cm.be 21 september by CM ziekenfonds

Zo vraag persoon je een budget asvolgend an 10

‘Mijn ziekte houdt me niet binnen’ Vera getuigt over jongdementie

‘We doen veel meer dan baby’s wegen’ 20 jaar Kind & Preventie

Geen getreuzel meer voor het slapengaan

Met deze tips gaan je kindjes vlotter naar bed

Nieuws uit jouw regio

[ de kijk van ]

Tom

Nachtraven Bij het krieken van de dag lig ik te pitten. Wanneer ik wakker word, draai ik mij om en soes ik verder. Het is zondag. De wekker staat uit en ik moet nergens heen. Naar verluidt is het niet slim om te veel van je vaste slaappatroon af te wijken, want dan raakt je interne klok ontregeld. De boom in met mijn interne klok. In de week moet ik schandalig vroeg opstaan, nu wil ik blijven liggen. Uitslapen kan deugd doen. Alhoewel. Het duurt niet lang voor mijn hoofd begint te bonzen. Mijn lichaam snakt naar cafeïne en een verkwikkende douche. Ik ben moe, maar ik moet het bed uit. Het tekort aan slaap haal ik niet zomaar in op een zondagmorgen. Als de nachten in de week te kort zijn, dan moet ik ze langer maken.

Stefan Dewickere

En daar wringt hem de schoen. Op pagina 8 lees je dat kinderen en bedtijd niet altijd goed samengaan. Laten we eerlijk zijn, dat is

ook zo voor volwassenen. En met volwassenen bedoel ik: mezelf. ’s Avonds grote Jan, ’s morgens kleine man. Want vroeg raak ik mijn bed niet in. Er valt nog te veel te doen en ik zou toch alleen maar wakker liggen. Later opstaan is ook geen optie. Ik moet willens of onwillens vroeg uit de veren, de plicht roept. Ons werkritme is gemaakt voor vroege vogels. Zij krijgen altijd de dikste wormen. President Obama, Applebaas Tim Cook, Vogue-hoofdredactrice Anna Wintour, zo goed als alle topfiguren zijn ochtendmensen. De avondmensen sjokken hen uitgeput achterna. Dat is niet eerlijk. Het is maar een ideetje, maar laten we de rollen om de tien jaar omdraaien. We schuiven de ochtendspits een uur of drie op. De vroege vogels hebben hun tijd gehad. De volgende tien jaar is het aan ons, de nachtraven. Tom Van Geertsom, webredacteur

‘Het leven heeft me geleerd dat je de tweede beste moet proberen te zijn. Er is altijd iemand die beter is, iemand aan wie je je kunt optrekken.’ Jelle De Beule in Knack

werd, Toen de loodgieter ziek goede afloop bad zijn vrouw voor een - Johan Anthierens

Samana

valt in de prijzen mensen extra kwaliteit zieke, gezonde en zorgbehoevende dan 65 jaar. Bij Samana brengen voor mekaar, al meer en solidair zorgen we in elkaars leven. Samen dan 25.000 andere vrijwilligers om u samen met meer samana.be Nooit van gehoord? Zin Surf dan zeker eens naar warmere samenleving? in te zetten voor een

Samana, vroeger Ziekenzorg CM, won de publieksprijs van de Solidariteitsprijs van de krant De Standaard.

24 non-profit organisaties mochten zich in De Standaard voorstellen met een originele advertentie. De lezers konden kiezen voor de advertentie die hen het meest aansprak. Van de ruim

21 000 uitgebrachte stemmen gingen er meer dan 5 000 naar de vereniging van CM. Samana zet zich in om chronisch zieke mensen volwaardig te laten deelnemen aan de samenleving. Met tal van activiteiten, persoonlijke contacten en gerichte dienstverlening ondersteunt de vereniging zorgbehoevende mensen en hun mantelzorgers.

www.samana.be

CM op Gezondheidssalon Op 26 en 27 november vindt voor het eerst het Gezondheidssalon plaats in Brussels Expo. Op tal van stands vind je betrouwbare informatie over voeding, beweging, behandelingsmethoden en technologie voor een gezonde levensstijl. Ook staan er lezingen en workshops over deze thema’s op het programma. CM neemt met een interactieve stand deel aan het Gezondheidssalon. Voor kinderen is er een aangepast aanbod. CM-leden krijgen 2 euro korting met de kortingscode GS16CM die je ingeeft bij je inschrijving.

Redactie cm.be: Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel | tel. 02 246 41 11 | e-mail: persdienst@cm.be Redactie: Dieter Herregodts, hoofdredacteur | Martine Creve | Thomas Rosseel | Nele Verheye | Anneleen Vermeire | Eric De Maegd (administratie) Webredactie: Marc Helin | Tom Van Geertsom Lay-out: Bart Gevaert Verantwoordelijke uitgever (nationale pagina’s): Luc Van Gorp | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel Jaarabonnement cm.be: storting van 13 euro op rek.nr. 000-0079000-42 | Mutualistische Edities, Landsbond Christelijke Mutualiteiten | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel (met vermelding ‘cm.be’) Druk en verzending: Coldset Printing Partners | A. Gossetlaan 30 | 1702 Groot-Bijgaaarden Lid VUKPP cm.be is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie Contactgegevens CM: www.cm.be of zie p.15 Foto cover: Thomas Legrève

[ kortgeknipt ]

Rugzak

is beste boekentas Veel kinderen gaan gebukt onder een te zware boekentas. Die mag maximaal tien procent van het lichaamsgewicht wegen. Te laat opgestaan en vlug de boekentas gemaakt, schrik om boeken te vergeten, geen plaats genoeg op school om materiaal op te bergen. Redenen genoeg voor een te zware boekentas. Om ze wat lichter te maken, hou je bij de aankoop van schoolspullen het best rekening met het gewicht. Losse bladen voorkomen dat kinderen altijd volledige schriften moeten meenemen. Om alles in op te bergen, kies je het best een stevige rugzak met verstelbare riemen, een verstevigde rug en verschillende compartimenten. De zwaarste spullen zitten het dichtst tegen de rug. Het is aan te raden om de rugzak over de beide schouders te dragen. Kinderen die naar school fietsen, binden hem beter op de bagagedrager.

Gezinsweekend in Massembre

Wil je er even tussenuit met het hele gezin? Schrijf je in voor het CM-Skoebidoeweekend van 4 tot 6 november in Massembre. Een aangepast programma doet klein en groot genieten. Kinderen tot 6 jaar verblijven gratis volgens de all-informule. Tenminste als de kinderen op de kamer van de volwassenen slapen en er één betalende volwassene per gratis kind is. De all-informule bestaat uit twee overnachtingen, diner op vrijdag, drie maaltijden op zaterdag en een ontbijt en lunch op zondag.

www.massembre.be Tel. 082 64 43 57

Met het rookstopprogramma SmartStop wil het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie (Vigez) begeleiding bieden op maat van jongeren. Voor jongeren is stoppen met roken vaak moeilijker dan voor volwassenen. De hersenen van jongeren zijn nog volop in ontwikkeling en daardoor ook gevoeliger voor het verslavende effect van sigaretten. Daarom is het belangrijk dat jongeren die roken zo snel mogelijk proberen te stoppen. Het nieuwe rookstopprogramma SmartStop schakelt een tabakoloog in. Die begeleidt jongeren gedurende een vijftal rookstopsessies, bij voorkeur op school. Zo kunnen zij er elkaar aanmoedigen.

Ook registreert een SmartStop-app het rookgedrag van de jongeren. Bovendien krijgen ze via de app tips op maat wanneer de drang naar een sigaret te groot wordt. SmartStop raadt de jongeren ook aan een ‘rookstop-buddy’ te zoeken, een leeftijdsgenoot die eveneens van de sigaret af wil.

www.smartstop.be

‘Gouden buurvrouw’ Ik zou graag mijn buurvrouw Tine eens in de bloemetjes zetten. Altijd is ze in de weer voor anderen. Als wij op reis zijn bijvoorbeeld, komen onze poes en onze plantjes niets te kort.

meer ongevallen bij terugkeer van school

Er gebeuren 50 procent meer ongevallen bij het verlaten van de school dan op de weg ernaartoe. Bovendien stijgt het aantal slachtoffers in het schoolverkeer ’s avonds naarmate de week vordert, met een piek op vrijdagavond. Er raken 70 procent meer jongeren betrokken bij een verkeersongeval op een vrijdagavond dan op een maandagochtend. De vermoeidheid en het enthousiasme over het

SPOT

rvrouw An Dhondt (rechts) zet buu er kijk de Tine De Jonghe in

SmartStop werd getest en bleek een succes. 22 procent van de deelnemende jongeren was twee maanden na afloop van het programma volledig gestopt.

50 procent De terugweg van school is gevaarlijker dan het traject naar school, zo blijkt uit cijfers van het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (BIVV).

App helpt

jongeren stoppen met roken

einde van de schoolweek spelen volgens het BIVV daarbij een rol. Ook op woensdagmiddag is het risico op een ongeval groter wanneer alle kinderen op hetzelfde moment van school vertrekken. Het BIVV stelt ook vast dat één op de acht kinderen (12 procent) geen gordel draagt op weg naar en van school. Amper 29 procent van de kinderen is correct vastgemaakt. Dat aantal stijgt wel als de kinderen vervoerd worden naar hobby’s (42 procent) of naar sportactiviteiten (47 procent).

Als mijn man in het ziekenhuis ligt, vergezelt ze mij met plezier zodat ik niet zo ver alleen hoef te rijden. Moeten wij weg, dan mogen we haar aanspreken om op onze kindjes te passen. Nooit kun je haar iets te veel vragen. Altijd staat ze klaar. Omdat ze zo weinig vrije tijd heeft voor zichzelf, zou ik haar op deze manier eens willen verrassen. Ik probeer haar af en toe wel eens te verwennen met een bloemetje of iets lekkers, maar zij verdient iets extra’s. Ze is een superbuurvrouw met een hart van goud, zo’n beetje een tweede mama.

Wil jij iemand bijzonder nomineren? Stuur je verhaal naar bijzonder@cm.be of Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel, en maak kans op twee ﬁlmtickets.

[ uitgelicht ] pakkende getuigenissen op Werelddag Dementie

Wanneer de herinneringen

vervagen

Vera, Rudi en Lutgart. Elk op hun manier zijn ze de voorbije jaren geconfronteerd met dementie. Als patiënt, als mantelzorger, als oppas aan huis. Met veel moed gaan ze elke dag de strijd aan tegen de ziekte. Hun verhalen grijpen naar de keel. > TEKST: THOMAS ROSSEEL

‘Mijn ziekte houdt me niet binnen’

Er zijn wel degelijk duizenden mensen zoals Vera die aan jongdementie lijden. De term wordt gegeven aan iemand die voor zijn 65ste de diagnose krijgt. ‘Al lachend zeg ik soms: met dementie kun je lang jong zijn’, glimlacht Vera. De Antwerpse beseft dat de diagnose dementie verre van een eindpunt hoeft te zijn, maar de afgelopen jaren waren een woelig parcours. ‘Ik werkte als kinesiste in een woonzorgcentrum. Toen ik door de gangen liep, gebeurde het vaak dat ik halverwege plots dacht ‘maar allez, wie moest ik nu gaan halen?’ En het werd steeds erger: ik kon zelfs geen mail meer typen. Tijdens het volleyballen stond ik vaak plots niet meer op mijn plaats. Uiteindelijk drong mijn man erop aan om naar de dokter te stappen. De ruggenmerkprik was sluitend: dementie.’

Rudi Nevens (50) zorgt voor oma Simone Vandroemme (94)

Een flinke klap voor een vrouw van toen amper 52 jaar. ‘Maar sinds de diagnose heb ik wel wat gemoedsrust gekregen. Ik was zeker dat het niets anders was. Het toeval wil dat ik mijn hele leven al veel boeken rond het thema had gelezen. Met mijn job kwam ik vaak in contact met mensen dementie. Ik heb zelfs jaren cursussen gegeven voor CM rond het thema. Voor ik de ziekte zelf kreeg.’ Vera moest noodgedwongen stoppen met werken. Sociaal contact blijft desondanks een voorname rol spelen in haar leven. ’Ik deed mijn job heel graag maar ik heb nog veel contact met mijn ex-collega’s. Dat is fijn. Mijn man helpt en stimuleert mij enorm, net als mijn twee kinderen. Volwassen mensen, met een eigen leven, maar ze maken vaak tijd voor me vrij. Ik speel nog volleybal en dat heb ik te danken aan mijn vriendinnen. Ze helpen me als ik op de verkeerde plaats ga staan. En ik schaam me er niet voor. Sociaal contact is heel belangrijk. En buiten komen. Ik ga heel vaak wandelen en fietsen in de natuur. Dat zorgt voor herkenningspunten. Het is niet zo dat ik elke dag zit te wenen. Het leven heeft me nog veel te bieden.’

Vera Verelst (53) lijdt aan jongdementie

Thomas Legrève

Jongdementie. Het woord lijkt zichzelf tegen te spreken. Voor Vera Verelst, amper 53 lentes jong, werd die diagnose vorig jaar echter een confronterende waarheid. ‘Maar sinds ik weet wat er met mij aan de hand is, heb ik meer rust gevonden.’

Vera: ‘Ik krijg ontzettend veel steun van mijn omgeving. Dat doet heel veel deugd.’

‘Met veel liefde oma nog lang bij ons houden’ ‘Mijn oma woont bij mijn ouders. Ik ga elke dag langs om mee voor haar te zorgen. Als enige kleinkind had ik altijd al een hele goeie band met haar. Zelfs toen ik nog naar school ging, spendeerden we veel tijd samen. Ik kan nooit alle zorg die oma mij heeft gegeven teruggeven. Het is voor mij niet meer dan normaal dan dat ik haar zoveel mogelijk in de watten leg.’

Guy Puttemans

Rudi met oma Simone: ‘Ik kan nooit alle zorg die zij mij heeft gegeven teruggeven. Daarom vind ik de zorg voor haar niet meer dan logisch.’

‘De onvoorspelbaarheid maakt het moeilijk. Het ene moment babbelt oma volop mee en plots waant ze zich zestig jaar terug in de tijd.

Nog even later vraagt ze of ik veel verkocht heb in mijn winkel. Dat is niet altijd evident.’ ‘Ik ben zelfstandige en op drukke dagen is de combinatie met de zorg voor oma niet altijd gemakkelijk. Maar samen met mijn ouders en partner doe ik keihard mijn best. Er moet altijd iemand bij haar kunnen zijn. Er komt ook elke dag een verpleegster langs. We willen dat ze tot haar laatste dag bij ons kan blijven en hopen dat oma nooit naar een woonzorgcentrum hoeft te gaan. Daar gaan we alles aan doen, met veel liefde.’

Lees ook de getuigenissen van Yolande, Dorothy en Hugo

[ de voorzet ]

Yolande Joos, echtgenote van man met dementie: ‘Dementie is voor iedereen confronterend.’ Dorothy Vedder, CM-vrijwilligster: ‘Er is nog veel onwetendheid.’ Hugo Goedemé, CM-expert dementie: ‘Ga samen op zoek naar de sleutels.’

TTIP brengt de gezondheid (ernstige) schade toe

Lees ook hun verhaal op www.cm.be/indekijker. Op 24 september is het de Werelddag Dementie. CM investeert als ziekenfonds in de ondersteuning en begeleiding van personen met dementie en hun mantelzorgers. Zo kun je onder andere steeds terecht bij de dienst Maatschappelijk Werk en de Thuiszorgcentra. Ontdek meer op www.cm.be/dementie.

TTIP oftewel het Transatlantic Trade and Investment Partnership. Nog nooit van gehoord? Je bent niet alleen. De beleidsmakers die over TTIP onderhandelen, doen dat namelijk het liefst in de coulissen. Het handelsakkoord tussen Europa en de Verenigde Staten kan nochtans verstrekkende gevolgen hebben. Voor elk van ons. Een voorsmaakje? Alle partners in de gezondheidszorg in ons land zetten al vele jaren in op stoppen met roken. Wie rookstopbegeleiding volgt, krijgt via de ziekteverzekering 170 euro terugbetaald. De prijs van sigaretten is de voorbije jaren stelselmatig opgetrokken – al mag het gerust nog een pak duurder – en op het pakje is steeds minder plaats voor de merknaam. In de plaats kwamen gezondheidswaarschuwingen en confronterende foto’s om roken af te raden. Talloze campagnes wezen ons al op het gevaar van de sigaret.

Lutgart Verhelst (66) is CM-oppas aan huis voor mensen met dementie

‘Een kneepje in de hand is zo’n pure reactie’

‘Ik doe dit vrijwilligerswerk nu vier jaar en het bevalt me enorm. Je krijgt veel van de mensen terug. Soms beperkt zich dat tot handcontact. Die bejaarde man kneep in mijn hand wanneer hij voelde dat ik zou vertrekken. Toen ik wilde loslaten, kneep hij nog harder.’

Stel je nu eens voor, dat al die inspanningen morgen plots de prullenmand in mogen. Dat een tabaksfabrikant naar de rechter kan stappen omdat hij vindt dat een bepaalde maatregel zijn winst beknot. Dat hij op die manier het gezondheidsbeleid in ons land onderuit kan halen. Dat CM vanaf morgen geen mensen meer mag helpen om te stoppen met roken.

Stefan Dewickere

‘We waren met maar liefst acht mensen die elkaar aflosten, onder wie zijn drie kinderen. Zo was er dag en nacht iemand bij hem. Doorheen de maanden werd hij steeds verwarder. Zo keerde hij vaak terug naar het verleden. Je moet wat meegaan in dat verhaal, maar je moet ervoor zorgen dat je zelf wel in de realiteit blijft. Mensen met dementie beseffen vaak wel dat ze verward zijn. Daar worden ze onzeker van en dan klappen ze dicht. Het is belangrijk dat ze zichzelf kunnen blijven want hun wereld verandert al enorm.’

Ondenkbaar? Jammer genoeg niet. De onderhandelaars van het handelsakkoord lopen wel degelijk warm voor het idee. In een gelijkaardig handelsakkoord tussen Europa en Canada (CETA), waarvoor de onderhandelingen al afgerond zijn, is het principe zelfs opgenomen. Allemaal onder het mom van vrije markteconomie. Voor onze gezondheidszorg ziet het er allemaal niet goed uit. Als het handelsakkoord er komt, dan dreigen geneesmiddelen duurder te worden, verzekeringen alleen nog betaalbaar te zijn voor mensen met weinig gezondheidsrisico’s en voedingsproducten aan kwaliteit te verliezen. Bedrijven kunnen preventiecampagnes simpelweg onderuit halen. Was het fameuze TTIP tot voor kort een ver-van-ons-bed-show, dan kan daar heel snel verandering in komen. Of we er ook gelukkiger van zullen worden, valt zeer te betwijfelen.

Luc Van Gorp, Voorzitter CM Lees ook het artikel op pag. 13. Karel Hemerijckx

Thomas Legrève

‘Een van de laatste mensen voor wie ik heb gezorgd was een bejaarde, alleenstaande man.’

CM-oppas Lutgart: ‘Mensen met dementie moeten zichzelf kunnen blijven.’

[ goed in mijn vel ] 20 jaar Kind & Preventie

‘Ook vandaag is onze hulp

nog broodnodig’

100 jaar geleden kregen noodlijdende moeders tijdens de Eerste Wereldoorlog hier melk om hun baby in leven te houden. Vandaag komt bij Kind & Preventie in Antwerpen de hele wereld over de vloer, van Berbermoeders tot Bengalimama’s. Maar allemaal willen ze hetzelfde: het beste voor hun kind. > TEKST: NELE VERHEYE

onge mama’s helpen, het is van alle tijden. In de Eerste Wereldoorlog deelden kloosterzusters en gegoede vrouwen melk en soep uit aan moeders die hun kinderen niet konden voeden. Later kwam ook meneer doktoor helpen en zo ontstonden de consultatiebureaus die we tot op vandaag kennen. Ondertussen zijn het uiteraard al lang

williger Beatrice een Marokkaanse mama met drie kindjes begroet. ‘Kom, we zullen jullie broertje eens wegen. Kunnen jullie al de cijfers op de weegschaal lezen?’, vraagt ze aan de twee oudste kindjes. Het zusje knikt enthousiast en leest dan trots de cijfers voor. 4 kilo en 380 gram. En dan nog meten. Wanneer de cijfers opgeschreven zijn, verwijst Beatrice de mama door: ‘Je moet naar de verpleegster en naar de dokter, want je zoontje moet een vaccinatie krijgen.’

niet meer meneer doktoor en de kloosterzusters die de zaken organiseren. De organisatie Kind & Preventie bestaat in zijn huidige vorm al 20 jaar en verzorgt tegenwoordig de consultaties. Bovendien zijn ook de ouders en kinderen een pak diverser geworden. Vandaag zie je er bijna de hele wereld voorbijkomen. Zo ook in de Pothoek in Antwerpen, waar vrij-

Thomas Legrève

Beatrice: ‘Ik ben heel mijn leven pediatrisch verpleegkundige geweest en ik ben blij dat ik ook nu nog met kindjes kan werken.’

[ smakelijk ]

Lien llaert Wi Violet Corbett Brock

met

Wat is Kind & Preventie?

Trotse oma De volgende biedt zich al aan, een oudere dame met een stevig uit de kluiten gewassen jongen. ‘Dit is het kindje van mijn zoon’, legt ze uit. ‘Zijn mama en papa werken overdag, dus ik kom met hem langs.’ In het Spaans stelt ze de jongen gerust, terwijl Beatrice hem op de weegschaal legt. Trots laat de oma de cijfertjes noteren in het boekje. ‘Hij is heel braaf en slaapt goed.’

Sussen Ondertussen komt de eerste mama al terug buiten, met een huilend zoontje op haar arm. ‘Sssst, sstt’, sust ze hem terwijl ze over zijn rugje wrijft. ‘Rustig maar, het zijn stoute spuitjes hé?’ De jongen laat zich gewillig troosten met een flesje melk. De mama moet ondertussen nog even blijven zitten in de wachtzaal. Beatrice legt uit: ‘We laten de mensen na een vaccinatie nog 15 minuten blijven. Zo kunnen we bij een allergische reactie altijd de hulp van een dokter inroepen. Hoewel ik zoiets nog nooit heb meegemaakt.’

Jonge ouders in nood Veel tijd om te rusten heeft Beatrice niet, want er melden zich alweer nieuwe ouders aan, dit keer zonder baby. ‘We komen papieren halen,’ meldt het jonge koppel. Beatrice verwijst ze door naar boven. ‘Veel mensen kennen onze werking enkel van het meten en wegen, de spuitjes en de controles door de dokter. Maar we doen veel meer dan dat. We helpen jonge ouders bij de administratie en geven informatie over hulpmogelijkheden. Hulp die in sommige situaties broodnodig is. Aanstaande mama’s met problemen mogen hier trouwens ook altijd aankloppen. Zwangere vrouwen die niet terecht kunnen in de reguliere medische zorg,

krijgen hier hun eerste onderzoeken. Al proberen we ze wel altijd zo snel mogelijk bij een gynaecoloog te krijgen.’

Beroepsmisvorming Het werk dat Beatrice en haar collega’s doen, is van levensbelang. ‘Sommige mensen hebben onze hulp echt nodig. Daarom zet ik mij met veel plezier in voor deze organisatie. Bovendien ben ik dol op kinderen. Ik ben heel mijn leven pediatrisch verpleegkundige geweest en ik ben blij dat ik ook nu nog met kindjes kan werken.’

Groot kinderverdriet Wanneer ze lawaai uit de gang van de dokter hoort komen, kijkt Beatrice op. Een kleine jongen van Afrikaanse afkomst huppelt in zijn pampertje door de gang, terwijl zijn grote zus klaagt tegen mama dat het zo lang duurt. ‘Wil je misschien een boekje lezen?’ vraagt Beatrice. Ze laat het meisje een boekje kiezen uit de kast. Maar dan zet haar broer zijn keel open. Die wil – uiteraard – het boekje van zijn zus. Beatrice tovert nog een boekje tevoorschijn en de gemoederen zijn bedaard. Helaas, slechts voor even, want wanneer de jongen bij de dokter mag en zijn boekje moet achterlaten, zet hij weer zijn keel open. ‘Als je het straks terugbrengt, mag je het boekje meenemen naar binnen hoor’, zegt Beatrice. De mama schudt vastberaden haar hoofd. ‘Nee, het boekje blijft hier, hij moet dat leren.’ Beatrice glimlacht. Mama’s, papa’s, oma’s, opa’s en kleine jongens zijn overal hetzelfde.

Caesarsalad SALADE 1 kipfilet, in reepjes • kipkruiden • peper • zout • 1 theelepel sojaboter • 50 g magere bacon, in blokjes • 2 sneetjes brood • 1 theelepel smeerboter • 400 g ijsbergsla • 1 ei, hardgekookt en in schijfjes • 40 g Parmezaan kruid de kipfilet gul met kipkruiden, peper en zout • bak de reepjes in sojaboter • bak de bacon op het einde nog even mee • rooster het brood in de broodrooster of in de oven • besmeer het met smeerboter terwijl het nog warm is • snijd het in kleine dobbelsteentjes • combineer de ijsbergsla met schijfjes ei, kipfilet, bacon, broodkorstjes, schilfers Parmezaanse kaas en het sausje SAUSJE 5 ansjovisfilets • 100 g magere Griekse yoghurt • 2 teentjes knoflook, fijngesnipperd • 1 eetlepel mayonaise • een paar druppels worcestershiresaus • een paar druppels citroensap • peper mix de ansjovis met de Griekse yoghurt, de look en de mayonaise • geef extra smaak met worcestersaus, citroensap en peper

Tom Swalens

Achter de consultatiebureaus voor ouder en kind schuilen twee professionele organisaties. Kind & Gezin is de regelgevende en subsidiërende overheid, die het medisch-preventieve programma bepaalt en de verpleegkundigen aanlevert. Kind & Preventie zorgt voor de locaties en omkadering door zo’n 4 400 vrijwilligers en werkt samen met 500 artsen die de psychomotorische ontwikkeling van de kinderen opvolgen. Verder organiseert Kind & Preventie ook inloopteams, prenatale steunpunten en spelen ontmoetingsplaatsen. CM ondersteunt Kind & Preventie en biedt ook workshops aan voor jonge ouders in samenwerking met deze organisatie.

www.kindenpreventie.be

Recept: Lien Willaert Uit het boek ‘Liens Lichte Klassiekers’

[ even buiten strijd ] hoe slaapmoeilijkheden bij kinderen aanpakken?

Vlotter naar bed met

slaapdagboek

Je kroost in bed krijgen is soms een hels karwei. Wanneer ze ’s nachts bij jou onder de wol willen kruipen, is het al helemaal een uitdaging. In de lezingenreeks Slapende kinderen, een droom!? geeft ontwikkelingspsychologe Inge Glazemakers een antwoord op je slaapvragen. > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE > FOTO: DANIËL RYS

reuzelen, nog eens naar het toilet, naar beneden komen … Kinderen en bedtijd gaan niet altijd goed samen. CM organiseert met ontwikkelingspsychologe Inge Glazemakers (Universiteit Antwerpen) de lezingenreeks Slapende kinderen, een droom!?. ‘Problemen bij het slapengaan ontstaan door de interactie tussen ouders en kinderen. Enkele tips kunnen helpen.’ Hoe komt het dat slapengaan niet altijd vlot loopt? Inge Glazemakers: ‘Die interactie tussen ouders en kinderen is een hele uitdaging. Als een kind niet wil gaan slapen, zal het proberen zijn zin te krijgen. Na een drukke dag is het extra moeilijk om met zo’n dwingend gedrag om te gaan. Je wil dat je kind voldoende slaapt en dat het niet nog later wordt. Je wordt prikkelbaar, consequent zijn en grenzen stellen worden moeilijker. Zo houden ouders en kinderen mekaars gedrag in stand.’ Waarom gaan kinderen niet graag slapen? ‘Soms zijn ze echt bang alleen in bed. Of ze denken leuke dingen te missen als ze naar bed gaan. Zeker als broers of zussen langer opblijven. Ze vinden het ook fijn om dicht bij mama of papa te zijn. Daar willen ze zo lang mogelijk van genieten. Toch moeten kinderen leren om alleen in te slapen. Soms worden ze wakker tussen twee slaapcycli. Ook dan moeten ze zelf proberen verder slapen. Kinderen moeten hun bed leren associëren met een leuke, veilige plek, ook zonder mama of papa. Daar hebben ze je als ouder bij nodig. Ouders denken soms dat de fase van protest en opstaan er gewoon bij hoort. Toch kun je je kind helpen bij het leren slapen.’

Inge Glazemakers: ‘Help kinderen hun bed te associëren met een leuke, veilige plek.’

Hoe kun je slaapmoeilijkheden vermijden? ‘Werk aan een goede slaaphygiëne. Je moet een kind voorbereiden om te gaan slapen. Daar hebben we niet altijd oog voor. Kies voor rustige activiteiten en vermijd de tablet, laptop of gsm vlak voor bedtijd. Anders blijven kinderen te lang actief en door het schermlicht worden ze minder snel moe. Ook een slaapritueel

helpt. Dat moet voorspelbaar zijn. Vaste gewoontes, elke dag op hetzelfde moment in dezelfde volgorde: pyjama aandoen, tanden poetsen, naar het toilet, verhaaltje, nachtzoen. Zo weet je kind wat er komt. Een slaapritueel duurt het best niet langer dan een halfuur. Anders verdwijnt de link met het slapengaan. Een tip: staat je kind ’s nachts op, breng het

[ de huisdokter ] tandenknarsen

Waarom knaag en knars je in je slaap? dan naar bed en herhaal het laatste deel van het ritueel.’

Tandenknarsen van woede doet je rood aanlopen, maar tandenknarsen in de slaap kan geen kwaad. Tenzij je het heel krachtig of langdurig doet.

Welke tips geef je ouders nog mee? ‘Een vast uur van slapengaan is belangrijk. Daar went het lichaam aan, zo valt je kind vlotter in slaap. Het verschil tussen de week en het weekend is het best niet te groot. Vooral niet bij moeilijke slapers. Ook een donkere, koele kamer helpt. Een kamer is het best niet warmer dan achttien graden. Bij te veel licht wil het lichaam wakker blijven. Zorg dus dat een lampje niet te fel schijnt en verduister de kamer al wat voor het slapengaan. Blijft de deur open, zorg dan dat je kind niet in het licht van de gang ligt.’

Wat is het?

Wat als het fout loopt? ‘Hou bij slaapmoeilijkheden een slaapdagboek bij. Zo herken je patronen en kun je uitvissen wat het probleem is. Noteer het uur van slapengaan, hoe het slaapritueel eruit zag, wanneer en waarom je kind wakker werd, hoe het weer in slaap viel … Misschien beloonde je wel onbewust ongewenst gedrag omdat je niet wilde dat de situatie zou escaleren, of misschien vond je kind de kamer te donker of net te licht. Patronen doorbreken is niet makkelijk en je loopt het risico dat het gedrag van je kind escaleert als je het probeert aan te pakken. Neem tijd en zet door. Het duurt soms twee weken voor je verandering ziet. Zoek uit wat werkt, blijf het dagboek invullen. Zet in op die slaaphygiëne en geborgenheid in bed. Beloon je kind als het goed in bed is gebleven. Dat motiveert. En weet dat ook professionele ondersteuning altijd mogelijk is als je er zelf niet uit raakt.’

Wat zijn de oorzaken?

Van 12 oktober tot 24 november organiseert CM de lezingenreeks Slapende kinderen, een droom!?. Inschrijven: www.cm.be/eendroom. Uitgeverij Lannoo en CM geven het boek Slaap zacht! uit. Inge Glazemakers geeft achtergrondinfo en tips bij slaapmoeilijkheden. CM-leden krijgen korting. Info en voorwaarden: www.cm.be/slaapwel. Je vindt er ook het slaapdagboek.

Bij tandenknarsen schuif je de tanden krachtig over elkaar. Je gaat onwillekeurig ritmisch knagen en knarsen. Duw je de tanden stevig op elkaar, dan spreken we van kaakklemmen. Tandenknarsen gebeurt vooral ’s nachts, kaakklemmen ook overdag. Beide komen in de slaap heel vaak voor, zowel bij kinderen als bij volwassenen. Bij kinderen verdwijnen de problemen doorgaans spontaan met het ouder worden.

Wat zijn de symptomen? Zelf merk je meestal niet dat je tandenknarst of kaakklemt. Vaak is het een kamergenoot die je er attent op maakt. Erg is dat knarsen en klemmen niet. Het wordt pas een probleem als je het heel krachtig of gedurende een lange periode doet. Dan kunnen de tanden slijten, gevoelig worden of pijn doen. Tanden, tandvullingen en implantaten kunnen breken. Soms krijg je pijn aan de kaak en wordt de kaakspier groter.

Waarom iemand knarst of klemt, valt moeilijk te zeggen. Meestal zijn er meerdere oorzaken. Erfelijkheid speelt een rol. Ook slaapstoornissen kunnen tandenknarsen of kaakklemmen uitlokken. Andere uitlokkers zijn stress, angst, bijwerkingen van geneesmiddelen, alcoholmisbruik, roken en drugs.

Probeer te achterhalen welke oorzaken de klachten uitlokken. Op een goede manier met stress omgaan, is essentieel. Het is ook altijd een goed idee om te stoppen met roken en je alcoholgebruik te beperken. Als geneesmiddelen het geknars veroorzaken, dan bekijk je het best met je arts of er alternatieven zijn. Omdat je zelf niet merkt dat je het doet, heb je de hulp van een kamergenoot nodig om na te gaan of het knarsen vermindert.

Wanneer ga je naar de dokter? Voor tandenknarsen en kaakklemmen hoef je niet naar de dokter, tenzij je storende klachten hebt. De dokter zal met jou op zoek gaan naar de oorzaken, zodat je die kunt aanpakken. Indien nodig, zal hij je doorverwijzen naar een kinesist die je oefeningen tegen kaakklemmen aanleert. Of naar een psycholoog om stress en angst aan te pakken. Als je tanden tekenen van slijtage tonen, schrijft de dokter soms een opbeetplaat voor. Die plaat gaat verdere slijtage tegen en zorgt ervoor dat je de spieren minder gebruikt, waardoor je minder last hebt aan de kaken.

Elise Rummens, preventie-arts CM www.cm.be/dehuisdokter

Stefan Dewickere

Wat kun je eraan doen?

[ sterker met steun ] zorg zelf organiseren

Persoonsvolgend budget,

stap voor stap In april startte de persoonsvolgende ﬁnanciering voor meerderjarigen. Heb je een erkende handicap, dan kun je hiermee zelf beslissen welke hulp je inschakelt. Bij een intensieve ondersteuningsnood kan dat met een persoonsvolgend budget. Marieken Verhaeghe, stafmedewerker Maatschappelijk Werk en Zorg, legt uit hoe de aanvraag gaat. ‘Je kunt met vragen terecht bij de dienst Maatschappelijk Werk van je ziekenfonds.’ > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE > ILLUSTRATIE: RUTGER VAN PARYS

Stap 1 ondersteuningsplan Wat is het? Marieken Verhaeghe: ‘Het ondersteuningsplan toont welke ondersteuning je nodig hebt. De dienst Maatschappelijk Werk kan je helpen bij het opstellen. De dienst bekijkt mee welke ondersteuning je omgeving en het reguliere aanbod kunnen bieden en bekijkt ook waar nog handicapspecifieke ondersteuning nodig is die het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) vergunt.’ Wat moet je doen? ‘Het ondersteuningsplan dien je in bij het VAPH. Dat is de eerste stap van je aanvraag.’

Stap 2 multidisciplinair verslag Wat is het? ‘Het multidisciplinair verslag beschrijft objectief je handicap en ondersteuningsnood. Dat gebeurt door een multidisciplinair team. Dat bestaat uit een arts, psycholoog, maatschappelijk werker, ergotherapeut …’

Eric De Mae gd

Marieken Verhaeghe: ‘Je kunt met vragen bij de dienst Maatschappelijk Werk van je ziekenfonds terecht.’

Wat moet je doen? ‘Is je ondersteuningsplan goedgekeurd door het VAPH, contacteer dan een multidisciplinair team. De dienst Maatschappelijk Werk van CM is zo’n team en kan nagaan welke hulp je objectief gezien echt nodig hebt. Het komt hiervoor bij je langs. Soms zal het team je zorgzwaarte vaststellen met een vragenlijst, het zorgzwaarte-instrument. Het team stelt een budgetcategorie voor, bekijkt hoe dringend je vraag is en stelt een prioriteit voor. Het bezorgt het multidisciplinair verslag uiterlijk vijf maanden na de goedkeuring van je ondersteuningsplan aan het VAPH.’

Stap 3 prioritering en toewijzing Wat is het? ‘De middelen zijn beperkt, niet iedereen kan meteen een budget krijgen. Na de aanvraag kom je op een wachtlijst terecht. Telkens er nieuwe middelen zijn, komen aanvragen in volgorde van prioriteit en aanvraagdatum aan de beurt. Vanaf september worden de eerste budgetten toegekend.’ Hoe wordt je prioriteit bepaald? ‘Het multidisciplinair verslag geeft aan hoe dringend je vraag is. De prioriteitencommissie kent je op basis van die info een prioriteitengroep toe (1, 2 of 3). Ze bekijkt daarbij verschillende criteria. Heb je meer ondersteuning nodig dan je hebt? Hoe (on)houdbaar is je situatie? Hoe sterk is je netwerk? Heb je een sterk netwerk of is je situatie houdbaar zonder budget, dan zit je in een lagere prioriteitengroep (2 of 3) en krijg je minder snel je budget.’ ‘Gaat je situatie snel achteruit en beantwoord je aan de medische criteria, dan kun je via een spoedprocedure een PVB aanvragen, zonder prioritering. Als je situatie plots wijzigt dan is er een noodsituatie en kun je 22 weken VAPH-

ondersteuning krijgen. Is de noodsituatie blijvend, dan krijg je je budget meteen. Contacteer je dienst Maatschappelijk Werk.’ Wat als je voor april al op de wachtlijst stond? ‘Je vraag wordt omgezet naar een vraag voor een PVB. Je krijgt een brief met een voorstel voor een voorlopig budget en een prioriteitengroep. Ga je niet akkoord, dan kun je reageren tot 15 oktober 2016 en een nieuwe procedure starten. Ga je wel akkoord, dan kom je met dit voorstel op de wachtlijst. Als je voorlopig budget toegekend wordt, heb je een jaar om stap 1 en 2 (zie boven) te doorlopen. Nadien krijg je meteen een definitief budget.’ Heb je al een persoonlijk assistentiebudget (PAB)? ‘Heb je een PAB of verblijf je in een voorziening, dan krijg je vanaf 2017 automatisch een PVB.’ Wat kun je zelf nog doen? ‘Niet iedereen op de wachtlijst zal snel een budget krijgen. Je kunt intussen een beroep doen op rechtstreeks toegankelijke hulp,

Wat is het persoonsvolgend budget? Het persoonsvolgend budget (PVB) is de tweede trap van de persoonsvolgende financiering.* Het is een jaarlijks bedrag tussen 10 000 en 85 000 euro, afhankelijk van je noden. Zo kun je dagen/of woonondersteuning betalen in een voorziening, iemand in dienst nemen die je helpt, een poetshulp of vrijwilliger inschakelen … Minderjarigen werken nog niet met een PVB.

Guy Puttemans

[ helpende handen ]

Marleen Apers coacht atleten met een verstandelijke beperking ‘Onze sporters bloeien helemaal open op de piste of in het zwembad. Dat geeft ook mij energie.’ Vrijwilligster Marleen Apers (55) geeft al veertien jaar atletiek- en zwemtraining bij omnisportclub ’t Vosje in Vilvoorde. ‘Mijn dochter heeft een mentale handicap. We zochten destijds zelf met de nodige moeite naar een sportclub voor haar. We kwamen terecht bij ‘t Vosje. De club kampte met een tekort aan coaches. Ik ben sportief aangelegd en toen me gevraagd werd om er trainer te worden, heb ik niet getwijfeld. Sindsdien geef ik elke zaterdag zwem- en atletiektraining.’

Vriendschap ‘Het grote verschil met gewone trainingen is dat mensen met een verstandelijke beperking veel meer tijd nodig hebben om iets onder de knie te krijgen. Ik moet heel veel herhalen. Het kan maanden of soms wel jaren duren voor sommige leden progressie maken. Maar dat maakt niets uit. Het belangrijkste is dat ze zich amuseren. Wanneer ze op de sportclub komen, zie je dat ze helemaal openbloeien en zich belangrijk voelen. Als trainer krijg ik ontzettend veel vriendschap van hen terug. Dat, en zien wat ze allemaal kunnen bereiken dankzij de trainingen en hun doorzettingsvermogen, daar doe ik het voor. Ik haal er energie uit.’

Olympisch ‘We werken een heel jaar toe naar de Special Olympics. Dat betekent alles voor onze atleten. Daar staan ze in de kijker. Meedoen is echt wel belangrijker dan winnen. Ook al zijn ze soms teleurgesteld na een resultaat, de fierheid om op het podium te staan is er altijd. We werken met alle leeftijden door elkaar, maar maken wel een onderscheid volgens hun niveau. Om het voor iedereen leuk te houden. Er zijn ook nog andere sporten die je bij ons kunt beoefenen zoals voetbal, triatlon, bowling en bocce. Alle personen met een verstandelijke beperkingen die willen sporten, zijn meer dan welkom. En we zoeken ook altijd naar nieuwe coaches.’ Thomas Rosseel www.tvosje.be

Sinds 1 juli geldt een nieuwe procedure om een parkeerkaart aan te vragen. Dat doe je voortaan via de website www.handicap.belgium.be. thuiszorgdiensten, vrijwilligers, oppashulp … Je dienst Maatschappelijk Werk kan helpen zoeken naar mogelijkheden. Verandert je situatie, kan je omgeving plots minder helpen, wordt je vraag dringend of verzwaart de zorg die je nodig hebt, neem dan contact met de dienst Maatschappelijk Werk om verdere stappen te bekijken.’

www.cm.be/pvf

*Heb je een beperkte ondersteuningsnood, ben je erkend door het VAPH en sta je geregistreerd op de Centrale Registratie van Zorgvragen op 31 december 2014 én op 1 januari 2016? Dan kom je vanaf september mogelijk in aanmerking voor de eerste trap, het basisondersteuningsbudget. CM-Zorgkas neemt dan zelf contact met je op. Meer info: www.cm.be/zorgkas.

Als je al een dossier hebt bij de Federale overheidsdienst Sociale Zekerheid (Personen met een handicap) en je kreeg een medische erkenning voor een parkeerkaart, dan kun je die aanvragen via de website. Maar haal je voor verminderde zelfredzaamheid een score lager dan 12 punten, krijg je voor het onderdeel verplaatsing minder dan twee punten of heb je geen blijvende invaliditeit van minstens 50 procent aan de onderste ledematen, dan is een medische herziening nodig voor een parkeerkaart. Je neemt het best eerst contact op met de dienst Maatschappelijk Werk van je ziekenfonds, je gemeente of stad. De kans bestaat immers dat je bij een medische herziening een lagere score krijgt voor

verminderde zelfredzaamheid waardoor je andere sociale rechten verliest. Heb je nog geen medische erkenning als persoon met een handicap, dan moet je een vragenlijst invullen op de website. Medische gegevens worden opgevraagd bij je behandelende arts. Je doet er goed aan je arts eerst te raadplegen. Als je voldoet aan de voorwaarden, wordt een parkeerkaart toegekend. Voor hulp bij de aanvraag kun je altijd terecht bij de dienst Maatschappelijk Werk van je ziekenfonds. Heb je een rolstoel die voorkomt op een lijst opgesteld door het Riziv, dan kun je via een verkorte procedure een parkeerkaart aanvragen. www.handicap.belgium.be Infochronischzieken@cm.be, tel. 078 05 08 05

[ de vraag ]

Hoe vraag ik een parkeerkaart aan?

[ inbox ] [ brief in de kijker ] GMD Ik ben van huisarts veranderd en mijn globaal medisch dossier (GMD) werd overgedragen naar mijn nieuwe huisarts. Maar voor de consultaties bij mijn nieuwe huisarts heb ik geen remgeldvermindering gekregen. Hoe krijg ik dit snel in orde? Moet ik hem misschien eerst het honorarium voor het bijhouden van mijn dossier betalen? Naam en adres bekend bij de redactie Heeft je vroegere huisarts al een honorarium aangerekend voor het beheer van je GMD, dan kan de nieuwe huisarts dat niet meer doen in hetzelfde kalenderjaar. Hij mag dat pas het jaar nadien doen. Als de nieuwe huisarts je GMD al kan inkijken, kun je wel remgeldvermindering krijgen. Daarvoor moet hij op het attest voor verstrekte hulp het erkenningsnummer van je vroegere huisarts en de letter G vermelden.

Geneesmiddel uit stock Speur je in cm.be mee naar het antwoord?

Tip Bedrijfsonderdeel

Oplossing

C Stuur je antwoord voor 8 oktober op een gele briefkaart naar informatieblad cm.be, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het antwoord naar zoekenwin@cm.be. Vermeld welke prijs je wenst: een duoticket voor de film ‘Everybody Happy’ in Kinepolis (over een succesvolle stand-up comedian die het moeilijk heeft met zichzelf) of het boek ‘Minipubers!’ van Krista Okma (praktische opvoedingstips van en voor ouders van kinderen van 6 tot 12 jaar), uitg. Lannoo. Uit de juiste inzendingen worden dit keer twaalf winnaars geloot.

Antwoord opgave cm.be nr. 15 Medaille De winnaars worden persoonlijk verwittigd.

Ik ben tbc-patiënt. De gespecialiseerde longarts peperde me fel in om mijn voorgeschreven medicatie zeer stipt in te nemen. Gisteren was ik bij de apotheek met een correct voorschrift. Zijn reactie was - voor mij dan toch verontrustend:‘Rifadine 300 mg is momenteel jammer genoeg niet beschikbaar en onze leverancier kan/wil geen datum kleven op de duur van de stockbreuk.’ Hoe kan het dat levensnoodzakelijke geneesmiddelen niet meer in stock zijn in een ontwikkeld landje met honderden apotheken plus een florissante pharma-industrie? Naam en mailadres gekend bij de redactie De firma heeft het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) gemeld dat het geneesmiddel Rifadine 300 mg en 150 mg tijdelijk niet beschikbaar is. Je overlegt het best met je behandelende arts hoe je deze periode kunt overbruggen. Dit geneesmiddel kan in een magistrale bereiding worden gemaakt. Het behoort tot de opdracht van de apotheker om samen met de patiënt te zoeken naar een oplossing. CM kaart het probleem dat essentiële geneesmiddelen niet voorhanden zijn voor de patient aan bij het Agentschap.

Psychotherapie

Ik heb in 2004 een zware depressie gehad, wellicht samen met een burn-out. Later kwam de diagnose bipolaire stoornis, ook manisch-depressief genoemd. Ik heb toen gelukkig goede hulp gevonden bij een psychotherapeute en een psychiater. Dat heeft mij gedurende die

periode wel wat geld gekost, want niet alle behandelingen worden terugbetaald. Ik heb een tijdje terug gelezen dat er gewerkt werd aan een terugbetalingsregeling. Dat zou een aanzet zijn voor vele psychiatrische patiënten om toch de stap te zetten naar professionele hulp. Wanneer gaat dit in voege? Naam en adres bekend bij de redactie Sinds kort zijn de beroepsgroepen die psychotherapie als behandeling mogen toepassen, wettelijk erkend. De terugbetaling door de ziekteverzekering is nog niet geregeld. Psychotherapie bij een psychiater wordt wel gedeeltelijk terugbetaald door de ziekteverzekering.

Zorgtraject

Onlangs ging ik op consultatie bij de diabetoloog. Op de dienst was er verwarring over het tarief als er een zorgtraject voor diabetes is aangegaan. Hoe zit de regeling in elkaar? Valt een consultatie bij een specialist onder het systeem van het zorgtraject zoals een raadpleging bij mijn huisarts, waarvoor ik niets hoef te betalen? Naam en adres bekend bij de redactie Een van de voordelen voor de patiënt met een lopend zorgtraject diabetes is inderdaad de afschaffing van het remgeld bij de raadpleging van de geneesheer-specialist voor inwendige geneeskunde (102034, 102550, 102896, 102911) met bijzondere beroepstitel in de endocrinologie-diabetologie. De afschaffing geldt ook als de geneesheer-specialist bij de dienst voor geneeskundige verzorging van het Riziv is geregistreerd als werkzaam in een dienst met een revalidatieovereenkomst rond zelfregulatie van diabetes-mellitus-patiënten type II en de bevoegdheid heeft om zorgtrajecten te ondertekenen.

Ouderenzorg

Ik heb in cm.be nr. 17 een van de betere artikels gelezen over ouderenzorg, geschreven door CM-voorzitter Luc Van Gorp. Het zou goed zijn dit te delen met meer mensen! Elly Cleuren via Facebook

Heb je vragen of opmerkingen bij een artikel? Aarzel niet om ze te sturen naar lezersbrieven@cm.be - Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je jouw reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk. De redactie kan de teksten inkorten of niet geven bij plaatsgebrek.

vrijhandelsakkoorden bedreigen gezondheid [ mijn CM ]

Worden dokters en medicijnen

onbetaalbaar?

De Europese Unie heeft met Canada een vrijhandelsakkoord voor commerciële samenwerking en investeringen (CETA) onderhandeld en voert ook gesprekken met de Verenigde Staten over zo’n akkoord (TTIP). Zo willen de EU, de VS en Canada de regels beperken die het handelsverkeer belemmeren en investeerders beschermen. De onderhandelingen komen in een beslissende fase. Worden dokters en medicijnen onbetaalbaar en zullen de groenten op ons bord nog gezond zijn? > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE

De ziekenfondsen zijn niet tegen handel of handelsovereenkomsten maar waarschuwen voor overeenkomsten die een gevaar vormen voor de gezondheid en de sociale situatie van patiënten en verzekerden. Wat kan er mislopen?

Commerciële spelers kunnen toegang krijgen tot een sector waar solidariteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid centraal staan. CM vreest minder aandacht voor patiënten, minder toegankelijke en minder kwaliteitsvolle zorg.

Risico’s voor de toekomst:

CM vreest dat landen minder goed een eigen beleid zullen kunnen voeren rond gezondheidszorg, preventie en ziekteverzekering. Multinationals kunnen de regelgeving beïnvloeden. Ze kunnen gezondheidsbevorderende regels aanvechten. Die bedreigen hun omzet.

Risico’s voor de toekomst: Gezondheidszorg wordt een zaak van wie het kan betalen. Zo kunnen verzekeringspremies berekend worden op basis van je risicoprofiel. De prijzen die kankerpatiënten aan hun verzekeringsinstelling moeten betalen, kunnen hoog oplopen. En het kan moeilijk worden voor mensen met erfelijke aandoeningen om verzekerd te worden.

Minder strenge milieuregels, dat betekent meer gevaren voor onze gezondheid. De EU is streng als het gaat over het gebruik van chemische stoffen. Maar in de Verenigde Staten moet je eerst bewijzen dat een chemische stof schadelijk is voor die verboden kan worden. Ook klimaatdoelstellingen worden mogelijk minder ambitieus, net als de eisen voor kwaliteitsvolle voeding.

Risico’s voor de toekomst: Multinationals die niet akkoord gaan met de beslissing van een overheid kunnen naar de rechtbank stappen. Weg met de voorschriften voor pakjes sigaretten dus. En weg met de initiatieven om de overconsumptie van suiker tegen te gaan.

De weg wordt vrijgemaakt voor het gebruik van hormonen en antibiotica in de veeteelt, pesticiden in de landbouw of voor cosmeticaproducten met mogelijk schadelijke stoffen.

Door minder controle op het geneesmiddelenbeleid kunnen prijzen voor geneesmiddelen en zorg stijgen.

Risico’s voor de toekomst:

Het kan moeilijk worden om op Europees niveau nog regels vast te leggen die paal en perk stellen aan de prijzen voor geneesmiddelen.

Meer info op www.cm.be/stop-ttip.

Lees ook het standpunt van CMvoorzitter Luc Van Gorp op pag. 5.

Wintervakantie in Anzère Droom even weg tijdens een vakantie in het bergdorp Anzère, hoog boven het Rhônedal, met uitzicht op Sion. Wij verwelkomen jullie graag in ons nieuw, gezellig Intersoc-hotel. Voor de skiliefhebbers zijn er 58 km aan pistes om te ontdekken en niet-skiërs kunnen langlaufen, wandelen in de omgeving met (of zonder) sneeuwraketten of genieten van de welness op 50 meter van het hotel. We hebben nog vrije plaatsen tijdens de kerstvakantie en de tweede week van de paasvakantie. Buiten de schoolvakanties kun je met de bus op charme-vakantie in Anzère. Voor de kids tot 6 jaar zijn er onze Oekkie-vakanties.

...samen weer genieten van de sneeuw

Meer informatie via www.intersoc.be en 070 233 119.

[ uitsmijter ] Peter Van den Begin depressie nabij in nieuwe film

‘De lat te hoog leggen is niet goed’ De titel doet iets anders vermoeden, maar Everybody Happy gaat niet meteen over gelukkige mensen. Acteur Peter Van den Begin (51) kruipt in de huid van Ralph Hartman, een succesvolle stand-upcomedian, die worstelt met zichzelf. ‘Wanneer je heel diep in de put zit, moet je hulp durven zoeken.’ > TEKST: THOMAS ROSSEEL > FOTO: VIOLET CORBETT BROCK

ic Balthazars nieuwste creatie gaat naar eigen zeggen niet over burnout of depressie. Maar het hoofdpersonage Ralph is er wel aardig naar op weg. Op de top van zijn succesvolle loopbaan als komiek, staat hij aan de rand van de afgrond. Er is de concurrentie met jong aanstormend geweld en de kritische stem in zijn hoofd, waar hij letterlijk mee geconfronteerd wordt. Niet te herkenbaar bij jezelf mogen we hopen, Peter? Peter Van den Begin: ‘Toch zeker niet in die mate. Het blijft een film en dus worden alle emoties versterkt. Maar het is herkenbaar: de drang naar perfectionisme en het idee dat het nooit goed genoeg is. Wanneer ik een film waar ik zelf in speel voor het eerst bekijk, dan zie ik ook altijd eerst het negatieve. Pas nadien komen de positieve dingen naar boven. Ik heb me wel een aantal keer in mijn carrière afgevraagd: wat sta ik hier in godsnaam te doen? Hier voel ik me niet goed bij, ik wil iets anders. Dat heeft me wel geholpen om de rol van Ralph gestalte te geven.’ De lat hoog leggen, is dat de reden waarom het soms te veel wordt? ‘Die hoge lat is op zich niet slecht, hé. Als dat je energie geeft, dan is dat zelfs goed. Maar soms kun je de lat te hoog leggen. En dat is geen

Wanneer ik het even moeilijk heb, probeer ik te bewegen. Dat helpt. Peter Van den Begin

goed idee. Je voelt je slecht en er is dat stemcomedyshows gaven, met ons eigen materiaal. metje in je hoofd, dat zegt: nee, dat is niet goed We werden uit onze comfortzone gehaald. Dat of dat had ik nu toch wel anders gedaan. Die gezorgde wel voor stress en natte oksels. Maar voelens zijn heel universeel. We zijn de film het resultaat is iets om trots op te zijn.’ gaan voorstellen op het filmfestival in Montreal (waar de film de prijs voor Beste Regie wegkaapRalph probeert in de film enkele trucs om zijn te, nvdr.). Je zit daar duizenden kilometers ver geluk terug te vinden. Eentje mogen we nog van huis, met mensen van over de hele wereld. niet verklappen, een andere wel: een valse Velen herkenden zich in het thema. In onze glimlach opzetten. Doe je dat zelf ook? maatschappij geraken hoge verwachtingen en ‘Blijkbaar is het wetenschappelijk bewezen stress steeds meer ingeburgerd. We moeten er dat, wanneer je glimlacht, er een chemisch met zijn allen op toezien dat we genoeg tijd proces in gang wordt gezet. Zo ga je jezelf benemen voor onszelf en voor elkaar. Everybody ter voelen ook al forceer je die lach. We zijn te Happy brengt de hoop ernstig. Ik zou het zelf dat je er zelf iets aan beter ook wat vaker We zijn sterker dan we soms zelf kunt doen. Wanneer je proberen. Wanneer ik denken. echt diep zit, moet je het moeilijk heb, proPeter Van den Begin niet bang zijn om hulp beer ik te bewegen. Wat te zoeken. De mens is fitnessen, wandelen of maakbaar en we zijn sterker dan we soms zelf fietsen. De natuur opzoeken om mijn zinnen te denken.’ verzetten. Dat helpt.’ Stand-upcomedy wordt in de film gebruikt als metafoor voor die drukke samenleving. ‘Stand-up is een heel confronterend medium. Je staat alleen op een podium en je wordt afgerekend op de lach. Als er niet gelachen wordt, dan krijg je snel het gevoel dat je aan het falen bent. Dat is in het dagelijkse leven ook vaak zo. De scènes waarin we op het podium staan, zijn echt. Nic wou dat we met alle acteurs echte

Vrees je zelf ooit ‘op’ te zijn, zoals Ralph daartoe neigt? ‘Goh, niet meteen, maar eerlijkheidshalve moet ik wel zeggen dat de bobijn vorig jaar af was. Ik had heel wat projecten aangenomen, met volle goesting. Maar er kwam steeds iets bij. Zo werd mijn agenda veel te vol. Het was de eerste keer in mijn carrière dat ik merkte dat het toch niet zo evident was om constant die hoge top te scheren. Je moet je iedere keer terug opladen en je wil alles zo goed mogelijk doen. Mijn grens was bereikt.’ Ging dat dan richting een burn-out? ‘Neen, dat is een te groot woord. Dan zat ik hier vandaag niet vrolijk te babbelen met u, denk ik. Bij elk project start je min of meer van nul. Als acteur is elke rol een zoektocht naar de manier om een personage geloofwaardig neer te zetten. Maar tegelijk, door iets veel te doen, krijg je meer vertrouwen. De grote ploeg, de vele mensen, de machine die de filmwereld is. Ik voel me daar thuis. Het helpt wel om veel kilometers te lopen, zeg maar.’

CM organiseert vormingen rond stress en burn-out: www.cm.be/agenda. Het doe-boek ‘Voorkom stress en burnout’ kun je downloaden op www.cm.be/publicaties of bestellen bij de dienst Gezondheidspromotie in je regio. Wil je kans maken op duotickets? Speel mee met Zoek en Win op pag. 12.