cm.be 7 juni by CM ziekenfonds

Zo verd jouw recedigt CM hten 10

Als de vakantie niet loopt als gepland Els en Wauter: ‘Ineens was Cas daar’ 4

Meer aandacht voor patiënt

‘Eindelijk kon ik mijn vragen en twijfels kwijt’ 6

Brood maakt niet dik

Alles wat je wil weten over je boterham

Nieuws uit jouw regio

[ de kijk van ]

n e e l ne

[ kortgeknipt ]

Meer honger

door drank met prik

Het Grote Onbekende Je beseft het pas als het zover is. Dimitri en Pieter geven op de achterzijde van dit nummer hun kijk op het vaderschap. ‘Pas als dat kindje er is, besef je wat vader zijn met een mens doet’, klinkt het. Deze zomer wacht ons het Grote Onbekende. Onze eerste spruit. ‘Wat gaat dat geven?’, heb ik me al meermaals afgevraagd. Toch probeer ik er niet te veel over na te denken. Want Dimitri en Pieter hebben gelijk, denk ik. Je beseft pas wat dat kleintje betekent in je leven als het eindelijk in je armen ligt. En dan nog. Deze zomer is nog maar het begin van een lang avontuur.

gaan, soms haalt de tijd je in. Er moet nog zoveel gebeuren. Maar dat je reikhalzend uitkijkt naar het Grote Onbekende, is zeker. En hoe dikker de buik, hoe meer meningen en adviezen je er bovenop krijgt. Gedaan met slapen, gedaan met spontane activiteiten, gedaan met een proper huis, gedaan met de rust. ‘Ja, er is een voor en na, maar je krijgt er veel voor terug. Vader zijn is genieten’, vertellen Dimitri en Pieter nog. Een geruststellende boodschap. Laat het Grote Onbekende maar onbekend zijn. Laat ons de fijne en minder fijne momenten maar meemaken als ze zich voordoen. Dat kleintje wordt vooral genieten. En de rest, dat zien we dan wel.

Pas nu vat ik de betekenis van de woorden in verwachting zijn. Negen maanden wachten, negen maanden voorbereiden, je lichaam negen maanden lang elke week zien veranderen. Het doet wat met een mens. Soms kan het niet snel genoeg

Anneleen Vermeire, redacteur cm.be

Al ondervonden dat je na het drinken van bruiswater precies meer honger hebt dan wanneer je plat water neemt? Uit onderzoek blijkt dat de prik het hormoon dat de honger aanscherpt, doet toenemen. Voor het onderzoek werd eerst met ratten geëxperimenteerd. Ze aten allemaal hetzelfde voedsel maar kregen verschillende dranken. De dieren die een drank zonder prik hadden gedronken, wogen en aten duidelijk minder dan de dieren die drank met prik hadden gekregen. De prikdranken verhoogden het hormoon dat de honger doet toenemen, zo stelden onderzoekers vast. Nadien gebeurde de test met studenten. Bij wie een prikdrank had gedronken, was het hongerhormoon eveneens verhoogd. Maar hun gewicht was niet gestegen. Of mensen door een prikdrank ook effectief meer eten, is niet aangetoond. Want bij het eetgedrag spelen ook andere factoren mee. Het hongerhormoon is niet alleen verantwoordelijk.

Screening darmkanker

vanaf 55

Vanaf 55 jaar kun je deelnemen aan het gratis Bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker. Het Bevolkingsonderzoek om dikkedarmkanker op te sporen, startte in 2013 voor Vlamingen vanaf 56 tot 74 jaar. Om de twee jaar worden ze uitgenodigd om zelf een stoelgangstaal te bezorgen aan een labo voor onderzoek. Nu wordt het onderzoek met een geboortejaar uitgebreid. Ben je dit jaar al 55 geworden, dan valt binnenkort een uitnodiging om deel te nemen in je bus. De anderen krijgen een brief rond hun verjaardag. Je beslist zelf of je meedoet. Sinds de start van het Bevolkingsonderzoek wordt een vijfde meer kankers gevonden. Vaak wordt de kanker in een vroegtijdig stadium ontdekt, waardoor de kans op genezing vergroot en een intensieve behandeling meestal niet nodig is.

www.bevolkingsonderzoek.be

Gezocht:

Voor een studie naar de effectiviteit van manuele lymfedrainage, worden patiënten gezocht met lymfoedeem van de arm door de behandeling van borstkanker.

Goedele Wachters in Het Nieuwsblad

Hou binnenlucht gezond

Winnaars Samana

Een groot deel van de tijd zitten we binnen. De folder ‘Het leefmilieu en je gezondheid’, een initiatief van de Belgische ziekenfondsen, geeft je inspiratie voor gezonde binnenlucht.

De winnende loten van de solidariteitsactie van Samana zijn getrokken. Je vindt de uitslag op de website van Samana. Ben je bij gelukkigen, stuur dan je winnend lot naar Samana, dienst Tombola, Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel. Vermeld je volledige naam en adres, zoals voorzien op de rugzijde van de tombolaloten. Ook op de briefomslag met het winnende lot vermeld je je naam en adres. Met de solidariteitsactie steunt Samana langdurig zieke mensen. De opbrengst gaat naar het Fonds Hulp aan Zieken. Dat helpt mensen die door ziekte hoge medische kosten hebben die niet worden terugbetaald. De solidariteitsactie steunt ook de plaatselijke werking. Samana dankt iedereen die loten kocht.

Vervuilde binnenlucht heeft een negatieve invloed op je gezondheid. Klachten zoals prikkelende ogen, een zere keel, concentratiestoornissen, vermoeidheid, allergieën en hoofdpijn kunnen dan optreden. Ververs de lucht door te ventileren en te verluchten. Zet twee keer per dag tien tot twintig minuten ramen en deuren wijd open. Daarnaast is het ook belangrijk om je huis per-

manent te ventileren via ventilatieroosters in ramen, deuren en muren. Vermijd vocht in huis. Kook met de deksels op de potten en gebruik je dampkap. Laat ze nadien nog een kwartiertje draaien om al het overtollige vocht af te voeren. Open zeker het raam als je de was binnen laat drogen. Luchtverfrissers zijn overbodig, ze verhogen je blootstelling aan vluchtige stoffen. En overdrijf niet met onderhoudsproducten. Poetsen met water is genoeg.

www.cm.be/binnenlucht

www.samana.be

Redactie cm.be: Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel | tel. 02 246 41 11 | e-mail: persdienst@cm.be Redactie: Dieter Herregodts, hoofdredacteur | Martine Creve | Bram Dehouck | Rosine Pittevils | Anneleen Vermeire | Michiel Verplancke | Eric De Maegd (administratie) Webredactie: Marc Helin Lay-out: Bart Gevaert Verantwoordelijke uitgever (nationale pagina’s): Luc Van Gorp | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel Jaarabonnement cm.be: storting van 13 euro op rek.nr. 000-0079000-42 | Mutualistische Edities, Landsbond Christelijke Mutualiteiten | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel (met vermelding ‘cm.be’) Druk en verzending: Coldset Printing Partners | A. Gossetlaan 30 | 1702 Groot-Bijgaarden Lid VUKPP cm.be is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie Contactgegevens CM: www.cm.be of zie p.15 Foto cover: Lieven Van Assche

Een deel van de patiënten die behandeld zijn voor borstkanker, ontwikkelt lymfoedeem van de arm. Lymfoedeem is een abnormale ophoping van eiwitten en vocht in het lichaamsweefsel als gevolg van een gestoord evenwicht tussen aan- en afvoer van vocht. Dit kan leiden tot ernstige klachten.

De behandeling bestaat uit huidzorg, oefentherapie, compressietherapie en manuele lymfedrainage. Voor de laatste behandelvorm bestaat nog weinig bewijskracht. Daarom loopt een onderzoeksproject in UZ Leuven, UZ Antwerpen en UMC Sint-Pieters in Brussel. Mensen die deelnemen krijgen een gratis intensieve behandeling en een onderhoudsbehandeling.

tessa.devrieze@kuleuven.be Tel. 016 34 50 05

Feest in de tuin Geniet je van tuinen kijken of ben je op zoek naar ideeën voor jouw hof? Bezoek dan het Open tuinweekend van 25 en 26 juni, een initiatief van Landelijke Gilden. 201 tuinliefhebbers in Vlaanderen en het grensgebied met Nederland zetten hun tuin open voor het publiek. Het thema is ‘feest in de tuin’ want het initiatief bestaat 25 jaar. Voor die feestelijke editie verklappen de eigenaars je hun leukste G-plek, waar ze in een Groene omgeving Gezellig kunnen Genieten. Dat kan het terras zijn of de bank onder een boom om te ontstressen. De deelnemende tuinen vind je in de gids ‘Open tuinen 2017’. Daarin staan ook bijkomende openingsdagen en fiets- en autoroutes.

www.opentuinen.be

Rosa Van de Voorde

patiënten met lymfoedeem

Familie héb je, maar vrienden zijn je pad gekruist, en heb je vastgehouden. Ik vind dat echt bijzonder.

Hoe gaat het met u?

Eric De Maegd

‘Elke dag een mooie foto’ ‘Mijn wereld staat even op zijn kop’, zegt Rosa Van de Voorde (66) uit Veltem-Beisem. ‘Ik heb borstkanker en door een valpartij is mijn schouder uit de kom. Dat is veel om op een paar dagen te verwerken.’ ‘Ik probeer toch de mooie dingen in het leven te zien. De meest eenvoudige dingen maken mij gelukkig, zoals mijn kinderen, bloemen of kunst. Daarom leg ik ze ook graag vast op foto. Van elke uitstap maak ik een fotoreportage. Mijn buurvrouw Ghislaine zag de foto’s van onze gezamenlijke uitstappen en zei: Waarom stuur je niet eens een foto naar ROBtv? En zo geschiedde.’ ‘De positieve reacties van mensen geven mij voldoening. Ik probeer dagelijks een mooie foto de wereld in te sturen met een leuk tekstje om de mensen op te vrolijken. Vooral voor die mensen die niet meer naar buiten kunnen door ziekte, ouderdom of handicap. Zo zien ze ook nog een stukje van de buitenwereld.’

Laat ons weten wat jou bezighoudt. Reageer via bijzonder@cm.be of Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel.

[ uitgelicht ] de kracht van warme zorg

‘Eindelijk kan ik mijn

[ de voorzet ]

vragen en twijfels kwijt’

‘Praat met je patiënten van mens tot mens.’ Warme zorg hoeft niet ingewikkeld te zijn volgens Liesbeth Moortgat (44), verpleegkundige in het AZ Delta in Roeselare. Zij schaart zich achter het What Matters to You-initiatief (WMTY), dat aandacht vraagt voor de kleine dingen die een patiënt belangrijk vindt. Op dinsdag 6 juni, internationale What Matters To You-dag, schoven meer dan 15 landen de patiënt in de kijker. > TEKST: MICHIEL VERPLANCKE > FOTO: STEFAAN BEEL

k ken al mijn patiënten’, benadrukt Liesbeth, ‘en daarmee bedoel ik niet enkel hun medisch dossier, maar ook wie ze als mens zijn. Dat vind ik belangrijk.’ Een van die mensen is Inge Vandelannoote (37). De twee leerden elkaar kennen op de afdeling voor chronische darmziekten. Nu pleiten ze samen voor dat tikkeltje extra in de zorg.

Maskers ‘In 2000 kreeg ik te horen dat ik colitis ulcerosa (CU) had, een ontstekingsziekte van de dikke darm’, vertelt Inge. ‘Eerst wilde ik dat zelf onder controle houden, maar een buurman met darmkanker drukte mij op het hart dat ik zorg

Hoe heeft jouw zorgverlener jou geholpen? Laat het ons weten: lezersbrieven@cm.be Reageer Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel.

Perfectie bestaat niet

Liesbeth verder. ‘Een enorme blijk van vertrouwen. En zeer leerrijk. Ik ben specialist, maar ik heb de ziekte niet. Ik weet niet hoe het voelt of wat die ziekte met je doet.’ ‘Klopt’, beaamt Inge. ‘Dat gaat vaak om kleine dingen. Goedbedoeld raadde Liesbeth mij een app aan die het dichtstbijzijnde toilet zoekt, terwijl CU-patiënten geen tijd hebben om een gsm te nemen, te wachten op de app en naar dat toilet te hollen. Door te praten ontdek je zulke dingen.’ ‘Onlangs organiseerden we een focusgesprek met darmpatiënten’, zegt Liesbeth. ‘Daar ging een wereld voor mij open. Patiënten weten dingen over de zorg die wij niet weten.’ ‘Er is maar een manier om die zaken te weten te komen’, zegt Inge. ‘Vraag het aan je patiënten. En laat hen vragen stellen.’ Liesbeth Moortgat (r.) naast Inge Vandelannoote: ‘Ik ben specialist, maar ik heb de ziekte niet. Ik weet niet hoe het voelt of wat die ziekte met je doet.’ voor mezelf moest dragen. Met CU loop ik meer kans op kanker. Gestresseerd ging ik naar het ziekenhuis. We vonden niet direct een geschikte aanpak. Ik botste op teleurstelling na teleurstelling.’ ‘Toch was Inge de vrolijkheid zelve als ze bij mij kwam’, pikt Liesbeth in. ‘Maar ik merkte dat er iets mis was. Ik vroeg haar: Meen jij nu eigenlijk wat je zegt? Toen durfde ze pas haar verhaal te doen.’ ‘Bij andere verpleegkundigen zat ik er fysiek door, en weende ik voortdurend. Terwijl ik een heel positief persoon ben’, zegt Inge. ‘Het doet deugd als iemand door je patiëntenmasker kan kijken, als die jou begrijpt. Vroeger durfde ik nooit vragen te stellen, omdat ik dacht dat zorgverleners daar geen tijd voor hadden.

Plots nam een verpleegkundige een stoel en zei tegen mij: Jij vraagt nooit iets. Nu ga ik hier tien minuten blijven zitten om naar jou te luisteren. Eindelijk kon ik mijn vragen en twijfels kwijt. Dat vergeet ik nooit.’ ‘Als verpleegkundig consulent ben ik het eerste aanspreekpunt voor patiënten met twijfels’, stelt Liesbeth. ‘Maar elke verpleegkundige moet daar aandacht voor hebben. Echtheid, waarheid en empathie zijn de sleutelwoorden. Wees eerlijk met je patiënten. Zo schep je een vertrouwensband die jou als zorgverlener ook helpt. Maar ken elkaars grenzen. Sommige patiënten willen liever een afstand bewaren.’

Patiëntenkennis ‘Later toonde Inge mij haar dagboek’, gaat

Wengen Charmant - wandelen in sterformule Zes rustige dagwandeltochten, zonder al te grote hoogteverschillen, gecombineerd met het comfort van het Intersoc-hotel Palace in Wengen en dit tijdens de fameuze charme-week. Overdag stap je door het overweldigende decor van de Eiger, Mönch en Jungfrau en ‘s avonds kan je aperitieven, smaakvol tafelen en echt verwend worden in Hotel Palace. Periodes en prijzen: Van 25 juni tot 3 juli 2017 voor 1 144 euro. Van 3 tot 11 september 2017 voor 1 144 euro. Toeslag voor de trein voor beide periodes bedraagt 288 euro.

... samen genieten van de gezonde berglucht

Meer informatie via www.intersoc.be en 070 233 119.

Een (bijna) gratis NIP-test voor alle zwangere vrouwen. In deze tijden van besparingen klinkt het zeer genereus. Maar sta mij toe om kritisch te zijn. Want op korte termijn mag een algemene terugbetaling een goede zaak lijken, op lange termijn maak ik mij grote zorgen. De NIP-test (Niet-Invasieve Prenatale Test) is een innovatieve bloedtest die de meest frequente chromosoomafwijkingen bij baby’s kan opsporen, zoals het syndroom van Down. Vanaf 1 juli wordt de test (bijna) volledig terugbetaald. Voor een goed begrip, ik heb absoluut niets tegen de NIP-test. Als ziekenfonds waren wij er ook voorstander van om de test terug te betalen voor risicozwangerschappen. De betrouwbaarheid van de test is bijzonder hoog. Bovendien zijn miskramen als gevolg van de test uitgesloten. Maar tegelijkertijd is er iets dat wringt. Want als we het op langere termijn bekijken, dan maak ik mij ernstig zorgen over onze samenleving. Hoe sterk vandaag ook de nadruk gelegd wordt op de vrije keuze van aanstaande ouders, wie kan garanderen dat die Een veralgemening van keuze echt vrij zal zijn?

Durf jezelf te zijn ‘Mentaal kan het zwaar zijn’, geeft Liesbeth toe. ‘Ik had een sterke band met een terminale patiënt. Vier weken lang ging ik elke dag bij hem op bezoek. Op zijn begrafenis heb ik geweend. Maar ik ben blij dat ik hem leren kennen heb. Zorgverleners moeten net zo goed zichzelf kunnen zijn.’ ‘Als patiënten moeten wij daar rekening mee houden’, aldus Inge. ‘Net zoals wij, zijn zorgverleners mensen met hun eigen verhaal.’

Buddywerking Ook CM staat achter het What Matters to You-initiatief, dat door Noorwegen in het leven werd geroepen in 2014. Warme zorg verdient niet alleen op 6 juni, de internationale WMTY-dag, een applaus, maar heel het jaar door. Daarom zet CM sterk in op zorgvragers, en wat belangrijk is voor hen. Met de buddywerking besteedt Samana veel aandacht aan de wensen van mensen met een psychische kwetsbaarheid. Vrijwilligers doen samen met hen iets dat ze echt leuk vinden, zoals sporten, schilderen of iets gaan drinken. De buddy’s doen er alles aan om de betrokken personen op hun gemak te stellen. www.whatmatterstoyou.be www.samana.be/chronisch-ziek/ buddywerking

de terugbetaling van de

Een veralgemening van de NIP-test zal onNIP-test roept heel wat getwijfeld tot gevolg hebben dat er minder kinderen met het syndroom van Down geboethische vragen op. ren zullen worden. Wanneer je als mama na een NIP-test te horen krijgt, dat je kind het syndroom van Down zal hebben, wat beslis je dan? Je zal al sterk in je schoenen moeten staan om je kindje toch op de wereld te zetten. Het lijkt wel of we als samenleving in de plaats van het individu beslissen dat kinderen met het syndroom van Down er niet meer bij horen. Stefan Dewickere

Een veralgemening van de terugbetaling van de NIP-test roept heel wat ethische vragen op. Want we begeven ons op een hellend vlak. Morgen komen er nieuwe tests op de markt waarmee we andere handicaps kunnen opsporen. Zullen we die dan ook terugbetalen en ouders de vrije keuze laten of ze de zwangerschap willen verder zetten? Ik huiver bij de gedachte dat mensen alleen nog perfect mogen zijn. Dat is een utopie. Alle mensen zijn beperkt. Hoe goedbedoeld de terugbetaling van de NIP-test ook is, als we hierover het ethisch debat niet durven aangaan, plegen we schuldig verzuim. Voor CM is het in elk geval duidelijk. Ons mensbeeld vertrekt vanuit de kwetsbare mens. Omdat we uiteindelijk allemaal kwetsbaar zijn. Voor ons is er dringend nood aan een ethische commissie binnen het Riziv om mee over de belangen van die kwetsbare mens te waken. Als samenleving hebben we niet het recht om te beslissen wie er wel of niet bij hoort.

Luc Van Gorp, Voorzitter CM

[ goed in mijn vel ] feiten en fabels over brood

‘Brood maakt niet dik’ > TEKST: ROSINE PITTEVILS > FOTO: COMPAGNIE GAGARINE

Lien llaert Wi met

Rozijnenbrood bevat meer ijzer dan wit brood

Het donkerste brood is het gezondst

‘Rozijnen bevatten extra voedingsstoffen, zoals ijzer. Daarom zit in rozijnenbrood meer ijzer dan in wit brood. Natuurlijk zijn rozijnen- en suikerbrood calorierijker dan de gewone broodsoorten. Maar als je dit sporadisch eet en met mate dan zie ik er niets verkeerds in. Ze zijn lekker en je leeft maar een keer. Belangrijkste is dat je voor jezelf een evenwicht zoekt.’

‘Bakkers kleuren hun wit brood soms donker met moutextracten. Hiervoor moet je oppassen. Dit lijkt op bruin brood, maar het heeft de eigenschappen van wit brood. Wil je een gezond brood, dan kies je het best een donkerbruin brood met volle graankorrel. De beste keuze is volkorenbrood, gevolgd door roggebrood, meergranenbrood en andere bruine broodsoorten. Je mag gerust afwisselen.’

Brood is ongezond Patrick Mullie: ‘Brood is een verzamelnaam van een aantal voedingsmiddelen die niet dezelfde eigenschappen hebben. Er is gezond brood en minder gezond brood. Feit is wel dat alle broodsoorten vitaminen, voedingsvezels en jodium bevatten. Hoe meer volle graankorrels in het brood, hoe gezonder. De Hoge Gezondheidsraad raadt aan om ongeveer 50 procent van je energie te halen uit koolhydraten. Je moet dat eens proberen met fruit. Dat lukt bijna niet, tenzij je drie tot vier kilogram fruit eet per dag. Dus je hebt brood, aardappelen en rijst nodig om die 50 procent koolhydraten te halen. Zeker als je sport. Hoe meer je beweegt, hoe meer koolhydraten je nodig hebt.’

Wil je een gezond brood, dan kies je het best een donkerbruin brood met een volle graankorrel.

Spelt is gezonder dan volkoren ‘Dit zijn twee identieke producten, met dezelfde eigenschappen. Ze zijn dus even gezond. Ik zou kiezen voor volkorenbrood. Het is goedkoper. Maar als je graag spelt eet, kies je daarvoor. Dat geldt ook voor chiazaad.’

Patrick Mullie

Violet Corbett Brock

De laatste tijd ligt brood zwaar onder vuur. Dieetgoeroes bannen het uit ons voedingspatroon. Ze beweren dat je er dik van wordt en dat brood zelfs je gezondheid kan schaden. Hoe zit het nu echt? ‘Je wordt niet dik van brood, maar van wat je erop smeert’. Voedingsdeskundige Patrick Mullie helpt een paar broodfabels de wereld uit.

[ smakelijk ]

Panna cotta 2 vanillestokken • 4 dl room, light • 20 g tagatesse • 1 eetlepel sojasmeerboter, light • 5 gelatineblaadjes, geweekt schraap het merg uit de vanillestokken • breng de room met de tagatesse, de vanillestokken en het merg aan de kook • laat even inkoken • meng er de smeerboter onder en laat even meekoken • haal het mengsel van het vuur • smelt er de gelatineblaadjes • giet de room in de gewenste vormpjes COULIS 150 g aardbeien of frambozen • 1 eetlepel tagatesse mix de aardbeien of frambozen met de tagatesse • kook alles even op en laat afkoelen AFWERKING 150 g frambozen en/of aardbeien • een paar muntblaadjes haal de panna cotta uit de vormpjes • serveer hem met de coulis en verse vruchten • strooi er wat fijngehakte munt op

Havermout en brood zijn beiden goed als ontbijt Brood maakt dik

Compagnie Gagarine

‘In mijn ogen word je van brood niet dik. Wat mensen dik maakt, is wat ze op hun boterham smeren of leggen. Ook snacks of frisdrank zijn boosdoeners. Brood bevat calorieën, net als alles wat je eet. 100 gram brood bevat ongeveer 240 calorieën, 100 gram chocopasta wel 500 calorieën. Maar als je goed ontbijt met drie tot vier boterhammen, dezelfde hoeveelheid brood als lunch neemt en ’s avonds een warme maaltijd eet, dan zal je niet verdikken.’

Van brood krijg je een opgeblazen gevoel ‘50 000 tot 60 000 mensen in België zijn glutenintolerant. Dat uit zich in een opgeblazen gevoel, diarree, misselijkheid, braken … Deze mensen moeten glutenvrij brood eten. Maar als de arts je niet zegt dat je een glutenvrij dieet moet volgen, heeft het geen zin om gluten uit je voeding te bannen. Integendeel, er is onlangs een studie verschenen die stelt dat mensen die gluten vermijden, ongezonder eten dan mensen die wel gluten eten. Die eerste groep krijgt minder vezels binnen en eet dus minder volwaardig brood. Mensen die regelmatig een opgeblazen gevoel hebben, bekijken het best hun algemeen voedingspatroon. In de meeste gevallen zal brood niet de oorzaak zijn.’

‘Inderdaad, ze zijn allebei gezond, maar heel verschillend. De Hoge Gezondheidsraad zegt dat je moet afwisselen. In brood zit zout, verrijkt met jodium. Veel mensen hebben een tekort aan jodium. Havermout heeft speciale vezels die de cholesterol met 10 procent doen dalen, maar het is geen wondermiddel. Wel opletten natuurlijk, want 100 gram havermout bevat bijna twee keer zo veel calorieën als 100 gram brood, zeker als je hier nog zaden, noten of gedroogde vruchten aan toevoegt. Dan heb je wel een gezonde bron, maar ook een energiebom. Dus pas je hoeveelheid aan.’

Tom Swalens

Recept: Lien Willaert Uit het boek: Gezond Gulzig (lente-zomer)

[ even buiten strijd ] ongeschikt om te rijden

[ de huisdokter ] laat je op tijd testen

Even de handrem op Je arm zit in het gips, je hebt een hersenbloeding gehad of bent levenslang diabetespatiënt. Hoe zit dat dan met autorijden? Mag je nog achter het stuur kruipen? Mark Tant, afdelingshoofd van het Centrum voor Rijgeschiktheid en voertuigAanpassing (CARA), geeft een woordje uitleg. > TEKST: MICHIEL VERPLANCKE > ILLUSTRATIE: RUTGER VAN PARYS

STAP 7 Ga niet in het rood

STAP 4

‘Als je arts of het CARA je ongeschikt vindt om te rijden, moet je binnen de vier werkdagen je rijbewijs inleveren bij de bevolkingsdienst van je gemeente. Het is natuurlijk ook belangrijk dat je het rijverbod respecteert. Als je dat niet doet, riskeer je dezelfde straffen als rijden zonder rijbewijs. Bij een ongeval zal je de schadevergoeding volledig zelf moeten betalen.’

90 % van CARA-bezoekers mag blijven rijden ‘Zo’n 90 procent van de patiënten die bij ons komen aankloppen, mag gewoon blijven rijden. Statistisch gezien is er dus geen enkele reden om met een bang hart naar ons te komen. Meestal stellen we wel bepaalde voorwaarden, of vragen we dat er enkele aanpassingen gebeuren aan het voertuig, maar daarmee zijn de patiënten ook geholpen.’

STAP 1 Mark Tant, afdelingshoofd CARA: ‘Op een bepaald moment moet je (even) de sleutel uit het contact halen en de auto tot stilstand brengen. Want als je ziek bent of een aandoening hebt, kun je de veiligheid van anderen en jezelf in het gedrang brengen. Daarom is het belangrijk om de regels te volgen.’

90 %

5 7

‘In de eerste plaats oordeelt je arts of je geschikt bent om te rijden. Hij doet dat op basis van de medische minimumnormen qua rijgeschiktheid. Daarbij gaat het onder meer om neurologische aandoeningen, slaapziekten of epilepsie. Die zijn vastgelegd in een koninklijk besluit. Je dokter kan je ook tijdelijk rijongeschikt verklaren als je bijvoorbeeld bepaalde medicatie neemt of als je been in het gips zit. De algemene filosofie is simpel: je hebt er last van in het verkeer.’

STAP 5 STAP 3 Doorverwijzing naar het CARA ‘Voor sommige aandoeningen moet de dokter je doorverwijzen naar het CARA: bij een implantaat, bij locomotorische en cognitieve aandoeningen, of als je niet voldoet aan de visuele criteria, maar de oogarts toch een uitzondering wil maken. Bij twijfel kan de dokter je ook vrijwillig naar het CARA sturen.’

Laat je testen ‘Het CARA test je rijgeschiktheid op drie manieren. Een arts onderzoekt je medische toestand, een psycholoog je geestelijke gezondheid en een rijexpert, meestal een bijgeschoolde kinesist of ergotherapeut, controleert je rijvaardigheid en bekijkt welke aanpassingen er moeten gebeuren aan het voertuig. De arts heeft altijd het laatste woord.’

STAP 6 Sleutelen aan je voertuig ‘We willen zoveel mogelijk mensen in hun vrijheid laten. De techniek laat veel toe. In extreme gevallen zoals tetraplegie, waarbij alle vier je ledematen verlamd zijn, installeren we een joystick die de hele auto bestuurt. De aanpassingen beschrijven we in een technische fiche, die je kunt voorleggen aan het bedrijf dat de aanpassingen uitvoert, en waarmee je een vergoeding kunt vragen aan het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap.’

Wat zijn de symptomen? Mannen krijgen een branderig gevoel bij het plassen of pijn ter hoogte van de balzak. Er kan ook waterig slijm of etter uit de penis druppen. Vrouwen merken vaak niet dat ze een chlamydia-infectie hebben opgelopen. Daardoor bestaat het gevaar dat ze die ongemerkt doorgeven. Als ze wel iets merken, gaat het om een branderig gevoel bij het plassen, pijn in de onderbuik of vaginaal bloedverlies na het vrijen of tussen menstruaties in. De infectie kan uitbreiden naar de eileiders, waardoor de eileiders mogelijk dicht gaan zitten. Dan is er gevaar voor onvruchtbaarheid. Wat is de oorzaak? Chlamydia is erg besmettelijk. Tijdens seksueel contact kan een besmet persoon de bacterie doorgeven. Daarom is het belangrijk om altijd veilig te vrijen met voorbehoedsmiddelen. Heb je een vaste relatie en willen jullie zonder condoom vrijen, laat je dan eerst alle twee testen. Alleen zo ben je zeker dat je veilig onbeschermd seks kunt hebben.

STAP 2 Wie bepaalt of je je gordel mag vastklikken?

Sommigen voelen helemaal niets, anderen voelen een branderig gevoel bij het plassen. Bij vrouwen kan chlamydia zelfs leiden tot onvruchtbaarheid. Laat je op tijd testen.

Wat is chlamydia? Chlamydia is een seksueel overdraagbare aandoening (soa), veroorzaakt door de bacterie Chlamydia trachomatis. Die zit in het slijmvlies van de penis, vagina of anus van iemand die besmet is. Onder jongvolwassenen is chlamydia de meest voorkomende soa.

Hoe spoor je chlamydia op?

STAP 8 Wanneer mag je weer gas geven? ‘Bij veel gevallen kan je na de recuperatie gewoon weer rijden, zoals na een polsoperatie of een medicatiekuur. Bij een beroerte of een epilepsieaanval is die periode wettelijk vastgelegd, voor beide meestal zes maanden. Maar er bestaan uitzonderingen. Het is uiteindelijk je dokter of het CARA die je weer rijgeschikt verklaren. Zij geven je een medisch attest, waarmee je op het gemeentehuis een rijbewijs kunt halen, eventueel een met voorwaarden.’

Hoe kun je chlamydia behandelen? Bij mannen kan de arts chlamydia meestal al vaststellen aan de hand van een urinetest, bij vrouwen is wat afscheiding van de vagina nodig. Je dokter zal antibiotica voorschrijven om de chlamydia-infectie te bestrijden. Net zoals bij andere soa’s is het belangrijk om gelijktijdig behandeld te worden met je partner. Zo besmet je elkaar niet steeds opnieuw. Heb je een infectie, breng dan je sekspartners van de voorbije zes maanden op de hoogte. Zo kunnen zij zich ook laten testen.

Elise Rummens, preventie-arts CM www.cm.be/dehuisdokter

Stefan Dewickere

[ sterker met steun ] zit je met vragen? [ helpende handen ]

CM verdedigt jouw rechten Albert: ‘Ik schrok toen ik het bedrag zag’ Albert lag een paar dagen in het ziekenhuis voor een operatie aan de heup. Gelukkig geen complicaties. Het herstel verloopt vlot. Tot de factuur in Alberts bus valt. Hij schrikt van het bedrag dat hij zelf moet betalen.

Worden mijn medische kosten terugbetaald?

Marianne: ‘Thuis betaal ik zelf een groot stuk van de kosten’ de prijs? Dan mag Marianne er gerust zelf naar vragen.

Daaruit blijkt dat de informatie van haar arts klopt.

Via de opnameverklaring geeft ook het ziekenhuis informatie over de kostprijs van de ziekenhuisopname. Bij geplande zorg, zoals bij Marianne, kan dit document op voorhand meegegeven worden zodat ze dit thuis rustig kan lezen.

Teken niet zomaar een formulier De arts vroeg Marianne om een formulier te tekenen waarmee ze zich akkoord verklaart met de keuze voor een behandeling thuis en aangeeft duidelijk geïnformeerd te zijn over de kostprijs en het bedrag dat ze zelf moet betalen. Het is belangrijk dat ze een goede uitleg krijgt over het formulier. Als ze langsgaat bij CM om de informatie van de arts te toetsen, neemt ze het formulier mee om het te laten nakijken. Op basis van het advies van CM kan Marianne weloverwogen een beslissing nemen.

Marianne neemt contact op met CM. Ze begrijpt de uitleg van de arts niet goed. Ze wil een tweede mening voor ze beslist. De dienst Ledenverdediging toetst Mariannes vraag af aan de wetgeving en de overeenkomsten tussen zorgverstrekkers en ziekenfondsen.

Mag ik info over mijn gezondheid inkijken?

Laat je factuur nakijken door CM Albert heeft twijfels over zijn factuur. Hij betaalt ze niet onmiddellijk, maar laat ze nazien door een CM-consulent. De consulent stuurt de factuur indien nodig door naar de dienst Ledenverdediging. Aan de hand van de wetgeving gaat de dienst na wat mag aangerekend worden en wat niet, van gebruikte materialen tot ereloonsupplementen. Laat indien nodig een kost betwisten Zijn er onduidelijkheden in de factuur? Of werden zaken ten onrechte aangerekend? Dan neemt CM contact op met het ziekenhuis, maar enkel met Alberts goedkeuring. Albert geeft CM het recht in zijn naam te onderhandelen. Is de factuur correct, dan laat CM dit aan Albert weten. Mag een bepaald bedrag op de factuur niet aangerekend worden? Dan wordt die kost betwist. Dikwijls schrapt het ziekenhuis het bedrag.

Agnes: ‘Ik krijg geen toegang tot patiëntendossier van mijn broer’ Vorig jaar werd Agnes de vertrouwenspersoon van haar broer. Ze staat hem bij in de uitoefening van zijn rechten als patiënt. Hoewel haar broer zijn schriftelijk akkoord gaf, krijgt ze geen toegang tot zijn patiëntendossier. Mag dat wel?

Vraag naar je patiëntenrechten De vraag van Agnes heeft te maken met de wet op de patiëntenrechten. Veel vragen over patiëntenrechten gaan over hoe de wet in de praktijk werkt. Wat houdt het recht op informatie concreet in? Hoe kan ik mijn recht op de vrije keuze van een zorgverlener uitoefenen? Hoe vraag ik inzage in mijn patiëntendossier? Agnes heeft wel degelijk het recht om toegang te krijgen tot het patiëntendossier van haar broer.

Krop in de keel ‘Op een dag vroeg de pastoor me of ik als misdienaar kon helpen tijdens begrafenissen. Ik hapte toe. Mijn eerste begrafenis was van een vrouw die erg geliefd was in de gemeente. Een kind las een afscheidsbrief voor, heel ontroerend. Iedereen zat te snotteren. Familieleden die zelf een tekst voorlezen, krijgen vaak een krop in de keel, overmand door verdriet. Dat raakt me. De moeilijkste begrafenissen zijn van jonge mensen en kinderen, als het verdriet totaal is. Gelukkig maakte ik dat nog niet veel mee.’ Ermee leren omgaan ‘Soms help ik bij een begrafenis van iemand die ik gekend heb. Mijn buurvrouw bijvoorbeeld, voor wie ik boodschappen deed. We hadden een vriendschapsband. Je hebt toch nog tijd voor een aperitiefje, vroeg ze altijd als ik langskwam. Tijdens de begrafenis dacht ik aan de mooie momenten die we hadden gedeeld.’ ‘Ik sta nog niet stil bij de dood. Het speelt wel eens door mijn hoofd, als ik weer een overlijdensbericht opmaak van iemand die jonger is dan ik. Maar ik word er niet depressief van. Je leert ermee omgaan, en ik kan mijn hart luchten bij de andere vrijwilligers.’ Opafiguur ‘Ik doe ondertussen heel wat administratie voor de parochie. Ik begeleid ook de jonge misdienaars. Het is een hechte vriendengroep. Ze hebben frisse ideeën. Je bent een vaderfiguur voor hen, zei iemand me. Zeg maar een opafiguur, antwoordde ik. Als vrijwilliger voor Samana ga ik op huisbezoek bij zieke leden en help ik activiteiten te organiseren. Ik hou van het vrijwilligerswerk. Je maakt vrienden, je leert mensen kennen. Het maakt mijn leven rijker.’ Bram Dehouck

Kan ik de ziekte-uitkering cumuleren met een integratietegemoetkoming? Ben je langdurig arbeidsongeschikt en heb je hulp nodig in het dagelijkse leven, dan kun je naast de ziekte-uitkering ook in aanmerking komen voor een integratietegemoetkoming. Je kunt door ziekte of handicap niet werken en je hebt recht op een ziekte-uitkering. Omdat je er ook niet in slaagt je alleen te behelpen, moet je hulp inschakelen om zelfstandig te leven. In dat geval kun je ook in aanmerking komen voor een integratietegemoetkoming.

Ga het gesprek aan met de arts of de ombudsdienst CM zal Agnes bijstaan met informatie en tips over de rechten als patiënt. Zo kan ze goed geïnformeerd het gesprek aangaan met de zorgverstrekker. Met een klacht over de toepassing van jouw rechten als patiënt kun je ook steeds terecht bij de bevoegde ombudsdienst. CM kan je helpen bij het vinden van de ombudspersoon die in jouw geval bevoegd is.

‘Achttien jaar geleden verhuisde ik naar Desselgem. Ik kende hier niemand, maar voelde me meteen welkom. Ik kom uit een sociaal nest en op het werk was ik altijd onder de mensen. Daardoor ben ik snel in het vrijwilligerswerk gerold, onder andere bij Samana, waar ik momenteel de plaatselijke secretaris ben. Ik hou van sociaal contact.’

Om recht te hebben op de integratietegemoetkoming moet je een verminderde zelfredzaamheidsgraad van zeven punten of hoger hebben. Je inkomen mag niet hoger zijn dan een bepaalde inkomenswww.cm.be/ ledenverdediging

grens. Ook de gezinssituatie speelt een rol. Je moet minstens 21 zijn maar je mag niet ouder zijn dan 65. Je hebt de Belgische nationaliteit of een nationaliteit door de wet voorgeschreven, bijvoorbeeld van een van de landen van de EU. Je moet in België gedomicilieerd zijn en er ook verblijven. Je kunt de tegemoetkoming alleen online aanvragen op myhandicap.belgium.be. Voor informatie en hulp kun je altijd terecht bij je gemeente, het OCMW of de dienst Maatschappelijk Werk van CM. Zij kunnen de aanvraag voor jou indienen.

Info: infochronischzieken@cm.be Tel. 078 05 08 05

[ de vraag ]

Vraag de arts naar de kostprijs De belangrijkste persoon om over de kostprijs van de behandeling te praten, is de arts. Mariannes behandeling kan zowel thuis als in het ziekenhuis. Als ze kiest voor de thuisbehandeling, betaalt ze de huur van het materiaal zelf, een hoge kost. De kostprijs moet aan bod komen als de arts de mogelijke behandelingen voorstelt. Spreekt de arts niet spontaan over

Wilfried Meyfroidt (71) is een gekende figuur in de parochie Desselgem. Als vrijwilliger helpt hij mee tijdens begrafenissen.

Klopt de factuur?

> TEKST: BRAM DEHOUCK > ILLUSTRATIE: RUTGER VAN PARYS

Marianne moet enkele keren naar het ziekenhuis voor een gespecialiseerde wondbehandeling. Daar kijkt ze tegenop. De behandeling kan ook thuis, zegt haar arts, maar dan betaalt ze een groot stuk van de kostprijs zelf en moet ze haar geïnformeerde toestemming geven. Klopt dat?

Wilfried helpt mensen afscheid te nemen ‘

Een behandeling bij een zorgverlener of een opname in het ziekenhuis kan veel vragen oproepen. Wordt mijn behandeling terugbetaald? Klopt mijn factuur? Werd ik correct behandeld? Je arts is je eerste aanspreekpunt. Ook bij CM kun je met je vragen terecht, zowel voor als na een behandeling. De medewerkers van de dienst Ledenverdediging nemen jouw dossier ter harte. Marianne, Albert en Agnes deden een beroep op de dienst.

David Samyn

[ inbox ]

ziekte of ongeval in het buitenland [ mijn CM ]

‘Dankzij Mutas kon

[ brief in de kijker ]

aandacht naar zoontje gaan’

Rerum Novarum Het artikel ‘kwetsbaar of profiteur’ van CM-voorzitter Luc Van Gorp (cm.be nr. 10) is treffend geformuleerd. Mijn vrouw en ikzelf hebben beiden de tegenslag dat we langdurig ziek zijn. Omdat je altijd een bezige bij was en het op een gegeven moment niet meer aankunt, geraak je nog zwaar depressief ook. Deze regering maakt mensen die langdurig ziek zijn nog zieker door de druk op de ketel te verhogen. Wij hebben ons beiden voor de volle 100 procent ingezet op de arbeidsmarkt toen we gezond waren. Je moet eerst iets ernstigs meemaken vooraleer je tot het besef komt dat kwetsbare mensen ook een plaats verdienen in de maatschappij. Het neoliberale denken geeft daartoe weinig kansen. Jonge mensen beseffen soms te weinig hoe hun ouders en grootouders hebben moeten strijden om het voor de gewone bevolking leefbaarder te maken. Dat geen mens een leven lang op topniveau kan presteren, zoals Luc Van Gorp terecht aanhaalt, kan niet genoeg benadrukt worden. Laten we hopen op een beleid, gebaseerd op de boodschap van Rerum Novarum, dat de mens centraal zet in de plaats van cijfers. Naam en adres bekend bij de redactie

Nierdialyse Speur je in cm.be mee naar het antwoord?

Tip Dit attest toont een reeks aan Oplossing

W Stuur je antwoord voor 24 juni naar informatieblad cm.be, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het naar zoekenwin@cm.be. Vermeld welke prijs je wenst: het boek ‘Vaderklap’ van Dimitri Desender en Pieter Declercq (twee jonge vaders bundelen verhalen en foto’s van hun eerste jaren als papa), uitg. Van Halewyck of het boek ‘Twaalf’ van Gerrit Janssens (een twaalfjarige jongen keert niet naar huis terug om even te ontsnappen aan zijn ruziënde ouders en de bedrukte sfeer), uitg. VBKU. Uit de juiste inzendingen worden vier winnaars geloot.

Antwoord opgave cm.be nr. 9 Moestuin Winnaars Boudewijn Hendrickx (Rijkevorsel) Gerda Matterne (Herk-de-Stad) Jeanne Slembrouck (Schilde) Sabine Vaernewyck (Roesbrugge)

Met veel aandacht las ik het artikel van Steven Vandenberghe die momenteel zijn nierdialyse thuis doet (cm.be nr. 10). Zelf heb ik van juli 2009 tot mijn transplantatie in oktober 2010 mijn behandeling thuis gedaan. Dat was toen de beste oplossing voor mij omdat ik nog voltijds werkte. Daardoor geraakte ik dikwijls niet op tijd in het ziekenhuis. Ik kon mijn behandeling volledig zelfstandig doen omdat ik een dialysekatheder had. Eenmaal per week kwam de thuisverpleegkundige om mijn katheder te verzorgen. Lieve De Muynck

Supplement Onlangs ging ik op consultatie bij de oogarts. Bij de afrekening vroeg ik of ik het gewone tarief moest betalen. Ik kreeg een volmondige ja. Maar nadien hoorde ik van het ziekenfonds dat er toch een supplement was gevraagd. Ik ondervind vaker dat ik bij de huisarts, specialist of tandarts meer dan het gewone tarief moet betalen. Wij zijn een gezin met vijf personen. Als je al die extra’s samentelt, kom je op een jaar tijd aan een serieus bedrag. Naam en adres bekend bij de redactie

Kracht uit relativeren Naast een druk beroeps- en gezinsleven - ik ben vader van vier kinderen - was ik samen met mijn echtgenote jarenlang mantelzorger voor onze vier ouders. Nu heb ik zelf een mantelzorger nodig als mijn vrouw gaan werken is.

Ik lijd aan een weinig gekende ongeneeslijke spierziekte. Daardoor heb ik, veel mobiliteitsproblemen. Niets is nog hetzelfde. Ik kan geen 100 meter meer zelfstandig stappen. Ik probeer te relativeren, daar haal ik mijn kracht uit. Er zijn gradaties in fysiek lijden, maar het psychisch lijden mag zeker niet onderschat worden. Zelf heb ik het meeste last van het alleen zijn, en uiteraard zijn er de frustraties van mijn afgenomen mobiliteit. Maar ik kijk rondom mij, ik ben niet alleen, en zoveel anderen zijn er nog veel erger aan toe. Ik ben dankbaar dat ik op dit moment nog dingen kan, zoals lezen (niet lang), praten, schrijven, lachen en wenen, liefdevol zijn en soms weer eens even boos worden, zingen en wegdromen en soms nostalgisch worden bij herinneringen. Naam en adres bekend bij de redactie

Welbevinden Als langdurig werkonbekwame persoon, doet het deugd om te lezen dat langdurig zieken geen profiteurs zijn. Deze samenleving gelooft al te sterk in het exclusief zaligmakende van arbeid, van hard werken. CM-voorzitter Luc Van Gorp nam in januari al terecht stelling. Hij stelt dat veel mensen werk en een gezin hebben, perfect gezond zijn, maar zich toch niet gelukkig voelen. Hij zet CM op de sporen als een organisatie die er zorg voor zal dragen dat de mensen de zin van het bestaan nog vinden, en een redelijk niveau van geluk en voldoening mogen beleven. Die richting wil ik aanmoedigen. Want ons welbevinden hangt ook af van onze kijk op het leven, op de samenleving en op onszelf. Stefaan Hublou

Parking ziekenhuis Veel mensen worden geconfronteerd met een langdurige hospitalisatie van een gezins- of familielid. De medische kosten lopen hoog op. Je wil de patiënt vaak gaan bezoeken. Ook daarvoor moet je telkens weer betalen. Het moet toch mogelijk zijn dat alle ziekenhuizen standaard minstens een gratis parkeerkaart geven aan de familie zolang de patiënt is opgenomen. Antoine de Vleeschauwer

Heb je vragen of opmerkingen bij een artikel? Aarzel niet om ze te sturen naar lezersbrieven@cm.be - Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je jouw reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk. De redactie kan de teksten inkorten of niet geven bij plaatsgebrek.

‘We wilden er nog tussenuit voor de baby er zou zijn.’ Wauter Dedobbeleer (36) en Els De Clippeleir (31) kwamen na een Intersoc-vakantie in Zwitserland niet met twee, maar met drie weer thuis. Cas werd te vroeg geboren. Dankzij de CM-reisbijstand konden ze rekenen op de alarmcentrale Mutas. Van facturen moesten ze zich niets aantrekken. ‘Mutas heeft alles geregeld.’ > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE > FOTO: LIEVEN VAN ASSCHE

k was 33 weken zwanger’, blikt Els terug. ‘We verwachtten Cas begin augustus. Ik was net naar de gynaecoloog geweest. Alles was oké. Op 11 juni namen we de trein naar Zwitserland. Ik ben lang misselijk geweest. Eindelijk kon ik genieten van mijn zwangerschap.’ Maar de eerste dag in Sankt Moritz kreeg Els buikpijn. ‘Dat zal wel overgaan, dacht ik.’ Op dag twee stond ze op met een bloeding. ‘De dokter in het hotel stuurde ons naar het ziekenhuis voor een controle. Ik had enkel mijn handtas bij me. We dachten snel terug te zijn.’

Dag vol emoties Het liep anders. Els: ‘Er bleek druk op de baby te zijn en ik had weeën. Cas moest die dag nog geboren worden. Ik schrok: Dat kan niet, we zijn op vakantie.’ Els werd overgebracht naar het ziekenhuis in Chur. ‘Straks is de helikopter hier, klonk het. Wauter mocht niet mee. Opnieuw schrikken.’ Wauter: ‘Ik kon wat spullen ophalen in het hotel en achterkomen. De langste taxirit van mijn leven, anderhalf uur.’

Na een telefoontje heeft Mutas alle praktische en financiële zaken afgehandeld. Maandagavond 13 juni is Cas met een keizersnede geboren. Wauter: ‘Het moest plots snel gaan. Ik was net op tijd gearriveerd. Het was een dag vol emoties.’ Ook voor Els: ‘Ineens was Cas daar. Hij werd naar de afdeling intensieve zorg voor kinderen gebracht. Wauter mocht mee. Ik bleef achter. Ik wist niet hoe het met hem ging. En ik had pijn. Ik had bovendien amper spullen bij me en mijn bed werd die avond in een bureau geïnstalleerd. Er was geen kamer vrij. Onwezenlijk.’

Els en Wauter: ‘We denken nog te vaak dat ons niets zal overkomen op reis.’ Cas zou vier weken in het ziekenhuis blijven. Els en Wauter konden tot 35 weken zwangerschap rekenen op de CM-reisbijstand bij complicaties. Wauter: ‘Gelukkig. Na een telefoontje heeft Mutas alle praktische en financiële zaken afgehandeld. Ook voor mijn verblijf in een studio van het ziekenhuis. Zelfs onze telefoontjes naar het thuisfront werden deels terugbetaald. Mutas hield contact met het ziekenhuis en gaf ons veel info. Zo konden wij ons bezighouden met Cas.’ Na die vreemde eerste dagen, waren de weken die volgden een periode om te genieten. Els: ‘Het ging goed met Cas. We mochten dag en nacht bij hem langsgaan.’ ‘Ook als papa was het een luxe’, vult Wauter aan. ‘In België zou ik snel weer gaan werken.’

Tips ‘We hebben nu wel tips voor wie op vakantie naar het buitenland gaat’, lacht Wauter. ‘Wij hadden onze Europese Ziekteverzekeringskaart niet bij ons. Die bewijst dat je in orde bent met de ziekteverzekering. Dat was veel gedoe. Check vooraf ook in welke landen je verzekerd bent en of je extra documenten nodig hebt. We denken nog te vaak dat ons niets zal overkomen.’ Na vier weken kon Cas met de auto mee naar huis. Wauter: ‘Onze familie heeft ons opgehaald. Ook thuis ging het elke dag beter. Je zou vergeten dat hij een prematuurtje was.’ ‘Deze zomer gaan we terug’, vertelt Els. ‘We

mogen ons weekje inhalen. En zo kunnen we Cas aan iedereen voorstellen die ons geholpen heeft.’ Els blikt dankbaar terug. ‘We hebben zoveel hulp gekregen. De directeur van het hotel belde geregeld en heeft zelfs bloemen gestuurd. We konden altijd bij het personeel van het ziekenhuis en bij Mutas terecht. En we konden rekenen op onze familie en vrienden. Onbetaalbaar.’

Nog weetjes voor in het buitenland: • De CM-reisbijstand geldt wereldwijd voor kinderen en jongeren met kinderbijslag. Voor andere CM-leden is er een geografische beperking. Overzicht: www.cm.be/reisbijstand. • Contacteer Mutas binnen de 48 uur bij hospitalisatie. • Bij dossiers van meer dan 200 euro geldt per rechthebbende een franchise van maximaal 60 euro. Bij dossiers onder de 200 euro wordt meestal 75 procent van de kosten terugbetaald. Info en voorwaarden: www.cm.be/reisbijstand Alarmcentrale Mutas is 24 uur op 24 bereikbaar op 0032 2 272 09 00.

[ uitsmijter ] Dimitri en Pieter, twee vaders over hun kinderen

‘Vliegtuigen spotten is ook voor papa’s cool’ ‘Pas als dat kindje er is, besef je wat vader zijn met een mens doet.’ Pieter Declercq (30) - vader van een dochter en met een zoon op komst - en Dimitri Desender (33) - al even vader van een dochter en een zoon - klappen ook wel eens graag over hun kinderen. ‘Er zijn veel moederblogs. Maar iets voor vaders?’ Met vaderklap.be vullen ze een leemte. En, nu is er ook het Vaderklap-boek. > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE > FOTO: GUY PUTTEMANS

aderdag. Geen beter moment om een boek van vaders voor vaders op de wereld los te laten. Pieter: ‘We bouwen verder op ons platform. We willen inspireren met verhalen over leuke, kleine dingen. Want vader zijn is genieten.’ Ja, er is een voor en een na bij kinderen. ‘Maar je krijgt er veel voor terug’, vindt Dimitri. ‘Onlangs heb ik een meikever gevonden. Ik heb hem meegenomen voor mijn zoon. Hij was verwonderd. Hij zal dat niet snel vergeten. Dat is wat we willen tonen: geniet, maak van kleine dingen mooie momenten.’

Hebben papa’s het dan nodig om over hun kinderen te klappen? Dimitri: ‘Dat gebeurt automatisch. Met vrienden, en ja, ook onze gsm’s staan vol filmpjes. Bovendien ging zwanger worden bij ons niet vlot. Ik wilde daarover praten. Wij willen vooral ervaringen delen, inspireren. Omdat we zo genieten van het vader zijn.’ Pieter: ‘Maar op onze manier. Geen tien dingen die je moet weten over herbruikbare luiers. We vertellen ons eigen verhaal. We merken dat we op die manier mensen meer raken.’ Genieten zit dus in kleine dingen? Dimitri: ‘Onlangs moest ik naar het vliegveld. Ik dacht, zou het niet leuk zijn om naar de vliegtuigen te kijken? Het was oorverdovend, zo’n vliegtuig boven je hoofd is impressionant. Voor

Tijd met je kind is goud waard. Pieter Declercq (l.) en Dimitri Desender

mijn kinderen en voor mij. Dat kost niets. Net als die meikever.’ Pieter: ‘Soms vergeet je hoe leuk gewone dingen zijn. Opendeurdag van de brandweer? Dat is echt cool! En als vader geniet je evenveel. Het platform en het boek geven ideeën.’ Dimitri: ‘Ik hou grappige quotes bij. Kijk, een Ardennenappel. Of: Kunnen grasmaaiers overgeven? Geweldig.’ Vanaf wanneer voel je je vader, vragen jullie zich af. Dimitri: ‘Het moment waarop je beslist om voor kinderen te gaan, is belangrijk. Aan kinderen beginnen is op zich een eenvoudige beslissing. Maar plots is die zwangerschap daar. Heel onwerkelijk. Zeker als partner. Pas tegen het einde dringt het wat door. Een tip: ga mee naar de gynaecoloog en naar infosessies. Dat brengt je kindje even dichterbij.’ Pieter: ‘Bij mij kwam het besef pas als ik mijn dochter vast had. Dat is onbeschrijfelijk. Enkel ouders weten wat een kind met je doet.’ Is er op dat vlak een verschil tussen vaders en moeders? Dimitri: ‘Iedereen ervaart dat vader- of moedergevoel anders. Sommige moeders voelen zich ook na de geboorte nog niet echt moeder.’ Pieter: ‘Als vrouw ben je natuurlijk wel van in het begin verbonden met het kindje. Tijdens de zwangerschap sta je als partner langs de zij-

lijn. Gelukkig is het daarna anders.’ Dimitri: ‘Toch. Als je als vader je kind niet getroost krijgt, maar als het stopt met huilen zodra het bij mama is, is dat lastig. Die band is er. Daarom zijn vader-kindmomenten af en toe zo fijn.’ Dat brengt ons bij die andere tip: maak tijd voor je kinderen. Pieter: ‘Met kinderen heb je minder tijd. Je wil aan de verwachtingen van je werk, van vrienden, van je partner blijven voldoen. Maar je wil ook alles geven voor je kind.’ Dimitri: ‘Het is zoeken. Kon je vroeger vlot overwerken, dan moet je nu afbakenen.’ Pieter: ‘Ik wil dat ook. Ik wil niet thuiskomen als mijn dochter al slaapt. Tijd met je kind is goud waard.’ Dimitri: ‘De blog en het boek brengen ons dichter bij ons gezin. We gaan op zoek naar mooie momenten. Die meikever had ik anders niet meegenomen. Ook tijd met je partner is goud waard. Je moet samen dingen blijven doen die je leuk vindt. Wij zijn blijven reizen. Je moet wel rekening houden met de kinderen. Wij zijn op citytrip naar Londen geweest. Niet evident, maar heel tof. Binnenkort slapen we gewoon met het gezin in de tent. Ook tof.’ Pieter: ‘Durf je kind trouwens gerust eens achter te laten, ook al gaat dat soms gepaard met tranen. We zijn na een concert in allerijl naar huis moeten rijden. Onze dochter bleef maar huilen. Zo gaat dat.’ Wat is de ontdekking van het vaderschap geweest? Dimitri: ‘Vader zijn is intens. Je ervaart dingen dieper. Maar vooral: doe als ouder waar je je het best bij voelt. Wij doen ook maar wat.’ Pieter: ‘Weet ook dat je leven niet voorbij is. Je kunt nog genieten. Je moet alleen plannen. Je gaat dus gewoon om zes uur op restaurant. Ah, en geniet! Maar dat hebben we al eens verteld (lacht).’

Het boek Vaderklap is verschenen bij uitgeverij Van Halewyck. Speel mee met Zoek en Win op pagina 12 en maak kans op een gratis exemplaar.