Analyse #82 - Groen Nederland

Dit is een commerciële uitgave van European Media Partner bij deze krant.

Nr. 82 Maart 2021

Groen Nederland Met focus op Future of Mobility, Vastgoed en Agri- en Horticultuur

Lees meer interessante artikelen op analysenederland.nl

Nederland wordt steeds groener

Hoe staan de mobiliteit, het vastgoed en de agri- en horticultuur ervoor?

Vastgoed | Nicole Maarsen

Agri- en Horticultuur | Sjaak van der Tak

Future of Mobility | Wouter Karssen

‘Duurzame gebouwen behouden hun waarde’

‘Boeren willen onderdeel van de oplossing zijn’

De petrolhead en zakelijke mobiliteit

Hoe staat de woningmarkt er in 2030 voor?

“Dat ligt vooral aan de politiek. We hadden ergens in de jaren 30, toen we een woningtekort hadden, een doorlooptijd van drie jaar van idee naar uitvoering. Nu zitten op tien of twaalf jaar. En dat komt omdat de opdracht complexer is, maar de leiderschapsstijl niet veranderd is. We hebben nu jaren achter de rug van complete stagnatie, in deze periode is de woningbouwopgave gedecentraliseerd.

Dus dat is onvoldoende succesvol gebleken en geheel te verklaren: de woonopgave is namelijk alleen structureel aan te pakken als we de woningbouwopgave integraal benaderen.

Want als je wonen zegt, zeg je duurzaamheid, economie, mobiliteit, landbouw.”

Het felle politiek-maatschappelijke debat noemt u ook: daar hebben de boeren zelf toch ook wel een beetje aan bijgedragen?

“Dat vind ik maar relatief. Het punt is dat de politiek voortdurend heeft gezegd dat de boeren zelf voor verduurzaming moeten zorgen.

Dat vind ik een eenzijdige opgave. Dat gezegd hebbende: alsnog hebben de boeren al veel gedaan op het gebied van het terugbrengen van de stikstof. Alleen daar wordt nooit naar gekeken, we worden alleen afgerekend op wat er nu aan de orde is, terwijl we ook nu onderdeel van de oplossing willen zijn. Duurzame landbouw is voor ons een gegeven. Geloof me: geef een boer de financiële mogelijkheid om te verduurzamen en hij doet het.”

Als er iets interessant is, dan is het de toekomst van de mobiliteit. We dachten dat we er wel uit waren, hoewel ik als petrolhead mijn bedenkingen had. Mobiliteit zou meer flexibel worden. Een fiets wanneer het lekker weer was, wellicht een deelscooter bij iets langere afstanden. En dan stapte je weer in het openbare vervoer om als het echt niet anders kon de auto te pakken. Het zou allemaal supermakkelijk worden door MaaS: mobilitity as a service. Eén pas, één app en zo’n slim algoritme dat je nooit meer in het verkeerde vervoermiddel zou zitten.

Lees meer op pagina 14

Lees meer op pagina 22

En toen kwam corona. De lente van 2020 was bijzonder zonnig (qua weer dan toch) en dus bleven we fietsen. Veel fietsen zelfs, want dat

was een manier om tijdens de intelligente lockdown nog naar buiten te kunnen.

Het openbaar vervoer bleek wel wat minder populair. Een wereldwijde pandemie van een dodelijk virus bleek geen geschikte tijd om een voertuig te delen met enkele tientallen of zelfs honderden vreemden.

Lees meer op pagina 4

2

Groen Nederland - Future of Mobility, Vastgoed en Horti- & Agricultuur analysenederland.nl

IN DE PUBLICATIE Groen Nederland 2. Opinie: Wouter Karssen 6. Mobiliteit: niet omdat het moet maar omdat het kan 8. ‘Mobiliteitssysteem niet organiseren op de piekmomenten’

10. Opinie: Claudia van Haeften 12. Het ‘waarom’ achter een slim gebouw 14. Profiel: Nicole Maarsen 18. Grotere database is nodig voor circulariteit van gebouwen 20. Profiel: Sjaak van der Tak

ANALYSENEDERLAND.NL Tractor as a service Ook bij tractoren verschuift de focus steeds meer van bezit naar gebruik.

ANALYSENEDERLAND.NL Beter bouwen met BIM Met hulp van BIM-systemen kan je effciënter en ook duurzamer bouwen.

De petrolhead en zakelijke mobiliteit Opinie

Als er iets interessant is, dan is het de toekomst van de mobiliteit. We dachten dat we er wel uit waren, hoewel ik als petrolhead mijn bedenkingen had. Mobiliteit zou meer flexibel worden.

Een fiets wanneer het lekker weer was, wellicht een deelscooter bij iets langere afstanden. En dan stapte je weer in het openbare vervoer om als het echt niet anders kon de auto te pakken.

Het zou allemaal supermakkelijk worden door MaaS: mobilitity as a service. Eén pas, één app en zo’n slim algoritme dat je nooit meer in het verkeerde vervoermiddel zou zitten.

Foto: Persfoto

E

corona.

De lente van 2020 was bijzonder zonnig (qua weer dan toch) en dus bleven we fietsen. Veel n toen kwam

Campagne Managers: Olav Kusters, Jasper Oomen & Dylan Hesselling Managing Director: Amanda Ghidoni

ANALYSE #82 Groen Nederland Disclaimer alle informatie omtrent de COVID-19 maatregelen in deze bijlage was actueel op het moment van drukken.

Redactie: Marjon Kruize, Féline van der Linde Graphic Design: Charlotte Hovenier Tekst: Jerry Huinder, Marjon Kruize & Féline van der Linde Coverfoto: Pixabay & Persfoto Gedistribueerd met: Het Financieele Dagblad 2021 Drukkerij: RODI Rotatiedruk

fietsen zelfs, want dat was een manier om tijdens de intelligente lockdown nog naar buiten te kunnen.

Zolang overheden belastingkorting of subsidies geven is de elektrische auto voor de (zakelijke) rijder ontzettend interessant, maar daar komt ooit een einde aan. bleek wel wat minder populair.

Een wereldwijde pandemie van een dodelijk virus bleek geen geschikte tijd om een voertuig te delen met enkele tientallen of zelfs honderden vreemden. Tijdens één van mijn schaarse vliegreizen in de zomer van 2020 had één medereiziger zich in een soort duikpak gehesen. Het leek me oncomfortabel, maar een deel van mij was ook jaloers. Echt prettig voelde Het openbaar vervoer

het nog niet om een kleine ruimte te delen, waarin we zeker niet de 1,5 meter afstand konden houden.

Veel verstokte OV-reizigers

wisten de voorbije periode diverse autohandelaren te vinden. Ondanks dat we door alle lockdowns minder reizen, is het aantal auto’s gestegen.

Als we op pad gaan, is het nieuwe normaal dat we dat per individueel vervoer doen. snippertje goed nieuws in een wereld waarin de lat steeds hoger komt te liggen voor automobielfabrikanten. Auto’s moeten schoner en veiliger worden.

De zelfrijdende auto leek voor het laatste het ei van Columbus, maar de pandemie trok een lelijke streep door de investeringsagenda van veel bedrijven. Die komt er voorlopig nog even niet dus.

Het is een

kosten en beperkte range blijven echter een struikelblok.

Zolang overheden belastingkorting of subsidies geven is de elektrische auto voor de (zakelijke) rijder ontzettend interessant, maar daar komt ooit een einde aan. moet de elektrische auto zichzelf gaan bedruipen. De optimisten wijzen op snelle ontwikkelingen in batterijtechologie, maar we zijn er nog niet. Het maakt het komende decennium tot één van de meest interessante periodes van het 125-jarig bestaan van de automobiel.

Ook voor petrolheads, want van stilstand is nog nooit een auto beter geworden. Zo het lang kan zullen conservatievelingen hun heilige koe nog snelladen met euro95 of diesel. Ouderwets of niet, het is nog steeds veel rapper dan met de sterkste snellader voor een EV. Voor die tijd

Tegelijkertijd moeten au-

nog steeds veel schoner worden. Makkelijk op te lossen door alleen maar elektrische auto’s bouwen.

Het gewicht, de complexiteit, to’s

Wouter Karssen, Oprichter autoblog.nl en host BNR Autoshow

European Media Partner Wij maken online en print campagnes met waardevolle, interessante content die gedistribueerd worden naar relevante doelgroepen om de business van onze klanten te laten groeien. Onze branded content en native advertising oplossingen zetten jouw verhaal op de eerste plaats.

Uitgegeven door: European Media Partner Nederland B.V Keizersgracht 424 NL-1016 GC Amsterdam

Partner content in deze campagne is tot stand gekomen in samenwerking met onze klanten. Dit zijn commerciële uitingen.

Web: www.europeanmediapartner.com

Dit is een commerciële uitgave. De FD-redactie heeft geen betrokkenheid bij deze productie.

Email: nl@europeanmediapartner.com redactie@europeanmediapartner.com

Tel: +31 20 808 82 00

ADVERTENTIE

Wij brengen jouw merk naar de juiste doelgroep Het is onze missie om jouw merk als marktleider neer te zetten in de meeste gerespecteerde distributiekanalen. Wij zorgen dat je boodschap jouw doelgroep bereikt en een impact op hen heeft.

Meer weten? www.europeanmediapartner.com

Driven- -Groen Partner Content Future of Mobility, Vastgoed en Horti- & Agricultuur Nederland

3

analysenederland.nl

Driven - Partner Content

Driven maakt van mobiliteit een middel om bedrijfsdoelen te behalen

en de wensen en behoeften van je medewer- vertelt Benning. “Allereerst ga je veel meer kers kan je hierop inspelen en daarmee valt kijken naar de wensen van de medewerkers, waardoor je de medewerkerstevreeen hoop winst te behalen.” denheid bevordert. Werkgeluk is enorm De afgelopen jaren hebben we een verbelangrijk, want tevreden medewerkers Zo helpt Driven bedrijven in 3 stappen schuiving gezien in onze mobiliteit. We zijn een stuk productiever. Je kan dan ook mobiliteit in te zetten om hun doelstellingaan minder vaak op vaste dagen naar behoorlijk besparen op de kosten omdat gen te halen. “We bieden de mobiliteitsvaste locaties, maar werken thuis of op scan om inzicht te bieden in hun zakelijke je betaalt voor gebruik én meer voldoet flexwerkplekken. Meer aandacht voor aan de wensen van je medewerkers en een zaken als duurzaamheid, vitaliteit en mobiliteit, adviseren hen hoe ze aan de werkgeluk binnen bedrijven maar ook ont- behoeften van hun werknemers en bedrijfs- passende oplossing aanbiedt.” wikkelingen als verdergaande verstedelij- doelstellingen kunnen voldoen én leveren king en bevolkingsgroei, laten ons anders en implementeren de passende mobiliteits- Daarnaast kan flexibele mobiliteit bijdragen aan de duurzaamheidsdoelen van een oplossingen: of dat nou een combinatie kijken naar zakelijk verkeer. bedrijf, gaat Benning verder. “Denk hier is van traditionele leaseauto’s, private leaseauto’s, OV en een fiets van de zaak of aan de keuze voor auto’s met een lage Door de coronacrisis is dit alles in een CO2-uitstoot maar ook het aanbod van een mobiliteitsbudget is.” stroomversnelling terechtgekomen en de verwachting is dat we ook na de crisis vaeen leasefiets. Daarmee stimuleer je dan ker thuis zullen werken. Voor onze mobiook weer de vitaliteit van je medewerkers. liteit betekent dat dat we meer flexibiliteit Als zij meer gaan bewegen is dat immers gaan verlangen. goed voor de gezondheid en dring je het ziekteverzuim terug.”

In plaats van iedere werknemer een leaseauto of vaste kilometervergoeding te bieden, Als laatste biedt flexibele mobiliteit bedrijwordt er nu gekeken naar de wensen van ven ook de mogelijkheid nieuwe medewerde medewerker. “Je wilt per personeelslid kers aan te trekken en te behouden. “Je flexibiliteit kunnen bieden op basis van hun positie op de markt wordt sterker als je je wensen en benodigdheden, zonder extra medewerkers oplossingen op maat kan bieadministratieve rompslomp”, vertelt den of kunt onderscheiden van anderen”, Antoinette Benning, directeur van Driven, Omdat je individuele wensen combineert vertelt Benning. “Een voorbeeld hiervan is met de bedrijfsdoelen, kun je op verschilonderdeel van de Louwman Group. Door een partij in de kinderopvang waarin het lende thema’s winst boeken met mobiliteit, verloop groot is. Door haar medewerkers inzicht te verkrijgen in de huidige situatie Partner Content Driven

”

Werkgeluk is enorm belangrijk, want tevreden medewerkers zijn een stuk productiever.

driven.nl

”

Door inzicht te verkrijgen in de huidige situatie en de wensen en behoeften van je medewerkers kan je hierop inspelen en daarmee valt een hoop winst te behalen. een leasefiets ter beschikking stellen kan zij talent aantrekken uit een grotere regio. Of in een ander voorbeeld een mobiliteitsbudget aangevuld met een aantrekkelijk private leaseaanbod om alle medewerkers iets extra’s te bieden.

Mobiliteitsscan Wil je weten hoe jij mobiliteit kan inzetten om je bedrijfsdoelen te behalen? Scan dan de QR-code en doe de mobiliteitsscan!

4

Groen Nederland - Future of Mobility, Vastgoed en Horti- & Agricultuur analysenederland.nl

Mobiliteitshubs houden de stad toegankelijk en leefbaar Future of Mobility

Zestig procent van de Nederlanders woont in een stad en dat aantal blijft maar groeien. Dat vraagt om een andere inrichting van onze steden, en daarmee andere mobiliteitsoplossingen.

Waaronder bijvoorbeeld mobiliteitshubs.

Tekst: Marjon Kruize Foto: Skitterphoto

V

ervoersmiddelen

fietsen en het openbaar vervoer leveren een bijdrage aan de leefbaarheid, bereikbaarheid en duurzaamheid van wijken en steden. Toch kiezen veel mensen momenteel nog voor de auto. Om andere vervoersvormen te stimuleren kunnen mobiliteitshubs een uitkomt bieden. Zo’n hub is een hoogwaardige, fysieke locatie waar een gevarieerd aanbod van duurzame en actieve vervoersmiddelen gecombineerd worden met een fijne manier van verblijven. Mensen hebben hier de mogelijkheid om over te stappen van de auto op een duurzamere manier van mobiliteit zoals het OV of de fiets. Ze zorgen voor een goede verbinding tussen de stad en de regio daaromheen. als lopen,

hiervan, zo meldt Verkeersnet.nl, Een goed voorbeeld

Uiteindelijk zorgt het gebruik van mobiliteitshubs voor een meer leefbare stad, omdat men op een mobiliteitshub de keuze kan maken voor schoner vervoer.

is het Transferium in Hoogkerk. Dit is niet enkel een simpele parkeerplaats, maar echt een hub waar met het ontwerp, de belichting en het kleurgebruik echt geprobeerd is om er een aantrekkelijke plek van te maken. er volgens Verkeersnet.nl ook nog voor zorgen dat er op zo’n hub andere voorzieningen aanwezig zijn. Denk aan horeca, vergaderruimtes, pakketpunten en dergelijke. Zo zorg je voor een aantrekkelijke plek waardoor men echt verleid wordt om de auto te parkeDaarnaast wil je

ren en met ander vervoer verder te reizen.

ervaren, een stuk aantrekkelijker gemaakt.

mobiliteitshub ook om slimme en nieuwe mobiliteit, denk bijvoorbeeld aan elektrisch vervoer en deelauto’s, maar ook Mobility as a Service. Op een mobiliteitshub kan je op basis van de reis die je gaat maken een vervoersmiddel kiezen dat op dat moment het beste aansluit bij jouw wensen als reiziger, zo stelt Crow.nl.

Omdat een mobiliteitshub een prettige plek is om te verblijven is de overstap, die nu door velen als onprettig wordt

Uiteindelijk zorgt

Daarnaast gaat zo’n

het gebruik van mobiliteitshubs voor een meer leefbare stad, omdat men op een mobiliteitshub de keuze kan maken voor schoner vervoer.

Daarnaast legt de mobiliteitsbehoefte momenteel ook een grote claim op de openbare ruimte. Parkeerplaatsen nemen inmiddels al gauw zo’n twaalf vierkante meter in beslag. De gemiddelde personenauto staat daarnaast zo’n negentig procent van de tijd stil, zo stelt

onder andere de ANWB. Die ruimte kunnen we dus goed gebruiken voor bijvoorbeeld groenvoorzieningen, wonen

Op een mobiliteitshub kan je op basis van de reis die je gaat maken een vervoersmiddel kiezen dat op dat moment het beste aansluit bij jouw wensen als reiziger.

of recreatie. Mobiliteitshubs kunnen ervoor zorgen dat mobiliteit deze ruimte niet in de stad, maar net daarbuiten gaat innemen. deze hubs te komen is samenwerking van groot belang, stelt Crow.nl. Door samenwerking te realiseren tussen stakeholders, overheden en marktpartijen, maar ook tussen beleidsvelden als ruimte en mobiliteit kunnen we tot een nieuwe, werkende aanpak komen om mobiliteitshubs te realiseren en de stad toegankelijk én leefbaar te houden.

Om uiteindelijk tot

ADVERTENTIE

Mobiliteitshubs met Royal HaskoningDHV: One size does not fit all Vaak ligt de focus bij de aanpak van de bereikbaarheid van een gebied op één vervoersmiddel: de fiets, de auto of het openbaar vervoer. Maar juist die traditionele benadering schiet door verschillende ontwikkelingen steeds vaker tekort. In landelijke gebieden zorgt leegloop en de nadruk op snel en frequent openbaar vervoer voor vervoersarmoede en hoge kosten voor het sociale domein. In stedelijke gebieden zorgt schaarse ruimte voor de noodzaak om mobiliteit anders te organiseren.

De mobiliteitstransitie vraagt om knooppunten waar verschillende mobiliteitsvormen beschikbaar zijn en samenkomen en de overstap van de ene op de andere mobiliteitsvorm kan plaatsvinden. Een ander woord voor zo’n knooppunt is een mobiliteitshub.

Royal HaskoningDHV maakt in samenwerking met de Gemeente Utrecht in Papendorp een mobiliteitshub XL. Hier is over een paar jaar ruimte voor 2.000 autoparkeerplekken en 1.000 fiets-

parkeerplekken, gecombineerd met voorzieningen en woningen in één gebouw. Deze ruimte wordt gecreëerd voor toekomstige bewoners uit de nieuwe autoluwe centrumwijken Merwede, Beurskwartier en Jaarbeursdistrict, die bij de mobiliteitshub XL hun eigen auto kunnen parkeren en het laatste stukje naar huis kunnen afleggen met bijvoorbeeld de fiets of ov om zo het centrum te ontlasten. Een heel andere vorm van mobiliteitshub is Werpsterhoeke in Leeuwarden. Deze mobiliteitshub dient als katalysator voor de gebiedsontwikkeling en is het visitekaartje van Leeuwarden. En met de provincie Zeeland werken we aan een aanpak voor het verbeteren van bestaande mobiliteitsknooppunten en het creëren van nieuwe hubs. Deze hubs vormen de schakelpunten in het OV netwerk en ondersteunen een snellere OV verbinding tussen de dorpen en de steden in Zeeland. Een mobiliteitshub is dus elke keer anders vanwege de vraag en behoefte die in elk gebied anders kan zijn.

De mobiliteitsexpertise in combinatie met de ontwerpexpertise, technische en digitale kennis van ingenieursbureau Royal HaskoningDHV helpen u om samen met u de hub(s) te positioneren en te ontwerpen, door eerst de eigen behoefte te verkennen en uw vraag en opgave te structureren. Vervolgens vertalen wij met u het plan naar een gerealiseerde hub. We kijken daarbij niet alleen naar wat vandaag haalbaar is, maar met name naar wat u overmorgen wilt bereiken.

Heeft u vragen of wilt u eens sparren over uw opgave? Wij denken graag met u mee!

Mail of bel naar Jet Kiks, Coördinator mobiliteitshubs: jet.kiks@rhdhv.com +31(0)6 13186307 Lees meer over één van onze projecten

Future of Mobility, Vastgoed en Horti- & Agricultuur - Groen Nederland

5

analysenederland.nl

Meer flexibiliteit, individualiteit en connectiviteit voor de zakelijke mobiliteit

5

Mobiliteitstrends om in de gaten te houden Future of Mobility

Mobiliteit staat voor een aantal uitdagingen en is daardoor continu in beweging. Er zijn dan ook een aantal trends gaande die mobiliteit zullen veranderen.

Tekst: Marjon Kruize Foto: Persfoto

Future of Mobility

Van de ene op de andere dag zag de mobiliteitswereld er anders uit door het coronavirus. Scholen gingen dicht, veel Nederlanders moesten noodgedwongen thuiswerken, het openbaar vervoer verkleinde haar capaciteit en dienstregeling en nog veel meer.

Tekst: Féline van der Linde Foto: Pixabay

“

Ook bedrijven en

overheden kwamen in een compleet andere realiteit, vertelt Jan van Delft, voorzitter van Vereniging Zakelijke Rijders. “Waar voorheen geacht werd dat we op kantoor werken en reizen met de auto te doen bleek dit ineens niet meer zo normaal.

Het kon namelijk ook anders.

Op het gebied van zakelijke mobiliteit had dit tot gevolg dat er veel minder zakelijke kilometers werden gereden.

Lange tijd was er geen sprake van files, binnensteden waren stil en de luchtkwaliteit ging met sprongen vooruit.” lijkt het erop dat we in een fase terechtkomen waarin de overheid en werkgevers opgelegde beperkingen aan de mobiliteit gaan versoepelen, gaat Van Delft verder. “Maar

wat gaat er gebeuren met de zakelijke mobiliteit? Door het thuiswerken is de kennis en bereidheid om door middel van e-working het werk doorgang te laten vinden vergroot.

Voor de coronacrisis werkte 5 procent van de beroepsbevolking regelmatig of altijd thuis. Tijdens de piekmomenten van de coronacrisis liep dit aantal op tot wel 60 procent. Uit onderzoek van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid naar de effecten van de coronacrisis op het mobiliteitsgedrag en mobiliteitsbeleving blijkt dat 27 procent van de respondenten heeft aangegeven dit patroon regelmatig blijvend te willen doorzetten. Fysieke aanwezigheid op kantoor is niet altijd nodig en werken en vergaderen kan in de meeste gevallen goed thuis en online.

Zo kunnen files worden vermeden, maar ontstaat er ook een betere balans tussen werk en privé. De auto, het open-

baar vervoer, flex-workspots en thuiswerken zullen worden afgewisseld om zo individuele mobiliteitswensen in te vullen.

De agenda van de week zal gaan bepalen hoe en wanneer men zich gaat verplaatsen.

Door dit slim en goed af te stemmen zal de filedruk afnemen en ervoor zorgen dat de eerstkomende jaren onze bereikbaarheid over de hele dag en week genomen gewaarborgd blijft. En minder zakelijke kilometers betekent minder uitstoot en minder files. Kilometers die toch worden gemaakt moeten bij voorkeur groen zijn om bij te dragen aan een groenere en gezondere toekomst.”

De toenemende behoefte

aan flexibiliteit, individualiteit en connectiviteit wat betreft de zakelijke mobiliteit zullen in de toekomst verder aan belang winnen, aldus Van Delft.

“Hierdoor kan de effectiviteit en concurrentiekracht van de

Langzaam maar zeker

De auto, het openbaar vervoer, flex-workspots en thuiswerken zullen worden afgewisseld om zo individuele mobiliteitswensen in te vullen.

Nederlandse economie worden behouden en versterkt.

Deze ontwikkelingen moeten tegelijkertijd in balans zijn met de gestelde milieueisen, maar om de voordelen te behouden die het duurzame karakter van de trends heeft zijn er een aantal zaken in de wet- en regelgeving die zouden moeten veranderen. Zo zou de aanpassing van de bijtelling en andere fiscale wetgeving leiden tot een stimulans van thuiswerken. Werkgevers moeten de digitale infrastructuur van medewerkers thuis en onderweg en op het werk continu verbeteren, uitbreiden en veiliger maken. En traditionele autoregelingen moeten worden vervangen door ‘mobiliteits en e-work regelingen’.

Hierdoor verdwijnt de focus op de auto en wordt ruimte gemaakt voor e-working en alle bestaande beschikbare middelen zoals de fiets en het ov. Ten slotte moeten de milieueffecten van ons handelen en onze mobiliteit even belangrijk in de afweging zijn van keuzes als kostenbeheersing, waarbij overheden, werkgevers en investeerders flexibele mobiliteitskeuzes stimuleren en vergemakkelijken.

Het inrichten van bijvoorbeeld hubs-uitwisselpunten en flex-werkplekken in en rond economische centra kunnen hier aan bijdragen.”

Allereerst is er de opmars van de e-bike. “Deze is niet meer weg te denken uit het straatbeeld”, stelt Antoinette Benning, directeur van Driven. “Van stadsfiets tot bakfiets en van vouwfiets tot een speed pedelec. Met de aanleg van snelle fietspaden in gebieden rondom grote steden zal hiervoor nog meer ruimte komen.”

Daarnaast gaan we ook multimodaal reizen, stelt Benning. “Vandaag de (deel)auto, morgen de fiets en overmorgen de trein, of zelfs meerdere vervoersmiddelen per dag. Het wordt normaler om flexibeler om te springen met mobiliteit. De gebruiker kiest wat hem het beste uitkomt en gebruikt dat middel om het snelste op de plaats van bestemming aan te komen. Ook werkgevers zullen hierop gaan inspelen door flexibeler om te gaan met de vergoeding van mobiliteit.”

Ook wordt mobiliteit steeds slimmer. “De zelfrijdende auto klinkt nog als toekomstmuziek, maar slimme mobiliteit is dichterbij dan je denkt”, vertelt Benning. “Denk aan high tech informatievoorzieningen om autorijden veiliger te maken, of aan apps voor autodeelconcepten.”

Een ander groot thema is natuurlijk duurzaamheid. “Fossiele brandstoffen worden schaarser en mede daardoor worden e-bikes en elektrische auto’s populairder”, stelt Benning. “Bedrijven gaan daarnaast vaker betalen voor de CO2-uitstoot die ontstaat bij het produceren van producten, waardoor het raadzaam is om de minst vervuilende oplossing te kiezen voor mobiliteit en hiermee het milieu en kosten te besparen.”

Als laatste neemt het autogebruik af en winnen deelconcepten aan terrein. Benning: “Uit cijfers van het CBS blijkt dat vooral jongeren die grootstedelijk wonen minder vaak een eigen auto hebben. Door schaarser wordende ruimte, het terugdringen van vervuilend verkeer, stijgende parkeerkosten en de wens om in stedelijke gebieden het openbaar vervoer in de stad en regio verder te optimaliseren is het de verwachting dat het gebruik van de auto verder zal dalen. Dit scheelt kosten en heeft als andere voordelen dat het vervoersmiddel efficiënter wordt gebruikt en de hoeveelheid auto’s in een straat kan worden teruggedrongen.”

Antoinette Benning Directeur van Driven ADVERTENTIE

OG – LEVERANCIER VAN 100% SCHONE BRANDSTOFFEN OG (OrangeGas) richt zich op Bio-CNG en andere duurzame energiebronnen. Het netwerk van tankstations wordt enorm uitgebreid, en niet alleen op de thuismarkt. Wat in 2008 begon met een idee tijdens een tuinfeestje, is inmiddels uitgegroeid tot de snelst groeiende speler in de markt van duurzame mobiliteit. De ambitie van OG is om de grootste schone brandstoffen retailer van Europa te zijn gecombineerd met eigen productie uit natuurlijke bronnen.

De brandstoffen van OG worden altijd duurzaam en zo lokaal mogelijk geproduceerd. Hiermee draagt OG bij aan een duurzame, lokale en circulaire economie. Én aan de klimaatdoelstellingen voor vermindering van CO2-uitstoot op zowel landelijk en Europees niveau.

Met 100% schone brandstoffen en tankstations door heel Nederland is schoon tanken altijd dichtbij.

Start vandaag.

DUURZAAMHEID IN DE GEHELE KETEN De kracht van OG zit in het brede pallet aan schone duurzame energiebronnen en de expertise die in huis is. “De wereld heeft schone brandstoffen nodig en die transitie faciliteren wij”, aldus Marcel Borger, CEO. “De Politiek zet nu zwaar in op alleen maar elektrisch rijden en heeft geen oog voor de zeer aantrekkelijke alternatieve brandstoffen. OG richt zich juist op duurzaamheid in de gehele keten. Er wordt gekeken naar de CO2 uitstoot op basis van een well-to-wheel benadering. Met Bio-CNG reduceer je bijvoorbeeld tot 80% op de CO2 uitstoot. Dit maakt het een schoon alternatief, net als waterstof wat momenteel bij OG volop in ontwikkeling is.”

SCHOON TANKEN. DOE HET VOOR MORGEN. OG gelooft dat een schonere wereld begint bij jezelf. Met de mix aan 100% schone brandstoffen van OG is schoon rijden binnen handbereik. Het geeft bedrijven de mogelijkheid om snel een groot deel van de schone mobiliteit in hun vloot te integreren.

Particulieren hebben hiermee een betaalbaar alternatief voor de dure elektrische auto die zij zich niet kunnen veroorloven.

Zo dragen we allemaal bij aan duurzame mobiliteit en dus een schonere wereld. Dat wil jij toch ook?!

START VANDAAG OP SCHOONTANKEN.NL - Marcel Borger, CEO

6

Groen Nederland - Future of Mobility, Vastgoed en Horti- & Agricultuur analysenederland.nl

Mobiliteit: niet omdat het moet maar omdat het kan Future of Mobility

Onze mobiliteit ontwikkelt zich langzaam maar zeker naar een veiliger, duurzamer en schoner systeem. De coronacrisis heeft veel van deze ontwikkelingen een boost gegeven. Samengevat zullen we steeds meer mobiel zijn, niet meer zozeer omdat het moet (zakelijk verkeer), maar omdat het kan (vrije tijd).

Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto

“

zijn we waar het kon zoveel mogelijk gaan thuiswerken”, vertelt Carlo van de Weijer, hoofd Smart Mobility aan de Technische Universiteit Eindhoven. “Uiteindelijk zullen we wel weer deels terug naar kantoor en de universiteit gaan, maar dat we meer dan voorheen thuis blijven werken is een feit. Afhankelijk van hoe vaak dit kan is de verwachting dat we gemiddeld één a twee Het afgelopen jaar

Carlo van de Weijer Hoofd Smart Mobility aan de Technisch Universiteit Eindhoven

keer per week thuis blijven.

Maar ook als we wel op pad gaan kan dat een stuk slimmer met een paar simpele aanpassingen. Voor tien uur ’s ochtends geen live meetings meer, bijvoorbeeld. Zo zullen we niet meer met z’n allen in de file staan of in een overvolle trein om acht uur ’s ochtends.” een illusie te denken dat we niet meer de auto gaan pakken. Van de Weijer: “In tegendeel. Gedurende de coronacrisis hebben zelfs meer mensen een eigen auto gekocht, oftewel de Corona Occasion. Maar voor de coronacrisis was deze trend ook al zichtbaar. Dit omdat de auto goedkoper is geworden.

Net als ooit bij TV’s of de mobiele telefoon, was deze bij introductie duur en alleen voor de rijken beschikbaar.

Maar al snel wordt deze door het toenemende volume ook goedkoper en daarmee beschikbaar voor steeds meer mensen. Dit is nu ook gaande met de elektrische auto. We zitten nu in de fase dat de elektrische auto steeds goedkoper wordt en daarom is het ook goed dat er nog subsidies zijn, die de aanschaf van de relatief duurdere elektrische auto mogelijk maken voor veel meer mensen. De aanschafkosten zijn misschien voor sommigen nu nog hoog, maar al gauw is het rijden van een elektrische auto goedkoop. De onderhoudskosten zijn veel goedkoper puur omdat er minder onderdelen inzitten.”

Maar het is

mobility rijdt er al ontzettend veel rond op de weg, gaat Van de Weijer verder. “Denk bijvoorbeeld aan de verkeersinformatie in de navigatie.

Vijftien jaar geleden had bijna niemand een navigatiesysteem, laat staan de verkeersinformatie bij de hand en wist niemand hoe laat hij of zij ergens zou arriveren. De volgende stap is de zelfrijdende auto. Het gaat wat ver om te denken dat de mens bij wijze van spreken straks kan slapen achter stuur, maar op dit moment mag er meer vaart gezet worden in de technieken die ongevallen kunnen voorkomen. In de meeste gevallen zijn deze technieken al op de markt, maar is het wachten tot de auto’s deze gaan implementeren. Het relatief oude wagenpark wat wij in Nederland hebben draagt daar niet aan bij. Bovendien zijn deze veiligheidstechnieken soms nog dure extra’s.

Door deze uit bijvoorbeeld de BPM te houden, wat ook bij de ABS (antiblokkeersysteem) is gebeurd, kunnen we de implementatie versnellen.”

Future of Mobility

Wat betreft smart

we vooral de fiets niet vergeten. De nieuwe fietsen zijn wereldwijd niet aan te slepen en ziijn inmiddels het nieuwe toiletpapier geworden, besluit Van de Weijer. “We zijn het afgelopen jaar massaal gaan wandelen en fietsen. Je wilt er elke dag toch even uit en ‘onderweg’ zijn. Aan de andere Ten slotte moeten

Hoe werkt het leasen van een fiets in de praktijk?

In de toekomst is de mobiliteit niet het gevolg van op de weg moeten zijn, maar van op de weg kunnen zijn. De (elektrische) fiets is hierbij een goed alternatief voor de auto. kant werd het reizen met het openbaar vervoer afgeraden en konden veel mensen niet anders dan zich verplaatsen met de (elektrische) fiets. En dat bleek een goed alternatief te zijn. Veel mensen zullen dan ook de fiets blijven gebruiken, ook voor werk middels een leasefiets, en dat bespaart veel kosten, ruimte en draagt bij aan een goede volksgezondheid. Waar we veertig jaar geleden alleen maar auto’s zagen in de dorpen en steden is de fiets nu helemaal terug. In de toekomst is de mobiliteit niet het gevolg van op de weg moeten zijn, maar van op de weg kunnen zijn. De (elektrische lease) fiets is hierbij een goed alternatief voor de auto.

Investeren in de fietspaden in plaats van de snelwegen verbreden heeft dan ook de toekomst. De overheid mag en moet daar wat mij betreft veel meer aandacht aan besteden!”

Bijna de helft van alle werknemers in Nederland is geïnteresseerd in het leasen van een (e-)bike met bijtelling via de werkgever. Meer dan de helft is namelijk bereid om een afstand tot 20 kilometer voor het woon-werkverkeer af te leggen met een e-bike als ze deze via de werkgever zouden krijgen. Hoe werkt het leasen van een fiets financieel gezien?

Tekst: Féline van der Linde

De werkgever stelt een fiets ter beschikking aan de werknemer waardoor er automatisch sprake is van een regeling in de loonbelasting en moet er een forfaitaire bijtelling betaald worden. Dit principe is gelijk aan een leaseauto op twee verschillen na. Namelijk het bijtellingspercentage is 7 procent van de consumentenadviesprijs voor alle type fietsen en, in tegenstelling tot de auto, kent de fietsregeling geen 0% tarief indien de fiets alleen voor woon-werk verkeer wordt gebruikt. De 7 procent bijtelling dient altijd betaalt te worden.

Maar niet elke werkgever is in staat de leasekosten te dragen. Daarom biedt de wetgeving omtrent de leasefiets ook de mogelijkheid dat de regeling wel door de werkgever wordt aangeboden, maar waarin de werkgever geen financiële bijdrage doet. Hierbij betaalt de werknemer fiscaal voordelig (een deel van) het leasebedrag door het uit te ruilen met het brutoloon. De Belastingdienst heeft hiertoe een beleidsbesluit vastgelegd in de cafetariaregeling. Hierin geeft de Belastingdienst de werkgever keuzevrijheid over de exacte invulling maar benadrukt wel een aantal punten die naar voren moeten komen, zoals dat de leasefietsenregeling duidelijk moet zijn omschreven en duidelijk moet zijn wat de gevolgen zijn bij uitdiensttreding van de werknemer.

De crux zit in het ter beschikking stellen ten overstaan van het verstrekken van een fiets. Wanneer er sprake is van het verstrekken van een fiets, waarin het eigendom van de fiets overgaat naar de werknemer wordt dit gezien als loon. Het ouderwetse Fietsenplan behoort tot deze optie en moet daarom in de vrije ruimte van de WKR (werkkostenregeling) worden verwerkt. Bij de leasefiets vindt er geen eigendomsoverdracht plaats. Aan het eind van de leaseperiode krijgt de werknemer wel de optie om de fiets over te nemen. De werknemer krijgt de fiets dus ter beschikking gesteld, mede voor privégebruik. Het privégebruik is een recht en belast tegen 7 procent bijtelling ongeacht de hoeveelheid kilometers die privé worden afgelegd. Wanneer een werknemer vrijwillig loon inlevert om een fiets in plaats van geld te ontvangen dan hoeft dit niet nog eens in de WKR belast te worden. Het leasen van een fiets is dus financieel gezien een aantrekkelijke optie. Zeker omdat deze ook ongelimiteerd privé gebruikt kan worden en bijdraagt aan een goede gezondheid!

ADVERTENTIE

Bye buy.

Hello lease.

Je besp vs kopeaart n

lijkse Maandseten o k

€ 69,59

Nieuwe wetgeving maakt een fietsplan fiscaal aantrekkelijker dan ooit tevoren. Met ons als partner is het nog makkelijk ook. Zo heb je een vrije keuze uit alle type fietsen en merken, is de fiets zowel zakelijk als privé te gebruiken en bespaar je tot 35% ten opzichte van koop. Plus, de fiets wordt gewoon van jou. Een leasefiets hoeft een bedrijf niets te kosten.

Daarom zeggen wij ook: Great minds lease a bike. www.lease-a-bike.nl

Gazelle Ultimate C8+HMB

E-Bike € 3.299

€ 1.051

Future of Mobility, Vastgoed en Horti- & Agricultuur - Groen Nederland

7

analysenederland.nl

Het belangrijkste is dat projecten op het gebied van mobiliteit haalbaar zijn, maar ook dat ze op of af te schalen zijn naar andere steden.

Mobiliteit in en rondom de stad Future of Mobility

Met de toenemende verstedelijking nemen de uitdagingen rondom mobiliteit toe.

Immers, we willen het liefst een autoluwe binnenstad, maar de steden moeten wel bereikbaar blijven.

Tekst: Marjon Kruize Foto: Skitterphoto

V

eel steden zijn

daarom al begonnen met slimme mobiliteitsoplossingen. “Dat gaat heel breed”, vertelt Wim Willems, wethouder in Apeldoorn en voorzitter van de G40 themagroep Smart Cities. “Toen ik in 2020 de veertig steden in de G40 bezocht zag ik dat vele van hen al bezig waren met oplossingen op het gebied van Talking Traffic, MaaS (Mobility as a Service, red.) en autonoom vervoer. Deze steden staan allemaal voor dezelfde opgaven. We willen meer woningbouw, maar we willen in onze steden ook zorgen voor efficiënt vervoer op een zo duurzaam moge-

lijke manier. Het is daarom belangrijk om samen te innoveren en informatie te delen. Je kan wel veertig keer hetzelfde gaan doen, maar gezamenlijk gaat het een stuk sneller en efficiënter.” steden wordt hard gewerkt aan slimme innovaties die de stadsgrenzen overgaan, stelt Willems. “Het belangrijkste is dat projecten op het gebied van mobiliteit haalbaar zijn, maar ook dat ze op of af te schalen zijn naar andere steden. En juist daarvoor is die samenwerking met elkaar en met Rijk en provincie heel belangrijk.”

In alle veertig

niet eeuwig snelwegen blijven aanleggen, want we zitten ook met beperkte ruimte, een stikstofopgave en natuurgebieden. Dat moeten we dus op een andere manier op gaan lossen.”

Als je de stedelijke omgeving wilt stimuleren is mobiliteit daar een belangrijk onderdeel omdat mensen wonen en werken in de steden.

Voor de verstedelijking

is goede bereikbaarheid en mobiliteit namelijk essentieel. “Kijk bijvoorbeeld naar Apeldoorn”, stelt Willems.

“Na de voltooiing van de A50 en de A1 is Apeldoorn enorm gegroeid, zowel economisch als qua inwoners. Als je de stedelijke omgeving wilt stimuleren is mobiliteit daar een belangrijk onderdeel van omdat mensen wonen en werken in de steden. Echter, we kunnen

rekening houden met de manier waarop je je steden in de toekomst inricht, vertelt Willems. “Als we in de toekomst autonoom vervoer in de steden willen laten rijden moeten we daar een goed plan voor maken. Je kan zo’n auto namelijk prima vertellen dat hij niet op het trottoir mag rijden, maar kan deze ook het fietspad van de autoweg onderscheiDaarbij moet je

den? En hoe zit dat met een snelweg waar je overdag 100 mag rijden en ’s avonds sneller? Een ‘slimme’ auto ziet dan twee verkeersborden en snapt niet welke van de twee hij moet volgen. Daar moeten we met slimme technologie oplossingen voor gaan verzinnen, om te zorgen dat we logistiek in de binnenstad zo efficiënt mogelijk kunnen laten functioneren.”

vrachtwagens die elke keer als ze optrekken veel CO2 uitstoten. Door hen voorrang te geven bij verkeerslichten kunnen zij door blijven rijden en vermindert de uitstoot van CO2 in de stad. Daarnaast kunnen we ook verkeerslichten koppelen aan het KNMI, waardoor we fietsers voorrang kunnen geven als het regent.

Zo wordt de mobiliteit in de stad duurzamer.”

realiseren kunnen we denken aan Talking Traffic oplossingen, vertelt Willems. “Verkeerslichten staan nu al met elkaar in verbinding om een veilige oversteek te garanderen, maar we kunnen dit nog verder doorvoeren om het verkeer efficiënter en milieuvriendelijker te maken.

Denk bijvoorbeeld aan

Maar moeten we

Om dat te

Als we in de toekomst autonoom vervoer in de steden willen laten rijden moeten we daar een goed plan voor maken.

die auto’s überhaupt wel in de stad willen? Willems: “Zomaar zeggen dat mensen de auto de deur uit moeten doen roept natuurlijk weerstand op, dus je moet andere opties verleidelijker maken. We hebben onze steden ooit zo ontwikkeld dat het station midden in het centrum ligt, dus je trekt daar automatisch fiets- en autoverkeer naartoe. Eigenlijk wil je dus mobiliteitshubs gaan realiseren die net buiten de stad liggen, om de stad te ontlasten. Daar kunnen we MaaS oplossingen aan gaan bieden, waarbij verschillende soorten mobiliteit op elkaar aanhaken. Je kan op zo’n hub de trein pakken, maar ook de

Door verschillende vormen van mobiliteit aan te bieden kunnen we de opgaven die verstedelijking met zich mee brengt beter de baas zijn. bus, deelvervoer, de fiets of je eigen auto. Ook willen we hier hybride vergaderlocaties aan gaan bieden, zodat iedereen op een passende manier kan vergaderen. Zo houden we de auto vaker aan de rand van de stad en stimuleer je het openbaar vervoer voor een duurzame mobiliteitsoplossing. Door verschillende vormen van mobiliteit aan te bieden kunnen we de opgaven die verstedelijking met zich mee brengt beter de baas zijn. Uiteindelijk is mobiliteit dan enkel nog de reis van A naar B, en maakt het soort vervoer niet meer uit.”

8

Groen Nederland - Future of Mobility, Vastgoed en Horti- & Agricultuur analysenederland.nl

‘Mobiliteitssysteem niet organiseren op de piekmomenten’ Future of Mobility

ze in één keer 2500 deelauto’s neer. Hier in Nederland zouden we daar een voorbeeld aan moeten nemen.”

Op dit moment is het mobiliteitssysteem in Nederland georganiseerd op de piekmomenten op zowel het asfalt als het spoor. Maar de coronacrisis heeft laten zien dat veel mensen ook later kunnen verschijnen op kantoor of helemaal thuis kunnen werken en daardoor de weg niet meer op hoeven. Toch zijn er altijd mensen, bijvoorbeeld de monteur, of de pakketbezorger die zich wel moeten verplaatsen.

En daar kan nog veel winst behaald worden.

Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto & Skitterphoto

“

Vaak worden kritische

punten als Hoofddorp, Rotterdam-Oost of Leidsche Rijn over het hoofd gezien”, vertelt Geert

Geert Kloppenburg Strategisch adviseur mobiliteit

aspect in deze discussie is de ruimte.

“We willen niet meer ruimte innemen in het mobiliteitssysteem. De ruimte die er al is moet dus goed benut worden.

Met het redesignen van de straten en wegen komen we al een heel eind. Zo is er een strook speciaal voor de taxi en de bus, maar het zou een goed idee zijn om daar ook de deelauto en vrachtwagens over te laten rijden voor een snellere doorstroom. En daar heb je alleen maar een andere belijning voor nodig.

En terwijl we de auto’s uit de stad willen weren neemt het aantal auto’s vooralsnog toe.

In wijken als Geuzenveld en Nieuw-Sloten in Amsterdam werken bijvoorbeeld veel mensen op Schiphol die niet om drie uur ’s nachts terug kunnen met de trein, maar voor hen is het openbaar vervoer ook gewoon te duur.

Het op grote schaal inzetten van deelconcepten maakt dat ook deze groep kan profiteren van de voordelen en gemakken van deelconcepten en niet iedereen zal dan meer een eigen auto nodig hebben.

Het is de oplossing voor een groener en beter verspreid mobiliteitssysteem.”

Een ander belangrijk

Het geld wat nu geïnvesteerd wordt in onze mobiliteit blijft continu gaan naar mobiliteit die georiënteerd is op de piekmomenten.

Kloppenburg, strategisch adviseur mobiliteit. “Dit zijn plekken waar veelal grote distributiecentra gevestigd zijn en waar veel mensen wonen die met de auto naar het werk gaan. Het is juist zaak om aan deze plekken aandacht te besteden en te zorgen voor een flexibeler mobiliteitssysteem. Een verpleegster die in Leidsche Rijn woont gaat niet om drie uur ’s nachts vanuit Leiden met de trein terug naar huis. Met een flexibeler systeem van bijvoorbeeld een goed werkende deelauto of deelfiets heeft deze verpleeg-

ster de mogelijkheid om niet meer gebruik te maken van haar eigen auto, maar van de deelvoorzieningen.” nu geïnvesteerd wordt in onze mobiliteit blijft continu gaan naar mobiliteit die georiënteerd is op de piekmomenten, zoals het verbreden van de snelwegen of het inzetten van langere treinen, gaat Kloppenburg verder. “Maar wat als we het geld inzetten in het opschalen van vernieuwingen als de deelconcepten? Deze op een grotere schaal inzetbaar Het geld wat

maken zorgt ervoor dat veel meer mensen toegang hebben tot de vrijheid die een auto en fiets brengen, in tegenstelling tot een trein die op vaste tijden vertrekt. Daarnaast dalen de prijzen van de deelconcepten op het moment dat schaalvergroting plaatsvindt en deze concepten zouden ook goed in het weekend gebruikt kunnen worden, voor bijvoorbeeld een voetbalteam dat een uitwedstrijd moet gaan spelen.” ook gaan kijken naar bijvoorbeeld een Daarnaast kun je

Zuidas in Amsterdam.

Kloppenburg: “Wat nou als we daar in de parkeergarage een enorme hoeveelheid deelauto’s neerzetten, zodat ook de bewoners van de Zuidas hier gebruik van kunnen maken in de weekenden om bijvoorbeeld eens naar het strand te rijden of naar de bouwmarkt.

Maar wat ontzettend belangrijk is, is dat we nu gewoon eens de schaal gaan vergroten.

Alles is aanwezig om dit te realiseren. We moeten het in Nederland alleen nog gaan doen. Zoals ze dat nu ook doen in Berlijn. Daar zetten

ADVERTENTIE

Mobiliteit van de toekomst vraagt om nieuwe oplossingen De komende jaren zal de mobiliteitswereld zich gaan focussen op duurzaamheid, digitalisering, elektrificering en flexibiliteit. En dat vraagt voor de zakelijke mobiliteitsmarkt om nieuwe oplossingen.

“Mobiliteit gaat over de reis van A naar B en die kan op vele manieren worden ingevuld”, stelt Thijs Frederiks, Head of Sales bij Hitachi Capital Mobility. “Men wil niet langer de standaard leaseauto, maar liever een compleet duurzaam mobiliteitspakket waarin ze optimaal gebruik kunnen maken van hun keuzevrijheid. Wij zorgen er daarom enerzijds voor dat we het traditionele wagenpark zo veel mogelijk kunnen verduurzamen door deels of volledig elektrische wagens aan te bieden, maar anderzijds ook voor een breed aanbod van mobiliteitsoplossingen, waardoor er voor iedere medewerker een passende mobiliteitsvorm geboden kan worden.”

Dat vraagt een hoop flexibiliteit van werkgevers. “Je wilt als medewerker kiezen voor de mobiliteit die het beste bij jouw wensen en situatie past, dus de werkgever moet dit gemakkelijk kunnen aanbieden. Wij werken daarom nauw samen met onze partner Mobility Mixx, een online mobiliteitsbudget platform waarbij alle mobiliteitsoplossingen kunnen worden gekoppeld. De gebruiker kan zijn of haar

mobiliteitsbeweging zien, plannen en de passende vorm van mobiliteit zelf bepalen. Dat biedt hen flexibiliteit en je ziet ook dat ze hierdoor duurzamere keuzes maken, omdat ze kunnen inzien welke keuze hen met het meeste gemak van A naar B brengt. Als dat op dat moment het OV of de fiets is, dan zullen ze daar ook voor kiezen.”

Hitachi Capital Mobility denkt niet vanuit de lease gedachte maar ondersteunt haar klanten als regisseur van alle mobiliteitsbewegingen. En kijkt daarmee veel breder naar mobiliteit. “Zo bieden we ook Fietslease online via ons eigen platform aan op een vergelijkbare manier zoals de leaseauto wordt aangeboden”, vertelt Frederiks. De keuze die we daarin aanbieden is enorm, en dat geldt eigenlijk voor alle mobiliteitsvormen.”

Omdat Hitachi Capital Mobility denkt vanuit mobiliteit in de breedste zin van het woord, kunnen zij bedrijven perfect adviseren en ondersteunen en hen helpen te voldoen aan duurzaamheidsdoelstellingen en de behoeften van hun werknemers. “We werken echt vanuit de behoefte en verwachtingen van onze klant en bedrijven in het algemeen en passen daar onze mobiliteitsoplossingen op aan, niet andersom.

Hiermee creëren wij partnership en maken zo gezamenlijk de mobiliteitstrends van nu en de toekomst concreet.“

Thijs Frederiks, Head of Sales

www.hitachicapitalmobility.nl

Provincie Zeeland- -Groen Partner Content Future of Mobility, Vastgoed en Horti& Agricultuur Nederland

9

PROVINCIE ZEELAND - Partner Content analysenederland.nl

Zeeland bereikbaar houden met Slimme Mobiliteit Vernieuwing nodig In Nederland zijn de ambities om nieuwe mobiliteitsinnovaties te Mensen willen veilig, snel en ge- ontwikkelen, uit te proberen en uit makkelijk van deur tot deur kun- te rollen hoog. Veel van de innovanen reizen. Dat geldt ook voor ties worden daarbij gericht op de Zeeuwen. Het huidige vervoerstoepassing in grootstedelijk gebied. systeem zoals het nu werkt, Via het beschikbaar komen van past steeds minder bij deze tijd. zogenaamde ‘Mobility as a Service De behoeften van inwoners en platforms’ komen er vele nieuwe toeristen vragen om andere en mogelijkheden om reizen te plannieuwe oplossingen. De komende nen, boeken, gebruiken en betalen. jaren gaat de Provincie Zeeland Deze ontwikkeling gaat in dunbede stap maken naar slimme mo- volkte gebieden, als Zeeland, niet biliteit. Een grote uitdaging voor vanzelf. Naast een toekomststrategie een relatief dunbevolkt gebied wil Zeeland nieuwe mobiliteitsoploswaarin reisafstanden groot zijn. singen uittesten.

Partner Content

Provincie Zeeland

De manier waarop we in Zeeland reizen verandert; mobiliteit zit in een transitie. Er zijn minder reizende jongeren, ouderen blijven langer autorijden en de elektrische fiets zorgt voor minder openbaar vervoer gebruik. Er is een grote noodzaak over te schakelen van fossiele brandstoffen naar zero-emissie mobiliteit.

De grens tussen openbaar vervoer, doelgroepenvervoer, eigen mobiliteit en privaat mobiliteitsaanbod vervaagt door de digitale en technologische ontwikkelingen. Tegelijkertijd heeft het coronavirus invloed op het mobiliteitssysteem.

Living Lab Slimme Mobiliteit in Zeeland In Zeeland willen we de innovaties met name testen op hun meerwaarde in een meer landelijk gebied.

Daarnaast ligt er een Zeeuws belang dat innovatieve systemen ook grensoverschrijdend werken.

Gedeputeerde Harry van der Maas (Provincie Zeeland) is verantwoordelijk voor de opgave Slimme Mobiliteit in Zeeland: “Wij zijn een hele bijzondere regio. Want er is, kijkend naar aantallen, weinig openbaar vervoer en veel mensen

SD Op Weg, Suzan Fotografie

gebruiken de eigen auto. Maar niet iedereen. Jongeren en anderen die afhankelijk zijn van het openbaar vervoer hebben juist een uitdaging om lange afstanden te overbruggen als ze van A naar B moeten. Daarom is juist Zeeland gebaat bij een verandering van traditioneel vervoer naar slim, snel en schoon vervoer”.

gemeenten, inwoners, bedrijven en onderwijs- en kennisinstellingen om het mobiliteits-aanbod te verbeteren.

Vanuit het compensatiepakket Wind in de Zeilen is er één miljoen euro per jaar beschikbaar in Zeeland om nieuwe mobiliteitsoplossingen uit te testen, met Vlissingen en omgeving als focusgebied.

Met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat zijn afspraken gemaakt over Zeeland als Living Lab Slimme Mobiliteit. Er is ook grote betrokkenheid van Zeeuwse

Test uw innovatieve mobiliteitsoplossing in Zeeland!

Naast de pilots die al gestart zijn, zoeken we naar meer innovatieve oplossingen die de reis van de

inwoners en bezoekers van Zeeland te verbeteren. Nieuwe pilots moeten het mobiliteitsaanbod in een dunbevolkt gebied met een druk toeristisch seizoen verbeteren. Heb je een innovatieve oplossing of werk je daaraan en wil je dat in de praktijk testen?

Neem dan contact op met Provincie Zeeland via mobiliteit@zeeland.nl.

zeeland.nl ADVERTENTIE

Tijden veranderen...

50 Jaar geleden was KwikFit de eerste fastfitter: een garagebedrijf, georganiseerd als een fastfoodrestaurant. Je kwam binnen en kreeg een heldere prijsopgave.

Binnen een uur was je auto gerepareerd en reed je weer weg. De auto’s van nu zijn niet de auto’s van toen.

De techniek verandert razendsnel en elektrische aandrijving verdringt de brandstofmotoren. Het verandert ons vak continu, maar niet onze service.

Ruim 60 duizend klanten beoordelen ons gemiddeld met een 8,7. Zij weten dat je voor een heldere prijsopgave en snelle reparatie bij KwikFit moet zijn. Onze snelheid en service uitproberen? Plan nu jouw pitstop op kwikfit.nl.

Service waar je blij van wordt.

[210169] KF - ADV Financieel Dagblad-1.indd 1

22-03-2021 09:58

10

Groen Nederland - Future of Mobility, Vastgoed en Horti- & Agricultuur analysenederland.nl

Hoe circulair zijn we inmiddels?

Opinie

Nicole Maarsen gaf het al aan in haar recente publicatie, de belangrijkste ontwikkelingen in de sector zijn Professionalisering, Verduurzaming en Diversiteit. Gezonde verstedelijking, een groeiend besef van de noodzaak tot acteren, naar elkaar luisteren en effectief samenwerken zijn de sleutelbegrippen.

afval naar verwachting niet worden gehaald. Er is niet genoeg focus op innovaties die het grondstoffengebruik radicaal efficiënter kunnen maken, of op nieuwe businessmodellen waarin wordt betaald voor gebruik in plaats van bezit. Er is dan ook meer aandacht nodig bij de verdere ontwikkeling van het circulaire economiebeleid, en het vormen van financieringen die dit kunnen ondersteunen.

Foto: Persfoto & Gerrit Vermeulen

Waarom is de

U

dat de wereld in 2015 slechts 9% circulair was. Het is belangrijk te beseffen dat trends voorkomen dat de circulaire economie de gewenste groei realiseert.

Denk daarbij aan de gemiddelde welvaart in de wereld, die jaarlijks toeneemt.

Daarnaast groeit de vraag naar gemak. En hoewel de efficiëntie in het gebruik van grondstoffen is toegenomen, is het totale grondstoffengebruik sinds 2010 nauwelijks veranderd, terwijl zes van de zeven nationale doelen voor it data blijkt

Het is belangrijk te beseffen dat trends voorkomen dat de circulaire economie de gewenste groei realiseert.

Digitale kroniek

circulaire economie zo belangrijk dat we hier ons beleid en gedrag op af dienen te stemmen?

Ten eerste, we bereiken door middel van de circulaire economie verschillende doelen.

We verlagen de negatieve milieueffecten en daarmee de milieuschade. Daarnaast reduceert de circulaire economie de grondstoffen-schaarste.

En tenslotte kan de circulaire economie leveringsrisico's als gevolg van geopolitieke spanningen verlagen.

Buiten de bovengenoemde

noodzaken heeft de circulaire economie een belangrijk concurrentienadeel ten opzichte van onze huidige economie. Denk aan het optimaal stimuleren van innovaties, die concreet de kosten kunnen verlagen. Of het standaardiseren van de duurzame normen bij aanbestedingen. Het belangrijkste aspect daarbij is opnieuw het delen van kennis en besef,

Er is meer aandacht nodig bij de verdere ontwikkeling van het circulaireeconomiebeleid, en het vormen van financieringen die dit kunnen ondersteunen. zodat de noodzaak effectief gevoed wordt. reden wil ik diverse netwerken de mogelijkheden bieden te verbinden vanuit een blue ocean gedachte. Zo spreken we in maart met actuele eindgebruikers van circulair bouwen. Juist het delen van deze informatie stimuleert het besef, dat leidt tot aangepast beleid, ketensamenwerkingen en innovatieve toepassingen voor financiële mogelijkheden. De wijze waarop wij de transformatie naar een circulaire economie kunnen begeleiden is door kennisontwikkeling, richting geven aan de processen, het doorbreken van weerstand, het mobiliseren van middelen, coördinatie en uiteraard ondernemerschap.

Juist om deze

Claudia van Haeften, Founder Sociëteit Vastgoed, Sociëteit Vastgoed Academy en Business Masters Academy.

Stabiliteit en rendement op de vastgoedmarkt Online interview

Nu de rentes op spaarrekeningen het nulpunt genaderd zijn zoeken veel mensen naar alternatieve manieren om hun vermogen te vergroten. Investeren in vastgoed kan hierbij een aantrekkelijke optie zijn.

Tekst: Marjon Kruize Foto: Unsplash

B

eleggen in vastgoed

heeft namelijk een aantal grote voordelen, aldus Lucas Brons, beleidsmedewerker bij brancheorganisatie voor particuliere verhuurders Vastgoed Belang. “Enerzijds is beleggen in vastgoed een van de meer

waardevaste investeringen die je kunt doen. Het is relatief goed bestand tegen economische schommelingen en het risico is daarom laag. Kortom, vastgoed kent een goede risico-rendementverhouding.” voordeel aan investeren in vastgoed is het feit dat veel vastgoed op de lange termijn waardevast is. “Een huis wordt op de lange termijn gemiddeld meer waard waardoor het vaak tenminste een inflatiebestendige investering is.

Daarnaast heb je het directe rendement in de vorm van de huurstromen die je maandelijks binnenkrijgt. Daardoor krijg je op korte termijn al een deel van je investering Een ander uniek

terug. Deze combinatie maakt vastgoed een interessant beleggingsobject.” vastgoed ook erg concreet en zit er volgens Brons ook een menselijke kant aan. “Je investeert in iets tastbaars en zeker met woningen zit er een maatschappelijke component aan verbonden omdat je mensen voorziet in hun primaire behoefte aan huisvesting. Je levert echt iets aan je huurders.”

Als laatste is

niet dat iedereen nu gelijk de vastgoedmarkt op moet stormen. Zonder kennis van zaken kan je je hier namelijk flink op verkijken. “Het is niet zo dat je een woning koopt Dat betekent echter

Hebben we uw interesse gewekt? Het gehele artikel leest u op: analysenederland.nl

voor de verhuur en je daarna achterover kan leunen”, vertelt Brons. “Er komt echt veel werk bij kijken. Het beheer moet op orde zijn, je moet je pand onderhouden, zorgen dat de duurzaamheidsregels worden nageleefd. Daarnaast moet je ook de huurders zoeken. Dit kost allemaal tijd, geld en moeite. Dat onderschat men wel eens.” Ook zit er een groot juridisch aspect aan het verhuren van vastgoed, denk bijvoorbeeld aan het opstellen van contracten en de notariskosten. er ook het beleid van de overheid waar je als verhuurder rekening mee moet houden.

Tot slot is

Future of Mobility, Vastgoed en Horti- & Agricultuur - Groen Nederland

11

analysenederland.nl

De sector en het rijk staan voor grote uitdagingen, met de woningbouw, biodiversiteit, het klimaatakkoord en de energietransitie.

Het plan voor Nederland Vastgoed

Het is verkiezingstijd.

Politieke partijen, branche- en beroepsverenigingen én de vastgoedsector laten van zich horen. Luid en duidelijk. Met een manifest of een sterke lobby voor de nieuwe coalitie. Hoe gaan we het land klaarmaken voor de toekomst; klimaatneutraal, circulair, welvarend én fijn om in te wonen? Peter Schreuter, eigenaar van PROVADA licht de plannen van de vastgoedsector toe.

Tekst: Marjon Kruize Foto: Wim van 't Einde & Persfoto's

Heeft de vastgoedsector de oplossing voor een Groener Nederland?

“De sector en het rijk staan voor grote uitdagingen, met de woningbouw, biodiversiteit, het klimaatakkoord en de energietransitie. Deze grote ontwikkelingen zullen ze moeten gaan combineren om

Peter Schreuter Eigenaar van PROVADA

de complexe opgaves van dit land op te lossen. De sector is mede dankzij de technologische innovaties heel goed in staat om sneller te verduurzamen, maar we zien nog teveel gepraat en te weinig resultaat. De samenwerking tussen de publieke en private partijen is urgenter dan ooit.

De vraag is of ze elkaar op de juiste thema’s en momenten weten te vinden. Door partijen samen over thema’s te laten reflecteren gaan ze elkaar beter begrijpen. En dat begrip is hard nodig voor het vertrouwen in de langdurige samenwerking die je bijvoorbeeld in gebiedsontwikkelingen met elkaar aangaat.”

Wat waren de belangrijkste inzichten van de PROVADA

markt: Er is een groot tekort aan woningen, maar in plaats van alle inspanningen te richten op het bijbouwen van woningen wordt er in de politiek vooral gezocht naar de ‘rechtvaardige’ verdeling van het tekort door de regeldichtheid verder te vergroten. Dat heeft een averechts effect. Zo zijn er talrijke voorbeelden van gestapeld beleid met een verlammende uitwerking of zelfs stilstand.

Het is de hoogste tijd voor een revolutie zoals Meiny Prins het verwoordde: niet wachten op de overheid maar zelf de samenwerking opzoeken, met het MKB, met andere, gestapelde, verdienmodellen, met een ander verhaal. ‘We moeten een beetje rebels worden’.”

kick off van 18 maart?

“Aan de hand van zeven korte pitches voor een duurzamer Nederland kwamen grote thema’s aan bod zoals het klimaatakkoord, de woningopgave van 1 miljoen, verdichten en vergroenen, de leegstand in de binnenstad, inclusieve gebiedsontwikkeling en de energietransitie.

Maar bottom line gaat het over de stip op de horizon, ambitie, lef, eigen verantwoordelijkheid nemen, waarde toevoegen, transparantie en vertrouwen. We snakken naar minder bureaucratie en een helder kader voor een vruchtbare samenwerking tussen lokale en landelijke overheid en de markt. Neem bijvoorbeeld de woning-

Welke thema’s staan er voor de komende periode op de agenda?

“Ik heb het gevoel dat we op een kantelpunt zitten. Er is urgentie en draagvlak om dingen aan te pakken. In alle plannen zie je dat er geïnvesteerd gaat worden in het land, in de economie, energie en infrastructuur, de woningbouw en natuurlijk in de publieke sector. Ga er maar aan staan om hier de goede keuzes in te maken. Bij PROVADA zullen alle eerder besproken thema’s een podium krijgen, maar onze focus ligt vooral op het bij elkaar brengen van de juiste partijen, publiek-privaat.

Daar gaan we de komende jaren vol op inzetten.

En het belang van die samenwerkingen wordt ook vanuit de branche sterk onderstreept. “Als we verandering willen, dan moeten we niet naar de overheid kijken maar als sector zelf de handschoen oppakken en laten zien hoe het anders kan, zegt Onno Dwars (Ballast Nedam). “Neem als voorbeeld het Manifest 2050 over biodiversiteit en stikstof.

Centrale aansturing is soms nodig om het plan door te drukken maar niet alle gemeentes hebben daar de kennis en capaciteit voor. “Geef ook ruimte aan de regionale initiatieven. We moeten vaart maken en stimuleringsgelden zoals de woningbouwimpuls helpen daar enorm bij”, benadrukte Anneke de Vries nog maar eens.

Versnellen is het andere terugkerende thema waar de sprekers een lans voor breken. Ingrid Thijssen, voorzitter van werkgeversvereniging VNO-NCW, wees

op de kansenongelijkheid waaronder die voor een woning. De woningnood is zo hoog dat een hele generatie dreigt geen betaalbare woning te kunnen vinden.

Zij pleit voor centrale regie en een investeringsagenda van 20 miljard per jaar voor de woningbouw, voor de helft publiek en privaat geld. Om Nederland uit de crisis te investeren en te innoveren.”

“Het plan voor Nederland is er al, dat plan heet namelijk het klimaatakkoord, zei Jop Fackeldey, voorzitter van het Interprovinciaal overleg (IPO) en gedeputeerde van de provincie Flevoland. Laten nu met elkaar afspreken dat we niet weer het systeem gaan veranderen. Verwar centrale coördinatie niet met centralisatie”, is zijn oproep aan de overheid.

Ook moet de sector gaan werken aan nieuwe verdienmodellen. Meiny Prins: “Er komt geen richting vanuit de

overheid, ondernemers moeten zelf richting aangeven.

We worden in silo’s geduwd door het beleid en daar moeten we uit. Het stapelen van businessmodellen, daar geloof ik in.” Bij Greystar experimenteren ze hier al volop mee, door de keten te verlengen, door meer lering te trekken uit (gebruikers) data. Het succes zit in de samenwerking. Duidelijke landelijke regelgeving en normering zou enorm helpen bij de versnelling.

Een opvallende conclusie in het slotdebat is dat er genoeg financiering is. Een groot verschil met de vorige crisis.

Gaat het lukken met de woningbouw? De intenties zijn in ieder geval goed, de urgentie is er zeker. Meer focus op het doel, minder op de regels en meer regie zou echt helpen. En ja, groen is het nieuwe goud, dat weten ze in de sector allang.

12

Groen Nederland - Future of Mobility, Vastgoed en Horti- & Agricultuur analysenederland.nl

Het ‘waarom’ achter een slim gebouw Vastgoed

Onze gebouwen worden steeds slimmer. Ze zitten vol vernuftige technologieën waarmee van alles gemeten en gereguleerd kan worden. Maar wat doen we nou echt met die data? En wanneer is een gebouw echt slim?

Tekst: Marjon Kruize Foto: Persfoto & Benjamin Child

“

Slimme gebouw-

data”, stelt Nicholas White, mede-oprichter van Smart Building Certification. “Maar alleen het implementeren van technologie is niet genoeg.

Het gaat er uiteindelijk om wat je met die technologie doet. Je ziet vaak dat mensen een slim gebouw maken en zich vervolgens afvragen waar hun waarde blijft. Dan heb je het dus niet op de juiste manier aangepakt. Een slim gebouw heeft technologie en is gemaakt met technologie die geïntegreerd is in het bedrijfsproces, alleen dan kan het waarde leveren.” en leveren

is dus niet enkel een gebouw waar technologie ingezet is, maar een gebouw dat daarmee ook extra waarde levert. “De gebruiker van de gebouwen moet iets kunnen met de data die uit het gebouw komt”, stelt Wouter Truffino, tevens mede-oprichter van Smart Building Certification. “Zij moeten hier inzichten uit kunnen halen om het gebouw beter te laten werken voor Een slim gebouw

Een slim gebouw is niet enkel een gebouw waar technologie ingezet is, maar een gebouw dat daarmee ook extra waarde levert.

de gebruikers, het bedrijf en de wereld eromheen. Wat dat is, is daarom ook volledig afhankelijk van de wensen die je hebt. Wil je een energieneutraal gebouw of wil je meer services bieden voor je mensen? Uiteindelijk gaat het over gebruik, performance, environment, gezondheid, veiligheid, gedrag, design en connectiviteit. Als je niet de juiste data uit je sensoren kunt halen, heb je er niet zoveel aan. Dus het moet wel met elkaar verbonden worden en de juiste data leveren voor jouw doelstellingen.” tonen dat een gebouw slim is, wordt daarom op dit moment certificering uitgerold. “Nicholas en ik zijn hier samen met ElizaOm aan te

beth Nelson mee begonnen om de bouw slimmer te maken en gebouwen te kunnen vergelijken, zodat we sneller kunnen leren wat een slim gebouw is”, stelt Truffino.

White: “Hierbij wordt niet alleen gekeken naar de aanwezige technologie, maar ook naar hoe deze gebruikt wordt. Hebben de juiste mensen toegang tot de data?

Is de technologie onderdeel van de bedrijfsstrategie?

We bedenken als het ware het minimum als het gaat om goed building usage management en building environment management en de methodologie, maar slimme gebouwen zijn flexibel, dus er is ook ruimte voor nieuwe innovaties. Het is een technisch verhaal over wat

het is en hoe het werkt, maar belangrijker nog is dat je de brug slaat en gaat kijken waarom we het doen.”

voor zorgen dat het kantoor slim en efficiënt ingezet kan worden waardoor het toegevoegde waarde blijft bieden.”

een aantal uitdagingen waar gebouweigenaren momenteel mee kampen. “Denk alleen al aan het hele COVID-19 verhaal”, stelt White. “Een gebouw dat niet slim is kan in de huidige tijd eigenlijk niet openblijven, want je moet informatie hebben over social distancing, ventilatie, luchtkwaliteit en hygiëne en dit ook kunnen managen.

Daarnaast moeten we ook na gaan denken over de periode na corona, waarin een groot deel van de bedrijven minder kantoorruimte wil gaan gebruiken. Hoe kan je er dan

En dan is

Er zijn namelijk

er natuurlijk ook nog het duurzaamheidsverhaal. Truffino: “We willen in 2030 voldoen aan het klimaatakkoord en dan kan je wel gaan roepen dat je gebouw duurzaam is, maar je moet dat ook met data inzichtelijk kunnen maken. Slimme bouw kan daarin echt iets toevoegen.

Momenteel is dit nog vrij kostbaar, maar door de exploitatie slimmer aan te pakken en tech in te zetten om bedrijfsprocessen te ondersteunen kan dat in de toekomst veel goedkoper.

Daar ligt de toekomst, maar ook de uitdaging. Uiteindelijk gaat het om de procestrans-

Een gebouw dat niet slim is kan in de huidige tijd eigenlijk niet openblijven, want je moet informatie hebben over social distancing, ventilatie, luchtkwaliteit en hygiëne en dit ook kunnen managen. formatie waarin gebouwen niet alleen de nieuwste snufjes bezitten, maar ook echt een toegevoegde waarde leveren voor mens, bedrijf en milieu.”

ADVERTENTIE

Future of Mobility, Vastgoed en Horti- & Agricultuur - Groen Nederland

13

analysenederland.nl

3

Vragen aan Maria van der Heijden,

Directeur-bestuurder MVO Nederland

Vastgoed

De klimaatdoelstellingen liggen er. Maar nog altijd vindt er geen versnelling plaats om deze doelstellingen daadwerkelijk te implementeren.

En dat moet nu echt gaan veranderen.

Tekst: Féline van der Linde

Met een elektronisch toegangssysteem en een app op je telefoon kan je op afstand deuren openen en op een veilige manier toegang verlenen tot je panden.

Op afstand de deur openen Vastgoed

Niet alleen onze gebouwen worden steeds slimmer, ook de systemen om toegang tot deze gebouwen te verlenen worden steeds innovatiever. In veel gevallen zijn er zelfs al geen sleutels meer nodig. Met een elektronisch toegangssysteem en een app op je telefoon kan je op afstand deuren openen en op een veilige manier toegang verlenen tot je panden.

Tekst: Marjon Kruize Foto: Max Vakhtbovych

Z

eker voor verza-

waarin meerdere huurders huisvesting vinden, is zo’n elektronisch systeem een goede uitkomst. “Op de Novio Tech Campus in Nijmegen beheren we drie gebouwen”, vertelt Andrea van Gaal, hospitality manager bij Kadans Science Partner. “Dit zijn verzamelgebouwen, waar melpanden

je zowel kantoorruimtes als laboratoria vindt. Voor twee van deze gebouwen ben ik het aanspreekpunt namens Kadans en zodoende wissel ik veel van locatie. Voorheen maakten we gebruik van een traditionele intercom. Dat was niet altijd even handig: vanuit het ene gebouw kon ik wel zien dat er op de andere locatie bezoekers voor de deur stonden, maar vervolgens moest ik ze vragen om eerst op de knop van de intercom te drukken zodat ik de deur voor ze kon openen. Met een draadloze intercom is dit niet nodig en kan ik bezoekers meteen op afstand toegang geven zodra ik contact met ze heb. Een leuke toevoeging voor onze huurders is de optie om de vermelding op de intercom te personaliseren met een logo en een kort tekstje. Daar maken veel huurders enthousiast gebruik van!” eerst afhankelijk waren van de hospitality manager bij het Waar huurders

doorvoeren van een wijziging in het systeem - zoals het toevoegen of verwijderen van een gebruiker - kunnen ze de toegang nu eenvoudig zelf beheren via een online dashboard. “Wij zorgen dat de eerste stap gezet is: we maken een account aan voor de huurder”, vertelt Van Gaal.

“Deze kan vervolgens zelf medewerkers toevoegen en verwijderen. Zo kan bijvoorbeeld ook de snuffelstagiaire die voor een maand meeloopt bij het bedrijf tijdelijk toegang krijgen en de deur zelf openen met de app.” Op deze manier kan eenvoudig toegang verleend worden aan medewerkers, terwijl onbevoegden buiten de deur blijven, zonder dat voor elke medewerker een persoonlijke pas moet worden gemaakt. vind ik goede service erg belangrijk, dus het was voor mij belangrijk dat onze partner die levert.

De lijnen zijn kort: je hoeft bijvoorbeeld niet gebruik te maken van een bepaald systeem Van Gaal: “Persoonlijk

om problemen te melden. Ik wilde werken met een team dat altijd goed bereikbaar is en dat waar nodig snel ter plekke kan zijn om het probleem op te lossen.”

Voor ons is het ideaal dat gebruikers zelf de toegang kunnen beheren. Dat was echt een heel groot pluspunt.

Elektronische toegangs-

basis van een draadloze intercom kunnen bezoekers en medewerkers te allen tijde toegang krijgen tot het gebouw, zelfs als de huurder zelf niet aanwezig is.

Omdat het systeem gebruik maakt van beeldbellen kan de beheerder gelijk zien wie er voor de deur staat en kan deze toegang verlenen of juist niet. Zo wordt een centrale receptie overbodig. systemen op

Wanneer onderneemt een bedrijf maatschappelijk verantwoord?

“Kort gezegd is dat wanneer een bedrijf zich bezighoudt met haar rol in de samenleving. Wat voor invloed heeft deze op de samenleving, met de nadruk op wat de impact is op mens en milieu? Van oudsher zijn bedrijven ook al gericht op de samenleving, maar op een hele andere manier. Zo besteedde Philips aandacht aan ziekenhuizen en scholen. Maar in de loop der jaren gingen steeds meer bedrijven naar de beurs en draaide het meer en meer om het behalen van winst. Dit terugbrengen naar de ‘core’ van elk bedrijf: het aanbieden van een product of dienst, zorgen voor werkgelegenheid en bijdragen aan maatschappelijke uitdagingen als klimaatverandering, de kloof tussen arm en rijk, zorgen voor transparante ketens en bijdragen aan de transitie van een lineaire naar een circulaire economie, is belangrijk voor bedrijven om maatschappelijk duurzaam te ondernemen.”

Waarom is dit zo belangrijk?

“Gaat het goed met de samenleving dan gaat het ook goed met de bedrijven en andersom. Bedrijven hebben baat bij een goede en gezonde samenleving. Je ziet nu dat het coronavirus de gehele samenleving ontwricht en ook een enorme impact heeft op de bedrijven. Maar deze situatie laat ook de waarde zien van niet alleen de bedrijven, maar ook die van de gezondheidszorg en onderwijs op onze economie. Door samen (overheid, burger, politici, bedrijven) naar oplossingen te zoeken en te kijken wat het beste werkt kunnen de uitdagingen beter worden aangepakt. En die samenwerking kan wat mij betreft nog beter. De uitdagingen vragen om innovaties en nieuwe businessmodellen die alleen samen kunnen worden gerealiseerd.”

Hoe komen we op een groene manier uit de (corona) crisis?

“De periode waar we nu inzitten is een wake up call.

Het is duidelijk dat we een aantal dingen niet goed doen. En nu hebben we de mogelijkheid om dit te resetten en ervoor te zorgen dat we een aantal zaken anders gaan doen. Elke investering die dan ook nu wordt gedaan zou langs de meetlat van de sustainable development goals, het Klimaatakkoord en het Grondstoffenakkoord moeten worden gelegd. Het handelen naar de Nieuwe Economie is nu van belang. Daarvoor is goed leiderschap en beleid noodzakelijk. Ik kijk dan ook erg uit naar het nieuwe kabinet en ik hoop dat zij met lef durven te kiezen voor de Nieuwe Economie.”

ADVERTENTIE

Klaar voor de toekomst? Gebruik De huidige coronacrisis vraagt om allerlei aangepaste maatregelen, ook bij het betreden van gebouwen. Een draadloze oplossing waarmee gebruikers op afstand toegang kunnen verlenen biedt een veilig alternatief.

Tegenwoordig kunnen gebouwen met meerdere gebruikers of bewoners bijna niet zonder een intercomsysteem. Ze garanderen - vaak in combinatie met een centrale receptie – gecontroleerde toegang. In een tijd waarin we fysiek contact waar mogelijk moeten beperken biedt zo’n receptie echter geen uitkomst.

Het intercomsysteem van Openr kiest daarom voor een andere benadering. Met Openr kunnen gebruikers op afstand -vanaf iedere locatie- deuren van gebouwen openen. Zo blijven contactmomenten beperkt tot het minimale.

Openr communiceert draadloos met telefoons of tablets en maakt zo binnenposten, centrale receptie en bedrading in het pand overbodig.

Gebruikersgerichte aanpak Gebruikers van nu hebben steeds hogere verwachtingen ten opzichte van de werk- en woonomgeving. Geavanceerde technologie in en om panden brengen de gebruiker extra

comfort of maken handelingen efficiënter. Denk bijvoorbeeld aan de slimme thermostaat of aan verlichting die met het internet verbonden is. De toegang naar gebouwen blijft daarentegen achterhaald. Uit deze behoefte aan een nieuwe benadering van toegang ontstond het idee voor Openr.

Het bedrijf kenmerkt zich door haar aanpak, waarbij de gebruiker altijd centraal staat.

Zo wordt input van gebruikers benut om het systeem continu te blijven verbeteren.

Zo werkt het Een bezoeker belt op de gebruikelijke manier aan op de intercom. Via de Openr app wordt de huurder gebeld. Deze kan meteen zien wie er voor de

deur staat door te kiezen voor videobellen. Via de app kan zij de deur op afstand openen en de bezoeker zo toegang verlenen. Zelf het gebouw betreden als huurder werkt op dezelfde manier: via de app verleen je jezelf op een veilige manier toegang.

Veilig en makkelijk Het draadloze toegangssysteem van Openr is niet alleen slim en makkelijk te installeren, maar ook veilig in gebruik. Die veiligheid wordt gewaarborgd door de draadloze gecodeerde verbinding waar Openr gebruik van maakt. Iedere gebruiker krijgt van het systeem een unieke digitale ‘sleutel’ die steeds bij het openen van deuren gecontroleerd wordt.

Tijdelijk Aanbod

14

Groen Nederland - Future of Mobility, Vastgoed en Horti- & Agricultuur analysenederland.nl

‘Duurzame gebouwen behouden hun waarde’ Profiel

Natuurlijk is een gezond rendement het uitgangspunt van beleggingsbeslissingen in vastgoed. Maar waar het voor Nicole Maarsen om draait zijn de keuzes binnen dat rendement.

“Vastgoedbeleggers willen rendement door te beleggen in duurzaam wonen.”

Tekst: Jerry Huinder Foto: Persfoto & Pixabay

B

ouwen, bouwen,

is het adagium. Ook voor Nicole Maarsen, want de directeur Vastgoedbeleggingen bij Syntrus Achmea Real Estate & Finance weet zoals velen dondersgoed dat schaarste het belangrijkste probleem in de woningmarkt is. In alle woonsegmenten. Alleen: Maarsen wil niet zomaar bouwen, bouwen, bouwen. Ze heeft een missie. Een overtuiging.

Dat bouwen moet namelijk wel duurzaam. Want, zo zegt ze, hoe het nu met de wereld gaat, het laat haar niet meer los. “Meer omzet, meer groei, meer wonen, meer auto’s, meer fietsen: het kan gewoon niet allemaal meer, meer, meer. Het moet anders. En als je dat denkt, moet je ook denken aan wat jij kan doen.

Binnen mijn eigen werk zie ik veel mogelijkheden.” bouwen

Maar als directeur Vastgoedbeleggingen gaat het toch om rendement?

“Een gezond rendement is en blijft het uitgangspunt voor langjarige institutionele beleggers. Beleggers worden op de een of andere manier door de politiek heel erg polariserend weggezet, alsof pensioenbeleggers excessieve rendementen maken en dat het enige uitgangspunt is. Ze besteden veel tijd in de Tweede Kamer aan slechts twee procent van de markt, namelijk het herverdelen van de bestaande schaarste door regulering van de vrije sector waarin soms excessen optreden. Terwijl in de rest van de markt de huurprijzen van middenhuur en sociale huur vastliggen en je dus relatief eenvoudig kan uitrekenen welk rendement je ongeveer kan halen. Daar kan ik niet heel spannend over doen. Maar mijn werk wordt wel heel weinig inspirerend als het daar stopt. Dus probeer ik binnen dat rendement duurzame keuzes te maken. Men vergeet in Den Haag geheel de positieve impact die langjarige, institutionele beleggers zoals pensioenfondsen kunnen hebben op de verduurzaming van de bestaande voorraad woningen en de nieuwbouwopgave. Daarnaast vind ik het relevant om te benoemen dat een miljoen woningen in tien jaar een investeringspakket vereist van ongeveer 400 miljard euro. Dat kunnen

corporaties en de particuliere kopers niet alleen. Het is belangrijk dat de politiek inziet welke rol de Nederlandse pensioenfondsen hierin kunnen en willen nemen.”

Dus: vastgoedbeleggers willen duurzaam?

“Vastgoedbeleggers willen rendement door te beleggen in duurzaam wonen. Het wordt common sense. Duurzame gebouwen behouden hun waarde. Niet duurzame gebouwen minder of niet.

Een echt duurzaam gebouw is een gebouw dat niet gesloopt zal worden en dus… mooi oud wordt. Dus ja, we willen duurzaam.”

Waar zit dat ‘m dan in?

“Dat vraagt een andere benadering van ontwerp tot aan materiaal en gebruik en bestemming. Het gaat om de combinatie van duurzame materialen zoals hout, recyclebare materialen, duurzame energie, duurzaam gebruik maar ook om sociale aspecten zoals leefbaarheid, eenzaamheid en saamhorigheid. Door zo te denken wordt er bewuster gekozen voor de duurzame variant van hetzelfde product, dus duurzame woningen. Iets waar ik heel erg trots op ben en ook echt voor gevochten heb, is HAUT, een hybride hoogbouwwoontoren in Amsterdam van hout. Alle uitdagingen van innovatie kwamen voorbij. Het ging niet alleen om de complexiteit van hout in hoogbouw, maar vooral ook om het krijgen van een verzekering, een vergunning, een hypotheekverstrekker en kopers: alles was nieuw en voor het eerst. Een hele leerzame en uitdagende ervaring die alleen maar is geslaagd, omdat er met heel veel passie en een volhardend en ondernemend doorzettingsvermogen is gewerkt door een breed team van duurzaamheidliefhebbers die houden van innovatie. En het mooie is, door het succes kan je bouwen met hout nu doorzetten in andere projecten. Bovendien kunnen we met deze kennis hout ook opnemen in de beleggingsportefeuilles van pensioenfondsen, van innovatie naar mainstream.”

En het sociale aspect?

Nicole Maarsen Directeur Vastgoedbeleggingen bij Syntrus Achmea Real Estate & Finance

“We werken steeds integraler. En dat moet ook. Voor corona waren wij al bezig met mixed use projecten. Gebouwen op cruciale plekken in ste-

Meer omzet, meer groei, meer wonen, meer auto’s, meer fietsen: het kan gewoon niet allemaal meer, meer, meer. Het moet anders.

den waar we functies kunnen combineren zodat een 24-uurs klimaat wordt ontwikkeld. Dit draagt bij aan leefbaarheid, sociale veiligheid en minder mobiliteitsbewegingen. Maar ook aan eenzaamheid, een groot issue tegenwoordig. Dit betekent dus dat je binnen projecten samen met onderwijs en zorginstellingen werkt aan en wijken met kwalitatieve duurzame woningen maar ook nadenkt over groen, speel- en sportruimte en deelmobiliteit.”

Kan de politiek hier een rol in spelen?

“Zeker en dat doet de politiek overigens dan weer heel goed met de woningbouwimpulsen. Dat was ongelooflijk leuk om aan te werken, omdat het echt voor het eerst was dat we met corporaties, beleggers, de gemeente, onderwijsinstellingen, kinderopvang, zorginstellingen aan tafel zaten om na te denken wat bijvoorbeeld Den Haag Zuidwest of Rotterdam-Zuid nou eigenlijk nodig heeft. En als je dan zo’n integraal plan indient, dan krijg je een akkoord omdat er is nagedacht over betaalbare woningen, de zorgmarkt, doorstroming, eenzaamheid, groen, bewegen en ga maar door. Een dergelijke integrale benadering is de enige manier waarop je samen leefbare steden ontwikkelt met de groeiopgave zoals deze er ligt.”

Hoe staat de woningmarkt er in 2030 voor?

“Dat ligt vooral aan de politiek. We hadden ergens in de jaren 30, toen we een woningtekort hadden, een doorlooptijd van drie jaar van idee naar uitvoering. Nu zitten we op tien of twaalf jaar. En dat komt omdat de opdracht complexer is, maar de leiderschapsstijl niet veranderd is.

We hebben nu jaren achter de rug van complete stagnatie, in deze periode is de woningbouwopgave gedecentraliseerd. Dus dat is onvoldoende succesvol gebleken en geheel te verklaren: de woonopgave is namelijk alleen structureel aan te pakken als we de woningbouwopgave integraal benaderen. Want als je wonen zegt, zeg je duurzaamheid, economie, mobiliteit, landbouw: alles hangt met elkaar samen. Corporaties, beleggers en ontwikkelaars en bouwers hebben samen met vele andere partijen een Woonakkoord opgesteld. We hopen na de verkiezingen op de politieke aandacht op de gedeelde visie van veel meer bouwen. Dit zou gedepolitiseerd moeten en kunnen worden, want alle partijen zijn het daarover eens.”

Met een soort van onafhankelijk instituut dat over het woonprobleem gaat?

“Precies. Toen er een watersnoodramp was, werd be-

sloten dat die ramp zo groot was, dat het politiek onafhankelijk opgelost moest worden met een deltacommissaris.

Nu met de coronacrisis maakt het even niet meer uit dat de ene minister van Volksgezondheid een andere politieke kleur heeft dan zijn opvolger binnen hetzelfde kabinet: iedereen snapt dat we dit gewoon moeten oplossen, ongeacht politieke voorkeur. Het woningmarktdossier is net zo problematisch, dus zeg ik: zet een wooncommissaris naast de minister die onafhankelijk, over kabinetsperiodes heen, dit immense probleem kan oplossen. Zodat je de politiek eruit haalt. En ja, dan mogen ze me bellen.”

Feiten

Nicole Maarsen is sinds 15 mei 2017 directeur vastgoedbeleggingen bij Syntrus Achmea Real Estate & Finance. Ze studeerde economie in Groningen en behaalde een Master of Real Estate in Amsterdam. Zij werkte vijf jaar bij ING Real Estate Development en bij ING Real Estate Finance, om in 2004 over te stappen naar het familiebedrijf Maarsen Groep. Daar was zij als mededirecteur tot 2013 verantwoordelijk voor de projectontwikkeling.

Future of Mobility, Vastgoed en Horti- & Agricultuur - Groen Nederland

15

analysenederland.nl

Houtbouw helpt ons naar een duurzame toekomst Vastgoed

De gebouwde omgeving staat voor een aantal flinke uitdagingen. Er moet meer gebouwd worden, maar dan wel op een duurzame manier. Met de juiste stimulans kan hout een belangrijke rol gaan spelen bij het aangaan van deze uitdagingen.

Slimme én duurzame gebouwen een onafhankelijk open cloud platform

Tekst: Marjon Kruize Illustratie: ZeroCarbonFund

M

omenteel wordt

nog ondergewaardeerd ten opzichte van beton en staal. En dat is jammer, aldus Jan van Zuijlen, partner bij BLOC. “Hout is een veel duurzamer product. Bij de verwerking ervan wordt veel minder CO2 uitgestoten dan bij het maken van beton en staal, sterker nog, bomen nemen tijdens hun groei juist CO2 op uit de lucht. En hout is ook gemakkelijk her te gebruiken. Een volledige wand van hout kan bij wegname van een pand immers elders weer ingezet worden, waarmee de technische levensduur veel langer wordt. Vervolgens kan het nog omgetoverd worden tot bijvoorbeeld kleinere wanddelen, daarna nog tot kozijnen en ga zo maar door, tot het stuk hout uiteindelijk te klein is om tot een nieuw product te komen.

En zelfs dan kan je het nog hergebruiken als grondstof voor plaatmateriaal, strooisel of meubilair!” hout

problemen die we nu nog in de bouw zien, is dat partijen gericht zijn op het doorzetten van de bestaande bouwcultuur, vertelt rijksbouwmeester Floris Alkemade.

“Men richt zich nog al te vaak op vinexachtige projecten buiten de stad, terwijl houtbouw veel meer mogelijkheden biedt om ook in bestaand bebouwd gebied te werken. Houtbouw kan je in veel grotere mate prefabriceren, waardoor je sneller kan bouwen en sneller kan opschalen. Daarnaast heb je bij bouwen met beton al gauw een een lange bouwtijd ter plekke en dus veel overlast, terwijl je met hout buiten de stad kan fabriceren en de woning bij wijze van spreke in een dag kunt neerzeten. Daarnaast is het lichter waardoor je ook boven op bestaande gebouwen kunt bouwen. Op die manier kunnen we snel en flexibel de benodigde verdichting van Een van de

woningen in de steden gaan realiseren. Hout is ontzettend flexibel, dus als je die productieketen goed opgezet wordt kan er snel voldaan worden aan de vraag en ook veel beter aangesloten worden op de demografie. En als de woning op die plek niet meer nodig is kan je hem ook makkelijk verplaatsen.” zouden we met hout uit Nederland in een klap de 1 miljoen huizen kunnen bouwen die we nu tekortkomen, stelt Ruben Lentz, tevens partner bij BLOC. “Momenteel gaat zeventig procent van het Nederlandse hout nog naar het buitenland, maar eigenlijk is het noodzakelijk om korte ketens te gaan maken met hout. Er zijn studies gedaan die aantonen dat we in theorie met de huidige bebossing in Nederland de jaarlijkse geplande hoeveelheid huizen kunnen bouwen, mits we het bos gevarieerd en goed blijven aanplanten en echt weer inzetten als productiebos, waar het ooit voor was bedoeld. Door voor elke gekapte boom weer bomen terug te planten kunnen we de embodied energy van de bouw (de hoeveelheid energie die gebruikt wordt bij de bouw, niet het gebruik van de gebouwde omgeving, red.) enorm terugdringen. Als we veel met hout gaan bouwen, dan komt er (in tegenstelling tot wat mensen denken) ook meer bos. De vraag naar hout stijgt, waardoor we meer bossen bij gaan planten. We willen in Nederland beginnen met het gericht aanjagen van de bebossing bestemd voor houtbouw, om zo een korte-ketenvoorbeeld te vormen voor de rest van de wereld.”

Dat kan ook helpen om de landschapskwaliteit en de In het droomscenario

bodemkwaliteit te verbeteren, vult Alkemade aan. “Door een uitgeputte bodem die ingezet is voor landbouw met bomen te beplanten kan je deze weer aan laten sterken.”

Wat je als overheid wilt is met een stabiel en helder beleid een level playing field creëren waardoor de markt de kans heeft deze doelstellingen waar te maken.”

zijn we helaas nog niet. “Hout geschikt voor grootschalige bouw is momenteel nog kostbaarder dan traditionelere materialen, omdat de ontwikkelkosten nog niet terugverdiend zijn en de schaal van CLT-productie achterligt bij de vraag”, vertelt Van Zuijlen. “Als we hout echt breder willen gaan inzetten, zullen we daarom voorlopig een financiële prikkel mee moeten geven.” Lentz vult aan: “We proberen nu echt uit te zoeken hoe we het klimaateffect kunnen kapitaliseren. We weten dat we meer houtbouw gaan inzetten, maar we wachten nog omdat het financieel niet aantrekkelijk genoeg is. In de toekomst gaat dat anders zijn, maar daar kunnen we niet op wachten. We willen daarom bedrijven in staat stellen te investeren in houtbouw om hun eigen, nu nog onvermijdelijke uitstoot te compenseren.

Eigenlijk zijn er twee kanten die we daarvoor op kunnen: de markt waarin bedrijven betalen voor hun uitstoot, en de vrijwillige markt.”

Met die gedachte

Echter, zo ver

speelt hierin een rol. Alkemade: “Wij kunnen hierin doelen en regels opstellen. Een CO2taks kan een heel krachtig middel zijn om dat te doen.

Aan de andere kant kan de overheid ook als doel stellen dat een bepaald percentage van de woningbouw in hout moet. Dan leg je met een heldere doelstelling de markt een opdracht voor en ondersteun dat dan ook met kennis en stimulerende maatregelen.

Ook de overheid

is ook het ZeroCarbonFund opgericht.

“Ons doel hiermee is een fonds op te zetten voor partijen die koploper zijn in het ontwikkelen van en beleggen in (voornamelijk) houten gebouwen en commerciële partijen die hun CO2-footprint willen reduceren”, stelt Lentz. “En dat betekent niet dat beton en staan volledig uit den boze zijn, helemaal niet zelfs, want zonder kan je niet bouwen en zeker niet in de hoogte, maar het doel is wel de hoeveelheid beton en staal zwaar te verminderen.

We willen toewerken naar een toekomst waarin houtbouw concurrerend is omdat de prijs is gedaald. Met het ZeroCarbonFund willen we dit versnellen door nu al compensatie te bieden voor duurzame houtbouw-projecten.” doen is samenwerking van groot belang, stelt Van Zuijlen. “We zijn al bezig met enkele pilotprojecten, waaronder The Dutch Mountains, maar we willen echt een aanjager zijn op het gebied van houtbouw. Daarvoor is samenwerking nodig tussen de hele keten betrokken bij bouwen met hout: overheden, bosbouwers, ontwikkelaars, financiers, bouwers en eindbeleggers, maar juist ook commerciële partijen die op zoek zijn naar mogelijkheden om hun CO2-footprint te reduceren. Alleen samen kunnen we de verduurzamingsuitdagingen oplossen.”

Om dat te

Vastgoed Wat is een slim gebouw? Dit kunnen voor uiteenlopende gebruikers verschillend worden geïnterpreteerd. Een slim gebouw is in alle gevallen een gebouw dat technieken gebruikt om de mensen die het gebouw gebruiken te helpen bij het gebruiksgemak en beleving. Een slim gebouw is ook een duurzaam gebouw door realtime monitoring en het toepassen om beheer te optimaliseren.

Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto & Shayna Douglas

Door alle databronnen van verschillende leveranciers van technieken onafhankelijk met elkaar te verbinden kun je data omzetten naar informatie en met deze informatie processen en diensten optimaliseren.

“Bij het gebruiksgemak van een gebouw kun je bijvoorbeeld denken aan de manier waarop je binnenkomt”, vertelt Marcel Lenters, algemeen directeur bij MPL. “Kun je bijvoorbeeld met een QR code binnen? Dit gecombineerd met werkplek reservering? Zeker in deze periode is het fijn te weten dat wanneer je naar kantoor mag het niet te druk is. Of wordt de luchtkwaliteit gemeten in de ruimte waar jij werkt wat ervoor zorgt dat de gebruiker in een prettige werkomgeving kan werken. Of om te weten hoe vaak een bepaalde ruimte is gebruikt?”

Als gebouw eigenaar of beheerder wil je realtime inzage in de performance van een gebouw, aldus Lenters. “Dit zorgt voor een beter beheer, inzage in storingen en afwijkingen waar je op kunt sturen. Voorbeeld hiervan is levert het klimaat de juiste lucht afgestemd op het gebruik of levert deze installatie de klok rond?”

Het aansluiten van verschillende technieken van een gebouw op het Cloud platform zorgt ervoor dat je alles op één plek, een onafhankelijk platform, kan beheren, gaat Lenters verder. “De eigenaar van het gebouw is ook eigenaar van de gebouw gebonden data.

Binnen een gebouw kunnen alle technieken die zijn ontsloten op het platform als dienst lokaal worden beheert maar ook worden doorgeschakeld naar een controlroom in geval van calamiteiten of gedurende de uren dat er geen bezetting op locatie nodig is. De aangesloten gebouwen zijn ontsloten op een Azure cloud die conform de hoge security eisen is ingeregeld en daarbij volledig is gesloten. Al deze verbindingen worden permanent gemonitord. Veiligheid van verbindingen staat hoog in het vaandel. Zo blijft data altijd beschermd tegen eventuele buitenstaanders die er, zonder toegang bij willen komen.”

Met alle informatie en data in een onafhankelijk Cloud platform kun je een optimalisatie creëren, maar ook nog eens zorgen voor een toegankelijk , veilig en duurzaam “slim” gebouw met een eigen data historie, besluit Lenters.

Marcel Lenters Algemeen directeur bij MPL

DUINWEG

22 VILLA-APPARTEMENTEN

DEN HAAG

Elion Park, leven in het groen, tussen zee en stadshart.

Bovenaan de Duinweg in het Haagse Van Stolkpark realiseert REB Projects het eigentijdse landhuis Elion Park. Elion Park omvat 22 luxeappartementen met een woonoppervlak variërend van 140 m² tot 250 m², verdeeld over zes woonlagen. De appartementen hebben royale aangrenzende buitenruimtes die uitkijken op de eigen landschapstuin en het park. Het Van Stolkpark is een historisch villapark dat dankzij de status van rijks beschermd stadsgezicht haar weidsheid en duinachtige karakter

blijft behouden. Verscholen onder het gebouw bevindt zich de parking.

Inpandige liften voeren naar de verschillende woonlagen van Elion Park, met aan elk portaal twee voordeuren. De penthouses zijn direct per lift te bereiken. Het ontwerp van de gezamenlijke besloten villa tuin sluit heel natuurlijk aan bij het om liggende cultuurhistorische parklandschap.

Wonen in Elion Park is leven in een oase van schoonheid en rust, tussen stad en zee.

Bezoek de website voor meer informatie ELIONPARK.NL

Elion Park - AD Bijlage - FD 265 x 395 mm.indd 1

22-03-21 09:57

Wij investeren uw vermogen met visie én zekerheid

6,5%

rendeme nt

Besloten Fondsen

By Meerdervoort Meerdervoort biedt solide beleggingen in en rondom stedelijke gebieden in Nederland.

zorgvastgoed, een vooraf afgesproken vast rendement voor investeerders. Het nieuwste

Het aanbod bestaat uit waardevaste objecten als woningen, bedrijfsverzamelgebouwen en

vastgoedobject dat Meerdervoort heeft aangekocht is Zoomstede 13-23 Nieuwegein.

Uw vermogen moet geld opleveren en geen geld kosten!

Wijnand Groenen CEO

Kenmerken Besloten Fonds: Zoomstede Nieuwegein Looptijd: 5 jaar; Deelnemen vanaf: € 150.000; Rentevergoeding: 6,5% per jaar; Uitkeringen: maandelijks; Zorggerelateerde huurders; Financieel gezonde huurders; Transactie en overeenkomst: via notaris.

Wilt u meer weten? Bel dan 088-7704444 of kijk op www.meerdervoort.com

18

Groen Nederland - Future of Mobility, Vastgoed en Horti- & Agricultuur analysenederland.nl

Grotere database is nodig voor circulariteit van gebouwen Vastgoed

Wanneer een gebouw gedurende de gehele levenscyclus geen afval produceert en het geen negatieve milieu impact levert is het volledig circulair, mits de materialen aan het einde van de levensduur van het gebouw ook weer opnieuw kunnen worden ingezet.

Feitelijk komt het erop neer dat er gebruik wordt gemaakt van zoveel mogelijk hergebruikte en biobased materialen en dat aan het einde alle materialen weer kunnen worden hergebruikt. Ook voor de energiebehoefte van het gebouw moeten circulaire oplossingen worden gekozen.

Tekst: Féline van der Linde Foto: Esaias Tan & Persfoto

“

Met deze def initie

is geen enkel gebouw volledig circulair”, vertelt Ruben Zonnevijlle, programmamanager circulariteit bij DGBC (Dutch Green Building Council).

“Maar dat zouden we wel moeten nastreven. Wat we wel al kunnen realiseren is het meten in hoeverre een gebouw circulair is, hoe ver we zijn verwijderd van dat zo moeilijk te bereiken ideaal

Men wil graag bijdragen aan een duurzamere toekomst.

van honderd procent. Dit is een optelsom van de gehele levensloop van een gebouw.

Welke materialen zijn er gebruikt om het gebouw te bouwen? En wat gaat er aan het einde van de levensduur gebeuren met die materialen?

En wat als materialen of zelfs gebouwen niet meer opnieuw te gebruiken zijn, wat doe je daar vervolgens mee?” na hoeveel materialen er wel niet voor de bouw van een gebouw zijn gebruikt, gaat Zonnevijlle verder. “Hoe ga je al die materialen tracken om er zeker van te zijn dat deze worden hergebruikt? Een circulair ontworpen gebouw is gemakkelijker uit elkaar te halen, maar vervolgens Ga maar eens

moet er ook een bepaalde waarde gegeven worden aan die materialen om deze te kunnen hergebruiken.

En bij de bouw van nieuwe woningen willen we dat deze vooral ook duurzaam zijn.

Maar zijn de woningen dan ook circulair? We willen dat de woningen energieneutraal worden, maar voor onder andere de isolatie en het aanleggen van zonnepanelen is veel materiaal nodig. Om de woningen dan ook nog eens circulair te maken moet er gekeken worden naar hoe we de woningen kunnen isoleren met zo min mogelijk en duurzaam materiaal.” bijdragen aan een duurzamere toekomst, aldus Zonnevijlle.

Men wil graag

“Maar bij het bouwen van nieuwe huizen moeten we wel de vraag stellen of duurzaam tegelijkertijd ook circulair is? Daar is wat mij betreft nog te weinig aandacht voor. Met de BREEAM methode worden projecten beoordeeld op hun integrale duurzaamheid.

BREAAM-NL bestaat uit verschillende keurmerken: BREAAM-NL Nieuwbouw voor nieuwbouwprojecten, bestaande gebouwen worden beoordeeld met In-Use, sloopprojecten met Sloop en Demontage en complete gebieden met BREEAM-NL Gebied. Zo ontstaat inzicht in de werkelijke duurzaamheidsprestatie van het project, in de volle breedte. Daarnaast bespaar je

kosten met een duurzaam gebouw en doordat duurzame projecten steeds meer in trek zijn loopt de waarde van het gebouw op. En een gebouw met dit keurmerk is ook nog eens gezond. Er is aandacht besteed aan bijvoorbeeld ventilatie, licht en het voorkomen van vluchtige organische stoffen in het binnenklimaat.” bij het circulair maken van gebouwen zaak ervoor te zorgen dat mensen hetzelfde verstaan onder circulair. Zonnevijlle: “Hout is in principe circulair, mits we bomen ook bijplanten wanneer we ze kappen.

Ook beton kan in bepaalde mate circulair zijn. Het is wel een CO2 bom bij de produc-

tie, maar gaat in potentie wel ontzettend lang mee. Deze afweging is heel lastig en er zijn verschillende manieren om hier naar te kijken. Het is dan goed om je van de discussie en afwegingen bewust te worden om vervolgens de volgende stap te nemen, namelijk transparantie. Er is al een database met milieu-informatie van bouwproducten (de nationale milieudatabase). Helaas delen partijen nog te weinig informatie en daarmee materialen in deze database. Op dit moment is de CO2-reductie in gebouwen prioriteit nummer één.

Dat is heel goed, en de volgende uitdaging is om de gebouwen in de energietransitie ook circulair te maken.

Door meer informatie te delen en beschikbaar te stellen middels de productendatabase kunnen we ervoor zorgen dat de bouw niet alleen duurzaam, maar ook circulair wordt.”

Eigenlijk is het

Ruben Zonnevijlle Programmamanager circulariteit bij DGBC (Dutch Green Building Council) ADVERTENTIE

Jan Snel realiseert 50% CO2-reductie met industriële woningbouw.

De komende jaren staan we in Nederland voor de grote uitdaging om het woningtekort op te lossen. Er moeten duizenden woningen worden gebouwd. Maar is de uitdaging wel zo groot als we denken? Bij Jan Snel zien we dat niet zo. Voor ons is de uitdaging niet de manier van bouwen, maar het gegeven dat de tijd is aangebroken dat de vastgoedsector nu eens echt anders gaat denken. Als modulair bouwbedrijf blijft Jan Snel het herhalen, maar we moeten in Nederland echt anders gaan bouwen als we de uitdagingen die we hebben willen oplossen. Er zijn enorm veel nieuwe woningen nodig de komende jaren en dat vraagt om een slimme aanpak, namelijk industrieel bouwen.

Of het nu gaat om gestapelde bouw of een grondgebonden woning, koop of sociale huur. Alles is te realiseren met industriële bouw. Jan Snel werkt nauw samen met vakkundige architecten, die ervoor zorgen dat gebouwen een eigen gezicht krijgen: een bijpassende voorgevel zodat de woning in het straatbeeld past. Architecten ontfermen zich zowel over het design als over andere esthetische aspecten. Een esthetische bijdrage van productdesigners is voor producten ontzettend belangrijk.

Met onze aanpak stimuleren we duurzaamheid én creëren we waarde. Dat is goed voor de wereld om ons heen, maar ook voor onze opdrachtgevers. Jan Snel werkt samen met het platform Ecochain om het milieueffect van de gebruikte materialen en grondstoffen, het productieproces en het gebruik van de gebouwen zelf volledig inzichtelijk te maken en te vergelijken. Uit de analyses blijkt dat onze modulaire en gestandaardiseerde bouwmethode en de maatregelen op het gebied van circulariteit er nu al voor zorgen dat Jan Snel in staat is de C02-uitstoot te halveren ten opzichte van traditionele bouw. Deze inzichten delen we ook met onze partners om hen te stimuleren om circulariteit na te streven binnen hun eigen productieketen.

Kijk voor meer informatie op www.jansnel.com

| WONEN | WERKEN | LEREN | ZORG | LEISURE | JANSNEL.COM JS_ADVERTENTIE FD_265x125.indd 1

15-03-2021 08:52

Duurzaam wonen aan de ‘High Line’ in Rotterdam De Groene Kaap is een prachtig nieuwbouwcomplex gelegen op Katendrecht; een levendige wijk die volop in beweging is. Dit project staat centraal in de transformatie van het oude industriële havengebied van Katendrecht, naar een prettige en duurzame woonwijk. De Groene Kaap dankt haar naam aan de bijzondere binnentuinen en bruggen, die de woonblokken onderling verbinden met een groen karakter.

In het speelse ontwerp van De Groene Kaap hebben de architecten van Bureau Massa rekening gehouden met de natuur en met huidige en toekomstige weersinvloeden. De hoven en daktuinen vormen een doorgaande groene route, waardoor je een wandeling door het complex kunt maken vanaf het toekomstige stadspark ‘Park Maashaven’.

Project De Groene Kaap bestaat in totaal uit vier woonblokken met 450 appartementen, penthouses, stads-en hofwoningen. Daarnaast zijn er twee parkeergarages en zijn er commerciële ruimten in de plinten van het gebouw gevestigd. Door de bijzondere architectuur en meervoudig intensief ruimtegebruik, past De Groene Kaap bij een wereldstad als Rotterdam. De eerste bewoners kunnen inmiddels de groene oase op Katen-

drecht hun thuis noemen. Waarom kiezen zij voor De Groene Kaap?

“Het zijn prachtige appartementen voor een mooie prijs in een leuke omgeving. Wij komen zelf uit Rotterdam en vonden dit een mooi en groen project op Katendrecht. We waren klaar voor de volgende stap en dit paste goed bij ons.”

– Marlou van der Meer, bewoonster van De Groene Kaap Duurzaamheid De daktuinen zijn voorzien van waterbuffering waar bomen en planten kunnen groeien. Met ingemetselde vogelhuisjes en de aangelegde beplanting is er rekening gehouden met de biodiversiteit. Op verschillende plekken in het ontwerp zijn zonnepanelen geplaatst en het project is door stadsverwarming volledig gasloos te noemen. Dit in combinatie met de groene daktuinen en hoven maakt het project een toonbeeld van duurzaam en klimaatadaptief bouwen.

Stoer en groen wonen KIES NU JOUW HUURWONING In een van deze 4 stoere havengebouwen met verrassend binnenhof en groen karakter

EERSTE WONINGEN OPGELEVERD

“Op zonnige dagen kan ik straks heerlijk uitkijken over de Maashaven of een rondje lopen over de daktuinen.”

– Linda van Os, bewoonster van De Groene Kaap Woningaanbod In De Groene Kaap heb je alle mogelijkheden om in een prachtige nieuwbouwwoning die bij jouw leefstijl en levensfase past te komen wonen.

Naast diverse stadsappartementen met 2 tot 5 kamers, zijn er ook ruime eengezinswoningen beschikbaar die uitermate geschikt zijn voor stellen met kinderen. Het grote aanbod aan eengezinswoningen zo dicht bij het centrum is uniek en draagt bij aan de inclusiviteit van de stad.

Wil jij ook ervaren hoe het is om te wonen in De Groene Kaap? Er zijn nog diverse woningen beschikbaar. Bekijk de website en wie weet is jouw droomwoning nog beschikbaar.

BESLIS SNEL, NU NOG BESCHIKBAAR Eengezinswoningen & Royale 3 kamer appartementen vanaf € 1.350* Topappartementen en penthouses vanaf € 1.550*

Actuele aanbod

hurenindegroenekaap.nl *per maand excl.

www.ikwilhurenindegroenekaap.nl ADVERTENTIE

Prologis: Expert in circulair ontwikkelen van logistiek vastgoed Prologis behoort tot de meest toonaangevende duurzame vastgoedbedrijven ter wereld. Een belangrijk aspect hiervan is het duurzame (lees circulaire) gebruik van bouwmaterialen, waarvan de herkomst gebaseerd op het begrip cradleto-cradle (C2C). De distributiecentra bestaan voor 20 tot 30% uit duurzame en biologische C2C-materialen. Alles is gemaakt op basis van circulariteit: eenvoudig te demonteren, hergebruiken en vastgelegd in een materiaalpaspoort. Er wordt gekozen voor een integrale aanpak tussen drie componenten: BREEAM (keurmerk voor het realiseren van duurzame gebouwen met minimale milieu-impact), WELL (standaard voor gebouwen gericht op het welzijn van mensen in gebouwen) en natuurlijk circulariteit.

Duurzaamheid Op het gebied van duurzaamheid scoren de projecten van Prologis hoog. Ze voldoen aan alle BREEAM- en WELL-gebouwstandaarden, maar zetten ook grote stappen op circulair gebied. De integratie van alle drie de systemen kenmerken de projecten van Prologis als een bijzonder voorbeeld in de markt.

Welzijn De focus op het welzijn van de medewerkers ligt in lijn met de duurzaamheids- en bedrijfsdoelstellingen van Prologis. En de ambitie om de normen voor logistieke gebouwen naar een hoger niveau te tillen. Prologis gelooft sterk in een meer mensgerichte benadering van bouwen.

Circulariteit Bij circulariteit heb je te maken met veel verschillende interieuronderdelen (materialen of objecten) die we koppelen aan een lijst met circulaire onderzoekslijnen. En waar al die materialen aan moeten voldoen, zoals hygiëne, veiligheid en functionaliteit. Ideaal zou zijn om objecten of materialen voor de volle honderd procent te hergebruiken. Maar je kunt materialen natuurlijk ook ontmantelen en daar delen van gebruiken. Een goed voorbeeld van de bijzondere ontwerpfilosofie vormen de glazen systeemwanden in de kantoren. Deze wanden hebben we ‘geoogst’ vanuit een tandartspraktijk, hoewel de wanden die we gebruiken in de logistieke faciliteit iets hoger zijn. In plaats van deze wanden aan te passen, pasten we de situatie waarin we ze plaatsten aan. De wanden zijn dus gelijk gebleven, alleen voegen we er een passtrook aan toe om het verschil te overbruggen. Ook werken we met reflecterende panelen om zo meer daglicht te creëren. Plotseling zie je een enorme schaduw van een vogeltje dat buiten voorbij vliegt. Heel bijzonder. Ons uitgangspunt is dat mensen die vanuit hun werkplek beter zicht hebben op het buitenleven en de natuur, ook beter presteren.

Voor meer informatie, neem een kijkje op www.prologis.nl/circular

20 Groen Nederland - Future of Mobility, Vastgoed en Horti- & Agricultuur analysenederland.nl

‘Ons huidige landbouw- en voedselmodel is failliet’ Horti- & Agricultuur

Ons huidige voedselsysteem staat op springen.

De aarde warmt op met de intensieve veehouderij en onze hoge vleesconsumptie als belangrijke oorzaken, we eten veel te veel suiker en bewerkte producten, en ook de boeren zijn zeer ontevreden.

Tekst: Marjon Kruize Foto: Skitterphoto

D

kan anders, zo stelt Willem Lageweg, initiatiefnemer en directeur-bestuurder van de Transitiecoalitie Voedsel. “Uiteindelijk moeten we toe naar een gezond, duurzaam en transparant systeem zonder verborgen kosten en negatieve bijeffecten. Want zoals het nu gaat, kunnen we simpelweg niet verder.” at moet en

Waarom is er een voedseltransitie nodig?

“Omdat het huidige landbouw- en voedselmodel vastloopt en eigenlijk failliet is.

Het huidige model heeft ons veel goeds gebracht. Zeker in het Westen hebben we een rijk aanbod van gevarieerd voedsel tegen een lage prijs, dat is een verdienste van 40 à 50 jaar modernisering van de productie. Maar wat we nu vaststellen is dat de nadelige gevolgen voor milieu en volksgezondheid veel groter zijn dan gedacht. Boeren klagen over lage inkomens en grote afhankelijkheden en de burgers zitten met terechte vragen over de kwaliteit van voedsel, dierenwelzijn, landschap, biodiversiteit en CO2-uitstoot. Dan is er toch iets niet helemaal in de haak.”

Hoe bedoelt u ‘het model is failliet’?

“Als je alles door gaat rekenen blijkt dat er behoorlijk wat verborgen kosten zijn

Ideaal zou een landbouw- en voedselsysteem zijn zonder negatieve bijeffecten en met louter een positieve impact op de natuur, het klimaat en de boer.

die niet door de consument, supermarkt of industrie betaald worden. Die kosten worden allemaal doorgeschoven naar de toekomst of naar de samenleving in de vorm van belastingen. Een recente studie van Boston Consulting Group leerde ons dat de Duitse landbouw 100 miljard euro verborgen kosten heeft. De toegevoegde waarde van de Duitse landbouw is 21 miljard.

Die verborgen kosten zijn dus vijf keer zo hoog, maar uiteindelijk moeten ze wel betaald worden. Dat zijn bijvoorbeeld de kosten van uitstoot en van het verlies aan biodiversiteit.”

“In Nederland geldt eigenlijk hetzelfde. Als je kijkt naar de varkenshouderij dan zie je dat de kosten voor de milieuschade ruim 4 miljard euro zijn, terwijl de toegevoegde waarde van de varkenshouderij slechts 2,7 miljard is. Ook in de supermarkt zijn producten goedkoper dan ze eigenlijk zouden moeten zijn. Een kilo kippenvlees kost in de supermarkt zo’n 7 euro. Als je daar de kosten voor milieu- en

klimaatschade aan toevoegt komt er € 1,80 (dus 28%) bij.

Dat is dus hartstikke scheef.

Het betekent niet meteen dat de consument alle meerkosten moet gaan betalen, maar wel dat er iets moet gebeuren om de milieuschade terug te brengen. Al die getallen illustreren dat het stelsel eigenlijk vastloopt of failliet is.”

Wat moet er dan veranderen?

“Dat is een hele grote vraag.

Een systeem is afhankelijk van allerlei prikkels en gewoontes.

De consument heeft bepaalde gewoontes die leiden tot voedingskeuzes. Het is heel moeilijk om bij de consument zomaar een verandering tot stand te brengen. Daarnaast is het systeem ook echt ingericht op prijsprikkels en markten.

Veel produceren tegen een lage prijs, veel toevoegingen aan de landbouw om een hoge productie te krijgen.

Dat verander je niet zomaar van de ene op de andere dag, zeker omdat het gaat om een mondiaal systeem.”

Waar moeten we beginnen?

“Als je kijkt naar wat er

eigenlijk aangepakt zou moeten worden hebben we bij de Transitiecoalitie Voedsel een aantal speerpuntthema’s benoemd die verandering tot stand kunnen brengen. Allereerst die prijs. We zullen meer toe moeten naar true pricing door de werkelijke kosten in beeld te brengen en te zorgen dat ze in de markten worden opgepakt. Dat betekent niet per se dat er een prijsverhoging plaats zal vinden, maar eerder dat alle partijen in de voedselketen hun best gaan doen om die verborgen kosten te vermijden. De productiekosten gaan waarschijnlijk wel iets omhoog maar er zijn ook grote besparingen mogelijk op bijvoorbeeld kunstmest, bestrijdingsmiddelen, transport, verpakkingen en verspilling.

Maar leidt dat niet tot nog meer onvrede bij de boeren?

“De boeren protesteren omdat ze klem zitten in het oude systeem, dus moeten we hen nieuwe perspectieven bieden.

Er zijn allerlei boeren die al uit het systeem gestapt zijn en een eigen concept hebben. Natuurinclusieve en biologische

boeren bijvoorbeeld. Allerlei varianten van vernieuwende boeren die proberen tegemoet te komen aan de kritiek. Die moeten we een stem geven en ondersteunen met onderzoek en ontwikkeling.”

En de consument dan, moet die niet ook zijn steentje bijdragen?

“Uiteraard, maar de consument wordt ook sterk beïnvloed door de aanbieders.

Supermarkten, restaurants en cateringbedrijven maken keuzes waar hun consumenten op ingaan. We noemen dat de voedselomgeving. Het is belangrijk dat er meer beleid komt rondom die voedselomgeving. We kopen zo’n 75 procent van al ons eten en drinken in de supermarkt. Als zij niet alleen concurreren op prijs, maar veel meer op een gezond en duurzaam aanbod, dan gaat de consument hierin mee. Het is te simpel om de consument de schuld te geven, want de aanbieders maken het hen knap lastig om de juiste keuzes te maken.”

Hoe ziet de voedselketen er

“Ideaal zou een landbouwen voedselsysteem zijn zonder negatieve bijeffecten en met louter een positieve impact op de natuur, het klimaat en de boer. Maar die gedragsverandering tot stand brengen is heel moeilijk, zowel voor consumenten als voor alle spelers in de keten. Daar is een sterke overheid bij nodig met duidelijke doelen. Daarom is een sterke lobby bij de overheid heel belangrijk, zodat we dit ook echt kunnen gaan realiseren.”

Feiten Willem Lageweg heeft een lange loopbaan in de wereld van duurzaam en verantwoord ondernemen. Zo was hij tien jaar lang directeur van MVO Nederland en zit hij in de raad van toezicht bij onder andere het Institute for Positive Health en Max Havelaar. In 2016 was hij mede initiatiefnemervan de Transitiecoalitie Voedsel, waarvan hij sinds 2019 directeur-bestuurder is.

in een ideale wereld uit?

ADVERTENTIE

Vitale medewerkers?

Probeer Werkfruit gratis!

Scan de QR voor een proefbox www.werkfruit.nl

Vers Fruit

Gratis bezorging

Goed werkgeverschap!

Future of Mobility, Vastgoed en Horti- & Agricultuur - Groen Nederland

21

analysenederland.nl

Door met drones over gewassen te vliegen kan realtime inzicht worden verkregen in de staat van de landbouw.

Digitalisering van groot belang voor duurzame en efficiënte landbouw Horti- & Agricultuur

Digitalisering is in veel sectoren aan de orde van de dag en zo ook in de agri- en horticultuur. Digitale oplossingen kunnen helpen de landbouw efficiënter, effectiever en duurzamer te maken.

Tekst: Marjon Kruize Foto: Pixabay

D

igitalisering kan

helpen de gesteldheid van gewassen gedetailleerder in kaart te brengen, zo valt te lezen op de website van TNO. En hoe gedetailleerder je dit kunt doen, hoe beter en gerichter je gewassen kunt verzorgen en hoe minder voedings- en bestrijdingsmiddelen er nodig zijn. Momenteel wordt er gewerkt aan slimme algoritmes op basis van datasets die verzameld worden op de akker. Met deze algoritmes kan de optimale verzorging tot op plantniveau worden bepaald. Dit zorgt dat mest en bestrijdingsmiddelen enkel daar toegepast worden waar dat echt noodzakelijk is. bijvoorbeeld

van het 5G netwerk kan het proces van monitoring, de interpretatie Met de komst

van de datasets en het aansturen van landbouwwerktuigen steeds meer geautomatiseerd worden en plaatsvinden met behulp van de cloud, stelt TNO. Technologieën als blockchain en artificial intelligence staan hierbij in de aandacht. In 2017 werd de wereldwijde markt voor artificial intelligence in de landbouw al geschat op 545 miljoen dollar en er werd tot 2024 een groei verwacht van meer dan 2 miljard dollar, aldus het Centrum voor Artificial Intelligence. Machines in de landbouw kunnen al een hoop menselijke taken overnemen, waardoor kosten verlaagd kunnen worden. Immers, zij kunnen 24 uur per dag doorwerken. Daarnaast kunnen computersystemen met behulp van AI ook zelf beoordelen welke actie er nodig is in verschillende situaties en keuzes maken voor meer efficiëntie. Volgens de Nederlandse AI Coalitie is het dan ook te verwachten dat in de glastuinbouw kassen volledig autonoom voedsel en sierteelt zullen gaan produceren. van de Nederlandse akkerbouwers verwacht in de komende vijf jaar meer gebruik te gaan maken van precisielandbouwtechnieken met behulp Bijna twee derde

van bijvoorbeeld drones, bodemscans en gps, zo meldt de Rabobank op basis van onderzoek onder ruim 200 bedrijven. Een groot deel van hen, namelijk zo’n 85 procent van de ondervraagde bedrijven is hier ook al mee bezig. Het grootste probleem, aldus de boeren, is dat de kosten nu vaak nog te hoog zijn. Daarbij sluiten de apparaten van verschillende leveranciers veelal niet goed op elkaar aan, waardoor een gestroomlijnde ervaring in de weg gestaan wordt. Een groot deel van de ondernemers denkt dan ook dat een aanschafsubsidie de overgang naar digitale systemen in de landbouw kan versnellen.

het Centrum voor Artificial Intelligence. Door met drones over gewassen te vliegen kan realtime inzicht worden verkregen in de staat van de landbouw. Een andere optie is het gebruik van een speciale, zeer nauwkeurige GPS, of met behulp van sensoren op het dak van een tractor, die elke seconde checken hoe het gewas erbij staat. Met behulp van die techniek wordt een kunstmeststrooier bijvoorbeeld continu aangestuurd om precies te strooien wat het gewas nodig heeft.

gratis digitale hulpmiddelen voor precisielandbouw. Zoals apps die het gewas vroeg in het seizoen aan de hand van foto’s analyseren. En er zijn verschillende websites waar akkerbouwers en melkveehouders hun percelen het hele seizoen gratis kunnen volgen via satellietbeelden die de EU beschikbaar stelt. Voorbeelden zijn Atfarm en Akkerweb. Ook bij gewasbescherming is veel resultaat te behalen door via drones of onkruid scanning de doseringen aan te passen.

Er zijn ook

duurzame landbouw willen realiseren, kunnen we simpelweg niet langer om de digitalisering heen. Alleen als we slim gebruik maken van data kunnen we de uitstoot van schadelijke stoffen verminderen en blijven voorzien in de toenemende vraag naar agrarische producten, terwijl we een gezonde leefomgeving blijven garanderen voor toekomstige generaties.

Als we een

Bijna twee derde van de Nederlandse akkerbouwers verwacht in de komende vijf jaar meer gebruik te gaan maken van precisielandbouwtechnieken. belangrijkste manieren om deze data te vergaren, is door middel van beeldherkenning, zo stelt Een van de

Als we een duurzame landbouw willen realiseren, kunnen we simpelweg niet langer om de digitalisering heen.

ADVERTENTIE

Ontkiem slimme digitale oplossingen - samen met Itility 4 Days

Automatische plaagdetectie

# [name] # [M/F] # [amount]

Groeivoorspelling

Kiemkracht bepaling

22 Groen Nederland - Future of Mobility, Vastgoed en Horti- & Agricultuur analysenederland.nl

‘Boeren willen onderdeel van de oplossing zijn’ Profiel

Boeren en duurzaamheid. Volgens sommigen in politiek Den Haag niet zo’n goede match, maar de werkelijkheid is anders, stelt de Sjaak van der Tak. “Geloof me: geef een boer de financiële mogelijkheid om te verduurzamen en hij doet het.”

Tekst: Jerry Huinder Foto: Persfoto

M

in de modder staan om de sector te leren kennen. Dat is wat Sjaak van der Tak, sinds begin dit jaar voorzitter van LTO Nederland, de ondernemersorganisatie voor Nederlandse boeren en tuinders, de afgelopen drie maanden letterlijk deed. Hij wilde de eerste periode van zijn voorzitterschap namelijk gebruiken om kennis te maken met de leden, de boeren. Voornamelijk met de dierlijke kant van de sector dan, want een groot gedeelte van de plantaardige kant van het boerenbestaan kende hij al vanwege zijn jarenlange voorzitterschap van Glastuinbouw Nederland en zijn rol als burgemeester van Westland in het verleden. Week in, week uit, ging hij op werkbezoek: in totaal bezocht hij meer dan 70 boerenbedrijven. “Ik wilde binnen drie maanden alles weten van de dierlijke sector.”

Of dat is gelukt? “Laat ik het zo zeggen, ik weet waar ik bij een koe op moet letten: hoe sterk ‘ie op zijn poten staat, of de vacht glanst en hoe het volume van zijn pens is. Ik weet et zijn poten

inmiddels of het een goede koe is, ik kom al aardig thuis.”

Wat heeft u in die kennismakingsperiode nog

Het felle politiek-maatschappelijke debat noemt u Sjaak van der Tak Voorzitter van LTO Nederland

ook: daar hebben de boeren zelf toch ook wel een beetje

meer geleerd?

“Dat melkveehouderijen het buitengewoon lastig hebben.

Statistieken geven aan dat een gemiddelde melkveehouderij een schuld heeft van 3 miljoen euro, een omzet van 300.000 euro en een relatief netto-inkomen voor de boer van 31.750 euro. Die staan er financieel echt heel slecht voor.

Want let op: met de nieuwe stikstofwet is er een situatie dat ze moeten investeren in een systeem dat ervoor zorgt dat urine en uitwerpselen beter gescheiden worden en dat kost 20.000 euro. Als je dat aftrekt van het netto-inkomen dan komen ze onder het bijstandsniveau. Tja, voor 80, 90, soms wel 100 uur per week werken, is dat zeer marginaal.

Zoals onze boeren aangeven, dat kan niet uit.”

Wat is uw top drie van prioriteiten die u tijdens het eerste jaar van uw voorzitterschap wil aanpakken?

“Het verdienvermogen versterken is topprioriteit nummer één. Het is mijn opdracht om ervoor te zorgen dat we weer één boerenfront te vormen, om het collectieve belang weer op de agenda te krijgen.

Dan kunnen we er namelijk als sector voor zorgen dat we verdienmodellen afspreken met supermarkten waarin we een afgesproken minimum kostprijs voor onze producten krijgen, waar de verduurzaming in verrekend is. Dat mag binnen de mededingingswet als je dat als sector met afzon-

derlijke afnemers doet. Die supermarkt kan dat weer deels doorbereken aan de klanten, zodat iedereen meebetaalt aan een duurzaam product.”

boeren zijn, omdat ‘de marges dun zijn, de regeldruk hoog en het politiek-maatschappelijke debat steeds feller’. Moet die regeldruk omlaag?

En prioriteit nummer twee?

“Verantwoord ondernemerschap bevorderen. Vanuit de samenleving is een beweging gaande die je ook op het boerenerf terug moet zien.

Jonge boeren begrijpen dit volledig, die willen veilig en gezond voedsel leveren, want dan zijn we ook onderdeel van de oplossing van morgen.

De pandemie heeft ons wel geleerd dat veilig en gezond voedsel de toekomst heeft.

Als derde wil ik komen tot een plan voor de toekomst waarin milieu en ondernemen samengaan. Dat plan heet ‘Strategisch plan sterk agrarisch Nederland 2030’.

Daarin moeten economie, dierenwelzijn, mens, natuur en milieu samenkomen.”

Na uw aanstelling zei u dat het moeilijke tijden voor de

ve toekomstgerichte positie.

Dat moet in het regeerakkoord worden opgenomen.”

“Zeker. We willen geen maatregelingenwetgeving, maar doelenwetgeving. En dat doel mag gecontroleerd worden hè, geen enkel probleem.

We snappen dat afrekenbare doelen nodig zijn, maar tegelijkertijd willen we het vertrouwen dat wij zelf binnen onze ondernemingen wel kunnen bepalen hoe we dat doel gaan bereiken. Simpel gezegd: vertel een boer hoeveel stikstof hij mag uitstoten, en hij zorgt ervoor dat hij dat maximum niet overschrijdt.

En natuurlijk moet er dan wel geld bij uit Den Haag, want we kunnen het financieel niet alleen, maar als dat beschikbaar wordt gesteld, dan gaan wij de klus klaren. Ik heb het adagium: als de samenleving wil verduurzamen, dan dient de boer daarvoor te worden gecompenseerd.”

aan bijgedragen toch?

En als dat niet gebeurt, is

“Dat vind ik maar relatief.

Het punt is dat de politiek voortdurend heeft gezegd dat de boeren zelf voor verduurzaming moeten zorgen. Dat vind ik een eenzijdige opgave.

Dat gezegd hebbende: alsnog hebben de boeren al veel gedaan op het gebied van het terugbrengen van de stikstof.

Alleen daar wordt nooit naar gekeken, we worden alleen afgerekend op wat er nu aan de orde is, terwijl we ook nu onderdeel van de oplossing willen zijn. Duurzame landbouw is voor ons een gegeven.

Geloof me: geef een boer de financiële mogelijkheid om te verduurzamen en hij doet het. Wij willen vooruitboeren.

Maar als je dan hoort hoe sommigen in de politiek over de boeren praten… Die noemen de boeren vervuilers, dat deugt echt niet. Dan snap ik wel dat er boeren boos zijn.”

het dan wachten op een

Wat moet het nieuwe kabinet doen om dat verduurzamen mogelijk te maken?

“Investeren in innovatie. Tot nu is er een subsidieregeling van 25 procent, maar daar kan die verbouwing van de stal niet van betaald worden.

Dan moet je als regering op significant meer inzetten. Zo’n subsidieregeling brengt de innovatie echt op gang, dan krijg je financiering van de bank en de rest kan de boer zelf maken. Zo moet je de financiering mogelijk maken om die transitieslag te bereiken.

Vanuit een negatieve positie kom je zo weer in een positie-

volgend boerenprotest?

“Dat komt iedere dag dan dichterbij. En het is niet nodig. Boeren zijn bereid tot overleg, maar dan moet dat overleg wel iets opleveren. De overheid moet flinke stappen zetten. Maar het is volgens ons ook te veel gepraat en te weinig actie. Als je naar een boer toe rijdt, waar dan ook, dan zie je dat die boerderijen vaak alleen staan. Een boer praat niet veel, haha. Ik zie graag een nieuwe minister die nog meer voortgang organiseert en duidelijkheid creëert op de lange termijn, zodat we tot actie kunnen overgaan.

Zorg voor verdienmodellen die werken en geef ons de doelen, dan zorgen wij dat het gebeurt.”

Feiten Sjaak van der Tak is sinds 1 januari 2021 voorzitter van LTO Nederland. Van 1 oktober 2017 tot 1 januari 2021 was hij voorzitter van Glastuinbouw Nederland. Daarvoor was hij, van 1 september 2004 tot 1 oktober 2017, burgemeester van de gemeente Westland.

Van der Tak begon zijn politieke carrière als wethouder Verkeer en Vervoer, Financiën en Deelgemeenten van de gemeente Rotterdam.

ADVERTENTIE

MBO opleidingen in de Land- en tuinbouw Helicon MBO Geldermalsen

Burgemeester Roozeveld van der Venlaan 7, 4191 PL Geldermalsen

Boomkwekerij Fruitteelt Glastuinbouw

kennismaken.helicon.nl

Helicon MBO Boxtel Schouwrooij 2, 5281 RE Boxtel

Loonwerk groen, grond en infra Veehouderij, melkvee- en varkenshouderij Techniek en mechanisatie Entreeopleiding

Future of Mobility, Vastgoed en Horti- & Agricultuur - Groen Nederland 23 analysenederland.nl

Snelheid en financiering: Dat is wat de energietransitie nodig heeft!

Horti- & Agricultuur

De uitslag van de Tweede Kamer verkiezingen was razend spannend, vooral met betrekking tot de klimaatcrisis. Deze heeft namelijk grote en snelle veranderingen nodig.

Een van de twee grote winnaars van de avond gaf aan dat de nieuwe regering socialer, progressiever en vooral ook groener moet zijn.

Tekst: Féline van der Linde Foto: Unsplash

“

erg blij dat te horen”, vertelt Olof van der Gaag, directeur Nederlandse Vereniging Duurzame Energie. “Zowel Rutte als Kaag gaven in hun overwinningsspeeches aan de klimaatcrisis een van de grootste uitdagingen te vinden die we moeten oplossen. Ik was blij verrast dit te horen, want tot dusver heb ik Rutte het woord klimaatcrisis niet vaak in de mond horen nemen.

Maar het besef bij de VVD en haar leden omtrent de ernst van de klimaatcrisis is denk ik goed doorgedrongen.”

En ik was

eerste nodig is, is snelheid, gaat Van der Gaag verder. “We staan voor een groot aantal uitdagingen waarbij een nieuw regeerakkoord zeker voor de zomer gewenst is. De klimaatverandering gaat door en wat veel mensen zich niet reali-

seren is dat een duurzaam energieproject enorm veel tijd kost om uit te voeren. Neem bijvoorbeeld een windpark op zee, die heeft een gemiddelde doorlooptijd van tien jaar.

Bouwers van een windpark hebben niet zoveel tijd nodig, maar juristen moeten vergunningen aanvragen waar soms wel eens acht jaar over heen kan gaan. In Nederland willen we deze processen heel graag korter maken, maar dat is tot dusver nog niet gelukt.”

moeten we er rekening mee houden dat het realiseren van duurzame energieprojecten een aantal jaar kan duren. Het is dan zaak om snel beslissingen te nemen op een goede manier, want hoe je het ook went of keert investeringen in duurzame energie moeten financieel aantrekkelijk zijn. Wanneer je zowel bedrijven als de burger niet financieel beloont voor duurzame investeringen gaat niemand ze doen.”

Daarnaast kunnen burgers

Kleinere zonne-energie

ook nog eens processen aanspannen tegen bijvoorbeeld een windpark. Van der Gaag: “Zo’n procedure kan zelfs doorgaan tot aan de Raad van State en dat duurt heel lang, ook omdat de wachttijd bij de Raad van State enorm lang is. Maar ik ben positief gestemd en ervan overtuigd dat deze processen sneller kunnen. In de tussentijd

projecten

zijn wel snel te realiseren. “Alleen moet je er bij zonne-energie voor zorgen dat de opgewekte elektriciteit altijd gebruikt kan worden en niet wanneer alleen de zon schijnt. Met wind en zon alleen zijn we er dus nog niet, maar het zijn wel hele belangrijke onderdelen in de energietransitie. Maar ik zie bijvoorbeeld ook nog een

grote kans weggelegd voor geothermie. Hierbij wordt warmte uit de aarde gehaald, maar vervolgens moet deze warmte getransporteerd worden, wat de nodige uitdagingen met zich meebrengt.”

Met snelheid en betaalbaarheid van duurzame energie komen we een heel eind, besluit Van der Gaag. “Nederland geeft nu veel geld uit aan de coronacrisis en daardoor kan het idee ontstaan dat er dan geen geld meer is voor de klimaatcrisis. We moeten de coronacrisis en de klimaatcrisis echter niet als twee losse problemen zien, maar voor deze twee problemen één oplossing zien te vinden.

Wanneer we investeren in duurzame energie stimuleren we én de economie en werkgelegenheid én pakken we het klimaatprobleem aan.”

Wat daarvoor als

Met snelheid en betaalbaarheid van duurzame energie komen we een heel eind.

“Growing data” Horti- & Agricultuur

Ons land is rijk aan kennis over data, technologie en innovaties. Deze hightech kennis begint zijn weg te vinden naar de agrisector.

Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto

Nederland zet inmiddels vol in op de mogelijkheden van nieuwe data-technologie: van autonome sorteeroplossingen tot het digitaal in kaart brengen van percelen of planten. Daarnaast dragen automatisering en robotisering bij aan oplossingen voor maatschappelijke problemen: de beschikbaarheid van (gekwalificeerde) arbeid, productkwaliteit en het milieu. Maar hoe zet je deze innovatie in gang?

Een goed voorbeeld van de inzet van data-technologie is het gebruik van image recognition algoritmes om inzicht uit foto’s te halen; of deze nu gemaakt zijn met je mobiele camera of met een geavanceerde spectraal camera. Denk aan een foto van een vliegenvangplaat om automatisch het aantal vliegen te tellen, en deze aantallen te vergelijken met die van de week ervoor om plagen te voorspellen in de kas. Of het gebruik van fotobeelden om de lengte van een plant te bepalen en af te zetten tegen de gemiddelde lengte van de gehele batch. Maar ook het automatisch tellen van aantal gekiemde zaadjes voor cijfers over kiemkracht en kiemvitaliteit.

Innoveren met sensoren en algoritmes: autonoom telen Bovenstaande voorbeelden zijn samen met telers uitgetest. “Denk innovatief”, vertelt Marianne Faro, Managing Director bij Itility. “Het combineren van bijvoorbeeld hightech-ervaring, machine learning kennis en softwarekunde stelt telers in staat om volledig autonoom sla te telen. Hoe? Startpunt is het omzetten van plantgroeimodellen: van wiskundige formules naar data science code. Hiermee wordt een recept gegenereerd voor de kas: hoe hoog moet de temperatuur, CO2 en luchtvochtigheid zijn op welk moment van de dag om goed sla te groeien? Om dit continu te optimaliseren heeft het model gegevens nodig van het drooggewicht van de plant – via foto’s van de zijkant en bovenkant van de plant wordt dit automatisch berekend.

Het optimale recept stuurt vervolgens de sensoren van de klimaatkamer aan met exact de juiste settings.”

Combineren van datacollecties Maar ook zonder camera’s en extra sensoren kan al veel bereikt worden, gaat Faro verder. “Je huidige dataset is een goed startpunt. Het slimmer omgaan met die data is vaak een eyeopener die nieuwe toepassingen zichtbaar kan maken; een mooie en relatief eenvoudige eerste stap in agri innovatie. Gebruik je oogstgegevens, gegevens uit de klimaatcomputer, de sorteercomputer, het spuitschema, welke middelen (en wanneer, waar en hoeveel) zijn gebruikt, en zo nog veel meer. Wanneer je teeltspecifieke uitdagingen vanuit dataperspectief benadert en datastromen met elkaar verbindt, worden oplossingen mogelijk waar je waarschijnlijk niet eerder aan gedacht hebt.”

ADVERTENTIE

Zonnepanelen in de groene sector Nederlanders kunnen dit jaar niet uit eten of op vakantie en kiezen daarom massaal voor een nieuwe tuin. De groene sector komt handen tekort deze maanden.

Tegelijkertijd staan duurzaamheid en biodiversiteit hoog op de agenda, van een duurzame tuin tot aan elektrisch gereedschap. Daarnaast zien ondernemers de noodzaak van het verduurzamen van hun eigen huisvesting. De energietransitie biedt namelijk volop kansen. Bij Solarfields geloven we dat we de wereld kunnen verbeteren met duurzame energie.

Solarfields helpt ondernemers hierbij door samen met hen grootschalige zonnedaken te realiseren. De realisatie van een zonnedak kent namelijk meerdere uitdagingen die veelal tijdrovend zijn. Naast de technische aspecten zijn zaken als verzekering, netinpassing en subsidies cruciaal voor een succesvol project. Solarfields ontzorgt je gedurende het hele traject.

Helaas zien we in Nederland nog veel onbenutte daken. Gebrek aan tijd, verzekeringsissues, of een te lichte dakconstructie zijn hier vaak redenen van. In sommige gevallen volstaat een aanpassing van het ontwerp al om het gewicht toereikend te krijgen. Bij een te zwakke dakconstructie kunnen de standaard zonnepanelen soms nog te zwaar zijn. Wij zijn daarom met Solarge gestart met de ontwikkeling van zonnepanelen die 50% lichter zijn dan de standaard panelen. Bij het gebruik van deze lichtgewicht zonnepanelen behouden we dezelfde energieopbrengst. Hiermee geven we elk zonnedak de maximale kans.

Wij zijn innovatief en zetten graag samen met jou de stap naar een duurzaam Nederland.

Benieuwd geworden? Eén van onze adviseurs komt graag bij je op de koffie om de mogelijkheden te bespreken!

www.solarfields.nl 085-3030850 info@solarfields.nl

the_Mayor_adv_265x395_FD_TopicVastgoed_mrt21.indd 1

17-03-2021 15:27