→ Ontvang 10 nummers van Zoom.nl magazine thuis op je mat.
→ Leer de mooiste foto’s maken, met elke editie weer nieuwe inspiratie en cursussen.
→ Lees Zoom.nl gemakkelijk digitaal, ook offline voor onderweg.
→ Haal meer uit je passie, met exclusieve abonneevoordelen en kortingen.
Ga naar www.zoom.nl/zoommagazine en word ook abonnee.
12 Basiscursus Macrofotografie
Vrijwel alles is geschikt voor een mooie macrofoto!
28 De opdracht:
Bekijk de resultaten van ‘Bloemen met tegenlicht’. Plus: de nieuwe opdracht!
32 Photopills – Deel 2
Plan je foto tot in de puntjes met de app Photopills.
38 Foto-Edit: Een hertenfoto bewerken in Lightroom Classic
46 Forumdiscussie
Wat doe je in lastige lichtsituaties?
48 Workshop Creatieve fotografie
Maak en bewerk zelf een unieke sparkfoto!
62 Spoedcursus Noorderlicht in Nederland
71 Quickstart: Snel een cartoon maken in Photoshop
77 Quickstart: Een vleugje mist toevoegen in Photoshop
80 Expertcursus Lichtmeting en belichting
Altijd goed belichte foto’s zonder verrassingen.
94 Hands On: Wild zwijn
22 In The Picture
De scheepvaartfotografie van Patrick van Dijk!
45 #Zoom.nl
57 Fotokalender Mei/Juni
58 Portfolioreview Strandfotografie
Fotograaf Ellen van den Doel beoordeelt het portfolio van José Wiering.
72 Fotografiegeheimen: Kracht van het beeld
De diepte in met drie experts uit het vakgebied!
88 Plan je eigen fotoreis
Een goede fotoreis vergt de juiste voorbereiding.
6 Flits
De laatste cameranieuwtjes
11 PavoTube T8-7X
Creatief met led
64 Test - Telezoomobjectieven (150-600mm)
De battle of the classics!
96 Review
Canon R8 en Canon R50.
Een stemmige silhouetopname in de Hatertse Vennen. Helaas bereikte ons bij de voorbereiding van dit nummer het bericht dat de maker eind vorig jaar was overleden. In overleg met de nabestaanden hebben wij besloten om deze foto toch te plaatsen, als een soort laatste eerbetoon. Bedankt voor al je mooie macrofoto’s op Zoom.nl, Gilbert! GILBERT
Vrijwel alles is geschikt voor een mooie macrofoto!
Wie macrofoto’s maakt, hoeft nooit lang te zoeken naar mooie en bijzondere onderwerpen. Want die zijn echt overal te vinden, en dus raak je nooit uitgekeken. Zes Zoomers verklappen vanuit hun eigen specialisme hoe ze een macrofoto maken. Om het verhaal compleet te maken, vertellen we ook nog hoe je met macrofotografie in het algemeen begint.
Spectaculaire foto’s ontstaan niet vanzelf: daar gaat het nodige planwerk aan vooraf. Want wanneer staat er iets speciaals te gebeuren, wat is het beste standpunt en op welk moment zijn de lichtomstandigheden optimaal? Je moet er dus echt even voor gaan zitten. Maar dankzij PhotoPills plan je de ingewikkeldste foto’s voortaan in een handomdraai!
↘ Een kleurrijke zonsondergang midden tussen twee wolkenkrabbers, de supermaan op het puntje van een torenspits of de Melkweg over een bergrug. Op een zeldzame toevalstreffer na loop je als fotograaf niet zomaar, door gelukkig toeval, tegen dit soort speciale momenten aan. Nee, dit zijn juist foto’s die je zorgvuldig plant, omdat je precies op het goede moment op de juiste plek moet klaarstaan met je camera. PhotoPills (Android en iOS; www.photopills.com) is een ideaal hulpmiddel, omdat je de beelden op je gemak en ruim van tevoren kunt uitwerken. In het vorige nummer hebben we al een aantal mogelijkheden besproken; hierbij het vervolg.
Wil je een megagrote zon of maan precies boven een indrukwekkende rotsformatie, imposant gebouw of iconische brug vastleggen? Dat is prima te plannen via het onderdeel Pills, Planner van PhotoPills. Bekijk het object door op Load te tikken en bijvoorbeeld het adres, de plaats of de naam in te tikken. Op deze locatie verschijnt een rode speld. Zet die nog even precies op het juiste plekje door je vinger erop te drukken en te slepen. Gekleurde lijnen (zie kader) verklappen waar de maan en de zon opkomen en ondergaan en in welke richting je ze momenteel aantreft.
→ Brede gele lijn = zonsopkomst
→ Brede oranje lijn = zonsondergang
→ Smalle oranje lijn = positie zon op gekozen tijdstip
→ Brede lichtblauwe lijn = maanopkomst
→ Brede donkerblauwe lijn = maanondergang
→ Smalle blauwe lijn = positie maan op gekozen tijdstip
→ Boog met bolletjes = Melkwegboog of (radiant van)
meteorenzwerm
→ Brede lichtgrijze lijn = positie waar Melkwegkern opkomt
→ Brede donkergrijze lijn = positie waar Melkwegkern
ondergaat
→ Smalle witte lijn = positie Melkwegkern op gekozen tijdstip
Om een heerlijk grote bol vlak boven een onderwerp te laten zweven, heb je meestal een tijdstip nodig waarop de zon of de maan laag aan de hemel staat. Veeg daarom over de tijdbalk om tot enkele uren na zonsopkomst naar zo’n moment te zoeken, of begin vanaf een paar uur voor zonsondergang. Iets gevonden …? Druk lang op de tijdbalk voor een korter tijdsinterval om nauwkeuriger te werken. Geef een korte tik op de tijdbalk als je op een andere datum wilt zoeken.
1 Het is de uitdaging om de zon of de maan precies in het (stads)landschap uit te lijnen. Deze foto bestaat uit 16 opnamen met een telelens.
zoeken. Dat kan via de plattegrond van PhotoPills of bijvoorbeeld met Google Maps of Apple Kaarten. Controleer aanvullend met Google Street View welk uitzicht je daar hebt en of niets het gewenste beeld blokkeert.
Plekje gevonden? Verplaats de rode speld ernaartoe om aan te geven dat je hiervandaan gaat fotograferen. Veeg daarna boven in het scherm naar het tweede paneel en tik op het pictogram van de twee spelden. Er verschijnt een zwarte speld op de kaart. Sleep die boven op het object waarboven je zon of maan wilt vastleggen. Kortom: waar daarnet de rode speld stond. De witte stippellijn tussen de twee spelden geeft de kijkrichting aan. Ken jij dit gebied op je broekzak, dan mag je de rode en zwarte speld natuurlijk ook meteen plaatsen.
Zoek een standpunt waarvandaan je de schijf op de gewenste plek te zien krijgt.
Vervolgens is het zaak om ergens in die
Daarna is het tijd om het ideale standpunt te kiezen. Tik eerst op het plusteken (rechts boven de tijdbalk) en daarna op het pictogram van een speld met een kruis eronder. Vanaf nu wordt de positielijn van zowel de zon als de maan doorgetrokken. Die stippellijnen achter de rode speld wijzen vanaf dat moment aan waar jij ongeveer moet gaan staan om de zon of de maan boven het huidige object te zien. Vervolgens is het zaak om ergens in die richting naar een geschikt standpunt te
Google Street View geeft een aardige indruk van het uitzicht ter plaatse.
In deze foto-edit gaan we een foto van een damhert bewerken in Lightroom Classic. We gaan onder andere de belichting verbeteren, een flare-effect toevoegen, de kleuren in de foto wat warmer maken en het hert lokaal verscherpen. Je kunt zelf elke stap direct meedoen door het raw-bestand te downloaden.
↘ Om half acht ‘s avonds stond hoofdredacteur Maarten Jacobi in de Amsterdamse Waterleidingduinen oog in oog met dit damhert. Prachtig gouden licht, een rustige omgeving, het hert dichtbij en … talloze vliegen rond het hert én de fotograaf.
De foto is gemaakt met een Nikon Z 6 II en de prime-lens Nikkor Z 400 mm F 4,5. Het gekozen diafragma van F 4,5 en de brandpuntsafstand van 400 mm zorgen er al voor dat het hert mooi loskomt van de achtergrond. Die achtergrond is mooi zacht, maar willen we wel wat sfeervoller maken. In werkelijkheid was het licht namelijk nog mooier dan op de foto. Dat gaan we nabootsen!
Importeer de foto in Lightroom Classic in de Bibliotheek-module. Eventueel maak je eerst een virtuele kopie van je bestand, zodat je gemakkelijk een tweede bewerking kunt maken. Dat doe je door met de rechtermuisknop op de foto te klikken, en te kiezen voor Virtuele kopie maken. Open de foto in de module Ontwikkelen
Als startpunt klikken we in het paneel Standaard bij Tint op Automatisch. We kunnen die automatische belichtingsinschatting van Lightroom prima als startpunt van de bewerking gebruiken. Lightroom heeft alle schuifjes bij Tint gewijzigd en ook de Levendigheid en Verzadiging , een eindje naar onderen in het paneel, aangepast.
Wij zetten na deze automatische bewerking van Lightroom zelf nog de Hooglichten wat verder naar beneden naar ongeveer -75, en de Witte tinten juist wat omhoog naar ongeveer +70. Zo krijgen we een nog wat sterker contrast in de lichte delen.
→ Deze foto-edit is gedaan in Lightroom Classic versie 12.2, februari 2023. Je kunt deze workflow ook met oudere versies van Lightroom volgen. De mogelijkheid het hert in één klik te selecteren zit niet in versies van voor 2021, je zult dit dan handmatig met bijvoorbeeld het penseel moeten doen.
Details in het hert
Als volgende stap gaan we het hert wat sterker naar voren laten komen. Dat doen we allereerst door het hert meer detail te geven. Onder Presentie kunnen we het microdetail versterken met de schuifjes bij Textuur en Helderheid.
Wil je weten wat een slider precies voor effect heeft, dan kun je hem even extreem verschuiven. Je ziet dan goed wat er precies gebeurt. Zet het schuifje bij Textuur maar eens helemaal naar +100. Zoek daarna een gematigder effect op, want alles in extreme mate bewerken levert geen mooi eindresultaat op.
Bij het aanpassen van de Textuur of de Helderheid zie je dat de ruis in de onscherpe achtergrond ook versterkt wordt. Dát is niet wat we willen! Die ruis willen we
juist zo min mogelijk zichtbaar hebben. We willen alleen het microdetail in het hert versterken. We zetten de sliders bij Textuur en Helderheid dus weer terug. Dat kun je heel eenvoudig doen door erop te dubbelklikken.
Je kunt dit raw-bestand (genaamd Damhert in het gouden uur.dng) downloaden via http://kwikr.nl/hertraw om alle stappen direct te volgen. En we hebben deze foto-edit ook opgenomen als video. Deze kun je op ons YouTube-kanaal bekijken via: http://kwikr.nl/hertvid
WE STARTEN MET DE AUTOMATISCHE CORRECTIE VAN LIGHTROOM
Zie je deze foto? Die kun jij ook zelf gaan maken! We leggen
uit wat je nodig hebt en hoe je de foto kunt maken met een simpele DIY-opstelling, geschikt voor elke camera. Tot slot laten we je zien hoe je de gemaakte beelden bewerkt in Lightroom Classic en Photoshop.
Deze workshop hebben we gemaakt naar aanleiding van de livestream van februari 2023, waarin Tom Reuvers je stap voor stap uitlegt hoe je deze foto kunt maken en bewerken. Je kunt deze opname terugkijken via de QR-code.
→ Donkere ruimte
→ Zwarte ondergrond
→ Eventueel zwarte achtergrond
→ Iets om de lamp rechtop te houden
→ Lamp
→ Sterretjes
→ Aansteker
→ Camera met statief
→ Optioneel: afstandsbediening
Nergens in de fotografie is ‘meten is weten’ meer van toepassing dan bij de belichting. Om je daarbij te helpen, beschikken actuele camera’s over een uitgebreid arsenaal aan mogelijkheden om het licht te meten. Maar hoe bepaal je welke methode de beste is in een bepaalde situatie? We laten ons licht schijnen op de ins en outs.
↘ Fotografie betekent letterlijk ‘schrijven met licht’. Het door het objectief geprojecteerde beeld wordt vastgelegd op een lichtgevoelig medium. Voor een realistisch en technisch optimaal beeld moet op dat lichtgevoelige medium (sensor of film) niet te veel licht vallen, maar ook niet te weinig. Anders wordt de afbeelding te licht respectievelijk te donker. Die zogenaamde belichting doseer je met een drietal variabelen. Met het diafragma , een verstelbare opening in je objectief, regel je de hoeveelheid licht die de sensor of film bereikt. Via de sluitertijd of belichtingstijd bepaal je hoelang licht naar sensor of film wordt doorgelaten. Een kleiner diafragma, dat minder licht doorlaat, kun
je compenseren door een langere belichtingstijd en vice versa.
Als je te weinig licht hebt, bijvoorbeeld voor een belichtingstijd die kort genoeg is om bij actiefotografie het bewegende onderwerp te ‘bevriezen’, kun je naar een medium grijpen dat lichtgevoeliger is en dus minder licht nodig heeft voor een correcte belichting. Vroeger stopte je dan een film met een hogere gevoeligheid in je camera. Bij digitale camera’s is de sensor vast ingebouwd. Je kunt echter de lichtgevoeligheid kunstmatig verhogen door een hogere iso-waarde in te stellen, zodat het sensorsignaal elektronisch wordt versterkt. Dat gaat echter ten koste van de beeldkwaliteit, in de vorm van minder
scherpte en meer ruis. Bovendien neemt het dynamisch bereik af bij hogere isowaarden, waardoor de sensor minder goed hoge contrasten tussen licht en donker kan overbruggen. Daarover verderop meer.
→ De termen ‘belichting’ en ‘verlichting’ worden vaak willekeurig door elkaar gebruikt, niet zelden door vertaalfouten. Omdat dit verwarrend kan zijn, leggen we kort uit wat we onder beide begrippen verstaan. De term belichting (Engels: exposure) slaat puur op de helderheid van het beeld dat door de sensor wordt geregistreerd. Daarentegen heeft verlichting (Engels: lighting) betrekking op het licht dat op onderwerp en/of omgeving valt. Het gaat daarbij niet alleen om de hoeveelheid, maar ook om de aard van dit licht (gebundeld of diffuus/hard of zacht, enzovoort).
Als een beeld voornamelijk uit donkere beeldpartijen bestaat, zal de camera overbelichten wanneer geen correctie wordt toegepast.
De zomer komt eraan, en voor veel fotografen is dit hét moment om de vakantie te plannen. Misschien ben je er al een tijdje mee bezig, of misschien heb je er nog niet over nagedacht. Als je een fotoreis wilt maken, is het goed om hier wat planwerk in te steken. Zéker als dit je eerste fotoreis wordt. Samen met Zoomers Harmen Piekema en Karin de Bruin stelden wij een handige gids op om de ultieme fotoreis te plannen.
Waar ga je naartoe?
Voordat je ook maar iets kunt voorbereiden, moet je natuurlijk weten naar welke bestemming je gaat. Die bestemming is de basis van je fotoreis. Je kunt ervoor kiezen om dicht bij huis in Nederland te blijven, maar je kunt ook kiezen voor een verre reis naar een uithoek van de wereld. Houd bij de keus van je bestemming rekening met de
tijd die je hebt en het soort reis dat je wilt. Heb je bijvoorbeeld maar anderhalve week de tijd, dan is het niet per se verstandig om voor een uitgebreide rondreis door Afrika te kiezen. In dat geval kun je vermoedelijk beter voor bijvoorbeeld een stedentrip kiezen. Je verblijft dan op één plek en hebt zo meer dan genoeg tijd om heel de stad op de juiste momenten vast te leggen.
