Analyse Economie #6 by Contentway

Dit is een commerciële uitgave van European Media Partner bij deze krant.

ANALYSE ECONOMIE MET FOCUS OP IMPACT INVESTEREN, PERSONEELSMANAGEMENT EN ZAKELIJKE MOBILITEIT

CONTENT WITH A PURPOSE

NR. 6 MEI 2018

ANALYSEECONOMIE.NL

Wouter Karssen – oprichter Autoblog.nl en host van de BNR Autoshow

ZAKELIJKE MOBILITEIT

“Genderneutraal is helemaal hip, maar een jochie houdt gewoon van auto’s. Ik heb een zoon en een dochter thuis, en daar zie je het ook. Hoe snel kan ‘ie? Hoeveel pk heeft ‘ie? Hoe snel trekt ‘ie op van nul naar honderd? Welke kleur is het mooist, heeft ‘ie nog gave gadgets? Het houdt mannen gewoon bezig, zo simpel is het.” “Het is een interessante tijd. De eerste tijd, zeg vijf à tien jaar, zal het elektrische rijden vooral toenemen. Simpelweg omdat de infrastructuur er al is. En andere goede opties, zoals waterstof, zijn nu nog onbetaalbaar. Elektrisch is ook duur, maar wel betaalbaar. Over twintig jaar gok ik op waterstof. Volgens de experts is het voor vrachtwagens niet mogelijk om op elektrisch over te schakelen. Om grote afstanden te rijden heb je heel veel accu’s nodig en dat neemt te veel laadruimte in beslag. Niet handig. Met waterstof heb je dat probleem niet.”

Lees meer op pagina 40

Lees meer artikelen op analyseeconomie.nl PERSONEELSMANAGEMENT

Suzanne Jansonius – Global recruitment & talent manager bij Hunkemöller “Een robot zal een selectie altijd objectief beoordelen. Het maakt niet uit of de technologie een sollicitant op maandagochtend of dinsdagmiddag toetst, er worden altijd dezelfde meetbare criteria gehanteerd. Bovendien is het door technologische vooruitgang steeds beter mogelijk om technologie in te zetten bij screening van mensen. Hoe iemand praat, welke woorden hij kiest of hoe een sollicitant kijkt, kan prima door nieuwe technologie beoordeeld worden. Met behulp van algoritmes is dan goed te beoordelen of de sollicitant past in het team en of zijn of haar ambities overeenstemmen met onze doelstellingen. Artificial Intelligence is er om het selectieproces slimmer en efficiënter te maken, maar zal de taak van de recruiter of HR-manager nooit kunnen vervangen. De menselijke touch blijft altijd nodig. Met behulp van Artificial Intelligence kan er efficiënt een kandidatenlijst worden opgesteld, maar een observatie van een professional blijft nodig om tot een eindoordeel te komen. Soms werkt het ook andersom. Dan laat het systeem een sollicitant buiten de selectie, terwijl wij als HR-specialist juist het idee hebben dat die prima binnen het team past. Dan nodigen wij die persoon juist wel uit.” Lees meer op pagina 30

JORT KELDER

PRESENTATOR, OUD-HOOFDREDACTEUR QUOTE EN OPRICHTER 925.NL

‘Het zou heel goed zijn als iedereen gaat beleggen’ Lees meer op pagina 14

IMPACT INVESTEREN

Nederland, durf te investeren

Lees meer op pagina 22

PERSONEELSMANAGEMENT

Payrolling kan eenvoudig verbeteren

Payrolling gaat verder dan het gemak van het uitbesteden van de salarisadministratie. Je geeft hiermee ook de vele risico’s uit handen die met personeel gepaard gaan en via het payrollingbedrijf heb je een netwerk dat toegang biedt tot de juiste werknemers voor je specifieke functie. Lees meer op pagina 26

ZAKELIJKE MOBILITEIT

Beter milieu met biobased banden Lees meer op pagina 38

2 INLEIDING – ANALYSEECONOMIE.NL

ANALYSE ECONOMIE European Media Partner presenteert Analyse Economie met focus op impact investeringen, personeelsmanagement en zakelijke mobiliteit. In deze campagne kunt u lezen over zaken als impact beleggen, ESG-criteria, soft skills, cultural fit, duurzaam zakelijk rijden en nog veel meer. “Eigenlijk zou iedereen moeten beleggen”, vertelt Jort Kelder. Volgens hem verbindt het mensen met het bedrijfsleven, waardoor zij een beter inzicht krijgen in de werking van de Nederlandse economie. Wat is zijn advies en waar belegt hij zelf eigenlijk in? Ruim 60% van de Nederlanders in de leeftijd van 15 tot 75 jaar heeft betaald werk, zo stelt het CBS, maar hoe zorgen recruiters er eigenlijk voor dat zij continu de juiste mensen werven en behouden binnen hun organisatie. Suzanne Jansonius, global recruitment en

CONTENT WITH A PURPOSE

PROFIELEN IN DEZE PUBLICATIE

talent manager bij lingerieketen Hunkemöller, won al verschillende prijzen voor haar werkwijze. Wat kan volgens haar het verschil maken? Als laatste gaan we in deze campagne in op de veranderende mobiliteit in Nederland. Begin 2016 telde ons land 8,1 miljoen personenauto’s en dat is volgens Wouter Karssen, oprichter van autoblog.nl en host van de BNR Autoshow, geen wonder. “Heel veel jongeren worden enthousiast van mooie auto’s.” Toch moet er iets veranderen als we het fileprobleem in ons land willen oplossen. Of u nu op zoek bent naar extra informatie over investeren, de arbeidsmarkt of over het verbeteren van de mobiliteit in Nederland, deze campagne kan u er alles over vertellen. Veel leesplezier!

ANALYSENEDERLAND.NL

Jort Kelder Presentator, Oud-hoofdredacteur Quote en oprichter 925.nl

Hans de Boer, Voorzitter VNO-NCW

INHOUD

Suzanne Jansonius, Global recruitment & talent manager bij Hunkemöller

INVESTERINGEN 4 Voorwoord: Marc van Voorst tot Voorst 8 Investeren met impact 10 Duurzaam beleggen wordt mainstream 14 Profiel: Jort Kelder 16 Beurskoers niet beoordelen op 1 dag 18 Nederland, durf te investeren

Wouter Karssen, Oprichter Autoblog. nl en host van de BNR Autoshow

EXCLUSIEF VOOR HET WEB

“Beleggen voor particulieren en MKB-ondernemers zal zich steeds meer lenen voor robotisering”, zo stelt Martine Hafkamp, algemeen directeur bij Fintessa Vermogensbeheer. Op analyseeconomie.nl vindt u de volledige kroniek waarin haar visie op deze trend naar voren komt.

De digitale wereld breekt eindelijk ook door in de Business Travel industrie! Na jaren van achterlopen op andere industrieën, zie je gelukkig steeds meer technologiebedrijven hun intrede doen, van startups tot gerenommeerde bedrijven, die de ontwikkelingen naar een hoger niveau willen tillen.

PERSONEELSMANAGEMENT 24 Voorwoord: Maarten van Beek 26 Payrolling kan verbeteren 27 Senioren op de arbeidsmarkt 28 Nieuws & Trends 30 Profiel: Suzanne Jansonius ZAKELIJKE MOBILITEIT 36 Voorwoord: Carlo van de Weijer 38 Biobased banden 39 Duurzame mobiliteit 40 Profiel: Wouter Karssen 42 De inrichting van het woon-werkverkeer 44 Reizen zoals jij wil 46 Schone vrachtwagens ANALYSE ECONOMIE Campagne Managers: Wolf van Nispen, Bas Geerling & Tim Rijnaarts

POPULAIRE ARTIKELEN OP ANALYSENEDERLAND.NL Marijke Poppink

Volgens Maarten van Beek, HR-directeur bij ING, is het van belang om doorstroom op de arbeidsmarkt te stimuleren. U leest erover op pagina 24. Wolf van Nispen, Bas Geerling en Tim Rijnaarts, Campagne Managers

DIGITALE CONTENT DIGITALE KRONIEK

WOLF, BAS & TIM TIPPEN!

Een gezonde geest in een gezonde werkomgeving

De werkomgeving heeft veel invloed op het welzijn en dus de productiviteit van werknemers. Veel werknemers wijten rug-, schouder- en nekpijn aan het werken achter de computer. Het is verstandig daaraan iets te doen, want investeringen in je personeel verdienen zichzelf terug.

Bekijk exclusieve films en video's op onze campagne website.

Op onze campagne website vindt u nog veel meer interessante artikelen en interviews.

wolf.van.nispen@europeanmediapartner.com bas.geerling@europeanmediapartner.com tim.rijnaarts@europeanmediapartner.com Managing Director: Amanda Ghidoni Chief Content Officer Mats Gylldorff Redacteur: Marjon Kruize Layout: Rowan Brandt Tekst: Hugo Schrameyer, Koos Plegt, Marjon Kruize, Malini Witlox, Mark van der Heijden, Marc van der Sterren, Ger de Gram & Jerry Huinder Coverfoto: Marte Visser VNO-NCW Dilani Butink Gedistribueerd: Het Financieele Dagblad 2018 Drukkerij: RODI Rotatiedruk

CONTENT WITH A PURPOSE European Media Partner Nederland B.V Kleine-Gartmanplantsoen 21, 1017 RP Amsterdam Tel: +31 202 622 010 Email: nl@europeanmediapartner.com www.europeanmediapartner.com

Volg ons digitaal:

@europeanmediapartner

analysenederland.nl

Recycle of geef het magazine door!

European Media Partner is gespecialiseerd in contentmarketing en native advertising. Wij combineren redactionele inhoud met themakranten die bij toonaangevende dagbladen zijn bijgevoegd. Wij zorgen ervoor dat de boodschap van uw merk wordt overgebracht, en uw doelgroep de juiste beslissingen neemt.

ADVERTENTIE

5 jaar lang 7% netto rendement

“De beste investering die we ooit gedaan hebben!”

INVESTEER IN LUXUEUS 5-STERRENVASTGOED OP KAAPVERDIË EN ONTVANG TOPRENDEMENTEN Kaapverdië wordt dé toeristische topper voor de komende 10 jaar. Dit bewijst het vertrouwen van grote touroperators die jaarlijks meer en meer vluchten inleggen naar deze tropische archipel. Daarom is nu hét ideale moment om er te investeren in exclusief en luxueus vastgoed. Onze partner The Resort Group Plc heeft reeds operationele Resorts en is uitgegroeid tot marktleider op de vastgoedmarkt in Kaapverdië. Investeer nu en ontvang 5 jaar lang 7% netto rendement op uw investering. De volgende 5 jaar ontvangt u minimum 4% netto verhuuropbrengst. Waar wacht u nog op?! Willem Balkema Representative for Living on the Beach in The Netherlands contact@livingonthebeach.com NL: +31 (0)85 0655269 • BE: +32 (0)16 606039 www.livingonthebeach.com

LotB_Ad_Financieel Dagblad_265x125_NL_01.indd 1

3/05/18 15:00

ADVERTENTIE

Global Impact Investing Goed doen voor goed rendement Sommige problemen zijn te groot om in je eentje aan te pakken. Toch kun je als individu meehelpen aan het oplossen van grensoverschrijdende vraagstukken zoals klimaatverandering, milieuvervuiling en sociale ongelijkheid. Als een van de grootste vermogensbeheerders van Europa biedt Aberdeen Standard Investments beleggers de mogelijkheid om een wezenlijke bijdrage te leveren aan het bereiken van oplossingen.

Winstgroei Een eerste criterium waaraan beursgenoteerde ondernemingen moeten voldoen is dat zij financieel gezond zijn en de potentie hebben om verdere winstgroei te realiseren. “Dit waarborgt dat we met onze aanpak, naast de sociale en milieudoelstellingen, een optimaal, marktconform financieel resultaat kunnen behalen,” aldus Sarah. Daarnaast stelt Aberdeen Standard Investments de voorwaarde dat een bedrijf ook echt de intentie heeft om een positief resultaat te bereiken voor mens en milieu. “We kiezen ondernemingen die nadrukkelijk een maatschappelijke of milieudoelstelling kiezen en al een behoorlijk deel van hun omzet uit maatschapelijk verantwoorde activiteiten halen.”

“ Wij bieden dat met onze aanpak voor ‘impact investing’. We stellen beleggers in staat om niet alleen een financieel rendement te behalen, maar ook een positief resultaat voor mens en milieu.”

750 impact-bedrijven Het omvangrijke team van analisten van Aberdeen Standard Investments beoordeelt wereldwijd ongeveer 5.000 ondernemingen. Daarvan volgen zij er ongeveer 2.100 op vrijwel dagelijkse basis en kennen deze bedrijven een ‘koop’, ‘houd’, of ‘verkoop’ kwalificatie toe. Uit deze groep nemen zij vervolgens zo’n 750 bedrijven met een ‘koop’-kwalificatie en onderwerpen die aan een diepgaande aandelenanalyse op basis van de ‘impact’-criteria. Dit levert circa 140 bedrijven op die in aanmerking komen voor de ‘impact investing’ portefeuille. Voor het Standard Life Investments Global Equity Impact Fund brengen de analisten de selectie nog verder terug tot 35 tot 60 beursgenoteerde ondernemingen.

Positieve keuze Impact investing is een groeiende markt in de beleggingswereld, waarbij het niet meer gaat om alleen het uitsluiten van onethisch opererende bedrijven, maar om een positieve keuze voor bedrijven die een waardevolle en meetbare maatschappelijke bijdrage leveren. Meten is weten en de aantoonbaarheid van sociale of milieuresultaten is dan ook een belangrijk criterium voor Aberdeen Standard Investments. “Impact-ondernemingen moeten kunnen aantonen dat ze impact hebben en daarover rapporteren.” Aberdeen Standard Investments baseert zijn aanpak van impact investment op de zeventien Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties. Armoedebestrijding, gelijkheid voor mannen en vrouwen en het bevorderen van duurzame en betaalbare energie zijn enkele van deze in 2015 geformuleerde doelstellingen, die internationaal breed geaccepteerd zijn. “We beleggen in bedrijven die een of meer van deze doelstellingen helpen verwezenlijken,” zegt Sarah, die het Standard Life Investments Global Equity Impact Fund beheert, het beleggingsfonds waarmee Aberdeen Standard Investments zijn aanpak in de praktijk brengt.

De aanpak voor impact beleggen sluit aan op een werkwijze die Aberdeen Standard Investments al langer hanteert: het betrekken van milieu- sociale en governance-factoren (ESG) bij vrijwel alle beleggingsbeslissingen. “We doen het er niet bij, maar het is geïntegreerd in ons beleggingsproces. Door onze focus en ervaring blijken wij goed in staat om ons te concentreren op de daadwerkelijk relevante informatie.” Bovendien koppelt de organisatie zijn onderzoek aan invloed op beursgenoteerde ondernemingen. “We hebben geconstateerd dat de beste kansen niet alleen gebaseerd zijn op een goede analyse, maar ook op de overtuiging dat we invloed kunnen hebben op de manier waarop ondernemingen functioneren, namelijk via stemgedrag op aandeelhoudersvergaderingen.” Deze vorm van ‘stewardship’ is een fundament waarop impact investing verderbouwt. Het resultaat is dat er meer kapitaal wordt aangewend voor het aanpakken van de sociale en milieuproblemen waar de wereld mee worstelt.

Sarah Norris Portfolio Manager, Standard Life Investments Global Equity Impact Fund

Bezoek onze website aberdeenstandard.nl Uitgegeven door Aberdeen Asset Managers Limited, erkend en gereglementeerd en onder het toezicht vallend van de Financial Conduct Authority. Aberdeen Standard Investments is een merk van de beleggingsactiviteiten van Aberdeen Asset Management en Standard Life Investments. Aberdeen Standard Investments steunt de Sustainable Development Goals.

121032626_ASI_ADVERT_NETHERLANDS_FINAL.indd 1

03/05/2018 15:17

4 VOORWOORD INVESTERINGEN – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: NVP

ZAKELIJKHEID EN IDEALISME Marc van Voorst tot Voorst, Plaatsvervangend Directeur Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen.

In deze editie van Analyse Economie een speciale focus op ‘zakelijkheid en idealisme’ en ‘duurzaamheid’. Dit zijn begrippen die aan vele thema’s raken. Drie thema’s springen er in de investeringswereld uit. Dat zijn diversiteit, Environmental Social en Governance (ESG) en de duurzaamheid van het investeringsmodel. Het Financieele Dagblad schreef

recent een artikel over een studie in het geëmancipeerde Zweden waaruit bleek dat gesprekken die investeerders voeren met ondernemers die ze beoordelen vol zitten met man/vrouw vooroordelen. Nederlandse vrouwen zeggen dit te herkennen. De investeringswereld in Nederland

is bij uitstek een mannenwereld. Bij private equity en venture capital (participatiemaatschappijen) in Nederland is circa 10% vrouw. Een betere man/vrouw balans zou bij kunnen dragen aan het wegnemen van vooroordelen. Over deze balans blijven wij met onze leden praten. ESG is een begrip geworden in de investeringswereld. Vorig jaar reikte de NVP voor het eerst de NVP ESG-award uit aan de participatiemaatschappij met het beste ESG-beleid. Ten aanzien van 300 professionals kreeg Egeria de prijs voor de partij met de beste uitwerking van ESG-beleid in due dilligence, investeringsbeheer, governance en rapportage. Daarnaast organiseert een NVP

ESG-commissie het hele jaar door activiteiten om participatiemaatschappijen verder te professionaliseren op het gebied van ESG. Een derde thema is duurzaamheid

van het investeringsmodel. De rentes zijn laag en beleggers als pensioenfondsen zijn op zoek naar goed renderende asset classes. Participatiemaatschappijen zijn door de in het verleden behaalde resultaten populair. Hierdoor is er veel kapitaal op de markt met stevige concurrentie tot gevolg. De prijzen van bedrijven stijgen. Alhoewel deze investeerders experts zijn in het toevoegen van waarde (buy and build of operationele verbeteringen) en hoge prijzen dus niet per

definitie slecht zijn, is oplettendheid geboden.

‘Een betere man/ vrouw balans zou bij kunnen dragen aan het wegnemen van vooroordelen.’

gen biedt dit de mogelijkheid een nog interessantere asset class te worden en een voorbeeldfunctie te vervullen. Nationaal en internationaal. Veel leesplezier. Marc van Voorst tot Voorst, Plaatsvervangend Directeur Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen

Analyse Economie kaart de onder-

werpen ‘zakelijkheid en idealisme’ en ‘duurzaamheid’ terecht aan. Nederland loopt op veel thema’s al voorop. Als de investeringswereld zich op dit vlak blijft ontwikkelin-

WAAR INVESTEERT U IN? Op analyseeconomie.nl leest u nog veel meer interessante artikelen over investeren en beleggen. ADVERTORIAL - GESPONSORDE CONTENT

ALPINE SECOND HOMES

HÈT ADRES VOOR DE AANKOOP VAN EEN TWEEDE HUIS OF APPARTEMENT IN DE ALPEN

Bent u op zoek naar comfortabele nieuwbouw chalets of appartementen in een mooi Residence op diverse kleinschalige projecten dan wel individuele bestaande chalets of appartementen in Oostenrijk op de beste (Wintersport) locaties in het Voralberg, Tirol, Salzburgerland of Steirmark dan wel in Zwitserland of in Frankrijk ? Dan bent u bij ons aan het juiste adres. Ons zorgvuldig geselecteerde aanbod is hoofdzakelijk nieuwbouw en bestaat veelal uit kleinschalige kwalitatief hoogwaardige chalet projecten of appartementen , die gezien de vaak bijzondere en gunstige ligging of bestemming zeer goed geschikt zijn voor eigen gebruik èn /of verhuur. Maar ook als de ideale investering voor u ,oude dag’’ en een leuk rendement is dan toch mooi meegenomen!

Financiël dagblad Specials Speciaal voor deze special richten we ons op een aantal exclusieve projecten gelegen in de grootste en beste skigebieden van Zwitserland te weten: 1. Het Quatres Vallees/Verbier skigebied (een ruim aanbod van vrijstaande chalets bij de lift en piste en een Top appartement bij Gstaad) 2. Het Portes du Soleil skigebied met Champery / Val d’illiez. (luxe appartementen bij Wellness en Thermen park en appartementen in Chatel FR) 3. In Oostenrijk de top Regio’s Zell am See/Kaprun en Flachau/Wagrain, Serfaus en wereld kampioenschapsregio Schladming. Daarbij het dichtbij gelegen Voralberg(Montafon) en het gezellige Mayrhofen met een betaalbaar appartementen aanbod.

Uw partner in de Alpen voor een 2e huis!

Investeer nu in recreatief onroerend goed, beter dan u geld op de bank te zetten

Kievitsbloem 15, 2871 NR Schoonhoven, Nederland Tel. +31 6 15 344 110 of +31 182-382950 • info@alpinesecondhomes.com • www.alpinesecondhomes.com

ADVERTORIAL - GESPONSORDE CONTENT

SUCCESVOL BELEGGEN IN SCHOTSE WHISKY De weg naar lucratief beleggen om een interessant vermogen op te bouwen met weinig risico is nog nooit zo makkelijk geweest. Naast het bekende beleggen in stenen (vastgoed) en de aandelen markt heten deze andere vormen van beleggen in de volksmond ‘alternatives’. Een goed bewaard ‘geheime alternative’: whisky en met name de Schotse Single Malt versie. De legende dat Nederlanders altijd uitblinken vanwege een creatieve en innovatieve handelsgeest blijkt vooral maar weer uit het verhaal van Nederlander Michel Kappen, CEO van Scotch Whisky International (SWI). Kappen, gegrepen door ‘het bijzondere goedje’ met de sensationele smaak beleving, leurde jaren terug, gekleed in Schotse kilt, vol passie en enthousiasme heel Nederland door met de Single Malt Whisky in de aanslag om maar vooral het hoge woord te verkondigen.

de focus. Ik kwam er per toeval achter. Ik wilde een bepaalde type fles nabestellen maar die bleek niet voorradig te zijn. Ik plaatste een back order en twee maanden later werd die fles alsnog geleverd, alleen wat bleek; hij was 15% duurder. Het lampje begon te branden. Als dit het marktmechanisme is; èn schaarste èn binnen een korte periode een prijsstijging van 15% dan is dat een optelsom. Dit is een zeer interessant beleggingsproduct”. En dat had Kappen goed gezien.

Deze Schotse Whisky moest iedere liefhebber gedronken hebben. Maar al snel bleek de bekende calvinistische eigenschap van de Nederlander de boventoon te voeren, niet bereid om wat extra euro’s neer te leggen voor een kwalitatief mooie whisky. Jarenlang achtereen kwam Kappen in het holst van de nacht afgepeigerd en teleurgesteld thuis met een schamele opbrengst. Toen ook zijn echtgenote zich hardop begon af te vragen of de uit de hand gelopen hobby ooit nog voor ‘echte inkomsten’ zou zorgen, besefte hij dat het roer drastisch om moest. Zijn eerdere werkervaring in de banken sector kwam van pas en de oplossing lag dichterbij dan hij had voorzien.

Het in de markt zetten van zijn product bleek nog wel wat voeten in de aarde te hebben, maar door zijn expertise, een lange adem en achteraf een interessante ontwikkeling die zijn bedrijf doormaakte bleef het succes niet achterwege. De visie van Scotch Whisky International is dat kwaliteit bovenaan staat en dat krijg je alleen door de whisky lang in het vat te bewaren, hoe ouder deze whisky wordt hoe meer het gaat opleveren. “Om éénentwintig jaar oude whisky te maken heb je daadwerkelijk éénentwintig jaar nodig. Dat proces kun je niet versnellen en je moet dus wachten. Maar er is een enorme druk ontstaan op de markt. De huidige whisky distilleerderijen zijn bijna allemaal eigendom van beursgenoteerde ondernemingen. Er wordt vooral gekeken naar ‘shareholder values’, hoe kan ik zo

“Niet het consumptie gedrag maar Schotse whisky als belegging bleek

Scotch Whisky International T: + 31 25 22 22 011 info@swi1.com Kijk voor meer informatie op www.scotchwhiskyinternational.com

snel mogelijk mijn geld weer terug hebben. Dat gaat ten koste van de kwaliteit. Wij koersen tegen de stroom in, wij hebben namelijk ‘het’ business model, de visie en de klanten die daar in geloven. Dan wordt je daadkrachtig”. In ons ‘eigen’ Sassenheim staat inmiddels zijn hoofdkantoor, Scotch Whisky International, van waaruit de World Whisky Index (WWI) geleid wordt, ook opgezet door Kappen. “De WWI is vergelijkbaar met de aandelenbeurs waarbij klanten in hun whisky portefeuille dagelijks kunnen volgen wat de waarde ontwikkeling is.”

“Om éénentwintig jaar oude whisky te maken heb je daadwerkelijk éénentwintig jaar nodig. Dat proces kun je niet versnellen en je moet dus wachten.” Deze opgezette index en de goedkeuring van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) door hem in 2014 een AFM-vergunning te verlenen zodat SWI kon functioneren als volwaardig handelshuis en als beheerder van een beleggingsobject bood Kappen de boost die zijn bedrijf nodig had. De geschatte waarde van de ruim 66.000 flessen in zijn beveiligde opslag ligt al rond de 38

miljoen euro als Kappen het zojuist van de World Whisky Index afleest. Dat is enorm veel. “Het beleggen in whisky hebben wij uitgevonden. Wij zijn de enige ter wereld die dit zo doen. Een belegger die een portefeuille laat samen stellen bij ons wordt ook fysiek eigenaar van die whisky. Dat is een groot verschil met beleggen bij een fonds waar je niet precies weet welk deel je nou bezit. Alles wat hier staat, 85% van de flessen, beheren wij voor beleggers. Dat is niet van ons. We hebben twee vormen waar je in kunt investeren, je kunt beleggen in ‘gereed product’ dat zijn de flessen die hier liggen of je kunt beleggen in ‘grondstof’, dat is de whisky die nog in het vat zit. Die is nog niet gebotteld en ligt in Schotland.” Ook het toekomstige rendement is volgens Kappen rooskleurig. “Na een uitgebreid onderzoek met ruim zeshonderd flessen over de periode 1936 tot 2008 bleek de gemiddelde waardestijging 6,6%. Met die basis ben ik in 2007 gestart. Als wij ons specialiseren, alleen het topje van de ijsberg, dan zijn we een über specialist in ons vakgebied. Dan verslaan we met grotere kans die benchmark van 6,6% en nu hebben we in tien jaar gemiddeld 15,6 % rendement gemaakt.”

6 INVESTERINGEN – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

‘DE DUURSTE AANDELEN ZIJN Hij is bekend als bedenker en presentator van Business Class, maar zijn grote liefde, dat blijft toch de vastgoedsector. Mens is reeds 40 jaar makelaar en is op zijn 71ste nog steeds actief op de markt. “Ik hou van bakstenen.” Wekelijks ontvangt de vastgoedmag-

naat belegingsspecialisten in zijn programma Business Class, die via de televisie een reeks adviezen de Wassenaarse villa’s in slingeren. Maar zelf belegt Harry Mens niet in aandelen. Althans, niet meer. De reden? Het niet hebben van aandelen kletst makkelijk volgens de self-made televisiepresentator. “Ik heb een positie die kwetsbaar is. Zo’n vijftien tot twintig jaar geleden deed ik het wel, maar ik vind het prettiger om het niet te doen. Nu kan ik echt mijn eigen mening geven en heb ik geen nervositeit vanuit de markt.” Wie geeft het beste advies bij u aan tafel?

“Ik heb diverse vermogensbeheerders in mijn programma, en het is voor iedereen een momentopname. Het ene jaar doet Edwin Wierda het goed, het andere jaar Martine Hafkamp. Antaurus zit ook in ons programma, en die hebben een hedge fund dat het vorig jaar heel moeilijk had, maar de eerste twee maanden van dit jaar 4% rendement oplevert. Het publiek loopt altijd achter de winnaar aan.” Is er één algemeen advies waar een belegger zich aan moet houden?

“Ik denk dat je beleggen toch moet zien als een lange termijn affaire. Of je moet handelaar zijn, maar dat is meer hobbyisme. Open dan een rekening bij Binckbank en ga het lekker zelf doen. Maar als

je het over vermogensbeheer hebt, dan moet je echt over een lange adem beschikken en gebruik maken van vermogensbeheerders. Niet eentje overigens, maar meerdere. Dan kan je elk jaar de slechtst presterende eruit gooien, en een nieuwe in de hand nemen. Een beetje competitie tussen de vermogensbeheerders creëren is goed.”

we een distributiecentrum maken voor Mijnders Meubelen. Die twee panden verkochten we aan VHS en daar hebben we tientallen miljoenen de man aan verdiend.”

Is beleggen in vastgoed anno 2018 een goed idee?

“Niet in winkels, althans als ze niet op een A-locatie gevestigd zijn.

‘Het gepiel met het in en uit aandelen stappen, dat is het niet, dus doe het niet zelf en ga naar een vermogensbeheerder.’ U bent natuurlijk echt een onroerend goed man van huis uit. Wat was uw eerste belegging in onroerend goed?

“Dat was mijn kantoorpandje in 1973: een periode die ik nooit zal vergeten. In dezelfde tijd kwam Joop den Uyl op tv en die zei: ‘De tijden van weleer zullen nooit meer terugkomen.’ Het was de tijd van de eerste oliecrisis, het ging gruwelijk mis. Van 1973 tot 1978 had je een gigantische inflatie, mijn eerste kantoorpandje bouwde ik voor 175000 gulden en verkocht ik vijf jaar later voor 5,5 ton. Maar goed, ik betaalde in die tijd ook 18% rente op mijn lening.” Wat was uw grootste klapper op de vastgoedmarkt?

“Dat was een project met een bevriende aannemer, we kochten het terrein van Nissan voor 23,5 miljoen gulden. Dat hebben we heel lucratief kunnen ontwikkelen. We konden meteen een distributiecentrum voor C&A bouwen met een 15-jarig huurcontract en tegelijkertijd konden

Ik heb de bui van de neergaande winkelmarkt niet voorzien, had beter mijn winkels kunnen verkopen. Maar de andere kant van dit verhaal is dat distributiecentra het heel goed doen, want door de online verkoop liggen producten daar in plaats van in de winkels. En ook de huizenmarkt doet het goed.” Echt? Er zijn mensen die waarschuwen voor een nieuwe bubbel op de huizenmarkt.

“Voor huizen met een waarde van maximaal 5 ton is er weinig risico. De onderkant van de woningmarkt is altijd goed geweest, die is het meest gestegen door de jaren heen en beschermt je het beste tegen de nukken van de markt. De villa’s in Wassenaar zijn een ander verhaal. Huizen boven de 2 miljoen euro zijn nog steeds heel moeilijk verkoopbaar.” Maar voor de huizen tot 5 ton is er niks aan de hand? De prijzen zullen blijven stijgen?

Nou, de markt is wel uit gebodemd, de huizenprijzen in Am-

ADVERTORIAL - GESPONSORDE CONTENT

Beleggen voor een duurzaam inkomen Nu de spaarrentes laag zijn, maar we juist langer en meer moeten sparen voor zaken als pensioen of de studie van de kinderen wordt het aantrekkelijker om te beleggen voor rendement op de langere termijn. De vraag is echter waar je dan het beste in kan beleggen. Een multi-asset fonds kan een goede oplossing zijn om duurzame en stijgende inkomsten te bereiken, in combinatie met potentiële vermogensgroei. De verschillende activaklassen op de beurs hebben allen hun eigen voor- en nadelen. Zo zijn staatsobligaties bijvoorbeeld minder volatiel dan aandelen, maar de resultaten blijven vaak achter. En investeringen in vastgoed fluctueren vaak mee met de inflatie, maar het is lastiger om vastgoed weer te verkopen. Het komt daarnaast ook zelden voor dat een bepaalde beleggingscategorie jaar in jaar uit als beste presteert. “Sterker nog”, vertelt James Bateman, Chief Investment Officer van het Multi Asset Investment Team van Fidelity International, “het is heel goed mogelijk dat de beste activaklassen van het ene jaar, een jaar later de zwakste prestaties leveren. Door het combineren van verschillende beleggingscategorieën in één fonds is het mogelijk ieder jaar een meer consistente performance na te streven en schommelingen gedurende een bepaalde periode te verminderen.”

Over het algemeen maken alle activaklassen perioden van succes mee, echter bewegen ze vaak in een cyclus. “Door de klassen samen te voegen in één portfolio speel je in op deze cycli en loop je minder risico wanneer een van de categorieën minder goed presteert. Je vermindert dus de volatiliteit van je portfolio terwijl je wel de flexibiliteit behoudt om meer waarde toe te voegen.” De waarde van beleggingen kan zowel stijgen als dalen en u krijgt mogelijk minder terug dan het oorspronkelijk belegde bedrag. Vaak gaat het streven naar een hoger inkomen gepaard met hogere risico’s wanneer je ervoor kiest slechts in één categorie te beleggen. “Spreiding kan bij de zoektocht naar een duurzaam inkomen net zo belangrijk zijn als bij de zoektocht naar stabiele vermogensgroei”, vertelt Bateman. “Om het risico voor zowel het inkomen als het vermogen te verminderen kan een multi-asset fonds dus de uitkomst zijn.” Fidelity is een onafhankelijke vermogensbeheerder en biedt beleggingsoplossingen en pensioenkennis waarmee klanten een betere toekomst kunnen creëren voor zichzelf en voor toekomstige generaties. Fidelity International werd in 1969 opgericht als de internationale tak van Fidelity Investments en werd in 1980 onafhankelijk van het Amerikaanse moederbedrijf. Tegenwoordig is Fidelity grotendeels in handen van

het management en familieleden van de oorspronkelijke oprichters. Door actief, bottom-up onderzoek te doen, beschikken wij over kennis die het ons mogelijk maakt onze cliënten goede opbrengsten te kunnen bieden. Meer informatie: www.fidelity.nl en bij uw beleggingsadviseur.

“Spreiding kan bij de zoektocht naar een duurzaam inkomen net zo belangrijk zijn als bij de zoektocht naar stabiele vermogensgroei” James Bateman

Fidelity verstrekt uitsluitend informatie over haar eigen producten en diensten en geeft geen beleggingsadviezen die gebaseerd zijn op persoonlijke omstandigheden. Beleggers dienen er nota van te nemen dat ingenomen standpunten mogelijk niet langer actueel zijn en dat er mogelijk reeds naar gehandeld is. Fidelity International verwijst naar de groep van bedrijven die deel uitmaken van de wereldwijde beleggingsbeheerorganisatie die informatie biedt over producten en diensten in bepaalde rechtsgebieden buiten Noord-Amerika. Deze publicatie is niet bestemd voor inwoners van de Verenigde Staten. Tenzij anders aangegeven zijn alle hier gegeven meningen en visies afkomstig van Fidelity. Fidelity, Fidelity International, het Fidelity International logo en het F symbol zijn geregistreerde handelsmerken van FIL Limited. Uitgegeven door FIL (Luxembourg) S.A., goedgekeurd en gereguleerd door de CSSF (Commission de Surveillance du Secteur Financier).

INVESTERINGEN – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

NU WEL VERKOCHT’ Foto: Business Class

sterdam gaan op korte termijn niet meer zo stijgen als de afgelopen tijd. Maar dat geldt ook voor de aandelenmarkt. We gaan een lange periode tegemoet van een afvlakkende markt, op alle gebieden. Ik waarschuw mensen al tijden: pas op voor de aandelenmarkt. Dat vinden mensen niet leuk, maar de duurste aandelen zijn zo langzamerhand wel verkocht.” Hoeveel van uw investeringen is raak?

“Naarmate ik ouder wordt, steeds vaker. Je gaat je risicogrens verleggen. Tussen de veertig en de 45 is de meest manische periode in het leven van een man. Dan voel je je een soort Napoleon en lijd je aan

‘Je belegt je geld en dan moet je de branche nemen die het meeste geld oplevert.’

DIGITALE KRONIEK

MARTINE HAFKAMP Foto: Fintessa Vermogensbeheer

GroenLinks-discussie, ik doe daar niet aan mee. Je belegt je geld en dan moet je de branche nemen die het meeste geld oplevert.” Een andere trend: wat vindt u van de bitcoins?

“Daar geloof ik absoluut niet in. Het is waterverf, een piramidespelletje, de rek is er ook al uit, de trend is neerwaarts. Het loopt fout af.” Tot slot: wat zou u mensen willen meegeven over beleggen?

“Het gepiel met het in en uit aandelen stappen, dat is het niet, dus doe het niet zelf en ga naar een vermogensbeheerder. Verder ben ik niet verliefd op het advies dat de banken geven, die willen dat je in een fonds van de bank stapt, en dan zie je niet waar ze zitten te stelen.” Jerry Huinder

FEITEN

zelfoverschatting, zowel zakelijk als privé. Dan doe je wel eens dingen die je beter niet had kunnen doen. Maar ik ben 71 en ik ben niet puissant rijk, maar wel vermogend. Ik wil niet meer los. Op je veertigste kan je gerust nog een keer failliet gaan, dan heb je nog 30 jaar om dat te herstellen. Als je in de zeventig bent, neem je dat risico niet meer.”

Harry Mens begon zijn werkende leven in de bloembollen in Lisse maar werd al snel makelaar in onroerend goed. Bij het grote publiek werd hij bekend door het programma Business Class dat hij sinds 1999 op zondagochtend presenteert. Dit programma zorgde door de jaren heen regelmatig voor opschudding, door gasten als Pim Fortuyn, Willem Endstra en investeerders als Palm Invest.

Als we kijken naar de trends dan zien we een opkomst van impact beleggen of met andere woorden duurzaam beleggen. Zit er volgens u ook een ‘sociale’ kant aan het beleggen?

“IK HOU VAN BAKSTENEN”

“Ik vind het een beetje een

Wilt u meer weten over de voordelen van beleggen in vastgoed? Kijk dan op analyseeconomie.nl.

Algemeen directeur Fintessa Vermogensbeheer.

Beleggen voor particulieren en MKB-ondernemers zal zich steeds meer lenen voor robotisering. Dit betekent voor een groot aantal (nieuwe) beleggers geen persoonlijk contact tussen beheerder en cliënt, op het eerste gezicht lagere kosten en vooral beleggingen in beleggingsfondsen en ETF’s. Beleggen wordt zo meer gemeengoed. Deze vorm van beleggen zal langzaam groeien omdat het vooral de jongere generaties aanspreekt en die zitten veelal in een andere fase van hun leven met andere prioriteiten. Ze beschikken vaak nog over een relatief klein vermogen, wensen vooral gemak, maar realiseren zich steeds meer dat ze zelf medeverantwoordelijk zijn voor een goede oude dag. Een gevaar van robotisering is de grote som vermogen die belegd zal worden in ETF’s. Door de grote vraag naar ETF’s stijgen zowel de goede als de slechte aandelen in zo’n mandje. Dat de slechte stijgen is onterecht en niet alleen worden die aandelen daardoor (veel) te duur, maar daarmee een aantal indices eveneens. Dit zal in de toekomst steeds meer leiden tot correcties met grotere uitslagen. Niet alleen de ‘slechte’ aandelen corrigeren, maar de ‘goede’ ook. HET GEHELE ARTIKEL LEEST U OP: ANALYSEECONOMIE.NL

WIST U DIT AL OVER INVESTEREN IN NEDERLAND?

In de laatste vier kwartalen hebben huishoudens meer beursgenoteerde aandelen verkocht dan gekocht

van de informele investeerders is een business angel.

23%

Bron: Erasmus Centre for Entrepreneurship, Tilburg Universiteit, CBS

van de Nederlanders heeft aandelen of obligaties

8 INVESTERINGEN – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: Fotolia

INVESTEREN MET IMPACT Van der Putten: “In bedrijven die te laag scoren, wordt niet belegd.”

Vermogensbeheerders, pensioenfondsen en andere beleggers kijken niet langer alleen naar financieel rendement. Zij willen dat hun investering impact heeft op de wereld en door de juiste beleggingen milieu, maatschappij en bestuur een klein beetje beter maken. De sleutel daartoe zijn de ESG-criteria, graadmeters waarmee beleggers op een bewuste wijze kunnen investeren.

Er kan in elf jaar veel veranderen. Toen, in 2007 dus, verdedigde men de beleggingen in wapenbedrijven met het argument dat deze bedrijven nu eenmaal een ‘aantrekkelijk rendement’ laten zien. Toen ook kochten banken en

‘Het kan gaan over het screenen van slechteriken, het kan ook gaan over het belonen van bedrijven die goede dingen doen.’ verzekeraars nog eenvoudig opgeknipte en ingepakte Amerikaanse hypotheken die goede rendementen hadden, maar uiteindelijk

waardeloos bleken.

Dat zal nu niet snel meer gebeuren, zegt Dennis van der Putten, Director Sustainability & Strategy bij vermogensbeheerder Actiam. “Veel banken en verzekeraars beseffen inmiddels dat ze terug moeten naar hun maatschappelijke rol.” Ook vermogensbeheerders en pensioenfondsen kijken nu met andere ogen naar beleggingen dan elf jaar geleden. Je zou dat met andere ogen kijken het moreel kompas van de beleggers kunnen noemen. Veel beleggers hebben dat morele kompas vastgelegd in Environmental, Social And Governance Criteria (ESG). De ESG-criteria zijn normen die beleggers gebruiken om investeringen te screenen op hun impact op milieu, maatschappij en bestuur. Elke belegger maakt daarin zijn eigen afweging. “Bedrijven kunnen zich bijvoorbeeld richten op klimaat, water en land”, vertelt Van der Putten. “Bij klimaat zou dat bijvoorbeeld een 40 procent lagere CO2-uitstoot voor de beleggingen kunnen zijn. Dat kan worden bereikt met verschillende instrumenten, bijvoorbeeld het uitsluiten van bedrijven, stemmen op aandeelhoudersvergaderingen of het gesprek aangaan met de directie van bedrijven.” Vaak maken beleggers een ESG-sco-

re per bedrijf, vertelt Van der Putten. “In bedrijven die te laag scoren, wordt niet belegd. Ook kan het zijn dat een bedrijf beter scoort

dan de benchmark. Zo kun je een duurzame portefeuille bouwen, die zowel een beter financieel als sociaal rendement geeft.”

De meest eenvoudige beslissing is

niet (meer) te investeren in een bedrijf, maar daar is Van der Putten geen voorstander van. “We willen

‘Veel banken en verzekeraars beseften na de kredietcrisis dat ze terug moeten naar hun maatschappelijke rol. Wat verwacht de klant van ons?’ niet alleen impact hebben op onze portefeuilles, maar ook op de reële economie.” Hij verduidelijkt: “Ik kan overstappen van een vervuilend bedrijf naar een CO2-neutraal bedrijf, maar dan is onze invloed weg. Vandaar dat we eerst in gesprek gaan met een bedrijf om gedagsverandering te stimuleren. Daarnaast laten bedrijven die verduurzamen op voor hen materiële onderwerpen een beter financieel rendement zien.” Dat blijkt ook uit

onderzoek van beleggingsonderzoeker Morningstar. Duurzaam beleggen leverde in 2017 in veruit de meeste gevallen extra rendement op. ‘Onze studies tonen aan dat aandacht voor ESG net zo goed over waarde gaat als over waarden’, concludeert Morningstar.

slechteriken, het kan ook gaan over het belonen van bedrijven die goede dingen doen. Of eigenlijk het integreren van niet-financiële informatie die veel zegt over de toekomstbestendigheid van bedrijven waardoor er een completer beeld ontstaat.”

Mark van der Heijden

Door de toenemende druk kunnen

beleggers er niet meer omheen ESG-criteria te hanteren, zegt Van der Putten. “Het World Economic Forum noemde tien jaar geleden in een rapport over de grootste bedreigingen voor de wereld als eerst de snel stijgende olieprijs. Nu staan in de top 5 het niet snel genoeg aanpassen aan het veranderende klimaat en de potentiële watercrisis.”

FEITEN

Daarom vinden ook wetgevers en

West-Europa en de Nordics lopen voorop in het gebruik van ESG-criteria, gedreven door bedrijven en beleggers zelf. “In China heeft de overheid gezegd weer de blauwe lucht te willen zien”, zegt Dennis van der Putten van Actiam. “Dat zien alle bedrijven vervolgens als feit, als een opdracht.” In de VS zijn vooral kwartaalresultaten leidend. “ESG-criteria zien vaak toe op de lange termijn, zoals minder CO2-uitstoot in 2040. Gedreven door de constante druk om het volgende kwartaal weer betere cijfers te laten zien is er over het algemeen niet veel aandacht voor.

Door de toegenomen aandacht

MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD

toezichthouders ESG-criteria van steeds meer belang. Van der Putten: “Voor DNB is duurzaamheid een speerpunt. DNB wil dat ESG-criteria een integraal onderdeel van het riskmanagement worden. Op Europees niveau pleit de High-Level Expert Group voor een standaard definitie voor green bonds, groene fondsen.” Een goede definitie voorkomt dat beheerders hun fondsen ‘greenwashen’: zich maatschappelijk veel beter doen lijken dan ze in werkelijkheid zijn. voor ESG-criteria hebben milieu, maatschappij en bestuur ook hun plek gekregen naast het financieel rendement. Van der Putten: “Het kan gaan over het screenen van

Naast financieel rendement zijn ook ESG-criteria tegenwoordig van belang bij het investeren. U leest er meer over op analyseeconomie.nl.

ADVERTORIAL - GESPONSORDE CONTENT

Megatrends zorgen voor beleggingskansen Jens Peers, Chief Investment Officer bij Mirova, licht de unieke aanpak van Mirova toe om rendement te behalen met een positieve impact op de samenleving.

Mirova houdt zich al dertig jaar bezig met duurzaam investeren, een lange termijn aanpak, waarbij ESG (Environmental, Social and Governance) criteria worden meegenomen in het beleggingsproces. “Het zit in ons DNA”, stelt Jens Peers. “Wij geloven dat bedrijven die zich aan ESG-criteria houden en die oplossingen genereren voor de megatrends waar onze planeet en samenleving mee te maken hebben, op de lange termijn waarde kunnen creëren voor investeerders.” Mirova doet dit anders dan de meeste SRI-investeerders, die vaak een eenvoudige aanpak op basis van uitsluitingen hanteren. “Wij kennen een thematische aanpak die volgens ons kan leiden tot een zeer goede performance op de lange termijn. Wij geloven dat een focus op trends de wereld kan veranderen en beleggers kan helpen om bedrijven te vermijden die er op papier goed uitzien, maar die in werkelijkheid juist afglijden.”

Jens Peers, Global CIO, Mirova.

Om een duurzame performance te realiseren is het belangrijk om de juiste mogelijkheden te identificeren en risico’s op de juiste manier te managen, aldus Peers. “We zijn ervan overtuigd dat bedrijven die oplossingen bieden voor de problemen waar onze wereld kampt, een goede kans hebben om te groeien en goede resultaten te boeken. Daarnaast zijn veel beleggers zich er niet van bewust dat ESG-risico’s wel degelijk financiële risico’s kunnen vormen. Ze nemen deze daarom niet mee wanneer ze de waarde van hun beleggingsmogelijkheden vaststellen.” Mirova’s proces is daarom gebaseerd op intensief onderzoek en frequent contact met de bedrijven waar ze in beleggen. Mirova heeft daarom een groot, in-house team met analisten, die allen gespecialiseerd zijn in een of meerdere ESG-thema’s.

De wereld zoals we die nu kennen verandert continu, zo luidt de filosofie van Mirova. “Onze levensstijl, in combinatie met het feit dat de wereldpopulatie zal blijven groeien, zorgt ervoor dat er vier grote transities ontstaan op het gebied van demografie, milieu, technologie en bestuur”, stelt Peers. “Deze transities worden sterk beïnvloed door mega-trends. In het geval van de demografie zorgen de vergrijzing in de samenleving en het feit dat millenials en vrouwen een grotere rol in onze economie gaan spelen dat bedrijven de manier waarop ze zakendoen moeten herinrichten en dat ze opnieuw moeten nadenken over de producten die ze op de markt brengen.” Ook de verstedelijking en de opkomst van de middenklasse in groeilanden zijn belangrijke trends die zowel mogelijkheden als risico’s opleveren, omdat ze een grote impact op de demografische transitie hebben. “Daarnaast zijn we ervan overtuigd dat het opraken van grondstoffen en de klimaatverandering ons zullen dwingen een milieutransitie aan te gaan waarbij we gebruik zullen gaan maken van natuurlijke energiebronnen”, vertelt Peers. “De technologische transitie is het meest zichtbaar op dit moment, omdat deze alle delen van ons leven raakt, van energie tot handel, gezondheidszorg, educatie etc. Ook zien we een transitie op het gebied van bestuur waarbij winst op de korte termijn niet langer getolereerd wordt als dit leidt tot stelselmatige risico’s. Wij geloven dat deze transities belangrijk zijn en denken daarom dat bedrijven die deze reeds meenemen in hun bedrijfsmodel beter zullen presteren dan bedrijven die dit niet doen.” Zo’n megatrend kan bij Mirova vervolgens leiden tot een beleggingsidee. Bijvoorbeeld op het gebied van duurzaam drinkwater. “We hebben elke dag water en voedsel nodig en hiervoor bestaan eigenlijk geen alternatieven”, stelt Peers. “Ik snap dan ook niet dat weinig mensen beleggen in duurzame water- en voedselinitiatieven. Water wordt namelijk steeds belangrijker. In de Verenigde Staten lekt bijna 14% van het water dat door de leidingen gaat weg. De kwaliteit van het systeem is slecht. Wij geloven dat dit een mooie beleggingsmogelijkheid oplevert, omdat er nood aan is – en omdat er geen alternatief is voor een middel als water.”

Voor meer informatie zie: https://www.im.natixis.com/intl/home of neem contact op met uw bank

Mirova is een dochteronderneming van Natixis Investment Managers, volledig gericht op duurzaam beheer. Mirova beheert zowel aandelen- als obligatiefondsen en heeft laten zien dat duurzaam beheer en goede performance hand-in-hand kunnen gaan. Dit materiaal is uitsluitend ter informatie beschikbaar gesteld. De analyses, meningen en bepaalde beleggingsonderwerpen en –processen waar in dit materiaal naar wordt verwezen betreffen de standpunten van de portfolio manager(s) op de aangegeven datum en kunnen wijzigen, evenals posities in de portfolio en de kenmerken daarvan. Natixis Investment Managers geeft geen enkele garantie dat bepaalde ontwikkelingen zich ook daadwerkelijk zullen voordoen zoals in dit materiaal is voorspeld. Beleggers dienen de beleggingsdoelstellingen, risico’s en de aan een investering verbonden kosten zorgvuldig af te wegen voordat zij besluiten om te investeren. Dit materiaal wordt ter beschikking gesteld door Natixis Investment Managers S.A. (geregistreerd onder nummer B115843) of haar bijkantoor, Natixis Investment Managers, Nederlands. Natixis Investment Managers, Nederlands, geregistreerd onder nummer 50774670 en kantoorhoudende te World Trade Center Amsterdam, Strawinskylaan 1259, D-Toren, 12e verdieping, 1077 XX Amsterdam, Nederland.

10 INVESTERINGEN – ANALYSEECONOMIE.NL

DUURZAAM BELEGGEN WORDT MAINSTREAM

CONTENT WITH A PURPOSE

VRAGEN AAN ALAIN LE LOUX Foto: Cottonwood

Elisabeth Beelaerts | In Bloei Fotografie

De investeringswereld heeft steeds meer aandacht voor duurzaam beleggen. Daar hoort ook een nieuwe term bij: ESG-integratie.

Foto: VBDO

Foto: Elisabeth Beelaerts, In Bloei Fotografie

Hoe nobel ESG-integratie ook klinkt,

Die afkorting staat voor Environ-

mental, Social & Governance. Met deze titel wordt een trend afgedekt waar nog geen goede benaming voor bestond. “Voorheen kwamen termen voorbij als socially responsible investing en corporate social responsability, maar ESG-criteria benadrukken nog steviger dat er betere beleggingsbeslissingen worden genomen op basis van financieel relevante duurzaamheidsinformatie”, benadrukt Robert Klijn van Fair Impact, die organisaties ondersteuning biedt op ESG-vlak. Dat de benaming een ontwikkeling

heeft doorgemaakt, betekent geenszins dat beleggers vroeger verkeerde keuzes maakten. Wel betekent die ontwikkeling dat de investeringswereld nu andere prioriteiten heeft. Wetenschappelijke studies laten in ieder geval duidelijk zien dat duurzaam beleggen minimaal een gelijk en zelfs vaak hoger rendement oplevert dan traditionele investeringen. Dat heeft ook te maken met technische ontwikkelingen. “Indicatoren die een bepaald risico blootleggen, kwamen vroeger minder gemakkelijk aan de oppervlakte. Nu de wereld dankzij internet een stuk transparanter is, bestaat er een betere kijk op de risico-rendementverhouding”, vertelt Klijn. De volgende ontwikkeling die zich

personeelsbeleid zijn zeker bruikbaar om meer houvast te bieden bij duurzaam investeren.”

Laskewitz: “Als er moedwillig fraude wordt gepleegd, zal je dat als belegger op voorhand nooit waterdicht kunnen voorspellen.”

aandient, is het fenomeen True Pricing, benadrukt Klijn. Daarbij wordt ook gekeken naar ecologische en sociale effecten in het productieproces. “Wat je je daarbij kunt voorstellen, is dat een bedrijf met positieve invloed op een andere wijze wordt beoordeeld dan een bedrijf met negatieve invloed. Dat hoeft niet alleen te gaan om de tabaks- of wapenindustrie, maar kan ook betrekking hebben op de suikerbranche.” Fraude valt niet te voorkomen. Dat

is geen mening, maar een voldongen feit. Directeur Angélique Laskewitz van de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwik-

Klijn: “Nu de wereld dankzij internet transparanter is, bestaat er een betere kijk op de risico-rendementsverhouding.”

‘Risico’s kwamen vroeger minder gemakkelijk aan de oppervlakte’ keling (VBDO) roept daarbij een dieselschandaal in herinnering. “Als er moedwillig fraude wordt gepleegd, zal je dat als belegger op voorhand nooit waterdicht kunnen voorspellen. Wel is het zo dat je in deze transparante wereld bedrijven steeds gemakkelijker op KPI’s kunt afrekenen. Indicatoren als waterverbruik, energieverbruik of

investeerders zijn er niet alleen om goede doelen te steunen, maar hechten er waarde aan om rendement te halen. Wat je daarover kunt zeggen, benadrukt Angélique Laskewitz, is dat duurzame beleggers intensiever bij organisaties betrokken zijn en extra informatiewaarde toevoegen aan hun portefeuille. Vermogensbeheerders hebben veelal een flink bestand van data-professionals in dienst, die in staat zijn analyses los te laten op beleggingsrisico’s. “Er is ondertussen veel duurzaamheidsinformatie beschikbaar. Crux is om te beoordelen welke ESG-informatie daadwerkelijk relevant is. Op basis daarvan kun je analyses maken van factoren die van invloed zijn op het succes van de onderneming. Veelal zijn investeerders die met deze materie bezig zijn zich beter bewust van de kansen en bedreigingen in hun beleggingsportefeuille. En dat maakt rendementsdoelstellingen wel degelijk en misschien wel sneller haalbaar.” Hugo Schrameyer

KANSEN EN BEDREIGINGEN Beleggen brengt altijd een zeker risico met zich mee, maar hoe kunt u zich hier het beste op voorbereiden? U leest erover op analyseeconomie.nl.

Partner Cottonwood Technology Fund.

De roep om verantwoord investeren neemt toe. Herken je dat? “We zien dat er in de markt steeds meer vraag is naar investeren volgens Environmental, Social and Governance (ESG) criteria. Particuliere investeerders willen niet langer investeren in een betere gadget, ze willen een betere wereld achterlaten. Daardoor neemt ook de maatschappelijke druk op institutionele beleggers toe.”

Gaan rendement en ESG wel samen? “Alleen vasthouden aan ESG-criteria zonder rendement, daar geloof ik niet in. Ik geloof wel in economische groei, alleen dan kan een bedrijf zijn continuïteit waarborgen. Als rendement en ESG samengaan, is dat het mooiste.”

Zijn er ook verschillen tussen startups en grote bedrijven?

“Start-ups die zich bezighouden met bijvoorbeeld clean energy zijn met niks anders bezig. Maar bij een sterk hightechbedrijf denken de uitvinders minder over ESG na. Het hangt dan vooral van de persoon af. Wel dragen veel jonge bedrijven bij aan ESG-doelstellingen zonder dat ze er zich van bewust zijn. Corporates hebben vaak een paragraaf over ESG in hun jaarverslag. Hightech start-ups zouden dat ook meer moeten melden.”

Mark van der Heijden

ADVERTORIAL - GESPONSORDE CONTENT

De vraag naar Blended Professionals neemt toe! De beleggingswereld kende voorheen min of meer twee uitersten. Aan de ene kant van het spectrum manifesteerden zich (goede doelen-) financiers die mikten op een vorm van social rendement. Aan de andere kant waren investeerders te vinden die primair een zo hoog mogelijk financieel gewin ambieerden. Het doel heiligde de middelen, desnoods via de wapenindustrie. Nu is de tijd rijp voor nieuwe mengvormen, waarbij afhankelijk van de financiële en sociale rendementsdoelstellingen de optimale financierings / beleggingsstructuur wordt gekozen: blended finance Duurzaam beleggen wordt almaar populairder. Uit een recente studie kwam naar voren dat meer dan een derde van de beleggingsportefeuilles duurzaam of ‘groen’ is. Binnen een paar jaar wordt dat ongetwijfeld de meerderheid. “Waar we van af moeten, is de term impact investing. Of duurzaam investeren. Straks is social rendement structureel onderdeel van beleggingskeuzes, dus heeft het geen toegevoegde waarde meer om daar een aparte benaming voor te hebben”, stelt Marc Hamel, partner van Financial Assets, een toonaangevend Executive Search & Interim Management bureau voor financieel specialisten. Toenemende behoefte Dat Marc Hamel deze trend signaleert in de context van zijn organisatie heeft vooral van doen met de stijging van

Financial Assets

de vraag naar blended professionals. Dus naar mensen die ‘beide werelden’ kunnen verbinden. De wereld van traditionele beleggingsvormen en de wereld van impact investing. “Die laatste wereld is sterk in opkomst, maar heeft een kennis en kunde achterstand op de traditionele beleggingswereld. En juist op dat vlak kunnen blended specialisten van grote betekenis zijn. Er ontstaat een uitdagende wisselwerking tussen een discipline die zich enorm versnelt en professionals die meewillen in die versnelling, maar ook professionaliteit en competentie kunnen brengen.” Sustainable Development Goals (SDGs) Tot slot dan, voordat de traditionele belegger inderdaad de keuze maakt voor impact investing. Waarom is Marc Hamel er dusdanig van overtuigd dat die discipline versneld gaat groeien? Belangrijke aanjager daarbij zijn de SDGs van de Verenigde Naties. Daarbij worden zeventien sociale doelstellingen genoemd die de VN tot 2030 nastreeft, waaronder einde aan armoede, gelijkheid voor mannen en vrouwen en duurzame en betaalbare energie. “Zodoende is een tastbaar framework ontstaan, waardoor investeerders helder en eenvormig over gewenste sociale doelstellingen kunnen communiceren. Met deze blauwdruk weten we precies waarover we praten. Door het creëren van een uniform framework is de kans tot versnelde groei van investeren met zowel financiële als sociale rendementsdoelstellingen duidelijk toegenomen.”

UN Studio Building, 10th Floor

Marc Hamel

Parnassusweg 821

NL-1082 LZ Amsterdam

t: 020 219 1565

www.financialassets.nl

ADVERTORIAL - GESPONSORDE CONTENT

Hoe maatschappelijk verantwoord ondernemen onze organisatie sterker maakt Interview met Linda Wendel, Head of Global Citizenship, Franklin Templeton Investments Wat betekent global citizenship voor Franklin Templeton? Maatschappelijk verantwoord ondernemen op wereldniveau staat centraal in Franklin Templeton’s missie om de ‘s werelds leidende global investment management organisatie te worden. Hoe we opereren als bedrijf, hoe we onze medewerkers behandelen en hoe we ons gedragen in onze communities, is hierbij van groot belang. Wij begrijpen dat dit niet alleen invloed heeft op ons bedrijf, maar ook op onze relatie met potentiële investeerders, klanten en medewerkers. Hoe zetten we dit in bij Franklin Templeton? Factoren die te maken hebben met maatschappelijk verantwoord ondernemen helpen ons een sterkere organisatie te worden, omdat ze de manier waarop we werken bepalen. Ze helpen ons daarom efficiënter te opereren, leiden tot minder risico en zorgen voor

betrokken medewerkers – en ze maken ons een betrouwbare partner. Nu ESG een steeds belangrijker onderwerp voor ons wordt, zowel in ons investeringsproces als bij onze klanten, focussen we ons ook intern steeds meer op ESG-criteria. Kan je ons specifieke voorbeelden geven? Eerder in 2018 kondigden we aan dat we een team geformaliseerd hebben dat zich volledig richt op maatschappelijk verantwoord ondernemen, om nog verder te gaan in ons streven een verantwoorde onderneming te worden. Dit team focust zich onder andere op het ondersteunen van duurzame praktijken, diversiteit en inclusie, data protectie, een sterk bestuur en het verminderen van onze impact op het milieu. We werken actief samen met ESG-analisten, zoals MSCI en Sustainalytics,

en reflecteren op hun bevindingen. Hierop baseren we intern beslissingen gerelateerd aan ecologische, sociale en bestuurlijke kwesties. We nemen ook deel in benchmarking-operaties gerelateerd aan maatschappelijk verantwoord ondernemen, zoals de CDP, voorheen bekend als de Carbon Disclosure Project, die ons op de hoogte houdt van onze ecologische voetafdruk en ons laat weten hoe we onze CO2-uitstoot nog verder kunnen verminderen. Ook hebben we de UN Principles for Responsible Investment getekend, staan we te boek als deelnemer aan 2017 FTSE4Good, en we zijn meermaals opgenomen in de Bloomberg Gender Equality Index. Wij geloven dat deze brede focus zal resulteren in nog veel meer positieve resultaten voor klanten, aandeelhouders, collega’s en de mensen in de samenlevingen waarin we werken.

“Als verantwoorde investeerder willen we een maatschappelijk verantwoorde organisatie zijn. We hebben deze overtuiging verwerkt in de manier waarop we ons organiseren, de manier waarop we met onze klanten werken en de manier waarop we de wereld zien.” – Remco van Dijk, Institutional Sales Director Benelux

ESG en maatschappelijk verantwoord ondernemen gaan hand in hand. Bij Franklin Templeton zien we dat environmental, social en governance (ESG) criteria op de lange termijn bijdragen aan de prestatie van de bedrijven waarin wij investeren. Daarom nemen we deze factoren ook mee in onze eigen acties, wetende dat ESG-criteria niet alleen ons bedrijf beïnvloeden, maar ook invloed hebben op onze relatie met potentiële investeerders, klanten en medewerkers. Als verantwoordelijke investeerder streven we ernaar een maatschappelijk verantwoorde onderneming te zijn, en we hebben deze toewijding meegenomen in de manier waarop we georganiseerd zijn, de manier waarop we met onze klanten werken en de manier waarop we de wereld zien. Hier zijn een aantal voorbeelden van hoe we dit doen:

Onze impact op het milieu minimaliseren In een wereld waarin grondstoffen schaars worden is het ons doel om efficiënter om te gaan met het gebruik van grondstoffen. Daarom hebben we uitgebreide programma’s voor onze energie, afval en recycling, en het gebruik van water. In onze kantoren in Rancho Cordova en Stockton in Californië gebruiken we bijvoorbeeld “cool roof technology” om warm zonlicht buiten te houden, daarom is er minder energie nodig voor airconditioning. In India hebben we ons eigen watermanagement systeem, waarmee we al het water op ons terrein recyclen. Ook hebben we drie waterputten waarin afvalwater opgevangen wordt. Dit wordt vervolgens opnieuw gebruikt voor irrigatie.

Sociale factoren Onze bedrijfscultuur is gericht op waarden en we ondersteunen diversiteit en inclusie, het geven aan goede doelen en we stimuleren onze werknemers om vrijwilligerswerk te doen. Bij Franklin Templeton waarderen we de verschillen tussen individuen en het veelvoud aan perspectieven die deze verschillen met zich meebrengen. We weten dat onze diversiteit ons helpt excellente resultaten en klantenservice te behalen. Om diversiteit en inclusie te stimuleren hebben we binnen Franklin Templeton verschillende, lokale werkgroepen opgesteld, geleid door onze werknemers. Elk jaar erkennen we de medewerkers die een buitengewone bijdrage aan de samenleving hebben geleverd, deze medewerkers nomineren we voor een prijs, gebaseerd op initiatieven binnen de gemeenschap en het geld dat zij hebben opgehaald voor goede doelen. Onze winnaar in 2017 steunde al gedurende lange tijd onderzoek naar kanker en ze heeft hiervoor meer dan 1 miljoen dollar opgehaald. Franklin Templeton heeft toen het prijzengeld gedoneerd aan een goed doel naar haar keuze.

Effectief bestuur Klanten op de eerste plaats zetten, relaties opbouwen, integer werken en goede resultaten leveren, dat zijn de kernwaarden van ons bedrijf. Daarom hebben we gedragscodes om de regels omtrent anti-witwassing, de privacy van onze klanten en veiligheid van data, het loon van leidinggevenden, compliance en risicomanagement vast te leggen. Daarnaast hanteren we ook een ethische gedragscode en hebben we strenge regels wat beloningen betreft. Al onze medewerkers volgen daarom jaarlijks een training zodat zij op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen omtrent deze codes.

Integratie van ESG in onze investeringen In ons investeringsproces worden ESG-criteria altijd meegenomen als we potentiële investeringen beoordelen. We blijven onze manier van denken omtrent ESG-onderwerpen verder ontwikkelen om de manier waarop we deze continu meenemen in onze evaluatie te verbeteren. Bijvoorbeeld wanneer we ESG-criteria integreren bij het ontwikkelen van onze eigen fondsen. Het Templeton Global Macro Team, bijvoorbeeld, heeft recentelijk ESG-gedachtegoed en processen toegepast bij het investeren in staatsobligaties in een duidelijk kader dat onderdeel is van het overkoepelende investeringsmodel. Dit model integreert duurzaamheidsvraagstukken in de lange termijn investeringen, wanneer de investeringscasus geëvalueerd wordt. Onze investeringsteams worden ondersteund door een ESG-team dat zich opstelt als consultant op het gebied van ESG-vraagstukken en de laatste ontwikkelingen binnen deze onderwerpen deelt met de investeringsteams. Op deze manier kunnen ESG-criteria geïntegreerd worden vanaf het begin wanneer we risico’s vaststellen en wanneer we het kapitaal van onze klanten managen. Meer informatie? Afspraak op www.franklintempleton.nl/esg

12 INVESTERINGEN – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

FINTECH RICHT ZICH TOT VERZEKERAARS

Airbnb maakt geen bed zelf op, maar biedt dagelijks miljoenen reizigers onderdak. Uber is de belangrijkste taxidienst ter wereld, maar heeft geen eigen auto op de weg. Ze hebben de gevestigde orde flink weten te verstoren door het toegankelijker maken van producten en diensten.

Foto: Vivat

Witteveen ziet veel mogelijkheden in het gebruik van internet of things (IoT). “Slimme toepassingen in huis detecteren het als er een raam open staat, een leiding lekt of een vreemd persoon voor de deur staat. Ik denk dat verzekeraars de beweging moeten maken van achteraf uitbetalen naar vooraf voorkomen.”

Airbnb en Uber – en de vele andere disruptieve technologiebedrijven – maken slim gebruik van technologie en van een bedrijfsmodel dat de relatie met de klant en de klantbeleving centraal stelt. Kijken we vanuit dit uitgangspunt naar de financiële sector, dan komen we uit bij een sector die fintech wordt genoemd, een samentrekking van financiële technologie.

De grote verzekeraars lopen daarin nog niet voorop, geeft Witteveen toe. “Start-ups kunnen met een oplossing komen voor een deeltje van het geheel. Verzekeraars moeten over het grote geheel nadenken. Corporates zijn wel met een inhaalslag bezig en werken samen met start-ups en scale-ups om hun propositie te versterken.”

De bekendste fintech-bedrijven

vinden we vooral in de hoek van de banken. Adyen bijvoorbeeld, het Nederlandse bedrijf dat in april bekend maakte in 2017 meer dan 1 miljard euro omzet te halen uit het reguleren van online betalingsverkeer. Ook leningen, crowdfunding en beleggingen zijn een geliefd speelveld voor bedrijven.

ondervraagde financiële bedrijven in dit onderzoek, denkt 38 procent dat consumenten voor verzekeringen al gebruik maken van fintech-bedrijven.

Steeds meer richten fintech-bedrij-

“Als je de definitie erop na leest,

ven zich ook op verzekeringen. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het Global FinTech Report 2017 van PwC waarin 52 procent van de verzekeraars aangeeft dat hun markt na de consumentenbanken het meest rijp is voor fintech-bedrijven. Van de

naar wat de klant echt wil.”

Mark van der Heijden Witteveen: “Het businessmodel is volop in transitie. En dat betekent: kijken naar wat de klant echt wil.”

gaat het vooral over het verbeteren en optimaliseren van processen, gebruikmakend van slimme technologie”, zegt Robert Witteveen, innovator bij Vivat, het moederbedrijf van onder meer Zwitserleven en Reaal. “Ik vind

‘Verzekeraars moeten de beweging maken van achteraf uitbetalen naar vooraf voorkomen.’

dat het daarnaast ook moet gaan over het ontwikkelen van nieuwe klantproposities met gebruik van nieuwe technologie.” Het is dan ook logisch dat fin-

tech-bedrijven ook hun oog richten op verzekeraars. “Klanten zien dat het bestaande businessmodel al bijna twee eeuwen bestaat”, vervolgt Witteveen. “Dat businessmodel is als gevolg van opkomende technologie volop in transitie. En dat betekent: kijken

FEITEN Verzekeraars houden de fintech-bedrijven scherp in de gaten. Al 45 procent van de verzekeraars werkt samen met fintechbedrijven, blijkt uit het Global FinTech Report 2017 van PwC. Liefst 84 procent van de verzekeraars verwacht dat de komende drie of vijf jaar te doen. Evenveel verzekeraars zullen hun aandacht vooral richten op data-analyse.

FINANCIËLE TECHNOLOGIE Weten wat fintech voor u zou kunnen betekenen? Op analyseeconomie.nl vindt u nog veel meer artikelen over deze ontwikkeling. ADVERTENTIE

Blockchain: Join the future!

Blockchain is the biggest IT-revolution since the internet.

Masterclass FinTech and Blockchain

Masterclass Smart Contracts

• Everything you didn’t know about the essentials of Blockchain and FinTech

• Hands-on masterclass to apply Smart Contracts in your own industry

• 31 May & 1 June

• 21 & 22 June

ADVERTORIAL - GESPONSORDE CONTENT

BELEGGEN IN CRYPTOCURRENCIES Cryptocurrencies staan bij particuliere en professionele beleggers steeds meer in de belangstelling als beleggingsobject. En niet zonder reden. Negen jaar na de introductie van Bitcoin worden ruim 1.500 verschillende cryptocurrencies verhandeld op online beurzen. De totale marktwaarde daarvan schommelt op dit moment rond 350 miljard euro. Cyber Capital is een Nederlandse vermogensbeheerder die zich als een van de eerste financiële specialisten volledig heeft toegelegd op beleggen in cryptocurrencies. 1. Waarom zou je beleggen in cryptocurrencies? Waar het bij cryptocurrencies in feite om gaat, is de onderliggende blockchain-technologie. Blockchain voorziet in het vrij uitwisselen van waarde, vergelijkbaar met het internet dat voorziet in het vrije verkeer van informatie. En zoals internet sinds haar opkomst in de jaren negentig heeft gezorgd voor revolutionaire innovaties, verwachten wij dat blockchain-technologie ook dergelijke disruptieve innovaties teweeg zal brengen in de komende jaren. Bij blockchain denkt men doorgaans meteen aan Bitcoin. Maar wat de meeste mensen niet weten is dat er inmiddels meer dan duizend verschillende cryptocurrencies, ook wel tokens genoemd, bestaan. Deze tokens hebben stuk voor stuk hun eigen karakteristieken en functionaliteiten. Blockchain-technologie maakt het mogelijk om waarde digitaal uit te drukken en vrij uit te wisselen. Dit is een revolutionaire vinding omdat wanneer je iets van waarde digitaal opslaat, er altijd het risico bestaat van valse kopieën. Iets dat is opgeslagen in de blockchain kan niet worden vervalst, de opgeslagen gegevens zijn onveranderlijk. Daarom is de technologie uitermate geschikt voor het opslaan van waarde. Wereldwijd zijn allerlei bedrijven bezig met het ontwikkelen van nieuwe innovatieve diensten en producten gebaseerd op deze nieuwe technologie. We staan nog maar aan de vooravond van de ontwikkelingen. Daarom verwachten wij een enorme groei in deze markt. En dat is waarom cryptocurrencies als belegging interessant zijn. 2. Maar wat hebben cryptocurrencies dan precies met blockchain te maken? Dat hangt samen met het decentrale karakter van blockchains. Blockchain-technologie brengt, naast de digitale opslag en vrije uitwisseling van waarde, namelijk ook met zich mee dat er hierdoor geen behoefte meer is aan een centrale partij die de transacties verifieert en autoriseert, zoals banken dat nu nog doen. Transacties hoeven dus niet langer centraal te worden beheerd. Dit noemen we een decentraal systeem. Cryptocurrencies kunnen verschillende typen van waarde vertegenwoordigen, bijvoorbeeld aandelen van een bedrijf. In zo’n geval kun je een cryptocurrency zien als een aandeel in een decentraal bedrijf dat is gebouwd op een decentrale blockchain, zoals bijvoorbeeld Bitcoin of Ethereum. De cryptocurrency kan dan ook periodiek dividend uitkeren. En vergelijkbaar met een aandeel zal de koers van de cryptocurrency fluctueren met de prestaties van het decentrale bedrijf, project of dienst. 3. Wat voor beleggingsstrategie hanteert Cyber Capital? Cyber Capital beheert een gedifferentieerde portefeuille bestaande uit meer dan 50 cryptocurrencies en doet haar beleggingen op basis van fundamentele analyse. Dat betekent dat wij een cryptocurrency eerst helemaal doorgronden alvorens erin te investeren. Zoals gezegd zijn er tegenwoordig meer dan 1.500 tokens in omloop en daar komen er iedere dag tientallen bij. Dat zijn geenszins allemaal waardevolle projecten. Het is de kunst om de pareltjes er tussenuit te vissen. Onze filosofie is dat een goed project op termijn in waarde zal gaan stijgen. Dat is ook de reden dat wij onze investeerders een termijn van 3 tot 5 jaar aanraden.

Door onze vergaande specialistische kennis zijn wij in staat te beoordelen of de technologie van een cryptocurrency goed in elkaar zit. We kijken dan bijvoorbeeld naar het governance-model en de mate van decentralisatie. Maar ook kijken we naar meer klassieke vraagstukken, zoals de waardepropositie; zal er op termijn überhaupt wel vraag zijn naar wat de specifieke cryptocurrency beoogt te creëren? Wij zijn dus geen handelaren, gaan niet short en volgen ook geen index. We beschikken over een heel aantal crypto-specialisten uit verschillende disciplines. Blockchain-kennis is de toegevoegde waarde van Cyber Capital en dat zou zich op termijn moeten vertalen in een goed rendement. Afgelopen jaar om precies te zijn 5923%. De gehele cryptomarkt deed toen zo’n 2300% (CRIX). Cyber Capital heeft de markt toen dus met 150% verslagen. 4. Waarom investeren via een fonds? Hoewel er steeds meer mensen zijn die zelf cryptocurrencies bezitten, is succesvol beleggen toch echt iets anders. Onze cliënten hebben eenvoudigweg de tijd niet om continu de markt te volgen. Onze portefeuille bestaat uit meer dan 50 verschillende crypto’s. Dat in je eentje bijhouden is welhaast onbegonnen werk. Daarnaast moet je goed nadenken over beveiliging. Cryptocurrencies zijn, net zoals cash geld, namelijk echt weg als je ze kwijt bent. Omdat er bij de opslag of transactie geen bank meer betrokken is, kan je ook bij niemand terecht als je iets kwijt bent of als er iets is misgegaan. Beveiliging is dan ook een van de primaire aandachtspunten van Cyber Capital. Wij gebruiken de meest geavanceerde technieken om onze cryptocurrencies op te slaan. Voor meer dan 80% van onze assets onder beheer geldt dat ze zijn opgeslagen in cold storage. Dat betekent dat het praktisch onmogelijk is om hier via de digitale weg ongewenst toegang toe te krijgen. Ook voorziet het fonds in een hoge mate van gemak. Beleggers kunnen bij ons eenvoudig met euro’s instappen, wij doen vervolgens de rest. Met onze wekelijkse in- en uitstapmomenten (iedere woensdag) verschaffen wij onze beleggers maximale liquiditeit. 5. Wie zijn jullie beleggers? Dat zijn zowel particuliere als professionele beleggers die bereid zijn minimaal 100.000 euro bij ons te investeren. Het zijn zij die doorzien dat dit wel eens een interessante beleggingsklasse zou kunnen worden. Doorgaans zie je dat ze een deel van hun beleggingsportefeuille in cryptocurrencies willen onderbrengen. Op basis van de historische cijfers is dat overigens beslist geen gek idee gebleken. Het afgelopen jaar hebben cryptocurrencies aanzienlijk beter gepresteerd dan iedere andere beleggingsklasse. Ook vertonen ze een enorm lage correlatie met meer klassieke beleggingsobjecten, wat ze aantrekkelijk maakt als diversificatie voor iedere beleggingsportefeuille. Mochten mensen daar vragen over hebben dan zijn ze van harte welkom om eens langs te komen. Dat kan uiteraard op basis van een persoonlijk gesprek, maar ook organiseren wij maandelijkse informatieavonden op ons kantoor in Amsterdam. Geïnteresseerden kunnen zich via onze website inschrijven, dan krijgen ze van ons zowel de fondsdocumentatie als een uitnodiging voor een informatieavond.

14 PROFIEL INVESTERINGEN – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

‘IEDERE GENERATIE HEEFT RECHT OP ZIJN EIGEN CRISIS’ Oude auto’s en stenen. Dat zijn de favoriete beleggingsobjecten van Jort Kelder. Maar het maakt Kelder niet zozeer uit waar je in belegt, als je maar belegt. “Het zou heel goed zijn als iedereen gaat beleggen, omdat het mensen verbindt met het bedrijfsleven, de motor van onze welvaart.”

Hij belegt zelf nauwelijks in aande-

len, omdat hij vindt dat je te weinig controle over je geld hebt in een beursgenoteerd bedrijf. En over die controle gesproken, die is belangrijk voor Jort Kelder, oud-hoofdredacteur van Quote. Uitbesteden aan een vermogensbeheerder is voor de televisiepersoonlijkheid een no-go, want “ik blijf het liefst zelf aan de knoppen”. Zijn geld zit vooral in stenen, specifiek in de grachtengordel. Daarnaast zit er volgens de oud-hoofdredacteur van Quote iets te veel van zijn cash in “mooie, ouwe karren. Dat leek de afgelopen jaren lucratief, maar de verhandelbaarheid van klassieke auto’s is minder makkelijk dan van een aandeel of een huis.” Wat was uw eerste belegging?

“Oeps, dat weet ik niet heel zeker, maar ik denk ergens in de jaren tachtig allerlei opties omdat ik het spannend vond om te speculeren. Kleine bedragen hoor, ik studeerde nog, het stelde weinig voor.” Wat was uw grootste klapper? Waar heeft u het meeste aan verdiend?

“Value8, waar ik ooit instapte omdat ik vol vertrouwen had in Peter Paul de Vries. Ik mag hem, maar had uiteraard nooit kunnen voorzien dat deze oud-woordvoerder der particuliere beleggers het zelf tot omstredenheid zou schoppen. Gelukkig stapte ik tijdig uit en heb ik zo’n verdubbeling van de waarde gepakt.” Is beleggen weggelegd voor iedereen?

“Het zou goed zijn als iedereen gaat beleggen, omdat het mensen verbindt met het bedrijfsleven, de motor van onze welvaart. Nu hebben we een partij als 50+ die risico’s in de rente en de koersen willen negeren en de uitkeringen aan ouderen wil verhogen, ongeacht beleggingsresultaten. Kortzichtig en asociaal, vooral jegens de jongere generatie die straks uit een lege honingpot moet likken. Het zou ook goed zijn voor al die types die menen dat je recht hebt op een vaste baan en lifetime employment: investeer je in een bedrijf, dan kom je er achter dat rendement niet vanzelfsprekend is, dat sommige bedrijven failliet gaan en anderen unicorns worden.” Wat zijn uw gouden tips voor de beginnende belegger?

“Geloof niet in sprookjes, kijk naar de persoon van de topman en kijk vooral naar lange termijn verschuivingen in consumentenvoorkeuren. Gok je op bedrijven en producten die aan de goede kant van de geschiedenis staan, dan zit je op langere termijn altijd goed.” Impact beleggen is een hot issue: zit er volgens u ook een ‘sociale’ kant aan het beleggen?

“Prima, dat impact beleggen. De zachte kant van het kapitalisme, da’s weer eens wat anders dan het korte termijn denken van de meeste Angelsaksisch geleide bedrijven. De grote jongens van Vanguard en Blackrock stellen zich activistischer

op ten aanzien van maatschappelijke doelen. Ik heb ook meegedaan aan een clubje als Follow This, die door te stemmen op de algemene vergadering van aandeelhouders van Shell het bedrijf van fossiel naar duurzaam willen duwen.” Waar zou u nooit in beleggen? En waarom niet?

“Vooral niet in bedrijven die geleid worden door zo’n ouderwetse, hiërarchische grijze duif aan de top die voornamelijk bezig is met z’n eigen ego projecten. Als je vijf jaar later terugkijkt zit de onderneming dan meestal diep in de problemen.” Oud-toezichthouders Hans Hoogervorst en Nout Wellink waarschuwden onlangs voor een nieuwe crisis. Ze hebben het over zeepbellen op de aandelenbeurzen en vastgoedmarkten. Deelt u die angst?

“Uiteraard, er komt zeker een crisis als gevolg van de ontsporende schulden in de wereld en meer specifiek vanwege het krankzinnige beleid van Draghi en zijn Europese Centrale Bank. Politici en centrale bankiers hebben de uitslaande brand van 2008/2009 bezworen door het vuur met massa’s benzine te smoren. Maar de veenbrand smeult, de schulden zijn alleen maar gegroeid en kunnen alleen bezworen worden door de rente kunstmatig laag te houden. Zodra de rentes omhoog gaan, wat je nu al in de VS ziet gebeuren, gaan de bonnetjes oplopen en zullen Italië en de andere zwakke broeders weer

wankelen. Maar goed, voorlopig zien de meeste cijfertjes er nog gezellig uit, dus laten we nog even genieten van het feestje.” Heeft Nederland iets geleerd van de vorige crisis?

“Niets. Er zijn archiefkasten vol nieuwe regels geschreven en de kapitaalseisen voor banken zijn aangescherpt, maar echt gesaneerd is er niet. Nu ja, hoort erbij. Iedere generatie heeft recht op zijn eigen crisis.” Heeft u iets geleerd van de vorige crisis?

“Ook niet echt. Ik heb er wel meer inzicht door gekregen en mijn overtuiging is er door gesterkt, maar intussen heb ook ik tegen een te verwaarlozen rente bijna 2 miljoen bij de bank geleend voor een flatje in de stad. Het geeft maar aan: ook al weet je als individu dat het dom is en principieel fout, als je in de stad wilt wonen zit er weinig anders op dan meedoen aan de gekte.” U moet kiezen: beleggen in bitcoins of euro.

“Lastige keuze, want beiden vrij stuurloos. Ik zou eerder voor een andere cryptomunt gaan dan de bitcoin. Maar dan nog: de eurozone is inherent instabiel, maar vergeleken met de volatiliteit van de cryptovaluta is het een baken van rust. Dus, met tegenzin, de casinomunt van Mario D.” Bent u inmiddels wel fan van ‘onze’ munt?

“Ach, ik erken dat de euro voor ons exporterend bedrijfsleven een zegen is. Zowel door het gemak van betalen als de ondergewaardeerde koers. Maar wie zich verdiept in de muntunie weet dat er maar twee opties zijn. Of volledig politiek en financieel integreren, of eruit en terug naar een andere munt, bijvoorbeeld de ‘neuro’.” En wat wordt het?

“Optie 1, omdat er zoveel politiek kapitaal in de euro zit dat regeringsleiders niet de verantwoordelijkheid nemen om zoiets op te blazen. Uiteraard hoop ik wel dat de leiders dan eerlijk zijn over de consequenties, namelijk een nog veel hardere hervorming van de Zuid-Europese economieën, wat ik niet snel zie gebeuren. Plus het afschrijven van honderden miljarden aan schulden en het aangaan van een permanente schuldenunie die ons land ergens tussen de 5 en 20 miljard per jaar extra gaat kosten. Dat is de prijs die een gekunstelde Europese eenheid kost, al betwijfel ik of burgers zo’n belastingverhoging zullen pikken. Vandaar dat politici creatieve versluierende teksten zullen spuien om die bittere pil te verhullen. Het is niet anders.” Jerry Huinder

BELEGGEN ALS DE BESTE Op analyseeconomie.nl vindt u nog veel meer interessante artikelen over beleggen en leest u waar andere experts zoal in investeren. ADVERTENTIE

De vereniging Vastgoed Belang is de brancheorganisatie voor

kleine en grote particuliere investeerders en beleggers in Vastgoed met ongeveer vijfduizend leden. Doel is het behoud en/of verbetering van het rendement van het particuliere vastgoed. Of het nu gaat om één verhuurde woning of grote portefeuilles met woningen, kantoren, winkels en ander bedrijfsruimtes,

Vastgoed Belang staat pal voor uw belang als verhuurder van vastgoed. Zo behartigen wij uw belangen door landelijk, regionaal en lokaal te lobbyen. Vastgoed Belang heeft decennia lang actie gevoerd tegen de oneerlijke concurrentie van met belastinggeld ondersteunde woningcorporaties. Dat heeft bij het vorige kabinet tot succes geleid. Woningcorporaties mogen zich sinds de invoering van de nieuwe Woningwet 2015 alleen nog bezighouden met huisvesting van huishoudens met de laagste inkomens. Een eerste stap is gezet op weg naar een betere balans in de woningmarkt. Het investeringsklimaat voor particuliere woningverhuurders is verbeterd. De particuliere huurwoningsector

groeit voor het eerst sinds decennia weer. De vereniging blijft strijden voor het volledig vrij maken van de particuliere huurwo-

ningsector van het ingewikkelde woningwaarderingssysteem en de verhuurderheffing.

Particuliere eigenaren van verhuurd vastgoed staan voor een enorme verduurzamingsopgaven. Vastgoed Belang onderkent het belang van deze verduurzamingsslag. In de huur-

sector moet dat een zaak zijn van huurders en verhuurders samen. Voor bestaand vastgoed is dat echter vaak complex. Vastgoed Belang staat voor “investeren moet renderen”. Dat geldt ook bij verduurzaming. Met deze boodschap neemt Vastgoed Belang deel aan de vele overleggen waar momenteel verduurzamingsbeleid wordt gemaakt. Binnen de vereniging is een task-force verduurzaming gevormd uit leden van de vereniging. De task-force houdt zich bezig met het zoeken naar praktische, betaalbare en werkbare oplossingen voor de belemmeringen die kunnen ontstaan bij verduurzaming. Individuele leden kunnen daarnaast onder meer gebruik maken van de juridische service van de eigen juristen van

Vastgoed Belang, het cursusaanbod en modelovereenkomsten voor het verhuren van hun vastgoed.

Wie vastgoed verhuurd doet er verstandig aan zich aan te sluiten bij Vastgoed Belang! https://www.vastgoedbelang.nl/aanmelden-lidmaatschap/

“investeren moet renderen” ing. Co Koning MRE directeur beleid

PROFIEL INVESTERINGEN – ANALYSEECONOMIE.NL 15

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: Marte Visser

FEITEN

Jort Kelder is oud-hoofdredacteur van het zakenblad Quote. Hij is een graag geziene gast bij talkshows, zelf zit hij het liefst bij Eva Jinek. Daarnaast is hij oprichter/eigenaar van 925.nl, website voor ‘de betere kantoorknuppel’ en is hij zeer actief als dagvoorzitter en spreekstalmeester. Met dat laatste, plus zijn JORT Collection @Suitsupply, verdient hij zo’n 75% van zijn inkomen. In het nieuwe tvseizoen treedt Kelder op als presentator van Buitenhof.

ADVERTENTIE

ERVAAR DE LUXE

VAN EVEN HELEMAAL NIETS... • Mogelijkheid tot door Piet Boon ontworpen watervilla. • Luxe Harbour club met horeca, wellness en jachthaven. • In Zuid-Nederland op de grens van Zeeland/Noord-Brabant en nabij Antwerpen. • Aankopen voor eigen gebruik of als belegging. • Interessante ﬁnancieringsmogelijkheden met marktconforme rentetarieven. • Financiering mogelijk tot 75% van de marktwaarde. * Prijzen woningen v.a. € 371.250,- v.o.n. excl. btw (incl. eigen grond) Prijzen hotel-appartementen v.a. € 217.500,- v.o.n. excl. btw

OPEN HUIS

verkoop LUXE HOTEL-

zondag 20 mei

APPARTEMENTEN (reeds 45% verkocht)

B O U W G E S TA R T

RENDEMENT GARANTIE 5%*

& VAAR MEE OP ONZE RIB!

kom dit weekend kijken

(11.00 - 16.00 uur) Oesterdam 3, Tholen

verkoop-oesterdam.nl

tel. 0166 - 60 46 97

Parkadres: Oesterdam 3, Tholen | verkoop-oesterdam.nl | tel. +31 166 - 60 46 97

16 INVESTERINGEN – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

BEURSKOERS NIET BEOORDELEN OP 1 DAG

De rente op spaargeld is nagenoeg nul procent. Beleggen kan dan een prima alternatief zijn.

Foto: IEX

Oudere spaarders zullen zich wellicht nog kunnen herinneren dat de rente eind jaren zeventig boven de tien procent lag. Dat lijkt om te likkebaarden, maar daarbij geldt de nuance dat de inflatie in die periode eveneens hoog opliep. Aan het einde van de jaren tachtig schoot die, net zoals de spaarrente, door de tien procentgrens. Sterker nog, dat was nog meer dan de rente op dat moment. We leven nu in een periode dat de inflatie juist erg laag ligt. Dus linksom, of rechtsom, profiteren van rente op een spaarrekening is er eigenlijk amper bij.

Peter Siks is behalve beleggerstrai-

ner bij BinckBank tevens (co-)auteur van de boeken Beleggen is niet eng en Beleggen voor Dummies. Via verschillende media, onder andere via de community Beleggen.nl, benadrukt hij dat beleggers behalve in aandelen tevens moeten spreiden in categorieën. Want stel: je belegt uitsluitend in bedrijven uit de bancaire sector. Als er daarbinnen iets mis gaat, dan is de kans groot dat je dit terugziet in de beleggingen.

Wat vroeger ook als zekerheid gold

voor rendement op spaargeld: staatsobligaties. Zeker wie de bereidheid had om zijn geld voor langere tijd vast te zetten, kon op een hogere rente rekenen. Langere tijd betekent in deze context echt lang, tot zelfs dertig jaar. Ook dat feest is echter over. De rente op staatsobligaties heeft ondertussen eveneens een forse deuk opgelopen. Beleggen in aandelen lijkt daarmee de meest voor de hand liggende optie. Zelfs een zeer laag rendement betekent dat de spaarder er meer aan over houdt dan aan sparen via een bank. Tegelijkertijd kan beleggen in aandelen natuurlijk ook verlies opleveren. “Ik ben een aandelenman, dus ik ben misschien

ook een lager rendement niet valt uit te sluiten. “Voor wie een mooie som geld wil sparen voor kinderen of kleinkinderen is een gespreide beleggingsportefeuille een ideale oplossing. Dan is er de zekerheid van rendement gekoppeld aan een relatief klein risico.”

Ander accent: verdeel in tijd. Nie-

Ingberg: “Alleen op de langere termijn is er ‘rendementszekerheid.”

niet helemaal objectief, maar toch is het evident dat beleggen zeker op langere termijn duidelijk meer rendement oplevert dan geld op een spaarrekening”, constateert Nico Inberg, verbonden aan IEX (‘van beleggers voor beleggers’). Hij heeft ruim twintig jaar ervaring op de beurs als partner van verschillende handelshuizen. Inberg rekent het even nuchter voor.

Gemeten over een langere termijn, uitgesmeerd over de afgelopen decennia, heeft de beurs een rendement gehaald van zeven procent.

‘Beleggen levert zeker op langere termijn meer rendement op dan geld op een spaarrekening.’ Daar zaten jaren bij van plus tien en min tien, maar dat tijdseffect moet je er uit laten. “Je moet het resultaat van beleggen niet beoordelen op

1 dag beurskoers. Je hebt er een zekere vorm van geduld voor nodig. Alleen op de langere termijn is er ‘rendementszekerheid’.” Dat gezegd hebbende, wat moet je

daar dan mee? Spreiden. Dat is het meest afdoende antwoord. De markt kent tal van beleggingsportefeuilles waarbij de inzet gespreid wordt verdeeld over verschillende aandelen. Daarbij is bovendien te kiezen voor mogelijkheden als defensief, neutraal en offensief. Bij die laatste variant bestaat er meer kans op hoger rendement, terwijl

mand weet wanneer hét moment is om aandelen te kopen. Dus leg niet eenmalig een groot bedrag in, maar beleg periodiek verspreid over periodes. Wie maandelijks een bedrag inlegt, koopt uiteindelijk in tegen een gemiddelde aankoopkoers. Hugo Schrameyer

SPREIDEN EN GEDULD HEBBEN Bij het beleggen is geduld van groot belang, maar op de langere termijn levert het zeker rendement op. Meer weten? Kijk dan op analyseeconomie.nl. ADVERTORIAL - GESPONSORDE CONTENT

De D’s van duurzaamheid Bij BNP Paribas Asset Management betekent duurzaamheid verantwoording nemen – als belegger ten aanzien van de klant, als belegger ten aanzien van de onderneming waarin wordt belegd, als werkgever ten aanzien van de eigen beleggers en ander personeel en als een asset manager die opereert in een wereld in verandering en die daaraan een verantwoorde bijdrage wil leveren. Het onderschrijven van duurzaamheid betekent een commitment durven maken. De ‘d’ van duurzaamheid en van durven gaan volgens ons goed samen.

Impax Asset Management • 20 jaar ervaring met beleggingen in milieu gerelateerde markten • Beleggingen voor de lange termijn • Focus op verantwoord beleggen en verantwoord ondernemen

• durven verdiepen bij de analyse – zo werkt BNP Paribas Asset Management nauw samen met partner Impax Asset Management; wordt bij de selectie van beleggingskansen voor het overgrote deel de analyse in-house gedaan en niet alleen externe data vertrouwd; wordt de analyse uitgevoerd door twee analisten – één voor de beoordeling van de duurzaamheidkarakteristieken van een onderneming en één voor de financiële aspecten

• durven aanspreken – geen houding van beleggen en niet meer naar omkijken, maar de gekozen belegging regelmatig tegen het licht houden en als belegger het management op het duurzame spoor houden; actief milieu-, maatschappijen mens-gerelateerde kwesties (ESG-issues) durven aankaarten tijdens aandeelhoudersvergaderingen, maar bv. ook één-op-één meetings, om de langetermijn-performance van het bedrijf en daarmee de beleggingen te verbeteren

Voorbeeld 1: Beleggen in een producent van hoogefficiënte isolatiematerialen die zo bijdraagt aan energiebesparing en CO2-reductie? Niet als het productieproces zoveel CO2-uitstoot met zich meebrengt dat er ten opzichte van de klimaatwinst van het product per saldo alleen een negatieve CO2-bijdrage overblijft.

• durven beleggen - verantwoorde beleggingsrisico’s nemen op basis van grondig eigen onderzoek en analyse door een stabiel team van specialisten zowel van Impax als van het Sustainability Centre binnen BNP Paribas Asset Management

• durven kiezen – gedegen keuzes maken met oog voor alle relevante financiële en niet-financiële aspecten

Voorbeeld 2: Beleggen in zalmproductie in Chili of Noorwegen als bijdrage aan een duurzame oplossing voor de stijgende wereldvraag naar voedsel? In Noorwegen: beter toezicht; bijna geen antibioticagebruik; beleid tegen genetisch gemanipuleerde diervoeding; solide ondernemingen; hoge zalmprijzen.

BNP Paribas Asset Management • Stemrecht uitgeoefend op bijna 1 500 jaarvergaderingen* • Commitment sinds 2002 tot het nemen van praktische maatregelen tegen klimaatverandering • Publicatie van de CO2-footprint van 100 aandelenfondsen* *In 2017

Ons doel: op geloofwaardige wijze duurzame waarde voor beleggers creëren met beleggingsproducten die niet alleen oog hebben voor duurzaamheid, maar duurzaamheid ook “durven doen”. Meer weten over duurzaamheid bij BNP Paribas Asset Management? https://sri.bnpparibas-am.nl/

Deze advertentie is uitgegeven door BNP PARIBAS ASSET MANAGEMENT Nederland N.V. (adres: Postbus 71770, 1008 DG Amsterdam). Voordat u investeert in enig financieel instrument dient u het prospectus alsmede de Essentiële Beleggersinformatie (EBi) met informatie over het product, de kosten en de risico’s te lezen. Het prospectus, de EBi alsmede overige informatie zijn verkrijgbaar op de website. De in deze advertentie opgenomen opinies zijn het oordeel van BNP PARIBAS ASSET MANAGEMENT Nederland N.V. op het gespecificeerde moment en kunnen worden gewijzigd zonder voorafgaand bericht.

ADVERTORIAL – GESPONSORDE CONTENT ADVERTORIAL - GESPONSORDE CONTENT

Oneplanetcrowd voor een positieve toekomst Veel particuliere beleggers vinden investeren in start-ups en scale-ups lastig. Terwijl dat tegenwoordig echt wel meevalt. Via crowdfunding is het mogelijk om ook met kleinere bedragen al mee te doen met investeringen die anders alleen voorbehouden zijn aan institutionele beleggers, fondsen of angel investeerders. Maar hoe doe je dat dan? En in welke veelbelovende bedrijven kun je investeren? Via het duurzame platform Oneplanetcrowd investeren inmiddels meer dan 25.000 particulieren voor een totaalbedrag van dertig miljoen euro in 192 ‘gamechanging’ ondernemingen, zorgvuldig door Oneplanetcrowd voorgeselecteerd. Together we fund the future Een community van gamechangers, dat wil Oneplanetcrowd zijn. En die steeds groter maken. Oneplanetcrowd wil ondernemers die sociale of maatschappelijke impact maken, koppelen aan een betrokken crowd. ”We zeggen niet voor niets Together we fund the future,” zegt Laura Rooseboom, oprichter van het duurzame platform. ”Dat betekent crowdfunding voor ondernemers én investeerders die een verschil in de samenleving willen maken. Onze ondernemers bieden investeerders, groot én klein, een aantrekkelijk financieel rendement. Met de hulp van de investeerders zetten de ondernemers weer de volgende stap.” Zwaar selectieproces voor ondernemers Rooseboom en mede-oprichter Coenraad de Vries begonnen Oneplanetcrowd in 2012 vanuit het duurzame investeringsfonds StartGreen. Hun financiële achtergrond in de fondsenkant (Rooseboom) en venture capital (De Vries) namen zij mee. Rooseboom: “Wij wilden investeringskansen die normaal gesproken alleen beschikbaar zijn voor fondsen of institutionele beleggers toegankelijk maken voor particuliere

investeerders, de crowd.” “Door onze achtergrond kijken we toch wel strenger naar ondernemers,” vult De Vries aan, “De ondernemer die voor crowdfunding in aanmerking wil komen moet een behoorlijk zwaar selectieproces doorlopen. Ga maar na, zo’n tien procent van de ondernemers komt uiteindelijk succesvol door de selectieprocedure.” Grote variëteit De bedrijven die Oneplanetcrowd uiteindelijk op haar platform plaatst, zijn vrijwel allemaal toonaangevend. Via Oneplanetcrowd kwam fietsenmerk Van Moof aan groeigeld. En ook de zoekmachine voor gevonden voorwerpen iLost, duurzaam wasmiddelenmerk Seepje, producent van duurzame producten op zonne-energie Waka-Waka, het van biologisch katoen gemaakte maandverband Yoni en vele andere aansprekende bedrijven zijn via dit platform gefinancierd. Een andere speerpunt van het platform wordt gevormd door duurzame projecten in energie en vastgoed. In april dit jaar werd een biogasproject gefinancierd voor het familiebedrijf Van Eijck en eerder dit jaar een zonnepanelenpark

in Apeldoorn. Ook werd al meegewerkt aan een Europees, grensoverschrijdend project: ook zonnepanelen, maar dan langs de Franse Route de Soleil. Kortom, er is een enorme variëteit in projecten waarin geïnvesteerd kan worden: van generaties oude familiebedrijven tot duurzame energieprojecten en snelgroeiende disruptieve scale-ups. Op de website zijn via de directe link: www.opc.to/investeer de actuele projecten te vinden. Volwaardig investeren vanaf € 250 Crowdunding is een relatief makkelijke manier om in te stappen als particulier, voor een laagdrempelig bedrag. Oneplanetcrowd, waar je al vanaf € 250 volwaardig meedoet als investeerder, heeft binnen de crowdfundingwereld een unieke propositie opgebouwd. Alle bedrijven die bij Oneplanetcrowd groeigeld of projectfinanciering ophalen, zijn in eerste instantie beoordeeld op het financieel rendement. Daarnaast zijn ze allemaal gericht op één of meer van de 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelen, zoals gedefinieerd door de Verenigde Naties.

Bij Oneplanetcrowd kies je zelf Laura Rooseboom: “Investeren is kiezen waar je in gelooft. Daarbij moet je natuurlijk wel goed kijken naar het risicoprofiel dat bij jou past, dat vinden wij heel belangrijk. Leningen aan MKB-bedrijven hebben een gemiddeld risico. We letten bij deze leningen goed op de cashflow van de onderneming, zodat leningen op basis van realistische voorspellingen ook echt kunnen worden terugbetaald. Converteerbare leningen, waarbij je aandeelhouder van een kansrijk groeibedrijf kunt worden, hebben het hoogste risicoprofiel, maar ook kans op hoog rendement. Alleen echt snel groeiende bedrijven komen in aanmerking voor deze manier van crowdfunden. Bij Oneplanetcrowd hebben de leningen aan energie- en vastgoedprojecten het laagste risicoprofiel. Wij raden altijd aan om geld over meerdere leningen en converteerbare leningen te spreiden.”

Whatsapp service Iedereen die updates wil ontvangen van nieuwe investeringskansen bij Oneplanetcrowd, kan zich aanmelden voor updates via e-mail of via een WhatsApp service. Dat laatste kan door de tekst ‘OPC aan’ via WhatsApp te sturen naar: + 31 6 57 34 92 57. Voor de e-maildienst is een aanmeldscherm te vinden op de website: www.opc.to/investeer

18 INVESTERINGEN – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

NEDERLAND, DURF TE INVESTEREN Als de overheid en het bedrijfsleven elkaar vinden, is alles mogelijk.

Foto:VNO-NCW

Foto: Fotolia

De ondernemersorganisaties denken

Vaak gaat Hans de Boer mee als

namelijk groot. “Dan praten we ook over de cultuur van het land”, vertelt De Boer. “We hebben behoefte aan een paar grote projecten. Bijvoorbeeld Schiphol op zee of een nieuw openbaar-vervoersysteem. Laat zien dat Nederland het kan.”

missieleider met handelsmissies. “En elke keer”, vertelt de voorzitter van ondernemersorganisatie VNONCW, “worden de Deltawerken erbij gesleept. Dit zijn ondertussen investeringen van 50 tot 60 jaar oud.” Hij wil maar zeggen, Nederland mag wel weer eens wat durf tonen.

Dat heeft zowel zijn effect in het bui-

“Natuurlijk, Nederland staat er heel

goed voor, op allerlei gebieden”, vervolgt hij. “Op internationale ranglijstjes, van concurrentiekracht en ondernemersklimaat tot geluk, staat Nederland hoog in de top. Nederland heeft ook buitengewoon gezonde financiën; een overschot op de begroting en een schuldquote die ver beneden Europees niveau ligt.” Daarmee is de Nederlandse toppositie in de toekomst niet gegarandeerd. “We zien op bepaalde punten dat het speelveld verandert”, zegt De Boer. “De Nederlandse infrastructuur zit vol. We zijn verwend door aardgas en fossiele brandstoffen, maar moeten naar energiezuinige en duurzame systemen. Al staan we er wat digitalisering betreft goed voor, als je ziet wat gaat komen, Artificial Intelligence, kan dat wel beter. Zo is NL Next Level tot stand gekomen.” Het programma NL Next Level

is opgesteld door VNO-NCW,

samenleving goedkoper uit.”

De Boer: “We hebben behoefte aan een paar grote projecten. Laat zien dat Nederland het kan.”.

‘Publiek geld dient om de risico’s af te zwakken, privaat geld om de terugverdientijd te versnellen.’ MKB-Nederland en LTO Nederland. Daarin vinden we een toekomstvisie op Nederland inclusief de bijbehorende investeringen in onder meer de kennissector, energietransitie en – nieuw voor Nederland – een nationale financieringsinstelling waarin overheid

en particuliere investeerders elkaar vinden. Dit moet allemaal bijdragen aan

hogere publieke en private investeringen in onze toekomst, stelt De Boer. “Van ons bbp gaat 18 procent naar het verdienvermogen van ons land – en dan neem ik onderwijs daar ook al in mee. Dat was vroeger 30 procent. Stel je nu eens voor dat we 1 procent BNP extra per jaar besteden aan ons verdienvermogen; dat is zo’n 7,5 miljard euro. Dat is maar een kleine ombuiging om te investeren in het land.” De combinatie publieke en private

investeringen – blended finance genoemd – is vrijwel nieuw voor Nederland. De Boer vindt echter dat de samenwerking nodig is. “Het

publiek geld dient om de risico’s af te zwakken en het privaat geld om de terugverdientijd te versnellen. NL Next Level staat er helemaal bol van en met een kleine publieke bijdrage trek je privaat enorme bedragen los.” In het regeerakkoord is met de

investeringsinstelling gelukkig een eerste stap in deze richting gemaakt, maar het gaat De Boer niet ver genoeg. ‘Verkeerde zuinigheid’ noemt hij deze houding. De kosten gaan nu eenmaal voor de baat uit. “We zeggen: doe het nu! En span ook privaat geld voor het karretje. Dat is er in ruime mate bij bijvoorbeeld pensioenfondsen, als we kunnen garanderen dat er een rendement wordt gemaakt op het geld. Uiteindelijk ben je als

tenland als in Nederland. Niet weer hoeft De Boer dan in het buitenland te vertellen over de Deltawerken. “We moeten daar weer een paar grote en door de markt gedragen projecten aan toevoegen om te laten zien dat we dat ook nu nog durven. Zo zet je een land neer naar het buitenland toe”, zegt De Boer. “Aan de gemiddelde Nederlander laat het zien dat we onze rijkdom durven investeren in gedurfde projecten voor de toekomst. Het laat zien dat er een andere wind waait, in plaats van elkaar de maat te nemen. We zetten het land neer voor onze kinderen en kleinkinderen en maken het land sterker.” Mark van der Heijden

NEDERLAND KAN HET Door te investeren kunnen we in Nederland mooie dingen realiseren. U leest er meer over op analyseeconomie.nl. ADVERTENTIE

Werken aan een duurzamere toekomst met zonneparken

• Investeer duurzaam • Investeer in Powerfield vanaf € 100.000,• 5,5% looptijd 3 jaar.

Voor meer informatie: 075 760 04 06 of investeren@powerfield.nl

Duurzame woningbouw biedt investeerders voordelen In 2007 begon bouwbedrijf Dura Vermeer met het ontwikkelen van duurzame, nul op de meter woningen. Het begon met huizen zonder gasaansluiting en cv-ketel, maar is inmiddels uitgegroeid tot volledige wijken waarin de gehele energieopwekking duurzaam verloopt. Het verbruik en de opwekking zijn gelijk. Het bouwconcern staat begin juni onder het motto “Hier is de toekomst” op vastgoedbeurs Provada om investeerders te overtuigen dat het meer dan loont om te beleggen in duurzame woningbouw. Ook voor beleggers in vastgoed is dit een interessante ontwikkeling, die hen zowel maatschappelijke als financiële voordelen zou kunnen opleveren. “Al was dit in het begin nog lastig uit te leggen”, aldus Dick Boelen, directeur van Dura Vermeer Vastgoed. “Een aantal jaren geleden wilden wij in Rijswijk woningen verkopen met duurzaamheidspakketten, maar daar waren de investeerders nog niet aan toe. Asset managers kenden het principe niet en wisten niet wat de garanties zouden zijn. De grootste beer op de weg was de waardering van het geld. Hoe taxeer je het systeem? Er waren nog geen taxatietechnieken om duurzame woningen te waarderen, dat is pas later geïntroduceerd.” Sindsdien is het voor de kopers van het vastgoed juist de standaard geworden. “Zowel door institutionele beleggers als door woningcorporaties worden nu vaak enkel nog duurzame woningen ingekocht. Natuurlijk is de ene belegger hier vooruitstrevender in dan de andere, maar iedereen begint de waarde van duurzaamheid in te zien.” Per 1 juli mogen nieuwe woningen niet meer op gas aangesloten worden. Duurzaamheidsinves-

teringen staan dus vanuit het hele umfeld hoog op de agenda. “De maatschappij dringt erop aan”, stelt Boelen. “En budgettair is het ook verantwoord te doen. Het voert de druk bij de pensioenfondsen op.” Vanuit de beleggingskant zijn er twee mogelijkheden. “Investeerders kunnen het systeem in huur nemen. Dan investeren we samen met onze partner, Klimaatgarant, in het klimaatsysteem. De belegger betaalt ons via de huurder een maandelijks bedrag. Uiteraard kunnen beleggers er ook voor kiezen de woning te financieren uit eigen vermogen. Dit wordt vervolgens opgeteld bij de prijs van de woning. Momenteel is een duurzame woning nog duurder dan een gas verstokende woning, er zijn dus meer investeringen nodig om een bepaald bedrag aan winst op te halen. De meeste investeerders zullen hun huurders duurzaamheid daarom als een apart servicepakket aanbieden, zodat de kosten voor energie apart verrekend kunnen worden.” Ook de woningcorporaties zien de voordelen van deze verduurzaming in. De sector heeft gezegd 30.000 woningen per jaar nieuw te willen bouwen. “Sinds een aantal jaren is het voor corporaties toegestaan om duurzaamheid terug te verdienen met de toeslag op woningen”, vertelt Boelen. “Per vierkante meter mag dan €1,40 worden doorbelast voor de financiering van het pakket. Zowel bij een renovatie als bij nieuwbouw.” Renoveren is echter een stuk duurder dan bouwen. “Alles moet dan opnieuw geïsoleerd worden”, stelt Boelen. “En daarna moet er nog een hele duurzaamheidsinstallatie in. Dit zijn ingrepen die tussen de zeventig en honderdduizend euro kunnen kosten. Toch wordt er zowel door corporaties als door instituten mondjesmaat verduurzaamd in de reeds bestaande voorraad,

simpelweg omdat hier vraag naar is vanuit de markt. Het gaat bij de instituten nog niet zo hard als bij de corporatiesector, maar er worden wel verduurzamingspakketten aangeboden.” Eigenlijk is het een constante zoektocht naar de gulden middenweg, vertelt Boelen. “Er zijn nog onvoldoende instrumenten om duurzaamheid door te belasten aan de zittende huurder. De huurbescherming maakt dit namelijk lastiger, dus je kan beter focussen op nieuwe huurders.” En die nieuwe huurders willen ook graag verduurzamen. “Als we bewoners vragen wat zij van hun duurzame woningen vinden, geven ze vaak aan dat ze er veel voordeel van ondervinden”, stelt Boelen. “Toen ze het huis kochten waren ze niet zo met het systeem bezig, maar het biedt hen wel degelijk meer comfort en een lagere energierekening. En dit geldt ook voor huurders. Als consumenten gaan vragen om duurzame woningen, dan gaan de investeerders hier vanzelf in mee. Consumenten vragen zich nu al af waarom ze nog een nieuw huis met gasaansluiting zouden kopen, dus waarom zou je deze als investeerder nog aanbieden?”

Dick Boelen

Directeur Vastgoed bij Dura Vermeer

20 INVESTERINGEN – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

VERDUURZAMING VASTGOED STEVIGE KLUIF

De verduurzaming van vastgoed is een proces met twee dimensies. Enerzijds bestaat er de pittige uitdaging om de bestaande Nederlandse bebouwing te vergroenen. En aan de andere kant valt evenmin te ontkennen dat er tal van initiatieven worden genomen om dat proces on track te krijgen. De woningbouw en utiliteitsbouw laten niet altijd een overeenkomstige ontwikkeling zien. Rijd eens door een willekeurige stad. Of een willekeurig dorp. Het gros van de bebouwing staat er al een tijdje. Om precies te zijn: zeventig procent van alle particuliere woningen is ouder dan 1980. Een flink deel ervan presteert milieutechnisch niet optimaal. Bijvoorbeeld omdat de woning nog is uitgerust met enkel glas, of omdat er nog een ouderwetse cv-ketel staat te branden. Nu zijn de ambities vrij hoog om dat woningaanbod verder te vergroenen, maar directeur beleid Co Koning van Vastgoed Belang, de branchevereniging voor particuliere beleggers in vastgoed, vraagt zich hardop af of sommige doelstellingen niet al te hoog gegrepen zijn. “Er liggen weliswaar plannen op tafel om de woningbouw te verduurzamen, maar tegelijkertijd bestaan er ook belemmeringen in de weten regelgeving die niet parallel lopen met de beoogde doelen. Ik noem bijvoorbeeld het woonwaarderingsstelsel, een puntensysteem waarmee de maximale huurprijs van de zelfstandige

Foto: Fotolia

initiatieven. Urban mining is een term die daarbij geregeld valt. Grondstoffen van gebouwen aan het einde van hun levensloop worden gerecycled en opnieuw gebruikt. De Nederlandse bodem is ondertus-

sen volop gevuld met aantoonbare projecten, maar als mooi voorbeeld kan het oude CBS-gebouw in Voorburg dienen. Dat werd op eigen risico door de ontwikkelaar aangekocht en gesloopt om er in tweede instantie een volledig groene woonwijk te bouwen. “Bij de transformatie van dit gebied is er nadrukkelijk gekeken naar de mogelijkheid van recyclebaar materiaal.” Hugo Schrameyer Koning: “Wat we hebben te doen, is het stapje voor stapje uitvoeren van praktsiche oplossingen.”

woning valt te berekenen. Kleinere investeerders tonen zich zeker bereid tot het bij de tijd brengen van hun vastgoed, alleen blijft het lastig om die investeringen dan weer terug te verdienen.” Die conclusie laat echter onverlet

dat er verduurzaamheids-uitdaging bestaat. Co Koning is het daarmee ronduit eens, maar sneller dan snel gaat het helaas niet. Bovendien bestaat ook de omstandigheid dat er in de bouw een schrikbarend tekort bestaat aan materiaal en vakbekwaam personeel. “Wat we hebben te doen, is het stapje voor stapje uitvoeren van praktische oplossingen. Oude woningen isoleren of dubbel glas aanbrengen dringt de energievraag al flink terug. Zulke praktische zaken

‘Wat we hebben te doen, is het stapje voor stapje uitvoeren van praktische oplossingen.’ staan bovenaan de agenda.” Pieter Hendrikse is CEO van JLL Ne-

derland één van de grootste partijen ter wereld gespecialiseerd in commercieel vastgoed. Wat hem betreft is verduurzaming een aandachtspunt dat al langere tijd prioriteit kent. En dus zijn er in de hoek van

commercieel vastgoed al duidelijke grote slagen gemaakt. “Het besef tot verduurzaming van vastgoed komt voort uit een intrinsieke motivatie van beleggers. Het is niet zoiets als een proces dat vanuit regelgeving is opgelegd. Maatschappelijke verantwoordelijkheid heeft vooral van doen met het inzicht dat vastgoed alleen interessant is als het voldoet aan de eisen van de tijd. Het is een professionaliteitsbesef.”

FEITEN Met een simpele rekensom is te achterhalen dat het verduurzamen steeds hoger op de agenda moet komen, rekent de Dutch Green Building Council voor. Tot 2030 moet er 49 procent CO2-reductie worden gehaald, stelt het regeerakkoord. Waarschijnlijk hebben we in 2020 ongeveer 20 procent gerealiseerd. Daar hebben we dan 30 jaar over gedaan. In de 10 jaar erna moeten we dus bijna 30 procent realiseren. “Het tempo van maatregelen zal dus enorm omhoog moeten”, aldus Rutger Schuur, voorzitter van het DGBC-bestuur en directeur Commercial Banking Clients bij ABN Amro.

In die context, benadrukt Pieter

Hendrikse, wordt zeker in de hoek van commercieel vastgoed initiatief op initiatief genomen om duurzaamheidsdoelstellingen te halen. Er bestaan ondertussen volop benchmarks die als uitgangspunt kunnen dienen voor duurzame

VEEL MEER VASTGOED Wilt u meer weten over investeren in duurzaam vastgoed? Op analyseeconomie.nl leest u hierover nog veel meer. ADVERTENTIE

WAARDEVASTE INVESTERING MET GEGARANDEERD RENDEMENT

Exclusief familieresort in Drents Unesco-natuurgebied PU U R E X L OO.N L ABE LENSTRA BOULEVARD 50-1, 8448 JB HEERENVEEN • TEL. 0513 745 016 • PUUREXLOO@KONTOURVASTGOED.NL • KONTOURVASTGOED.NL

VALUE FOR LIFE.

Investeren in Oostenrijk

Zekerheid van een goed rendement op uw eigendom

PROJECTS

VAYA Fieberbrunn-Saalbach-Hinterglemm Top ligging: de piste en het centrum van Fieberbrunn op loopafstand 270 km skipiste door de verbinding met het skicircus Saalbach-Hinterglemm/Leogang/Fieberbrunn Volledig ingerichte luxe appartementen en chalets in hoogwaardige ‘Fine Living”- Alpinestijl 4-sterren hotelfaciliteiten met o.a.: luxueuze wellness, binnen- en buiten zwembad, fitnessruimte, restaurants, speelruimte voor kinderen etc.

Hoge gegarandeerde verhuuropbrengst door de samenwerking met Sundio Group Zorgeloos bezit: verhuur- en beheer door een professionele en ervaren organisatie

VAYA Kaprun fine living resort Perfecte ligging: rustig gelegen, op loopafstand van het centrum Prachtig gletschergebied: goed verzorgde pistes op meer dan 3.000+ meter Volledig in exclusieve moderne alpinestijl ingerichte appartementen en studio’s Wellness met een sauna, wasruimte, skikelder, bushalte ski-bus voor de deur, goede restaurants in de directe omgeving

info@vayaprojects.com • www.vayaprojects.com

Tschurtschenthalerstraße 4a/Top 7 • 6020 Innsbruck • Austria • +43 512 238797

ADVERTENTIE

START BOUW

Duurzaam investeren

midden in de Brabantse natuur!

DEZE ZOMER

Uw eigen luxe recreatievilla met een uitstekend rendement! ✔ Luxe villa’s (4 tot 12 p.) op grote kavels/eigen grond ✔ Zelfvoorzienend qua energieverbruik, zonder gebruik van gas ✔ Alles tot in detail geregeld van verhuur tot beheer ✔ Uitstekende verhuurpotentie i.c.m. eigen gebruik ✔ Uniek CO2-neutraal wellnesscentrum ✔ Hoogseizoen in alle jaargetijden door unieke combinatie van golf, wellness, horeca- en parkfaciliteiten ✔ Inclusief Golfbaan en Wellness VIP-pas voor investeerders ✔ Tussen de 5 en 5,8 % rendement, afhankelijk van type (netto met verrekening van alle kosten)

Prijzen vanaf € 223.000,- v.o.n. excl. BTW Landgoed Bergvliet: Een vertrouwd familiebedrijf. Al meer dan 10 jaar buitengewoon bijzonder!

bergvlietvillas.nl

Tip van Joost Luiten: Bezoek de modelwoning Interesse? Kom naar de verkoopdag of neem direct contact op met ons verkoopteam! T: 076 - 579 56 64

Landgoed Bergvliet | Salesdreef 2, Oosterhout | T: 076 - 579 56 66

22 INVESTERINGEN – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: AIAS

Foto: Zwitserleven

EEN NIEUW PENSIOENSTELSEL: LINKSOM OF RECHTSOM? De Beer: “Naar mijn idee hechten mensen meer belang aan de betaalbaarheid van pensioenen.”

Het is werkgevers en werknemers niet gelukt om voor 1 april dit jaar overeenstemming te vinden over een nieuw pensioenstelsel. Verdwijnt het plan van individuele pensioenpotjes voor elke deelnemer van een pensioenfonds alsnog in de prullenbak?

Al ruim vijf jaar zijn werkgevers, vakbonden en pensioenbestuurders bij de Sociaal-Economische Raad (SER) met elkaar in gesprek over een nieuw pensioenstelstel en zzp-pensioen. Het huidige pensioenstelsel – door vriend en vijand geroemd als een van de beste ter wereld – voldoet niet meer aan de eisen van vandaag de dag, zo wordt gezegd.

‘Men wil maatwerk en keuzevrijheid. Waarom krijgt niet ieder een eigen pensioenpotje?’ Het huidige stelsel is op maat

gesneden voor de werknemer die veertig jaar in dezelfde branche werkt. “Maar werknemers wisselen nu sneller van baan, er komen

meer zzp’ers; dat leidt op termijn tot financiële problemen”, zegt Hans Visser, als general manager verantwoordelijk voor de pensioenen van pensioenverzekeraar Zwitserleven. “Bovendien, heel zwart-wit gesteld houdt het stelsel van nu in dat jongeren de ouderen financieren. Tegelijkertijd zien we de maatschappij steeds meer individualiseren. Men wil maatwerk en keuzevrijheid. Waarom krijgt niet ieder een eigen pensioenpotje?” Voor Paul de Beer, hoogleraar

arbeidsverhoudingen aan de Universiteit van Amsterdam, is die vraag niet zo evident. Hij stelt dat de discussie over een nieuw pensioenstelsel kort na de kredietcrisis startte, toen veel pensioenfondsen met tekorten kampten – of beter gezegd, ze onder de voorgeschreven dekkingsgraad doken. De Beer: “Nu gaat de discussie over meer onderwerpen: solidariteit, herverdeling tussen jongeren en ouderen, transparantie. De betaalbaarheid lijkt naar de achtergrond te zijn gedrongen. Naar mijn idee hechten mensen echter meer belang aan de betaalbaarheid van pensioenen. Het is mij onduidelijk waarom het stelsel daarvoor opnieuw moet worden ingericht.” Hij neemt de wens om transparantie

als voorbeeld. Met een individueel potje weet je tenminste precies wat je krijgt, is de gedachte. De hoogle-

Visser: “Eigen vrijheid, daar geloof ik in.”

raar waagt dat te betwijfelen. “Wat je in dat potje hebt opgebouwd, zegt wat je nu hebt gespaard maar niet wat je in de toekomst als pensioen zult ontvangen. In de huidige situatie weet je wel welke pensioenrechten je hebt opgebouwd. Het nieuwe systeem biedt misschien meer transparantie, maar creëert schijnzekerheid.”

‘Ik geloof dat de markt open moet gaan voor iedereen, vanuit het principe dat iedereen zelf zijn keuze moet kunnen maken.’ De opkomst van de zzp’ers dan,

vraagt dat niet om een ander pensioenstelsel? Visser vindt van wel. “Een groot deel van de zzp’ers bouwt te weinig pensioen op en verzekert zich niet tegen risico’s van overlijden en arbeidsongeschiktheid. Dat willen wij graag voorkomen door het pensioen zo aantrekkelijk te maken dat zzp’ers het zelf willen. Met een individueel pensioen kan dat, dan is het

leuker om over na te denken.”

De meer flexibele arbeidsmarkt ziet De Beer evenmin als een reden om het pensioenstelsel om te gooien zodat zzp’ers ook kunnen of moeten deelnemen. “Er zijn meer zzp’ers gekomen, maar het zijn er nog steeds minder dan in de jaren ’50, toen een op de vier werkenden een zelfstandige was”, zegt De Beer. “Een tweede kanttekening is dat werknemers niet verplicht zijn verzekerd. Nog steeds bouwt 6 tot 7 procent van de werknemers geen pensioen op. Het zou raar zijn wel die verplichting in te bouwen voor zzp’ers, maar niet voor werknemers.”

is de rente in risicovrije staatsobligaties leidend. Als die rente daalt, zoals na de kredietcrisis gebeurde, zakt de dekkingsgraad ook weg.

Hij pleit voor een oplossing die de sociale partners al in 2011 overeenkwamen: het reële contract. Hierin wordt de ambitie geformuleerd om een pensioen met een bepaalde reële koopkracht te realiseren. De Beer: “De schijnzekerheid van een vast pensioen in euro’s wordt dan ingeruild voor een reëel vooruitzicht – maar geen garantie – op een pensioen van 70 procent van het gemiddelde loon over de loopbaan.” Mark van der Heijden

Visser houdt vast aan een nieuw

stelsel, op bijna principiële gronden, met meer flexibiliteit, transparantie en een individuele premie. “Eigen vrijheid, daar geloof ik in”, vat Visser het nog eens samen. “Iedereen moet zelf de keuze moeten kunnen maken hoe en bij wie hij zijn pensioen wil onderbrengen. Waarom zou je, als je bijvoorbeeld in de metaalsector werkt, je verplicht moeten aansluiten bij een pensioenfonds? Misschien heb je zelf wel hele andere ideeën en behoeften over je eigen toekomst.” De toekomstbestendigheid kan wat

De Beer betreft beter worden bereikt door de berekening van de dekkingsgraad aan te passen. Nu

HOE BOUWT U PENSIOEN OP? Spaart u of belegt u uw geld om een hoger rendement te behalen? Op analyseeconomie. nl leest u meer over de verschillende opties.

ADVERTENTIE

De nieuwste Ferrari rijden als beste investering? Stel je voor: al je debiteuren betalen morgen in één keer. Wat ga je met al dat geld doen? Vakantiegeld uitkeren aan je werknemers, direct je leveranciers en andere dringende rekening betalen, je richten op filantropische zaken of ga je voor de nieuwste Ferrari? Veel bedrijven hebben een grote impuls aan cashflow nodig om hun onderneming snel te doen groeien en hun zakelijke ambities waar te maken. Met traditionele financiering, zoals bankfinanciering, kun je je onderneming gewoonlijk niet met de snelheid die je voor ogen hebt, laten groeien. De goedkope onderstroom aan liquiditeit die de bank je onderneming kan leveren, is vaak niet flexibel genoeg om met de pieken en dalen van je onderneming mee te bewegen. Als je kijkt naar de diverse stadia waar een bedrijf in zit, zoals starters: dan is de bank niet thuis. Je hebt vaak nog geen cijfers, alleen een goed verhaal. Op dat moment heb je iemand nodig die kan ondersteunen en je de juiste weg toont en klaarstoomt. Ben je vervolgens een snelle groeier en groei

ECP: ‘Bij ons mag je de paraplu houden, ook wanneer het regent’

je té snel, dan kan de bank je waarschijnlijk niet bijbenen. De groei van je onderneming gaat op dat moment sneller dan de interne organisatie van de bank jouw financiering kan ophogen. Dat is namelijk meestal gebaseerd op je laatste jaarcijfers. Als je vervolgens kijkt naar bedrijven die gezond zijn en waar het allemaal lekker draait, is het fantastisch om de bank aan je zijde te hebben. Zodra het een heel klein beetje zwaar weer wordt en er iets tegen gaat zitten, dan wil de bank z’n paraplu terug. Dus je hebt een financier nodig die mee kan gaan in de pieken en dalen die je onderneming doormaakt. Zo past er bij iedere fase van de levenscyclus van een bedrijf een andere financieringsvorm.

‘We zijn de spil van de financiering’ Bij ECP beginnen we heel vaak met de debiteuren. Of je nou een kleine of grote klant bent, snelle groeier of een startende onderneming; klanten hebben we waarschijnlijk allemaal. Die klanten, daar kunnen we iets mee. Die liquiditeit kunnen we optimaliseren. Dit vaak naast een herstructurering van je huidige zakelijke financiering. ECP’s Managing Partner Marcel van der Torre

Wat doen we? Bij ons kun je terecht voor nieuwe, flexibele vormen van financiering. Met debiteurenfinanciering draag je openstaande facturen aan ons over. Onze vergoeding is een afgesproken percentage per factuur. Om je verder te ontzorgen, verzorgen wij ook je debiteurenbeheer. Zo kun jij weer doen waar je goed in bent: ondernemen.

‘We zijn geen bank’ Voor wie doen we het? Ondernemer in het MKB of ZZP’er met een financieringsvraagstuk? Op zoek naar groeifinanciering, hulp bij bedrijfsovername, spreekt je bank opeens een andere taal of heb je geen tijd of mogelijkheden voor debiteurenbeheer? Met maatwerk financieringsoplossingen passend voor elke branche bieden we je het vermogen om te groeien. Wat levert het je op? Heb je er genoeg van om openstaande facturen voor te financieren? Door de uitbetaling naar voren te halen, wordt liquiditeit voorspelbaar en investeer je wanneer het jou uitkomt. 24/7 inzicht en je cashflow op orde hebben. Alles wat je nodig hebt om als ondernemer te slagen. Peter-Frank Haarmans & Laura Šarenac

Meer info via www.ecpay.nl

24 VOORWOORD PERSONEELSMANAGEMENT – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: ING

Maarten van Beek, HR directeur bij ING.

ECOSYSTEEM VAN VAKMENSEN Het antwoord van veel bedrijven op de krappere arbeidsmarkt en de strijd om talent is ‘talenten vasthouden’. Ik geloof hier niet in. Ik geloof in een circulaire arbeidsmarkt met vakmanschapsontwikkeling als krachtige motor. Voor veel werkgevers en werknemers betekent dit een hele omslag in denken. En ook voor onze sociale-, pensioenen arbeidswetgeving. Bedrijven met een continue ver-

nieuwing en doorstroom van personeel hebben de toekomst. Verloop van 15-20% moet het nieuwe ‘normaal’ worden. Dit staat in contrast met de opvatting die tot voor kort gold: succesvolle organisaties hebben een laag verloop. Bedrijven transformeren steeds sneller en moeten openstaan voor snelle in- en door-

stroom van kennis.

Dat betekent nogal wat voor werk-

nemer en werkgever. Werknemers moeten zich snel en goed blijven ontwikkelen om mee te kunnen en stromen na twee of drie interne functies in zes tot tien jaar veelal door naar andere organisaties. Zij nemen hiermee eigenaarschap voor hun eigen ontwikkeling en kiezen voor die organisaties die hun ontwikkeling versnellen en hun arbeidsmarktwaarde verhogen. Omdat iedereen zelf verantwoordelijk is voor zijn of haar eigen ontwikkeling en bedrijven dit moeten stimuleren, schaften wij onlangs het no approach-beding af voor recruitment- en search suppliers. Daarnaast beschrijven ING’ers in Nederland drie scenario's voor

hun carrièreverloop, waarvan er altijd één een externe beschrijft. Dit koersplan geeft richting, flexibiliteit en voorkomt dat iemand buiten de boot valt als de door hem of haar gedroomde loopbaan wordt onderbroken.

‘We vragen iedereen zich te richten op excellentie.’ Ook vragen we iedereen zich te

richten op excellentie, op het blijven ontwikkelen van vakmanschap en persoonlijk leiderschap. Of het nu gaat om de medewerker van de klantenservice, een advi-

seur hypotheken, een controller of IT-er. Natuurlijk worden deze ontwikkelperiodes afgewisseld met fasen waarin andere prioriteiten spelen in het leven van de medewerker. Zo is er het partnerverlof, de mogelijkheid voor een sabbatical, zorgverlof, vitaliteitsprogramma's of studieverlof. Een leven lang werken en leren, kan niet zonder een gezonde balans. Vakmanschap blijven ontwikkelen,

in al die verschillende fases, vraagt om steeds die organisatie te kiezen die daar de beste mogelijkheden voor biedt. Omdat we circulariteit stimuleren, zorgen we ervoor dat we binnen dit ecosysteem toegang hebben tot de best ontwikkelde vakmensen. Of deze vakmensen nu een vast of tijdelijk contract hebben of ZZP’er zijn, doet er niet toe.

Zowel de werkgever als de werkne-

mer ondervinden hier maximaal profijt van. Een werkgever die de context creëert waar medewerkers zich continu in blijven ontwikkelen en verbeteren, wordt als aantrekkelijk ervaren. En dat levert een continue match op tussen het beschikbare en benodigde vakmanschap. Bedrijven die hier succesvol in zijn zullen vooroplopen in innovatie en flexibiliteit. Maarten van Beek, HR directeur bij ING

EEN CIRCULAIRE ARBEIDSMARKT Jarenlang voor dezelfde baas werken is volgens Maarten van Beek niet meer van deze tijd. Bedrijven transformeren en zowel werkgevers als werknemers moeten flexibeler worden. U leest er meer over op analyseeconomie.nl. ADVERTORIAL - GESPONSORDE CONTENT

Connexie

Tevredenheid personeel leidt tot concurrerend onderscheid Het Tilburgse bedrijf Connexie is sinds de oprichting in 1998 uitgegroeid tot één van de grootste en meest toonaangevende bedrijven in de payrollbranche. Die positie heeft de organisatie vooral te danken aan haar eigen koers. Wat het bedrijf namelijk bijzonder maakt, is dat het een eigen CAO voert en daarmee zich dus opvallend onderscheidt van collega’s in de sector. Uiteenlopende bedrijven in tal van sectoren hebben een flexibele schil aan medewerkers nodig. Bijvoorbeeld in branches als horeca en retail. Veel activiteiten in die branches zijn immers seizoensafhankelijk. Het wisselende aantal uren en het hoge verloop kan een diepe tijdsinvestering vergen. Toch kan dat ook anders: namelijk het inzetten van een payrollorganisatie. Connexie heeft daarbij besloten om externe medewerkers zelf in dienst te nemen onder de voorwaarden van een eigen CAO. En daarmee laat het bedrijf zich van een totaal andere orde zien dan reguliere partijen in deze sector. Het grote verschil met de uitzendbranche is dat medewerkers zich bij Connexie beter gewaarborgd weten. Personeel is

verzekerd van uitstekende arbeidsvoorwaarden en de beste voorzieningen bij ziekte en pensioen. Bij ziekteverzuim of arbeidsongeschiktheid betaalt Connexie de externe medewerkers twee jaar door zonder tussenkomst van het UWV. Goede relatie Dat het bureau veel waarde hecht aan een goede relatie met medewerkers heeft niet alleen met zorg voor hun positie te maken, maar vooral met hun relatie tot de opdrachtgever. Medewerkers zijn het gezicht van de organisatie. Zij staan immers dagelijks in contact met klanten en brengen de bedrijfsstrategie tot werkelijkheid. Tevreden personeel kan het verschil maken in perceptie van de organisatie. Tevredenheid Hans Smits, sales manager van Connexie: “Goed werkgeverschap heeft aantoonbaar relatie met medewerkerstevredenheid en derhalve ook met representatie van de werkgever. Het is evident dat die tevredenheid leidt tot duidelijk onderscheidend concurrentievoordeel. En zeker in deze tijden van krapte op de arbeidsmarkt kent dat zijn positieve effect.”

Connexie T: 013 5836030 E: info@connexie.net

“Goed werkgeverschap heeft aantoonbaar relatie met medewerkerstevredenheid”

Bezoekadres: St. Josephstraat 141 5017 GG Tilburg

Postadres: Postbus 325 5000 AH Tilburg

ADVERTENTIE

DENKT U BĲ AVG OOK AAN GEPRINTE EN PAPIEREN DATA?

VOORKOM MISBRUIK VAN UW

D TA VERNIETIG HET

Wist u dat de AVG per 25 mei a.s. ook van toepassing is op papieren en geprinte documenten die persoonlĳke gegevens bevatten? Papierwerk is de bron van veel voorkomende datalekken. Veilige vernietiging van persoonsgevoelige, papieren data is daarom belangrĳk om te voldoen aan de eisen van de AVG. Met Rexel Autofeed is papier vernietigen eenvoudig, veilig en 98% sneller dan met manuele papiervernietigers.

Vernietig papier 98% sneller door de automatische invoer Laden, sluiten, klaar

Vernietig meer vellen papier in één keer Nieuwe, verhoogde capaciteit

VERNIETIGEN VAN PERSOONLIJKE DATA ONDERSTEUNT NALEVING NIEUWE EU PRIVACY WET AVG

Met beveiliging voor persoonsgevoelige data Papierinleg kan afgesloten worden met 4-cijferige pincode

www.rexeleurope.com CBT18147_ad_Rexel_GDPR_cashback_promo_2018_A5_NL_final.indd 1

04.05.18 15:52

26 PERSONEELSMANAGEMENT – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

PAYROLLING KAN EENVOUDIG VERBETEREN Payrolling moet op de schop, vindt het kabinet. Dat hoeft niet moeilijk te zijn.

Foto: Tilburg University

Foto: Connexie

Bijna alle payrollbedrijven vallen

Payrolling is een smeermiddel waar-

mee ondernemers kunnen ondernemen zonder zich druk te maken om personeelszaken. Payrolling gaat verder dan het gemak van het uitbesteden van de salarisadministratie. Je geeft hiermee ook de vele risico’s uit handen die met personeel gepaard gaan en via het payrollingbedrijf heb je een netwerk dat toegang biedt tot de juiste werknemers voor je specifieke functie. “Als werkgever betaal je slechts een

factuur voor de daadwerkelijk gewerkte uren aan een payrollbedrijf ”, legt Gijs van de Griendt, manager Juridische zaken bij payrollbedrijf Connexie uit. “Je loopt dus geen contractrisico meer, maar ook kwesties als loondoorbetaling bij arbeidsongeschiktheid zijn geregeld. En het geeft meer inzicht in personeelskosten dan bij vaste werknemers. Je kent precies de kosten per uur en weet wie welke uren heeft gewerkt. En dat is makkelijk voor de planning.” De hoge rechter heeft echter be-

paald dat de werknemer onvoldoende beschermd is. Het grote probleem is volgens Ton Wilthagen, hoogleraar arbeidsmarktvraagstukken aan Tilburg University niet zozeer deze constructie, maar de enorme diversiteit aan

zo. Alleen enkele details zijn anders, zoals de pensioenopbouw.”

Wilthagen: “Geen land in Europa kent meer vormen van tijdelijk werk dan Nederland.”

flexibele arbeidsconstructies. “Geen land in Europa kent meer vormen van tijdelijk werk.” Er zijn tijdelijke contracten, er is uitzendwerk, payrolling en detachering. En dat in tal van varianten waardoor de scheidslijn tussen de verschillende constructies nogal dun wordt. Iets dat Wilthagen ook wel ‘vijftig tinten flex’ noemt. Wat die tinten betreft zijn er ook

wel uitwassen die zich voornamelijk voordoen bij payrolling. De rechten van de werknemer worden niet voldoende beschermd, zoals dat eigenlijk de bedoeling is, vertelt de hoogleraar. “Het is wel gemakkelijk voor de werkgever die zich niet druk hoeft te maken om een CAO, loonbelasting, vakantiedagen en arbeidsvoorwaarden als scholing. En bevalt

Van de Griendt: “Je kent precies de kosten per uur en weet wie welke uren heeft gewerkt. En dat is makkelijk voor de planning.”

het niet, dan hoeft het personeel morgen niet terug te komen.” Een hele kluif voor minister Koolmees van SZW, verwacht Wilthagen. “Hij is al de derde minister die gaat werken aan de arbeidsmarkthervorming”, vertelt de hoogleraar. Eenvoudig gaat dat niet worden, verwacht hij. “Normaal wordt er voor of na het vormen van een nieuw kabinet wel een sociaal akkoord gesloten met de vakbonden. Maar dat is deze keer niet gebeurd.” Van de hoge rechter moeten de uitwassen van payrolling aangepakt worden, maar tot op zekere hoogte zijn die uitwassen al aangepakt. “De politiek moet nu uitmaken of dat voldoende is”, legt Wilthagen uit. “We zitten dus in een vicieuze cirkel.”

volgens hem al onder de algemeen verbindend verklaarde ABU-CAO voor uitzendkrachten. Daarnaast geldt een ketenaansprakelijkheid waar eenvoudig aan te voldoen is door je te laten certificeren door de Stichting Normering Arbeid. Iets dat de meeste payrollbedrijven al hebben gedaan. Van de Griendt roept het kabinet op om die certificering verplicht te maken. “Dan zijn de belangrijkste kwesties getackeld.” Marc van der Sterren

Hoe daar uit te komen? Wilthagen

denkt dat ook de gewone contracten aangepakt moeten worden. Want ook vaste contracten zijn tot in het extreme dichtgetimmerd. “Bij ziekte moet de werkgever twee jaar doorbetalen. Dat bestaat nergens anders.” Het is daarom dat werknemers vaak na 23 maanden hun contract kwijtraken. Wilthagen pleit dus voor meer ba-

lans op de arbeidsmarkt zowel de uitwassen naar boven als die naar beneden moeten worden bijgesteld. Payrolling an sich hoeft niet te verdwijnen. Iets dat ook Van de Griendt benadrukt. “De strekking is dat werknemers van een payrollbedrijf op dezelfde manier moeten worden beloond als werknemers die rechtstreeks in dienst zijn. Maar voor het belangrijkste deel is dat al

FEITEN De regeling omtrent payrolling moet danig worden gereorganiseerd, vindt het nieuwe kabinet. Dit voornemen wordt uitgewerkt in het Voorstel tot aanpassing van de Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs (Waadi). Het voorstel wil dat payrollbedrijven hetzelfde loon en dezelfde arbeidsvoorwaarden hanteren die ook voor vaste werknemers gelden.

VIJFTIG TINTEN FLEX Nederland kent vele vormen van flexwerk. Weten welke? Kijk dan op analyseeconomie.nl. ADVERTENTIE

ONDERNEMEN ZONDER ZORGEN Payrolling geldt voor steeds meer werkgevers als dé uitvinding op het gebied van HRM. Logisch, want dankzij payrolling wordt hun onderneming flexibeler dan ooit, reduceren ze hun administratieve lasten en werkgeversrisico’s tot nul en besparen ze uiteindelijk aanzienlijk op hun personeelskosten.

Waarom kiezen steeds meer werkgevers specifiek voor DIRECT Payrolling? Zowel NEN- als ISO-gecertificeerd en lid van NBBU Volwaardig en veelzijdig personeelspartner Scherpe controle op naleving weten regelgeving

Meer weten? info@directpayrolling.nl 026 - 372 45 20 www.directpayrolling.nl

Persoonlijke omgang met opdrachtgevers en payrollkrachten opd Snelle en kwalitatief hoogwaardige service Enorme expertise van de arbeidsmarkt

PERSONEELSMANAGEMENT – ANALYSEECONOMIE.NL 27

CONTENT WITH A PURPOSE

EEN ARBEIDSMARKT VOL KANSEN VOOR SENIOREN Je bent 55 jaar oud, hebt jaren voor dezelfde werkgever gewerkt en ervaart dat jouw loopbaan op een dood spoor zit. Hoe nu verder? Oudere werknemers die werk zoeken, moeten het van hun netwerk hebben, meent loopbaanconsultant Rens Mensink. Hij begeleidde verschillende werkzoekenden naar een nieuwe carrière. “De kans dat je als 55-plusser via een vacaturesite aan het werk komt, is miniem. Je brief komt op een grote stapel. De kans dat je de eerste selectieronde doorkomt is dan ook gering.” Binnen je netwerk is er vaak minder sprake van concurrentie. Bovendien kennen die mensen je al, dan ligt de nadruk meer op je vaardigheden. Veel werkzoekenden moeten een drempel over voor ze hun netwerk om hulp durven vragen, maar het is helemaal niet vreemd om een ander te vragen of hij een keer oriënterend wil praten. Zonder netwerkvaardigheid kom je er niet.” Relatief veel ouderen zijn langdurig

werkloos, blijkt uit cijfers van de Rijksoverheid. In het Actieplan Perspectief voor vijftigplussers staan maatregelen om de positie van 50-plussers op de arbeidsmarkt te verstevigen. Werkgevers die mensen in dienst nemen die na 1 januari 2018 56 jaar of ouder zijn, worden bijvoorbeeld gecompenseerd als deze werknemers uitvallen vanwege ziekte. Werkgevers waarderen de oudere

Foto: PROFAS

op termijn door de voortgaande automatisering. Om hem weer aan werk te helpen hebben we toen kritisch gekeken naar zijn interesses en heeft hij workshops gevolgd om zichzelf verder te ontwikkelen. Uiteindelijk koos hij ervoor blogger te worden en heeft hij hiervoor ook een opleiding gevolgd.” Zo’n loopbaanontwikkelingstraject van de oude werkgever via een

Mulder: “Permanente en brede scholing is noodzakelijk voor je arbeidsmobiliteit.”

werknemer, en toch gebeurt het dat organisatie en werknemer niet meer passen bij elkaar. Hoe dat komt? Er zijn veel ouderen die graag willen werken, dat ook kunnen en loon in willen leveren, meent Mensink. “Wat wel een probleem is, is dat met name werknemers die jaren bij hetzelfde bedrijf in dezelfde functie hebben gewerkt, niet veel aan bijscholing hebben gedaan.” Het is belangrijk dat je je gedurende je hele carrière in de breedte blijft ontwikkelen. Wat heb je nodig om in je huidige functie bij te blijven? En wat heb je in bredere zin qua ontwikkeling nodig? Als je hieraan werkt is het ook makkelijker om een carrièreswitch te maken. “Breed opgeleide mensen zijn op meerdere functies inzetbaar, die wendbaarheid heb je als bedrijf nodig.” Het World Economic Forum stelde in

2017 dat 65 procent van de leerlingen van de basisscholen banen zul-

len invullen die nu nog niet bestaan, vertelt Dick Mulder, mobiliteitsadviseur bij PROFAS. Dus permanente en brede scholing is noodzakelijk voor je arbeidsmobiliteit.” Organisaties hebben niet meer altijd

werk beschikbaar dat bij de loopbaanontwikkeling van de medewerker past. De grenzen tussen de interne (binnen de eigen organisatie) en externe (buiten de eigen organisatie) arbeidsmarkt vervagen. Dat merken ook de vijftig plussers. Zij hebben vaak wel een achterstand op die externe arbeidsmarkt. “Zo sprak ik een man van 59 jaar die toen hij 27 was een HEAO opleiding bedrijfseconomie had afgerond en daarna jarenlang werkzaam was als Bedrijfseconomisch medewerker”, vertelt Mulder. “Bij zijn huidige werkgever was geen passend werk meer en zijn oude functie verdwijnt wellicht

mobiliteitsdienstverband naar een nieuwe functie of beroep wordt ook wel ‘blended mobiliteit’ genoemd. De senioren gaan hierbij op zoek naar nieuwe perspectieven, ontdekken nieuwe skills bij zichzelf, en nemen daarmee de regie over hun loopbaan. “Sommige oudere werknemers hebben eerst een angst om over te stappen op een mobiliteitsdienstverband, ook al blijven de arbeidsvoorwaarden gelijk, maar op de lange termijn biedt het hen alleen maar kansen om verder te gaan met de ontwikkeling van de loopbaan als de oude werkgever hiervoor geen mogelijkheden meer biedt. Die loopbaanontwikkeling resulteert altijd in meer geluksbeleving.” Malini Witlox en Marjon Kruize

PASSEND WERK Om te slagen op de arbeidsmarkt moet u zich voortdurend blijven ontwikkelen. Op analyseeconomie.nl vindt u nog veel meer artikelen over de veranderende arbeidsmarkt.

VRAGEN AAN SHASTA RÖTSCHEID Foto: Cleerdin & Hamer

Advocaat arbeidsrecht en ondernemersrecht bij Cleerdin & Hamer.

De nieuwe coalitie neemt de Wet Werk en Zekerheid (WWZ) op de schop. Verwacht u dat dat voor werkgevers gunstig uitpakt?

“Dat lijkt er wel op. Sinds de invoering van de WWZ hebben we gemerkt dat het moeilijker is om werknemers te ontslaan. Dat kwam vooral omdat je nog maar één ontslaggrond mocht gebruiken. Dit wordt nu gedeeltelijk teruggedraaid, zodat werkgevers weer meerdere gronden mogen combineren, zoals disfunctioneren in combinatie met een verstoorde arbeidsrelatie. Verder komen er vooral voor het MKB maatregelen voor de transitievergoeding en wordt het weer mogelijk om tijdelijke contracten aan te bieden gedurende drie jaar.”

De WWZ levert werkgevers niet echt zekerheid. Wat kunnen werkgevers nu het beste doen?

“Het is vooral verstandig om de ontwikkelingen op de voet te volgen. Zo wil het kabinet ook de mogelijkheden voor nulurencontracten en payrolling beperken en de wet DBA weer vervangen. Het is zaak hier tijdig op in te springen en alle contracten op tijd aan te passen.”

Valt er al iets concreets te zeggen over de uitkomst?

“Nee. De verwachting is dat de meeste maatregelen pas in 2019 van kracht zullen zijn.”

Marc van der Sterren

ADVERTENTIE

de energieke arbodienst www.blijwerkt.nl

28 PERSONEELSMANAGEMENT – ANALYSEECONOMIE.NL

Foto: YoungCapital

Cultural fit: Here to stay

CONTENT WITH A PURPOSE

‘Hire for attitude and train for skills’. Het is een veelgehoorde uitspraak wanneer het gaat om het rekruteren van nieuwe medewerkers. De cultural fit van de werknemer met het bedrijf wordt steeds belangrijker, maar hoe moeten werkgevers hier precies mee omgaan?

sen binnen het bedrijf dat de cultuur bepaalt”, stelt Goddard. “Heb je voornamelijk mensen rondlopen met een fixed mindset, waarin weinig ruimte is voor fouten en dus geen innovatie, dan krijg je een fixed mindset cultuur. Hebben je mensen een growth mindset, dan je cultuur ook.”

“Op de arbeidsmarkt van de 21e eeuw gaan

Waarom dit zo belangrijk is? Simpel, aldus

soft skills het winnen van opleiding en werkervaring”, weet Marcia Goddard, neurowetenschapper bij YoungCapital. “Om als bedrijf staande te blijven in een toenemend geautomatiseerde wereld, heb je een zogenaamde growth mindset cultuur nodig. Growth mindset wordt gekenmerkt door een focus op ontwikkeling en innovatie. Fouten worden niet afgestraft, maar verwelkomd als leermoment en experimenteren met nieuwe strategieën is meer regel dan uitzondering, want zonder experimenten geen innovatie.” Het klinkt gek, een bedrijf met een mindset. Toch is dit wel waar het in de praktijk op neerkomt. “Het is het gedrag van de men-

MINDER ZEKERHEID EN DUURDER FLEXWERK Onlangs werd de nieuwe Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) vrijgegeven voor internetconsultatie, maar doet deze wet wel wat zij beloofd? Volgens werkgevers- en werknemersorganisaties is dit niet het geval. Werkgevers vinden vooral dat het wetsvoorstel flexwerk duurder maakt. Zo krijgen binnen de nieuwe wet werknemers die op payrollbasis werken dezelfde arbeidsvoorwaarden als werknemers die vast in dienst zijn bij de werkgever. Ook de regels voor uitzend- en oproepkrachten worden strenger. Volgens werkgeversorganisaties als VNO-NCW en MKBNederland stroken deze maatregelen niet met de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Aan de andere kant van het spectrum is ook werknemersorganisatie FNV niet gelukkig met de plannen. Volgens hen wordt de zekerheid van werknemers verder aangetast. In het nieuwe voorstel wordt gesproken over een proeftijd van vijf maanden. En waar werkgevers nu na twee jaar recht hebben op een vast contract, wil het kabinet dit gaan oprekken tot drie jaar. Ontevredenheid van beide kanten dus.

Goddard. “Welke vaardigheid gaat jou helpen als je bedrijf ontdekt dat meer en meer van jouw diensten worden overgenomen door algoritmes? Een veelgehoord antwoord is intelligentie, maar dit brengt juist gevaren met zich mee. Ten eerste omdat we intelligentie niet goed kunnen meten. En ten tweede omdat mensen selecteren omdat ze slim zijn de beste manier is om je bedrijfscultuur om zeep te helpen. Het is een fixed mindset marker. Want mensen die weten dat ze geselecteerd zijn op hun intelligentie willen geen fouten maken, en zullen daarom minder experimenteren. Ga dus vooral op zoek naar de growth mindset in je bedrijfscultuur én je mensen.”

Foto: Universiteit Leiden

ALLE GEGEVENS BESCHERMD Op 25 mei 2018 moet iedere organisatie compliant zijn met de

Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). De AVG is de volgende stap in de bescherming van persoonsgegevens en vervangt de Nederlandse Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp). Een belangrijk onderdeel is data mapping. “Het in kaart brengen van alle gegevensverwerkingen en -stromen binnen, van en naar de organisatie. Dit moet gebeuren om te voldoen aan de register- en documentatieplicht. Als de toezichthouder daar naar vraagt, dient een organisatie dat te kunnen verstrekken”, merkt prof. mr. Gerrit-Jan Zwenne op. Hij is hoogleraar recht en de informatiemaatschappij aan de Universiteit Leiden. En het gaat hierbij niet alleen om digitale data, ook gegevens op papier moeten worden beschermd aan de hand van de richtlijnen van de AVG. De juridische en economische gevolgen van niet-naleving van de AVG kunnen ernstig zijn. “De boetes zijn hoog. Ze kunnen oplopen tot 4% van de totale omzet van een organisatie. De toezichthouder heeft meer middelen om tegen niet-naleving op te treden.”

ZET IN OP SOFT SKILLS Foto: Fotolia

Ook voor bijscholing is in de laatste jaren steeds meer ruimte.

De manier waarop startups werven verschilt vaak enorm van het wervingsproces van grotere organisaties, aldus de Belgische website Startups.be. Waar grote bedrijven vaak kijken naar opleidingen en werkervaring, besteden startups juist meer aandacht aan de zogenaamde soft skills. Er wordt vooral gekeken of de kandidaten goed binnen de bedrijfscultuur passen en of zij in staat zijn nieuwe vaardigheden aan te leren. De juiste werknemers kunnen een startup maken of breken, maar ook voor de werknemers kan werken binnen een startup mooie kansen brengen. Als werknemer kan je binnen een startup unieke ervaring opdoen en ben je rechtstreeks betrokken bij het eventuele succes van het bedrijf. Bij het kiezen van de juiste werknemers gaat het daarom meer om de potentie en de persoonlijkheid van de kandidaten, omdat de vakspecifieke ervaring binnen de startup wordt opgedaan. Ook voor bijscholing is in de laatste jaren steeds meer ruimte. Uit onderzoek van het NIDAP in samenwerking met Springest blijkt dat meer dan 50% van de werkenden leert, omdat er hogere eisen worden gesteld aan de professionaliteit van werknemers. De focus van werknemers ligt hierbij echter vaak op het bijhouden van de vakinhoudelijke kennis, terwijl het ontwikkelen van soft skills juist beter zou zijn voor inzetbaarheid op de lange termijn. Slechts 36% van de ondervraagden houdt met leren hun soft skills bij, terwijl bedrijven juist willen investeren in wendbaarheid en dus in willen zetten op het ontwikkelen van breder inzetbare vaardigheden zoals bijvoorbeeld leiderschap. Marjon Kruize

De Europese Unie verwacht dat de AVG leidt tot meer vertrou-

wen bij individuen. “Data is de nieuwe olie. De hoop is dat het vertrouwen bij de consument toeneemt en ze daardoor eerder hun gegevens durven te verstrekken. En dat moet leiden tot meer economische activiteiten. Of dat werkelijk gaat gebeuren, moeten we natuurlijk nog zien.”

ACTUELE ONTWIKKELINGEN Op analyseeconomie.nl leest u nog veel meer interessante artikelen over HR en personeelsmanagement. ADVERTENTIE

AMSTERDAM

ALMERE

ALKMAAR

ROTTERDAM

Van der Helstplein 3

Landdrostdreef 100

Paternosterstraat 4a

Oudehoofdplein 4

1072 PH Amsterdam

1314 SK Almere

1811 KG Alkmaar

3011 TM Rotterdam

Tel: 020 – 675 07 56

Tel: 036 – 535 80 80

Tel: 072 – 506 85 00

Tel: 010 – 26 99 909

ADVERTORIAL – GESPONSORDE CONTENT ADVERTORIAL - GESPONSORDE CONTENT

Bedrijfsstrategie kan niet zonder proactief workforce management Author: Stefan Duran, Head Sales Benelux

Wie zijn organisatie wil klaarstomen voor de toekomst, steekt vaak veel energie in een nieuwe strategie. Daarbij is het personeelsbeleid van toenemend belang. Je medewerkers meenemen en voorbereiden op grote veranderingen verhoogt hun duurzame inzetbaarheid. In een wereld die steeds sneller verandert, is de grote uitdaging voor ondernemingen om de bedrijfsstrategie, inspelend op technologische ontwikkelingen, te koppelen aan het personeelsbeleid voor de lange termijn. Hoe zorg je ervoor dat je medewerkersstrategie zo goed mogelijk aansluit bij een andere bedrijfsstrategie? Veel bedrijven hebben daar nog geen antwoord op, want in de praktijk gaapt er tussen die twee nog een grote kloof. Meer verzuim, meer sterfte Hoe weet ik dat? Als arbeidsongeschiktheids- en overlijdensrisicoverzekeraar heeft elipsLife veel grote bedrijven in de boeken. Wij hebben daarom goed zicht op wat veranderingen in een bedrijf doen met de gezondheid van de werknemers. In onze praktijk zien wij een duidelijk verband tussen de aanpassing van bedrijfsstrategieën en de duurzame inzetbaarheid van medewerkers. Sluiten die twee niet op elkaar aan, dan is dat slecht voor de gezondheid van de medewerkers. Zien wij bijvoorbeeld signalen als een hoge managementroulatie, een bedrijf in zwaar weer dat reorganisaties moet doorvoeren of juist groeit door overnames, dan heeft dat zijn weerslag op het ziekteverzuim en de instroom in de WIA. In enkele gevallen leidt het zelfs tot verhoogde sterftecijfers onder het personeel. De strategie is dan niet in lijn met de workforce en de marktveranderingen. Maak workforce management een onderdeel van je strategie De marktomstandigheden veranderen steeds sneller en we staan nog maar aan het begin van een technologische revolutie. Daarom moet een bedrijf zijn strategie tegenwoordig niet eens in de tien jaar, maar minimaal eens in de twee jaar herijken. Die snel opeenvolgende veranderingen moeten worden uitgevoerd door mensen. Is het dan niet logisch om ervoor te zorgen dat de

elipsLife.com

workforce doorlopend blijft aansluiten op je strategie? Vertel het direct als je bijvoorbeeld besluit om alleen nog maar online te gaan verkopen. Slecht workforce management is kostbaar. Medewerkers die wel meegaan in de omslag, redden het niet allemaal. Ze worden ziek of presteren niet op hun normale niveau. Sommige werknemers zitten al ziek thuis voordat de transitiefase ingaat. Bedrijven die geen rekening houden met de gevolgen van strategiewijzigingen, krijgen te maken met grote pieken in verzuim en arbeidsongeschiktheid. Dit leidt tot hoge kosten. Workforce management: hoe pak je dat aan? Het personeel kan nooit leidend zijn in het vaststellen van een andere strategie. Maar als die eenmaal is bepaald, moet je wel goed kijken hoe je ervoor zorgt dat je personeelsbestand aansluit op je strategie. Wij zien in ons klantenbestand mooie voorbeelden. Een grote winkelketen is zich bijvoorbeeld steeds meer op online verkoop gaan richten en speelt daarop met het personeelsbeleid goed in. Veel winkels zijn al in een vroeg stadium gesloten, waarbij mobiele werknemers zijn overgeplaatst. De uitstroom van personeel was al een tijdje groter dan de instroom, maar het bedrijf nam met de strategie in het achterhoofd genoegen met een lichte onderbezetting. Daardoor was de grootste horde al genomen voordat de daadwerkelijke omslag plaatsvond. Laten we er niet omheen draaien: bij een verandering vallen er altijd mensen buiten de boot. Dat hoeft niet erg te zijn. Ook als je als werkgever afscheid moet nemen van mensen, kun je iets voor hen betekenen. Misschien kun je ze elders in het bedrijf of concern een andere functie geven. Misschien zijn er leveranciers of andere zakenpartners waar je je medewerkers een nieuwe toekomst kunt bieden.

30 PROFIEL PERSONEELSMANAGEMENT – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

‘ROBOT GAAT EERSTE VOORSELECTIE MAKEN BIJ RECRUITMENTPROCES’ Suzanne Jansonius is als global recruitment & talent manager bij lingerieketen Hunkemöller een gerenommeerde specialist in HR-kringen. Haar beleid heeft inmiddels verschillende prijzen opgeleverd, waaronder de Werf& Award, the Digital Communication Award en een nominatie voor de Recruitment Tech Award.

Het gaat goed met Hunkemöller. Of in ieder geval: de retailorganisatie groeit fors. Er is mogelijk zelfs sprake van een verdubbeling in aantal locaties. Staat de teller nu op circa 800 winkels, binnen enkele jaren moet dat gegroeid zijn tot het dubbele, tot meer dan 1400 winkels. Deze onstuimigheid laat logischerwijs behoorlijk wat invloed gelden op de organisatie. Er zijn nieuwe panden nodig, nieuwe voorraden, maar vooral ook een heel legertje aan extra medewerkers. Traditionele selectieprocessen zijn niet toereikend om dat proces te versnellen. Willen de juiste medewerkers op de juiste plek komen te staan, dan vergt dat verbetering en het verder efficiënt maken van de selectie. Suzanne Jansonius vertelt dat HR steeds meer in de greep komt van nieuwe technologie. Welke recruitmenttrends zie je aan de horizon?

“Ik zie er behoorlijk veel, maar ongetwijfeld de belangrijkste wordt de opkomst van de robotisering en het gebruik van algoritmes. Er dienen zich tal van nieuwe innovatieve technieken aan die de recruiter niet gaan vervangen, maar het werk wel gemakkelijker maken. Dat zal ook wel moeten, want in de mate waarin Hunkemöller nu groeit, is het anders ondoenlijk om binnen de gestelde doelen de juiste kandidaten te selecteren.”

Waarom zullen robots en algoritmes meer invloed krijgen?

“Een robot zal een selectie altijd objectief beoordelen. Het maakt niet uit of de technologie een sollicitant op maandagochtend of dinsdagmiddag toetst, er worden altijd dezelfde meetbare criteria gehanteerd. Bovendien is het door technologische vooruitgang steeds beter mogelijk om technologie in te zetten bij het screenen van mensen. Hoe iemand praat, welke woorden hij kiest of hoe een sollicitant kijkt, kan prima door nieuwe technologie beoordeeld worden. Met behulp van algoritmes is dan goed te beoordelen of de sollicitant past in het team en of zijn of haar ambities overeenstemmen met onze doelstellingen.” Komt er daarmee een einde aan menselijke invloed bij de selectieprocedure?

“Absoluut niet. Artificial Intelligence is er om het selectieproces slimmer en efficiënter te maken, maar zal de taak van de recruiter of HR-manager nooit kunnen vervangen. De menselijke touch blijft altijd nodig. Met behulp van Artificial Intelligence kan er efficiënt een kandidatenlijst worden opgesteld, maar een observatie van een professional blijft nodig om tot een eindoordeel te komen. Soms werkt het ook andersom. Dan laat het systeem een sollicitant buiten de selectie, terwijl wij als HR-specialist juist het idee hebben dat die prima

binnen het team past. Dan nodigen wij die persoon juist wel uit.” Hoe ver zijn jullie inmiddels met deze aanpak?

“We zijn ondertussen best ver. We zijn nu bezig om alles klaar te maken voor het draaien van een eerste serieuze pilot om de nieuwe technieken te testen. In 2018 gaan we zien of het toepassen van de nieuwe technieken inderdaad oplevert wat we er nu van verwachten. Zodra de techniek zich heeft bewezen zullen we het nieuwe proces met algoritmes uitrollen in de hele organisatie.” Is deze aanpak voor elke organisatie geschikt?

“De investeringen voor dergelijke systemen zijn best pittig. Dus moet de organisatie zich ook afvragen of die investering opweegt tegen het resultaat ervan. In onze organisatie is sprake van een groot volume aan nieuwe medewerkers. Daarmee komt de keuze voor een dergelijk systeem al vlot in zicht, terwijl ook de kwaliteit van het proces een rol kan spelen. Voor bepaalde posten zijn hooggekwalificeerde specialisten nodig die door allerlei assessments gaan. Dat is ook een behoorlijke kostenpost. Als je dat deels kunt afvangen met technologie, dan kan dat een besparing opleveren. Wat daarbij bovendien meespeelt, is dat algoritmes en artificial intelligen-

ce belangrijke selectietools zijn om de juiste mensen op de juiste plek te krijgen. Ze hebben een betere fit met je bedrijf, mogelijk blijven ze daardoor langer aan je organisatie verbonden, waardoor ook de opleidingskosten omlaag kunnen. Dit is overigens een voorspelling. Geen keihard bewijs.” Je bent als eerste in Nederland gebruik gaan maken van videosollicitaties. Hoe ben je op dat idee gekomen?

“We waren er inderdaad behoorlijk vroeg bij. Als je daar nu nog mee aan de slag wilt, dan ben je ondertussen zelfs wel een beetje laat. Het idee ontstond omdat ik wilde afstappen van de gebruikelijke CV-beoordeling. Ik geloof dat wat iemand neerschrijft over zijn opleiding en ervaring helemaal niets zegt over de kwaliteiten van die persoon. Ik geloof veel meer in beoordeling van iemands personality. ‘Hire for Attitude, Train for Skills’, is een intern motto dat we gebruiken. Je kunt mensen best leren hoe ze de kwaliteiten van een bh uitleggen. Maar hoe je moet omgaan met klanten in de winkel, dat krijg je niet aangeleerd, dat moet je in huis hebben.” Als je om je heen kijkt, waar moeten recruiters dan nog hard aan werken?

“Human Recources is een tak van sport die nogal in regeltjes denkt. HR-managers zijn veelal traditioneel ingesteld. Mijn

mening is dat medewerkers een strategisch onderdeel zijn van een bedrijf. En dus heeft de HR-manager zich ook als strategisch partner te gedragen. Er zijn allerlei superleuke en innovatieve tools ter beschikking die ons werk slimmer en efficiënter maken, maar dan moet je wel de moeite doen om daarover meer te weten te komen.” Tot slot dan: wat zou je collega’s bij andere organisaties willen adviseren?

“Think out of the box. Ga niet acht uur per dag achter je bureau zitten, maar bezoek events om in contact te komen met andere specialisten. Laat je informeren over nieuwe mogelijkheden. Lees de vakbladen. Zeker nu er weer sprake is van arbeidskrapte, is het puur noodzakelijk om onderscheid te bieden. Met het uitsluitend sturen op het doorlezen van CV’s maak je geen sprongen voorwaarts.” Hugo Schrameyer

THINK OUT OF THE BOX Om de juiste medewerkers voor je organisatie te vinden moet je meer doen dan alleen CV’s doorlezen, zo stelt Suzanne Jansonius. Op analyseeconomie.nl leest u er meer over. ADVERTENTIE

PROFIEL PERSONEELSMANAGEMENT – ANALYSEECONOMIE.NL 31

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: Dilani Butink

CULTUUROMSLAG NODIG BIJ SHADOW IT Foto: Fotolia

Als organisatie wil je niet dat bedrijfsdata op straat komen te liggen.

Onderzoeksbureau Gartner voorspelt dat in 2020 een derde van alle digitale inbraken komt door Shadow IT. Niet voor niets zien de meeste ICT-managers Shadow IT liever niet in hun organisatie. Ondanks dat het de productiviteit en de innovatie binnen een organisatie kan stimuleren. Maar kun je voorkomen dat mobiele telefoons en laptops van thuis aan het netwerk van het bedrijf worden gekoppeld? Of cloudapplicaties die de medewerker zelf heeft aangeschaft, zoals Skype, Dropbox en Google Drive? Of bestanden die via WeTransfer of privé-Gmail-accounts worden verstuurd? Deze zijn immers slecht beveiligd, niet gecontroleerd en hackers hoeven niet door een firewall. Als organisatie wil je niet dat bedrijfsdata of andere gevoelige informatie op straat komen te liggen.

FEITEN

“Het vermogen van Hunkemöller om toptalent aan te trekken en te behouden is de sleutel tot ons succes als bedrijf”, zegt Suzanne Jansonius, die nu 3,5 jaar bij deze organisatie is betrokken. Voorheen heeft ze gewerkt bij verschillende recruitmentorganisaties, terwijl ze ook actief is geweest als zelfstandige HR-adviseur en recruiter. Vorig jaar heeft ze zich voornamelijk gericht op het implementeren van Workday, de nieuwe technologietool die Hunkemöller ondersteunt bij het selecteren van personeel. Ook is Suzanne verantwoordelijk voor het ontwerpen en implementeren van ons wereldwijde trackingsysteem voor sollicitanten, samen met de wereldwijde carrièresite.

Het antwoord is nee. Belangrijk is dat medewerkers zich bewust zijn van de risico’s en waarom bepaalde applicaties of apparaten echt verboden zijn. En sterke wachtwoorden en encryptie moeten vanzelfsprekend zijn. “Shadow IT vraagt om een cultuuromslag”, zegt Erik Ploegmakers, managing director van KPN Security Services. “En kom de gebruikers tegemoet onder de voorwaarde die de IT-verantwoordelijke stelt.” Mark van der Heijden

ADVERTORIAL - GESPONSORDE CONTENT

Recruitment begint met een game Nu iedere kandidaat met de juiste ervaring op LinkedIn te vinden is, wil de innovatieve recruitmentorganisatie Greenberg Nielsen op een andere manier zijn toegevoegde waarde tonen. Het nieuwste middel is een game, waardoor de kwaliteiten van de kandidaten duidelijker naar voren komen.

skills, resultaatgerichtheid en sociale effectiviteit. Van der Weide: “Businessmodellen verschuiven, kan de kandidaat hieraan een bijdrage leveren? Heeft de kandidaat de power om zaken voor elkaar te krijgen? En ten derde, is de kandidaat een teamplayer en kan hij samenwerking opzoeken?”

De vlucht begint rustig, in de game Greenberg Island, maar als de turbulentie opsteekt, gaat het snel mis. Enkele seconden later vind je jezelf terug op een onbewoond eiland, tussen medepassagiers die niet allemaal te vertrouwen lijken. Toch is samenwerking noodzakelijk om ooit nog thuis te komen.

Ook speelt de game beter in op de wensen van de jongste generatie die van de universiteit en hogeschool komt. “Zomaar een functie uitzetten, werkt niet meer. De Generatie Z verwacht meer dan dat”, zegt Van der Weide. “Jongeren vinden het belangrijk dat iets een beleving is, ook recruitment.”

De game is de nieuwste troef van recruitmentorganisatie Greenberg Nielsen om de juiste medewerker bij de juiste organisatie te plaatsen. “Door de kandidaten via de game in een real life setting te plaatsen, krijg je een beter beeld van de persoonlijke kenmerken van de kandidaat”, zegt Bouke van der Weide, oprichter en partner van Greenberg Nielsen.

Sinds de app een paar weken live is, hebben al enkele honderden kandidaten de app op hun smartphone uitgespeeld. Onder tijdsdruk hebben zij de vele vragen en keuzes gemaakt. Van der Weide. “We kunnen zien hoe lang iemand doet over de game, hoe snel hij beslissingen neemt. Wij hebben het gevoel dat we daardoor beter kunnen inschatten wat voor mensen zij zijn.”

Meer nog dan de juiste kennis en ervaring, zijn namelijk drie andere factoren van belang bij het succes van een kandidaat in een organisatie: analytische

“Door de kandidaten via de game in een real life setting te plaatsen, krijg je een beter beeld van de persoonlijke kenmerken van de kandidaat” Bouke van der Weide oprichter en partner van Greenberg Nielsen.

32 PERSONEELSMANAGEMENT – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

EXTERNE KLANTENSERVICE: EEN GOED IDEE? Een goede klantenservice is extreem belangrijk. Maar als MKB-bedrijf heb je misschien niet altijd de tijd om dit goed te doen. Tegelijkertijd kost een extern bureau of contactcenter vaak veel geld. Moet je als MKB-bedrijf wel of niet de klantenservice uitbesteden?

Foto: Fotolia

Om dat goed te kunnen doen, moeten we eerst even terug naar de basis. Wat is klantenservice nou eigenlijk? Dat lijkt wellicht een eenvoudige vraag, maar als je er goed over nadenkt, dan beslaat die term anno 2018 nogal wat. In de begindagen draaide klan-

tenservice louter en alleen om (telefonisch) klantcontact. Een klant had een vraag en deze werd (zo goed mogelijk) beantwoord, al dan niet per telefoon. Maar met de komst van internet is dit helemaal veranderd. Dan hebben we het niet alleen over een website of e-mailverkeer: naast deze traditionele servicetools heb je tegenwoordig ook chatbots, webcare, de integratie van WhatsApp, Skype of Facebook Messenger en zelfs complete digitale spraakassistenten, die bezoekers of afnemers helpen op basis van bijvoorbeeld klantgegevens en big data. Het omvat, kortom, een heleboel aspecten; de klantenservice bestaat allang niet meer alleen uit een charmante telefonist(e) die je zo vriendelijk mogelijk te woord staat. Alleen al om die reden zijn klanten-

servicebureaus sterk in opkomst: een externe partij die niets an-

De klantenservice bestaat allang niet meer alleen uit een charmante telefonist(e).

ders doet dan het verlenen van klantenservice zal veel, heel veel, kennis over moderne technieken en oplossingen in huis hebben. Zo’n bureau weet hoe een chatbot fungeert en wat een gepaste respons op een ietwat gefrustreerde tweet of Facebook-post is. Hier is een gemiddelde medewerker vaak niet in gespecialiseerd, hetgeen problemen op allerlei vlakken kan veroorzaken. Ook levert een extern bureau al snel schaalvoordelen op. Misschien denk je het als MKB-bedrijf met een of twee medewerkers af te kunnen, maar wat als je dienst of product ineens een enorme vlucht neemt? Voor je het weet zit je als CEO zelf problemen op het logistieke vlak op te lossen. Een bureau heeft dat probleem niet: er wordt gewoon een man-

‘Een externe partij die niets anders doet dan het verlenen van klantenservice zal veel kennis over moderne technieken en oplossingen in huis hebben’ netje extra ingezet om de klant zo snel en goed mogelijk te helpen, al dan niet op locatie.

Bovendien signaleert een ervaren

klantspecialist sneller problemen onder klanten: hij of zij heeft vaker met dit bijltje gehakt en weet dus eerder wanneer er aan de bel getrokken moet worden. Nu zal een externe servicemedewerker misschien minder bekwaam technisch inhoudelijke vragen kunnen beantwoorden dan een collega die al twintig jaar in dienst is, maar hij of zij weet wel hoe iemand op een juiste manier benaderd en doorverwezen moet worden: het afhandelen van klantcontact is nou eenmaal een vak apart. Daar staat vaak wel een hoger

prijskaartje tegenover. Althans: als je alleen naar de nota kijkt. Werp je een iets uitgebreidere blik, dan kom je er al snel achter dat dit maar heel relatief is. Een groot deel van

de kosten die direct klantcontact met zich meebrengt is namelijk niet zichtbaar: wat kost de extra huisvesting van je medewerkers, calculeer je verzuim en vakanties in, wat kosten de ICT-systemen om je klantenservice draaiende te houden? Het zijn zaken die misschien wel te berekenen, maar nauwelijks ingecalculeerd zijn: de kosten van een extern bureau zijn veel transparanter. Je weet waar je voor betaalt en er zijn, als het goed is, geen addertjes onder het gras: een extern bureau doet gewoon zijn werk.

Deze ontzorgende factor is van groot belang: in plaats van te blijven hangen in de dagelijkse rompslomp die klantcontact met zich mee kan brengen, kun je je bezighouden met de toekomst van je bedrijf. En dat is wat je wil. Ger de Gram

FEITEN Steeds meer bedrijven kiezen ervoor hun klantcontact uit te besteden aan een extern contactcenter, zo blijkt uit onderzoek van het Klant Interactie Centrum (KIC). De drie sectoren waarin deze het vaakst worden ingezet zijn dienstverlening en administratie (27%), financieel en verzekeringen (19%) en informatie en communicatie (17%).

KLANTENSERVICE WEL OF NIET UITBESTEDEN? Voor een MKB-bedrijf kan het zeer nuttig zijn de klantenservice uit te besteden aan een extern bureau. Wilt u hier meer over weten? Kijk dan op analyseeconomie.nl ADVERTENTIE

alembo.nl

ADVERTENTIE

Een wereld waar verandering het nieuwe normaal is

Business Studies = leren, groeien, ondernemen

In een wereld waar verandering het nieuwe normaal is, moet je continu kunnen meebewegen. Sterk in je schoenen staan, zelf kunnen navigeren binnen een omgeving die steeds verandert. “De wereld verandert snel, en het bedrĳfsleven verandert mee”, licht Nellie Donker, manager Business, Finance & Law van Hogeschool Inholland, toe. “De allround businessprofessional is de nieuwe expert. Steeds vaker moeten medewerkers verschillende disciplines beheersen en begrĳpen hoe het geheel met elkaar samenhangt. Dat vraagt wat van je, maar maakt werken ook boeiender: je hebt immers met allerlei aspecten van een organisatie te maken.” Daarom biedt Business Studies studenten een brede basis. Zo leren zĳ ‘the bigger picture’ zien. Ze doen alle kennis en vaardigheden op om zelf succesvol te ondernemen, of goed te presteren binnen het MKB of de grote bedrĳven en organisaties van deze tĳd. De manier van leren is open en creatief. Zo leren studenten op verschillende manieren te denken, goed te communiceren, samen te werken en oplossingsgericht te werken. Zodat ze altĳd nieuwe mogelĳkheden zien en zo worden ze een betere manager en slimmere ondernemer.” Donker: “De eerste twee jaar krĳgen onze studenten een allround businessopleiding. Ze snappen dan het hele spel van zaken doen. Ze ontdekken welke rol het beste past en dan gaan ze specialiseren in een richting die aansluit bĳ hun ambities en kwaliteiten. Die breedte maakt hen een betere specialist.” Roald van der Mark is vierdejaars student Business Studies: ”Bĳ Business Studies heb ik in de eerste twee jaar geleerd om niet uit een hokje te kĳken, maar over afdelingen heen samen te werken met verschillende personen aan uitdagingen die de organisatie aangaat. Om een verbetertraject te laten slagen, moeten mensen op een positieve manier worden beïnvloed en er moet een gemeenschappelĳk belang zĳn.” “Ik heb stagegelopen bĳ de Provincie Zuid-Holland bĳ de afdeling P&O (personeel en organisatie) aan het project: ‘Optimaliseren HR Dienstverlening’. Het leukste was om te ervaren dat een brede basis echt voordelen heeft en dat wat ik op school heb geleerd ook in de praktĳk wordt gebruikt. Zo’n project heeft naast strategische, ook personele en financiële componenten”, aldus Van der Mark. Donker: “Onze Business Studies-studenten worden opgeleid tot wendbare, kritische, reflectieve beroepsbeoefenaren met een zogenoemd

Business Studies = investeren in jezelf Open Avond 6 juni

omgekeerd T-profiel; de afgestudeerde Business Studies student heeft een brede basis met een specialisatie in een van de businessvakgebieden. De student is toegerust met de verschillende ‘21st century skills’ en is, mede door de brede basis, in staat vanuit een breed referentiekader zĳn specialistische kennis in te zetten in verschillende disciplines. Studenten leren te handelen in een brede maatschappelĳke, internationale, cross-culturele bedrĳfskundige context.” Melissa Bakker is ook vierdejaars studente Business Studies: “Aan het eind van het tweede jaar moest ik mĳn specialisatie kiezen. Het werd Marketing, omdat ik graag nadenk over waarom een merk op een bepaalde manier adverteert en wat de gedachte daarachter is. In het derde jaar ging ik een half jaar op stage naar Hong Kong om een social media-advies op te stellen voor speelgoedfabrikant Toy State. Geweldig! De compleet andere cultuur, de stad, het opdoen van nieuwe ervaringen en communiceren in professioneel Engels. Deze ervaring neemt niemand van me af.” “Business Studies is de enige opleiding in Nederland die alle business studies verenigt in één studie op het gebied van marketing, ondernemen, management, HRM (personeelsbeleid), financiën en logistiek”, zegt Donker. “Het rapport ‘Wendbaar in een duurzame economie’ bevat aanbevelingen voor het opleiden van toekomstbestendige, economische professionals. Deze aanbevelingen hebben geleid tot een nieuw overzichtelĳker opleidingsaanbod in het economische bachelordomein in Nederland. We zĳn er trots op dat we in onze uitgangspunten voor Business Studies voorloper zĳn op deze ontwikkelingen.” Donald Ropes, lector Learning and Development in Organisations en verbonden aan het Business Research Center van Inholland: “Mĳn wetenschappelĳk onderzoek onderbouwt deze ontwikkeling: het werkveld vindt vakkennis net zo belangrĳk als de meta-competenties, zoals leren-leren. Het is dus belangrĳk dat je bĳ de opleiding eerst de breedte leert en het is de kunst om op het juiste moment te specialiseren. Veranderingen gaan zo snel, kĳk bĳvoorbeeld naar de IT. Als je dat vertaalt naar hoe de opleiding Business Studies is vormgegeven, lĳkt dat een logische opzet. Je laat studenten immers op een later moment in hun opleiding kĳken wat er op hun vakgebied op de arbeidsmarkt gebeurt en waar ze zich in willen of moeten specialiseren. Op die manier hebben onze studenten juist ook aan het einde van hun opleiding de maximale marktwaarde.” Wouter Goedhart, CEO en co-founder van VONQ, Online Recruitment Marketing bureau: “Om mee te gaan naar de toekomst moet je als bedrĳf jezelf steeds opnieuw uitvinden. Wĳ hebben gemerkt dat om te vernieuwen wĳ op zoek gingen naar mensen die zich breder hadden georiënteerd. ‘Zĳ beschikken over de flexibiliteit om zich aan te passen aan een constant veranderende werkomgeving waarin ze terechtkomen. De breedte maakt het voor hen makkelĳker om mee te gaan in veranderingen. Business Studies biedt studenten die breedte die hen een betere specialist maakt als ze op de markt komen.”

34 PERSONEELSMANAGEMENT – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

KANTOORINRICHTING? ZET DE MENS CENTRAAL! Denk je dat een flexibele werkplek of een ruim kantoor beter is voor je medewerkers? Dat hoeft helemaal niet het geval te zijn.

Dat blijkt althans uit een publicatie van Herman Post, die onderzoek verrichte bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Post bekeek bij de Sociale Verzekeringsbank de invloed van de ruimtelijke indeling van de werkomgeving op de werknemerstevredenheid en werkprestaties. ‘Veel kantoororganisaties vernieuwen tegenwoordig hun werkomgeving en voeren flexibele kantooromgevingen in, waarin gebruikers niet langer beschikken over eigen werkplekken. Vaak zijn er grote verwachtingen op het

‘Ook meer beweging op kantoor zorgde voor een verhoogde prestatie.’ gebied van effectiviteit, plezier in het werk, imago en kostenbesparing’, schrijft de onderzoeker in zijn publicatie, dat in november 2017 werd afgerond. Maar wat is opvallend genoeg zijn conclusie? ‘De invloed van werk-

Foto: Fotolia

productiviteit, tot wel vijftien procent”, liet hoofdonderzoeker Marlon Nieuwenhuis destijds optekenen in een persbericht. Ook uit onderzoek van het CBRE in

samenwerking met de Universiteit Twente en de Vrije Universiteit Amsterdam blijkt dat de werkomgeving wel degelijk van invloed is op het vermogen van mensen om optimaal te presteren. Zo zorgde de juiste verlichting op het kantoor ervoor dat de prestatie met twaalf procent verbeterde. Ook meer beweging op kantoor zorgde voor een verhoogde prestatie. Volgens het CBRE maakt een werkomgeving waarin de mens centraal staat dus een enorm verschil wanneer het aankomt op de gezondheid en effectiviteit van medewerkers. Waar deze medewerkers behoefte aan hebben, kan dan weer enorm verschillen per organisatie.

De werkomgeving is wel degelijk van invloed op het vermogen van mensen om optimaal te presteren..

plekdeling op de tevredenheid (...) is niet aangetoond.’ Simpel gesteld: van het wel of niet hebben van een flexplek hoeft een medewerker helemaal niet gelukkiger te worden. Wel zegt Post dat binnen de bank de mate van werkplekwisseling in flexibele werkomgevingen laag blijkt te zijn: tweederde van de respondenten uit het onderzoek gaf aan vrijwel nooit van werkplek te wisselen. Dat sluit aan bij een eerdere analyse van marktonderzoeksbureau Ruigrok Netpanel. Toen de flexplek opkwam, zo medio 2011, gaf 68% van de werknemers al aan een vaste ‘eigen’ -werkplek te verkiezen boven een flexibele

‘Een traditioneel Spartaans ingerichte omgeving opfleuren met wat planten leidt al gauw tot een hogere productiviteit, tot wel vijftien procent.’

plek. Daarvan vond 47 procent het belangrijk die werkplek te kunnen ‘personaliseren’ (lees: te voorzien van foto’s van het gezin en dergelijke).

Ger de Gram & Marjon Kruize

Dat werknemers een privéplek verkiezen boven een flexplek, betekent echter niet dat de inrichting van het kantoor geen invloed heeft op het geluk en de productiviteit van de medewerkers. Zo kwam de universiteit van Cardiff (Wales) in 2014 tot de conclusie dat zelfs wat eenvoudige planten al hun uitwerking kunnen hebben op de effectiviteit van medewerkers. “Een traditioneel Spartaans ingerichte omgeving opfleuren met wat planten leidt al gauw tot een hogere

RICHT UW KANTOOR OPTIMAAL IN Voor meer tips over het inrichten van de werkomgeving kijkt u op analyseeconomie.nl. ADVERTENTIE

Werkgeven zonder zorgen Al ruim 18 jaar vertrouwen ondernemers op de expertise van Please Payroll. Met de grootste aandacht zetten wij ons iedere dag in om de zorg voor onze ruim 10.000 medewerkers eenvoudig, betaalbaar en vooral goed te regelen. Zo kun jij doen waar je goed in bent… ondernemen! Dat noemen wij werkgeven zonder zorgen.

Voordelen van Please Payroll Samenwerken met een solide partner Geen omkijken naar personeelszaken Alles geregeld onder één dak

Eén klant per dag Iedere dag maakt tenminste één ondernemer de keuze om zijn personeelszaken onder te brengen bij Please. En dat is ook niet gek, want kies je voor payroll, dan weet je dat alles goed geregeld is voor jou en je personeel. Je werknemers staan bij jou op de werkvloer, maar wij nemen alle taken van je over die komen kijken bij het juridisch werkgeverschap. Zo loop jij minder risico, profiteer je van meer flexibiliteit en heb je één aanspreekpunt voor ál je personeelszaken. En je werknemers? Zij profiteren van goede arbeidsvoorwaarden, leuke extra’s en ons team van relatiebeheerders dat hen helpt daar waar mogelijk.

www.please.nl

Meer flexibele contractsvormen Kosten besparen Minder risico’s

ADVERTENTIE

Een ‘Working Well’ werkomgeving van ROHDE & GRAHL zorgt voor blije medewerkers die meer resultaat opleveren. www.rohde-grahl.nl

36 VOORWOORD ZAKELIJKE MOBILITEIT – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: TU Eindhoven

Foto: Fotolia

OP NAAR EEN VERBETERDE MOBILITEIT Carlo van de Weijer, Directeur Smart Mobility, TU Eindhoven.

Er is geen gebrek aan inspirerende visies over de toekomst van mobiliteit. Een beetje surfen op YouTube levert een veelheid aan toekomstbeelden op over dronetaxi’s, zelfrijdende robotauto’s en door vacuümbuizen schietende hyperloopcapsules. Met steeds het perspectief dat ze al onze mobiliteitsproblemen gaan oplossen.

delen en zelfs fietsen dreigt uit de hand te lopen.

Ik zie het helaas bij alle drie om ver-

schillende redenen de komende decennia niet gebeuren. Ik verwacht echter wel dat het vervoer op niet al te lange termijn significant zal verbeteren. En dat moet ook want het hele mobiliteitssysteem is nu nog veel te onveilig, te vervuilend en de congestie en het ruimtegebruik van al die auto’s, openbare vervoermid-

Maar er komt dus veel aan. Met moderne assistentietechnieken wordt het straks steeds moeilijker om een ongeval te veroorzaken. Nu al zijn de meeste ongevallen relatief makkelijk te voorkomen met techniek die eigenlijk al op de plank ligt; we moeten streven naar een versnelde implementatie van die assistentiesystemen in auto’s. De steeds schoner wordende motoren en elektrische aandrijving zal ervoor zorgen dat de aandacht voor vervuiling van de aandrijving naar andere bronnen zoals slijtende banden en remmen zal verschuiven. Om maar aan te geven over welke lage niveaus we zullen praten.

‘Nu al zijn de meeste ongevallen relatief makkelijk te voorkomen met techniek die eigenlijk al op de plank ligt.’

Ik zie dus voorlopig nog geen signi-

ficante rol voor robotauto’s zonder chauffeur, maar dat wil niet zeggen dat autonome functies niet in de auto zullen verschijnen. Deze zullen

echter vooraleerst de vervelende stukken uit de rit halen: lange snelwegritten, inparkeren en filerijden. Dan los je het fileprobleem op, niet door de file op te lossen maar door het probleem wat mensen er mee hebben op te lossen. Een file is minder erg als je wat anders kan doen gedurende de verloren tijd. Daar schuilt wel een gevaar in. Als mensen de file niet meer erg vinden zullen ze nog moelijker de auto uit te krijgen zijn, en zullen ze minder fileontwijkend gedrag gaan vertonen. We zullen nog meer file moeten accepteren, vrees ik, en dat is vooral voor de beroepsrijders een probleem. Ik voorzie door een langzaam maar

zeker steeds veiliger wagenpark

gelukkig wel minder onverwachte files, omdat er minder ongevallen plaats zullen vinden. En dat zijn de vervelendste en duurste files, want ze zijn moeilijker te plannen. Verder moeten we vooral slimmer plannen, vaker fietsen, en flexibeler en slimmer reizen, want de mogelijkheden daarvoor liggen vaak al voor het oprapen. Deze editie staat vol met voorbeelden.

Carlo van de Weijer Directeur Smart Mobility, TU Eindhoven

SLIMMER REIZEN We moeten de mobiliteit in Nederland slimmer gaan inrichten. Op analyseeconomie.nl leest u hoe we dat het beste kunnen aanpakken. ADVERTORIAL - GESPONSORDE CONTENT

ULU: the future of smart mobility “Gewoon slimme dingen doen op basis van data uit diverse bronnen”, luidt het antwoord van Christian Kerssens, CEO van ULU, op de vraag om in een notendop uit te leggen wat zijn bedrijf precies doet. ULU integreert en combineert verschillende datastromen (waaronder die van een connected car) in verschillende easy-to-use applicaties. ULU kent drie type gebruikers op haar platform. De berijder wordt verder geholpen onderweg met een slimme mobiele app, die veelgebruikte applicaties combineert in één concrete oplossing. Zo bevat de app van ULU o.a. navigatie, flitsinformatie, parkeren en ritregistratie. In combinatie met de ULU-dongel kan de gebruiker automatisch parkeren. ULU stopt dan automatisch de meter bij het wegrijden. Door de combinatie van navigatie en parkeren, kan de gebruiker slim navigeren naar een goedkopere (of gratis!) parkeerzone in een straal van 500m van zijn eindbestemming.

Voor meer informatie:

driveulu.com

Zeer interessant Deze parkeerfunctie is uiteraard ook zeer interessant voor de Fleetowner. Verder krijgt de Fleetowner bij ULU een digitale schil over zijn wagenpark en wordt hij geholpen met het optimaliseren ervan. Zo vergelijkt ULU het rijgedrag van de berijders en analyseert de brandstofkosten op basis van dit gedrag. Op die manier kan niet alleen exact in kaart gebracht worden wat de kilometerkosten zijn van de ene berijder ten opzichte van een andere berijder, terwijl

info@driveulu.com

dat tevens geldt voor de CO2-uitstoot per rit of in een bepaalde periode. Ook kan via de webdashboard locaties verstuurd worden naar de mobiele apps, waarna de gebruiker direct kan navigeren naar de gewenste locatie. Via een API (datakoppeling) kan de data van ULU geïntegreerd worden in eigen plan- en boekhoudsystemen. Of kan een bedrijf gebruik maken van de werkbonnen/urenregistratie-app van ULU zelf. Automotive De derde groep gebruikers bestaat uit verschillende automotive-organisaties. “ULU is een technologie partner van de automotive sector. Met onze technologie kunnen klanten nieuwe omzet genereren, klantloyaliteit verbeteren en inspelen op alle nieuwe ontwikkelingen”, zegt Kerssens, die er tevens aan toevoegt dat ULU deze partijen helpt om de volgende stap te zetten naar next-generation Mobility Service Providers. Hij benadrukt dat het voordeel van het systeem zich doorvertaalt naar de eigen preferenties.

Nieuw systeem TomTom geeft mobiliteitsmanagement nieuwe impuls Navigatiemerk TomTom legt in zijn koers steeds meer nadruk op fleetmanagement-oplossingen. De zakelijke discipline TomTom Telematics is er sinds kort ook op gericht bestuurders van personenwagens meer gemak te bieden en tegelijkertijd mobiliteits- en fleetmanagers te helpen hun wagenpark beter te beheren. Het bedrijfsonderdeel TomTom Telematics bestaat inmiddels achttien jaar en legt zich toe op fleetmanagement, voertuigtelematica en connected car-diensten. Vanuit dat perspectief zijn er tal van nieuwe Software-as-a-Service-oplossingen ontwikkeld die kleine en grote ondernemingen gebruiken om voertuigprestaties te verbeteren, brandstof te besparen, bestuurders te ondersteunen en de algehele efficiëntie van het wagenpark te verhogen. Dat klinkt behoorlijk breedvoerig. En belangrijker nog, dat is het eigenlijk ook. George de Boer, Leader of Connected Car Initiatives bij TomTom, vertelt dat gebruikers, of het nu gaat om zakelijke rijders, hun mobiliteitsmanager of de verantwoordelijke leasemaatschappij, de keuze hebben om hun eigen KPI’s te selecteren. “Een zakelijke rijder wil vooral zijn dag zo optimaal mogelijk inplannen. Hij wil weten of een stop bij een benzinestation zijn afspraaktijd in gevaar brengen, de fleet owner wil een helder en gemakkelijk overzicht van bijvoorbeeld zakelijk gereden kilometers en brandstofverbruik.” Gemak en betrouwbaarheid Wat je nodig hebt, haal je uit het systeem. Zo moet je het eigenlijk zien, licht George de Boer toe. TomTom

TomTom Telematics

Telematics verbindt meer dan 826.000 voertuigen over de hele wereld. Bestuurders en zakelijke gebruikers in meer dan zestig landen maken daarbij gebruik van een lokaal ondersteuningsnetwerk en een aanbod sectorspecifieke applicaties. Belangrijke kernwoorden daarbij zijn gemak en betrouwbaarheid. “De wereld om ons heen wordt steeds transparanter”, benadrukt George de Boer. “De connected car-oplossing die TomTom Telematics biedt, betekent dat de auto connected is met de wereld om zich heen. En dat kan tot allerlei dimensies leiden.”

brandstofkosten. Bezorgdiensten willen hun klanten op de hoogte houden van leveringen en verwachte aankomsttijden. George de Boer: “De mobiliteitsomgeving verandert razendsnel. Nu er hardop wordt gedroomd over zelfrijdende auto’s is het straks niet vreemd als de auto waarmee je naar je werk kwam, daarna dienst doet als deelauto voor collega’s of de buren. Met TomTom Telematics bieden we connectiviteit die onmisbaar is in die nabije toekomstscenarios – en TomTom verzorgt de technologie in de eerste zelfrijdende auto’s.”

Om een voorbeeld te noemen: je komt als zakelijk rijder aan bij je afspraak en vergeet te betalen voor het parkeren. Geen nood, de connected-car zorgt voor het aanmelden en afmelden en de facturatie verloopt via het bedrijf zodat het inscannen en verwerken van de parkeerbonnetjes achterwege blijft. Gemakkelijker, slimmer en efficienter. HR managers kunnen dezelfde connectiviteit weer gebruiken voor de groene ISO14001 certificering en een aantrekkelijker mobiliteitsbudget voor jonge werknemers. Beoordeling Voor elke sector en voor elke gebruiker creëert TomTom Telematics een nieuwe set aan toepassingsmogelijkheden. Zo hebben leasebedrijven, autoverhuurbedrijven, importeurs en dealers, verzekeringsmaatschappijen en bestuurders beschikking over hun eigen beoordelingen. Een bedrijf met een externe fielddienst zal de productiviteit van de buitendienst willen beoordelen en kritisch willen blijven op de

telematics.tomtom.com/connectedcar

De Ruijterkade 154

“De wereld om ons heen wordt steeds transparanter” George de Boer, Leader of Connected Car Initiatives TomTom

1011AC Amsterdam 0207535848 ADVERTORIAL - GESPONSORDE CONTENT

Stap voor stap een rendement van...

9% UNIEKE EN SOLIDE VASTGOEDBELEGGING Met een bruto aanvangsrendement van 9%, de zekerheid van uw eigen onroerend goed en de uitstekende verhuurbaarheid zijn de garageboxen van GaragePark een interessante belegging! De garageboxen zijn onderhoudsarm en de exploitatie is zeer eenvoudig. Bij beleggingen vanaf €100.000,- bieden wij standaard een jaar huurgarantie. Door een stabiele organisatie, bewezen track record en aanhoudende groei is GaragePark dé partner voor het beleggen in klein vastgoed.

DE ZEKERHEID VAN UW EIGEN ONROEREND GOED

EENVOUDIG SPREIDING REALISEREN

DOWNLOAD NU DE BROCHURE OP GARAGEPARK.NL/BELEGGEN

DE BOXEN ZIJN PRIMA VERHUURBAAR

ONDERHOUD GEREGELD DOOR DE VVE

 BEL GRATIS

0800 - 22 33 224

EEN BETROUWBARE PARTNER

38 ZAKELIJKE MOBILITEIT – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

BETER MILIEU MET BIOBASED BANDEN Biologische autobanden verlagen de CO2-uitstoot. Bij de productie, maar ook tijdens het rijden.

Foto: Fotolia

Eco-friendly. Als het om autobanden

gaat, kom je al snel uit bij energiezuinig. Want het profiel en met name het materiaal waaruit het loopvlak van de band is opgebouwd, maakt nogal wat uit voor het brandstofverbruik en daarmee voor de CO2-uitstoot.

Wil je het rubber hergebruiken, dan dien je eerst te devulkaniseren, zodat de molecuulketens opnieuw gebruikt kunnen worden. “Een klein Nederlands bedrijf is dit proces aan het ontwikkelen”, weet Blume. Maar het kan nog wel een paar jaar duren voordat dit proces volledig is uitontwikkeld.

De Europese Commissie heeft een label ingevoerd voor energiezuinige banden dat niet alleen het brandstofverbruik van een band inzichtelijk maakt, maar ook de grip op het wegdek en het geluid. Volgens Anke Blume hangen deze

factoren nauw samen. Blume is professor aan de Faculty of Engineering Technology van de University of Twente. Een betere band verbetert immers het rijcomfort en de grip op met name een nat wegdek. Vooral de polymeren die het loopvlak vormen zijn in dat geval van belang, benadrukt Blume. Ze wijst vooral op de bestanddelen carbon black, een industrieel roetproduct dat de slijtvastheid en levensduur van de band bepaalt, en minerale oliën. Deze oliën waren onlangs nog bron van nieuws als kankerverwekkend component in de korrels op kunstgrasvelden, die zijn gemaakt van vermalen autobanden. Bij de nieuwste generatie banden zijn deze vervuilende en kankerverwekkende

Banden worden veiliger, zuiniger en milieuvriendelijker, zowel in gebruik als in productie.

stoffen vervangen door silica. Alle nieuwe winterbanden van bekende merken bevatten deze onschuldige stoffen en hebben bovendien een 30 procent lagere rolweerstand. Banden dus waarbij de auto minder brandstof verbruikt, maar ook banden die bij de productie minder vervuilend zijn. Carbon black wordt geproduceerd

uit ruwe olie. Om minder afhankelijk te zijn van de afnemende oliereserves biedt silica dus een groot voordeel. Dit wordt immers geproduceerd uit soda, zand en zwavelzuur. Het is onschadelijk, slijtvast en bespaart nog eens 3 tot 5 procent brandstof. “Als je een vrachtwagenbedrijf hebt met een

behoorlijke vloot merk je dat echt wel aan de uitgaven”, garandeert de professor. En uiteraard is het milieu er bij gebaat, waardoor een dergelijke band weer een paar punten stijgt op het Europese bandenlabel. Het milieuvoordeel zit hem niet alleen in het energieverbruik van auto’s of vrachtverkeer, maar ook in de productie van autobanden. Want ook daar valt veel winst te behalen.

van de arbeidsomstandigheden op die plantages en de relatie met de omgeving.” Voor de kwaliteit van de banden is deze ontwikkeling echter zeer gunstig. De banden zijn veel duurzamer en stoten veel minder CO2 uit. Niet alleen carbon black, maar ook de nog gevaarlijkere PAK’s verdwijnen dan uit de banden en daarmee van de sportvelden.

Blume praat over biologische

lieuvriendelijker zowel in gebruik als in productie. De volgende stap is het recyclen van oude autobanden naar nieuwe. Dat vermindert de hoeveelheid oorspronkelijke grondstoffen enorm en daarmee de aanslag op het milieu en het grondgebruik. “Na het verwijderen

autobanden, gefabriceerd uit latex afkomstig van rubberplantages, silica en natuurlijke oliën als palmof sojaolie. “De discussie gaat dan over plantages voor bandenproductie met voedselproductie en natuur. We moeten ons wel bewust zijn

van het stalen karkas kan de band in zijn geheel tot poeder worden vermalen. En dit zou je opnieuw kunnen gebruiken.” Een techniek die nog volledig moet worden ontwikkeld. De polymeren dienen uit lange molecuulketens te bestaan. Deze ketens worden met zwavel aan elkaar verbonden. Dit proces heet vulkanisatie.

Banden worden veiliger, zuiniger, mi-

Marc van der Sterren

FEITEN Om de CO2-uitstoot terug te dringen via autobanden voerde de EU in 2012 bandenlabels in. Een band met het hoogste label (A) bespaart 7,5% meer brandstof dan een band met het laagste label (G). Bij vrachtwagens is dat nog hoger. Een truck van veertig ton met A-label banden kan zo’n 15% brandstof kan besparen.

BETERE BANDEN Op analyseeconomie.nl leest u nog veel meer over de manier waarop autobanden kunnen bijdragen aan een beter milieu. ADVERTENTIE

www.hankooktire.nl

De perfecte balans tussen prestaties en veiligheid

Verbeterde zomerprestaties door nieuwe technieken die voldoen aan de verwachtingen van de continu groeiende personenwagenprestaties

Wees één met innovatie Hankook Tire en Real Madrid Samen vooruit als één

Wordt er één mee

Hankook Tire Benelux Siriusdreef 35-37 2132 WT Hoofddorp Nederland

ZAKELIJKE MOBILITEIT – ANALYSEECONOMIE.NL 39

CONTENT WITH A PURPOSE

DUURZAME MOBILITEIT IN TEKEN VAN MENTALITEIT EN TECHNOLOGIE Duurzame mobiliteit is een veelomvattend begrip. Niet alleen is de verkoop van elektrische auto’s vorig jaar spectaculair gestegen met zestig procent, ook de wagenparken van de meeste organisaties laten een verduurzaming zien. Mogen we ondertussen van een duurzame doorbraak spreken?

Foto: Fleet Complete

Foto: Fleet Mobility Live

Het managen van een wagenpark

en de verduurzaming ervan, is de laatste jaren flink veranderd. En de ontwikkelingen gaan in hard tempo door, reageert Sandeep Kar, Fleet Trendwatcher bij Fleet Complete, die wat betreft duurzaamheid vooral inzet op connectiviteit: het verbinden van voertuigen door IoT-technologie. “Men is nog huiverig voor de investering, maar tegelijkertijd is er onvoldoende besef over de opbrengst ervan. De investering om bedrijfsvoertuigen aan te sluiten aan IoT-technologieën is vergelijkbaar met die van een low budget-telefoonabonnement.” Tegenover die kleine investering

staan tal van plussen. Zo zorgt IoT-technologie voor locatiegebaseerde tracking en tracing van mobiele voertuigen en medewerkers, downtime-reductie van voertuigen en verbetering van de veiligheid. Diezelfde technologie zorgt ook voor automatisering van vele back-office-functies voor wagenparken, terwijl daarmee tevens het brandstofverbruik en de emissie gereduceerd wordt. Sterker nog, die verbetering valt ook

in cijfers uit te drukken. De acceptatie en volledige benutting van telematica-oplossingen verlaagt de

Kar: “Men is nog huiverig voor de investering, Van den Broek: “Het gros van de autoritten maar tegelijkertijd is er onvoldoende besef over de dichtbij huis sluit prima aan bij de actieradius van opbrengst ervan.” elektrische auto’s.”

operationele kosten van het wagenpark met 20-40% en draagt direct bij aan duurzaamheid ervan. Sandeep Kar ziet een toekomstscena-

rio voor zich waarbij de connectiviteit tussen voertuig, verschillende voertuigsystemen, bestuurder, wagenparkbeheerder, infrastructuur, financiële instellingen en regelgevers/wetgevers veel meer naadloos en effectief zijn. Er worden steeds meer platformen gelanceerd om dit mogelijk te maken. Door een dergelijk data-analyseplatform gaat er een wereld aan nieuwe bedrijfsmodellen open, zoals het detecteren van een dreigende storing in een voertuig voordat deze plaats vindt of het delen van vrachten zodat vrachtwagens niet halfleeg naar bestemming rijden. De acceptatie van elektrisch rijden

bij het grote publiek is zoiets als het

bijsturen van een olietanker. De koers wordt stukje bij beetje verlegd. Waar we behoefte aan hebben, is een grotere beschikbaarheid van betaalbare modellen. Niet iedereen kan een wagen van vele tienduizenden euro’s betalen. Dat signaal komt van Stijn van den Broek. Als event director van Heliview Conferences & Training is hij verantwoordelijk voor Fleet Mobility Live, een toonaangevend event voor alle vormen van zakelijke mobiliteit. “Op dit moment is de auto-industrie over de gehele breedte druk bezig met het ontwikkelen van betaalbare elektrische modellen. Voordat deze modellen in grote volumes de markt op komen, zijn we weer een paar jaar verder. En vervolgens duurt het weer een paar jaar voordat we een groot volume elektrische auto’s op de occasionmarkt kunnen aantreffen.” Elektrisch rijden vraagt bovendien

om een mindswitch. Wie nu naar zijn vakantiebestemming in Zuid-Europa rijdt, gooit zijn brandstoftank vol en maakt enkele tussenstops onderweg. “Het gros van de autoritten dichtbij huis sluit prima aan bij de actieradius van elektrische auto’s. De meeste modellen die vandaag de dag op de markt komen hebben een range van 200km of meer, voor tachtig procent van de automobilisten is dat ruim voldoende om te voorzien in hun dagelijkse behoefte. Het bereik van elektrische auto’s ligt bovendien steeds hoger. Op weg naar een verre locatie zul je echter wel een paar keer een oplaadstop moeten maken.” En dat is absoluut geen ramp, zegt Stijn van den Broek er meteen bij. Er zijn elektrische modellen beschikbaar die de route voor je plannen inclusief pauze- en oplaadstops. “Dat vergt dan wel een mentaliteitsaanpassing.” Hugo Schrameyer

FEITEN Toekomst Fleet Management Wilt u live de webinar bijwonen van Fleet Trendwatcher Sandeep Kar? Speciaal voor de lezers van FD deelt Sandeep zijn visie op de innovaties en mogelijkheden op gebied van fleet management op 7 juni om 15.00 uur. Meld u nu hiervoor aan op fleetcomplete.nl/webinar.

MEER WETEN OVER DUURZAME MOBILITEIT? Op analyseeconomie.nl vindt u nog veel meer interessante artikelen over wagenparkbeheer en andere mobiliteitskwesties.

DIGITALE KRONIEK

BERTHO ECKHARDT Foto: BOVAG

Algemeen voorzitter BOVAG.

Of je nu met de trein gaat of met de bus, de NS-rijtuigen en de bussen zitten dan tijdens de spits echt overvol. Ook op de wegen gaat het fileleed toenemen. Er ontstaan toenemende problemen op de rijkswegen, maar ook op de aansluiting naar de provinciale wegen komt er meer filedruk. Om de mobiliteit in dit land weer op gang te krijgen, is er niet alleen behoefte aan meer investeringen, maar vooral ook aan slimme oplossingen. Je kunt bijvoorbeeld kijken naar slimmer zakelijk rijden. De bijtelling voor de gebruiker gebeurt nu op basis van de cataloguswaarde van de auto. Die ligt op 4 procent voor volledig elektrische auto’s en 22 procent voor alle andere voertuigen. Het maakt niet uit of de gebruiker 5.000 of 30.000 kilometer per jaar privé rijdt. Wij denken dat een slimme bijtelling op basis van het aantal gereden kilometers de gebruiker meer bewust maakt. Voorheen was vooral de CO2-uitstoot bepalend voor de bijtelling. Je zag dat fabrikanten hun auto’s klaarmaakten om de kritische milieugrenzen te laten passeren. Nu de meeste auto’s, uitgezonderd de full electric wagens, in dezelfde categorie vallen, is het playing field weer gelijkgetrokken. HET GEHELE ARTIKEL LEEST U OP: ANALYSEECONOMIE.NL ADVERTENTIE

Verdien geld met Slim laden Met de Slim laden app van Jedlix draag je bij aan het overbodig maken van gas- en kolencentrales én ontvang je een financiële beloning na elke laadsessie.

Download de app voor jouw elektrische auto!

40 PROFIEL ZAKELIJKE MOBILITEIT – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

‘VOOR DE MEESTE MENSEN IS EEN AUTO ONMISBAAR’ Wie het over de toekomst van autorijden heeft, praat over zelfsturende auto’s. En over elektrisch rijden natuurlijk. Of toch niet? “Over twintig jaar gok ik op waterstof. Maar dan moet het wel goedkoper worden.”

In Rotterdam pakt hij soms de metro, dat vindt hij een mooi en handig vervoersmiddel. En als hij naar Schiphol moet voor een langere trip, dan wordt parkeren volgens hem wel een hele dure grap en pakt hij soms de trein. Maar een liefhebber van treinen, dat is Wouter Karssen niet. De oprichter, ook wel Chief Tire Smoker, van autoblog. nl en host van de BNR Autoshow is een echte autofreak. Het begon ooit met een Alfa 156, maar die is inmiddels vervangen door een BMW M135i. En de trein? “Die pak ik hooguit één à twee keer per jaar, want daar word ik echt niet gelukkig van.” Waar komt jouw passie voor auto’s vandaan?

“Genderneutraal is helemaal hip,

houdt mannen gewoon bezig, zo simpel is het.” Je moet kiezen: elektrisch of lekker benzine slurpen?

“Voorlopig nog even benzine. De enige elektrische auto met voldoende actieradius is de Tesla en die vind ik niet zo mooi. Ik hou van compacte en wendbare auto’s en dat is de Tesla niet. Maar het is niet zo dat ik tegen elektrisch ben hoor, over drie jaar is het wellicht anders, als er andere modellen zijn.” Hoe zie je het rijden in de toekomst?

“Het is een interessante tijd. De eerste tijd, zeg vijf à tien jaar, zal het elektrische rijden vooral toenemen. Simpelweg omdat de infrastructuur er al is. En andere goede opties, zoals waterstof, zijn nu nog onbetaal-

‘Het aantal auto’s in Nederland neemt nog elk jaar toe: het is een groeimarkt.’ maar een jochie houdt gewoon van auto’s. Ik heb een zoon en een dochter thuis, en daar zie je het ook. Hoe snel kan ‘ie? Hoeveel pk heeft ‘ie? Hoe snel trekt ‘ie op van nul naar honderd? Welke kleur is het mooist, heeft ‘ie nog gave gadgets? Het

baar. Elektrisch is ook duur, maar wel betaalbaar.” En in de verre toekomst?

“Over twintig jaar gok ik op waterstof. Volgens de experts is het voor vrachtwagens niet mogelijk

om op elektrisch over te schakelen. Om grote afstanden te rijden heb je heel veel accu’s nodig en dat neemt te veel laadruimte in beslag. Niet handig. Met waterstof heb je dat probleem niet. Vrachtwagens kunnen al op waterstof rijden, en dat zal in de toekomst steeds meer gebeuren. Het moet alleen goedkoper.” Maar waarom niet gewoon benzine? De consument schijnt er geen problemen mee te hebben. De gunstige bijtelling vervalt voor elektrische auto’s en mensen kiezen direct weer minder groen.

“Sterker nog, de Nederlander kiest weer massaal voor benzine. De plug-in hybrides en de elektrische auto’s zijn over het algemeen minder goed dan hun reguliere broers. Waarom zou je een minder goede auto kiezen, als het niet goedkoper is?” Omdat het duurzamer is?

“Dat is nog maar de vraag. Je gebruikt wel elektriciteit en waar komt dat vandaan? Dat is nog lang niet helemaal groen. Als je duurzaam wil zijn, kan je beter andere dingen doen, zoals je huis laten isoleren. Dat levert veel meer op.” Of misschien geen auto meer bezitten maar delen?

“Nou, voorlopig zijn er nog veel meer huurauto’s en taxi’s dan pure deelauto’s. Delen klinkt leuk, en dat is het voor bepaalde plekken, zoals Amsterdam, ook zeker. Daar is parkeren niet te doen. Maar in Rotterdam heb je dat probleem niet. En wat denk je van buiten de steden? Voor de meeste Nederlanders is een auto onmisbaar. Voor de jonge mensen in de stad is autodelen prima, tot ze naar een buitenwijk verhuizen en kinderen krijgen. Dan is het opeens heel onhandig. En als je met private lease voor 200 euro een auto voor de deur hebt staan…” Dan is de keuze snel gemaakt?

“Ja. Natuurlijk zijn jongeren milieubewust, maar tegelijkertijd heb je heel veel jongeren die heel enthousiast worden van mooie auto’s. Ik rijd natuurlijk vaak in mooie auto’s, en je moet eens weten hoe interessant jongeren dat vinden. Ze willen allemaal een eigen auto. Het aantal auto’s in Nederland neemt nog elk jaar toe. Het is een groeimarkt.”

de deur’, dan vinden de sollicitatiegesprekken binnenkort gewoon weer bij de autodealer plaats. Net als vijftien jaar geleden.” Zelfrijdende auto’s, de snelweg als roltrap, automatisch inparkeren: welke innovatie loop jij warm voor?

“Er komt een moment dat je op bepaalde wegen niet meer zelf hoeft te rijden. Dat wordt echt een enorme boost voor de autoverkoop, geloof me. Dan wordt mijn vijf kwartier van Rotterdam naar BNR in Amsterdam op vrijdagmiddag namelijk opeens werktijd. Geweldig.” Maar dan rijd je zelf niet meer. Dat is toch veel minder leuk?

“Ach, je kunt wel zelf rijden als je wil, het hoeft dan alleen niet meer. En rijden op de A4 of A12 met overal trajectcontrole is al niet zo leuk meer hoor.” Jerry Huinder

Maar bedrijven introduceren volop de mobiliteitskaart.

“Nou, ze praten er veel over, maar arbeid wordt weer schaars. De sollicitant krijgt weer meer macht. En als zij zeggen: ‘Weg met die mobiliteitskaart, want ik wil in het weekend ook gewoon een auto voor

STEEDS MEER AUTO’S Volgens Wouter Karssen neemt het aantal auto’s in Nederland nog steeds toe. Hoe we daar in Nederland mee omgaan? Dat leest u op analyseeconomie.nl. ADVERTENTIE

PROFIEL ZAKELIJKE MOBILITEIT – ANALYSEECONOMIE.NL 41

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: Persfoto

VRAGEN AAN BRYAN LEE Foto: Hankook

Marketing Manager Benelux bij Hankook.

Wat speelt er momenteel in de bandenindustrie?

“Het concept van mobiliteit is belangrijker geworden met het oog op duurzaamheid in de auto-industrie. Mobiliteit zal mensen meer plezier, gemak en geluk brengen en is een van de belangrijkste focuspunten van bandenfabrikanten. Er zijn vele onderzoeken om conceptbanden te ontwikkelen om de toenemende vraag naar mobiliteit te weerspiegelen en om futuristische technologie in te zetten.”

Wat kan de autobandenindustrie doen om auto’s energie-efficiënter te maken?

“De banden hebben contact met de grond en creëren daarbij ‘rolweerstand’, en dit is het moment waarop energieverlies optreedt. Bandenbedrijven hebben verschillende veranderingen doorgevoerd, variërend van loopvlakdesigns tot exotische materialen, om de rolweerstand te verminderen. Daarnaast worden de mogelijkheden bekeken om een techniek te produceren die een band in staat stelt om energie te produceren met behulp van wrijvingskracht.”

Waar moet je opletten wanneer je nieuwe banden aanschaft?

“Het is noodzakelijk om banden te selecteren die bij uw rijstijl en uw doel passen. Wanneer de tijd is aangebroken om de banden te vervangen, is het belangrijk om te controleren of het gericht is op sportief rijgedrag, zoals griplevel, hoge snelheden en bochten, of meer rust en rijcomfort, of energie-efficiëntie en een lange levensduur, enz. Het nagaan van de testresultaten van gerenommeerde automotive magazines kunnen ook nuttig zijn voor u om de juiste band te kiezen.”

FEITEN Wouter Karssen studeerde Business Administration aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, de stad waar hij nog steeds woont. Hij begon zijn carrière als consultant om al snel daarna zijn echte passie te volgen: auto’s. Hij startte autoblog.nl en sindsdien is hij daar naar eigen zeggen de ‘crazy boy’ danwel ‘Chief Tire Smoker’. Daarnaast is hij de host van de BNR Autoshow.

ADVERTENTIE

Ondernemers willen geen tankpas. Ze willen mobiliteit. Mobiliteit is voor ondernemers cruciaal. Ze willen zijn waar hun klant is. Met welk vervoermiddel ze ook reizen: auto, OV, fiets of taxi. MoveMove brengt ondernemers waar ze moeten zijn, op de manier die hén uitkomt. Mobiliteit belangrijk voor ondernemers ‘Ondernemers houden van hun auto, maar pakken ook steeds vaker de trein of de bus. Zo vermijden ze files, drukte in de stad en hoge parkeerkosten. Bovendien is het OV duurzamer en kunnen ze onderweg lekker werken.’

Alles op één factuur ‘Met MoveMove hebben ondernemers volledige vrijheid in hun manier van reizen. Ze bepalen zelf het vervoermiddel, krijgen alle zakelijke reiskosten op één factuur, en houden zicht op hun verbruik, kosten en besparingen. Voor een vast bedrag per pas per maand heeft de ondernemer nergens meer omkijken naar. Wie op zoek is naar mobiliteit, heeft in MoveMove zijn partner gevonden.’

✓ Volledige flexibiliteit: tanken, opladen, OV, fiets en taxi ✓ Aanvullende diensten zoals carwash en parkeren ✓ Online overzicht van alle reiskosten en btw ✓ Alles voor een vast bedrag van € 5,95 per pas per maand ✓ Per maand opzegbaar, geen borg of aanbetaling

Ideaal voor DGA’s, zzp’ers en kleine ondernemers.

MoveMove. The way to go. Profiteer van alle mogelijkheden voor slechts € 5,95 (excl. btw) per pas per maand. Ga voor meer informatie naar movemove.com

Patrick Roozeman, directeur MoveMove is een initiatief van Multi Tank Card BV movemove.com | 023 201 62 01

42 ZAKELIJKE MOBILITEIT – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: RAI Vereniging

Foto: VNA

Hemerik: “Het moet mogelijk zijn verschillende mobiliteitsvormen te combineren.”

Van Eijck: “We gaan van bezit naar gebruik.”

‘LAAT WERKNEMERS ZELF BEPALEN HOE ZE HUN WOON-WERKVERKEER INRICHTEN’ Wil je elektrisch rijden bevorderen, dan moet je het consumentengedrag beïnvloeden. Dat stelt althans Steven van Eijck, voorzitter van mobiliteitsbranche-vereniging RAI. “We gaan van bezit naar gebruik.” Even terug naar het jaar 2013.

Voor het eerst werd het voor de Nederlander met een niet al te grote portemonnee echt mogelijk om elektrisch te rijden. Niet

‘Het biedt zekerheid voor de consument. Je hebt geen onverwachte kosten meer en dat is op termijn voor elektrisch rijden helemaal handig.’ alleen omdat er relatief goedkope wagens geïntroduceerd werden, maar vooral dankzij de extreem geringe bijtelling, die in sommige gevallen zelfs 0 procent bedroeg. Ook als een auto niet volledig op elektriciteit zijn ritjes deed. Zocht jij een auto uit, dan was de kans dus groot dat je op zoek ging naar zo’n ‘plug-in hybrid’. Gevolg: een enorme run op de Mits-

ubishi Outlanders en Volvo V60’s van deze wereld. Alleen reden deze auto’s niet of nauwelijks op elektriciteit, door de relatief kleine accu’s en onvoldoende laadinfrastructuur. Hierdoor werd – en wordt overigens nog steeds – maar een derde van alle ‘PHEV-kilometers’ elektrisch afgelegd. De rest van de kilometers ging op benzine of diesel, maar de automobilist profiteerde wel van het maximale belastingvoordeel. “Daar is toen echt niet goed over nagedacht”, stelt Van Eijck. “De subsidie zat volledig op de bijtelling, maar dat stond los van de vraag of je daadwerkelijk elektrisch reed of niet. Als je dan een tankpas van je baas krijgt, dan ga je natuurlijk gewoon tanken.” En dus waren de goede bedoe-

lingen van de overheid om ons milieu een handje te helpen vooral goede bedoelingen, maar qua effectiviteit zo goed als nul. Het waren louter financiële motieven die tot de aanschaf van zo’n auto hadden geleid, de leefomgeving was van ondergeschikt belang. “Het ministerie van Financiën heeft daar een aantal jaar geleden een fout gemaakt. Terwijl elektrisch rijden en zaken als verantwoord en duurzaam ondernemen zoveel mogelijk geholpen dienen te worden. Dat doe je alleen op een andere manier.” De RAI Vereniging-topman denkt

dat een mobiliteitsbudget weleens de volgende stap kan zijn. “Laat werknemers zelf bepalen hoe ze hun woon-werkverkeer inrichten.

Dat ze een auto combineren met een NS Businesscard of vaker de fiets pakken. Dat soort dingen moeten gestimuleerd worden. Waarom moet je per se alleen met de leaseauto naar het werk? Gebruik van vervoersmiddelen moet veel slimmer en aansluiten bij de behoefte van de reiziger op een bepaald moment.” Volgens Renate Hemerik, directeur van VNA, de Vereniging van Nederlandse Autoleasemaatschappijen, klopt het verhaal van Van Eijck wel, maar klinkt dat nog ‘erg opportunistisch’. “We moeten mobiliteit ‘ontschotten’. Dat wil

‘Elektrische auto’s zijn zuiniger, schoner en stiller. De overgang naar elektrisch rijden wordt voor ondernemers steeds aantrekkelijker.’ zeggen: het moet mogelijk zijn om verschillende mobiliteitsvormen te kunnen combineren en naadloos op elkaar te laten aansluiten. Een gebruiker moet die mobiliteit tot zijn beschikking hebben, die bij het moment van reizen past. Dat verlangt geïntegreerde mobi-

liteit, een betere infrastructuur en goede reizigersinformatie. Is er toch een auto nodig, dan moeten grote bedrijven en leasemaatschappijen duurzaamheid stimuleren door over te stappen op emissieloze voertuigen, stelt Van Eijck. “Of de wagen nu op waterstof of oplaadbare batterij rijdt, dat maakt niet uit. Het gaat niet om de techniek. Elektrische auto’s zijn zuiniger, schoner en stiller. De overgang naar elektrisch rijden wordt voor ondernemers steeds aantrekkelijker. Niet voor niets stappen grote bedrijven integraal over op elektrisch”, zegt hij. “VNA ziet op dat vlak een sterke

ontwikkeling”, voegt Hemerik daaraan toe. “Wij proberen goede regelingen te treffen met de verschillende ministeries om werkgevers volledig elektrisch te laten rijden.” “Elektrische auto’s zijn nu nog

duur in de aanschaf, maar op de brandstof ga je enorm besparen”, vervolgt ze. “Da’s gemiddeld genomen 23% van de totale kosten. Bovendien vallen onderhoudskosten enorm mee. Ze kunnen rustig 60.000 kilometer rijden zonder onderhoudsbeurt.”

trisch rijden. Dit jaar is dat aantal al gestegen naar 13%, zo blijkt uit het Nationaal Zakenauto Onderzoek 2017. Verder is de lease-branche ver-

antwoordelijk voor 45% van alle nieuw verkochte auto’s in Nederland. Daarbij is een opmerkelijke stijging voor private lease te vinden. Naar schatting 1 op de 10 leaseauto’s is een private leasewagen. “Niet zo heel gek”, meent van Eijck. “Het biedt zekerheid voor de consument. Je hebt geen onverwachte kosten meer en dat is op termijn voor elektrisch rijden helemaal handig. Hoe werkt de batterij? Gaat hij lang genoeg mee? Dat zijn voor privégebruikers belangrijke zaken waar ze bij private leasing helemaal geen omkijken meer naar hebben: de auto wordt immers direct gemaakt wanneer hij kapot is. Tegelijkertijd worden leasecontracten voor particulieren steeds flexibeler en daardoor aantrekkelijker. En dat is de trend: van bezit naar gebruik.” Ger de Gram

De volledig elektrisch aangedreven

auto lijkt dan ook bezig aan een stevige opmars. Niet alleen voor consumenten, maar ook onder zakelijke leaserijders. In 2016 had nog slechts 7% van de zakelijke rijders belangstelling voor elek-

STEEDS MEER ELEKTRISCH We gaan steeds meer over op elektrische vervoersmiddelen? Waarom? Daar leest u over op analyseeconomie.nl.

44 ZAKELIJKE MOBILITEIT – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

REIZEN ZOALS JIJ WILT Werknemers willen de vrijheid hebben om te reizen zoals zij willen. Dat is niet altijd even makkelijk te realiseren.

Foto:Fleet Support

Foto: VZR

Als Jan van Delft, voorzitter van de

Verenging Zakelijke Rijders (VZR), iemand spreekt, op een verjaardag bijvoorbeeld, moet hij altijd het beeld rechtzetten dat zakelijk rijden gelijk staat aan een leaseauto.

“Natuurlijk is dat een belangrijke groep, we praten over ongeveer 700.000 zakelijke leaserijders. Daarnaast zijn er 600.000 mensen die rijden in een auto die eigendom is van de werkgever en 4,3 miljoen Nederlanders die hun eigen auto zakelijk rijden”, zegt Van Delft. “En dan zijn er nog de meer dan 1,5 miljoen mensen die gebruik maken van het openbaar vervoer of de fiets.” Dit beeld van de zakelijke rijder is

om nog een andere reden aan herijking toe. De economie groeit, net als de beroepsbevolking, en daarmee ook de filedruk. “We moeten wat doen aan mobiliteit zonder dat de filedruk nog verder toeneemt”, is de conclusie van Van Delft. Veel zakelijke rijders doen dat al, door niet naar een afspraak te rijden, maar deze via Skype te houden, of de gesprekspartner op een andere plek te ontmoeten. De Van der Valk-restaurants zitten niet voor niks overdag zo vol. Ook stelt het nieuwe kabinet in het regeerakkoord voor proeven te doen om de bereikbaarheid te verhogen, bijvoorbeeld door te betalen naar gebruik. En dan kijken zakelijke rijders ook nog eens steeds meer naar de wijze

Van Dijke: “De werknemer wil steeds meer regie over zijn reisgedrag.”.

van vervoer, de ene keer met de auto, de andere keer met de fiets of trein. De behoefte daaraan groeit, zegt Marco van Dijke van YOR24, dat een online mobiliteitsplatform biedt waarin werknemers hun verschillende reizen eenvoudig kunnen registreren en declareren. “We zien dat het laatste ander-

half jaar een enorme versnelling optreedt, met name bij de grote or-

keuzes te maken.” En niet alleen krijgt de medewerker

Van Dijke stelt dat de leasemaat-

de vrijheid om zelf keuzes te maken, die keuzes worden hem ook makkelijker gemaakt, zegt Van Dijke. “Er ontstaat een verandering vanuit een controlecultuur naar eigen verantwoordelijkheid van de medewerker.” Bij veel organisaties moet de me-

‘Er ontstaat een verandering vanuit een controlecultuur naar eigen verantwoordelijkheid van de medewerker.’ ganisaties, om hier op deze manier naar te kijken”, zegt Van Dijke. “De werknemer wil steeds meer regie over zijn reisgedrag. Een flexibele vergoeding van de werkgever biedt de mogelijkheid om hierin zelf

dewerker achteraf laten zien welke kilometers hij heeft gemaakt en op welke manier. Of de werkgever werkt samen met een partij als YOR24. Van Dijke: “De toegevoegde waarde van partijen zoals wij is

Foto: Jedlix

dat alle informatiestromen van alle leveranciers van mobiliteit verzameld zijn in een online platform. Deze portal vindt direct aansluiting met de payroll van organisaties, zodat het geen extra administratieve last oplevert.”

Een drempel, stelt Van Delft, is dat het nog wat lastig is om de leasemaatschappijen daarin mee te krijgen. “Die zien hun businessmodel de laatste tijd drastisch veranderen. In plaats van een auto voor vier jaar leveren met 30.000 km per jaar, moeten ze nu een dienstverlener voor hun klanten worden. Ze zijn duidelijk nog zoekende, want met hun bestaande model verdienen ze nog steeds geld. De echte doorbraak heb ik in ieder geval nog niet gezien.”

Van Delft: “We moeten wat doen aan mobiliteit zonder dat de filedruk nog verder toeneemt.”

VRAGEN AAN RUBEN BENDERS

schappijen wel mee moeten. “Werknemers kiezen sneller een andere baan, daarmee is het leasecontract ook niet meer in lijn. Bedrijven moeten in hun jaarverslagen over hun footprint publiceren, en daar staan leaseauto’s ook in.” Dat onderschrijft Van Delft. “De oplossing ligt in een breder aanbod van de bestaande partijen. En daar waar dat niet gebeurt, zien we nieuwe aanbieders verschijnen.” Mark van der Heijden

CEO van Jedlix

Welke trends op het gebied van duurzaamheid binnen de e-mobility branche vallen u op?

“Ik zie een aantal dingen, onder andere dat we nog lang niet genoeg doen. We lopen voorop met elektrische auto’s, maar het kan allemaal nog veel sneller. Ook zie ik dat alles in elkaar overloopt. Automobielbedrijven vragen zich af of ze niet ook leverancier van groene energie zouden moeten zijn. Er is een holistische versie van de toekomst waarin huis, auto en zonnepanelen allemaal met elkaar in contact staan. Om dit te realiseren is actie gevraagd en zullen alle partijen meer met elkaar moeten gaan samenwerken om zo de transitie te versnellen.”

Hoe kan technologie bijdragen aan een duurzamere wereld?

“Als je het sec bekijkt gaat elektrisch vervoer leiden tot minder vraag naar olie. Maar elektrisch vervoer moet ook leiden tot grotere productie van duurzame energie zodat de kringloop duurzaam is. Om dat in goede banen te leiden heb je maximale transparantie nodig, en ook dat brengt technologie.”

Hoe ziet de toekomst van elektrisch vervoer eruit?

EEN BREDER AANBOD De zakelijke reiziger wil steeds meer controle over zijn reisgedrag en dat vraagt om nieuwe oplossingen. U leest erover op analyseeconomie.nl.

“Straks rijdt iedereen in een elektrische auto. En dat gaat veel sneller dan iedereen verwacht. De prijs van elektrische auto’s daalt snel, omdat de batterijen steeds goedkoper en beter worden. De prijs van stroom is sowieso gunstiger dan die van diesel of benzine, dus wordt vervoer straks ook goedkoper. En wie wil dat nou niet?”

Marjon Kruize

ADVERTENTIE

Is uw onderneming klaar voor de toekomst? De economie groeit, tegelijkertijd lopen de wegen vol en wordt het tekort aan gekwalificeerd personeel groter. Deze ontwikkelingen zorgen ervoor dat efficiënt wegvervoer meer dan ooit noodzakelijk is. Inzicht in vervoersmiddelen en route is sleutel tot reduceren stilstand Als we de onheilstijdingen van het kabinet en het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid moeten geloven dan gaat Nederland de komende jaren op het gebied van wegverkeer zware tijden tegemoet. Het jaarlijks rapport ‘Mobiliteitsbeeld’ voorspelt voor 2022 in vergelijk met 2016 een toename van tijdverlies van voertuigen van maar liefst 28 procent. Feitelijk betekent dit dat men langer onderweg is. Deze ontwikkeling vraagt om oplossingen voor zeer efficiënt wegvervoer, waarbij de klanttevredenheid gewaarborgd blijft. Een fleetmanagementsysteem kan onder andere realtime inzicht bieden in de status van uw wagenpark. Actuele informatie zoals route- en fileinformatie of start- en stoptijden zijn direct beschikbaar.

Compleet beeld verkleint risico onnodige kilometers Als trendsetter op het gebied van fleetmanagement biedt GPS-Buddy oplossingen die o.a. efficiënter werken stimuleren. Dit kan door bijvoorbeeld het optimaal inplannen van (ad-hoc) opdrachten, ritten en materieel om ‘leeg rijden’ zo veel mogelijk te voorkomen. Daarnaast zijn er diverse mogelijkheden die ervoor zorgen dat de administratieve druk zo veel mogelijk wordt beperkt, zoals het op afstand downloaden van de tachograafdata. Bovendien zorgen mogelijkheden als ‘assettracking’ en emballageregistratie ervoor dat de locaties van bedrijfseigendommen bekend zijn. Dit verkleint de kans op vermissing, diefstal en onnodig heen-enweer rijden.

info@gps-buddy.com - www.gps-buddy.com

Desmond van Kooten Sales Director GPS-Buddy

Adequaat informeren van klanten doorslaggevend Naast alle praktische voordelen, die zich direct in tijdswinst vertalen, zorgt de realtime informatievoorziening er bovendien voor dat de klanttevredenheid en de leverbetrouwbaarheid worden vergroot. Klanten worden tot op de minuut nauwkeurig geïnformeerd over de verwachte laad- of lostijden en weten daardoor precies waar ze aan toe zijn. Door nu al te anticiperen op de eerder genoemde voorspellingen is uw onderneming in ieder geval klaar voor de toekomst!

Transscope Voertuigsystemen Al 25 jaar alles op de rit!

Henk-Jan:

“Bij Transscope werken mensen met passie en aandacht voor het vak.”

Dit jaar bestaat Transscope Voertuigsystemen

belangrijk dat je van tevoren weet wát je wilt meten.

Dan horen jouw privéritten ook echt privé te zijn,

precies 25 jaar. De afgelopen jaren is veel veranderd,

De positie, afgelegde route of bijvoorbeeld het feit dat

want daar heeft je werkgever niets mee te maken.

maar ook veel hetzelfde gebleven. De technologie

het zwaailicht draait. Het is belangrijk deze wensen

Onze systemen zijn zo ingericht, dat wij de werkgever én

ontwikkelt door en de drijvende krachten achter

goed te inventariseren om uit alle ‘big data’ waardevolle

-nemer een tool geven die privacy waarborgt.”

Transscope oefenen iedere dag met passie het vak uit op hun bekende klantvriendelijke én nononsense manier. Al 25 jaar hebben zij alles op de rit. We spreken met Henk-Jan Kienhuis, directeur Transscope Voertuigsystemen, over de afgelopen 25 jaar én de toekomst. Van ritregistratie naar inzicht “Transscope is ontstaan vanuit onze gezamenlijke passie voor reizen, mensen en techniek. In het begin was de blackbox puur voor ritregistratie en nu draait alles om inzicht. Met onze systemen geven we klanten totaalinzicht in het voertuig en dat inzicht leidt tot wel 30% kostenbesparing. Niet alleen op benzine of onderhoudskosten, maar ook omdat je bijvoorbeeld inziet dat het aantal auto’s beperkt kan worden.”

Big data met een doel “De mogelijkheden lijken eindeloos en daarom is het

informatie te halen. En omdat wij graag werken met betrouwbare data, verzamelen we deze gegevens zelf

Een blik op de toekomst

met behulp van onze blackbox. Alle data is daarmee

Hoe staat Transscope er over 25 jaar voor? “De auto

onafhankelijk.”

gaat van bezit naar gebruik. Dat is deels wat wij al met carsharing doen. Men gaat steeds meer auto’s delen

Trots op groei

en dan is realtime inzicht extra belangrijk. Elektrisch

De technologie is veranderd, jullie als organisatie ook?

rijden neemt toe en in de toekomst krijgen we ook

“Bij Transscope werken mensen met passie en aandacht

nog de zelfrijdende auto. Voor al deze scenario’s blijft

voor het vak. En het gaat niet alleen om de techniek,

inzicht belangrijk, dus ook de komende 25 jaar bieden

maar ook om de ondernemer achter het vraagstuk. Wat

wij voertuigenbeheer aan, voor iedereen. Zorgeloos en

zijn de wensen en behoeften? Daar spelen wij op in.

met gemak.”

Met zijn allen zetten we dan een tandje bij om het juiste product te ontwikkelen.”

Privacy staat voorop Privacy is een hot topic, hoe gaan jullie met deze ontwikkelingen om? “Privacy vormt bij ons al jaren de

Wilt u weten hoe u met uw wagenpark alles op

basis: voor onze medewerkers én klanten. We vinden

de rit krijgt? Bel ons op 0523 – 615 323 of ga

het belangrijk dat iedereen zijn privacy behoudt,

naar www.transscope.nl

ook als je bijvoorbeeld een auto van de zaak rijdt.

ADVERTENTIE

BESPAREN OP MOBILITEITSKOSTEN MIND is dé tool die je wagenpark slimmer maakt. Het geeft je volledig en realtime inzicht in je vloot. Van brandstofverbruik tot locatie. Van storingen tot onderhoud. Met MIND bespaar je als fleetowner onder andere tot 14% op verbruik. Ontdek wat MIND voor jouw wagenpark kan betekenen op mindmobility.nl

Doe de MIND wagenpark scan!

mindmobility.nl

46 ZAKELIJKE MOBILITEIT – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

SCHONE VRACHTWAGEN IS ELEKTRISCH ÉN GELADEN Aandacht voor de toekomst, in het bijzonder duurzaamheid, is voor logistieke bedrijven niets minder dan een license to operate. Niet alleen schoner, maar ook slimmer rijden zorgt voor een grote efficiencyslag. Dat is niet alleen veel voordeliger, maar ook noodzakelijk voor de klimaatdoelstellingen die de Nederlandse overheid heeft gesteld.

Foto: Fotolia

De logistieke sector is een van de

grotere vervuilers van Nederland. Ter land, ter zee en in de lucht draagt het vervoer van goederen voor een aanzienlijk deel bij aan klimaatverandering en luchtverontreiniging. Vrachtwagens bijvoorbeeld, zijn volgens cijfers van de Stichting Natuur & Milieu verantwoordelijk voor 3 procent van de voertuigen op de weg maar zorgen tegelijkertijd voor 18 procent van de totale CO2-uitstoot van het wegverkeer en 40 procent van de luchtvervuiling. Tegen deze achtergrond loont het om eens kritisch te kijken naar de totale puzzel waarin we als maatschappij goederen van A naar B transporteren. En dit gebeurt ook, veelal met initiatieven vanuit de sector zelf. De oplossing voor een duurzamere

logistiek ligt besloten in zowel gedrag als technologie. De dieselmotor, ruim honderd jaar hét werkpaard bij uitstek voor vrachtvervoerders, is op z'n retour nu schonere alternatieven, zoals de elektromotor, volwassen en daarmee economisch rendabel worden. Bij investeringen in materieel

Duurzaamheid is niets minder dan een license to operate.

spelen nieuwe overwegingen een rol, maar er is ook veel laaghangend fruit. Met hetzelfde materieel is vaak al een slag te maken onder het motto: don't change the numbers, change the game. “Steeds meer vervoerders maken gebruik van intermodale connecties tussen vervoer over de weg, treinverbindingen en binnenvaart”, signaleert logistiek consultant Bouwe van der Meer. Omdat dit pas rendabel is bij grotere volumes, moeten verladers wel meer gaan samenwerken. Waar elektrische vrachtwagens nu

nog vooral gebruikt worden voor korte afstanden en distributie voor binnensteden, zullen deze vehikels binnen afzienbare tijd ook de snelweg veroveren. “Er komen steeds meer merken met elektrische modellen, die ook een steeds groter bereik hebben”, ziet Geertje van

Hooijdonk, directeur van stichting Natuur & Milieu. Mobiliteit in het algemeen en elektrisch rijden in het bijzonder zijn een speerpunt van de stichting, die waarschuwt dat zonder slimmere logistiek en elektrisch rijden de door Nederland onderschreven klimaatdoelstellingen in het verdrag van Parijs niet gehaald gaan worden. Afgaande op ontwikkelingen bij vrachtwagenfabrikanten ziet Van Hooijdonk rond het jaar 2020 een nieuwe generatie elektrische vrachtwagens op de markt verschijnen. Maar ook nu al is 'elektrisch' in veel gevallen een alternatief. “Vijftig procent van de gemaakte ritten door vervoerders is korter dan 300 kilometer. Voor touringcars komen modellen met die range al op de markt. Bedenk ook dat chauffeurs na 4,5 uur rijden verplicht zijn om te rusten. Op die momenten kunnen vrachtwagens

weer opladen bij snelladers en daarmee de actieradius vergroten.” Ook het slimmer inrichten van logistieke stromen kan voor een aanzienlijke duurzaamheidsverbetering zorgen. "Vaak ontbreekt het aan een retourlading", zegt Van der Meer. Door meer schaalvergroting in de markt wordt dit probleem gaandeweg opgelost. Kleine bedrijven met een slechtere bezettingsgraad kunnen steeds moeilijker meekomen ten opzichte van grotere concurrenten. Tegelijkertijd schieten de online portalen uit de grond waarin vervoerders samen kunnen werken. “Van de tien startups op dit gebied blijft er uiteindelijk straks één over, maar ideeën zijn er momenteel overal. Bedrijven kunnen gezamenlijk hun pieken spreiden en zo ontstaat evenwicht.” De ruimte om hier een slag te maken ziet ook

Van Hooijdonk. “Wij denken dat vrachtverkeer over de weg nog 30 tot 50 procent zuiniger kan door slimmer te plannen.”

De sector maakt reeds forse stappen. “Men let nu op zaken waar enkele jaren geleden nooit aandacht voor was, zoals banden en aerodynamica”, zegt Van der Meer. “Spoilers kunnen het brandstofverbruik met tien procent verlagen en alles wat je daarmee bespaart, bespaar je ook nog eens op onderhoud en remmen. “Ontwikkelingen in boordcomputers maken het daarnaast beter mogelijk rijgedrag van chauffeurs te volgen, met als doel hen te helpen zuiniger te rijden.” Voor vervoerders blijft het zaak om alle verschillende ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid nauwgezet te volgen en waar mogelijk in de praktijk te brengen. “Een multimodale vervoersstrategie en elektrisch rijden worden steeds belangrijker, zeker nu gemeenten in steden milieuzones inrichten”, aldus Van Hooijdonk. “Daar moet je nu eigenlijk al mee bezig zijn als logistiek bedrijf, want aandacht voor duurzaamheid en de toekomst vormen feitelijk je license to operate.” Koos Plegt

DUURZAME LOGISTIEK Op analyseeconomie.nl vindt u nog veel meer interessante artikelen over het milieuvriendelijker inrichten van logistieke stromen. ADVERTENTIE

Containeroverslag in één van de grootste binnenhavens van Nederland voor duurzaam vervoer BCTN uit Nijmegen en Vos Transport uit Deventer gaan samen een containeroverslag aanleggen en exploiteren, in de haven van Deventer. Dit biedt de mogelijkheid om in de toekomst de transportactiviteiten te verplaatsen van de weg naar de binnenvaart. Dat is positief, want goederenvervoer over water, is een duurzaam alternatief voor wegvervoer. Vos Transport groeit hard op het gebied van intermodale activiteiten in Scandinavië, en behoort in Nederland tot de top van bedrijven die duurzaam ondernemen. Het bedrijf werkt zoveel mogelijk met zonne-energie en onderzoekt momenteel de mogelijkheden om transport van en naar de containerterminal, elektrisch uit te voeren. De duurzaamheidinspanningen van Vos Transport werden onlangs beloond met tweede Lean and Green Star. Deze sterren worden uitgereikt aan bedrijven die een onmiskenbare bijdrage leveren aan de vermindering van de CO2-footprint. Ook BCTN voegt de daad bij het woord, als het duurzaamheid betreft. Hun eerste elektrisch aangedreven containerschip, komt

begin 2019 in de vaart, en het is de bedoeling dat in de toekomst álle BCTN-schepen elektrisch gaan varen. Recent ontving ook BCTN een tweede tweede Lean and Green Star. Beide bedrijven zien dit project als een mogelijkheid om verder te verduurzamen. De komst van de containeroverslag is niet alleen goed voor het milieu, dit zal ook een positief effect hebben op de drukte van de snelweg A1, die langs Deventer loopt. Daarnaast is het een belangrijke vestigingsfactor voor bedrijven, maar ook voor Bedrijvenpark A1. De komst van de terminal zal de positie van de haven van Deventer, een van de grootste binnenhavens van Nederland, verder versterken. Deventer wordt opgenomen in het BCTN-netwerk, en de containeroverslag in Deventer krijgt een lijnverbinding met Rotterdam en Antwerpen. BCTN en Vos Transport tekenden 12 maart samen een intentieovereenkomst met de gemeente Deventer, en de verwachting is dat de terminal in 2020 in gebruik kan worden genomen.

ZAKELIJKE MOBILITEIT – ANALYSEECONOMIE.NL 47

CONTENT WITH A PURPOSE

FLEXIBELER OMGAAN MET MOBILITEIT Foto: Timmer Fotografie

De leaseauto verliest zijn glans. Werknemers willen per rit het beste vervoermiddel kunnen kiezen. Bij veel organisaties is het mo-

biliteitsbeleid nog vrij star, zegt Ronald Postma, mede-oprichter van Syndesmo, een bedrijf dat organisaties adviseert over mobiliteit. “Aan de ene kant heb je werknemers die recht hebben op een auto van de zaak – en dan ook alles met de auto doen. Aan de andere kant zijn er werknemers die een maandelijks vaste reiskostenvergoeding of OV-abonnement krijgen.” Het is een regeling die niet aansluit op de flexibiliteit die veel werknemers wensen. Ook zitten de regelingen vaak vol onhandige regeltjes; bijvoorbeeld een lagere vergoeding voor woon-werkverkeer dan voor dienstritten naar bijvoorbeeld een andere vestiging of klant. Bovendien botst het met de motieven van bedrijven die vaak streven naar een duurzame bedrijfsvoering. “Veel ondernemingen stappen

daarom over naar een vast budget per gereisde kilometer, ongeacht vervoerswijze en ongeacht reisdoel”,

zuivelcoöperatie streeft met haar mobiliteitsbeleid vier doelen na: groener en veiliger op weg, tegen lagere kosten met een marktconforme oplossing. “Mobiliteit is nu veel meer een gedeelde verantwoordelijkheid”, zegt Arjen Juurlink, Compensation & Benefits specialist bij FrieslandCampina. “In het verleden verstrekten we een leaseauto en werknemers konden daarmee doen en laten wat ze wilden. Wij willen nu dat ze een bewuste keuze maken.” De rijders van een leaseauto wor-

Arjen Juurlink: “Mobiliteit is nu veel meer een gedeelde verantwoordelijkheid.”

zegt Postma. “De administratie voor bedrijven is makkelijker, want er is geen onderscheid op basis van het soort rit. En alleen werkelijk gemaakte reizen worden vergoed.” Hij vertelt dat dit voor werknemers

gunstig kan uitpakken. Niet alleen geeft dit werknemers de vrije keuze, een rit op de fiets of bij een collega in de auto krijgt eenzelfde vergoeding als een zelf de auto pakken. Omdat de werknemer zelf de benzine betaalt loont het dus om de eigen auto te laten staan en voor een alternatieve – vaak groenere –

manier van reizen te kiezen. Zelfs werknemers die nog een lease-

auto rijden, kunnen door middel van incentives geprikkeld worden. Postma: “Er zijn bedrijven die met een bonus-malusregeling werken. Als een werknemer een goedkopere auto kiest, zuiniger rijdt of minder privé rijdt, mag hij een deel van dit financieel voordeel houden. Maar andersom, als een werknemer een zware rechtervoet heeft, draagt hij ook een deel van de kosten.” FrieslandCampina is zo’n bedrijf. De

den beloond als ze zuiniger rijden of eens met de fiets of OV naar het werk komen. “Niemand wordt iets afgenomen, maar we kunnen de werknemers de gevolgen van hun keuze wel laten voelen in de portemonnee”, zegt Juurlink. “Uiteindelijk gaat het om bewustwording. Werknemers moeten intrinsiek gemotiveerd zijn. Een financiële prikkel helpt dan om keuzes te maken.” Een derde van de werknemers met leaseauto volgt dit regime, dat ingaat als het bestaande contract van de leaseauto afloopt. Dat heeft in een half jaar al gezorgd voor 16

procent meer treinkilometers ten opzichte van autokilometers. In een volgende fase zijn de werkne-

mers zonder leaseauto aan de beurt. Zij krijgen op vergelijkbare wijze de mogelijkheid om per rit voor het juiste vervoermiddel te kiezen – en dat kan ook een pool-auto of de eigen auto zijn. “Parallel loopt een ander programma: de digital workplace. Dit maakt de drempel lager om via die weg met andere contact te hebben. Fysiek contact is namelijk niet altijd nodig.” Het sluit goed aan op de visie van Postma. “Mobiliteit is randvoorwaardelijk voor goed kunnen werken. Niet altijd moet je aanwezig zijn om het werk goed te kunnen doen. Daar kijken werkgevers steeds meer naar.” Mark van der Heijden

ZAKELIJKE MOBILITEIT Meer artikelen en interviews lezen over zakelijke mobiliteit? Dat kan op analyseeconomie.nl. ADVERTENTIE

de new generation scania heeft nog geen enkel brandstofduel verloren Tegen welke concurrenten ook, Scania eindigde altijd bovenaan - bij elke test en bij elke uitdaging. Dus wanneer wij een 5% lager brandstofverbruik beloven t.o.v. de vorige generatie, hoeft u ons niet op ons woord te geloven. De tests spreken voor zich. Lees meer over brandstofverbruik op scania.nl.

UW KEUZE: GEMIDDELD VC-RENDEMENT

12%

COTTONWOOD TECHNOLOGY FUND

46%*

VRAAG ONZE PROSPECTUS AAN OP WWW.COTTONWOOD.VC/FUND-III MINIMUM TICKET SIZE € 1M, FONDS SIZE € 100M LET OP! U BELEGT BUITEN AFM TOEZICHT

*RENDEMENT FUND I: 46% IRR (SOURCE PITCHBOOK)