Woensdag 8 februari 2017 / BouwBeurs 2017 | Dailly 161ste jaargang. Vakmedianet, Postbus 448, 2400 AK Alphen aan den Rijn
Special
BouwBeurs 2017 woensdag 8 februari
“
Utrecht Centrum op de schop: wie, wat, waar, waarom en hoe?
BOUWBEURS 2017 VINDT PLAATS VAN VOLG DE ACTUALITEITEN ROND BEZOEK COBOUW BOUWBEURS OOK OP COBOUW.NL/BOUWBEURS 6 T/M 10 FEBRUARI IN JAARBEURS UTRECHT HAL 11 STAND F.033 gala van de bouw pagina 5 De bouw staat weer in zijn kracht, zo bleek tijdens de exclusieve netwerkgelegenheid waar het crème de la crème van de bouw elkaar ontmoet: het Gala van de Nederlandse Bouw. Traditioneel vindt het bouwgala plaats op maandagavond als de eerste BouwBeursdag erop zit. Stijlvol gekleed, komen de heren in smoking en de dames in het lang of cocktail dress. Invitees en introducees werden ’s avonds in het sfeervolle Media Plaza van Jaarbeurs verwelkomd met een walking dinner. RGB: Blauw: R74/G150/B205 Groen: R199/G214/B205 Oranje: R235/G107/B74 CMYK: Blauw: c70/m30 Groen: c30/y70 Oranje: m70/y70
bouwdebat pagina 7 Onderwerp van het door Volandis, Cobouw en Jaarbeurs georganiseerde BouwDebat was de duurzame inzetbaarheid van bouwplaatspersoneel. Of: hoe zorgen we ervoor dat ook een straatmaker of een tegelzetter zonder al te veel lichamelijk ongemak zijn pensioen haalt? Aan tafel zaten Hans van der Spek van Kenniscentrum HCM/Berenschot, CNV Vakmensen-oorman Piet Fortuin, FNV Bouw-bestuurder Peter Roos en Ton Borst, eigenaar van A.C. Borst Bouw en bestuurder bij Bouwend Nederland.
de vakman van morgen pagina 15 Vrijdag is een verplichte leerdag voor Stefan Verheul en zijn collega Sybren Hooghiemstra. Ze werken bij de Haarlemse wegenbouwer Huybens en krijgen één dag in de week theorieles aan het Nova College. Maar veel liever werken de oppermannen in spé aan een lastige bestratingsklus. Vandaag staan er werkvoorbereiding en veiligheid op het rooster. Moet voor beide mannen een makkie zijn, met al hun praktijkervaring. Vier dagen werken ze op straat. Soms vijf als ze op zaterdag nog een klusje “voor henzelf” doen.
ook in deze krant n Nieuws van de dag pagina 2 n Gala van de Bouw pagina 5 n BouwDebat pagina 7 n Noviteiten van de beursvloer pagina 11 n Bouwfoto Sustainer Home op Jaarbeursplein pagina 12 n De vakman van morgen pagina 15
n Slim kostenramen pagina 19
2
bo uw b e u r s 2 0 1 7 | d a i ly
Cobouw Special Woensdag 8 februari 2017
NIEUWS VAN DE DAG BEURSDAG 2: DINSDAG 7 FEBRUARI
Live betonstort voor de deur van de BouwBeurs B
ezoekers van de BouwBeurs die met de trein naar Utrecht komen, kunnen hun hart ophalen. Bouwcombinatie Jaarbeursplein (een combinatie van VolkerWesselsondernemingen Van Hattem en Blankevoort en Visser & Smit Bouw) pompt, juist in de week van de BouwBeurs, vlak voor de deur ruim 8 miljoen liter onderwaterbeton in de 12 meter diepe bouwput. De stort duurt de hele week en gaat in totaal 90 uur achter elkaar, 24 uur per, dag door. In totaal rijden 900 betonmixers van en naar de bouwplaats om de Faber Betonpompen te voorzien en de duikers hun werk te laten doen. Alleen al in de vloer gaat 8 miljoen liter beton. Bouwcombinatie Jaarbeursplein bouwt aan de achterzijde van het Utrechtse Centraal Station een ondergrondse parkeergarage met plaats voor ongeveer 800 auto’s. In de afgelopen maanden werd er meer dan 100.000 kuub zand uit de put gegraven. Ook al goed voor meer dan 5.000 vrachtwagenritten. Om de drukke Utrechtse binnenstad te ontzien, kreeg de bouwcombinatie ontheffing om met de vrachtwagens over de busbaan te rijden.
Mega-operatie Projectmanager Jeroen Toet van Van Hattem en Blankevoort spreekt van een mega-operatie. “Niet dat een stort als deze nog nooit eerder is vertoond, maar het is wel één van de grotere. En het feit dat het zo binnenstedelijk is en pal naast andere bouwprojecten van formaat, maakt het wel bijzonder. Logistiek is het een behoorlijke uitdaging.” Zodra de vloer is uitgehard, wordt het water uit het bassin gepompt. Als alles goed gaat, kan dat over twee weken. Bijzonder aan het project in hartje Utrecht en een van de redenen dat Van Hattem en Blankevoort en Visser & Smit Bouw de aan besteding wonnen, is het stempelraam. Toet: “Geen stalen stempelraam dat de 881 damwanden op hun plaats houdt, maar een betonnen versie. Die hoeft niet te worden verwijderd, maar vormt straks het dak. Omdat er nogal wat zwaar materieel over beweegt, kun je je voorstellen dat de boel nogal zwaar gewapend is. Het stempelraam wordt ondersteund door 69 Leka-palen die we uiteindelijk verwijderen als de garage dicht is.”
De betonstort duurt de gehele week van de BouwBeurs en gaat in totaal 90 uur achter elkaar, 24 uur per dag, door.
Duurzaam Legohuis voor de deur Bezoekers aan de BouwBeurs die via het station binnenkomen, kunnen hem niet missen: het Sustainer Home op het Jaarbeursplein. Het houten huis is neergezet op initiatief van de Rabobank, die aan de bezoekers van het congrescentrum wil laten zien dat het mogelijk is om een mooie en betaalbare woning te bouwen, die ook nog zeer duurzaam is. Het concept is eenvoudig, maar effectief. De woningen bestaan uit basismodules van 3 meter bij 3,5 meter die op allerlei manieren tegen of op elkaar kunnen worden gebouwd, waardoor een eindeloze variatie in vormen mogelijk is. “Het is een soort duurzaam lego met een hele lichte constructie,” zegt initiatiefnemer Gert van Vugt. “De modules worden vooraf geassembleerd en naar de bouwplaats vervoerd. Daarna is het eigenlijk alleen een kwestie van plaatsen.” De plaatsing van het gebouwtje op het Jaarbeursplein duurde slechts vier uur. De modules zelf bestaan uit houtskeletbouw van duurzaam, Nederlands hout, Finse houtkozijnen en tripleglas. Door de toepassing van een luchtwarmtepomp kan de woning worden verwarmd en gekoeld en met zonnepanelen wekt het gebouw zijn eigen energie op. Het is ook mogelijk om geheel zelfvoorzienend, off-grid te gaan. “Dat is het gebouw op het jaarbeursplein in feite ook, alleen wordt het niet als woning gebruikt. De Rabobank wil het vooral als informatiecentrum gebruiken.” Het gebouwtje staat op de gronden van de Jaarbeurs, met een tijdelijke vergunning. Hoe lang het er blijft staan is nog niet duidelijk. “We verwachten dat we hem pas over zes maanden hoeven af te breken, maar we hopen dat ’ie er nog langer staat. Kijk op pagina 12 in deze krant voor een foto van de plaatsing van het Sustainer Home.
bou w beu rs 2017 | dai ly
Cobouw Special Woensdag 8 februari 2017
Verhagen vier jaar door bij Bouwend Nederland
Column
Exact vier jaar geleden werd Maxime Verhagen benoemd als voorzitter van Bouwend Nederland. In 2013 volgde hij zijn partijgenoot van het CDA Elco Brinkman op. Ook de komende vier jaar is Verhagen voorzitter van de brancheorganisatie. Maxime Verhagen blijft de komende vier jaar voorzitter van Bouwend Nederland. “Volmondig zei ik ja, toen ze me vroegen.” Exact vier jaar geleden werd Verhagen benoemd tot voorzitter. In 2013 volgde hij zijn partijgenoot van het CDA Elco Brinkman op. Dat ging niet zonder slag of stoot. Kort na zijn aantreden, was er kritiek op zijn aanstelling. Heijmans-topman Bert van der Els hekelde de procedure en had liever gezien dat “een minder politiek figuur” de bouw zou gaan leiden. Andere grote bouw bedrijven schaarden zich achter dat geluid. Verhagen ging de confrontatie aan, leek al snel het vertrouwen te krijgen van alle leden en beloofde Bouwend Nederland te vernieuwen. Vier jaar later heeft de oud-vicepremier zijn draai helemaal gevonden. “Volmondig zei ik ja, toen ze me vroegen. De sector is leuk.” In een interview met Cobouw benadrukt de Limburger dat er de komende jaren veel werk aan de winkel is. “We komen net uit de crisis. Nu is er groei, een andere uitdaging. Maar nog steeds moeten wij iedere dag ons bestaansrecht bewijzen.”
M
aar liefst zeventig procent van 55-plussers die nu nog op de
bouwplaats werkt, geeft volgens Adviescentrum Volandis aan in de huidige functie zijn pensioen niet te halen. Ze zijn stuk, kapot, versleten. En hebben er vaak al veertig dienstjaren op zitten bovendien. Grote vraag van dit moment is: wat kun je die mannen nog laten doen?
Cobouw Café met Maxime Verhagen Het gehele interview met Maxime Verhagen is woensdag te lezen in het weekblad. De voorzitter van Bouwend Nederland is woensdag 8 februari ook een van de hoofdgasten van het Cobouw Café tijdens de Bouwbeurs. Deze editie staat in het teken van de verkiezingen en de verduurzaming van Nederland. Op 9 maart organiseert Cobouw ook samen met Bouwend Nederland een verkiezingscafé. Dan zijn we te vinden in cafe Dudok in Den Haag. Ook daarvoor kunt zich aanmelden.
“Veel gezelliger,” zegt Kai Esther Feldmann van de Duits-Nederlandse Handelskamer. “Dit zijn allemaal mkb-bedrijven uit dezelfde regio die wat duurzaamheid en vakmanschap betreft echt iets te bieden hebben, maar voor wie een eigen plek op de beurs een iets te hoge drempel is. Hier hebben ze een eigen basis.” De bedrijven opereren in verschillende branches, zoals sanering, gevelbekleding, industrievloeren, kozijnen en keukens.
Karin Rog, van de Twentse Weg- en Waterbouw verwoordde het tijdens het Bouwdebat op maandag als volgt: “Kan iemand mij een voorbeeld geven van een 50-plusser die succesvol is omgeschoold, waardoor hij wel tot zijn 67ste kan blijven werken? Ik ken ze niet!” Rog heeft best een punt. Natuurlijk zijn ze er wel: stratenmakers die op latere leeftijd kraanmachinist werden, tegelzetters die nu buschauffeur zijn. Maar ze zijn op één hand te tellen.
Duitsers presenteren zich samen In de bouwsector is geen gebrek aan Duitse bedrijven. Maar niet altijd op een grote stand. Een aantal kleinere, Duitse familiebedrijven staan samen op de bouwbeurs onder het dak van de Duitse deelstaat Nordrhein-Westfalen.
3
Jongeren daarentegen hoef je niet uit te leggen dat je niet je hele Volgens Feldmann is het een beproefde methode. “We doen dat inmiddels voor de vijfde keer, en veel bedrijven vinden het een hele prettige manier van werken. De mensen van deze bedrijven komen ook elkaar tegen, kunnen profiteren van elkaars kennis, en klanten samen ook meer bieden.” Het is niet uniek dat Nederlandse bedrijven of regio’s zich gezamenlijk presenteren, en ook bij de Duitsers heeft het navolging gekregen. Feldmann: “Hier verderop zit een stand van de deelstaat Saksen.” En beconcurreren die regio’s elkaar? “Niet echt. Nordrhein-Westfalen deelt geen grens met Saksen, en bovendien staan daar vooral bedrijven uit andere sectoren.”
leven bouwvakker kunt zijn. Niet alleen kiezen er steeds minder voor het zware vak, zij die nog wel bewust de keuze maken om timmerman of straatmaker te worden, weten dat ze rond hun 35ste om zich heen moeten gaan kijken. Dat ze moeten blijven leren om zelf de regie over hun loopbaan te houden. Het heeft dus zin er al vroeg met ze over in gesprek te gaan. Ook als werkgever. Toch is ook de jeugd nog wel het één en ander bij te brengen. Want ook de woorden van Hans van der Spek van Berenschot tijdens hetzelfde bouwdebat snijden hout: waarom wel netjes je auto of je woning onderhouden, maar je eigen lichaam veronacht-
Aantal bezoekers op de BouwBeurs per dag
zamen? Juist op dit punt heeft ook een vakbeurs als de BouwBeurs
Benieuwd naar het aantal bezoekers op de beurdagen? Dagelijks ziet u hier de stand van zaken (gemeten om 17.15 uur). In de laatste editie van deze BouwBeurs-reeks, Trends, die op 1 maart verschijnt, publiceren we de exacte cijfers.
mijns inziens een voorbeeldfunctie, helemaal wanneer duurzame
Maandag 6 februari
Dinsdag 7 februari
inzetbaarheid van vakmensen een belangrijk thema is. En dan doet de lunch waar de duizenden – veelal jeugdige – bezoekers zich, op de eerste twee dagen in het oergezellige Bouwcafé, aan tegoed doen, toch de wenkbrauwen fronsen: broodjes
stand om 17.30 uur:
bal, broodjes kroket, frikadellen en grote bakken patat met mayo.
7.502
12.518
Iets anders wordt er volgens het bedienend personeel niet
(wjzigingen voorbehouden)
(wjzigingen voorbehouden)
verkocht. Tsja …
Armand Landman
Adv 266x190-COBOUW.indd 1
09-01-17 08:54
Lifting & Materials handling EfficiĂŤnte oplossingen voor bouw en industrie.
Ontdek de oplossingen van Boels.
1
7
19 7
0 7 -2
boels.com • 0900-0551
Hal 8 Stand B008
(1 0.50/gesprek)
Bou w beu rs 2017 | dai ly
Cobouw Special Woensdag 8 februari 2017
5
REPORTAGE Genomineerden, winnaars en een hele reeks bouwnotabelen vulden maandagavond 6 februari de Polar Room in het Jaarbeurscomplex voor het Gala van de Nederlandse Bouw en de uitreiking van de Nederlandse Bouwprijzen / Tosca Vissers, Foto's: Daniel Verkijk
Stijlvol vermaak tijdens Gala van de Nederlandse bouw D
e bouw staat weer in zijn kracht, zo bleek tijdens de exclusieve netwerkgelegenheid waar het crème de la crème van de bouw elkaar ontmoet: het Gala van de Nederlandse Bouw. Traditioneel vindt het bouwgala plaats op maandagavond als de eerste BouwBeursdag erop zit. Stijlvol gekleed, komen de heren in smoking en de dames in het lang of cocktail dress.
Invitees en introducees werden ’s avonds in het sfeervolle Media Plaza van Jaarbeurs verwelkomd met een walking dinner, want op een lege maag kan niet worden gefeest. De gasten werden aan de lopende band getrakteerd op lekkere warme en koude hapjes. Oestermeisjes hadden met hun vlijmscherpe messen in een handomdraai een oester op smaak gebracht met peper, citroen of wodka en vertelden ondertussen onderhoudend waarom ze zo hielden van hun vak.
Grote show Na het eten wandelden de gasten naar de Polar Room waar de grote show van het Gala van de Nederlandse Bouw zou losbarsten, afgewisseld met zang en dans van Leona Phillipo met haar Pretty Vanilla singers. Onder leiding van presentator Jort Kelder werden, ‘zoals het heurt’ tijdens het Bouwgala, de winnaars van de Nederlandse Bouwprijzen van 2017 bekendgemaakt en voor de eeuwigheid geroemd. Maarten van Heezik, voorzitter van de Nederlandse Bouwprijs en juryvoorzitter Anke van Hal werden door Kelder beurtelings aan de tand gevoeld over selectiekeuzes en criteria waaraan de genomineerden moesten voldoen. Voormalig werkgeversvoorman Bernard Wientjes, nu voorzitter van Taskforce Bouw, legde uit waarom het zo belangrijk is dat de bouw een sector moet zijn die oplossingen kan bieden voor maatschappelijke uitdagingen. Zoals verduurzamen van gebouwen, effectiever gebruik van bouwgrondstoffen, de aanleg van toekomstbestendige infrastructuur en het integreren van ICT- en datatoepassingen in de bouw.
De winnaars van de Nederlandse Bouwprijzen werden toegejuigd door de feestgangers.
And the winner is…. In de categorie Gebouwen kwam het hoofdkantoor van a.s.r. in Utrecht naar ontwerp van Team V architectuur als winnaar uit de bus en werd Rivierpark Ruimte voor de Waal het winnende project in de categorie Civiele Kunstwerken. RobotArchitectuur won de felbegeerde bouwprijs in de categorie Bouwmaterialen en -systemen. Het Talent met toekomst werd toegekend aan twee studentes van de TU-Delft, Faidra Oikonomipoulou en Telesilla Bristogianni, die de Bouwprijs wonnen voor het ontwikkelen van hun glazenblokkengevels die zijn toegepast in de winkelgevel van Chanel in de Amsterdamse PC Hooftstraat. De dames namen van de gelegenheid gebruik om de negatieve berichtgeving over deze glazen blokken de kop in te drukken en gaven nadruk-
kelijk aan dat van scheuren in de glazen gevel geen sprake is. Nadat de trofeeën van de vier categorieën en de publieksprijs waren uitgereikt aan de winnaars, werden zij toegejuicht door het publiek. Toen was het tijd voor drank en dessert en toog het feestend publiek weer terug naar het Media Plaza.
nal. Geldt misschien ook voor de juryleden van de Nederlandse Bouwprijs: een frisse update met
meer differentiatie. Sprankelende bouwvrouwen genoeg gezien op het Bouwgala!
Publieksprijs: bloedfanatieke leerlingen De Publieksprijs werd uitgereikt aan Het 4e Gymnasium in Amsterdam van Paul de Ruiter Architects. Tiramisu etend vertelde Noud Paes, partner van De Ruiter Architects, over hun project: “Het 4e Gymnasium is het eerste energieneutrale gymnasium van Amsterdam”, vertelde hij. Er zijn PV-cellen op het dak geplaatst, die een bijdrage leveren aan het doel van de Houthavens om de beste energieneutrale wijk van Amsterdam te worden. Paes vertelde verder dat docenten en leerlingen als gebruiker van de school werden betrokken bij het ontwerp. “Ze waren bloedfanatiek en kwamen met buitengewoon interessante ideeën, die ook zijn uitgevoerd. Zoals ruimte voor een atelier, filmzaal, een theater en een laboratorium die bijdragen aan de kunstzinnige en culturele vorming van de leerlingen”, zegt Paes.
De awards staan klaar in afwachting van hun toekomstige eigenaars.
Sprankelende bouwvrouwen
De winnaars van de Nederlandse Bouwprijzen werden door presentator Jort Kelder op eigen wijze en uiteraard ‘zoals het heurt’ bekendgemaakt.
Kortom, een geslaagd Gala van de Nederlandse Bouw. Eén item bleek tijdens deze avond opvallend vaak aan bod te komen: het grote tekort aan vrouwen in bouwteams. De oproep was tijdens de show dan ook duidelijk: ga nog intensiever op zoek naar die vrouwelijke bouwprofessio-
Veel interesse voor de presentaties van genomineerden.
DÉ SPECIALIST IN VERDEELKASTEN
AG VRA UWE S NIE DE LOGU A CAT AN! A
16 productgroepen gepresenteerd in onze nieuwe catalogus van 264 pagina’s!
HAL8 . B027
Prefab Solutions
HAL 11
STAND F056
PREFAB DAKSYSTEMEN EN WANDEN Altijd de beste oplossing voor uw dakconstructie; Alles op maat; Een besparing van tijd en geld; Een gewaarborgde kwaliteit door machinale vervaardiging; Een uiterst ervaren team binnen de branche.
Bekijk de verschillende projecten en laat je overtuigen door onze maatwerk oplossingen:
www.prefabsolutions.nl
bou w beu rs 2017 | Dai ly
Cobouw Special Woensdag 8 februari 2017
7
REPORTAGE Tijdens het BouwDebat van 6 februari is flink gediscussieerd over de duurzame inzetbaarheid van de bouwvakker. Want iedereen is het er over eens: er moet iets gebeuren. Maar wie gaat de kar trekken? / Armand Landman
BouwDebat Duurzame Inzetbaarheid: wie is aan zet H
Het door Volandis, Cobouw en Jaarbeurs georganiseerde BouwDebat op maandagmiddag tijdens de Bouwbeurs over duurzame inzetbaarheid van bouwplaatspersoneel eindigde zoals zoveel discussies in de bouw: er moet iets gebeuren, maar de ander moet het doen.
Menno Lammers, ooit aanjager van Vernieuwing Bouw en tegenwoordig directeur van BOOsT Business Innovation, zei het na afloop van het BouwDebat treffend: “Zo gaat het in de bouw nu altijd. We signaleren een probleem. Vinden branchebreed dat er iets aan moet gebeuren, maar als het puntje bij het paaltje komt, gaat iedereen naar de ander zitten wijzen voor een oplossing. Werknemers naar werkgevers en werkgevers naar de politiek. En uiteindelijk verandert er niets of nauwelijks iets.”
Zware beroepen status aparte? Lammers reageerde op de tweede helft van het Bouwbeurs BouwDebat, georganiseerd door Volandis, Cobouw en Jaarbeurs. Onderwerp was de duurzame inzetbaarheid van bouwplaatspersoneel. Of, om het bondiger te stellen: hoe zorgen we ervoor dat ook een straatmaker of een tegelzetter zonder al te veel lichamelijk ongemak zijn pensioen haalt? Aan tafel zaten Hans van der Spek van Kenniscentrum HCM/ Berenschot, CNV Vakmensenvoorman Piet Fortuin, FNV Bouwbestuurder Peter Roos en Ton Borst,
eigenaar van A.C. Borst Bouw en bestuurder bij Bouwend Nederland. Ze discussiëren aan de hand van een aantal stellingen over de Duurzame Inzetbaarheidsanalyse (DIA) die Volandis tijdens de BouwBeurs promoot. Peter Roos juicht het initiatief toe om werknemers in een vroeg stadium van hun loopbaan te doordringen van het feit dat ze hun zware beroep niet levenslang kunnen uitvoeren, maar zet direct een kanttekening. “Wat doen we met het groeiend aantal zzp’ers? Die vallen nu weer buiten de boot.” Roos oogst bijval van Piet Fortuin. “Dit is een kwestie die we als bouw alleen niet kunnen oplossen. Het gaat om een maatschappelijk probleem. Zware beroepen moeten een status aparte krijgen. Niet alleen in de bouw, maar ook in andere branches.” Hans van der Spek heeft zijn vraagtekens. “De discussie over wat precies een zwaar beroep is, is al eens gevoerd. Daar kwamen we toen niet uit en ik blijf het een lastige discussie vinden. Wat mij in dit debat echter verbaast, is dat iedereen het volstrekt normaal vindt dat je je auto of je woning onderhoud. Waarom geldt dat niet voor je eigen lichaam? Het is toch gewoon de verantwoordelijkheid van iedere werknemer om een beetje op je lijf en leden te letten?” “Hoho!”, stelt Ton Borst. “Ik ben het eens met de bewering dat je niet alles in wet- en regelgeving moet zoeken. Maar deze hele discussie is
Aan tafel zaten (van links naar rechts) Hans van der Spek van Kenniscentrum HCM/Berenschot, CNV Vakmensen-voorman Piet Fortuin, Ton Borst, eigenaar van A.C. Borst Bouw en bestuurder bij Bouwend Nederland, en FNV Bouw-bestuurder Peter Roos. Foto: Redactie begonnen toen het kabinet afkondigde dat iedereen tot zijn 67ste moet doorwerken. En er is nu eenmaal een grote groep die dat niet kan. En dan heb ik het niet over jongeren die gedurende hun loopbaan nog kunnen switchen, maar om de groep van 45-plussers die die kans nooit hebben gekregen en nu wel langer moeten doorwerken.”
Lessen voor de bouw
Olympisch kampioen en voormalig top-roeier Nico Rienks (tegenwoordig directeur Rienks Arbodienst) in gesprek met Thomas en Joost over de eisen die aan topsporters – en bouwers – worden gesteld. Hij wijst op de eigen verantwoordelijkheid (gezonde levensstijl, weten wanneer je lijf even rust nodig heeft) en op de grote waarde van een goede samenwerking met je teamleden en coach/ leidinggevende. Foto Redactie
Cobouw-verslaggevers Joost Zwaga en Thomas van Belzen poneren vervolgens de stelling ‘Het probleem ligt niet bij de bouwvakker, maar bij het werk. Dat moet lichter.’ De stelling leidt tot instemmend geknik bij de panelleden. Borst: “De meeste werkgevers hebben de voorzieningen allang getroffen. Het meeste werk hoeft niet meer zo zwaar te zijn als voorheen.” Fortuin: “Toch is er nog een wereld te winnen. Kijk eens naar een bedrijf
als NedCar. Hoe die hebben geïnnoveerd, waardoor het werk schoner, veiliger en veel minder zwaar geworden is. Daar kan de bouw nog iets van leren.”
“
Een auto onderhoud je toch ook? Waarom je lichaam dan niet? Roos: “Dan wil ik toch ook naar de opdrachtgevers wijzen. Die schrijven nog steeds gerust voor dat een werk op een bepaalde manier moet worden uitgevoerd. Zonder naar de arbo-omstandigheden te kijken. Dat mag toch ook wel eens worden
aangekaart?” Borst beaamt dit: “Ik kom dat ook tegen dat opdrachtgevers – vooral gemeenten – uiterst conservatief zijn. Niet willen dat er mechanisch wordt gestraat bijvoorbeeld. Omdat het duurder is. Naar de maatschappelijke kosten kijken ze niet.”
Kentering Van der Spek ziet wel degelijk een kentering. Ook bij werknemers. “Uit het jaarlijkse Salarisonderzoek dat Berenschot en Cobouw uitvoeren blijkt de laatste jaren dat werknemers het liefst in dienst zijn bij een werkgever die met goed, veilig en state-of-the-art materieel werkt. Dat is een steeds belangrijker reden om van baas te wisselen.” Borst knikt. “Je bent als werkgever ook wel gek om je personeel ziek te laten worden. Weet je wat een zieke werknemer je kost? Het is dus in ieders belang om het werk minder zwaar te maken.”
decentraal centraal gesteld
PRAAT MEE TIJDENS EEN VAN DE
OPEN TAFELSESSIES OP DE STAND.
STAND NUMMER
C084 IN HAL 7
ClimaRad, Radson, MediluX en BRON|TECHNOLOGIE hebben ge zamenlijk hun pijlen gericht op het decentraal reguleren van het binnenklimaat. Volgens deze vier gerenommeerde en innovatieve ondernemers ligt hierin de toekomst. Op de stand van Decentraal.nu overtuigen zij u graag van de voordelen op het gebied van comfort, milieu en energiebesparing.
Wat is úw visie op decentraal ventileren, opwekken, verwarmen en verlichten? De vier partners nodigen u graag uit voor de open tafelsessies op de stand. Kijk voor het beursprogramma op www.decentraal.nu en schrijf u meteen in. Kom naar stand C.084 in hal 7 en praat mee! Made in
Holland Kwalitei
tsgarant
ie
www.decentraal.nu is een initiatief van
MAAK UW VLOER VEILIG!
ANTISLIP VOOR IEDERE ONDERGROND EN TOEPASSING
GAAT U HET MEEMAKEN? Steengoede oplossingen
Op de BouwBeurs presenteren ROCKWOOL en ROCKPANEL hun nieuwste innovaties: RockZero® Daksystemen Dé prefab dakoplossing, als elk detail telt. ROCKWOOL TECLIT® Hét systeem voor isolatie van koudeleidingen. ROCKPANEL® Stones Gevelbekleding die de grenzen van de natuur overstijgt.
Hal 11, standnummer C056
HOUTEN VLONDERS
GALERIJEN
DIVERSE KLEUREN
BETON
TRAPPEN
METALEN ROOSTERS
VOORDELEN ANTISLIP GRIPPLATEN by Smyth Voldoen aan ‘s werelds strengste eisen (>R13) Direct af fabriek Standaard- en maatwerkoplossingen Eenvoudige montage MAAR LIEFST 15 JAAR GARANTIE! Geschikt voor alle (weers)omstandigheden Iedere RAL-kleur mogelijk Diverse grofheden (barefoot, indoor, outdoor & offshore)
BEZO EK ONS O P DE 8.A040
Maak nu een afspraak met een adviseur voor een vrijblijvend advies op maat of vraag gratis monsters van onze antislip gripproducten aan. U kunt uiteraard ook terecht in onze showroom in Woerden.
0348-203000
W W W. V E I L I G E V L O E R . N L Lodewijk Antislip Gripplaten. Veiligheid voor bedrijven, VVE’s en particulieren.
Healthbox
Slim gereedschap? Vraag Leitz ...
ÂŽ
Slimme en energiezuinige ventilatie voor een gezond binnenklimaat Minimaal energieverbruik dankzij vraagsturing
Leitz maakt gereedschappen voor de machinale houtbewerking. Cirkelzagen, bovenfrezen, messen voor schaafmachines maar ook geavanceerd kozijngereedschap dat specifiek voor de Nederlandse markt ontwikkeld is.
Gezonde nachtrust dankzij gecontroleerde ventilatie in de slaapkamers (SmartZone-principe)
Sensoren meten 24/24 de binnenluchtkwaliteit
Ventilatieniveau op maat van leefpatroon
per ruimte
en behoeften
Breeze-functie voorkomt over-
Daarnaast zorgt Leitz ook voor het slijpen en het onderhoud van het gereedschap met een wekelijkse haal- en brengservice. En we blijven grenzen verleggen met innovatieve producten. Zoals met het ProfilCut Q gereedschap dat onlangs een red dot design award kreeg. Ga naar onze stand op de Bouwbeurs, B070 in hal 12, en haal je gratis timmermanspotlood!
Gunstig voor EPC in uw woning
verhitting in huis
We shape the future
Snelle automatische inregeling van de vereiste debieten
Leitz Service B.V. Mercuriusweg 5 2741 TB Waddinxveen Tel. +31 (0) 182 30 30 30 info@leitz-service.org www.leitz.org
www.renson.nl
cobouw_bouwbeurs_130x190_0117.indd 1
16/01/17 15:29
WAKE-UP CALL!
Bezoek onze stand op de BouwBeurs: hal 7.C008
Tijden veranderen. Bouwt u al energieneutraal?
Advies bieden en kennis delen Uw technisch Project Adviseur staat klaar op www.tpaonline.nl
Vanaf 2020 moet er energieneutraal gebouwd worden. Libra Energy ondersteunt bij het toepassen van zonne-energie en opslag in duurzame bouwprojecten. Benieuwd naar de mogelijkheden? Bezoek ons in hal 7, stand E.031.
Full-service groothandel in duurzame energie • www.libra.energy
Uw partners in duurzame totaaloplossingen VA_BOUWBEURS_130x190.indd 1
13/01/17 13:19
• • •
34-delige set in kunststof doos. 1/4” aansluiting. 10 doppen (4 t/m 13 mm) en 20 bits (zaagsnede, kruiskop, torx en inbus aanlsuiting).
Vooroplopen is hernieuwbare energie betaalbaar maken
www.ironside.nl
Ecolution Besparen op energie, steeds minder gebruik van aardgas en nul warmteverlies door ventileren. De ventilatiewarmtepompen van Inventum hebben zich reeds bewezen. Met eenvoudige installaties in hybride en All Electric, levert de Ecolution een belangrijke bijdrage bij de verduurzaming van Nederland. Medio 2017 presenteren wij de 2e generatie Ecolutions en brengen daarmee verduurzamend Nederland in een versnelling. Een warmtepomp die voor iedereen bereikbaar is, kleiner, lichter, slimmer en voordeliger. Meer weten over energie besparen met ventilatiewarmtepompen? Neem vrijblijvend contact met ons op.
HAL 12, STAND D046
www.inventum.com
wedi_Anz_Fundo-Top_130x190_NL_2017_rz_Layout 1 12.01.17 14:03 Seite 1
Bouwprofs van Nederland gaan de strijd met elkaar aan. Kan de vakman nog wel spijkeren? En hoe goed werken onze schroeven? JE VINDT ONS IN HAL 12 STAND A033
WIN DEZ
E MACHIN
E
Fundo Top Kant en klare afwerking voor Fundo douchevloerelementen Strak en modern design helemaal zonder voegen Veilige verwerking, 100 % waterdicht Antislip oppervlak Verkrijgbaar in vier kleuren en verschillende afmetingen
Kom kijken of stap zelf de ring in en ontvang een GRATIS DOOSJE DYNAPLUS OUTDOOR SCHROEVEN!
www.wedi.eu
Bou w beu rs 2017 | dai ly
Cobouw Special Woensdag 8 februari 2017
11
Noviteiten van de beursvloer Schuimisolatie lichter dan water
Een cementmortel die blijft drijven op water. Isopact trekt op de Material Xperience een hoop bekijks met flesjes water met daarin een brokje van de schuimmortel. Sinds eind jaren 20 wordt al schuimisolatie toegepast in zowel woning- als wegenbouw. Als lichtgewicht isolerend en funderingsmateriaal, maar ook als isolerende dakafschotlaag, als vullingsmateriaal voor oude leidingen of isolerende vloerrenovatie is Isopact geschikt. Isopact is een mengsel van verschillende soorten cement, fijn zand, water, biologisch schuimmiddel van eiwitten en vulmiddelen (vliegas-steenmeel). Opwaartse druk De mortel heeft een opwaartse druk, een gesloten celstructuur, is isolerend, heeft een goede vorst-dooiweerstand, is licht van gewicht en recyclebaar. De vloeibare mortel wordt verpompt door een pomp met slangen met een diameter van 2" tot een maximale afstand van 100 meter horizontaal en 30 meter verticaal. Het volumieke gewicht van Isopact ligt tussen de 270 en 1834 kg/m3 en wordt bepaald door de hoeveelheid in te brengen lucht. Het materiaal is eenvoudig te verwerken. Ongevoelig voor vorst en krimp De waterindringing is bij Isopact nagenoeg nul omdat de luchtbelletjes geen doorlopend stelsel vormen. Alleen capillaire indringing (opname) kan plaatsvinden via het skelet en dan nog slechts enkele centimeters vanaf het contactvlak met water. Hierdoor wordt schuimbeton nagenoeg ongevoelig voor vorst en/of krimp. Het materiaal leent zich goed voor kruipruimteisolatie. Bij nieuwbouw wordt Isopact gebruikt in plaats van polystyreen of Argex korrels, bij renovatie ter vervanging van verrotte of door zwam aangetaste houten vloeren. Indien bij vloeren instortingsgevaar dreigt door oxydatie van de wapening, is het vullen van de complete kruipruimte een oplossing. Damwandvulling Isopact is ook goed bruikbaar als werkvloer en het kan zelfs als damwandvulling worden gebruikt. Ook funderen op Isopact behoort tot de mogelijkheden. Daarbij geldt wel dat het gewicht van de totale constructie plus het gewicht van Isopact gelijk moet zijn aan het gewicht van de te verwijderen grond.
Petflessen worden tegels
Akoestisch bouwen luistert nauw Met de toename van binnenstedelijk bouwen het mengen van functies wordt de vraag om stille gebouwen steeds groter. Met het Silent Building-concept wil Vilton de ruimteakoestiek van een gebouw integraal aanpakken.
302 lege petflessen zijn genoeg voor een vierkante meter tegels. De Nederlandse startup Better Future Factory bedacht er de merknaam New Marble voor. Een goed gekozen naam, gezien de marmerachtige look die de tegels hebben. Het kostte een paar jaar aan research en development, maar het team van jonge ontwerpers, architecten en imagineers kreeg het voor elkaar om een belangrijke vervuiler maar tevens goed inzamelbare afvalstroom om te smelten tot hoge kwaliteit wandtegels met een marmerlook. Better Future Factory zette in Angola en Sierra Leone projecten op om het lokale afval te recyclen. Op dit moment wordt in Europa naar schaalvergroting gezocht om nieuwe bouwmaterialen uit petflessen te ontwikkelen. De tegels worden lokaal geproduceerd in kleinschalige fabrieken, zijn voor 100 procent vervaardigd uit petflessen en kunnen op dezelfde manier worden verwerkt als keramische tegels. Ze zijn 40 procent lichter dan de keramische tegels. Ze voelen bovendien minder koud aan dan reguliere badkamertegels. Vooralsnog zijn ze leverbaar in drie kleuren, dezelfde als de meeste petflessen waarvan ze zijn gemaakt: blauw, groen en wit. In de toekomst komen daar meer kleuren bij. Better Future Factory is een duurzaam innovatie- en ingenieursbureau. Ze recyclen plastic afval stromen in innovatieve en waardevolle oplossingen. Samen met een aantal grote bedrijven en instellingen en een team van ontwerpers bedenken ze opvallende projecten die uitgroeien tot zelfstandige startups. New Marble Material Xperience
Balkons achteraf bevestigen, zonder stempels Ton Tetteroo kreeg van een Duitse fabrikant van stalen en aluminium balkons het verzoek een oplossing te verzinnen om balkons en galerijen achteraf en zonder onderstempeling aan een gevel te monteren. De vraag liet de directeur van Granito Betonproducten uit Ittervoort niet meer los. “Samen met fabrikant van koudebrug onderbrekingen en wapeningssystemen, Schöck Nederland, ben ik gaan onderzoeken hoe we een betonnen balkon of galerij zo licht konden ontwerpen dat ze zonder onderstempeling, achteraf aan een gevel konden worden bevestigd. Het resultaat is Balqoon, een honderd procent Nederlandse innovatie. In 2015 hebben we er patent op gekregen en inmiddels zijn onze balkons al bij meerdere projecten gebruikt.” En dat is op zijn minst opvallend te noemen, want Tetteroo en zijn zakenpartners waren in 2003 maandenlang in het nieuws vanwege de het balkondrama in Maastricht. Tetteroo: “Uiteindelijk zijn we allemaal vrijgepleit. Maar je kunt je voorstellen dat de we enorm gemotiveerd zijn om dit product te doen slagen. We zijn allemaal gepokt en gemazeld.” In 2016 verkocht Balqoon 2000 balkons. Te veel om zelf te kunnen produceren. Vandaar dat Balqoon werkt met licentiehouders. Tetteroo: “Na de zomer gaan we uitbreiden richting Duitsland.” De balkons van Balqoon kenmerken zich door een gebrek aan goten en drempels waardoor ze rolstoelvriendelijk zijn en een maximaal gebruiksoppervlak hebben. De afwatering zit van binnen, onder de afdekplaat. De balkons zijn daardoor lichter dan gebruikelijk, waardoor minder kraancapaciteit nodig is. Ook wordt er minder materiaal gebruikt en kan de hoofddraagconstructie lichter worden uitgevoerd. De verankering aan de gevel vindt plaats met Isokorf thermische onderbreking. Balqoon Hal 8, stand E024
Vilton, van oudsher maker van vilttoepassingen, is inmiddels gespecialiseerd in geluidsarme toepassingen in de bouw. Technisch directeur Freddy Holwerda legt uit: “Wij leveren al heel lang verschillende akoestische maatregelen voor toepassing in sportzalen, concertzalen en theaterzalen. Maar we merken dat het voor opdrachtgevers steeds belangrijker wordt om die maatregelen bij één partij onder te brengen.” En daar springt Vilton nu op in. “Met Silent Building willen we opdrachtgevers een integrale oplossing bieden waarbij wij als expert al meedenken met het ontwerp, en in het hele bouwproces zelf verantwoordelijk blijven voor de akoestische prestatie van een gebouw. We ontzorgen de klant van begin tot eind.” De verschillende akoestische oplossingen, zoals geluidsarme vloeren, wanden en panelen kunnen door een derde partij worden toegepast. “Maar het liefst doen we het met onze eigen experts. Akoestisch bouwen luistert namelijk erg nauw. In sommige gevallen hoeft er maar een schroefje verkeerd te zitten, of de hele akoestiek verandert.” Volgens Holwerda wordt de vraag naar akoestische maatregelen alleen maar groter. “Dat heeft verschillende redenen. In de eerste plaats worden functies binnen een gebouw steeds vaker gecombineerd. Je krijgt steeds meer mengvormen, zoals een sportzaal met woningen erboven of een bioscoopzaal met kantoorruimtes. Om in beide plekken prettig te verblijven of te wonen, zijn goede geluidsmaatregelen noodzakelijk. Daarnaast wordt er steeds vaker gebouwd in gebieden met veel omgevingsgeluid. Denk aan een hotel in een druk stationsgebied.” Bovendien wordt blootstelling aan herrie steeds minder geaccepteerd. “Daarom speelt dit ook in appartmentenbouw een steeds grotere rol. Of in herbestemming van kantoorgebouwen. Er moet goed worden nagedacht over de akoestische werking van een gebouw dat als kantoor is gebouwd, maar later een woonbestemming krijgt. Even wat wandjes neerzetten werkt niet, je moet goed berekenen hoeveel geluid overdraagt naar andere ruimtes. Dat is de reden dat we steeds eerder in het bouwproces worden ingeschakeld. We schuiven steeds verder naar voren in de keten.” Vilton: Hal 8 A088 en C088
In slechts vier uur tijd is op het Jaarbeursterrein een bijzondere woning neergezet. Het project is een samenwerkingsverband tussen Sustainer Homes, Rabobank en de Jaarbeurs. Deze Sustainer Home bestaat uit vijf modules, die zijn opgedeeld in onder meer een lichte woonkamer, een open keuken en een slaapkamer. Tot zover een vrij normaal huis. Maar het bijzondere van deze woning is het duurzame karakter: Sustainer Home heeft ruim 90 procent minder CO2-uitstoot. Er is gebruikgemaakt van houtskeletbouw en dankzij innovatieve klimaattechnologieĂŤn, is de woning bijzonder energiezuinig. Denk hierbij aan een warmtepomp, warmteterugwinning en hoge isolatie. Duurzaam wonen is niet langer meer een droom, maar kan vandaag. Foto Sustainer Homes
Webapplicatie en apps voor
Verkoop Kopersbegeleiding Bouwkwaliteit Renovatie Service & Onderhoud Meer weten over het stroomlijnen van servicemeldingen en servicebezoeken? Kom langs bij onze stand (08.F081) en ontvang het whitepaper.
www.homeDNA.nl
BEZOEK ONS OP DE BOUWBEURS: HAL 12 STAND C032
DE SNOERLOZE BOUWPLAATS POWERED BY METABO
Li HD R
T E C H N O L O GY
Service van Mercedes-Benz. Je verdient het! Hard werken mag beloond worden. Niet alleen met de beste bestelwagen die er te krijgen is, maar ook met service en advies die daar bij past. Mercedes-Benz heeft met de Citan, Vito en Sprinter een zeer complete bestelwagenrange die ook nog eens naar eigen wens in te richten en aan te kleden is. Zo leveren onze Van ProCenters 100% maatwerk voor uw inzet. En als u toch zo hard aan het werk bent, is onderhoud wel het laatste waar u zich druk over wilt maken. Uw bestelwagen ook in topconditie houden? Met SterService en MobiloVan hoeft u daar nooit meer bij stil te staan. Maak kennis met de service van Mercedes-Benz op de BouwBeurs. U vindt ons op stand 08.A008.
metabo.com
bou w beu rs 2017 | Dai ly
Cobouw Special Woensdag 8 februari 2017
15
de vakman van morgen Stefan Verheul en Sybren Hooghiemstra krijgen een dag per week theorieles op het Nova College naast hun werk in de wegenbouw / Armand Landman
Liever op straat dan achter de computer D
e bouw trekt weer aan en bedrijven staan te springen om goed gekwalificeerd personeel. Wat merken de bouwopleidingen daarvan? En hoe denken de studenten er zelf over? Wat zijn hun dromen en ambities? We gingen in gesprek met Stefan Verheul en Sybren Hooghiemstra die een dag per week theorieles volgen op het Nova College.
“Een computer is niks voor mij”, zucht Stefan Verheul (21). Vrijdag is een verplichte leerdag voor Stefan en zijn collega Sybren Hooghiemstra (20). Ze werken bij de Haarlemse wegenbouwer Huybens en krijgen één dag in de week theorieles aan het Nova College. Maar veel liever werken de oppermannen in spé aan een lastige bestratingsklus.
Schaften Het is schafttijd. Dat doen ze op school op hetzelfde tijdstip als op een werk in de keet. Eerst een stapel boterhammen, een paar bakken koffie en dan nog snel een peuk. Daarna volgt de les.
Werkvoorbereiding Vandaag staan er werkvoorbereiding en veiligheid op het rooster. Moet voor beide mannen een makkie zijn, met al hun praktijkervaring. Vier dagen werken ze op straat. Soms vijf als ze op zaterdag nog een klusje “voor henzelf” doen. “Stoepje leggen bij vrienden of familie, klusje voor de baas afmaken als het weer daarom vraagt.”
Hekel aan regen Sybren heeft al eerder drie certificaten en zijn VCA gehaald en is nu bezig voor stratenmaker. Ook hij heeft een broertje dood aan het leergedeelte, maar ziet het als een noodzakelijk kwaad om nog een extra papiertje te halen. Liever zet hij
‘bandjes’ zoals de rest van de week, maar hij heeft de ambitie om door te leren als het lukt. Stefan mag al als voorman aan de slag en leert als vakman gww. Zonder uitzondering hebben de jongens een hekel aan regen. De kou van afgelopen dagen vonden ze beter te pruimen dan een plensbui. “Een extra trui is veel beter dan die klevende regenjassen”, is de breed gedragen opvatting. Ook de buitenlucht vinden de heren te prefereren boven de lesboeken en schoollokalen.
Bestratingen “Ik doe de opleiding Opperman Bestratingen. Dat is niveau 2. Niveau 3 is stratenmaker. Dat ga ik hierna doen”, zegt Sybren. “Soms doen we wel eens hele projecten. Bijvoorbeeld een hele weg eruit. Nieuwe banden zetten, zand inleggen, hoogte zetten, baan maken. En dan nieuwe klinkers erin. Al doen we ook gewoon tegelpaadjes hoor.” In ploegjes van twee of drie gaan ze onder de hoede van een uitvoerder aan de slag. Ze zitten in de hele regio – Van Beverwijk tot Hilversum en van Zandvoort tot Amsterdam. “We werken vier dagen en meestal is er wel een leermeester bij,” haakt Stefan in. “Of je gaat met zijn tweeën op pad, met een oudere, meer ervaren collega. De ene keer doe je allemaal klusjes, de andere keer een heel groot project. Een parkeerplaats in het Havengebied bijvoorbeeld. Dan leer je ook automatisch straten. Minder leuk maar wel beter voor je rug.”
Zwaar werk Sybren knikt. Net als Stefan weet hij dat hij dit zware werk niet zijn leven lang kan doen. “Ik wil niet in een rolstoel eindigen. Dus na mijn 35ste, 40ste moet ik waarschijnlijk minder zwaar werk gaan doen. Op een
“Soms doen we hele projecten, bijvoorbeeld een hele weg eruit”, vertelt Sybren.
Sybren Hooghiemstra doet de opleiding Opperman Bestratingen en gaat hierna verder leren als stratenmaker. vrachtwagen ofzo. Of een hijskraan. Nee, niet op kantoor. Echt niet! Maar mijn baas waarschuwt ons daar nu al voor. Als we goed ons best doen kunnen we waarschijnlijk heel lang bij Huybens blijven werken. Ze houden goed rekening met ons. We leren best veel over hoe je moet tillen, veiligheidsmiddelen, persoonlijke beschermingsmiddelen. Maar soms is het lastig hoor. We zijn toch mannen hè. Dan til je zo’n bandje toch effe snel in je eentje. Anders moet je weer wachten. Maar eigenlijk mag dat niet. In de sportschool til ik meer. Hahaha!”
Secuur werken Stefan schiet zijn peuk weg. De bel is vijf minuten geleden al gegaan. “Ik ga op vrijdag naar school, maar sommigen ook op woensdag of maandag. Daar leer je best specialistische dingen.” Hij geeft bijvoorbeeld.” Ik vind een klein gaatje tussen twee klinkers misschien niet zo erg. Maar voor de mensen die hier wonen en die er elke dag over moeten lopen is dat wel vet irritant. Op school leer je echt secuur werken en nadenken over de gevolgen van je werk. En verschillende materialen kennen, speciale
verbanden leggen. Het mooiste is toch als mensen blij zijn als je bent geweest. Want vaak zitten ze eerst een paar weken in de overlast door ons. Dan is het tof als je complimenten krijgt toch? Aan het einde van ieder project denk je dan toch: ‘we hebben echt iets gemaakt’.”
Dit is de vierde aflevering uit de zevendelige reeks ‘De vakman van morgen’.
Stefan Verheul mag aan de slag als voorman en leert als vakman gww.
VOOR MENSEN DIE HET SAMEN MAKEN
Wij zijn gespecialiseerd in ondersteunende diensten bij bouwprojecten. Wij zorgen voor grip op het proces, deskundige adviezen en efficiënte uitwerkingen met oog voor detail.
BOUWBEURS
HAL 11, STAND F020
VOLG ONS OP TWITTER @toposfields
Huck Torimex BV 071-4097700 sales@huck-torimex.com
Beste uit twee werelden Isokorf® ontmoet Combar®
Exclusief op de BouwBeu rs! Bezoek Hal 8 , stand D016
Bouwsystemen
De nieuwe Schöck Isokorf® brengt het beste uit twee werelden samen! Schöck Combar® glasvezelcomposiet ontmoet Schöck Isokorf® en is de meest energiezuinige thermische onderbreking die wij ooit hebben ontwikkeld.
Profiteer van de bijzondere eigenschappen en een verbeterde thermische isolatie tot wel 30%. Wees onderdeel van een nieuw tijdperk op: www.schock.nl/isokorf-combar
www.spaansen.nl/bouwsystemen Schöck Nederland b.v. | Amersfoortseweg 15A | 7313 AB Apeldoorn | Telefoon: +31 (0)55 526 88 20 | www.schock.nl
170014_Anz_IK_KXT-Combar_Baumesse Cobouw Zeitung_130x190_NL_rz2.indd 1
16.01.17 15:58
2017
Special O ok in 2017 verschijnt een reeks thema-specials bij Cobouw. In deze specials worden artikelen vanuit de redactie afgewisseld met verhalen uit
de praktijk. De visie van de mensen die het maken en doen staat centraal. Bij deze nodigen we u uit om uw verhaal bij te dragen aan het thema waarin uw expertise geldt. Ongeveer twee maanden voor verschijnen maakt de redactie keuze uit de onderwerpen, projecten en nieuwsberichten om de redactionele inhoud te bepalen.
M aar u kunt ook uw eigen koers varen en een maat gesneden verhaal laten maken. Over dat project, dat product of die samen-
werking. Of die mooie advertentie laten zien aan de lezers van Cobouw (en naar gelang het thema ook de lezers van andere titels van Vakmedianet). Het Cobouw Specials team denkt graag met u mee over de juiste wijze om uw verhaal bij dit interessante publiek terecht te laten komen. We kijken uit naar een intensieve samenwerking met de bouwpraktijk in 2017! Caroline Kruit, uitgever Cobouw Specials
SCHEMA 2017 verschijndatum
Juridisch Gevels & Daken Woningbouw Bouw & ICT Renovatie & Transformatie Duurzaamheid & Energie Isolatie Brandveiligheid Circulair Bouwen Beton & Prefab Infra
uiterlijke reservering
15 maart
15 februari
29 maart
15 maart
12 april
29 maart
26 april
11 april
24 mei
10 mei
21 juni
7 juni
13 september
30 augustus
27 september
13 september
25 oktober
11 oktober
8 november
25 oktober
28 november
14 november
S taat uw thema niet in bovenstaand schema? Dan gaan wij graag met u praten over het toevoegen van een editie, speciaal voor u op maat gemaakt. In 2016 verscheen bijvoorbeeld de special Arbeidsmarkt in samenwerking met Continu. IdeeÍn voor thema’s en artikelen kunt u mailen naar specials@vakmedianet.nl.
Adverteren in een Special?
Neem contact op met Jetvertising, Rob Koppenol, 070 - 399 00 00. Of mail naar rob@jetvertising.nl.
NBD COB17S-stopper-thema2017_200117.indd 1
Nederlandse Bouw Documentatie
21-01-17 12:48
SPEELT PIONIERSROL OP GEBIED VAN RECYCLING EN CO2-REDUCTIE
COPPER ART SYNTHETISCH MEMBRAAN VOOR EEN BIJZONDERE UITSTRALING HAL 11, STAND C076
DERBIGUM® NT NEW TECHNOLOGY EN CIRCULAIRE ECONOMIE
25 %
• secundaire grondstoffen (afkomstig van recyclage)
Bezoek onze stand 11.C034
WWW SOPREMA NL WWW.SOPREMA.NL
DERBIGUM NEDERLAND B.V. Veldsteen 52 - Postbus 3270 - 4800 DG Breda Tel. 015 215 40 00 - Fax 015 215 40 11 infonl@derbigum.com - www.derbigum.nl
2017-01-04 Cobouw Special Bouwbeurs 130x190h+3 4versions.indd 4
VERBREED JE
Laat u inspireren door onze schuifdeursystemen Toe te passen bij renovaties en nieuwbouw Eenvoudige en snelle installatie Passend bij levensloopbestendig bouwen Duurzaam Verkrijgbaar in diverse uitvoeringen en maten Standaard maten uit voorraad leverbaar
VERDER DAN METEN. DE NIEUWE FARO FOCUSS
www.schuifdeursystemen.eu
• CO2 reductie
Verbreed je focus met de nieuwste generatie van de FARO Focus Laser Scanner. Met een groter bereik, verbeterde nauwkeurigheid en prestatie maakt de FARO FocusS MH ZHUN QRJ HIÀFLsQWHU en comfortabeler. Verbreed je focus: www.faro.com/3ddocumentation
16/01/17 11:56
bou w beu rs 2017 | dai ly
Cobouw Special Woensdag 8 februari 2017
19
BEDRIJFSPROFIEL De vraagstelling van de opdrachtgever is de laatste jaren fundamenteel veranderd. Daarmee wordt de rol van de kostendeskundige steeds groter en belangrijker. Slimme tools waarmee de bouwwereld haar voordeel kan doen, spelen in op deze ontwikkeling / Michiel Maas
Steeds grotere rol voor de kostendeskundige
B
ouwkosten berekenen we al lang niet meer achterop een sigarendoosje. De rol van de kostendeskundige wordt bij opdrachtgevers en aannemers steeds groter. Ook de hulpmiddelen voor een goede raming of calculatie blijven zich ontwikkelen. “Is de bouwkostendeskundige belangrijk? Steeds meer!” Uit de mond van Frits ten Cate, bestuurslid van de Nederlandse Vereniging van Bouwkostendeskundigen (NVBK) klinkt dat niet vreemd. Maar ook de zaal tijdens de
“
de vraagstelling van opdrachtgevers is fundamenteel veranderd bijeenkomst Slim Kostenramen op de BouwBeurs is het met hem eens. In veel bouwbedrijven wordt naarstig gezocht naar adviseurs bouwkosten en kostenramers. Veel deskundigen uit de aannemerij merken op dat ze er in de afgelopen jaar veel collega’s bij hebben gekregen. Ten Cate: “Er zijn er veel meer dan vroeger, en zeker bij de opdrachtnemers. Dat is ook niet verwonderlijk: de vraagstelling van opdrachtgevers is de laatste jaren fundamenteel
veranderd. Vroeger wilde een opdrachtgever een vooraf getekend gebouw, brug of weg en was alles tot in detail duidelijk. Nu vraagt een opdrachtgever: “Doe mij maar een gebouw”. Of een gemeente vraagt: “Doe mij maar een brug”. Sterker nog, soms vraagt een opdrachtgever zelfs alleen maar: “Doe mij een verbinding”. Of dat dan een brug of tunnel moet zijn, laten ze over aan de inschrijvers.” Het maakt het vaak interessant, maar ook lastig. Want voor de aannemer betekent dat vaak niet alleen het berekenen van het werk zelf, maar ook het in kaart brengen van de onderhoudskosten, omdat die ook regelmatig onderdeel uitmaken van de nieuwe contractvormen.
Tools De online tool Kosteninformatie.nl, samen met Cobouw onderdeel van uitgeverij Vakmedianet, speelt in op die veranderde vraag. Aan de hand van voorbeelden kan een opdrachtgever, zoals een gemeente, provincie of wooncorporatie, maar ook een aannemer, een gedetailleerde raming of calculatie maken. “Dat is overigens niet nieuw”, zegt Eddy Schwartz van Vakmedianet. “Dit doen we al dertig jaar en al zo’n acht jaar online. Maar de laatste tijd hebben we meer aandacht besteed aan het koppelen van ramingen en begrotingen aan meerjarig onderhoud. Dat was voorheen in de bouw nog een vergeten onderdeel. Er werd gedetailleerd gekeken naar het kostenplaatje van de bouw, en daarna was het afgelopen. Dat hebben we gezien aan de problemen met onderhoud van bruggen in
Nederland. Niemand heeft die onderhoudskosten na de bouw meegenomen in de begrotingen.”
Totale projectbegroting Maar de tijden zijn echt veranderd. “Tegenwoordig wil een opdrachtgever niet alleen weten wat de kosten van de bouw van een brug zijn, maar ook het onderhoud over de gehele levensduur. Met onze tools zijn die kosten eenvoudig mee te nemen in de totale projectbegroting.” Wat Kosteninformatie.nl voor heeft op standaard begrotingssoftware is volgens Schwartz duidelijk. “We beschikken over actuele kosteninformatie over alle onderdelen die voor een bouwproces nodig zijn. De tool is in de loop van de afgelopen jaren ontwikkeld, maar erachter zit een database die we dagelijks monitoren. De prijzen worden iedere maand geüpdatet. We doen eigenlijk niets anders dan data verzamelen uit de honderden bronnen die we daarvoor gebruiken.” Bovendien moet de tool bijblijven bij de nieuwste ontwikkelingen in de bouw en uitwisselbaar zijn met bijvoorbeeld BIMsystemen. “Dat is best lastig, omdat niet alle nieuwe ontwikkelingen meteen stabiel zijn. Wij lopen noodgedwongen vaak achter de ontwikkelingen in de bouw aan.” Met de tool kunnen kostendeskundigen aan de hand van referentieprojecten eenvoudig opzoeken wat de te verwachten kosten zijn. “Dat kan van de bouw van een standaardtussenwoning of een fietspad tot complexe utiliteitsbouw. Niet alleen standaardbouw, maar ook nicheprojecten die gebruikmaken
van nieuwe technieken. Wij kunnen dat allemaal in kaart brengen.” Van origine maken veel opdrachtgevers gebruik van de database, maar ook aannemers kunnen er hun voordeel mrr doen. “Maar we zien dat veel kostendeskundigen bij opdrachtgevers de tool gebruiken twe oriëntatie: je kan eerst even rustig een berekening maken, zonder dat je daarvoor marktpartijen moet bellen.”
Houd grip op uw bouwkosten is de insteek van Kosteninformatie. nl. Want uiteindelijk gaat het om wat het project onder de streep gaat kosten. Op Kosteninformatie stelt u uw eigen pakket samen en profiteert u van unieke tools vor het hele bouwproces. Niet allen aannemers, maar ook projectontwikkelaars, architecten, adviseurs en dergelijke kunnen hier hun voordeel mee doen. info: www.kosteninformatie.nl
WATERDICHT, DAMPDICHT, GASDICHT EN LUCHTDICHT GA VOLLEDIG OP WATERBASIS
VLOEIBARE COATING VAN DUURZAME KWALITEIT VOOR LUCHT-, WATERAFDICHTING EN BESCHERMING. UV- EN ZUURBESTENDIG HOOG ELASTISCH (TOT 1200%) ONGEVOELIG VOOR TEMPERATUURSWISSELINGEN
VEILIG VOOR MENS EN MILIEU
Liquid Rubber Europe Groot Mijdrechtstraat 15 3641 RV Mijdrecht
T +31 (0)297 58 78 66 F +31 (0)297 58 78 61
info@liquidrubbereurope.com www.liquidrubber.nl
DE FORMULE 1 VAN DE BOUWSOFTWARE
Financiële en Relatie software voor: • nieuwbouw • gespecialiseerde bouw • renovatie • restauratie MAAK KANS • totaalonderhoud
OP EEN MAX EXPERIENCE OP CIRCUIT ZANDVOORT
Microsoft Dynamics 365
Win bij Vilton……. een geweldige geluid-ervaring Trillings- en ruimteakoestiek is onze expertise. Nu als nieuw totaalconcept SILENT BUILDING op de beurs. Doe mee aan onze muzikale prijsvraag en win je favoriete CD of de beste hoofdtelefoon van Bose®! Met Acoustic Noise Canceling. Win een stiltebeleving met Vilton Silent Building en kom naar onze stands C088 en A088 in hal 8. www.vilton.nl
BEZOEK ONS OP STAND 9.A097 Maak kennis met onze innovatieve bouwsoftware, neem plaats in onze racesimulator en maak kans op een Max Experience op Circuit Zandvoort
+31 72 727 1100 | www.bouwvision.nl
N E O KIE D
BAK oyota
Bij T s i n n e k k a a e M w u e i n e d t me VOOR S U B DÉ
Tijdens de BouwBeurs 2017 presenteren wij een geheel nieuwe serie afvoerproducten. Bezoek de afvoerspecialist op stand nr. 07.E050 en blijf op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van afvoeren.
WWW.DOUCHEGOOT.NL
LUS K E T H DE EC
Kom ’n bakkie doen en maak kans op mooie prijzen ONTDEK DE NIEUWE TOYOTA PROACE IN HAL 7 STAND A089 Brandstofverbruik (EC 2015/45X) 5,1-5,9 L/100km (16,9-19,6 km/L); CO2 133-155 gr/km. Prijzen excl. BTW, BPM en excl. kosten rijklaar maken en recyclingbijdrage. Vraag naar de verkoopvoorwaarden of kijk op toyota.nl. Prijswijzigingen en drukfouten voorbehouden.
Bezoek ons op de BOUWBEURS 2017, STAND 12.E042
De slimste plansoftware voor vaklieden MOBIELE WERKPLEK VOOR MAXIMALE FLEXIBILITEIT
EEN BEPROEFDE INRICHTING MET GRENZELOZE MOGELIJKHEDEN
Plansoftware
BEDRIJFSWAGENINRICHTINGEN VOOR DE MEEST EXTREME OMSTANDIGHEDEN
Mobile Apps
VOOR ELKE TOEPASSING DE JUISTE OPLOSSING!
Portals Beheer, support en consultancy www.viadata.nl
verbindt.
sortimo.nl Telefoon 01 82 – 35 60 60
De R.evolutie van de glas-vouwwand! HAL 7, STAND D112
201700010_BouWatch_advertentie_BouwBeurs_2016.indd 1
25-01-17 10:25
BIA Groene Wand Gevel
Eten uit de muur!
warmte- en kouwerend geluidsdempend vloeren, wanden en daken dun
STAND NR.
Groene Wand Blok – F2 Kruidenwand Gorinchem – F2 Wand Kerkrade
7.C121
PXA Nederland • 030 666 6963 • info@pxanederland.nl • www.pxanederland.nl
F2 Facade
BIA BETON – HAL 11 – STANDNUMMER E078 www.bia-beton.nl | 024 648 84 84 | info@bia-beton.nl
Bou w Beu rs 2017 | Dai ly
Cobouw Special Woensdag 8 februari 2017
Wat is er vandaag te doen op de BouwBeurs
E
lke dag is er van alles te beleven op de beursvloer. Hieronder volgt een kleine selectie voor 8 februari:
•
9.30 – 12.00 uur | Excursiebalie (entree oost, ingang aan
de stationskant) Dagelijkse excursie langs grote bouw-
projecten in het Jaarbeurs Stationsgebied.
•
12:00 - 13.15 uur | BouwBeurs Café tussen hal 7 en 12
Cobouw Café Verkiezingscafé
Live talkshow georganiseerd in samenwerking met
Bouwend Nederland. Thomas van Belzen en Joost Zwaga
gaan in discussie met de voorzitter van Bouwend Neder-
land, Maxime Verhagen, met Doekle Terpstra, voorzitter
Uneto-VNI en Remco Frerichs, directeur Team Vier. Daar-
naast komen er Kamerleden en andere prominente sprekers
met een scherpe of juist praktische visie op de toekomst.
•
12.10 uur | Building Tomorrow Theater, hal 9 Themazone
4TU.Bouw: presentatie van prototypes.
•
13.00 – 13.20 uur | Material Xperience Lezing: Koen Mulder,
architect & auteur Het Zinderend Oppervlak – Metselwerk-
verband als patroonkunst.
Colofon De inhoud van deze special is tot stand gekomen in samenwerking met Jaarbeurs. Klantenservice (088) 5840888 Redactie telefoon (088) 5840800 Postbus 448, 2400 AK Alphen aan den Rijn Internet www.cobouw.nl E-mail specials@cobouw.nl Hoofdredacteur Boudewijn Warbroek Uitgever Caroline Kruit Eindredactie, coördinatie en opmaak Nienke Abma, Nanda van Dijk, Patty van der Sar en Ingrid de Zwart-Schaap Medewerkers Armand Landman, Michiel Maas Vormgeving Hans de Jong Abonnementen: wijzigingen, klachten bezorging en opgave nieuwe abonnees: klantenservice@vakmedianet.nl, tel.: 088-5840888. Jaarabonnement binnenland € 775,- (excl. btw). © Vakmedianet 2017 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn de standaardpublicatievoorwaarden van Vakmedianet van toepassing. Deze zijn te vinden op www.vakmedianet.nl. RGB: Blauw: R74/G150/B205 Groen: R199/G214/B205 Oranje: R235/G107/B74 CMYK: Blauw: c70/m30 Groen: c30/y70 Oranje: m70/y70
23
Edities rondom de BouwBeurs
√√ √ Op en rond de BouwBeurs verschijnen zeven printedities. De Daily die nu voor u ligt, is de vierde in de reeks met het dagelijkse nieuws van de beursvloer, deel vier van de serie ‘De vakman van morgen’, noviteiten en nog veel meer. U kunt alle edities ook digitaal teruglezen op Cobouw.nl/BouwBeurs.
DucoBox Focus De SLIMSTE afvoerbox van Europa!
HOOGSTE EPC-WINST
UITERST STILLE WERKING
SLIMME STURING OP BASIS VAN CO2 EN VOCHT
De DucoBox Focus is de stilste én slimste afvoerbox in Europa. De geïntegreerde én gepatenteerde regelkleppen, op basis van CO2- en vochtsturing, garanderen een slimme en efficiënte afvoer, enkel waar en wanneer nodig én in de juiste hoeveelheid!
Download de nieuwe productcatalogus op www.duco-installateur.nl
Bezoek ons in Hal 09, B017 & B018 Van 6 t.e.m. 10 februari We inspire at www.duco.eu