
8 minute read
DUNG HOA
A h?
m9t c u tru-ong cua ngu-ai Ph~t-Tlt
Advertisement
VAN-DE NGOAI LAI •
Th ~rc ra ngoit1i lai knong c6 nghia la mQi th(r du nhip tU' ngoai vao, n6 an1 cbJ rieng nbfrng SI! ki,n d~n tit' ben ngoai va nbtt quyet hi~n bCru m9t each bi~t l~p c6 phtrO'ng hgi cho moi trttong cfaug chung d\lng. Nhu-ng ke sinh trtrbng tir m9t c9ng d~ng sinh hoa,t, nbt.rng tinh than vin C(J' VQng ngo~i, nghia la s6ng bift lip, khong ttrO'ng quan ho trQ' vai xa - hei sioh thmh mlnh, ke d6 la ll!Qt ke ngo~i lai. Trai W , Sl;r hi~n di~n d~o dt.rc, v~n h6a hay than hfru cua mQt ngU'O'i kbac gi6ng, trong tinh than trao doi, doi tho~i hay dong gop xay dt1ng, khong tbl gQ i la ngo~i lai dtrQ'C.
Sl,l Kll<J DAU CUA CIIAU A
Nen v~n minh ky~thu~t cua Taypht.rO'ng cbfnh l~ dau 1U~i Ct1a mQi XaO tr9n, kh~ dau va chit ch6c cho Chau A.. N6 la hlnh thu-c ngo~i lai xlm lang tfr n~m the-ky nay vao cic Uinh~th~ A-P.hi b~ng hlnh thu-c khi thl ton-giao, luc thl sung d~n : ke tit thi , ky tht'r xv,
Chau A di nlm mui lo SQ:, ngU'oi Phi
Chau da mQt thcri lam m6n bing no 1~ cho con buon Ci Chau M9, dln CU' 111ien
Bic MS' da phai nhtr<Yng dat cha ngtr<>'i
Au-Chau di khai hoang, Nam-DU'O'ngquan dao bi chinh ph\lC boi Hoa-Lan; ,I' An-BQ, Xiem-La, Tich-Laa chiu ach ngt.rai Aul1, UU'OC Nga-la-tu- di bi quan hrc tll' Au Chau den tran chiim vAo . . nbiing t'la1n 1610, 1709, 1812, r915, 1941 . •v.•v .•. Hay nhln vai con mit bao quc\t va phan tich. ta se tbay ro St! lien t\lC banh rtr6'ng cua nen \'~ll minh kj thuit tren khtip 111~t dia cau. Trong khi d6 nen va n minb E>ong phU'O'ng, tuy cao sau va thuan khi et, bi dao d9ng manh ' lier, va rat c6 the tieu mo.n, mai m¢t, niu khong t 1nh tri dieu ngt}' n~n vln n1inh may m6c k ia.
Nf/l]'NG KINI-I NGHIEM THlJ<:YNG • DAU
£)6 ]a t nro-11g l1 (Y p diln llinh cua ntr6'c Nh$t-Bin v \ Trung-lloa. Va ch~tn v&i nen v?i n n1inh ky-thutt hung m~nh cua Tay-phtrO'ng, Chau A chQ't tinh giic s6ng sieu hlnh 1 tho~t vung d~y cb~y tln1 Tay phu·O'ng, r~p theo khuon miu khoa.h9 c thai tay : CUQC each m~ng CU3 Minh-Tri Thien-1-Io~ng b Nh~t nam 1860 cung nhl.f cu9c c~ch m~ng Danquoc o- Truog Hoa nam 1920 da la S\f thting tr~n vinh quang cua Tay phtrO'ng. Nhlmg OU'O'C Nh~t-Ban d5 bien thmh
Dung H6a
mQt ~t~-qu~c quaa..;phi~t kbong Joi thoat dl cu6i cung that tr~ quy hang. Trung
Hoa di vio con dt.rcrng h6n lo 9n chlnhtri vi cb(p nhin chu-nghia CQng-san)
COD de cua nen van minh Tay-pht.rO'ng.
Chau A v6n d;jt nicg van-de tam
Jinb Vi ton trQng S.f song, ngay nay dang di vao con duong b~o d9ng, khuynh loat vl chu-nghia S\f ki~n d6 xay ra do nhfrng kinh-nghifm thtrong dau gay bcri nen v~ minb ky-thuijt, trong khi vande sinh ke la moi de dQ3 tram tr9ng truac dan s6 ng~y m(}t gia tang cua
Chiu A.
CHIEN-TRANH LA MOT
HlNH THIJC SINH.HOAT CUA • TAY-PHlJO.NG
Van-de tranh gianh aoh-lilf&ng, tlm kiem thi trtrang tieu th\1 lu6n lu6n di d8i vlri hioh tbtrc chiin tranb. Va chien tranb la mQt trong nhirng be mijt cua dai song Tay phu-o-ng. Neu chung ta chap nhin chi~n tranh nh,r mQt hlnh thu-c sinh ho~t d~ tien tlri mQt x3-hQi an l,}c, thl chung ta phru song va suy tu-, nhat :nbat theo Tay phuang . Nghia }3 (long boa VO'i bQ, bing kbong Chung ta se that bttl. Long Tir Bi cua Chiu
A la m9t thu- tlnh thu ang hoa dr,ng, CU'U trQ'' hy sinh, noi t61n l.i VO nga (trong nghia 16-n r9ng), kh6ng bam vlu vao mioh hay ke khat m~ minh v~ ke kbac I[ M9t » m9t each rat tron day.
Tinb thu-o-ng cua Tay ·pbtrong may-m6c l~ mQt thU' tinh thtrO'ng t\1' nga, barn chijt V30 ttrng cl th~, bin C\lC, nen clog ra xa cang 13Ilh nfu)t, kh6ng th~ di din tlnh yeu thttO'og tham thiet nhan l~i; con them tinh tring dang phfil chu
BACH KHOA T.i>.
tbuyet ph\l hQa dong khung, gicri hfn tlnh ttgtrai. Chifn tranh nghiim nhien thatih mQt h~h d9ng nhan chmb c6 the bien minb va giai nghia ve St{ giet ngtrai.
CHU TRU'GNC TAN DA THAN ,
Ciao Cua Tay Phuong
Troog khi £>ang phtrang d~y cho con ngtroi trO' v~ hgp n~t trong cai s6ng «Mgt lD, hoa dong vio vii-tr\l, Ian minh vao xa-hc;,i mlnh dang song trong mQt ttrang quan lVO'Ilg duyen dl sinh ton va tien b6a, de cao Ph~t t:inh bay Chan nhud~ hU'6'ng din con nguai tren y- thu-c cong binh xa-h9i va giai lhoat tam linh, lhi Tay pht.raog may m6c via duy td tinh than 4l da than giao . liQ d$p VO' hlnh ttrc;rng Cua cac than thaoh thUO' XU'a dl thay blng nhirng y-niem tri'ru tU'Q'ng vi quy~n ru dl k~o loi quan chung, d6 .li nhfrng danh tir : Dan chu, TV do. B,nh dSng, Tien bp . Nhfrng nha trithu-~ n16-i, khi ch6i tu- tho l~y E>u-c M~ Eong Trinh, hQ lien xoay qua chiem b!i Nii' than Ly Tri. Thai Trung c~, :ng\J'O'i ta cllet trong CaC CUQC thiP-tl!-Cbien cho dang Ky · to, cho th¼nh Georges, hay San Jose,. ngay nay ng\J'o-i ta gay cbifu ,•l Dan cbu, hay Nhan quyen.
Hinh nhrr chung ta dang Jong lo 9 t bien thanh nhO'ng ke da than giao tan tong cua Tay phrrung. Chung ta chi~n c.1au cho nh&.ng danh.tU' het su-c trU'U tU'Q"Jlg, dang nhien bien thanb ngiu tu-Q'ng. Ctr thtr nghi xem danh tir « quan cbung J> thl ro. Ai cilng bao la mlnh tranh dau gianh ti! do, CO'm ao cbo quan cbuog, nbu-ng quln chung li ai thl kbong biet Quln chung d6 ching bao giO' dU'Q'C hoi y kien, tri.r Slf d\1 dO mf min, neu khong n6i la XO mui loi di. Bai thi cho nen dang phai nao cOog dJt van de : 1am sao cho quln chuog theo mlnh, lam sao tranh thu (hrgc quan chung. NhU'ng cbtra c6 IDQt dang phai nao nh~n (tinh : /am $80 di vao quan chung Je plu1c. vv h9. f)i vao, nghia la phai cbung song v6'i mQi cam nghi cua hQ hau th1u tri~t nhirng ngu&ng
VQDg tham kin nbat, m&i mong lam dU'Q'C gl cho hQ,
MOT TAM CU'GNG CAN Dlf()'C
SOI CHUNG
Trt.rcmg hQ'p ch~n hung phong-trlo
P~t.giao cua Ngai Thai Hu £>~i su ~i Trung quoc v&i cuOc each m:µig ve giao che (khai phong ~i t~ · chU'C quy vi Tang gia), giao /y (chinh w clc kinh sach va phll'ang ti~n hanh dao cho hQ'p v6'i cln CO' IDQi thinh phan trong xa·h9i), giao san (tai san cua clc tu vi~n can hl1'6'ng V~ S\f giup d6' cho quan chung ngheo kbb).
CuQC each ming Phit-giao nly da dmb dQng Va thtrc tinh dtrQ'C IDQt s6 • tan qtiln chung, nbtn1g cbtra du thai gian va tbi~n duyen bit r~ vao quang
~i nong daa thl da bi t l nh the h6n loin d~ VO' cua Trung que>C thai biy gia (do stt Tay pht.rang h6a mOt each cung da kho-i tir CUQC Cacb m~g Dan quoc) cu~n 16i vui d~p di.
Chung ta cln bQC t i p va nghi~n CU'U k9 nh&ng ket qua cung dtrcrng 16i chin hU'ng cua Ng~i Thai-HU' Bii SU', vl n6 la phan can ban dl doi tti tam bfnh, gay m9t nhan rat tot cbo cai qua mai 1~ u hQi an l~c mai sau. Nhtrng chung ta con phai tien xa ban nu-a, neu c:bu.ng ta khong muon bi cuon ioi theo nhirng chfi-klTO'ng bitO Ive hi f n dang chcr chvc tieu buy cbung ta. Bao gia "rl'j tinh than cho deo nay, thtrcrng hay bi d<> VO trll6'C S\}' dn Cong O ~t Cua nett vl{n minh may m6c. Chinh boi vl chung ta da dt cho cai d1:1ng (nen v~n minb may m6c) Jan at cai th~ (gia tri truyen thong cua tinh than V3 dan tQC) i nghia la khong biet dung bOa v$y.
Nen vaa minh tnay m6c v6'j cac bQ mon l1~ s9, pbirc t~p cua nhirng khoa hQC kinh te, xa h9i, cbf.nb tri V~ khoa h9c... Can dtrQ'C chung ta dieU chinh Va dung h6a vao nep song tbtrcrng nhit cua chung · ta Lam cho chuog khong con Ja mQt y~u to ngoqi !aj gay roi, ma b :en thanh mQt tr9' duyen tbuan thl}c va can thiet. C6 nhtr the nen v~n ntiah kythuit cua Tay pbtrong m6-i khong con Ja moi ham d9a pha ho~i nep s5ng thuan nhat cua chung ta.
DUNC HOA LA Cl ?
Dung boa la tiep nh~ roi bien h6a cbo n6 thanh mlnh. Chu- khong pbai ll chip nhln m9t each tht.1 d9ng dl sau d6 lam toi mQi c ho cli mlnh ch~p nh$o.
Con t a m tiep nb~n la dau xanh dl h6a ra ta vang, d6 la m9t vl d\1 c1,1 thl v1 hlt1h ttr9'ng cua chu.. trt.rang dung h6a.
Dung ma kh o ng h6a , cb&og kh.\c chi XU'a kia cac Cl) t iep nh~n cai hQ C T6ng nho cua ngu-ai Tau roi khll' khtr giir loi tlt chtrang kho a cu- h 1iog bao nhieu thi. ky, lam u tri h6a va pha san biet bao the h~ t.\i boa.
C6 dung va c6 h 6a, n h tr t ru- O'D g hQ'p Sjnb 1.,c Ph~t-giio <ta x6c dJy mQt nen van hQC vfl n9i cbinh pbon thinh tho-i Ly Tran. .___
C6 dung, c6 h6a m6-1 toAn hao.
Nhu-ng S\T bien h6a nhfrng gl mlnh tiep nh~, dbi hoi mQt can baa dan tQC dQC d:io, .nghia u oon gifr trong tinh than mlnb bet thay mQi chan chat cua cha 6ng truyen ~i.
Hien nay, trong th11c te, chung ta dang bi va ch~m vA phai tiep nh~n nen van minh ky-thu$t Tay pbtrO'Dg, hay nhirng tU' tt.raog ngo:µ lai, nhung cbung ta khong th! bSt cbtr6'c con voi ~n cay cbu6i ml phai theo gtrang con t~m an la diu, n6i t6m I.A phli bien h6a n6 di, J~m tbanh mQt san pha1n pb\lC V\J ngwi Vift-Nam tnrac tien.
IJJEU Kl[N TH/ET YEU CHO Sf/ DUNG H6A ou·c,c HO~T Dl)NC:
Vru&c bet doi hoi l:J chung ta mQt ythvc dan tpc. £>6 la ban liub t\l' CU'O'ng cua noi giong. nhu-.og ban Unh nay c6 boan tit du-gc sir ming dung h6a hay kb6ng COD tuy thUQC vao DQi dung tt.r u.rcmg cu.a noi giong d6
MQt uen tlJ" t\rbng cuong tln, m~ tlutc cb3t chi nbam ch1nh phvc va cu-&ng ~p ke kh~c, tilt kh6ng sao biet dung h6a nhfrng nen van minh di bi~t vai mlnh ng.oai viec co tam tieu di~t ncn vln niinh va cm~1n d6.
Trai l3i, m9t n~o tu tU'&ng bao dung
Da 1,h:it hanh : ... • lchoan hoa, chii KU) ton trpng sv song, de cao t,nh ch:it tU'O'.ng quan sinh ton, nghia 11 kbong th~ co cu~ s(ng biit ijp, va d~c bict xem con ngvui m6i dfc'1 thvc la can ban cua gia d,nh va xa hpi dl d..i t'10 h9 theo tinh than Bi, Tri, Duag ; mQt tinh than hieu boa va ki~n thiet nbu- the, kh6ng the n~o chap nhin S\J' cu-o-.og lp, chinh pb1,1c trong .khi di va Chim vai cac ~n v~n minb kh.\c. Lich sir cua dan tQC Vitt Nam da ch(rng m;nh dieu do: Phat giao, Lao ri~o, Khong giao da cung nhau song em dem qua bao thi-ky, khong chut Ct.rO'ng Cp hay pbi VO' n(p s&Jg cltan cllf t CU3 ngll'ai din Vift. E>~o Phit lan truyen hau nhU' khip c5i A Chau, di den d1u tac tio an hba den c16, nhtt nh&cg h~t gi~11g l~., nhang v&j d1t dai n~o cOog dam boa kft trii Khic bin nen vln minh k9 t.buijt Tiy-phttang ml nQi dung tu- tu&ng phit nguy~n tu· Do,.thai tiio, th! bi~ dttai blnh tbu-c nAy hay bl11b thfrc kbac, deu chung cung ll'lQt tinh thlt cu~ng tin v~ b~o dQng, di din diu gay rlo trQn va d~ miu dfu diy.
E>ieu kifn thiet yeu, nbu- viy, din (QC ta da c6 roi. Vin de Ju D nay khong C n le\ di tlm kiem mi IA kbuech xung, tp d\}ng, Jam Cho ruin 19 y-thU'C tren d5y, bau CU'U nguy tlnh tr~ng h6n ,IOfD thtrang dau cua