒÜ»ƒðAô»ƒÜ¼pƒÕƒÉƒG »ƒÜ¼pƒƒÔ»ƒƒè òƒƒOrƒƒâqºô .»ü»O»wBýw ï»C ÿ q»ñÉíè»w ÿAôk Bü q õw q»w »ðkrÜ»ð ‡rÉø-3 óAq»GBð»K þg¼k óBÜ»ýüBƒýƒíƒýƒÜ »ƒ„rƒÉƒø þ„rÉø þwrO »Ýðõƒ_ ,RBƒÜºk rƒPƒKArƒg ,RBÜºk rOBü s óAq»GBð»K ÿºqBìu þüBýíýÜ ô»C ÛArýÌ»ƒè »ƒÜ »ƒüAlƒÝƒÉƒOBƒÜ»ƒè ‡»ƒì»ƒC | .õG»ð þðõG »ýwrO»ì Bƒü q õƒw ½ƒG qAkq õƒƒñƒƒw þƒƒ„rƒƒÉƒƒø-4 þÜ»_ þðBñÉøqBÜ»G»è ÿ rãÈ q þPw»G»ì»G ÿ ½gôBð»è tÉø þãð»wôBø »ü»ðAô»è þüBýíýÜ q»w»G ÞÈ tÉø ïÂ»G ,RAlHÝÉO AkBƒü q õƒw ô»G »Ü»g¼k ÛArýÌ»è ,QÉGBð ÁAs AkrPýÝÈ tÉø q»w»G þðBÜ»Íý„ õÝ¾»G ,õG»ð »ƒüºõƒÉƒ„ .Qxgºkq»w AlðBÜ»ñðõw þðAqBü»ð »Ü ÿºô»C ½G ß»ü»ã¾»G aýø-5 QÉG»ø óBýüBýíýÜ þÜ»_ Bü q õw þO»ìõÝc þO»ìõÝc »Ü òðAsºk óAõì»ø ïÂ»G ,»ýƒð îÈ u q ÛArýÌ»è .»ü»ø þüBýíýÜ þÜ»_ Bü q õw þÜ»_»è ÿkõw óAôBPÉG þðBýOÂôBø ÿ uk b BO õG»ð ArÝ„BC ïÂ»G ,õHOrâqºô þüBýíýÜ þO»ìõÝc Bøºô q»ø ,ºôAlÉK ÿºq»K ß»üºvÈ q †ýì»C ïÂ»G ,õG»ø þÜºôBð þÜ»_ þØArýÌ .»üAlÝÉÐBð½Ø b»è õG»ð ArÝ„BC ÿAq ºô»ƒØArƒƒýƒƒÌ ÿ»ƒƒðAô»ƒƒ`ƒƒÉƒƒK»ƒƒG-6

.»ü»ø óBýìBXðºqºk ÿºõÉ„ôBø Al„Bü q õƒw þƒO»ƒGBƒG»ƒè-5 µþwBýw ºq»HÈ q óAõÉð»è ÿ sAôBýW ÛArýÌ ÿºqBG»è óBÜ»ý…üBwBC µÿ sBGq»w AsºqB„ .QÈ ô»Üºk ôB_q»G óBÜ»Pwºkq»G »ü qBýðAs zBG òðAõO»ð óBÜ»ýwBýw ºq»HÈ q QÉ_ºlÉK AlðAkqBƒü pƒG»ƒè µó»ƒÝƒG óBƒüAsºqBƒ„ ÿAq»ƒè .òPw»HHÉK óBýP…K óBÜ»üsAôBýWBüBC õG»ð ArÝ„BC ºô»ØArýÌ ÿºqBG»è-1 ,rÉg»ð óBü ºôBì ÿ u õÝ¾»ì½Ü þÜ»_ ÛArýÌ »Ü ºôArñÉíè»w ºô»C ºôBü q õw ÿºqBG»è ïÂ»G | .»ü»ø þüBýíýÜ þÜ»_ ºôBƒOºq»ƒw»ƒè ºô»ƒØArƒýƒÌ ÿºqBƒG»ƒè-2 óBÜºõOrãƒÜ»ƒü »ƒO»ƒüçƒü ô »ƒÜ õƒGArƒÝƒ„BƒC ,QÈ o½ãG qAlOÂ»wºk þíÈ u q QƒÈ sAõƒgºk ôBð»è »XðBìBC ï»C ºôBü q õw ÿºqBG»è ïÂ»G µóBÜºõOrƒãƒÜ»ƒü »ƒO»ƒüçƒü ô þƒðAqºkqBƒü pƒG .QÈ rñýGBð AlýðBÜ»ðBíü»KôBø AôBƒCu ¼ q þƒðBƒOÂô »ƒÜ ÿ»ƒü»ƒƒðAô ô»ƒƒC ó ôkrÜ ÿ rÉÔ ºõOrãðBü qºµÛArýÌ ÿ o»„»è þ„rÉø »Ü ºô»OÂô ô»C »ðrÉñG tÉø QÉGBð þÝÈ o»„ ÿºk¼ rýâ óBü½g µ q»w »ðôkrÜ»ð kõw ½G BìBG½C þO»wBýw .ó»Ü»ð BO½ÝÉG

»ƒƒO»ƒƒƒüçƒƒƒü ô ÿ qBƒƒƒì½ƒƒƒÜ ß¼ q»ƒƒƒw-2 ‡rÉƒø þƒÝƒÉƒLƒPƒwºk ½ƒG óBƒÜºõƒOrƒãƒÜ»ƒü kõw µyÈ rãð½Ü ½G ºô»PÈ o»âBð ½gô»PwAq ÿ râq»G ÿBwBü»G qAlƒülƒðºõƒü»ƒK þƒÔBƒì»ƒè þLw þÝƒ„½ƒÜ .QƒÈ rƒâºkqºô þƒüºô»ƒO»ƒð R»ƒ¾½ƒì þƒñƒOrƒƒâqºô þƒƒwrƒƒK q»ƒƒHƒƒìAq»ƒƒG óAq»ñÈõð Á»â»è vÈ ôAq Bùð»O yÈ rãð½Ü»è .RBÜºk QÈ qk»ð þãðrâ AlðAkqBü pG»è q»â»C-3 þƒƒƒðBƒƒƒÜºôºq»ƒƒƒ¾½ƒƒƒÝƒƒƒÉƒƒƒè þƒƒƒðõƒƒƒ_½ƒƒƒƒG»ƒƒƒƒG »ƒüºõƒƒÉƒƒ„ô»ƒƒG óBƒƒÜºõƒƒOrƒƒãƒƒÜ»ƒƒüºô»ƒƒO»ƒƒð ,Aqk ïBXð»C 2003 þ¾Bw »Ü QÈ rÜºkqBƒÜ µrÈkôB_ ÿAq»G þãðrâ Ak»¾Bw ô»è »Ýðõ_ .Aqk»ð óBÜºõOrãÜ»üºô»O»ð þðAôºq»¾½ÝÉè ÿ»„ºo»ø ÛArýÌ ßºô ‡Bƒü q õƒw-4 »O»üçü ô þ…üBwBC q»w ½G ArÉg µ oºôBHÉW »ýð BƒK ô q ô»ƒC þƒPƒÉƒÜ»ƒü µóBƒÜºõƒOrƒãƒÜ»ƒü ÿ uk þüBýíýÜ þÜ»_»è ÿkõw ºlð»_q»ø ‡»ì»C µºõOrâqºô ÿ»Ü»OÂô þðBýOÂôBƒø ºô»Cq»G»è .þPƒ…ƒâ»ƒG »ƒýƒO»ƒüBƒÄ¼ rƒì ÿ uk þÝÉOÂô þüºô»O»ƒð þƒ…ƒüBƒwBƒC ÿ qBƒÜ½ƒø þðAkqºõPwºk ÿ ôBwBK QÉðAõOBð þO»HüBƒO .QƒƒÉƒƒG Bƒƒƒü q õƒƒƒw ÿ ½ƒƒƒgôBƒƒð ÿ qBƒƒGô qBƒƒÜ ÿ qB_Bð Bü q õw»è ÿ sBGq»w þðAkqºõPwºk þ…ýð»üæ ôk q»ø µ»Ü»üºkqAvH¾»ø õÝ¾»G ,»ýð

:k»íc»C kõíc»ì ïAqBC-rÈkôB` þüBýíýÜ þ„rÉø ÿAôk ÿ»ðBw»Ü ô»C þO»ìõÝc þðAkAtw ÿuk Bü qõw þO»ìõÝc ï»C q»w ½G ÿsBGq»w þ„rÉø µBü qõw q»w »ðkrÝ„rÉø þðBÜºôAkô q»è ,ó»OÂô .ºô»ñðAô oºk 2003 þ¾Bw ÛArýÌ þðBOÂô ÿ sBGq»w þ„rÉø þƒðAqBƒü»ƒð òÉ¾ºk k»w»C þƒíƒÈ u q q»ƒw ½ƒG AôBƒCu ¼ q ô»C »ü»ðAô»è þðBÜ»ðBíü»K ôBø µBÝü q»ƒì»ƒC 2003 þ¾Bw »Ü ºô»ð»ÝG ºqBƒGôk »ƒü»ƒ¾»ƒø | .»ðBü ôkrÜ ÛArýÌ»è µó õ`ÝÉè 2003 þØArýÌ µ2013 ÿBü q õw ?òý_ óBýðBÜºsAôBýW óBÜ»ðõ`ÝÉèþðBÜºõOrãÜ»ü »O»üçü ô QÉ_ºlÉƒK-1 µòý_ QÉðAõO»ð 2003 þ¾Bw ßºô BÝü q»ì»C ½ƒG †ƒüBƒwBƒC þƒð»ƒìõƒXƒƒð»ƒƒC»ƒƒè Bƒƒýƒƒwô q Býwô q .RBÝG ÿ sAq Bü q õw q»w »ðkrÝ„rÉø þðBOÂô µRBÜºk k»w»C»è ôAô»O þðAõýP…K þðBì»èqBK µòƒýƒð äƒðºk ß»ƒü ‡AôBƒCu ¼ q ô»C q»w »ðkrÝ„rÉø ÿ qBü pG ‡BýðBPü q»G .krÜ»ð lð»w»K ÿ»OÂô

þPÈ qBýwrK q»G µ×Bì ,ó½ýws½K½C | .QÈ rÝG þwArÜõíük »Ü ÿºô»è »ýýPü rG óBý…ü rO þÝÉOBýHéw QƒÉƒðAsºk ‡BƒG ó ½ƒýƒƒws ½ƒƒK ½ƒƒC qBƒƒWq ¼ s »ýð þðkrÝÉW»HÉW ÿBƒðAõƒO óBƒü»ƒÜºu ¼ rƒK ½G ïÂ»G ,óBPwkq õÜ þÍØAô ÿ s q»C q»w»è þðkrÝPwô qk µóBü½g þðkrÝìq»â oAsBƒG ÿ uk qºôBì»W þðAlðBø µþwBýw ÿºu»ãð»O .ó»Üºk þ„»Ý…ÉK ,RÂ»wºk µR»ìõÝc ó ½ƒýƒws ½ƒƒK ½ƒƒC »ƒƒüAô rƒƒPƒƒ„BƒƒG »ƒƒü½ƒƒG þðô»g þðBñÉùük»ƒG ½ƒG ,AlƒðBƒPƒwkq õƒÜ»ƒè µóAlƒìõƒÝƒc µRÂ»ƒwºk þƒPƒwºk»ƒñƒƒOrƒƒâ ÿBãÈ q ,óBýðBÜºu ¼ rK þðkrÜ þƒè»ƒì»ƒÌ»ƒG kBü»è þOArÜõíük þÉðçƒíƒéƒì »ƒñƒýƒØ»ƒPƒwAq ôºu ¼ rƒK q»ƒw»ƒè óAlƒìõƒÝƒc ½ƒG ,ó»ƒÜ»ƒð .óBü½g óBü RÂ»wºk b þðBÜ»ìBðq»G þðBÜ»Øôlñw þýÈ q»è óBýOÂôBø þãðºk ,qBü rG Aôk µß»c»ì »ð»ƒÝƒG ºô»ƒðAlƒãƒðºk þƒðAlƒìõƒÝƒc ô qBƒü pƒG þƒÈ q»ƒè óBƒü q»ƒw»ƒƒè .óBýðBÜºkrÜq»w |Rahel_Ale_S@yahoo.com

óAlíÜõc ,ºu ¼ rK ,ó½ýws½K½C þð½ýws ½K ½C þðBÜ»OBýHéw»è rO þÝÉÜ»ü qBü pG þüBøºo»G q ¼ s »Ü ,»üºô»C óBPwkq õÜ ÿ»ðAô»C µóºkºk óBü½g þðBÜºu ¼ rK q»w»è þðBÜºu ¼ rK ,ºô»ð»ƒÜºlƒOºq †ƒýƒOÂ»ƒwºk pƒÈ s ÿ ôBƒC»ƒè »ƒÜ òƒÉƒðºkAk Aô óBƒýƒ„½ƒg ºq ½Xì»C .»ü»ø þðBÌq õØ ÿBø»G ôºôArwõð ,»ƒƒüBƒƒøºq »ƒƒðAlƒƒíƒƒÜõƒƒc ôºô»ƒƒðkrƒƒÜrƒƒýƒƒG ÿ õOBøAk q»w ½G ºq ô»â þƒÜ»ƒýƒýƒwrƒO»ƒì ,QÉð»CAk óBPwkq õÜ»è ÿkAsBC µþwArÜõíük »PÉHOBø»ð BP…Éø ,ó ½ýƒws ½ƒK ½ƒC »ƒÝƒðõƒ_ µþƒü½ƒg q»ƒw»ƒè qBƒƒü pƒƒG AôBƒƒC RÂ»ƒƒwºk q»w »ƒñÉG q»â»C ÿ»C ,RAlG ÿ»Üºq»HìAq»G µó õ_½Gô rýG Á»â»è »¾»ìBì ó ½_ ,RÂ»wºk þðBÜºqBü»ð »ð»üæ µó ½ýws ½K ½C þðBÜºu ¼ rK .RBÜºk ,ß»ü»Ô»xè»ƒÔ ,ÞƒÉƒ¿ƒØ»ƒÌ q»ƒø »ƒü½ƒG ,ß»ü»ìBðq»G ,ß»üºkrÜq»w ,ß»üBülüBƒC ÿ q»HìAq»G ÿ»ìBðq»G ô rÝÔ ôºu ¼ rK ÿBøºo»G ÿ õOBøAk»è óBìõâ QÉGºk Aô»C ,ºô»OBÝHOºq

ïAôºkq»ƒƒG ,ó ½ƒƒýƒƒws ½ƒƒK ½ƒƒC q»ƒƒâ»ƒƒƒC þƒðBƒì»ƒèqBƒK»ƒè RÂ»ƒwºk þƒðBƒÜºu ¼pƒƒK»ƒƒG ºuk»ƒG µQƒƒÉƒƒG R»ƒƒ¿ƒƒÐ»ƒƒw óBƒƒPƒƒwkq õƒƒÜ ôÂ»ø»G RBÝýG µRAlG þì»¾»Ø»è þwArÜõíük þðArƒü»ƒØ µþƒwrƒO»ƒì ôºq»ƒG óBƒPƒwkq õƒÜ Þ„ óBìõãÉG Aô»C ,ºô»OBÝG q ½W»ƒGq ½ƒW RºqBƒG»ƒƒw QƒƒÈ rƒƒÜºk ó ½ƒƒýƒƒws ½ƒƒK ½ƒƒC»ƒƒè þðkrÝ¾õHØ µþOArÜõíük»G óBƒýƒðõƒGAô pƒG»ƒG ß»üºô»ðAkoôBC»G »Ýðõ_ ,sAôBýW ÿAoô rýG ôºu ¼ rK q»w»è ó ½ýws ½K ½C þPxÈõ¾»ø»è ,RÂ»wºk þðBÜ»Pxƒýƒè þƒðBƒÜºqBƒýƒñƒ…ƒÉƒK ÿlðõO»G »ð½ýws ½K ½C ó»ƒüæ»ƒè ïAôºkq»ƒG .ºôAqlÉè ÿ»ðBO ôºô»OºôArÝOºq ,RÂ»wºk »P…ü»â ó ½ýws ½K ½C q»â»C »Ü ,QÈ rÝHÉK ÿºô»C ÿ»ðBíPì QÈ rðAõOºk BüBC sAôBýW þðõƒ_½ƒGô rƒýƒG»ƒè tƒÈ q QƒÉƒðAõƒOºk µkAsBC ,þwBýw þÝÉðBüu ÿ»ñýìºs µQÈ rãG ,RBÝG ï»øAq»Ô óBPwkq õÜ»è þwArÜõíük þƒðBƒÜºqAkrƒÜ ½ƒG ºqBƒýƒwrƒK ï»ƒC þƒìÂºô AkôkrGAq»è »Ýðõ_ ,òý¿ÉøºlÉW»G óBü õOBøAk .ó»ÝHPwô qk »ýüBýñ¾k ô»C ºõýðAõPðBü»ð

.óBPwkq õÜ»è óBÜ»ðAlðB…ýK ½g ó ½ƒƒƒýƒƒƒws ½ƒƒƒK ½ƒƒƒC ïAôºkq»ƒƒƒG »ƒƒƒü½ƒƒƒG ½G ÿ»ðBýüºrÔ õ¾õØ ôkq ô þÝÉñP…ƒü»ƒãƒÉƒO ‡»ì»C »Ü ,»ýð þPÈ qBýwrK q»G þÝƒì»ƒ_ ó ½ýws ½K ½C þðBÜ»OBýHéw»è ºrO þÝÉÜ»ƒü ,ïAôºkq»G »ƒÜ ,óBƒPƒwkq õƒÜ þƒíƒÈ q»ƒø»ƒè ,»ƒýƒýƒPƒÈ qBƒýƒwrƒK q»ƒG ô»ƒè ºô»ƒñƒü sk½ƒg»ƒG ,ÿ q õGBC þwBýw ÿ rýãìBØ»wBð óBPwkq õÜ .ºqBük ºõÉK þO»üÂ»ì½Ü

×Bì µó½ýws½K½C ôºu ¼ rK b þO»ü½g þÔBì ó ½ýws ½K ½C µþwBƒýƒw þƒíƒPƒxƒýƒw ½ƒG ÞƒÈ qBƒýƒñƒ…ƒÉƒK ,RBÝG ‡»Ý…ÉK óBPwkq õÜ lPø ..ÿ pÉâqBÜ »Ü QÉðAtG ‡»ýýPwAq ô»C QƒÉƒGºk ïÂ»ƒG »Ü »ü»ø óBü»ÔBì ô»C ,RÂ»wºk þðBÜ»Gtc þÈ o»è µRBÝG óBì»èqBK»G ‡»Ý…ÉK ºu ¼pK þLýxðrK ÿBƒãƒÈ q»ƒè ,ºô»ƒýƒýƒðBƒÜºq»ƒñƒÈõƒð óBPwkq õÜ þðBì»èq»K ôBð»è »ñýì»Ü ô»ñü q ¼ s .qBü pG »ð»ÝýG

,þüAqAk þÝÉðArü»Ø q»ø þƒðAkô q þƒOBƒÜ»ƒè ô qBƒÜ½ƒø õƒÝƒ¾»ƒG ,..þƒñƒƒì»ƒƒC ,þƒƒwBƒƒýƒw »OBgºk ½gô»ƒPƒwAq þƒ„»ƒÜ»ƒìBƒXƒð»ƒCqºk ôBƒð þƒðBƒÜ»ƒGtƒc µR»ƒìõƒÝƒc ÿ ½ƒƒPƒƒw»ƒƒC ,RAkºk þðkrÜsBGqºk½g þ¾ô»ø µRÂ»wºk þƒÜºq»ƒw þƒÝƒÉƒƒ¾¼ q aƒƒýƒƒø ÿºô»ƒƒC ßºô .QÉGõG»ð óBÜ»ðArü»Ø þðkrÝPwô qk»è þðBÜ»ðAlðB…ýK ½g þOBÜ»è :»ðõíð ½ƒG þÝÉ¾¼ q ó ½ýws ½K ½C ,Ak2011 þOBGõ„ ÿ17 õƒƒƒƒG»ƒƒƒƒø þƒƒƒƒÜºq»ƒƒƒƒw ô ½ƒƒƒƒgô»ƒƒƒƒƒPƒƒƒƒƒwAq µóArƒƒü»ƒƒØ µóBƒƒÜ»ƒƒƒðAlƒƒƒðBƒƒƒ…ƒƒƒýƒƒƒK ½ƒƒƒg»ƒƒƒè ½âõPÕâ ÞÉOBÜ »Ü ïÂ»G ,þðA»ìBXð»Cqºk ,þwBýw »ƒðArƒü»ƒØ þƒðõƒHƒPƒwô qk q»ƒw»ƒè þðBÜºu ¼ rK þñPxgAôk,ÿ pÉâqBÜ ,ÿ q õGBC ,ArƒƒÜºk ..óBƒƒü u ÿ»ƒƒƒ„»ƒƒƒâ µþƒƒƒðAkºôBƒƒC þÜ»ýýPÈ qBýƒwrƒK q»ƒG aƒýƒø ó ½ƒýƒws ½ƒK ½ƒC þ¾ô»ø õÝ¾»G ,ÿ ½g ÿ ½Pw»C »Pxgºk»ð þ_q»ø ½G QÈ rãGqºô »ðBðArü»Ø ô»è kõw Akºk µóBÜ»ðAlðB…ýK ½g þðõHìAôºkq»G ÿ rOBü s þðBÜ»Gtc µR»íÜõc ÿ uk qºôBì»W þðAlðBø þðBÜ»ðsBG þƒðkrƒÝƒðAôArƒÔ µRÂ»ƒwºk ôBƒð

qkBØ þéÌ ÀÉøºq þPÈ qBýwrK q»G µó½ýws½K½C ßq»C óBü Þì»_ ßºô b þPÈ qBýwrK q»G ô»ü»ø þðAôArÔ ôºq ô»â µÁ õØ þÜ»ƒüBƒðBƒì ô rýãP…â þÝÉÜq»C ,Al…ýƒOBƒÜ óBƒì»ƒø»ƒè ÿ»ÜBO »ÜBO q»w»è ,þìAôºkq»ƒG µóAôArƒÔ µó ½ýws ½K ½C»G óBÜºtÉø µJtc µóBýOÂôBø ÿæ»ƒè ïÂ»ƒƒG ,QƒƒÉƒƒð»ƒƒCAk ,ºô»ƒƒOÂ»ƒƒwºk q ¼ s »Ýì»_ ï»C ,óBPwkq õÜ»è ó ½ýws ½K ½C ,ºôArƒýƒâ ôBƒ_q»ƒG»ƒè ºkBƒw µþƒÉƒK q»ƒw»ƒG óAõÉð þðBÝÉðçíéì »Ü ÿ»ðBOBÜô»è R»HüBO»G þÝÉg¼k »PÉ_ºk ,RÂ»wºk µó ½ýws ½K ½C .ºôºlðõO ,þðBÜ»ìBXð»Cqºk µÊðçíéì þƒOBƒÜ»ƒè aƒƒýƒƒø »ƒƒýƒƒð ºkBƒƒìBƒƒƒC ,ó ½ƒƒƒýƒƒƒws ½ƒƒƒK ½ƒƒƒC R»HüBO»G ,½Pw»C »PÈ rãG ß»ýPÈ qBýwrK q»G

q»xðAq»w óBPwkqõÜ

info_chawder@yahoo.com

2013/9/9 »íì»„ ôôk )436( ºqBìu

| k»w»C ÿ»Ü»ìBð ÿAôk Bü qõw þðAlÉè þwrK µ»Ü»ýükqõÜ »ð»ìõXð»C ôkq»ø óAõÉð ÿ»…ÉÜ

Bü qõw þýðBíP…ýð þÔçPýC ÿtü q »PÉ_ºk ÿkqõÜ þýðBíP…ýð þð»ìõXð»C þð»ìõXð»C ½ƒG rƒOq ¼ s þƒÝƒÉƒèô sBƒð»ƒO ÿºô»C ½G RBÝG ÿkq õÜ þðBƒíƒPƒ…ƒýƒð ÿÂBG ÿ»Pwºk ôBð»è ó»ÝG ºô»G R»ÌBð»Ø ‡»„ ÿºôBì ºô»C »Ü ºô»ññÉíG Alükq õÜ .ºõƒOô»ƒÜqBƒƒÜ»ƒƒè ºôºkrƒƒÜ»ƒƒG »ƒƒãƒƒðBƒì þðBíP…ýð þð»ƒìõƒXƒð»ƒC þƒðBƒÜ»ƒð»ƒüæ þðBÜ»ñÉ¾»G »G oºôBG rPƒýƒ_ Êƒ_BƒñƒÉƒK »ƒÝƒðõƒ_ ,ó»ƒÝƒG ë»ƒâ þƒð»ƒìõƒXƒƒð»ƒƒC µ»ìBñƒOô»ƒÝƒÈ q òƒülƒð»ƒ_ †ƒü rƒPƒ…ƒÉƒK rÉèô»ø þñOô»ÝÈ q rPãðrâ óBý„õì»ø»è .ó ôArÝéÉ…ÉK ºô»ð»ìõXð»C ô»C ó»üæ»è ºô»è zBG Bü q õw ÿ qBGô qBÜ þðBüAsºqB„ ó»üæ»è Bü q õw þðAlÉè Á»â»è »Ü ó»Üºk Bü q õw þðBKºo½â ºô»C ,ºôBƒÝƒü rƒì»ƒC .QÉñýGºk ºô»ü½g»G þü»…ü q þÝÉðAo½â Ëô»ƒüºk ë»ƒâ þƒð»ƒƒìõƒƒXƒƒð»ƒƒC »ƒƒü½ƒƒG Bùð»O þØBO»G þðBíP…ýð þð»ìõƒXƒð»ƒC þðBíP…ýð þÔçýƒPƒDƒýƒC ôBƒð »ƒPƒƒÉƒ_»ƒð | #.ºôBü q õw

þðBÜ»…ÉÜ ÿºô»ðõGçÜ»ü BO †ükq õÜ | .ºôArýâAq »Ü»¾BG ôkq»ø óAõÉð þPÉìAlð»C þñOrƒâAq»ƒG RºqBƒG»ƒw ºuBìBC ÿ q õw ÿkq õÜ þOArÜõíük þOqBK ÞÈlð»ø ºqBü pG ï»C »Ü Ë rÜºk ºô»G ½éýÜ .QÈ rãH¾»ø sAôBýW ÿºô»ðkrÝý„ »ýýOqBK ï»C þO»üAkrÜq»w þìAlð»C BxýÌ »Ü ºôArð»ü»âAq óBíÉK rP…ÉK" QÉ¾ºk Alð½ýxü s ½K ½C þÜ»ü»ðsBG aýø»è ÊGBð Akºk»ü»K µÚýxð»O R»Dü»ø »è »ãƒW ÿ qBƒƒü pƒƒG ‡»ƒƒƒì»ƒƒƒC .òƒƒƒG qAlƒƒƒ„»ƒƒƒG »Ü õG Qxü õýK ÿ»íÉC þO»üAkrÜq»w | ."ºô»ñýHG½Ü ºõýðAõPðBì»ð ºô»OBÜô»è þè»â þð»ìõXð»C »wBG þƒðBƒüBƒ„ óB_õÉG þÝÉ¾ô»ø óBPwkq õÜ ÿAôBCu ¼ q þPÉìAlƒð»ƒC»ƒG †ƒÉƒK ÿºô»ƒC ½ƒG Akºk ÿkq õƒÜ þƒðBƒíƒPƒ…ƒýƒð þƒð»ƒìõƒƒXƒƒð»ƒƒC .QÈ rãG Bü q õw þðBíP…ýð þÔçýPDýC»è Ëô»üºk »ð»ìõXð»C ô»ƒC ‡»ƒì»ƒC ½ƒG

.òHG Bü q õw þðBíP…ýð þÔçýPDƒýƒC»ƒG ÿkq õÜ þOqBK µN»_ þOqBK ôkq»ø ïÂ»G ºô»ƒè »ƒãƒW .ó»ƒüºu ¼ rƒK ï»ƒC ÿ uk»ƒƒè þÝÉPxÈõ¾»ø BP…Éø †ýK ô râ ÞÈlð»ø »Ü ºôAqkqBü pG »ì»C q»G»è .»ýýð óBýðô q »ñü q ¼ s µ»ñýì»Ü ÿºõÉ„»G µóAlãðºk»G ÿ q»â»C µË rhG AlÜ»üæ»G »wrK ï»C »üºõÉ„ ï»G »ƒÜ »ƒüºô»ƒC †ƒü tƒÉƒø»ƒG | .ó»hGAkæ»G »Ü»wrK ºôBƒƒ_q»ƒƒw þƒƒÉƒƒK»ƒƒG Bƒƒƒøºô q»ƒƒƒø ÿkq õÜ þOArÜõíük þOqBK óBÜ»ýükq õÜ þƒƒØBƒƒG iƒƒÉƒƒ„ ëBƒƒì»ƒƒW »ƒƒÜ ÿ q õƒƒƒw õ…ÉK ÿ qBü pG þÉƒK»ƒG ,þƒO»ƒýƒÜ¼ q»ƒw ÿkq õÜ þðBƒíƒPƒ…ƒýƒð þƒð»ƒìõƒXƒð»ƒC»ƒè »Ü »ü»ø ÞÈlð»G rP…ÉK »Ýðõ_ ºôArÜqºk ó»ìõXð»C ôBð»è »ðBƒK ô rƒâ ô»ƒC ÊƒGBƒð Á»â»è þP…â ÿ qBü pG ÊG »Ü ºô»ññÉíG »ãW .ó»Üºk ÿ qBÜôBø ó ½ýxü s ½K ½C þOArÜõíük þØBÕü ô þPƒÉƒìAlƒð»ƒC ºô»ƒè

»ƒƒƒG R»ƒƒƒƒìtƒƒƒƒg »ƒƒƒƒì»ƒƒƒƒC »ƒƒƒƒÜ ºôBƒƒƒƒð »ÔBì µRBÜºk kq õÜ þðBÜ»ýülðºôºu q»G ½G ïAtýð µBÜºlñýGAk óBýðBÜ»ýýÌq»ƒ„ RBÜ kq õÜ »Pxü õÉK µ»ýüklýW »ƒì»ƒC | .òñÉOô»Ô»ð AlƒƒƒýƒƒƒðBƒƒƒÜ½ƒƒƒâõƒƒƒPƒƒƒÕƒƒƒƒâ»ƒƒƒƒè ô»ƒƒƒƒC »ƒƒƒ_ôBƒƒƒð»ƒƒƒè ïAtƒƒƒýƒƒƒð"þƒƒƒO»ƒƒƒü õƒƒƒOõƒƒƒâ ½ƒG µºô»ƒOºôBƒ…ƒÜ óBƒÜ»ƒñƒýƒ…ƒðkq õƒƒÜ »ì»C q»G»è .ó õP…ÉùÉW»ƒG ÿºk»ƒü»ƒK µkq õƒƒƒÜ þƒƒƒðBƒƒƒÜºtƒƒƒü q ÿlƒƒƒýƒƒƒcô»ƒƒƒƒO þXðAsBØ»G ïAtýð Á»â»è óBýðkrÜ½âõPÕâ þƒƒOAs ÿºqAlƒƒýƒƒC ‡»ƒƒì»ƒƒƒC µºkq õƒƒƒÜ | ."ºô»PÈ ô»ÜºlÉè »Ü ó»Üºk ºô»è zBG óBÜºôB_q»w »Ü »ðAq»ãýð ºô»ƒè ÿlƒðõƒO»ƒG k»ƒw»ƒC »PÉ`G ÿkq õÜ þðBíP…ýð þð»ìõXð»C þðBƒíƒPƒ…ƒýƒð þƒÔçƒýƒPƒDƒýƒC þƒðBƒÜºtƒü q Á»â»è Ëô»üºk »è»K»G »ü½G .ºôBü q õw ‡»ƒì»ƒG µËô»ƒÝƒƒHƒƒÝƒƒÈ q óBƒƒÜºkq õƒƒÜ þðAõýP…K »Ü ÊñÉíè»xG þƒðBƒùƒýƒW»ƒG ‡ºôBãð»ø ï»C Bøºô q»ø .»ðBÜ»ñýì»Ü þðBÜ»ýü râq»G »ýü výOArPw »è ÞÉÜ»ü»G | .QÈ qkºlì»¾»Ø»è Ú„»íük þýðBíP…ýð þð»ìõXð»C »üAlðBü oôk»è ÿkqõÜ þƒð»ƒìõƒXƒð»ƒC þƒPƒ…ƒâ ÿ»ƒPƒƒwºk qBü pG BO½Ü ÿºô»C ½G ÿkq õÜ þýðBíP…ýð »Ü óºlG »ñOô»ÝÈ q ô»C þØºk q»w»ƒè ½G Bü q õw þðBí…ýð þÔçýPDýC Á»â»è ,ºôkrÜ óBüAtíýC óBý¾»â»è ºô»ñOrãÜ»ü õƒéƒ…ƒýƒìBƒØ ÿ qBƒƒ„»ƒƒè Ak»ƒƒðAu ¼ q ï»ƒƒè ºôBƒ_q»ƒw ÿºrƒÈõƒâ»ƒƒG .ºô»ƒƒðõƒƒG½ƒƒÜ BP…Éø AlðBÜºô»ðõG½Ü»è óBÜ»ýükq õƒÜ ÿ ½ø .ºô»üBÜ»O½OBø»ð ÞÉñOô»ÝÈ q aýø ÿ sAôBƒýƒW µþƒÜºq»ƒGôk ½ƒƒG ‡»ƒƒì»ƒƒC ï»G RºqBG»w óBÜ»ð»üæ þPxƒÈõƒ¾»ƒø | .ºô»PÈ o»âºk »ýü výOArPw ºu ¼ rK ó»ÜºkArÝ„BC ºô»C óBÜºôB_q»w ó»ìõXð»C ôBð þðBÜ»K ô râ ÿ»Gq ¼ s »Ü Qƒwºõƒü»ƒK »ƒÜ òƒÜ½ƒÜ ºô»ƒC q»ƒw»ƒè

:rÈkôB_ - Rq½KAq »Ä¼r„ Êw½C q»ìõÌ ÿ»Ü»ìBü»K ?»üAlÉO þ_ µ qBPðBì»èq»ƒK »ƒÜ Êƒw½ƒC q»ƒìõƒÌ ,»íÈ u q»è Þü tð ÿkq õÜ þÜ»ýýO»üBw»Ü .óBPwkq õÜ þíÈ q»ø »P…ü»â þíwºq»G ½G ÿk»w»C qB„»G þÜ»ü»ìBð ôArGôBð þPÉÜ»ü µóBPwkq õÜ þOArÜõíük þOqBK Êw½C .ºôBñÉø óBPwkq õÜ þýðBíP…ýð »Gtc ôkq»ø»è ÿAôAk Alü»ðAkq»w ï»è qB…ƒÔ »ƒÜ ºôkrƒÜ »ƒÜ»ƒýƒýƒðBƒPƒwkq õƒÜ þðBíP…ýð þð»ƒìõƒXƒð»ƒC q»ƒw»ƒð»ƒhƒG þÔçýPDýC Á»â»ƒè ÿºô»ƒC ½ƒG ÿkq õƒÜ »PÉ_»ð µËô»Ü»ñÝÈ q Bü q õw þðBíP…ýð | .ºô»ÔçýPDýC ô»C ôBð þÝÉPwAõg Alü»Üºô»ðõG½Ü»è Êw½C »Gtc ôkq»ø »Ü ºôkrÝwBG ÿk»w»ƒC ôkq»ø q»w»ð»hG qB…Ô »Ü»ýýðBPwkq õÜ µÿkq õƒÜ þƒðBƒíƒPƒ…ƒýƒð þƒð»ƒìõƒXƒð»ƒC óBPwkq õÜ ÿAôBCu ¼ q þè»â þð»ìõXð»C ÿÂBG ÿ»Pwºk µó rãHÜ»ü ÿºô»C ½ƒG ï»C ÿ»ãÈ q»è µó»ÝG ßæBƒ_ ÿkq õƒÜ ½âõPÕâ Ú„»íük Á»ƒâ»ƒè ºô»ƒüBƒâsºk þwBG AlðBÜºô»ðõƒG½ƒÜ»ƒè ô»ƒC .ó»ƒÝƒG Alü»Ü»ìBð»è k»w»C »Ü ºôkrÜ ÿºô»C kq õÜ þñOô»ÝÈ q »Ü ºôkrÜ ÿºô»C þwBG ÿºô»C ½G »ƒãƒðrƒâ R»ƒìõƒÝƒc Á»ƒâ»ƒè þðlðBü»âAq»è zBG þíwºq ÿºõÉ„»G óBÜ»ñý…ðkq õÜ »_ôBð ½G þì½ð½ƒO½ƒC | .QÈ rÝG ,ºôkrƒÜ ºô»ƒG ÿºuBƒìBƒƒC Êƒƒw½ƒƒC ºô»G þO»ÌBð»Ø þOºôAô»O»G Ú„»ƒíƒük ÿºõÉ_qAõ_»è kq õÜ Á»â»è »Ü ºôBñÉø ‡ºô»è þPg»W .QÈ ô»ÝHÈ q Alýì½ð½O½C kq õÜ ½G »ñOô»ÝÈ q ï»C »Ü ºô»O¼krÜ þñÉ¾»G ÞÈlð»ø»G Q…K ÿºô»è ºrP„BG µó ½ýxü s ½K ½C þÔçýPDƒýƒC þƒñƒ„¼ qBƒð Al„ºô»G þðAk ô»C .òPw»HG ºq»Ýð»C

N.ƒø.Z þ_½G ?RBÜºk kqõÜ þwrK ÿq»wºqB_ þO»üAuk »üºô»ƒC »ƒK»ƒø»ƒW óBƒüBƒðAk ÿ»ƒðvƒýƒƒè µ»ƒK»ƒÜBƒC óAõƒÉƒð»ƒƒè ,ºôArÜ Óq ½Ø »Kºk»ƒG ô»è »K»ø»W ÿ»ãÉK µÁ ¼ q #.ºôArÝ„½ìAq»Ô »ü»ðvýè |hawzhinjalil@gmail.com

N .ƒø .Z þÜ¼ q»w õéÐõCqAl`éÜ ëBì»Ü

.òð»ü»âºk ßq õOBO»C þðBÜ»LýxðºrK»G ºô»è zBG õ¿Ð½CqAlƒ`ƒ¿ƒÜ ºlƒð»ƒ_q»ƒø ÿ»…ÉÜ ÿ q»wºqB_ q»ƒâ»ƒC" RBƒÜºk BP…Éø QÉ¿Éø»ð î…ýwBýw ÿ»ãÉK kq õÜ ïÂ»G ,þðkrƒÜq»ƒwºqBƒ_ ½ƒG ïºkBƒìBƒC »ƒƒK»ƒƒø»ƒƒW ÿ q»ƒƒwºqBƒƒƒ_ ÿ sAõƒƒƒÉƒƒƒ„ ÿ»ðAô»`ÉK µ»ü»ðBð»üæ ßBO þÝÈ sAõÉ„ »ñgºq»è ÞÉÜ»ü .»ü»Ü»Ü»K ÿ sAõÉƒ„ »ü»w¼ rK ô»è »K»ø»W þðBÜ»ýÜºq»ƒw µQÉñýGBð ò„¼ q »G óBÜºôBãð»ø »üºô»C .ºô»OºôAqB„ AlÉO þP„ q ¼ s »üAõýÉƒK ëBýw½w þÝƒÉƒOqBƒK õƒÜºô »ƒK»ƒø»ƒW ÿºô»C ½G RAkºk q ¼ s þ¾ô»ø RArÜõíük µ qBƒƒƒƒƒ„ ÿ rƒƒƒƒƒOBƒƒƒƒƒü s þƒƒƒƒƒƒðAôºqBƒƒƒ„ ,QÉñÉùƒG Qƒwºk»ƒG óBƒÜ»ƒÝƒ_¼ qBƒ„ ÿ»ƒw¼ rƒK QƒÉƒƒðAõƒƒOBƒƒð ºô»ƒƒCq»ƒƒG»ƒƒè þÜ»üæ»è ,ºô»OBÝHOºq ÿ q»ƒwºqBƒ_ »K»ø»ì ÿ»ýO»üAuk ô»C ÿ ½ø»G ºôºrO »K»ø»ì ,þO»ü»ø »Ü»ƒw¼ rƒK ½ƒG »Ü»_ôBð»è þðArãð»üæ þüB„½ƒG ½G ‡»K»ø»W ,»ü»ø óBÜ»ükq õÜ ºkq õƒÜ þƒãƒðºk þƒðBƒ…ƒƒÉƒƒÜAq rPì»Ü ÿ»ðAô»C µóBÜ»ýðBíè»Ì þƒƒPƒƒwq»ƒƒKºô»ƒƒO»ƒƒƒð ÿ rƒƒƒýƒƒƒG ºôkrÝüAô »ü»ø óBƒü»ƒðAkq õƒÜ »Ü»w¼ rK»è ÞÉ„»G »G ÿ ½g ô»C ÿ»Gq ¼ s »Ýðõ_ ,QÉðAtG ó»K»ø»W ÿ rãð»üæ ÿ»ðAkq õÜ ,ó»Üºk »Ü»w¼pK ÿ rýãP…K ÿ rO þðBÜ»ƒñƒgºq»ƒè ÞƒÉƒÜ»ƒü

ïÂ»ƒG ,ôõƒG AlƒPƒwºk»ƒè ÿ q»ƒwºqBƒƒ_ ÿ ½ø»G Bð»ð ½G þPxü õÉƒK ÿ ôBƒãƒð»ƒø ÿAôk þƒðBƒÜ»ƒOô»ƒÝƒÉƒƒè µºô»ƒƒðAlƒƒÝƒƒÉƒƒè ÿ rO þÝÈ qBÜ½ø .þwArÜõíük ÿºô»ðArÜ ÿ»w¼ rK þðkrÜ»ð ÿ rýãP…K»è »K»ø»W µþO»üAuk QÈ ô»üBð »üºô»C ÿ q»wºqB_ »ãÉK»G óBü s »K»ø»ì þðBÜºlðõO »„»ãðBG ôBð»è »Ýðõ_ ,QÉð»ü»ãG ÿ»Ü»ü qºôBì»W ÿ ôºolðõO ÿ rãð»üæ µNô râ Ak»K»ø»W »K»ø»W q»â»C ,ó»ø þPwq»Kºô»O»ƒð »K ô râ ô»C RBÜ»ð »¾»ìBì ºô»ü qBý„½ø»G Á»â»è »üAk»OqBK ï»C ôBð»è ÿºôºolðõO ÿ»PwAqBC»G þƒðArƒãƒð»ƒüæ»ƒè ÞƒÉƒ„»ƒG ôBãð»ø »K»ø»ì ß»O»è ºô»ðõHÝü tñÝÉè .òÉðºk ô»è »K»ø»W ÿ sAõgAk òü rPýÜºq»w »Ü»Ü»K RBÜ òü rOô s»G »üºô»C »ü»w¼ rK ÿ výOArPw»è ‡»ì»C ,QƒÉƒñƒGAk ß»ƒ_ ÿ ôBƒãƒð»ƒƒø òƒƒýƒƒì»ƒƒøAôk Ak»ƒƒÜ»ƒƒÜ»ƒƒK QÈ ô»üºk »Ü»Ü»K »Ýðõ_ ,»ü»Ü»w¼ rK µòOrâAq o»„ þðBÜ»ÐBð½Ø Êƒw q»ƒø q õƒPƒwºk ÿ qBƒÝƒƒðAo½ƒƒâ µºô»ƒƒðBƒƒ…ƒƒÜ .òÉñGAk ß»_ óB„BK QÉG óBýƒüBƒO½ƒÜ ÿ q»wºqB_ ÿ»w¼ rK »üAõýÉK »K»ø»W õÝ¾»G »ýð R»ìõÝc þÜq»ƒC Bƒùƒð»ƒO»ƒG »ðB…ÉÜ ºq ½W ô»C »ðBì»èo»K þƒÜq»ƒC ïÂ»G ,ºôBwBü ÿ»ãÈ q»è RBÝG q»wºqB_ q»ƒƒƒƒø ½ƒƒƒƒG AlƒƒƒƒƒOBƒƒƒƒƒÜ óBƒƒƒƒƒì»ƒƒƒƒƒø»ƒƒƒƒƒè »ýðºkBìBC q õPwºk þÝÉðkrÝü qBÝPwºk óBƒƒü s ÿ»ƒƒðAkkBƒƒì ô»ƒƒC R»ƒƒHƒƒüBƒƒƒO»ƒƒƒG

:qç…¾B_ ÁAq½C R»ìõÝc Ëô»üºk ÞüBG QÉñG ôBãð»ø

òülÉdì òüuôBø µòü rƒPƒð½ƒÜ õƒÜºô|CHP »ƒK»ƒø»ƒW þO»ü qBýwrK q»G þÜq õO þOqBK òýì»Ü»ü ,½Pw»C »PÈ ô»Üºk rOBü s ÿkq õÜ ÿ»…ÉÜ BPxÉC »èq»G ß»üºôBì BO »OqBK ï»C »Ýðõ_ ôBƒð»ƒè ôõƒG»ƒø ÿ tƒÉƒø»ƒG þƒÜ»ƒü»ƒƒãƒÉƒK Êðçíéì ô»C ÿ ½ø»G .AkBK õw þðBÜºtü q óAqAs»ø kq õÜ µßq õO ÿ»ð»üBgvƒÈ qk ÿºô»è »ãW þðBGq õØ»G ó ôõG þOÂôBø BýÜq õO q»G ‡ºq ô»â ÿ q õGBC þƒðBƒü s Qxgqºk æôkq»ø ½G þ„ºô»C .Rô»Ü kq õƒÜ ÿ»ƒ…ƒÉƒÜ ÿ sBƒGq»ƒƒw ÿ»ƒƒãƒƒÈ q þP…â þÜ»üºõÉ„»G ,RBÜBð q»wºqB_ ÿ»…ÉÜ ÿ q»wºqB_ Á»â»è »ƒK»ƒø»ƒW ôBð»PÉG ôõGºkBƒìBƒC BƒOºq»ƒw µºkq õƒÜ rOAôk ïÂ»G ,ºô»ü q»wºqB_ ÿ»w¼pK »ƒÝƒƒðõƒƒ_ ºô»ƒƒüBƒƒ…ƒƒÜ »ƒƒÜ»ƒƒw¼ rƒƒK»ƒƒè ½G þP„BC þðBÜ»Oô»Ýwºk Qxü ôºlü»ð þƒPƒw»ƒø Bƒøºô q»ƒø .QƒƒÉƒƒG »ƒƒK»ƒƒÜBƒƒC ,krÜ q õPwºk þñƒü o½ƒâ þƒwrƒO»ƒì»ƒG þPÈ uk AlÝü tð þÜ»ƒüºôBƒì»ƒè ‡»ƒì»ƒC ßq õƒOBƒO»ƒC þƒðBƒÜ»ƒLƒýƒxƒðºrƒK Á»ƒâ»ƒè þðAõOºlü»ð rO þÜ»üæ»è .krÜºk Qwô qk »Ýðõ_ RBÝG »Ü»w¼ rK ÿ ôAô»O þO»üAuk ô»C þðõHýOArÜõíük ÿ»„»ãðBG»è óBìõâ rP…ÉK ºlð»_q»ø .ôõGºk Qwô qk »OqBK µAk "þOArÜõíük ÿºô»ðArÜ" »è »K»ø»W þÜ»ü»ýw¼k lð»_ Al¾BÝüBG þìºkq»w»è

ÿ ôArwBð ÿ q»wõð qæB…¾B_ ÁAq ½C êýì»W þðBÜ»xØ»è òì“ QÉ¾ºk ßq õO ïõP…ü»ãÉO ß.Z.ß þÜ¼ q»wôBø ÞüBG rOBü s o»„ ÿºô»ðkrÝÉLƒPƒwºk»ƒè »ƒÜ õÜºôBO ,ÊñÉùG ºq»Ýð»C ½G qB…Ô Ëô»üºk þPw»G»ì µË rãH¾»ø ôBãð»ø R»ìõÝc o»„ ÿºô»ðkrÝÉLƒwºk ½ƒG »ƒ„ºo»ƒø | #.“»ýýð

:¼lG»Ì þWBc óAq»ìBÜ kqõÜ QÉGºk ºô»PÉ`G Alü»Ü»ñOô»ÝÈ q»G

ÿºkrÜq»w ¼lG»Ì þWBc óAq»ìBÜ ÿkq õÜ þOArÜõíük þýPƒÉƒÜ»ƒü þƒOqBƒK Á»â»è òƒOô»ƒÝƒÝƒÈ q ,QƒÉƒð»ƒü»ƒâºlƒüAq þðBÜ»ÔBì Bü q õw þðBíP…ýð þÔçýPDýC ÿ»ƒƒÜ»ƒƒÜBƒƒg q»ƒƒw»ƒƒè kq õƒƒÜ þƒƒè»ƒƒƒâ kq õÜ »Pxü õÉK »ü½G ,RBÜBðq»G»Pwºk #.ºô»PÉ`G Ak»ñOô»ÝÝÈ q ï»C þØºk»G |

:óBíÉ¿w k»íc»C ßæB_ ÿkqõÜ ÿÂBG ÿ»Pwºk ºô»ñü»Üºk

ÿ»Pwºk ÿ vÉG»Oô óBíÉ¿w k»íc»C òýì»üAôk»è“ QÉñü»âºlüAq ÿkq õÜ ÿÂBG þƒð»ƒìõƒXƒð»ƒC óAõƒƒÉƒƒð ÿºô»ƒƒðõƒƒG½ƒƒÜ þè»â þð»ìõXð»C µÿkq õÜ þðBíP…ýð ºô»C q»w»ƒè óBƒPƒwkq õƒÜ ÿAôBƒCu ¼ q þÜºq»Gôk»G þüBO½Ü »Ü òü õƒOô»ƒÝƒÈ q õÜºô ÿkq õÜ ÿÂBG ÿ»Pwºk µòýñÉùG ßæB_ kq õƒÜ þƒýƒwBƒýƒw þƒÌ»ƒWq»ƒì #| .”ºô»ñü»ÝG

‫كؤمةآليةتى‬

‫ذمارة (‪ )436‬دو شةممة ‪2013/9/9‬‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫لە بەڵێنی كاندیدەوە بۆ بەڵێنی دەنگدەر‬

‫‪10‬‬

‫كەسی واهەیە بەڵێنی «بەسەرچاو» بە ‪ 20‬كاندید دەدات‬

‫چاودێر – تابان محەمەد‪:‬‬ ‫بانگەشەی لیس��تەكان بۆ هەڵبژاردنی‬ ‫خولی چوارەمی پارلەمانی كوردس��تان‪،‬‬ ‫رۆژ بەڕۆژ گەرمتردەبێت‪ ،‬كاندیدو كەسانی‬ ‫نزیك لەحزب‌و لیس��تەكانیش بەزۆرترین‬ ‫رێ��گا خەریكی دەن��گ كۆكردنەوەن‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەوەش هە ر كەس��ێ دەبینن‪ ،‬داوای لێ‬ ‫دەكەن دەنگیان بۆ بدات‪ ،‬ئەو كەسانەش‬ ‫دەڵێن «بەسەرچاو» تەنها لەبەر ئەوەی‬ ‫دڵی��ان رازی بك��ەن‪ ،‬تەنانەت كەس��ی‬ ‫واهەیە بەڵێنی بەسەرچاوی بەزیاتر لە‪20‬‬ ‫كاندید دەدات‪ ،‬لەكاتێكدا تەنیا دەتوانێت‬ ‫كاندیدێ��ك هەڵبژێرێ��ت‪ .‬توێژەرێك��ی‬ ‫كۆمەاڵیەتی��ش بەگرنگ��ی دەزانێ��ت‬ ‫كەكاندیدەكان راس��تەوخۆ داوا لەكەسی‬ ‫بەرامب��ەر نەكەن كە دەنگی��ان پێبدات‪،‬‬ ‫باشتروایە كەناڵەكانی راگەیاندن‌و شێوازی‬ ‫دیكە بگرێتەبەر‪.‬‬

‫زۆركەس پێیان وت��وە دەنگ بدە بەفاڵن‬ ‫لیست‌و باسی خراپەی لیستەكانی دیكەی‬ ‫بۆ كردوە‪ ،‬بەاڵم هەر بەس��ەرچاوێكی بۆ‬ ‫وتوە‪ ،‬ئەگینا خۆی باوەڕی بەو كاندیدانە‬ ‫نەبوە‪.‬‬ ‫ناوبراو باس لەوەش��دەكات‪ ،‬لەئێستادا‬ ‫دو دڵەو نازانێ‌ بڕیار لەس��ەر كام لیست‬ ‫ب��دات‌و خەریكە دەگاتە ئ��ەوەی كە هەر‬ ‫دەنگ نەدات‪ ،‬چونكە نازانێت كامە باشەو‬ ‫كامە باش نییە‪.‬‬

‫بەسەرچاو بۆ دڵڕازیكردنە‬ ‫فەوزی س��ەعید‪ ،‬ئام��اژەی بەوەكرد‪،‬‬ ‫خەڵك شارەزایی‌و توانای بۆ هەڵسەنگاندنی‬ ‫پاڵێ��وراو‌و لیس��تەكان هەیە‌و خۆش��یان‬ ‫یەكالیی كردۆتەوە كە دەنگ بەكێ بدەن‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم بەهۆی عاتیفەوە كە لەناو هەندێك‬ ‫خەڵك��ی خۆماندا بەش��ێوەیەكی بەرچاو‬ ‫كاریگەری هەیە‪ ،‬بۆیە هەركەس‌و الیەنێك‬ ‫داوا ب��كات دەنگ��ی بۆ ب��دەن ناتوانێت‬ ‫دڵی ك��ەس لەخ��ۆی بڕەنجێنێ��ت بۆیە‬ ‫هەركەسێك پێیبڵێت دەنگم بۆ بدە دەڵێت‬ ‫سێ‌ لیست داوایان لێكردوە‬ ‫بارام كەری��م‪ ،‬هاواڵتیەكی تەمەنی ‪« 27‬بەسەرچاو»‬ ‫ساڵە‪ ،‬یەكێكە لەو كەسانەی كە سێ‌ جار‬ ‫لەالیەن سێ‌ لیس��تی جیاواز داوایلێكراوە‬ ‫خەڵك پێی شەرمە كە بڵێت‬ ‫دەنگ��ی خ��ۆی پێیان ب��دات ئەویش بۆ‬ ‫ وه‌رگیراوه‌‬ ‫«نا دەنگت بۆ نادەم»‬ ‫هەر س��ێ‌ جارەكە وتویەتی بەس��ەرچاو‬ ‫دیاری خالی��د‪ ،‬وتیش��ی «داواكردنی ش��ێوازەش وەك س��ەردانكردنی مااڵن و‬ ‫توێژەرێكی كۆمەاڵیەتی جەختدەكاتەوە‪ ،‬س��ۆزداریەوە دەنگ دەدات��ە كاندیدێك‪،‬‬ ‫بێگوم��ان دەنگ��ی من بۆ فاڵن لیس��تە‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا الیەنگری هیچكام لەو لیس��تانە كۆمەڵی كوردی تا ئێس��تا نەگەش��تۆتە یاخود لەژێر پرۆسەیەكی عەقڵیدا دەنگی راستەوخۆ بۆ دەنگدان بەلیست‌و ژمارەیەك شوێنە گشتیەكان‌و راستەوخۆ داواكردنی‬ ‫لەكۆمەڵگەكەماندا بۆتە دەس��تور كە ئەو دەنگ خۆی لە خۆیدا ش��ێوازێكی ئیحراج‬ ‫نەب��وە‪ ،‬هەروەها بەتەنه��ا دەنگ دەداتە ئ��ەو باوەڕەی كە دەنگدان پرۆس��ەیەكی خۆی دەدات‪.‬‬ ‫ئەو لیست‌و ژمارەیەی كەخۆی بەدڵیەتی‌و زۆر تایبەت‌و تاكە كەس��ی‌و زۆر نهێنییە‪،‬‬ ‫چونك��ە ئەگەر نهێنی نەبوایە س��ندوقی‬ ‫هەڵیبژاردوە‪.‬‬ ‫دەنگ��دان نەدەب��و‪ ،‬هەروەه��ا ش��وێنی‬ ‫تایبەتیش بەو پرۆس��ەیە دروستنەدەكرا‪،‬‬ ‫مامۆستاكە دودڵە‬ ‫ت��ەرزە یاق��وب‪ ،‬تەمەن ‪ 31‬س��اڵەو بەوپێیەش دەنگدەر لەروی تێگەیش��تنە‬ ‫پیش��ەی مامۆس��تاییە‪ ،‬رونیدەكات��ەوە‪ ،‬هەس��تیەكانی خۆی دەنگ ی��ان لەروی‬

‫توێژەرێكی كۆمەاڵیەتی‪ :‬پێویستە كاندیدەكان خۆیان‬ ‫لەئیحراجكردنی دەنگدەر بەدور بگرن‬

‫كردنی دەنگدەرانە‪ ،‬لەو كاتەشدا كەسەكە‬ ‫بە ناچ��اری‌و ب��ۆ خۆپەراندن��ەوەو خۆ‬ ‫دەربازك��ردن ناچارە بڵێت بەس��ەرچاو‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا رەنگە خۆی الیەنگری لیستێكی‬ ‫دیكەبێ��ت‪ ،‬هەروەها كەس��انێكیش هەن‬ ‫كەئەو داوا راس��تەوخۆیە وایان لێدەكات‬ ‫دەنگی خۆیان بدەن بەو لیستە‪ ،‬بەاڵم بە‬ ‫رێژەیەكی كەم‪ ،‬چونكە كەسانی كۆمەڵی‬ ‫كوردی درەنگ رای خۆیان دەگۆڕن»‪.‬‬ ‫توێژەرەكە ئەوەش��ی خستەڕو‪ ،‬باشتر‬ ‫وایە ك��ە داواكردنی دەن��گ تەنها لەڕێی‬ ‫دەزگاكان��ی راگەیان��دن‌و یاخ��ود لەرێی‬ ‫پێدانی پۆس��تەرێكەوە بێت‪ ،‬چونكە ئەو‬ ‫رێگایە باشترو گونجاوترە‪.‬‬ ‫ئازارو بانگەشە‬ ‫دەرون ناس��ێكیش لەوبارەی��ەوە‬ ‫رونیدەكات��ەوە‪ ،‬لەكاتی دەنگداندا خەڵك‬ ‫ب��ەدوای ئ��ەو كاندی��دەدا دەگەڕێت كە‬ ‫بانگەش��ەكەی لەگ��ەڵ ئازارەكانی ئەودا‬ ‫دەگونجێت‪ ،‬یاخود ئەو كاندیدە دەتوانێت‬ ‫داواكاریەكانی بگەیەنێتە الیەنی بەرپرس‪.‬‬ ‫هۆشدار ئیسماعیل‪ ،‬دەڵێت «دەنگدان‬ ‫بەكەسێكی دیاریكراو جۆرێك لە ئاسودەیی‬ ‫دەرونی دروستدەكات‪ ،‬تاكی كۆمەڵ بەهۆی‬ ‫ئ��ەوەی كاندیدێك��ی باش هەڵب��ژاردوە‪،‬‬ ‫هەربۆیە بەدەگمەن رێك دەكەوێت بیروڕا‬ ‫بگۆڕێ��ت كاتێك كەس��ێك داوا دەكات‌و‬ ‫بەوشەی بە»سەرچاو» وەاڵم دەدرێتەوە‬ ‫ئ��ەوەش لەبەر چەند هۆیەكە وەك‪ ،‬ترس‬ ‫لە لەدەستدانی هاوڕێكەی‪ ،‬ترس لەحزب‌و‬ ‫الیەنەكە‪ ،‬كەسەكە دەیەوێت دەنگدانەكەی‬ ‫نهێنی بێت‪ ،‬قەناعەتی بەوكەس��ە نایەت‪،‬‬ ‫دروس��تنەبونی گرژی لەنێ��وان داواكارو‬ ‫كەسی داوالێكراو»‪.‬‬

‫فشاری بااڵدەستەكانی ناو خێزان‬

‫ێ لەئەندامانی ناو خێزان ناتوانن بەئازادیی ئەو لیستە ئاشكرابكەن كە دەنگی دەدەنێ‌‬ ‫هەند ‌‬ ‫بیروباوەڕیان جیاوازەو لەیەكتریەوە دورن‬ ‫لەیەك رقیان لەی��ەك دەبێتەوە‪ ،‬كاتێك‬ ‫كەس��ێكیان كارێك یان ئیش��ێك دەكات‬ ‫ئەوی تریان كە بەدڵی نەبێت وا دەزانێت‬ ‫لەڕقی ئ��ەوی ت��ر وادەكات كە ئەمەیش‬ ‫وا دەكات زیات��ر رق لەی��ەك هەڵبگرن‪،‬‬ ‫ی��ا زۆر جار باوكەك��ە وا لەكوڕەكانی یا‬ ‫كچەكانی دەكات بەهەڕەش��ەكردن یاخود‬ ‫بەناچاركردن دەیەوێت وا لەكوڕو كچەكانی‬ ‫بكات بەالی ئەو الیەنە سیاسیەدا بیانبات‬ ‫كە خۆی دەیەوێت‪.‬‬ ‫پسپۆڕی دەرونییەكە‪ ،‬جەختدەكاتەوە‪،‬‬ ‫ئەو فش��ارو رق لەیەك هەڵگرتنە كارێكی‬ ‫نادروستە‪ ،‬چونكە بیركردنەوەی كەسێكی‬ ‫‪ 18‬ساڵ لەگەڵ ‪ 40‬ساڵێكدا زۆر جیاوازە‪،‬‬ ‫بۆی��ە پێویس��تە ئەگ��ەر ئێم��ە خۆمان‬ ‫بەواڵتێك��ی ئازادو دیموكراس��ی دەزانین‬ ‫پێویس��تە بگەڕێینەوە بۆ ماف‌و ئازادیی‬ ‫تاكەكان‪.‬‬

‫سلێمانی‪ -‬ناهیدە ئەحمەد‪:‬‬ ‫هەرچەندە بە بەراورد بەس��ااڵنی پێشو‬ ‫ئازادیی تاكەكان لەناو خێزاندا زیاتر خۆی‬ ‫دەردەخات‪ ،‬بەاڵم هێش��تا هەندێ‌ خێزان‬ ‫ماون كە ئازدیەكانی تێدا الوازن‌و كەسی‬ ‫یەكەمی خێزانەكەیان «گەورەكان» بیرو‬ ‫بۆچونەكانی��ان بەس��ەر ئەوان��ی دیكەدا‬ ‫دەس��ەپێنن‪ ،‬لەئێستاش��دا ك��ە هەرێمی‬ ‫كوردس��تان لەهەڵبژاردن��ی پارلەم��ان‬ ‫نزیكدەبێتەوە فشارەكانی ناوخێزان زیاتر‬ ‫زەقبونەت��ەوە بۆ دەنگدان بەلیس��تێكی‬ ‫دیاریكراو‪.‬‬ ‫كێ‌ كاریگەری دەخاتە سەر دەنگەدر‬ ‫ش��ااڵو محەمەد‪ ،‬هاواڵتیەكی ش��اری‬ ‫س��لێمانییەو تەمەن��ی ‪ 35‬س��اڵە‪،‬‬ ‫رونیدەكاتەوە‪ ،‬ئازادە لەوەی دەنگ بەكێ‌‬ ‫دەدات‪ ،‬ب��ەاڵم لەن��او خێ��زان‌و كۆمەڵی‬ ‫كوردیدا ئ��ەم ئازادییە نیی��ە‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫بۆ ئەو الوانەی ك��ە یەكەمجاریانە بەرەو‬ ‫س��ندوقەكانی دەنگ��دان دەڕۆن‪ ،‬ئەوەش‬ ‫لەخزم‌و كەس��وكارە نزیكەكانیەوە هەست‬ ‫بەنەبونی ئەو ئازادییە دەكات‪.‬‬ ‫باس��ی لەوەش��كرد‪ ،‬دایك‌و باوك یان‬ ‫خوشك‌و برای گەورەتر كاریگەری بەسەر‬ ‫دەنگ��دەرەوە هەیەو ئ��ەوان دیاریدەكەن‬ ‫دەنگ��دەر دەنگ ب��ەچ الیەنێ��ك بدات‌و‬ ‫رێگایان پێنادەن بەشێوەیەكی جوان بیر‬ ‫لەپرۆژەو بەرنامەی الیەنە سیاس��ییەكان‬ ‫بكەنەوە‪.‬‬ ‫ناوێرێت دەنگەكەی ئاشكرابكات‬ ‫كیژان ئیس��ماعیل‪ ،‬كچێكی تەمەن ‪18‬‬

‫ناكؤكية سياسيةكانى ناو خ َيزان دةطاتة سندوقةكانى دةنطدانيش‬ ‫دروس��تدەبێت‪ ،‬ئەم��ەش لەئەنجام��ی‬ ‫ئاژاوە دەخاتە ناوماڵەوە‬ ‫ساڵە‪ ،‬باسلەوەدەكات‪ ،‬ناتوانێـت بیروڕای‬ ‫سەردار رەشید‪ ،‬گەنجێكی تەمەنی ‪ 21‬پەروەردەكردنێكی هەڵەوە رودەدات‪.‬‬ ‫خۆی ئاشكرا بكات‪ ،‬لەكاتێكدا ئەوە حەق‌و‬ ‫گەنجەكە باس��ی لەوەش��كرد‪ ،‬لەسەر‬ ‫مافێكی سروش��تییە‪ ،‬بەاڵم ئێس��تا ئەو س��اڵە‪ ،‬رونیدەكاتەوە‪ ،‬م��رۆڤ بەئازادی‬ ‫مافەی لێزەوتكراوە‌و ئەندامانی خێزانەكەی دێتە دنیاوە‪ ،‬بۆیە پێویس��تناكات ئازادی خێ��زان پێویس��تە هۆش��یاری ب��دات‬ ‫ناچاریدەك��ەن دەن��گ بەالیەنێك بدات‪ ،‬لێزەوتبكرێ��ت‪ ،‬پێویس��تە دای��ك‌و باوك بەمن��داڵ تا بەئ��ازدی‌و دروس��ت دەنگ‬ ‫بەاڵم دەنگی پێنادات‪ ،‬چونكە ئەو الیەنە خاڵ��ە الواز‌و بەهێزەكانی هەر لیس��تێك بدات‪ ،‬لەالیەكی تریش��ەوە گوێ‌ لەالیەنە‬ ‫لەگەڵ بیروبۆچونەكەیدا ناگونجێت‪ ،‬بەاڵم ب��ۆ منداڵەكانی��ان رونبكەن��ەوە‪ ،‬نەك سیاس��ییەكان بگرێت تا بزانی چ الیەنێك‬ ‫بۆ رازیكردنی دڵیان خۆی وادەردەخات كە بەشێوەیەكی دیكتاتۆریانە بیر‌وبۆچونیان پ��رۆژەو بەرنامەی باش��ی هەیەو لەگەڵ‬ ‫لەگەڵ بیرو باوەڕی ئەواندایە‪ ،‬ئەمەش بۆ بەس��ەریاندا بچەس��پێنن‪ ،‬چونك��ە ئەمە بیركردنەوی��دا دەگونجێ��ت ئینجا دەنگی‬ ‫ئەوەیە تا لەئاژاوەو دوبەرەكی بەدوربن‪ .‬زۆرجار الدان دروس��تدەكات‌و ناخۆشی‌و پێبدات‬ ‫ئ��اژاوە لەنێوان ئەندامان��ی ئەو خێزانەدا‬

‫رای جیاواز لەیەكتریان دوردەخاتەوە‬ ‫پس��پۆڕێكی دەرون��ی‪ ،‬رونیدەكاتەوە‪،‬‬ ‫دەنگدان لەم واڵتەدا دەبێتە هۆی نانەوەی‬ ‫بارێك��ی نائ��ارام لەنێ��وان خێزانەكاندا‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی ماڵ هەیە سێ‌‌و چوار الیەنی‬ ‫سیاسی لەخۆدەگرێت‪ ،‬ئەمەیش وادەكات‬ ‫س��ێ‌‌و چوار بیركردن��ەوەی تێدا بێت كە‬ ‫هەر جۆرێكیان بیركردنەوەیەكی تایبەتی‬ ‫هەیە‪.‬‬ ‫د‪ .‬دانیال سەعد‪ ،‬ئاماژە بەوەشدەكات‪،‬‬ ‫ئەو دایك‌و باوكە یا خوشك‌و برایانەی كە‬

‫پێشێلكردنی مافی ئازادی تاكەكانە‬ ‫ئەندامێك��ی لیژن��ەی كاروب��اری‬ ‫كۆمەاڵیەتی‌و منداڵ‌و خێزان رایدەگەیەنێت‪،‬‬ ‫زۆرلێكردن��ی ه��ەر تاكێك ب��ۆ دەنگدان‬ ‫بەالیەنێكی سیاس��ی ئەمە پێش��ێلكردنی‬ ‫ماف��ی ئ��ازادی تاكەكان��ە‌و یەكێتی��ی‬ ‫نیشتمانی زۆر جەخت لەسەر ئازادییەكان‬ ‫دەكات��ەوە‪ ،‬ب��ەاڵم لەم واڵتەدا هێش��تا‬ ‫ئازادی‌و دیموكرسی ناكامڵە هەر ئەمەشە‬ ‫وادەكات ئازادییەكان پێشێلدەكرێت‪.‬‬ ‫سەردار رەش��ید‪ ،‬باس لەوەشدەكات‪،‬‬ ‫پێویستە زیاتر گرنگی بەئازادی تاكەكان‬ ‫بدرێ��ت تا بەوپەڕی ئازادییەوە ئەو الیەنە‬ ‫هەڵدەبژێرێ��ت كە ب��اوەڕێ‌ پێیەتی نەك‬ ‫زۆری لێبكرێ��ت بەدەنگدان بەالیەنێك كە‬ ‫ئارەزوی ناكات‌و مافی پێشێل بكرێت‪.‬‬

‫ثشو‬

‫ذمارة (‪ )436‬دو شةممة ‪2013/9/9‬‬

‫شێركۆ بێكەس‪،‬‬ ‫دەچێتە زاموا‬ ‫چاودێر‪-‬كامۆ‪:‬‬ ‫لەیادی چلەی شاعیری گ��ەورەی‬ ‫گەلەكەمان مامۆستا شێركۆ بێكەس‪،‬‬ ‫سەرلەبەیانی ئ��ەم��ڕۆ دو شەممە‬ ‫‪ ،9/9‬گ��ەل��ەری زام��وا لەسلێمانی‪،‬‬ ‫پێشانگەیەكی هاوبەشی شێوەكاری‬ ‫تایبەت بەشیعرو كەسایەتی ئەو‬ ‫شاعیرە گەورەو نەمرە دەكاتەوە‪ ،‬كە‬ ‫چەندین هونەرمەند بەشدارییان تێیدا‬ ‫كردوە‪.‬‬ ‫دڵ��ش��اد ب��ەه��ادی��ن‪ ،‬ب��ەڕێ��وەب��ەری‬ ‫گەلەری زاموا‪ ،‬لەبارەی پێشانگەكە‬ ‫بە‪« ،‬چاودێر»ی رایگەیاند‪ :‬بەبۆنەی‬ ‫چلەی شاعیری گەورەی كورد شێركۆ‬ ‫ب��ێ��ك��ەس‪ ،‬س��ەر ل��ەب��ەی��ان��ی ئەمڕۆ‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫وش ـ ــةى ي ـ ــةكـ ـت ـ ـ ــرب ـ ـ ـ ـ ـ ِر‬ ‫@@‬

‫‪@@R‬‬ ‫‪@@S‬‬ ‫‪@@T‬‬ ‫‪@@U‬‬ ‫‪@@V‬‬ ‫‪@@W‬‬ ‫‪@@X‬‬ ‫‪@@Y‬‬ ‫‪@@QP‬‬ ‫‪@@QQ‬‬ ‫‪QR‬‬

‫ئەساڵە‪ :‬بەشار بڕوخێ‌‪ ،‬خۆم روت ده‌كەمەوە‬ ‫میدیاكان‪:‬‬ ‫ئەساڵە نەسری‪ ،‬گۆرانیبێژی ناسراوی سوری‪ ،‬لەچاوپێكەوتنێكیدا لەگەڵ گۆڤاری ئەستێرەكان‪ ،‬لەبارەی كۆنسێرت‌و‬ ‫گۆرانی نوێیەوە‪ ،‬وتی»چەندین بەرهەمی نوێم ئامادەیە‪ ،‬بەاڵم الی من لەگۆرانی‌و كۆنسێرت گرنگتر‪ ،‬روخانی رژێمی‬ ‫بەشار ئەسەدە‪ ،‬كە ئەوە خەونێكی گەورەی هاواڵتیانی سوریایە‪ .‬لەبارەی روخانی رژێمی سوریا‪ ،‬ئایا ئەو چی هەیە‬ ‫بۆ ئەو رۆژە‪ ،‬ئەساڵە وتی‪ :‬هەرچی بەمن بكرێت دەیكەم‪ ،‬ئەگەر زۆر قورسیش بێت‪ .‬ئامادەم لەخۆشیداو لەگەورەترین‬ ‫كۆنسێرتدا لەشام خۆم روت بكەمەوە وەك گوزارشتێك لەئازادی رەهای سورییەكان‪!.‬‬

‫لەبری ژن‪ ،‬بزنەكەی خۆی مارەكرد‬ ‫كاستاڵدۆ‪ ،‬پێشتر ژنی هەبوەو ئێستا مردوەو خاوەنی‬ ‫ێ‬ ‫چوار كوڕو چوار كچە‪ ،‬سەبارەت بەهەڵبژاردنی بوك ‌‬ ‫رایگەیاندوە‪ ،‬لەبەر ئەوەیە «قسە ناكات‌و پارەی ناوێت»‬ ‫بۆ م��اوەی دو ساڵە لەگەڵ بوكێ‌ كەوتونەتە داوی‬ ‫خۆشەویستیەوە‪ .‬بۆیە بڕیارمداوە‪ ،‬جلی بوكێنی بكەمە‬ ‫بەر بزنەكەو خۆیشم جلێكی تازە بكڕم‪».‬‬ ‫منداڵەكانی كاستاڵدۆ‪ ،‬بەزانینی ئەم هەواڵە توشی‬ ‫شۆك ب��ون‪ ،‬ب��ەاڵم وتیان رێز لەبڕیارەكەی باوكمان‬ ‫دەگرین‌و پیرۆزبایی لێدەكەین‪.‬‬

‫زۆرێك لەچینیەكان لەزمانی یەكتر ناگەن‬

‫میدیاكان‪:‬‬ ‫ئاژانسەكانی چین باڵویان كردەوە‪ ،‬زیاتر لە ‪ 400‬ملیۆن هاواڵتی چین‪-‬ی ناتوانن‬ ‫بەزمانی مەندەرین ئاخاوتن بكەن كە زمانی دایكە‪ .‬ئەم داتایەش دوای هەڵمەتێكی‬ ‫نوێی حكومەتی چین هات بۆ یەكخستنی زمانی دایك‪.‬‬ ‫لەالیەن خۆیەوە حزبی شیوعی چین كە حزبی دەسەاڵتە‪ ،‬پشتیوانی خۆی‬ ‫بۆ یەكخستنی زمانی چینیەكان دەربڕی‌و راشیان گەیاندوە‪ ،‬لەئێستادا سەرجەم‬ ‫هاواڵتیانی چین بەهازارەها شێوە زار لەگەڵ یەكتر ئاخاوتن دەكەن‪ ،‬كە هەندێكیان‬ ‫لەهەندێكی تریان تێناگەن‪ ،‬بەتایبەتی ئەو كەمە نەتەوانەی لەپانتایی روبەری‬ ‫چیندا باڵوبونەتەوە‪ ،‬لەبەر دورە دەستی كەمترین خزمەتگوزارییان پێدەگات لەروی‬ ‫كۆمەاڵیەتی‌و رۆشنبیری‌و تەندروستی ‪ ..‬هتد‪ ،‬بەاڵم زۆرێك لەبەرپرسانی چین‬ ‫ئەوەیان نەشاردەوە‪ ،‬كە ئەم هەڵمەتە ئاستەمە ئامانجی خۆی بپێكێت‌و ناگاتە‬ ‫ئەنجام‪ ،‬چونكە لەگەڵ ئەو روبەر فراوانەو ئەو ژمارە زۆرەی لەچیندا هەیە زۆر‬ ‫ئاستەمە هاواڵتیانی لەسەر یەك شێوە زمانی ئاخاوتن كۆبكرێتەوە‪.‬‬

‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬

‫@‪@S‬‬

‫@@‬ ‫@@‬ ‫@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬

‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬

‫@‪@@@@QR@@@@@@QQ@@@@@QP@@@@@@Y@@@@@@X@@@@@@@W@@@@@@V@@@@@@U@@@@@@T‬‬

‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬

‫@@‬ ‫@@‬ ‫@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬

‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬ ‫@@‬

‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬ ‫@@ @@‬

‫ئاسۆیی‪:‬‬ ‫‪-1‬تەقل��ە‪-2 ،...‬لەگێرەدایە‪ ،‬ژمارەیەك��ە «پ» بۆچون «پ»‪ ،‬نیوەی مایە‪.‬‬ ‫‪-3‬نەرم‪ ،‬دەرئەچێت‪ ،‬ژمارەیەكە‪-4 .‬خواردنی ئاژەڵە‪ ،‬ئەوس��ا هەبو‪ ،‬ژمارەیەكە‪،‬‬ ‫نادیار‪-5 .‬كورتكراوەی ناوێكە «پ»‪ ،‬خواردنی س��ەفەری «پ»‪ ،‬كەسی نزیكە‪.‬‬ ‫‪-6‬هەیە‪ ،‬نیوەی تەش��ی‪ ،‬ه��ار‪-7 ،‬جۆرە بەرگێك��ە‪-8 ،‬بەرگێكە‪ ،‬گەنج «پ»‬ ‫نادی��ارە‪-9 ،‬چزو بەتێكەڵ��ی‪ ،‬لەباڵندەیەك ئەكرێ‌‪ ،‬بێدەن��گ بە‪ ،‬نیوەی دامە‪،‬‬ ‫‪-10‬حەرام��ە «پ»‪ ،‬بۆچی‪ ،‬ش��یرنییەكە‪-11 ،‬گۆرانیبێژێكی كوردە‪ ،‬دۆش��ەك‌و‬ ‫سەرین ئەیناسن‪-12 ،‬جۆرە نانێكە‪ ،‬شارێكی كوردییە‪.‬‬ ‫ستونی‪:‬‬ ‫‪-1‬بۆخەوە‪ ،‬چونی زوزو بۆ س��ەرئاو‪-2 ،‬گوڵێكە‪ ،‬میللەتێكن‪-3 ،‬گیانلەبەرێكە‪،‬‬ ‫تەنیش��ت‪-4 ،‬گیانلەبەرێك��ە «پ»‪ ،‬خواردنێك��ە‪ ،‬رۆژنامەیەك��ە‪-5 ،‬پیتێك ‪+‬‬ ‫ج��ۆرە یارییەكە‪ ،‬خواردنەوەیەكە‪-6 ،‬باڵو ‪ +‬ب��اوەش‪ ،‬جێگە «پ»‪-7 ،‬ئومێد‪،‬‬ ‫‪-8‬بەرنامەیەك��ی تەلەفزیۆنی��ە‪ ،‬س��اردەمەنیەكە‪-9 ،‬پیتێ��ك ‪ +‬پێوانەیەك��ە‪،‬‬ ‫خواردنەوەیەكە‪ ،‬ناوێكی كوڕانەیە‪-10 ،‬بائەدرێ‌‪ ،‬ئاوی تیایە‪-11 ،‬واڵتێكە لەئاسیا‬ ‫«پ»‪ ،‬نەتەوەیەكن‪ ،‬بۆ خانوە‪-12 ،‬شارۆچكەیەكە‪ ،‬السار‪.‬‬

‫بابیربكەینەوە‬

‫چەند نهێنیەكی هیتلەر ئاشكرادەبێت‬ ‫میدیاكان‪:‬‬ ‫ئاژانسەكان باڵویان كردەوە‪ ،‬روخاس‬ ‫میش‪ ،‬دوا پاسەوانی تایبەتی هیتلەر‬ ‫لەتەمەنی ‪ 96‬ساڵیدا كۆچی دواییكرد‪،‬‬ ‫بەرێوەبەری كارەكانی مایكل شتیلی‬ ‫رایگەیاند‪ ،‬میش لە‪ 96‬ساڵیدا‌و لەنێو ئەو‬ ‫ماڵەی كە لە ‪ 1938‬تێیدا نیشتەجێیە‬ ‫مرد‪.‬‬ ‫میش لەچاوپێكەوتنێكی راب��ردوی��دا‬ ‫رایگەیاندبو‪ ،‬كاتێك هێزەكانی سۆڤیەت‬ ‫نزیكبونەتەوە لەبەرلینی پایتەخت‪،‬‬ ‫یەكێكە لەو كەسانەی لەو جێگایەدا بوە‪،‬‬ ‫كە هیتلەر خۆی تێدا كوشتوە لەنیسانی‬ ‫‪ .1945‬دوای بەدیل گرتنیشی لەالیەن‬

‫هێزەكانی سۆڤیەتەوە سااڵنێكی زۆر بەند‬ ‫دەكرێت‪.‬‬ ‫هەر لەو چاوپێكەوتنەدا كە ئاژانسی‬ ‫رۆیتەرز لەساڵی ‪ 2007‬دا ئەنجامیداوەو‬ ‫دەڵێت‪ ،‬كاتێك جەنگ لەسەر زەوی‬ ‫ب��ەرل��ی��ن��ی پ��ای��ت��ەخ��ت ب��وە‪ ،‬ئ��ەو ژێ��ر‬ ‫زەمینەی ئێمە خۆمان تێیدا حەشاردابو‬ ‫بێدەنگییەكی غەریبی بەخۆوە بینیوە‪.‬‬

‫بابیر بكەینەوە‬ ‫لەوشەی «تار» ‪ 15‬وشە بنوسە‪،‬‬ ‫بەمەرجێ��ك وش��ەی «ت��ار»‬ ‫كەوتبێتە كۆتایی وشەكەوە؟‬ ‫ب��ۆ نمون��ە‪ :‬تەت��ار‪ ،‬قیت��ار‪،‬‬ ‫گرفتار‪ ...‬هتد‪.‬‬ ‫براوەی پێشو‪ :‬ئەحمەد مەجید‬ ‫وەاڵمەكانتان بۆ ئەم ئیمەیڵە بنێرن‪:‬‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫كاور‬ ‫‪4/20-3/21‬‬

‫دوانة‬ ‫‪6/20-5/21‬‬

‫ئ��ەم م��اوەی��ە سەرقاڵی‬ ‫كارێكی ق��ورس دەبیت‪،‬‬ ‫ێ ك��ێ��ش��ە دێ��ت��ە‬ ‫ه��ەن��د ‌‬ ‫رێ��ت‪ ،‬ب��ەزۆر ق��س��ەی‬ ‫میدیاكان‪:‬‬ ‫خ��ۆش��ەوی��س��ت��ەك��ەت‬ ‫پێگەی ئەلیكترۆنی هافینگتون بوست‪-‬ی بریتانی باڵویكردۆتەوە تەنها لەمانگی‬ ‫هەڵمەخەڵەتێ‌‪.‬‬ ‫ئایاری ساڵی رابردو تاوەكو تەمموزی ‪ 2013‬هۆبەی كۆنترۆڵی كۆمپیوتەرەكانی‬ ‫ئەنجومەنی نیشتمانی بریتانیا‪ 300 ،‬هەزار هەوڵی كردنەوەی پێگە سێكسییەكانیان‬ ‫طا‬ ‫تۆمار كردوە‪ .‬پێگەی هافینگتون بوست رونیكردۆتەوە‪ ،‬زۆرترین ژمارەی ئەم سەردانانە‬ ‫‪5/20-4/21‬‬ ‫لەتشرینی دوەمی ‪ 114844 ،2012‬ژمارە بوە‪ ،‬لەگەڵ نیسانی ‪ 2013‬كە ‪ 55552‬ژمارە‬ ‫بوە‪ ،‬هەر بەپێی پێگەی هافینگتون بوست تەنها لەماوەی حەوت مانگدا ‪ 52‬هەزار جار‬ ‫ب��ەو گ��ف��ت��ان��ەدا‬ ‫ئەنجومەنی نیشتمانی پێگەكانی یەكتر ناسینیان بەكارهێناوە‪.‬‬ ‫ب��چ��ۆرەوە ك��ە داوت��ن‪،‬‬ ‫لەالیەن خۆیەوە وتەبێژی پارلەمانی بریتانیا‪ ،‬گومانی زۆری لەو ژمارەیە نیشاندا بۆ هەڵمەچۆو لەسەر خۆبە‪،‬‬ ‫بەكارهێنانی كردنەوەی پێگە سێكسییەكان‌و وتیشی‪ ،‬پێدەچێت كەسی بەكارهێنەری هەواڵێكی خۆش لەالیەن‬ ‫ئارەزومەند بەهۆی كردنەوەی پێگە ئەلیكترۆنیەكانی ترەوە بچێتە ناو ئەم پێگە خ��ۆش��ەوی��س��ت��ەك��ەت��ەوە‬ ‫سێكسیانەوە‪ ،‬مەرجیش نیە بەكاریان هێنابێت‪ ،‬چونكە بەشی كۆنترۆڵی پارلەمان‬ ‫دەبیستی‪.‬‬ ‫هەمو ئەم سەیركردنانەشی وەك سەردان تۆماركردوە‪.‬‬

‫ێ‬ ‫پ��رۆژەی��ەك��ی ن��و ‌‬ ‫دەگ��ری��ت��ە دەس��ت‌و‬ ‫سودمەند دەبیت‪ ،‬مەهێڵە‬ ‫كەسانێك بەنهێنیەكانی‬ ‫خۆشەویستیت بزانن‪.‬‬

‫پارلەمانی بریتانیا‪،‬‬ ‫پێگە سێكسییەكان بەكاردەهێنن‬

‫@@@‪@R@ @Q‬‬

‫‪@@Q‬‬

‫دوشەممە پێشانگەیەكی هاوبەشی‬ ‫شێوەكاریمان كردەوە‪ ،‬پێشانگەكەش‬ ‫رێزێكە لەو شاعیرە گەورەیە كە زۆر‬ ‫زۆر لەوە زیاتر شایستەیەتی‪.‬‬ ‫لەبارەی هونەرمەندانی بەشداربوش‬ ‫دڵشاد وتی «ەریەك لەهونەرمەندان‬ ‫(رێبوار سەعید‪ ،‬نوری مەحمود‪ ،‬ئاری‬ ‫بابان‪ ،‬دڵشاد بەهادین‪ ،‬نامیق حەمە‪،‬‬ ‫یوسف محەمەد س��اڵ��ح‪ ،‬خەسرەو‬ ‫محەمەد‪ ،‬خۆشی شەوقی‪ ،‬ئەرسەالن‬ ‫ئەحمەد‪ ،‬ئاریان ئەبوبەكر‪ ،‬كازم‬ ‫عەلی‪ ،‬بەختیار هەڵەبجەیی) بەچەند‬ ‫ك��ارێ��ك ب��ەش��داری پێشانگەكەیان‬ ‫كردوە‪».‬‬

‫میدیاكان‪:‬‬ ‫ئابارسیدۆ كاستاڵدۆ‪ ،‬جوتیارێكی بەرازیلیی تەمەنی‬ ‫‪ 74‬ساڵە‪ ،‬لەبری ژن یەكێك لەبزنەكانی وەكو هاوسەری‬ ‫خۆی دیاری دەكات‌و لەكڵێسا مارەی دەكات‪ ،‬ئەم هەواڵە‬ ‫دەنگدانەوەیەكی گەورەی لەمیدیاكانی ئەو واڵتە دایەوە‪.‬‬ ‫ئ��ەو پیاوە بەرازیلییە كە ل��ەش��اری «جوندیای»‬ ‫دادەنیشێت‌و بڕیاریداوە ناوەڕاستی مانگی داهاتو لەگەڵ‬ ‫كارملیتای خۆشەویستی كە (بزنە) ب��ەو بۆنەیەوە‬ ‫ئاهەنگێكی گەورە ساز بكەن‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫قرذاأل‬ ‫‪7/20-6/21‬‬

‫ئ��ەم هەفتەیە توشی‬ ‫زەرەر دەب��ی��ت‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫بەشتێكی تر دڵشاد دەبیت‪،‬‬ ‫تانە لەخۆشەویستەكەت‬ ‫مەدە كەچی لەبەر دەكات‪.‬‬

‫رَ‬ ‫شي ‪21‬‬ ‫‪8/21-7/‬‬

‫ئ��ەوەن��دە دو دڵ مەبە‪،‬‬ ‫لەهیچ ك��ارێ��ك مەترسە‪،‬‬ ‫نهێنی ب��پ��ارێ��زە‪ ،‬وری��اب��ە‬ ‫ێ‬ ‫خۆشەویستەكەت شتت لـ ‌‬ ‫دەشارێتەوە‪.‬‬ ‫فةريك‬ ‫‪9/22-8/22‬‬

‫ك��اری ئ��ەم��ڕۆ م��ەخ��ەرە‬ ‫سبەینێ‌‪ ،‬قەناعەت جوانترین‬ ‫سەرمایەیە‪ ،‬دڵپیسی فڕێدەو‬ ‫دڵنیا‬ ‫خۆشەویستەكەت‬ ‫كەرەوە‪.‬‬

‫تةرازو‬ ‫‪10/22-9/23‬‬

‫گ��رن��گ ن��ی��ە چ��ۆن‬ ‫ب��ی��ر دەك��ەی��ت��ەوە‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫پرسیاركردنیش كارێكی‬ ‫رەوایە‪ ،‬كە بەڵێنی شتێكتدا‬ ‫جێبەجێی بكە‪.‬‬ ‫دوثشك‬ ‫‪11/22-10/23‬‬

‫توڕەمەبە‪ ،‬لەزۆركاردا‬ ‫دڵتەنگ مەبە‪ ،‬خەندەو‬ ‫بزە ببارێنە‪ ،‬جارێ‌ زوە بۆ‬ ‫هاوسەرگیری‪ ،‬پەلەمەكە‪.‬‬ ‫ێ دێتە‬ ‫بەرنامەیەكی نو ‌‬

‫كةوان‬ ‫‪12/20-11/23‬‬

‫ژی��ان��ت��ەوە ك��ە پەیوەندی‬ ‫ب��ەالی��ەن��ی م��ادی��ی��ەوە‬ ‫ه��ەی��ە‪ ،‬ب��اش دەب��ێ‌‪،‬‬ ‫لەخۆشەویستەكەت زویر‬ ‫مەبە‪.‬‬ ‫طيسك‬ ‫‪1/19-12/21‬‬

‫ئەم ماوەیەت بەخۆشی‬ ‫دەگ��وزەرێ‌‪ ،‬وری��اب��ەو‬ ‫زۆر پ��ارە ب��ەف��ی��ڕۆم��ەدە‪،‬‬ ‫ل��ەخ��ۆش��ەوی��س��ت��ەك��ەت‬ ‫م��ەك��ەوەرە ش��ك��ەوە‬ ‫كەسەردان دەكا‪.‬‬

‫سةتأل‬ ‫‪2/18-1/20‬‬

‫رێز لەخۆت گەورەتر‬ ‫ب��گ��رە‪ ،‬پ��ێ��وی��س��ت��ی��ت‬ ‫بەئامۆژگارییە‪ ،‬سودمەند‬ ‫دەب��ی��ت‪ ،‬كەسێك دێتە‬ ‫ژیانتەوە خۆشی دەوێی‪.‬‬ ‫نةهةنط‬ ‫‪3/20-2/19‬‬

‫هەرگیز بەقەدەر ئەم‬ ‫ماوەیە ئاسودە نابیت‪،‬‬ ‫ب��ەخ��ت��ت دەك��رێ��ت��ەوە‪،‬‬ ‫گ��ۆڕان��ك��اری��ی��ەك‬ ‫ل��ەخ��ۆش��ەوی��س��ت��ی��ت��دا‬ ‫رودەدات‪.‬‬

‫ناوةندي رؤشنطةريى ضاود َير دةريدةكات‬ ‫خاوةنى ئيمتيازو سةرنوسةر‪ :‬مةال بةختيار‬ ‫ستافى كارا‪ :‬سامى هادى ‪ -‬بةهمةن تاهير نةريمان ‪ -‬رزطار فايةق‬ ‫بة ِر َيوةبردنى هونةرى‪:‬‬ ‫جةليل حس َين ‪ -‬سؤران عةبدولَآل نةقشبةندي‬ ‫يةكةمني ذمارةى‬

‫لة ‪ 2004/10/4‬دةرضوة‬

‫‪Reklam‬‬

‫ناونيشان‪:‬‬ ‫سل َيمانى ‪ -‬طة ِرةكى ئاشتى (‪)104‬‬ ‫كؤآلنى (‪ )41‬ذمارةى خانو (‪)22‬‬ ‫ئاسيا‪07701959999 :‬‬ ‫كوردت َيل‪3290668 :‬‬ ‫فانؤس تيليكؤم‪07480134687 :‬‬ ‫كؤ ِرةك‪07501147133 :‬‬ ‫دابةشكردن‪07701517533 :‬‬ ‫ضاثخانة‪ :‬كوردستان ‪ -‬نرخ‪ )500( :‬دينار‬

‫‪info_chawder@yahoo.com‬‬

‫‪w w w .c ha w d ernews .com‬‬

‫‪No. (436) 9-9-2013‬‬

‫‪Political, Educational & Social Weekly Press‬‬

r1:Layout 1

9/7/2013

7:18 PM

Page 1

Ëõð þü rÍý„ þØºk

¼ sæ #

:qBýP„q»K q»w ÿkBø|þìBw

qlg îýøArHýC ÁAu»Ü # òük»íW»ð ºqAõw #

377

ºlñüBC þðBÜºqBìu

»ýürýHÜBðôq þGºk»C þü»ñgºq ÿ»ðBPÔ»ø þÜ»ü½Ý„BK

|rexneycawder@yahoo.com

2013/9/9 »íì»„ ôôk )377( ºqBìu

www.chawdernews.com

u¼o 40 »P…ü»â q½OArLíýC þGBýÐ | ºôºq»ñÈõhG z»ÝÉG þñýì»OBì ÿ»é_ þíýwAq»ì ÿ¼pì»C ÿ»ìBðq»G ÿqBÜºkqô ºôºrÈkôB_ ÿ»ñgºo »è

ÿ rýÌB„ ,BPxÉC »è q»ƒG u ¼ o 40 ".QÉG AlðôõGkBü s þOÂô »è ,z»ÝÉG ½ÜrÉ„ ,kq õÜ ÿºq ô»â ô qAkôBð ºô»ƒXƒð»ƒK rƒƒÉƒƒ„ þƒƒ„½ƒƒg»ƒƒð ÿ ½ƒƒø»ƒƒG ,lƒü õƒw ô Ë oôBø ô rÍý„ »è þÜºqBXƒÜ»ƒü þƒüAôBƒƒDƒƒ¾Bƒƒì #.krÜ ÿ qBÜõw»Ü

þOºqAsºô »è ô ô o RBÜôBø ôºô»…ÉK »ñÈk óBü½g »OÂ»g ô»C ,QÉGqAl„»G »Ü òýÉðºk †ü rýHñ„¼ o »ñÈ rgºk óBÜºqBK µQÉGºk ÿ ½g »G R»HüBO þÝÉÙðBG ô o»â »PÈ rhG »üºqBK ô»C òüºkºl¾ô»ø ,ºõÈ ô»C »è ïAôºkq»G ÿºô»C ½G QÈ rÝG ºõÉK þÝÉxƒðtƒG

Rô þ„ºô»C »Ü»íýwAq»ì ÿ qBýP„q»K q»w ºõÈ o»G »Ü»íýwAq»ì ïºkq»w ÿBâsºk ßºô óAô»C »Ü»íýwAq»ì þãðºk ô q ½Ýük þð»üæ" :ïÂ»G ,ó»Gºk îýøArHýC ¼ rÉø ,»üAlOBwkqõÜ þ¾Bð»Ü ÿ ½Pw»C »è †üBÔ»Pxì æ»ƒì ÿ-Û ô qBÔ ßBÜ µk»íc»C ".òü ôAk óBükkBì þO»ìqBü| »è »ðÂBw ºqBü pG ÿ»OÂ»g ô»C ÿºqBGqºk qkBØ Aõýø ,QÈ r…g»HG| Alw»ÝÉG ½ÜrÉ„ ÿkBü ô ôk þñý…g»G »è ÿ rýG| ïºkq»w ÿBâsºk" :þOô| óBýì»Ü»ü þOÂ»g ,ºô»Oºô ôkrÜ »ðÂBw þOÂ»g ½G óBýìºô ôk µÁBw þðApÉâqºô òü rP„BG ½G »OÂ»g ï»C .QÉGºk ÁBw þHÉPÜ òü rƒPƒ„BƒG »Ü ,2.30 rÉìvOBÜ »è ôAk 8/4 »è ÞÉ¾Bw ôõì»ø ÿ»Üºq ô ô u »è ,»ü½ÜrÉ„ BPw½ìBì þðkrì þOBÜ þðôõGºkBìBC »G ïºkq»w ÿBâsºk »è ÿ ½ƒg | ".òÈ qlð»ü»âºkAo ólðBü»âAo þðBÜBâsºk BƒƒPƒƒxƒƒÉƒƒƒC BƒƒƒO ,ºôºkrƒƒƒÝƒƒƒýƒƒƒ…ƒƒƒýƒƒƒðô ô o ó ½_ »Ü»OÂ»g ÿ pG ÿºô»C »O»ðôõP…ü»â»ð µQÉG q ¼ s »ðBýPw»G»ì QÉ¾ºk ßºô ïÂ»G ,QÉG

Á»â»è ,ó»ñÈ ô 40 ÿ»Ýü tð »Ü òÈ qkºk óB…ƒýƒK µ½ÜrÉ„ ßBÜ ÿ»Ü»ìBñP„AkBü þHÉPÜ ,Al„ºô»C ÿ»é_ »G »O»HüBO »Ü ß»ü»ìBðu ¼ o ô qBÄ¼ o ÿ qBÄ½â ‡»GAk AlðAõGºkBìBC q»w»G ÿ qBük »G ºôBPw½ìBì

.QÉG ôB_q»G»è »Ü ÿ»ðBOÂ»g ô»è QÉG ÞÉÜ»ü AlÉO ÿ»ÜBâsºk ÿºqBK »Ü»OÂ»g" :þ…ýƒOô þðBÝÈ oôBø µQw¼k ôõì»ø ó»üæ»è õÝ¾»G ,»ýýð ÿBýðBLì½Ü »Ü ÿ»ðAô»è ,ºô»PÈ rÜºk½Ü ½ÜrÉ„ ßBÜ þxg»„ µòýGtýc ÿ»ðAô»è ,»ƒü»ƒø óBƒüºq ô»ƒâ

ÿ»Õü rO »è( ÿ ôBð»G rO þÝÉHÉPÜ Á»â»è ,òÈ rÜºk »è QÈlÝÉK »Ü ,)ÿkAsBC þÜqBK BO ºô»Pw»H¾»ø ºô»ýýðkrÝ_½Ü þOBw »è ÿ»ðBñýwôõð ô»C ÿ»ñü q ¼ s µþƒwqBƒÔ µþƒGºq»ƒÌ µÿkq õƒÜ þƒðBƒÜ»ƒðBƒƒìs »ƒƒG ".ó ôArwôõð ÿ q»w»è ÿlü õw µþÜq õO µÿ týéãñýC

k»ì»dì Aô»…ÉK :BC ÿrýÌB„ þüAôk þ_½Ü q»w»G u ¼ o ê_ ¼ pì»C »è µQÈ o»KºlÉO Ak-z»ÝÉG ½ÜrÉ„ ,kqõÜ ÿºq ô»â »è R»HüBO þÝÉíýwAq»ì ,Al„¼ pì»C ÿºqAõÉƒC ºô»ü»ð½G ô»G þðBíÉéw ÿqB„| ÿq»ðõø ÿqæ»O .QÉ_ºk ºõÈ o»G ÿ qBýP„q»K q»w ô q»GºõƒÈ o»ƒG ,qkBƒØ Aõƒýƒø ßºô óAô»C ,Ak ºô»G ÿºuBìBC ,»ƒÜ»ƒíƒýƒwAq»ƒì ô»C þðkrÜsBw »G ó ôBPw»ø| ïºkq»w ÿBâsºk ½ÜrÉ„ ßBÜ ,lðBü»ãüAo ô»C ,»O»HüBO »íýwAq»ì ï»C þðBÜºsAôBýW »ãðºo µäðºk ôõì»ø ÿ rýÌB„| »ü½G ,ºô»ýýðBÜºsAôBýW »PwAqBC ôõì»ø »G »ü»OÂô ôtÉø aýø ½G »ýýð ºô»C þø| z»ÝÉG ½ÜrÉ„ »üAõýÉK ô»è †ýðAô»C »ü½G ,QÈ rÝG jq ½Ø þýwBýw þÝÉð»üæ óºlG ôAô»O þÜ»ýü½g»Gq»w QÈ ô»ðBüºk ºô»üBâlük z»ÝÉG ½ÜrÉ„ »G Aõýø ,»Ü»íýwAq»ì ÿ»ìBðq»G ÿºqBGqºk 5 þÝÉíéýÔ »G »Ü»íýwAq»ì ÿBOºq»w" :þOô| qkBØ þðBü u »è zBG »Ü RBÜºlÉLPƒwºk þƒÜ»ƒèõƒg ÿ»Oô rOAôk ,RBÜºk| z»ÝÉG ½ÜrÉ„ BPw½ìBì ºôºkq»ãÉG ×ô ôºo ó»üæ»è| ïºkq»w ÿBâsºk ß»ýƒýƒðAq ½ƒâ| ×BƒW AqBƒO ôºô»ƒPƒÈ qlƒñƒÈõƒgºk þƒÝƒÉƒíƒéƒýƒÔ Bƒøºô q»ƒø ,RBƒÜºk ‡»ƒÝƒƒ…ƒƒÉƒƒK þðBýÈ oôBø ÿ ôBð»G þÜ»èõg 20 ÿ qBPñÉì½Ýük Ë oôBø »Ü ,QÈ qkºk óB…ýK ºô»w»ÝÉG ½ÜrÉ„ AlÉO ÿ»xØ þðBÜºq»wôõð µþGºk»C µþwBýw qBýƒPƒg»ƒG ó»ƒüæ»ƒè ß»ƒü»ƒOô rƒOAôk ,ó»ƒÜºk ÿ qBOô Bøºô q»ø ,QÈ rÜºk ‡»Ý…ÉK ºô»üþè»Ì ºô»ýýðB„»Ø e¾Bw»ì»c ó»üæ»è †ýO»ìõÝc Býc»ü R»ƒXƒø»ƒG rƒOAôk ,ºô»ƒPƒÈ qlƒñƒÈõƒgºk| þðAlðB…ýK ‡»ðAô»C Á»â»è ,QÉGºk þÜ»ýðAq ½â| q»w»è þÜ»èõg 23 ÿ qBPñÉì½Ýük þÝÉíƒéƒýƒÔ ôºrw»g ó»üæ»è »Ü ,»íðBíýP…ýð ÞÉ`Ü BPxÉC †ü ô»C ÿAôk ôºôArÜºkBìBC| ºô»íü q»Ü»ì»c ‡»ƒÝƒ…ƒÉƒK| ×BƒW lƒðºõƒü»ƒK þƒÜ»ƒýƒýƒðAq ½ƒâ | ".QÈ rÜºk :þ…ýOô ,óBƒÜ»ƒìBƒðq»ƒG »ƒG RºqBƒG»ƒw q»ƒø ß»ü»Oô| z»ÝÉG ½ÜrÉ„ þÝ„õƒg| ÿºtƒü s»ƒâ" ÿ½¾»ø ó»üæ»è ‡»¾Bì»ñG ÿ»Oô µRBÜºk ‡»Ý…ÉK »è .ºô»PÈ qlñÈõgºk| ºô½ÜrÉ„ BPw½ìBì ÿoõƒÜ ,ºô»Ü»¾½ƒø ôBƒð »ƒðôõƒ_ Á»ƒâ»ƒè ,AlƒOBƒÝƒðBƒì»ƒø þðBÝÈ oôBø µÿ ½g þðBÜ»ð½Ü »ñÈ ô þÜ»üBãðB…ÉK

AlðBPðBÜ»O»GBG ÿsAõ…ÉK »è vÈ ôæ»â þ¾BÅýPxÉÔ :ºô»éü»íýC ï»C ÿ»ãÈ o»è kõgBü*

galawezh17@hotmail.com ô þGºk»C þÝÉ¾BÅýPxƒÉƒÔ ,vƒÈôæ»ƒâ þƒ¾BƒƒÅƒƒýƒƒPƒƒxƒƒÉƒƒÔ þü rýHÜBðô ô o ÿ»ÝñƒG ó»ƒüæ»ƒè »ƒðÂBƒw »ƒýƒü rƒýƒHƒÜBƒƒðô ô o »G þ¾BÅýPxÉÔ ºtðB„ BPxÉC BO ô QÈ rÜºksBw ºôºvÈôæ»â ÁBÅýPxÉÔ òýì»øºlÄ»c »…ü qBü pG ,ºôAlìBXð»C þü ôõOô»Üq»w .QÈ qlG ïBXð»C Al¾Bxì»è ôAlü½g ÿºkAô »è

ÿºkAô »è ôõ…ÉK þðÂBw ÿºõÉ„ óBì»ø »G vÈ ôæ»â þ¾BÅýPxÉÔ BO ºôAôk»G 2013/9/10 þOô»ÝÈ o »è »ü½G ,RBÜºlÉLPwºk Alü½g ,)ºô»ñý¾½ÝÉè ,ß¼ rýƒ_ ,rƒÍƒýƒ„( þƒðBƒÜ»ƒì»ƒøq»ƒG 2013/10/10 ".òü râºkqºô ôÃG rP…ÉK óBÜ»ì»øq»G »Pxü õÉK ,ºôõOBø AlÉO þ„ºô»C òÈ qlð»ü»ãG ºô»ðB…ýðôBð ô ôk ï»è ÞÉÜ»ü ÿ»ãÈ o»è ôºô»ñGArÜ»ð :vÈ ôæ»â ÿ rýHÜBðô ô o ÿ»ÝñG »G ,þWBc »¾Bg ÿ»ÝèõÔ Þü tð ,vÈ ôæ»â ÿ rýHÜBðô ô o ÿ»ÝñG* .þü»ðôõíð ÿ»„»â ÿ»ðBhGBOõØ q»HìAq»G

rÈkôB_ ÿ»ñgºo :BC

rÈkôB_ ÿ»ñgºo ½G þÜ»ýýK½Ü »Ü AlÜ»ü»ìBñü qAkBâBC »è QÉð»ü»âºlƒüAo vƒÈôæ»ƒâ ÿrƒýƒHƒÜBƒðô ô o ÿ»ƒÝƒñƒG ,ºôAqkrƒÉƒð ÿqAô q»G »è ôAlü½g ÿºkAô »è vÈôæ»â þ¾BÅýPxÉÔ òýì»øºlÄ»c ô q»wôõð »è AôAk ºô»„»ü»ð½G ô»G ,RBÜºlÉLPwºk 2013/11/21 ß¼ rý_ ô rÍý„( ,óBýðBÜ»O»GBG »Ü RBÜºk óArâ»ñgºo ô óBHük»C .ó rÉñG »Ü»¾BÅýPxÉÔ ½G ,)ºô»ñý¾½ÝÉè ô ,vÈ ôæ»â ÿ rýHÜBðô ô o ÿ»ÝñG" :ºôõOBø Ak»Ü»ìBñü qAkBâBC »è »Ü RBÜºk óAqºvÈõO ô râ»ñgºo ô Iük»C ô q»wôõð ÿ qAkBâBC

2013/9/9 »íì»„ ôôk )377( ºqBìu

þW½è½ñýìrÉO kºõw»C k»íc»C kAsô»ð.k QÉwõñüºk ÞÈ qBW »PÔ»ø ôôk

òOô»ÜBýð»O þwrO ô óôõG þwrK Al¾õwºo óAq½â ÿ)óBÜºvÉ_ þxÜ¼kAqBK( ÿrÍý„ »è

ïtü qBPýèBO½O þíÈ u q »OAô |Totalitarism ïtü qBPýèBO½ƒO| ïB²ñèA( ô )¥‚èõí…èA( ,rýâBKBOq»w ô rýãP…â ô þwBýw þÝÉíPxƒýƒw ºq ½ƒW ,)¯ƒèõƒíƒ…ƒèA ÿºõýð»è »Ü »ýýwBýw þÝƒÉƒíƒÜõƒc »ƒñƒ„»ƒ_ ï»è ,Al¾»ø ÿ q»w ï»PxýG ÿºk»w þì»Ü»ƒü ÞÉíÈ u q »ÜBO ô ÞÉGtýc »ÜBO Ak»íÜõc ºq ½W ÿ q»xðAq»w ºrãG ô R»¾ôºk q»w»G Qwºk »ØBO ÿAôk ôõì»ø q»ø ,RBÜºk RÂ»wºk ÿ ôAô»O þ¾¼ rPð½Ü ô QÈ râºk Al„Bã¾»ì½Ü .»üºkrÜq»w ô»C þñPwq»K þPwBC »OBâºk qBXÈlð»ø ô ó ô»Üºk ß»üºkrÜq»w ïtü sBð ô BýèBPýC »è þñýè½w½ì þO»üBÜ¼ q»w»G ïtý„BÔ þíÜõc AkBOºq»ƒw»ƒè| þýPÉÜ»ü»è òýèBPw þO»üBÜ¼ q»w»G ïtýð½ì½Ü ô BýðBí¾»C »è q»éPýø þO»üBÜ¼ q»w»G »ñOrâ»è »ýPü rG »ðBíPxýw ï»C þ„»GôBø þ¾Bg ,óArwBð ïtü qBPýèBO½O »G óAqBW þPÉýÄ½w þðlðBK»w ô Jtýc ß»ü ó»üæ»è rýãì»Wq»w ô rýãƒPƒ…ƒâ þƒÝƒÉƒOÂ»ƒwºk þƒPƒwºk ºrãG ôAkrO þðBÜBü u ½è½ülüBC ô Jtýc ôõì»ø q»w»G »ƒGtƒýƒc ô»ƒC ÿBƒü u ½ƒè½ƒülƒüBƒC ô þGtýc þüºrÔ þðkrGôBð»è ôBã¾»ì½Ü ÿ q»xðAq»w þðkrÝ¾¼ rPð½Ü »OAô ,óBýðkrÜ»Ðºk»Ø þHÉPÜ »è q»K ½K ë qBÜ ßºô þðAlð»ìrýG ÿ»Gq ¼ s .AlOÂ»wºk»è þüºrÔ ô ÿ u ½è½ülüBC þüºrÔ þðBÜBì»ñG( þHÉPÜ»è QñÈ qBC BðBø Bøºô q»ø ,)1945 -þðBÜ»ñìu ôk ôºôArÜ ÿBã¾»ì½Ü( .ºôAk »üºôAqAs ï»C ÿºô»ðkrÝý„»G óBü q ¼ s þg»üBG )1951 -ïtü qBPýèBO½O AlØArÉÌ»è yÌ»G þGtc þíÜõc Alì»PxýG ÿºk»w þðBÜºkºô»ð ô óBÜBP„»ø»è ô ÿ q ôõGBC þð»üæ ï»Wq»w q»w»G ôõHOrâ þPwºk »Ü ôõG ÿ qBPýèBO½O þOÂ»wºk ÿ»ðôõíð ÿ q ¼ s ºq»ø þ„»G ¼pì»C ,AkBã¾»ì½Ü þðBÜ»ÜBO ôBã¾»ì½Ü ôõì»ø ºrãG ôBK õw ô ÿ sBGq»w ÿBíýw ßBñwrO þÜ»üºõÉ„»G AlýGºq»Ì þðBOÂô»è ïçxýC þðBÜ»ýýñüBC ºôArhÝÈ q ô Jtýc Bùð»O ß»ð »Ü ,óºkºk ÿ qBPýèBO½O þíÜõc þPwºk»ñOrâ þ¾ô»ø ô òñÈõðºk ïtü qBPýèBO½O .ò¿ÉøBð †ýñüBC þüºrÔ ô þñPýC þüºrÔ ô ÿ q õPèõÜ þüºrÔ õÝ¾»G ó»Gºk ôBð»è þGtýc þüºrÔ »Ýðõ_ ,òüvÈ pGAk »Ýì»_ ï»C ½G qAkºõÉ_qAõ_ ôºkBw þÝÉwBñÉK òýðAõPG »O»ícºs lð»_ »è þð»üæ ÞÈlð»ø QÉ…G q»â»C ïÂ»G ,ºs ½¾BC ô QwBCºrÔ ô ó»üæºrÔ þÝÉÝì»_ »ì»C Þì»_ ßºô ïtü qBPýèBO½O òýÉ¿G òýðAõOºk Aô»C ,ºô»ñü»ÝG ó ô ô q AkpKôp_ þÜ»ü»Pwq Q…â ôBð »OBgºk Qwºk AlüBýO R»¾ôºk »Ü ÿ q ½OBPÝük þÝÉOÂ»wºk »è »ýƒýƒPƒü rƒG þðBüu þðBÜ»ýýO»HüBO ô kq ô »éýwBÔ»O ôBð »ñPxhPwºk»G ,ºôBã¾»ì½Ü þðBüu þðBÜºlð»øºq .ºô»…ýðBýOÂô ôBø ÿ»ðAu ¼ q ÿ q õPèõÜ ô þèBPýC þðBìs ½G ºô»PÈ o»âºk |Totaliter rÉPýèBO½O ÿºôAqAs ÿºôB_q»w ô þñýè½w½ì ó»üæ »è ºô»ýýwBýw ÿ ô ô q »è AkBOºq»w»è »üºôAqAs ï»C .BýèBPýC »è þwBýw ô þñýè½w½ì ÿ uk »è )óBÜ»Pxý„BÔ ºuk( ºô»ðBÜ»Pxý„BÔ þPð»C ó»üæ»è óB„BƒK ,ôõG Qxý„BÔ þPð»C ô ëArHýè þÝÉw»Ü "æ¼lñÉìBC þðBÄ½ýW" .ArñÉøqBÜ»G ÿ»Üºô»ñOô ôtG ÿ uk Al…ýðBì»èq»K ÿºôºqºk »è ô BýèBPýC þðBì»èq»K »è AlýýwBýw þOBG»g þðBýì »è »G ôõG rOAôk ,BPwºôºk )ÿ qBPýèBO½O »OAô( rýâBKBOq»w ô rýãP…â ô rýãì»Wq»w þOÂ»wºk .krÜºk þðBÜ»Pxý„BÔ þýO»üAuk »Ü ÿ»ýü qBPðBì»èq»K ºq»G ô»C ÿ ôºp…ÉK þýO»üBÜ¼ q»w »G ºô»ðBÜ»Pxý„BÔ ó»üæ»è RÂ»wºk þPwºk »ñOrâ »è ÞÉ¾Bw ‡BK| "rÉPýèBO½O" »G þðBÜ»Pxý„BÔ þýwBýw þíPxýw æ¼lñÉìBC êÉPñÉW þðBÄ½ýW ,þñýè½w½ì QÈ ô»ðBüºk »Ü òü qBPýèBO½O þÝÉíPxýw þðlðAq s»ìAk ÿ qBü sAõg »ðBì»C þOô ôkrGôBð ÿAq óBÜ»ðBxñýC RAk»ð »ãÈ q ô QÉG óAô»C þðBÜ»OÂ»wºk þ¾»üApÈõâ ÿ ôAô»O»G þOÂô ôBø .ó»ÝG óBü½g þðBÜ»ÔBì ÿAôAk ô QÉG»ø óBü½g þHÉPÜ»è ,Bxðºq»Ô þðBÜ»ýýO»üÂ»ì½Ü »PxðAs þðBÜ»üBK »è »ÝÉÜ»ü »Ü ó ¼ qBC lð½íüAq RBÜºlü qBük ïtü qBPýèBO½O þýÜºq»w ÿ s»âºq YñÉK ,Ak)1965 -ïtü qBPýèBO½O ô þwArÜõíük( :óºôºqAõg ÿ»ðBì»C »Ü .RBÜºk þwBýw þýÜæB_ þè½K ½ð½ì ÞÉGtc »ÜBO -1 »G QÉGºk »üBüu ½èlüBC ô»C ,QÉGºlPwô qk ß»üBüu ½è½ülüBC q»w »è »Gtc ô»C -2 .R»¾ôºk þýíwºq þO»ÙýØ»c ókrÝÉLO»ÌBð»Ø ô äðºs ô rGºs þ¾½K ½ð½ì Býð»O »G »üBüu ½è½ülüBC ô Jtc ô»C -3 .RBÜºk ô ÿ q ôõGBC »ýýÜæB_ ÿ q ¼ s þÝÉ„»G q»w»G QÈ râºk Qwºk R»ƒ¾ôºk -4 .òGºk R»¾ôºk þýíwºq þO»ÙýØ»c þ_»Ýéì ‡»ðBýýÜæB_ ô»C ,óBÜ»ýü»…ýK ô ÿ sBGq»w »Ü ÿ u ½è½ülüBC þÜ»ü»¾»ø »G QÉGºk ,þü»…ýK óBü ÿ q ôõGBC þÜ»ü»¾»ø q»ø -5 .QÈ qkºk Atw q»w»è ÿ»Ü»ðºôBg þÝxñXü rG ½ñãýGs ô Þü qlü rÔ.Z.ë qBÜ ßºô þÝü rì»C ÿ qAk»íO»wBýw Ëlð»ø rOAôk þÜ»üºkrÜq»w »Ü ÿ qºôBì»W þÝÉGtýc þðôõG :ßºô ,krÜ kBüs ½G óBü rO ÿ s»âºq Ëlð»ø ÿ sBGq»w ô ÿ u ½è½ülüBC ô þGtýc þìAôºkq»G þÝÈ q ½xðBw ,RBÝG þO»üAq»GAq þìtü qBÜ ,ólðBü»âAq þðBÜ»ü½ø þñOrâAkq»w»G Qwºk ,QÉG»ø þðôõG AkBã¾»ì½Ü ôõì»ø q»w»G .ÿ q ôõGBC þ¾¼ rPð½Ü ,Jtýc »ÜBO ÿBK õw þOÂ»wºk»G R»HüBO þÜ»üBüu ½è½ülüBC »Ü ÊPwºôBð ºô»G Bùð»O ÿ qBPýèBO½O þíÈ u q ô QÉñÉK»wºk AlÝÉw»Ü ôõì»ø q»w »G ÿ ½g ÿBüu ½è½ülüBC õÝ¾»G ,QÈ tÈ qBLG þwBýw ºq ½OBPÝük »íÈ u q þO»GBG »è ÿ qBPýèBO½O þíÈ u q »OAô .ºô»ðB…Ü ½G ºô»PÉ¿ÉøBð ÞÈ qAõG ô óBýðôõHãðºlÉG q»HìAq»G RBÝG q»G»Pwºk óBýýOÂôBø þ…üBwBC »Ü »ýýð óBÜ»ýülýéØ»O ô ó»ÝG R»wBýw óAôõì»ø QÉGºk Ak»íÈ u q ô»C ÿ»üBw »è ,þwBýw ÿ qBÜ »è óBüºô»ðB…Ü QÈ rÜºk ÿ qBük óBü½G »Ü ÿºq ½W ô»G ó»ÝG RÂ»wºk ÿBüu ½è½ülüBC ½G »„»ãðBG óAôõì»ø .ó rÈ vGºlý¾»ø óBü½g »Ü ÿºq ½W ô»G ß»ð þg¼k þðkrÜrýãìBØ»w þðBíü»K »…ýì»ø ,îÜõc q»w »PÈk ÿ qBPýèBO½O þíÈ u q ÞÉOBÜ »è RÂô ô RBÜBð þW»HÉW ÿ ½g ÿ»ðBíü»K ô»C týâq»ø ïÂ»G ,ÿ»ÜºqºôBì»W »G RAkºk RÂô ókrÝPw»ø RAkBð »ãÈ q týâq»ø »OAô ,ºô»PÉ¿Éøºk AlìAôºkq»G þüBwBCBð ô rýãÉWBð þÝÉg¼k îÈ u q AkºôBñÉK ô»è .QÉLw»`G AlýÝ¾»g þgBð »è þüBwBCBð ÿ qBG þñOBùýüBO½Ü ô þìAqBC »G »Ü ÿºô»G RºqBG»w »ü»ø ïAôºkq»G ÿ ½ü qBñýw þðAksBw ô ïAôºkq»G ÿ o»„ »G þýPxü õÉK #.óAlýwrO»ì ïºkq»G »è ‡o½„ ô RÂ»wºk :»ðAô pG rOBü s þü qBýðAs ½G îéÌ ¥Ìõwõì-2 ,¤q õPÜ Z q õW.k :¥íWrO ,¥‚Oq ôk AõxðArÔ óBW ,¥‚ðBxðæA ïõéÍèA îXÍì-1 RBdéª™íèA îXÍì-3 ,ó ô rg@ô ®røõXèA lídì ¥íWrO ,ëB„qBì ókq õW ô RõÝw ó õW ,ÏBíPWæA î±Bð.k ,¥‚èôlèAô ¥‚ÕxéÕèAô ¥‚wB‚xèA RBdéª™íèA îXÍì-4 ,kõíc lídì q õPÜlèA :¥íWrO ,¥‚GkæA BðBø ,ïtü qBPýèBO½O þðBÜBì»ñG-6 ,ÎðBØ Bü q ô óAõü q»ì ,ïtü qBPýèBO½O ô R»ü q ½OBPÝük-5| ,q õwBXèA lcAõèAlHÌ ÿºô»ðkrÝýØBO»è ïAk»w Qw½K þØArýÌ ,þðBG»¾BO BO ºô»¾»xü»Ô»è-7 ,lý„ºq »íc :þðApÉâqºô QñÈ qBC | .fBO»Ô zAqBC ,ïtü qBPýèBO½O þðBÜ»ýü q ½ýO-8 .óAô»gBG ëkBÌ ,AlýwArÜõíük

þðlðBPwºô AlÝÉØºk »è »ñÈ ô þðlðBƒÙƒ¾õƒg ,»ýýð óBüu óBü ó ôõG »è ß»ü»Ür_ ÿkõg ÿºqBƒƒGô ôk ÿºô»ƒƒðlƒƒƒñƒƒƒÈõƒƒƒg ôõƒƒƒÝƒƒƒ¾»ƒƒƒG ,»ðBü u ÿ»ðBOBw»Ür_ ô»C þðBÜºôArÜkq ô ÿºô»ðkrÝýüBwæ ÿ q»ðõø rÍý„ »ƒÝƒðõƒ_ µ q»ñÉÙ¾õg ÿºô»C ÿºlñÉø »G ,»ýýð Q„ô rw ôBð þðBÜ»ýýÝýOBPxýC »Ürƒ_ ÿºôºqºs ¼k rÍý„ þýÜºq»w ÿ qBÜ ïAkBì ,»P„ô rƒw ÿ»OBùÝÉK »OAô»Ü ,»ðkrÝÕ„»ƒÜ µ óAo»ƒâ Alü rÍý„ þPxƒÝƒÉƒO »ƒè BƒíƒÉƒO þƒýƒÜºq»ƒw »…ýì»ø rýÌB„ þýO»üBw»Ü »ü½G ,ºqBýwrK µ óBƒìõƒâ ï»ƒƒC ,ºs ½ƒƒ¾BƒƒC µ ÿ ôBƒƒðBƒƒìõƒƒâ ÿºôBƒ_q»ƒw »ƒ…ƒýƒì»ƒø ‡»ƒƒðBƒƒýƒƒü s ½ƒƒ¾BƒC þðlðBÙ¾õg ÿ»ýÉK ô»G ó ô»C þðBÜ»ýýðAq»ãýð þÜ»ýýðAõW ÿºô»ðkrÝPwô qk ºqBGô ôk Ûºk þðBÜ»ýýO»HüBO ºs»c »è »è »Ü ,ºôAq sAõg .QÈ râºk ºôB_q»w ºôºrýÌB„ þðBñÉøôBð »G Alü»PxÝÉO ï»è q»wôõð þÝÈlð»ìq»ðõø ô q»wôõð ô lð»ìrýG lð»_ ,½ìBÜ ,þÝxÅƒü½ƒPƒxƒük ,ÿ õƒc»ƒì( ßºô jõÝðBÄ µ½wBÝýK ,òÄ½ùPG ,RqAs ½ì ,QÉÝýG þÝÉðBh„BK »G Q…K )lü ¼ rÔ µ ¼kqBð½ýè µ þüBâBC ‡»ì»C .QÉPw»Gºk Á ôõØ þýÕü rÌ»ì þOBýGºk»C µ òýwôõð ÿBýðk »è óBìq»wôõð q»G»è ºô»C QÈ rÜBð µ RBgºkqºk ½G þðBùýW »ƒè »ƒPƒxƒÝƒƒÉƒƒO ï»ƒƒC »ƒƒÜ òƒƒü rƒƒâ»ƒƒð ôBƒƒ_ þðBÜ»ñýwôõð µ ï»øq»G »è òOrâqºõìBùéýC ‡»ì»C »Ü QÉHOrâ»ðqºô ÿºôB_q»w »ðAô»C þýPwAo ô »ðBìBOºq»w þðBÜ»xØ ÿ q»ÜôAô»O µ þðAõW µ ó ôõG( þðBÜ»wrK ÿºô»ðkrÜvÈ qk †ü q»wôõð ÿ ô ô vÉì þü vÈ qk »G )»Ù„»Ì ô»G óAkºuBìBC µ ºô»ƒðAo»ƒâ »ƒG ô AkºrƒÉƒè rÍý„ »G Jºk»C ÿBýðk ôBð ÿ»ðBƒO»ƒíƒýƒéƒG ,ô ô o »OBgºk óBýðBÜ»ƒì»ƒøq»ƒG þƒýƒãƒðrƒâ rÍý„" :QÉ¾ºk †ýƒ)þPc IýéÔ( ßºô q»ø »G óBÜºô»ðkrÝýØBO þü sAôBýW QƒÉƒðAõƒOºk q»ñÈõg »G ½Oô»C þƒÜ»ƒýƒükq ô µ þƒÝƒwBƒð ÿ ½G »Ýük þÝÈ q»ðõø aýø »Ü ,Êð»ü»ƒãƒG ".QÈ rÜBð »è ÞÈ q ½W Ak»Oq õÜ ºrÍý„ ï»è )óAq ½â( »è þƒ)rO ÿ»Üºõýð( »G q»HìAq»G þüAõýùÉG ,þüBýð»O( þðBÜ»„ô þðBñÉøqBÜ»G ÿ»ãÈ o ,ÿ qAtƒÉƒG ,þƒüºkôõƒùƒÉƒG ,ÿ rƒƒýƒƒâ»ƒƒ„½ƒƒâ ô»C ½G ,ºqBük ºõÉK ºô»ƒ)åq»ì ,þO»ØBPÉG Qƒƒ…ƒƒâ þƒƒüBƒƒO½ƒƒÜ ô BƒƒOºq»ƒƒƒw òƒƒƒü ô»ƒƒƒC )þO»ìBø»ð µ þPg»H„½g( ,»ðBÜ»ÝÉLPwºk QÉG qBü QÈ rÜ»C »Ü ÞÉ`Ü ½G òü ô»C »ü½G q»ø »Ü ÿºô»C k»Ø »G ,»ýýð äðrâ ,þðAs ½w óBü BKBOq»w óBÜq õG ßºô µ QÉG »ƒPƒxƒü õƒÉƒK ßºµ q»ƒø Ë o½ƒãƒG óBƒíƒðBƒƒÜ»ƒƒýƒƒñƒƒýƒƒGBƒƒýƒðk ÿ»ðAôk òýÄ»C µ åq»ì" :QÉ¾ºk †ü)kqBGõýè( þðôõìs»C AlOBÜ ß»ü »ƒè rƒÍƒýƒ„ ,òƒÜ»ƒü ,QÈk óBü ºôõOBø »ƒÜ »ƒýƒýƒPƒxƒü ô»ƒ„½ƒg ºôõOBø »Ü ,»…ýðkrì þðôõìs»C Bøºô q»ø RBÜºk Qwºk þPxü ô»„½ƒg ,QƒÈk óBƒü ô ºô ôkrƒÜ»ƒð ÿ ôAô»ƒO åq»ƒì »ƒÜ ÿºô»ƒG òýÄ»C »Ü ,RBÜºk ôAô»O ºô»C †ƒýƒâq»ƒì ô »üBO½ÜBð òýÄ»C ,ºô ôkrƒÜ ÊƒK þƒPƒwºk ".þüBO½Ü »OBãG QÈ rÝ„Bð :Ê¾ºk )óAq ½â( Al…ü qBWAôk »è »ü½G ó»ÜBð óBìrÉO †ýðBÜ»ìsBâq ½C yÝÉw »è vƒÉƒ_ »ƒðBƒýƒülƒü ¼ rƒÔ ÊƒGºk µ òü râqºô ºô»ñü»ÝG ÊK Qwºk ºô»ýüBO½Ü »è Ëõð»èq»w µ ÿ rýâ»„½â þØ»_ ºô»ñýÈ o»ãG AlðBì½g ÿºôºôBð »è µ óBüu | µ åq»ì µ òü ô»C µ Ç¼ rì µ òýüBC .òü»ÝG Qwô qk jºs ¼k lð»_ »ñýwôõð ï»C ½ƒG :þƒñƒýƒHƒÉƒO ½G ,ºôBðAk »Ü»PxÝÉO »è îì»Ü þÜ»ü»âpG òðAõOºk ,»Ü»PxÝÉO ÿôAô»O ÿºô»ðlñÈõg .óBìAo ÿqBÄ½â þƒ)194( ºqBìu ½G ºô»ñÈ o»ãG |

»è qBÜ qBWAôk »Ü ,ºô»ðBìs ÿBãÈ o »è óBÜ»ñÈ ô q»ñÈõg þýñýGBýðk ô ºô»ðkrÜrýG þñü o½â µ ókrƒƒÜrƒƒü»ƒƒw ÞƒƒÉƒƒPƒƒwBƒƒC BƒƒO ó»ƒƒÜºk þÜ»ü»wBñÉK ó ôõG»ð µ ó ôõG ½G ºô»ðkrÜBñÈ ô q»ø ,QÈ râºkqºô AksAôBýW þÝÉìo½Ô »è Ëõð þ¾ô»ø »è »ãW Alü»PxÝÉO ï»è óAq ½â »ü½G ,ºôºrÍý„ þðBìs ÿ»ãÈ o »è ókrÜqBýwrK †ü)Ú„»Ì µ þðAõW( þwrK ½ƒG Qƒwºk Û ôõ…Ì»ì ÿ rG »è ô»C ½G ïÂ»G ,RBƒGºk qBü ÿ rG »è ô »ü»ø »Ýük þÝƒÈ q»ƒPƒÜºqBƒÜ þðBÜ»ðô»g ôBð þðu þ¾¼ o )ß»ýýðAs ½w( »è »ðBíñOrâAo óBxük ‡»ì»C ,QÉƒñƒýƒGºk »Ù„»Ì þðkrì µ ó ôõ_ôBð»è þwrK ïºkq»G ÿ ½ø »ñGºk ïBXðºq»w »Ü ,óBíðBÜ»ìBÜBð µ óBƒÜ»ƒƒðô»ƒƒg ÿ»ƒƒðBƒƒg»ƒƒ¾BƒƒG þƒƒðBƒgô ô o ï»C q»ø ,rO ÿ ô»C ÿBO»øBO»ø þðAlPwºk»è þýÜºq»w ÿ qBýwrK ÿ ½Ü »ƒÜ »ƒ„»ƒwrƒK

ÿ rÍý„ q»w»è ÞÉPxýC QÈ ô»ìºk ºôºrÉè ôæ ÿ q»wôõð þƒ)óBÜºvÉ_ þxÜ¼kAqBƒK( ºqBìu »è »ƒÜ ,ï»ƒÝƒG )Á ôõƒwºo óAq ½ƒâ( ºô»OºôArÜ ôÃG Alƒ)óBìAo( ÿ qBÄ½â þƒ)194( Qwºk »ü»Pwo ï»G ÿ»ÜºrÍý„ q»wôõð µ :Ê¾ºk µ RBÜºk ÊK | ºrPwq õØ ºô»è ó ôõG ,ºô»ýü qBG rÈ u »PÉ`G Býð»O »G Ç¼ rì qBW óAk»w »è ,ºô»ì½g q»G»è µ ºô»ñP„¼o ïºk »G Akô»g AlPÉèAô»O »è ,AlýÑ¾BGºq»Ø »è | µ ºô»Oºô ôkrÜ ºqBGô ôk ï»ü»xØ ï»C .îüuºk ºô»ýü rýâ»„½â »G q»ø BP…Éø q»wôõð òüºlG Yðq»w ÿkq ô »G q»â»C ÿ qBýwrK »G ºô»ü»ÜºrÍý„ þÝÉLPwºk »è µ RBÜºk ÊK Qwºk ó ôõG

“

þ¾ô»ø »è »ãW Alü»PxƒÝƒÉƒO ï»ƒè óAq ½ƒâ ,ºôºrÍý„ þðBìs ÿ»ãÈ o »è ókrÜqBýƒwrƒK ½G ïÂ»G ,RBGºk †ü)Ú„»Ì µ þðAõW( þwrK ½G Qwºk »è ô »ü»ø »Ýük þÝÈ q»PÜºqBÜ Ûôõ…Ì»ì ÿ rG »è ô»C þðBÜ»ðô»g ôBð þðu þ¾¼ o )ß»ýýðAs ½w( qBü ÿ rG þwrK ïºkq»G »è »ðBíñOrâ Ao óBxük ‡»ì»C ,QÉñýGºk »Ü ,óBíðBÜ»ƒìBƒÜBƒð »Ù„»Ì þðkrì µ ó ôõƒ_ôBƒð»ƒè óBÜ»ðô»g ÿ»ðBg»¾BG þðBƒgôô o ÿ ½ø »ñGºk ïBXðºq»w rO ÿ ô»C ÿBO»øBO»ø þðAlPwºk»è µ »è »ü)½éü½Ü ½èôBK( þéü sAo»ƒG ÿ q»ƒwôõƒð òü rOºkBw »ãðºo" :Ê¾ºk µ Ak)AlÈ rG( þðBì¼o ÿ»Üºõýð ÿAôk »G QÉG óAo»â AkBýðk »è Q„ ½ƒO »ƒÜ ÿºô»ƒC QƒÉƒ¾ºk ÊƒÜ ïÂ»ƒG ,AkrƒƒO »ü½G "?»ü½O ÿ rO ÿ»Üºõýð ºô»Pü s ¼lüºk ÿ»ãÈ o »è µ AkºrÍý„ ï»è †ƒýƒƒ)óAq ½ƒâ( ,RBGºk rO ÿ ô»C ÿ»Pw»W ½G Bð»K ,ºô»¾Bü»g »è pK þÝÉðBìs »G µ Bñ„BCBð þÜ»üºõÉ„ »G | :Ê¾ºk sApìBC »Ü»ð½Ü»¾BG »í_ºk ÊG»ø AlÜ»ýýðAs ½w Á»â»è îðAôu »ãðºo µ òü rOq ô ôk ÿ rü»w Akô»C þýðAô oºôB_ »è ï»ÝG Akô»ì ...»ýýðAs ½w BâBñÉO ÞÉg½g þðBìs »è aýø »Ü ºô»PÈ pÉâºk ó ôõGõýð»â ÿ qAsBC »Ü ...»ýýðAs ½w | QÉGBð ïBwq»w aýø »Ü »ƒè ÁBƒG ÊƒG»ƒG »ƒÜ ÿ»ƒðBƒHƒƒÉƒƒPƒƒÜ ô»ƒƒG ó pÔºk Alì»Üºq ô ôu ï»ƒè óBƒìs òƒüºlƒƒG Yƒƒðq»ƒƒw q»ƒƒâ»ƒƒC ,QÉñýGºk þÜºq»w þÝÉ¾¼ o Ak»ƒñƒýƒwôõƒð BOAô þñOô ½G òƒýƒwôõƒð ÿºkrƒÜ »ƒÝƒðõƒ_ »è pK ÿ s ½¾BC þðBìs »G þPxü õÉK óBÜ»¾ôõØ ÿ»ì»â µ óBìs ôõÝ¾»G ,»ýýð Á ½ƒâõƒÈ rƒâ ß¼oºôBð þðlðBü»â ÿ qºlýO»ìqBü ÿ sBw»„ô þÜ»üºõÉ„ »G q»â ó q»wôõð þPw»ø ô rýG µ .ArÜ Al¾»â»è óBü»¾»ìBì »ðArýÌB„ »íÉC" :QÉ¾ºk RqBG óæ¼ o ßºô q»ø q»â»C ,òýwôõñG rO þÜ»üºõÉ„ »G òýðAõOBð »Ýðõ_ ,ºô»ñü»Ü»ð rýG »Ýük þÜ»üºõÉ„ »G ôBð»è ".»üBýðk þñPxhÝÈ o ÿBðBì òýwôõð »ƒÕƒü sºô rƒÍƒýƒ„ Alƒ„»ƒñƒPƒxƒhƒƒÝƒƒÈ o ï»ƒƒC »Ü ,RBÜºk ÊK Qwºk ÿ ½g ÿ»Ü»ýýÜºq»w »ƒƒñƒƒÈ ô ÿºô»ƒƒðlƒƒñƒƒÈõƒƒg µ ókrƒƒÜqBƒƒì½ƒƒƒO :Rõüºk †ýxýð¼k»C ,»üBýðk þðBÜºsAôBýW ".QÈ râBð »ñÈ ô ,RBÜºk Ö„»Ü rƒÍƒýƒ„"

ïºkq»ƒG þƒ…ƒÉƒÝƒè»ƒK q»ƒñƒÈõƒg ½ƒg»ƒPƒwAo »ƒüAlƒðBƒü u þƒÈõƒÜ »ƒè Ç¼ rƒƒì ÿ qBƒƒýƒƒwrƒƒK ïÂ»G ,ºkBw þÝÉñýðAô pÉO »G ,QÈ rƒâºkAo ó ôõƒG ÿºq ô»ƒâ þƒwrƒK BƒOAô pƒK µ Á ôõƒƒØ AlðôõG þwrK »è )q»OqBw( ,QÉñÈ u ô ô q ôºk †ÉK ÿBì»ñG ÞÉP„ ôõì»ƒø" þƒO»ƒü ôõƒOô þðôõG QÉG»ð Ç¼ rì Bùð»O ,QÈ ô»Üºk þðôõG ÿæ »ƒü½ƒG ".QƒÈ ô»ƒƒÜºk ÿBƒƒì»ƒƒñƒƒG †ƒƒÉƒK þƒƒwrƒƒK ó ôõƒƒG þƒƒwrƒƒK †ƒƒýƒƒƒ)óAq ½ƒƒƒâ( .þðôõGrýâ»„½â ÿºkAo BO þPÉðBÜ»ýý¾BØq»w õÝ¾»G ÿ rÝÔ þ¾ôõØ þðBìs »è s ôBýW »G ïÂ»G q»ñÈõg »Ü ,»ðBýü rÍý„ ÿºkBw þÝÉðBìs »G ÿBýðk ôBð ½G QÉ…ÉÜºkAo Alü»Ü»ñýwôõð »è Bƒýƒðk ô»ƒC ÿ»ƒãƒÈ o »ƒè µ ÿ ½ƒg þƒO»ƒHƒüBƒO ºô»ðBxük þðBìs ÿ»ì»â »G µ ºô»„»O»HüBO ßºô )þüºkôõùÉG µ þüBýð»O( þðBÜ»wrƒK ó ôõƒƒƒG þƒƒƒwrƒƒƒK ÿ q»ƒƒƒÜôAô»ƒƒƒO ÿ»ƒƒƒƒðAôk ïºkq»G ºô»OBGºk q»ñÈõg ô ºô»PÉñÈ u ô ô q ôºk »è »ü½G .þñýH„ºo ÿ qBýwrK ½Ü ÿBOºq»w | :Ê¾ºk Alü»ÜºrÍý„ ÿ rO þÝÉ„»G ºô»ðBýü qB_Bð þÜ»ýý¾Bd„½g »G µ þüºkôõùÉG þðB„ q»w »Pxg îPwºk Rrâ Á»â»è îÜ»ü»ñÈ ô µ BñìAk AlýüBýð»O ÿºõÉ_qAõ_ »è .þwAõí¾»ø Alì»Üºq ô ôu »è »ƒOBƒùƒÝƒÉƒK »ƒè ÞƒÉƒÜ»ƒƒü »ƒƒ…ƒƒýƒƒì»ƒƒø| ,BðBì ,óBìs( ÿAôk »è rÍý„ þðBÜ»ýýÜºq»w ºô»G óBí„AôpG q»â»C ,ºvÉ_ ,ºô»ƒ)ÁBü»g R»HüBO »G Jºk»C þýÜºq»w ÿ qBÜ »Ü QÉG»ø þ…ü½g ½G µ AlýðAõW ÿAôk »G »ðAo»â ,rÍý„ þðrÝƒPƒwô qk ÿ q»ƒðõƒø rƒÍƒýƒ„ ÿ q»ƒðõƒø þÌBÙýC ô ïs»ð »è QÉGºk Aô»C ,»üBÝýOBPxýC ÿ ½g þýÜºq»w ÿ qBÜ vÉ_ ºô»ýü rÍƒýƒ„ q»ñÈõƒg ÞƒÈ q ½ƒW »ƒG ,RBƒÝƒG ÊƒK Qƒwºk ôBð»è BO RBÝG Ûºk ÿBýðk ôBð þ…ÉÝƒè»ƒK »è q»wôõð þðBÜ»ýýñýGBýðk AlðBÜ»PxÝƒÉƒO »Ýðõ_ ,q»ñÈõg »OBãG ºô»ðBÜ»ñÈ ô ÿ»OBùÝÉK ô BOAô »è »üºô»ðôõGkq ô q»wôõð þìBü»ƒK

Úülw óAô»gB„ »G þãðrâ »Ü »ü»w»Ü ô»C q»wôõð »¾Bg ÿAôk »G AlðBìs ôBð»è ô RAkºk óBìs ÿAôk »G ßºô»ð ,QÈ o»âºk AlðBÜ»¾ôõƒØ .AlýðAõW ô þüAq»âsApìBC RqBG óæ¼o | »è ÞÉÜ»ü òýwôõð ÿ ô ô vÉì þüAvÈ qk »G ºô»ü½g »G þÄ¼ rì »Ü þðBÜ»ýýÜºq»w ºqBÜ qBýwrK þðlƒðAu ô ô q ô ,ºô ôkrƒÜ ÁBƒØq»ƒw »G »Ü ÞÉè»âqBýƒwrƒK R»ƒHƒüBƒO »ƒG .ºôõƒG ‡»ðAô»ƒè .ó ôArƒwBƒð BƒO½ƒÜBƒð ÿ qBƒýƒwrƒK ,þPxü ô»„½g ,óBü u ,ó ôõG( þðBÜ»wrK ºo»Kæ µ ïºkôBìºk »ü½G q»ø )åq»ì ô Akõg ô rO þÜ»üºk»w ½G ºô»Ü»üºk»w »è ºo»Kæ»G µ ókrÜ»xØ rO þÜ»üºô»ð ½G ºô»Ü»üºô»ð »è vÈ qk µ ó ôArÜ »ðBì»C ÿºqBGqºk ókrÜqBýwrK ô sAõÉ„ òü rP„BG ‡»ì»C ½G .ºô»O»ðôõG »è ÞÈ q ¼ s ÿæ »G òü pGqºk ½G ß»ü»Øæºk R»ƒHƒüBƒO »ƒG µ )Jºk»ƒC( ºô»ƒðBƒƒÜ»ƒƒÄ¼ rƒƒì )òü rýK yðAq õè( .ºôõG òýwôõð)rÍýƒ„( óAõÉð þüAkõW" :QÉ¾ºk »O»GBG ï»C ÿºqBGqºk Býð»O ,Jºk»C ÿ rO þðBÜºq ½ƒW ô rƒÍƒýƒ„ µ òü rOôAr„õâ rƒÍƒýƒ„ ,»ƒü»ƒéƒK þƒüAkõƒW »è Q„ òü rOq ¼ s »Ü »Gºk»C ÿºõÉ„ òü rOp_ | ".QÈ pGºkqºk Ak»„ô òü rPì»Ü µ òýðAôpÉO þýO»ìqBü Jºk»C ºô»„ºrÉè »ñHG »Ü RAkºk Ç¼ rì þü qºôºkBü µ zrK ½G .ô ôlñüs ÿ ôArÜqBì½O ÿ ôAkô ô o ô ô ô vÉì þÝÉO»GBG ßºô RBÜ þƒüAvƒÈ qk »ƒG ÿºô»ƒC »ü½G ,ºô»PÉñÉíG ïAôºkq»G ÿ ôArÜ»ðôAô»O ô ôkrGAo AlGºk»C »è" »üAô þÉK þè»Ì qBýPg»G QÉGºk µ QÉG ô ôkrGAo Býð»O »Ü QÈ ô»Üºk ºô»è þÜ»ü»Pwºq»Ü »G ,R»ýük»G»C ½G ÞÉO»GBG »G þÝÉðôõG ½G ôBg þÜ»üºkBì µ þüBOºq»ƒw µ Jºk»C ÊG»G QÉðAõOBð ÿ qºôºkBü ,ÿlü ôBW "!ºô»OBHG ºô»ðôõ_rýG »G uk ÿ o»„ q»ðõø Q„ô rw »G Ç¼ rì ºôBOºq»w »è q»ø »ü½G ÿAôk »G Al…ýGºk»C ôBð»è ô ºôõG q»ÜqBýwrK þ„»ðBwrK ô»è ÞÉÜ»ü .ºôAo»â AlýðBÜ»ìÂºô ô ôlñüs þÝÉwrK ßºô ô ô vÉì þüAvÈ qk »G »Ü ôArwôõð µ QxÝÉO »è ÞÈ q ¼ s ÿBíÉO »OºôõG :ºôõG )ó ôõG( þwrK ,óBÜ»ýü q»ðõø ºqBÜ ô ÿ ôBñÉK »è óBíðôõG µ òü»ø ½G µ òýÉÜ »íÉC( ËõÜ ½G µ òü ôõOBø ºõÈõÜ »è µ »üAlƒýƒ_ ô»C ÿ»ðôõíð òü rP„BG »ãðºo )?òü ô oºk ô ôkq»ø ,»wrK ï»C ÿºqBGqºk ‡»ðAôArwôõð µ ó ôõG q»âlüBø òOqBì( ÿ»ãðBGôBð»G »HÉPÜ )ó ôõG»ð µ ó ôõG q»OqBw Á ½K óAu µ| RBÜ òü»ÝG Êè ôB_ q»â»C ‡»ðBì»è »ãW ,QÉG ï»C Býðk þðBÜºôArwôõð »è ÞÈ q ¼ s þüBPðBK »G µ óBPwkq õÜ »è .RBÜºk ÿ rýâAk »wrK »è ß»üºô»ð ºô»ñü o»KAo ÿAôk »è R»HƒüBƒO Alü»K AlðBXð»â þñý_ ôBð»è R»HüBO »G q»wôõð óBýðBÜ»ñýwôõð ô rýG »è ÞÈ q ¼ s »Ü ºôõG ºôArÜ óBgq»O ½gô»PwAoBð óBü ½gô»PwAo þü rÝÔ þwrK ß»üºkAo BO µ »wrK ï»C ½G »è ÞÈ q ¼ s þüBPðBK )ókrì µ ó ôõG( ÿºqBGqºk »ü½G q»ø ,ºô ôkrÜ rýâAk þðBýðBÜ»PxÝÉO

2013/9/9 »íì»„ ôôk )377( ºqBìu ?QÉGºlPwô qk Rô»ÝÈ q »G »ì»C ß»üºõÉ„ »G ÊGAô îÉK :q ôõLO»íÍýð Óô ô q»Ô ºôºq»w ÿ qBýwrK þìÂºô »è ïºqBýwrK ï»C þìÂºô ï»G rO ÿ»è»w»ì lð»_ AkºrÉè îðAõOºk .ºô»PÉGAk q»wôõð q»â óBìõãÉG »Ô»xè»Ô .ï»ÝG kBü s ºqAõG ÿ q ô s õc rOBü s Aô»C ,ºô»ýÉK QÉG ÁBØq»w ÿ ½g ÿ rü»w »ñÈ ô ½G .Akºk óB…ýð AlðBì¼ q þØºk »è ÿ ½g þHÉPÜ óBü »ÝG þè»Ì qBýƒPƒg»ƒG þƒðBƒÜ»ƒì»ƒøq»ƒG »Ô»xè»Ô »G »Ü ,ÞÉñüºs .q»OqBw ë ½K óAu ÿ"Yñ¿Éø" þñýwôõð Akºk Qwºk ÞÉOBÜ ,ºôArñÉøAq rOBü s »è( ÊñÈõðºk ÿ ½g AlýÉO rOBü s »Ô»xè»Ô Aô»C Jºk»C .)»ýð »Ô»xè»Ô ÿ ôArñÉøAq »Ü ÿºq»wôõð ô»C ôB_ ÞÉðBì¼ q þØºk ÿ ôAô»O »ãðºq »üAô ÿ qBW ó»¿w»C ÿºô»ðlðAõð kõgBü ºô»ðkrÝý„ ½G QÉG óAk Á ô»ø .þÔ»xè»Ô þÜ»ü»ðBhGBOõØ óBü »Pwq ÿ»ðBýGºk»C »Ô»xè»Ô ô þGºk»C þØºk óAõÉð ÿlðºõü»K »ü½G q»ø »è »ÝÈ q ½W ôõÝ¾»G ,»ýð "Rô»ÝÈ q" Býð»O AlO»¾Bc ï»è | .ókqAvH¾»ø ÞÉOBÜ Ak»Ü»ðBì¼ q »ƒè :rƒÈkôBƒ_ ÿ»ƒñƒgºo þÉè óBPü»„ ßºô QÈk Bì»ñýw ô ó½ü tÄ»è»ƒO »OAô ôBK»w þÝÉP„ »PÉGºk ‡»ì»C ïÂ»G ,òðAô oºk ºô»üºqBG ô»è òðAõOºk QÈlÉè þÈõð þÝÉñýüBC ßºô ?óºlG ºô»ðkrÝðô ô q òýüBC òýðAtG BG B…ÉK »è :q ôõLO»íÍýð Óô ô q»Ô »G .òý_ òýüBC þðBÜ»ýýOºo»ñG »ýülð»íO»HüBO kõgBü òýüBC :»è òýPü rG óBÜ»ýƒülƒð»ƒíƒO»ƒHƒüBƒO òƒì ÿAq þÜºq»w ÿ q ôºk óBíýC AlñýüBC »è ƒ ,ºoºôBGô rýG »ýýðô ô qºk þéü»ì rOq ¼ s Al…ýðBíýC »è »Ü ,Ë pÉâºk þÝÈ qºô»ðôõG þðôõG»ø ƒ) ÀØ»Ì ß»ð ô »ü»ø þ¾¼ q AlðBÜ»ñýüBC ôõì»ø »è »ì»C R»H¾»ø( þP„ô rw óBG RºqBG»w AkqAlñýüBC »è Á õØ þýc¼ q ÿlðºõü»K ƒ )»ýð R»Ôqºk þðôõG»ð ƒ ,»ü»ø þÉK ÿ oºôBG »Ü ÿ»P„ ô»G qAlñýüBC ÿºô»è ókrÜ óBìõâ þðôõG »gºk»Ø óBü ôB_q»G þÜ»üAkô»ì þðkrÜrýâAk ƒ,»ü»ø þÉK ÿ oºôBG »è ,ºô»ðkrÜ †üBíð ÿBãÈ q »è( óBüu þðBÜ»OBÜ »è ÿBãÈ q »è ïBXð»Cq»w ô ºôºô»ðkrÜrýƒG ÿBƒãƒÈ q »è þƒü»ƒPƒw»ƒW ÿ q ô s õƒc( RBƒÜ þƒðkrƒGq»ƒw»ƒG qAlñýüBC Ak»ýü»Pw»W ÿ q ô s õc ï»è .)AlðBÜBãPwq»K ƒ ,Ê…ýðAk ôArÝ…Pwq»K »G q»HìAq»G Akºk Á ô»ø ÿæ ûq ô»â ô þðô ô qºk þÝÉwrO »G ókrÝPw»ø ó ôõGqAkoºôBG ƒ,ôArÝ…Pwq»K »G RºqBG»w qAlñýüBC ô »ñýØ»PwAq ÿ tÉø ôArƒÝƒ…ƒPƒwq»ƒK »ƒÜ ÿºô»ƒG ô qºkBƒƒü pƒƒG »ƒƒÜ ºô»ƒƒC ,ºô»ƒƒC ô »ƒƒýƒƒýƒƒÜºq»ƒƒƒw | .»ýýÜºq»w ÿ sBxwôõðºqB_ :ï»ÝG †ü»Ýük þP„ ô ôk »G ºuBìBC ºlG îðtýC ßºô AkBOºq»w »è ÞÉñýüBC ôõì»ø »Ü ÿºô»C ï»Ü»ü »è ºô»C ôºôArÝÉè ÿ ôB_ ºô»ñü q ¼ s ó»üæ »è ó ôºtÉØ »G BÝG ÿ ½g þO»ü õýðAõO »Ü ,ºôõG rOAô ôk AlýPwAq ½G òì »Ü ÿºô»C ï»øô ôk .þÜºq»w ÿ oºôBGô rýG »G ,Ë rPwºq»Kºk BýO ÿ"R½G" Aô ÿ»ðBñüBC ô»C ï½g ï»è "Akõg" »Ýðõ_ ,îÉðºkôBð þPxýèBü rO»ì þñýüBC qAlñýüBC ô»ýÝü týÔ ÿ»Pw»ƒW óºôBƒg Ak»ƒO»ƒ¾Bƒc ßºô .»ÜºqBýwrK q»w ºô»ñý`G BG .ÊñýHýG ÊðAõOºk ßºô BOºq»w Büu ½è½ñÜ»O ,Ëô»Üºkqºk Ak»Ü»Øºk »è ïÂ»G ,Ëô»Üºkqºk ó ôºtÉØ ô ôBý„»ð þÝƒÉƒPƒ„ AlýPwAq »è óBPü»„ .ºô»OBÜºk ÿ ½g þÉW ºq»Gºq»G ï»C ó ½ü tÔ»è»O »G RºqBG»w !Ëõð þÜ»üAõg »G ÊGºk

“

Ú„»Ì ÿ»ü s»Ø »Ü BÜºk Alü»K vÉ_ Á»â»è þülðºõü»K qAsBC ÞÉðBìºs òì ÿAo »G q»w ÞÉðBìºs qAsBC óAqBW q¼s Al…ü»O»¾Bc ï»è .Ëo½â »PÉG þPxü ô»„½g ô Ëlð»ø ïÂ»G .ÊñÈõðºk ÿ½g Ak»ýülðºõü»K ï»è ß»ýülÉìõøBð kõgBü Ërâ »Ü ,Akºl¾»ø QÉGºk ÞÉOºrÔBC þÙ„BC þwôôq ÿq»wôõð ×½hÉ_ ºô»ðpÉâºk »ñÈô ½G .»ýýð Bøºô †ü qBW ÿ » Ü º q B ü » O B ã G ô Ë r ã G q » w ÿ » Ü » ý ý P x ü ô » „ ½ g » Ü Ë r È õ G º k ÿ ½ g º ô » è ïÂ » G ô ÿºô»C ½G »ü»ø »Ù„»C ô»G þýPxüõÉK ô»C »Ü ,QÉGºk ºô»C þ…ü»Ü»ðôõ_½G .)ÿqAsBCkõg( ô òýwôõð »G Akºk ºsô »Ü þc¼q þÝÉO»¾Bc »OAô .òýwôõð ÿqºlðBø ô òÈô»ø »G BÝýG ÊðAõPG òñÈk ï»øq»G ÿq»ðõø ÿvý_ ºô»ÝÉK vÉ_ ô qAsBC AlO»¾Bc ï»è .óBñÉøAk ºôõG óBPPw»G»ì lð»_ BO ºõÉC ...ºs q»ƒGÂBƒG ?QÉG»ø Ak»Ü»ðBì¼ q »è †ýýÔ»xè»Ô ÿ»Ü¼ rýG »è ÞÈ q ½W »G »Ô»xè»Ô :q ôõLO»íÍýð Óô ô q»Ô b BW ,»üºô»ðBÜºôAkô ô q ôõì»ø Q…K »è óBÜºq ½W .óBÜ»ýükkBì ºôAô ô q b ô óBÜ»ƒýƒýƒc¼ q ºôAô ô q óBÜ»ýýOºo»ñG »ýýP…â ºqBýwrK »è »ýýPü rG »Ô»xè»Ô þðBü u »è .óBÜ»ýýPñÉì½âqBC »ýýƒPƒ…ƒâ »ƒìÂºô ô

qAsBC ÞÉðBìºs òì ÿAq »G :q ôõLO»íÍýð Óô ô q»Ô Ú„»Ì ÿ»ü s»Ø »Ü BÜºk Alü»K vÉ_ Á»â»è þülðºõü»K q ¼ s Al…ü»O»¾Bc ï»è .Ë o½â »PÉG þPxü ô»„½g ô kõgBü Ë râ »Ü ,Akºl¾»ø q»w ÞÉðBìºs qAsBC óAqBW .ÊñÈõðºk ÿ ½g Ak»ýülðºõü»K ï»è ß»ýülÉìõøBð ºô»ðpÉâºk »ñÈ ô ½G .»ýýð Bøºô †ü qBW Ëlð»ø ïÂ»G ÞÉOºrÔBC þÙ„BC þwô ô q ÿ q»wôõð ×½ƒhƒÉƒ_

»G ºô»Ü»ðBì¼ q ÿBOºq»w »è :rÈkôB_ ÿ»ñgºo ÿ»è½Ý_ þÝÈ qB„'' RBÜºlÉLPwºk ÞÉƒìtƒýƒèAôk QÈô»O»C '' . . .»è rPìtð qBXÜ»ü ,ïtð ïÂ»G ,s q»G ?»ìtð s q»G Al…ýP„ô rw þPwBC »è R»ðBð»O QýÉ¿G »è »ÝÉLPƒwºk ï»ƒC :q ôõƒLƒO»ƒíƒÍƒýƒð Óô ô q»ƒÔ .þP„ô rw þÜ»üºkqBük »G »üºuBìBƒC AkBƒOºq»ƒw ô óBÜBü qºk ÿ ôBC þPwBC »è ºrOs q»G »Ü ÞÈ qB„ »Ü ÿºô»C .ÿ ½g ÿ q»Gô ô q ôºk þðBÜºõÉÜ »è ºrPìtð ÊGºk ÿ q»w »è ÞÉƒì»ƒÜ ,QƒÉƒG ïtƒýƒèAôk »ƒì»ƒC »è »ñÈ ô ½G( QÈk »üBðBì ô»G ïtýèAôk .òýPwºôAq ÞÉK þOºo»ñG þP„ ô ôk »è "ó ôõG" »Ü )Ak»Ô»xè»Ô »ñÈ ô ½G .óAkõW ß»ü »è »P„ ô ôk ï»C ô ºôõOBø »è ô f¼ q »è »ýýPü rG "ó ôõG" »Ü òÉ¾ºk óBÜ»PxýèAôk ïÂ»G ô óAkõW ß»ü »è óBýÜô ôkq»ø »Ü ºkkBƒì þðAõW »G BP…Éø »Ü ºô»ÝÉP„ ÿ ½ø »G Ë rÜºk .óAlülðºõü»K »è rPÜ»ü Á»â»è »ýƒýƒ_ ºôArƒðAs»ƒð »è þÔ»xè»Ô ÿ rO þÜ»ü»Ýƒ`ƒÈ q ßºô îƒxƒýƒðõƒì | .ºôBPwºôAq AlìtýèAôk q»HìAq»G ßºô| ó ô»g þðBÜ»¾Bw ôBð ÿ"qB„" q»â»ƒC ï»C »Ü òýÉ¿G òýðAõOºk ,òü rãG ôB_ q»G»è "ó ôõG" ÞÈ"ó ôõG" .BÝG ÊðAõOºk †ü ô»C þèõí„ »ìtýèAôk :ºôõOBø ÞÉK BG»OBð ô qBü»ð ÿ q»xì»W ô ôk »è »Ü

qõLO»íÍýð Óôq»Ô Á»â»è qAlük ºôº"óô»g þðBÜ»¾Bw" þðBì¼o ÿºqBG »è »G Qw»ø ÞÈ q ½W »G óBìôõì»ø »íÉC Al…ü»ðAu ¼ q b BW ,òü»Üºk »ðBýýP…â »ìÂºô ô qBýwrK ï»C þðôõG R»ðBð»O »OAô .Bð óBü òü pHHü qºk »„ô »G òýðAõPG | .òýÔ»xè»Ô þÝÉPw»ø óºôBg »íÉC †ü»„ô †ÉK ï»C ÊðAõO»ð ÞÈ q ½W »G óBì¼ q q»â òì ÿAq »G »è( AlìÂºô »è ï»ø ô AkqBýwrK »è ï»ø »O»ýýP…â »G ÊGºk »Ü»ðBì¼ q ,Ak»ð óB…ýK )AlýGºk»C þìo½Ô »Ü kq ô kq ô þÔArâºq»K ô »Pwq ô ôAkô ô q Ëlð»ø Akq»ñÈ ½g »è þwBxdýC ô ÿ rÝÔ þÜ»ü"½Ü" aýø »G »Ô»xè»Ô »Ü ÿ»Wq»ì ô»G ïÂ»G .ó»ÜBð Qwô qk òÈõ„ »G Jºk»ƒC ß»ƒð RAô pƒG AlƒGºk»ƒC òƒÈõƒ„ .RAõgºk »…ýì»ø ½G »Ü»üBwBü »ì»C .Ak»Ô»xè»Ô »è "BýÔ½w þðBùýW" ßºô þÝÉðBì¼ q »è R»ðBð»O AlýÉO »Ü Alü vÈ ô q ½ð ÿ"qºkq ½â òü»Pwõü" þñýwôõð ôÂ»ÝÉO rPØºs þÜ»üºõÉ„ »G Jºk»C ô »Ô»xè»Ô òÈõ„ »G »Ô»xè»Ô ô »ìo½Ô »Ü ,»Gºk»C Aô»C ,ó ôõG

“

"óôõG" ßºô| óô»g þðBÜ»¾Bw ôBð ÿ"qB„" q»â»C ï»C »Ü òýÉ¿G òýðAõOºk ,òü rãG ôB_ q»G»è »è »Ü ÞÈ"óôõG" .BÝG ÊðAõOºk †ü ô»C þèõí„ »ìtýèAôk .þìtð ô ÿsq»G :ºôõOBø ÞÉK BG»OBð ô qBü»ð ÿq»xì»W ôôk ô óAkrPÜ»ü Á»â»è AlýüBG»OBð þñü»Ì »è »Ü q»xì»W ôôk Á»â»è ºô»ÝÉè»ãP„ óBü ºô»ÝÉP„ ÿ½ø »G ÊGºk ô ËrÜºk òG Alülðºõü»K »è rPÜ»ü ƒ :òü»ÝG ôB_ºq òýðAõOºk ºôºqAõg ÿ»¾Bg lð»_ óBü½g þðBÜ»OBÜ ÿ»Gq ¼ s ,BãPwq»K ßºô óBÜ»Ä¼ rì .ó»Gºkq»w»G Alð½ü tÔ»è»O Q…ýð»O »è ô ô»è ô ô ô q »è óAqBW BãPwq»K »Ýðõ_ ,rPKArg BãPwq»K »è ºsBO »è ÞÉwrO ƒ !»üºôºq ô ô u »è BPxýC ô ôõG ºôºqºk ï»C »Ü ÿºô»C ,Akºl¾»øq»w AlðBÜ»Ä¼ rì þðô ô qºk ÊðAõOºk ó ½é_ ô »ýý_ »ýü ô ôkBW »ð½OqBÜ ô »HÌ»W óBÜ»Ä¼ rì ÿºô»C Á»â »è ƒ .ºô»PÉñÈõñG Býðôk AôBC ïÂ»G ,BÜºk †ýC ó ½_ »ƒü»ƒHƒÌ»ƒW ï»ƒC òƒðAsBƒð Ëlð»ø Bøºô q»ø .»ü»ø þÉK óBýðô ô qºk þÝÈ oºôBG »è .òý¿ÉG ÊW»G q»ñÈõg ½G Ë rÜºk »Ü ‡»Ýük þP„ ,»ýÈõð þÜ»üAkõg Büu ½è½ñÜ»O òì ÿAq »G AlýPwAq #| .ÿ»Ü»ýýPxýèBü rO»ì ÿ q ½W »è ïÂ»G

Býð»O .òüAkrPÜ»ü þðBÜ»xØ ô qAkrÜ »è ºô»ðôõH¾õØ þülðºõü»K ÞÈ q ½W »G »Ü ÿ»ðBwBG ô»C »ñüºkºk Ák »è óBì½g ïAôºkq»G Bñýâ»C ,»ƒü»ƒø ºô»ƒíƒÉƒC »ƒG kõgBü Bì»ñG »ì»C »ãðºq .òü»Üºk êÉâ rO þðBÜ»„»G »è ÞÉÄ¼ rì q»ø .ÊG»ø þ…ýP„ô rw þÝÈ qBÜ½ø »è ÿºô»C þíÜõƒc »ƒG Alƒü½ƒg ÿ»ƒðAu ¼ q þƒðBƒü u »ƒè z»ƒÜ ÞƒÉƒè»ƒâ Á»ƒâ»ƒè ,ÿ uºk AkBƒãƒ¾»ƒƒì½ƒƒÜ

óBíwõÌ îÈ q»ø .BC

| .Ê…ÉÜºkAq Alü½g ºõÉ„ ô ôk »G þP…â »G þðAõOºk »Ô»xè»Ô ïÂ»G þƒÝƒÉƒðôõƒG ï»ƒÜ»ƒü :ÊƒG»ƒø þƒðôõƒG AlƒðBƒì¼ q »ƒƒè »è .½gô»PwAq þÝÉðôõG ï»øô ôk ô ½gô»PwAqBð óBÜºôAkô ô q ÿlðôArãÜBG »Ô»xè»Ô Ak ï»Ü»ü ÿºõÉ„ ÿ»Pwq »è »Ô»xè»Ô Ak ï»øô ôk ÿºõÉ„ »è ,ô »Øºk ô ï½g ½G òì .»ü»ø þðôõG Ak»ðBýÔ»xè»Ô ÿ ½gô»PwAq ,ï»ÝG ºqBÜ ï»C Ak»ÜºqAõG ô ôk q»ø »è »ìôõPxü ô | .»ì»Ü»ü ÿ sAõÉ„ ôºq»G rOBü s îéü»ì ÊGAô îÉK ïÂ»G »Ô»xè»Ô »è òOrâqºô kõw :rÈkôB_ ÿ»ñgºo óBü »PxüõÉK ºõÉC þðõ_½G »G þGºk»C þÝÈ qBÜ ½G ó»Ô»xè»Ô ÿqAõG ÿqAkBâBC ÿ½ø »G óBO½g ½G ºõÉC

þðºôBg ÞÉÄ¼ rì q»ø ºô»è »ãW ô »üAlülðºõü»K ÿ ôAô»O »G R»Ø »ü½G q»ø ô þO»ü½g þðBÜ»ýý¾BØq»w þg¼k Qxü õÉK ÿºrÈõâ »G ÊGBð Alü»K ºô»C þO»Ôqºk ÿ ôõì»ø »è »ãW .ºô»OBÝHý„ ÿ ½g ÿ q»Gô q ôºk ÿBƒðAõƒO »ƒG þƒPƒxƒü õƒÉƒK ºô»ƒðkrƒÝƒýƒ„ ,»ƒðBƒì»ƒC »ãðºq ‡»ì»C ô »ü»ø »ðBýOºo»ñG þÜ»üºô»ðkrÜrýG Ç¼ rì q»â»C BW .RAk»ð Qwºk z»Ü ôõì»ø ½G ,BÝG Alü»K »O»Ôqºk ï»C »Ü ÿ»O»¾Bc ô»C »O»üBP„»ãG q»w »è óBìrO»ðBýÍØAô þÜ»üºô»ðlñÈõg »íÉC Aô»C pK óBíðBü u †ü»ýÉK ï»ƒG q»ƒø ô ôõƒGºk rƒPƒÜ»ƒü ArÜºk »Ü ÿ»ðB…ÉÜ ô»è rOq ô ôk»G ô rPÜ¼ oºõÉð | .òG»ð »…ÉÜ »P„ »è AlðBüu »è óBÜºq ô»âºôAkô ô q qBW q ¼ s .ó»ƒƒÜºlƒƒÉƒƒK Qƒƒwºk ºô»ƒƒðBƒƒÜ»ƒƒÜôõƒƒ`ƒƒG ºq»ƒƒø »PÉHG Ë rÜºk »ñÈ ô ½G »ðAu ¼ q þðBüu þÜ»ýýO»ØBPÉG ï»G ô ßBñwrO ÿ»ðAõÈ tGq»w þÝÈ qAkrÜ ÿ qBÜ½ø òì ÿAq »G .Ë o½ãG óBíðBüu þOôºq »…ýì»ø ½G ºq ½W AlÜ»üBã¾»ì½Ü »è »Ü ,ÞÉPwBC »OBãG Ç¼ rì q»â»C þƒðkrƒÝƒƒñƒƒýƒƒGAk Qƒƒwºk »ƒƒG rƒƒPƒƒì»ƒƒÜ »ƒƒÜ ÿ vƒƒG ,QÉG ÁBØq»w ºô»ü½g ÿ»ðAu ¼ q þðBÜ»ýýPxü ôAlýK ,ºô»OBÝG rýG rOBü s »Ü Êxgºoºk ½G ÿºô»C þO»Ôqºk óBüºuBìBC QGBð»W »Ü ÿ»ðBP„ ô»è R»ƒHƒüBƒO »ƒG | .QüºkºlÉK »üAô ÿ qBW .òýÉ¿G †ü rO þÝÉPƒ„ BƒG ïæ»ƒG ô »ýð þw»Ü»ÜBO þÜ»üºkrÜ »…ýì»ø ºô»ðkrÜrýG ô»ƒƒC óBƒƒü ºô»ƒƒK ô rƒƒâ ÿBƒƒãƒƒÈ q »ƒƒè óBƒƒÜ»ƒƒÄ¼ rƒƒì ½G óBü»O»Ôqºk ô»C ó»ðBýìAlð»C »Ü ,ºô»ðAôArhÝÈ q ÿ»w¼ rK kõgBü j¼k ôBð »ðô»ÝG »Ü Êxgºqºk »è ïs»ð »G ô ïAôkq»G ÿºô»ðôõG½Ü .ºôºô»ðkrÜrýG ½G ºô»ðpÉãG Ç¼ rì òðAõOºk AlðBÜºq ½W»Gq ½W ºqAõG AlðBüæ»G þüBðBw »G óAqBW q ¼ s »Ü ÿ»ðAkqBük ô»C | .ó õü o»LÉO ,AlðBì»Ü»wBG »è »ìBXð»C ï»C »ñü»ãG BG »ü½G q»ø ï»ø ô »ýýw»Ü»ÜBO þÜ»üºkrÜ ï»ø ºô»ðkrÜrýG »Ü Bã¾»ì½Ü »è .»ðBýƒK ô rƒâ ô þƒPƒ…ƒâ ÿ»ƒÜ»ƒüºkrƒÜ »OºôAk óBýPwºk ºvÉƒì »ƒè AlƒðBƒÜºôõƒOô»ƒÝƒ…ƒÉƒK »è ºô»ðkrÜrýG þðBÜ»ýýP…â »ìo½ƒÔ þƒðkrƒÝƒÉƒ_ BG .AlðBÜ»ýýðºk»ì ºôArhÝÈ q »ñƒÈ ô ½ƒG ÿºqAô»ƒØ þè»Ì" q»â»C .ºô»ñýñÉG »Ü»HÉPÜ »è ß»ü»ðôõíƒð »è ÿ»ýýP…â ºô»ðkrÜrýG ï»C þO»Ôqºk "ºkAtü»w ,BGBxgºq ½G AktÈ qBK ÁºuBC þÜ»üºôArhÝÈ q þìo½Ô Q…ü ¼ oºk AkºqBØBC ô»G óBÜ»â»w ô ô»C þðBüu ½gAk ?Aô oºk Ak»Ü»ðBì¼ q »è »Ü ï»C ...òýéLxük ô Rô»ÝÈ q :rÈkôB_ ÿ»ñgºo ÿºô»ƒƒè »ƒƒãƒƒW ëõƒƒwºq ÿ»ƒƒüºô»ƒƒðkrƒƒÜrƒƒƒýƒƒG Ak»Ü»ðBì¼ q »è »ýýÔ»xè»Ô þƒÜ»ƒüºô»ƒðkrƒÜrƒýƒG ëõwºq þü rýHñ„¼ q ÿBðAõO ÿq»gqºk RBÜôBø

»ƒƒÜ Ë rƒƒÈõƒƒGºk ÿ ½ƒƒg ºô»ƒƒè ïÂ»ƒƒG ô QƒƒƒÉƒƒƒGºk ÿ»ÜºqBü »OBãG ô Ë rãG q»w ÿ»Ü»ýýPxü ô»„½g »Ü ,QÉGºk ºô»C þ…ü»Ü»ðôõ_½G .)ÿ qAsBCkõg( ÊðAõPG ÿºô»C ½G »ü»ø »Ù„»C ô»G þýPxü õÉK ô»C þÝÉO»¾Bc »OAô .òýwôõð ÿ qºlðBø ô òÈ ô»ø »G BÝýG ï»è .óBñÉøAk ô òýwôõð »G Akºk ºs ô »Ü þc¼ q ï»øq»G ÿ q»ðõø ÿ vý_ ºô»ÝÉK vÉ_ ô qAsBC AlO»¾Bc | .òñÈk ÿ»Ü»ðBì¼ q ôBð þðBÜ»ðAô»¾BK »è òì ÿºô»ƒC »OAô .þO»ýì»Ü»ü þìo½Ô »è qAsBC îñýGºk þì½g ô ºq»ñÉK»w½g ô QÈk ºôºqºk »è »Ü ÞƒÈ qAsBƒC Býð»O »ãðºq .òýð qºkqBü pG ÿ q»w »è óBÜ»ðAô»¾BK "þØBG" ºô»ì»øô ôk þìo½Ô ôBð »PÉ_ºk »Ü ,ÞÉw»Ü »PÉGºk »üºõÉ„ ï»G ô pÉã„q ½„ »G ÊGºk »Ü QÉG q»ø ô ºô ôkqAvHý¾»ø ÿ ½g ½G »Ü ,ÞÉÙ„»C ÿ rã¾»ø ÞÈ qAsBC ÿºq»Ø »è ÿ ½g ÿ ½g ½G ºô»„»üBãÈ q ï»è qBýwrK ïÂ»G .»ü»PgBwkõg ÞÈ q ½W »G »Ü ,Akºk kõgBü †ü qAsBC »è ºq ½W ï»C BƒüBƒC »ƒÜ »ƒüºô»ƒC »G †ü»ì»C BüBC ?»ü»PgBwkõg ÿ ôAô»O »G †ýÙ„»C | ?R»üBð ºôºqºk »è ÞÈ q ½W »Ü ,»üBøºô Ç¼ rì þPƒ„ô rƒw òƒì ÿAq »ƒG »è †ýÙ„»C ô Ë rÈõGºk qAsBC »è ÿ ½g ïAôºkq»G b ïÂ»G .qAsBC »è ó ôõGqBOõØ ½G »Ü»üBãÈ q AlýPwAq »G ÊGºk AlýÉO †ýÙ„»C »Ü AlÜ»üBã¾»ì½Ü »è ÿ»Üºk ?qAsBC ºô»ýýPxýèAôk »ãðAô q ô»è q»ø q»â»C Bøºô q»ø ô»G þP„ô rw þÜ»üºõÉ„ »G ,»Ü»…ÉÜ »ñýðAô pG q»w»G »Ü ïtýèAôk þc¼ q »Ü ,òü»âºk »ìBXð»C q»G ºô»OBgºk »íÉC Al…üºqAõG ï»è ,»¾As Ak»Ü»HÉPÜ »Ü ,ÞÉìtýèAôk .vÉ_ ô qAsBC ÿ ôBð »G rO þÝÉìtýèAôk ô ºô»OAkºk óB…ýð AlðBÜ»ðAô»¾BK þðBü u »è ÿ ½g | .óBýðBüu ÿ rO þÜ»ýýPwAq þñÈ ô»ø QÉGºk Ç¼ rì »ü»ø j ¼k ÞÈlð»ø :rÈkôB_ ÿ»ñgºo| »è QÉGArýâ»ðqºô lð»ø »G »ãðºq QÈk þ„ôõO q ¼ s AlðBÜ»ýýGºk»C ºqBÜ »è ïÂ»ƒG ,Akô ôkrƒGAq ‡BPxýC þðBÔôõw»éü»Ô ÿæ ,ÊPÈ qkºk þXðq»w s q»GÂBG ëõwºq »ðõíð ½G .ÊPÈ qkºk þXðq»w q ¼ s ô rÉÔ½„ ½G þO»Hü»ø ô ïBw ô»ÜºqBü»w õÉð»è QÉG q»â rÉÔ½„ ÿºô»ðôõGs q»G .rO þðBÜºrýÔBwõì ô ëõwºq ÿBãýð óBü .RBÝG þ¾»â»è ÞÈvÈôõOô ...óArâ ÿpÉâ »G þðAk ô rÉÔ½„ q»w»è ÿq»ãü qBÜ »ñGºk ï»Ü ½G ïÂ»G ,»ü»ø »ðAô»ðAkqBÜ ôõì»ø ï»C †ýÄ¼ rì þðôõG ô óBüu »ãðºq »Ü ,Yðq»w þÉW | ?ºôõGsBw »ðBg¼k ï»è ÿq ¼ s þÝÉ„»G þOBwºqBÜ ÿ ôAô»O »ãðºq :q ôõLO»íÍýð Óô ô q»Ô Yðq»w rPì»Ü »íÉC »Ü ,QÉG Akºô»è óBÜ»Ä¼ rì þðBüu ô ºô»ðlñÈõg þÝü q»g rPì»Ü »íÉC .rPÜ»ü »ñüºkºk

qõLO»íÍð Óôq»Ô AlýüBG»OBð þñü»Ì »è »Ü q»xì»W ô ôk .þìtð ô ÿ s q»G ºô»ÝÉP„ ÿ ½ø »G ÊGºk ô Ë rÜºk ô óAkrPÜ»ü Á»â»è | .òG Alülðºõü»K »è rPÜ»ü Á»â»è ºô»ÝÉè»ãP„ óBü ÿºuBìBC Ak»ÜºqBýwrK »è R½g ½G ßºô Ê¾»G þPwBC »è R»ðBð»O »Ü ,îÉ¿G Ëô»ìºk Qü»ÜºlÉK »ýýìtð s q»G ï»C ïÂ»G ,»ìtð s q»G qB„ Al…ýP„ô rw ÊðAõOºk Ak»Ü»ðBì¼ q ôBð þüBPðBK »è ÞÉìtýèAôk ßºô þìtð ô ÿ s q»G »OAô .BÝG †ü rO þP„ q ¼ s »G ºuBìBC ÿ»ñÉPw»G ô»C »ñGºk þÜºq»w ÿ rÉPÜAqBÜ ô ôk ßºô ÿºô»C .ó»Üºk qºs õâ ºô»ðBýÉè rO ÿºkqBük q ¼ s »Ü ô»C .»ðôõG òü rPìtýèAôk »íÉC ÿæ ÿ"ó ôõG" »Ü kõgBü "ó ôõG" ôBð »G ß»üºkqBük ºô»ÝÉK ÿ»ìtýèAôk ºô»ÝÉK þ_ »Ü ÿºô»C ïÂ»G ô òñÈk ÞÉK "qB„" ÿBãÉW ô Yðq»w ÿBãÉW BP…Éø Akºk óBƒýƒÈ rƒâ .»üºô»ðôõGkq õÉè ô ºô»ðlñÈõg ÞÈlð»ø ÿæ ô lü ¼ rÔ ÿæ :rÈkôB_ ÿ»ñgºo õÉð»è þÝÈ q»w qAsBC ,ó rÈk½ì Qw½K ÿqBü rýG Aô þÝÉg¼k Al„»Ü»ƒðBƒì¼ o õƒÉƒð»ƒè ;»ƒüAkvƒÉƒ_ ?òýñýGºk

2013/9/9 »íì»„ ôôk )377( ºqBìu ºqAkrÜ ºq ½W ô»C AkºrÉè ïÂ»G ,QƒÈ rƒÝƒG õÝ¾»G ,»ýð )þü»Pw»W( þO»¾Aô q þÝÈ qAkrÜ R»ðBð»O .»ü)þc¼ q( þðô qºk þƒÝƒÈ qAkrƒÜ ôtÉø ,AlýÝýOBìAqk þðBüu þðBÜ»OBw»è q ¼ s»è ÿ ½ø »PÉGºk þðô qºk þÜæB_ ô qAkrÜ þülðõO µþÜºqºk ÿ qAkrÜ þñOô»ÜqBÜ»è µóBPwºôAq .þü»Pw»W ,AlýÝxÄçw ÿ»ƒÜ»ƒíƒPƒxƒýƒw õƒÉƒð»ƒè ºô»Ü¼ oºôBð »G þülðºõü»K q»ðõø þg»üBG Bùð»O »G ïq ½Ô :rO þÜ»üBOAô »G óBü ,»ü»ø ô»G µ þÝýOBPw »P…L¾BK ï»Wq»w »G ÿ ½g ºô»ðkrÝ…g»KºuBìBC o»ì»è ÿºq ¼ s BðAõO ÞÈ qAkrÜ ºq ½W q»ø ÊGºk ô »ýýð aýø þO»ü»ø »è .QÉG»ø ÿ»ñýØ»PwAq þýðô ô qºk þÝÈ q»ñ¾BK q»w»è ÞÈ qAkrÜ ºq ½W q»ø ºôºrO þÜ»üæ þÝÉPw»G»ì µ YðBìBC ÊGºk ½ðB„ ÿ»Pg»O ,½ðB„ þüBPðBK q»w»è ,QÉG»ø ÿ ôArÝü qBük ,òP„»_qAsBC ,ókrÜAq q»G»è Bùð»O ókrÜAq ,»ýð þÝÈkõw aýø ,òP„»_ qAsBC q»G»è Bùð»O q»ðõø óBPwºô»ð µòOôtG q»G»è Bùð»O »¾õW qAkrÜ »PÉGºk »ü»¾õW ô»C ÞÉOBÜ õÝ¾»G ,»ýð µQÉG †g»Gkõw ô ôBXðõƒâ ô qBƒG»ƒè »ƒÜ rO þÜ»üBOAô»ƒG óBƒü .þƒÍƒýƒØAô ô ½ƒãƒPƒwAq ô ôBXðõâ ÿ qAkrÜ óBì»ø þÍýØAô ÿ qAkrÜ ÿ»Ü»íPxýw õÉð»è Bøºô q»ø .»…g»Gkõw µþðBâq ½C þÜ»ülðºõü»K qAkrÜ AlýÝxÄçw ºôºq»PÜ»C ÿ s ½w µQw»ø»G þ¾½OôlðõƒO »ðBùýW ô»G òPw»G Q…K»G ºrPÜ»C ô»ü»ø Qw»G»ì QÉðAõOºk ÿ ½g ÿºôArñýG»ð »ðAôArÔ ÿ ½g þðBÜ»¾õW ½G f¼ q µþðBÜºqAkrÜ ½G ÿ s ½w µQw»ø þðlðAôtG ïÂ»G .ºô»PÈ s ¼lG ÿkq ô þÝÉìtýðBÝýì ÿ ½g ½G q»PÜ»C ÿæ ß»ýwq õÜ q»w»è QÈ rÜBð .Ëôºk þðkrÜqBÜ þÜ»ü»ñýìºs †ÉK aýø ÊG»G µòý…ýƒñƒGAk Bü òýÙ„BÌ ,òüºoõO òýÉ¿G QÈ ô»ðBíG þðô qºk þðAlìBXð»C ½G q»PÜ»C ÊGºk ..rO þÝÉP„ q»ø ºqAkrÜ ô»C þc¼ q µQw»ø ô qAkrÜ q»ƒø ôlƒñƒü s Ak»ƒÜºqAkrƒÜ ÿkõƒg»ƒè ôAlƒü½ƒg»ƒè µQw»ø AlðBì½g»è q ¼ s»G QÈ rÜBð ºô»OBÝG òýðAõOBð AlýPwAo»è .òü»ÝG Qwô qk s ½w òü»ÝG AlðBì½g ÿ s ½w µQw»ø Á»â»è ¼ qk ó»ƒüæ»ƒè »ƒƒðkrƒƒÜ¼ qk ô»ƒƒC ÿºô»ƒƒCq»ƒƒG»ƒƒè QÉðAõOBð ôºô»PÈ ô»Üºk óBü s»G ºôºq»PÜ»C .ºô»OBÝG Þü tð R»ÙýØ»c µÎýØAô»è ÿ»Ü»¾¼ q þðkqAvH¾»ƒø þƒOBƒÜ»ƒè ‡»ƒì»ƒCq»ƒG»ƒè q»ƒø µQƒw»ƒø ÿ qBƒÝƒPƒwºk ÊƒGBƒð AlƒÝƒÈ qAkrƒÜ †ÉK Qw»ø ÿºô»Cq»G»è ,òü»ÝG óBìs ½w .ÊGºk Qwô qk RAlGô q »ÜºqAkrÜ ÿºô»C ºqAkrÜ q»ø þðAlìBXð»C †ÉK q»PÜ»C »OAô»Ü rýG þOºo»ñG þÜ»üºõÉ„»G µþ¾õØ»G QÉGºk .ºô»OBÝG »ÜºqAkrÜ ÿ õ…ÉK ÿ»ƒñƒýƒìºs»ƒè »ƒÜ òƒüºlƒG Á ô»ƒƒø ÊƒƒGBƒƒð ÿºô»ƒƒCq»ƒƒG»ƒƒè QÉGºk õÝ¾»G Ëô»ÝG Qwºk óBíÝÉìBÜBƒC »Pw»G»ì µïBÜBC ô»C ÿºô»ñüs ¼k þðBÜ»ãÈ q µþÍýØAô ô»ñýØ»PwAq ÿ q»PÜ»C .ºô»ñüs ¼lG þÉK»G AlýÝxÄçw ÿ»Ü»íPxýw»è ó»wºq R»¾Aô q»G Bùð»O µólðAõð þðBÜºôBG ºqBPÔºq µþO»¾Aô q þðkrÜ þK ½Ü ÿ qBÜ µRBÜBðqBÜ óBÜºôAkô q þÝýðBÝýì ÿBíýw þñPxgqºk þðõ`¾»ø þü q»ãü qBÜ rÈ u»è ô»C ÊGºk .»ýð þÝÈ qAkrÜ AlðBÜ»O»¾Aô q þðô qºk»è µþðô qºk .RBÝG ‡»Ý…ÉK †g»Gkõw ô BXðõâ »Ü òü»ÝG ºô»G ºuBìBC »Pxü õÉK AkºrÉè ½ðB„ ÿ»Pg»O q»w þÝÈ qAkrÜ ºq ½W q»ø þƒÝƒxƒÄçƒw ÿ»ƒƒÜ»ƒƒíƒƒPƒƒxƒƒýƒƒw þƒƒÉƒƒK»ƒƒG ‡»ì»C ô»ýÝýOBìAqk þÝÉðBüu þðkrÝPwô qk q»PÜ»C .»ü»ø oºôBG µR»ÙýØ»c»G þPxü õÉK ½ðB„ ÿ»Pg»O q»w»è ÞÉw»Ü þñP„õÜ ½G õÝ¾»G ,»ýð výO þÝÈ q»Xð»g»G þPxü õƒÉƒK ÿ»ü»Pg»O ô»C »Ü ÿºoºôBG ô»C »OBãG ÊGºk ºô»C »OAô»Ü ,»üºq»Xð»g ô»C óBì»ø þPwºk výO ºlðºô»C ÊGºk »Ü ºq»PÜ»C þ¾Bü»g ÿ tÉø õì»ø QÉGºk .QÈ pHG ÿ»Üºq»HìAq»G »Ü QÉG µþÝýW½è ºô»ðô qºk»è þü½ðB„ þÝÈ qAkrÜ .QÉG ½ãPwAq µþÙýØ»c µR»ƒÙƒýƒØ»ƒc ó õƒ_»ƒG òƒPƒ…ƒü»ƒƒâ ½ƒƒG qBWq ¼ s ,ß»ýü qAlPw»ƒG»ƒì µþƒü½ƒãƒPƒwAq »ü»ø þü ôkBW þÜ»ü»„ô»G þPxü õÉK q»PÜ»C RAlGô q ºôAkô q ô»C q»â»C ,"q»â»C" ÿ ôBð»G ÿ»w»Ü ô»C q»â»C .ï»ÝG þ_ ÊGºk òƒì ,îGºoõO ó ½_ ,ïríG ó ½_ îG òì Ë rìºk ½G "þü ôBðõxÔ»C ÿ q»â»C" ,îü rãG ó ½ƒ_ þƒÍƒýƒØAô þƒðBƒü u»ƒè »ƒÜ »ƒÝƒÈkrƒK q»ƒPƒÜ»ƒƒC .q»ðõø µólðArÔ»C ÿBýðôk ½G ºô»PÉñÈ o»Lüºk þ¾Bg ï»Ü»ü »ñGºk óBƒÜºq»ƒâ»ƒC qBƒWq ¼ s µÞƒÈ qAkrƒÜ q»ƒø þƒðkrƒÜ»ƒ„»ƒâ µòƒOôtƒƒG #.ÞÈ ôBÙ¾õg

.†üBíð ÿ rO þðBÜ»OBw ô»C q»PÜ»C »Ü »Pxü õÉK q ¼ s »ü½G q»ø ÊñÉìBð ÿ qBÜ½ðB„ ÿ»Pg»O q»w»è ÿ»ìºk »ðBü u ô»G ºq»K ºô»…ýðBÜºq ½Ýük Q…K»è ÿ»Pg»O q»w ½G ÿºô»ñOBø ‡BK»è »Ü RAlG ÊGºk Bøºô q»ø .RAlG þìBXð»C ÊGºk ½ðB„ ÿ ½ø»G þü½ðB„ þíPü q »Ü òýðAtG ‡ºô»C q»â .ÊGºk Qwô qk ºôºqAkrÜ »_»K ô qAkrÜ ÊG»ð ÿBOôBø ÿ»ÜºqAkrÜ »_»K ÞÈ qAkrÜ rOAôk ÿ qAkrÜ µËõÉ„ºk qAkrÜ þíPü q Aô»C .QÈ rãG †üBíð þíPü q ÿ ô»¿W ÊðAõOBð |ACTION – êÍÔ – qAkrÜ ÿ»Pg»O q»w»è ÞÈ qAkrÜ ºq ½W q»ø Q…K »è þÝÈ qBÜ½ø ÊGºk RAkºk ô ô o ½ðB„ q»w þñOô ôtG»ð µ òP…ýðAk R»ðBð»O ,ÊG .QÈ qlG ïBXð»C ÊGBð ½ø ÊG»G ½ðB„ ÿ»Pg»O

½ƒG »ƒÜ»ƒü»ƒì»ƒâ Bƒùƒð»ƒO »ƒü»ƒ„ô ô»ƒƒC »ƒƒÜ rPðAõW ½G »Ü»ü qBü ô qAkrÜ þðkrÝPwô qk Ak»OBÜ ï»è QÉGºk óBÜ»¾¼ q þðkrÜ»Pw»Wq»G ÞÉðkrÜ½g»è q ¼ s aýø »Ü QÉG BâBC»G ºô»è ÊGºk ô»ÝÈ qBýwrK Bùð»O»G ô»ýð AkAqBƒC»ƒè .ºô»OAlG þìÂºô ÁBü»g ÿ tÉø þO»ìqBü»G þO»üBw»Ü þíPü o ºkArýC µ ÀØ»C µ Qw»ø þýãð»øBì»ø îPü q þðõHPwô qk AlýÍýØAô þƒðBƒü u»ƒè ÿ»w¼pK»è ïÂ»G .»üAlðBüu ÿkõg ÿ ½Pw»C»è þðBÜºq»ñÉùÝÉK ºqBÜ½ø ï»Wq»w Al…üBíð þƒü q»ƒƒãƒƒü qBƒƒÜ rƒƒÈ u »ƒƒðô»ƒƒÜºk †ƒƒüBƒƒíƒƒð ÿ»…Èlð»C ô»ýýãð»øBì»ø ô»C þðõHPwô qk ô»C q»PÜ»C rOAôk ô q»ñƒÉƒøqºk þƒü q»ƒðõƒø ÿ»ìºk ô»C µRBÜºk Qwô qk »ýýãð»øBì»ø óBüu þíPü q q»w »PÈ ô»Üºk †üBíð þíPü q

»Ü òýƒðAtƒG ºô»ƒC »ƒPƒxƒü õƒÉƒK AkºrƒÉƒè ÿ ô o»Gô q )q»PÜ»C( »íÉC Alýü½ðB„ þÝÉØºk»è »ðAq ô»â µßõ`G ºq»â»C ô»è q ¼ s þÜ»üºqBìu ºôºq»ƒƒwôõƒƒð ó»ƒƒƒüæ»ƒƒƒè »ƒƒƒÜ ºô»ƒƒƒñƒýƒGºk þâ½ƒèBƒük ô qAkrƒÜ ô qBƒPƒÔºq ,ôºôAq vƒÈ oAk þOBÜ»è .ó»Üºk ÿ qBük »Ü»Øºk þðBÜ»ðBìºqBØ ÿ ½g»è q»wôõð ,AlÜ»ü»ìBð½ðB„ þñýwôõð ºk»w óÃÔ»è »ÜºôAkô q q»â»C ,ÊwrKºk µóBGBüvG »ðBýO»üBw»Ü ï»C q»â»C ô»üAlü ô q óÃƒÔ þƒìºkq»ƒw»ƒƒè óBƒƒÜºôAkô q q»ƒƒâ»ƒƒC þƒñƒÈõƒ„ q»ƒâ»ƒC ôBƒGAlƒðBƒü ô q AlƒO»ƒìõƒÝƒc ô»üAõG ÁBì óÃÔ ô»ü»ãÉW ô»C »ÜºôAkô q Ak»Wq»ìõè»ø ï»è óBÜ»ýO»üBw»ƒÜ q»ƒâ»ƒC óAqAs»ø ôºô»O»ƒüBƒðõƒG rƒPƒÜ»ƒü ÿ ô o»ƒGô q )»Ü»Øºk( »Ü»Pwq RBÜô»C ,rO ÿ q»ƒâ»ƒC ..ôõGºk ºq ½Xì»G ÞÉOBÜ ºô»…ü rO þÜ»üæ»è Bƒøºô q»ƒø

ô»C þñOrâqºõÝ¾»Ü ÿ q ôõñw µ QƒÈ rƒÜBƒð .»Oq õÜ Ak»íPxýw ô»C õÉð»è »ãðrâ ºrÉìBC QÈ o»âBð ,ºô»OBÜBð þ„ óBÜ»…ÉÜôBø ÀØ»C ô ôAkô q þðBÜºôArÝ„½ìAq»Ô »ñGu õØ ÿAôk»G RoºôBG RAkºk Á ô»ø ôAk»Ü»…üBíð þÍýØAô RrýâAk ºô»Pw»ø ÿ»ãÈ o»è ô ÊñÉùG ÊƒK ÿ qBÜ Ak»íPxýw ô»C õÉð»è ÀØ»C .RBÝƒG rP…ÉK »Ü »ü»ðAqBýwrK ô»C þðkrÝPwô qk ÞƒÈ qBƒýƒwrƒK QƒÉƒGBƒð ,ºô»ƒO»ƒƒðôAqk ïÂºô Qxü õÉK óBýƒðBƒÜ»ƒìÂºô »ƒÜ ÊƒñƒÉƒÙƒèõƒhƒG þO»ÙýØ»c ÿBýðôk õÉð»G RBÝƒG óAo»ƒâ»ƒG ôk ô»C ß»ü»Ýwô rG õÜºô ÀØ»C .AlƒðBƒü u þü qBÝPwºk µÊñÉwrýâºkAk rO ÿºo½OBƒì ÀØ»C .RBÜBð ºrÉìBC ôk ô»C þüBO½Ü ÿ qBü pG ÿ ½ƒg rƒƒPƒƒì»ƒƒÜ µóBƒƒÜ»ƒƒìÂºô»ƒƒG »ƒƒéƒƒüBƒƒØ þðBÜ»P„ ÿ q»ñÈ u ô q ô rOBü s µÊñÈ u ô q ôºk .ÿ ½g BO ºrO

òÉxc ôºp…ÉK ô q»PƒÜAqBƒÜ þƒðBƒÜ»ƒýƒýƒðô ô qºk »ƒg¼k þÝÈ qBÜ½ø »ðBùýW ô»G q»PÜ»C þðõGBñ„BC µÿ»Ü»¾¼ q»G ºq»PÜ»C þðkrÝÜqk þýÜºq»w Á»â»è »ü»ø ó õGBñ„BC»G óBýPxü õÉK AkºrÉè óBÜ»ýýðô qºk »O»¾Bc »Ü ÿ»ðAsApìBƒC ô»ƒC þÝÈ rÉìBC »Ü òýðAtG ºô»C ÊGºk .òñÈ ôtGºk ÿ»w¼pK õÉð»è þÜºq»w þÝÈ qBÜ½ø µäðrâ ÿ»Üq»C ô»C òýðAõOºk »Ü »üºkBìBC Al…üBíð .º)q»PÜ»C( †ü ô»C »Ü òƒÈ rƒÉƒLƒxƒGAq ÊƒK »Üq»C ô»C ÊðAõPG ÿºô»C½G †ƒü q»ƒPƒÜ»ƒC þðBÜ»Pw»ø»è Þ¾»ƒÜ QƒÈ rƒãƒG ½ƒPƒw»ƒC»ƒè þƒðkrƒÜ»ƒƒPƒƒw»ƒƒWq»ƒƒG ½ƒƒG .QƒƒÈ rƒƒâºkqºô »Ü »w»G ÿºlðºô»C q»PÜ»C ,ÞÈ q»PÜAqBÜ »ì»C þðAõO »Ü RBÝG »Üºq»PÜAqBÜ»G Qw»ø

þðôôqºk þðBüu þðkrÝPwôqk þðBÜBãÈo þÝxÄçw þíPxýw þÉK »G ,AlýÝxÄçw ÿ»Ü»íPxýw õÉð»ƒè ºô»Ü¼oºôBð »G þülðºõü»K q»ðõø þg»üBG »G ïq½Ô :rO þÜ»üBOAô »G óBü ,»ü»ø µ þÝýOBPw »P…L¾BK ï»Wq»w »G ÿ½g Bùð»O ºô»ðkrÝ…g»KºuBìBC o»ì»è ÿºq¼s BðAõO ô»G ÞÈ qAkrÜ ºq½W q»ø ÊGºk ô »ýýð aýø þO»ü»ø »è .QÉG»ø ÿ»ñýØ»PwAq þýðôôqºk þÝÈ q»ñ¾BK q»w»è ÞÈ qAkrÜ ºq½W q»ø ºôºrO þƒÜ»ƒüæ þÝÉPw»G»ì µ YðBìBC ÊGºk ½ðB„ ÿ»Pg»ƒO QÉG»ø ÿôArÝü qBük

“

ºô»C ½G Bùð»O ½ðB„ ÿ»Pg»O q»w»è q»PÜ»C ,òñýHýG óAq»ñýG »Ü RBÜBð †üBíð ÿ ½ƒg »G »Ü ,RAlG ïBXð»C ÞÈ qBÜ ô»C ÊGºk ôõÝ¾»G ‡»Ý…ÉK þÝýW½è þÝÈ qBÜ½ø »G òPw»HP…K ½ðB„ q»w»è ß»ü»¾õW ºq ½Wq»ø .QÈ rÝG ô»G ºôºqAkrÜ ÿ»ðBg »ƒPƒÉƒ_ºk »ƒOBƒÜô»ƒC AlýÝxÄçxðBPw ÿ»Ü»íPxýw»è ÿ»üBðBì »PÉHG Bü óBüu»è QÉG ÞÉP„qAs õâ »Ü ,ºõOBø õÉð»è ÿ»ðBƒü u ô»ƒC þƒðkrƒÝƒPƒwô qk ÿ ½ƒø ÊGºk q»PÜ»C ,Ëqºs õƒâºk Ak»ƒÜ»ƒ…ƒüBƒíƒð µòP…ýðAk ÿ ½ø ½ðBƒ„ ÿ»ƒPƒg»ƒO q»ƒw»ƒè ÿ rO þÜ»ü»¾õW ºq ½Wq»ø µókrÜAq óBPwºô þðBü u ÿBì»ñG µRºo»ƒñƒG .QƒÉƒðAtƒG ÿ ½ƒg R»ðBð»O .ºq»PÜ»C ÿ qAkrÜ ô»¾õW þÝýOBìAqk »Ü»ð½Ü »ýðBð½ü »ðBìs»G ïAqk ÿ»„ô ÿkõg qAkrÜ »OAô»Ü .qAkrÜ óBü óAlìBXð»C»è »ýPü rG ÿ ôB_q»G»è »Ü ÿ»ðÂõW ô qBPÔºq ô»è »ýPü rG »ÜBO †ü q»PÜ»C µQÈ qkºk ïBXð»C AlðAq»ñýG ô»C ÿ»ñÈ ô ôºqAkrÜ ÿ q»ñÉÙèõg »Ü »w»Ü .†üBíð QÈ rOôºk þÉK rOAôk »Ü RBÜºk »ðBüu »Ü »ýð ºô»C ÿBðBì òOôtG»ð µòP…ýðAk QÈ rÜºk ,RAkBðô q Ak»ü»ñÈ ô ô»è ÞÈ qAkrÜ †g»K ÞÈ qAkrÜ µþÜæB_ Al…ýñOôtG»ð»è

»ÜºqBÜ µÊGºk Qwô qk þãð»øBì»ø RBÜô»C ‡ºô»C ÊGºk .ºô»PÉGºk Þƒü tƒð ÎƒýƒØAô»ƒè Bùð»O»G »íPü q ô»C þðkrÝ…g»K »Ü òýðAtG ÊðAõOBð ô»C ô»ýð Akq»wôõð ÿ ½ƒPƒw»ƒC»ƒè þü ôApG»ðAk»G Ûºk þðBÜ»ƒð»ƒüæ ï»ƒWq»ƒw þülð»G RBÜ ÿ»ãÈ o»è õÝ¾»G ºô»PƒÉƒ¿ƒÉƒùƒG lð»_q»ø þÜ»ü»ñÈ ô RAkºk Á ô»ø ºô»ýü ô vÉì q»wôõð .†üBíð Qwºkq»G »OBhG rO þÙýØ»c óBý…üBíð þðBü u ô qBPÔºq þðBÜ»ýü qBÜºkq ô ôlñüs þÝÉðBüu óBì½g »íÉC ÊGºk µÊOAkBð »ñýHG q»wôõð þÉK»G ô»Øºk ô»C »ñý…g»HG »íÉC ÿ»ðBñÈ ô ô»C ÊGºk µóBÜ»ñÈ ô ÿ q»wôõð ÿ ½ø »PÉG»ð µÛºk Á»â»è ÊG äð»øBì»ƒø ..»Ü»Øºk þíPü q ÿºõÉ_qAõ_ þðlðBÝ…ÝÉO »ýãð»øBì»ø ô»C Al…üBƒíƒð õƒÉƒð»ƒè q»ƒâ»ƒC »íÉC ÊG»ð Qwô qk Al…üBíð µóBüu óAõÉð»è .òýñýGºk ôApGAlÝÉè ÿ»ñÈ ô ÞÉ¾»ì½Ü Bùð»O»G ÿ q»wBOq»w Á»â»è ÊGºk q»PÜ»C þPw»ø þðAp`LÝÉè .RBÝG Ëq Al…ƒüBƒíƒð þƒíƒPƒü q ÿ ½ø »PÉƒGºk †ƒüBƒíƒð þƒíƒPƒü q ô q»ƒPƒÜ»ƒC ß»ü ô rO þðBÜ»P„ ï»Wq»w þðõHƒðArƒÈ ô þíPü q ô q»PÜ»C þðBüu þðApHÝÉè RBw»Ür_ ï»Wq»w þðõ`ÝÉO ÿ ½ø »PÉGºk †üBƒíƒð

,QƒÈ rƒÈ vƒGºlƒ¾»ƒø ÞƒÉƒØºk ÞƒÈ q»ƒƒñƒÉƒøqºk þðBÜºq»â»C ÿ»PÈ ôBC q»wôõð þðBÜBâlük q»ƒƒƒƒâ»ƒƒƒƒC" :QƒƒƒƒÉƒƒƒƒ¾ºk µRBƒƒƒƒÜºk ÿ ½ƒƒƒƒƒg ºq ½ƒXƒì»ƒG »ƒÜ»ƒØºk þƒðBƒÜ»ƒýƒýƒO»ƒüBƒw»ƒƒÜ óBü»ðAõg ô qBPÔºq ï»C q»â»C ,ºô»ñÉ¾õXG ..òüvG Ak»ðBñÈõ„ ºq ½Xì»è q»â»C ,QÉG»ø q»â»ƒC ,Ak»ƒg¼kô qBƒG ºq ½ƒWô»ƒè RBƒÜô»ƒC ,ÿ vG »ðBýýO»üBw»Ü ô»C þOBG»è ÞÈ q»PÜ»C ..RBÝG qBPÔºq ó ½_ ÊGºk q ¼ s þÝÈ tÉø »Ü òýðAtG ‡ºô»C ÊGºk þðõG Akq»â»C ÿ»„ô õÉð»è Á õØ µòü q»ƒG ó ô qºk ôBƒÜBƒð»ƒè »ƒÜ »ƒƒÝƒƒÈ tƒƒÉƒƒø .»ƒƒü»ƒƒø ô»ƒƒ¾õƒƒW ÿ ½ƒƒø »ƒƒPƒƒÉƒƒƒGºk µÊƒƒƒñƒÈ u ô q ôºk ÿ rO þÝÈ qBxgô q Bøºô q»ø .þü qBÝðAo½â þÍýØAô ÿºqBGqºk »Ü »üAkºô»è »ü»„ô ï»C »ðAôAkô q ô»C þwBG õÝ¾»G ËôkBð q sBc þ¾Bc .óºlGô q »ãðºq »Ü RBÜºk q»w»è Qg»W »ü»„ô ô»C AlýPwAo»è óBÜ»P„ õÝƒ¾»ƒG ºô»ƒOBƒÜBƒð ÞƒÉƒPƒ„ aƒýƒø ÞÈ qBýwrK »ü»„ô ô»C ,RBÜºk ‡»Ý…ÉK RAkºk Á ô»ø q»ƒPƒÜ»ƒC µRBƒÜºk Qƒwô qk »Ü òýðAtG ‡ºô»C »ãðrâ .ºô»OAlG þìÂºô ¼ qk QÉGBð Ak»ü»„ô ô»C þðBñÉøqBƒÜ»ƒG»ƒè ÿAq µòü»ÝG óBíðBÜ»Pw»ø»è q ¼ s µòü»ÝG rƒO þƒÝƒƒÉƒƒÜ»ƒƒü .òƒƒýƒƒñƒƒÉƒƒK»ƒƒxƒƒG óBƒƒì½ƒƒg »Ü »üºô»C »ü»„ô ô»C þðBÜ»ülð»íO»HüBO»è Bùƒð»ƒO µÞƒÉƒðkrƒÜ½ƒg»ƒè q ¼ s aƒýƒø ÊƒG»ƒG »Ü RBÜºk qB_Bð q»PÜ»C þüBwBC þÜ»üBãÈ o»G q»ø µRAlG ïBXð»C þÜºqºk µþðô qºk þÜæB_ Qwô qk þñü q»G þÝÉOÂ»wºk »ü»„ô ï»C q»PƒÜ»ƒC qBƒWq ¼ s ïÂ»ƒG .ºqAkrƒÜ þƒðkrƒÜ RBÜºk ºô»G ßqk »OÂ»wºk ô»C ÿºôºqºk»è

þðkrÜ»Pw»Wq»G»è q»PÜ»C ÿ»ìºk ô»C ºô»ðõGºqBGôk ÿ qB_ôk Alü»ƒÜºq»ƒPƒÜºqBƒÜ ÿºkArýC µRAkºk Qwºk»è þPw»ø µQÉGºk BðBø q»PÜ»C »ìºk ô»C ,ÊñÉìBð þðkrÝÉW»HÉW þñPxgqºk»G ÀØ»C óBü µRBGºk þ¿Ø»C ½G µQw»ø Ëõð ºqBýwrK ôºsBO ÿ»…ÉÜôBø ºô»…ü rO þÜ»üæ»è ,ºô»OBÜºk ôlñüs ºkArýC þðkqAvH¾»ø»è µóBÜ»ñÈ ô þðkqAvH¾»ø»è ÀØ»C µRAkºk Qw»ø þO»ìqBü AlPwAq þƒìÂºô »ìÂºô ô»C »Ü RBƒÜºk ºkArƒýƒC»ƒG óBƒìrƒÔ Ak»íxPýw ô»C õÉð»è ÀØ»C µRBÝG ÊW»HÉW õƒÝƒ¾»ƒƒG ,Ë o»ƒƒâBƒƒð R»ƒƒÙƒƒýƒƒØ»ƒƒc ÿ ôk»ƒƒè .Ëôºk þðBÜ»ýPwAq Alü q»ðõø þðlðArÔ»C ÿ»ðBýì»è qBWq ¼ s )»ðlðArÔ»C þÉK þÝxÄçxðBƒPƒw ÿºô»ƒC( .ÀØ»C †ü qBW Ëlð»ø ô»üAô»…ÉK Qw»ø Êw ô»è ÞÉÜ»ü þðõG»ð»è »üºô»C äƒðrƒâ ï»è ,RAkBðô q þü q»ðõø þðlðArÔ»C ,Ak»ðBùýW q»PÜ»C »Ü ºôAqBC »PÈk ÞÈ qBýwrK Ak»ðBOBÜ rP…ÉK ô»ýð »ƒðBƒðBƒùƒýƒW ô»ƒG þƒPƒxƒü õƒÉƒK ½G óBü»ðBùýW Êw ô»C q»ñÉøqºk ô q»wôõð ÿ q»PÜ»C ïÂ»G ,ºôkrÜ »ƒñƒÈ ô ôºõƒýƒwõƒð þðkrÜ»Pw»Wq»G ½G QÉéìBø ÿ q»PƒÜAqBƒÜ q»ñÉøqºk þðBÜ»ñÈ ô ô q»wôõð þOBýðô qºk QÈ râºkqºô ÿ ½ƒg þƒO»ƒüBƒw»ƒÜ»ƒè Þƒ¾»ƒÜ ½ƒƒG q»ƒƒƒPƒƒƒÜ»ƒƒƒC ,†ƒƒƒüBƒƒƒíƒƒƒð ÿºôºqºk»ƒƒƒè þƒPƒwBƒC ÿ»ƒÜ»ƒ¾¼ q þƒðkrƒÜ»ƒPƒƒw»ƒƒWq»ƒƒG µf¼ q ô»Pw»W µóBüu o»ì»è ÿ ½g þüAsºqB„ ô qBƒÜ»ƒOBƒgºk ÿºkArƒýƒC ô s ½ƒw µQƒw»ƒø q»PÜ»C BðlðArÔ»C þðõHÝüAk»è þPgºô»OBw»è ÿ ½g þðBü u þðBƒÜ»ƒýƒÙƒýƒØ»ƒc »ƒü qºôºrƒýƒG .RBÜºk Ûºk þðBÜºõýLw»_ ºôAkô q ÿ»PÈ ôBC

ºtƒÉƒø ôBƒK õƒw RBƒÜô»ƒC RAlƒƒG ïBƒƒXƒƒð»ƒƒC .òGºk òü pGqºk ÿºkBìBC þðBÜ»ƒýƒýƒðô qºk ÿ o½OBì ô q»ñ¾BƒK òƒü rƒPƒýƒÜºq»ƒw »ƒOAô»ƒÜ .º)Qw»ø( óBÜ»ýýðô qºk »O»¾Bc þðlðAôtG Ëõâ »ð †ü q»PÜ»C ÿºôArñýG»ð »ðBùýW ô»C QÈ rÜºk »ð µRBÜºk Á õHØ ¼ qk »ð µË râºk ô»C ,QüºlG ïBXð»C ÊK þƒÝƒÈ qBƒÜ q ¼ s»ƒG Qãñ_ þðBwBC»G ,»üB„kBƒK þƒÜ»ƒü»ƒéƒü½ƒÜ Rô»Ü QPwºk ÿºlðºô»C q»ø ïÂ»G ,Ëô»ÜBð ÊGºk .RBÜºk óBwBC ½G QðBÜºqBÜ õì»ø þOôºq ÿ»ƒðBƒýƒì»ƒè q»ƒâ òƒýƒðAtƒG ‡ºô»ƒC ½g»G½g )Qw»ø( Alü q»ðõø ÿ qBÜ þðlðArÔ»C ô q»ñ¾BK»G óBíPxü õÉK Aô»C ,ÊG»ð Qwô qk þÜ»ü»ãÉK †ü ô»C »Ü »ü»ø rO þÝÈ o½OBì ÿ»Pw»W þðBìõPgBw õÉð»è ô»ðs»ì ôlñ¿G ÿ rO þÝƒÉƒðBƒùƒýƒW †ƒü ô»ƒC ô»ƒüAkq»ƒPƒÜ»ƒC »ƒ…ƒÉƒÜôBƒø ï»ƒƒWq»ƒƒw »ƒƒÜ ºôArƒƒñƒƒýƒƒG»ƒƒð óBýÝÈ q»w f¼ q ô»Pw»W þðBÜ»ýýðÃƒØ»ƒC .»ðBùýW ô»C þðBÜBâqºk q»G ºô»PÈ q»âºk q»PÜ»C ½G »ðBùýW ô»C »Ü ÿ»ðAqBÜ ô»è ÞÉÜ»ü Qwºk»è q»PÜ»C »Ü »üºô»C RAkºk þìBXð»C ÎýØAô»è »Ü RBÜºk qBOõØ »ðAqBýwrƒK ô»ƒC þðAlìBXð»C ÿºkArýƒC ôºô»ƒð»ƒgºk ÿ q ôk ô»C ÿ»ãÈ o»è µRBÜºk Qwô qk AlÉO ÿ»Ü»¾¼ q ïÂºô óBÜºqBýƒwrƒK q»ƒPƒÜ»ƒC ºô»ƒðBƒùƒýƒW Qwô qk ÿ ½g ½G rO þÝÉÍýØAô ôºô»OAkºk þðõHÝüAk»è þOBw þÍýØAô †ü ô»C »Ü RBÜºk þÜAqlýC ÿ tÉø ÀØ»C .»…üBíð ô q»PÜAqBÜ òýì»ýÉw Bøºô q»ø .»Ä¼ rì þPw»ø µòüºs þðBü u þƒðkrƒÝƒPƒwô qk ÿ qBƒÜ½ƒø ô o½ƒOBƒì ºrO ÿ ôArñýG»ð þÝÉðBùýW †ü ô»C þýðô qºk »ñÈ ô qBƒÜ »ƒPƒÈ ô»ƒÝƒG ÿºlƒðºô»ƒC q»ƒø »ƒÜ óBÜ»PwAõg µÁBü»g ï»Wq»w »PÉ…g»Gºk »ãðrâ ºrÉìBC ï»C "»üºkArýC" †ü ô»C »Ü ÿBýðk þðBÜºq»ñÉùÝÉK ï»Wq»w Qƒ…ƒK»ƒè »Pxü ô ôºkArýC ô»C q»â»C ô»üºô»…üBƒíƒð þðBÜ»ÐBð½Ø Aô»C ÊG»ð Qwô qk Akq»PÜ»C»è q»â ÿ»Ü»¾¼ q µ†üBíð þðkrÝPwô qk ÿ rO f¼ q ÊG µó s ¼ qk µ»PgBw QÉG †ýPwô qk .òGºk ÀØ»C †ü rOAôk ô ºkArýC µ Qw»ø »OAô»Ü óBü½g »Ü ó»ðBcæ»Gºs ºo½OBì ô q»ñ¾BK ô»C óBÜ»ñÈ ô ï»Wq»w óAô»C q»ø ïÂ»G ,òÈ rñýGBð ÿ»w¼pK þðBÜºq»ñÉùÝÉK ºqBÜ½ø ï»Wq»w µ AkºrÉè ÿºô»C .ó»Üºk Qwô qk þü½ƒðBƒ„ ÿ»Ü»íPxýw »è »Ü ,»üºô»C »wBG ÿBãÉW ÿæ »è ÿ»üBðBì ô»G -ÀØ»C -AlýÝxƒÄçƒw AlÉO þü ¼ oºkBü s QÈk qBÜ»G óBÜºq»ãìq ½Ô

2013/9/9 »íì»„ ôôk )377( ºqBìu

óo»KºlÉO óBÜºu¼o ô ó»ìºs ºô¼q½â þ…ýC ½C¼sBÜ ÿºqBG »è þðBÜºôæ»Ü óBü| u¼o ÿºôBí„BK þðBì¼o Bùð»O »G RºqBG»w ,»ü»wrO ï»C ÿºqBGqºk| u¼o .»ðBÜ»Ä¼rì þðBü u ÿºôBí„BK ÿu¼o ß»ƒü ÿq»wôõð ,¼q½â þ…ýC ½C¼sBÜ »Ü ÞÉðBì¼o »G ËrÜºk .þO»üõýwôõð þüBýðBPü rG-þð½KAu òýÉ¿G q»â .ËqkpÉƒãƒGqºô BƒðBƒì ôôkq»ƒø þÝÈ qBG ÿrã¾»ø Alü½g »è ,u¼q ÿºôBí„BK ÿ»Oºrw»c ô ï»g ô»C rPì»Ü ô »ÅýOºs½K Bùð»O ô QÉGBì»ð aýø ½G RBÜ rPýC »Ü »üAlÉO .ó»ì»O ÿºôBí„BK þÝÈ u¼o lð»_ ô òýG »íÉC rPýC ,ºô»PÈ rÝG BðBì u¼o þðBÜºôæ»Ü »G ÞÉOBÜ »ì»g ô»C þwqõØ ô ÆýO»ãð ÿqBG ËrÜBƒð ô ó»ì»O .þO»ü»ø ôôkrGAo »Ü ºô»PÈ qkqB…G aýø ½G ô ókrÜ óBìqBw»g »Ü ÞÉðAu¼o ô ô»„ òü o»LÉO

ÿtü s»Ì óBü»G ,ºô»ðkrÜrýG ïºk »G Aô q»ø »Ü QÈk ÞÉðAu ¼ q óBìôõì»ø þOÂ»øu ¼ q »è Rô»ð þðBÜ»éýìq»G þgrð »è òƒOrƒãƒÈõƒâ þ„ôõO »Ü óAôBO ÊG þðÂAlñì ÿ»ñÈ ô þñýñýG ,AlPwAoºôBð þðkrÜrü»w ïºk »G ,ó ôõG Bü q õw þüBýíýƒÜ þƒ„rƒÉƒø ÿAq»ø ï»C ôBð »è óBÜ»Ä¼ rì ÿ qBxgô q ô óBÜ»ìBØ»„ »í„ô qk ô óBÜºsAôBýW »ãðºq óAõÉð »è ,Ak»ðBðkqAvH¾»ø »P…â ô»è .ºô»ñü»Üºk óBíð»ì»O »è rýG AlðBÜºõÉ„ôBø rÉìvOBÜ þðAsºlðBìAô »Ü ÞÉðAu ¼ q .ô ôkrGAq þðAu ¼ q ÿ»OAôBC »ƒè .»ƒüAlƒPƒwºkq»ƒG»ƒè óBƒíƒýƒüBƒO½ƒÜ ÊƒG þƒÝƒÉƒðAô»ƒƒ„ ô ï»C ô þñýHðBìºk BPxÉC ½G ÿ»ðô»g ôõì»ø ô»C ÿºô»ðBñÉøkBü | .QÉK q õgºkAk Ák ,óBì¼ rì»C ÿ»ðÂBO»G »Pwºk u ¼ o þðBƒÜºôæ»ƒÜ óBƒü| u ¼ o ÿºôBƒíƒ„BƒK þƒðBƒì¼ o ÿ u ¼ o ß»ü Bùð»O »G RºqBG»w ,»ü»wrO ï»C ÿºqBGqºk| þ…ýC ½C¼ sBÜ »Ü ÞÉðBì¼o .»ðBÜ»Ä¼ rì þðBüu ÿºôBí„BK .þO»ü õýwôõð þüBýðBPƒü rƒG-þƒð½ƒKAu ÿ q»ƒwôõƒð ,¼ q ½ƒâ ÿºôBí„BK òýÉ¿G q»â .ËqkpÉãGqºô BðBì ô ôkq»ø »G Ë rÜºk ô ï»g ô»C rPì»Ü ô »ÅýOºs ½K þÝÈ qBG ÿ rã¾»ø Alü½g »è ,u ¼ q »íÉC Bùð»O ô QÉGBì»ð aýø ½G RBÜ rPýC »Ü »üAlÉO ÿ»Oºrw»c »G ÞÉOBÜ .ó»ì»O ÿºôBí„BƒK þƒÝƒÈ u ¼ o lƒð»ƒ_ ô òƒýƒG ô ÆýO»ãð ÿ qBG Ë rÜBð rPýC ,ºô»PÈ rÝG BðBì u ¼o þðBÜºôæ»Ü ó»ì»O .þO»ü»ø ô ôkrGAo »Ü ºô»PÈ qkqB…G »ì»g ô»C þwq õØ | .òü o»LÉO aýø ½G ô ókrÜ óBìqBw»g »Ü ÞÉðAu ¼o ô ô»„ ô ,þO»ýð»ì»O ÁBw Êw ô BXð»K »Ü BPxÉC BO ,½C¼ sBÜ óBì»ø þðBì¼ q òü rPãðBGôBð»G »Ü ºõýwôõð þðBì¼ q Q„»ø Êè þüBì»ñýw þÝÉíéýÔ »Ü ÞÉðBì¼ q ,ºu ¼ q ÿºôBí„BK þOÂ»g òülð»_ ô »¿Éø»ì îÉW Bùð»O »G ÿ ôBð »G ArÝPwô qk .Aqk»HÉPÜ ï»G 1989 rÉÜ½G þOÂ»g Bøºô q»ƒø .ºôºkrƒG AlðBùýW þðBÜºq»wôõð òü rOq»ãü qBÜ þPxýè »è ÿ ôBð ½C¼ sBÜ þÝÈ ôBð BýðBPü rG »è ï»ø ó ½KAu þOÂô »è ï»ø RBÜôBø ô »ü»ø .»üºq ô»â

Á ½ø»w »è ÞÉPw»ø ô kq»G »è ÞÉ¾k »è ïBÜ q»ø ,»ƒü»ƒø þƒÈõƒO lƒð»ƒ_ þƒÝƒÉƒðBƒìs óBƒì¼ q .ó»Üºk »xØ óBü½g þO»HüBO þðBìs »G †ýðBÜ»ýO»üBw»Ü .QÉ_Bð »Ýük ÿ ô»è z»Ü aýø þñOôBgBC ÿºõÉ„ ô òc»è þÝÉÝ„½Ü »è )rÉéOBG( ºq»ÜºqBÜ þÝÈ ôBýK »G RºqBG»w óBì¼ q »G ô ÞÈ q q ¼ s þÝÈ ôBýK tñÉÅýPxÉC .Aklð»ì»¾ôºk ô äðrâ .ÿ uºk BýðBPü rG »è òÉPãñýèqAk kq ½è þÝ„½Ü »è »Ü »ðôõìs»C ô þwBýw ÿlðºõÉK ÞÉè»â »G »ðs»ì þÝÈ ôBýK þø »Ü ÞÉÝ„½Ü »ü»Pw»GAô qºk»GºkAo»è tñÉÅýPxÉC .ºôºq»ãü qBÜ þO»üÂ»ì½Ü »…ýì»ø þÈõâ ,ºô»OBÜºk ÿ ½g ÿ ôB_ .ÿ ½g ÿ»ÜBÐBC »G ÿ qAkBâBC .ºôArPw»G RBÜôõì»ø þðBìs ïÂ»G ô »üºôArÜ óBÜºôAkô ô q ô óBÜ»xØ òü rPýñÉùð ô »ðBÜ»ãðrâ»P„ ôõì»ø .ºôArgAk þðBƒìs ïÂ»ƒG QƒÉƒðAsºk q ¼ s »ƒè »ƒðBƒw»ƒÜ ï»ƒC ÿ»ƒðôõƒíƒð ô ó ôõƒGBƒÔºô»ƒG .ó»ƒø AlƒƒñƒƒÈõƒƒ„ ½G óBƒÙƒxƒÉƒC q»ƒw BƒO ÿ»ƒðBƒíƒPƒì ,»ü»ðBw»Ü ï»è †ü tñÉÅýPxÉC .»ðBü½g »è rOq»ƒw »ƒÜ ÞƒÉƒw»ƒÜ ½G óBü zrK q»G ½G óBü½g þðBÜBÐBC þãðrâ ïÂ»G þO»ü½g þ¾k þðAlÉè »è ÿBâBC ,QÉñýGBð rPý`ýø »Ü »íØõð Alü½g þ…ýC ôBð »è Bøºô ô BýðBí¾»C ÿ qBì½Ü ß¼ q»w ,QÈ rÜºk þðAõýì þÝÈ ô»„ »è zBG Ak»Ü»ðBì¼ q »è ÞÉ„»G »è .RAkBñÉK ô ókqAõGAq þÝü q»g ºôºq»w þOBØ »è rPýwBýw ÿ ôBýK Þý¾»ì½Ü ô BƒýƒðBƒPƒƒü rƒƒG ÿºôºqºk ÿ rƒƒü sºô þðBÜ»…ýC þì»g »è Bøºô ïÂ»G QÉPxýGºk ÿ ½g þÜôBG þâq»ì þ¾Aô»ø tñÉÅPƒxƒÉƒC .òƒðkrƒÜ»ƒxƒØ »è ß»ýðBxØõð ô QÉG ï»Ü þÝÉP„ þðAõýì ßºô»ð »Ü »ü»ø ÿ»ì»C ÿ»K q õg»¾k ô »üAkºô»„ ô»C †ýì»C . ó q»KºlÉO óBÜºu ¼ q .QÉñÈ u qBð þÜôBG ½G ÞxÉìrÔ ÞÉK ½¾k R»ðBƒð»ƒO »ƒÜ QƒÉƒGAkAqBƒC ô óAu ¼ q òÉPð½Ü .ºqBÝO»ìtg AlÝ„½Ü óBì»ø »è ô »ñÉPð½Ü yýì ÿ ôBð »Ü QÉGººk ÞÉ`Ü þÙ„BƒÌ ô»è óBü ÿ vG AktñÉÅýPxÉC Á»â»è »Ü »ðAô qºôB_ »`Ü ï»C .QÈ sAõhüºk ô QÈ ôºk þ„½g QÉ¿G þÉK »Ü ºtñÉÅýPxÉC þðAô qºôB_ q ¼ s þÝÉðAô»„ QÉG ôAô»O þðBÜ»…ýC RBÜq»ø ô| »ìAôºkq»G k»G»C BO ó»ìºs QÉðAsºkAô ô QÉ¾Bð »ðB„ô ï»C »ÜºôBýK ïÂ»G Þ„½Ü ÿºôºqºk »è óBü Ak»Ý„½Ü Alýü qºôBGBð ô »wBO »è q ¼ s þÝÉðAu ¼ q tñÉÅýPxÉC .RAô qºk ô RBÜºk ôõ„ òÉPð½Ü yýì .ò_ºk q»w»G óBÜ»OBÜ .RBÝG lðºôBìºs ÊðAõOºk | .ºô ôkrÜ q»LÉO þÝÉð»ì»O BPxÉC †ü ô»C ,QÈ rìºk ÿ»ÜBÐBC ÁBw òülð»_ ÿAôk »è .ºô»PÉñÉìºk .óºlG óBýðBüu »G ºvÈ qk òðAõOºk QÉ¾ºk óBÜºqBÝO»ìtg »G ô QÈ rÜºk þðBÜ»O»GBG ôõì»ø ô »Ü»Ý„½Ü ÿkAqBÔ kq ½è ÿ ôBð »G rPýÝÈ ôBýK ÞÈ qBPÔºq .QÈk Býðôk »G ÿ»P¾Bâ ô QÈ q»KºlÉO óBÜ»P„ ôõì»ø »è þðBwBC »G q ¼ s ô »ýýÝü rì»C þÝÉw»Ü ,ºôõ…ÉK ÿBÐBC ÿ»ðAô»`ÉK ÿkAqBÔ »Ü ÿºô»C ÿ rýG ,ºô»OBÜºk ô ôkrGAq þðAu ¼ q ÿ rýG ºq»Gºq»G .RBÝG þ_ QÉðAsBð ô QÉGºk óBìoõwq»w þ„ôõO tñÉÅýPxÉC q ¼ s þÝÉðAu ¼ q »Ü RBâºk Qwºk»G þÜ»ü»ìBð AlOBw óBì»ø »è .ºôõG»ð þ¾Bc óBüu »è aýø ô |ºô ôkrÜ ÿ ôõ_ôõOBø Á ½ø»w ßºô ½G ,ûôÂõW»ð þÝÉPw»ø aýø ½G qBW òýì»Ü»ü ½G tñÉÅýPxÉC .ºôõG þ„½g»ð þ„ôõO ô »ýýð R»ìÃw »Ü ºôArÜºô»è zBG ô »ñÉG þíðBg rPýC BPxÉC »Ü òÉPð½Ü yýì ó»üæ »è ï»C »PÉðºk ôBãð»ø ô QÉñýHG óBÜ»ãÈ q .QÉñýHG òÉG þíðBg ô BÝü rì»C ½G RBÝG q»Ô»w .qºk »OAô rG Þ„½Ü »è »Ü RAkºk qBü rG Alýýð»ì»O »è |:ºô»PÈ rÉâºk tñÉÅýPxÉC ½G »ðBxØ ï»C ÿ râºk »Ýü q»g òÉG þíðBg ÞÉOBÜ Ak»Ü»ðBì¼ q »è ÞÉ„»G »è .ºôºsBO ºq»Ô»w ‡½g ïºlð»_ »Ü îðAsºk BPxÉC ïÂ»G þðAsºk»ð ïºô»C q ¼ s þÜ»üºôBì BO .QÈ ôºk ‡½g îì»ÜºkrÉì òì ...tñÉÅýPxÉC ÿBÐBC| »Ü krÜºk»ð ïqºôBG vÈ qk ô q ô ôk q ¼ s þÜ»üºôBì BO îP…ü ¼ q ô krÜ ïôõ„ »OAô ,îP…ü ¼ q Þ„½Ü »è »Ü ÞÉOBÜ QÈ ôºk óBPýPwAq .Qxü ôºk òì .þOBø»ð ½O ô ïôõG òýì»g q ¼ s .Þ„½Ü ½G ºô»íÈ q»âºk òì ô AlìAôk »G QýÈk ½O þüAôk .ï»Üºk ÿ qBü ï¼ qºk þðAsºlìºô .ºô ôkrÜ ïkrÉì BPxÉC .krÜ ‡½ìAq»Ô ï½O òì .ôõG ÞüAk »è î`Ü þñü rOBÜ .ôõG óBìô ôkq õG ô óBgô ô qºk óBÜºqB„ .krÝÉK þPwºk q»„ ô îOBøAq »ðBüu ï»G | .ºô»Pü ôAq»â ½O ô ºôõG ôAô»O q»„ ,ºôõG ûq|ô»â òü rOBÜ »è Qýü»ÝG þ_ Ëô»ùOºk îÉ¿G ½O »G îPxü ô .ÿ râºk î¾k »Ü ºlðºô»C .QÈ ôºk ‡½g îì»ÜºkrÉì ºlð»_ »Ü îýðAs †ÉK ºô»è ß»üºôBì .»¾½_ þÝÉðBGBýG ó»ì»O ÿºôBí„BK ?Qð»ì»O ÿºôBí„BK | .QÈ s q»èºk þðBÜ½ðu»C ô QÉK q õgºkAk þ¾k tñÉÅýPxÉC | .Alýü q»HìAq»G »è Þ„ô þÝÉðBGBýG ô ºô»OBÜºk ó»ì»O þðBÜ»OBÜ ôõì»ø »è rýG | .ºô»OBÜºk ôÃG Ëõð þÝýðBì¼ q Alƒ2014 »è ô »ñýwôõð þÝü q|»g BýðBPü rG »è ‡BPxÉC ¼ q ½â þ…ýC

ólðAqºôq»LýPÉw»Ü ÿ»ðBíÉø AlñýwôõñÜ¼rý_ »è

ß¼rý_ ÿq½ýO

þƒðBƒñƒƒÉƒƒøAk »ƒƒè q»ƒƒñƒƒÈõƒƒg þƒƒýƒƒ¾Bƒƒü»ƒƒg AqBÜ þÝÉ¾¼ o ß¼ rý_ þðBÜ»ýýO»üBw»Ü þðBì¼ q þðBÜ»ýýƒO»ƒüBƒw»ƒÜ .QƒÉƒñƒýƒGºk q»ñÜBÔ ïBýéü ô þ>þüºoôõO ô Bü q õøôAq»ø< q»ø Ak»ðBì¼ q ï»è .ºôArwôõð »üºõÉ„ ï»G »ƒýƒýƒO»ƒüBƒw»ƒÜ Êƒw »ƒè ÞƒÉƒƒÜ»ƒƒü qBƒƒW þü vÉHÜBO< »G óBì¼ q ÿ»ƒÜ»ƒýƒýƒÜºq»ƒw þè½K»„< ÿºõƒÉƒ„ ßºô ô >þƒðô ô qºk .QÉñÉwBðºk q»ñÈõg »G ÿ ½g >‡½ø ÿ qBÝý„ ô Öwºô :ïºô ôk ÿºõÉ„| þƒðBƒÜ»ƒýƒülƒð»ƒíƒO»ƒHƒüBƒO ÿ ½ƒƒgô»ƒƒPƒƒwAq ÞÈ qºvÉG ó»üæ »è »¾ô»ø ï»C .»ýýPÉw»Ü »PÈk »üBðAs ô ÁAs ÞÉP„ ôõì»ø »G »Ü »ƒè ÞƒÉƒÜ»ƒü ó»ƒüæ»ƒè kõƒgBƒü ô Ë o½ƒƒâ ß¼ rƒýƒ_ ÿ»ƒÝƒük þƒðBƒÜ»ƒýƒýƒO»ƒüBƒw»ƒƒÜ .ºô»PÈ qkpÉâºk »ãðºo q»wôõð ,Alì»ýÉw ÿ sAõÉ„ »è þÝÉñ„»_ »ƒG ÿ ½ƒg þƒè»ƒãƒýƒO»ƒüBƒw»ƒÜ ô ºkrÜ ô qBÜ ôBñÉK »ƒè ½ƒgô»ƒPƒwAoBƒð ï»è .q»ñÈõg ÿ ôB_ q»G »PÉñÉùG þðBÜ»Oô

ô rýãÉW þÝÉxg»„ ,RBHG ÞÈ qBÜ q»ø ½G ß»ýü qBÝðAo½â aýø þ„ôõO ô ºo½â»ƒð »G Ûºk þüBO½Ü »è »Ü ÿºô»C BO QÉGBð o½ãG þÝÉÄ¼ rì »PÉHG ô QÈ qko½ãG ÞÈ q ½W ï»G »üºõÉ„ ï»è »Ü sAôBýW ô R»HüBO ô .o½â»ð þýO»üBw»Ü QÈ rOõâºk »ýýPÉw»Ü ºôBð ï»G q»ø ß»ü»ìBð½ðB„ »è >q»ýýèB„< »è >MýK< þýO»üBw»Ü ô >rÉLxÜ»„< »è ï»è tñÉÝük þ>óBÜºq ô»â »OAôBC< þðBì¼ o | .ó»è»ãýO»üBw»Ü q ½W þðBÜ»ýü q ½ýO ÿ ô ô o »è »ðkrÝñýè½K ï»C »ð»ýxü q õýO ô q»â»ñgºq >q»Pƒwq ½ƒÔ< þHÉPÜ »ƒè þƒüBƒýƒðBƒPƒü rƒG ÿºq ô»ƒâºq»ƒø ÿAqBƒC »ƒO½ƒOBƒø >óBƒì¼ q þƒðBƒÜ»ƒð»ƒüæ< rƒƒOºô q»ƒƒø >q»ƒƒPƒƒwq ½ƒƒÔ< .ºô»ƒƒGºk»ƒƒƒC qBÜBw ô ºkBw »G óBü ß¼ rý_ þýO»üBw»Ü .»ð»üæ»ì»ø ô lð»G½Ü »G óBü RBÜºk òýè½K ÿBì»ñG q»w»è BðBw ô qBÜBw þýO»üBw»Ü ArO ô ÛBO þÜ»ýülð»íO»HüBƒO þƒü qBƒÜºkq ô »ƒÜ QƒÈlƒÝƒƒÉƒƒK

“

»è »ýýPü rG ólðAqºôq»LýƒPƒÉƒƒw»ƒƒÜ »Ü ß¼rý_ þè»ãýO»üBƒw»ƒÜ þƒðBƒñƒÉƒøAk »ðBýýPÉw»Ü ï»ƒè ïBƒƒÜq»ƒƒø q»ƒƒwôõƒƒð ô þØçg»C »ýülð»íƒO»ƒHƒüBƒƒO Á»ƒƒâ»ƒƒè AlÜ¼rý_ þðBK o½â »è óBýðBÜºôArÝü qBük »ýýc¼o ô R»Üõx¾»ø þü sAõgAk .QÉñÉøºk ï»øq»G ,óBÜºôArÝPwôqk »ýýO»üBw»Ü þƒðBƒÜ»ƒOô »ýülð»íƒO»ƒHƒüBƒO ÿôÂõƒÙƒ¾»ƒø ôõƒì»ƒø òðAô»C þðBÜ»ýýðôôqºk »ÄAo ÿ»ãÉW ,ókrƒÜºuBƒìBƒC ,»ƒüºõƒÉƒ„ q»ø óBü ß»ü»¾ôõW q»ø .ºô»ƒPƒÈ rƒâºk »PÉHG QÉðAõOºk ÞÉ¾Bg q»ø ô ÞÉñýðAô o ÿºrÈõâ »G »Ü R»HüBO þÜ»üBðBì ÿ rã¾»ø q»ñÈõg »G ß¼ rý_ þýO»üBw»ƒÜ ,ºô»ƒC >yü½W tƒíƒü»ƒW< .òƒÈ rƒÜºk »ƒwBƒñƒÉƒK »è óBùýW ÿ»Üºq ô»â ºq»ƒø ºq»ƒwôõƒð »G rOBü s ,Alü½g þðBÜ»Ü¼ rƒýƒ_ »ƒOq õƒÜ ,»ƒƒüºõƒƒÉƒƒƒ„ ï»ƒƒƒè òƒƒƒOrƒƒƒâqºõƒƒƒÝƒƒƒ¾»ƒƒƒÜ ô ºõýwôõð ÿ ½g þƒðBƒÜ»ƒýƒýƒO»ƒüBƒw»ƒÜ | .ºôBñÉø ï»øq»G »ƒè »ƒãƒñƒü rƒâ »ƒðBƒíƒÉƒƒø ï»ƒƒC ºqBƒƒük ô òƒýƒwôõƒð½ƒðBƒ„ ,òƒýƒwôõƒñƒÜ¼ rƒƒýƒƒ_ AqBÜ þÝÉ¾¼ q »…ýì»ø òƒýƒwôõƒñƒðBƒì¼ q ÿ»Gq ¼ s »Ü »ü»P„ ï»C q»G»è ô QÉñýGºk ÿºô»C ½G óBì¼ q ô ß¼ rý_ óBüBPw½ìBì óBü½g þðBýGBOõØ ½G »è »ü»ðBíƒÉƒø ï»ƒC Úè q»ø ½G ïAôºkq»G ,ºô»ð»ÝG þ„ rOôBý„ óAôArÔq»G þÝÉè»â»ðôõíð ß»ü»wBñÉK ô ï»è rP„BG óBýGBOõØ BO»ø ô ô o »ð»gºk »è òðAõPG ô ó rãGqºô Þƒ¾»ƒÜ »ƒðBƒíƒÉƒø ÊGºk .òñÉXƒðõƒãƒýƒG óBƒü½ƒg þƒè»ƒãƒØºk ô »ðBíÉø ï»C ÿkõg »Ü QÈ rOõãG †ü»ì»C ºvOvÈ qk þÝÉñýwôõð þñÈ ô»ø ,þðBÜºq ½W ½G ÿ ôAô»O þHÉPÜ ß»ü Býð»O þØBO»G ÊGºk ô | .QÈ rÝG óBgq»O :ºôB_q»w rPÜk ,þGkA lÙð RBcçã˜A äñørÔ ,s ô q rÝÔ RAqB…ƒPƒðA ,ÿkAlƒÙƒì ïArƒùƒG 1378:óArùO óAqBO ÿBãPxðAs ÿBPw½ìBì*

»G ô ºôõG»ð ôB_ºo AlÉO þýƒw»ƒÜ»ƒÜBƒO »G ,QÈk q»w»G óBýðlð»wºo»K ó»íâºk »ýýPÉw»Ü q ½W ï»C òýðAõOºk »Ü ÞÈ q ½W .òü»ÝG »wBñÉK þOq õÜ »G Ak»Pwo ß»ü »è þðBƒÜ»ƒýƒýƒO»ƒüBƒw»ƒÜ AlƒOºo»ƒñƒG »ƒè| ï»è óBÜ»Ü¼ rý_ þg»üBG ï»Ü ô þÜºq»wBð ïÂ»G .òÈ qkrÈ vGºl¾»ø »ðBýƒýƒO»ƒüBƒw»ƒÜ ,»ðAô»`ÉK »G râ½Ü ô lð»G½Ü þýO»üBw»Ü þÝÉO»¿w»g ô ôõg ô Rô»Üõx¾»ø »è ÿ qBÜºkq ô »G ô ºôArñÉøAk ÿ ½g »G R»HüBO »Ü ÞÈ q ½W »G .QÈk ï»øq»G ºô»ýü pK ôp_ ô ô Öwºô kõgBü »wBñÉK þüBðBw »G QÈ rÜBð þè»ãýO»üBw»Ü ÿ»Gq ¼ s .QƒÈ rƒÝƒG ºuAo óAõÉð »è AlÍýØAô »è óBÜ»Ü¼ rý_ þýÜºq»w o½ƒƒãƒƒG ô rƒƒâ½ƒƒÜ þƒƒè»ƒƒãƒƒýƒƒO»ƒƒüBƒƒw»ƒƒÜ .òÈ qkrÈ vGºl¾»ø »è »ýýPƒü rƒG ólƒðAqºô q»ƒLƒýƒPƒÉƒw»ƒÜ »Ü ß¼ rý_ þè»ãýO»üBw»ƒÜ þƒðBƒñƒÉƒøAk Á»â»è »ðBýýPÉw»Ü ï»è ïBÜq»ø q»wôõð »ýýƒc¼ o ô þƒØçƒg»ƒC »ƒýƒülƒð»ƒíƒO»ƒHƒüBƒO AlÜ¼ rý_ þðBK o½â »è óBýðBÜºôArÝü qBük R»Üõx¾»ø þü sAõgAk .QÉñÉøºk ï»øq»G ,óBÜºôArÝPwô qk »ýýO»üBw»Ü þðBÜ»Oô ô »ƒýƒülƒð»ƒíƒO»ƒHƒüBƒO ÿ ôÂõƒÙƒ¾»ƒø ôõƒƒì»ƒƒø »ãðºo q»wôõð .òðAô»C þðBÜ»ýýðô ô qºk ºõÉ„ Êw »G ÿ»Ü»Ü¼ rý_ þýO»üBw»Ü :QÉñÉøAk ô QÉñÉG ï»øq»G QÉðAõOºk q»wôõð :ï»Ü»ü ÿºõÉ„ þw»Ü< ÿBãÉW »è ô ÿ ½g ÿ qAs q»w»è ô òüºs ,ÿ rãð»üæ ÊG ô >BðAs þì»ùÉw »G óBÜ»ýýO»üBw»Ü þðBÜ»…Èlð»C ô »Ñ¾Ak ô »ÄAq aýø ÿ ½g ô RAlG óB…ýð q»ñÈõg ÿ tÉø ,»OAô»Ü .RBÜ»ð Bü s ÊK þÝÈ rýHÌ»O

* ÿkAlÙì ïArø»G q½PÜk :ºô»ýýwqBÔ »è .ô kqºô»ðArc»w ß»GBG

AlñýƒwôõƒñƒÜ¼ rƒýƒ_ »ƒè þƒO»ƒüBƒw»ƒÜ þÝÉðBw»Ü ßºô »Ü ÞÉw»Ü »è »ýýPü rG óBgq»O ½G þÝÉè»ãülð»íO»HüBO þÙýØ»ø AlÜ¼ rý_ »è »è»ãülð»íO»HüBO ï»G ô QÉGArÜ »ƒƒè »ƒƒãƒƒðºo q»ƒƒwôõƒƒð .Ë o½ƒƒâ »ƒƒñƒƒƒÈk »ƒG óBƒÜ»ƒýƒýƒO»ƒüBƒw»ƒÜ ,ÿ»ƒÜ»ƒÜ¼ rƒýƒƒ_ ½gô»PwAoBð kõgBü ½gô»PwAq þÝÉñ„»_ þðlðBü»âAo ÿºõÉ„ »G :RBÝG »wBƒñƒÉƒK »G q ¼ s q»ƒwôõƒð ÿkõƒg ,½ƒgô»ƒPƒwAq »íÉC »G ,ºô»ýü½gô»PwAq ô ÿ ôBÝƒ„Ao þO»¿w»g ô ôõg b ô»C þýO»üBw»Ü QÉ¾ºk ÿ sAôBýW þÝÉOô»Üõx¾»ø ó ½_ ô R»HüBO »Ýük þÝÉw»Ü ôBñÉK »è »Ü ÿºô»C óBü »ü»ø .RBÜ»C »wBñÉK »íÉC »G »ýýO»üBw»Ü ï»C ½gô»PwAoBð þðlðBü»âAo ÿºõÉ„ »è| ô qBÜ ôBñÉK »è ß¼ rƒýƒ_ þƒýƒO»ƒüBƒw»ƒÜ ô QÈ qk»C óB…ýð »íÉC »G ÿ ½g ÿ»ÜºkrÜ ô qBÜ ô »è»ãP„ ô»C ÿ ô ô o »è †ü»íÉC óB…ýð ÿ ½g »è »Ü»ýýO»üBw»Ü »Ü »üºkrÜ »íÉC ½G »Ü þðBÜ»Oô»Üõx¾»ø óBü RAkºk q»ƒñƒÈõƒg .òƒýƒwBƒƒñƒƒüºk ,RBƒƒgºlƒƒü qºk .Ë rÈkAo Ëõâ ï»ø ô QÉñýHG ï»ø »Pxü õÉK ô QÉñýGºk AqBÜ þÝÉ¾¼ o ÿ»OBÜ ô»C ß¼ rý_ AlÍýƒØAô »ƒè ô »ƒüºô»ƒðlƒñƒÈõƒg ÿ ôBƒýƒ„ »G »Ü QÉñÉ¾»ø ôBãð»ø »ƒðAõƒOô»ƒÜq»ƒw q»wôõð »OAô .AqBC »PÉG þü½ðB„ ÿºõÉ„ ôõÜºô þO»üBw»Ü ÿºkrÜ ô qBÜ ô Æü»K ô»C ô qAkrÜ ô ºkrÜ ô QÉñÉü»âºkAo ½ðB„ óB…ýð »íÉC »G »ýýO»üBw»Ü ô»è »Ü ÿ»ðBxØ ô ôõg Á»â»è »Ü »ÝÉñ„»_ »G ,QÈ qkºk ,»w»Ü ô»C þðBÜ»ýülð»íO»HüBO ô R»¿w»g q»â»C »ñÈ ô ½G .QÉG qAlülðºõü»K ô þüBOôBø ô þWô»â q»w »ñü»hG zºk »Ü ºqBü pG ô ºkrÜ »è ÊGºk ,»ýýO»üBw»Ü ô»C þýìBÔ»ð »ƒƒG »ƒƒw»ƒƒÜ ô»ƒƒC ,ÿ»ƒƒÜ»ƒƒƒñƒƒƒOrƒƒƒãƒƒƒ¾¼ o | .òýðAtG ïBÔ»ð ô Z ô»â þÜ»ýýO»üBw»Ü ÿºô»ðApÉâ »è ß¼ rý_ þè»ãýO»üBw»Ü ºõÉ„ ô ôk »ƒG ß¼ rƒýƒ_ þƒðBƒÜºôAkô ô o þüBO½Ü BO kõgBü ,ó»Üºk ArÝ„BC óBü½g AlðAô»è ß»ýü qBƒÝƒðAo½ƒâ aƒýƒø ß¼ rƒýƒ_ ï»G »Ýük þÜ»üBƒOAô »ƒG ô QƒÈ qlƒñƒýƒGBƒð ,o½â»ð þýPÉw»Ü òÉ¾ºk »ðBýýƒPƒÉƒw»ƒÜ þÜ¼ rý_ »è >¼pLwApK < þO»üBw»Ü ôõÜºô »è >rGBÝýì< ô >rÉLxÜ»„< þ>óBÔ½O< tèqB_< þ>léýÄpKBÜ lýÅüºk< þÜ¼ rƒýƒ_ þüBO½Ü »è ß¼ rý_ þýO»üBw»Ü .>tñÉÝük ÿ»ÜBOºq»w »è »Ü »üºô»C q»ø »Ü»Ü¼ rý_ zºk ô RAôpG ÞÉñÈõ„ q»ø ½G ô»C ,ºôõG

2013/9/9 »íì»„ ôôk )377( ºqBìu

lýì»c RBW»ð ÿ"ºôAqB„ ÿkBýðõG" þÝì»_ Ak»ðBýýW½è½ñýì½ñýÔ þÜ»üºô»ðlñÈõg »è lƒƒýƒƒƒì»ƒƒƒc RBƒƒƒW»ƒƒƒð »è »xØ »ðBýü q»âkBýðõG ôõì»ø ô RBÜºk kBýðõG AkkBƒýƒðõƒG »ƒƒè ÞƒƒÉƒPƒ„ !ºô»ƒƒƒƒƒPƒƒƒÉƒƒƒƒñƒƒƒƒýƒƒƒƒGºk kBýðõG ,óBÜºq»âkBýðõƒG ,óBðkBýðõG ßºô )|structure( ÿ»ÐBñG ÿºô»C ßºô óBü þÝÉƒO»ƒGBƒG ô »ƒÝƒÉƒPƒ„ þìq½Ô ô »ÝýOBíPxýƒw ô »ü»ø ÿ½g »G R»HüBO ...»ýükõg þÜ»ƒü»ƒÜ»ƒü q»ƒø ,ó»ƒÜºk rƒƒü»ƒƒw ïq½Ô ÿBðBì »è ºô»…Èô»è ºô»ñGºk Þütð )|form(

)97 ,92ë ,2012 ,þðBíÉéw-»…Èlð»C ÿ»ðBhHÉPÜ ,þXðs q»G Ê¾»ì½Ü )ºôAqB„( ô )‡»Üô ô q( þÝì»_ »Ýük þÜ»üæ »è| ºô»C :òü»ÝG »xØ ‡»ðAq»ãülüBø q»â»C ,ó râºk ½g»è qBýwrK õÉð »è þâºq óBìs ÿºkqBük .»ü»ø òüAsAk þðôõG †ÉK »è óBìs ÿºô»C ..ºôBOõÜAk òüAsAk ÿ»Ü»ñPxgqºk ÿ»ðAq»ãðôõG ÿ»OBùÝÉK ,»ðAôpG þüAsºqB„ rPÈ s ½G (..»üBðBì QÈ rwBðºk †ýðBìs õÉð »è | )236ë ,RBÜ ô ó ôõG ïºkºl¾ô»ø îðBÜºqBýwrK »è ÞÉÜ»ü þ…ÉÝì»¾»Ø ½G AkºrÉè »Pxü õÉK ‡»ðkrÜ»xØ ô»C ½G ,ï»ÝG )òü pGqºk þíPxýw( »è »xƒØ þðlðBü»â óBýì»Ü»ü ,»ü»ø þO»¿w»g ô ôk òü pGqºk »Ü òýðAtG ÿkõg »Pƒ„ ô»C »Ü ,»Ýük þÝÉP„ ½G ókrÜ ºuBìBC ,ïºô ôk .»üBðBì aýø ô ó ôAqlÈ râ ºô»ÝÉK »O»¿w»g ô ôk ô»C .»ýýð »Ü»ñü pGqºk ÞÉñü pGqºk aýø ,QÉG»ð ÿ»O»¿w»g ô ôk ô»C ,»ýýð ÞÉñü pGqºk ïAkBì ,RBÜºk ÞÉP„ ½G ºuBìBC »Ýðõ_ ,QÉ…g»G»ð BðBì ,»ýýð ô»C BðBì ,QÉ…ƒg»ƒHƒG BƒðBƒì ÊƒGºk ,»ƒðkrƒÜºuBƒìBƒC òƒü pƒGqºk .RBÜºk ÿ»Ü»O»GBG ½G ºuBìBC òü pGqºk ÿBãÈ q »è »Ü ,»ü»O»¿w»g ô ‡»Üô ô q ÿkBýðõG/R»GBG ô BðBì( BüBC :»üºô»C qBýwrK ïÂ»G ?ò_ºk ß»ü »è lð»_ )ºôAqB„ ÿkBýðõG »O»GBG ô BðBì òýðAõOBð »íÉC »Ü ,»üAkºoºôBG ô»è ëºrw½ø ôõ`ÝÉè »G ,RBÜºk ½G ÿºuBìBC »Ü»ñƒü pƒGqºk ÿ»ƒÜ»ƒýƒƒÜºqºk :ï»Ü»ü ,ºô»PÈ s ¼kºk »ÕýO»ãÉð »ìÂºô ô»C ½G qBÜ½ø ô ôk ..òýÉñGAk ô ôk þ_»Ü ,ó»Üºk R»GBG ß»ü ½G ºuBìBC òü pGqºk ô ôk qBXÈlð»ø Ak)BñýW( þãð»W »è ÿºô»C :»ðôõíð ½G .»ü»ø óBü sAôBýW ÿBðBì ÿBðBì ô ôk »ñü pGqºk ô»C .Ao¼k Ak)½èrOAô( þãð»W »è Rô»Üq»w ½G ºsAôBýW BðBì ô ôk ô»C ïÂ»G )òOô»Üq»w/óAo¼k( »ü»ø ÿ sAôBýW †ü ô»C ,ºôArñÉø qBÜ »G z»Ü ß»ü óBü þÜºqºk þO»GBG ß»ü QÉG»ø óBüBðBì ß»ü òü pGqºk q ½W ô ôk Ê„ºk :ïºô ôk .º)ó ½ýéKBð( þñƒü pƒGqºk ô ôk »ƒè Ç¼ rì ..QÉG sAôBýW óBü»Ü»ðkrÜºuBìBC ô ½G ,ºsAôBýW »Ü»ðkrÜºuBìBC ïÂ»G ,QÉ…g»Gºk BðBì ß»ü AksAôBýW Ç¼ rì AkºrÉè .RBÜºk qBÜ »Ä¼ rì ô»C .»Ä¼ rì RArÜõw :»ðôõíð .»ü»ø ÿBðBì ß»ü ô äðºk »è »Ü ºkkBì óAõÉð »ƒñƒƒü ô»ƒƒÜºk òƒƒýƒƒGºk ßºô| ôõì»ø ÿ q»OBì þ„»G ...ÿ»ÜBðBì ÿBülüBC Á»â»è »üAlñýwôõð õÉð »è ô QÈlÝÉK lð»øºq Êw »è ,»üAlÉO þðBÜ»ýP„ô rw »O»¿w»g RBÜ õÉð »è ,»ýýð lð»øºq Êw þðºôBg BðBì ïÂ»G ,»üAk òÈõ„ ô RBÜ þðôõG ôAô»O ÿAôk )tÉì( ÿBðBì »ðôõíð ½G ..»ýýð AlñÈõ„ ô ,ºô»PÉñÉìºk q»ø ‡»ÜºtƒÉƒì þƒðôõƒ_ôBƒð»ƒè ô »ƒÜ»ƒñƒü pƒGqºk ..òü pGqºk ÿ q»øô»W »G QÉGºk ëºrw½ø ½G BðBì ºôºô ô pì»è þP…â »G lýì»c RBW»ð ÿæ ïÂ»G )48ë ,þW½è½ñýì½ñýÔ :»ðAôpG( »G )òýwôõð ßºô ,s»ÐBÜ q»w »ñOô»Ü( òOô»Üqºk þéÍýÔ »è BðBì | !?QÉGºk î¾»ø

ô þü»Pw»Wq»G þÝÉðôõG ôõì»ø ..QÈ râºl¾»ø kAsBC þðôõGBƒøºq »è QƒÉƒGºk BƒðBƒì »ƒè ÞƒÈkBƒýƒðõƒG ÿ rƒãƒ¾»ƒø þƒü»ƒƒPƒƒw»ƒƒWq»ƒƒG Bƒƒð þƒPƒÉƒð½ƒƒ_ þƒƒükAsBƒƒC ‡»ƒƒðôõƒƒG ºôºqºk »è ô»C »íPxýw ÿºôºqºk »ƒÜ ,QƒÉƒ…ƒg»ƒGºk óBƒÜ»ƒƒw»ƒƒÜ »G ókrÜkBýðõG »ƒG þƒñƒýƒ…ƒg»ƒG ,ºô»ðBìs »ð»hG BðBì ÿ»ðBðôõƒG ô»C ‡AôBC q»ø Qxü ô óBýð½_ Alü»ÜºôArwôõð ô ºôArñÈõg ºõÉ„ »è QÉGBð þðôõG óBìs AkºrÉè »Ýðõ_ ,ó ôõG BðBì »G ß»ð ,»ðôõGkBýðõG »G þPÉð½_ óBƒìs õÝ¾»G ô»C ÿ ½ø ,ó ôõG ÿ q»ƒñƒÉƒÙƒèõƒg ß»ƒƒð ,»ƒƒðôõƒƒG þƒƒìBƒƒXƒƒð»ƒƒCqºk BðBì þÜ»ýüBO½Ü »ð BðBì »Ü ºô»PÈ o»âºk ºô»C ½G ‡»ðôõƒG þƒxƒÜ¼kAqBƒK rƒƒÈ u þƒƒéƒƒÉƒƒø( ...»ƒƒ…ƒƒýƒƒƒðôõƒƒƒG þüBO½Ü »ð ô »ü»ƒø AkBƒýƒðõƒG »ƒè ,..rÝýÔ ô óBìs ,»ðAôpG...ºôArðAk òƒƒƒì ó»ƒƒƒüæ»ƒƒƒè ,óBƒƒƒÜ»ƒƒƒPƒƒƒƒwq )11ë ô )ºô»ðB„ºõ¾»ø ½g( »è lýì»c RBW»ð ÿºô»ðkrÜrýG Ê„ºk ÿºô»ƒƒðkrƒƒÜrƒƒýƒƒG ½ƒƒgô»ƒƒPƒƒwAq ,BðBì ßºô )ºô»ðkrÝPwô qk ½g( »G »OAô ,ºô»OBhG rýG óBì)óBýâ ÿºô»ðBì( ô )‡»è þðôõ_ôBð»è( ô )½ƒPƒwq»ƒC( ô )ó ôõƒOçƒÔ»ƒƒC( ÿ»Ü»ýPxýèBülüBC ºô»ƒðkrƒÜrƒýƒG !?QÉG lð»G ºô)RqBÝÈk( ºô»…È ô»è )ó ôõG( ÿ q»øô»â ßºô )kBýðõG( q»â»C »Ýük þÜ»üæ»è ïÂ»G| ,òü»ÝG B„Bì»O BðBì þðBñÉùì»øq»G ßºô »ñýì½ñýÔ ô ÊG »ñýì½ñýÔ ô»ƒG ß»ƒð ,ºô»ñü»ÝG )kBýðõG( þðôõG »è rýG RBÜBð Qxü õÉK ºô»C ô»G õÝ¾»G ,ºô»ðAô»Ü ô ôk õÉð »ñü»gºk ó ôõG ÿ q»øô»â »Ü ÿ»üBðBƒì ..ºô»PÉñÉ„ºôºl¾»ø ÿ ½g »Ü ÿ»üBðBì ôõì»ø ô RBÜºk kBýðõG »è »xØ »ðBýü q»âkBýðõG lýì»c RBW»ð )|structure( kBýðõG ,óBÜºq»âkBýðõG !ºô»PÉñýGºk AkkBýðõG »è ÞÉP„ þÝÉO»GBƒG ô »ÝÉP„ ÿ»ÐBñG ÿºô»C ßºô óBü ,óBðkBýðõG ßºô þÜ»ü»Ü»ü ô »ü»ø ÿ ½g »G R»HüBO þìq ½Ô ô »ÝýOBíPƒxƒýƒw )|form( ïq ½Ô ÿBðBì »è ºô»…È ô»è q»ø ,ó»Üºk rü»w ...»ýükõg ÿkBýðõG ßºô kBýðõG óBÜºq»âkBýðõG îÉ¿G Ëô»ìºk !ºô»ñGºk Þü tð »OBùÝÉK ,»ƒü»ƒø ÿ ½ƒg»ƒGq»ƒw þìq ½Ô ô »OBùÝÉK »Ü ,òñýGºk ÞÉP„ ÿæ kBýðõG »üBðBì ô»G ,ÊñÈõðºk s»âºq òülð»_ þñOrãÜ»ü ô ,óBÜ»Ü»ü Aôk »è ß»ü ºs»âºq ÿlðºõü»K »è »ÝÈ o½O óBÜºq»âkBýðõG ïÂ»G .ï»øq»G »PÈk )BðBì( ºô»„»ýükBýðõG ºo½O ô»C ÿBãÈ q »è q»ø »è ºôAqB„ ÿkBýðõG ÿ q ½ýO ô óBÜAq»âºkBýðõG óAõÉð ÿ sAôBýW qBWAôk !?»üAk )BðBì þðôõHí¾»ø( »G ô )þüBðBì ºrÔ( þðBñÉùì»øq»G óBü½g »Ü »üAkºô»è )kBýðõG/»ñýì½ñýÔ( þÝì»_ îÉ¿G îðAõƒOºk ÿæ q»â»C ïÂ»G .ó»Üºk ArÝ„BC óBü½g þðôõG ô ó»gºkqºk »è ,QÈ qlG òüAsAk »G þãðrâ »ñýì½ñýÔ þñýwBð ½G óBÜAq»ãðôõG ßºô )ó ôõƒƒHƒƒíƒƒ¾»ƒƒø »ƒƒG/BƒƒðBƒƒì( AkºôAqBƒƒ„ ÿkBýðõG ÿ q ½ƒýƒO | !?»ü»ø ÿ»g»üBG ô»C )kBýðõG/ó ôõG( þƒìBƒXƒð»ƒCqºk òü pGqºk þüAq»ã`ýø Akºô»ðBðkBýðõG ô ºô»ðB„ºõ¾»ø óAõÉð »è »G ÿlðºõü»K ½gô»PwAq óBÜAq»ãðôõG ÿæ ó ôõG þÝì»_ »Ü »üºôõG»ø ô»C )Ç¼ rì/òüAsAk( »OAô ,RBÜºk ºô»ðAlÈ rÔ þéÍýÔ þÝì»_ ..ºrÉC »OºôArñÉø ÿ ½g þðAkqBƒü pƒG ÊƒƒG ,ºôAqlƒƒÈ pƒƒÔ ‡»üBðBì ô»G ,RBÜºk ÿ qBük òüAsAk þðôõG þéÍýÔ ,)óAlÈ pÔ( òýñýGºk ,òü»ÝG òüAsAk þðôõG þPÉƒ`ƒýƒƒø ÿ rƒƒü»ƒƒw q»ƒƒâ»ƒƒC »Ü òüAsAk »Ýðõ_ !»ýýð ÿ ½g þðôõG ÿ»ñýìºs »Ü ,»üºõÈ ô»è ô»C þðôõG ½G »ñýìºs »G QÉGºk RBÝðBì»ø ,þO»ü½g ÿ)½g( »G QÉHG QÈ ô»üºk »Ü ÿºô»è »ãW òüAsAk þðôõG »OAô»Ü ...»ü»ñýìºs :ô ,RBÜ ô ó ôõG :»ðAôpG( ..»ýýð »Ýülý`ýø þðôõG ½G ÿ»ñýìºs ô»C .)380 ,379ë ,2013 ïºkq»w ÿBâsºk ,ëBì»Ü k»ì»dì óBÅýC ÿ)»üAôºq ÊP„ ôõì»ø( »è Ê„ºk òüAsAk ÿ»ýüAq»ã`ýø ..!!RBÝHÉK Qwºk ÿ»Üºô ô vÉì -þÝxýÄ½Pxük -þÔ¼ sBìAqBÜ ½G ÿ ôBLw»_ þÜ»ü»ñýìºs ºkBýðõG ºô»C ,lýì»c RBW»ð ÿæ ïÂ»G þíPxýw( ÞÉOBÜ ,QÈ ô»ÜBð Qwºk ÿ ½g þðôõG þðlðBíè»w »OAô ,ô ô vÉì »PÉGºk ,krÜ ôAô»O ÿ ½g þðkrÜ ½g»è )òü pGqºk óBü»G ÿ ½g þðkrì ô ÊñÈk ÿ ½g þýO»üBðõG ÿ q ôºk »G þüBO½Ü »G óBü( ,ó ôõG ÿºô»ðB„ºõ¾»ø ºrÉè ..)ºô»PÉ„ºôºl¾»ø( RBÜºk ÊGºk ,ïºk»Ì »è Þü tð þÝÉPw»ø ßºô )ó ôõG þðBÜBðBì þðôõHí¾»ø ókrì ô»C AkºôAqB„ ÿkBýðõG »è !»ü»ñýìºs ô»C þðôõG ½G »ñýìºs »G ,»ü»ñýìºs ô»C þðôõG ½G »ñýìºs »G ó ôõG óBü ,»üºô»ðB„ºõ¾»ø ô ÿ ½g AkôõHí¾»ø »G ÿBðBì ô óBìs þPÉ`ýƒø »ƒè ½ƒgô»ƒPƒwAq | !!ºô»PÈ râºl¾»ø »G ô»C Bð ïôBð òì ßºô óBü »ýýPÉ`ýø ô»C q»â»C ïÂ»G ºô»C ..RBÝG óB…ýñPwºk ‡»Üô ô q ÿkBýðõG ,»ƒðôõƒHƒíƒƒ¾»ƒƒø »è óBü½g þPÈ ô ôlñÈ s ºôAqB„ ÿkBýðõG þðBÜBðBì ô ºôAqB„ ÿkBýðõG ÿºô»C †ÉK ô ó ôõG kBýðõG »G þì»Ü»ü þðôõHPwô qk þOBw )òOô»Üqºk †ÉK( ºôºôArwôõð þðBìs õÉƒƒð ºô»ƒƒñƒƒÈ q sAõƒƒãƒƒG »è »Ü ,»üºkBýðõG ô»C ºôAqB„ ÿkBýðõG ‡»üBðBì ô»G ,ºô»ðrâºl¾»ø »G †ÉK( þOBw óBü ,QÈ ô»Üºkqºk Akºô»ðkrÝPwô qk ½g þOBw »G þOBw( »è ‡»Üô ô q ÿkBýðõG ïÂ»G .òOô»Üqºk ô )ó ôõG óBìs ‡»Üô ô q ÿkBýðõG þüAq»ã`ýø Ê„ºk þP…â »G .»üAk)ó ôõG óBìs »ƒG q»HðAq»G ókrì ô óBü u( þí„ô qk »è ºôAqB„ ÿkBýðõƒG ô þíPxýw( ‡»üBðBì ô»G ,ºô»ñü»ÝG Þƒü tƒð )ïtƒülƒðAk( ÿ)»ƒñƒÈ ôBƒC ßºô )kBýðõG( q»HðAq»G »è ÊðAõOºk Bùð»O lýì»c RBW»ð ÿ)òü pGqºk »G þPxü õÉK »…ýì»ø òü pGqºk þíPxýw !ÊPwºõG )ÚèBƒg( ...RAlG »ðBñýãì»Ð þÜ»ýülðºõü»K »G ºvÈ qk Alý¾»â»è BO ,ºkBýðõG kAsBC:ô ,þgBƒü þÄ¼ rì ,½ìBÜ :»ðAô pG þƒüAsºqBƒ„ rƒPƒÈ s ½ƒG(

Ç¼ rì þðôõìs»C »è ÞÉ„»G »PÉGºk »ñýwBð»ð ô òýwBð ô»C ôõì»ø Á»â»è ïÂ»G ,ÊÝèºk ºô»Ä¼ rì ÿºôºqºk ô ºôºôBð þðBùýW »G ô ÿlð»íO»HüBO ßºô ,Alýw»Ü þðôõìs»C »è Al„»ðAô»C ôõì»ƒø AlO»ÙýØ»c »è óBì½g ÿ qAl„»G òýðAõPG »ýýð Z q»ì ..þO»üBw»Ü q»â»C »üºô»C †ü ô»C ÞÈ qBýwrK »ì»ãG Ëô»ìºk ,òüºlG óB…ýð þÜ»ü)BðBì( q»w »è òýðAõPG ó ½_ ,ÊG»ð þP…â þü ¼ rì þP„ô rw | !?òü ô»ÝHÝÈ q ôArÝü qBük )kBýðõG( ÿ ôArÝü qBük ÿBðBì ô Þì»_ »è ókrÜ»xØ ÞÉOBÜ RBW»ð »Ü ÿ»üBðBì ô»G )ó ôõG( ÿ q»øô»â »è ókrÜ»xØ »G ÊGºk ,ºô ôkrÜ q»w»è ÿ»Pwºõ¾»ø ºôAqB„ ÿkBýðõG ÿ q ½ýO »è lýì»c ÿ»ðBüAq»ãðôõG þÝÉÜq ½ì kBýðõG ßºô BðBƒì ÿ»ƒ…ƒƒÉƒƒÜ ºô»ƒƒC ôõƒì»ƒø ÿBOºq»w »PÉGºk kBýðõG »OAô ,ÊñýGºk ºô ½g»G óBÜºôõG»ø ÿ»Ü»ýü)1960-1913 q»OqBw( BðBƒì »ƒG óBƒü ,ó ôõƒG»ƒø ô ó ôõƒG óBü ,»ðBýü ¼ rì þÍýØAô q»HðAq»G )kBýðõG( AkºrÉè ..ó ôõG»ð ô ó ôõG ïÂ»G !ÊPwºôºk »Ü»ýü)1976-1889 q»ãülüBø( BðBì »G )òüAsAk( ,ÊGAô RBÜºk AôAk ÿ ½g »Ü »üºô»C Ç¼ rì óBÜAq»ãðôõG ÿæ ºô»ƒü½ƒg ÿºqBƒƒG »ƒƒè AlƒƒðôõƒƒG þðBùýW »è þñOô»Üqºk ‡BK ‡ºô»C ï»ƒø ô »ƒƒðôõƒƒG ï»ƒƒø òƒƒüAsAk ‡»üBðBì ô»G ,ô ô q »ƒOBƒhƒƒüºk lýì»c RBW»ð ÿæ )kBƒýƒðõƒG( ºõƒÉƒ„ óBƒì»ƒø »ƒG ,ó ôõƒG»ƒƒø ïÂ»ƒG !ºôõƒOrƒãƒ¾»ƒø Ak½ƒƒg»ƒƒè þðBÜ»ðôõG ô ó ôõG»ø ÿBOºq»w -384 ½Pƒwq»ƒC( ÿ»ƒÜ»ƒýƒü q ½ƒãƒýƒOBƒÜ ïºô ôk ÿºô»ƒƒƒƒƒðkrƒƒƒƒƒÜrƒƒƒƒƒýƒƒƒƒG ÿ sAôBƒýƒƒW »ƒƒÝƒƒðõƒƒ_ ,ºô»ƒƒPƒƒÉƒƒGºk ÓBƒƒƒw Akq»ƒƒw»ƒƒG ÿ)s.N 322 ÿæ ..RBƒÜBƒƒð »Ýük þðBÜº)R»GBG( ô )Ç¼ rì( þƒðôõƒG óAõƒÉƒð »ƒè Alü»Ü»ƒÝƒýƒW½ƒè »ƒƒè ÿ q ½ƒƒƒãƒƒƒýƒƒƒOBƒƒƒÜ óBƒƒƒì»ƒƒƒø †ƒü)RqBƒÝƒÈk( .ºôArñÉK»w AlƒƒƒƒÝƒƒƒƒÈ qºô»ƒƒƒƒðôõƒƒƒƒG ºq ½ƒƒƒƒƒW ôõì»ø q»w»G q»ø ,‡»G ô ôk »G RBÜºk )ó ôõG( )346-428 ó ôõƒOçƒƒÔ»ƒƒC( ÿ»ðAô»`ÉK »G )½Pwq»C( ïÂ»G ,QÈ pGºkAk ÿlü ô»è ô »ƒ„»ƒG þO»GBG( ô )þÜ»ì»ø þìq ½ƒÔ( óAõÉð ÿlðºõü»K ÿ»ÜBPw½ìBì ,krƒƒÜ ½G óBìºuBìBC ßºô ..QÉðAsºk Qƒxƒƒü õƒƒÉƒƒK »ƒƒG )þƒƒÜºlƒƒð»ƒƒø »ƒƒƒƒíƒƒƒƒPƒƒƒƒxƒƒƒƒýƒƒƒƒw )RqBƒƒƒƒÝƒƒƒƒƒÈk( ‡ºõƒƒƒÉƒƒƒ„ óBƒƒƒƒì»ƒƒƒƒø »ƒƒƒƒG ïÂ»G ,ºô ôlðAq s»ìAk ºrÝýÔ óBì»ƒø q»w»è ÿ ½g ÿ»Ü»ýÝü týÔBPýì »ñýìºs »Ü )½Pwq»C( ß»ð ,º)RqBÝÈk( þÜ»ðBýâ ÿ»Ô»xè»Ô ºô»C ‡½g ëºrw½ø ÿBýW½ƒè½ƒñƒýƒì½ƒñƒýƒÔ ÿ sBHÈ q þðAl¾»øq»w ½G ..RBÜºk ßºô ëºrw½ø ïÂ»ƒG ,ºlƒð»ƒG ºô»ÍýØAô »G BýW½è½ñýì½ñýÔ þPxÈõ¾»ø »è õÝ¾»G ,RBÜBð »xƒØ ºô»ƒðBƒƒìõƒƒâ »ƒƒè RqBƒƒÝƒƒÈk »è »ðkrÜqBâs q ½g »Ü )»ðAô»Ü õÉð »ñPxg( óBü ºô»ðBýP„ô rw ½G ôBãð»ø )ÞÈ qBü pG †ÉK( ô )rýG †ÉK( ôõì»ø þðkrÝÉOqBÜ ½gô»PwAq »üºô»ðkrÜrýG ô»C ïÂ»G ..QÉðºk òP…ü»ãÉO þPwBC »¾Bc»ì ô»C ÿAq»G »Ýðõ_ ,q»ãülüBø ÿ»ñgºq q»G »PÈ ô»Üºk ..òýÉñGAk ÿ»ðAô»Ü õÉð »è ô òü pGAk q»Gô q ôºk »è ß»üºkqBük )104ë þW½è½ñýì½ñýÔ »ðAôpG( ,RBÝG ºô»ðkrÜrýG þO»GBG Á»â»è »¾»ìBì QÈ ô»üºk ëºrw½ø| ÿ ½g »Ü ÿ»üºõÉ„ ô»G ,ôB_q»G »PÈ ô»Üºk »Ü ÿ»üºõÉ„ ô»G þÜ¼ oºôBð ô ÊƒwBƒñƒýƒG »ƒðAlƒð»ƒìBƒâBƒC Ëô»ƒüºk ..RBƒgºkqºk Akºô»è RqBÝÈk ßºô ëºrw½ø þPÔrâ !ºô»PÉñÈõhG þðBÜ»O»¿w»g ,RBÝG qBâs q ÿ ½g ÊGºk ô ÿ uºk AlðBìõâ »è ÿlð»ìBâBC »Ü »ýýð ÿlð»ìBâBC ºô»Ü»üBãÈ q b »è ÊGºk »Ü RAkºl¾»ø q»w ºõÈ ô»è õÝ¾»G Ö„»Ü ÿlð»ìBâBC þÜ¼ oºôBð ó ½_ ô R»GBG »PÉð»ü»ãG ÿ ½g »ðBð»üçÉG ô ½gô»PwAq ÊGºk ÿlð»ìBâBC ‡ºq ½Xì»G !?RBÝG ÊGºk ‡AôBC q»ø ‡»Ýük ÿ»Üºõük »G ..QÈ rÝG Al¾»â»è ÿ»¾»ìBì þÜ»ü»ñýØ»PwAq ßºô ß»ð ïÂ»G( ,QÈ qlG R»GBG þñPük þ¾ô»ø aýø ‡»üBðBì ô»G ,sAôBýW ô )|Transcendental ëBPðlñxðArO-s q»G( ô»è )»ýýð þðôõG ºôBýW½è½ñýì½ñýÔ ÿ»ñýì½ñýÔ ôõük ô»è ÊP„ ÊGºk »Ýðõ_ ,ºô»ñGºk BýW ëºrw½ø »è óBÜAq»ãðôõG ºô»„»¾Bg ,RBgºkqºk ÿ ½g »Ü ,òýñýHG ºq ½W ô»G )Ç¼ rì( »OAô ºôõG»ø ô»C ß»ƒýƒýƒ_ q»ƒø ô»ƒC ô »ƒü»ƒø þƒOô ô q þÝÉðôõG »Ü ,»ñüAsAk †ü ô»C ô»C ÿ q ¼ s þÝÉ„»G óBìõãÉG !QÉPwºôºkAq þðôõG q»ƒw»ƒè ,QƒÉƒG »G R»GBG ô ÿlð»ìBâBC ëºrw½ø »Ü ºôõOBø ºõÈ ô»è »ðôõ_½G .QÈ pGBðAk óBýÜ»ü»è ô QÉðºkAk rPÜ»ü ÿ q»ÜôAô»O ó ½_ ßºô ,ºô»PÉñÈ o»âºk )Q„( ½G ÿlð»ìBâBC ëºrw½ø| ,QÉðºkAk )Q„( ô ôk »G ÿlð»ìBâBC þO»GBG ô ÿlð»ìBâBC RqBÝÈk ô ó»Üºk AlülÜ»ü Á»â»è »¾»ìBì )‡»è ô óBýâ( ‡º)Q„( ô ôk ô»C »è -ô ô q( ÿlð»ìBâBC ÿºô»C q»G»è ,òPwºôºk ÿlÜ»ü q»HðAq»G ..RAkºk þñýwBð þ¾ô»ø ô »Ü»O»GBG q»w »OBgºk Þ…ýO ,)ºqºk ÿlðºôBð ,q»OqBw ÿ»Ô»xè»Ô ,ëBì»Ü k»ì»ƒdƒì .k :»ƒðAô pƒG( .)26ë ,2002,BýèArPwõC-kq õÜ þü rýHñ„¼ q »Ü ÞÈkBýðõG ôõì»ø AkºôAqB„ ÿkBýðõG ÿ q ½ýO »è ïÂ»G| ô ô vÉì »PÉGºk ,RBÜºk ôAô»O ÿ ½g þðkrÜ½g»è òü pGqºk þíPxýw ÿºô»C q»G»è ,ÊñÈk ÿ ½g þýO»üBðõG ÿ q ôºk »G þüBO½Ü ÿ»üBðBì ô»G ½g ô ºô»ðB„ºõ¾»ø ½ƒg þƒÝƒÉƒO»ƒÕƒýƒw kBƒýƒðõƒG ºô»ƒÐBƒñƒG »ƒè »Ü ÞÈkBýðõG ôõì»ø ºô»C ,»ü»ø þìAôºkq»G ÿºô»ðkrÝPwô qk ô RBÜºk ÊW»HÉW ß»ü»Õü sºô ºô»íPxýw þOÂ»wºk rÈ u ºôõ_ þƒÜ»ƒüBƒðBƒì q»ƒø ô ºô»ƒðôõƒGô ô vƒÉƒì »ƒG þƒðBƒÜBƒðBƒì »ƒPƒÉƒ_ºk þðkrÜôAô»O »G ô ºôºô ô vÉì õÉð ºôõ_ »Ü †ü qAlƒíƒPƒxƒýƒw ô»C kBýðõG þðBÜBðBì ..RBÜºk óBü»G ÿ ½g þðkrì ºô»C þðBÜºq ôºk kBýðõG »G þì»Ü»ü þðôõHPwô qk þOBw »è »Ü ó ô ôlñü s »OBÜ þƒƒðBƒƒìs õƒƒÉƒƒð ºô»ƒƒñƒƒÈ q sAõƒƒãƒƒƒG ÿºô»ƒƒƒƒC †ƒƒƒƒÉƒƒƒƒK ,óAlƒƒƒƒðôõƒƒƒƒG þƒO»ƒÕƒýƒw )òƒOô»ƒÜqºk þƒéƒÍƒýƒÔ Bð ïôBð òì ÿºô»C( ºôºôArwôõð

Ã¾ôlG»Ì Iý¾»OõíèôlG»Ì 2-1 :þÜ»…ÉK ÿkq õƒÜ þƒýƒGºk»ƒC ÿ»ƒñƒgºq þƒƒg¼kô qBƒƒƒG þƒƒƒ_q»ƒƒƒâ»ƒƒƒC lð»_ ô»C »Ü ,»ýýð »üBðBì ô»G týâq»ø ºô»C ïÂ»G ,»ýü ôBðArü»Ø ,ó»ƒÜºk ‡»Ý…ÉK ÿlýW ÿ qBÜ ô ºô»ðkrÜrýG AkºqAõG ô»è ÿ»ì»¾»Ø þPwBC »ðBü õýðAõO ó»ø ÞÉì»¾»Ø lð»_ »O»H¾»ø ..òü»ÝG ‡½ƒìAq»ƒÔ As»Ô ô BðBì þðBÜºlð»øºq ô ó ôõ_AkAôk»G ô òýñýG ô ºô»ðkrÜrýG »ðô»Üºk ‡»ðAô»C ôõì»ø ,òñÉ¿ì»hG AlØºk »è óBÜ»ýýÝýOBPxýC »Ýðõ_ ,ºkrÜ ß»ü ÿ ô ô q ô ôk ßºô òýwôõð ô ºô»ðlñÈõg q»w ,ºô»PÉèõgºk Alñýwôõð ÿ q ôºk »G ô ºô»PÉ„ºôBñ¾»ø ºô»ðlñÈõg þÜ»üBãƒÈ q »ƒG ïÂ»ƒG ,»ƒñƒýƒwôõƒð ÿkõg õÝ¾»G ºlñÉø q»ø ß»ð Akºô»ðlñÈõg ÿ q ôºk»G ºô»PÉ„ºôBñ¾»ø òýwôõð ßºô q»ø .»Ýük ô»G .»Ýük þÜ»üBãÈ q »G ïÂ»G ,»üºô»ðlñÈõg ÿ ½g ½G ô ºô»PÉèõgºk »è )ºô»ðlñÈõg/òýwôõð( µ )òýwôõð/ºô»ðlñÈõg( ÿ»ðAô ôk »üBðBì ºô»ðlñÈõg »ýýð Alñýwôõð »è ÞÉP„ aýø .ºô»ñGBð BýW rPÜ»ü òýwôõð »ýýð Akºô»ðlñÈõg »è ÞÉP„ aýø ó ½_ ßºô ,QÉG»ð | .QÉG»ð ÿq ½ýO( þðB…ýðôBð rÈ u»è )k»íc»ƒC lƒƒýƒƒì»ƒƒc RBƒƒW»ƒƒð( óAõÉð »è rÝýÔ ô óBìs( þHÉPÜ »è †ü rOAôk ô )ºôAqB„ ÿkBýðõG ÿºô»ðkrÜôÃG ô NB_ þýO»üAq»GºõÈ q»G »è »Ü )AlÝýPÜArK ô q ½ýO )ºô»ðlñÈõg þükAsBC( »è »xØ ..ºôArÝKB_ ,2013 ,þðBíÉéƒw þükAsBC( ÿk½Pýƒì »ƒÜ ÿ»ƒüBƒðBƒƒì ô»ƒƒG ß»ƒƒð ïÂ»ƒƒG ,RBƒƒÜºk q»w »è ,ºôõOBø )1980-1915 RqBG óæ¼ q( ÿæ ßºô )ókrÝéü õC»O »Ü ºõÈ ô»è õÝ¾»G ,ºô»PƒÉƒG QƒwAq )Ûºk þƒü sBƒW»ƒì ÿBƒðBƒì( ÿkBýðõG ,)ï»Ü»ü þñýwôõð †ÉK óBü ºô»ðkrÜrýG õÉð þñƒýƒwôõƒð( ÊGºk ô»C ÿAôpG »G »…È ô»è q»ø ..ºôõOrã¾»ø Alü½g õÉð »è ÿBðBì ô»C ,QÉG )BðBì »è kBýƒðõƒG ß»ƒü( ÿ rƒãƒ¾»ƒø ÞƒÉƒØºk ôõƒì»ƒø )ó ôõG ÿ q»øô»â( »G ºô»ýýW½è½Pð½C ÿ ô ô q »è ‡»ñP…ü»ãÉO RqBG ïÂ»G !ÊñÈõ_ºk ó ôõG ÿºõÉ„ »G †ü)Ûºk( ô QÉðºkAk rýãÉW óBÜBðBì »Ü ºõÈ ô»è ,»ü»ø q õñw ÊG þðkrÝü õC»O »G ÿAôpG ÿAôk »è ,ÊGºk Qwô qk Êðçíéì AlƒðBƒýƒƒðAõƒƒÉƒƒð »ƒƒè ô òƒƒGºk q»w»è ïAôºkq»G Ûºk ,òü o½âºk rPýC »ýÉðçíéì ô»C þðôõHPwô qk ïÂ»G ,ó ¼ oºk óBÜBðBì ïAôºkq»G ,ºô»PÉG»PwAq BðBì þðAl„BKºô ½g .ºô»ññÉìºk óBÜºqBýwrK »è »ãW ,óBPPwºk q»G ÿ»ýW½è½ñýì½ñýÔ ºô»ðlñÈõg ô»C Ûºk ÿBãÈ q »è ÞÉOBÜ ,)kBýðõG( þÝì»_ þðôõ_AkAôk»G ½G ÞÉ¾ô»ø ,)|Epoche þÜ½LýC( þÝì»_ ô ºô»PÉGºk Þü tð )ó ôõG( ÿBðBì »è þÝÉP„ ,ºô»PÉGºk kq ô R»GBG ßºô )ºkqBük-»ñýì½ñýÔ( »ƒè ÞƒÉƒOBƒÜ .»ýýð »Ýük »G ÿlðºõü»K óBýì»Ü»ü þðôõ_½G q»â»C ,krÜ ½G ïºuBìBC ßºô| s»ÐBÜ q»w þñýwôõð ß»ð ,ÊG )ºô»ðkrÜrýG õÉð( þñýwôõð ÿºkrÜ óBýìºô ôk ÿºô»ðkrÜrýG ºô»C ,)òOô»Üqºk þƒéƒÍƒýƒÔ( îÉ¿G Ëô»ìºk ..ÊñýGºk ºôº)kq»ãÉG þüBâBC( ÿBãÈ q »è ókrÝÜqk »G þÜ½LýC þÝì»_ )1938-1859 ëºrw½ø( ÿBýW½è½ñýì½ñýÔ þñýðAô pÉO »G ºô»ñPw»G»ð ½g ô óAlíÜõc »è óBPwºô ÿBðBì ßBO þüBâBC ½G ó ½_ ßºô óBÜ»P„ þñOrâqºô óBü ,ºôºrP…ÉK | .QÉñÉøºk qBÜ»G ,ó ô»Üºkqºk R»ÙýØ»c »Ü »üAkºô»è »üºô»ðkrÜrýG ô ôk ô»C ÿ tÉø»G þ¾Bg »è óBì½g »…ýì»ø ºôAqB„ ÿkBýðõG ÿ q ½ýO »è q»â»C !»ýüºvÈ q »è ºô»C !ºô»ñýñýHG ºô»O»ÙýØ»ƒƒc ÿ)ºô»ƒƒðBƒƒ„ºõƒƒ¾»ƒƒø( ÿAôk ÿ ô ô o»Gô ô q »Ü ,»ü»ø þðôõG R»ÙýØ»c »OBÜ ô»C BýW½è½ñýì½ñýÔ ßºô q õÍ„ óBü ÿlð»ìBâBC þðôõG ºô»…È ô»è ,ºô»ñýGºk óBÜ»P„ »Ü¼ oºôBð ô»C ÿºôºqºk »PÈ ô»Üºk ô )R»GBG( ½G »ü»ã¾»G )òüAsAk( »ƒðôõƒ_½ƒG »ƒè )1650-1596 RqBƒƒÝƒƒÈk( »ƒƒÜ ÿ»ƒƒýƒƒýƒƒÜ»ƒƒðBƒƒýƒƒâ ÿkBýðõG »è ïÂ»G !ºô ôkrÜ ÿ»Pw»Wq»G Alü»Ü»Ýü tƒýƒÔBƒPƒƒýƒƒì þPgºô»OBw »è ÿ ½g þðBÜ»ã¾»G »…ýì»ø )kBýðõG( AkºôAqB„ .ºô»PÉñÉ„ºôºl¾»ø )òOô»Üqºk( ó ôõG þO»ÙýØ»c AkBðBì ô kBýðõG óAõÉð »è| q»ƒâ»ƒC ,»ýýð þðôõG R»ÙýØ»c :Ê¾ºk þüBPxýÔ½w þwBýâq ½â ºô»C ,òýwBñýG q»â»C ,òýwBñüBð ºô»C ,»ü»ø »Ü òýGAkºoºôBG ô»ƒè ëBì»Ü .k ,þW½è½ñýì½ñýÔ :»ðAô pG( ..òýð»ü»ãHüAq òýƒðAõƒOBƒð »è R»ÙýØ»c òýðAsºk ßºô )42ë ,2013 þüBñýG ÿ»ðBhKB_ ,k»ì»dì

2013/9/9 »íì»„ ôôk )377( ºqBìu

þÔ»xè»Ô ÿ»ãðAôq »ü»ðBPÔ»ø þÜ»ü»„½â QÉwõñüºk| »ì»c kAsBC .k

þðBÜºôB_q»w ?òýý_ »ýý_ »Ô»xè»Ô ÿqBýwrK

ºô»ðlñÈõg ÿvÉ_ óBüu ÿvÉ_

ï»Oô»c þ„»G ßºô ÿ ½g »…ýì»ø ?»ýý_ »Ô»xè»Ô ÿ qBýwrK þðBÜºôB_q»w óBü ,»Ô»xè»Ô þýO»ýý_ þýO»ýý_ ÿ qBýwrK ½G †ýðBÜ»Ôõw»éü»Ô þìÂºô ô AkºlðB…ýð s ½¾BC ô ºkBwBð ËqBýwrK þýO»ýý_ ‡AôBCu ¼ q þðBÔõw»éü»Ô ÿ»Üºq ¼ s »„»G .óBýW ô ß½ÜBð þÉ¿GBO »Ô»xè»Ô ‡»Ô»xè»Ô þðkrÜºkBýK ½G »O»H¾»C ô ºô»Ô»xè»Ô ôBð»ñOBø ½G »ÐBñG »G ºô ôkrÜ óBü»Ô»xè»Ô »G ÿ ½g ÊGrýâ »ðBìÂºô ô»è þPwºk Ç¼ rì BüBýO »Ü ÞÉñÈõ„ »G òP…ü»â þPw»G»ì»G »Ü òýñÈ u ô ô q õG ‡ºqBýwrK ô»C ºrÉè Ê„ºk .ÊðAsºk óBÜ»ýýÔ»xè»Ô ºqBýwrK ÿ q»ñÈõð ½G ?ÊGkrÜ óBü»Ô»xè»Ô ÿB„Bì»O þð½`ð½_ ÊGºk óBÜ»ýÔ»xè»Ô »ì»PxÉw :»üºq ½Xì»G »è zBG »Ü AôBCu ¼ q ÿ»Ô»xè»Ô ÿ ô ô vÉì »Ü òýÉ¾ºk ºlðºô»C q»ø ºqBýwrK ï»C ÿºô»ðAlìÂºô þÔ»xè»Ô Êì»PxÉw Q…â »Ü BÜºk ºô»C q»w»è qBÜ AlÈ ô»è BÜºk óBÜ»ýÔ»xè»Ô »ì»PxÉw ß»ü ßºô óBÜ»ýýÔ»xè»Ô »ì»PxÉw ½G »Ô»xè»Ô »OAô .ºôõG»ø ÿ ½g þðkrÝýÔ»xè»Ô ÿ q ½W ÊG »Ô»xè»Ô ÿ ô ô vÉì þÉK»G ?»ýý_ »Ô»xè»Ô ÿ qBýwrK ÿºô»C q»G»è ÊG»ñ`ýø .»ýýð ºôºô»ðkrÜrýG ÿBãÈ o»è ?ºô»ñü»ÜºkrýG ó ½_ ?»ýý_ rýG þP„ô ô rw ßºô Êè»âqBýwrK þÔBì »íÉC »Ü ÊG»ø ºô»G óBìoºôBG »íÉC Ê„Bð »ü½G .ÊñÈ u ô q ôºk ?òü»ãG þ_»G QÈ ô»ðBìºk ?ºkôõw ÊG ô NArg ÊP„ ºqBýwrK ï»C þñýwrK óBü ?»ýý_ »Ô»xè»Ô òýwrLG »ýýð óBìºô»C »ýýð óBÜBülýC ÿ ô ô vÉì Býð»O »Ô»xè»Ô ÿ ô ô vÉì »Ü »üºô»C rPãñü râ ‡ArOô ÿ ô»C Q…â»è »ðkrÜrÉw ô»C »ñü»âºk ºôºrÉè .)1(»„»Ô»xè»Ô ÿ ½g»G »Ô»xè»Ô ÿ ô ô vÉƒì õƒÝƒ¾»ƒG óBí„»Ô»xè»Ô ÿ ô ô vÉì »ÝÈ qBýwrK ?»ýý_ »Ô»xè»Ô ÿ qBýwrK òýÉ¿G »Ü ÿ»ýýÔ»xè»Ô †ü rO ËqBýwrK ÿ ô ô q»Gô ô q »ì»G ?»ýý_ »Ô»xè»Ô òýwrKºk »Ü »OAô .ºô»OBgºkrýG ô ôk ÿ»Üºô ô vÉì ô »Ô»xè»Ô óBü ?»Ô»xè»Ô ÿ ô ô vÉì »è »ÝÉ„»G »Ô»xè»Ô BüBC :ßºô ºô»ñýGºk »„BG ?ºô ô vÉì ÊG »Ô»xè»Ô ÊGAõýÉK »ü»ø :òýwrLG ºôBý„ ‡ºô»C ÊGAô»Ü ?ó sAôAkõW þP„ ÿºô»ðAlìÂºô ½G ?ºrPýÝÉP„ ÿ ô ô vÉì óBü »ýýð ÿ ½g »Ô»xè»Ô ÿ ô ô vÉì »Ô»xè»Ô ÿ ô ô vÉì Ë rÝG »Ô»xè»Ô ÿ ô ô vÉì »è »xØ ÿºô»C ½G »Ü òýÉ¾ºk ºlðºô»C »ðAqBýwrK ï»C Q…â ½G óBì»Ô»xè»Ô þðôõGºkBìBC þðBüu »Üºô ô vÉì »Ýðõ_ »ü»Ô»xè»Ô þðôõG »G óBíPxü õÉK ÿ»ñýñýG ô»C »ñü»âºk ºôºrÉè QÉG»ø »Ô»xè»Ô ÊGºk ÊG»ø ºô ô vÉì ô»C ÿºô»C½G »ü½G BÜºlwBG Ê„ºk ºô»Ô»xè»Ô ÿ ô ô vÉì ôBð»è ?»ýý_ »Ô»xè»Ô ÿ qBýwrK þðBÜ»ìÂºô »è Ê„»G »Ü ï»C ó ½_ òýGºk ºô»Dü rÉÔ òýñÈõgºk »Ô»xè»Ô ÿ ô ô vÉì »Ü ‡»ìºk ô»C .Ë rñÉùHPwºkºô ÿºô ô vÉì ô»C ôBð»è »ÜºqBýwrK ÿkõg óBü ºô ôkrÜ ôArGôBð ÿ qBýwrK q»w»è ÿ qBÜ ºô ô vÉì ºôBñÉùýÝÉK ÿ ½g½G »Ô»xè»Ô ÿºô ô vÉì ô»C »OAô .BÜºl…üBíð ÿ ½g ó ½_ þO»ü»ø »Ô»xè»Ô ºô ô vÉì ô»C ÿºô»C »Ýðõ_ .»ü»ø ?»Ô»xè»Ô þýO»ýý_ ÿ qBýwrK ÿºô»ðAlìÂºô ½G þãñü râ ô qBØBC ô ÓBð½Ø ÿ q»ñÈ sBw ô »üºô ô vÉì ô»C ÿºô»Cô»C »Ô»xè»Ô »ü½G »ü»Ô»xè»Ô ÊñÈlÝÉK ÿBOAô ÿkõg »è »ðBìBDÉO »G Býð»O óBíPxü õÉK»Ô»xè»Ô »è òP…ü»ãÉO ½G »OAô .þO»ý…ýðBÜ»Oô»C óBìrO ÊP„ »Ô»xè»Ô ÿ ô ô vÉì ÿ»ü»ÐBñG ô»C q»w»è ‡»ì»C .ÿ»Üºô ô vÉì õÜºô»ð »Ô»xè»Ô óBÔõw»éü»Ô ÿ ô»C Q…â ,ºô»C ÿApÈ ô .Ê¿üºk þðBíÉK »Ô»xè»Ô þñgAôBð ÿ ô»è BýW Ê¾ºlÉK .»ü»ø ¼pì»C »Ü »ü»Ô»xè»Ô ô»C ÿ q»ÝPwô qk ‡ºô»C ô ºô ô vÉì ô»è »ÝÉ„»G »ðBü õOô ô »Ü Êè»ãðkrÜrÉw ô ÿ ôBðBìõâ Êè»ãñýðAs »G BÜºk óBìqAlÜ»_ ºô»ñÈõ„ ô»è »Ô»xè»Ô ô Ç¼ rì ÿ»íÉC q»w»éü qBÜ »Ô»xè»Ô þð½`ð½_ ô ºôõG»ø »Ô»xè»Ô ½G òü»âºlÉOºô»è ÿ ô ô vÉì »Ü óBâBC»G ºô»è »Ô»xè»Ô ÿ ô ô vÉì ÿ qAõG»è óBC½LxK ºqBük .ºô ôkrÜ óBìq»Gô q ôºk .ºô»ñÈ rÝðô ô q óBÜ»ýÔ»xè»Ô »…ÉÜ ô qBýwrK ºôArÜBýPüºô»C ÿæ»Ø»O »ÝÉñÈõ„ »Ô»xè»Ô Êè»âqBýwrL_ ÿºô»ðAlìÂºô ½G þ…ýC ô »ü»ø ½G »Ô»xè»Ô ÿºô»Cq»w»è »ü»ã¾»G ‡»ì»C »ýý_ »P„ ô»C þðkrÜ»ÄBC óBü »Ô»xè»Ô þO»ýøBì »OAô »Ô»xè»Ô þýO»ýý_ ºô»DüArÈ ô .ºô ôkrÜ ÿ qBÜ Ê¾ºlÉK óBí„ºô»C »üºô»Ô»xè»Ô Q…K»è ÿºô ô vÉì ô»C »Ýðõ_ .»Ô»xè»Ô òÉ¾ºlýÉK »Ü ô qBÜ½ø »è òýñÝ…K .ºôõHñýñÝ…K ô óBC»â ºô»ýýñOô»Üqºk þì»Ü»ü þðBÜºu ¼ q »è »Ô»xè»Ô .BðBÜ»ÐBñG ÿ ôk»G ºôõHðôõH¿È ô ô ºô»ñýwrLÉè ºô»èºs»C »è »Ô»xè»Ô ,rO ËBOAô»G .óBÜ»…ÉÜ þgBð»è þ„»ìÂºô ô»C »…ýì»ø ?»ýý_ »Ô»xè»Ô ÿ qBýwrK »Ü Ê¾ºlÉK óBí„ºô»C »ð»üæ ï»C ÿ q»ñÉøAk ô ó ô ôkq»â ,óBí¿Ø»Ì ,óBíðôõG ,åq»ì »è »xØ »Ô»xè»Ô »Ü ºôAkqB„»c Alü½g ºuBìBC »üºô»G óBíPxü õÉK »ð»üæ ï»G RºqBG»w .BÜºk óBíðBü u ÿBðBƒì ô ó ô ôkq»ƒâ »Ô»xè»Ô ÿ qBýwrK þýO»ýý_ »Ü,»Ô»xè»Ô þO»ýøBì þðkrÝü qBük »Ü òü»ÝH„ºô»ƒC½ƒG Q…â »è »Ô»xè»Ô ï»Ü»ü :»ðAô»è .ºô»PÉñýGºk AlÝÈ»…ÉÜ lð»_ ïºkq»G»éü½g,ºô»PÈ râºk ºô»PÉGºk ó ô ôBDð ô ºkBw ô þÉK q»w ÿ»wBñÉK ô ó ôõ_½G ÿ ô ô‰»Gô ô‰ rOBüs rO þðBÜºqAõG »Ô»xè»Ô þO»ýøBì ÿºô»C½G »üAõðBýÉK óBÔõw»éü»Ô »ü½G sAôæ ÿ»xØ ô þðBíýDÉG »ðAô»è »Ü ºô»ñýHG »ðBðô ôBDð ô ºkBw ô þÉK q»w »wBñÉK ô ó ôõ_½G ºq ½Xì»è ÊGºk òü»Ýü qBük BÜºkAô »ì»C AkºlðB…ýð óBÜ»PxðAs þÝüAk ßºô ÿ ½g »Ü »Ô»xè»Ô :ïºô ôk .ArÝÉKºuBìBC Á»â»è .ÊG»ø ÿ rPýðAô»C »G R»HüBO õÝ¾»G ÊG»ð ÿ ½g»G R»HüBO ÿ ½Oô»C ÊP„ »Ô»xè»Ô þðBñÉùPwºk»G½G ‡»Ô»xè»Ô þ¾ô»ø .»ñýðAs Ëô»ÜºlüAôk »Ô»xè»Ô ÿ ô»C ArOô»Ý„ºô»DP…â ÿ»wBñÉK »Ô»xè»Ô ÿ ô ô vÉì ÿAvÈ qk»G óBÜ»Ôõw»éü»Ô :ï»ùÉw .þPwBC »G BãG »üºô»C½G òýðAs ô »ðôõG»ñÜ½Ü »Ô»xè»Ô ½G ôArÝü qBük Ë»wBñÉK q»w»è RBÝ`ýø z»G ºô ôkrÜ óBü»Ô»xè»Ô »è »Ü ArOõü ô»Cq»w »ñü»hG ‡ºô»CBG .ºô»Cq»w»è »ü»ã¾»G ‡AôBCu ¼ q ÿ»Ô»xè»Ô ÿ ô ô vÉì »Ô»xè»Ô ÿBOAô ÿ»OBùÝÉK q»w»è óBìºô»ðkrÝðô ô‰ ‡ºô»C »Ü,Ak»Ô»xè»Ô ÿ»wBñÉƒK ô ôArÜlð»w»K ÿ qBPÔ»C ½G »ýýPxü ô»„½g ÿBðAk ½G þPxü ô»„½g òü»âºlÉO ºô»è,AkºlÉK »Ü ‡»üºô»ðkrÜrýG ô»C .ºô»ýýñýðAtÉG ô þü»„»¾»ø »è ºq ô ôk ÿºqBPÔ»C ô»C .ôBXðõâ »è BPxÉC »è òP…ü»â ½G »…ýÝÈBãÈ q ô »üºkqBük ÿ ô ô q»w ô BPxÉC ÿ ô ô q»w »ýýÔ»xè»Ô þPÉP…â »G ÿlðºõÉK óBü ºô»PÈ rãðBìºk »Ü ‡ºô»C ô »ü»ø ÿ ô»è ,ÿ»Ü»P…â »ìq ½Ô ÊñÈl…ýðBìBC ô Ç¼ rì þðBüu »è »ýýð ôBDGAk ÊñýðAs þÔ»xè»Ô þñýðAs ÊGAô»Ü .»ü»ø ºô»ðBíðBüu ºô»C þÉK»G ,ºô»C ÿArÈ ô .óBíðBÜ»…ÉÜ ½G q»wºqB_ ÿºô»ñüs ¼k ô ºô»ðõGô ô q»Gô ô q q»w»è BüBPxÉC»è ºô ô vÉì ï»C AôBCu ¼ q ÿ»Ô»xè»Ô ÿBíðõ„»ð ÿ ô ô vÉì »è»ýýPü rG »Ô»xè»Ô ÿ ô ô vÉì ÿºô»ðkrÝðô ô‰ q»w»èqBÜ ‡»ð»üæ ô»C ô ôkq»ø ô ºô»PÉGºlÉè þÝýPÜArK ô ÿ q ½ýO þð»üæ »O»H¾»C .ó»Üºk »Ô»xè»Ô ÿ»wBñÉK ïAôºkq»G ô Ëõð»èq»w »OAô .ó»Üºk »Ô»xè»Ô ÿBOAô »Ü ºô»OBÜºlOôõØæ óBìºqBýwrK ô»C »…ýì»ø ºô ô vÉì ï»C ÿ»ñg»C ô ÞýOBì»PxÉw ÿ sAõÉ„ þãñü râ q»w»è ºôõH„»ã¾»G »…ýì»ø »üºôºô vÉì ï»C Q…K»è ÿ ô»C ïÂ»G ?»ýý_ »Ô»xè»Ô »ñü»âºk ºôºrÉè .AlýìBXð»C ºô ôkrÝüæ»Ø»O »Ô»xè»Ô ÿ»ýü»ñg»C »ýü qºôkAk ô»C ô »Ô»xè»Ô þðlðBC»LÉO ÿ ô ô‰»ñPxg ½G ºôõG †ýÝÈBãÈ q »Ô»xè»Ô ÿBOAô »Ü ÿ»ýýÔ»xè»Ô »ðkrÜrÉw ô»C # .ó»Üºkq ôõPw»C »Ô»xè»Ô ÿ q»âô ô vÉì ÿ»ðAqBýwrK ºq ½W ô»C ÿ»ñg»C ÿlð»ø»C | .1998 ,|nPocketå|M :|Stockholm .|Filosofins historia .|David Walter Hamlyn .1|

ô ôk óAõÉð þüsAôBýW Aô»C ºô»PÉG»ð ºkBw »ñü pGqºk ï»C q»â»C ,QÉG»ð q»ñÈõg óBýìºô ôk ô QÉG q»ñÈõg óBýì»Ü»ü »Ü z»Ü þééýì þÝÉ`ÉLñü rG ô ÞÉÝ…ü tK óAõÉð þðôõìs»ƒC ßºô | .»üBøºô ô IÉPÜ ½G yýÜAtPðAsBÜ z½Ýýð ÿlük q»HðAq»G »è †ü ô»C »Ü òü râºkqºô »ðôõíð »G rO þÝÈlük ,Akºô»ðlñÈõg »è êýíýø½G .»¾BGArýø êýíÉø½G ,þÝý_ þwôõñðBì¼ q ÿlük þÜ¼ rƒýƒ_ ,Ak"Bƒðºs ôAq»ƒø pƒK þƒÜ»ƒýƒýƒüBƒýƒð»ƒO" þƒðBƒì¼ q ÿ q»PÜºqBÜ ÿBPðBø ,ºô»PÈ pÉâºk IÉPÜ þÝÉƒwºokBƒü rƒÔ RBÜºk qBÜ »ðArÉìBC ô»è ÞÉÜ»ü q»w»è »Ü»ðBì¼ q þýÜºq»w »G ºô»ð»Ýüºk ô ºô»ññÉøºk qBÜ»G »ð½Ü ÿ s»ÐBÜ ïAôºkq»G »Ü ß»ü½ÝðAs aýø ÿ ôõ_qºk »Üºq»PÜºqBÜ lð»_q»ø ,rü ô»ø þýØºp¾k rÈ u»è óBÜBø»HðArâ »HÉPÜ ïAôºkq»G ïÂ»G »ýýƒð þüºôArÜ »G óBÜ»HÉPÜ »Ü qBW q ¼ s ,RBÜºk qBâs q »ÜºrÉìBC óBÜºo»Kæ »è ÞÉÜ»ü q»w»è »ÜºrÉìBC ïºkq»G »ðô»ƒÜºk »ü½G q»ø ò…ÉÜºkAq þXðq»w ô ºô»PÉñýGºk äðrâ ÿ»Pwq ÿºôBì»è ºõÉ„ ô»G ,ºô»PÉñÉøºkqºk »ðBHÉPÜ ô»C ArƒÉƒg Qwô qk ºq ô»â þÜ»ü»ðBhHÉPÜ AlýðkrÜqBÜ ÁBw YñÉK õýw þHÉPÜ ‡»ðBHÉPÜ ô»C ÿ»Gq ¼ s ,Alü½g ÿ»Ü»¾Bì »è RBÜºk »O½â ô Àãýø þðBÜ»HÉPÜ ,óAôBCu ¼ q þðAlð»ìrýG ô óAq»wôõð ÿ ½ø»G ô Rô»ÝÈ q »G »Ü ºq»PÜºqBÜ ï»C .ó»…Pýð ô q»ééý„ ô qºk»GºkAo»è þÝÈ vÉ_ ,QÉGºk IÉPÜ ÿBñ„BC ºô»ü»ÜºqBÜ »è ºô»íñÈõgºk »Ü ÞÉOBÜ" QÈ râºkqºô ºô»ƒðlƒñƒÈõƒg»ƒè »íÉðºk óAõW þÜ»ü»Pwo õÝ¾»G ,ºô»íñÈõgBƒð AlƒýƒPƒwAq ÿ»ðAô»`ÉK »G ôAô»O .8:ë "ïvíüºk ÀØõð ßºô ô ºô»ìqAs ,QÈ râºkqºô ºô»ðlñÈõg »è vÉ_ qºk»GºkAo»è BPðBø ºôBGq ¼ s QÈ ô»Üºk þPwºk ºôºô»ðlñÈõg »è »Ü ºôºvÉ_ ô»C ÿ ½ø »G qBâs q ó ôõ_BýO »è òýwôõð ô rÝýÔ ÿºq ô»â þÝÉOArýì | .RBÜºk »è ß»ü q»ø ÿBâlük ÿ rü»w ºôºrO þÜ»ü»ãðAô q »ƒè óBüu þðôõìs»C ½G ô IÉPÜ þðôõìs»C ½G êýíÉø½G ô z½Ýýð þO»ýðBPwqB„ þì»øq»G ÞÈ q»wôõð ßºô z½Ýýð ,òü»ÝG »Ô»xè»Ô ô rÝýÔ þðBñÉùì»øq»G þñýìºs q»w †ýðBð½ü ,»ðBð½ü ô Alü»„ »Ü ºô»ñýñýGBð qAôºlñÈõg þÝÉw»Ü aýø ,»ýükAsBC ô z½Ýýð »ãðºq ,QÉG»ð »O»ýðBPwqB„ ô»ƒC þƒýƒìBƒwq»ƒw óBíÉK ºôBGq ¼ s ÿlük »è ókrÝü rýãð»üæ ÿBãÈ q »è þPÉHPxü ô óBÜºq»Ýü»K ïºkq»G ô IÉPÜ ôBð þðBüu »è vÉ_ rPýC QÉ¿G .ºô»OBÜºk þØBO »ðAô»C ÿºôºqºk »è rO þÝÉðBüu »ü½G ,QÉñýGBð ÿ q»HÉw »è þƒðBƒÜ»ƒì»ƒøq»ƒG ÁBƒGArƒýƒø êƒýƒíƒÉƒø½ƒG ïÂ»ƒG »Ü ÞÉO»ìôõÝc ,ºõýwôõð AlýPxýð½ì½Ü þÝÉO»ìôõÝc ÿ rÝýÔ ÿºôºqºk »è ÞÈ qBPƒÔºq ô ºô»ƒðkrƒÜrƒýƒG ôõƒì»ƒø »ðAqAk»üBìq»w ÿ qBPÔºq ô ºô»ðkrÜrƒýƒG »ƒG ïtƒýƒð½ƒì½ƒÜ »G ,AlðBÜ»ýýPxýð½ì½Ü »O»ìôõÝc ÿ q»HÉw »è ,QÉðAsºk ô ïtüsBð ô ïtý„BÔ þðBÜºõÉ„ôBø »O»ìôõÝc ÿºõÉ„ óBì»ø þgºs ¼k ô óAq»wôõð þðAlñüs »G QÉGºk RÂô ,ïtýxÌ»G ºôºq»PÜºqBÜ ÿBPðBø ÿBãÈ q »è êýíýø½G .óBýðBÜ»HÉƒPƒÜ ,RBÜºk †ü rOAôk ô ÿ q»ãñ„¼ q þgB_ þðBÜ»HÉPÜ þ…üBPw AlèBGArÉø êýíÉø½G ÿlük ô z½Ýýð ÿlük óAõÉð ÿ»ØºqBÔõì »è »ýýÜºq»w BãÈ o »è »ÝÉÜ»ü IÉPÜ Aô»Ü ÿ»O»ÌBð»Ø ô»C »ñü»âºk »Ü Ak»ðBüBã¾»ì½Ü ô»è þO»HüBO »G Ç¼ rì »G óBÜ»…g»GlÉìõC | .»ü»ø þðôõG ÿ qBÝì»Pw »G ßqºk þüBwBC þÝÉÄ¼ rì q»ø »è rOBüs óBÜºqBÝì»Pw ô þÜ½ÜBð »„»ü½G q»ø ,ó»Üºk IÉPÜ ÿ qºk»GºkAo»è ÿ tÉø ô o»„ óBÜºq ½W »è ÞÈ q ½W »G óBÜºqBÝì»Pƒw ÿ o»ƒ„ Á»â»è »ýýÜ½ÜBð ô o»„ ,AlðBÜ»HÉPÜ Á»â»è »ƒýƒýƒÜ½ƒÜBƒð ô qBƒÝƒì»ƒPƒw »ƒíƒPƒxƒýƒw »ƒè ,Akºô»ƒðlƒñƒÈõƒg ÿ»ƒw¼ rƒK ô ïtýð½ì½Ü ô ïtü sBð ½G ºô»ìtý„BÔ »è ,AlðBÜºrýPýèBO½O ,ºôõG AlýwrO»ì »è IÉPÜ þwôõðºqB_ ïAôºkq»G ïtýxÌ»G ºô»è óAõW þðBÜq»ƒPƒÜºqBƒÜ ô »ƒíƒPƒxƒýƒw ô»ƒC »ƒÝƒðõƒ_ rO þÜ»üBýðôk ºô»ðBÜ»HÉPÜ ÿBãÈ o »è Ç¼ rì »Ü ó ôõP…ü»ãÉO þÝÈBüu ,RBÜºk AlÉO þðBüu »Ü ÿ»üBýðôk ô»è sAôBýW QÉñýGºk þÉK îÜõc þíPxýw »Ü ÿ»ðBüu ô»è sAôBýW QÉwBðºk rO ô tÉø ïAôºkq»G »ü½Gq»ø ,ºô ôkrÜ ÿ qBük ÿ ½G ô ºô ôlðBwBð þðkrÝgrƒñƒÉƒG þƒ¾ô»ƒø »ƒè óBƒÜºqBƒÝƒì»ƒPƒw »ƒO»ƒìôõƒÝƒc »è tÉø ºô»ƒ"q ½xðBw" ÿBãÈ q »è þO»HüBO »G ,óAlðBÜ»HÉPÜ »è Ç¼ rì ÿºô»C ½G ,ó pGºk óBÜ»ÔArâºq»K ô »Pwo ÿ q»G .ó»ÝG ‡»HÉG ,Ëõð þñýðAs ,Ëõð þñýwBð ,Ëõð þñýñýG ÿ vÉ_ | ½G s»c ÿ ½ø»G ,Ç¼ rì òýì»Ü»ü ßºô ïºkBC q»â»C ÿ ½ø »G q»ñÈõg Aô»C ,QÉHOô»Ü Akõg þOºrÔ»ð q»G ºô»ñýðAs óBÜºqBÝì»Pw »OÂ»wºk þOºrÔ»ð q»ƒG vƒÉƒ_ ½ƒG ÿ s»ƒc ,vÉ_ »è »Øq IÉPÜ »è óBÜºqBÝì»Pw »OÂ»wºk þØq ,ºôõOô»Ü »ü½G .òýðAs »è ºôõG Û q ïºkBC »è Akõg þØq ó ½_ ßºô q»ø RBâºk BO ô Jtc ½G ºô»ðAtÉg »è óBÜ»OÂ»wºk q»â»ƒC Aô»C ,ºô»ñHG Q„BC AlðBüu ô Ç¼ rì Á»â»è QÈ ô»ðBýG R»¾ôºk»G #| .ºô»ñHG Q„BC AkvÉ_ Á»â»è QÉGºk

AkBPxÉC »è q»ñÈõg QÉ„ºk »Ü ó»Üºk †üBìõð óBü½g sAôBýW óBý¾õHØ ÿ qB_Bð »G ô ApÝÉO »G ïÂ»G ,QÉG»ð Ák»G þðBü»Gq ¼ s ô»C ÿºôºqºlðB…ýð ,ó ô»C ÿºô»ðlñÈõg þðôõìs»C ô RBÜºk BýO þðB_ô Alü½g ÿºô»ðlñÈõg þOBÜ »è »Ü ó»ðBãPxÈ ô ß»üBOºq»w óBÜºkBw »HÉPÜ ÿºô»ðlñÈõg q»â»C .ó ôõOrâ AkBPxÉC »è Aô»C ,q»ñÈõg þü qBý„½ø þðkrÜvÈ pãðºo ½G QÉG ºô»ðlñÈõg »è ó ôõHìAôºkq»G ô óBÜ»ðs»ì »HÉPÜ ÿºô»ðlñÈõg ï»C q»ø .»ýü qBý„½ø ô»C ÿ sAôBýW ÿºô»ðkrÜvÈ pãƒðºq q»ñÈõg RAkBð ºôBì »ýü qBý„½ø ÿºô»ðkrÜvÈ pãðºq ïAôºkq»G .QÉPwººõG ºô»ðlñÈõg ÿ»w¼ rK ô ºô»PÉñÉíG IÉPÜ ÊG»G ºô»ðlñÈõg ÿ»w¼ rK ºô»ÝÉK q»ñÈõg ô IÉPÜ »è ß»ü q»ø »è ÞÉ¾ô»ø q»ø .ò…g»Gºk ÊK ÿBðBì ô òñÉøºk ï»øq»G ÿ»w¼ rK »G BðBì þñý…g»G ½G QxÝÉO ô IÉPÜ ÿºôºqºk ï»øq»G »ðBýýxýÜAtPðAsBÜ z½Ýýð þÝÈlük ,ºô»ðlñÈõƒg ï»è "BGq ¼ s" þðBì¼ q »è Þüºô»ðAkoôBC »ãðºq ,QÉñÉøºk z½Ýýð AkBGq ¼ s þðBì¼ q »è .RBÝG óBìrOBüs þÜ»ì½Ü ºôºô ô q †ýðAô»C »Ü ,»ü»ø þýÜºq»w þýO»üBw»Ü ô ôk yýÜAtOAsBÜ ÿ uºk ÞýðBüu »üBGq ¼ s þý_q»ø ,ß¼ q»w ô BGq ¼ s »è òýPü rG ôBð»è »…ýÜ¼ q»ƒw þƒ_q»ƒø ô óBƒÜ»ƒHƒÉƒPƒÜ ÿºôºqºk »ƒè ºôArÜ BñÈ ô IýPÜ ôBð ÿ ôBýK ßºô ß¼ q»w ,ÿ uºk AlðBÜ»HýPÜ ºqBýwrK ô»è ,»ýýð ºô»ðBüu ÿºqBG »è þÝÉðôõìs»C aýø ô þÝÉw»Ü ßºô ôAô»O RBÜºk ÿBƒGq ¼ s »ƒè »ƒÜ Ak»ƒðAkBƒw

aƒýƒø ÿlƒW ÿq»ƒñƒÈõƒg IÉPÜ òüAôk »G ÞÉHÉPÜ ÞÉðkrÜBñÈô aýø ,QÉðAsBð óBÜ»ðkrÜBñƒÈô ÿBƒ„ »ƒG ô qBýwrK aýø ô QÉðAsBƒð ô qBýwrK òüAôk »G ÞÉìÂºô ,QƒÉƒðAsBƒƒð ïÂºô òƒƒüAôk ÿBýèõg »…ýì»ø õÝ¾»ƒG þÝÉHÉPÜ ÿºô»ƒðlƒñƒÈõƒg »…ýì»ø ,»ü»ø ÿrO sAôBýW ô RBÜºk rO ÿ»…Èlƒð»ƒC ô rO ÿqBýwrK ÿ»¾»Ý¾»Ü þìÂºô òÈõ„ »G óAo»ƒâ »ü»ø ÿAkrO þ_q»â»C BGq ¼ s ïÂ»G ,QƒÈ ô»Üºkqºk óAs»ñ`ýø ô ºlük»ðBýðk óºôBg þÝÉw»Ü ßºô ïÂ»G »ýýð ºô»HÉPÜ »G þülðºõü»K z½ƒÝƒýƒð ,QƒÈ ô»ƒÜºkqºk óBƒü u ÿ ôõƒHƒ¾BƒØ ô ó ôõƒƒìs»ƒƒC ,QÈ râºlðBìAq AlðBüu »è q ½W ô ôk ïºkq»G»è yýÜAtPðAsBÜ ô þO»ü»Ü»ì»øq»G ß¼ q»w »Ü AlðBÜ»HÉPÜ ôBð»è ÞÉðBü u ,þO»ü»Ü»ì»øq»G BGq ¼ s »Ü óBÜ»HÉPÜ ÿºôºqºk »è ÞÉðBüu ô ºrOBü s Ak»Ü»ðBì¼ q »è BGq ¼ s þñOô»Üqºk »…ýì»ø ïÂ»G òýÉ¿G QÈ rÜºk »ü½Gq»ø ,ºôArÜ óBgq»O ½G ÿ rOBüs ÿ q»Gô ô q »è ÿ rýãð»ƒüæ »ƒÝƒÈlƒük yƒýƒÜAtƒPƒðAsBƒÜ z½ƒÝƒýƒð ÿlƒük óBíÉK QÈ ô»üºk ,RBÜºk óBüu ÿ ½gô»PwAo ÿºô»ðkrÝýØBO .ºrPãðrâ ºô»ðlñÈõg þðôõìs»C »è óBü u þðôõìs»C QÉ¿G óBÜ»ðuºõÉG Á»â»è »üAlýxÝÉw þülðºõü»K »è »…ýì»ø BGq ¼ s Akq»HðAq»G »è ,»ü»ø þìAqBC þÝÉðô ô qºk ô QÉðºuºk q õPð»w ô ô»C ôõì»ø ô »ðBÜ»HÉPÜ ôBƒð þƒðBƒü u ÿAlƒü»ƒ„ ß¼ q»ƒw ïæ»G ,QÉðAsºk ûBðõâ »G BGq ¼ s ÿ»ðBýýxÝÉw »ýý…ÉÜq»w .QÉðAsºk ûBðõâ »G AlðBÜ»ðuºõÉG Á»â»è ókrÜ»ñxÝÉw BGq ¼ s ,AlÜ¼ q»w ÿlük q»w»G QÉGºk ÁAs BGq ¼ s ÿlük †ü qBWAôk z½ƒÝƒýƒð þƒðkrƒÝƒü rƒýƒãƒð»ƒüæ ,BƒGq ¼ s ÿlƒük þƒƒðkrƒƒÝƒ¾As ,ºô»ðlñÈõg þðôõìs»C ß»ð óBüu þðôõìs»C »è »xýÜAtPðAsBÜ þýO»üBw»Ü þðkrÝPwô qk »è »Ü ÿkBýðõG þÝÉè»è»g ïÂ»G ÿºô»ðlñÈõg þðôõìs»C BGq ¼ s ÿkõg »Ü »üºô»C »ü»ø AkBGq ¼ s ÿºq ô»â þÝÉ¾Bð»Ü ÿ ½g ½G ‡ºô»ðlñÈõg »Ýðõ_ ,»ýýð ,ºô»Õü rÌ»ì »G »ðBüu þðkrÝðôõìs»C ,»ðBüu þðkrÝðôõìs»C

ÖýO»è òü»xc »è »ÝÈ q ½W ,þÜo½ãÉW »è »ƒÝƒÈ q ½ƒW ºô»ƒðlƒñƒÈõƒg| »ðkrÝýøBì»O ,rO þÝÉñÈõ„ ½G ºô»ÝÉñÈõ„ »è ºô»ñPwAõâ ÿºõÉ„ôBø ºô»ðlñÈõg ÿ»w¼ rK ,ÞÉñÈõ„ »è rOBüs Á»â»è ÞÈ q»Ô»w ,ºô»ðAo»ãÉG þÝÈ q»Ô»w ïÂ»G ,ºq»Ô»w ÿ»w¼ rK ºô»ðlñÈõg ,»ýýð þüBO½Ü ïÂ»G ,»ü»ø þðkrÝÉLPwºk þ¾Bg »Ü »ãPxÈ ô òülð»_ »è ,ºô»ðAo»ãÉG ÿ q»Ô»w ÿ»w¼ rK ßºô »è »ýýð òýÝìõì ïÂ»G ,ºô»Pü ô»Üºk q»w ô Qü s»ƒGºkAk »Ýðõ_ .ºô»PýñÉíG »…ýì»ø ½G Ak»ðBãPxÈ ô ô»è ïBÝ`ýø ,Ëõð þñýñýG ½G þüAlü»„ ,þüAlü»„ »è »ÝÈ q ½W ºô»ðlñÈõg ‡BK ,Ëõð þÝÉñýñýG q»ø ‡BK .Ëõð þñýðAs ,Ëõð þñýwBð q»G q»ñÈõg ,Ëõð þÝÉñýðAs q»ø ‡BK ,Ëõð þÝÉñýwBð q»ø óBü½g þOô»ÝÉW »ðBýÈõð ô »è ß»ü q»ø ô QÈ ô»Üºk Ëõð Êw q»ñÈõƒg ÿ ô»ƒC ÿ qBƒýƒ„½ƒø ô Bƒâlƒük ô ÁBƒü»ƒg q»ƒw»ƒè ôºkrÜ q»ø ÿBOôBø ºô»ðlñÈõg ÿºkrÜ .òƒ¿ƒÉƒøºlƒÉƒW»ƒG .QÉG»ø ÿ ôAkô ô q þðkrÝPwô qk ÿBðAõO »Ü ºrO þÜ»ü»w¼ rK »Pw»Wq»G Akºô»è q»ñÈõg q»w»è ºô»ðlñÈõg þü q»ãü qBÜ ô ÿ rÝýÔ ÿ rãÉW þÝÉg¼k »è q»ñÈõg QÉéÉøBð »Ü QÉGºk BðBì »G "ôAkô ô q" q»â»C ,ºô»PƒÉñÉíG Alü qBý„½ø ô þñýGBýðôk þÝÉg¼k ½G ºô»ÝÉg¼k »è QÉG ºô»ñPwAõâ ÿ»Ü»ýý¿ãýø ÿ»w¼ rK »…ýì»ø ºô»ðlñÈõg ÿ»w¼ rK Aô»C ,rOsAôBýW þÝÈ qBG ½G ºôºô»ðkrÜrýG þÝÈ qBG »è ºq»ñÈõg ÿºô»ñPwAõâ ô òPw»HØ»_ ÿ uk Q„ô rw »G ºô»ðlñÈõg .ºô»ðkrÜrýG ÿ rO »è ß»üºô»ðBì ôõì»ø »Ü »üºtÉø ô»C ºô»ðlñÈõg ,»ðBPwºôAo q»ñÈõg þðAlñüs »G Alü qBý„½ø ÿ ôArÝü qBük þÝÉñýìºs q»w »G ÞÉHÉPÜ aýø ÿlW ÿ q»ñÈõg »„»ì»C q»G»è q»ø .QÉðAsºk ÿB„ »ƒG ÞƒÉƒðkrƒÜBƒñƒÈ ô aƒýƒø ,QƒÉƒðAsBƒð IƒÉƒPƒÜ òƒüAôk òüAôk »G ÞÉìÂºô ô qBýwrK aýø ô QÉðAsBð óBÜ»ðkrÜBñÈ ô ÿBýèõg »…ýì»ø õÝ¾»G ,QÉðAsBð ïÂºô òüAôk ô qBýwrK »…ýì»ø ,»ü»ø ÿ rO sAôBýW þƒÝƒÉƒHƒÉƒPƒÜ ÿºô»ƒðlƒñƒÈõƒg »G óAo»â ô rO ÿ qBýwrK ÿ»¾»Ý¾»Ü ô RBÜºk rO ÿ»…Èlð»C »è ÞÈ q»ñÈõg ÿ»OBÜ ô»C .»ü»ø ÿAkrƒO þƒìÂºô òƒÈõƒ„ ÿ q»ñÈõg óBì»ø »G òýðAõOBð ºô»PÉGºk ÞÉHÉPÜ ÿºô»ðlñÈõg þPgºô»OBw »Ýðõ_ ,òýðAtG ÿ»Ü»HÉPÜ ÿºô»ðlñÈõg »è q»G ÿ q»wôõð Á»â»è »ðkrÝâ½èBük þPgºô»OBw ºô»ðlñÈõƒg »ƒÜºq»ƒwôõƒð ÿ»ƒðAqBƒýƒwrƒK ô»ƒC Á»ƒâ»ƒƒè ,»ƒƒÜ»ƒƒHƒƒÉƒƒPƒƒÜ »Ü ºrO þÝÉðkrÜBñÈ ô þñýñýG þPgºô»OBw ,þðô ôlðAu ô ô q ô þPgºô»OBw ,ºôBñÉø þì»øq»G »Ü»PƒxƒÝƒÉƒO ÿ q»ƒwôõƒð ô ÞÉðkrÝâ½èBük ôõì»ø ,»üºsBO þÜ»ýü qBýðAs þñOô»ÝPwºk ÿ rã¾»ø Ëõð þÜ»ýü qBýðAs ôõì»ø ô Ëõð þÜ»üBñÈ ô ôõì»ø ô»C ,òðAo½â þðlðBƒÙƒèõƒg þƒðBƒÜºq»ƒâ»ƒC ÿ q ¼ s þƒÝƒÈ pƒG »Üºq»ñÈõg þƒñƒýƒ…ƒÉƒK þƒðôõƒìs»ƒC kõƒgBƒü ‡»ƒðAq»ƒâ»ƒC ô ôkq»ø »è ,ºô»PÉñÉ„ºôºlý¾»ø kõgBü ,ó»Üºk rOlð»ì»¾ôºk AkBýO ÿ»Üºq»ñÈõg ÿ»ýü qBý„½ø ô ÿ rÝýÔ »g¼k ô»C Ak»ÜºqBG óAo½ƒƒâ ÿ ô ô o»Gô ô o õÝ¾»G ,ºô»PÉñÉìBð ÿ ½g ßºô ºôBüu ÿ»PwAqBC »G õÝ¾»G ,Bð AlñýØ»ü ÿ»PwAqBC »G óAo½â .ºô»PƒÉGºk .q»ñÈõg »G rO þðôõìs»C þñý…g»G ô óBìõâ ÿºô»ðkrÝ¾õØ þÝÈ q»PÜºqBÜ ßºô ïAôºkq»G q»ñÈõg RBÜºk Aô »Ü ÿ»¾Bg ô»C »è »ðôõHìAôºkq»G ,ºô»PÉñýíG ºôºq»ÜrýG ô q»ÜqBýƒwrƒK | .AlPxÝÉO Á»â»è ókrÝðôõìs»C ÿ»ðAô ôk »G ºôAqlÈ râ ÿlðõO »G ºô»ðlñÈõg ÿ»w¼ rK q»xü»ì óBü rO ÿ ô»C ÊG»G óBýìBÜ aýø ,q»ñÈõg /IÉPÜ aýø .ó»Üºk ôAô»O »Ü»w¼ rK ºô»ðBýÜô ôkq»ø »G õÝ¾»G ,QÉGBð ïºkq»G»è ß»ü½wBC óBÜºq ½W »è ÞÈ q ½W»G »ýýð ÞÉHýPÜ ÿ»…Èlð»C ÿ q»Gô ô o ,ºô»OBÜ»ð Akq»ñÈõg ÿºô»ðkrÜrýG ºkBw q»â»C »HÉPÜ ô»C R»ðBð»O ,RBÜ»ð rPðAôArÔ q»ñÈõg aýø þðôõìs»C ,QÉG»ð †ü»Üºq»ñÈõg ÿlð»H¾k kõƒgBƒü ÊK þPwºk ºôºkBw þHÉPÜ Ê¾»ì½Ü »è »ýýð †ýÝÈ q»ñÈõg »è QÉG sAôBýW ÞÈ q»ñÈõg þðôõìs»C q»â»C ,QÉGkrÜ»ð »Ü ò„»GôBø Akºô»è Aô»C ,rO þÝÈ q»ƒñƒÈõƒg þƒðôõƒìs»ƒC þHÉPÜ ÞÉ¾»ì½Ü »è óBýÜô ôkq»ø ÿºô»ðlñÈõg þÝÉLPwºk ô ôk ôõì»ø ,ºô ôkrÜ ÊƒK þƒPƒwºk ºô»ƒýƒüBƒwBƒC ôºkBƒw ßºô óBýü qºôAkBü »Ü ò„»GôBø Akºô»è sAôBýW þÝÈ q»ñÈõg þHÉPÜ òülð»_ ‡BøºôBC ,»üBýO þðs»ì þHÉPÜ òülð»_ ó ½_ ô»C þðBÜ»ýüBOºq»w ºôBãð»ø óBÜºkBw »HÉPÜ .»üBýO ÿºkBw ºô»ðlñÈõg ÿ q»Ô»w »G QÉ„ºk »Ü òüºô»ðAo»ãÉG ÿ q»Ô»w óBÜºkBw »HÉPÜ ô ºô»ðlñÈõg þðBÜBOºq»w .òü»HG ÿ ôBð †g»ð óBÜ»ðs»ì »HÉPÜ ô óBÜºôB…Ý¾»ø »ÐBð½Ø ÿºõÉ„ôBø »è ô»Ü»ü q»ø ïÂ»G ,ò¿ÉøºlÉW»G óBü½g þü q»ãƒü qBƒÜ ô »Ü óBÜ»HÉPÜ þƒü sAôBƒýƒW ,AksAôBƒýƒW þƒð»ƒìºs þƒÐBƒð½ƒØ Alüºô»ðlñÈõg þð»ì»O þÝÉÐBð½Ø lð»ƒ_ »ƒè ÞƒÈ q»ƒñƒÈõƒg ÞÉK ô»C ÿºô»ðlñÈõg þðôõìs»C ApÝÉO ,ºô»O»ýýðô ôlñÈõg ß»ü»ðBhHÉPÜ ßºô ÞÈ q»ñÈõg q»ø þðôõìs»C .òñÉøºk þðB…ýðôBð òülð»_ Ak»ü»ðBhHÉPÜ ô»C ôBð»è ,QÈ ô»Üºkqºk

r8:Layout 1

9/7/2013

5:20 PM

Page 1

2013/9/9 »íì»„ ôôk )377( ºqBìu

krÜºk ‡»G ÿ½g þðBÜ»ðô»g ô òì q»w»G ô »ðBdÈ o ô »Ü»gBG ,BðBÜºrO½Ü :Rõüºk îÝüAk óq¼s q¼s óBÜ»ðô»g ô óÂ½Ü ½G óBýÝÈlð»ø ô jB„ ½G óBýÝÈlð»ø ô ï½g ½G q»ø óBýÝÈlð»ø ßºo»â þðBðu ½G óBýÝÈlð»ø |...ºô»ìpÉâºk | týâq»ø ô»C krÜºk»ð rýG »è þ„Akõg qBW YñÉK ÿu¼o ô BPwºôºk ÿôôo»Gôôo p„õØ»„ þÜ»ýýGºq»Ì »G | ,½âõPÕâ »Oô»Üºk Bý¾»â»è ºô»ì½g ÿ»ýý¾Bñì ô»G òì þðAtìºk qôõw QÉG ‡ºqô»â lð»_ Akõg | R»cArxýC »G BíÝüAk þ¾k »è ...!ºô»PÉGºk þÉW

ó»Ü òý„ óBOq»w ?»ýý_ »è óBOºõü rWºõü rW ï»C | Bì»ð óBíwBC ºô»ýýðBü»G »è îÈ o»â»ð óBO½G ?óôõG ËõÜ »è òý¾Bð îÉK »L_ »G rOAôk ÊK qõgAk óBýÝÉÜ»ü þ¾k AkBG»ð QÈ qºõ¾»ø óBýÝÉÜ»ü ÿo»K ...AkBG»ð óBü½g q»ø »Ü ï»PwBC »G òPxýHýG ºô|»ðBýðBÜ»¿_ q»w»G |»ñý¾Bñì QÉG»ð óBPì»g :QÉ¾ºk óBýÉK î„ºõÉC þñü pÔ»ìºu ,ºôBðAk óBÜ»ðBXñýC ôBð»è óBOtü s»Ì ÿôB_ õO ïÂ»G | òG Bü qô ÿôAqkq½„ þü qºô»Pg»G ,ó»Ü»ð ÿôBñÙü o »Ü»ÔBð»O q»w ºô»ñ…ýñG ½g q»w»è ô þìq»ð »G »Ü»„ô»c þýãðºlÉG |BG | ºô»PÉG»ð ÿq»G»g ÿ»Ü»ìAqBC BÙýw½ì BG | »Ü»`gBG ôBð |...!ÊÜAu»ð óBýðBü»G îÝüAk ô BPwºl¾»ø ô»g »è ôôs þðBxÜ»ü »G

ÊðkrÜo»PðBð ½G †ýÝ¾»g ÊñOrã¾»øvÈõñPwºk ½G Qüõ„ ÊÝwºk ÿºô»ñP„ôõ„ ½G ?òG ZBPcõì ºôºkBü s »G BP…Éø ï½g þðkrÝñÉ„oôBC þ„»G ô Bâqºkq»G ô »Ü»gBG þðAkôBC ô »ü»ø îðBÜ»¾Bü»g þðlðBwõg | î„»ÜºoõÜ q»â ô ÊG ºqô»â óBwAoôAõg QÉG»ø ÿq»Ô»w ÿsBýð ºô»ü»ÜBPðBW »ì»Üºk ½G þÝÈlð»ø ôõG Ú„BÌ BãÈ o »è q»â ÿºô»C ½G ô ÿ½g »è RAlG þÜ»ü»K½¾k lð»_ ºô»PÉG ÿkBü | »ÝÈ o»„ †ýÙ„»Ì »Ü | QÈôºk ÿ½g ÿoõÜ ô ËrãG óBÝ…¾k ÿ»âq»G ,Býâq»W »è QÉG»ð óõÜ | óBÜ»Ü»è½_ Ak»ñü»Gõñü»Ü ô»è ô ºô»ñOBøºk ókrÝü qBü »è ô Aq»ø »G krÝðBüºk Á½G»¾½G »ñOô»Üºk ,Bü q»w»G :òOôºk þÉK ºô»ñýð»ÝÉG »G îÝüAk

þè»Ì yü qlýC 2013 þñüôBø

Ê…üBC ...îÝüAk

þü q»ðõø ÿq»GºõÈ q»G ÿlð»H…Ø»ð Ã¾ôlG»Ì óAq½w

www.chawdernews.com

soranmail@yahoo.com

ô »Ü»ü q»ø ÿ½g ÿ»P„sõâq»w ÿ½g þÜ¼rý_ | ô ÿqºôºkBü ,ôõG»ø Al¾»â»è ÿ½g þýñÉùð ÿ½g þðBGôs »G ô »Ü»ü q»ø ,ºôºkrÜºk Al¾»â»è ÿ»xØ ÿq»w ôõGBð Êè óBýÝÈôBð ô »w»Ü q»ø Rôºk óBýÉK óBÜ»¾õâ Ê…üBC ºqôõK Ê…üBC ËoôBø »G óBÜºrO½Ü ,krÜºk óBýãðBG þñü rý„ q»G»è q»ø òì AkqAs »è ÿ»ÜºôBð ,óBýâ »üAk Rôºk îÉK ÿ½g ½G Bðºk ß»üôqAs»ø ...!ôõG»ø þðAõW ÿ»Ýük ÿôBðsBð ô òOBøºk ÊwôAqkôqºk óBü¼oºõýð krÜºk sq»Ø Êè óBýðAqBG »ýü qôºk ,óBýðBÜ»¾Bñì ÿôBCºo»„ ½G :Rõüºk îÝüAk þ_ ÿsq»Ø ¼o»ü»C ºô»ññÉùü»ì q»ø ?»ýý_ ½G ï»ðAqBG ôõì»ø ï»C òì ô óAqBG »è QÉG pK ï»Ü»¾Bì »èõÙÌ»ì

‫ذمارة (‪ )168‬دوشةممة ‪2013/9/9‬‬ ‫سةرثةرشتيار‪:‬‬ ‫بةهمةن تاهير نةريمان‬

‫‪168‬‬

‫ذمارة (‪ )168‬دوشةممة ‪2013/9/9‬‬

‫‪www.chawdernews.com‬‬

‫‪rwangewrexne@yahoo.com‬‬

‫عەلی باپیر دەیەوێت‬ ‫سەروەریی راگەیاندنی‬ ‫بزووتنەوە لەچنگی بنەماڵەی‬ ‫مەالعەلی‌و هەڵەبجە‌و‬ ‫هەورامان دەربهێنێت‬

‫ئیخوان موسلمین‬ ‫بەرەو هەڵوەشاندنەوە‬ ‫ئا‪ .‬روانگە و رەخنە‬ ‫چەن��د لێ��دوان و راپۆرتێ��ك لە چەن��د الیەنێكی‬ ‫فەرمی��ەوە لە میس��ر دەدرێ��ت و باڵودەكرێتەوە كە‬ ‫حكومەتی ئینتیقالی‪ ،‬لە س��ەروبەندی ئەوەدایە بڕیاری‬ ‫هەڵوەش��اندنەوەی كۆمەڵەی ئیخوان موسلمین و باڵە‬ ‫سیاسیەكەی كە "داد و ئازادی"یە دەربكات‪.‬‬ ‫ئیخوان پاش زیاتر لە هەش��تا س��اڵ دوبارە بەرەو‬ ‫هەڵوەشاندنەوە ئاراس��تەی گرتۆتەبەر‪ ،‬ئەمەش پاش‬ ‫ئەوەدێت كە ساڵێك س��ەرۆكایەتی میسر و پەرلەمان‬ ‫و زۆرینەی وەزارەتەكانی ئەو واڵتەی بەدەستەوە بوو‪.‬‬ ‫ئ��ەم كۆمەڵەیە پ��اش دامەزراندنی ل��ە ‪1928‬دا‪،‬‬ ‫ل��ە ‪1954‬دا ل��ە س��ەردەمی عەبدولناس��ردا‬ ‫هەڵدەوەشێنرێتەوە تاكو روخانی حوسنی موبارەك‪ .‬لەو‬ ‫كاتەشەوە لە ‪25‬ی یەنایەرەوە‪ ،‬ئیخوان باڵی سیاسی‬ ‫خ��ۆی بۆ هەڵبژاردن��ەكان بەن��اوی "داد و ئازادی"ی‬ ‫ێ و لەو هەڵبژاردنانەدا بە زۆرینەیەكی كەم‬ ‫دادەمەزرێن ‌‬ ‫سەرۆكایەتی میسر دەباتەوە‪.‬‬ ‫رەوت��ی ئاینی‪ ،‬لە س��ەرەتای س��ەدەی بیس��تەوە‬ ‫دام��ەزراوە‪ ،‬لە پەنجاكانیش��ەوە بەردەوام لە ئاس��تی‬ ‫رۆش��نبیری و سیاس��ی و تەنانەت ئاینیشدا رەخنەی‬ ‫جی��ددی لێگی��راوە‪ .‬دیارترین ئەو رەخن��ە فیكری و‬ ‫سیاسی و تەنانەت ئاینیانەی كە لە ئیخوان موسلمین و‬ ‫هەموو ئەو رەوت و حیزبانەی كە بە ئیسالمی سیاسی‬ ‫دەژمێردرێن لە مێژووی خۆیاندا‪ ،‬ئەم چەند خاڵەیە‪:‬‬ ‫تێكەڵكردنی ئاین بە فەزای سیاس��ی‪ ،‬ئەم‬ ‫ ‬‫تێكەڵكردنەش وایكردووە كە ه��ەم چەمكە ئاینیەكان‬ ‫بشێوێنرێن‪ ،‬هەم كاری سیاسیش پەكی بخرێت‪.‬‬ ‫بەكارهێنان��ی توندوتی��ژی و تی��رۆر‪ ،‬هەم‬ ‫ ‬‫لە ئاس��تی فیكر و تیۆردا‪ ،‬ه��ەم وەكو پراكتیك‪ ،‬لەم‬ ‫رێگەیشەوە تەكفیری هەموو بەرانبەرەكان دەكرێت‪.‬‬ ‫باوەڕنەبوون و شێواندنی چەمك و بنەماكانی‬ ‫ ‬‫دەوڵەت��ی مەدەنی و ئازادی��ەكان و مافە مەدەنیەكان‬ ‫و دیموكراس��ێت و بەكارهێنان��ی دیموكراس��ێت و‬ ‫هەڵبژاردن��ەكان وەك��و كەرەس��تەیەك بۆ گەش��تنە‬ ‫دەسەاڵت و دواتر پێشێلكردنی بنەماكانی‪.‬‬ ‫ئ��ەم رەخنانەی لە رەوتی ئیس�ل�امی بەگش��تی و‬ ‫بەتایبەت لە ئیخوان موس��لمین پێش شۆڕش��ەكانی‬ ‫بەهاری عەرەبی گیراوە‪ ،‬هەندێ‌ لەو رەخنانەیش وەكو‬ ‫پاساو بەكارهێنراون تاكو ئەو رەوتە هەڵبوەشێنرێتەوە‬ ‫و نەهێڵرێت بە ئاش��كرا كاری سیاس��ی ب��كات‪ .‬ئەم‬ ‫رەخنانەی��ش هەمیش��ە ئیخوانی خس��تبووە بەردەم‬ ‫تاقیكردنەوەیەك��ی زۆر گرانەوە‪ ،‬بۆی��ە چاوەڕێدەكرا‬ ‫پاش ئەوەی هاتە س��ەر حوك��م‪ ،‬بەخۆداچونەوەیەكی‬ ‫سەرتاپایی لە ئەجێندا و كاری خۆیدا بكات‪ .‬بەاڵم پاش‬ ‫تێپەڕینی ساڵێك لە سەرۆكایەتیدا‪ ،‬دووبارە ئەو رەخنانە‬ ‫روبەڕوی دەكرانەوە و ئیخوان و س��ەرۆكایەتیەكەی كە‬ ‫مورس��ی بوو‪ ،‬بەوە تۆمەتبار دەكرا‪ ،‬كە لە هەوڵی بە‬ ‫ئاینیكردن و بە ئیخوانكردنی هەموو كایەكانی دەوڵەت‬ ‫و حكومەتدای��ە و م��اف و ئازادیەكان بەرتەس��ك و‬ ‫پێشێلدەكات و نەیارە سیاسیەكانی تەكفیر دەكات‪.‬‬ ‫پاش ئەوەش كە ئۆپۆزس��یۆنی مەدەنی و عەلمانی‬ ‫خۆپیش��اندانی چەن��د ملیۆنییان ئەنجام��دا و كاری‬ ‫سیاس��ی و رێكەوتنی سیاس��ی گەش��تە بنبەس��ت‪،‬‬ ‫س��وپای میس��ر دەس��توەردانی ك��رد و بەرێكەوتن‬

‫‪3‬‬

‫هه‌نگاو ره‌سوڵ‬

‫ئیسالمی سیاسی دەسپێكی‬ ‫كاری سیاسی خۆی بە‬ ‫سەركۆنەی ئایدۆلۆژیا و ڕێبازی‬ ‫نەتەوەیی ئاڕاستە كردوە‬ ‫‪5‬‬

‫بكرێت‪ .‬دیارە ئەگەر كارێكی لەمجۆرە سەربگرێت‪ ،‬ئەوا‬ ‫هەر بە دەس��تور و یاس��ا كۆمەڵەی ئیخوان و زۆرێك‬ ‫حیزبی ئاینی هەڵدەوەشێنرێنەوە‪.‬‬ ‫كەوات��ە ئیخ��وان بەتایبەت و هەم��وو رێكخراوە و‬ ‫كۆمەڵەی ئیسالمی سیاسی لە میسر و لە ناوچەكەشدا‬ ‫كەوتونەت��ە بەردەم قۆناغێكی نوێ��وە‪ ،‬ئەو قۆناغەش‬ ‫ێ بەسەریاندا كە بە بونیاد و كار و ئەجێندا‬ ‫دەیسەپێن ‌‬ ‫و گوت��اری خۆیاندا بچنەوە و هەم��وو ئەو رەخنانەی‬ ‫لێیانگی��راوە و ئەو هەاڵنەی پیایدا تێپەڕیون‪ ،‬راس��ت‬ ‫و رێكی��ان بكەن��ەوە‪ .‬رەنگ��ە كار و پێداچون��ەوەی‬ ‫لەمج��ۆرەش بەو نەوە كۆنەی ئیخ��وان نەكرێت‪ ،‬بۆیە‬ ‫ێ‬ ‫چەن��د دەموچ��او و رەوتێ��ك بەناوی "ئیخ��وان ب ‌‬ ‫توندوتیژی" و "رەوتی س��ێیەم" و چەندین رۆشنبیر و‬ ‫رێبەریان لێجیابووەتەوە و قەوارە و ناوەندی تایبەتیان‬ ‫بۆ ئەو مەبەستە دامەزراندووە‪ .‬ئەمەش رەنگە باشترین‬ ‫بژاردەبێ��ت بۆیان‪ .‬خراپترین ب��ژاردەش لەبەردەم ئەم‬ ‫رەوت��ەدا ئەوەیە كە پەنابباتەوە بۆ كاری ژێرزەمینی و‬ ‫دواتر تیرۆر و تۆقاندن‪.‬‬

‫لەگەڵ ئۆپۆزس��یۆندا حكومەتی ئیخوان و پەرلەمانیان‬ ‫هەڵوەش��اندەوە‪ .‬لێرەشدا ئیخوان هەر نەیتوانی بچێتە‬ ‫ێ و گەمەیەكی هاوس��ەنگەوە و بۆ دەرچوون‬ ‫نێو ملمالن ‌‬ ‫لەو كێش��ە قواڵنە رێكەوتن بكات لەسەر هەڵبژاردن و‬ ‫ێ و تەنها‬ ‫ریفراندۆم لەس��ەر دەستور و حكومەتێكی نو ‌‬ ‫سیاس��ەتی ئیخوان ئەوەبوو كە فش��ار دروستبكات بۆ‬ ‫گەڕانەوەی مورس��ی‪ ،‬لەم پێناوەشدا زیاتر لە مانگێك‬ ‫لە چەندین مەیداندا مانەوە‪ .‬لەم خۆپیش��اندانانەدا كە‬ ‫هەزاران كوژراو و برینداری لێكەوتەوە و واڵت و شەقام‬ ‫ئاراستەكرا بەرەو توندوتیژی و بێكاری و نەمانی فەزای‬ ‫سیاسی و پێكەوەژیان و جەنگی ئەهلی‪ ،‬دوبارە ئیخوان‬ ‫و سەركردەكانی تۆمەتباركرانەوە بە تەكفیر و هاندان بۆ‬ ‫توندوتیژی و بەكارهێنانی ئاین بۆ هاندانی توندوتیژی‪.‬‬ ‫ئەمڕۆش تازەترین پێشبینی و كاری حكومەتی میسر‬ ‫گەش��تۆتە ئەوەی كە بیر لە بڕیاری هەڵوەشاندنەوەی‬ ‫ێ راپۆرت و لێدوان‬ ‫كۆمەڵەی ئیخ��وان بكاتەوە و هەند ‌‬ ‫باس لەوە دەكەن كە لە هەفتەكانی داهاتوودا بڕیارێكی‬ ‫لەو جۆرە ئاشكرا دەكرێت‪.‬‬ ‫لە ئاستی ئاینیش��دا‪ ،‬تەریب بە هەمان پێشبینی و‬ ‫بۆ زیاتر زانیاری‪ ،‬سەیری ئەم لینكە بكە‪:‬‬ ‫بڕیار‪ ،‬چەند نوێنەرێكی ئەزهەر لە لیژنەكانی هەمواری‬ ‫دەستوردا‪ ،‬كار بۆ ئەوە دەكەن كە ئەو مادانەی ئاماژە ‪h t t p : / / g a t e . a h r a m . o r g . e g /‬‬ ‫بە رێگەگرت��ن لە دامەزراندنی حی��زب و كۆمەڵەكان‬ ‫‪News/392325.aspx‬‬ ‫لەسەر بنەمای ئاینی‪ ،‬ئەكتیڤ بكەنەوە و كاری لەسەر‬

‫گفتوگۆ لەگەڵ كۆمەڵناسی‬ ‫ئینگلیزیی‬ ‫(براین تێرنەر)‬ ‫‪2‬‬

‫ثاشكؤيةكة لةسةر ئيسالمى سياسي‪ ،‬ئاينناسى‪ ،‬هزر‬

‫و‪ .‬رایان عوسمان‬

‫فەرهەنگی‬ ‫فەلسەفەیی ماركس‬ ‫بابەك ئەحمەدی‬ ‫و‪ .‬كامەران خالید‬ ‫‪6‬‬

‫نیاز سه‌عید عه‌لی‬

‫ڕەوتی ئیسالمی سیاسیی‬ ‫گرنگی بە كەمینەی نەتەوەیی‬ ‫و بە دەوڵەتی نیشتمانی‬ ‫نادات‪ ،‬بەڵكو ئەو لە خەمی‬ ‫خیالفەتی ئیسالمیدایە‬ ‫‪8‬‬

‫پرۆفیسۆر ئه‌حمه‌د زاید‬ ‫ئەمپادۆكلیس‬ ‫واڵتەر ستەیس‬ ‫و‪ .‬لە‬ ‫عەرەبییەوە‪/‬‬ ‫ئەكبەر‬ ‫حەسەن‬ ‫‪7‬‬

‫ذمارة (‪ )168‬دوشةممة ‪2013/9/9‬‬

‫ئيسالمى سياسى‬

‫‪2‬‬

‫چارەنوسی ئاین لەمۆدێرنەدا‬

‫گفتوگۆ لەگەڵ كۆمەڵناسی ئینگلیزیی (براین تێرنەر)‬

‫سازدانی‪ :‬محه‌مه‌د ره‌زا‬ ‫و‪ .‬رایان عوسمان‬

‫(‪)2-2‬‬ ‫لەئیسالمی م��ۆدێ��رن��دا‪ ،‬جیهادێكی‬ ‫ئاشتیانەی گ��ەورە بونی هەیە كە‬ ‫ئامانجەكەی بریتییە ل��ەدۆزی��ن��ەوەی‬ ‫شوناس لەبەرامبەر ئایینی زۆرینە‌و‬ ‫مۆدێرنێتەی سیكۆالر‪ .‬دەتوانین بەرگری‬ ‫لەو رایە بكەین كە بونیادگەریی‪ ،‬كۆپیەكی‬ ‫جیهانیە لە(ئەخالقی پرۆتستانتی)‬ ‫ماكس ڤێبەر كە لەگەڵ ئەوەی دەكەوێتە‬ ‫روبەروبونەوەی نەریت‌و رەفتارە جادویی‬ ‫یان سیمبولیە سۆفیانیەكان‌و لەرێگەی‬ ‫خوێندنەوەی دەق‌و گوتارە دینیەكانەوە‬ ‫خوێندن پێویست دەك��ات‪ ،‬رەفتاری‬ ‫رۆژانەش بەرێكخستنی ئایینی كۆنترۆڵ‬ ‫دەكات‪ .‬بونیادگەریی كۆپیەكی تەواوی‬ ‫مۆدێرنە بو لەروبەروبونەوەی ئایینی‬ ‫مێگەل‌و زۆرینە كە پێشتریش بەو شێوەیە‬ ‫بوە‪ .‬بۆ‌وێنە لەئیسالمدا النیكەم لەزەمەنی‬ ‫دەرك��ەوت��ن��ی ‌وەهابیەكان لەكۆتایی‬ ‫سەدەی هەژدەیەمەوە بەرێبەری محەمەد‬ ‫عەبدولوەهاب‪‌ ،‬وەه��ا روبەروبونەویەك‬ ‫دەبینرا‪ .‬بەلەبەرچاوگرتنی ئ��ەوەی كە‬ ‫چاكسازیە بونیادگەراییەكان لەبنەڕەتدا‬ ‫جیهانین‪ ،‬چیتر بەناوچەو گروپە ئایینیە‬ ‫تایبەتەكانەوە پەیوەست نابن‪.‬‬ ‫بەجیهانیبونی ئایین چ ئیشكالیەتێك‬ ‫بەدوای خۆیدا دەهێنێ‌؟‬ ‫ێ‬ ‫براین تێرنەر‪ :‬بەجیهانیبون بەس ‌‬ ‫جۆر بەرهەم دێت‪ .‬جۆرێك بونیادگەرایی‬ ‫جیهانی هەیە كە ‌وەك بڵێیت‪ ،‬لەسەر‬ ‫بنەمای ئایین بیناكراوە(ئیتر ئەم‬ ‫دام��ەزراوەی��ە كڵێسا بێت چ مزگەوت‪،‬‬ ‫چ شوێنی پەرستشی جولەكە)‌و بڕێك‬ ‫ل��ەب��اوەڕە ئ��ەرس��ەدۆك��س��ی��ەك��ان كە‬ ‫لەبانەوە‌و لەدەسەاڵتەوە دەسەپێنرێن‪.‬‬ ‫ج��ۆری دوەم‪ ،‬ب��ەردەوام��ی شێوە‬ ‫جۆراوجۆرەكانی ئایینی زۆرینە پەسەند‬ ‫یا نەریتیە كە ب��ەزۆری نەخوێندەوارە‬ ‫زۆرینەكان كاری پێدەكەن‌و لەو رێگەیەوە‬ ‫بەدوی چاكبونەوە‌و گەیشتن بەئارامیدان‪.‬‬ ‫ج��ۆری سێیەمیش گەشەی ئایینداری‬ ‫هاوئاهەنگی‪ ،‬شاری‪ ،‬بەبازرگانی كراوە‪.‬‬ ‫ئەم ‌وەرچەرخانە ئایینیە چیتر ئایینە‬ ‫لۆكاڵیەكان لەخۆناگرێ‌‪ ،‬بەڵكو ئەو‬ ‫ئایینە زۆری��ن��ە پەسەندە جیهانییانە‬ ‫ل��ەخ��ۆدەگ��رێ‌ ل��ەرێ��گ��ەی ئینتەرنێت‪،‬‬ ‫فیلمە س��ی��ن��ەم��ای��ی��ەك��ان‪ ،‬مۆسیقای‬ ‫رۆك‪ ،‬پرۆگرامە تەلەفزیۆنییە سەرنج‬ ‫راكێشەكان‌و (چیرۆكە باوو پەسەندەكان)‬ ‫باڵودەكرێتەوە‪ .‬شایانی باسە كە ئەم‬ ‫شێوازە مەعنەویەتگەراییانە لەرۆژئاوا‬ ‫لەالیەن فیلمە باتمانییە چینیەكانی‬ ‫‌وەك ((پڵنگە نهێنیەكە‪ ،‬هەستانەوی‬ ‫ئەژدەهاكان‌و خانوی شمشێری باڵندە))‬ ‫ەوە بانگەشەیان ب��ۆدەك��رێ‌‪ .‬باشترین‬ ‫‌وێنەی ئەم جۆرە(تەكنۆ– عیرفانیە)‬ ‫نوێیە دەتوانرێت لەسودوەرگرتنی ‌وێنە‬ ‫تایبەتەكان لەفیلمی سەمای ناو ژورە‬ ‫ێ‬ ‫تایبەتەكان بەكاربهێنرێت‪ .‬دەتوانر ‌‬ ‫خۆشەویستبونی هەندێ‌ لەكتێبەكان‬ ‫‌وەك هێمای داڤێنچیش ب��ەم چەشنە‬ ‫فیلمانە زیاد بكرێ‌‪ .‬ئەمانە بەرواڵەتە‬ ‫ئایینیەكانی فەرهەنگی زۆرینە‪(،‬بزوتنەوە‬ ‫دینیە نوێكان) یان (بازاڕە ‌واتاییەكان)‬ ‫ناونراون‪ .‬ئەم چەشنە ئایینە‪ ،‬مەیلی‬ ‫تاكگەرایانەی توندیان لێ‌ بەدیدەكرێ‌‪،‬‬ ‫لەو روەوە كە هیچ بیروباوەڕێك پەیڕەوی‬

‫ن��اك��ەن‪ ،‬ئ��ەرس��ەدۆك��س��ن‪ ،‬تێكەڵبونی‬ ‫كەمیان بەدامەزراوەكانی ‌وەك كەنیسە‪،‬‬ ‫مزگەوت‪ ،‬یان پەرستگاوە هەیە یان‬ ‫هەر پەیوەندییان بەم دام��ەزراوان��ەوە‬ ‫نییە‪ .‬ئەمانە ئایینی پاش دامەزراوەیی‌و‬ ‫دوای مۆدێرنەن‪ .‬بونیادگەریی جیهانی‬ ‫لەگەڵ مۆدێرنێزەیشندا پەیوەندیەكی‬ ‫تۆكمەی هەیە‌و ئایینی پاش دامەزراوەیی‬ ‫جیهانیش لەگەڵ پۆست مۆدێرنێتەدا‬ ‫بەهەمان شێوە‪ .‬دەتوانین ئەم جۆرە‬ ‫لەئایین لەبەرامبەر ئایینی فەرمی یان‬ ‫ئایینی زۆرینە پەسەند‪ ،‬مەعنەویەتگەرا‬ ‫نوێیەكاندا بنێین‪ .‬هەڵبەت بەجیهانیبونیش‬ ‫دەست‌و پەنجە لەگەڵ شێوە نوێیەكانی‬ ‫مەعنەویەتگەری دەكات‌و دەشبێتە هۆی‬ ‫گەشەی ئایینی بونیادگەری‪ .‬مەعنەویەت‬ ‫‌وەك بڵێی لەگەڵ ژیانی رۆژانەدا مامەڵە‬ ‫دەكات‌و‌وەها كارێكی بەم جیهانەوە نییەو‬ ‫ئەنجامگیریەكی تیۆری‌و دابڕاو‌و كەسییە‬ ‫لەبون‌و زۆربەی جار هاوڕێیە بۆ خزمەتی‬ ‫چارەسەر‌و پەیمان بۆ بااڵبونی كەسیی‬ ‫لەرێگەی نمونە بااڵكانی پەرستشەوە‬ ‫‪.‬نۆرمە بونیادگەر ی��ان زیندوكەرەوە‬ ‫ئ��ای��ی��ی��ەك��ان ك��ە ب��ۆ رەف��ت��ارك��ردن��ی‬ ‫دینی بەئەقاڵنی ك��راون‪ ،‬ب��ۆ گروپە‬ ‫كۆمەاڵیەتیەكان زی��اد لەهەمو شتێك‬ ‫جێگەی بایەخن كە جوڵەی كۆمەاڵیەتی‬ ‫بۆ سەرەوە دەبەن‪‌ .‬وەك ئەو هاوسەرە‬ ‫نوێیانەی كە بەئاستی خوارەوەی چینی‬ ‫ناوەندەوە پەیوەستن‪ .‬مەعنەویەتگەریی‪،‬‬ ‫زیاتر لەنێوان ڕەبەنەكانی چینی ناوەند‬ ‫بایەخی هەیە كە لەژێر هەژمونی قوڵی‬ ‫بەها مەسرەفیەكانی رۆژئ��اواداب��ون‪.‬‬ ‫ئایینی مێگەل‌و زی��ن��دوك��ەرەوە لەگەڵ‬ ‫مەعنەویەت گەراییدا لەملمالنێدان‪.‬‬ ‫تاكگەرایی مەعنەوی هاونیشتیمانی‬ ‫جیهانی چینی ناوەند‪ ،‬كە توانای بردنە‬ ‫پێشەوەی جوڵەی كۆمەاڵیەتی هەیە‪،‬‬ ‫لەگەڵ نۆرمە ئەقاڵنیەكانی بونیادگەریدا‬ ‫تەبا ن��ای��ەت��ەوە‪ .‬ڕەنگە ب��ەم هۆیەوە‬ ‫بێت كە رێبەرە ئایینیە بونیادگەرەكان‬ ‫لەگەڵ تاكگەرایی مەسرەفگەرایانەی‬ ‫مەعنەوییەتی نوێدا كۆك نەبن‪ .‬زۆرێك لەم‬ ‫شێوازە نوێیانەی ئایین‪ ،‬لەدەموچاوی‬ ‫ێ سود ‌وەردەگ��رن‪ .‬بۆوێنە‬ ‫كاریزمی م ‌‬ ‫لەئەندەنوسیا‪ ،‬رێبەرە ئایینیەكەیان‬ ‫(لیا ئەمینەدین)ە‪ ،‬كە بانگەشەی ئەوە‬ ‫دەكات پەیامبەری جوبرەئیل‌و سەرۆكی‬ ‫ئایینی (پادشای خواوەندی عەدەن)ە‬ ‫كە لەدەوروبەری جاكارتا بونیادنراوە ‪.‬‬ ‫بەپێی لێكۆڵینەوەی یەكێك لەدادگاكانی‬ ‫ئەندەنوسیا‪ ،‬ئەو بەعەرەبی نوێژ ناكات‪،‬‬ ‫مۆڵەتی بەپەیڕەوانیداوە كە گۆشتی‬ ‫بەراز بخۆن‌و ڕاڤەی سەیری بۆ قورئان‬ ‫ك��ردوە‪ .‬هەریەك لەجۆرە جیاوازەكانی‬ ‫ئایین لەكۆمەڵگای پۆست پیشەسازیدا‬ ‫لەكێبركێ‌‌و ملمالنێی بەرهەمهێنانی كااڵ‬ ‫دینیەكاندان‪ .‬ب��ازاڕی جیهانی كاسێتە‬ ‫ئیسالمیەكان ك��ە‌وت��ار‌و ئ��ام��ۆژگ��اری‬ ‫لەخۆدەگرێت‪ ،‬پڕ بایەخە‪ .‬دروست ‌وەك‬ ‫ئەوەی كە بازاڕێكی جیهانی بۆ مۆسیقا‌و‬ ‫سەمای سۆفیانە بونی هەیە‪ .‬ب��ازاڕی‬ ‫جیهانی تەلیسمە بوداییە كۆنەكانیش‬ ‫بێبایەخ نییە‪ .‬رێبەرە مەزهەبیەكان‪،‬‬ ‫كەڕەخنەی توندیان لەسەرمایەداری‬ ‫رۆژئاوا یان دەسەاڵتی هۆلیۆد لەكولتوری‬ ‫جیهانیدا هەیە‪ ،‬بیریان چوە‪ ،‬كەئایینیش‬ ‫گۆڕاوە بەیەكێك لەڕەهەندە كولتورییە‬ ‫بازرگانییە نوێكان‌و هەریەك لەگروهە‬

‫ێ‬ ‫مەزهەبیەكان‪ ،‬تایپێكی تایبەتی نو ‌‬ ‫باڵودەكەنەوە‪.‬‬ ‫لەڕوانگەی كۆمەڵناسییەوە گرنگترین‬ ‫فاكتەری بازاڕگەرمی ئایین لەدنیای‬ ‫مۆدێرنە لەچیدا دەبینی؟‬ ‫براین تێرنەر‪ :‬شێوە ژیانی سیكۆالر‬ ‫بەگشتی س��ەخ��ت دەت��وان��ن ب��واری‬ ‫ئەزمونكردنی سۆزداری دەستەجەمعی‌و‬ ‫دڵپەسەند بۆخەڵك ف��ەراه��ەم بهێنن‪.‬‬ ‫ێ بەچاوپۆشی لەپاڵپشتی‬ ‫لیبڕاڵیزمی نو ‌‬ ‫ك��ردن��ی دەوڵ��ەت ل��ەم��ۆزەخ��ان��ەك��ان‪،‬‬ ‫فەرهەنگ‪ ،‬خوێندن‪ ،‬كاتی پشو‌و شتی‬ ‫دیكەی لەم چەشنە‪ ،‬هەوڵێكی زۆری‬ ‫لەپێناو ڕوخانی كولتورە گشتیەكان بەرپا‬ ‫كردوە‪ .‬دامەزراوە ئایینیەكان‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫مزگەوت‌و كڵێساكان ناوەند یان سەرمایەی‬ ‫كۆمەاڵیەتی بۆخەڵك فەراهەم دەكەن‪.‬‬ ‫لەدنیای تاكگەرایی نوێدا – چ دوای‬ ‫مەسرەفگەرایی‪ ،‬چ لەنێو بیروباوەڕەكان‌و‬ ‫شێوازی ژیانكردنیش‪ -‬ب��ەزۆری ئایین‬

‫‌وەك ئ��ەزم��ون��ێ��ك��ی دەس��ت��ەج��ەم��ع��ی‬ ‫دەمێنێتەوە‪ -‬تاكەكان دەچنە گروپە‬ ‫دینیەكانەوە تا پێكەوە سرودە ئاینیەكان‬ ‫بڵێنەوە ‌وتاری هەینی گوێ‌ بگرن یان‬ ‫ئایەتی كتێبە پ��ی��رۆزەك��ان ببیستن‪.‬‬ ‫ئیمێڵ دۆركهایم ‌وەك كۆمەڵناسێك بۆی‬ ‫دەركەوت كە ئەزمونی كۆمەاڵیەتی ئێمە‬ ‫بەشێوەیەكی بنەڕەتی‪ ،‬پەیوەستە بەم‬ ‫بەریەككەوتنە كۆمەڵییانەوە‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫ئ��ەو ب��ەری��ەك��ك��ەوت��ن��ان��ەی ك��ە ل��ەڕوی‬ ‫هەستەوە دەمانخەنە گێژاوی خۆیانەوە‪.‬‬ ‫لەگەڵ ئەوەشدا ڕەنگە تەنیا ڕكابەری‬ ‫ێ بێت‪.‬‬ ‫ئایینی بەدەزگاییكراو‪ ،‬تۆپی پ ‌‬ ‫ب��ەاڵم ل��ەوێ��دا ك��ە تۆپی پێش بوەتە‬ ‫یەكەیەكی سەرمایەداری جیهانی‪ ،‬ئایین‬ ‫‌وەك ژینگەیەكی كۆمەڵیی ڕەس��ەن تر‬ ‫دێتە بەرچاو‪ .‬ئەو رۆتیناتانەی لەمۆندیالی‬ ‫جیهانیدا ڕوی��ان��داو الوازی ئەخالقی‬ ‫ی��اری��زان��ان‌و دەموچاوەكانی ت��ری ئەم‬ ‫ێ‬ ‫‌وەرزشە‪ ،‬ئاماژەیەكە بەوەی كە تۆپی پ ‌‬

‫لەئیسالمی مۆدێرندا‪،‬‬ ‫جیهادێكی ئاشتیانەی گەورە‬ ‫بونی هەیە‪ ،‬كە ئامانجەكەی‬ ‫بریتییە لەدۆزینەوەی شوناس‬ ‫لەبەرامبەر ئایینی زۆرینە‌و‬ ‫مۆدێرنێتەی سیكۆالر‬

‫لەڕوی ئەخالقییەوە ‌وەك پێویست باش‬ ‫نەبوە‪ .‬ڕاهێنەرە ئینگلیزیەكان‪ ،‬یاری‬ ‫كرێكێتیان ‌وەك هۆیەك بۆ پەروەردەی‬ ‫ئاكاری ناودەبرد‪ ،‬بەاڵم پێناچێ كە تۆپی‬ ‫پێی جیهانییش ئەم رۆڵەی هەبێت‪.‬‬ ‫ڕای تۆ ل��ەب��ارەی تیۆری كالسیكی‬ ‫سیكۆالربون‌و بۆچونە ڕۆژانەییەكانیەوە‬ ‫چییە؟‬ ‫براین تێرنەر‪ :‬تیۆری سیكۆالریزەبونی‬ ‫كالسیك كە پێداگربو لەسەر ئ��ەوەی‬ ‫زانست‪ ،‬بەشاریبون‪ ،‬ئەقاڵنیبون‌و گەشەی‬ ‫فەرهەنگی بەكاربەری كە دەبێتە هۆی‬ ‫پاشەكشەی ناچاریی ئایینی فەرمی‪،‬‬ ‫ئەمڕۆكە بایەخی لەكەمیدایە‌و بڕێك‬ ‫لەجیهانبینیەكانی هەڵە كەوتونەتەوە‪.‬‬ ‫ئەزمون دەریخستوە كە لەنێوان ئەمریكاو‬ ‫ئ��ەوروپ��ادا جیاوازی گرنگ هەیە‪ .‬لەم‬ ‫ڕوەوەی��ە كە (دیموكراسی لەئەمریكا)‬ ‫ی ئەلێكس دی تۆكڤیل ئەمێستاش‬ ‫پڕ بایەخ‌و زیندوە‪ .‬ئەزمونی ئەمریكی‬ ‫كۆچی پیوریتانیەكان‪ ،‬شۆڕش‪ ،‬مافنام‪‌،‬و‬ ‫شەپۆلەكانی كۆچكردن‪ ،‬لەپتەوكردنی‬ ‫پەیوەندی ئایین‌و ژیانی گشتیدا كاریگەر‬ ‫بوە‪ .‬بەاڵم لەبەرامبەردا‪ ،‬سكۆالریزەبونی‬ ‫ئ��ەوروپ��ی ج��ی��اوازت��ر دێ��ت��ە ب��ەرچ��او‪.‬‬ ‫هەڵبەت پێویستە لەنێوان ئەوروپای‬ ‫باكور (پرۆتستانت)‌و ئەوروپای باشور‬ ‫(كاسۆلیك)دا جیاوازی بكەین‪ .‬لەكاتێكدا‬ ‫كە ناوچە پرۆتستانەكانی باشور‪ ،‬ئەزمونی‬ ‫پاشەكشەی ئایینی فەرمییان دەكرد‪،‬‬ ‫كاسۆلیزم هێشتا لەئیسپانیا‪ ،‬پورتوگال‪،‬‬ ‫ئێرلەند‌و ئیتالیا – ئەو ناوچانەی كە‬ ‫ب��ەزۆری لەگەڵ حكومەتە ستەمكارە‬ ‫ن��ەت��ەوەگ��ەراك��ان س��ەروك��اری��ان هەبو‪-‬‬ ‫دەسەاڵتی هەبو‪ .‬لەئەوروپا كاسۆلیزم‬ ‫لەڕوبەڕوبونەوەی كۆمۆنیزمدا بایەخێكی‬ ‫گ��ەورەی هەبو‪ .‬ڕەنگە باشترین نمونە‬ ‫لەمبارەوە پۆڵەندا بێت‪ .‬بەاڵم لەزەمەنی‬ ‫كەوتنی حكومەتە ستەمكارەكانی‬ ‫ئەمریكای التین‪ ،‬ئیسپانیا‌و ئیتالیا‪،‬‬ ‫كاسۆلیزمیش ت��اڕادەی��ەك الواز بوە‪.‬‬ ‫لەبەرامبەردا بزوتنەوە ئایینیە كاریزمی‌و‬ ‫پینتكاستاڵەكان‪ ،‬لەڕاكێشانی نەوەی‬ ‫ن��وێ‌ بۆ جۆرێك لەئایینی رواڵ��ەت��ی‪،‬‬ ‫ێ‬ ‫سەركەوتو هاتونەتە بەرچاو‪ .‬پێدەچ ‌‬ ‫كەلێنی نێوان ئەم بونیادگەرا ئینجیلی‌و‬ ‫مەسیحییە لیبراڵترانە ڕو لەزیاد بون‬ ‫ێ لەداهاتودا دەتوانرێ‌ كەلێنی‬ ‫بێت‪ .‬بەڵ ‌‬ ‫گەورە لەئایینی مەسیحی لەنێوان دیینی‬ ‫بونیادگەرە ئینجیلیەكان (بەتایبەت‬ ‫ئەفریقا‌و ئەمریكای التین )‌و مەسیحیەتی‬ ‫لیبراڵ ل��ەئ��ەوروپ��ای ب��اك��ورو ‌ویالیەتە‬ ‫یەكگرتوەكانی ئەمریكا هەست پێبكرێت‪،‬‬ ‫هەڵبەت ئەم كەلێنانە لەكۆنیشدا هەر‬ ‫ێ گفتوگۆ‬ ‫هەبون‪ .‬ئەم كەلێنە بەهەند ‌‬ ‫دەربارەی هاوڕەگەزەكان‌و ژنە قەشەكان‬ ‫توندتر‌و قوڵتر دەبێت‪ .‬ڕون نییە كە ئەم‬ ‫ێ‬ ‫جیابونەوە قوڵە چۆن دەتوانێت بەب ‌‬ ‫بونی قەیرانی دام��ەزراوەی �ی‌و ریشەیی‬ ‫تێپەڕێنرێت‪.‬‬ ‫كۆمەڵگ ‌ه مۆدێرنەكان ‌وەك پێویست‬ ‫ب��ەس��ی��ك��ۆالر ت��ەم��اش��ا ن��اك��ەی��ت‪ ،‬بۆ‬ ‫باشتركردنی گفتوگۆكە بێجگە ئەمریكا‬ ‫چەند نمونەی بەرچاوی تر دەهێنێتەوە؟‬ ‫براین تێرنەر‪ :‬بەبڕوای من‪ ،‬هەمان‬ ‫ێ‬ ‫شێوە ك��ە باستكرد رون��ە كەهەند ‌‬ ‫لەكۆمەڵگە نوێكان ‌وەك پێویست‬ ‫س��ی��ك��ۆالر ن��ی��ن‪ .‬ل��ەس��ەرت��اس��ەری‬ ‫ئیمپراتۆریەتی روسیای كۆن‪ ،‬مەسیحی‬

‫رێبەرە مەزهەبیەكان‪ ،‬كەڕەخنەی توندیان لەسەرمایەداری رۆژئاوا یان‬ ‫دەسەاڵتی هۆلیۆد لەكولتوری جیهانیدا هەیە‪ ،‬بیریان چوە‪ ،‬كە ئایینیش‬ ‫گۆڕاوە بەیەكێك لەڕەهەندە كولتورییە بازرگانییە نوێكان‌ و هەریەك‬ ‫ێ باڵودەكەنەوە‬ ‫لەگروهە مەزهەبیەكان‪ ،‬تایپێكی تایبەتی نو ‌‬

‫ئ��ەرس��ەدۆك��س��ی روس��ی‌و ه��ەروەه��ا‬ ‫ئیسالمگەرایی لەچیچان‌و ئیسماعیلیە‬ ‫لەئاسیای ناوەند لەگەشەكردندان‪ .‬بەاڵم‬ ‫لەهەمانكاتدا كە ئایین لەم شوێنانە‬ ‫لەگەشەدایە‪ ،‬لەئانوساتی گۆڕانیشدایە‪.‬‬ ‫ب��ۆوێ��ن��ە ئ��ەو رەف��ت��ارە ئ��ای��ی��ن��ی یە‬ ‫بازرگانیكراوانەی كە شێوەژیانی ئایینی‬ ‫ن��وێ‌ پێكدەهێنن‪ ،‬ف��راوان ب��ون‪ ،‬كە‬ ‫زۆرجار لەگەڵ پێدراوەكانی ئایینی باودا‬ ‫تەبا نایەنەوە‪ .‬دو نمونەت بۆدەهێنمەوە‪:‬‬ ‫ئەو دەروێشانەی كە ئەڵقەیەك بەدەوری‬ ‫ێ گوندەكانی‬ ‫خۆیاندا دەكێشن‪ ،‬لەهەند ‌‬ ‫‌وێڵزدا دوب��ارە خۆشەویست بونەتەوە‪.‬‬ ‫ل��ەم گ��ون��دان��ەدا ك��ۆچ��ەرە توركەكان‪،‬‬ ‫‌وەه��ا ڕەفتاری سۆفییانە بۆزیادبونی‬ ‫سەالمەتی ژنانی ناوخێزانە ‌وێڵزییەكان‬ ‫پێشنیار دەكەن‪ .‬لەتایلەندیش(راهیبە‬ ‫جادوگەرەكان) نزاكانی خۆیان پێشكەش‬ ‫بەبازرگان‌و سیاسەتمەدارەكان دەكەن‬ ‫ت��ا ببێتە ه��ۆی زی��ات��ر س��ەرك��ەوت��ن‬ ‫ل��ەك��ارەك��ان��ی��ان��دا‪ .‬ئایین لەكۆمەڵگە‬ ‫م��ۆدێ��رن��ەك��ان زی��ن��دو دەم��ێ��ن��ێ��ت��ەوە‌و‬ ‫درێ��ژە بەژیانی خۆی ئ��ەدات‌و تەنانەت‬ ‫بۆپێشەوەش هەنگاو دەنێت‪ ،‬بەاڵم ئەمە‬ ‫زیاتر بەشێوەیەك رودەدات – لەچەشنی‬ ‫فیلمە سینەماییە پڕ هەراو هوریاكان‪،‬‬ ‫پرۆگرامی تەلەفزیۆنی لەسەر بنەمای‬ ‫گفتوگۆ‌و دیالۆگ‌و ێبالگەكانی ئینتەرنێت‬ ‫– كە زنجیرە لەدوای یەكە فێركاریەكان‌و‬ ‫دەسەاڵتی ئایینی باو دەخەنە مەترسی‌و‬ ‫ێ لەسەر‬ ‫كێشەوە‪ .‬بەگشتی دەتوانین پ ‌‬ ‫ئ��ەوە دابگرین كە ئەگەرچی مۆدێرنە‬ ‫‌وەك پێویست ئایین لەناو نابات‌و‬ ‫الوازی ن��اك��ات‪ ،‬ب��ەاڵم لەسەر بنەمای‬ ‫هۆكارە بڕواپێكراوەكانی كۆمەڵناسی‬ ‫لەسیستمە دینیە مۆدێرنەكان‪ ،‬جۆرێك‬ ‫قەیرانی دەسەاڵت هاتۆتە ئارا‪ ،‬قەیرانێك‬ ‫كە باو نییە‌و لەخۆیدا نوێ‌و مۆدێرنە‪ .‬ئەم‬ ‫قەیرانە خۆی لەگفتوگۆیەكدا دەردەخات‬ ‫كە لەسەر بابەتگەلی‌وەك پێگەی ژنان‪،‬‬ ‫مناڵبون‪ ،‬لەباربردن‪ ،‬روت��ی جەستە‪،‬‬ ‫خوێندنی ژنان‪ ،‬خێزان‪ ،‬كەمكردنەوەی‬ ‫م��ن��اڵ��ب��ون(ل��ەزۆرب��ەی كۆمەڵگاكان)‌و‬ ‫پ��ی��رب��ون��ی دان��ی��ش��ت��وان(ل��ەزۆرب��ەی‬ ‫كۆمەڵگەكان )دا قسەوباس دێتە ئاراوە‪.‬‬ ‫ئەگەری بەكارخستنی پالنی چارەسەری‬ ‫دەرمانی لەرێگەی لێكۆڵینەوە لەبارەی‬ ‫ێ‬ ‫رەگەزە رەسەنەكانەوە كە هەلێكی نو ‌‬ ‫بۆ م��ان��ەوەی زیاتر ف��ەراه��ەم دەك��ەن‪،‬‬ ‫‌وەرچەرخانێكی تری مۆدێرنە‪( .‬ئایا‬ ‫ت��وان��ای ئ��ەوەم��ان هەیە ك��ەب��ەردەوام‬ ‫بمێنینەوە؟) ئیالهیات‌و جیهانبینی ئایینە‬ ‫نەریتییەكان هیچ‌وەاڵمێكی ڕونیان بۆئەم‬ ‫پرسە كۆمەاڵیەتیە سەرەكییانە نییە‪.‬‬ ‫ژیانكردنی مۆدێرن زیاتر ‌وەك سینەمای‬ ‫زانستی – خەیاڵی دێتە ب��ەرچ��او‪.‬‬ ‫بەلەبەرچاو گرتنی پیسبونی ژینگە بەهۆی‬ ‫گەشەی پیشەسازی‌و فشاری دانیشتوان‌و‬ ‫خراپی بەڕێوەبردنەوە‪ ،‬مرۆڤایەتی ناچار‬ ‫دەبێت ژینگەی دەرەوەی گۆی زەویش‬ ‫داگیر بكات‪ .‬ئەم كێشانە لەتێكستە‬ ‫پیرۆزەكانی ئایینە ئیبراهیمیەكاندا‬ ‫‌وەاڵمێكی ڕونیان نەدراوەتەوە‪ .‬پێویست‬ ‫ێ لەژیانی ئایینی‪ ،‬قەیرانی‬ ‫بونی ڕاڤەی نو ‌‬ ‫هەیمەنەی ئێستای جیهانبینیە دینیەكان‬ ‫زیاد لەپێویست ئەخاتە بەر ڕەخەنەوە‪.‬‬ ‫قەیرانێك دەگرێتەوە ك��ە زەمەنێك‬ ‫ب��ەر لەئێستا‪ ،‬لەفەرهەنگی گوندی‬ ‫ی��ان خێڵەكیدا زۆرب��وە ‪ .‬كۆمەڵگەی‬ ‫مۆدێرن چەند پرسێك دەخ��ات��ەوە كە‬ ‫‌وەاڵمگەلی كورتبینانەمان بۆیان هەیە‌و‬ ‫تا ئ��ەن��دازەی��ەك هیچ ڕێگەچارەیەكی‬ ‫كرداریمان بۆیان نییە‪ .‬ئەمە تەنگژەی‬ ‫(ئایینی ) سەردەمەكەی ئێمەیە‪.‬‬ ‫تێبینی ‪ :‬ئ��ەم گفتوگۆیە لەالیەن‬ ‫محەمەد رەزا جالنی پورەوە ئەنجامدراوە‌و‬ ‫هادی نیلی بەفارسی كردوە‪.‬‬ ‫سەرچاوە‪:‬‬

‫‪http://religionstudies.‬‬ ‫‪parsiblog.com/Archive‬‬

‫ذمارة (‪ )168‬دوشةممة ‪2013/9/9‬‬

‫‪3‬‬

‫دياردةى ئاينى‬

‫كۆمەڵی ئیسالمی لە پێچی پرۆگرامێكی ساختەو ساویلكەدا‬ ‫هه‌نگاو ره‌سوڵ‬

‫(‪)2-2‬‬ ‫شیكردنەوەی پێنج بەشەكەی‬ ‫پێڕەوی كۆمەڵی ئیسالمی‬ ‫میتۆدی كۆمەڵ لەپێشەكییەكەیدا‬ ‫دو سەرنجی زەق خوێنەرو لێكۆڵەری‬ ‫سیاسیی بەگومان دەك��ات‪ .‬سەرنجی‬ ‫یەكەم رادیكاڵبوونەو سەرنجی دوەمیش‬ ‫شێواندنی مێژوە‪ .‬لەسەرنجی یەكەمدا‬ ‫ب��اس لە خەڵكی كوردستان دەكرێت‬ ‫وەك گەلی كوردی موسڵمان‌و بەوردی‬ ‫شوناسی كوردستان وەك شوناسێكی‬ ‫ئ��ی��س�لام��ی خ��راوەت��ەڕو‪ ،‬ه��ەرب��ۆی��ە‬ ‫پێویستدەكات بەپێی ئیسالم ژیانیان‬ ‫ببرێت بەڕێوە‪ .‬گوتاری نێو پێشەكی‬ ‫میتۆدی ئیسالم دروس��ت پێچەوانەی‬ ‫بەرنامەو پەپڕەوی قورئانە‪ .‬چوون مادام‬ ‫كۆمەڵی ئیسالمی كوردستانە‪ ،‬كەواتە‬ ‫لەكوردستاندا ئێزیدی‌و كاكەیی‌و شیعەو‬ ‫فەیلی‌و شەبەك‌و توركمان‌و مەسیحی و‬ ‫هەموو ئەمانە كە گروپی ئیتنی‌و ئاینیین‬ ‫هەن‪.‬‬ ‫ب��ازدان بەسەر ئەو كەمینە ئاینی‌و‬ ‫نەتەوەییانەدا جۆرێك لە رادیكاڵیبون‬ ‫ل��ە نیهادی سیاسی ئیسالمییەكاندا‬ ‫پێشچاودەخات‪ ،‬چونكە بەراستی جێگەی‬ ‫پرسیارە كە پارتە نەتەوەییەكانی وەك‬ ‫پارتی‌و یەكیەتی كە گوتاری نەتەوەییان‬ ‫پێیە‪ ،‬لەمیتۆدیاندا بە ئاشكرا مافیان‬ ‫داوە بەناوبردنی هەموو پێكهاتەكانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بەاڵم پارتە ئیسالمییەكان‬ ‫بەكۆمەڵ‌و یەكگرتوەوە بەیەك وشە‬ ‫نێوی ئەوانیان نەبردوە‪ .‬ئەوە لەكاتێكدا‬ ‫گ��وت��اری ئاینی پێكهاتەكان بەرینتر‬ ‫لەخۆدەگرێت تا گوتاری نەتەوەیی‪ .‬ئەوە‬ ‫تەنها رادیكاڵبوونە ئەو رەوایەتییە ناداتە‬ ‫بەرانبەر‪.‬‬ ‫لەمادەی سێیەمی بنەما گشتییەكانی‬ ‫میتۆدی كۆمەڵیشدا هاتووە‪ ،‬دروشمی‬ ‫پارتەكەیان (وم��ا ارسلناك اال رحمة‬ ‫للعالمین)‪ ،‬ئەوان هەر لەپێشەكیدا دژی‬ ‫دروش��م��ی خۆیانن‪ ،‬چونكە زۆری��ن��ەی‬ ‫شرۆڤەكارانی قورئان لەوانە ئیبنولجەبیرو‬ ‫ئیبنولعەباس لەتەفسیری ئەم ئایەتەدا‬ ‫واب��اس دەك��ەن كە خ��ودا پێغەمبەری‬ ‫خوای ناردووە تا مایەی رەحمەت بێت بۆ‬ ‫ئیماندارو بێ‌ ئیمان‪ .‬ئیبنولحجەریش پێی‬ ‫وایە كافرانیش لەچوارچێوەی رەحمەتی‬ ‫قورئاندان‪ .‬لەراستیدا هەڵبژاردنی ئەم‬ ‫ئایەتە لەئایەی ‪107‬ی سورەتی ئەنبیا بۆ‬ ‫دروشمی میتۆدی سیاسیانەی پارتێكی‬ ‫وەك ك��ۆم��ەڵ جگە لەتێنەگەیشتن‬ ‫لەئایەتەكە س��ەرل��ەب��ەری پێچەوانەی‬ ‫ئەو پێشەكییەیە كە نوسراوە‪ ،‬چونكە‬ ‫هەر لەپێشەكییەكەدا بۆ رەوایەتیدان‬ ‫بەسەپاندنی ئایدیۆلۆژیای ئیسالمی‬ ‫سیاسیی دیسانەوە ئەم ئایەتەی قورئان‬ ‫نوسراوە(إن الدین عند الله اإلسالم ومن‬ ‫یبتغ غیر اإلسالم دینا فلن یقبل منه وهو‬ ‫فی االخرة من الخاسرین)‪ .‬نوسینی ئەم‬ ‫ئایەتە دیسانەوە نومایانی جۆرێكی تر‬ ‫لە رادیكاڵبوونەوەی كۆمەڵگەی كوردییە‪.‬‬ ‫لەخودی نوسینەكانی مامۆستا عەلی‬ ‫باپیردا بەرنامەی ئیسالم لەبەرانبەر‬ ‫بەرنامەی دێموكراسیدا ئاماژەی پێكراوە‌و‬ ‫دیموكراسیش وەك دین تەماشادەكات‪.‬‬ ‫لێرەوەو لەخودی بڕوای عەلی باپیردا‬ ‫میتۆدێك دێتەئاراوە كە جەخت لەسەر‬ ‫سڕینەوەی هەموو ئەوانی دی بكات‪.‬‬ ‫لەراستیدا شرۆڤەی ئەو ئایەتەو بەرنامەی‬ ‫ئیسالم لەو ئایەتەدا مشتومڕی فرەی‬ ‫لەسەرەو زۆرینەی زانایان لەویادا ئیسالم‬ ‫وەك ئیسالمێكی گشتی ئاماژەپێدەكەن‪،‬‬ ‫نەك ئیسالمێكی تایبەت‪ .‬خاڵێكی دی‬ ‫لەپێشەكی میتۆدی كۆمەڵی ئیسالمیدا‬ ‫كە جێگەی سەرنجە بریتییە لە هەوڵدان‬ ‫ب��ۆ ش��ێ��وان��دن��ی م��ێ��ژو و س��ەك��ت��ەدان‬ ‫ل��ەراب��ردووی ب��زووت��ن��ەوەی ئیسالمی‪.‬‬ ‫لەپێشەكی میتۆدی كۆمەڵدا نەك هەر‬ ‫مافی بزووتنەوە بەئاشكرا پێشێلكراوە كە‬ ‫لەرووی یاساییەوە بزووتنەوە دەتوانێت‬ ‫ئەو مافە زەوتكراوە لەمیتۆدی كۆمەڵدا‬ ‫بسڕێتەوە‪ ،‬مافی خ��ودی بزووتنەوەی‬ ‫راپەڕینی ئیسالمیش خ��راوەت��ە ژێر‪.‬‬ ‫بۆ نموونە ن��وس��راوە كە بزووتنەوەی‬

‫پ��ەی��وەن��دی ئیسالمی ك��وردس��ت��ان لە‬ ‫ساڵی ‪1984‬دا بنكەو بارەگای سەربازی‬ ‫لەناوچە سنورییەكانی كوردستانی ئێراق‬ ‫دامەزراندو دەستیدایە خەباتی چەكداریی‌و‬ ‫دووات��ر لەساڵی ‪ 1987‬پاش چەندین‬ ‫كۆبوونەوە ناوەكە بوو بە بزووتنەوەی‬ ‫ئیسالمی‪ .‬لەراستیدا ئەم نوسینە لە‬ ‫دووالوە مەهزەلەو مەسەلەیەكی ناڕەواو‬ ‫ناڕاستە‪ .‬لەالیەنی یەكەمەوە دروستبوونی‬ ‫بزووتنوەی ئیسالمی وەك درێژەپێدەری‬ ‫هیچ رێكخراوێك نیە‪ .‬ل��ێ��رەدا عەلی‬ ‫باپیر دەیەوێت س��ەروەری راگەیاندنی‬ ‫بزووتنەوە لەچنگی بنەماڵەی مەالعەلی‌و‬ ‫ه��ەڵ��ەب��ج�ە‌و ه��ەورام��ان دەربهێنێت‪.‬‬ ‫ئەگین دروستبوونی بزووتنەوە هەر‬ ‫پەیوەندیشی بەرێكخستن‌و رێكخراوەوە‬ ‫نەبوو‪ ،‬بەڵكو كۆچی بەكۆمەڵی زانایان‬ ‫بوو پاش راپەرینی خەڵكی هەڵەبجەو‬ ‫لەوێندەر چەكی جیهادیان كردە شان‪.‬‬ ‫ئەو رێكخراوەیش بەناوی «پەیوەندی»‬ ‫عەلی باپیر باسی دەكات‪ ،‬عەلی باپیر‬ ‫بۆخۆی بڕوای پێی نییەو هەر نەشبووە‪.‬‬ ‫لەدووهەزاریشدا خەڵك ن��اوی بیست‪.‬‬ ‫هێنانەناوەوەی تەنها بۆ ئەوەیە بڵێن‬ ‫بنەماڵەی مەالعەلی ئێوە رابوونەكەتان‬ ‫رانەگەیاند‪.‬‬ ‫لەالیەكی ترەوە لەم میتۆدەدا مافی‬ ‫راپەڕینی ئیسالمی خ��وراوە‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەگەر بڕیارە راپەڕینی ئیسالمی بەشێك‬ ‫بێت لە كۆمەڵ‌و كۆمەڵ درێژەپێدەری‬ ‫راپ��ەڕی��ن بێت‪ ،‬ئ��ەدی بۆ دەنوسرێت‬ ‫كۆمەڵ درێ��ژەپ��ێ��دەری بزووتنەوەیە‪،‬‬ ‫بەش نانوسرێت درێژەپێدەری راپەڕینی‬ ‫ئیسالمییە‪ .‬یان گەر ئ��ەوان مێژوویان‬ ‫نوسیوە‪ ،‬خۆ هەر بەپێی میتۆدەكەی‬ ‫خۆیان راپەڕینی ئیسالمی ساڵی ‪1979‬‬ ‫دام��ەزراوە‪ ،‬ئیدی بۆ دێ��ن مێژووەكە‬ ‫لەمێژووی پەیوەندییەوە دەستپێدەكەن‬ ‫كە ‪ 5‬ساڵ دوای راپەڕین دامەزراوە‪ .‬یاخود‬ ‫هەموو ال دەزان��ێ��ت سەنگ‌و قورسایی‬ ‫راپەرین گەورەتربوو تا پەیوەندیی‪ .‬ئەوان‬ ‫تەنها پارتی ئیسالمی رێكخراوبوون‌و‬ ‫كاریگەریشبوون لەشارەكانی كوردستان‪،‬‬ ‫ب��ۆچ��ی ی��ەك ك��ۆن��گ��رەی ئ��ەوان باس‬ ‫ناكرێت‪ ،‬ب��ەاڵم كۆنگرەكانی بزوتنەوە‬ ‫باسدەكرێن‌و كۆنگرەی یەكەمی كۆمەڵ‬ ‫بەدرێژەپێدەریان دەزانرێت؟ لەكاتێكدا‬ ‫ئێستا ئەو كۆنگرانە درێژەپێدەری خۆیان‬ ‫هەیەو لەبزوتنەوەدا خۆیان دیتووەتەوە‪.‬‬ ‫خاڵێكی تر ئەوەیە لەیەك بەڵگەو شایەت‌و‬ ‫نوسراوێكدا نییە كە پەیوەندیی بنكەو‬ ‫بارەگای سەربازی هەبووبێت‌و لەساڵی‬ ‫‪1984‬ەوە دژ بەبەعس وەستابێت‪ ،‬هەموو‬ ‫ئەمانە شێواندنێكی بێپێچوپەنای مێژوو‬ ‫هاوچەرخی ن��ەت��ەوەی ك��وردەو تەنها‬ ‫دارشتنێكی سیاسییەو هیچی تر!‬ ‫كۆمەڵی ئیسالمی لەبنەماگشتییەكانیداو‬ ‫لە مادەی دوەم��دا پێناسەی خۆی بەم‬ ‫ج��ۆرەدەك��ات‪( :‬پارتێكی ئیسالمییە‬ ‫لەپێناو پیادەكردنی بەرنامەی ئیسالم لە‬ ‫كوردستان‌و ئێراق تێدەكۆشێت‌و هەوڵی‬

‫كوردستان‌و یەكێتی نیشتمانی كوردستان‬ ‫دەس��ەاڵت��دارب��ن لەگەڵ حزبی بەعسی‬ ‫عەرەبی ئیشتراكیدا هەمان قەوانە‪ ،‬چوون‬ ‫هەردووال بەرنامەكەیان بەرنامەیەك نییە‬ ‫ئیسالمی سیاسی پەسەندی بكات‪.‬‬ ‫ك��ۆم��ەڵ��ی ئیسالمی لەپێناسەكەیدا‬ ‫ڕوون��ە كە ك��ورد هێشتا لەبزوتنەوەی‬ ‫رزگاریخوازیدایە‪ ،‬چونكە پیادەكردنی‬ ‫ئیسالم لەمەفهومی كۆمەڵدا كاتێك‬ ‫دێ��ت��ەدی كە كوردستان حكومەتێكی‬ ‫ئیسالمی ب��ێ��ت‪ ،‬ن��ەك حكومەتێكی‬ ‫دی��م��وك��راس��ی‪ .‬چونكە لەحكومەتی‬ ‫دیموكراسیدا دەكرێت پارتێكی چەپ‬ ‫یان مەسیحی ‌و سیكۆالر دەنگ بهێنێت‌و‬ ‫حكومەت تەشكیلبكات‪ .‬لەبەر ئەوە‬ ‫ئامانجی كۆمەڵ وەك پارتێكی سیاسی‬ ‫بریتییە لەپیادەكردنی ئیسالم‪ ,‬لێرەدا‬ ‫دیموكراتی وەسیلەیە بۆ ئامانجە بااڵكە‬ ‫كە ئیسالمە‪.‬‬ ‫هاوكات لەمادەی ‪4‬و پێنجی میتۆدی‬ ‫كۆمەڵی ئیسالمیدا ك��ە ئ��اڕم‌و ئ��ااڵی‬ ‫كۆمەڵ ناسێنراوە‪ ،‬دیسانەوە كۆمەڵ‬ ‫كەوتۆتە هەڵەیەكی مەبدەئییەوە‪ .‬ئەویش‬ ‫بریتییە لەدیاریكردنی رەنگی پرتەقاڵی‬ ‫بۆ نووسینی دروشمی «ال الە اال الله»‬ ‫لەسەری یاخود بازنەیەك وەك هێمای‬ ‫بەردەوامی بەڕەنگی پرتەقاڵی كێشراوە‪.‬‬ ‫من دڵنیام گەر بەرێز دڵشاد گەرمیانی‬ ‫كەمێك لەباكگراوندی رەنگی پرتەقاڵی‬ ‫لە میتۆدی یەهودییەكاندا وردبێتەوە‪،‬‬ ‫راس��ت��ەوخ��ۆ ئ��ااڵی كۆمەڵی ئیسالمی‬ ‫لەسەر بارەگاكەی دادەگرێت‪ ،‬چونكە‬ ‫ئ��ەوە شتێكە وابەستەیە بە مەبدەئی‬ ‫ئیسالمییەوە‪ .‬پێغەمبەریش فەرمویەتی‪:‬‬ ‫(ئەوەی السایی هەر نەتەوەیەك بكاتەوە‬ ‫ئەوە لەوانە)‪ ،‬هەڵبژاردنی رەنگی پرتەقاڵی‬ ‫دەمانباتەوە بۆ چەند ئەگەرێك‪ .‬ئەگەری‬ ‫یەكەم ئەوەیە كە ئ��ەوان بە شێوەی‬ ‫هەوانتە ئ��ەم رەنگەیان هەڵبژاردوەو‬ ‫خوێندنەوەیان بۆ م��ەغ��زاو مەفهومو‬ ‫مێژووی رەنگی پرتەقاڵی نەبووە‪ .‬چونكە‬ ‫گەر بیانزانیایە رەنگی پرتەقاڵی هێمایە‬ ‫بۆ چی ئەوا هەڵیان نەدەبژارد‪ .‬ئەگینا‬ ‫رەنگ دەاللەتێكی گرنگە لە كێبەركێ‬ ‫سیاسییەكاندا‪ ،‬بەتایبەتی لەمەودای‬ ‫ئایدیۆلۆژیدا دیموكراس‌و لیبراڵەكانیش‬ ‫حسابی بۆ دەكەن‪ .‬بۆ نمونە لەجەنگی‬

‫بوو كە جوەكان تاوی دەدا‪.‬‬ ‫رەنگی پرتەقاڵی گەر لە هالۆییندا‬ ‫ه��ێ��م��ای ت��رس‌و ه��ێ��زوو ئ��اگ��ر بێت‪،‬‬ ‫بەوجۆرەیش خۆیان ترسناك‌و خەڵكی‬ ‫بەشێوەی دزێ��و زاڵ��ەت��رەك دەك��ەن‪.‬‬ ‫ك��ۆم��ەڵ��گ��ەی پ��رت��ەق��اڵ��ی ی��ەه��ودی��ش‬ ‫لەئێستادا لەئەمریكا هەمان ئەو رووی‬ ‫راستییەیە كە پرتەقاڵی هێمایە بۆ ئەو‬ ‫تەڤگەرە نایەهودیانەی كە بەهێزوو‬ ‫خواستی یەهوودییەكان‌و رێكخراوی‬ ‫جیهانی یەهودی‌و لەبەرژەوەندی ئەواندا‬ ‫ه��ەڵ��دەس��وڕێ��ن‪ .‬ه��ەرب��ۆی��ە لەئاسیای‬ ‫دوریشدا هیندۆس‌و بوودییەكان ئەوانەی‬ ‫دژ ب��ە میكانیزمی موحافیزكارین‪،‬‬ ‫دیسانەوە لەژێركاریگەریی جوەكاندا‬ ‫بەرگیان پرتەقاڵییە‪ .‬كۆمەڵ بەبێئاگایی‬ ‫لەم رابردووە ئەم رەنگەی هەڵبژاردوە‪.‬‬ ‫یاخود ئەو گریمانەیە راستە كە ئیسالمی‬ ‫سیاسی بەخودی قاعیدەیشەوە هێزێكە‬ ‫لەمەودای سیاسەت‌و بەرژەوەندی یەهود‬ ‫كاردەكات‌و دەكرێت پێشنیازی پرتەقاڵی‬ ‫قبوڵكردنیش وەك بەردەوامی بازنەی‬ ‫كاركردنی كۆمەڵ‌و ئ��ااڵی كۆمەڵ لەو‬ ‫رەنگەدا نیهادێكی دروستی سیاسەتی‬ ‫كۆمەڵ بێت لەو پێناوەدا كە بێگومان‬ ‫شوێنكەوتوانی لێی بێئاگاو بێسەوادن‪.‬‬ ‫لەمادەی حەوتی میتۆدی كۆمەڵدا باس‬ ‫لەهێڵەگشتییەكانی كۆمەڵی ئیسالمی‬ ‫لە ‪3‬م��ادەدا ك��راوە‪ .‬هێڵەگشتییەكانی‬ ‫كۆمەڵ خۆیان دەبیننەوە لە ئیسالم وەك‬ ‫مەرجەعی ك��اری سیاسیی‌و گەیاندنی‬ ‫الوان‌و بەهرەمەندان بە شوێنی بڕیاردان‬ ‫ه��اوك��ات گرتنەبەری میكانیزمەكانی‬ ‫سیاسەت وەك موعارەزەبوون‌و بەشداریی‬ ‫لەدەسەاڵتدا‪ ،‬هاوكات هاوپەیمانییەتی‬ ‫دروستكردن‌و خۆپیشاندان‪.‬‬ ‫ه��ەم��وو ئەمانە هێڵەگشتییەكانی‬ ‫ك��ۆم��ەڵ��ن‪ .‬ل��ەراس��ت��ی��دا هێڵی گشتی‬ ‫ێ خاڵی‬ ‫پارتێكی سیاسیی ناكرێت لەس ‌‬ ‫یەكتر دووردا كورتبكرێتەوە‪ ،‬میتۆدەكە‬ ‫لەم بەشەدا زۆرك��اڵ‌و كرچە‪ ،‬دروست‬ ‫ئەڵێی لەكاتی چاپكردنی میتۆدەكەدا‬ ‫بەشێكی گەورەی مادەكان دەرنەچوون‬ ‫یاخود دەڵێی بەئەنقەست بەم جۆرە‬ ‫دارێ��ژراوە‪ .‬ئەگینا مرۆ بەسەر پێیانەوە‬ ‫میتۆدێك دەتوانێت بنوسێت كە هێڵی‬ ‫گشتیی هێزێك دیاربخات كە ئامانجی‬

‫لەژێر پرسیاردایە‪ ،‬چونكە شوێنی بڕیار‬ ‫لە سایەی حوكمڕانییەكی سەربەخۆدایە‌و‬ ‫لەواڵتێكدا ناكرێتە هێڵی گشتی كار كە‬ ‫بەشێكی بەرینی خاكەكەی زەوتكراوە‪.‬‬ ‫یاخوود گەر بڕیاربوو الوان بەشێكبن‬ ‫لەو هێڵە سەرەكییەی ك��اری كۆمەڵی‬ ‫ئیسالمی‪ ،‬ئەوا خاڵێكی پێویستر هەبوو‬ ‫كە دەبوو ئاماژەی بۆ بكرێت‪ ،‬چونكە‬ ‫غیابی ئەو خاڵە لەناوەندی بڕیارداندا‬ ‫زەقترە لەغیابی الوان‪ ،‬ئەویش وەك‬ ‫بەقەولی خۆیان دەڵێن غیابی خوشكانە‪.‬‬ ‫ئ��ەدی ئامادەیی خوشكان بۆ نەكرایە‬ ‫مادەیەك لە هێڵەگشتییەكانی كۆمەڵی‬ ‫ێ میتۆدێكی‬ ‫ئیسالمی؟ ئێمە گەر بمانەوە ‌‬ ‫سالم‌و زانستی بنوسین ئەوا بێگومان هیچ‬ ‫كام لەم خااڵنە نابنە هێڵەگشتییەكانی‬ ‫نوسینەوەی میتۆدی پارتێك‪ .‬هێڵی‬ ‫گشتی باسكردن لەچین‌و توێژ نیە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫ستراتیژی سیاسیانەی پارتێكە سەبارەت‬ ‫بە ژینگەو شوێن‌و كاتی كاركردنی‌و‬ ‫پێوەندییەكانی لەتەك دەوروب��ەری��دا‪،‬‬ ‫كە كۆمەڵی ئیسالمی هیچكام لەمانەی‬ ‫نەخستۆتەڕوو‪ ،‬بەڵكە كۆمەڵی ئیسالمی‬ ‫هێڵەگشتییەكانی كاركردن بەهێڵێكی‬ ‫ت��ای��ب��ەت��ی ح��زب��ی ت��ێ��ی گ��ەی��ش��ت��ووەو‬ ‫باسی ك��ردوون‪ ،‬هەربۆیە مەهزەلەی‬ ‫سیاسەتكردنەكەشیان دیسانەوە لێرەوە‬ ‫دەستپێدەكات كە لە كاڵ‌و كرچی ئەم‬ ‫میتۆدەوە نومایاندەبێـت‪.‬‬ ‫لەبەشی دووەم��ی میتۆدی كۆمەڵی‬ ‫ئیسالمیداو لەمادەی هەشتدا كە تایبەتە‬ ‫بە ئەندامییەتی‌و مەرجەكانی بوون‬ ‫بەئەندام نوسراوە‪ ،‬كۆمەڵی ئیسالمی‬ ‫دروست خۆی لەبەرگی سیاسی دێنێتە‬ ‫دەرەوەو مەرجی ئەندامبوونی پارتەكەی‬ ‫ك��ورت��دەك��ات��ەوە ب��ۆ چەند مەرجێكی‬ ‫ئەخالقی كە رێ��ك ل��ەم��ەرج‌و نوسینی‬ ‫م��ی��ت��ۆدی رێ��ك��خ��راوێ��ك��ی كۆمەاڵیەتی‬ ‫دەكەن كە خەڵكی هۆشیاربكەنەوە بۆ‬ ‫بەندایەتی‌و پەرستش‪ ،‬یان لەمەرجی‬ ‫كردنەوەی خولێكی نێو مزگەوت دەكەن‬ ‫ب��ۆ م��اوەی مانگێك ی��ان دوم��ان��گ!!‬ ‫بۆ نمونە لەچەندخاڵێكدا هاتووە كە‬ ‫پێویستە ئەندام ئەركە شەرعییەكان‬ ‫جێبەجێبكات‌و ئاكاری پەسەندبێت‌و‬ ‫لەرێكخراوی سیاسی تردانەبێت‌و تەمەنی‬ ‫لە‪18‬ساڵ كەمتر نەبێت‪.‬‬ ‫هەموو ئەم مەرجانە بۆ بوون بەئەندامی‬ ‫پ��ارت��ێ��ك دروس��ت��ن‪ ،‬ب��ەس لەمەرجی‬ ‫رێكخراوێكی ئاینی‌و دوور لەبەرامەی‬ ‫سیاسیی دەكەن‪ .‬تۆ كە رێكخراوێكی هیچ‬ ‫ئەلفێكی كولتوورو زمان‌و نەتەوەت بەسەر‬ ‫یاوەو نییە‪ ،‬چلۆن مەرجێك كە جوڵەی‬ ‫دنیای نەتەوەیت لەخۆبگرێت ناكەیتە‬ ‫پرسێكی زیندوو بەسەر ئەندامەكانتەوە‪.‬‬ ‫هینگنتۆن جۆنیز لە كتێبی كۆماری‬ ‫مهاباتدا باس لەو مەرجانەدەكات كە‬ ‫ێ كاف لەمیتۆدی پارتەكەیاندا‬ ‫كۆمەڵەی ژ ‌‬ ‫سەپاندبویان‪ ،‬پاش حەفتا ساڵ لەو‬ ‫راب��ردوە میتۆدی ئ��ەوان زانستی ترو‬ ‫واقیعی تر بەم سەردەمە دەخوێنرێتەوە‪.‬‬

‫لەمیتۆدی كۆمەڵدا كوردێكی شیعه‌ی خانەقینی نابێتە ئەندام‪ ،‬یاخود كوردێكی كاكەیی‌و ئێزیدی‌و‬ ‫شەبەك‌و زازاكی مەرجی ئەندام بونیان تێدانیە‪ ،‬بەاڵم عەرەبێكی عۆجە هەموو مەرجەكانی تێدایە‬ ‫چەسپاندنی مافەكانی گەلی كوردستان‬ ‫دەدات)‪.‬‬ ‫لەراستیدا ئەم پێناسەیە بەبەراورد‬ ‫بەپێناسەی ی��ەك��گ��رت��ووی ئیسالمی‬ ‫جۆرێك لە رەقبون‌و رادیكاڵبوونی پێوە‬ ‫دی��ارە‪ ،‬چ��وون لەپێناسەی یەكگرتودا‬ ‫ه��ات��ووە ك��ە ی��ەك��گ��رت��و ه��ەوڵ��دەدات‬ ‫ئیسالم وەك چ��ارەس��ەری گرفتەكانی‬ ‫ك��ورد بەكاربهێنێت‪ .‬ئەم بەكارهێنانە‬ ‫لەزەمینەی واقیعدا دەكرێت پارتێكی‬ ‫كۆمۆنیستیش دەستی بۆ ببات‪ ،‬چونكە‬ ‫تۆ لێرەدا ئیسالمت كردوەتە وەسیلە‬ ‫نەك ئامانج‪ ،‬بەاڵم لەپێناسەی كۆمەڵی‬ ‫ئیسالمیدا ئیسالم كراوەتە ئامانج‪ .‬واتە‬ ‫بوونی كۆمەڵ وەك پارتێكی سیاسی بۆ‬ ‫پیادەكردنی ئیسالمە‪ .‬لێرەشدا گرفتی‬ ‫كورد لەبازنەی دۆزەكەیدا دەهێنرێتە‬ ‫دەرەوە‪ ،‬چونكە لەمەوداو جیهانبینی‬ ‫كۆمەڵدا سەردەمی بەعس‌و سەردەمی‬ ‫دوای بەعس یەك شتە‪ .‬پارتی دیموكراتی‬

‫سارددا نەگریسترین رەنگ لەجیهانبینی‬ ‫ئەمریكادا بریتی بوو لەرەنگی سور‪،‬‬ ‫زۆرج��ار لەویالیەتە یەكگرتووەكانی‬ ‫ئەمریكادا رەنگی سور تەنانەت بۆینباخی‬ ‫سوور قەدەغەبوو‪ .‬رەنگی پرتەقاڵی بۆ‬ ‫ئایدیۆلۆژیای ئیسالمی سامناكە‪ .‬چوون‬ ‫لەنێو جولەكەو هیندۆس‌و بودییەكاندا‬ ‫ملمالنێی توند لەبەهەند وەرگرتنی ئەم‬ ‫رەنگە هەیە‪ ،‬لەنێو كریستیانەكانیشدا‬ ‫ب��ەه��ەم��ان��ج��ۆر ئ��ەم رەن��گ��ە هێمای‬ ‫پ��رۆت��س��ت��ان��ەك��ان ب��وو‪ ،‬ل��ە ئەفسانە‬ ‫دێرینەكانیشیاندا بۆنەی «هالۆیین»‬ ‫رەنگی پرتەقاڵی هێمایەتی‪ .‬دەكرێت‬ ‫بپرسین بۆ پرۆتستانەكان ئەم رەنگە‬ ‫بەهەند وەردەگرن؟ لەراستیدا ئەوان وەك‬ ‫بزوتنەوەیەكی ئاینی لە سەدەی شازدەدا‬ ‫كاتێك لەسەر دەستی مارتن لۆسەرو‬ ‫جۆنكاڵڤن‌و زوینگلی دێنە نێو مەیدانی‬ ‫خەبات دژ بەپیاوانی ئاینی تۆمەتبارن‬ ‫بە دەست‌و هاندانی جووەكان بۆ شێوانی‬ ‫مەسیحییەت‌و بزوتنەوەكەشیان هێمایەك‬

‫چەسپاندنی شەریعەتە لەكۆمەڵگەیەكی‬ ‫بریندارو بندەستدا‪ ،‬هیچ تایبەتكارێكی‬ ‫نەتەوەیی لەجێی خۆیدا نییە‪ ،‬چلۆن‬ ‫لۆژیكییە هێڵی گشتی پارتێك بەم جۆرە‬ ‫بێت كە دۆزی نەتەوەكەی گەرمترین‬ ‫دۆزی رۆژهەاڵتی ناوینە؟!‬ ‫نەتەوەیەك نە تایبەتكاریی زمان نە‬ ‫جوگرافیا نە ئاین‌و باوەڕ نەیش ئابووری‌و‬ ‫ب��ازاڕو كەلتووری پ��ارێ��زراوە‪ ،‬لەهێڵی‬ ‫سەرەكی میتۆدێكی گران‌و بەبەهادا كە‬ ‫‪ 500‬ئەندام پەسەندیان كردووە ئاماژە‬ ‫بە هیچ میكانیزمێكی سیاسی نەكراوە‬ ‫كە دانبنێت بەم ئاریشەیەی میللەتی‬ ‫كوردا‪ .‬ئەم میتۆدەی كۆمەڵی ئیسالمی‬ ‫تەنها بەناوەكەیدا دەزانرێت بۆ كوردستان‬ ‫نوسراوە‪ .‬ئەگینا لەمیتۆدێكی پارتێكی‬ ‫سیڤیلی گەلێك دەكات كە هەزار ساڵ‬ ‫دەوڵەتبێت‪ ،‬چوون دۆزی كورد لەوەدا‬ ‫كورتكراوەتەوە كە الوان بگەیەنرێنە‬ ‫شوێنی بڕیاردان‪ .‬ئەوە لەكاتێكدایە كە‬ ‫بڕیاردان لە چارەنوسی كوردا بۆیخۆی‬

‫ئ��ەوان م��ەرج��ی هەستی ك��وردب��وون‌و‬ ‫كوردپەروەرییان هاوواتا بەراستگۆیی‌و‬ ‫ئیمانداریی كردبوو‪ ،‬لەكاتێكدا پارتێكی‬ ‫نەتەوەیی بوون دیندارییان فەرامۆش‬ ‫نەكردبوو‪ ،‬بەاڵم كۆمەڵی ئیسالمی لە‬ ‫شێوەدیندارییە سیاسییەكەیدا بەتەواوی‬ ‫فەرامۆشی ك��ردوە كە ك��وردەو هەستی‬ ‫پاكی كوردایەتی مەرجی بون بەئەندامە‬ ‫لەهەرپارتێكی سیاسییدا‪.‬‬ ‫هەر بۆیە كۆمەڵی ئیسالمی پێش‬ ‫ئەوەی مەرجی ئەندامبوونی ئەندامانی‬ ‫پارتەكەی بنوسێت‪ ،‬پێویست بوو بزانن كە‬ ‫ئەوان پارتێكی سیاسین‌و ئەو مەرجانەی‬ ‫كە ئەوان دایان ناوە لەمەرجی پارتێكی‬ ‫سیاسیی ئیسالمی ناو كۆمەڵگەی كوردیی‬ ‫ناكەن‪ .‬یاخود دەب��وو هێند بەسانایی‬ ‫لە رواڵەتی مرۆڤ نەڕوانن‪ ،‬چوون ئەو‬ ‫مەرجەی ئ��ەوان مەرجێكی رواڵەتین‪،‬‬ ‫دیسانەوە گەمەكردنە بەرووكەشی مرۆڤ‪،‬‬ ‫دیسانەوە كردنە جاسوسی كەسێكە‬

‫بەسەركەسێكی ترەوە‪ .‬مەرجی عیبادەت‌و‬ ‫بەندایەتی‌و بۆ خواژیان شتانێك نیین‬ ‫مرۆڤ بتوانێت بیانپێوێت‌و لەقاڵبیان‬ ‫بدات لەنێو بەندی میتۆدێكدا‪ .‬ئەو هێزەی‬ ‫ن��وێ��ژوو رۆژوو ی��اخ��وود ح��ەج‌و زەك��ات‬ ‫دەكاتە مەرجی ئەندامبونی پارتەكەی‬ ‫هێزێكە س��ەرەداوەك��ان��ی رادیكاڵبوون‬ ‫فرە لەناویدا زیندون‪ ،‬چونكە لەدنیای‬ ‫ئ��ەم��ڕۆدا ك��ران��ەوەو ك��رداری سیاسیی‬ ‫دەبێت فرە حەكیمانە لەنەخشی ژیانی‬ ‫پێغەمبەرماندا فێربین‪ .‬چلۆن پارتێك‬ ‫كە ئامانجی پەیڕەوی خودایە دۆگماتر‬ ‫خۆی دەبینێت لەپارتێكی ستالینی كە‬ ‫زۆری��ن��ەی ئەندامەكانی لەبارەگاكەیدا‬ ‫نوێژدەخوێنن‌و رۆژوودەگرن لەهەمانكاتدا‬ ‫ن��ەی��ك��ردووە ب��ەم��ەرج لەمەرجەكانی‬ ‫ئەندامبووندا‪ ،‬ئەندامی پارتەكەمان‬ ‫نابێت نوێژ بخوێنن‪ .‬یاخود لەبارەگای‬ ‫پارتێكی سیكۆالرو عەلمانیدا مەرجی‬ ‫شێوازی بەندایەتی ئاینی دیارینەكراوە‪.‬‬ ‫ئەوە تەنها ئیسالمییەكانی كوردستانن‬ ‫لەئەندامبوونی پارتەكەیاندا م��رۆی‬ ‫كوردیان بچوكردووەتەوە لەمرۆڤێكی‬ ‫سوننەی شافعی م��ەزه��ەب‪ .‬ك��ەوات��ە‬ ‫لەنیهادی سیاسیی كۆمەڵدا عەرەبێكی‬ ‫سونە مەرجی ئەندامبوونی لە كۆمەڵی‬ ‫ئیسالمیدا هەیە‪ ،‬چوون هەموو مەرجەكان‬ ‫دەیگرێتەوە‪ ،‬چوونكە نەنوسراوە ئەندامی‬ ‫ك��ۆم��ەڵ پێویستە ك��وردب��ێ��ت‪ .‬ب��ەاڵم‬ ‫نوسراوە پێویستە نوێژبكات‌و پابەند‬ ‫بەئەركە ئاینییەكانی ئیسالم بێت‪ .‬كەواتە‬ ‫لەمیتۆدی كۆمەڵدا كوردێكی خانەقینی‬ ‫نابێتە ئەندام‪ ،‬یاخود كوردێكی كاكەیی‌و‬ ‫ئێزیدی‌و شەبەك‌و زازاكی مەرجی ئەندام‬ ‫بونیان تێدانیە‪ ،‬بەاڵم عەرەبێكی عۆجە‬ ‫هەموو مەرجەكانی تێدایە‪ .‬دۆگمابوون‬ ‫لەمیتۆدی ئیسالمییەكاندا كاتێكە كە‬ ‫لەناو مەنهەجی هەموو پارتە الئیكەكانی‬ ‫كوردستاندا م��ەرج ب��ۆ هیچ كوردێك‬ ‫س��ن��وردارن��ەك��راوە‪ ،‬چونكە ریزەكانی‬ ‫یەكیەتی‌و پارتی‌و هەموان ئەندامگەلی‬ ‫كاكەیی‌و ئێزیدی‌و شەبەك‌و فەیلییان‬ ‫ێ پارتە ئیسالمییەكان ئەمە‬ ‫تێدایە‪ ،‬وەل ‌‬ ‫ناكەنە مەرجی ئەندامبوون‪ .‬لەكاتێكدا‬ ‫گەر بگەڕێینەوە بۆ كاروبارەكانی مەدینەو‬ ‫س��ەردەم��ی پێغەمبەرایەتی‌و راشدین‬ ‫شێوازی لەم جۆرە بۆ جیاكاری لەنێوانی‬ ‫ئەندامانی كۆمەڵگەی مەدینە نەبووە‌و‬ ‫فرە بەدروستی ماف‌و ئەرك‌و ئیدارەیان‬ ‫بووە‪ ،‬بەاڵم ئەوە ئەستۆخواربوونە بۆ‬ ‫واقیعی پڕموعەمای سیاسی كە وا لەم‬ ‫پارتە ئیسالمییانە دەك��ات مرۆڤبوون‬ ‫كورتبكەنەوە بۆ كارگەلێك كە حساب‌و‬ ‫كتابی بۆ خودا خۆیەتی‪ .‬كەچی فرە بە‬ ‫وازح��ی لەمیتۆدی پارتێكی ئیسالمیدا‬ ‫ئاماژە بۆ ئەو دەستوەردانە لەكارو باری‬ ‫خودادا كراوە‪.‬‬ ‫ئەگینا فرە بەڕوونی لەچەند شوێندا‬ ‫خ��ودا ب��ەن��دای��ەت��ی واب��ەس��ت��ەدەك��ات‬ ‫بەخۆیەوەو نایەوێت كەسانی تر مەرجی‬ ‫نزیكایەتی‌و پارتبوونیان ببەستن بەو‬ ‫بەندوباوانەوە بۆ لەزانیارییەكانی شەرعدا‬ ‫هاتووە كە خودا رۆژووی بەندەكەی بۆ‬ ‫خۆیەتی‌و خۆیشی پاداشتی دەداتەوە‪ .‬بۆ‬ ‫زیاتر روونكردنەوەی ئەم مادەیەی مەرجی‬ ‫ئەندامبوونی ك��ۆم��ەڵ بەسەرهاتێكی‬ ‫سەعدی شیرازی لە گوڵستاندا هاتووە‬ ‫دەیخەینە پێشچاو‪ :‬بۆ خۆی دەگێڕێتەوە‬ ‫دەڵێت شەوێك لەگەڵ بابم لە شوێنێكدا‬ ‫و لەنێو چەند رێبوارێكدا لەمزگەوتدا‬ ‫م��ای��ن��ەوە‪ .‬م��ن ئ��ەو ش��ەوە نەنوستم‌و‬ ‫هەر مژوڵی عیبادەت‌و شەو نوێژبووم‪،‬‬ ‫تەماشام دەكرد جگە لەمن كەسی دی‬ ‫هەڵنەدەستاو نوێژی نەدەكرد‪.‬‬ ‫ئیدی فرە مەراق بوو‪ ،‬دەوروبەرم پرخە‬ ‫پرخ‌و ناڵەو هاوار بوو‪ ،‬هەریەك بەجۆرێك‬ ‫لێیانورد دەب��ووم��ەوەو هەڵكورمابوون‪.‬‬ ‫ل��ەم ك��ات��ەدا بابیشم هەڵساو ه��ات تا‬ ‫نوێژ بخوێنێت‪ .‬لێم پرسی بابە ئەمانەی‬ ‫دەوروب��ەرم��ان كەسیان ئ��اوەزی نییە‬ ‫هەڵسێت‌و دو رەكات نوێژ بۆ خوا بكات؟‬ ‫ێ بابم وەاڵمی دایەوەو گوتی‪ :‬خۆزگە‬ ‫وەل ‌‬ ‫رۆڵكەم تۆیش بخەوتیتایەو بەو جۆرە‬ ‫تەحقیقی دەوروب��ەری خۆتت نەكردایە‪،‬‬ ‫دڵنیابە خودا ئەو مرۆڤانەی لەتۆ زیاتر‬ ‫خۆش دەوێن‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )168‬دوشةممة ‪2013/9/9‬‬

‫ئاينناسى‬

‫‪4‬‬

‫گروپی عوسمانگه‌راکان له مێژوی ئیسالمیی کۆندا‬ ‫پاتریشیا کرۆن*‬ ‫وه‌رگێڕان‪ :‬شێرکۆ یاسین‬ ‫گروپی (عوسمانگه‌راکان) «عثمانیة»‬ ‫پێڕه‌وانی بیروباوه‌ڕێکن ک ‌ه هاوکات و به‌ هۆی‬ ‫ئه‌و گرفتانه‌و‌ه که‌ «خه‌واریج» و «شیعه»ی‬ ‫لێکه‌وته‌وه‌‪ ،‬دروست بوون‪ ،‬به‌اڵم تا سه‌ده‌ی‬ ‫چواره‌م زیاتر هه‌ڵیان نه‌کرد و پاش ئه‌و‌ه‬ ‫ناویان له‌ مێژوودا کوێر‌ بووه‌وه‪.‬‬ ‫ده‌کرێت مێژووی (عوسمانگه‌راکان) بکه‌ین‬ ‫به‌ ‪ ٤‬به‌شه‌وه‌‪:‬‬ ‫‪ .١‬وه‌فاداری بۆ «عوسمان» ‪:‬‬ ‫سه‌رهه‌ڵدانی عوسمانییه‌ هه‌ڵوێستێک بوو‬ ‫ل ‌ه به‌رانبه‌ر کوشتنی عوسماندا و هۆکاری‬ ‫سه‌ره‌کیی ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ ئه‌و ڕووداوه‌‪ .‬ئایا‬ ‫ڕاپه‌ڕینه‌ک ‌ه کارێکی باش بوو؟ ئه‌و که‌سانه‌ی‬ ‫که‌ کاری شۆڕشگێڕانیان به‌ الو‌ه هه‌ڵه‌ بوو؛‬ ‫ناوی «عوسمانییه»یان به‌سه‌ردا بڕا‪ .‬ل ‌ه‬ ‫ڕوانگه‌ی ئه‌وانه‌و‌ه عوسمان ده‌سه‌اڵتدارێکی‬ ‫ڕاسته‌قینه‌ و کوشتنه‌که‌ی تاوانێکی گه‌ور‌ه‬ ‫بوو‪« .‬سوێند ب ‌ه خودا عوسمان بێتاوانان ‌ه‬ ‫کوژرا» (قتل ـ والله ـ عثمان مظلوما)(‪،)١‬‬ ‫هاواریان ده‌کرد‪ « :‬بکوژانی عوسمان ده‌بێت‬ ‫دادگایی بکرێن و خه‌لیفه‌ی تاز‌ه له‌ الیه‌ن‬ ‫ش��ووراوه‌ هه‌ڵبژێردرێت»(‪ ،)٢‬ل ‌ه کاتێکدا‬ ‫داواکه‌ی عه‌لییان بۆ به‌ خه‌لیف ‌ه بوون‪ ،‬ب ‌ه هۆی‬ ‫به‌شداریی ناوبراوه‌وه‌ له‌ کوشتنی عوسماندا و‬ ‫ـ له‌ڕاستیدا ـ داگیرکردنی کورسیی خیالفه‌ت‬ ‫ب ‌ه بێ ڕاوێ��ژ له‌گه‌ڵ موسوڵمانان‪ ،‬ڕه‌ت‬ ‫ده‌ک��رده‌وه(‪ .)٣‬له‌به‌رانبه‌ردا‪ ،‬شۆڕشگێڕانی‬ ‫ڕاپه‌ڕیو ده‌یانگوت‪ :‬عوسمان به‌ هۆی ئه‌وه‌ی‬ ‫ئایین و شه‌رعی ده‌ستکاری‌ کردو‌ه « َ‌أ ْحد ََث»؛‬ ‫له‌ کاره‌که‌ی الدرا‪ ،‬و به‌ سته‌مکاری «ظالما»‬ ‫مرد نه‌ک سته‌ملێکراوی «مظلوما»‪ .‬تێکڕای‬ ‫شۆڕشگێڕان خیالفه‌تی عه‌لییان قبووڵ کرد‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه خه‌واریج الیان وابوو که‌ ئه‌ویش‬ ‫پاش ماوه‌یه‌ک پله‌ی خیالفه‌تی لێ گیرایه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌ر له‌ ڕۆژان��ی سه‌ره‌تای شۆڕشه‌که‌و‌ه‬ ‫ه �ه‌م��وو دژه‌ش��ۆڕش��ه‌ک��ان‪« ،‬عوسمانی»‬ ‫واته‌ الیه‌نگری عوسمان بوون و به‌گشتی‬ ‫موسوڵمانان به‌سه‌ر دوو تاقمی وه‌فادارانی‬ ‫عوسمان و الیه‌نگرانی ش��ۆڕش��دا داب �ه‌ش‬ ‫ده‌ب��وون‪ .‬هه‌رچه‌نده‌ گوتراو‌ه که‌ به‌شێکی‬ ‫که‌م له‌ موسوڵمانان هه‌وڵیان‌دا بێ الیه‌ن‬ ‫ب��ن‪ .‬الیه‌نگرانی عوسمان تا ده‌وروب��ه‌ری‬ ‫ساڵی (‪ ٧٠٠‬ز‪ ٧٠ / .‬ک‪ ،).‬وه‌کوو تاقمێکی‬ ‫ب �ه‌ده‌ر ل ‌ه ده‌س��ه‌اڵت ل ‌ه جیهانی ئیسالمدا‬ ‫مانه‌وه‌‪ .‬له‌و ناوه‌دا مو‌رجیئه‌کان که‌ الیه‌نگری‬ ‫بیرۆکه‌ی «وازهێنان ل ‌ه بڕیاری هه‌ق یان‬ ‫ناهه‌ق بوونی که‌سایه‌تیی ‌ه دژبه‌ره‌کان بوون‪،‬‬ ‫سه‌ریان هه‌ڵدا‪ .‬عوسمانییه‌کان ل ‌ه عێراقیشدا‬ ‫نوێنه‌ری خۆیان هه‌بوو و خه‌ڵکی به‌سر‌ه‬ ‫له‌ «شه‌ری جه‌مه‌ل» دا دژی عه‌لی هاتن ‌ه‬ ‫م�ه‌ی��دان و هه‌اڵتووانی ش�ه‌ڕه‌ک� ‌ه په‌نایان‬ ‫برده‌ سوریا و له‌وێ نیشته‌جێ بوون(‪.)٤‬‬ ‫کۆمه‌ڵێک ل �ه‌ خه‌ڵکی ک��وف�ه‌ و به‌سر‌ه‬ ‫پاش سه‌رکه‌وتنی عه‌لی‪ ،‬له‌به‌ر الیه‌نگریی‬ ‫عوسمان به‌غدایان به‌جێهێشت و کۆچیان‬ ‫کرد بۆ «جه‌زیره»(‪ .)٥‬هه‌روه‌ها کاتێک ک ‌ه‬ ‫حه‌سه‌نی کوڕی عه‌لی جێی باوکیی گرته‌وه‌‪،‬‬ ‫کۆمه‌ڵێکی زیاتر ل ‌ه خه‌ڵکی به‌سره‌‪ ،‬له‌گه‌ل‬ ‫ئ �ه‌وه‌دا ک ‌ه پێشتر عوسمانیبوونی خۆیان‬ ‫ده‌شارده‌وه‌‪ ،‬پاڵیان دا ب ‌ه موعاویه‌وه(‪ .‌)٦‬ل ‌ه‬ ‫دووهه‌مین شه‌ڕی ناوخۆییشدا کۆمه‌ڵێکی زۆر‬ ‫ل ‌ه عوسمانییه‌کانی الیه‌نگری ئومه‌وییه‌کان‬ ‫«شيعة بني أمية من العثمانية» له به‌صره‬ ‫ئ��ام��اد‌ه ب��وون و پشتگیریی معاویه‌یه‌ن‬ ‫ده‌کرد(‪.)٧‬‬ ‫به‌گشتی خه‌ڵکی به‌سر‌ه ب ‌ه عوسمانی‬ ‫ناسرابوون «البصرة كلها عثمانية»(‪،)٨‬‬ ‫ک ‌ه هه‌ندێک له‌ خ��اوه‌ن ڕای��ان هۆکاره‌که‌ی‬ ‫ده‌گ��ێ��ڕن��ه‌وه‌ ب��ۆ ئ��ه‌وه‌ی ک �ه‌ س��ێ که‌س‬ ‫له‌ ده‌س �ه‌اڵت��داران��ی ئ�ه‌و ش��اره‌؛ به‌تایبه‌ت‬ ‫حه‌ججاج‪ ،‬عوسمان و ئومه‌وییه‌کانیان ل ‌ه‬ ‫ڕاده‌ب��ه‌ده‌ر خۆش ده‌وی��س��ت(‪ .)٩‬هه‌ڵبه‌ت‬ ‫کوفه‌یش الیه‌نگری عوسمانی تێدا بوو(‪.)١٠‬‬ ‫بڕێ له‌ سه‌رچاوه‌کان ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌که‌ن‬ ‫که‌ خه‌ڵکی میسر ـ ک ‌ه پێشتر الیه‌نگری‬ ‫عه‌لی بوون ـ ته‌نیا به‌ هاتنه‌ س �ه‌رده‌وری‬ ‫يه‌زيدی کوڕی ئه‌بو حه‌بيب (له‌ ساڵه‌کانی‬ ‫‪ 128‬کۆچی ‪٦ /‬ـ ‪ 745‬زایینیدا) و هه‌روه‌ها‬ ‫له‌یثی کوڕی سه‌عد (ل ‌ه ساڵی ‪ 175‬ک‪/ .‬‬ ‫‪ ٧٩٢-791‬ز‪ ).‬گۆڕان و بوون به‌ الیه‌نگری‬ ‫عوسمان‪ - .‬هه‌رچه‌نده‌ بڕوا کردن به‌م قسه‌ی ‌ه‬ ‫ئه‌سته‌مه‌ ‪ .)11(-‬ده‌توانین ب ‌ه دڵنیاییه‌و‌ه‬ ‫بڵێین که‌ الیه‌نگرانی عوسمان ل ‌ه سااڵنی‬ ‫ناوه‌ڕاستی ده‌سه‌اڵتداریی ئومه‌وییه‌کاندا‬ ‫زۆرینه‌ بوون‪.‬‬ ‫ل ‌ه یه‌که‌م شه‌ڕی ناوخۆیی نێوان الیه‌نگرانی‬ ‫عوسماندا ک ‌ه ل ‌ه حیجاز و عێراق له‌ الیه‌ن‬ ‫طه‌لحه و زوبه‌ير و عائيشه و له‌ سوريا‬ ‫ل ‌ه الیه‌ن موعاويه‌وه‌ ‪ -‬که‌ هه‌ر دوو باڵه‌ک ‌ه‬ ‫الیه‌نگری هه‌مان بیرۆکه‌ بوون ‪ ،-‬کاتێ ک ‌ه‬ ‫طه‌لحه و زوبه‌ير شکان؛ موعاويه‌یان ب ‌ه‬ ‫تاک ‌ه ‌ڕێبه‌ری خۆیان قبووڵ کرد‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‬ ‫یه‌کگرتن ‌ه زۆری نه‌خایاند و ل ‌ه پاش مردنی‬ ‫موعاويه‪ ،‬عه‌بدوڵاڵ‌ی کوڕی زوبه‌ير دژایه‌تیی‬ ‫دانانی یه‌زیدی ل ‌ه جێگای موعاویه‌ی باوکی‬

‫کرد و پاش مردنی یه‌زید خۆی به‌ خه‌لیف ‌ه‬ ‫له‌ قه‌ڵه‌م دا‪ .‬شوێنکه‌وتوانی به‌نو ئومه‌یی ‌ه‬ ‫ه �ه‌ر وه‌ک زوبه‌یرییه‌کان پێداگرییان ل ‌ه‬ ‫شوێنکه‌وتوویی عوسمان ده‌ک��رد‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫قبووڵکردنی ئه‌و ڕوانگ ‌ه ونه‌‪ ،‬نه‌یده‌توانی‬ ‫هه‌ڵگری یه‌کگرتنی بۆچوون ‌ه سیاسییه‌کان‬ ‫بێت‪ ،‬ل ‌ه کاتێکدا سه‌رچاوه‌کان ک ‌ه باسی‬ ‫عوسمانییه‌کانی س �ه‌رده‌م��ی ئ��وم �ه‌وی و‬ ‫دووهه‌مین شه‌ڕی ناوخۆدا ده‌ک �ه‌ن‪ ،‬زیاتر‬ ‫الیه‌نی الیه‌نگرانی ئومه‌وییان مه‌به‌سته‌(‪.)12‬‬ ‫ئومه‌وییه‌کان خۆیان به‌ له‌پێشتر ده‌زانی‬ ‫له‌به‌ر ئه‌وه‌ی خزمی عوسمان بوون و زۆربه‌ی‬ ‫موسوڵمانان نه‌ک هه‌ر موعاویه‌‪ ،‬به‌ڵکوو‬ ‫یه‌زیدیشیان وه‌کوو جێگری عوسمان قبووڵ‬ ‫کردبوو و له‌ کاتێکدا به‌ ڕاشکاوان ‌ه ئاماژه‌یان‬ ‫به‌وه‌ ده‌کرد له‌سه‌ر ئایینی عوسمان و موعاويه‬ ‫و يه‌زيدن(‪ ،)١٣‬بێ‌ڕێزییان به‌ عه‌لی و ئه‌و‬ ‫خه‌واریجانه‌ی ک ‌ه ئاستی بڕوایان جیاواز بوو‪،‬‬ ‫ده‌کرد(‪ .)١٤‬ده‌گێڕنه‌وه‌ گه‌نجێک که‌ ددانی‬ ‫به‌وه‌دا نه‌نابوو ک ‌ه له‌سه‌ر ئایینی معاویه‌ی ‌ه و‬ ‫له‌عنه‌تی له‌ خه‌واریج نه‌کردبوو‪ ،‬له‌ سێدار‌ه‬ ‫درا(‪)١٥‬؛ هه‌روه‌ها حوجری کوڕی عه‌دیی ک ‌ه‬ ‫الیه‌نگری عه‌لی بوو و به‌ ئاشکرا له‌عنه‌تی‬ ‫ل ‌ه موعاوی ‌ه ده‌کرد‪ ،‬کوژرا(‪ .)١٦‬الیه‌نگرانی‬ ‫چ��االک��ی ده‌س��ه‌اڵت��ی ئ��وم��ه‌وی ب��ه شيع ‌ه‬ ‫(الیه‌نگران) ی عوسمان و موعاويه يان‬ ‫ئومه‌وییه‌کان «بنو أمية» ناسرابوون(‪.)18‬‬ ‫که‌سانێکی وه‌کوو (بوسر بن ئه‌بی ئه‌ڕطاهـ‌)‪،‬‬ ‫(موعاويه بن ح��وده‌ي��ج)(‪ )١٩‬و هه‌روه‌ها‬ ‫(مالیك ب��ن میسمه‌ع)‪( ،‬حه‌سسان بن‬ ‫ثابیت)‪( ،‬كه‌عب بن مالیك)‪( ،‬نوعمان‬ ‫ب��ن ب �ه‌ش��ي��ر)(‪ )٢٠‬ک�ه‌ ل�ه‌گ�ه‌ڵ کۆمه‌ڵێکی‬ ‫دیک ‌ه ل ‌ه عوسمانيیه‌کاندا ب ‌ه ڕاشکاوان ‌ه‬ ‫جێنشینیی عه‌لییان قبووڵ کردبوو وەکوو‬ ‫ئه‌میری باوە‌ڕداران‪ .‬ب ‌ه پێچه‌وانه‌ی بۆچوونی‬ ‫«ڤیلهاوزن» ه‌وه(‪ ،‌)٢١‬عوسمانيیه‌کانی‬ ‫کوفه‌ له‌ سه‌رده‌می موختاریشدا الیه‌نگری‬ ‫ئومه‌وییه‌کان بوون‪.‬‬ ‫‪ .٢‬بۆچوونی بڕوا ب ‌ه سێ خه‌ليفه‪:‬‬ ‫ئومه‌وییه‌کان له‌ سه‌رده‌می ده‌سه‌اڵتی‬ ‫مه‌ڕوانیشدا پێداگرییان له‌سه‌ر خزمایه‌تی‬ ‫و الی�ه‌ن��گ��ری��ی ع��وس��م��ان ده‌ک��رد‪ ،‬ب �ه‌اڵم‬ ‫تێکڕای مێژوونووسانی عێراقی‪ ،‬الیه‌نگرانی‬ ‫دیکه‌ی ئومه‌وییه‌کان ب ‌ه «عوسمانییه»‬ ‫و شوێنکه‌وتووی عوسمان ن��او نابه‌ن و‬ ‫ب ‌ه شوێنکه‌وتووی خه‌لیفه‌کانیان نازانن‪.‬‬ ‫س��ه‌ره‌ڕای پیاهه‌ڵدانه‌کانی ن��او کۆشکی‬ ‫خیالفه‌تی ئومه‌وی‪ ،‬هه‌موو مێژوونووسان له‌و‬ ‫بڕوایه‌دان ک ‌ه ئومه‌وییه‌کان و الیه‌نگرانیان‬ ‫ته‌نیا پردێکی په‌ڕینه‌وه‌ی ناچاری و ڕواڵه‌تی‬ ‫بوون و خه‌ڵک ل ‌ه ترسا په‌نای پێ ده‌بردن‬ ‫به‌اڵم تێکڕای سه‌رچاوه‌کان وه‌کوو بۆچوون و‬ ‫شێوازی وه‌رگیراوی الی حه‌دیس‌بێژه‌کان‪ ،‬ب ‌ه‬ ‫پێچه‌وانه‌و‌ه باسی عوسمانییه‌ ده‌که‌ن‪.‬‬ ‫عوسمانيه‌کان و یاوه‌رانیان به‌ پێچه‌وانه‌ی‬ ‫پێشینیانه‌وه‌‪ ،‬ته‌نیا باسی خه‌لیفه‌ کۆنه‌کانیان‬ ‫ده‌ک��رد و ن��اوی خه‌لیف ‌ه هاوچه‌رخه‌کانیان‬ ‫نه‌ده‌هێنا‪ .‬حه‌دیس‌بێژه‌کان له‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫ب��ڕوای� ‌ه ب��وون که‌ خه‌لیف ‌ه ڕاش��ی��ده‌ک��ان ‪٣‬‬ ‫که‌سن؛ واته‌ ئه‌بوو به‌کر و عومه‌ر و عوسمان‬ ‫بوون و له‌سه‌ر ئه‌و بنه‌مایه‌ بۆچوونه‌کانیان‬ ‫ده‌رده‌ب��ڕی‪ .‬کاتێ ل ‌ه ب��اره‌ی له‌پێشبوونی‬ ‫عه‌لی یان عوسمان‪ ،‬ب ‌ه هۆی خزمایه‌تیی‬ ‫پێغه‌مبه‌ره‌وه‌‪ ،‬پرسیاریان ل ‌ه زوهری کرد‪،‬‬ ‫گوتی‪« :‬خوێن‪ ،‬خوێن! عوسمان شیاوتره‌‪.‬‬ ‫عه‌لی له‌گه‌ڵ موسوڵمانان ش��ه‌ڕی کرد‪.‬‬ ‫که‌وای ‌ه ناتوانین وه‌کوو خه‌لیف ‌ه و پێشه‌وای‬ ‫موسوڵمانان داینێین»(‪ .)22‬هه‌روه‌ها ک ‌ه‬ ‫ئه‌حمه‌دی کوڕی حه‌نبه‌ل و حه‌دیس‌بێژانی‬ ‫ب �ه‌غ��داد ده‌ی��ان��گ��وت‪« :‬خیالفه‌تی عه‌لی‬ ‫ئاژاو‌ه ب��وو»(‪ .)٢٣‬ڕسته‌یه‌کی به‌ناوبانگی‬ ‫عه‌بدوڵاڵی کوڕی عومه‌ر ده‌گێڕنه‌وه‌‪ « :‬کاتێ‬ ‫پێغه‌مبه‌ر ل ‌ه ژیاندا بوو و یاوه‌رانێکی زۆر‬ ‫به‌ ده‌وریه‌وه‌ بوون؛ ئێم ‌ه ناوی ئه‌بووبه‌کر و‬ ‫عومه‌ر و عوسمانمان ده‌هێنا و ئیتر بێده‌نگ‬ ‫ده‌بووین»(‪ .)٢٤‬هیشامی کوڕی حه‌سسانی‬ ‫به‌صره‌یی (‪ 146‬هـ‪ 763 / .‬ز‪ ).‬یش‪ ،‬هه‌ر‬ ‫وه‌ها ناوی ئه‌بووبه‌کر و عومه‌ر و عوسمانی‬ ‫ده‌هێنا و بێده‌نگ ده‌بوو‪ .‬سوفيانی ثه‌وری‬ ‫له‌ كووفه و مالیكی ک��وڕی ئه‌نه‌سیش ل ‌ه‬ ‫مه‌دینه‌‪ ،‬هه‌مان قسه‌یان کردبوو(‪ .)٢٥‬وا‬ ‫دی��اره‌ ئیسماعیلی ک��وڕی داوودی جه‌وزی‬ ‫تیۆری سێ خه‌ليفه ل ‌ه مالیکه‌و‌ه فێر بووبوو‬ ‫و ده‌ڵێن یه‌که‌م جار ئه‌و تیۆریی ‌ه له‌ الیه‌ن‬ ‫ئیسماعیله‌وه‌ ل ‌ه به‌غدادا باڵو کرایه‌وه‌(‪.)٢٥‬‬ ‫تۆژه‌رانێکی زۆر له‌ حه‌دیس‌بێژه‌کان ب ‌ه‬ ‫عوسمانی ناسراون‪ .‬بۆ وێن ‌ه ده‌توانین ئاماژ‌ه‬ ‫به‌‪ :‬حه‌ممادی کوڕی زه‌يد و که‌سانێکی دیک ‌ه‬ ‫که‌ له‌ نێوان سااڵنی ‪ 151‬تا ‪ 186‬ی کۆچیدا‬ ‫له‌ به‌سر‌ه ژی��اون؛ وه‌ک��وو (ئیبن سه‌عد)‬ ‫(‪ ،)٢٦‬مێژوونووسی ناودار‪ ،‬سه‌يفی کوڕی‬ ‫عومه‌ر (‪ 18‬ک‪976/‬ز) و که‌سانێکی دیکه‌ی‬ ‫خه‌ڵکی کوف ‌ه بکه‌ین(‪ )٢٧‬و هه‌روەها (ئیبن‬ ‫مه‌عين) (‪ 233‬ک‪ ٨٤٨-847 / .‬ز‪( ،).‬ئه‌بوو‬ ‫خه‌یثه‌مه) (‪ 234‬ک‪ ٨٤٩-848 / .‬ز‪ ).‬و‬ ‫(ئه‌حمه‌دی کوڕی حه‌نبه‌ل)‪ ،‬ک ‌ه ماوه‌یه‌کی‬ ‫زۆری ته‌مه‌نی ل ‌ه به‌غدا به‌سه‌ر برد(‪.)٢٨‬‬ ‫ئه‌و حه‌دیسانه‌ی که‌ ئه‌بوبه‌کر و عومه‌ر و‬ ‫عوسمان به‌ جێگه‌داری ڕاسته‌قینه‌ ده‌زانن‬

‫پاتریشیا کرۆن‬ ‫و ده‌ڵێن ئه‌مان ‌ه چاکترین مرۆڤه‌کانی پاش‬ ‫پێغه‌مبه‌رانن‪ ،‬له‌ حه‌نای عه‌لیدا بێده‌نگی‬ ‫هه‌ڵده‌بژێرن‪ .‬بێده‌نگییه‌کی سه‌یر ک ‌ه ب ‌ه‬ ‫شێوه‌یه‌کی به‌رباڵو له‌ هه‌موو ئه‌و کتێبانه‌دا‬ ‫باڵو بۆته‌وه(‪.‌)٢٩‬‬ ‫وا دی��اره‌ په‌یامی حه‌دیسبێژه‌کان ئه‌و‌ه‬ ‫بوو‌ه ک ‌ه ئه‌رکی ڕانموونیی موسوڵمانان ل ‌ه‬ ‫الیه‌ن پێشه‌وایه‌کی تایبه‌ته‌وه‌ ل ‌ه سه‌رده‌می‬ ‫پێغه‌مبه‌ر و ی�ه‌ک�ه‌م جێنشیناندا‪ ،‬پاش‬ ‫کوشتنی عوسمان کۆتایی پێ هاتووه‌‪.‬‬ ‫حه‌دیسێکی ب �ه‌ص��ره‌ی��ی ب �ه‌ ئ��ام��اژه‌ ب ‌ه‬ ‫کوشتنی عوسمان ده‌ڵێت‪ « :‬ل ‌ه ئه‌مڕۆو‌ه‬ ‫پێغه‌مبه‌رایه‌تی و خیالفه‌ت ل ‌ه موسوڵمانان‬ ‫گیرایه‌وه‌ و پاشایه‌تی و سته‌م هات ‌ه سه‌ر‬ ‫ده‌ور»(‪ .)٣٠‬له‌وه‌ به‌دوا هه‌موو پێشه‌وایانی‬ ‫کۆمه‌ڵگای ئیسالمی‪ ،‬ته‌نیا ده‌سه‌اڵتدارانی‬ ‫ناو کۆمه‌ڵگا بوون و زانیارییه‌ ئایینییه‌کان‬ ‫ل ‌ه کۆمه‌ڵگادا باڵو ببوه‌و‌ه و ڕاگرتنی تێکڕای‬ ‫توێژه‌کانی کۆمه‌ڵگای موسوڵمانان زۆر ل ‌ه‬ ‫ڕاستگۆیی ئه‌خالق و کرده‌وه‌یی سه‌رۆکی‬ ‫کۆمه‌ڵگا گرنگتر بوو‪ .‬هه‌بوونی ده‌سه‌اڵتداران‬ ‫بۆ پشتگیریی شه‌رع و پاراستنی موسوڵمانان‬ ‫پێویست بوو‪ .‬مرۆڤ ده‌بێ خۆی له‌ شه‌ڕی‬ ‫ناوخۆ به‌دوور بگرێت و مل بۆ مه‌رگ که‌چ‬ ‫بکات ب��ه‌اڵم خ��ۆی نه‌خاته‌ داوی شه‌ڕی‬ ‫ناوخۆوه‌ و هه‌رگیز ڕێگا به‌ خۆی نه‌دات‬ ‫شه‌ڕیکی وه‌ها به‌رۆکی بگرێت‪ .‬حه‌دیسێکی‬ ‫به‌ناوبانگ هه‌یه‌ که‌ ده‌ڵ��ێ��ت‪« :‬به‌نده‌ی‬ ‫کوژراوی خودا به‌‪ ،‬نه‌ک بکوژ»‪ .‬کاتێ ک ‌ه‬ ‫به‌صره‌ییه‌کان له‌ کۆتایی سه‌رده‌می ئومه‌ویدا‬ ‫ب ‌ه عوسمانی ناو ده‌برێن‪ ،‬باسی الیه‌نگرانی‬ ‫ئومه‌وییه‌کان ناکه‌ن؛ به‌ڵکوو باسی کۆمه‌ڵێک‬ ‫حه‌دیسبێژ ده‌ک�ه‌ن ک ‌ه به‌ له‌به‌رچاوگرتنی‬ ‫حه‌دیسی « ك��ن عبد ال��ل��ه المقتول»‪،‬‬ ‫(به‌نده‌ی کوژراوی خودا به‌) بڕوایان ب ‌ه خۆ‬ ‫ب�ه‌دوور گرتن ل ‌ه شه‌ڕ ب��وو(‪ .)٣١‬هه‌روه‌ها‬ ‫عوسمانیه‌کان خۆیان له‌ ن��او کۆمه‌ڵێکی‬ ‫زۆر له‌ حه‌دیسبێژه‌کاندا بوون ک ‌ه زیاتر ل ‌ه‬ ‫هه‌مووان ب ‌ه خۆییان ده‌زانین‪ :‬عه‌بدوڵاڵیی‬ ‫کوڕی عومه‌ر‪ ،‬سه‌عدی کوڕی ئه‌بو وه‌ققاص‪،‬‬ ‫موحه‌ممه‌دی کوڕی مه‌سله‌مه‪ ،‬كه‌عبی کوڕی‬ ‫مالیك (هه‌ڵبه‌ت له‌ سه‌رچاوه‌یه‌کی دیکه‌دا‬ ‫ناوبراویان ب ‌ه عوسمانیی ئومه‌وی داناوه‌) و‬ ‫هه‌روه‌ها که‌سانێکی دیک ‌ه که‌ وا دیار‌ه ل ‌ه‬ ‫یه‌که‌م شه‌ڕی ناوخۆدا بێالیه‌نن(‪.)٣٢‬‬ ‫‪ .٣‬تیۆرگه‌لێک ل ‌ه چوارچێوه‌ی هاوده‌نگی‬ ‫له‌سه‌ر چوار خه‌لیفه‌دا‪:‬‬ ‫له‌م دواییه‌دا حه‌دیس‌بێژانی عوسمانی‬ ‫هه‌ڵوێستیان گ��ۆڕی و ل � ‌ه کۆتاییدا ب ‌ه‬ ‫باڵوبوونه‌وه‌ی تیۆریی چوار خه‌لیفه‌‪ ،‬ناویان‬ ‫ل ‌ه مێژوودا‪ .‬ده‌ڵێن پێشتر نووحی کوڕی‬ ‫ئه‌بو مه‌ريه‌م (‪ 173‬ک‪ ٧٨٩ / .‬ز‪ ).‬و ئیبن‬ ‫موباڕه‌ك (‪ 181‬ک‪ 797 / .‬ز‪ ).‬هه‌ر چوار‬ ‫خه‌لیفه‌که‌یان قبووڵ کردبوو؛ هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫بۆچوونی «سێ خه‌لیفه‌یی – عوسمانی»‬ ‫یش ده‌درێت ‌ه پاڵ ن��اوب��راو(‪ .)٣٣‬به هه‌ر‬ ‫حاڵ تیۆریی چوار خه‌لیفه‌‪ ،‬وات ‌ه «تربيع»‪،‬‬ ‫له‌ ناوه‌ڕاستی س�ه‌ده‌ی سێهه‌می کۆچی ‪/‬‬ ‫نۆیه‌می زایینیدا ل ‌ه عێراق په‌ره‌ی سه‌ند(‪.)٣٤‬‬ ‫ته‌نیا له‌ به‌غدادا کۆمه‌ڵێک له‌ حه‌دیس‌بێژان‬ ‫که‌ به‌و په‌ڕی تواناوه‌ ‪ -‬ئه‌ڵبه‌ت نه‌ک ل ‌ه‬ ‫الیه‌ن هه‌مووانه‌وه‌‪ ،-‬دژایه‌تیی ئه‌و باوه‌ڕه‌یان‬ ‫ده‌ک��رد(‪ )٣٥‬و له‌ دواییدا ئه‌حمه‌دی کوڕی‬ ‫حه‌نبه‌لیش ئه‌و تیۆریه‌ی قبووڵ کرد(‪.)٣٦‬‬ ‫ب��ه‌اڵم وا ده‌رن��اک��ه‌وێ��ت ک�� ‌ه ه �ه‌م��وو‬ ‫شوێنکه‌وتووانی بۆچوونه‌که‌یان قبووڵ‬ ‫ک��ردب��ێ��ت‪ .‬ل �ه‌ب �ه‌ر ئ��ه‌وه‌ی حه‌دیس‌بێژ‌ه‬ ‫بناژۆخوازه‌کان وات ‌ه (حه‌شویيه‪ ،‬نابیته) ک ‌ه‬ ‫ڕێزێکی زۆر و تایبه‌تیان بۆ موعاوی ‌ه و یه‌زیدی‬ ‫یه‌که‌م داده‌نا‪ ،‬به‌ هیچ شێوه‌یه‌ک نه‌یانده‌توانی‬ ‫عه‌لی وه‌کوو جێگرێکی به‌رهه‌قی پێغه‌مبه‌ر‬ ‫قبووڵ بکه‌ن(‪ .)٣٧‬هۆکاره‌که‌یشی ئه‌وه‌ بوو‬ ‫که‌ حه‌نبه‌لییه‌کان ب ‌ه ڕاده‌یه‌ک موعاویه‌یان‬ ‫خۆش ده‌ویست ک ‌ه له‌ س �ه‌ده‌ی چواره‌می‬ ‫کۆچی ‪ /‬ده‌یه‌می زایینیدا‪« ،‬مه‌قدیسی»‬ ‫نه‌یتوانی له‌ ڕیزی ئه‌و زۆرینه‌یه‌دا که‌ ده‌گه‌ن ‌ه‬ ‫ڕزگاریی تاهه‌تایی‪ ،‬ئه‌ژماریان بکات!(‪)٣٨‬‬ ‫به‌اڵم سه‌ره‌ڕای ئه‌و‌ه و ناوه‌نده‌کانی دیکه‌ی‬ ‫دژایه‌تی‌کردنیشیان (به‌تایبه‌ت ل ‌ه سوریا)‪،‬‬ ‫موسوڵمانان ل ‌ه ماوه‌یه‌کی کورتدا عوسمان‬ ‫و عه‌لییان وه‌ک��وو خه‌لیف ‌ه قبووڵ کرد‪،‬‬

‫هه‌ڵبه‌ت جگ ‌ه له‌وانه‌ی ک ‌ه له‌ ڕیزی خه‌واریج‬ ‫یان شیعه‌دا مانه‌وه‌‪ .‬ئه‌هلی سوننه‌ [دواتر‬ ‫ئه‌و بۆچوونه‌یان] به‌پێی تیۆری جێنشین ‌ه‬ ‫پێشووه‌کان به‌ ڕوانگه‌ی نادیار و ونی ناو‬ ‫موسوڵمانان ئه‌ژمار کرد‪ .‬هه‌ڵبه‌ت کۆمه‌ڵێ‬ ‫له‌ شوێنکه‌وتووانی میانه‌ڕه‌وی عه‌لی ک ‌ه‬ ‫زۆربه‌یان خه‌ڵکی کوف ‌ه بوون‪ ،‬هاتن ‌ه سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی ک ‌ه عوسمانیش ب ‌ه خه‌لیف ‌ه دابنێن‪.‬‬ ‫به‌اڵم هه‌رگیز نه‌یانتوانی ئه‌و‌ه قبووڵ بکه‌ن‬ ‫که‌ عوسمان له‌ عه‌لی گه‌وه‌ره‌تر و له‌پێشتره‌‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ باوه‌ڕی باو ئه‌و‌ه بوو ک ‌ه خه‌لیف ‌ه‬ ‫ده‌ب��ێ شیاوترین که‌سی س�ه‌رده‌م��ی خۆی‬ ‫بێت و به‌ الی ئه‌وانه‌و‌ه پێشه‌وایانی شیاو‬ ‫بریتی ب��وون له‌ ئه‌بوو به‌کر و عومه‌ر و‬ ‫عه‌لی و «عوسمان» ک ‌ه ل ‌ه کۆتاییدا ناویان‬ ‫ده‌هێنا(‪.)٣٩‬‬ ‫ل ‌ه ئێستا به‌دواوه‌ عوسمانی به‌وانه‌ ده‌گوترا‬ ‫که‌ بڕوایان وابوو عوسمان ل ‌ه عه‌لی شیاوتر‌ه‬ ‫و پێداگرییان له‌سه‌ر ئه‌و‌ه ده‌کرد که‌ هه‌رکام‬ ‫ل ‌ه خه‌لیفه‌کان شیاوترین و گه‌وره‌ترین که‌سی‬ ‫سه‌رده‌می خۆیان بوون و به‌و شێوه‌ی ‌ه وشه‌ی‬ ‫«جێنشینی» (خالفة) بووه‌ هاوواتای شییان‬ ‫(أحقیة)(‪ .)٤٠‬له‌وانه‌یه‌ نووسه‌رێک ب ‌ه ناوی‬ ‫(ئه‌نناشیئـ) «الناشئ»(‪ )٤١‬ئه‌و گۆڕانه‌ی‬ ‫له‌پێش چاو گرتبێ کاتێ ده‌ڵێ؛ عوسمانیی ‌ه‬ ‫و مو‌ڕجیئه‌ ب��وون ب ‌ه ی �ه‌ک‪ .‬مورجیئه‌ ل ‌ه‬ ‫ڕوانگه‌ی ئه‌وه‌و‌ه که‌سانێکن ک ‌ه به‌بێ له‌پێشتر‬ ‫زانینی عه‌لی یان ئومه‌وییه‌کان‪ ،‬ناوبراو ب ‌ه‬ ‫خه‌لیفه‌ی چواره‌م قبووڵ ده‌که‌ن‪ .‬ب ‌ه پێی ئه‌و‬ ‫بۆچوونه‌‪ ،‬هه‌موو سوننییه‌کان‪ ،‬عوسمانین‪.‬‬ ‫هه‌ڵبه‌ت کۆمه‌ڵێ شیعه‌یش هه‌بوون ک ‌ه‬ ‫عه‌لییان ل ‌ه هه‌موو خه‌لیفه‌کان و ته‌نانه‌ت‬ ‫ئه‌بوو به‌کر ب ‌ه شیاوتر ده‌زانی به‌اڵم له‌گه‌ڵ‬ ‫ئ��ه‌وه‌دا خیالفه‌تی ئه‌بوو به‌کریان قبووڵ‬ ‫ب��وو‪ ،‬به‌و پاساوه‌و‌ه ک ‌ه بڕێ کات که‌سی‬ ‫«مه‌فضوول» [وات��ه ئ��ه‌وه‌ی ل �ه‌و باشتر‬ ‫و شیاوتر هه‌یه] بۆ جێنشینی شیاوتر‌ه‬ ‫(کۆمه‌ڵێک ل ‌ه زه‌یدییه‌کان و موعته‌زیله‌کان‬ ‫وا بیریان ده‌کرده‌وه‌(‪.))٤٢‬‬ ‫ئه‌و که‌سانه‌ ل ‌ه باسه‌کانیاندا ده‌یانگوت‬ ‫ک ‌ه عوسمانی که‌سێک ‌ه به‌رگری له‌ شیاویی‬ ‫ئه‌بوبه‌کر ده‌ک��ات‪ .‬نموونه‌یه‌کی ئه‌و شێو‌ه‬ ‫باس و به‌کارهێنانه‌ کتێبی «العثمانیة»‬ ‫‌ی (ج��اح��ی��ظ) ـ��ه‌(‪ .)٤٣‬ئ��ه‌و کتێب ‌ه ل ‌ه‬ ‫الیه‌ن (ئیسكافی‌ی موعته‌زیله‌یی‌ی زه‌يدی)‬ ‫(‪240‬ک‪ 854 / .‬ز‪ ).‬و کۆمه‌ڵێک ل ‌ه شیع ‌ه‬ ‫ئیمامییه‌کانی وه‌کوو مه‌سعوديیه‌وه‌ به‌رپه‌رچ‬ ‫درایه‌وه‌(‪.)٤٤‬‬ ‫چاوه‌ڕوان ده‌کرا الیه‌نگرانی ئه‌بوبه‌کر ب ‌ه‬ ‫» یان «ئه‌بووبه‌کرییه‌» بناسرێن‪،‬‬ ‫«به‌کرییه ‌‬ ‫به‌اڵم وا دیار‌ه به‌کارهێنانی ده‌سته‌واژه‌ی نوێ‬ ‫پێویست نه‌بوو‪ .‬وا دیار‌ه هه‌ر که‌سێک ل ‌ه‬ ‫حه‌نای خۆیه‌و‌ه شیاوه‌تیی سێ خه‌لیفه‌ی‬ ‫یه‌که‌می‪ ،‬له‌ دژی ڕوانگه‌ ده‌مارگرژانه‌کانی‬ ‫الی�ه‌ن��گ��ران��ی ع�ه‌ل��ی په‌سه‌ند ده‌ک��رد؛ ب ‌ه‬ ‫عوسمانی ده‌ن��اس��را‪ .‬ئیتر ئه‌بوو به‌کر و‬ ‫عومه‌ری ال شیاوتر بوای ‌ه یان عوسمان؛ گرنگ‬ ‫نه‌بوو‪ .‬له‌م پێناسه‌یه‌شدا هه‌موو سوننیه‌کان‬ ‫به‌ عوسمانی ده‌ژمێردرێن‪.‬‬ ‫‪ .٤‬باڵی ئومه‌وییه‌کان‪:‬‬ ‫کاتێ ک ‌ه حه‌دیس‌بێژه‌ عوسمانيیه‌کان‪،‬‬ ‫ل ‌ه ن��او ئایینزا سوننییه‌کاندا ون ب��وون‪،‬‬ ‫شێوازێکی دیکه‌ی الیه‌نگریی ئومه‌وییه‌کان‬ ‫هاته‌ ئارا‪ .‬ل ‌ه ساڵی (‪ 324‬ک‪٩٣٦-935 / .‬‬ ‫ز‪ ).‬دا‪ ،‬مه‌سعودی له‌ شاری «طه‌به‌ريیه»‬ ‫[ئوردون] کتێبێکی بینی ک ‌ه به‌ الی یه‌کێک‬ ‫ل ‌ه الیه‌نگرانی عوسمانییه‌کانه‌و‌ه بوو و باسی‬ ‫خه‌لیفه‌ ئومه‌وییه‌کانی ده‌ک��رد(‪ .)٤٥‬ناوی‬ ‫په‌رتوکه‌که‌‪« :‬كتاب البراهين في إمامة‬ ‫األمويين» بوو ک ‌ه به‌رگریی ل ‌ه پێشه‌وابوونی‬ ‫خه‌لیف ‌ه ئومه‌وییه‌کان ده‌ک��رد‪ .‬ئه‌و کتێب ‌ه‬ ‫باسی چاکه‌ی خه‌لیفه‌ ئومه‌وییه‌کانی کردبوو‬ ‫و ژیانی یه‌ک ‌ه به‌ یه‌که‌یانی هه‌ر ل ‌ه عوسمانه‌و‌ه‬ ‫هه‌تا مه‌ڕوانی دووهه‌م ب ‌ه وردی گێڕابووه‌و‌ه‬ ‫و باسی له‌وه‌ کردبوو ک ‌ه دواهه‌مین خه‌لیفه‌ی‬ ‫ئ��وم �ه‌وی‪ ،‬وات�� ‌ه « م �ه‌ڕوان��ی دووه��ه‌م»‪،‬‬ ‫«ع�ه‌ب��دول��ڕه‌ح��م��ان��ی ی �ه‌ک �ه‌م» ی وه‌ک��وو‬ ‫جێگه‌داری خۆی دیاری کردووه‌‪ .‬له‌و کتێبه‌دا‬ ‫لیستی ئومه‌وییه‌کانی ئیسپانیا تا ساڵی‬ ‫(‪ 331‬ک‪ ٩٢٣-922 / .‬ز‪ ).‬یش هاتبوو ک ‌ه‬ ‫ب ‌ه ناوی «عه‌بدولڕه‌حمانی سێهه‌م» کۆتایی‬ ‫پێ ده‌هات‪ .‬عه‌بدولڕه‌حمانی سێهه‌م له‌ ساڵی‬ ‫(‪ ٩١٣-٩١٢‬ز‪ ).‬دا ده‌سه‌اڵتی گرت ‌ه ده‌ست‬ ‫به‌اڵم ته‌نیا ساڵی (‪ ٣١٦‬ک‪ ٩٢٩/.‬ز‪ ).‬خۆی‬ ‫ب ‌ه خه‌لیفه‌ ل ‌ه قه‌ڵه‌م دا(‪.)٤٦‬‬ ‫بۆیه‌ وا دیار‌ه ئه‌و کتێبه‌ ب ‌ه بێ زانیاری‬ ‫له‌سه‌ر گه‌ڕانه‌وه‌ی ده‌سه‌اڵتی ئومه‌وییه‌کان‬ ‫ن��ووس��راوه‌(‪ .)٤٧‬به‌ هه‌ر حاڵ ئه‌و‌ه وته‌ی‬ ‫(گروپی عوسمانیه‌کان) «شيعة العثمانية»‬ ‫بوو(‪.)٤٨‬‬ ‫عوسمانيیه وه‌ک��وو گروپێکی ک��ۆن و‬ ‫پارتێکی سیاسی که‌ الیه‌نگریی پێشه‌وایه‌کی‬ ‫سياسي ـ ئایینی ده‌کرد‪ ،‬به‌وه‌ی ک ‌ه خۆیان‬ ‫ب ‌ه به‌رهه‌ق ده‌زانی‪ ،‬پێناسه‌ ده‌کران‪ .‬ئه‌وه‌ی‬ ‫که‌ ئایا ئه‌و گروپه‌ یاسا یان بۆچوونگه‌لێکی‬ ‫تایبه‌ت ب ‌ه خۆیان هه‌بووبێت‪ ،‬دیار نییه‌‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ جاروبار خولیای ئه‌و‌ه ده‌که‌وێت ‌ه‬ ‫سه‌ر؛ ک ‌ه زۆربه‌ی بۆچوونه‌کانی حه‌شويیه‌ی‬ ‫به‌غداد که‌ ب ‌ه هۆی ڕێزی تایبه‌تیانه‌وه‌ بۆ‬

‫ئومه‌وییه‌کان و ب ‌ه ناوی ئه‌وانه‌و‌ه ناسراون‪،‬‬ ‫بیده‌ینه‌ پاڵ عوسمانییه‌کان!‬ ‫له‌ سه‌ده‌ی چواره‌می کۆچی ‪ /‬ده‌یه‌می‬ ‫زایینیشدا الیه‌نگرانی عوسمان له‌ کووف ‌ه ب ‌ه‬ ‫الیه‌نگریی ئومه‌وی ناسراون و مزگه‌وتێکی‬ ‫تایبه‌تیان هه‌بوو(‪ ،)٤٩‬به‌اڵم ئه‌وه‌ دواهه‌مین‬ ‫شتێکه‌ که‌ به‌ ناوی عوسمانییه‌کانه‌و‌ه ل ‌ه‬ ‫مێژوودا ده‌یبیستین‪.‬‬ ‫په‌راوێز‪:‬‬ ‫(‪ )١‬الطربي‪ ،3434 :١ ،‬هه‌روەها ‪ ،3243‬هه‌روه‌ها‬ ‫به‌راورد بکه له‌گه‌ڵ‪ :‬قورئان‪ ،‬سوره‌تی «اإلسراء»‪،‬‬ ‫ئایه‌تی ‪« :٣٣‬وم��ن قتل مظلوما فقد جعلنا لوليه‬ ‫سلطانا»‪.‬‬ ‫(‪ )٢‬البالذري‪ ،‬أنساب األشراف‪ .‬تحقيق‪ :‬محمد باقر‬ ‫المحمودي‪ .‬جـ‪ ،٢ .‬ص‪.٣٢٧ ،٣٠٠ ،٢٢٣ .‬‬ ‫الطربي‪.٣٢٧٧ :١ ،‬‬ ‫(‪ )٣‬بڕوانه‪« :‬الناشئ األك�بر»‪« ،‬سه‌ره‌تاکانی‬ ‫بیدعه‌ناسیی موعته‌زیله»‪‌:‬‬ ‫‪Pseudo-Nashi’,‬‬ ‫‪Josef‬‬ ‫‪van‬‬ ‫‪Ess,‬‬ ‫‪Frühe‬‬ ‫‪Mu‘tazilitische‬‬ ‫‪Häresiographie:‬‬ ‫‪Zwei‬‬ ‫‪Werke‬‬ ‫)‪des Nāši’ al-Akbar (gest. 293 H.‬‬ ‫‪herausgegeben und eingeleitet.‬‬ ‫‪Beiruter Texte und Studien, Band‬‬ ‫‪II (Beirut: In Kommission bei‬‬ ‫‪Franz Steiner Verlag, Wiesbaden,‬‬ ‫‪1971). §§ 19, 21, 26.‬‬ ‫البالذري‪ ،‬أنساب األشراف‪ .‬جـ‪ ،2 .‬ص‪.10 ،226 .‬‬ ‫َّادي‪ ،‬اجلواهر املنتقاة يف إمتام ما أخل به كتاب‬ ‫البرَ ّ‬ ‫الطبقات‪ .‬القاهرة‪ 1302 ،‬هـ‪ .‬ص‪ .101 .‬‬ ‫الشيخ املفيد‪ ،‬كتاب اجلمل‪:‬‬ ‫‪Kitab al-Jamal, trans. M.‬‬ ‫‪Rouhani, La victoire de Bassora‬‬ ‫‪on Al-Jamal, par Cheikh al Moufid‬‬ ‫‪(948-102), Paris, 1974. P. 97 ff.‬‬ ‫(‪ )٤‬اليعقوبي‪ ،‬تاريخ‪ .‬جـ‪ ،2 .‬ص‪.215 .‬‬ ‫النوخبيت‪ ،‬ص‪.5 .‬‬ ‫(‪ )٥‬البالذري‪ ،‬أنساب األشراف‪ .‬جـ‪ ،2 .‬ص‪.297 .‬‬ ‫نصر بن مزاحم‪ ،‬وقعة ص ّفني‪ .‬حتقيق‪ :‬عبد السالم‬ ‫هارون‪ .‬الطبعة الثانية‪ ،‬القاهرة‪ .1962 ،‬ص‌ص‪،12 .‬‬ ‫‪.146‬‬ ‫اليعقوبي‪ ،‬تاريخ‪ .‬جـ‪ ،2 .‬ص‪.218 .‬‬ ‫‪Crone, P., Slaves on horses.‬‬ ‫‪Cambridge, 1980, appendix I, nos.‬‬ ‫‪13, 14, 16, 19.‬‬ ‫(‪ )٦‬األغاني‪ .‬جـ‪ ،12 .‬ص‪.5 ،329 .‬‬ ‫(‪ )٧‬البالذري‪ ،‬أنساب األشراف‪ .‬جـ‪٤ .‬ب‪ ،‬ص‪.156 .‬‬ ‫(‪ )٨‬له «ئه‌صمه‌عی» ـه‌وه‪ .‬بڕوانه‪ :‬ابن عبد ربه‪،‬‬ ‫العقد الفريد‪ .‬تحقيق‪ :‬أحمد أمين‪ ،‬أحمد الزين‪ ،‬إبراهيم‬ ‫األبياري‪ .‬جـ‪ ،6 .‬ص‪.248 .‬‬ ‫(‪ )٩‬نشوان الحميري‪ ،‬الحور العين‪ .‬تحقيق‪ :‬كمال‬ ‫مصطفى‪ .‬القاهرة‪ .1948 ،‬ص‪.2 ،230 .‬‬ ‫(‪ )١٠‬البالذري‪ ،‬أنساب األشراف‪ .‬جـ‪ ،5 .‬ص‪،229 .‬‬ ‫‪( ١٨ ،٢٧٥ ،١٨ ،١٦‬هه‌روه‌ها بڕوانه‪ :‬ص‪.)١٩ ،٢١٤ .‬‬ ‫البالذري‪ ،‬أنساب األشراف‪ .‬حتقيق‪ :‬ڤلهلم آلڤارت‪.‬‬ ‫جـ‪ ،6 .‬ص‪.18 ،16 ،26 .‬‬ ‫البالذري‪ ،‬فتوح البلدان‪ .‬ص‪.3 ،308 .‬‬ ‫الطربي‪ .‬جـ‪ ،1 .‬ص‪ .16 ،3348 .‬جـ‪ ،2 .‬ص‪،342 .‬‬ ‫‪.765 ،659 ،636‬‬ ‫األغاني‪ .‬جـ‪ ،11 .‬ص‪ .251 .‬جـ‪ ،14 .‬ص‪،5 ،217 .‬‬ ‫‪.4 ،232 ،10 ،231‬‬ ‫الزبري بن بكار‪ ،‬األخبار املوفقيات‪ .‬حتقيق‪ :‬سامي‬ ‫مكي العاني‪ .‬بغداد‪ .1972 ،‬ص‪.465 .‬‬ ‫(‪ )11‬الذهيب‪ ،‬تاريخ اإلسالم‪ .‬جـ‪ ،5 .‬ص‪.184 .‬‬ ‫ابن عساكر‪ ،‬تاريخ مدينة دمشق‪ .‬حتقيق‪ :‬علي شريي‪.‬‬ ‫بريوت‪ .1995 ،‬جـ‪ ،9 .‬ص‪( 42 .‬مادة‪« :‬إمساعيل بن‬ ‫عياش»)‪.‬‬ ‫ابن حجر‪ ،‬التذهيب‪ .‬جـ‪ ،8 .‬ص‌ص‪.4-463 .‬‬ ‫‪J. van Ess, Theologie und‬‬ ‫‪Gesellschaft, Berlin and New York,‬‬ ‫‪1991-7, ii, 719.‬‬ ‫به‌وارد بکه له‌گه‌ڵ‪ :‬الكندي‪ ،‬كتاب الوالة وكتاب‬ ‫القضاة‪ .‬ص‪.18 .‬‬ ‫الطربي‪ .‬جـ‪ ،1 .‬ص‪.3408 ،3401 ،45-3241 .‬‬ ‫املقريزي‪ ،‬اخلطط‪ .‬القاهرة‪ 1326-1324 ،‬هـ‪ .‬جـ‪،2 .‬‬ ‫صص‪.338 ،337 .‬‬ ‫هه‌روه‌ها ده‌رباره‌ی زاراوه‌ی «عه‌له‌وی»‪ ،‬بڕوانه‪:‬‬ ‫ابن عبد ربه‪ ،‬العقد الفريد‪ .‬جـ‪ ،6 .‬ص‪.248 .‬‬ ‫البالذري‪ ،‬أنساب األشراف‪ .‬جـ‪ ،5 .‬ص‪.275 .‬‬ ‫الفسوي‪ ،‬املعرفة والتاريخ‪ .‬حتقيق‪ :‬أك��رم ضياء‬ ‫العمري‪ .‬بغداد‪ .1976-1974 ،‬جـ‪ ،2 .‬ص‪.807 .‬‬ ‫(‪ )12‬وه‌ک��و‪ :‬اجلاحظ‪« ،‬رسالة احلكمني»‪ ،‬جملة‬ ‫المشرق‪ .1958 ،‬ص‪ .428 .‬له‌گه‌ڵ ئاماژه‌گه‌لێک بۆ‬ ‫سه‌رده‌می مه‌ڕوانی‪.‬‬ ‫(‪ )١٣‬بۆ نمونه‪ :‬األغاني‪ .‬جـ‪ ،١٤ .‬ص‪.٢٣١ .‬‬ ‫الطربي‪ .‬جـ‪ ،٢ .‬ص‌ص‪.٤٦٩ ،٣٤٢ .‬‬ ‫(‪ )١٤‬البالذري‪ ،‬فتوح البلدان‪ .‬ص‪.308 .‬‬ ‫األغاني‪ .‬جـ‪ ،12 .‬ص‪.321 .‬‬ ‫(‪ )١٥‬أبو األسود الدؤلي‪ ،‬ديوان‪ .‬حتقيق‪ :‬حممد حسن‬ ‫آل ياسني‪ .‬بريوت‪ .1974 ،‬ص‪ 92 .‬فما بعد‪ ،‬القصيدة‬ ‫رقم (‪.)47‬‬ ‫(‪ )١٧‬الطربي‪ .‬جـ‪ ،٢ .‬ص‪.١١٢ .‬‬ ‫املسعودي‪ ،‬مروج الذهب‪ .‬جـ‪ ،4 .‬ص‪.352 .‬‬ ‫البالذري‪4 ،‬ب‪ ،‬ص‪.156 .‬‬ ‫(‪ )18‬بۆ وێنه‌؛ بڕوانه‪ :‬الطربي‪ .‬جـ‪ ،2 .‬ص‪.112 .‬‬ ‫المسعودي‪ ،‬مروج الذهب‪ .‬جـ‪ ،4 .‬ص‪= 352 .‬‬ ‫‪.1668 :3‬‬ ‫البالذري‪ .‬جـ‪4 .‬ب‪ ،‬ص‪.156 .‬‬ ‫(‪ )١٩‬ابن سعد‪ .‬جـ‪ ،٢/٧ .‬صص‪.١٩٥ ،١٣٠ .‬‬ ‫(‪ )٢٠‬الطربي‪ .‬جـ‪ ،١ .‬ص‪.3245 .‬‬ ‫األغاني‪ .‬جـ‪ ،16 .‬ص‌ص‪،٢٢٨ ،٣٠-٢٩ ،٢٨ .‬‬ ‫‪.٢٣٤-٢٣٣‬‬ ‫املسعودي‪ ،‬مروج الذهب‪ .‬جـ‪ ،4 .‬ص‌ص‪297 ،284 .‬‬ ‫= ‪ ،1623 ،1609 :3‬که ته‌نانه‌ت به‌یعه‌تیان به عه‌لی‬ ‫دابوو‪.‬‬ ‫‪(21) Wellhausen, The Arab‬‬ ‫‪Kingdom And Its Fall. 93 n.‬‬ ‫(‪ )22‬الفسوي‪ ،‬املعرفة والتاريخ‪ .‬جـ‪ ،2 .‬ص‪،٨٠٦ .‬‬ ‫که له‌وێدا وا دیارە زوهری عوسمانی هه‌ر به خه‌لیفه‬ ‫دانه‌ناوە‪.‬‬ ‫‪(23) Pseudo-Nashi’, § 113.‬‬ ‫(‪ )٢٤‬ابن ابي يعلی‪ ،‬طبقات احلنابلة‪ .‬جـ‪ ،1 .‬ص‪.‬‬ ‫‪( 243‬به‌راورد بکه‌ له‌گه‌ڵ‪ :‬ص‪.)١٠ .‬‬ ‫البخاري‪ ،‬صحيح‪ ،‬كتاب فضائل األصحاب‪ ،‬الباب ‪.4‬‬ ‫به‌راورد بکه‌ له‌گه‌ڵ‪ :‬األشعري‪ ،‬مقاالت اإلسالميين‪ .‬ص‪.‬‬ ‫‪.458‬‬ ‫(‪ )٢٥‬الفسوي‪ ،‬جـ‪ ،2 .‬صص‪.٧-٨٠٦ .‬‬

‫‪Josef van Ess, Theologie, i, 224-‬‬

‫‪5.‬‬

‫له زۆر باردا دراوەته پاڵ سوفیان‪.‬‬ ‫(‪ )٢٥‬به‌راورد بکه له‌گه‌ڵ‪:‬‬ ‫‪Madelung, in Isl., Ivii [1980],‬‬ ‫‪223-4.‬‬ ‫(‪ )٢٦‬ابن سعد‪ .‬جـ‪ ،٢/7 .‬ص‪.45-44 ،42 ،24 .‬‬ ‫هه‌روه‌ها بڕوانه‪:‬‬ ‫‪Josef van Ess, Theologie, ii, 64.‬‬ ‫(‪ )٢٧‬بڕوانه‪:‬‬ ‫‪Crone, in JSS, vi [1996], 237 ff..‬‬ ‫‪Josef van Ess, Theologie, i, 216,‬‬ ‫‪cf. 235.‬‬ ‫ابن حجر‪ ،‬التهذيب‪ .‬جـ‪ ،5 .‬صص‪ ،26-25 .‬جـ‪،7 .‬‬ ‫ص‪ ،127 .‬جـ‪ ،1 .‬ص‪.270 .‬‬ ‫‪(28) Pseudo-Nashi’, § 113.‬‬ ‫‪W. Madelung, Der Imam al‬‬‫‪Qasim ibn Ibrahim und die‬‬ ‫‪Glaubenslehre der Zaiditen. Berlin,‬‬ ‫‪1965. 225.‬‬ ‫‪(29) T. Nagel, Rechtleitung und‬‬ ‫‪Kalifat. Bonn, 1975. 229-30.‬‬ ‫(‪ )٣٠‬ابن أبي شيبة‪ ،‬املصنف‪ .‬حتقيق‪ :‬عبد اخلالق‬ ‫األفغاني‪ .‬بومباي‪ .1403-1386 ،‬جـ‪.18936 :14 .‬‬ ‫(‪ )٣١‬أخبار الدولة العباسية‪ .‬تحقيق‪ :‬عبد العزيز‬ ‫ال��دوري‪ ،‬عبد الجبار املطليب‪ .‬بيروت‪ .1971 ،‬ص‪.‬‬ ‫‪.206‬‬ ‫املقدسي‪ ،‬ص‪.293 .‬‬ ‫ابن الفقيه‪ ،‬ص‪.315 .‬‬ ‫(‪ )٣٢‬املسعودي‪ ،‬م��روج الذهب‪ .‬جـ‪ ،4 .‬صص‪.‬‬ ‫‪.296-295‬‬ ‫هه‌روه‌ها بڕوانه‪ :‬الطربي‪ ،‬جـ‪ ،1 .‬ص‪.3070 .‬‬ ‫‪Nagel, Rechtleitung, 226-7.‬‬ ‫‪P. Crone and F. Zimmermann,‬‬ ‫‪The Epistle of Salim b. Dhakwan.‬‬ ‫‪Oxford forthcoming, ch. 6.‬‬ ‫(‪ )٣٣‬السرخسي‪ ،‬شرح كتاب السري الكبري للشيباني‪.‬‬ ‫حتقيق‪ :‬صالح الدين املنجد‪ .‬القاهره‪.1972-1971 ،‬‬ ‫جـ‪ ،1 .‬صص‪.158-157 .‬‬ ‫ابن أبي يعلى‪ ،‬طبقات الحنابلة‪ .‬جـ‪ ،2 .‬ص‪.40 .‬‬ ‫‪Nagel, Rechtleitung, 229.‬‬ ‫‪(34) Pseudo-Nashi’, §§ 88-9,‬‬ ‫‪109-11.‬‬ ‫‪cf. Madelung in Isl., Ivii [1980].‬‬ ‫ده‌رباره‌ی مێژوی ئه‌م ده‌قه‬ ‫‪(35) Ibid., §§ 113-14; cf. van‬‬ ‫‪Ess, Theologie, iii, 189-90.‬‬ ‫‪(36) Madelung, Qdsim, 225 ff.).‬‬ ‫(‪ )٣٧‬به‌راورد بکه به‪:‬‬ ‫‪Pellat, in SI, vi [1956]; AIEO,‬‬ ‫‪Alger, x (1952).‬‬ ‫هه‌روه‌ها‪ :‬اخلياط‪ ،‬االنتصار‪ .‬حتقيق‪ :‬ألبري نصري‬ ‫نادر‪ .‬بريوت‪ .1957 ،‬فقرة ‪.102‬‬ ‫(‪ )٣٨‬نفس املصدر‪ .‬صص‪.378 ،365 ،126 ،39 .‬‬ ‫‪(39) Pseudo-Nashi’, § 110.‬‬ ‫به‌راوردی بکه به‪ :‬اخلطيب البغدادي‪ ،‬تاريخ بغداد‪.‬‬ ‫جـ‪ ،7 .‬ص‪ ،258 .‬جـ‪ ،13 .‬ص‪.409 .‬‬ ‫(‪ )٤٠‬بڕوانه‪ :‬تاريخ بغداد‪ .‬جـ‪ ،2 .‬صص‪،367 .‬‬ ‫‪.369‬‬ ‫‪(41) Pseudo-Nashi’, § 29.‬‬ ‫(‪ )٤٢‬بڕوانه‪:‬‬ ‫‪Pseudo-Nashi’, §§ 68, 94.‬‬ ‫(‪ )٤٣‬اجلاحظ‪ ،‬العثمانية‪ .‬حتقيق‪ :‬عبد السالم‬ ‫هارون‪ .‬القاهرة‪.1955 ،‬‬ ‫هه‌روه‌ها بڕوانه‪:‬‬ ‫;]‪Pellat, in Arabica, iii [1956‬‬ ‫‪Nouiouat, in REI, Iv-lvii [1987-9],‬‬ ‫‪146 ff.‬‬ ‫(‪ )٤٤‬المسعودي‪ ،‬مروج الذهب‪ .‬جـ‪ ،4 .‬صص‪56 .‬‬ ‫وما بعدها = جـ‪ ،4 .‬فقرات ‪.٢٢٨٢-٢٢٨١‬‬ ‫(‪ )٤٥‬التنبيه‪ ،‬صص‪.337-336 .‬‬ ‫(‪D. Wasserstein, The )46‬‬ ‫‪Caliphate in the West, Oxford‬‬ ‫‪.ff 10 ,1993‬‬ ‫(‪ )٤٧‬سه‌ره‌ڕای بۆچوونه‌کانی ‪ ،Nagel‬بڕوانه‪:‬‬ ‫‪Nagel, Rechtleitung, 3-252.‬‬ ‫(‪ )٤٨‬تنبيه‪ ،‬ص‪.337 .‬‬ ‫(‪ )٤٩‬األغاني‪ ،‬جـ‪ ،11 .‬ص‪.251 .‬‬ ‫بیبلۆگرافیا‪:‬‬ ‫سه‌رباری ئه‌و سه‌رچاوانه‌ی له وتاره‌که‌دا هاتون؛‬ ‫بڕوانه‪:‬‬ ‫‪Goldziher, Muh. St., ii, 119 ff.‬‬ ‫‪H. Lammens, Etudes sur le règne‬‬ ‫‪du Calife Omaiyade Mo›awia Ier.‬‬ ‫‪Paris, 1908 (= MFOB, ii [1907]),‬‬ ‫‪11-12.‬‬ ‫‪Ch. Pellat, Le milieu baṣrien et‬‬ ‫‪la formation de Ǧāḫiẓ. Paris 1953,‬‬ ‫‪188 ff.‬‬ ‫‪M. Zahniser, Insights from the‬‬ ‫‪‹Uthmāniyya of al Jāḫiẓ into the‬‬ ‫‪religious policy of al-Ma›mun, in‬‬ ‫‪MW, Ixix (1979).‬‬ ‫‪W. M. Watt, The formative period‬‬ ‫‪of Islamic thought, Edinburgh‬‬ ‫‪1973, 75 ff, 166-7.‬‬ ‫‪W. Madelung, The succession‬‬ ‫‪to Muhammad, Cambridge 1997,‬‬ ‫‪index.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌‪:‬‬ ‫ئه‌م وتاره‌ وه‌رگێڕدراوی وتارێک ‌ه که پاتريشيا كرۆ ‌ن‬ ‫‪ Patricia Crone‬نووسیویه‌تی‪:‬‬ ‫‪“UTHMANIYYA”, Encyclopedia of‬‬ ‫‪Islam; new edition, Leiden ,2 ,Vol.‬‬ ‫‪1 ,pp. 952-954‬‬ ‫* پاتريشيا كرۆن ‪١٩٤٥( Patricia Crone‬‬ ‫ـ)‪ :‬پسپۆڕی به‌ناوبانگی مێژووی ئیسالم‪ .‬ناوبراو‬ ‫تا ئێستا چه‌ندین کتێبی له‌سه‌ر مێژووی ئیسالم‬ ‫ب�ڵاوک��ردۆت �ه‌وه‌‪ .‬ساڵی ‪ 1987‬مامۆستای زانکۆی‬ ‫ئۆكسفۆرد بووه و ئێستا ل ‌ه ڕێکخراوه‌ی لێکۆڵینه‌وه‌ی‬ ‫سه‌ر به زانکۆی پرينسیتۆنی نيوجێرسيی ئه‌مێريكا‬ ‫خه‌ریکی لێکۆڵینه‌وه‌یه‌‪ .‬له‌ نووسینه‌کانی ناوبراو‬ ‫ده‌توانین ئاماژ‌ه به‌‪« :‬بازرگانیی مه‌ککه‌ وسه‌رهه‌ڵدانی‬ ‫ئیسالم»؛ «جێنشینی خوا»‪« ،‬هاجه‌ريسم‪ ،‬پێکهاتنی‬ ‫دنیای ئیسالم» (ب ‌ه هاوکاریی مایکل کوک) بکه‌ین‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )168‬دوشةممة ‪2013/9/9‬‬

‫‪5‬‬

‫خو َيندنةوةى ئاين‬

‫یەكگرتووی ئیسالمی لە نێوان كوردایەتی و صەحوەی ئیسالمی جیهانیدا‬

‫*‬

‫قەوارەی عەقیدەی ئاینی لەبری قەوارەی نەتەوەیی‬ ‫نیاز سەعید عەلی‬ ‫ی��ەك��گ��رت��ووی ئیسالمی ل��ە نێوان‬ ‫ك��وردای��ەت��ی و س��ەح��وەی ئیسالمیی‬ ‫جیهانیدا (ق��ەوارەی عەقیدەی ئایینی‬ ‫لەبری قەوارەی نەتەوەیی)‪.‬‬ ‫دەروازەیەك لە ناوونیشانەوە‬ ‫یەكگرتووی ئیسالمی ‪ :‬ڕێكخراوێكی‬ ‫ئیسالمی سیاسی سەر بە ڕێبازی ئیخوان‬ ‫موسلیمینە لە كوردستانی باشووردا‪ ،‬ئەو‬ ‫ڕێبازەی كە ڕەچەڵەكی ئەگەڕێتەوە بۆ‬ ‫سااڵنی سەرەتای پەنجاكان و خاوەنی‬ ‫ێ جووڵە و بێ‌ كاری سیاسی‬ ‫مێژوویەكی ب ‌‬ ‫یە لە پەراوێزی ڕووداو و گۆڕانكاری یە‬ ‫سیاسی یەكانی ئەم (‪ )35‬ساڵەی دوایی‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬مەرجەعی ئەم ڕێكخراوە‬ ‫بریتیە لە ڕێكخراوی نێودەوڵەتی ئیخوان‬ ‫موسلیمین‪ ،‬ئەم ڕێكخراوە لەالیەن ئەو‬ ‫مەرجەعەوە وەكو ڕێكخراوێكی ئیخوان‬ ‫موسلیمینەكانی ب��اك��ووری ع��ێ��راق ؛‬ ‫مۆڵەتی كاركردنیان بە ڕەسمی پێدراوە‪.‬‬ ‫ناوی ئەم ڕێكخراوە لە بنەڕەتدا بەم‬ ‫شێوەیەیە ؛ (یەكگرتووی ئیسالمیی‬ ‫ل��ە ك��وردس��ت��ان)‪ ،‬ن��ەك (یەكگرتووی‬ ‫ئیسالمیی كوردستان)‪ ،‬چونكە لە تۆماری‬ ‫ڕەسمی و بەڵگەنامە و ئەدەبیاتەكانیاندا‬ ‫؛ بە (االتحاد االسالمی فی كردستان)‬ ‫ناسێنراوە‪ ،‬ن��ەك (االت��ح��اد االسالمی‬ ‫الكردستانی)*‪.‬‬ ‫كوردایەتی ‪ :‬ڕێبازێكی نەتەوەیی‬ ‫خەڵكی كوردستانە بۆ بنیاتنانەوەی‬ ‫س��ەرب��ەخ��ۆ و ئ��ازادان��ەی كۆمەڵگای‬ ‫كوردەواریی لەسەر بنەما و خەسڵەتە‬ ‫ن��ەت��ەوەی��ەت��ی ی��ەك��ان و زاڵ��ك��ردن و‬ ‫بەرجەستەكردنی ئینتیمای نەتەوەیی‬ ‫بەسەر ئینتیماكانی تردا‪.‬‬ ‫س��ەح��وەی ئیسالمیی جیهانیی‪:‬‬ ‫زاراوەیەكی داهێنراوی ڕەوتی ئیسالمی‬ ‫سیاسییە ب��ۆ پ��ی��ش��ان��دان��ی ڕەوت��ی‬ ‫جیهانیانەی دیاردەی ئیسالمی سیاسی‪،‬‬ ‫مەبەست لێی گەڕانەوەیە بۆ دەسەاڵت‬ ‫و قەڵەمڕەویی ئیسالم و بێداربوونەوەی‬ ‫جیهانی ئیسالمیی‪ ،‬پاش ئەو خەو و‬ ‫خەڵوەتە قووڵەی دەسەاڵتی ئیسالمیی‬ ‫لە دوای هەرەس و شكستی خەالفەتی‬ ‫ئیسالمیی عوسمانییەكان و پەیڕەوكردنی‬ ‫سیستەمی عەلمانیی و نیمچە عەلمانیی‬ ‫ێ‬ ‫لە واڵتە ئیسالمی یەكاندا و سەرلەنو ‌‬ ‫سەرهەڵدانەوەی ئایدۆلۆژیا و ڕێبازی‬ ‫ب��ووژان��ەوەی سیستەمی خ��ەالف��ەت و‬ ‫بەرەنگاربوونەوەی ئەو پرۆژە ئایدۆلۆژیی‬ ‫ی��ان��ەی ك��ە ب��وون��ەت��ە ئەلتەرناتیڤی‬ ‫سیستەمی خەالفەتی ئیسالمیی لە‬ ‫جیهانی ئیسالمیدا‪.‬‬ ‫لەو س��ەردەم��ەوە ؛ ڕەوت��ی ئیسالمی‬ ‫سیاسی بەو ئومێدەی كە ئیسالم لەو‬ ‫خەو و خەڵوەتە قووڵە ڕاچڵەكێنێ‌ و‬ ‫بەبێداریی بیهێڵێتەوە ؛ هاتۆتە مەیدان‬ ‫و هەنگاوی یەكەمی ئەو بێداربوونەوەیەی‬ ‫ب��ە س��ەرل��ەن��وێ‌ بانگەشەی ئیسالمی‬ ‫دەستپێكردووە‪ ،‬هەربۆیە لە شێوەی‬ ‫ڕێكخراو و پارتی سیاسییدا ؛ كەوتۆتە‬ ‫هەڵپەی سەقامگیركردنەوەی سیستەمی‬ ‫خەالفەت و تەنگپێهەڵچنینی هەموو ئەو‬ ‫كەلتوور و مەعریفە و ئایدۆلۆژیایانەی‬ ‫ك��ە نامۆ و ناكۆكن ل��ەگ��ەڵ پ��رۆژەی‬ ‫ئایدۆلۆژیی ئیخوان موسلیمین (سەلەفیی‬ ‫ئیسالمیی)‪.‬‬ ‫ڕەوت��ی ئیسالمی سیاسی هەرچی‬ ‫یەكیان بەشێنەیی لە سەرخانی كۆمەڵگادا‬ ‫؛ بە ڕێبازی بانگەشە پێبگۆڕێ‌‪ ،‬هەوڵی‬ ‫گۆڕینی ئەدەن‪ ،‬ئەوەی بەشێنەیی پێیان‬ ‫ێ شێوازی‬ ‫نەگۆڕڕا ؛ ئەگەر بۆیان بلو ‌‬ ‫تری ملمالنێ‌ی بۆ ئەگرنەبەر و بەهۆیەوە‬ ‫ئەكەونە سڕینەوە و نەهێشتن و ڕاماڵینی‬ ‫ئەوەی كە باوەڕیان پێ‌ی نی یە‪.‬‬ ‫ق��ەوارەی عەقیدە ‪ :‬بریتی ی��ە لە‬ ‫بنیاتنانی قەوارەیەكی سیاسی لەسەر‬ ‫بنەماكانی ئینتیمای عەقیدەی ئایینی‪،‬‬ ‫ئەویش بە دەستكاریكردنی سنووری‬ ‫نیشتمان لە یەكێتی یەكی نەتەوەیی‬ ‫یەوە ؛ بەرەو یەكێتی یەكی پانوپۆڕی‬ ‫عەقیدەی ئایینی و پەیوەستكردنی‬ ‫سنووری جوگرافیای قەوارەی نەتەوەیی‬ ‫؛ بە سنووری جوگرافیای ئیماندارانی‬ ‫عەقیدەی ئایینی یەوە ؛ بە نەتەوە و‬ ‫ڕەگەزە ئیتنیكی یە جیاوازەكانەوە‪.‬‬ ‫لە ق��ەوارەی عەقیدەی ئایینی دا ؛‬

‫بنەما و توخم و پایە و ڕەگەزە نەتەوەیی‬ ‫یەكان ؛ لە خ��اك و ن��ەژاد و زم��ان و‬ ‫كەلتوور و كەلەپوور و نەریت و ئابووری‬ ‫هاوبەش و مێژوو و یەك هەستی هاوبەش‬ ‫؛ ل��ەب��ەردەم بنەماو توخم و ڕەگ��ەز و‬ ‫پایەكانی عەقیدەی ئایینی ؛ هەڵئەتەكن‬ ‫و ڕۆئەچن‪.‬‬ ‫ق��ەوارەی نەتەوەیی ‪ :‬بریتی یە لە‬ ‫بنیاتنانی قەوارەیەكی سیاسی لەسەر‬ ‫بنەماكانی ڕەگەز و ئینتیمای نەتەوەیی‪،‬‬ ‫تیایدا نەتەوە ؛ لە یەكێتی یەكی نەتەوەیی‬ ‫یەوە‪ ،‬پەرە بە مۆرك و بنەماو سیما و‬ ‫خەسڵەتە نەتەوەیی یەكانی خۆی ئەدا و‬ ‫نموونەیەكی قەوارەی نەتەوەیی خۆی ؛‬ ‫ئەخاتە پاڵ قەوارە نەتەوەیی یەكانی تر‪.‬‬ ‫یەكەم ‪ :‬ئیسالمی سیاسی و مەسەلەی‬ ‫نەتەوەیی‬ ‫دوای ڕوودان��ی ڕی��ف��ۆرم��ی ئایینی‬ ‫پرۆتستانتی‪ ،‬بە پێشڕەوایەتی قەشەی‬ ‫مەسیحیی (مارتن لۆسەر)‪ ،‬لە ئەوروپا‬ ‫لە س��ەدەی ش��ان��زەدا‪ ،‬زەمینە ڕەخسا‬ ‫بۆ سەرهەڵدانی چەندین بزووتنەوەی‬ ‫(ئابووریی‪ ،‬كۆمەاڵیەتی‪ ،‬ئایدیۆلۆژیی‪،‬‬ ‫فەلسەفی‪ ،‬دیموكراسی‪ ،‬نەتەوەیی و‪...‬‬ ‫هتد)‪ ،‬لە سەدەی هەژدە و ن��ۆزدەدا و‬ ‫یەكێك لە دەرئەنجامەكانی ئەو بزووتنەوانە‬ ‫بریتی بوو ؛ لە دوورخستنەوەی پیاوانی‬ ‫كەنیسە لە دەس��ەاڵت و فەرمانڕەوایی‬ ‫و جیاكردنەوەی ئایین لە سیاسەت و‬ ‫جیاكردنەوەی دەوڵ��ەت لە كەنیسە‪،‬‬ ‫ئەویش بە سەقامگیركردن و چەسپاندنی‬ ‫سیستەمی عەلمانی‪.‬‬ ‫سەرهەڵدانی ئایدۆلۆژیا و بزووتنەوەی‬ ‫ن��ەت��ەوەی��ی ل��ە ڕۆژئ��اوا ؛ ئ��ەن��ج��ام و‬ ‫كاردانەوەی سەپاندنی قەوارەی عەقیدەی‬ ‫ئایینی بوو بەسەر نەتەوەكاندا‪ ،‬ڕۆڵی‬ ‫بزووتنەوەی نەتەوەیی لە لێكترازان و‬ ‫دروستكردنی هەستی جیاخوازی لە‬ ‫ناو یەكێتی قەوارەی ئایینی مەسیحیدا‬ ‫(ئەنتەرناسیونالیزمی ئایینی) ؛ ڕۆڵێكی‬ ‫سەرەكی و كاریگەر و بەرچاو بوو‪.‬‬ ‫وەرگێڕانی دەق��ی ئینجیل بۆ سەر‬ ‫زمانە نەتەوەییەكان و دامەزراندنی‬ ‫كەنیسەی نەتەوەیی داب��ڕاو و دوور لە‬ ‫جڵەوی كۆمەڵگای كەنیسەی ڕۆم��ا و‬ ‫دانانی قەشەكان لە ڕەگەز و نەتەوەكانی‬ ‫دەرەوەی ئیتاڵیا و یاخی ب��وون لە‬ ‫ملكەچی بڕیار و فەرمانەكانی پاپا‬ ‫لە ڕۆما و پشگیریی كەنیسە و قەشە‬ ‫ن��ەت��ەوەی��ی ی��ەك��ان ل��ە پاشا و میری‬ ‫ێو‬ ‫نەتەوەكانی خۆیان‪ ،‬لە كاتی ملمالن ‌‬ ‫ناكۆكی یان لەگەڵ دەسەاڵتی تاكڕەویی‬ ‫ئەنتەرناسیونالیزمی پاپادا ؛ زەمینەی‬ ‫خۆشكرد بۆ دروستبوونی كەلتووری‬ ‫نەتەوەیی و سەرهەڵدانی بزووتنەوەی‬ ‫نەتەوەیی و دروستبوونی دەوڵەتی‬ ‫نەتەوەیی‪ ،‬بەجۆرێك ئەتوانین بڵێین ؛ لە‬ ‫سایەی بزووتنەوە و سیستەمی عەلمانییدا‬ ‫؛ ئەو وەرچەرخانە لە هەڵوەشانەوەی‬ ‫دەوڵەتی ئایینی ئەنتەرناسیۆنالیزمی‬ ‫ی��ەوە‪ ،‬ب��ۆ دروس��ت��ب��وون��ی ژم��ارەی��ەك‬ ‫دەوڵەتی نەتەوەیی جیاجیا ڕوویدا‪.‬‬ ‫لە جیهانی ڕۆژه��ەاڵت��ی ئیسالمیشدا‬ ‫؛ ئایدۆلۆژیای نەتەوەیی لە س��ەدەی‬ ‫ن��ۆزدەدا‪ ،‬لە الی��ەن (عەبدولڕەحمان‬ ‫كەواكبی) یەوە باڵوبووەوە‪ ،‬لە دەروازەی‬ ‫س��ەدەی بیستەوە‪ ،‬بەهۆی ژمارەیەك‬ ‫بیرمەندی ت��ری ت��وورك و ع��ەرەب ؛‬ ‫ئایدۆلۆژیای نەتەوەیی وەكو ڕەوتێكی‬ ‫فیكریی سیاسیی ل��ە چ��وارچ��ێ��وەی‬ ‫بەعەلمانیكردنی كۆمەڵگادا ؛ نەشونمای‬ ‫ك��رد‪ ،‬بیریارانی ع��ەرەب لە نموونەی‬ ‫(ساطع ئەلحەسری و محەمەد عیزەت‬ ‫ئ��ەل��دەروەزە)(‪ ،)1‬دوات��ر ئایدۆلۆژیای‬ ‫نەتەوەیی هەنگاوی نا ؛ بەرەو بوون بە‬ ‫بزووتنەوەیەكی میللی‪ ،‬تا هەڵوەشانەوەی‬ ‫ئیمپراتۆری یەتی عوسمانی (قەوارەی‬ ‫ئەنتەرناسیونالیزمی ئایینی ئیسالم)‬ ‫و هەڵوەشانەی سیستەمی خەالفەتی‬ ‫ئیسالمیی لە دوای كۆتایی هاتنی جەنگی‬ ‫یەكەمی جیهانیی لە ساڵی (‪ )1924‬دا‪،‬‬ ‫سەرەنجام لەسەر الش��ەی ئەو ق��ەوارە‬ ‫عەقیدە ئاینییەی عوسمانی یەكان ؛‬ ‫چەندین قەوارەی نەتەوەیی دروست بوو‪.‬‬

‫ڕەوتی ئیسالمی سیاسی هاوچەرخ ؛ لە‬ ‫لێكدانەوەی فاكتەرەكانی تێكشكانی ئەو‬ ‫دوو قەوارە ئەنتەرناسیونالیزمە ئایینی یە‬ ‫لە ڕۆژئاوا و لە ڕۆژهەاڵت و سەرهەڵدانی‬ ‫قەوارەی نەتەوەیی لەبریان ؛ گەیشتۆتە‬ ‫ێ ؛ (ئـ‪ -‬نەتەوەیی‬ ‫ئەو بڕوایەی كە پێیواب ‌‬ ‫ڕەگەزپەرستی یە‪ ،‬بەاڵم ئایینی ئیسالم‬ ‫سەرتاپاگیریی ی��ە‪ ،‬ب‪ -‬نەتەوەیی لە‬ ‫پراكتیكدا كارەساتی لێ‌ كەوتۆتەوە بۆ‬ ‫گەالنی ئیسالم و عەرەب)(‪.)2‬‬ ‫ئیسالمی سیاسی دەسپێكی كاری‬ ‫سیاسی خۆی بە سەركۆنەی ئایدۆلۆژیا‬ ‫و ڕێبازی نەتەوەیی ئاڕاستە ك��ردوە‪،‬‬ ‫ب��ە ب��ی��ان��ووی ئ��ەوەی ن��ەت��ەوەی��ی ؛‬ ‫ئایدۆلۆژیایەكە لە ڕۆژئ��اواوە هێنراوە‬ ‫و (بەشێكە لەو ئایدۆلۆژیا هێنراوانەی‬ ‫كە زیانێكی گەورەی لە گەالنی ئیسالم‬ ‫و ع��ەرەب داوە) (‪ ،)3‬تیۆرسێنێكی‬ ‫ئیسالمی سیاسی وەك (ئەبوئەعالی‬ ‫م��ەودودی) پێی وای��ە ؛ (نەتەوەیی‬ ‫ئایینێكی تازەیە و دژی دەوڵەتی دیینی‬ ‫یە و لە پەیداكردن و پێكهاتنی دەوڵەتی‬ ‫ئایدۆلۆژی ئیسالمدا هیچ نەخشێكی نی‬ ‫یە) (‪( ،)4‬دكتۆر یوسف ئەلقەرەزاوی)‬ ‫تیۆرسێنی (ڕێبازی ئیخوان موسلیمین)‬ ‫؛ ڕەوتی نەتەوەیی جیاخواز لە جیهانی‬ ‫ئیسالمدا‪ ،‬ب��ە ڕەوتێكی ئایدۆلۆژیی‬ ‫ناكۆك و دژی ئیسالم لەقەڵەمئەدا‬ ‫(‪ ،)5‬ئەم تێگەیشتنە بۆ ئایدۆلۆژیا و‬ ‫ق��ەوارەی نەتەوەیی ؛ ئەو بڕوایەی الی‬ ‫ئیسالمی سیاسی دروستكردوە كە خۆی‬ ‫دوورەپەرێزبگرێت لە خەباتی نەتەوەیی و‬ ‫بكەوێتە ملمالنێ‌ی توند لەگەڵ ڕەوت و‬ ‫خەباتی نەتەوەیی و بە گەرمی پێشوازی‬ ‫لە شكستە نەتەوەیی یەكان بكا‪ ،‬یەكێك‬ ‫لە بانگخوازانی ئیسالمی سیاسی لە میسر‬ ‫كە بریتی یە لە (شێخ محەمەد متوەلی‬ ‫ئەلشەعراوی) ؛ دوو ڕكات نوێژی تایبەتی‬ ‫كرد بۆ سوپاس و حەمد و سەنای خوا‪،‬‬ ‫بەهۆی ئەو شكستەی كە بەسەر لەشكری‬ ‫میسردا ه��ات‪ ،‬لە مانگی حوزەیرانی‬ ‫ساڵی (‪ )1967‬دا‪ ،‬كە تیایدا لەشكری‬ ‫ئیسرائیل توانی بەشێك لە خاكی میسر‬ ‫داگیربكا‪ ،‬یەكێكی تر كە بریتی یە لە‬ ‫(دكتۆرعەبدواڵ عەزام) ی بەڕەچەڵەك‬ ‫فەڵەستینی ؛ ناوبراو خەباتی ڕزگاریی‬ ‫نەتەوەیی فەڵەستین وازلێئەهێنێ‌ و‬ ‫بەجێئەهێڵێ‌ و ئەڕوا بۆ ئەفغانستان بۆ‬ ‫جەنگی عەقیدەی ئایینی‪ ،‬لەبری ئەوەی‬ ‫ببێتە شەهیدێكی ڕزگاریی فەلەستین ؛‬ ‫بووە شەهیدێكی عەرەب ئەفغان (‪!)6‬‬ ‫ئ��ەو واڵت��ان��ەی كە ڕەوت��ی ئیسالمی‬ ‫سیاسی تیایدا ؛ پاش قۆناغی ڕزگاریی‬ ‫نیشتمانیی س��ەره��ەڵ��ئ��ەدا‪ ،‬ئیسالمی‬ ‫سیاسی پاكانە و پاساوی پێویستێتی‬ ‫خۆی بۆ ملمالنێ‌ی ئایدۆلۆژیاو كەلتوور‬ ‫و مەعریفەی جیاواز لە ئایدۆلۆژیا و‬ ‫كەلتوور و مەعریفەی ئیسالمی ئەباتەوە‬ ‫؛ (ڕەخنەی سەرەكی ئیسالمی یەكان‬ ‫ل��ەو هێزە ناسیونالیستانەی لە پاش‬ ‫بەدەستهێنانی سەربەخۆیی نەتەوەیی‬ ‫و ڕزگ��اری��ی نیشتمانیی دەسەاڵتیان‬ ‫گرتۆتەدەست و فەرمانڕەوایی واڵتانی‬ ‫م��وس��وڵ��م��ان دەك��ەن‪ ،‬ئ��ەوەی��ە كە‬ ‫ێ‬ ‫بزووتنەوەی نەتەوایەتی ئەگەر چی ڕۆژ ‌‬ ‫لە ڕۆژان دەسەاڵتی سیاسی و سەربازیی‬ ‫ڕۆژئاوای دەرپەڕاندوە‪ ،‬بەاڵم نەیتوانیوە‬ ‫لە دژی چەمكی تێگەیشتن و مۆدی‬ ‫حكومەتەكانی ڕۆژئ��اوا بوەستێتەوە و‬ ‫كەلەپوری ئیسالم لە شوێنیان جێگیر‬ ‫بكا) (‪.)7‬‬ ‫دووەم ‪ :‬ئیخوان موسلیمین و خەوی‬ ‫سیستەمی خەالفەت‬ ‫ك��ات��ێ��ك س��ی��س��ت��ەم��ی خ��ەالف��ەت��ی‬ ‫عوسمانی یەكان‪ ،‬لە ساڵی (‪)1924‬‬ ‫دا ه��ەڵ��وەش��ای��ەوە‪( ،‬ح��ەس��ەن بەننا)‬ ‫ی دام��ەزرێ��ن��ەری ئیخوان موسلیمین‪،‬‬ ‫لە هەڕەتی هەرزەكارییدا ب��وو‪ ،‬كە لە‬ ‫ساڵی (‪ )1928‬یشدا‪ ،‬ڕێكخراوی ئیخوان‬ ‫موسلیمینی دامەزراند ؛ تەمەنی (‪)21‬‬ ‫س��اڵ ب��وو‪ ،‬ب��ەو هەڵوەشانەوەیە خەم‬ ‫دایگرتبوو‪ ،‬كەوتبووە خەو و خولیای‬ ‫زیندووكردنەوەی سیستەمی خەالفەت‪،‬‬ ‫ئەو لەو سەردەمەدا خوێندكاری قۆناغی‬

‫حه‌سه‌ن به‌ننا محه‌مه‌د عیزه‌ت ده‌روه‌زه‌ ساتیع ئه‌لحه‌سری‬

‫ئامادەیی بوو‪ ،‬لەژێر كاریگەری یەكێك لە‬ ‫مامۆستاكانیدا بوو‪ ،‬ئەو مامۆستایە هەوڵی‬ ‫ئەدا بە ئادابی ئیسالمی ؛ خوێندكارەكان‬ ‫ل��ە دەوری خ��ۆی ك��ۆب��ك��ات��ەوە‪ ،‬چەند‬ ‫گرووپێكی بە سەركردایەتی (حەسەن‬ ‫ب��ەن��ن��ا) ب��ۆ دروس��ت��ك��ردب��وون‪ ،‬ئ��ەو‬ ‫خوێندكارانە كەوتبوونە جموجۆڵ و‬ ‫خۆخۆشەویستكردن لە ناو خوێندكاران و‬ ‫مامۆستاكاندا‪ ،‬یەكێك لە چاالكی یەكانی‬ ‫ئەم گرووپە بەمجۆرەبوو ؛ (تاقمێك لەم‬ ‫كۆمەڵە بە سەركردەی حەسەن ئەلبەننا‬ ‫؛ چ��وون خەبەریان دا بە پۆلیس كە‬ ‫هەندێ‌ بەلەم لە ڕووباری نیل دا بت و‬ ‫پەیكەری بێ‌ ئابڕووی تیایە و ئافرەتان‬ ‫ئەیانبینن) (‪.)8‬‬ ‫(ح��ەس��ەن ب��ەن��ن��ا) پ��ێ��ی��واب��وو كە‬ ‫ناكارامەیی و كەمتەرخەمی و خراپ‬ ‫بەكارهێنانی دەسەاڵتی خەلیفەكان ؛‬ ‫هۆكاری بنەڕەتی شكست و هەرەسی‬ ‫خەالفەت بووە‪ ،‬واتە هۆكاری سەرەكی‬ ‫شكستەكە‪ ،‬لە دیدی ئەودا پەیوەست بوو‬ ‫بە ڕەفتار و هەڵسووكەوتی دەسەاڵتدارانی‬ ‫ئیسالمی‪ ،‬واتە سەرچاوەی شكستەكەی‬ ‫نەئەگەڕاندەوە بۆ خودی ئایینی ئیسالم‪.‬‬ ‫لەم دید و گۆشەنیگایەوە ؛ (حەسەن‬ ‫بەننا) بۆ بەگەڕخستنی بزووتنەوەیەك‬ ‫ك��ە ئامانجی گ��ەڕان��ەوەی سیستەمی‬ ‫ێ ؛ ڕێكخراوی‬ ‫خەالفەتی ئیسالمی ب ‌‬ ‫ئیخوان موسلیمینی دامەزراند‪ ،‬ئەندامانی‬ ‫ئەو ڕێكخراوە لە كاركردن و مامەڵەكردن‬ ‫لەگەڵ كۆمەڵگادا‪ ،‬كەوتنە پەیڕەویكردنی‬ ‫ڕێبازی خۆخۆشەویستكردن و خۆناساندن‬ ‫لە ڕێگەی كاری خێرخوازیی و چاكە و‬ ‫فریاگوزاریی و زمانشیرینی و ئەنجامدانی‬ ‫كردەوەی سەرنجڕاكێش و چاوڕفێن‪.‬‬ ‫پاش ڕاگەیاندنی ڕێكخراوی ئیخوان‬ ‫موسلیمین ؛ (ح��ەس��ەن ب��ەن��ن��ا) ی‬ ‫دام��ەزرێ��ن��ەر و س��ەرۆك‪ ،‬ل��ە ڕێگەی‬ ‫پەیامەكانی یەوە‪ ،‬دیدو بۆچوونی خۆی‬ ‫باڵوئەكردەوە‪ ،‬ئەو نەتەوەگەرێتی عەرەبی‬ ‫بە پەیامی بانگەوازی ڕێكخراوی ئیخوان‬ ‫موسلیمین لەقەڵەمدا و پەیامێكیشی‬ ‫لەژێر ناوونیشانی (نەتەوەیی پەیامی‬ ‫بانگەوازمانە) باڵوكردەوە‪ ،‬هەروەها لە‬ ‫ڕاپۆرتی كۆنگرەی پێنجەمی ڕێكخراوی‬ ‫ئیخوان موسلیمین‪ ،‬لە ساڵی (‪ )1939‬دا‪،‬‬ ‫بەم جۆرە باسی پەیوەندی ئۆرگانیكی‬ ‫ێ‬ ‫نێوان ع��ەرەب و ئیسالم ئەكا و ئەڵ ‌‬ ‫؛ (ئ��ەم ئیسالمە حەنیفە بە عەرەبی‬ ‫لەدایكبوو‪ ،‬لە ڕێگەی عەرەبەوە گەیشتە‬ ‫گەالن و دەقەكەشی بە زمانێكی عەرەبی‬ ‫ڕەوان بوو‪ ،‬ئەو ڕۆژەی كە موسوڵمانان‬ ‫بوونە موسوڵمان‪ ،‬بەهۆی ئەو زمانەوە ئەو‬ ‫گەالنە یەكیان گرت‪ ،‬لەسەر ئەو بنەمایە‬ ‫واهاتووە ئەگەر عەرەب زەلیل بوو‪ ،‬ئەوا‬ ‫ئیسالم زەلیل بووە‪ ،‬ئەمە كاتێك ڕوویدا‬ ‫كە ع��ەرەب دەسەاڵتی سیاسی یان لە‬ ‫دەستچوو‪ ،‬كەوتە دەستی غەیری عەرەب‪،‬‬ ‫عەرەب كۆمەڵەی ئیسالمن و پاسەوانێتی‬ ‫یەكەی ئەكەن) (‪.)9‬‬ ‫(حەسەن بەننا) لە بڕگەیەكی تردا ؛‬ ‫یەكێتی عەرەب بە هۆكاری گەڕانەوەی‬ ‫س��ەروەری ئ��ی��س�لام و گ��ەڕان��ەوەی‬ ‫دەسەاڵتەكەی دائەنێ‌ (‪ ،)10‬هەروەها‬ ‫ب��ووژان��ەوەی یەكێتی ع��ەرەب ئەكاتە‬ ‫ئامانجێك و ل��ەم ڕووەوە هەڵوێستی‬ ‫ئیخوان موسلیمین لەسەر هێنانەدی ئەو‬ ‫ئامانجە بەمجۆرە ئەخاتەڕوو ؛ (لێرەوە‬ ‫ێ‬ ‫ئەركی هەموو موسوڵمانێكە تێبكۆش ‌‬ ‫بۆ بووژانەوە و پشتگیریی و سەرخستنی‬ ‫یەكێتی ع��ەرەب‪ ،‬ئا ئ��ەوە هەڵوێستی‬ ‫ئیخوان موسلیمینە) (‪.)11‬‬

‫(حەسەن بەننا) ئەیەوێ‌ ئەو یەكێتی‬ ‫عەرەبە ببێتە دڵی سیستەمی خەالفەت‬ ‫بۆ هەموو گەالنی موسوڵمان‪ ،‬لەم ڕووەوە‬ ‫ئەڵێ‌ ‪( :‬ئیخوان موسلیمین ب��اوەڕی‬ ‫وای��ە كە خەالفەت سومبوڵی یەكێتی‬ ‫ئیسالمی یە) (‪ )12‬و پێیوایە ئەگەر ئەو‬ ‫خەالفەتە جارێكی تر پەیڕەوكرایەوە ؛‬ ‫ئەبێ‌ زمانی عەرەبی تیادا بكرێتە زمانی‬ ‫ێ بە بەكارهێنانی زمانی‬ ‫ڕەسمی و ڕێنەدر ‌‬ ‫بێگانە‪ ،‬لەم سۆنگەیەوە (بەننا) ئەڵێ‌ ؛‬ ‫(گرنگیدان بە زمانی عەرەبی لە هەموو‬ ‫قۆناغەكانی فێركردندا‪ ،‬لە قۆناغەكانی‬ ‫سەرەتاییشدا دەبێ‌ بەم زمانە بخوێندرێ‌‪،‬‬ ‫نەك بە زمانی بێگانە) (‪.)13‬‬ ‫س��ەرەڕای ق��ەدەغ��ەك��ردن��ی زمانی‬ ‫ن��ەت��ەوەی��ی غ��ەی��ری ع��ەرەب ب��ۆ ئەو‬ ‫كۆمەڵگایەی خەالفەتی ئیسالم كە‬ ‫(حەسەن بەننا) ؛ ڕێكخراوی ئیخوان‬ ‫موسلیمینی بۆ گێڕانەوەی دامەزراندووە‪،‬‬ ‫لەهەمانكاتدا بە بیانووی یەكخستنی‬ ‫جلوبەرگی ئوممەتی ئیسالم‪ ،‬جلوبەرگی‬ ‫ن��ەت��ەوەی��ش��ی ت��ی��ا ق��ەدەغ��ە ئ��ەك��ا و‬ ‫ێ‬ ‫جلوبەرگی عەرەبی بەسەردا ئەسەپێن ‌‬ ‫(‪ ،)14‬بە بۆچوونی (حەسەن بەننا) ؛‬ ‫ئیسالم بە عەرەبی و لە واقیعی عەرەبیدا‬ ‫ێ موسوڵمانان‬ ‫لەدایكبووە‪ ،‬كەواتە ئەب ‌‬ ‫ئەو جلە ئیسالمی یە لەبەربكەن كە لەو‬ ‫واقیعە مێژوویی یەی ڕاگەیاندنی ئایینی‬ ‫ئیسالمدا‪ ،‬لە نیمچەدوورگەی عەرەبدا‬ ‫لەبەركراوە‪.‬‬ ‫ج��ل��وب��ەرگ ب��ەره��ەم و داه��ێ��ن��ان و‬ ‫دەرك��ەوت��ەی هەڵكەوتی جوگرافی یە‪،‬‬ ‫ێ بیسەپێنێ‌؛‬ ‫ئەو جلوبەرگەی ئەو ئەیەو ‌‬ ‫واقیعی جوگرافیای بیابان دایهێناوە‪،‬‬ ‫واقیعی جوگرافیای جیاوازتر‪ ،‬لە نموونەی‬ ‫ش��اخ ؛ ج��ۆرێ��ك��ی ت��ر ل��ە جلوبەرگی‬ ‫داهێناوە‪.‬‬ ‫(حەسەن بەننا) بەم بۆچوونانەی‬ ‫ئەیەوێ‌ ؛ جارێكی تر ئایینی ئیسالم‬ ‫لەپێناوی ڕەوت��ی نەتەوەیی عەرەبیدا‬ ‫تەوزیف بكا‪ ،‬ئەم بۆچوونە نەتەوەیی‬ ‫یە عەرەبی یانەیە ؛ پەیڕەوكردنی ئەو‬ ‫ئامۆژگاری یەی (عومەری كوڕی خەتاب)‬ ‫ە ك��ە ب��ە ع��ەرەب ئەڵێ‌ ؛ (ئ��ێ��وە لە‬ ‫زەبوونترین گەالنی سەر زەوی بوون‪ ،‬لە‬ ‫سایەی ئیسالمدا بوونە خاوەنی ڕێز و‬ ‫ێ هەڵبكەن‪،‬‬ ‫دەس��ەاڵت‪ ،‬ئەگەر پشتی ل ‌‬ ‫ئەوا زەلیل و زەبوون دەبن) (‪.)15‬‬ ‫ڕێكخراوی ئیخوان موسلیمین‪ ،‬لە‬ ‫ڕەوت��ی ك��ارك��ردن��ی خ��ۆی��دا‪ ،‬پرۆسەی‬ ‫سەلەفییكردن بەڕێ‌ئەخا و ئەكەوێتە‬ ‫ملمالنێی پرۆسەی بە ڕۆژئاواییبوون‪،‬‬ ‫ئەو ڕێكخراوە پرۆسەی بەڕۆژئاواییبوون‬ ‫لە جیهانی ئیسالمیدا بە لێكدانەوەیەكی‬ ‫بنەڕەتی ئەزانێ‌ بۆ پچڕپچڕیی یەكێتی‬ ‫ڕیزەكانی عەرەب و دروستبوونی قەوارەی‬ ‫نەتەوەیی جیاجیا بۆ نەتەوە غەیرە‬ ‫عەرەب بەئایین ئیسالمەكان‪( ،‬سەاڵح‬ ‫ش��ادی) كە یەكێكە لە سەركردەكانی‬ ‫ێ ؛ (ڕۆژئاوا بە‬ ‫ئیخوان موسلیمین ئەڵ ‌‬ ‫مانای دەمارگیریی دژی ئیسالم دێت‪،‬‬ ‫ڕۆژئاواییبوون پێش بانگەوازی ئیخوان‬ ‫موسلیمین دەستی پێكردووە و ئێمەش‬ ‫بەشداری یەكی كاریگەرمان كردووە لە‬ ‫گەڕانەوە بۆ كەلەپووری ڕاب��ردووم��ان‪،‬‬ ‫بێداربوونەوەی ئیسالمییش زۆر وێنەی‬ ‫شااڵوی كەلتووری ڕۆژئاوایی سڕیوەتەوە)‬ ‫(‪.)16‬‬ ‫ئیخوان موسلیمین وەك دەركەوتەیەكی‬ ‫دوای هەرەسی سیستەمی خەالفەت ؛‬ ‫توانی ببێتە پەرچەكرداری ئەو بزووتنەوە‬ ‫نەتەوەییانەی كە پێویستێتی ئەركەكانی‬

‫لە قەوارەی عەقیدەی ئایینی دا؛ بنەما و توخم و پایە و ڕەگەزە نەتەوەییەكان؛ لە خاك و نەژاد‬ ‫و زمان و كەلتور و كەلەپوور و نەریت و ئابووری هاوبەش و مێژوو و یەك هەستی هاوبەش؛‬ ‫لەبەردەم بنەماو توخم و ڕەگەز و پایەكانی عەقیدەی ئایینی؛ هەڵئەتەكن و ڕۆئەچن‬

‫ق��ۆن��اغ ه��ێ��ن��اب��وون��ی��ی��ەئ��ارا‪ ،‬ئیخوان‬ ‫موسلیمینەكان ل��ە وواڵت��ە ئیسالمی‬ ‫ی��ە ناعەرەبییەكاندا ؛ ل��ە سۆنگەی‬ ‫بەپیرۆزبینین و بەڕەوابینینی یەكێتی‬ ‫عەقیدەی ئایینی ی��ەوە كە ق��ەوارەی‬ ‫نەتەوەیی لێكی ئەترازێنێ‌‪ ،‬وەكو نەیارێك‬ ‫لە دژی ڕەوتی نەتەوەیی سەربەخۆیخوازی‬ ‫نەتەوە غەیرە عەرەبەكان ڕاوەستاون‪،‬‬ ‫یان خۆیان لە بەرپرسیارێتی ئەركی‬ ‫قۆناغی ڕزگاریی نیشتمانیی دوورەپەرێز‬ ‫گرتووە‪ ،‬هەروەها لە سۆنگەی پاراستن‬ ‫و گەشەپێدانی یەكێتی نەتەوەیی عەرەب‬ ‫و بۆ ناچاركردنی نەتەوە موسوڵمانە‬ ‫غەیرە ع��ەرەب��ەك��ان‪ ،‬بۆ تێكۆشان لە‬ ‫پێناوی یەكێتی ع��ەرەب و سەپاندنی‬ ‫جڵەوی نەتەوەیی ع��ەرەب بەسەر ئەو‬ ‫یەكێتی عەقیدەیەدا ؛ ڕێكخراوی ئیخوان‬ ‫موسلیمین هەوڵیداوە لەژێر دەمامكی‬ ‫پرۆسەی یەكخستنی ئوممەتی ئیسالم‬ ‫؛ بەرزكردنەوەی دروشمی سیستەمی‬ ‫خ��ەالف��ەت و دان��ان��ی ع��ەرەب ب��ە دڵی‬ ‫ێ‬ ‫ئیسالم ؛ لە جیهانی ئیسالمیدا ببزوێن ‌‬ ‫و ئاراستە بكا‪.‬‬ ‫ئ��ی��خ��وان موسلیمین ب��ۆ هاتنەدی‬ ‫پرۆژەی ئیسالمی نەتەوەیی جڵەوداری‬ ‫ع��ەرەب ؛ ل��ەژێ��ر دەم��ام��ك��ی یەكێتی‬ ‫ع��ەق��ی��دەی ئیسالمدا‪ ،‬خ��ۆی كردۆتە‬ ‫ناوەندێكی سەرەكی بۆ بەمیللیكردنی‬ ‫ئیسالمی یانەی بزووتنەوەكەی لە نێو‬ ‫گەالنی ئیسالمدا‪ ،‬لەم ڕووەوە كەوتۆتە‬ ‫هەڵمەتی شەتڵكردن و مووتووربەكردن‬ ‫لە نێو جەستەی گەالنی ئیسالمدا‪،‬‬ ‫پ��اش چ��ەك��ەرەك��ردن��ی ئ��ەو ش��ەت��ڵ و‬ ‫مووتووربەكردنانە ؛ چەندین نەمامی گوڵ‬ ‫و بەری ئیخوان موسلیمین لە كۆمەڵگا‬ ‫موسوڵمانەكاندا نەشونمای كرد و ئێستا‬ ‫دەیان لقی ڕێكخراوی ئیخوان موسلیمین‬ ‫لەناو ئەو كۆمەڵگایانەو لەناو جالیەی‬ ‫موسوڵمانان لە ڕۆژئاوا ؛ دروستبووە‪.‬‬

‫سەرچاوە و پەراوێزەكان‬ ‫‪ -1‬شبلي العيسمي‪ ،‬العلمانية و الدولة الدينية‪ ،‬دار الشؤون‬ ‫الثقافة العامة‪ ،‬الطبعة الثانية‪ ،‬بغداد‪ ،1989 ،‬ص ‪.54‬‬ ‫‪ -2‬فاحل عبداجلبار‪ ،‬القومية مرض العصر أم خالصه ؟‪،‬‬ ‫جمموعة مقاالت ُأعيد للنشر‪ ،‬دار الساقي‪ ،‬الطبعة األوىل‪ ،‬بريوت‪،‬‬ ‫‪ ،1995‬ص ‪.83‬‬ ‫‪ - 3‬هەمان سەرچاوەی پێشوو‪ ،‬ل ‪.84‬‬ ‫‪ - 4‬فەرید ئەسەسەرد‪( ،‬ئەنتەرناسیونالیزمی دینی و‬ ‫دیاردەی فرەنەتەوەیی)‪ ،‬گۆڤاری سیاسەتی دەولی‪ ،‬ژمارە‬ ‫(‪ )11‬ی ساڵی (‪ ،)1994‬سلێمانی‪ ،‬ل ‪ ،87‬گۆڤارێكە‬ ‫سەنتەری لێكۆڵینەوەی ستراتیژی كوردستان وەرزانە دەری‬ ‫ئەكا‪.‬‬ ‫‪ -5‬د‪ .‬يوسف القرضاوي‪( ،‬ثقافة الداعية)‪ ،‬ص ‪ ،197‬ناوى‬ ‫شوێن و ساڵى دةرچوون و دةزگاى باڵوكه‌ره‌و‌ه و ژماره‌ى‬ ‫چاثى له‌سه‌ر نىیه‌‪.‬‬ ‫‪ -6‬د‪.‬عبدالرِةزاق عيد‪( ،‬احلركات االسالمية املعاصرة ؛‬ ‫حبث عن يثرب اجلديدة)‪ ،‬جملة النهج‪ ،‬عدد (‪ ،)2‬ربيع (‪،)1995‬‬ ‫دميشق‪ ،‬ص ‪ ،132‬جملة فصلية تصدر عن مركز األحباث و‬ ‫الدراسات اإلشرتاكية يف العام العربي‪.‬‬ ‫‪-7‬د‪.‬غ��س��ان س�ه‌الم�ه‌‪( ،‬ئیسالم و ڕۆژئ��اوا)‪ ،‬گۆڤاری‬ ‫سیاسەتی دەولی‪ ،‬ژمارە (‪ )11‬ی ساڵی (‪ ،)1994‬سلێمانی‪،‬‬ ‫ل‪ ،126‬گۆڤارێكە سەنتەری لێكۆڵینەوەی ستراتیژی‬ ‫كوردستان وەرزانە دەری ئەكا‪.‬‬ ‫‪-8‬بورهان ئەمین‪( ،‬پێشەوای مەزن شەهید حەسەن‬ ‫ئەلبەننا)‪ ،‬ئێران‪ ،1980 ،‬ل‪ ،8-7‬ناوی دەزگای باڵوكەرەوە‬ ‫و ژمارەی چاپی لەسەرنی یە‪.‬‬ ‫‪(-9‬الحوار القومى – الدينى – أوراق عمل و مناقشات‬ ‫الندوة الفكرية التي نظمها مركز دراسات الوحدة العربية)‪،‬‬ ‫الطبعة األولى‪ ،‬مركز دراسات الوحدة العربية‪ ،‬بيروت‪،1989 ،‬‬ ‫ص ‪ -330.10‬هەمان سەرچاوەی پێشوو‪ ،‬ل ‪.331‬‬ ‫‪ -11‬هەمان سەرچاوەی پێشوو‪ ،‬ل‪ ،331‬هەروەها بۆ‬ ‫شارەزایی زیاتر بڕوانە ؛ (مجموعە رسائل اإلمام الشهید حسن‬ ‫البنا‪ ،‬الجز‌و الپانی‪ ،‬ص ‪.)66-65‬‬ ‫‪ -12‬مجموعە رسائل اإلمام الشهید حسن البنا – الجز‌ء‬ ‫الثانی – ص ‪ ،71‬ناوی شوێن و ساڵی دەرچوون و دەزگای‬ ‫باڵوكەرەوە و ژمارەی چاپی لەسەر نی یە‪.‬‬ ‫‪ -13‬حەسەن بەننا‪( ،‬ب��ەرەو روون��اك��ی)‪ ،‬وەرگێڕانی‬ ‫موحسین جوامێر‪ ،‬لە باڵوكراوەكانی (اإلتحاد االسالمی العالمی‬ ‫للمنظمات الطالبیة)‪ ،‬ریاض‪ ،1992 ،‬ل ‪ ،57‬ژمارەی چاپی‬ ‫لەسەر نی یە‪.‬‬ ‫‪ -14‬بەكر حەمەسدیق ع��ارف‪( ،‬تیشكێك لەسەر‬ ‫نوێ‌كردنەوەی چەمكەكانی ئایین)‪ ،‬گۆڤاری (پەیامی ڕاستی)‪،‬‬ ‫ژمارە (‪ )36‬ی ئازاری (‪ ،)1995‬سلێمانی‪ ،‬ل ‪ ،10‬گۆڤارێكە‬ ‫كۆمەڵەی نووسەرانی ئیسالمی كوردستان مانگانە دەری ئەكا‪.‬‬ ‫‪ -15‬هادی عەلی‪( ،‬ئاوەڕدانەوەیەك لە مێژوو)‪ ،‬گۆڤاری‬ ‫(پەیامی ڕاستی)‪ ،‬ژمارە (‪ )0‬ی شوباتی ساڵی (‪،)1992‬‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ل ‪ ،14‬گۆڤارێكە كۆمەڵەی نووسەرانی ئیسالمی‬ ‫كوردستان مانگانە دەری ئەكا‪.‬‬ ‫‪ -16‬جملة (املنار)‪ ،‬استطالع املنار – الغرب يف عيون عربية‬ ‫–‪ ،‬عدد (‪ )31‬متوز ‪ ،1987‬قاهرة‪ ،‬ص ‪.3‬‬

‫* (ئەم بابەتە لە ژمارە (‪ )20‬ی ڕۆژی (‪23‬‬ ‫‪ )1997 / 9 /‬ی ڕۆژنامەی (ئەمڕۆ) دا‪ ،‬بەناوی‬ ‫خ��وازراوی (مەحمود عەلی پێنجوێنی) یەوە‬ ‫باڵوكراوەتەوە)‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )168‬دوشةممة ‪2013/9/9‬‬

‫كؤنت َيكست‬

‫‪6‬‬

‫فەرهەنگی فەلسەفی ماركس‬ ‫بەناوبانگ بوو (و ئەمڕۆ نزیكەی لەیاد‬ ‫چ��ۆت��ەوە) دەنووسێت‪" :‬پنتی رەه��ای‬ ‫مێتۆدی شرۆڤەیی من مرۆڤ نییە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫سەردەمێكی سۆسیالە‪ ،‬كە لە فیگوری‬ ‫بوێژە ئابوورییەكاندا پێناسە دەكرێ‪ .‬ئەم‬ ‫مێتۆدە بە تەواوی لە مێتۆدی وانەبێژانی‬ ‫زانستگەكانی ئەڵمان ج��ی��اوازە"‪ .‬ئەم‬ ‫دەرب��ڕی��ن��ە ب��ۆ لوییس ئاڵتوسێر فرە‬ ‫پڕواتایە‪ .‬چونكە ئاڵتوسێر باوەڕ دەكات‬ ‫كە ئەو دەربڕینە كۆتایی بە سەرجەم‬ ‫ئەو هەڵەتێگەیشتنانەی ئیشە سەرەتا‬ ‫و مرۆڤگەرایانەكەی ماركسی پێڕەوی‬ ‫فیورباخ دەهێنێت‪ .‬ب��ەاڵم بەزەحمەت‬ ‫دەشێ قبووڵ بكەین كە ئەو نووسینە‬ ‫كورتەی ماركس لەبارەی ئەدۆلف ڤاگنەر‬

‫بابەك ئەحمەدی‬ ‫و‪ .‬كامەران خالید‬ ‫بوونی خۆجۆر ‪/‬‬ ‫‪Gattungswesen‬‬ ‫لە س��ەرەت��ای س��ەدەی نۆزدەیەمدا‪،‬‬ ‫فەیلەسوفان‪ ،‬هۆنەران (شاعیران) و‬ ‫هونەرمەندان (بەتایبەت رۆمانتیكەكان)‬ ‫دژی جیهانی بەشمەكبوو و مرۆڤی‬ ‫هەڵوەشاو و بەشتبوو دەوەستانەوە‬ ‫و ب��ەردەوام باسی لێكدابڕانی مرۆڤ و‬ ‫جەوهەرەكەیان دەك��رد‪ .‬نموونەیەكی‬ ‫بەناوبانگ لە گوتاری فەلسەفەییدا‪،‬‬ ‫تێگەی "بوونی خ��ۆج��ۆر"(‪Generic‬‬ ‫‪)being‬ی لودڤیگ فیورباخە‪ ،‬كە‬ ‫بە دیدی ئەو مرۆڤی مۆدێرن لە ژیانە‬ ‫كۆمەاڵیەتییەكەیدا لە جەوهەری خۆی‬ ‫داب��ڕاوە(‪ .)...‬ئەو دەنووسێت‪ :‬مرۆڤ‬ ‫"بوونی خۆجۆر"ی خۆی لەیادكردووە و‬ ‫لە ئەنجامدا متمانەی بە توانستەكانی‬ ‫خۆی نەماوە‪ .‬پێناسەی ئەو بۆ بوونی‬ ‫خۆجۆر بریتی بوو لە شێوازە ژیانێكی‬ ‫گونجاو بە جەوهەری مرۆڤ‪ .‬بە دیدی‬ ‫فیورباخ نامۆبوونی مرۆڤ لە جەوهەری‬ ‫خۆی لە ساتی نامۆبوون بەڕێی ئایینەوە‬ ‫دەگاتە لوتكە و لە ئەنجامدا چاكتر‬ ‫شیاوی تێگەیشتن دەب��ێ‪ .‬لە ئاییندا‬ ‫مرۆڤ توانستەكانی خۆی كە لە بنەڕەتدا‬ ‫ه��ی ب��وون��ە خۆجۆرییەكەی خۆیەتی‬ ‫دەداتە پاڵ خوایەك‪ .‬هێگڵییە گەنجەكان‬ ‫واتای تێگەی جۆر (‪ )Gattung‬لە‬ ‫رەخنەی ئایین الی فیورباخ و هەروەها‬ ‫دەیڤید شتراوسدا تێدەگەیشتن‪ .‬بە دیدی‬ ‫شتراوس‪ ،‬لە شەریعەتی كریستیانیدا‬ ‫ت��اك ل��ە ب��ەران��ب��ەر "ج��ۆری م��رۆڤ"دا‬ ‫دان��راوە‪ .‬ئەویش لەتەك فیورباخدا بەر‬ ‫لە هەر شتێك وەك جەوهەری مرۆڤ لە‬ ‫تێگەی مرۆڤی خۆجۆر یان بە واتایەكی‬ ‫دی كۆنسێپتی م��رۆڤ تێدەگەیشت‪.‬‬ ‫مرۆڤ لەبەر ئەوەی سەر بە مرۆڤێتییە‪،‬‬ ‫مرۆڤە‪ .‬جەوهەری مرۆڤ‪ ،‬جەوهەرێكی‬ ‫بێدوایەكییە‪ .‬ب��ەاڵم م��رۆڤ وەك تاك‬ ‫دوایەكییە‪ .‬كەواتە گەرەكە ئێمە مرۆڤێتی‬ ‫راستەقینەی هەر مرۆڤێك ئاشكرا بكەین‪.‬‬ ‫لەم ئاشكراكردنەدا ویست‪ ،‬ئاوەز (عەقڵ)‬ ‫و هەستی هەر مرۆڤێك ئاشكراكەری سەر‬ ‫بە جۆری مرۆڤبوونەكەیەتی‪.‬‬ ‫ماركس لە ئیشەكانی سەرەتایدا لە‬ ‫مرۆڤی وەك "كۆی هێزە خۆجۆرییەكان"ی‬ ‫مرۆڤ دەڕوانی‪ .‬ئەو دەبێژێت كە مرۆڤ‬ ‫ه��ەروا ئاسان بوونەوەرێكی سروشتیی‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵكو بوونێكی خۆجۆرە و لەسەر‬ ‫بنەڕەتی ئەم ئەدگارە خۆجۆرەیشی كردار‬ ‫دەنوێنێ‪ .‬كەواتە ماركس لە ئیشەكانی‬ ‫سەرەتایدا (مانوسكریپتەكانی ‪)1844‬‬ ‫تێگەی "بوونی خۆجۆر"ی فیورباخ كتومت‬ ‫وەردەگرێ‪ .‬بەاڵم لە مەسەلەی نامۆبووندا‬ ‫وەك پرەنسیپێك داینەنا‪ .‬ئەو نەیگۆت‬ ‫كە مرۆڤ هەمبەر بوونە خۆجۆرییەكەی‬ ‫نامۆ بووە‪ ،‬بەڵكو بەڕێی تێگەی "كاری‬ ‫نامۆبوو" گوتارێكی نوێی پەرەپێدا‪.‬‬ ‫نامۆبوون دابڕانی مرۆڤ لە جەوهەرەكەی‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵكو رەوشیەتی لەسەر زەمینەی‬ ‫دیاریكراوێتی پەیوەندییە كۆمەاڵیەتی‬ ‫و بەرهەمهێنەرییەكان‪ .‬دەشێ ببێژین‬ ‫ئ��ەو جیاوازییەی نێوان م��رۆڤ وەك‬ ‫تاك و م��رۆڤ وەك كۆ‪ ،‬كە لە پرسی‬ ‫جوولەكەدا هێنرایە پێشەوە‪ ،‬هەروەها‬ ‫یەكێكە لە یەكەمین هێماكانی رەخنەی‬ ‫ماركس لە تێگەی بوونی خۆجۆر‪ ،‬كە‬ ‫تێیدا "سۆسیالێتی" وەك جۆر دادەنێت‪.‬‬ ‫كۆمۆنیزم ئ��ەو دۆخ��ە مێژوویییەیە‬ ‫كە تێیدا تەڤلیبوونی (كۆبوونەوەی)‬ ‫بەرهەمهێنەرانی یەكگرتوو‪ ،‬مەرجی‬ ‫رزگاربوونی هەر تاكێك شیاو دەكات‪.‬‬ ‫موسەس هێس لە ج��ەوه��ەری پارە‬ ‫(‪)1843‬دا بەڕێی شرۆڤەی جیاوازیی‬ ‫نێوان مرۆڤ وەك مرۆڤی تایبەتیی یان‬ ‫كەسیی و م��رۆڤ وەك "بوونەوەرێكی‬ ‫(‪،")Gemeinwesen‬‬ ‫گشتیی‬ ‫پرسی جۆر دەهێنێتە پێشەوە‪ .‬ماركس‬ ‫لە ژێر كاریگەری ئەو باسەدا دەبێژێ‬ ‫كە مافە سیاسی و دێمۆكراتیكەكانی‬ ‫بۆرژوازیی تەنیا ئاڕاستەی تاكی مرۆڤ‬

‫ئەندامانی خولێكی پەرلەمان‪ ،‬نوێنەرانی‬ ‫گەل لە پەرلەمان یان بەرپرسانی بااڵی‬ ‫دەسەاڵتی دادوەری‪ ،‬نایەت‪ .‬ناشێت وەك‬ ‫دەسەاڵتێكی سەنترال كە لە گروپێكدا‪ ،‬بۆ‬ ‫نموونە بیروكراتەكان‪ ،‬چڕ بووەتەوە‪ ،‬لێی‬ ‫تێبگەین‪ .‬دەسەاڵتی دەوڵ��ەت هەمیشە‬ ‫دەس��ەاڵت��ی چینێكە‪ ،‬سەرئەنجامی‬ ‫خەباتی چینایەتییە و ئامرازێكە لە‬ ‫دەستی ئەو چینەدا كە حكوم دەكات‪.‬‬ ‫ماركس لەم كاتانەدا باسی دیكتاتۆری‬ ‫(‪)Diktatur‬ی چینی حكومدار دەكات‬ ‫(بۆ نموونە لە خەباتی چینایەتی لە‬ ‫فەڕەنسادا)‪ .‬ئەو دەسەاڵتە هەندێك جار‬ ‫لە فۆرمی یاسایی و هەندێك جار لەتەك‬ ‫توندوتیژیدا و بەزۆری بە بەكارهێنانی‬

‫دەسەاڵتی دەوڵەت هەمیشە دەسەاڵتی‬ ‫چینێكە‪ ،‬سەرئەنجامی خەباتی چینایەتییە‬ ‫و ئامرازێكە لە دەستی ئەو چینەدا كە‬ ‫حكوم دەكات‬

‫كارل ماركس‬

‫دەبێتەوە نەك مرۆڤ وەك بوونەوەرێكی‬ ‫سەر بە جۆری م��رۆڤ‪ .‬مافی مرۆڤێك‬ ‫دەهێنرێتە پێشەوە‪ ،‬گۆیا مافەكانی هەر‬ ‫تاكێك سەرئەنجام مافی كۆی مرۆڤانی‬ ‫لێدەكەوێتەوە‪ .‬بەاڵم لێرەدا لە نێوان‬ ‫مافی سیاسی و مافی سۆسیالدا جیاوازی‬ ‫هەیە‪ .‬مرۆڤ لەبەر ئەوەی بوونەوەرێكی‬ ‫خۆجۆرە‪ ،‬هەمیشە فرەتر لە تاكێتی‬

‫كەواتە مێژووش بریتییە لە مێژوویەكی‬ ‫جیهانی‪ .‬لە مانوسكریپتەكانی ‪1844‬دا‬ ‫ب��اس ل��ە "م��ێ��ژووی جیهانی" ك��راوە‪،‬‬ ‫هەڵبەت ئەمەش ئاماژەیە بۆ هێگڵ‪.‬‬ ‫ماركس لە "تێزگەلێك لەبارەی‬ ‫فیورباخ"دا تێگەی ئێسێنسیالیستیی‬ ‫بوونی خۆجۆر رەتدەكاتەوە‪ .‬ئەو لە "تێزی‬ ‫شەشەم"دا پیشانیدا كە مرۆڤ خاوەن‬

‫مێژوویییەكان بۆ مرۆڤ‪ ،‬دەخاتەڕوو‪ .‬ئەو‬ ‫چەندبارەی كردەوە‪ ،‬كە ئەم پەیوەندییانە‬ ‫پ��ێ��ش��دان��راوگ��ەل��ی دی��اری��ك��راوی ه��ەر‬ ‫پێناسەیەكی مرۆڤێتین‪ .‬لێرەوە رەخنەی‬ ‫فەلسەفە‪ ،‬كە لە خێزانی پیرۆزدا سەرەتای‬ ‫گرتبوو و لە ئیدیۆلۆگیی ئەڵمانیدا پەرەی‬ ‫پێدرا‪ ،‬بە زەروورەت گەیشتە نێگاسیۆنی‬ ‫(نەفیكردنی) تیۆریی بوونی خۆجۆر‪.‬‬

‫مرۆڤ «بوونی خۆجۆر»ی خۆی لەیادكردووە و‬ ‫لەئەنجامدا متمانەی بە توانستەكانی خۆی نەماوە‬ ‫خ��ۆی بڕ دەك��ات‪ .‬سۆسیالێتییەكەی‬ ‫م��رۆڤ‪ ،‬كارە تاكێتییەكانی سنووردار‬ ‫دەك��ات‪ .‬م��رۆڤ تاكێكی سەربەخۆ و‬ ‫خۆبەس (‪)Selbstständigkeit‬‬ ‫نییە‪ .‬لەم رووەوە ماركس لەتەك هێسدا‬ ‫جیاوازی كرد لە نێوان مرۆڤی خۆجۆر و‬ ‫سۆسیال ئیدێنتیتێدا‪ .‬لە نێو سۆسیالدایە‬ ‫ك��ە ه��ێ��زە راس��ت��ەق��ی��ن��ەك��ان��ی م��رۆڤ‬ ‫بەدیدێن‪ .‬لەم دیدەی فیورباخ‪ ،‬هێس و‬ ‫ماركسدا‪ ،‬جەوهەری مرۆڤ وەك شتێكی‬ ‫(جەوهەرگەراییانە)‬ ‫ئێسێنسیالیستی‬ ‫و نامێژوویی لێڕوانراوە‪ .‬گۆیا مرۆڤ لە‬ ‫هەر قۆناغێكی مێژووییدا خاوەن هەمان‬ ‫جەوهەری خۆجۆرە‪ .‬شیمانەی دیدێكی‬ ‫لەم چەشنە بەم هۆیەوەیە كە پرۆسەی‬ ‫مێژوو وەك پرۆسەیەكی هۆئەنجامیی‬ ‫بەدیهێنەری جەوهەری مرۆڤ لێیڕوانراوە‪.‬‬

‫جەوهەرێكی ئەبستراكت و مێتامێژوویی‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵكو جەوهەری مرۆڤ بریتییە‬ ‫لە ك��ۆی ئ��ەو پەیوەندییە سۆسیال و‬ ‫مێژوویییانە‪ ،‬كە تێیاندا پێگەییشتووە‪.‬‬ ‫نابێ ل��ە ت��اك وەك هەڵگری دوایین‬ ‫ئەبستراكت (جۆر) بڕوانرێت‪ ،‬بەڵكو بە‬ ‫پێچەوانەوە پەیوەندییە سۆسیالەكان‬ ‫ب��ە شێوازێكی مێژوویی دیاریكەری‬ ‫تێگەیشتنی م��رۆڤ��ن و خستنەڕووی‬ ‫جەوهەر و بوونی خۆجۆر سەرئەنجامی‬ ‫نامۆبوونی ه��زری فەلسەفەیییە لە‬ ‫روودانگە(واقعيت)‪" .‬تێزگەلێك لەبارەی‬ ‫فیورباخ" و ئیدیۆلۆگیی ئەڵمانی بە‬ ‫رەخنەی رادیكالی مرۆڤگەرایییەكەی‬ ‫فیورباخ دادەنرێن (‪ .)...‬ماركس لەو‬ ‫ئیشانەوە پەیوەندییە سۆسیالەكان‬ ‫وەك زەمینەی فۆرموولەبوونی پێناسە‬

‫بە دیدی هەندێك لە رەخنەڤانان‪،‬‬ ‫سەرباری ئەمە ماركس هەمیشە دیدێكی‬ ‫بۆ "مرۆڤی كامیل" هەبووە‪ ،‬بوونەوەرێك‬ ‫ك��ە ل��ە سۆسیالیتەی كۆمۆنیستی‬ ‫ئاییندەدا دێت‪ .‬دەبێژن كە ماركس لەم‬ ‫پرۆگنوزەیدا (راگەیاندنە پێشوەختەیدا)‬ ‫لەتەك رۆشناییگەراكان و سۆسیالیستە‬ ‫یۆتۆپیستەكاندا هاوبەش بووە‪ .‬ئەرنست‬ ‫فیشەر واتەنی‪" :‬هزری ماركس لە رەوتی‬ ‫ژیانیدا فۆرمگەلی فرەچەشنی وەرگرت‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەو شتەی وەك پنتی رەهای ئیشە‬ ‫هزرییەكەی خرایە روو و هەتا كۆتایی‬ ‫ئیشكردنەكەی مایەوە‪ ،‬بریتی بوو لە‬ ‫شیمانەی گەیشتن بە مرۆڤی كامیل"‪.‬‬ ‫ماركس لە كۆتایی ژیانیدا لە یاداشتێكدا‬ ‫لەبارەی ئەدۆلف ڤاگنەری ئابووریناس‬ ‫ك��ە ل��ەو س��ەردەم��ەدا هەتا رادەی��ەك‬

‫هەڵگری راستییەكی مێتۆدۆلۆگییانە‬ ‫و كۆنسێپتی بێ و ببێتە هۆی ئەوە‪،‬‬ ‫كە ئێمە تێگەیشتنێكی دروستمان بۆ‬ ‫ماركسی زانا هەبێ‪ .‬بەاڵم ئەم راستییە‬ ‫لە نێو بارستایی گەورەی نووسینەكانی‬ ‫پێشووی ماركسدا بە روونی دەرنەبڕڕابوو‪.‬‬ ‫زۆرێك لە ئیشەكانی ماركس هەن (لەوانە‬ ‫گروندریسە) كە بانگەشەیەكی لەو چەشنە‬ ‫رەت دەكەنەوە‪ .‬سەرباری ئەمە گەرەكە‬ ‫بەداد بین و ئەم رەچاوكردنەی ماركس‬ ‫بۆ مرۆڤ‪ ،‬نەك وەك ئەندێشە لەبارەی‬ ‫سۆسیال كۆمۆنیزمی ئاییندە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫وەك پوختكردنەوەی تێگەی جەوهەری‬ ‫م��رۆڤ لە نێو پەیوەندییە سۆسیال‬ ‫و مێژوویییەكاندا تێبگەین‪ .‬ئەم پنتە‬ ‫بوو بە رێنومای مێتۆدی ماركس‪ ،‬نەك‬ ‫وێنەگەلی ئەندێشەیی بۆ مرۆڤی ئاییندە‪.‬‬ ‫وێنەگەلێك كە تەنانەت رەخنەڤانی‬ ‫مەزنی فەلسەفە و هزری مۆدێرن‪ ،‬واتە‬ ‫نیتچەش پاش ماركس تێیكەوتبوو‪ .‬ئەو‬ ‫بە هێنانە پێشەوەی "ئوبێر مێنش" لە‬ ‫بەرانبەر "دوایین م��رۆڤ"دا كەوتبووە‬ ‫داوی ئەندێشەگەرییەوە‪.‬‬ ‫دەسەاڵت ‪Autorität, /‬‬ ‫‪Herrschaft, Gewalt, Macht‬‬

‫م��ارك��س دەی��ڕوان��ی��ی��ە دەس��ەاڵت��ی‬ ‫چینەكان‪ .‬ه��ەن��دێ��ك ج��اری��ش باسی‬ ‫"دەس��ەاڵت��ی ئ��اب��ووری" دەك��رد‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەگشتی (لە ترادیسیۆنی فەلسەفەی‬ ‫سیاسیی هۆبسەوە) دەس��ەاڵت��ی وەك‬ ‫دەس��ەاڵت��ی سیاسی پێناسە دەك��رد‪.‬‬ ‫لێنین (لە دەوڵ��ەت و شۆڕشدا و ئەو‬ ‫یاداشتانەی بۆ ئەو كتێبە نووسیبووی و‬ ‫بە ناونیشانی ماركسیزم لەبارەی دەوڵەت‬ ‫نەشر ك��راون) پتر لە ه��ەر كەسێكی‬ ‫دی ئاڕاستەیدا بە دی��دی ئێمە رووەو‬ ‫ئ��ەوە‪ ،‬كە دەس��ەاڵت بۆ ماركس جگە‬ ‫لە دەسەاڵتی سیاسی واتایەكی دیكەی‬ ‫نەبوو و پرسی بناغەیی شۆڕشیش جگە‬ ‫لە ستاندنی دەسەاڵتی سیاسی‪ ،‬شتێكی‬ ‫دیكە نییە‪ .‬ئەگەر ئێمە رەچاوی پرسی‬ ‫دەوڵەت لە هزری ماركسدا و روانینەكانی‬ ‫لەبارەی سەربەخۆبوونی دەوڵەت لە چین‬ ‫(‪ )Klasse‬بكەین‪ ،‬دەبینین كە لەم‬ ‫كایە س��ن��ووردارەش��دا ماركس پوختتر‬ ‫لە ماركسیستەكان لێتوێژیوەتەوە‪.‬‬ ‫دەسەاڵتی دەوڵەت بە واتای دەسەاڵتی‬ ‫تاكێك یان كۆمەڵێك لە تاكەكان وەك‬

‫هەروا ئاسان مرۆڤ بوونەوەرێكی سروشتیی نییە‪ ،‬بەڵكو بوونێكی‬ ‫خۆجۆرە و لەسەر بنەڕەتی ئەم ئەدگارە خۆجۆرەیشی كردار دەنوێنێ‬

‫هەردووكیان دەسەپێنرێ‪ .‬سەرچاوەی‬ ‫ئەو دەسەاڵتەش بریتییە لە هێژمۆنی‬ ‫(‪)Vormacht, Übergewicht‬‬ ‫مێژوویی چین‪.‬‬ ‫ماركس هەرگیز بە تێگەیەكی دیاریكراو‬ ‫رووینەكردە دەسەاڵت‪ .‬ئەو لە حاڵەتگەلی‬ ‫ج��ی��اوازدا تێگەگەلی ‪Autorität,‬‬ ‫‪Herrschaft,‬‬ ‫‪Gewalt,‬‬ ‫‪ Macht‬بەكارهێنا‪ .‬تەنانەت هەندێكجار‬ ‫تێگەی ‪ Souveränität‬بە واتای‬ ‫"س��ەروەری" بۆ هەمان واتا بەكارهێنا‪.‬‬ ‫تێگەی پ��وخ��ت��ك��راوەی ‪ Macht‬كە‬ ‫ماركس لە واتای "دەسەاڵتی دەوڵەت"‬ ‫(‪)Staatmacht‬دا بەكاریدەهێنا‪،‬‬ ‫پیشاندەری هەیمەنە (‪)Herrschaft‬‬ ‫بوو‪ .‬ماركس لە گوتارەكانیدا لەبارەی‬ ‫سیاسەتی رۆژ باسی لە "هەیمەنەی‬ ‫دەوڵەتان" دەك��رد‪ ،‬بەاڵم لە بنەڕەتدا‬ ‫هەیمەنە ب��ۆ ئ��ەو وات��ای هەیمەنەی‬ ‫چینایەتی دەگ��ەی��ان��د‪ .‬م��ارك��س لە‬ ‫حاڵەتگەلی فرەدا تێگەی ‪Gewalt‬ی‬ ‫بەكارهێنا‪ ،‬كە ئەمڕۆ واتای توندوتیژی‬ ‫دەگەیەنێت‪ Gewalt .‬لە سەردەمی‬ ‫ماركسدا (و ئێستاش لە زمانی وێژەیی‬ ‫ئەڵماندا) واتای دەسەاڵتی دامەزرێنراو‪،‬‬ ‫وات��ە دەسەاڵتێكی یاسایی دەگەیاند‪.‬‬ ‫ماركس ئەو تێگەیەی كەمتر لە واتای‬ ‫توندوتیژیدا بەكارهێنا و "توندوتیژی‬ ‫بێسنوور" مەبەستەكەی ئەو نەبوو‪ .‬ئەو‬ ‫پتر ئەو تێگەیەی لە واتای "دەسەاڵتی‬ ‫گشتی" (‪)öffentliche Gewalt‬‬ ‫دا بەكاردەهێنا‪ .‬كەواتە نابێ لە واتای‬ ‫توندوتیژیدا لێی تێبگەین‪ .‬لێنین وەك‬ ‫توندوتیژی شۆڕشگێڕانە لەو تێگەیە و‬ ‫لە ئەنجامدا رەوایەتیدان بە توندوتیژی‬ ‫پارتی كۆمۆنیست تێگەیشت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دەشێ ببێژین كە ماركس لە بەكارهێنانی‬ ‫ئەو تێگەیەدا ئەوەی مەبەست نەبووە‪.‬‬ ‫میشێل فوكۆ رەخنەی ماركس‬ ‫دەك��ات و دەبێژێ‪ ،‬كە ه��زری ماركس‬ ‫تەنیا روویكردووەتە تێگەیشتنی "ماكرۆ‪-‬‬ ‫دەس��ەاڵت" (‪.)macro-pouvoir‬‬ ‫واتا ئەو تەنیا لە دەسەاڵتی دەوڵەت و‬ ‫دەسەاڵتی چینی روانیوە و فۆرمەكانی‬ ‫دیكەی دەسەاڵتی لە نێو پەیوەندییەكانی‬ ‫ت��اك��ەك��ان��دا رەچ��او ن��ەك��ردووە‪ ،‬لە‬ ‫كاتێكدا ك��ە تەنیا ب��ەڕێ��ی شرۆڤەی‬ ‫ورد ی��ان ‪microphysique‬ی‬ ‫دەس��ەاڵت‪ ،‬دەت��وان��ی��ن ب��ۆ نموونە لە‬ ‫"دیسیپلینی فابریكەیی" تێبگەین‪،‬‬ ‫ی��ان لە فۆرمەكانی دیكەی دەس��ەاڵت‬ ‫ك��ە س��ەرئ��ەن��ج��ام��ی پێشڤەچوونی‬ ‫مەكینەگەرایین‪ ،‬ل��ەو دیسیپلینەدا‬ ‫لێبتوێژینەوە‪ .‬پنتە گرنگەكە بریتییە لە‬ ‫شرۆڤەو تێگەیشتنی میكرۆدەسەاڵتەكان‬ ‫(‪.)micropouvoirs‬‬ ‫س �ه‌رچ��اوه‌‪ :‬بابک احمدی‪ :‬فرهنگ فلسفی‬ ‫مارکس‪ ،‬نشر مرکز‪ ،‬تهران ‪.1358‬‬

‫ذمارة (‪ )168‬دوشةممة ‪2013/9/9‬‬

‫‪7‬‬

‫كؤنت َيكست‬

‫ئەمپادۆكلیس‬

‫سینەما و مەرگ‬ ‫ئەمین بزورگیان‬ ‫وەرگێڕانی‪ :‬وەلید عومەر‬

‫واڵتەر ستەیس‬ ‫و‪ .‬لە عەرەبییەوە‪ /‬ئەكبەر حەسەن‬ ‫ئەمپادۆكلی��س خەڵك��ی ئەگریجینا بوو لە‬ ‫سەقەلیە‪ .‬دەوروبەری ساڵی ‪ 495‬لەدایكبووەو‬ ‫نزیكەی س��اڵی ‪ 435‬مردووە‪ .‬ئەمپادۆكلیس‪،‬‬ ‫هەروەك فیساگۆراس‪ ،‬كەس��ێتییەكی بەهێز‌و‬ ‫سەرنجڕاكێش��ی هەب��ووە‪ .‬زۆر ب��ە خێڕایی‬ ‫چەندی��ن ئەفس��انە لەس��ەر ژی��ان‌و مردنی‬ ‫س��از بوو‪ .‬ئەنجامدانی موعجی��زەی دراوەتە‬ ‫پ��اڵ‌و چیرۆك��ی خەیاڵی لەس��ەر مردنەكەی‬ ‫دروستكراوە‪ .‬لەبەر ئەوەی رەوانبێژییەكی زۆر‬ ‫س��ەرنجڕاكێش‌و رازیكەری هەبووە‪ ،‬گەیش��تە‬ ‫ئاس��تی س��ەركردایەتیی پارتی دێمۆكراسیی‬ ‫ئەگریجینا تا ئەو كاتەی تاراوگە كرا‪.‬‬ ‫تایبەتمەندی��ی فەلس��ەفەی ئەمپادۆكلیس‬ ‫ئەوەی��ە كە فەلس��ەفەیەكی هەڵبژێ��ردراوە‪.‬‬ ‫هەتا س��ەردەمی ئەمپادۆكلیس فەلەس��ەفەی‬ ‫یۆنانی پ��ەرەی بە چەن��د بنەمایەكی ناكۆك‬ ‫داب��وو‪ .‬ئەرك��ی ئەمپادۆكلیس س��ازاندنیان‌و‬ ‫تواندن��ەوەی ئەم بنەمایانە بوو لە مەزهەبێكی‬ ‫نوێ��دا‪ ،‬كە هی��چ بیرێكی تایب��ەت بە خودی‬ ‫ئەمپادۆكلیسی تێدا نەبێت‪ .‬لەكاتی باسكردنی‬ ‫پارمەندیس��دا ئاماژەمان بۆ ئەوە كرد دەشێت‬ ‫فێركارییەكان��ی ماتەرییانە ی��ان ئایدیالییانە‬ ‫تەفس��یر بكرێن‪ .‬ئەم دوو الیەنە شانبەش��انی‬ ‫یەك الی پارمەندیس هەن‌و دەشێت پێداگیری‬ ‫لەس��ەر ئەم الیەن یان ئ��ەو الیەنیان بكرێت‪.‬‬ ‫ئەمپادۆكلیس الیەن��ە ماتەرییەكەی هەڵبژارد‪.‬‬ ‫بیركردن��ەوەی جەوه��ەری الی پارمەندی��س‬ ‫ئەوەیە بوون ناشێت بگۆڕێت بۆ نەبوون‪ ،‬وەك‬ ‫چۆن ناشێت نەبوون بگۆڕێت بۆ بوون‪ .‬ئەوەی‬ ‫كە هەیە‪ ،‬تا ئەبەد بەو ش��ێوەیە دەمێنێتەوە‬ ‫كە هەیە‪ .‬ئەگەر لە چوارچێوەیەكی مادییانەی‬ ‫پەتیدا قسەیە وەربگرین‪ ،‬بۆمان دەردەكەوێت‬ ‫مەبەستی ئەوەیە مادە سەرەتا‌و كۆتایی نییە‪،‬‬ ‫دروس��ت نەكراوەو لەناو ناچێت‪ .‬ئەمە بنەمای‬ ‫یەكەم��ە الی ئەمپادۆكلیس‪ .‬لە الیەكی ترەوە‬ ‫هێراكلیتۆس ئەوەی خستەڕوو ناكرێت نكۆڵی‬ ‫لە صهی��رورە‌و گۆڕان بكرێت‪ .‬ئەمەش بنەمای‬ ‫دووەمە الی ئەمپادۆكلیس‪ .‬ئەمپادۆكلیس بڕوای‬ ‫بەوە هێن��ا صهیرورەی رەها‌و دروس��تكردنی‬ ‫تەواو و وێرانبوونی تەواوی ش��تەكان لە ئارادا‬ ‫نییە‪ .‬لەگەڵ ئەوەش��دا ش��تەكان بە جۆرێك‬ ‫لە ج��ۆرەكان س��ەرهەڵدەدەن‌و لەناو دەچن‪،‬‬ ‫ئەمەش پێویس��تی بە تەفس��یر هەیە‪ ،‬دەبێت‬ ‫ئەم ئایدیا دژانە پێكەوە بس��ازێنرێن‪ .‬ئێس��تا‬ ‫ئەگ��ەر پێداگیری بكەین لەس��ەر ئەوەی مادە‬ ‫دروست نەكراوەو لەناو ناچێت‪ ،‬لەگەڵ ئەوەشدا‬ ‫باوەڕ بەوە بێنین ش��تەكان س��ەرهەڵدەدەن‌و‬ ‫لەناو دەچن‪ ،‬لەم حاڵەتەدا تەنیا یەك رێگامان‬ ‫هەیە بۆ تەفسیركردنی ئەمە‪ :‬دەبێت گریمانەی‬ ‫ئەوە بكەین ش��تەكان وەك گشت دێنە بوون‌و‬ ‫لەناو دەچ��ن‪ .‬بەاڵم گەردیل��ە مادییەكان كە‬ ‫ئەم ش��تانەیان لێ پێكدێت‪ ،‬دروست نەكراون‬ ‫و لەن��او ناچن‪ .‬ئەم ئایدیای��ە بنەمای یەكەمە‬ ‫الی ئەمپادۆكلی��س‌و ش��وێنكەوتووەكانی‪:‬‬ ‫ئەنكساگۆراس‌و ئەتۆمیستەكان‪.‬‬ ‫فەیلەسووفانی ئایۆنیا پێیان وابوو سەرجەم‬ ‫شتەكان لە یەك مادەی رەها پێكدێن‪ .‬تالیس‬ ‫پێی وابوو ئەم مادەیە ئاوە‪ ،‬ئەناكسیمانس پێی‬ ‫وایە هەوایە‪ .‬ئەمە بە پێویست ئەوە دەگرێتەوە‬ ‫ك��ە دەبێت مادەك��ە توانای ئ��ەوەی هەبێت‬ ‫بگۆڕێت ب��ۆ جۆرەكانی تری مادە‪ .‬ئەگەر ئەم‬ ‫م��ادە رەهایە ئاو بێت‪ ،‬ئەوا دەبێت ئاو توانای‬ ‫ئەوەی هەبێت بگۆڕێت بۆ مس‌و دار‌و ئاس��ان‌و‬

‫هەرجۆرێكی تری مادە‪ .‬هەمان شت بۆ هەوا الی‬ ‫ئەناكسیمانس راستە‪ .‬بە هەرحاڵ‪ ،‬پارمەندیس‬ ‫پێی وایە ئەوەی كە هەیە‪ ،‬هەمیشە وەك خۆی‬ ‫دەمێنێتەوە‌و هی��چ ئەگەرێكی گۆڕان لە ئارادا‬ ‫نییە‪ .‬لێرەدا ئەمپادۆكلیس شوێنی پارمەندیس‬ ‫دەكەوێ��ت‌و مەزهەبەكەی بە ش��ێوازی خۆی‬ ‫تەفس��یر دەكات‪ .‬ئەمپادۆكلی��س پێ��ی وایە‬ ‫جۆرێكی دیاریكراوی مادە ناتوانێت بگۆڕێت بۆ‬ ‫جۆرێكی تری مادە‪ .‬ب��ۆ نموونە ئاگر هەرگیز‬ ‫نابێ��ت بە ئاو‪ ،‬خۆڵ هەرگی��ز نابێت بە هەوا‪.‬‬ ‫ئەم��ەش دەبێت بە هۆی ئەوەی ئەمپادۆكلیس‬ ‫ب��ڕوا ب��ە مەزهەب��ی رەگ��ەزەكان بهێنێت‪.‬‬ ‫لە راس��تیدا وش��ەی «رەگ��ەزەكان» دواتر‬ ‫داهێنراوە‌و ئەمپادۆكلیس وەك «رەگی گشت»‬ ‫باس��ی رەگەزەكان دەكات‪ .‬چوار رەگەز هەن‪،‬‬ ‫كە بریتین لە خ��ۆڵ‪ ،‬هەوا‪ ،‬ئاگر و ئاو‪ .‬لەبەر‬ ‫ئەمەش‪ ،‬ئەمپادۆكلیس داهێنەری پۆلێنبەندییە‬ ‫باوەكەی چوار رەگەزەكەیە‪ .‬دەبێت جۆرەكانی‬ ‫تری م��ادە وەك تێكەڵەیەكی ب��ڕی جیاوازی‬ ‫ئ��ەم چوار رەگەزە تەفس��یر بكرێ��ن‪ .‬لێرەدا‬ ‫هەموو پێكهاتن‌و هەڵوەشانەوەیەك‌و هەروەها‬ ‫س��یفەتە جیاوازەكانی مادە ب��ە تێكەڵبوون‬ ‫یان تیكەڵنەبوونی ئەم چوار رەگەزە تەفس��یر‬ ‫دەكرێ��ن‪ .‬هەموو صهیرورەیەك بە س��ادەیی‬ ‫پێكهاتن‌و هەڵوەشانەوەیە‪.‬‬ ‫كۆبوون��ەوە‌و جیابوون��ەوەی رەگ��ەزەكان‬ ‫جووڵ��ەی گەردیل��ەكان ل��ە خۆدەگ��رن‪ .‬بۆ‬ ‫ئەوەی بتوانرێت ئەمە تەفسیر بكرێت‪ ،‬دەبێت‬ ‫هێزێك��ی جووڵێنەر هەبێت‪ .‬فەیلەس��ووفانی‬ ‫ئایۆنی��ا گریمانەی ئەوەیان ك��رد مادە لەناو‬ ‫خۆی��دا هێز ی��ان توانای پێویس��تی هەیە بۆ‬ ‫جووڵە‪ .‬الی ئەناكسیمانس هەوا بە هۆی توانا‬ ‫خودییەكەیەوە دەگۆڕێ��ت بۆ جۆرەكانی تری‬ ‫مادە‪ .‬ئەمپادۆكلیس ئەمە رەت دەكاتەوە‌و پێی‬ ‫وایە م��ادە بە تەواوەتی م��ردووە‌و بێ ژیانە‪،‬‬ ‫لەن��او خۆیدا هیچ بنەمایەك��ی جوڵەی نییە‪.‬‬ ‫لەبەر ئ��ەوەش تەنیا یەك ئەگەر دەمێنێتەوە‪،‬‬ ‫پێویستە گریمانی هێزێك بكرێت‪ ،‬كە لە دەرەوە‬

‫كار لەس��ەر مادە دەكات‪ .‬لەب��ەر ئەوەی دوو‬ ‫پرۆسە جەوهەرییەكەی جیهان‪ ،‬كە تێكەڵبوون‌و‬ ‫جیابوون��ەوەن‪ ،‬دژی یەكن‪ ،‬ئ��ەوا دەبێت دوو‬ ‫هێزی دژبەیەكیش هەب��ن‪ .‬ئەمپادۆكلیس ئەم‬ ‫دوو هێزە ناو دەنێت خۆشەویس��تی‌و رق یان‬ ‫گونجان‌و نەگونجان‪ .‬ئەگەرچی دەش��ێت ئەم‬ ‫دوو زاراوەی��ە دەنگدانەوەیەكی ئایدیالیانەیان‬ ‫هەبێ��ت‪ ،‬ب��ەاڵم ئەمپادۆكلی��س وەك دوو‬ ‫هێزی تەواو م��ادی‌و فیزیكی وێنایان دەكات‪.‬‬ ‫ئەمپادۆكلیس كێش��كردن‌و دوورخستنەوە الی‬ ‫مرۆڤ (كە ئێمە ناوی دەنێین خۆشەویس��تی‌و‬ ‫رق) هاوت��ا دەكات لەگەڵ ئەو هێزە كارایانەی‬ ‫كە ب��ە ش��ێوەیەكی گەردوونی ل��ە جیهانی‬ ‫مادیدا هەن‪ .‬خۆشەویس��تی‌و رق لەناو ئێمەدا‬ ‫هەن‪ ،‬بەرجەس��تەبوونی هێزە میكانیكییەكانی‬ ‫كێشكردن‌و دوورخستنەوەن لە جیهانی مادیدا‪.‬‬ ‫ئەمپادۆكلی��س باوەڕی ب��ە خولە جیهانییە‬ ‫رێكخ��راوەكان هەبووە‪ ،‬لەبەر ئ��ەوەش پێی‬ ‫وابووە پرۆسێس��ی جیهان بازنەییە‌و سەرەتا‌و‬ ‫كۆتای��ی نییە‪ .‬ب��ەاڵم بۆ ئەوەی باس��ی ئەم‬ ‫پرۆسێس��ە بكەی��ن‪ ،‬دەبێت لە ش��وێنێكەوە‬ ‫دەس��ت پێبكەی��ن‪ .‬لە دەوروبەرەوە دەس��ت‬ ‫پێدەكەی��ن‪ .‬ل��ە دەروبەری س��ەرەتاییدا هەر‬ ‫چ��وار رەگەزەكە ب��ە تەواوەت��ی تێكەاڵو و‬ ‫بەناویەكداچوون‪ .‬ئاو لە هەوا جیا نەبووە‌و هەوا‬ ‫لە خۆڵ جیا نەبووە‪ .‬هەموویان بە شێوەیەكی‬ ‫نارێكوپێ��ك تێكەاڵو بوون‪ .‬لە هەر بەش��ێكی‬ ‫دەوروبەرەكەدا دەبێت بڕی یەكس��انی خۆڵ‌و‬ ‫هەواو ئاگر‌و ئاو هەبێت‪ .‬بەم جۆرە رەگەزەكان‬ ‫ل��ە دۆخی یەكێتیدان‌و تاك��ە هێزی كاراش لە‬ ‫دەروبەرەكەدا خۆشەویس��تی یان هارمۆنیایە‪.‬‬ ‫لێ��رەدا دەوروبەرەكە ناو دەنرێت «خودایەكی‬ ‫پیرۆز‪-‬بەخش��ندە»‪ .‬ب��ە هەرح��اڵ‪ ،‬رق ل��ە‬ ‫دەرەوەی دەوروبەرەكەیە‪ .‬پاشان رق پلەبەپلە‬ ‫لە دەوروبەرەكەوە دەچێت بۆ ناوەند‌و پرۆسەی‬ ‫جیابوون��ەوەو هەڵوەش��اندنەوەی رەگەزەكان‬ ‫دەبات��ە ن��اوەوە‪ .‬ئەم پرۆس��ەیە ب��ەردەوام‬ ‫دەبێ��ت هەتا ئ��ەو كاتەی رەگ��ەزەكان لێك‬

‫جیادەبنەوەو رەگەزە لێكچووەكان پێكەوە كۆ‬ ‫دەبنەوە‪ .‬هەموو ئاوەكان پێكەوەن‪ ،‬ئاگرەكان‬ ‫پێكەوەن‌و بەم شێوەیە‪ .‬كاتێك ئەم پرۆسەی‬ ‫لێكجیابوونەوەیە تەواو دەبێت‪ ،‬رق بااڵدەس��ت‬ ‫دەبێت‌و خۆشەویس��تی بە تەواوەتی دەكرێتە‬ ‫دەرەوە‪ .‬بەاڵم خۆشەویس��تیش بە رۆڵی خۆی‬ ‫دەچێت��ە ناو مادەوەو دەبێت��ە هۆی یەكێتی‌و‬ ‫تێكەاڵوبوونی رەگەزەكان‪ ،‬س��ەرلەنوێ جیهان‬ ‫دەبات��ەوە بۆ دۆخی دەوروبەرە رەس��ەنەكە‪.‬‬ ‫پاش��ان هەمان پرۆسە دەس��ت پێدەكاتەوە‪.‬‬ ‫جیهانەكەی ئێس��تامان دەكەوێتە چ شوێنێكی‬ ‫ئەم پرۆسە بازنەییەوە؟ وەاڵمەكە ئەوەیە نە لە‬ ‫یەكێتیی تەواوی دەوروبەر‌و نە لە جیابوونەوەی‬ ‫تەواودایە‪ .‬جیهانەكەمان ل��ە نێوان دەروبەر‌و‬ ‫دۆخی هەڵوەشانەوەی تەواودایە‪ .‬جیهانەكەمان‬ ‫لە دەوروبەرەوە دەس��ت پێ��دەكات بۆ دۆخی‬ ‫هەڵوەش��انەوەی تەواو و پلەبەپلە رق دەبێت‬ ‫بە هێزی بااڵدەس��ت‪ .‬ل��ە پێكهاتنی جیهانی‬ ‫ئێس��تا لە دەوروبەر‪ ،‬یەك��ەم رەگەز كە جیا‬ ‫دەبێتەوە‪ ،‬هەوایە‪ ،‬پاش��ان ئاگر‌و دواتر خۆڵ‪.‬‬ ‫ئاو بە خێرایی سوڕانەوەی زەوییەوە لە زەوی‬ ‫دەردەچێت‪ .‬ئاس��مان لە دوو بەش پێكدێت‪.‬‬ ‫بەش��ی یەكەم ئاگرە‪ ،‬كە رۆژە‌و بەشەكەی تر‬ ‫مادەیەكی تاریكە‌و پارچە ئاگری پەرش‌و باڵوی‬ ‫تیایە‪ ،‬ئەم بەشەیان شەوە‪.‬‬ ‫ئەمپادۆكلیس بڕوای ب��ە دۆنادۆن هەبووە‪.‬‬ ‫هەروەها تیۆرێكی خستۆتەڕوو دەربارەی دەركی‬ ‫هەس��تەكی (‪.)sense-perception‬‬ ‫جەوهەری تیۆرەكە ئەوەیە هاوشێوە هاوشێوە‬ ‫دەناس��ێت‪ ،‬ئاگری ناو ئێم��ە ئاگری دەرەكی‬ ‫دەرك دەكات‪ ،‬رەگەزەكان��ی تریش بە هەمان‬ ‫ش��ێوە‪ .‬بینی��ن بەه��ۆی دەرچوون��ی ئاگر‌و‬ ‫ئاوە لە چ��او‌و بینینی ئاگر‌و ئ��اوە لە بابەتە‬ ‫دەرەكییەكاندا‪.‬‬ ‫سەرچاوە‪:‬‬ ‫تأريخ الفلسفة اليونانية‪ ،‬تأليف‪ ،‬وولرت ستيس‪ ،‬ترمجة‪:‬‬ ‫جماه��د عبداملنع��م جماه��د‪ ،‬دارالثقافة للنش��ر والتوزيع‪،‬‬ ‫قاهرة‪ ،‬الطبعة االوىل‪ ،1984 ،‬ص ‪80-77‬‬

‫ئەمپادۆكلیس بڕوای بە دۆنادۆن هەبووە‪ .‬هەروەها تیۆرێكی خستۆتەڕوو‬ ‫دەربارەی دەركی هەستەكی (‪ .)sense-perception‬جەوهەری تیۆرەكە‬ ‫ئەوەیە هاوشێوە‪ ،‬هاوشێوە دەناسێت‪ ،‬ئاگری ناو ئێمە ئاگری دەرەكی دەرك‬ ‫دەكات‪ ،‬رەگەزەكانی تریش بە هەمان شێوە‪ .‬بینین بەهۆی دەرچوونی ئاگر‌و‬ ‫ئاوە لە چاو‌و‪ ،‬بینینی ئاگر‌و ئاوە لە بابەتە دەرەكییەكاندا‪.‬‬

‫لە میسری كۆندا بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی مەرگ‪ ،‬دوای‬ ‫مردن جەستەی كەسەكانیان بە مۆمیاكراوی هەڵدەگرت‪.‬‬ ‫ئایدیا سەرەكییەكە ئەوە بوو كە بە پاراستن و هەڵگرتنی‬ ‫جەستە‪ ،‬ئ��ی��دی ژی��ان ب��ەردەوام دەب��ێ��ت‪ .‬ل��ە دی��دی‬ ‫میسرییەكانەوە‪ ،‬مردن بە ڕۆیشتنی جەستە دێتە دی‪ .‬بۆیە‬ ‫گەر جەستە هەڵبگرین‪ ،‬ئەوا ئەوكات ئیدی مەرگیشمان‬ ‫لەناوبردووە‪ .‬بە پێی ئەم تێڕوانینە‪ ،‬ڕۆح و جەستە یەك‬ ‫شت بوون‪ .‬لە مەزهەبی یۆنانییشدا‪ ،‬كواڵێتیی جەستەی‬ ‫هاواڵتیانی ئەسینایی‪ ،‬دەرخ��ەری توانا و شایستەیی و‬ ‫جیاوازییان بوو لەگەڵ كۆیلەكاندا‪ .‬لە مەزهەبی یۆنانیدا‪،‬‬ ‫بەهێزیی جەستە نیشانەی بڵندیی ڕۆح بوو‪ .‬ئەوە دینەكان‬ ‫بوون {كە دواتر} جەستە و ڕۆحیان لێك جیا كردەوە‪.‬‬ ‫پەیوەستی نێوان جەستە و ڕۆح لە میسر و یۆنانی كۆندا‪،‬‬ ‫كە بە هۆی مۆمیاكردنی جەستەوە الی میسرییەكان و‬ ‫ئاگۆرای یۆنانیەوە لە هەموو شوێنێكی تر باشتر خۆی‬ ‫دەردەخست‪ ،‬لە سەدەكانی ناوەڕاستدا و بە هۆی عەقیدە‬ ‫دینییەكانەوە لە ب��ەر ی��ەك هەڵوەشایەوە‪ .‬ئ��ەم لێك‬ ‫هەڵوەشان و پچڕانە دەگەڕێتەوە بۆ سەرچاوە و سەرەتای‬ ‫دینەكان‪ .‬دینە ئیبراهیمیەكان لە ناو خەڵكانی مەحروم و‬ ‫كۆیلەدا گەشەیان دەكرد‪ .‬دینەكان لە كاتی سەرهەڵدانیاندا‪،‬‬ ‫وەاڵمێك بوون بۆ دۆخی ئاڵۆزی مەحرومان بە ڕووی‬ ‫چینە بااڵكانی كۆمەڵگا {ـی ئەو كاتدا}‪ .‬لەم پرۆسەیەدا‬ ‫پارێزەران و بنیاتنەرانی دینەكان‪ ،‬بە ڕووبەڕووبوونەوەیان‬ ‫لەگەڵ سەنتەربوونی جەستە الی چینە بااڵكان و بۆ‬ ‫پاساوداركردنی خۆیان و ڕاكێشانی خەڵكە مەحروومەكە‪،‬‬ ‫بە ئاراستەی ئەو باوەڕەدا ڕۆیشتن كە الوازیی جەستەیی‬ ‫نەك تەنیا ئاماژە نیە بۆ بااڵیی و بڵندی‪ ،‬بەڵكو ڕۆح و‬ ‫جەستە دوو واقیعی تەواو لێك جیاوازن‪ .‬بە پێچەوانەی‬ ‫مەزهەبی یۆنانی كۆنەوە‪ ،‬سوك سەیركردنی جەستە لە‬ ‫بەرژەوەندیی ڕۆحدا‪ ،‬لە عەقیدە گرنگەكانی دینەكانە‪.‬‬ ‫عەقڵی مۆدێرنیش درێ��ژەی بەم ئایدیا كۆمەاڵیەتییەی‬ ‫دینەكان دا‪ .‬لە ڕۆشنگەریشدا‪ ،‬جیابوونەوەی جەستە و‬ ‫ڕۆح بە جۆرێكی تر درێژ بوویەوە و تیۆریزە كرا‪ .‬عەقڵ‬ ‫بریتی بوو لە هەمان دیوە «ترانسێندێنتاڵ»ترەكەی‬ ‫ڕۆح‪ .‬لە هەلومەرجی نوێدا‪ ،‬عەقڵ ( ڕۆحی زاڵ بە سەر‬ ‫ژیاندا) بوو بە تەوەری تەواوی ژیانی ئینسان و جەستە لە‬ ‫پێشووتر زیاتر جیابووەوە‪.‬‬ ‫دەتوانرێت ئەوانەی كە چوونەتە دۆخی كۆماوە (ئەوانەی‬ ‫كە جەستەیان هەیە و ماوە‪ ،‬بەاڵم لە پرۆسەی ژیانكردندا‬ ‫نین) وەك ئەڵتەرناتیڤی مۆمیاكراوەكانی میسری كۆن‬ ‫بزانین‪ .‬دەكرێت هەم لە پیشەی ئاڵۆزی مۆمیاكاری و هەم‬ ‫لە پەرستیاری و پاراستنی «بە كۆما ڕۆیشتووەكان»یشدا‬ ‫بە سەر قەرەوێڵەی نەخۆشخانەكانەوە‪ ،‬لەو ملمالنێیە‬ ‫ورد بینەوە كە لەگەڵ مەرگ دا دەكرێت‪ ،‬یان باشتر وایە‬ ‫بڵێین لەگەڵ زەمەن و كاتدا دەكرێت‪ .‬لێرەدا و پێشتریش‪،‬‬ ‫ئامانجەكە ئەوەیە كە تێپەڕینی حەتمیی كات لە ناو ببرێت‬ ‫و بە هۆی نمایشكردنی ژیانەوە‪ ،‬درێژە بە ژیان بدرێت‬ ‫{ژیان نمایشدەكرێت‪ ،‬لە جیاتیی ئەوەی ئەزمون بكرێت‪-‬و}‪.‬‬ ‫بە تەفسیری كەسێكی وەك «بازین»‪ ،‬گەر ڕۆژێك‬ ‫بیانەوێت شیكاری دەروون��ی ی��ان شیكاری ڕیشە و‬ ‫ڕەچەڵەك بۆ كۆی هونەرەكانی پەیكەرتاشی و شێوەكاری‬ ‫بكەن‪ ،‬ئەوا بێگومان ڕیشەكەیان لە مۆمیاكاریی جەستەی‬ ‫مردووەكاندایە‪{ .‬ڕیشەكەیان دەچێتەوە سەر مەسەلەی‬ ‫مۆمیا لە مێژوو و زەینی مرۆڤ لە كۆنتردا‪-‬و}‪ .‬ڕیشەكانی‬ ‫پەیكەرتاشی و شێوەكاری دەگەڕێتەوە بۆ مۆمیاكردنی‬ ‫جەستە‪.‬‬ ‫پێشتر‪ ،‬مۆمیاكراوەكان فەزای بەتاڵیی نێوان ژیان و‬ ‫مردنیان پڕ دەك��ردەوە‪ .‬دواتر هونەر ئەم كارەی گرتە‬ ‫ئەستۆ‪ .‬لە خۆڕا نەبوو كە شێوازەكانی پێشووتری ئەم‬ ‫هونەرانە لەسەر بنەمای زۆرترین لێكچوونیان لەگەڵ واقیعدا‬ ‫هەڵدەسەنگێنران‪ .‬ئەو پەیكەرانە زیاتر بایەخیان هەبوو كە‬ ‫زیاتر لە مرۆڤ دەچوون‪ .‬دواتر شێوەكاری جێی مۆمیای‬ ‫گرتەوە بۆ پاشاكان‪ .‬هەر پاشایەك فەرمانی دەردەكرد كە‬ ‫وێنەیەكی بكێشن بەو مەرجەی شێوەیەكی زۆر لێكچوو‬ ‫و نزیكی هەبێت لە خۆیەوە كە بتوانێت دوای مردنیشی‬ ‫درێژە بە ژیان بدات‪.‬‬ ‫سینەما ئەم ئ��ارەزووی ژیانكردنەی كە دوای مردن‬ ‫دەخوازرێت‪ ،‬تا ئەو پەڕەكەی پەرە پێداوە‪ .‬گەر پێشتر‪،‬‬ ‫لێكچوونی زۆری وێنە و واقیع میكانیزمێك بووبێت بۆ‬ ‫ڕووبەڕووبوونەوەی مەرگ و درێژەدان بە ژیان‪ ،‬ئەوا وێنەگری‬ ‫و دواتر سینەما ئەمەیان گەیاندە لوتكەی خۆی‪ .‬وێنەگری‪،‬‬ ‫بە نزیكترین لێكچوون وێنەی لە واقیع نزیك كردەوە ( بەم‬ ‫كارەشی شێوەكاریی لە ڕەنگدانەوەی فیتاو فیتی واقیع‬ ‫ڕزگاركرد)‪ .‬لە الیەكی تریشەوە‪ ،‬سینەما بە هۆی هێنانە‬ ‫ناوەوەی ڕەگەزی «جوڵە»وە‪ ،‬ئەم لێكچوونسازی و بە‬ ‫یەكچواندنەی گەیاندە بەرزترین ئاستی خۆی‪.‬‬ ‫سینەما بە هۆی نمایشكردنی ژیانەوە‪ ،‬بەردەامیی بە‬ ‫ژیان دەبەخشێت‪« .‬مۆمیا»كردنی مارلین مۆنرۆ بە سەر‬ ‫دەرگای ڤیستیڤاڵی فیلمی كانی ئەمساڵەوە‪ ،‬ئارەزووی‬ ‫درێ��ژەدان بە ژی��ان بنیات دەنێتەوە لەگەڵ پیشەی‬ ‫سینەمادا‪ .‬سینەمایەك كە پاش مردنیشی‪ ،‬مۆرلینی بە‬ ‫زیندوویی هێشتۆتەوە‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌‪ :‬سینما و مرگ‪ ،‬امین زرگیان‪ ،‬وبالگ شخصي‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )168‬دوشةممة ‪2013/9/9‬‬

‫‪8‬‬

‫پرۆفیسۆر ئەحمەد زاید‪ ،‬تایبەت بۆ ڕوانگە و ڕەخنە‪:‬‬

‫ئیسالمی سیاسی زیاتر بەالی توندوتیژیدا دەشكێتەوە‬ ‫سازدانی‪ :‬دوعا عه‌بدولعه‌زیز*‬ ‫(‪)2-2‬‬ ‫پ��رۆف��ی��س��ۆر دك��ت��ۆر ئ��ەح��م��ەد زای��د‬ ‫مامۆستای كۆمەڵناسی ل��ە زانكۆی‬ ‫قاهرە ئ��ەوەی ن��ەش��اردەوە كە ه��ەردوو‬ ‫چەمكی «نیشتمانی ونەتەوەیی» دوو‬ ‫ڕووی یەكدراون‪ ،‬و ئیسالمی سیاسی و‬ ‫چەمكی نیشتمانی‪ ،‬بەدوورو نزیك هیچ‬ ‫پەیوەندیەك كۆیان ناكاتەوە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫خەونی ئەو لە ژێر تەیمانی «خەالفەتدا»‬ ‫خۆی حەشارداوە‪.‬‬ ‫رۆژنامەی چاودێر لەبەرپێگەی گرنگی‬ ‫ئەم كەسایەتیە زانستیە و هەبونی وەك‬ ‫تیۆرستێك و دەرك��ەوت��ن��ی بە كتێبە‬ ‫بەناوبانگەكانی لە ب��واری دەوڵ��ەت و‬ ‫سیستمەكانی دەوڵەت و سۆسیۆلۆژیای‬ ‫سیاسیداو تیۆریا سیاسیەكان بە باشی‬ ‫زان��ی راستەوخۆ ئ��ەم چاوپێكەوتنەی‬ ‫لەگەڵدا سازبكات و پرسی پشێویەكانی‬ ‫میسر و دوا گۆرانكارییەكانی ناوچەكەو‬ ‫بابەتی ئیسالمی سیاسی و دەوڵ��ەت‬ ‫و پ��رس��ی ك��ورد ل��ە س��وری��او واڵت��ان��ی‬ ‫دراوسێدا وەك كەسێكی پسپۆر خاوەن‬ ‫قەڵەمی ئامادە بخاتە بەرباس و ئەم‬ ‫چاوپێكەوتنەی لە گەڵدا سازبكات‪.‬‬ ‫دوع��ا عەبدولعەزیز‪ :‬وەك دەبینین‬ ‫لە زەمەنی ئیستیعمارەوە تا ئەمڕۆی‬ ‫شۆڕشەكانی ب��ەه��اری ع��ەرەب��ی‪ ،‬لەم‬ ‫واڵت��ان��ەی ئێمە زۆرت��ری��ن بانگەشە و‬ ‫پیاهەڵدان و گۆڕانیوتن لە ش��ۆڕش و‬ ‫خواستە جەماوەریەكاندا چەمكەكانی‬ ‫« ئ��ازادی –دادگ��ەری��ی كۆمەاڵیەتی»‬ ‫دەگ��رن��ەخ��ۆ‪ ،‬ئ��ەم��ە ب��ۆ؟ ب��ۆچ��ی ئەم‬ ‫چەمكانە ناگەنە دەستی جەماوەرو پێیان‬ ‫ێ ئەوەی دەچێتە سەر‬ ‫شادنابن؟ بەمەرج ‌‬ ‫دەسەاڵت بانگەشەی فەراهەمهێنانی ئەم‬ ‫چەمكانەش دەكات! مەگەر جەوهەری ئەم‬ ‫چەمكانە لە كوێدایە؟ ئایا ئەم چەمكانە‬ ‫ماناكانیان بەپێی گرووپ و ئایدیۆلۆژیای‬ ‫سیاسی جیاوازی دەبێت؟ ئایا میسری‬ ‫ئەمڕۆ بەم چەمكانە چەندە شادبوە؟‬ ‫د‪ .‬ئەحمەد زاید‪ :‬پێویستە ئاماژە بەو‬ ‫ڕاستیە بدەین كە ئەو شۆڕشانەی داوای‬ ‫ئازادی و دادگەریی کۆمەاڵیەتی دەكەن‪،‬‬ ‫تەنها الی ئێمەی ڕۆژهەاڵتی كۆنەبونەتەوە‪،‬‬ ‫بەڵكو بەپێی دیدی كۆمەڵناسانە ئەمە‬ ‫وەك بزوتنەوەیەكی جیهانی دەبێت‬ ‫چاوی لێبكرێت‪ ،‬لە دەیان واڵتی جیهان‬ ‫شۆڕشەكان ئەم خواست و بانگەشەیان‬ ‫وەك پێشەنگی داوا و ئامانجی شۆڕش‬ ‫خستۆتەڕو‪ ،‬لەوانە یۆنان و فەرەنسا و‬ ‫واڵتانی تریش‪ .‬پاشان ئەمڕۆ پێویستی‬ ‫و زیندویی ئەو خواستە لە جیهاندا‪،‬‬ ‫هۆكارەكەی بۆ ئ��ەوە دەگەڕێتەوە كە‬ ‫پێویستی ژیانی ئەوان بۆ ئەو چەمكانە‬ ‫لە پێناو دەستخستن و هەستكردنیان بەو‬ ‫سیستمە سەرمایەداریەی كە هەیە و هیچ‬ ‫جۆرێك لە یەكسانی و دادپەروەری تیا‬ ‫بەدیناكرێت‪ ،‬هەستاوە بەدروستكردنی‬ ‫جیاوازی چینایەتی زۆرترین كاریگەری‬ ‫دان��اوە لەسەر باڵوكردنەوەی ه��ەژاری‬ ‫و كەمدەرامەتخستنی ه��اواڵت��ی��ان لە‬ ‫جیهان‪ .‬وادەردەكەوێت ئەمڕۆش جیهان‬ ‫پێویستی بەو خواستە وادەكات پێویستی‬ ‫گۆڕانكاڕی بكات بە پڕۆژە و سیستمێكی‬ ‫نوێی جیهانی بهێنێتەئاراوە كە هەرچی‬ ‫مانای ئەو چەمكانەیە لە ژیانی ڕۆژانەی‬ ‫مرۆڤەكاندا بەرجەستبكرێت‪.‬‬ ‫شۆڕشەكانی ب��ەه��اری ع��ەرەب��ی بە‬ ‫دەسپێكی ئەو گۆرانكاریانە دەبینم‪،‬‬ ‫چونكە ئەم شۆڕشانە لە شوێنێكدا ڕویاندا‬ ‫كە خاوەنی سیستمێكی توندو رەق بوون‬ ‫و هیچ جۆرێك لە دادگەریی كۆمەاڵیەتی‬ ‫یان پیادەنەكردوە‪ ،‬دەمەوێت ئەوە بڵێم‬ ‫ئێمە بەهاری عەرەبیمان بەمەبەستی‬ ‫تینوشكاندن بەو چەمكانە ئەنجامدا‪،‬‬ ‫بەاڵم هێشتا دەمتەڕ نەبووین لێی‪ ،‬لە‬ ‫ڕێگەشدانین بۆی‪ ،‬بەاڵم ئومێدمان بەوە‬ ‫هەیە ئەم شۆڕشانە گیانی ڕاستەقینە‬ ‫بەبەر ئەو چەمكانەدا بكاتەوە‪.‬‬

‫ئەمڕۆ میسر خەریكی ڕێگەبڕینە بۆ‬ ‫گەیشتن بەو ئامانجە ڕاستەقینەیەی‪،‬‬ ‫ج��ەوه��ەری ئ��ازادی��ش ل��ە دادگ��ەری��ی‬ ‫ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی و یەكسانی ل��ە نێوان‬ ‫هاونیشتمانیاندا خۆی نومایان دەكات‪.‬‬ ‫پاشان ئەوە راستە كە هەموو رەوتێكی‬ ‫سیاسی دادگەریی كۆمەاڵیەتی بە رێگەو‬ ‫شێوازی خ��ۆی دەبینێت‪ ،‬ئ��ەوەش بە‬ ‫هۆی جۆری تێڕوانینی بۆ چەمكەكان و‬ ‫جۆری جیهانبینی ئەو‪ ،‬بۆ نمونە رەوتی‬ ‫سۆسیالیستی وای دەبینێت كە دادگەریی‬ ‫كۆمەاڵیەتی پێگەیشتنی چینی هەژارە‪،‬‬ ‫چونكە ئەو چینە زۆرترینی كۆمەڵگەیە‪،‬‬ ‫كەچی ڕەتی لیبراڵی وای دەبینێت كە‬ ‫یەكسانی لە خزمەتگوزاریە بنچینەییەكاندا‬ ‫لە نێوان چینە جیاوازەكانی كۆمەڵگەدا‬ ‫س��ەرەڕای هەبوونی چینی ج��ی��اوازی‬ ‫لە ه��ەژارو دەوڵەمەند‪ ،‬هەرچی رەوتی‬ ‫ئیسالمیشە بە روانینێكی تر پەی بەم‬ ‫دۆخە دەبات و هەڵدەستێت بە سەندنی‬ ‫زەكات و صهدەقە لە چینی دەوڵەمەند‬ ‫و پێدانی بە ه��ەژارەك��ان‪ ،‬ئەمەش بۆ‬ ‫خۆی هەنگاوێكی زۆر جوانە ئەگەر بەو‬ ‫مانایە بێت ئەوەی دەوڵەمەند دەستی‬ ‫كەوتووە هی هەموانەو موڵكی هەموانە‪،‬‬ ‫بەاڵم فرسەتی دەستكەوتنی زیاتر بەم‬ ‫ك��ەوت��ووە‪ ،‬بۆیە هەقی كەسانی تری‬ ‫بەسەرەوەیە‪ ،‬بەاڵم بەو مانایە بێت كە‬ ‫ئ��ەم ب��ەرزو پیرۆز و باشەو ئەوانیش‬ ‫ك��ەم��وك��ورت��ن و ش��ای��ەن��ی ب��ەزەی��ی و‬ ‫یارمەتین‪ ،‬كە ئەمە لەنێو سەرمایەدارە‬ ‫ئیسالمیەكاندا دەخوێنرێتەوە‪ ،‬ئەوە‬ ‫بۆ خ��ۆی ونكردنی مانای یەكسانیی‬ ‫كۆمەاڵیەتی دەدات‪ .‬ب��ەاڵم س��ەرەڕای‬ ‫ئ��ەوەش چەمكی دادگ��ەری بەهایەكی‬ ‫رەهای هەیەو پێویست بە جیاوازی مانا‬ ‫ناكات‪.‬‬ ‫دوعا عەبدولعەزیز ‪ :‬دەوترێت توندو‬ ‫تیژی بەشێكی دانەبڕاوە لە كولتوری‬ ‫ئێمەی رۆژهەاڵتی‪ ،‬گفتوگۆو كلتووری‬ ‫دیموكراتیانە الی ئێمە پڕۆسەیەكی‬ ‫م��ێ��ژووی��ی ن��ەب��وەو ت��ا ئێستاش لە‬ ‫پراكتیكدا چەمكێكی نامۆیە‪ ،‬هەربۆیە‬ ‫لە شۆڕشەكانیشماندا دوبارە توندوتیژی‬ ‫بەرهەمدەهێنینەوە‪ ،‬نمونە توندوتیژی‬ ‫ل��ەش��ۆڕش��ەك��ان��ی ب��ەه��اری ع��ەرەب��ی��دا‪،‬‬ ‫كوشتنی موعەمەر قەزافی بەو شێوازە‬ ‫دڕندانەیەو توندوتیژیەكانی شۆڕشگێرانی‬ ‫سوریا و ئەو توندوتیژیانەی كە لە بۆ‬ ‫دامركاندنەوەی ئیخوان لە میسر لەرابعەی‬ ‫ع��ەدەوی ڕویاندا‪ ،‬تۆ خوێندنەوەت بۆ‬ ‫ئەمە چیە؟‬ ‫د‪ .‬ئەحمەد زاید‪ :‬توندوتیژی بۆخۆی‬ ‫وەك دیاردەیەك لە هەموو كۆمەڵگایەكی‬ ‫ئەم سەرزەمینە هەبوەو هەیە‪ ،‬بەشداریی‬ ‫پێكهاتەی كولتورەكانە بێ‌ جیاوازی‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ئ��ەوەن��دە هەیە رێ��ژەو چۆنی و‬ ‫چەندیەكەی گۆڕاوە‪ ،‬من گەر لە میسرەوە‬ ‫دەستپێبكەم‪ ،‬وادەب��ی��ن��م ك��ە رێ��ژەی‬ ‫كەمترین توندوتیژی تیایدا هەیە‪ ،‬تۆ‬ ‫نمونەی كپكردنەوەی خۆپیشاندانەكانی‬ ‫رابیعەی عەدەوی ئیخوانەكان و الیەنگرانی‬ ‫س��ەرۆك��ی ل��ەس��ەرك��ارالب��راو ب��ۆ نمونە‬ ‫دەهێنیتەوە‪ ،‬وەك نمونەی توندوتیژی‪،‬‬ ‫ئەوە بۆ سەقامگیری گشتی واڵت ئەوە‬ ‫بە پێویست زانرابوو‪ ،‬چونكە جۆرێك لە‬ ‫سەربازگەی شاراوە بە هۆی بوونی چەك‬ ‫و چۆڵ لە نێو ئەواندا دەركەوتبو‪ ،‬پاشان‬ ‫زیاتر لە پێویست ڕێگاگرتن و بردنی‬ ‫واڵت بۆ كەناری شەڕوشۆڕی ناوخۆیی و‬ ‫سەرهەڵدانی توندوتیژی گەورەتر‪ ،‬چونكە‬ ‫ئیسالمی سیاسی زیاتر بەالی توندوتیژیدا‬ ‫دەشكێتەوە و بەناوی جیهادی پیرۆزەوە‬ ‫دەستی بۆ دەبات‪.‬‬

‫پڕۆ‬ ‫فیسۆر ئه‌حمه‌د زاید‪:‬‬ ‫لە‬ ‫• ‪1948‬‬ ‫لە میسر لەدایكبوە‪،‬‬ ‫• ‪1981‬‬ ‫زانستی ك دك��ت��ۆرای ل��ە‬ ‫ۆم‬ ‫به‌ده‌ستهێن ەڵناسی لە قاهیرە‬ ‫اوە‪،‬‬ ‫• راگری ك‬ ‫قاهیرەیە و ۆلێژی ئادابی زانكۆی‬ ‫ب‬ ‫توێژنەوەی ەڕێوەبەری ناوەندی‬ ‫كۆ‬ ‫مە‬ ‫اڵیەتیە لە هەمان‬ ‫زانكۆ‪،‬‬ ‫•‬ ‫تا‬ ‫ئێ‬ ‫س‬ ‫تا‬ ‫لەبواری كۆمەڵناسیی‬ ‫سیا‬ ‫سی‬ ‫دا‪ ،‬خاوەنی ‪ 48‬كتێبە‪.‬‬

‫داخوازیم لەو واڵتانەی نەتەوەی كوردیان بەسەردا دابەشبوە‪ ،‬ئەوەیە‬ ‫با وەك ئەوەی لە عێراقدا هەرێمێكی خۆبەرێوەبردنیان هەیە‪ ،‬هەمان‬ ‫ڕێگاو شێواز بگرنەبەر‬ ‫هەرچی سەبارەت بە كوشتنی قەزافی‬ ‫و شۆڕگێڕانی سوریایە ڕاستە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەو دەچێتە ژێر ن��اوی «توندووتیژی‬ ‫پەسمەندەكراو‪ -‬العنف المخزون»ەوە‪،‬‬ ‫بەو مانایە زەمەنێكی زۆر لە خەفەكردن‬ ‫و بێبەشكردنی تەواو پاڵەپەستۆی ژیانی‬ ‫وادەك��ات ئ��ارەزو و گیانی دوژمنایەتی‬ ‫الی مرۆڤە چەوساوەكان درووست بێت‬ ‫و لەگەڵ كردنەوەی ئەو كەلەبەرە لە‬ ‫دەستكراوەیی ئەوان ڕاستەوخۆ نەفەسی‬ ‫ئەو خەفەكردنە وەك تەقینەوەیەكی‬ ‫چاوەڕواننەكراو لە شێوازی توندوتیژی‬ ‫پەیدادەبێت‪ ،‬ئەمەش بەرهەمی نادروست‬ ‫و نامرۆڤانەی دەبێت‪.‬‬ ‫پاشان پلەكانی توندوتیژی چۆن لە‬ ‫كەسێكەوە بۆ كەسیكی تر جیاوازەو‬ ‫هەروەها لە كولتور و كۆمەڵگایەكەوە‬ ‫بۆ یەكێ‌ دی جیاوازە‪ ،‬بۆیە بەرێژەی‬ ‫جیا دەیبینین‪ ،‬پاشان نەبونی دەوڵەتی‬ ‫یاساو نەمانی سەروەریی یاسا وادەكات‬ ‫ئیتر ئەو وزە كپكراوانە لەشێوەی تۆڵە‬ ‫دەربكەونەوە وەك لە نمونەی سوریادا‬ ‫بینرا‪.‬‬ ‫دوع��ا عەبدولعەزیز ‪ :‬ئایا ئەمڕۆ‬ ‫گەیشتوینەتە ئەو ئاستە ڕۆشنبیریە‬ ‫سیاسی و كۆمەاڵیەتیەی كە سود لە‬ ‫هەڵەكانی دوێنێمان وەربگرین و خۆمان‬ ‫بكەینە بابەتێكی لێخوێندنەوە و بیر لە‬ ‫بونیادنانی دەوڵەتێك بكەینەوە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫ئیتر لە ژێر سایەیدا هەناسەیەكی ئازادی‬ ‫هەڵبمژین؟‬ ‫د‪ .‬ئەحمەد زاید‪ :‬لە ڕاستیدا ئامادەیی‬ ‫هۆشیاریەكی م��ژدەب��ەخ��ش ل��ە پاش‬ ‫ئ��ەم ش��ۆڕش��ان��ەی ڕوی��ان��دا‪ ،‬دەبینم‪،‬‬ ‫وادەك��ات ه��ەم��وی��ان ب��ۆ س��ەر سفرەو‬ ‫خوانێك ئ��اراس��ت��ەدەك��ات��ەوەو لە وێدا‬ ‫كۆیاندەكاتەوە‪ ،‬بەوەش ئەنجامی كاری‬

‫پێكەوەیی ب��ە قبوڵكردنی ف��رەی��ی و‬ ‫گیانی پێكەوەیی دوبارە بونیاتنانەوەی‬ ‫دەوڵ��ەت بەشێوازێكی ب��اش كە سود‬ ‫لە ئەزمونەكانی ڕاب��ردو وەرگیرابێت و‬ ‫قۆناغی پاش دروستكردنی دەوڵەتیش‬ ‫بیری لێكرابێتەوە‪.‬‬ ‫دوعا عەبدولعەزیز ‪ :‬دی��ارە لەساڵی‬ ‫ڕاب��ردوی تەمەنی ئیخوانی میسردا‬ ‫ن��ەی��ارەك��ان��ی��ان ئ��ەو وت��ەی��ان دوب��ارە‬ ‫دەك��ردەوە‪ « :‬ئ��ی��خ��وان خ��اوەن��ی‬ ‫ئایدیۆلۆژیایەكی ئاینیەو دژی هەر‬ ‫گۆڕانكاریەكی بنەڕەتی پێشكەوتوە‪،‬‬ ‫ئ��ەوان دیكتاتۆر بەرهەمدەهێنن و‬ ‫دواج��اری��ش ف��ت��وای ح��ەرام��ك��ردن��ی‬ ‫ڕوبەڕوبونەوەی حاكم بەگوێی خەڵكاندا‬ ‫دەدەن‪ ،‬خوێندنەوەت بۆ ئەمە چیە؟‬ ‫د‪ .‬ئەحمەد زای��د‪ :‬لە ڕاستیدا ئەو‬ ‫مەقولەیەكی ڕاستە‪ ،‬چونكە ئیسالمی‬ ‫سیاسی هەڵگری ئاستێكی زۆر لە‬ ‫توندوتیژیە و نەرمیی كەمە و بیرێكی‬ ‫چەقبەستووی هەیە‪ ،‬بۆیە قبوڵناكات‬ ‫دەسەاڵت بگرێتەدەست و لەهەمانكاتیشدا‬ ‫توانای پێكەوەكاركردنی كاری سیاسی‬ ‫هەبێت‪ ،‬چونكە لەگەڵ ئەوانی تردا توانای‬ ‫هەڵكردن و پێكەوژیانی نیە‪ ،‬حەسەن‬ ‫بەننا دامەزرێنەری ئیخوان ئەلموسلمین‬ ‫ئەم گرفتەی هەر ئەوكات خستۆتەڕو‪،‬‬ ‫بەاڵم ناتوانن خۆیانی لێببوێرن‪.‬‬ ‫دوعا عەبدولعەزیز ‪ :‬بەڕای جەنابتان‬ ‫دەب��ێ��ت تێڕوانینی ڕەوت��ی ئیسالمی‬ ‫س��ی��اس��ی��ی ب��ۆ پ��رس��ی ك��وردی چی‬ ‫بێت؟ ئایا هەمان تێڕوانینی ڕەوت��ە‬ ‫نەتەوەپەرستەكانی س��ەدەی راب��ردوو‬ ‫نابێت؟‬ ‫د‪ .‬ئ��ەح��م��ەد زای��د‪ :‬ئ��ەوە كێشەی‬ ‫كەمینەنەتەوەییەكانە‪ ،‬كێشەی سەرەكی‬ ‫ئەوە لەوەدایە كە كاتی خۆی ئیستیعمار‬

‫بە ئەنقەست ئەم واڵتانەیان دابەشكردوەو‬ ‫بە ئارەزوی خۆیان بۆ مەرامی سیاسی‬ ‫ێ رەچاوكردنی خواست و مافی‬ ‫خۆیان ب ‌‬ ‫ئەو نەتەوانە دروستیان كردونەتەوە‪،‬‬ ‫ئ��ەم��ە كێشەیەكە بەنیسبەت گەلی‬ ‫ك��وردی��ەوە لەو كاتەوە سەریهەڵداوە‪،‬‬ ‫بۆیە داخوازیم لەو واڵتانەی نەتەوەی‬ ‫كوردیان بەسەردا دابەشبوە‪ ،‬ئەوەیە‬ ‫با وەك ئ��ەوەی لە عێراقدا هەرێمێكی‬ ‫خۆبەرێوەبردنیان هەیە‪ ،‬هەمان ڕێگاو‬ ‫شێواز بگرنەبەر‪ ،‬هەرچی زووە بۆ‬ ‫دەستگەیشتنی تەواویان بە ئارامیی واڵت‬ ‫بیری تەسكیی تایفەگەری و مەزهەبی و‬ ‫گیانی جوداخوازی بخەنە كەنارەوە‪.‬‬ ‫پاشان ڕەوت��ی ئیسالمی سیاسیی‬ ‫گرنگی بە كەمینەی نەتەوەیی و بە‬ ‫دەوڵەتی نیشتمانی نادات‪ ،‬بەڵكو ئەو‬ ‫ل��ە خەمی خیالفەتی ئیسالمیدایە‪،‬‬ ‫ئ��ەوەی بایەخ بە كەمینەی نەتەوەیی‬ ‫دەدات رەوت��ی لیبراڵە‪ ،‬چونكە ئەو‬ ‫لەدەوڵەتی مەدەنیدا مافی هاونیشتمانی‬ ‫و یەكسانی بۆ هەموان لەبەردەم ئەرك‬ ‫و ماف و یاسادا پێدەبەخشێت‪ ،‬ئیدی‬ ‫هاونیشتمانی پلە یەك و دو مانایەكی‬ ‫نابێت‪ ،‬هەموو چەمكەكانی تایفەگەری و‬ ‫ئاینی و مەزهەبی و رەگەزی‪...‬هتد كەنار‬ ‫دەخات‪ .‬هەربۆیە كوردەكانیش دەبێت‬ ‫لەم روەوە بیریان كردبێتەوە لەناو ئەو‬ ‫دەوڵ��ەت��ان��ەی كە ه��ەن و خاكەكەیان‬ ‫لكێنراوە بەوەوە‪.‬‬ ‫دوعا عەبدولعەزیز ‪ :‬دەوڵ��ەت هەیە‬ ‫لەسەر بنەمای دینی دام��ەزراوە‪ ،‬وەك‬ ‫ئیسرائیل‪ ،‬دەوڵەت هەیە لەسەر بنەمای‬ ‫م��ەزه��ەب��ی تایفی ئاینی دام��ەزراوە‪،‬‬ ‫وەك ئێران ‪ ،‬هەریەك لەمانە ئیمرۆ‬ ‫وەك خەتەرێكی ناوچەیی و هەرێمی‬ ‫لەسەر ئاسایش و جێگیری ناوچەكە‬

‫ئیسالمی سیاسی هەڵگری ئاستێكی زۆر لە توندوتیژیە و نەرمیی كەمە و‬ ‫بیرێكی چەقبەستووی هەیە‪ ،‬بۆیە قبوڵناكات دەسەاڵت بگرێتەدەست و‬ ‫لەهەمانكاتیشدا توانای پێكەوەكاركردنی كاری سیاسی هەبێت‪ ،‬چونكە‬ ‫لەگەڵ ئەوانی تردا توانای هەڵكردن و پێكەوژیانی نیە‬

‫دێنەئەژمار‪ ،‬جەنابتان پاش بەهاری‬ ‫ێ‬ ‫عەرەبی دروستبوونی دەوڵەتانی نو ‌‬ ‫خاوەن سروشتی ئاینی‪ ،‬لەم شێوازانە لە‬ ‫دەوڵەت بە ئەگەر دەزانن لە ناوچەكەدا؟‬ ‫چۆن كاریگەری نەگەتیڤ لە ئاسایش و‬ ‫ڕەوشی ناوچەكە دادەنێن؟‬ ‫د‪ .‬ئەحمەد زای��د‪ :‬كیانی ئیسرائیلی‬ ‫دەوڵەتێكی ئاینی نیە‪ ،‬ئاین هیچ رۆڵێك‬ ‫لە بنەماكانی بەرێوەبردنی دەسەاڵتدا‬ ‫ناگێڕێت‪ ،‬بەڵكو ئاین تەنها هۆكارێكە‬ ‫بۆ پاڵپێوەنانی جولەكەكانی جیهان‬ ‫و گەڕاندنەوەیان بۆ ئیسرائیل‪ ،‬وەك‬ ‫«خاكی بەڵێنپێدراو‪ -‬ارچ المیعاد»‬ ‫چاوەروانكراو‪ ،‬ئەمریكا خۆی لە هەوڵدایە‬ ‫دەوڵەتێكی هاوشێوەی ئەم دەوڵەتانەی‬ ‫وەك ئێران یان ئیسرائیل لە ناوچەكەدا‬ ‫درووستبكات‪ ،‬وەك یاریكەرێكی پشێوی‬ ‫لەناوچەكەو هێشتنەوەی ملمالنێی ئاینی‬ ‫ب��ەردەوام ب��ۆ زی��ات��ر خزمەتكردن بە‬ ‫بەرژەوەندیەكانی خۆی‪ .‬بە بۆچوونی من‬ ‫ئەمریكا ئەوەی ویست لە میسر بكات‬ ‫ێ هەنگاویشی بۆ هەڵگرت‪ ،‬كە‬ ‫و هەند ‌‬ ‫میسر بكاتە پێگەیەكی ئاینی شەڕی‬ ‫ئاینی پێبكات‪ ،‬بەاڵم سەركەوتوو نەبوو‪،‬‬ ‫یان لە بیریدا هەیە سوریا بكاتە ئەو‬ ‫واڵتەی كەكاری رێكخراوی «مەزهەبی‬ ‫سوونی»پێبكات‪ ،‬بەرانبەر ئەو هەڵكشانە‬ ‫«شیعەگەرا»یەی كە ئێران لەپشتیەتی‬ ‫بیوەستێنێت‪ ،‬بەمەش ئاڵۆزیی مەزهەبی‬ ‫و ئاینی زیاتر بخوڵقێنێت و لەسایەی‬ ‫ئەوەشدا بەرهەمی گەمە سیاسیەكانی‬ ‫لەقازانج و بەرژەوەندیەكانیدا بچنێتەوە‪.‬‬ ‫ئەوەتا ئیمڕۆ دەبینین دەوڵەتانی خەلیج‬ ‫چۆن كەوتوونەتە ناوەڕاستی ئەو قەیرانە‬ ‫س��ازاوەوە‪ ،‬چۆن بەهۆی سەرقاڵكردنی‬ ‫ئ��ەو واڵتانە بە ت��رس و هەڕەشەكانی‬ ‫ئێران و ئیسرائیلەوە‪ ،‬ئەمریكا بەرهەمی‬ ‫ب��ەرژەوەن��دی و زاڵبوونەكانی خۆی لە‬ ‫ناوچەكەدا دەخاتە گیرفانیەوە‪ .‬ئەو‬ ‫هۆكارەی وای لە فەریق عەبدولفەتاح‬ ‫سیسی و هێزە لیبراڵەكان كرد دژی‬ ‫مورسی ئەنجامی بدا ئەو ترسە بوو»‬ ‫ئیخوان خەریك بوو میسر بكاتە دەوڵەتی‬ ‫ئاینی و وەك دەوڵەتی ئاینی دەیویست‬ ‫مامەڵەبكات»‪ ،‬بۆیە ئەم كارەیان لە‬ ‫‪30‬یۆنیۆ رێگری بوو لەو غەزوەی واڵت‬ ‫گەیاندنیە ئەو ئەنجامە‪ .‬بۆیە ئەمڕۆ‬ ‫میسریەكان عەبدولفەتاح سیسی وەك‬ ‫جەمال عەبدولناسر ب��ەراوردی دەكەن‪،‬‬ ‫پێیان وایە ئەمڕۆ كۆمەڵگەی میسری‬ ‫پێویستی بە ئاسایش و ئارامی هەیە‪،‬‬ ‫پێویستی بەكاریزمایەكی وەك��و ئەو‬ ‫ێ‬ ‫هەیە كە واڵت لە توندوتیژی و ملمالن ‌‬ ‫ناپێویستەكان دوربخاتەوە‪.‬‬ ‫دوعا عەبدولعەزیز‪ :‬دەڵێن تێڕوانینی‬ ‫ئ��ی��خ��وان وەك ڕەوت��ێ��ك��ی ئیسالمی‬ ‫سیاسی لە سەدەی ڕاب��ردودا سەبارەت‬ ‫بەشۆڕشەكانی كورد‪ ،‬هەمان تێڕوانینی‬ ‫بەعسی لە عێراقدا هەبوە‪ ،‬هیچ كات‬ ‫لەگەڵ مافی ئەم نەتەوە بەشخوراوەدا‬ ‫نەبوون‪ ،‬تەنانەت بێیان ڕەوانەبینیون‬ ‫نوێنەریان وەك كورد لە ئیخواندا قسەی‬ ‫خۆی بكات‪ ،‬ئیخوانە عیراقیەكان وتویانە‬ ‫ئەوان بەشێكن لە ئێمە‪ ،‬ئایا تۆ پێت وایە‬ ‫ئەمڕۆ ئیخوان یان هەر رەوتێكی ئیسالمی‬ ‫سیاسی لەو واڵتانەی وەك سوریاو عیراق‬ ‫وابیردەكاتەوە‪ ،‬دەروانێتە ئەو خواستە‬ ‫نەتەوەیەی كە هەیانە؟‬ ‫د‪ .‬ئەحمەد زاید‪ :‬لەراستیدا من هیچ‬ ‫زانیاریەكم ل��ەو ب��ارەوە نیە كە بزانم‬ ‫ئیخوانی عیراق لەو سەردەمەدا چیان‬ ‫ك��ردوە‪ ،‬ب��ەاڵم وەك پێشتریش وتم‬ ‫دڵنیام ئیخوان و ئیسالمی سیاسی‬ ‫باوەڕی بەوە نیە كە تۆ لەسەربنەمای‬ ‫نەتەوەی خۆت داوای مافی خۆت بكەی‪،‬‬ ‫بۆ نمونە لەسوریا‪ ،‬پاشان ئیمرۆ ئیخوان‬ ‫كێشەی خۆیان هەیە‪ ،‬بیریان بەالی‬ ‫ئەو بارودۆخەوەیە كە لەدوای شۆرشی‬ ‫‪30‬یۆلیۆ لە میسر دووچاری هاتوون‪.‬‬ ‫* دوعا عه‌بدولعه‌زیز‪ :‬خانم ‌ه رۆژنامه‌نوسێکی‬ ‫رۆژنامه‌ی (االهرام)ه‌‪.‬‬ ‫وه‌رگێڕانی‪ :‬روانگه‌و ره‌خنه‌‪.‬‬