cm.be 1 december by CM ziekenfonds

Waar v betrouwind je gezondh bare eidsinfo rmatie? 6

Nel leert levens redden EHBO-app op kindermaat

PatiÃ«nt betaalt steeds meer

Ziekenhuisfactuur: nood aan maatregelen 10

Nooit te oud voor tablet Mantelzorg gaat digitaal

Nieuws uit jouw regio

[ de kijk van ]

er t e i D

Door de schoorsteen Daar zat ik dan. In mijn flanellen pyjama. Klaarwakker vanaf een uur of zes in de ochtend. Zou hij geweest zijn? Ik twijfelde. Hoe kon hij nu met zijn paard over het dak lopen zonder dat ik iets gehoord zou hebben? En hoe kon hij in godsnaam door die schoorsteen in onze living geraken terwijl de houtblokken nog nasmeulden in de open haard? En als hij daar toch in geslaagd zou zijn, zou hij dan wel die elektrische speelgoedtrein gevonden hebben?

Stefan Dewickere

Ik rekende erop. Het was tenslotte 6 december. En een paar dagen geleden was het hem toch ook gelukt om door diezelfde schoorsteen mandarijntjes te brengen. Het pintje, de wortel en de tekening had hij mooi meegenomen. En op die tekening kleefde een foto van de speelgoedtrein die ik netjes uit de folder geknipt had …

Daar zit ze dan. Te knippen en te plakken. Boetseerklei, een micro en, jawel, een barbiepop. Vorige week heeft ze hem voor de eerste keer gezien. Bij zijn intrede in Gent. En ook bij haar neemt de spanning zichtbaar toe. Misschien vraagt ze zich af hoe hij straks al die cadeautjes door de schoorsteen zal krijgen. Of ligt ze vannacht ook wakker in bed om te luisteren of ze een paard hoort op het dak. En ik weet nu al zeker dat ze straks met haar vreugde geen blijf zal weten als ze in de living net die boetseerklei, micro en barbiepop zal vinden die ze zo graag wilde. Meer dan dertig jaar later. Een generatie verschil. En toch, alsof het gisteren was. Dezelfde verwondering. Het hoopvolle wachten. De spanning van 6 december. Tradities moeten we koesteren. Dieter Herregodts, hoofdredacteur cm.be

Familie is er altijd. Als alles dreigt mis te gaan en er schieten maar een paar mensen rond je over, dan zijn zij daar zeker bij. Sportjournalist Ruben Van Gucht in Het Laatste Nieuws

Ververs de binnenlucht We komen ons huis minder uit nu het kouder wordt. Daardoor geraakt de gezonde binnenlucht sneller opgebruikt. Ventileren en verluchten is de boodschap. Verluchten brengt vochtige lucht naar buiten en drogere lucht naar binnen. Zo krijgen schimmels minder kans om zich te ontwikkelen. Om vochtigheid in huis zoveel mogelijk te vermijden, kook je ook het best met een deksel op de potten. Gebruik de dampkap of zet een raam open. Laat je slaapkamer elke dag verluchten en laat je bed openliggen. Dat houdt de huisstofmijten tegen, want die houden niet van licht en koude. Wees alert als je verwarmt met een toestel op basis van kolen, gas, stook-

olie of hout. Bij een onvolledige verbranding door een gebrek aan zuurstof kan koolstofmonoxide (CO) ontstaan. Je merkt het niet want het is kleur-, reuk- en smaakloos. CO veroorzaakt jaarlijks ongevallen waarvan drie procent met dodelijke afloop. Zorg dus voor verluchting. En schakel een vakman in bij de keuze en het onderhoud van het verwarmingstoestel.

www.cm.be/binnenlucht

Steun Samana in Warmste Week Organiseer jij een actie voor de Warmste Week van het jaar? Kies Samana, vroeger Ziekenzorg CM, als goed doel. Samana ijvert ervoor om chronisch zieke mensen volwaardig te laten deelnemen aan de samenleving. Met infocursussen, weerbaarheidstrainingen, contacten met lotgenoten en vakanties. Laat Samana iets weten als je een actie opzet en bezorg de vereniging foto’s. Dan verschijnt jouw initiatief op de website. En misschien verovert jouw actie wel een plekje in het gloednieuwe Samana-magazine van januari.

kathleen.vanwalle@samana.be

Redactie cm.be: Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel | tel. 02 246 41 11 | e-mail: persdienst@cm.be Redactie: Dieter Herregodts, hoofdredacteur | Martine Creve | Thomas Rosseel | Nele Verheye | Anneleen Vermeire | Eric De Maegd (administratie) Webredactie: Marc Helin | Tom Van Geertsom Lay-out: Bart Gevaert Verantwoordelijke uitgever (nationale pagina’s): Luc Van Gorp | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel Jaarabonnement cm.be: storting van 13 euro op rek.nr. 000-0079000-42 | Mutualistische Edities, Landsbond Christelijke Mutualiteiten | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel (met vermelding ‘cm.be’) Druk en verzending: Coldset Printing Partners | A. Gossetlaan 30 | 1702 Groot-Bijgaaarden Lid VUKPP cm.be is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie Contactgegevens CM: www.cm.be of zie p.15 Foto cover: Stefaan Beel

[ kortgeknipt ]

Nieuwe voorwaarden

CM-reisbijstand Kosten voor dringende medische zorg op vakantie in het buitenland worden terugbetaald door de CM-reisbijstand. Vanaf 1 januari komen reizen naar sommige verre bestemmingen niet meer in aanmerking. Behalve voor jongeren. Voor jongeren die recht hebben op kinderbijslag blijft de CM-reisbijstand wereldwijd gelden. Maar voor volwassenen zijn vanaf 1 januari sommige landen uitgesloten. Volwassenen kunnen wel nog een beroep doen op de CM-reisbijstand in de landen van Westen Centraal-Europa en het Middellandse Zeegebied. Voor vakanties die starten in 2016 en eindigen in 2017 blijft voor iedereen de CM-reisbijstand wereldwijd gelden. Vertrek je op reis naar het buitenland na 31 december 2016, bekijk je het best vooraf of voor dat land de CM-reisbijstand nog telt. Een volledig overzicht vind je op de website.

Zorg in laatste levensfase Welke zorg komt de patiënten in de laatste levensfase ten goede? Geef jouw mening. In de laatste levensfase krijgen mensen vaak nog agressieve behandelingen om het leven te verlengen. Vaak ondermijnen die de levenskwaliteit van de patiënt. Omdat te lang wordt doorgegaan met curatieve behandelingen, wordt palliatieve zorg te laat of niet meer opgestart. In opdracht van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) peilen de universiteiten van Antwerpen en Louvain-La-Neuve naar de mening van volwassenen over de zorg in de laatste levensfase. Het doel is om tot een betere, meer passende zorg in de laatste levensfase te komen en de dialoog daarover aan te moedigen. Laat weten hoe jij daarover denkt en vul de vragenlijst in.

http://enquete.cf

Door alcohol minder controle op blaas

www.cm.be/reisbijstand

nissen Elisabeth Broucke zet ken er. kijk de Mart en André in

SPOT

Als je meerdere glazen alcohol drinkt, heb je maar beter een toilet in de buurt. Want alcohol is waterafdrijvend. Veel alcohol drinken werkt de productie van het antiduretisch hormoon (ADH) tegen. Dankzij dit hormoon kun je de drang om te plassen controleren. Want het doet het lichaam vocht vasthouden en het regelt de doorlaatbaarheid van het nierweefsel. Beschikt je lichaam over weinig ADH, dan moet je vaker naar het toilet en per keer plas je ook nog eens meer. Je verliest veel vocht. Dit heeft weer tot gevolg dat je sneller een kater krijgt, nadorst hebt en je lichaam uitdroogt. Niet alleen bij bier maar ook bij wijn en sterke drank komt dit voor. Als je toch alcohol drinkt, doe je er goed aan om tussendoor een glas water te drinken om het vocht in je lichaam enigszins op peil te houden.

Tentoonstelling over adoptie De tentoonstelling Adoptie. Tussen avontuur en kwetsuur in museum Dr. Guislain schetst de gevoelige geschiedenis van adoptiepraktijken. Het opvangen van niet-biologische kinderen in gezinnen is van alle tijden maar pas in 1940 wordt het mogelijk om minderjarigen te adopteren. Tussen de jaren vijftig en zeventig van de vorige eeuw staan ongehuwde moeders hun kind onder dwang af. In de jaren zeventig en tachtig wordt het taboe rond ongehuwd moederschap langzaam doorbroken. Tegelijkertijd stijgt in die periode het aantal adopties uit het buitenland. Met historische documenten en foto’s, filmfragmenten en getuigenissen illustreert de tentoonstelling dit gevoelig thema. De tentoonstelling loopt in museum Dr. Guislain in Gent tot 16 april.

www.museumdrguislain.be

‘Ze staan altijd met fijne attentie klaar’ ‘Mart en André Van Herpe zijn twee uitzonderlijke mensen. Zij zijn voortdurend in de weer om anderen te helpen en te steunen. Ze leven steeds mee en staan altijd klaar met een fijne attentie. Het echtpaar werd nochtans zelf niet gespaard van tegenslagen. Een paar maanden geleden verloren ze een kleinkind bij een zwaar verkeersongeval.’ ‘Hoewel dit immense verdriet blijft knagen, klagen ze niet. Ze proberen het verlies een plaats te geven en het zo te verwerken. Ze willen er anderen niet mee belasten. Maar Mart en André sluiten zich niet af. Ze blijven zich inzetten en helpen waar ze kunnen. Ze zijn een luisterend oor.’ ‘Beiden zijn al over de tachtig, maar dat belet hen niet om actief te zijn. Iedereen waardeert het echtpaar. Overal zijn ze bijzonder geliefd. Ze verdienen het om eens in de schijnwerpers gezet te worden.’

[ uitgelicht ] de prijs van een ziekenhuisopname

Patiënt betaalt

steeds meer

Sinds ereloonsupplementen in tweepersoonskamers niet meer toegelaten zijn, worden eenpersoonskamers steeds duurder. Toch willen meer en meer mensen het liefst in een eenpersoonskamer behandeld worden. CM pleit voor een andere ﬁnanciering van de ziekenhuizen en ziekenhuisartsen. > TEKST: NELE VERHEYE > INFOGRAFIEK: RUTGER VAN PARYS

Van waar komen deze cijfers? CM analyseerde 1,4 miljoen ziekenhuisfacturen van haar leden uit het jaar 2015. Deze analyse gebeurt elk jaar. De cijfers worden gebruikt om aanbevelingen te geven voor een betere financiele bescherming van de patiënt. Elk jaar mogen de ziekenhuizen vooraf de cijfers bekijken en krijgen ze de kans om te reageren. Op die manier kunnen ze fouten corrigeren en krijgen we een correcter beeld van de realiteit. Wat met de kwaliteit? Het onderzoek spreekt zich niet uit over de verhouding tussen prijs en kwaliteit. De cijfers zeggen vooral iets over de financiële toegankelijk-

heid van een behandeling in het ziekenhuis. Op www.zorgkwaliteit.be kun je gegevens over kwaliteitsindicatoren bij ziekenhuizen vergelijken. Uit verschillende studies van CM en het Intermutualistisch Agentschap (IMA) blijkt dat er voor bepaalde ingrepen een verband bestaat

Artsen staan een deel van hun ereloonsupplementen af aan het ziekenhuis waar ze werken. tussen de kwaliteit van een ingreep en het aantal keer dat de ingreep al werd uitgevoerd. Op de CM-website kun je lijsten vinden van het aantal behandelingen per jaar per ziekenhuis voor longkanker, heupprothesen, slokdarmkanker en pancreaskanker (www.cm.be/ziekte-en-behandeling/kwaliteit-van-zorg).

persoonskamers. Het totaal bedrag van aangerekende ereloonsupplementen in eenpersoonskamers is de afgelopen jaren met gemiddeld 5 procent per jaar gestegen, in 2015 met 4 procent. Daar zijn drie oorzaken voor. Er worden steeds meer ereloonsupplementen aangerekend voor technische prestaties, zoals laboonderzoeken en scans. Prestaties dus waarbij je meestal geen arts te zien krijgt. Daarnaast kiezen steeds meer mensen voor een eenpersoonskamer en verhogen ziekenhuizen de toegelaten maximale ereloonsupplementen in eenpersoonskamers. Het onderliggende probleem is dat ziekenhuizen te weinig geld krijgen van de overheid om hun werking te financieren. De financiering van de ziekenhuizen zou grondig hervormd moeten worden.

Waarom zijn de ereloonsupplementen in eenpersoonskamers zo hoog? Op 1 januari 2013 werden de ereloonsupplementen op medische prestaties bij klassieke opnames in kamers voor twee of meer personen afgeschaft. In augustus 2015 werd deze regel ook uitgebreid naar het dagziekenhuis. Door deze maatregelen kan een ziekenhuisarts enkel nog ereloonsupplementen vragen in een-

GEMIDDELDE KOST VAN EEN OPNAME, IN EURO

GEMIDDELD % ERELOONSUPPLEMENTEN IN EENPERSOONSKAMERS

DE LAAGSTE

Tweepersoonskamer

€206

Remgeld

€0

Ereloonsupplementen

€70

171%

Eenpersoonskamer

43%

€227

IZEGEM Sint-Jozefskliniek

Remgeld

€900

Ereloonsupplementen

€337

Materiaal-, kamer-, en andere kosten

Tweepersoonskamer

Eenpersoonskamer

Totaal: €276 euro

Totaal: €1 464

DE HOOGSTE

30%

EDEGEM UZ Antwerpen

26%

OUDENAARDE AZ Oudenaarde

*cijfers op basis van CM-facturen 2015

BRUSSEL CHIREC

150%

BRUSSEL Cliniques Universitaires Saint-Luc

[ de voorzet ]

Patiënt betaalt prijs voor gebrekkige ziekenhuisfinanciering

Gaan ereloonsupplementen volledig naar de artsen? Neen. De artsen staan een deel van hun ereloonsupplementen af aan het ziekenhuis waar ze werken. Daarmee wordt de werking van de ziekenhuizen mee gefinancierd. Wat zijn de risico’s? Door de financiële druk op artsen richten sommige specialisten zich eerder op een privépraktijk waar ze hun honoraria vrij kunnen bepalen. Of ze verhuizen naar een ziekenhuis met een hogere maximale grens voor ereloonsupplementen. Door de steeds hogere ereloonsupplementen in eenpersoonskamers riskeren hospitalisatieverzekeringen onbetaalbaar te worden. De cijfers tonen ook dat er qua prijzen grote verschillen zijn tussen de ziekenhuizen. Dit alles kan ervoor zorgen dat er twee soorten ziekenhuizen ontstaan: ziekenhuizen voor de rijken en ziekenhuizen voor mensen die het minder breed hebben. CM wil deze evolutie een halt toeroepen.

1 464 euro. Zoveel betaal je als patiënt gemiddeld voor een opname met overnachting in een eenpersoonskamer in het ziekenhuis. Dat is meer dan vijf keer zoveel als in een kamer voor twee of meer personen. In eenpersoonskamers betaalden alle patiënten samen in 2015 maar liefst 643 miljoen euro uit eigen zak. Jaar na jaar gaat dat bedrag serieus de hoogte in, zo blijkt uit onze ziekenhuisbarometer. En daar zijn verschillende redenen voor. Dat je in een eenpersoons-

kamer meer betaalt voor

In 2015 zijn er opnieuw twaalf ziekendezelfde zorg, is verre van huizen die hun maximale ereloonsupplementen verhoogd hebben, zeven logisch. zelfs op een aanzienlijke manier. In plaats van maximaal 100 procent mogen artsen er bijvoorbeeld plots 150 tot zelfs 200 procent ereloonsupplementen aanrekenen. Voor de patiënt scheelt het meer dan een slok op de borrel.

Is er een oplossing? CM stelt voor om de ereloonsupplementen in eenpersoonskamers te beperken tot maximaal 100 procent bovenop het normale honorarium. En om de ereloonsupplementen voor technische prestaties volledig af te schaffen. Dit kan echter enkel wanneer ziekenhuizen voldoende middelen krijgen voor hun werking.

Een kamer voor twee of meer personen is een stuk goedkoper, is een hospitalisatieverzekering daar nog nodig? In een kamer voor twee of meer personen moet je geen ereloon- en kamersupplementen betalen. Toch kan een ziekenhuisopname ook in dat geval een flinke hap uit je budget nemen. Er zijn namelijk nog andere kosten, zoals onder andere niet-vergoedbare implantaten (bepaalde heupprothesen, sommige lenzen bij cataractoperaties of fixatiemateriaal bij botbreuken). Deze zaken worden niet terugbetaald door de ziekteverzekering en tellen niet mee voor de maximumfactuur. Door deze en andere extra kosten kun je ook in een tweepersoonskamer een flinke rekening voorgeschoteld krijgen. Een hospitalisatieverzekering beschermt je daartegen. Blader door naar de regiopagina’s voor de cijfers van de ziekenhuizen in jouw buurt. www.cm.be/ziekenhuisbarometer

Stefan Dewickere

Wat met de eenpersoonskamers? Uit enquêtes bij CM-leden blijkt dat steeds meer mensen een eenpersoonskamer willen. Het is niet houdbaar om hen een steeds groter deel van de algemene ziekenhuiskosten te laten betalen. Beter zou zijn om de ziekenhuizen op een andere manier te financieren, niet via ereloonsupplementen maar via algemene middelen en een herwaardering van de artsenprestaties.

Er is ook een duidelijke tendens om steeds vaker ereloonsupplementen aan te rekenen voor zogenaamde technische prestaties. De patiënt betaalt extra voor bijvoorbeeld labo-onderzoeken of scans, terwijl hij de verantwoordelijke arts vaak niet eens te zien krijgt. Ten slotte zien we ook dat steeds meer patiënten kiezen voor een eenpersoonskamer. Onlogisch is dat niet. Wie ziek is, kiest er vaak voor om in alle rust te herstellen en stelt de privacy van een eenpersoonskamer op dat ogenblik erg op prijs. Dat je in een eenpersoonskamer meer betaalt voor dezelfde zorg is echter verre van logisch. CM pleit al langer voor een beperking van de ereloonsupplementen, net zoals we voorstander zijn van een verbod op ereloonsupplementen voor technische prestaties. Maar we beseffen dat er meer nodig is. Laat ons duidelijk zijn, met onze ziekenhuisbarometer is het helemaal niet onze bedoeling om ziekenhuizen of artsen met de vinger te wijzen. Studies tonen aan dat het water veel ziekenhuizen aan de lippen staat. Samen met de ziekenhuizen zijn wij daarom vragende partij om hun financiering grondig te herbekijken. Alleen op die manier kunnen we voorkomen dat we evolueren naar een gezondheidszorg met twee snelheden. Luc Van Gorp, Voorzitter CM

[ goed in mijn vel ] bijna negen op de tien Vlamingen raadplegen dokter Goog

Laat je niet vangen Met een eitje per dag loop je minder risico op een beroerte. Ben je bang om ziek te worden, dan word je sneller ziek. De gezondheidsnieuwtjes vliegen ons om de oren. Mogen we geloven wat we lezen? De campagne Foute informatie schaadt de gezondheid helpt je kritisch omgaan met gezondheidsinfo. Onze redacteur scant de informatiestroom. > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE > FOTO: LIEVEN VAN ASSCHE

en bevraging van CM en Université Catholique de Louvain (UCL) bij 3 431 Vlamingen toont dat 93 procent van de bevraagden op zoek gaat naar gezondheidsinfo, 91 procent van hen doet dat geregeld online. Mogen we geloven wat we lezen? Dat over het eitje neem je het best met een korrel zout. Wil je gezondheidsrisico’s inschatten, dan moet je het hele voedingspatroon bekijken. En, de studie werd uitgevoerd met steun van eierboeren. De stelling over ziek worden bevat meer waarheid. Ze is gebaseerd op een goede studie. Of er echt een oorzakelijk verband is tussen schrik en ziek worden, is onduidelijk. De onafhankelijke website Gezondheid en Wetenschap, met wie CM de campagne uitwerkte, toetst gezondheidsinfo aan de feiten. Worden we echt overladen? We doen de test.

8 uur – dagelijkse treinrit Elke ochtend lees ik de krant op de trein naar het werk. Zo laat ik de wereld langzaam doordringen. Mijn oog valt geregeld op interessan-

Redacteur Anneleen Vermeire: ‘De campagne Foute informatie schaadt de gezondheid helpt je kritisch omg te, gekke of verrassende berichten. ‘Ook voor de dodelijkste kankers stijgt de kans op overleven’, lees ik. Oef. Weer een lichtje in de duisternis. De boodschap komt van de Stichting Kankerregister. Niet zómaar een organisatie. Er zijn wel nuances. ‘Bijna een op de acht leeft

vijf jaar na de diagnose van uitzaaiingen of stadium IV nog. Een stijging met 1 procent in 7 jaar voor alle vergevorderde kankers’, zegt het artikel. Geen spectaculaire stijging, maar wel hoopvol. En ook het type kanker speelt een rol. Ik onthoud toch de positieve noot.

Naar Courchevel in de krokusvakantie Tijdens de krokusvakantie geniet je in Courchevel van een waar skiparadijs. Je skipas, goed voor 150 km, kun je ter plaatse uitbreiden voor 600 km aan pistes van Les Trois Valléés. Hotel Le Zénith in Courchevel 1 650 ligt vlak aan de pistes en draagt al enkele jaren het certificaat ‘Famille Plus Montagne’ voor haar inzet voor gezinnen met kinderen. De Nederlandstalige Intersoc-monitoren zorgen in het hotel voor extra winterpret. › Verblijf van 25 februari tot 4 maart in volpension voor 996 euro

per volwassene.

› Kinderen tot en met 13 jaar krijgen korting, 0-1 jaar gratis. › Voor de ski-opties betaal je een supplement.

... opnieuw op de latten willen staan

Meer informatie via www.intersoc.be en 070 233 119.

Google [ smakelijk ]

Lien llaert Wi Violet Corbett Brock

met

vorig jaar (cm.be 2015 nr. 24): ‘Door de vermelding natuurlijk denken we dat we gezond kiezen, maar dat is niet altijd zo. Fruitsappen, bio of niet, bevatten ook suiker.’ Toch wat voorbehoud bij die boekskes dus.

11 uur – researchen Geen artikel over gezondheidsinfo zonder door de boekskes te gaan. Een blad raadt me in een artikel een crème met berkenblaadjes tegen cellulitis aan. Enkele pagina’s verder zie ik reclame voor een frisdrank op basis van groene thee. Natuurlijk en weinig calorieën. Ik moet denken aan wat de website van CM vermeldt. Daar zegt professor An Goossens (KU Leuven): ‘Van crèmes tegen cellulitis is niet bewezen dat ze werken. De massage erbij is belangrijk. En die ontbreekt meestal.’ Over frisdrank vertelde voedingsdeskundige Els Debruyne ons

16 uur – update

INGREDIËNTEN 1 handvol stro • 500 g kippenbouillon • 2 eetlepels zoete sojasaus • 600 g hertenfilets • peper • zout • 1 theelepel sojaboter • ¼ theelepel xantana

Als de concentratie afneemt, scroll ik al eens door nieuwssites. ‘Waarom wenen vrouwen meer dan mannen?’, lees ik. Aandacht getrokken. Ik vind niet dat ik veel huil. Maar, mogelijk meer dan de gemiddelde man. Ik wil wel weten waarom. Het artikel linkt naar een gezondheidswebsite. Vrouwen zouden twee tot vier keer per maand huilen, mannen een keer om de twee maanden. Waarom? Hormonen (niet zo verrassend), kortere traanklieren (dat is nieuw) en de zorgtaak die vrouwen vaker opnemen. Dit brengt hen meer in contact met emotionele situaties (zou kunnen). De studie is uitgevoerd door een psycholoog die verbonden is aan een universiteit en al 20 jaar onderzoek doet naar huilen. De websiteredactie bestaat uit artsen. Het artikel meldt dat de cijfers gebaseerd zijn op wat mensen aangeven. Dat kan afwijken van de realiteit. Een wijze toevoeging. Ik beschouw het gewoon als een interessant weetje.

BEREIDING verwarm de oven voor op 180 °C • zet je dampkap uit en steek het stro voorzichtig in brand in een (oude) kookpot • blus met bouillon en zoete sojasaus en laat het wat inkoken • kruid de hertenfilets stevig met peper en zout • bak ze langs alle kanten aan in sojaboter • draai het vuur iets lager en bak verder op een matig vuur (± 2 min. per kant voor saignant, 3 min. voor medium en 4 à 5 min. voor bien cuit) • neem het vlees uit de pan en laat het rusten onder aluminiumfolie of op een warme plaats • blus de pan met de saus zodat de aanbaksels hun smaak kunnen afgeven aan de saus • proef, kruid met peper en zout en bind de saus door er xantana onder te mixen • mix je er sojaboter onder, dan wordt de saus steviger, maar neemt de gerookte smaak af • warm het vlees dat gerust heeft nog even weer op in de saus of in een ander pannetje • doe ook de sappen die tijdens het rusten uit het vlees gekomen zijn bij de saus

20 uur – intussen op Facebook Geen interessantere plek om info te screenen dan op sociale media. Ik moet niet lang scrollen voor ik op een gezondheidsboodschap bots. Reclame voor shirts die je lichaamshouding corrigeren en rugpijn tegengaan. Geen idee of de 20 000 verkochte exemplaren evenveel tevreden klanten opleverden. Het geeft inspiratie voor een Google-search. Ik typ ‘rugpijn’ in. Opvallend: de vier eerste hits verwijzen naar sites die betalen om bovenaan de resultatenlijst terecht te komen. Tijd om er de zeven tips bij te nemen (zie kader). Ik besef hoeveel info ik doorgaans gewoon laat passeren. Ik ben vermoedelijk niet alleen.

PUREE 500 g aardappelen, geschild, in stukjes • 1 eetlepel vloeibare sojaboter • ± ½ dl kippenbouillon • fleur de sel • peper kook of stoom (12 min. op 120 °C) de aardappelen • pureer ze samen met een lepel sojaboter • voeg kippenbouillon toe tot de puree de gewenste smeuïgheid heeft • kruid met fleur de sel en peper Tom Swalens

isch omgaan met gezondheidsinfo.’

Hert en saus

Foute informatie schaadt de gezondheid De campagne Foute informatie schaadt de gezondheid helpt je kritisch(er) omgaan met gezondheidsinfo. Ludieke filmpjes nemen gezondheidsmythes onder de loep en in heel Vlaanderen vinden infosessies, publieksacties en lezingen plaats. Ook online is er aandacht voor het thema. Op www.cm.be/gezondheidsinfo vind je alvast zeven vragen om slim te lezen en te klikken. De campagne werd uitgewerkt in samenwerking met dokter Marleen Finoulst en de website Gezondheid en Wetenschap.

Recept: Lien Willaert Uit het boek ‘Gezond Gulzig’ (herfst-winter)

[ sterker met steun ] 6-jarigen leren levens redden op tablet

‘Al spelend leren gaat

makkelijker’

‘Met leuke ﬁguurtjes kun je kinderen ook thema’s aanleren die op het eerste gezicht te moeilijk lijken.’ Juf Cathérine en haar 23 leerlingen van het eerste leerjaar testten de app Een adembenemende picknick! uit. Daarmee leren kinderen iemand in ademnood of met een hartstilstand helpen. ‘Een heel tof verhaaltje!’, zijn de kinderen unaniem enthousiast. > TEKST: THOMAS ROSSEEL > FOTO’S: STEFAAN BEEL

k weet hoe het voelt om niet meer te kunnen ademen’. De 6-jarige Nel Blaton weet nog goed hoe ze zich vorig jaar mispakte aan een snoep die ze bij de bakker kreeg. ‘Het was een grote, harde snoep. Ik slikte hem zonder te kauwen in. Zo zat hij vast in mijn keel. Gelukkig was mijn grote broer erbij. Die wist wat hij moest doen. Hij heeft een paar keer op mijn rug geklopt, tot de snoep loskwam’, vertelt ze. Samen met haar klasgenootjes van het eerste leerjaar van Olva Sint-Katarina in Assebroek bracht Nel een middag door op de iPad. Op het programma: de app Een adembenemende picknick!, ontwikkeld door de Italiaanse Reanimatieraad. De app werd vertaald door de Belgische Reanimatieraad, met steun van de Vlaamse overheid. De app wil kinderen bewust maken van handelingen die levens kunnen redden.

Njam en Boem-Boem De grote lentepicknick bij de dieren in het bos is aangebroken. Maar de voorbereiding verloopt niet vlekkeloos. De kleine eekhoorn Njam verslikt zich in een hazelnoot. Mama eekhoorn

Juf Cathérine: ‘Via een spel leren kinderen om te helpen wanneer het nodig zou zijn.’

weet gelukkig wat te doen. Ze legt Njam over de knie en slaat met haar poot vijf keer op de rug. Dan draait ze Njam om en duwt vijf keer op haar borstkas. De hazelnoot springt uit haar keeltje.

Het is leuk om over iets moeilijks bij te leren op de tablet. Met een verhaaltje snappen we dat beter. Leerlingen van het eerste leerjaar van Olva Sint-Katarina

Dan is het de beurt aan de leerlingen om Njam te redden. Lionel Gaelens drukt op de knoppen, die slagen op de rug van Njam voorstellen. Twee maal vijf keer. Tot Njam weer kan ademen. ‘Het is een heel leuk spelletje om te leren wat je moet doen wanneer iemand niet meer kan ademen’, vertelt Lionel tussen het al swipend dierenlevens redden door. ‘Het is de eerste keer dat ik hierover bijleer. Ik heb mezelf wel al eens verslikt in een korstje van een boterham maar ik kon altijd wel blijven ade-

men. Als het zou gebeuren bij een vriendje, dan weet ik nu wat ik moet doen’, knikt Lionel. Wanneer grote beer Boem-Boem op de grond valt en niet meer reageert, schiet vos Quick in actie en dient hartmassage toe. De kinderen kunnen samen met Quick naar het juiste ritme zoeken om het hart van Boem-Boem aan de praat te houden. Tot de hulpdiensten, ofwel EersteHulpKonijnen, ter plaatse zijn en verder hulp kunnen bieden. ‘Het is een tof verhaaltje en het is leuk om te leren op de tablet. Ik ga nog veel oefenen’, glimlacht Nel.

Niet lopen met volle mond Voor kinderen die nog maar net de deur van de kleuterklas achter zich toe hebben getrokken, zijn begrippen zoals ‘reanimatie’ en ‘hartstilstand’ verre van alledaags. Dat vindt ook ervaren juf Cathérine Van Renterghem, die zich over de dolle bende 6-7-jarigen ontfermt. ‘Maar het spel leert kinderen op een eenvoudige, speelse manier om te helpen wanneer het nodig zou zijn. En dat is belangrijk. Met leuke figuurtjes en filmpjes kun je ook moeilijke thema’s aanleren. Ze zullen er zeker iets van opsteken. Maar je kunt ook geen wonderen verwachten op die leeftijd’, meent ze. Een van de meest voorkomende oorzaken van een hartstilstand bij kinderen is een obstructie van de luchtwegen. Juf Cathérine juicht het toe om al van jongs af aan te sensibiliseren. ‘We leren op school dat kinderen voorzichtig moeten zijn tijdens het eten. Goed kauwen en niet rondlopen met een koek in je mond bijvoorbeeld. Ik zal zeker nog eens de tablets bovenhalen om de app te spelen in klas, want je ziet dat ze zo geboeid blijven. Jaren geleden bleef een koek

Dea, Nora en Tessa zijn meteen geboeid door het spelletje.

[ de huisdokter ] in het gips

Wat te doen bij reanimatie?

CM volgt de richtlijnen van Rode KruisVlaanderen voor reanimatie en andere vormen van EHBO. Meer info over wat je kunt doen bij noodsituaties vind je op: www.rodekruis.be/hulptips. Voor meer info en opleidingen over reanimatie kun je ook terecht op de website van de Belgische Reanimatieraad: www.brc.be. Ook CM organiseert regelmatig EHBOcursussen: www.cm.be/agenda.

Levens redden met nieuwe apps De Vlaamse overheid lanceerde twee apps die leren over levensreddende handelingen. De app Een adembenemende picknick! is gericht op kinderen van 6 tot 10 jaar. De app StartnHart van KU Leuven moet leraren helpen om reanimatie aan te leren in de klas. Wie de apps gratis wil downloaden voor smartphone of tablet kan terecht in de Google Play Store of Apple Store.

steken in de keel van mijn zoon. Ik heb toen verschillende keren op zijn rug moeten kloppen. Mocht het eens gebeuren bij een leerling, dan weet ik ook wel wat te doen’, stelt ze gerust.

Een breuk kan pijnlijk zijn. Hou het lichaamsdeel vooral goed stil en ga naar het ziekenhuis.

Wat is een botbreuk? Bij een breuk is een bot helemaal of gedeeltelijk gebroken. Je kunt het gebroken lichaamsdeel niet normaal bewegen of er niet op steunen. Je hebt pijn en er ontstaat een zwelling. Soms is er een bloeduitstorting met een verkleuring van de huid op de plaats van de breuk. Een breuk kun je in sommige gevallen herkennen aan de vreemde stand van het lichaamsdeel. Soms hoor je het bot kraken. Ook omliggende spieren, pezen, ligamenten, zenuwen, bloedvaten of huid kunnen beschadigd zijn. Bij een open breuk heb je een uitwendige wonde en verlies je bloed. Je ziet niet altijd een stuk bot.

Wat is de oorzaak van een botbreuk? Na een hevige slag, val of stoot kun je een breuk oplopen. Dat kan ook na een plotse draai of bij overbelasting van een lichaamsdeel door een bruuske beweging. Ook een beendergezwel kan een breuk veroorzaken. Botontkalking maakt het bot brozer, zo kan het makkelijker breken.

Wat kun je eraan doen? Beweeg het gebroken lichaamsdeel niet en steun er niet op. Anders kun je de breuk verergeren of omliggend weefsel nog meer beschadigen. Stelp bij een open breuk indien nodig de bloeding. Dek de wonde losjes af met een steriel verband. Wil je een gewonde helpen? Verplaats hem dan niet of laat hem niet onnodig bewegen. Spalk een ledemaat nooit zelf of zet het niet zelf weer recht. Koel een gewone breuk niet meer dan 20 minuten. Stop als de pijn verergert. Koel eventueel opnieuw wanneer de huid weer de normale temperatuur heeft.

Wanneer ga je naar de dokter? Twijfel je of je een breuk hebt, ga dan langs bij je huisarts. Heb je een breuk aan de onderste ledematen, heb je veel pijn, heb je een open breuk of wordt je ledemaat heel blauw of net heel bleek, bel dan de hulpdiensten. Ga bij een breuk aan de bovenste ledematen zelf naar het ziekenhuis. De arts zal de plaats van de breuk onderzoeken. Met een röntgenfoto kan hij zien waar de breuk zich bevindt en hoe die eruit ziet. Is het bot verplaatst, dan wordt het eerst teruggezet. Soms is er een ingreep nodig om het bot of omliggend weefsel te herstellen. Nadien krijg je een gipsverband. De arts zal over een verloop van enkele weken opvolgen of de breuk goed geneest. Soms verwijst hij je nadien door naar een kinesitherapeut om het lichaamsdeel opnieuw soepel te maken.

Elise Rummens, preventie-arts CM www.cm.be/dehuisdokter

Nel: ‘Ik weet hoe het voelt om niet meer te kunnen ademen.’

Stefan Dewickere

Waarom mag je een gebroken lichaamsdeel niet bewegen?

[ sterker met steun ] nieuwe CM-Zorgapp

Te jong om

out te zijn

Met de slogan ‘Je bent nog te jong om out te zijn’ lanceert CM de nieuwe CM-Zorgapp. Die ondersteunt mensen in een zorgsituatie en hun mantelzorgers. Je agenda beheren, activiteiten in de buurt ontdekken, berichtjes achterlaten, videobellen met CM, de toepassing is een hulp in het dagelijkse leven. Marina Panis (62) testte de app uit. Ze zet haar ervaringen voor ons op een rijtje. > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE > FOTO: GUY PUTTEMANS

e CM-Zorgapp maakt deel uit van Cubigo, een online zorgplatform dat verschillende applicaties samenbrengt. ‘Met die toepassingen of cubes, overzichtelijk verzameld in één platform, hebben mensen in een zorgsituatie, mantelzorgers en zorgverleners een hulpmiddel dat hen in het dagelijkse leven een handje kan helpen’, legt Marina uit. ‘Op die manier helpt de app je om sociale contacten te onderhouden en je minder geïsoleerd te voelen. Interessant is dat je via de app belangrijke informatie over je zorgsituatie kunt delen met meerdere mensen

uit je netwerk. Bepaalde cubes selecteert CM al, andere toepassingen kun je zelf toevoegen.’ Een greep uit het aanbod. Hoe kun je met de CM-Zorgapp je sociale contacten onderhouden? Marina: ‘Met de kalender-cube kun je je eigen agenda beheren en delen met anderen. Verandert er iets of komt er een activiteit aan, dan krijg je een melding. Deze toepassing is ook handig als je wil dat je mantel-

Met de CM-Zorgapp hebben mensen in een zorgsituatie, mantelzorgers en zorgverleners een hulpmiddel dat hen in het dagelijkse leven een handje kan helpen. Marina Panis

zorger je agenda mee in de gaten houdt of er afspraken in noteert. Mijn buurt geeft een overzicht van activiteiten in de buurt, de uitkalender of nieuwtjes van inwoners. Met de berichtenfunctie kun je meteen afspreken. Wanneer jij een berichtje schrijft, krijgt de ontvanger een mailtje.’ Hoe helpt de CM-Zorgapp je om je veiliger te voelen? Marina: ‘Het platform is een handige manier om met de zorgbehoevende zelf, mantelzorgers en zorgverleners te communiceren, is het nu in een thuiszorgsituatie of in een assistentiewoning. Met het Communicatieschrift kunnen mantelzorgers en zorgverleners met elkaar communiceren over de zorgsituatie. Welke medicatie moet er ingenomen worden? Heb je een boodschap voor de verpleegkundige nadat je bij je moeder op bezoek gegaan bent? Al die informatie kun je met het Communicatieschrift tus-

James Arthur

[ helpende handen ]

Vluchteling Mohsen verwelkomt Sinterklaas

sen verschillende personen doorgeven. De briefjes op de koelkast zijn dus niet meer nodig. Je kunt ook videobellen. Met je familie of vrienden, bijvoorbeeld, via Skype. Maar ook elke werkdag tussen 10 en 12 uur met CM. Met de Gezondheidslinks heb je dan weer nuttige gegevens en correcte gezondheidsinformatie meteen bij de hand.’ Zorg in eigen handen: waar maakt de CMZorgapp het verschil? Marina: ‘De bestaande toepassingen kun je aanvullen met cubes die je zelf kiest. Zo kun je alles wat jij zelf handig vindt en nodig hebt op een plaats verzamelen. Met de cubes behoud je ook het overzicht en kun je zelf beslissen op welke dienstverlening je een beroep doet. Ik wil me alvast inzetten voor CM om mijn ervaringen in de toekomst te delen met zorgverleners via trainingssessies. Zo ontdekken ook zij de meerwaarde van dit platform en kunnen ze mee de zorg afstemmen op de persoon die ze voor zich hebben en op zijn omgeving.’

Aan de slag

‘Een groot feest om kinderen gelukkig te maken, dat kennen we jammer genoeg niet in Iran. Ik ben dol op Sinterklaas.’ Vluchteling Mohsen Mahjoobi (32) heeft voor het eerst in zijn leven Sinterklaas gezien en meteen ook ontmoet. Als vrijwilliger hielp hij bij de intrede van de goedheilig man in Gent. ‘In mijn thuisland kennen we enkel Haji Firooz. Die kun je qua uitzicht wat vergelijken met de hulpjes van Sinterklaas. Maar hij komt helaas geen pakjes uitdelen. Sinterklaas komt niet in Iran. Het was dan ook de eerste keer dat ik hem heb gezien. Het was ongelooflijk.’

Water voor de sint ‘Vorig jaar hoorde ik al iets vertellen over Sinterklaas, maar ik begreep het niet helemaal. Nu ik hem en Zwarte Piet met mijn eigen ogen heb gezien, snap ik hoe belangrijk het feest is voor de kinderen. Sinterklaas is een soort van koning voor hen. Ze volgen hem en zijn blij dat hij er is. Dit feest is helemaal nieuw voor mij. Ik werkte twee uur aan de bar, als vrijwilliger bij de organisatie cirQ. Ik had de eer om de sint een flesje water te kunnen brengen. Toen ik met hem op de foto mocht, heb ik niet getwijfeld. It was amazing for me.’

High five ‘Iedereen in Gent vierde samen feest, omdat de sint er was. Kinderen met lachende gezichten, die high five deden met politiemannen. Zoiets kun je je in Iran niet voorstellen. Het leven is hier helemaal anders dan in Teheran, waar ik woonde. Hier probeert iedereen met elkaar een mooi feest voor Sinterklaas te maken. Het is een speciale periode. Ik ben blij dat ik mijn steentje heb kunnen bijdragen als vrijwilliger. Voor mij is dit een leuke manier om de cultuur in België stap voor stap te leren kennen. Eerder stak ik de handen uit de mouwen op de Gentse Feesten, maar dit is helemaal anders. Ik zat middenin het feest en dat deed deugd. Hopelijk kan ik volgend jaar opnieuw helpen. Ik zou het eigenlijk niet meer willen missen.’

Stap 1: Surf naar www.cm.be/zorgapp en klik op ‘Naar de Zorgapp’.

Thomas Rosseel

Stap 2: Maak je CM-login aan. Vul je naam, e-mailadres, regio en paswoord in.

Stap 4: Je kunt nu de app gebruiken. Voor tablet en smartphone download je de app in de app-store (je komt onmiddellijk op de downloadpagina terecht). Op je computer kun je meteen starten. Stap 5: Log in, de meeste gegevens zijn vooraf al ingevuld. Stap 6: Beheer je cubes. Je krijgt een set van vooraf geselecteerde CM-cubes. Je kunt die set zelf aanpassen. Je kunt genieten van extra functionaliteiten, afhankelijk van jouw gemeente, projecten waarbij je betrokken bent, partners in je netwerk …

Hoelang blijven mijn doktersbriefjes geldig? Doktersbriefjes en andere getuigschriften voor verstrekte hulp komen gedurende twee jaar in aanmerking voor terugbetaling. Je bezorgt de attesten voor verstrekte hulp van de zorgverleners aan het ziekenfonds binnen de twee jaar na het einde van de maand waarin je de zorg kreeg. Nadien zijn ze verjaard en mag het ziekenfonds niet meer terugbetalen. Bij overmacht, bijvoorbeeld bij een langdurige hospitalisatie in coma, kan het Riziv uitstel toestaan. Vind je nog een doktersbriefje in je schuif twee dagen voor het vervalt, dan kun je de verjaringstermijn tegenhouden met een aangetekend schrijven. De datum van dit schrijven telt.

Je wacht er beter niet mee om je doktersbriefjes bij het ziekenfonds in te dienen. Want de codes op het attest kunnen van belang zijn voor de volgende terugbetalingen. Dat geldt bijvoorbeeld voor de vernieuwing van je globaal medisch dossier. Pas wanneer het ziekenfonds dit weet, kun je voor raadplegingen bij de huisarts meer terugbetaald krijgen. Kleef op alle getuigschriften een gele klever. Als de doktersbriefjes te maken hebben met een ongeval, meld dit dan op de CM-envelop. Je stopt de doktersbriefjes in de CM-brievenbus. De attesten die je samen indiende, worden niet noodzakelijk op dezelfde dag uitbetaald. www.cm.be/terugbetaling-ziektekosten

[ de vraag ]

Stap 3: Je krijgt een privacy-pop-up die aangeeft dat jouw gegevens ook in de Zorgapp gebruikt zullen worden.

[ inbox ] [ brief in de kijker ] Psycholoog Een consultatie bij een psycholoog wordt nog altijd niet terugbetaald. Wanneer is dat voorzien? In véél gevallen lopen die kosten nogal op. Je denkt eerst of je het kan betalen en dat zou niet mogen. Naast de psycholoog hebben véél patiënten meestal nog andere medische kosten. Een terugbetaling voor een consultatie bij een psycholoog, zou al een zorg minder zijn voor de patiënt. Naam en adres bekend bij de redactie De terugbetaling door de ziekteverzekering is nog niet geregeld. Psychotherapie bij een psychiater wordt wel gedeeltelijk terugbetaald door de ziekteverzekering. CM geeft aan jongeren die recht hebben op kinderbijslag een tegemoetkoming voor psychotherapie bij psychotherapeuten met een CM-overeenkomst.

Pillen in kleine verpakking Speur je in cm.be mee naar het antwoord?

Tip Verdriet in Oostenrijk Oplossing

E Stuur je antwoord voor 20 december naar informatieblad cm.be, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het antwoord naar zoekenwin@cm.be. Vermeld welke prijs je wenst: het boek ‘Op eigen benen’ van Yanina Wickmayer (over het leven van een topsporter die niet van tegenslagen gespaard blijft maar met veel moed haar toekomst voorbereidt), uitg. Borgerhoff & Lamberigts of het boek ‘Wat kan mij gebeuren’ van Babs van den Bergh (als mantelzorger voor haar partner vertelt de auteur haar persoonlijk verhaal over ziekte, zorg, verdriet en vriendschap), uitg. Atlas. Uit de juiste inzendingen worden drie winnaars geloot.

Antwoord opgave cm.be nr. 21 Verstopt Winnaars Ann Hombrouckx (Hasselt) Liliane Van den Bergh (Wiekevorst)

Onlangs ging ik naar de apotheek om mijn vertrouwde medicijn in een doos van 300 tabletten. Nu bestaat alleen nog een doos van 100 stuks. Ik schrok van de prijs: 11,82 euro. In oktober betaalde ik voor een doos van 300 tabletten 18,29 euro. Kan die prijsverhoging zomaar voor een bestaand geneesmiddel? Ik kan niet anders dan dat middel gebruiken. Bovendien moet ik minstens 6 tabletten per dag slikken. Naast die verdubbelde kostprijs, ben ik nu ook zo door mijn voorschriften. Dat betekent dat ik meer naar de huisarts moet. Ik begrijp echt niet waarom die grote verpakking ‘uit de handel’ genomen is. Eens te meer gelden voor de farmaceutische industrie alleen harde commerciële belangen. De patiënt mag al blij zijn dat er een middel bestaat dat min of meer helpt. Naam en adres bekend bij de redactie De farmaceutische bedrijven beslissen autonoom in welke verpakkingen zij geneesmiddelen aanbieden. Kleine verpakkingen kosten de patiënt meer. Bovendien mag de firma een supplement van 5 euro aanrekenen voor een merkproduct als er een generisch alternatief op de markt komt. Want dan daalt de prijs van het merkproduct. Dat supplement weegt ook in een kleine verpakking zwaarder door. Voor generische geneesmiddelen betaal je die supplementen niet. CM pleit voor het afschaffen van die supplementen en ijvert voor grote verpakkingen bij chronische aandoeningen.

Supplementen

Ik moest voor een onderzoek een MRI laten nemen. Nadien kreeg ik een factuur van 205,70 euro, met daar bovenop een supplement van 51,43 euro. Ik heb hiertegen geprotesteerd. Het antwoord was dat alle radiologen van dat zie-

kenhuis niet geconventioneerd zijn. Zij hebben dus het recht om supplementen aan te rekenen. Die informatie zou te lezen zijn aan het onthaal van de radiologie. Ik moet dus zelf uitzoeken waar ik een MRI kan laten nemen door een arts die wel geconventioneerd is. Noch de verwijzende arts, noch de diensten hebben mij vooraf verwittigd. Bovendien vind ik het straf dat zelfs voor een ambulant onderzoek de supplementenregeling geldt. Mijn protest resulteerde - uitzonderlijk - in een kwijtschelding van het supplement. Leuk voor mij, maar het systeem klopt niet. De overheid moet drastisch ingrijpen in het hele supplementenverhaal. Naam en adres bekend bij de redactie Bij een ziekenhuisopname moeten patiënten tegen conventietarief worden behandeld als ze verblijven in een twee- of meerpersoonskamer. CM pleit ervoor dat elke patiënt de keuze moet hebben om technische prestaties, zoals onderzoeken medische beeldvorming, tegen conventietarief te laten uitvoeren als hij niet is opgenomen in het ziekenhuis. Zich voor het onderzoek of de behandeling goed informeren over de kostprijs en het conventiestatuut van de behandelende arts is altijd aan te raden.

Patiëntendossier Het begrip GMD (globaal medisch dossier) is ondertussen goed ingeburgerd bij de patiënten. Recent heeft de FOD Volksgezondheid met een folder de geïnformeerde toestemming toegelicht, met het oog op het elektronisch en veilig delen van gezondheidsgegevens tussen behandelende artsen. Ik stel me hierbij de vraag of er een medisch en/of administratief verband ontstaat tussen het GMD en het zogenoemd gedeeld gezondheidsdossier? Mario Vleurinck, Gentbrugge Elke zorgverlener moet van iedere patiënt een patiëntendossier bijhouden. Alle zorgverleners met wie de patiënt een therapeutische relatie heeft, kunnen de patiëntendossiers die voor hun behandeling relevant zijn, online inkijken. Als de patiënt daarvoor toestemming gaf. Het delen van die informatie gebeurt via het beveiligd eHealthplatform. Het globaal medisch dossier (GMD) is het patiëntendossier dat de huisarts bijhoudt. Daarin verzamelt hij zoveel mogelijk gezondheidsgegevens van de patiënt. Zo heeft de huisarts een algemeen beeld van de gezondheidstoestand van de patiënt. Het is in het belang van de patiënt dat de huisarts van het GMD een elektronische samenvatting, een zogenaamde sumehr, maakt. Dat gebeurt via het beveiligde online platform Vitalink. Artsen kunnen die informatie delen. Met de sumehr kan een arts snel de gezondheidstoestand van de patiënt inschatten.

Heb je vragen of opmerkingen bij een artikel? Aarzel niet om ze te sturen naar lezersbrieven@cm.be - Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je jouw reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk. De redactie kan de teksten inkorten of niet geven bij plaatsgebrek.

nieuwe regeling moederschapsrust [ mijn CM ]

Tijd maken voor je baby,

ook als zelfstandige

Zelfstandige kersverse mama’s krijgen vanaf 1 januari volgend jaar meer rust en meer mogelijkheden om die rust te verdelen. Een overzicht.

gewerkt. De keuze mag de mama elke week maken, om zo een goede combinatie werk-gezin te zoeken.

Meer tijd voor opname verlof Het facultatieve verlof moet opgenomen worden binnen de 38 weken na de bevalling, met andere woorden tot 36 weken na de 2 weken verplichte nabevallingsrust. Tot eind dit jaar is dat tot 23 weken na de bevalling ofwel 21 weken na 2 weken verplichte nabevallingsrust.

> TEKST: THOMAS ROSSEEL

Uitbreiding aantal weken Het totaal aantal weken moederschapsrust wordt uitgebreid. Daar waar tot eind dit jaar 8 weken zijn voorzien, verandert dat vanaf 2017 naar 12 weken (13 in plaats van 9 bij een meerling). Die periode valt uiteen in twee delen. Zo zijn 3 weken rust verplicht op te nemen: 1 week voor de vermoedelijke bevallingsdatum en 2 weken na de werkelijke bevallingsdatum. Het tweede deel bestaat uit 9 weken facultatieve rust.

Deze nieuwigheden zijn van toepassing voor elke moederschapsrust van een zelfstandige die start op 1 januari 2017 of later. Meer info en details over de huidige regeling, ook voor werknemers en werkzoekenden, vind je op www.cm.be/ moederschapsrust.

De moederschapsrust voor zelfstandige mama’s wordt uitgebreid met 4 weken.

Halftijdse of voltijdse moederschapsrust Zelfstandige mama’s krijgen de mogelijkheid om tijdens de facultatieve 9 weken hun moederschapsrust voltijds of halftijds op te nemen. Zo mag een zelfstandige mama vanaf 2017 haar job maximaal voor de helft uit oefenen, in plaats van die volledig stop te moeten zetten. Voor mama’s die voor die parttimewerkwijze kiezen, wordt elke week met volledige stopzetting van het werk omgezet naar 2 weken waar-

in de job voor maximaal de helft uitgeoefend wordt. Het totaal aantal weken facultatieve moederschapsrust kan zo tot 18 weken in plaats van 9 bedragen. Voor elke week waarin op een halve manier wordt gewerkt, ontvangt de mama de helft van de uitkering die voorzien is voor een week waarin helemaal niet wordt

Kinderservice Skoebidoe Neem als aanstaande of kersverse ouder ook zeker een kijkje op de website van kinderservice Skoebidoe: www.cm.be/skoebidoe. Daar vind je onder meer de voordelen als CM-lid. De Skoebidoe-app kun je gratis downloaden voor je tablet of smartphone.

Tweede opinie voor complexe diagnoses Een ingrijpende behandeling laat je niet zomaar uitvoeren. En over complexe diagnoses mag en kan nagedacht worden. Bij twijfel over de diagnose van een specialist kun je als lid van het CM-Hospitaalplan een beroep doen op de dienst Second-O: een tweede onafhankelijke arts uit dezelfde specialisatie buigt zich over jouw dossier en vormt een tweede opinie. Robert* is 79 en stond voor de eerste ingrijpende operatie in zijn leven. ‘Ik wou die niet zomaar laten uitvoeren en wou een tweede opinie om zeker te zijn. Dat kon via de dienst Second-O.’ ‘Ik heb darmkanker. De chirurg wou overgaan tot een operatie. Ik besloot om daar niet zomaar mee akkoord te gaan. Ik ben eind de zeventig en ik onderging nooit eerder in mijn leven een operatie.’ Robert deed een beroep op de dienst Second-O van CM, op zoek naar meer vertrou-

wen om de stap naar de operatietafel te zetten. ‘Het was niet dat ik de dokter niet geloofde, maar indien twee mensen met kennis van zaken zo’n ingreep nodig zouden achten, dan zou dat me veel meer geruststellen. Ik heb het rapport opgevraagd en opgestuurd naar het UZ in Leuven. Ze wilden graag de scans zien, die ik had ondergaan, om zo een gefundeerde mening te vormen. Ik kreeg snel antwoord, amper twee weken later. Een operatie bleek inderdaad de juiste beslissing. Dan kon ik met een gerust gemoed zeggen: oké, doe maar. Voor een kleinigheidje vraag je zo’n tweede opinie niet aan, maar dit was heel ingrijpend.’ Robert is vandaag op de goede weg. ‘Het blijft wat afwachten hoe de ziekte verder verloopt, maar de operatie bleek wel nodig. Ik ben tevreden met mijn beslissing.’

Een frisse blik op jouw dossier via Second-O Bij ingrijpende behandelingen en complexe diagnoses kun je als CM-lid, aangesloten bij het CM-Hospitaalplan, een beroep doen op de dienst Second-O. Een onafhankelijke arts uit dezelfde specialisatie in het UZ Leuven buigt zich over jouw dossier en vormt een tweede opinie.

Second-O is eenvoudig en snel, je privacy wordt gegarandeerd, wat je met het advies doet kies je zelf en de kosten worden gedragen door het CM-Hospitaalplan (uitgezonderd een eenmalige administratiekost van 30 euro). Meer info en voorwaarden op www.cm.be/second-o.

www.cm.be/hospitalisatie *Robert is een fictieve naam

[ uitsmijter ] Wouter Deprez over zijn tuin en over kanker van zijn vrouw

‘Liefde wordt onvoorwaardelijker als je geliefde ziek is’ Cabaretier Wouter Deprez is begonnen aan zijn ronde van Vlaanderen met zijn nieuwste voorstelling Bloemen, bijen & borstbollen. Wat begon als een reeks grappige verhalen over de liefde voor zijn tuin en bijenkast, werd vooral een ode aan zijn vrouw Marjan, die sinds begin dit jaar tegen borstkanker vecht. Een persoonlijke voorstelling die bij iedereen snaren raakt. > TEKST: KAATJE DE CONINCK > FOTO: IMAGEDESK

inds twee jaar heeft Wouter Deprez verplicht een tuin. Het was zij, Marjan (39), die graag meer ruimte en lucht wou, hij was perfect gelukkig op hun appartement. Wat begon als een gearrangeerd huwelijk, groeide uit tot zotte liefde. Een plek vol groene avonturen, waar hij zijn toevlucht zoekt als het leven te zwaar wordt. Zeker nu Marjan ziek is. Zij leeft in ‘het tegenovergestelde seizoen’, zoals hij zo mooi beschrijft. Alles bloeit in de tuin, terwijl zij haar haar verliest. Want ze heeft borstkanker. ‘Wanneer kanker je gezin treft, zit je snel in die bubbel van ziekte. Ik moet daar af en toe uit, naar adem happen. Dat kan in de tuin. Uitwaaien, onkruid wieden, mijn hoofd leegmaken. Dan heb ik weer zuurstof om verder te doen met wat ik moet doen: het lichter maken voor haar.’ Is dat de voornaamste taak van een ‘kankerechtgenoot’, zoals je het zelf noemt. Wouter Deprez: ‘Dat, en rust en standvastigheid bieden. De boel draaiende houden, de kinderen normaliteit bieden. Af en toe een grapje maken, of Marjan eens goed vastpakken zodat ze weet dat we dit samen doen. Dat is eigenlijk al heel veel voor één persoon. We denken vandaag graag dat iedereen alles moet kunnen,

maar ik geloof niet dat dat kan. Ik ben bijvoorbeeld niet de man van de grote emoties. Ik denk snel: Oei, hoe moet ik dat oplossen? Ik zie dat Marjan uitgebreid troost vindt bij haar vriendinnen, die perfect aanvoelen wanneer zij hen nodig heeft. Mijn ego zou het daar moeilijk mee kunnen hebben, maar ik vind het ontroerend mooi om te zien hoeveel mensen ons helpen.’ Heb je met Marjan besproken of je hier een voorstelling en boek over mocht maken? ‘Natuurlijk, maar heel kort. Marjan is al eerder een personage in mijn voorstelling geweest, dus ze heeft daar weinig reserves over. Ze is iemand die zich weinig zorgen maakt over wat de wereld van haar denkt. Ze weet ook hoeveel ik hou van schrijven en spelen, ze voelde dat ik dit nodig had. Ik denk ook wel dat we beiden een groter ‘doel’ voor ogen hadden. Marjan voelt goed hoeveel taboe er nog rond borstkanker hangt. Ook ik hoor wel eens dat je hier eigenlijk niet over spreekt. Dat je kanker beter achter gesloten deuren verwerkt. Terwijl het zo belangrijk is om kanker bespreekbaarder te maken. Ik wilde ook tonen: kanker is zwaar, ja. Serieus, ja. Maar je kiest nog altijd hoe je ermee omgaat.’

Wouter Deprez: ‘Het is belangrijk om kanker bespreekbaarder te maken.’

Wissel je daarom je vertederende verhalen af met grovere humor? ‘Wacht nog even met die pot chrysanten, die zijn niet nodig. Nog niet.’ ‘Geloof me, Marjan is de eerste om grove grappen te maken over haar ziekte, vooral als ze voelt dat haar omgeving het zwaar krijgt. Op het podium gebruik ik die grap vooral om een punt te maken over mensen die op bezoek komen en de boel zwaarder maken. Ocharme, zo erg voor jullie. En de kiendjes. Ongetwijfeld goed bedoeld, maar op zo’n moment heb je daar weinig aan. Je hebt veel meer aan wat lichtheid, gepraat over koetjes en kalfjes.’ Ook de vraag ‘waarom overkomt haar dit nu’ vind je nutteloos. ‘Het zou een logische vraag zijn bij Marjan. Ze leeft gezond, doet aan sport, drinkt niet veel. Maar je vraagt je ook niet af waarom de versnellingsbak van je auto het begeeft? Voor ons is die waaromvraag nutteloos. Tegenslag hoort bij het leven. Haar lichaam heeft een fout gemaakt in de celdeling, de natuur maakt nu eenmaal fouten.’ Wat vond Marjan van de voorstelling? ‘Ze vond het mooi, grappig ook om te zien waar ik de werkelijkheid wat heb aangepast. Ze was ook emotioneel. Ik dacht omdat ik in de voorstelling nogal abrupt de borstkanker in het verhaal breng. Maar nee, ze kreeg het moeilijk omdat ze besefte hoe het voor haar omgeving was om geconfronteerd te worden met haar ziekte. Ze zag de onmacht waar ik soms mee worstel en thuis niet laat zien. Dat was de enige reden waarom ik op voorhand had getwijfeld: ik wilde niet dat zij moest inzitten met mijn gevoelens. Ze moest zich enkel concentreren op beter worden. En nu is dat toch gebeurd. Dju. Weet je, als je partner ziek is, valt de wederkerigheid weg. Maar je liefde wordt onvoorwaardelijker. Dan maakt het niet uit dat er een stukje borst weg is. Dat besef je ineens zeer goed.’

Het boek en de luister-cd Bloemen, bijen & borstbollen liggen nu in de winkel. Met de voorstelling trekt Wouter Deprez nog tot april door Vlaanderen.