Dit is een commerciële uitgave van European Media Partner bij deze krant. Nr. 81 Maart 2021
Gezondheid Lees meer interessante artikelen op analysenederland.nl
Met focus op E-health en Preventie
De Nederlandse zorg is goed, maar kan altijd beter Hoe kunnen we e-health en preventie inzetten om beter zorg te verlenen?
Opinie | Lea Bouwmeester
Vraag voor het (digitale) antwoord! Lees meer op pagina 18
Preventie | Dr. Ir. Leon Meijer
E-health | Marlies Schijven
Gezondheid is meer dan een keuze
‘Iedereen schiet in de versnelling tijdens zo’n crisis’
Leefstijl, en de gezondheid die volgt uit leefstijl, wordt door veel méér bepaald dan de optelsom van persoonlijke keuzes.
In een tijd waar ook in de gezondheidszorg de mobiele en online oplossingen booming zijn, is advies vragen aan een hoogleraar Mobile Healthcare wellicht een goed idee.
Lees meer op pagina 4
Lees meer op pagina 24
Blijf gezond Maak de positieve effecten van zonlicht onderdeel van jouw dagelijkse doucheritueel. Het laag gedoseerd UV-licht van Sunshower ® zorgt voor een natuurlijke aanmaak van vitamine D en daardoor een efficiënter immuunsysteem. Dit houdt bovendien je mentale gezondheid op peil. Zo word je fitter, vitaler én zit je lekkerder in je vel.
Profiel | Diederik Gommers
‘Wij hadden meer moeten inzetten op Nederland zo fit mogelijk krijgen’ “Mij gaat het erom: hoe kunnen we nog een beetje leven en tegelijkertijd ook dat virus onder controle houden?” Lees meer op pagina 10
Feel what light can do.
2
Partner Content - Adaptics Gezondheid - E-health & Preventie Adaptics - Partner Content
analysenederland.nl
Duurzame inzetbaarheid is van vitaal belang voor werkgevers Partner Content Adaptics
Vitaliteit is in de afgelopen jaren een hot topic geworden. Het gezond en actief houden van je werknemers zorgt immers voor verbeterde productiviteit, meer efficiëntie en een afname van het ziekteverzuim. Het afgelopen jaar zagen we meer dan ooit hoe belangrijk het is om goed op je gezondheid te letten. “We zagen dat mensen die minder gezond leefden vaker in het ziekenhuis terecht kwamen dan mensen met een gezonde leefstijl”, vertelt Daan de Boer, directeur van Adaptics. “Echter, het was het afgelopen jaar ook lastiger om de vitaliteit en duurzame inzetbaarheid van personeel te stimuleren omdat we met zijn allen thuis zaten. Het is daarom, zeker ook in de huidige tijd, belangrijk om goed zicht te houden op de vitaliteit van je medewerkers om te voorkomen dat zij uitvallen. Zo werk je binnen je organisatie aan preventie.” Adaptics draagt hieraan bij door onderzoek naar vitaliteit te doen binnen organisaties. “Doormiddel van vragenlijsten, medische onderzoeken en gesprekken met medewerkers helpen we werkgevers en werknemers op individueel, afdelings- en bedrijfsniveau inzicht te krijgen in hun vitaliteit. Waar sta je nu, waar zijn kansen voor ontwikkeling en waar liggen de risico’s? Die inzichten zijn ontzettend belangrijk om de toegevoegde waarde van je personeel constant te houden of te verbeteren. Veel bedrijven zijn daarom in de afgelopen jaren aan de slag gegaan met onderzoeken omtrent de inzetbaarheid van hun personeel.” Waar echter nog een uitdaging ligt, stelt De Boer, is bij het omzetten van deze inzichten in concrete acties. “Als het onderzoek dat gedaan wordt niet wordt opgevolgd door concrete acties verandert er feitelijk niet zo veel aan situatie. Het is daarom belangrijk om, zowel op organisatieniveau als op individueel niveau, de resultaten op te volgen met concrete interventies om de vitaliteit te verbeteren. Als je de juiste inzichten hebt vergaard, kan je concrete interventies op maat gaan plannen om de vitaliteit van je werknemers te verbeteren. En dat kan per organisatie of zelfs per werknemer verschillen, afhankelijk van de risico’s en kansen die uit het onderzoek naar voren zijn gekomen.” Echter, het begint volgens De Boer eigenlijk altijd met leidersschapsontwikkeling. “Veel leidinggevenden hebben regelmatig functioneringsgesprekken met hun medewerkers, maar deze gaan vaak vooral over perfor-
adaptics.nl
mance. Wat je wil is dat deze een stap verder gaan en dat ook meegenomen wordt of een werknemer wel op de juiste plek zit en of deze vitaal is. Om dat gesprek op een goede manier te kunnen voeren is het belangrijk om leidinggevenden daarin te begeleiden.”
”
Als je de juiste inzichten hebt vergaard, kan je concrete interventies op maat gaan plannen om de vitaliteit van je werknemers te verbeteren. Ook hier is inzicht weer het eerste punt van actie. “Practice what you preach”, vertelt De Boer. “Als leidinggevende moet je zelf ook weten hoe vitaal je bent voor je je medewerkers hierbij kan gaan helpen. Wat betekent vitaliteit voor jou als leidinggevende, hoe kan je daar invloed op hebben en hoe ga je hierover in gesprek met je werknemers? Uiteindelijk wil je steeds dieper met hen in gesprek gaan over inzetbaarheid, waardoor dit een structureel onderdeel wordt van de gesprekscyclus.”
Als dit het geval is, kunnen namelijk op het juiste moment interventies ingezet worden. “Als je de risico’s in kaart gebracht hebt kan je concreet aan het werk gaan om deze te verminderen”, vertelt De Boer. “Hoe dichter je op de bal zit, hoe beter je kunt sturen. En die sturing valt of staat bij maatwerk. Vroeger zagen we vaak dat werkgevers fitnessabonnementen aanboden. De werknemers die al sportten zetten hun abonnement om naar het abonnement van de zaak, maar medewerkers die niet aan fitness deden gingen dit niet ineens wel doen. Voor hen moet je dus een andere oplossing verzinnen. Zorg voor een positieve drive binnen je organisatie door middel van ambassadeurs om te zorgen dat vitaliteit echt gaat leven.” Uiteindelijk kan investeren in vitaliteit bedrijven namelijk een flinke kostenbesparing opleveren, stelt De Boer. “Je ziet dat niet gelijk op de bankrekening, waardoor het voor veel bedrijven een lastige investering is, maar uiteindelijk leidt deze aanpak tot minder ziekteverzuim en een verbeterde productiviteit. Doe je niks, dan zie je daarin een dalende lijn en dat wil je voorkomen. Als je investeert in vitaliteit leidt dat uiteindelijk tot een van twee scenarios: of je kunt met dezelfde mensen meer doen, of je kunt met minder mensen hetzelfde doen. Voor werkgever biedt het dus altijd voordeel.”
Daan de Boer Directeur van Adaptics
Over Adaptics Adaptics is een vitaliteitsbureau met een helder doel: medewerkers blijvend vitaler maken. Want vitale medewerkers zorgen voor gezonde organisaties. Dit doen zij met een integrale aanpak, waarin zij starten met het identificeren van vitaliteitsversnellers- en vertragers in een organisatie. Deze kennis en inzichten vertalen zij naar concrete interventies en maatregelen. Meer weten over Adaptics? Scan de QR code
- Partner Content E-health & VvAA Preventie - Gezondheid
3
analysenederland.nl VvAA - Partner Content
E-health, zorg ook voor juridische risicobeheersing Partner Content VvAA
De inzet van e-health, informatie en communicatietechnologie (ICT), biedt veel kansen om de zorg te kunnen ondersteunen, verbeteren of efficiënter te verlenen, maar brengt ook risico’s met zich mee. Deze risico’s ontstaan wanneer regelgeving, waaronder regelgeving die gericht is op bescherming van de privacy van de patiënt, niet goed wordt toegepast. Als deze regelgeving niet goed wordt toegepast, loopt de zorgverlener het risico dat hij geconfronteerd wordt met een tuchtklacht en dat de zorgorganisatie aansprakelijk wordt gesteld, een boete krijgt opgelegd van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) en/of door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) op de vingers wordt getikt. Om nog maar niet te spreken over de imagoschade als een schending van de (al dan niet privacy) regels in de media wordt geventileerd. Meer dan inkoop Veel zorgaanbieders vertrouwen erop dat ICT-leveranciers e-health-toepassingen aanbieden die voldoen aan de regelgeving op het gebied van informatiebeveiliging en gegevensbescherming en menen dat zij het, na implementatie daarvan, goed hebben geregeld. Dat dit niet afdoende is, blijkt wel uit de praktijk. Zo heeft de AP al een aantal keer een hoge boete aan een zorgorganisatie opgelegd omdat niet was voldaan aan het vereiste van de tweefactor authenticatie om te mogen inloggen in een digitaal patiëntendossier en de logging van de medewerkers (wordt er zonder noodzaak door medewerkers in een medisch dossier gekeken?) onvoldoende systematisch en frequent werd gecontroleerd. Hiermee voldeed het ziekenhuis niet aan de AVG en de Nederlandse normen voor informatiebeveiliging in de zorg (NEN). Het kan dus zijn dat een digitaal systeem op zich veilig is, maar dat daarnaast maatregelen moeten worden genomen om aan toepasselijke (al dan niet wettelijke) normen te voldoen.
Mr. drs. S. Slabbers - Senior juridisch adviseur gezondheidsrecht bij VvAA: “Mijn inziens zou veel meer dan tot nu toe gebeurt juridische expertise betrokken moeten worden bij e-health.”
In de implementatiefase van bijvoorbeeld een app waarmee e-consulten kunnen worden gedaan, is het belangrijk om medewerkers goed te informeren over het gebruik daarvan. Zo mag (buiten de covid-situatie) een patiënt – op grond van de Geneesmiddelenwet – niet via een e-consult medicatie worden voorgeschreven voordat de zorgverlener de patiënt een keer fysiek heeft gezien.
”
Aanschaf en implementatie Maar daarvoor al, in de fase van aanschaf, is het van belang om vast te stellen of de functionaliteiten van een e-healthtoepassing voldoende zijn. Als bijvoorbeeld een patiënt van 14 jaar in een ziekenhuis zowel bij een oncoloog als bij een psycholoog onder behandeling is en hij zijn ouders elektronische inzage wil geven in het oncologische deel van het elektronisch patiëntendossier, maar niet in het psychologische deel, dan is het wenselijk om die mogelijkheid te kunnen bieden. De patiënt heeft immers het recht om dit onderscheid Extra regels te maken en dat recht moet kunnen worden Vanzelfsprekend is alle regelgeving die geëffectueerd. geldt bij zorgverlening zonder de inzet van
Het verwaarlozen van de juridische kant van e-health kan organisaties duur komen te staan.
vvaa.nl
e-health ook van toepassing op situaties waarin wel e-health wordt toegepast. Bij e-health moet wel rekening worden gehouden met extra regels. Bij de in acht te nemen normen moet ook rekening worden gehouden met de richtlijnen die de diverse beroepsorganisaties in het kader van e-health hebben opgesteld. Zo staan in de KNMG-richtlijn ‘Omgaan met medische gegevens’ allerlei voorwaarden waaraan moet worden voldaan om een e-consult te mogen doen. Een van die voorwaarden is dat de identiteit van de patiënt moet worden vastgesteld. Het is derhalve aan te bevelen om de patiënt voor een (eerste) e-consult een document toe te zenden waarin alle relevante zaken, waaronder het bij de hand hebben van een identiteitsbewijs bij een videoconsult, worden opgenomen. Juridisch perspectief Om te voorkomen dat risico’s zich verwezenlijken, is het van belang om in het hele proces van ontwikkeling, aanschaf, imple-
mentatie en evaluatie van een e-healthtoepassing de juridische aspecten daarvan te kennen en te incorporeren. Dit komt overigens ook tot uitdrukking in het Toetsingskader ‘Inzet van e-health door zorgaanbieders’ dat door IGJ wordt gehanteerd en waarin het bestuur eindverantwoordelijk wordt gehouden voor de inzet van e-health in alle genoemde fases. Mijns inziens zou veel meer dan tot nu toe gebeurt juridische expertise betrokken moeten worden bij e-health. De nadruk ligt nu nog vooral op de gezondheids- en digitale aspecten van e-health. In het kader van risicobeheersing is het verwaarlozen van de juridische kant een gemiste kans die zorgverleners en -instanties duur kan komen te staan. Mr. drs. Shirin Slabbers, Senior jurist gezondheidsrecht bij VvAA
4
Gezondheid - E-health & Preventie analysenederland.nl
IN DE PUBLICATIE Gezondheid 4. Opinie: Dr. Ir. Leon Meijer 6. Ga voor de positieve effecten van bewegen 10. Profiel: Diederik Gommers 16. “Verspreiding van infectieziektes indammen en levens redden”
18. 22. 24. 26.
Opinie: Lea Bouwmeester Klassieke zorg vraagt om verandering Profiel: Marlies Schijven Online therapie maakt psychische hulp voor iedereen toegankelijk 28. Digitale zorg heeft de toekomst
ANALYSENEDERLAND.NL Nederland moet dé medicijnhub worden De pandemie laat zien hoe snel we iets uit kunnen rollen als we er met zijn allen de schouders onder zetten.
ANALYSENEDERLAND.NL Chatbots bieden mogelijkheden eHealth-oplossingen beginnen steeds meer een vast onderdeel van onze gezondheidszorg te worden.
Gezondheid is meer dan een keuze Opinie
Voor wethouders was de portefeuille ‘publieke gezondheid’ een soort corvee, iemand moest het doen. Inmiddels is deze taak in importantie gestegen. En die gezondheid start met inzet op preventie. Breed als beleid voor een land en een stad. En heel persoonlijk, voor mijn gezin en mijzelf. De huidige coronacrisis maakt haarfijn duidelijk dat er een wereld te winnen is als we aandacht geven aan onze leefstijl en onze leefomgeving. Foto: Persfoto
N
eem het thema
gezonde lucht, of beter: ventilatie. Welke werknemer vroeg zich vóór de crisis af of de ventilatiesystemen in zijn/ haar kantoorgebouw wel afdoende waren? We wisten al dat slechte ventilatie kan zorgen voor luchtwegklachten, ademhalingsproblemen, hoestbuien. Maar nu het
ANALYSE #81 Gezondheid Disclaimer alle informatie omtrent de COVID-19 maatregelen in deze bijlage was actueel op het moment van drukken.
vergrootglas ligt op verspreiding van virusdeeltjes zijn er - terecht - miljoenen euro’s vrijgemaakt om de ventilatie in scholen op orde te brengen. Hoe zit dat dan eigenlijk in ons eigen huis, vaak perfect geïsoleerd om energie te besparen maar letten we ook op frisse en gezonde lucht in huis? relatie tussen overgewicht en coronapatiënten op de IC. Van de Nederlandse bevolking heeft 50 procent overgewicht en 15 procent ernstig overgewicht. Kijken we naar de Covid patiënten op de IC dan heeft 78 procent overgewicht en 34 procent ernstig overgewicht. Voor het eerst werden de risico’s van overgewicht pijnlijk zichtbaar in persoonlijke levens, in druk op de zorg en in maatschappelijke kosten. En dan de
ergens logisch om deze groep mensen aan te spreken en te zeggen “had je maar niet”. Echter: leefstijl, en de gezondheid die volgt uit leefstijl, wordt door veel méér bepaald dan de optelsom van persoonlijke keuzes. Nu lijkt het
Zo bepaalt bijvoorbeeld de voeding en het gewicht van een aanstaande moeder in de baarmoeder al aanleg voor overgewicht van de baby zelf. Let de aanstaande moeder niet op gezonde voeding, dan heeft haar kind op zes- en tienjarige leeftijd meer kans op overgewicht en een hogere bloeddruk.
Leefstijl, en de gezondheid die volgt uit leefstijl, wordt door veel méér bepaald dan de optelsom van persoonlijke keuzes. verder dan dat, want hoe realistisch is het om mensen met een kleine beurs te vragen gezond te eten als ongezond voedsel nog goedkoper en vaker in de aanbieding is dan gezond voedsel? Van mensen te vragen gezonde keuzes te maken als we in de meest obesogene samenleving ooit leven? Maar het gaat
werd ik wethouder ‘Voedsel’ in Ede. En zo startte een ontdekkingstocht naar het aanbod van gezonde voeding in onze stad. Op scholen, in het ziekenhuis, in de horeca, de sportkantine etc. We hebben geleerd dat het aanbod van groot belang is. Maar we hebben ook geleerd dat het bij u en mij als individu begint. Het heeft geen zin om te wachten tot de samenleving verandert. Wij zijn tenslotte die samenleving. U bent werkgever, werknemer, ouder, inwoner, (mantel)zorger. In elk van die rollen kunt u zich een doel stellen, geïnformeerde keuzes maken. Deze special is een mooie motivator om werk te maken van preventie en een gezonde leefstijl. Heel veel voldoening daarbij en vooral: blijf gezond! Zeven jaar geleden
Dr. Ir. Leon Meijer, Wethouder Food gemeente Ede & Nationaal Preventie akkoord voorzitter ‘aanpak problematisch alcohol gebruik’
Campagne Managers: Romee Nieuwenhuijs & Michelle van Nugteren Managing Director: Amanda Ghidoni Redactie: Marjon Kruize, Féline van der Linde Graphic Design: Charlotte Hovenier Tekst: Laura Goense, Jerry Huinder, Mandy Kraakman, Marjon Kruize & Féline van der Linde Coverfoto: Pexels & Persfoto
European Media Partner Wij maken online en print campagnes met waardevolle, interessante content die gedistribueerd worden naar relevante doelgroepen om de business van onze klanten te laten groeien. Onze branded content en native advertising oplossingen zetten jouw verhaal op de eerste plaats.
Uitgegeven door: European Media Partner Nederland B.V Keizersgracht 424 NL-1016 GC Amsterdam
Partner content in deze campagne is tot stand gekomen in samenwerking met onze klanten. Dit zijn commerciële uitingen.
Web: www.europeanmediapartner.com
Gedistribueerd met: Het Financieele Dagblad 2021 Drukkerij: RODI Rotatiedruk
Dit is een commerciële uitgave. De FD-redactie heeft geen betrokkenheid bij deze productie.
Email: nl@europeanmediapartner.com redactie@europeanmediapartner.com ADVERTENTIE
Wat als we u over 10 jaar vertellen dat Nederland een cruciale rol heeft gespeeld bij het voorkomen van een nieuwe pandemie én het indammen van bestaande infectieziektes?
Tel: +31 20 808 82 00
De innovatieve alles-in-één test die het Tuberculosefonds wereldwijd voor alle patiënten toegankelijk wil maken, is een ware gamechanger. Hiermee kunnen we het verschil maken, maar niet zonder uw hulp! Om levens te redden, moeten patiënten ook de juiste medicijnen en behandeling krijgen, zodat ze kunnen genezen. Helpt u mee? Ga naar www.nooitmeereenpandemie.nl en draag bij aan een wereld zonder infectieziekten! De kleine Abdurahim uit Kirgizië was ruim een jaar ernstig ziek voordat tuberculose werd vastgesteld. Dit leed moeten en kunnen we voor andere kinderen voorkomen!
RECOE-health Luchtreiniging - Partner Content & Preventie - Gezondheid
5
analysenederland.nl
RECO Luchtreiniging - Partner Content
RECO Luchtreiniging biedt betaalbare, effectieve en duurzame oplossing tegen virusverspreiding via de lucht Partner Content RECO Luchtreiniging
De vele klantvragen tijdens de eerste golf van de coronapandemie zorgden ervoor dat RECO op zoek ging naar een betaalbare, effectieve en duurzame manier om verspreiding van het coronavirus te voorkomen. Veel klanten zijn actief in de bouw, transport, maakindustrie of logistieke sector en voor hen is thuiswerken geen optie. Om toch een zo gezond mogelijke werkomgeving te creëren, klopten ze bij RECO aan. “We zijn een innovatief bedrijf en daarom kwamen veel klanten met deze vraagstelling naar ons toe”, vertelt Edwin Verpoort, Commercieel Directeur van RECO. “We begonnen de zoektocht met UV-C verlichting en robots, maar kwamen er al gauw achter dat het gevaar zit in de aerosolenconcentratie. Het coronavirus verspreidt zich namelijk niet alleen door direct en indirect contact, maar ook door de lucht. In binnenruimtes zweven microscopisch kleine aerosolen die virussen en bacteriën met zich meenemen. Ventilatiesystemen en geopende ramen zijn niet altijd effectief genoeg. Zo kwamen we Daarnaast heeft de plasma luchtreiniger een uit bij de innovatieve plasma luchtreiniger grote capaciteit van 400 m³. Deze combinavan PlasmaMade®.“ tie zorgt in de praktijk voor een vermindering van 70 tot 95 procent van de aerosolen Plasma luchtreiniger die aerosolen écht in de lucht. Hierdoor hebben personeel verwijdert – getest door de TU Eindhoven en klanten veel minder kans om besmet te De PlasmaMade®-luchtreiniger werkt op raken met het coronavirus.” basis van een unieke viervoudige filtertechnologie. Verpoort: “Wij zijn dealer van de Duurzame luchtreiniger luchtreiniger en sensoren die zijn gebruikt “De grote reinigingscapaciteit samen met de bij wetenschappelijke onderzoeken van de filtertechniek zorgen ervoor dat de luchtreiTechnische Universiteit Eindhoven. Door niger duurzaam is. De grote reinigingscapade positieve resultaten uit het recente onciteit vertaalt zich in een paraplu-effect in de derzoek zijn we nóg meer overtuigd van de ruimte: de schone lucht drukt de vuile lucht effectiviteit van de PlasmaMade®naar beneden. De meeste luchtreinigers filtertechnologie. Met behulp van elektrobevatten HEPA-filters. Deze werken al snel statische techniek worden de aerosolen uit minder goed en zijn soms al na drie maande lucht gehaald en is de lucht die door den aan vervanging toe: niet zo duurzaam.”, de luchtreiniger gaat voor 98% gezuiverd. gaat Verpoort verder. “Doordat de
PlasmaMade®-filtertechniek niet werkt op basis van fijnmazigheid, is er minder energie nodig om de lucht erdoorheen te trekken.” Betaalbaarder en sneller inzetbaar dan aanpassingen ventilatiesysteem Om de luchtkwaliteit te verbeteren, wordt soms alleen gekeken naar het ventilatiesysteem op kantoor of in de sportschool. Maar een nieuw ventilatiesysteem of aanpassingen daarop zijn duur en tijdrovend. Een luchtreiniger is een relatief veel goedkoper en sneller inzetbaar alternatief. “Omdat het water aan de lippen staat bij de horeca, het mkb en de fitnessbranche proberen we gezonde binnenlucht voor iedereen betaalbaar te houden”, aldus Verpoort. “Daarom hebben we de plasma luchtreiniger naast de koop-optie ook in een leaseconcept op de markt gebracht. Net voor het einde van de looptijd vervangen we de filters (voor het eerst!), zodat de klant een goede luchtreiniger behoudt.”
concentratie voor en na de plaatsing van de luchtreiniger en onderbouwen de benodigde capaciteit met een adviesrapport.”
Van luchtreiniging naar desinfectiecoating met doorlopende werking “We zijn een innovatief bedrijf, daar begon Gratis testplaatsing met adviesrapport ik mee”, gaat Verpoort verder. “We zijn “Iedere situatie is anders en meten is weten, momenteel ook bezig met een antibacteriële, dat zijn de uitgangspunten in ons advies. De desinfecterende coating die een doorlopende hoeveelheid luchtreinigers wordt bepaald werking heeft. Dat betekent dat het opperdoor de hoeveelheid personen in een ruimte, vlakte continu gedesinfecteerd is, ook na de de omvang van de ruimte en de activiteit volgende aanraking. Deze werking garandevan de personen. Zo heeft een sportschool ren we minimaal een jaar! Er loopt nu een meer luchtreinigers nodig dan een restaurant aanvraag bij het CTGB voor goedkeuring, of een kantoor met dezelfde oppervlakte. want het wordt in het buitenland al toegeDit komt door de hoeveelheid aerosolen die past. Uit een test van Virology Research wordt uitgeademd bij fysieke activiteiten. Services Londen kwam dat de coating voor Om het benodigde aantal luchtreinigers te meer dan 90% effectief is in het elimineren bepalen, kunt u bij ons een gratis testplaatvan het coronavirus. Wie meer wil weten sing aanvragen. We meten de aerosolenhierover, kan met mij contact opnemen.”
RECO Luchtreiniging maakt gezonde binnenlucht betaalbaar en bereikbaar voor de zakelijke markt. Kijk voor meer informatie op luchtreiniging.reco.eu.
6
Gezondheid - E-health & Preventie analysenederland.nl
Ga voor de positieve effecten van bewegen Preventie
In 2017 heeft de Gezondheidsraad in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport de beweegrichtlijnen opgesteld. Deze stellen vast hoeveel je minimaal zou moeten bewegen voor een goede gezondheid. Maar in 2019 zagen we dat slechts 49 procent van de Nederlanders ook daadwerkelijk aan deze richtlijnen voldeed. Wat zijn hiervan de gevolgen? En hoe kunnen we het tij keren? Tekst: Marjon Kruize Foto: Zen Chung
D
e richtlijnen van
de Gezondheidsraad stellen vast dat volwassenen wekelijks 150 minuten matig intensief moeten bewegen en daarnaast nog twee keer per week bot- en spierversterkende oefeningen moeten doen voor een goede gezondheid. “Onder matig intensief vallen bijvoorbeeld ook stevig doorwandelen en traplopen”, vertelt Maureen Ros, specialist Fit & Gezond bij Kenniscentrum Sport & Bewegen. “Daarnaast adviseren de richtlijnen om het vele zitten te onderbreken. Het gaat er vooral om dat je beweging in je dag brengt. Dat doen we nu al te weinig
en we verwachten dat uit de nieuwe cijfers zal blijken dat Nederlanders door de coronacrisis nog minder zijn gaan bewegen dan ze al deden.”
Stel kleine doelen voor jezelf en houdt het behapbaar. Dan kan je altijd nog uitbouwen als je je gemotiveerd voelt. zorgelijk, want genoeg bewegen is van groot belang, zeker ook in de huidige tijd. “Sporten en bewegen hebben een positief effect op het immuunsysteem”, stelt Ros. “Bewegen leidt onder andere tot het circuleren van belangrijke immuuncellen waarmee je beter indringers tegen kunt gaan. Daarnaast heeft beweging ook invloed op je lichaamssamenstelling. Mensen met een hoog vetpercentage hebben vaak al chronische ontstekingen in hun lichaam en het verliezen van vetmassa helpt met het remmen van deze ontstekingen. Dat kan helpen de weerstand te verhogen. Veel mensen met een hoog vetpercentage hebben een minder goed functionerend immuunsysteem en uit verschillende onderzoeken En dat is
Probeer vooral beweging in je dag te brengen door dingen te doen die je leuk vindt.
blijkt dan ook dat covid bij hen vaak een ernstiger verloop heeft. Door te bewegen kan je je immuunsysteem versterken en dat is enorm belangrijk.” Daarnaast hebben sporten
en bewegen nog allerlei andere positieve effecten voor de gezondheid, vertelt Ros. “Zowel fysiek als mentaal. Mensen die meer bewegen hebben minder kans op chronische
ziekten als diabetes, hart- en vaatziekten, overgewicht en bepaalde vormen van kanker. Daarnaast heeft het ook een positief effect op je stemming. Mensen die meer bewegen hebben minder last van angstige en depressieve gedachten door de toename van onder andere endorfine en dopamine in het lichaam. Daarom is het juist nu zo belangrijk om te bewegen.”
we dan precies doen? De sportscholen zijn immers nog steeds dicht en we zullen voorlopig niet op de fiets naar het werk gaan. “Probeer vooral beweging in je dag te brengen door dingen te doen die je leuk vindt”, stelt Ros. “Als jij niet gelukkig wordt van intensieve HIIT workouts, dan zal je deze ook niet volhouden. Iedere beweging telt, dus ook een korte Maar wat kunnen
wandeling in de lunch kan al een enorme verbetering zijn. Meer bewegen vraagt om een gedragsverandering en dat is altijd lastig, maar met de juiste stimulans vanuit bijvoorbeeld de werkgever kan je al een heel eind komen. Stel kleine doelen voor jezelf en houdt het behapbaar. Dan kan je altijd nog uitbouwen als je je gemotiveerd voelt.” ADVERTENTIE
Miha Bodytec EMS
Innovatief sporten in slechts 20 minuten. Nederlanders bewegen steeds minder en dit heeft een grote invloed op de gezondheid. Door fysieke klachten kunnen mensen het moeilijk vinden om naar een sportschool te gaan, met een trainer te gaan werken of bij een fysiotherapeut te blijven. Met EMS, Electro Spier Stimulatie, kun je in 20 minuten per week resultaat bereiken doordat je 90% van je spiermassa geactiveerd. Minder klachten, sterkere spieren en makkelijker bewegen. EMS is een effectieve training voor een gezonder lichaam en een sterker spierkorset dat je gaat ondersteunen om klachtenvrij te bewegen.
EMS-sessies duren slechts 20 minuten en staan gelijk aan enkele uren krachttraining. Dat komt doordat er 8 grote spiergroepen tegelijkertijd worden geactiveerd. Daarnaast
geeft de Miha Bodytec EMStrainer je eenvoudige oefeningen om zo efficiënt mogelijk te trainen. Klachten worden verholpen, spiermassa neemt toe en je wordt sterker en vitaler.
Miha Bodytec EMS-sessies worden toegankelijk aangeboden aan een breed scala van mensen met uiteenlopende persoonlijke behoeften. Je kunt trainen als je fysieke klachten hebt aan bijvoorbeeld rug, schouder, nek of knie. Maar je kunt EMS ook gebruiken ter ondersteuning van sporten als je geen fysieke klachten hebt. Er is veel ervaring met het begeleiden van klanten met diabetes, chronische klachten of COPD. Elke sessie wordt door een gecertifieerde Miha Bodytec EMS-trainer aangeboden en afgestemd op jouw behoefte en doel. Visceraal vet is nu erg actueel door COVID-19, maar is altijd
al een gezondheid risicofactor geweest. Wij weten van lichaamsanalysemetingen dat het visceraal vet afneemt door Miha Bodytec EMS-trainingen. Nu ons immuunsysteem en weerbaarheid zo actueel zijn geworden is een laag visceraal percentage nog belangrijker geworden. De Miha Bodytec EMS locaties vormen een landelijk netwerk en velen hebben hun eigen specialiseringen. Kijk voor een locatie bij jou in de buurt op www.ems-training.nl. Miha Bodytec BLX info@miha-bodytec.nl www.miha-bodytec.com/nl
E-health & Preventie - Gezondheid
7
analysenederland.nl
Met een goede kruk voorkom je bewegingsarmoede op de zittende werkplek en versterk je het natuurlijke beweeggedrag.
Door te zorgen voor regelmatige beweging en gezonde voeding zorg je er ook voor dat je je weerstand verbetert.
‘Een gezonde levensstijl is je prettig voelen’ Preventie
Een gezonde levensstijl gaat natuurlijk om gezonde voeding en beweging. Maar wat voor de een matig is qua beweging kan voor de ander al heel veel zijn. Dat maakt het lastig om gezonde levensstijl te duiden. Tekst: Féline van der Linde Foto: Jonathan Borba
“
uitsloven en als een gek te gaan hollen door de duinen. Door op een regelmatige basis te bewegen voorkom je hart- en vaatziekten, een aantal vormen van kanker en gaat je algemeen welbevinden er enorm op vooruit. En vooral in deze periode is het van belang dat we niet alleen goed voor ons lichaam zorgen, maar ook voor ons algemeen welbevinden.” is het belangrijk dat er een goede afstemming plaatsvindt tussen trainingen en het pakken van rust, gaat Goedhart verder. Het schema van wedstrijden ligt vast. Het is dan zaak daaromheen rustmomenten in te plannen om het lichaam te laten herstellen. Gezonde voeding en voldoende slaap dragen hier aan bij. En gezonde voeding betekent ook variatie. Denk daarbij aan voldoende afVoor een topsporter
in feite omgaat is dat je je prettig voelt”, vertelt Edwin Goedhart, bondsarts bij de KNVB. “Sporten is een vorm van bewegen die ook nog eens voor velen heel erg leuk is. Kies dus een sport uit die je aanspreekt en doe dit regelmatig voor een positief effect. Ik zeg altijd dat het beter is om dagelijks naar je werk te fietsen dan je één keer in de week helemaal Maar waar het
wisseling van groenten, fruit, vis en vlees, maar ook noten. Al verschilt het per sporttak waar het lichaam beter door kan herstellen. Bij duursporten is het lichaam gebaat bij meer koolhydraten, bij krachttraining en in warmere omstandigheden is het zaak voldoende water te drinken.” voor regelmatige beweging en gezonde voeding zorg je er ook voor dat je je weerstand verbetert. “De fysieke gezondheid kun je nooit helemaal los zien van de mentale of sociale gezondheid. Wanneer je lekker in je vel zit ben je ook minder vatbaar voor infecties. Bovendien vinden topsporters hun werk ook heel erg leuk. Ze gaan met plezier naar hun ‘werk’ en dat draagt bij aan het goed in hun vel zitten en daarmee de weerstand. Goed in je vel zitten is dus cruciaal, niet alleen voor sporters, maar voor Door te zorgen
iedereen, ook voor kinderen. Laat hen, vooral ook nu, bijvoorbeeld gewoon lekker buiten spelen en hun ding doen. Haal niet teveel risico’s weg. En met risico’s bedoel ik bijvoorbeeld alle tegels die nu van rubber lijken te zijn. Het is niet erg als kinderen eens een keertje goed hard vallen.” Door te vallen en weer op te staan train je ook de motorische weerbaarheid en kun je eventuele vallen en fracturen in de toekomst voorkomen. hoop zelf in de hand wat betreft een gezonde levensstijl. En om (welvaarts-)ziekten te voorkomen is voldoende beweging op een regelmatige basis en gevarieerde voeding van groot belang. In welke mate dat hangt af van de persoon, zolang je maar goed in je vel zit!”
“We hebben een
Actief zitten voorkomt bekken, rug- en nekklachten Preventie Door het thuiswerken is het aantal mensen met bekken-, rug- en nekklachten afgelopen jaar enorm toegenomen. Hoewel werkgevers een vergoeding verstrekken is dit niet voldoende om een goede en actieve thuiswerkplek in te kunnen richten. Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto
“Een gezonde leefstijl is een bewegende leefstijl”, vertelt Wim Don, oprichter en eigenaar van Flexchair. “De manier waarop men zit heeft ook invloed op de manier waarop men beweegt. Rompstabiliteit is de basis van gezond beweeggedrag. Zonder rompstabiliteit val je sneller om en kun je je armen en benen moeilijker bewegen. Met een goede kruk voorkom je bewegingsarmoede op de zittende werkplek en versterk je het natuurlijke beweeggedrag. Hiermee verminder of voorkom je veel rug en nekklachten.” Heel veel beroepen in de moderne maatschappij zijn zittende beroepen, gaat Don verder. “En door de coronacrisis zitten we nog meer dan normaal. Wanneer de aansturing vanuit het bekken goed blijft wordt de bloedcirculatie niet belemmerd en wordt het bekkengevoel sterker. Als gevolg daarvan worden ook de rug en nek sterker. Een gewone bureaustoel is niet een juiste oplossing want dan worden het bekken en de rug op ‘slot’ gezet. De vrijheid om te bewegen ontbreekt in een gewone bureaustoel en deze is vaak ook een ‘sta in de weg’ in de werkkamer. Een speciale kruk met 3D technologie heeft twee kogelgewrichten in de kruisvoet en onder de zitting die ervoor zorgen dat het bekken nu wel de vrijheid heeft om te bewegen. Deze unieke zitoplossing is in samenwerking met de TU Delft ontwikkeld en laat bewegingen toe in alle richtingen en versterkt het natuurlijke beweeggedrag van de rug en het bekken. De rompstabiliteit neemt hierdoor toe en rug- en nekklachten verminderen. Dit is van waarde tijdens het zitten maar ook bij het uitoefenen van sport en vrije tijd. Zeker nu het thuiswerken het nieuwe ‘normaal’ lijkt te zijn en de klachten juist toenemen is het zaak hieraan aandacht te besteden en klachten vooral proberen te voorkomen, door zowel de werkgever als werknemer. Een waardevolle investering voor nu én later.” ADVERTENTIE
8
Gezondheid - E-health & Preventie analysenederland.nl
Hogere eisen aan de ideale werkplek Preventie
Hoe kun je zowel thuis als op kantoor de perfecte werkplek creëren? Het is een vraag die organisaties liever vandaag dan morgen beantwoord zien, want een fijne werkplek staat gelijk aan productieve medewerkers. Deze werknemers stellen zelf ook steeds meer eisen aan hun werkplek; die moet namelijk niet alleen ergonomisch verantwoord en technologisch geavanceerd zijn, maar ook nog eens circulair. Tekst: Mandy Kraakman Foto: Domenico Loia
E
wat factoren mee bij het creëren van de ideale werkplek, maar het begint bij een ergonomische inrichting. De arbeidsomstandighedenwet stelt op dit gebied ook wat eisen. Zo moet het kantoormeubilair - de bureaustoel, het bureau en het beeldscherm - verstelbaar zijn om aan de individuele behoeften van een werknemer te voldoen. Maar je kunt nog een stapje extra zetten om een fijne ergonomische werkomgeving te creëren, door je werknemers van laptophouders en voetsteunen te voorzien en hen de mogelijkheid te bieden om af te wisselen tussen zittend en staand werken. Deze oplossingen kunnen fysieke klachten - denk hierbij aan RSI/CANS en rugklachten - bij werknemers voorkomen en het ziekteverzuim verminderen. r spelen nogal
verder dan alleen een comfortabele bureaustoel. Ook omgevingsfactoren, zoals licht, beplanting, klimaat, kleur en akoestiek spelen een belangrijke rol bij het scheppen van een aangenaam werkklimaat. Als je het aan werknemers vraagt, is natuurlijk licht zelfs een van de meest gewilde elementen. Maar zorg dan ook voor geschikte raambekleding, want een teveel aan licht van buiten kan juist weer storend werken. Net als geluidsoverlast. Daarom is het belangrijk om over akoestische oplossingen na te denken die galm en andere geluiden kunnen verminderen. Houd tot slot een scherp oog op de thermostaat, want als het kwik boven de 23 Graden Celsius stijgt, neemt de werkproductiviteit juist af. Maar ergonomie gaat
belangrijk dat de stoel waarop zij zitten niet alleen ergonomisch, maar ook maatschappelijk verantwoord is. Dit kun je bereiken door te investeren in circulaire producten. Deze worden zó ontworpen dat ze aan het einde van de gebruiksfase relatief eenvoudig gedemonteerd en hergebruikt kunnen worden. Bij het circulair shoppen komt een groot deel van de verantwoordelijkheid op het bordje van de inkoper te liggen. Deze moet zich er namelijk van verzekeren dat de producten die hij of zij afneemt aan het einde van de gebruiksfase ook daadwerkelijk door de producent weer in een nieuwe cyclus kan worden ingezet. Werknemers vinden het
belangrijk voor het welzijn om beweging te stimuleren bij de medewerker. Het CBRE raadt bijvoorbeeld aan ervoor te zorgen dat mensen regelmatig een beeldschermpauze nemen en eenvoudige rek- en strekoefeningen doen. Zitten is immers het nieuwe roken en beweging is van groot belang. Ook thuis is het belangrijk dat werknemers hierin gestimuleerd worden, bijvoorbeeld door hen om de zoveel tijd een seintje te geven dat ze even van hun plaats moeten komen om te bewegen. Ook is het
(HNW) dat zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld, en dat het afgelopen jaar in een stroomversnelling terechtkwam, vraagt vooral ook om een werkplek die het mogelijk maakt om te werken waar en wanneer je maar wilt. Vooral vanuit de nieuwe generatie werknemers groeit de behoefte aan technologische hulpmiddelen die deze flexibele manier van werken ondersteunen. Achterhaalde technologieën kunnen efficiënt werken zelfs dermate in de weg staan dat werknemers liever thuiswerken, omdat zij daar wél over de juiste middelen beschikken. Het Nieuwe Werken
te houden, is het dus van belang de oude werkplek af te stoffen en te moderniseren. Dat begint bij een all wireless-omgeving, waarbij medewerkers binnen de kantoormuren vanaf elke plek, via elk device draadloos toegang kunnen krijgen tot hun werkomgeving. Ook buiten de kantoormuren moeten werknemers te allen tijde toegang hebben tot de benodigde gegevens. Deze moeten dus gemakkelijk en veilig in de cloud opgeslagen worden. Om werknemers tevreden
Feiten In de e-paper Het sneeuwbaleffect van Healthy Offices komt uit onderzoek van de Universiteit Twente en CBRE naar voren dat elementen zoals planten, betere verlichting en meer beweging een positief effect hebben op de gezondheid en het welzijn van werknemers. Deze elementen verhoogden het prestatievermogen uiteindelijk met tien procent.
Mensen ervaren de test in de teststraat over het algemeen als pijnlijk, vervelend of irritant.
Met sneltests op weg naar (meer) vrijheid? Preventie
Honderdduizenden sneltests liggen klaar in magazijnen om gebruikt te gaan worden. En nu, na een langzame start gaat de overheid de snel(zelf)tests breed inzetten in de strijd tegen het coronavirus. Tekst: Féline van der Linde Foto: Mick Haupt
I
n Engeland, Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland is de zelftest al een cruciaal onderdeel in de corona-aanpak. Velen zijn er van overtuigd dat zelftests een mogelijkheid bieden tot een terugkeer naar meer vrijheid. Anders dan de PCR-test, de standaard test in een teststraat, geven de sneltests binnen een kwartier een resultaat omdat deze niet in een laboratorium onderzocht hoeven te worden. Er is dan ook veel enthousiasme voor deze vorm van testen. Bijvoorbeeld, vanuit de evenementenbranche, maar ook scholen en de horeca zijn er blij mee. Echter brengen de zelftests ook vragen met zich mee, meldt de NOS. Want hoe bewijs je bijvoorbeeld dat iemand daadwerkelijk ook zo’n test heeft gedaan?
Thuistesten zouden dan ook vooral een oplossing moeten bieden voor mensen die geen klachten hebben, maar bijvoorbeeld naar een bijeenkomst met meerdere mensen willen. Ontmoetingen kunnen zo veilig plaatsvinden als er preventief en frequent gebruik kan worden gemaakt van de zelftesten. Over de betrouwbaarheid van de zelftesten bestaat discussie, maar volgens microbioloog Jan Kluytmans zijn de uitslagen van de zelftesten dan wel iets minder zeker dan die van de PCR-test, maar betrouwbaar genoeg. De PCR-test is namelijk gevoeliger. Bovendien moet men ervoor naar een teststraat, een extra drempel, die er wat betreft testen op het coronavirus eigenlijk niet moet zijn.
de test in de teststraat over het algemeen als pijnlijk, vervelend of irritant. Voor de een voelt het ontzettend naar aan. De ander vindt het hooguit een beetje ‘onprettig’, aldus RTL Nieuws. De pijnprikkel heeft iedereen en dat is logisch want de neus en keel zijn gevoelig. Daar lopen zenuwen die direct naar de hersenen toegaan. Bij een sneltest thuis moet het wattenstaafje 2,5 centimeter omhoog in de neus en daarbij vijf keer worden rondgedraaid in beide neusgaten. Het wattenstaafje hoeft dus maar een klein stukje de neus in, wat door velen als positief zal worden ervaren. Vervolgens moet het wattenstaafje gedoopt worden in een buisje met vloeistof, die vloeistof moet gedruppeld worden op een cassette en vijftien minuten later is de uitslag bekend. Eén streepje betekent negatief en twee streepjes positief. Het doel van de zelftests is om de samenleving langzaam weer te kunnen openen. Iets wat iedereen graag zou willen. Scholen zijn inmiddels weer open, maar hele klassen zitten nu in de praktijk toch weer thuis vanwege besmettingen. Snel (thuis) kunnen testen op het coronavirus kan dit soort situaties dus voorkomen. Daarnaast ervaren mensen
kunnen keren naar het ‘nieuwe normaal’ lijkt het inzetten van de zelftests dus van groot belang. In oktober schreven microbiologen uit het Outbreak Management Team al een notitie over het belang van snel (thuis) testen in Nederland, meldt de Volkskrant. De regelgeving moest daarvoor worden aangepast, maar dat is tot op heden nog niet gebeurd. Het beschikbaar stellen van meerdere zelftests voor thuis en sneltests op een goed gereguleerde manier kan ervoor zorgen dat meer mensen zich laten testen, met minder besmettingen als gevolg. Een voorwaarde voor de overheid om de samenleving meer en meer open te kunnen stellen. Om terug te
ADVERTENTIE
Heb je rugklachten en wil je hier wat aan doen? De Flexchair zet je bekken en rug op een natuurlijke manier in beweging! • Pijnvrij werken is weer mogelijk • Wetenschappelijk onderbouwd • Verbetert prestaties in werk en sport
• Voorkomt en vermindert heup-, rug-, nek-, en RSI klachten • Ideaal voor thuiswerkers
Meer informatie? www.flexchair.com of info@flexchair.com
PCR test Analyse van de test door middel van een swab-afname vindt plaats in ons RIVM goedgekeurde laboratorium. Bij een negatieve uitslag van de test ontvang je van ons een corona-vrij certificaat in het Engels waarmee u mag reizen.
Speciale lezers aanbieding
135,nu voor
99,95 Vermoedt u dat u in aanraking bent gekomen met corona? Vermijd lange wachttijden, onnodige quarantaine en verlies aan productiviteit. Check Covid staat voor snelheid, betrouwbaarheid en lage tarieven. Wij zijn gespecialiseerd in verschillende vormen van Covid-19 diagnostiek. Wij bieden antigeen- en antilichaam sneltesten aan, PCR tests met reis certificaat en testen tevens bij mensen thuis op locatie.
Sneltest De uitslag is binnen 20 minuten bekend. Wij gebruiken de RIVM goedgekeurde antigeen-sneltests die een besmetting met het coronavirus direct kan detecteren door middel van een swabafname. Bij een negatieve uitslag ontvangt u een verklaring die geldig is voor reizen naar enkele landen, voor de meeste landen is een PCR test een vereiste.
Kom naar een van onze testlocaties en weet binnen 20 minuten of u positief of negatief getest bent op Corona. Wij werken met RIVM goedgekeurde antigeentesten. Hier kunt u ook kiezen voor een PCR-test inclusief een wereldwijd erkend reis certificaat.
nu voor
69,95
Testen op locatie Thuistesten? Kunt u zich moeilijk verplaatsen, of heeft u twijfel over een mogelijke corona besmetting in uw bedrijf? Zijn er corona gerelateerde klachten zoals koorts, benauwdheid of droge hoest? Zijn uw familieleden of medewerkers in contact geweest met corona geïnfecteerde mensen? Kies voor zekerheid en laat u testen. Check Covid komt naar u toe.
Onze locaties Apeldoorn
Amstelveen
Nagelpoelweg 78
Bouwerij 97-B
Bosch en Duin Biltseweg 6
Den Haag
Voor meer vragen over oplossingen die wij bedrijven kunnen bieden, kunt u terecht bij: sales@checkcovid.nl
Vanaf
38,00 voorrijkosten
Waalsdorperweg 449
Wij zijn opzoek naar gemotiveerd personeel. Voor meer informatie mail naar info@checkcovid.nl Onze medische professionals staan 7 dagen in de week voor u klaar: Maandag vanaf: 08:00 tot 19:30 Dinsdag vanaf: 08:00 tot 19:30 Woensdag vanaf: 08:00 tot 19:30 Donderdag vanaf: 08:00 tot 19:30 Vrijdag vanaf: 08:00 tot 19:30 Zaterdag vanaf: 09:00 tot 17:00 Zondag vanaf: 12:00 tot 17:00 Let op: Locatie Apeldoorn is geopend van 09:00 – 17:00 (zondag van 12:00 tot 17:00).
Heeft u vragen? stuur dan een E-mail naar info@checkcovid.nl
PLAN UW AFSPRAAK OP CHECKCOVID.NL
10
Gezondheid - E-health & Preventie analysenederland.nl
Profiel Feiten Diederik Gommers is een Nederlandse arts met intensieve zorg als medisch specialisme. Hij is werkzaam als intensivist bij het academisch ziekenhuis Erasmus MC in Rotterdam en is voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care. Binnen die rol is hij lid van het OMT en werd hij het afgelopen jaar tijdens de coronacrisis een publiek figuur op televisie en radio.
‘Wij hadden meer moeten inzetten op Nederland zo fit mogelijk krijgen’
Dat mensen zich minder aan de preventieve regels houden? Volgens Diederik Gommers hoort het een beetje bij onze cultuur, dus storend vindt hij het niet. “Het belangrijkste is dat we kunnen constateren dat het ondanks onze eigen invulling van de regels eigenlijk nog best wel goed gaat.” Tekst: Jerry Huinder Foto: Persfoto
O
als bondscoach van het Nederlandse team op televisie verschijnen. En op de radio werd zijn mening gevraagd. Politici wilden weten hoe hij erover dacht. Hij ging in gesprek met de Nederlandse bevolking, ook op platformen waar hij nog nooit was geweest. Hij maakte zelfs een Instagram-account aan om jongeren te bereiken. Zodat iedereen, van jong tot oud, van Groningen tot Maastricht, wist wat zijn opstelling was. Diederik Gommers, bondscoach van de Intensive Care heeft, op zijn zachtst gezegd, een bijzonder jaar achter de rug. “Ik was natuurlijk al een tijdje voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NIVC), maar de verantwoordelijkheid is wel groter geworden. Nu is het zo dat als Diederik iets zegt, dat impact heeft op de hele Nederlandse bevolking. Maar Diederik weet ook niet alles, dus ik ga graag het gesprek aan.” peens moest hij
Ook met je achterban? Want de mening die je ventileert is natuurlijk niet jouw mening.
“Precies. Toen ik bijvoorADVERTENTIE
E-health & Preventie - Gezondheid
11
analysenederland.nl
beeld op 30 december op televisie zei dat ik echt vond dat de intensivisten en de IC-verpleegkundigen eerder gevaccineerd moesten worden, was dat echt een oproep vanuit mijn leden. Maar omdat ik toevallig die dag – en dat was echt toevalligheid – naar Nieuwsuur zou gaan en Ernst Kuipers daarbij aansloot, krijgt dat opeens heel veel impact. En dan is het voor de politici bijna niet meer tegen te houden. Dan wordt mij gevraagd: ‘Had je dat wel moeten zeggen?’, maar ik zit daar in de rol van voorzitter en het was een heel duidelijke opdracht vanuit de vereniging omdat we ons zorgen maakten over te veel uitval van IC-verpleegkundigen.” Word je weleens gek van de meningen van die zestien miljoen andere bondscoaches?
“Nou, ik heb altijd best wel een stevige mening en ik hou van discussie. In mijn persoonlijkheid past wel dat je met elkaar discussieert om uiteindelijk tot een consensus te komen. Ik zie het ook nooit als Diederik die iets beslist, ik ben heel erg een teamplayer. We moeten dat met elkaar doen, zo’n crisis oplossen.”
door bij elkaar te blijven slapen. Mensen nodigen meer dan één persoon uit om te komen eten. We geven nu wat meer een eigen invulling van de regels en dat past ook wel bij onze cultuur. We leven nu echt met het virus en ik vind het mooi dat we dingen doen en er dan bovenop zitten om te kijken of het kan. Het belangrijkste is dat we kunnen constateren dat het ondanks onze eigen invulling van de regels eigenlijk nog best wel goed gaat. Nog een maand of twee en dan komt dat kantelpunt eraan.” Maar voel je dan geen irritatie? Ik kan me voorstellen dat je denkt: jongens, kom op, heel even nog.
“Ja, want als je bij mij de IC oploopt… Wij doen al vier maanden hetzelfde, wij hebben helemaal niet het idee dat het beter gaat. Die patiënten liggen er en zijn nog steeds ontzettend ziek. Maar ik snap ook die sociale druk voor versoepelingen, dus ik vind wel dat je daar geen oogkleppen voor moet hebben. Je moet zoeken naar mogelijkheden. Ik kijk als IC-arts naar het hele lichaam en daar hoort ook de mentale staat bij.” Als je naar de mentale
Maar doen we dat nog wel
staat van mensen kijkt, en
samen? Waar ik woon, zie
naar het feit dat er op de IC
ik nog maar weinig mensen
bij COVID-patiënten vaak
afstand houden en heel veel
overgewicht wordt gecon-
handen wassen, toch twee
stateerd, snap je dan dat het
basisregels in de preventie.
kabinet sporten beperkt?
“Nu het warmer wordt, gaat dat vaker mis. Mij gaat het erom: hoe kunnen we nog een beetje leven en tegelijkertijd ook dat virus onder controle houden? Eerst hield iedereen zich heel erg goed aan de regels, nu wat minder. Studenten hebben de avondklok opgelost
“Nee, dat snap ik absoluut niet. Op een gegeven moment kwam de informatie dat zwaardere mensen meer risico hadden om in de problemen te komen en toen hadden we eigenlijk gelijk moeten zeggen: oké, we gaan echt iets aan preventie doen, we gaan zorgen
dat die Nederlander fit is, goed eet, beweegt, ga zo maar door. We hadden de kans om mensen echt te motiveren gezonder te leven, want mensen gaan uit zichzelf al meer naar buiten, meer de natuur in. Sporten toestaan was wat mij betreft een betere strategie geweest dan scholen weer open laten gaan. Gelukkig mag er op sportgebied nu weer meer.”
doen we voor de zekerheid om het risico dat ouderen besmet raken te verminderen, maar om de ziekenhuizen te ontlasten is het echt vaccineren, vaccineren, vaccineren. Die test om mensen meer vrijheid te geven heeft minder invloed op de ziekenhuisopname.” Het omslagpunt komt eraan zei je net. Als dit allemaal achter de rug is,
Maar nog niet heel veel.
welk beeld blijft dan op jouw
“Ja, ik ben het helemaal met je eens. We hebben het heel erg over de bedrijven en de terrassen open en ik merk aan mezelf dat ik daar een beetje geïrriteerd van raak. Versoepelen hoort nu bij terrassen. Maar het gaat toch niet om terrassen? Het gaat eigenlijk om sporten om gezond te blijven.”
netvlies hangen?
En als je kijkt naar testen in het kader van preventie? Is dat iets waar je achter staat?
“Ja, maar voor ons is het vooral vaccineren. Uit studies uit Schotland blijkt dat 94 procent van de mensen met één prik van AstraZeneca niet meer naar het ziekenhuis kwam. En ook na Pfizer. Voor ons gaat het uiteindelijk om de overbelasting van de IC. Met het testen van mensen probeer je het aantal besmettingen te verlagen en dat is altijd goed, maar besmettingen zeggen eigenlijk niks. Stel je voor dat de besmettingen van vier- naar zesduizend gaat, maar het zijn vooral jongeren, dan zullen er wel een paar heel ernstig ziek worden, maar niet veel. In september zagen we het aantal besmettingen toenemen, maar het was toen vooral onder studenten en jongeren, en daar hadden we eigenlijk weinig last van. Dus ik vind het goed dat je zegt: oké, dat testen
“Toen ik me in de laatste week van maart realiseerde dat het zo hard ging en dat we in de buurt van de maximale IC-capaciteit kwamen, dat had ik nooit verwacht. Zeker niet in zo’n rijk land als Nederland. We zaten nog echt in de bol. com-mode: we komen iets tekort, we zijn een rijk land, we bestellen het en morgen wordt het geleverd. Mondkapjes beademingsapparaat, noem maar op. Maar ineens ging dat hele land op slot, de grenzen gingen dicht en toen dacht ik: tjeetje jongens, wat zijn wij eigenlijk slecht voorbereid, inclusief ikzelf. En als ik nu achteraf de film terugdraai dan besef ik me dat het eigenlijk niet kan dat de IC maar zo weinig reservecapaciteit heeft en dat daardoor een heel land platgaat.” En is dat in het kader van preventie dan misschien wel de belangrijkste les?
“Ja, want je moet niet alleen maar denken: we hebben een probleem, we maken er wel een paar bedden bij, we kopen apparatuur en we lossen het probleem op. Nee, je moet eigenlijk veel meer op die preventie inzetten. We moeten veel meer naar die preventie toe, zodat je de IC-bedden helemaal niet nodig hebt.”
Het belang van een betrouwbare zelftest Preventie Op 5 maart ’21 heeft demissionair minister Hugo de Jonge aangekondigd dat de sneltesten voor corona beschikbaar worden voor de consument. Leveranciers en fabrikanten kunnen een speciale ontheffing aanvragen voor dit product, zodat het verkocht mag worden in de winkels als zelftest. Tekst: Marjon Kruize Foto: Mufid Majnun
Een van de fabrikanten die inmiddels de ontheffing heeft aangevraagd, is de Amerikaanse fabrikant Healgen Scientific LLC. Deze vooraanstaande fabrikant heeft inmiddels miljoenen sneltesten in de hele wereld geleverd aan verschillende overheden, zo ook in Nederland. De corona sneltesten zijn uitermate geschikt om snel corona te detecteren. De sneltest heeft een simpele testprocedure en geeft resultaat na 15 minuten. Door meer en meer te gaan testen kunnen we sneller corona opsporen en verspreiding voorkomen. Hierbij is het belangrijk dat deze testen van goede kwaliteit zijn en dan ook zeer nauwkeurig zijn. De resultaten van verschillende coronatesten kunnen nogal uiteenlopen. “Alle corona sneltesten presteren goed op het moment dat mensen een veel virus bij zich dragen en veel symptomen hebben. Echter wanneer mensen mildsymptomatisch of zelfs asymptomatisch zijn, dan verschillen veel sneltesten in de betrouwbaarheid.”, aldus Jet Schonewille. Wat is volgens Jet Schonewille belangrijk aan een zelftest. “Er wordt verwacht dat veel mensen de zelftesten zullen gaan gebruiken voordat ze op bezoek gaan bij bijvoorbeeld familie, wellicht straks een concert zullen gaan bezoeken, als de maatregelen het toelaten of regelmatig preventief zullen gaan testen zodat men weer naar kantoor kan. In deze situaties is het vooral belangrijk dat de sneltesten nauwkeurig zijn bij preventief gebruik. Consumenten moeten kunnen vertrouwen op de uitslag, want zij zullen hun vervolgacties hierop bepalen.” Er zijn een aantal sneltesten van grote fabrikanten die hieraan voldoen, waaronder de sneltest van Healgen Scientific LLC. Deze sneltest scoort hoog in de sensitiviteit bij de validatie van mildsymptomatische mensen in de GGD-teststraten, welke is uitgevoerd door het RIVM. ADVERTENTIE
12
Gezondheid - E-health & Preventie analysenederland.nl
Gezonder eten in kleine stapjes Preventie
eens in de zoveel tijd een voedselconsumptiepeiling”, vertelt Groenenberg. “Uit de laatste meting bleek dat Nederlanders gemiddeld één derde van hun energie uit voedingsmiddelen die in de Schijf van Vijf staan haalt. Wij gaan er eigenlijk vanuit dat zo’n 85% van je voeding uit producten die in de Schijf van Vijf staan moet komen. Dan krijg je echt alle voedingsstoffen binnen die je nodig hebt en vooral voedingsmiddelen met een positief effect op onze gezondheid.”
Het antwoord op de vraag ‘wat is gezonde voeding?’ lijkt heel simpel. Toch zijn de meningen omtrent dit onderwerp verdeeld. Tekst: Marjon Kruize Foto: Persfoto & Ponyo Sakana
“
Ons uitgangspunt is
dat gezonde voeding alle voedingsstoffen biedt die je nodig hebt, maar ook voedingsmiddelen bevat die goed zijn voor je gezondheid en weinig voedingsmiddelen die niet goed zijn voor je gezondheid”, vertelt Iris Groenenberg, expert voeding en gezondheid bij het Voedingscentrum. “Welke voedingsmiddelen dit zijn stellen we vast aan de hand van twee richtlijnen van de Gezondheidsraad. Allereerst de Richtlijnen Goede Voeding. Hierin staat alle wetenschappelijke informatie over de relatie tussen voedingsmiddelen en veelvoorkomende chronische ziekten vastgelegd. Daarnaast kijken we naar de Voedingsnormen. Hoeveel van een bepaald stofje heb je nodig? Zijn er bovengrenzen? Die richtlijnen hebben we vertaald naar de bekende
Iris Groenenberg Expert voeding en gezondheid bij het Voedingscentrum
Wij gaan er eigenlijk vanuit dat zo’n 85% van je voeding uit producten die in de Schijf van Vijf staan moet komen.
Schijf van Vijf. Hierin staan vooral producten die bewezen een gunstig effect hebben op de gezondheid. Producten met een negatief effect staan buiten de Schijf.” Goede Voeding zijn we ons bewust van het effect van bepaalde voedingsmiddelen op onze gezondheid, vertelt Groenenberg. “Vroeger werd er vooral gekeken naar verschillende voedingsstoffen, maar tegenwoordig kijken we steeds vaker naar voedingsmiddelen en -patronen. Je eet immers niet de losse stoffen, maar de producten. Denk bijvoorbeeld aan vis. Visvetzuren kan je ook slikken als supplement, maar we weten niet of er nog andere stoffen in vis zitten die zorgen voor het gunstige gezondheidseffect. Het beste kan je daarom gewoon kiezen voor gezonde voeding. Volkoren producten, groenten en fruit, ongezouten noten, matig met vlees en weinig producten met veel zout en suiker. Ook Door de Richtlijnen
variatie is erg belangrijk. Eet bijvoorbeeld de ene dag vlees en de andere peulvruchten om in je eiwitbehoefte te voorzien. Het maken van de goede keuzes en hierin variatie aanbrengen zorgt ervoor dat je alle benodigde voedingsmiddelen én voedingsstoffen binnenkrijgt, wat kan helpen bij ziektepreventie.” jaar bleek meer dan eens hoe belangrijk gezonde voeding is. “Natuurlijk kan gezond eten er niet voor zorgen dat je geen corona krijgt”, vertelt Groenenberg. “Maar als je gezond eet, goed slaapt, genoeg beweegt en genoeg ontspant ondersteun je de normale werking van je immuunsysteem. Als je immuunsysteem in goede staat is, is je lichaam beter in staat om te strijden tegen virussen. Daarom is het belangrijk gezond en gevarieerd te eten.” In het afgelopen
Nederlanders echter niet altijd even gezond. “Het RIVM doet Momenteel eten
3
nog ruimte voor verbetering. Hoe gaan we ervoor zorgen dat mensen een gezonder voedingspatroon aanleren? “Dat is nog best lastig in de huidige maatschappij vol eetverleidingen”, stelt Groenenberg. “Belangrijk is dat je kleine stapjes zet, dat is namelijk makkelijker vol te houden dan in één keer je hele voedingspatroon omgooien. Maak bijvoorbeeld eens een eetwissel door in plaats van een glas frisdrank een glas water te drinken, of in plaats van witte pasta te kiezen voor volkoren. Ook ligt verleiding in onze maatschappij overal op de loer. We richten ons daarom ook op het gezonder maken van de omgeving, bijvoorbeeld door scholen te helpen hun kantine gezonder in te richten. Als laatste is het ook belangrijk te beseffen dat er veel producten op de markt zijn die mooie claims op het etiket hebben, maar niet zo gezond zijn als ze eruit zien. Die moet je leren herkennen. Al die kleine stapjes leiden samen tot een grote verandering en dat heeft een positief effect op de gezondheid.” Er is dus
Vragen aan Suzanne Aerts
Suzanne Aerts Organisatieadviseur bij Mensely
Preventie
Wanneer een werknemer zich niet in staat voelt om te werken, meldt hij of zij zich vaak ziek en belandt zo al snel in het verzuimproces. Maar is de werknemer wel echt ziek, medisch gezien? Of speelt er bijvoorbeeld het verlies van een dierbare en een bijbehorend rouwproces? En heeft de werknemer daarom eigenlijk vooral behoefte aan andere werktijden? Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto
Wat is de reden dat het verzuim toeneemt? “Het afgelopen jaar zagen we een aantal interessante dingen. In ‘het oude normaal’ waren er organisaties waar de medewerkers gewend waren om elkaar te treffen op kantoor en de fysieke aanwezigheid ook werd verwacht. En met een hoge werkdruk in combinatie met bijvoorbeeld kleine kinderen thuis kon dit in verzuim resulteren. Door het thuiswerken kreeg deze groep echter meer autonomie en regelruimte, met als gevolg meer balans en minder verzuim. Je ziet dan ook dat het verzuim in organisaties momenteel vooral te maken heeft met bijvoorbeeld besmetting en het in quarantaine moeten zitten.” Verzuim heeft dus niet veel met echt ziek zijn te maken volgens jou? “Nee, ook niet voor de coronacrisis. Dit omdat er medisch gezien in veel gevallen niet veel aan de hand is met de werknemer die zich ziek heeft gemeld. Voor een medewerker is het belangrijk wanneer hij of zij zich ziek meldt dat er even niet gewerkt hoeft te worden en dat dit geen loon kost. Dat wil echter niet zeggen dat de werknemer daarmee ook echt krijgt wat hij nodig heeft. En het vervelende is, dat wanneer op de ziekmeldingsknop wordt gedrukt, eigenlijk alle deuren richting de werkgever dicht gaan, vanwege de AVG-wetgeving. Terwijl juist in het begin een gesprek met de werkgever gewenst is waarbij besproken wordt wat de werknemer nodig heeft. Misschien heeft die bijvoorbeeld alleen behoefte aan andere werktijden of een gesprek met een rouwspecialist.” Welke rol kan situationeel leiderschap hierin spelen? “Bij situationeel leiderschap stelt de werkgever eigenlijk de simpele vraag: ‘wat heeft de werknemer nodig?’. En de meeste werknemers kunnen dat prima zelf bepalen en aangeven. Het is aan de werkgever om open te staan en de werknemer te bieden waar de werknemer baat bij heeft. En voor een cultuur te zorgen die is gericht op het helpen van de werknemer en niet om deze gelijk in het ziekteverzuim te duwen.” ADVERTENTIE
Het hele jaar door vitaliteit op de werkvloer Het is geen geheim dat vitaliteit momenteel hoog op de agenda staat.
kunnen worden gecommuniceerd naar de werkvloer. Daarbinnen
Deze trend zet zich de komende jaren, versneld door de coronacrisis,
wordt ingespeeld op de behoeften van iedere beroepssector en met
alleen nog maar door. In Nederland leven we inmiddels langer, werken
de samenstelling van de werkvloer. De Cler: “Bij de uitvoering van
we daardoor ook langer, en dat willen we allemaal graag doen in goede
ons programma werken wij alleen samen met deze onafhankelijke
gezondheid. Een vitale levensstijl is daarvoor een vereiste. “Een vitaal
kennisorganisaties waardoor betrouwbare en relevante informatie
lichaam en geest zijn niet alleen belangrijk om chronische ziekten te
gewaarborgd is. Zo geven wij organisaties echt handvatten om voor
voorkomen, maar een vitale werknemer is ook productiever, effectiever en
vitaliteit bij de werknemers te zorgen. Ook kan het programma ingezet
verzuimt minder”, vertelt Hans de Cler, oprichter van 365VitaalWerken.
worden om het eigen vitaliteitsplan visueel te ondersteunen, waarbinnen de HR-manager gebruik kan maken van challenges en quizzen.”
Alle HR-managers kampen met het fenomeen vitaliteit. Waar de grotere organisaties veelal een speciale vitaliteitsmanager in dienst hebben, wordt
Preventie
in veel organisaties verwacht dat de HR-manager hier zorg voor draagt.
“Het is bewezen dat de kracht in de herhaling zit”, aldus De Cler. “Preventie
Een goede uitvoering is echter een omvangrijke taak, waar eigenlijk
is gebaseerd op de kracht van herhaling en wanneer iemand elke dag
continu aandacht aan besteed moet worden.
gestimuleerd wordt om voor vitaliteit in zijn of haar te leven te zorgen, zal dit uiteindelijk een gewoonte gaan worden. Door de verdiepende en
“Daarnaast is wel veel kennis en informatie over vitaliteit beschikbaar
activerende informatie ondersteunen we 365 dagen per jaar vitaliteit. Zo
bij de overheid en kennisorganisaties, zoals bijvoorbeeld het
voorkom je mogelijke ziekten bij de werknemer, maar nog belangrijker
Voedingscentrum”, aldus de Cler.
stimuleer je een geestelijk en lichamelijk gezonde werknemer!”
Digitaal Vitaliteitsprogramma
Meer weten over het
365VitaalWerken heeft hierop ingespeeld en een nieuwe service
Vitaliteitsprogramma?
ontwikkeld waarbij 365 dagen per jaar vitaliteitsboodschappen
Scan de QR code
Verse voeding voor de allerkleinste en waarom is diepvries beter? We weten eigenlijk niet beter: babyvoeding smaakt flauw en komt uit een lang houdbaar potje. Het alternatief was tot voor kort duur en onbekend. Mariëlle Smit (zus van Instagram grootheid Bas Smit, red.), is een moeder met een missie. Verse en pure babyvoeding voor iedereen bereikbaar maken, als alternatief voor het potje dat je een jaar in je keukenkastje kunt bewaren. De gemiddelde consument weet steeds beter wat goed voor hem en haar is en wordt dagelijks geconfronteerd met allerlei gezonde en voedzame producten of maaltijdideeën. We weten allemaal dat 2 stuks groente en fruit belangrijk zijn en dat je te veel slechte vetten en suikers moet vermijden. Maar waarom geven we onze nieuwe generatie, onze kindjes, nog steeds een potje dat buiten de koeling lang houdbaar is? Hoe komt het dat, ondanks de uitgebreide adviezen van het voedingscentrum en de talloze voedingsschema’s voor baby’s, er geen echt verse en betaalbare maaltijden voor baby’s te koop zijn? Deze vraag stelde Smit zichzelf ook en ging hierover in gesprek met specialisten.
Voedingswaarde en vitamines Smit leerde zo dat voedingswaarde en vooral vitamines gedeeltelijk verloren gaan bij nabewerking van producten. Zo’n nabewerking is nodig om een product lang te kunnen bewaren op kamertemperatuur. Andere goede eigenschappen en belangrijke kenmerken van de ingrediënten worden ook hevig beïnvloed. Zo worden smaken afgevlakt en wordt de smaakopvoeding daardoor al op jonge leeftijd beïnvloed. Dit lijkt dus niet de juiste aanpak om ervoor te zorgen dat je kleintje al het goede binnenkrijgt en opgroeit tot een goede eter. De voedingsdeskundigen, productontwikkelaars en diëtisten die Smit heeft gesproken geven bovendien aan dat groenten die diepvries bewaard worden in tegenstelling tot bewerkte groenten tot wel 50% meer vitamines bevatten. In de diepvries kan een product bovendien gemakkelijk bewaard worden zonder conserveringsmiddelen. Het toevoegen van zout, zuur of suiker is net als extra lang of een tweede keer verhitten niet nodig met als resultaat dat de pure smaak behouden blijft. Iedereen wint zo concludeerde Smit. Het idee achter Mama Deli was geboren. “Want we willen toch allemaal het beste voor onze kleintjes” aldus Smit.
Online webshop Mama Deli is online te koop via haar eigen webshop op www.mamadeli.nl, bij Crisp, Picnic en binnen enkele weken ook te vinden in het online en offline aanbod van de grote supermarkten. Daarnaast is Mama Deli er ook voor kinderdagverblijven, omdat ook daar gezonde, verse, voedzame en betaalbare maaltijden niet mogen ontbreken. Mama Deli en haar team komen binnen enkele weken met uitbreidingen op het assortiment met nieuwe smaken en productcategorieën en bereiden zich daarnaast voor om het snelgroeiende merk ook buiten de landsgrenzen te lanceren. Is dit het einde van de potjes en vinden we binnenkort onze babyvoeding in de vriezer van de super? De tijd zal het leren.
Team van specialisten Achter Mama Deli is een team geformeerd van specialisten op het gebied van voeding evenals een gecertificeerde producent, Raaskal Foodcreators, welke gespecialiseerd is in het produceren van verse en eerlijke voeding zonder conserveringsmiddelen of nabewerking. Met respect voor het product en de drang naar smaak en kwaliteit, aldus productontwikkelaar en eigenaar Sjoerd Henstra. Mama Deli verkoopt maaltijden, tussendoortjes en havermoutjes voor verschillende leeftijdscategorieën. Vanaf 4 maanden tot een hongerige volwassenen, zo valt te lezen op de site van het stijlvolle en veelbelovende merk. “We willen dat babyvoeding net zo lekker en gezond is als ons eigen eten” voegt Smit toe.
www.mamadeli.nl
@mamadeli.nl
info@mamadeli.nl
14
Gezondheid - E-health & Preventie analysenederland.nl
De coronapandemie wordt bepaald door ons gedrag Preventie
Een gezonde levensstijl is altijd belangrijk, niet alleen in de coronapandemie. Maar het mentale welbevinden staat momenteel onder druk. Onderzoek laat zien dat de levensstijl en met name het bewegingsgedrag terugvallen. Terwijl het juist nu essentieel is om te blijven bewegen om goed in je vel te zitten en zorg te dragen voor het mentale welzijn. Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto Illustratie: Persillustratie
“
Bij Immersive Studio’s zien we dat een kleinschalige, persoonlijke omgeving het verschil maakt voor de motivatie van de sporter.
Lichaam en geest Preventie
angstgevoelens, stress en slaapproblemen toenemen.”
Opvallend genoeg
weinig zeventigplussers aan mentale klachten te ervaren”, vertelt Mariken Leurs, hoofd RIVM Centrum Gezondheid en Maatschappij. “Zij geven aan dat ze goed met de tegenslagen om kunnen gaan. Het mentale welbevinden is vooral afgenomen bij de jongere groep. Tot 14 procent van de 25-39 jarigen en 30 procent onder de 16-24 jarige deelnemers van het gedragsonderzoek van het RIVM lijkt matig tot ernstig psychisch ongezond. Deze groep lijkt nog niet zo goed in staat te zijn om om te kunnen gaan met tegenslagen en heeft sterk de drang om nieuwe mensen te leren kennen wat ook heel passend is bij hun levensfase, maar wat nu niet zo gemakkelijk is. Met het resultaat dat onder andere geven
Mariken Leurs Hoofd RIVM Centrum Gezondheid en Maatschappij
devol. Zo kunnen wij echt zien hoe mensen veranderen gedurende de pandemie.”
Het gedragsonderzoek van
het RIVM is vorig jaar april, vier weken nadat iedereen thuis moest blijven, gestart. Leurs: “Het was al gauw duidelijk dat de mate van besmettingen bij het coronavirus onder andere afhankelijk is van het menselijk gedrag. Om beter te kunnen begrijpen hoe de mensen denken over de afgekondigde maatregelen, wat de drijfveren zijn om zich wel of niet aan de maatregelen houden en wat de impact daarvan is op de mensen zijn we gestart met het gedragsonderzoek. In samenwerking met de 25 GGD’en, hoogleraren, epidemiologen en taalexperts hebben we een vragenlijst opgesteld die uitgezet is via de onderzoekspanels van de GGD’en. We kregen daar gelijk al 90.000 reacties op. Iedereen wilde helpen. En mensen die in de eerste ronde meededen kregen de mogelijkheid om in de rondes daarna ook weer mee te doen. In latere rondes hebben we ook nieuwe mensen geworven met een open-link. We hebben nu gemiddeld iets meer vrouwen en mensen van een iets oudere leeftijd in onze onderzoeksgroep. Dit is niet helemaal representatief voor de Nederlandse bevolking, maar voor ons heel waar-
Deze situatie hebben we nog nooit eerder meegemaakt en daarom is het des te belangrijker daar de juiste lessen uit te trekken op basis van de cijfers. dat de psychische gezondheid nu echt lijkt te verslechteren. “Waar het rond de jaarwisseling even beter ging is deze nu een stuk minder goed en het is dus ontzettend belangrijk oog voor elkaar te blijven houden, blijf in contact met familie en vrienden en blijf elkaar ook ontmoeten. Je kunt wel gewoon nog naar buiten om samen met een vriend of vriendin te gaan wandelen. En zeker ook het blijven bewegen, wandelen, fietsen of thuis een oefenprogramma volgen, is van groot belang voor onze gezondheid en voor ons mentale welbevinden. Wat we momenteel ook zien is dat mensen zelf over hun voeding en alcoholgebruik geen grote verschillen met het begin van Het is duidelijk
de coronapandemie melden. Wel zien we dat de mensen die roken dit ook meer zijn gaan doen. Wellicht vanwege het feit dat roken op kantoor niet mag, maar door het thuiswerken wel mogelijk is.” het handen wassen en het laten testen toch voor heel veel mensen lastig is, gaat Leurs verder. “Zeker het handen wassen wanneer je bijvoorbeeld net binnenkomt bij iemand blijft in de praktijk toch moeilijk. En wanneer mensen verkoudheidsklachten hebben denkt men toch vaak dat het gewoon een verkoudheid is en geen corona. Maar juist dan is het testen zo belangrijk. Tot de zomer gaan wij door met de vragenrondes voor het onderzoek. En mogelijk tot het najaar. Niet alleen kunnen wij zo het kabinet blijven voeden met de cijfers en inzichten, maar we kunnen ook daarna grote lessen gaan trekken. Wat kunnen we van deze pandemie en de cijfers leren? Welke determinanten bepaalden ons gedrag? Deze situatie hebben we nog nooit eerder meegemaakt en daarom is het des te belangrijker daar de juiste lessen uit te trekken op basis van de cijfers om eventueel in de toekomst op vergelijkbare situaties goed te kunnen handelen.” Daarnaast blijkt dat
‘Een gezonde geest in een gezond lichaam.’ Het is een welbekend citaat van de Romeinse dichter Juvenalis. Dat sport en mentale gezondheid onlosmakelijk verbonden zijn, wordt ook vandaag de dag bevestigd door onder andere de Harvard T.H. Chan School of Public Health en de Rijksuniversiteit Groningen. Het zal niet verbazen dat in de huidige COVID-19 periode, een groot beslag wordt gelegd op de fysieke en mentale gezondheid van mensen in alle leeftijdsgroepen. Het Nationaal Centrum Preventie Stress en Burn-Out (NCPSB) meldde begin van 2021 dat maar liefst 82 procent van de jongeren tegen een burn-out aan zit, wat op lang termijn kan leiden tot een depressie. De farmaceutische middelen om dergelijke klachten te behandelen staan bekend om de negatieve bijwerkingen die ze teweegbrengen. Gelukkig is er een alternatief: sport. Tekst: Harry Curtis Konadu Foto: Persfoto
Tijdens het sporten komt er endorfine vrij in het brein, een stof die ons een goed en energiek gevoel geeft. Daarnaast is lichaamsbeweging bevorderlijk voor ons denkvermogen, ons gevoel van eigenwaarde en ons slaappatroon. Ondanks het feit dat men over het algemeen bewust is van het belang van sporten, wordt dit lang niet altijd nageleefd. We kennen het wel: je neemt een abonnement op de sportschool, maar hebt vervolgens moeite met het bij elkaar sprokkelen van motivatie om erheen te blijven gaan. In boutique fitness industrieën, is er niemand die je aansprakelijk stelt als je een keer niet komt opdagen. Het is een anonieme aangelegenheid met een groot scala aan apparaten waar je, afhankelijk van je zelf opgestelde doelen, een keus uit maakt. Bij Immersive Studio’s zien we dat een kleinschalige, persoonlijke omgeving het verschil maakt voor de motivatie van de sporter. Zoals een schoolklas met minder leerlingen de docent op maat feedback kan leveren, zorgt begeleiding in kleine groepen op de sportschool ervoor dat iedereen het maximale uit zichzelf haalt: de sporters bouwen zowel met de trainers als onderling een band op en creëren zodoende een positieve associatie met de sportomgeving. En juist dat mentale aspect is cruciaal voor motivatie en resultaat op de lange termijn. ADVERTENTIE
Op zoek naar concrete, toepasbare informatie, specifiek voor leidinggevenden, over leiderschap, inzetbaarheid en verzuim? www.leiderschapeninzetbaarheid.nl/go
11 luxe appartementen en 2 penthouses Zeeland VERKOOP GESTART
Aan de rand van het dorp Wolphaartsdijk, net onder het Veerse Meer, verrijst op een unieke locatie een prachtig appartementencomplex. De 13 appartementen die ‘Villa Zorgvliet’ vormen, zijn een buitenkans om in alle rust van het Zeeuwse landschap te kunnen genieten. ✓ Woonoppervlakte van 75 tot 127m2 ✓ Aantal kamers: 2 tot 4 ✓ Alle appartementen beschikken over balkon of terras ✓ Wijds uitzicht over de landerijen ✓ Eigen parkeerplaats en buitenruimte ✓ Gemeenschappelijke natuurlijk begrensde groene tuin ✓ Gelegen aan de rand van het Veerse Meer ✓ Gebouwd in de oude oorspronkelijke stijlelementen Prijzen vanaf € 325.000 v.o.n.
Verkoop en informatie: T 0113 - 251000 | www.villazorgvliet.nl
VERKOOPDAG VERKOOP
ZATERDAG 3 APRIL GESTART
WWW.VILLAZORGVLIET.NL
16
Gezondheid - E-health & Preventie analysenederland.nl
“Verspreiding van infectieziektes indammen en levens redden” Preventie
COVID-19 heeft de wereld nog altijd in zijn greep, maar vandaag staat de spotlight internationaal ook op een andere infectieziekte. 24 maart markeert Wereld Tuberculose Dag. “Elk jaar sterven wereldwijd 1,4 miljoen mensen aan tuberculose. Onnodig, want de ziekte is te genezen”, vertelt Kristin Kremer, laboratoriumexpert van KNCV Tuberculosefonds. Een nieuwe alles-in-één test voor alle infectieziekten biedt volgens haar hoop. “Maar om de verspreiding van tuberculose en andere infectieziektes te voorkomen, is veel meer nodig.” Tekst: Laura Goense Foto: Persfoto's
‘
- test worden gedaan. Het vaststellen van resistenties tegen medicijnen kan meestal alleen in hoogstaande laboratoria. “Vooral in ontwikkelingslanden hebben veel arme mensen geen toegang tot deze testen. Mensen blijven daardoor besmettelijk, worden steeds zieker en komen in het ergste geval te overlijden.” Dat DNA-sequencing
De draagbare MinION van Oxford Nanopore.
en bestaande infectieziektes en hun resistenties in één keer diagnosticeren. als projectleider bij betrokken. “Het is onze droom dat iedereen, ook de allerarmste mensen ter wereld, toegang tot deze test kan krijgen”, legt zij uit. Testen, testen, testen is het credo in de COVID-19 bestrijding en dat geldt volgens haar voor alle infectieziektes. “Dat klinkt heel simpel, maar dat is het niet. In veel landen ontbreekt het daarvoor aan de juiste infrastructuur en financiën.” Kremer is hier
pandemie’ heet het project van het Tuberculosefonds dat met 11 miljoen euro steun van de Postcode Loterij volgende week van start gaat. De organisatie gaat zich inzetten voor het wereldwijd toegankelijk maken van een alles-in-één test op broekzakformaat. Door middel van DNA-sequencing kan deze test - in theorie - alle nieuwe Nooit meer een
kon bieden, leek lange tijd slechts toekomstmuziek. Kremer: “Hiermee kan het DNA van een ziekteverwekker, waarin al zijn eigenschappen zijn vastgelegd, worden bepaald. In 2006 heb ik dat voor mijn toenmalige werkgever laten doen en dat kostte destijds 50.000 euro. De ontwikkeling in deze techniek is de afgelopen jaren ontzettend hard gegaan. DNA-sequencing wordt nu vooral voor onderzoek toegepast, maar nog niet standaard om individuele patiënten te diagnosticeren. Met de draagbare MinION van Oxford Nanopore is dat nu wel mogelijk. Daarmee kost het ongeveer 50 euro om een TBC-test te doen.” uitkomst
werkte eerder voor de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en zag met eigen ogen hoe multiresistente TBC in Oost-Europa keihard om zich heen slaat. “Kleine kinderen, volwassenen en ouderen, iedereen kan door TBC getroffen worden en ook deze ziekte kent geen grenzen. Na COVID-19 is TBC de meest dodelijke infectieziekte ter wereld.” De TBC-expert
De (in)directe gevolgen
van COVID-19, zoals de lockdowns, gesloten grenzen en de druk op de gezond-
heidssystemen, hebben ook een negatief effect op de TBC-bestrijding. De verwachting is dat tussen nu en 2025 daardoor 1,4 miljoen extra mensen overlijden aan TBC. Dit zal de wereldwijde inspanningen om TBC te beëindigen met vijf tot acht jaar vertragen. heel lang voordat TBC of een andere infectieziekte wordt vastgesteld, omdat de symptomen niet altijd herkenbaar zijn. Voor vrijwel elke ziekte moet een andere – vaak kostbare Het duurt soms
iedereen zich hiermee zou kunnen laten testen, is dat niet genoeg om infectieziektes zoals TBC helemaal uit te bannen”, vervolgt Kremer. “Door stigma willen mensen zich soms
niet laten testen. Dat moeten we doorbreken. Daarnaast moeten mensen de juiste medicijnen en begeleiding krijgen. Quarantainemaatregelen moeten – indien nodig – direct worden getroffen en contactonderzoek is cruciaal om andere besmette mensen op te sporen. Uiteindelijk kan een goed vaccin – dat voor TBC helaas nog niet bestaat – een ziekte helemaal de wereld uit helpen.” Meer politieke wilskracht
en financiële steun zijn volgens Kremer essentieel. “Alle organisaties uit de TBC-bestrijding doen daarvoor op Wereld Tuberculose Dag een oproep. Het is van levensbelang dat we TBC en alle andere infectieziektes stoppen.”
“Maar zelfs als
Kristin Kremer Laboratoriumexpert van KNCV Tuberculosefonds ADVERTENTIE
Frequent testen is van groot belang Wij van www.coronapcrtesten.nl geloven dat goed testen een belangrijke hoeksteen vormt van de uiteindelijke oplossing om corona de wereld uit te helpen. Andere belangrijke hoekstenen als oplossing op de pandemie omvatten het op grote schaal vaccineren, het dragen van mondmaskers en de huidige lockdown maatregelen. Frequent testen speelt een belangrijke rol bij het tijdig opsporen en uiteindelijk ook isoleren van corona positieve burgers. Daarnaast zal massaal (snel)testen uiteindelijk een grote bijdrage leveren aan en zo niet de sleutel zijn tot het weer op gang komen van het bedrijfsleven, de evenementenindustrie en reisbranche. Onze BIG-geregistreerde arts is al vanaf het begin van de corona pandemie betrokken bij de diagnostisering, opvang en behandeling van corona patiënten. Vanuit deze ervaring en exper-
tise hebben wij als coronapcrtesten.nl getracht hoogwaardige testlocaties door het gehele land op te zetten.Hierin zijn kwaliteit, veiligheid en klantgerichtheid voor ons kernbegrippen. Momenteel leveren wij onze bijdrage aan de pandemie door op locatie snel- en PCR-testen af te nemen voor particulieren en bedrijven. Verder leveren wij voor zakelijke relaties een all-in pakket waarbij wij van A tot Z meedenken om uw bedrijf coronaproof te houden. Naast het actief meedenken met uw bedrijf over bijvoorbeeld de hoeveelheid af te nemen testen, de testmomenten en eventueel andere te nemen maatregelen kunnen wij als coronapcrtesten.nl direct de praktische implementatie voor uw bedrijf verzorgen. Ook het opzetten van een tijdelijke of mobiele testlocatie behoort hierin tot de mogelijkheden.
Graag denken wij met u mee aan de corona oplossingen van morgen!
www.coronapcrtesten.nl Mail: info@coronapcrtesten.nl Tel: 06-29178577
VCS Observation - Partner Content E-health & Preventie - Gezondheid
17
VCS OBSERVATION - Partner Content analysenederland.nl
24/7 AVG-proof zicht op couveusebaby’s, via een livestream en online community
Op afstand betrokken bij couveusebaby’s, met BabyWatch een afdruk maken, als herinnering en voor de verwerking.
Partner Content
VCS Observation
Het besmettingsgevaar op de ic-afdeling neonatologie moet minimaal zijn, zeker nu. Tegelijkertijd willen ouders continu weten hoe het met hun kindje gaat en hun familie bij de kraamtijd betrekken. Ook moeten verpleegkundigen snel in actie komen in kritieke situaties. Met BabyWatch hebben familie en verpleegkundigen op afstand zicht op de couveusebaby: AVGproof, onafhankelijk getoetst én gecertificeerd. U hebt misschien eerder gewerkt met een observatiesysteem voor de afdeling neonatologie. Vaak kan zo’n systeem niet voldoen aan de laatste wet- en regelgeving is het daarom niet meer operationeel. Terwijl deze dienstverlening aan ouders goed past bij de eigentijdse uitstraling van het ziekenhuis: open, transparant, modern en innovatief. BabyWatch van VCS Observation heeft de juiste certificeringen én biedt een extra functionaliteit: een afgeschermde online community. Hierin delen ouders en familieleden
Ontwikkeld in de praktijk, met Radboudumc in Nijmegen BabyWatch is ontwikkeld in de praktijk, in samenwerking met het Radboudumc in Nijmegen. Applicatiespecialist van het Radboudumc Bart Luijten vertelt: “Met BabyWatch hebben verpleegkundigen nog meer zicht op de baby en kunnen we ouders en familieleden via de community beter betrekken bij het kindje. Deze dienstverlening past goed bij de strategie van het Radboudumc, om persoonsgericht en innovatief te zijn.”
”
Familie en verpleegkundigen hebben 24/7 zicht op de couveusebaby
foto’s en berichten met elkaar en plaatsen verpleegkundigen updates. Betrokken via livestream en online community Dankzij BabyWatch volgen ouders 24/7 hun baby via een livestream, die in verbinding staat met een webcam aan het bedje van de baby. In de online community van BabyWatch kunnen artsen en verpleegkundigen ouders eenvoudig een update sturen. Dit is eenrichtingverkeer en neemt zo onrust van telefoonverkeer weg. Ook kunnen ouders via deze online community
BabyWatch is AVG-proof, onafhankelijk getoetst én gecertificeerd. hun vrienden en familie (ook uit het buitenland) uitnodigen om mee te kijken met de baby. In deze community delen gekoppelde accounts foto’s, berichten en video’s met elkaar. Ouders kunnen hiervan later
Meer informatie Neem contact op met Carel ten Horn van VCS Observation via telefoonnummer 0416 54 10 10 of e-mail carel.ten.horn@vcsobservation.com. Hij maakt graag een afspraak met u.
Veilig en toegankelijk BabyWatch is eenvoudig toegankelijk op elk device met een internetverbinding. De community is gesloten en werkt met tweewegauthenticatie. Carel ten Horn van VCS Observation vertelt: “BabyWatch is ISO 2700- en 9001-gecertificeerd en onafhankelijk getoetst met een pen- en hacktest. Ouders krijgen toegang tot het online platform via tweewegauthenticatie. Op deze manier is ook de privacy gewaarborgd.”
Beeld: VCS Observation Carel ten Horn van VCS Observation en Bart Luijten van Radboudumc tijdens de lancering van BabyWatch
Ouders zien hun kindje via de livestream en bekijken de updates in de online community
Meer weten?
Vraag een (online) presentatie over BabyWatch aan voor uw afdeling. Deze duurt ongeveer een uur en is volledig vrijblijvend. Scan de QR-code voor meer informatie over BabyWatch
VCS Observation Havenweg 28, 5140 AM WAALWIJK www.vcsobservation.com ADVERTENTIE
Kinderwenscentrum Tambre, een klein stukje Nederland in Madrid Steeds meer Nederlandse vrouwen en koppels kiezen voor een vruchtbaarheidsbehandeling in landen als Spanje. Een vooruitstrevender wetgeving, een kwalitatief hoogwaardige gezondheidszorg en deskundige medische professionals z�n een paar van de redenen waarom men uitw�kt naar Spanje. Naast deze kwaliteiten, die het merendeel van de privé-klinieken in het land kenmerken, ontvangt elk centrum z�n patiënten op z�n eigen manier. Vandaag ontdekken we de Tambre filosofie. Tambre, gevestigd in een prachtige, rustige, groene w�k in hartje Madrid, is pionier op het gebied van geassisteerde voortplanting. Dankz� haar meer dan 40 jaar ervaring hebben duizenden mensen hun droom om een gezin te stichten uit zien komen. Daarnaast, door het toepassen van de laatste technologieën en protocollen kan de kliniek zich roemen over succespercentages die ver boven het zowel nationale als Europese gemiddelde liggen. Bovendien, zo vertelt algemeen directeur Inge Kormelink, worden alle behandelingen precies afgestemd op de individuele situatie van de patiënten, om ze zo de meest optimale kans tot slagen te kunnen geven. Ten eerste bestuderen w� zorgvuldig de medische voorgeschiedenis, indien nodig voeren w� aanvullende testen uit, om zo alle factoren die een zwangerschap zouden kunnen verhinderen te kunnen uitsluiten. Elke vrouw, elk stel is anders, dus elk behandelplan ook. Kormelink, die opgroeide in een Nederlands ondernemersgezin in een klein dorpje aan de Duitse grens, werd in 2018 directeur van Tambre. Dankz� haar uitgebreide ervaring in de sector en haar internationale achtergrond heeft z� van de kliniek een centrum gemaakt dat gespecialiseerd is in het behandelen van de meer complexe fertiliteitsgevallen voor patiënten uit de hele wereld. Dit is ook het geval van Lyan en Bram, een Nederlands stel dat al twee keer op Tambre heeft vertrouwd om hun gezin uit te breiden. “We hadden die persoonl�ke aandacht, een behandelplan aangepast aan onze situatie, echt nodig om
een kindje te kunnen kr�gen,” legt h� uit. Het koppel waardeert de technieken die het succes van hun behandeling hebben vergroot, zoals de pre-implantatie genetische diagnostiek, evenals de zorgvuldigheid en betrokkenheid van de professionals die hen in hun proces hebben begeleid. “Met name voor m� is het natuurl�k heel intens om de afspraken en de behandeling zelf te doorstaan. Maar eigenl�k werd je op elk moment wel gerustgesteld, werd er even een lief woordje tegen je gezegd, of even in je hand geknepen. Ik denk dat dat heel belangr�k is”, bekent Lyan. Ze benadrukken ook hoe prettig en veilig ze zich in het centrum voelden, ondanks de huidige gezondheidssituatie. “Onze missie is om alle tw�fels van patiënten gedurende het hele proces weg te nemen en hen te begeleiden wanneer ze in Spanje z�n. We bl�ven voortdurend met hen in contact om ze te kunnen informeren en natuurl�k te ondersteunen. Ook communiceren we alt�d in hun eigen moedertaal, wat erg op pr�s wordt gesteld, zeker in een toch best wel emotioneel fertiliteitstraject” zegt Babs Van Enoo, hoofd van de Nederlandse patiëntenbegeleiding b� Tambre. Tot slot vertelt Kormelink dat ze de steeds meer aanvragen voor IVF en Eiceldonatie behandelingen b� Tambre door Nederlandse patiënten binnenkr�gen. Kwaliteit, uitstekende resultaten en een gepersonaliseerde behandeling in eigen taal zonder wachtl�sten worden enorm gewaardeerd. Ons gezamel�ke doel is om al onze patiënten hun droom, een gezond kindje te kunnen kr�gen, te helpen te verwezel�ken en het f�ne is dat dit in de meeste gevallen ook daadwerkel�k lukt, besluit ze.
Lyan en Bram
clinicatambre.nl
18
Gezondheid - E-health & Preventie analysenederland.nl
Vraag voor het (digitale) antwoord! Opinie
Mijn hele leven lang ben ik al nieuwsgierig, altijd op zoek naar hoe iets beter of anders kan. Die nieuwsgierigheid sluit aan op een belangrijke drijfveer: mensen die van nature niet de sterkste positie hebben een stem geven. En daarom ben ik ook zo gefascineerd door de mogelijkheden die technologie kan toevoegen aan de zorg. Technologie klinkt onpersoonlijk en het gebruik ervan roept allerlei begrijpelijke vragen op, maar technologie biedt vooral juist een kans om zorg persoonlijker maken en beter aan te sluiten op de behoefte van mensen. Foto: Persfoto
T
echnologie kan
en informatie bij elkaar brengen. Door digitale zorg kun je een gesprek voeren met de dokter, maar ook met mensen die je er zelf bij wil hebben, zonder afhankelijk te zijn van de locatie. Zonder reistijd en gedoe. mensen
Nieuwe mogelijkheden,
zelfmeting en het koppelen van data, kunnen inzicht bieden in je gezondheid, voor jezelf en de dokter. Dit biedt een mooie basis om vervolgens via een gelijkwaardige dialoog te bespreken hoe een ingreep of behandeling kan bijdragen aan jouw gewenste kwaliteit zoals
van leven en functioneren. Slim gebruik van data kan overigens ook bijdragen aan het beter organiseren van de zorg. Het biedt bijvoorbeeld sturingsinformatie om de omslag te maken van business intelligence naar augmented intelligence. Hierdoor ontstaan voorspellende algoritmes voor de benodigde inzet van mensen en middelen, zodat daarop gestuurd kan worden. Technologie kan een
bijdrage leveren aan het voorkomen, voorspellen en verplaatsen van zorg naar de plek waar mensen graag willen zijn. Het gebruik ervan kan de zorg personaliseren en een bijdrage leveren aan de emancipatie van de patiënt en cliënt door hem of haar mede-eigenaar te maken van de informatie en behandeling. Daarvoor is nog wel de essentiële stap nodig dat er veel vaker, voorafgaand aan het toepassen van digitale zorg, de vraag wordt gesteld: voor welke vraag van wie is deze vorm van digitale zorg een passend antwoord? Of liever nog omgedraaid: wat is jouw gewenste kwaliteit van leven en welke mogelijkheden zijn er om daaraan bij te dragen op een fysieke of digitale manier, of een combinatie daarvan? En wat is er nodig om goed, veilig en eenvoudig gebruik te maken van digitale zorg? Dit gaat allemaal niet vanzelf, merken we aan het relatief lage gebruik van digitale zorg.
staan mooie voorbeelden van vormen van digitale zorg. Die zijn niet alleen vormgegeven om mensen meer eigen regie te geven en de kwaliteit van de zorg en de organisatie te vergroten. Ze bieden ook een antwoord op het tekort aan personeel. Personeel is nu juist de belangrijkste asset in de zorg. Juist daarom sluit ik graag aan bij de oproep voor het ontwikkelen van digitale zorg met de patiënt en verpleegkundige. We moeten daarbij ook investeren in digitale vaardigheden. Zodat de toepassing eenvoudig is en makkelijk gebruikt kan worden. In deze uitgave
Toepassingen dienen
te komen in een platform. Zo wordt sturingsinformatie gecreëerd over passende zorg en hoe we die slim organiseren. Bovendien draagt dit, mits goed georganiseerd, bij aan gebruiksgemak voor medewerker en patiënt. samen
u zich laat inspireren door de vele mooie mogelijkheden die beschreven staan in deze uitgave. Laten we onszelf daarbij ook steeds de vraag stellen: voor wie en op welke vragen biedt deze toepassing een antwoord? Zo gaan we samen digitaal vooruit. Ik hoop dat
Lea Bouwmeester, Voorzitter Redactieraad ICT&health
ADVERTENTIE
“Expertise vind je door middel van hulp van buiten”- Floris van der Breggen De zorg is een complexe markt en er zijn veel factoren waar je als ondernemer rekening mee moet houden. Denk bijvoorbeeld aan verschillende wet- en regelgeving. Een voorbeeld hiervan is de Medical Devices Regulation (MDR) die op 26 mei 2021 ingaat. Deze wet kan grote impact hebben en vraagt actie van ondernemers. De overheid kan daarbij helpen. Zorg voor innoveren is het centrale aanspreekpunt waar ondernemers met innovatievraagstukken terecht kunnen. CE-certificering voor software Ook Floris van der Breggen van SyncVR Medical zocht hulp en ondersteuning. Zijn start-up ontwikkelt virtual reality (VR) voor pijn- en angstvermindering. Een succesvol hulpmiddel, zo bleek uit een experiment op de oncologieafdeling van het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam. Hij vroeg Zorg voor innoveren of de VR-applicaties die zij gebruiken, worden geclassificeerd als
medisch hulpmiddel. Met ingang van de nieuwe MDR-wetgeving wordt veel software ook aangemerkt als medisch hulpmiddel, met als gevolg dat die toepassingen gekeurd moeten worden en een CE-certificering moeten bezitten. De beoordeling of een toepassing een medisch hulpmiddel is en vervolgens het aanvragen van CEcertificering, is een ingewikkeld proces dat specifieke expertise vraagt.
Stel je vraag Zorg voor innoveren is een samenwerkingsverband tussen vijf overheidspartijen en heeft daarmee brede kennis van het zorginnovatie landschap; het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), Nederlandse Zorgautoriteit (NZA), Zorginstituut Nederland (ZiNL) en ZonMw.
Met een adviseur van Zorg voor innoveren heeft Van der Breggen naar zijn toepassing gekeken. Dit heeft ertoe geleid dat voor hem duidelijk is dat zijn toepassing behoort tot medisch hulpmiddel klasse I en een uitsluitselverklaring voor andere VR-applicaties. Alleen was hij niet zo ver gekomen: “Ik kan bedrijven die aan de frontlinie staan van innoveren aanraden om gebruik te maken van een externe adviseur. Expertise vind je door middel van hulp van buiten, bijvoorbeeld bij Zorg voor innoveren”.
Ondernemers die tijdens het innovatieproces hulp en ondersteuning kunnen gebruiken, kunnen op www.zorgvoorinnoveren.nl hun vraag stellen, waarna ze verder op weg worden geholpen. Ook vinden ze hier meer informatie over het innovatieproces.
NetRom - Partner Content E-health & Preventie - Gezondheid
19
analysenederland.nl
NetRom - Partner Content
Softwareontwikkeling met sectorspecifieke kennis
secundaire arbeidsvoorwaarden, zoals uitzonderlijk veel teambuilding activiteiten, gratis warme maaltijden uit eigen bedrijfsrestaurant, sportfaciliteiten en een carwash Uit onderzoek van het UWV blijkt een structureel gebrek om maximale medewerkerstevredenheid en retentie te aan gekwalificeerde softwareontwikkelaars met kennis garanderen. We willen de beste IT-werkgever in Roemenië van de sector. Dit structurele tekort belemmert innovatie zijn, met de grootste toegevoegde waarde voor onze klanten.” in de zorg. Inmiddels staat het onderwerp vrijwel bij ieder bedrijf op de management agenda en wordt er Langetermijnsamenwerking met Ultimo gezocht naar oplossingen. NetRom bouwt al twintig “Onze focus ligt op langetermijnrelaties met medewerkers en jaar aan haar organisatie en heeft zich ontwikkeld klanten”, gaat In ’t Veld verder. “En onder andere met tot een toonaangevende softwareontwikkelaar- en Ultimo werken wij al jaren heel prettig samen.” Ultimo kennispartner van Nederlandse softwarebedrijven beschikt over een Enterprise Asset Management platform en corporate eindgebruikers. De onderneming groeit en ondersteunt daarmee ruim 2.100 klantorganisaties in jaarlijks tussen de 15 en 20%. Een van de grootste Healthcare, Manufacturing, Logistics, Civil Infrastructure kennisdomeinen sectoren voor NetRom is Healthcare. en Utilities. 75% van de Nederlandse ziekenhuizen Sectorspecifieke kennis en ervaring wordt in het gebruikt Ultimo voor het onderhoud en beheer van bijzonder door het Healthcare segment als vereiste medische apparatuur, gebouwen, installaties, IT- en andere gesteld in de overweging om software development uit bedrijfsmiddelen. Enkele jaren geleden kreeg Ultimo te besteden. behoefte aan meer software ontwikkelcapaciteit van hoge kwaliteit, maar ook aan flexibiliteit. Omdat beide Employee first = customer first in Nederland moeilijk zijn te vinden, diende de gedachte Op twee vlakken onderscheidt NetRom zich ten opzichte aan nearshore softwareontwikkeling zich snel aan. In het van andere spelers, namelijk de diepgaande knowledge begin waren ze bij Ultimo redelijk sceptisch wat betreft base met sectorspecifieke kennis en een vooruitstrevend nearshoring vertelt Erik Huisman, Chief Technology Officer HR-beleid. In ’t Veld: “Door twintig jaar ervaring hebben bij Ultimo. “Ik hoorde vele verhalen van partijen waarbij we in de softwareontwikkeling een enorme knowledge base het was misgegaan. Dat gevoel hadden we vanaf dag één opgebouwd. Technologische en sectorspecifieke kennis die totaal niet met NetRom. De culturele fit was voor ons heel we graag inzetten! Daarnaast vinden we het aantrekken belangrijk en de Roemeense cultuur lijkt veel op de cultuur van talentvolle mensen belangrijk, maar vooral ook het hier. Dat is toch anders als je samenwerkt met een partij uit behouden van deze mensen. Kennis loopt op twee benen, India. We zijn echt onderdeel van elkaars team. Voor ons dus als de medewerkers lang bij ons blijven creëer je van enorme toegevoegde waarde, maar ik denk ook voor continuïteit en zekerheid bij de klanten. “Remote staffing NetRom. Zo leren we niet alleen van elkaar, maar komen we modellen, waarbij ontwikkelaars met hoogwaardige kennis ook nog eens tot nieuwe ideeën en oplossingen.” worden ingezet, kunnen slagen, maar de échte toegevoegde waarde van OPD (Offshore Product Development) spelers “Toen ik in 2010 het eerste mailtje van Erik kreeg, nodigde zit in het opbouwen van sectorspecifieke kennis. Daarmee ik hem uit om bij een van onze vestigingen eens te komen bereik je zeer succesvolle en voorspelbare productontwikkeling kijken”, aldus In ’t Veld. “Dat zorgde voor een zeer prettige in een co-creatie setting. Op dit moment werken we dan start en hebben we in korte tijd de diepgaande kennis uit ook aan een NetRom campus en investeren we fors in onze knowledge base kunnen bewijzen. Gedurende de Partner Content NetRom
Meer informatie op NetRom.nl en Ultimo.com
samenwerking zijn wij als één van de eerste gestart met blended teams.” Huisman: “We hebben ervoor gekozen om niet alleen onderhoudswerk te laten doen door NetRom, maar ook nieuwe ontwikkelingen. We willen NetRom echt onderdeel van het Ultimo team laten zijn. Op deze manier is het werken voor Ultimo als NetRom medewerker een uitdaging en heb je snel toegang tot de juiste medewerkers. Hierdoor ben je ook in staat om op een snellere manier te kunnen opschalen.” Elkaar versterken “Doordat het versterken van beide teams centraal staat in de samenwerking, groeit de onderlinge samenwerking nog steeds”, besluit In ’t Veld. “Vanuit NetRom bieden we als softwareontwikkelaar een set van best practices waar al onze klanten van profiteren. Onder andere door de grote knowledge base, biedt dit de mogelijkheid voor klanten om te groeien en uitbreidingen te realiseren.” Huisman: “Door het gebruik van de ontwikkelcapaciteit van NetRom zijn we flexibel en kunnen wij onze klanten op de best mogelijke manier bedienen. Wat ik heel positief vind, is dat ze hun verantwoordelijkheid willen nemen, veel willen leren en veel verder gaan dan alleen instructies opvolgen. NetRom denkt kritisch en zeer betrokken mee, zowel in technisch als in functioneel opzicht. Ultimo herkent de betrokkenheid van NetRom Software bij het project, door dezelfde commitment naar klanten. ” Eerste hulp bij softwareontwikkeling NetRom ontwikkelt ook maatwerk software met ervaring in HL7, ZIS/EPD, medical imaging, ERP applicaties en andere resource planning tools. Ze beschikken over een aparte QA afdeling van 70 ISTQB gecertificeerde test engineers. Onlangs is NetRom als #1 IT-leverancier beoordeeld in de Giarte IT Experience Benchmark. “Mede dankzij onze klanten hebben we dit geweldige resultaat behaald!“, besluit In ’t Veld. Dit jaar doet NetRom weer mee aan de benchmark onder IT-leveranciers.
20 Gezondheid - E-health & Preventie analysenederland.nl
Ouderen goed ondersteunen bij het gebruik van e-health toepassingen E-health
Afgelopen jaar zijn door de coronacrisis enorm veel onderdelen van ons dagelijks leven versneld gedigitaliseerd, zoals de afspraken met de collega’s, maar ook de afspraken met de huisarts. Voor ouderen een enorme omschakeling die niet altijd even gemakkelijk is. Goede begeleiding hierbij vanuit Thuiszorg, familie of het verpleeghuis, is van cruciaal belang. Tekst: Féline van der Linde Foto: Georg Arthur Pfluegerf
“
met verschillende factoren. “Wanneer ouderen al bekend zijn met dergelijke toepassingen, bijvoorbeeld al sociale media gebruiken, zullen zij ook meer openstaan voor bijvoorbeeld e-health toepassingen, mits zij inschatten dat de toepassing nuttig voor hen is natuurlijk. Daarnaast is het gebruiksgemak voor de ouderen van belang. Is het niet eenvoudig te gebruiken en zijn de digitale vaardigheden van ouderen niet toereikend genoeg? Dan zal men minder van plan zijn om een e-health toepassing te gebruiken.” ouderen ook bang zijn om iets verkeerd te doen, aldus Bolman. “Zij kunnen bang zijn voor privacyschending of phishing berichten. Maar op de lange termijn vergroten e-health toepassingen de veiligheid en zelfredzaamheid van ouderen. De samenleving digitaliseert en ouderen kunnen daar niet meer om heen. Zij moeten het gevoel hebben deze ontwikkeling bij te kunnen houden om de eigen regie te kunnen blijven behouden. Kunnen ze het niet bijhouden of begrijpen zij de toepassingen niet? Dan heeft dit een enorme negatieve invloed op de houding tegenover e-health en daarmee op termijn (door de verdere digitalisering van de maatschappij) de eigen regie.” Bovendien kunnen
bij de ouderen niet per se het gebruik van e-health toepassingen, maar voornamelijk het gebruik van sociale media het afgelopen jaar toenam”, vertelt Catherine Bolman, professor eHealth-applicaties aan de Open Universiteit. “Eigen onderzoek liet zien dat al veel ouderen sociale media gebruiken. Bij ouderen tussen 65 en 75 jaar is dat maar liefst 75%. Tegelijkertijd zagen we dat maar 20% van de ouderen van boven de 85 sociale media gebruiken.” Je zag dat
de situatie voor corona. Of ouderen digitale communicatietoepassingen (gaan) gebruiken heeft volgens Bolman te maken Dit was echter
De samenleving digitaliseert en ouderen kunnen daar niet meer om heen.
Nederlanders worden
ouder en blijven langer thuis wonen. “Het kunnen detecteren van een val of zorgen voor digitale tools waarmee ouderen zelf bijvoorbeeld hun bloeddruk kunnen meten en deze via videobellen kunnen bespreken met de arts zorgt ervoor zij vanuit huis zorg op maat kunnen krijgen, waarbij de combinatie van zorg via digitale hulpmiddelen en face-to-face zorg in balans is. In de praktijk blijkt vaak nog dat de digitale vaardigheden van ouderen onvoldoende zijn. De Thuiszorgmedewerker, de mantelzorger of steeds
verpleger krijgt er dan een extra taak bij: de ouderen motiveren om digitale toepassingen te gebruiken en hen te begeleiden bij de digitale vaardigheden die daarvoor nodig zijn. Niet alleen krijgt de verzorgende er een extra taak bij, hij of zij moet zelf ook over voldoende digitale vaardigheden beschikken. In beginsel zal dit dan ook meer tijd gaan kosten voor de verzorgende en zal deze wellicht ook een extra cursus moeten gaan volgen. Maar op de langere termijn zal het de zorgprofessional tijd gaan opleveren. Thuiszorgorganisaties kunnen zo onderdelen
van hun dagelijkse werk op afstand laten plaatsvinden.” digitaliseert, ouderen worden steeds ouder en als gevolg zullen steeds minder mensen tot de beroepsbevolking gaan behoren, besluit Bolman. “We moeten dus met minder mensen meer gaan doen. Om deze transitie kunnen we niet meer heen en het is zaak de zorg zo in te richten dat deze mee kan met haar tijd. De zorgprofessionals zullen nu dus samen met de ouderen e-health toepassingen moeten implementeren waar mogelijk zodat dit De samenleving
uiteindelijk tijd bespaart voor de zorgprofessional. Tegelijkertijd houden ouderen daarmee meer eigen regie en kunnen zij zo vaak langer thuis blijven wonen. Persoonlijk contact in een goede mix met digitale ondersteuning, die aansluit bij de persoonlijke behoeften van de oudere, is daarbij nodig. Het is dan wel belangrijk ervoor te zorgen dat alle ouderen toegang hebben tot de e-health toepassingen en niet alleen de hoogopgeleiden. De ongelijkheid in gezondheid tussen hoog- en laagopgeleiden mag niet groter worden door de digitalisering van de zorg.” ADVERTENTIE
Contact door aanraking Soms is het lastig om contact te maken met een cliënt, bijvoorbeeld omdat die daar moeite mee heeft door een aandoening. Aanrakingen en geluiden kunnen dan helpen om toch contact te maken en dat is waar het instrument CRDL (Cradle) op gericht is. Als twee personen hun hand op de CRDL leggen en vervolgens elkaar op de huid aanraken, zal de ruimte gevuld worden met geluiden. Aanraken en delen van ervaringen Door elkaar op verschillende manieren aan te raken, zullen er andere geluiden te horen zijn, zoals een kerktoren, trein of de zee. De geluiden roepen herinneringen en emoties op, waardoor verbinding mogelijk is. Mariëlle Peereboom, welzijnsmedewerker bij Sint Jacob in Schalkwijk, zag zelf wat deze geluiden voor cliënten kunnen doen. “Ik merkte dat een dochter van een van de bewoners graag meer interactie wilde hebben, daarom heb ik de CRDL aangeraden. De bewoonster was altijd erg alert, maar toen haar dochter over haar arm wreef en er zeegeluiden te horen waren ontspande ze helemaal. De dochter vertelde dat haar moeder vroeger in Zandvoort had gewoond en dat ze de zeegeluiden waarschijnlijk herkende.” Design en erkenning “Het gebruik van hout en speelse organische vormen nodigen uit om aan te raken en aan de buitenkant is het niet te zien dat het een technologisch hulpmiddel is”, zegt Ger Schuivens, directeur van CRDL. Er zijn al meer dan duizend exemplaren in gebruik. Bovendien heeft de CRDL al meerdere prijzen gewonnen. Denk onder andere aan de Prachtig-oorkonde van Alzheimer Nederland, de HeldCare 2017 van Achmea en Social Enterprise NL, de Purpose Award 2017 van uitgeverij De Optimist en de Droomfabriek Amsterdam en de Nationale ZorgInnovatieprijs 2018 van de ministeries van Economische Zaken en VWS. CRDL is een mooi voorbeeld van complexe technologie die eenvoud in gebruik laat zien. Het onderstreept de menselijke maat in de zorg door het scheppen van verbinding.
Meer informatie op CRDL.com
E-health & Preventie - Gezondheid
21
analysenederland.nl
Implementatie van digitale technologieën voor de geestelijke gezondheidszorg versneld door de coronacrisis E-health
Al twintig jaar is e-mental health volop in ontwikkeling. Vanaf de introductie van het world wide web tot aan nu is er enorm veel veranderd. Waar eerst alleen de telefoon werd ingezet voor consultatie tussen zorgprofessionals over psychische problemen van patiënten, kwam hier eind jaren negentig verandering in. Onder andere door de komst van internet werden zowel intensieve als meer kortdurende interventies voor GGZ problematiek op afstand mogelijk. Tekst: Féline van der Linde Foto: Vanessa Garcia
“
ontzettend veel onderzoek gedaan”, vertelt Heleen Riper, professor klinische psychologie aan de VU Amsterdam. “Online therapieën ontwikkelen betekent niet alleen het beschikbaar maken van een mooie interventie, maar deze moet ook goed werken vanuit klinisch oogpunt en mag geen schade berokken aan de patiënten. Tegelijkertijd moet het bij voorkeur ook kosteneffectief zijn. Wetenschappelijke klinische onderzoeken laten zien Sindsdien is er
Stap voor stap zal cognitieve gedragstherapie steeds beter in de digitale omgeving kunnen worden neergezet.
dat deze interventies op afstand (onbegeleid en begeleid) effectief zijn wanneer je ze vergelijkt met niets doen, en dit geldt ook voor de reguliere face-to-face interventies. Dit geldt met name voor interventies die gebaseerd zijn op cognitieve gedragstherapie voor de veelvoorkomende psychische aandoeningen als depressie en angsten bij zowel jongeren als volwassenen.” is het resultaat van therapie op afstand anders, gaat Riper verder. “Maar via mobiele applicaties is psycho-educatie tegenwoordig 24 uur per dag beschikbaar. Het scheelt veel (reis)tijd voor de patiënt en er heerst vaak nog een stigma op bijvoorbeeld naar een verslaVoor iedere patiënt
vingskliniek te gaan. Dan is het prettig dat vanuit de eigen omgeving asynchroon (dat wil zeggen het contact tussen de therapeut en patiënt vindt asynchroon in tijd plaats) therapie kan worden gevolgd. Maar bij internettherapie wordt ook een groot appel gedaan op de zelfredzaamheid van de patiënt. De ene patiënt kan dat beter dan de ander. Voor de therapeut betekent het digitaal geven van de therapie een mogelijke besparing van kosten bijvoorbeeld doordat ‘no shows’ makkelijker verwerkt kunnen worden en dat de begeleiding minder tijd kost. Ook heeft het als voordeel dat deze (beschreven) begeleiding altijd beschikbaar blijft zowel voor de therapeut als patiënt.
Meer data en ook een ander soort data komen hierdoor ter beschikking, waar ontzettend veel geleerd van kan worden zowel voor onderzoek als in de therapie, bijvoorbeeld hoe en of patiënten hun huiswerk maken. Maar ook face-to-face contact biedt veel voordelen zoals het elkaar goed en direct in de ogen kunnen kijken, iets dat bij begeleide zelfhulp niet mogelijk is en via videobellen soms lastig is. Daarnaast vergt het zowel van de patiënt als therapeut bepaalde vaardigheden om in een asynchrone geschreven context of in de context van synchroon contact op afstand goed te kunnen interacteren.” heeft nood wetten gebroken, want Door de coronacrisis
binnen een maand gaf 90 procent van de hulpverleners online en vooral via videobellen interventies aan patiënten met psychische problemen. Riper: “Waar twintig jaar aan onderzoek en pogingen van implementatie dit niet voor elkaar kregen, zorgde de coronacrisis daar wel voor. En dat heeft over het algemeen goed uitgepakt. Maar we weten nog weinig over hoe effectief het daadwerkelijk is en of videobellen op grote schaal stand houdt nadat COVID-19 verdwenen is. Daar wordt nu dan ook veel onderzoek naar gedaan. Online therapie geven vereist deels dezelfde, maar ook andere vaardigheden dan face-to-face therapie in de praktijk. Wel is aannemelijk dat therapie via beeldbellen een groter deel van het aanbod zal blijven omdat deze vorm door veel therapeuten en patiënten als positief ervaren wordt. De toekomst zal echter liggen in blended vormen van therapie waarbij face-to-face contact en digitale middelen (inclusief beeldbellen) geïntegreerd gebruikt kunnen gaan worden, steeds meer afgestemd op de behoeften van de individuele patiënt en therapeut. Deze hybride vorm, waarbij deels therapie in de kliniek en deels online therapie wordt gegeven heeft de toekomst. De mogelijkheid om therapie
in de kliniek te kunnen geven zal blijven, want sommige zware complexe problematiek kun je niet online behandelen en sommige patiënten vinden het om uiteenlopende redenen juist niet prettig om online therapie te ontvangen, dit kan zijn vanwege gebrek aan privacy in de thuis- of werksituatie, behoefte aan fysieke nabijheid of vanwege beperkte digitale vaardigheden of gebrek aan digitale technologieën, zoals een smartphone. zal cognitieve gedragstherapie steeds beter in de digitale omgeving kunnen worden neergezet, besluit Riper. “Zo biedt beeldbellen voor een therapie in groepsverband voordelen en zorgen technologische ontwikkelingen voor verschillende voordelen. Zo kan een mobiele applicatie de dagelijkse stemming registreren en zo de patiënt helpen bij het inzicht verkrijgen voor wat betreft het beloop van de dagelijkse depressieve gevoelens. De online mogelijkheden zijn ontelbaar en nieuwe technieken zorgen voor maatwerk en een betere en effectievere aanpak van de mentale gezondheid. Maar elke patiënt is anders en daarom zal gekeken moeten worden wat past bij de patiënt voor het beste eindresultaat.” Stap voor stap
ADVERTENTIE
‘Een tiener met een eetstoornis heeft iets anders nodig dan een volwassene met autisme’ Blended behandelen op maat met e-healthplatform Jouw Omgeving’ Starten met een hulpverleningstraject is vaak een opluchting, maar kan ook belastend zijn. E-healthplatform Jouw Omgeving stelt cliënten in staat zich helemaal te richten op het behandelproces, door daar zoveel mogelijk inzicht en ondersteuning bij te bieden. Mede-oprichter Robbert Slotman legt uit: ‘we zijn zo’n tien jaar geleden gestart in het jeugddomein, met specifieke focus op jongeren met een licht verstandelijke beperking. Informatie die je visueel en stap-voor-stap gedoseerd aanbiedt wordt beter verwerkt. Je ziet dat terug in de manier waarop het platform is ontworpen: visueel, interactief en aansluitend bij de leefwereld van jongeren.’ Bestaande behandelprotocollen zijn in samenwerking met de jeugd-ggz digitaal herontworpen. Jongeren kunnen een blended behandeling volgen, waarbij zij online werken aan opdrachten en oefeningen en face-to-face gesprekken met de behandelaar voeren. Bij het ontwerp is goed nagedacht over wat passend is voor welke doelgroep. ‘Een tiener met een eetstoornis heeft iets anders nodig dan een volwassene met autisme’, legt Slotman uit. De aangesloten zorgorganisaties herkennen zich in die
visie. Wieteke Beernink is bestuurder bij Accare, aanbieder van specialistische jeugdhulp. ‘Bij Accare gaan we voor ‘Elke dag beter’. Wij ervaren Jouw Omgeving daarbij als echte partner. Jouw Omgeving sluit goed aan bij de belevingswereld van jongeren én bij onze interne processen.’ Bij de keuze voor een e-healthplatform doe je er goed aan te zoeken naar een systeem dat in de breedte ondersteunt: waarmee het behandelproces inzichtelijk wordt en partijen samen kunnen werken in één dossier, waar informatie te vinden is over de zorginstelling en het traject én waar content in wordt aangeboden om blended behandelen vorm te geven. Directeur behandelzaken Nico Beuk van ggz-instelling Arkin Jeugd&Gezin herkent die integrale aanpak: ‘de inzet van Jouw Omgeving stelt ons in staat cliënten efficiënter en laagdrempeliger te behandelen. Tegelijk neemt het werkplezier van behandelaren toe, doordat er structuur en overzicht ontstaat en samenwerken met ouders en collega’s eenvoudiger wordt.’
E-healthplatform Jouw Omgeving wordt ingezet door zorginstellingen en zelfstandige praktijken in de jeugdhulp, ggz, gehandicaptenzorg en binnen wijkteams. De samenwerking met Avinty (o.a. ECD Care4, USER) maakt integrale hulpverlening mogelijk: alle betrokken partijen rond de cliënt werken samen in één systeem. Iets voor jouw organisatie? Kijk op www.jouwomgeving.nl en plan een demo.
22 Gezondheid - E-health & Preventie analysenederland.nl
Klassieke zorg vraagt om verandering
Regionaal georganiseerde COVID-19 thuismonitoring ondersteunt huisartsen in Drenthe E-health COVID-19 patiënten die zodanig veel klachten krijgen dat ze hun huisarts bellen, worden na huisbezoek meestal snel naar het ziekenhuis doorverwezen. In het ziekenhuis is aan het bed bewakingsapparatuur aanwezig en wordt verslechtering snel door de verpleging opgemerkt. Dit belast de ziekenhuizen in tijden van grote drukte enorm, zeker bij lokale uitbraken.
E-health
De zorg in de huisartsenpraktijken wordt nog altijd via een klassiek model gegeven. Patiënten trekken een nummertje, zoals in de jaren tachtig bij de bank, moeten lang wachten in de wachtkamer, en worden vervolgens bij het loket doorverwezen naar een ander loket.
Tekst: Féline van der Linde
Ten tijde van schrijven zijn er meerdere ziekenhuizen die niet meer voldoende opnamecapaciteit hebben en noodgedwongen COVID-19 patiënten moeten uitplaatsen naar andere ziekenhuizen. Dit is het voorportaal van de gevreesde “Code Zwart” scenario’s, waarbij ambulances in de rij voor het ziekenhuis moeten wachten tot er een plaats vrij komt.
Tekst: Féline van der Linde Foto: Pixabay
“
Dat moest anders
dacht ik”, vertelt Vladan Ilic, huisarts en oprichter van Westerdokters. “Ik begon mij af te vragen hoe ik dit ouderwetse model naar de huidige moderne tijd kon brengen. Brainstormsessies met de huisartsen van de praktijk volgden. We vergaten alles wat we wisten en van daaruit wilden we de praktijk weer opnieuw gaan beginnen. Al vrij snel werd duidelijk dat we maar twee dingen echt nodig hadden en dat waren de huisarts en de patiënt. De rest was een overbodige luxe.” werd gezet in de communicatie, gaat Ilic verder. “De toegang via internet voor de patiënt werd gemaximaliseerd en de patiënt kan op deze manier te allen tijde met de huisartsen communiceren via chat en videobellen. De fysieke toegang tot de praktijk hebben we geminimaliseerd tot De eerste stap
Zeker in de zorg zullen we niet meer terugkeren naar het oude ‘normaal’.
alleen noodzakelijk. Op deze basis, ‘digital first’, moest de praktijk gaan draaien. Eerst het contact digitaal zoeken met de huisarts. Mocht het probleem niet opgelost kunnen worden dan pas fysiek contact toelaten. Met de coronacrisis was het dan ook gemakkelijk aanpassen, aldus Ilic. “Het was eigenlijk ‘business as usual’ in een ongewone tijd en wij konden gemakkelijk onze online activiteiten opschalen van 50 tot 75 procent online, naar 85 tot 90 procent online.” was al lang klaar voor de ‘digital first’ ontwikkeling. Ilic: “Mensen zijn allang gewend om online te communiceren. Het grootste tegengeluid kwam uit de zorg zelf. Andere huisartsen die aangaven dat dit alleen in Amsterdam zou Het brede publiek
kunnen slagen en in andere delen van Nederland niet. Maar dat pakte anders uit. Op een gegeven moment werden we benaderd door een huisarts uit Wouw in Brabant, die ook graag via het ‘digital first’ principe wilde gaan werken. En wat bleek, ook daar kan het aanslaan. Het succes wordt verklaard omdat de tijd er rijp voor is, maar ook doordat dit model een aantal antwoorden kan geven op brandende vragen waar de zorg voor staat. Zo is er een groot gebrek aan personeel in de zorg en de jonge artsen die er zijn staan niet te springen om te werken op het platteland van bijvoorbeeld Friesland of Drenthe.” deze transitie naar digitale zorg te kunnen begrijpen en vooral in te kunnen zien waarom Het belangrijkste om
deze noodzakelijk is, is de verandering van de rol tussen patiënt en huisarts, besluit Ilic. “De rol van de patiënt is steeds sterker geworden en de huisarts is niet meer de alleswetende sjamaan, maar meer een coach. De meeste mensen googlen eerst hun kwaal en vragen vervolgens aan de huisarts of zij het er mee eens zijn. De crisis waar wij ons nu in bevinden vind ik een mooi moment om de verandering naar ‘digital first’ in te zetten. Zeker in de zorg zullen we niet meer terugkeren naar het oude ‘normaal’. Technologische e-health toepassingen als AI en het stimuleren van zelfmonitoring door de patiënt thuis zal de zorg toegankelijker en beter maken. Waarbij zorg niet alleen voor de ‘happy few’ toegankelijk is, maar waar iedereen gebruik van kan maken.”
“In Drenthe is men recent gestart met een uniek project, waarin huisartsen de genoemde doelgroep COVID-19 patiënten actief thuis monitoren”, vertelt Oscar van Dijk, oprichter en CEO van Medicine Men. “Nu wordt maar een deel van de patiënten doorgestuurd naar het ziekenhuis, omdat de meeste patiënten al tijdens de monitoringperiode thuis opknappen. Om te garanderen dat het monitoren thuis net zo veilig is als in het ziekenhuis is een combinatie gemaakt tussen vier partijen: de huisarts, een zorgcentrale, een leverancier van het zorg-op-afstand platform en alle spoedposten in Drenthe. Er is overleg met de vier ziekenhuizen in de provincie om de longartsen ook aan te sluiten. De coördinatie gebeurt vanuit de Huisartsenzorggroep Drenthe. Een grote zorgverzekeraar ondersteunt het project financieel en een onderzoeksgroep afkomstig van het UMC Groningen doet onderzoek naar het effect van deze monitoring. Bovendien onderzoekt men of het veilig en effectief is om bij thuisbehandeling het middel Dexamethason in te zetten. Dit wordt al met veel succes ingezet bij de behandeling in het ziekenhuis en kan bij vroegtijdige inzet zeer waarschijnlijk complicaties verminderen en de revalidatieperiode verkorten.” Uniek in het project is de wijze waarop in het EMMA systeem de monitoring wordt uitgevoerd, gaat Van Dijk verder. “De huisarts geeft de patiënt een COVID-19 pakket met daarin onder andere een zuurstofsaturatiemeter. Met toestemming van de patiënt worden alle zorgverleners, tot aan de triagisten van de spoedpost toe, aan het online monitoringscherm verbonden. De zorgcentrale bewaakt deze dag en nacht. Na telefonische triage wordt eventueel contact met de huisarts opgenomen, of na werktijden met de spoedpost. Het systeem is geheel onafhankelijk van de locatie van patiënt of huisarts opgezet en kan binnen een paar dagen, bijvoorbeeld bij een grote lokale uitbraak, overal in Nederland opgezet worden.” ADVERTENTIE
Psychische hulp zonder wachtlijst “Mijn ervaring met behandeling online is heel positief. Onder andere omdat ik snel kon starten”, zegt Sasha over haar behandeling bij een van de zorgaanbieders op Welshop. Op Welshop.nl vind je psychische hulp waarmee je direct aan de slag kunt, zonder wachtlijst. Volwaardige behandeling online De behandelingen op Welshop zijn volwaardige behandelingen zoals je die bij elke ggz-instelling vindt. Het verschil is dat je via videobellen contact hebt met je behandelaar en zelf aan de slag gaat met online trainingen. Dat klinkt ingewikkeld, maar blijkt in de praktijk heel eenvoudig en goed te werken.
“Ik vind het fijn dat ik de gesprekken gewoon vanuit huis kan voeren op een tijd die mij goed uitkomt” Direct van huisarts of praktijkondersteuner naar Welshop Elke patiënt met een verwijzing voor geestelijke gezondheidszorg (ggz) kan zich via Welshop aanmelden voor behandeling bij een van de zorgaanbieders. Dat kan de patiënt zelf doen of samen met de huisarts of praktijkondersteuner. Ben je huisarts of praktijkondersteuner en wil je meer weten? Ga dan naar www.welshop.nl/huisarts.
www.welshop.nl advertorial_welshop.indd 1
Snel starten Waar en wanneer het jou uitkomt Vergoed door je zorgverzekeraar
12-3-2021 16:15:41
Liv activeert en motiveert patiënten krachtgericht in plaats van klachtgericht in de huisartsenpraktijk Als tegenhanger op bestaande online applicaties heeft Liv een applicatie ontwikkeld gericht op het activeren en motiveren van patiënten met (licht) psychische klachten en leefst�l- en voedingsproblematiek. In samenwerking met de Hanzehogeschool in Groningen en Coolminds werd besloten om geen lange modules te maken, maar korte en krachtige oefeningen. De oefeningen z�n afgestemd op de persoonl�ke situatie van de patiënt en motiveren en activeren om het dagel�kse leven weer positief op te pakken. Om de drempel van het uitvoeren zo laag mogel�k te maken is Liv volledig geoptimaliseerd voor de mobiele telefoon. Zo kan een patiënt op een willekeurig moment snel en gericht geholpen worden.
“De Liv applicatie is dan ook krachtgericht in plaats van klachtgericht”, vertelt Jean Luc Donders, oprichter van Coachjezelf, ontwikkelaar van Liv. “Huisartsen gebruiken de computer voornamel�k voor de essentiële administratie. Toch begint de digitalisering en de meerwaarde daarvan steeds meer door te dringen. Onze online tool Liv helpt patiënten met (licht) psychische klachten. Een applicatie die gericht is op positiviteit, zodat we de patiënt zo snel mogel�k helpen op een korte, krachtige en persoonl�k manier. De naam Liv is samen met de ontwikkelaars en patiënten bedacht. Hierb� is bewust gekozen voor een mensel�ke naam, waardoor de behandeling persoonl�ker wordt.” Digitalisering biedt oplossingen Een groot deel van de huisartsen en zorginstellingen z�n steeds actiever bezig met digitaliseren. Deze beweging wordt door de overheid gestimuleerd, gaat Donders verder. “De zorg moet namel�k meebewegen met de digitalisering en gebruik maken van de b�behorende mogel�kheden. Het kan namel�k oplossingen bieden voor wachtl�sten, st�gende kosten en de roep om meer eigen regie in de zorg. Huisartsen daarentegen staan nog voor een drempel wat betreft e-health. Met Liv kunnen z� gemakkel�k een eerste stap zetten, omdat het heel gebruiksvriendel�k is en inspeelt op de behoefte van een patiënt.” Kwaliteit en veiligheid staat voorop Het was een b�zonder jaar. Donders: “Liv heeft een enorme groei doorgemaakt. De huisartsenprakt�ken waren gesloten, wat de implementatie van Liv bemoeil�kt heeft. Daardoor hebben we ons wel kunnen richten en focussen op de veiligheid en kwaliteit van de digitale applicatie. Zo hebben we hard gewerkt om de ISO 27001 (veiligheid), ISO 9001 (kwaliteit) en de NEN 7510 (veiligheid) certificeringen te behalen. Niet alleen belangr�k voor nu, maar zeker ook met het oog op de toekomst. Het gebruik van online applicaties zal alleen maar gaan toenemen. Het voldoen aan en garanderen van kwaliteit en veiligheidseisen is dan van groot belang.” Meer grip op herstel Wanneer huisartsen geïnteresseerd z�n in de digitale applicatie Liv kr�gen z� een demo, zodat ze de applicatie zelf kunnen ervaren en uitproberen. “Een collega van m� neemt de huisarts b� de hand en legt uit hoe de applicatie werkt. Zowel de zorgverlener als de patiënt hebben een aparte applicatie binnen het platform, die met elkaar verbonden z�n. De huisarts
“Liv versnelt het proces bij de POH GGZ en dat is prettig voor de praktijk en bovenal voor de patiënten.” Ellen Nijland, huisarts bij de Huisartsenpraktijk de Vecht
kan zo de vorderingen van de patiënt volgen. Via vier trainingen, waarb� de eerste training een basistraining is en de andere drie samen worden ingevuld, kan de huisarts de applicatie gemakkel�k onder de knie kr�gen. De digitale applicatie is daarnaast zo in te richten dat deze voldoet aan de behoeften binnen de prakt�k. De huisarts of POH GGZ zet de oefeningen in het dashboard van Liv klaar voor de patiënt. Hier wordt ook de activiteit van de patiënt b�gehouden.” Voor grip op het herstelproces is het essentieel om de oefeningen te bespreken, besluit Donders. “Liv Talk maakt het mogel�k de vorderingen te bespreken door middel van videobellen en dat is essentieel in deze t�d. Dankz� de korte oefeningen gaan patiënten gemakkel�ker met de oefeningen aan de slag. Hierdoor gaan de gesprekken die face-to-face plaatsvinden sneller de diepte in en z�n deze effectiever. De kracht van Liv zit in de combinatie van zelfredzaamheid en persoonl�k contact met een zorgprofessional, waarb� beide part�en meer grip hebben op het proces van herstel van de patiënt.” Meer weten of nieuwsgierig geworden? Vraag vr�bl�vend een demo aan via www.m�nliv.nl/demo
24 Gezondheid - E-health & Preventie analysenederland.nl
Profiel
Of de coronapandemie een zege voor Marlies Schijven en haar vakgebied? “Nou, blessing in disguise misschien. Ik merk wel dat ik nu veel word gevraagd om over digitaal gerelateerde zorgzaken mee te denken.” En dat is niet zo gek.
Feiten Marlies Schijven studeerde aan de Design Academy in Eindhoven, rondde de studies tot gezondheidswetenschapper en arts af aan de Universiteit Maastricht en promoveerde aan de Universiteit Leiden op Virtual Reality Simulatie technieken in de chirurgie. Momenteel ontwikkelt en verricht Schijven onderzoek naar de valide toepassing van simulatie, serious games en mobiele applicaties in de zorg en medische (vervolg-) opleidingen. Daarnaast onderzoekt zij de waarde van ‘wearables’, oftewel draagbare technologie, voor de zorgprofessional en patiënt.
Tekst: Jerry Huinder Foto: Persfoto
‘Iedereen schiet in de versnelling tijdens zo’n crisis’
I
waar ook in de gezondheidszorg de mobiele en online oplossingen booming zijn, is advies vragen aan een hoogleraar Mobile Healthcare wellicht een goed idee. Zeker omdat Marlies Schijven ook nog eens Chief Medical Information Officer bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is. Bedrijven vinden sinds het begin van de pandemie dan ook meer en meer hun weg naar de hoogleraar. Zo kwam er onlangs een bedrijf naar haar toe met een apparaat dat betrouwbaar afstand kan meten. Een soort heel kleine tracker die je gewoon kan omhangen aan een koortje en die 360 graden rondom signaleert of een andere tracker niet binnen anderhalve meter komt. Briljant, volgens Schijven. “De verpleging griste dat ding echt uit mijn hand. Mensen zijn heel nieuwsgierig naar oplossingen. Dat zijn wel de voordelen van de pandemie. Iedereen schiet in de versnelling tijdens zo’n crisis.” n een tijd
Zo ook opa’s en oma’s van boven de 80. Die zijn plots zelfs massaal aan het Zoomen, Teamsen of Google meeten geslagen. Het fysieke consult is nu dan echt verleden tijd. ADVERTENTIE
Het kan! Een tijdelijke IC in 4 weken De huidige Covid tijd vraagt van ons allen maximale flexibiliteit, een andere manier van denken en nieuwe oplossingen. Interflow heeft in samenwerking met Gortemaker Algra Feenstra architecten, een concept ontwikkeld voor het realiseren van tijdelijke Intensive Care units. De tijdelijke IC unit geschikt voor 10 bedden voldoet aan alle vigerende wet- en regelgeving en richtlijnen. Het is een volwaardige IC unit compleet uitgevoerd met noodstroomvoorziening en medische gassen. De basis is een door Interflow zelf ontwikkeld indoor cleanroom bouwsysteem. De IC units zijn verplaatsbaar, aanpasbaar en herbruikbaar (circulair) en te realiseren in elke daartoe geschikte en beschikbare ruimte, bijvoorbeeld in een paviljoen op een parkeerplaats, een sporthal of een atrium.
Het kan!
Interflow adviseert, ontwerpt, bouwt, valideert en onderhoudt al meer dan 45 jaar clean rooms en laminair airflow units voor de zorg, farmacie of high tech industrire. Met Interflow kiest u voor kwaliteit en voor een puur Nederlands product. Wij vertalen uw specifieke cleanroom wensen naar gebruiksvriendelijke innovatieve en duurzame oplossingen die voldoen aan alle vigerende normen. Interflow heeft naast een eigen Validatie & Meetdienst alle technische kennis en expertise in huis om uw cleanroom uitdagingen, hoe groot en complex ook, te adviseren, ontwerpen en bouwen, zoals: • Cleanrooms, operatiekamers en steriele bereidingsruimten • Laminar Air Flow units (biohazards, cross flow, down flow) • Veiligheidsafzuigunits, zoals poederafzuigkasten Voor meer informatie
www.interflow.nl
Interflow adviseert, ontwerpt, bouwt, valideert en onderhoudt al meer dan 45 jaar clean rooms en
E-health & Preventie - Gezondheid 25 analysenederland.nl
“Uitdagende stelling, maar ik denk wel dat de nuance hierin een beetje mist, want om nou te zeggen dat het fysieke consult verleden tijd is… Een drain eruit halen of mondzorg gaat toch lastig online. Voorheen was het bij een heleboel afspraken gebruikelijk dat je naar het ziekenhuis kwam, daar werd eigenlijk niet over nagedacht. Dat is nu wel anders. Voor een heleboel consulten hoeft je namelijk echt niet naar de poli te komen.” Waarom deden we dat voorheen dan altijd wel?
“Omdat we dat altijd al zo deden en daar dus niet meer over nadachten. De dokter zei dat de patiënt moest komen, en die patiënt kwam dan. Laten we eerlijk zijn: we zijn geen dokters geworden om naar een beeldscherm te turen, veel dokters vinden het gewoon prettig en plezierig om dokter te zijn in de spreekkamer. Om mensen te zien.” Maar fysieke consulten ‘voor de leuk’ zijn dan wel verleden tijd?
“Nou, leuk is niet het goede woord. Veel dokters weten nog niet goed of de interactie via een scherm wel dezelfde kwaliteit heeft als interactie in de spreekkamer. In dit coronajaar zijn we in gaan zien dat er een combinatie van fysieke en online consulten de juiste mix is. We moeten scherp kijken wanneer nou wat past. Veel afspraken op de polikliniek kunnen prima via een videoconsult.” Waarom wordt er nog maar zo weinig écht gebruik gemaakt van technologie in de gezondheidszorg?
“Omdat er best nog wel wat moeilijkheden bij komen
kijken. Kijk, een smartwatch kan prima je hartslag monitoren en een slimme pleister ook. Sterker nog, waarschijnlijk beter dan dat de dokter dat kan, want op het moment dat patiënten zo’n witte jas zien, gaat de hartslag vaak meteen omhoog. Maar hoe komt die informatie van zo’n slimme oplossing dan de spreekkamer van de dokter binnen? Die werkt immers via het automatisch patiëntendossier, waar alle informatie van de patiënt staat. Dus dan zal je een betrouwbare relatie moeten leggen tussen dat slimme horloge en het dossier.” Dat lijkt me niet zo moeilijk toch?
“Technisch is dat allemaal wel mogelijk inderdaad, daar ligt de bottleneck niet. Maar wat als je om drie uur ’s nachts een hartaanval krijgt? Dan komt die data binnen in het dossier, maar wie ziet dat dan op dat moment? En wordt daar dan wel actie op ondernomen? En zo niet, wie is daar dan verantwoordelijk voor? Al dat soort vragen, veelal van juridische en medisch-ethische aard, moeten we nu met zijn allen in sneltreinvaart zien te beantwoorden; want de technologie loopt hierin op ons voor en dat kan toch eigenlijk niet. We moeten daar dus razendsnel afspraken over maken. Goede afspraken.” Maar als die afspraken gemaakt zijn, kunnen we wel grootschalig gebruik maken van de technologie?
“Nee, er zijn nog wel meer hindernissen. Zo is het aanleveren van ruwe data één, de juiste interpretatie ervan is iets anders. Dat zijn zulke grote hoeveelheden, dat moet je met computers gaan doen.
En dan heb je het al snel over artificial intelligence (AI) en de algoritmes die daarvoor moeten worden ingeleerd. Ook daar zijn nog veel vragen. Doen ze dat vrij van vooroordelen? Zo’n algoritme leert wat je het leert. Vangt het daarmee alles? Wat spreek je af over de foutmarge?” Daarnaast gaat het om het menselijk lichaam. AI inzetten bij een standaard productieproces is wat makkelijker dan bij een lichaam dat uniek is.
“Dat ligt eraan waar je het inzet. Ik denk dat AI bij patroonherkenning enorm kan ondersteunen, dat kan de computer veel beter dan wij dat als mensen kunnen. Dan moet je bijvoorbeeld denken aan radiologiebeelden. Maar herkenning is één, interpretatie in de context iets anders. Eigenlijk zou het zo moeten zijn dat AI allerlei data opeet en er dan een begrijpelijke waarde aan geeft waarbij de dokter de niet in patronen te vangen omstandigheden meeweegt.”
altijd te weinig collega’s in de kelder van een of ander ziekenhuis te zitten.” Dus komen de Google en de Apples naar jullie toe.
“Ja, maar die komen vaak wel met een product dat klaar is, en dat is dan ook wel weer lastig, Ik zou veel liever zien dat ze in een vroeger stadium naar ons toekomen, zodat we er samen over kunnen nadenken. Waar past het? Want wat je nu ziet gebeuren is dat technologie op de deur klopt, en dat het ziekenhuis het niet aankan. Je kan een mooi product hebben, maar als het niet kan landen in het ziekenhuis, als het niet past bij de infrastructuur, als er geen goede afspraken zijn over eenheid van taal, dan kom je er niet. Of het nou producten zijn of appjes, begin dus met samen na te denken: welke vragen gaan we hier oplossen? Voor wie is het bedoeld? Hoe doen we dat? Om te voorkomen dat allerlei partijen, dokters, de techbedrijven en uiteindelijk de patiënten, teleurgesteld worden.”
Wie gaat al die technologie met AI-toepassingen
Dus eigenlijk zeg je:
ontwikkelen? De medische
kom samenwerken en
sector of de Googles en
dan ontwikkelen we die
Apples van deze wereld?
producten samen?
“Ik weet niet of je van de dokter mag verlangen dat die een ICT-er wordt, maar je moet wel in staat zijn om het te kunnen duiden en om te weten wanneer je een medische informatiekundige of een techneut in moet vliegen. Invliegen inderdaad, want hoeveel ICT-ers hebben wij in het ziekenhuis? Dat is niet zoveel nee. Logisch, ik kan me best wel voorstellen dat het voor een ICT-er veel hipper is om naar een Google of Apple te gaan dan met
“Precies. Nu komen we af en toe wel eens een keertje bij elkaar, woon je als dokter eens een lezing bij, maar er is geen structureel verband, zoals er bijvoorbeeld wel structureel overleg is tussen ziekenhuizen en zorgverzekeraars, tussen allerlei ziekenhuizen onderling. Dit soort dwarsverbanden maken met de bedrijven is iets dat ik graag zou zien. Iets dat de medische technologie verder zou helpen.”
3
Vragen aan Menno Commandeur
Menno Commandeur Product manager bij Create Care
E-health
Nederland vergrijst. Met minder zorgpersoneel moet er dus in de toekomst voor meer mensen gezorgd gaan worden. Het is dan zaak goed te kijken naar de zorg die moet worden gegeven, tegen welke prijs dit gedaan moet worden, en door wie, op een zo effectief mogelijke manier. De kostprijs wordt hierbij in de komende jaren alleen maar belangrijker. Niet alleen in de verpleeghuizen (ouderenzorg), maar ook in onder andere de gehandicaptenzorg en jeugdzorg. Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto
Waarom wordt de kostprijs in de toekomst steeds belangrijker? “De laatste jaren is de zorg verschoven naar ‘vraaggestuurde zorg’, waarbij de client centraal staat. Daarnaast is het welzijn van de cliënt een groot aandachtspunt van de zorgverlener, familie of mantelverzorger. Dit wordt gestimuleerd door de overheid middels vele programma’s, maar dat is niet genoeg. De ‘zachte’ kant, de handen aan het bed, daar wordt aandacht gegeven, maar niet aan de ‘harde’ kant van de zorg, namelijk hoe krijgen we de financiering in balans met de zorg die wordt gegeven? En met het oog op de vergrijzing is dit van essentieel belang.” Hoe kunnen we zorgen voor die balans tussen de ‘zachte’ en ‘harde’ kant van de zorg? “Zorg ervoor dat je via een digitale applicatie weet wat bijvoorbeeld een uur zorg voor cliënt X kost. Wat voor type zorg heeft de cliënt dan nodig, welke handelingen zijn daarvoor nodig en wie kan dat uitoefenen, en hoeveel budget is daar vervolgens beschikbaar voor? Kan bijvoorbeeld een verpleegkundige of een stagiair de handeling uitoefenen? En als de zorgverlener één keer in de week bij cliënt X stofzuigt kan de familie ook besluiten dit te gaan doen om budget ergens anders aan te besteden. Zorg wordt zo én efficiënter ingedeeld en bekostigt.” Hoe wordt de zorg nu gefinancierd? “In de zorg worden alle budgetten op één ‘hoop’ gegooid en na alle kosten blijft geld over voor de zorg. Deze vorm moet worden veranderd. En gelukkig zijn er een aantal partijen die daar mee bezig zijn. De nieuwe vorm van het bekostigen van zorg, met een focus op de kostprijs, is nodig voor de toekomst, waarin de vraag naar zorg alleen maar gaat toenemen, maar het zorgpersoneel (nog) niet toeneemt. Het is zaak om de zorg op een effectieve manier te bekostigen, zodat de zorgverlener met het beschikbare budget betere zorg op maat kan geven aan de cliënt.” ADVERTENTIE
“Samen zorgen voor de beste gezondheid voor iedereen.” U zit thuis op uw stoel en leest een goed boek. Tegelijk meet u uw hartritme, bloeddruk of saturatie door gebruik te maken van een app. In uw persoonlijke gezondheidsportaal leest u het commentaar van uw arts over de progressie die u maakt. Normaal gesproken moest u voor dit soort zaken naar het ziekenhuis. Hoe mooi is het dat we steeds vaker in staat zijn om middels digitale innovaties de zorg voor u makkelijker te maken? En dit is nog maar het begin…. COVID-19 heeft er mede voor gezorgd dat digitalisering binnen ziekenhuizen in een stroomversnelling is geraakt. Deze digitalisering is nodig om de zorg aan u te kunnen garanderen, zonder dat het mogelijk is elkaar fysiek te zien. Door gebruik te maken van bijvoorbeeld beeldbellen bent u in staat laagdrempelig contact te hebben met uw zorgverlener. En het digitaal beschikken over al uw eigen medische gegevens is een vanzelfsprekendheid. Het is duidelijk dat deze versnelling doorzet en het gebruik van zorg-ondersteunende apps en portalen blijvend een verbetering van de zorg gaat inhouden. Dit betekent de komende jaren veel implementaties van zorginnovaties.
En juist die implementaties zijn complexe zaken waarvan u als zorgontvanger geen hinder mag ondervinden. De praktijk laat zien dat we te maken hebben met verschillende factoren om het gebruik van zorg ondersteunende apps en portalen tot een succes te brengen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan eisen voor patiëntveiligheid, informatiebeveiliging, gebruiksgemak en uitbreidingsmogelijkheden qua functionaliteiten. En dan te weten dat zorg en IT nog te veel twee verschillende werelden zijn die niet altijd dezelfde taal spreken. Wél hebben ze gemeen dat er één zaak echt belangrijk is, en dat is de beste zorg voor u! Als PinkRoccade Ziekenhuizen zijn wij hierbij de kennisen implementatiepartner. Wij adviseren, begeleiden en ondersteunen ziekenhuizen en haar zorgverleners bij het implementeren van zorg-ondersteunende apps en andere eHealth-programma’s. Het voelt als onze verantwoordelijkheid om bij te dragen aan die beste zorg. “Wij zijn iedere dag bezig met dit soort projecten en bieden op deze manier ziekenhuizen dé juiste kennis”, aldus Erik Buursink, consultant. Renate Steenvoorden, manager Ziekenhuizen, geeft aan: “Op die manier dragen wij bij aan de beste gezondheid voor iedereen.”
Renate Steenvoorden, Manager Ziekenhuizen
Erik Buursink, Consultant
26 Gezondheid - E-health & Preventie analysenederland.nl
Zorgverleners en patiënten zijn klaar voor digitale transformatie E-health
Op dit moment is de zorg zo ingericht dat alle contractuele zorg wordt gebudgetteerd. Je mag voor een bepaalde hoeveelheid budget zorg verlenen, maar daarboven niet. En dat houdt innovatie tegen. Tekst: Marjon Kruize
I
de zorg kunnen vaak alleen verder groeien als ze niet in deze contracten meegaan, stelt Leonard Witkamp, directeur van Ksyos. “Voor marktwerking in de zorg is die ongecontracteerde zorg heel belangrijk, en die marktwerking is weer van levensbelang voor het behoud van de zorg. We zien in alle sectoren digitale transformatie, of het nou gaat over banken, de reiswereld of de retail. De zorg heeft die transformatie nog niet doorgemaakt en leeft wat dat betreft echt nog in de jaren zeventig. Met grote gebouwen, zorg die duur is om te leveren en veel overhead en ICT om deze complexe systemen gaande te houden. Dat is op termijn simpelweg niet meer betaalbaar, maar ook niet leverbaar, omdat we de mensen noch het geld hebben om dit draaiende te houden.” nnovatieve partijen binnen
dat we ook in de toekomst de juiste zorg kunnen blijven leveren, ondanks de toenemende vergrijzing en de toename van welvaartsziekten, moeten we de zorg slimmer gaan indelen. “Vijftig procent van de zorg is laag-complex”, stelt Witkamp. “En dat soort zorg kan in veel gevallen prima digitaal geleverd worden. Dat zorgt niet alleen voor efficiëntieverbetering en kostenbesparing, maar ook voor meer klantvriendelijke zorg.” Om te zorgen
neme een patiënt met een verdenking op glaucoom. “Als je in Groningen of Rotterdam naar de oogarts wilt om dit te laten vaststellen kom je al gauw op een wachttijd van acht maanden”, vertelt Witkamp. “Dat kan een stuk sneller. Bijvoorbeeld door een onderzoek te laten doen bij de optometrist in het winkelcentrum terwijl de oogarts op afstand meekijkt. Waar de patiënt anders negen maanden bezig was geweest kan er nu binnen een week een conclusie getrokken worden.” Een voorbeeld: men
is een patiënt met knieartrose, vertelt Witkamp. “Ook zij moeten vaak lang wachten op een afspraak in het ziekenhuis. Zij kunnen ook vooraf thuis al een vragenlijst invullen, dan gezien worden door een fysiotherapeut en daaruit kan de conclusie gesteld worden waarop het behandelplan opgezet wordt. Bij al deze Een ander voorbeeld
stappen kan de orthopedisch chirurg op afstand meekijken. Vervolgens volgt de patiënt e-health modules om om te gaan met de pijn of bijvoorbeeld af te vallen. Dat geeft de patiënt inzicht in het ziektebeeld en zorgt ervoor dat ze thuis geholpen worden, in plaats van onnodig naar het ziekenhuis te rijden.” echter nog niet zo ver dat we de laagcomplexe zorg volledig kunnen afstoten. “Dat moeten we langzaam en veilig doen”, vertelt Witkamp. “Ziekenhuizen verdienen hun geld ook aan die zorg, dus zij moeten ook transitiegelden krijgen om de digitale transformatie in te kunnen zetten.” Uiteindelijk zorgt het afstoten van de laagcomplexe zorg ervoor dat de ziekenhuizen zich meer kunnen richten op de hoogwaardige en hoogcomplexe zorg. “Zo’n ziekenhuis kan dan het beste kankerziekenhuis worden, of de beste in levertransplantaties. En misschien niet eens alleen van Nederland, maar zelfs van heel Europa. Uiteindelijk wil je ernaartoe dat je voor hoogcomplexe zorg de beste keuze kunt maken, terwijl laagcomplexe zorg dichtbij de patiënt geregeld wordt waar mogelijk, zodat er in alle gevallen op een goede en efficiënte manier zorg geleverd kan worden.” Voorlopig zijn we
te kunnen realiseren zijn er twee paden die we kunnen bewandelen, stelt Witkamp. “Allereerst zouden de zorgverzekeraars en de overheid hierin een sturende rol kunnen pakken door de digitale transformatie in de zorg te subsidiëren en oude partijen de kans te geven te transformeren of af te bouwen. Aan de andere kant, en dit zien we nu al in de praktijk, kan je ook de markt zijn gang laten gaan. Dan zien patiënten dat de nieuwe, vaak niet gecontracteerde zorg zoveel beter is dat ze daar zelf voor gaan kiezen. Het ‘Uber-model’, zo te zeggen, waarbij het misschien niet het goedkoopst is, maar wel sneller en efficiënter. En dat wil de consument. Als digitaal getransformeerde zorg geen kans krijgt vanuit het reguliere systeem, dan zal het daarbuiten aangeboden worden.” Om dit uiteindelijk
is echter dat we het samen gaan doen. “Zowel de overheid als de markt zal hier een rol in moeten gaan spelen”, stelt Witkamp. “We zien nu met COVID-19 al dat er een veel betere samenwerking is ontstaan tussen verzekeraars en zorgverleners die ook inzien dat de digitale transformatie kansen biedt. De zorgverleners en de patiënten zijn er al klaar voor, nu de directies en zorgverzekeraars nog. Want als we dit nu niet doen, dan is de zorg op deze manier over twintig jaar niet meer houdbaar.” De beste manier,
Door de coronacrisis zijn mensen meer gewend geraakt aan het videobellen.
Online therapie maakt psychische hulp voor iedereen toegankelijk E-health
De lange wachtlijsten en de huidige coronapandemie komen de geestelijke gezondheidszorg niet ten goede. Dat blijkt ook uit het onderzoek ‘Welbevinden ten tijde van Corona’ van het Sociaal Cultureel Planbureau. 19% van de onderzochte groep gaf in juli 2020 aan een laag psychisch welbevinden te hebben. Dat is hoger dan de jaren daarvoor. Tekst: Féline van der Linde Foto: Matilda Wormwood
D
de geestelijke gezondheidszorg waren al voor de coronapandemie hoog. En de verwachting is dat de zorgvraag van mensen met psychische klachten, en daarmee ook de wachtlijsten, door de coronacrisis gaat toenemen. Het bieden van online therapie kan voor velen dan een oplossing zijn. Onderzoek heeft aangetoond dat de effectiviteit van online therapie net zo hoog is als de traditionele behandeling van bijvoorbeeld depressie of een angststoornis, meldt de Volkskrant op basis van het onderzoek van Claudia Bockting, hoogleraar klinische psychologie in de psychiatrie aan het Amsterdam UMC en Centre for Urban Mental Health van de Universiteit van Amsterdam. Bockting verricht al jaren onderzoek naar de effectiviteit van e-health, waaruit is gebleken dat online therapie voor bijna alle psychische ziektebeelden even effectief is als therapie waar de patiënt de psycholoog op locatie bezoekt. e wachtlijsten in
meta-analyse, red.) onderzoek, geleid door Bockting, van 56 studies waar de data van in totaal 100.000 patiënten is samengevoegd concludeerde niet alleen dat online therapie even effectief is Een grootschalig (wereldwijde
als cognitieve gedragstherapie, maar ook dat ongeveer de helft van de mensen heel goed reageerde op e-therapie en dat bij één derde zijn of haar klachten daadwerkelijk verminderd waren, is te lezen op Zorg-amsterdam.nl. Deze bevindingen sluiten aan bij een onderzoek van het NCBI (National Center for Biotechnology Information) uit 2013. Hieruit bleek zelfs dat online therapie op de lange termijn effectiever kan zijn dan de traditionele gesprekken. Juist in de huidige coronacrisis is tijdige behandeling voor veel mensen met mentale klachten van belang. De wetenschap dat het behandelen van mentale klachten ook goed online kan is voor velen een steuntje in de rug om een online traject te starten. therapie bij veel patiënten. Zij lijken het prettiger te vinden om online hulp te zoeken. Het is namelijk flexibeler, je hebt geen reistijd naar de praktijk van de psycholoog en een videogesprek is voor de patiënt heel gemakkelijk in te plannen naast het werk, meldt Amsterdam-psycholoog.nl. Maar voor jongeren is een honderd procent online behandeling al gauw minder geschikt. Voor jongere patiënten met ernstige klachten lijkt meer controle en flexibiliteit gewenst, aldus Ehealth.kenniscentrum-kjp.nl. ‘Blended’ programma’s, een combinatie van online en offline lijken voor hen beter aan te slaan. Bovendien bevalt online
zijn mensen ook meer gewend geraakt aan het videobellen. De drempel naar online therapie ligt dan ook veel lager. Een goede ontwikkeling die meer mensen, met name volwassenen, met mentale klachten tijdig zou kunnen helpen op een effectieve en flexibele manier, waardoor de psycholoog meer mensen kan helpen en de patiënt niet lang op een wachtlijst hoeft te staan en in de eigen vertrouwde omgeving over zijn of haar problemen kan praten.” Door de coronacrisis
ADVERTENTIE
15–16 April 2021 | Online Conference | Theme: Immunology Shaping the future of healthcare
The Leading Conference for Key Players in Health & Life Sciences Use this voucher code ANI4H2021 for a €50 discount
MAIN PARTNER
For information and registration: www.hyphenprojects.nl/i4h
Videobellen Met Een Psycholoog?
Scan de QR code
Therapie vanuit je vertrouwde omgeving, vergoed door je basisverzekering. Ben je toe aan een luisterend oor of zit het even tegen? Bij Mindler kun je videobellen met een online psycholoog. Alle gesprekken worden volledig vergoed door je basisverzekering (m.u.v. je eigen risico) en er zijn geen wachttijden. Het enige wat je nodig hebt, is een verwijzing van je huisarts. Wanneer je ergens mee zit, wacht dan niet langer om geholpen te worden. Bij Mindler kun je een psycholoog meestal vandaag nog spreken. Ga nu naar Mindler.nl en ontdek alle mogelijkheden!
28 Gezondheid - E-health & Preventie analysenederland.nl
Digitale zorg heeft de toekomst E-health
en individuele ziekenhuizen hadden te weinig patiënten om conclusies te trekken over risico’s en kwetsbaarheid. Daarom wordt alle informatie omtrent covid gedeeld en wordt er op nationaal niveau onderzoek gedaan.”
Tot zo’n twintig à dertig jaar geleden werd alle informatie die zorgverleners vergaarden op papier verzameld. De hele organisatie was daarom ook ingericht op papier om elkaar op de hoogte te brengen en patiënten te informeren. Nu het zorgsysteem steeds complexer wordt en er steeds meer data vergaard wordt, wordt het steeds lastiger het overzicht te behouden.
De reguliere zorg is massaal overgestapt op het beeldbellen omdat patiënten zo min mogelijk moesten reizen.
Tekst: Marjon Kruize Foto: Thirdman & Persfoto
D
zorg intussen overgestapt op elektronische dossiers. “Deze zijn beter te ontsluiten en een stuk veiliger”, vertelt Erik Buskens, hoogleraar Health Technology Assessment bij de Rijksuniversiteit Groningen. “Daarnaast werden de dossiers simpelweg te omvangrijk om ze nog op papier bij te houden. Er zijn daarom volledige afdelingen opgezet om aarom is de
Erik Buskens Hoogleraar Health Technology Assessment bij de Rijksuniversiteit Groningen
wel, stelt Buskens, en dat gold ook voor andere digitale oplossingen in de zorg. “De reguliere zorg is massaal overgestapt op het beeldbellen omdat patiënten zo min mogelijk moesten reizen. In de toekomst zullen we dat ook blijven zien, in combinatie met face to face zorg. Zowel patiënten als zorgverleners hebben kunnen zien dat je niet altijd naar de zorgverlener toe hoeft. Datzelfde geldt voor patiënten die opgenomen waren en met thuismonitoring eerder naar huis konden om zo bedden vrij te maken. Die bewaking op afstand heeft een hoop efficiëntie gerealiseerd in de zorg, die er uiteindelijk toe zal leiden dat de druk op de zorg in termen van capaciteit en kosten omlaag kan. Het is nu vooral aan de IT-infrastructuur en de organisatie binnen ziekenhuizen om die overstap te maken. Dat het kan is inmiddels duidelijk.” Het kan dus
Alle zorginstellingen zullen via dezelfde standaarden gaan werken en dezelfde codes en dergelijke gaan hanteren.
al deze gegevens te stroomlijnen, te ontsluiten en digitaal beschikbaar te maken.”
systeem waarin dossiers veilig kunnen worden gedeeld.” Echter, het privacyvraag-
een aantal flinke uitdagingen, vertelt Buskens. “Je wilt er altijd voor zorgen dat alle betrokken zorgverleners alle relevante informatie over de patiënt hebben zodat je geen onnodige metingen hoeft uit te voeren, maar dat is niet altijd even gemakkelijk gegaan. Een gebrek aan communicatie en mogelijkheden om informatie uit te wisselen leidde tot inefficiëntie. Uiteindelijk wil je met een digitale transformatie in de zorg toe naar een systeem waarin de patiënt centraal staat en de patiënt wil niet voortdurend hetzelfde verhaal moeten doen. Daarom willen we toe naar een Dat leidde tot
stond de doorvoering van deze dossiers lange tijd in de weg. “Inmiddels zijn hier afspraken over gekomen”, stelt Buskens. “Dus de komende vijf tot tien jaar zal dit echt beslecht gaan worden. Alle zorginstellingen zullen via dezelfde standaarden gaan werken en dezelfde codes en dergelijke gaan hanteren. Omdat het een private markt is heeft dit nogal wat voeten in de aarde, maar ik ben ervan overtuigd dat we dit de komende jaren op orde gaan brengen.” stuk
dan geïmplementeerd is, dan zal er continu gefinetuned moeten worden op de wensen en eisen van zieEn als dat
kenhuizen. “Uiteindelijk wil je namelijk dat die data niet alleen wordt ingezet om de zorg binnen zorginstellingen te verbeteren, maar ook om ziekenhuiszorg te vermijden”, vertelt Buskens. “Problemen zijn zelden alleen van medische aard, maar zijn vaak ook gelinkt aan leefstijlfactoren en zaken als eenzaamheid, schulden, leerachterstanden en dergelijke. Mensen die het in de samenleving minder goed
Nu het zorgsysteem steeds complexer wordt en er steeds meer data vergaard wordt, wordt het steeds lastiger het overzicht te behouden.
doen, worden vaak eerder ziek. Data zou in de toekomst bijvoorbeeld ingezet kunnen worden om dit soort problemen eerder op te sporen, waardoor ziekte voorkomen kan worden en de zorg ontlast kan worden. Gemeenten zouden hier bijvoorbeeld op in kunnen spelen door in bepaalde dorpen of wijken waar dit veel voorkomt maatregelen te nemen. Maar de vraag is hoe ver je hierin wilt gaan. Daar moeten we nu over na gaan denken, maar dat de overheid iets moet gaan doen is duidelijk.” heeft het afgelopen jaar echter wel uitgewezen. “COVID-19 heeft een disruptie in de zorg tot gevolg gehad”, vertelt Buskens. “We tastten aan het begin van de crisis volledig in het duister Dat het kan
ADVERTENTIE
Nieuw! Gratis sneltesten voor bedrijven en instellingen! Van de bakker op de hoek tot en met grote internationale bedrijven. Ze staan allemaal voor dezelfde uitdaging. Hoe houden ze hun bedrijf op een veilige en verantwoorde manier open in deze roerige tijden? De Nederlandse overheid is nu met een nieuwe, speciale regeling gekomen. Bedrijven, stichtingen, instellingen en ZZP-ers kunnen via hun arbodienst een subsidieaanvraag indienen voor sneltesten bij commerciële, erkende snelteststraten. Na de toekenning kan men maandelijks de subsidie aanvragen bij de overheid. Deze vergoeding bedraagt standaard € 61,06 per afgenomen en goedgekeurde sneltest. Voor deze nieuwe regeling is maar liefst € 450 miljoen ter beschikking gesteld. De regeling geldt in eerste instantie voor 6 maanden. In Nederland zijn enkele grote, commerciële teststraten op een wel heel bijzondere wijze op deze nieuwe regeling ingesprongen. Deze teststraten nemen namelijk alle administratie voor hun klanten uit handen.
Zowel de vereiste afstemming met de arbodienst als het aanvragen en innen van de subsidie. Hierdoor versturen deze commerciële teststraten sinds kort geen facturen meer naar hun klanten. De overheid vergoedt de kosten rechtstreeks aan de arbodienst en de teststraat. De sneltesten voor werknemers met COVID-19 klachten zijn hierdoor gratis geworden. De grootste en bekendste teststraten die deze service aanbieden zijn www.gratis-sneltesten.nl en www.coronasneltestdirect.nl, met testlocaties verspreid over heel Nederland. Om direct van deze regeling gebruik te maken hoeven bedrijven slechts hun NAW-gegevens in te vullen op de website van deze commerciële teststraten. Hierna zijn de sneltesten voor werknemers met COVID-19 klachten voortaan gratis! Inmiddels hebben duizenden bedrijven zich voor deze regeling opgegeven. Werknemers kunnen bij deze teststraten 7 dagen per week direct terecht. Men ontvangt de uitslag binnen 15 minuten. Uiteraard worden de sneltesten afgenomen door zorgprofessionals en onder toezicht van een arts.
MediLead - Partner Content 29 E-health & Preventie - Gezondheid MEDILEAD - Partner Content analysenederland.nl
Gelukkige zorgverleners leveren betere zorg Partner Content
MediLead
Mensen die in de zorg werken doen dat niet omdat ze veel geld willen verdienen of omdat ze de handelingen zo leuk vinden. Mensen die in de zorg werken zijn intrinsiek gemotiveerd om mensen te helpen. Dat is natuurlijk fantastisch voor werkgevers, maar het brengt ook risico’s met zich mee. “Zorgverleners schuiven zichzelf vaak aan de kant”, vertellen Bart Duijveman en Flemming Vooijs, managing directors van MediLead. “Ze nemen al gauw teveel hooi op hun vork, met als gevolg dat ze op hun 55e volledig opgebrand zijn. Zeker in de huidige tijd zie je dat zorgverleners alles op alles zetten om patiënten te helpen en de samenleving bij te staan. Het is daarom mede aan de werkgever om een oogje in het zeil te houden om uitval te voorkomen.” Als je het werkgeluk van de zorgverlener weet te garanderen, wordt de zorg er namelijk enkel beter op. “De zorg in Nederland is momen-
”
Zorgverleners schuiven zichzelf vaak aan de kant.
keken naar de zorgverlener, terwijl wij juist denken dat de zorgverlener centraal moet staan. Als de zorgverlener volledig op zijn plek is op de werkvloer kan deze de best mogelijke zorg leveren, en dat is waar we uiteindelijk allemaal naar streven.”
teel heel goed geregeld”, vertelt Duijveman, “maar het kan altijd beter. Het grootste risico waar we momenteel tegenaan lopen is de uitval van medewerkers door de hoge werkdruk. Er wordt niet ge-
Maar hoe zorg je daar dan voor? “Dat is individueel maatwerk”, stelt Vooijs. “We zien momenteel bijvoorbeeld zorgverleners die niet goed ingewerkt worden omdat er veel collega’s ziek zijn. Bij hen
komen we elke twee weken langs om te kijken wat zij nodig hebben om up and running te blijven en hen te ondersteunen. Andere zorgverleners zitten goed op hun plek maar kunnen een goed gesprek of een bos bloemen gebruiken. Op de verjaardag een klein presentje of een chocoladereep op zijn tijd. Het voornaamste hierin is dat je aandacht besteedt aan je medewerkers en aan hun wensen voldoet.” Bij Medilead gebeurt dat daarom ook al aan de voorkant. “In plaats
van vacatures aan te bieden vult de zorgverlener bij ons een vragenlijst in waarin ze hun wensen aan kunnen geven”, stelt Duijveman. “Op welke afdeling willen zij werken? Hoeveel uur willen ze werken en hoeveel vakantiedagen willen ze? Op basis daarvan gaan we op zoek naar een opdracht die bij hun wensen past. Zo garanderen we gelukkige werknemers en dat is zowel voor de zorgverlener als de opdrachtgever en de patiënt van grote waarde.” Het grote verschil is dat we inzoomen op het ‘waarom’, vertelt Vooijs. “Waarom willen ze bepaalde opdrachten wel of niet doen? Zo voorkomen we dat een zorgverlener afhaakt als een werkplek toch niet aan zijn of haar verwachtingen voldoet.” Het is dan ook geen verrassing dat Medilead al twee jaar op rij de hoogst haalbare score behaald heeft in de Beste Werkgeversscan van Effectory. “Dat is wel echt een kroon op ons werk. Uiteindelijk wil iedereen het liefste geholpen worden door iemand die vrolijk is en een stapje extra zal zetten”, vertelt Duijveman. “Een gelukkige zorgverlener doet dat met plezier.”
www.medilead.nl ADVERTENTIE
Ik kies mma voor Zorg op Afstand mma helpt huisartsen en ziekenhuizen patiënten op afstand te begeleiden met zorgvuldig geselecteerde zorgpaden en interventies. mma geeft chronisch zieke patiënten de vrijheid hun leven in te richten. In combinatie met efficiënter werken bereiken we samen de Triple Aims. mma werkt samen met o.a. AUMC, UMCU, LUMC, SKB, Bravis, Tergooi, Westerdokters en vele honderden huisartspraktijken en fysiotherapeuten. Vind meer over de voordelen van mma op medicinemen.eu of neem direct contact met ons op via info@medicinemen.nl of tel. 085-1307022.
30 Gezondheid - E-health & Preventie analysenederland.nl
Medische apps moeten in veel gevallen als zij in de zorg worden ingezet zich laten certiceren door daartoe aangewezen externe instanties.
Applicaties gaan het zorglandschap veranderen E-health
Inmiddels heeft bijna iedereen in Nederland een smartphone tot zijn of haar beschikking. Deze staat doorgaans vol met allerlei apps, van social media tot online shopping en van spelletjes tot muziekdiensten. Ook in de zorg maken apps hun opmars, en dat kan leiden tot een flinke efficiëntieslag. Tekst: Marjon Kruize Foto: Jonas Leupe & David Švihovec
O
belangrijke rol zijn gaan spelen in de zorg. “Stel je krijgt covid en het gaat niet goed”, stelt Dohmen. “Dan is de eerste vraag of je naar het ziekenhuis moet of niet, we noemen dat triage. Daar kunnen apps al een belangrijke rol gaan spelen. Zo kwam OLVG vorig jaar met de OLVG coronacheck app. Deze was primair bedoeld om inzicht te krijgen in het ziektebeeld en of de patiënt COVID-19 had en dus naar de huisarts of het ziekenhuis zou moeten. Dat is een eerste toepassing van zorgapps.” patiënt bij de dokter en wordt deze gediagnosticeerd. “Als het niet zo ernstig is dat je in het ziekenhuis opgenomen moet worden, maar het wel belangrijk is dat bijvoorbeeld je hartritme of zuurstofwaarden in de gaten gehouden worden, kan de arts je weer naar huis sturen met apps om dit te meten”, vertelt Dohmen. “De patiënt kan dan met een gerust hart thuis zijn behandeling ondergaan of herstellen, wetende dat zijn gezondheid in de gaten gehouden wordt. Zo worden onnodige controles in het ziekenhuis voorkomen.” Vervolgens komt de
van zorgapplicaties zie je eigenlijk twee stromingen, vertelt Daan Dohmen, professor digitale transformatie in de zorg en oprichter van Luscii. “Aan de ene kant heb je de consumentenapps. Allerlei fitness- en voedingsapps die door de consument zelf kunnen worden gebruikt om hun leefstijl te monitoren en hun gezondheid te verbeteren. Aan de andere kant heb je ook de digitale zorgapps die in directe verbinding staan met zorgverleners. En die apps zullen een gigantische invloed gaan hebben op het zorglandschap.” p het gebied
patiënt dan toch in het ziekenhuis opgenomen worden, dan kunnen En mocht de
de huidige coronacrisis al dat apps een We zien in
ook daar apps ingezet worden. “Stel je bent ziek geweest en je gaat thuis herstellen”, schetst Dohmen. “Dan kom je op een zogenoemde ‘virtual ward’ terecht. De patiënten krijgen in het geval van corona een app mee met zuurstof-, saturatie en thermometers om thuis hun waarden in de gaten te houden. Maar dit kan ook in andere situaties, bijvoorbeeld nadat iemand een grote operatie heeft gehad. Dat is enerzijds fijn voor de patiënt, want deze kan thuis herstellen, maar ook fijn voor het ziekenhuis omdat daar weer een bed vrijkomt voor een andere patiënt. In de covid-zorg zagen we dat patiënten hiermee tot wel een week eerder naar huis konden.”
Als je niet steeds naar het ziekenhuis hoeft te reizen voor routinecontroles, hou je meer energie over voor andere activiteiten. Deze drie toepassingen
van zorgapps kunnen tot grote voordelen leiden voor zowel de zorgverleners als de patiënt. “Allereerst geven deze apps de mogelijkheid om
ziekenhuisopnames te voorkomen of te verkorten”, stelt Dohmen. “Zo kunnen onnodige opnames voorkomen worden en blijven de bedden beschikbaar voor mensen die deze echt nodig hebben. Ten tweede kunnen apps ingezet worden voor diagnostiek en poliklinisch bezoek. Deze bezoeken kunnen flink gereduceerd worden omdat deze controles op afstand plaats kunnen vinden of zelfs helemaal niet nodig zijn omdat alles goed gaat. Ook dat zorgt weer voor extra ruimte voor de echt noodzakelijke zorg. en als laatste zorgt het er ook voor dat de hele beleving van de zorg gaat veranderen. Net zoals we gewend zijn onze bankzaken online te doen, kunnen we nu ook zorg online regelen. De zorg wordt daarmee meer patiëntgericht, omdat de patiënt meer regie krijgt.” hoop dan ook dat deze apps het leven van de patiënt zullen verbeteren. “Als je niet steeds naar het ziekenhuis hoeft te reizen voor routinecontroles, hou je meer energie over voor andere activiteiten”, vertelt Dohmen. “Dat kan voor de patiënt heel waardevol zijn. Ook hoeven patiënten niet telkens vrij te nemen voor ziekenhuisafspraken en dergelijke, en dat kan hen enorm helpen.” Uiteindelijk is de
ook aan de zorgkant veel op, stelt Dohmen. “Het is gewoon nodig en dat hebben we het afgelopen jaar sterk uitvergroot kunnen zien. We weten nu wat er gebeurt als er weinig capaciteit is in de zorg: dan zijn we heel kwetsbaar. In de toekomst zal het aantal zorgvragers alleen maar stijgen en je zult zien dat er dan niet genoeg zorgcapaciteit is om iedereen te helpen. We moeten de zorg dus op een andere manier in gaan richten om deze beschikbaar te houden. Dit is een middel dat daarbij kan helpen.” Daarnaast levert het
In de toekomst zal het aantal zorgvragers alleen maar stijgen en je zult zien dat er dan niet genoeg zorgcapaciteit is om iedereen te helpen. alleen nog de laatste vraag: hoe houden we die apps veilig? Er wordt immers veel data gedeeld in deze apps. “Veiligheid is inderdaad cruciaal”, stelt Dohmen. “Daar is dan ook wetgeving voor ontwikkeld. Zo is er een CE certificering, Dan rest ons
speciaal voor medische hulpmiddelen, waaraan software bouwers en leveranciers moeten voldoen. Dit certificaat toont aan dat de app en het bedrijf dat de app maakt, voldoet aan de eisen op het gebied van klinische effectiviteit en kwaliteit. Medische apps moeten zich in veel gevallen als zij in de zorg worden ingezet laten certiceren door daartoe aangewezen externe instanties. Er is daarbij een verantwoordelijkheid bij zowel zorgverleners die de apps inzetten om vast te stellen dat deze het juiste certificaat hebben, maar ook bij de makers van de apps om deze op de juiste manier te ontwikkelen waarbij ze zich bewust zijn van de risico’s en voldoen aan de eisen van de benodigde CE certificering. Daarnaast zijn er nog verplichte keurmerken op het gebied van privacy en beveiliging, zoals ISO en NEN. Voor consumenten zorg-apps is er bovendien in Nederland de GGD app store, in samenwerking met Deloitte en Pharos. Deze beoordelen de apps en geven sterren mee om aan te tonen hoe goed de app werkt, hoe veilig deze is en hoe duidelijk deze is in gebruik voor laaggeletterden. Dan weet je zeker dat het met de app die je gebruikt helemaal goed zit.” ADVERTENTIE
“ Een mix van spel en wetenschap “
Wij vertalen oplossingen naar unieke spelconcepten • al 10 jaar lang dè specialist in serious games en apps • een team van ongegeneerde wereldverbeteraars • voor innovatie, verbinding en gedragsverandering
gainplaystudio.nl 06 21 83 86 99
Hoe je als ziekenhuis of zorginstelling niet meer voor verrassingen komt te staan met goede software AFAS werkt sinds de start in 1996 hard aan haar missie om software te ontwikkelen voor de zakelijke markt op een maatschappelijk verantwoorde manier waarbij klanten, medewerkers en milieu centraal staan. Zij maken één softwarepakket in twee smaken; ERP software (Enterprise Resource Planning) en HRM & Payroll software. De laatste jaren is het product en de dienstverlening voor de zorgbranche doorontwikkeld en dat heeft er bijvoorbeeld voor gezorgd dat tegenwoordig 70% van alle ziekenhuizen in Nederland met de software van AFAS werkt. “Ziekenhuizen krijgen steeds meer te maken met administratieve handelingen”, vertelt Thijs van der Schee, specialist op het gebied van de zorgsector bij AFAS Software. “En wij zorgen ervoor dat met onze software de gehele bedrijfsvoering van een ziekenhuis via één applicatie beheerd kan worden. Hierdoor hoeft ziekenhuispersoneel maar één applicatie bij te houden voor onder andere het inkopen van goederen, het goedkeuren van facturen en het verwerken van personele mutaties. Een ziekenhuis kent het EPD, ofwel het elektronisch patiëntendossier, waarin verplegers en artsen samenwerken om de zorg voor de patiënt te registreren. Een ziekenhuis kent daarnaast allerlei ondersteunende processen om de zorg optimaal te laten verlopen. De administratieve werkzaamheden die daarbij komen kijken, verwerkt men in het ERP systeem.
Automatiseren van bedrijfsvoering
Bij zulke processen kun je bijvoorbeeld denken aan de inkoop van materialen en medicijnen, het bevoorraden van de afdelingen, het verwerken en goedkeuren van inkoopfacturen en alles rondom HR en salaris, gaat Van der Schee verder. “Met onze ERP software kunnen wij al deze processen onderbrengen in één applicatie zodat een arts nooit zonder handschoen of
onderdeel voor een heupprothese komt te staan in de operatiekamer. Echter, wij zien goede software als een middel en niet als doel. Het uiteindelijke doel is de best mogelijke zorg leveren, onze software draagt daar aan bij. Het toepassen van een nieuw softwaresysteem kan dan ook alleen succesvol zijn als er wordt samengewerkt tussen de mensen, het systeem en het te voeren beleid. Het automatiseren van bedrijfsvoering werkt het beste als die drie in harmonie zijn. Met de combinatie van de juiste beleidskeuzes, goed geschoolde mensen en het beste systeem gaat een ziekenhuis echt stappen maken. Wij zorgen er dan ook voor dat we niet alleen de software implementeren, maar ook helpen bij een nieuwe manier van werken en denken. Dat is nodig om zo optimaal mogelijk gebruik te maken van de mogelijkheden van het nieuwe systeem. Wij zijn natuurlijk enthousiast over de software, maar dan is het nog zaak om iedereen die ermee gaat werken net zo enthousiast te krijgen!”
Implementatieproces
Van der Schee: “Van financieel directeur tot aan de logistieke medewerkers van het ziekenhuis, iedereen willen we graag meenemen in ons enthousiasme. Dit doen we door zowel learning on the job te stimuleren en (online) trainingen te geven. Een implementatieproces duurt gemiddeld zes maanden waarin processen op elkaar moeten worden afgestemd, de inrichting moet worden klaargezet en het geven van de cursussen plaatsvindt. De afgelopen periode hebben we veel tijd geïnvesteerd om de aansluiting tussen het EPD en het ERP beter te faciliteren. Zo is ervoor gezorgd dat er ook een OK-koppeling is die het verbruik tijdens de operatie registreert in zowel het EPD als het ERP. Dankzij deze koppeling hoeft er maar één keer gescand te worden op de OK en is zowel het patiëntdossier op orde en is de bevoorrading en facturering geregeld.
St. Antonius Ziekenhuis
Waar voorheen de HR-afdeling en de financiële afdeling elk zijn eigen applicatie had, is tegenwoordig alles onder één dak met onze software, besluit Van der Schee. Bij het St. Antonius Ziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein gaan we door onze kennis en ervaring zelfs een stapje verdergaan. We investeren dit jaar in een oplossing voor de behoefte aan ‘track and trace’ software om medische artikelen te volgen binnen het ziekenhuis. Daarnaast wordt er geïnvesteerd om de inkoop van protheses en medische artikelen aan te laten sluiten op de OK-planning. Zo houden we het bedrijfsproces inzichtelijk voor alle betrokkenen zodat de arts en de OK-assistent zich bezig kunnen houden met de patiënt en de administratieve taken tot een minimum beperkt blijven. Zo realiseren we betere zorg door efficiënte bedrijfsvoering.” Ga voor meer informatie naar www.afas.nl
Thijs van der Schee
Specialist op het gebied van de zorgsector
ADVERTENTIE
Voorlichtingen in kleine stukjes op een relevant moment zorgt dat patiënten daar makkelijker naar handelen en houden ze de regie over hun zorg.
Digitale ondersteuning en optimalisatie van zorg Dagelijks vinden er duizenden gesprekken plaats tussen zorgverleners en patiënten. Er wordt gesproken over de beschikbare behandelopties, de voorbereiding op bijvoorbeeld een operatie of zelfmanagement na ontslag uit het ziekenhuis. Het is essentieel dat patiënten de informatie die zij aangeboden krijgen kunnen omzetten in daadwerkelijke kennis. Alleen dán kunnen zij bewuste keuzes maken en betrokken zijn bij hun eigen patient journey. Uit zowel wetenschappelijk onderzoek als observaties in
Brede inzetbaarheid
de dagelijkse praktijk blijkt echter dat het voor patiënten
Vandaag de dag wordt Patient Journey App door
vaak moeilijk is om al deze informatie te verwerken. Een
honderdduizenden patiënten in binnen- en buitenland
belangrijke factor hierbij is de hoeveelheid informatie die in
gebruikt tijdens zowel planbare als chronische zorgpaden
één keer wordt aangeboden, alsmede de vorm waarin dit
in de orthopedie, chirurgie, MDL, neurologie, cardiologie
gebeurt. Het resultaat is een gebrek aan kennis, of kennis
en oncologie. Recent zijn ook diverse projecten gestart
die onjuist is.
rondom anderhalvelijns zorg voor patiënten met artrose, verbetering van fitheid voor een operatie en efficiëntere
Timely information
instroom van patiënten door ondersteuning met Articifial
Het fundament van de Patient Journey App is het aanbieden
Intelligence (AI).
van de juiste informatie op het juiste moment, ook wel timely
De gegevens worden gebruikt om te delen met de zorgverlener én om de informatie in de app te personaliseren.
contact opnemen. Ook tal van zorginstellingen in binnen- en
mogelijkheid tot dataverzameling gebouwd. Het kan hierbij
Wetenschappelijk onderzoek
Personalized healthcare
gaan om PROMs en PREMs vragenlijsten of dagelijkse
Een app moet niet alleen leuk zijn, maar vooral bewezen
Het doel van de app is om het zorgproces daar waar
metingen over pijn, activiteiten en gewicht. Deze gegevens
effectief. Sinds 2018 doet Thomas Timmers, een van
mogelijk digitaal te ondersteunen en te optimaliseren.
worden enerzijds gebruikt om de betrokken zorgverleners
oprichters van het bedrijf, daarom promotieonderzoek naar
Het gedoseerd aanbieden van informatie én ondertussen
op de hoogte te houden over de voortgang van de patiënt.
het effect van de app aan het Radboudumc. Uit één van de
verzamelen van data, geeft patiënten het gevoel van (be)
Anderzijds worden deze gebruikt om de informatie in de app
onderzoeken blijkt dat patiënten met de app meer tevreden
grip en biedt zorgverleners de mogelijkheid om ook op
voor deze individuele patiënt te verbeteren, ook wel data
zijn, meer betrokkenheid ervaren, betere uitkomsten van
afstand betrokken te zijn en te interveniëren wanneer nodig.
driven education genoemd.
hun zorg rapporteren én ondertussen tot 25% minder vaak
Meer informatie: patientjourneyapp.nl
information genoemd. Door informatie actief aan te bieden in kleine, begrijpelijke stukjes, op het moment dat deze relevant is, kunnen patiënten er makkelijker naar handelen en houden ze de regie over hun zorg.
buitenland doen op dit moment onderzoek naar het effect van de app binnen onder andere de chirurgie, gynaecologie, interne geneeskunde en orthopedie.
Op dit fundament van voorlichting is vervolgens de
BINNENKORT VERKRIJGBAAR
Benelux Medical
CORONA ZELFTEST Vanaf april is de Healgen® Corona Zelftest beschikbaar. Healgen® is gevalideerd door het RIVM. Werkgevers en retailers kunnen vanaf nu infomatie opvragen en bestellingen plaatsen.
OOK VERKRIJGBAAR PROFESSIONELE TESTKIT De sneltesten van Healgen® staan bekend om hun kwaliteit. Vele overheden hebben deze test in
Preventief testen
Voorkom besmettingen Door met grote regelmaat en preventief te testen, sporen we zoveel mogelijk besmettingen op. De
gebruik, zoals bijvoorbeeld Verenigd Koninkrijk, Nederland en Duitsland. De testen staan bekend om de hoge sensitiviteit, ook bij asymptomatische en mildsymptomatische mensen. De Healgen® testkit is verkrijgbaar voor professioneel gebruik.
Healgen® Corona Zelftest geniet een zeer hoge nauwkeurigheid en is hier uitermate geschikt voor.
Korte neusswab Gebruiksvriendelijk
De Healgen® Corona Zelftest werkt met een korte neusswab. Het wattenstaafje hoeft hiervoor maar 2-4
De Healgen® testkit voor professioneel gebruik kan besteld worden door werkgevers, onderwijsinstellingen, zorginstellingen en andere zorgprofessionals.
WWW.BENELUX-MEDICAL.NL
cm de neus in en dit wordt door mensen als zeer prettig ervaren.
WWW.CORONA-ZELFTEST.NL
Importeur: Benelux Medical B.V. Hessenweg 163 3731 JH De Bilt info@benelux-medical.nl 030 - 634 34 95