Analyse Industrie #1 by Contentway

Dit is een commerciële uitgave. De FD-redactie heeft geen betrokkenheid bij deze productie.

ANALYSE INDUSTRIE MET FOCUS OP AUTOMATISERING EN SUPPLY CHAIN

CONTENT WITH A PURPOSE

NR 1 OKTOBER 2017 ANALYSEINDUSTRIE.NL

Jonas van Stekelenburg Directeur van Schiphol Cargo “Duurzaamheid is waar de vooruitgang zit. Schiphol is de eerste hub-luchthaven geweest in de wereld die een CO2-reductie had. Ik vind dat heel belangrijk en heb daaraan meegewerkt. Hoe schoner, hoe beter. We hebben nu in de cargo community een ‘Milk-run’ project, waar concurrenten samen met elkaar op dezelfde vrachtwagen zitten. Dat is ongekend, dat gebeurt op geen enkele andere luchthaven.” “Onze Douane heeft dezelfde eisen als elke Douane in welk Europees land dan ook qua veiligheid. Maar het mooie is dat de Douane in Nederland ook een extra eis heeft, namelijk faciliterend zijn aan handel. Ze checken dus net zoveel als België, Duitsland, noem maar op, maar als extra pijler hebben ze ‘seamless flows’. Ze willen een zo ongestoord mogelijke flow accommoderen, dus zij doen die checks bij de bedrijven zelf. Ze zitten in het proces van anderen, doen aan remote checking op basis van videobeelden, alles om het proces te versnellen.”. Lees meer op pagina 20

ANALYSE ECONOMIE

Robotica is niet meer weg te denken “Mensen zijn goed in van alles en nog wat, maar ze zijn onbetrouwbaar. Als ze bijvoorbeeld een lijntje moeten trekken, gaat het drie keer achter elkaar goed, daarna krijgen ze een trilhandje. Terwijl robots een constante kwaliteit leveren.” Lees meer op pagina 7

ACTUEEL

Schone vrachtwagens zijn elektrisch én geladen Het slimmer inrichten van logistieke stromen kan voor een aanzienlijke duurzaamheidsverbetering zorgen. “Vaak ontbreekt het aan een retourlading.” Lees meer op pagina 16

ANALYSE ECONOMIE

Lees meer artikelen op analyseindustrie.nl

JOHN BLANKENDAAL

DIRECTEUR EN MEDE-OPRICHTER BRAINPORT INDUSTRIES

‘Met elkaar kun je meer risico’s nemen’

Op analyseindustrie.nl vindt u nog veel meer artikelen over smart industry, robotica, internet of things, verduurzaming en big data.

Lees meer op pagina 8

www.chainpoint.com

2 VOORWOORD – ANALYSEINDUSTRIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

ANALYSE INDUSTRIE European Media Partner presenteert Analyse Industrie met focus op automatisering en supply chain. In deze editie vindt u interviews met prominente namen uit de industrie die hun visie op belangrijke ontwikkelingen binnen deze sectoren. zullen delen Denk bijvoorbeeld aan robotica, het internet of things, duurzaam vervoer en warehouse management. Zo spreekt John Blankendaal, directeur van Brainport Industries, over het belang van samenwerken om de maakindustrie in Nederland naar een hoger niveau te tillen en biedt Paul Petersen van de FHI inzichten over de megatrends binnen de automatiseringsindustrie en de kansen die deze bieden. Jonas van Stekelenburg, Head of Cargo bij Schiphol Airport, besteedt aandacht aan duurzaamheid binnen de luchtvracht en het belang van connectivity. Ook binnen de logistiek is het namelijk van groot belang om samen te werken en met elkaar in verbinding te

PROFIELEN IN DEZE PUBLICATIE

staan. Dat beaamt ook professor Arjan van Weele, die het belang van efficiënte toeleveringsketens onderstreept. Ook het efficiënter inrichten van warehouses wordt een steeds belangrijker thema binnen de supply chain industrie. Denk bijvoorbeeld aan nieuwe ontwikkelingen zoals robotics. De verkoop van deze warehouse robotics zal tussen nu en 2020 met 11,3% toenemen. Een aanzienlijk percentage dus. Daarnaast wordt binnen de automatiseringsindustrie veel aandacht besteed aan predictive maintenance, waarmee zo’n 20 tot 25% kan worden bespaard op onderhoudskosten. De inzet van big data en het internet of things zijn hierbij van groot belang. In deze special vindt u de belangrijkste trends op het gebied van automatisering en supply chain management. Wij wensen u veel leesplezier!

John Blankendaal Directeur en mede-oprichter Brainport Industries

Paul Petersen directeur FHI

Jonas van Stekelenburg Directeur Schiphol Cargo

Arjan van Weele NEVI leerstoel Purchasing and Supply Management

“Veel bedrijven investeren relatief makkelijk in dure installaties, maar ondertussen is het opleiden en bijscholen van medewerkers vaak een sluitpost in de begroting”, signaleert Bert Wessels van Techwise Twente, een regionaal initiatief waarin onderwijs, bedrijfsleven en overheid de krachten bundelen om het opleiden van technisch personeel te verbeteren.

Volg ons digitaal:

“De consument wordt steeds veeleisender. We willen niet meer gewoon soep uit blik, de verpakking moet ook makkelijk open kunnen en liefst hersluitbaar zijn. En in de juiste portie. Er moet steeds meer informatie op en het liefst willen we het in de magnetron kunnen bereiden.”

4 6 7 8 10 12 14 16 18 20

Voorwoord: Paul Petersen Internet of things aanbeland in industrie Robotica in de industrie Profiel interview: John Blankendaal Nieuws ‘Just-in-time’ onderhoud Voorwoord: Arjan van Weele Schonere vrachtwagens Expert panel: Innovatie in de supply chain Profiel interview: Jonas van Stekelenburg Warehousing innovaties

ANALYSE INDUSTRIE Project Manager:

Antonie de Puijsselaar & Estee Valentine Que Managing Director: Amanda Ghidoni

POPULAIRE ARTIKELEN OP ANALYSEINDUSTRIE.NL Een verpakking hoeft geen afval te zijn

INHOUD

DIGITALE CONTENT DIGITALE KRONIEK

Robots worden steeds belangrijker voor de industrie in Nederland. Maar hoe gaan we met deze nieuwe ontwikkelingen om? Op pagina 7 vindt u een interessant artikel over het gebruik van robotica in de industrie. Veel leesplezier! Antonie de Puijsselaar & Estee Valentine Que Project Managers

EXCLUSIEF VOOR HET WEB

ANALYSEINDUSTRIE.NL

ANTONIE & ESTEE TIPPEN!

Het autonoom rijdende WiFi-konvooi

Bij platooning rijden autonoom rijdende trucks, die elektronisch en via WiFi aan elkaar gekoppeld zijn in konvooi achter elkaar. De tussenafstand bedraagt elf meter. De voorste vrachtauto fungeert als leider voor de andere vrachtauto’s en bepaalt de snelheid en route.

Bekijk exclusieve films en video's op onze campagne website.

Hoofdredacteur:

Mats Gylldorff

Redacteur:

Marjon Kruize

Layout:

Rowan Brandt

Tekst:

Marc van der Sterren Erzsó Alföldy Koos Plegt Katrien Baarendse Mark van der Heijden Jerry Huinder Aäron van der Sanden Bram Zeldenrijk Malini Witlox

Op onze campagne website vindt u nog veel meer interessante artikelen en interviews.

Coverfoto:

Schiphol Cargo Brainport Industries

Gedistribueerd:

Het Financieele Dagblad 2017

Drukkerij:

RODI Rotatiedruk

CONTENT WITH A PURPOSE European Media Partner Nederland B.V Kleine-Gartmanplantsoen 21, 1017 RP Amsterdam Tel: +31 202 622 010 Email: nl@europeanmediapartner.com www.europeanmediapartner.com

@europeanmediapartner

analyseindustrie.nl

Recycle of geef het magazine door!

European Media Partner is gespecialiseerd in contentmarketing en native advertising. Wij combineren redactionele inhoud met themakranten die bij toonaangevende dagbladen zijn bijgevoegd. Wij zorgen ervoor dat de boodschap van uw merk wordt overgebracht, en uw doelgroep de juiste beslissingen neemt. ADVERTENTIE

Smart solutions for mobility and logistics 20. – 22. 11. 2017, Frankfurt am Main Where are the mobility and logistics sectors heading? Hypermotion is a totally new event format – a mix of conference, future laboratory and exhibition. Everyone will be here – from major industry players to small start-ups. It offers an ideal opportunity to discuss and explore intelligent transport solutions and the theme of Mobility 4.0. Become part of a dynamic network and secure your admission ticket.

Book your ticket now at tickets.hypermotion-frankfurt.de Under the patronage of:

65849_HM_allg_Analyse_Industrie_265x125 • FOGRA 39 • CMYK • bs: 19.10.2017

DU: 24.10.2017

Inland

Binding quotes. Immediate booking. Zero wait.

Boek uw vracht nu sneller dan ooit. Ga naar www.knfreightnet.com.

www.kuehne-nagel.nl

www.knfreightnet.com

4 EDITORIAL – ANALYSEINDUSTRIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

nfp photography

Fotolia

MEGATRENDS TRANSFORMEREN DE INDUSTRIE Paul Petersen

De megatrends die sinds 2013 continu op het netvlies gebrand staan bieden kansen om effectiever en efficiënter te opereren. Of het nu gaat om Smart Industry, Industry 4.0, Big Data of internet of things, ze kunnen allemaal helpen de automatiseringsindustrie te optimaliseren. De technologische ontwikkelingen

van de laatste decennia maken connectiviteit en digitalisering vrij makkelijk realiseerbaar. De industrie wordt getransformeerd doordat er meer intelligentie in het proces gestopt kan worden. Men kan daardoor bijvoorbeeld de levertijd verkorten of de procesbetrouwbaarheid vergroten.

Het proces kan effectiever ingericht worden op de specifieke wensen van de klanten, customization genoemd. Er kan ook meer efficiency bereikt worden door predictive maintenance en real-time diagnose op afstand.

Eindgebruikers in de industrie kijken

vooral naar het verloop van het proces. De toename van data uit het proces moet zorgen voor meer informatie en inzicht. De processen kunnen verbeterd worden door de informatie te combineren.

Nou zijn er nogal wat hordes die de industrie zal moeten nemen. Welke data-scientists kunnen toepasbare informatie distilleren uit de grote

‘De industrie wordt getransformeerd doordat er meer intelligentie in het proces gestopt kan worden’

hoeveelheid data? Hoe serieus nemen wij de cyber security en welke acties worden in de industrie ondernomen om gegevens te beveiligen? Hoe veilig zijn de systemen, zodat eindgebruikers toegang

kunnen geven tot netwerken?

Deze uitdagingen tonen aan dat de prijs die betaald moet worden voor een vooruitgang in de industrie niet alleen een investering in technologie betreft. De kansen worden tastbaar voor industriële bedrijven, als men door samenwerking alle kwaliteiten in de bedrijfsketen weet te bundelen.

wordt mogelijk door een intensieve samenwerking.

De goede voorbeelden hebben de

uitdagingen gezien en die geïntegreerd opgepakt. Daardoor zijn de bedrijven aan het transformeren en veranderen zij de aanpak in hun industrie. Paul Petersen

Dat betekent dus ook dat de boar-

drooms, managementlagen en de technici in een bedrijf samen het businessmodel moeten opzetten. Van daaruit kun je partners zoeken voor de technische onderdelen en innovaties. Het rendement voor de industrie zit in de integratie en dat

MEER IT EN VERREGAANDE DIGITALISERING Het internet of things, Smart Factories, Industry 4.0: technologische ontwikkelingen volgen elkaar snel op. U leest er meer over op analyseindustrie.nl.

ADVERTORIAL

Doorbraak in Bin-Picking. Teqram lanceert 3D-Vision platform voor robots Robots. Betrouwbaar, snel, goedkoop, nauwkeurig en productief. Maar ook beperkt in hun mogelijkheden. Veel taken waar mensen de hand niet voor omdraaien, zijn voor robots onmogelijk gebleken. Een voorbeeld was bin-picking: het selecteren van ongesorteerde producten uit een bak.

een compleet ander robot-besturingssysteem. De EasyEye® is het antwoord. De dieptemetingen van de Time-of-Flight laser sensor worden gecombineerd met het beeldmateriaal van een camera om met zelf-ontwikkelde algoritmes de diverse coördinaten in het bereik van de robot te kunnen genereren.”

Teqram, een specialist in vision-gestuurde robotica, heeft dit veranderd. Met de EasyEye® kern-technologie, heeft de robot een soortgelijke oog-hand coördinatie als de mens. De robot-controller maakt het optisch-programmeren met 3D-vision mogelijk. Het ‘oog’ stelt de robot in de gelegenheid om flexibel te reageren op veranderingen in product en omgeving.

De software-ontwikkelomgeving van de EasyEye® is ontworpen als gereedschapskist om lastige 3D-vision problemen op kunnen lossen. Bin-picking is een van de lastigste problemen in de vision-gestuurde robotica en Teqram heeft hiervoor geavanceerde oplossingen.

Directeur Frans Tollenaar: ”We hebben deze technologie ontwikkeld uit frustratie. Binnen onze eigen fabrieken bleek het met bestaande vision-systemen en conventionele robotbesturingen niet mogelijk om verder te automatiseren. De hoge variatie in onze producten en de flexibiliteit die wij nodig hebben bij het aanbieden van producten aan een robot eiste

Zo flexibel als een mens, zijn de robots met de grafische interface op alle vlakken nog niet, nuanceert Tollenaar. Het is echter wel een enorme stap voorwaarts. ”De robots kun je voortaan ook inzetten bij werk met een hoge variatie. De startlocatie en bestemming mogen variabel zijn, de dimensies van het product ook. Bijzonder is ook dat wij met ons systeem kwaliteitsinspectie kunnen integreren in de handeling van het product.”

www.moxa.com

IIoT computers; Embedded communicatie Gateways en Front-end processing De Moxa industriële IIoT computers zijn ontworpen voor de meest kritische toepassingen, waarbij betrouwbaarheid in een 24/7 productieomgeving centraal staat. In te zetten als communicatie Gateway, waarbij door de krachtige processoren Front-end computing mogelijk is. Preventief onderhoud, procesoptimalisatie, data-analyse ofwel IIoT. Onze kijk hierop, pragmatisch.

Uw data één van de belangrijkste assets? Wij begrijpen dat. Ons aanbod: een betrouwbaar en veilig platform. Ondersteuning van o.a.: Microsoft Azure (Certified), Wonderware Online Insight, Generic MQTT, HTTP, Sparplug en M2X cloud server.

www.modelec.nl Tel. 0318-636262 sales@modelec.nl

6 FOCUS – ANALYSEINDUSTRIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

INTERNET OF THINGS AANBELAND IN INDUSTRIE Het duurt niet meer lang voor alle apparaten met elkaar communiceren.

Fotolia

regio’s waar IT en industrie samenkomen.”

Internet of things zet de hele indus-

trie op z’n kop. De klant wil niet per se een product kopen, maar gaat voor performance. “Hij wil wasjes draaien en per wasbeurt zo weinig mogelijk betalen. Geen wasmachine”, legt Mark van Boxsel, innovatie manager bij Delaware uit.

Volgens Kemps gaan de VS, Groot-Brittannië en vooral Duitsland echter veel harder. "Wij kennen niet zo’n grote industrie als Duitsland. Nederland kent vooral toeleveranciers en machinebouwers in nichemarkten met veel bescheidener budgetten.”

De fabrikant van de machine blijft

De ontwikkelingen gaan razendsnel;

eigenaar en levert alleen productiecapaciteit. Dit principe maakt de productie goedkoper en tegelijkertijd duurzamer. Het is immers in het belang van de fabrikant een machine te leveren die lang meegaat en weinig onderhoud en energie vraagt. Alle machines en apparaten, tot zelfs schoenen en lampen aan toe, kunnen communiceren via een beheerssysteem en informatie uitwisselen. “Informatie, zelfs van een aan- en uitschakelaar, blijft niet meer binnen het apparaat”, stelt Eric van Schagen, directeur van technologiebedrijf Simac. “De traceerbaarheid van elk product wordt groter, en daarmee ook de verantwoordelijkheid van de leverancier.” Dit soort nieuwe verdienmodellen

zijn voor de industrie belangrijker geworden dan de traditionele efficiëntieverbetering, schreef David Kemps drie jaar geleden al in een

De fabrikant van de machine blijft eigenaar en levert alleen productiecapaciteit. Dit principe maakt de productie goedkoper en tegelijkertijd duurzamer.

rapport. Volgens de Sector Banker Industrie bij ABN AMRO laten automatische softwareupdates de Tesla steeds beter rijden. De auto blijft bij de tijd en belandt daardoor minder snel op de schroothoop. “Levensduurverlenging levert veel meer op voor het milieu dan een schonere motor”, meent hij. Dat geldt zeker ook voor de zware industrie waar de milieu-impact en energie-intensiteit zeer hoog zijn. De ontwikkelingen gaan razendsnel.

Wie niet aanhaakt, mist de boot. En dat risico lopen nogal wat bedrijven, waarschuwt Van Boxsel. “Veel bedrijven zijn vooral bezig met de waan van de dag. Maar verdiep je ook in de day after tomorrow. Daar liggen de kansen, maar vooral ook

de bedreigingen. Denk aan de Titanic. Er ligt een ijsberg op de route, dus stuur tijdig bij!”

worden, vormen op dit moment wellicht het grootste obstakel voor bedrijven om IoT door te voeren.

De grootste hobbels zijn nu, of zeer binnenkort genomen, voorspelt Van Schagen. “De prijzen van devices, van modules, sensoren zijn ontzettend gedaald. De vraag stijgt daardoor, waardoor de prijzen nog verder dalen.” Dat geldt ook voor de energievoorziening. “Bovendien worden batterijtjes en kleine tools die energie opwekken steeds krachtiger.”

In de nieuwste protocollen is se-

Bovendien wacht de sector een golf

van beveiligingssystemen. Want privacygevoeligheid en het gevaar van het lekken van informatie naar de concurrentie en zelfs gehackt te

curity voortaan echter standaard opgenomen, signaleert Van Boxsel. Sterker nog: “Juist IoT kan veel veiligheid bieden.” Voorbeeld: de blockchaintechnologie. “Security is daar juist de belangrijkste pijler.”

vijf jaar vooruitkijken is zelfs voor Delaware lastig. Maar het afrekenmodel heeft al voet aan de grond. Net als de IoT en de blockchain. “Nu al zijn er bedrijven die 24/7 produceren. Zonder licht.” Personeel hoeft in de productie niet rond te lopen, wil hij maar zeggen. Tal van bedrijven gaan omvallen, voorspelt de consultant. “Kijk naar Spotify. Wie had gedacht dat dat zo’n hoge vlucht zou nemen? Wie had destijds gedacht dat er binnen zo korte tijd geen videotheek meer zou zijn?” Marc van der Sterren

Nederland loopt volgens Van Scha-

gen redelijk in de pas met de rest van de wereld. “Wat IT, kennis en denkkracht betreft, loopt Nederland in de voorste gelederen.” Als voorbeeld noemt hij de automatische hotelreserveringen van Booking.com. “En we beschikken over vooruitstrevende high-tech

ALLES COMMUNICEERT Met het internet of things kan alles met elkaar communiceren. Meer weten over de laatste ontwikkelingen omtrent dit onderwerp? Ga dan naar analyseindustrie.nl.

WIST U DIT AL OVER AUTOMATISERING? Het kabinet stelt 15 miljoen aan subsidies beschikbaar voor experimentele projecten in Smart Industry fieldlabs.

Met predictive maintenance oplossingen wordt gemiddeld 20-25% bespaard op onderhoudskosten en liggen machines gemiddeld 35-45% minder lang stil.

Bron: IBM, smartindustry.nl, cbs.nl, mt.nl

De wereldmarkt voor 3D-printen in 2015 wordt geschat op 6 miljard euro, en 20 miljard in 2020. De Nederlandse markt is goed voor 45 miljoen euro. Bedrijven in de industrie hebben in het eerste kwartaal van 2017 een omzetgroei van 10,3 procent behaald. Daarmee zet de industrie de groei door die eind vorig jaar begon.

FOCUS – ANALYSEINDUSTRIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

ROBOTICA NIET MEER WEG TE DENKEN UIT INDUSTRIE De inzet van robots binnen de industrie is niet alleen een onvermijdelijke ontwikkeling, maar kan zelfs helpen om nieuwe, hoogkwalitatieve banen te creëren.

Fotolia

Volgens Martin van der Have, Manager Sales & Marketing bij ABB Benelux, bieden robots op de werkvloer een heleboel voordelen. “Door allerlei saaie, repetitieve taken aan robots over te laten kun je met minder mensen meer kwaliteit leveren. Wat je dus vaak ziet is dat bedrijven uiteindelijk hun omzet zien stijgen, waardoor ze juist meer mensen werk kunnen verschaffen. En daar profiteert ook de omgeving van.” Robots zijn niet alleen goedkope arbeidskrachten, ze zijn ook zeer efficiënt. Van der Have: “Zij zijn altijd beschikbaar, ook ’s nachts. Een mens kan bovendien niet 25 keer achter elkaar een doos van 25

INVESTEER IN KENNIS Persfoto

hand-oog coördinatie te ontwikkelen als de mens. Daarmee zullen ze beter kunnen reageren op variatie in product en omgeving.” Ook wat betreft vormgeving heb-

Robotisering is een groeiende trend

binnen de industrie. De wereldmarkt wordt gekenmerkt door steeds kortere productielijnen en een flexibele werkwijze. “De industrie vraagt dan ook om studenten die goed op zo’n flexibele productiewijze in kunnen spelen”, vertelt Henk Kiela, lector Mechatronica en Robotica aan de Fontys Hogeschool in Eindhoven. Robotisering is daarbij een kernthema. Wij verzorgen in het kader van een leven lang leren daarom niet alleen onderwijs aan reguliere HBO studenten uit het hele land, maar bieden ook cursussen aan mensen die binnen de industrie werkzaam zijn.”

Martin van der Have: “Taken die je beter door een robot over kunt laten nemen zijn ‘dirty, dangerous, dull’.”

kilo tillen, dat is voor een robot geen enkel probleem. Mensen zijn goed in van alles en nog wat, maar ze zijn onbetrouwbaar. Als ze bijvoorbeeld een lijntje moeten trekken, gaat het drie keer achter elkaar goed, daarna krijgen ze een trilhandje. Terwijl robots een constante kwaliteit leveren. En dat is wat je als consument ook wilt als je een auto, stoel of fiets koopt: constante kwaliteit. Taken die je beter door een robot kunt over laten nemen, zijn ‘dirty, dangerous, dull’. Daar kun je ook ‘difficult’ nog aan toevoegen.” Dat laatste is volgens Frans Tolle-

naar, mede-eigenaar van Tollenaar Industries BV, een groep technologie bedrijven, ook gelijk het paradoxale van robots. “Zij kunnen dankzij artificiële intelligentie allerlei voorheen moeilijk geachte problemen, zoals zoek-algoritmes, goed oplossen. Hele eenvoudige

taken daarentegen lijken bijzonder lastig. Neem nu zoiets simpels als een tafel afruimen. Tegen een mens kun je zeggen: ‘plaats de borden, messen en bekers in de vaatwasser.’ Maar een robot kan met dergelijke instructies op dit moment nog weinig.” Dit geldt ook voor de robots, die

momenteel binnen de industrie worden gebruikt. Tollenaar: “Die worden voornamelijk nog ingezet voor grootschalige productie, waarbij het draait om een beperkt aantal, vooraf bekende producten en vaststaande taken. Terwijl de markt vraagt om robots, die zich kunnen aanpassen aan een steeds veranderende werkomgeving en een variatie in producten. Om dat voor elkaar te krijgen moeten robots worden uitgerust met geavanceerde sensoren, zoals 3D-vision camera’s, en zelflerend vermogen. Ze moeten in staat worden gesteld om dezelfde

ben robots binnen de industrie in de afgelopen jaren een ware metamorfose ondergaan. Van de Have: “Grote robots met een kooi eromheen maken meer en meer plaats voor tweearmige robots met een zacht omhulsel, ingebouwde sensoren en een automatische omschakelingsfunctie naar een lagere snelheid. Dat verhoogt hun veiligheid. Maar de nadruk ligt ook steeds meer op de samenwerking met de mens. Ik noem robots dan ook wel eens ‘een collega met een stekker’.”

Om die interactie tussen mens en robot zo optimaal mogelijk te laten verlopen, werkt Kiele’s vakgroep Mechatronica en Robotica binnen Fontys nauw samen met de onderzoeksgroep Toegepaste Psychologie. “Daarbij richten wij ons bewust op de vraag: hoe kun je die technologie nu het beste aanbieden, om te zorgen dat het niet alleen bruikbaar is, maar ook door mensen op de werkvloer wordt geaccepteerd?” Erzsó Alföldy

GOED OPGELEID “Het opleiden van medewerkers is vaak een sluitpost in de begroting,” stelt Bert Wessels. Meer lezen over het belang van goede opleidingen? Kijk dan op analyseindustrie.nl.

Bert Wessels van Techwise Twente

Bij het woord ‘opleiden’ denkt men vaak aan jongeren, maar evengoed moeten bedrijven de groep werknemers van 23 tot 67 jaar niet vergeten. Ook deze groep zal regelmatig onderwijs moeten volgen. “Veel bedrijven investeren relatief makkelijk in dure installaties, maar ondertussen is het opleiden en bijscholen van medewerkers vaak een sluitpost in de begroting”, signaleert Bert Wessels van Techwise Twente, een regionaal initiatief waarin onderwijs, bedrijfsleven en overheid de krachten bundelen om het opleiden van technisch personeel te verbeteren. “Ooit dachten we dat de komst van computers voor werkloosheid zou gaan zorgen, maar we hebben er alleen maar meer banen bijgekregen”, stelt Wessels. Wel is het zo dat er andere soorten banen ontstaan. Met het automatiseren van het takenpakket van bijvoorbeeld een werkvoorbereider kan behoefte ontstaan aan procesdeskundigen. Het is daarom zaak om ook zittende werknemers om- en bij te scholen. Het creëren van een cultuur waarin leren vanzelfsprekend is, is de sleutel tot succes in de toekomst, ook nu machines steeds vaker zelfdenkend worden en robots het werk in de fabriekshallen doen. “De gereedschapskist wordt steeds voller, maar er zijn ook vaklui nodig die het gereedschap kunnen gebruiken.”

ADVERTENTIE

LEES MEER OP ANALYSEINDUSTRIE.NL Wie werkt er het hardst op jouw productievloer? Automatiseer jouw productie- of assemblagelijn met een robotarm. Hij werkt constant, consistent en wordt nooit moe of valt uit met letsel. Wij zijn een system integrator van CoBots (Collaboratieve Robots) en leveren plug & play robotsystemen. o.a. gebaseerd op de Universal Robotarmen UR3, UR5 en UR10, die onderdelen van resp. 3, 5 en 10 kilo kunnen hanteren. Naast maatwerkoplossingen in de maakindustrie voor het implementeren van CoBots in productie- of assemblagelijnen, leveren we je de toebehoren als grijpers, schroefunits of ander gereedschap voor de toepassingen van CoBots. Ook verhuren we complete CoBotsets.

Neem contact met ons op voor een gratis productiescan

Olmia Robotics

Morsestraat 11k - 4004 JP Tiel - info@olmia-robotics.nl - 0344-606 643

8 PROFIEL – ANALYSEINDUSTRIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

‘SAMENWERKENDE ONDERNEMERS IN DE LEAD, DAT IS UNIEK’ Hij wordt wel meer geïnterviewd, John Blankendaal, stuwende kracht achter de samenwerking van 105 bedrijven in Brainport Industries. Als mede-oprichter en directeur is hij het gezicht van deze coöperatie van toeleveranciers in de Nederlandse maakindustrie voor grote OEMs (Original Equipment Manufacturers) als ASML, Philips Healthcare, Thermo Fisher en NXP. Maar vaker is het Blankendaal zelf

die de vragen stelt. Hij bevraagt captains of industry in de maakindustrie en alles wat daaromheen zwermt, van opleidingsdirecteuren tot softwarebouwers. Hun antwoorden smeedt hij om in een praktische to-do-lijst om de toeleverketen op de kaart te zetten. Want ondernemers willen daden en resultaten zien, weet hij, geen beleidsplannen. In die rol van verbinder is marketeer Blankendaal op z’n best. Hoe is de noodzaak tot samenwerking ontstaan?

“Het besef dat er iets in de maakindustrie moest veranderen groeide tijdens de crisis. Als er niets gebeurde, zou de complete Nederlandse maakindustrie naar Azië vertrekken. Bedrijven moeten steeds sneller de markt op met steeds betere producten. Op kosten konden de toeleveranciers niet meer concurreren. Wij zijn het gaan zoeken in toegevoegde waarde, in innovatie. Met elkaar kun je meer risico’s nemen.” “Het klassieke proces van uitbesteden en toeleveren is veranderd. Het is niet langer de OEM die alles in huis ontwikkelt of top-down tekeningen over de muur gooit. Het netwerk van toeleveranciers

vormt steeds meer een team dat zo veel mogelijk samen verantwoordelijk is voor ontwikkeling en engineering. Ik zeg altijd: het proces verschuift van klassiek uitbesteden naar ondernemend samenwerken. Het innovatieproces komt meer bij de toeleveranciers te liggen, die de kennis die zij opdoen ook voor andere klanten kunnen gebruiken.” Hoe zou die samenwerking eruit moeten zien?

“Bedrijven zouden hun producten samen moeten ontwikkelen en een verzameling losse modules die aan- en losklikken moeten vormen. Ook de bouw zelf wordt flexibeler, met demontabele tussenvloeren, productieruimtes en scheidingswanden. Het doel is niet één bedrijf worden. Anders zouden we weer terug zijn bij het oude Philips dat alles in huis had: van school tot R&D-lab. Van zand tot klant. Dat werkt niet meer. We moeten de productie snel kunnen opschalen en downsizen. In de nieuwe fabriek gaan bedrijven ook anders om met eigenaarschap. Brainport is daarin een beetje de Spotify van de maakindustrie. Bezit doet er niet meer toe, maar toegang. Bedrijven delen voorraden en faciliteiten als cleanrooms, productieruimtes en magazijnen.”

Op welke manier werken jullie bij Brainport samen?

“We werken samen op drie terreinen: mensen, techniek en markt. Bij mensen gaat het om goed opgeleid technisch personeel. Een belangrijke samenwerkingspartner is het onderwijs. De ontwikkelingen in de maakindustrie gaan zo snel dat opleidingen zonder input van het bedrijfsleven in no time verouderd raken. Bedrijfsleven en ROC’s werken nu bijvoorbeeld samen, zodat leerlingen in leerwerkplekken bij bedrijven aan de slag kunnen gaan. Verschillende bedrijven hebben daarnaast samen een praktijktrainingscentrum opgericht, voor gespecialiseerde nieuwe technologie als robotica en mechatronica.” In hoeverre is marktverkenning nodig? Zijn jullie klanten niet vast, de bekende OEMs?

“Niet per se. Onze klanten sourcen internationaal. Waarom zou je dat niet omdraaien? Dan rijst de vraag: voor welke klanten willen we werken? Als netwerk staan we op internationale beurzen als de Hannover Messe om ons op de kaart te zetten. In Zuid-Duitsland met een grote medtech-industrie begint ons toelevernetwerk al een begrip te worden. We kijken ook naar het verre Oosten, China, Maleisië. Ons doel is om als toelever-

keten op eigen benen te staan.” Wat is de belangrijkste aandrijver van ketensamenwerking?

“Een van de belangrijkste drivers van ketensamenwerking is digitalisering. Daarvoor hebben we twee fieldlabs opgericht, dat zijn proeftuinen waarin bedrijven en kennisinstellingen samen nieuwe technologieën testen. Voor informatie-uitwisseling is er het fieldlab Smart Connected Supplier Network. De verschillende systemen van bedrijven belemmeren het snel en veilig, betrouwbaar en snel uitwisselen van data. Denk aan product- of ontwerpdata en offerte- en ordergegevens. Veel bedrijven lossen dit op met plak- en knipwerk. Medewerkers typen informatie uit een binnengekomen order over in het eigen systeem. Het fieldlab is opgezet om een standaardtool te maken, een soort ‘stekker’ voor informatie-uitwisseling.” “Maar industriële automatisering is meer dan alleen informatie uitwisselen. Een tweede fieldlab richt zich op productie-automatisering. In de high-tech maakindustrie, die in kleine series uiteenlopende componenten produceert, zijn oplossingen vaak moeilijk rendabel te maken. Voor

het fieldlab Flexible Manufacturing hebben bedrijven geld bij elkaar gelegd voor gerobotiseerde oplossingen. Denk aan een zelfconfigureerbare assemblagelijn.” Kent de toeleverketen al succesverhalen?

“Jazeker. AddLab bijvoorbeeld, de eerste Nederlandse 3D-printfabriek, is voortgekomen uit acht toeleveranciers die samen de 3D metaalprinttechnologie hebben ontwikkeld. AddLab is een van de bedrijven die zijn intrek neemt in de fabriek van de toekomst.” Hebben jullie een voorbeeld om je aan te spiegelen?

“Nee, zoiets als dit bestaat nog niet. Je moet alles opnieuw uitvinden. Bedenken wat je nodig hebt, hoe je klanten benadert, wat je wilt delen, welke afspraken je maakt. Bij regionale ontwikkeling neemt doorgaans de overheid het voortouw. Dat samenwerkende ondernemers nu de lead nemen, is uniek.”

HET BELANG VAN SAMENWERKING Blankendaal zag dat er een verandering nodig was in de maakindustrie. Er moest meer samenwerking komen. U leest er meer over op analyseindustrie.nl. ADVERTORIAL

Robots en drones nemen Rotterdam over Van 13 tot en met 15 februari 2018 vinden in het WTC Rotterdam The Unmanned Systems Expo (TUS Expo) en RoboBusiness Europe plaats. Toonaangevende evenementen met veel internationale delegaties uit verschillende landen. Industriële partijen, universiteiten, overheden, bedrijven: de hele robotica wereld komt die week bij elkaar. “We zijn een paar jaar geleden begonnen met het organiseren van vakbeurzen en conferenties, omdat we zagen dat er een nieuwe veelbelovende industrie ontstond omtrent onbemande systemen (drones)” stelt Niels Westendorp, één van de organisatoren van de twee evenementen. “Naast TUS Expo organiseren we sinds afgelopen jaar ook RoboBusiness Europe, een van origine Amerikaans evenement. Er is veel synergie aanwezig in de segmenten robotica en onbemande systemen.”

Voor meer informatie kijk op www.tusexpo.com en www.robobusinesseurope.com

De evenementen worden opgezet in nauwe samenwerking met alle spelers in deze industrie, waaronder associaties, overheden, bedrijven en universiteiten, zoals de TU Delft. De exposanten tonen hun nieuwste drones en robots, welke ook worden

gedemonstreerd. Bezoekers kunnen deelnemen aan conferenties die eigenlijk alle industrieën raken. Daarnaast zijn er tal van side events waaronder live buitendemonstraties van drones in de lucht en op het water. “Zo is de Autonome Haven bijvoorbeeld een belangrijk thema,” vertelt Westendorp. “Hoe gaat de haven verder robotiseren? Wat gebeurt er nu al en wat kunnen we verwachten in de toekomst?” Ook de hele waardeketen komt deze dagen bijeen: “Niet alleen producenten, maar ook leveranciers van bijvoorbeeld sensoren en camera’s, service providers die drone inspecties uitvoeren, software ontwikkelaars en natuurlijk een scala aan eindgebruikers. Wij zetten ons ook in voor de vele startups die zich bezighouden met robotica en unmanned systems. Veel innovatie komt immers uit deze hoek,” aldus Westendorp. “Ze kunnen op de beursvloer staan bij de grote bedrijven en kunnen hun ideeën pitchen om zo financiering voor hun oplossing te realiseren.” Westendorp verwacht in februari dan ook veel (inter)nationale organisaties in Rotterdam te ontvangen: “Iedere organisatie die ook maar iets met innovatie te maken heeft hoort hier te zijn.“

ANALYSEINDUSTRIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: Brainport Industries

DE FABRIEK VAN DE TOEKOMST Persfoto

Albert Falck, CEO van Lay3rs.

In de regio Eindhoven verrijst binnenkort een ‘Fabriek van de toekomst’: een agglomeratie van samenwerkende, hoogst innovatieve high tech bedrijven. Aangesloten bedrijven binnen die ‘Fabriek van de toekomst’ houden zich veelal bezig met allerlei innovatieve technologie, zoals robotisering, artificial intelligence en 3D printing. Volgens Albert Falck, CEO van Lay3rs, berust dat niet op een toeval. “De industrie vraagt in toenemende mate om de inzet van intelligente software, waarmee bedrijven beter kunnen inspelen op de vraag vanuit de markt: een flexibele, customized manier van produceren, naast een efficiënter gebruik van de beschikbare grondstoffen.” Zo streeft het bedrijf van Falck er naar voor zijn 3D-printers uitsluitend nog gebruik te maken van milieuvriendelijke en gerecyclede grondstoffen. “Om dit te realiseren werken wij samen met bedrijven die gespecialiseerd zijn in gerecyclede grondstoffen voor zowel kunststof als metaal 3D-printers.”

FEITEN

John Blankendaal, ex-programmamanager van de Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij, stond in 2011 aan de wieg van Brainport Industries, een coöperatie van aanvankelijk zeven - inmiddels 105 - toeleveranciers uit de kennisintensieve maakindustrie in de regio Eindhoven. Op de Brainport Industries Campus is de fabriek van de toekomst in aanbouw. Behalve toeleverancier KMWE, 3D-printbedrijf AddFab, onderwijsinstellingen en experimentele fabrieken, vestigt ook de grote Duitse automatiseerder Festo zich daar.

Samenwerking en kennisdeling zijn bij het slagen van zo’n ‘Fabriek van de toekomst’ sowieso een belangrijke, zo niet dé belangrijkste voorwaarde. Falck: “Binnen zo’n setting kun je je als bedrijf focussen op één specialisme, dat wil zeggen op één aspect binnen de keten. Door de samenwerking met de beste partners kun je je niet alleen verzekeren van alle benodigde kennis binnen handbereik, maar houd je ondertussen ook overzicht over de hele keten.” ADVERTENTIE

PostenDekker_Analyse Industrie_ad2017_265x125mm_v1.indd 1

18-10-17 16:22

CONTENT WITH 10 NIEUWS – ANALYSEINDUSTRIE.NL A PURPOSE

Foto: Fotolia

Binnen de maakindustrie wordt steeds vaker samengewerkt met kleinere, collaboratieve robots: CoBots. Volgens Peter van Olm, eigenaar van Olmia

Robotics, begon die ontwikkeling in de metaalindustrie. “Daar was de inzet van robots al min of meer gemeengoed, waardoor de komst van collaboratieve robots makkelijker wordt omarmd. Ondertussen begint men te ontdekken dat collaboratieve robots ook geschikt zijn voor de lichtere industrie.” Traditioneel gezien denken we bij robots

vaak aan grote, gevaarlijke machines die uit veiligheidsoverwegingen ver bij mensen vandaan moeten blijven. Bij collaboratieve robots ligt dat anders. “Ze kunnen naast mensen werken,” stelt Van Olm, “zonder dat daar hekwerken voor nodig zijn.”

CoBot je beste vriend?

Werken met CoBots biedt allerlei voordelen. Zij zijn klein en licht, waardoor ze ook op een compacte productievloer kunnen worden ingezet, en zijn flexibel inzetbaar. Tenslotte zijn CoBots eenvoudig te programmeren: je hoeft er geen code voor te kunnen schrijven. Van Olm: “Het is mo-

gelijk de robotarm aan de hand te nemen en een route te laten afleggen, waarna de robotarm die route als een oproepbaar programma in zijn geheugen heeft opgeslagen. Zodoende kan hij voor meerdere taken worden ingezet, zonder dat je hem steeds opnieuw hoeft in te stellen.” Ook zijn CoBots betaalbaar. “De productie kan in Nederland blijven, omdat CoBots deze rendabel kunnen maken.”

Foto: Persfoto

CoBots zullen mensen niet vervangen, ze

kunnen ze wel heel goed aanvullen en worden ingezet om de productie te verhogen en lasten te verlagen. Van Olm: “Zo kunnen ze loze werktijd van medewerkers verminderen en fysiek belastend werk overnemen.” Wanneer bedrijven overgaan tot aanschaf van

een CoBot, zijn er wel een aantal zaken waar ze rekening mee moeten houden. Welke grijper je voor de CoBot kiest bijvoorbeeld. Ga je voor elektrisch, pneumatisch of vacuüm? Deze keuze is volledig afhankelijk van het werk dat de CoBot zal gaan uitvoeren. “Bij het kiezen van een geschikte CoBot, komt dus vaak maatwerk engineering kijken.”

Foto: Persfoto

EEN PLATFORM VOOR DE NOORDNEDERLANDSE MAAKINDUSTRIE Op woensdag 8 en donderdag 9 november zal in Assen Main Industry plaatsvinden. Een nieuwe industriële vakbeurs waarbij de maakindustrie de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van slim, innovatief en duurzaam produceren presenteert. Zo zullen bijvoorbeeld de nieuwste trends op het gebied van industrie 4.0, technologie en innovatie, engineering en installatie, materialen, assetmanagement en software aan bod komen.

BERT VAN DEN BOOGAARD OVER 3D PRINTING

Bert van den Boogaard, accountmanager bij Rösler Benelux B.V.: “De techniek is er al. Het gaat nu vooral om de toepassing in de producten."

Wat is de toekomst van 3D printing binnen de industrie?

“De techniek is er al. Het gaat nu vooral om de toepassing in de producten. Ik verwacht niet dat 3D printing bestaande technieken gaat vervangen. Ik denk eerder aan hybride oplossingen, waarbij nieuwe en beproefde technieken zullen worden geïntegreerd.” Voor welke industrietakken is 3D printing vooral geschikt?

Alex van Delft, DSM

”NIEUWE TECHNOLOGIE WORDT MET OPEN ARMEN ONTVANGEN”

Vanuit Nederland is Alex van Delft als corporate manager process

control verantwoordelijk voor de wereldwijde implementatie van industriële automatisering op alle vestigingen van DSM. “Het toekomstperspectief kan heel spannend zijn: volledig’operatorloze’ vestigingen, fabrieken zonder nachtdienst en een verhoogde veiligheid.” De roadmap die DSM ontwikkelde om haar bedrijfsvoering verder

Er wordt op beide dagen een kennisprogramma georganiseerd voor de bezoekers van de beurs. Denk bijvoorbeeld aan kennissessies over Smart Industry en de mogelijkheden die dit biedt, 3D-printing en Open Innovatie. Daarnaast wordt industriële startups de mogelijkheid geboden in contact te komen met grotere spelers in de NoordNederlandse industrie tijdens een Meet & Greet.

te automatiseren moest voor alle uiteenlopende bedrijfsonderdelen van toepassing zijn: van een vitaminefabriek tot een bedrijf in engineering plastics. “We bepalen eerst voor iedere vestiging de uitgangssituatie via een maturity assessment. Vervolgens analyseren we de gevolgen voor onze medewerkers. Voor hen kan er veel veranderen: de operator stond vroeger zelf aan de knoppen, nu is hij supervisor. We bekijken welke nieuwe tools en systemen interessant zijn en kijken naar de duurzaamheid van de bedrijfsvoering: hoe zorgt automatisering ervoor dat we veiliger, betrouwbaarder en met minder emissies kunnen werken?

Ook zal er een vacatureplein zijn waar bedrijven scholieren van technische opleidingen kunnen ontmoeten om hen te helpen bij het vinden van een stage, afstudeeropdracht of baan.

vakmanschap. Van Delft: “Industriële automatisering gaat bij ons hand-in-hand met een continuous improvement-cultuur: iedere medewerker wil continu verbeteren. Wij hoeven daardoor niet met de technologie te leuren; die wordt door onze collega’s met open armen ontvangen!”

“De meeste interesse komt vanuit de automotive industrie, de luchtvaart, de voedingsmiddelenindustrie en medische toepassingen, zoals botvervangende structuren. Die laatste kun je met behulp van 3D printers namelijk heel goed custom made produceren.” Hoe zit het met de kwaliteit, zijn producten uit een 3D printer al te gebruiken als eindproduct?

“Dat is inderdaad nog wel een punt. Maar de print-kwaliteit wordt steeds beter, het is gewoon een kwestie van tijd. Daarnaast gaat er veel aandacht uit naar oppervlakte finishing.” Hoe zit het met de financiering?

“Investeerders zijn behoudend, zij zijn vaak nog niet zo ver om in het gat te springen. Het werken met 3D printing vraagt bovendien om een ander business model. Je hoeft straks niet langer met producten over de hele wereld te slepen. Je levert gewoon een ontwerp aan, en de lokale leverancier zorgt voor het poeder dat benodigd is voor het printen. Dat betekent dat handel in producten gaat plaats maken voor handel in ‘fees’.”

Erzsó Alföldy

Het gevolg is dat de focus meer op data ligt dan op intuïtie en

TRENDS EN INNOVATIE Het laatste nieuws rondom trends in de automatiseringsindustrie lezen? Kijk dan op analyseindustrie.nl ADVERTENTIE

aangebracht in het businessmodel van het bedrijf (Control). Uiteindelijk kan dit leiden tot een totale verandering (Change) van het businessmodel, waarbij het bedrijf steeds innoveert aan de hand van de verzamelde Data.”

Data gecombineerd met domeinkennis leidt tot businesswaarde “Veel bedrijven verzamelen Data en zijn steeds meer Data bewust, echter de werkelijke waarde ontstaat wanneer Data omgezet wordt naar relevante business informatie.” Aan het woord is Aart Wegink, Director Digital Transformation bij ICT Group, al bijna 40 jaar een toonaangevende total solutions en services provider die bedrijven in de proces industrie, maakindustrie en publieke infrastructuur helpt bij de Digitale Transformatie. Vereenvoudiging door het 4C-model “Om het proces rondom Digitale

Transformatie te vereenvoudigen hebben wij het 4C-model ontwikkeld,” vertelt Wegink. “De 4C’s staan voor Connect, Collect, Control en Change. Allereerst worden verschillende devices verbonden met de Cloud (Connect). Vervolgens wordt deze Data verzameld en verrijkt (Collect). Het verrijken van de Data wordt gedaan met interne bronnen zoals storingen (CRM) en procesdata. Daarnaast wordt afhankelijk van de situatie gebruik gemaakt van externe bronnen zoals temperatuur, regenval en verkeersinformatie. Al deze Data wordt geanalyseerd en aan de hand van deze analyses worden vervolgens veranderingen of verbeteringen

Proof of Value “We werken samen met de klanten en onze partners zoals Microsoft, Cisco en Tele2 IoT aan de uitdagingen binnen het bedrijf van de klant en zijn daarin volledig transparant. Dat noemen we een Proof of Value,” stelt Wegink. “ICT Group maakt gebruik van state of the art tooling van haar partners, zoals PowerBI en Machine Learning om Data te analyseren. Wat ICT Group uniek maakt is dat we het domein van onze klanten door en door kennen. We begrijpen wat een productieproces inhoudt en welke uitdagingen de maakindustrie kent. Verder zien wij het belang van Asset Management. Door onze jarenlange opgebouwde domeinkennis schakelen wij vlot en doortastend.” Predictive Maintenance: De Connected verwarmingsketel En dat zij succesvol zijn blijkt uit de vele voorbeelden. Zo hielp ICT Group onder andere Remeha bij het connecteren van hun cv-ketels. “Zo’n ketel is al een heel intelligent apparaat,” vertelt Wegink. “Mocht er een storing

optreden dan stopt een ketel er automatisch mee, echter voor de definitieve storing zijn er vaak al eerdere signalen. Deze informatie communiceerde de ketel nog niet naar buiten, omdat deze niet verbonden was. Wij bouwden daarom samen met Remeha een connected ketel: Remeha Connect. Hiermee kan Remeha op een dashboard zien dat de ketel vreemd gedrag vertoont. De installateurs kunnen dan preventief actie ondernemen. Je spreekt hier dus van voorspellend onderhoud of Predictive Maintenance. Hierdoor voorkom je dat klanten zonder warmte komen te zitten. Daarnaast stelt het Remeha, door het verzamelen van Data, in staat om hun ketels steeds verder te verbeteren. Wij noemen dit: Connected Product Innovation.” 20 day Challenge Volgens Wegink gaat het niet om de technologieën die je gebruikt, maar om het inzetten van deze technologieën om de business case van de klant te onderbouwen. “We helpen bedrijven binnen 20 dagen hun Data inzichtelijk te maken en stellen met hen samen een plan op hoe we door de effectieve inzet van Data de productiviteit van het bedrijf kunnen verhogen. Wij noemen dit de “20 day Challenge.” Voor meer informatie: www.ict.eu/20daychallenge ADVERTORIAL

MASTER of SAFETY POWERED BY

MASTER of SAFETY in één dag! Alles over veiligheid

CONGRES MASTER of SAFETY 9 NOVEMBER

Nidec is wereldleider in de productie van elektromotoren, generatoren en regelaars. Meer dan 6 miljard elektromotoren in de vermogensrange van 3 Watt tot en met 75 Megawatt worden jaarlijks ingezet in tal van toepassingen. Van disc drives, autospiegels, wasmachines tot aan Megawatt motoren in ondermeer de staalindustrie, oil & gas en hybride voortstuwing op schepen. Met meer dan 110.000 medewerkers binnen 300 bedrijven verdeeld over 40 landen biedt Nidec innovatieve en vooruitstrevende producten, diensten en industriële oplossingen. Samen met de klant van droom naar resultaat! Bezoek onze websites voor al uw aandrijfoplossingen:

www.nidecindustrialautomation.nl www.nidec.com

From small precision to supersized motors.

of neem contact met ons op

THEATER DE KOM - NIEUWEGEIN Met specialisten op het gebied van veiligheid + Certificaat MASTER of SAFETY

Aanmelden: www.masterofsafety.nl

Control Techniques B.V. I Leroy-Somer B.V. I Kubus 155 | 3364 DG | Sliedrecht | Tel: 0184-420555 | E-mail: info.nl@mail.nidec.com

Adv Nidec oktober 2017.indd 1

4-10-2017 11:56:49

12 MOGELIJKHEDEN – ANALYSEINDUSTRIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Persfoto

INDUSTRIE 4.0 VRAAGT OM SMART SENSORS Fotolia

SENSOR MAAKT ‘JUST-IN-TIME’ ONDERHOUD MOGELIJK Coen Sanderink.

Voorkomen is beter dan genezen. Sensortechnologie voorspelt haperende machines nauwkeuriger dan ooit. Voor industriële bedrijven, maar ook

voor organisaties in de lucht- en ruimtevaart die met dure machines werken is het dilemma maar al te bekend: wanneer pleeg je onderhoud aan een machine? Preventief onderhoud zorgt vaak voor onnodige kosten; je vervangt immers onderdelen die misschien nog veel langer mee kunnen. Correctief onderhoud daarentegen, gebeurt pas als onderdelen al de geest hebben gegeven. Dit brengt weer faalkosten en soms ook risico’s met zich mee. Predictive maintenance, een ontwikkeling die gebruik maakt van sensoren analysetechnologie, maakt het mogelijk precies op het juiste moment onderhoud uit te voeren. Sensoren registreren trillingen, druk, temperatuur of samenstelling van oliemonsters, informatie waarop nauwkeurige analyses

Hanno Spoelstra.

van het faalgedrag zijn te maken.

Met name de luchtvaart is ver op het

gebied van predictive maintenance, stelt Hanno Spoelstra, Manager Asset Management Services bij technologiebedrijf SKF en innovator in gesensoriseerde lagers. “In de luchtvaart gebeurt het voornamelijk bij gasturbines die geleverd worden onder beschikbaarheidscontracten. Doet de gasturbine het niet, dan krijgt de fabrikant niet betaald. En ook in de petrochemie zie je een redelijke graad van gebruik. Vaak heeft het te maken met de mate van automatisering. De meeste fabrieken in Nederland zijn twintig tot veertig jaar oud. Daar zijn de mogelijkheden nog wat beperkter, maar met een slimme aanpak is er veel verbetering te realiseren.” Spoelstra ziet dat veel bedrijven predictive maintenance overwegen wanneer zij investeren in nieuwe middelen. “Met goede reden, want onderhouds- en faalkosten liggen twee tot vier keer lager dan wan-

neer zij wachten tot een onderdeel stukgaat.” Nederlandse bedrijven laten de

nodige kansen liggen als het gaat om technologie onder de noemer ‘Industrie 4.0’, signaleert Coen Sanderink, business developer bij de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM). Naast investeren in het bedrijfsleven levert BOM ook een actieve bijdrage aan innovatie, via het samenwerkingsverband ‘Fieldlab Campione’ waarin ongeveer twintig organisaties de inzet van predictive maintenance onderzoeken. “Er wordt in Nederland nog heel veel gepraat over zaken als predictive maintenance, kunstmatige intelligentie, big data, virtual en augmented reality. Elke industriële organisatie heeft er wel een idee bij, maar als je vraagt wat er écht mee gebeurt, dan is het allemaal vrij marginaal.” Er ligt vaak een goede businesscase

om apparatuur te voorzien van sen-

soren. En opvallend genoeg zijn het juist familiebedrijven die, ondanks hun imago van behoudende en traditionele organisaties, flink aan het experimenteren zijn geslagen. “Commitment van het management is belangrijk”, zegt Sanderink die naar een cultuurkloof wijst als belangrijke oorzaak van gebrek aan innovatie in sommige bedrijven. “In het hoger management zijn er nog veel bestuurders die zich nauwelijks bewust zijn van de kansen van IT en die in de media alleen maar lezen over cyberaanvallen en een hack hier en daar. Gebrekkige implementatie van nieuwe technologie heeft dan veelal niet te maken met de businesscase, maar geesten die er nog niet rijp voor zijn.” Koos Plegt

VOORKOMEN IN PLAATS VAN GENEZEN Met behulp van predictive maintenance kunnen onnodige kosten voorkomen worden. Hoe dit precies in zijn werk gaat? Daarover leest u meer op analyseindustrie.nl.

Het omschakelen naar werken met smart sensors vraagt om bewustwording van de gebruikers.

Smart sensors binnen de industriële automatisering kunnen veel meer dan de vroegere sensors in de klassieke zin. Zo zijn ze in staat om allerlei diagnostische gegevens te leveren en maken ze bepaalde parametrisatie mogelijk, die benodigd is voor de digitalisatie van het productiesysteem. Hoe ‘slim’ ze ook zijn, automatiseerders moeten de enorme hoeveelheid data die zo wordt verkregen, nog wel omzetten in de juiste informatie. Het omschakelen naar werken met smart sensors vraagt om bewustwording van de gebruikers, maar ook om aanpassingen in het complete machine-arsenaal en de gebruikte besturingsopzet. De meerwaarde van smart sensors zit hem in flexibel produceren, dat wil zeggen de mogelijkheid om grote volumes te laten vervangen door kleine, customized productseries, naast procesoptimalisatie door analyse van diagnostische informatie ten behoeve van aanpassingen en verbeteringen van specifieke aspecten van het productieproces. Ook biedt de inzet van smart sensors de mogelijkheid tot het monitoren van productieprocessen, evenals de detectie en het voorspellen van benodigd onderhoud. Last but not least zorgt het voor een decentralisatie van intelligentie, waarbij sensoren allerlei taken zelf, los van de centrale besturing, kunnen afhandelen. Met behulp van sensoren wordt zodoende de basis gelegd voor Industrie 4.0. ADVERTORIAL

Predictive maintenance voor een betere BV Nederland “Predictive maintenance is een voorwaarde om procesbetrouwbaarheid te garanderen,”

kritische installaties juist niet in storing gaan. Toch is faaldata nodig om een goed werkend

bij IJssel. “Het zorgt ervoor dat bedrijven een betrouwbaar productieproces kunnen realiseren waarin tijdig onderhoud gepleegd

tingen bij heel veel verschillende klanten, dan kun je faaldata realiseren zonder individuele klanten te benadelen.” Slingerland sluit zich

stelt Rien Slingerland, algemeen directeur

kan worden en is dus essentieel voor de industrie én voor de BV Nederland.” Data en sensoren

Predictive maintenance is sterk in opmars door nieuwe technologieën als slimme

sensoren, big data en IoT. Hiermee kan data worden verzameld. “Deze data analyseren we,” vertelt Martin Blenkers, manager predictive maintenance bij IJssel. “Aan de hand daarvan kunnen we algoritmes opstellen die onderhoud aan machines kunnen voorspellen.” Om dat te doen, is vooral heel veel data nodig. “Ook faaldata is van belang,” stelt Blenkers, “en dat is tegenstrijdig. Je wilt dat

Uptime Works cloud server

algoritme op te stellen. Daarom doen we me-

hierbij aan. “Door 24/7 data te genereren uit verschillende bronnen kunnen we heel snel leren. Uiteindelijk kun je door analyse van al die data precies voorspellen wat er in een fabriek gaat gebeuren. En dat vergroot de procesbetrouwbaarheid.”

Transparantie IJssel onderscheidt zich van andere spelers in de branche, omdat zij volledig transparant omgaat met deze analyses. “We werken in het belang van de klant en onafhankelijk van grote OEM’s,” vertelt Slingerland. “Daardoor kunnen we volledig transparant zijn richting onze klanten. Ze ontvangen niet alleen ons rapport, maar ook de ruwe data.”

Datacollector

Vibration sensor

Temperature sensor

“Klanten moeten bereid zijn hun data met ons te delen,” stelt Slingerland. “Dus moeten wij hen volledige veiligheid en transparantie kunnen garanderen.” Blenkers stemt hiermee in: “Je haalt data uit de beveiligde fabrieksomgeving. Al onze producten ondergingen tests en hebben certificaten die aantonen dat er secuur

Pressure sensor

- Qualitydata - Machinedata - Processdata

en veilig met deze data wordt omgegaan.” Predictive maintenance leidt ons naar nieuwe businessmodellen, waarin de procesbetrouwbaarheid gegarandeerd kan worden. “Zo zorgen we voor een sterkere industrie en een sterkere BV Nederland.”

De piramide voorbij… Iedere dag weer doen de Leuze sensoren

atoren). Dan volgt de procesbesturing (plc’s,

te houden. Op basis van de benodigde kenmerken (barcodescanning, positioneren met

regelt. De top van de piramide is een ERP systeem (bv. SAP) waar gecentraliseerd

wat ze moeten doen: hun betrouwbare werk om een efficiënte productiestroom draaiende

lasermeting, etc.) wordt het procesverloop gestuurd en geregeld. In “het veld” is deze informatie direct noodzakelijk om snel te kunnen reageren. Deze wordt aangeboden

via conventionele I/O functies of zogenaamde veldbussystemen zoals Ethernet. Parallel is de wens naar veel meer informatie (big data) aanwezig om volledig inzicht te krijgen van bijvoorbeeld een hele fabriek, dan wel misschien van meerdere fabrieken, wellicht op meerdere plekken op aarde. Deze wens is sterk groeiende. In de automatiseringspiramide is de onderste laag gevuld met procesapparatuur ook wel componenten genaamd (sensoren, actu-

pc’s) gevolgd door een productie uitvoerend systeem (MES) wat de tactische besturing

informatie verzameld wordt en beschikbaar gesteld wordt aan het management. De klassieke stroom van gegevens vloeit van de ene naar de andere laag. Echter, nu

hoeveelheden informatie zo groot worden, is de huidige structuur (meer informatie over de proceslijn) niet wenselijk en te zwaar belastend.

Om data en informatie snel en universeel beschikbaar te krijgen, zou de huidige structuur verlaten moeten worden en deze parallel aangeboden moeten worden voor bijvoorbeeld beschikbaarheid in de Cloud, waarbij natuurlijk direct met het ERP- of MES systeem gecommuniceerd kan worden. Deze gegevens, die misschien ook iets

langzamer opgehoest worden (bij procesbesturing juist niet wenselijk!), kunnen dan gebruikt worden om op afgesproken manier te verwerken. Het OPC-UA communicatieprotocol is hiervoor ontwikkeld, waarbij gegevens via ethernet gebaseerde interfaces getransporteerd kan worden, naast de

wellicht conclusies trekken en acties doen. Zoals het vooraf plegen van onderhoud van een dergelijke sensor, omdat de laser misschien verouderd is en er componenten vervangen moeten worden (predictive maintenance).

Om deze data op een veilige manier te transporteren is een autorisering en versleu-

te hebben. Leuze heeft hiervoor nu oplossingen ingebouwd en kan de beschikbare

bestaande, klassieke protocollen.

teling ingebracht.

In de praktijk is op dit moment al veel meer beschikbaar dan we nu gebruiken als infor-

matie voor de dagelijkse procesbesturing; bijvoorbeeld onze Laserafstandmeetsensoren meten intern nu al op verschillende plekken de interne temperatuur. Deze informatie zou je als data kunnen gebruiken. Men wil graag trends bewaken: wijken er ineens waarden af van deze trends, kun je daaraan

SMARTER PRODUCT USABILITY

LEUZE ELECTRONIC EN MICROSOFT CREËREN INDUSTRIE 4.0 Overdracht van gegevens rechtstreeks naar de Azure Cloud en terug naar de sensor via OPC UA.

www.leuze.nl

Wij merken dat klanten wensen hebben om deze informatie te gebruiken en beschikbaar

data in een parallel stroom versturen naar de Cloud. Opslag in Microsift Azure via het

OPC-UA protocl is daarmee gerealiseerd. Overal ter wereld is deze informatie beschikbaar en kan gebruikt worden voor hen die dat toegestaan is (autorisatie). Zo kan men via een tablet thuis ook weer reageren naar de betreffende sensor en is dus tweerichtingsverkeer mogelijk gemaakt zonder de procesbesturing te belasten.

14 EDITORIAL – ANALYSEINDUSTRIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Persfoto

Fotolia

Arjan van Weele: “De informatierevolutie maakt meer duurzame logistieke oplossingen op het gebied van transport en logistiek mogelijk.”

EFFICIËNTE TOELEVERINGSKETENS ZIJN DE SLEUTEL TOT SUCCES Supply Chain Management is zonder twijfel in tal van industrieën de allesbepalende sleutel tot succes. Bedrijven als Amazon en CoolBlue kunnen groeien omdat zij excelleren op het punt van product beschikbaarheid, service en klantgerichtheid. Het zijn niet zozeer individuele bedrijven die tegen elkaar concurreren, als wel complete toeleveringsketens die dat doen.

Zo concurreert de toeleveringsketen

van Apple tegen die van Samsung. En de toeleveringsketen van Toyota tegen die van Volkswagen. Bedrijven die deel uitmaken van een efficiënte toeleveringsketen winnen. Bedrijven die niet in staat zijn wereldwijde efficiënte toeleveringsketens te organiseren, dan wel

zich bij sterke ketens aan te sluiten verliezen.

Dat geldt ook voor supermarktketens. Als u als consument bij de kassa afrekent (of producten zelf scant), worden de verkochte producten direct van de winkelvoorraad afgeboekt. En als deze beneden een minimum voorraadniveau zakt, leidt dit vanuit de winkel direct tot een bestelsignaal aan de fabrikant. De fabrikant moet daarop tenminste binnen 24 uur (vaak veel korter) de verkochte verkoopvolumes, niet meer en niet minder, aanvullen. De producten worden aan het distributiecentrum van de supermarktketen direct doorgezet in trucks richting winkel. Lege schappen leiden tot boetes voor de fabrikant. De fabrikanten van consumentenproducten

worden door de supermarkt niet meer betaald voor de producten die ze geleverd hebben. Maar alleen voor de producten die die dag verkocht zijn. Dit leidt ertoe dat fabrikanten gebaat zijn bij zeer efficiënte logistiek en lage voorraadvorming. Immers, de kosten voor voorraden komen voor hun eigen rekening. Deze werkwijze, waarin Nederland vooroploopt, is in tal van sectoren, zoals de automobiel- en elektronicasector, doorgebroken. In deze sectoren worden componenten just-in-time, dat wil zeggen enkele uren voordat zij in het product worden verwerkt, direct aan de productielijn aangeleverd. Voorraadvorming, doorlooptijdverkorting en het tegengaan van allerlei verspillingen leiden tot buitengewoon concurrerende kostprijzen

en verkoopprijzen. Dit tot voordeel van de consument. Deze efficiënte ketens zijn mogelijk

door de ontwikkeling van informatietechnologie en het internationaal transport. Informatietechnologie maakt het mogelijk activiteiten tussen ketenpartners beter te plannen en te coördineren, en stuurinformatie real-time tussen ketenpartners beschikbaar te maken. Deze informatierevolutie, die pas net lijkt te zijn begonnen maakt meer duurzame logistieke oplossingen op het gebied van transport (betere beladingsgraad van trucks) en logistiek (volledig geautomatiseerde magazijnen, opbouw van pallets, labelscanning) mogelijk. Reden waarom de maakindustrie, retailbedrijven, distributiebedrijven en

transporteurs er goed aan doen zich continu te oriënteren op de nieuwe ontwikkelingen die zich voordoen op het gebied van robotica, magazijnbeheer en opslag, kwaliteitsverbetering, en software-ontwikkeling. Deze onderwerpen komen in deze special ruim aan bod. Reden waarom ik de inhoud van deze special aan u aanbeveel. Voor vele niet ingewijden zal een fascinerende (logistieke) wereld opengaan!

Prof. dr. Arjan van Weele Technische Universiteit Eindhoven

MEER OVER SUPPLY CHAIN MANAGEMENT? Op analyseindustrie.nl vindt u nog veel meer interessante artikelen.

ADVERTENTIE

28 - 30 NOVEMBER 2017 JAARBEURS | UTRECHT Alles op het gebied van intralogistieke technologie, material handling, logistieke dienstverlening, distributie en ICT-toepassingen en -diensten

Registreer gratis op www.logistica-online.nl * *Met uw badge heeft u toegang tot beide beurzen

Partners:

BMWT-Verenigingslogo

Hoofdmediapartner:

ERIKS REALISEERT KOSTENBESPARINGEN BIJ PRODUCTIEBEDRIJVEN

ADVERTORIAL

Indicators voorspellen storing

ERIKS voorziet productieprocessen van sensoren die informatie geven over de prestatie; trillingen, wrijving, warmte, verbruik, etc. Die data wordt door ERIKS geanalyseerd. Daar kan bijvoorbeeld uitrollen dat een kogellager of koppel versleten is en dus een potentiële storingsplek is. Dat zijn heel basale dingen, maar in grote productie plants zit het vol met dit soort onderdelen. Vroeger moesten teams van technische medewerkers deze stuk voor stuk handmatig nalopen, nu geven sensoren aan welke onderdeel is versleten.

“We willen de concurrentiepositie van onze klanten zo sterk mogelijk te maken.” Zo trapt Don van der Kleij, manager Supply Chain Solutions & e-Business bij ERIKS het gesprek af. “Dit betekent dat ERIKS op talloze manieren de Total Cost of Ownership bij bedrijven in kaart brengt en besparingsvoorstellen doet. Optimalisatie van de supply chain door minder leveranciers en standaardisatie van technische componenten of de inzet van energiezuinige parts zijn slechts een paar voorbeelden die het rendement van een productiebedrijf kunnen verbeteren.” Industrieel dienstverlener ERIKS is typisch zo’n bedrijf waarvan het grote publiek niet weet wat voor een rol het speelt in het bedrijfsleven. Het van oorsprong Nederlandse bedrijf heeft wereldwijd 350 vestigingen, 7500 medewerkers en levert 700.000 werktuigbouwkundige componenten aan 200.000 klanten. Het complete assortiment is grofweg te verdelen in afdichtingen, rubber vormwerk, afsluiters, meet- en regeltechniek, leidingsystemen en slangen, aandrijftechniek, lagertechniek, kunststoffen, gereedschappen en onderhoudsproducten. “ERIKS heeft zich de afgelopen jaren getransformeerd van een bedrijf dat louter de genoem-

de componenten levert tot een industrieel dienstverlener die met de klant meedenkt. Dit beperkt zich niet alleen tot het adviseren over hoe productieprocessen efficiënter gemaakt kunnen worden, maar het verzorgt ook de complete uitvoering ervan én gaat dit steeds vaker real time bewaken.”

voor deze klanten meestal geen core business, wél het meest efficiënt laten draaien van een fabriek. Dus daar is een belangrijke rol voor ERIKS weggelegd: het ontzorgen op de verwerving van componenten, optimaal voorraadbeheer en als nieuwste beweging voorspellend onderhoud. ”

Van der Kleij legt nader uit: “Neem cv-ketel producenten. Die zijn op zoek naar mogelijkheden om een verschil te maken ten opzichte van hun concurrenten met kleinere of schonere ketels of lagere assemblagekosten. Zij hebben daarvoor een partner nodig die hen ondersteunt bij het ontwerp én bij het organiseren van het gehele productieproces. Ze zoeken dus niet een leverancier van componenten, maar liever een partner die het ook zo efficiënt mogelijk organiseert binnen hun productieomgeving.”

De laatste 2 jaar zet ERIKS namelijk sterk in op Internet of Things (IoT). Hierbij worden alle onderdelen van een fabriek aangesloten op een netwerk. Sensoren op machines registreren hoeveel ze produceren, wat hun status is en welke onderdelen slijten. Van der Kleij licht toe: “We maken de behoefte aan vervangingsonderdelen of onderhoud van de klant compleet inzichtelijk. Door alle Big data die ERIKS heeft van de componenten die het verkoopt te koppelen met eigen data én aan de performance data van klanten, kunnen wij (potentiële) bottlenecks zichtbaar maken en preventief oplossen. Plantmanagers voorziet ERIKS op die manier nauwkeurig en tijdig van relevante informatie.”

“ERIKS bedient twee type klanten: de klanten die een productieomgeving hebben waar onderhoud op moet plaatsvinden en klanten die onze componenten in het eindproduct toepassen”, zegt Van der Kleij. “Je kunt je voorstellen dat deze bedrijven een groot pakket aan componenten nodig hebben. Daardoor staan ze voor een aantal uitdagingen: het pakket is vaak niet gestandaardiseerd, ze hebben veel leveranciers en het verwervingsproces is inefficiënt. Inkoop van onderdelen is

www.eriks.nl

Don van der Kleij-ERIKS

16 VERDIEPING – ANALYSEINDUSTRIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

SCHONE VRACHTWAGEN IS Aandacht voor de toekomst, in het bijzonder duurzaamheid, is voor logistieke bedrijven niets minder dan een license to operate. Niet alleen schoner, maar ook slimmer rijden zorgt voor een grote efficiencyslag. Dat is niet alleen veel voordeliger, maar ook noodzakelijk voor de klimaatdoelstellingen die de Nederlandse overheid heeft gesteld. De logistieke sector is een van de

grotere vervuilers van Nederland. Ter land, ter zee en in de lucht draagt het vervoer van goederen voor een aanzienlijk deel bij aan klimaatverandering en luchtverontreiniging. Vrachtwagens bijvoorbeeld, zijn volgens cijfers van de Stichting Natuur & Milieu verantwoordelijk voor 3 procent van de voertuigen op de weg maar zorgen tegelijkertijd voor 18 procent van de totale CO2-uitstoot van het wegverkeer en 40 procent van de luchtvervuiling. Tegen deze achtergrond loont het om eens kritisch te kijken naar de totale puzzel waarin we als maatschappij goederen van A naar B transporteren. En dit gebeurt ook, veelal met initiatieven vanuit de sector zelf. Zo blijkt het dikwijls duurzamer (en economisch voordeliger) om grote volumes met internationale bestemmingen per schip of trein te vervoeren. De oplossing voor een duurzamere

logistiek ligt besloten in zowel gedrag als technologie. De dieselmotor, ruim honderd jaar hét werkpaard bij uitstek voor vrachtvervoerders, is op z'n retour nu schonere alternatieven zoals de elektromotor volwassen en daarmee economisch rendabel worden. Bij

investeringen in materieel spelen nieuwe overwegingen een rol, maar er is ook veel laaghangend fruit. Met hetzelfde materieel is vaak al een slag te maken onder het motto: don't change the numbers, change the game. “Steeds meer vervoerders maken gebruik van intermodale connecties tussen vervoer over de weg, treinverbindingen en binnenvaart”, signaleert logistiek consultant Bouwe van der Meer. Omdat dit pas rendabel is bij grotere volumes, moeten verladers wel meer gaan samenwerken. Dit gaat niet overal even eenvoudig. “In Nederland geven Heinz, Mars en Bavaria het goede voorbeeld met een gezamenlijke terminal voor de binnenvaart in Tiel, maar in landen als Duitsland heeft elke verlader zijn eigen vervoerder.” Waar elektrische vrachtwagens nu

nog vooral gebruikt worden voor korte afstanden en distributie voor binnensteden, zullen deze vehikels binnen afzienbare tijd ook de snelweg veroveren. “Er komen steeds meer merken met elektrische modellen, die ook een steeds groter bereik hebben”, ziet Geertje van Hooijdonk, directeur van stichting Natuur & Milieu. Mobiliteit in het algemeen en elektrisch rijden in het bijzonder zijn een speerpunt van de stichting, die waarschuwt dat zonder slimmere logistiek en elektrisch rijden de door Nederland onderschreven klimaatdoelstellingen in het verdrag van Parijs niet gehaald gaan worden. Afgaande op ontwikkelingen bij vrachtwagenfabrikanten ziet Van Hooijdonk rond het jaar 2020 een nieuwe generatie elektrische vrachtwagens op de

markt verschijnen. Maar ook nu al is 'elektrisch' in veel gevallen een alternatief. “Vijftig procent van de gemaakte ritten door vervoerders is korter dan 300 kilometer. Voor touringcars komen modellen met die range al op de markt. Bedenk ook dat chauffeurs na 4,5 uur rijden verplicht zijn om te rusten. Op die momenten kunnen vrachtwagens weer opladen bij snelladers en daarmee de actieradius vergroten.”

Persfoto

Technologische ontwikkelingen stoppen niet bij elektrisch rijden.

Langere en Zwaardere Vrachtautocombinaties (LZV's) kunnen en mogen meer vracht vervoeren dan een gewone vrachtautocombinatie. Een LZV is maximaal 25,25 meter lang en 60 ton zwaar, terwijl een gewone vrachtwagen maximaal 18,75 meter lang is en (in Nederland) maximaal 50 ton zwaar mag zijn. Omdat het brandstofverbruik nauwelijks stijgt, wordt bij per LZV vervoerde goederen zo'n 30 procent brandstof bespaard. Inmiddels rijden in Nederland zo'n duizend van deze 'ecocombi's' rond. Ontwikkelingen in biobrandstoffen zoals biodiesel en bio-ethanol maken ook deze vorm van aandrijving steeds vaker een alternatief. Toch is het hier opletten, omdat dit niet altijd duurzamer is. “Biobrandstoffen zijn alleen maar goed als ze gemaakt zijn uit reststromen en niet uit voedselgewassen”, zegt Van Hooijdonk. “De voorraad groene brandstoffen is maar heel beperkt en wij zijn ervan overtuigd dat deze eigenlijk nodig zijn om het vliegverkeer te verduurzamen, aangezien dit moeilijk op andere manieren te bereiken is.”

Bouwe van der Meer ADVERTENTIE

ANALYSEINDUSTRIE.NL 17

CONTENT WITH A PURPOSE

ELEKTRISCH ÉN GELADEN Persfoto

Het slimmer inrichten van logistieke

stromen kan voor een aanzienlijke duurzaamheidsverbetering zorgen. “Vaak ontbreekt het aan een retourlading”, zegt Van der Meer. Door meer schaalvergroting in de markt wordt dit probleem gaandeweg opgelost. Kleine bedrijven met een slechtere bezettingsgraad kunnen steeds moeilijker meekomen ten opzichte van grotere concurrenten. Tegelijkertijd schieten de online portalen uit de grond waarin vervoerders samen kunnen werken. “Van de tien startups op dit gebied blijft er uiteindelijk straks één over, maar ideeën zijn er momenteel overal. Bedrijven kunnen gezamenlijk hun pieken spreiden en zo ontstaat evenwicht.” De ruimte om hier een slag te maken ziet ook Van Hooijdonk. “Wij denken dat vrachtverkeer over de weg nog 30 tot 50 procent zuiniger kan door slimmer te plannen.” De overheid heeft een rol te spelen,

Geertje van Hooijdonk

zowel met stimulerende initiatieven als de Lean & Green Award (en het bijbehorende certificeringsprogramma) als met fiscale maatregelen zoals een kilometerheffing om mobiliteit zwaarder te belasten. “Met de juiste prijsprikkels komen we een heel eind en er moet echt versnelling plaatsvinden op het verduurzamen van verschillende sectoren, willen we de afspraken van Parijs halen”, zegt Van Hooijdonk. Een project als de 'e-highway', dat draait in Duitsland, Zweden en de Amerikaanse staat Californië, zou eveneens veel kunnen betekenen. In dit project zijn snelwegen deels voorzien van bovenleidingen waardoor elektrische vrachtwagens

VRAGEN AAN JOHAN ZANDBERGEN Persfoto

tijdens het rijden hun accu's kunnen bijladen. Tegelijkertijd maakt de sector zelf

forse stappen. “Men let nu op zaken waar enkele jaren geleden nooit aandacht voor was, zoals banden en aerodynamica”, zegt Van der Meer. “Spoilers kunnen het brandstofverbruik met tien procent verlagen en alles wat je daarmee bespaart, bespaar je ook nog eens op onderhoud en remmen.” Ontwikkelingen in boordcomputers maken het daarnaast beter mogelijk rijgedrag van chauffeurs te volgen, met als doel hen te helpen zuiniger te rijden. Voor vervoerders blijft het zaak om alle verschillende ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid nauwgezet te volgen en waar mogelijk in de praktijk te brengen. “Een multimodale vervoersstrategie en elektrisch rijden worden steeds belangrijker, zeker nu gemeenten in steden milieuzones inrichten”, aldus Van Hooijdonk. “Daar moet je nu eigenlijk al mee bezig zijn als logistiek bedrijf, want aandacht voor duurzaamheid en de toekomst vormen feitelijk je license to operate.” Koos Plegt

DE NADRUK OP DUURZAAMHEID

CEO van Chainpoint

Wat is supply chain mapping? “Zoals de naam al aangeeft, is supply chain mapping het in kaart brengen van je voorraadketen: je leveranciers, maar ook de leveranciers van je leveranciers. Zo kun je teruggaan tot de bron, bijvoorbeeld van katoenboer tot T-shirt in de winkel. Wij hebben een platform ontwikkeld om dit te visualiseren.”

Waarom is het nodig? "Supply chains zijn vaak lang, complex, geografisch verspreid en bevatten veel schakels. Risico's liggen voor bedrijven vaak niet zozeer bij hun eigen processen, maar bij de leveranciers en de leveranciers daarachter. Bijvoorbeeld het risico dat iets onveilig of niet duurzaam is, of een grondstof die schaars is.”

Hoe werkt het? “Door middel van onze software werken partijen in de keten met elkaar samen en delen ze informatie. Vervolgens kunnen ze dit in kaart brengen. Afhankelijk van deze gegevens kan een partij ervoor kiezen afscheid te nemen van leveranciers of deze extra te ondersteunen. Wil je zaken als arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en veiligheid verbeteren, dan begint het met het vastleggen van informatie.”

Binnen de logistiek wordt steeds meer aandacht besteedt aan duurzaamheid en het reduceren van de CO2-uitstoot. Hoe dit aangepakt wordt leest u op analyseindustrie.nl. ADVERTENTIE

1 2

3 8

4 7

18 EXPERT PANEL – ANALYSEINDUSTRIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Michael Nieuwboer Supply chain & procurement professional bij, Maxx-supply chain

Machiel van der Kuijl Directeur bij evofenedex

Martijn Boelens Director Sales bij ERIKS

WAT IS DE IMPACT VAN E-COMMERCE OP DE SUPPLY CHAIN?

WELKE ONTWIKKELINGEN ZIET U BINNEN DE TECHNOLOGIE?

– “Door e-commerce staat de klant centraal. Volkomen transparant ziet hij waar het product voorradig is en wat de prijs is. Dit zorgt voor een constante druk om wensen in de keten te vervullen, met een complexer voorraad- en klantbeheer. Want wat gisteren een klant van jou was, kan vandaag een klant van je concurrent zijn.”

– “Beschikbaarheid van producten is essentieel, omdat een klant online minder trouw is. Ook heeft e-commerce geleid tot een heel fijnmazige en veel complexere distributie. Waren er in het verleden met name bulktransporten naar winkels, nu zijn er meer stuksleveringen direct naar de klant en is ook de retourstroom fijnmazig.”

–“Er werken in supply chains nog steeds veel mensen, die relatief duur en foutgevoelig zijn. Door robotica wordt de supplychain betrouwbaarder. Amazon is bezig met drones pakketten te bezorgen. Ook komen er onbemande voertuigen en wordt het orderverwerkingsproces steeds verder geautomatiseerd, Alibaba is hier al erg ver mee in China.”

–“De waarde van logistiek in de businesscase neemt toe door robotica. Vroeger kon je je met een sterk merk nog veroorloven dat je een beperkte organisatie in de keten had, dat is nu niet meer het geval. Kijk naar de meubelindustrie. Vroeger moet je 6 tot 8 weken wachten op je bank. Nu zijn er vele partijen die binnen een paar dagen volledig gepersonaliseerde meubels kunnen leveren.”

WAT IS HET BELANG VAN TRANSPARANTIE EN INTEGRATIE?

–“Het gaat in de concurrentiestrijd om time to market, flexibiliteit, innovativiteit en service. Ketenintegratie en transparantie zijn hiervoor essentieel. Er is meer data beschikbaar, waardoor beide partijen hun processen efficiënter kunnen inrichten. Voorraden en levertijden zijn voorspelbaar, omdat bekend is waar het product zich in de keten bevindt. Vertrouwen tussen ketenpartners leidt tot langdurige relaties, stabiliteit voorspelbaarheid, en dus tot lagere kosten.”

– “Die is enorm toegenomen. Als het er omgaat dat de keten optimaal georganiseerd is, is samenwerking een must. Dit vraagt om sociale innovatie. Je moet nog steeds kunnen rekenen, maar moet ook de kunst verstaan om echt te kunnen samenwerken. Dit vraagt om nieuwe sociale vaardigheden en dat is niet iedereen gegeven.”

– “E-commerce zorgt voor een enorme efficiencyslag in de supply chain. De industriële klanten kunnen bijvoorbeeld online componenten aanschaffen via webshops of zelfs zonder tussenkomst van medewerkers via EDI-koppelingen vanuit hun eigen inkoopsystemen. Dit resulteert in minder kans op fouten en snellere leveringen op elke gewenste locatie.”

WELKE ONTWIKKELINGEN ZIET U BINNEN DE TECHNOLOGIE?

– “Sensoring en internet of things maken de combinatie van Big Data van fabrikanten met performance data van kritische assets bij haar afnemers mogelijk. Zo kan voorspeld worden – in dienst van de klant – wanneer bepaalde componenten of een complete machine onderhoud nodig heeft of dat er iets vervangen dient te worden. Dit reduceert de stilstand van productieprocessen.”

WAT IS HET BELANG VAN TRANSPARANTIE EN INTEGRATIE?

– “Het laatste voorbeeld geeft aan dat industriële klanten meer en meer op zoek zijn naar een technologie partner dan naar leveranciers van onderdelen. Een vruchtbaar partnership vereist transparantie en integratie leidt tot verlaging van de Total Cost of Ownership. Bovendien is dit ook van belang bij co-engineeringsprojecten van maatwerkoplossingen.”

MEER ARTIKELEN LEZEN? Op analyseindustrie.nl vindt u nog veel meer interessante artikelen over het efficiënter inrichten van supply chains. SCMS Advert_Final_with bleed.pdf

19/10/2017

14:02

ADVERTENTIE

VERANDERINGEN IN UW SUPPLY CHAIN?

Nu de implementatie nog

Paul Denneman, specialist in het realiseren van veranderingen binnen complexe Supply Chains in internationale organisaties waar wetgeving en overheidsregulatie een sterke rol speelt.

CMY

Neem vrijblijvend contact op met Paul: +31 6 100 34 200 | paul@mutatis-mutandis.nl

35+ SPEAKERS INCLUDING:

See the whole programme at

www.scms-summit.com

+31 6 100 34 200

paul@mutatis-mutandis.nl

www.mutatis-mutandis.nl

Kloosterboer ontzorgt van begin tot eind Familiebedrijf Kloosterboer bestaat al meer dan negentig jaar en is actief in de logistieke keten van temperatuur gevoelige voedingsmiddelen. Zij biedt haar diensten aan in Europa, ZuidAfrika, Canada en de Verenigde Staten. Kloosterboer richt zich op het ontzorgen van haar klanten op een zo duurzaam mogelijke wijze. De aangeboden services betreffen de keten van opslag tot distributie en Kloosterboer verleent daarnaast logistieke diensten op het gebied van expeditie, douane en container logistiek. Duurzaam Als logistiek dienstverlener werkt Kloosterboer zo duurzaam mogelijk. Als erken-

werking met McCain, producent van frites en andere aardappelproducten, uit. Het vrieshuis is dichtbij een van de productie

logistieke vers-keten. De import- en exportkosten kunnen aanzienlijk dalen doordat de multimodale locatie met rail, barge en

Supply Chain Consulting Kloosterboer helpt haar klanten hun supply chain van begin tot einde te optimaliseren

Voor alle nieuwe projecten geldt dat er op een duurzame manier gebouwd wordt volgens de standaarden van de Dutch Green Building Council. Zo worden onder andere daken voorzien van zonnepanelen of worden er windturbines geplaatst om eigen energie

voorraad van McCain voor heel Noord-Europa gecentraliseerd wordt, zal hiermee het aantal transporten over de weg met circa 6000 ritten verminderd worden.

minimum beperkt. Ook vindt de inspectie van de containers plaats op de locatie. Zo kunnen diezelfde containers weer gelijk ingezet worden voor verlading. Ook heeft Cool Port Inhouse Value Added Services, waaronder het verpakken en ompakken van

voor optimalisatie en verduurzaming worden in kaart gebracht.

ning voor haar duurzame aanpak won Kloosterboer eind 2016 de Lean & Green Star Award, omdat ze binnen vijf jaar een CO2-reductie van 35% wisten te realiseren.

op te wekken. Ook wordt waar mogelijk gebruik gemaakt van duurzame transport modaliteiten, zoals binnenvaart en trein.

Op dit moment bouwt Kloosterboer een state-of-the-art hoogbouw vrieshuis in Lelystad. Dit vrieshuis zal 50% minder energie verbruiken dan een conventioneel vrieshuis, waardoor een forse CO2-reductie gerealiseerd wordt. . Kloosterboer breidt hiermee onder andere haar samen-

vestigingen van McCain gelegen en biedt daarnaast ook tal van mogelijkheden voor distributie van producten naar de rest van Europa. Omdat via deze oplossing de

Ook het recent geopende koelhuis Kloos-

terboer Cool Port in Rotterdam, is volledig duurzaam gebouwd. Daarnaast is Cool Port een waardevolle uitbreiding van de activitei-

ten op het gebied van de koel- en vriessector in Rotterdam. De locatie is een multimodale hub, met uitstekende verbindingen met zowel het containercluster op de Maasvlakte als met alle omliggende Green Ports én de eindbestemmingen in Europa. Hierdoor

short-sea verbindingen in de nabijheid ligt van de grote containerterminals. Het transport van terminal naar opslaglocatie en bijbehorende CO2 uitstoot wordt zo tot een

fruit. Hierdoor vervalt het transport tussen de opslaglocatie en ompaklocatie.

en doet dat aan de hand van de Supply chain Quick scan. De huidige structuur van de logistieke keten van een bedrijf wordt hierbij geëvalueerd en de mogelijkheden

Door jarenlange ervaring beschikt Kloosterboer over uitgebreide kennis op het gebied van projectontwikkeling, material handling

systemen, bouwkunde en installatietechniek, ICT en projectmanagement. Dit stelt hen in staat klanten van begin tot einde te begeleiden bij het verbeteren en verduurzamen van hun logistieke proces.

levert Cool Port een wezenlijke bijdrage aan de duurzaamheid en de efficiency van de

www.kloosterboer.com ADVERTORIAL

20 PROFIEL – ANALYSEINDUSTRIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

‘NEDERLAND IS DE LOGISTIEKE DRAAISCHIJF VAN EUROPA’ Of Nederland wereldwijd groot is in de logistiek? Zonder twijfel, volgens Jonas van Stekelenburg, Head of Cargo Schiphol. “Nederland is de logistieke draaischijf van Europa.”

“Schiphol is kwalitatief de beste luchthaven van Europa. Dat is onomstreden, iedereen zegt het. En dat moet ook, want Nederland heeft geen hele sterke industrie of een hele grote stad waar Schiphol op gebaseerd is. Wij danken onze positie aan de kwaliteit.” Jonas van Stekelenburg, directeur Schiphol Cargo, lepelt de cijfers moeiteloos op: “Nederland doet 14% van de luchtvracht in Europa met een Europese oppervlakte van minder dan 1 procent en een bevolking van minder dan 4 procent. Dan speel je bovenin mee in de logistieke league.” Maar het is volgens Van Stekelenburg niet alleen een groot volume dat telt, het gaat om kwaliteit. “De duurste luchtvracht, de meest ingewikkelde luchtvracht, die moet over Schiphol gaan.” Waar zit de kracht van Schiphol?

“In onze connectivity. We hebben het sterkste netwerk van Europa, dankzij KLM en de andere airlines. We zijn met vijf steden in Canada verbonden, we hebben de meeste capaciteit op China, we hebben veel capaciteit op Afrika. Als je naar Brussel gaat, dan is dat niet zo. En als je naar Frankfurt gaat ook niet.” Waarom is dat zo belangrijk?

“Onze grootste inkomende bestemming is Kenia, daar komen rozen vandaan, zo’n 30 vluchten per week. Maar er is niets dat terug

wil naar Kenia. Dus wat gebeurt er: we gaan naar Nigeria met benodigdheden voor de olie-industrie, naar Zuid-Afrika met medicijnen, en vliegen via Kenia terug naar Nederland. Dat is onze kracht: onze airlines doen het hele continent Afrika aan. Hetzelfde geldt voor Zuid-Amerika.” Hoe is de connectivity met andere logistieke hotspots in Nederland?

“Dat is het laatste aspect van ons netwerk. Je kan Schiphol als stand alone zien, maar eigenlijk moet je Schiphol zien in het hele bestel. Neem een iPhone introductie, dat gaat per lucht, maar een iPhone opvolging kan ook per schip. Hetzelfde geldt voor medicijnen. Schiphol en Rotterdam vullen elkaar aan. We hebben beiden een commercieel en een maatschappelijk doel: we zijn er voor de BV Nederland.” De BV Nederland, daar speelt de overheid natuurlijk ook een rol in. Wat verwacht u van de nieuwe regering op logistiek gebied?

“Logistiek zit overal, het zijn de haarvaten van de economie. En logistiek heeft Nederland groot gemaakt. Natuurlijk moeten er politieke keuzes gemaakt worden, en natuurlijk is het zo dat we heel dichtbevolkt zijn en dat je niet alles moet willen, maar je positie in de slimme logistieke keten moet je willen behouden. Met elkaar

moeten we die belangen behartigen om onze sterke positie als logistiek land te behouden en uit te bouwen. Ik hoop dat de nieuwe regering dat logistieke belang borgt.” Duurzaamheid is een beetje een modewoord. Hoe belangrijk is dit voor Schiphol?

“Duurzaamheid is waar de vooruitgang zit. Schiphol is de eerste hub-luchthaven geweest in de wereld die een CO2-reductie had. Ik vind dat heel belangrijk en heb daaraan meegewerkt. Hoe schoner, hoe beter. We hebben nu in de cargo community een ‘Milk-run’ project, waar concurrenten samen met elkaar op dezelfde vrachtwagen zitten. Dat is ongekend, dat gebeurt op geen enkele andere luchthaven.” Maar u kijkt nu waarschijnlijk anders tegen duurzaamheid aan dan u deed in uw vorige rol als Manager Sustainability?

“Dat klopt. Waar ik in mijn vorige functie dacht: ‘Waarom komen die paprika’s eigenlijk per vliegtuig?’, snap ik dat nu wel. Je leert genuanceerder kijken, maar mijn passie voor duurzaamheid is er niet minder op geworden. Sterker nog, ik kan nu veel beter zien waar het moet gebeuren. Waar je de duurzaamheidswinst kan halen.” En waar is dat dan?

“Efficiëntie. Dit gaat echt hand

in hand met duurzaamheid. Het is eigenlijk dezelfde kant van de medaille. Kijk bijvoorbeeld naar Europa waar veel vluchten vol zijn wat passagiers betreft maar leeg zijn wat vracht betreft: die laadruimte wordt nauwelijks gebruikt. Dat moet je dus niet willen. KLM is 12send gestart en wij ondersteunen dat van harte: het vervoeren van hoogwaardige pakketjes in deze lege vliegtuigen. De pakketten komen er razendsnel in via Schiphol haar normale bagagesysteem. Dat is van belang want de maatschappijen willen snelheid: binnen 25 minuten moet het vliegtuig soms al weer weg zijn. Dat moet je dus heel snel cargo inladen, en KLM heeft daar samen met 12Send een manier voor gevonden. Zo’n innovatie: dat is efficiency, dat is duurzaam.” Wat is de invloed van e-commerce op Schiphol?

“Dit is nu gaande, dit is een slag. Bij e-commerce is Custom Clearance enorm belangrijk: hoe snel komt een pakketje Nederland binnen? Vroeger was het zo dat alleen post uitgezonderd was van invoerrechten, want het is een privé naar privé zending, dus post kwam sneller door de douane dan andere stukken. Vervolgens hebben ze zoiets opengesteld voor de integrators (UPS, DHL en Fedex, red.), ervan uitgaande dat de waarde van de pakketjes onder de vrijstelling van

BTW en aangifte zit. En nu heeft de Douane de VENUE-regeling in het leven geroepen. Daarin hebben we dat proces gedemocratiseerd en mag iedereen gebruik maken van dit snelle systeem, als je onder een bepaalde waarde blijft.” Maar gaat die snelheid niet ten koste van de veiligheid? Hoe garanderen jullie dat er geen drugs, wapens en andere illegale dingen tussen zitten?

“Onze Douane heeft dezelfde eisen als elke Douane in welk Europees land dan ook qua veiligheid. Maar het mooie is dat de Douane in Nederland ook een extra eis heeft, namelijk faciliterend zijn aan handel. Ze checken dus net zoveel als België, Duitsland, noem maar op, maar als extra pijler hebben ze ‘seamless flows’. Ze willen een zo ongestoord mogelijke flow accommoderen, dus zij doen die checks bij de bedrijven zelf. Ze zitten in het proces van anderen, doen aan remote checking op basis van videobeelden, alles om het proces te versnellen.” Jerry Huinder

ALTIJD CONNECTED Schiphol heeft het sterkste logistieke netwerk van Europa. Meer lezen over de logistiek in Nederland? Kijk dan op analyseindustrie.

ADVERTORIAL

Geen lampen, maar verlichting TRILUX loopt voorop in slimme verlichting voor logistiek en industrie Als de zon schijnt, mag de verlichting best

onder meer lichtplanning, montage, installa-

daglicht, branduren en onderhoudsbehoefte.

men de lampen automatisch, waardoor er

ander in de vingers.

De ambities rijken verder. In 2020 wil TRILUX marktleider zijn op het gebied van

beheersen.”

energie.”

dimmen. En wat is het nut van ingeschakeld licht, wanneer er toch geen medewerkers zijn? TRILUX heeft dit – en meer – als geen

Verlichting is tegenwoordig zoveel meer dan wat lampen ophangen. “We zien een trend waarbij licht niet langer wordt ge-

kocht, maar wordt gebruikt en ook op deze manier wordt afgerekend met klanten”, zegt Willem Dammers, managing director TRILUX Benelux. “Ook circulariteit speelt een belangrijke rol in de toekomst van licht.”

Dat sluit naadloos aan op de werkwijze van TRILUX. Duurzaam bouwen zit het bedrijf in de genen; het werkt in veel projecten volgens de BREEAM- en WELL-richtlijnen. TRILUX neemt de eindgebruiker op het gebied van licht graag alles uit handen door

tie, en lange termijn instandhouding als één dienst aan te bieden: licht als service.

‘connected luminiaires’, waarbij elk lichtpunt een sensor en online verbinding heeft. Dammers: “Ieder afzonderlijk armatuur legt gegevens vast over aanwezigheid in ruimten,

Een lichtpunt kan op afstand bediend worden en meldt vroegtijdig defecten waardoor wij onderhoudskosten kunnen plannen en

TRILUX bracht dit in het Europees distributiecentrum van DOKVAST in de praktijk, zegt Jos Klanderman, managing director

DOKVAST. “Als het zonnetje schijnt dan dim-

een extreme energiebezuiniging plaatsvindt. Zo creëren wij een duurzaam en energievriendelijk pand dat zichzelf bedruipt qua

“Ook op het gebied van veiligheid hebben wij meegedacht in dit project”, vult Dammers aan. “Denk aan een heftruckchauffeur die niet in een donker gat wil rijden. Het licht moet dusdanig vroeg schakelen dat het

licht voor hem aangaat en achter hem weer uitgaat.” Het was geweldig om hieraan mee te werken, zegt hij. “Voor de investeerder lag de nadruk op duurzaamheid. De gebruiker was op zoek naar een prettige werkomgeving met zo laag mogelijke operationele kosten. TRILUX heeft haar specialistische kennis mogen inzetten om deze innovatie te realiseren.”

ANALYSEINDUSTRIE.NL 21

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: Schiphol Cargo

VRAGEN AAN ERIC-JAN DEKKER Persfoto

Medeoprichter van Post en Dekker.

Hoe kun je smart customization het best omschrijven? “Als het samenstellen van een order door het slim combineren van standaard modules. Zo creëer je maatwerk, zonder voor iedere klant iets nieuws te ontwikkelen; van engineering to order naar configure to order.”

Wat is het voordeel om hiermee te werken?

“Voor de klant leidt het tot betaalbaar maatwerk. Voor merkleveranciers én OEM’ers leidt het tot een betere beheersing van de orderrisico’s, meer voorspelbaarheid en tot een betere leverbetrouwbaarheid, naast een reductie van de doorlooptijd. Het aantal werkuren per miljoen euro omzet is dus lager.”

Waar moet je allemaal rekening mee houden als je dit wilt implementeren binnen je bedrijf?

FEITEN

De vraag naar vervoer via de lucht groeit. In combinatie met het naderende Alders-akoord, waarin is afgesproken dat Schiphol maximaal 500.000 vluchten mag uitvoeren in 2020, heeft dit ervoor gezorgd dat airlines alvast slots hebben geclaimd. Dit creëert volgens Jonas van Stekelenburg een probleem voor de luchtvracht, aangezien er te weinig slots overblijven. “Full freight zal mogelijk tot 10% krimpen. Voor cargo is het dus van belang dat ‘de te verdelen koek’ groter wordt. Lelystad zou een uitkomst kunnen zijn. Als een deel van het personenvervoer daarheen verhuist, komen er voor ons weer slots vrij.”

“Allereerst is het belangrijk om productfamilies te structureren aan de hand van strategische en historische analyses. Wat wil de klant? Heb je die robuuste structuur duidelijk, dan kun je daar de flexibele set, zeg maar de legostenen, bij gaan vormen. Daarna is het zaak om dit binnen je bedrijfsproces te borgen, onder andere door de ICT-infrastructuur hierop aan te laten sluiten.”

Aäron van der Sanden

ADVERTENTIE

22 INSPIRATIE – ANALYSEINDUSTRIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

MEEST INTERESSANTE WAREHOUSING INNOVATIES Fotolia

Hoe kies je een WMS? Logistiek dienstverleners en verladers

gebruiken Warehouse Management Systemen voor het optimaal uitvoeren van inslag, opslag en uitslag in hun warehouse. Het gaat om een systeem dat niet enkel weet en meebepaalt waar in het warehouse producten staan opgeslagen, maar ook opdrachten naar de medewerkers stuurt. Er zijn enorm veel aanbieders van WMS, maar hoe maak je daaruit een keuze? “Het beste WMS is datgene dat via een geïntegreerde koppeling goed matcht met het ERP-systeem”, stelt Willem Mulderij, onafhankelijk adviseur bij Som 4. “Als dat niet het geval is en

later nog aangepast moet worden, dan kost dat een bedrijf veel geld.” Daarom moeten bedrijven allereerst hun eigen activiteiten in kaart brengen. “Wat wil ik mijn klant bieden, wat doe ik nu en de komende jaren? Is mijn voorraadbeheer dynamisch of statisch? Hoe zit het met douanehandelingen?” Mulderij adviseert directieleden ook om de toekomstige gebruikers van het systeem bij het selectieproces te betrekken. “Zij weten vaak beter dan het management hoe het proces er in detail uitziet.” De keuze voor een WMS-aanbieder

begint met een longlist, stelt Mulderij.

“Wie heeft er ervaring in de specifieke branche, hoe zit het met trainingen en servicecontract? En: wat is het budget? Sommige systemen zijn in de basis al zo omvangrijk dat het met 100.000 euro start en dat is vaak niet nodig voor een simpel logistiek proces.” Deze longlist wordt vervolgens terug-

gebracht naar een shortlist, waarna klant specifieke demonstraties volgen. Dan krijgen twee aanbieders bijvoorbeeld de opdracht om op basis van uw proces een douaneproces in te richten. Daarna kan er een weloverwogen keuze gemaakt worden. Malini Witlox

De opvoeding van robots In alle denkbare industrieën vinden ontwikkelingen plaats die het werk vergemakkelijken. In magazijnen is robotisering van werkzaamheden ingezet, om bijvoorbeeld het orderpicken door robots te laten doen. “Zwaar, saai of vies werk kun je beter door robots laten doen. Veelal zijn magazijnen ingericht voor mensen, heel conventioneel. Maar door een aanpassing van het design van het magazijn, kan het ook voor robots ideaal zijn om er te werken”, volgens Herbert ten Have, CEO van Fizyr, per negen oktober de nieuwe naam van Delft Robotics. Door de toepassing van deep learning leren robots zichzelf

Fotolia

omgaan met variabele producten en zich te verbeteren. In het geval van orderpicken ontwikkelt de robot zich aan de hand van praktijkvoorbeelden, zodat deze weet wat hij moet oppikken en hoe hij dat moet doen. “Het ontwikkelde algoritme is te vergelijken met een kind die je het verschil tussen appels en peren wilt uitleggen. Na meerdere, verschillende objecten gezien te hebben, zegt het kind welke de appel is en welke de peer. Op deze manier worden robots ook getraind”, stelt Ten Have. Automatisering heeft de potentie om in ieder magazijn een rol te ver-

Fotolia

vullen, mits de voorwaarden goed zijn. Ten Have: “Ook robots hebben tekortkomingen, namelijk dat zij moeite hebben met variatie van producten. Niet elke gripper kan elk product oppikken.” De gebreken die op dit moment van toepassing zijn, kunnen door kunstmatige intelligentie op de lange termijn verholpen worden. Het eerste magazijn waarin vrijwel geen mensen meer nodig zijn is wellicht eerder realiteit dan verwacht. “De technieken zijn er, nu is het de vraag hoe snel bedrijven daarmee doorpakken”, aldus Ten Have. Bram Zeldenrijk

Ongelukken voorkomen door preventieve maatregelen Alleen al met heftrucks vinden er op jaarbasis zo’n 1.700 ongelukken plaats. In magazijnen zijn er jaarlijks enkele dodelijke ongelukken die voorkomen kunnen worden, stelt prof. dr. Jop Groeneweg, docent cognitieve psychologie aan de Universiteit van Leiden en gespecialiseerd in risicomanagement. Organisaties kunnen verschillende maatregelen nemen om deze grote hoeveelheid ongevallen tegen te gaan. Groeneweg: “Het moet een normale gang van zaken zijn dat collega’s elkaar aanspreken wanneer iemand zich niet aan de veiligheidsvoorschriften houdt. Soms is daar een hele cultuurverandering voor nodig binnen een bedrijf.”

Een andere manier om veiligheid te benaderen is door het niet expliciet te noemen, maar door nauwkeurigheid centraal te stellen en er bijvoorbeeld een wedstrijd van te maken wie het nauwkeurigst werkt. “Een andere mogelijkheid is om werknemers eigenaar te maken van een heftruck. Hierdoor voelen zij zich meer verantwoordelijk en is het makkelijker om iemand aan te spreken op verkeerd gedrag”, aldus Groeneweg. Een verandering is niet alleen nood-

zakelijk bij medewerkers, maar ook bij de organisatie zelf. Het aanpassen van het design van het magazijn kan al minder ongelukken opleveren.

Groeneweg: “Het is meestal niet nodig om tweerichtingsverkeer te hebben met heftrucks in een magazijn. Eenrichtingsverkeer is vaak net zo effectief, maar levert minder ongelukken op.” Daarnaast kan de planning bij veel magazijnen verbeterd worden, volgens Groeneweg. “De kwaliteit van de bedrijfsprocessen is niet altijd optimaal. Er zijn grenzen aan efficiëntie en effectiviteit. Zorg vooral dat de tijdsdruk realistisch is. Hoe hoger de tijdsdruk, hoe meer ongelukken er plaatsvinden.” Bram Zeldenrijk

ADVERTENTIE

12e JAARCONGRES

PROCESMANAGEMENT

; n e k n e d s e c o r P e Het nieuw keep it simple!

DONDERDAG 23 NOVEMBER 2017 BURGERS’ ZOO, ARNHEM

www.sigmaonline.nl/procesmanagement

Uw - 9 vragen checklist - voor warehouse automatisering en inrichting Wanneer uw bedrijf groeit en er ruimtegebrek ontstaat, is de eerste gedachte vaak het huren of bouwen van een groter warehouse. Een verbouwing kost echter tijd, geld en kan veel overlast veroorzaken. Maar los daarvan is het de vraag of een uitbreiding echt wel nodig is. Er kan ook kritisch worden gekeken naar de huidige inrichting en procesvoering van het warehouse. Wordt het warehouse vloeroppervlak efficiënt genoeg benut? Kunt u processen slimmer inrichten door te automatiseren? Ga naar www.motraclinde.nl/warehouse en beantwoord de 9 vragen in de checklist. U krijgt direct antwoord op de vraag of u voldoende voorbereid bent op de toekomst en hoe u aan de slag kunt gaan met optimaliseren.

“40% meer invriescapaciteit door herinrichting” Peter Kieftenbelt, technisch bedrijfsleider Grolleman Coldstore in Apeldoorn

MotracLinde maakt uw logistieke ambities waar 60 jaar ervaring In 60 jaar tijd hebben wij een unieke combinatie van kennis en ervaring opgebouwd. Warehouse advies Onze warehouse experts adviseren over efficiënte processen, optimaal fleetmanagement en geautomatiseerde warehouse oplossingen. Totaalleverancier One-stop-shop voor warehouse automatisering, magazijntrucks en inrichting. Analyse, advies, ontwerp, uitvoering. Wij verzorgen alles in eigen beheer.

Meer weten? www.motraclinde.nl T 088 73 77 800 website@motraclinde.nl

24/7 service Landelijke dekking, vakbekwame monteurs en betrouwbare hulp op afroep.

ADVERTORIAL

KiesZon ontwikkelt, financiert, realiseert en exploiteert grootschalige zonnestroomprojecten voor de logistieke sector. Volledig gefinancierd in een operational lease of dakhuurconstructie. Altijd de beste oplossing passend bij uw MVO doelstellingen. www.kies-zon.nl

085 782 5000

info@kieszon.nl

DRIVING YOUR INDUSTRY 4WARD.

Binnen de industriële automatisering volgen de ontwikkelingen elkaar in hoog tempo op. Als vooraanstaand vernieuwer op het gebied van geavanceerde sensortechnologie ontwikkelt SICK oplossingen die nu al rekening houden met de uitdagingen van morgen. Onze intelligente sensoren passen in elke productieomgeving, communiceren met elk netwerk en verzamelen niet alleen gegevens, maar zorgen ook voor realtime data-evaluatie. Dit allemaal voor een flexibelere productie, efficiëntere processen en een betrouwbare samenwerking tussen mens en machine. SICK noemt dat: sensor intelligence. www.sick.nl