Analyse #99 - Gelukkig en Gezond Ouder Worden by Contentway

DIT IS EEN COMMERCIËLE BIJLAGE GEDISTRIBUEERD DOOR AD. DE REDACTIE IS NIET VERANTWOORDELIJK VOOR DE INHOUD.

Nr. 99 Oktober 2021

Gelukkig en gezond ouder worden Lees meer interessante artikelen op analysenederland.nl

Ook op latere leeftijd willen we vitaal blijven Maar hoe pak je dat nou het beste aan? Petra Roos:

Nalatenschap vastleggen geeft rust; voor mijzelf en voor mijn familie Lees meer op pagina 18

Focus:

Actueel:

Aanvullende ouderenzorg is zorg op maat

Levende Rivieren

Als je vroeger ouder werd verhuisde je vroeg of laat naar het bejaardentehuis. Tegenwoordig is dat echter niet zo vanzelfsprekend meer en blijven we veel langer in de eigen woning.

Lees meer op pagina 3

Lees meer op pagina 12

Focus: Jan Slagter De oudere van nu staat midden in de maatschappij De ene vijftigplusser is de andere niet, maar er zijn wel thema’s die hen met elkaar verbinden. Lees meer op pagina 16

Gelukkig en gezond ouder worden analysenederland.nl

IN DE PUBLICATIE Goede Start 2. Bloedonderzoek is de manier om de regie over je gezondheid te nemen 4. Logisch, maar ook jammer dat hiv geen voorpaginanieuws meer is…

8. Diabetes en mondgezondheid beïnvloeden elkaar 10. De avondvierdaagse kon ik nooit volledig meelopen 12. Levende Rivieren

ANALYSENEDERLAND.NL Mobiliteit is kwaliteit Mensen worden ouder en we doen al op jongere leeftijd meer. Met als gevolg dat er steeds meer mensen kampen met slijtageklachten.

ANALYSENEDERLAND.NL Voeding en ouder worden Omdat een ouder iemand minder calorieën nodig heeft is het extra belangrijk dat wat de oudere eet, voldoende voedingsstoffen bevat.

Bloedonderzoek is de manier om de regie over je gezondheid te nemen Focus

Voorkomen is beter dan genezen. Maar om te weten wat je precies moet voorkomen en hoe je dat het beste kan doen, heb je inzicht in je gezondheid nodig. Bloedonderzoek is dé manier dat inzicht te krijgen, gezondheidsrisico’s vroegtijdig op te sporen en deze in de kiem te smoren.

bent en of je gezondheidrisico’s loopt. Door preventief bloedonderzoek te doen kun je vroegtijdig afwijkingen in het vizier krijgen, die als voortekenen van welvaartsziekten, zoals harten vaatziekten, diabetes, leververvetting kunnen worden gezien. Het voordeel is dat je deze met eenvoudige leefstijl aanpassingen meestal gericht aan kunt pakken. Tenminste, als je er vroeg bij bent.”

Tekst: Marjon Kruize Foto: Persfoto

Vaak zijn

veel gezondheidsinformatie uit bloed, maar bij een arts krijg je pas een bloedonderzoek als je met een bepaalde klacht langskomt. “Die arts onderzoekt dan alleen waardes die de klacht kunnen verklaren, en dat is meestal een beperkt aantal. Ook onderneemt deze alleen actie als er medicijnen of een operatie nodig zijn”, vertelt Mischa Kremer, oprichter van Perfect Health. “En dat is enorm zonde, want er zijn ontzettend veel bloedwaarden die allemaal heel veel informatie geven over hoe gezond je nou werkelijk e halen

welvaartsziekten toe te schrijven aan onze levensstijl. “Factoren zoals verkeerde voeding, stress, overgewicht en alcohol zijn hier voorbeelden van. De gevolgen hiervan kun je snel terugvinden in afwijkingen in je bloed, meestal nog voordat er klachten zijn. Met eenvoudige leefstijlaanpassingen kun je deze dan nog voorkomen. “Een bekend voorbeeld is cholesterol. Een te hoog cholesterol kan leiden tot harten vaatziekten en is in het bloed gemakkelijk af te lezen. Dit weet bijna iedereen. Maar naast je cholesterol zijn er in je bloed nog veel meer andere bloedwaarden die zo werken. Daar bestaan misschien geen

medicijnen voor, zoals voor cholesterol, maar met simpele leefstijlaanpassingen, voornamelijk de juiste voedingsstoffen, waarbij voedingssupplementen een handig middel zijn, kan de balans teruggebracht worden nog voordat er klachten ontstaan.” dus kunnen betekenen dat we met behulp van bloedonderzoek en de juiste leefstijlaanpassingen gezond en vitaal oud kunnen worden, aldus Kremer. “We vinden het allemaal normaal dat we klachten krijgen of ziek worden als we ouder worden, maar ik vraag me af of dit ook echt nodig is. Want als er geen afwijkingen zijn in En dat zou

Om te weten wat je precies moet voorkomen en hoe je dat het beste kan doen, heb je inzicht in je gezondheid nodig.

Redactie: Marjon Kruize, Féline van der Linde Graphic Design: Jasmijn Roeland Tekst: Marjon Kruize, Féline van der Linde, Coverfoto: Pexels, Janita Sassen

Gelukkig en gezond ouder worden

als je sowieso al gezond leeft. Dan is zo’n bloedonderzoek toch helemaal niet nodig? “Het probleem is dat heel veel mensen niet weten of ze wel écht gezond zijn”, vertelt Kremer. “Want bepaalde afwijkingen, Maar wat nou

zoals een te hoog cholesterol, een tekort aan vitamine D, ontstekingen of een verhoogde suikerwaarde, kan je alleen in het bloed zien. En zelfs als je wel altijd gezond eet, veel sport en je stresslevel laag houdt, zijn er nog factoren waar je geen rekening mee houdt. Je zou bijvoorbeeld ook genetisch belast kunnen zijn. Daarnaast weet je zonder bloedonderzoek niet welke waarden voor jou van belang zijn. Stel jij leeft over het algemeen heel gezond, maar je hebt wel een tekort aan vitamine D, dan zal je daar zonder een bloedonderzoek nooit achter komen en kan je later toch klachten krijgen. Dat is heel riskant, want vitamine D is essentieel voor je immuunsysteem. Mocht je uiteindelijk klachten krijgen of zelfs ziek worden dan is het heel moeilijk te herleiden dat dit kwam door verstoringen die al lang in je bloed aanwezig waren, zoals een vitamine D tekort.” dus. Want als je weet waar de afwijkingen zijn, dan kan je hierop inspelen, je gezondheid optimaliseren en een hoop elMeten is weten

Campagne Manager: Wolf van Nispen Managing Director: Amanda Ghidoni

ANALYSE #99

je lichaam, zou je ook geen of minder gezondheidsrisico moeten lopen. Dus als je de belangrijkste bloedwaarden op een normaal niveau weet te houden, dan zou dit een substantiële rol moeten spelen om gezond ouder te worden. Met de juiste leefstijlaanpassingen, afgestemd op wat jouw lichaam specifiek nodig heeft, word je misschien wel gezond honderd jaar.”

Gedistribueerd met: Het AD 2021

European Media Partner Wij maken online en print campagnes met waardevolle, interessante content die gedistribueerd worden naar relevante doelgroepen om de business van onze klanten te laten groeien. Onze branded content en native advertising oplossingen zetten jouw verhaal op de eerste plaats.

lende voorkomen. “Voor veel mensen is het heel belangrijk dat ze zich hiervan bewust worden en weten waar hun lichaam specifiek behoefte aan heeft”, stelt Kremer. “Dit is een vak apart en daarom moet je goed geadviseerd worden. Als je weet welke waarden afwijkend zijn kan je deze met de juiste voedingstoffen, waarvoor voedingssupplementen met de juiste dosering zeer geschikt zijn, weer in balans brengen. Zo kan je goed onderbouwd en effectief aan je gezondheid werken en gezond oud worden. Tenminste, als je het goed bijhoudt, want voorkomen is beter dan genezen!” preventie zit hem in de herhaling. “Door regelmatig je bloed te laten onderzoeken weet je precies hoe je waarden ervoor staan”, stelt Kremer. “Dan kan je het ook zien als ze afwijkend zijn of dreigen te worden en kan je hier gelijk op bijsturen. Zo hou je echt de regie over je eigen gezondheid, kan je gezondheidsrisico’s voorblijven, word je vitaler en zal je gezond ouder worden.” De kracht van

Uitgegeven door: European Media Partner Nederland B.V Keizersgracht 424 NL-1016 GC Amsterdam Tel: +31 20 808 82 00

Partner content in deze campagne is tot stand gekomen in samenwerking met onze klanten. Dit zijn commerciële uitingen.

Web: www.europeanmediapartner.com

Dit is een commerciële uitgave. De AD-redactie heeft geen betrokkenheid bij deze productie.

Email: nl@europeanmediapartner.com redactie@europeanmediapartner.com

ADVERTENTIE

inzicht in je gezondheid

Preventief medisch bloedonderzoek voor iedereen toegankelijk Introductie Heb je klachten? Loop je gezondheidsrisico’s? Heeft je lichaam tekorten aan voedingsstoffen? Wil je weten hoe gezond je echt bent? En hoe je jouw gezondheid kunt verbeteren? Doe nu de Premium Health Check met 20% korting: code PL120 Informatie Wil je aanvullende informatie over de Premium Health Check? Onze health desk staat dagelijks voor je klaar. Bel met 020-2809250 of mail naar info@perfectlab.nl Vergoeding Wanneer je aanvullend verzekerd bent kan het zijn dat de Premium Health Check vergoed wordt door je zorgverzekeraar

PREMIUM HEALTH CHECK •

Uitgebreid medisch gevalideerd bloedonderzoek (30 bloedwaardes)

•

Persoonlijke leefstijlanalyse

•

Gezondheids- en voedingssupplementenadvies naar persoonlijke behoefte

•

Normaal 149,- Euro

Scan voor 20% korting Code: PL120

www.perfectlab.nl

Ga naar perfectlab.nl

*deze actie loopt t/m 30-11-2021

Gelukkig en gezond ouder worden

analysenederland.nl

Tegenwoordig blijven we veel langer in de eigen woning wonen.

Aanvullende ouderenzorg is zorg op maat Mogelijkheden

Als je vroeger ouder werd verhuisde je vroeg of laat naar het bejaardentehuis. Tegenwoordig is dat echter niet zo vanzelfsprekend meer en blijven we veel langer in de eigen woning. Maar hoe moet dat dan als er wel zorg nodig is? Tekst: Marjon Kruize Foto: Pexels

Doordat we steeds ouder worden, zal het aantal ouderen in ons land alleen maar toenemen.

“

stuurt al jaren aan op langer thuis wonen”, vertelt Freek Kleijkers, expert zorg aan huis. “Dat heeft een aantal oorzaken. Allereerst bestaat het bejaardentehuis De regering

zoals we dat vroeger kenden simpelweg niet meer. Je hebt enkel nog verpleeghuizen en daar kom je alleen terecht als je echt zorg nodig hebt. De afgelopen jaren is de benodigde indicatie voor een verpleeghuis ook zwaarder geworden, waardoor minder ouderen hiervoor in aanmerking komen. Doordat we steeds ouder worden, zal het aantal ouderen in ons land alleen maar toenemen. Dit betekent in de praktijk dat ouderen wel langer thuis moeten blijven wonen. Ook vindt men zelfstandigheid en keuzevrijheid in toenemende mate belangrijk en we zien dus ook steeds vaker dat ouderen zo lang mogelijk thuis willen blijven wonen. Ze vinden het fijn om in hun vertrouwde omgeving te blijven. Zeker voor ouderen met een lichte vorm van dementie zijn veranderingen ook erg lastig, dus voor hen is het veel prettiger om lekker in de eigen woning te blijven wonen.”

komt toch vaak met gebreken en dat betekent dat het thuis wonen, ondanks dat het voor de ouderen prettig is, lastig kan worden. “Helaas wordt niet iedereen gezond oud en vaak krijgen mensen op latere leeftijd toch meer behoefte aan ondersteuning”, stelt Kleijkers. “Zeker als het lopen moeilijker wordt of er andere lichamelijke klachten optreden. Daarnaast is er ook nog het eenzaamheidsaspect dat op de loer ligt, want als men minder mobiel wordt gaat men er ook minder op uit en valt de sociale kring vaak ook weg.” Echter, ouderdom

van ouderen spelen mantelzorgers daarom een cruciale rol. “Vaak zijn dit de kinderen, kleinkinderen of andere familieleden, maar als die verder weg wonen, druk zijn of er simpelweg niet zijn, dan moet er een andere oplossing gevonden worden. Voor de fysieke zorg wordt dan vaak In de ondersteuning

de Thuiszorg ingeschakeld, maar deze hebben geen tijd om de ouderen bij de meer alledaagse zaken te ondersteunen. In die gevallen is een aanvullende mantelzorger een must. Zij kunnen doorgaan waar de Thuiszorg stopt en de mantelzorg ondersteuning nodig heeft.”

De aanvullende zorg kan bijvoorbeeld worden ingezet om met de oudere te bewegen, hen te begeleiden bij het eten, structuur aan te brengen in de dag of om hen te ondersteunen bij een bezoek aan de dokter. verschil met de Thuiszorg is dat de Het belangrijkste

aanvullende mantelzorger extra aandacht kan bieden. “De aanvullende zorg kan bijvoorbeeld worden ingezet om met de oudere te bewegen, hen te begeleiden bij het eten, structuur aan te brengen in de dag of om hen te ondersteunen bij een bezoek aan de dokter. Zo verlicht je de taken van de mantelzorger, en bezorg je de oudere een fijnere oude dag.” De benodigde aanvullende mantelzorg verschilt erg per persoon en wordt daarom op maat ingezet. niet gebeurt, zie je toch al gauw dat ouderen minder vitaal worden en meer klachten krijgen. “Als ouderen zich eenzaam voelen, slecht eten of de deur niet meer uitgaan is dat niet alleen vervelend voor de oudere, maar ook voor de familie en zelfs voor de maatschappij als geheel”, vertelt Kleijkers. “Aanvullende zorg kan achter de voordeur een oogje in het zeil houden en ondersteuning Want als dat

bieden. Je biedt preventief hulp aan, zodat de oudere niets overkomt.” oudere is de andere niet en dus zal aanvullende zorg ook op maat geleverd moeten worden. “Voordat je als aanvullende zorgmedewerker aan de slag mag gaan vindt er daarom ook vaak een intakegesprek plaats”, stelt Kleijkers. “Klikt het met de oudere en de familie? Zijn er bijvoorbeeld gedeelde interesses of heeft de verzorger een zorgachtergrond die past bij de behoeften van de oudere? Dat zijn allemaal belangrijke zaken om in overweging te nemen. En daarnaast is het ook belangrijk dat de verzorgende in de buurt woont zodat ze echt dezelfde taal spreken en bekend zijn met de omgeving. Die match is echt van het grootste belang om de oudere goed te ondersteunen en hen te helpen zo lang mogelijk gelukkig en gezond thuis te blijven wonen.” Echter, de ene

ADVERTENTIE

Langer en gelukkig in je eigen huis en tuin kunnen blijven wonen Met liefde mede mogelijk gemaakt door Saar aan Huis

Gelukkig en gezond ouder worden analysenederland.nl

Logisch, maar ook jammer dat hiv geen voorpaginanieuws meer is… Focus

Ter gelegenheid van veertig jaar hiv in Nederland, het virus dat de ziekte aids veroorzaakt, wordt tijdens de debatavond over hiv in Nederland vijf jaar vooruit gekeken: hoe ziet hiv-zorg, leven met hiv en hiv-preventie er over vijf jaar uit? Wat moet er nu gebeuren om daar te komen? Tekst: Féline van der Linde Foto’s: Persfoto

rganisator van het

hiv-debat is Fred Verdult, die sinds 1998 leeft met hiv: “Toen mijn huisarts me vertelde dat ik hiv-positief ben, zei hij: je kunt er zeker tien, twintig jaar mee leven. In het begin moest ik veertien pillen per dag slikken en veel mensen hadden daar fikse bijwerkingen van. Nu slik ik één hiv-pil per dag, heb ik nergens last van en is mijn levensverwachting gelijk aan die van mensen zonder hiv.”

Weinig mensen weten echter dat je hiv niet meer kunt overdragen als je goed en wel hiv-medicijnen gebruikt en het virus goed onderdrukt is. kennen afschuwelijke beelden van aidspatiënten lang geleden of ver weg. “Weinig mensen weten echter dat je hiv niet meer kunt overdragen als je goed en wel hiv-medicijnen gebruikt en het virus goed onderdrukt is. En dat je met hiv vader of moeder kunt worden van een gezonde baby.” Veel mensen

Hiv heeft sinds de jaren tachtig gezorgd voor veel innovaties op tal van terreinen. zo goed te behandelen is, is de ziekte maatOmdat hiv nu

Fred Verdult Organisator hiv-debat

schappelijk behoorlijk uit beeld geraakt. Verdult: “Het is logisch, maar ook jammer dat hiv geen voorpaginanieuws meer is. Als we niet doorgaan met goede hiv-preventie en goede hiv-zorg, dan kan het aantal mensen dat hiv oploopt maar zo weer toenemen en de gezondheid en levensverwachting van mensen die leven met hiv in Nederland onder druk komen staan.” de jaren tachtig gezorgd voor veel innovaties op tal van terreinen. Deze innovaties hebben ook bij andere aandoeningen voor vernieuwing gezorgd. De hiv-beweging is frontrunner, bijvoorbeeld bij: de introductie van buddyzorg, de krachtige inbreng van patiënten van begin af aan (‘nothing about us without us’), de belangrijke rol van de Hiv heeft sinds

Frénk van der Linden Journalist

verpleegkundige en medische inzichten die bijvoorbeeld ook de ontwikkeling van medicijnen en vaccins voor corona hebben versneld.

Als we niet doorgaan met goede hiv-preventie en goede hiv-zorg, dan kan het aantal mensen dat hiv oploopt maar zo weer toenemen. bij het leeuwendeel van de mensen met hiv in Nederland onder controle. Er zijn echter nog grote uitdagingen om de kwaliteit van leven van mensen met hiv te optimaliseren. Speelt de zorg hier optimaal op in? Hiv is nu

Locatie hiv-debat; de nieuwe liefde

HIV MAATSCHAPPELIJK DEBAT Ambities voor de komende 5 jaar

Je bent van harte welkom bij de debatavond over hiv in Nederland onder leiding van journalist Frénk van der Linden op maandagavond 15 november in centrum ‘De Nieuwe Liefde’ in Amsterdam. Enkele deelnemers aan het debat:

• Prof. dr. Kees Brinkman, hiv-behandelaar OLVG en hoogleraar kwaliteit van hiv-zorg • Natasja van Holten, verpleegkundig consulent hiv bij LUMC en voorzitter V&VN Verpleegkundig Consulenten Hiv • Prof. dr. Kai Jonas, hoogleraar toegepaste sociale psychologie • Sarah Stutterheim, stigma-onderzoeker Universiteit Maastricht • Bertus Tempert, voorzitter Hiv Vereniging • Prof. dr. Marc van der Valk, hiv-behandelaar bij Amsterdam UMC en DC Klinieken en directeur Stichting Hiv Monitoring • Mark Vermeulen, directeur Aidsfonds • Kenneth Yap, arts seksuele gezondheid en medisch supervisor PrEP-zorg Meld je vooraf even aan via de link, de toegang is gratis. Om 18.00 uur is er een eenvoudig buffet en het debat is van 19.00 tot 21.00 uur. Deze avond wordt georganiseerd door Volle Maan in samenwerking met ViiV Healthcare, Gilead Sciences en Janssen. Meer info en meld je gratis aan: www.volle-maan.nl/hivdebat.

Scan de QR code voor meer informatie

Gelukkig en gezond ouder worden analysenederland.nl

‘Zonder de complete DNA-test was ik er niet meer geweest’ Focus

Iedereen heeft in zijn omgeving wel eens te maken gehad met een vorm van kanker. Een zware ziekte, die afhankelijk van de plek waar de tumor ontstaan is goed of minder goed behandeld kan worden. Maar wat nou als die tumor niet teruggevonden kan worden en de vorm van de kanker onduidelijk blijft? Tekst: Marjon Kruize Foto’s: Persfoto

Het DNA van de tumor wordt gematcht met die van andere patiënten in de database, waarna vaak kan worden vastgesteld waar de tumor is ontstaan.

Inke Logtenberg

voor Maarten van Norden het geval, wat ervoor zorgde dat hij in een lang traject terechtkwam waardoor hij zijn leven en zijn werk als componist op pauze moest zetten. “In 2019 kwam ik voor het eerst bij de huisarts met last van mijn nieren. Na verschillende onderzoeken werd er in het ziekenhuis vastgesteld dat ik kanker had, maar lange tijd kon de primaire tumor niet gevonden worden. Ik kreeg allerlei verschillende dingen te horen, waaronder op een gegeven moment zelfs dat ik een neuro-endocrien carcinoom (zeldzaam voorkomende, kwaadaardige tumor die snel groeit, red.) en dat ik mogelijk nog maar twee maanden te leven had. Gelukkig belde de arts me de volgende dag al op dat er toch iets anders aan de hand was.” at was

maanden van zoeken, moest er een knoop doorgehakt worden. “Zowel in mijn ziekenhuis als in het Antoni van Leeuwenhoek, waar ik later terechtkwam, kon geen duidelijke tumor aangewezen worden”, stelt Maarten. “De artsen twijfelden tussen prostaatkanker en blaaskanker en omdat het allemaal zo lang duurde en er niets Uiteindelijk, na vele

met zekerheid gezegd kon worden, werd er een behandeling gestart.” dat de kans het grootst was dat het om blaaskanker zou gaan, en dus werd er een behandeling ingezet. “Ik was natuurlijk blij dat er eindelijk iets gedaan werd”, vertelt Maarten, “maar die blijdschap was van korte duur. Ik onderging chemotherapie, immuuntherapie en kreeg bestralingen. Hele zware behandelingen, waar ik maanden ziek van geweest ben. Ik lag alleen maar in bed en kon niet bewegen van de pijn, en toen bleek het allemaal ook nog eens niet te werken. Het was oktober 2020 toen de artsen zeiden dat ze niets meer voor me konden doen. Toen hebben ze me als het ware opgegeven.” De artsen besloten

echter nog niet klaar om het op te geven en besloot een second opinion aan te vragen. “Mijn arts daar, dokter Van der Hoeven, was niet overtuigd van de diagnose en besloot een nieuw onderzoek voor te stellen. In het AVL is toen een nieuw biopt genomen en op basis van een compleet DNA-onderzoek, een onderzoek wat toen ik mijn eerste klachten kreeg nog niet breed beschikbaar was, is toen vastgesteld dat het toch niet om blaaskanker ging, maar om prostaatkanker. Een vorm die veel beter te Maarten was zelf

behandelen is. We zijn toen gestart met hormoontherapie en dat werkte vanaf dag één ontzettend goed, en met veel minder bijwerkingen.” bleek het in Maarten’s geval om primaire tumor onbekend (PTO) te gaan, al werd deze diagnose tijdens Maarten’s traject niet zo gesteld, want ook bij artsen is PTO vaak nog onbekend. Bij deze diagnose wordt wel kanker geconstateerd, maar is het niet (volledig) duidelijk waar dit vandaan komt en kan er dus niet gericht behandeld worden.

Achteraf gezien

In eerste instantie werd er niets gevonden en wilde de internist het in de gaten houden en me een maand later opnieuw zien. Inke Logtenberg ging er aan de diagnose PTO een lang traject vooraf. “Ik ging naar de huisarts omdat ik een verdikking van de lymfeklier in mijn lies voelde”, vertelt ze. “Deze ging maar niet weg, dus de arts stuurde me door naar de internist om een bloedonderzoek te doen. In eerste instantie werd er niets gevonden en wilde de internist het in de gaten houden en me een maand later Ook voor

opnieuw zien. Die maand heb ik nooit gered, want niet veel later voelde ik ook een verdikking bij mijn nek en begon ik me heel slecht te voelen. Mijn huisarts stuurde me door naar de spoedeisende hulp en daar kwam na verschillende onderzoeken en een CT-scan het eerste vermoeden: lymfeklierkanker.” biopt genomen, maar daaruit bleek dat het geen lymfeklierkanker was, maar een uitzaaiing. “Toen ben ik doorgegaan naar het Antoni van Leeuwenhoek, waar ik behandeld werd op de PTO-poli”, vertelt Inke. “Mijn behandelend arts, dokter Marchetti, heeft er toen voor gezorgd dat ik in een studie terechtkwam waardoor ik in aanmerking kwam voor een complete DNA-test. Net voor ik daarvan de uitslag kreeg werd deze ook in de basisverzekering opgenomen, dus dat was heel fijn.” Er werd een

van de uitzaaiing gematcht was met de wereldwijde database kon met negentig procent zekerheid gezegd worden dat de primaire tumor zich in de baarmoederhals moest bevinden. “Daar had ik ook al lang een onderzoek gehad, en dat zag er allemaal prima uit”, vertelt Inke. “Dat was heel bizar. Elke keer werd er weer een nieuw onderzoek gestart, maar tot het complete DNA-onderzoek was niets Nadat het DNA

zeker. Na DNA-onderzoek kon gelukkig gestart worden met de behandeling. Dat was afgelopen maart, na een traject van drie maanden.” er gestart met een combinatie van chemotherapie en bevacizumab, een middel dat de aanmaak van kankerbloedvaatjes remt. “Elke drie weken krijg ik een infuus en dat is eigenlijk peanuts in vergelijking met het alternatief. Daarnaast heb ik een goed team om me heen verzameld waarin ik ook oncologische fysiotherapie krijg en mijn voeding heb aangepast op de chemokuren.” En dus werd

Het complete DNA-onderzoek is echt cruciaal geweest omdat daardoor een gerichte behandeling gestart kon worden. eigenlijk heel goed met Inke. “De kanker zit er nog wel, maar het is nu inactief en veel kleiner. Het complete DNA-onderzoek is echt cruciaal geweest omdat daardoor een gerichte behandeling gestart kon worden. In combinatie met holistische zorg, waarbij naar alle aspecten van de gezondheid gekeken wordt, kan dit echt het verschil Nu gaat het

gaan maken voor patiënten met PTO.”

Maar ik wil anderen wel meegeven artsen vooral vragen te blijven stellen zodat je de diagnose ook echt kunt begrijpen. gaat het nu gelukkig heel goed. “De kanker is eigenlijk totaal onderdrukt”, vertelt hij. “Ik heb een jaar lang niet kunnen werken, maar in januari heb ik mijn opera af kunnen maken. Alle onzekerheid en behandelingen in het afgelopen jaar hebben er echter wel enorm ingehakt. Als het DNA-onderzoek al eerder gestart was, was me een hoop leed bespaard gebleven. Dat neem ik de artsen niet kwalijk, want er was ook nog veel onbekend. Maar ik wil anderen wel meegeven artsen vooral vragen te blijven stellen zodat je de diagnose ook echt kunt begrijpen. Zonder die second opinion was ik er niet meer geweest. Mijn bloedwaarden zijn nu gelukkig helemaal goed, maar de kans dat het ooit terugkomt blijft aanwezig, dat is volstrekt onvoorspelbaar. Dat je nooit weet hoe lang je nog hebt is door dit hele gebeuren wel heel helder geworden. Dus: pluk de dag!” Ook met Maarten

Hartwig Medical Gelukkig Foundation en gezond - Partner ouder Content worden 7 Hartwig Medical Foundation - Partner Content analysenederland.nl

DNA-onderzoek maakt gerichte behandeling mogelijk bij Primaire Tumor Onbekend jaren geen verbetering bewerkstelligd wat de betreft de uitkomsten voor deze patiëntengroep. Omdat we de eerste tumor niet kunnen Elke week krijgen gemiddeld dertig pativinden, is er veel sprake van onzekerheid bij enten de diagnose kanker met uitzaaiinpatiënten en hun naasten. Ook weten we niet gen, terwijl de bron van de tumor zelf niet goed wat eigenlijk de beste behandeling is bij gevonden wordt. Dit heet Primaire Tumor PTO. Communicatie met patiënten en hun Onbekend (PTO). Ongeveer de helft van de naasten is heel belangrijk; duidelijke uitleg en patiënten met PTO overlijdt al binnen en- het aanbieden van de juiste (multidisciplinaikele maanden na hun eerste bezoek aan re), wat de uitkomst ook is.” het ziekenhuis. Compleet DNA-onderzoek Er is nu een onderzoeksmogelijkheid die zou kunnen helpen een gerichte behande- hoopgevende resultaten oplevert; ‘Whole ling mogelijk te maken en de overlevings- genome sequencing’. “Deze test is beschikkansen te vergroten. baar gemaakt door Hartwig Medical Foundation en onderzoekt het complete DNA van de uitzaaiing van de tumor én het gezonde DNA in het bloed van de patiënt. In de verschillen daartussen zien we waar het DNA is veranderd”, vertelt Erik Jan Dubbink, Klinisch Moleculair Bioloog in de Pathologie (KMBP) in het Erasmus MC. “Eerder heeft Hartwig Medical Foundation het DNA van een grote Debbie Robbrecht groep van meer dan 5.000 tumoren uit verschillende weefsels op deze manier onderzocht en gezien dat het profiel van alle DNA-afwijkingen in een tumor vaak helpt bij het bepalen van de oorsprong van de tumor. Nu al kan in meer dan 75 procent van de tumoren de afkomst worden ingeschat. De verwachting is dat dit percentage steeds hoger wordt als er Erik Jan Dubbink meer tumoren worden onderzocht door whole genome sequencing.” Partner Content Hartwig Medical Foundation

Ondanks dat we kanker vaak classificeren aan de hand van de plaats van de tumor in het lichaam, begint de ziekte eigenlijk in het DNA. “DNA zit in alle cellen in ons lichaam en werkt als een soort lettercode die je kunt lezen als een boek”, vertelt Debbie Robbrecht, internist-oncoloog in het Erasmus MC. “Deze code vertelt onze cellen wat ze moeten doen en geeft aan of ze moeten delen en vermenigvuldigen. Fouten in het DNA kunnen leiden tot ongeremde groei van foutieve cellen (kanker) en verspreiding van de cellen. Wanneer deze cellen zich gaan verspreiden via de bloedbaan of de lymfeklieren kunnen ze zich gaan nestelen in organen of lymfeklieren. Zo ontstaan uitzaaiingen.” In sommige gevallen vinden we wel de uitzaaiingen, maar niet de eerste of de primaire tumor, waar de kanker is begonnen. “Dat kan zijn omdat het immuunsysteem de tumor al opgeruimd heeft, maar de verspreiding niet kon stoppen, of omdat de tumor zo klein is dat we hem niet kunnen vinden”, stelt Robbrecht. “Als dat het geval is krijgt iemand de diagnose PTO. Ondanks dat we steeds beter worden in diagnostiek en behandelingen rondom kanker, is er voor PTO de afgelopen

Aantal behandelde en niet behandelde patiënten met een PTO over de jaren Bron: IKNL

www.hartwigmedicalfoundation.nl

Om dit te doen nemen we bij de patiënt een stukje weefsel af van een gevonden uitzaaiing. Hiervan wordt het DNA geanalyseerd en op basis daarvan kan de primaire tumor met een redelijke zekerheid worden vastgesteld. “Dat biopt kan dus op een hele andere locatie genomen worden dan waar de tumor daadwerkelijk begonnen is”, vertelt Dubbink. En als de primaire tumor met redelijke zekerheid is vastgesteld, dan kunnen we beoordelen of we gericht kunnen behandelen. “De kans op succes is groter”, vertelt Dubbink. “We hebben het inmiddels vijf keer uitgevoerd bij patiënten in het Erasmus MC, bij vier van de vijf patiënten is de oorsprong van de tumor bepaald en is de behandeling daarop aangepast, dus dat is een enorm mooi resultaat. Het is een nieuw instrument waarmee we verder kunnen komen in de behandeling van de patiënt.” Momenteel wordt het complete DNA-onderzoek nog lang niet altijd ingezet. “Onbekend maakt onbemind”, stelt Dubbink. “Daarom is het ook goed om hier meer aandacht aan te besteden.” Daarnaast is het belangrijk dat we het onderzoek ook eerder in het traject

aan gaan bieden, vult Robbrecht aan. “Als Het is belangrijk dat hiervoor een goede, natide patiënt graag behandeld wil worden, als onale richtlijn wordt opgesteld.” de patiënt fit genoeg is én als we een stukje weefsel kunnen afnemen, dan kan dit echt een uitkomst bieden. Met het complete DNA-onderzoek kunnen we in elk geval vaststellen óf er behandeld kan worden, en anders kunnen we, mits de patiënt fit genoeg is, een algemene behandeling starten of kunnen we palliatieve zorg geven. Daarnaast zal het doen van dit DNA-onderzoek enorm veel gegevens opleveren, waaruit we veel kunnen leren. Ook dat is heel belangrijk in de weg naar betere behandeling en betere uitkomsten van de patiënten.” Onlangs is dit complete DNA-onderzoek in het basispakket van de zorgverzekeringen opgenomen voor patiënten met PTO. “Hierbij hebben we de afspraak gemaakt dat de uitslag van het DNA-onderzoek in een multidisciplinair team besproken wordt. Alle betrokken specialisten, dus de internist-oncoloog, maar ook de patholoog of KMBP’er kijken mee. Meer steun voor patiënten en familie Patiënten met PTO bewandelen een onzeker en zwaar pad vol onderzoeken zonder dat er een uitslag komt. Om hen hierin te ondersteunen en de bekendheid rondom PTO te vergroten is Missie Tumor Onbekend opgericht.

Warnyta en haar verloofde Hederik

Mede-oprichtster Warnyta Minnaard had nog nooit van de diagnose PTO gehoord tot zij op kerstavond 2018 met haar verloofde in het ziekenhuis zat. “We waren al sinds eind juni bezig met zoeken in verschillende ziekenhuizen”, vertelt ze. “Dus het traject duurde toen al een half jaar. Uit dat gesprek kwam de uitslag dat mijn verloofde uitzaaiingen had, maar dat de tumor niet gevonden kon worden. Het idee was om door te blijven zoeken, maar tegelijkertijd met een algemene chemokuur te beginnen. Op 11 januari werd de chemo ingezet, en op 12 januari is hij overleden. Hij lag toen zes weken in het ziekenhuis en werd eigenlijk nergens gezien als kritieke patiënt. Ook zelf hadden we eigenlijk niet door hoe ziek hij was.” Na het overlijden van haar verloofde besloot Minnaard nog eens met de arts te gaan praten. “Ik had het gevoel dat PTO iets heel zeldzaams was, maar toen ik met hem sprak bleek dat zo’n 1500 mensen per jaar deze diagnose krijgen. Toen dacht ik: er moet drastisch nieuwe diagnostiek komen om de kans op zorg te vergroten, tot op heden zaten deze patiënten letterlijk tussen wal en schip zonder complete diagnose.”

Laboratory Technician Hartwig Medical Foundation voert whole genome sequencing uit

Die diagnostiek bleek net te laat gekomen, want in januari 2019 werd in het Antoni van Leeuwenhoek gestart met compleet DNA-onderzoek. “Voor mijn verloofde kwam dit net te laat, maar voor andere patiënten kon dit nog wel het verschil maken. Ik heb daarom samen met een andere nabestaande de patiëntenorganisatie Missie Tumor Onbekend opgericht om meer aandacht te vragen voor PTO en om de diagnostiek en zorg drastisch te verbeteren.” Mede door de inzet van Missie Tumor Onbekend werd op 24 april de facultatieve prestatie aan whole genome sequencing toegekend. “Dat betekent dat patiënten met het vermoeden PTO nu een compleet DNA-onderzoek kunnen krijgen in een ziekenhuis dat beschikt over een Molecular Tumor Board (MTB)”, vertelt Minnaard. “Dit is opgenomen in de basisverzekering waardoor de behandeling vergoed wordt. De vervolgstap is nu dat we ons blijven inzetten voor betere diagnostiek en het ontwikkelen van nieuwe gerichte behandelmogelijkheden, want nog niet alle patiënten kunnen al gericht behandeld worden. Bovendien zijn er ook nog patiënten waarbij de DNA-test niet werkt. Ook hen willen we helpen door innovaties in de oncologie te blijven stimuleren.” Daarnaast wil Minnaard ook de bekendheid van de ziekte onder het grote publiek vergroten. “Per week krijgen dertig mensen de diagnose PTO, dus het is absoluut niet zeldzaam”, vertelt Minnaard. “Daarnaast willen mensen kanker ook graag zichtbaar maken door het aan een specifieke plek in het lichaam te verbinden, maar dat kan dus lang niet altijd. En dat maakt het traject bij PTO ook extra zwaar. Daarom streven wij ernaar dat in alle ziekenhuizen verpleegkundigen zijn die kunnen ondersteunen in het traject.”

Gelukkig en gezond ouder worden analysenederland.nl

Diabetes en mondgezondheid beïnvloeden elkaar Verdieping

of roodheid van het tandvlees, aanwezigheid van een abces in het tandvlees of ophoping van tandplak of tandsteen rondom de tanden. Wanneer je te maken hebt met één of meerdere symptomen dan is het belangrijk om actie te ondernemen. Doe je dit niet dan kan parodontitis ontstaan. Om dit te voorkomen is het belangrijk om regelmatig de tandarts te bezoeken en er een goede mondhygiëne op na te houden. En dat houdt in niet alleen twee keer per dag je tanden poetsen, maar ook het reinigen tussen de tanden met een tandenstoker, floss, of interdentale rager. En spoel je mond met een goed mondspoelmiddel om een beschermende laag op de tanden te vormen om zo bacteriën af te weren en de vorming van tandplak te voorkomen.

Een ontregelde bloedsuikerspiegel verhoogt het risico op een slechte mondgezondheid. Maar vice versa kan een slechte mondgezondheid ook leiden tot een ontregelde bloedsuikerspiegel en een hoger risico op complicaties van diabetes. Mensen met diabetes hebben anderhalf tot drie keer meer kans op het ontwikkelen van parodontitis, een ernstige tandvleesaandoening. Wereldwijd wordt vijftig procent van de volwassenen getroffen door een gevorderde tandvleesaandoening. Op 14 november is het Wereld Diabetes Dag. Nog altijd neemt het aantal mensen met diabetes over heel de wereld toe. Het doel van deze dag is om zoveel mogelijk aandacht en begrip te vragen voor diabetes.

Goede mondverzorging is niet alleen twee keer per dag je tanden poetsen, maar ook het reinigen tussen de tanden met een tandenstoker, floss, of interdentale rager.

Tekst: Féline van der Linde Foto: Pexels

Na verloop van tijd worden het tandvlees, de botten en het weefsel dat de tand ondersteunt aangetast. Doe je hier niets aan dan kan dit ervoor zorgen dat je de tand verliest.

verschillende onderzoeken blijkt dat er een wisselwerking is tussen diabetes en tandvleesaandoeningen, vooral in de ernstige vorm van tandvleesontstekingen (parodontitis). Tandvleesaandoeningen ontstaan wanneer de bacteriën in tandplak zich ophopen rondom het tandvlees en de tanden. Hierdoor kan het tandvlees irriteren met ontstekingen tot gevolg. Ook kan het zorgen voor bloedingen bij het tandenpoetsen, pijnlijk en opgezwollen tandvlees en een slechte adem veroorzaken. Diabetes en tandvleesaandoeningen hebben allebei een verband met een ontsteking.

relatie is gelegd tussen diabetes en een tandvleesaandoening als parodontitis en hoe beiden het lichaam beïnvloeden, is mondverzorging logischerwijs de beste en meest gemakkelijke wijze om bij te dragen aan het onder controle houden van diabetes. Met het juiste materiaal in combinatie met de juiste techniek heb je alles voor handen om voor een goede mondgezondheid te zorgen. En controleer daarnaast goed de bloedsuikerwaarden en het diabetesmanagement voor een optimale gezondheid! Wanneer eenmaal de

Een ontregelde bloedsuikerspiegel verhoogt het risico op een slechte mondgezondheid.

De systematische ontsteking bij parodontitis draagt bij aan de mate van ontsteking bij mensen met diabetes.

De systematische ontsteking bij parodontitis draagt bij aan de mate van ontsteking bij mensen met diabetes. soorten tandvleesaandoeningen: gingiviEr zijn twee

tis en parodontitis. De eerste is een milde tandvleesaandoening waarbij tandplakbacteriën zich ophopen boven op de tandvleesrand. Het tandvlees is ontstoken, gevoelig en kan bloeden bij het tandenpoetsen of bij het gebruik van een plastic tandenstoker, floss of rager. Parodontitis is de gevorderde tandvleesaandoening. Tandplakbacteriën verspreiden zich onder de tandvleesrand en zorgen voor een ernstige ontsteking. Het tandvlees raakt los van de tand en vormt geïnfecteerde

‘pockets’. Na verloop van tijd worden het tandvlees, de botten en het weefsel dat de tand ondersteunt aangetast. Doe je hier niets aan, dan kan dit ervoor zorgen dat je de tand verliest. kunnen bacteriën in tandplak zich door het aangetaste tandvlees via de bloedbaan verspreiden naar de rest van het lichaam. De bacteriën in het lichaam zorgen vervolgens voor een immuunreactie waardoor de insulineresistentie wordt verhoogd, bloedsuikergehaltes ontregeld Zoals gezegd

raken en de complicaties van diabetes verergeren. Diabetes veroorzaakt daarnaast een toename van pathogene bacteriën die ontstekingen in het tandvlees veroorzaken. Het is essentieel dat met name mensen met diabetes bewust zijn van het belang van goede mondverzorging. is om de volgende symptomen in de gaten te houden: slechte adem, overgevoeligheid voor kou, bewegende of losstaande tanden, terugtrekkend tandvlees, tandverlies, bloeden Het allerbelangrijkste

Met het juiste materiaal in combinatie met de juiste techniek heb je alles voor handen om voor een goede mondgezondheid te zorgen.

10 Gelukkig en gezond ouder worden analysenederland.nl

De avondvierdaagse kon ik nooit volledig meelopen Focus

dat goed is voor de spierkracht en de botten weinig belast. Onlangs liep ik een zware hersenschudding op, met een CT-scan heeft men toen gekeken of mijn schedel nog intact was. Gelukkig was dat het geval en heb ik verder nog geen echte breuken gehad.”

Door een genetisch defect aan het X-chromosoom kan de zeldzame ziekte X-gebonden hypofosfatemie (XLH) ontstaan. Toen Marjolijn Veenstra (nu 26 jaar oud) te horen kreeg dat ze de ziekte had, was ze negen jaar oud. Tekst: Marjon Kruize Foto: Pexels

“

heel zeldzaam, toen ik mijn klachten kreeg was er ook in de medische wereld nog weinig over bekend. Het heeft lang geduurd voordat de juiste diagnose was gesteld. Mijn ouders zagen al snel dat ik weinig energie had en weinig spierkracht, ik kon pas lopen toen ik zeventien maanden oud was. De groei in mijn benen bleef achter en ik kreeg verkrommingen in mijn benen. Twee jaar lang heb ik met beugels om mijn benen moeten slapen, maar dat heeft eigenlijk niets geholpen en leidde alleen maar tot meer pijn. Er werden verschillende behandelingen aangeboden, maar die hadden helaas geen effect.” De ziekte is

Dit hormoon zorgt ervoor dat er te veel fosfaat wordt uitgeplast, waardoor de fosfaatwaarden in het bloed te laag zijn.

XLH is een zeldzame, erfelijke bot- en stofwisselingsziekte waarbij een teveel van een bepaald hormoon in het lichaam aanwezig is.

vereniging. Maar in sommige gevallen kan de ziekte ook spontaan ontstaan, bij patiënten die geen XLH in de familie hebben. Dat gold ook voor Marjolijn. “Voor zover ik weet zijn er geen andere mensen in mijn familie met XLH”, vertelt ze. “De kans is aanwezig dat het bij mij spontaan ontstaan is. Echter, de kans dat ik de ziekte zelf doorgeef aan eventuele kinderen is wel groot. Vrouwen hebben immers twee X-chromosomen, waardoor de kans dat ik de ziekte door zou geven fifty-fifty is.”

kwam Marjolijn op haar negende in het Universitair Medisch Centrum Groningen terecht. Daar werd de diagnose XLH gesteld. “Daar kon ook gestart worden met de juiste medicatie. Ik kreeg extra fosfaat en vitamine D om mijn botten te ondersteunen. Daardoor kan ik nu grotendeels een normaal leven leiden met XLH. Ik slik nu vier keer per dag medicatie om te zorgen dat mijn bloedwaarden op peil blijven. Deze kunnen enorm schommelen, zonder dat we echt weten waar het vandaan

Uiteindelijk

komt. Als ik een griepje heb kunnen mijn bloedwaarden naar beneden schieten, dat moet goed in de gaten gehouden worden. Daarom kom ik gemiddeld vijf à zes keer per jaar in het ziekenhuis.” Marjolijn goed met haar ziekte om kan gaan, heeft het wel een grote impact op haar dagelijks leven. Zo heeft Marjolijn vergroeiingen aan haar botten waardoor ze bijvoorbeeld niet alle sporten kan beoefenen, en omdat haar benen korter zijn kan het lastig zijn passende kleding te Ondanks dat

vinden. “Op de basisschool ging iedereen natuurlijk de avondvierdaagse lopen. Ik deed dat ook, maar omdat ik sneller moe word liep mijn vader altijd mee. Dan kon ik halverwege stoppen, of ik liep soms een dag niet mee zodat mijn spieren konden herstellen. Volledig meedoen kon dus niet en andere kinderen begrepen dat niet altijd. Mijn botten zijn ook minder sterk, dus ik mag niet al te gekke dingen doen, want de kans is aanwezig dat ik sneller breuken krijg. Zwemmen en paardrijden mag wel, omdat

zeldzame, erfelijke bot- en stofwisselingsziekte waarbij een teveel van een bepaald hormoon in het lichaam aanwezig is. Dit hormoon zorgt ervoor dat er te veel fosfaat wordt uitgeplast, waardoor de fosfaatwaarden in het bloed te laag zijn. Het gevolg hiervan is een slechte mineralisatie van de botten en de tanden, waardoor de botten niet stevig genoeg zijn. Ook is fosfaat nodig voor gezond bloed, gezonde spieren en de energielevering in het lichaam. XLH is een

men dat één op de 20.000 patiënten de erfelijke vorm van XLH heeft, zo stelt de XLH

het tekort aan fosfaat in haar jonge jaren en de late diagnose ook een defect bij haar oogkas. “Dit heeft gezorgd voor een soort gat achter mijn oog, in mijn schedel, ook op andere plekken zijn mijn botten minder goed. Vier à vijf jaar geleden kreeg ik heel veel pijn aan dat oog, omdat mijn bloedwaarden toen niet op peil waren. Mijn bloedwaarden goed op peil houden blijft heel belangrijk, een tekort kan voor behoorlijke pijnklachten zorgen. Vooral op zwakkere plekken bij mijn ogen en enkels.” Marjolijn heeft door

In Nederland schat

Door een genetisch defect aan het X-chromosoom kan de zeldzame ziekte X-gebonden hypofosfatemie (XLH) ontstaan.

Dit soort ontwikkelingen zijn heel waardevol voor patiënten met XLH. Gelukkig wordt er steeds meer bekend over de ziekte. nu al veel meer kennis is over de ziekte dan toen Marjolijn de diagnose kreeg, is er nog steeds veel onbekend. “Niet alleen bij het grote publiek, maar ook qua medische kennis is er nog veel te leren”, stelt Marjolijn. Sinds 2018 is er medicatie beschikbaar die het verhoogde hormoon corrigeert, waardoor er minder fosfaat wordt uitgeplast. Dit houdt de bloedwaarden op het juiste niveau. Tot nog toe was dit medicijn alleen beschikbaar voor kinderen met XLH, nu is het ook goedgekeurd voor gebruik door volwassenen. Marjolijn: “Mijn arts is momenteel aan het onderzoeken of ik in aanmerking kom voor deze behandeling. Dit soort ontwikkelingen zijn heel waardevol voor patiënten met XLH. Gelukkig wordt er steeds meer bekend over de ziekte, waardoor kinderen met XLH sneller en beter geholpen kunnen worden.” Ondanks dat er

Kyowa Kirin - Partner Content Gelukkig enKirin gezond ouderContent worden 11 Kyowa - Partner analysenederland.nl

Kyowa Kirin blijft innoveren en zoeken naar nieuwe mogelijkheden om patiënten te helpen. Partner Content Kyowa Kirin

Al sinds 1949 draagt de in Japan opgerichte Kyowa Kirin groep bij aan de gezondheid en het welzijn van patiënten, via research en development-activiteiten gericht op innovatieve therapieën op het gebied van oncologie, nefrologie en immunologie. Inmiddels wordt er in 36 locaties over de hele wereld, door 7200 medewerkers gewerkt aan nieuwe technologieën en zijn er vele onderzoeken in volle gang.

”

Door te focussen op het gebruik van antilichamen om nieuwe geneesmiddelen te creëren en ontdekken, ontwikkelt Kyowa Kirin baanbrekende biotechnologieën. De ontwikkeling van deze nieuwe geneesmiddelen wordt sterk ondersteund door de ervaring van Kyowa Kirin. Door te focussen op het gebruik van antilichamen om nieuwe geneesmiddelen te creëren en ontdekken, ontwikkelt Kyowa Kirin baanbrekende biotechnologieën. Innovatie betekent bij Kyowa Kirin alles op alles zetten om de kwaliteit van leven voor iedereen te verbeteren. Kyowa Kirin zet zich met name sterk in voor de bestrijding van zeldzame ziekten. Dit zijn ziekten die minder dan één persoon op de 2000 mensen treﬀen. Zo’n 95% van deze ziekten heeft geen genezing1 en 65% van deze ziekten is ernstig en invaliderend2. Door continu onderzoek te doen naar deze ziektebeelden hoopt Kyowa Kirin tot innovatieve geneesmiddelen en therapieën te komen. Het uiteindelijke doel is om elke dag bij te dragen aan de gezondheid en het welzijn van patiënten en hun familie en vrienden. Kyowa Kirin blijft innoveren en zoeken naar nieuwe mogelijkheden om patiënten te helpen. Vastberaden en vol vertrouwen. En zo snel mogelijk: want elk moment telt. Door middel van onderzoek naar nieuwe behandelingen draagt Kyowa Kirin zo veel mogelijk bij aan de bestrijding en snellere diagnostisering van zeldzame ziekten. Zo wordt er onder andere veel onderzoek gedaan naar de zeldzame ziekte X-gebonden hypofosfatemie (XLH).

www.kyowakirin.com

”

Wetenschappers zijn voortdurend op zoek naar nieuwe manieren om XLH te behandelen, maar ook meer kennis en aandacht voor de ziekte zijn nodig om tijdige diagnose mogelijk te maken.

XLH Patiënten die te maken hebben met de zeldzame ziekte XLH hebben een te laag fosfaatniveau in hun lichaam door een mutatie in het X-chromosoom. XLH is erfelijk, maar komt soms ook voor bij kinderen waarvan de ouders geen XLH hebben. Bij jonge kinderen leidt de ziekte ertoe dat de botten te zacht worden en krom kunnen groeien. Door de diagnose tijdig te stellen kunnen deze problemen eerder behandeld worden. De ziekte wordt vaak gediagnosticeerd wanneer de patiënt begint te lopen. Meestal is het kindje wat kleiner dan ver-

wacht, heeft deze gebogen benen en polsen of knieën die groter lijken dan normaal. Naarmate de patiënt ouder wordt, nemen de klachten toe. Als de ziekte niet op tijd herkend wordt, kan dat ernstige schade aan de botten tot gevolg hebben en kan er sprake zijn van pijn in de botten, moeite met lopen, spierzwakte, tandabcessen of schedelafwijkingen. Wetenschappers zijn voortdurend op zoek naar nieuwe manieren om XLH te behandelen, maar ook meer kennis en aandacht voor de ziekte zijn nodig om tijdige diagnose mogelijk te maken.

”

De vereniging zet zich namens deze patiëntengroep in voor lotgenotencontact, informatieontsluiting, betere zorg en meer onderzoek. Het UMCG in Groningen diagnosticeert en behandelt kinderen met XLH. Volwassen patiënten kunnen worden behandelt in alle academische centra in Nederland; het Erasmus ziekenhuis in Rotterdam, VU Medisch Centrum in Amsterdam, UMCU in Utrecht, LUMC in Leiden, UMC Radboud in Nijmegen, AMC in Amsterdam en het Academisch Ziekenhuis Maastricht.

Nederlandse XLH patienten vereniging In april 2021 is de XLH Vereniging Nederland opgericht ter bevordering van de zorgverlening aan patiënten met X-gebonden hypofosfatemie. De vereniging zet zich namens deze patiëntengroep in voor lotgenotencontact, informatie-ontsluiting, betere zorg en meer onderzoek. Kijk voor meer informatie op www.xlh-vereniging.nl Referenties 1. Linglart A, et al. Endocr Connect. 2014;3:R13–R30; 2. Opsahl Vital S, et al. Bone. 2012;50:989–97; 3. Chaussain-Miller C, et al. Oral Dis. 2007;13:482–9; 4. Biosse Duplan M, et al. J Dent Res. 2017;96:388–95; 5. Carpenter TO, et al. J Bone Miner Res. 2011;26:1381–88; 6. Veilleux LN, et al. J Clin Endocrinol Metab. 2012;97:E1492–8; 7. Veilleux LN, et al. J Clin Endocrinol Metab. 2013;98:E990–5; 8. Linglart A, et al. Bone Abstracts. 2015:P198; KKI/NL/CYS/0188

Gelukkig en gezond ouder worden analysenederland.nl

Levende Rivieren Actueel

Klimaatverandering is een van de grootste wereldwijde uitdagingen van dit moment. Om de wereld leefbaar te houden is het cruciaal om klimaatverandering te beperken, niet in 2050, maar nu. Door de uitstoot van broeikasgassen fors terug te dringen en de natuur in te zetten als bondgenoot. Een natuurlijk landschap levert een onmisbare bijdrage aan het klimaatprobleem. Moerassen, venen, kustecosystemen en bossen leggen enorme hoeveelheden koolstof vast. Met de natuur als basis voor het tegengaan van klimaatverandering werken we tegelijkertijd aan een ander, misschien nog wel veel groter, probleem: de biodiversiteitscrisis. Wat betreft natuur bungelt Nederland onder aan de Europese lijstjes. Het lijkt wel of we ons niet beseffen dat we voor onze gezondheid, voedselvoorziening, grondstoffen en zoetwater van de natuur afhankelijk zijn. Tekst: Féline van der Linde Foto: Jacob Kaptein

at het klimaat

gaat veranderen, is niet meer te voorkomen. De aarde is aan het opwarmen en de gevolgen daarvan voor Nederland zijn extra groot. Nederland is de delta van West Europa. De grote rivieren Rijn, Maas, Schelde en Eems komen in ons land samen en monden hier uit in de Noordzee en

Het is hoog tijd dat onze overheid de vele toespraken en beloften omzet in actie. waterveiligheid en een flinke impuls voor de regionale toeristisch-recreatieve economie. wereldwijd beginnen allemaal de urgentie in te zien en zeggen vele miljarden toe voor de aanpak van de klimaat- en biodiversiteitcrisis. Maar Nederland blijft vooralsnog stil. Het is hoog tijd dat onze overheid de vele toespraken en beloften omzet in actie. Niet alleen tijdens de aankomende klimaatconferentie, maar ook op de internationale conferenties over biodiversiteit en klimaatadaptatie die daarop volgen zijn bindende afspraken nodig. Door in te zetten op natuurlijke oplossingen voor het klimaatprobleem dragen we tegelijkertijd bij aan het tegengaan van het enorme verlies aan biodiversiteit. Als Nederland zijn we trots op onze internationaal bekende watersector, maar we staan ook bekend om onze eeuwige strijd tegen het water. Laten we dit voor eens en voor altijd beter doen en de natuur als onze bondgenoot omarmen. Meer ruimte voor natuur, betere natuurkwaliteit en goede verbindingen tussen natuurgebieden is niet alleen essentieel om de negatieve biodiversiteittrend om te buigen naar een positieve trend, maar ook om ons land aantrekkelijk, veilig en welvarend te houden. We leven toch veel liever in een natuurpositief land? Regeringsleiders

Langs de Waal bij Nijmegen is de natuur onze bondgenoot tegen overstromingen.

Waddenzee. Een groot deel van Nederland ligt onder zeespiegelniveau en in het overstromingsgebied van de grote rivieren. In Nederland komt het water dus van twee kanten: door klimaatverandering stijgt de zeespiegel en worden de rivierafvoeren grilliger. We krijgen vaker te maken met extreem weer, dat ook nog eens onvoorspelbaarder wordt. De watersnood in Limburg laat zien dat we alle zeilen moeten bijzetten om droge voeten te houden. Daarnaast krijgen we te maken met langere periodes van droogte. Na afgelopen zomer zijn we bijna vergeten dat we daarvoor drie uitzonderlijk droge zomers op een rij hadden met grote gevolgen voor de beschikbaarheid van zoetwater voor drinkwater, industrie, landbouw en natuur. Ons land is een internationaal knooppunt voor water, maar ook voor

de natuur. Bijzondere vissen zoals de zalm trekken hier van de rivieren naar zee en terug. Miljoenen vogels zijn afhankelijk van onze natuur als tussenstop in hun jaarlijkse trek van noord naar zuid (en vice versa). Voor een klimaatbestendig Nederland moeten we water en natuur veel meer ruimte geven.

Een landschap met natuur als basis is de meest veerkrachtige manier om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. natuur als basis is de meest veerkrachtige en duurzame manier om de gevolgen van Een landschap met

klimaatverandering op te vangen en tegelijkertijd de biodiversiteitscrisis te bestrijden. Bossen zijn de thuisbasis van 80 procent van de wereldwijde biodiversiteit op land, ze zorgen voor schone lucht en water, beschermen tegen erosie en aardverschuivingen en helpen het klimaat te reguleren door CO2 uit de atmosfeer te verwijderen. Natuurlijk ingerichte uiterwaarden kunnen hoog water opvangen en golven dempen. Mangrovebossen kunnen CO2 opslaan en vormen een natuurlijke kustbescherming bij een stijgende zeespiegel. Langs de bovenlopen van rivieren en beken werkt natuur als een spons: bij stortbuien wordt het regenwater opgenomen in de bodem en stroomt het minder snel naar beneden. Hierdoor worden hoogwaterpieken voorkomen en is er langer water beschikbaar in

droge perioden. Nederland heeft al veel ervaring met deze ‘nature based solutions’. Zonder de programma’s Ruimte voor de Rivier langs de Rijn en Maaswerken langs de Maas hadden we een nog veel groter probleem gehad deze zomer na het extreme weer in Duitsland en België. Een voorbeeld van een ‘nature based solution’ die meteen tot de verbeelding spreekt is de Millingerwaard bij Nijmegen. In de jaren tachtig was de Waal hier compleet vastgelegd met dijken en kribben en werden de uiterwaarden intensief agrarisch gebruikt. De Millingerwaard was een van de eerste gebieden in Nederland waar de rivier weer meer ruimte kreeg. Intensieve landbouw maakte plaats voor nevengeulen, rietmoerassen, ooibossen en struinpaden. Dit leverde niet alleen unieke rivierwildernis op, maar ook een hogere

ADVERTENTIE

SAMEN GEVEN WE DE AARDE GROENER DOOR ©

Gelukkig en gezond ouder worden

analysenederland.nl

Het moderne hoortoestel barst uit elkaar van de technieken Verdieping

Het hoortoestel heeft zich in een rap tempo ontwikkeld van de verafgrijsde grote beige banaan achter het oor van opa naar een gadget-achtig apparaatje met talloze mogelijkheden die passen bij wensen van deze tijd. De innovaties in de hoorbranche zorgen ervoor dat het imago van het hoortoestel in sneltreinvaart ten goede verandert. Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto

“

idee te geven, de nieuwste generatie heeft ingebouwde Bluetooth voor een directe verbinding met je smartphone, laptop of tv”, vertelt Roy Peters, hoortoestellen expert. “En met een app op de smartphone kan de gebruiker zelf de instellingen bijregelen op een manier die meer mogelijkheden heeft dan het traditionele drukknopje op het hoortoestel zelf. Bijvoorbeeld om hinderlijk omgevingslawaai zelf ter plekke tijdelijk extra weg te filteren terwijl spraak wel goed hoorbaar blijft. Dankzij diezelfde app kan de audicienwinkel zelfs op afstand (via internet) de hoortoestellen bijstellen in een Skype of FaceTime video-belsessie, een uitkomst als men om bijvoorbeeld gezondheidsredenen niet naar de audicienswinkel kan komen. Dit zijn slechts enkele typerende voorbeelden van de vooruitgang die geboekt is. Omdat de consument de kleinst mogelijke apparaatjes verlangt Om je een

Het moderne hoortoestel heeft een speciale app met veel meer mogelijkheden dan alleen het kleine drukknopje op het hoortoestel zelf biedt.

waar wel alle technieken in zitten, is de complexiteit voor hoortoestelfabrikanten enorm toegenomen. Een hoortoestel moet klein zijn en het liefst in een fris modern kleurtje. Ontwikkeltrajecten zijn daardoor steeds kostbaarder, maar desondanks zijn de prijzen nauwelijks gestegen. Sterker nog, de prijzen in Nederland behoren tot de laagste van West-Europa.” mogelijkheden wordt het gebruiksgemak ook steeds belangrijker. De gemiddelde gebruiker wil geen omkijken hebben naar de hoortoestellen, maar wel genieten van alle mogelijkheden die het biedt. Gebruiksgemak is dus essentieel. Oplaadbaarheid speelt daarin Door de extra

een belangrijke rol. In de afgelopen vier jaar heeft dit een enorme vlucht genomen en bevat de nieuwste generatie van elke fabrikant wel een oplaadbaar model.

Je gaat dan toch heel anders kijken naar zo’n klein apparaatje dat iedereen maar zo lang mogelijk wil uitstellen. geluidskwaliteit niet worden vergeten, gaat Peters verder. “Hoortoestellen moeten de hele dag comfortabel klinken, Natuurlijk mag de

spraak goed hoorbaar maken en muziek mooi vol weergeven. Net zoals bij digitale fotocamera’s het aantal pixels spectaculair is toegenomen, is ook de resolutie van digitale hoortoestellen spectaculair verbeterd. Er kan als het ware een steeds betere, scherpere ‘foto’ van de geluidsomgeving geboden worden. De gebruiker zal beter verstaan met minder inspanning en muziek zal natuurlijker klinken.” alleen maar hosanna? Een hoortoestel blijft een hulpmiddel en een slechthorend oor kan niet veranderen in een gezond oor, besluit Peters. “Het is helaas niet zoals een bril die je opzet en waarmee je alles weer ziet. Het gehoororgaan is veel Is het dan

complexer. Daarom is het van belang een hoortoestel niet uit te stellen, maar tijdig actie te ondernemen. De hersenen moeten weer leren omgaan met meer geluiden en hoe langer je dat uitstelt, hoe lastiger dat wordt. Onderzoek laat zien dat de tevredenheid onder hoortoesteldragers duidelijk is toegenomen in de afgelopen tien jaar en dat het van alle hulpmiddelen zeer hoog scoort in termen van toegenomen kwaliteit van leven (EuroTrak trends). Op zich niet verwonderlijk als de technologie zo vooruit is gegaan. Internationaal verschijnen er studies die de relatie aantonen tussen goed horen en algeheel welzijn (Hearing Review, 27(3)). Gehoorverlies is zelfs erkend als een risico-

factor voor dementie (Journal of Clinical Medicine, 2019 ). Diverse wetenschappelijke studies zijn gaande om aan te tonen of een hoortoestel ook de ontwikkeling van dementie kan afremmen. Al met al doet dat je dan toch heel anders kijken naar zo’n klein apparaatje dat iedereen maar zo lang mogelijk wil uitstellen.”

Internationaal verschijnen er steeds meer studies die de relatie aantonen tussen goed horen en algeheel welzijn.

ADVERTENTIE

Phonak Audéo Paradise TM

Niets klinkt als het geluid van Paradise Wilt u de nieuwste digitale hoortechniek? De zeer complete Phonak Paradise hoortoestellen laten u het wonder van geluid herontdekken. Deze nieuwste generatie hoortoestellen is het summum van hoortechniek door de uitmuntende geluidsprestaties, groot gebruiksgemak en unieke samenwerking met smartphone, tablet en TV!

 Oplaadbaar  Directe verbinding smartphone en TV  Slimme app 

Bezoek www.phonakparadise.nl voor meer informatie en de gratis uitgebreide digitale folder! “Eindelijk is er een goed Bluetooth hoortoestel”. -SlashGear.com

Herontdek het wonder van geluid.

Bijstellen op afstand

14 Gelukkig en gezond ouder worden analysenederland.nl

Het was de normaalste zaak van de wereld: buikpijn. Maar dat is het niet. Focus

Veel last van buikpijn, een opgeblazen gevoel, buikkrampen, obstipatie of diarree. Voor veel mensen met PDS de normaalste zaak van de wereld. Maar dat is het niet. Het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) is een verstoring van het maag-darmkanaal, met name van de dikke darm. Deze maakt te weinig of juist teveel beweging, waardoor diarree of juist verstopping ontstaat. Naar schatting komt het bij ruim tien procent van de Nederlanders voor. Tekst: Féline van der Linde Foto: Pexels

“

vroege jeugd heb ik last van mijn buik”, vertelt Rianne van der Werff. “Op een dag werd de pijn in mijn buik zo heftig op school dat ik naar de huisarts werd gestuurd. Het bleek geen blindedarmontsteking te zijn, maar de huisarts constateerde wel een spastische darm. En dat was het dan. Daar was niets tegen te doen. Ik moest er maar mee leren leven, dus dat deed ik. De buikpijn ‘aanvallen’ vielen mee, maar op vakantie was het altijd drama, omdat we anders aten. In de auto ging er dan ook standaard een toiletrol mee en als we ergens aankwamen was het eerste wat ik checkte waar de toiletten waren. Tot op een dag mijn vriendinnen zeiden dat mijn klachten echt niet normaal waren. Ik besloot om weer naar de huisarts te gaan (inmiddels een andere huisarts door verhuizing) en toen werd duidelijk dat ik PDS heb.” Al vanaf mijn

dat ik een ‘klassiek geval’ van PDS was en verwees mij door naar de MDL (maag, darm, lever) arts in het ziekenhuis, gaat Rianne verder. “Vervolgens ben ik volledig onderzocht en ook uit de bloedonderzoeken kwam niets. Daarop is besloten om te starten met het FODMAP-dieet. Onder begeleiding van een diëtist ga je met deze methode aan de slag om erachter te komen welke stoffen mogelijke PDS klachten veroorzaken. In het begin worden een aantal voedingsgroepen, zoals bijvoorbeeld zuivel en peulvruchten vermeden. En dat is best pittig. Maar je buik moet eerst enigszins tot ‘rust’ komen zodat je minder klachten hebt. Gelukkig duurt dat niet lang, want vervolgens Mijn huisarts vermoede

ga je stap voor stap voedingsstoffen toevoegen om te kijken waar je op reageert. Op een gegeven moment mocht ik een bodempje melk gaan drinken en al gauw werd duidelijk dat ik ontzettend lactose-intolerant ben. Het FODMAP-dieet was voor mij in ieder geval de beste manier om erachter te komen wat de veroorzaker was van mijn buikproblemen.”

Mijn PDS-symptomen waren heel vervelend en hadden een enorme invloed op mijn leven. Maar door toch nog een keer naar de huisarts te gaan is er eindelijk een diagnose gesteld voor mijn problemen en was er ook wat aan te doen. veel op zijn plek. “Vroeger at ik onbewust al geen sausjes of dressings, want dan had ik achteraf geen buikpijn. En ook uit eten gaan zocht ik niet op. Nog steeds vind ik dat heel spannend, want zit ik niet de halve avond op het toilet? Het beïnvloedt je leven ontzettend. Maar ik liet en laat mijn leven niet door PDS beperken. De diagnose PDS twee jaar geleden bracht voor mij, mijn man en gezin veel opluchting. Lactose bleek dus de grootste trigger te zijn en dat heb ik helemaal verbannen uit mijn voedingspatroon. Met voeding kun je al zo veel bereiken, daar weet ik inmiddels alles van. Maar ik moet er wel op letten dat het niet een optelsom wordt. Stress is naast lactose bijvoorbeeld ook een trigger. En voor de zekerheid heb ik ook lactase pilletjes. Ga ik buiten de deur bijvoorbeeld een broodje eten dan heb ik deze altijd mee om zo de klachten te verminderen. Nu ik vrijwel geen lactose meer tot mij neem heb ik ook helemaal geen tolerantie meer. Wanneer ik nu toch lactose binnenkrijg reageer ik er enorm heftig op. Erger dan voor mijn diagnose. Mijn PDS-symptomen waren heel vervelend en hadden een enorme invloed op mijn leven. Maar door toch nog een keer naar de huisarts te gaan is er eindelijk een diagnose gesteld voor mijn problemen en was er ook wat aan te doen, waardoor ik mij nu negentig procent van de tijd heel erg goed voel!” Terugkijkend viel heel

PDS komt in alle leeftijdscategorieën voor en de klachten die PDS veroorzaken wisselen heel erg per persoon en ook in intensiteit.

Het behandelplan voor PDS maken we samen Focus

Het Prikkelbare Darm Syndroom is een chronische darmaandoening en treft ongeveer tien tot vijftien procent van de Nederlanders. PDS komt in alle leeftijdscategorieën voor en de klachten die PDS veroorzaken wisselen heel erg per persoon en ook in intensiteit. PDS is bij een deel van de patiënten te behandelen. Bijvoorbeeld behandelingen op het gebied van voeding, medicatie, supplementen (probiotica) en hypnotherapie. Tekst: Féline van der Linde Foto: Pexels

“

een heel wisselend palet aan klachten”, vertelt José de Haan, verpleegkundig specialist MDL in Gelre ziekenhuizen Apeldoorn en Zutphen. “De één heeft last van winderigheid, de ander van obstipatie of diarree. Wanneer de huisarts een patiënt met een vermoeden van PDS naar ons heeft doorverwezen ga ik eerst de klachten uitvragen. Waar heeft hij of zij last van? Is er een onderliggende oorzaak? Bijvoorbeeld een voedselvergiftiging of is er een operatie ondergaan? Heeft er een life changing event plaatsgevonden in het leven van de patiënt?” Zijn er alarmsymptomen zoals ongewild gewichtsverlies, bloed bij de ontlasting of darmkanker in de familie. PDS zorgt voor

gebruik gemaakt van de ROME IV criteria. De Haan: “De symptomen moeten in ieder geval al langer dan zes maanden bestaan en de patiënt moet gemiddeld minstens één dag per week in de afgelopen drie maanden buikpijn hebben gehad. Voldoet de patiënt aan deze en de andere Rome IV criteria dan volgt er nog een aanvullend onderzoek, voornamelijk om andere oorzaken uit te sluiten. Patiënten die bij mij op de poli komen hebben vaak het gevoel de diagnose PDS gekregen te hebben omdat de huisarts geen andere verklaring heeft voor de buikklachten. Dit voelt vaak onbevredigend en ze voelen zich soms niet gehoord. Echter is PDS een echte diagnose en prima te stellen door de huisarts.” Er wordt daarnaast

aantal manieren om PDS te behandelen, gaat De Haan verder. “De basis voor de behandeling is patient share decision making. Met de patiënt gaan we in gesprek om te kijken welke behandeling het beste Er zijn een

Het FODMAP-dieet was, is een manier om erachter te komen wat de veroorzaker is van buikproblemen.

past bij de patiënt. Met voeding kan er veel resultaat worden geboekt bij de meeste patiënten.” Onder begeleiding van een diëtiste kan er bijvoorbeeld worden gestart met het FODMAP (Fermenteerbare Oligosachariden, Disachariden, Monosachariden And Polyoden) dieet. Gedurende de eerste fase, ongeveer twee weken eet je FODMAP arm. Er wordt dan gestopt met het nemen van een aantal voedingsmiddelen en die worden vervangen door andere gezonde voedingsmiddelen. In de volgende fase ga je de FODMAP’s testen. Iedere groep van de FODMAP test je meerdere keren, omdat andere factoren, zoals stress ook van invloed kunnen zijn. Zo kom je erachter waar je goed of slecht op reageert. “Het is daarbij wel belangrijk om te kijken naar de sociale context van de patiënt. Zo’n dieet kan bijvoorbeeld heel lastig zijn als je veel met andere mensen samen eet. Je moet dan wel heel erg sterk in je schoenen staan om het dieet vol te blijven houden. Met de diëtist is het zaak om te kijken wat wel kan en past bij de situatie.” Er zijn vee l

mogelijke behandelingen. Het is een kwestie van uitproberen welke behandeling voor wie werkt. Dit kan een medicamenteuze behandeling zijn, maar ook een behandeling door middel van voeding, supplementen (probiotica) of bijvoorbeeld hypnotherapie. Hypnotherapie kan worden ingezet wanneer de patiënt veel krampen heeft. Door middel van ontspanningsoefeningen wordt er geleerd beter om te gaan met de buikkrampen. Daarnaast kunnen ook pepermuntolie en probiotica effectief zijn in het tegengaan van buikkrampen. zelf, het behandelplan in handen waarbij zij adviezen kunnen krijgen van hun behandelaar. “PDS is een ziektebeeld waar nog veel onbegrip over heerst, terwijl het enorme impact heeft op het leven van een patiënt. Door samen te kijken naar welke behandeling past zorgt dit voor zo min mogelijk impact op het leven van de patiënt met het beste resultaat.” PDS-patiënten hebben

In het kort PDS kun je op vier manieren behandelen. Met medicatie, supplementen (probiotica), voeding of therapieën. Kijk voor meer informatie, de zelftest en de keuzehulp PDS op pdsb.nl.

Buikpijn of een opgeblazen gevoel? Klinisch bewezen ter behandeling van Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) symptomen*.

Alflorex® voor PDS vermindert symptomen als opgeblazen gevoel, winderigheid, diarree, buikpijn en constipatie. Slechts één capsule per dag Kleine, gemakkelijk slikbare capsules Op elk gewenst moment van de dag Gebaseerd op meer dan 20 jaar onderzoek * PDS dient door een arts te zijn vastgesteld. Medisch hulpmiddel. Lees voor gebruik de gebruiksaanwijzing.

KOAG/KAG - nr. 4634-0421-7466

Gelukkig en gezond ouder worden analysenederland.nl

De ene vijftigplusser is de andere niet, maar er zijn wel thema’s die hen met elkaar verbinden.

De oudere van nu staat midden in de maatschappij Focus

De ene vijftigplusser is de andere niet, maar er zijn wel thema’s die hen met elkaar verbinden. En laat die onderlinge verbinding nou net zo belangrijk zijn om gelukkig en gezond ouder te worden. Tekst: Marjon Kruize Foto’s: Janita Sassen & Pexels

Jan Slagter Oprichter & directeur van Omroep MAX

“

nu zijn vitaal, veerkrachtig en staan positief in het leven”, stelt Jan Slagter, oprichter en directeur van Omroep MAX. “Maar we ontkennen natuurlijk ook niet dat bij ouder worden gebreken horen. Daarom is het ook zo belangrijk dat zij samen kunnen komen en ook de verhalen van anderen kunnen horen. De televisie speelt daarin voor veel ouderen een belangrijke rol.” De ouderen van

de televisie namelijk een vriend die de eenzaamheid doorbreekt, vertelt Slagter. “Ik had een tante die de hele dag de televisie aan had staan. Niet dat ze de hele dag op de stoel voor de televisie zat, maar hij stond wel altijd aan, waardoor ze toch wat reuring in huis had. Af en toe ging ze even zitten en keek ze een stukje mee. De ouderen zijn nu ook echt de doelgroep voor de televisie en waar andere omroepen wilden verjongen hebben wij ons juist op hen gefocust. Dat heeft ook echt bijgedragen aan onze groei als omroep. Jongeren kijken geen televisie meer, maar ouderen wel, dus daar moet je iets mee doen.” Voor ouderen is

het in Hilversum zo dat een programmamaker graag iets wil maken en de kijker het daar maar mee moet doen, maar wij draaien het juist om. Onze ledenraad is dan ook het belangrijkste orgaan binnen de organisatie. Door eerst de gemeenschappelijke belangen van onze leden te achterhalen kunnen we programma’s maken die inspelen op de wensen van onze doelgroep en kunnen we hen echt ondersteunen.”

Om gelukkig en gezond ouder te worden is het gewoon heel belangrijk om ook actief en in beweging te blijven. veranderen ook, dus vinger aan de pols houden is heel belangrijk. “Radio 5 is daar een heel Die wensen

mooi voorbeeld van”, vertelt Slagter. “Die zender is zestien jaar geleden opgericht met muziek uit de jeugd van oudere luisteraars. Toen we begonnen was dat veel ‘Het tuinpad van mijn vader’ van Wim Sonneveld en ‘De Postkoets’ van De Selvera’s, maar tegenwoordig hoor je daar The Beatles en de Stones, want de ouderen van nu zijn daarmee opgegroeid. We merken ook dat zij echt midden in de maatschappij

Mensen missen dan echt hun beweging. Met onze programma’s en activiteiten proberen we de drempel voor mensen weg te nemen. vanuit de omroep gaat verder dan alleen het bieden van vermaak en informatie, aldus Slagter. “Om gelukkig en gezond ouder te worden is het gewoon heel belangrijk om ook actief en in beweging te blijven. Een omroepvereniging kan daar ook echt aan bijdragen met ledendagen en reisjes specifiek voor de leden. Maar ook met programma’s als Nederland in Beweging waarbij we mensen echt stimuleren om actief te blijven. Als dat programma een keer niet doorgaat omdat er een belangrijke gebeurtenis plaatsvindt, staat de telefoon bij ons roodgloeiend. Mensen missen dan echt hun beweging. Met onze programma’s en activiteiten proberen we de drempel voor mensen weg te nemen om zich ergens bij aan te sluiten. Want dat helpt echt enorm om je beter in je vel te voelen en gezond te blijven.” De ondersteuning

Ze bellen ons, sturen ons brieven en we sturen enquêtes uit om te achterhalen wat zij graag zouden willen zien. onder andere om actief contact met de leden. “Ze bellen ons, sturen ons brieven en we sturen enquêtes uit om te achterhalen wat zij graag zouden willen zien”, vertelt Slagter. “Dat is van groot belang. Vaak is

staan, dus die hebben andere behoeften dan de ouderen van zestien jaar terug.”

En dat vraagt

De ondersteuning vanuit de omroep gaat verder dan alleen het bieden van vermaak en informatie.

Uw nalatenschap geeft kwetsbaren een toekomst

Met uw toegift komt u nog een keer op voor wat ú belangrijk vindt Meer weten over wat er komt kijken bij uw nalatenschap? Vraag de gratis brochure aan via: ldh.nl/brochure-adg

18 Gelukkig en gezond ouder worden analysenederland.nl

Nalatenschap vastleggen geeft rust; voor mijzelf en voor mijn familie Focus

Wanneer iemand overlijdt en de familie moet gaan nadenken over het nalatenschap kan dit leiden tot veel zorgen en emoties. Tekst: Féline van der Linde Foto: Persfoto & Pexels

Het is veel van hen overkomen en dan denk ik: dat had mij ook kunnen gebeuren. Iedereen kan in een situatie terecht komen waarin je hulp van een ander nodig hebt.

“

Dat was voor

mij één van de redenen om mijn nalatenschap nu al vast te laten leggen”, vertelt Petra Roos. “Ik ben jarenlang werkzaam geweest als maatschappelijk werkster, dat heb ik altijd met veel plezier gedaan. Echter, heb ik daar ook van dichtbij meegemaakt dat bij overlijden de kinderen veelal worden belast met de nalatenschap. Daarnaast hebben wij en onze kinderen het goed en willen graag anderen hier ook in laten delen.”

terecht komen waarin je hulp van een ander nodig hebt. Het Leger des Heils is er voor deze mensen. Bovendien heeft het naar mijn weten geen managers met topsalarissen of grote interne conflicten gekend wat voor mij erg belangrijk was. Na contact te hebben opgenomen met de organisatie kreeg ik de speciale afdeling aan de telefoon die de nalatenschappen regelt en al snel werd daarna door de organisatie een contactpersoon aan ons gekoppeld. Die is toen bij ons thuis geweest om het een en ander te bespreken en op papier te zetten.” Vlak nadat de nalatenschap was vastgelegd werd de man van mevrouw Roos levensbedreigend ziek. “In een flits ging mijn man van gezond naar heel erg ziek. Gelukkig is hij er helemaal bovenop gekomen, maar ik had er in die emotionele periode niet aan moeten denken om dan ook

nog een eventueel nalatenschap te moeten regelen. In die periode heb ik regelmatig een bericht mogen ontvangen van de organisatie met de vraag hoe het met mijn man en mij ging. Een prachtig gebaar wat het contact goed weergeeft, belangstellend, maar niet opdringerig.”

In die periode heb ik regelmatig een bericht mogen ontvangen van de organisatie met de vraag hoe het met mijn man en mij ging. Een prachtig gebaar.

aangepast. “Te allen tijde kun je wijzigingen doorvoeren en ook wat je in de nalatenschap laat opnemen bepaal je helemaal zelf. Persoonlijk hebben wij ongeveer één keer per jaar contact met onze contactpersoon. We checken of alles dan nog up-to-date is en de vragen die we het gehele jaar verzamelen schrijven we op en stellen we op het moment dat onze contactper-

soon komt.” Het contact is zuiver, zakelijk en zeer prettig. “Het doet mij goed

te weten dat een deel van de nalatenschap gaat naar een instantie die wij een zeer warm hart toedragen”, besluit Roos. “Wij komen niets tekort en daarom is het goed om te delen met anderen die het minder hebben. Op zoveel mogelijk vlakken zorg voor

Ongeveer twee keer per

jaar is er contact over het testament. Mogen er in de tussentijd bijvoorbeeld veranderingen zijn opgetreden, dan kan dat in overleg in de nalatenschap worden

Wanneer iemand overlijdt en de familie moet gaan nadenken over het nalatenschap kan dit leiden tot veel zorgen en vooral emoties.

De belangrijkste dingen

in het leven zijn liefde en verbinding, gaat Petra verder. “In wat voor vorm, dat is voor iedereen anders. Maar ik wilde absoluut niet dat ik onze kinderen, die van mijn man en van mij, zou belasten met de nalatenschap bij ons overlijden. Op eigen initiatief ben ik toen op zoek gegaan naar een geschikte organisatie die de nalatenschap voor ons zou kunnen vastleggen. En uiteindelijk ben ik zo bij het Leger des Heils gekomen, een prettige organisatie, zonder aanzien des persoons. Als ik de verhalen hoor en lees over de mensen die bijvoorbeeld een verslaving hebben of dakloos zijn geworden, dan voel ik heel erg met hen mee. Het is veel van hen overkomen en dan denk ik: dat had mij ook kunnen gebeuren. Iedereen kan in een situatie

elkaar dragen is voor ons heel belangrijk. Om eventuele nare situaties te voorkomen en om wat meer voor een ander te zorgen is het fijn een organisatie in vertrouwen te kunnen nemen die professioneel en zuiver de nalatenschap regelt. Dat zorgt voor een gerust en heel opgelucht gevoel en dat gun ik iedereen.”

Petra Roos: heeft een nalatenschap bij het Leger des Heils

Ongeveer twee keer per jaar is er contact over het testament.

Gelukkig en gezond ouder worden analysenederland.nl

20 Gelukkig en gezond ouder worden analysenederland.nl

Fit, pijnvrij en met veel zittend werkplezier richting een gezond pensioen: utopie of werkelijkheid? Actueel

“Zitten is het nieuwe roken” is een kreet die steeds vaker hoorbaar is. Mensen zitten op werk en thuis hangen mensen voor de TV. Gemiddeld zitten mensen acht tot twaalf uur per dag! Dit is helaas niet zonder gevolgen. Één van de grote oorzaken voor harten vaatziekten en diabetes type II is bewegingsarmoede. Lage rugpijn, nek en schouderpijn is zelfs in tachtig procent van de gevallen herleidbaar naar bewegingsarmoede. Het ontstaan van deze klachten is een sluipend proces wat de kwaliteit van leven langzaam achteruit doet gaan. Fit en vitaal naar je pensioen gaat op deze manier niet gebeuren. Het zitgedrag van mensen is erg moeilijk te veranderen. Naast persoonlijk leed dienen ook de hoge maatschappelijke kosten meegenomen te worden. Tijd voor een nadere uitleg (en dé oplossing) voor dit probleem. Tekst: Féline van der Linde Foto’s: Persfoto’s

de wervelkolom uit 26 beenderen, waarvan 24 wervels. De wervelkolom is opgebouwd uit wervels en tussenwervelschijven. Twee wervels met een tussenwervelschijf noemen we een segment. Ligamenten, banden en kleine diepe spieren houden het geheel bij elkaar. Bloedvaten n totaal bestaat

Enkele stadia in de degeneratie van een bewegingssegment. Ten dele reversibel.

zorgen voor de voeding en de zenuwen samen met het brein bedienen de diepe spieren. De diepe spieren zorgen voor de onderlinge beweging van de segmenten en vormen het actieve stuur van onze rug. Dit actieve stuur maakt het mogelijk om te sporten, te werken en al je activiteiten te doen die jij graag wilt. Alle grote bewegingen die je maakt worden, onbewust, door het stuur gecontroleerd. Het stuur geeft je plezier in je bezigheden en zorgt voor een gezonde conditie van je rug. Je bekken is een indicator voor de goede werking van het stuur. Beweeg je soepel of kost het je moeite?

Je bekken is een indicator voor de goede werking van het stuur. Beweeg je soepel of kost het je moeite? in de segmenten geeft een langzame achteruitgang van het stuur. Iets wat je niet op de juiste manier gebruikt, gaat stuk. Dit heb je, zeker in het beginsta-

dium, niet door. Langzamerhand gaan klachten ontstaan. Je gaat een keer door je rug tijdens het spitten in de tuin of simpelweg met het strikken van je schoenveter. Aanvankelijk herstellen deze rugklachten spontaan. Hulp van een bewegingsspecialist, zoals de fysiotherapeut, kan nodig zijn. Na langere tijd kunnen klachten hardnekkig worden en komen mensen terecht bij de specialistisch medische zorg. De uiteindelijke conclusie is vaak dat klachten niet goed verklaarbaar zijn of je hebt een rug die hoort bij je leeftijd. Als je pech hebt, heb je toch die hernia waar je niet op zat te wachten.

overleg met de TU Delft is dit idee uitgewerkt tot een concept (2x3D). 2x3D bestaat uit twee kogelgewrichten die het bewegingssegment nabootsen. De twee kogelgewrichten werken onder kleine weerstand en deze geven het gevoel van vrijheid in het bekken en de lage rug. Door de natuurlijke manier van bewegen worden de kleine diepe spieren in het bewegingssegment wakker geschud en worden deze spieren getraind tijdens het zitten. Elk moment dat je

actief zit en beweegt zet je je bewegingssegmenten in werking. Actief zitten is wennen, maar is tegelijkertijd een grote stap richting een gezondere leefstijl. substantiële bijdrage leveren aan het terugdringen van klachten aan rug, nek en schouders. Bovendien motiveert het mensen om meer in beweging te komen. Op deze manier is leven zonder rugpijn mogelijk en ervaar je meer werkplezier bij een zittend

2x3D kan een

beroep. Op weg naar een gezond pensioen!

Langzamerhand gaan klachten ontstaan, je gaat een keer door je rug tijdens het spitten in de tuin of simpelweg met het strikken van je schoenveter.

“Leer leven me t je klachten

en geef deze een plaats.” Het label psychisch ligt op de loer en mensen lopen vast, letterlijk. De psyche gaat meespelen en kan medeverantwoordelijk zijn voor situaties die niet gewenst zijn zoals kort- of langdurig verzuim en werkplezier dat verdwijnt. Gezond oud worden wordt op deze manier best moeilijk!

Bewegingsarmoede

is het idee ontstaan om mensen op een meer natuurlijke manier te laten bewegen op de zittende werkplek. In Vanuit de fysiotherapie

Mensen zitten acht tot soms wel twaalf uur per dag.

ADVERTENTIE

Heb je zittend werk en wil je klachten voorkomen of verhelpen? De Flexchair biedt dé oplossing om je werk nog jaren actief te kunnen uitvoeren! De Flexchair is een moderne, op wetenschap gebaseerde, zitoplossing. De beschermende werking van de diepe rugspieren wordt door de Flexchair met zijn 2 draaipunten geactiveerd. De Flexchair laat je bewegen op de werkplek en versterkt je natuurlijke beweeggedrag. Geef rugklachten geen kans en beweeg! Ondersteuning van een gezonde leefstijl Bevordering van de bloedcirculatie Van een passieve naar een actieve zithouding

Kostenreductie op de werkvloer en minder ziekteverzuim Geschikt voor alle zittende beroepen Onderneem actie en gun je rug het beste!

Meer informatie of een proefplaatsing op de werkplek? Bezoek www.flexchair.com, neem contact op per e-mail (info@flexchair.com) of bel naar +31 (0)10 416 93 93 en ontdek onze mogelijkheden.

Gelukkig en gezond ouder worden

analysenederland.nl

Op zoek naar het juiste matras? Die is dichterbij dan je denkt! Focus

Elke nacht slapen we gemiddeld acht uur. De een heeft behoefte aan wat meer slaap , de ander wat minder, maar de nachtrust moet over het algemeen goed zijn. Is dat niet het geval dan weten we allemaal wat de gevolgen daarvan zijn. Een slecht humeur, toename van gewicht, vergeetachtigheid, of zelfs depressiviteit. Tekst: Féline van der Linde Foto: Pexels

“

veel factoren die invloed hebben op een goede nachtrust”, vertelt Chris Nederhorst, oprichter van matras.info. “Zo kan het uitmaken of er elektra in de direct omgeving van het bed is, of er metaal of staal in de directe omgeving van het bed is en naar welke richting het hoofdeind van het bed staat.” En de slaap wordt ook beïnvloed door hoe laat je voor het laatst hebt gegeten en gedronken en wat je gedurende de dag hebt gedaan of wat er is gebeurd, meldt matras.info. Er zijn ontzettend

negatieve invloed op het functioneren van de hersenen. Ook tast het ons geheugen, concentratievermogen, spraakvermogen, reactiesnelheid en besluitvaardigheid aan. En het beïnvloedt onze emoties, fysieke gezondheid en ons immuunsysteem. Een goede nachtrust is dus van groot belang, gaat Nederhorst verder. “Een goed matras speelt een Slaapgebrek heeft een

belangrijke rol bij een goede en comfortabele nachtrust. Slaap je op een te hard, te zacht of een verkeerd matras dan kun je vermoeid opstaan en kunnen diverse lichamelijke klachten zoals rug- en nekpijn ontstaan. Een goed matras staat dus aan de basis van een goede nachtrust en een goede gezondheid.” veel verschillende soorten matrassen. Hoe kies je uit al dat aanbod nu het beste matras? De allereerste vraag die je jezelf moet stellen is welk matras het beste bij jou past. Nederhorst: “Het is niet zo lastig als het lijkt. Er zijn maar vijf matras-type waar u uit kunt kiezen. Als u iets goed wenst dan vallen er direct twee type af: Polyether en binnenvering kunt u beter vermijden. Dit zijn de goedkoopste matras type die weinig steun en comfort bieden. Een latex matras is bijvoorbeeld heel erg warm en een pocketvering matras het koelst. Heb je het tijdens je slaap snel warm dan is het dus niet verstandig om een latex matras te kiezen. Matraseigenschappen die ik persoonlijk het belangrijkste vind zijn veerkracht, stabiliteit en duurzaamheid, maar ook comfort, kwaliteit, warmte-isolatie en vochtdoorlaatbaarheid.” Er zijn ontzettend

dat een hard matras beter is tegen rugpijn. Het tegendeel is waar. “Een matras dat het lichaamsgewicht goed verdeelt en geen overdruk creëert zorgt ervoor dat je geen rugklachten ontwikkelt”, gaat Nederhorst verder. “Een hard matras is dus niet per se beter tegen rugklachten, maar over

het algemeen is een hard matras wel beter dan een zacht matras omdat een steviger matras altijd meer steun biedt dan een zachter matras. De verschillende materialen waar matrassen uit kunnen bestaan kunnen helpen bij de keuze voor een matras.” benoemd is een latex matras niet verstandig wanneer je veel transpireert gedurende de nacht. Daarentegen is het wel veerkrachtig en biedt het daardoor een goede ondersteuning. Traagschuim matrassen bevatten een schuim dat zacht wordt wanneer het wordt verwarmd (door de lichaamstemperatuur). Het matras vormt zich naar de lichaamsvormen en hierdoor voelt het alsof je in een perfect passende mal ligt, zonder drukpunten, zo is te lezen op matras.info. Het gewicht wordt zo goed verdeeld en dat zorgt ervoor dat de bloedcirculatie niet wordt verstoord. Polyester matrassen zijn de goedkoop-

ste matrassen en hebben een ‘ouderwets’ schuim met weinig veerkracht. En juist die veerkracht is zo belangrijk voor een goed matras. Daarnaast neemt dit type matras ook niet veel vocht op en krijgt het snel een kuilvorming. Niet bevorderlijk dus voor een goede nachtrust.

Zoals eerder

laatste zijn er nog de koudschuim matrassen. Dit type matras heeft een opencel structuur en dat zorgt ervoor dat het materiaal goed ventileert en vocht doorlaat. En kuilvorming komt bijna niet voor bij koudschuimmatrassen. Door je te verdiepen in de verschillende matrassoorten kom je er al snel achter welke goed bij je zou passen. Een goed matras verbetert je nachtrust, is goed voor je (lichamelijke) gezondheid en een matras van hoge kwaliteit gaat ook nog eens jaren mee. Een investering die het dus dubbel en dwars waard is.” Nederhorst: “Als

Vaak wordt gedacht

Elke nacht slapen we gemiddeld acht uur.

Vragen aan

Mischa Kremer, oprichter van Perfect Health

Mischa Kremer Oprichter van Perfect Health

Focus

Gezond ouder worden willen we natuurlijk allemaal. De juiste voeding is daarbij essentieel, maar met enkel voeding is het tegenwoordig niet eenvoudig om voldoende, laat staan optimale hoeveelheden voedingsstoffen binnen te krijgen. En dat is nou precies waar een goede gezondheid bij gebaat is. Tekst: Marjon Kruize Foto: Persfoto

Supplementen: onzin of juist enorm zinvol? “Wij zijn natuurlijke wezens, maar de afgelopen jaren zijn we ver van de natuur verwijderd geraakt. Ons lichaam heeft echter nog steeds natuurlijke voedingsstoffen nodig en zal dat ook altijd blijven doen. Zonder deze stoffen functioneert ons lichaam niet, raken vitale organen uitgeput en worden we ziek. Onze voeding bevat steeds minder voedingswaarde, maar met voedingssupplementen kunnen we dit heel gericht aanvullen. Dat is dan toch ideaal?” Maar er is wel scepsis. Hoe komt dat dan? “Ten eerste is er veel onwetendheid. Inmiddels is wel algemeen bekend hoe belangrijk vitamine D is, maar lang niet iedereen weet waarom. En zo zijn er nog wel honderden voorbeelden. Aan de andere kant is het aanbod voedingssupplementen groot, maar de kwaliteit lang niet altijd hoog. En kwaliteit is het belangrijkste ingrediënt. Zo moet je bijvoorbeeld geen voedingssupplementen nemen die bestaan uit ingrediënten met synthetische verbindingen, of te lage doseringen, met te veel vul- en bindmiddelen. En laten dat nou net de supplementen zijn die breed verkrijgbaar zijn. Echter, goed gedoseerde, organische verbindingen met een hoge biologische beschikbaarheid werken significant beter. Deze laatste zijn vaak wat duurder, maar kunnen wel echt een verschil voor je gezondheid maken en zijn voor de consument dus veel beter.” Hoe maak je daarin de juiste keuze? “Met voedingssupplementen van goede kwaliteit kan je heel veel gezondheidswinst behalen. Ten minste, als je weet welke supplementen je nodig hebt en daar kom je achter met preventief bloedonderzoek. Zo weet je precies wat er in je lichaam speelt, waar je gezondheidsrisico’s liggen en waar je extra ondersteuning in nodig hebt. Meestal kan dat heel eenvoudig met specifieke, vaak hoge, doseringen van de juiste voedingsstoffen. En dat is precies waar voedingssupplementen zich goed voor lenen. Dit is een hele andere manier dan zomaar lukraak wat slikken, want het is een gerichte aanpak. Meten is weten en voorkomen is beter dan genezen. Met voedingssupplementen kan je dit op de juiste manier doen.” ADVERTENTIE

Prinsheerlijk slapen op de matrassen van Royal Health Foam Sinds 1998 maakt Royal Health Foam matrassen waarbij comfort en ventilatie het uitgangspunt is. Comfortabele matrassen kunnen alleen worden gemaakt door te werken met kwalitatief hoogwaardige materialen.

Duurzaam

Royal Health Foam wil graag bijdragen aan een duurzame wereld. Er wordt daarom binnen het bedrijf alleen gewerkt met duurzame producten en natuurlijke materialen en wordt het gebruikte karton, plastic en papier volledig gerecycled. Energie wordt voor tachtig procent zelf opgewekt door de zonnepanelen en oude matrassen van klanten worden tegen een kleine vergoeding van 15 euro opgehaald en volledig Lekker slapen gerecycled. De materialen die worden gebruikt voor de matrassen Royal Health Foam biedt matrassen die zorgen zijn zonnebloemolie, waterbasislijn en tijken van Tencel, bamboe en voor een echt goede nachtrust, ventilatie, koel slapen bevorderen en lichamelijk klachten kunnen katoen en belasten het milieu zo min mogelijk. Duurzaam slapen is ook het vermijden van synthetische materialen en juist kiezen voor zo verminderen of zelfs voorkomen. Elk lichaam is veel mogelijk natuurlijke materialen. Daarnaast gaat het bij duurzaam anders en zou daarom een andere hardheid van slapen over gifvrij slapen. Ja, u leest het goed, in veel matrassen zitten matras voor elk persoon gewenst zijn. Met de giftige stoffen. Het koudschuim en traagschuim is fysisch en chemisch juiste hardheid kunnen veel lichamelijk klachten voorkomen worden. Of zelfs helemaal verdwijnen. recyclebaar. Daarnaast bestaan beide voor dertig procent uit natuurDe matrassen van Royal Health Foam worden dan lijke zonnebloemolie en wordt elk aspect van het schuim uitgebreid getest op onder andere ademend vermogen, drukpuntverdeling, ook standaard in vier hardheden gemaakt: Soft, Medium, Firm en Extra Firm. Naarmate men ouder duurzaamheid en de volledige afwezigheid van giftige stoffen zoals wordt wordt een goed matras steeds belangrijker. brandvertragers, anti huisstofmijt en bedbugs. Waar een kind overal kan slapen is dat op latere leeftijd (vanaf je veertigste) een ander verhaal. De Iedereen verdient een prinsheerlijke nachtrust op een Royal Health Foam, een duurzaam en milieuvriendelijk matras, gezond voor lichaam juiste stevigheid is dan belangrijk om lichamelijk en geest. klachten te voorkomen.

Ga voor meer informatie naar www.healthfoam.com Of kom het juiste matras testen in onze showroom: Soetensstraat 18, 2586 XS Scheveningen 070-3387010

22 Gelukkig en gezond ouder worden

Dit artikel is tot stand gekomen door een financiële bijdrage van Sanofi - MAT-NL-2101419-V1.0-102021

analysenederland.nl

‘Gewoon een griepje’ is helemaal niet zo onschuldig Focus

Iedereen is in de winter wel eens verkouden, rillerig of gewoon ‘niet zo lekker’, maar wanneer je echt een flinke griep te pakken hebt kan je daar goed ziek van zijn. Jaarlijks overlijden er zelfs enkele honderden mensen aan de directe gevolgen van de griep, maar ook aan indirecte gevolgen zoals een hartinfarct, complicaties als gevolg van bacteriële infecties en verergering van al bestaande klachten, zo meldt Griepwijzer.nl. Tekst: Marjon Kruize Foto’s: Persfoto & Getty Images

Net als bij COVID-19 wordt ook griep verspreid door onder andere niezen en hoesten. De druppeltjes waarin het virus zit komen op die manier in de lucht terecht en kunnen vervolgens door anderen worden ingeademd. Zelfs één druppeltje kan al zorgen voor een besmetting als je dicht in de buurt staat van iemand met griep. Daarnaast kunnen influenzavirussen 24 tot 48 uur besmettelijk blijven op harde (niet-poreuze) oppervlakken zoals deurknoppen, en tot 12 uur op zachte (poreuze) oppervlakken zoals tissues. Door het aanraken van een besmet oppervlak neem je het virus met je mee. Om het risico op besmetting te verkleinen, is het dan ook goed om regelmatig je handen te wassen met water en zeep. Ook geldt net als bij COVID-19 het advies om te niezen in de binnenkant van je elleboog, papieren zakdoekjes te gebruiken, je neus en mond zo min mogelijk aan te raken en je, als je je in een risicogroep

bevindt, te laten vaccineren tegen griep. Ook medewerkers in de zorg, mensen die kwetsbaren in hun omgeving hebben of mensen die simpelweg geen zin hebben in de griep kunnen zich laten vaccineren om de kans op griep te verkleinen. Deze griepprik wordt, zo meldt Griepwijzer. nl, jaarlijks samengesteld door de WHO en is een cocktail van verschillende, geinactiveerde, influenza-virus stammen. Deze deeltjes kunnen zelf geen griep veroorzaken, maar stimuleren wel het immuunsysteem waardoor je beter beschermd bent tegen de griep.

Het dichtslibben van de aderen is in feite een ontstekingsziekte, en daar beginnen griep en harten vaatziekten elkaar dus al te raken

groot belang want griep kan behoorlijke gezondheidsrisico’s met zich meebrengen. Waaronder een verhoogde kans op harten vaatziekten. “Het dichtslibben van de aderen is in feite een ontstekingsziekte, en daar beginnen griep en harten vaatziekten elkaar dus al te raken”, vertelt cardioloog dr. Leonard Hofstra. “Uit vroege observaties bleek al dat dokters tijdens griepepidemieën ook meer patiënten met hartklachten ontvingen. De ontsteking in het lichaam die door griep wordt veroorzaakt leidt namelijk tot een verhoogde neiging tot stolling, waardoor de aderen sneller dichtslibben. Daarnaast kunnen door de algehele ontsteking in het lichaam bestaande vernauwingen in kransslagaderen instabieler worden en makkelijker inscheuren, hetgeen kan resulteren in een hartinfarct. Als laatste is griep ook extra gevaarlijk voor mensen die hartfalen hebben. Hun hart heeft minder kracht en kan daardoor minder snel Voorkomen is van

bloed rondpompen. Door de koorts die met griep samengaat moet het hart meer volume verwerken. Het hart van een patiënt met hartfalen kan hierdoor onderuitgaan, waardoor de kans op vocht achter de longen en ernstige kortademigheid toeneemt.”

En wat we dan zien is dat die kans wel dertig procent gereduceerd wordt na de griepprik. Voor deze groep patiënten

is het dus extra belangrijk om de gevolgen van een influenza besmetting te voorkomen. “De vraag is dus wat er gebeurt met de kans op harten vaatziekten als iemand wordt gevaccineerd”, vertelt Hofstra. “En wat we dan zien is dat die kans wel dertig procent gereduceerd wordt na de griepprik. De griepprik geeft daarmee hetzelfde gunstige effect als het voorschrijven

van cholesterolverlagers of stoppen met roken. Cardiologen zouden de griepprik dan ook standaard onder de aandacht moeten brengen bij hun patiënten.” Maar ook mensen die

niet in de risicogroep vallen, zouden volgens Hofstra op moeten passen. “Aderverkalking begint vaak al als je in de twintig bent”, stelt hij. “Het is een ziekte met een hele lange aanloop en dan is daar plotseling de shock van het hartinfarct. Mensen waarbij een hartinfarct getriggerd wordt door griep zijn niet altijd in het vizier van de huisarts of cardioloog, dus doen we er in het algemeen goed aan om griep te voorkomen.” Want onschuldig is een griepje dus zeker niet. “Dat verkleinwoord alleen al is een probleem”, stelt Hofstra. “Griep leidt jaarlijks tot een hele hoop slachtoffers, dus laten we daarmee ook vooral goed oppassen.”

Leonard Hofstra Cardioloog

aarlijks krijgt één op

de tien mensen griep. Het is een besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door het influenzavirus, zo valt te lezen op Griepwijzer.nl. Mensen met griep krijgen vaak last van klachten als koorts, spieren gewrichtspijn, vermoeidheid, niezen en hoesten. Griep lijkt qua symptomen dan ook veel op COVID-19, wat er vaak toe leidt dat de vergelijking tussen de twee wordt gemaakt. Als je last hebt van klachten die passen bij griep is het verstandig je te laten testen op COVID-19. influenza besmetting in de winter plaats, ook wel bekend als het griepseizoen. Verschillende virologen vrezen dat er de komende winter een stevige influenza-epidemie zou kunnen plaatsvinden, zo meldde de NOS afgelopen september. Omdat de meeste COVID-19 maatregelen losgelaten zijn en veel mensen door diezelfde maatregelen vorig jaar geen of minder weerstand tegen de griep hebben opgebouwd, zijn zij dit jaar kwetsbaarder. Vorig jaar heeft er namelijk nauwelijks influenza gecirculeerd. Vaak vindt een

Iedereen is in de winter wel eens verkouden, rillerig of gewoon ‘niet zo lekker’, maar wanneer je echt een flinke griep te pakken hebt kan je daar goed ziek van zijn.

Gelukkig en gezond ouder worden 23 analysenederland.nl

Ontspannen de winter door in het westen van Oostenrijk Focus

Ontspanning en winterse genoegens versmelten samen tot een alpien-urbane vakantiebelevenis in het westen van Oostenrijk. Heb je eens geen behoefte aan een sportieve inspanning, maar juist aan ontspanning dan ben je in het westen van Oostenrijk op de juiste plek. Van zwerftochten door het historische centrum, tot een gemoedelijke winterwandeling door het besneeuwde landschap, met een afsluiting in de alpendennen-sauna met fantastisch uitzicht op de bergen in combinatie met vele culinaire hoogtepunten. Zo kan een wintervakantie zijn!

len voor een gezonde en fijne belevenis, iedereen wordt enthousiast van fijne vergezichten en het is ook nog eens goed voor de gezondheid. De winterse wandelpaden zijn goed geprepareerd en voeren je naar de mooiste plekjes van de regio. Start- en eindpunt zijn goed bewegwijzerd en onderweg zijn er voldoende rustmogelijkheden. wat meer wil genieten van de frisse berglucht start zijn winterwandeling het beste na een schilderachtige rit met de gondel naar het hoger gelegen punt de Rangger Köpfl in Oberperfuss. Hier zijn twee mooie nieuwe Diegene die graag

winterwandelroutes uitgestippeld met adembenemende uitzichten. Wie graag de winterwandelpaden verkent onder begeleiding van een wandelgids kan kiezen uit een omvangrijk programma bestaande uit winter- en sneeuwschoenwandelingen.

De zeven wandelingen met een thema nodigen uit om de stad vanuit verschillende perspectieven te benaderen. stad kan er volop worden genoten van het winOok in de

tersprookje. Bontgekleurde huizen aan de Innpromenade voor de met sneeuw bedekte toppen van de imposante Nordkette. Het charmante stadje in het westen van Oostenrijk is net een foto. Je leert de stad vooral kennen door de kleine verborgen steegjes en sympathieke winkelstraten. Maar de unieke alpien-urbane veelzijdigheid ontdek je het best door de ‘Walks to explore’. De zeven wandelingen met een thema nodigen uit om de stad vanuit verschillende perspectieven te benaderen. De wandelingen leiden naar ongebruikelijke paden hoog en dwars door de stad, weg uit de drukte. En sla vooral de kerstmarkten van

Mocht het buiten te koud zijn, dan kun je ook de

warmte opzoeken. Laat je lichaam opwarmen en de geest ontspannen met een weldadig uitzicht op de alpiene natuur in de sauna’s en stoombaden van de vele exclusieve wellnesshotels die het westen van Oostenrijk rijk is. Stress en inspanning zijn zo snel vergeten. De vele massages en behandelingen, veelal met bio-gecertificeerde verzorgingslijnen op basis van eeuwenoude recepturen, hebben een weldadige en duurzame werking.

De restaurants en cafés van de regio bieden een aanbod vol afwisseling. en ontspanning is het hoog tijd om ook culinair te gaan genieten. Lekker en gezond eten zijn twee zaken die elkaar niet uitsluiten. De restaurants en cafés van de regio bieden een aanbod vol afwisseling. Van Energy cuisine, een concept vol culinaire smaakexplosies en daarbij het lichaam voeden met waardevolle voedingsstoffen, tot aan internationale creaties en producten uit de lokale keuken. Na een heerlijke winterse wandeling geniet je extra van de traditionele specialiteiten zoals knödelsoep, gevulde deegkussentjes of kaiserschmarren. Na alle inspanning

Tekst: Féline van der Linde Foto: Pexels

met sneeuw bedekte bergtoppen en frisse lucht om krachtig in- en uit te ademen in plaats van regen en grijze nevel. In het westen van Oostenrijk ben je hiervoor aan het juiste adres. In totaal is er 67 kilometer aan winterwandelpaden door het afwisselende landschap. Wie denkt dat wandelen in de bergen alleen in de zomer kan heeft het mis. Zonder twijfel zorgt het winterwande-

de Bergweihnacht niet over. Tussen november en december wordt de stad, geheel in stijl met het seizoen, in sfeervolle kerststemming gebracht. Een echt hoogtepunt dat je niet mag overslaan deze winter is LUMAGICA. Een heus lichtjespark in de hoftuin van de stad van 5 november 2021 tot en met 9 januari 2022. Magische lichtcreaties, interactieve lichtensceneringen en abstracte muzieksynchrone videoprojecties, het is er allemaal. Hier kan je meer dan driehonderd lichtobjecten tegenkomen in het prachtige winterse decor.

interzon,

Winterzon, met sneeuw bedekte bergtoppen.

ADVERTENTIE

Foto: Innsbruck Tourismus / Mair

vrijheid proeven unlimited WINTERVREUGDE IN ALLE FACET TEN IN DE REGIO INNSBRUCK BELEVEN WWW.INNSBRUCK.INFO #MYINNSBRUCK

Scan de QR code en ontdek jouw voordeel

Bespaar energie en water Doe de bespaar check

Direct kokend water uit de kraan is niet alleen handig. Met een Quooker kun je ook energie en water besparen. Wil je weten hoeveel? En wat dit betekent voor jouw portemonnee? Doe dan de bespaarcheck op quooker.nl, binnen een minuut zie je wat jouw huishouden verbruikt en wat je met een Quooker bespaart.