Visie 9 februari 2023

Vlexit

Hoe voel je dat er verkiezingen aankomen? Simpel, als politici over elkaars voeten vallen met ideetjes voor een volgende staatshervorming. Deze bevoegdheid splitsen, dat beleidsdomein overhevelen, de grootste fantasten pleiten zelfs voor een buitenwettelijke omwenteling, wat simpelweg het einde van ons land betekent. De voorbije weken werden tonnen krantenpapier aan die Vlexit besteed en uren duidingsprogramma’s op televisie vol gepalaverd. En ja, het zijn inderdaad verkiezingen volgend jaar. Veel mensen stellen zich daar vragen bij. Terecht. Zijn er nog geen besturen,

regeringen en politici genoeg in dit land? Tussen haakjes, de voorbije week kwam er nog een beleidsniveau extra bij in Vlaanderen: we hebben nu ook vijftien regio’s. Zijn er dan geen problemen genoeg waarmee politici zich eerst en vooral zouden moeten bezighouden? Zij en wij zien allemaal dat het niet zo vlekkeloos draait in de kinderopvang, het onderwijs, de zorg, het openbaar vervoer ...

Dus wat me het meest vrees inboezemt is het blinde geloof, de dure eed, dat het na het zoveelste rondje staatsgemorrel allemaal veel beter wordt. We zijn best op onze hoede voor de profeet die brood eet. Of voor de vos die de passie preekt.

¬ Foto ID / Fred Debrock

Nadien is de boer altijd veel ganzen kwijt. Tot dat besef komen ze nu ook in Groot-Brittannië, twee jaar na de Brexit. De Vlaamse werkgevers- en werknemersorganisaties deden deze week een niet mis te verstane oproep aan de regeringen van dit land: ‘werk meer samen!’. Samenwerken, niet tegenwerken. Dat is beter voor de burgers en bedrijven in dit land. Als we daar nu eens al die politieke energie van de voorbije weken insteken?

Ann Vermorgen, nationaal secretaris ACV, verantwoordelijk voor Vlaams ACV

WOON-WERKVERKEER Eindelijk fietsvergoeding voor elke werknemer

Wie naar het werk fietst en vandaag nog geen recht heeft op een fietsvergoeding, krijgt vanaf 1 mei een vergoeding van 0,27 euro per gefietste kilometer. Bedoeling van dit akkoord tussen vakbonden en werkgeversorganisaties is om fietsen ook financieel aantrek kelijker te maken, naast de voordelen voor gezondheid en milieu. Het ACV haalt een slag thuis, ‘al blijft uiteraard een goede fietsinfrastructuur een noodzaak’, klinkt het bij onderhandelaar Piet Van den Bergh. De Centrale Raad voor het

Bedrijfsleven schatte in 2019 de kostprijs van dergelijke fietsvergoeding op 40 miljoen euro per jaar voor de volledige privésector, ofwel 2 procent van de uitgaven van ondernemingen voor bedrijfswagens, of 0,02 procent van de totale loonmassa in België.

Voor wie vandaag al recht heeft op een fietsvergoeding op basis van een cao verandert er niets. De Nationale Arbeidsraad dringt erop aan de nieuwe regeling ook in te stellen in de openbare sector.

WERK EN GEZIN

Besparingen op tijdskrediet gaan helaas door

Tijdens de begrotingsopmaak in oktober besliste de Vivaldi-regering te besparen op wie tijd neemt voor het gezin of voor een opleiding. De nieuwe regeling voor tijdskrediet en thematische verloven zou ingaan op 1 januari, maar liep vertraging op. ‘Helaas heeft dat niet tot voortschrijdend inzicht geleid bij de regering’, klinkt het bij het ACV. Vanaf 1 februari wordt het recht op tijdskrediet om te zorgen voor een kind ingeperkt, en ook opleiding

volgen wordt een stuk moeilijker voor wie deeltijds werkt. Ook de situatie waarbij een werknemer die 75 procent werkt, wel een uitkering kan krijgen om volledig te stoppen met werken, maar niet langer om halftijds te werken, is voor de vakbond een doorn in het oog.

~ Meer info over de maatregelen op www.visie.net

Redactieadres Visie, PB 20, 1031 Brussel ¬ e-mail: info@visieredactie.be ¬ Lezersbrieven lezers@visieredactie.be ¬ Abonnementen www.beweging.net/abonnementvisie ¬ Verantwoordelijke uitgever Liesbeth De Winter ¬ Redactie Djorven Ariën, Simon Bellens, Nils De Neubourg, Dominic Zehnder, Lies Van der Auwera, Lieven Bax, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen, Sim Geerts, Sofie Buysse, Martine Creve ¬ Hoofdredactie An-Sofie Bessemans, Wim Troch ¬ Vormgeving Gevaert Graphics ¬ Druk Coldset Printing Partners ¬ Visie verschijnt maandelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van CM, ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten ¬ De beschrijving van de CM-diensten en -voordelen in deze publicatie heeft enkel een informatieve waarde. Bij twijfel of betwisting gelden enkel de statuten van het ziekenfonds. Meer info: www.cm.be/statuten ¬

©ID/BASBOGAERTS

Actueel. Deze voorstellen dichten het gat in de begroting

Naar deze miljarden voor begroting is De Croo op zoek

Sinds het politiek gehakketak en het ontslag van staatssecretaris Eva De Bleeker (Open Vld) gaat de regering uit van een federaal begrotingstekort van ruim vijf procent van het procent bruto binnenlands product. Zonder ingrijpen kijken we eind 2023 aan tegen een federaal begrotingstekort van 17 miljard euro, een jaar later al 20 miljard. Premier De Croo en zijn regeringsleden zullen tijdens de begrotingsgesprekken in maart dus enkele miljarden moeten vinden. Visie hoorde rond en keek verder dan je pensioen.

3 miljard

Voorkom spier- en skeletproblemen

Een omvangrijk en vooral duur probleem, vaak veroorzaakt door werk. Ongeveer tweeënhalf miljoen Belgen kampen ermee, 150 000 van hen zijn daardoor in langdurige ziekte beland. Betere preventie op de werkvloer kan tot 3 miljard euro directe medische kosten uitsparen.

460 miljoen euro

Belast de échte huurinkomsten

Wie een woning verhuurt betaalt geen belastingen op wat er werkelijk aan huurgeld binnenkomt. Veel experten zijn het erover eens dat dat niet eerlijk is tegenover wie meer afdraagt van het loon. Daarom: laat de belastingen afhangen van werkelijke huurinkomsten.

1,75 miljard euro

Alleen bedrijfssubsidies waar het nut heeft

In vergelijking met onze buurlanden geeft België twee procent van het bruto binnenlands product meer uit aan economische steunmaatregelen aan bedrijven. Maar rapporten toonden aan dat niet iedere euro daarvan tot betere productiviteit of meer werkgelegenheid leidt. Een deel van de subsidies komt goed terecht, maar steeds meer subsidies leiden gewoon tot meer winst bij bedrijven.

560 miljoen euro

Aandelenopties voor veelverdieners de schop op

Een klein en select deel van werknemers kan ervoor kiezen om als deel van het loon aandelen te kopen van de werkgever. Ruim de helft van die werknemers heeft een jaarinkomen van bijna 100 000 euro. Zij kunnen dus bovenop dat riante loon en zonder noemenswaardige belastingen en bijdragen beursproducten aankopen, en snel weer ten gelde maken.

2,36 miljard euro

Herdenk de salariswagens en tankkaarten

Vanaf 2026 moeten alle wagens die deel uitmaken van het loon elektrisch zijn. Maar de schatkist blijft ondertussen wel bloeden. De FOD Financiën berekende dat we jaarlijks 2,36 miljard euro mislopen door rechtstreekse subsidies en verloren belastinginkomsten. Door werknemers met een bedrijfswagen en eventuele tankkaart over te laten stappen op een mobiliteitsbudget, kan het systeem van salariswagens herdacht worden zonder dat mensen moeten inboeten op verloning.

4,78 miljard euro

Maak facturen verplicht elektronisch voor bedrijven

Facturen verwerken blijkt in ons land nog echt papierwerk, zeker in bedrijven. Die hele papierwinkel is gevoelig voor onder meer fouten en fraude. Nochtans kan de overheid eenvoudig bedrijven verplichten

¬ Tekst Nils De Neubourg

Opinie

over te schakelen op digitale facturen en verwerking ervan. En het levert bijna 5 miljard euro op.

2 miljard euro

Belast de meerwaarde op aandelen

Het onderscheid tussen inkomsten uit arbeid of uit andere bronnen is achterhaald, vindt het ACV. Wie het kan dragen, moet mee een eerlijke bijdrage leveren, zo ook wie inkomsten haalt uit aandelen.

1 miljard euro

Zelfstandigen eerlijk laten bijdragen aan hun pensioenen

Sinds 2021 is de pensioenberekening van werknemers en zelfstandigen gelijkgetrokken. Alleen volgden de bijdragen van zelfstandigen aan de pensioenkas niet het verhoogde pensioen zelf. Dat slaat op termijn een gat in de budgetten van bijna 1 miljard euro.

en ook nog ...

Meer transparantie over farmadeals

De ziekteverzekering draagt jaarlijks een kost van 5 miljard euro van het totale geneesmiddelenbudget, en dat budget gaat in stijgende lijn. Niet alleen gebruiken we veel geneesmiddelen, er komen ook steeds meer nieuwe, dure geneesmiddelen op de markt. Steeds vaker worden ze vergoed via vertrouwelijke overeenkomsten tussen de federale minister van Sociale Zaken en farmaceutische bedrijven. Door die overeenkomsten is de werkelijke kostprijs per geneesmiddel voor de ziekteverzekering onbekend. Voor CM is innovatie belangrijk, maar enkel op voorwaarde dat de nieuwe geneesmiddelen werkelijk een meerwaarde bieden voor de patiënten. Dat is vandaag niet altijd zeker.

Inzetten op generische geneesmiddelen

Van de CM-leden die in 2019 een biologisch geneesmiddel voorgeschreven kregen, nam minder dan tien procent de generische variant. Daarmee scoort ons land opvallend slechter dan verschillende buurlanden. En het betekent hoge kosten. Het aanbod van generische geneesmiddelen moet daarom omhoog. Want zodra een generische variant beschikbaar wordt, moet ook de kostprijs van het originele geneesmiddel fors dalen.

Nu de nieuwjaarsrecepties van de politieke partijen achter de rug zijn, is het tijd om de balans op te maken. Uiteraard zullen niet alle boodschappen de media gehaald hebben, maar jammer genoeg hoorden we politici opnieuw vooral tégen iets zijn, in plaats van vóór iets.

¬ Luc Van Gorp, Voorzitter CM

Tackelen of samenwerken?

Tijdens de eerste weken van het nieuwe jaar werd alweer duchtig getackeld. Er was gehakketak over een nieuwe staatshervorming. We leerden ook wie er met wie een nieuwe regering wil vormen en wie er zeker niet in aanmerking komt. En ja, we hebben zelfs al een kandidaat-premier voor verkiezingen die nog bijna anderhalf jaar van ons verwijderd zijn. Normaal gezien toch. Alsof er vandaag buiten de politiek al iemand wakker ligt van die verkiezingen. Laat staan dat veel mensen met spanning uitkijken naar een nieuw rondje staatshervorming.

Zullen we straks onze facturen kunnen betalen? Zal er morgen een leerkracht voor de klas van onze kinderen staan? Zal er iemand voor mijn ouders kunnen zorgen als ze hulpbehoevend worden? Hoe kan ik alle bordjes in de lucht houden, thuis en op het werk? Wat als ik zelf voor lange tijd out ben? En welke natuurrampen staan er ons nog te wachten? Dat is wat mensen bezighoudt en waar ze oplossingen voor verwachten. Dat is waar de nieuwjaarsrecepties over zouden moeten gaan.

Want willen we uiteindelijk niet allemaal hetzelfde? Wie kan er tegen een kwaliteitsvolle, betaalbare en toegankelijke gezondheidszorg zijn? Wie wil er geen leefbare balans tussen werk en privé? Wie wil er niet dat zijn kinderen naar een school kunnen waar ze zich thuis voelen en uitgedaagd worden om te groeien? Wie kiest er niet voor

om te wonen op een plek waar het aangenaam is om te leven en te werken?

Het is net in die gezamenlijke uitdaging dat het verbindende verhaal zit. Iedereen heeft nood aan connectie. We zijn allemaal op zoek naar levenskwaliteit. Het is ook aan beleidsmakers om daartoe het juiste kader te creëren en verandering mogelijk te maken. Dat vergt een perspectief dat verder reikt dan de volgende verkiezingen, een debat dat over veel meer gaat dan over structuren en processen, politici die bereid zijn om samen te werken en leiders die over de partijgrenzen heen de weg kunnen wijzen.

Alleen zo’n verhaal kan erin slagen om mensen te enthousiasmeren. Laat dat mijn – late – nieuwjaarswens zijn voor een ander 2023.

1. FILM Klein en groot voor het grote scherm

Van 11 tot en met 26 februari nemen jeugdfilm en audiovisueel experiment het grote scherm in op verschillende locaties in Antwerpen, Brugge, Gent, Kortrijk, Roeselare en Hamme. Van peutercinema tot 16+, met workshops tijdens de krokusvakantie.

~ www.jeffestival.be

2.

TENTOONSTELLING

Sneakergold

Sneakers hebben het gaandeweg van sportschoen tot mode-object weten te schoppen. In Izegem, de stad van schoenen en borstels, kom je op de industriële erfgoedsite Eperon d’Or meer te weten over iconische modellen, bijzondere verzamelingen en zelfs rechtszaken over de sneaker.

~ www.eperondor.be/sneakergold

Woonzorgcentrum kost gemiddeld bijna 2 100 euro

Uit recente cijfers die seniorenvereniging OKRA kon verzamelen, bleek dat woonzorgcentra hun kamerprijzen in 2022 gemiddeld met 197 euro verhoogden. Daardoor ligt de gemiddelde maandprijs voor een eenpersoonskamer nu op 2 096 euro. ‘Dat vergroot nog maar eens de kloof tussen de prijs voor een verblijf in een woonzorgcentrum en het pensioen’, klinkt het bij OKRA.

Om de betaalbaarheid van wonen voor deze ouderen te waarborgen, vraagt OKRA aan de Vlaamse overheid om de zorgpremie voor personen met een zware zorgnood –waarop alle bewoners van woonzorgcentra recht hebben – op te trekken. ‘De maandelijkse premie van 130 euro werd de afgelopen tien jaar nooit

aangepast. Vanaf dit jaar komt er een schamele 5 euro bij. Een aanpassing aan de gezondheidsindex zou echter een stijging tot 166 euro betekenen’, zegt Koen Peeters van OKRA.

De seniorenvereniging hamert daarnaast ook al langer op de federale energiepremies van de 75 000 bewoners van de Vlaamse woonzorgcentra. ‘Zij hebben nog steeds geen energiesteun ontvangen, terwijl de kosten voor de gestegen energieprijzen wel doorgerekend worden’, aldus Peeters.

‘Ook wie een serviceflat huurt die aan een woonzorgcentrum of OCMW verbonden is, valt uit de boot. Een rechtzetting van deze onrechtvaardigheid dringt zich op.’

Breintrein

STARTERS OP DE ARBEIDSMARKT

Jeugdvakantie nog te onbekend

De Infolijn Studentenarbeid, die gratis betrouwbaar advies verleent aan jobstudenten, merkte de afgelopen periode een stijging van het aantal startende werknemers die contact nemen met vragen over hun vakantierechten. Verantwoordelijke van de Infolijn Nelis Jespers: ‘Vaak hebben jonge werknemers geen idee hoe het zit met hun verlof. Ook wie recent van school ging en een arbeidscontract tekende, kan aanspraak maken op verlof dankzij het systeem van jeugdvakantie. Ben je vorig jaar gestopt met school, niet ouder dan 25 in 2022 en heb je minstens één maand gewerkt, dan heb je recht op vier weken jeugdvakantie.’

~ www.chatmetisa.be

De lange uren die zorgwerkers moeten kloppen zijn niet normaal!

De meesten combineren dit nog eens met een gezin, dat is heel straf!’

¬ KETNETRAPSTER

SARAH MOUHAMOU in Flair over haar stage op de orthopedie-afdeling voor het programma Een echte job

Regulering gokken opnieuw uitgesteld

Na uitstel in januari werd op 1 februari de stemming in de Kamercommissie over strengere regels voor de gokindustrie al voor de tweede keer uitgesteld. Reden? Interne onenigheid bij de meerderheid.

Martin Schoups, expert fiscaliteit van Beweging.net, vindt een strengere wetgeving nochtans dringend nodig. ‘Na de legalisering van online gokken meer dan tien jaar geleden heeft de gokindustrie veel te lang vrij spel gehad. Goksites gaan veel te ver in het stimuleren van verslavend en riskant speelgedrag bij hun klanten, en moeten strikter worden gereguleerd. De leeftijdslimiet voor sportweddenschappen moet omhoog, en er moet een algemeen gokreclameverbod komen. De wetgever moet eindelijk korte metten maken met die cowboypraktijken de geld- en schuldproblemen veroorzaken.’ Normaal gaan de strengere regels in op 1 juli, maar MR wil een advies van de Raad van State afwachten.

CORONAWERKLOOSHEID

ACV dringt aan op oplossing voor verloren vakantiegeld en vakantiedagen

Vorig jaar plaatsten nog heel wat bedrijven werknemers op coronawerkloosheid – in totaal gaat het om bijna 6,9 miljoen dagen voor 2022. Terwijl die dagen in 2020 en 2021 nog gelijkgesteld werden voor de opbouw van vakantierechten en het vakantiegeld, is dit voor 2022 – ondanks herhaaldelijk aandringen van het ACV – niet gebeurd. Daardoor dreigen 300 000 werknemers die door hun ongewilde tijdelijke werkloosheid al behoorlijk wat loon verloren, nu ook vakantiegeld en -dagen kwijt te zijn. Voor werknemers van bedrijven met een

HET CIJFER 60%

collectieve sluiting in de zomer stellen zich nog extra problemen.

Een ACV-delegatie bracht met getroffen werknemers een bezoek aan de besturen van de federale regeringspartijen. ‘We konden ons niet van de indruk ontdoen dat politici schrokken toen ze hoorden van het probleem’, aldus het ACV. Ook in het parlement zijn intussen vragen hierover gesteld aan minister van Werk Dermagne (PS). ‘Hopelijk lost de regering snel het probleem op, nu ze het kennen. We laten niet af’, klinkt het bij de vakbond.

6 op de 10 gezinnen in Vlaanderen vinden dat het Groeipakket en andere toeslagen zoals de schooltoeslag en sociale toeslag moeten worden gekoppeld aan de spilindex, zo blijkt uit een bevraging van de Gezinsbond. Ruim een derde van de gezinnen geeft aan niet te kunnen rondkomen zonder het groeipakket. Voor een op de drie gezinnen is een onverwachte uitgave van 1 000 euro al zeer moeilijk.

Goed helpt je bewegen

-15%

Geniet deze lente van een deugddoende fietstocht, ook als je niet met een gewone fiets kan rijden. Maak op onze fietstestdagen kennis met driewielers, duobikes, fietsen met lage instap ... Je krijgt deskundig en objectief advies en de mogelijkheid om uit te testen.

Maak je afspraak voor onze fietstestdagen in maart en april via www.goed.be/fietstestdagen.

op eigen aandeel bij aankoop Van Raam en Tri-Bike*

* Geldig van 1/03 t.e.m. 30/04/2023, maar niet bij tegemoetkoming VSB. Ook niet cumuleerbaar met andere kortingen of acties.

Interview. De regering hervormt de energiefactuur. Aviel Verbruggen en Josefine Vanhille geven

‘Zonder echte investeringen in zuinige woningen, blijft het uitgebreide sociaal energietarief noodzakelijk’

Sinds enkele weken zijn de energieprijzen weer tot op het niveau van voor de oorlog in Oekraïne gedaald. Tijd om de steunmaatregelen voor energie terug te draaien? Met de begrotingscontrole in zicht vindt de federale regering van wel. ‘Maar alle factoren die tot de crisis geleid hebben, zijn nog steeds aanwezig.’

Meer dan een jaar lang schudde de federale regering maatregelen uit de mouw om de alsmaar oplopende energieprijzen te verzachten. Nadat ze de btw op gas- en elektriciteit verlaagde van 21 naar zes procent en het sociaal energietarief uitbreidde zodat zo’n twee miljoen Belgen er gebruik van konden maken, kwam de regering vanaf november met energiepremies van zo’n 200 euro per maand. Die ‘basispakketten’ werden zelfs tot en met maart verlengd.

voor moesten doen. Dat is gigantisch, het bruto binnenlands product (een maat voor de omvang van de economie, red.) van België is ongeveer 600 miljard dollar.’

BIO

AVIEL VERBRUGGEN

is emeritus-hoogleraar aan de Universiteit Antwerpen, en publiceert in mei De grote energieroof bij uitgeverij Epo, over de woekerwinsten in de energiesector.

JOSEFINE VANHILLE

werkt aan het Centrum voor Sociaal Beleid Herman Deleeck van de Universiteit Antwerpen, waar ze ongelijkheid in relatie tot de klimaattransitie onderzoekt.

Aan dat verhaal lijkt nu een einde te komen. Na de schrikbarende recordprijzen van vorige nazomer begonnen de energieprijzen te dalen, en in januari was de verwachte gemiddelde jaarfactuur voor gas nog minder dan de helft van de verwachte prijs in september. Tegelijkertijd lopen de kosten van de maatregelen op tot in de miljarden. ‘Als de storm voorbij is, moeten de zeilen bijgezet worden’, klonk het bij premier Alexander De Croo (Open VLD). Maar is de storm wel voorbij?

‘Er is een zekere gewenning’, zegt energie-econoom en emeritus-hoogleraar Aviel Verbruggen. ‘Op den duur leren we leven met die hoge prijzen. Maar de oorlog in Oekraïne is niet voorbij, en het Europese prijszettingsmechanisme voor elektriciteit is niet veranderd. Alle factoren die geleid hebben tot de energiecrisis, zijn nog steeds aanwezig.’

Zijn carrière lang volgt Verbruggen al de winsten in de energiesector op. ‘Voor 2021 en 2022 heeft de Wereldbank nog geen cijfers, maar het Internationaal Energie Agentschap (IEA, red.) schat dat de sector vorig jaar een recordwinst van 2 500 tot 3 000 miljard dollar heeft gemaakt, zonder dat ze daar enige moeite

Ongelijkheidsonderzoeker Josefine

Vanhille zag bovendien hoe de energiecrisis de ongelijkheid – zowel wereldwijd als in België – deed toenemen. ‘De mate waarin mensen bescherming hadden, is erg ongelijk verdeeld’, zegt ze. ‘Zeker wie weinig spaarreserves had, niet had kunnen investeren in een energieefficiënte woning, of afhankelijk was van de huurmarkt, heeft afgezien. Vooral de automatische loonindexering heeft mensen beschermd tegen de stijgende energieprijzen, blijkt uit onderzoek van de KU Leuven. Veel meer dan de ondersteunende maatregelen van de regering, zoals de btw-verlaging of de energiepremies. Maar ook het uitgebreide sociaal energietarief was heel belangrijk. Doordat een veel ruimere groep daarvan gebruik kon maken, is de ongelijkheid in België niet nog sterker toegenomen.’

Wat vonden jullie van hoe de regering de energiecrisis tot nog toe heeft aangepakt?

VERBRUGGEN ¬ ‘De energiepremies die ik van de regering gekregen heb, heb ik allemaal doorgestort naar een vzw die sociaal werk doet. Ik heb een passiefhuis,

Vooral de automatische loonindexering heeft mensen beschermd tegen de stijgende energieprijzen.

¬ JOSEFINE VANHILLE

¬ Tekst Simon Bellens ¬ Foto’s Maarten De Bouw

Interview. De regering hervormt de energiefactuur.

al dat daar de prioriteit ligt, zowel ecologisch als in de aanpak van de energie-armoede. Maar zolang een beleid gericht op kwetsbaardere doelgroepen uitblijft, is een uitgebreid sociaal energietarief noodzakelijk.’

Heeft de energiecrisis volgens jullie verandering gebracht in de houding van politici?

VERBRUGGEN ¬ ‘De wereld is in ieder geval helemaal veranderd. De grote transitie bestaat erin dat we af moeten van fossiele brandstoffen. Als je die uitschakelt, is de klimaatcrisis aan de oorsprong opgelost. Dat betekent dat alles van elektriciteit zal moeten komen, uit de wind en van de zon. Sinds 2018 is dat goedkoper dan eender welke andere productiemethode, zoals gas of kernenergie, en die prijs daalt nog steeds. Met zonnepanelen kunnen we zelfs in onze eigen energieproductie voorzien. Maar voor energiereuzen is dat natuurlijk geen interessant winstmodel.’

dus ik had die premies helemaal niet nodig. Soms was het beleid niet voldoende gericht op de mensen die het echt nodig hadden. De uitbreiding van het sociaal energietarief bereikte daarentegen wel de juiste groepen.’

VANHILLE ¬ ‘Vanuit sociaal oogpunt was de verbreding van de doelgroep van het sociaal energietarief doelmatig beleid dat echt een verschil maakt voor de huishoudens in kwestie. De energiepremies voor iedereen waren natuurlijk veel ondoelmatiger. Vanuit ecologisch perspectief zie ik vooral veel gemiste kansen. Er werd nog zo weinig op energie-efficiëntie ingezet.’

Bij de begrotingscontrole in maart wil de federale regering de energiemaatregelen herbekijken. De permanente btw-verlaging voor gas en elektriciteit naar zes procent zou ze aanvullen met hogere accijnzen, en ook het uitgebreide sociaal energietarief ligt op het blok. Een slechte zaak?

VERBRUGGEN ¬ ‘Een goed sociaal tarief zal altijd nodig blijven. Maar als het over woningen gaat, moet je ook naar

de sociale huisvesting kijken, die lange tijd erg slecht scoorde op energiezuinigheid. Dat begint nu te veranderen, en daar moet je het energieprobleem van de armste mensen aanpakken.’

VANHILLE ¬ ‘Het gaat om een nog veel grotere groep dan de allerarmsten. Gentse onderzoekers berekenden dat 40 procent van de Vlaamse huiseigenaars met spaargeld noch een lening de renovatie kan betalen die nodig is voor een energielabel klasse A. Het huidige Vlaamse beleid met premies en subsidies voor energierenovaties bereikt enkel kapitaalkrachtige woningeigenaars die de kosten zelf kunnen voorschieten, zij winnen een deel van hun investeringen terug. Maar dat gaat om slechts iets meer dan de helft van alle eigenaars, om van huurders nog te zwijgen. Waarom hebben zoveel mensen dat uitgebreide sociaal energietarief zo nodig? Omdat het beleid het meest tekortschiet in maatregelen om energie-efficiëntie toegankelijk te maken voor een veel breder publiek. Nochtans pak je daarmee de oorzaak van de problemen aan. Zolang ik dit onderzoek, weten we

VANHILLE ¬ ‘Ook nieuw in het beleidsperspectief is de beginnende aandacht voor het verschil tussen basisnoden, zoals energie voor een verwarmde woning, en luxeverbruik, zoals voor een zwembad. Dat is een erg belangrijk onderscheid om te maken. De Vlaamse waterfactuur doet dat al. Er is een prijs voor basisgebruik, per gezinslid en op basis van een normaal verbruikspatroon, en wat je daarboven verbruikt betaal je dubbel. Die tariefstructuur erkent dat water schaars is, en dat niet al het watergebruik gelijk is. Voor energie hebben we een maatschappelijk debat nodig over welk verbruik we noodzakelijk vinden. Wat is het minimum om deel te nemen aan de samenleving? Wat aanvaarden we als normaal verbruik? En wat is luxe, of zelfs schadelijk? Niet alle verlangens zijn evenwaardig.’

VERBRUGGEN ¬ ‘Eigenlijk ben ik erg hoopvol over de toekomst. De oplossingen zijn er, en ze worden alsmaar goedkoper.’

Josefine Vanhille: 'We hebben een maatschappelijk debat nodig over welk energieverbruik we normaal vinden, en wat luxe, of zelfs schadelijk is.’

‘Wie hard genoeg werkt, komt altijd goed terecht’

Stijn Gryp, Hoofd dienst onderneming van het ACV

Mag op een sollicitatie gevraagd worden naar burn-outgevoeligheid?

‘Ben je gevoelig voor een burn-out?’

Die vraag krijgen sollicitanten tegenwoordig soms voor de voeten geworpen. Het is niet alleen ongepast, bovendien heeft de werkgever niet het recht om ernaar te vragen. Juridisch valt het namelijk onder de noemer van onrechtmatige verwerking van persoonsgegevens. Dat soort informatie behoort tot de persoonlijke levenssfeer, net zoals je niet mag vragen of een sollicitant zwanger is.

Herken het geluk in je eigen leven’. Dat is de boodschap die armoede-expert Wim Van Lancker (KU Leuven) gaf in een speech aan zijn oude middelbare school. In die speech veegt hij de vloer aan met een hardnekkige mythe: wie hard werkt en aanleg heeft, die komt er wel. ‘Dat is een breed gedragen gevoel. Zeker bij wie het zogenaamd gemaakt heeft, maar zelfs onder mensen in armoede’, geeft Van Lancker aan. Het idee dat je met hard werken alles kan verwezenlijken, werkt motiverend en doet dromen, maar de realiteit is helaas anders, toont onderzoek.

‘Het is heel menselijk om onze eigen verdiensten te overschatten.’ Niet dat dat erg is, zegt de armoede-ex-

pert. ‘Maar we moeten erkennen dat ook geluk een grote rol speelt in waar we terechtkomen.’ Dat geluk begint al voor de geboorte. De achterstand of voorsprong waarmee je het leven start, bepaalt heel wat op latere leeftijd. Dat is ook de conclusie van vele onderzoeken. Schijnbaar banale keuzes of toevalligheden zoals de schoolkeuze, studierichting, jeugdbeweging enzovoort blijken een goede voorspeller van de kansen op latere leeftijd.

‘Hoe hard je ook werkt, toeval en geluk bepalen veel’, vat Van Lancker al het onderzoek samen.

Samen met de boodschap van Van Lancker kwam Statbel recent met nieuwe cijfers die de rol van geluk lijken te bevestigen. Want

ook wie (hard) werkt heeft geen garantie op een comfortabel leven. Onder de werkenden kan twaalf procent zich geen week vakantie veroorloven, en vijftien procent heeft moeite met een onverwachte uitgave. ‘Iemand aan de top van de samenleving vindt waarschijnlijk dat hij of zij die plaats verdient door het harde werk. Maar onderaan kan je even hard werken en toch in een moeilijke situatie verkeren. Daar heeft de verzorgingsstaat dan een belangrijke rol te spelen’, besluit Van Lancker.

Natuurlijk zijn fysieke of mentale eigenschappen soms belangrijk om een functie goed te kunnen invullen. Zo is stressgevoeligheid bijvoorbeeld van groot belang voor een piloot. Maar zelfs dan komt het alleen een arbeidsarts toe om uit te maken of een werknemer al dan niet medisch geschikt is om een bepaalde functie uit te oefenen, én met respect voor het beroepsgeheim.

Mocht je op een sollicitatie toch de vraag krijgen of je burn-outgevoelig bent, ben je niet verplicht om daar eerlijk op te antwoorden. Een werknemer is namelijk niet verplicht om een (mogelijke) werkgever in te lichten over een ziekte of handicap, tenzij die ziekte of handicap een bedreiging vormt voor de werknemer, collega’s of anderen, zoals bij de piloot.

Tot slot is zo’n vraag een aanwijzing voor een gebrekkige visie op welzijn op het werk. Het voorkomen van een burn-out is immers de verantwoordelijkheid van een werkgever, niet die van de toekomstige werknemer.

Het idee dat je met hard werken alles kan verwezenlijken, werkt motiverend en doet dromen, maar onderzoek toont dat de realiteit is helaas anders in elkaar zit.

© BELGA

© JAMES ARTHUR

Meer van deze speech lees je op visie.net

Achtergrond. CM-voorzitter Luc Van Gorp pleit voor betaalbaarheid naar draagkracht

Hoe armer de wijk, hoe groter de gezondheidsproblemen

Hoe armer je wijk, hoe slechter je gezondheid. Dat blijkt uit een grootschalige studie van CM. 20 000 wijken in België werden opgedeeld op basis van het gemiddeld netto belastbaar inkomen per wijk. Met de adresgegevens van de 4,5 miljoen CM-leden kregen de onderzoekers zicht op een mogelijk verband tussen het inkomen en de omgang met gezondheidszorg. De conclusie is glashelder: naarmate de welvaart afneemt, wordt de zorgbehoefte alleen maar groter.

¬ Tekst Lies Van der Auwera ¬ Illustratie Rutger Van Parys

Onderzoekster Clara Noirhomme: ‘Het is niet de eerste keer dat dit soort onderzoek uitgevoerd wordt, maar nog nooit zo fijnmazig als nu. De opdeling in inkomenscategorieën geeft een duidelijk beeld van hoe zorg gebruikt wordt in armere en rijkere wijken.’

Acuut probleem

Enkele zaken vallen meteen op. Noirhomme: ‘De behoefte aan gezondheidszorg neemt toe naarmate de welvaart daalt. Wie in een armere wijk woont, heeft 80 procent meer kans om binnen het jaar te overlijden. Ook de cijfers rond diabetes waren verrassend: maar liefst 51 procent van de inwoners van de armste wijken heeft meer kans

op diabetes in vergelijking met inwoners van de rijkste wijken.’ Wie meer middelen heeft vindt makkelijker de weg naar zorg, al van in het begin van de aandoening. Omgekeerd: hoe zwaarder de zorg, hoe meer bewoners uit arme wijken er gebruik van moeten maken. Noirhomme: ‘Ze hebben vaak minder toegang tot preventie of stellen zorg uit. Dat maakt dat, als ze dan ziek worden, de zorg vaak zwaarder is. Een goed voorbeeld is het tandartsbezoek. In de armste wijken lopen mensen 70 procent meer risico om helemaal geen tandarts te zien gedurende drie jaar. Daardoor komen ze vaak pas terecht bij de tandarts met een acuut probleem, zoals een abces.’

Gelijke toegang

Dat gezondheid direct te linken is aan armoede, valt niet te ontkennen. En dat mogen we niet toelaten, vindt CM-voorzitter Luc Van Gorp: ‘Vandaag bestaat al een statuut verhoogde tegemoetkoming voor de minst gegoeden. Maar wat als je daar net boven zit? Uit deze studie leren we dat de minst bedeelde groep veel

ruimer is dan enkel wie vandaag een verhoogde tegemoetkoming krijgt. Daarom moeten we nadenken over een betere terugbetaling. Denk aan een muurtje: sommige mensen kunnen over het muurtje kijken, anderen hebben een stoel nodig. Sommige mensen hebben geen stoel en zullen er nooit over kunnen kijken. We moeten de terugbetaling zo organiseren dat de financiële drempel naar de gezondheidszorg voor alle groepen even laag is.’

Op zoek in de wijk

Mensen zonder financiële zorgen vinden hun weg in de zorg wel, maar wat met wie verloren loopt? Dit fijnmazige onderzoek bevat gouden informatie voor wie ermee aan de slag wil op het terrein zelf. Geografisch kun je nu perfect de wijken aanwijzen waar mensen niet tot bij de juiste zorg geraken. Het federaal project Community Health Workers, geleid door de ziekenfondsen, vult die leemte sinds 2021 in de armste wijken op. Met succes. Jef Claeys, coördinator van het Community Health Work-project: ‘Op dit moment werken er dertig mensen op het terrein in de armste wijken van Vlaanderen en Brussel. We gaan echt op zoek in de wijk zelf: op de pleintjes, op straat of in de sociale kruidenier. We zoeken de juiste plekken om met maatschappelijk kwetsbare mensen in contact te komen. Zodra er een vertrouwensband is, brengen we hen in contact met eerstelijnsgezondheidszorg. Hebben ze bijvoorbeeld een huisarts? Of zijn ze aangesloten bij een ziekenfonds? Vaak gaat het echt om de basis die ontbreekt. Over heel België hebben we al 18 000 acties ondernomen voor 4 900 mensen.’

Zhor Boulaich Kasmi, Community Health Worker in Borgerhout, spoort dagelijks mensen op en leidt hen naar de juiste zorg of dienst. ‘Ik probeer bruggen te bouwen met mensen op straat of op de pleintjes. Of ze vinden mij via mond-tot-mondrecla-

me of via sleutelfiguren, zoals op school of in de moskee. Barrières neerhalen is mijn taak. Heel wat mensen durven niet naar de arts omdat ze denken dat het te duur is. Dan gaan ze vaak meteen naar het ziekenhuis. Ik zoek voor hen een huisarts, maak een afspraak en ga de eerste keer mee naar de dokter. Ik zie heel veel schrijnende situaties, maar het verschil dat we voor deze mensen kunnen maken, geeft veel voldoening.’

Kloof dichten

Van de straat naar het regeerakkoord, dan. Dat maakt alvast gewag van de ambitieuze belofte om tegen 2030 de gezondheidskloof met 25 procent te verminderen. Er is dus nog genoeg werk aan de winkel. De sleutel ligt volgens Van Gorp in de brede aanpak, waarbij aandacht voor gezondheid zich weerspiegelt op alle vlakken, de zogenaamde Health in all policies. Goede huisvesting, onderwijs, tewerkstelling … zijn allemaal deel van het verhaal. Van Gorp: ‘We moeten gezondheidsdoelstellingen formuleren. Hoe kun je gezondheidszorg integreren op alle vlakken van de samenleving? Hoe kunnen mensen bijvoorbeeld in gezonde

Vandaag

woningen leven? Of hoe kunnen we ervoor zorgen dat mensen minder antibiotica nemen? Daarin spelen we als gezondheidsfonds een belangrijke rol.’

In de kantlijn: 80 procent van alle CM-leden gaat minstens een keer per jaar naar de huisarts. Rijk en arm. Van Gorp: ‘De huisarts is een belangrijke poortwachter. Als je de huisarts een preventieve rol geeft, kan die vragen: ‘Hoe gaat het met jou?’ in plaats van: ‘Wat is je probleem?’. Het is zoeken naar manieren om iedereen te bereiken. Wat heeft iemand nodig om health in all policies te bereiken, in proportie naar betaalbaarheid, dat is het debat dat we moeten voeren.’

bestaat er al een statuut verhoogde tegemoetkoming voor de minst gegoeden. Maar wat als je daar net boven zit?

¬ LUC VAN GORP

Alaaf!

Na enkele coronajaren maken de Ninoofse Gasthieëren stilaan hun bus weer in gereedheid voor een uitbundig straatcarnaval. Feestelijke lichtjes, een muziekinstallatie en decoratie toveren deze oude lijnbus binnenkort weer om tot een vrolijke partybus. De bijzondere carnavalistengroep neemt mensen mee op de bus die anders niet in gelegenheid zijn om de optocht te beleven, zoals kankerpatiëntjes en mensen met een handicap. Tijdens de stoet vieren ze carnaval en delen ze snoep uit aan de omstaande Ninovieters, ook wel bekend als de Kaffeegieters of Wettelkrabbers.

~ Foto Wouter Van Vooren

‘Tatoeëerders zijn niet allemaal stoere binken’

Van de oude Egyptenaars tot Ötzi, de Oostenrijkse ijsmummie: zelfs in de oudheid waren ze al fan van tatoeages. Het is dus allesbehalve een recent modefenomeen. Maar waarom willen we onze huid zo graag versieren? Wij vroegen het aan tattooartieste Lucie*. ‘De tijd waarin tatoeages als iets ordinairs aanzien werden, ligt gelukkig al even achter ons.’

Bij tatoeëerders denk je misschien meteen aan ruige mannen en vrouwen die je liever niet alleen in een donker steegje tegenkomt. Maar dat clichébeeld klopt helemaal niet. Het beste bewijs daarvoor is tattooartieste Lucie, die we ontmoeten in een gezellig, knus stadscafeetje. Zij glimlacht wanneer ze met dat cliché wordt geconfronteerd. ‘Wij zijn zeker niet allemaal stoere mensen die geen angsten kennen en ons enkel met een Harley Davidson verplaatsen. Tatoeëerders zijn kunstenaars, geen relschoppers. Alleen is ons canvas geen doek, maar het menselijk lichaam.’

Zelfexpressie

‘Het taboe rond tatoeages en het marginale kantje dat er lang mee geassocieerd werd, is de laatste jaren gelukkig weggeëbd. Bij onze ouders en grootouders leefde het idee nog dat

tatoeages vooral iets voor aan lager wal geraakte mensen zijn, maar daar zijn de jongeren al lang van afgestapt. Tegenwoordig komen mensen uit alle lagen van de bevolking en met alle mogelijke beroepen bij mij langs.’

Desondanks merkt ze wel op dat er nog wel wat werk aan de winkel is. ‘Ik snap niet hoe een tatoeage nog steeds weerzin of woede kan opwekken bij mensen, met uitzondering van haatsymbolen en heel expliciete designs uiteraard. Ook dat sommige werkgevers nog steeds discrimineren op wie een zichtbare tatoeage heeft, vind ik onbegrijpelijk. Voor wie een tatoeage heeft, is dat iets heel moois en waardevols. Dat is een vorm van pure zelfexpressie. Hoe kun je daar dan tegen zijn?’

Iedereen die een tatoeage laat zetten heeft daar een andere reden voor, vertelt de tattooartieste. ‘Zowat de helft komt langs om puur esthetische

redenen, gewoon omdat ze het mooi vinden. Maar daartegenover staat de andere helft die net op zoek is naar een tatoeage die aansluit bij een persoonlijk verhaal of een belangrijke levensgebeurtenis. Wanneer ik voor iemand op basis van een verhaal een ontwerp mag uitwerken, voel ik mij vereerd. Zo kan ik deel uitmaken van hun levensverhaal en helpen bij het

¬ Tekst Dominic Zehnder ¬ Illustratie Peter Goes

Een tatoeage zetten is bij momenten bijna een therapiesessie.

¬ TATTOOARTIESTE LUCIE

ELKE MAAND LATEN WE IEMAND AAN HET WOORD DIE VANUIT ZIJN OF HAAR WERK NAAR DE WERELD KIJKT. DEZE MAAND IS DAT TATTOOARTIESTE LUCIE*.

verwerkingsproces of net in de vreugde delen.’

Cowboyverhalen

Hoewel in de volksmond misschien nog regelmatig gesproken wordt over cowboyverhalen uit de tattoowereld – denk maar aan de mediahetze rond de jonge vrouw die tientallen sterren in haar gezicht liet tatoeëren – behoren zulke uitspattingen tot het verleden volgens Lucie. ‘Zulke dingen gebeuren maar heel zelden. En gelukkig maar. Tattooartiesten zijn doorgaans professionals die hun werk met de nodige beroepsernst uitvoeren.’

‘Mensen maken zich soms ook zorgen over de medische impact van een tatoeage. Maar ik kan je verzekeren, alles wordt voortdurend en tot vervelens toe ontsmet. Ook al het materiaal is steriel. Het is eigenlijk net zoals bij een medische ingreep waarbij je ook verwacht dat alles volgens de strengste hygiënische voorschriften verloopt. Diezelfde ethiek wordt ook aangehouden bij een tatoeage. Je wilt immers de gezondheid van de getatoeëerde niet op het spel zetten.’

Diepgang

Volgens de tattooartieste heeft zij het mooiste beroep ter wereld. Dat komt volgens haar voor een groot deel door de vertrouwens-

band die je schept wanneer je een tatoeage zet. ‘Je bent immers met het lichaam en uiterlijk van mensen bezig. Ze schenken jou het vertrouwen om je ontwerp op hen te zetten. Vaak voer je terwijl ook heel diepgaande conversaties met de persoon op de tattootafel waarin we allebei onze ziel kunnen blootleggen. Omdat zowel de klant als ikzelf op dat moment met andere zaken bezig zijn en er geen rechtstreeks oogcontact is, vallen heel wat drempels weg. Zo wordt het bij momenten bijna een therapiesessie.’

Tatoeëren lijkt voor buitenstaanders wellicht een rustige en weinig belastende bezigheid, maar dat spreekt Lucie met klem tegen. ‘Er kruipt eigenlijk heel veel tijd in één tatoeage, zelfs in een kleine. Er gaat een langdurig ontwerpproces aan vooraf. Ook het klaarzetten en uiteraard de afspraak zelf nemen redelijk wat tijd in beslag. Bovendien zijn er veel tattooartiesten die na jaren in het vak chronische rug- en gewrichtspijn eraan overhouden. Vaak moet je je in allerlei vreemde en onnatuurlijke posities wringen tijdens het zetten van een tatoeage. Dat voel je wel op het einde van de dag en wreekt zich dan ook op de lange termijn. Het zijn dus niet enkel de klanten die gepijnigd worden.’

JOBSTUDENTEN

Zware misser in de wetgeving rechtgezet

Goed nieuws voor de jobstudenten en hun ouders. In december vorig jaar bracht Visie een groot probleem in de wetgeving onder de aandacht: jobstudenten die een arbeidsongeval hadden, vielen terug op een uitkering en dreigden daardoor het groeipakket te verliezen. ‘Daardoor waren ze financieel heel wat slechter af’, stelt Nelis Jespers van Jong ACV. Vlaams minister van Welzijn Hilde Crevits (CD&V) wijzigde het besluit en maakte duidelijk dat het ‘niet de bedoeling is om jongeren die slachtoffer zijn van een arbeidsongeval of beroepziekte bijkomend te straffen door de gezinsbijslagen terug te vorderen.’

VACATURES

ACV zoekt

• Pleiter – Brussel

• Onthaalbediende – Brussel

• Medewerker Infopunt – Vlaams-Brabant

ACV Voeding en Diensten zoekt

• Vertaler-tolk – Brussel

ACVBIE zoekt

• Boekhouder – Brussel

COV zoekt

• Sociaal-juridisch adviseur – Brussel

• Communicatiemedewerker – halftijds – Brussel

~ www.hetacv.be/vacatures

CM zoekt

• Directeur HR & organisatieontwikkeling

• Kantoorconsulent – Antwerpen-Noord of Vilvoorde-Zaventem

• Netwerkcoördinator eerstelijnszorg – Mechelen

• Product owner / Business specialist – Schaarbeek

• Inkoper Soft facilities – Schaarbeek

• Projectmedewerker Zorgzame buurt Samana

– Tienen

~ www.cm.be/jobs

*Lucie is een schuilnaam.

Het zijn niet alleen de klanten die pijn lijden.

¬ TATTOOARTIESTE LUCIE

Laat je niet vangen!

Tijdens de eerste lockdown werd pijnlijk duidelijk dat niet alle mensen mee kunnen met de digitale ontwikkelingen van de laatste jaren. Zo bleek het niet voor iedereen gemakkelijk om digitaal contact te maken met anderen of zich online in te schrijven voor een vaccinatie. Daarnaast bereikte ook de cybercriminaliteit een nieuw hoogtepunt en liepen meer en meer mensen in de val van malafide online netwerken. Daarom lanceert beweging.academie een vorming om mensen bewust te maken van deze gevaren.

Iedereen kan het slachtoffer worden van cybercriminaliteit, maar mensen kunnen wel leren om de gevaren te doorzien. Daarom werd een vorming uitgewerkt met veel visueel materiaal en concrete voorbeelden. Zo leer je samen met de vrijwillige lesgevers hoe je niet in de val hoeft te trappen van cyber-criminelen die enkel uit zijn op je centen.

Lesgevers Rose-Marie, Yanko en Xavier staan te trappelen om je verder te informeren.

‘Verleden jaar stuurden oplettende burgers maar liefst 6 miljoen meldingen door van phishing of misbruik op het internet. Weet dat dat nog maar het topje van de

ijsberg is’, legt Xavier ons uit. ‘De coronajaren zorgden voor een explosie van dit verschijnsel en de bendes die erachter zitten gaan ons nog niet snel met rust laten.’

Rose-Marie treedt hem bij: ‘Ondertussen kent iedereen wel iemand die slachtoffer geweest is van dit soort wanpraktijken. De misbruikers gaan ook heel subtiel te werk. Waar in 2021 veel phishingberichten de pandemie gebruikten om aandacht te trekken, is nu de energiecrisis de favoriete binnenkomer: opgepast dus met berichten die een energiepremie beloven of valse websites die je heel goedkope pellets aanbieden.’

‘Dit soort oplichters doet er alles aan om vertrouwd over te komen’, aldus Yanko. ‘Berichten die van overheidsdiensten lijken te komen, spannen dan ook de kroon. Zo doen ze zich voor als de Overheidsdienst Financiën in de periode van de jaarlijkse belastingaangifte om je zogezegd om bijkomende info te vragen of zelfs een terugbetaling te beloven. Dat klinkt natuurlijk interessant, maar waakzaam blijven is de boodschap.’

~ De vorming ‘Laat je niet vangen’ duurt 2 uur.

Meer informatie en tips om je veilig op het web te begeven vind je via www. safeonweb.be.

Of check www.bewegingacademie.net voor nog andere vormingen en projecten van beweging.net.

Heeft uw afdeling of vereniging interesse in het lespakket, contacteer dan beweging. academie via academie@beweging.net of bel Wouter Van Dyck via 0476 25 62 91.

LESPAKKET WIL MENSEN BESCHERMEN TEGEN ONLINE CRIMINALITEIT.

• Download enkel apps voor je smartphone uit officiële app winkels.

• Kijk uit voor verdachte berichten.

• Negeer geen veiligheidswaarschuwingen.

• Geef apps enkel toegang tot gegevens die zinvol zijn voor het gebruik van die app.

• Hou je smartphone up-to-date.

In

Rose-Marie Pype (66), van oorsprong West-Vlaamse, woont in het centrum van Antwerpen en is na een lange loopbaan in het bedrijfsleven, sinds een jaar op pensioen. Overtuigd van het verenigingsleven, zit ze ook nu niet stil. Ze is verantwoordelijke uitgever van de Antwerpse wijkkrant Bij de Hand en staat te popelen om met lokale groepen aan de slag te gaan met het lespakket ‘Laat je niet vangen’.

Yanko Godaert (25) woont in Kasterlee en werkt als geograaf in de IT-sector. Zijn oog viel op de vacature via de vrijwilligersbank en vanuit zijn voeling met de sector werd hij aangesproken. Hij beseft maar al te goed dat de mogelijke slachtoffers van phishing heus niet alleen domme mensen zijn, want ‘die afpersers zijn zo vindingrijk’. Gelukkig doorziet hij ze. Hij was al een tijdje op zoek naar vrijwilligerswerk dat bij hem paste. We zijn ervan overtuigd dat hij dat nu gevonden heeft.

Xavier Delmeiren (64) woont al bijna 40 jaar in Turnhout en heeft een lange carrière achter de rug als bedrijfsleider. Zijn aandacht voor het thema werd gewekt toen een goede kennis van hem, een leidinggevende die tijdens zijn loopbaan heel weinig zelf met een computer had moeten werken, na zijn pensionering online hulp had gezocht voor zijn computervragen. Dat bleek al snel om criminelen te gaan die hem handig een duur abonnement op hun onbestaande hulp afhandig wisten te maken. Toen Xavier nog meer van dergelijke verhalen hoorde en de oproep voor ‘Laat je niet vangen’ zag, wist hij meteen wat te doen.

OPROEP fietsbieb Mechelen zoekt vrijwilligers

Ben jij een ‘handige Harry’ en sleutel je graag aan fietsen?

Wil je enkele uren per maand de fietsbieb openhouden?

Lijkt het je wat om mee te zoeken naar fietsen?

Wil je op één of andere manier meewerken?

Stuur dan een mailtje naar mechelen@fietsbieb.be.

Ook in Mechelen start binnenkort een fietsbieb. Voor een kleine bijdrage per jaar kan je in de fietsbieb een kinderfiets ontlenen. Je kan die zelfs in de loop van dat jaar gratis komen ruilen voor een ander model.

Adres: Hendrik Speecqvest 11 in Mechelen.

~ Meer informatie over de verschillende fietsbiebs in Vlaanderen en hun aanbod vind je via www.fietsbieb.be.

CONTACTEER JOUW REGIO

ACV provincie Antwerpen

02 244 30 00

CM provincie Antwerpen

03 221 93 39

beweging.net

provincie Antwerpen

015 29 25 50

de provincie Antwerpen kunnen we rekenen op de volgende vrijwillige lesgevers

We geven je alvast deze tips mee voor een veilig gebruik van je smartphone:

Marc Berghmans

Dag Mieke, beste familie van Marc,

In 2007 kwam ik als stafmedewerker bij ACW Brussel-HalleVilvoorde werken. Marc was toen secretaris van ons ‘verbond’.

Ik ervaarde Marc als bijzonder intelligent, maar ook als meevoelend. Je moest bij hem zelfstandig kunnen werken, maar Marc had ook oog voor een ploeg. Hij hielp me met de redactie van de bundel ‘Smoelentrekkers en rode neuzekes’ die ik in opdracht van ACW over sociale zekerheid mocht schrijven voor de lagere school. Marc las veel en onthield ook zo goed als alles, fenomenaal was dat. In Brussel en in het buitenland kregen we gegarandeerd een les (kunst)geschiedenis van hem. Soms kon hij ook wel eens ‘groemelen’, meestal terecht, af en toe wond hij zich te veel op. Hij had zijn principes, zijn sterk karakter.

Aan Brussel leek hij zijn hart verloren te hebben, toch bleef hij er niet wonen. Hij volgde jou, Mieke, naar Leuven. Dat maakte dat we elkaar nog wel eens tegenkwamen, maar niet vaak meer.

Marc schreef over zijn ziek-zijn. Door zijn stijl en zijn optimisme besefte ik misschien te weinig dat hij kanker had, een ziekte waaraan je kan sterven. Na Nieuwjaar hoorden we dat het weleens de laatste weken voor hem en voor jullie samen konden zijn. Ik twijfelde om een sms te sturen, ik betreur nu dat ik dat niet meer deed.

Ook al ging hij al even geleden bij ons met pensioen, ik verwijs nog geregeld naar een quote van Marc. “Elke klacht is een gratis advies”, placht Marc te zeggen tegen beleidsmakers. Ik maak ervan: “Elke beargumenteerde klacht is een gratis advies aan het beleid”, en ik herhaal het nog vaak. Marc drukte zijn stempel en wordt zeker herdacht en levend gehouden.

Wat een verlies dat hij er niet meer is. “Het zijn de goeien die eerst gaan”, neig ik daardoor te zeggen. Marc was écht simpelweg een goeie mens, hij bleef gedreven, onder meer in het Wereldcafé in Leuven. Ook daar zal hij gemist worden.

Veel troost, steun en sterkte bij elkaar gewenst,

De mars van de onmisbaren

Op 31 januari 2023 trokken meer dan 20.000 “onmisbaren” door de starten van Brussel: het personeel van de zorg-, de welzijns- en de cultuursector uit alle regio’s van het land liet massaal zijn stem horen.

De 22.500 actievoerders vertegenwoordigden ook hun vele collega’s die op post bleven om de minimumbezetting te verzekeren en zo de zorg te garanderen.

Het werd een vreedzame maar indrukwekkende witte mars. De boodschap aan het beleid klonk (opnieuw) oorverdovend: ‘De hele sector zit op z’n tandvlees, luister naar ons, doe er iets aan, het is vijf ná twaalf’.

In de Visie van december 2022 en januari 2023 hadden we het al over de toestand in respectievelijk de kinderopvang en de ziekenhuizen. Maar of het nu om kinderopvang gaat, een ziekenhuis, een woonzorgcentrum of een instelling voor personen met een handicap: de nood is overal hoog. Werknemers verdrinken in het werk, er zijn grote personeelstekorten, het zorg- en welzijnsaanbod staat zwaar onder druk. De oplossingen dringen zich op.

Sofie Neyens

Uit naam van alle collega’s

Tekst Véronique Peters

Foto Tine Vanderaspoilden

De inzet? Een Marshallplan voor de hele sector: echte, grondige hervormingen en geen zoveelste pleister op de wonde.

Ook de cultuursector trekt aan de alarmbel en vraagt dat iedereen die er werkt eindelijk correct vergoed wordt.

Zorg, welzijn, cultuur: het zijn onmisbare sectoren in onze samenleving. Laten we werk maken van een warme, solidaire samenleving, waarin zij die zorgen voor anderen de waardering krijgen die ze verdienen en die zorg ook op een degelijke en werkbare manier kunnen uitvoeren.

MARK SELLESLACH (ACV Puls) ¬ “Het is aan de verschillende regeringen om de noden van de mensen te beluisteren, budgetten vrij te maken en te onderhandelen over nieuwe sociale akkoorden. Wachten tot na de politieke verkiezingen van 2024 is geen optie. Kostbare jaren verliezen, dat valt niet te rijmen met de crisis in de sector. De noden zijn veel te groot”.

Burgerpanel.

ELKE MAAND LATEN DRIE LEZERS HUN LICHT SCHIJNEN OVER EEN NETELIGE KWESTIE

Condooms moeten gratis te verkrijgen zijn vanaf 16 jaar

© GUY PUTTEMANS

Andrés (83) woont in Kessel-Lo en is grootvader.

Gratis condooms bestaan niet

Gratis condooms voor 16-jarigen bestaan niet. Ze zijn hoe dan ook door iemand betaald, meestal door de overheid. Feit is dat veel jonge mensen hun eerste sekservaringen hebben zonder de nodige voorlichting en bescherming. En dan volgt soms een hoop ellende: ongewenste zwangerschappen, soa’s, hiv… Laten wij dat gewoon aanmodderen of doen we er iets aan? Een volgende uitdaging voor de overheid wordt een kosten-batenanalyse die hopelijk aantoont hoe zo’n minimum investering onze jeugd beter zal beschermen.

Ik stel me enkele vragen bij dit initiatief

Linde (17) volgt Humane Wetenschappen en woont in Vollezele

Allereerst zijn er duurdere en noodzakelijkere zaken waar meer vraag naar is. Menstruatiemiddelen zijn nog steeds onredelijk duur en niet belastingvrij en de pil is boven de 26 niet langer gratis hoewel de noden van diegene die hem neemt waarschijnlijk niet plots veranderen. Over de prijs van die eerste heb ik in tegenstelling tot condooms al veel meer leeftijdsgenoten horen klagen. Over het algemeen lijkt het me een nobel initiatief met een zeker nut maar ik geloof dat er zaken zijn met een prijs die dringendere overheidsinmenging vragen.

Seksuele vorming is onlosmakelijk verbonden

‘Beter voorkomen dan genezen’ zou een topprioriteit moeten zijn binnen onze gezondheidszorg.

Sandra (48) is manager en moeder van twee studenten, woont in Scherpenheuvel.

VACATURE

Echter merk ik dat er nog te veel euro’s worden besteed aan het genezen. De vrije toegang tot condooms geeft ook jongeren die de middelen niet hebben de mogelijkheid tot het verkrijgen van goede producten. Volgens mij is het ook onlosmakelijk verbonden met het herhaaldelijk informeren van jongeren via diverse kanalen. Dus geen gratis aanbod zonder relationele en seksuele vorming op maat van de jongeren.

Christelijke Sociale Werken (Brussel) zoekt: Een onthaalbediende (algemeen onthaal, receptie en telefonie)

Interesse? Bekijk de vacature op www.hetacv.be/het-acv/vacatures/vacature-detail/onthaalbediende

¬

¬

Ik wil producer worden en mijn eigen beats maken.

ARDA

Arktos verbindt jongeren en cultuur in Klub Karbon

Een verbinding maken tussen jongeren en de culturele wereld, dat is de doelstelling van Klub Karbon. Hiervoor startte Arktos in Limburg een samenwerking met Ecru en de cultuurcentra van Beringen, HeusdenZolder, Houthalen-Helchteren en Leopoldsburg. Klub Karbon focust op jongeren in kwetsbare situaties tussen 14 en 25 jaar die moeilijk te bewegen zijn naar kunst- en cultuurorganisaties.

Klub Karbon is een project van drie jaar waarin jongeren uit de regio hun artistiek talent kunnen ontdekken, ontplooien en presenteren. Op termijn hoopt Arktos om een duurzame culturele poot binnen hun werking uit te bouwen. De aanzet voor dit project ligt bij de deelnemende cultuurcentra.

Lies Cuyx, cultuurfunctionaris bij CC

Muze Heusden-Zolder:

‘Het is belangrijk dat we een open huis zijn waarin iedereen zijn plek kan vinden. We merken dat jongeren in het algemeen en kwetsbare jongeren in het bijzonder heel moeilijk hun weg vinden naar ons. Een cultuurcentrum heeft te hoge drempels om zomaar binnen te stappen en zeker om naar een voorstelling of concert te komen.

Voor dit project zijn we al snel bij Arktos uitgekomen. Samen werken we in dit project aan een gemeenschap van jongeren met interesse in kunst en cultuur in brede zin. Ze organiseren zelf iets in een cul-

tuurcentrum of ze komen er naar een voorstelling kijken. Ze werken heel laagdrempelig aan hun talenten in workshops en masterclasses. Op die manier kan iemand ook begeleid worden om bijvoorbeeld naar hoger kunstonderwijs door te stromen.’

Leen Gos, coördinator bij Ecru: ‘Ecru is een intergemeentelijk samenwerkingsverband rond cultuur in MiddenLimburg. Eén van onze belangrijkste doelstellingen is het bevorderen van cultuur participatie bij kwetsbare doelgroepen. We verlagen de drempel voor groepen die niet echt bezig zijn met cultuur beleving. Dit project past hier perfect in.

In ons oorspronkelijk idee was het de bedoeling om jongeren mee te laten nadenken over de programmatie van de cultuurcentra. Dit is geëvolueerd naar jongeren ook een eigen plek te geven op de verschillende podia.

Daarnaast leggen we ook een link naar praktijken in binnen- en buitenland. Zo kunnen we expertise aanbieden van gelijkaardige projecten. Momenteel loopt er bijvoorbeeld een uitwisseling met een project in Tilburg.’

Leandro Cinus, vormingswerker bij Arktos:

‘De cultuurhuizen zochten naar een link tussen henzelf en de jongeren, dus hebben ze Arktos ingeschakeld omdat wij die link al hebben. Via kick-offs in de verschillende cc’s prikkelen we jongeren voor een bepaalde kunstvorm. Bij de eerste kick-off in Leopoldsburg waren alleszins heel veel jongeren aanwezig.

Daarnaast ga ik in de vier deelnemende gemeenten op zoek naar geïnteresseerde jongeren, via bestaande jeugdwerkingen maar ook op straat waar jongeren te vinden zijn. Ik ben zelf veel bezig met film, muziek en als rapper. Dat maakt het voor mij ook gemakkelijker om connectie te maken met deze jongeren.

Ik vis naar hun interesses en zo komen er niet alleen constant jongeren bij, ook de werking zelf breidt uit. Ik wil zoveel mogelijk jongeren die een talent hebben of zelfs die nog niet weten dat ze een talent hebben uit hun schulp halen en op een podium krijgen. Arktos heeft hiervoor een eigen studio om met hen onmiddellijk aan de slag te gaan.’

¬ Tekst Bart Bynens ¬ Foto Mine Dalemans

< Vormingswerker Leandro Cinus (links) in de studio van Arktos, samen met Arda (midden) en Dogukan (rechts)

Arda Tiren en Dogukan Ozturk zijn twee jongeren van Klub Karbon. ARDA ¬ ‘Ik wil graag producer worden, DJ-skills leren en ‘beats maken’. Ik ben Leandro in Houthalen tegengekomen en heb hem gevraagd of er nog plaats is. Zo ben ik hier terechtgekomen. Ik heb nog totaal geen ervaring en hoop hier veel bij te leren. Ik ben ook de eerste die de vraag naar DJ-sessies stelde.’

LEANDRO reageert ¬ ‘We proberen heel veel op maat van onze jongeren te werken, vandaar zijn we ook een DJ-traject opgestart. Er zijn hiervoor ondertussen al een heleboel extra jongeren aangemeld, dus de interesse was heel hoog.’

DOGUKAN ¬ ‘Ik ben een rapper en schrijf mijn eigen teksten en muziek. Maar ik had nergens een kans om daarmee iets te doen en liedjes op te nemen. Leandro stelde dit project voor en nu nemen we mijn eigen nummers op in de studio van Arktos. Zo merk je ook dat het telkens beter en beter wordt.’

LEANDRO vult aan ¬ ‘Later zullen we ook met onze resultaten naar buiten komen, via voorstellingen, maar ook met een eigen Spotify-account en Klub Karbon als label lanceren.’

DOGUKAN ¬ ‘Het is mijn doel om jongeren te inspireren om zelf iets te doen met hun eigen talenten in plaats van op straat rond te hangen. Niet alleen door te rappen, maar die boodschap zit ook in mijn teksten. Bovendien zou het mooi zijn om zelf shows of optredens in een cultuurcentrum te organiseren voor jongeren, laagdrempelig en gratis. Op die manier hoop ik andere jongeren te bereiken die het zelf ook leuk vinden om hiermee iets te doen.’

Meer weten?

Jongeren kunnen nog altijd aansluiten bij Klub Karbon. Vragen of interesse?

Contacteer Leandro Cinus, lcinus@arktos.be, 0472 04 29 18.

ELKE MAAND LATEN DRIE LEZERS HUN

LICHT SCHIJNEN OVER EEN NETELIGE KWESTIE

¬ Tekst Bart Bynens

Cultuur verdient subsidies

Subsidies zijn goed om kunst en cultuur voor iedereen toegankelijker te maken

Jessica (26)

Jessica is een Bilzense met Italiaanse roots en werkt als administratief bediende.

Cultuur is wat mij betreft een basisbehoefte. Dit kan ook positieve effecten op sociaal vlak hebben. Scholen kunnen hiermee meer bezig zijn of gemeenten kunnen hun inwoners meer inspraak geven in welke projecten, artiesten of cultuurplekken subsidies krijgen. Toch moeten we opletten dat die subsidies kunstenaars niet afhankelijk maken. Het zou geen goede zaak zijn als hun creativiteit minder vrij is omdat ze gebonden zijn aan subsidiepotten.

Als dansjuf ben ik ervan overtuigd dat subsidies een grote meerwaarde zijn

Mirthe (19)

Mirthe is studente sociale wetenschappen, geeft dansles en is speelpleinbegeleidster

Ik vind het belangrijk dat iedereen, ongeacht welke achtergrond of financiële situatie, toegang heeft tot cultuur. En dit geldt voor alle vormen van cultuur. Als student merk ik ook dat culturele activiteiten niet goedkoop zijn, wat de toegankelijkheid niet ten goede komt. Ook de educatieve meerwaarde die vaak vervat zit in cultuur is iets dat je volgens mij verliest als je subsidies schrapt.

Cultuur haalt volgens mij het beste in de mens en samenleving naar boven

Jean-Hubert (75)

Jean-Hubert woont in Dilsen-Stokkem en is grootvader.

Het brengt mensen samen en helpt om de wereld beter te begrijpen. Daarom moet cultuur zeker gesubsidieerd worden om een kwaliteitsvolle beleving te kunnen aanbieden. Hoe kunnen we anders een podium geven aan allen die zich openstellen? Maar het mag zeker niet afhankelijk worden van economische en politieke inbreng. Dat gevaar is aanwezig. Cultuur blijft een vrije meningsuiting en mag niet onder druk gezet worden.

CONTACTEER JOUW REGIO limburg@beweging.net

© MINE DALEMANS

De weg naar duurzaam werk is niet voor iedereen evident

Steeds meer jonge mensen botsen op drempels op de arbeidsmarkt door eisen van de maatschappij of door de zware rugzak die ze meesleuren. Gelukkig is het hulp- en dienstverleningslandschap voortdurend in beweging om hen in hun kracht te zetten.

Arktos, Link-T en Younited

Hanne en Kasper zijn vormingswerkers bij expertisecentrum Arktos. Deze organisatie zet de schouders onder verschillende projecten in Vlaanderen, waaronder Link-T en Younited. Arktos versterkt jaarlijks meer dan 7 000 kinderen en jongeren in kwetsbare situaties in hun krachten en talenten. Het eigenaarschap van de jongeren staat steeds voorop.

Milan*(20) loopt een traject bij Link-T: een project dat zich inzet voor de activering van 18 tot 30-jarigen.

Dag Milan, anderhalf jaar geleden startte je een traject bij jouw trajectgezel Kasper. Hoe kwam je bij hem terecht?

MILAN ¬ ‘In die periode ervaarde ik verschillende drempels. Ik had stevige mentale problemen en geraakte moeilijk op afspraken. Ik had geen idee welk werk ik wou doen. Mijn VDAB-bemiddelaar vroeg of ze mijn gegevens mocht doorgeven en zo contacteerde Kasper mij. Een week later stond hij al voor de deur en kon mijn traject starten.’

Hoe ging je met jouw drempels aan de slag?

‘Enerzijds zocht ik gericht naar mijn interesses en talenten. Anderzijds ging ik de moeilijke thema’s niet uit de weg. Ik zocht samen met Kasper naar een psycholoog die gespeci-

aliseerd is in mijn problematieken: ADHD, ASS en mijn gebrek aan motivatie.’

Welke successen heb je al bereikt?

‘Ik ontdekte mijn passie voor computers en startte een opleiding PC-technieker bij Syntra. Zo creëer ik een duurzame toekomst. Ook kleine successen hebben een grote impact op mijn leven. Mijn plan leren trekken met het openbaar vervoer bijvoorbeeld. Vroeger wist ik niet waar te beginnen, maar inmiddels verplaats ik me zonder moeite met de bus.’

Wat onderscheidt jouw huidige traject van andere dienstverlening?

‘De lage drempel schept veel vertrouwen. Kasper komt zelfs bij mij thuis. Dit is heel helpend wanneer ik bijvoorbeeld terug in

een depressie zak en zelf sociaal contact zou vermijden. Link-T werkt ook breder dan andere organisaties. Zo had ik in het verleden begeleiding voor mijn autisme, maar aan andere problemen werd niet gewerkt. De bredere aanpak is precies wat ik nodig heb. Tot slot is het ook gratis.’

Waar ben je momenteel trots op?

‘Ik ben trots op het werk dat ik in mijn opleiding geïnvesteerd heb. Ik denk niet meer “Ik doe het morgen wel”. Ik kom elke dag uit mijn bed om dingen vast te pakken. Het fijne is dat ik dit zelf bereikt heb. Kasper heeft me geholpen om de richting te zoeken maar duwde me niet in een richting. Zo bleef ik eigenaar van mijn leven en kan ik nu trots zijn op wat ik heb bereikt.’

* Om privacyredenen gebruikten we schuilnamen.

¬ Tekst Joke Sonjeau ¬ Foto Kim Ghysbrecht

Ook Fleur*(29) loopt al acht maanden een traject bij Link-T. Samen met haar trajectgezel Hanne gaat ze op zoek naar haar krachten en overwint ze drempels als alleenstaande en werkzoekende jonge vrouw.

Dag Fleur, hoe was het voor jou om een traject te starten?

FLEUR ¬ ‘In het begin was ik heel terughoudend, na enkele negatieve ervaringen met soortgelijke projecten. Maar hoe meer de gesprekken vorderden, hoe meer ontspannen ik werd. Ik bouwde een vertrouwensband op met Hanne en haalde steeds meer positieve energie uit de gesprekken.’

Kan je iets meer over vertellen over die negatieve ervaringen?

‘Ik voelde me toen niet gesteund door de begeleider. Alles was gericht op vacatures zoeken, maar zonder resultaat. Na mijn verhuizing werd mijn traject abrupt afgebroken, zonder duidelijke communicatie. Ik bleef met een leeg gevoel achter, alsof ik veel tijd en energie verloren had, maar nog steeds nergens stond.’

Welke verschillen merk je in jouw huidige ervaring?

‘Het grootste verschil is dat er gewerkt wordt aan een goede relatie. Ze kijken verder dan enkel werk. Zo werk ik al maanden aan mijn zelfbeeld en sociale contacten.’

Hoe werk je daar precies aan?

‘Naast de gesprekken met Hanne, ga ik ook naar de groepsmomenten op woensdag. In het begin was dit spannend, want ik kende niemand. Maar het is gezellig, ik kan lachen en doe nieuwe ervaringen op. Zo was ik nog nooit in de bowling in Sint-Niklaas geweest. Het is een plezante manier om zonder druk in contact te komen met anderen. Op dinsdag speel ik voetbal bij Younited Beveren. Het is intensief maar het houdt me in beweging. Het leukste is dat we elkaar aanmoedigen. Na de training koken en eten we samen met de andere deelnemers en coaches.

Ik vind dit belangrijk want ik heb me lang afgezonderd van mensen. Met deze ervaring merk ik dat ik een ander persoon word. Ik ben vrolijker en heb het gevoel dat ik me even geen zorgen hoef te maken.’

Welke doelen en dromen heb je nog voor de toekomst?

‘Ik wil graag vrachtwagenchauffeur worden. Dit verloopt stap per stap. Eerst kan ik halftijds werken, om daarnaast te focussen op mijn droomjob. Ik ben nu goed bezig met aan mezelf te werken en zo geraak ik, op eigen tempo, dichter bij mijn einddoelen.’

Burgerpanel.

ELKE MAAND LATEN DRIE LEZERS HUN LICHT SCHIJNEN OVER EEN NETELIGE KWESTIE

De overheid zou gratis condooms ter beschikking moeten stellen van jongeren

Gratis condooms bestaan niet

Gratis condooms voor 16-jarigen bestaan niet. Ze zijn sowieso door iemand betaald, meestal door de overheid. Feit is dat veel jonge mensen hun eerste sekservaringen hebben zonder de nodige voorlichting en bescherming. En dan volgt soms een hoop ellende: ongewenste zwangerschappen, soa’s, hiv… Laten wij dat gewoon aanmodderen of doen we er iets aan? Een volgende uitdaging voor de overheid wordt een kosten-baten analyse die hopelijk aantoont hoe zulke minimum investering onze jeugd beter zal beschermen.

Condooms, een basisrecht!

Rita De Vis is maatschappelijk geëngageerd met een grote betrokkenheid op mensen in armoede.

Voorbehoedsmiddelen maken deel uit van onze gezondheidszorg. Gezondheidszorg is een basisrecht dat toegankelijk moet zijn voor iedereen, ook voor zij die het financieel niet breed hebben. Door condooms gratis ter beschikking te stellen, worden financiële drempels weggenomen en wordt er geen onderscheid gecreëerd tussen rijk of arm. Het vraagt een kleine investering van de samenleving, maar het voorkomen van ongewenste zwangerschappen of seksueel overdraagbare aandoeningen is in ieders belang.

De pil is voor meisjes ook gratis tot en met 25 jaar.

Door condooms gratis aan te bieden kunnen jongens gemakkelijker de stap zetten naar een voorbehoedsmiddel. Het wordt nog te vaak in de handen van meisjes gelegd. Er is verlegenheid om in de winkel een pakje condooms aan te kopen. Gratis aanbieden maakt dat gemakkelijker. Ook voor jongeren die het niet breed hebben, wordt de stap kleiner om condooms te gebruiken. Het gratis aanbieden/uitdelen moet wel gepaard gaan met de nodige uitleg van eventueel een dokter. Misschien kan dit gebeuren via de scholen of JAC’s.

Andrés (83) Andrés Geerts is grootvader.

Rita (64)

Sofie (45)

Sofie Devogelaere is teamcoach, mama en sociale duizendpoot.

ACV WEST-VLAANDEREN stuurt alternatieve nieuwjaarskaartjes naar politici

‘Wie ligt wakker van werknemersproblemen?’

De West-Vlaamse parlementsleden van de democratische partijen kregen de afgelopen weken een drietal nieuwjaarskaartjes van het ACV West-Vlaanderen in de bus. Met de beste wensen voor 2024! ‘Geen drukfout’, vertelt West-Vlaams ACV-voorzitter Wim David. ‘In 2024 zijn er verkiezingen. We vragen ons af wie wakker ligt van de problemen voor de gewone werknemer.’

Eén kaartje bevat een getuigenis van Gina die hard werkt en maximaal bespaart, maar toch een afbetalingsplan voor haar energiefactuur nodig had. In een ander kaartje is Anne aan het woord. Zij vertelt over een gezin tweeverdieners dat zelfs op eten moest besparen.

Werken moet lonen

‘Twee frappante verhalen die aantonen dat je niet enkel naar de gemiddelde cijfers mag kijken. Ondanks de index - en gelukkig dat die garantie er is - zijn er toch werkende mensen die het moeilijk krijgen’, gaat Wim verder. ‘Daarom vinden we een prijsplafond en flankerende sociale maatregelen voor energie nog steeds noodzakelijk. Maar werken moet ook meer lonen: door faire belastingen en door eerlijke loononderhandelingen bovenop de index.’

Afbouw tijdskrediet

Op het derde kaartje staat de getuigenis van Joyce Mahieu (29) te lezen. De Kuurnse is poetshulp en heeft een contract van 34 uren/week. Momenteel schoolt zij zich bij tot zorgkundige en combineert studies en werk door halftijds tijdskrediet op te nemen. De recente wijzigingen in de regels van het tijdskrediet zorgen echter voor een probleem. ‘Je kan sinds 1 februari enkel halftijds tijdskrediet opnemen als je voltijds werkt. 34 uren is niet voltijds. Daardoor zal ik dit tijdskrediet voor de volgende opleidingsmodule niet kunnen verlengen. Ik weet dus niet of en hoe ik die opleiding zal kunnen afwerken’, vertelt Joyce.

Door de wijzigingen in het tijdskrediet weet ik niet hoe ik mijn opleiding kan afwerken.

JOYCE MAHIEU, poetshulp, Kuurne

We zien dat vooral jonge ouders het slachtoffer zijn.

Zorg voor een kind

ACV-loopbaanadviseur Joyce Anseeuw vult aan: ‘Er zijn inderdaad wel wat wijzigingen: de toeslagen voor vijf jaar anciënniteit en voor 50+’ers zijn geschrapt. Wie tijdskrediet met motief ‘zorg voor een kind’ opneemt, ziet de termijn met uitkeringen van 51 naar 48 maanden zakken en moet minstens drie jaar in dienst zijn bij de werkgever (in plaats van twee jaar op vandaag). Het kind mag ook niet ouder zijn dan vijf jaar (i.p.v. acht) als je voltijds tijdskrediet wil opnemen. Dat is niet min qua wijzigingen, maar dat je minstens een jaar voltijds gewerkt moet hebben om 1/5 of halftijds tijdskrediet op te nemen, dat weegt nu al zwaar door.’

Jonge ouders geraakt

‘We zien dat vooral veel jonge ouders - zoals ook Joyce Mahieu daarnet vertelde - in de problemen komen’, gaat Joyce Anseeuw verder. ‘Onlangs had ik een aanstaande mama aan de lijn die advies wou. Ze verwachtte een tweeling. Doordat ze kinderopvang voor twee kinderen nodig had, zou ze langer moeten wachten eer er plaats was. Daardoor zou ze meteen haar ouderschapsverlof voltijds moeten opnemen. Aangezien ze deeltijds werkt, kan ze na de opname ouderschapsverlof geen halftijds tijdskrediet opnemen om een vlotte combinatie werk-gezin mogelijk te maken. Met andere woorden: doordat er onvoldoende plaats is in de kinderopvang, moet ze een deel van haar rechten opgebruiken. Doordat ze niet voltijds werkt, verliest ze andere rechten. Dit kan toch echt de bedoeling niet zijn?’

Stemmen in 2024

Het ACV signaleerde al heel snel dat deze problemen zouden ontstaan, toch staan er in de definitieve wetteksten slechts beperkte aanpassingen. ‘Eigenlijk begrijpen we dit echt niet. Dit is een besparing op kap van werkende mensen die vooruit willen in het leven, de ‘hardwerkende Vlaming’, zoals

Tekst Jeroen Pollet © JOYCE MAHIEU

©

JEROEN POLLET

JOYCE ANSEEUW, ACV-loopbaanadviseur

Het gedacht van

sommige partijen die zouden noemen. Dit is bijzonder zuur, zeker omdat het een besparing is in de sociale zekerheid. Als je weet dat de vorige regering de werkgeversbijdragen daarvoor van 32% naar 25% verlaagd heeft en dat dit nu voor een miljardentekort zorgt, is het duidelijk wie de winnaar in dit verhaal is. Trouwens ook de bedrijfsbelastingen zijn sterk verlaagd door de vorige federale regering. Deze miljardencadeaus voor de werkgevers hebben de vorige jaren tot recordwinsten geleid. En door de loonnormwet konden we de laatste jaren amper of zelfs niet over opslag bovenop de index onderhandelen. We verwachten van politici dat ze ook oog hebben voor de bezorgdheden van de werknemers. Daarom hebben we hen eraan herinnerd dat ook werknemers volgend jaar mogen stemmen. We blijven de druk in elk geval hoog houden’, besluit Wim David.

Meer info over de wetgeving rond tijdskrediet en thematische verloven vind je via www.tijdskrediet.be.

Kort. West-Vlaanderen

Banger van eigen gsm dan van hoogspanningslijn?

Elektromagnetische velden zijn overal om ons heen. Prof. Vandenbosch, stralingsdeskundige aan de KU Leuven, vertelt welke impact die straling heeft op je gezondheid. Moeten we ons beschermen of maken we ons nodeloos zorgen?  Het antwoord en nog veel meer ontdek je:

• op 7 maart om 19.30 uur in Roeselare (CM-kantoor);

• op 15 maart om 19.30 uur in Diksmuide (CC ’t Kruispunt).

~ Inschrijven doe je via www.cm.be/agenda.

Burgerpanel.

ELKE MAAND LATEN LEZERS HUN LICHT SCHIJNEN OVER EEN KWESTIE

DE STELLING

Je loopbaan op pauze zetten - zonder verlies van rechten - moet kunnen.

We moeten langer werken.

En ondertussen neemt de werkdruk toe. Het vreet niet alleen aan onze gezondheid maar maakt ook de combinatie arbeid en gezin bijzonder moeilijk. Denk aan de opvoeding van kleine kinderen, aan de zorg voor zieke ouders… Op zulke momenten even minder kunnen werken zonder verlies van rechten, is belangrijk. Het voorkomt bovendien dat wie die zorg opneemt, daar later financieel de dupe van wordt.

Christ (57)

Christ Labaere uit Bissegem is informaticus en langdurig ziek.

De laatste jaren stapte ik van een vier vijfde arbeidsritme over naar een halftijdse landingsbaan.

Linda (66)

Linda Depuijdt uit Bredene werkte in de thuiszorg als verzorgende.

Zo kon ik het volhouden. Mensen optillen, met zware boodschappentassen sleuren… Het werd te zwaar. Gelukkig kon dat zonder verlies van pensioen. Dat dit ook kan om voor je zieke kinderen of ouders te zorgen of een opleiding te volgen, lijkt me logisch. Wil je echter voor je plezier een wereldreis maken, dan kan je toch niet verlangen dat de samenleving daar mee voor opdraait… Toch?

Ik reageer vanuit mijn mens- en wereldbeeld…

Johannes (41)

Johannes Claeys uit Nieuwpoort is professor.

Op de pauzeknop duwen wordt dan niet alleen geduid vanuit een ‘vrij van’, waarbij je even afstand neemt van de verwachtingen en verplichtingen van de job, maar biedt kans om een ‘vrij tot’ te ontwikkelen. Soms is disconnectie de beste garantie tot een her-verbinden met het beste binnen en buiten jezelf. ‘Vrij tot’ stelt je ook in staat om er te zijn voor anderen. Ik zie in mijn contacten met bedrijven en organisaties dat het effect van die pauzeknop niet alleen transformationeel is op niveau van de werknemer, maar dat ook de werkgever-werknemersrelatie zich fundamenteel verdiept.

CM in West-Vlaanderen

Contacteer ons via 050 44 05 00, westvlaanderen@cm.be of kijk op www.cm.be/kantoren voor de dienstverlening.

ACV in West-Vlaanderen

Contacteer ons via www.hetacv.be/contact of 051 23 58 00. Boek een afspraak (telefonisch of op kantoor) via www.afspraakACV.be. Regioredactie Beweging.net West-Vlaanderen, westvlaanderen@beweging.net

Twee Zomers- en 1985-actrice

Ruth Becquart

gevat in 5 woorden

Teruggetrokken

‘Ik ben eigenlijk een heel introvert persoon, maar tijdens het werk kan ik dat van mij afschudden. Mijn werkomgeving is voor mij een veilige bubbel waarin ik mezelf kan laten gaan en schaamteloos de extreemste dingen mag doen, die ik in het echte leven nooit zou durven. Maar zodra er ‘Cut!’ geroepen wordt, of wanneer de voorstelling afgelopen is, dan is dat weer voorbij. Dan kan ik mij weer in mijn schulp terugtrekken en in alle rust onzichtbaar worden.’

Bezeten

‘Ik speel een bescheiden rol in de nieuwe film

The Chapel, waarin het gaat om mensen die hun leven in functie stellen van de kunst. Ik herken mezelf daar wel in. Mijn vak is meer dan een beroep, het is een passie. Je wordt daardoor als het ware helemaal bezeten. Ik kan het niet loslaten wanneer ik met een project bezig ben. Het is op zo’n moment alsof alles wat je ziet in de wereld daarmee verbonden is.’

Grauw

‘Het is een raar gevoel wanneer de politiek probeert duidelijk te maken dat je als kunstenaar voor hen eigenlijk niet belangrijk bent. Wij zijn er allemaal van overtuigd dat het vertellen van verhalen onontbeerlijk is, in welke vorm dan ook, of dat nu toneel, film, tv of muziek is. Gewoon babbelen, boeken lezen, je gedachten uitwisselen en je aan elkaar spiegelen, dat is een basisbehoefte om het leven door te komen. Een mens heeft kunst nodig om gelukkig te zijn. Dat geeft het leven een extra laagje. Anders is het allemaal zo hard en zo grauw.’

Hoopvol

‘Hoewel ik de minder fraaie kant van de realiteit goed zie en melancholisch en zwaarmoedig kan zijn, ben ik doorgaans wel hoopvol. Ik las onlangs in een interview met psycholoog Bram Vervliet dat wie hoopvol of positief durft te zijn in de huidige tijd die vol angst en woede zit, vaak als naïef wordt afgeschilderd. Het is jammer dat het woord naïef zo vaak wordt gekoppeld aan hoop. Zolang de dingen bewegen, hoe traag ook, is er hoop. Dat is iets dat we moeten koesteren.’

Tragikomisch

‘Mensen weten dat misschien niet omdat ik vaak heel serieuze types speel, maar ik ben eigenlijk wel grappig. ( lacht) Humor is heel belangrijk voor mij. Ik ben misschien niet meteen het type om altijd te grappen en te grollen, maar ik hou wel van de tragikomedie met een lach en een traan. De combinatie van die twee uitersten vind ik het boeiendst. De slechterik die af en toe ook een goeie mop maakt is bijvoorbeeld ook verrassend. Zulke zaken en knipoogjes probeer ik overal wel ergens in mijn werk te steken.’

¬ Tekst Dominic Zehnder ¬ Foto Belga

The Chapel, de nieuwe film van Dominique Deruddere met Taeke Nicolaï, Ruth Becquart en Kevin Janssens is nu te zien in de bioscoop.

antwerpen