cm.be 8 juni by CM ziekenfonds

‘Wij helpen leerlingen met beperking’ De fiets van Elise en Kimberly en andere uitvindingen

De grootste afleiders tijdens de blok Studenten en sociale media

‘Snel ingrijpen, kan schade beperken’ Hoe herken je een beroerte?

Nieuws uit jouw regio

Veilig geniete n van de zon

[ de kijk van ]

Tom

Geïsoleerd Er zitten twee mannen op mijn dak. Ze breken daar de boel af. Ze maken veel lawaai, maar ik hoor hen niet. Mijn aandacht gaat volledig naar dit tekstje. Er mag zelfs een fanfare passeren. Als ik geconcentreerd ben, dan schakelen mijn zintuigen de omgeving uit. Ik isoleer mezelf. Lang hou ik die staat van isolatie en concentratie niet vol. Na een uurtje dwalen mijn gedachten af. Dagdromen nemen de regie over. Ik zie mijn smartphone liggen en ontgrendel versuft het scherm. Nieuwe mails heb ik niet, van de berichtjes op Facebook blijft niets hangen. Ik knipper met mijn ogen en hoor die mannen op het dak. Ik probeer verder te schrijven. De concentratie blijft weg, het dagdromen herbegint.

Stefan Dewickere

media. Al een geluk dat die in mijn studententijd nog niet bestonden. Achteraf bekeken had ik mezelf meer pauzes moeten gunnen. Dat zou geen tijd gekost hebben, maar opgeleverd. Mijn gedachten blijven afdwalen. Ik moet even van mijn bureau weg, een praatje maken. Misschien kunnen die twee dakmannen ook een korte pauze gebruiken. Mocht je eraan twijfelen, ze zijn geen acrobatische vandalen. Ze komen mijn dak vernieuwen en isoleren. En ze lusten vast een koffie en een koekje. Met hun hulp mep ik de dagdromen weg. Ik kan er weer tegenaan, met gerichte aandacht, efficiënter dan ervoor. Mannen met isolatie zijn goed voor de concentratie. Tom Van Geertsom, webredacteur

Als student blokte ik tijdens de examens uren aan een stuk, veel langer dan mijn concentratie aankon. Op den duur leidde zelfs de prik in een glaasje water mij af. Op pagina 4 vertellen Stien, Stijn en andere studenten wat hun grootste afleiders zijn. Niet spuitwater, zo blijkt, wel smartphones en sociale

Hoe minder je de dingen probeert te sturen of te forceren, hoe meer ze op je pad komen en hoe interessanter het wordt. Bent Van Looy in Goed Gevoel

Hou je huis gezond Blijf schimmels, huisstofmijt en fijn stof de baas in je huis. Met eenvoudige tips verbeter je de luchtkwaliteit binnen. Ga jij ook het stof in huis te lijf met de stofzuiger? Als het toestel werkt met papieren zakken en zonder filter, is het een van de grootste verspreiders van fijn stof in je woning. Vervang de zakken vóór ze overvol zitten of koop een stofzuiger met filter. Ook sigarettenrook en de open haard geven fijn stof. De kleine deeltjes ervan worden niet allemaal in de neus tegengehouden. De allerkleinste komen diep in de longen terecht en kunnen daar schade veroorzaken.

Vermijd vochtigheid in huis want dat trekt schimmels aan. Zorg voor een goede ventilatie om condensatie van vocht tegen de muren te vermijden. Kook zoveel mogelijk met een deksel op de potten, gebruik steeds de dampkap of zet het raam open. Ook huisstofmijten nestelen zich bij voorkeur op vochtige, donkere en warme plaatsen. Als je de kamers overdag voldoende verlucht en verlicht, voelen ze zich veel minder welkom.

www.cm.be/binnenlucht

Frauduleuze mails Er circuleren frauduleuze mails over de ziekteverzekering. Je wordt daarin valselijk aangemaand om een toeslag te betalen. Er wordt gedreigd om de terugbetaling voor medische kosten stop te zetten en de toeslag te verhogen als je niet betaalt. Verwijder zo’n mail meteen. Klik in geen geval op een link. Je hoeft zeker niets te betalen. De mail heeft niets te maken met de ziekteverzekering. Het is een manier om je vertrouwelijke gegevens te achterhalen of in bepaalde gevallen je pc te infecteren met een virus. CM vraagt in mails nooit naar vertrouwelijke gegevens. Krijg je toch een mail van CM die je verdacht vindt, neem dan contact op met je ziekenfonds.

Redactie cm.be: Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel | tel. 02 246 41 11 | e-mail: persdienst@cm.be Redactie: Dieter Herregodts, hoofdredacteur | Martine Creve | Thomas Rosseel | Nele Verheye | Anneleen Vermeire | Eric De Maegd (administratie) Webredactie: Marc Helin | Tom Van Geertsom Lay-out: Bart Gevaert Verantwoordelijke uitgever (nationale pagina’s): Luc Van Gorp | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel Jaarabonnement cm.be: storting van 13 euro op rek.nr. 000-0079000-42 | Mutualistische Edities, Landsbond Christelijke Mutualiteiten | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel (met vermelding ‘cm.be’) Druk en verzending: Coldset Printing Partners | A. Gossetlaan 30 | 1702 Groot-Bijgaaarden Lid VUKPP cm.be is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie Contactgegevens CM: www.cm.be of zie p.15 Foto cover: Lieven Van Assche

[ kortgeknipt ] Bewegen en kunst beleven

Kauwgom

geraakt nauwelijks verteerd Kauwgom inslikken doet je maag niet samenkleven. Toch verteert het lichaam dit snoepgoed niet zomaar. Ons lichaam verteert het voedsel in drie fasen. Onze tong en tanden doen het eerste werk. Door het kauwen wordt het eten in kleine stukjes verdeeld.

Dan komen enzymen in het spel om het voedsel af te breken. En nadien zorgt het maagzuur ervoor dat het een gladdere massa wordt voor je darmen. Kauwgom bestaat voor een groot deel uit synthetisch rubber. Dit ingrediĂŤnt kan niet afgebroken worden door enzymen of maagzuur.

Kunst op het hof is een kunst- en plattelandsroute die dit jaar is uitgestippeld in de streek van HamontAchel en Neerpelt. Een lusvormige fietsroute van 32 kilometer verbindt authentieke boerderijen en dynamische landbouwbedrijven. 36 kunstenaars stellen er werken tentoon in schuren, stallen en weiden. Al fietsend in een rustige omgeving leer je het landelijke erfgoed kennen en ontdek je kunstwerken op ongewone plaatsen. Je kunt meedoen op 9, 10 en 11 juli. Tot 30 juni kun je tickets bestellen tegen voordeeltarief.

www.kvlv.be

Kauwgom passeert dus vrijwel onverteerd de maag en de darmen. Toch ontstaat er geen kauwgomklomp in je buik. De bewegingen van je maag en darmen sturen het stuk onverteerde kauwgom naar de uitgang. Naar hartenlust kauwgom inslikken is evenwel af te raden, zeker voor kinderen. Want het kan leiden tot constipatie.

Bewegen en tegelijk kunst ontdekken op originele plekken zoals schuren en stallen. Dat is het opzet van Kunst op het hof, een initiatief van KVLV.

SPOT

Fietsende ouders doen kinderen trappen Vlaamse kinderen tussen 10 en 12 bewegen te weinig. Door hen aan te moedigen om zich met de fiets te verplaatsen, kan meer beweging in hun dagelijks leven worden ingebouwd. Nu wordt de helft van de 6- tot 12-jarigen met de auto naar school gebracht. Zelfs voor afstanden van minder dan 3 kilometer zit 37 procent van de 10- tot 12-jarigen in de auto. Ouders bepalen de afstand die hun kinderen zonder volwassen

begeleider met de fiets mogen afleggen. Die afstand daalde de voorbije decennia. Kinderen die geregeld samen met hun ouders fietsen, nemen vaker de fiets. Ouders die zelf dikwijls fietsen, geven een goed voorbeeld en stimuleren zo hun kinderen om het ook te doen. De kinderen worden het best eerst begeleid door meefietsende ouders. Nadien kunnen de kinderen zelfstandig fietsen. Veilige fietspaden zijn belangrijk voor ouders om hun kinderen alleen te laten fietsen. En ook fietsende vriendjes hebben een invloed.

Win 500 euro

voor je jeugdvereniging

CM geeft haar leden die zich inschrijven bij een jeugdvereniging een financieel duwtje in de rug. Verspreid dit nieuws en verrijk je jeugdvereniging.

Leden van een jeugdvereniging die bij CM zijn aangesloten, krijgen tot 20 euro van het inschrijvingsgeld terugbetaald. Wie meegaat op kamp, heeft bovendien recht op een tegemoetkoming van 2,50 euro per dag in het deelnamegeld. Jeugdverenigingen die dit voordeel bekend maken, maken kans op een cheque van 500 euro om sport- en spelmateriaal te kopen. Meedoen met de wedstrijd kan tot 20 juni.

www.cm.be/kampwedstrijd

Lieven Van Assche

Of kinderen regelmatig de fiets nemen, hangt veel van hun ouders af. Dat toont onderzoek aan.

Wie zet jij in de kijker?

Wie vind jij bijzonder? Anita De Vogelaere zette haar vader in deze rubriek in de kijker omdat hij elke dag haar mama, die dementie heeft, gaat bezoeken in het woonzorgcentrum. Wil jij ook graag iemand in de schijnwerpers zetten? Een collega die je elke dag stipt komt afhalen voor het werk, de buurvrouw bij wie je kinderen na school altijd terechtkunnen of de bakker die voor elke klant even vriendelijk is? Laat ons weten wie jij bijzonder vindt en waarom. In elk nummer stellen wij een van de genomineerden voor. Bij elk verhaal verschijnt ook een foto, het liefst van jou samen met de persoon die je hebt voorgedragen. Als jouw inzending wordt gepubliceerd, krijg je twee ďŹ lmtickets toegestuurd. Een voor jou en een om jouw bijzondere man of vrouw extra te verrassen. Stuur je nominatie naar bijzonder@cm.be of Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel.

[ uitgelicht ] sociale media zijn grootste afleider

‘We chatten ook over ‘Het is moeilijk om aan al die leuke apps te weerstaan.’ Bijna de helft van de studenten is tijdens het studeren permanent bereikbaar op sociale media. Dat blijkt uit een rondvraag van Teleblok, de hulplijn voor studenten van CM. Die ging op zoek naar de grootste aﬂeiders tijdens de blok. > TEKST: THOMAS ROSSEEL > FOTO’S: VIOLET CORBETT BROCK

Je kunt er een speld horen vallen. De bibliotheek van Hogeschool VIVES in Brugge zit nochtans afgeladen vol. ‘We zijn stil voor elkaar. In dezelfde ruimte studeren, zorgt voor sociale druk’, fluistert Julie Messiaen (20), student Optiek en Optometrie. Naast haar pennenzak en dikke cursus hetzelfde beeld als bij haar tientallen medestudenten in de bieb: een smartphone. De toestelletjes gaan hand in hand met de student anno 2016.

Voortdurend in contact Tijdens de blok blijft bijna de helft van de studenten permanent bereikbaar via Facebook, WhatsApp, Twitter en co. Dat leert de recente enquête van Teleblok, waaraan 2 700 studenten deelnamen. Ook Julie moet schuld bekennen. ‘Ik heb een iPhone vol leuke apps. Het is soms moeilijk om daaraan te weerstaan. De dag voor een examen leg ik mijn iPhone weg, maar anders staat mijn internet voortdurend aan’, zegt ze. ‘De smartphone aan laten terwijl je blokt, is geen goed idee. Het staat geconcentreerd studeren in de weg’, meent Griet Speeckaert, coördinator bij Teleblok. ‘Het toestel verleidt je om er gedurig naar te kijken. Dat beseffen studenten ook. De meest voorkomende tip die ze zelf geven tegen afleiding is eenvoudig: leg die smartphone ergens waar je hem niet kunt horen of zien.’

Chatten over de examens Student Grafische en Digitale Media Stijn Gevens (21) doet alvast zijn best. ‘Ik heb mijn smartphone recent ingeruild voor een model dat niet op internet kan. Ik was er te vaak mee bezig. Mijn laptop heb ik wel nodig tijdens het studeren. Zo staat Facebook toch altijd open.’ Contact met vrienden is de voornaamste reden

de exa

om sociale media ook tijdens de blok op te zoeken. ‘De chatgesprekken gaan dan wel vooral over de examens. Het kan nuttig zijn om klasgenoten te helpen. Maar al snel wijk je ook af naar andere onderwerpen, die niets met de leerstof te maken hebben’, geeft studente Global Business Management Stien Compernolle (19) toe.

EK voetbal Uit de rondvraag van Teleblok komen nog andere afleiders boven water: zo zijn er veel dagdromers en lopen pauzes snel wat uit. Een opvallend cijfer: bijna de helft van de studenten beweert niet te zullen kijken naar het aankomende EK voetbal. Wie dat wel zal doen, wil zich beperken tot de matchen van de Rode Duivels of zal enkel kijken wanneer de planning het toelaat. Voor student Toegepaste Economische Wetenschappen én voetbalfan Alexander Scherpereel (21) wordt het EK zijn grootste afleider. ‘Eerst werd mijn ploeg Club Brugge kampioen en ik ben een grote fan van de Rode Duivels. Voor voetbalfans in de blok zijn het zware weken. Ik zal naar elke match van de Rode Duivels kijken maar ik zal het wel op een of twee pintjes proberen te houden (knipoogt).’

Alexander: ‘Het EK wordt mijn grootste afleider.’ Stien: ‘Ik chat soms om klasgenoten te helpen.’

Stijn: ‘Ik heb nu een gsm zonder internet.’

Julie: ‘Het is moeilijk om aan mijn smartphone te weerstaan.’

xamens’

n t.’

[ de voorzet ]

Bestuursvrijwilligers bouwen mee aan CM van morgen

5 bloktips Maak je hoofd leeg 1. Probeer piekergedachten los te laten. Ga wandelen of babbel ze van je af. 2. Neem regelmatig korte pauzes. Die krikken je concentratievermogen weer op.

‘Wij pikken op wat er leeft in onze omgeving.’ ‘Wij willen een klankbord zijn voor de CM-leden in onze gemeente.’ Het zijn slechts twee uitspraken van onze bestuursvrijwilligers. De nieuwe CM-besturen die de komende weken aan de slag gaan, weten wat hen de volgende zes jaar te doen staat: samen bouwen aan CM van morgen.

Haal de verleiding weg 1. Smartphone, tablet, laptop aan de kant. 2. Ruim je bureau op en leg klaar wat je nodig hebt. 3. Is er te veel afleiding thuis of op kot? Misschien is een bib of blokpunt iets voor jou.

Vrijwilligers hebben in onze organisatie altijd mee het gezondheids- en welzijnsbeleid bepaald. Die enorme troef willen wij ook de komende zes jaar volop uitspelen. Als vertegenwoordigers van de leden kennen vrijwilligers als geen ander de dagelijkse behoeften van de mensen. Zij kunnen de stem van de basis laten horen in onze bestuursorganen. Zij weten in welk domein en voor wie CM moet ijveren voor een betere terugbetaling.

Studenten kunnen voor een anoniem gesprek terecht bij Teleblok. Dit kan nog tot 23 juni via www.teleblok.be. Daar vind je ook meer info over studeren en locaties van blokpunten.

Bovendien zijn zij goed geplaatst om de CM-prioriteiten en -acties mee uit te stippelen. Zo hebben onze bestuurders onder meer een waardevolle inbreng bij de uitbouw van de dienstverlening en de samenstelling van het aanvullende pakket diensten en voordelen. De vrijwilligers waken er mee over dat CM de juiste koers blijft varen, haar waarden respecteert en een kwaliteitsvolle service biedt.

Stefan Dewickere

Als we willen dat onze leden mee het gezicht van CM bepalen, dan moeten we bereid zijn om naar hen te luisteren. Vrijwilligers en beroepskrachten hebben elk hun inbreng. Door de twee naast elkaar te leggen, halen we de mooiste resultaten. Lidmaatschap van CM is meer dan louter een verzekeringscontract. Wij zijn niet alleen een sociaal verzekeraar, maar ook een sociale beweging en een sociaal ondernemer. Wij willen onze leden coachen naar een goede gezondheid en hen daarbij inspiratie geven. Daar hebben onze bestuursvrijwilligers een belangrijke rol in te spelen. Wij wensen hen allemaal veel succes en danken hen nu al voor hun geëngageerde inzet.

Martine Van de Walle, Nationaal secretaris CM

[ goed in mijn vel ] smeer je in

Wat doet de zon met jouw vel?

snelle maar kortstondige bruining vroegtijdige huidveroudering huidkanker

uv A-stralen

> INFOGRAFIEK: NELE VERHEYE, RUTGER VAN PARYS

HUIDTYPES

Type 1

Type 2

Type 3

Type 4

Type 5

Type 6

wordt niet bruin.

wordt zeer moeilijk bruin.

wordt gemakkelijk bruin.

bruint zeer goed.

bruint intensief.

zeer donkere of zwarte huid.

verbrandt altijd.

verbrandt snel.

verbrandt minder snel.

verbrandt bijna nooit.

verbrandt zeer zelden.

verbrandt nooit.

SMEREN Smeer je zeker om de twee uur in. Smeer je nog vaker in als je veel zweet of gezwommen hebt. Een crĂ¨me, gel, lotion of olie beschermen allemaal even goed. Kies voor een product met uv A- ĂŠn uv B-filter. Kies voor een hoge beschermingsfactor. Gebruik zonneproducten om de huid te beschermen en niet om langer in de zon te blijven.

AL BRUIN? Een bruine huid geeft je maar een beperkte bescherming tegen de schadelijke gevolgen van de zon. Blijf je dus insmeren, ook al ben je al bruin en ongeacht je huidtype.

[ smakelijk ]

zeer schadelijk

Lien llaert Wi met

Violet Corbett Brock

worden tegengehouden door de ozonlaag dus bereiken de huid niet

uv C-stralen uv B-stralen

zonnebrand

Voor 4 personen

Infraroodstralen

opwarming van de huid verhit gevoel, zonneslag

huidkanker

UV INDEX 1-2: Vrijwel geen kans om te verbranden.

2 3-5: Je kunt langzaam verbranden, blijf ‘s middags in de schaduw.

KINDEREN

Kinderen van 1 tot 3 mogen korte periodes met blote armen en benen in de zon, maar niet tussen 11 en 16 uur als de zon het felst schijnt. Smeer ze goed in met een factor 30 of nog beter 50. Voorzie beschermende kledij en een pet of zonnehoedje. Een goede zonnebril met uv-filter is ook voor kinderen zeker geen overbodige luxe.

schil de watermeloen, verwijder de grote pitten in het midden en snijd in blokjes • snijd de tomaten in 4 en verwijder de zaadjes • blender alle ingrediënten • breng op smaak met fleur de sel en peper • is de soep te dik, dan kun je er nog extra ijsblokjes aan toevoegen GARNITUUR

Ingrediënten: ± 12 kerstomaatjes in verschillende kleur, gehalveerd • 1 blikje gezouten ansjovis, in stukjes • 6 kwarteleitjes, gekookt, in de lengte gehalveerd • 4 eetlepels gepelde garnalen • een paar blaadjes basilicum schik alle garnituren op het bord en schenk de gazpacho uit aan tafel

6-7: Je verbrandt snel, blijf ‘s middags in de schaduw.

Voor kinderen is de zon extra gevaarlijk. Ze verbranden sneller en de huid herstelt trager. Laat kinderen jonger dan 1 jaar nooit rechtstreeks in de zon.

Ingrediënten: 650 g watermeloen geschild, (dat is 1,2 kg mét schil) • 3 tomaten • ½ à 1 vers pikant pepertje, zaadjes verwijderd • 2 eetlepels olijfolie • fleur de sel • peper • een vijftal ijsblokjes

Tom Swalens

trage maar langdurige bruine tint

Gazpacho van watermeloen en tomaat

8-10: Je verbrandt sneller, blijf binnen of zoek een plek in de schaduw. 11+: Je verbrandt zeer snel, blijf binnen of zoek een plek in de schaduw.

De hoeveelheid uv-straling hangt af van de hoogte van de zon, niet van de temperatuur. Op een koele, heldere zomerdag kun je even gemakkelijk verbranden als op een bloedhete dag.

www.cm.be/veilig-zonnen

Recept: Lien Willaert Uit het boek ‘Gezond Gulzig’ (lente-zomer)

[ even buiten strijd ] bij een beroerte telt elke minuut

‘Plots verandert ‘Ik wist het meteen, mijn leven wordt nooit meer hetzelfde.’ Op 12 juli 2005 wordt Tania Sucaet (45) getroffen door een beroerte. Ze is 33 jaar. ‘Snel ingrijpen is zo belangrijk. Nog te weinig mensen kennen de symptomen.’

alles’

> TEKST: ANNELEEN VERMEIRE > FOTO: VIOLET CORBETT BROCK

ien mei, de Europese Dag van de Beroerte. Als woordvoerster van de patiëntenvereniging van Belgian Stroke Council roept Tania Sucaet uit Zomergem via de radio op om de symptomen van een beroerte snel te herkennen. Want snel ingrijpen, kan de schade beperken. ‘Ik was thuis aan het werk’, vertelt Griet Malfait (40) uit Poelkapelle. ‘De radio stond aan. Ik hoorde de boodschap van Tania. Een dag later belde mijn moeder. Ze wilde met mijn vader langs de huisarts gaan. Zijn mond stond scheef, hij had een raar gevoel in zijn kaak en tong en hij had minder kracht in zijn linkerarm. Op dat moment wist ik dat we meteen naar het ziekenhuis moesten. Had ik Tania niet gehoord op de radio, dan had ik de signalen niet herkend en waren we nu veel verder van huis.’

Bloedklonter Tania kreeg elf jaar geleden zelf een beroerte. ‘Ik was 33 jaar. Ik was de bedden aan het opmaken, toen ik plots gevallen ben. Ik had geen gevoel meer in mijn rechterarm en –been. Op dat moment wist ik dat mijn leven er nooit meer hetzelfde zou uitzien. Ik besefte dat ik een beroerte had. Mijn huisarts twijfelde. Ik was jong, mijn mond stond niet scheef, ik had geen hoge cholesterol en geen hoge bloeddruk. Ik kreeg een injectie waardoor ik vijf uur lang geslapen heb. Ik was dus te laat in het ziekenhuis. Bij een CVA (cerebrovasculair accident), ook een beroerte of herseninfarct genoemd, krijgt een deel van de hersenen geen bloed meer. De oorzaak kan een bloedklonter of een hersenbloeding zijn. Een trombolyse, waarbij de dokters de bloedklonter oplossen,

Ben jij ooit met een beroerte geconfronteerd? Wat heeft jou doen beseffen dat het om een beroerte ging? Laat het ons weten: lezersbrieven@cm.be, Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel.

Reageer

was bij mij niet meer mogelijk. De schade was enorm. Plots verander je in een hulpeloos wezen.’

Bij iedereen anders ‘Ik was verlamd aan mijn rechterzijde’, gaat Tania verder. ‘Ik had maanden revalidatie voor de boeg. Ik moest opnieuw leren stappen, mijn arm weer leren gebruiken. Elke dag krijgen 52 Belgen een beroerte. Een duizelingwekkend cijfer. Als je tijdig ingrijpt, kun je de schade beperken. Maar weinig mensen weten wat een beroerte is. Nochtans is dat cruciaal. Grijp je te

Griet Malfait (l.) en Tania Sucaet: ‘Als je snel ingrijpt, kun je de gevolgen van een beroerte beperken.’

laat in, dan kan een beroerte leiden tot invaliditeit. Het is zelfs de derde meest voorkomende doodsoorzaak wereldwijd. Je mag de symptomen nooit onderschatten. Een scheve mond, moeilijkheden bij het spreken, verlies van zicht, tintelingen in het gezicht of in de ledematen, problemen met het bewegen van een arm of been, meestal aan een kant van het lichaam, de symptomen kunnen bij iedereen anders zijn. Maar zelfs als je twijfelt, is de boodschap: bel de hulpdiensten of ga meteen naar het ziekenhuis. Ben je daar niet binnen de drie uur, dan kunnen de gevolgen zwaar zijn.’

[ de huisdokter ] hoofdpijn en lichtflitsen

Verzorg jezelf ‘Ik stap weer’, vervolgt Tania, ‘maar ik word nooit meer zoals vroeger. In mijn arm en been heb ik geen gevoel. Schrijven met mijn rechterhand lukt niet meer. Mijn fijne motoriek is weg, alles gaat trager. Na mijn beroerte had ik vooral nood aan contact met anderen. Ik moest het zelf zien te redden, mijn plaats weer zoeken. Dat was zwaar. In 2007 heb ik met lotgenoot Willy Devriesere uit Mariakerke een CVA-praatgroep opgericht in Zomergem, Stap voor Stap. Ik merk dat er nood aan is. Onze activiteiten brengen mensen samen en geven weer moed. Ik kan mensen alleen maar aanraden om alert te zijn. En om zorg te dragen voor zichzelf. Met een gezonde levensstijl kun je het risico op een beroerte verminderen.’

www.cm.be/beroerte www.belgianstrokecouncil.be

Herken een beroerte, doe de FAST-test Op De Europese Dag van de Beroerte startte de campagne Herken een beroerte. De FAST-test helpt je om een beroerte snel te herkennen. Want bij een beroerte telt elke minuut. FACE: Vraag om te glimlachen en controleer of een mondhoek naar beneden hangt. ARM: Laat beide armen naar voren uitsteken en check of ze tegelijk omhoog gaan. SPRAAK: Stel vragen en ga na of het slachtoffer moeite heeft om je te begrijpen of om te spreken. TIJD: Schakel onmiddellijk medische hulp in en beperk de schade. Bel 112.

www.herkeneenberoerte.be

Hoe een migraineaanval voorkomen? Heb je plotse hoofdpijn, al dan niet nadat je schitteringen of vlekken zag? Dan heb je mogelijk migraine. Zoek met je arts gepaste medicatie. Zo kun je de pijn tijdig onderdrukken.

Wat is migraine? Migraine geeft hevige bonzende of stekende hoofdpijn, meestal aan één kant. De pijn komt plots, maar er kunnen voortekenen zijn. Vrouwen hebben er vaker last van. De klachten nemen doorgaans af met het ouder worden. Bij migraine is de samenwerking van bloedvaten en zenuwen in de hersenen tijdelijk verstoord. Soms is er een familiale aanleg.

Wat zijn de symptomen? Naast hoofdpijn kun je last hebben van misselijkheid, braken, pijn bij het bewegen of overgevoeligheid voor licht en geluid. Meestal verergert de hoofdpijn en kruip je het liefst in bed. De hoofdpijn neemt nadien geleidelijk af en verdwijnt na 12 tot 24 uur. Soms duurt een aanval tot drie dagen. Sommigen hebben af en toe een aanval, anderen regelmatig tot dagelijks. Tussen de aanvallen zijn er geen klachten.

Wat zijn de voortekenen? Er zijn signalen die migraine kunnen voorafgaan en die elkaar vaak opvolgen. Vroege signalen zijn onder andere rusteloosheid, irritatie, moe zijn, geeuwen, trek in bepaalde voeding, overgevoeligheid voor geuren, licht of geluid. Een aura is een tweede signaal en gaat hoofdpijn vaak - niet altijd - vooraf. Je kunt lichtflitsen, bewegende vlekken, mozaiekbeelden of zigzaglijnen zien, soms heb je gezichtsuitval. Ook spraakstoornissen, tintelingen, een verdoofd gevoel, bewegingsproblemen, misselijkheid of braken kunnen voorkomen.

Wat kan ik zelf doen? Het kan helpen om in het donker te gaan liggen. Je kunt ook een middel tegen braken nemen, en na een halfuur een pijnstiller van 1 g paracetamol of acetylsalicylzuur. Slik nooit dagelijks pijnstillers. Ze kunnen bijwerkingen geven en hoofdpijn uitlokken of verergeren.

Wanneer ga ik naar de dokter? Het is raadzaam met je arts te zoeken naar pijnstillers die het beste resultaat en de minste bijwerkingen geven. Als pijnstillers niet werken kan je arts medicatie tegen migraine voorschrijven. Heb je veel last, dan kan een onderhoudsbehandeling helpen.

Hoe kan ik het voorkomen? Je kunt aanvallen voorkomen of onderdrukken door te zoeken wat je migraine uitlokt: rode wijn, kaas, chocolade, medicatie, veel of weinig slapen, een onregelmatig ritme, stress, ontspanning, vrouwelijke hormonen ... Hou daarom een hoofdpijndagboek bij als je vaak last hebt. Vermijd nadien de boosdoeners. Heb je ze niet in de hand, probeer het dan vooral rustig aan te doen. Elise Rummens, preventie-arts CM www.cm.be/dehuisdokter

Stefan Dewickere

‘Wij waren er snel bij’, vertelt Griet. ‘Mijn vader houdt er niets aan over. Nadien werd duidelijk dat hij de dag ervoor ook al signalen had gehad, een zogenaamde mini-beroerte met gelijkaardige symptomen. Die symptomen gingen vanzelf weg. Mijn vader dacht dat het niets was. Nu weet ik dat zo’n signalen een grote beroerte vaak voorafgaan. Je mag ze dus niet negeren. Mijn vader is 69. Hij vond zichzelf veel te jong voor een beroerte. Maar op een beroerte staat geen leeftijd.’

[ sterker met steun ] JOHH trofee naar uitvindingen voor mobiel beperkte le

‘Medestudenten helpen

zelfstandiger te zijn’ Helpende Hand, Maaltijdset, Mobiele Bureaustoel en Stuurblokkering. Studenten van twee scholen uit Wetteren ontwierpen vier creatieve uitvindingen om mobiel beperkte leerlingen te helpen. De creatievelingen wonnen er de Jonge Helpende Handen (JOHH) trofee mee. > TEKST: THOMAS ROSSEEL > FOTO’S: LIEVEN VAN ASSCHE

De JOHH trofee is een jaarlijks initiatief van Ziekenzorg CM waarbij jongeren warme activiteiten organiseren voor zieke of zorgbehoevende mensen. De studenten Leefgroepenwerking van Mariagaard en Industriële Wetenschappen van het Scheppersinstituut ontwikkelden enkele

hulpmiddelen op vraag van de school SintLodewijk, waar leerlingen met een motorische beperking les volgen. Hun creativiteit leverde de jonge uitvinders de gouden medaille in de JOHH trofee categorie scholen én bijhorende VIPtickets voor Rock Werchter op.

Arne (20) en Lucinda (21): Maaltijdset

‘Snijden met 1 hand’ ‘Mensen die maar een hand kunnen gebruiken, hebben het vaak moeilijk om hun eten te snijden. We hebben een toestel ontworpen dat het eten op je bord vastzet. Zo is er een houder voor een vork, waaronder je eten kan vaststeken, we installeerden nageltjes, om bijvoorbeeld een tomaat op vast te pinnen, en we zorgden voor een klem om vlees onder te schuiven. Wanneer het voedsel vastzit heb je maar een hand nodig om te snijden. Al onze uitvindingen zijn bedoeld om onze medestudenten zelfstandiger te kunnen laten leven.’

Sarah (22, l.) en Marieke (21): Mobiele Bureaustoel

‘Vlot verplaatsen’ ‘Rolstoelgebruikers en mensen die minder goed ter been zijn, kunnen zich heel moeilijk verplaatsen naar een bureaustoel op wieltjes, omdat die snel wegrolt. Zo’n bureaustoel is nochtans nodig op school, om zich vlot aan het bureau te kunnen verplaatsen. Met een vaste stoel zouden ze de hele tijd hulp moeten vragen aan een leerkracht. We hebben een centrale handrem ontworpen. Indien je eraan trekt, dan blokkeren de wielen van de bureaustoel. Zo kunnen rolstoelgebruikers vlot overstappen. Eenmaal ze neerzitten, kan het systeem ontkoppeld worden.’

Elise (18, l.) en Kimberly (21): Stuurblokkering

‘Zelf op fiets stappen’ ‘Een leerling met evenwichtsproblemen bleek veel last te hebben om van haar looprek op haar driewieler over te stappen. Wanneer ze haar handen op het stuur plaatste, draaide het stuur weg. We hebben een hendel ontworpen om onder het stuur te plaatsen. De hendel werkt met een kliksysteem. Wanneer ze wil opstappen, dan kan het stuur vast komen te staan. Eenmaal op de fiets kan ze het systeem verdraaien en is haar stuur bruikbaar.’

11 Guy Puttemans

te leerlingen [ helpende handen ]

Fatima-Zahra (21) is jongerenreporter

Charlotte (23, l.) en Nicky (20): Helpende Hand

‘Hulp via 3D-printer’ ‘Wij werkten voor een meisje met een hersenverlamming. Bij haar uit zich dit in een wisselende spierspanning en kan ze haar hand niet gebruiken zoals wij dit doen. Voor een goede houding is het belangrijk dat ze haar hand op tafel kan houden. In het verleden sleurde zij een zak van twintig kilogram met zich mee om op haar hand te leggen. Dat is allesbehalve evident. We hebben haar handafdruk genomen en de vorm ontworpen met een 3D-printer. Ze kan haar hand daar in plaatsen en zo kunnen haar vingers niet omhoog kruipen. Een band houdt haar pols tegen en een antislipmat zorgt voor meer stabiliteit. Het toestel is niet zwaar en ze kan het overal mee naartoe nemen. Ze mocht ook de kleur kiezen, vandaar de mooie roze tint.’

Winnende initiatieven De JOHH trofee kende dit jaar veel succes. Er werden 103 acties op poten gezet door 1 700 jongeren. De winnaars:

‘We willen de stem van jongeren laten horen in de maatschappij.’ Fatima-Zahra Naimi (21) timmert bij het jongerenmedia-agentschap StampMedia aan de weg naar de top van de journalistiek. ‘Mijn droom is om verslaggever in het buitenland te worden. Dat lijkt me erg boeiend. Ik wil verhalen vertellen via de nieuwste vormen van journalistiek. Online media zijn de toekomst. We moeten met onze jonge, nieuwe generatie vooruit durven kijken. Ik beperk me vooral tot schrijven. En dat gaat over allerlei thema’s. Van politiek tot een fijn evenement.’

Ervaring opdoen ‘Ik werk momenteel mijn master in de journalistiek af en volg stage bij de VRT. Ik probeer zoveel mogelijk ervaring op te doen om nadien professioneel aan de slag te gaan. Drie jaar geleden kwam ik bij StampMedia terecht. Als online medium benaderen we allerlei maatschappelijke thema’s, maar dan vanuit het kritische standpunt van jongeren. We brengen in beeld wat de jeugd bezighoudt. Door jongeren, maar wel voor iedereen.’ ‘StampMedia wil het verschil maken op drie vlakken: jonge reporters beter maken, invloed uitoefenen op de mainstreammedia en een stem laten horen op beleidsniveau. Want vaak worden jongeren niet genoeg gehoord. Onze redactie bestaat uit jonge vrijwilligers die schrijven over wat hen bezighoudt, en hun portfolio willen aandikken. Sommigen beperken zich tot het maken van filmpjes. Velen zouden op die manier graag in de journalistiek belanden. Het is ook mijn ambitie.’

De media als goed doel ‘StampMedia zie ik als een goed doel. We zoeken steeds naar thema’s die onvoldoende onder de aandacht komen. Jongeren komen en gaan en onze deuren staan voortdurend open voor nieuw talent. Het is een hele toffe bende, waarbij we allemaal met hetzelfde doel werken: de stem van jongeren laten horen. Enthousiastelingen van 16 tot 26 jaar zijn welkom om de redactie te versterken. Ik kan nog even blijven, en ben dat zeker van plan.’ Thomas Rosseel www.stampmedia.be

Wat kan een vertrouwenspersoon of vertegenwoordiger voor mij als patiënt doen? Om je bij te staan bij de uitoefening van je rechten als patiënt, kun je een vertrouwenspersoon aanstellen. Kun je zelf je wil niet meer uiten, dan neemt je vertegenwoordiger het van je over.

CATEGORIE JEUGDWERK: KAJ Puurs – opvang van een dakloze familie vluchtelingen in de kersttijd Chiro Eversheim Plus Meise – inclusiedag: Chiro voor kinderen met een beperking Scouts & Gidsen Sint-Kwinten Linden – scouting zonder grenzen in een opvangcentrum voor vluchtelingen

Een vertrouwenspersoon kan je helpen bij het inkijken van je patiëntendossier of om een kopie te krijgen van je patiëntendossier. Je beslist zelf, maar soms kan de ondersteuning van een vertrouwenspersoon helpen. Je kiest zelf je vertrouwenspersoon. Dat kan een familielid, vriend of iemand anders zijn, in wie je vertrouwen schept. Een vertrouwenspersoon aanduiden hoeft niet schriftelijk te gebeuren maar het kan wel.

www.johhtrofee.be

Als je niet meer in staat bent om zelf je wil te uiten, dan zal je vertegenwoordiger jouw rechten als patiënt uitoefenen.

Steeds met het belang van de patiënt voor ogen. Je kunt zelf je vertegenwoordiger aanduiden op een moment dat je nog wel in staat bent om je wil te uiten. Dat moet schriftelijk gebeuren. Je kunt deze aanstelling altijd schriftelijk intrekken. Als je geen vertegenwoordiger hebt aangeduid, dan zal je bewindvoerder tussenkomen. Is er geen bewindvoerder, dan wordt je samenwonende echtgenoot of je wettelijk of feitelijk samenwonende partner beschouwd als je vertegenwoordiger. Bij afwezigheid ervan of als deze persoon weigert, word je in vervangende volgorde vertegenwoordigd door een meerderjarig kind, een ouder of een meerderjarige broer of zus. www.cm.be/mijnrechten

[ de vraag ]

CATEGORIE SCHOLEN: Mariagaard & Scheppersinstituut Wetteren – technologische aanpassingen voor mensen met een beperking Campus Impuls Oostakker – leerlingen met autisme houden contact met zieke kinderen in het UZ Gent Nieuwen Bosch Humaniora Gent – taalklas zorgt voor carnavalsfeest in het woonzorgcentrum

k leest als een verhaal, zins therapeutisch maar r herkenbaar voor mensen hard in het professionele oorgaan.

[ inbox ] [ brief in de kijker ]

meer. Maar mocht ik nog maar één trekje nemen, dan ben ik weer verloren.

Arbeidsongeschikt

Wilfried Martens

In het artikel ‘Wie is voor zijn plezier arbeidsongeschikt?’ (cm.be nr. 10) besluit CM-voorzitter Luc Van Gorp dat het aan de werkgevers is om kansen te bieden. Alleen samen kan de stijging van het aantal langdurig zieken een halt worden toegeroepen. Daar ga ik volledig mee akkoord. Maar de realiteit ziet er jammer genoeg anders uit. Ik zit nu al een jaar thuis in ziekteverlof. Na loopbaanbegeleiding en een opleiding voelde ik me na ongeveer 9 maanden weer sterk genoeg om mijn werk te hervatten. Ondanks jaren loyaliteit en heel positieve evaluaties hebben ze me duidelijk laten voelen dat ik niet meer welkom ben. Blijkbaar kost het te veel moeite om mij opnieuw op te nemen. Toch zouden ze mij interessante functies kunnen voorstellen, maar dat doen ze niet. Integendeel, ze vragen me ineens een ziektebriefje voor een half jaar zodat ze hun werk beter kunnen plannen. Rechtvaardigheid en respect zijn hier ver zoek. Naam en adres bekend bij de redactie

Speur je in cm.be mee naar het antwoord?

Tip Klappen die vallen als het goed is Oplossing

Leve de burn-out Jessie De Caluwe

en je ongetwijfeld nog ostem of televisiegezicht. haar bloeiende arrière kreeg ze heel wat gen te verwerken. riënteerde zich met succes h, moderator, stemactrice nte. Het onophoudelijk doorgaan resulteerde ikkelharde burn-out. f bekeken is die crash een ar keerpunt in haar leven en, vandaar de verrassende n burn-out hoeft immers ndpunt te zijn.

Leve de burn-out Jessie De Caluwe

Stuur je antwoord voor 25 juni op een gele briefkaart naar informatieblad cm.be, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het naar zoekenwin@cm.be. Vermeld welke prijs je wenst: het boek ‘Lucien!’ van Lucien Van Impe & Filip Osselaer (over hoe de Kleine van Mere begon met koersen, over zijn status van beste klimmer en over gemiste kansen), uitg. Lannoo of het boek ‘Leve de burn-out’ van Jessie De Caluwe (de crash na onophoudelijk werken was voor Jessie De Caluwe een dankbaar keerpunt in haar leven), uitg. Bibliodroom. Uit de juiste inzendingen worden vier winnaars geloot.

Antwoord opgave cm.be nr. 9 Ingreep Winnaars Leen Carrijn (Brakel) Stefaan Pauwels (Temse) Hilde Verdoolaege (Zwevezele)

Veel lezers reageerden op het artikel over stoppen met roken in vorig nummer. Een greep uit hun reacties.

Gevochten Ik ben nu anderhalf jaar gestopt met roken. Zonder hulpmiddelen, zonder begeleiding. Zomaar op een maandagochtend heb ik besloten geen sigaretten meer op te steken. Gemakkelijk was het zeker niet. Ik heb gevochten en gehuild. Na zeventien jaar een pakje per dag roken, had ik veel last van ontwenningsverschijnselen. Maar ik zette door, met dag na dag een beetje minder last. Geleidelijk aan zit die vervelende sigaret iets minder in je hoofd. Maar dan zijn er van die momenten dat de gedachte eraan toch weer de kop opsteekt. Ik heb me nog niet laten verleiden. En daar ben ik trots op. Annelies Cornelis

Opgehouden Stoppen met roken lukt vaak niet omdat de mensen die het proberen zich ongelukkig voelen omdat ze iets moeten missen, voor altijd. Zelf rookte ik sinds mijn 12de. Ik ben verschillende keren gestopt en opnieuw begonnen. Mijn vader hield ermee op toen hij 43 jaar was. Toen ik zo oud werd, zei hij: ‘Als je stopt met roken ben je een sukkelaar die zijn genot mist. Maar als je jezelf voorhoudt dat je vandaag niet wil roken, ben je een held. Probeer dat dan elke dag opnieuw. Je bent niet gestopt, alleen maar opgehouden.’ Dat werkte. Ik ben nu 64 en ben nog altijd niet gestopt met roken, ik ben ermee opgehouden. Ik voel mij nog altijd een held die zijn verslaving onder controle heeft. Ik mis het niet

Cursus Tien jaar geleden werd op het werk een rookbeleid ingevoerd. Tijdens de werkuren mocht niet meer gerookt worden, enkel in de middagpauze in daarvoor ingerichte plaatsen. Onze werkgever gaf ons de kans om een cursus stoppen met roken te volgen. Met twee schreven we ons in. We moesten in een toestel blazen dat aangaf hoe het met onze longen gesteld was. Bij mij gingen onmiddellijk alle rode lampen branden. Dat heeft mij aan het denken gezet. Ik rookte toen anderhalf pakje per dag. Bij de start van de cursus rookten we samen een laatste sigaret. Sindsdien heb ik er geen meer aangeraakt. Jan Lauryssen

Paniek Ik ben 71 jaar en ben al op mijn twaalf jaar beginnen roken. Tot twee pakjes per dag. Op mijn 42ste ben ik gestopt. Van de ene dag op de andere. En uit paniek. Dag en nacht moest ik hoesten en ik kon als muzikant geen trompet meer spelen omdat ik geen adem had. Ik heb volgehouden maar het was lastig. Na ongeveer zes maanden kon ik al beter ademen. Dat heeft mij moed gegeven. Maar de zin in een sigaret kan altijd weer opduiken. Zelfs na 30 jaar, vooral na een lekker etentje of in gezelschap. Hugo Van Ecke

Echtgenote Ik was echt verslaafd aan de sigaretten. Het eerste wat ik vroeger deed als ik opstond, was een sigaret opsteken. Ik heb verschillende keren proberen te stoppen maar ik hield nooit vol. Tot ik mijn echtgenote leerde kennen. Bij haar thuis werd er binnen niet gerookt. Dat was voor mij een stimulans om er mee op te houden. Ik heb een datum gekozen waarop ik de sigaret voorgoed aan de kant zou leggen. Toen die dag daar was, heb ik geen sigaret meer aangeraakt. De eerste weken heb ik afgezien omdat ik moest ontwennen, maar ik heb doorgebeten. Ik heb wel lang mijn sigaretten en aansteker bewaard. Pas na een jaar heb ik alles weggegeven. Dat deed echt deugd. Stoppen met roken kan als je het echt wil.

Heb je vragen of opmerkingen bij een artikel? Aarzel niet om ze te sturen naar lezersbrieven@cm.be - Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je jouw reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk. De redactie kan de teksten inkorten of niet geven bij plaatsgebrek.

Johan Devos

inschrijven bij CM [ mijn CM ]

Wat als ik afstudeer? Boeken toe en klaar om het werkveld te bestormen? Dan moet je het een en ander regelen, nu je onder andere geen beroep meer kunt doen op de ziekteverzekering van je ouders. Drie stappen om je de weg te wijzen. > TEKST: THOMAS ROSSEEL > FOTO: LIEVEN VAN ASSCHE

Stap 1 Schrijf je in bij CM Als student en tijdens je beroepsinschakelingstijd ben je via je ouders aangesloten bij het ziekenfonds. Dit maakt van jou een ‘persoon ten laste’ voor je ouders. Wanneer je een job hebt, als zelfstandige aan de slag gaat, je beroepsinschakelingstijd verstreken is of je minstens 25 jaar bent en nog studeert, dan word je gerechtigde. Dit betekent dat je binnen de ziekteverzekering niet langer op je ouders kunt terugvallen. Inschrijven bij CM is kinderspel: surf naar www.cm.be/afgestudeerd en geef je gegevens door of maak een afspraak in je plaatselijke CM-kantoor via www.cm.be/afspraken.

Stap 2 Schrijf je in bij de VDAB Heb je je diploma op zak of zeg je de schoolbanken vaarwel en vind je niet meteen een job? Schrijf je dan zo snel mogelijk in bij de VDAB. Dit is de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding. In Brussel is Actiris het alternatief. Dit zijn publieke tewerkstellingsdiensten in Vlaanderen en in de hoofdstad. Na een wachttijd, afhankelijk van je leeftijd, heb je recht op een wachtuitkering. De wachttijd, ook wel beroepsinschakelingstijd genoemd, loopt vanaf je inschrijving. Wacht er

De schooldeuren achter je dichttrekken, brengt heel wat verantwoordelijkheden met zich mee. dus niet te lang mee. Inschrijven bij de VDAB kan op www.vdab.be of via de lokale VDABconsulent. Jongeren die na hun studies meteen starten met werken hoeven dit niet te doen.

Stap 3 Neem een hospitalisatieverzekering Als je in het ziekenhuis belandt, kan de factuur hoog oplopen. De ziekteverzekering betaalt een gedeelte terug, maar vaak niet alles. Met het CM-Hospitaalplan kun je die hoge kosten drukken. Aansluiten is mogelijk via www.cm.be/verzekeringen, via het nummer 078 15 11 51 of via mail: verzekeringen@cm.be. Voor jonge mensen is ook het CM-MediKo Plan erg interessant. Die verzekering helpt mee de kosten buiten het ziekenhuis te verminderen. Meer informatie kun je online vinden of via de CM-consulent.

Surf en win Op www.cm.be/afgestudeerd vinden schoolverlaters een waaier aan informatie. Blader door de handige pocket ‘Afgestudeerd, wat nu’. Via de site kun je ook het hele jaar deelnemen aan wedstrijden waar je als schoolverlater mooie prijzen mee kunt winnen. Omdat afstuderen een feest is, geeft CM nog tot 16 juni waardebonnen van Ikea weg. Wie weet kun jij binnenkort wel op 50 euro extra rekenen om je kot of eerste eigen stekje in te richten.

Ben je op zoek naar werk? Bekijk dan zeker de vacatures bij CM via www.cm.be/jobs.

Krakau - Culturele citytrip In Krakau proef je van een mengelmoes van tradities en architecturale rijkdom. Aan historische bouwwerken, statige herenhuizen en elegante kerken geen gebrek. Het oude stadscentrum behoort tot het Unesco-werelderfgoed. De hoogtepunten van deze citytrip zijn ongetwijfeld het bezoek aan het Wawelkasteel, de oude universiteit, de lakenhal en de Mariakerk. Je logeert er in een viersterrenhotel. Periode en prijs in volpension in hotel 4*: Vr 9 tot ma 12 september: 704 euro, toeslag single 104 euro

proeven van architecturale rijkdom cm.be_03-06_Krakau.indd 1

Meer informatie via www.intersoc.be en 070 233 119. 27/05/2016 10:37:38

[ uitsmijter ] Jessie De Caluwe over haar burn-out

‘Jarenlang hard werken, eiste zijn tol’ ‘Ik deed het zo graag.’ Jarenlang leefde Jessie De Caluwe (59) voor haar job, terwijl ze de signalen van haar lichaam negeerde. Tot ze wartaal begon uit te slaan voor een vol leslokaal. Na de burn-out begon ze een nieuw leven. > TEKST: NELE VERHEYE > FOTO: VIOLET CORBETT BROCK

n de jaren 80 en 90 was Jessie De Caluwe een van de coryfeeën van de toenmalige BRT, onder meer aan de zijde van Jan Van Rompaey. Na een ernstig ongeval en een lange revalidatie zette ze haar carrière verder als presentatrice op radio en regionale televisiezenders en als coach van jong talent. Meer dan dertig jaar was ze bijna non-stop aan het werk, ook ’s avonds en in het weekend. Dat de tol van het harde werken zo zwaar kon zijn, had ze echter nooit kunnen vermoeden. Hoe merkte je dat het te veel werd? Jessie De Caluwe: ‘De eerste black-out kreeg ik toen ik met vakantie vertrok. Ik kwam aan in het station van Brugge, maar had geen idee hoe ik daar geraakt was. Ik had mijn appartement achtergelaten als in een vlucht: de radio en alle lichten nog aan, geen eten voor de poezen. Na de vakantie komt het wel weer goed met mij, dacht ik, en ik nam de draad weer op.’ Hoe druk was je leven? ‘De laatste jaren werkte ik altijd. Ik was verslaafd aan het applaus, de bevestiging. En als ik eens een dag niet moest werken, dan begon ik meteen weer lessen voor te bereiden en video’s van presentatoren te bekijken. Ik had nooit tijd, at vaak rechtstaand of in de auto. En als ik thuiskwam, werd ik overvallen door vermoeidheid en tristesse. Ik wilde hetzelfde energieniveau aanhouden, ook al kostte me dat steeds meer moeite. Ik ging elke keer nog dieper, overschreed telkens weer mijn eigen grenzen.’ Wat bracht de kentering? ‘Op een bepaald moment kreeg ik een soort black-out terwijl ik les gaf aan het conservatorium. Ik sloeg wartaal uit, zei voortdurend hetzelfde en kon mijn eigen notities niet meer lezen. De studenten hebben alarm geslagen bij de directeur.’ Was de diagnose meteen duidelijk? ‘Nee. In het ziekenhuis dachten ze aanvankelijk aan epilepsie, wat het uiteindelijk niet bleek te zijn. Maar ik mocht wel zes maanden niet met de auto rijden. En mijn werk dan, vroeg ik meteen. Er volgde een noodgedwongen pauze, waarin ik nog dieper wegzakte. Ik was constant moe en over-emotioneel. Bovendien kon ik mij niet meer concentreren en viel alles mij zwaar. In de supermarkt begon ik te huilen omdat ik

niet wist welk pakje boter ik moest kiezen. De tol van jarenlang te hard werken.’ Hoe ben je daaruit geraakt? ‘Toen duidelijk werd dat ik een burn-out had, ben ik aan de slag gegaan met een specialist terzake. Van wie moet jij zoveel, vroeg hij me rechtuit. Het enige eerlijke antwoord was: van mezelf. Ik legde de lat hoog, ik wilde altijd meer en beter, ik zei ja tegen alle mensen die mij iets vroegen, ik stouwde mijn huis vol spullen. Ik weet nog dat ik tijdens een verblijf in Marokko plots besefte dat je met een pak minder ook gelukkig kunt zijn. In het begin was het best zwaar om minder te werken en dus ook minder te verdienen. Maar gaandeweg leerde ik dat het eigenlijk wel volstaat als je de gewone rekeningen kunt betalen. Zoveel extra heeft een mens niet nodig.’ Je agenda staat nu ook minder vol? ‘Absoluut. Ik word niet meer geleefd door anderen, maar plan voor het eerst mijn eigen agenda in. En ik duid heel bewust dagen aan voor mezelf waarop ik lees, wandel of opruim. Of ik maak tijd voor een uitgebreide lunch met een vriend of vriendin. Een eenvoudig een-op-

Jessie De Caluwe: ‘Ik was verslaafd aan het applaus.’

eengesprek, daar kan ik ongelooflijk van genieten. Een receptie met honderd mensen zal ik dan weer veel sneller afzeggen.’ Hoe moeilijk is nee zeggen? ‘Ik heb het er nog steeds lastig mee, zeker aan de telefoon. De stilte aan de andere kant van de lijn, daar kan ik niet goed mee om. Tegenwoordig vraag ik meestal nog wat bedenktijd. Zo kan ik in een mailtje uitleggen waarom ik niet kom. Weet je, eigenlijk hoef ik mij niet eens te verantwoorden. Maar ik doe het toch, ik ben zo opgevoed.’ Ben je nu gelukkiger dan vroeger? ‘Ik voel mij bevrijd. Er is weer zuurstof in mijn leven. Ik geef weer lezingen, treed opnieuw op met muzikanten. Maar niet meer aan hetzelfde tempo. Die fout ga ik niet opnieuw maken. Ik weet wat er op het spel staat.’ Het boek Leve de burn-out van Jessie De Caluwe is verkrijgbaar in de boekhandel (uitgeverij Bibliodroom, 17,95 euro). Speel mee met Zoek en Win op pagina 12 en maak kans op een gratis exemplaar.