Analyse. #98 - Toekomst van de Maatschappij by Contentway

Dit is een commerciële uitgave van European Media Partner bij deze krant. Nr. 98 Oktober 2021

Toekomst van de Maatschappij Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR

Lees meer interessante artikelen op analysenederland.nl

Onze maatschappij is volop in beweging Michiel Steltman: Sinds de coronacrisis is Europa wakker geworden en is er het besef dat alles dat we digitaal doen eigenlijk in de cloud is Lees meer op pagina 12

We maken digitale ontwikkelingen door, blijven ons leven lang leren, maken onze steden slimmer en zorgen voor meer effectiviteit op de werkvloer Smart Cities:

Human Resources:

De slimme stad is van de mensen, maar je leest alleen over de techniek.

Dag flexwerker, hallo vaste kracht De arbeidsmarkt wordt krapper en dat vraagt om andere weten regelgeving. Want nu werknemers schaarser worden, wordt het nog belangrijker goed te werven en de goede mensen binnen je organisatie te behouden.

Als je speelt met onderwijs, speel je ook met de maatschappij

Lees meer op pagina 34

Lees meer op pagina 46

Lees meer op pagina 26

Onderwijs: Erik van 't Zelfde

Waarom Amazon uitblinkt in innovatie Een bedrijfscultuur is bepalend voor het groeien innovatievermogen van een organisatie. Voormalig Amazon-CEO Jeff Bezos cultiveerde de startupkwaliteiten van zijn bedrijf waardoor het fors kon groeien, maar zijn innovatiekracht behield. Centraal staan vier pijlers. De wensen van klanten veranderen continu, evenals de technologische mogelĳkheden. Dat betekent dat organisaties zichzelf steeds opnieuw moeten uitvinden om relevant te blĳven in hun markt. Maar innovatie is vaak ongrĳpbaar, slechts een handvol bedrĳven lukt het om echt disruptief te zĳn. Thomas Blood, Digital Innovation Leader EMEA bĳ Amazon Web Services (AWS), stelt dat je innoveren wel kunt leren. Zĳn divisie helpt organisaties met een gestructureerde aanpak om innovatie in hun DNA te krĳgen, naar voorbeeld van Amazon zelf. Deze structuur bestaat uit vier belangrĳke pĳlers voor succesvolle transformatie, naast – op dit moment – zestien Amazon leadership principles. ‘Geen van deze pĳlers of principes staat op zich’, zegt Blood. ‘Alles hangt met elkaar samen. Dat is cruciaal voor succes.’

‘Alles hangt met elkaar samen. Dat is cruciaal voor succes.’ Pĳler 1: cultuur Alles wat Amazon doet, moet in lĳn zĳn met de ambitie om ’s werelds meest klantgerichte bedrĳf te zĳn. Alle diensten en producten die worden ontwikkeld moeten klanten in vervoering brengen. ‘Dit klinkt groots’, glimlacht Blood. ‘Maar dat moet ook. Think big is een van onze leadership principles. Als je klein denkt, wordt het een selffulfilling prophecy. Als je groot denkt en durft te experimenteren, bereik je veel meer dan je voor mogelĳk had gehouden.’ Blood en zĳn team pleiten ervoor om beslissingen onder te verdelen in one-way door en two-way door decisions. Belangrĳke besluiten met hoge impact, bĳvoorbeeld een bedrĳfsovername, moeten inderdaad goed doordacht worden en dan is zoveel mogelĳk informatie onmisbaar. ‘Maar er zĳn heel veel besluiten die eenvoudig terug te draaien zĳn. Deze kun je veel sneller nemen. Mocht het dan niet werken zoals je had verwacht, draai je het terug en leer je er lessen uit.’ Pĳler 2: werkwĳze Hoe creëer je die omgeving waarin ruimte is om nieuwe dingen te bedenken, om die te toetsen en te leren? Daarvoor ontwikkelde Amazon het proces van terugwerken: working backwards.

Zo beginnen nieuwe ideeën met een uitgeschreven persbericht. ‘Zo’n persbericht mag één A4’tje lang zĳn, heeft een pakkende kop, beschrĳft de uitdaging van de klant, de oplossing van Amazon en we bedenken een quote van een fictieve klant’, legt Blood uit. ‘Dit helpt je om de uitdaging helder te krĳgen.’ De volgende stap in working backwards zĳn de veelgestelde vragen. ‘Door het persbericht zowel intern als extern in een vroeg stadium te delen met een aantal klanten en stakeholders verzamel je zoveel mogelĳk veelgestelde vragen (FAQ). Die FAQ is een levend document waarbĳ er wellicht nog niet op iedere vraag een antwoord is, maar dat je wel dwingt om dat antwoord uit te zoeken.’ Tot slot wordt er een visual gemaakt die moet helpen om het idee tot leven te brengen. ‘Dat kan een storyboard zĳn of een technische tekening, afhankelĳk van het publiek waarvoor je het maakt.’ Pĳler 3: architectuur Innovatie moet overal in het bedrĳf plaatsvinden. Iedereen zou dingen moeten mogen bedenken of versimpelen. Deze decentrale aanpak betekent dat je talloze mogelĳke ideeën en verbeteringen in je bedrĳf hebt. Het working backwardsproces helpt bepalen welke ideeën levensvatbaar zĳn en voor de ideeën waarmee je aan de slag gaat, is het belangrĳk om in een vroeg stadium feedback van klanten te krĳgen. Maar hoe pak je dat aan? ‘Bĳ Amazon zĳn

we van een monolithische benadering overgestapt op microservices’, zegt Blood. ‘Veel IT-systemen zĳn complex en hebben vaak onduidelĳke onderlinge afhankelĳkheden, waardoor bedrĳven huiverig zĳn om te experimenteren. Microservices zĳn applicaties die zĳn ingericht als losjes gekoppelde processen en diensten. Het concept biedt een bestendige, maar zeer flexibele omgeving om snel te zien of ideeën kunnen werken. Als dat zo is, kun je snel opschalen en als het niet zo is, kun je eenvoudig wĳzigingen aanbrengen of de microservice opheffen.’ Pĳler 4: organisatie In een kleine organisatie is het eenvoudiger om iedereen te betrekken bĳ innovatie. Maar hoe behoud je die scherpte wanneer de organisatie groeit? Amazon doet dat volgens het principe van het ‘twee pizza team’. Blood: ‘Wat we daarmee bedoelen is dat we teams creëren van zeven tot acht mensen – inderdaad, zĳ hebben genoeg aan twee pizza’s van Amerikaans formaat. Een soort kleine start-up binnen je huidige bedrĳf. Deze mensen zĳn verantwoordelĳk voor het idee, van begin tot eind.’ Download het rapport: "Build customer-driven innovation"

Over deze Partner: Amazon Web Services (AWS) is ‘s werelds meest uitgebreide en breed geaccepteerde cloudplatform en biedt meer dan 200 cloud services waaronder compute, storage, security, networking, mobile, developer tools, database en data lakes, analytics, artificial intelligence, machine learning, blockchain, IoT en robotics vanuit tientallen datacenters in Europa en wereldwĳd. Miljoenen klanten, waaronder de snelstgroeiende startups, mkb’ers, internationale corporates en toonaangevende overheidsinstanties gebruiken AWS om de kosten te verlagen, wendbaarder te worden en sneller te groeien en innoveren. AWS ondersteunt klanten in de Benelux vanuit kantoren in Amsterdam, Den Haag, Brussel en Luxemburg.

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR

analysenederland.nl

OPEN LINE – Partner Content

Een goede digitale strategie moet vooral relevant zijn Partner Content Open Line

Tegenwoordig doe je als bedrijf niet meer mee als je je niet bezighoudt met de digitale transformatie. Maar wat betekent digitaal transformeren nou eigenlijk echt? Voor de term digitale transformatie zijn behoorlijk wat verschillende definities te vinden. “Het zou kunnen zijn dat jij als organisatie de nieuwe kansen van mobiel, social media en big data maximaal benut om beter te zijn dan je concurrent”, vertelt Roland Kieboom, business executive bij Open Line. “Maar het kan ook zijn dat je als organisatie zo bent ingericht dat je je klant volledig digitaal kan bedienen, daarmee afstand kan doen van de traditionele kanalen en de ‘klantbeleving’ positief beïnvloed. Het kan echter ook dichter bij huis zijn: je digitale strategie kan er ook op gericht zijn om het werk van de eigen medewerkers efficiënter én leuker te maken en je in staat stellen om je klanten (nog) beter van dienst te kunnen zijn.”

Roland Kieboom, business executive bij Open Line

ondersteund wordt en je zelf ook graag klant zou zijn van je eigen organisatie.”

Maar hoe geef je als bedrijf nou goed invulling aan die digitale transformatie? “Om dat te doen moet je allereerst vanuit je klant gaan (leren) denken”, vertelt Kieboom. “En niet alleen de klant van nu, maar ook jouw klant van de toekomst. Daarmee zeg ik niet dat je een heel ander bedrijf moet gaan worden of dat je in alles digitaal Bij digitale transformatie gaat het niet om moet zijn. Een aantal jaren geleden heb de technologieën zelf, maar om de kansen ik voor een 5-sterren hotel gekeken naar en mogelijkheden die ze bieden voor hun klantbeleving. Zij wilden deze naar exceptionele groei. Waar het uiteindelijk een hoger niveau gaan tillen. Zelf ben ik om gaat, aldus Kieboom, is dat je je een digital native persoon, dus ik dacht al organisatie zo – lees wendbaar – inricht gauw aan het in- en uitchecken via een app dat je perfect kan voldoen aan de wensen op smartphones of tablets. Echter, toen we van je klant. “En die klant kan allerlei vanuit relevantie daadwerkelijk naar de klant vormen aannemen. Voor een gemeente kan gingen kijken, zagen we dat dit veelal de wat een klant bijvoorbeeld een burger zijn die oudere gasten waren die het juist heel fijn een paspoort wil aanvragen. Als gemeente vonden om aan de balie in te checken, de kan je nieuwe technologie gebruiken om sleutel aangereikt te krijgen en persoonlijk dat proces voor de burger gemakkelijker welkom te worden geheten. Het op de juiste te maken, zodat je hen kunt bedienen manier bedienen van je klant hoeft dus niet op een manier die het beste bij hen past. altijd digitaal te zijn, maar daar kom je alleen Je digitale transformatie is eigenlijk pas achter door te denken vanuit je gebruiker en geslaagd als elke klantreis optimaal niet vanuit het product. Dat is regel één.”

www.openline.nl

Regel twee? Droom groots. “Durf groot te denken en mobiliseer de juiste mensen binnen de organisatie. Denk niet: ‘oh dat kon vroeger niet, dus dat kan nu of in de toekomst ook niet’. Probeer te denken vanuit een meer start-up gedachte. Als je nu met je bedrijf zou beginnen, hoe zou jij nu jouw processen dan opzetten? Dat betekent niet altijd iets nieuws omarmen, maar betekent veelal oude overtuigingen los durven laten. En digitaal denken moet in de hele organisatie verankerd zijn, niet enkel op de IT-afdeling. Vaak gaat dat in stappen of een zekere gelaagdheid, maar je moet wel groots durven denken. Als je het dan allemaal groots uitgedacht hebt, maak je het kleiner om concrete stappen snel te kunnen zetten en als zodanig ook snel de voordelen te kunnen ervaren. Wees je bewust over de acceptatiegraad rondom veranderingen. De gemiddelde persoon is in staat om drie veranderingen tegelijkertijd te kunnen omarmen. Worden het er meer, dan is de kans groot dat men terugvalt in oud gedrag en oude overtuigingen. Een gezonde dosering is dus absoluut een randvoorwaarde voor succes. 10 keer 10 centimeter is ook 1 meter.” “In zo’n digitale transformatie heb je feitelijk twee dimensies, de businesskant en de technologiekant”, vertelt Kieboom. “Als Open Line helpen wij ondernemingen sterk te staan en te groeien in de digitale ambities en faciliteren wij de technologie die deze transformatie mogelijk maakt. Belangrijk om je daarbij te realiseren is dat digitale transformatie geen eenmalig project is, maar een ongoing process omdat je voortdurend met nieuwe technologieën te maken krijgt die tot nieuwe inzichten leiden. Neem Microsoft als voorbeeld, een van onze belangrijkste partners, dat is echt een innovatiefabriek.

Maar juist de veelvoud aan digitale innovaties kan ook overweldigend zijn. De juiste digitale balans is dus heel belangrijk en je moet zorgen dat die technologie schaalbaar, flexibel en betrouwbaar is. Net als je strategie trouwens, want als je je beperkt tot bepaalde technologie, dan beperkt dat je ambities. Je strategie moet dus flexibel zijn, maar de basis stabiel. Dit is mogelijk omdat wij werken vanuit de ideale Cloudmix en vooral ook met een adoptieaanpak die leunt op wat écht relevant bevonden wordt. Relevantie voor de eindgebruikers, het bedrijf en haar klanten.” Door de mix van business en technologie perfect op elkaar af te stemmen kom je tot een succesvolle digitale transformatie, meent Kieboom. “Digitale transformatie is niet succesvol wanneer de IT-afdeling juichend door de gang van het bedrijf rent, maar wanneer je wendbaar bent, je relevant blijft voor je klant, wie hij of zij ook is, en je concurrentieel voordeel weet te bereiken. En dat doe je niet door alleen vanuit IT te denken, maar door de klant te allen tijde centraal te zetten.”

”

“Bij digitale transformatie gaat het niet om de technologieën zelf, maar om de kansen en mogelijkheden die ze bieden voor exceptionele groei.”

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

IN DE PUBLICATIE Toekomst van de Maatschappij 6. Met data écht betere beslissingen nemen 10. Profiel: Erik Nanninga 12. Digitale transformatie: Michiel Steltman 18. Opinie: Ria van ’t Klooster 20. Een leven lang leren is noodzakelijk

24. Digitale middelen verrijken het onderwijs 26. Onderwijs: Eric van ’t Zelfde 34. Smart Cities: Jan-Willem Wesselink 38. Smart Cities: Wim Willems 44. Human Resources: Alice Diels 50. Profiel: Marlise Mahieu

ANALYSENEDERLAND.NL Een cyberweerbare samenleving De digitalisering van onze samenleving neemt steeds verder toe; nieuwe digitale technologieën zijn onmisbaar geworden en bieden talloze kansen voor onze economie.

ANALYSENEDERLAND.NL Circulaire gebouwen Wanneer een gebouw gedurende de gehele levenscyclus geen afval produceert en het geen negatieve milieu impact levert is het circulair, mits de materialen aan het einde van de levensduur ook weer opnieuw kunnen worden ingezet.

Ondersteun mkb bij digitalisering Digitale Transformatie

Corona heeft veel ontwikkelingen versneld. Digitalisering is er daar een van. Vergaderen via een beeldscherm vinden we nu veel normaler dan we anderhalf jaar geleden hadden kunnen denken. Thuiswerken heeft zijn beperkingen, maar dat gaat over het algemeen toch beter dan we aanvankelijk misschien dachten. We zien ondernemers die tijdens de crisis veerkracht hebben getoond; omdat zij hun deuren (deels) moesten sluiten of het aantal klanten fysiek zagen teruglopen, zijn ze veel meer digitaal gaan doen; zowel met online verkoop als met de inzet van sociale media. Foto: Ton Zonneveld

digitaliseren en automatiseren was vóór corona al een belangrijke uitdaging voor het mkb, maar dat geldt nu nog sterker. De impact et verder

van de crisis op onze bedrijven is gigantisch. Om er weer bovenop te komen en weer te kunnen groeien, zijn investeringen nodig in (onder meer) digitalisering. Snellere digitalisering is nodig om de productiviteitsgroei aan te jagen. Met digitalisering kunnen ondernemers hun concurrentiepositie verbeteren, hun markt vergroten, slimmer en efficiënter werken.

En dan is er nog het gevaar van cybercriminaliteit waartegen ze zich moeten wapenen. dat ondernemers daarbij hulp kunnen gebruiken, zo praktisch mogelijk. Voor veel mkb-bedrijven is het een grote stap om de kansen van digitalisering goed te benutten, want waar en hoe begin je? Het ontbreekt kleine bedrijven simpelweg vaak aan tijd, kennis en geld. En dan is er nog het gevaar van cybercriminaliteit waartegen ze zich moeten wapenen. Ook daarbij heeft het mkb hulp nodig. Duidelijk is wel

Campagne Managers: Jeroen van de Zonneveld, Fabian Jeurissen, Meryam Fayez, Marnix van der Bijl Managing Director: Amanda Ghidoni

ANALYSE #98 Toekomst van de Maatschappij Disclaimer alle informatie omtrent de COVID-19 maatregelen in deze bijlage was actueel op het moment van drukken.

Redactie: Marjon Kruize, Féline van der Linde Graphic Design: Jasmijn Roeland & Famke Lohman Tekst: Jerry Huinder, Féline van der Linde & Marjon Kruize Coverfoto: Unsplash & Persfoto Gedistribueerd met: Het Financieele Dagblad 2021 Drukkerij: RODI Rotatiedruk

onderdeel van de Ondernemersagenda die MKB-Nederland heeft opgesteld, met voorstellen hoe we mkb-bedrijven kunnen aanhaken bij de digitale transformatie. In samenwerking met het ministerie van EZK zijn er op verschillende plaatsen in het land al zogenoemde MKB-Werkplaatsen, waar ondernemers praktische adviezen krijgen van studenten uit het hbo, mbo of het wo. Maar er is meer nodig. Zo zouden de eerder zeer succesvolle InnovatiePrestatieContracten (IPC) specifiek voor digitalisering nieuw leven moeten worden ingeblazen. Dat kan de ontwikkeling van nieuwe digitale prototypes en digitale tools voor een branche aanjagen. Digitalisering is

met ondersteuning van het ministerie van EZK inzetten op MKB Hackatons. In zo’n hackaton bedenken ICT’ers oplossingen voor problemen die zijn aangedragen door ondernemers uit dezelfde branche. Het winnende concept wordt doorontwikkeld en de betreffende brancheorganisatie zorgt voor de uitrol van Ook willen we

European Media Partner Wij maken online en print campagnes met waardevolle, interessante content die gedistribueerd worden naar relevante doelgroepen om de business van onze klanten te laten groeien. Onze branded content en native advertising oplossingen zetten jouw verhaal op de eerste plaats.

de oplossing naar de gehele achterban. Hiermee zijn MKB Hackatons een effectief instrument om tot snelle opschaling te komen.

Er is een online lijst beschikbaar met ‘goedgekeurde’ digitaliseringsoplossingen in de markt en een aanschafsubsidie voor ondernemers. voor een Nederlandse vorm van het Singapore model. In Singapore krijgen ondernemers sectorspecifieke routekaarten met concrete acties om digitalisering toe te passen. Er is een online lijst beschikbaar met ‘goedgekeurde’ digitaliseringsoplossingen in de markt en een aanschafsubsidie voor ondernemers. Zo maken we digitalisering voor kleine bedrijven eenvoudiger en betaalbaar. Verder pleiten we

Jacco Vonhof Voorzitter MKBNederland

Uitgegeven door: European Media Partner Nederland B.V Keizersgracht 424 NL-1016 GC Amsterdam Tel: +31 20 808 82 00

Partner content in deze campagne is tot stand gekomen in samenwerking met onze klanten. Dit zijn commerciële uitingen.

Web: www.europeanmediapartner.com

Dit is een commerciële uitgave. De FD-redactie heeft geen betrokkenheid bij deze productie.

Email: nl@europeanmediapartner.com redactie@europeanmediapartner.com ADVERTENTIE

Houdt de digitale dief buiten de deur! Onze dagelijkse routine wordt door technologie steeds makkelijker gemaakt. Maar vaak heeft gemak een keerzijde. Zo is een navigatiesysteem in de auto een echte uitkomst; sneller op je bestemming, geen stress en meer aandacht voor de weg. Toen bij een klant van mij de sleutelbos werd gepikt, hoefde de dief maar op ‘thuis’ van de navigatie te klikken, om ook daar zijn slag te slaan. Een simpel voorbeeld uit de praktijk, van hoe we niet altijd stilstaan bij de consequenties van technologie. De media staan er bol van: criminaliteit die samenhangt met het gebruik van technologie. Berichten over hacken, phishing, gijzeling van bestanden, schending van privacy, het houdt niet meer op. Cybercriminelen slaan toe in alle lagen. Niet alleen ouderen die in een opzichtige truc trappen en hun pinpas-gegevens verstrekken. Maar ook grote organisaties die hun data-beveiliging niet op orde hebben. De gevolgen zijn vaak groot: de privégegevens van klanten worden openbaar, systemen komen plat te liggen, de reputatie staat op het spel. De directe schade en gevolgschade zijn niet te overzien.

Vaak krijgt de computer de schuld als er iets fout gaat. Maar computers maken geen fouten. Mensen wel. In veel gevallen blijkt het probleem veroorzaakt te zijn doordat een wachtwoord is uitgelekt. In bedrijven is wel bekend dat wachtwoorden complex moeten zijn, met regelmaat moeten worden vernieuwd en zorgvuldig geheimgehouden, maar daar wordt niet altijd naar gehandeld. Bijvoorbeeld een vertrekkende medewerker die zijn wachtwoord nog heeft, maar ook vaak dat van de anderen op de afdeling, “omdat het handig is als je iemands mail kunt behandelen tijdens de vakantie”. Wat zou u doen als een hacker u mailt en dreigt uw gegevens openbaar te maken? En u vertelt dat u ze tegen een fors bedrag weer kunt terugkopen? Houdt u het onder de pet? Kunt u uw cliënten dan simpelweg zeggen dat u alles onder controle heeft en dat er dus niets verkeerd gaat? En hoe zit het dan met uw aansprakelijkheid? Was u goed beveiligd, heeft u de juiste procedures ingesteld om privacy-gevoelige gegevens te beschermen en datadiefstal

te voorkomen? En worden die regels ook nageleefd? Want bij diefstal van persoonlijke gegevens van uw cliënten komt de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) bij u aan de deur. En afhankelijk van hoe u heeft gehandeld, kan deze een forse boete opleggen tot wel € 820.000,-. Tel daarbij op de schade voor uw bedrijf, door productieverlies, schadeclaims, herstelkosten en reputatieschade. Het is dus heel belangrijk om cybercrime-problemen te voorkomen. En gebeurt het dan toch, dan is het zaak de problemen met hulp van deskundigen zo snel mogelijk op te lossen en op de juiste manier te reageren om verdere schade te voorkomen. Dat kan door u goed te verzekeren tegen cybercrime en de

gevolgschade daarvan: met een cyber-risk verzekering. Bel mij gerust eens voor een afspraak, dan houden we samen de digitale dief buiten de deur!

www.ronborgdorff.nl ron@ronborgdorff.nl 06 - 5156 3418

Datto - Partner Content

Digitale weerbaarheid is te complex voor de MKB’er Partner Content

Datto

Matthé Smit Datto Inc

Cybercriminaliteit is een van de meest winstgevende criminele activiteiten van dit moment. “Het is ontzettend lucratief om aan de slechte kant te staan”, schetst Matthé Smit van Datto Inc. Niet alleen digitale veiligheid is van belang, ook digitale weerbaarheid. “Maak daarom gebruik van een vakkundige IT-dienstverlener”, adviseert hij. “Want de materie is enorm complex.” Elk bedrijf, of het nu een groot concern of een MKB-bedrijf betreft, is voor honderd procent afhankelijk van ICT en de meeste beveiligingen zijn zo lek als een

mandje. “Aanvallers hebben het voor het kiezen. Meestal kijken ze naar de omzet en vragen daar een percentage van.” Vaak zijn het daarom grote concerns die worden getroﬀen. Maar ook bij MKB-bedrijven is het steeds vaker raak, weet Matthé Smit, senior director product management bij Datto Inc. Dit bedrijf belevert de IT-dienstverleners die op hun beurt de MKB’s beleveren. “Maak alsjeblieft gebruik van IT-dienstverleners”, adviseert Smit de MKB’ers. Te veel bedrijven kijken vooral welk product ze moeten aanschaﬀen voor hun cyber security. “Maar dat is slechts één onderdeel. Want zonder de juiste mensen en processen maakt het weinig uit welk product

je aanschaft. Een organisatie goed beveiligen is enorm complex. Je moet alle systemen beheren, de organisatie begrijpen en weten hoe de werknemers daarmee om gaan.”

”

Aanvallers hebben het voor het kiezen. Meestal kijken ze naar de omzet en vragen daar een percentage van. Digitale weerbaarheid Het gaat niet zozeer om cyber

security, maar om cyber resilience. Dus niet alleen om het voorkomen van een cyberaanval, maar om digitale weerbaarheid. “Als bedrijf moet je je erop instellen dat er iets gaat gebeuren.” Cyber security Backup Belangrijke tool is dan ook een offline backup. Datto gebruikt een cloud recycle bin, zodat aanvallers nooit een backup kunnen verwijderen. Het klinkt gemakkelijker dan het lijkt, want welke data krijg je terug? Die van een uur geleden, of data van maanden oud? En hoe snel krijg je het complete sys teem weer draaiende? Duurt

is het eerste onderdeel van het totale plan dat Datto adviseert. Tweede stap is incident response: het detecteren en kunnen reageren op cyber aanvallen. “Er zijn goede tools die een hack detecteren”, weet Smit. Derde onderdeel is business continuity. Daarbij gaat het erom het bedrijf na een cyber attack zo snel mogelijk, maar wel slim en veilig, op de rails te krijgen. “De aanvallers zijn echt niet gek”, voegt Smit toe. “Ze zitten weken, soms maanden in een systeem voordat ze aanvallen. Ze weten dus precies waar alle belangrijke data staan, en maken vaak alle backups onklaar zodat organisaties sneller zullen betalen om de data terug te krijgen.” het uren, dagen of weken? En wat kost het als het systeem een uur down is? Hoe maak je backups van je cloud omgevingen? Er is veel om over na te denken. “Maar voor een gemiddelde MKB’er is het ook ontzettend ingewikkeld”, zo schetst Smit nogmaals het belang van de IT-dienstverlener.

www.datto.com ADVERTENTIE

TECH BUSINESS ACCELERATE

HYBRID EVENT

Het meest complete IT event van Nederland 3 & 4 november 2021 Jaarbeurs Utrecht Keynotes o.a.

TBX is dé langverwachte opvolger van de IT-vakbeurs Infosecurity.nl, Data & Cloud Expo. Geboren vanuit het inzicht dat je met de juiste IT oplossingen jouw business vraagstukken oplost én je de digitale transformatie binnen jouw organisatie versnelt. TECH. BUSINESS. ACCELERATE. TBX

MIKKO HYPPONEN

MARTIJN ASLANDER

Wereldwijde beveiligingsexpert

NIENKE BLOEM

Customer Experience Guru Hoofdmediapartner:

REGISTREER JE GRATIS! www.tbxevent.nl

Trendwatcher en lifehacker

DANNY MEKIĆ

Expert digitale transformatie en ondernemer

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

Met data écht betere (operationele) beslissingen nemen Digitale Transformatie Bedrijven digitaliseren volop en proberen de eerste stappen te zetten om data gedreven te werken en Artificial Intelligence (AI) toe te passen in hun bedrijfsprocessen. Zet je dit namelijk goed in dan kun je daadwerkelijk betere beslissingen nemen en daardoor doelstellingen realiseren, zoals een hogere omzet, verbetering in kwaliteit en het optimaliseren van processen om betere producten of diensten maken tegen lagere kosten. Tekst: Féline van der Linde Foto: Unsplash

data gedreven werken wordt nogal verschillend bekeken. Een deel beschouwd data gedreven werken als het inzetten van inzichten vanuit data en dashboards om de klant van morgen te bedienen. Data gedreven werken kan echter veel meer zijn, als data inzichten direct worden omgezet in adviezen die jou ondersteunen de beste keuzes en beslissingen in het operationele proces te maken. e def initie van

Wanneer een AI-model

wordt ingezet wordt veelal gedacht dat het met het maken ervan klaar is. Zo wordt een statische oplossing neergezet; wat wil zeggen dat het model niet kan leren van de gebruikers feedback en dus niet met uitzonderingen, zoals menselijke input/expert ervaringen kan omgaan. Voor

Als data inzichten direct worden omgezet in adviezen die jou ondersteunen de beste keuzes en beslissingen in het operationele proces te maken.

de essentie van AI; het nabootsen van het slimme brein van de mens, heb je de mens, de experts, altijd nodig. Want niet alleen wat er gebeurt, maar vooral waarom is van belang. En juist dat wordt nu vaak niet vastgelegd. Op het moment van een verzuimmelding wordt je als leidinggevende niet geholpen met de relevante context vanuit de verzuimhistorie van de betreffende medewerker, terwijl het wel relevant is voor het inschatten van verzuimmelding. Het actief gebruiken van deze data helpt om effectief te reageren op het gemelde verzuim, zodat dit jou kan helpen een beter gesprek met de medewerker te voeren. van groot belang dat het gesprek tussen Vervolgens is het

medewerker en leidinggevende wordt vastgelegd. Denk hierbij aan voorbeelden zoals: wanneer verwacht je weer aan de slag te kunnen? Welke taken moeten in de tussentijd worden overgedragen? Kunnen we jou helpen zo snel mogelijk weer aan de slag te gaan? Is het verzuim werk gerelateerd? Kan ik op afstand werken? Dit “extra data” ophalen over de context van de ziekmelding (feedback) helpt om verzuim in te toekomst optimaal te managen. context data/informatie kan een bedrijf écht beter en effectiever werken. Want van alleen maar data verzamelen leer je niets. Door op een interactieve en dynamische manier data op te halen en daarvan

Door die ‘extra’

te leren wordt je als bedrijf rijker: je kunt blijven leren en ontwikkelen waardoor ook bedrijfsprocessen doorlopend geoptimaliseerd kunnen worden. Het stelt medewerkers in staat om elkaars ervaringen te gebruiken om steeds betere beslissingen te nemen. al dit moois tot leven? Hiervoor moet een brug geslagen worden tussen inzichten uit de data/modeluitkomsten en het operationele proces waarin een medewerker beslissingen maakt. Een digitale assistent kan met een menselijk tone of voice medewerkers actief helpen met beslissingen en analyse uitkomsten vertalen naar actie voor de medewerkers. Ook haalt de digitale assistent feedback op bij de medewerHoe breng je

Vervolgens is het van groot belang dat het gesprek tussen medewerker en leidinggevende wordt vastgelegd. kers, waarvan samen geleerd kan worden. Zo worden de medewerkers in staat gesteld om steeds beter te worden in hun werk. Niet alleen heeft de digitale assistent een menselijke tone of voice, maar deze heeft ook een naam en toont haar emoties in reacties. Zo wordt AI minder een ver-vanmijn-bed show voor medewerkers en kan dit makkelijker worden toegepast.

dat digitalisering en AI systemen doordringen in steeds meer bedrijven. Echter, wat bij veel bedrijven nog niet duidelijk is hoe de waarde verzilverd kan worden en wat het hen echt kan opleveren. De mens in haar waarde te laten, te laten excelleren en optimaal te ondersteunen door alles wat AI kan resulteert voor het bedrijf in een hogere ROI, betere kwaliteit van producten of diensten en het nemen van betere beslissingen. Het is hoog tijd dat de markt niet alleen begrijpt wat data gedreven werken betekent, maar ook leert de ongekende voordelen te realiseren door écht data gedreven te werken. Het is duidelijk

ADVERTENTIE

Versnel de operationalisering van data en Ai oplossingen Pragmatische partner voor bedrijven met en zonder data team Wij maken en implementeren data en Ai oplossingen die daadwerkelijk worden gebruikt in de dagelijkse bedrijfsprocessen. Met ons platform kunnen wij razendsnel data en Ai oplossingen bedenken, bouwen en operationaliseren. Zodat jouw organisatie leert van jouw professionals en zij keer op keer slimmere beslissingen kunnen maken. •

Krijg inzicht hoe en waarom professionals keuzes maken

•

Faciliteer een uniform proces voor de registratie van ervaringsdata

• •

Zorg dat jouw data en Ai modellen kunnen omgaan met feedback (zelﬂerend) Assisteer medewerkers bij operationele keuzes

experiencedata.nl

Hoe kunnen wij jou assisteren?

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR

analysenederland.nl

Beleg met een goede spreiding en met geld dat je kunt missen Digitale Transformatie

Wat beleggen in aandelen interessant maakt, is dat de verhouding tussen risico en rendement gunstig is. Uiteraard neem je een risico door je geld te beleggen, maar feit blijft dat je meer rendement kunt behalen door te beleggen dan met enkel sparen. Zeker nu.

Alleen op de lange termijn kun je een hoog rendement behalen, maar de beurs gaat niet altijd omhoog, maar duikelt ook naar beneden. Wanneer dat het geval is, zorg er dan voor dat je emoties niet de overhand krijgen.

Tekst: Féline van der Linde Foto’s: Pexels

heb je eigenlijk bijna niets meer aan je spaargeld. De rente is ontzettend laag en in sommige gevallen zelfs negatief. Als je ervoor wilt zorgen dat je geld niet minder waard wordt dan is beleggen een goede optie. Doe je er niks mee en laat je het staan op je spaarrekening, dan wordt het sowieso minder waard, door inflatie en belasting. Maar mocht je gaan besluiten te beleggen dan is het zaak dit wel verstandig te gaan doen. n deze tijd

Beleggen op de lange termijn vraagt om ervaring en stalen zenuwen.

door allereerst je geld te spreiden. Zorg er altijd voor dat je spaargeld achter de hand houdt en gebruik geld om te beleggen dat je niet op de korte termijn nodig hebt. Wanneer je geld belegt heeft het tijd nodig om te renderen. Tegelijkertijd moet je er ook tegen kunnen dat je inleg dagelijks meer of minder waard wordt. Er zullen altijd periodes bijzitten die tegen gaan vallen. Als (beginnende) belegger is het dan van belang dat je je zenuwen in bedwang houdt en dat je rustig blijft ook als het even tegen zit.

bedrijf of in één specifieke sector, maar in meerdere sectoren die snel groeien, zoals IT en elektrische auto’s. Aan de andere kant moet je een tegengewicht hebben, de wat ‘saaiere’ sectoren. Beleggen in deze ‘saaiere’ sectoren maken het beleggen minder riskant en zorgen voor een mooi perspectief van de belegging. Denk bijvoorbeeld aan voedingsbedrijven of banken. En denk er ook aan om in andere landen, werelddelen of valuta te beleggen voor een zo goed mogelijke spreiding en rendement.

is afhankelijk van een aantal factoren. Zo ben je afhankelijk van de groei van de economie, de rentestanden en de groei in bepaalde sectoren van de economie. Door automatisering worden we steeds productiever. Hierdoor zijn de aandelen in de ICT sector steeds meer gevraagd. Daarnaast is het belangrijk te spreiden. Dat doe je allereerst door niet al je geld te gebruiken om te beleggen, maar door ook geld te stoppen in bijvoorbeeld een huis, obligaties of je spaarrekening. Wanneer je vervolgens besluit om te gaan beleggen kun je daarbinnen ook het beste spreiden. Beleg niet in één

Een goede belegging is afhankelijk van een aantal factoren. Zo ben je afhankelijk van de groei van de economie, de rentestanden en de groei in bepaalde sectoren van de economie.

Dat doe je

Een goede belegging

een goede keuze om te gaan beleggen. De lage rentestanden maken dat het beginnen met beleggen een goede

optie is om het geld wat je ‘over’ hebt te gebruiken om hiermee meer rendement te creëren. De AEX staat momenteel historisch hoog en de voordelen die beleggen op de lange termijn met zich meebrengen zorgen ervoor dat je een mooi rendement kunt opbouwen. De AEX die nu hoog staat betekent niet dat de aandelen daarmee ook duurder zijn geworden. Bij beleggen is namelijk niet het verleden, maar de

verwachting van de toekomst belangrijk. lange termijn te beleggen loop je minder risico om je geld te verliezen. En zodra je hebt uitgezocht in welke aandelen je gaat beleggen is in principe ‘al het werk’ al gedaan en rest alleen nog de aankoop en het jarenlang vasthouden van de aandelen. Echter, beleggen op de lange termijn vraagt ervaring en stalen zenuwen. Door op de

Door op de lange termijn te beleggen loop je minder risico om je geld te verliezen. Alleen op de lange termijn kun je een hoog rendement behalen, maar de beurs gaat niet altijd omhoog, maar duikelt ook naar beneden.

Het is momenteel

Het is belangrijk altijd je beleggingen zuiver en zakelijk te blijven bekijken.

Wanneer dat het geval is, zorg er dan voor dat je emoties niet de overhand krijgen. De grootste vijand van een belegger is de belegger zelf. Het is belangrijk altijd je beleggingen zuiver en zakelijk te blijven bekijken. Wanneer je je hecht aan een bepaald aandeel maakt dit winst of verlies heel lastig. Vraag hulp van een professional of lees je goed in. Zorg ervoor dat je goed weet wat je doet en begin niet zomaar zonder enige voorbereiding. Aan beleggen zijn risico’s verbonden en nu de omstandigheden gunstig zijn zie je dat steeds meer mensen gaan beginnen met beleggen. Beleggen is een verstandige keuze en een mooie kans, maar wees je bewust van de risico’s, houd je zenuwen in bedwang en zorg ervoor dat je je goed beslagen ten ijs op de aandelenmarkt begeeft.

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

Hoe geven we de digitale transformatie vorm? Wat is het grootste voordeel van de digitale transformatie?

Harmen Hoogwout Regional Director bij OutSystems

“De digitale transformatie helpt bedrijven bij het oplossen van de grootste vraagstukken van dit moment. Het versterkt de concurrentiekracht en kan ook helpen het personeelstekort als gevolg van de krappe arbeidsmarkt op te lossen. Het draagt bij aan een efficiëntere bedrijfsvoering en zorgt dat bedrijven sneller kunnen anticiperen op veranderingen en vragen vanuit de markt. Als je de digitale transformatie echt goed vormgeeft blijf je competitief en innovatief.” Wat gebeurt er als bedrijven niet transformeren?

“Het klinkt heel flauw, maar die bedrijven gaan

bedrijf sneller op in kunnen spelen. Stilzitten en wachten is daarom geen handige strategie. Kom vooral in beweging als het aankomt op digitale transformatie en leer van de initiatieven die je als bedrijf ontplooit op dit gebied.” Wat gebeurt er als bedrijven niet transformeren?

Roland Kieboom, Business executive bij Open Line Wat is het grootste voordeel van de digitale transformatie?

“Het voordeel is dat je uiteindelijk een betere aansluiting vindt op je klant, in welk domein die klant zich ook bevindt. Hun behoeften zijn veranderd en daar moet je als

“In een lezing heb ik het ooit het ‘Darwinisme van het digitale tijdperk’ genoemd, want uiteindelijk komt het neer op veranderen of verdwijnen. Bij digitale transformatie gaat het niet om de technologieën zelf, maar om de kansen en mogelijkheden die ze bieden voor exceptionele groei. Vaak wordt digitale transformatie onterecht gebruikt voor alles wat een organisatie op digitaal gebied doet. Maar het gaat

het simpelweg niet redden want ze worden heel snel ingehaald. Klanten en medewerkers hebben steeds hogere verwachtingen, kijk bijvoorbeeld naar de levering van pakketten. Daarbij verwachten we tegenwoordig honderd procent transparantie en we willen tot het laatste moment aanpassingen kunnen doen aan de levering. Als bedrijf moet je daarin mee kunnen en dat kan alleen met digitale oplossingen. Daarnaast is er ook een groot tekort aan IT-personeel. Low-code platformen helpen bedrijven met minder mensen en middelen om snel te digitaliseren en digitale processen en services te ontwikkelen. En het borgt

dus verder dan digitalisering en speelt een cruciale rol bij het toekomstbestendig maken van een bedrijf. Als je niet verandert, dan verdwijn je uiteindelijk en daar hebben we al heel veel voorbeelden van gezien, denk bijvoorbeeld aan bedrijven in de reisbranche. Als je niet meegaat in de transformatie en je geen digitale strategie hebt bestaat de kans dat je concurrentie krijgt uit onverwachte of nieuwe hoek, met alle gevolgen van dien” Welke ontwikkeling zal zorgen voor de grootste verandering?

“Als je het hebt over een digitale transformatie heb je het eigenlijk meer over transformatie dan over digitaal. Digitalisering is het digitaal maken van veelal traditionele manieren van werken, maar digitale transformatie en

In de maand oktober is de jaarlijks terugkerende European Cyber Security Month, een initiatief waarbij cybersecurity in heel Europa onder de aandacht wordt gebracht. Bij JOINSON&SPICE zien we, als hét accountantskantoor in tech, een groeiende interesse in cybersecurity bij ondernemers. En terecht. Wij denken namelijk dat het een kwestie van tijd is tot er een cyber incident of hack bij jouw bedrijf plaatsvindt. Toch zijn veel ondernemers nog onvoldoende voorbereid als het gaat om cybersecurity. Cyberincidenten bij Nederlandse bedrijven Tijdens de European Cyber Security Month staat de bewustwording van de gevaren voor organisaties en consumenten centraal. Zonder dat ondernemers het volledig beseffen, schort het vaak aan voldoende cybersecurity. De helft van alle Nederlandse bedrijven krijgen ooit te maken met de cybergevaren. Maar een kwart van de ondernemers maakt zich hier zorgen over. De aanname dat het allemaal “wel goed zit” heerst.

”

“De helft van alle Nederlandse bedrijven krijgen ooit te maken met de cybergevaren. Maar een kwart van de ondernemers maakt zich hier zorgen over. De aanname dat het allemaal ‘wel goed zit’ heerst.”

ook nog eens de veiligheid van data.” Welke ontwikkelingen zullen zorgen voor de grootste veranderingen?

“De noodzaak om veilige applicaties te bouwen is groter dan ooit. We zien dagelijks dat bedrijven worden aangevallen en dit heeft effect op de bedrijfsvoering en hun marktwaarde. Daarnaast zullen nieuwe business-modellen en services nog veel sneller komen en gaan dan nu. De bedrijven die een echte innovatie-cultuur weten te creëren en ook de technologische basis hiervoor goed borgen, zullen de nieuwe ‘favoriete werkgevers’ en ‘favoriete merken’ van morgen zijn.”

zeker ook de onderliggende technologie raakt de hele organisatie. Om in deze tijd als bedrijf relevant te blijven moet je denken vanuit je klant en heb je snelheid en vooral flexibiliteit nodig. Het feit dat je digitaal flexibel bent betekent dat je snel kunt acteren op ontwikkeling in de markt, bij je klanten en de samenleving. Een veelgemaakte fout is dat bedrijven hun huidige processen één op één digitaal door willen zetten, terwijl digitale transformatie echt vraagt om een compleet andere mindset, waarbij het wel de uitdaging is om niet in te boeten op authenticiteit. De techniek bepaalt niet cultuur, maar het samenspel van mensen, ideeën, klantwensen en de huidige en toekomstige technologieën.”

Gina Doekhie Cybercrime specialist Wat is het grootste voordeel van de digitale transformatie?

“Als tijdens deze digitale transformatie ook wordt nagedacht over cybersecurity hebben we uiteindelijk minder cyberrisico’s omdat we onze data bijvoorbeeld versleuteld opslaan, of regelmatig de infrastructuur scannen op kwetsbaarheden. Ook kunnen we door de hoeveelheid data beter reageren op cyberincidenten, mits dit goed is ingeregeld. Door de digitale transitie is het mogelijk om meer inzicht te krijgen en informatie snel en gemakkelijk te analyseren, zodat je beter kan reageren tijdens een cyberincident.” Wat gebeurt er als bedrijven niet transformeren?

“Niet alleen de wereld digitaliseert, maar ook de criminaliteit. Cybercriminelen spelen in op de digitale transformatie en kunnen nu vanuit hun luie stoel in computers inbreken en miljoenen verdienen. Het grootste cyberrisico is ransomware. Hackers proberen in jouw

bedrijfsnetwerk te komen door phishing-berichten te sturen naar medewerkers en hopen dat iemand klikt. Eenmaal binnen begint hun zoektocht naar vertrouwelijke informatie, proberen ze beheerdersrechten te verkrijgen en het netwerk binnen te dringen. Dan gaan ze de ransomware uitrollen waarmee ze je systeem gijzelen. Cybercriminelen vragen tonnen of miljoenen aan losgeld om de sleutel te verkrijgen zodat je weer kan werken. Zelfs als je back-ups hebt heb je maanden werk nodig om te herstellen van een cyberaanval. De gemiddelde schade van zo’n aanval is 1,5 miljoen euro. Dus is het beter om vooraf jouw systemen te beveiligen, toch?” Welke ontwikkeling zal zorgen voor de grootste verandering?

“Je wilt liever een cyberincident liever voorkomen dan genezen. We moeten tijdens een digitale transformatie dus nadenken over security by design. Bijvoorbeeld door twee-factor authenticatie aan te zetten, netwerken te scheiden, machtigingen voor toegang in te stellen, data beveiligd op te slaan, maar ook door detectie en monitoring in te regelen. Het duurt gemiddeld 200 dagen voordat een hacker wordt opgemerkt in het netwerk van een bedrijf. Ze zitten dus al maandenlang mee te kijken in jullie systemen voordat ze een aanval uitvoeren. Hoe eerder je een hacker detecteert, hoe sneller je kan reageren en schade kan voorkomen. Het is niet de vraag of je wordt gehackt, maar wanneer en hoe je daarop reageert!”

Hoe we bij JOINSON&SPICE omgaan met cybersecurity Als accountants met een specialisatie in IT adviseren en helpen wij onze klanten in cybersecurity. We hanteren een hands-on mentaliteit. We adviseren ondernemers simpelweg aan de slag te gaan. Stel die security officer aan. En laat die pentest doen. Daarnaast zijn er een aantal dingen die een bedrijf kan doen om een veiligere werkomgeving te creëren: 1. Zorg voor een goed ICT beleid Denk na over een strategische aanpak en een helder ICT beleid. Zorg dat je goed voorbereid bent op cybercriminaliteit. Breng je IT-landschap in kaart, identificeer risico‘s en zorg voor goede controls: bijvoorbeeld door code review aan de hand van de OWASP top 10. Wij helpen je hier graag bij. 2. Ga bewust om met online toegang Een bedrijfsnetwerk is vaak makkelijk te kraken. Zorg voor een goed overzicht van wie er met welke apparaten toegang heeft tot jouw netwerk. Weet vanaf welke locaties er wordt gewerkt en tot welke mappen en portals je toegang verleent aan wie. Beoordeel periodiek de toegangsrechten en zorg dat je de toegang van oud-werknemers tijdig weer uitschakelt.

3. Do cid ge

4. Do sn ba ve

5. De on cy La zo aa na clu

ty n

or g

k. n

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR

analysenederland.nl

‘Hoe leid jij je bedrijf door de digitale transformatie?’ Digitale transformatie

De digitale transitie is als schaken op een schaakbord met steeds meer vlakken. Waar vroeger vooral in kaart werd gebracht welke processen van een bedrijf geautomatiseerd konden worden, staan de bedrijven vandaag de dag voor veel omvangrijker vragen. Ze zijn continu bezig om het bestaansrecht en de voorkeurspositie van hun klanten op peil te houden. De digitale transitie vervult daarbij een sleutelrol om mee te kunnen gaan en jezelf doorlopend opnieuw uit te vinden.

dus alleen als het helder is hoe die oplossingen bijdragen aan de performance.”

De huidige technologische oplossingen bieden oneindig veel mogelijkheden, maar dat zegt nog niets. klanten over grote uitdagingen, komen telkens drie belangrijke In gesprekken met

begrippen terug, gaat Verkoren verder. “Allereerst de mate waarin een organisatie weerbaar en wendbaar wil of moet zijn. Op het gebied van weerbaarheid is de afgelopen tijd weer pijnlijk duidelijk geworden dat zelfs heel grote en gevestigde organisaties plat kunnen komen te liggen door hacks en netwerkstoringen. Tegelijkertijd heeft de coronacrisis aangetoond hoe wendbaar we kunnen zijn als bedrijfsleven en overheid, mede dankzij diezelfde digitale technologie en doordat de noodzaak gevoeld werd. Dan blijft er nog een derde begrip

en daarmee vraag over: Hoe dragen de investeringen in digitale transitie er uiteindelijk aan bij dat je onderscheidend bent? Waar ontstaat de unieke waarde, die het verschil gaat maken in jouw markt?” een inspirerend voorbeeld van een organisatie die de afgelopen jaren een enorme slag heeft gemaakt op alle drie die vlakken. Van de traditionele bloemenveiling, die de bloemen en planten elke ochtend fysiek verkocht op de veilingvloer in Aalsmeer, naar een digitale marktplaats, waarbij aanbie-

ders en kopers wereldwijd aan kunnen schuiven. Om die visie te realiseren is in 2017 al gestart met de bouw van een nieuw IT- en datafundament waarmee dit vernieuwde businessmodel mogelijk kan worden gemaakt.”

“Royal FloraHolland is

op technologie en data is maar het halve verhaal. Verkoren: “Iedereen die leiding geeft aan dergelijke grote programma’s weet dat er ook heel andere factoren komen kijken bij een digitale transitie. Een nieuw businessmodel met bijbehorend IT-landschap gaat niet Maar een focus

Tekst: Féline van der Linde Foto: Unsplash

“

organisaties zijn nooit oplosbaar vanuit maar één invalshoek”, vertelt Engbert Verkoren, CEO Conclusion. “De huidige technologische oplossingen bieden oneindig veel mogelijkheden, maar dat zegt nog niets. Een digitale strategie heeft alleen een kans als die stevig gekoppeld is aan de ambities en doelen van diezelfde organisatie. Bij Hot ITem noemen ze dat ‘Factbased Improvement’. Wat gaat het uiteindelijk oplossen voor je? ”In het geval van Hot ITem ligt de expertise bij datagedreven oplossingen, maar

werken zonder bijpassend change management en herinrichting van de governance. Als we met z’n allen gaan versnellen, dan moet je daar uiteraard de collega’s in meenemen en de managementaansturing op aanpassen. En als je veel experimenten met fusion teams gaat stimuleren, dan is een rigide budgetcyclus op jaarbasis niet meer werkbaar.”

Iedereen die leiding geeft aan dergelijke grote programma’s weet dat er ook heel andere factoren komen kijken bij een digitale transitie.

De problemen van

Van die afhankelijkheden

en verwevenheid van aandachtspunten zijn veel bedrijven zich nog niet van bewust. “Je kunt het één niet doen, zonder ook aan het ander te denken. Daarom is een ecosysteem van expertbedrijven in hoog tempo versterkt met de kennis die nodig is om het hele schaakbord te kunnen bespelen”, besluit Verkoren.

Een digitale strategie heeft alleen een kans als die stevig gekoppeld is aan de ambities en doelen van diezelfde organisatie. ADVERTENTIE

3. Voorkom cyberincidenten door updates & patches Door regelmatig updates en patches te draaien worden veel cyber-incidenten voorkomen. Denk daarbij ook aan libraries en packages die je gebruikt bij het ontwikkelen. 4. Zorg voor een Incident Management plan Door een plan te hebben wanneer er incidenten plaatsvinden, zorg je zo snel mogelijk dat schade beperkt wordt. Zorg hierbij ook voor voldoende back-ups en een disaster recovery. Betrek je Data Protection Officer en vergeet een verplichte melding bij de Autoriteit Persoonsgegevens niet. 5. Bewustwording en trainen van jouw medewerkers De meeste incidenten komen door eigen medewerkers. Onoplettendheid, onbewust van gevaren en onzorgvuldigheid zorgen voor ruimte voor cybercriminaliteit. Train daarom je medewerkers. Hulp hierbij nodig? Laat het ons weten! Bij JOINSON&SPICE proberen we de cybersecurity zo goed mogelijk te optimaliseren. In onze controles besteden we veel aandacht aan het beheersen van cyberrisico‘s en we adviseren het management daar actief over. We hebben zelfs een ethisch hacker in onze club van teamgenoten, die als hobby zoekt naar gaten in de security.

En nu aan de slag.

Tijd voor actie? Wij hebben veel ervaring met het begeleiden van scale-ups bij het ontwikkelen van IT controls. Eén van onze IT experts helpt je bij jouw IT beleid of kan een training op locatie geven. Ga dan naar joinsonandspice.nl, bel ons op +31(0)20 - 33 30 199 of stuur een berichtje naar info@joinsonandspice.nl.

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

Het voordeel van vandaag kan morgen weg zijn

Feiten Erik Nanninga is al 24 jaar werkzaam bij Deloitte Consulting, waarvan zes jaar als managing partner. Deloitte opereert op het snijvlak van strategie, technologie en verandermanagement. Binnen de combinatie van die drie aspecten ondersteunen ze de digitale transformatie bij bedrijven.

Profiel

Bedrijven zien de kansen, de technologie is voorhanden. De digitale transformatie is niet te stoppen. Alle seinen staan op groen. Of? “Mensen zijn de onderscheidende factor. Dat wordt weleens vergeten.” Tekst: Jerry Huinder Foto: Emile Vrolijk

to digitalize? That’s the question. Want helemaal niks doen, dat is geen optie. En volgens Erik Nanninga, Managing Partner bij Deloitte Consulting en expert op het gebied van digitale transformaties, snappen bedrijven dit maar al te goed. “Uit onderzoek van ons in samenwerking met MIT (Massachusetts o digitize or

Institute of Technology, red.) blijkt dat tachtig tot negentig procent van bedrijven erkent dat de digitale transformatie hun sector nu of in de toekomst zal disrupten.” Maar als je dan kijkt naar het percentage van bedrijven dat zich in staat voelt om die digitale transformatie door te maken, bedrijven die denken dat dat ze goed voorbereid zijn op die digitale disruptie,

dan is dat percentage volgens Nanninga veel lager. Zo rond de vijftig procent. Werk aan de winkel dus. Terug naar de vraag: to digitize or to digitalize?

Nanninga is glashelder. “In het eerste geval implementeren bedrijven technologie, maar laten ze de rest van hun businessmodel onveranderd. In het tweede geval hebben

bedrijven hun businessmodel, hun operating model en hun klantmodellen echt geoptimaliseerd voor digitaal. Deze bedrijven zijn onderscheidend, zij worden de winnaars van de toekomst.” Zijn de bedrijven die digitaal doen, maar niet digitaal zijn, dan de verliezers van de toekomst?

“In veel gevallen lopen ze

zeker dat risico. Als je sector disrupt wordt door digitalisering, maar digitaal blijft voor jouw bedrijf een beetje aan de zijlijn van je business, dan is de kans groot dat je uiteindelijk zelf disrupt wordt. We hebben dat ook onderzocht. Uit dat onderzoek blijkt dat bedrijven die echt digitaliseren, dus digitaal in alles incorporeren, uiteindelijk ook winstgevender zijn.” ADVERTENTIE

DIGITALE TRANSITIE:

HOEZO ANDERS? Digitale transitie is voor veel organisaties een lonkend maar spannend perspectief. In de verte blinken gouden bergen. Hoe ontwikkel je de juiste strategie? En hoe maak je de draai met de bestaande organisatie? Eén ding is zeker: transformatie betekent dingen écht anders doen. Bij Conclusion weten we daar alles van.

Jouw digitale reis naar morgen Bij Conclusion doen we het anders. En met succes. Steeds vaker kloppen overheden en bedrijven bij ons aan voor grote strategische vraagstukken op het snijvlak van business en IT. Met een ecosysteem van 26 expertbedrijven op het vlak van business transformatie en IT-services bedenken we hiervoor complete oplossingen en voeren die vervolgens uit. Zo begeleiden wij bedrijven en overheden op hun digitale reis naar morgen: om weerbaar, wendbaar en onderscheidend te zijn.

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR

analysenederland.nl

Hoe doe je dat: digitaal zijn?

“Het gaat om vier dimensies: de digitale klant, de digitale core, digitaal werken en een digitaal businessmodel. Je moet als bedrijf heel goed nadenken hoe je de digitale klant kunt vormgegeven en welke klantpropositie en klantervaring optimaal is. Vanuit dat beginpunt ga je verder redeneren. Dat vertaal je in een ambitie, een punt op de horizon, en dat vertaal je dan heel concreet naar wat er allemaal voor nodig is om daar te komen. Dat is digitaal zijn. Je moet geen app ontwikkelen en denken: wow, nu ben ik digitaal. Nee, het moet echt in je klantpropositie zitten, in de core van je processen, in de core van je werk, in de core van je businessmodel. Als je digitaal bent, dan zit digitaal ook in het DNA van je bedrijf. Dat zit helemaal in je organisatie geïntegreerd in je processen, maar ook in je talent en je mensen. Digitaal kan niet meer iets aan de zijlijn zijn.”

Digitaal maakt niet alleen transparant, maar accelereert ook Wat is de grootste fout van bedrijven als zij denken aan een digitale transitie?

“Dat bedrijven de menselijke kant van de digitalisering vergeten. We zien dat daar het grootste manco zit: er wordt vaak wel digitaal talent aangetrokken, maar het eigen talent wordt niet digitaal opgeleid of verder ontwikkeld. Of je ziet dat de technologie wel geïm-

plementeerd wordt, maar de mensen helemaal niet meegenomen worden. Of veel te weinig. Hierdoor krijg je een situatie waarin digitaal een soort team aan de zijlijn van het bedrijf wordt. Dat werkt niet, want de bedrijfscultuur is heel belangrijk bij het verder uitrollen van je digitale propositie. Mensen zijn de onderscheidende factor. Bedrijven moeten een cultuur van experimenteren creëren waarin werknemers het aandurven om dingen te proberen en dan in staat zijn om op basis van resultaten heel snel te schakelen. Dat is een fundamenteel andere manier om zo’n reis, om zo’n transformatie door te maken dan de klassieke transformaties die bedrijven ooit doormaakten. Vroeger werd er een strategie bepaald en werd dat in twee of drie jaar per bedrijfsonderdeel geïmplementeerd. Dat werkt niet meer, je moet nu agile aan de slag met multidisciplinaire teams waar je in korte stapjes eigenlijk je digitale businessmodel ontwikkeld.” Wat is het nadeel van de digitale transitie waar we in zitten?

“Digitalisering betekent ook heel veel transparantie voor bedrijven. Wat jij als bedrijf belooft, is heel transparant te volgen en te checken door klant en consument. Als jij belooft dat je heel goed met data omgaat, maar je hebt een lek, dan komt dat uit. Zelfde geldt voor veiligheid. Je moet niet alleen heel consistent zijn in wat je belooft, maar je moet daar ook heel authentiek in zijn, omdat het heel transparant is. Window dressing en digitalisering passen per definitie niet goed

bij elkaar, en dat is prima natuurlijk. Kijk ook naar het gebied van duurzaamheid: je kan van alles beloven, maar als je het niet waarmaakt, dan komt dat uit.”

Bedrijven moeten een cultuur van experimenteren creëren waarin werknemers het aandurven om dingen te proberen Moeten bedrijven mee met de digitale transformatie?

“Ik denk het wel. De meeste sectoren worden gewoon disrupt door de digitalisering, zo simpel is het. Dus moeten ze mee? Ja. Alleen is vraag twee dan: kunnen ze mee? Dan is mijn antwoord: ze moeten ervoor zorgen, want anders gaan ze het niet redden. Dat is inherent aan disruptie: nieuwkomers of bestaande bedrijven die de propositie significant verbeteren zullen het winnen. Het hangt heel erg van de sector en de onderscheidenheid van de nieuwe propositie af in welke mate dat gebeurt, maar het is absoluut een feit dat stilstand in deze achteruitgang zal betekenen.” Lijkt me doodeng voor bedrijven: je kan een hele goeie business hebben, maar je kan eigenlijk op elk moment ingehaald worden door een nieuwe digitale propositie.

“Zeker. Welcome to reality. Als jij het niet doet, dan doet je concurrent of een nieuwkomer het wel. Digitaal maakt niet alleen transparant, maar accelereert ook.

Het maakt het allemaal nog competitiever. Nieuwe businessmodellen of proposities kunnen veel sneller gelanceerd worden. Je ziet door de digitale transformaties dat steeds meer sectoren hypercompetitief worden.”

Het voordeel van vandaag kan morgen weg zijn. De digitale transformatie is iets dat continu evalueert, zich continu moet ontwikkelen.

Vragen aan

Bram van den Braak

Bram van den Braak, Senior Manager Project & Sales Jaarbeurs

Digitalisering

Steeds meer bedrijven realiseren zich dat een goede, integrale IT strategie bepalend is voor het succes van hun organisatie. Door een explosief toenemend aantal oplossingen zijn steeds meer organisaties op zoek naar hulp voor hun digitale transformatie. TBX, opvolger van de IT-vakbeurs Infosecurity.nl, Data & Cloud Expo, geeft op 3 & 4 november antwoord op de belangrijkste IT business vraagstukken en helpt zo digitale transformatie binnen een organisatie te versnellen.

Is de boodschap wat Tekst: Féline van der Linde

betreft de digitale trans-

Foto: Persfoto

formatie dan ook: begin gisteren?

“Ja. Als je als een bedrijf het antwoord op de vraag: hoe kan de digitalisering mijn bedrijf beïnvloeden, niet weet, dan moet je nu wel beginnen. Ik zeg altijd: wat gebeurd is, is geweest, maar digitaal is zo belangrijk geworden en zal zo belangrijk zijn in de toekomst dat zo snel mogelijk beginnen wel van toepassing is. Maar te laat is het niet. Want het voordeel is: digitaal kan zo snel zijn. Het voordeel van vandaag kan morgen weg zijn. De digitale transformatie is iets dat continu evalueert, zich continu moet ontwikkelen. Dus je kunt ook niet zeggen: joh, ik doe een digitale transformatie en dan heb ik aan het eind van het jaar die app live, en dan ben ik klaar.. Zo werkt dat niet. Je moet er elke dag mee bezig zijn.”

Waarom zijn de onderwerpen die aan bod komen op het event relevant? “IT is top of mind bij heel veel bedrijven. Tijdens de coronacrisis is de urgentie voor digitale transformatie voor veel organisaties duidelijk geworden toen mensen thuis kwamen te zitten en op afstand effectief en veilig moesten werken. Potentiële nieuwe klanten kwamen meestal via IT de eerste keer in aanraking met de betreffende organisatie. Op het event praten we dus over de belangrijkste uitdagingen van nu: Future of Work, Customer Experience, Sustainable Tech en Cyber Resilience. Om een belangrijk voorbeeld te noemen: permanente cyberveiligheid stopt niet bij het installeren van een virusscanner.” Het event is dit jaar hybride, wat bedoelen jullie daar mee? “Voor ons houdt dat in dat we bouwen aan een community waarbij vraag en aanbod elkaar kunnen vinden en ondersteunen. Onze missie is om mensen bij elkaar te brengen, en dat gebeurt in dit geval al vóór het event op een digitaal netwerkplatform. Door middel van AI matchmaking software, helpen wij bezoekers om in contact te komen met personen die op dat onderwerp zouden kunnen helpen. Ook na afloop kunnen veel sessies met sprekers worden terug gekeken. We zien het echt als een verlengstuk van het live gedeelte, want elkaar in levende lijve ontmoeten blijft de meest impactvolle vorm.” Wanneer is TBX geslaagd? “Als bezoekers geïnspireerd zijn geraakt en verder zijn geholpen bij hun digitale transformatie is het voor ons een succes. Dit gebeurt middels het community based denken. Bezoekers kunnen leren van sprekers, de specialisten op de beursvloer, maar ook van andere bezoekers, zowel offline als online. Waar voorheen de focus lag op oplossingen, staan de business vraagstukken nu centraal.”

ADVERTENTIE

Geef je organisatie vleugels Digitale transitie maakt een samenhangende en complete digitale strategie onmisbaar. We hebben daarvoor ons TWO-model ontwikkeld, een diagnostisch hulpmiddel dat helpt om de wezenlijke vragen te adresseren rond de ontwikkeling en implementatie van digitale transformaties. Als business en IT-manager ontdek je patronen en afhankelijkheden tussen de belangrijkste aandachtsgebieden. Van de blokkades die een succesvolle uitkomst in de weg staan - tot de aanjagers die je organisatie vleugels geven. We zorgen dat het werkt De letters TWO staan voor technologie, werkwijze en organisatie.

Immers: een technische oplossing is maar één deel van het verhaal. Net zo belangrijk zijn vaardigheden en samenwerkingsvormen, alsook de cultuur om verandering te omarmen. Die aandacht voor mens, technologie en organisatie vind je terug in de veelzijdigheid van ons ecosysteem: vraagstukken lossen we afzonderlijk of gezamenlijk voor je op. En daarmee zorgen we ook dat wat we bedenken naadloos aansluit bij de uitvoering ervan. We blijven erbij: close to you Samenwerking is key. Succes is in onze ogen alleen mogelijk op basis van integriteit, betrouwbaarheid en het nemen van verantwoordelijkheid.

Ook daarin nemen we een onderscheidend standpunt in, eager als we zijn om onze klanten écht verder te helpen. Ook als een project al lang en breed draait bijvoorbeeld: we blijven erbij. Onze klanten herkennen dat. Reden waarom ze graag met ons werken. En onze mensen met hen. We doen het sámen. Scan de QR code voor meer informatie of ga naar conclusion.nl/themas/ two-model

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

Wij vinden als sector: er moet een bewindspersoon binnen het kabinet aanspreekbaar zijn op alle doorsnijdende thema’s Focus

Digitalisering hoort erbij. Dat is de stellige overtuiging van Michiel Steltman. “We hebben er als digitale industrie tien jaar voor geknokt om serieus genomen te worden, en dit geeft aan dat het gelukt is.” Tekst: Jerry Huinder Foto: Persfoto

zomer sprak Michiel Steltman met Mariëtte Hamer als onderdeel van de formatie. Samen met andere spelers uit de digitale sector mocht hij aan tafel schuiven om het te hebben over de digitale toekomst van Nederland. Een uniek moment, volgens de directeur van de stichting DINL, de koepelorganisatie van de Nederlandse aanbieders van digitale infrastructuur. Maar ook logisch. “De vraag die op tafel lag, was: wat is er na de coronacrisis nodig voor de transitie naar duurzaamheid en het herstel van de economie? Dan is het evident dat het thema digitalisering daar een onderdeel van is.” lak voor de

Wat was uw belangrijkste boodschap aan haar?

“Ik had meerdere boodschappen, zes in totaal, maar de belangrijkste was: kijk naar het digitale ecosysteem, zorg ervoor dat alle basisvoorzieningen op orde zijn. En dat gaat verder dan 5G. Zo moeten we erop letten dat Nederland een datahub blijft, dat ons land aantrekkelijk blijft voor digitale dienstverleners om zich hier te vestigen en dat er op tijd nieuwe intercontinentale verbindingen komen zodat onze digitale handelsroutes intact blijven. Al deze zaken zijn belangrijk. Vergelijk het met een haven, het volstaat niet om alleen maar een geul te graven en dan te zeggen: hier heb je verbinding naar zee en de rest gaat vanzelf. Je moet zorgen voor een spoorlijn, een gunstig vestigingsklimaat, aan- en afvoerwegen voor transport en voor de mensen die er werken, ga zo maar door. Anders komt dat ecosysteem niet op gang.” In hoeverre is de cloud van belang binnen dat digitale ecosysteem?

“Allesbepalend. Als je vijf

Digitalisering hoort erbij. Dat is de stellige overtuiging van Michiel Steltman.

jaar geleden honderd mensen in een zaal had en vroeg wie er iets in de cloud deed, dan gingen er vijf of zes vingers omhoog. Als je dan vroeg wie er een smartphone had, gingen alle vingers omhoog. Als je dan nog een keer vroeg om eens goed na te denken wie er allemaal iets in de cloud deed, dan zag je wel wat meer vingers. Sinds de coronacrisis is Europa wakker geworden en is er het besef dat alles dat we digitaal doen eigenlijk in de cloud is.”

De politiek herkent nu dat je een dialoog met de digitale industrie moet voeren om de grote thema’s van deze tijd te kunnen aanpakken’ Waarom moest Europa wakker worden, de cloud werkt toch prima?

“Ja, het werkt allemaal prima, maar wat blijkt: tachtig procent van die cloud zit bij drie Amerikaanse techreuzen. Dus als je kijkt waar al die applicaties die we gebruiken draaien, van Teams tot je e-mail, dat is dat of in China of in Amerika. Die markt is dus uit balans geraakt en Europa heeft weinig te vertellen. Dus ja, het was nodig dat Europa wakker werd, want

we zijn volledig afhankelijk van een handjevol partijen en Europa komt er helemaal niet meer aan te pas. Dat is geen goede ontwikkeling.” Maar wat kan Europa daaraan doen?

“Europa kan Europese cloudproviders betere kansen geven. We moeten ervoor zorgen dat de verdeling van 80/20 opschuift naar 50/50. En dat kan best, want die datamarkt wordt nog twintig keer zo groot. Je wil voorkomen dat de bestaande partijen nog twintig keer zo groot worden, in plaats daarvan wil je dat er een evenwichtigere verdeling komt. Hier is het GAIA-X project voor in het leven geroepen, waarin we proberen bestaande Europese clouddiensten samen te laten werken onder één Europese paraplu. De GAIA-X cloud is een soort coöperatieve Amazon. Je kunt dus nu in Europa bij een GAIA-X project terecht, en of je dat nou bij partij A of B doet, je krijgt dezelfde soort diensten en garantie op zekerheid en privacy. Een federatieve gedachte dus.” Wat is het voordeel van GAIA-X?

“Wat er nu gebeurt is dat jij als partij bij je cloudaanbieder moet checken of de data wel veilig is, want het is jouw verantwoordelijkheid. Dat leidt tot ontzettend veel gedoe. Ik vergelijk het altijd met

de reiswereld: stel je voor dat TUI stoelen inkoopt bij Ryan Air en dat zij als reisorganisatie moeten uitzoeken of RyanAir veilig vliegt. Dat vinden we raar, want daar hebben we wetten voor en instanties die dat controleren. Daar hoeft TUI zich helemaal geen zorgen over te maken. Maar in de cloud is dat niet zo. Dit is iets dat GAIA-X kan oplossen. Het kan een soort keurmerk worden, waarvan jij als bedrijf weet, in de cloud van GAIA-X is het veilig en betrouwbaar, conform de wetten van de Europese Unie. Dat wordt ontzettend belangrijk in de strijd om de cloud.” Wat zijn andere belangrijke factoren die u tijdens het gesprek heeft genoemd?

“We hebben we het tijdens het gesprek onder andere ook over digitale vaardigheden gehad. Iedereen ziet gelukkig wel hoe belangrijk het is dat je een goed opgeleide arbeidsmarkt hebt in de digitale wereld, maar onze specifieke boodschap was: kijk niet alleen naar de problemen van morgen, maar ook naar de problemen van vandaag, want bedrijven schreeuwen nu om goed geschoold personeel. We willen vandaag digitaliseren, niet over vijftien jaar. We kunnen wel beginnen bij het basisonderwijs, maar daar heb je pas over vijftien jaar rendement van. Kijk dus ook naar wat je nu kunt doen

qua praktijkleren en bijscholing. Daarnaast hebben we gepleit voor meer regie vanuit de overheid.” Hoe ziet u dat voor zich?

“Wij vinden als sector: er moet een bewindspersoon binnen het kabinet aanspreekbaar zijn op alle verbindende thema’s. Iedereen moet digitaliseren, iedereen moet er iets mee doen, maar je hebt er toch een bewindspersoon voor nodig die een aantal belangrijke zaken regelt of coördineert. Een persoon die de kar trekt. Daarnaast hebben we gepleit voor een soort digitale SER (Sociaal Economische Raad, red.) die ervoor zorgt dat alle belangrijke stakeholders bij complexe vraagstukken meedoen aan de debatten. Zodat je met het bedrijfsleven, de overheid en maatschappelijke organisaties samen kan nadenken over echt ingewikkelde digitale vraagstukken. De SER is dit nu aan het inventariseren, dus daar ben ik heel blij mee.”

We willen vandaag digitaliseren, niet over vijftien jaar Tot slot: is Nederland over vijftien jaar nog een digitale hub?

“Dat mag ik wel hopen, en ik denk het wel, zeker na het

gesprek bij de informateur. We hebben er als digitale industrie tien jaar voor geknokt om als volwaardig gesprekspartner mee te worden genomen bij de totstandkoming van beleid. Onze uitnodiging geeft aan dat de sector volwassen is geworden. Digitalisering is onderdeel van onze geopolitiek, van onze veiligheid, van onze economie, van de weg naar duurzaamheid. De politiek herkent nu dat je een dialoog met de digitale industrie moet voeren om de grote thema’s van deze tijd te kunnen aanpakken. Daarom heb ik goede hoop dat een koers is ingezet waarmee Nederland inderdaad haar sterke positie in de wereld kan behouden.”

Feiten Michiel Steltman is directeur van de stichting DINL, de koepelorganisatie van de Nederlandse aanbieders van digitale infrastructuur. Hij is al meer dan dertig jaar werkzaam in de internationale wereld van IT en internet. Naast zijn werk voor DINL is hij lid van het forum standaardisatie, en project lead bij ECP. Voor ECP leidt hij diverse projecten op het gebied van online veiligheid en preventie en bestrijding van online abuse en cybercrime.

Ferry Dekker, Interconnect: ‘Overheid moet kleur bekennen in debat over digitale soevereiniteit’ Deze hele week vindt in Den Bosch de

Europa is het niet veel. Waarom zou de

vierde editie van de Data Week NL plaats. Met dit evenement wil de organisatie de

EU niet de handen ineenslaan en een miljard euro uit de EU-begroting halen

betekenis van data voor de samenleving

om een Europese mailvoorziening of

zichtbaar maken. Op woensdag staat het

videoconferencingtool te bouwen als

thema ‘data en innovatie’ centraal. Ferry Dekker van de Nederlandse cloud- &

tegenhangers van Outlook, Gmail, Teams en Zoom? Zet de technische universiteiten

datacenterspecialist Interconnect leidt

in Europa hiervoor aan het werk en

dan een sessie over het thema ‘Data en Cloud van eigen bodem, noodzaak

spreek met elkaar af dat de overheden van hoog tot laag er gebruik van maken,

of niet?’ Hij kijkt nu alvast vooruit en

als de dienst klaar is. De overheid moet

begint met de vaststelling dat Europa wat betreft digitalisering te afhankelijk is van de grote Amerikaanse hyperscalers als

Ferry Dekker, Nederlandse cloud- & datacenterspecialist Interconnect

AWS, Google en Microsoft.

alleen zeggen, maar ook doen.” Lock-in versus flexibiliteit

Europese cloudinfrastructuur en “Er is soms de neiging om die

-diensten op te zetten die bijdragen aan

afhankelijkheid te relativeren door te zeggen, dat de Amerikanen onze vrienden zijn”, aldus Dekker. “Maar deze partijen kijken bijvoorbeeld echt anders aan tegen privacy en verdienmodellen. Het voelt niet goed dat Europese burgers en bedrijven massaal al hun data zonder voorbehoud bij grote, dominante Amerikaanse partijen onderbrengen. Bedrijven komen er bovendien achter dat ze hun data niet zomaar weer weg kunnen halen, als ze willen overstappen. Daarnaast hebben we onlangs gezien dat ook deze spelers niet onfeilbaar zijn. Door een menselijke fout was Facebook langdurig uit de lucht.”

cyberveiligheid, interoperabiliteit en duurzame toepassingen. In Nederland zijn we als Interconnect actief binnen de Nederlandse Cloud infrastructuur Coalitie om de Nederlandse en Europese positie op het gebied van clouddiensten te verstevigen. Ook werken we binnen Brainport Industries aan het project ‘Digitale Fabriek van de Toekomst’, dat randvoorwaarden wil creëren voor een digitale fabriek door het integreren van datagedreven innovaties. Er gebeurt dus al veel, maar er kan en moet veel meer.”

Vuist maken Kan Europa wel een vuist maken? Volgens Dekker wel. “Maar dan zijn er flinke extra inspanningen nodig van de EU, de nationale overheden en de branche. Er zijn al veel nationale en Europese initiatieven, zoals het Europese GAIA-X-project, dat zich richt op het werken aan een efficiënte en concurrerende, veilige en betrouwbare data-infrastructuur voor de hele Europese Unie. De EU werkt momenteel aan IPCEI-CIS, dat tot doel heeft om

wat ons betreft kleur bekennen en niet

Rol van overheid Dekker vindt dat met name de Nederlandse overheid en de EU meer kunnen doen dan nu het geval is. “De bal ligt nu vooral bij de digitale sector, maar om te werken aan echte digitale soevereiniteit in Europa hebben we de overheid hard nodig. Er is nu vanuit IPCEI-CIS 70 miljoen euro in Nederland beschikbaar voor innovaties binnen de cloud infrastructuur sector. Dat lijkt veel geld, maar als je dat afzet tegen de innovatiebudgetten van Google of Microsoft en tegen het enorme economische belang van de sector in

www.interconnect.nl

Voor Interconnect staat een duurzame, veilige en betrouwbare digitale samenleving centraal in de bedrijfsvisie. Dekker: “Daar moeten we gezamenlijk binnen de branche en met de overheid aan werken. Standaardisatie en interoperabiliteit zijn hier de sleutelwoorden. Zo hebben wij zelf een platform ontwikkeld voor containertechnologie op basis van open source waardoor je eenvoudig workloads kan verplaatsen. Vanuit de Cloud infrastructuur Coalitie pleiten we verder voor een federatieve cloud binnen Europa, waar een klant gemakkelijk overstapt, net zoals een consument probleemloos wisselt van energieleverancier. Geen lock-in zoals bij veel niet-Europese hyperscalers, maar flexibiliteit en keuzevrijheid. Dat vraagt om veel onderzoek en afstemming en daar kan de overheid een rol in spelen door innovatie op dit gebied financieel en organisatorisch te ondersteunen. Het zou een heel goede zaak zijn als een nieuw kabinet een minister of staatssecretaris voor digitalisering krijgt. Het grote economische, maar vooral ook maatschappelijke belang van een solide digitale infrastructuur in Nederland rechtvaardigt zo’n stap.”

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

Digitale transformatie begint bij de klant, niet bij de techniek Digitale Transformatie

Aan het begin van deze eeuw begonnen we aan een digitale transformatie die inmiddels in volle gang is. En dat betekent dat we niet alleen steeds meer data en applicaties naar de cloud migreren, maar dat er organisatorisch ook echt iets moet veranderen om slimmer te werken en klanten beter te bedienen. Tekst: Marjon Kruize Foto: Pexels

“

De digitale transfor-

heeft niet alleen te maken met het inzetten van nieuwe IT technologie, maar gaat om het inrichten van nieuwe bedrijfsmodellen, die beter aansluiten op de échte wensen van de klant, met behulp van IT”, vertelt Michiel de van der Schueren, cloud expert. “Dat hebben we bijvoorbeeld gezien bij Lely, de fabrikant van melkrobots in Maassluis. De meeste boeren zitten helemaal niet te wachten op een robot in hun stal, want dat is een vreselijk ingewikkeld apparaat, waar ze geen verstand van hebben. Een boer wil dat z’n koeien gemolken worden en Lely moet er voor zorgen dat die robot het altijd doet. En dus moest Lely het businessmodel omgooien van een product naar een dienst, waarmee de robots op afstand matie

gemonitord worden en er op tijd een onderhoudsmonteur langs gestuurd kan worden om onderdelen te vervangen voordat ze stuk gaan.” eigenlijk voor alles, stelt De van der Schueren. “De maakindustrie levert met behulp van predictive maintenance niet langer een product, maar een dienst, de procesindustrie produceert niet meer ‘Built-to-Stock’ maar ‘Built-to-Order’ en het onderwijs verplaatst zich, versneld door Corona, van klaslokalen naar oplossingen voor blended learning. Zo zijn er allerlei voorbeelden te bedenken waarbij niet is geredeneerd vanuit de techniek, maar vanuit de klant en digitale technologie wordt ingezet om dat mogelijk te maken.” En dat geldt

“Je moet eerst nagaan wat jouw klant precies wil en bedenken hoe je dat kunt organiseren. Pas daarna ga je uitzoeken welke technologie daar het beste bij past. Je ziet nu dat er, onder het mom van digitale transformatie, allerlei cloud technologie bij bedrijven naar binnen wordt geschoven, maar daar zou het eigenlijk niet om moeten gaan. De feitelijke behoefte van organisaties is om een oplossing te creëren, die naadloos aansluit bij de wensen van hun klanten. Natuurlijk kan de cloud de technologie leveren die daar-

bij nodig is, maar de cloud is niet het doel, maar slechts een middel om dat doel te bereiken. Een innovatie gedreven cloudstrategie, die die feitelijke behoefte van de organisatie boven water weet te brengen, is een goede eerste stap. De cloud biedt vervolgens allerlei nieuwe mogelijkheden en gemak, maar je moet oppassen dat het niet het nieuwe speeltje van de IT-afdeling wordt. Een goede cloudstrategie reikt je precies die technische mogelijkheden aan die je nodig hebt om dat nieuwe businessmodel te realiseren. Vervolgens moet je de

mensen en processen zodanig organiseren dat je dat nieuwe businessmodel ook echt waar kan maken. Om dat goed in te richten vraagt behoorlijk wat werk van je organisatie, maar als je cloud technologie op deze manier inzet, maak je een transformatie waarmee je niet alleen je eigen doelstellingen realiseert, maar de verwachtingen van de klanten overtreft.” innovatie blijvend te versnellen moet je als organisatie wendbaarder worden. “In de cloud werkt alles anders, dus moet je zelf ook Om vervolgens je

Dat vraagt om een kanteling van de bestaande IT-organisatie, met per onderwerp een afdeling van specialisten, naar een Agile organisatie.

Je moet eerst nagaan wat jouw klant precies wil en bedenken hoe je dat kunt organiseren. Pas daarna ga je uitzoeken welke technologie daar het beste bij past. een digitale transformatie is dus om klanten beter van dienst zijn”, vertelt De van der Schueren.

anders gaan werken”, stelt De van der Schueren. “Dat vraagt om een kanteling van de bestaande IT-organisatie, met per onderwerp een afdeling van specialisten, naar een Agile organisatie met multi-functionele teams, die van A tot Z verantwoordelijk zijn voor hun product-markt combinatie. Zo’n team werkt autonoom, waardoor ze veel sneller veranderingen kunnen realiseren. Als zij de wensen van de klant direct kunnen vertalen in een verbetering van de dienstverlening werkt dat bovendien enorm motiverend.”

Organisaties die deze

“Het doel van

Aan het begin van deze eeuw begonnen we aan een digitale transformatie die inmiddels in volle gang is.

manier van werken implementeren zullen beter in staat zijn om te anticiperen op veranderende omstandigheden. “Als je de digitale transformatie niet aangrijpt om wendbaarder te worden, ben je als organisatie simpelweg niet klaar voor de toekomst, waar verandering de enige constante is.” ADVERTENTIE

Als onafhankelijke cloud consultants begeleidt Weolcan organisaties bij hun Digitale Transformatie door met behulp van IT hun innovatie te versnellen en meer waarde te creëren voor de business. Na het opstellen van een Cloud Strategie richten wij ons, aan de hand van het Weolcan Cloud Governance Framework, op de interne organisatie van onze klanten, waarbij wij ‘People & Processes’ zodanig inrichten, dat niet alleen de data en de applicaties in de cloud, maar de organisatie zelf ook ‘in control’ blijft. Voor meer informatie kijk op: www.governance.weolcan.eu

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR

analysenederland.nl

In de afgelopen jaren is de cloud steeds gebruiksvriendelijker en daarmee ook populairder geworden.

Veilig werken in cloud Digitale Transformatie

De cloud is niet meer weg te denken uit ons leven. De applicaties op onze telefoon, back-ups van onze persoonlijke computers en programma’s die we niet langer installeren op onze devices, maar waar we via het internet toegang toe krijgen: allemaal werken ze via de cloud. Ook voor bedrijven wordt werken in de cloud steeds gebruikelijker. Maar hoe veilig is dat? Tekst: Marjon Kruize Foto: Pexels & Unsplash

loudcomputing

beschikbaar stellen van computingdiensten via het internet. Eigenlijk komt het erop neer is het

dat je je IT voorzieningen grotendeels buiten de eigen organisatie regelt, en via een abonnementsmodel gebruik maakt van IT. Je bestanden worden hierbij vaak centraal opgeslagen en zijn daardoor overal ter wereld beschikbaar, mits je hiertoe vanuit het bedrijf toegang hebt gekregen. In de afgelopen jaren is de cloud steeds gebruiksvriendelijker en daarmee ook populairder geworden. werken in de cloud helemaal veilig, maar er zijn wel een aantal zaken waar je als bedrijf rekening mee moet houden, zo meldt OGD.nl. De veiligheid van de cloud hangt namelijk nog altijd samen met de kwaliteit van jouw eigen ict-afdeling. Zij moeten de processen en techniek zo inrichten dat er geen kiertjes opengelaten In principe is

Digitale kroniek

worden die tot datalekken kunnen leiden. Als je de cloudomgeving outsourcet regelt een ict-dienstverlener dit voor je, dus het is belangrijk dat je goed uitgezocht hebt of dit op de juiste manier gedaan wordt.

De grote aanbieders van clouddiensten zijn uiteraard experts in informatiebeveiliging en hanteren dan ook standaard data-encryptie. de kwaliteit en mogelijkheden die de cloudprovider biedt de veiligheid van je data. De grote aanbieders van Daarnaast bepalen ook

clouddiensten zijn uiteraard experts in informatiebeveiliging en hanteren dan ook standaard data-encryptie, zowel in opslag als in verbindingen. Ook worden hun cloudsystemen continu geüpdatet waardoor er weinig kans is op datalekken door verouderde systemen. Wel is het ook hier belangrijk van tevoren goed te onderzoeken hoe de beveiliging van het systeem precies geregeld is. Wie is er bijvoorbeeld verantwoordelijk als het toch fout gaat? De provider of jijzelf ? Je moet nog steeds goed weten hoe veiligheid in de cloud geregeld is, want je hebt vaak nog steeds eigen verantwoordelijkheid en als er iets fout gaat kan de oorzaak nog steeds binnen je eigen organisatie liggen. Denk aan het gedrag van je medewerkers bijvoorbeeld.

De meeste diensten werken altijd met een beveiligde verbinding. is security in de cloud echter vaak veel beter geregeld dan op locatie, zo stelt onder andere de Dutch Cloud Community. Om veilig werken op locatie goed te regelen is voldoende kennis en specialisme vaak niet aanwezig en is er hulp van derden nodig. Dat wordt dan weer uitgesteld waardoor security te wensen overlaat. Bij cloud is de beveiliging vaak centraal geregeld. En is er een goed beeld bij wat wel en niet geregeld is. Clouddiensten moeten ook voldoen aan allerlei weten regelgeving rondom privacy, zeker wanneer er vanuit de sector Al met al

nog extra gereguleerd en gecontroleerd wordt. clouddienst die je gebruikt is ook inloggen vanaf een externe wifiverbinding veilig. De meeste diensten werken altijd met een beveiligde verbinding, ook in de trein, het café, thuis of bij een klant. Enkel als het bedrijf je toegang gegeven heeft tot de werkplek kan je ook daadwerkelijk inloggen. Als bedrijf is het belangrijk de eindgebruiker hierin wegwijs te maken, zodat deze ook goed van de cloud gebruik kan maken, stelt de Dutch Cloud Community. Ook goede afspraken met de leverancier zijn van groot belang. Als je het goed geregeld hebt, kan je met de cloud, op een veilige manier, hele mooie dingen doen. Afhankelijk van de

Data, technologie, media en creatie moeten samenkomen Online interview

‘Foutje, bedankt’, ‘Even Apeldoorn bellen’, ‘Ik heb nog zo gezegd: geen bommetje’. Het zijn allemaal reclamecampagnes die vrijwel iedere Nederlander nog kent. Het lijkt steeds uitdagender te worden om die breinpositie bij mensen te verwerven. Er wordt door sommigen zelfs gesproken over een creatieve crisis. Tekst: Marjon Kruize Foto: Pexels

ampagnes zouden

minder goed herinnerd worden. Consumenten worden voortdurend geconfronteerd met marketinguitingen en online marketing is met name gericht op het genereren van conversie en veel minder op langetermijneffecten voor het merk. Terwijl onderzoek aantoont dat 60% van de marketingactiviteiten op de langetermijn gericht zouden moeten zijn en 40% op de korte termijn. Dit blijkt in de praktijk een enorme uitdaging. Kortom: het vak staat voor een uitdaging. Dat is precies de reden waarom steeds

de VIA er sinds januari van dit jaar is. Om deze uitdaging het hoofd te bieden is een integrale samenwerking tussen creativiteit, media en technologie noodzakelijk. voorzitter van de branchevereniging VIA duidt wat er aan de hand is: ‘Je ziet dat van digitale kanalen wordt verwacht dat ze sneller zijn en directer resultaat opleveren”, vertelt Marion Koopman, voorzitter van branchevereniging VIA. “Er wordt meer ingezet op retargeting, wat leidt tot verminderde budgetten voor creatie. Merken moeten als gevolg hiervan Marion Koopman,

Hebben we uw interesse gewekt? Het gehele artikel leest u op: analysenederland.nl

ook steeds harder werken om groei te realiseren.” de budgetten steeds lager worden, is creatie nog steeds verantwoordelijk voor 47 procent van de sales, zo stelt Koopman. “Als creatie dan zo belangrijk is, maar de budgetten wel omlaaggaan, dan is de vraag hoe je met minder geld en minder tijd kan zorgen dat je merk op een hoog creatief niveau blijft opereren. Vanuit mijn optiek speelt technologie hierin een enorm belangrijke rol.” Want ondanks dat

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

Slimme woningen zijn veilig, kostenefficiënt en duurzaam Digitale Transformatie

Nederland is een innovatief land wanneer het om digitale oplossingen gaat, maar bij het verslimmen van ons huis blijven we nog achter op andere landen. Toch zouden we daar wel meer op moeten inzetten, willen we onze huizen echt toekomstbestendig maken. Tekst: Marjon Kruize Foto: Pexels

“

De tech- liefhebbers

hebben vaak wel smart home oplossingen zoals een Sonos speaker en geautomatiseerde lichten, maar deze oplossingen staan over het algemeen los van elkaar”, vertelt Marijn van der Wal, eigenaar van een smart home start-up. “De toepassingen worden niet met elkaar gekoppeld, waardoor je alles alsnog apart van elkaar in moet schakelen.” is de bouw, voor wat betreft de gevel, in ons land ook al heel ver, stelt Van der Wal. “Dus als er een scharnier of een cilinder in een slot slimmer gemaakt kan worden, dan doen we dat ook. Maar al deze oplossingen vormen nog niet één geheel. In Amerika zijn ze hiermee al een stuk verder. Daar is een slimme woning niet uitgerust met een klein stukje tech, maar zijn alle functionaliteiten die slimmer kunnen aan elkaar gelinkt. Op kleinere onderdelen

De installateur krijgt een pakket aan software mee die doorheen het hele huis geïmplementeerd wordt.

Hier krijgt de installateur een heel pakket aan software mee die doorheen het hele huis geïmplementeerd wordt. Alle slimme oplossingen zijn hier aan elkaar gekoppeld.”

Bedrijven die zich bezighouden met duurzame woningen zijn nu heel erg gericht op zonne- en windenergie, maar waarom koppelen we dat niet gelijk aan slimme woonoplossingen? Nederland nog niet inziet, vertelt Van der Wat men in

Wal, is hoe de koppeling van deze producten kan leiden tot kostenefficiëntie en verhoogde duurzaamheid van een gebouw. “Bedrijven die zich bezighouden met duurzame woningen zijn nu heel erg gericht op zonne- en windenergie, maar waarom koppelen we dat niet gelijk aan slimme woonoplossingen? Als je nu een slimme oplossing in je woning wilt laten bouwen gaat de meter al snel lopen en kan het uren duren voordat het allemaal geregeld is. Als je alles aan elkaar koppelt ga je op termijn echter besparen en kan je efficiënter te werk gaan. Ook ga je beter om met het product. Denk bijvoorbeeld aan slimme sloten. Je sleutels raak je regelmatig kwijt, maar je telefoon heb je eigenlijk altijd bij je en raak je zelden

kwijt. Een slim slot hoef je maar een keer te installeren en kan dan voor een hele lange tijd meegaan. Je kan dus de waste verminderen door slimme oplossingen in te zetten en daardoor wordt de natuur minder belast, want er hoeven minder producten gemaakt te worden.” slimme oplossingen ook nog een stuk veiliger. “Aanbieders van smart home oplossingen houden zich continu bezig met veiligheid en hackability”, stelt Van der Wal. “Er zijn nu vooral discussies over ‘third party’ tussenkomst, waarbij iemand met hacksoftware in de buurt van je auto gaat staan wanneer jij deze opent, of bij je huis wanneer je de sleutel op tafel hebt gelegd. Deze kan met die software dan de code Daarnaast zijn

uitlezen en daarmee de sloten openmaken. Echter, dat kan nu voorkomen worden door de software zo te ontwikkelen dat de code elke keer als je de deur open wilt maken verandert. De hacker heeft dan dus niets aan de code die deze uitgelezen heeft, dus dat maakt het heel veilig. Hiermee kan je ook nagaan wie er aan je deur probeert te komen en wanneer er iemand binnenkomt.

vooral zijn energierekening laag wil houden. In al deze uitdagingen kan domotica een belangrijke rol spelen. Om dat te laten slagen moeten ontwikkelaars van dit soort slimme systemen de samenwerking aangaan met de bouw en de installateursbranche. Als uiteindelijk de hele markt overgaat op smart home oplossingen dan wordt het ook een stuk effectiever en efficiënter qua kosten.”

slimme woonoplossingen groots uit te gaan rollen dus. Echter, voor het zover is moet de markt wel mee in deze beweging. “De bouw staat voor allerlei grote uitdagingen, waaronder de vraagstukken omtrent stikstof en PFAS”, vertelt Van der Wal. “Aan de andere kant heb je de consument die

De bouw staat voor allerlei grote uitdagingen, waaronder de vraagstukken omtrent stikstof en PFAS.

Reden genoeg om

ADVERTENTIE

Safety with ease, everywhere DENSMARTHOME .COM

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR

analysenederland.nl

Steeds vaker consumeren we onze content online via sociale media.

Blockchain als basis voor content on demand Digitale Transformatie

Steeds vaker consumeren we onze content online via sociale media. We kijken video’s op YouTube, reels op Instagram en filmpjes op TikTok, en zien hierbij menig influencer de revue passeren. De ene keer vinden we het fantastisch wat we zien, de andere keer wat minder, maar in de toekomst zou het zomaar kunnen dat we, met behulp van de blockchain, enkel nog content zullen zien die perfect aansluit bij wat we graag willen zien. Content on demand dus. Tekst: Marjon Kruize Foto: Unsplash

u we steeds

meer

van onze tijd besteden op social media, komen ook steeds meer de mindere kanten van deze platforms aan het licht. “Privacy is daar een belangrijk voorbeeld van”, vertelt Michiel Ipenburg, oprichter van social media platform SocialBlox. “Men krijgt steeds meer het ‘big brother

krijgen namelijk vaak de vraag een bepaald soort content te maken, maar het blijkt lastig te bepalen wie hierin de eerste stap gaat zetten. “Stel, een YouTuber wordt gevraagd om langs te komen op een bepaalde locatie en hier een filmpje over te maken. De partij die de uitnodiging stuurt zegt: ‘kom hier eerst maar naartoe en dan krijg je na afloop, als het filmpje gemaakt is, het geld’. De YouTuber wil echter zeker zijn dat hij of zij betaald wordt en wil dus liever vooraf betaald worden. De social media platforms hebben te lang gewacht met het doorvoeren van innovaties op dit gebied, waardoor ze nu in de knel zullen komen.” Deze YouTubers

Op de huidige social media kanalen is het heel lastig om geld te verdienen, want je zit continu met een vertrouwenskwestie. is watching you’ gevoel, tot in het extreme en dat maakt dat steeds meer mensen de gevestigde platformen wantrouwen. Dat zag je bijvoorbeeld ook aan de massale overstap van WhatsAppgebruikers naar Telegram.” voornaamste probleem met de sociale media, aldus Ipenburg, is het feit dat het voor veel content creators op deze platformen heel lastig is een goed verdienmodel op te stellen. “Er zijn tegenwoordig ontzettend veel YouTubers die betaalde content creëren. Denk bijvoorbeeld aan gamers die livestreams doen op Twitch of YouTube. Op de huidige kanalen is het heel lastig om hier geld mee te verdienen, want je zit continu met een vertrouwenskwestie.” Echter, het

we er dan voor zorgen dat beide partijen wel op een goede manier kunnen samenwerken op social media? “Met behulp van blockchain”, vertelt Ipenburg. “De technologie achter de blockchain is transparant en je hebt geen toestemming nodig van een derde partij. Als ik geld naar iemand wil overmaken kan de bank dat nog tegenhouden, maar bij Maar, hoe kunnen

blockchain is dat niet het geval. Blockchain is programmeerbaar en dat betekent ook dat je bepaalde voorwaarden aan de betaling kunt stellen die verifieerbaar zijn.”

op. Ze staan immers op gelijke voet en er is geen derde partij die de transactie regelt. Ze kunnen echt gelijk oversteken.” ook tot een nieuw bedrijfsmodel voor de content creator, waarbij deze zeker kan zijn dat hij altijd de content kan maken die aansluit bij de wensen van het publiek. “We gaan nu toe naar een systeem waarin je als maker uitgedaagd wordt om dingen te maken die je kijkers echt leuk vinden”, stelt Ipenburg. “Als je nu op Instagram kijkt zie je dat heel veel mensen soortgelijke foto’s plaatsen, omdat ze denken dat dat goed aansluit bij de wensen van de kijker. Maar met behulp van blockchain kunnen de kijkers straks specifieke aanvragen doen bij hun favoriete makers. Dan zien ze bijvoorbeeld dat de maker in Parijs is en kunnen ze zeggen: ‘ik wil graag dat je een foto van de Arc de Triomphe maakt’. Zij betalen daar dan bijvoorbeeld twee euro voor, in tokens, en de maker zorgt er dan voor dat die content gemaakt wordt. Zo komt er een steeds grotere interactie En dat leidt

De social media platforms hebben te lang gewacht met het doorvoeren van innovaties op dit gebied, waardoor ze nu in de knel zullen komen. eerdergenoemde YouTuber bijvoorbeeld wel langs is gekomen, maar in plaats van een filmpje enkel een foto gemaakt heeft, dan wordt het geld teruggeboekt naar de opdrachtgever. Op zijn beurt weet de YouTuber echter zeker dat als hij de opdracht goed uitvoert, de betaling ook door zal gaan. Immers, het is vastgelegd in de blockchain en daarmee onomkeerbaar. “De transactie die gedaan wordt is definitief, en dat lost voor beide partijen de vertrouwensissues Als de

tussen volgers en content creators tot stand.”

We gaan nu toe naar een systeem waarin je als maker uitgedaagd wordt om dingen te maken die je kijkers echt leuk vinden. dan ook dat social media de volgende hype in blockchainland zullen worden. “We hebben een hype gehad rondom decentralised finance en nu gaat het heel erg over ownership met de NFT’s. Ik verwacht dat socials hierin de volgende golf gaat worden en je ziet daarin ook al van alles ontstaan rondom augmented reality en artificial intelligence om het ervaren van online content nog meer tot leven te brengen. Met blockchain als het systeem om de betalingen voor deze content mogelijk te maken.” De verwachting is

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

Het belang van een leven lang ontwikkelen: de kennis van nu is snel verouderd Opinie

Door de steeds veranderende wereld kun je niet meer stilstaan in je ontwikkeling. Naast de upgrading van de gevraagde competenties in veel functies is er ook sprake van competentieveroudering en verdwijnen heel veel beroepen. Foto: Persfoto & Pexels

competentieveroudering ontstaat omdat er door technologische en organisatorische veranderingen steeds nieuwe kennis en vaardigheden nodig zijn om je werk goed te kunnen doen. Maar daar is nog wat bijgekomen, waardoor de uitdagingen nog groter zijn geworden. In de afgelopen vijftien jaar is de pensioengerechtigde leeftijd flink naar achteren geschoven, waardoor we veel langer onze competenties op peil moeten houden dan in het verleden. Of je nu besluit om je bij te scholen of juist om te scholen. Je moet je blijven ontwikkelen. . eze

Met scholing ontwikkel

je niet alleen jezelf maar ook je bedrijf. Het volgen van een cursus of training is voor 39% van alle werkenden een stimulans om meer te leren op hun werk. Als deze kennis wordt toegepast en gedeeld heeft een groter deel van de werkenden in het bedrijf profijt van de gevolgde cursussen dan alleen de medewerkers die de cursus zelf hebben gevolgd. Zo blijkt

dat als de helft van een team een opleiding heeft gevolgd, de productiviteit van hun teamgenoten die de opleiding nog niet hebben gevolgd, met 2,5% toeneemt (De Grip, 2021).

Maar om scholing te volgen heb je ook geld nodig. Uit recente cijfers van de AWVN blijkt dat hier ook nog veel kansen liggen. te investeren in scholing. Maar om scholing te volgen heb je ook geld nodig. Uit recente cijfers van de AWVN blijkt dat hier ook nog veel kansen liggen. Ruim 2,2 miljoen medewerkers beschikken over een persoonlijk ontwikkelbudget. In totaal investeren werkgevers €1,5 miljard in scholing en ontwikkeling. Echter, dit bedrag wordt nog maar beperkt ingezet door werkenden. Ook bereikt het nog niet alle werkenden. Hoogopgeleiden maken er vaker gebruik van dan laagopgeleiden en mensen met een vast contract weer vaGenoeg redenen om

Met een jaarlijks bedrag van duizend euro kunnen burgers zelf de regie nemen om hun positie op de arbeidsmarkt te verbeteren.

ker dan zzp’ers en flexwerkers. investeren vooral in functiegerichte scholing. Daarnaast zijn er ook nog veel branchefondsen en regionale ontwikkelfondsen. Ook de landelijke overheid wil mensen stimuleren tot het blijvend ontwikkelen van de competenties. Daarvoor introduceert zij in 2022 het zogenaamde STAP-budget. STAP staat voor Stimulering Arbeidsmarktpositie. Met een jaarlijks bedrag van duizend euro kunnen burgers zelf de regie nemen om hun positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Of je nu werkzoekend bent, geen perspectief hebt om aan het werk te blijven in je huidige beroep of sector of intrinsiek gemotiveerd bent om over te stappen naar een andere sector waar veel banen zijn. Of je in loondienst bent of zzp’er, iedere burger kan hier een beroep op doen. Werkgevers

om scholing gaat zijn er genoeg initiatieven vanuit werkgevers, branches en overheid om dat financieel te stimuleren. Daarom mijn oproep aan alle burgers. Je kennis en competenties verouderen snel. Ontwikkel jezelf, je bent zelf aan zet. Maak daarbij gebruik van je ontwikkelbudget!

Kortom: als het

Ria van ’t Klooster, Directeur NRTO

ADVERTENTIE

GR TEAATIS AN AL M YS E

Ontwikkel je team tot

creatieve intrapreneurs! Geef je team een boost met een op maat gemaakt incompany-pakket. Wakker de ondernemende en creatieve skills van je medewerkers aan en bouw aan een ijzersterk team. Ontvang nu een gratis teamanalyse en ontdek jullie talenten!

Competence Factory Al dertig jaar bereiden we professionals voor op hun

future job. Benieuwd wat we voor jouw team kunnen betekenen? Lees er alles over op onze website!

Deze actie loopt tot en met 31-12-2021 / www.competencefactory.nl | 030-2078200 / Stationsplein 90 Utrecht

Medewerkers ‘echt binnenhouden’ met innovatieve leermiddelen Krappe arbeidsmarkt vraagt maximale inzet van organisaties De behoefte aan e-learning software en

Veranderingen gaan steeds sneller en

online leerplatformen groeit in rap tempo. Achter de behoefte aan leertechnologie

organisaties en medewerkers moeten hierin meebewegen. Een trend die internationaal

ligt vaak een bredere vraag ten grondslag,

up- & reskilling wordt genoemd.’

constateert The Courseware Company. Het gaat dan niet alleen om een nieuwe manier van leren, maar ook in de o rganisatie zijn er veranderingen nodig.

Niet ontwikkelen is achteruitgang, zet in op groei en ontwikkeling. Door de krapte op de arbeidsmarkt is het

Door breder te bekijken waar verandering nodig is, kunnen bedrijven hun leertechnologie nauwer laten aansluiten bij de behoefte van medewerkers, de ontwikkelingen in de kennismaatschappij en de organisatieverplichtingen rondom compliance. Alleen technologie is dus niet de oplossing, stelt Chris Textor, directeur van de The Courseware Company. ‘Wij kijken eerst naar de behoefte van de organisatie, haar p ersoneel en de cultuur omtrent leren en ontwikkelen. De afgelopen periode zagen wij vaak dat de vraag naar een nieuwe manier van leren samengaat met de wens voor een hierop aansluitende leeroplossing.’

De vraag naar online leeroplosingen is exponentieel toegenomen. De behoefte groeit De vraag naar online leeroplossingen neemt al jaren toe. De ontwikkelingen rondom COVID-19 heeft deze ontwikkeling in een stroomversnelling gebracht, stelt Textor. ‘De lockdowns hebben bedrijven tot alternatieve online leeroplossingen gedwongen. Dit zien wij bijvoorbeeld terug in de exponentieel toegenomen vraag naar de e-learning to ontwikkelsoftware van Articulate. Hoewel deze wereldwijde bestseller altijd al populair is, is het aantal afgenomen licenties binnen Nederland in de afgelopen twee jaar ruim verdubbeld. Er wordt door organisaties meer leermateriaal zelfstandig ontwikkeld.’ Inzetten op groei en ontwikkeling Dat is niet vreemd, stelt Textor: ‘Allereerst draait het in de huidige kennismaatschappij om de kennis en ontwikkeling van medewerkers. Iets waar organisaties zich steeds bewuster van zijn.

voor organisaties steeds belangrijker om personeel vast te houden, merkt The Courseware Company. Medewerkers willen zich meer blijven ontwikkelen. Hierbij ligt de nadruk niet alleen op de kennis die nodig is in

Chris Textor - CEO van The Courseware Company

het uitoefenen van hun functie, maar juist in

Hierin wordt weergegeven wie het

het ontwikkelen van nieuwe vakgebieden, persoonlijke vaardigheden en actuele thema’s

leerplatform bezoekt, waar op wordt gezocht, vanaf welk device en op welk moment. ‘Dit

zoals vitaliteit en duurzame inzetbaarheid. Investeren in technologie om de

zorgt voor een lerende organisatie waarbij de medewerker centraal staat en zich vrij kan ontwikkelen, zijn kennis kan delen met collega’s en hierdoor betrokken is bij de laatste ontwikkelingen van de organisatie’, legt Textor uit.

medewerkers te binden en te faciliteren in hun ontwikkeling is daardoor een noodzakelijke investering geworden. Vanzelfsprekend voor medewerkers Leren via smartphones en tablets is inmiddels helemaal ingeburgerd. ‘Google en Youtube worden privé als eerste geraadpleegd wanneer iemand iets nieuws wil leren’, aldus Textor. ‘Het succes zit in het snel vinden van relevante informatie. Moderne leerplatformen, zoals Learning Experience Platforms (LXP’s) spelen hier perfect op in. Door een herkenbare interface is de drempel om zo’n leerplatform te gebruiken laag. Ze zijn ingericht op het nieuwe leren. Dat betekent dat je tijd- en plaats onafhankelijk op ieder gewenst device kunt leren, zelf content mag plaatsen en expertise kunt delen met collega's.’

Niet meer van negen tot vijf training op locatie, maar tijd- en plaats onafhankelijk leren. Het gebruik van leerplatformen is groot, net als de hoeveelheid terugkerende gebruikers, merkt The Courseware Company. Dit is goed te zien in de sterke analysefunctie die in deze leerplatformen aanwezig is.

Meerdere vragen opgelost V eel organisaties hebben moeite met het binden van medewerkers aan de ene kant en het voldoen aan compliance en verplichte opleidingen aan de andere kant. ‘Dit is vaak niet in één leeroplossing te vangen of je levert in op kwaliteit en functionaliteit. Daarom komen wij bij de vraag naar een online leeroplossing het liefst zo vroeg mogelijk in lee gesprek met onze klant. Op die manier kunnen we hen beter adviseren. En soms betekent het ook dat we moeten concluderen dat wij niet de juiste oplossing bieden. Een eerlijk advies staat bij ons voorop, zodat we duurzame relaties met onze klanten opbouwen op zowel inhoud als relatie’, aldus Textor. Deze aanpak werpt zijn vruchten af, volgend jaar viert The Courseware Company namelijk haar 25-jarig jubileum. ‘Ik ben er trots op om in gesprekken met onze klanten de waardering te horen over onze leeroplossingen en professionaliteit van onze consultants.’

The Courseware Company viert in 2022 haar 25-jarig jubileum.

Jouw expert in leer- en kennistechnologie Kijk voor meer informatie op courseware.nl/fd

20 Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

Op de particuliere marketing, communicatie en creatie opleiding worden dezelfde kosten gemaakt per student voor dezelfde vier studiejaren, maar wordt dit niet gefinancierd door de overheid.

“Naast inhoud is persoonlijke ontwikkeling net zo belangrijk” Onderwijs

Leerlingen moeten al op zeer jonge leeftijd een profiel kiezen op de middelbare school. Op basis van deze keuze wordt de studie bepaald en daarmee ook welk beroep later kan worden uitgeoefend. Een keuze die heel erg moeilijk is, zeker wanneer leerlingen nog jong zijn en volop hun interesses aan het verkennen zijn. Tekst: Féline van der Linde Foto: Pexels

ook belangrijk om hen tijdens de studie te begeleiden op persoonlijk vlak en te zorgen voor een breed studiepakket. Het bieden van et is dan

een brede integrale studie, zoals de studie marketing, communicatie en creatie van The New School zorgt ervoor dat de studenten niet voor één specifiek beroep worden opgeleid en gedurende hun studiejaren erachter kunnen komen welke richting zij op zouden willen gaan en dat vervolgens ook kunnen doen. Op persoonlijk vlak worden de studenten tijdens deze studie op verschillende manieren geholpen. Allereerst door het feit dat de klassen klein zijn en maximaal vijftig studenten per jaar worden toegelaten. Zo heeft de docent de volledige aandacht voor elke student in zijn of haar klas. dat de opleiding particulier is, in de vorm van een stichting, goed geaccrediteerd door de Daar tegenover staat

Op persoonlijk vlak worden de studenten tijdens deze studie op verschillende manieren geholpen. overheid, zonder winstoogmerk, waardoor het geld dat binnenkomt wordt ingezet voor het onderwijs dat gegeven wordt. Bij een reguliere hogeschool liggen de kosten die gemaakt worden voor één student tussen de 45-50.000 euro voor vier studiejaren. Dit wordt vervolgens door de overheid gefinancierd. Op de particuliere marketing, communicatie en creatie opleiding worden dezelfde kosten gemaakt per student

voor dezelfde vier studiejaren, maar wordt dit niet gefinancierd door de overheid. Dit houdt in dat de studenten, en hun familie, dit gedeeltelijk of helemaal zelf moeten financieren. Studenten die voor deze opleiding kunnen en mogen kiezen en deelnemen zijn dan ook erg bevoorrecht. En daar zijn de studenten zich goed bewust van. De Duitse term Bildung, de

vorming tot zelfstandige, vrij en goede persoonlijkheden, staat centraal bij de opleiding. En naast persoonlijke ontwikkeling wordt er ook aandacht besteed aan de professionele ontwikkeling. Het doen van twee stages, in het derde en vierde (laatste) studiejaar aan de The New School is dan ook verplicht. Met de stages brengen de studenten

hun kennis in de praktijk en bouwen hiermee ook een netwerk op die van pas kan komen in hun latere carrière. In principe kan iedereen met een MBO-niveau 4, havo of VWO diploma aan de studie beginnen. De toekomstige studenten moeten alleen van tevoren een taal- en rekentoets maken. Dit is niet bindend, maar een aantal vakken zijn economisch van aard. Het is dan noodzakelijk om een goede basis rekenvaardigheid te hebben. Voordat studenten worden toegelaten wordt er een gesprek aangegaan met de toekomstige student. Het is voor beide partijen belangrijk om vooraf in te kunnen schatten of de opleiding een goede match is met de student voor vier succesvolle studiejaren, voor beide partijen. Via verschillende voorlich-

tingsbijeenkomsten en een dagje meelopen om de sfeer te proeven en alvast kennis te maken met medewerkers en studenten, kun de toekomstige student erachter komen of het echt de opleiding is die past.

Voordat studenten worden toegelaten wordt er een gesprek aangegaan met de toekomstige student. opleiding waar inhoud, persoonlijke aandacht, het doen van onderzoek en het opdoen van praktijkervaring centraal staan is de toekomstige creatieve student klaar voor een succesvolle toekomst. Met een brede

ADVERTENTIE

Wij brengen jouw merk naar de juiste doelgroep Het is onze missie om jouw merk als marktleider neer te zetten in de meeste gerespecteerde distributiekanalen. Wij zorgen dat je boodschap jouw doelgroep bereikt en een impact op hen heeft.

Meer weten? www.europeanmediapartner.com

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR

analysenederland.nl

Wees niet bang voor het dal, want juist daar kan je kracht tonen Onderwijs

Veel van ons onderwijs krijgen we van leraren en professoren. Mensen die jarenlang gestudeerd hebben op een bepaald onderwerp en de juiste didactische vaardigheden in huis hebben om dit op de juiste manier over te brengen op studenten. Maar naast leren van deze professionals, is er nog een andere groep mensen waarvan we een hoop kunnen leren. De mensen die in hun vakgebied tot de absolute top behoren. Tekst: Marjon Kruize Foto: Persfoto

de meest pure vorm van onderwijs. De Griekse filosofen die de jonge jongens hun wijsheden meegaven om ze zo slimmer te maken. Het is wat journalist en presentator Twan Huys zeventien jaar geleden inspireerde om te beginnen met het programma College Tour, waarin studenten ‘college’ volgen van inspirerende personen en hen vragen kunnen stellen. “Ik kom zelf uit een onderwijsfamilie, mijn vader was leraar Engels op een middelbare school. Als ik terugkijk zie ik toch wel dat dat onderwijs-DNA ook in mij zit.” igenlijk is het

het programma College Tour geboren. “Ik heb dat toen verzonnen omdat ik behoefte had aan verdieping”, stelt Huys. “Ik

kwam net terug uit Amerika en had als journalist jarenlang het avontuur nagejaagd. Nu wilde ik iets anders. Het viel me op dat het publiek in Nederlandse talkshows vaak als een soort ‘applausmachine’ werd gebruikt. Bij de talkshows en de spelshows zat men er eigenlijk alleen maar om passief deel te nemen aan het programma. En dat gold nog sterker voor de jonge generatie. Er was bijna niets voor mensen die studeerden aan hogescholen of universiteiten en wat er wel was, zoals Spuiten en Slikken, was eenrichtingsverkeer. Dat vond ik jammer.” een programma waarin je als interviewer ruimte schept om het publiek de kans te geven de vragen te stellen die zij graag beantwoord zien? “Ik ben echt een wisselwachter en ben er vooral om te zorgen dat er een gesprek ontstaat tussen de gasten en de studenten. De gasten weten zodra ze opWant, waarom niet

komen, door het middenpad met een groot applaus, dat ze er echt zijn om de studenten iets bij te brengen en de studenten zijn altijd enorm leergierig en soms kritisch. Onlangs hadden we de president van Suriname, Chan Santhoki, in het programma en de studenten die naar die uitzending kwamen hebben scherpe vragen gesteld over zijn beleid en het land. Het zijn geen makke schapen die hun bewondering komen uiten, ze zitten daar echt om iets te leren. Voor de gasten is dat aan ene kant heel fijn, want ze weten dat ze niet in een cynische situatie terechtkomen waarin een interviewer ze in de val probeert te lokken, maar ze moeten het publiek wel weten te betoveren en inspireren.” trekt het programma al jarenlang volle zalen. “Van iedere gast kan je weer iets nieuws leren, maar wat ze allemaal gemeen hebben is dat ze al heel lang Op die manier

ervaring hebben met hun beroep”, stelt Huys. “Ze hebben allemaal een lange carrière met heel veel ups en downs. De meeste mensen zien Louis van Gaal, Whoopi Goldberg en Margaret Atwood en denken dan dat het één groot succesverhaal is, maar de meeste carrières verlopen met pieken en dalen. Hoe ze zich uit die dalen hebben getrokken, dat is enorm inspirerend. De slotvraag van het programma is altijd: ‘Wat is het beste advies voor de mensen thuis en de studenten in de zaal?'. Dat levert zeer uiteenlopende adviezen op, maar er is gemene deler. Succes regelt zichzelf wel, dat is geweldig en daar moet je van genieten. Maar de vraag is hoe je om gaat met het dal, de grillige periode in je leven. Een gast die ik heel graag in de College Tour stoel had gehad, Winston Churchill zei het zo: ‘Success is not final, failure is not fatal. It is the courage to continue that counts’.”

En dus werd

Twan Huys en Margaret Atwood in College Tour.

Vragen aan Jannie Takkebos

Jannie Takkebos Oprichter van JANZ

Onderwijs

Veel mkb-bedrijven in de brede technologische industrie zijn op basis van excellent vakmanschap uitgegroeid tot wat ze nu zijn. Wat ze doen kunnen ze heel goed, maar ze vergeten zich soms voor te bereiden op de toekomst en na te denken over de vraag hoe ze hun mensen daarvoor klaargestoomd krijgen. En dat moet eigenlijk anders. Tekst: Marjon Kruize Foto: Persfoto

Waarom zou leren en ontwikkelen onderdeel moeten worden van de bedrijfsstrategie? “Er zijn verschillende maatschappelijke ontwikkelingen die bedrijven dwingen om op een andere manier te gaan werken. Om ook in de toekomst je bestaansrecht te houden zal je als bedrijf moeten anticiperen op die nieuwe ontwikkelingen. Daarnaast speelt ook de krapte op de arbeidsmarkt een belangrijke rol. Omarm deze ontwikkelingen en kijk hoe je je medewerkers daarop in kan zetten. Zo kan je samen met hen ook in de toekomst de gewenste diensten blijven leveren.” Hoe doe je dat dan? “Heel plat gezegd zie je dat deze werkgevers vaak heel goed zijn in hun technische werk, maar minder goed in praten met elkaar en onderlinge samenwerking faciliteren. Dan kan je zeggen: ‘je moet gewoon beter gaan communiceren’, maar dat is zo makkelijk nog niet. Zet leren en ontwikkelen in als bedrijfsstrategie en ga stapsgewijs te werk. De verandering naar beter communiceren en samenwerken en daarmee het ‘leren van elkaar’ mogelijk maken is echt een verandertraject. Zoiets groots pak je aan met kleine stapjes. Gesprekken daarover en aansluitende interventies op de ontwikkeling van de medewerkers én de leidinggevende zijn een goed begin.” Waar lopen bedrijven nu op vast? “Veel bedrijven leven in de waan van de dag en anticiperen niet voldoende op wat er speelt. Leidinggevenden trappen vaak in de valkuil alles zélf te willen blijven doen. Nagenoeg alle werkgevers die wij spreken zeggen: ‘Wij streven naar het leveren van heel goede kwaliteit, maar dat lukt nog niet omdat onze mensen niet goed samenwerken/niet vooruitdenken/zich niet betrokken voelen…’ et cetera. Het is aan deze werkgevers om hun mensen in beweging te krijgen. Het meenemen van je mensen in jouw plaatje van de doelen van je bedrijf zorgt voor vooruitgang en werkplezier, omdat iedereen kansen krijgt en flexibeler inzetbaar wordt. Mijn advies aan bedrijven? Ga niet zitten wachten, maar begin nú met stappen ondernemen als je in toekomst wil blijven bestaan.” ADVERTENTIE

Veel scholen worstelen met het onderwijs in begrijpend lezen. Er wordt gewerkt met een methode, er is een doorgaande leeslijn, maar toch: de resultaten voor begrijpend lezen zijn onvoldoende. Herken jij dit ook? Ga eens aan de slag met Tekstenlab, een vernieuwende methodiek voor eﬀectief leesonderwijs voor leerlingen in het basis- en voortgezet onderwijs. Ingedeeld naar thema en referentieniveau In Tekstenlab vind je meer dan 800 interessante Nederlandse én Engelse teksten. De teksten zijn ingedeeld in thema’s en naar referentieniveau en voorzien van printbare werkbladen en afwisselende verwerkingsvormen. Doordat alle thema’s in Tekstenlab teksten op verschillende niveaus bevatten, kan het materiaal eenvoudig gediﬀerentieerd worden ingezet. De tekst staat centraal Het uitgangspunt van Tekstenlab is dat de tekst centraal staat. De tekst moet de nieuwsgierigheid van de leerling opwekken. De leerling leest een tekst op zijn of haar eigen niveau en maakt daar (eventueel) relevante en zinvolle oefeningen bij. Die oefeningen zijn niet bedoeld als ‘vragen achteraf’, maar bieden vóór, tijdens en na het lezen handvatten aan de leerling om het natuurlijk leesgedrag te stimuleren. Met Tekstenlab richt je je niet alleen op het bevorderen van het begrijpend lezen, maar zet je ook in op de leesbeleving en leesmotivatie van leerlingen.

Scan de QR code Demo Tekstenlab en vraag de gratis Wil je de teksten en werkdemo aan bladen in Tekstenlab bekijken? Vraag dan de gratis demo aan en ontdek of deze methodiek voor eﬀectief leesonderwijs past bij jouw school. LEES>> Liever kant-en-klaar materiaal? Onze tijdschriften LEES>> met werkschriften op verschillende niveaus kun je kant-en-klaar bestellen. In een editie van de LEES>> is het materiaal voor zo’n tien lessen in een oplopend leesprogramma bijeengebracht en mooi vormgegeven. Ben je nieuwsgierig naar de LEES>>? Vraag een gratis zichtzending aan.

22 Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

Een leven lang leren is noodzakelijk De maatschappij verandert snel en dat betekent ook dat wat er gevraagd wordt van (toekomstige) werknemers snel veranderd. Een leven lang leren wordt dan ook het ‘nieuwe normaal’. Hoe kan men het beste een leven lang leren en waarom is dat noodzakelijk?

wat je moet doen. Ook de onderwerpen die je minder leuk vindt horen vaak bij het verplichte schoolprogramma. Op de universiteit kun je gewoon een studie doen die je zelf leuk vindt, het is bijvoorbeeld niet dat je verplicht nog talen of gym moet doen.” Laurent Simons Voltooide al op elfjarige zijn eerste bachelor studie Hoe heb je het volgen van een universitaire studie/opleiding (op jonge leeftijd) ervaren? Welke voordelen/nadelen had het voor jou?

“Het voordeel van een universitaire studie is dat je je dag kan indelen zoals je het zelf wil. Alles mag maar niets moet. Dat is een groot verschil met school, waar er bepaalt wordt hoe je dag wordt ingedeeld en

Tasien Joeman Voltooide vijf (universitaire) studies in vier jaar tijd Hoe heb je het volgen van een universitaire studie/opleiding (op jonge leeftijd) ervaren? Welke voordelen/nadelen had het voor jou?

“Ik heb het volgen van meerdere studies tegelijkertijd als heel positief ervaren. Ik had het erg naar mijn zin, maar er waren zeker drukkere periodes waarin ik overuren

Wat houdt een leven lang leren voor jou in?

“Ik denk dat er niet veel keuze is, het tijdperk dat je een diploma haalde en veertig jaar met dat diploma bij een bedrijf ging werken tot aan je pensioen, is voorbij. Je wordt nu beoordeeld en beloond op basis van de bijdrage die je dagelijks levert en de technologie gaat zo snel vooruit dat het heel moeilijk is om bij te benen zonder jezelf steeds bij te scholen. En dan nog behoor je tot de massa. Maar moest draaien. Heel af en toe heb ik mij weleens afgevraagd of ik nog wel door wilde gaan, maar als je ergens aan begint vind ik dat je het ook moet afmaken. Mijn doorzettingsvermogen en energie haalde ik meestal uit mijn reis in de avond terug naar huis. Waarbij ik reflecteerde op de dag en kon zeggen dat het een intensieve, maar waardevolle dag is geweest. Maar ook een dag die voor veel andere jongeren in minder ontwikkelde landen niet is weggelegd. Daarom moest ik er alles uit proberen te halen, omdat het een gift is waar ik dankbaar voor moet zijn.” Wat houdt een leven lang leren voor jou in?

“Ik ben iemand die altijd opzoek is naar een uitdaging.

als je een trendsetter wilt zijn en revolutionaire veranderingen wilt doorvoeren moet je nog tien stappen verder zijn. Dus ja het klopt, ‘stilstaan is achteruitgaan’. Ik vind dat mensen het beste in zichzelf naar boven moeten halen. Iedereen is wel getalenteerd in iets. De één kan heel goed tennissen, een ander kan hele spannende boeken schrijven en weer een ander kan hele mooie kunstwerken maken. Mijn talent is dat ik heel goed ben in kennis vergaren en verwerken. Iedereen op aarde kan en moet op zijn eigen manier een bijdrage leveren aan de samenleving.” Hoe zou je anderen willen inspireren om een leven lang te leren?

“Ik zou mensen willen inspireren om out of the box

Uitdaging is uniek, dat zorgt voor energie en zelfvoldoening, maar tegelijkertijd ook een stilzwijgende negatieve kant kennen. Voor mij is een leven lang leren jezelf uitdagen. Ik vergelijk het graag met een piloot, hoe hoog ga je vliegen en waar wil je naartoe. Dit zijn elementen die je vrij kan bepalen. Maar waar je ook naartoe vliegt, zorg dat je altijd het vliegtuig in de lucht probeert te houden, laat je bemanning niet in de steek en geniet vooral van de reis. Op dit moment werk ik bij een advieskantoor en merk ik dat je op de werkvloer ook heel veel kan leren. Niet alleen theoretische kennis, maar ook praktische skills van mensen op de werkvloer kunnen je heel veel brengen.

te denken, een logisch gevolg daarvan is een leven lang leren en innoveren. Bijna iedereen die iets baanbrekends heeft gedaan, werd door hun omgeving voor gek uitgemaakt. Tot ze eenmaal hadden bereikt wat ze wilden en plots wil dan iedereen op die trein stappen. Denk maar aan Tesla (Elon Musk, hoe vaak stond hij niet op het randje van faillissement en had hij moeite om investeerders te vinden? Nu is zijn marktwaarde meer dan bijna alle grote gevestigde merken samen). Wat mij ook opvalt bij Elon Musk is dat hij ondanks datgene dat reeds is ontwikkeld en het succes en vermogen dat ze hebben opgebouwd, hij zichzelf steeds verder ontwikkeld en leert in andere gebieden.”

Er zijn dus heel veel verschillende manieren om jezelf te ontwikkelen. In mijn optiek begint het met je houding. Stel je jezelf nederig op dan kun je het beste leren en daarmee jezelf ontwikkelen.” Hoe zou je anderen willen inspireren om een leven lang te leren?

“Voor een leven lang leren hoef je niet per se altijd in de boeken te duiken. Blijf je nieuwsgierig en kritisch dan zijn er vele manieren om te blijven leren en ontwikkelen. Vraag jezelf daarnaast af wat je zou willen leren en vooral waar. De plek waar je iets leert en van wie is van grote invloed op hoe jezelf gaat ontwikkelen en kunt opbloeien. Vooral de wisselwerking tussen beide is heel waardevol.”

Pieter van Duijnhoven Voltooide MBA Business School Nederland naast zijn baan Hoe heb je het volgen van een universitaire studie/ opleiding (op jonge leeftijd) ervaren? Welke voordelen/ nadelen had het voor jou?

“Ik ben een nieuwsgierig persoon. Pas op latere leeftijd, tijdens mijn carrière, is de behoefte ontstaan om mij verder te gaan verdiepen. Hoe verder je in je carrière komt en langer bij een bedrijf werkzaam bent hoe groter, bij mij, de behoefte werd om mij verder te gaan ontwikkelen. Gelukkig stimuleerde mijn werkgever mij hierin en ben ik gestart met mijn MBA Business School Nederland. Wat ik daarbij prettig vond was allereerst de steun van mijn werkgever en daarnaast kon ik mijn studie tijd thuis zelf indelen. Plenaire bijeenkomsten waren één keer in de maand op vrijdag en zaterdag.” Wat houdt een leven lang leren voor jou in?

“Ik was niet van jongs af aan al bezig met continu (willen) leren. Uiteraard heb ik mijn school en studie afgemaakt, maar pas later

merkte ik het belang van het leren pas echt. Wil je je verder ontwikkelen in een baan of bedrijf dan je moet je willen leren. Soms loop je vast en dan kan een cursus en opleiding je helpen, waar jij niet alleen, maar ook je werkgever profijt van heeft.” Hoe zou je anderen willen inspireren om een leven lang te leren?

“Persoonlijk ben ik op een hoger niveau gekomen door de studie naast mijn werk. Ik ben mijn carrière bij een groot Amerikaanse bedrijf gestart en heb inmiddels verschillende functies bekleed. In de loop der tijd kwam ik erachter dat ik relevante kennis en theorie miste, er waren een aantal zaken die ik niet leerde of kon leren vanuit de praktijk. De MBA studie heeft mij kennis gebracht om zo goed gefundeerde beslissingen in mijn dagelijkse werkzaamheden te kunnen nemen. Mis je dus iets in je werk dan is het zaak hierop te reageren om verder te kunnen komen.”

ADVERTENTIE

STUDEREN VOOR EEN TOEKOMST IN COMMUNICATIE EN MARKETING? O.A. PUBLIC RELATIONS, RECLAME, NIEUWE MEDIA, JOURNALISTIEK, MARKETING, CREATIEVE SECTOR, EVENEMENTEN EN WEBDESIGN. -

AL MEER DAN 30 JAAR KWALITEITSONDERWIJS EEN PRAKTIJKGERICHTE, INNOVATIEVE OPLEIDING MET EEN BREED LESAANBOD VEEL CONTACTUREN: IN JAAR EEN EN TWEE BESTEED JE VIJF DAGEN PER WEEK AAN LESSEN, OPDRACHTEN EN PROJECTEN. IN JAAR DRIE EN VIER: TWEE GOEDE STAGES, EEN HALF JAAR VERDIEPENDE COLLEGES EN JE AFSTUDEEROPDRACHT DOCENTEN DIE ALS PROFESSIONALS IN DE PRAKTIJK WERKEN DE MOGELIJKHEID TOT HET BEHALEN VAN HET INTERNATIONAAL ERKENDE CAMBRIDGE-DIPLOMA ONDERWIJS GERICHT OP EEN BREDE ALGEMENE ONTWIKKELING EN CREATIVITEIT; ONMISBAAR IN HET WERKVELD KLASSEN MET MAXIMAAL 15 STUDENTEN VEEL AANDACHT VOOR JE PERSOONLIJKE ONTWIKKELING EN STEUN BIJ HET STUDEREN INDIVIDUELE BEGELEIDING DOOR ONZE STUDIECOACHES DE ERVARING DAT ONZE AFGESTUDEERDEN GOED TERECHT KOMEN OP DE ARBEIDSMARKT

THE NEW SCHOOL HEEFT BIJ HAAR HERACCREDITATIE TOT 2025 ALS EERSTE IN NEDERLAND VAN DE NVAO HET BIJZONDER KENMERK BILDUNG (PERSOONLIJKE ONTWIKKELING) GEKREGEN. IN 2019 BEOORDEELD DOOR HET VISITATIEPANEL MET ‘GOED’ IN DE ZESJAARLIJKSE HERACCREDITATIE.

THE NEW SCHOOL FOR INFORMATION SERVICES PARTICULIERE HBO MET STUDIEFINANCIERING JAN LUIJKENSTRAAT 98, 1071 CV AMSTERDAM 020 - 471 17 87 | INFO@THENEWSCHOOL.NL WWW.THENEWSCHOOL.NL KIJK VOOR DE OPEN AVONDEN OP ONZE WEBSITE. AL GEÏNTERESSEERD? NEEM GERUST CONTACT MET ONS OP!

TNS 265 x 125 mm.indd 1

20-10-2021 12:00

Nijpend personeelstekort in de zorg Leer voor Beter! In de zorg heerst een enorm personeelstekort. Dat geldt voor alle zorgprofessionals, zoals verpleegkundigen en verzorgenden in het ziekenhuis, als ook in de thuiszorg en in huisartsenpraktijken. En dus is het zaak daar in het onderwijs extra aandacht aan te besteden, bijvoorbeeld om de zorgprofessional van de toekomst een opleiding op maat aan te bieden.

Irma van der Velden Directeur Onderwijs en Kwaliteit bij Breederode Hogeschool. “Vanuit DeRotterdamseZorg kregen we de vraag of we op zoek konden gaan naar een manier om meer studenten in de zorg op te leiden voor de regio”, vertelt Irma van der Velden, directeur Onderwijs en Kwaliteit bij Breederode Hogeschool. “Wij hebben toen met de hoofden van de afdelingen P&O en Opleidingen de koppen bij elkaar gestoken om te kijken hoe we deze opleidingen met name voor zij-instromers aantrekkelijker konden maken. Bijvoorbeeld met een voortraject van twee maanden waarbij het onderwijs op de zaterdag of de woensdagavond gevolgd kan worden, zodat men een huidige baan nog niet hoeft op te zeggen en kennis kan maken met de zorg. Aan het eind van deze twee maanden geven de studenten een presentatie, maken ze een toets en beslissen ze of ze voor de zorg kiezen. Daarna

starten ze met de opleiding, in dit geval HBO-V.” De opleiding is uitdagend en prikkelend. “Als zorgmedewerker in opleiding loop je mee op de afdeling en sta je artsen en verpleegkundigen bij”, stelt Van der Velden. “Je zit een dag in de week in de schoolbanken en de rest van de week ben je op de afdeling aan het werk. De studenten die we nu hebben zijn zeer gemotiveerd en er is sinds oktober vorig jaar niemand uitgevallen.” Daarnaast is de opleiding ook interessant voor mensen die reeds in de zorg werken. “Veel zorgorganisaties hebben moeite om het personeel te behouden”, stelt Van der Velden. “Om die binding met het bedrijf te verbeteren is, naast een goed salaris en goede arbeidsvoorwaarden, het bevorderen van de deskundigheid ook heel belangrijk. Als zorgmedewerker wil je interessant werk blijven doen, bijdragen aan een betere gezondheid van de patiënt en stappen in je carrière maken. Ook voor hen kunnen we een traject op maat maken waardoor ze binnen de organisatie kunnen groeien. We proberen met onze opleidingen dan ook aan te sluiten bij de kernwaarden van de organisatie, waardoor de binding tussen bedrijf en werknemers sterker wordt.” Breederode Hogeschool biedt verschillende opleidingsniveaus aan, waardoor er voor iedereen een passende opleiding in de zorg te vinden is. “We zijn recentelijk geïntegreerd met OPPstap Zorg en Welzijn (MBO opleidingen) en Latona Trainingen (triage trainingen en opleidingen) waardoor we binnen zorg en welzijn de enige opleider in Nederland zijn die niveau één tot en met zeven aan kan bieden. Denk daarbij ook aan verkorte trajecten voor MBO-verpleegkundigen, doktersassistenten en opleidingen in de gehandicaptensector, fysiotherapie etc. En een flink aantal opleidingen is tevens gewaardeerd op NLQF niveau. Je kunt bij ons een compleet traject doen en doorstromen als je nog niet uitgeleerd bent. Daarnaast zijn de groepen klein, waardoor de lijntjes tussen de studenten en de opleiders kort zijn. Het is dus echt onderwijs waarin we zorgen dat je beter wordt in wat je doet!”

Zorg en welzijn staan nooit stil, daarom is het zaak om aandacht te blijven besteden aan het ontwikkelen van zorgprofessionals. Dit geldt voor de continue instroom aan zorgprofessionals, maar ook aan het beperken van de uitstroom. Om dit te realiseren zijn er meer mensen in de zorg nodig en willen we zorgprofessionals de juiste tools geven om zich te blijven ontwikkelen. Uiteindelijk willen we allemaal dat iedereen gezond is en blijft en zich goed voelt. Opleidingen per vakgebied • Huisartsenzorg & Triage: o.a. Praktijkondersteuner Huisartsenzorg, Praktijkmanager, Triagist & Doktersassistent • Verpleeg- en Verzorgingshuizen & Thuiszorg: o.a. Helpende, Verzorgende Individuele Gezondheidszorg, Verpleegkundige MBO 4, Casemanager Dementie, Dementie op jonge leeftijd • Fysiotherapie & Arbo: o.a. master Manuele Therapie, master Kinderfysiotherapie, Gecombineerde Leefstijlinterventie, Praktijkondersteuner Bedrijfsarts en Arboverpleegkundige • Gehandicaptenzorg, Maatschappelijke Zorg, Social Work & Psychiatrie: o.a. (Persoonlijk) Begeleider Gehandicaptenzorg, Medewerker Maatschappelijke Zorg & Social Work • Ziekenhuis & Acute Zorg: o.a. HBO-V, Overgangsconsulent, Researchverpleegkundige & Medewerker OK Vaardigheden • Onderwijs & Persoonlijke Ontwikkeling: o.a. Praktijkopleider, Teacher of Education Care & Welfare, Onderwijsassistent, Pedagogisch Medewerker Kinderopvang

Scan de QR code voor meer informatie!

24 Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

Digitale middelen verrijken het onderwijs Onderwijs

Tot begin vorig jaar werden digitale middelen nog vooral gebruikt om ons onderwijs te organiseren. Zo waren er applicaties waarin je cijfers in kon zien, je rooster kon checken en waar je informatie kreeg over bijvoorbeeld de absentie van docenten. Door de pandemie is het gebruik van digitale middelen in het onderwijs echter in een stroomversnelling geraakt. Welke plaats nemen zij nu in, in het onderwijslandschap? Tekst:Marjon Kruize Foto: Pexels

“

Wat betreft digitale

oplossingen heeft de pandemie ons twee dingen geleerd. Allereerst: er kan veel meer dan men voor mogelijk hield. Maar tegelijkertijd bleek ook dat online onderwijs het fysieke onderwijs nooit volledig zal gaan vervangen”, vertelt Jet de Ranitz, voorzitter van SURF, de vereniging van Nederlandse onderwijs- en onderzoeksinstellingen. “Digitaal onderwijs was in het afgelopen jaar eerder een soort EHBO-onderwijs, waarbij alles uit de kast getrokken werd om het onderwijs door te laten gaan, maar dit onderwijs was niet altijd op het juiste niveau. Er zijn al heel veel digitale hulpmiddelen en er wordt al goed gebruik van gemaakt, maar nu we de acute noodsituatie achter ons gelaten hebben kunnen

we echt gaan kijken hoe deze meerwaarde aan ons onderwijs kunnen leveren.”

Denk bijvoorbeeld aan virtual reality, of het behandelen van bepaalde beroepssituaties aan de hand van video. we veel leren van de afgelopen periode. “Voor sommige studenten bleek de digitale omgeving heel prettig”, stelt De Ranitz. “Zij vonden het heerlijk dat ze alles zelf in konden vullen en deden het in het afgelopen jaar beter. Echter, aan de andere kant zijn er ook studenten die bijna volledig En daarbij kunnen

van de radar zijn verdwenen. Contact met de docent en fysieke communicatie bleken echt noodzakelijk, zelfs als de student wel goed op afstand kan werken. Docenten en onderwijs moeten daarin dus een goede middenweg vinden.” wel dat digitale middelen een interessante toevoeging aan het lesmateriaal kunnen zijn. “Denk bijvoorbeeld aan virtual reality, of het behandelen van bepaalde beroepssituaties aan de hand van video, daar mogen we wat mij betreft nog veel meer gebruik van gaan maken”, vertelt De Ranitz. “Er zijn vaardigheden die je heel goed in een digitale omgeving kunt oefenen, waardoor je zelfverzekerder bent als je daadwerkelijk aan de slag Daarnaast bleek

gaat. Of samenwerkingsoefeningen waarbij je samen met je klasgenoten een opdracht moet uitvoeren. Dat kan heel goed met virtual reality of serious gaming opties.”

Je moet de studenten echt betrekken bij de ontwikkeling van deze digitale middelen, zodat ze je ook feedback kunnen geven. dan ook meer geëngageerd, stelt De Ranitz. “Ten minste, als je het op de juiste manier aanpakt. Je moet de studenten echt betrekken bij de ontwikkeling van deze digitale middelen, De studenten zijn

zodat ze je ook feedback kunnen geven. Digitale middelen moeten geen gimmick worden. Een hele dag hoorcollege is niet prettig, maar de hele dag gamen is dat ook niet. Ga als docent dus ook met je studenten in gesprek om zo te achterhalen waar en voor wie digitale toepassingen echt meerwaarde bieden en biedt het op die manier aan als aanvulling op het fysieke onderwijs.”

goed vorm te geven zodat we het onderwijs nog verder kunnen verrijken. Samenwerking is hierbij essentieel, ook om bijvoorbeeld te zorgen dat er goede afspraken over digitale veiligheid worden gemaakt met de uitgevers van onderwijssoftware. Door hier goed met elkaar over in gesprek te gaan en duidelijke kaders te stellen kunnen we hiermee echt mooie dingen doen.”

komen wat voor de onderwijsinstellingen het beste werkt worden nu, naar aanleiding van de tijdens de pandemie opgedane kennis, ook veel analyses gedaan, vertelt De Ranitz. “De pandemie heeft eigenlijk een reality check gegeven waardoor we veel realistischer verwachtingen hebben van digitaal onderwijs. Het is nu zaak dit

De pandemie heeft eigenlijk een reality check gegeven waardoor we veel realistischer verwachtingen hebben van digitaal onderwijs.

Om erachter te

Door de pandemie is het gebruik van digitale middelen in het onderwijs in een stroomversnelling geraakt. ADVERTENTIE

“Ik werd pas een goede leraar toen ik contact kreeg met de klas” Het lerarentekort los je niet alleen op met meer leraren, zegt Alex Karlas, oprichter van Test-Correct. Wat wél verschil maakt: leraren stimuleren beter te worden in hun vak. Goede docenten motiveren hun leerlingen. Dat zie je in de resultaten.

Die zorgen op hun beurt voor zelfvertrouwen en werkplezier, waardoor het verzuim naar beneden gaat. En of je een school bestuurt met goede of minder goede docenten, dat heb je als onderwijsleider zelf in de hand. Een goede leraar word je niet vanzelf. Toen ik begon als docent was ik ook geen uitblinker. Prestatiedrang, conformeren, focus op doelen in plaats van leerlingen. Maar een leerling is geen melkbus die je naar believen kunt vullen met kennis. Ze moeten er ontvankelijk voor zijn. Dat bereik je door ze actief deel te laten nemen aan het leerproces. Door ze vertrouwen te geven. Ik werd pas een goede leraar toen ik contact kreeg met de klas.

Alex Karlas

Meer kwalitatieve onderwijsuren Mijn ervaring heb ik gebruikt om CO-Learning te ontwikkelen. Een systeem dat draait om peer-review van zowel summatieve als formatieve toetsen. Het proces motiveert studenten om kritisch na te denken over mogelijke antwoorden. De verantwoordelijkheid en het vertrouwen dat leerlingen daarmee krijgen, stimuleren een actieve houding in de klas. En in de praktijk blijkt hoe discussie over toetsvragen het leerrendement verhoogt. Plus: door klassikaal te evalueren wordt een administratieve taak vervangen door kwalitatieve onderwijsuren!

Spectaculaire verbetering resultaten CO-Learning is maar een deel van ons digitale toetsingsplatform Test-Correct. Maar wel een onderdeel dat kan zorgen

voor een spectaculaire verbetering van de schoolresultaten. Op meer dan honderd scholen werken inmiddels vele leraren met onze software. Van hen horen we dat ze nu precies weten hoe elke klas, elke individuele leerling ervoor staat. Dat de druk van de ketel is omdat de handmatige rompslomp rondom toetsen is geautomatiseerd. Dat hun leerlingen zich gezien voelen. En dat laatste is misschien wel de grootste winst. Bent u benieuwd naar de mogelijkheden van Test-Correct voor uw school? We maken graag tijd voor u.

010 - 7 171 171

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR 25 analysenederland.nl

Schone lucht is essentieel.

Samen ervoor zorgen dat scholen veilige luchtventilatie hebben Onderwijs

Schone lucht is essentieel. Het afgelopen jaar heeft Nederland en de Nederlandse scholengemeenschap veel moeten leren wat betreft ventilatie. De maatregelen rondom het coronavirus maakten duidelijk hoe snel bacteriën en virussen zich door de lucht kunnen verspreiden. Tekst: Féline van der Linde Foto: Pexels

In ruimtes waar veel mensen bij elkaar zitten, zoals scholen, is een goede ventilatie van groot belang.

“

Een mens produceert

per uur al gauw zo’n 30 à 40 gram vocht”,

vertelt Nick van de Klundert, Commercieel Manager bij Panflex “Per dag is dat al gauw één à twee liter per persoon. In ruimtes waar veel mensen bij elkaar zitten, zoals scholen, is een goede ventilatie dus van groot belang om het vocht af te voeren. Naast vocht ademt ieder mens ook CO2 uit. Wordt dit niet afgevoerd, dan gaat de ruimte al gauw muf aanvoelen en krijgen bacteriën, virussen en schimmels vrij spel.”

Naast de juiste ventilatie apparatuur zijn de slangen van de ventilatie heel belangrijk. aan te leggen in ruimtes waar veel mensen aanwezig zijn Door goede ventilatie

Digitale kroniek

voorkom je dat mensen ziek worden. “Maar naast de juiste ventilatie apparatuur zijn de slangen van de ventilatie heel belangrijk. De slangen hebben vaak een harmonicavorm en daar kunnen bacteriën zich heel gemakkelijk gaan ophopen en kunnen schimmels ontstaan. Door een antibacteriële coating in de slangen is daar nu een oplossing voor gevonden. De antibacteriële coating is gebaseerd op de zuiverende werking van nanozilverdeeltjes, waardoor de slang de lucht zelf filtert en daarmee de slang schoon houdt. Zilver heeft de eigenschap dat wanneer het in aanraking komt met bacteriën en schimmels, het deze meteen ‘doodt’. Zo kunnen de bacteriën en schimmels niet groeien. Het gebruik van nanozilver in de coating van de slangen in ventilatie is veilig, niet schadelijk voor het milieu of

mens, ecologisch (het is een natuurlijk product) en heeft geen geur. Daarnaast zorgt demping in de slangen ervoor dat geluid vanuit de ventilatie of een naastgelegen ruimte wordt gedempt.”

Via wetenschappelijke experimenten is vastgesteld dat zilverdeeltjes effectief werken voor meer dan 600 ziekmakende bacteriën, schimmels, virussen, gisten en parasieten. een bewezen geschiedenis als natuurlijk antimicrobieel middel in de gezondheidszorg. Van de Klundert: “Via wetenschap-

pelijke experimenten is vastgesteld dat zilverdeeltjes effectief werken voor meer dan 600 ziekmakende bacteriën, schimmels, virussen, gisten en parasieten. In ziekenhuizen wordt dit dan ook veelal toegepast op wanden, deurklinken en lichtknoppen. Maar niet alleen in de gezondheidszorg ook in bedrijven, scholen en andere ruimten waar veel mensen aanwezig zijn is het inzetten van luchtventilatie met antibacteriële coating effectief. Zo voorkom je dat mensen ziek worden en hoeft de ventilatieslang niet schoon te worden gemaakt. Nu is het raadzaam om dit wel regelmatig te doen, maar met de antibacteriële coating is de lucht tussen schoonmaakbeurten veel schoner.”

Zilver heeft al

is er veel geschreven en gezegd over luchtventilatie. “Eén ding is duidelijk: willen we gezond Het afgelopen jaar

blijven, dan is goede ventilatie noodzakelijk. Leerlingen zitten weer in volle klassen en de winter komt eraan. Het zou zonde zijn als de ramen weer open en de jassen aan moeten blijven deze winter. Het blijkt in de praktijk nog lastig te zijn voor scholen om zorg te dragen voor goede ventilatie. Er is voldoende subsidie beschikbaar die in veel gevallen nog niet aan ventilatie wordt uitgegeven. En in sommige gevallen ontbreekt de juiste kennis. Hoe meer samenwerking en voorlichting over goede ventilatie wordt gegeven, hoe minder leerlingen ziek zullen worden.”

Een ding is duidelijk: willen we gezond blijven dan is goede ventilatie noodzakelijk.

Een zonnige toekomst voor zonne-energie Online artikel

In de toekomst zal zonne-energie een grote rol gaan spelen in de wereldwijde energievoorziening. Zonne-energie is onuitputtelijk en overal toepasbaar, wat het een zeer geschikte vorm van hernieuwbare energie maakt. Tekst: Marjon Kruizer Foto: Persfoto

olgens Solar Magazine zullen her-

nieuwbare bronnen in de komende tien jaar goed zijn voor tachtig procent van de wereldwijde groei van de vraag naar elektriciteit. Zonne-energie zal hierin een

belangrijke rol gaan vervullen. Ook in Nederland kende de uitrol van zonnestroomsystemen de laatste twee jaar een enorme groei, zo stelt TNO, en die groei zal alleen maar verder gaan doorzetten. De afgelopen jaren zijn er

vele technieken ontwikkeld om zonnepanelen op een efficiënte en rendabele manier te produceren. De uitdaging is nu om de kosten nog verder te verlagen door het rendement van zonnecellen nog verder op te voeren en de productiekosten te reduceren, zo stelt TNO. Dat kan onder andere gedaan worden door de inzet van tweezijdige zonnepanelen. Deze cellen kunnen op zee twee keer zoveel zonne-energie

opwekken, omdat ze zowel het directe zonlicht als de weerkaatsing van de zon op het water opvangen. Zonne-energie blijft zich dus voortdurend vernieuwen waardoor het nog breder toepasbaar en betaalbaarder wordt. In de toekomst zijn er echter

ook hobbels op de weg. Uiteindelijk zullen fossiele centrales dicht moeten en daar moeten we stap voor stap naartoe werken, want een belangrijk obstakel voor die transitie naar duurzame energiebronnen is de vraag of er altijd voldoende energie uit gegenereerd kan worden. Er zijn perioden waarin er geen zon beschikbaar is. Daarom is het interessant om te denken aan

Hebben we uw interesse gewekt? Het gehele artikel leest u op: analysenederland.nl

hybridisering in de industrie; een combinatie van duurzame en niet-duurzame energiebronnen, in elk geval tot in 2050 alle fossiele brandstoffen uitgefaseerd moeten zijn. Daarnaast is een groot voor-

deel van zonne-energie dat er al vele mogelijkheden zijn om zelf stappen te nemen, zo meldt Watisduurzaam.nl. Zonnestroom opwekken kan eigenlijk overal, of dat nou op het dak van een woning is, in een landbouwveld of bovenop een groot kantoorpand: we kunnen overal ter wereld zonne-energie opwekken. Zeker in combinatie met windenergie kunnen we zo een grote slag staan in de energietransitie.

26 Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

Wij kunnen er een krankzinnig mooie wereld van maken vanuit het klaslokaal

Feiten Eric van 't Zelfde was van 2009 tot 2016 rector van de OSG Hugo de Groot in Rotterdam, een school waar hij het roer volledig omgooide en de school transformeerde van ‘dramaschool’ naar een uitstekend presterende school. Hij schreef er het boek Superschool over. Van ’t Zelfde treedt sindsdien vaak als expert op bij praatprogramma’s en is een vast gezicht in het programma Dream School. Sinds augustus 2019 is van 't Zelfde werkzaam als directeur op het College De Brink in Laren.

ADVERTENTIE

Leren voor het leven “Wij willen graag dat kinderen niet alleen een 10 kunnen halen, maar zich ook een 10 kunnen voelen. Het onderwijs draait niet alleen om het halen van goede cijfers, maar moet leerlingen ook voorbereiden op de samenleving” , stelt René Karman, rector van A. Roland Holst College. Om dat te realiseren is op het A. Roland Holst College in Hilversum QUEST ’21 ontwikkeld. QUEST ’21 is al 18 jaar een bewezen vernieuwend concept voor havo- en vwo-leerlingen op het A. Roland Holst College. De afgelopen jaren is dit concept continu doorontwikkeld om leerlingen beter voor te bereiden op hun vervolgopleiding en ze te leren werken met een grote mate van zelfverantwoordelijkheid en zelfstandigheid. Zo leren ze voor het leven. “Dat doen we door ze betekenisvolle keuzes aan te bieden waarmee ze hun eigen leerdoelen kunnen opstellen”, vertelt Barry Roest, afdelingsleider QUEST ’21. “Om die leerdoelen te behalen bieden we ze modules aan. Dit zijn lessenseries die ze doorlopen in blokken van zes weken, met bijvoorbeeld een presentatie of een groot product ter afsluiting. In die zes weken werken leerlingen samen aan betekenisvolle opdrachten en projecten. Omdat ze zelf een keuze mogen maken in wat en hoe ze leren, zien we dat deze leerlingen vaak gemotiveerder zijn dan leerlingen in het reguliere onderwijs.” Je geeft de leerlingen keuzeruimte, waardoor ze zelf na gaan denken over de leerroute die ze nemen. “Daardoor nemen ze ook meer verantwoordelijkheid voor hun eigen onderwijs”, stelt

Karman. “Ik heb hiervoor dik twintig jaar in het hoger onderwijs gewerkt en je ziet daar veel studenten uitvallen doordat ze verkeerde keuzes hebben gemaakt. Daarnaast heeft een grote groep studenten ook last van faalangst of depressies omdat ze met zichzelf in de knoop raken. Door leerlingen tijdens hun middelbare schooltijd na te laten denken over de keuzes die ze gaan maken en hen die verantwoordelijkheid te bieden zijn ze beter voorbereid en starten ze met meer zelfvertrouwen in het vervolgonderwijs. Wij zien in de landelijke benchmarkgegevens dat onze leerlingen qua studiesucces bovengemiddeld scoren.” Maar hoe ziet zo’n dag er voor de leerling dan uit? “Ze starten de dag altijd met zijn allen”, vertelt Roest. “We hebben nu zestig brugklassers die elke ochtend samenkomen in de mediatheek voor coaching en begeleiding. Ze starten de dag op, hebben een gesprekje met hun coach en maken indien nodig nog wat huiswerk. Daarna werken we in blokken van 95 minuten. We starten met een verplichte module, bijvoorbeeld Nederlands, waar ze een sprookje schrijven en meer leren over mythen en sagen. Vervolgens werken ze de rest van de dag aan een of twee keuzemodules. Die modules behandelen leerdoelen uit verschillende domeinen, zoals Moderne Vreemde Talen of Mens en Natuur. Deze structuur is voor de leerlingen heel prettig.”

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR 27 analysenederland.nl

Profiel

Het lerarentekort staat met stip op probleem nummer een in onderwijsland, ook als je het aan Eric van ’t Zelfde vraagt. Maar de problemen zitten volgens de onderwijsexpert veel dieper. “Als het in de samenleving regent, giet het in het klaslokaal.”. Tekst: Jerry Huinder Foto: Persfoto & Unsplash

“

nog steeds als ik een basisschool binnenstap en ik een docent zie zitten met een pot thee en een leerling om toch nog iets even extra uit te leggen. En zo hebben we er in dit land nog steeds honderdduizenden. Onderwijstijgers die dag in dag uit naar die school komen om liefde in de maatschappij te pompen. Laten we die nou eens gaan ridderen, laten we eens stilstaan bij die mensen. Het ontroert me

Allemaal kleine dramaatjes die vanuit het systeem worden tegengewerkt om te participeren, waardoor je een parallelle maatschappij creëert. Het is tijd om docenten echt te waarderen.” Als Eric van ’t Zelfde, auteur van het boek Superschool en bekend van het tv-programma Dream School, een troonrede zou mogen schrijven over het onderwijs, dan zouden dit de eerste vijf regels zijn.

Het onderwijs gaat Van ’t Zelfde aan het hart. En hij maakt zich zorgen. Geconfronteerd met de stelling ‘Als je in Nederland voor een dubbeltje geboren bent, zorgt het schoolsysteem ervoor dat je een dubbeltje zal blijven’, is zijn antwoord dan ook een waarschuwing. “Nog niet, maar we naderen dat moment wel.” je je uit je klasse kan scholen is jarenlang heel veel leerlingen gelukt, aldus Van 't Zelde. “En daar mogen we trots op zijn. Alleen zie je nu steeds vaker dat één bepaalde groep door ons schoolsysteem uitvalt, de leerlingen uit de achterstandswijken. Die groep lukt het niet meer. Dan kan je denken: ‘Ach, boeiuh, hoeveel zijn dat er nou eigenlijk? Maar dat zijn zo’n kleine 700.000, kinderen die onder de armoedegrens leven, in een land van 17 miljoen mensen. Dat is een krankzinnig aantal. Van Sittard tot Groningen, van Amsterdam tot Rotterdam. Allemaal kleine dramaatjes die vanuit het systeem worden tegengewerkt om te participeren, waardoor je een parallelle maatschappij creëert.” De gedachte dat

Waarom zijn we dat punt nu genaderd?

“Omdat er een aantal beslissingen zijn genomen voor het onderwijs waardoor het een pijnlijke exercitie wordt voor deze leerlingen. Een voorbeeld: ooit is bepaald dat Nederlands, Engels en Wiskunde zo bepalend zijn in de ontwikkeling van de mens dat als je daar één keer een vijf voor hebt, je je diploma al bijna niet meer kan halen, want je mag maar maximaal

één vijf hebben. Dat betekent dat als die kinderen bij ons binnenkomen op het voortgezet onderwijs met een taal- en rekenachterstand van twee jaar vanuit de basisschool, er paniek ontstaat. We gaan wel aan de slag met die leerlingen, maar het lukt zelden nog. Dat wordt versterkt door het docententekort. Het antwoord is dus vaak afstroom. Van de HAVO naar het VMBO en verder naar beneden.”

Ze hebben het nu in Den Haag over nieuwe bestuursculturen, maar ik zou de vraag verder willen trekken: wat voor maatschappij willen we eigenlijk zijn. Wat zou de oplossing kunnen zijn?

“Nou, leerlingen krijgen nog steeds verplicht Frans en Duits. Nu vind ik Duits een schitterende taal, maar ik ben bijna 50 en heb het nog nooit gebruikt. Voor Frans geldt hetzelfde. En dan leert de praktijk dat de meeste leerlingen deze vakken toch laten vallen in HAVO3 of VWO4. Waarom doen we dat dan niet eerder? Want daar zit zes uur winst, die we kunnen gebruiken om te investeren in Taal en Rekenen. Dat soort gesprekken mis ik aan de onderwijstafels.” Als u de drie grootste problemen zou moeten schetsen van het huidige onderwijs voor het nieuwe

kabinet, welke zouden dat dan zijn?

“Het lerarentekort. Die staat nu op nummer 1. Het maakt namelijk op dit moment niet uit of je met goed of slecht beleid komt, want de docent die het moet uitvoeren is er niet. Ons tweede grootste probleem is de inrichting van ons onderwijsstelsel. We zouden ons vragen moeten stellen over ons curriculum, maar dat doen we niet. Waarom is maatwerk, waarin we niet meer vasthouden aan VWO, HAVO of VMBO per leerling, maar per vak, geen oplossing? Dat betekent de wet wijzigen en een goede roostermaker inhuren. Moeilijker wordt het niet, wat ze ook allemaal beweren. En onderwijskundig werkt het model. Stel nou dat ik in HAVO4 goed ben in Scheikunde, Natuurkunde en Wiskunde, maar voor Engels sta ik een 4. Dan zou ik naar het VMBO moeten, terwijl ik met al die exacte vakken een brug kan gaan bouwen in Delft. Dan verziek je de toekomst en het plezier van mensen. Laat zo’n leerling Engels op VMBO-niveau halen en de rest op HAVO-niveau. En dan geef je hem na zijn diploma extra huiswerk mee en zeg je: regel dat voor je dertigste.” En het derde grootste probleem?

“Dat zijn de mensen die over ons onderwijs gaan. Je moet experts als een Alexander Rinnooy Kan of Jeroen Dijsselbloem beslissingen laten nemen over ons onderwijs, en niet elke vier jaar iemand anders op basis van het aantal zetels dat ze behalen in de verkiezingen. Daarvan hebben we de af-

gelopen jaren wel gezien dat het niet werkt.”

Als je dat wil, dan moet je erkennen dat er een aantal maatschappelijk relevante beroepen is die daarbij kunnen helpen: de politie, zorg en het onderwijs. Wat is het eerste dat een nieuw kabinet moet doen?

“Je ontkomt er niet aan dat je ervoor moet zorgen dat er docenten bijkomen. Ze hebben het nu in Den Haag over nieuwe bestuursculturen, maar ik zou de vraag verder willen trekken: wat voor maatschappij willen we eigenlijk zijn? Willen we vervreemden, willen we polarisatie of willen we weer een warme maatschappij zijn met waarden? Dat we weer weten wie onze buurman is en dat deze niet ongemerkt zes maanden dood in zijn huis kan liggen. Als je dat wil, dan moet je erkennen dat er een aantal maatschappelijk relevante beroepen is die daarbij kunnen helpen: de politie, zorg en het onderwijs. En dan moet je ervoor zorgen dat die beroepen aantrekkelijker worden. Door bijvoorbeeld te zeggen dat je binnen die beroepen maximaal 35 procent belasting betaalt. Dan hoeven we niet meer met zijn allen te klappen op Facebook, wat eigenlijk beledigend is, maar maken we het direct beter en aantrekkelijker. En dat is nodig, want zo’n betere maatschappij begint in het

klaslokaal. Als het in de samenleving regent, giet het in het klaslokaal.”

Ik vind het dan ook belachelijk dat een Rutte niet heeft getwitterd dat Klassen zo’n belangrijke serie is en dat dit hun ogen heeft geopend en dat het hun beleid zal beïnvloeden. Tot slot: is goed basisonderwijs de oplossing voor maatschappelijke problemen?

“Ja. Als je speelt met onderwijs, speel je ook met de maatschappij. Kijk maar naar de documentaireserie Klassen (van de VPRO, red.) en je ziet het probleem. Het onderwijs is bij uitstek de partij die maatschappelijke problemen kan reguleren. Geef ons twintig leerlingen in een mooi lokaal en een paar jaar de tijd, dan kunnen we daar hele mooie mensen van maken. Wij kunnen er een krankzinnig mooie wereld van maken vanuit het klaslokaal. Ik vind het dan ook belachelijk dat een Rutte niet heeft getwitterd dat Klassen zo’n belangrijke serie is en dat dit hun ogen heeft geopend en dat het hun beleid zal beïnvloeden. Onbegrijpelijk.”

ADVERTENTIE

Elke module duurt zes weken, vertelt Roest. “We hebben nu net de eerste periode achter de rug en de leerlingen zijn heel enthousiast en vrolijk, omdat de opdrachten voor hen echt ergens over gaan. Onlangs hadden we de eerste eindpresentatie van moderne vreemde talen, waarbij de leerlingen zelf een foodfestival opgezet hebben en in het Engels of Duits moesten presenteren wat ze allemaal gemaakt hadden. Dat was ontzettend leuk om te zien. Zo stamp je niet alleen woordjes en grammatica, maar leer je er vooral ook echt iets mee te doen.” Ook de ouders zijn heel enthousiast, vult Karman aan. “Het onderwijs is weliswaar heel anders dan ze zelf hebben gehad, maar ze zien dat het werkt.” QUEST’21 is na 18 jaar nog steeds een vernieuwend aanbod naast het reguliere onderwijs. “Het biedt echt iets extra’s voor leerlingen die graag zelf hun leerroute willen bepalen”, stelt Karman. De samenleving verandert en het onderwijs verandert ook mee. Hier leren leerlingen zelf keuzes maken en zelf verantwoordelijkheid te nemen. De resultaten bewijzen dat ze dat ook kunnen. Zo zijn ze beter voorbereid op de toekomst en weten ze beter wie ze willen worden en wie ze zijn. Zo leren ze voor het leven.”

Contact: 035-6926700 - info@gsf.nl Burgemeester de Bordesstraat 82 1404 GZ Bussum

28 Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

Er gaat niets boven fysiek onderwijs

Een leven lang ontwikkelen is een gezamenlijke verantwoordelijkheid

Pieter Duisenberg Voorzitter van de vereniging van universiteiten, VSNU

Onderwijs

Onze wereld verandert razendsnel. Om als kenniseconomie concurrerend te blijven en als maatschappij grote uitdagingen aan te kunnen pakken, moet een leven lang ontwikkelen een norm worden. Van monteur tot bestuurder moet begrepen worden hoe zij vanuit hun rol kunnen bijdragen aan bijvoorbeeld de energie- en grondstoffentransitie of hoe zij gebruik kunnen maken van kansen door de digitale transformatie. Tekst: Marjon Kruize Foto: Persfoto

Thuis studeren is toch heel anders dan in het klaslokaal met je medestudenten.

Onderwijs

In de afgelopen anderhalf jaar waren we voor ons onderwijs grotendeels afhankelijk van online middelen. Lessen vonden plaats in videomeetings en studenten zaten dagenlang in hun eentje op hun studentenkamers te zwoegen. Dit alles liet ons, ondanks de wijze lessen die we uit het digitale onderwijs konden leren, eens te meer zien hoe belangrijk fysiek onderwijs is. Tekst: Marjon Kruize Foto: Unsplash

studeren. Thuis studeren is toch heel anders dan in het klaslokaal met je medestudenten, waar je kunt praten over de zaken die je interessant, ingewikkeld of juist makkelijk vindt.”

Maar juist een aantal zaken die vooral op het HBO essentieel zijn, zoals samenwerken in teams en interdisciplinair samenwerken kan je online niet meegeven.

ant je weet

soms pas wat je mist als het er niet meer is. “Bij fysiek onderwijs was dat echt het geval”, vertelt Maurice Limmen, voorzitter van de Vereniging Hogescholen. “Veel studenten voelden zich eenzaam en kampten met een gebrek aan motivatie. Dat gold natuurlijk niet voor iedereen, maar veel studenten vonden het lastig om zelf een ritme aan te houden en de juiste discipline op te brengen om te blijven

Daarnaast was het ook voor de docenten een behoorlijke omschakeling. “We hoorden veel docenten zeggen dat ze geen docent waren geworden om de hele dag achter een laptop te zitten”, stelt Limmen. “Maar juist een aantal zaken die vooral op het HBO essentieel zijn, zoals samenwerken in teams en interdisciplinair samenwerken kan je online niet meegeven.”

voordeel en ook uit het online lesgeven zijn een aantal goede dingen voorgekomen. “En die lessen moeten we ook meenemen. Er waren namelijk wel degelijk studenten en typen onderwijs waarvoor hybride lesgeven juist goed werkte. Denk bijvoorbeeld aan een groot hoorcollege. Als dat online gegeven kan worden kunnen er nog meer mensen deelnemen en daarnaast kunnen sommige studenten zich bij zo’n hoorcollege beter concentreren als ze thuis college kunnen volgen. Bijvoorbeeld omdat ze onder normale omstandigheden een extra kwetsbaarheid hebben. En ook uitlegmogelijkheden als animaties en infographics kunnen de lesstof zeer goed ondersteunen.” Daarnaast zijn bijvoorbeeld

ook de één op één ontmoetingen in het onderwijs goed online vorm te geven. “Denk bijvoorbeeld aan stagebegeleiding”, vertelt Limmen. “De stagebegeleider kan via een videomeeting gelijk even meekijken met de stagiaire en kan efficiënt meedenken.” ook in de toekomst de norm blijven, Toch zal fysiek

Echter, elk nadeel

heeft zijn

De stagebegeleider kan via een videomeeting gelijk even meekijken met de stagiaire en kan efficiënt meedenken. meent Limmen. “Er gaat eigenlijk niets boven fysiek onderwijs. De studenten kunnen beter samenwerken en kunnen gemakkelijker in contact komen met elkaar en met de docenten. Nu is het dus zaak om die combinatie van fysiek en online onderwijs goed in te richten. En dat zal voor elke opleiding weer anders zijn. Ze moeten dus bij zichzelf nagaan wat zij als opleiding precies nodig hebben om hybride onderwijs vorm te geven. De goede dingen van het digitaal lesgeven willen we natuurlijk blijven incorporeren in het onderwijs, maar wel alleen als aanvulling op fysiek onderwijs. Het doel is dat digitale hulpmiddelen een extra dimensie geven aan het onderwijs. Maar elkaar ontmoeten? Dat blijft in het onderwijs van groot belang.”

En dat betekent dat er zowel aan de vraag- als de aanbodkant een leercultuur gestimuleerd wordt. “We moeten samen zorgen dat tijd maken voor bij- en omscholing gewoon wordt in onze samenleving”, stelt Pieter Duisenberg, voorzitter van de vereniging van universiteiten, VSNU. “Dat betekent dat we aan de ene kant moeten zorgen voor een groot aanbod van opleidingen en cursussen in allerlei soorten en maten die aansluiten op de veranderingen die in onze samenleving gaande zijn. Aan de andere kant moet bijscholen bijvoorbeeld met leerrechten normaal worden gemaakt, waardoor de overheid het als onderdeel van het onderwijsbestel gaat zien. En werkgevers en werknemers moeten ook tijd en budget ervoor inruimen. Het klinkt veel vanaf waar we nu staan, maar één week bijscholing per jaar voor iedereen zou geen gekke ambitie zijn.” Vanuit het WO hebben we uiteraard een unieke positie om de inzichten van wetenschappelijk onderzoek te vertalen naar de maatschappij; niet alleen voor innovatie, maar ook voor werk. Het toegankelijk maken van wat er al is, is een belangrijke stap. “Daarom lanceren we in november een website waarin gemakkelijk gezocht kan worden naar opleidingen en cursussen van universiteiten passend bij de vraag van het bedrijfsleven. Hierin kan bijvoorbeeld gefilterd worden op ‘energietransitie’ of ‘digitale transformatie’ en dan worden alle opleidingen die daarbij aansluiten getoond. Daarnaast komt ons aanbod ook op het landelijk scholingsportal dat met het HBO, MBO en de private aanbieders samen wordt gebouwd door OCW. Maar dit is pas het begin. We zullen moeten kijken welke behoefte er is en veel nieuw aanbod moeten ontwikkelen.’’ Ook de kwaliteit van die opleidingen is van groot belang, zodat deelnemers en werkgevers uit kunnen gaan van de waarde ervan. “En dus wordt er gewerkt aan microcredentials, zodat de arbeidsmarkt ook weet waar ze op kan rekenen wanneer er met korte trajecten en modules geschoold wordt. Zeker nu onderwijs naast fysiek ook steeds meer online en hybride wordt, is het van belang dat de kwaliteitscertificering een goed beeld geeft.’’ ‘’Die leercultuur moeten we dus samen ontwikkelen werkgever, werknemer, onderwijsinstelling en overheid. Dat betekent wat mij betreft vooral samen aan de slag, want de veranderingen gaan snel en er is geen tijd te verliezen.’’ ADVERTENTIE

Toekomstbestendig werkgeverschap? Leren en Ontwikkelen als organisatiestrategie. Leercultuur - Leiderschap - Werkplekleren Kijk voor meer informatie op: www.janz.nl

www.bsn.nl

Wil jij een groots leider zijn, die succes en verantwoordelijkheid moeiteloos combineert? Maak je ook meester van onze (Executive) Action Learning MBA op basis van de 4 BSN eigenschappen van een groots leider:

Ú Is verantwoordelijk Ú Geeft organisaties vermogen tot verandering Ú Komt tot weloverwogen actie Ú Is resultaatgedreven met focus op impact Meer informatie of zelf de impact van Action Learning ervaren? Schrijf je nu gratis in voor een van onze online informatiebijeenkomsten en/of MBA Belevingssessies op 15 november en 7 december.

Of praat persoonlijk verder met onze studie-adviseur Linda Hoksbergen over de mogelijkheden en eventuele vrijstellingen, zodat je binnen 2 jaar in bezit bent van je MBA titel en

Business School Nederland (BSN) is een private business school, erkend als Nederlandse hogeschool. We zijn actief in Europa, China en Afrika. Jaarlijks behalen zo’n 400 studenten

een persoonlijke ontwikkeling hebt doorgemaakt waar je de rest van je leven profijt van hebt.

hun MBA titel. Action Learning is dé belangrijke rode draad door al onze (Executive) MBA opleidingen

studieadvies@bsn.eu,

0344-579030

en programma’s.

Business School Nederland www.bsn.nl

30 Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

Daadkracht ontbreekt voor een goede luchtkwaliteit op scholen Onderwijs

aan een betere ventilatie, maar aan het aanbrengen van pv panelen of een betere en duurzamere verwarming.”

Het afgelopen jaar is duidelijk geworden dat een gezonde luchtkwaliteit bijdraagt aan een goede gezondheid. Naast dat het voorkomt dat virussen worden verspreid, draagt het ook nog eens bij aan een lager ziekteverzuim en betere prestaties, ook op scholen.

Hoog tijd dus voor scholen om nú voor goede ventilatie te zorgen voor een goede en vooral gezonde omgeving voor leerling en leraar.

Tekst: Féline van der Linde Foto: Pexels

Komt er in een ruimte geen verse lucht binnen, dan stijgt het CO2 gehalte en kun je heel gemakkelijk virusdeeltjes of allergiedeeltjes inademen.

“

luchtkwaliteit op scholen op orde is presteren leerlingen tot wel 25 procent beter en daalt het ziekteverzuim met 20 procent”, vertelt Wouter Wijma, voorzitter Binnenklimaat Nederland. “Komt er in een ruimte geen verse lucht binnen, dan stijgt het CO2 gehalte en kun je heel gemakkelijk virusdeeltjes of allergiedeeltjes inademen. Het is eigenlijk heel simpel. Wanneer de

strengere eisen aan de subsidie, maar ook meer daadkracht kan de luchtkwaliteit op scholen verbeteren. “Er is meer geld nodig, maar dat betekent ook strengere eisen aan de scholen stellen. Zorg ervoor dat subsidie voor ventilatie alleen voor ventilatie wordt ingezet. Er is al veel voor elkaar gekregen de afgelopen jaren. Zo is er een speciale subsidie, maar er moet nog heel veel meer gebeuren, en snel. En daarvoor hebben we daadkracht vanuit politiek Den Haag nodig. Zeker nu we richting grote tekorten gaan van chips voor de ventilatoren en nog altijd veel scholieren naar huis moeten vanwege corona. Hoog tijd dus voor scholen om nú voor goede ventilatie te zorgen voor een goede en vooral gezonde omgeving voor leerling en leraar.” Meer subsidie,

Het afgelopen jaar is duidelijk geworden dat een gezonde luchtkwaliteit bijdraagt aan een goede gezondheid.

Voelt een ruimte vies, warm en plakkerig aan, dan zijn de ventilatie en de luchtkwaliteit niet in orde.”

Op dit moment krijgen scholen maar dertig procent subsidie om zorg te dragen voor een betere luchtkwaliteit. een goede luchtkwaliteit op scholen, bedrijven, maar ook thuis is De aandacht voor

helaas niet omgezet in daadkracht. “Scholen hebben dan wel massaal een CO2 meter aangeschaft, want dat werd verplicht gesteld, maar helaas is dat moment niet gebruikt om ook de ventilatie te verbeteren. En dat is een gemiste kans. De afgelopen jaren is er door de scholen gefocust op de primaire taak, namelijk het lesgeven. Geld ging in de vele gevallen naar lesmateriaal en een hoger salaris voor leraren en dat is alleen maar goed. Maar het onderhoud van de schoolpanden is hierdoor naar de achtergrond verdwenen. Uit onderzoek van het

Landelijk Coördinatieteam Ventilatie op Scholen (LCVS) is gebleken dat twintig procent van de ondervraagde scholen panden had die niet voldeden aan de bouweisen van 2012 en geen goede luchtkwaliteit hadden.” de coronacrisis enorm veel geld gegeven aan vele bedrijven om deze overeind te houden. Ook aan andere facetten, zoals het lerarentekort en het verhogen van de salarissen van de leraren, is veel geld uitgegeven. Wijma: “Daar kan ik alleen maar achter staan, maar graag zou Er is gedurende

ik willen zien dat er ook meer geld gaat naar goede ventilatie op scholen. Op dit moment krijgen scholen maar dertig procent subsidie om zorg te dragen voor een betere luchtkwaliteit. De overige zeventig procent moet de gemeente of de school zelf bijleggen, maar van welk geld? Dit zou ik graag omgedraaid zien worden: zeventig procent subsidie en een eigen bijdrage van dertig procent. Daarnaast wordt de huidige SUVIS (specifieke uitkering ventilatie in scholen) regeling die er is door scholen niet goed ingezet. In vele gevallen wordt er niet gedacht

ADVERTENTIE

OPLOSSINGEN VOOR BETERE VENTILATIE OP SCHOOL

GOED VENTILEREN GEZOND WERKEN

De laatste maanden hebben Nederlandse scholen in een korte tijd veel moeten leren over goede ventilatie. Om zo snel een overzicht te krijgen van alle mogelijkheden en oplossingen is geen kleinigheid. Daar wil Panflex u graag bij helpen. Denk daarom niet alleen aan de ventilatie apparatuur, maar ook aan alles eromheen zoals manieren om de lucht nog schoner te maken en de juiste demping.

SCHONERE LUCHT EN MINDER ONDERHOUD DOOR ANTIBACTERIËLE COATING

DENK AAN DEMPING: RUST IN DE LOKALEN

Meer info: www.panflex.nl

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR

analysenederland.nl

Van werknemers zelf werd verwacht dat zij acties verrichten om thuis veilig te kunnen werken.

Zo maak je je organisatie cyberveilig Focus

Niet alleen werd bedrijven gevraagd om voor een cyberveilige thuiswerksituatie te zorgen het afgelopen paar jaar, maar ook van de werknemers zelf werd verwacht dat zij acties verrichten om thuis veilig te kunnen werken. Dat leidde tot flink meer uitgaven om IT-systemen te beveiligen. Tekst: Féline van der Linde Foto: Arenda Oomen & Pexels

het essentieel om tweefactor authenticatie voor wachtwoorden in te stellen omdat we weten dat cybercriminelen dan vaak je organisatie overslaan wanneer je dit hebt ingesteld.”, vertelt Petra Oldengarm, directeur Cyberveilig Nederland. “Voor de werknemer is het verstandig om bijvoorbeeld een goed beveiligd wifi-netwerk te gebruiken thuis en de laptop dicht te doen als je even wegloopt wanneer je werkt met meerdere mensen in een huis. Veel werkapparaten hebben al antivirus software, maar zorg ervoor dat je die ook op je privé-apparaten installeert en heel belangrijk: houd alle apparaten up-to-date. Stel updates niet uit, want dit kan een ingang zijn voor kwaadwillende.” thuiswerken is ontzettend belangrijk geworden en blijft dat ook na COVID-19. “Maar criminelen hebben hier hun methode ook op aangepast”, gaat Oldengarm verder. “Phishingsmails maken steeds handiger gebruik van het coronavirus, waardoor mensen toch gemakkelijk op klikken. Bijvoorbeeld door een mail te laten lijken op die van een collega die snel iets nodig heeft omdat hij thuis werkt. Het afgelopen jaar zijn we alleen maar Het veilig

Petra Oldengarm Directeur Cyberveilig Nederland.

“

Vanuit het bedrijf

kan er bijvoorbeeld een veilige VPN-verbinding worden aangelegd. Ook is

afhankelijker geworden van digitale middelen. Cybercriminelen maken hier ook handig gebruik van door via de toeleveranciersketen veel organisaties tegelijk aan te vallen met ransomware. Het belang van de desastreuze gevolgen van een digitale aanval of storing moet doordringen in de boardrooms. Niet alleen de IT-afdeling moet betrokken zijn bij dit onderwerp, maar juist ook de boardroom. Digitale risico’s raken namelijk tegenwoordig vaak de primaire bedrijfsprocessen. Laat het beheersen van de cyberrisico’s daarom niet over aan de IT-afdeling.”

Als er een kwaadwillende hacker langere tijd in het systeem ronddwaalt wil je deze zo snel mogelijk detecteren en zodra er een incident is geweest dan wil je de schade minimaliseren. alleen dat je preventieve maatregelen neemt, maar ook tijdig een En zorg niet

aanval kan detecteren en goed op kan reageren, aldus Oldengarm. “Als er een kwaadwillende hacker langere tijd in het systeem ronddwaalt wil je deze zo snel mogelijk detecteren en zodra er een incident is geweest dan wil je de schade minimaliseren. Door het systeem bijvoorbeeld niet meer toegankelijk te maken voor de aanvaller, de schade zoveel mogelijk herstellen en terug keren naar de normale bedrijfsvoering. Doordat het dreigingslandschap verandert en groter en complexer wordt ontstaan er ook meer nieuwe dreigingen. Voor criminelen kan het een lucratieve business zijn omdat je vanuit huis redelijk onzichtbaar kunt opereren. Bovendien wordt het uitvoeren van aanvallen steeds gemakkelijker. Er is minder technische kennis meer voor nodig omdat je ook online bijvoorbeeld ransomaanvallen en DDOS aanvallen kunt kopen.”

Phishingsmails maken steeds handiger gebruik van het coronavirus, waardoor mensen toch gemakkelijk op klikken.

niet maar te maken met aanvallers met kwade intenties, maar heeft ook te maken met wat er door toeval gebeurt, besluit Oldengarm. “Gevaar zit ook in een ontwerpfout of softwarefout waardoor dingen mis kunnen gaan. CyberveiCyberveiligheid heeft

ligheid is een ingewikkeld onderwerp. Dit onderwerp alleen aan de techneuten overlaten kan niet meer. Bedrijfsrisico’s worden juist afgewogen in de boardroom en daar hoort cyberveiligheid ook bij.”

Cyberveiligheid is een ingewikkeld onderwerp.

32 Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

René Steuer: De truc is zorgen dat je uit je comfort zone komt.

Creativiteit en ondernemerschap leiden tot meer werkgeluk Ontwikkeling

Om als werknemer het beste uit jezelf te halen moet je eigenlijk denken als een ondernemer. Maar de creativiteit die daarvoor nodig is, die zijn we in de afgelopen decennia kwijtgeraakt. Tekst: Marjon Kruize Foto: Persfoto

een lekker kacheltje in huis, nemen een pilletje als we ons niet lekker voelen en zitten comfortabel in loondienst bij een werkgever. Echter, door deze houding worden we ook steeds ongezonder. We bewegen te weinig en we krijgen te veel slechte stoffen binnen. Het is zaak dat onze creativiteit weer aangewakkerd wordt, want dat is beter voor ons algehele welzijn.”

as getekend

Steuer, oprichter van opleidingsinstituut Competence Factory. “Vroeger was iedereen eigenlijk ondernemer”, stelt hij. “Je moest je continu creatief aanpassen aan de omstandigheden om te kunnen overleven. Maar door de opkomst van technologie hebben we die creativiteit de afgelopen jaren ingewisseld voor zekerheid. We hebben René

weer terugkrijgen, stelt Steuer. “Niet alleen in je werk, maar ook in relatie tot je lichaam. De truc is zorgen dat je uit je comfort zone komt. Bijvoorbeeld door te reizen of te sporten. Zo ga je mentaal terug naar die meer onzekere periode, maar zonder de gevaren van vroeger, want ook angst is slecht voor je creativiteit.” zekere chaos wel noodzakelijk om creativiteit te stimuleren, meent Steuer. “Als je bijvoorbeeld op reis gaat, dan ben je uit je dagelijkse structuur. Ook netwerken en het maken van connecties is buiten je comfortzone en stimuleert daarmee de creativiteit. Daarnaast is het belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Dus goed bewegen, goed eten en goed slapen om ruimte in je leven te maken Toch is een

Je moest je continu creatief aanpassen aan de omstandigheden om te kunnen overleven. ook goed nieuws, want die creativiteit kunnen we ook redelijk makkelijk Maar er is

voor creativiteit. Maar, af en toe lui zijn en een zooi gewoon een zooi laten kan ook heel goed zijn voor je cre-

Ook netwerken en het maken van connecties is buiten je comfortzone en stimuleert daarmee de creativiteit. ativiteit, het is maar net wat jou op dat moment het beste past. Er zijn ook heel veel mooie cursussen en opleidingen die dit stimuleren. Maar het is vooral belangrijk om af en toe eens buiten je comfort zone te treden en iets te doen wat iets nieuws van je vraagt. Net als een ondernemer zou ook de werknemer af en toe risico’s moeten nemen.”

daarvan? Dat je als werknemer je autonomie terugkrijgt. “Autonomie is voor ons mensen een groot goed”, stelt Steuer. “Ook voor de werknemer in loondienst, dat zag je tijdens het thuiswerken ook al. Je Het grote voordeel

Je krijgt als werknemer meer grip op wat je aan het doen bent en flexibel werken geeft je ook de mogelijkheid om je creativiteit aan te wakkeren door bijvoorbeeld eens een dagje op een andere locatie te werken.

krijgt als werknemer meer grip op wat je aan het doen bent en flexibel werken geeft je ook de mogelijkheid om je creativiteit aan te wakkeren door bijvoorbeeld eens een dagje op een andere locatie te werken. Als je risico’s neemt buiten je comfort zone zal dat ook in een team goed opgevat worden en dat levert je weer meer vrijheden en minder conflicten.” het ook werkgevers een grote voorsprong. “Je krijgt een werknemer die veel meer initiatief neemt, die flexibeler is en die beter in zijn vel zit. Die hoef je veel minder te managen, wat hem voor een werkgever een ideale werknemer maakt. Zo brengt deze houding voor iedereen meer werkgeluk met zich mee.” En daarnaast biedt

ADVERTENTIE

Al 15 jaar leiden we de leiders van morgen op. Leiders die nationaal en internationaal het verschil maken voor hun organisatie en de samenleving. We organiseren leiderschapsleergangen, inspiratiesessies, maatwerkprogramma’s voor organisaties en persoonlijke leertrajecten voor bestuurders. Onze leergangen bestaan uit inspirerende ontmoetingen met topdocenten van gerenommeerde universiteiten, experts en bevlogen ondernemers en uit masterclasses met ervaren practitioners. Tevens is Avicenna regiepartner van diverse brancheverenigingen voor toezichthouders en commissarissen.

Voor leiders die anders (durven) kijken

O.l.v. René Cuperus en met bijdragen van direct betrokkenen.

3-daags impactvol programma over de leiderschapslessen o.b.v. de Toeslagencasus. Welke veranderingen zijn noodzakelijk om voor burgers, bewoners of cliënten een geloofwaardige en begrijpelijke dienstverlening te realiseren?

Publiek Leiderschap met impact

‘Creativiteit Hoe?Zo)

Met experts Jan Nekkers (directeur Futureconsult) & Igor Byttebier (auteur van de bestseller

Tweedaags programma voor leiders die hun organisatie nieuw focus willen geven. Onderzoek je Best Future Scenario samen met 5 andere leiders. Unieke mix van brengen en halen in een compacte setting.

My Future Lab

Met strategie- en leiderschapsexperts zoals dr. Steven de Waal, drs. Birgit Oelkers, Floris Hurts, drs. Rick Koster en Jacques Pijl.

Compact executive programma (2 modules van 3 dagen) met topdocenten uit wetenschap en praktijk. ‘Need to do’ programma voor leiders die hun organisatie in deze bijzondere tijd met nieuw elan willen leiden.

Strategie Mastercourse

Met o.a. prof. Alex Brenninkmeijer, dr. An Kramer, drs. Mark Frequin, Yassin El Forkani en drs. Ivo Brughmans.

9-daags executive programma over de grote maatschappelijke opgaven. Krijg als leider inzicht, inspiratie en nieuwe perspectieven voor het publieke domein.

Leadership for Society

Met o.a. Igor Byttebier, dr. Edwin Kaats, ir. Carmen van Vilsteren, dr. Willem Peter de Ridder en ing. Ramon Vullings.

9-daags programma voor leiders die zich willen stretchen. Vergroot je vermogen tot co-creëren, verbinden en energie te focussen en krijg inzicht hoe je een innovatieve organisatiecultuur kunt bouwen.

Leiderschap door Creatie

Avicenna is onderdeel van Meaningful Matters BV. Met ca. 350 ontwikkelprojecten per jaar levert deze organisatie een meerwaarde aan de samenleving.

Kies voor een nieuw perspectief academievoorleiderschap.nl

Met o.a. Pierre Bokma, Herman van Veen, Ottolien Boeschoten, Julika Marijn, Diederik van Vleuten, Ingrid Wender en drs. Rozemarijn Dols.

Diverse aansprekende meerdaagse programma’s over lichaamstaal, stemgebruik, authentiek presenteren & inspirerend leiderschap. Oefen ‘het ambacht van leiderschap’ met topacteurs, theaterdocenten en regisseurs.

Leiderschap Practicum

Met o.a. dr. An Verlinde, Ria Weyens, Luc Hoebeke, en rabbijn Awraham Soetendorp.

4-daags programma over de diversiteit aan inspiratiebronnen en fundamentele zingevingsprincipes rondom leiderschap.

Module Brugge Waardegedreven Leiderschap

Met o.a. prof. Johan Verstraeten, Anna Luyten, drs. Elizabeth Ebbink, prof. Wil Derkse en Kader Abdolah.

9-daags programma over authentiek leiderschap & impactvol gedrag. Drie modules in: Leuven (Bronnen van leiderschap), Benedictijns klooster Slangenburg (Zelfreﬂecties op je leiderschap) en Driebergen (Zichtbaar leiderschap).

Avicenna Leergang Visie & Leiderschap

Met o.a. mr. Elfrieke van Galen, Puck Dinjens, mr. Willem van Leeuwen, dr. Steven de Waal en mr. Marius Buiting.

9-daags uitdagend programma voor iedereen die als toezichthouder/commissaris van betekenis wil zijn in het bedrijfsleven en/of maatschappelijke organisaties.

Leergang voor Toezichthouders & Commissarissen

Vijfdaags exclusief en intensief programma voor jonge, ambitieuze leiders die zich willen ontwikkelen in hun persoonlijke leiderschap. Met een focus op elementen als mentale en fysieke veerkracht, een open en nieuwsgierige blik en daadkracht. Waar ga jij straks het verschil maken?

Future Leaders Leiderschapsweek

Met o.a. dr. Marilieke Engbers, drs. Theo Schraven, Diana Monissen, drs. Oscar David en Marianne Luyer CMC.

10-daags executive programma over authentiek en eﬀectief besturen. De kunst en kunde van het besturen in een dynamische maatschappelijke context.

Leergang voor bestuurders

Wij geloven dat de wereld nieuw leiderschap nodig heeft. Leiderschap dat waarde toevoegt aan organisaties en de samenleving. In de publieke sector en het bedrijfsleven. Leiders die vanuit een heldere visie de moed hebben om echt te vernieuwen en te verbinden en leiderschap binnen hun organisatie weten te creëren. Met een bewezen combinatie van relevante gedegen kennis, impactvolle ervaringen en vernieuwende perspectieven, helpen we je dat leiderschap te ontwikkelen. Zodat je bewust keuzes kunt maken die ertoe doen. Zo ontwikkel je de doordachte daadkracht die jij en je organisatie nodig hebben voor de uitdagingen van vandaag en morgen.

Bel ons op 0570-760000 of mail naar: info@academievoorleiderschap.nl. De brochures kun je ook aanvragen via onze website.

Meer informatie?

34 Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

De slimme stad is van de mensen Opinie

Een stad is een verzameling mensen. Dat gold voor het oude Rome en dat geldt nu nog steeds. Hoeveel ik ook kan genieten van architectuur, van een mooi park of prachtige boulevard, het is niets zonder mensen. Het is als een voetbalwedstrijd tijdens de coronapandemie: je ziet het wel, maar je beleeft het niet. Niet echt. Foto's: Rob Acket & Pexels

over smart city, leest over oplossingen in het fysieke domein. Over slimme dingen. Sensoren die ons helpen om milieuproblemen veel preciezer te detecteren en op te lossen. Deelmobiliteitsoplossingen waardoor autogebruik minder vanzelfsprekend wordt en we steden kunnen verdichten. En met behulp van digital twins kunnen we beter aan inwoners laten zien hoe ruimtelijke plannen uitwerken voor de stad en verbetert de inspraak. Door iets simpels als vulgraadsensoren in vuilnisbakken kan het aantal kilometers dat de vuilophaaldienst rijdt stevig dalen. Dat is goed voor het milieu, voor de verkeersveiligheid en ook voor de gemeentelijke begroting. De kansen liggen voor het oprapen. aar wie leest

meer. Nog interessanter – en ook ingewikkelder Maar er is

Digitale kroniek

– wordt het als we op dezelfde manier denken over de opgaven in het sociaal domein. De stad is immers een verzameling mensen. En een deel van de mensen heeft moeite om mee te komen met de samenleving zoals die is en al helemaal hoe die wordt. Veel mensen die één probleem lijken te hebben, hebben er meer. Armoede, huiselijk geweld, slechte huisvesting, ellende komt zelden alleen. De vraag in het sociaal domein is welke mogelijkheden digitalisering en technologisering kunnen bieden om voor en met hulpvragers ingewikkelde problemen op te lossen, zodat ze weer actief onderdeel van de maatschappij uit kunnen maken. Ook hier zijn al oplossingen voor ontwikkeld. Denk aan data-analysetechnologie die kan helpen om in een vroeg stadium te signaleren waar problemen ontstaan. Aan tools die inwoners helpen om grip te houden op hun uitgaven. Of aan systemen die het aan familie doorgeven als een lichtdementerende ouder afwijkend gedrag vertoont.

Dat is de grootste bouwopgave in jaren. Het geeft ons de unieke gelegenheid om alle nieuwe kansen direct te benutten. genoeg, de vraag is hoe we ze benutten. Er zijn kansen

En hoe we dat op een manier doen die onze democratie versterkt. Hoe we milieukundigen, planologen, de medewerkers in het sociaal domein en alle andere professionals kennis laten maken met deze nieuwe kansen. Hoe we jongprofessionals op hbo’s en universiteiten opleiden tot smartcityprofessionals. Hoe we technologie ontwikkelen die geen mensen uitsluit, maar voor iedereen toegankelijk is. Kortom, hoe we de manier van werken, bij overheden, maatschappelijke organisaties en in het bedrijfsleven zo aanpassen dat smart het nieuwe normaal wordt. worden er een miljoen nieuwe woningen gebouwd in Nederland. Dat is de grootste bouwopgave in jaren. Het geeft ons de unieke gelegenheid om alle nieuwe kansen direct te benutten, om steden te maken die slim, sociaal, democratisch en groen zijn. Waar technologie wordt ingezet om fijn te leven. Waar de bakker om de hoek is en een hoekje verder de deelauto staat. Steden van mensen. De komende jaren

Jan-Willem Wesselink, Programmamanager bij de Future City Foundation en daar verantwoordelijk voor de City Deals ‘Een slimme stad, zo doe je dat’ en ‘Slim Maatwerk’

Doekle Terpstra: Steden worden slimmer Online interview

Onze steden veranderen. Dat gebeurt sneller dan we denken en vaak zonder dat we er iets van zien of merken. Talloze sensoren nemen waar hoe bewoners, ondernemers en bezoekers zich binnen de stad bewegen, wat ze doen en waar ze behoefte aan hebben. De fysieke infrastructuur reageert op die informatie - en daar merken we wél iets van. Doordat verschillende systemen met elkaar communiceren, neemt de kwaliteit van wonen, werken en ontspannen in de stad toe. We verplaat-

sen ons sneller en comfortabeler. We creëren economische groei. En ondertussen wordt het leven in de stad steeds duurzamer.

wel de ‘artist’s impressions’ van toekomstige steden. Gebouwen hebben de meest uitzinnige vormen, vreemdsoortige apparaten bepalen het straatbeeld en de bewoners verplaatsen zich bij voorkeur door de lucht. De technieksector is weliswaar druk bezig met innovatie, maar niet met dergelijke futuristische dagdromen. Integendeel; het slimmer maken van steden is gebaseerd op systemen die praktisch kent vast

toepasbaar zijn en concrete voordelen bieden voor mensen en bedrijven. Onze slimme technieken zijn gericht op de reële uitdagingen in snelgroeiende steden. Denk aan geavanceerde rioolsystemen die ervoor zorgen dat bij extreme regenbuien (die steeds vaker voorkomen) de straat niet meer blank staat. Of aan lantaarnpalen die hun lichtsterkte afstemmen op de verkeersdrukte en daarnaast geluidsniveau en luchtkwaliteit meten, camerabeelden maken en elektrische auto’s opladen. én produceren steeds meer energie. Een slim energienetwerk (‘smart grid’) kan ervoor Steden verbruiken

Hebben we uw interesse gewekt? Het gehele artikel leest u op: analysenederland.nl

zorgen dat een bedrijf in de ene wijk gebruik maakt van de elektriciteit die huishoudens in een andere wijk opwekken met hun zonnepanelen. Verkeersregelsystemen voorkomen files. Sensoren bij bruggen en tunnels signaleren tijdig dat er onderhoud nodig is, zodat er geen storingen en vertragingen ontstaan. kan ons helpen op gebieden als mobiliteit, afvalinzameling, duurzaamheid en circulariteit, veiligheid en zorg. Connectivity, internet-of-things en sensoring zijn relatief nieuwe technieken, maar de bedrijven die zijn aangesloten bij Techniek Nederland passen ze iedere dag toe. Slimme technologie

VCS Observation - Partner Content Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Smart Cities en HR 35 VCSOnderwijs, OBSERVATION - Partner Content analysenederland.nl

De future city is een veilige stad En dat kan privacyproof, in lijn met de AVG Een voorbeeld: VCS Observation zet slimme verkeerscamera’s in voor gemeenten. Onze camera’s bieden gemeenten waardevolle inzichten over het verkeer in de binnenstad. Zo kunnen ze vervoerstromen analyseren om verkeersdrukte te voorspellen, beperken en in goede banen te leiden. Dit is niet in strijd met de AVG en andere privacywetgeving.

Kunnen we straks nog onbezorgd over straat?

Partner Content

VCS Observation

De ‘future city’ is veilige en leefbare stad. Waar we met slimme cameratechnologie het verkeer in goede banen leiden, incidenten voorkomen en mensen en eigendommen beschermen. Als we ons zo’n toekomst voorstellen, dient zich de vraag aan: hoe zit het met de privacy? Er wordt vaak gesteld dat de inzet van zulke camera’s privacyonvriendelijk is. Maar is dat ook zo?

dan over een periode meten wat de vervoerstromen in een gebied zijn. Met deze informatie kan de gemeente een analyse maken van bijvoorbeeld een druk kruispunt.

Hoe werkt het? VCS Observation voorziet verkeerscamera’s van software, die gezichten en kentekens automatisch blurt in de livestream (vervagen en permanent onleesbaar maken). Geen verkeersdeelnemer komt herkenbaar in Gericht uitkijken helpt de observant effectief beeld en er worden geen persoonswerken gegevens verwerkt of opgeslagen. Slimme algoritmes Het werkt 100% anoniem. Een slimme camera kan dus gezien Stel, er komt een voetganger, ﬁetser worden als een sensor die enorme hoeveelheden data genereert en of automobilist in beeld. Dan geven veranderingen van de pixels verwerkt. Geavanceerde software breidt de mogelijkheden uit. Met diens beweging aan. De groepen externe applicaties zijn de mogeverkeersdeelnemers creëren ieder lijkheden bijna ongelimiteerd om een andere pixelverandering. De informatie uit cameradata te halen. camera kan ook waarnemen in We praten dan over ‘videocontenwelke richting de verkeersdeelnemer zich beweegt. De software kan tanalyse’, ofwel ‘VCA’.

www.vcsobservation.com

VCA analyseert de cameradata en kan hierin razendsnel zaken herkennen met behulp van slimme algoritmes, op basis van artificial intelligence (kunstmatige intelligentie). Enkele voorbeelden zijn het herkennen van: • soorten verkeersdeelnemers (bijvoorbeeld: fiets, bromfiets, auto, motor, voetganger), rijrichtingen, gedrag en snelheden. • het gedrag van crowds (mensenmassa’s bij bijvoorbeeld evenementen of op drukke plekken). • het dumpen van afval naast containers. • wanneer een gebeurtenissenpatroon afwijkt van de norm (bijvoorbeeld detectie van geweld, afgevallen lading, plotselinge verandering van looprichtingen).

”

Afwijkend gedrag direct identificeren, draagt bij aan veiligheid.

Afwijkend gedrag herkennen Menselijk gedrag verloopt volgens patronen. Afwijkend gedrag direct identificeren, draagt bij aan veiligheid. Verschillende steden passen dit principe al toe in hun cameratoezicht. De meldkamer krijgt razendsnel een seintje bij afwijkende patronen (zoals rennen of het geluid van brekend glas). Dit maakt cameratoezicht effectiever en (kosten)efficiënter. Ook maakt dit het werk van observanten gerichter en dus Meer informatie Wilt u meer weten over de mogelijkheden van het (privacyproof) toepassen van slimme camera’s en VCA? Neem contact op met Carel ten Horn van VCS Observation via telefoonnummer 0416 54 10 10 of e-mail carel.ten.horn@ vcsobservation.com. VCS Observation Havenweg 28 5140 AM Waalwijk www.vcsobservation.com

BEHEERVISIE, DATAQUINT EN I-REAL - Partner Content

Een Smart City? Onze kinderen verdienen meer!

”

Partner Content

BeheerVisie, DataQuint en I-Real

Smart City is door de jaren heen een containerbegrip geworden en voelt soms meer als een lege huls, dan een oplossing.

“Een slimme stad is allereerst geen doel op zich. Het helpt ons om uitdagingen van nu en die in de toekomst van onze kinderen op te lossen”

“Een slimme stad is allereerst geen doel op zich. Het helpt ons om uitdagingen van nu en die in de toekomst van onze kinderen op te lossen”, vertelt Jan-Peter Reumerman, directeur bij Conxillium Group. “En uitdagingen zijn er! Denk bijvoorbeeld aan de recente hoeveelheid water uit de lucht en wateren die we in goede banen hebben moeten leiden. Ook door de bevolkingsgroei komt elke vierkante meter in de openbare ruimte onder druk te staan. De burger wordt (terecht) steeds veeleisender. Daarbij komt dat we willen dat onze kinderen in een veilige en schone buitenruimte kunnen spelen en opgroeien.” Oproep “En we maken ons zorgen, want

www.mijnsmartcity.nl

Conxillium

met de huidige snelheid komen we er niet. Dit stuk hadden we graag gebruikt om onze producten toe te lichten, maar in plaats daarvan doen we de volgende oproep: Werk je bij een gemeente, denk dan met ons mee hoe een slimme stad daadwerkelijk bijdraagt om deze problemen op te lossen. Help ons om met onze producten de juiste

impact te maken. Ook als burger en inwoner kan jij je gemeente stimuleren om te innoveren. Niet omdat we perse in een Smart City willen wonen, maar omdat onze kinderen meer verdienen.” Deel daarom je creativiteit op www.mijnsmartcity.nl. De beste 3 inzendingen mogen hun idee

“Conxillium bestaat uit acht bedrijven, waarvan er drie software maken voor het beheer van de openbare ruimte, namelijk BeheerVisie, DataQuint en I-Real”, gaat Reumerman verder. “Met deze drie bedrijven bouwen ‘live’ op locatie komen pitchen aan we met tachtig man iedere dag ons Smart City Innovation team. aan slimmere software voor het Heb jij het winnende idee? Dan beheer van de openbare ruimte brengen we dat tot uitvoering! en hebben we een enorme passie om verschil te maken. We willen Zo maak jij de wereld niet allemaal een openbare ruimte alleen mooier, maar ook schoner: voor ons en onze kinderen die je wint namelijk dat wij, samen met veilig, groen en duurzaam is. En onze kinderen, jouw gemeente een dat doen we graag met iedereen, dag komen schoonprikken! van gemeente tot inwoner.”

36 Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

Shahid Talib, Directeur Smart City Heijmans.

Het ontstaan van mobiliteitshubs met niet alleen deelauto’s, deelbakfietsen, maar ook een pakketservice is ontstaan vanuit een behoefte en niet per se door technologische oplossingen.

‘Smart cities moeten inspelen op de behoefte van de mens’ Smart Cities

Smart cities zijn nieuw. Vraag je wat precies smart cities zijn dan krijg je heel veel verschillende antwoorden. Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto & Unsplash

“

is volgens mij een stad die voldoet aan maatschappelijke behoeften met behulp van data en technologie binnen een leefomgeving”, vertelt Shahid Talib, directeur Smart City Heijmans. “Het gaat erom dat steden van de toekomst gezonder worden waarin gelukkige bewoners wonen in een groene en veilige omgeving. En dat kunnen we niet in ons eentje realiseren.” Een smart city

Het gaat erom dat steden van de toekomst gezonder worden waarin gelukkige bewoners wonen in een groene en veilige omgeving. ik nog de gebruikers zelf. Een slimme stad moet de behoefte van de gebruiker tegemoetkomen. Betrek je die er niet bij dan krijg je technologische oplossingen voor problemen die niet bestaan. Dat is ook waarom sommige start-ups mislukken of niet doorgroeien naar scale-ups omdat aan hun oplossingen geen behoefte is.” mobiliteitshubs met niet alleen deelauto’s, deelbakfietsen, maar ook een pakketservice is ontstaan vanuit een behoefte en niet per se door technologische oplossingen. “Waar we in de achttiende eeuw te maken hadden met de industriële revolutie hebben Het ontstaan van

Samenwerking en verbinding zijn de twee sleutelwoor-

den, gaat Talib verder. “De quadruple helix: overheid, onderwijs, start-ups, én de gebruikers moeten samenwerken om smart cities te realiseren én tot een succes te brengen. In de huidige ontwikkelingen mis

we momenteel te maken met de revolutie van verbinden. Men hoeft tegenwoordig niet meer eigenaar te zijn van bijvoorbeeld een cd of een auto, maar heeft wel de behoefte om deze te gebruiken. Een platform als Spotify als vervanging van een stapel CD’s of MAAS-oplossingen zoals een deelauto in de wijk, zijn oplossingen voor de behoefte van de mens en brengen verbinding.”

Dat is ook waarom sommige start-ups mislukken of niet doorgroeien naar scale-ups omdat aan hun oplossingen geen behoefte is. ”Voor een goede samen-

werking is het van essentieel belang om elkaar te begrijpen en elkaars belangen te kennen” vindt Talib. “Op dit moment lopen kennisniveaus

ten aanzien van de smart city nog te veel uiteen. Vandaar dat wij ons binnen de City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’ samen met andere partijen inzetten om een passend Maturity Model te creëren. Dit model geeft op vijf smart city niveaus inzicht in de consequenties ten aanzien van onder andere de samenwerkingsvorm, organisatie, contractvorm en businessmodellen. Het zorgt ervoor dat we dezelfde taal spreken en dat we dezelfde verwachtingen hebben. De juiste basis voor een goede samenwerking binnen de quadruple helix.” Op het eerste niveau of stap richting een slimme stad gaat het om het plaatsen van sensoren. Deze geven waardevolle data waardoor het mogelijk om is analyses te maken van een bepaalde situatie. Op het tweede niveau gaan deze sensoren zelf hun data communiceren naar dashboard. Vervolgens zijn op het derde niveau de sensoren zelflerend en helpen zo een omgeving te verbeteren. Een mooi voorbeeld, zodra een ruimte teveel CO2 bevat zorgt zo’n sensor ervoor

Waar we in de achttiende eeuw te maken hadden met de industriële revolutie hebben we momenteel te maken met de revolutie van verbinden. dat de ventilatie aangaat. De volgende stap is het ontzorgen. Wanneer het regent is de kans minder groot dat je je raam wagenwijd openzet, de sensor geeft op dat moment een seintje dat de ventilatie harder moet draaien. En de laatste stap is dat je als gebruikers kunt communiceren met de sensoren d.m.v. bijvoorbeeld een agenda. Dat wil zeggen dat in de digitale agenda wordt opgemerkt dat iemand in een ruimte op een bepaald moment gaat werken waardoor de ventilator een uur van tevoren aangaat en nadat er een uur is gewerkt iemand wordt verzocht naar een andere kamer te gaan die beschik-

baar is omdat de luchtkwaliteit niet meer voldoende is. “Gezamenlijk moet de

transitie naar slimme steden tot stand worden gebracht en daarin moeten we ook elkaars hand durven vast te houden”, besluit Talib. “Iedereen heeft hetzelfde doel voor ogen: een gezonde leefomgeving. Daarvoor is samenwerking binnen de quadruple helix essentieel. In overleg met gemeente, inwoners en bedrijven het gesprek aangaan om te kijken tegen welke problemen er aangelopen wordt, zorgt ervoor dat we steden van de toekomst creëren die dienstbaar zijn aan haar gebruikers.”

Gezamenlijk moet de transitie naar slimme steden tot stand worden gebracht en daarin moeten we ook elkaars hand durven vast te houden.

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR 37 analysenederland.nl

Technisch kan er veel meer dan we in Nederland toepassen.

Deborah Nas, Ondernemer en hoogleraar ‘Strategic Design for Technology-Based Innovation aan de TU Delft.

Smart Cities

Vrijwel elke stad en gemeente is op dit moment bezig met het verzamelen van data en het daarmee binnenhalen van inzichten om zo een slimmere stad te realiseren. Hiervoor is niet alleen technologie, maar ook privacy en wetgeving essentieel. Technisch kan er al heel veel, maar in de praktijk mag en kan het niet altijd worden uitgevoerd. Tekst: Féline van der Linde Foto: William Rutten & Pexels

“

verzamelen van data komt niet alleen technologie, maar ook wetgeving om de hoek kijken”, vertelt Deborah Nas, ondernemer en hoogleraar ‘Strategic Design for Technology-Based Innovation aan Bij het

de TU Delft. “Daarnaast zijn er vele stakeholders nodig om van een stad echt een slimme stad te maken. Je moet naast de gemeenten onder andere ook de eigenaren van vastgoed, bewonersverenigingen en Rijkswaterstaat meekrijgen. En dat is een heel lang proces.”

bij gemeentes en overheden. Dat maakt het lastig om slimme steden te creëren.”

Door inzet van technologie kunnen onze steden veiliger en duurzamer worden en De ruwe data kan het welzijn moet eerst worvan de inwoners den opgeschoond, verhoogd worden. in het juiste format worden om- We zien in een aantal andere landen ambitieuze proefgezet en worden tuinen voor slimme steden verrijkt met ande- ontstaan, aldus Nas. “De echte innovaties voor een re databronnen. verzamelen van data niet altijd even makkelijk. In veel infrastructuur ontbreken de sensoren en connectiviteit die nodig zijn om data te verzamelen. En zelfs als je dat goed geregeld hebt, kan het een hele uitdaging zijn om nuttige inzichten uit de data te halen, gaat Nas verder. “De ruwe data moet eerst worden opgeschoond, in het juiste format worden omgezet en worden verrijkt met andere databronnen. De data uit verschillende databronnen moet compatible zijn, anders heb je er weinig aan. Dan loop je vaak aan tegen de beperkingen van oude ICT-systemen, vooral Bovendien is het

slimme stad komen vooral uit gebieden waar hele nieuwe wijken worden neergezet met de ambitie om uit te groeien tot slimme steden van de toekomst. Een voorbeeld is Toyota Woven City, aan de voet van de berg Fuji in Japan. Hier realiseert Toyota samen met partners een slimme, duurzame stad waar data, AI en waterstoftechnologie een belangrijke rol spelen. Uiteraard wordt al het vervoer volledig zelfrijdend. In deze mini-stad wordt alles in het echt getest en uitgeprobeerd: we noemen dit daarom ook wel een living lab. Uiteindelijk zullen er 2.000 mensen wonen, vooral Toyota-medewerkers en onderzoekers. Zij

Vrijwel elke stad en gemeente is op dit moment bezig met het verzamelen van data en het daarmee binnenhalen van inzichten om zo een slimmere stad te realiseren.

willen de slimme stad van de toekomst mogelijk maken en zullen dan ook zeer veel data delen. Dit is een hele andere mindset en setting dan hier in Nederland. Wij pakken dingen veel kleinschaliger aan en we zetten stapsgewijs nieuwe innovaties in.” de ambitie om vergelijkbare ‘proefsteden’ op te zetten is jammer, stelt Nas. “Theoretisch hebben we alles in huis om een living lab als de Toyota Woven City te ontwikkelen. Misschien niet van een vergelijkbare grootte, vanwege minder beschikbare ruimte, maar als de politiek Het ontbreken van

het zou willen dan moet het kunnen. En daar ontbreekt nu net de ambitie. De politiek laat zich niet horen op dit gebied, wellicht omdat ze daar op dit moment ook iets heel anders aan hun hoofd hebben… Maar ook zonder grote ambitieuze projecten kunnen we al veel meer doen dan nu gebeurt. We hebben een sterke focus op het verduurzamen van bestaande gebouwen. Hier nemen we het ‘verslimmen’ van gebouwen onvoldoende in mee, terwijl je dit juist moet doen als je toch al grote ingrepen aan het gebouw doet. Zonder slimme gebouwen wordt het

bijna onmogelijk om slimme steden te realiseren en missen we de voordelen die slimme steden ons kunnen bieden. Door inzet van technologie kunnen onze steden veiliger en duurzamer worden en kan het welzijn van de inwoners verhoogd worden. Vanuit een economisch perspectief kan het een stad efficiënter maken en daarmee kunnen kosten worden bespaard. Kortom, het kan een stad en haar inwoners veel opleveren. Zodra de politiek meer daadkracht toont kunnen smart cities ook in Nederland realiteit worden.”

Gemeente Zwolle - Partner Content Gemeente Zwolle - Partner Content

Betrokken inwoners voor een slimme en klimaatadaptieve stad’ Partner Content

Gemeente Zwolle

Ian O’Hagan Informatieadviseur Slimme Samenleving Gemeente Zwolle.

Sophie Heikoop Projectleider Klimaatadaptie Gemeente Zwolle.

In 2016 bleek uit het gemeentelijke Buurt-voor-Buurt onderzoek in de gemeente Zwolle dat een groot aantal inwoners zich zorgen maakten over het klimaat en wateroverlast in de buurt Stadshagen in Zwolle. “Daarop is in 2018 gestart met SensHagen”, vertelt Ian O’Hagan, informatieadviseur Slimme Samenleving Gemeente Zwolle. “Bewoners uit de buurt Stadshagen kunnen sensoren adopteren. De sensoren worden geïnstalleerd of kastjes worden geplaatst die gekoppeld zijn aan

sensoren even verderop bij de bewoners en deze genereren data die vervolgens aan de gemeente wordt doorgegeven via een openbaar digitaal platform.”

Slimme Samenleving van de gemeente, waar SensHagen onder valt, is niet alleen maar slimme technologieën in de stad introduceren en die met elkaar verbinden”. “Waar we vooral Betrokkenheid SensHagen De bewoners betrekken bij klimaat- naartoe werken is draagvlak onder Het weerstation meet in de wijk maatregelen zorgt uiteindelijk voor de bewoners creëren. Niet alleen temperatuur, neerslag en wind(snel- meer betrokkenheid, gaat Heikoop de usual suspects activeren, de heid). Daarnaast wordt de luchtverder. “De klimaatmaatregelen bewoners die actief een rol in de kwaliteit gemeten met de RIVM treffen iedereen op allerlei niveaus. buurt spelen en daarmee relatief makkelijk te betrekken zijn bij sensoren. “Inmiddels zijn al vijftig Maar je kunt ook klein bij jezelf bewonersinitiatieven, maar ook de bewoners aangesloten en krijgen beginnen. Door kleine handelinwe door alle data die wordt verzagen, zoals het doorgeven van de unusual suspects. Iedereen willen meld meer inzichten over hoe we data van de sensoren in het project we betrekken zodat we nog meer uiteindelijk kunnen werken naar Senshagen, leveren bewoners een waardevolle informatie kuneen klimaatadaptieve gemeente”. bijdrage en voelen zij zich meer nen analyseren en maatregelen “Het mooie van dit project is dat betrokken bij hun buurt, stad en kunnen treffen voor een slimme en klimaatadaptieve stad”, besluit we vanaf een nulmeting zijn behet klimaat.” O’Hagan: Heikoop. gonnen. We kunnen dus echt zien “Het doel van het programma

Ga voor meer informatie naar www.senshagen-zwolle.opendata.arcgis.com

in hoeverre de maatregelen effect hebben”, vertelt Sophie Heikoop, projectleider Klimaatadaptie Gemeente Zwolle.

38 Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

Samenwerkingen zullen voor smart cities gaan zorgen veel innovaties plaatsvinden, maar als er vervolgens geen beleid voor wordt gemaakt of aangepast dan blijven we achter de feiten aanlopen. Om dat te voorkomen is samenwerking cruciaal.” Wat is de rol van digitalisering voor een slimme stad?

“Nog te weinig worden smart cities samen gezien met digitalisering. Deze twee ontwikkelingen gaan hand in hand met elkaar. Maar net als met de online veiligheid hebben de ontwikkelingen voor smart cities ook betrekking op de privacy wetgeving. Het is de taak aan de gemeenten om hier middels samenwerking voor goede weten regelgeving omtrent privacy en het opslaan van data te zorgen.” Niet iedereen heeft

Profiel

De afgelopen jaren hebben er een behoorlijk aantal ontwikkelingen plaatsgevonden in de transitie naar smart cities. Op een heleboel punten zijn samenwerkingen gezocht en zo zijn ontwikkelingen als parkeersensoren en slimme verkeerslichten al in vele steden en gemeenten geïmplementeerd. Hoe kan de aanpak voor slimme steden worden versneld? Wim Willems, wethouder Gemeente Apeldoorn, licht toe. Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto

toegang tot de juiste digioe zorg je nu voor

tale middelen. Kan ieder-

een slimme stad?

een mee in een slimme

“Samenwerking is het sleutelwoord. De G40 (stedennetwerk van veertig (middel)grote steden in Nederland, red.) heeft de afgelopen jaren al een heleboel punten opgepakt en vooral samenwerkingen (tussen overheden, met bewoners of bedrijven) opgezocht om steden steeds slimmer te maken. Zo zijn er onder andere de slimme verkeerslichten en worden metingen van het grondwater en data verzameld door inwoners uit de wijken steeds belangrijker voor een slimme stad. Maar hoe moet deze data vervolgens geïmplementeerd worden? Er kunnen nog zo

stad?

“Jazeker. Voor een slimme stad hoeven mensen niet per se digitaal vaardig te zijn. Voor bijvoorbeeld slimme verkeerslichten die op groen springen voor een fietser bij regen is het niet noodzakelijk voor de fietser om de technologie daarachter te kunnen begrijpen. Ook niet bij een verkeersoversteekplaats die oranje lampen in het asfalt laat oplichten als die detecteert dat er een fiets aankomt om de veiligheid te verhogen.” Op welke manier wordt het steeds slimmer maken van steden gemakkelijker?

“Middels de introductie van een Toolbox Slimme Stad wordt het realiseren van smart cities haalbaar én vooral tastbaar voor gemeenten en haar inwoners. De toolbox kent ruim tweehonderd voorbeelden uit het veld. Bij elke tool staat er een uitgebreide uitleg en achtergrond, zodat de gebruiker zelf kan zien of de tool nog wordt doorontwikkeld en voor welke doelgroep de tool bedoeld is. De toolbox Slimme Stad is er voor iedereen die zich afvraagt of er voor een bepaald probleem al dan niet iets bedacht is. Overheden, burgers en private partijen kunnen er terecht om tools te vinden en te plaatsen. Zo vindt er dus altijd doorontwikkeling plaats om een slimme stad te realiseren.”

Dat scheelt een liter diesel en extra uitstoot van CO2 en fijnstof, wat goed is voor het milieu in de stad. Wat zijn de voordelen van slimme steden?

“Uiteindelijk moeten technologie en slimme ontwikkelingen leiden tot een slimme stad die goed is voor natuur, economie, en de inwoners van de stad. Het voorbeeld van de slimme verkeerslichten betekent niet alleen dat die verkeerslichten met elkaar kunnen communiceren, maar ook dat er met een navigatiesysteem kan worden gecommuniceerd.

Dat is voor een vrachtwagen interessant, want als die weet dat het verkeerslicht over twintig seconden op groen gaat, kan de vrachtwagenchauffeur gas terugnemen en zonder echt te remmen weer optrekken en doorrijden. Dat scheelt een liter diesel en extra uitstoot van CO2 en fijnstof, wat goed is voor het milieu in de stad. Tegelijkertijd is dit ook heel handig voor de fietsers want de verkeerslichten zijn gekoppeld aan het KNMI en kunnen ervoor zorgen dat fietsers groen licht krijgen wanneer het regent.” Hoe zal een slimme stad ook gaan bijdragen aan een duurzamere stad?

“De G40 heeft de Green Deal Zes ondertekend. Dit betekent dat alle gemeenten van de G40 zich de vraag stellen hoe de stadslogistiek zo efficiënt mogelijk kan worden geregeld in de toekomst met zo min mogelijk emissie. In de praktijk betekent dit echter nog dat alle gemeenten zelf het wiel gaan uitvinden. En dat kan en moet anders. Wanneer een paar gemeenten het voortouw nemen, dan kunnen andere gemeenten dit kopiëren en implementeren om geld en manuren te besparen, en is de transitie mogelijk vele malen slagvaardiger. Eigenlijk is dit al een onderdeel van een slimme stad, een slimme manier van samenwerken.” Op dit moment staan we voor een aantal interessante uitdagingen. Er is een tekort aan woningen

moeten worden gehaald. Gaan we dan ook nog slimme steden realiseren?

“We zullen moeten. Het is nú tijd voor het aangaan van samenwerkingen. De tijd van achterover hangen is geweest. Samen zorg dragen voor samenwerkingen die ervoor zorgen dat we steeds slimmere steden realiseren, die gezond voor milieu en mens zijn en ook nog eens bijdragen economische welvaart. In een wijk in Apeldoorn worden door de buurt zelf gegevens gemeten en aan de hand daarvan wordt het gesprek aangegaan over hoe ze de buurt beter, schoner, mooier en leefbaarder kunnen maken. Wanneer alle betrokken partijen, inwoners en vooral de gemeenten, bewust zijn van wat het hen allemaal kan opleveren zullen er steeds meer slimme steden gerealiseerd worden.”

Feiten Wim Willems is wethouder Burgerparticipatie en revitalisering bij de gemeente Apeldoorn en in die functie ook verantwoordelijk voor het smart city beleid van de gemeente. Tevens is hij voorzitter van de G40 themagroep Smart City, waarbinnen wordt nagedacht over de rol van smart cities en wat de gemeente kan stimuleren en moet regelen.

en klimaatdoelstellingen ADVERTENTIE

Analyze en Alkmaars Kanaal bouwen samen aan een Analyze en Alkmaars Kanaal bouwen samen aan een digital twin Ook in Alkmaar is er een grote behoefte aan betaalbare nieuwe woningen. Aan de oevers van het Noordhollandsch Kanaal bleek ruim 190 hectare beschikbaar voor herstructurering. Dit gebied heet nu het Alkmaars Kanaal. De opgave is om in dit gebied de komende 15 jaar 15.000 woningen te bouwen. De Smart City Digital Twin die Analyze (onderdeel van KBenP) samen met het Alkmaars Kanaal bouwt, ondersteunt bij deze uitdaging. De Digital Twin, of ‘digitale tweeling’, levert een concrete bijdrage aan maatschappelijke opgaven, bijvoorbeeld op het gebied van Woningbouw, Mobiliteit en Burgerparticipatie. Ontwikkeling in samenhang De opgave die er ligt vraagt om samenhang en een visie op stedelijke ontwikkeling. En het vraagt om een slimme stad, een Smart City, want naast woningbouw en economische groei brengt de ambitie die er ligt ook uitdagingen rond mobiliteit, energievoorziening, levenskwaliteit

en duurzaamheid met zich mee. Dit betekent samenwerking tussen overheden, publieke organisaties, burgers, kennisinstellingen en bedrijven om grootstedelijke uitdagingen op een slimme manier op te lossen. Stap voor stap ontwikkelen De digitale tweeling die Analyze heeft ontwikkeld, stelt het Alkmaars Kanaal in staat om data gedreven beslissingen te nemen die bijdragen aan de realisatie van haar maatschappelijke opgaven. Uniek is dat we deze digital twin stap voor stap en samen met verschillende gebruikers aan het ontwikkelen zijn. Net als de moderne stad die het Alkmaars Kanaal moet gaan worden, is de digitale tweeling nooit klaar. Er is een einddoel - transparant, eenduidig en actueel inzicht bieden over uit te voeren plannen en projecten, aan inwoners, on-

dernemers en andere betrokkenen - maar de weg daar naar toe bepalen we gedurende het proces en in nauwe samenwerking met alle stakeholders. Burgerparticipatie mogelijk gemaakt In de digitale tweeling kunnen inwoners van

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR 39 analysenederland.nl

Bij het ontwerpen van een slimme stad gaan technologie en sociale waarden hand in hand Smart Cities

Architecten willen niet alleen een mooi gebouw ontwerpen, maar ook een goed, circulair en toekomstbestendig gebouw. Zo dragen ze bij aan slimme, leefbare steden en creëren ze bovendien waarde voor hun opdrachtgevers. “In de bouwopgaven van deze tijd gaan economische, ecologische en sociale waarden prima samen.” Tekst: Féline van der Linde Foto: Pexels

ebouwen moeten

worden om aan de klimaatdoelstellingen te kunnen voldoen. Maar hoe bewijs je als architect, aan je opdrachtgever en de samenleving, dat een gebouw ook echt circulair is? “Om een circulair, toekomstbestendig gebouw te realiseren, is het allereerst zaak dat architecten en hun opdrachtgevers elkaar beter vinden in gedeelde waarden”, stelt Fred Schoorl, directeur BNA (Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus). “Als ze van tevoren die waarden bepalen, kunnen ze na ingebruikname van het gebouw meten of die waarden ook gerealiseerd zijn. Met andere circulair

Architecten willen niet alleen een mooi gebouw ontwerpen, maar ook een goed, circulair en toekomstbestendig gebouw.

woorden: het is belangrijk dat er niet alleen maar iets wordt beweerd, maar dat er ook daadwerkelijk bewijsvoering is voor de waarden die architect en opdrachtgever claimen. Om deze reden is de BNA met zogenoemde value assessments en value cases gestart. Zowel architect als opdrachtgever moeten eerst een assessment doen en bewijsvoering voorleggen, zoals een duurzaamheidsrapportage of een bewonersenquête. Vervolgens maken wij er samen met hen een value case van: een inspirerende projectbeschrijving waarbij de sociale, economi-

Zowel architect als opdrachtgever moeten eerst een assessment doen en bewijsvoering voorleggen, zoals een duurzaamheidsrapportage of een bewonersenquête. sche en ecologische waarden van het desbetreffende gebouw worden toegelicht. Het is zo ook een manier voor architecten om te laten zien

wat zij in huis hebben. Op een geloofwaardige manier, dankzij de bewijsvoering.” Klimaatadaptief en natuurin-

clusief bouwen is ook een belangrijk onderdeel van iedere hedendaagse bouwopgave, vervolgt Schoorl. “De eerste value case die is volbracht was het Stadskantoor in Venlo. Opdrachtgever gemeente Venlo wilde destijds – in 2015 – niet alleen een circulair maar ook een klimaatadaptief en natuurinclusief gebouw realiseren, dat voorbeeldstellend moest worden voor de regio. Architectenbureau Kraaijvanger heeft vervolgens

via een value assessment alle metingen en rapportages sinds de oplevering op een rij gezet. Door met bewijs te komen voor onder meer de restwaarde van het gebouw (dankzij herbruikbare materialen), natuurinclusieve waarde (dankzij de groene gevel) en een gezonder werkklimaat creëer je pas echt waarde. Voor de opdrachtgever, voor de gebruikers van het gebouw en voor de stad Venlo. Daarbij worden ook slimme technologieën ingezet, niet als doel maar als middel om een gemeenschappelijk doel te bereiken: een slimme stad met innovatieve gebouwen die ge-

bruikt worden door gelukkige gebruikers. Een smart city die ook nog eens een happy city is: win-win. Wij noemen dat gebouwd geluk. En dat geluk gaan we voortaan dus ook echt meten.”

Een smart city die ook nog eens een happy city is: win-win.

ADVERTENTIE

Digital Twin voor Smart Cities zich ontwikkelt. Ook is de digitale tweeling toepasbaar voor participatie als dat wenselijk is.

Alkmaar bijvoorbeeld zien welke projecten en bouwplannen er zijn in hun buurt, en waar zich sociale voorzieningen, sportfaciliteiten, scholen, parkeerplaatsen of elektrische laadpalen bevinden. Planeconomen kunnen bijvoorbeeld monitoren hoe de luchtkwaliteit in een bepaald gebied

Fotorealistische beelden in de digital twin In een door Analyze gebouwde webapplicatie zijn de uitgebreide toepassingsmogelijkheden van de digitale tweeling zichtbaar in fotorealistische 3D-beelden. Voor alle stakeholders, zodat iedere gebruikersgroep het dataplatform op basis van zijn eigen behoefte kan gebruiken. Inmiddels bouwen we samen verder op dit fundament, met nieuwe ontwikkelingen en vraagstukken als input, en met meer andere stakeholders.

Analyze (onderdeel van KBenP) Onder de naam Analyze ontwikkelt KBenP samen met overheden Digital Twin oplossingen, onder andere voor Smart Cities. Ben je nieuwsgierig hoe wij dat doen? Kijk op onze website www.analyze.nl of neem contact op met Wouter Huijzendveld via 06-103 95 935. Wij bespreken graag de mogelijkheden om ook jouw organisatie te helpen met een Digital Twin!

40 Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

Kunstmatige intelligentie in de slimme stad Smart City

gebied van AI en wat daar de consequenties van zijn. We doen er als overheid ook heel goed aan om zoveel mogelijk kennis over AI te delen, zodat het draagvlak groter wordt en iedereen de voordelen gaat inzien en zich bewust wordt van eventuele risico’s.”

Onze steden kampen met steeds meer uitdagingen en dus zijn steden continu op zoek naar manieren om slimmer met deze uitdagingen om te gaan. Artificial Intelligence speelt hierin een belangrijke rol. Tekst: Marjon Kruize Foto: Pexels

slimme camera’s gebruiken om te kijken waar afval ligt, of sensoren inzetten om het aantal mensen op een bepaalde plek te tellen tijdens covid, artificial intelligence biedt tal van mogelijkheden om onze stad te verslimmen. “Door informatie te verzamelen over het aantal mensen en het verkeer in de stad, kunnen we bijvoorbeeld verkeersstromen optimaliseren”, vertelt Maarten Sukel, AI Lead bij de Gemeente Amsterdam. “Maar ook op bijvoorbeeld het gebied van dienstverlening kan AI helpen sneller beslissingen te maken. Met bijvoorbeeld slimme tekstclassificatie kan er, wanneer er contact gelegd wordt met een vraag, direct gekeken worden waar dit over gaat en wie zou kunnen helpen. Het mes snijdt eigenlijk aan alle kanten, AI kan ontzettend veelzijdig en proactief zijn.” En dat is nodig, want er zijn steeds meer mensen in de

als technologie cruciaal is, dat staat volgens Sukel vast. “Het idee is dat deze technologie de mens gaat dienen en wij willen daar als Amsterdam voorop in lopen. De tech die we ontwikkelen zoals het verwijderen van gevoelige informatie in documenten of het herkennen van afval op straat, ontwikkelen we echt voor de stad. We gaan daarvoor de samenwerking aan met de hogescholen en het bedrijfsleven om zoveel mogelijk mensen mee te krijgen in deze ontwikkeling. Hierbij staan digitale rechten zoals privacy en gelijke behandeling voorop. We zetten daarom ook hoog in op projecten om kansenongelijkheid in de stad tegen te gaan en de digitale weerbaarheid van de bewoners te vergroten. Alle technologie die nu in opkomst is, is ontzettend veelbelovend, maar om het goed vorm te geven moet je er in investeren, transparant zijn over wat je doet en zorgen dat het de mens in de stad echt dient.” Want dat AI

f we nou

AI is soms ook nuttig om privacy te beschermen.

stad. “Meer mensen betekent bijvoorbeeld ook meer afval en meer verkeer, en dus moet je efficiënt werken en iedereen helpen. Met AI kan dat een stuk sneller.”

AI is soms ook nuttig om privacy te beschermen. Zo kan je bijvoorbeeld ook documenten met persoonlijke gegevens zoals namen, pasfoto’s en geboortedatums door een algoritme laten filteren van deze technologische oplossingen Maar het gebruik

Digitale kroniek

is niet geheel zonder risico. “Het is belangrijk goed om te gaan met privacy”, stelt Sukel. “Daar moet je dus secuur mee omgaan, Zo zijn op de camerabeelden van de afval herkenning personen en kentekens verwijderd en werkt de gemeente Amsterdam niet met gezichtsherkenning. Maar AI is soms ook nuttig om privacy te beschermen. Zo kan je bijvoorbeeld ook documenten met persoonlijke gegevens zoals namen, pasfoto’s en geboortedatums door een algoritme laten filteren en de gegevens verwijderen waar die niet noodzakelijk zijn. Natuurlijk zitten er risico’s aan artificial intelligence, daarom is het belangrijk om expertise op te bouwen en zo te zorgen dat we zoveel mogelijk positieve

effecten van AI hebben, en ook de negatieve effecten kunnen minimaliseren...”

Het idee is dat deze technologie de mens gaat dienen en wij willen daar als Amsterdam voorop in lopen. is dat artificial intelligence een bias kan hebben, vertelt Sukel. “Als je dingen efficiënter gaat doen als overheid, dan is dat voor een groot deel van de bevolking fijn, maar er kan een deel onbedoeld worden buitengesloten. Dit is vaker het geval met nieuwe technoEen andere uitdaging

logie, neem bijvoorbeeld het internet dat voor veel mensen het contact makkelijker heeft gemaakt, maar voor sommigen ook minder makkelijk. Artificial intelligence werkt op basis van oude voorbeelden, en leert op basis van die voorbeelden besluiten te nemen. Als er in die oude voorbeelden een bias zit, zoals dat er minder Engelstallige voorbeelden zijn van vragen aan de gemeente, dan kan het dat het voor die taal minder goed werkt. Echter, met kunstmatige intelligentie kun je dit soort zaken juist inzichtelijk maken en kan je die bias dus ook gaan voorkomen. Het is heel belangrijk om over het gebruik AI transparant te communiceren, zodat het ook mogelijk is te zien wat er allemaal gebeurt op het

Duurzaam wonen hoeft geen ingewikkelde zaak te zijn Online artikel

Om het belang van duurzaam wonen kan niemand tegenwoordig meer heen. Wat tien jaar geleden nog vooral rond sluimerde bij een select groepje milieuactivisten en trendsetters is nu doorgedrongen tot de grote massa. Toch moet er bij veel huishoudens nog het nodige gebeuren om daadwerkelijk stappen te maken richting een duurzame woning. Tekst: Marjon Kruize Foto: Persfoto

e bewustwording

is, mede door de aardbevingsproblematiek in Groningen, in een stroomversnelling geraakt. Bovendien moet er rekening gehouden worden met het Klimaatakkoord, waarin is vastgesteld dat de gebouwde omgeving de CO2-uitstoot voor 2030 met 3,4 miljard kilo moet verminderen. Dat betekent zo’n 50.000 bestaande woningen per jaar verduurzamen in 2021, en ruim voor 2030 al 200.000 woningen per jaar aanpassen. Maar veel mensen zullen niet

me-teen trek hebben om in de rotzooi van een verbouwing te zitten. De verduurzamingsopgave zit hem vooral in de

7,7 miljoen woningen die er in Nederland zijn. Voor een deel zijn deze woningen in handen van corporaties en andere ver-huurders en ongeveer 4,2 miljoen woningen zijn in bezit van particulieren. Het gros van alle woningen heeft energielabel B tot en met F en daar moet toch wel het een en ander aan gebeuren. Volgens de experts kan dit

het beste gedaan worden door te verduurzamen in kleine stappen. Zaken die al vrij ver ontwikkeld zijn zoals drie dubbel glas (HR ++ glas), muur-, dak- en vloerisolatie en zonnepanelen zijn betaalbare maatregelen om flink energie te besparen die makkelijk verkrijgbaar zijn.

Hebben we uw interesse gewekt? Het gehele artikel leest u op: analysenederland.nl

Ook het betaalbaar houden

van het verduurzamen is een belangrijke factor. Als je op dit moment een bestaand huis met energielabel D of E energieneutraal wilt maken, kost je dat een investering van ruim 70.000 euro. Uit onderzoek blijkt dat mensen bereid zijn om ongeveer 15.000 euro uit te geven aan energiebesparende maatregelen. Voor dit bedrag heb je HR++ glas, zonnepanelen, muurisolatie en voor € 2.000,- heb je al een perfecte vloerisolatie inclusief wering van vocht uit de kruipruimtebodem. Deze uitgave is te overzien en bovendien wordt je woning ook meer waard met deze aanpassingen.

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR

analysenederland.nl

EAGLE EYE NETWORKS – Partner Content

Beveiligingscamera’s zijn niet alleen de ogen maar ook het hart van een Smart City Partner Content Eagle Eye Networks

Eagle Eye Networks is wereldwijd leider met het naar de Cloud brengen van camerabeveiliging, waardoor de stoffige beveiligingscamera plotseling de smart sensor wordt van steden als Elche en Mexico City. En dit alles uitgevonden in Amsterdam Zuid-Oost. Het concept Smart City is altijd groots en meeslepend. Maar laten we beginnen met een bedrijventerrein in Nederland met meerdere bedrijven, camera’s voor binnen en buiten van diverse fabrikanten, analoog en IP. Dit bedrijventerrein wil samen de buitencamera’s in de gaten houden en beheren, zodat inbraken geregistreerd kunnen worden door meerdere camera’s en direct in één centraal platform terug te zien zijn. Extrapoleer dit en zo installeerde

”

„Cloud staat synoniem voor volume, en dat is wat een Smart City nodig heeft.“

Eagle Eye Networks 14.000 camera’s in 4 maanden in Mexico City in een project om de stad veiliger te maken. Dit alles wordt mogelijk gemaakt door een bedrijf uit Amsterdam Zuid-Oost waar ondernemers Rishi Lodhia en Tijmen Vos al 15 jaar bezig zijn om camerabeveiliging naar de Cloud te brengen. Cybersecure by design In 15 jaar is er veel gebeurd. Lodhia en Vos hebben hun bedrijf CameraManager samengevoegd met Eagle Eye Networks uit Austin, geleid door Dean Drako, die eerder het Cybersecurity bedrijf Barracuda Networks opzette en groot maakte. Want aandacht voor Cybersecurity moet er zijn binnen camerabeveiliging. Een bedrijf of stad kan namelijk veel investeren in camera’s om de fysieke beveiliging beter te maken, maar als daarmee een gapend gat ontstaat in de Cybersecurity omdat de camera’s onveilig verbonden worden met het netwerk, is men verder van huis. AI en Analytics zodat de camera een sensor wordt Camera’s worden slimmer, daar is iedereen het over eens. De vraag is echter waar je die slimheid neerlegt. Eagle Eye Networks gelooft dat het verzamelen van de data in de Cloud, en vervolgens daar de analyse plaats laten vinden, vele voordelen kent. Om de ambitie van AI en Analytics kracht bij te zetten is onlangs het Indiase bedrijf Uncanny Vision overgenomen, gespecialiseerd in AI en

Analytics voor camerabeveiliging. De Award Winning AI van Uncanny Vision wordt vandaag de dag in verschillende toepassingen gebruikt, waaronder: • • • • •

Smart parking Toegangscontrole beveiliging Automatisering van tolwegen Smart cities Bewaking van geldautomaten

De tools van Uncanny Vision voor het trainen, bouwen en optimaliseren van modellen en de infrastructuur voor het beheren en opslaan van trainingsdata zijn superieur. Cloud staat voor schaalbaarheid en dat heeft een Smart City nodig Een Smart City collecteert en combineert relevante data in de Cloud waar rekenkracht en data historie voorhanden is, en zorgt ervoor dat het delen en gebruik ervan op een efficiënte manier gebeurt met de stakeholders. Het is dan ook essentieel dat de tijd die nodig is om een Smart City te creëren alleen wordt besteed aan de installatie van sensoren. Door gebruik te maken van slimme netwerken (Lora, 5G, Fiber) kan alles remote worden uitgevoerd, en kunnen de installatie- en servicetijd op locatie tot een minimum worden beperkt. Dit is een vereiste voor een snelle ontwikkeling van een Smart City waarbij de schaalgrootte geen rol mag spelen in de engineeringsuren. Cloud staat synoniem voor volume, en dat is wat een Smart City nodig heeft.

Een Smart City Case in Elche, Spanje Vaak bestaat het idee dat Smart City plannen direct moeten bestaan uit grote investeringen voor allerlei state of the art technologie en dat dit uitgevoerd moet worden in de grote wereldsteden. Niets is minder waar, zo ondervond men in de stad Elche in Spanje. Een gemiddelde stad met 250.000 inwoners en zo’n 14.000 camera’s die belangrijke punten en gebouwen in de stad in de gaten houden. Het beheer van beveiligingsincidenten met behulp van complexe IT-systemen was een voortdurende uitdaging voor het IT-personeel van de stad. Toen de pandemie toesloeg, begonnen stadsmedewerkers thuis te werken en werd het duidelijk dat veel systemen niet op afstand konden worden beheerd. De stadsmedewerkers besloten hun camerabeveiligingssysteem te updaten met de volgende doelstellingen: 1. Gebruiksgemak 2. Geïntegreerd 3. Op afstand toegankelijk 4. Beelden kunnen delen met de politie en andere stadsdiensten 5. Eenvoudig en goedkoop te onderhouden 6. Schaalbaarheid In de komende vijf jaar wil de stad het systeem uitbreiden door kunstmatige intelligentie (AI) toe te passen om incidenten beter te onderzoeken. De stad zal de parkeer- en verkeersgegevens van het systeem gebruiken voor stadsplanning en infrastructuurverbetering. Er komen ook directe integraties met de politie en de brandweer om sneller op incidenten te kunnen reageren. Het project met de gemeente Elche is vorige week uitgeroepen tot beste beveiligingsproject in Spanje van het afgelopen jaar.

Meer weten over de mogelijkheden van Cloud camerabeveiliging voor uw stad of bedrijf, check www.een.com. Eagle Eye Networks staat van 26-28 Oktober ook op de Provada in Amsterdam, stand 11.10. Boek hier uw meeting. https://cloud.een.com/provada

Ga voor meer informatie naar www.een.com

42 Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

Een slimme stad is klimaatneutraal en stelt technologie in dienst van de mens Smart City

Een stad is niets zonder mensen. Mensen die een mooie plek zoeken om te wonen, leven, recreëren en werken. Om de stad van de toekomst vorm te geven, moet daarom ook vooral gekeken worden naar de mensen die er leven. Hoe breng je hun wensen en behoeften duurzaam in balans met de omgeving? Tekst: Marjon Kruize

stad van de toekomst komen allerlei verschillende componenten bij elkaar. “Dit moet een duurzame omgeving worden waarin het leven in de stad digitaal wordt ondersteund”, vertelt Franc Weerwind, burgemeester van Almere en voorzitter van de commissie Informatiesamenleving bij de VNG. “Je hebt daarin met allerlei verschillende aspecten te maken. Duurzaamheid, bijvoorbeeld, met groene energiebronnen, maar ook mobiliteit en leefbaarheid. Om de stad van de toekomst vorm te geven moeten we kijken naar maatschappelijke opgaven en vraagstukken van nu, maar ook onze blik vooruit richten naar de volgende generaties.” n de ideale

aantal flinke uitdagingen op, stelt Lot van Hooijdonk, wethouder mobiliteit, energie, groen en dierenwelzijn in Utrecht en Dat werpt een

voorzitter van de commissie Economie, Klimaat, Energie en Milieu bij de VNG. “Het klimaat verandert natuurlijk, en dat betekent dat we beter gewapend moeten zijn tegen weersextremen. Maar daarnaast is er ook een toenemende urbanisatie. Hoe gaan steden ervoor zorgen dat ze nog meer mensen op een betaalbare manier onderdak kunnen bieden?”

nen inzetten? Daar ligt ook een uitdaging die misschien wel helemaal niet met technologie opgelost moet worden. Sommige oplossingen zijn ook low-tech, door simpelweg niet te gebruiken wat je niet nodig hebt.”

er nog circulariteit. “Dat is in beperkte mate bij het Klimaatakkoord inbegrepen, maar is wel essentieel voor een leefbare stad van de toekomst”, stelt Van Hooijdonk. “We weten dat bij ons materiaalgebruik veel CO2 vrijkomt en dus moeten we beter gaan nadenken over de materialen die we nodig hebben om een pand te maken of te renoveren. Zeker als het gaat om energiebesparende materialen, want weegt de besparing tijdens de levensduur van het gebouw wel op tegen het verbruik van het materiaal. En zouden we gebruikte materialen niet hoogwaardig opnieuw kun-

een groot deel is het verslimmen van de stad een organisatieopgave”, vertelt Van Hooijdonk. “Integraal werken is altijd heel makkelijk gezegd, maar het is een kunststuk als het lukt om zaken echt op de juiste manier aan elkaar te koppelen. Dat vraagt om een enorme mate van samenwerking als regionale overheden onderling, maar ook met bewoners, de landelijke overheid en marktpartijen die een rol spelen. Het maakt hierbij ook heel erg uit hoe het speelveld ingedeeld is. Voor het Rijk is er de taak om te zorgen dat de regulering en wetgeving past bij de oplossingen van morgen.”

Integraal werken is altijd heel makkelijk gezegd, maar het is een Dat is in beperkte kunststuk als het mate bij het Kli- lukt om zaken maatakkoord in- echt op de juiste begrepen, maar manier aan elis wel essentieel kaar te koppelen. voor een leefbare stad van de toe- Om die uitdagingen aan te pakken, is er behoorlijk wat komst. werk aan de winkel. “Voor

En dan is

technologisch gebied zijn er nog flinke uitdagingen te overwinnen, stelt Van Hooijdonk. “In de praktijk is er al heel veel mogelijk, maar de koppeling tussen verschillende systemen is een tweede.” Ook daarbij is communicatie wederom van het grootste belang. “De overheid rent veelal achter ontwikkelingen aan als je kijkt naar hoe de samenleving beweegt”, stelt Weerwind. “De vraag is hoe je contact houdt met die digitale samenleving. Daar moet je in investeren door met de verschillende generaties in contact te blijven. Je wilt technologie hierbij gaan gebruiken om de samenleving in zijn kracht te zetten en dus moeten er al aan de voorkant doelen gesteld worden voor de technologie, niet pas achteraf.” Ook op

Uiteindelijk gaat het daarbij

ook niet om het uitrollen van zoveel mogelijk technologie, maar om het verweven van deze technologie in het dagelijks leven, stelt Weerwind. “De mens zou in de digitale stad centraal moeten staan en door te digitaliseren kun je steeds meer dienstverlening in zo’n stad meetbaar en gepersonaliseerd maken. In een aantrekkelijke stad is leefbaarheid bijvoorbeeld heel belangrijk. Luchtkwaliteit en geluidsoverlast zijn daar een essentieel onderdeel van. Nu is in mijn gemeente Almere het verkeersmanagement vooral ingericht op de optimale doorstroming van autoverkeer. Met sensortech-

nieken is het nu ook mogelijk om de verkeersstroom in de stad aan te sturen op de luchtkwaliteit en het verminderen van geluidsoverlast. Zo zet je digitale technologie in om leefbaarheid in zijn algemeenheid te verbeteren. Daar zetten we nu ook met de Floriade op in.”

groot leiderschap nodig is. We moeten na gaan denken over de generaties na die van ons. Om te zorgen dat de transitie naar een slimme stad sociaal en rechtvaardig is, is leiderschap essentieel. Als je dat niet organiseert, dan pikken de inwoners het niet.”

En als dat goed gaat, dan is

Het geeft je een beter inzicht in de samenleving, zorgt voor verbeterde communicatie en biedt hulpmiddelen om veiligheid, mobiliteit en milieu te verbinden.

het zaak om dat ook op grotere schaal uit te rollen. “We zijn binnen de Floriade bezig met allerlei digitale oplossingen”, vertelt Weerwind. “Waaronder ook een mobiliteitstraject, waarbij we proberen bewoners te verleiden de eigen auto te laten staan en meer gebruik van OV en deelmobiliteit te maken. Almere is hiervoor de pilotstad voor middelgrote steden. De kennis die we hier opdoen moet uiteindelijk ook in de rest van Nederland en zelfs in Europa geïmplementeerd worden. Die samenwerking met elkaar moeten we nu ook echt gaan regisseren en vormgeven.” is negentig procent cultuur en tien procent technologie, vult Van Hooijdonk aan. “Technologie en digitalisering moeten vooral inspirerend zijn en het proces van samenwerking versnellen. We moeten het ook niet overschatten. Eerder dit jaar hebben we hier ook met Frans Timmermans over gesproken. Uit dit gesprek kwam ook naar voren dat om dit op de juiste manier door te voeren Digitale transformatie

dus samen moeten doen met de stad, want digitalisering in de stad biedt kansen op allerlei vlakken, vertelt Weerwind. “Het geeft je een beter inzicht in de samenleving, zorgt voor verbeterde communicatie en biedt hulpmiddelen om veiligheid, mobiliteit en milieu te verbinden. Echter, je moet wel zorgen dat de grondrechten van de bewoners gewaarborgd zijn en dat deze digitale infrastructuur te allen tijde veilig is. Digitalisering moet doelmatig, transparant en herleidbaar zijn. Alleen dan kan de slimme stad echt slagen.” We zullen dit

>> De kans dat je fiets wordt gestolen is 1 op 69; >> De kans dat er bij je wordt ingebroken in 1 op 250; >> De kans op brand is 1 op 8.000; >> De kans dat je bedrijf wordt gehackt is 1 op 8.

Wat doe jij om jouw bedrijf te beschermen? PLAN NU EEN GRATIS ADVIESGESPREK MET ÉÉN VAN ONZE CYBER EXPERTS EN ONTDEK WAT JOUW BEDRIJF NODIG HEEFT.

Perfect Day is een initiatief van Nationale-Nederlanden.

BTG - Partner Content BTG - Partner Content

In een circulaire economie kunnen smart cities niet ontbreken Partner Content BTG

Meer en meer wordt circulair denken mainstream binnen de Nederlandse IT-sector. Steeds meer organisaties omarmen het terugdringen van elektronisch afval, e-waste, en een tweede leven voor apparatuur, refurbishing, in hun businessmodel. Met het doel om de levensduur van producten en hun onderdelen zo veel mogelijk te verlengen, zodat het gebruik van zeldzame grondstoffen wordt teruggedrongen. Circulariteit en samenwerking zijn de thema’s voor 2021 van brancheorganisatie BTG. BTG heeft dit jaar als thema ‘connected impact’. Hiermee benadrukt BTG Vereniging het belang van samenwerking en circulaire initiatieven van de IT-branche. “Het is ook een kwestie van attitude”, vertelt CEO Petra Claessen van Branchevereniging ICT en Telecommunicatie Grootverbruikers (BTG). “We hebben een zware wissel getrokken op onze natuur. Het is tijd om door te pakken en ervoor te zorgen dat er een deltaplan voor de circulaire economie komt. Het is zaak dat er minder afval in de wereld komt en we moeten zorgvuldig omgaan met de grond- en hulpstoﬀen.” BTG is een betrokken partner bij de Amsterdam Economic Board met het programma LEAP en evenementen als de Floriade Almere 2021 en initiatieven als Amsterdam Smart City, een innovatieplatform dat inzet op slimme oplossingen voor een groene, gezonde Amsterdamse metropoolregio.

”

Bij de veertig grootste gemeentes staan duurzaamheid en circulariteit op de eerste plek, naast veiligheid. Voortouw “Je ziet vanuit alle invalshoeken dat het belangrijk is dat we een rol gaan vervullen bij het terugdringen van e-waste en verspilling van grondstoﬀen. Onze achterban wil graag mee in de circulaire economie,” gaat Claessen verder. De organisatie neemt het voortouw om de circulaire I(C)T een boost te geven. “Samen kom je verder. We willen bruggen bouwen en onze verantwoordelijkheid nemen voor een duurzame digitale infrastructuur. Bedrijven zitten op elkaar te wachten. Wij zoeken een actieve rol om veranderingen in gang te zetten. Het past bij een groeiend bewustzijn bij organisaties van hun maatschappelijke verantwoordelijkheid ten aanzien van het klimaat

Voor meer informatie: Petra Claessen, CEO BTG/TGG petraclaessen@btg.org www.btg.org

voor verdere ontsluiting en groei, aldus Claes- Samenwerking sen. “Je moet mensen meenemen in de nieuwe “Er is veel meer mogelijk dan je denkt als ontwikkeling. Vaak is het onbekendheid.” je horizontale en verticale samenwerking Refurbished opzoekt,” besluit Claessen. “De uitdaging is “We zitten in de voorhoede van de ontwikom samen op te trekken als overheid en bedrijfsleven. We willen organisaties en mensen kelingen rondom ‘smart cities’. Het is iets meenemen en helpen bij circulair denken wat onze gebruikers en klanten maar ook en handelen. Als BTG gaan wij daar de de overheid van ons vragen,” aldus Petra barricaden voor op. Het is nog te onbekend Claessen. “Bij de veertig grootste gemeentes wat er allemaal kan. Een circulaire strategie staan duurzaamheid en circulariteit op de vergroot de betrokkenheid van de medeeerste plek, naast veiligheid.” BTG heeft het werkers en stakeholders. Bovendien neem je thema geadopteerd vanuit de maatschapje verantwoordelijkheid voor de e-waste en pelijke verantwoordelijkheid als strategische schaarste van grondstoffen en het naleven IT- en telecompartner. “We zoeken permavan je verantwoordelijkheid op het gebied nent de verbinding en samenwerking met van duurzaamheid en klimaatdoelen.” de overheid, het bedrijfsleven en de wetenschap. Gemeenten en ziekenhuizen klopPromoten pen steeds meer bij ons aan met de vraag: Als voorbeeld noemt ze het refurbishen van kunnen jullie ons helpen om op een slimme smartphones en laptops en het leasen van Floriade Almere 2022 manier te kiezen voor refurbished hardwa- apparatuur, die aan het eind van het contract De Floriade Almere 2022 is een ulre. Wij gaan ze daarbij helpen, nemen ze een tweede en zelfs derde leven krijgt. “Dat tiem voorbeeld van duurzaamheid en mee in die ontwikkeling.” zijn gecertificeerde, betrouwbare trajecten circulair denken. “Het is een proefdie ook nog eens duurzaam zijn.” BTG gaat tuin op het gebied van groen, leefVoorbeeldfunctie actief de markt op om circulaire oplosbaarheid en stedelijke vraagstukken. Er zijn steeds meer leveranciers van hoogsingen te promoten. Als voorbeeld noemt Almere wil zich echt ontwikkelen als waardige, refurbished IT-producten, maar Claessen een aantal bijeenkomsten die BTG een groene stad. Een van de projeconbekendheid zorgt nog voor koudwatervrees heeft georganiseerd, waarbij ondermeer ten die vanuit BTG is geïnitieerd, is bij afnemers, constateert Claessen. Tegelijker- CHG Meridian en Forza Refurbishing in de het opzetten van virtuele handelstijd speelt de circulaire economie een steeds spotlight zijn gezet. Specifiek benadrukt ze missies richting de Floriade. Zo start belangrijker rol bij beleidsbeslissingen en CHG-Meridian, een hardwarebedrijf dat BTG samen met de Nieuw-Zeelandse investeringen. BTG leent haar platform voor werkt met leaseoplossingen, omdat de telepartnerorganisatie NZ Tech en de Necirculaire initiatieven. comproducten in het ecosysteem blijven en derlandse ambassade in Nieuw-Zee“Wij hebben een voorbeeldfunctie om het Closing the Loop, dat eenvoudige toepasbare land een initiatief om bedrijven te bewustzijn aan te zwengelen, ook bij onze ach- circulaire diensten levert voor IT-hardware. enthousiasmeren om deel te nemen terban. Binnen de producten en diensten van Naast deze partijen is Aliter Networks ook aan de Floriade. “Nieuw-Zeeland zet BTG en dochterorganisatie TGG hebben we aangesloten als partner bij BTG. “Dankzij net als wij stevig in op de circulaire een aantal partijen die hier heel actief in zijn. dit soort initiatieven zijn organisaties in staat economie en duurzaamheid.” Als BTG steunen we hun initiatieven.” Cirom duurzame doelen op een laagdrempelige culaire IT vormt een grote markt die openligt en controleerbare manier te bereiken.” en het milieu.” Circulaire IT kan hier een belangrijke rol in spelen.

”

Dankzij dit soort initiatieven zijn organisaties in staat om duurzame doelen op een laagdrempelige en controleerbare manier te bereiken.

44 Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

Hoe geef je hybride werken nu werkelijk vorm en inhoud? Opinie

In de krant las ik onlangs de headline ‘hybride werken; nu wordt het pas echt lastig’. Daar zit wat mij betreft wel wat in. Iedereen vindt dat we ‘het goede’ van thuiswerken moeten behouden. Tegelijkertijd hebben we ook zeker wat gemist: het fysiek bij elkaar zijn bijvoorbeeld, of samenwerken in creatieve processen. Foto: Persfoto & Pexels

die dingen bij elkaar brengen? Hoe organiseer je hybride werken voor jouw organisatie? Laat je het los en mogen de teams en hun leidinggevenden het zelf regelen? Maak je strikte spelregels waaraan iedereen zich moet houden? Of iets er tussenin? Hoe gaat het werken? Dat is best complex. Je hebt te maken met de bedrijfsbelangen, het individu en zijn wensen of behoeften. De werknemer heeft – ikzelf ook – in een transformatie gezeten. Dat draai je niet zomaar terug. oe ga je

de tijd om beleid en de bijbehorende principes vast te stellen. Dat proces, daar zitten we middenin. Hoe ga je als HR-professional en Het is nu

werkgever, van beleid naar implementatie en continu verbeteren? Dat is voor elke organisatie, elk team en elk individu verschillend. Ik worstel daar zelf ook zeker nog mee met mijn team. We proberen bijvoorbeeld vergaderingen beurtelings online en fysiek te plannen.

Mijn punt is dat HR leidend moet zijn. Afhankelijk van de omvang van je organisatie geef je samen met Facility en ICT vorm aan het hybride werken. dus goed rekening houden met welke onderwerpen je in welke sessie wilt behandelen. Meetings om informatie uit te wisselen kunnen prima online. Hebben we onderwerpen die om creatieve input vragen, dan doen we dat liever fysiek. De crux is: wat is de rol van HR in dit proces? Mijn punt is dat HR leidend moet zijn. Afhankelijk van de omvang van je organisatie geef je samen met Facility en ICT vorm aan het hybride werken. Formuleer daarbij niet alleen het beleid, maar zorg Dan moet je

er ook voor dat je weet hoe het beleefd wordt. Je doet het samen. Daarbij: als je collega’s erbij betrekt, dan draagt dat bij aan hun betrokkenheid en dus werkgeluk. Blijf evalueren, blijf in gesprek, blijf verbeteren. ook in het continue proces en onze flexibiliteit om daarbinnen nieuwe concurrerende werkvormen te vinden om in de post-COVID-wereld te kunnen floreren. Dat vraagt van organisaties wendbaarheid, aanpassingsvermogen en professionals die in deze uitdaging de toekomst zien. Ik nodig iedere HR-expert uit om collega’s op te zoeken en het met elkaar te hebben over hoe we als HR-professionals de leiding nemen in deze nieuwe tijd. Samen weten we meer. De toekomst van werk en hybride werken gaan over learning by doing en je bent nooit klaar. De uitdaging zit

Alice Diels, Voorzitter NVP Algemeen directeur HR bij Louwman Group

ADVERTENTIE

Hybride werken vraagt om moderne & flexibele manier van leren Hybride werken begint binnen veel organisaties steeds meer vorm te krijgen. Hoe zorg je er als organisatie voor dat het kennisniveau van alle medewerkers hoog blijft, zodat ze hun werk goed kunnen uitvoeren? Ook wanneer fysiek samenkomen in een training of werken van negen tot vijf niet meer zo vanzelfsprekend is? Het is logisch om hiervoor nieuwe,

flexibele manieren van leren in te zetten. Meer leren in minder tijd Digitale leeroplossingen die plaatsen tijdsonafhankelijk zijn bieden een uitkomst, vooral als ze te gebruiken zijn op elk device, zoals laptop, tablet en mobiele telefoon. Continu leren is daarbij het nieuwe credo. Met continu leren hebben medewerkers essentiële kennis altijd paraat. Pas daarbij de principes van microlearning toe en je creëert een win-win situatie: korte ‘knowledge bites’ tot je nemen kost weinig tijd, maar heeft een groot effect wanneer je dit regelmatig doet. Dit is vooral belangrijk wanneer blijvende alertheid is vereist, bijvoorbeeld bij grote thema’s als compliance en informatiebeveiliging, maar ook cruciale vakkennis. Bright Alley, gespecialiseerd in digitaal leren, heeft hiervoor verschillende middelen ontwikkeld

en zet deze succesvol in bij organisaties in uiteenlopende sectoren waaronder de overheid en de financiële sector.

“No learning today, althans... zo ervaren medewerkers het wanneer je leren laat aansluiten op de dagelijkse praktijk en er een gewoonte van maakt!” Beperk je verloop met sterke onboarding Een goed onboardingsprogramma leidt tot hogere retentie van jouw medewerkers. Om nieuwe collega’s snel up to speed te krijgen en te verbinden met de organisatie is er de OnFire onboardingsapp. Maak hen op een laagdrempelige manier wegwijs al voor de eerste werkdag. Je medewerkers voelen zich direct betrokken.

Het jaar rond scherp Wist je dat elke week tien minuten leren voor het beste leerrendement zorgt? Met een slimme combinatie van microlearning en gamification, houdt Bright Alley’s PowerApp medewerkers continu scherp. In een paar minuten per leersessie frissen ze hun kennis al op.

Tesse Theidersen Business Developer www.powerapp.nl www.onfireonboarding.nl www.brightalley.nl info@brightalley.nl 030 212 3200

Dit zijn slechts twee voorbeelden binnen een breed scala aan leeroplossingen om medewerkers te laten excelleren, zowel thuis als op kantoor. Meer weten? Neem contact met ons op, we denken graag met je mee.

De apps OnFire Onboarding en de PowerApp zijn producten van Bright Alley, een full service digital learning bureau. Opgericht in 1995 en onderdeel van het ecosysteem van Conclusion.

Bij Yource zijn medewerkers Members: betrokken medewerkers waar écht naar geluisterd wordt

46 Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

Dag flexwerker, hallo vaste kracht Human Resources

vrijheden als de zzp’er. Dat vraagt ook om een nieuwe vorm van gezag, waarbij je moet zorgen dat je als werkgever nog steeds de touwtjes in handen houdt om te bepalen welk werk er gedaan wordt en hoe dat eruit moet zien.”

De arbeidsmarkt wordt krapper en dat vraagt om andere weten regelgeving. Want nu werknemers schaarser worden, wordt het nog belangrijker goed te werven en de goede mensen binnen je organisatie te behouden.

Het is aan jou als werkgever om de club happy en gezond te houden.

Tekst: Marjon Kruize Foto's: Suzan Alberts & Pexels

werkgeverschap vergt even omdenken, maar kan ook mooie kansen brengen. “Het is aan jou als werkgever om de club happy en gezond te houden”, stelt Nordmann. “Zodat ze niet gaan vluchten in ziekmelding als ze niet lekker in hun vel zitten. Kies je werknemers dus goed uit, op basis van datgene wat jij als werkgever nodig hebt en zorg dat je hen een werkomgeving biedt waarin ze zich prettig voelen. Daarvoor moet je een proces in gang zetten en als je dat eenmaal op orde hebt, dan zorgt dat voor meer productiviteit en werkgeluk en daardoor ook minder ziekteverzuim. Overigens zou de wetgever ook echt iets moeten doen aan de doorbetalingsplicht bij ziekte - deze moet echt gereduceerd worden naar maximaal één jaar om het ook voor werkgevers aantrekkelijker te maken om mensen in vaste dient te nemen. Dat zou enorm kunnen helpen." Dat nieuwe

Edith Nordmann Advocaat en managing partner bij ACG International.

systeem maakt het voor veel werkgevers lastig nieuwe werknemers aan te nemen, aldus Edith Nordmann, advocaat en Managing Partner van ACG International. “Je zag daarom ook dat bezorgdiensten als Uber Eats en Deliveroo hun bezorgers niet in dienst namen, maar hen als zzp’er behandelden. Dat deden ze voornamelijk omdat het, als het niet gaat tussen werkgever en werknemer, heel moeilijk is om afscheid van elkaar te nemen.” et huidige

daarin is de doorbetaling bij ziekte. “De manier waarop het systeem nu is ingericht zorgt dat een werknemer zich ziek Het moeilijkste punt

Goede werknemers zijn schaars en om hen te werven en te behouden moet je tegenwoordig een zekere flexibiliteit bieden.

zou kunnen melden op het moment dat tegen hem of haar gezegd wordt dat ze niet goed functioneren”, vertelt Edith Nordmann. “Ze zijn dan beschermd tegen ontslag, waardoor de werkgever vastzit. Dat valt eigenlijk niemand aan te rekenen, want het systeem werkt het in de hand. Daarnaast werd in het SER-advies van afgelopen juni aangekondigd dat de overheid de flexibilisering van de arbeidsmarkt verregaand wil terugdringen en eigenlijk wil beperken tot de inzet bij 'ziek en piek'. Zo wordt het aantal contracten voor bepaalde tijd niet alleen beperkt tot drie, dat was al zo, maar nu mag ook na een tussenperiode de werknemer niet voor bepaalde tijd bij de werkgever terugkomen. Hierdoor wordt

het dus nog belangrijker dat je je personeel goed kiest en ze aan je organisatie bindt.”

Hierdoor wordt het dus nog belangrijker dat je je personeel goed kiest en ze aan je organisatie bindt. nog een hoop fout, aldus Nordmann. “Veel werkgevers kiezen hun mensen uit op een onderbuikgevoel. Past het CV? Dan worden ze uitgenodigd en op het sollicitatiegesprek wordt gekeken of er een ‘klik’ is, maar er wordt vaak geen assessment gedaan om objectief te kijken of de kandidaat En daar gaat

echt bij de functie en in het team past. Om dat echt goed te doen, moet je weten wat je eigenlijk nodig hebt. Hoe werkt jouw bedrijf ? Waar wil je je werknemers voor inzetten? Wie doet wat? En waarvoor huur je eigenlijk flexkrachten in?”

je arbeidskracht wilt. Is het echt een eenmalige opdracht? Dan kan je nog steeds gebruik maken van een zzp’er, maar in andere gevallen moet je dus krachten aan gaan nemen met de intentie om hen ook in vaste dienst te nemen.” krachten aan te trekken is een nieuwe, moderne manier van werkgeverschap vereist, meent Nordmann. “Goede werknemers zijn schaars en om hen te werven en te behouden moet je tegenwoordig een zekere flexibiliteit bieden. We gaan nu toe naar een systeem waarin de werknemer meer vrijheid krijgt. Deze mag werken waar en wanneer die maar wil, als hij het werk aan het einde van de rit maar gedaan heeft. Daarmee krijgen werknemers eigenlijk dezelfde En om die

gebruiken flexkrachten omdat ze geen zin hebben in arbeidsperikelen zoals het doorbetalen van zieke werknemers en de re-integratie daarvan, stelt Nordmann. “Aan het bijhouden van al die administratie kan je namelijk een dagtaak hebben en zeker de enorme hoeveelheid mkb’ers in ons land heeft daar helemaal geen tijd voor. Daarom grijpen zij al snel naar de flexwerker. Dus moet je goed weten wat je van Veel werkgevers

ADVERTENTIE

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR 47 analysenederland.nl

Recruitment is zorgen voor een duurzame match Human Resources

De ‘nieuwe’ arbeidsmarkt kan niet zonder de bemiddeling van recruitmentbureaus. Jaarlijks nemen ongeveer een miljoen mensen deel aan de arbeidsmarkt, zowel vast als tijdelijk, dankzij de inspanningen van de vele uitzenden bemiddelingsbureaus. Op dit moment is vraag en aanbod wat betreft vacatures en kandidaten niet in balans. Des te groter is de noodzaak om echt goed te kijken of iemand aan de juiste baan wordt geholpen. Tekst:Féline van der Linde Foto: Pexels

“

(Wet Arbeidsmarkt in Balans) en de Wet Flex & Zekerheid is ervoor gezorgd dat zowel de flexibiliteit als de rechtszekerheid van de werknemers beter gewaarborgd is”, vertelt Michael Nijdam, CFO ARTO recruitment. “Uit de politiek en ook vanuit de bonden komen nog steeds geluiden van oneerlijke situaties waarbij onderbetaling en onderverzekering schering en inslag zouden zijn. Maar dat is niet het geval. De zogenoemde inlenersbeloning, de verplichte ziekteverzekering en pensioenregelingen zorgen voor Met de WAB

een eerlijke rechtspositie voor de werknemers die via een uitzendbureau worden geplaatst bij een opdrachtgever.” De Algemene Bond voor Uitzendondernemingen (ABU) wil in de toekomst nog meer inzetten op de kwaliteit en betrouwbaarheid van het ABU keurmerk. De aangesloten ondernemingen zijn volledig gecertificeerd en worden periodiek gescreend op naleving van normen en regels.

Om mee te kunnen gaan met de nieuwe marktomstandigheden moet een organisatie juist wendbaar zijn. De (demissionaire) re-

en Tweede Kamer willen de noodzakelijke hervormingen op de arbeidsmarkt invulling geven door onder andere te zorgen voor meer vaste en minder flexibele contracten. “Echter, wat men nog wel eens vergeet is het feit dat bedrijven juist gebaat zijn bij flexibiliteit. Om mee te kunnen gaan met de nieuwe marktomstandigheden moet een organisatie juist wendbaar zijn. Op- en neerschalen van personeelsniveaus houden bedrijven gezond. Op de langere termijn zorgt dit juist voor behoud van werkgelegenheid”. gering

Jaarlijks nemen ongeveer een miljoen mensen deel aan de arbeidsmarkt, zowel vast als tijdelijk.

Binnen de arbeidsbe-

staat de mens centraal. Met de vergaande digitalisering van personele processen van werving is het plaatsen van de juiste mensen op de juiste plek topsport geworden. Nijdam: “Het vereist discipline, doorzettingsvermogen en empathische skills om de juiste match te vinden waarbij duurzaamheid en menselijk geluk centraal staan. Gelukkige medewerkers zijn productiever, creatiever, innovatiever en minder vaak ziek. Uitzenden bemiddelingsbureaus zijn hierin de bruggenbouwers, of eigenlijk de poortwachters om de mensen naar de juiste baan te begeleiden om zo een nieuw perspectief te bieden. De instroom van nieuwe memiddeling

dewerkers leidt door het specifieke maatwerk wat wordt geleverd door uitzenden bemiddelingsbureaus tot een enorme doorstroom van flex naar vast binnen de reguliere werkgevers die er anders niet geweest zou zijn. Dit voldoet dus aan de wensen van de nieuwe arbeidsmarkt”.

De toevoegde waarde van het uitzendwezen is al door meerdere onderzoeken wetenschappelijk aangetoond. de juiste mensen op de juiste plaats Het plaatsen van

zorgt voor minder personeelsverloop, lagere ziektecijfers en verminderde personele en administratieve lasten. De toegevoegde waarde van het uitzendwezen is al door meerdere onderzoeken wetenschappelijk aangetoond. Een actieve bemiddeling leidt tot mensen die aan het arbeidsproces worden gebonden en worden onttrokken aan een uitkeringssituatie. Op jaarbasis wordt zo 200 miljoen aan WW uitkeringen bespaard. heel veel geld, besluit Nijdam. “Iemand die ergens start wordt ingewerkt, wat geld kost en als diegene al snel stopt moet het hele wervingsproces weer worden opgestart. Maar wordt er Een mismatch kost

eerst goed gekeken naar het DNA van het bedrijf en de positie die vrij is of komt en naar de achtergrond van een potentiële kandidaat dan kan er echt een goede match gemaakt worden. Niet alleen draagt een goede match bij aan het werkgeluk, productiviteit en creativiteit van de werknemer, maar het zorgt er ook voor dat er geen onnodige kosten gemaakt hoeven te worden voor zowel bedrijf als overheid. Zorg dragen voor een menselijke maat in de steeds verdergaande digitalisering op het gebied van werven van personeel is niet eenvoudig, maar niets is mooier dan iemand gelukkig en tot zijn recht zien komen op de juiste plaats.” PARTNER CONTENT

De zoektocht naar de vaardigheden voor de banen van morgen Partner Content WorkPi

Door technologische ontwikkelingen veranderen banen snel waardoor veel mensen geen goede match meer hebben met hun baan. WorkPi helpt bedrijven en werknemers met het identificeren van ‘skill gaps’ om mensen te matchen of te ontwikkelen richting de best passende baan. Omdat er grote misvattingen bestaan over de essentiële vaardigheden van een baan, verliezen bedrijven jaarlijks veel geld, en werknemers hun productiviteit. Met een open marktplaats voor assessments en (online) opleidingsprogramma’s rikrapmund

kan WorkPi een grote variatie aan vaardigheden, eigenschappen en voorkeuren analyseren van werknemers uit vrijwel elke sector, en op deze manier gepersonaliseerde aanbevelingen doen. Alle data blijft bij de werknemers zelf, omdat het in ‘Self-Sovereign Identity’ wallets opgeslagen wordt. Werkgevers krijgen op geanonimiseerde wijze inzicht en kunnen opleidingen stimuleren zonder te hoeven weten welke persoon zwak scoort op een essentieel vlak. Skill gaps & Mismatches Het WEF heeft onderzocht dat wereldwijd 1 op de 3 werkende mensen hun baan zullen verliezen in de komende 10 jaar, als ze niet

omgeschoold worden. Dit biedt een grote uitdaging voor veel bedrijven. Talent behouden is een duurzame, waardevolle en vaak goedkopere aanpak dan nieuw talent aantrekken. Assessments & Ontwikkelingsprogramma’s Terwijl ons onderwijssysteem grotendeels gebaseerd is op het maken van tentamens en examens, wordt deze techniek niet gebruikt in de online-opleidingsmarkt. WorkPi wil hier verandering in brengen. Ontwikkelde Vaardigheden kunnen gemeten worden aan de hand van assessments, die je een aantal keer per jaar moet doen. Op deze manier kunnen

werknemers en werkgevers leren over de impact van de studies die ze volgen, en vaststellen waar nog verbetering te behalen valt. Data Privacy De data die via WorkPi gegenereerd wordt is uitermate privacygevoelig. “Wij weten zeker dat de toekomst van dataopslag bij de gebruiker zelf ligt; de gebruiker behoort de controle te hebben over zijn of haar data.” Aldus Rik, “Door middel van ‘Self-Sovereign Identity’ en een geavanceerd datamodel maken wij het mogelijk om werknemers niet alleen de controle terug te geven over de eigen carrière, maar ook over de werk gerelateerde data!”.

48 Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

Hybride werken heeft de toekomst Human Recources

Vorig jaar april was een groot deel van Nederland virtueel aan het werk. En al snel werden de voordelen die het werken op afstand met zich mee brachten duidelijk. We stonden niet meer in de file, doelstellingen werden gehaald, het ziekteverzuim daalde en er waren voldoende digitale tools voorhanden om goed te kunnen samenwerken. Tekst: Féline van der Linde

net zo effectief te zijn als de ‘normale’ meetings, in sommige gevallen waren de online vergaderingen zelfs productiever, en het bracht men op een bepaalde manier dichter bij elkaar”, vertelt Thomas Mulder, Executive Director HR bij VodafoneZiggo. “Tegelijkertijd zagen we en zien we dat het informele contact wordt gemist. En de acties waarvoor creativiteit en emotie zijn vereist krijg je eigenlijk alleen op kantoor voor elkaar. Al snel is daarom besloten dat het beste van de twee werelden, thuis werken en op kantoor, gecombineerd moest gaan worden. Sinds vorig jaar april is er dan ook gewerkt aan het ‘hybride beleid’.” irtuele meetings bleken

We vragen van de leiders en werknemers om hun verantwoordelijkheid te nemen en rekening te houden met elkaar, waarbij wordt vastgehouden aan het level playing field. hybride werken eruit zien in de praktijk? Wat betekent dat voor elk team en hoe wordt er contact gehouden met de collega’s wanneer er thuis wordt gewerkt? In tweeënhalf uur worden alle medewerkers gedwongen samen goed over deze vragen na te denken voor een zo goed mogelijke terugkeer naar kantoor. En dat blijkt in de praktijk best lastig te zijn, want waar het vorig jaar een verplichting van de overheid was om thuis te blijven, draait het straks om het gedrag van de mensen. Hierin is een grote rol weggelegd voor de leiders van de teams. Er wordt namelijk niet gekozen om te gaan werken met apps om je in te schrijven voor een werkplek. Deze bureaucratische wijze die er toe moet leiden dat er niet teveel mensen in de kantoren aanwezig zijn is niet de weg die wij graag volgen. We vragen van de leiders en werknemers om hun verantwoordelijkheid te nemen en rekening te houden met elkaar, waarbij wordt vastgehouden aan het level playing field. Zorg ervoor dat in vergaderingen niet een deel op kantoor en een deel via het scherm participeert, maar dat iedereen op dezelfde manier “Hoe gaat het

deelneemt aan vergaderingen. Anders creëer je een gevoel van fear of missing out. De medewerkers via het scherm zien de anderen op kantoor en die willen dat ook. Het is aan de leiders en de cultuur op kantoor om ervoor te zorgen dat er goede afspraken worden gemaakt waar iedereen zich aanhoudt.”

Het hybride beleid zien wij als de toekomst van het ‘nieuwe’ werken. zal een blijvende verandering zijn. “Het hybride beleid zien wij als de toekomst van het ‘nieuwe’ werken. Daarnaast is het ook nog eens een oplossing van vele problemen. Zo staan we niet meer in de file, of in een overvolle trein en zorgt het hybride werken voor een betere werk/privé balans voor de medewerkers. Maar er zijn nog wel een aantal vraagstukken omtrent het hybride werken die onze aandacht vergen. Zouden je werknemers ook een gedeelte van hun tijd in het buitenland op afstand kunnen werken? En mensen die bijvoorbeeld in Duitsland wonen en in Nederland werken moeten nog steeds vier dagen in Nederland op kantoor werken vanwege fiscale regels. Dat zie ik graag anders zodat ook deze mensen meer thuis kunnen werken.” Het hybride werken

feit dat de samenleving steeds verder digitaliseert en dat heeft COVID-19 alleen maar versneld. Mulder: “De digitalisering stelt ons in staat om agile te werken. Dat betekent dat de ontwikkelbehoefte van de werknemers groter is dan ooit tevoren. En dat zal alleen maar gaan toenemen. Als werkgever en als HR afdeling moet je daarin de werknemer voorzien en trainingen en opleidingen aanbieden die zij op het gewenste moment kunnen volgen. Inmiddels worden er via het Unlimited Learning platform onbeperkt opleidingen en trainingen aan de medewerkers aangeboden. Zo heeft elke medewerker toegang tot trainingen en opleidingen die passen bij zijn of haar carrière.” Het is een

is een enorme kans voor werkend Nederland. “Het kan een aantal grote problemen oplossen en bijdragen aan een betere werk/privé balans van de werknemers. En het stelt ons in staat om effectiever te werken. Maar waar voorheen het individu centraal stond, is dat nu het team. Het team moet ervoor zorgen iedereen zich aan de afspraken houdt en bijdraagt aan verbinding binnen het team, ook op afstand.” Het hybride werken

Steeds meer bedrijven geven aan dat zij maar moeilijk grip op het verzuim kunnen krijgen.

Grip op verzuim Human recources

Steeds meer bedrijven geven aan dat zij maar moeilijk grip op het verzuim kunnen krijgen. Met name bij grotere bedrijven, waar de afstand tussen werkgever en -nemer snel groter wordt, heeft men hier veel last van. Tekst: Marjon Kruize Foto: Pexels

het aandeel van psychische problematiek de afgelopen jaren flink toenam, tot wel zestig procent van het totaal, terwijl het aantal gemelde beroepsziekten afnam. Daaruit kunnen we dus opmaken dat de privécomponent een steeds grotere rol gaat spelen in de grondoorzaak van verzuim. Het wordt steeds lastiger om werk en privé te combineren en steeds vaker hebben werknemers bijvoorbeeld financiële problemen, relatieproblematiek, moeite het tempo bij te benen, zorgtaken of andere problemen waarmee ze niet naar de werkgever gaan. Als deze werknemers uiteindelijk uitvallen en we aan de slag gaan met arbodiensten lopen ze vaak al heel lang met dit soort problemen rond. Je wilt dus eigenlijk dat werknemers zelf eerder aan de bel trekken. e zagen dat

zes jaar geleden had men het ook al over duurzame inzetbaarheid, maar inhoudelijk gebeurde er eigenlijk niet zoveel. Er werden wel trainingen en workshops aangeboden, maar eigenlijk werd er nooit specifiek gekeken wat er nou precies scheelde bij de werknemers. Zo’n vijf à

de werkgever of HR-manager gaan voor de medewerker een te grote stap. Zeker als het gaat om persoonlijke omstandigheden als schulden of relatieproblemaVaak is naar

tiek. We zien het stress gerelateerde verzuim langzaam maar zeker oplopen en werkgevers de grip op juist dit soort verzuim verliezen. Er heerst heel veel schaamte en vaak speelt een gevoel van onveiligheid een rol. Het is daarom van belang dat deze medewerkers een uitlaatklep vinden waar de hun problemen kwijt kunnen. Voor bedrijven is het daarom zaak een open cultuur te creëren waarin werknemers hun verhaal kwijt kunnen. gezonde werknemers zijn in de huidige tijd belangrijker dan ooit. Een gezonde organisatie heeft inzicht in waar ze staat qua gezondheid, weet welke uitdagingen er spelen en hoe deze op te pakken. Vitaliteit en duurzame inzetbaarheid zijn continue processen, niet iets wat je met een eenmalige meting of actie op kan lossen. Het stimuleren van een gezonde bedrijfscultuur, leiderschap met aandacht voor alle aspecten van vitaliteit, ontwikkelmogelijkheden en het stimuleren van zelfmanagement op het gebied van gezond leven zijn hierin cruciaal. Want vitale en

Aan de slag gaan met vitaliteit en duurzame inzetbaarheid biedt grote voordelen voor de productiviteit en het verzuim van medewerkers, moeten we door de toenemende vergrijzing allemaal. Aan de slag gaan met vitaliteit en duurzame inzetbaarheid biedt grote voordelen voor de productiviteit en het verzuim van medewerkers, en dat leidt weer tot meer werkgeluk. Want medewerkers in een gezonde organisatie zijn energieker, leuker om in te werken en behalen betere resultaten. Immers, langer doorwerken

ADVERTENTIE

Recruiten is topsport arto.nl

W E RV I N G & S E L E C T I E - U I T Z E N D E N - I N T E R I M

Organisaties en medewerkers duurzaam met elkaar verbinden is ons vak, onze passie en onze drijfveer. Voor vaste en tijdelijke banen.

020 - 531 79 00

Arbeidsvoorwaarden die medewerkers écht belangrijk vinden.

Vijf manieren om bij te dragen aan de gezondheid van je medewerkers De coronacrisis heeft als nooit tevoren aangetoond hoe belangrijk het is dat werkgevers oog hebben voor de gezondheid en het welzijn van hun medewerkers. Sterke arbeidsvoorwaarden gaan anno 2021 allang niet meer alleen over een hoog salaris en goede pensioenregeling. Wij hebben ruim 14.000 medewerkers wereldwijd ondervraagd, waarvan 1.000 in Nederland, en identificeerden zo de vijf manieren waarop werkgevers kunnen zorgen dat hun medewerkers gezond en gelukkig blijven.

Download het rapport op www.mercer.nl Businesses of Marsh McLennan

50 Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

Als je mensen als een vervangbare resource ziet, lukt het niet

Feiten Marlise Mahieu is sinds januari 2018 Director People, Organization and Culture bij Sunweb Group, na ruim 17 jaar als zelfstandige als HR-professionals werkzaam te zijn geweest. In 2020 won ze de Vakjuryprijs van de HRtop100, een jaarlijkse verkiezing van de beste HR-professionals van Nederland.

ADVERTENTIE

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR

analysenederland.nl

Profiel

Mensen zijn de organisatie. Dat is het credo van Marlise Mahieu, Director People, Organization and Culture bij Sunweb Group. De reden? Simpel. “Zonder mensen hebben we geen organisatie.” Tekst: Jerry Huinder Foto: Persfoto

Marlise Mahieu zelf denkt dat ze vorig jaar winnaar van de HRtop100 is geworden? Ze vindt het een moeilijke vraag om te beantwoorden, maar trots is ze op het feit dat haar organisatie, Sunweb Group, in een zeer moeilijke tijd niet alleen de crisis is gaan managen, maar ook is gaan investeren. “We durfden verder te kijken naar de tijd na de crisis. Hoe ziet onze organisatie er dan uit? Wat voor mensen hebben we daarvoor nodig? En wat hebben die mensen dan nodig? Hoe kunnen we het verschil maken naar de toekomst?” Het resultaat: een hogere gemeten betrokkenheid van de medewerkers tijdens de coronacrisis. “We hebben dus eigenlijk een tegenbeweging kunnen maken in de crisis, waardoor we er nu ontzettend goed voor staan.” aarom

behoeften kon voorzien. Het activatieteam heeft bijvoorbeeld binnen twee weken een online ‘@home’-academy opgetuigd nadat we allemaal thuis kwamen te zitten. Daarnaast hebben we ervoor gezorgd dat mensen waarvan het werk volledig wegviel, werden ingezet om collega’s te helpen die het juist extra druk kregen. Maar we hebben het bijvoorbeeld ook voor elkaar gekregen om alle mensen die ons helaas moesten verlaten van werk naar werk te begeleiden, waardoor zij nu allemaal een nieuwe baan hebben. Hét bewijs dat we goed bezig waren, was voor mij dat mensen die we hebben moeten laten gaan nog op onze onlinefeestjes kwamen.”

Ben je daarin anders dan

Hoe ziet onze organisatie er dan uit? Wat voor mensen hebben we daarvoor nodig? En wat hebben die mensen dan nodig? Hoe kunnen we het verschil maken naar de toekomst? ‘Mensen zijn de organisatie’, is jouw credo. De mensen maken de business?

Hoe heb je dat voor elkaar gekregen?

“Het belangrijkste is dat we direct een activatieteam gelanceerd hebben die ervoor heeft gezorgd dat er binnen twee weken een goed framework stond dat de medewerkers, de teams en de organisatie in hun

jouw strategie goed hebt uitgelegd, dan weten al die mensen welke kant ze op moeten bewegen. Dat is een organisatie. En de verbindingen tussen die mensen is de cultuur. Een sterke cultuur maakt zo’n organisatie vloeibaar. Als je mensen als een vervangbare resource ziet, lukt dat niet, je moet de mensen echt centraal stellen. Pas dan zullen ze de juiste kant op bewegen. Zonder mensen hebben we geen organisatie, vandaar dat ik zeg: mensen zijn geen resource, maar de organisatie. En ben ik ook geen HR-manager maar Director People, Organization and Culture (POC) van de POC-afdeling dus.”

“Honderd procent. Als je kijkt naar het systeem ‘een organisatie’, dan zijn het mensen met al hun overtuigingen, talenten en skills die kiezen voor systemen en processen om mee te werken en een doel te bereiken. Als je als organisatie dan

traditionele HR-managers?

“De vraag is dan wat traditionele HR-managers zijn, maar ik denk wel dat wij misschien iets vooruitstrevender zijn in het écht luisteren naar medewerkers. We zetten volledig in op het bouwen van een sterke bedrijfscultuur. Maar dat gezegd hebbende, ik spreek heel veel collega HR-managers waar ik nog heel veel van kan leren. Ik denk dat elke HR-manager ziet dat mensen de organisatie zijn, maar dat ze nog niet volledig gesteund worden door hun organisatie of nog niet helemaal daar zijn in hun proces. Maar dat iedereen die kant op beweegt en dat het vakgebied hoe dan ook daarheen gaat, lijkt me absoluut duidelijk.” Staat dit niet haaks op data driven HR, een trend

van het moment, waar cijfers juist centraal staan op de HR-afdeling?

“Nee, juist het tegenovergestelde, het verstrekt elkaar. Als je processen digitaliseert en meer data driven werkt, krijg je juist de informatie die je nodig hebt om goed naar je medewerkers te kunnen luisteren. Je kan met die cijfers heel feitelijk de behoefte peilen van de mensen in je organisatie. Op die manier laten we het HR-buikgevoel achter ons en kunnen we op basis van feiten de organisatie voorzien van de juiste inzichten om de juiste koers te bepalen. En het mooie is: op het moment dat je digitaliseert, krijg je veel meer ruimten en tijd om het verschil te maken op het menselijke aspect. Data driven HR is van cruciaal belang als je gelooft dat mensen je organisatie zijn.”

als HR-afdeling nadenken over wat voor mensen je in de toekomst nodig hebt, welke structuur en omgeving het beste daarbij past en de bedrijfsstrategie ondersteunt. In die twee stromen werken was echt een uitdaging voor HR-afdelingen. En let wel: we zijn nog niet uit de crisis, zeker in onze branche niet, maar de war on talent is alweer volop terug. Niemand had voorzien dat het economisch herstel zo snel zou gaan, en dat de arbeidsmarkt zo snel weer zo krap zou zijn.”

Tot slot: zit de HR-afdeling

grootste uitdaging voor

nu steviger in het zadel

HR-afdelingen de komende

binnen organisaties?

tijd?

“Ik denk dat als dat niet zo is, je als afdeling wel ergens iets gemist hebt. De coronacrisis was echt een opportuniteit voor mensen uit ons vakgebied om nogmaals te bekrachtigen hoe belangrijk het werk is dat door ons wordt gedaan. Het was de kans om te laten zien dat mensen nou eenmaal écht de organisatie zijn. Dus ja, elke POC-afdeling zou nu zeker sterker moeten staan binnen hun organisatie.”

Data driven HR is van cruciaal belang als je gelooft dat mensen je organisatie zijn. Wat is de grootste uitdag-

En wat willen die talenten

ing geweest van HR-man-

dan?

agers tijdens de coronac-

“Talenten willen een doelgerichte organisatie, ze willen in een cultuur stappen die bij hen past. Als er nu een bedrijf is dat zegt dat je vijf dagen naar kantoor moet komen waarvoor je twee uur per dag in de auto zit, dan zullen ze dat waarschijnlijk niet doen. Flexibiliteit is een heel belangrijke factor voor jong talent. Daarnaast is persoonlijke ontwikkeling absoluut

“Dat je naast de praktische uitdagingen van thuiswerken en het managen van de crisis, je je moet voorbereiden op de periode na de crisis. Wat gebeurt er dan? Aan de ene kant moet je hele lastig besluiten maken tijdens de crisis, moet je kort op de bal zitten, zo hebben we mensen moeten laten gaan. Maar aan de andere kant moet je

Mensen willen meer betekenis geven aan het werk dat ze werkelijk doen.

Wordt de war on talent de

“Zeker. We kunnen allemaal prachtige plannen maken voor engagement, levenslang leren, cultuur en ga zo maar door, maar als we de talenten niet kunnen aantrekken, dan ga je hoe dan ook sommige plannen moeten vertragen. Of schrappen. Het aantrekken van talent is absoluut de belangrijkste focus die wij nu hebben.”

risis?

een belangrijke drijfveer, ze willen de mogelijkheid krijgen om het verschil te maken. Mensen willen meer betekenis geven aan het werk dat ze werkelijk doen. Ze willen niet vastzitten in functies, maar denken meer in rollen. Als organisatie moet je daarin meegaan.”

De coronacrisis was echt een opportuniteit voor mensen uit ons vakgebied om nogmaals te bekrachtigen hoe belangrijk het werk is dat door ons wordt gedaan. ADVERTENTIE

ONTDEK HYBRIDE WERKEN Overal en altijd ergonomisch aan het werk

Met de komst van het thuiswerken verandert de functie van het kantoor. Hybride Werken lijkt het sleutelwoord: afwisselend thuis, op kantoor of elders werken. Maar hoe doe je dit op een gezonde, ergonomische manier? Vraag nu gratis het Kennisdocument Hybride Werken aan via de QR-code!

health2work.nl

52 Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

‘No learning today’ Human Resources

Eigenlijk zouden we het niet meer over leren moeten hebben, maar over hoe we het werk beter kunnen doen en welke ontwikkelingen daarvoor nodig zijn.

Organisaties die hun medewerkers scherp houden presteren het best. Op diverse en online manieren worden er trainingen al dan niet verplicht aangeboden en vliegen de termen als ‘leren is leuk’ medewerkers om de oren. Maar er wordt al ontzettend veel verwacht van medewerkers in de huidige maatschappij.

HR-afdelingen die het beste de organisatiedoelen en context snappen zullen blijven innoveren.

Jasper Leunk, Head of Strategy bij Bright Alley Tekst: Féline van der Linde Foto's: Persfoto & Pexels

erknemers

aan staan, goed voorbereid zijn en het juiste werk op tijd afleveren. Als er dan ook nog eens verwacht wordt dat zij twee keer per jaar een driedaagse cursus moeten volgen of ellenlange e-learningsmodules dan is dit vaak een moetje en in de praktijk helemaal niet leuk, effectief of het werkt zelfs averechts. willen altijd

“Medewerkers staan dan

ook vaak niet te springen om de zoveelste verplichte cursus te volgen”, vertelt Jasper Leunk, Head of Strategy bij

Bright Alley. “Wanneer medewerkers al tien uur werken in een achturige werkdag dan is bijvoorbeeld een extra dag/cursus in vele gevallen niet per se iets waar zij op zitten te wachten. Het gaat er uiteindelijk om dat medewerkers het werk goed doen, zich blijven ontwikkelen en de performance verbeteren. De vraag is dan hoe je medewerkers wel mee krijgt. De enige manier om medewerkers tot bloei te laten komen is als zij dat zelf ook heel graag willen.” manier trainingen aanbieden is dus veel effectiever. HR en de Learning & Development (L&D)-afdelingen zouden nog meer de gedragskant moeten inzien wat betreft de leerontOp een andere

veiligste vliegtuigmaatschappij te blijven en besteedt veel zorg aan haar medewerkers hier handvatten voor te geven om de veiligheidscultuur upto-date te houden. Klakkeloos nog een training over de veiligheidsmaatregelen zou niet heel veel toevoegen. Daarom is het belangrijk dat elke volgende (nieuwe) training over

Het gaat er uiteindelijk om dat medewerkers het werk goed doen, zich blijven ontwikkelen en de performance verbeteren. wikkelingen van medewerkers, gaat Leunk verder. “In sommige gevallen hebben medewerkers dus geen idee waar ze de tijd vandaan moeten halen voor ontwikkeling. Hoewel medewerkers graag willen leren en hoe ze beter in hun werk kunnen worden zal dat wel moeten passen bij hun drukke werkzaamheden. Een grote luchtvaartmaatschappij in Nederland streeft ernaar de

Hoewel medewerkers graag willen leren en hoe ze beter in hun werk kunnen worden zal dat wel moeten passen bij hun drukke werkzaamheden.

veiligheidsmaatregelen iets toevoegt. De vliegtuigmaatschappij koos ervoor niet een lange e-learning te maken, maar met een app aan de slag te gaan die voorbeeldsituaties uit de praktijk toetst via korte interventies.” hierin weggelegd voor HR? “HR-afdelingen die het beste de organisatiedoelen en context snappen zullen blijven innoveren”, aldus Leunk. Om dit te bereiken moet het gedrag van de mensen binnen bedrijven ook veranderen. En daar ligt nog een grote rol in weggelegd voor HR, maar ook voor L&D. Welke houding neemt HR bijvoorbeeld aan om het gedrag van mensen te veranderen, wanneer kunnen zij daarmee starten, en hoe Welke rol is

pak je dat aan gedurende de hele employee journey? Wanneer HR, samen met L&D, in kaart brengt welke bijdrage een veranderd gedrag van de medewerkers teweeg kan brengen voor de business én voor de medewerkers dan zal het ‘leren’ snel worden aangenomen. Zeker wanneer dit, het hele jaar rond, middels apps en de inzet van microlearning en gamification gebeurd. Eigenlijk zouden we het niet meer over leren moeten hebben, maar over hoe we het werk beter kunnen doen en welke ontwikkelingen daarvoor nodig zijn. Vanuit dat perspectief kunnen de juiste interventies worden genomen die veel meer verwoven zijn met het werk. En nog even over de titel No Learning Today. Als we de taal van (digitale) leeroplossingen laten aansluiten bij de werkpraktijk en oog hebben voor de zakelijke context en motivaties van werknemers creëer je veel meer effect en worden mens en organisatie beter.” ADVERTENTIE

De volgende stap in employee listening heet dialoog! Elk jaar, kwartaal of maand moet HR er aan geloven, en medewerkers ook ... De medewerkersenquête. Op tien tot soms wel tachtig vragen scores ophalen van medewerkers. Algemene vragen. Medewerkers zijn niet al te gelukkig met enquêtes. Het is voor hen niet goed zichtbaar wat er daarna mee gedaan wordt, en hun echte mening kunnen ze niet kwijt. De kopzorg voor de directie en HR begint daarna pas en dat ligt bij HR op het bordje. De grote vraag is namelijk: wat is het waarom achter de cijfers van de enquête? Wat moeten we nu? Weet je het waarom, dan kun je pas sturen Inmiddels hebben 200+ organisaties met medewerkers achterhaald wat het waarom is, hun echte, eigen meningen achter de cijfers. Het verhaal van de mensen zelf. Zeker nu medewerkers het werken thuis en op kantoor combineren en flink

overwegen om van baan te wisselen is het nog meer van belang om te weten wat er echt bij ze speelt. Algemene vragen met een score leveren dat antwoord niet. De volgende stap is om in dialoog te gaan met medewerkers. HR directeur: “Gallup onderzoek laat al jaren zien dat medewerkers meer gemotiveerd zijn als ze hun eigen mening mogen geven. Dát blijkt echt een goudmijn in onze organisatie.” In dialoog kun je pas echt luisteren De vragen die je aan je partner, vrienden en familie stelt beperken zich niet tot meerkeuze en scoorbare vragen. Waarom dan wel in het geval van medewerkers? Met medewerkers ga je dus voortaan ook in dialoog met open vragen. Met open vragen toon je vertrouwen, openheid en interesse in medewerkers. Met open vragen krijg je

antwoorden die er toe doen, die het verschil maken, het inzicht geven. Bekijk eens onze whitepaper met alle ontwerpprincipes om ijzersterke open vragen te formuleren: https://www.circlelytics.com/nl/whitepaper/ Wie vraagt, die krijgt. En dan? Onze klanten, vooral HR en management teams, zetten CircleLytics in om open vragen te stellen aan 10 tot wel 100.000 medewerkers. Honderd procent inclusief: iedereen doet gewoon via een link mee. De antwoorden mogen anoniem gegeven worden. Daarna mogen ze de anonieme antwoorden van anderen zien en aangeven of ze deze heel waardevol of niet zo waardevol vinden. Dat betekent dat alles gestructureerd wordt en jij weet wat het meest belangrijk is. En wat levert luisteren naar medewerkers echt op?

Blije medewerkers. Je neemt ze serieus en dat maakt indruk. Bovendien leer je vreselijk veel van wat ze vertellen, lossen ze problemen op en maken ze verbeteringen zichtbaar. Gewoon omdat je ze ernaar vraagt. Management waar HR business partner voor is, is hier enorm over te spreken: zij snappen wat er achter cijfers schuil gaat en HR geeft ze informatie in handen om betere beslissingen te kunnen maken. Wil je ook kennismaken met de online dialoog van CircleLytics? Kom naar onze website. www.CircleLytics.com

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR 53 analysenederland.nl

Hybride werken maakt werken leuker Human Resources

Dat we niet teruggaan naar een werkweek waarin we veertig uur op kantoor zitten, lijkt een feit. Hybride werken is here to stay. Maar de vraag is: hoe gaan we dat inrichten? Tekst: Marjon Kruize Foto: Pexels

“

veel organisaties nu aan het zoeken zijn naar de manier waarop zij hybride werken vorm willen geven”, vertelt expert Gonny Vink en auteur van het boek Leidinggeven op afstand. “Er zijn dan ook heel veel verschillende definities die we aan hybride werken kunnen geven, maar het betekent vooral dat mensen nu zelf kunnen kiezen waar en wanneer ze werken. Uiteraard is het werk hierin leidend. Zelf noem ik het dan ook liever wendbaar werken, omdat wendbaarheid onmisbaar is en organisaties en medewerkers veel oplevert.” Je merkt dat

organisaties een hele andere kijk op werk. “Werkgevers moeten gaan kijken wat er nodig is om hybride werken te organiseren”, stelt Vink. “Wat betekent hybride werken voor ons en hoe draagt het bij aan onze doelstellingen en organisatie? En wat vraagt hybride werken eigenlijk van de medewerkers en de manier waarop we samenwerken? Wat hebben we nodig qua huisvesting en type werkplekken? Welk soort leiderschap hoort daarbij en welke tools heb je nodig om altijd bij alle benodigde informatie te kunnen? Dat zijn vragen waar je als bedrijf rekening mee moet houden.” Dat vergt van

volgens Vink kijken naar een vijftal succesfactoren om organisaties wendbaar te maken. En dat is in deze snel veranderende wereld een must! “Als een organisatie kiest voor hybride werken, betekent dit dat medewerkers een grote mate van vrijheid hebben in de keuze waar en wanneer ze werken. Dit vraagt om persoonlijk leiderschap, het uitspreken van verwachtingen en het hebben van inspirerende resultaatafspraken. Basis daarvoor zijn de missie, visie en kernwaarden van het bedrijf Vervolgens ga je met elkaar in gesprek over hoe je slim samenwerkt in een hybride context: Hoe organiseren we dit en geven we onze processen vorm, en ook, meer praktisch, hoe gaan we effectief en efficiënt hybride vergaderen?” Eigenlijk kan je

grootste uitdagingen die hierbij naar voren komt is het tot stand brengen van verbinding. “We horen veel mensen zeggen dat ze de verbinding met collega’s en de organisatie missen”, vertelt Vink. “Ga als werkgever daarom ook met mensen in gesprek over wat die verbinding nou tot stand brengt. Wat verbindt de mensen met jouw organisatie, en met hun collega’s. Op afstand kan het lastig Een van de

zijn die verbinding te behouden, terwijl deze juist wel enorm belangrijk is. Onderzoek samen wat hiervoor nodig is, en experimenteer en leer wat wel en niet werkt. Samen leren verbindt”. er nog het zicht op vitaliteit. Want als je thuiswerkt, kun je het gevoel hebben ‘altijd aan te staan’ doordat je smartphone en laptop onder handbereik zijn. “Je wilt zorgen dat je mensen een goede werk-privé balans houden zodat ze vitaal blijven”, stelt Vink. “Juist nu ze meer thuis gaan werken. Daarom is het zo belangrijk goede afspraken te maken over het werken op afstand en je medewerkers ook mee te geven dat ze ook ‘nee’ mogen zeggen. Dat mensen zich vrij voelen flexibel om te gaan met hun werkdag, in plaats van dat er nog meer wordt verwacht.” En dan is

We zagen tijdens de coronacrisis dat het kon en dat mensen het ook heel prettig vinden om flexibel om te gaan met hun werktijden en werkplek. algemeen blijkt dat mensen de autonomie die hybride werken biedt een groot goed vinden. “We zagen tijdens de coronacrisis dat het kon en dat mensen het ook heel prettig vinden om flexibel om te gaan met hun werktijden en werkplek”, stelt Vink. “We willen ook wel weer terug naar kantoor, maar niet meer de hele week. Als aantrekkelijke werkgever kun je daarin jezelf flexibel opstellen. Want uit onderzoek blijkt dat we productiever en creatiever dan ooit zijn sinds we thuiswerken.” Want over het

Ik geloof dan ook in en-en. Dus we gaan elkaar minder ontmoeten, maar als we dat wel doen, dan doen we dat op een waardevolle manier. dat we beter na gaan denken over de redenen om naar kantoor te gaan. “Om samen te werken en samen kennis te delen is het werken op kantoor belangrijk”, vertelt Vink. “Ik geloof dan ook in en-en. Dus we gaan elkaar minder ontmoeten, maar als we dat wel doen, dan doen we dat op een waardevolle manier. We kiezen bewust welke activiteiten we op kantoor doen en welke activiteiten thuis of elders. Naar kantoor gaan moet iets toevoegen, meerwaarde opleveren. Op kantoor zijn moet een feestje zijn in plaats van een moetje. En die flexibiliteit, daar wordt het werk een stuk leuker van.” En dat betekent

De krapte op de arbeidsmarkt neemt toe.

Een HRM-beleid op maat Human Resources

Nu de krapte op de arbeidsmarkt toeneemt wordt het steeds belangrijker om je werknemers binnen je bedrijf te houden. Maar hoe doe je dat op een arbeidsmarkt die niet alleen krapper, maar ook steeds diverser wordt? Tekst: Marjon Kruize Foto: Pexels

de toekomst bestaat niet, want werknemers zijn er in allerlei verschillende vormen. En dus moet je in het HRM-beleid ook steeds meer uitgaan van de verschillen tussen individuen. “Er is een enorme pluriformiteit aan soorten dienstverbanden en arbeidskrachten”, vertelt Jaap Paauwe, professor Human Resource Studies aan de Universiteit van Tilburg en auteur van verscheidene boeken over human resource management. “Je hebt de zzp’er die je soms inhuurt voor een specifieke klus, maar ook zzp’ers die je heel vaak nodig hebt. Je hebt je uitzendkrachten, part-timers, full-timers en al je vormen van contracten met reguliere werknemers. Al die verschillende soorten werknemers werken samen aan de doelstellingen van je bedrijf en hebben allen hun eigen specifieke wensen op het gebied van de inhoud van het werk, waardering en ontwikkeling. En dat betekent dat je als werkgever, om alle werknemers tevreden te stellen, een HRM-beleid moet hebben dat maatwerk levert voor de werknemer.”

pensioen en een ziektekostenverzekering aan te bieden, of dat je in ieder geval daarin een bemiddelende, faciliterende rol vervult. Ook is het heel belangrijk dat je zorgt dat je de band met je flexwerkers onderhoudt op het moment dat ze geen klus voor je uitvoeren, zodat ze in de toekomst ook weer bij je terug willen komen. Laten zien dat je je mensen bij de organisatie betrekt en dat je hun werk waardeert zorgt ervoor dat je een beroep op ze kunt doen als je ze nodig hebt.”

e werknemer van

je je dus gaan afvragen hoe je elke werknemer een unieke ‘employee experience’ kan aanbieden. Want de one size fits all aanpak uit het verleden kan je tegenwoordig wel vergeten. “HR-werk strekt zich dus niet enkel uit tot de vaste krachten, maar juist ook tot de flexkrachten, want ook hun werk is van belang voor de onderneming. Hoe zorg je dat je hen ook op de juiste manier behandelt en dat je ze dezelfde ontwikkelkansen biedt als je vaste werknemers. Dat zal allemaal steeds actueler worden.” Als werkgever moet

bedrijven is tot wel veertig procent van de workforce niet in vaste dienst. “Op hen wordt ieder jaar weer een beroep gedaan, zolang ze goed blijven functioneren”, stelt Paauwe. “Zij behoren daardoor ook gewoon tot je in-crowd, en dus heb je als werkgever ook de verantwoordelijkheid hen zaken als loopbaanmanagement, ontwikkeling, Want bij sommige

op maat ook bij aan de betekenisgeving en het erbij horen op de werkvloer. “Als je kijkt naar de ‘social determination’ theorie dan blijkt ook dat dit voor werknemers heel belangrijk is”, vertelt Paauwe. “Die theorie gaat uit van een drietal universele behoeften, namelijk autonomie, belonging (erbij horen) en competentie. Die drie zijn van belang voor je werkgeluk. De autonomie is voor de zzp’er natuurlijk vanzelfsprekend, maar hoe geef je zo’n zzp’er die op zijn eigen kamertje achter het scherm een klus aan het doen is ook een gevoel van belonging? En hoe draag je zorg voor de groei van hun competenties? Ook in die behoeften moet human resource management voorzien, en daar zie je dus ook gelijk de noodzaak van een gediversifieerde benadering.” Daarnaast draagt HRM-beleid

gediversifieerde benadering te realiseren moet ook het HR-vak zelf veranderen, pleit Paauwe. “Het vraagt om een flinke digitaliseringsslag”, stelt hij. “Employee experience kan je voor een deel digitaliseren en dat zal ook nodig zijn, want HR kan het niet meer allemaal alleen af. Een gedigitaliseerd systeem van employee experience helpt je te signaleren wat elke werknemer op welk moment nodig heeft. Daarnaast is het van belang dat je de social determination theorie gaat inbedden in een voldoende mate van psychologische veiligheid op de werkvloer. Je moet je veilig genoeg voelen om je te kunnen uiten zonder dat je daarop afgerekend wordt. Dat vraagt om een andere bedrijfscultuur en ‘distributief ’ leiderschap, zodat iedereen innovatieve ideeën kan delen, maar ook kritiek kan uiten. Digitalisering kan daar ondersteunend aan zijn omdat het de administratie uit handen neemt en ook daadwerkelijk kan meten hoe het gaat aan de hand van digitale, frequente en korte surveys. Op die manier houden we de vinger aan de pols en kunnen we er echt voor zorgen dat iedereen zich prettig voelt op de werkvloer.” Maar om zo’n

ADVERTENTIE

Hybride werken voor teams

scan mij!

54 Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR analysenederland.nl

Meer duidelijkheid op de arbeidsmarkt Human Resources

In de afgelopen jaren zijn werkgevers in toenemende mate gebruik gaan maken van flexwerkers als uitzendkrachten en zzp’ers. Echter, de manier waarop weten regelgeving tot nog toe geregeld was zorgde voor veel onduidelijkheid bij zowel werkgevers als werknemers. De verwachting is dat het nieuwe SER-advies in de komende tijd zal leiden tot nieuwe weten regelgeving om beiden meer duidelijkheid te verschaffen. Tekst: Marjon Kruize Foto's: Persfoto & Pexels

ook een enorm beroep gedaan op uitzendkrachten in de sectoren die juist explodeerden, zoals de online retail en de zorg. Als de bevindingen uit het SER-advies in het beleid worden opgenomen zal er voor hen meer zekerheid komen, omdat ze dezelfde arbeidsvoorwaarden krijgen als de vaste werknemers.”

het verhaal dat het vijfjarig jubileum van de uitzendkracht gevierd wordt, en dat is simpelweg niet meer wenselijk, vertelt Van der Velpen. “Het is voor zo’n uitzendkracht ook heel frustrerend als er tegenover hem een vaste werknemer zit die exact hetzelfde We kennen allemaal

werk doet, maar veel betere arbeidsvoorwaarden heeft dan jij. Als het nieuwe advies doorgevoerd wordt gaat dat veranderen en krijgen ook zij bijvoorbeeld doorbetaald bij ziekte. De intentie daarbij is niet om uitzendkrachten volledig uit te bannen, maar om hen alleen in te zetten waar dat echt nodig is. Bijvoorbeeld in een hele drukke periode of bij ziekte.”

genomen van de flexwerker, maar als deze na een wachttijd van zes maanden weer nodig is, mag deze opnieuw ingehuurd worden voor drie contracten van bepaalde tijd. Die wachtperiode komt nu waarschijnlijk te vervallen en als je de werknemer opnieuw in wilt huren na die zes maanden, moet je deze gelijk in vaste dienst nemen.”

belangrijke ontwikkeling binnen dit advies is de ketenbepaling. Nu is het zo dat een flexwerker een contract krijgt voor bepaalde tijd. “Deze kan drie keer verlengd worden”, vertelt Van der Velpen. “Daarna wordt afscheid

op de juiste manier in te richten is de juiste software van groot belang. “Overal is er verloop en dat zal ook zo blijven”, stelt Van der Velpen. “Als je een bedrijf hebt met tien werknemers zal je het zelf wel kunnen onthouden als je iemand al eerder in dienst Om zo’n workforce

betekent dit dat ze goed na moeten gaan denken over die flexibele schil, vertelt Van der Velpen. “Natuurlijk heb je ook oproepkrachten en uitzendkrachten nodig, maar je moet bij jezelf nagaan hoe vaak je hen daadwerkelijk Voor organisaties

Een andere

nodig gaat hebben. Hoe groot is mijn flexibele schil? Wanneer zet je die flexibele schil in? En hoe ziet mijn flexibele schil er eigenlijk uit? Je zult bij jezelf moeten nagaan hoe jouw perfecte workforce eruitziet. Je moet helder hebben waarvoor je je vaste en flexibele workforce inzet, maar ook wanneer.”

Joke van der Velpen, Kennismanager weten regelgeving

“

gehad hebt, maar als je bedrijf groter is kan je niet vertrouwen op het geheugen van de HR-afdeling. De juiste software is dan cruciaal om in bij te houden wie welke contracten gehad heeft. Daarna zullen er waarschijnlijk ook uitzonderingen op de wet komen die voor de mens niet allemaal bij te houden zijn. En dus heb je software nodig om alles op de juiste manier bij te houden.” ook van groot belang om de privacy van je medewerkers op de juiste manier te waarborgen. “Je geeft met een bepaalde reden informatie aan een bedrijf en daarvoor gelden bepaalde bewaarplichten en -termijnen”, stelt Van der Velpen. “Om goed compliant te zijn is de juiste software cruciaal. Alle weten regelgeving zit hierin als het ware al verwerkt, waardoor er geen misverstanden kunnen ontstaan. Maar ook de veiligheid dat jouw gegevens niet elders terecht komen door hoge veiligheidseisen in de software biedt bescherming.” Daarnaast is software

er dan weer voor dat organisaties het werk kunnen doen dat ze willen doen en het beleid kunnen voeren dat ze willen voeren. “Het schept voor iedereen meer duidelijkheid en zorgt ervoor dat werknemers en werkgevers goed kunnen functioneren. Of zij nou zzp’er of vaste kracht zijn.” En dat zorgt

coronaperiode zag je al dat de kwetsbaarheid van mensen in de flexibele schil heel hoog is”, vertelt Joke van der Velpen, kennismanager weten regelgeving. “Zij waren de eersten wiens contract opgeheven werd toen de bedrijvigheid minder werd, maar er werd In de

In de afgelopen jaren zijn werkgevers in toenemende mate gebruik gaan maken van flexwerkers als uitzendkrachten en zzp’ers.

ADVERTENTIE

Op de hoogte blijven van alles wat er speelt in de HR-wereld? Luister naar ‘HR Praat’; de podcast die boordevol advies, inspiratie en oplossingen zit voor iedere HR-professional.

Toekomst van de Maatschappij - Met focus op Digitale Transformatie, Onderwijs, Smart Cities en HR 55 analysenederland.nl

ROBIDUS – Partner Content

Arbeidsperspectief Partner Content Robidus

Werkgevers kunnen veel meer doen om hun mensen duurzaam perspectief op werk te bieden, vindt Robert Wondaal van Robidus. Met de juiste interventies kunnen mensen die anders vroegtijdig zouden uitstromen nog enorm veel waard zijn voor de eigen organisatie. Robidus ziet het als haar missie om werkgevers er bewust van te maken dat ze meer kunnen doen voor de inzetbaarheid van medewerkers. Robert Wondaal legt uit: “We hebben ons de afgelopen jaren ontwikkeld tot een speler die zich bemoeit met alle regelingen binnen het domein van sociale zekerheid. Ons uitgangspunt is dat het heel goed is dat er een vangnet is voor mensen die niet meer kunnen deelnemen aan het arbeidsproces, maar dat het tegelijkertijd heel belangrijk is ernaar te streven dat zo weinig mogelijk mensen van dat vangnet gebruik hoeven te maken.” Het gaat daarbij om arbeidsperspectief: zorgen dat mensen in staat zijn om zowel nu als in de toekomst in hun eigen inkomen te voorzien. “Mensen moeten ervan bewust zijn dat de baan die ze

nu hebben in de toekomst misschien niet meer hetzelfde is. Ze moeten dus blijven investeren in scholing, maar aan de andere kant ook mentaal en fysiek fit blijven om hun werk uit te voeren.”

”

“We hebben ons de afgelopen jaren ontwikkeld tot een speler die zich bemoeit met alle regelingen binnen het domein van sociale zekerheid.“ Persoonlijk en functioneel perspectief Persoonlijk perspectief refereert aan iemands levenswijze, zoals gezond eten en genoeg bewegen, maar ook aan mentale gezondheid, zoals rust nemen en ontspannen. Bij functioneel perspectief draait het om zaken als om- en

Ga voor meer informatie naar www.robidus.nl

bijscholing om zo tot je pensioendatum gemotiveerd te blijven werken. Wondaal: “De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de medewerker. Maar als werkgever kun je heel veel doen. De invloed van de werkgever op de functionele as is natuurlijk groter dan op de persoonlijke as. Op dat laatste terrein rust ook een soort taboe. Want op welke manier kan een werkgever steun bieden als er bijvoorbeeld spanningen zijn in de privé-sfeer of als een werknemer financiële problemen heeft? Ik vind dat je je als werkgever open moet stellen; als je het gesprek aangaat met je werknemer kan dat net het zetje in de rug zijn dat hij of zij nodig heeft. Stel dat je een werknemer hebt met zwaar overgewicht. Dat zijn vaak mensen die echt hulp nodig hebben om uit dat stramien te komen. Ga dan als leidinggevende het gesprek aan: ‘Hoe kan ik je helpen om fit genoeg te blijven zodat je je eigen inkomen kunt blijven verdienen?” In de praktijk gebeurt het nog maar weinig dat werkgevers hun mensen actief op die persoonlijke as ondersteunen, ervaart Wondaal. Maar ook op de functionele as zijn veel werkgevers nog te passief: “Veel werkgevers bieden

wel opleidingsprogramma’s, maar die zijn vaak gericht op de huidige functie. Veranderingen op de arbeidsmarkt, zoals robotisering, beïnvloeden de aard van toekomstige functies en werkgevers vinden het lastig om hierop in te spelen. De programma’s worden nog te veel op incidentele basis aangeboden en zijn nog te weinig onderdeel van structureel beleid rondom inzetbaarheid.” Om werkgevers te stimuleren actief op dit arbeidsperspectief te gaan sturen moet de bewustwording over het belang ervan worden vergroot. Het helpt dan enorm als de stappen die gezet kunnen worden vertaald worden naar geld, weet Robert Wondaal: “Hoe concreter en financiëler je het maakt, hoe beter je bedrijven kunt stimuleren om buiten hun standaard kaders te gaan denken. In de huidige arbeidsmarkt kun je op een gegeven moment ook niet meer anders. Kijk maar hoe ontzettend moeilijk het is om in bepaalde branches aan werknemers te komen. Juist nu is het daarom ontzettend belangrijk dat het besef en de bewustwording groeien dat je veel actiever moet investeren in het arbeidsperspectief van je medewerkers.”

ONDERBOUWD STRATEGISCH ADVIES VOOR EEN STUDENTENPRIJSJE? ONZE GEMOTIVEERDE STUDENTCONSULTANTS STAAN VOOR U KLAAR! Bij Young Advisory Group werkt academisch toptalent uit zes verschillende steden al meer dan tien jaar aan strategische vraagstukken. Onze studenten bieden een frisse blik, flexibele aanpak en een werkbaar eindadvies. Dankzij trainingen en begeleiding van onze gerenommeerde partners is goede kwaliteit gegarandeerd. www.youngadvisorygroup.nl

Amsterdam Herengracht 420 1017 BZ Amsterdam

Groningen Nieuweweg 12 9711 TD Groningen

Eindhoven - Tilburg Torenallee 20 5617 BA Eindhoven

Rotterdam - Delft Stationsplein 45 3013 AK Rotterdam

Geïnteresseerd? T 085 30 36 486 E info@youngadvisorygroup.nl