TEKST DAGMAR AARTS BEELD UNSPLASH
IS EEN PIL TEGEN KANKER EEN
kwestie van tijd? Een pil tegen kanker, het liefst zonder zware bijwerkingen. Dat zouden we allemaal wel willen. Is het een kwestie van tijd voor zo’n pil er komt? We legden deze vraag voor aan drie Leidse wetenschappers en vroegen hoe zij zelf bijdragen aan nieuwe behandelingen tegen kanker.
O
m maar meteen met de deur in huis te vallen: geen van hen denkt dat er één pil komt die tegen elke vorm van kanker helpt. Maar er is ook goed nieuws, alle drie zijn ze hoopvol over het verbeteren van huidige behandelingen en nieuwe therapieën die worden ontwikkeld. Zo wordt er gewerkt aan het verminderen van zware bijwerkingen van medicijnen, zeer toegepaste geneesmiddelen en helpt artificial intelligence om sneller en goedkoper medicijnen te maken. Met jouw steun kan de Universiteit Leiden eerder resultaten boeken bij dit soort wetenschappelijk onderzoek. Met jouw bijdrage van vandaag, werken wetenschappers van de universiteit aan de wereld van morgen. Draag jij ook bij? Kijk op: luf.nl/draag-bij/support-jouw-universiteit voor meer informatie.
Verzamelnaam Jouw steun zou bijvoorbeeld bij onderzoek van Sjaak Neefjes terecht kunnen komen. Terugkomend op de vraag of er een pil tegen kanker komt: Neefjes denkt dat er nooit één pil tegen kanker zal komen. Hij is hoogleraar Chemische Immunologie aan de Universiteit Leiden en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), en hoofd van de afdeling Cel en Chemische Biologie (LUMC). ‘Kanker is een verzamelnaam van heel veel verschillende soorten ziekten. Net als dat je niet één antibioticum hebt tegen alle infectieziektes, krijg je ook niet één pil tegen kanker.’ Wat wel zeker is volgens Neefjes is dat er steeds betere behandelingen komen. Samen met wetenschappers van het LUMC en het Leids Instituut voor Chemisch Onderzoek werkt hij zelf ook aan het verbeteren van therapie. Zij vonden een manier om de bijwerkingen te verminderen van het veelgebruikte antikankermedicijn doxorubicine. Neefjes: ‘Artsen noemen dit ook wel eens toxorubicine, omdat het zo giftig is. Patiënten kunnen dit medicijn maar een paar keer of helemaal niet krijgen vanwege de bijwerkingen. Het grootste probleem is hartfalen.’ De wetenschappers hebben in het lab een minder giftige versie van het geneesmiddel kunnen maken. ‘We hebben het al getest in muizen en in weefselkweek’, legt Neefjes uit. ‘Om het verder te testen is een bak met geld nodig.’ Investeerders zijn echter niet geïnteresseerd in het geneesmiddel, omdat het niet is te patenteren. Om het medicijn toch bij
118 LEVEN!
patiënten te krijgen, zet Neefjes de Spinozasubsidie in die hij in 2020 kreeg. ‘Zonder deze subsidie had het nog jaren geduurd voordat we verder konden gaan.’
Doelgerichte therapieën Jan Verschuuren, neuroloog en immunoloog van het LUMC, legt uit dat er al pillen zijn tegen kanker, maar die pakken niet meerdere kankersoorten aan. ‘Het zou geweldig zijn, maar een one-size-fits-all-pil maken, is wel een hele grote uitdaging. Ik zie wel dat er steeds meer doelgerichte therapieën komen.’
