Analyse #38 - Senioren

Dit is een commerciële bijlage gedistribueerd door Het AD. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud.

OKTOBER 2019 | NR. 38

Senioren

ANALYSE

CONTENT WITH A PURPOSE

analysenederland.nl

Voorwoord:

Manon Vanderkaa – Directeur KBO-PCOB “Ouder worden, er komt heel wat bij kijken. Aan de ene kant gaat het vanzelf, aan de andere kant komt de ouderdom regelmatig zoals het spreekwoord al zegt - met gebreken.

Ouder worden is een veelkleurige fase, want iedereen wordt oud op zijn of haar eigen manier. Met alles wat daarbij hoort. Met vragen als: wat vind ik belangrijk? Wie vind ik belangrijk? Hoe besteed ik mijn tijd?” Met nieuwe ervaringen, met belemmeringen, met ups en downs. En dat maakt juist senioren zo krachtig.

Een leven waarop teruggekeken kan worden, vol ervaringen. Met vreugde en verdriet.

Lees meer op pagina 2

Lees meer interessante artikelen op analysenederland.nl Inspiratie:

Een prikkel tot meer bezieling

Wat heeft André van Duin te zeggen tegen de medewerker die iedere dag met tegenzin in zijn lijf naar zijn werk fietst? In ieder geval, reageert Van Duin, blijven fietsen! Dat is immers gezond.

“En met tegenzin naar je werk? Zou ik niet doen. Het grootste deel van je leven zit je toch aan die baan vast. Dus als dat niet bevalt, zou ik zeker iets anders gaan doen. Er is werk zat. Voldoende vacatures.”

TINEKE SCHOUTEN CABARETIÈRE

‘Oud, wijs en vitaal: dat lijkt me wel wat’ Lees meer op pagina 12

Lees meer op pagina 8

Actueel:

Verdieping:

Waar mensen veel meer naar toe moeten is scharrelen. Echt letterlijk. Dus als een scharrelkip leven en niet als een legbatterijkip. Dat zit ‘m in kleine dingen: de trap nemen in plaats van de lift, of de auto een straat verderop zetten in plaats van pal voor de deur. Wie zo de hele dag aan het scharrelen is, geeft zijn lichaam een extra bewegingsprikkel zonder dat het een uitputtingsslag wordt.

Deep Brain Stimulation (DBS) is een behandelmethode die de symptomen van bewegingsstoornissen bij onder andere de ziekte van Parkinson kan onderdrukken. De techniek rondom DBS is de afgelopen decennia dermate verbeterd dat het slagingspercentage van de behandeling toeneemt en het risico op bijwerkingen afneemt. Prof. dr. Rick Schuurman hoopt dat dankzij nieuwe ontwikkelingen steeds meer mensen in profijt hebben van deze behandeling.

‘Mensen moeten meer scharrelen’

Lees meer op pagina 4

DBS voor breder publiek

Lees meer op pagina 18

VOORWOORD – ANALYSENEDERLAND.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: Pexels

Foto: KBO-PCOB

2

INHOUD

fase, want iedereen wordt oud op zijn of haar eigen manier. Met alles wat daarbij hoort. Met vragen als: wat vind ik belangrijk? Wie vind ik belangrijk? Hoe besteed ik mijn tijd? Met nieuwe ervaringen, met belemmeringen, met ups en downs.

En dat maakt juist senioren zo krachtig. Een leven waarop teruggekeken kan worden, vol ervaringen. Met vreugde en verdriet.

Actief zijn en blijven helpt om gezond

en vitaal te blijven. Bewegen, er op uit gaan en van betekenis zijn spelen

Volg ons digitaal:

2

Voorwoord: Manon Vanderkaa

4

‘Mensen moeten meer scharrelen’

5

‘Vijftigplussers zijn niet zielig’

7

Avontuurlijk op reis in Duitsland

8

Een prikkel tot meer bezieling

12 Profiel: Tineke Schouten 14 Niet alleen voor nu 16 Een goed gehoor 18 DBS voor breder publiek 20 Een nieuwe hartklep?

22 Het Nederlandse erfrecht

Krachtig kleurenpalet Ouder worden is een veelkleurige

Weten hoe Tineke Schouten het al 40 shows lang volhoudt? Lees dan het interview op pagina 12.

Wolf van Nispen, Campaign Manager

Manon Vanderkaa, directeur KBO-PCOB.

Ouder worden, er komt heel wat bij kijken. Aan de ene kant gaat het vanzelf, aan de andere kant komt de ouderdom regelmatig - zoals het spreekwoord al zegt - met gebreken.

WOLF TIPT!

daarbij een grote rol. Senioren geven aan dat vooral contact en zingeving bijdragen aan een zinvol leven.

Contact geeft kleur aan het leven.

Hebben we dat contact niet, dan vereenzamen we. Helaas zien we daar nog veel te veel voorbeelden van, met alle gevolgen van dien.

‘Ouder worden is een veelkleurige fase, want iedereen wordt oud op zijn of haar eigen manier’ @europeanmediapartner

Het hebben van een netwerk en het

leggen van verbindingen, is van grote waarde voor ons geluk en kwaliteit van leven. Wij zijn er voor en door senioren. Senioren organiseren uitjes voor elkaar, helpen elkaar met de computer of de belastingaangifte.

Ook wordt er gepraat over levensvragen of een potje kaart gespeeld. En samen komen we op voor de belangen van senioren. Vaak wordt aan de kracht van senioren voorbijgegaan en is de beeldvorming negatief gekleurd.

Wíj zien door het brede aanbod binnen onze vereniging het krachtige kleurenpalet aan kennis en mogelijkheden van en voor senioren.

Door actief te zijn, blijven we langer fit

en gezond. Bijvoorbeeld door samen te bewegen en achteraf koffie te drinken maar ook door je in te zetten

analysenederland.nl

‘Vaak wordt aan de kracht van senioren voorbijgegaan’ voor de medemens. Senioren kunnen nog lang meedoen en van betekenis zijn door talenten, kennis en ervaring in te zetten en bruggen te slaan tussen generaties. De verbinding tussen mensen, of je nu oud of jong bent, met alle schakeringen die er zijn, is voor ons allemaal belangrijk.

Samen vormen we onze samenleving.

Gezond en gelukkig ouder worden, is van ons allemaal.

Manon Vanderkaa, directeur KBO-PCOB

Recycle of geef het magazine door!

ANALYSE Campagne Manager: Wolf van Nispen

wolf.van.nispen@europeanmediapartner.com Managing Director:

Amanda Ghidoni

Chief Content Officer : Mats Gylldorff Redacteur:

Marjon Kruize

Layout:

Charlotte Hovenier

Tekst:

Marith Iedema Jerry Huinder Marjon Kruize Muriël Mulder Hugo Schrameyer

Coverfoto:

KBO-PCOB

Gedistribueerd:

Het Algemeen Dagblad 2019

CONTENT WITH A PURPOSE European Media Partner Nederland B.V Keizersgracht 424, NL-1016 GC Amsterdam Tel.: +31 20 808 82 00 Email: nl@europeanmediapartner.com www.europeanmediapartner.com

European Media Partner is gespecialiseerd in contentmarketing en native advertising.

Wij combineren redactionele inhoud met themakranten die bij toonaangevende dagbladen zijn bijgevoegd. Wij zorgen ervoor dat de boodschap van uw merk wordt overgebracht, en uw doelgroep de juiste beslissingen neemt.

ADVERTENTIE

HÉT LANDELIJKE, GESPECIALISEERDE ZIEKENHUIS VOOR BORST(KANKER)ZORG EXPERT IN SECOND OPINIONS PERSOONLIJKE AANDACHT EN GASTVRIJ

www.alexandermonro.nl

Het ándere bedrijfsuitje Vrijwilliger voor één dag

Nationale Vereniging de Zonnebloem draait al ruim 70 jaar om mensen met een fysieke beperking. In Nederland zijn dit er maar liefst 1,4 miljoen. Voor hen zijn gewone, dagelijkse dingen niet altijd vanzelfsprekend. Op een volwaardige manier meedoen aan de maatschappij is geen eenvoudige opgave. De Zonnebloem biedt oplossingen. Ruim 33.000 Zonnebloemvrijwilligers zorgen er met persoonlijke aandacht en activiteiten voor dat deze mensen niet in een sociaal isolement komen.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen Ook steeds meer bedrijven gaan maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Janneke Beukema, projectleider ‘Het ándere bedrijfsuitje’ bij de Zonnebloem: “Wij krijgen steeds meer vragen van bedrijven om hen te adviseren hoe ze hieraan invulling kunnen geven. Vooral op de sociale pijler kan ons bedrijvenprogramma ‘Het ándere bedrijfsuitje’ bedrijven oplossing bieden. Tijdens dit bijzondere teamuitje zetten medewerkers van een organisatie zich een middag in als vrijwilliger. En bezoeken samen met Zonnebloemdeelnemers een museum, dierentuin of pretpark. De medewerkers bezorgen onze deelnemers door hun inzet en aandacht onvergetelijke momenten. En merken dat door met het doen van iets kleins, ze heel veel betekenen voor iemand anders. Voor hen waarschijnlijk allemaal vanzelfsprekend, maar als je een fysieke beperking hebt niet altijd. De deelnemers zijn dan ook erg dankbaar dat ze worden uitgenodigd om mee op pad te gaan.”

“Iedereen beleeft veel plezier aan de uitjes.”

Ook ING biedt haar medewerkers de mogelijkheid om deel te nemen aan ‘Het ándere bedrijfsuitje’. Edith van den Heuvel, Senior Sales Consultant Transaction Services van ING: “In het kader van Corporate Social Responsibility kiezen wij als Sectorafdeling Financial Institutions jaarlijks diverse activiteiten uit om aan deel te nemen. Andere collega’s waren al met een Zonnebloemactiviteit in het Rijksmuseum geweest, waar ze nog steeds met enthousiasme over spreken.” Tijdens ‘Het ándere bedrijfsuitje’ begeleiden collega’s de Zonnebloemdeelnemers en duwen hun rolstoel. Bij dit uitje werd de Hermitage in Amsterdam en de tentoonstelling ‘Juwelen! Schitteren aan het Russische hof’ bezocht. Van den Heuvel: “De collega’s waren het er unaniem over eens dat dit een heel geslaagde middag is geweest. Tijdens het uitje hoor je ook de persoonlijke verhalen van de deelnemers, van wie het levenspad niet altijd over rozen is gegaan. Dat is voor ons ook leerzaam en indrukwekkend. Een collega ontving zelfs later via de app nog een persoonlijk bedankje dat de heer in kwestie de tentoonstelling mooi had gevonden, maar dat hij nog het meest genoten had van de gesprekken die hij met onze collega had gevoerd.” De leeftijd van deze Zonnebloemdeelnemers varieerde van 60 tot 96 en ieder heeft zijn eigen verhaal over onbegrip in de maatschappij wanneer je als oudere of gehandicapte afhankelijk bent van derden. Ook in het museum werd door bezoekers ook niet altijd rekening gehouden met bezoekers in een rolstoel.

Van den Heuvel blikt terug op een geslaagde dag: “Het is enorm dankbaar om iets te kunnen doen voor anderen voor wie het niet altijd vanzelfsprekend is om ergens naar toe te gaan. De activiteiten, die door de Zonnebloem worden aangeboden en geregeld, zijn divers en interessant om te bezoeken. En het is bovendien heel leuk om met een divers team (dat behoort tot één afdeling maar niet dagelijks met elkaar werkt) een middag door te brengen met enthousiaste gasten, ieder met een eigen verhaal. Ik kan het zeker andere bedrijven ook aanraden.”

Gastvrijheid & Toegankelijkheid De Hermitage in Amsterdam is één van de vrijetijdslocaties die meedoet aan het project ‘Onbeperkt Eropuit’. Natalie de Neef heeft voor de Zonnebloem de workshop ‘Gastvrijheid & Toegankelijkheid’ ontwikkeld. Ze geeft deze in het land aan medewerkers van allerlei vrijetijdslocaties. De workshop is onderdeel van het project ‘Onbeperkt Eropuit’. Met steun van de Vriendenloterij en het VSB Fonds, maakt de Zonnebloem locaties beter toegankelijk. Dit begint met een belevingsonderzoek waarbij mensen, die gebruikmaken van een rolstoel (elektrisch of handbewogen) of rollator, als mystery guest de locatie bezoeken. Daarna vindt er nog een technische keuring plaats. De bevindingen en aanbevelingen van beide bezoeken worden aan de locatie gepresenteerd. Daarna volgen medewerkers de workshop, die gericht is op sociale toegankelijkheid. “Tijdens de workshop maken we de theorie over rolstoeltoegankelijkheid voelbaar met persoonlijke verhalen van de mystery guests en we laten de medewerkers zelf ervaring opdoen”, zegt Natalie de Neef. “Medewerkers bezoeken hun eigen locatie in een rolstoel en met onderdelen van een zogeheten beperkingenpak. Dit zelf ervaring opdoen heeft zo’n impact; zo was een drempel van 2 cm uit het rapport niet zo’n groot probleem volgens 1 van de locaties, maar toen niemand van de medewerkers er met het oefenen zelf overheen kwam, was er toch snel een aanpassing gedaan. De workshop verzorg ik altijd samen met een mystery guest en die verhalen zijn de grootste eye-openers. Het gaat om bewustwording. Dat er bijvoorbeeld vaak over het hoofd van iemand in een rolstoel heen wordt gepraat, komt echt binnen. Zo blijft de kernboodschap goed hangen: dat iemand met een beperking gelijkwaardig behandeld wil worden.”

Meer weten over Het ándere bedrijfsuitje of ons project Onbeperkt Eropuit?

Kijk op onze website: www.zonnebloem.nl

4

ACTUEEL – ANALYSENEDERLAND.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

‘Mensen moeten meer scharrelen’ Foto: Marc de Haan

Mensen zijn niet gebouwd als luipaard om zich als een bezetene over de kop te rennen. Maar mensen zijn ook niet gebouwd als luiaard die de hele dag achter zijn bureau zit.

Mensen zijn gebouwd als mensen.

Willen we gezond ouder worden, dan moeten we meer scharrelen.

In zijn nieuwe boek Het geheim van

de schildpad onderzoekt David van Bodegom, arts en verouderingswetenschapper bij kennisinstituut Leyden Academy, de biologie van lang leven. De publicatie, nog maar een paar weken oud, is niet onopgemerkt voorbij gegaan. Televisieprogramma’s, dagbladen en tal van tijdschriften hebben inmiddels hun oordeel gegeven over het nieuwe boek. Blijkbaar bestaat er een razende nieuwsgierigheid naar de vraag waarom een muis na twee jaar volledig is opgebrand, een olifant net als de mens pakweg de tachtig haalt, terwijl een schildpad meer dan 200 verjaardagen kan vieren.

Van Bodegom beseft zelf ook heus wel dat het soms lastig is om verleidingen te weerstaan. Of om als senior uit de luie stoel te komen en een stapje extra te zetten. In plaats van op wilskracht de verleidingen te weerstaan, moet je volgens hem de ongezonde verleidingen vervangen door gezonde verleidingen. Want wat je op kantoor moet doen, is die koektrommel vervangen door een schaal appels. “Want iedereen weet: als die schaal appels er staat, wordt er ook van gegeten. Zo is het ook met bewegen. Als veertig-plusser kom je met jonge kinderen toch wel aan je beweging, maar als oudere zul je iets moeten organiseren.

Gelukkig zie je dat steeds meer, dat senioren zich organiseren in clubjes waar er ook volop ruimte is voor een beetje actie. In je eentje is er soms de neiging om een sportactiviteit te laten, maar in groepsverband is scharrelen gezellig en blijven mensen gemotiveerd.”

NIEUW NIEUWin inNed Ne

UUkkuunnt tl al annggeer rt h t huui si sbbl

Voor Voor hethet eerst eerst eeneen hoog-laag hoog-laag bed bed en en boxspring boxspring in -1. in -1.

Wie Wi w eeneen ‘ziekenhuis-achtig’ ‘ziekenhuis-achtig’ bedbed in huis? in huis?

Ervaar Ervaar hethet heerlijke heerlijke comfort comfort vanvan eeneen echte echte boxspring boxspring en en hethet ge eeneen zorgbed zorgbed thuis thuis en en datdat dandan ookook nog nog in een in een huiselijke huiselijke sfeer! sfeeK div.div. kleuren kleuren en en 17 17 verschillende verschillende maten, maten, want want alles alles is maatwerk is maatwe overweldigend overweldigend succes succes nu nu eeneen tijdelijke tijdelijke actie; actie; maak maak vrijblijvend vrijblijve spraak spraak bij u thuis! u thuis! letterlijk.

Dusbijals

‘Bewegen is gezond, maar in handen om tot op hoge leeftijd scharrelen. Echt gezond te blijven. En daar weet Van ‘Wie een juisteNIEUW een scharrelkip leven en niet als een je moet het niet NIEUW in in Nederland Nederland Bodegom veel over te zeggen. legbatterijkip. Dat zit ‘m in kleine UUk k uu ndingen: n t tl aldea ntrap n gg enemen e r rt h th uu i si sbb l iljivj v ee nnww oo nn ee nn !! leefstijl en gezond in plaats van overdrijven’ of de auto een straat verderBijvoorbeeld over het feit dat veel voedingspatroon deop lift, mensen doordeweeks achter hun zetten in plaats van pal voor de bureau naar een pc-beeldscherm deur. Wie zo de hele dag aan het Die observatie weerspiegelt zich ook in in acht neemt, staren en dat in het weekeinde scharrelen is, geeft zijn lichaam een de Vitality Club, een laagdrempelige vereffenen met een stevig stukje extra bewegingsprikkel zonder dat beweegclub voor senioren die vanuit Nu valt echter ook op te werpen PP heeft in ieder sporten. Mensen die deze levenshet een uitputtingsslag wordt.

Leyden Academy wordt ondersteund. dat je muizen en schildpadden PP P P met elkaar kunt vergelijken. Maar “Mensen komen voor hun gezondfilosofie erop nahouden, moet geval een PP kun je ook mensen met mensen de verouderingswetenschapper heid, maar ze haken steeds weer aan Je lichaam onderhouden heeft PP vergelijken? Waarom wordt de teleurstellen: hangen achter je vanwege de gezelligheid.” bovendien ook van doen met de blauwdruk PP UU kkuubureau nnt tenloverspannen a l annggedeerhorizon r t thhu ui si s bbl il ji vjinveenn wwbrandstof oonnedieenjen!erin! stopt. ene mens krakkemikkig vanaf zijn Met PP handen om tot zestigste, zeventigste, terwijl de hethet najagen zijn beide tebed ontraden. voeding en drank dus. Maar ook Voor Voor eerst eerst een een hoog-laag hoog-laag bed enen boxspring boxspring inin -1.-1.

Wie Wie wilwil er er nunu ander nog vrolijk op zijn negen“Dat mensen sporten, heeft sigarettenrook. “Wie ongezond een een ‘ziekenhuis-achtig’ ‘ziekenhuis-achtig’ bed bed in in huis? huis? op hoge leeftijd vooral van doen met compensatie. eet en ongezond leeft, brengt zijn tigste ronddrentelt. Dat heeft voor Ervaar Ervaar het het heerlijke heerlijke comfort comfort van van een een echte echte boxspring boxspring enen het het gemak gemak van van P P €€1995,1995,-i.p.v. i.p.v. € 3995,€ 3995,PP Doordeweeks beweeg je te weinig lichaam onherroepelijk in een een belangrijk deel te maken met een een zorgbed zorgbed thuis thuis enen dat dat dan dan ook ook nog nog in in een een huiselijke huiselijke sfeer! sfeer!

Keuze Keuze uituit P P gezond te blijven.’ en daar stel je dan extra lichaamsJet lichaam welg leefstijl, reageert Van Bodegom.

UU slijtageslag. kkuunn t l laherstelt anng eerr tthhuui iss bbl li PP Waar het daarbij om gaat, is de

snelheid van de stofwisseling en de slijtage in het lichaam die dat teweeg brengt. Het hart van een muis slaat 600 keer per minuut, het hart van een walvis zes keer.

De stofwisseling van een muis is daarmee beduidend sneller. “En dus slijt een muis ook eerder”, stelt Van Bodegom.

Van Bodegom: “Wie ongezond eet en ongezond leeft, brengt zijn lichaam onherroepelijk in een slijtageslag.”

Maak Maak gebruik gebruik van van de de actie: actie: lever lever uwuw oude oude bedbed in en in en ontvan ontv € 500,€ 500,retour retour bij bij aanschaf aanschaf vanvan eeneen hoog-laag hoog-laag boxspring. boxspring. *Vraa *V voorwaarden. voorwaarden.

Alleen Alleen lezer lezer van van blad. blad.

Voor Voor hethet eerst eerst eeneen hoog-laag hoog-laag bedbed en boxspring en boxspring invoor -1. invoor -1.

Wie Wie wil wil er nu erdit nudit Advies Advies en en opmeten opmeten aanaan huis huis volledig volledig kosteloos. kosteloos. eeneen ‘ziekenhuis-achtig’ ‘ziekenhuis-achtig’ bedbed in huis? in huis?

Oude Oude bed?

Demonteren, afvoeren en en plaatsen plaatsen van van nieuw nie Ervaar Ervaar hethet heerlijke heerlijke comfort comfort vanvan eeneen echte echte boxspring boxspring enbed? het enDemonteren, het gemak gemak vanvan afvoeren Makkelijker Makkelijker opmaken opmaken matras matras eeneen zorgbed zorgbed thuis thuis en dat en dat dandan ookook nognog in een in een huiselijke huiselijke sfeer! sfeer!

Keuze Keuze uit uit door door ons ons volledig volledig kosteloos! kosteloos! div.div. kleuren kleuren en 17 en verschillende 17 verschillende maten, maten, want want alles alles is maatwerk! is maatwerk!

Wegens Wegens overweldigend overweldigend succes succes nu nu eeneen tijdelijke tijdelijke actie; actie; maak maak vrijblijvend vrijblijvend eeneen af- afRug-/ Rug-/ benen benen elektrisch elektrisch verstel verstel baar baar + hoog + hoog laag laag functie functie spraak spraak bij u bijthuis! u thuis!

NIEUW NIEUW in in Nederland Nederland

Geen Geen motoren motoren zichtbaar zichtbaar

Maak Maak gebruik gebruik vanvan de de actie: actie: lever lever uwuw oude oude bedbed in en in ontvang en ontvang tot tot maxmax Geen Geen kabels kabels zichtbaar zichtbaar € 500,€ 500,retour retour bij aanschaf bij aanschaf vanvan eeneen hoog-laag hoog-laag boxspring. boxspring. *Vraag *Vraag naar naar de de 1 jaar 1 jaar slaap slaap garantie garantie voorwaarden. voorwaarden.

Verrijdbaar Verrijdbaar middels middels onopval onopval lende lende wieltjes wieltjes met met rem rem

Alleen Alleen voor voor lezer lezer vanvan dit dit blad. blad.

Verrijdbaar Verrijdbaar In- Inuitstap uitstap verlichting verlichting Advies Advies en opmeten en opmeten aanaan huishuis volledig volledig kosteloos. kosteloos.

Ergonomisch Ergonomisch maatwerk maatwerk perper individu individu Oude Oude bed? bed?

Demonteren, Demonteren, afvoeren afvoeren en en plaatsen plaatsen vanvan nieuwe nieuwe bedbed Hugo Schrameyer door door onsons volledig volledig kosteloos! kosteloos!

NIEUW NIEUW in in Ned Ned NuNu eeneen hoog-laag-boxspring hoog-laag-boxspring terter introductie introductie al voor al voor

div. div. kleuren kleuren enen 1717 verschillende verschillende maten, maten, want want alles alles is maatwerk! is maatwerk!

Wegens Wegens

* * Rug-/ Rug-/ benen benen elektrisch elektrisch verstel verstel baar baar + hoog + hoog laag laag functie functie Geen Geen motoren motoren zichtbaar zichtbaar Makkelijker Makkelijker opmaken opmaken matras matras Geen Geen kabels kabels zichtbaar zichtbaar *Excl. *Excl. matras. matras.

Maat Maat o.b.v. o.b.v.

80x200cm 80x200cm 1 jaar 1 jaar slaap slaap garantie garantie Verrijdbaar Verrijdbaar middels middels onopval onopval lende lende wieltjes wieltjes metmet rem rem van ongezonde gewoonten, maar In- Inuitstap uitstap verlichting verlichting bij elke inhalering van sigarettenmoet Ergonomisch Ergonomisch maatwerk maatwerk perper individu individu

PP Natuurlijk, onheil in de vorm van beweging in het weekeinde OnzeOnze leverancier leverancier doet doet mee mee overweldigend overweldigend succes succes nunu een een tijdelijke tijdelijke actie; actie; maak maak vrijblijvend vrijblijvend een een af-af- P P aan het aanbeste het beste idee 2019! idee 2019! een dodelijke ziekte valt soms op tegenover. Wat mensen wel eens Bewegen is gezond, maar je Red Red Dot Dot Awards.

Awards.

P PVoor Voor het het eerst eerst een een hoog-laag hoog-laag bed bed en en boxspring boxspring inin -1.-1.

Wie Wie wil w spraak spraak bijbij u thuis! u thuis!

BEWEGEN jonge leeftijd niet af te wenden. Wie vergeten: intensief sporten jaagt je rook en bij elke ongezonde maalhet niet overdrijven.”

Indien Indien nodig nodig zorgbed zorgbed voorvoor laterlater MOET JE NIET OVERDRIJVEN een een ‘ziekenhuis-achtig’ ‘ziekenhuis-achtig’ bed bed inin huis? huis? echter een juiste leefstijl enMaak gezond hartslag en stofwisseling omhoog. tijd brengter jeter een nieuw krasje Maak gebruik gebruik van van dede actie: actie: lever lever uwuw oude oude bed bed in in enen ontvang ontvang tottot max maxNu Nu eeneen hoog-laag-boxspring hoog-laag-boxspring introductie introductie al voor al voor aan. * heerlijke * zul je comfort Ervaar Ervaar het het heerlijke comfort van van een een echte echte boxspring boxspring enen het het gem ge voedingspatroon in acht neemt, En dus in feite ook het verouUiteindelijk daar de negatieWaar mensen veel meer naar toe € 500,€ 500,retour retour bijbij aanschaf aanschaf van van een een hoog-laag hoog-laag boxspring. boxspring. *Vraag *Vraag naar naar dede Maar de hele dag zitten is ook niet goed voor i.p.v. i.p.v. € 3995,€ 3995,heeft in ieder geval een blauwdruk moeten, zegt Van Bodegom, is deringsproces van je lichaam. ve gevolgen van ondervinden. ” je.

Op lees jesfeer! ersfeer! meer over. een een zorgbed zorgbed thuis thuis enen dat dat dan dan ook ook nog nog inanalysenederland.nl in een een huiselijke huiselijke KeK voorwaarden. voorwaarden.

158158

€€1995,1995,-

*Excl. *Excl. matras. matras.

Maat Maat o.b.v. o.b.v.

80x200cm 80x200cm

Alleen Alleen voor voor lezer lezer van van ditdit blad. blad.

Advies Advies enen opmeten opmeten aan aan huis huis volledig volledig kosteloos. kosteloos.

Oude Oude bed? bed?

Demonteren, Demonteren, afvoeren afvoeren enen plaatsen plaatsen van van nieuwe nieuwe bed bed door door ons ons volledig volledig kosteloos! kosteloos!

mensen mensen gingen gingen u voor u voor

div. div. kleuren kleuren enen 1717 verschillende verschillende maten, maten, want want alles alles is is maatwerk! maatwerk!

W Verrijdbaar Verrijdbaar ADVERTENTIE 8,7 8,7 overweldigend overweldigend succes succes nunu een een tijdelijke tijdelijke actie; actie; maak maak vrijblijvend vrijblijvend ee Tillift Tillift alsmede alsmede zijrekken zijrekken ges ge Makkelijk Makkelijk stofzuigen stofzuigen onder onder bed bed spraak spraak bijbij uu thuis! thuis! beoordeeld beoordeeld met met

NIEUW NIEUW in in Nederland Nederland

010 0103t Maak Maak gebruik gebruik van van dede actie: actie: lever lever uw uw oude oude bed bed inin enen ontvang ontvang info@degi info@d €158 500,€158 500,retour retour bijbij aanschaf aanschaf van van een een hoog-laag hoog-laag boxspring. boxspring. *Vraag *Vraa Laat Laat dede Jaren Jaren maar maar komen..! komen..! voorwaarden. voorwaarden.

De Degildeslapen gildeslapen

Rug-/ Rug-/ benen benen elektrisch elektrisch verstel verstel baar baar + hoog + hoog laag laag functie functie PP Geen motoren motoren zichtbaar zichtbaar UU kkuunnPtPtGeen l l a a n n g g e e r r t t h h u u i i s s b b l li ij jvveenn wwoo8,7 n8,7 neenn!Tillift !Tilliftalsmede alsmede zijrekken zijrekken geschikt! geschikt!

Geen Geen kabels kabels zichtbaar zichtbaar PP Alleen Alleen voor voor lezer lezer van van ditdit blad. blad.

1 jaar 1 jaar slaap slaap garantie garantie P P Voor Voor het het eerst eerst een een hoog-laag hoog-laag bed bed en en boxspring boxspring in in -1.

-1.

Wie Wie wil wil er er nu nu Advies Advies enen opmeten opmeten aan aan huis huis volledig volledig kosteloos. kosteloos.

010 010 333 333 04 046060 Voor Voor het het eerst eerst een een hoog-laag hoog-laag bed bed en en boxspring boxspring in in -1.

-1.

Wie Wie wil wil er er nu nu een een Verrijdbaar Verrijdbaar middels middels onopval onopval lende lende wieltjes wieltjes met met rem rem P P info@degildeslapen.nl info@degildeslapen.nl - www.degildeslapen.nl - www.degildeslapen.nl De De gildeslapen gildeslapen een een ‘ziekenhuis-achtig’ ‘ziekenhuis-achtig’ bed bed in in huis? huis? ‘ziekenhuis-achtig’ ‘ziekenhuis-achtig’ bed bed in in huis? huis?

Oude Oude bed? bed?

Demonteren, Demonteren, afvoeren afvoeren en en plaatsen plaatsen van van nieuwe nieuw In-Inuitstap uitstap verlichting verlichting P P Ervaar Ervaar het het comfort comfort van van een een echte echte boxspring boxspring en en het het gemak gemak van van Red Red Dot Dot Awards.

Awards.

Ervaar Ervaar het het heerlijke heerlijke comfort comfort van van een een echte echte boxspring boxspring en en het het gemak gemak van van een een door door ons ons volledig volledig kosteloos! kosteloos!

Ergonomisch Ergonomisch maatwerk maatwerk per per individu individu Makkelijker Makkelijker opmaken opmaken matras matras Pdat P zorgbed zorgbed thuis thuis en en dat dan dan ook ook nog nog innog in een een huiselijke huiselijke sfeer! sfeer!

Keuze Keuze uituit div. div. kleuren kleuren een een zorgbed zorgbed thuis thuis en en dat dat dan dan ook ook nog in in een een huiselijke huiselijke sfeer! sfeer!

Keuze Keuze uit uit mensen mensen gingen gingen u voor u voor

beoordeeld beoordeeld met met

DE GILDESLAPEN DE GILDESLAPEN Adv. 210x270mm Adv. 210x270mm (04-09-2019).indd (04-09-2019).indd 1 1

Onze Onze leverancier leverancier doet doet meemee aanaan het het beste beste ideeidee 2019!

2019!

DE GILDESLAPEN DE GILDESLAPEN Adv. 210x270mm Adv. 210x270mm (04-09-2019).indd (04-09-2019).indd 1 1

en en 17 17 verschillende verschillende maten, maten, want want alles alles iswant is maatwerk! maatwerk!

Wegens Wegens overweldigend overweldigend div. div. kleuren kleuren enen 1717 verschillende verschillende maten, maten, want alles alles is is maatwerk! maatwerk!

Wegens Wegens Nu Nu een een hoog-laag-boxspring hoog-laag-boxspring ter ter introductie introductie al al voor voor succes succes nu nu een een tijdelijke tijdelijke actie; actie; maak maak vrijblijvend vrijblijvend een een af-spraak af-spraak bij bij uafthuis! uafthuis! overweldigend overweldigend succes succes nunu een een tijdelijke tijdelijke actie; actie; maak maak vrijblijvend vrijblijvend een een

€€1995,1995,-

* *

spraak spraak bij bij u thuis! u thuis!

Maak Maak gebruik gebruik van van dede actie: actie: lever lever uw uw oude oude bed bed in en en ontvang ontvang tottot max max € 500,€ 500,i.p.v. i.p.v. €in€3995,3995,retour retour bij bij aanschaf aanschaf van van een een hoog-laag hoog-laag boxspring. boxspring. *Vraag *Vraag naar naar de de voorwaarden. voorwaarden.

Maak Maak gebruik gebruik van van dede actie: actie: lever lever uw uw oude oude bed bed in in enen ontvang ontvang tottot max max *Excl. *Excl. matras. matras.

Maat Maat o.b.v. o.b.v.

80x200cm 80x200cm

€ Alleen 500,€ 500,retour retour bijbij aanschaf aanschaf van van een een hoog-laag hoog-laag boxspring. boxspring. *Vraag *Vraag naar naar dede Alleen voor voor lezer lezer van van ditdit blad. blad. voorwaarden. voorwaarden.

Advies Advies enen opmeten opmeten aan aan huis huis volledig volledig kosteloos. kosteloos.

Oude Oude bed? bed?

Demonteren, Demonteren, afvoeren afvoeren enen plaatsen plaatsen van van nieuwe nieuwe bed bed door door ons ons Alleen Alleen voor voor lezer lezer van van ditdit blad. blad. volledig volledig kosteloos! kosteloos!

Advies Advies enen opmeten opmeten aan aan huis huis volledig volledig kosteloos. kosteloos.

04-09-19 04-09-19 15:58 15:58

Indien Indien nodig nodig zorgbed zorgbed voor voor later later

Rug-/ Rug-/ benen benen elektrisch elektrisch verstel verstel baar baar ++ hoog hoog laag laag functie functie PP Geen Geen motoren motoren zichtbaar zichtbaar PP Geen Geen kabels kabels zichtbaar zichtbaar PP 1 jaar 1 jaar slaap slaap garantie garantie PP Verrijdbaar Verrijdbaar middels middels onopval onopval lende lende wieltjes wieltjes met met rem rem PP InInuitstap uitstap verlichting verlichting P P Verrijdbaar Verrijdbaar Ergonomisch Ergonomisch maatwerk maatwerk per per individu individu PMakkelijk P Makkelijk stofzuigen stofzuigen onder onder bed bed

ANALYSENEDERLAND.NL – FOCUS

CONTENT WITH A PURPOSE

VRAGEN AAN EVERT-JAN HULSHOF

‘Vijftigplussers zijn niet zielig’

Foto: Persfoto

Foto: Jorna Wierts

’

John de Wolf: “Ik bied vijftigplussers een helpende hand, en een luisterend oor. Als je in zak en as blijft zitten, ga je het zéker niet redden.”

derland

NIEUW in Nederland

John de Wolf lOud-voetballer ijven w onen! boegbeeld van werkloze ouderen

Om wat voor vooroordelen gaat het?

Directeur Veilig Verkeer Nederland

Hoe gaat het met de Nederlandse verkeersveiligheid?

tieproces is hartstikke zwaar. Er productiever. Zoek een sport die je zijn vijftigplussers die meer dan leuk vindt, maak wandelingen, wat “Vijftigplussers zouden niet flexiduizend afwijsbrieven voor hun dan ook. Ik sport vaak samen met bel zijn, en zwak.

Onzin!

Iedereen - heeft wil er nu een missie. Zorgen dat de kiezen krijgen.

Tja. Blijf dan maar groepen, in de hoop ze te motiveverdient een eerlijke kans, zónder vijftigplusser zich zeker voelt, emak van Makkelijker opmaken matras eens positief.

Sommige gevallen zijn vooroordelen, en op grond van ren zelf verder te gaan. Zo geef ik en beseft dat hij meetelt – op de Keuze uit schrijnend.

Mannen en vrouwen wat iemand echt te bieden heeft.

Ik de les ‘Wolfcamp Vitaal op eigen en daarbuiten. k!werkvloer Wegens Voor het eerst een hoog-laag bed en boxspring in -1.

Wie wil er nu die hun hele leven gewerkt hebben, ben ook vijftigplus hè, zeg ik vaak. kracht’. Die bestaat uit een warming een afdie ineens zonder baan zijn komen Wij kunnen heel veel.

We hebben up, krachtcircuit en looptraining.

Wanneer is jouw missie geslaagd? een ‘ziekenhuis-achtig’ bed in huis? ng tot max te zitten.

Ik weet: ontslag kan iederlevenservaring en andere belangrijDe reacties zijn erg positief. Sporten “Hoewel de economie groeit, Ervaar het heerlijke comfort van een echte boxspring en het gemak van ag naar devijftigplussers nog steeds opmaken matras zorgt ervoor dat mensen hun hebben ke kwaliteiten zoals geduld. Tegen een overkomen. Toch komt er Makkelijker veel een en Ik dat dan ook nog inzeggen: een huiselijke sfeer!

Keuze uitbij werkloosheid. zelfvertrouwen terugkrijgen. Dat is moeite om zorgbed aan de slag thuis te komen. werkgevers wil ik geef de schaamte kijken 17 verschillende maten, want is maatwerk!

Wegens Verrijdbaar mooi om te zien. ” denk div. heus kleuren niet dat ik en dit probleem vijftigplussers een kans, alles en ze gaan Ik ken een man die tegenover zijn helemaal alleen op kan lossen, maar voor je door het vuur!” gezin volhoudt dat hij nog werk overweldigend succes nu een tijdelijke actie; maak vrijblijvend een afwe bed alle beetjes helpen. ben erg blij heeft, terwijl hij ontslagen is. Hij En hoe blijf jíj fit en gezond? spraak bij uIkthuis! dat ANBO, belangenorganisatie is altijd de kostwinnaar geweest Ligt de verantwoordelijkheid alleen bij John klopt op zijn buik en lacht voor senioren, mij de mogelijkheen kan het idee nu in de categorie de werkgever? breed.

“Ik ben afgevallen. Twaalf Maak gebruik van de actie: lever uw oude bed in en ontvang tot max ‘werkloos’ te vallen, niet verkropkilo!

Vroeger at ik twee borden, nu den biedt om vijftigplussers te hel“Nee. De verantwoordelijk€ 500,- retour bij aanschaf van een hoog-laag boxspring. *Vraag naar de één. Daarnaast loop ik hard en doe pen en te ondersteunen. Meer dan heid ligt óók bij de vijftigplusser pen. Ik bied vijftigplussers in dit voorwaarden. ik aan fitness. Ik voel me véél beter de helft van Nederland is inmiddels zelf. Blijf in beweging, zorg goed soort situaties een helpende hand, Onze leverancier doet mee tegenwoordig. Ik moet natuurlijk vijftigplus, ook op de werkvloer. voor jezelf.

Dat is heel belangrijk. en een luisterend oor.

Als je in zak het beste idee 2019!

Alleen vooraan lezer van dit blad.

Verrijdbaar Red Dot Awards. wel het goede voorbeeld geven.

Deze grote groep doet er toe, en Sommige vijftigplussers denken: en as blijft zitten, ga je het zéker Advies en opmeten aan huis volledig kosteloos.

Daar ben ik me van bewust.” heeft veel te bieden.

Daar moeten ze moeten me maar nemen zoals niet redden.

Dan kom je nooit meer Indien nodig zorgbed voor later bed?ons Demonteren, plaatsen van nieuwe we alsOude samenleving voordeel ikafvoeren ben. Met zo’nen houding ga je het aan de bak.bed Elk mens kan veel meer mee doen. zijn niet zielig. niet redden. We moeten allemaal dan hij of zij denkt. Doorgaan is de doorOuderen ons volledig kosteloos!

Dat besef moet doordringen. Geluk- mee met onze tijd. We moeten ons enige optie, opgeven kan niet.”

Marith Iedema blijven ontwikkelen, blíjven netkig hebben we al veel winst geboekt Rug-/ benen elektrisch verstel + hoog laag functie Hoe belangrijk is sport? op dit vlak.

De belangrijkste: we werken.baar Ons aanpassen.

Gelukkig hebben aandacht gegenereerd. zijn de meeste vijftigplussers zich “Héél belangrijk. Je hoeft echt er nu Geen motoren zichtbaar Maar, vooroordelen zijn hardnekkig hiervan bewust.

Ik hoop mensen niet afgetraind te zijn. Of een streng ACTIEF EN FIT stofzuigen onder bed GeenMakkelijk kabels zichtbaar BLIJVEN IS BELANGRIJK en het bestrijden daarvan gaat niet hun zelfvertrouwen terug te geven, dieet te volgen. Maar in beweging 1 jaar slaap garantie mak van Daarom is mijn werk overnacht. ze positief te motiveren. En dat is blijven is noodzakelijk. Mensen die Daarom vind je op analysenederland.nl nog Makkelijker opmaken matras Verrijdbaar middels onopval lende wieltjes met rem nog steeds hard nodig. ” hard nodig.

Want zo’n sollicitasporten zijn minder vaak ziek en veel meer tips en tricks! euze uit

U kunt langer thuis blijven wonen!

derland

ijven wonen!

“In 2018 waren er 678 verkeersdoden. Dat is een stijging van ruim 10% ten opzichte van 2017. Naast al deze slachtoffers zijn er elk jaar natuurlijk ook nog vele duizenden verkeersgewonden en talloze situaties waarin het maar nét goed gaat.”

Is het hoge aantal ongevallen de reden dat er meer aandacht moet komen voor veilige verkeersdeelname?

“Jazeker. Onze positieve, informele workshop is bedoeld om samen met senioren in gesprek te gaan over fietsen. Het is daardoor heel anders dan een traditionele fietscursus. Tijdens de bijeenkomst delen deelnemers ervaringen en tips. Aan de hand van stellingen, feiten en filmpjes komen allerlei onderwerpen aan bod.”

Iedereen wil veilig thuiskomen. Hoe kunnen we bijdragen?

“Allereerst natuurlijk door veilig deel te nemen aan het verkeer. Dat kan al door simpele handelingen, zoals je hand uitsteken bij het afslaan. Verder is het belangrijk je eigen kennis en vaardigheden op peil te houden. Bijvoorbeeld door je kennis te testen met een online opfriscursus of deel te nemen aan activiteiten die daarbij kunnen helpen.”

NIEUW in Nederland

P P P P U kunt langer thuis blijven P Voor het eerst een hoog-laag bed en boxspring in -1. Wie wil er nu PIn- uitstap verlichting Wegens Red Dot Awards.

Ergonomisch maatwerk per individu een ‘ziekenhuis-achtig’ bed in huis? en af-P schikt!

wonen!

Onze leverancier doet mee aan het beste idee 2019!

Ervaar het heerlijke comfort van een echte boxspring en het gemak van Indien nodig zorgbed voor later een zorgbed thuis en dat dan ook nog in een huiselijke sfeer! Keuze uit 333 04 60 Nu een hoog-laag-boxspring ter introductie al voor tot max ildeslapen.nl - www.degildeslapen.nl div. kleuren en 17 verschillende maten, want alles is maatwerk! Wegens * naar de succes nu een tijdelijke actie; maak vrijblijvend een afi.p.v. €overweldigend 3995,spraak bij u thuis! *Excl. matras. Maat o.b.v.

80x200cm Verrijdbaar Maak gebruik van de actie: lever uw oude bed in en ontvang tot max € 500,- retour bij aanschaf van een hoog-laag boxspring. *Vraag naar de e bed voorwaarden.

Marjon Kruize

ADVERTENTIE

Makkelijker opmaken matras

€ 1995,-

04-09-19 15:58

Alleen voor lezer van dit blad.

Makkelijk stofzuigen onder bed Advies en opmeten aan huis volledig kosteloos.

Oude bed? Demonteren, afvoeren en plaatsen van nieuwe bed door ons volledig kosteloos!

Verrijdbaar

158

mensen gingen u voor beoordeeld met

8,7

5

PRug-/ benen elektrisch verstelbaar + hoog laag functie zichtbaar PGeen motoren Tillift alsmede zijrekken geschikt!

Red Dot Awards.

PGeen kabels zichtbaar Onze leverancier doet mee aan het beste idee 2019!

1 jaar slaap garantie

Kijk naar de demo-video op de website!

6

FOCUS – ANALYSENEDERLAND.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Het winterseizoen ligt nu al voor de deur Foto: Persfoto

Het nieuwe winterpretseizoen inluiden.

Dat kan nu al. Niet in Nederland, maar wel op een rijafstand van circa een dag in Oostenrijk. Het Alpenland kent gebieden die gegarandeerd sneeuwzeker zijn van oktober tot mei. Niet alleen skigebieden openen hun liften en pisten, wie wil wandelen of fietsen in winterse omgeving komt net zo goed aan zijn trekken.

De overgang naar de late herfst in Ne-

derland staat toch vooral in het teken van spannende afwachting. De vraag die in ieders hoofd speelt: wat voor winter staat er voor de deur? Want als we kijken naar de jaren die achter ons liggen, dan staat de periode rond de jaarwisseling toch vooral in het teken van nattigheid en stormweer. Met een beetje geluk krijgen we natte sneeuw, maar daarmee hebben we het dan weer gehad. Schaatsen uit het vet komt hoogste zelden voor, laat staan sneeuwpoppen bouwen.

Hoe anders is dat in Oostenrijk, op

een afstand van misschien acht tot tien uur rijden. Ook zijn er ’s winters dagelijkse vluchten naar veel Oostenrijkse bestemmingen en rijden er nachttreinen. Nu al is de tijd aangebroken om zich voor te bereiden op een lange periode vol sneeuw- en winterpret. Het Alpenland kent honderden kilometers piste, waar families, amateurskiërs en professionals unieke ervaringen vol afwisseling kunnen beleven.

Hoge bergen en verse sneeuw staan garant voor urenlang skipret, maar

Oostenrijk staat bekend als een skiland bij uitstek. Toch doe je daar het Midden-Europese land eigenlijk tekort mee.

ook voor snowboarden, langlaufen, snowbiken, rodelen en sneeuwschoenwandelen. In de loop van de middag is het dan onherroepelijk tijd om te genieten van de après-ski, het lekkere eten en de gastvrijheid in de gezellige dorpen. Een wintervakantie in Oostenrijk is een belevenis voor het hele gezin, terwijl de sportieve eenling die zijn skiprestaties wil uitproberen op uitdagende pistes net zo goed aan zijn trekken komt.

Oostenrijk staat bekend als een

skiland bij uitstek. Toch doe je daar het Midden-Europese land eigenlijk tekort mee. Oostenrijk is namelijk ook een wandelland bij uitstek.

Zeker ook in de winter. Wie zijn zinnen heeft gezet op een uitdagende tocht langs sneeuwroutes wordt net zo min teleur gesteld als diegene die een rustige wandeling langs meren of door dalen verkiest. Wandelen in Nederland is mooi, maar wandelen

heeft in Oostenrijk omringd door alpentoppen en sneeuwvelden net een tandje magie extra. Wie wandelt, beleeft de natuur op zijn best.

Winterwandelen in Oostenrijk wordt

bovendien steeds populairder. Met speciale wintervoertuigen worden de routes vrijgemaakt, waarmee wandelliefhebbers toegang kunnen krijgen tot de vele paden waarlangs ze de vele berghutten in Oostenrijk tegenkomen. Wat deze hutten zo specifiek maakt, is dat ze passanten het genoegen presenteren van de authentieke Oostenrijke keuken en basisfaciliteiten bieden voor een gezellige overnachting.

De hutten staan garant voor al het mogelijke comfort om even bij te komen en te ontspannen.

Het is misschien niet voor elke vakantieganger weggelegd, maar voor de meer sportievelingen onder

Foto: VVN

VEILIGE MOBILITEIT TIPS

Ingrid Wetser van Veilig Verkeer Nederland geeft drie tips.

ons is mountainbiken in de winter vaak een heerlijke bezigheid. Sterker nog, mede door fatbikes en andere Plus-size-bikes wordt mountainbiken in de sneeuw eveneens steeds populairder. In veel skigebieden is het inmiddels mogelijk om een fatbike te huren om je succes te wagen op besneeuwde trails. Wie op een zonnige dag door een vers besneeuwd landschap wil touren, kan daarbij natuurlijk net zo goed kiezen voor de traditionele mountainbike zoals we die in Nederland gebruiken. Mountainbiken in de sneeuw is vooral een tip om even iets anders te doen tijdens de wintersportvakantie.

Ken de verkeersregels Soms komen er nieuwe verkeersregels bij of worden er regels aangepast. Het is dus belangrijk dat je verkeerskennis up-to-date blijft. Twijfel je over een verkeersregel of ben je de betekenis van een verkeersbord vergeten? Dan kan je hier op de verkeersregelswebsite van Veilig Verkeer Nederland vragen over stellen! Hier staan alle verkeersregels, -borden en -tekens uitgelegd in begrijpelijke taal.

Verander mee Het verkeer blijft veranderen.

Elektrische fietsen bijvoorbeeld zijn een mooie ontwikkeling om langere afstanden af te kunnen leggen. Wel vragen ze om extra vaardigheden, zoals sneller anticiperen. Tijdens een opfriscursus kunnen senioren meer leren over het veranderende verkeersbeeld, en hoe daarmee kan worden omgegaan. Hiervoor worden in het hele land workshops gegeven.

Oostenrijk staat, zeker in de winter, sy-

noniem voor sneeuwpret en wintersport. Wie het land doorkruist, weet echter ook dat het land rijk is aan lifestyle-, cultuur- en sightseeing-attracties. Voor wie overdag op de lange latten wil staan en ’s avonds cultuur wil snuiven, heeft Oostenrijk een zee aan mogelijkheden. Eén is misschien wel de hoofdstad van de Alpen, dat niet alleen bekend staat om zijn natuurpracht, maar dat ook gekend wordt om zijn vele bezienswaardigheden. Aan de Herzog-Friedrich-Straße is vaak een menigte te vinden die het ‘Gouden Dak’ bewondert, terwijl het prachtige Slot Ambras eveneens veel bekijks trekt. En Salzburg, de stad van de muziek, is net zo goed een ideaal startpunt voor avontuur in de omringende bergen.

Kies bewust Vaak wordt uit gewoonte hetzelfde vervoermiddel gebruikt. Het zou goed zijn als we meer nadenken over hoe we veilig op onze bestemming kunnen komen: lopend of met de fiets, auto of het openbaar vervoer. Dit is afhankelijk van bijvoorbeeld het weer, het tijdstip, de afstand, parkeerkosten en mogelijk gebruik van geneesmiddelen of alcohol.

Hugo Schrameyer

ADVERTENTIE

W W W. SKI - PLUS - CIT Y.COM #MYINNSBRUCK

S K I I N G SKIPLEZIER PLUS CITYTRIP MET ÉÉN TICKET

ski-plus-city.com

ski-pl

us-city .com

SKI plus CITY Pass 3 Tage/Days

01.10.2019 | 09:11 =01-0998-31-89847

Erwachsen/Adult

01.10.2019

Pass 153,00

A

153,00

A

Foto: Innsbruck Tourismus / Vorhofer

unlimited

ANALYSENEDERLAND.NL – GIDS

CONTENT WITH A PURPOSE

7

Actief op reis

AAN DE WANDEL

OP DE FIETS

Foto: Francesco Carovillano, DZT e.V.

Foto: Eike Dubois, Tourismus Zentrale Saarland GmbH

Foto: Stijn Van Hulle, Deutsche Zentrale für Tourismus e.V.

Voor een leuke en avontuurlijke vakantie hoef je niet per se uren te reizen. Ook onze oosterburen hebben een hoop natuurschoon te bieden. Of je nou wilt wandelen, fietsen of graag een bezoek wilt brengen aan een nationaal park: Duitsland heeft het allemaal.

BEZOEK EEN NATIONAAL PARK

1 RheinBurgenWeg

1 Vennbahn

1 Nationaal Park Kellerwald-Edersee

De RheinBurgenWeg loopt aan de linkeroever van de Rijn en volgt het tot UNESCO-Werelderfgoed uitgeroepen dal van begin tot eind. Onderweg kom je langs tal van burchten en geniet je van fantastische uitzichten op de Rijn.

De Vennbahn loopt over de voormalige spoorwegverbinding tussen Aken en het noorden van Luxemburg en leidt je door het landschap van de Eifel, de Ardennen en de Hoge Venen. Onderweg nodigen mooie dorpjes zoals Monschau uit tot een ontspannende pauze.

Het Nationaal Park Kellerwald-Edersee maakt met zijn uitgestrekte oeroude beukenbossen deel uit van het UNESCO-Werelderfgoed en imponeert water- en natuurliefhebbers met de Edersee en een schitterend berglandschap.

2 Saar-Hunsrück-Steig

2 Lahntal-fietsroute

2 Nationaal Park Harz

Houd je van wandelen op natuurpaden? Dan is de SaarHunsrück-Steig de ideale route. Deze route start in het grensgebied van Duitsland, Frankrijk en Luxemburg en volgt de rivieren de Saar, Moezel en de Rijn. Onderweg passeer je het Nationaal Park Hunsrück, bekend vanwege zijn oude beukenbossen.

Volg de rivier de Lahn van begin tot eind op een overwegend vlakke route. Het open rivierlandschap wordt later afgewisseld door de steile en beboste hellingen van de Taunus en het Westerwald. Het barokkasteel Oranienstein in Diez en Nassau, met het stamslot van de Nassaus, de voorouders van het Nederlandse koningshuis, zijn het afstappen zeker waard.

Wandel door legendarische bossen en mysterieuze hoogveengebieden of naar de 1.141 meter hoge top van de Brocken. Iets minder inspannend is een rit met de Harzer smalspoorbaan naar het eindstation Brocken, het hoogst gelegen station van Duitsland.

3 Westerwaldsteig Op deze route ontdek je het Westerwald, een middelgebergte met glooiende heuvels tussen de rivieren Rijn, Sieg en Lahn en de steden Keulen en Frankfurt. Met 16 etappes en een lengte van 235 km klinkt deze route wellicht uitdagend, maar is zonder al te sterke stijgingen toch erg ontspannen.

3 Römer-Lippe-Route Op deze route komt het Romeinse verleden weer tot leven! Volg de sporen, die als parels aan een snoer aaneengeregen langs de rivier de Lippe liggen, en kom meer te weten over deze bijzondere geschiedenis.

3 Nationaal Park Waddenzee Wandel over de bodem van de zee en spot vogels en zeehonden. Even helemaal tot rust komen? De Duitse Noordzeekust is met tal van kuuroorden de ideale bestemming om je innerlijke batterij weer op te laden.

ADVERTENTIE

Op vakantie?

Wil je graag actief blijven, ook op vakantie?

Dan is Duitsland ideaal! De ruim 200 langeafstandsfietsroutes en een wandelpadennetwerk van 200.000 kilometer laten voor actieve vakantiegangers niets te wensen over. En dat allemaal in een natuurrijke omgeving, want maar liefst 33% van het landoppervlak bestaat uit beschermde natuur en 16 nationale parken, 105 natuurparken en 16 UNESCO-biosfeerreservaten liggen klaar om ontdekt te worden. En het mooiste? Je hoeft er niet lang voor te reizen. oto: Francesco Carovillano, DZT e.V.

#Duitslanddichtbij

Meer inspiratie? Kijk dan op www.germany.travel

#Duitslandactief

INSPIRATIE – ANALYSENEDERLAND.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: Persfoto

Foto: Nico Kroon

8

Een prikkel tot meer bezieling Slagter: “Slow television brengt ook een hele hoop rust.”

Omroep MAX laat zich niet alleen zien als vereniging die mooie televisie- en radioprogramma’s maakt, maar geldt ook als voorvechter om de doelgroep van senioren meer levensgeluk te bieden. “We willen op een positieve manier laten zien dat je op oudere leeftijd nog volop in het leven kunt staan”, zegt Omroep MAX-directeur Jan Slagter.

Een recent voorbeeld dat tot de

verbeelding spreekt, is de groots opgezette tv-show Eén aTegen Eenzaamheid, die werd uitgezonden op 16 oktober. Dat programma, gepresenteerd door Sybrand Niessen en Martine van Os, haakt aan bij de vorig jaar door minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) gestarte overheidscampagne over dit thema.

“Eenzaamheid is een groot probleem

onder ouderen. Zeker niet bij alle ouderen, maar wel bij een deel daarvan”, signaleert Slagter. “Op basis van zo’n signaal is het toch prachtig dat wij in staat zijn om dat op een positieve manier bespreek-

Van Duin: “Om gezond en gelukkig oud te worden, moet je gewoon een beetje bewust en kalmpjes leven.”

baar te maken. Zoiets moet je nationaal op de kaart zetten, ook door het initiatief van minister De Jonge, om het daarna met lokale initiatieven tot uitvoer te brengen. Elke regio en elke omgeving is anders.

Dat vraagt om maatwerk.”

Dat thema eenzaamheid krijgt nu ook een draai in het voornemen om een eigen MAX Café op te zetten. Dat moet je letterlijk zo nemen: een echt café dat open staat voor senioren om een kop koffie te bestellen, of een biertje, maar waar ze uiteraard ook volop worden gestimuleerd om met elkaar in contact te komen. Een precieze locatie is er nog niet, maar de plaats wel: Zoetermeer. “Het is natuurlijk wel zo: ouderen moeten zelf de eerste stap zetten. We kunnen laten zien dat je niet eenzaam hoeft te zijn, maar je moet zelf het initiatief nemen.” Waar Slagter het ook even over wil hebben, is het programma We zijn er bijna, waarin een groep wat oudere kampeerders tal van avonturen beleven. Dat programma is een mooi haakje voor de constatering dat je als senior niet

achter de geraniums hoeft weg te kwijnen, maar dat je als 70- of 80-plusser nog volop in het leven kunt staan.

‘We kunnen laten zien dat je niet eenzaam hoeft te zijn, maar je moet zelf het initiatief nemen’ En Heel Holland Bakt dan? Abso-

luut een leuk programma met een miljoenenpubliek. Maar om nu te zeggen dat aandacht voor gezondheid de boventoon voert met al die zoetigheid? Daar gaat per week flink wat suiker doorheen. Helemaal niet erg, reageert presentator van dat programma, André van Duin. Hij vindt het een fantastisch programma, hij vindt het prachtig om te zien hoe mensen al hun baksels voor elkaar krijgen, maar

hij is zeker niet de grootste afnemer van zoetigheid die er rondloopt.

“Ook voor zoetigheid geldt: met mate. Natuurlijk lust ik wel een gebakje, maar ik ben niet echt een grote gebakjesklant. Om gezond en gelukkig oud te worden, moet je gewoon een beetje bewust en kalmpjes leven. Dat geldt net zo goed voor je nachtrust. Moet je in ieder geval genoeg van pakken. En als je ’s avonds iets te doen hebt, en je bent overdag vrij, dan kan het soms heerlijk zijn om ’s middags even een uiltje te knappen.”

We hebben van doen met een opti-

mistisch mens. Zoveel is wel duidelijk. Laten we het ook eens omdraaien. Wat heeft André van Duin te zeggen tegen de medewerker die iedere dag met tegenzin in zijn lijf naar zijn werk fietst? In ieder geval, reageert Van Duin, blijven fietsen!

Dat is immers gezond. “En met tegenzin naar je werk? Zou ik niet doen. Het grootste deel van je leven zit je toch aan die baan vast. Dus als dat niet bevalt, zou ik zeker iets anders gaan doen. Er is werk zat.

Voldoende vacatures.”

‘Ook voor zoetigheid geldt: met mate’ Wat je in ieder geval niet moet doen:

piekeren. Dat brengt je eigenlijk geen steek verder. Gewoon rustig doorademen en niet bezig zijn met aan je te laten frummelen. “Als senior weet je dat het niet alleen maar flitsend en snel hoeft. Slow television brengt ook een hele hoop rust”, besluit Slagter. “Is wel zo goed voor de innerlijke ontspanning.

Inspanning moet op zijn tijd, maar ontspanning ook.”

Hugo Schrameyer

LANG EN GELUKKIG LEVEN Hoeft helemaal niet zo ingewikkeld te zijn.

Op analysenederland.nl lees je er nog veel meer over.

ADVERTENTIE

Lekker, gezond en gevarieerd eten Het eetmoment is voor velen nog steeds één van de belangrijkste momenten van de dag. Ouderen laten genieten van dit moment is onze passie! Mede dankzij Vers aan Tafel kunnen onze ouderen langer zelfstandig thuis blijven wonen.

Koken voor één persoon is niet altijd eenvoudig. Daarom kookt Vers aan Tafel al meer dan vijftien jaar heerlijke maaltijden voor thuis. Met onze maaltijdservice geniet u van gemak, vrijheid en vooral van lekker eten. Onze vaste bezorger brengt de maaltijden gratis aan huis en zet deze indien gewenst zelfs voor u in de vriezer! Zo hoeft u niet meer de deur uit voor uw dagelijkse boodschappen.

Meesterkok Alle maaltijden worden bij Vers aan Tafel ambachtelijk bereid, voor de optimale smaak en kwaliteit. Dat begint bij duurzame grondstoffen en natuurlijke ingrediënten. Vers aan Tafel heeft samen met meesterkok Pascal Jalhay de recepturen ontwikkeld. Zo zorgen wij voor het hoogst haalbare qua smaak. Met

keuze uit ruim 120 verschillende maaltijden kunt u lekker, gezond en gevarieerd blijven eten.

Kleine eters Iedereen - mét of zonder dieet - eet heerlijk bij Vers aan Tafel.

Naast de reguliere maaltijden hebben we een assortiment voor mensen met een zoutarm-, gemalen-, of ander dieet. In de menukaart komt ook de kleine eter aan bod met nieuwe maaltijden van 350 gram. Juíst voor kleine eters is het eiwitgehalte van belang. De meeste kleine porties zijn daarom voorzien van relatief meer eiwitten. Kijk voor meer informatie op www.versaantafel.nl of vraag de gratis menubrochure aan via 085-401 64 44, of via klantenservice@versaantafel.nl.

“De maaltijden zijn heerlijk en zorgen voor veel extra gemak. Het is lastig om alleen voor jezelf boodschappen te doen en te koken. Daarnaast kan ik ook een praatje maken met de bezorger, wat altijd erg gezellig is!”

N. Van Ierland (84) uit Tilburg bestelt wekelijks 6 maaltijden

Proef de smaak van vroeger!

6 oerhollandse maaltijden, zoals u die vroeger zelf bereidde. Probeer de populaire Hollandse maaltijdbox van €40,95 nu voor slechts €29,95!

Bestel op www.versaantafel.nl of bel ons op 085- 401 64 44. Vergeet bij de bestelling niet de actiecode te vermelden: 19EMP. Deze actie is geldig tot 31 december 2019.

ANALYSENEDERLAND.NL – TRENDS

CONTENT WITH A PURPOSE

E-bikes steeds populairder Foto: Pexels

Elektrische fietsen hebben tal van voordelen ten opzichte van traditionele modellen. Daarmee is het eigenlijk niet zo verwonderlijk dat e-bikes almaar vaker de voorkeur krijgen. Eén op de drie verkochte fietsen is tegenwoordig een e-bike.

De voordelen van elektrische fietsen

lopen uiteen. Zeker bij langere afstanden is een e-bike een prima alternatief voor de auto of openbaar vervoer. Een actieradius van 35 of 40 km per uur is voor persoon op een traditionele fiets eigenlijk amper te behalen, maar met een e-bike is dat geen enkel probleem.

Sterker nog, dat is zelfs onderzocht.

Veel mensen hikken er een beetje tegenaan om met de fiets naar hun werk te gaan, omdat transpiratie – en alle nadelige gevolgen van dien – hen tegenhoudt. Niemand zit bij aankomst op zijn werk te wachten op donkere plekken onder de oksels, een onfris ruikende garderobe en zweet op ongewenste plekken.

Een wetenschappelijk onderzoek

bij een Formula One-testfaciliteit heeft aangetoond hoe nuttig e-bikes kunnen zijn voor mensen die op zoek zijn naar transpiratievrije fietsritten. Die studie wijst uit dat het rijden op een e-bike het transrpireren met maar liefst driehonderd procent vermindert. Met een gemiddelde hartslag die 63 slagen lager is dan die van een gewone fietser zijn e-bikers bij aankomst meteen in staat om met werken te beginnen. Als je uitgeput van je traditionele fiets stapt, is dat natuurlijk een stuk lastiger. Een e-bike blijkt daarmee een ideale oplossing

Mensen met een e-bike pakken twee tot drie keer vaker de fiets dan mensen met ene fiets zonder trapondersteuning.

voor mensen die hun fietsconditie op peil willen houden, maar een zweterig lijf en transpiratievlekken in de kleding willen vermijden.

slechts 11 procent van de forenzen bereid om een e-bike als alternatief vervoermiddel te kiezen.

Voor Nederlanders is dat in ieder

Nederlanders op hun e-bike naar hun werk te komen zijn fit blijven (45 procent), het feit dat het makkelijker fietst (33 procent) en om een meer ontspannen rit te ervaren (27 procent). Mensen in de leeftijd van 18 tot 24 jaar zijn het meest bereid om over te schakelen naar een e-bike om het openbaar vervoer te vermijden (39 procent) en om geld te besparen (36 procent). Daarnaast bestaan er natuurlijk ook redenen om niet per e-bike naar het werk te komen, waaronder de kosten van een e-bike. Dat is de belangrijkste reden bij de overwegingen, gevolgd door weersomstandigheden en de afstand naar het werk.

geval goed nieuws. Want wat ook blijkt, is dat bijna de helft van de bevolking bereid is over te stappen naar een e-bike om naar het werk te forenzen. Daartoe is een onderzoek uitgevoerd onder 12.000 respondenten verspreid over tien verschillende landen. 47 procent van de Nederlanders is bereid om met een elektrische fiets naar het werk te gaan, en dat is veel in vergelijking met 24 procent van de Europese forenzen.

Nederland steekt er dus met kop en schouders bovenuit. Daarna volgen onder andere Spanje met 39 procent, Italië met 33 procent en België met 31 procent. De hekkensluiter van de top 10 is het Verenigd Koninkrijk. Daar is

De belangrijkste redenen waarom

Wat betreft die laatste aspecten

- daar hebben leveranciers van

STABIEL OP DE FIETS Driewieler

e-bikes natuurlijk geen invloed op, hoewel we natuurlijk ook de voorspelling kennen dat de zomers steeds langer zullen duren. Wat dat betreft zijn de weersomstandigheden om met een e-bike naar het werk te reizen telkens idealer. Waar leveranciers natuurlijk wel invloed op hebben, zijn de kosten. Op dat vlak is er goed nieuws. Zo zijn er nu goed betaalbare en lichte e-bike-modellen op de markt gekomen, die binnen het bereik vallen van elke portemonnee. Daarmee is dus een nieuw voordeel ontstaan om te kiezen voor een e-bike als extra stimulans om op de fiets te stappen.

Met die constatering valt ook een

bruggetje te maken naar de wetenschap dat mensen met een e-bike twee tot drie keer toe vaker de fiets pakken dan mensen met een fiets zonder trapondersteuning. Een steuntje in de rug dankzij de accu zorgt ervoor dat tegenwind, een heuvelachtig terrein of een relatief langere afstand van enkele tientallen kilometers geen beletsel hoeven te zijn. Zonder te veel inspanning kan vrijwel iedereen tot op hoge leeftijd een mooie fietstocht maken en genieten van de omgeving. Fietsen moet immers een koud kunstje zijn. Geen strijd.

Hugo Schrameyer

STEUNTJE IN DE RUG

Vierwieler

Op een vierwieler hoef je je geen zorgen te maken over vallen en kan je alle energie besteden aan het genieten.

Vierwielers zijn de meest veilige, comfortabele en stabiele fietsen die er zijn. Veilig omdat ze zo stabiel zijn en je er niet mee kunt vallen. En dat is voor senioren die graag actief willen blijven natuurlijk van enorm groot belang.

Stabiliteit wordt bepaald door het gewicht, het zwaartepunt, de breedte en de kantellijnen van de fiets.

Hoe zwaarder de fiets, hoe lager het zwaartepunt en hoe breder de fiets, hoe stabieler. En hoe verder de kantellijnen aan de buitenkant en dus hoe meer de bestuurder zich met zijn lichaam binnen die lijnen bevindt, hoe stabieler. Een vierwieler heeft de ideale mix van al deze factoren. Je kan er dus eigenlijk niet mee vallen en dat maakt een vierwieler veilig.

“Als het fietsen op een gewone fiets niet meer goed gaat denkt men vaak eerst aan een e-bike”, aldus Robert van Hees eigenaar van 4Wieler. “Dat kan een oplossing zijn, maar voor mensen met problemen met de balans of beperkingen is een e-bike eerder gevaarlijk. Vervolgens denkt men aan een driewieler, maar ook dat is niet ideaal, omdat je er nog steeds mee kunt kantelen en vallen en je steeds bezig bent de fiets de juiste kant op te sturen. Op een vierwieler hoef je je daar geen zorgen over te maken en kan je alle energie besteden aan het genieten.”

Marjon Kruize

Op analysenederland.nl leest u nog veel meer over de voordelen van de e-bike.

ADVERTENTIE

SOFIBEN DEKBEDOVERTREKKEN MET EEN DOORLOPENDE RITS OVER DRIE ZIJDEN

Te verkrijgen via www.sofiben.com of vraag de brochure aan via 0164-686071 Vindt u het verwisselen van het dekbed ook een vervelende klus? Met het Sofiben dekbedovertrek wordt het een fluitje van een cent.

Hoe dan? U legt het debedovertrek op uw bed en ritst het open, u slaat de bovenkant terug en legt SOFIBEN EXCLUSIVE

het dekbed op de onderkant van het dekbedovertrek. Sla de bovenkant weer terug en rits het dicht. U kunt het heel eenvoudig zelf doen, of gezellig met z’n tweeën. Via de

De dekbedovertrekken van de Sofiben Exclusive lijn zijn alleen verkrij-

webshop zijn de Sofiben Collection en de Sofiben Budgetline te verkrijgen.

gbaar in bijna 100 winkels in heel Nederland. De exclusive lijn bestaat uit dekbedovertrekken gemaakt in

9

Gebruikers van de Sofiben dekbedovertrekken waarderen het product via Trustpilot met een 4,7 op een schaal van 5.

300TC katoensatijn, behandeld met Sanfor en EasyCare. De exclusive lijn maakt een bezoek aan een van de bijna 100 winkels de moeite waard.

U vindt de dessins en de verkooppunten op www.sofibenexclusive.nl.

Lees de reviews via www.trustpilot.com/sofiben

10 ACTUEEL – ANALYSENEDERLAND.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Begin bij verduurzaming met vloerisolatie Foto: Mostphotos

Het kabinet gaat elektriciteit goedkoper maken en gas duurder.

Om woningisolatie nog meer te stimuleren is de eerdere subsidieregeling voor eigenwoningen (SEEH) opnieuw opengesteld. Deze regeling is op 15 augustus ingegaan. Voor vloerisolatie is het subsidiebedrag verhoogd van vijf naar zeven euro per vierkante meter. Nadeel van de nieuwe regeling is wel dat je minimaal twee grote maatregelen moet laten doen. Dus naast vloerisolatie zul je ook (spouw)muurisolatie, isolatieglas en/of dakisolatie moeten toepassen om voor de subsidie in aanmerking te komen.

Je komt niet voor subsidie in aanmerking wanneer voor de woning al eerder subsidie is verstrekt.

Ook kan je natuurlijk gaan voor

‘Doel is om de nodige besparingen te realiseren’

Ook al val je buiten de boot qua

subsidie, dan toch blijft het overwegen van vloerisolatie zeker de moeite, het liefst in combinatie met een totale aanpak van de kruipruimte. De meest klimaatefficiënte methode is praktisch en doeltreffend. Hierbij worden tegen de onderkant van de vloer zogenaamde thermoskussens geplaatst. Dit is een opvouwbaar isolatiemateriaal dat pas op de plaats van bestemming wordt gevuld met lucht. Er komt dus niet eens een vrachtauto voor uw deur te staan en het materiaal past door ieder luikje waar een mens doorheen kan. Het thermoskussen reduceert de warmtestraling van de onderzijde van vloerconstructies trapsgewijs naar nul. Samen met de stilstaande lucht in de kussens stopt dit het verlies van warmte naar de kruipruimte. Bestaande vloeren worden daarmee zelfs warmer dan nieuwbouwvloeren.’

Ook al val je buiten de boot qua subsidie dan toch blijft het overwegen van vloerisolatie zeker de moeite, het liefst in combinatie met een totale aanpak van de kruipruimte.

bracht op de kruipruimtebodem.

Dit biedt een schone werkvloer en stopt de aanvoer van vocht uit de kruipruimtebodem naar de woning. Deze bodemfolie kan ook bij veel nieuwe woningen nog zinvol zijn omdat daar de kruipruimte vaak extreem vochtig is.

Het complete systeem is geschikt voor alle vloertypen; hout, beton en steen. Ook nieuwere woningen die bij de bouw al zijn geïsoleerd met EPS (polystyreen) kunnen hiermee gemakkelijk van extra isolatie worden voorzien. Heeft

aanbrengen van thermoskussens vrijwel altijd zinvol.

Daarnaast zijn er nog andere

oplossingen om te verduurzamen, die onder andere in het SBS6 programma Green Make Over te zien zijn. Naast een twaalftal gemeenten wordt het programma mede mogelijk gemaakt door tientallen duurzame bedrijven. Elke week wordt er een gezin via een duurzame make over van hun huis en tuin geholpen om hun energieen waterverbruik te verlagen,

‘De meest klimaatefficiënte methode is praktisch en doeltreffend. Hierbij worden tegen de onderkant van de vloer zogenaamde thermoskussens geplaatst. Dit is een opvouwbaar isolatiemateriaal dat pas op de plaats van bestemming wordt gevuld met lucht. Er komt dus niet eens een vrachtauto voor uw deur te staan en het materiaal past door ieder luikje waar een mens doorheen kan.’

De thermoskussens worden gecom-

bineerd met een stevige bodemfolie die woningbreed wordt aange-

boiler kunt inpakken om zo de warmte beter binnen te houden.

De folie bespaart bij een close-in boiler zomaar tussen de 60 en 100 kWh per jaar.

de woning vloerverwarming dan lekt er permanent warmte weg aan de onderzijde en is het

gezonder en leuker te leven en om hun tuin en huis toekomstklaar te maken.

Doel is om uiteindelijk de nodige besparingen te realiseren én tegelijkertijd winst qua wooncomfort, klimaat en toekomstbestendigheid

dubbel glas en wandisolatie, maar als je de vloer niet meeneemt vergroot je de kans op vochtproblemen bij de koude vloer. Het vocht dat eerst op het enkelglas condenseerde, trekt naar die koude zone onderin de woning. Dit kan niet alleen schimmelvorming veroorzaken, maar ook zorgen voor meer huisstofmijten in de vloerbedekking. Een los tapijtje op een parketvloer, wat in een woning met enkelglas nog onschuldig is, verandert in een gezondheidsrisico nadat isolatieglas is geplaatst omdat hierdoor huisstofmijtallergeenconcentratie toeneemt tot boven de kritische grens waarvan de WHO aanneemt dat je allergisch kunt worden. Ga dus altijd eerst voor de vloer.

Marjon Kruize

‘Heeft de woning vloerverwarming dan lekt er permanent warmte weg aan de onderzijde en is het aanbrengen van thermoskussens vrijwel altijd zinvol’ van het huis. Naast vloerisolatie zijn er nog meer slimme oplossingen om energie te besparen. Denk bijvoorbeeld aan een radiatorfolie ontwikkeld die onzichtbaar zijn werk doet. Om het verlies van geïsoleerde CV-buizen verder te beperken worden de leidingen verzilverd. Ook is er een folie waarmee je de CV-ketel en je

ISOLEER DE WONING Dat zorgt niet alleen voor financieel voordeel, maar ook voor meer wooncomfort. Op analysenederland.nl lees je er meer over.

8 Duurzame bespaartips Bestel vandaag nog op www.tonzon.nl Voor meer informatie: tonzon.nl/iedereendoetwat.

Betaal veilig online met

CV-KETEL OPTIMALISERINGSPAKKET Combinatie pakket bestaande uit: 1 pakket HR-Ketelfolie met magneettape a € 9,95

TONZON HR-Bandagefolie

1 pakket HR-Radiatorfolie, 50 cm breed, 7,5 m lang incl tape a € 17,24

Pakket 12,5cm x 50m.

1 pakket HR-Bandagefolie, 12,5 cm breed, 12 m lang a € 4,95

Beperkt de uitstraling van warmte van geïsoleerde CV-buizen en warmwaterleidingen.

1 pakket a 20 supermagneetjes a € 5,99

Bij 25% overlap voldoende op 5 m2 te omwikkelen. Dit is circa 30 m buis, dikte 5 cm.

€ 13,85

Nu voor € 33,13

Normaal € 38,13

Duurzaam warmer leven

Thermoskussens

TONZON HR-Ketelfolie

TONZON HR-Radiatorfolie

Een speciale TONZON folie voor het afschermen van CV-ketels. 100 cm breed, 160 cm lang inclusief 30 cm

Radiatorfolie Pakket 50cm x 7,5m met 15 m warmte-

zelfklevende magneettape ook te gebruiken voor

bestendige tape. Doet onzichtbaar zijn werk achter op de radiator.

Bodemfolie

€ 17,25

(close in) boilers tot 80 liter

€ 9,95

TONZON Warmtepads Setje 6 stuks: 2 hand- 2 voet- en 2 bilwarmers

WARMTEPANEEL 700 W

TONZON warmtepads kun je beschouwen als warmte

Voorzien van TONZON-isolatie voor een betere

TONZON Luxe Radiatorfolie

opbrengst. Afmetingen 595 mm x 1195 mm

Luxe Radiatorfolie, op rol, 1m x 5m

leggen, smelt het zout dat in het zakje zit. Daarbij wordt

Voor bevestiging tegen de wand of plafond, past ook

te bevestigen met warmtebestendige dubbelzijdige plak-

veel warmte opgenomen. Deze warmte kun je er weer

in standaard systeemplafonds. Vermogen: maximaal

band of met supermagneetjes. Ook te gebruiken als

uithalen wanneer je het zout laat kristalliseren. Er zijn

700 Watt.

zonwerende folie, in een rolgordijn met bijvoorbeeld

drie formaten met 50, 100 en 200 gram inhoud.

€ 299,50

stukjes klittenband.

€ 38,24

accu’s. Door ze een tijdje in zacht kokend water te

€ 9,95

12 PROFIEL – ANALYSENEDERLAND.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

‘Ik geniet er nu van’

‘Doorrrrrrrrgaan, niet moeilijk over doen’, zei de moeder van Tineke Schouten altijd. En doorgaan deed ze. Al bijna veertig jaar lang. Maar toch is het volgend jaar gedaan. Althans, met de grote shows. “Ik maakt de veertig vol, en dan houd ik de eer aan mezelf.”

Of Tineke Schouten, al bijna veertig jaar een van Nederlands bekendste comédiennes en cabaretières, zich weleens oud voelt? Het antwoord laat lang op zich wachten. Dan, na een vijftal seconden van stilte en ‘ermmm’, ‘nou’, luidt het: “Eigenlijk alleen omdat andere mensen me erop attenderen, zelf ervaar ik dat niet zo.” Let wel, het is niet dat ze niet aan zichzelf ziet dat ze ouder is geworden. Als ze in de spiegel kijkt, ziet ze de rimpels heus wel. En dan denkt ze: ‘Het houdt niet over, Tineke’. Maar zich echt oud voelen?

Lichamelijk? Of geestelijk? Nee, dat niet. Sterker nog, als haar jonge collega’s van haar orkest weleens klagen over moeheid na de zoveelste show, is ze verbaasd, want zelf heeft ze dat niet zo. “Ik heb nog steeds hetzelfde figuur, sta nog vier avonden per week op het podium, ik ben doenerig, loperig. Ik lig vier avonden per week niet voor een uurtje of een, half twee, ’s nachts in mijn bed. En bij dat alles voel ik geen enkel verschil met tien jaar geleden.”

‘Ik was vaak zo nerveus dat ik nauwelijks kon eten, laat staan genieten’ Dus ik mag concluderen: het ouder worden bevalt u goed?

“Jazeker, het enige vervelende is dat ik nog graag dertig jaar op volle toeren door zou willen gaan, maar reëel genoeg ben om te weten dat dat er echt niet meer in zit. Dus heb ik al een tijdje geleden besloten dat ik na deze show, mijn 24ste, nog één

show schrijf en dan is het klaar. Het is jammer, maar ik wil het voor de volle honderd procent doen of niet.

Volgend jaar word ik 65, zit ik veertig jaar in het vak, doe ik mijn 25ste grote show en dan is het genoeg geweest. Althans, genoeg geweest met de grote shows.”

Ha, dus geen pensioen voor Tineke Schouten op haar 65ste?

“Dat weet ik eerlijk gezegd nog niet. Misschien ga ik wel zonder

Carré, wekenlang een uitverkocht Luxor, de grote tv-shows die ik heb gedaan, zoveel mooie prijzen, een lintje van de Koningin.”

Heeft u daarvan genoten?

“Ik geniet er nú van. Op het moment zelf heb ik er helaas te weinig van genoten. Het klinkt ondankbaar, en dat ben ik verre van, maar al die theaterdirecteuren die me destijds begroetten met: ‘Wat fijn dat je er bent, de show is al maanden

‘Puur op carrièregebied kan ik geen highlight kiezen, dat zijn er zoveel’ decor verder, in een kleine setting, anderhalf uur optreden, wanneer mij het uitkomt. Maar misschien ga ik wel nog veel meer tijd met mijn (klein)kinderen doorbrengen. Wat ik in ieder geval niet meer wil is de verantwoordelijkheid voor zo’n grote show, met al dat personeel met kinderen en hypotheken. Je moet niet vergeten, de aanloopkosten van zo’n show zijn zo’n 400.000 euro, dan is er nog geen stuiver verdient.

Die druk wil ik niet meer. Ik maakt de veertig vol, en dan houd ik de eer aan mezelf.”

Even terug naar het heden, u staat nu in het theater met de show Highlights.

Een reis door uw beroepsmatige carrière is de show geworden: wat was het hoogtepunt?

“Daar begin ik mijn show mee: op nummer 1 staan mijn (klein) kinderen, op nummer 2 familie en vrienden en op nummer 3 mijn publiek, dat me altijd het mooiste applaus geeft. Daar heb ik zoveel aan te danken. Puur op carrièregebied kan ik geen highlight kiezen, dat zijn er zoveel. Drie weken achter elkaar een uitverkocht

uitverkocht’, hebben me veel stress opgeleverd. Ik was vaak zo nerveus dat ik nauwelijks kon eten, laat staan genieten. Ja, het afscheidsapplaus was altijd mooi, maar daarna moesten we door, de volgende avond was er weer een show.”

Waar denkt u liever niet aan terug?

“Aan het geleefd worden. Het is een machine, anderhalf jaar van tevoren wordt er al gevraagd: ‘Wanneer ben je klaar? Wat ga je schrijven?’. Door dat drukke leven loop je ook dingen mis. Een van mijn dochters is op 18 juli geboren.

Zes weken voor de geboorte trad ik nog op, zes weken erna, in september stond ik alweer op het podium.

Wat dat betreft ben ik een dochter van mijn moeder, ik moest doorrrr, ze plukten mijn dochter zo ongeveer van mijn borst af.”

Een dochter van uw moeder?

“Het motto van mijn moeder, die eerder dit jaar op 93-jarige leeftijd overleed, was ‘doorrrrrrrrrrrrzetten’, met heel veel r’s. ‘Opgeven?

Niks daarvan. Nee, daar gaan we niet moeilijk over doen, je moet

doorrrrrr.’ Dat was mijn moeder ten voeten uit. Mijn vader was creatiever, meer een denker. Ik heb van beide kanten wat, dus soms moet mijn moederskant me even toespreken om niet te blijven zitten en piekeren.”

Hoe zorgt u ervoor dat u doorrrrr kan gaan, dat u vitaal blijft?

“Door op te treden, vier keer per week, 3 uur lang met zo’n 20 verkleedpartijtjes en af en toe wat danspasjes. Sporten? Nee, daar heb ik geen tijd voor. Ik wandel wel een uur per dag met onze drie hondjes, ik drink elke dag een fruitsapje, maar verder… Krampachtig gezond leven heeft volgens mij geen zin. Je moet vooral genieten, en een beetje nadenken.

Mijn man kookt vaak gezond met verse ingrediënten, maar we gaan ook vaak uit eten, en dan is het helemaal niet zo gezond. En in het weekend, als we visite hebben, eten we een gebakje, drinken we een wijntje, daar doen we niet moeilijk over. Ik ben slanker dan tien jaar geleden.”

U moet kiezen: jong en vitaal of oud en wijs?

“Jong en vitaal vind ik spannender, maar oud en wijs ben ik ook.

Oud, wijs en vitaal: dat lijkt me wel wat.”

het punt gestaan om de veertig jaar vol te maken. Dan was ik een leuke amateur gebleven, waar overigens niks mis mee is hoor, ik zie heel veel heel leuke en goede amateurs op het podium.”

‘Sporten? Nee, daar heb ik geen tijd voor.

Ik wandel wel een uur per dag met onze drie hondjes, ik drink elke dag een fruitsapje, maar verder… ’ Tot slot: is er iets dat u mensen van uw leeftijd zou willen aanraden?

“Eén ding: als je even vrij bent, geniet van je dag. Het kan zomaar over zijn, dus onderneem, reis, ga uit eten, maak er een feestje van.

Misschien duurt het allemaal zo lang niet meer.”

Jerry Huinder

Wat zou u met uw wijsheid jong talent dat in uw voetsporen wil treden aanraden?

“Dat ze moeten doorrrrrzetten natuurlijk. Ik was 28 jaar, stond op het punt om moeder te worden en ik was er helemaal klaar mee.

Toen schreef ik met mijn dikke buik aan de keukentafel ‘Lenie uit de Takkestraat’, wat mijn grote doorbraak bleek. Als ik toen niet had doorgezet, had ik nu niet op

OUD, WIJS EN VITAAL Op analysenederland.nl lees je nog veel meer interessante interviews met bekende Nederlanders, waaronder André van Duin en Willeke Alberti.

ANALYSENEDERLAND.NL – PROFIEL 13

VRAGEN AAN MARJOLEIN DE JONG Foto: Alexander Monro

Foto: Persfoto

CONTENT WITH A PURPOSE

Marjolein de Jong, directeur Alexander Monro Ziekenhuis

Om expertise te bereiken is focus nodig, ook in de borstkankerzorg?

“Dat is heel belangrijk. Borstkanker is al jaren de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen.

Naast vroege herkenning, is een zorgvuldige diagnose cruciaal voor betere overlevingskansen. Er zijn vele verschillende vormen van borstkanker en elke behandeling is afhankelijk van de soort, grootte en de kenmerken van de tumor, ook van je eigen ideeën omtrent je behandeling. Om hierin expertise te bereiken is focus nodig. De expertise begint bij het stellen van de meest zorgvuldige en complete diagnose.”

Hoe zie je die expertise terug?

“40% van onze patiënten komt voor een second opinion. 65% van deze second opinions komt in aanmerking voor extra (relevante) diagnostiek. In 12% van de gevallen wordt een andere (relevante) diagnose gesteld en bij 28% leidt een second opinion tot een ander behandelplan. Een second opinion is zinvol!”

Hoeveel mensen krijgen te maken met borstkanker?

“Eén op de 7 á 8 vrouwen in Nederland. Jaarlijks zijn dit ruim 17.000 nieuwe gevallen (inclusief voorloperstadium) en dit aantal groeit. Ook mannen kunnen borstkanker krijgen.

Momenteel sterven in Nederland jaarlijks circa 3.200 vrouwen aan borstkanker.”

KANKERONDERZOEK LEIDT TOT NIEUWE ONTWIKKELINGEN Jaarlijks krijgen in Nederland zo’n 110.000 mensen kanker, zo vermeldt KWF Kankerbestrijding.

Dankzij wetenschappelijk onderzoek overleven steeds meer mensen deze ziekte, maar nog altijd overlijden er jaarlijks zo’n 45.000 Nederlanders aan de gevolgen van kanker. Veel van de door KWF Kankerbestrijding gefinancierde onderzoeken zijn gericht op nieuwe, betere behandelmethoden, maar onderzoekers nemen óók de invloed van leefstijl en het verouderingsproces onder de loep.

FEITEN

Tineke Schouten is een cabaretière en comédienne. Ze brak door met de single ‘Lenie uit de Takkestraat’. In haar shows speelt ze typetjes, zingt ze liedjes en doet ze parodieën op artiesten en bekende persoonlijkheden. Op dit moment toert ze rond met haar show Highlights, waarin ze een reis maakt door haar beroepsmatige carrière.

14 FOCUS – ANALYSENEDERLAND.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Niet alleen voor nu, maar zeker ook voor later Foto: Frank Ruiter

Toen er in de directe omgeving van Jos en Helma iemand overleed, realiseerden ze zich dat zij zelf de regie over hun nalatenschap wilden hebben. Zeker ook omdat zij zelf geen kinderen hebben.

Lang hoefden ze niet te overleggen;

direct was helder dat hun nalatenschap naar een MS-gerelateerd doel zou gaan. Jos vertelt: “Het is ons helemaal duidelijk waar deze stichting voor staat. En om die reden was de keuze snel gemaakt. Onderzoek is namelijk enorm belangrijk om uiteindelijk tot de oplossing voor MS te komen. Wij hebben zelf bewust geen keuze gemaakt voor een bepaald MS-onderzoek, omdat wij hier te weinig verstand van hebben. De keuze laten wij daarom met een gerust hart over aan de stichting. Wij hebben het absolute vertrouwen dat zij met de besteding van de gelden zeer verstandig

‘Wij hebben zelf bewust geen keuze gemaakt voor een bepaald MS-onde rzoek, omdat wij hier te weinig verstand van hebben.’

Jos Molthoff: “Het klinkt misschien als een cliché, maar hoe meer geld voor onderzoek beschikbaar komt, hoe meer kansen er zijn dat de oorzaak van MS gevonden kan worden.”

omgaan. Uiteindelijk moeten de onderzoeksresultaten leiden tot de oplossing van deze ziekte, waar ik overigens geen jaartal aan vasthang, omdat MS helaas zo ontzettend complex is.”

In 1982, nog voordat zij hun eigen bedrijf startten, werd bij Helma de diagnose MS gesteld. Jos en Helma wisten van dichtbij wat MS betekent, want ook de inmiddels overleden broer van Helma had MS. Jos Molthoff (69) en zijn vrouw Helma (67) runnen inmiddels al ruim 32 jaar samen hun administratiekantoor in het Brabantse Goirle.

De familie Molthoff is al jaren

vaste donateur. “Er ligt hier al een aardig stapeltje lijfrenteschenkingen. Het klinkt als een

cliché, maar hoe meer geld voor onderzoek beschikbaar komt, hoe meer kansen er zijn dat de oorzaak van MS gevonden kan worden. We zijn trouwe lezers van het informatieve magazine en andere uitgaven van de stichting.

Maar ook het jaarverslag wordt door ons zorgvuldig gelezen, met name het financiële deel, maar die interesse zal wel iets met mijn eigen financiële achtergrond te maken hebben.”

Sinds een paar jaar bouwen Jos en Helma hun bedrijf langzaam af. “Het is mooi geweest. Ontwikkelingen gaan door en kennis moet je bijhouden, dat kost meer moeite dan vroeger. Om deze reden hebben wij 50% van het kantoor inmiddels overgedragen aan een

andere partij. Dit betekent dat er voor ons geen nieuwe klanten meer bijkomen en door natuurlijk verloop er zo nu en dan ook klanten afvallen.” Een vastgestelde einddatum voor hun werkzame leven hebben ze niet, zolang de bestaande klanten tevreden zijn, gaan ze gewoon rustig door.

Ondanks het feit dat Helma merkt dat door haar MS alles niet meer zo gemakkelijk verloopt als een aantal jaren geleden, gaat het naar omstandigheden nog best goed en straalt zij veerkracht uit. Ze golft nog regelmatig en hoopt dit de komende jaren zeker nog te blijven doen. Ook is zij een actief bridger en ze houdt hiermee haar hersenen in beweging.

Doordat er voor Jos meer tijd is voor andere dingen zet hij zich in

als vrijwilliger, namelijk als ‘sociaal koker’. Maar tevens maakt hij deel uit van de ‘formulierenbrigade’. “Als ‘sociaal koker’ kook ik, samen met anderen, voor een groep van circa 25 ouderen en serveren we vervolgens een heerlijk driegangenmenu uit.

Daarnaast help ik mensen met het online invullen van formulieren en leer ik ze wegwijs op de computer.

Dat is heel dankbaar werk.”

‘Een vastgestelde einddatum voor hun werkzame leven hebben ze niet’ Op de vraag of Jos nog iets aan de

Karin Smits

ONDERZOEK NAAR MS Wilt u meer lezen over MS en de onderzoeken die daarnaar gedaan worden? Kijk dan eens op analysenederland.nl.

ADVERTENTIE

MS-onderzoek is van levensbelang Het blijkt dat steeds meer mensen het prettig vinden om na te laten aan een goed doel, zodat zij ook na hun overlijden nog iets kunnen betekenen voor toekomstige generaties. Multiple sclerose (MS), een ziekte van het centrale zenuwstelsel, kent geen leeftijd. In veel gevallen treft het mensen in de bloei van hun leven. Tot op dit moment is de oorzaak van MS nog niet gevonden, evenmin een medicijn om deze ziekte te genezen.

Wetenschappelijk onderzoek naar MS is daarom enorm belangrijk. Temeer omdat tegenwoordig op steeds jongere leeftijd de diagnose MS wordt vastgesteld. Het leven van iemand met MS verandert drastisch. De dagelijkse dingen, die eerst heel normaal waren, moeten nu zorgvuldig worden afgewogen en worden gepland. Onderzoek naar de oorzaak en behandeling van MS moet doorgaan en is van onschatbare waarde voor iemand met MS. “Dankzij de donateurs van Stichting MS Research weten we al veel meer over het ziekteproces dat zorgt voor de geleidelijke achteruitgang van mensen met MS. De onderzoeks-resultaten van de ontvangen subsidies gebruiken wij om de progressie bij MS te stoppen.”

O z

lezers wil meegeven, antwoordt hij: “Als je in de omstandigheid bent nu iets te regelen, doe het dan voordat het te laat is. Nu kun je het allemaal nog zelf bepalen. Doe je dat niet, dan zullen je uiteindelijke erfgenamen wellicht een ander bestedingsdoel van je nalatenschap kiezen. Kortom, regel je zaken, voordat het te laat is.”

Intensief onderzoek moet uiteindelijk leiden tot het vinden van een medicijn dat MS geneest. Help ons door de juiste beslissing te nemen door Stichting MS Research op te nemen in uw testament, dan doet u hiermee iets van enorme betekenis.

Prof.dr. Bernard Uitdehaag, neuroloog en directeur MS Centrum Amsterdam

Postbus 200 • 2250 AE Voorschoten • Telefoon 071 5 600 500 www.msresearch.nl • directie@msresearch.nl

KYOWA KIRIN – PARTNER CONTENT

CONTENT WITH A PURPOSE

15

KYOWA KIRIN  PARTNER CONTENT

5

e

Ogen open voor ziekte XLH

Patiënten die met de zeldzame ziekte XLH kampen, hebben een s te laag fosfaatniveau in hun lichaam. Zeker bij jonge kinderen is het resultaat ervan dat o.a. botten te zacht worden en dat benen krom kunnen groeien.

Door de diagnose tijdig te stellen, kunnen deze problemen eerder worden verholpen.

spierzwakte, tandabcessen of schedelafwijkingen.”

X-gebonden hypofosfatemie is een zeldzame ziekte, die voorkomt bij ongeveer één op de 20.000 mensen. Het opsporen ervan is dus een belangrijke uitdaging. Kinderarts Anouk Dings-Lammertink heeft de nieren en urinewegen als aandachtsgebied. Zijzelf is niet onbekend met XLH, heeft zelfs X-gebonden hypofosfatemie heet de ziekte officieel. Afeen patiënt met deze ziekte gekort dus XLH. Kinderarts onder behandeling samen met Anouk Dings-Lammertink experts in het UMCG. Ze ziet werkt bij Gelre Ziekenhuiechter ook dat de ziekte niet zen en legt uit: “Waar het altijd wordt herkend. Vandaar op neerkomt, is dat mensen dat het haar ambitie is het met deze aandoening te veel bewustzijn over het bestaan fosfaat uitplassen en behept zijn van XLH te vergroten. “Meer met een afwijkende vitamine bekendheid met deze ziekte kan D-stofwisseling. De oorzaak de kwaliteit van leven vergroten daarvan ligt in een teveel van voor de patiënten met XLH.” een bepaald stofje in het bloed, het hormoon FGF23. Fosfaat Veelal openbaart de ziekte zich in het lichaam is echter hard als kinderen gaan lopen. Want nodig, want fosfaat zorgt er o.a. wie loopt, steunt immers op voor dat botten sterk zijn en zijn bovenbenen. Als de botten goed kunnen groeien. Als XLH in de benen zachter zijn dan niet behandeld wordt, kan dat zou moeten, wat bij deze ziekte gepaard gaan met onomkeergebeurt, gaan de benen krom bare gevolgen, zoals misvormde groeien. Het is belangrijk om er benen en een kleine eindlengte. snel bij te zijn. Want hoe eerder Ook kan er sprake zijn van pijn de diagnose kan worden gein de botten, moeite met lopen, steld, hoe meer de schade aan

www.kyowakirin.com

de botten kan worden beperkt.

De behandeling is erop gericht om het niveau van fosfaat in het lichaam op peil te houden.

Zo kunnen de botten weer sterker worden, en als het lichaam daar goed op reageert, groeien de benen vaak weer rechter.

aan dochters als zonen. De kans hierop is 50 procent. Het komt ook voor dat de ziekte spontaan ontstaat.

Weliswaar is X-gebonden hypofosfatemie dus een erfelijke ziekte, en bestaat er een kans dat de kinderen van een zieke ouder óók XLH krijgen, Wat daarbij bovendien komt maar de ziektelast van de ouder kijken, is dat het bij XLH gaat zegt echter nog niks over de ernst bij het kind. Een ouder met ernstige klachten kan een kind krijgen bij wie de ziekte zich mild uit. Maar andersom is ook mogelijk. “Dit is typisch een ziekte die zich niet goed laat voorspellen,” vertelt prof. dr. Carola Zillikens. Als internist-endocrinoloog verbonden aan het Erasmus MC en hoogleraar is zij gespecialiseerd in zeldzame botaandoeningen.

Op MijnGezondheidsgids.nl, een platform over gezondheid om een erfelijke ziekte. De ‘X’ en zorg, zegt zij: “Wat wel voor in X-gebonden hypofosfateiedere patiënt van belang is, is mie verwijst daarbij naar het een tijdige diagnose. En dat is X-chromosoom, dat van grote iets waar ik me als hoogleraar betekenis is voor die erfelijkvoor inzet. Vooral mensen met heid. Van vaders met XLH een milde vorm krijgen pas laat staat vast dat ze de ziekte 100% of nooit een diagnose, omdat overdragen aan hun dochters. artsen bij de klachten niet meMoeders met XLH kunnen de teen aan een zeldzame ziekte aandoening zowel doorgeven als deze denken. De schade

”

Meer bekendheid met deze ziekte kan de kwaliteit van leven vergroten voor de patiënten met XLH.

die de ziekte al die tijd heeft kunnen aanrichten, is echter onomkeerbaar.”

De huidige behandeling is erop gericht het fosfaatpeil continu goed te houden. Dagelijks supplementen van een actieve vorm van vitamine D en eventueel een fosfaatdrankje nemen, is het devies. Daarmee bestrijd je de symptomen van de ziekte, maar pak je niet de oorzaak aan: de overproductie van het hormoon FGF-23. Een nieuwe behandeling doet dat wél.

Immers, nu wordt de oorzaak aangepakt; het terugdringen van het teveel aan FGF-23.

“Een vooruitgang,” noemt prof. dr. Zillikens het. “De oorzaak aanpakken versus symptoombestrijding is niet alleen voor de jonge patiënten interessant, maar kan dat ook zijn voor volwassenen. Het onderzoek naar de effectiviteit bij volwassen patiënten met XLH loopt nog.”

KKI/NL/CYS/0053

16 VERDIEPING – ANALYSENEDERLAND.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Meer kwaliteit van leven met een goed gehoor

pen uit mijn hand trok en hem uit mijn buurt legde omdat hij zich ergerde aan het geklik. Ik had daar zelf niets van gehoord, daar schrok ik van.”

Foto: Persfoto

Met een goed gehoor geniet je meer van het leven. Maar wat als je minder hoort? Daar is tegenwoordig gelukkig heel wat aan te doen.

Zeker als je er op tijd bij bent.

Veel mensen hebben vaak niet in de

Via de KNO-arts kwam Roskam bij een hoorwinkel terecht, maar daar werd hij niet geheel naar tevredenheid geholpen. “Ik hoorde allerlei nieuwe geluiden, waar ik soms van schrok. En ik kon niet wennen aan de slechte kwaliteit van het geluid.

Daarom heb ik de toestellen jarenlang niet gebruikt en heb ik me neergelegd bij mijn slechte gehoor.”

gaten dat ze minder goed horen, omdat de kwaliteit van het gehoor heel geleidelijk achteruitgaat. Vind je bijvoorbeeld dat de mensen om je heen binnensmonds praten? Of heb je moeite om je op een gesprek

‘Ik vond vaak dat mensen erg zacht praatten, en ik miste wel eens de deurbel of de kookwekker’

Veel mensen hebben vaak niet in de gaten dat ze minder goed horen, omdat de kwaliteit van het gehoor heel geleidelijk achteruitgaat.

te concentreren in een drukke ruimte? Dan is het aan te raden om een korte gehoortest te doen.

De gevolgen van slechter horen

kunnen groot zijn. Als je de hele dag gespitst moet zijn op wat er wordt gezegd, ben je ’s avonds bekaf. Voortdurend ‘wat zeg je’ moeten zeggen is doodvermoeiend – ook voor je omgeving.

Bovendien is het lastiger om te kunnen begrijpen en onthouden

Roskam modderde voort, maar kon eerst geen ideale oplossing vinden.

Op een gegeven moment kon hij zelfs geen keyboard meer spelen.

“Dat was het moment voor actie. Ik ben op internet gaan zoeken naar een goede oplossing. Uiteindelijk heb ik bij een goede audicien een Amplifon hoortoestel aangemeten gekregen. Ik ben daarna gelijk naar mijn keyboard gerend, waar ik er achter kwam dat het dus écht beter kon. Het geluid was weer mooi en helder. Ik ben blij dat ik het niet heb opgegeven.”

wat er gezegd wordt. Het gevolg is dat mensen met gehoorverlies zich op een gegeven moment niet meer in sociale situaties begeven. En dat kan flinke gevolgen hebben. De cognitieve functie van de hersenen gaat namelijk sneller achteruit wanneer je je terugtrekt uit het sociale leven. De functies die te maken hebben met het verwerken van informatie, concentratie, oriëntatie, denken, herinneren en het nemen van initiatieven verslechteren als iemand zich isoleert. Ook het gehoorverlies zelf zorgt voor veranderingen in de hersenen. Je hoort namelijk voor een groot deel met je hersenen. De andere hersengebieden proberen de gehoorfunctie over te nemen, wat weer ten koste gaat van hersengebieden

tijdig een gehoorapparaat aan te schaffen. Een goed aangemeten hoortoestel verhoogt de kwaliteit van leven, brengt rust en maakt het contact met anderen een heel stuk makkelijker.

die verantwoordelijk zijn van de cognitieve functies.

Uit onderzoek van de Universiteit

van Bordeaux blijkt echter dat het achteruitgaan van de hersenen verminderd kan worden door

Voor Kees Roskam ging een wereld

‘Het zijn zulke kleine apparaatjes, maar ze hebben een enorme impact op je leven’

open toen hij een goed passend hoortoestel kreeg dat precies op zijn wensen was afgesteld. “Het zijn zulke kleine apparaatjes, maar ze hebben een enorme impact op je leven.”

Marjon Kruize

Roskam wist dat zijn gehoor achter-

uitging. “Ik vond vaak dat mensen erg zacht praatten, en ik miste wel eens de deurbel of de kookwekker.

Tijdens een vergadering zat ik een keer te spelen met mijn balpen, totdat een van mijn collega’s de

ZORG GOED VOOR JE GEHOOR Wil je meer lezen over het gehoor en hoe we er goed voor kunnen zorgen? Kijk dan eens op analysenederland.nl.

ADVERTENTIE

Hoe fit is uw gehoor? Doe de Beter Horen gehoortest! (omcirkel uw antwoord)

1.

Mensen om mij heen praten vaak binnensmonds.

Ja Soms Nooit

5.

Ik praat liever bij op een rustige plek, dan op feestjes of in een restaurant.

Ja Soms Nooit

2.

Tv-kijken wordt pas echt leuk als de volumeknop helemaal openstaat.

Ja Soms Nooit

6.

Het is best inspannend om de hele tijd goed en geconcentreerd te biljven in een gesprek.

Ja Soms Nooit

3.

Iedereen lacht, maar ik heb de grap niet verstaan.

Ja Soms Nooit

De uitslag

Ja = 5 punten Soms = 3 punten Nooit = 1 punt Tel alle punten bij elkaar op en lees hieronder de uitslag.

Wilt u uw gehoor nog beter testen? Doe dan de online gehoortest op www.beterhoren.nl/online-hoortest

Hoe fit is uw gehoor? D

1

5 – 10 PUNTEN Er is niets mis met uw gehoor. Zorg er wel voor dat u niet te veel wordt blootgesteld aan harde geluiden. Vraag de audicien naar de mogelijkheden voor gehoorbescherming op maat voor nog langer gehoorplezier.

10 – 15 PUNTEN Uw gehoor is niet helemaal meer wat het was. U vraagt vaker ‘wat zegt u?’ en in drukke ruimtes moet u zich inspannen om gesprekken te kunnen volgen.

15 – 25 PUNTEN Vermoedelijk heeft u toch wat gehoorverlies. Maak een afspraak bij de audicien voor een hoortest en ontdek wat u kunt doen om uw hoorfitheid te verbeteren.

(omcirkel uw antwoord)

2

Maak kans op een TV-luisterhulp: Tv-kijken wordt pas Mensen om mij Laat ons uw score weten op: prijsvraag@beterhoren.nl. Onder de echt leuk als de volumeheen praten vaak inzenders verloot Beter Horen vijf Sennheiser Tv-luisterhulpen. Met deze hoofknop helemaal openstaat. binnensmonds. dtelefoon kunt u naar wens het volume, klankprofiel en zelfs de spraakverstaanbaarheid instellen. De prijswinnaars worden voor ja ja 15 november persoonlijk geïnformeerd. soms soms nooit nooit

Klachten als gevolg van hersenletsel?

Met Hersenz leer je omgaan met de gevolgen Hersenz is een behandelprogramma voor mensen met hersenletsel en hun naasten die willen leren omgaan met de gevolgen van hun hersenletsel en een nieuwe balans in hun leven willen vinden.

Heeft u of uw naaste klachten overgehouden aan een beroerte, ongeval, hersenoperatie of zuurstoftekort door een hartstilstand?

Bijvoorbeeld vermoeidheid, overprikkeling, vergeetachtigheid, problemen met aandacht, snel boos worden, somberheid of afasie? Lukken de gewone dingen niet meer of kunt u of uw naaste weinig hebben? Het zijn bekende klachten na hersenletsel.

Vooral de onzichtbare gevolgen van hersenletsel zorgen voor problemen en onbegrip. Ook voor de partner of kinderen is het vaak zwaar dat hun naaste veranderd is.

In de eerste periode na het letsel vindt het meeste herstel plaats.

Daarna kan er nog veel verbeteren door anders met de gevolgen om te gaan. Hersenz kan daarbij helpen.

Ook als iemand al langer hersenletsel heeft, valt er vaak nog veel winst te behalen.

Hersenz is een uniek behandelprogramma voor mensen met nietaangeboren hersenletsel en hun naasten. Het is gericht op het leren omgaan met het hersenletsel en het vinden van een nieuwe balans in het leven. Hersenz is bedoeld voor mensen die de eerste revalidatie achter de rug hebben.

De behandeling bestaat uit verschillende modules: Omgaan met veranderingen, Grip op je energie, Denken en doen, een beweegprogramma en een partnermodule.

Regelmatig komt er een behandelaar bij u thuis. Voor mensen met afasie is er een apart programma.

Hoofdbehandelaar is een GZpsycholoog. Ook kunnen een cognitief trainer, psychomotorisch therapeut, fysiotherapeut en afasietherapeut betrokken zijn.

De behandeling wordt volledig vergoed.

Ineke

‘Ik kon ontploffen door kleine dingen’ Ineke (41) kreeg op haar 36ste een hersenstaminfarct. Daardoor heeft ze last van vermoeidheid in haar hoofd, overprikkeling en aandachtsproblemen.

“Mijn hoofd raakt dan vol geluid en licht. Denken wordt moeilijker. Het is dan chaos in mijn hoofd en ik kan ontploffen over kleine, onnozele dingen” Ineke kon niet meer werken en raakte veel van haar sociale leven kwijt. Ook haar relatie kwam onder druk te staan.

Na een half jaar revalideren begon ze bij Hersenz. “Ik heb er geleerd hoe ik mijn energie over de dag moet verdelen om overprikkeling en frustratie te voorkomen. Voorheen had ik geen idee hoe ik dat moest doen.”

‘Het was erg onrustig in ons gezin’

Raoel

140.000 Jaarlijks krijgen 140.000 mensen hersenletsel van wie er 40.000 blijvende beperkingen overhouden. Dat is bijna 4% van de Nederlandse bevolking

650.000 In Nederland leven 650.000 mensen die beperkingen ervaren door hersenletsel.

Raoel kreeg in 2016 een hartstilstand en lag vijf dagen in coma. Hij heeft er forse geheugenproblemen aan overgehouden. Na anderhalf jaar poliklinische revalidatie bleek dat hij niet meer kon werken. “Ik was boos en verdrietig en had nergens meer zin in.

Onze dochters ontweken me en mijn vrouw had aan mij een heel andere partner. Het was erg onrustig in ons gezin.” Een medisch maatschappelijk werker wees Raoel op Hersenz. “Ik heb erg getwijfeld of ik het moest doen.

Ik dacht: hoe gaan die mensen mij ooit

snappen. Maar ze begrepen alles heel goed. Je wordt begeleid in jouw eigen tempo en vanuit jouw eigen waarden.

Dat voelt zo bevrijdend.”

Hersenz had ook veel aandacht voor het gezin. “Mijn vrouw heeft de partnermodule gevolgd en mijn thuisbehandelaar heeft veel uitleg gegeven aan de kinderen. Mensen om me heen zien het effect ook. Ze zeggen: goh, vorige keer was je zo down en nu ben je helemaal opgefleurd. Ik had het niet verwacht maar Hersenz heeft me geholpen om mijn leven weer op te pakken”.

Ineke wilde graag beter samenwerken met haar man. “We nemen nu de weekplanning met elkaar door.

We hebben een flinke dip gehad, maar hebben ons beeld van de relatie bijgesteld. Het is veranderd, ik ben veranderd. Ik was zacht en meegaand en nu feller en assertiever.”

Haar man Dennis volgde de partnermodule. “Dat heeft hem gesterkt.

Hij pakt nu het normale leven weer op.

Hij gaat weer vissen met collega’s.”

Het behandeltraject was pittig maar heeft haar veel gebracht: “Ik hang minder aan mijn man. Door zelf dingen te leren ben ik sterker geworden, zelfstandiger en minder paniekerig.”

Ook leren omgaan met hersenletsel? Het kan!

Neem contact met ons op via info@hersenz.nl of kijk op www.hersenz.nl.

Wil je weten of Hersenz iets voor u of uw naaste is?

Doe de test op: www.hersenz.nl/doe-de-test.

‘Ik stopte het maar weg, tot het emmertje overliep’ Gert-Jan volgt de behandeling van Hersenz. Hij kreeg een herseninfarct toen zijn zoon zes jaar was. Na maandenlange revalidatie kon hij weer lopen.

Maar weer vader en partner zijn, was andere koek. Hij raakte bovendien arbeidsongeschikt. “Ik wilde de sterke man zijn, de kostwinner. Maar ik raakte uitgeput door totale overbelasting.”

Toen hij aan Hersenz begon was hij behoorlijk depressief. “Als ik in de

spiegel kijk, zie ik mezelf wel maar ik ben mezelf niet meer. Ik was niet in staat om te verwerken wat me was overkomen. Ik stopte het maar weg, tot het emmertje overliep.”

Bij Hersenz is hij er over gaan praten en onder ogen gaan zien wie hij was en wie hij nu is. Dat is intensief. “Maar het is ook een warm bad. Al die goede specialisten! De klik in de groep is ook heel fijn.”

Gertjan

WWW.HERSENZ.NL | INFO@HERSENZ.NL | FACEBOOK.COM/HERSENZ.NL | TWITTER.COM/HERSENZ

18 VERDIEPING – ANALYSENEDERLAND.NL

“LEG DE LINK MET HERSENLETSEL” Foto: Hersenz

Foto: Persfoto

CONTENT WITH A PURPOSE

DBS voor breder publiek

Schuurman: “Lange tijd werd DBS als een soort laatste redmiddel ingezet, maar tegenwoordig is het een geavanceerde therapie die we eerder kunnen inzetten als de behandeling met medicijnen niet meer voldoende werkt.”

Deep Brain Stimulation (DBS) is een behandelmethode die de symptomen van bewegingsstoornissen bij onder andere de ziekte van Parkinson kan onderdrukken. De techniek rondom DBS is de afgelopen decennia dermate verbeterd dat het slagingspercentage van de behandeling toeneemt en het risico op bijwerkingen afneemt. Hierdoor kan de behandeling vaker en bij meerdere hersenaandoeningen worden ingezet. Prof. dr. Rick Schuurman hoopt dat dankzij nieuwe ontwikkelingen steeds meer mensen in profijt hebben van deze behandeling.

Al twintig jaar houdt prof. dr.

Rick Schuurman zich bezig met DBS en hij heeft met eigen ogen gezien hoe de techniek zich heeft ontwikkeld. “Lange tijd werd DBS als een soort laatste redmiddel ingezet, maar tegenwoordig is het een geavanceerde therapie die we eerder kunnen inzetten als de behandeling met medicijnen niet meer voldoende werkt.” De professor denkt dat de aankomende jaren het aantal behandelingen van zo’n 250 naar 350 operaties per jaar zal stijgen. “Momenteel komt maar een klein aantal mensen in aanmerking voor de behandeling. Zo’n tachtig procent hiervan zijn patiënten met de Ziekte van Parkinson, maar ook tremor en dystonie – twee bewegingsstoornissen - kunnen behandeld worden met DBS.” Momenteel wordt er ook volop onderzoek gedaan naar andere hersenaandoeningen en symptomen die met DBS bestreden kunnen worden, zoals epilepsie, depressies en dwangstoornis.

Maar hoe werkt het precies? Tijdens

een operatie worden er elektroden in je hersenen geïmplanteerd die worden verbonden aan een pacemaker. De elektrische signalen van de elektroden kunnen vervolgens de verstoorde balans in de regelkringen van de hersenen herstellen. “Het is een veelgehoorde misvatting dat de elektrische signalen van de elektroden de normale hersenactiviteit zouden vervangen. De stroom die wij gebruiken bij DBS is van een heel andere orde dan die de hersencellen zelf gebruiken. Met de juiste stimulatie van de hersenen kan beven volledig verholpen worden en kunnen de stijve, trage bewegingen veroorzaakt door de ziekte van Parkinson worden onderdrukt.

Het slagingspercentage van de be-

handeling ligt hoog. “Bij 85 procent van de behandelden lukt het voldoende om de symptomen te onderdrukken,” stelt prof. dr. Schuurman. Maar ook aan deze operatie kleven risico’s, waarbij de balans en het spraakvermogen van de patiënt aangetast kunnen worden. Daarom krijgen patiënten de keuze om tussen twee programma’s te wisselen om zelf de bijwerkingen te controleren. “Patiënten kunnen ervoor kiezen om de elektroden minder te laten stimuleren, zodat zij beter kunnen spreken, maar zo wordt ook het positieve effect verlaagd. In de ideale situatie kan iemand met één programma gewoon altijd goed functioneren, zonder bijwerkingen.

En dat lukt steeds beter.”

Vroeger werden alle operaties ‘wak-

ker’ uitgevoerd, met een plaatselijke verdoving. “Dan kunnen we meteen

checken of stimulatie het juiste effect bewerkstelligt en er geen verdere bijwerkingen optreden, maar voor patiënten is dit ongelooflijk stressvol. Tegenwoordig kunnen we met verbeterde MRI-scans en een 3D-reconstructie van de hersenen beter bepalen waar we de elektroden gaan plaatsen. Vervolgens moet de patiënt nog een paar keer terugkomen, zodat we de elektroden kunnen programmeren.” Er wordt op het moment onderzoek gedaan naar het feit of wakker opereren nog wel van toegevoegde waarde is en eind dit jaar worden de resultaten bekend gemaakt. “Dit kan de manier van opereren compleet veranderen.”

Een relatief nieuwe techniek genaamd MR-HIFU heeft veel interesse gewekt als eventuele aanvulling op DBS. “Deze methode lijkt sterk op de voorganger van de DBS-behandeling, waarbij een gaatje in de hersenen werd gebrand, maar dan zonder de hele operatie.

Het branden van een gaatje in de hersenen brengt echter grotere risico’s met zich mee dan een behandeling met elektroden. Eigenlijk is het dus oude wijn in nieuwe zakken.”

Toch ziet Prof. Dr. Schuurman potentie. “Het is een mooie techniek.

Voor patiënten die niet geopereerd willen of kunnen worden, zou deze behandelwijze uitkomst kunnen bieden, maar eerst moet bewezen worden dat deze behandeling minder bijwerkingen heeft dan de oude manier van gaatjes branden.”

De ziekte van Parkinson is een relatief veelvoorkomende hersenaandoening waarbij DBS wordt toegepast. Er zijn bijna 50.000

mensen met de ziekte van Parkinson of parkinsonisme bekend. Het begint meestal op latere leeftijd, maar het kan ook op jongere leeftijd voorkomen. De 52-jarige Janet Gransbergen is een van hen. Zij kreeg negen jaar geleden te horen dat ze de ziekte van Parkinson had.

“Het moment dat je dat te horen krijgt, staat je leven stil”, zegt Janet.

“Ik had al eerder klachten.” Toen haar linkerbeen begon te trillen en dat niet over ging, had ze door dat er iets goed mis was. “Ik ging eerst naar de huisarts en daarna naar de neuroloog. En die kwam met de diagnose. Ik had een oom die ook de ziekte van Parkinson had, dat beeld kreeg ik meteen voor me.”

Na het horen van de diagnose, kwam Janets wereld op zijn kop te staan.

“Je denkt alleen aan het negatieve.

Maar daarna krijg je medicatie en na een tijdje ga je je beter voelen.

Het is een impact op je leven, maar het hoort er op een gegeven moment bij. Je kunt niets terugdraaien.

“In de afgelopen negen jaar heb ik

steeds minder spierkracht gekregen, maar ik hoop zolang mogelijk alles te kunnen blijven doen. Om te voorkomen dat ik straks geen zorg meer voor mijn dochter kan dragen wil ik Deep Brain Stimulation uitvoeren. Ik zit nu in het traject om te kijken of ik in aanmerking kan komen voor de operatie. Ik hoop dat de ziekte in de toekomst stopgezet kan worden, maar daar is nog veel onderzoek voor nodig.”

Mandy Kraakman & Marjon Kruize

Judith Zadoks

“De gevolgen van hersenletsel maar ook de behandelmogelijkheden om met die gevolgen om te gaan zijn bij veel mensen helaas nog onbekend.

Nog te vaak horen wij: had ik maar eerder geweten dat deze behandeling bestond. Als we hersenletsel beter signaleren en goed verwijzen, kan veel leed voorkomen worden”, zegt Judith Zadoks, landelijk programmamanager van Hersenz.

Jaarlijks lopen in 140.000 mensen hersenletsel op door een beroerte, ongeval, zuurstoftekort of hersenziekte. Een deel houdt blijvende klachten zoals vermoeidheid, vergeetachtigheid of prikkelbaarheid.

Ook hun emoties en gedrag kunnen veranderd zijn.

“Na ziekenhuis of revalidatie moeten mensen met hersenletsel met hun naasten thuis zelf verder. Dat valt vaak tegen. Hun leven is op alle fronten veranderd. Vaak hebben zij vragen over hoe het verder moet of worstelen ze met gevoelens van somberheid. Zorgorganisaties hebben vijf jaar geleden Hersenz opgericht om deze mensen professioneel te behandelen zodat ze weer kwaliteit van leven ervaren en verder kunnen.”

Uit onderzoek van Maastricht University blijkt dat Hersenz zowel op korte als op lange termijn tot verbeteringen in het functioneren leidt.

“Mensen kunnen beter omgaan met hun beperkingen en hebben minder zorgvragen. Ook somberheid en prikkelbaarheid nemen af en mantelzorgers ervaren minder zorglast.”

Marjon Kruize

MEER OVER DE HERSENEN Op analysenederland.nl lees je nog veel meer over hersenen en hersenletsel.

ADVERTENTIE

“Ik leef nu negen jaar met de ziekte van Parkinson.

Mijn grootste angst is dat ik straks niet meer voor mijn dochter Alicia kan zorgen. Door Deep Brain Stimulation hoop ik de symptomen zo lang mogelijk te kunnen onderdrukken.”

De Hersenstichting investeert in baanbrekende oplossingen om hersenaandoeningen zoals de ziekte van Parkinson te voorkomen, af te remmen of te genezen. Om dit te bereiken laten we onderzoek doen, geven we voorlichting en zetten we ons in voor betere patiëntenzorg. We zetten alles op alles voor gezonde hersenen voor iedereen. Nu en in de toekomst.

Helpt u ons mee? Geef op hersenstichting.nl

BOSTON SCIENTIFIC – PARTNER CONTENT

CONTENT WITH A PURPOSE

19

BOSTON SCIENTIFIC – PARTNER CONTENT

Boston Scientific Neuromodulatie.

Neuromodulatie is het elektrisch stimu- kan benaderen. Alleen op deze manier leren van zenuwen in het lichaam. Dat profiteert de patient van het beste effect. kan zijn in de hersenen (Diepe Hersen Stimulatie, ook wel DBS genoemd) maar ook elders in het lichaam zoals het ruggenmerg (Ruggenmerg Stimulatie, ook GECOMBINEERDE WAVEFORMS. wel SCS genoemd).

GEPERSONALISEERDE

D

BS wordt onder andere. toegepast bij patiënten met de ziekte van Parkinson, Dystonie en Essentiële tremor. Om dit te bewerkstellingen worden doorgaans 2 electroden met ieder 8 contactpunten op zeer nauwkeurige wijze in de hersenen geïmplanteerd. Tijdens de procedure wordt er goed getest of de electroden correct geplaatst zijn. De electroden worden vervolgens vastgezet en onderhuids verbonden met een stimulator genaamd Vercise, welke meestal onder het sleutelbeen wordt geplaatst. Deze stimulator geeft elektrische pulsjes, zodanig dat de symptomen van de ziekte worden verminderd. Omdat de te stimuleren structuren in de hersenen zeer klein zijn is het zeer nauwkeurig kunnen stimuleren van deze structuren essentieel. Boston Scientific heeft een speciale, unieke en zeer nauwkeurige manier van stimuleren waarmee men onder vrijwel alle omstandigheden de structuur op de juiste manier

bostonscientific.com

THERAPIE. Het Spectra WaveWriter™ SCS-systeem is een krachtig hulpmiddel dat therapie combineert met de eenvoud van geautomatiseerde Waveform.

DBS wordt gedaan in 7 ziekenhuizen in Nederland. Voor meer informatie kunt u terecht bij Boston Scientific in Kerkrade.

U kunt ons bereiken op 045-467700.

SCS wordt meestal toegepast bij patiënten met beenpijn, al dan niet in combinatie met rugpijn of pijn in de armen of handen. Als de klachten door eerdere behandelingen zoals fysiotherapie, medicatie, operaties of zenuwblokkades niet voldoende hebben geholpen, kan men in aanmerking komen voor ‘Spinal Cord Stimulation’ (Ruggenmerg Stimulatie). Bij deze behandeling worden 1 tot 2 elektroden met ieder 8 of 16 contactpunten in de rug, ter hoogte van borst of nekwervels geïmplanteerd en vervolgens verbonden met een proefstimulator die zich buiten het lichaam bevindt. Tijdens een periode van een tot twee weken wordt door middel van elektrische pulsjes geprobeerd het pijnsignaal te onderbreken. Dit kunnen voelbare en niet-voelbare pulsjes zijn.

De behandeling wordt als succesvol ervaren als minimaal 50% van de pijnklachten zijn verdwenen. In dit geval wordt er een onderhuidse definitieve stimulator geplaatst, genaamd Spectra Wavewriter.

Boston Scientific heeft een unieke manier van stimuleren waardoor het mogelijk is om met meerdere stroomvormen tegelijkertijd te stimuleren. Met als gevolg dat de patiënt minder gewenning en tegelijkertijd meer pijnverlichting ervaart.

SCS wordt in ongeveer 25 ziekenhuizen in Nederland gedaan. Voor meer informatie kunt u terecht bij Boston Scientific in Kerkrade. U kunt ons bereiken op 045-467700.

Boston Scientific is wereldwijd leidend in beide technologiën mede door de continue ontwikkeling, die de resultaten voor patienten verbetert en optimaliseert.

Hierin staat de patiënt altijd centraal.

De stimulatoren zijn klein en worden geleverd met intuïtieve en draadloze bedieningsapparatuur voor de patiënt. Er is keuze tussen oplaadbare en niet-oplaadbare stimulatoren en de keuze voor MRI compatibele stimulatoren.

20 FOCUS – ANALYSENEDERLAND.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Een nieuwe hartklep?

Twee methodes uitgelicht Als een hartklep, bijvoorbeeld de aortaklep, vernauwd is, gaat deze niet meer goed open. Het bloed stroomt daardoor minder gemakkelijk van de linkerhartkamer naar de aorta. Bij ernstige klachten wordt een nieuwe aortaklep geplaatst.

Dit kan via een openhartoperatie óf met behulp van een katheter via de liesslagader (TAVI). In het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven overleggen de hartchirurg en de cardioloog in het hartteam over wat de beste ingreep is voor de patiënt.

Foto: Catharina Ziekenhuis

Foto: Catharina Ziekenhuis

Het is zaak dat een aortaklepvernau-

Dr. Tonino: “Het Hartnetwerk is een

Bij een aortaklepvernauwing hoeft het

niet meteen foute boel te zijn. Maar wanneer je last krijgt van één of meerdere symptomen zoals kortademigheid, pijn op de borst of flauwvallen, is een ingreep nodig. Dr. Pim Tonino, interventiecardioloog in het Catharina Ziekenhuis, pleit voor het tijdig opsporen van patiënten met een aortaklepvernauwing, nog voordat ze daadwerkelijk deze klachten krijgen. “Dat kan door vaker te luisteren met een stethoscoop. Als de klachten dan verergeren, kunnen we snel handelen.”

Een arts kan aortaklepvernau-

wing vaak al vaststellen door naar het hart te luisteren met een stethoscoop. De arts hoort dan een ruis aan het begin van iedere hartslag. Deze ruis ontstaat doordat het bloed sneller door een vernauwde opening van de aortaklep stroomt.

Nu is er een minder-ingrijpende

behandeling voor aortaklepvernauwingen ontwikkeld, in ziekenhuistaal een TAVI (Transcatheter Aortic Valve Implant of in het Nederlands: Transkatheter Aortaklepvervanging). Bij deze methode gebruiken we een nieuwe biologische

wing op tijd wordt onderkend. Daarom is het volgens dr. Tonino en dr.

Van Straten belangrijk dat huisartsen en cardiologen goed samenwerken.

Hiervoor is in de regio Eindhoven het Nederlands Hartnetwerk opgezet. Een patiënt met hartafwijkingen wordt vaak gezien door een hele keten van zorgverleners. Om deze patiënten goed te kunnen helpen, moet je die keten goed in kaart brengen, vinden beide artsen.

Tonino: “De TAVI-techniek is nu zo sterk doorontwikkeld dat je de klep zelfs kunt plaatsen zonder narcose.”

hartklep die plat opgevouwen en in een katheter is geplaatst. Deze katheter met klep erin, is ongeveer zo dik als een balpen en wordt via een klein sneetje in de lies door de slagader in de vernauwde aortaklep geplaatst. Voorheen werd bij deze patiënten altijd een chirurgische ingreep uitgevoerd waarbij de borstkas opengemaakt werd.

Met de TAVI-methode is dit niet meer nodig. Dr. Pim Tonino: “We zijn zo’n tien jaar geleden met deze methode gestart bij patiënten die niet meer op de gewone manier geopereerd konden worden, omdat dit te belastend zou zijn.

Bijvoorbeeld vanwege hun leeftijd.

De TAVI-techniek is nu zo sterk doorontwikkeld dat je de klep zelfs kunt plaatsen zonder narcose. Een verdoving in de lies is dan al voldoende. Binnen een uur is de klep meestal geplaatst en wordt het wondje in de lies weer gesloten.

Van Straten: “We nemen alle overwegingen mee en beslissen we zorgvuldig welke ingreep het beste is voor de individuele patiënt.”

Sommige patiënten kunnen zelfs al een dag later weer naar huis.

Dr. Bart van Straten, hartchirurg,

voert bij aortaklepvernauwing voornamelijk een aortaklepvervanging via een openhartoperatie uit. Soms combineert hij dit met het omleiden van kransslagaders (bypasses). “Bij een vernauwing van de hartklep halen we de kapotte hartklep eruit en plaatsen we een nieuwe klep. Dat kan een klep van dierlijk weefsel zijn of een klep die gemaakt is van een speciaal soort kunststof. Voor deze operatie maken we een snee in het borstbeen en tijdens de operatie neemt een hartlongmachine de functies van het hart en de longen over.”

Deze operatie vindt al vijftig jaar

plaats en was lange tijd de enige manier om de aortaklep te vervangen.

Doordat er veel ervaring met deze

methode bestaat, zijn de operatierisico’s beperkt. “De hartoperatie duurt meestal zo’n drie uur, waarbij de patiënt onder narcose wordt gebracht. In totaal duurt het ongeveer zes uur voordat de patiënt weer bijkomt. Zes weken na de operatie zijn de meeste patiënten weer volledig hersteld”, aldus dr. Van Straten.

Het belangrijkste nadeel van deze operatie is dat de narcose nadelige gevolgen kan hebben voor ouderen en voor mensen met aandoeningen aan de longen, nieren of hersenen.

Dr. Van Straten: “Voor hen biedt de TAVI-methode uitkomst, ook al omdat het herstel sneller verloopt.

Maar voor de meeste patiënten onder de 80 jaar heeft de openhartoperatie vaak nog de voorkeur. In ons hartteam nemen we alle overwegingen mee en beslissen we zorgvuldig welke ingreep het beste is voor de individuele patiënt.”

voorbeeld van zorg die gericht is op de best mogelijke uitkomst voor de patiënt. Als de huisarts of cardioloog niet zeker weet welke ingreep nodig is, kan hij aankloppen bij het hartteam in het hartcentrum. De patiënt komt zo eerder op de juiste plek terecht en kan hierdoor sneller behandeld worden. Dit betekent dat er duidelijke afspraken gemaakt worden door het hartcentrum, de verwijzend cardioloog en de huisarts.

Marjon Kruize

FEITEN

Op 6 november zendt het Catharina Ziekenhuis tijdens de hartweek twee live hartoperaties uit op www. catharinaziekenhuis.nl/appdeexpert. In de ochtend zal er een TAVI-ingreep onder leiding van dr. Pim Tonino uitgevoerd worden en in de middag zal er een openhartoperatie uitgevoerd worden onder leiding van dr.

Bart van Straten. Van maandag 4 tot en met donderdag 7 november vindt de jaarlijkse Hartweek plaats met dit jaar als onderwerp aortaklepstenose.

HOU VAN JE HART Op analysenederland.nl lees je nog veel meer over het hart en over eventuele problemen daarmee.

ADVERTENTIE

“Wij doen er alles aan mensen hun ‘oude leven’ te laten leiden”

Jullie motto is: ‘Leef je eigen leven!’ Maar is dat nog wel mogelijk als je dementie hebt?

“Tot op zekere hoogte wel ja. De cliënt kennen; dat is voor ons bij Brentano het allerbelangrijkste. Want alleen als zorgverleners de mensen die zij verzorgen écht kennen, kunnen onze cliënten de regie over hun eigen leven behouden. Met wat voor persoon hebben we te maken? Op wat voor manier wil hij of zij worden aangesproken? Als iemand voor de ziekte van wandelen hield, zullen wij proberen dit weer op te pakken. En als thuis wonen niet langer gaat, zullen wij alles op alles zetten om de nieuwe woonomgeving het gevoel van ‘thuis’ te geven. Wij willen mensen zo veel mogelijk hun ‘oude leven’ laten leiden en verliezen het individu nooit uit het oog.”

Hoe zorgen jullie er nog meer voor dat mensen geluk blijven ervaren?

“Wat cliënten ook onder de leden hebben – er is áltijd iets mogelijk. Onze ervaring is dat mensen zich beter voelen wanneer juist de mogelijkheden worden benadrukt. Wat haalbaar is, is per individu verschillend. We proberen ouderen te stimuleren waar dit kan. Hen het gevoel te geven dat ze nodig zijn.

Zo kunnen onze bewoners helpen met bijvoorbeeld het eten klaarmaken of de was opvouwen. Ook lichaamsbeweging is belangrijk. Wandelingen maken, zwemmen – deze activiteiten zorgen ervoor dat mensen zich prettiger voelen.

Bij een vergevorderd stadium van een ziekte als dementie is natuurlijk niet álles meer mogelijk. Maar beweeg- en muziektherapie zijn dan nog wél mogelijk. Ik vind het prachtig om te zien hoe bewoners opleven tijdens muziektherapie. Dat is erg bijzonder. En ook zwemmen – in een speciaal verwarmd en ondiep zwembad- wordt erg gewaardeerd. Wij zorgen ervoor dat onze cliënten elke dag geluksmomenten ervaren.”

Lies Zuidema

Foto: Rob Verhagen

Brentano – organisatie voor ouderenzorg in Amstelveenbiedt mensen thuis en in vier verpleeghuizen professionele, hoogwaardige zorg en ondersteuning. Bestuursvoorzitter Lies Zuidema vertelt over het werk dat zorgverleners bij Brentano verrichten. “Wij verliezen het individu nooit uit het oog.”

MEDTRONIC – PARTNER CONTENT 21 MEDTRONIC – PARTNER CONTENT

CONTENT WITH A PURPOSE CONTENT WITH A PURPOSE

‘Ik heb mijn leven teruggekregen’

-

n

-

e

n

Zo’n vier maanden geleden werd bij Marianne Janssen (80 plus) een nieuwe aortaklep geplaatst via een groot bloedvat in haar lies, de liesslagader. “Vóór de operatie had ik geen fut meer om thuis wat te doen of om alleen ergens naartoe te gaan. Dat is nu gelukkig voorbij. Ik kan alles weer en ga zelf op de fiets boodschappen doen of naar een vriendin. Dankzij deze wonderbaarlijke ingreep heb ik mijn leven teruggekregen.”

“Vóór de operatie was ik er qua conditie slecht aan toe.

Ik kon geen trappen meer lopen omdat ik zo kortademig was. Ik had geen fut en voelde me lusteloos, terwijl ik altijd graag bezig was met mijn huishouden en vrijwilligerswerk in een verzorgingshuis. Ik wandel en fiets ook graag. Maar dat ging allemaal niet meer. Als ik wat deed in huis, nam ik telkens pauzes en dan was ik na een kwartier nog volledig gevloerd. Ik viel ook weleens bij het opstaan, omdat ik duizelig was.

De dokter dacht eerst dat mijn klachten te maken hadden met mijn evenwicht en zocht de oorzaak in mijn medicatie.

Zelf dacht ik dat het gewoon mijn leeftijd was. Totdat ik bij de cardioloog kwam. Hij liet allerlei onderzoeken doen en ontdekte dat mijn aortaklep zo vernauwd was dat mijn hart te weinig bloed naar mijn longen en hersenen kon pompen.”

Een wonder “De ingreep was heel bijzonder. Ik kreeg geen snee in mijn borstbeen en hoefde niet volledig onder narcose. Wel kreeg ik een soort roesje, waardoor ik er niets van merkte. Het is een groot wonder dat je niet meer helemaal open hoeft te worden gemaakt. Via een klein sneetje in mijn lies hebben

www.medtronic.nl/aortaklepvernauwing

ze van alles via mijn ader naar mijn hart gestuurd, zoals een ballonnetje die bij veel kalkvorming je aortaklep opzij duwt, een tijdelijke pacemaker die mijn hartritme stabiel houdt tijdens de ingreep.

En natuurlijk de nieuwe uitklapbare hartklep. Dat gaat dus allemaal via een klein buisje naar je hart.

Ruim twee uur later lag ik op de hartbewaking en de volgende dag alweer op de verpleegafdeling. Binnen een week was ik al thuis. Ik voelde me gelijk al beter dan voor de ingreep, maar moest het nog rustig aan doen. Het advies was om in het begin nog een rollator te gebruiken. Daar liep ik zo snel mee dat de buren zich afvroegen waarvoor ik die eigenlijk had.

”

“Via een klein sneetje in mijn lies hebben ze van alles via mijn ader naar mijn hart gestuurd.”

Ongeveer twee maanden na de operatie ging ik samen met mijn man op fietsvakantie. We fietsten elke dag ruim 30 kilometer op de elektrische fiets. Heerlijk was dat.”

Onafhankelijk “De grootste winst is dat ik weer onafhankelijk ben. Ik stofzuig mijn huis lekker zelf en hoef niemand meer te vragen om dingen voor mij te doen of met mij mee te gaan. Iedereen wilde mij helpen, maar nu kan ik weer zelf gaan en staan waar ik wil. En mijn man en kinderen hoeven zich geen zorgen meer te maken over mij.

Vóór de operatie was een uurtje de deur uit met mijn man of kinderen me al te veel. Nu fiets ik lekker zelf naar de stad. Ik leef weer, daar ben ik zo blij mee.”

Op verzoek van de patiënt is niet haar eigen naam gebruikt.

6 november

Live Twee hartoperaties om 11 uur en 14.15 uur

kijk op:

catharinaziekenhuis.nl/appdeexpert

22 MOGELIJKHEDEN – ANALYSENEDERLAND.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: Persfoto

Als je niet goed regelt wie wat krijgt na je overlijden, kan dit vervelende gevolgen hebben voor je nabestaanden.

Foto: Persfoto

Het Nederlandse erfrecht

de langstlevende echtgenoot nog niets. De kinderen erfden alles en als je geluk had kon je in je eigen huis blijven wonen. Pas na de Tweede Wereldoorlog kwam het beeld dat de langstlevende verzorgd moest achterblijven en de kinderen pas erfden na overlijden van de langstlevende. In 2003 werd dit uitgangspunt ook in de wet vastgelegd.

Maar wat als je niet getrouwd bent,

“Als je komt te overlijden, bepalen

de wettelijke regels hoe de nalatenschap wordt verdeeld. Als jouw situatie hiervan afwijkt, bijvoorbeeld omdat je samen een huis hebt maar niet getrouwd bent of omdat jij en je partner een samengesteld gezin hebben, is het dus belangrijk om de nalatenschap in een testament vast te leggen”, legt Klazien van Zwieten

Foto: Persfoto

ding zelf je belangen niet meer goed kunt behartigen.”

Een rollator is juist het begin van een nieuw leven, een leven van veilig en comfortabel lopen!

In een testament kun je naast je

Meer dan 100 jaar geleden erfde

maar wel kinderen hebt? Of als je iemand anders wilt laten erven?

Dan zal je je wensen moeten vastleggen in een testament. Mr. Klazien van Zwieten en mr. Mariëlle Lindeboom geven in het boek ‘Het Nederlandse erfrecht. Wat kan ik bij testament regelen’ antwoord op alle denkbare vragen bij het opstellen van een testament.

UIT HET ZORGLEVEN GEGREPEN

Van Zwieten: “Als je overlijdt, bepalen wettelijk regels hoe de nalatenschap wordt verdeeld.”

Lindeboom: “Naast de standaard regelingen denken mensen ook steeds meer na over hun digitale nalatenschap.”

uit. “Een samenlevingscontract bijvoorbeeld, is niet voldoende om alles goed te regelen.”

vastleggen. Zo ga je goed voorbereid naar de notaris.”

Het opmaken van het testament

in het testament zien we dat ook steeds meer mensen nadenken over hun digitale nalatenschap”, vult Mariëlle Lindeboom aan.

“Je moet dan denken aan social media profielen en online banktegoeden, die zonder regeling nog weleens over het hoofd worden gezien. Een andere trend die we zien is het levenstestament. In een levenstestament leg je vast wat er moet gebeuren als je bijvoorbeeld door ziekte of na een hersenbloe-

krijgt steeds meer aandacht. Mensen gaan zich er steeds meer in verdiepen, maar voordat je naar de notaris gaat is het belangrijk om te weten wat je allemaal kunt regelen.

Klazien van Zwieten: “We hebben ons boek zo opgezet, dat het een handleiding is voor iedereen die nadenkt over een testament. In begrijpelijk Nederlands behandelen we vragen over wie wat erft en wat je allemaal in je testament kunt

“Naast de standaard regelingen

Laatst had ik een dame in mijn winkel die het huilen nader stond dan het lachen omdat ze ‘aan een rollator’ moest. Want een rollator, zoals ze aangaf, is het begin van het einde van je leven.

partner en eventuele kinderen ook andere erfgenamen opnemen, denk aan de verzorger(s) van huisdieren of een goed doel.

In 2017 werd voor meer dan 245 miljoen euro aan goede doelen nagelaten. Mariëlle Lindeboom: “Veel mensen nemen een goed doel op in hun testament, omdat het goede doel hen na aan het hart ligt. Er zijn ook mensen die voor een goed doel kiezen, omdat ze geen belasting willen betalen. Familie en vrienden betalen al gauw tussen de 10% en 40% belasting, terwijl een schenking of donatie aan een goed doel met een ANBI-registratie is vrijgesteld van schenk- of erfbelasting.”

Ik heb de dame uitgelegd dat een rollator juist het begin is van een nieuw leven, een leven van veilig en comfortabel lopen! Met een rollator spaar je een hoop energie. Continu bang zijn om te vallen en onzeker lopen zonder rollator kost namelijk heel veel extra energie. De energie die je spaart met een rollator kan je beter besteden aan een langere wandeling of andere activiteiten!

Het tegenovergestelde is natuurlijk ook mogelijk. Als je niet wilt dat iemand erft, is dit ook vast te leggen. “Meestal gaat het dan om het onterven van een kind of het uitsluiten van de partner van een kind. De uitsluitingsclausule zie je heel vaak. Met deze clausule kun je ervoor zorgen dat de ex van je kind geen aanspraak kan maken op de erfenis. Voor mensen die na 1 januari 2018 trouwen zonder huwelijkse voorwaarden, is dit automatisch geregeld.”

Muriël Mulder

In deze zoektocht komt natuurlijk de vraag; welke rollator is voor mij geschikt, welke past het best bij mij en, ook niet onbelangrijk, wat wil ik aan een rollator uitgeven. Belangrijk om te weten is ook dat er ook speciale rollators zijn. Bijvoorbeeld rollators voor gebruik specifiek binnenshuis, voor gebruik op slecht begaanbare wegen. Omdat veel rollators vaak in de auto of openbaar vervoer worden meegenomen is een laag gewicht en gemakkelijk opvouwen ook een zeer belangrijk keuze-element.

Ga bij aankoop dus niet over een nacht ijs en laat je zoveel mogelijk professioneel infomeren Rollators geven mensen hun mobiliteit en een stukje van hun leven terug.

Eigenlijk heel mooi dus, zo’n rollator Tom van Oostrum, oprichter Tomzorg ADVERTENTIE

Geen fiets stabieler dan een 4Wieler!

Duofiets Standaard

088 444 00 00

Heerlijk ouderwets fietsplezier op de meest comfortabele, stabiele en veilige fiets die er bestaat! Alleen op de Solo of de Tourfiets. Samen op de Duo: naar keuze op een zadel zoals op een gewone fiets (Standaard) of zitting (Comfort).

Met een 4Wieler hoeft u geen angst meer te hebben om te vallen. Ze sturen en rijden heel gemakkelijk en zijn er ook als e-bike. Zo bent u niet meer afhankelijk en geniet u volop van fijne fietstochtjes in de buitenlucht. Ook als u problemen met uw evenwicht of een beperking heeft. De Solo en Tourfiets zijn maar 66 cm breed en passen door elke deur. De Solo is ingeklapt ook een loophulp en kunt u overal stallen. Neem hem mee met Valys, in de trein en geniet! Kijk op 4wieler.nl en bel voor een proefrit. Dat kan ook bij u thuis in heel Nederland!

Solofiets

4wieler.nl

Tourfiets

4Wielers:

ook veilig in de winter!

Duofiets Comfort

Petra Roos zet Leger des Heils in haar testament

Onze rijkdom een beetje goed verdelen daar wordt niemand minder van Petra Roos (62) besloot een tijdje geleden een goed doel in haar testament op te nemen. Ze koos daarbij heel bewust voor het Leger des Heils. “Ik ben zelf vroeger actief geweest in het maatschappelijk werk. Dan ken je elkaar toch al een beetje,” lacht ze. “Ik ben altijd erg onder de indruk geweest van de aanpak van het Leger: iedereen helpen, zonder te kijken naar afkomst of religie. Iets nalaten aan een organisatie die er voor de ander wil zijn, is voor mij een fijne gedachte.”

“Als ik de verhalen hoor en lees over de mensen die bijvoorbeeld een verslaving hebben, of dakloos zijn geworden, dan voel ik daar ook iets van,” vertelt Petra. “Het is veel van hen overkomen en dan denk ik: dat had mij ook kunnen

overkomen. Iedereen kan in omstandigheden terecht komen waarin je hulp van een ander nodig hebt. Het Leger des Heils is er voor deze mensen. Dat vind ik geweldig.”

Wilt u, net als Petra, het Leger des Heils in uw testament gedenken of meer weten over nalaten aan het Leger des Heils, kijk dan eens op: www.legerdesheils.nl/helpen/nalaten

Iets voor een ander betekenen Zelf heeft Petra ook de nodige problemen gekend in haar leven. “Ik heb moeilijke tijden gehad, maar nu gaat het goed met me. Samen met mijn tweede man hebben we zes kinderen, elk drie. Elk van hen is goed terecht gekomen.

Dat is echt een zegen. Maar het besef dat dat niet altijd zo vanzelfsprekend is, heeft me doen besluiten om het Leger des Heils op te nemen in mijn testament. Ik wil iets voor een ander betekenen, ook als ik er niet meer ben. Ik heb het Leger ook gevraagd om de uitvoering van het testament te begeleiden. Heel vaak ontstaan er grote spanningen bij de verdeling van een nalatenschap. Het is fijn om te kunnen rekenen op een onafhankelijke en betrouwbare partij die alles goed regelt.”

Meer informatie over hoe u het Leger des Heils op andere manieren kunt helpen: www.legerdesheils.nl/helpen

Wij kunnen wel wat missen Petra nam zelf het initiatief om het Leger des Heils te benaderen voor het regelen van haar nalatenschap. “Ik heb het Leger door de jaren heen van een afstandje gevolgd en zag van deze organisatie nooit iets waardoor mijn vertrouwen werd geschaad. Ik ben er dan ook van overtuigd dat het erfdeel dat naar het Leger gaat, heel goed terecht komt. Wij kunnen wel wat missen en onze rijkdom een beetje goed verdelen - daar wordt niemand minder van.

Het geeft mij een goed gevoel dat ik een ander kan helpen als ik er niet meer ben. Ik kan dat iedereen aanraden.” www.legerdesheils.nl

Kunt u ook wel iets missen?

Onze collecteweek is van 25 november t/m 30 november! Geef aan de collectant of steun ons nu door de iDeal-code te scannen met je bankieren-app of QR-scanner.

Is je verkeerskennis nog up-to-date?

Doe de test!

2

1 Mag je hier op de rijbaan fietsen? a. Ja, dit is een onverplicht fietspad. Het is wel veiliger om op het fietspad te fietsen. b. Nee, je moet op het fietspad gaan fietsen.

Je komt met jouw auto in het water. Op welke manier kun je het best een veiligheidshamer gebruiken? a. Door in het midden van de voorruit te slaan. b. Door in een hoek van de voorruit te slaan. c. Door in een hoek van de zijruit te slaan.

4

5

Je wilt rechtdoor. Wat kun je het beste doen? a. De vrachtauto aan de linkerkant passeren. b. Stoppen op de plek waar je nu bent. c. De vrachtauto rechts passeren.

7 Wat is het algemeen rustadvies na twee uur rijden? a. 5 min. b. 10 min. c. 15 min.

Het sneeuwt lichtjes. Moet je mistachterlicht voeren? a. Ja, dat is in deze situatie verplicht. b. De bestuurder mag zelf bepalen of hij mistachterlicht voert. c. Nee, dit mag alleen wanneer het zicht minder dan 50 meter is.

3 In welke categorie valt de speed a. Fiets b. Snorfiets c. Bromfiets

pedelec?

6 Je rijdt hier met een aanhangwagen. Je toegestane maximum snelheid op deze weg is? a. 80 km/h. b. 90 km/h. c. 100 km/h.

9

8 Jouw (klein)kind is 1.30m en gebruikt een kinderbeveiligingsmiddel. a. Dit is verboden. b. Dit is verplicht. c. Dit is verstandig.

Je fietst het (woon)erf in. Welke afspraak geldt hier? ren a. Men mag overal op straat lopen en kinde n. spele l overa mogen km/h. b. Auto’s mogen niet harder rijden dan 30 en c. Voetgangers moeten bestuurders van links rechts voor laten gaan.

antwoorden: 1a, 2c, 3c, 4b, 5c, 6b, 7c, 8b, 9a

Voor meer vragen: kijk op vvn.nl/opfriscursus