Beton in beeld

BETON IN BEELD

Bijlage bij Cobouw 13 november 2015

DE BESTE D N A T S F A P O

NA 60 JAAR EN DRIE GENERATIES

NOG STEEDS OP AFSTAND DE BESTE ENVO-FIX viert dit jaar zijn 60-jarig jubileum als succesvol familiebedrijf en onafhankelijk toeleverancier in de Nederlandse bouw- en betonindustrie.

ENVO-FIX B.V.

Adv-266x398.indd 1

WILLEM DE ZWIJGERSTRAAT 18

2411VV BODEGRAVEN

T: 0172 61 22 88

F: 0172 61 73 36

WWW.ENVO-FIX.NL

06-11-15 10:21

beton in beeld

Vrijdag 13 november 2015, Cobouw 197

3

Voorwoord Beton zal in de toekomst minder bijdragen aan de CO2-emissie en bij de productie zal steeds vaker gebruik worden gemaakt van duurzame energiebronnen. Dat is althans de verwachting van veel deskundigen.

Wereldwijd werkt de industrie aan milieuvriendelijkere productiemethoden en het verantwoorder omgaan met grondstoffen. Het internationale CSC-keurmerk voor beton is in ontwikkeling; één van de initiatieven die is ontplooid om beton duurzamer te produceren. De Nederlandse voorloper hiervan is het Beton Bewustkeurmerk van de VOBN. Volgens de VOBN is de CO2-emissie per geproduceerde kubieke meter betonmortel bij bedrijven met het Beton Bewustkeurmerk met 4 procent gedaald.

De factor duurzaamheid is ook terug te vinden in interessante innovaties binnen de sector. Over warmbeton wordt gezegd dat het de bouwwereld weleens ingrijpend zou kunnen veranderen.

Met het isolerend ultralichtbeton kunnen architecten monoliete gevels ontwerpen. De reacties zijn enthousiast, maar de ontwikkelende partners hebben besloten dat ze eerst meer zicht willen krijgen op het marktperspectief van dit nieuwe bouwmateriaal. Iets verder zijn de ontwikkelingen voor taludbeton, een speciale betonsoort voor toepassing in stuwen en taludbekledingen in de waterbouw. Momenteel loopt met dit beton een pilotproject. Meer hierover is te lezen in deze Cobouw-bijlage Beton in beeld.

Boudewijn Warbroek Hoofdredacteur a.i.

Inhoud

12

* Groen beton voor BREEAM certificaat * Waterdichte afdichtingen houden de voeten droog * Beton van morgen

13

* Taludbeton snel en esthetisch alternatief voor beton en breuksteen * Ultrahogesterktemortel verenigt kwaliteiten traditionele producten

15

Daling CO2-emissie van betonmortel door Beton Bewust keurmerkhouders

4-5

Beton over tien jaar heel ander materiaal

7

Prefabbeton populair in lagelonenlanden

10-11

Extra fase ingelast in ontwikkeling warmbeton

Colofon Klantenservice: (070) 3046777 E-mail: cobouw@bimmedia.nl Redactie: telefoon (070) 3046700 Postbus 16262, 2500 BG Den Haag Internet: www.cobouw.nl Hoofdredacteur a.i.: Boudewijn Warbroek Uitgever: Nina Nannini Eindredactie en coördinatie: Nanda van Dijk en Patty van der Sar Medewerkers: Peter de Lange, Michiel Maas, Yvonne Ton en Frans van Velden Vormgeving en Opmaak: Bastiaan Stuy Foto omslag: Ton Borsboom

Specialiteit: blauwe en witte verkeersstenen

Duidelijk op weg

WEGMARKERING

Beton- en Steenindustrie De Aam is meer dan 50 jaar gespecialiseerd in de productie van betonproducten voor wegmarkering.

Abonnementen: wijzigingen, klachten bezorging en opgave nieuwe abonnees: klantenservice: (070) 3046777. Jaarabonnement binnenland € 775,- (excl. btw).

Overnemen artikelen: voor het overnemen van (een gedeelte van) artikelen uit deze uitgave dient men zich te wenden tot de uitgever. Op alle artikelen in Cobouw of op Cobouw.nl berust auteursrecht. Auteursrechtelijk beschermde werken mogen niet elders openbaar gemaakt worden, gearchiveerd worden of verveelvoudigd worden zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur of de uitgever. Indien bij gebruik van artikelen van dagblad Cobouw en/of Cobouw.nl niet is voldaan aan bovenstaande, is Cobouw gerechtigd hiervoor schadevergoeding te claimen.

BETONPROFESSIONALS, MIS DEZE VAKBEURS NIET!

Evenementenhal Gorinchem

13 - 15 september 2016

Waarschuwings-/ markeringstegels Geleidelijn- en noppentegels in diverse uitvoeringen, in de kleuren wit, geel, zwart en grijs

afmetingen 30x30 cm

Verkeersplaten en driehoeken (haaientanden) Enkel en dubbel bewapend met toplagen in kleuren: wit, zwart/wit, rood/wit

Cijfer- / letter- en symbooltegels De toplaag is zonder meerprijs leverbaar in: rood, wit, blauw, groen, geel en zwart.

Op aanvraag zijn afbeeldingen in (gekleurde) thermoplasten op- en acrylaat / thermoharder in tegels mogelijk

afmetingen 50 x 25 cm 50 x 50 cm

onbewapend 20 x 20 cm 21 x 21 cm 30 x 30 cm 31,5 x 31,5 cm

afmetingen bewapend of onbewapend 30 x 60 cm 25 x 50 cm 50 x 50 cm 30 x 45 cm 60 x 60 cm 40 x 40 cm onbewapend 20 x 20 cm 21 x 21 cm 15 x 30 cm

20 x 40 cm 30 x 30 cm 31,5 x 31,5

Inlichtingen: Tel: 0481 372698 Fax: 0481 376906 E-Mail: info@betondeaam.nl Website: www.betondeaam.nl

Bezoek de nieuwe website:

evenementenhal.nl/beton-vakdagen

4

beton in beeld

Vrijdag 13 november 2015, Cobouw 197

Beton over tien jaar heel Frans van Velden

Het materiaal beton zal in de toekomst per kubieke meter minder bijdragen aan de CO2-emissie, worden geproduceerd met een energiebron zoals biomassa en cementvervangende bindmiddelen bevatten. Wereldwijd en in Europa werkt de industrie aan het verantwoord omgaan met grondstoffen, productie en toepassingen van beton. Een voorbeeld: het Cement Sustainability Initiative (CSI) van de World Business Council for Sustainable Development (WBCSD).

“Ik hoop dat beton over tien jaar anders is dan nu”, zegt Stefan van Uffelen. Hij is RSS (Responsible Sourcing Scheme)-coördinator van de ontwikkeling van een keurmerk voor beton bij de WBCSD in Genève. “Dat we dan beter zijn in het hergebruiken van beton, andere bindmiddelen toepassen, alternatieve brandstoffen gebruiken. We hebben veel knoppen om aan te draaien bij het verantwoord plannen van vastgoed en het toepassen van beton. Het huidige beton is lang niet altijd geoptimaliseerd voor de beoogde toepassing, sluit niet altijd aan op de vraag. Eigenlijk staat de S niet alleen voor Sustainability, maar vooral voor Stewardship (rentmeesterschap - red.). Het gaat om maatschappelijk verantwoord handelen, goed omgaan met onder meer luchtkwaliteit, geluidshinder, arbeidsomstandigheden, invloeden op de omgeving, integriteit en bestrijding van fraude”, aldus Van Uffelen.

Wereldwijd keurmerk “Van de World Business Council for Sustainable Development zijn alle grote bedrijven lid. Het is NGO (non-governmental organisation) met leden uit de industrie. De WBCSD heeft chapters voor onder meer hout, auto’s en cement. Het Cement Sustainability Initiative (CSI) is zo’n afdeling. Hij wordt voor 50 procent door de cementindustrie gefinancierd. In 2012 ontstond het idee voor een wereldwijd gezamenlijk keurmerk voor beton. In 2013 werd een task force opgericht en een jaar later ondertekenden de leden van de WBCSD een memorandum of understanding. Het CSC (Concrete Sustainability Council)-keurmerk is één van de initiatieven. Het CSI houdt zich bezig met vijf onderwerpen: CO2 en klimaat, verantwoord gebruik van brandstoffen en grondstoffen, gezondheid en veiligheid van werknemers, monitoren en verminderen van emissies en lokale invloeden op land- en gemeenschappen.

Benchmarking In Nederland bestaat het keurmerk Beton Bewust van de VOBN (Vereniging van Ondernemingen van Betonmortelfabrikanten in Nederland) in Veenendaal. “Wij zijn founding partner van de CSC. Daarmee maken wij ook deel uit van de steering committee”, aldus Ron Peters, directeur van de VOBN. “Wij hebben Beton Bewust geïntroduceerd, op betonmortel georiënteerd, maar ook fabrikanten van prefab beton kunnen het keurmerk krijgen. Deelnemen aan benchmarking is een verplicht onderdeel.” Volgens Peters is Beton Bewust wereldwijd gezien het meest ontwikkelde keurmerk. “Het CSC-keurmerk is er nog niet. Het krijgt naar verwachting verschillende niveaus: brons, zilver, goud en platinum. We werken momenteel aan de harmonisatie van Beton Bewust en CSC. In de loop van 2016 wordt Beton Bewust het CSC-keurmerk, maar het blijft voorlopig wel Beton

Bewust heten.” In Nederland blijft het deelnemen aan benchmarking een verplicht onderdeel, waarmee in de toekomst punten worden behaald.

Stefan Van Uffelen: “We willen de wereld verduurzamen. Bij cement en beton valt te denken aan het tegengaan van de klimaatverandering, de uitputting van grondstoffen en de biodiversiteit. De huidige welvaart is gebaseerd op goedkope olie en goedkoop beton. Maar het CSC-keurmerk tornt niet aan de kwaliteit van beton, duurzaamheid in de betekenis van durability maakt deel uit van de criteria. De voertaal is Engels, maar de handleiding is ook vertaald in het Spaans. We hebben 25 pilots in Japan, de Filipijnen, Thailand, Panama, Colombia, Guatemala, Libanon, veel in de Verenigde Staten en de meeste in Europa. Nee, geen pilots in Afrika. Ik ben de coördinator, we werken met vrijwilligers van de deelnemende bedrijven, houden conference calls en hebben een wiki-pagina. Nederland is koploper, Frankrijk en Groot-Brittannië hebben veel kennis. Het Verre Oosten is het minst betrokken, daar krijgt duurzaamheid weinig aandacht. Ook in China hebben we nog geen pilot, hoewel China goed is voor eenderde van de wereldwijde productie van beton.”

Culturele verschillen “We nodigen leden van de brancheverenigingen uit om deel te nemen. Maar het CSC-keurmerk moet breed worden gedragen, daarom focus ik ook op maatschappelijke organisaties. We willen aansluiten op bestaande keurmerken voor de duurzaamheid van gebouwen. Ik schaak op meerdere borden. In de toekomst zullen we ons ook op overheden richten”, aldus Van Uffelen. “Het CSC-keurmerk voor beton wordt voor de zomer van 2016 gelanceerd. Het eerste certificaat wordt begin september verstrekt.” De coördinator merkt wel culturele verschillen in andere landen.

“Werken met certificaten is standaard over de hele wereld, maar het lokaal inspecteren verschilt. In Europa kennen de bedrijven de auditor, die op zijn beurt wordt gecontroleerd door de eigenaar van het certificatieschema. Elders, zoals in Zuid-Amerika, komt de auditor uit een black box, het geïnspecteerde bedrijf kent hem niet. Dat kan corruptie voorkomen.”

CO2-emissie omlaag

Dat een keurmerk daadwerkelijk kan leiden tot een meer duurzaam beton blijkt uit de resultaten van Beton Bewust in 2014. De VOBN laat weten, dat de CO2-emissie per geproduceerde kubieke meter betonmortel, bij bedrijven met het Beton Bewustkeurmerk in Nederland, met 4 procent is gedaald.

Dat komt vooral door het toegenomen gebruik CEM-III/B klinkerarme cement, terwijl het gebruik van CEM I is afgenomen. Het aandeel vliegas en hoogovenslak is gelijk gebleven. In de kleine lettertjes vermeldt de VOBN dat het CO2-emissiegetal van CEM-III is verlaagd. Als daarmee rekening wordt gehouden is de reductie van de CO2-uitstoot geen 4, maar 1,9 procent. Maar er zijn meer resultaten. Het gebruik van secundaire grondstoffen is gestegen en de veiligheid in de betonmortelketen is verbeterd. “Het Beton Bewust- keurmerk geeft vertrouwen”, concludeert de VOBN. Dat zal ook zo blijven na de harmonisatie met het CSC-keurmerk en de introductie daarvan in 2016.

Vrijdag 13 november 2015, Cobouw 197

ander materiaal

Stefan van Uffelen, RSS-coรถrdinator bij de WBCSD (links) en Ron Peters, directeur van VOBN. Foto: Ruben Schipper.

beton in beeld

5

Keurmerk voor beton Nieuw

In Nederland hebben 108 betoncentrales het keurmerk Beton Bewust.

Brancheverslag

Kiest u voor één van deze centrales dan weet u zeker dat beton op een verantwoorde wijze in uw project wordt toegepast.

De zekerheden: ■

■

Advies over het milieuprofiel

■

Hoge kwaliteit betonmortel

Het keurmerk Beton Bewust van de Vereniging

van beton

■

Keurmerkhouder is een

van Ondernemingen van Betonmortel-

(lage CO2-uitstoot) ■

Verantwoorde herkomst van

Vraag het verslag aan

■

Veiligheid is topprioriteit

■

A-leverancier m.b.t. de CO2-prestatieladder

grondstoffen Wat is er in 2014 bereikt?

Duurzame Leverancier

Meetbare prestaties

Duurzaam bouwen is Beton Bewust bouwen

of download het op

Opdrachtgevers, ontwerpers, voorschrijvers en afnemers van beton kunnen

www.betonbewust.nl

erop rekenen dat een keurmerkhouder meedenkt, adviseert en een hoogwaardige bijdrage levert aan de kwaliteit, duurzaamheid en veiligheid van de te realiseren projecten.

Kijk voor keurmerkhouders op www.betonbewust.nl

fabrikanten in Nederland (VOBN) garandeert de duurzame productie en kwaliteit van beton.

Betonmortelfabrikanten mogen het keurmerk alleen voeren, als zij voldoen aan strenge eisen ten aanzien van betrouwbaarheid, deskundigheid, duurzaamheid en arbeidsveiligheid.

VOBN

Postbus 383 3900 AJ Veenendaal t 0318 55 74 74

Advertentie 266x190 okt 2015.indd 2

28-10-15 13:15

bewerken en reinigen van grond

trucks, kranen, shovels en afvalcontainers

primaire en secundaire bouwstoffen

betonproducten

op- en overslag

transport recycling van bouw- en slooppuin

Pouw. Uw PARTNER in grond-, weg-, water- en betonbouw.

Wij bieden u een one stop shop met producten en diensten voor de bouw. Van primaire en secundaire bouwstoffen tot containertransport, van verhuur van kranen tot sloopwerkzaamheden en van grondwerken tot grondreiniging. We leveren diverse betonproducten die voldoen aan alle kwaliteitseisen en uw specifieke wensen. Door onze jarenlange ervaring in de bouwwereld begrijpen wij wat u nodig heeft voor een bouwproject: de beste materialen, betrouwbare dienstverlening, moderne machines en de persoonlijke service van de Theo Pouw groep. www.theopouw.nl

beton in beeld

Vrijdag 13 november 2015, Cobouw 197

7

Prefabbeton populair in lagelonenlanden Peter de Lange

Op het fabrieksterrein van Hurks Prefab Beton verdringen bezoekers zich rond een vers gevelelement. Het is niet zozeer het perfect voorgevormde betonnen skelet dat verwondering wekt als wel de gedetailleerde afwerking.

Strak wit metselwerk op de buitengevel, beglazing, ventilatie, isolatie en elektra: alles zit erop en eraan.

niet. Het is om jaloers op te worden.”

Zo denken meer leden van het gezelschap erover. Prefab beton is zeker geen onbekend materiaal in Spanje en Zuid-Amerika, maar de Nederlandse bouw heeft onmiskenbaar een voorsprong. Dat heeft onder meer te maken met de loonkosten. Die zijn in Nederland, zeker in vergelijking met veel Zuid-Amerikaanse landen, hoog.

Het element is kant-en-klaar voor montage, en dat terwijl er maar weinig menselijke handen aan te pas zijn gekomen om het te maken. Het meeste werk is achter een computerscherm gedaan. Het element is uit een 3D-model gelicht, bewerkt en daarna doorgestuurd naar de productieafdeling waar volledig computergestuurde apparaten het in verschillende fasen hebben opgebouwd. “In de auto-industrie is zo’n productieproces heel normaal”, zegt Hurks’ ICT-manager Robbert Sterk. “Daar zie je meer robots dan mensen. Voor de bouw is het soms nog even wennen.”

Dat geldt in elk geval voor de Spaanse ingenieur Maite Molinos, die voor een firma in Castellón betonelementen ontwerpt. “Wij werken ook al jaren met prefab, maar zo gedetailleerd als hier wordt geproduceerd, kunnen wij het niet. Als ik thuis vertel wat ik hier heb gezien, geloven ze me

Beperkte schaal

Bij lage lonen voelt een aannemer of fabrikant de noodzaak om de traditionele werkwijze in te ruilen voor een efficiëntere aanpak niet als erg urgent. Daarom wordt bouwen in prefab beton in combinatie met BIM in veel landen nog maar op beperkte schaal toegepast.

Toch lijkt er wat Zuid-Amerika betreft sprake van een kentering. Die is onder meer op gang gebracht door de opzienbare prestaties in prefab beton waarmee Nederland wereldwijd bewondering oogst. Meest recente voorbeeld zijn de complexe vormen van de spanten en wandelementen in de parkeergarage van het nieuwe spoorwegstation in Mons, waarvoor Hurks dit voorjaar een Global BIM Award ontving. “Door betere engineering, hogere kwaliteit, minder materiaalverbruik en een snellere bouwtijd wordt

prefab beton ook voor lagelonenlanden aantrekkelijk”, stelt Jan Fennema. Zijn firma Construsoft vertegenwoordigt Tekla Structures, in Finland uitgedachte software die met 3D-modellen bouwen in staal en beton sterk heeft vereenvoudigd en geperfectioneerd. In Nederland wordt deze software vanwege de hoge betrouwbaarheid op grote schaal gebruikt. Construsoft is erin geslaagd ook interesse te wekken bij aannemers en beton- en staalfabrikanten op het Zuid-Amerikaanse continent.

Fennema: “In de regel geldt, hoe hoger het arbeidsloon, hoe sneller de overstap naar prefab en BIM. In Zuid-Amerika mag arbeid dan weinig kosten, ook in die landen hebben aannemers te maken met tijdsdruk. Het vooruitzicht van een snelle bouwtijd kan doorslaggevend zijn om het roer om te gooien en over te stappen op prefab. Zelfs in een goedkoop land als Peru kan het wel degelijk lonend zijn.”

Gestage groei

Construsoft begon in 1998 met tien personeelsleden. Inmiddels telt het bedrijf 110 medewerkers, van wie een groot aantal is gestationeerd in Spanje en Zuid-Amerika. De omzet stijgt dit jaar naar verwachting van 15 naar 17 miljoen.

De groei wordt momenteel vooral gerealiseerd op de Spaanse markt. Spaanse bouwbedrijven die de zware economische crisis hebben overleefd nemen deel aan grote projecten in het buitenland (Panamakanaal, Heathrow) en gebruiken daarvoor de Fins/Nederlandse software.

In Zuid-Amerika verwachten Fennema en zijn zakenpartner Jose Cosculluela een gestage groei van gemiddeld 4 procent.

Zij zien de komende jaren een stijgende vraag naar prefab beton. Cosculluela: “Colombia bijvoorbeeld mist nog veel infrastructuur. Dat land investeert nu volop in snelwegen en tunnels. Chili gaat een nieuwe luchthaven in Santiago bouwen. En Peru wil de mijnbouw uitbreiden.”

Lobbyen voor BIM

Het succes is Construsoft niet komen aanwaaien. Het bedrijf heeft veel tijd en energie gestoken in het bewerken van de markt en het opbouwen van een netwerk. Medewerkers van Construsoft geven lezingen op congressen en het bedrijf onderhoudt goede contacten met de betonverenigingen in Spanje en Zuid-Amerika. Samen met deze organisaties is intensief gelobbyd voor de inzet van BIM-software. “De oude bouwwijze is onze grootste concurrent. Het kost gemiddeld twee jaar om een klant te overtuigen”, aldus Fennema.

Meer landen in Zuid-Amerika maken een economische groei door en bereiden grote bouwprojecten voor, maar niet in elk land is de markt even aantrekkelijk, hebben Fennema en Cosculluela moeten vaststellen. Zakendoen wordt in veel gevallen bemoeilijkt door corruptie. Maar worden er steekpenningen verlangd, dan houdt Construsoft het direct voor gezien. Jan Fennema: “Daar kunnen wij onmogelijk in meegaan. Wij hebben maar één product om te verkopen.

Dat willen we smetvrij houden.”

Bezoekers drommen samen rond een gevelelement op het terrein van Hurks Beton. Foto: Jean Pierre Reijnen.

Curiestraat 4-6 6716 AR Ede T

0318 30 00 70

E

info@bisoton.nl

Dit artikel stond in iets gewijzigde vorm in Cobouw van 11 september 2015.

Het innovatieve schroefanker voor beton en metselwerk: MULTI-MONTI ®

W www.bisoton.nl

Vormsluitende en spreiddrukvrije verbinding Snel, zeker en eenvoudig – hoog rendement Uitvoering in staal en RVS Vertande, zelfsnijdende schroefdraad Berekening via dimensioneringssoftware HCS Goedkeuring voor gescheurden ongesch eurd beton

BISOTON, STERK IN PREFAB!

DUURZAAMHEID STERKE LEVERTIJDEN KOMO GECERTIFICEERD UTILITEIT, WONINGBOUW EN AGRARISCH

www.

.nl

HECO-Schrauben GmbH & Co. KG Dr.-Kurt-Steim-Str. 28 D-78713 Schramberg Telefoon: +49 (0) 74 22 / 9 89-0 E-mail: info@heco-schrauben.de

Agent Benelux: Jac. Lowie & Zoon bv Korte Brinkweg 37b, 3761 EC SOEST Telefoon: +31 (0) 35 / 54 159 58 E-mail: office@lowie.nl

Pont de la RĂŠpublique Montpellier van architect Rudy Ricciotti. Genomineerd voor de Beton Uiterst slanke pijlers in grillige vorm, lengte 11 m, afmeting aan de voet 240x350 mm. Boven precies onder de kop 450x640 mm en voorzien

van een driedimensionale steunarm voor tweede draagweg. Uitgevoerd met witte UHSB Ductal van Lafarge, karakteristieke sterkte B165, nagespanne

nprijs 2015 in de categorie Betontechnologie

en en met rotatiesysteem aan de voet.

10

beton in beeld

Vrijdag 13 november 2015, Cobouw 197

Extra fase ingelast in ontwik Yvonne Ton

Warmbeton zou de bouwwereld weleens ingrijpend kunnen veranderen. Met dit isolerend ultralichtbeton kunnen architecten monoliete gevels ontwerpen: gevelconstructies die uitsluitend bestaan uit warmbeton. De eerste reacties zijn enthousiast. Toch hebben de ontwikkelende partners besloten dat ze eerst meer zicht willen krijgen op het marktperspectief van dit nieuwe bouwmateriaal alvorens ze het eerste proefgebouw van warmbeton gaan neerzetten.

Samen met een groot aantal cement- en betonbedrijven, architecten, ingenieurs- en adviesbureaus werkt de faculteit Bouwkunde van de Technische Universiteit Eindhoven sinds 2012 stapsgewijs aan de ontwikkeling van warmbeton. In de eerste twee fasen ging het om materiaalkundig onderzoek onder leiding van professor Jos Brouwers.

Gekeken werd naar de optimale balans van mechanische sterkte en thermische isolatie en naar zaken als bestandheid, levensduur en duurzaamheid.

Begin 2014 startte het constructieve en bouwtechnische gedeelte, geleid door professor Theo Salet.

Ter afsluiting zou dat moeten resulteren in de bouw van een prototype in het voorjaar van dit jaar: een paviljoen op de universiteitscampus. Een voorbeeldproject om te zien welke mogelijkheden dit nieuwe bouwmateriaal biedt. Tegelijkertijd zou het paviljoen dienen als object voor bouw fysische toetsing en onderzoek naar verouderingsaspecten.

Een voorproefje was begin dit jaar al te zien bij de Bouwbeurs: een prefab gevelelement, inclusief beglazing. Dat viel in de smaak bij de bezoekers, volgens Hans Köhne van het Cement & BetonCentrum. Vooral bij architecten: “De kick voor architecten is dat ze hiermee kozijnloos glas kunnen inzetten. Dat krijg je er gratis bij, zodat je op een heel andere manier met je beglazing kunt omgaan en de wanddikte kan gebruiken als extra ruimtelijke kwaliteit.”

Proefwand Ondanks die enthousiaste reacties besloot het onderzoeksconsortium het paviljoen voorlopig op te schorten. Eerst gaan ze testen doen met een proefwand van warmbeton. Het gaat om een L-vormige wand van 3,75 bij 3,75 m, 2,40 m hoog en 50 cm dik met een horizontale uitsparing. De prefab wand is eind oktober gegoten bij betonproducent Mebin, een van de partners. Köhne: “We

willen daarmee aantonen dat we de betonmortelproductie beheersen en dat het materiaal de vereiste constructieve prestaties levert.” Na testen van de wand volgt een brede interne discussie met het projectteam over de marktkansen.

Tijdens de voorbereidingen van de bouw van het paviljoen, die langer duurden dan voorzien, gaf een van de partners, Janssen de Jong Bouw, meer zicht te willen hebben op de commerciële mogelijkheden van warmbeton alvorens een paviljoen te bouwen. “En dan moet je dus correcte informatie hebben over bouw- en energiekosten in de gebruiksfase. Dat was eerlijk gezegd even schrikken voor ons”, zegt Köhne, die het een legitieme vraag noemt. Het waren vooral architecten en bouwkundigen die de aanzet gaven voor de materiaalontwikkeling. “We hadden wel een grove inschatting van het potentiële marktsegment, maar geen onderbouwing van de financiële

aspecten.” Daarom is nu een extra beslismoment ingebouwd. Naast de technische toets in een proefwand, komt er nu een financieel-economische analyse, voordat het paviljoengebouw wordt uitgewerkt.

Een logische stap, vindt Geert Martens, algemeen directeur van Janssen de Jong Zuid Bouw. Hij is pas sinds begin dit jaar betrokken bij het project, omdat de deelname aan het warmbetonconsortium binnen het bouwconcern werd overdragen van de vestiging Hengelo naar Zuid. Martens: “Er is geen sprake van dat de ontwikkeling on hold wordt gezet. We zetten het traject door. We omarmen innovaties, maar we vinden het wel belangrijk om te weten of er een markt voor is.

Daarom heb ik gezegd: laten we eens met de hele groep brainstormen. Wellicht komen we dan op basis van feiten en cijfers op verrassende ideeën.”

De afgelopen tijd was de aandacht gevestigd op de proefwand. Köhne: “We wilden maximale kans of eigenlijk zekerheid hebben dat de proefwand technisch succesvol zou zijn. Daar is de tijd voor genomen. We hebben geaccepteerd dat de definitieve beslissing over het paviljoengebouwtje wordt uitgesteld.”

De extra maanden zijn goed benut, volgens Köhne.

“We hebben gewerkt aan het optimaliseren van de betontechnologie. Dat is niet eenvoudig. Je werkt op het scherpst van de snede. Maar nu weten we zeker dat we het beste lichtbeton ter wereld kunnen maken.” Er lagen nog enkele knelpunten, zoals de temperatuurontwikkeling in het verhardend beton. “Je moet een samenstelling kiezen waarmee de warmteontwikkeling beheersbaar blijft. Dat hangt vooral af van de cementsoort en het cementgehalte.” De partners hebben proeven gedaan met varianten op de basisreceptuur van professor Jos Brouwers van TU/e. Met succes. Het resultaat is een mengsel gebaseerd op CEM III/C (Portlandcement met een extra hoog gehalte aan hoogovenslakken) dat net zo sterk is als eerst, maar waarbij aanzienlijk minder warmte vrijkomt. Eerst liep de temperatuur op naar 100 graden, nu is dat tussen de 70 en 75 graden. “In de huidige bouwpraktijk wordt dat cementtype zelden gebruikt omdat de verharding trager gaat.

Dat moet je accepteren. Daar kun je je bouwplanning op aanpassen.”

Wapening Andere aspecten waar de onderzoekers de afgelopen maanden nog eens extra naar hebben gekeken, zijn onder meer krimp, reproduceerbaarheid en constantheid van het soortelijk

Vrijdag 13 november 2015, Cobouw 197

beton in beeld

11

keling warmbeton gewicht, verdichting en wapening. “De samenwerking tussen staal en ultralichtbeton gehoorzaamt niet aan de klassieke betonwetten. Dus moet je je wapening anders ontwerpen, om te veel scheurvorming te voorkomen”, legt Patrick Marinus uit.

“De aanhechtspanning blijkt een factor tien lager te zijn dan bij normaal beton. Dit leidt tot grotere verankeringslengtes.”

Marinus deed tijdens zijn afstudeeronderzoek aan de TU/e proeven waarin hij bekeek hoe de hechtsterkte van ultralichtbeton was bij verschillende soorten wapening. Tot de ultieme oplossing heeft dat niet geleid, wel tot meer inzicht. “Een kopplaatverankering is technisch een goede oplossing, maar esthetisch is het niet gewenst. Het is een eerste verkenning en geeft wel de richting aan waarin je de oplossing moet zoeken”, aldus Marinus.

Nederland is niet het enige land dat bezighoudt met de ontwikkeling van ultralichtbeton. In verschillende landen, waaronder Duitsland, Oostenrijk en België, lopen onderzoeksprojecten en zijn zelfs al gebouwen gerealiseerd. Een bekend voorbeeld is Haus36 in Stuttgart, ontworpen door architect Matthias Bauer. Volgens Köhne voldoen ze niet aan de eisen die het onderzoeksconsortium in Nederland stelt. “Ze hebben minder thermische capaciteit dan wij willen. Als we het in Nederland willen doen, moet het beter.”

Hoe snel de ontwikkeling in Nederland gaat, valt moeilijk te voorspellen, maar dat warmbeton voor een revolutie gaat zorgen, staat voor Köhne wel vast. “Waar ik van droom is 3D-betonprinten met warmbeton, eventueel hybride: waar het harder moet, maak je het harder en waar dat niet hoeft, gebruik je het ultralichte warmbeton. Dat is haalbaar en het gaat ook zeker gebeuren.

3D-printen gaat de bouw net zo hard veranderen als internet de uitgeefwereld. Het is een van de belangrijkste technologische doorbraken van deze tijd.”

Eigenschappen

Warmbeton is een nieuw cementgebonden materiaal in ontwikkeling, gebaseerd op ultralichtbeton. Het combineert thermische isolatiecapaciteit met draagvermogen, bestandheid en duurzaamheid. Het soortelijk gewicht van warmbeton is zeer laag (800 kg/m³). Dat is te danken aan de toepassing van geëxpandeerde glasbolletjes, die de grondstoffen zand en grind volledig vervangen. Tweederde van het betonvolume bestaat uit lucht dat is opgesloten in kleine glasbolletjes, die zijn gemaakt uit gerecycled glas. Ook warmbeton is recyclebaar tot grondstof voor nieuw beton. De kosten van warmbeton zijn relatief hoog. Afgezet tegen de levensduur van een gebouw, zijn die kosten volgens de onderzoekers vergelijkbaar met traditionele materialen.

Mogelijke toepassingen

Warmbeton maakt nieuwe architectonische, constructieve en bouwfysische oplossingen mogelijk met gevelconstructies uit één materiaal. Problemen met koudebruggen zijn daardoor verleden tijd. Installaties voor verwarming en techniek kunnen worden weggewerkt in gevelwanden en vloeren. De kierdichte gebouwschil en de accumulatie van thermische energie zorgen voor een aangenaam thermisch binnenklimaat.

Warmbeton geeft architecten en ontwerpers meer vrijheid doordat ze in de monoliete gevels kozijnloze beglazing kunnen plaatsen. Warmbeton kan zowel in het werk worden gestort als prefab worden toegepast tot een hoogte van vier bouwlagen. Het ultralichtbeton kan ook een oplossing bieden bij renovatie.

Storten van beton voor de eerste proefwand van warmbeton in Tilburg bij producent Mebin, een van de partners in het warmbetonontwikkelconsortium.

Foto’s: Dolph Cantrijn.

12

beton in beeld

Vrijdag 13 november 2015, Cobouw 197

Groen beton voor BREEAM certificaat Door een onzer redacteuren

De BREEAM certificering speelt een steeds grotere rol bij de keuze voor beton. Dit merkt de Theo Pouw Groep, toeleverancier voor de grond-, weg-, water- en betonbouw, op basis van recente bouwprojecten. Met de certificering kunnen projectontwikkelaars aantonen dat hun project daadwerkelijk duurzaam is. Een voordeel in de strijd om zakelijke huurders en gebruikers voor nieuwe projecten te werven.

Om in aanmerking te komen voor de internationale BREEAM certificering worden projecten getoetst op negen verschillende duurzaamheidcategorieën. De keuze voor beton dat past binnen de circulaire economie kan hieraan een bijdrage leveren. Bij de Theo Pouw Groep wordt dit beton hoofdzakelijk gemaakt en bestaat voor minimaal dertig procent uit gere-

cycled betongranulaat. Daarnaast wordt er bij de productie van beton gebruikgemaakt van gewassen zand. Het secundaire materiaal wordt schoon en gecertificeerd opgeleverd nadat het is verwerkt in de installaties van de Theo Pouw Groep die draaien op groene stroom.

Hybride mixer De Theo Pouw Groep blijft continu zoeken naar manieren om beton duurzaam aan te bieden.

In november heeft de organisatie hiervoor een hybride mixer in gebruik genomen. De hybride mixer zorgt voor een CO2-reductie van bijna honderd procent en een brandstofbesparing van dertig procent. De ingebruikname van de mixer is een volgende stap om het beton niet alleen duurzaam te produceren, maar ook milieuvriendelijk te transporten naar klanten.

De installaties draaien op groene stroom.

Waterdichte afdichtingen houden de voeten droog Door een onzer redacteuren

Hakron, toeleverancier van producten voor beton- en woningbouw, vertegenwoordigt in Nederland en België de Trelleborg-producten voor het segment “Cut and Cover Tunnel”. Het pakket waterdichtingspakket wordt door Hakron gepresenteerd in de brochure “Trelleborg elastomeer waterstops”.

Wij Nederlanders hebben altijd een gevecht met het water gehad om “de voeten droog te houden”. Bij het maken van een waterdichte constructie treden diverse problemen op. Afdichtingsproblemen treden vaak daar op waar betonconstructies te groot zijn om in een keer gestort te worden. Zorgen dat de constructie waterdicht is, is dan

ook van het grootste belang voor bouwdelen die worden blootgesteld aan waterdruk, zoals tunnels, sluizen, parkeergarages en aquaducten. Voor deze toepassingen zijn speciale afdichtingen ontwikkeld om waterdichte voegen te garanderen.

Trelleborg Ridderkerk B.V. is een wereldwijd actieve producent van rubber-dilatatieprofielen. Met de ondersteuning vanuit de engineersafdeling van Trelleborg, draagt Hakron zorg voor de advisering, verkoop en on-site begeleiding van primaire en secundaire waterdichtingsproducten zoals Waterstops (binnenliggende-, buitenliggendeen klemvoegenbanden), ACMEen VA-profielen. Ook zogenaamde

calamiteitsprofielen zijn onderdeel van het pakket.

Hakron ontzorgt ook bij het aanbrengen: het vulkaniseren van rubber-voegprofielen kan worden uitgevoerd door dochteronderneming Innofix. Met de advisering en levering door Hakron en dienstverlening van Innofix is de planning goed op elkaar afgestemd en kunt u snel weer doorwerken.

Tekeningen: voor met name constructeurs en bedrijfsbureaus biedt de afdeling Engineering van Hakron 2D- en/of 3D-CAD-tekeningen uit eigen CAD-bibliotheek en 3D-BIM-objecten aan (engineering@hakron.nl /0341 -27 88 40). www.hakron.nl of www.hakron.be

Beton van morgen Door een onzer redacteuren

De Betondag op donderdag 19 november aanstaande heeft het thema Beton van morgen.

Ontmoeten en leren.

Bij het thema voor deze Betondag heeft iedereen een eigen referentiekader. De technoloog zal denken aan mogelijke grondstoffen voor zijn mengsel om een duurzamer gebruik te waarborgen. De ontwerper heeft visioenen van nog slankere constructies met hogesterktebeton. De uitvoerder vindt vooral voldoening in de uitvoering van een werk in schoonbeton. De reparateur gaat de functionele levensduur van bruggen en viaducten verlengen met nieuwe technieken. Op de Betondag 2015 komen al deze kaders bij elkaar.

Nieuwe technieken en mogelijkheden worden vanuit verschillende invalshoeken belicht. En tevens is er het congresprogramma met lezingen en bijdragen vanuit het bedrijfsleven. Het leren van elkaar is speerpunt van deze relatiedag.

Er aandacht voor de carrières van jonge mensen: hoe zien zij de toekomst? De ENCI Studieprijs wordt weer uitgereikte als stimulans voor innovatief, hoogstaand technisch onderzoek. De Young professionals discussiëren mee in de verschillende debatten die op de beursvloer worden gehouden.

Binnenliggende waterstop.

De Betondag wordt georganiseerd door de Betonvereniging en is al jarenlang dé kennisdag voor en het ontmoetingspunt van, betonminnend Nederland. De Betondag 2015 is op donderdag 19 november in de Doelen te Rotterdam. De basis van de Betondag is een echte kennisdag, de nieuwste technologische ontwikkelingen worden gepresenteerd. En er is een divers en interessant congresprogramma, met verschillende parallelsessies en veel inlooplezingen. Daarnaast is het een echte netwerkdag. Op de Betonmarkt zijn ook de exposanten te vinden.

Het volledige programma en verdere informatie op www.betondag.nl.

beton in beeld

Vrijdag 13 november 2015, Cobouw 197

13

Taludbeton snel en esthetisch alternatief voor beton en breuksteen Michiel Maas

Betoncentrale Twenthe, TWW-dochter Negam en waterschap Vechtstromen werken samen in de ontwikkeling van een speciale betonsoort voor toepassing in stuwen en taludbekledingen in de waterbouw. Als pilot wordt in opdracht van het waterschap Vechtstromen circa 240 m3 beton toegepast bij een vispassage in Bornebroek.

Het gaat om het zogenaamde Talud Beton Met Open Structuur (TBMOS), waarin 100 procent gerecycled toeslagmateriaal wordt verwerkt. Het beton kan worden toegepast als alternatief voor normaal beton en breuksteen dat vaker in oeverbekledingen wordt toegepast. “We zien nu nog heel vaak dat breuksteen wordt toegepast, maar het materiaal kent een aantal nadelen”, legt projectleider Jos Brand van Negam uit. “Het wordt vaak gelegd in lijmmortel en dat is erg gevoelig, vooral als het wat ouder wordt. Je krijgt dan last van scheurvorming en aantasting door algen. Een ander nadeel is dat breuksteen niet altijd even gemakkelijk aan te brengen is. Dat moet vaak in verschillende lagen gebeuren. Een alternatief is beton, maar dat is voor oeverbekleding eigenlijk te glad, en heeft niet een heel vriendelijke uitstraling.”

Naadloze aansluiting

Brand ging dus op zoek naar een materiaal dat eenvoudiger te verwerken is, en toch een grovere, wat meer natuurlijke uitstraling heeft.

“Samen met de betoncentrale ontdekten we dat we een grove betonsoort konden maken met gebroken betonpuin als vulmiddel die perfect was voor deze toepassing. Juist door de ruige uitstraling is het geschikt als naadloze aansluiting in een natuurlijke omgeving.”

Het grootste voordeel van het beton is dat het veel eenvoudiger aan te brengen is. “Dat kan gewoon machinaal en in één laag. Bovendien kan het in een natte omgeving worden verwerkt. Dat kan aanzienlijk schelen in de bronbemaling.”

Het TBMOS heeft wel een klein nadeel. “De structuur is zó open dat er al snel zaden en vocht in komen. Als dat boomzaden zijn die

Taludbeton kan als alternatief voor normaal beton worden toegepast.

ontkiemen, bestaat het risico dat het materiaal in de loop der jaren wordt aangetast door wortelvorming. Om dat te voorkomen kunnen we de betonlaag voorzien van een sealmortel die de laag afsluit. Door het erop te bezemen, blijft de ruige structuur in tact.”

Blijven innoveren

Waterschap Vechtstromen wilde na een aantal testen het beton nu grootschaliger als pilot toepassen in een vispassage. Het gaat om 240 kuub beton.

Brand denk niet dat het daarbij blijft. “Dit is nu een eerste toepassing op een wat groter gebied, maar ik denk dat het ook op veel andere plaatsen

te gebruiken is. Je ziet nu dat voor wegkanten van b-wegen vaak grasbetonblokken worden gebruikt. Daar ontstaat ook vaak een begroeiing door de specifieke vorm. Daar is TBMOS, maar dan zonder seal, een heel goed alternatief.”

Negam heeft geen plannen om de betonsoort exclusief te houden. “Het is er nu, dus iedereen kan het gebruiken. Wij gaan gewoon weer op zoek naar iets nieuws. We willen in deze markt blijven innoveren.”

Dit artikel stond in iets gewijzigde vorm in Cobouw van 9 september 2015.

Ultrahogesterktemortel verenigt kwaliteiten traditionele producten Door een onzer redacteuren

Met het product REFOR-tec van leverancier Technochem presenteert Balm Betonreparatie een vezelversterkte ultrahogesterktemortel om betonnen constructiedelen te repareren of te versterken.

Ultrahogesterktemortel wordt veel toegepast in parkeergarages bij acute problemen van constructieve aard. Bestaande parkeergarages, soms slechts een tiental jaren oud, zijn niet altijd aangepast aan de laatste eisen, zoals de strengere veiligheidseisen op het gebied van brandveiligheid.

Door het omhullen van kolommen

en balken en het overlagen van vloeren met deze hoogwaardige mortel, krijgt een betonconstructie een grotere sterkte en een grotere brandveiligheid. Met enkele centimeters overlaging kan de sterkte van de bestaande vloer worden verdubbeld. In het Erasmus MC is de parkeerbelasting verhoogd door middel van een laag van slechts anderhalve centimeter.

Staalvezels

Ultrahogesterktemortel bestaat uit cement, microsilica, water met speciale toevoegingen en met messing omhulde staalvezels van vijftien millimeter lang en

0,18 millimeter in doorsnede.

Door het mengen van de componenten ontstaat een dikke vloeibare massa, die gietbaar is maar niet te verpompen. Ultrahogesterktemortel moet door specialisten worden aangebracht. De verhouding van de grondstoffen luistert nauw. Na het mengen van de grondstoffen resteert ongeveer een uur verwerkingstijd. De cementsteen is snelhardend en zo dicht, dat de carbonatie na vijftig jaar slechts ongeveer twee millimeter bedraagt. Na 24 uur bereikt de mortel al een druksterkte van 48 N/mm².

Ultrahogesterktemortel biedt nieuwe mogelijkheden bij herstel van uiteenlopende betonconstructies. En gebouwen zoals in aardgaswinningsgebied in Groningen.

• Versterken betonconstructies • Lijmwapening • Betonspuiten • Kathodische bescherming • Injecteren

Samen bouwen aan de toekomst!

Green Building • www.balmbv.nl

BETONPRIJS 2015 18

Betonprijs 2015

Bekendmaking winnaars

november

woensdag 18 november 2015 om 18.00 - 22.30 uur Burgerzaal Gemeentehuis Rotterdam Tijdens het 19e Betonprijsdiner zullen de winnaars in de verschillende categorieën bekend gemaakt worden. Dit diner zal worden gehouden in de Burgerzaal Gemeentehuis Rotterdam aan de vooravond van de Betondag.

Deze feestelijke bijeenkomst wordt bezocht door vertegenwoordigers van de indienende en genomineerde projecten. Een bijzonder gezelschap van creatieve ondernemers die ervoor gezorgd hebben dat de projecten tot stand zijn gekomen.

U kunt zich aanmelden om deel te nemen aan dit exclusieve diner. Te midden van de top van het (bouw) bedrijfsleven, bent u getuige van de overhandiging van de Betonprijzen.

Voor deelname aan het Betonprijsdiner hoeft u niet zelf een project ingediend te hebben.

De Betonprijs wordt mede mogelijk gemaakt door: Betonvereniging, Cement&BetonCentrum, BFBN, Rijkswaterstaat, Stubeco en Platform Betononderhoud.

www.betonprijs.nl

Daling CO2-emissie van betonmortel door Beton Bewust keurmerkhouders Resultaten brancheverslag laten duurzame trend zien VOBN (Vereniging van Ondernemingen van Betonmortelfabrikanten in Nederland) vertegenwoordigt 110 betonmortelcentrales. De vereniging besteedt veel aandacht aan de ontwikkeling en overdracht van kennis over betonmortel in de woningbouw, utiliteitsbouw, infrastructuur en agrarische bouw.

Daarnaast ontwikkelt VOBN hulpmiddelen, informatiedragers en opleidingen voor de bouw, van ontwerp- tot en met uitvoeringsfase, en werkt de vereniging nauw samen met andere disciplines binnen de (beton)bouwsector.

Begin 2012 heeft VOBN het keurmerk Beton Bewust geïntroduceerd.

Keurmerkhouders garanderen een duurzame, verantwoorde en hoogwaardige productie van betonmortel. Betrouwbaarheid van levering, lage CO2, hergebruik, het sluiten van de materiaalkringloop en arbeidsveiligheid zijn hierin belangrijke punten.

Veenendaal 19 oktober 2015 – Het brancheverslag van de Beton Bewust keurmerkhouders is vandaag verschenen. De resultaten op het gebied van de verduurzaming van betonmortel zijn positief. Keurmerkhouders hebben een daling van 2% op de CO2-emissie t.o.v. 2012 kunnen realiseren. Het gebruik van klinkerarm cement CEM III/B (Hoogovencement) is toegenomen en het gebruik van CEM I (Portlandcement) is afgenomen. Mede hierdoor is de CO2-emissie verlaagd. Het energieniveau bij de productie van betonmortel is nagenoeg gelijk gebleven en in totaal gebruikt de sector 15% secundaire grondstoffen in één kubieke meter betonmortel.

Directeur Ron Peters is trots op het behaalde resultaat: “De vraag naar de verduurzaming van beton zien wij bij gekwalificeerde bedrijven toenemen.

Verschillende ontwikkelaars en aannemers hebben het afgelopen jaar de toegevoegde waarde van Beton Bewust keurmerkhouders ervaren. Deze hebben wij in het brancheverslag opgenomen.

Veiligheid is ook een topprioriteit. Onveilige situaties en (bijna)ongevallen zijn in kaart gebracht en aangepakt. In de Injury Frequency (IF) registreert elke keurmerkhouder ongevallen met verlet. De daaruit volgende veiligheidsrapportage geeft de sector inzicht in deze incidenten zodat er zaken kunnen worden verbeterd.”

Enkele resultaten uit het verslag

De totale CO2-emissie per geproduceerde kubieke meter betonmortel is in 2014 berekend op 153 kg t.o.v. 160 kg in 2012. Een daling van ruim 4%, het emissiege-tal CEM-III is verlaagd van 296 naar 280.

Het gebruik van CEM-III/B als klinkerarm cement is toegenomen van 226 kg/m3 in 2012 naar 242 kg/m3 in 2014. Dit is een stijging van 7%. Het gebruik van vliegas en hoogovenslak is niet toe- of afgenomen. Het gebruik van CEM-I is afgenomen.

De benodigde energie voor de productie van betonmortel is nauwelijks gewijzigd. Waar in 2013 een stijging door de aanvoer van grondstoffen werd geconstateerd, is deze in 2014 weer op een gelijk niveau met dat van 2012.

Alle keurmerkhouders samen zorgen voor een stijging van het aandeel secundaire grondstof in een kubieke meter betonmortel. Het gebruik van betongranulaat laat de sterkste stijging zien: van 35 kg/m3 in 2013 naar 43 kg/m3 in 2014, een stijging van 2%.

Keurmerk

Het keurmerk Beton Bewust geeft zekerheid voor de afnemers van betonmortel. De duurzame productie van betonmortel wordt gegarandeerd en geeft daarmee de benodigde basis om samen te werken. Afnemers van betonmortel kunnen erop rekenen dat de keurmerkhouder meedenkt, adviseert en een hoogwaardige bijdrage levert aan de kwaliteit, duurzaamheid en veiligheid van de te realiseren projecten. Keurmerkhouders zijn te vinden op www.betonbewust.nl

Meer informatie: Hakron Nunspeet B.V. T: 0341 - 27 88 10 E: verkoop@hakron.nl I: www.hakron.nl

CPC NeverWeather

CSL NeverWeather

CPC (Concrete Protection Crème) NeverWeather beschermt de constructieve eigenschappen van beton; het biedt o.a. bescherming tegen ‘betonrot’.

Bespaart op kostbaar onderhoud, voorkomt reparaties en verlengt de levensduur van het beton.

CPC NeverWeather is een watergedragen impregneermiddel, speciaal ontwikkeld om diep in de poriën van het beton te dringen en zo optimale bescherming tegen binnendringend water te bieden.

De productkleur is wit, bij het aanbrengen op beton wordt dit vrijwel direct onzichtbaar (kleurloos). De visuele afwerking van het betonoppervlak blijft ongewijzigd.

CPC NeverWeather is UV-bestending, beschermt het beton tegen invloeden van UVA.

CSL (Clean Shield Liquid) NeverWeather biedt esthetische bescherming voor beton en steen. Het is een watergedragen impregneermiddel, speciaal ontworpen om verticale, minerale bouwmaterialen (en daken voorzien van beton of gebakken dakpannen) te beschermen, zelfs onder de zwaarste omstandigheden.

CSL NeverWeather biedt langdurige bescherming tegen de belangrijkste oorzaken van aantasting zoals: binnendringend water, vuil, (vet)vlekken, olie, zout, urine, atmosferische en industriële vervuiling. Voorkomt groene aanslag door alg- en mosvorming en beschermd tegen UV-straling.

Graffiti verwijderen van steenachtige ondergronden (beton en baksteen) wordt eenvoudig als met CSL NeverWeather is geïmpregneerd.

www.hakron.nl

WATERKERING DE ZILK honderden meters keerwand rondom het voetbalterrein van VV Van Nispen

WWW.KEERWAND.NL

Onze stille kracht Bouwen. Daar ligt onze passie. Van niets iets maken. Samen werken aan projecten waar men dagelijks mee in aanraking komt.

Soms bewust, maar meestal onbewust.

Dรกt is onze stille kracht.

Glad afgewerkte keerwanden van de hoogste kwaliteit. U krijgt ze direct uit voorraad geleverd met 15 jaar fabrieksgarantie. Neem contact op voor een vrijblijvend 3D-ontwerp.

Uw bouwproject krijgt de aandacht die het verdient, van plan tot en met plaatsing.

Dรกt is complete ontzorging.

Wesselseweg 132 3774 RL Kootwijkerbroek

T 0342-441050

E info@keerwand.nl