cm.be 6 juli by CM ziekenfonds

Kristina gaat 6 weken naar Japan Gezondheidstips voor elke bestemming

Vrijwilligerswerk in de bergen

Onze reporter aan de slag bij Intersoc 6

‘Vaatwasblokjes zijn geen snoepjes’ Achter de schermen van het Antigifcentrum

Nieuws uit jouw regio

Hoe minder b e bij de tandarts talen ?

[ de kijk van ]

Nele

Wezel Wat zit je toch verkrampt in die stoel. Betrapt! Eerste kennismaking met mijn nieuwe tandarts, en hij heeft mij al door. Tandartsfobie, jawel, in de zevende graad. Hoe vriendelijk of zachtaardig de man met het mondmasker ook is, ik ben bang als een wezel.

Waarom mogen kinderen trouwens een speeltje kiezen uit de doos van de tandarts en wordt er van volwassenen verwacht dat ze geen krimp geven, ook al zijn ze bang? Bij wijze van ludieke actie mag elke tandarts van mij gerust een blinkende trofee uitreiken aan de meest dappere patiënt van het moment. Ik ken alvast een wezel die héél flink is geweest dit jaar. Nele Verheye, redacteur cm.be

Stefan Dewickere

Maar: angst of niet, ik ga elk jaar. Dat heb ik zo geleerd van moeder wezel, ook bang maar gedisciplineerd zoals moeders wel eens plegen te zijn. Aangeleerd gedrag dat ik naboots, terwijl ik tijdens de controle krampachtig aan leuke dingen probeer te denken, zoals vakantie en zand tussen de tenen. Meest recente aanvulling in de categorie opbeurende gedachten in de tandartsstoel: wie elk jaar naar de tandarts gaat, krijgt meer terugbetaald dan wie dat niet doet. Kijk, ik geef het maar mee, als ik er mensenlevens of wortelkanalen mee kan redden, dan doe ik dat graag.

Persoonlijke tips zijn verder ook nog: een vrije dag nemen en na het tandartsbezoek jezelf verwennen met een terrasje of een leuk boek. Of naar mijn moeder bellen en trots vertellen dat ik alweer geen gaatjes heb. Niet dat ze daarop zit te wachten nu ik 33 ben en al lang het huis uit, maar hey, dapper zijn zonder publiek, daar is helemaal niks aan.

Ik geef mijn dochter vaak complimenten. Ik vind dat belangrijk. Daarom pak ik haar vaak vast, geef ik haar knuffels en zeg ik dat ik van haar hou. Comedian Alex Agnew in Het Belang van Limburg

Diabetessensor

Win camera met je Kazoufoto

terugbetaald Vanaf 1 juli krijgen mensen die lijden aan diabetes type 1 of aan sommige vormen van diabetes type 2 een revolutionaire sensor terugbetaald. Die meet continu hun suikerspiegel. Voortaan kun je als diabetespatiënt een soort pleister op je arm aanbrengen die twee weken blijft kleven. In de pleister zit een piepklein naaldje dat onderhuids de suikerwaarden meet. Met een meettoestel, dat je vlakbij de pleister houdt, kun je scannen hoe je suikerwaarden de voorbije vier uur geëvolueerd zijn. Tot nog toe moesten diabetespatiënten verschillende keren per dag prikken

Diabetes type 1-patiënten krijgen de pleisters volledig terugbetaald. Ook als je lijdt aan diabetes type 2 en je minstens drie keer per dag insuline spuit, kun je de techniek aan een verminderde prijs kopen. Patiënten moeten gevolgd worden door een erkend diabetescentrum voor volwassenen.

Ga je deze zomer met Kazou op vakantie? Maak een straffe optische foto en stuur hem door voor 2 september. Zo maak je kans op een GoPro Hero+ camera. Een Kazoujury beloont de foto die uitblinkt qua vertekend perspectief en optische illusie. Wie weet ben jij de winnaar.

www.cm.be/sensoren

Stuur je foto naar wedstrijd@kazou.be

om die suikerwaarden na te gaan. Met het nieuwe toestel is prikken niet meer nodig, maar het kan nog wel.

Redactie cm.be: Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel | tel. 02 246 41 11 | e-mail: persdienst@cm.be Redactie: Dieter Herregodts, hoofdredacteur | Martine Creve | Thomas Rosseel | Nele Verheye | Anneleen Vermeire | Eric De Maegd (administratie) Webredactie: Marc Helin | Tom Van Geertsom Lay-out: Bart Gevaert Verantwoordelijke uitgever (nationale pagina’s): Luc Van Gorp | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel Jaarabonnement cm.be: storting van 13 euro op rek.nr. 000-0079000-42 | Mutualistische Edities, Landsbond Christelijke Mutualiteiten | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel (met vermelding ‘cm.be’) Druk en verzending: Coldset Printing Partners | A. Gossetlaan 30 | 1702 Groot-Bijgaaarden Lid VUKPP cm.be is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie Contactgegevens CM: www.cm.be of zie p.15 Foto cover: Lieven Van Assche

[ kortgeknipt ]

Prik doet drankje anders smaken

Voor de prik alleen moet je een drankje niet afslaan. Want dat heeft geen invloed op je gezondheid.

Kijk zelf reisvaccinaties online na Maak je deze zomer een reis, dan kijk je het best na of je vaccinaties moet krijgen. Dat kun je voortaan makkelijk zelf doen via de Patient Health Viewer. Met het gratis computerprogramma Patient Health Viewer kun je nagaan welke vaccinaties je toegediend kreeg. Op voorwaarde dat je arts die heeft geregistreerd in Vaccinet, de databank van de Vlaamse overheid. Deze databank is recent uitgebreid met reisvaccinatiegegevens van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG). 48 000 gegevens zijn toegevoegd. Het gaat om de vaccinaties die het ITG heeft gegeven in 2015 en 2016. Vind je niet alle of geen vaccins terug in de Patient Health Viewer? Ga dan langs bij je arts om je vaccinatiestatus voor je reis te laten nakijken.

Koolzuurgas is de prik in bruiswater, frisdrank, bier en champagne. Het ontstaat wanneer koolstofdioxide (CO2) wordt opgelost in vloeistof. Daarbij wordt een zwak zuur ontwikkeld, dat zorgt voor een andere smaakbeleving van het drankje. Het tast het tandglazuur evenwel niet aan, daarvoor is het zuur niet sterk genoeg. Het speeksel in de mond neutraliseert de zuren in bruiswater vrijwel meteen. De weinige belletjes die de maag bereiken, richten ook daar geen schade aan. Als je een groot glas bruisend water drinkt voor of bij de maaltijd, zou je wel sneller verzadigd zijn. Daar ondervindt je gezondheid ook geen nadeel van. Integendeel.

SPOT

In CM-zorgverblijf Hooidonk kun je op vakantie gaan of herstellen na een ziekte of ongeval. Het centrum ligt in het groen en beschikt over een park van 12 hectare. Kom het ontdekken tijdens de picknick op 7 augustus van 9 tot 12 uur. Broodjes hoef je niet te smeren. Voor 29 juli kun je een ontbijt

bestellen. Je hebt de keuze tussen een standaard ontbijt (8 euro), een luxe ontbijt (11 euro) of een kinderontbijt (6 euro). Stort vooraf het bedrag op reknr. BE22 7895 3662 6347 en vermeld je naam + ontbijt-in-hetpark. Een dekentje of stoeltje breng je zelf mee. Kinderanimatie krijg je er gratis bij.

www.hooidonk.be, tel. 03 320 28 11

centrum Elise De Cort zet woonzorg er Van Lierde in de kijk

Frank Bahnmuller

Picknicken in Hooidonk Maak kennis met het CM-zorgverblijf Hooidonk in Zandhoven en ga er picknicken in het park op 7 augustus.

‘Niets is te veel gevraagd’

Voor het eerst mama op 28 De gemiddelde leeftijd waarop vrouwen in Vlaanderen in 2015 hun eerste kind kregen, was 28 jaar. Bij mama’s met een vreemde nationaliteit was dat 27,3 jaar. Het verschil was nooit zo klein. Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog staat het aantal geboorten bij twintigers op het laagste peil. Per 100 vrouwen tussen 20 en 25 jaar waren er vorig jaar 3,8

jaar geboorten. In 1971 ging het nog om meer dan 14 geboorten per 100 vrouwen. Vorig jaar zagen 66 251 kinderen het levenslicht in Vlaanderen. Dat is een daling van 2,4 procent in vergelijking met 2014. Het is al de vijfde daling op rij maar ze was niet eerder zo fors. In Antwerpen is de daling het grootst (-3,75 procent), in Oost-Vlaanderen het kleinst (-1,1 procent). De meeste kinderen werden geboren bij late twintigers en vroege dertigers, namelijk 12 op de 100 vrouwen. Maar ook in deze leeftijdsgroep daalde het vruchtbaarheidscijfer. Vrouwen met een migratie-achtergrond volgen die trends.

‘Alle personeelsleden van woonzorgcentrum Van Lierde in Afﬂigem kennen elke bewoner, onder wie mijn moeder, persoonlijk. De bewoners krijgen een liefdevolle behandeling. Het personeel is vindingrijk in het zoeken naar oplossingen. Er hangt een familiale, gemoedelijke sfeer en met beperkte middelen worden gezellige hoekjes ingericht.’ ‘Hoe de verzorgers er steeds weer in slagen zo positief om te gaan met de vele karakters die in zo’n huis samen zitten, dat verdient een dikke pluim. Ook wij, de familieleden, worden altijd heel vriendelijk geholpen. Niets is te veel gevraagd. De beroepen in de zorgsector verdienen onze grootste waardering. Alle mensen die in het woonzorgcentrum werken, zijn daar de mooiste voorbeelden van. Bedankt, jullie zijn echte parels.’ Wil jij iemand bijzonder nomineren? Stuur je verhaal naar bijzonder@cm.be of Persdienst CM, PB 40, 1031 Schaarbeek, en maak kans op twee ﬁlmtickets.

[ uitgelicht ] onze reporter draait mee achter de schermen van Intersoc-vakantie

‘Met hart en ziel in de weer’ Ze zijn van alle markten thuis, de vrijwilligers die meewerken op de vakanties van Intersoc. De gasten een fantastische ervaring bezorgen, daar doen ze het voor. Eind juni trokken ze in Sankt Moritz in Zwitserland het zomerseizoen op gang met een Oekkie-vakantie, die kinderen tot 6 jaar extra verwent. Onze reporter (r. op grote foto) draaide mee als vrijwilliger. > TEKST: MARTINE CREVE

Zus Van Camp vertroetelt de kinderen Ik start bij de ukkies, de kinderclub voor de allerkleinsten. Daar neemt Zus Van Camp (64) uit Niel het even van de ouders over. ‘Een ouder iemand stelt de mama’s en papa’s makkelijker gerust’, vertrouwt ze me toe. Zus vertroetelt de kinderen. Van zodra het weer het toelaat, trekt ze met de kinderen naar buiten.

Voor de muzikale omlijsting zorgt DJ-vrijwilliger Bart Tops (31) uit Beert. Het is de eerste keer dat hij die job doet. Hij gaat wel al langer mee als vrijwilliger maar deed voordien het onderhoud. ‘De bergen en de zon krijg ik er gratis bij’, lacht Bart. Bovendien leerde hij als vrijwilliger bij Intersoc zijn vrouw kennen. Samen zijn ze blijven meegaan.

Gratis bergen en zon voor Bart Tops

’s Nachts blijft Dirk Persyn wakker ’s Avonds klampt nachtwaker Dirk Persyn (69) uit Harelbeke mij aan. Of ik weet dat het nu zijn 200ste keer is dat hij als vrijwilliger met Intersoc meekomt. Naast controle in de gangen, zet hij 160 liter koffie en bakt hij koffiekoeken voor het ontbijt. Hij is het aanspreekpunt als er ‘s nachts iets voorvalt. Dirk neemt zijn taak ernstig. Ik ga gerust slapen.

In de namiddag trek ik mijn bergschoenen aan om in het spoor van wandelgids Eric Olaerts (57) uit Aarschot mee te lopen. Hij begeleidt een lichte wandeling in Maloja. Eric kent de streek op zijn duimpje en vertelt honderduit over het ontstaan van het prestigieuze Palace Hotel en de omgeving. Dat zanger Miel Cools vroeger vaak in de buurt verbleef en in het hotel kwam optreden, kan ik fier aanvullen. Eric kent Zwitserland als zijn broekzak. Alle kantons heeft hij al verkend.

Eric Olaerts heeft alle kantons verkend

10 000 stappen in tafeldienst Gekleed in zwart en wit meld ik mij de volgende morgen bij de tafeldienst in het restaurant. Ervaren vrijwilligers tonen mij hoe ik het servies het best schik op mijn plateau. Want per shift doen de medewerkers tafeldienst makkelijk 10 000 stappen. Ik voel een grote onderlinge zorgzaamheid. Ook met de gasten zijn de vrijwilligers fel begaan. Een schouderklopje voor een mama met een huilende baby of een babbel over de geplande activiteit.

[ de voorzet ]

Als het ziekenhuis te duur is

Iedereen welkom bij An De Bock (m.) aan de receptie Naast An De Bock (65) uit Sleidinge luister ik aandachtig naar de vragen waarmee de gasten naar de receptie komen. Is er geen jasje gevonden? Waar kan ik de banden van mijn auto laten oppompen voor ik vertrek? Omdat de vakantie op zijn einde loopt, is ze al volop bezig met de administratie voor de volgende periode. Nieuwe gasten melden zich plots aan, een dag te vroeg. An heet ze welkom.

Stel je eens voor dat je ziekenhuisfactuur in de bus valt en dat je moet vaststellen dat er niet genoeg geld op je rekening staat om die te betalen. Of dat je na een kostenraming van het ziekenhuis moet besluiten om je ingreep nog wat uit te stellen. Het komt vaker voor dan we denken. Steeds meer patiënten geven aan dat ze hun ziekenhuisfactuur niet kunnen betalen. Voor een land waarin we er prat op gaan dat kwaliteitsvolle gezondheidszorg voor iedereen betaalbaar moet zijn, is dat beschamend. De oorzaken voor deze evolutie zijn divers. Het heeft voor een stuk te maken met het feit dat de ereloonsupplementen die zorgverleners vragen, de jongste jaren de pan uit swingen. Voor een opname in een eenpersoonskamer betaal je als patiënt gemiddeld al 1 461 euro.

Ik spring ook eens binnen bij Veronique Vandaele (63) in de koude keuken. In tegenstelling tot vele vrijwilligers, komt zij voor de eerste keer mee. ‘Een vriendin maakte mij er warm voor.’ En het bevalt haar. Ze krijgt de vrijheid om creatief te zijn in haar branche. En het contact met mensen spreekt haar enorm aan.

Maar ook in kamers voor twee of meer personen, waar ereloonsupplementen verboden zijn, is er een probleem. De prijzen zijn er - met een gemiddelde van 281 euro - een stuk gematigder, maar voor mensen met een laag inkomen is dat nog steeds een serieuze hap uit hun maandbudget. Steeds vaker moeten zij zelf de kostprijs ophoesten voor (nog) niet-terugbetaalde ingrepen, materialen, labo-onderzoeken of medische beeldvorming. Nieuwe behandeltechnieken mogen dan wel effectiever zijn, er is niet altijd genoeg geld om vanuit de ziekteverzekering meteen een tegemoetkoming te voorzien. Vandaag betalen patiënten in algemene ziekenhuizen jaarlijks 1,2 miljard euro uit eigen zak. Dat is nu al tien procent van het volledige ziekenhuisbudget.

Ik sluit het vrijwilligerswerk af achter de bar. Onder het alziend oog van Frank Van de Winkel (47) uit Achter de bar houdt Schepdaal ga ik Frank Van de Winkel aan de slag. Aan de toog kan het alles in het oog vooral ‘s avonds heel druk zijn. ‘Maar overdag heb je tijd om eropuit te trekken’, vindt Frank. Vele vrijwilligers die mij intussen kennen, komen mij aanmoedigen en een praatje maken. Maar als professionele barvrouw mag ik andere klanten niet laten wachten.

De mening van Martine In alle ploegen ervaar ik een sterke samenhorigheid en veel enthousiasme om er elke dag weer in te vliegen. Toegegeven, het is hard werken. Maar als de gasten tevreden zijn, dan zijn de vrijwilligers dubbel content.

Meer foto’s op www.cm.be/indekijker

Stefan Dewickere

Vriendin maakte Veronique Vandaele warm voor koude keuken

Maggie De Block verklaarde onlangs dat zij een einde wil maken aan de supplementen in ziekenhuizen. Wij zullen het als gezondheidsfonds niet nalaten om haar aan die belofte te herinneren. Tegelijkertijd moeten we verder kijken dan de supplementen. Die zijn namelijk niet de enige reden waarom patiënten hun factuur niet meer kunnen betalen. Het heeft evenzeer te maken met overconsumptie. Zijn alle labo-onderzoeken echt nodig? Moet de patiënt zo vaak onder de scanner? Is elke ingreep even gewenst? Ook daar moeten we kritisch naar kijken. Voor de herziening van de ziekenhuisfinanciering is de tijd van woorden stilaan voorbij. Willen we de factuur voor patiënten betaalbaar houden, dan is het tijd voor daden.

Luc Van Gorp, Voorzitter CM

[ goed in mijn vel ] ongevallen met gevaarlijke stoffen

‘Vaatwasblokjes zijn net snoepjes.

Erg gevaarl

Peuters die in vaatwasblokjes bijten of honden die van de onkruidverdelger proeven. Bij ongevallen met giftige stoffen richt je je zo snel mogelijk tot het Antigifcentrum. ‘Mensen bellen ons beter een keer te veel dan te weinig’, vinden de artsen, die dag en nacht paraat staan. > TEKST: THOMAS ROSSEEL

> FOTO: GUY PUTTEMANS

‘Met het Antigifcentrum, hoe kan ik u helpen?’ Woensdagmiddag, even voor 14 uur. Dokter Christina Tobback, in een vorig leven nog huisarts, neemt de telefoon op. In de aanslag: haar balpen en een tot de verbeelding sprekende databank, met gegevens over de samenstelling van onder andere huishoudproducten en medicatie. Ongevallen met die twee, daar gaan de meeste oproepen over. Honderden wetenschappelijke boeken flankeren de bureaus waar de artsen zitten. Overdag zijn dat er twee of drie en ook ’s nachts is er altijd iemand aanwezig.

Naar het ziekenhuis Het gesprek gaat verder, met de bezorgde stem van een bejaardenverzorgster aan de

Wist je dat… • ongeveer evenveel telefoontjes over volwassenen (47 procent) als over kinderen (46 procent) gaan? 7 procent van de telefoontjes gaat over dieren. • er bij de kinderen een overduidelijke piek is bij de leeftijd van 1 tot 4 jaar? Zij zijn volop op verkenning. • bij bepaalde dagelijkse producten, zoals ontstoppers, slechts één slok al tot ernstige brandwonden kan leiden? • bij petroleumproducten, zoals lampolie en meubelvernieuwer, enkele druppels een chemische longontsteking kunnen veroorzaken? • nu steeds meer mensen wasmiddelen in capsules kopen, het antigifcentrum ook veel meer telefoontjes binnenkrijgt over kleine kinderen die de capsules inslikken of erin bijten? • je kind doen overgeven geen goed idee is? Zo passeren dezelfde schadelijke stoffen een tweede keer via de slokdarm. Ook melk drinken als tegengif is een fabeltje.

andere kant van de lijn. ‘Een van onze rusthuisbewoners lijdt aan dementie en heeft bijna een volledige vaatwastablet opgegeten’, klinkt het. Dokter Tobback maant aan tot kalmte. ‘Je moet ook een beetje psycholoog zijn. Mensen bellen heel vaak in paniek en dan moet je ze proberen te kalmeren.’ Dokter Tobback stelt de verzorger enkele standaardvragen. ‘We vragen de mensen altijd om

Ben je ook al eens geholpen door het Antigifcentrum? Reageer via lezersbrieven@cm.be, Reageer Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel.

de originele verpakking bij de hand te houden. Zo weten we snel of het product schadelijke stoffen bevat. Wasmiddelen voor de vaat zijn bijvoorbeeld veel schadelijker dan die voor textiel, want ze moeten vet van een pan kunnen verwijderen. Een andere belangrijke factor is de hoeveelheid die het slachtoffer heeft ingeslikt of aangeraakt’, duidt dokter Tobback. Al snel wordt duidelijk dat de onfortuinlijke bejaarde man met spoed naar het ziekenhuis moet. ‘Zowel de hoeveelheid als de inhoud van het product waren zorgwekkend’, besluit ze.

‘Snoepjes’ voor de was Dokter Petra Van de Sijpe, een urgentiearts die de tweede telefoon bemant, pikt in. ‘Ongevallen met wascapsules komen steeds vaker voor, want die zien eruit als snoepjes. Heel verleidelijk voor kleine kinderen die aan het ontdekken zijn. En dus erg gevaarlijk. Wanneer je op zo’n blokje bijt, komen er geconcentreerde detergenten vrij. Die kunnen tot ernstige maag- en darmklachten en ademhalingsproblemen leiden’, zegt ze. Dokter Tobback gaat verder. ‘Het is niet altijd nodig om naar de dokter te gaan. Een slok water om een stof te verdunnen kan bijvoorbeeld

[ smakelijk ]

Lien llaert Wi met

Violet Corbett Brock

rlijk’ al volstaan. Wij zijn er om te beoordelen of een behandeling nodig is. Onze job houdt trouwens veel meer in dan louter telefoons beantwoorden.’

Salade met bloemkool en mangochutney Voor 4 personen

Geen risico’s

De dokters zijn het erover eens. ‘Een ongeval met gevaarlijke stoffen tegengekomen? Bel eerst naar ons, ook als je twijfelt. Beter een keer te veel bellen, dan te weinig. Met toxische stoffen en geneesmiddelen mag je geen risico’s nemen’, vinden ze.

Opgelet! • Bewaar geneesmiddelen en huishoudelijke producten buiten het bereik van kinderen. • Hou kinderen uit de buurt als je met gevaarlijke producten zoals ontstoppers en oplosmiddelen werkt. De meeste ongevallen gebeuren thuis, tijdens het gebruik. • Lees aandachtig het etiket en de gebruiksaanwijzing vooraleer je het product gebruikt.

1 bloemkool, in fijne roosjes • 2 à 3 eetlepels mangochutney • 2 rode en/of oranje (punt)paprika’s, fijngesneden • ½ theelepel olijfolie • 1 avocado, in stukjes • 2 little gems (of ijsbergsalade), fijngesneden • 75 g cashewnoten • 1 eetlepel olijfolie • fleur de sel • peper • 1 eetlepel sesamzaadjes laat de oven voorverwarmen op 180 °C • wentel de kleine bloemkoolroosjes in de mangochutney • plaats ze in de oven en laat ze ongeveer een kwartiertje karamelliseren • wok de paprika in een halve theelepel olijfolie • meng de paprika, de gekaramelliseerde bloemkool, de avocado, de gem (salade) en de cashewnoten • breng op smaak met olijfolie, fleur de sel en peper • strooi er de sesamzaadjes over

• Bewaar producten in hun originele verpakking. Giet ze nooit over. • Meng nooit gevaarlijke producten, bijvoorbeeld javel en ontkalker. • Noteer de naam van planten in huis en in de tuin.

Tom Swalens

Gemiddeld 150 oproepen in 24 uur tijd, uit heel België en het Groothertogdom Luxemburg. Het gesprek met de artsen wordt weer onderbroken, nu door het telefoontje van een bezorgde mama. ‘Mijn dochtertje heeft het flesje vitamine D in één keer opgedronken. Ze mag maar enkele druppeltjes per dag innemen.’ Dokter Van de Sijpe kan de mama snel geruststellen. ‘Zorg ervoor dat ze de komende maand geen druppels meer inneemt, mevrouw. Ze heeft haar dosis voor een tijdje binnen’, raadt ze de vrouw aan.

De snelste weg naar het Antigifcentrum is het gratis nummer 070 245 245. www.antigifcentrum.be

Dokters Christina Tobback (l.) en Petra Van de Sijpe: ‘We beschikken over veel wetenschappelijke gegevens. En we leren nog elke dag bij.’ Recept: Lien Willaert Uit het boek ‘Gezond Gulzig’ (lente-zomer)

[ even buiten strijd ] goed voorbereid, veraf of dichtbij

Gezond de wereld rond > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE

Els De Vos (31) uit Sint-Niklaas

‘Koken voor 80 Chiromeisjes in Neerpelt’ ‘We gaan met oud-leiding koken op het kamp van onze Chiromeisjes in Limburg. Tien dagen lang is de keuken onze uitvalsbasis. Hoe kunnen we ons beschermen tegen teken?’ ‘Teken komen overal voor en kunnen allerlei ziektes overdragen. In Limburg heb je een groot risico op de ziekte van Lyme, veroorzaakt door de Borrelia-bacterie. Draag hoge schoenen of een lange broek en gebruik een insectenwerend middel met DEET. Controleer na een buitenactiviteit steeds op teken. Verwijder de teek en hou de plaats waar hij zat in de gaten. Ga naar de dokter bij een rode kring van minstens vijf centimeter. In de bossen van Midden-, Oost- en Zuidoost-Europa loop je risico op tekenencefalitis (TBE). Daarvoor bestaat een vaccin.’

Lora Hasenbroekx (17) uit Zellik

‘Een jaar studeren in Bolivië’ ‘Ik proef via het uitwisselingsprogramma AFS een jaar van het middelbare schoolleven in Bolivië. Moet ik me zorgen maken over voedselvergiftigingen?’

‘Let op voor ziektes afkomstig van muggen. In Zuiden Centraal-Amerika is er Zika. Dat is gevaarlijk voor wie zwanger is of wil worden. Malaria komt vooral rond het Amazonebekken voor. Neem je voorzorgen: een insectenwerend middel met DEET, een muskietennet, eventueel preventieve medicatie. Bespreek dit met je arts. Bescherm je ook overdag met DEET tegen dengue of chikungunya. Die ziektes komen veel voor in Zuid-Amerika.’ ‘Neem in Bolivië voorzorgen tegen diarree. Lora let dus het best op wat ze eet. Diarree en misselijkheid gaan meestal vanzelf over. Ga naar de dokter als klachten aanhouden.’

Geert David (58) uit Waasmunster

‘Wandelen in Madeira’ ‘Ik trek met mijn vrouw een week naar Madeira, een eiland van Portugal. We kijken uit naar de wandelingen. We nemen een insectenspray met DEET mee. Is dat nodig?’ ‘Bereid je ook voor dichtbijreizen goed voor. Breng je basisvaccinaties in orde en bescherm je tegen de zon en insecten. Gebruik een insectenwerend middel, eventueel met DEET. Zo kun je beten van zandvliegen, muggen of teken zoveel mogelijk voorkomen. Voor Zika hoef je in Zuid-Europa geen schrik te hebben. Er leven muggen die de ziekte kunnen overdragen, maar er zijn nog geen Europese gevallen gemeld.’

Niet vergeten • Ga zes weken voor je reis naar je arts of reisexpert. Mensen met een chronische aandoening, hart- en vaatziektes of immuniteitsproblemen hebben individueel advies nodig, net als kinderen, zwangere vrouwen en ouderen. • Breng je basisvaccinaties (tetanus, difterie, kinkhoest, mazelen en polio) in orde, ongeacht je bestemming. Herhaal tetanus en difterie om de tien jaar. • Hepatitis A heb je voor de meeste verre reizen nodig.

• Reizigersdiarree is bijna nooit gevaarlijk. Drink voldoende. Neem enkel zelf antibiotica in afgelegen gebieden in Azië of Afrika en bij hoge koorts, hevige krampen, of bloed of etter bij de ontlasting (nieuwe richtlijn reizigersdiarree Belgische Studiegroep Reisgeneeskunde). • Bescherm je tegen de zon. • Vraag je apotheker raad over de concentratie DEET. • Ontsmet elke wonde, krab niet aan beten.

• Ga naar een gespecialiseerd centrum bij problemen of ziekte na een tropenreis of na risicovol seksueel contact. Koorts in de eerste drie maanden na je reis in malariagebied is een alarmsignaal. Dan is een bloedonderzoek nodig. Na risicocontact of bij contact met grond of zoet water heb je soms bijkomend onderzoek van bloed, stoelgang of urine nodig.

Stefaan Van Hul

Dr. Soentjens: ‘Voor Zuid-Amerika zijn de basisvaccinaties en een vaccin tegen hepatitis A en B de eerste stap. In grote delen van ZuidAmerika moet je je vaccineren tegen gele koorts. Reis je langer dan drie weken en in minder hygiënische omstandigheden, overweeg dan vaccinaties als hondsdolheid en buiktyfus.’

Stefaan Van Hul

In de zomer trekken we er weer op uit. ‘Check altijd de gezondheidsrisico’s en breng je basisvaccinaties in orde’, zegt Patrick Soentjens, hoofd van de dienst reisgeneeskunde van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG). Een blik op de wereldkaart.

Guy Puttemans

Kristina Van Remoortel (28) uit Gent

‘Natuur en cultuur in Japan’ ‘Ik reis met mijn vriend zes weken door Japan met de trein. Tokio bezoeken, snorkelen, trekkings in de bergen, alles kan er. We nemen voorzorgen tegen hoogteziekte. Hebben we inentingen nodig?’ ‘Voor Japan volstaan de basisvaccinaties met een eenmalige polioherhaling.’ ‘Het is goed dat Kristina denkt aan hoogteziekte. Japan heeft bergen van meer dan 3000 meter. Dan kun je last krijgen. Stijg of daal niet te snel. Keer terug als je last krijgt van hoofdpijn, misselijkheid, kortademigheid …’

Lieven Van Assche

[ de huisdokter ] water en verkoeling

Hoe kun je een zonneslag voorkomen? Zomer en zon, dat betekent genieten. Maar als je te lang in de zon blijft, kun je een zonneslag krijgen. Voldoende drinken en verkoeling zoeken, zijn een must.

Wat is een zonneslag? Als de zon lang op je hoofd of in je nek schijnt, kun je je lichaamswarmte en de warmte van buiten niet voldoende meer afvoeren. Normaal koelt je lichaam af door te zweten. Als je meer vocht verliest dan je drinkt, koelt je lichaam moeilijker af en stijgt je temperatuur. Zeker bij inspanningen. Je loopt dan risico op een zonneslag. Jonge kinderen, ouderen, mensen met een chronische aandoening of met gezondheidsproblemen zijn extra gevoelig. Als je niet ingrijpt, kan een zonneslag leiden tot een hitteberoerte. Dat is een levensbedreigende combinatie van oververhitting en uitdroging. Je lichaamstemperatuur kan tot 41 graden oplopen, waardoor je risico loopt op stuipen of bewusteloosheid.

Hoe herken je een zonneslag? Wie lang in de zon blijft, kan rood worden in het gezicht. Andere signalen zijn een stijgende hartslag, zweten, duizeligheid, dorst, een droge mond of misselijkheid. Je huid kan beginnen gloeien, soms krijg je plots kippenvel of zie je bleek. Wie een zonneslag heeft, voelt zich vaak slap, moe of verward. Je kunt ook flauwvallen. Bij een zware zonneslag stijgt je lichaamstemperatuur, zweet je weinig tot niet en voel je je suf.

Avontuurlijke reizen naar de tropen ‘Neem in Zuidoost-Azië en Afrika meer voorzorgen. Zeker als je er langer bent. Haal een hepatitis A-vaccin. Reis je in minder hygiënische omstandigheden, dan zijn een hepatitis B- en buiktyfusvaccin belangrijk. Ik raad ook een hondsdolheidvaccin aan, zeker voor wie lang, veel of in afgelegen gebied reist. Ga bij een krab of beet van een hond of aap altijd zo snel mogelijk naar een arts. Bespreek vooraf ook of een vaccin tegen meningitis in Afrika en Japanse encefalitis in Azië nodig zijn. Bescherm je in Afrika en bepaalde regio’s in Azië tegen malaria en andere muggenziektes.’

Gezondheidstips en info over tegemoetkoming voor reisvaccins voor jongeren: www.cm.be/zomer Algemene tips en informatie per bestemming: www.itg.be

Wat kun je eraan doen? Ga bij de eerste symptomen uit de zon. Ga half rechtop in de schaduw liggen. Maak knellende kleding los zodat je frisse lucht krijgt. Zorg voor verkoeling, besprenkel je met water, leg eventueel natte doeken op je hoofd en in de lies. Drink veel water, in kleine slokjes. Als je merkt dat je gaat flauwvallen, ga dan plat liggen in een koele omgeving.

Wanneer ga je naar de dokter? Heb je een zware zonneslag, raadpleeg dan een arts. Blijf je braken, ben je onrustig of verward of vertoon je symptomen van een hitteberoerte, bel dan de hulpdiensten. Doe dat ook wanneer iemand flauwvalt en langer dan twee minuten niet reageert. Zorg vooral ook voor afkoeling.

Hoe kun je een zonneslag voorkomen? Loop niet te lang in de zon en draag een hoedje met een brede rand of een pet. Drink 1,5 tot 2 liter water. Wacht niet tot je dorst hebt. Ben je actief bezig, drink dan 2 tot 4 glazen water per uur. Vermijd alcohol en cafeïne. Blijf binnen wanneer de zon het felst schijnt (tussen 12 en 15 uur) en doe tussen 11 en 22 uur geen grote lichamelijke inspanningen buiten. Zoek verkoeling. Neem een douche of duik even in het zwembad.

Elise Rummens, preventie-arts CM www.cm.be/dehuisdokter

Stefan Dewickere

Stefaan Van Hul

[ sterker met steun ] ondersteuningsnood zorgbehoevenden in kaart

‘Neem tijd,

bespreek alles’

‘Sara komt op de eerste plaats. Maar de continue zorg is zwaar. Het persoonsvolgend budget schept mogelijkheden.’ Nadia Quintens (50) uit Landen blikt terug op de aanvraagprocedure. Valerie Winderickx van CM Leuven begeleidde haar. > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE > FOTO: KATRIEN BELS

Sara (23) zit in de zetel, haar benen op de schoot van Nadia. ‘Als ze op haar gemak is, is ze rustig, apathisch zelfs. Dat staat in contrast met de aanvallen. Die kunnen plots voorkomen. Dan wordt ze onvoorspelbaar, agressief. Ze heeft ook zware epilepsie. Mentaal is ze twee jaar. Wij doen alles samen.’

Geduld ‘Toen Sara drie was, belandde ze in een waakcoma. Onze wereld stond stil’, zegt Nadia. ‘Na een jaar is ze ontwaakt en zijn de epilepsieaanvallen begonnen. Plots moet je erkennen dat je kind een handicap heeft, dat je leven op zijn kop staat.’ ‘Niets plannen. En veel geduld. Zo hou je vol. Sara heeft voortdurend begeleiding nodig. Je mag geen eigen programma hebben. Er kan altijd iets tussenkomen. Wij gaan amper weg, zeggen vaak af. Bij veel indrukken kan het snel escaleren. Gelukkig worden activiteiten afgestemd op Sara. Maar wij vertrekken altijd als

Nadia (l.) naast Sara en Valerie (r.): ‘Hoe vollediger je de ondersteuningsnood beschrijft, hoe beter.’ eerste, omdat ze medicatie moet nemen en vroeg gaat slapen. We halen de wereld zelf naar binnen. Hier komt veel volk over de vloer. Ik kook graag. Samen eten is een mooie manier van tijd samen doorbrengen. Zolang ik momenten kan blijven delen, kan ik veel aan.’

Ondersteuning zelf organiseren ‘Mensen als Sara hebben veel ondersteuning nodig. Dat kost geld. Sinds 1 april kunnen

meerderjarigen met een intensieve ondersteuningsnood een persoonsvolgend budget (PVB) aanvragen’, legt Valerie Winderickx uit. ‘Daarmee kun je je ondersteuning zelf organiseren. Wie zoals Sara al een persoonlijk assistentiebudget (PAB) had of in een voorziening verblijft, krijgt vanaf 2017 automatisch het persoonsvolgend budget. Wie vandaag op de wachtlijst staat, zal ook voor het persoonsvolgend budget op een wachtlijst staan. Telkens

Een persoonsvolgend budget aanvragen: stap voor stap Hoe? Valerie: ‘Je stelt eerst een ondersteuningsplan op. Dat moet je laten goedkeuren door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH). Het toont welke ondersteuning een persoon met een handicap wenst. Je hebt ook een multidisciplinair verslag nodig. Dat beschrijft objectief je handicap en ondersteuningsnood. Bij een zware ondersteuningsnood komt het multidisciplinair team met een vragenlijst, het zorgzwaarteinstrument (ZZI), langs om te kijken hoeveel ondersteuning je exact nodig hebt voor dagelijkse dingen. Het team stelt ook een budget-

categorie voor en kent een prioriteit toe. Het verslag wordt, na goedkeuring van het ondersteuningsplan, eveneens ingediend bij het VAPH.’

Wat als je op de wachtlijst staat? ‘Wie nog geen persoonsvolgend budget krijgt, kan gebruik maken van rechtstreeks toegankelijke hulp. Daarvoor hoef je niet eerst ingeschreven te zijn bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap. Ook buiten de gehandicaptenzorg kun je een beroep doen op ondersteuning: gewone thuiszorgdiensten,

vrijwilligerswerk, oppashulp … Ook een basisondersteuningsbudget is voor sommigen vanaf september mogelijk. Dat kan financieel alvast een duwtje in de rug zijn om dergelijke diensten in te schakelen.’

Met vragen, zowel voor het ondersteuningsplan als de objectivering, kun je terecht bij de dienst Maatschappelijk Werk van je ziekenfonds. www.cm.be/pvf

Lieven Van Assche

[ helpende handen ]

Rudy strijdt voor een betere wereld ‘Als kind liep ik al rond met stickers van 11.11.11. Humanitaire organisaties zijn mijn leven.’ Vandaag is Rudy Van Nieuwenhove (58) uit Gent een van de drijvende krachten bij Handicap International. er nieuwe middelen worden voorzien, komen aanvragen in volgorde van de toegekende prioriteit aan de beurt.’

Vragenlijst Valerie is refertewerker in het multidisciplinair team van CM Leuven. ‘Dat bestaat uit een arts, psycholoog, maatschappelijk werker, ergotherapeut … Wie een PVB wil aanvragen, moet een ondersteuningsplan opstellen en heeft een multidisciplinair verslag nodig. Dat verslag beschrijft je handicap en ondersteuningsnood. Bij een zware nood komt het team met een vragenlijst bij je langs om te kijken over hoeveel ondersteuning het net gaat.’ De vragenlijst is sterk uitgebreid. Valerie kon hem testen bij Nadia. Valerie: ‘Het gaat over zelfredzaamheid. Kun je huishoudelijke taken doen? Kun je de trap op? Kun je jezelf wassen? En over gedragsproblemen en sociaal-emotionele thema’s.’ Nadia: ‘Confronterend. Het gaat steeds over wat je kind niet kan.’

Plots moet je erkennen dat je kind een handicap heeft

‘Het is niet zo dat ik de microbe van thuis uit heb meegekregen. De interesse is op school gestart, toen er mensen van een humanitaire organisatie op bezoek kwamen. Ik ben erin gerold en het is tot op vandaag de rode draad in mijn leven gebleven. Zo werkte ik ook al als vrijwilliger voor Greenpeace en Artsen Zonder Grenzen.’

Lokale bekendheid ‘Ik werk al jaren samen met een kliek vrijwilligers van zo’n zeven à acht mensen. Drie jaar geleden kwamen we in contact met Handicap International. Die organisatie wil kwetsbare mensen in moeilijke situaties, zoals oorlog en natuurrampen, opnieuw een waardige plaats in de samenleving geven. We gingen rond de tafel zitten om na te denken over wat wij als niet-professionelen konden betekenen. Veel, zo blijkt ondertussen. We staan met standjes op beurzen, zoeken nieuwe professionele krachten voor de organisatie, organiseren evenementen, en nog veel meer. De samenvatting is eenvoudig: we willen Handicap International op lokaal vlak bekender maken. Voor ons is dat Gent, maar er zijn ook collega’s in Leuven en Antwerpen.’

Drinkwater controleren ‘In het dagelijkse leven werk ik als kwaliteitscontroleur bij de drinkwatermaatschappij. Iets helemaal anders dus. Voor mijn vrijwilligerswerk bij humanitaire organisaties hoef ik niets te krijgen. Integendeel, ik wil zelf iets teruggeven aan onze maatschappij. Ik besef dat we het hier best wel goed hebben. Kijk maar naar landen waar er voortdurend bombardementen zijn. Onlangs startten we met onze campagne Stop Bommen op Burgers, tegen de bombardementen in Syrië. Er is nog veel werk aan de winkel, maar we blijven strijden voor een betere wereld.’ Thomas Rosseel

www.handicapinternational.be

Nadia, mama van Sara

Kleine dingen ‘Sara en ik worden ouder’, gaat Nadia verder. ‘Het doet nadenken. Wat als ik niet meer voor haar kan zorgen? We bouwen met vzw Bindkracht een huis waar vijftien mensen kunnen wonen en zorg op maat krijgen. Dat kan door het persoonsvolgend budget. En met veel financiële steun en een sterk netwerk. Het vergt veel energie. Zo’n initiatieven zijn nodig. De wachtlijsten, de continue zorg, het weegt. We blijven niet bij de pakken zitten. Zorgen geeft ook betekenis aan je leven, leert je genieten van kleine dingen. Daar denk ik aan als ik met Sara liedjes zing of met Bindkracht een activiteit opzet.’

Hoeveel remgeld heb ik dit jaar al betaald? Als je medische kosten in een kalenderjaar hoger zijn dan een grensbedrag, dan krijg je het remgeld voor de volgende verstrekkingen terugbetaald. De maximumfactuur (MAF) beperkt jaarlijks je medische kosten tot een plafondbedrag. Dat is afhankelijk van je inkomen. Voor gezinnen met een netto belastbaar jaarinkomen tot 17 879,74 euro is het grensbedrag 450 euro. Eens zij dat bedrag hebben uitgegeven, krijgen zij het remgeld voor de rest van dat jaar volledig terugbetaald. Voor de MAF telt het remgeld voor prestaties bij artsen en andere zorgverleners mee. Ook geneesmiddelen uit de categorieën A, B en C, magistrale bereidingen en bepaalde kosten in het ziekenhuis neemt de MAF in rekening. Maar niet alle

kosten tellen mee. Behandelingen of geneesmiddelen die de ziekteverzekering niet terugbetaalt, komen niet in aanmerking. Dat is evenmin het geval voor supplementen bij niet-geconventioneerde zorgverleners en in eenpersoonskamers bij hospitalisatie. Het ziekenfonds kent je gezinssamenstelling en telt de bedragen voor de MAF op. Op het document dat je van het ziekenfonds krijgt bij terugbetaling van medische kosten, staan de bedragen die meetellen voor de MAF onderstreept. Heb je het grensbedrag bereikt, dan zal het ziekenfonds je verwittigen en krijg je het remgeld van volgende verstrekkingen automatisch terugbetaald.

www.cm.be/maximumfactuur

[ de vraag ]

Valerie: ‘Onze rol is belangrijk. We moeten alert zijn. Doorvragen om de nood zo objectief mogelijk te kunnen beschrijven. Zo wordt er een budgetcategorie bepaald.’ Nadia knikt: ‘Dat vergt empathie en tijd. Zo vergeet je geen nuances. Sara kan een boterham eten. Maar enkel als ik die smeer. Hoe vollediger, hoe beter. Geef ook goed de sociale context in het ondersteuningsplan weer. Hoe gaat het in het gezin? Kun je op familie rekenen? Zo toon je wat je aankunt. Onmisbaar.’

[ inbox ] [ brief in de kijker ] Migraine Ik ben 64 jaar en had in mijn jeugd al veel last van hoofdpijn. De signalen beschreven in het artikel over migraine (cm.be nr. 11) herken ik. De pijn straalde uit naar mijn nek, mijn zicht vertroebelde en ik kon licht en geluid amper verdragen. Rusten in een donkere kamer ver weg van elk geluid was het enige dat hielp. Ik heb ervaren dat zoetstof in plaats van suiker gebruiken bij mij migraine kan uitlokken. Ook moet ik zuinig zijn met kaas en eieren. Alle info die over migraine verschijnt, volg ik met veel aandacht. Naam en adres bekend bij de redactie

Speur je in cm.be mee naar het antwoord?

Tip Broedgebied in zee

Oplossing

I Stuur je antwoord voor 21 juli op een gele briefkaart naar informatieblad cm.be, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het naar zoekenwin@cm.be. Vermeld welke prijs je wenst: het kookboek ‘Op de groei 2’ van Sofie Dumont (vernieuwende recepten die de smaakzin van kinderen ontwikkelen en tips voor hun brooddoos), uitg. WPG of het boek ‘Halfweg’ van Liesbeth Baeten (suggesties om te overnachten op de weg naar of van het zuiden en tips om files te vermijden), uitg. Borgerhoff & Lamberigts. Uit de juiste inzendingen worden vier winnaars geloot.

Antwoord opgave cm.be nr. 11 Applaus Winnaars Gonda Boulonne (Grimbergen) Marleen De Prez (Erwetegem) Erik Jermei (Bilzen) Kristine Van Mechelen (Kontich)

Autotest Na een arbeidsongeval word ik al tien jaar getest bij CARA. Het is telkens afwachten of mijn rijgeschiktheid weer met een jaar verlengd wordt. Die onzekerheid is niet fijn, maar ik besef dat het om mijn eigen veiligheid en die van de andere weggebruikers gaat. Een vrachtwagen- of buschauffeur moet na elke drie of vijf jaar slagen voor een medische test. De overgrote meerderheid van weggebruikers behalen hun rijbewijs op jonge leeftijd en nadien wordt hun rijgeschiktheid nooit meer gecontroleerd. Toch boet ook een percentage van deze groep in de loop der jaren in op zijn rijvaardigheden. Op cognitief, fysiek en visueel vlak. Als een voertuig jaarlijks een technische controle moet ondergaan, mag voor mij elke chauffeur evengoed regelmatig een medische test ondergaan. Naam en adres bekend bij de redactie

Handicap Door een zwaar herseninfarct is mijn broer aan de linkerkant volledig verlamd. Hij kan ook moeilijk slikken. Hij heeft tijdelijk met een sonde geleefd. Het slikken is nu een beetje onder controle maar hij zal altijd gemixt voedsel moeten blijven eten. Omdat hij net de 65 voorbij is, komt hij niet meer in aanmerking voor een assistentiebudget. In een instelling waar men zeer actief omgaat met mensen met een handicap kan hij ook niet terecht. We moeten op zoek naar een woonzorgcentrum waar de begeleiding minder op maat is en waar hij omringd is door mensen die veel ouder zijn. Al die jaren heeft hij netjes afgedragen, maar buiten de tegemoetkomingen van de ziekteverzekering en hospitalisatieverzekering heeft hij nu geen recht op financiële hulp. Myriam Van Varenbergh

Mensen met een handicap komen in aanmerking voor persoonsvolgende financiering als voor 65 jaar een aanvraag is ingediend. Mensen met een zware zorgbehoefte hebben ongeacht leeftijd of inkomen wel recht op een maandelijkse tegemoetkoming van de zorgverzekering. Na 65 kunnen mensen met een beperkt inkomen een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden aanvragen.

Zout Volgens een bericht in cm.be nr. 12 zou een nieuwe studie aantonen dat te weinig zout af te raden is. De aanbeveling van Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) voor zoutinname is 5 g voor de globale bevolking. En dat bereik je moeiteloos door de zouttoevoegingen in de gewone voeding (vleeswaren, kaas, brood, olijven ...). Niet alleen voor mensen met hoge bloeddruk maar ook voor onder meer mensen met diabetes en mensen met nier-, hart- of leverfalen is lage zoutinname nuttig. Als je die allemaal optelt, kom je aan zo’n 25 tot 30 procent van de globale bevolking. Raymond Vanholder

Doktersbriefje Ik heb al mijn verzekeringspapieren overzichtelijk gebundeld en daarbij vond ik nog een oud doktersbriefje. Kan ik dat nog indienen bij het ziekenfonds voor terugbetaling? Naam en adres bekend bij de redactie Getuigschriften voor verstrekte hulp moeten aan het ziekenfonds worden bezorgd binnen de twee jaar na het einde van de maand waarin de zorg werd verleend. Afwijkingen zijn enkel mogelijk bij overmacht en met goedkeuring door het Riziv of wanneer de verjaringstermijn bij aangetekend schrijven werd tegengehouden of gestuit.

Mantelzorg (1) Ik las de mooie verhalen van de mantelzorgers in cm.be nr. 12. Zij zorgen ‘onvoorwaardelijk’ voor hun geliefden. Dat vind ik een heel belangrijk woord. De betekenis ervan wordt onderschat. Willem Van Doesselaere, Lissewege

Mantelzorg (2) Petje af voor alle mantelzorgers. Broodnodige hulp en zorg die vaak zwaar is en nog te dikwijls onder de radar blijft. Maarten De Rijk via Twitter

Heb je vragen of opmerkingen bij een artikel? Aarzel niet om ze te sturen naar lezersbrieven@cm.be - Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je jouw reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk. De redactie kan de teksten inkorten of niet geven bij plaatsgebrek.

nieuw: mondzorgtraject [ mijn CM ]

Wie vaker gaat,

betaalt minder

JUL

In juli 2016 gaat het nieuwe mondzorgtraject in. Dat moet mensen aanmoedigen elk jaar naar de tandarts te gaan. Wie dat niet doet, zal iets meer betalen. Een overzicht.*

Je ging het vorige kalenderjaar niet langs bij de tandarts (geen terugbetaalde behandeling)

DE TERUGBETALING BLIJFT ONGEVEER GELIJK VOOR • raadplegingen • preventieve behandelingen • orthodontie • parodontologie JE KRIJGT ONGEVEER 15 PROCENT MINDER TERUGBETAALD VOOR • tanden vullen • tanden trekken • tandprotheses

Je ging het vorige kalenderjaar langs bij de tandarts (met terugbetaalde behandeling)

De terugbetaling blijft ongeveer gelijk, voor alle behandelingen.

-15 % UITZONDERING: VERHOOGDE TEGEMOETKOMING NIET VOOR KINDEREN EN JONGEREN

Deze regeling geldt niet voor kinderen en jongeren onder de 18 jaar. Voor hen blijft gewone tandzorg volledig terugbetaald.

Voor mensen met de verhoogde tegemoetkoming gaat de nieuwe regeling pas in op 1 januari 2017. Ook zij zullen vanaf dan iets meer betalen als ze in het voorgaande jaar niet naar de tandarts gingen.

* Onder voorbehoud van publicatie in het Belgisch Staatsblad.

Verbania - Culturele ontdekkingstocht Reis in een comfortabele bus van 27 augustus tot 3 september naar het schitterende Verbania aan het Lago Maggiore. De ongerepte natuur, het verfrissende water en de altijd stralende zon maken Verbania tot een droombestemming. Je logeert in Hotel Il Chiostro, een gerenoveerd klooster in Intra aan de oevers van het Lago Maggiore. Met de veerboot kun je vanuit Verbania de Borromeïsche eilanden verkennen. Je betaalt 851 euro per volwassene in volpension incl. vervoer. Een single kan mits supplement van 91 euro. De bus opstapplaats is in Antwerpen of Brussel.

... genieten van de prachtige omgeving cm.be_01-07_Verbania.indd 1

Meer informatie via www.intersoc.be en 070 233 119. 27/06/2016 10:32:33

[ uitsmijter ] de kinderkeuken van de chef

‘Voor mijn dochter kook ik elke avond vers’ ‘Ik wou mijn dochter een goede start geven.’ En wat doet een chef zoals Sofie Dumont dan? Die maakt een kookboek met lekkere en gezonde recepten voor kinderen. De kookboekenreeks Op de groei werd meteen een succes. > TEKST: NELE VERHEYE > FOTO: BRAM DEBAENST

et het eerste deel van Op de groei won Sofie Dumont dit jaar De Gourmand World Cookbook Awards, zeg maar de Oscars van de kookboeken. Gezond koken voor kinderen is in, zoveel mag duidelijk zijn. En dat terwijl de VTM-chef tot voor kort vooral geassocieerd werd met slagroomtaarten en soesjes. Ben je altijd bezig geweest met gezond eten? Sofie Dumont: ‘God, nee. Ik kreeg een traditionele opleiding tot chef, waarin je vooral leert koken met veel room en boter (lacht). Ik heb jarenlang vrij wild geleefd. Tot mijn vader plots stierf aan pancreaskanker, iets wat toch vaak met te veel wordt geassocieerd. Kort daarna werd ik zwanger en gooide ik het roer om. Ik wou mijn dochter een goede start geven.’ Was daar makkelijk informatie over te vinden? ‘Niet echt. Over eten voor volwassenen verschijnt het ene boek na het andere, maar een

kookboek voor kinderen, dat ontbrak nog. Dus ging ik zelf aan de slag. Pas op, ik wil geen dieetgoeroe zijn. In mijn boeken zal je niet lezen dat je geen aardappelen of brood mag eten, of dat je vet moet afzweren. Als ik geen brood en geen aardappelen meer mag eten, dan wil je niet in mijn buurt zijn, geloof me (lacht). Vers en gevarieerd eten, daar geloof ik in. Echt eten, geen kant-en-klare troep.’

En daarna nog de boterhamdoos? ‘Ook daar begint alles bij de voorbereiding. Als ik kook, hou ik altijd wat groentjes apart. Een paar gestoomde peultjes of broccoliroosjes, bijvoorbeeld, zijn heel leuk om mee te geven als extraatje in de boterhamdoos. Of ik meng wat geplette groenten met geitenkaas, zo heb je meteen een lekkere spread voor op de boterhammen.’

Heb je als drukbezette vrouw tijd om te koken? ‘Absoluut. Pas op, soms is het bij mij ook stressen om nog een mailtje af te werken voor mijn dochtertje Grace thuiskomt. Toch sta ik erop om elke avond vers te koken. Dat hoeft trouwens niet eens zo lang te duren. Voorbereiding is alles. Terwijl ik de aardappelen schil, zet ik het water al op. En mijn diepvries zit vol. Niet met diepvriespizza en lasagne, wel met enkelvoudige ingrediënten die je makkelijk kunt verwerken.’

Grace protesteert nooit? ‘Ze heeft ook fases dat ze iets niet lust, hoor. Ik maak daar geen drama van. Het smaakpatroon van kinderen evolueert voortdurend. Herinner jij je nog dat je voor het eerst een glas rode wijn dronk? Smaakt verschrikkelijk, toch? Forceren heeft geen zin. Ik vertrouw erop dat het wel goedkomt, zolang ik gevarieerd blijf koken. Ik laat haar ook dikwijls meekijken in de keuken.’ Helpt ze ook mee? ‘Zeker. Het is de beste manier om je kinderen te laten kennismaken met allerlei verschillende producten. Zo laat ik Grace bijvoorbeeld spruitjes wassen en toon ik waar een wormpje een gaatje heeft gemaakt. Er een verhaaltje bij verzinnen doet wonderen. Grace durft wel eens zeggen dat ze geen vis lust. Dan vertel ik haar met veel enthousiasme dat mama de vis lekker zal bakken zodat hij een bruin korstje heeft. Dat werkt veel beter dan een kind verplichten.’ Eet Grace altijd gezond? ‘Natuurlijk niet, wij zijn ook geen heiligen. In mijn hoofd zie ik het als 80 procent tegenover 20. 80 procent van de tijd eten we thuis vers en gevarieerd. Tijdens de overige 20 procent mag er al eens gezondigd worden, bijvoorbeeld op een communiefeest of verjaardag. Bovendien draait gezond leven niet om voeding alleen. Ik stimuleer Grace ook om veel buiten te spelen. Zelfs als het regent, ja (lacht). En we gaan met de fiets naar school. Kijk, je mag nog zoveel groenten eten als je wil, als je niet beweegt, dan kom je er niet. Dat geldt uiteraard ook voor kinderen.’

Sofie Dumont met dochter Grace: ‘Een verhaaltje vertellen werkt veel beter dan een kind verplichten.’

Het kookboek Op de groei 2 van Sofie Dumont is nu verkrijgbaar in de boekhandel. Speel mee met Zoek en Win op pagina 12 en maak kans op een gratis exemplaar.