Wat doe medewen onze voor jou rkers ? 13
6
‘Zonder ontbijt kan ik niet opletten’ Hoe start kotstudent Axelle de dag?
4
Langdurig zieken over terugkeer naar arbeidsmarkt ‘We moeten te veel drempels overwinnen’
10
‘Vlotter onder de mensen komen’ Basisondersteuningsbudget van start
14
Nieuws uit jouw regio
CM.BE VERSCHIJNT TWEEMAAL PER MAAND | JAARGANG 48 | NR 20 | 19 OKTOBER 2016 | AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL | P005000
[ de kijk van ]
s a m o Th
Mea culpa Een beetje naar links. Geen reactie. De antenne een beetje meer naar rechts dan maar? Bingo. Internetverbinding. Hoe lang ze zal stand houden, dat zien we nog wel. Het beestje is al een mirakel op zich. Het kotleven ligt nog maar enkele jaren achter mij, maar zelfs ik mag al eens lekker nostalgisch doen over hoe anders studeren in mijn tijd was. Een vaste computer – en daarmee bedoel ik echt onverplaatsbaar – die bij het on duwen leek te twijfelen tussen opstijgen en ontploffen. Een monster, voorzien van een lompe antenne, om met horten en stoten tot aan het toestel van mijn onderbuur te geraken. En dan maar hopen dat mijn kotgenoten nog wat bleven plakken op café, zodat de vraag aan internet het aanbod niet zou overstijgen.
Eric De Maegd
2
Computer uit? Internet weg. Geen fancy apparaat in mijn broekzak, dat trilt wanneer godbetert iemand mijn profielfoto ‘leuk vindt’. Op de fiets dan nog wel, in volle beweging. Zo is het luttele jaren later als werkmens. Ik kan me het leven al niet anders meer voorstellen.
Altijd bereikbaar, via zoveel kanalen. Nog niet eens de kaap van de dertig overschreden, denk ik bijna dagelijks aan hoe het leven zo onmetelijk snel verandert. Geen computers met vliegtuigallures meer voor de student van vandaag, maar hun eetgewoontes zijn nog niet veel veranderd, leer ik uit de CM-enquête op pagina 6. Het ontbijt blijft het zorgenkind. Zelf at ik drie keer op een dag: zo ergens rond de middag, een keertje ’s avonds en dan ergens tussen drankje drie en vier laat op de avond. Mea culpa dus. Ontbijten stond hoogstens voor het vluchtig binnenspelen van een chocoladereep. Zonde eigenlijk, want ik had best wel veel tijd. Nu zweer ik bij een half dozijn boterhammen met confituur. Een mens heeft energie nodig om zijn statusupdates op de fiets bij te kunnen houden. Thomas Rosseel, redacteur cm.be
Je houdt nog meer van het leven wanneer het je een stamp geeft. Comedian Wouter Deprez over de borstkanker van zijn vrouw, in Het Nieuwsblad
Laat griep deze winter
in de kou staan
Vaccinatie is een goede manier om je tegen griep en de gevolgen ervan te beschermen. Tussen half oktober en half november is de beste periode daarvoor. Na vaccinatie ben je niet meteen volledig beschermd. De griepprik moet elk jaar herhaald worden. Elk jaar zijn er immers andere griepvirussen en krijgt het griepvaccin een andere samenstelling. Het griepvaccin beschermt maar een half jaar tot een jaar.
Behoor je tot een risicogroep of ben je ouder dan 65, dan is een griepprik sterk aanbevolen. Ook vrouwen die minstens drie maanden zwanger zijn, bewoners van een woonzorgcentrum en mensen die werken in de gezondheidssector moeten er niet over twijfelen. Dat geldt eveneens voor wie samenwoont met een risicopersoon of wie zorgt voor kinderen jonger dan 6 jaar. Risicopersonen krijgen het griepvaccin deels terugbetaald. Voor rusthuisbewoners in Vlaanderen is het vaccin gratis.
www.cm.be/griep
Kinderen vinden zichzelf te dik Heel wat Vlaamse kinderen vinden zichzelf te dik. Volgens een onderzoek van de UGent denkt een derde van de lagereschoolkinderen elke week aan diëten. Toch heeft de grote meerderheid helemaal geen overgewicht. Slechts een vijfde tot een zesde weegt te veel, wat nog niet eens betekent dat ze zwaarlijvig zijn. Steeds meer kinderen van amper tien of elf jaar hebben symptomen van een eetstoornis terwijl dat vroeger werd beschouwd als een typisch adolescentenprobleem. Veel heeft te maken met het schoonheidsideaal waar kinderen al vroeg mee worden geconfronteerd, menen de onderzoekers.
Redactie cm.be: Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel | tel. 02 246 41 11 | e-mail: persdienst@cm.be Redactie: Dieter Herregodts, hoofdredacteur | Martine Creve | Thomas Rosseel | Nele Verheye | Anneleen Vermeire | Eric De Maegd (administratie) Webredactie: Marc Helin | Tom Van Geertsom Lay-out: Bart Gevaert Verantwoordelijke uitgever (nationale pagina’s): Luc Van Gorp | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel Jaarabonnement cm.be: storting van 13 euro op rek.nr. 000-0079000-42 | Mutualistische Edities, Landsbond Christelijke Mutualiteiten | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel (met vermelding ‘cm.be’) Druk en verzending: Coldset Printing Partners | A. Gossetlaan 30 | 1702 Groot-Bijgaaarden Lid VUKPP cm.be is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie Contactgegevens CM: www.cm.be of zie p.15 Foto cover: Lieven Van Assche
[ kortgeknipt ]
Gratis CM-slaapwekker voor jonge kinderen Wakker worden betekent voor kleine kinderen opstaan, ook al is het nog veel te vroeg om de dag te beginnen. Een slaapwekker leert ze om in bed te blijven liggen tot op een aanvaardbaar uur.
Kinderen die dit jaar anderhalf worden, krijgen van CM een gratis slaapwekker cadeau. CM bezorgt hun ouders een unieke code waarmee ze de slaapwekker kunnen bestellen.
Kleine kinderen kunnen de klok nog niet lezen en weten niet of het al tijd is om op te staan. De slaapwekker is een handig hulpmiddel. Hij toont kinderen wanneer het tijd is om te slapen of op te staan. Zo leren ze geleidelijk opstaan met mama en papa.
Ook op zoek naar tips om je kind op tijd in bed te krijgen? Arno de aap geeft je inspiratie om leuke verhaaltjes te verzinnen bij het slapengaan. Op de website vind je structuurkaartjes voor een goed slaapritueel en het sl(aap)wel-spel.
www.cm.be/slaapwel
Test de medicatietafel Het doosje van je geneesmiddelen op tafel leggen en meteen zien hoe vaak je de pillen moet innemen. De KU Leuven ontwikkelde zo’n systeem en zoekt nu kandidaten om het te testen. Als je verschillende geneesmiddelen moet innemen, gebeurt het dat je twijfelt waarvoor wat nu weer dient. De slimme tafel maakt het snel duidelijk. De camera waarmee het nieuwe systeem is uitgerust herkent de doosjes en de projector toont begrijpelijke informatie. Je ziet bijvoorbeeld je medicatieschema, eventuele bijwerkingen, mogelijke interacties tussen verschillende geneesmiddelen. Voor de verdere ontwikkeling is jouw beoordeling belangrijk. Om deel te nemen aan dit onderzoeksproject zoekt de KU Leuven vooral 65-plussers. Hoe je kunt meedoen, vind je op de website.
http://augment.cs.kuleuven.be/mevita
Vier op de tien Belgen nemen geregeld voedingssupplementen. Dat blijkt uit een onderzoek naar onze voedselconsumptie door het Wetenschappelijk Instituut voor Volks gezondheid. Vrouwen van boven de 40 zijn de grootste gebruikers. Meer dan de helft slikt nu en dan een vitaminepil. Een kwart van de kleuters krijgt voedingssupplementen. Omdat het goed is voor hun gezondheid of omdat het extra bescherming biedt tegen winterkwaaltjes, volgens hun ouders. Zo promoten de fabrikanten
hun supplementen, maar die informatie is misleidend. Bij mensen met medische problemen kunnen voedingssupplementen zinvol zijn. Aan zwangere vrouwen wordt foliumzuur aangeraden. Maar voor de doorsnee gezonde Belg die evenwichtig eet, zijn voedingssupplementen nutteloos en dus een verspilling.
SPOT
zet Rose-Marie Vandewalle de kijker Hannelore Laebens (r.) in
www.cm.be/voedingssupplementen
Rode Neuzen Dag Psychische problemen bij jongeren bespreekbaar maken, want het scheelt als je deelt. Dat is het opzet van de Rode Neuzen Dag, die dit jaar voor de tweede keer wordt georganiseerd. Tot 3 december kun je acties steunen of zelf opzetten. De opbrengst wordt gebruikt om jongeren met psychische problemen te helpen. Als gezondheidsfonds steunt CM het initiatief. Uit recent onderzoek bij 1 685 Vlamingen, onder wie 1 000 jongeren, blijkt dat meer dan de helft van de jongeren met psychische problemen er met niemand over praat. Eén op de drie schaamt zich ervoor en geeft zichzelf de schuld. Minder dan vier op de tien jongeren weten waar ze terecht kunnen voor hulp. Zeven op de tien zetten de stap naar de hulpverlening niet. CM ondersteunt jongeren met een tegemoetkoming voor psychotherapie.
www.rodeneuzendag.be
OP
Vier op de tien Belgen slikken
voedingssupplementen
3
‘Groot in kleine dingen’ ‘Ik heb veel respect voor Hannelore. Sinds haar geboorte heeft ze af rekenen met een ernstige aandoening. Daardoor is ze aan één oog blind geworden. Ze kreeg in februari 2013 een nog zwaarder verdict: botkanker aan haar linker scheenbeen. Ze werd al twee keer geopereerd.’ ‘Ik heb Hannelore leren kennen toen ze bij mijn schoonbroer werkte. Haar job bood toekomstmogelijkheden. Maar als vrouw van 30 heeft ze alles moeten opgeven: haar werk, haar sociaal leven, haar vrienden. Onze vriendschap die we via mijn zus hebben opgebouwd, is gebleven. Hannelore probeert nu vrijwilligerswerk te doen.’ ‘Ondanks alles, vecht Hannelore en laat ze de moed niet zakken. Ik bewonder haar doorzettingsvermogen en haar hoop voor de toekomst. Soms hoor ik mensen jammeren over pietluttigheden. Over het weer, over hoe ze eruit zien, over hun druk leven. Dan denk ik aan Hannelore, die het veel zwaarder te verduren heeft maar niet opgeeft. Ik vind Hannelore groot in alle kleine dingen die ze doet.’ Wil jij iemand bijzonder nomineren? Stuur je verhaal naar bijzonder@cm.be of Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel, en maak kans op twee filmtickets.
4
[ uitgelicht ] werk op maat voor langdurig zieken
‘Te veel drempels
voor wie wil werken’ De helft van de mensen met een invaliditeitsuitkering, vindt het moeilijk om rond te komen. Dat blijkt uit een studie van CM en Samana. Het aantal langdurig zieken neemt elk jaar toe, de uitkeringen zijn te laag. Maar 75 procent ziet zichzelf niet meer in staat het werk te hervatten of schat de kansen somber in. ‘We moeten nog te veel drempels overwinnen’, zegt Lydia. > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE
V
ijftien jaar na het eerste onderzoek naar de financiële en sociale situatie van langdurig zieken, werkten CM, Samana (vroeger Ziekenzorg CM) en de Franstalige tegenhanger Altéo aan een update. Het onderzoek toont wie de langdurig zieken zijn, welke uitgaven ze hebben en hoe ze staan tegenover een terugkeer naar de arbeidsmarkt. De helft van de mensen met een uitkering vindt het moeilijk om rond te komen. De minimumuitkeringen moeten dus stijgen tot een bestaanszeker niveau. En, er is nood aan begeleiding naar werk op maat, zo vroeg mogelijk in de arbeidsongeschiktheid, op voorwaarde dat de gezondheidstoestand het toelaat. Want opnieuw aan het werk gaan, is niet evident. En hoe langer iemand arbeidsongeschikt is, hoe minder hij zich in staat voelt om ooit nog te werken. ‘Daar wringt het schoentje’, vertelt Lydia (57). ‘Langdurig zieken die willen werken, botsen op te veel moeilijkheden.’
Aangepast werk Gezondheidsproblemen en een niertransplantatie dwongen Lydia om deeltijds te gaan werken. ‘Ik heb altijd als financieel analist in internationale bedrijven gewerkt. Maar in 2008 werd ik ziek. Ik kon na mijn herstel halftijds blijven bij mijn toenmalige werkgever. Mijn inkomen uit toegestane arbeid kon ik aanvullen met een uitkering.’ Vijf jaar later werd Lydia ontslagen. ‘Toen startte mijn zoektocht naar ander werk. Ik mocht beginnen bij een outsourcingbedrijf, gespecialiseerd in receptie en administratie. Zij schakelden me in in andere bedrijven.’ Anderhalf jaar lang werkte Lydia een dag in de week. ‘Dat liep goed. Maar het bedrijf is ver-
Samana organiseert activiteiten voor mensen met een chronische ziekte. huisd en mijn contract werd beëindigd. Dat betekende een nieuwe zoektocht.’ Die stap naar werk is niet zonder obstakels. Lydia: ‘Opnieuw werk zoeken, is allesbehalve eenvoudig. Het is al niet makkelijk voor wie 57 is en gezond, laat staan voor wie ziek is. Bedrijven zijn gefocust op voltijds werk. Er zijn weinig andere opties. Bij mijn laatste werkgever werkten veel vrouwen, vaak deeltijds. Een open bedrijfscultuur is dus belangrijk. Maar zelfs als je een job deeltijds doet, moet je kunnen meedraaien zoals alle anderen. Je kunt niet stoppen als het even niet gaat. Dat is een probleem voor mensen met een wisselvallige aandoening of met een progressieve ziekte. Waarom wordt er bovendien niet meer ingezet op thuiswerk? Dan kun je werken wanneer je je goed voelt. Bedrijven hebben daarnaast vaak kleine jobs die ze niet ingevuld krijgen. Want wie wil nu een dag in de week werken? Ze vergeten dat er mensen zijn voor wie zo’n deeltijdse baan wel geschikt is.’
Paperassen En dan is er ook de praktische kant. ‘Ik heb mijn werkgever veel uitleg moeten geven’, zegt Lydia. ‘Er komt veel administratie kijken bij de
combinatie deeltijds toegelaten arbeid en een invaliditeitsuitkering. Mijn werkgever wist niet hoe alles in zijn werk ging. Ik heb steeds alle documenten nagekeken. Elke maand. Worden die niet of niet correct doorgegeven, dan krijg je geen of een onjuiste uitkering. De verantwoordelijkheid ligt bij jou. Dat vergt veel energie van een zieke. Het papierwerk moet eenvoudiger.’
Ook in een deeltijdse job moet je mee. Lydia ‘Je voelt het financieel wel, als je een tegemoetkoming kunt combineren met een salaris’, vertelt Lydia. ‘Terugvallen op een uitkering vraagt een andere manier van leven. En maaltijdcheques, een eindejaarspremie of een auto van het werk, vergeet dat maar. Ik heb een eigen appartement. Maar veel mensen moeten huur betalen. Energie en water zijn een dure brok, net als voeding. Zeker als je een specifiek dieet moet volgen. Gezondheidszorg en medicatie nemen ook een grote hap uit je budget. Hulp in het huishouden betaal ik via diensten-
5
[ de voorzet ]
De redelijkheid is ver zoek Bijzonder verontrustend. Geen andere manier om de berichten te omschrijven over de mogelijke besparingen in de gezondheidszorg. Het ziet ernaar uit dat het bedrag nog een stuk hoger zal oplopen dan de 660 miljoen euro waarover er een overeenkomst was. Ernstig kun je dat niet meer noemen. We moeten nog even een slag om de arm houden, want op het ogenblik dat ik dit schrijf zijn de begrotingsbesprekingen nog volop aan de gang. Maar voor de gezondheidszorg ziet het er absoluut niet rooskleurig uit. Nog dieper snijden maakt een fundamentele hervorming van het systeem onmogelijk.
cheques. Je hebt een fiscaal voordeel, maar een deel betaal je nog steeds zelf. Voor hulp die nodig is. Mensen met een langdurige ziekte kunnen veel kosten niet omzeilen. Dat maakt het niet evident om rond te komen met een uitkering.’ Lydia is hoe dan ook graag bezig. ‘Ik werk niet op dit moment, maar ik wil wel geëngageerd blijven. En ik ontmoet graag mensen. Ik neem deel aan activiteiten van Samana voor mensen met een chronische ziekte jonger dan 65 jaar, en ik zit in de stuurgroep mantelzorg. Ik zet me ook al enkele jaren in voor de belangenbehartiging van langdurig zieken bij Samana. Mobiliteit, hospitalisatie, uitkeringen … we bespreken allerhande thema’s en problemen, zodat de stem van mensen met een zorgbehoefte ook het beleid bereikt.’
Bekijk de resultaten van het onderzoek naar de financiële en sociale situatie van invaliden op www.cm.be/inkomensonderzoek.
Stefan Dewickere
Het Verzekeringscomité van het Riziv, met vertegenwoordigers van ziekenfondsen en zorgverleners, Het gezondheidszorgsysteem had nochtans al een zeer verregaand zoals we het vandaag begrotingsvoorstel gedaan. Daarin kennen, botst op zijn limiet. waren voor 660 miljoen euro besparingsmaatregelen opgenomen. Dat gebeurde onder meer door de honoraria van zorgverstrekkers maar gedeeltelijk te indexeren. De farmasector moest zich dan weer houden aan het budgettaire traject dat afgesproken was in het pact. De ingrepen in het budget waren nog net mogelijk zonder de patiënt te raken. Wie nog verder wil gaan, is duidelijk niet bezig met de gezondheidszorg van morgen. Een gezondheidszorg waarin de patiënt centraal staat. Een gezondheidszorg die over de grenzen van de verschillende zorgberoepen heen denkt. Een gezondheidszorg waarbij we in de eerste plaats nagaan hoe we de beschikbare middelen billijk kunnen herverdelen in plaats van overal met de kaasschaaf overheen te gaan. Het gezondheidszorgsysteem zoals we het vandaag kennen, botst op zijn limiet. Dat weten we allemaal. Nu hebben we vooral nood aan een minister die de moed heeft om samen met de betrokken partners, ziekenfondsen en zorgverstrekkers, broodnodige hervormingen uit te voeren. Een regering die daarin geen steun verleent, draagt een verpletterende verantwoordelijkheid.
Luc Van Gorp, Voorzitter CM
6
[ goed in mijn vel ] wat aten zij vanmorgen?
Kotstudent ontbijt
gezonder
Opmerkelijk: studenten die op kot zitten, nemen vaker een gezond ontbijt dan studenten die nog thuis wonen. Dat blijkt uit een enquête van CM bij 2 500 studenten. Kotstudenten eten ’s ochtends meer fruit en havermout, terwijl de pendelstudenten zich vaker bezondigen aan een snackreep als ontbijt. Wij trokken naar de Universiteit Gent en vroegen aan drie studenten wat ze die ochtend gegeten hadden. > TEKST: NELE VERHEYE > FOTO’S: LIEVEN VAN ASSCHE
Axelle Vanmaele (18), kotstudent
‘Elke morgen muesli met fruit’ ‘Ik zit in mijn eerste jaar Oost-Europese talen, mijn les begint straks. Ik heb een boterkoek gegeten als ontbijt, maar dat is een uitzondering. Ik moest snel iets halen bij de bakker omdat ze de deur van mijn kot aan het vervangen zijn. Op normale dagen ontbijt ik met muesli, melk en fruit. Elke dag hetzelfde, want ik hou niet zo van boterhammen ’s ochtends vroeg. Ik ontbijt wel altijd, ik zou niet zonder kunnen. Anders zit ik met een brullende maag in de les en kan ik niet goed opletten. Bovendien vind ik ontbijten erg leuk, het is mijn lievelingsmaal-
tijd. De ideale manier om op je gemak wakker te worden. Op kot ontbijt ik alleen, thuis in het weekend samen met mijn ouders, zus en broers. Ook thuis eet ik meestal gewoon muesli met melk en fruit, al nemen we op speciale gelegenheden wel eens een extra uitgebreid ontbijt. Ik weet dat veel van mijn vrienden nooit ontbijten, maar dat zou ik echt niet kunnen.’
Arne Bertrem (18), kotstudent
‘De ochtend is mijn moment’ ‘Ik studeer archeologie maar heb deze week geen les. Toch ben ik vandaag naar de universiteit gekomen om wat te lezen in de cafetaria. De hele dag op mijn kot zitten, daar is niks aan. Ik heb hier ontbeten met twee chocoladekoeken. Op mijn kot bestaat mijn ontbijt doorgaans uit drie of vier boterhammen met choco, twee glazen melk en minstens één stuk fruit. Dat heb ik echt wel nodig om te overleven tot de middag. Vroeger at ik geen fruit bij mijn ontbijt, maar dat doe ik nu wel. Dan heb ik alvast wat vitaminen binnen. Ik sta altijd vroeg op, zelfs als ik ben uitgegaan. De ochtend is mijn moment, ik ben een vroege vogel. Ontbijten vind ik niet bepaald leuk, ik eet gewoon omdat het nodig is. Ik zweer bij boterhammen, dat vult het best. Mijn moeder en zus nemen muesli als ontbijt. Dat heb ik ook wel eens geprobeerd, maar ik moet daar drie of vier kommen van eten om toe te komen tot de middag. Voor je het weet is de hele doos op, dat kan ook niet de bedoeling zijn (lacht).’
7
[ smakelijk ]
Lien llaert Wi Violet Corbett Brock
met
Pompoencake GRIEKSE YOGHURT MET CITROEN 100 g magere Griekse yoghurt • ½ theelepel honing • 1 theelepel citroensap • 1 theelepel citroenzeste
CM zet in op gezond ontbijt
meng de yoghurt met de honing, het citroensap en de citroenzeste
Met de actie Kok op Kot wil CM studenten stimuleren om gezond te ontbijten. Vanaf 18 oktober deelt CM op verschillende campussen in Vlaanderen gezonde ontbijtpakketten uit. Verder is er ook een app met kookideeën voor studenten en een Facebookpagina met tips.
CAKE 3 eieren • 150 g sukrin (gold) of 70 g tagatesse • 2 eetlepels magere Griekse yoghurt • 300 g pompoen, gekookt en gemixt • 200 g volkoren tarwemeel, fijngemalen • ½ zakje bakpoeder • 25 g pistachenoten, gehakt
Sarva Heydari (21), pendelstudent
‘Geen honger’
Tom Swalens
www.facebook.com/kokopkot
verwarm de oven voor op 190 °C • klop de eieren en de sukrin (gold) of tagatesse tot een romig mengsel • doe er de Griekse yoghurt en de gemixte pompoen bij • meng de gezeefde bloem goed met het bakpoeder en meng dit voorzichtig onder het beslag • doe het deeg in een cakevorm en strooi er de pistachenootjes bovenop • bak de cake ongeveer 45 minuten in de voorverwarmde oven
‘Ik ben nog even wat Japanse woorden aan het instuderen voor de les begint. Ik heb niet ontbeten vanmorgen, dat doe ik nooit. Een koffie met melk, meer krijg ik ’s ochtends niet binnen. Ik heb gewoon geen honger als ik opsta. Ik weet wel dat het ontbijt belangrijk is, maar ik wil mezelf ook niet forceren. Ontbijten is bij ons thuis nooit een gewoonte geweest. Mijn ouders staan veel vroeger op dan ik, dus samen ontbijten hebben we nooit gedaan. Bovendien zit ik elke dag 35 minuten op de trein. Als ik zou ontbijten, zou ik dus nog vroeger moeten opstaan. Dat heb ik er echt niet voor over. Meestal krijg ik in de loop van de voormiddag wel honger. Dan eet ik een beetje chocolade of zo. En ’s middags een broodje. Daarmee geraak ik de dag ook door.’
Recept: Lien Willaert Uit het boek ‘Gezond Gulzig’ (herfst-winter)
8
[ sterker met steun ] schrijfster Kolet Janssen over onvervulde kinderwens
‘Als enig kind wil je ontsnappen aan alle aan ‘Wanneer mama en papa moeilijk een kindje kunnen krijgen, weegt dat ook enorm op de kinderen die er al zijn.’ Schrijfster Kolet Janssen (61) snijdt in het kinderboek Emma wil een broertje het thema van de onvervulde kinderwens aan. ‘Ik was als kind zelf een Emma. De vruchtbaarheidsproblemen in mijn familie hebben geholpen om dit boek te schrijven.’ > TEKST: THOMAS ROSSEEL > FOTO: GUY PUTTEMANS
E
mma wil een broertje, net als haar vriendinnetje Leyla. Maar bij haar papa en mama lukt het niet zo goed. Ze neemt het heft dan maar in eigen handen. Schrijfsters Kolet Janssen en Emy Geyskens willen kinderen laten nadenken over de onvervulde kinderwens van hun ouders. Schreef je uit eigen ervaring? Kolet Janssen: ‘In mijn familie worden vruchtbaarheidsproblemen als het ware van generatie op generatie doorgegeven. Mijn grootouders hadden minder kinderen dan gebruikelijk en ik was zelf zoals Emma. Toen ik klein was, zag ik mijn vriendinnetjes op de fiets zitten met hun broertje of zusje. Ik heb dat gemist. Het wou maar niet lukken bij mijn ouders, nadat ze mij hadden gekregen. Als enig kind is de relatie met je ouders helemaal anders. Alle ogen zijn op jou gericht. Je krijgt alle zorg en liefde maar de keerzijde is dat je nooit eens iets kunt uitspoken. Je ouders hebben je altijd in de gaten. Dat brengt druk met zich mee. Ik wou ook wel eens ontsnappen.’ Of Emma’s wens in vervulling gaat, verklappen we niet. Kwam er voor jou een einde aan het wachten? ‘Ik startte met de middelbare school toen mijn broertje geboren werd. Toen hoefde het eigenlijk al niet meer (lacht). Ik was wel blij maar dat was niet hetzelfde als twee kinderen die samen opgroeien. Ik heb mijn broer pas echt leren kennen toen hij verder ging studeren. En ook bij mezelf liep het niet vlot om kinderen te
Ik was vroeger zelf een Emma. Leeftijdsgenootjes met broertjes of zusjes zien, deed pijn. Kolet Janssen
krijgen. Mijn man en ik wilden zowel pleegkinderen als op de natuurlijke manier mama en papa worden. De volgorde maakte ons niet uit. Maar onze natuurlijke kinderen kwamen pas een tijdje na onze drie pleegkinderen. En dan
Kolet Janssen: ‘Problemen met vruchtbaarheid zitten in mijn familie. Dat heeft me geholpen dit boek t zat er nog eens acht jaar tussen de tweeling en het nakomertje. Dat was geen bewuste keuze.’ Hoe ga je daar mee om? ‘Wachten op een kindje weegt enorm. Je hebt als koppel een bepaald plan voor ogen, hoe je wil dat je gezin er gaat uitzien. En dan wil dat maar niet lukken. Vandaag is die frustratie nog groter dan vroeger. Er is meer mogelijk in de medische wereld. Als het dan nog niet van een leien dakje loopt, worden het ongeduld en het gemis steeds groter. Mijn persoonlijke leven heeft me geholpen om het boek te schrijven.’ Hoe kwam het uiteindelijk tot stand? ‘Ik werk al enkele jaren mee met Shanti Van Genechten van het Expertisecentrum Kinderwens Vlaanderen. Ik speelde al langer met het idee om een boek te schrijven over
onvervulde kinderwens, specifiek gericht naar kinderen. Zij lijden ook onder de spanningen die dit geeft tussen hun ouders. Of ze zien het bij een tante of vriendjes. Kinderen kunnen zichzelf in Emma herkennen of vriendjes leren begrijpen. Bovendien biedt het ouders de woorden om hun kinderen uit te leggen waarom een broertje of zusje maar niet wil komen. Een verhaal maakt iets gemakkelijker bespreekbaar. Er bestaan al veel kinderboeken over het krijgen van een broertje of zusje, maar niet wanneer het niet wil lukken. Dat is frustrerend voor mama en papa, maar ook voor kinderen. Zij kijken uit naar een speelkameraadje en willen ook graag bij hun vriendjes opscheppen over hun broertje of zusje. De eerste reacties brachten al heel wat emoties bij kinderen teweeg. Het is leuk om er met hen over te kunnen praten.’
9
s
[ de huisdokter ] slaapwandelen
andacht’ Hoe ging jij om met moeilijk zwanger worden? Reageer via lezersbrieven@cm.be Reageer of Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel
Mag je een slaapwandelaar wakker maken? Heel wat mensen, vooral kinderen, slaapwandelen. Op zich kan dat geen kwaad, maar neem wel de nodige maatregelen zodat de slaapwandelaars niet struikelen of van de trap vallen.
Wat is het? Slaapwandelen gebeurt altijd tijdens de diepe slaap, vooral in de eerste helft van de nacht. De slaapwandelaar is niet volledig wakker, maar komt toch uit bed om rond te wandelen of dingen te doen. Dat doet hij ongecontroleerd en onbewust. De volgende morgen weet hij er niets meer van. Slaapwandelen komt vaak voor. 17 procent van de kinderen en 4 procent van de volwassenen doen het.
Wat zijn de symptomen? Over het algemeen is er geen probleem. De slaapwandelaar wandelt wat rond in de slaapkamer en kruipt weer in bed. Soms gaat hij verder. Zo kan hij bijvoorbeeld de tv aanzetten of iets eten. Of, gevaarlijker, naar buiten gaan of beginnen te koken. En dan is er een risico op ongevallen. De slaapwandelaar zou bijvoorbeeld kunnen struikelen of van de trap vallen.
Wat zijn de oorzaken? Erfelijkheid speelt meestal een belangrijke rol. Daarnaast zijn er een aantal uitlokkers. Denk bijvoorbeeld aan heftige emoties, stress en koorts. Of aan slaaptekort, een jetlag of slapen in een onbekende omgeving. Ook cafeïne, alcohol en sommige geneesmiddelen kunnen slaapwandelen uitlokken.
it boek te schrijven.’
Kinderwens Vlaanderen Het Expertisecentrum Kinderwens Vlaanderen begeleidt koppels met een voorlopig of definitief onvervulde kinderwens, en mensen die een zwangerschapsverlies meemaakten. www.kinderwensvlaanderen.be
Een slaapwandelaar begeleid je het best voorzichtig weer naar bed. Daarvoor hoef je hem niet wakker te maken. Want door hem bruusk te wekken, kan hij schrikken. Nog niet helemaal wakker, zou hij kunnen wegrennen of agressief worden. Alleen als je de slaapwandelaar niet rustig in bed krijgt, of als hij op het punt staat gevaarlijke dingen te doen, maak je hem beter wel wakker. Als jij of een gezinslid regelmatig slaapwandelt, neem je het best voorzorgen om ongevallen te vermijden. Laat een slaapwandelaar bijvoorbeeld niet bovenin een stapelbed slapen. Zorg ervoor dat er geen speelgoed, losliggende tapijten of andere obstakels op de slaapkamervloer liggen waarover hij kan struikelen. Doe de ramen van de slaapkamer en de voordeur op slot. En plaats een traphekje.
Wanneer ga je naar de dokter? Slaapwandelen is doorgaans een voorbijgaand en onschuldig fenomeen. Het is dan ook niet nodig om naar de huisarts te gaan. Maar als je je onzeker voelt of vragen hebt, win je beter wel advies in bij je dokter.
Voordeel en wedstrijd CM-leden krijgen 5 euro korting op dit boek. Surf naar www.bakermat.com en voer de code CMLID in. De CM-kinderservice Skoebidoe schenkt bovendien enkele gratis exemplaren weg. www.cm.be/skoebidoe
Elise Rummens, preventie-arts CM www.cm.be/dehuisdokter
Stefan Dewickere
Wat kun je zelf doen?
10
[ sterker met steun ] basisondersteuningsbudget gaat van start
‘Ook wij
beslissen graag ze
Zelf beslissen welke ondersteuning je wil. Dat is de filosofie achter het basisondersteuningsbudget, dat bepaalde mensen met een handicap krijgen als ze sinds 31 december 2014 op de wachtlijst staan. Drie van hen vertellen ons wat ze met hun budget van plan zijn. > TEKST: NELE VERHEYE > FOTO: GUY PUTTEMANS
Willem Leunens (66)
‘Onder de mensen komen’ ‘Op mijn zevenentwintigste kreeg ik te horen dat ik een ernstige spierziekte had. Vanaf dat moment wist ik dat ik geleidelijk aan zou aftakelen. Maar goed, je probeert een zo normaal mogelijk leven te leiden. Ik ben zo lang mogelijk blijven werken, blijven stappen, blijven meedoen. Op een bepaald moment ging mijn gezondheid echter zodanig achteruit, dat stappen onmogelijk werd. Ik belandde in een elektrische rolstoel. Sindsdien heb ik hulp nodig bij zowat alles wat je kunt bedenken: in en uit bed komen, wassen, aankleden, boodschappen doen, koken, kleren wassen en opplooien, het huis schoonmaken, vervoer, enzoverder.’ ‘Door mijn aandoening stond ik al langer op een wachtlijst. Sinds september dit jaar ontvang ik het basisondersteuningsbudget van 300 euro per maand. Dat zal ik vooral gebruiken om hulp aan huis en vervoer mee te betalen. Met een elektrische rolstoel kun je immers niet zomaar in gelijk welke auto meerijden. Gelukkig zijn er wel firma’s die der-
gelijk vervoer doen, maar dat kost natuurlijk ook geld. Toch wil ik daar niet op besparen. Ik kom graag onder de mensen, daar heb ik gerust wat voor over.’ ‘Ik vind het goed dat mensen via het basisondersteuningsbudget zelf kunnen kiezen welke hulp ze nodig hebben. Iedereen richt zijn leven het liefst op zijn eigen manier in, dat geldt ook voor mensen met een beperking. Ik kom graag eens buiten, maar ik kan me goed voorstellen dat andere mensen liever investeren in hulp aan huis. Wie weet gebruik ik het budget later ook wel voor andere zaken. Je kunt zelf beschikken over de middelen en hoeft aan niemand verantwoording af te leggen, dat vind ik prima. Voor mij betekent het een hele stap vooruit.’
Willem Leunens: ’Ik kom graag onder de mensen, daar wil ik niet op besparen.’
Basisondersteuningsbudget: wie komt in aanmerking? Sinds september 2016 krijgen bepaalde volwassenen met een handicap die op de wachtlijst staan een basisondersteuningsbudget. Het gaat meerbepaald om mensen die zowel op 31 december 2014
als op 1 januari 2016 geregistreerd stonden op de Centrale Registratie van Zorgvragen (CRZ) van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH).
Je kunt zelf geen aanvraag doen voor een basisondersteuningsbudget. Zodra je in aanmerking komt voor het basisondersteuningsbudget, zal CM-Zorgkas contact met je opnemen.
Lieven Van Assche
11
[ helpende handen ]
zelf’
Herman Van Geertruyen (60) gaat aan de slag met jongeren Op vrijdag trekt Herman Van Geertruyen naar het oud klooster in Doornzele. Hij doet klusjes en activiteiten met jongeren uit moeilijke situaties in het project Buiten Beeld. ‘We hopen dat jonge gasten weer zin krijgen om dingen te ondernemen.’ ‘Ik stel nooit vragen. Waar de jongeren vandaan komen, maakt niet uit. Ze worden doorgestuurd naar Buiten Beeld door een instelling, de school of het CLB of ze komen omdat ze er zelf behoefte aan hebben. Ik kijk naar het hier en nu. Ik vertel tijdens het ochtendmoment in de tipi wat ik die dag ga doen en wie wil, doet mee. Niemand wordt verplicht, van daaruit kan er veel beginnen. Moeten, dat horen jongeren op school al genoeg.’
Spontane plannen
Goedele Bamps (44)
‘Eens alleen ergens naartoe’
Koen Huybrechts (55), papa van Jorn (23)
‘Opvangpuzzel’ ‘Mijn zoon Jorn heeft een ernstige mentale beperking. Nu hij te oud geworden is om naar school te gaan, is opvang vinden voor hem een heel moeilijke puzzel. Hij gaat tegenwoordig twee dagen per week naar een tehuis voor volwassenen met een beperking en hij helpt twee dagen per week mee in specifieke initiatieven voor mensen met een beperking. Helaas kost al die opvang handenvol geld. We zijn blij dat we sinds september het basisondersteuningsbudget ontvangen, zodat we daarmee al een deel van de kosten kunnen betalen. Maar voor ons is dit slechts een tussenoplossing, terwijl we wachten op het budget van de persoonsvolgende financiering.’
Oude knar ‘Voor mij voelt dit project als thuiskomen. Ik ben lang actief geweest in de bijzondere jeugdzorg. Via vzw Lejo en vzw Stappen, van wie dit project uitgaat, leerde ik Buiten Beeld kennen. Omdat ik als oudere werkloze moeilijk nog een job vond, begon ik hier als vrijwilliger. Wat gaan die jongeren denken van zo’n oude knar als ik, vroeg ik me af. Maar ik vond meteen aansluiting. Buiten Beeld is een belangrijk deel van mijn leven. Ik word niet betaald, maar ik kan iets zinvols bijdragen aan de maatschappij.’ ‘We hebben hier al veel mooie momenten meegemaakt. Een aperitiefconcert voor de buurt, een teruggetrokken meisje dat helemaal openbloeide, een jongere die iets wijs onderneemt. Het zijn kleine dingen, maar begint niet alles klein?’ Nele Verheye
Mag de apotheker geneesmiddelen op voorschrift wisselen? Schrijft je arts je een geneesmiddel voor op merknaam, dan moet de apotheker je dat product geven. Bij een voorschrift op stofnaam, is de apotheker verplicht je een van de goedkoopste varianten af te leveren.
te geven dat genoteerd staat. Als hij het voorgeschreven geneesmiddel niet meer in voorraad heeft, mag hij het niet op eigen initiatief vervangen. Hij moet eerst overleggen met de voorschrijvende arts.
Artsen mogen geneesmiddelen op stofnaam voorschrijven. Dan vermelden ze het werkzame bestanddeel, de sterkte en de dagdosering. Ook wordt aangegeven in welke vorm en hoelang je het geneesmiddel moet nemen. In dat geval zoekt de apotheker uit welke geneesmiddelen in aanmerking komen en moet hij je een van de goedkoopste voorstellen. De apotheker kiest uit geneesmiddelen die therapeutisch gelijkwaardig zijn.
Antibiotica (tegen bacteriële infecties) en antimycotica (tegen schimmelinfecties) zijn uitzonderingen. Zelfs als de arts je voor deze producten een voorschrift op merknaam geeft, moet de apotheker je een van de goedkoopste varianten afleveren. Behalve bij medische redenen, bijvoorbeeld bij allergie voor bepaalde stoffen. Als je arts dit vermeldt op het voorschrift, kan de apotheker een welbepaald merkgeneesmiddel geven.
Vermeldt de arts op het geneesmiddelenvoorschrift een merknaam, dan is de apotheker verplicht je het exacte middel
www.cm.be/geneesmiddelen
[ de vraag ]
‘Ik ben zwaar slechtziende, werk als boekhouder en heb een man en twee kinderen van 15 en 17 jaar. Als slechtziende heb ik bijna altijd iemand nodig om ergens te geraken. Daarom zal ik het basisondersteuningsbudget vooral gebruiken om af en toe een taxi te nemen. Zo kan ik eindelijk eens alleen ergens naartoe, zonder anderen lastig te moeten vallen. Voor mij betekent dat budget niet zomaar geld, maar vooral een stuk zelfstandigheid en onafhankelijkheid. Daarnaast wil ik een deel van het budget investeren in poetshulp, want ik zie niet genoeg om dat zelf te doen. Iemand die langskomt om af te stoffen, te dweilen en de ramen te wassen, dat zou voor ons gezin een grote hulp zijn.’
‘Meestal heb ik niet echt een plan. Vandaag heb ik bijvoorbeeld gezien dat de appels in de boomgaard van het klooster dringend geplukt moeten worden. Dus ga ik dat doen. Eens ik bezig ben, zal er spontaan wel iemand komen meehelpen. Misschien krijgt een jongere zin om appeltaart te maken. Maar het kan evengoed dat er tijdens het plukken een gesprek ontstaat en we daar verder mee gaan. Zolang jongeren zin krijgen om iets te doen, zijn wij geslaagd in ons opzet. Als ze van daaruit bijvoorbeeld interesse krijgen in een bepaalde opleiding, is dat mooi meegenomen. Maar het moet spontaan komen.’
12
[ inbox ] [ brief in de kijker ] Nachtraven Zalige column van Tom Van Geertsom in cm.be nr. 18. Ik ben ook een avondmens en zou liever voor het werk mijn natuurlijk bioritme volgen. In sommige Scandinavische landen kan dat. Door de file sta ik vroeg op, maar mijn werkdag stopt daardoor op het moment dat ik het productiefst zou kunnen zijn. Ook de halfjaarlijkse overschakeling van zomer/winteruur vind ik gruwelijk. Men heeft de mond vol van ‘werkbaar werk’ en ‘luisteren naar je lichaam’, maar dat geldt duidelijk niet voor iedereen. Annick Oreglia, Antwerpen
Ereloonsupplementen Speur je in cm.be mee naar het antwoord?
Tip Ontvangdraad Oplossing
T Stuur je antwoord voor 7 november op een gele briefkaart naar informatieblad cm.be, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het antwoord naar zoekenwin@cm.be. Vermeld welke prijs je wenst: een waardebon van 25 euro te besteden in een Thuiszorgwinkel of het boek ‘Born to run’ van Bruce Springsteen (biografie waarin Springsteen vertelt over de persoonlijke problemen die zijn beste werk hebben geïnspireerd), uitg. Lannoo. Uit de juiste inzendingen worden drie winnaars geloot.
rfst tips!
De brief over de kamerkeuze in het ziekenhuis (cm.be nr. 19) roept bij mij toch vragen op over de ereloonsupplementen in een eenpersoonskamer. Die rijzen vaak de pan uit. Wat doet een arts meer voor de patiënt in een eenpersoonskamer dan in een twee- of meerpersoonskamer? De extra kosten die artsen aan patiënten in een eenpersoonskamer mogen aanrekenen, zijn voor mij niet te verantwoorden. Het is hoog tijd dat de overheid en de ziekenfondsen hier iets tegen doen. Naam en adres bekend bij de redactie Het tarievenakkoord tussen artsen en ziekenfondsen laat toe dat artsen momenteel ereloonsupplementen vragen bij ‘bijzondere eisen’ van de patiënt, zoals verblijven in een eenpersoonskamer. De zorg moet in alle kamertypes gelijk zijn. Onder druk van onder andere CM zijn de ereloonsupplementen in kamers voor twee of meer personen afgeschaft. CM ijvert ervoor om de ereloonsupplementen in eenpersoonskamers in het kader van een nieuwe ziekenhuisfinanciering op dezelfde wijze geleidelijk aan af te schaffen.
Antwoord opgave cm.be nr. 18 Scène
Cholesterolverlagers
De winnaars worden persoonlijk verwittigd.
Anderhalf miljoen Belgen slikken cholesterolverlagende geneesmiddelen. Volgens cm.be nr. 19 gebruiken ze vaak de duurste producten.
e de dingen groot helder
t de donkere dagen in het schiet, kan extra licht in de s- of slaapkamer zeker geen aad. De Magnificent loeplamp t vergrotend leeseffect helpt de kleinere lettertjes terug herp te belichten. Goed nieuws or wie graag een boek leest of voorbeeld handwerk als hobby eft. Bijkomend voordeel: je kan flexibele lamp gebruiken als a-lamp van ruim anderhalve
In het artikel wordt aangeraden om de arts bij de start van een behandeling te vragen naar de goedkoopste cholesterolverlagers. Waarom
geen rode rijstpillen adviseren in plaats van geneesmiddelen? Het is wetenschappelijk bewezen dat ze de cholesterol verlagen. Mia Rummens, Kortrijk-Dutsel Het is wetenschappelijk bewezen dat cholesterolverlagende geneesmiddelen het cholesterolgehalte en het risico op aandoeningen van hart en bloedvaten verminderen. Van gefermenteerde rode rijst is enkel de invloed op de cholesterol aangetoond. Dat gefermenteerde rode rijst het risico op harten vaatziekten vermindert, is (nog) niet bewezen. Bovendien kan het actieve bestanddeel van gefermenteerde rode rijst ook de bijwerkingen van sommige geneesmiddelen tegen een hoge cholesterol veroorzaken. Rode rijst wordt niet terugbetaald en is veel duurder voor de patiënt.
Voorschrift Voor geneesmiddelen op voorschrift moet je altijd bij de huisarts langsgaan. Dat betekent eerst wachten in de wachtzaal en nadien een raadpleging betalen om het geneesmiddel te laten voorschrijven. Met een voorschrift voor cholesterolverlagers kun je voor drie maanden geneesmiddelen kopen. Meestal trekt de arts een keer per jaar bloed om na te gaan of de cholesterolverlagers moeten aangepast worden. Nadien ga je enkel langs om voorschriften. Ik vind dit tijdrovend en een verspilling. Naam en adres bekend bij de redactie Een patiënt die met geneesmiddelen wordt behandeld, wordt bij voorkeur regelmatig gevolgd door de voorschrijvende arts. Is een strikte opvolging minder nodig, dan moet de arts ervoor zorgen dat de patiënt over voldoende geneesmiddelen kan beschikken. Ofwel maakt de arts bij een gewone raadpleging meerdere voorschriften met een latere datum op. Ofwel gaat de patiënt bij de arts enkel om hem geneesmiddelen te laten voorschrijven. Deze prestatie is een ‘advies’ en kost merkelijk minder dan een raadpleging.
Heb je vragen of opmerkingen bij een artikel? Aarzel niet om ze te sturen naar lezersbrieven@cm.be - Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je jouw reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk. De redactie kan de teksten inkorten of niet geven bij plaatsgebrek.
Tom De Spiegeleer vertaalt wetgeving naar leden [ mijn CM ]
‘Inspelen op noden van maatschappij’ ‘Zorgen dat leden krijgen waar ze recht op hebben.’ Zo vat Tom De Spiegeleer (44) zijn job als beleidsmedewerker bij CM samen. ‘Wij vormen de brug tussen de wetgever en het CM-lid. Aan de hand van maatschappelijke evoluties willen we helpen de taart van de ziekteverzekering te verdelen.’ > TEKST: THOMAS ROSSEEL > FOTO: GUY PUTTEMANS
Beleidsmedewerker bij de dienst Support Ledenbeheer. Een stevige boterham, Tom. Tom De Spiegeleer: ‘Het houdt wel aardig wat in. Samen met mijn collega’s overleg ik op regelmatige basis met het Riziv (Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering, nvdr.), de andere ziekenfondsen en de Federale Overheidsdienst Sociale Zaken. We stellen onszelf de vraag: wie krijgt welke rechten op basis van welke voorwaarden? En dit op een manier dat de regelgeving in een gunstige sociale richting evolueert én praktisch uitvoerbaar is. Het is tweerichtingsverkeer. Wij vertalen de complexe wetgeving en de wijzigingen naar begrijpelijke teksten en richtlijnen voor onze ziekenfondsen. Zij communiceren zo correct naar onze leden. Anderzijds komt er informatie vanuit het werkveld tot bij de ziekenfondsen, en zo via ons tot bij de wetgever.’ Veel hangt dus af van hoe de noden in onze maatschappij evolueren? ‘Inderdaad. Daarom is onze samenwerking met de ziekenfondsen zo belangrijk. Zij zijn onze antennes in het werkveld, die vaak nog voor ons de maatschappelijke evoluties op het terrein vaststellen, die op hun beurt een evolutie vragen binnen de ziekteverzekering. Het is dan aan ons om tot een oplossing te komen, via nieuwe processen en procedures. We streven daarbij het algemeen belang na, want iedere
Tom De Spiegeleer: ‘We proberen binnen onze dienst de verbinding te maken tussen wat vastgesteld wordt op het terrein en wat de wetgever doet. Dat is tweerichtingsverkeer.’ euro die we te veel uitgeven aan mensen die hem niet nodig hebben is een euro minder om te geven aan zij die hem wel nodig hebben. Wij zoeken steeds naar die balans.’ Is er een recent voorbeeld van jullie werk? ‘Een erg belangrijke evolutie van het afgelopen jaar is die van de verhoogde tegemoetkoming. Die zorgt ervoor dat personen met een beperkt inkomen een grotere tegemoetkoming krijgen op de terugbetaling van medische hulp. Nu krijgen we automatisch fiscale inkomsteninformatie, die ons helpt te detecteren wie lage inkomsten heeft, maar nog geen verhoogde tegemoetkoming heeft. Zo zijn we nu in staat mensen nog gerichter te contacteren, om hen die sociale voordelen te kunnen bieden. Wij willen als sociale organisatie dat zoveel mogelijk mensen krijgen waar ze recht op hebben. We kunnen helaas niet altijd alles automatisch geven. Soms moeten mensen zelf de eerste
stap zetten. Maar wij willen die eerste stap zo laagdrempelig mogelijk maken.’ Een boeiende job dus? ‘Ik doe het werk al zestien jaar. Wij hebben binnen onze dienst de mogelijkheid om te doen wat wij echt graag willen doen: optreden als een organisatie die instaat voor het belang van de leden. Dat staat op de eerste plaats. We willen regelgeving die overeenstemt met de huidige maatschappij. Die staat nooit stil. De vele menselijke contacten, nieuwe inzichten van collega’s en het gevoel om in de realiteit een steentje te kunnen bijdragen tot verandering, maken van mijn werk een mooie job.’
Wil je graag een collega van Tom bij CM worden? Surf naar www.cmjobs.be voor alle vacatures.
Oekkie-vakanties - Tot 6 jaar gratis Kun jij ook buiten de schoolvakanties met je kinderen op vakantie gaan? Dan zijn onze Oekkie-vakanties perfect voor jou. Kinderen tot 6 jaar verblijven helemaal gratis in onze Intersoc-hotels en ook voor jou is het een stuk goedkoper. Bovendien kun je genieten van alle ruimte op de skipistes. En terwijl jij op de latten staat, zorgen onze enthousiaste moni’s voor je kleine rakkers. We hebben nog vrije plaatsen in februari en maart in onze hotels in Zinal en Wengen in Zwitserland.
... samen spelen in de sneeuw
Meer informatie via www.intersoc.be en 070 233 119.
13
16
[ uitsmijter ] acteur Joris Hessels (36) brengt hoop en troost
‘Eigenlijk is Radio Gaga geen sexy tv’ Niemand bleef ongevoelig voor de verhalen die Joris Hessels bracht in zijn caravan van Radio Gaga. De tweede reeks is nu te zien op Canvas. Maar Joris speelt ook nog in een nieuw toneelstuk ‘Cabane’. De rode draad door al zijn werk? ‘Op zoek gaan naar de mens die zich staande houdt na alles wat hem overkomt.’ > TEKST: HILDE VAN MALDEREN > FOTO: JAMES ARTHUR
H
ou hem dit najaar in de gaten, want Joris Hessels is een rijzende ster aan het firmament. Hij speelde de rol van koele wetsdokter Fabian Steppe in de VTM-reeks Coppers, maar viel toch vooral op door de caravan waarmee hij en zijn kompaan Dominique Van Malder naar onder andere een revalidatiecentrum, een psychiatrisch ziekenhuis en een opvangtehuis voor asielzoekers trokken. Het concept was simpel: mensen mochten een plaatje aanvragen en vertelden vaak heel spontaan over wat hen overkomen was. Het programma werd een onverwachte hit. ‘Het idee voor Radio Gaga komt voort uit een project dat we daarvoor al samen gedaan hadden met het psychiatrisch centrum Guislain in Gent. In mijn stoutste dromen had ik nooit verwacht dat het programma zo zou aanslaan. Ik word er nog elke dag op aangesproken. Vreemd eigenlijk, want wij maken geen sexy tv.’ Wat wil dat volgens jou zeggen? Joris Hessels: ‘We horen dat kijkers het authentiek vinden. Er gaat een zekere positiviteit van uit in een tijd waarin de media een hoge zuurtegraad hebben. En misschien zit er in ons programma een soort van hoop.’ Je maakte daarvoor theater met psychiatrische patiënten. Waarom doe je dat graag? ‘We merken dat toneel een therapeutische kracht heeft. Iemand die in het begin van de repetities niets zegt, staat op het einde soms voor tweehonderd man Shakespeare te spelen. We vragen nooit welke aandoening de patiënten hebben, maar ze zitten wel allemaal in hetzelfde schuitje en maken samen iets. Dat doet me mens zijn. Het maakt me nederig. We zijn dan niet bezig met het resultaat maar met mensen. Ik vind dat theater en kunst geen ivoren torens mogen zijn. Wij hebben een verantwoordelijkheid in onze maatschappij en die moeten we nemen. Dat klinkt geëngageerd, maar ik ben zo opgevoed. Ik vind dat belangrijk.’ Je staat binnenkort terug op de planken met Compagnie Cecilia. Wat mogen we verwachten van Cabane? ‘Ik wou iets doen rond de vader-zoon-relatie, omdat ik dat heel fascinerend en heftig vind. Het stuk gaat over drie mannen: twee broers en een onbekende die elkaar tegenkomen op een kruispunt in hun leven. Mijn personage zit in een soort van crisis waarbij hij zich afvraagt wat hij wil zijn in deze gekke wereld. Zijn vader
pleegde zelfmoord en hij gaat op zoek naar wie hij was, want ze hebben elkaar nauwelijks gekend. Daar wil ik het altijd over hebben. Zowel in toneel als bij Radio Gaga. Op zoek gaan naar hoe een mens zich staande houdt na alles wat hem overkomt. We zijn voor de tweede reeks met onze caravan naar een gevangenis getrokken. Op voorhand waren wij wat beducht, want we gingen praten met gasten die toch iets op hun kerfstok hebben. Maar een keer ze bij ons zaten, verdween dat gevoel en heb je een gewone babbel over gefnuikte dromen, verlangens en frustraties. Vaak zijn dat verhalen over jeugdinstellingen, drugs en geen aansluiting vinden met de maatschappij.’ Titus De Voogdt en Robrecht Vanden Thoren spelen ook mee in Cabane. Wat is hun rol? ‘Zij zijn twee broers. De ene heeft zich teruggetrokken in de loods, de ‘Cabane’, van de andere. Hij is net terug uit Thailand en zoekt een doel in zijn leven. Want dat moeten we toch allemaal hebben van de maatschappij. Ik vind dat je soms eens mag zeggen dat je het eigenlijk niet weet.’ Je wou met Cabane iets maken over familie. Hoe belangrijk is die voor jou? ‘Ik kom uit een gezin met vijf kinderen, ik ben de jongste. Ik was een ongelukje en scheel zes jaar met mijn jongste zus. Eigenlijk ben ik een
‘De relatie tussen vader en zoon vind ik heel fascinerend.’ Joris Hessels, hier in het decor van zijn nieuw toneelstuk Cabane.
beetje alleen opgevoed, omdat de anderen al weg waren, toen ik hen nodig had en dat heb ik wel gemist. Ik heb een soort van melancholie die daar vandaan komt. Ze komen altijd allemaal kijken naar mijn voorstellingen. Het gaat deze keer over de relatie tussen vader en zoon, maar het is niet echt autobiografisch. Mijn vader heeft goed voor mij gezorgd, maar hij komt uit een generatie die moeilijk over zijn gevoelens praat. In mijn puberteit en op de toneelschool had ik het daar wel lastig mee. Hij kan heel moeilijk zeggen dat hij trots is op mij. Met mijn zoontje Oscar is hij wel een veel rustigere opa dan dat hij een rustige vader was.’ Mogen we dit najaar nog andere dingen van je verwachten naast Radio Gaga en Cabane? ‘Wel, ze hebben me gevraagd voor … Neen, dat mag ik eigenlijk nog niet zeggen. Sorry! Sinds Radio Gaga overkomen ons allemaal toffe dingen. We hebben zelfs al eens op de cover van Humo gestaan. Echt waanzin. Dat zijn de leuke consequenties van iets dat ik heel graag doe.’
‘Cabane’ speelt nog tot 29 oktober in de Expeditie in Gent. Daarna gaat het stuk op toernee door Vlaanderen tot 9 december. Speeldata kun je vinden op: www.compagnie-cecilia.be