cm.be 4 oktober by CM ziekenfonds

CM in Af r

ika 13

Julie:

Je bent wat je eet Emiel: ‘Eigen bessen? Gezond en lekker’

Nieuwe voedingsdriehoek

2 voor de prijs van 1

Financiële steun voor bejaarden

‘We kunnen weer ademhalen’ 14

Nieuws uit jouw regio

[ de kijk van ]

ete i D

[ kortgeknipt ]

Minder

Granola

slaapmiddelen verkocht

Afgelopen weekend heb ik voor de eerste keer zelf granola gemaakt. Samen met mijn oudste dochter. Met een recept dat we van het internet geplukt hadden. Niets wereldschokkends, want granola maken is echt geen kunst. Wat havermout mengen met noten, pitten en zaden, eiwit erbij en de oven in. Allemaal ingrediënten die goed scoren in de nieuwe voedingsdriehoek, zoals je verderop in dit blad kunt lezen. Goed bezig van papa en dochter. Op één detail na. Volgens het recept moeten we ook suiker toevoegen. Behoorlijk veel suiker zelfs. Heel leuk voor de dochter die voor dat extra ingrediënt nog eens met de keukenweegschaal aan de slag mag tot de wijzer precies op de aangegeven hoeveelheid halt houdt.

Maar papa heeft vragen. Want waarom maken we uiteindelijk zelf granola? Omdat er in de dozen die we in de supermarkt vinden, vaak veel te veel suiker zit. Granola heeft de naam om supergezond te zijn. De foto’s op dozen in de winkel laten ook vooral noten en fruit zien. Maar als je op het etiket kijkt, zie je vaak dat een portie granola qua suikergehalte kan wedijveren met snoepgoed. Met al die suiker komt onze granola in de rode bol van de nieuwe voedingsdriehoek terecht. Te mijden dus. Ik neem mijn verantwoordelijkheid als papa en schrap de suiker resoluut uit het recept. Tot ik mijn dochter bij de weegschaal zie staan. Ach, doe toch maar een beetje suiker. Te fundamenteel moeten we ook niet worden. Dieter Herregodts, hoofdredacteur CM.be

Na een jarenlange stijging sinds 2012 is het gebruik van slaapmiddelen in ons land in 2016 weer iets verminderd. Dat liet minister van Volksgezondheid Maggie De Block weten. In 2016 werden 7,28 miljoen verpakkingen verkocht wat overeenkomt met 220,5 miljoen tabletten Het jaar voordien waren dat 7,41 miljoen verpakkingen, goed voor 224,9 miljoen tabletten. Het aantal verkochte verpakkingen van slaapmiddelen bedroeg tussen 2007 en 2011 steeds meer dan 7 miljoen en bereikte in 2008 een recordhoogte van 7,41 miljoen. In 2012 daalde het aantal van 7,1 tot 6,6 miljoen verpakkingen. Het aantal verkochte tabletten daalde dat jaar echter slechts van 222,8 tot 218,8 miljoen. Dat duidt op de aankoop van grotere verpakkingen. Met slaapmiddelen spring je het best omzichtig om. Bespreek met je arts of je ze echt nodig hebt en gebruik ze niet lang. Dat kan tot gewenning leiden.

Advies voor starters Droom je ervan een eigen zaak te beginnen? Op de Startersroadshow geeft Unizo je gratis inspiratie en informatie. Op een adviesmarkt kun je vragen stellen aan verschillende experts die je op weg helpen bij de opstart van je zaak. Ook CM is aanwezig om advies te geven. Tijdens een 100-minuten liveshow krijg je handige tips om eraan te beginnen. Ondernemers lichten hun ervaringen toe. De Startersroadshow vindt plaats vanaf 18 uur in Kortrijk (17 oktober), in Evere (18 oktober), in Genk (19 oktober), in Gent (24 oktober) en in Antwerpen (25 oktober). Vooraf inschrijven.

www.unizo.be

www.cm.be/slapen

Journalist Majd Khalifeh in Het Nieuwsblad

Luie kinderogen

Sporten met een beperking

Oogafwijkingen bij kinderen worden vroeger opgespoord. Dat blijkt uit de gegevens die de Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB) de afgelopen vijf jaar verzamelden.

KU Leuven onderzoekt in opdracht van G-sport Vlaanderen en Sport Vlaanderen of mensen met een beperking aan sport doen.

vroeger ontdekt Sinds 2003 screenen de CLB’s alle kinderen vanaf de eerste kleuterklas op amblyopie, een lui oog. Ook Kind en Gezin startte in 2012 met een systematisch oogonderzoek bij alle peuters van 12 en 24 maanden. Uit de gegevens tussen 2011 en 2016 blijkt dat oogafwijkingen bij jonge kinderen vroeger worden opgespoord. Zo is op vijf jaar tijd het aantal 3-jarigen dat bij het eerste CLB-bezoek al een bril draagt, verdubbeld: van 1,9 naar 3,7 procent. Tegelijk is het aantal kleuters bij wie het CLB als eerste een oogafwijking vaststelt, licht gedaald: van 3,5 naar 3 procent. Een lui oog vroeg opsporen is belangrijk. Als de behandeling vroeg wordt opgestart, kan het zich volledig herstellen.

Ben je tussen 6 en 65 jaar? Heb je een fysieke, verstandelijke, visuele en/of auditieve beperking of ben je iemand met autisme of psychische kwetsbaarheid? Vul dan een vragenlijst in van de KU Leuven. Jouw mening is belangrijk om een goed sportbeleid uit te bouwen dat aangepast is aan de noden van iedereen. Met de enquête peilen de onderzoekers naar je motivatie en naar de drempels om wel of niet te sporten. De vragenlijst invullen duurt ongeveer 25 minuten. De gegevens worden volledig anoniem verwerkt. Je kunt deelnemen tot 15 oktober.

http://bit.ly/2whVZeO

Redactie cm.be: Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel | tel. 02 246 41 11 | e-mail: persdienst@cm.be Redactie: Dieter Herregodts, hoofdredacteur | Martine Creve | Bram Dehouck | Rosine Pittevils | Sarah Vandoorne | Anneleen Vermeire | Michiel Verplancke | Eric De Maegd (administratie) Webredactie: Marc Helin Lay-out: Bart Gevaert Verantwoordelijke uitgever (nationale pagina’s): Luc Van Gorp | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel Jaarabonnement cm.be: storting van 13 euro op rek.nr. 000-0079000-42 | Mutualistische Edities, Landsbond Christelijke Mutualiteiten | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel (met vermelding ‘cm.be’) Druk en verzending: Coldset Printing Partners | A. Gossetlaan 30 | 1702 Groot-Bijgaarden Lid VUKPP cm.be is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie Contactgegevens CM: www.cm.be of zie p.15 Foto cover: Lieven Van Assche

Hoe gaat het met u?

De sleutel tot contact in Vlaanderen, zijn de evenementen. Mijn deur naar Vlaanderen was de Chiro.

Week van het Bos Wandelen in het groen, joggen tussen de dwarrelende bladeren of yoga doen met fluitende vogels. Tijdens de Week van het Bos van 8 tot 15 oktober kun je meedoen aan allerlei sportactiviteiten in bossen en natuurgebieden. Bewegen is gezond. Onder het motto Natuur beweegt ons allemaal word je aangezet om te bewegen in de natuur. Er is voor iedereen iets te beleven. Van kampen bouwen en bosspelen

voor de kinderen, over paddenstoelwandelingen en zaklampentochten tot tai chi en boommeditatie. Het aanbod voor jouw regio vind je op de website. De Week van het Bos lokt je naar buiten, omdat buiten bewegen zuurstof geeft. Zowel lichamelijk als geestelijk.

www.weekvanhetbos.be

Seksmythes ontkracht Vlamingen kampen met misvattingen over seksualiteit. Sensoa lanceert een campagne waarin zes hardnekkige seksmythes worden ontkracht. Lig er niet wakker van als je geen drie keer in de week seks hebt. De gemiddelde seksfrequentie van de Vlaming is een keer per week. Toch maken steeds meer koppels zich zorgen over onrealistische verwachtingen. Sensoa, het Vlaams expertisecentrum, weerlegt zes mythes. Dat veel seks een teken is van een goede relatie bijvoorbeeld, dat jongeren steeds vroeger seks hebben of dat zwanger worden gewoon een kwestie van plannen is. Op de website seksualiteit.be lees je waar elke mythe vandaan komt en vind je de juiste in-

formatie. Met tips en tricks erbovenop. Huisartsen krijgen een poster voor hun wachtkamer. Die moet patiënten aanmoedigen om hun seksuele gezondheid te bespreken met hun huisarts.

www.seksualiteit.be

Lieven Van Assche

Eric De Maegd

‘Halve marathon voor ALS’ ‘Euforisch.’ Zo voelt Sven Corbeels (39) uit Welle zich. ‘Ik heb voor de eerste keer een halve marathon gelopen in Londen.’ ‘Anderhalf jaar geleden woog ik 130 kilogram. Plots heb ik de klik gemaakt. De kleine ongemakken waren er mij te veel aan: ik was snel buiten adem, kon mijn klaptafeltje op het vliegtuig niet deftig openklappen, moest altijd extra grote T-shirts kopen … Ook zat ik in met mijn gezondheid op termijn. Dus nam ik een personal trainer onder de arm.’ ‘Ik ben rustig beginnen afvallen. Nu schommel ik rond de 100 kilo. Ik ben Gert, mijn trainer, heel dankbaar. Samen met hem heb ik ten voordele van de ALS-liga gelopen. Een familielid van een van de andere lopers lijdt aan die ziekte. Over ALS is nog maar weinig bekend. Iedereen kent de ice bucket challenge wel, maar meer kunnen mensen er meestal niet over zeggen.’ ‘We willen 5 000 euro ophalen, hiervoor nemen we deel aan verschillende loopwedstrijden. Volgend jaar gaan we zeker opnieuw naar Londen … wie weet voor een volledige marathon?’

[ uitgelicht ] kinderen debatteren over eten

[ de voorzet ]

70 jaar Kazou, ervaringen voor het leven Kazou, de jeugddienst van CM, viert op 30 september haar zeventigste verjaardag. Voor heel veel mensen roept het warme jeugdherinneringen op. Sinds de start in 1947 beleefden meer dan drie miljoen kinderen en jongeren de tijd van hun leven op legendarische locaties als Maloja, Heer-sur-Meuse, Fiesch of Amberloup.

Emiel De Baerdemaeker tussen broers Jules (l.) en Thomas (r.): ‘Vers is veel lekkerder en gezonder.’

Jules: ‘Onze varkens eten graag

Groen, gezond Van 6 tot 8 oktober verzamelen de groene denkers van morgen zich in Erperheide voor de vijfde Kids Climate Conference. Dit jaar zullen de kinderen nadenken over gezond en ecologisch voedsel. Thomas (13), Emiel (12) en Jules (8) hebben er zin in: ‘Zelfs prinses Laurentien van Nederland luistert naar ons.’ > TEKST: MICHIEL VERPLANCKE > FOTO’S: LIEVEN VAN ASSCHE

De tuin van de familie De Baerdemaeker staat vol met groenten, vruchten en dieren. Van pikante pepers over Chinese bessen tot hun twee varkentjes. Een hele karwei om alles te onderhouden. ‘Pépé, die naast ons woont, legt ons het meeste uit, maar we steken zelf de handen uit de mouwen’, zegt Thomas. ‘We hebben elk ook ons eigen ding’, vult Emiel aan. ‘Het peperplantje is bijvoorbeeld mijn project.’ Een geslaagd project, want de pepertjes zijn superpikant.

Keukenprinsen Al de groenten en vruchten uit hun tuin eten ze ook op. ‘Om ons in te schrijven voor de conferentie hebben we elk een recept ingestuurd’,

zegt Emiel. ‘Het thema is dit jaar Je bent wat je eet. Dus heb ik spaghetti gemaakt met uien, tomaten, courgetten, paprika’s en een beetje venkel uit de tuin.’ En het gehakt? ‘Dat kwam van de bioboerderij’, geeft Emiel toe. ‘Onze varkens zullen daar uiteindelijk voor moeten zorgen. Het is jammer, maar we wisten van in het begin dat ze geslacht zouden worden.’ De drie jongens zijn gezonde keukenprinsen. In hun recepten gebruiken ze niet enkel veel groenten, maar proberen ze ook minder suiker te gebruiken. ‘We vervangen suiker door stevia’, zegt Emiel. ‘Daardoor is het wel even zoeken naar de juiste verhoudingen, maar we komen er wel.’ Beweging krijgen ze genoeg door het harde labeur in de tuin. ‘Emiel en ik roeien ook, en Jules speelt waterpolo’, zegt Thomas. ‘En van het huis naar het einde van de tuin is toch ook al een eindje stappen (lacht).’

Spruitjesliefhebbers Thomas legt het thema Je bent wat je eet verder uit: ‘Het gaat er vooral om dat je lokaal en gezond moet eten, en zo weinig mogelijk moet weggooien. Dat is beter voor het milieu en je lichaam.’ ‘Wij eten veel verse groenten uit onze tuin’, zegt Jules. ‘Dat is gewoon ook lekkerder. Ik lust alles. Zelfs spruitjes.’ ‘Ik denk dat onze vrienden niet graag spruitjes eten omdat die uit de winkel komen’, knikt Thomas. Op het aanrecht staat een ijzeren kan klaar

alle restjes op.’

De afgelopen zomer heb ik het zelf mogen ervaren tijdens een bezoek aan een integratievakantie van Kazou in Maasmechelen. Een bijzonder initiatief waar bij kinderen met en zonder handicap samen op vakantie gaan. Een team van superenthousiaste monitoren nam er de kinderen een hele week op sleeptouw. De chemie die dat teweegbracht is nauwelijks in woorden te vatten. De ervaringen die ze tijdens die vakantie opdeden, dragen veel deelnemers voor de rest van hun leven mee.

Thomas: ‘Eet lokaal en gezond, dat is beter voor het milieu en je lichaam.’

en lekker met verse, volle melk en een cake gemaakt van verse bosbessen en eieren van eigen kippen. ‘We plukken de bosbessen bij ons in de tuin’, zegt Thomas. ‘Soms komt er een mobiele fruitpers langs in het dorp. Vorige keer hebben we 60 liter appelsap geperst.’ ‘Die was veel te snel op’, zegt Emiel. ‘Veel lekkerder en gezonder dan het appelsap uit de winkel.’ Veel voedsel schiet er nooit over bij de De Baerdemaekers. ‘Wij proberen altijd alles op te eten’, zegt Jules. ‘En als er eens iets overblijft, dan eten onze varkens dat graag op. Of we gooien het op de composthoop.’ Die dient dan weer om nieuwe groenten te kweken. Op de oude composthoop groeien nu grote pompoenen.

Brainstorm Tijdens de Kids Climate Conference komen de kinderen samen om na te denken over het thema van dat jaar. ‘We zullen een echte brainstorm houden’, zegt Jules. ‘We mogen de zotste ideeën geven. Alles wordt opgeschreven.’ De kinderen doen dat niet zomaar. Er komen allerlei grote namen uit de bedrijfswereld naar de conferentie. ‘Vorig jaar was de baas van PostNL er’, herinnert Thomas zich. ‘Hij vroeg hoe we zijn bedrijf milieuvriendelijker konden maken. Het antwoord was eigenlijk nogal simpel: e-mails sturen (lacht).’ ‘Prinses Laurentien van Nederland is er ook elk jaar bij’, zegt Emiel. ‘Zij stelt ons vragen

van bedrijfsleiders, leidt de gesprekken en luistert heel aandachtig naar onze antwoorden.’ Ook achteraf worden de kinderen gehoord. ‘Vorig jaar zijn we met elf stellingen uit de conferentie naar onze burgemeester getrokken’, zegt Thomas. ‘Daarvoor zijn we ook al eens langsgegaan bij de voorzitter van het Vlaams Parlement. Elk jaar krijgen we een beetje meer aandacht.’

Oorwoud Tijdens de conferentie krijgen de kinderen ook workshops. Ze maken van een oude auto een kippenhok of leren glasblazen met gerecycleerd glas. Dit jaar zal een CM-diëtist hen alles over gezonde voeding leren. Maar de boog moet niet altijd gespannen staan. ‘We krijgen ook wel vrije tijd’, zegt Emiel. ‘De conferenties zijn altijd in Center Parcs. Dan kunnen we wat zwemmen of wandelen.’ ‘Op het einde is er ook altijd een concert’, vult Jules aan. ‘Vorig jaar was Radio Oorwoud er. Echt toffe muziek over dieren en natuur.’

Wil je ook gezond door het leven gaan? Kijk op pagina 6-7 voor tips.

Je moet maar eens naar de website (verhalen.kazou.be) surfen die Kazou speciaal voor haar verjaardagsfeest gelanceerd heeft. Honderden deelnemers lieten er hun verhalen achter, vaak nog uit de tijd dat Kazou Preventieve Luchtkuren en Jeugd en Gezondheid heette. Het zijn persoonlijke getuigenissen over onvergetelijke avonturen, kartonnen Vrijwillig engagement dozen of de eerste moeten we koesteren. keer zonder ouders op reis, maar ook over vriendschappen voor het leven, ontdekken, geluk, kansen krijgen en kansen geven. Ja, zelfs over vakantieliefdes die later soms uitgroeien tot gezinnen met kinderen.

Stefan Dewickere

Voor die drie miljoen kinderen, jongeren en monitoren die ooit mee op vakantie gingen, is Kazou een stukje van hun leven. En of het nu Kazou of een andere jeugdorganisatie is, dat vrijwillig engagement moeten we koesteren. Want allemaal samen bouwen ze mee aan de open samenleving van vandaag en morgen. Een samenleving waarin mensen kansen krijgen om zichzelf te ontwikkelen, te groeien, te ontdekken, te verwonderen en te verbinden. Op die manier dragen Kazou en al die andere organisaties echt bij tot een positieve gezondheid. Wij wensen Kazou dan ook nog heel veel mooie jaren toe.

Luc Van Gorp, Voorzitter CM

[ goed in mijn vel ] nieuwe voedingsdriehoek

De actieve voedingsdriehoek is niet meer. Exact twintig jaar na de eerste driehoek stelde het Vlaams Instituut voor Gezond Leven (voorheen VIGeZ) een nieuw model voor, bestaande uit zowel een voedings- als een bewegingsdriehoek. Een hele verandering, maar er is meer. Loes Neven, expert voeding bij het Vlaams Instituut Gezond Leven, zet zeven markante verschillen voor jou op een rij.

Niet gewoon één voedingsdriehoek, maar meteen twee driehoeken. Het actieve deel van de actieve voedingsdriehoek krijgt een aparte figuur. Zo krijgen de thema’s beweging en te lang stilzitten evenveel aandacht als gezonde voeding.

Loes Neven, expert voeding Vlaams Instituut Gezond Leven

De driehoek voor voeding is op zijn kop gezet. De meest gezonde voedingsmiddelen staan nu bovenaan. Zij moeten onze topprioriteit zijn en komen dus ook letterlijk op de eerste plaats.

VOEDINGS DRIEHOEK

2 Beweging gaat niet zomaar over twee keer intensief sporten per week. Wie dat doet, maar tijdens de werkuren zelf geen kleine bewegingspauzes inlast, krijgt evenzeer stramme spieren. We worden juist gezond van minder lang stil te zitten en meer uren licht intensief te bewegen. In de volledig nieuwe bewegingsdriehoek wordt dat voorgesteld door een ander systeem dan de typische horizontale lijnen. In de driehoek richten we onze blik eerst naar het oranje van het lange stilzitten (linksonder). Van daaruit geeft de driehoek laagdrempelige beweegsuggesties voor elke dag (rechtsonder) of elke week (bovenaan).

3 De driehoeken gebruiken een kleurencode. Groen is gezond, oranje voeding minderen we beter en van rood eten we het best zo weinig mogelijk. Hoe donkerder het groen, hoe gezonder. Blauw (voor water) is uiteraard ook uitermate gezond.

Plantaardige producten staan, na water, helemaal bovenaan in de voedingsdriehoek. Van die producten zijn wetenschappers het helemaal eens dat ze positief zijn voor onze gezondheid. Ze zijn bovendien beter voor het milieu en in Vlaanderen wordt er nog te weinig van gegeten. Vooral peulvruchten en noten zijn nog niet zo populair bij ons: die verdienen hun eigen stek in de bovenste helft. Dierlijke producten volgen op de plantaardige. Rood vlees en boter, waar we veel van eten terwijl een teveel net nefast is voor onze gezondheid, staan meer naar onder, in het oranje. In het midden staan zuivel,

eieren, vis en wit vlees. Uit onderzoek blijkt dat de gezondheidseffecten van deze voedingsmiddelen positief of neutraal zijn. Het grootste verschil met de vorige driehoek was dat die gerangschikt was op basis van de voedingsstoffen die de producten aanleveren. Zo stonden vlees, vis, eieren, peulvruchten en noten in één groep, omdat ze boordevol eiwitten zitten. In het nieuwe model staat daarentegen het effect op de gezondheid centraal. Aanbevolen hoeveelheden vinden we niet terug in de figuur. Die hangen van te veel externe factoren (zoals leeftijd, geslacht of eventuele allergieën) af en kunnen verwarrend of zelfs demotiverend werken.

roene Ter G te Poor

met

Gebakken scampi op broccolipuree met limoen en pistachenoten

> TEKST: SARAH VANDOORNE > FOTO: LIEN VAN OYEN

BEWEGINGSDRIEHOEK

[ smakelijk ]

4 PERSONEN 1/3 broccoli • zout • 2 dl gevogeltefond • peper • nootmuskaat • boter • 30 g pistachenoten (waarvan 10 g als afwerking) • 2 limoenen • 1 sjalot • 1 eetlepel witte wijnazijn • 2 eetlepels room • 75 g koude boter • 4 grote scampi

De driehoeken hebben hartjes. Die verwijzen naar de gezondheidsvoordelen van gezond eten en bewegen. Niet enkel de voordelen op vlak van fysieke gezondheid worden benadrukt: ook mentaal welbevinden en levenskwaliteit vinden zo ingang in de driehoeken.

maak de broccoli schoon, verdeel in roosjes en kook gaar in gezouten water • mix de broccoli heel fijn en doe er de gevogeltefond bij • kruid met peper, zout en nootmuskaat en voeg er wat boter aan toe • doe er de grof gehakte pistachenoten bij • snijd de groene en witte schil van 1 limoen en haal het vruchtvlees tussen de vliezen uit • pel de sjalot en snipper ze fijn • meng met het sap van de tweede limoen en doe in een steelpannetje • voeg de azijn toe en kruid met zout en peper • breng aan de kook en laat voor de helft inkoken • doe er de room bij en laat 1 minuut inkoken • snijd de boter in blokjes en doe ze beetje bij beetje bij de saus zonder te koken • zeef de saus • pel de scampi en verwijder het darmkanaal • bak kort in wat boter • verwarm de broccolipuree au bainmarie • maak er met behulp van twee lepels quenelles (ovale balletjes) van • lepel er wat saus bij en leg er een scampi op • werk af met partjes limoen en enkele pistachenootjes

7 De ongezonde restgroep, die in de ter ziele gegane actieve voedingsdriehoek bovenaan stond, is helemaal uit de driehoek gezwierd. Om duidelijk te maken dat producten zoals chips en cola geen voedingswaarden hebben, krijgen ze een aparte rode cirkel. Alsof we voor een rood licht staan met onze gezondheid als we te veel consumeren uit die groep. Die chips, cola en andere zoete en zoute zondes staan expliciet afgebeeld in de rode cirkel, zodat we weten welke producten we echt moeten mijden.

Gerecht zonder gluten van Wim Cleenwerck, docent aan de school Ter Groene Poorte.

Chris Ward

Zoek de 7 verschillen

Met de voedingsdriehoek willen we de Vlaming motiveren om meer plantaardig te eten en minder bewerkte voeding.

Lennert Deprettere

[ even buiten strijd ] op vakantie in zorgcentrum Spa Nivezé

‘Iedereen loopt hier

met een glimlach rond’

Een wandeling in een idyllisch park, een deugddoende wellnessbehandeling. Het zijn niet de eerste zaken waar je aan denkt als je het over een centrum voor zorgondersteuning hebt. In het CMzorgcentrum in Spa Nivezé zijn naast mensen die herstellen van een ziekte ook vakantiegangers meer dan welkom. ‘Ik ben verliefd op deze plek’, zegt Marcel (91), sinds jaar en dag vaste klant.

Vrijwilligerswerk Antoinette komt al tien jaar lang op vakantie naar het centrum. ‘Ik heb lang gewerkt als verzekeringsmakelaar en rijd nog steeds heel graag met de auto. Daarom doe ik vrijwilligerswerk om andere mensen te vervoeren. Zo ben ik hier de eerste keer beland: ik bracht iemand naar zijn herstelverblijf. Een plek naar mijn hart, wist ik meteen.’ ‘Ik kom twee keer per jaar een week naar het centrum’, zegt Antoinette. ‘Een keer, in november, met onze groep vrijwilligers die hulpbehoevende personen rondrijden. Dan worden we erg verwend. We krijgen een klein cadeautje en gaan een keer naar de thermen van Spa.’ ‘Een tweede keer, in augustus, kom ik alleen. Dat is voor mij pure ontspanning. Deze zomer ben ik zelfs niet naar de wellness geweest: ik heb van mijn vakantie gebruik gemaakt om veel te rusten. Wandelen kan ik niet meer zo goed, nadat ik 40 jaar geleden een auto-ongeluk gehad heb, maar ik rijd wel door het park met mijn scooter.’ ‘Er is altijd wel iets te beleven in het centrum. Een golftoernooi, bijvoorbeeld, of een barbecue. Ik kom hier alleen naartoe, maar leer snel iedereen kennen. Ik voel me hier echt goed, écht op vakantie.’

Voor mij is Spa Nivezé pure ontspanning. Antoinette Gillet

> TEKST: SARAH VANDOORNE > FOTO’S: GUY PUTTEMANS

Marcel André mag dan 91 jaar oud zijn, in het zorgverblijf van Spa Nivezé voelt hij zich piepjong. Met zijn wandelstok geraakt hij makkelijk uit de voeten. Ook figuurlijk kan de kwieke negentiger nog op eigen benen staan. Dat doet hij dus ook, de helft van het jaar thuis, de andere helft op vakantie in Spa Nivezé.

Vakantiehuisje ‘Ik ben nog goed, zelfstandig, ik kan zelf nog mijn potje koken. Ik wil dus zeker niet naar een home verhuizen’, vertelt Marcel. ‘Om toch door de juiste zorg omringd te zijn, verblijf ik een aantal maanden per jaar in Spa. Soms drie à vier maanden, maar vaak zes maanden. Als vakantieganger, niet als herstellende. Spa Nivezé is gedeeltelijk mijn thuis: mijn vakantiehuisje.’ Marcel komt al 15 jaar naar het herstelverblijf, toen nog samen met zijn vrouw. ‘Zij is tien jaar geleden overleden aan kanker. We kwamen hier samen en de plek ging recht naar ons hart. Het is hier zo mooi, dacht ik meteen. Ik ben blijven komen, ook na de dood van mijn vrouw.’

Vakantie in een zorgverblijf? Als ontspanning gaat Marcel vooral wandelingen maken. ‘In het park, door het bos – soms tot tien kilometer per dag. Ik weet dat er hier ook een kleine wellness is en dat je naar de thermen van Spa kunt gaan. Maar ik heb eigenlijk schrik van water, dus dat laatste doe ik niet. Voor mij is dit echt vakantie’, benadrukt de negentiger. ‘Mijn kinderen weten dat. Op vakantie moeten ze ook niet al te veel op bezoek komen’, grapt hij.

Glimlach tot aan de oren ‘Intussen ken ik iedereen hier’, zegt Marcel. ‘Sommigen al van vroeger. Ik heb lang gewerkt

als brandstofverdeler en kwam dus vaak in contact met mensen. Soms kom ik hier dezelfde mensen tegen bij wie ik geleverd heb. We zijn precies één familie. Thuis kan ik mij alleen voelen, terwijl er hier zoveel leeft. Dat maakt me blij, doet me glimlachen. Ik zeg altijd: een dag zonder glimlach is een dag niet geleefd.’ Die visie deelt Antoinette Gillet (76). ‘Dat is mijn doel in het leven: ik moet dagelijks vijf mensen aan het glimlachen brengen en zelf ook minstens vijf keer glimlachen. Niet moeilijk hier: drie kwart van de mensen lopen rond met een glimlach tot aan hun oren.’

Marcel: ‘Thuis kan ik mij soms alleen voelen, terwijl er hier zoveel leeft.’

De CM-zorgverblijven Spa Nivezé, Ter Duinen en Hooidonk bieden verschillende formules, zowel voor wie hulpbehoevend is als voor wie er net als Antoinette en Marcel even tussenuit wil. Voor vakantie- en herstelverblijven geniet je als CM-lid een voordelige prijs. Op herstelverblijf krijgen leden bovendien een tegemoetkoming gedurende maximaal 60 dagen per jaar. Zowel bij een herstelverblijf als bij een vakantie kunnen de personen in het centrum een beroep doen op een kinesist en een diëtist. Bij een herstelverblijf is er daarnaast ook verpleging, een arts en een maatschappelijk assistent ter beschikking. Tot slot hebben de centra een apotheek waarin medicijnen besteld kunnen worden. www.cm-zorgverblijven.be

[ de huisdokter ] blaasontsteking

Waarom moet ik mijn blaas leegplassen? Een blaasontsteking is vrij onschuldig maar kan veel pijn veroorzaken. Vooral vrouwen hebben er last van. Probeer het te voorkomen door je blaas helemaal leeg te plassen. Wat is een blaasontsteking? Een blaasontsteking is een ontsteking van het slijmvlies van de blaas. Het is niet besmettelijk. Ze komt vooral voor bij vrouwen tussen de 15 en 24 jaar en bij vrouwen ouder dan 60 jaar. Wat zijn de symptomen? Plassen of de aandrang om te plassen doet pijn. Je hebt vaak het gevoel dat je moet plassen, maar dan plas je nauwelijks of altijd met kleine beetjes. De plas kan troebel zijn, bloed bevatten of sterk ruiken. Soms heb je pijn in je onderbuik of aan de rug. Wat is de oorzaak? Bacteriën zijn de boosdoeners. Meestal gaat het om een soort die bij iedereen in de darm leeft. Via de plasbuis komen die bacteriën in de blaas. Ze hechten zich aan de blaaswand, die dan ontsteekt. Omdat bij vrouwen de plasbuis korter is, krijgen vrouwen gemakkelijker een blaasontsteking dan mannen. Ook na het vrijen krijgen vrouwen soms een blaasontsteking, omdat er dan bacteriën in de plasbuis terechtgekomen zijn. Tijdens een zwangerschap staan de urineleiders wijder open en is de blaaswand wat slapper. Wanneer ze de blaas niet helemaal leegplassen, lopen zwangere vrouwen daarom meer kans op een blaasontsteking. Wat kun je er zelf tegen doen? Stel een wc-bezoek niet te lang uit en plas de blaas helemaal leeg. Blijf voldoende drinken. Krijg je na het vrijen vaak een blaasontsteking, ga erna direct naar het toilet. Bij pijn kun je een pijnstiller op basis van paracetamol nemen. Normaal gezien gaat je blaasontsteking binnen enkele dagen tot een week vanzelf over. Wanneer moet je naar de dokter? Kinderen, mannen, zwangere vrouwen, vrouwen met een afwijking aan de urinewegen, of vrouwen met een verminderde weerstand, zoals diabetespatiënten, nemen het best contact op met hun huisarts als ze een blaasontsteking hebben. Duren je klachten langer dan een week, of heb je meerdere blaasontstekingen na elkaar, is een doktersbezoek aangeraden. Voel je je ziek, krijg je koorts of pijn in je flank, ga dan ook naar je dokter. Indien nodig schrijft de arts een korte antibioticakuur voor. Elise Rummens, preventie-arts CM www.cm.be/dehuisdokter

Stefan Dewickere

[ sterker met steun ] financiële steun voor zorgbehoevende 65-plussers [ helpende handen ]

‘We sliepen niet

Tine ondersteunt kwetsbare gezinnen

van de stress’ Z

De tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden maakt sinds 2017 deel uit van de Vlaamse sociale bescherming. CMZorgkas voert die uit. Zonder de tegemoetkoming zag Jan Biesmans (84) het leven somber in: ‘We sliepen niet van de stress.’ > TEKST: MICHIEL VERPLANCKE > FOTO: MINE DALEMANS

e noemden mij de flik van Jazz Bilzen.’ Vol vuur vertelt Jan over zijn tijd als hoofd van de veiligheid van Jazz Bilzen. Tijdens het jaar hield hij zijn eigen elektrozaak open, maar midden augustus mengde Jan zich tussen de Flower Power van het festival. ‘Dat was een mooie periode’, glimlacht Jan. ‘Het ging ons voor de wind. We genoten van het leven, met Jazz Bilzen als hoogtepunt.’ Maar toen Jan op pensioen ging, kregen hij en zijn vrouw Lizzy een aantal tegenslagen te verwerken.

‘Twee jaar geleden ben ik gevallen op straat’, vertelt hij. ‘Ik moest vijftien weken in het ziekenhuis blijven. Voor die operatie betaalde ik een hoog bedrag uit eigen zak. Op korte tijd volgden er nog meer operaties, ook bij Lizzy.’ Alle problemen kwamen tegelijk en Jans spaarpotje geraakte snel leeg. ‘Met een klein pensioen moest ik niet alleen de operaties betalen, maar ook elke maand de huur, gezinszorg, dure medicatie en meer’, zegt Jan. ‘Het werd te veel.’

Tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden De tegemoetkoming geeft financiële steun aan 65-plussers in Vlaanderen met een beperkt inkomen en gezondheidsproblemen. CM-Zorgkas voert die uit samen met de zorgverzekering en het basisondersteuningsbudget. Hiervoor betaal je jaarlijks een bijdrage aan CM-Zorgkas. Het bedrag van de tegemoetkoming hangt af van je zorgbehoefte, je eigendommen, je financiële situatie en de samenstelling van je gezin.

• Je inkomen en dat van je gezin mag bepaalde grenzen niet overschrijden. • Je moet aangesloten zijn bij een zorgkas.

Hoe? Je kunt je tegemoetkoming online aanvragen met je elektronische identiteitskaart op de website www.vlaamsesocialebescherming.be/ethab. Daar vul je een vragenlijst in over je persoonlijke situatie, je zorgbehoefte en je eigendommen. Schakel de hulp in van vrienden of familie bij moeilijkheden. Voor hulp bij je aanvraag kun je contact opnemen met CM-Zorgkas (078 15 40 40 of contactzorgkas@cm.be) of met de dienst Maatschappelijk Werk van CM. CM-Zorgkas berekent het bedrag van je tegemoetkoming nadat het van de controlearts van de FOD SZ de nodige informatie heeft ontvangen. Wijzigingen in je situatie moet je binnen de drie maanden melden v ia je online dossier op www.vlaamsesocialebescherming.be/ethab. Woon je in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest of in Wallonië, dan moet je een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden aanvragen bij de FOD SZ.

Jan Biesmans: ‘Voor een cadeau voor mijn kleindochter moest ik maanden sparen.’

‘Niet iedereen heeft een sterk netwerk om op terug te vallen. Bij Domo doen we wat een goede buur zou doen.’ Tine Foubert (28) uit Belsele gaat wekelijks langs bij een kwetsbaar gezin. Voor een babbel of een helpende hand. ‘Je wordt wat de vriend aan huis.’

De vaste kosten konden hij en zijn vrouw net betalen. ‘Alle kosten die erbij kwamen, wogen door op ons budget’, aldus Jan. ‘Wilde ik een cadeautje aan mijn kleindochter geven, dan moest ik maanden sparen.’ ‘Op aanraden van Reinhard, de maatschappelijk werkster bij CM, deed ik een aanvraag voor een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden’, zegt Jan. ‘Dat kon gewoon online. Ik moest een vragenlijst invullen met persoonlijke informatie, onder andere mijn financiële situatie en mijn zorgbehoefte.’

Alle problemen kwamen tegelijk. Het werd ons te veel. Jan Biesmans Nadat de aanvraag wordt ingediend, evalueert de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid de medische situatie. Daarvoor neemt de dienst contact op met de arts die je behandelt. Jan werd ook nog uitgenodigd voor een gesprek met een controlearts om zijn medische score te bepalen. ‘Net voor ik op controle ging, viel ik een tweede keer: een verbrijzelde pols’, vertelt hij. ‘Toen ik uiteindelijk op controle ging, zag de arts dat het niet goed ging met mij. Na een onderzoek en enkele weken geduld ontving ik mijn medische score.’ Aan de hand van onder andere die score, je eigendommen, je financiële situatie en de samenstelling van je gezin, berekent CM-Zorgkas het bedrag van de tegemoetkoming. Voor Jan bedraagt dat bijna 300 euro per maand. ‘Toen ik hoorde dat ik recht had op de tegemoetkoming, slaakte ik een zucht van opluchting’, zegt hij. ‘We hebben nachten niet geslapen van de stress. Nu hebben we weer ademruimte.’

www.cm.be/THAB

‘Ik ga wekelijks langs bij een alleenstaande mama met vier jonge kinderen. Het ene moment ga ik mee naar de winkel of naar het oudercontact op school, het andere neem ik de kinderen mee naar het zwembad, breng ik samen met mama paperassen in orde of help ik zoeken naar een zomerkamp of een jeugdbeweging. Ik vertrek van waar het gezin op dat moment nood aan heeft.’ Geen netwerk ‘Het was mijn masterproef die me bij Domo bracht. Domo ondersteunt kansarme gezinnen met jonge kinderen, families die tussen de mazen van het net vallen omdat ze geen groot netwerk hebben. Uit gesprekken die ik met gezinnen voerde bleek dat de steun van een vrijwilliger veel betekent. Het was een stimulans om in 2012 mee Domo Waasland op te starten zodat we ook in mijn regio vrijwilligers naar gezinnen kunnen sturen.’ Thee en gebak ‘Met mijn gezin klikte het van in het begin. Ik kom er nu al een aantal jaar. Ik denk niet dat ik hen snel zal loslaten. Ze zijn enorm dankbaar. Dat tonen ze door kleine dingen. Elke week staat de thee voor me klaar, met een gebakje. Daar staat de mama op. Ook al kost dat haar wat geld. Ik doe eigenlijk wat een goede buur zou doen. Toch betekent dat veel voor hen. Mensen leven vaak in hun eigen bubbel. We vergeten wel eens dat niet iedereen iemand heeft om op terug te vallen. Taal kan een rol spelen, maar ook een echtscheiding of werkloosheid kan gezinnen kwetsbaar maken. Domo probeert dat te doorbreken.’ ‘De jeugdbeweging, begeleiding van kampen voor bijzondere doelgroepen bij Kazou, mijn studies pedagogische wetenschappen, mijn werk als gezinsbegeleidster, ik ben altijd sociaal geëngageerd geweest. Ik neem het graag op voor de meer kwetsbare groepen. En ik ben graag bezig. Een weekend niets te doen? Dan ga ik naar mijn Domogezin. En mocht mijn ondersteuning ooit niet meer nodig zijn, dan engageer ik me meteen voor een ander gezin.’ Anneleen Vermeire

Waarom moet ik eID tonen aan verpleegkundige thuis? Krijg je thuis verpleegkundige zorg, dan zal je sinds 1 oktober bij elk bezoek je elektronische identiteitskaart (eID) moeten voorleggen. Als je thuis door ziekte of een ongeval verpleegkundige verzorging nodig hebt, dan kun je een beroep doen op een dienst thuisverpleging of een zelfstandige thuisverpleegkundige. Algemene verzorging, wondzorg, inspuitingen geven of zorg bij blaassondes en stoma zijn mogelijke opdrachten van de thuisverpleegkundige. Verpleegkundige thuiszorg wordt meestal afgerekend via de regeling betalende derde. Dan wordt de betaling rechtstreeks vereffend met het ziekenfonds. In dat geval zul je voortaan bij elk bezoek je

eID moeten voorleggen. Zo kan de thuisverpleegkundige je gegevens registreren. Heb je geen eID, dan geldt eventueel de ISI+-kaart of een attest van sociaal verzekerde dat het ziekenfonds aflevert. In uitzonderlijke gevallen kan de verpleegkundige zelf je rijksregisternummer of barcode van de gele klever inbrengen. Zonder geldig persoonsattest kan de regeling betalende derde niet toegepast worden. Dan moet je de verzorging eerst zelf betalen aan de verpleegkundige en de terugbetaling nadien regelen met het ziekenfonds. Door registratie met de eID wordt elk bezoek door de thuisverpleegkundige genoteerd. Dat voorkomt onduidelijkheid bij de afrekening.

[ de vraag ]

Voor wie? • Je bent minstens 65 jaar. • Je hebt een verminderde zelfredzaamheid van zeven punten of meer (dit bepaalt de controlearts van de FOD SZ – Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid).

Stefaan Van Hul

[ inbox ]

CM-partnermutualiteiten in Afrika [ mijn CM ]

‘Enorme wilskracht’

[ brief in de kijker ] Ergotherapeuten

CM draagt zijn steentje bij in Afrika. In samenwerking met Wereldsolidariteit ondersteunen ze partnermutualiteiten in West- en Centraal-Afrika. ‘Een wereld van verschil voor mensen die zo hard moeten knokken voor wat ze hebben’, zegt Eddy Noens vanuit Guinée.

Ik werk als ergotherapeute in een geriatrisch ziekenhuis in Brussel. Wanneer mijn patienten terug naar huis gaan, is het soms nodig dat er een ergotherapeut aan huis komt. Biedt CM begeleiding door een ergotherapeut aan? Hoeveel moeten patiënten daarvoor betalen? Elien Breynaert De CM-dienst Thuis Blijven Wonen kan ingeschakeld worden om mensen advies en begeleiding te geven zodat ze langer in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven wonen. Die dienst omvat advies over woningaanpassing en ergotherapeutische begeleiding. De ergotherapeut traint met de patiënt de dagelijkse activiteiten, oefent nieuwe verplaatsingsmethoden en leert nieuwe hulpmiddelen goed te gebruiken. De therapeutische begeleiding bestaat uit drie sessies. De dienst Thuis Blijven Wonen is gratis en kan door iedereen aangevraagd worden.

Statuut chronische aandoening Speur je mee in cm.be naar het antwoord?

Tip Het antwoord van die kaarter was een echte opdoffer Oplossing

L Stuur je antwoord voor 20 oktober naar informatieblad cm.be, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het naar zoekenwin@cm.be. Vermeld welke prijs je wenst: het boek ‘Het bos’ van Peter Wohlleben (weetjes over de bomen, tips over hoe je je weg vindt zonder kompas of gps en welke bessen of paddenstoelen eetbaar zijn), A.W. Bruna of het boek ‘Meneer de champetter’ van Philip Van Outreve (straffe verhalen en leuke anekdotes van 30 oud-veldwachters), uitg. Lannoo. Uit de juiste inzendingen worden vier winnaars geloot.

Antwoord opgave cm.be nr. 17 Theater Winnaars Jean Baatsen (Merksem) Martine Bogaert (Berlare) Monique Demeulemeester (Harelbeke) Walter Moyaert (Roeselare)

Begin 2017 kende CM mij het statuut chronische aandoening toe. Maar ik weet niet wat dat betekent. Ik dacht dat ik minder zou moeten betalen voor medische zorg. Maar dat is niet het geval. Ik stel vast dat ik voor geen enkel voordeel in aanmerking kom. Terwijl is aangegeven dat mijn medische kosten de laatste twee jaar vrij hoog waren. Wat is dan eigenlijk het nut van het statuut chronische aandoening? Naam en adres bekend bij de redactie Als je het statuut chronische aandoening krijgt, dan vermindert het grensbedrag voor de maximumfactuur (MAF) met 102 euro. Per kalenderjaar wordt het remgeld dat je betaalde voor medische zorg opgeteld. Eens je het grensbedrag bereikt, krijg je het remgeld voor de zorg die je in het zelfde jaar nog nodig hebt terugbetaald. Met dit statuut kom je ook in aanmerking voor de regeling betalende derde bij huisartsen, specialisten en tandartsen. Je betaalt hen enkel het remgeld. De rest van het honorarium rekenen zij rechtstreeks af met het ziekenfonds. Maar de (tand)artsen zijn niet verplicht om de regeling toe te passen.

Globaal medisch dossier Eind vorig jaar stopte onze huisarts met zijn praktijk en moesten we op zoek naar een andere huisarts. We gingen op consultatie bij een nieuwe arts, maar die gaf ons geen vertrouwen. Daarom kozen we voor iemand anders. Die gaf ons wel een goed gevoel. Na een drietal raadple-

gingen vroeg hij ons of we een globaal medisch dossier hadden. Dat was niet het geval. We lieten hem ons medisch dossier beheren en moesten daarvoor elk 30 euro betalen. Groot was onze verbazing toen wij hoorden dat de huisarts bij wie we één keer zijn geweest, ons globaal medisch dossier al had geopend. Zonder daar met ons over te praten. Hoe kan ons dossier worden overgenomen door de huisarts die wij kozen? Zolang dat niet is gebeurd, krijgen wij geen hogere terugbetaling. Naam en adres bekend bij de redactie De huisarts opent een globaal medisch dossier (GMD) op vraag van de patiënt. De huisarts mag het ook zelf voorstellen, maar de patiënt moet wel akkoord gaan. Laat je huidige huisarts je GDM opvragen bij de vorige huisarts. Je nieuwe huisarts kan dit jaar voor het bijhouden van je GMD geen honorarium meer aanrekenen omdat een andere huisarts dat al deed. Volgend jaar mag hij dat wel. Als de nieuwe huisarts je GMD al kan inkijken, kun je wel remgeldvermindering krijgen. Daarvoor moet hij op het attest voor verstrekte hulp het erkenningsnummer van je vroegere huisarts en de letter G vermelden.

Basisvaccins gratis? We hebben onze dochter (nu 18 maanden) altijd laten vaccineren via Kind en Gezin. Omdat ze een paar keer flink ziek is geweest, moesten we de laatste afspraken bij Kind en Gezin telkens annuleren. Om ons kind toch de nodige vaccinaties te geven, gingen we bij de huisarts langs. Hij gaf ons dochtertje twee inentingen. We moesten ze wel zelf kopen en betalen. Ik dacht nochtans dat die gratis waren? Naam en adres bekend bij de redactie

> TEKST: SARAH VANDOORNE > FOTO: LIEVEN VAN ASSCHE

Al vijftien jaar lang helpt CM de partnermutualiteit DynaM in het West-Afrikaanse land Guinée. Regionaal verantwoordelijke Eddy Noens (CM Waas & Dender) ging zelf al vier keer ter plaatse en vertelt over zijn ervaringen. ‘Mijn eerste keer daar was ronduit onthutsend. Een dag leven is een dag knokken voor een Guineeër. Maar tegelijk viel mij hun wilskracht en openheid enorm op.’ Eddy bezocht het land ook net na de ebolacrisis van 2012. ‘We gingen toen naar een crisiscentrum in de hoofdstad. De manier waarop de patiënten in quarantaine leven, greep me erg bij de keel. Die mensen kregen hun eten door een schuif, alsof ze gevangen zaten.’ Voor onvoorziene ziektes, zoals ook ebola, probeert DynaM in samenwerking met CM en Wereldsolidariteit de Guineeërs warm te maken om zich aan te sluiten bij de mutualiteit. ‘Het concept van een mutualiteit is hen eigenlijk vreemd. Als er iemand onverwachts ziek is en gehospitaliseerd moet worden, dan springt de familie en soms het hele dorp bij voor de medische kosten. Wij sensibiliseren de mensen om te kiezen voor een meer structureel systeem, waarin het risico op een mogelijke hospitalisatie alvast ingerekend is. Niets dan tevreden reacties van wie de mutualiteit tot nu toe al nodig gehad heeft: ze krijgen de beste zorg en moeten niets betalen in het ziekenhuis. Een soort derdebetalerssysteem, dus.’ DynaM is actief in een centrale regio in het land. Daar heeft het reeds 40 000 leden aangetrokken. ‘In het dorp waar we al het langst actief zijn, is meer dan de helft aangesloten. Daar

In Congo werkt CM samen met vier verschillende partnermutualiteiten (CGAT, MUSOSA, UMUSAC en Remusaco-Bukavu) in diverse regio’s, van Kinshasa tot conflictregio’s Noord- en Zuid-Kivu. CM ondersteunt ook de ngo Congodorpen.

32 500 leden in BURUNDI CM-partnerorganisatie MUNASA organiseert aanvullende projecten, zoals het hoeden van geiten. Een gezin kan gedurende twee jaar een geit krijgen. Het eerste lammetje moeten ze teruggeven, maar het tweede houden ze. Daarmee kunnen ze zelf kweken als ze twee jaar later de oorspronkelijke geit moeten teruggeven. Zo genereren de boeren inkomen en kunnen ze zelf hun inschrijvingsgeld betalen.

34 000 leden in BURKINA FASO CM-partnermutualiteit RAMS verbetert de toegang tot gezondheidszorg in twintig Burkinese gemeenten en sensibiliseert de bevolking. Eddy Noens: ‘Niets dan tevreden reacties van onze leden daar.’

zijn ze zo ondernemend dat de leden een extraatje betalen voor wie zich de bijdrage niet kan veroorloven. Zo is de sukkelaar van het dorp ook verzekerd. Dat zegt veel over hun solidaire mentaliteit.’ ‘Om de Guineeërs nog meer te ondersteunen, zijn we in 2012 een project gestart rond alfabetisering. Zo hebben we 250 plaatselijke vrijwilligers leren lezen, schrijven en rekenen.Dat was nodig omdat bij het vrijwilligerswerk heel wat administratie komt kijken. En ook maatschappelijk was het erg relevant, want ongeletterden uit de streek kunnen nog meer beroep doen op de vrijwilligers.’

Jouw huisarts kon deze vaccins voor je kindje gratis bestellen bij de Vlaamse overheid (Vaccinnet). Want zij stelt de vaccins van het basisvaccinatieschema gratis ter beschikking van Kind en Gezin, CLB’s en artsen die de vaccinatie doen. Vaccins die bij Kind en Gezin gratis ter beschikking gesteld worden, hoef je zelf nooit bij de apotheker te gaan halen als je huisarts of kinderarts ze toedient.

18 000 leden in MALI CM-partnermutualiteit UTM beheert de ziekteverzekeringskassa en zet in op preventie. Daarnaast heeft UTM een extra project opgezet rond zonne-energie, om de infrastructuur te verbeteren.

36 000 leden in BENIN CM-partnermutualiteit APROSOC werkt samen met de Beninse regering om sociale bescherming op te nemen in hun overheidsprogramma’s.

172 000 leden in SENEGAL De Senegalese overheid verplicht dat in elke gemeente een mutualiteit aanwezig is en betaalt de helft van het inschrijvingsgeld terug. CMpartnermutualiteit Graim ondersteunt de professionalisering van die mutualiteiten.

Skivakantie naar Kranjska Gora in Slovenië Tijdens de krokusvakantie van 2018 kan je gaan skiën en genieten in het nieuwe partner-hotel van Intersoc: hotel Alpina in Kranjska Gora. Dit dorpje ligt vlakbij de grens met Oostenrijk en Italië en is bovendien het meest bekende skigebied van Slovenië. Zowel ervaren als beginnende skiërs kunnen zich uitleven op deze pistes. Je verblijft er in volpension in hotel Alpina dat gelegen is op de piste. Gemakkelijker kan het niet! Je kan je bovendien in alle comfort naar Slovenië laten rijden in de nachtbus van Intersoc. Prijs en periode: Van 10 tot 17 februari 2018 betaal je 651 euro in volpension voor volwassenen. De toeslag voor een eenpersoonskamer bedraagt 112 euro. De toeslag voor de nachtbus bedraagt 209 euro. De prijzen voor kinderen kan je terugvinden op onze website.

Heb je vragen of opmerkingen bij een artikel? Aarzel niet om ze te sturen naar lezersbrieven@cm.be - Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je jouw reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk. De redactie kan de teksten inkorten of niet geven bij plaatsgebrek.

277 500 leden in DEMOCRATISCHE REPUBLIEK CONGO

... samen nieuwe bestemmingen ontdekken

Meer informatie via www.intersoc.be en 070 233 119.

[ uitsmijter ] Friedl’ Lesage op tournee met De Grote Levensvragen

‘Ik ga voor de essentie’ De komende zeven maanden duikt radiostem Friedl’ Lesage de theaterzalen in om een antwoord te vinden op de grote levensvragen. Ze gaat in gesprek met 25 toonaangevende denkers over de zin van het leven. ‘Het traject dat je aflegt, bepaalt wie je bent.’ > TEKST: BRAM DEHOUCK > FOTO: JOOST JOOSSEN

Friedl’ Lesage houdt van mensen die haar inspireren, vertelt ze tijdens een korte pauze op het Filmfestival van Oostende. ‘Ik neem de tijd om me in hun wereld te verdiepen. Deze zomer stond een hele bibliotheek naar me te lonken, maar ik heb me ondergedompeld in boeken over levensvragen en filosofie, en het werk van mijn gesprekspartners.’ Ook haar Radio 1–programma Touché focust in oktober op De Grote Levensvragen. Elke zondagmiddag van 11 tot 13 uur zijn er drie gasten in de studio die professioneel bezig zijn met het leven. We confronteren Lesage alvast met enkele citaten uit het boek. In het boek De Grote Levensvragen zegt oudrector van de UGent Anne De Paepe: ‘Ik ben zeer graag actief bezig, maar toch is het tempo uit balans geraakt.’ Bestaat dat gevaar ook voor jou? Friedl’ Lesage: ‘Er komt veel op me af, en ik word voor veel projecten gevraagd. Daarin moet ik keuzes maken. Een woord dat ik vaak gebruik, is focus. Ik ga voor de essentie. De Grote Levensvragen is een groot project. De betrokken mensen zijn heel creatief in het bedenken van allerlei dingen. Leuk, maar dan zeg ik tegen mezelf: focus, het is het theaterproject dat er moet staan.

Ik concentreer me op de gasten die ik uitnodig, mensen die iets kunnen vertellen. Als je dat in het achterhoofd houdt, lukt het wel.’ Boeddhist Frans Goetghebeur zoekt het positieve: ‘Overal in de wereld bestaan duizenden initiatieven waar je goedgezind van wordt. Daardoor heb ik minder last van de tonnen slijk die elke dag langs radio en tv worden binnen gegooid.’ Zijn we te hard voor elkaar? ‘Toen ik onlangs een café binnenging, gebeurde iets grappigs. Een vrouw zei duidelijk hoorbaar: zij heeft een mooie stem maar ze stelt slechte vragen. Gaat dat over jou?, vroeg een vriend me. Ik moest erom lachen. Die vrouw mag dat zeggen, een kritische blik helpt je ook vooruit. Maar het is de manier waarop kritiek gegeven wordt die vaak te wensen overlaat. Op Facebook en Twitter worden mensen voortdurend gekwetst. Het is niet omdat je een bekende kop hebt, dat het geen pijn doet. Denk maar aan de krachtpatser John Massis die op tv werd uitgelachen omdat hij een anoniem liefdeszoekertje had geplaatst in de krant. Een paar maanden later pleegde hij zelfdoding. Het is een symbolisch verhaal. Mensen, laten we mild zijn voor elkaar.’

‘Er kan nu veel minder door de beugel dan vroeger’, zegt reclameman Guillaume Van der Stighelen. Merk je ook dat er feller wordt gereageerd als iemand iets zegt? ‘Mensen krijgen de kans niet meer om gefundeerd te argumenteren. De media moeten meer duiding geven, informatie checken en uitleggen. Nu wordt bijvoorbeeld elke tweet van president Trump tot in het belachelijke gevolgd. Dat krijgt te veel aandacht. Het is ook een keuze die je maakt voor jezelf. Houd je niet bezig met onbetrouwbare zaken, laat je niet leiden door polariserende stemmen.’ Oud-rector van de KU Leuven Rik Torfs zegt: ‘Ik verkies gehavende mensen omdat je dan weet dat er strijd is gevoerd.’ Zoek jij ook naar die mensen voor je programma’s? ‘Ik kies geen gehavende mensen ómdat ze gehavend zijn. Voor Touché kies ik mensen die interessant zijn. Uit het gesprek blijkt dan dat het traject dat ze in het leven hebben afgelegd, bepalend is voor wie ze zijn. Zowat iedereen heeft een verhaal. Ik zoek er niet naar, de levensverhalen komen vanzelf naar boven. En keer op keer heeft de persoonlijke kwetsuur mijn gasten verder gebracht in het leven. Regelmatig komt zo’n verhaal op de voorpagina’s van de kranten. Ik vind het raar dat mensen daar zo heftig op reageren. Je hoort zulke zaken toch ook in je eigen omgeving? Mensen die niets hebben meegemaakt zijn zeldzaam.’ ‘Zelf een spoor nalaten is niet mijn doel. Wel wil ik door mijn kinderen heen verder leven’, stelt psychiater Dirk De Wachter. Wil je zelf iets nalaten? ‘Heb ik voldoende succes gehad? Heb ik goede programma’s gemaakt? In de laatste momenten van je leven zijn die zaken van minder belang. Op het einde van het leven gaat het over: heb ik mensen graag gezien? Vriendschappen en liefdes, dat is waar je aan denkt op je sterfbed.’

Het is niet omdat je een bekende kop hebt, dat kritiek geen pijn doet.

Vanaf zondag 1 oktober focust het Radio 1programma Touché op De Grote Levensvragen. Het boek verscheen bij Lannoo. De theatertournee doet 19 culturele centra aan.

Friedl’ Lesage

www.degrotelevensvragen.be

Met vragen over zelfdoding kun je terecht op het telefoonnummer 1813 of www.zelfmoord1813.be.