Herfst 19 Climaxi Nieuws
n
Klimaat & migratie
Vlaams regeerakkoord Klimaatverandering en welzijn boeren
Tijdschrift, 3de jaargang, nr. 4, Herfst 2019, Afgiftekantoor GENT 1, 1 V. U. Famke Vekeman, K. Maria Hendrikaplein 5/6 - 9000 Gent
Colofon Climaxi Nieuws verschijnt tweemaal per jaar en is een uitgave van Climaxi vzw. Jaargang 3 – Herfst 2019 – nr. 4 Climaxi vzw is een socio-culturele beweging rond klimaat en sociale rechtvaardigheid. Climaxi is lid van Friends of the Earth International. We werken rond de volgende thema’s: klimaatbeleid, energie, landbouw, visserij, mobiliteit, greenwashing en vrijhandelsakkoorden. Er zijn lokale groepen in Antwerpen, Gent, Leuven, Oostende en Z.O.-Vlaanderen.
Verantwoordelijke uitgever Famke Vekeman, K. Maria Hendrikaplein 5/6, 9000 Gent Redactie Famke Vekeman, Rafa Grinfeld, Lieve De Kinder, Filip De Bodt, Katrin Van den Troost, Arthur Follebout, Wim Schrever, Marc Alexander, Ewoud Vandepitte Ontwerp & vormgeving Wim Schrever Cartoons Arnout Fierens Fotografie Wim Schrever, tenzij anders vermeld Copyright Overname van artikels wordt aanbevolen, mits bronvermelding
Met steun van de Vlaamse overheid. De verantwoordelijkheid voor de inhoud van dit document ligt volledig bij Climaxi vzw.
Drukkerij Graphius - Gent Gedrukt op 100 % kringlooppapier met inkt op vegetale basis en solventvrij Contact www.climaxi.be famke@motherearth.org K. Maria Hendrikaplein 5/6, 9000 Gent 09/242.87.52 filip@climaxi.be Groenlaan 39, 9550 Herzele 0496/71.84.72
2
Edito
Klimaattop New York en wereldwijde acties
Beste lezer, In dit nummer hebben we dan ook aandacht voor de gevolgen van de klimaatverandering in de landbouwsector en voor de factoren die het welzijn van de boeren bepalen. Acties van burgerlijke ongehoorzaamheid tegen het huidige industriële landbouwmodel én lokale initiatieven zoals Fiesta Partigiani worden toegelicht. Ook de uitdagingen waar de vissersgemeenschap voor staat, komen aan bod in dit tijdschrift.
Genietend van de kleurenpracht van de herfst, denken we toch eens terug aan die warme zomer met veel records die sneuvelden en drie hittegolven na mekaar. De klimaatverandering wordt steeds meer een voelbaar fenomeen. Naar aanleiding van de speciale klimaattop eind september in New York kwamen wereldwijd meer dan 7,6 miljoen mensen op straat. Ook hier in België, en in Vlaanderen, kwamen jongeren en vele anderen terug op straat.
Climaxi geeft ook een boekje uit rond klimaat en migratie waarover je verderop meer leest. In Antwerpen organiseerden we, net zoals in Gent en Aalst, klimaatbetogingen. We zitten ook mee aan tafel bij Antwerpen Schaliegasvrij naar aanleiding van de komst van Ineos en bij de 11 maart-beweging die ijvert voor een vervroegde kernuitstap voor de scheurtjesreactoren.
Je zou denken dat een ambitieus klimaatbeleid nu toch echt niet meer kan ontbreken in een regeerakkoord. En toch… Het Vlaams regeerakkoord is op dat vlak een grote teleurstelling. En daar houdt het niet op. Ook op sociaal vlak zullen er heel wat besparingen volgen die mensen en organisaties hard zullen treffen.
Kortom, veel informatie die hopelijk inspirerend zal werken! Veel leesplezier! - Famke Vekeman -
3
Inhoudsopgave
Colofon Edito Inhoudsopgave Fiesta Partigiani: Parkveld blijft Boek ‘Klimaat & Migratie’ ILVO: welke uitdagingen voor de landbouw? INEOS: Antwerpen schaliegasvrij Hoe is Climaxi actief in Antwerpen? Eco & Fair: een aandeel aankopen 11 maart-beweging Vlaanderen laat zijn kustvisserij kapot gaan N42: Vlaanderen duwt N42 door Conferentie Klimaat, een sociale kwestie Bosbranden in het Amazonewoud Actievoeren: Free the soil Het Vlaams regeerakkoord Steun Climaxi
2 3 4 5 7 9 13 15 18 19 21 23 26 27 28 30 32
Climaxi komt op voor de gewone boer en de kleine visserij omdat het concrete klimaatacties zijn: iedereen kan er aan meedoen!
4
Burgerbeweging
Fiesta Partigiani Parkveld blijft!
Het Parkveld is een open, groene ruimte en waterwingebied gelegen langs de Geldenaaksebaan in Heverlee, deelgemeente van Leuven. Het heeft een belangrijke corridor- en stapsteenfunctie voor de migratie van fauna en flora, en is een historisch interessant en bejubeld landbouwgebied horende bij de Abdij van het Park te Heverlee.
VERZET Maar al even lang is er verzet tegen deze plannen. De Raad van State gaf actievoerders meerdere keren gelijk en blokkeerde de plannen. Naar het einde van de vorige Leuvense coalitie begon de meerderheid het voorziene aantal woningen en het bedrijventerrein in te krimpen. In het huidige beleidsakkoord blijft men vrij vaag over de toekomst van het gebied.
Maar dit gebied wordt al méér dan twintig jaar bedreigd. De intercommunale Interleuven wil er een nieuw bedrijventerrein aanleggen en bouwfirma Extensa N.V. wil er een residentiële wijk neerpoten.
FIESTA PARTIGIANI Daarom organiseerden de actiegroepen Fiesta Partigiani, Parkveld blijft en vzw Climaxi van 9 tot 11 augustus 2019 de derde editie van Fiesta Partigiani.
5
De inzet is groot, de opkomst was ruim. Met honderden brachten wij gedurende drie dagen via muziek, debat, workshops, cinema en tal van andere activiteiten een duidelijke boodschap: Parkveld blijft! Dit is belangrijk in het kader van Leuven klimaatneutraal en de bijdrage van lokale agro-ecologische landbouw. Dat soort landbouw bestaat nu al in Parkveld, met korte keten, zodat onnodige voedselkilometers vermeden worden.
functie behouden van Parkveld voor fauna en flora, als groene doorgang tussen Heverleebos en de Abdij van het Park. 5. Robuust groen in en rond de stad behouden of creĂŤren, als koelende elementen in een opwarmende stad. 6. Het historische erfgoed van dit prachtige plateau naar waarde schatten. 7. Parkveld erkennen als een natuurlijke zone voor waterwinning. 8. Parkveld en andere open ruimtes als deel van de stad van de toekomst, aan de volgende generaties te kunnen doorgeven.
STREEFDOELEN En om nog meer redenen ijveren de organisatoren van dit feest voor het schrappen van de bestaande bouwplannen op het Parkveld. Ze vragen samen met vele andere organisaties het stadsbestuur om met inspraak van bewoners, van recreanten en passanten, rekening houdend met de vele actuele uitdagingen waar Leuven voor staat, Parkveld te behouden en hierdoor te kunnen realiseren:
- Lieve De Kinder Foto’s: Kathleen van Impe
1. Het verlagen van de verkeersdruk in het gebied Heverlee-Park. 2. De toegang garanderen voor alle Leuvenaars tot meer groene recreatie. 3. De toegang garanderen tot kwaliteitsvolle grond en rechtszekerheid aan de landbouwers die momenteel Parkveld bewerken. Zo gaat het aandeel lokaal geteeld en seizoensgebonden voedsel omhoog. 4. De natuurlijke corridor6
Publicaties
Klimaat & Migratie Mensen uit de wereld aan het woord
En hoe kijken ze nu vanuit hun nieuwe thuisland naar de opwarming van de aarde?
Climaxi vzw geeft een boek uit, over klimaat en migratie. We gingen 22 mensen interviewen die op een andere plek in de wereld geboren en opgegroeid zijn of die er lange tijd geleefd en gewerkt hebben. Van elk van hen maakten we een mooi portret. De publicatie is een boekje geworden met verhalen van mensen uit de hele wereld.
Het leverde mooie en warme gesprekken op. Uit hun verhalen blijkt dat de klimaatverandering wel degelijk ook
Het oorspronkelijke idee was om klimaatmigranten te interviewen. Mensen die omwille van het klimaat hun woonplaats hebben (moeten) verlaten. Omdat dat statuut gevoelig ligt en helemaal (nog) geen officiële reden is tot migratie, was het niet eenvoudig om mensen daarover te kunnen spreken. Het uitgangspunt voor het boek is dus gaandeweg veranderd. We vroegen mensen uit de hele wereld hoe zij het klimaat hebben ervaren in hun geboorteland. In welke mate hebben zij het klimaat zien veranderen? Wat deed dat met hun leven? Welke invloed had dat op de samenleving om hen heen? Lukanga ‘Richard’ Omanga: ‘De klimaatverandering biedt ons een buitenkans voor een betere totale superdiversiteit in de wereld’. 7
in andere landen al veel langer bezig is. En dat Europa niet enkel aan een migratie- maar ook aan een klimaatkramp lijdt, sinds de gevolgen van de climate change ook hier duidelijker worden en de klimaatbetogingen de kop opsteken.
Indien uw exemplaar dient opgestuurd te worden, betaalt u 13 euro (boek + verzendingskosten BPost nationaal); vermeldt dan duidelijk het bezorgadres. We stellen het boek ook voor op verschillende plaatsen. Alle info in onze agenda, via de website www.climaxi.be.
- Wim Schrever Het formaat van het boek is A5. Het telt 64 blz en een zachte cover in vierkleurendruk. Het kost 10 euro. Het boek is eind oktober beschikbaar en kan besteld worden door overschrijving van 10 euro op rekeningnummer BE40 0016 3236 1163 van Climaxi vzw, met vermelding ‘klimaatboek’.
8
Landbouw
Klimaatverandering Welke uitdagingen voor de landbouw?
Climaxi ging in gesprek met Charlotte Prové. Ze werkt bij ILVO. Dat is het Instituut voor landbouw-, visserij- en voedingsonderzoek.
Wat is jouw functie binnen ILVO? Ik ben hier in 2013 gestart voor een onderzoek rond stadslandbouw. Ik heb stadslandbouw in diverse steden vergeleken. Stadslandbouw betekent in verschillende steden iets heel anders en krijgt ook anders vorm. Sommige overheden zien het als ondersteuning voor professionele boeren rondom de stad. Anderen zien het meer als een middel om mensen toegang te geven tot gezonde voeding. In steden in Noord-Amerika zoals Philadelphia ligt heel sterk de nadruk op die inclusie en ‘food justice’. In Gent was er een spanningsveld tussen enerzijds burgers voor wie toegang tot gezonde voeding primeert en anderzijds de opschaling van professionele landbouwbedrijven rondom de stad. Ik heb ook meegewerkt aan een project in opdracht van stad Gent rond het opschalen van korte keten. En nu werk ik sinds juni 2018 ook op een project rond welzijn van boeren.
Wat doet ILVO precies? ILVO is een onderzoeksinstituut van de Vlaamse overheid met een 700-tal werknemers. Het is een onafhankelijke instelling met steeds meer eigen inkomsten dankzij onderzoeksprojecten die we binnenhalen. We doen veel onderzoek naar landbouw rond volgende thema’s: dier, plant, technologie en voeding, landbouw en maatschappij. Duurzaamheid is altijd de grootste motivatie voor het onderzoek dat hier bij ILVO gebeurt. Landbouw en maatschappij is de kleinste tak met een 40 à 50 tal werknemers. Wij doen bedrijfseconomisch onderzoek en onderzoek naar plattelandsontwikkeling. Vragen die daarbij centraal staan, zijn bijvoorbeeld: Hoe behoud je landbouwgrond? Hoe kan het beleid stadslandbouw of korte keten ondersteunen? Sinds enkele jaren wordt onderzoek rond klimaat, over de verschillende branches heen, ook samengebracht. Centraal staat dan de vraag hoe de landbouw klimaatrobuuster kan worden? ILVO wil daar in de toekomst zeker verder op inzetten.
Deze week nog, op dinsdag 1 oktober, kwamen de boeren in Nederland op straat omdat ze appreciatie voor hun vak missen én omdat er geen duidelijk landbouwbeleid gevoerd wordt. Speelt dit ook een rol in Vlaanderen? De waardering die landbouwers krijgen en het imago dat met het beroep ge9
paard gaat, spelen inderdaad een grote rol. En het zit heel diep. We hebben een enquête rond veerkracht en welbevinden afgenomen bij 285 boeren en gesprekken gehad met ongeveer 90 landbouwers. De slechte prijzen en de frustratie rond het beleid zijn zeker aanwezig. Maar actueler is ook het klimaatdebat waar de landbouwer vaak als schuldige wordt afgeschilderd. De boeren vinden net dat zij mét de natuur werken en ze doen al veel aanpassingen in functie van het klimaat. Boeren voelen hier een grote onrechtvaardigheid. Zelf doen ze veel inspannigen terwijl andere sectoren, zoals de luchthavens, verder mogen uitbreiden en uitstoten. Een boer is heel trots en doet het werk graag, maar als dat in de samenleving niet gewaardeerd wordt, dan is dat wel heel frustrerend.
Je moet vandaag de dag niet alleen boeren, maar ook ondernemer zijn en strategisch gaan nadenken over je eigen toekomst. Daarbij wordt de regelgeving steeds complexer. Denk maar aan het mestactieplan dat om de zoveel jaar verandert. Boeren moeten zich blijven bijscholen en als je iets niet weet en fout doet, krijg je ook al snel een boete. Boeren vinden ook dat de regelgeving niet meer is aangepast aan de sector zelf. De regelgeving wordt van bovenaf bepaald en houdt geen rekening met de boer zelf. Bijvoorbeeld: er komt een aanpassing in het mestactieplan in het voorjaar terwijl de boer dan alles al heeft gezaaid. De boer heeft ook een zwakke onderhandelingspositie in de keten. Ze zijn prijsnemer en kunnen zelf niet de prijs bepalen van hun producten. Een andere frustratie is zeker ook het lage inkomen. Dat is niet voor iedereen een stressfactor, maar het staat niet in verhouding met de vele arbeidsuren. Boeren moeten steeds meer werken om te kunnen rondkomen. Ze moeten opschalen of verbreden, maar dat betekent dus ook meer werk. Het toekomstperspectief is heel onzeker. Vooral jonge boeren maken zich veel zorgen over de toekomst en de investeringen die ze moeten doen in hun bedrijf. Heel wat ‘oudere’ boeren stoppen er mee. Het landbouwareaal is de laatste jaren niet gedaald, maar het aantal bedrijven wel. Op 15 jaar tijd is dat met 40% gedaald. Bedrijven worden dus steeds groter.
Welke factoren hebben een negatieve impact op het welbevinden van de boeren? Een boer heeft altijd al voor veel uitdagingen gestaan. Maar de uitdagingen worden steeds groter én ze zijn ook met mekaar verweven. Door die verwevenheid groeit het gevoel dat het allemaal veel moeilijker is geworden dan vroeger. Er is de stijgende administratiedruk.
Charlotte Prové (eigen foto) 10
Tenslotte merken we ook dat boeren weinig samenwerken. Er is veel onderlinge concurrentie. Boeren hebben ook het gevoel dat ze met te weinig zijn om zich bijvoorbeeld te organiseren en naar het beleid te stappen of op straat te komen. Ze voelen zich ook niet meer vertegenwoordigd door landbouworganisaties zoals de Boerenbond. Daarnaast zijn landbouwers ook heel trots en heerst er iets van een machocultuur waardoor ze niet geneigd zijn te zeggen dat het slecht gaat. Ze delen ook niet snel hun succesverhalen.
hebben boeren moeten investeren in een watervoorraad en hebben ze ook ’s nachts gewerkt om toch voldoende water te kunnen geven aan de gewassen. Er is wel het rampenfonds, maar boeren doen daar niet graag beroep op want dat betekent dat de oogst mislukt is en dus het vele werk voor niets is geweest. Bovendien hanteert dat fonds het principe ‘Wie eerst komt, eerst maalt’ en de uitbetalingen gebeuren vaak veel later terwijl de kosten wel al gemaakt zijn. Boeren zitten dan ook vaak met een cashflow probleem.
Een landbouwbedrijf is natuurlijk altijd sterk onderhevig geweest aan de weersomstandigheden. Hebben jullie uit het onderzoek kunnen afleiden dat de klimaatverandering, bijvoorbeeld de hittegolven van deze zomer, een impact heeft op het leven en welzijn van de boeren? Er wordt nu veel onderzoek gedaan naar de rol van klimaatverandering en landbouw. De droogte van de voorbije twee zomers was een zeer concreet en zichtbaar fenomeen. Toch blijft het een abstract fenomeen en is het soms moeilijk om aan te tonen dat de weersomstandigheden te maken hebben met klimaatverandering. Het klimaatdebat is wel een dagdagelijks onderwerp geworden in de discussie over de toekomst van de landbouw. Heel wat boeren voelen zich niet welkom bij de klimaatbeweging en ze voelen zich eerder de vijand. Sommigen vinden dat ze al genoeg doen, andere boeren staan open voor nog meer inspanningen. Sommige boeren zitten bijvoorbeeld in de milieuraad. Niet alleen om landbouw te verdedigen, maar ook omdat ze milieu belangrijk vinden. De klimaatverandering zorgt ook wel voor extra kosten en werk bij de boeren. Door de droogte deze zomer
Hoe wapenen boeren zich tegen klimaatverandering? Hoe groot zijn de uitdagingen? Er moet een strategie komen om alle boeren te wapenen tegen klimaatverandering. Die strategie is er nog niet. Boeren zoeken vooral op een individuele manier naar oplossingen, zoals bijvoorbeeld meer droogteresistente gewassen zetten of gewassen kweken die tegen het verzilten (zouter worden) van de landbouwgrond kunnen. In de Vlaamse Ardennen passen boeren hun bedrijf aan omwille van overstromingsgevaar en erosie. Boeren kunnen zich binnenkort ook verzekeren tegen weersomstandigheden. Al deze aanpassingen kunnen tijdelijk wel helpen, maar dat maakt de Vlaamse landbouw nog niet klimaatrobuust. Er is geen algemene strategie of beleid rond. Vanuit onderzoek en beleid zal er wel een stroomversnelling komen de volgende jaren. Het wordt belangrijk dat dit met de boeren kan gebeuren zodat alle actoren het belang ervan zien. Er zitten ook positieve kansen in, bijvoorbeeld quinoa kunnen telen. Zijn er nieuwe vormen van landbouw, zoals stadslandbouw of biolandbouw, die het welbevinden ten goede komen? 11
hun producten en het werk meer moeten kunnen verdelen. Ook stadslandbouwprojecten zijn natuurlijk onderhevig aan de gevolgen van klimaatverandering. Twee jaar geleden heeft een stadslandbouwproject aan DOK (Gent) bijvoorbeeld de oogst laten kapot gaan omwille van de droogte.
Boeren gaan vaak verbreden als strategie om hun bedrijf te wapenen tegen de toekomst: korte keten, hoevetoerisme,.. Rechtstreeks verkopen aan consumenten klinkt als een logische stap, maar boeren willen toch vaak in eerste instantie producent kunnen zijn. Als je kiest voor de korte keten, moet je als boer ook wel veel kennis verzamelen over bijvoorbeeld de regelgeving rond voedselveiligheid. Boeren doen het vaak omwille van het sociale aspect. Er zijn meer mensen bij betrokken en er komt ook meer waardering, maar qua inkomsten en arbeidsuren is het niet altijd een positief verhaal. Ook bijvoorbeeld bij CSA boerderijen (community supported agriculture) kan er heel wat stress zijn bij de boer. Als de boer zowel productie, verwerking als verkoop doet, dan zorgt dat voor druk. Het is een genuanceerd verhaal. Maatschappelijk gezien is het zeker een positieve evolutie dat mensen dichter bij landbouw staan, maar er moet ook iets tegenover staan. Boeren zouden een betere prijs moeten krijgen voor
Heb je de kans gehad om het hoofdstukje ‘landbouw en visserij’ na te lezen in het Vlaams regeerakkoord. Wordt er volgens jou voldoende ingezet op biolandbouw, korte keten en stadslandbouw? Hoewel er de afgelopen jaren veel parlementaire vragen geweest zijn rond het thema, zie ik er weinig over in staan in het regeerakkoord. Het komt wel aan bod in relatie tot professionalisme, ondernemerschap en nieuwe starters. Maar sowieso gaan de trends die er nu al zijn zich verder blijven ontwikkelen, los van het beleid. Steeds meer mensen zijn bezig met (lokaal) voedsel en dat zal alleen maar toenemen. - Famke Vekeman -
12
Industrie
Havenplan INEOS Antwerpen Schaliegasvrij
Het bleef stil over wat de juiste plannen van de multinational zijn. En al zeker over de schadelijke impact ervan. Tot Climaxi de kat de bel aanbond...
lastende manier van gasontginning. De uitstoot van de ontginning valt volledig buiten het Europese Emissiehandelssysteem (ETS), waardoor de vervuiling niet wordt omgezet in marktwaarde. Dit is opnieuw een sprekend voorbeeld van hoe ETS tekort schiet om milieuschade te verwerken in de marktprijs.
Op 15 januari kondigde het stadsbestuur van Antwerpen aan dat Ineos een grote gaskraker gaat bouwen in de Antwerpse haven. Hiervoor trekt Vlaanderen 2,7 miljard euro uit om de opstart en de bouw ervan te faciliteren. Ineos belooft tewerkstelling voor 400 werknemers. Ineos voert schaliegas uit Amerika in voor de productie van grondstoffen voor nieuwe soorten plastiek. Schaliegas is een zeer milieube-
Climaxi was initiatiefnemer om verschillende organisaties en burgers samen te brengen om een duidelijk signaal te geven dat we niet akkoord zijn met deze investering en met de komst van Ineos. Deze actiegroep kreeg de naam Antwerpen Schaliegasvrij. BEZWAARSCHRIFT In augustus voerden we de druk op door bezwaarschriften in te dienen tegen de beslissing van het stadsbestuur. Zij hadden de vergunning opengesteld om 55 hectare 13
te faseren waardoor de impact van het geheel steeds moeilijker wordt om te overzien.
bos te kappen voor de komst van Ineos. Dit was een symbolisch moment om juridisch aan te kaarten dat we niet akkoord zijn. Enerzijds zijn we niet akkoord met het kappen van het bos. Daarnaast geloven we niet dat investeren in fossiele brandstoffen de toekomst is voor de haven. Gezien de klimaatdoelstellingen is het erg belangrijk om het gebruik van energie uit fossiele brandstoffen zo snel mogelijk af te bouwen.
ACTIE Niet enkel de ontginning van schaliegas is enorm belastend voor ons milieu, maar ook de vele plastiekdeeltjes in onze wateren wereldwijd vormen een groot probleem. Op 3 november organiseren we daarom een plastiekkeuteljacht. We brengen plastiekdeeltjes (‘nurdles’ in het Engels) in kaart in het estuarium van de Schelde.
Vlaanderen vraagt daarbij ook geen uitgebreid Milieu Effecten Rapport (MER) voor de impact van zo’n gaskraker. Erger nog, Vlaanderen laat toe om de aanvraag voor MER op te splitsen en
- Katrin Van den Troost -
Eco & Fair Eco & Fair ging begin dit jaar van start als coöperatie. Het aanbod bestaat uit producten van coöperaties en solidariteitsproducten.
voor onze familie en vrienden. Wordt 2019 het jaar dat deze cadeautjes Griekse boeren of bezette fabrieken steunen? Dat kan! Eco & Fair lanceert een eindejaarsactie met wijnen van Libera Terra. Libera Terra maakt wijnen in Italiaanse anti-maffia gebieden. Ze zorgen ervoor dat boeren hun land kunnen bewerken. Libera Terra probeert de maffia buitenspel te zetten en wijn op een eerlijke manier te verbouwen zodat de boer ook een eerlijke prijs krijgt voor zijn of haar werk. Deze wijnen vind je ook in onze winkel.
We steunen met onze producten bezette fabrieken en boerencoöperaties uit het zuiden van Europa. We gaan voor een zo kort mogelijke keten en geven zoveel mogelijk winst aan de producent. Het einde van het jaar is in zicht. Dat wil zeggen dat we ruimte maken in onze portefeuille om cadeautjes te kopen
Drink je graag lekkere wijn tijdens het eindejaar? Plaats dan je bestelling vóór 30 november op onze webshop www.ecofair.be - Katrin Van den Troost 14
Lokaal
Bewegingen Hoe is Climaxi actief in Antwerpen?
Er is weer heel wat gebeurd de laatste tijd. De klimaatbeweging zit in een stroomversnelling en in Antwerpen is dat niet anders.
onder andere omdat ze vaak nog jong zijn of op latere leeftijd steeds meer het zinnige van klimaat- en ander activisme ontdekken. Bij de jongeren is in Antwerpen vooral Students for Climate actief, nadat Youth for Climate een aanzet gaf door de oproepen voor klimaatstakingen tijdens schooldagen. Andere groepen, die al langer bestaan, werken nu ook rond het klimaatthema. Zoals Ademloos, dat voordien enkel rond wegtransport en luchtkwaliteit werkte. Of Hart boven Hard Antwerpen, dat voordien vooral actief was rond sociaal-economische en sociaal-culturele thema’s (of het daarmee gelinkte thema democratie en inspraak).
Climaxi Antwerpen probeert daarbij ook in grote mate een focus op sociale problemen te koppelen aan het activisme. Het is echter niet evident. We zien heel wat nieuwe mensen en groepen opduiken in de Antwerpse klimaatbeweging, veel mensen die voorheen weinig of niet actief waren,
TOKO 139 Antwerpen is een grote stad en heeft nogal wat nieuwe of oude sociale bewegingen en groepen. Het is dus niet evident voor ons om daar onze eigen weg in te vinden. Een uitvalsbasis hebben we met Climaxi Antwerpen gevonden in het district Berchem, waar op slechts 100 meter van Berchem station de bar Toko 139 is. Dat is een eetcafĂŠ, een co-working space voor verschillende organisaties 15
OPEN PODCAST SESSIES In Bar Toko 139 zijn we een reeks gesprekken begonnen die opgenomen worden en als podcast online worden gezet. Dat Vlaanderen te weinig aandacht schenkt aan het klimaat, de leefbaarheid van onze steden en gemeenten en schrik heeft van het diversiteitsverhaal, blijkt uit de recente verkiezingsuitslagen. Climaxi Antwerpen wil mensen met een visie hierop of mensen die zelf een progressief verhaal schrijven het woord geven. Solidariteit, openheid en klimaat kunnen immers wel leven in Vlaanderen. Tijdens onze open podcast sessies (publiek is altijd welkom tijdens die momenten) laten we in gesprekken interessante sprekers aan het woord. Mensen met ideeĂŤn over hoe de progressieve krachten in Vlaanderen zich kunnen versterken en zij die in de praktijk een verschil proberen te maken.
en individuen, een ontmoetingsruimte waar allerlei interessante culturele activiteiten plaatsvinden en men veel boeken kan inkijken, lenen of kopen. We vinden er ook de producten terug van Eco & Fair. Voordien waren we ook al veel aan het samenwerken met Antwerpse groepen. Dat bleef echter vooral beperkt tot de 11 maart-beweging en de sociaalculturele organisatie Ecokot. Waar we vroeger een uitvalsbasis hadden in de gebouwen van Ecokot in het district Borgerhout zijn we nu dus vooral actief in Berchem. Zowel in Borgerhout als in Berchem zijn er veel interessante, sociale of ecologische initiatieven dus we blijven vooral actief in deze wijken van de stad Antwerpen. De 11 maart-beweging zet zich samen met Climaxi onder andere af tegen het misbruik van de N-VA van het klimaatthema om kernenergie te promoten (zie pagina 19).
De eerste podcast sessie is intussen al online te beluisteren op de website van Climaxi. Als eerste progressieve stem nodigden we begin september Walter Lotens uit. Zijn nieuwe boek ‘Rebelse
Start van een klimaatbetoging in Antwerpen, op het Theaterplein.
16
Grote markt te betogen (aan het Antwerpse stadhuis). Volgens burgemeester De Wever moet dat plein “een neutrale zone” blijven. Alsof dat nog niet genoeg was werden we (zoals altijd de laatste tijd in Antwerpen gebeurt met klimaatbetogingen) ook langs kleine straten gestuurd, volgens het opgelegde politieplan en ondanks protest daartegen. Een actiebeweging heeft zichtbaarheid nodig, niet enkel in de media maar ook in stadscentra. We planden dan maar een vertrek van onze betoging op de Groenplaats, één van de bekendste pleinen in Antwerpen. Tot onze verbazing vond er op de Groenplaats onverwacht een groot ander evenement plaats. Ook daar konden we dus niet betogen. De politie vroeg ons last minute om te beginnen betogen op het Antwerpse Conscienceplein, een klein en ommuurd binnenplein waar onze betoging ook helemaal niet zichtbaar was. Om zichtbaarheid van de Antwerpse klimaatbeweging te verhogen zijn er ook plannen om tot een soort federatie van Antwerpse klimaatgroepen te komen (All4Climate). Maar vermits onze beweging nogal heterogeen is, staan we nog maar aan het begin daarvan. Er zijn immers meningsverschillen over hoe actief deze koepelorganisatie moet worden en wat ze juist moet aanpakken. Met Climaxi benadrukken we daarbij vooral het belang van de sociale component.
Tijdens een klimaatbetoging van Youth for Climate in Antwerpen (Groenplaats).
plekken’ was toen net verschenen. Het werk is de neerslag van een zoektocht naar nieuwe initiatieven die haaks staan op het dominante neoliberale denken. Walter Lotens zocht en vond die plekken in Europa en Latijns-Amerika. We werken met Climaxi in Antwerpen ook nauw samen met Antwerpen Schaliegasvrij, actief rond de plannen van het bedrijf Ineos. We plannen begin november een film- en infoavond rond schaliegas in het Filmhuis Klappei. All4Climate We participeren ook in de regelmatig terugkerende Global strike for Climate. Op 20 september betoogden we samen met de rest van de Antwerpse klimaatbeweging in de straten van Antwerpen. Ik schat dat we met meer dan duizend mensen waren. De voorbereidingen van deze activiteit hadden heel wat voeten in de aarde. Eerst werd het de Antwerpse klimaatbeweging ondanks blijvend aandringen ontzegd om op de
- Rafa Grinfeld -
17
Formulier aankoop aandeel Eco & Fair Jij investeert in Eco & Fair: wij zorgen voor een lokaal, ecologisch en coöperatief aanbod in een steeds groeiende winkel. • 1 aandeel is 100 EUR. • Je kan een voorkeur aanduiden voor de organisatie die je specifiek wil steunen binnen Eco & Fair. Een deel van je investering gaat dan naar deze organisatie. Indien je geen voorkeur hebt, gaat je aandeel volledig naar Eco & Fair. • Je wordt aandeelhouder van Eco & Fair. Je krijgt geen winstuitkering op het aandeel. • Je kan het aandeel via Tax Shelter tot 30% recupereren. Indien je meerdere organisaties wil steunen, gelieve één formulier per organisatie in te vullen. NAAM. ................................................. VOORNAAM.......................................... ADRES................................................. POSTCODE...........................................
GEMEENTE......................................... EMAILADRES. ....................................... RIJKSREGISTERNUMMER....................... REKENINGNUMMER. .............................
Wat gebeurt er met jouw geld? Jij kan lekker, ecologisch en coöperatief eten - wij timmeren aan een sociaal en rechtvaardige wereld. Je aandeel is 100 EUR waard. Wij investeren je geld in de werking van onze winkel. Met de winst die we creëren versterken we onze werkingen die actie voeren voor maatschappelijke verandering. Dit aandeel is fiscaal aftrekbaar. Via de Tax Shelter regeling kan je tot 30% terugkrijgen via de belastingaangifte. Je investeert minimum 100 euro in de coöperatie en krijgt 30 euro via je belastingen terug. Heb je interesse om deze coöperatie mee waar te maken? Vul dan het formulier links in. Stuur het op naar Climaxi vzw, Groenlaan 39, 9550 Herzele, of via email: filip@climaxi.be Na je betaling, ontvang je van ons een aandeelhoudersbewijs. Je wordt tevens lid van onze Algemene Vergadering en wordt hiervoor uitgenodigd.
Ik koop …………. . (aantal) aandelen van 100 EUR en stort deze op rekening- Katrin Van den Troost nummer: BE94 8919 1401 2014 met vermelding ‘AANDEEL ECOFAIR + NAAM AANDEELHOUDER’ Ik wil specifiek een organisatie binnen Eco&Fair steunen (optioneel): ’t Uilekot Wereldwinkel Herzele
Climaxi vzw Geen voorkeur
Ik wil op de hoogte blijven over de activiteiten van Eco & Fair: JA / NEEN 18
Energie
Duurzame transitie 11 maart-beweging
De 11 maart-beweging, ontstaan in 2015, wil haar bijdrage leveren om deze zwanenzang te doorprikken. Ze gaat het werkjaar 2019-2020 tegemoet met de voortzetting van bestaande ĂŠn de opstart van nieuwe projecten.
Het klimaatprobleem wordt hoe langer hoe ernstiger. In dat kader probeert de nucleaire lobby zichzelf weer uit te vinden.
Ze maakt misbruik van het reĂŤle klimaatprobleem om kernenergie als alternatief te promoten, in plaats van als een ernstig bedreigend probleem.
Het project van kernenergievrije gemeente zal geĂŤvalueerd worden op basis van de reactie van enkele gemeenten. Daarnaast zullen we ook onze deelname aan en zichtbaarheid in de klimaatacties realiseren. We zullen reageren op de federale regeringsvorming op het vlak van energiebeleid. We willen de kernuitstap vervroegen wat betreft de reactoren met scheurtjes. We willen dit jaar ook een nieuwe havenbrochure uitgeven, in samenwerking met Climaxi. En tenslotte stappen we in een overlegproces met het havenbedrijf van de haven van Antwerpen, met als doel te komen tot resultaten in de concrete transitie van de haven, naar hernieuwbare energie en circulaire productie als basis van het havengebeuren. - Marc Alexander Marc Alexander tijdens een van de recente klimaatbetogingen in Brussel 19
Eerlijke producten uit de korte keten,
van Griekse, Italiaanse en Franse coöperaties
Rechtstreekse import van Griekse, Italiaanse en Franse producten uit lokale coöperaties
Olijfproducten n Kuismiddelen n Kruidenthee’s n Witte en rode wijn n Lesbos Solidarity n Tomaten-producten n
Plaats uw bestelling via
www.ecofair.be en haal ze op in een van onze lokale depots in Antwerpen, Brussel, Gent, Geraardsbergen, Gistel, Hasselt, Herzele, Leuven, Luik, Mechelen, Oostende en Ronse Cvba Eco & Fair is een actie van Climaxi, ’t Uilekot, Wereldwinkel Herzele en À Contre Courant.
20
Foto’s © Wim Schrever
Eco & Fair
Visserij
Vissers op zee Vlaanderen laat zijn kustvisserij kapot gaan PK. Wie dat opdrijft, vist op evenveel tijd met een snellere en zwaardere boot het dubbele op als diegenen die de Europese regel respecteren.
In Het nieuwe Visserijblad (HVB2019) publiceerde Climaxi een artikel over het kunstmatig opdrijven van het vermogen van boten op de Noordzee. Daardoor eigenen visserijboten met een hoog vermogen zich illegaal het recht toe om te vissen in zones die gereserveerd zijn voor de kleine visserij. Het resultaat is een wedloop naar schaalvergroting die de bestanden uitput en de kleine vissers de nek omwringt.
De controle is blijkbaar een lachertje. Serge Allard: “Zowel de federale minister (Philippe De Backer) als de Vlaamse minister (Koen Van den Heuvel) beweren, tegen beter weten in, dat alles OK is: er wordt zelfs gecontroleerd… zeggen ze. Inderdaad: er zijn zo’n 10 controles per jaar (!) die minstens 14 dagen op voorhand worden meegedeeld… Als men dan een smoorventiel op de mazouttoevoer plaatst en deze half dichtknijpt, krijgt de motor niet het volle debiet van mazout en zal bij maximum “gas geven” slechts op halve kracht draaien, wat al voldoende is om een 600PK motor slechts 300PK te laten draaien… Dan rest er enkel nog het melden van overtredingen op het moment zelf. Zo belden wij op een bepaald moment naar de Scheepvaartpolitie om een overtreding te melden van een Nederlander die haken of rakels in zijn netten geplaatst had. Men kon niet tussenkomen zei men, want men had geen boot! Zeevaartpolitie zonder boot, dat is als de ge-
De fraude kwam aan het licht door een interview van Climaxi met Serge Allard, een kleine reder die onlangs stopte omdat hij de concurrentie niet meer aankon. De redenering is wat technisch maar eenvoudig: binnen de 12 mijl voor de Belgische kust zijn enkel boten toegelaten met een maximum van 300
Visser op zee (foto: Katrin Van den Troost) 21
wone politie zonder combi! En dat kan zomaar?”
visserij een nieuwe kans. Climaxi komt op voor de kleine visserij omdat ze haar klimaatacties concreet wil maken binnen de verschillende sectoren. Eén van onze lezers reageerde op deze strategie als volgt: “Amai, dat is wel een zeer boeiend initiatief! Jullie acties rond visserij en het uitgeven van een visserijblad lijkt op eerste gezicht heel willekeurig, maar het is wel heel boeiend als jullie daarmee een band ontwikkelen met de werkvloer (of het werkdek?)”.
Deze fraude begon bij Nederlanders die voor de Belgische kust komen vissen maar deinde ook uit naar de Belgische sector. Het Nederlandse NOS-nieuws maakte er op hetzelfde moment als Climaxi een reportage over. VRT nam een stukje over. In de Belgische pers was nauwelijks wat te zien. Bovendien duidde men het probleem als een exclusief Nederlands probleem.
- Filip De Bodt OPLOSSING Climaxi vindt dat de reglementering correct moet toegepast worden. Maar dit is niet voldoende. Climaxi is solidair met de kleine visserij. Zij genereren evenveel inkomen voor de visser als de grootschalige boten, met minder druk op de visserijbestanden. In België zijn er, in tegenstelling tot in Frankrijk en Groot-Brittannië, weinig kleine boten. De supergrote diepvriesboten vindt men evenmin bij ons, maar eerder in Nederland. Belgische vissers varen meestal met middenklasse ‘bokkers’. Om de kleine en ecologisch meer verantwoorde visserij te stimuleren zou België twee beschermde zones moeten voorzien voor de kust: een stuk tot 6 mijl voor diegenen die elke dag terug aan land komen en een stuk tussen 6 en 12 mijl voor de schepen tot 300 PK. De rest moet het elders gaan zoeken.
Het opvolgen van de visserijsector is één van de activiteiten van Climaxi Oostende. HVB2019 krijg je in je bus mits overschrijving van een vrijwillige bijdrage op onze rekeningnummer BE40 0016 3236 1163. Op de visserskade van Oostende.
Door het EU-verbod op elektrisch pulsvissen en de toepassing daarvan binnen de Belgische 12 mijl, is wel wat druk en valse concurrentie weggenomen. Als België van deze regeling zou gebruik maken om zijn wetgeving te verfijnen, dan krijgt de kleinschalige 22
Mobiliteit
Vlaanderen duwt N42 door Vlaamse Regering wil betonproject doorzetten
De Vlaamse regering wil doorzetten met de aanleg van de N42, een weg van twee kilometer in Herzele/Zottegem die Nederland met Frankrijk moet verbinden via de R4 en Wallonië. vzw Climaxi startte een procedure bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen om de aanleg vooralsnog te voorkomen.
te belangrijk om dit dossier zomaar te laten passeren.” Het dossier is tamelijk wrang: langs het nieuwe tracé krijgen een aantal mensen de weg vlak naast de voordeur of de slaapkamer. Bewoners van het oude tracé zijn blij dat ze van het verkeer vanaf zijn en maakten een actiecomité dat samen met politieke partijen, werkgevers en vakbonden in de streek pleit voor de rondweg.
AL EEN LANGE WEG AFGELEGD Over de weg is sprake sinds de jaren negentig. De bestaande weg is onveilig en moet verbeterd worden. Opeenvolgende ministers twijfelden tussen verbetering van de bestaande weg en de aanleg van een ring rond Sint-LievensEsse (Herzele). Ingenieurs, studiebureaus en de administratie maakten verschillende studies, waarin nu eens dit tracé en dan weer het andere tracé als het beste naar voor geschoven werden.
In een referendum, dat achteraf bleek gemanipuleerd te zijn, koos een nipte meerderheid van de bevolking tien jaar geleden voor een rondweg. Achteraf kwam een brief naar boven waarin duidelijk werd dat politici uit de streek dit scenario voorzien hadden: ‘In een gepast omschrijving moet gezocht worden naar een bevraging die de psychologische weerstand bij de bevolking kan breken.’
De milieubeweging (Climaxi, Milieufront Omer Wattez, vzw ’t Uilekot, Natuurpunt,…) maakte telkens volgende afweging: “Wij zijn voor een verbetering van de bestaande weg omwille van de veiligheid. Wij zijn bereid een compromis te maken waarbij fietsers en landbouwvoertuigen op een nieuw tracé terechtkomen en de oude weg verbeterd wordt voor wagenverkeer. Iedereen moet zijn steentje bijdragen. Milieu, landschap en de volksgezondheid zijn
Ondanks alle ronkende verklaringen bleef de Vlaamse Regering twijfelen in het dossier. Bovendien maakte men allerhande fouten: de onteigeningen werden niet gemotiveerd, men vergat de voetwegen af te schaffen, men maakte fouten bij de nummering van percelen, leverde bouwvergunningen af die op twee data sloegen… 23
Oosterzele steunt Climaxi het actiecomité dat opkomt tegen de verdubbeling van het aantal rijstroken. In Geraardsbergen denkt men nog aan een omleiding van de weg via het open landschap van Zarlardinge/Goeferdinge en Wallonië wou vanaf Lessen een nieuwe aansluiting garanderen. Ondertussen liet Ecolo in het Waals Regeerakkoord een wegenstop inlassen, zodat ook daar een kink in de kabel zit.
BOUWVERGUNNING Rond dat afschaffen van die voetwegen -volg je nog, lezer?- loopt nog een juridische procedure voor de Raad van State. Dat weerhield de Vlaamse overheid er evenwel niet van om alvast de bouwvergunning toe te kennen. Ook in dit vijftig bladzijden tellend document staan zaken waar buurtbewoners en Climaxi het niet mee eens zijn. Zo ligt een Milieu Effecten Rapport dat dateert uit 2004 aan de basis van de beoordeling rond milieu. Van luchtnormen en klimaatacties was toen nog geen sprake.
De acties tegen de N42 passen in het voornemen van Climaxi om klimaatactie concreet te maken en toe te passen op actuele maatschappelijke thema’s.
Dit klein project verdient zoveel aandacht omdat het één van de schakels is van Europese verbindingen die lobbygroepen in de toekomst wensen te realiseren. Sinds de realisatie van de Oosterscheldetunnel en de modernisering van de R4 is de N42 één van de laatste drie knooppunten voor een nieuwe verbinding met Frankrijk: ook in
- Filip De Bodt De brochure van Climaxi over het dossier van de N42, is online leesbaar via de website www.climaxi.be, onder het menu ‘Publicaties’.
Zicht op de huidige N42 (foto: Jo Clauwaert)
24
25
Klimaat een sociale kwestie - op zoek naar een brede beweging -
zaterdag
16 november 2019
Het Geuzenhuis 9u tot 17u
10u
Philippe Huybrechts (VUB, IPCC) “De staat van het klimaat”
11u
Sacha Dierckx (denktank Minerva)
“Klimaatactie in een vrije markt-economie”
13u Werkgroepen rond n n n n
Landbouw Energie Werk Activisme
Inschrijven via info@climaxi.be Alle info op www.climaxi.be
met de steun van
Org. vzw Climaxi ism: ABVV, ACV, Attac, Boerenforum, Catapa, Greenpeace, Fairfin, FIAN, Linx+, Louis Paul 26 Boon Kring, Masereelfonds, Sign for Our Future, ‘t Uilekot, Victoria Deluxe, Wervel, vzw Arbeid en Milieu.
V.U. Filip De Bodt, Groenlaan 39, 9550 Herzele.
Kantienberg 9, Gent
Mondiaal
Brazilië in vlammen Bosbranden in het Amazonewoud
Deze zomer bereikte het nieuws ons bijna dagelijks dat de long van deze wereld in brand staat. Het is absoluut geen nieuw fenomeen, maar in 2019 bereikte het aantal bosbranden wel een ongekende hoogte.
de controles verminderden en de regelgeving werd afgezwakt. Meer weten?Lees meer op de website van Climaxi: www.climaxi.be Affiche waarmee Climaxi nationaal aanzette tot actie tegen de bedrijven die mee de bosbranden veroorzaken. De oproep kreeg gehoor in verschillende steden: mensen voerden actie aan de grootwarenhuizen zoals Delhaize (inzetfoto)
Sinds jaar en dag wordt de grond leeg geschraapt met machines door houthandelaars. Nadien rooit men de grote bomen en steekt men het overblijvende hout in brand. Houthakkers werken samen met gigantisch grote veebedrijven die de vrijgekomen grond gebruiken om er vee op te zetten of sojabonen te kweken die deels uitgevoerd worden naar Europa om het te gebruiken voor eiwitrijk veevoeder of als ingrediënt voor biobrandstoffen. De Europese Unie importeert 14 miljoen ton sojabonen per jaar. 25% daarvan komt uit Brazilië. De in 2018 verkozen president Bolsonaro wil vooral de grote spelers meer vrij spel geven. De bestuursraden van nationale parken worden geïnfiltreerd door de hout- en veelobby, 27
Klimaatrechtvaardigheid
Actie aanvoeren Free the soil
Opgerold in mijn slaapzak word ik langzaam wakker. Rond me liggen een 150-tal anderen. Enkelen zijn al wakker en drinken thee. Ze staan naast een bord: “Welcome to YARA”.
in het veroorzaken van klimaatverandering. Daarom zijn we hier sinds gisteren de toegang tot Yara aan het blokkeren. De klimaatbeweging is er het voorbije decennium in geslaagd te tonen hoe de fossiele industrie haar winstmodel boven de rest van de planeet zet. Maar naast brandstoffen is ons voedselsysteem een cruciaal element in klimaatverandering. Het zet aan tot ontbossing en bodemerosie, spilzuchtig transport, veel verpakking en verwerking. Om de industriële landbouw hiervoor verantwoordelijk te houden is Free the soil ontstaan. Deze internationale beweging organiseert dit kamp voor klimaatrechtvaardigheid en een grootschalige actie van burgerlijke ongehoorzaamheid. Geïnspireerd door het succes van Ende Gelände nemen dit soort acties toe in Europa. Er zijn ook een 60-tal Belgen aanwezig.
Wij, actievoerders van Free the soil, zijn klaar om 26u lang twee bruggen naar Yara te bezetten. Ik betwijfel of we echt welkom zijn bij deze ‘klimaat killer’. Het is dinsdagochtend 24 september. Ik ben in Brunsbüttel, Noord-Duitsland, in een industriegebied dichtbij de monding van de Elbe. In dat industriegebied ligt de fabriek van Yara: ‘s werelds grootste kunstmestproducent en Europa’s grootste verbruiker van aardgas. Op enkele meters van me wordt stikstof uit de lucht gehaald. Dit gebeurt door grote hoeveelheden aardgas te verbranden. Dat aardgas komt grotendeels via fracking uit de VS. Die stikstof wordt gebruikt om ammoniak te maken, dat tot kunstmest zal worden verwerkt voor de intensieve landbouw. Het zal op monoculturele akkers belanden waar bodems worden uitgeput om maïs en andere winstgewassen te telen, die op hun beurt dienen als veevoeder of als bestanddeel voor supermarktvoedsel. Deze fabriek is geen onbelangrijke schakel in de globale agro-industrie, en dus
We deden er 10 uur over om met de bus aan te komen, maar aan enthousiasme ontbreekt het niet. Georganiseerd in een gelaagd systeem van buddy-paren en kleine horizontale ‘affiniteitsgroepen’, verdeeld in twee groepen van 150 deelnemers. De strijd voor klimaatrechtvaardigheid is geen werk van korte adem. Iedereen moet mee kunnen. Je draagt zorg voor mekaar. Ondertussen 28
is het ook mooi meegenomen dat je kunt aantonen dat een andere en betere wereld mogelijk is, door deze ter plekke al waar te maken. Terug naar de blokkade. Een plek waar grootindustrie en politie botsen met basisbewegingen, waar intensieve landbouw tegenover agro-ecologie staat, kunstmest en aardgas tegenover klimaatrechtvaardigheid. Normaal komen hier een vijftigtal vrachtwagens per dag langs. Maar sinds gisteren ligt dat
stil. Achter me stoten koeltorens grote nevelwolken uit en wordt overtollig gas afgefakkeld. Het bericht bereikt ons dat er deze nacht een groep is binnengegaan in de fabriek. Ze hebben zich bovenaan een installatie vastgeketend. Een hoogtewerker wordt erbij gehaald. Naast me staan een 20-tal mensen te juichen, in de hoop dat hun mede-actievoerders in de fabriek hen horen: “For the planet not to boil, free the soil�. - Ewoud Vandepitte -
De tuin van Rijkbos (Zottegem) is een mooi voorbeeld van agro-ecologie.
29
Overheid
De regering Vlaams regeerakkoord
Er wordt veel geloof gehecht aan innovatie en nieuwe technologieën. Uiteraard zal er veel innovatie nodig zijn om het klimaatprobleem aan te pakken, maar alle geloof en vertrouwen leggen in technologie is volgens Climaxi een groot risico. Het mag zeker ook geen excuus vormen om andere diepgaande systeemveranderingen niet door te voeren. Groei in bepaalde sectoren, bijvoorbeeld de transportsector en de vleesindustrie, zal aan banden gelegd moeten worden in de strijd tegen klimaatverandering. Ook is het zo dat bepaalde technologieën zoals koolstofopslag nog in de kinderschoenen staan. n Tegelijk wordt er te weinig ingezet op bestaande technologieën rond hernieuwbare energie. De technologie is er, maar de ambities zijn te laag en we hinken nu al achterop. n Er zal meer geïnvesteerd worden in fietsinfrastructuur waar we uiteraard zeer blij om zijn. Maar er wordt ook nog altijd veel geïnvesteerd in Koning Auto. Om de files weg te werken, willen ze meer wegen en rijstroken aanleggen (Oosterweelverbinding, Brusselse ring, lokale wegen). Elke studie toont nochtans aan dat extra rijstroken ook extra auto’s aantrekt. Dit betekent meteen ook dat we de Europese normen qua luchtkwaliteit niet zullen halen.
Climaxi nam het Vlaamse regeerakkoord onder de loep en werd daar niet vrolijk van: het is een verdere afbouw van het volledige middenveld.
n
Het Vlaams negeerakkoord Climaxi maakt zich zorgen over het Vlaams regeerakkoord dat in oktober gesloten werd tussen Open Vld, N-VA en CD&V. De jongeren namen afgelopen maanden het voortouw en kwamen (wereldwijd) op straat. Elk ernstig regeerakkoord moet volgens ons dan ook een écht klimaatbeleid bevatten. En toch zijn de engagementen rond klimaat bedroevend laag. We zetten even kort op een rijtje wat we verontrustend vinden aan dit regeerakkoord. Hou je vast! Klimaat n De regeringspartijen vinden dat Europa in 2050 klimaatneutraal moet zijn. Maar de ambities voor Vlaanderen leggen ze beduidend lager: een vermindering van uitstoot van emissie van 80% tegen 2050. Dit terwijl Vlaanderen een geïndustrialiseerde en welvarende regio is. Vlaanderen moet dan ook een voorbeeldfunctie tonen, maar die zien we niet in dit akkoord. 30
Sociaal In het regeerakkoord staan heel wat maatregelen die grote gevolgen zullen hebben voor mensen en gezinnen. Als organisatie voor klimaat en sociale rechtvaardigheid willen we ook deze beslissingen aankaarten en ze aanvechten samen met partnerorganisaties. Er wordt fors bespaard in de kinderbijslag. De strijd tegen armoede is de grote afwezige in het regeerakkoord. Er wordt niet extra geïnvesteerd in sociale woningen. Nieuwkomers moeten 10 jaar wachten vooraleer ze recht hebben op een sociale woning wat zo goed als zeker betekent dat velen in armoede zullen belanden. Langdurig werkzoekenden lopen het risico een verplichte gemeenschapsdienst te moeten doen. En zo kunnen we helaas nog even doorgaan…
spraak in het regeerakkoord met betrekking tot het huidig decreet sociaal-cultureel werk: “Initiatieven die zich terugplooien op etnisch-culturele afkomst worden daarbij niet meer gesubsidieerd. Tevens zal de toekomstige subsidiëring gebaseerd zijn op de uitgevoerde visitatie, de strikte toepassing van de beoordelingscriteria en de inpassing in een landschapstekening. Deze drie elementen staan elk op zich en vormen het afwegingskader. Met
Sociaal-Cultureel werk Climaxi is sinds 2011 erkend als socioculturele beweging en wordt dan ook gesubsidieerd door de Vlaamse Overheid. Daar gaan ze nu de kaasschaafmethode op toepassen: jaarlijks zullen er enkele procenten subsidies worden weggesneden. Men wil 180 miljoen euro besparen op die manier. Het sociaal-cultureel volwassenenwerk zal samen met andere sectoren, zoals de cultuursector en de amateurkunsten, vanaf 2020 een deel van haar werkingsbudget niet meer krijgen. Hallucinanter is nog de volgende uit-
deze beslissingsbepalende toetsstenen subsidiëren we prioritair sociaal-culturele organisaties die inzetten op gemeenschapsvorming, verbinding, samenwerking, segregatie tegengaan, bruggen bouwen en formeel en informeel leren.” Organisaties die zich dagelijks inzetten voor een warmere en diverse samenleving verliezen hun Vlaamse subsidies! Bovendien vinden we niets meer terug over de kritische rol waar heel wat middenveldorganisaties in uitblinken. - Famke Vekeman -
31
Steun Climaxi vzw
PB- PP
BELGIE(N) - BELGIQUE
Vind je onze tijdschriften, brochures, documentaires en onze werking in het algemeen de moeite waard? Dan kan je een vrije bijdrage storten op het rekeningnummer van Climaxi vzw BE40 0016 3236 1163.
Climaxi is ook steeds op zoek naar vrijwilligers! Wij zoeken mensen die ons kunnen helpen met inhoudelijke dossiers, infostands of activiteiten. Wie onze beweging mee wil uitbouwen, is altijd welkom op onze secretariaten in Gent of Herzele en in de lokale groepen.
Neem ook eens een kijkje op onze website: www.climaxi.be
