Analyse #1 Healthcare, Veiligheid en Automatisering

Dit is een commerciële uitgave van European Media Partner bij deze krant.

SEPTEMBER 2018 NR.1

Analyse

CONTENT WITH A PURPOSE

Healthcare, Veiligheid en Automatisering

Dick Berlijn – Cybersecurity expert

Of we in oorlog zijn? “Een lastige vraag”, zegt Dick Berlijn, cybersecurity expert. “Dat hangt ervan af wat je onder oorlog verstaat.” Volgens de voormalig Commandant der Strijdkrachten is het antwoord in de klassieke zin van het woord oorlog een duidelijk nee. We zijn niet letterlijk in oorlog, land tegen land. “Maar dat betekent niet dat cybercrime niet heel veel schade aanricht. En dat betekent ook niet dat er geen landen zijn die andere landen aanvallen. Er zijn staten die heimelijke acties uitvoeren die het functioneren van andere landen ondermijnen. En dat zorgt voor heel veel problemen.”

Lees meer op pagina 22

Lees meer artikelen op analysenederland.nl AUTOMATISERING

‘EHEALTH GEEFT PATIËNTEN MEER REGIE’

‘Het doel is om bij deze revolutie iedereen op globale schaal mee te laten doen’

Lies van Gennip

Directeur van Nictiz

Lees meer op pagina 18

Nieuwe manieren om waarde uit te wisselen, efficiëntie, massa maatwerk en meer globalisatie. Dat zijn de kernuitkomsten van de vierde industriële revolutie. En dit alles dankzij technologie. Het resultaat van drie aan elkaar gerelateerde krachten. Zo verklaart Nicholas Davis, Head of Society and Innovation bij het World Economic Forum, het ontstaan van de vierde industriële revolutie (4IR). Ten eerste noemt Davis het feit dat de eerste drie industriële revoluties gezorgd hebben voor een digitale infrastructuur waarop 4IR kan voortbouwen.

Lees meer op pagina 34

HEALTHCARE

AUTOMATISERING

VEILIGHEID

Robotica redmiddel bij Flexible Manufacturing

M&A trends in de zorgsector

Lees meer op pagina 14

www.factory-of-the-future.rexroth

Met een economie waarbinnen het personeel vergrijst en de vraag naar maatgerichte enkelstukproductie razendsnel stijgt, kunnen Nederlandse fabrieken best wat hulp gebruiken.

Pagina 38

Oud maar goud: voorkomen beter dan genezen Lees meer op pagina 20

2 INLEIDING – ANALYSENEDERLAND.NL

ANALYSE.

PROFIELEN IN DEZE PUBLICATIE

European Media Partner presenteert Analyse Industrie met focus op Healthcare, Automatisering en Veiligheid. Heeft u altijd al meer willen weten over eHealth, robotica of veiligheid op de werkvloer? Dan bent u bij deze campagne aan het juiste adres.

De kosten van de gezondheidszorg rijzen de pan uit.

In 2017 is er ongeveer 97,5 miljard euro uitgegeven aan de zorg, een stijging van 2 miljard ten opzichte van het jaar daarvoor. Door eHealth oplossingen moet het mogelijk zijn de zorg efficiënter in te richten.

Lies van Gennip, directeur van het Nictiz ziet vele voordelen in deze digitalisering, waar ons land volgens haar koploper in is. De opkomst van patiëntportalen voorziet volgens haar bijvoorbeeld in de vraag van vele burgers om hun zorggegevens te allen tijde in te zien.

Guus Schrijvers, Gezondheidseconoom en oud-hoogleraar Public Health bij het UMC Utrecht

En hoe zorgen we ervoor dat al deze digitale oplossingen veilig blijven? Volgens Vincent Toms, co-founder van de GDI Foundation zijn er in Nederland zo’n 1,5 miljoen kwetsbare apparaten en de kans dat het aantal kwetsbaarheden in de toekomst zal toenemen is groot.

Nicholas Davis, Head of Society and Innovation bij het World Economic Forum

Dick Berlijn, Cybersecurity expert bij Dunami

EXCLUSIEF VOOR HET WEB

“Het is een hele uitdaging om industrie zo te automatiseren dat deze in een globale economie in een hogelonenland concurrerend is”, zo stelt Ir. Gerald Schotman, president van het Koninklijk Instituut Van Ingenieurs. Hoe we deze uitdaging aan moeten pakken?

Daar leest u meer over op analysenederland.nl.

Volg ons digitaal:

HEALTHCARE

4 6 7 8 10 14

Voorwoord: Healthcare Hygiëne in zorg kan stimulans gebruiken Ouderen wonen langer thuis Data driven healthcare Profiel interview: Lies van Gennip M&A trends in de zorgsector

16 18 20 22 26

Voorwoord: Veiligheid Leven lang leren in ICT is onvermijdelijk Voorkomen beter dan genezen Profiel interview: Dick Berlijn De AVG-miljoenenjacht is van start

28 30 31 32 34 36 38

Voorwoord: Automatisering Productieprocessen in Smart Industry Hergebruik van elektronica heeft De volgende stap in onderhoud Profiel interview: Nicholas Davis Robotrevolutie grijpt om zich heen Robotica bij Flexible Manufacturing

ANALYSE ECONOMIE Campaign Managers:

Dennis Feld, Merel Bregman & Saïd Laktami

POPULAIRE ARTIKELEN OP ANALYSENEDERLAND.NL Innovatieve zorg maakt grote stappen voorwaarts

Foto © Sam Rentmeester

INHOUD

AUTOMATISERING

DIGITALE CONTENT DIGITALE KRONIEK

Dennis Feld, Merel Bregman & Saïd Laktami, Campaign Managers

VEILIGHEID

Kortom, op het gebied van Healthcare, Automatisering en Veiligheid liggen er veel kansen, maar zijn er ook grote uitdagingen. In deze special komen ze allemaal aan bod. Wij wensen u veel leesplezier.

ANALYSENEDERLAND.NL

DENNIS, MEREL EN SAÏD TIPPEN! Predictive maintenance is al jaren onderwerp van gesprek in de Nederlandse industrie. Weten hoe deze trend zich ontwikkelt? Sla het artikel op pagina 32 dan zeker niet over!

Lies van Gennip, Directeur van Nictiz

Ook binnen de Automatiseringsindustrie speelt digitalisering een enorme rol. Al in 2008 was het aantal “things” dat verbonden is met het internet groter dan de totale wereldbevolking, en dat aantal blijft maar groeien. Hoe zet deze vierde industriële revolutie zich voort?

CONTENT WITH A PURPOSE

Het borrelt en het gist in de zorg.

Er is namelijk van alles en nog wat aan de hand. Dat de samenleving vergrijst, is onderhand een opmerking uit de categorie ‘open deur’, terwijl er daarnaast nog tal van andere nieuwe ontwikkelingen boven de markt zweven.

Jeff Gaspersz: wie voorbereid is, ontdekt kansen

Ook in het industrieel ontwerpen ontstaan door digitalisering grote kansen. Het effect is dat hiermee gemakkelijker en klantgerichter is te ontwerpen. Met geavanceerde simulatietechnieken zijn processen of producten al nauwgezet te bestuderen nog voor ze zijn gerealiseerd.

Foto: Fotolia

Bekijk exclusieve films en video's op onze campagne website.

Op onze campagne website vindt u nog veel meer interessante artikelen en interviews.

dennis.feld@europeanmediapartner.com merel.bregman@europeanmediapartner.com said.laktami@europeanmediapartner.com Managing Director:

Chief Content Officer: Redacteur: Layout en Ad Production: Tekst:

Coverfoto: Gedistribueerd: Drukkerij:

Amanda Ghidoni Mats Gylldorff Marjon Kruize Rowan Brandt, Aileen Reese Joris Brussel, Hugo Schrameyer, Mark van der Heijden, Jerry Huinder, Anna Westerdaal Marjon Kruize, Eoin Hennekam Mark van Seggelen, Koos Plegt, Mandy Kraakman, Bram Zeldenrijk Nictiz, World Economic Forum, Clarels van Zwetselaar Het Financieele Dagblad 2018 RODI Rotatiedruk

Foto: Persfoto

CONTENT WITH A PURPOSE European Media Partner Nederland B.V Kleine-Gartmanplantsoen 21, 1017 RP Amsterdam Tel: +31 20 808 82 00 Email: nl@europeanmediapartner.com www.europeanmediapartner.com

@europeanmediapartner

analysenederland.nl

Recycle of geef het magazine door!

European Media Partner is gespecialiseerd in contentmarketing en native advertising.

Wij combineren redactionele inhoud met themakranten die bij toonaangevende dagbladen zijn bijgevoegd. Wij zorgen ervoor dat de boodschap van uw merk wordt overgebracht, en uw doelgroep de juiste beslissingen neemt.

ADVERTORIAL – GESPONSORDE CONTENT

Zorgmanagers maken zich zorgen over silo’s Onnodige administratieve handelingen kosten zorgteams 8,1 uur per week, zo blijkt uit recent onderzoek van GfK in opdracht van Liferay Benelux. Zorgteams besteden volgens het onderzoek gemiddeld 17 uur per week aan administratie. 8,1 uur daarvan is onnodig en komt voort uit dubbele administratieve handelingen in verschillende systemen. Door systemen op elkaar aan te sluiten, kunnen zorgteams dus een dag per week besparen!

Grote consequenties Er is dus een enorme tijdsbesparing mogelijk. Maar niet alleen dat. Zorgmedewerkers werken met maar liefst acht verschillende systemen. Door alle dubbele systemen moet informatie, zoals patiëntgegevens, meerdere keren worden ingevoerd. Dit vergroot de kans op fouten, wat grote gevolgen kan hebben. Wat gebeurt er als een zorgverlener zijn of haar indicatie op foutieve data baseert? Of als het systeem niet toont dat meneer X allergisch reageert op medicijn Y? Privacy en veiligheid Daarnaast zorgen silo’s voor slechte informatiedeling.

Met als gevolg dat artsen eigen methoden zoeken voor

het delen van informatie (zoals whatsapp en brievenpost). Gevaarlijk voor privacy en veiligheid. Want wie kan nog meer bij deze (vaak uiterst gevoelige) persoonlijke gegevens?

Digital Experience Platform (DXP) bevordert samenwerking Kortom, het is belangrijk om silo’s te slechten en systemen beter op elkaar aan te laten sluiten. Maar hoe doe je dat? Organisaties kunnen zich niet veroorloven om alle systemen en investeringen overboord te gooien en vanaf nul te beginnen. In de strijd tegen de silo’s kiezen steeds meer organisaties voor een Digital Experience Platform (DXP), zoals Liferay, om systemen beter te integreren, efficiënter te werken en medewerkers, cliënten en patiënten een betere digitale ervaring te bieden.

Het voordeel van een DXP is dat het makkelijk integreert met het bestaande IT-landschap. Hiermee heb je vanuit één ingang toegang tot het landschap van bestaande applicaties en systemen. Dit maakt het gebruiksvriendelijker, veiliger en makkelijker te onderhouden.

Liferay Zorgforum: van silo’s naar samenwerken Wilt u leren hoe andere organisaties tijd besparen door de silo’s te slechten? Kom naar het Liferay Zorgforum: van silo’s naar samenwerken op 16 oktober in Leiden.

Meer informatie en aanmelden: liferay.com/zorgforum2018

Elfskot Product Configurator vereenvoudigt verkoop complexe machines Online je eigen auto samenstellen is vandaag de dag een fluitje van een cent, maar een hele high tech machine bij elkaar klikken die, naast foutloos, ook nog eens naadloos in elkaar past en feilloos werkt is een compleet ander verhaal. Iedere eerdere keuze sluit latere productkeuzes uit, terwijl er ook talloze verplichtingen aan een installatie vasthangen. Verkopers moeten dus over ongelooflijk veel technische kennis beschikken, maar ook het commerciële aspect niet uit het oog verliezen. Om hun complexe takenpakket te vereenvoudigen, biedt Elfskot een online Product Configurator die een inzichtelijk 3D-model oplevert en het aanvragen van een offerte en het plaatsen van een bestelling in enkele klikken mogelijk maakt. Een uitkomst voor fabrikanten: naast eigen verkopers en dealers, kan ook een klant zelf zijn machine online samenstellen en bestellen. Een verkopen en werkvoorbereider hoeven er dan niet meer aan te pas te komen.

Waar de Product Configurator van het Friese bedrijf een uitstekend hulpmiddel is voor fabrikanten met eigen verkopers, is de configurator van Elfskot al helemaal een uitkomst voor fabrikanten die werken met een (internationaal) dealernetwerk. De dealers ontberen vaak de specifieke kennis om een passende machine samen te stellen. Door enkele vragen te stellen en de persoon in kwestie bepaalde keuzes voor te leggen is de tool van Elfskot – met dank aan Artificial Intelligence – in staat om op eigen houtje een passende en foutvrije machine samen te stellen die ook nog eens de klantbehoefte optimaal invult. Aangezien de uiteindelijke gebruiker vaak jarenlang met dezelfde apparatuur werkt, is het belangrijk dat de geleverde machine doet wat Tel.: 085 06 56 638

Email: info@elfskot.nl

deze beoogt te doen. Een enthousiaste klant zal in de toekomst weer bij dezelfde fabrikant aankloppen wanneer een nieuwe installatie nodig is.

Bij offerteaanvragen voor complexe producten als machines en installaties is het gebruikelijk dat fabrikanten een offertedocument opstellen waarin de productsamenstelling met al zijn specificaties compleet staat uitgeschreven, inclusief foto’s. Dit handmatig uitwerken is een flinke klus en levert, bijna vanzelfsprekend, de nodige vertraging op in de cyclustijd (van bestelling tot levering), oplopend tot soms wel enkele weken. Maar van

een in Elfskot’s Product Configurator opgebouwde productsamenstelling wordt zo’n document automatisch gegenereerd, inclusief uitgebreide teksten en afbeeldingen.

Geen inefficiënte werkwijze met Word-documenten meer, maar een digitaal opgesteld document dat aan de gestelde eisen voldoet, alle relevante informatie bevat en aan de hand van een API ook nog eens met alle ERP- en CAD-systemen is gekoppeld. Dit levert de fabrikant veel tijdswinst en de afnemer een overzichtelijke, feilloze offerte op, waarbij niets over het hoofd wordt gezien.

Website: www.elfskot.nl ADVERTORIAL - GESPONSORDE CONTENT

Robots, ‘co-bots’ en fijnmechanica voor de slimme fabriek

STT Products geldt in Nederland voor tal van industriële bedrijven als ‘de leverancier van de slimme fabriek’. Door de combinatie van verschillende technologieën verhogen klanten hun efficiency, flexibiliteit en precisie.

De Duitsers noemen het de vierde industriële revolutie, of kortweg ‘Industrie 4.0’. De Engelsen hebben het over smart manufacturing. En in Nederland kennen we de slimme fabriek. De begrippen verschillen per taalgebied, maar de potentie van het toepassen van nieuwe ontwikkelingen op het gebied van onder meer robotica, sensortechnologie en fijnmechanica is wel duidelijk. Deze technologieën maken het voor Nederlandse industriële bedrijven mogelijk de concurrentie uit lagelonenlanden voor te blijven en hun efficiëntie aanzienlijk te verhogen.

Mechatronica maakt concurrerend

Veel van deze technologie is ‘made in Holland’.

STT Products uit het Groningse Tolbert ontwikkelt, bouwt en installeert volledige productie- en

assemblagelijnen voor de slimme fabriek. In de noordelijke provincies is opvallend veel expertise aanwezig in dit vakgebied. STT Products is lid van een samenwerkingsverband van veertig organisaties, verenigd in de Region of Smart Factories (RoSF). De markt voor slimme productieoplossingen zit al jaren in de lift. “Wij groeien al sinds 2008”, zegt Menno Kooistra, directeur van STT Products. “Maar de aandacht voor de slimme fabriek neemt nu wel enorm toe, aangejaagd door het huidige gunstige klimaat om te investeren.”

Met een team van ruim dertig techneuten (ingenieurs, CNC verspaners en monteurs) is STT Products onderscheidend in het slim combineren van technieken, waarbij sensortechnologie, elektronica en (fijn)mechanica samenkomen binnen wat Kooistra ‘mechatronica’ noemt. Klanten van het bedrijf zijn onder meer actief in de maakindustrie, zoals voor de consumentenelektronica en de medical device industrie. Wat zij gemeen hebben is dat precisie en een hoge mate van efficiency voor hen van groot belang zijn. “Nederlandse bedrijven kunnen concurrerend zijn door een focus op efficiency, flexibiliteit en zero defect productie.”

Snel wisselen en hoge precisie

dus nodig, maar vaak ook een hoge mate van nauwkeurigheid. Een mooi voorbeeld van een door STT ontwikkelde oplossing betreft het toepassen van high precision apparatuur voor een fabrikant van consumentenelektronica, die een draadloze headset wilde produceren met een dertig procent kleinere afmeting dan voorheen. “Dan ga je over de grens van wat nog manueel vervaardigd kan worden en is een fijnmechanische oplossing nodig.”

Andere gevonden oplossingen betreffen het gebruik van robots en ‘co-bots’; robots die zelfstandig opereren of samenwerken in omgevingen waarin ook mensen werkzaam zijn. Het inzetten van slimme sensoren en camera’s kan tegelijkertijd de kwaliteitscontrole in fabrieken fors verbeteren.

In diverse machines van STT Products wordt tijdens het productieproces met slimme sensoren het proces en het product gemeten. We verzamelen veel meetdata, ontdekken daardoor trends en zorgen ervoor dat het proces tijdig wordt bijgestuurd, nog voordat er producten afgekeurd worden. “Met de huidige ontwikkelingen en aandacht voor de slimme fabriek verwachten we de komende jaren nog veel meer slimme productieoplossingen in fabrieken te gaan installeren.”

Fabrikanten gaan steeds meer toe naar de productie van kleine series en een grote variëteit in producten of versies daarvan. “Dat betekent dat je snel moet kunnen wisselen tussen series en de downtime minimaliseert.” Flexibiliteit is

Meer informatie: www.sttproducts.nl

4 VOORWOORD HEALTHCARE – ANALYSENEDERLAND.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: Persfoto

Foto: Fotolia

ZIEKENHUIS OP NULLIJN: DAT KAN INDIEN …

Guus Schrijvers, gezondheidseconoom en oud-hoogleraar Public health bij het UMC Utrecht.

Tot en met 2022 zitten ziekenhuizen, particuliere klinieken en hun specialisten op de nullijn. Dat betekent dat zij alleen prijs- en looncompensatie krijgen en geen extra inkomsten vanwege volumengroei. Dit hebben de regering en de koepels van zorgverzekeraars, ziekenhuizen, specialisten en enkele andere partijen afgesproken. Van 2011 tot en met 2015 bedroeg de volumengroei van ziekenhuizen 2,7% per jaar. Is zo’n nullijn thans haalbaar?

Het hoofdlijnenakkoord stelt vier

maatregelen voor om de nullijn te realiseren. De eerste betreft vervanging van specialistische zorg

door huisartsen en hun medewerkers. Dat is prima. Onderzoek over het jaar 2014 leert immers dat ongeveer 28 procent van de medisch-specialistische zorg ook buiten het ziekenhuis had kunnen plaatsvinden.

deling ervan in een groot ziekenhuis of in een regionaal centrum voor radiotherapie.

De derde maatregel gaat in op samenwerking tussen zorgverzekeraars bij het vernieuwen van zorg. Zorgvernieuwing vindt tot nu toe vooral plaats in regio’s waar één zorgverzekeraar dominant aanwezig is zoals in Gorinchem, Deventer, Oss en Friesland.

Die kan dan regie voeren. Daar worden fantastische resultaten geboekt. Voor grote steden bestaat geen dominante zorgverzekeraar.

Neem de stad Rotterdam met de volgende percentages per zorgver-

De tweede maatregel beoogt de regionale samenwerking tussen ziekenhuizen te stimuleren. Dit is een grote verandering: ziekenhuizen waren sinds 2006 gewend om met elkaar te concurreren.

Regionale samenwerking is prima. Want vaak vindt de diagnose van bijvoorbeeld kanker plaats in een klein ziekenhuis en de behan-

zekeraar in de Rotterdamse bevolking: Zilveren Kruis (26%), VGZ (26%), CZ (24%), Menzis (7%) en overige (18%). Wat hier nodig is, is een gezamenlijk inkoopkantoor van specialistische zorg voor de inwoners in deze stad.

De vierde maatregel in het hoofd-

lijnenakkoord is de instelling van een transformatiefonds van 450 miljoen euro om die verschuiving naar huisartsen, de samenwerking tussen ziekenhuizen en gezamenlijke inkoop van zorgverzekeraars te realiseren. Dit is een uitstekende maatregel:. Want veranderingen veroorzaken vaak

aanloopkosten bijvoorbeeld om gezamenlijke, digitale dossiervoering van huisartsen en specialisten te realiseren.

Al met al is de nullijn haalbaar.

Maar deze vereist medewerking en samenwerking van alle betrokkenen. In deze campagne staan vele goede voorbeelden die tot navolging stimuleren en doelmatigheid verhogen.

STIJGENDE ZORGKOSTEN Mede door de vergrijzing stijgen de zorgkosten in Nederland enorm. Op analysenederland.nl lees je hoe we dit op kunnen vangen.

ADVERTENTIE

Biomedic, specialist in medische apparatuur

GM85

RS85

Sinds 1987 is Biomedic specialist in medische apparatuur, waaronder echografie en röntgen. Met de continue ontwikkeling in producten en diensten én onze (klinische) kennis en dienstverlening zijn wij uw partner in de gezondheidzorg!

036 – 546 30 00

www.biomedic.nl

info@biomedic.nl

Hygiëne en infectiepreventie topprioriteit bij textielreiniging Ten slotte wordt het schone textiel verzendklaar gemaakt in rolcontainers. Vuile containers worden gereinigd door een containerreiniger.

De ingepakte containers worden voorzien van containerhoezen en een bodembedekking.

Hygiëne en infectiepreventie spelen vanzelfsprekend een grote rol binnen de zorgsector. Een belangrijk deel van deze preventie begint bij schoon textiel. CleanLease draagt als professionele wasserij in Nederland en België zorg voor de reiniging van textiel volgens de hoogst mogelijke standaarden. Dit doen zij voor zorgorganisaties en ziekenhuizen, maar ook vakantieparken vormen een belangrijke groep.

Job Muller, CEO van CleanLease, legt nader uit hoe de wasserij omgaat met hygiëne en infectiepreventie.

Veel meer dan schoon en fris Bij reinigen van textiel gaat het er niet alleen om dat het textiel er schoon uitziet of fris ruikt, het is van groter belang dat het textiel gedesinfecteerd en soms zelfs gesteriliseerd wordt. Dat vereist continue aandacht, maar heeft ook consequenties voor de procesinrichting van de wasserij, aldus Job Muller. Zo dient er een strikte en fysieke scheiding te zijn tussen de vuile zone, waar het textiel binnenkomt, en de schone zone, waar het textiel de wasserij weer verlaat.

Het reinigingsproces in een notendop Het aangeboden vuile textiel wordt eerst gesorteerd op artikelniveau.

Na het sorteren wordt het passende wasproces gevolgd, zodanig dat de verwijdering van vuil en vlekken optimaal is en het product hygiënisch schoon gewassen wordt. Dit vereist strikte controle op het gebied van temperatuur en gedoseerde chemicaliën.

Middels een geavanceerd besturingssysteem worden de instellingen doorlopend gecontroleerd. Hierdoor voldoet de kwaliteit van het eindproduct altijd aan de eisen die aan hygiëne worden gesteld.

Het gewassen textiel wordt op een passende wijze gedroogd, waarna beoordeeld wordt of het restvochtgehalte voldoende laag is.

Zo worden risico’s op het gebied van groei van micro-organisme tot een minimum beperkt. Na het drogen en afwerken van het textiel, wordt het textiel opgeslagen in de opslagzone voor schoon textiel.

Natuurlijk speelt de hygiëne van ons personeel hierbij ook een belangrijke rol. Management ziet er op toe dat het personeel zich houdt aan de persoonlijke hygiëneregels die door het bedrijf zijn gesteld.

Microbiologische controles Naast een continue monitoring van het proces en de eindproductcontroles, vinden er regelmatig onafhankelijke microbiologische controles plaats, vult CleanLease KAM coördinator Ronald de Feijter aan. De controles zijn ingericht volgens de CERTEXstandaard. Zonder teveel in details te treden, gaat dit bijvoorbeeld over zogenoemde DES controles (aantonen of er voldoende “kiemafdoding” is in het wasproces) en RABC validatie (microbiologische reinheid van het eindproduct) door een externe en onafhankelijke partij.

Hygiëne en infectiepreventie zijn topprioriteit in het wasproces, aldus Muller. Het wasproces is een hoogwaardige industriële activiteit die ten zeerste bijdraagt aan de instandhouding van een gezond Nederland.

We leggen dat graag uit aan onze klanten en aan iedereen voor wie dat niet zichtbaar is!

ADVERTORIAL – GESPONSORDE CONTENT

Zuidoost-Brabant geeft burgers regie over zorgproces Vanaf 2020 moet iedereen in Nederland online zijn medische gegevens kunnen inzien en bijhouden. Ook moet de zorgverlener dan toestemming vragen aan de patiënt met welke andere behandelaars de gegevens mogen worden gedeeld.

In de regio Zuidoost-Brabant zijn de eerste stappen gezet om de burger meer inzicht en regie te geven in het zorgproces. De zorgverleners, verenigd in het Regionaal Zorg Communicatie Centrum, hebben het initiatief genomen om een elektronisch informatie-uitwisselingsplatform te realiseren voor het realiseren van de persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO). Vertaald naar een app of website draagt de burger met de PGO zijn eigen zorgdossier met zich mee en krijgt zo meer regie over het zorgproces. De smartphone is er slim genoeg voor en het internet biedt voldoende bandbreedte voor uitwisseling van de medische data.

Proof of Concept

Het Regionaal Zorg Communicatie Centrum is een samenwerkingsverband van alle zorgverleners in de regio Zuidoost-Brabant,

Meer informatie op onderstaande link: rzcc.nl/persoonlijk-gezondheidsdossier

een gebied met 720.000 inwoners. Om de gegevensuitwisseling vanuit verschillende bronsystemen te kunnen ontsluiten naar de patiënt, start het RZCC nog dit jaar met een ’proof of concept’ om gegevens te ontsluiten naar PGO’s vanuit de informatiesystemen van de zorgverleners. En dan gaat het niet alleen om data afkomstig van ziekenhuizen, huisartspraktijken en apotheken, maar wordt ook verder gekeken naar informatie van verpleeginstellingen, instanties in de ouderenzorg en het GGZ-domein.

De voortvarende Brabanders weten zich gesteund door het programma MedMij, geïnitieerd vanuit de rijksoverheid. Dit programma heeft ook de instemming van de Patiëntenfederatie Nederland. MedMij bevordert via subsidies de ontwikkeling van PGO’s en stelt de spelregels op voor veilige data-uitwisseling via de gangbare technische standaarden.

Inmiddels hebben zich voornamelijk startups aangemeld met ongeveer 65 PGO’s.

Het is niet wenselijk om vele PGO’s te implementeren en deze allemaal te koppelen aan de verschillende informatiesystemen.

Hierdoor ontstaat verwarring, onduidelijkheid en bovendien omvat het een omslachtig proces.

De afhankelijkheid van de informatiesystemen (bronsystemen) moeten worden verkleind om te garanderen dat de brongegevens ontsloten kunnen worden. Om met deze issues om te kunnen gaan, realiseert RZCC een regionaal zorgcommunicatieplatform (RZP), dat tussen de PGO’s en de elektronische dossiers bij de zorgaanbieders in staat.

Het IT-hart van dit platform wordt ingevuld door IT-dienstverlener ITvisors en softwareleverancier Intersystems. Volgens RZCC is het essentieel om de cruciale koppelingen tussen uiteenlopende ITomgevingen te laten maken door partijen met ruime ervaring. Daarnaast toonden de technische partners zich vanuit hun internationale expertise enthousiast bij het meedenken over de beste oplossing. Weten regelgeving, alsmede de organisatie, vormen een uitdaging binnen dit ambitieuze zorgproject. Met het ontwikkelen van het platform beoogt het RZCC burgers inderdaad de eigen regie over het zorgproces, maar ook over de keuze van een PGO, te geven.

6 HEALTHCARE – ANALYSENEDERLAND.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

HYGIËNE IN ZORG KAN STIMULANS GEBRUIKEN Onder druk van bezuinigingen is het schoonmaakbudget in de gezondheidszorg de afgelopen jaren behoorlijk afgeroomd.

Er treedt een verschuiving op in de schoonmaakbranche. Ook als het gaat om de hygiëne in zorginstellingen als ziekenhuizen en verpleeghuizen. In plaats van inspanningsgerichte prestaties (‘twee maal per dag het toilet reinigen’), verschuift de nadruk steeds verder richting resultaatgerichte prestaties. Oftewel: als het schoon oogt, niets meer doen. Dat klinkt absoluut acceptabel, zeker in een kantoorruimte, maar schijn bedriegt, benadrukt Charlotte Michels. Zij is de afgelopen twintig jaar in verschillende ziekenhuizen als deskundige Infectiepreventie werkzaam geweest. In 2003 heeft ze CareB4 opgericht, een adviesorganisatie voor infectiepreventie.

Probleem is dat het resultaat van een

schoonmaakactiviteit niet altijd gemakkelijk valt te beoordelen. “Als je eerst met een doekje de wastafel schoonmaakt, daarna het toilet en vervolgens de deurknop, dan ziet het er misschien schoon uit. De realiteit is echter dat de deurknop dan krioelt van de bacteriën”, constateert Michels.

Beter is het eigenlijk om terug te keren naar inspanningsgerichte werkzaamheden, waarbij volgens een vooraf opgesteld schema schoonmaakdiensten worden ver-

Foto: CareB4

niet allemaal kwaadwillendheid.

Een oudere die naast de pot plast, kun je dat misschien niet helemaal kwalijk nemen. De opvatting over respect voor andermans bezit, dus ook over sanitaire voorzieningen in openbare ruimtes, is de laatste jaren duidelijk veranderd.”

Wat in de context van de ontwik-

Michels: “Je moet altijd kritisch blijven op de kwaliteit van je producten.”

richt. Dat kost echter vaak meer tijd en dus meer geld. “De schoonmaakbranche is helaas nog steeds een sector die financieel gestuurd is. Als de geldkraan verder wordt dichtgedraaid, stijgen de infectierisico’s. Dat komt omdat risicovolle ruimtes als een patiëntenkamer en toilet dan ook resultaatgericht schoongemaakt worden”, stelt Michels, die niettemin net zo goed ruimte neemt voor een meer positieve insteek.

Je kunt namelijk zeggen dat de schoonmaaksector onder druk staat.

Je kunt ook stellen dat verbeteringen niet meer zo snel gaan als voorheen. De eisen aan de kwaliteit van schoonmaak worden steeds hoger door intensievere zorg en daarmee intensiever gebruik van ruimten.

Er is veel aandacht voor resistente bacteriën, die absoluut niet verspreid mogen worden. Scholing van medewerkers is daarom pure noodzaak. “Je ziet dat leveranciers slagen maken om hun producten te verbeteren, hoewel je natuurlijk altijd kritisch moet blijven op de kwaliteit ervan.”

Annette van der Meulen is direc-

teur van de Nivo Groep en Nivo Academie, een instituut dat schoonmaakopleidingen verzorgt. De schoonmaaksector is een tak van sport met twee ontwikkelingslijnen, reflecteert zij. Enerzijds mag je stellen dat de industrie de ambitie heeft om tot interessante innovaties te komen. En dan heb je het bijvoorbeeld over hangende toiletpotten,

kunststof vloeren of vloeistofdichte voegen tussen de tegels. En aan de andere kant valt inderdaad niet te ontkennen dat er zoiets bestaat als een bezuinigingsdrang.

kelingen tevens meespeelt, is de drijfveer van schoonmaakpersoneel. Het leeuwendeel van de medewerkers in deze branche zit er in voor het salaris aan het einde van de maand. Er bestaat vrijwel bij niemand zoiets als intrinsieke motivatie. “We doen veel aan trainingen om mensen bewust te maken van schoonmaakbelang, maar toezicht blijft onverminderd nodig.

Goede begeleiding en aandacht voor de inspanning is noodzakelijk om medewerkers te blijven wijzen op hun verantwoordelijkheden.”

“Dat heeft bijvoorbeeld tot conse-

quentie dat toiletgroepen niet twee keer, maar één keer per dag worden schoongemaakt”, vertelt Van der Meulen. “Dat lijkt geen drama, maar geloof me: dat kan een wereld van verschil betekenen. Zeker op bezoekersintensieve locaties, zoals scholen, ziekenhuizen of andere openbare instellingen, kan een regelmatige schoonmaakbeurt duidelijk de doorslag geven.” En wat ook wel gezegd mag worden: de verruwing in de maatschappij helpt daar niet echt bij. “Het is zeker

Hugo Schrameyer

FEITEN De hygiëne in de zorg kan dan een stimulans gebruiken, met de schoonmaakbedrijven gaat het best behoorlijk. Was er voorgaande jaren sprake van een knauw in de resultaten, nu laat de omzet een behoorlijke stijging zien. Die groeide het tweede kwartaal van dit jaar met zes procent ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2017. Een kwartaal was dat 5,9 procent.

ADVERTENTIE

VAN CIRCULAIRE ECONOMIE NAAR CIRCULAIRE SCHOONMAAK ‘Milieuvriendelijk’ en ‘schoonmaakmiddelen’, een niet voor de hand liggende combinatie. Schoonmaakexpert Greenspeed gaat deze uitdaging aan en biedt efficiënte, ecologisch verantwoorde producten en microvezelsystemen die hun meerwaarde bewijzen in de professionele schoonmaakomgeving. Als belangrijke toeleverancier wil Greenspeed aan de schoonmaakindustrie oplossingen bieden voor twee actuele trends: de impact van de schoonmaak op de gezondheid van de gebruiker en op de watervervuiling.

zorg te kiezen: er worden plantaardige ingrediënten gebruikt die voor mens en milieu onschadelijk zijn, en de reststoffen van de producten kunnen op korte termijn in de natuurlijke kringlopen tot nieuwe nutriënten worden omgebouwd. Dit wordt bevestigd door het Cradle-toCradle Gold certificaat. Voor de microvezelproducten ligt de focus op het veelvuldig wassen en opnieuw gebruiken.

Tijdens de gebruiksfase staan de microvezelproducten garant voor gebruiksgemak, efficiëntie en water- en productbesparing.

Greenspeed richt zich hiervoor op het model van de circulaire economie, waar alles in teken staat van gesloten materiaalkringlopen. Producten moeten een zo lang mogelijke levensduur hebben, materialen moeten optimaal hergebruikt kunnen worden en moeten na gebruik gerecycled kunnen worden. Het is dan ook de ambitie van Greenspeed om alle producten te laten passen in dit model. Een gezonde en circulaire schoonmaak met een positieve impact op mens en milieu is het streefdoel.

Vertrekkende vanuit de problematiek dat er nog heel wat handmatige handelingen verricht worden bij het moppen, ontwikkelde Greenspeed een schoonmaakoplossing die de gewenste duurzaamheid, gebruiksvriendelijkheid en hygiëne kan waarborgen, ongeacht de omstandigheden. Het innovatieve van het nieuwe Click’M C vlakmopsysteem ligt in de magnetische sluiting, die er voor zorgt dat de mop verwijderd kan worden zonder aanraking met de handen. Kortom, dit unieke systeem verrast niet alleen de gebruikers op de vloer maar ook klanten die extreem hoge eisen stellen aan hygiëne en effectiviteit, zoals ziekenhuizen en zorginstellingen.

Dit doet Greenspeed door de grondstoffen en productietechnieken van de detergenten met uiterste

“Een gezonde en circulaire schoonmaak met een positieve impact op mens en milieu is het streefdoel.”

VOOR MEER INFO BEZOEK DE WEBSITE www.greenspeed.eu OF MAIL NAAR greenspeed@greenspeed.eu

”

HEALTHCARE – ANALYSENEDERLAND.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

HOE OUDEREN LANGER ZELFSTANDIG THUIS WONEN Langer zelfstandig thuis wonen, een wens die met digitale ontwikkelingen uit kan komen.

Foto: Fotolia

Al sinds jaar en dag zijn er verschil-

lende programma’s met als doel ouderen in staat te stellen langer zelfstandig thuis te wonen. Een van die programma’s is het Langer Thuis programma van de Rijksoverheid.

Het programma treft subsidieregelingen en is erop gericht ouderen met ondersteuning, zorg en een woning die aansluit bij hun persoonlijke behoeften, zo lang mogelijk zelfstandig thuis te laten wonen.

Mark van der Pluym, manager

Benelux bij Tunstall, tevens partner van het programma en pact voor de ouderenzorg, looft dit soort initiatieven: “Al jaren zet ik me in om ouderen te ondersteunen bij zelfstandig thuis wonen. En met thuis bedoel ik ook verpleeghuizen; die zijn voor sommige ouderen immers ook gewoon ‘thuis’.”

De ondersteuning waar u aan moet

denken is een mix van verschillende elementen: “Communicatie en internationale samenwerkingen zijn uiterst belangrijk gebleken. Andere landen hebben andere focusgebieden die bijdragen aan de optimale ondersteuning van ouderen bij het zelfstandig wonen; gebieden die Nederland misschien niet belicht heeft. Het is belangrijk dat we leren van elkaar om tot een uniforme, optimale zorg te komen voor ouderen die thuis wonen.” Een ander belangrijk element is de migratie van analoge hulpmiddelen naar digitale: “Er zijn met de verschuiving naar

Wedda: “Meer dan 250.000 ouderen maken gebruik van personenalarmering.”

digitale oplossingen meer toepassingsmogelijkheden beschikbaar om ouderen te faciliteren in hun wens om langer thuis te wonen.”

Toepassingen en hulpmiddelen zijn

er bijvoorbeeld in de vorm van sensoren, online applicaties, monitoringsapparatuur en -methoden (zoals telemonitoring), en digitale communicatiemiddelen: “Sensoren nemen specifieke dingen waar, neem bijvoorbeeld een bewegingssensor. Deze sensor communiceert digitaal of er significante afwijkingen zijn in beweging in huis. De communicatie van deze sensor verloopt dan via een veilige verbinding online, op een mobiele applicatie, zoals een smartphone of tablet.

Op afstand kan de mantelzorger, zorgprofessional in de wijk of de persoon in de meldkamer, middels deze toepassing monitoren of er ondersteuning nodig is. We spreken van ‘Connected Care’.” En dit soort oplossingen beïnvloedt de sector ontzettend. Personeel wordt anders ingezet en opgeleid. Met het oog op

de schaarste op de arbeidsmarkt is investeren in technologisch ondersteunde zorg cruciaal: “Wij maken zorg niet goedkoper, wel efficiënter”, aldus Van der Pluym.

Een van de samenwerkingspartners

van Tunstall, Branchevereniging WDTM, is een van de pioniers als het gaat om digitale thuiszorg voor ouderen. Het keurmerk van WDTM richt zich op de samenwerking tussen de verschillende partijen in de integrale keten om thuiszorg voor ouderen te optimaliseren, nu op het gebied van Personenalarmering en Toegang tot zorgwoningen en in de toekomst op het gebied van teleconsulting en telemonitoring, bijvoorbeeld bij COPD, hartfalen, diabetes en dialyse (in samenwerking met NEN en VitaValley). Het Langer Thuis programma is een goede ontwikkeling om dit soort complexe technologieën ten behoeve van de thuiszorg te financieren, vindt Tonko Wedda, voorzitter WDTM: “Eindelijk wordt het beleid om mensen langer zelf-

standig en veilig thuis te laten wonen voorzien van een fundament.

Innovatie van de zorg is een ‘must’ om dit programma te laten slagen.”

Met de nieuwe subsidieregelingen hoopt Wedda dat deze innovatie tot bloei komt en dat de overheid een regierol neemt. In landen die voorop lopen op Nederland, zie je dat de overheid die regierol wel neemt en dat dat een belangrijke factor voor succes is.

Over de technologische innovaties vertelt Wedda: “De meest toegepaste technologie in de woonzorg is personenalarmering. Meer dan 250.000 ouderen maken gebruik van personenalarmering. Het voordeel van personenalarmering is dat het de ouderen een veilig en vertrouwd gevoel geeft, de mantelzorgers en thuiszorgers ontlast en voor snelle interventie kan zorgen in het geval van nood.”

In de toekomst verwacht Wedda dat technologische ontwikkelingen op basis van robotica,Internet of Things, virtual reality en kunstmatige intelligentie zowel patienten als zorgverleners gaan ‘ontzorgen’. Deze innovaties gaan ouderen in staat stellen zo lang als mogelijk verantwoord en veilig thuis te wonen en daarin is het Langer Thuis programma een essentiële meerwaarde.

Eoin Hennekam

WONING OP MAAT Ouderen blijven tegenwoordig steeds langer thuis wonen, en dus zijn steeds vaker woonaanpassingen nodig. Op analysenederland.nl leest u er meer over.

DIGITALE KRONIEK

FRED VAN EENENNAAM Foto: Value-Based Health Care Center Europe

Prof. dr. Fred van Eenennaam, chairman van Value-Based Health Care Center Europe

De patiënt centraal stellen binnen de zorg, je kan het er niet mee oneens zijn. Maar hoe organiseer je de zorg zo dat de patiënt ook écht centraal staat? De oplossing hebben we al: Value-Based Health Care (VBHC), oftewel waardegedreven zorg. Een concept dat zichzelf sinds de introductie door Harvard professor Michael E. Porter ruim tien jaar geleden zeker heeft bewezen. De kern van VBHC is het maximaliseren van patiëntwaarde per gespendeerde euro, oftewel het bereiken van de beste, voor de patiënt relevante, gezondheidsuitkomsten tegen de meest optimale kosten. De afgelopen jaren heeft VBHC voor structurele veranderingen in de gezondheidszorg gezorgd en dit lijkt zich exponentieel voort te zetten.

VBHC leidt tot een andere manier van het organiseren van zorg. Het mentaal en fysiek doorbreken van barrières tussen specialismen en afdelingen helpt het probleem in het systeem te doorbreken. Door onder meer zorg te organiseren rondom een medische conditie en/of medische behoefte van de patiënt en te werken in multidisciplinaire teams, in plaats van een systeem waarin elk specialisme apart opereert. Met VBHC wordt de zorg een samenwerking tussen de patiënt, familie, het interdisciplinaire zorgteam en alle overige betrokken zorgverleners en medewerkers.

HET GEHELE ARTIKEL LEEST U OP: ANALYSENEDERLAND.NL

ADVERTORIAL – GESPONSORDE CONTENT

Langer zelfstandig thuis wonen met het HomeLiving concept Het aantal ouderen neemt toe in Nederland. In 2030 is het aantal 75-plussers gestegen tot 2,1 miljoen. Ouderen blijven ook steeds langer vitaal en willen, als het even kan, natuurlijk gewoon thuis blijven wonen. Maar wat zijn de mogelijkheden als zij kwetsbaarder worden en ondersteuning nodig hebben?

De overheid zet met het programma Langer Thuis in op het verbeteren van zelfredzaamheid van thuiswonende ouderen.

Het HomeLiving concept haakt hier op in.

Ouderen die langer zelfstandig kunnen wonen in een vertrouwde omgeving. Dat is voor ons de drive geweest om het HomeLiving concept te introduceren. Als leverancier van zorgcommunicatiesystemen, die breed ingezet worden in de gezondheidszorg, helpen we veel organisaties met oplossingen voor bijvoorbeeld persoonsbeveiliging, dwaaldetectie, toegangscontrole, zorgcommunicatie en video-observatie. Wij vinden dat die oplossingen niet alleen voor de grote instellingen beschikbaar moeten zijn, maar juist ook voor de thuiswonende oudere, voor wie zelfstandigheid en eigen regie belangrijk is.

Het HomeLiving concept bevat een scala aan slimme technologische oplossingen, die draadloos met elkaar verbonden zijn.

De app die we ontwikkeld hebben, is de basis hiervoor. Het biedt de oudere de mogelijkheid om via een tablet eenvoudig

te communiceren met familie, vrienden of mantelzorgers. Met één klik op de knop beeldbellen, de agenda bekijken of een zorgoproep doen.

Voor de ouderen die gebruik maken van het HomeLiving concept is daarnaast hele praktische ondersteuning mogelijk met de app: zo kunnen bijvoorbeeld de rolluiken of de verlichting in huis bediend worden.

Als blijkt dat de zorgbehoefte toeneemt, zijn er diverse producten te koppelen in het HomeLiving concept. Hierbij moet men dan denken aan slimme sensoren: bijvoorbeeld deurcontacten, bewegingsmelders en hals- en polszenders (de rode drukknop aan een koord).

En als intensievere betrokkenheid van belang is, kunnen ook dwaal-, slaap- en eetgedrag gemonitord worden. Het is dan zelfs mogelijk dat het systeem bij bepaalde signalering automatisch een melding maakt naar een meldbank van een ingeschakelde zorgverlener.

Wij willen er graag met ons HomeLiving concept aan bijdragen dat ouderen langer zelfstandig en veilig thuis kunnen wonen in hun vertrouwde omgeving.

Kijk op www.deheermedicom.nl/homeliving of mail naar info@deheermedicom.nl.

7

8 HEALTHCARE – ANALYSENEDERLAND.NL

Foto: Gerhard Taatgen

Foto: UMC Utrecht

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: Ikone

DATA DRIVEN HEALTHCARE UIT DE STARTBLOKKEN Seelen: “Met eenduidig vastgelegde informatie kunnen we kennis delen, vergaren en koppelen.”

Het verbeteren van de kwaliteit en efficiency van zorg. Dat zijn de doelen van data driven healthcare.

“Door data-analytics verandert de zorg in 10 jaar tijd fundamenteel.”

Data spelen een belangrijke rol in

onze gezondheidszorg. Door data op een juiste manier aan elkaar te koppelen, wordt de kwaliteit verhoogd en worden de kosten omlaag gebracht, merkt Marc Seelen op.

Hij is nefroloog en CMIO (Chief Medical Information Officer) bij het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Tevens is hij dagvoorzitter op het Data Driven Healthcare event. “Met eenduidig vastgelegde informatie kunnen we kennis delen, vergaren en koppelen.” Seelen is een warme pleitbezorger van kennis in een open domein beschikbaar stellen. “De kwaliteit van zorg in ons land is niet overal hetzelfde. Door kennis te delen en altijd toegankelijk te maken, kunnen zorgprofessionals van elkaar leren. Uiteindelijk draagt data bij aan efficiëntere zorg, met minder fouten en wordt de zorg daardoor goedkoper.”

Een belangrijk facet van data driven

is dat de patiënt beschikt over dezelfde informatie als de zorg-

Van Solinge: “Mag je nieuwe zorgverlening die je ontwikkeld hebt gebruiken, terwijl het nog geen standaard zorg is?”

professional. Voor hij de specialist bezoekt, heeft hij zich al met die zorgkennis kunnen verrijken. “Het zorgtraject kan daardoor gezamenlijk beter worden uitgezet. Wel dient de informatie zo te worden aangeboden dat de patiënt dit kan begrijpen en er niet onzeker van wordt”, zegt Seelen. Als dezelfde informatie ook bij de patiënt aanwezig is, kan hij mogelijk andere keuzes maken dan de arts. “Ik zie data driven healtcare als een verrijking van de relatie tussen patiënt en zorgprofessional.”

Igor Dirkx heeft de ziekte van Crohn.

Hij is tevens patiëntexpert bij de stichting Ikone en groot voorstander van een data driven healtcare.

Hij is er van overtuigd dat digitalisering de zorg verbetert. Dirx merkt dat al in de praktijk. “Bloedwaarden kan ik inzien. De MDLarts reageert snel op de gegevens die ik naar hem stuur. Vragen die ik heb, worden snel beantwoord.”

Dirkx zou graag ook onderzoeksverslagen en beeldmateriaal willen inzien. “Door inzage te hebben in een volledig dossier kan ik beter de regie houden. Gegevens verkregen via mijn smartphone zoals hartslag of gegevens van de Buikbuddy app zouden aan het elektronisch

patiëntendossier moeten worden toegevoegd. De techniek is er maar het gaat nog erg langzaam. Meer samenwerking en vertrouwen zijn de sleutels tot succes.”

Seelen noemt semantische in-

teroperabiliteit als een van de uitdagingen. “Een belangrijke voorwaarde is dat de professionals werken in één dossier. En dat deze patiëntgegevens op een gestandaardiseerde manier vast worden gelegd. De betekenis van de uitgewisselde gegevens dient eenduidig te zijn. Daar moet nog veel energie in gestoken worden.” Dirkx heeft gemerkt dat ziekenhuizen met verschillende systemen werken.

“Tijdens een spoedopname in een ziekenhuis, werden onderzoeken verricht die niet nodig waren geweest als ze mijn dossier van mijn hoofdbehandelaar hadden gezien.”

Bij UMC Utrecht wachten ze niet tot

deze complexe problematiek is opgelost. “Om voortgang te kunnen maken en ervaring op te doen met data-analytics in de zorg, zijn data-analytics projecten gestart. We gebruiken alleen de data van het zorgproces van de patiënten van het UMC Utrecht. UMC Utrecht wil weten wat het geavanceerd ana-

Dirkx: “Een belangrijke voorwaarde is dat de professionals werken in één dossier.”

‘Meer samenwerking en vertrouwen zijn de sleutels tot succes.’ lyseren van die data betekent voor de patiënten, de zorgprofessionals en de organisatie”, zegt Wouter van Solinge. Hij is hoogleraar en afdelingshoofd van het Laboratorium Klinische Chemie en Hematologie en ambassadeur eHealth en Big Data van het UMC Utrecht. Ook spreekt hij tijden het Data Driven Healthcare event.

Het gebruik van algoritmen brengt nieuwe juridische en medisch ethische problematiek met zich mee. “Mag je nieuwe zorgverlening die je ontwikkeld hebt gebruiken, terwijl het nog geen standaard zorg is? Die vragen moeten we zien te beantwoorden.”

Van Solinge verwacht dat door data-analyses de zorg veel meer en beter gepersonaliseerd wordt.

“Leefstijladviezen en interventies zullen op individueel vlak worden aangeboden. De zorg zal binnen nu en 10 jaar fundamenteel veranderen, voor patiënt en zorgprofessional. De zorg verplaatst zich naar de eigen woning. Ziekenhuizen hebben nog minder bedden en mogelijk ook andere of minder professionals nodig.”

Bij de Neonatale IC is data-analy-

se ingezet bij het beter kunnen voorspellen van bloedvergiftiging, een levensbedreigende aandoening.

Algoritmen kunnen nu 12 uur eerder aangeven dat een babytje mogelijk bloedvergiftiging krijgt.

Antibiotica kunnen dan eerder en veel gerichter worden gegeven. “Het ziekenhuis ontwikkelt samen met sterke externe partners algoritmes en data-analyse.”

Mark van Seggelen

WILT U MEER LEZEN? Op analysenederland.nl vindt u nog veel meer interessante artikelen over healthcare in Nederland.

ADVERTENTIE

KRACHT EN EXTRA ENERGIE

KRACHT EN EXTRA ENERGIE VERKRIJGBAAR BIJ

• Mini Bouwsteentjes je • Gastvrij tussendoort k elij kk • Smaakvol en ma it • 20% hoogwaardig eiw MEER INFORMATIE? WWW.BOUWSTEENTJES.NL - INFO@BOUWSTEENTJES.NL

• Slikstoornis?

• Makkelijk te slikken it • 20% hoogwaardig eiw • Weinig suiker • 100% natuurlijk • Amylase Resistent

Gepersonaliseerde medicijnen dichterbij brengen Data

is key

Weten we genoeg van tumoren?

Nee, nog lang niet. Hoewel de diagnose voor twee verschillende patiënten hetzelfde kan zijn, is het genetisch profiel van iedere individuele tumor anders.

Daar is meer onderzoek naar nodig.

Tumoren zijn te vergelijken met sneeuwvlokken: ieder tumor is net als een sneeuwvlok uniek en anders. Om de patiënt en zijn ziekte goed te begrijpen hebben we diepgaande kennis nodig van de tumor van het individu.

ROCHE NEDERLAND

Is er vooruitgang, zijn er doorbraken te verwachten?

Er is vooruitgang. Door de groeiende kennis van tumoren en de drijvende veranderingen in die tumoren, kunnen steeds gerichtere gepersonaliseerde medicijnen ontwikkeld en toegepast worden en juist in die hoek zien we de

Medicijnen die bij de één werken, doen dat niet bij een ander en hebben bij wéér een ander bijwerkingen tot gevolg.

Artsen die medicijnen voorschrijven voor bijvoorbeeld kanker, weten nu vaak niet of ze het beoogde effect hebben.

Heel onbevredigend. Toch is optimisme op zijn plaats.

In het DNA van tumoren vinden we talloze veranderingen. Die noemen we mutaties.

Voor een aantal van die mutaties, die een rol spelen bij de tumorontwikkeling en groei, zijn specifieke geneesmiddelen ontwikkeld. Om te weten welke behandeling voor welke patiënt geschikt is, moeten we meer van het genetisch profiel en karakteristieken van tumoren weten en het effect van behandeling monitoren. Hoe méér beschikbare gegevens, hoe beter onderzoekers kunnen inzoomen en patronen kunnen ontdekken. Big data kunnen ons daarbij te helpen.

Bij het afstemmen van een behandeling op het genetisch profiel van de tumor kijken we nu nog vaak naar één specifieke mutatie met inzet van één geneesmiddel. We zetten ook combinaties van middelen in. Dat biedt perspectief op een betere werking. Probleem is dat met bijvoorbeeld 300 verschillende geneesmiddelen al 45.000 combinaties mogelijk zijn van twee middelen. Om die in prospectieve studies te onderzoeken zijn 1.000 jaar nodig. Dat is niet werkbaar.

De traditionele gerandomiseerde klinische studies voldoen in dit geval niet.

We willen ontdekken wat het juiste middel en/ of behandeling voor welke patiënt en op welk tijdstip is. Daar is veel onderzoek op gericht.

De technologische vooruitgang brengt gepersonaliseerde medicijnen steeds dichterbij: de juiste behandeling voor de juiste

grootste doorbraken. Daarom hoor je ook voorspellingen dat kanker een chronische ziekte gaat worden, voor sommige patiënten geldt dat al. patiënten op het juiste tijdstip. Er zijn wel hobbels om te nemen. Eén zo’n hobbel is de beschikbaarheid van data. Om op individueel niveau gepersonaliseerde behandeling mogelijk te maken zijn medische data van grote groepen nodig. Die zijn nu onvoldoende beschikbaar.

Betere kennisdeling

Met big data big data en kunstmatige intelligentie komt betere kennisdeling dichterbij. Data zijn nu in te veel verschillende vormen en systemen opgeslagen. Roche ontwikkelde een digitaal platform voor artsen in multidisciplinair overleg dat [1] hen toegang geeft tot álle medische data van de patiënt en [2] beschikt over slimme algoritmen ter ondersteuning van het klinische besluitvormingsproces. Betere kennisdeling kan levens van oncologiepatiënten redden.

Patiënten met slokdarm-, maag-, lever-, borsten eierstokkanker hebben een grotere overlevingskans als ze onderwerp van gesprek zijn geweest in een multidisciplinair overleg tussen verschillende specialisten, waarbij alle relevante informatie aan bod is gekomen.

Roche is actief op het gebied van geneesmiddelen en diagnostiek. Dat brengt een gepersonaliseerde behandeling met maximale effectiviteit en zo min mogelijk bijwerkingen dichterbij. Roche richt haar aandacht op vernieuwingen met impact voor aandoeningen die nu nog lastig te genezen zijn, zoals kanker en MS. Personalised medicine kan ervoor zorgen dat mensen met kanker hun levensverwachting significant zien stijgen. Dat kan het verschil zijn tussen afscheid nemen van je kleine kinderen of ze zien opgroeien.

Wát is er nodig om doorbraken mogelijk te maken?

Beschikbaarheid van data voor analyse en research is één van de belangrijke voorwaarden. Er zit heel veel kennis in de data van de patiënten die buiten klinische studies worden behandeld: real world data. Dat we die data nu niet voldoende benutten is teleurstellend.

Alle toekomstige patiënten, onze kinderen en kleinkinderen kunnen ervan profiteren als we nu sneller kennis vergaren over mogelijkheden en effect van behandelingen.

Jeske Timmermans is Head Roche Foundation Medicine Netherlands

10 PROFIEL HEALTHCARE – ANALYSENEDERLAND.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

‘EHEALTH GEEFT PATIËNTEN MEER REGIE’ eHealth leidt tot meer eigen regie voor cliënten en betere en efficiëntere zorg. Dit zegt Lies van Gennip, directeur van Nictiz. Volgens haar is de technologie ondersteunend en niet leidend bij deze digitale toepassingen in de zorg. Ons land is internationaal koploper.

eConsult, robot prostaatoperaties, pa-

tiëntenportalen, diagnostische apps, of digitaal herhaalrecepten aanvragen. eHealth is een breed begrip en richt zich op vele zorggebieden. In de afgelopen zes jaar heeft Lies van Gennip heel wat succesvolle eHealth diensten de revue zien passeren. Bevlogen praat de directeur van Nictiz over de toepassingen van eHaelth.

Nictiz, het nationaal expertisecentrum, ontwikkelt standaarden voor informatie-uitwisseling voor de zorg.

“We zorgen er voor dat de zorgsector, de overheid en de industrie samenwerken, om tot beter gebruik van ICT en ICT-systemen in de zorg te komen.”

En blijf communiceren met patiënten en zorgverleners.”

Dit zal naar verwachting bijdragen aan een gezondere levensstijl.”

Een van de toepassingen is dat

Meer dan de helft van de burgers wil

patiënten toegang krijgen tot hun medische gegevens via patiëntportalen van ziekenhuizen. Alle zorgaanbieders bieden vanaf 1 januari 2020 aan burgers de mogelijkheid hun medische gegevens digitaal en gestructureerd in te zien en die gegevens te ontsluiten voor hun persoonlijke gezondheidsomgeving waaraan zij eigen gegevens kunnen toevoegen. “Een zeer positieve ontwikkeling.” In persoonlijke gezondheidsomgevingen bestaat straks tevens de mogelijkheid om

‘De patiënt wordt meer en meer de regisseur van zijn eigen gezondheid.’

Om een eHealth toepassing succesvol te maken, zijn er een aantal randvoorwaarden nodig, merkt Van Gennip op. “Onderzoek eerst nut en noodzaak. Welk zorgproces wil je verbeteren en welke verandering brengt dit teweeg? Betrek en train de zorgverleners en medewerkers hoe om te gaan met digitale middelen.

eigen gegevens toe te voegen. “De zorg wordt zo veel beter benut en patiënten kunnen hun zorg beter inpassen in hun dagelijks leven.

Meer inzicht in het zorgproces betekent ook zelf verantwoordelijkheid kunnen nemen voor je gezondheid.

De patiënt wordt meer en meer de regisseur van zijn eigen gezondheid.

zijn eigen medische gegevens inzien, laat Van Gennip weten. Dat staat in de eHealth-monitor die Nictiz ieder jaar uitgeeft. “De monitor vermeldt ook een gestage toename van het aantal patiëntportalen. Bij sommige van deze portalen heeft de patiënt inzage in onderzoeksresultaten en medicatieoverzicht. Digitale ondersteuning bij medicatie voorkomt fouten en bevordert therapietrouw.”

Enthousiast is ze ook over een online zelfmanagementtool die patiënten met kanker helpt bij het aanpassen aan ziekte en behandeling en waar nodig ondersteunt bij het verhogen van hun kwaliteit van leven. “Via deze tool krijgen patiënten aanbevelingen voor mogelijk geschikte zelfhulpprogramma’s of gespecialiseerde zorg.” Van Gennip verwacht dat er meer eHealth tools op de markt komen die patiënten door informatie meer regie geven. “Het is een goed technisch hulpmiddel om de gezondheid en de gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeteren. Het toont wel aan dat eHealth de zorg kan dienen.”

Van Gennip verwacht dat de zorg door

eHealth menselijker wordt. “Door informatie met de patiënt te delen, kan hij zich beter voorbereiden op een consult met een medisch specialist. Na het bezoek kan de patiënt alles nog eens nalezen. Artsen blijven nodig, maar krijgen te maken met beter geïnformeerde patiënten die geadviseerd willen worden over hoe om te gaan met die informatie.

Uiteindelijk kan eHealth zeker tot betere en efficiëntere zorg leiden.”

De kwaliteit van de zorg neemt toe en eHealth zorgt ook voor zorgvernieuwing. Telegeneeskunde – op afstand en niet face-to-face – heeft het afgelopen decennium een grote vlucht genomen. Het specialisme dermatologie is bij uitstek een visueel vak en daarmee uitermate geschikt voor teleconsultatie. De huisarts verstuurt via internet een digitale foto naar de dermatoloog ter beoordeling. Vorig jaar zetten huisartsen teleconsultatie het meest in bij dermatologie (73%) en cardiologie (49%). “Snellere diagnose, geen onnodige visite aan een specialist. Dat zijn de grote voordelen voor de patiënt.”

Van Gennip verwacht dat door

ontwikkelingen op het vlak van

eHealth de diagnostiek door de patiënt zelf en in de eerste lijn verder zal toenemen. Je ziet in Amerika al dat in supermarkten diagnostische tests worden aangeboden. Het zou haar niets verbazen als huisartsen röntgenfoto’s gaan maken. “Uiteraard blijven medisch specialisten nodig vanwege hun specifieke specialistische kennis en voor bijvoorbeeld complexe operaties die hele specifieke apparatuur en deskundigheid vereisen. Door eHealth zal het aantal bedden in ziekenhuizen nog verder afnemen, omdat meer zorg dichtbij de patiënt - thuis of in de wijk - zal worden georganiseerd.

Voor medisch specialisten, huisartsen en verpleegkundigen leiden de mogelijkheden van eHealth tot grote veranderingen in hoe ze werken en omgaan met patiënten.”

Mark van Seggelen

EHEALTH HEEFT DE TOEKOMST Niet alleen Lies van Gennip, maar ook Lucien Engelen van het Raboudumc REshape Center for Innovation ziet in de toekomst een grote rol voor eHealth oplossingen. Het gehele interview met Engelen leest u op analysenederland.nl.

ADVERTENTIE

PROFIEL HEALTHCARE – ANALYSENEDERLAND.NL 11

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: Nictiz

PERSONEEL GEZOCHT Foto: Fotolia

Zorgprofessionals vrezen dat de kwaliteit van de zorg door personeelstekorten onder druk komt te staan.

‘Als we niks doen, dan dreigt er in 2022 een personeelstekort van 100.000 tot 125.000 medewerkers in de zorg.’ Dat stelde het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport afgelopen maart in haar actieprogramma ‘Werken in de zorg’. Het aantal openstaande vacatures in de zorg is in het afgelopen jaar reeds met 80 procent gestegen en dat zorgt voor een verhoogde werkdruk bij het huidige zorgpersoneel.

In een onderzoek van V&VN onder 17.000 zorgprofessionals, gaf 85 procent van de ondervraagden aan dagelijks last te hebben van de personeelstekorten in de zorg.

Bijvoorbeeld omdat ze meer diensten moeten draaien of omdat het invloed heeft op hun gezondheid en privéleven. 71 procent van de respondenten geeft dan ook aan extra stress te ervaren door het tekort aan medewerkers. En dat kan dan weer leiden tot extra uitval. Zorgwekkend is vooral dat 64 procent van hen vindt dat de kwaliteit van de zorg door de tekorten onder druk komt te staan.

FEITEN

Lies van Gennip is sinds 2012 directeur van Nictiz. Ze is als bioloog in 1988 cum laude gepromoveerd aan de Universiteit Leiden. Zij was bij HISCOM (leverancier van ziekenhuisinformatiesystemen) verantwoordelijk voor technology assessment van onder andere PACS en verpleegkundige informatiesystemen. Bij TNO werkte ze aan kwaliteitsborging in ziekenhuizen, wat leidde tot de oprichting van NIAZ (Nederlands Instituut voor Accreditatie van Ziekenhuizen) waar zij de eerste directeur van was. Daarna was ze directeur van de accreditatieorganisatie voor het hoger onderwijs NVAO en daarna directeur van STIVORO, expertisecentrum voor tabaksontmoediging.

De oplossing? Volgens de respondenten zouden huidige werknemers veel geholpen kunnen worden als hen de administratieve taken uit handen genomen zouden worden.

Daarnaast is het zowel voor het behouden van personeel als voor het aantrekken van nieuw personeel belangrijk dat er een hoger salaris geboden wordt. Als laatste wordt ook vermeld dat het noodzakelijk is om het beeld dat men van de zorg heeft te verbeteren.

Marjon Kruize

ADVERTENTIE

Humanizing Technology

 Thema’s: • Design thinking • Privacy & Veiligheid • eHealth

Innovation Cafe

interactieve livestream uitzending

Host: Meesterinterviewer

Frenk van der Linden Co-host:

Frederieke Jacobs Smarthealth

dinsdag 9 oktober 2018

15.30 - 16.30 uur vanuit HUB - JIM SKYBAR 70498 advertentie 265x125.indd 1

Bijdragen van o.a.: • Gelle Klein Ikkink Programma directeur Innovation & Healthcare improvement, VWS

• Willem Jan Rengers Head of HKU Innovation Studio

• Myrah Wouters Programma manager eHealth-monitor, Nictiz

• Ineke Hazelzet Zorginnovator, taalkundige en patiënt

• Menno Mostert Docent gezondheidsrecht en promovendus, UMCU

Kijk & discussieer mee via:

www.mobilehealthcare.nl/innovationcafe 13-9-2018 13:35:13

12 HEALTHCARE – ANALYSENEDERLAND.NL

FALENDE IT LEIDT TOT FOUTEN IN DE ZORG Goede ICT-systemen zijn noodzakelijk voor goede zorgverlening. Toch blijkt uit onderzoek dat 62% van de zorgmanagers aangeeft dat IT in het afgelopen jaar heeft geleid tot fouten waar patiënten en cliënten last van hadden.

Foto: Liferay

de zorg. Dit is één van de hoofdconclusies uit het onderzoek van marktonderzoekersbureau GfK naar efficiëntie, voorkeuren, kwaliteit en veiligheid van IT in de zorg, dat werd uitgevoerd in opdracht van Liferay. Ruim duizend managers bij zorgorganisaties – zowel cure als care – zijn bevraagd.

ren als je niet meer in verschillende systemen hoeft in te loggen? Ook die vraag werd gesteld. De respondenten kwamen gemiddeld uit op 8 uur per week die ze dan zouden besparen. “Behoorlijk fors.”

Een ruime meerderheid van de zorg-

managers geeft aan dat zij in hun organisaties last hebben van slechte communicatie en/of vertraging in de zorg door nu in gebruik zijnde IT-systemen. Het gaat hier niet alleen om storingen, maar ook het normale functioneren en gebrek aan gebruiksvriendelijkheid van huidige zorg-IT. General manager Ruud Kluivers van Liferay Benelux is niet verbaasd over de uitkomst. Kluivers legt de vinger op de zere plek. “Zorgorganisaties hebben verschillende

‘Efficiency is niet in strijd met een goede dienstverlening‘

Kluivers: “Minder fouten in de communicatie kan alleen als systemen beter op elkaar worden afgestemd.”

IT-systemen die voor een groot deel onafhankelijk van elkaar werken.

Ze zijn teveel ingericht in ‘silo’s’. De communicatie verloopt hierdoor inefficiënt, fouten worden gemaakt en tijd wordt onnodig verspild.”

Een ruime meerderheid (78 procent)

van de zorgmanagers geeft aan dat zij in hun organisaties last hebben van slechte communicatie en/of vertraging in de zorg door nu in gebruik zijnde IT-systemen. Kluivers vindt dat een zeer hoog percentage “IT-systemen zijn bedoeld om mensen te helpen. Hier blijkt het tegenovergestelde. IT-systemen zijn in de loop der tijd gegroeid.

‘Vergeten’ wordt dat deze systemen moeten samenwerken. Minder fouten in de communicatie kan alleen als deze systemen beter op elkaar worden afgestemd.” Hij noemt het niet alleen een probleem van de zorg. “Ook buiten de zorg speelt het niet samenwerken; de silo’s.”

Gemiddeld maakt iedere zorgprofes-

sional gebruik van acht verschillende systemen. Uit het GfK-onderzoek kwam ook naar voren dat bijna de helft (42 procent) van de respondenten stelt dat de huidige IT-systemen niet gebruiksvriendelijk zijn. Onder de IT-respondenten is dat 33 procent.

Digitalisering is een gegeven, maar automatisering moet de gebruiker wel helpen, merkt Kluivers op.

“Organisaties zullen te maken krijgen met hogere verwachtingen. Je zult naar een oplossing moeten die al die systemen gaat integreren.”

De oplossing is volgens Kluivers, het gebruik maken van een ‘paraplu’; een platform die alle systemen laat samenwerken. “Alle systemen die een zorginstelling heeft, kunnen onder de paraplu blijven bestaan. Alleen gaan de silo’s beter samenwerken. De businessprocessen worden daardoor beter en ef-

ZORGVASTGOED: GASLOOS, HUISELIJK EN FLEXIBEL Foto: Fotolia

ficiënter. Met als gevolg een betere ervaring voor alle gebruikers. Doe je het niet dan raak je achterop.

Efficiency is niet in strijd met een goede dienstverlening.”

Hoeveel tijd kan jouw afdeling bespa-

IT-systemen leiden tot fouten in

CONTENT WITH A PURPOSE

Organisaties moeten zich allereerst

afvragen; voor wie is dat systeem?

De gebruikerservaring moet beter.

Dat kan alleen door systemen te laten samenwerken.”

Dit jaar trad de AVG (Algemene Ver-

ordening Gegevensbescherming) in werking. In de praktijk wordt privacy als knelpunt ervaren. ‘Maar het is een randvoorwaarde voor goede uitwisseling van gegevens’. Zo valt te lezen in het onderzoek naar de zorg-infrastructuur van Nictiz.

Het is van belang om de privacy en informatiebeveiliging te waarborgen. Het principe, 'privacy by design’, is behalve een verplichting een leidend principe bij de inrichting van systemen en infrastructuren.

Mark van Seggelen

FEITEN 48% van de respondenten onder ITverantwoordelijken in de zorg geeft aan dat de huidige systemen voor slechte communicatie en/of vertraging in de zorg richting de patiënt zorgen.

Het begrip 'zorgvastgoed' krijgt een andere invulling.

Het vastgoedlandschap verandert en dat betekent dat ook het zorgvastgoed moet innoveren, zo meldt de Nationale Trendradar Zorgvastgoed van het Instituut voor Vastgoed & Duurzaamheid.

Zo moet het zorgvastgoed bijvoorbeeld mee in de energietransitie.

In nieuw vastgoed betekent dit dat er steeds vaker nul-op-de-meter woningen gerealiseerd worden.

Daarnaast moet ieder kantoor in 2023 minstens voldoen aan energielabel C en dat geldt dus ook voor het zorgvastgoed.

Ook staat het langer thuis wonen door de vergrijzing steeds vaker centraal. Dat betekent dat alle woningen ingericht moeten zijn op zorg. Het begrip ‘zorgvastgoed’ krijgt dus een andere invulling, omdat het niet langer enkel zieken- en zorghuizen betreft, maar ook eigen woningen waar zorg geboden wordt door wijkverpleging of mantelzorgers.

Zorgbehoevenden willen daarnaast ook zelf langer blijven wonen in een omgeving waar zij zich prettig voelen. Dat kan thuis zijn, maar ook in een zorginstelling waar zij zich veilig voelen en waar men betrokken is. Door het scheiden van zorg en wonen is er meer keuzevrijheid voor de zorgconsument. Zorgaanbieders moeten daarop in gaan spelen.

Marjon Kruize

ADVERTORIAL – GESPONSORDE CONTENT

iBabs: efficiënt en papierloos vergaderen Als u werkzaam bent in Nederland dan is één ding zeker: er wordt aardig wat af-vergaderd in ons kikkerlandje. Maar hoe maken we deze vergaderingen zo efficiënt, goedkoop en makkelijk mogelijk? Als het aan het UMC Groningen ligt (UMCG) gebruiken we binnenkort allemaal de applicatie iBabs en vergaderen we papierloos.

Werken met tablets is in het UMCG inmiddels heel normaal, en daarin is zij al niet meer uniek. Maar een belangrijk doel dat het UMCG al sinds eind 2010 probeert te bewerkstelligen is papierloos werken. iBabs is een applicatie die papierloos werken stimuleert. Het is een clouddienst die op iedere tablet en laptop gebruikt kan worden bij vergaderingen.

Maar van alle applicaties die er zijn, waarom dan iBabs? Simpel. De applicatie is eenvoudig in gebruik en makkelijk te begrijpen. Maar de functionaliteiten zijn vooral wat de app zo goed maakt. Nadat een vergadering ingepland is, maakt iBabs een template voor die specifieke vergadering aan. Alles dat besproken moet worden, stukken die gelezen

moeten worden, vorige bijeenkomsten die gekoppeld zijn aan deze vergadering; het is allemaal overzichtelijk en to-the-point toe te voegen in iBabs.

Wat het werken met iBabs verder prettig maakt is de snelheid waarmee de applicatie te implementeren is.

Het UMCG had slechts twee tot drie maanden nodig de applicatie in een grote organisatie handen en voeten te geven tegen slechts enkele tientallen duizenden euro’s organisatiebreed (geld dat normaliter gemakkelijk op gaat aan papier en printkosten).

Ook is het heel eenvoudig voor gebruikers om digitaal aantekeningen te maken op de stukken, deze direct te delen met collega’s, eenvoudig actie –en besluitenlijsten in te zien of snel even terugzoeken in het archief. Alles wat vergaderen en afspraken betreft digitaal in één app. Op functioneel niveau is het eenvoudig rechten te koppelen aan gebruikers, zodat alleen die informatie inzichtelijk is die relevant is voor de gebruiker.

Kortom, werken met iBabs is efficiënt, goedkoop, makkelijk, veilig en bovendien goed voor het milieu.

Start met digitaal uitwisselen van beelden met patiënten We kunnen het ons als patiënt nauwelijks voorstellen, maar zodra we worden doorverwezen naar een ander ziekenhuis, is de kans groot dat de al gemaakte scan, echo of röntgenfoto per DVD wordt verstuurd. Waarom ontvangt de patiënt zijn data nog niet digitaal?

Image Exchange Portal Secretaris-generaal van het ministerie van VWS Erik Gerritsen vindt het een belangrijke taak van de overheid om goede voorbeelden van digitale zorg te delen. En dus twitterde hij recentelijk over PIE, het Pathologie Image Exchange platform, dat gebaseerd is op Sectra Image Exchange portal. PIE faciliteert de uitwisseling van gedigitaliseerde coupes tussen de Nederlandse pathologieafdelingen. De portal wordt gebruikt voor consultaties, revisies en panelbesprekingen. Het project laat zien dat de uitwisseling van zeer omvangrijke beeldbestanden op een laagdrempelige manier geregeld kan worden via de cloud.

eens worden overgedaan en kan zelfs levens redden als een patiënt voor een spoedopname in een ander ziekenhuis terechtkomt.

Geschikt voor uw patiënt Sectra Image Exchange Portal maakt het mogelijk medische beelden eenvoudig met uw patiënten te delen.

Veilig, snel en locatie onafhankelijk. De uitwisseling draagt positief bij aan het zorgproces van de patiënt en voldoet aan de nieuwste rechten en privacy-eisen.

De invoering van de nieuwe AVG/GDPR-wetgeving stelt dat patiënten kosteloos hun medische beelden moeten kunnen opvragen. De Image Exchange Portal Audit-log laat zien met wie de beelden zijn gedeeld en wie ze heeft bekeken. De oplossing maakt het patiënten ook mogelijk om zelf medische beelden te uploaden naar Sectra Image Exchange Portal. Eén leverancier neutrale plek waar de patiënt actief de regie kan nemen in zijn of haar eigen zorgproces.

Sectra Image Exchange Portal maakt snelle, eenvoudige én veilige uitwisseling van medische beeldinformatie tussen artsen in verschillende ziekenhuizen mogelijk, ongeacht welk Image Management Systeem een ziekenhuis gebruikt.

Bij een second opinion wil de arts graag inzicht in alle onderzoeken die tot dan toe zijn verricht. In plaats van kostbare tijd tijdens het consult te verdoen met het inlezen van allerlei DVD’s, is met Sectra Image Exchange Portal alles vooraf te bekijken.

In de UK stelt de overheid het Sectra Image Exchange Portal verplicht voor alle NHS-ziekenhuizen. Dit scheelt ontzettend veel tijd, voorkomt dat dure onderzoeken nog

Nu is het moment om eenvoudig onderzoeken digitaal uit te wisselen!

rutger.vanbeek@sectra.com • sectra.com/iep

ADVERTENTIE

Strict veilig!

Strict is leidend in digitale innovatie en cyber security. Wij staan voor u klaar voor onafhankelijk advies, ethical hacking en governance, risk & compliance. Bezoek www.strict.nl voor meer informatie.

14 HEALTHCARE – ANALYSENEDERLAND.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

M&A TRENDS IN DE ZORGSECTOR Fusies en overnames in de zorg brengen vele uitdagingen en politieke gevoeligheid met zich mee. Hoe kan dit in goede banen geleid worden?

Mergers & Acquisitions (M&A), het afsplitsen van bedrijfsonderdelen, fusies of verkopen van een bedrijf in de zorgsector lijkt op andere M&A-trajecten. Maar in deze specifieke tak van sport is een aantal unieke uitdagingen te vinden.

Dagmar Enklaar, expert M&A in de zorg bij Boer & Croon Corporate Finance licht toe: “Binnen M&A-vraagstukken maken we bij het begeleiden van verkoopprocessen onderscheid tussen twee soorten kopers: strategische kopers en private equity-partijen. Private equity-partijen zijn meer investeringsgericht en hebben steeds meer interesse voor de zorgmarkt. De uitdaging in deze sector is de politieke gevoeligheid en onzekerheid. Voor investeerders is dat begrijpelijk een issue. Geld is een continue discussie in de zorg en er zijn veel meningen over het winstbeleid van partijen in de sector.”

Deze politieke gevoeligheid merkt Enklaar in haar werk: “De zorg is een ‘tragere’ sector. Veel processen verlopen langzamer omdat veel gremia en belanghebbenden betrokken worden bij belangrijke vraagstukken. Dit is merkbaar in M&A-trajecten. Extra uitdagend is dat niet alleen intern belanghebbenden gelijkgestemd moeten zijn, ook externe stakeholders dienen goedkeuring te geven.” Tevens moet de publieke opinie overwogen worden.

M&A-trajecten in de zorg hebben

vaak het imago winstgericht te

Foto: Clarels van Zwetselaar

Enklaar: “Het is gewoon bedrijfsvoering en dus is continuïteit gewenst.”

zijn, maar dat beeld klopt niet: “De reden voor een verkoop van een bedrijfsonderdeel is meestal niet winst. De core business van zorginstellingen is het leveren van kwalitatief goede zorg. De verkoop van een onderdeel betekent dat de core business daar beter van moet worden. Er moet gericht gezocht worden naar kopers die dat onderdeel van het bedrijf naar een hoger plan kunnen tillen; kopers met meer schaalgrootte of expertise die daarmee de geleverde zorg nog beter maken.”

Dat neemt niet weg dat zorginstel-

lingen gewoon geld moeten verdienen: “Het is gewoon bedrijfsvoering en dus is continuïteit gewenst.

Maar de winst die instellingen maken moet bijdragen aan een groter doel van de zorginstelling: innoveren en verbeteren. In dit geval: nog betere zorg verlenen.”

Een belangrijke trend bij M&A in de zorg is om internationale kopers en investeerders aan te trekken om dit soort doelen te bewerkstelligen, een positieve ontwikkeling vindt Enklaar: “Ieder land heeft haar ‘best practices’. Het is goed dat we grensoverschrijdend werken om de beste zorg te realiseren en van elkaar te leren. Er is ook een commercieel belang: prijs. Internationaal kan soms betere zorg tegen een gunstiger prijs worden verkregen.”

De trend is in volle gang: een op de drie overnames in de zorg in 2017 was internationaal, waar dat in 2016 nog een op de acht was.

Een andere belangrijke trend omvat investeringen vanuit private equity-partijen. Dit is een goede ontwikkeling. Er is veel geld beschikbaar vanuit private equity dat innovatie en vooruitgang brengt waar de zorg uiteindelijk beter en

‘De winst die instellingen maken moet bijdragen aan een groter doel van de zorginstelling: innoveren en verbeteren. In dit geval: nog betere zorg verlenen.’ betaalbaarder van wordt. De laatste jaren ziet Enklaar vanuit private equity ook meer expertise: “Veel private equity-partijen specialise-

ren zich: ze brengen zorginhoudelijke expertise en netwerk mee naast hun reeds bestaande financiële expertise.” Investeerders willen vanzelfsprekend uiteindelijk rendement maken op hun investering.

Als investeerders door het einde van hun fonds verplicht worden de onderneming snel te verkopen, kan dat processen bemoeilijken. Het exitmoment is door fondsstructuren niet altijd te optimaliseren, terwijl zorgondernemingen ook afhankelijk zijn van regelgeving en politieke omstandigheden. Een exitdruk kan daarmee belemmerend werken.

Een ding geeft Enklaar mee aan potentiële verkopers: “Goede voorbereiding is cruciaal. Men denkt dat de zorg ‘anders’ is, maar de zorg is gewoon een bedrijfsproces, weliswaar met extra regelgeving, maar net als in iedere andere markt moet potentiële kopers helder de essentie van de business worden uitgelegd.” En zoals bij iedere overname moet er oprecht gecommuniceerd worden wat men wil bereiken met de desinvestering. “Neem kopers bij de hand. En besef wel dat dit soort trajecten gemiddeld meer tijd kost in de zorgsector.”

Eoin Hennekam

ZORG STAAT CENTRAAL Ondanks dat fusies en overnames in de zorg bedrijfsprocessen zijn, staat de zorg nog steeds centraal. Op analysenederland.nl lees je er meer over.

ADVERTENTIE

COMPUTER EMERGENCY RESPONSE TEAM VOOR DE ZORG

CERT

DIGITALE VEILIGHEID IN DE ZORG DOOR SAMENWERKING De zorg zonder technologie is niet meer denkbaar.

Digitale patiënten/cliëntendossiers, domotica, e-health, geavanceerde medische apparatuur en apps voor bijvoorbeeld medicatiecontrole hebben hun intrede gedaan. Technologie maakt het leven makkelijker en efficiënter voor zowel zorgverlener als patiënt. Maar hoe zit het met de digitale veiligheid? Worden privacygevoelige medische persoonsgegevens wel goed beschermd? En kunnen medische apparaten misschien gehackt worden, waardoor we ze niet meer kunnen vertrouwen?

De zorg is een aantrekkelijk en makkelijk slachtoffer voor phishing, ransomware, hacking etc. Toegang tot gevoelige gegevens biedt mogelijkheden voor fraude, chantage en verkoop van gegevens. Maar ook om flinke reputatieschade toe te brengen. We zien in de zorg dan ook een constante dreiging.

SAMENWERKEN IS ESSENTIEEL Digitale veiligheid is niet een issue dat iedere zorginstelling voor zichzelf moet regelen. Je kunt het alleen goed regelen als je samenwerkt. Een ziekenhuis kan z’n systemen goed beveiligen, maar op het moment dat gegevens worden uitgewisseld met de apotheek of de huisarts, is het niet meer vanzelfsprekend wat er vervolgens met die gegevens gebeurt.

Niet alleen het uitwisselen van privacygevoelige gegevens, maar ook veilig gebruikmaken van medische apparatuur of wearables vraagt om samenwerking. Deze samenwerking tussen alle ketenpartners in de zorg, maar ook met leveranciers van zorgtechnologie en internationale partners, is een belangrijke voorwaarde om de patiëntveiligheid ook in de toekomst optimaal te houden.

Meer weten? Kijk op www.z-cert.nl

Tegelijkertijd zien we dat het bewustzijn in de zorg over hoe je op een veilige manier met gegevens om moet gaan nog betrekkelijk laag is. Zaken als veilig uitwisselen van patiëntgegevens, wachtwoordgebruik, omgang met usb-sticks, veilig gebruik van apps etc. hebben niet altijd de hoogste prioriteit.

Z-Cert Advertorial 265 x 125mm DEF.indd 1

Z-CERT IS HET EXPERTISECENTRUM VOOR CYBERSECURITY IN DE ZORGSECTOR. Z-CERT BIEDT HULP EN ADVIES BIJ INCIDENTEN EN DEELT KENNIS EN EXPERTISE OVER DIGITALE VEILIGHEID IN DE ZORG.

17-09-18 12:27

STERKERE POSITIE DOOR OVERNAME OF FUSIE Overnames in de zorg: “Als je ergens niet bent, ben je of te vroeg of te laat.”

- Johan Cruyff De continue veranderingen in het zorglandschap dwingen zorgverleners en bestuurders in de zorg na te denken over toekomst en marktpositie. Als die positie versterkt moet worden, komt aan de orde of daar schaalvergroting of samenwerking voor nodig is en – gelet op de maatschappelijke discussie daarover – gewenst is. Door gewijzigde financiering kan een organisatie die vroeger sterk was door een focus op een bepaald domein (Zvw) ineens een relatief kleine speler zijn op een ander domein (sociaal domein). Dan kan het van belang zijn de positie op dat andere domein te versterken of dat domein af te stoten. Een sterkere positie kan gerealiseerd worden door een concentratie aan te gaan, een overname of een fusie. Voor veel zorgverleners en bestuurders is dat geen alledaagse bezigheid. Zo moet op voorhand duidelijk zijn waarom en hoe de stap gezet moet worden. In de zorg is veelal geen ruimte voor venture capitalists, die organisaties opkopen om deze op te knippen en met winst door te verkopen. In de zorg gaat het om meer dan het rendabeler maken van de organisatie.

Denk vooruit

CLAUDIA ZWETSLOOT

Tel.: 030-239 33 94

Email: zwetsloot@eldermans-geerts.nl

Een goede voorbereiding is cruciaal. Het strategisch plan van de organisatie en de geformuleerde doelen voor de komende jaren zijn niet zomaar tot stand gekomen.

De betrokkenheid daarbij van de interne stakeholders: ondernemingsraad, cliëntenraad, raad van toezicht en het managementteam en die van de externe stakeholders: zorgverzekeraars, gemeenten, zorgkantoren, NZa,

en ACM, loopt als een rode draad door het proces.

De zorgsector kent een eigen dynamiek. Denk aan de Zorgspecifieke Fusietoets waarbij – nu nog door de NZa – wordt getoetst of de stakeholders wel zijn meegenomen in de afwegingen en of de cruciale zorg niet in gevaar komt door de concentratie. Dit is een procedurele toetsing. De ACM toetst inhoudelijk of ondernemingen te veel macht krijgen door de concentratie. Gevolg van deze toetsingstrajecten is dat bij een overname/fusie in de zorg rekening moet worden gehouden met doorlooptijd.

Voorbereiding is alles

Bijzondere onderwerpen vragen ook aandacht. Denk aan onderhanden werk en volumeafspraken, die niet automatisch mee overgaan en waar jaren later nog een afrekening voor kan volgen. Een due diligence onderzoek kan van invloed zijn op het onderhandelingstraject.

Je wilt immers weten wat je overneemt c.q. met wie je gaat fuseren. In dat onderzoek zullen ook andere zorgspecifieke onderwerpen aan de orde komen, zoals de regels neergelegd in de Wkkgz, controles door zorgverzekeraars en IGJ. Maar een wens tot overname is nog geen legitieme reden om inzage in de dossiers te krijgen, terwijl die inzage wel wenselijk kan zijn om een beeld te vormen van de bedrijfsvoering van de andere organisatie. Ook kunnen aanvullende voorwaarden gelden en kan toestemming van het College saneringen zorginstellingen vereist zijn. Allemaal zaken die bij een overname buiten de zorg niet aan de orde zijn.

De mix van kennis van het zorglandschap en complexe regelgeving is nodig om het onderhandelingsproces in goede banen te leiden en afspraken helder vast te leggen. Dat is waardevol voor het proces, En voor ons uitdagend en ontzettend leuk om te doen.

Adres: Driebergseweg 16c, 3708 JB Zeist ADVERTORIAL – GESPONSORDE CONTENT

INNOVATIE IN DE ZORG IS DRINGEND NODIG Met een bevolking die steeds ouder wordt en een stijgende vergrijzing op de arbeidsmarkt wordt het personeelstekort op de werkvloer steeds problematischer.

Olav van de Reijken, General Manager Healthcare bij softwareleverancier Unit4: “Als je je bedenkt dat de gemiddelde zorgverlener 25% tot 50% van zijn tijd besteed aan administratieve processen, dan kun je op je vingers natellen dat we het werk op een andere manier in moeten richten. En de zorgverlener besteedt zijn tijd natuurlijk ook liever aan de cliënt dan aan papierwerk – dat is tenslotte waarvoor hij het vak heeft gekozen. Technologie is daarbij onmisbaar.

Zeker als we de kwaliteit van de zorg willen behouden en onze kinderen later dezelfde zorg willen bieden als onze ouders nu krijgen.”

Maar hoe gaan we deze technologische veranderingen vormgeven? Dit was het kernthema tijdens de jaarlijkse Unit4 Healthcare inspiratiedag, dit jaar georganiseerd bij CORPUS in Oegstgeest.

Van de Reijken vervolgt: “Tijdens strategische sessies zijn we met klanten in gesprek gegaan over hoe we samen een boost kunnen geven aan innovatie in de care-sector, want vernieuwen kun je als zorginstelling niet alleen.” Ook cliënten, zorgverzekeraars en overheden moeten meewerken aan innovaties in de zorg. Alleen die urgentie wordt nog niet altijd gevoeld.

Zorgverzekeraars zijn bijvoorbeeld te bang om veel

controle uit handen te geven, zo bleek in CORPUS tijdens een kennisworkshop over blockchain in de zorg.

Van de Reijken wijst daarnaast op de beperkte rol van de overheid. “In plaats van de regie te pakken en te bepalen wat de standaarden worden, wordt veel over gelaten aan marktwerking en lokale overheden.”

Gezondheidseconoom Guus Schrijvers onderstreept die stelling tijdens de inspiratiedag. Hij pleit dan ook voor een centrale dossiervoering tussen alle zorgverleners: “Continuïteit van informatie, want het is de kennis die moet reizen, en niet de cliënt”, aldus Schrijvers.

Olav besluit: “Veel mensen denken bij digitalisering aan het verlies van banen, maar rekening houdend met de alsmaar groeiende krapte op de arbeidsmarkt biedt technologische innovatie juist zoveel meerwaarde.

Dankzij digitalisering kunnen we met een kleinere groep zorgprofessionals ook in de toekomst dezelfde kwaliteit zorg garanderen voor onze kinderen.”

Meer weten over de rol van Unit4 als innovatiepartner in de care-sector? Kijk op unit4.nl/healthcare.

16 VOORWOORD VEILIGHEID – ANALYSENEDERLAND.NL

Foto: GDI Foundation

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: pkijphoto.journey@gmail.com – Fotolia

Vincent Toms, Co-founder GDI Foundation.

DE “DIGITALE HYGIËNE” VAN NEDERLAND Digitalisering creëert nieuwe kansen maar biedt ook voor criminelen nieuwe mogelijkheden.

Hoe kwetsbaar zijn we en wat is de impact hiervan? En wat is de status van de digitale hygiëne van Nederland?

Uit het onderzoek blijkt dat er in

Onlangs hebben wij in opdracht van NCSC een onderzoek verricht naar het Nederlandse digitale landschap en haar kwetsbaarheden. Dit landschap bestaat uit bijna 55 miljoen IP-adressen, 6.051.799 Wifi-netwerken, 5.806.624 websites met een .NL-extensie en meer dan 98% van de Nederlandse huishoudens heeft met een of meer apparaten toegang tot het internet. En deze zijn niet allemaal adequaat beveiligd.

De kans dat de impact van een kwetsbaarheid en de hoeveelheid kwetsbaarheden in de toekomst verder zal toenemen is zeer groot. Het connecten van alles met iedereen en de introductie van IoT, Big Data en Artificial Intelligence heeft veel voordelen maar brengt ook nieuwe kwetsbaarheden met zich mee.

Nederland bijna 1,5 miljoen kwetsbare apparaten/protocollen waren tijdens de quickscan. Op basis van verder onderzoek blijkt dat 287.717 apparaten/protocollen daadwerkelijk te misbruiken zijn.

Ook werk en privé lopen met de digitalisering verder door elkaar

heen. Ogenschijnlijk onschuldige gedeelde privé informatie (Strava, Facebook, etc.) heeft opeens impact op werk gerelateerde kritieke informatie als bijvoorbeeld de locatie van militairen in oorlogsgebied of toekomstige sollicitaties.

Het social profilen op basis van je digitale footprint is ondertussen geen onbekend business model meer en wordt in China op “innovatieve” wijze verder toegepast.

Een groot zorgpunt is dat het bij

aanschaf onduidelijk is in welke mate voldoende privacy en security gerelateerde maatregelen aanwezig zijn, welke maatregelen de koper zelf moet treffen maar ook het vooraf weten wat er met (per-

soonlijke) digitale data gebeurt.

Een rating of internationaal kwaliteitskenmerk met betrekking tot de veiligheid van het apparaat/de dienst en een verantwoording hierover van de leverancier zou echter wel een goede stap voorwaarts zijn om onze digitale hygiëne in de toekomst beter te waarborgen.

We moeten bij het maken van keuzes en maatregelen echter niet tegen de verandering zijn. Die veranderingen bieden namelijk ook mooie mogelijkheden. Het kunnen vertrouwen op een betrouwbare en secure verwerking in de volledige keten, van IoT data tot en met de cloud, is echter nog als pril/onvolwassen te bestempelen. Aan ons

allen de taak om de digitale hygiëne te verbeteren en een veiliger omgeving te creëren.

Vincent Toms, Co-founder GDI Foundation

DE GEVAREN VAN DIGITALISERING Op onze campagne website, analysenederland.nl, vindt u nog veel meer interessante artikelen over cyberrisico’s en het beschermen van uw bedrijf tegen hackers en andere aanvallen.

ADVERTENTIE

De sleutel tot een goed brandveiligheidsklimaat?

Bewustwording Het lijkt zo vanzelfsprekend. U heeft alle juiste (brand)veiligheidsmiddelen, deze worden op de juiste wijze jaarlijks onderhouden en uw BHV-organisatie weet precies wat te doen bij een incident of calamiteit.

als het erop aankomt

De juiste middelen, het juiste onderhoud en de juiste kennis zijn essentieel.

Bij slechts 40% van de bedrijven in Nederland blijkt brandveiligheid ook op deze drie pijlers te zijn gebouwd. Dat heeft alles te maken met bewustwording.

Niet alleen van het personeel en de BHV-organisatie, juist ook van het management en de directie. Om een goed brandveiligheidsklimaat te creëren is het aanstellen van een preventiemedewerker niet voldoende. Brandveiligheid moet

brandveiligheid

op de agenda worden geplaatst van het directie- en managementoverleg en geïmplementeerd worden in het beleid.

Nu-Swift Brandbeveiliging kan u daarmee helpen.

“Minder dan 40% van de bedrijven in Nederland heeft brandveiligheid écht goed voor elkaar met: de juiste middelen, het juiste onderhoud én de juiste kennis” Door de drie pijlers van het brandveiligheidsklimaat op elkaar af te stemmen, weet u zeker dat alles functioneert zoals het moet. Uw blusmiddelen zijn ten alle tijden afgestemd op de actuele risico’s, de vluchtwegen zijn doordacht en aangeduid,

noodevacuatie

uw ontruimingsplan en -plattegronden zijn actueel en u heeft een AED en steriele EHBO-materialen voorhanden.

Uw BHV-organisatie is getraind om op de juiste wijze op te treden en ook uw medewerkers zijn op de hoogte van de risico’s in uw organisatie. Iedereen weet hoe te handelen bij een calamiteit.

Tot slot kunt u door middel van rapportages en certificaten aantonen dat alle veiligheidsmiddelen correct onderhouden en gebruiksklaar zijn. U zoekt een partij die zorgdraagt voor implementatie en realisatie van deze geïntegreerde brandveiligheidsaanpak, zodat u zich kunt concentreren op uw kernactiviteiten.

Nu-Swift is deze partij.

Nieuwsgierig? Wij komen graag vrijblijvend kennis met u maken.

Nu-Swift 026 363 0330 Ringoven 45, 6826 TP Arnhem

bhv/ehbo

EEN VEILIG ONDERKOMEN VOOR DIGITALISERING

De datacenters van maincubes zijn voorbereid op de uitdagingen van de toekomst. Dat is nodig, want een datacenter is het centrale knooppunt van jouw organisatie. En dus hebben wij maar één doel: jouw IT-apparatuur optimaal en 100% veilig laten presteren in de datacenters van maincubes. Dat garanderen we; met de modernste technologieën, duurzame innovaties en optimale voorzieningen. maincubes biedt veilige ecosystemen voor de digitale toekomst van bedrijven in verschillende industrieën.

maincubes B.V.

maincubes_Anz_ChannelConnect_A4.indd 1

Op 20 september openen wij feestelijk ons maincubes datacenter AMS01 Informatie en aanmelden

Made in Germany NU OOK IN NEDERLAND

+31 20 7880 380

info-nl@maincubes.com

06.07.18 11:21

18 VEILIGHEID – ANALYSENEDERLAND.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

LEVEN LANG LEREN IN ICT IS ONVERMIJDELIJK Vrijwel geen andere sector legt zo’n innovatiedrang aan de dag als de ICT-branche.

Foto: Persfoto

Foto: DINL

Professionals die bij de tijd willen

blijven in de ICT-wereld hebben de plicht om zich telkens bij te scholen.

“Na afloop van de opleiding je studieboeken te koop aanbieden, dat is er in deze sector niet bij”, stelt directeur Michiel Steltman van de Stichting Digitale Infrastructuur Nederland (DINL). Die organisatie zet zich in voor het versterken van economische groei door het veilig en betrouwbaar faciliteren van de online economie. Als het gaat om het thema een leven lang leren, dan is Steltman daar onomwonden voorstander van. “Innovaties volgen elkaar in zo’n rap tempo op, dat elke professional in deze wereld zich blijvend moet bijscholen. Dat klinkt als een plicht, maar ik heb de indruk dat professionals dat steeds meer ervaren als common sense.

Wie onvoldoende bijleert, haakt niet aan bij de actualiteit en raakt uit de gratie.”

Binnen het brede ICT-domein neemt

cybersecurity een unieke plek in, waarbij het bij de tijd blijven misschien nog een treetje hoger is geschaald. Als het deze actualiteit betreft, dan moet Steltman één ding van het hart. De overheid laat zich namelijk contraproductief zien.

Enerzijds geldt er de uitdaging om cybersecurity tot topprioriteit te maken. Het kabinet heeft de

Van den Berg: “Zonder praktische uitwerking gebeurt er niks in de dagelijkse praktijk, terwijl je ook beleidsmensen nodig hebt voor de lange termijn.”

ambitie om koploper te blijven in de ICT-wedloop. En anderzijds komt er maar mondjesmaat budget en energie vrij om dat mogelijk te maken. Het nieuwe Digital Trust center van het ministerie van Economische zaken dat het hele bedrijfsleven moet ondersteunen bij Cyber Security heeft een ‘schamele’ twee miljoen gekregen voor deze enorme taak.

Toch is het volgens de DINL-direc-

teur aan de overheid om scholing in cybersecurity op de kaart te houden. Het gros van de bedrijven in deze branche bestaat namelijk niet uit multinationals, maar uit mkb-ondernemingen die veel moeite moeten doen om hun broek op te houden en om überhaupt cyber

Steltman: “Innovaties volgen elkaar in zo’n rap tempo op, dat elke professional in deze wereld zich blijvend moet bijscholen.”

security-experts te vinden. “Die bedrijven zitten zeker niet zo ruim in hun budget dat ze medewerkers vrij kunnen maken voor bijscholing.

Daar zal toch echt ondersteuning van de overheid voor nodig zijn.”

Iemand die zich eveneens dagelijks buigt over deze materie is prof. dr. ir. Jan van den Berg, professor Cyber Security aan de TU Delft en de Universiteit van Leiden. Wat hij onder andere signaleert, is dat er diverse groepen mensen actief zijn in dit werkveld. Universitair geschoolde professionals richten zich - naast techniek - veel op het cyber security beleid, terwijl mensen met een HBO- of MBO-opleiding vaak met name verantwoordelijkheid hebben voor uitvoerende werkzaamhe-

den. “Je hebt allebei de groepen keihard nodig. Zonder praktische uitwerking gebeurt er niks in de dagelijkse praktijk, terwijl je ook beleidsmensen nodig hebt voor de lange termijn. Die mensen houden zich tevens bezig met aanpalende kwesties als wet- en regelgeving.”

En beide groepen mensen, vertelt

Van den Berg, zullen zich moeten bekommeren om bijscholing. Dat gaat prima, signaleert hij, hoewel het doorgaans niet gebeurt dat beide niveaus elkaar ontmoeten in dezelfde cursus of training. Uitvoerende professionals hebben waarschijnlijk meer bijscholing nodig. Nieuwe ontwikkelingen (zowel in techniek als toepassingen) volgen elkaar in rap tempo op, hetgeen direct impact

heeft op internetveiligheid. Het uitstippelen van (strategisch) beleid daarentegen staat minder bloot aan continue vernieuwing. “Ja, als je te maken krijgt met nieuwe wetgeving, dan zal de professional zich moeten bijscholen. Maar het is niet zo dat nieuwe regelgeving om de haverklap aan de orde komt, hoewel de laatste de jaren daar wel wat verandering in is gekomen.”

Wat de Cyber Security Academy wel doet, is dat professionals van ‘gelijk niveau’ vanuit verschillende branches in een masterprogramma cybersecurity bij elkaar worden geplaatst. Dus vanuit de overheid, defensie en verschillende typen bedrijfsleven bijvoorbeeld. Dat is niet erg, dat geeft juist een enorme dynamiek. “Eerst is er dan vaak sprake van een enorme spraakverwarring, maar als ze elkaar dan beter hebben leren kennen en een gemeenschappelijke visie op de actuele cybersecurity-uitdagingen hebben ontwikkeld, dan is er veel nieuwsgierigheid naar plannen van aanpak in andere sectoren.”

Hugo Schrameyer

FEITEN Bijna de helft van de IT-beslissers van Nederlandse bedrijven en organisaties met minimaal 250 medewerkers maakt zich zorgen over de cybersecurity van hun werkgever. Bijna twee derde van de ITbeslissers (62%) meent dat een cyberaanval op dit moment niet te voorkomen valt, blijkt uit een recent onderzoek van een antivirusproducent.

ADVERTORIAL – GESPONSORDE CONTENT

Trainen kun je overal, slagen doe je bij TSTC. Bij TSTC geloven we in klassikaal trainen, maar dan wel op onze eigen manier! Sinds 1999 gaat TSTC voorop in het aanpassen, versnellen en verbeteren van ICT gerelateerde trainingen aan de wensen en eisen van onze klanten.

Wellicht (her)ken je de vier bekendste problemen van traditioneel klassikaal trainen: • Grote niveauverschillen tussen cursisten onderling • Theoretische slide trainingen die weinig toevoegen aan zelfstudie • Laag rendement omdat er na de training nog veel zelfstandig gelezen en herhaald moet worden • Praktijklabs die in verband met tijdgebrek weinig overeenkomen met de dagelijkse praktijk TSTC slaagt er met een unieke werkwijze in deze problemen op te lossen en je te voorzien van praktijkgerichte, persoonlijke en effectieve trainingen mét 100% slagingsgarantie. Voor ons is dit geen goedkoop verkoopverhaal, het is wie en wat we zijn in al onze vezels

www.tstc.nl 0318-581480 info@tstc.nl

01 03 05 07 09

Persoonlijke benadering Wij kennen je ook na de training nog bij naam en denken met je mee bij eventuele ziekte, beperkingen of moeite om een examen te halen.

Bij technische titels: praktijkgerichte hands-on i.p.v. powerpoint based training In geavanceerde labs doe je kennis op die direct toepasbaar is op de werkvloer.

Indien mogelijk sluit je de training direct af met het bijbehorende examen Geen extra kosten voor oefenvragen, studiemateriaal, lunch of waar mogelijk (her)examens.

All-in tarieven Geen extra kosten voor oefenvragen, studiemateriaal, lunch of waar mogelijk (her)examens.

Hotelaccommodatie (optioneel) inbegrepen Voor een focus op je training en het voorkomen van reisproblemen.

02 04 06 08 10

Sneller gecertificeerd door intakegesprek en begeleide zelfstudieperiode vooraf Minder niveauverschil tussen jou en de andere deelnemers en tot 50% korter afwezig van de werkplek.

Kleine groepen van maximaal 8-10 cursisten Met vaste, praktijkervaren docenten die je meer vertellen dan wat er in het studiemateriaal staat.

100% slagingsgarantie

Mocht je onverhoopt zakken dan zijn eventuele herexamens voor onze rekening (geselecteerde trainingen). Ook het naar wens opnieuw deelnemen aan een training is kosteloos.

Geplande trainingen gaan altijd door Ook bij minder aanmeldingen.

Overmachtsituaties uitgezonderd.

Uniek organisatiebreed security opleidingsprogramma TSTC is dé specialist in security- en privacy trainingen op zowel technisch als tactisch/strategisch gebied

VEILIGHEID – ANALYSENEDERLAND.NL 19

CONTENT WITH A PURPOSE

BEST IN, BEST OUT Het Loodswezen vindt dankzij een nieuwe praktijksimulatie de kandidaten die het best multitasken.

Foto: Marijana Pajovic

Wanneer een schip van, laten we zeggen, 400 meter lang met 21.000 containers aan boord een Nederlandse haven binnen wil varen, vraagt dat meer dan alleen stuurmanskunst van de kapitein.

Specifieke kennis van de lokale getijden, vaargeulen én wetgeving is onontbeerlijk om zo’n groot schip. veilig in de haven af te meren.

De laatste kilometers worden dan ook afgelegd met een registerloods aan boord; iemand die na een opleiding van ruim een jaar de lokale waterwegen op zijn duimpje kent, die makkelijk met verschillende schepen van verschillende grootten manoeuvreert en die goed communiceert met zowel de telkens wisselende bemanning als de stuurlui aan de wal.

De eisen die aan een registerloods

gesteld worden zijn dan ook stevig, zegt Dennis de Boer, bij Loodswezen coördinator opleidingen en trainingen voor de regio Scheldemonden. “Voor aan de hbo-master opleiding tot Registerloods: Master in Maritime Piloting mag worden begonnen, moet de kandidaat onder meer een vaarbevoegdheidsbewijs eerste stuurman alle schepen en een hbo-diploma hebben. Ook heeft een kandidaat vaak al een jaar of zes aan het roer van verschillende schepen gestaan.”

Bijzonder is dat de opleiding tot

Registerloods wordt georganiseerd door de registerloodsen zelf. Na voltooiing van de opleiding kan de afgestudeerde loods direct als

Ondanks het strenge assessment valt toch ongeveer een op de tien kandidaten af.

zelfstandige gaan werken onder de paraplu van het Loodswezen.

Het Loodswezen heeft er daarom elk belang bij dat de jaarlijks ongeveer twintig kandidaten die aan de opleiding beginnen deze ook zullen afronden.

Een stevig assessment is noodzaak; een met een intakegesprek, een psychologisch onderzoek, manoeuvreertest en medische keuring.

“We willen graag weten wat voor vlees we in de kuip hebben”, vertelt De Boer. “Niet alleen moeten de kandidaten goed kunnen manoeuvreren, ze moeten ook mensenkennis hebben, stressbestendig zijn, communicatief sterk zijn en goed kunnen multitasken (onder druk).

De geografische kennis en wetten kunnen we ze aanleren.”

“Ook opleidbaarheid is belangrijk.

Tegen de tijd dat iemand bij ons kan solliciteren, heeft ie al zes jaar een carrière als varende en een leeftijd van rond de 30”, vertelt De Boer. Hij noemt een manoeuvreertest als voorbeeld. “Als dat niet lukt, krijgt de kandidaat nog een kans. Niet alleen het resultaat is dan

belangrijk, ook of hij zijn lessons learned meeneemt.”

Ondanks het uitgebreide strenge

assessment valt toch ongeveer een op de tien kandidaten af in de opleiding, en vaak omdat ze op het gebied van multitasken achterblijven. Met een nieuwe praktijksimulatie in het assessment verwacht het Loodswezen dat dit jaar te voorkomen, zegt De Boer. “In de praktijksimulatie is de kandidaat de spin in het web en wordt daarbij voor onverwachte en steeds lastigere problemen gesteld (waardoor de druk dus oploopt). Als neventaak is er een notitietaak, waardoor de kandidaat zijn aandacht moet verdelen.

Hij moet dus continu de afweging maken of hij gefocust blijft op zijn primaire taak, zijn neventaak of een moment rust houdt.”

‘Deze praktijksimulatie ligt zo dicht bij de praktische competenties van het beroep, dat dit in zeer korte tijdsduur het gewenste gedrag goed in kaart gebracht kan worden.’

Loodswezen nam deze praktijksimu-

latie dit jaar voor het eerst op in het assessment nadat Schiphol deze al eerder succesvol had gebruikt bij de selectie voor verschillende regiefuncties. “Of alle kandidaten nu wel de opleiding afronden, moet nog blijken”, zegt De Boer. “Wel hebben we al wel gezien dat een aantal mensen van wie we dachten dat ze potentieel goed waren, nu vastlopen bij het multitasken. Ik denk dat er daadwerkelijk een goede filter bij is gekomen.”

Mark van der Heijden

Bijzonder is dat deze praktijksimu-

latie slechts een kwartier duurt. De Boer: “Maar dit onderdeel ligt zo dicht bij de praktische competenties van het beroep, dat het gewenste dan wel ongewenste gedrag in deze korte tijdsduur toch scherp naar voren komt.”

DE MENS ZORGT VOOR DE VEILIGHEID Uiteindelijk is de veiligheid in het bedrijfsleven in handen van de mens. Op onze campagne website analysenederland.nl leert u meer over het opleiden van personeel en management.

DIGITALE KRONIEK

BIRGITTE BLATTER Foto: VeiligheidNL

Birgitte Blatter, programmamanager Veilig Werken bij VeiligheidNL

Bij gedragsveranderingstrajecten binnen bedrijven wordt vrijwel automatisch gekeken naar de medewerkers. Want die vertonen toch het onveilige gedrag? En zij gebruiken de beschermingsmiddelen niet! Het management en de leidinggevenden worden vaak vergeten. Maar dat is niet terecht.

Wat is dan hun rol in gedragsveranderingstrajecten?

In de praktijk zien we dat bedrijven intern regelmatig voorlichtings- of bewustwordingscampagnes voeren om veilig gedrag op de werkvloer te stimuleren. Met posters, evenementen en sociale media. Helaas blijft het daar vaak bij. Helaas, want kennisoverdracht en het creëren van bewustwording zijn niet genoeg om gedrag te veranderen. Gedragsverandering vergt een specifiek traject met concrete activiteiten. Er dient veel aandacht te worden besteed aan alle aspecten die onbewust en routinematig gedrag beïnvloeden. Denk daarbij aan motivatie en weerstanden, vaardigheden, de sociale omgeving en, in mindere mate, de fysieke omgeving.

De sociale omgeving bestaat uiteraard uit collega’s op de werkvloer, maar ook management en leidinggevenden spelen een cruciale rol. En juist die worden vaak vergeten bij het organiseren van evenementen, workshops, trainingen of andere interventies.

HET GEHELE ARTIKEL LEEST U OP: ANALYSENEDERLAND.NL ADVERTENTIE

20 VEILIGHEID – ANALYSENEDERLAND.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: Katarzyna Bialasiewicz Photographee.eu – Fotolia

OUD MAAR GOUD: VOORKOMEN BETER DAN GENEZEN

Van Alphen: “Wanneer werknemers zich veilig en goed voelen op hun werk, zorgt dat voor minder ziektegevallen.”

Zo’n zeventig tot tachtig personen komen per jaar om door een ongeval op het werk. In totaal overleden er in 2016 bijna 5.000 mensen als gevolg van een beroepsziekte. Onder deze beroepsziekten vallen niet alleen chronische fysieke ziekten, maar ook kanker of psychische aandoeningen. Aangescherpte wetgeving én onderwijs in veiligheid moeten het aantal gevallen doen dalen. Dat zou bedrijven veel kosten besparen.

Veiligheid op de werkvloer start met

goed opgeleid personeel. “Zowel kennis over fysieke als geestelijke gezondheid helpt werknemers optimaal te functioneren en te voorkomen dat er ongelukken gebeuren of ziektes optreden. Wanneer werknemers zich veilig en goed voelen op hun werk, zorgt dat alleen al voor minder ziektegevallen. Vanuit de Arbowet kijken wij daarom niet alleen naar acute omstandigheden, maar nemen we juist de lange opbouw van ziekte in ogenschouw”, aldus Wim van Alphen, hoger veiligheidskundige en arbeidshygiënist en directeur bij de PHOV. “Wij leiden adviseurs en inspecteurs op

die bedrijven en hun management helpen om de werkomstandigheden van werknemers te optimaliseren.

Elk bedrijf moet ook minimaal één preventiemedewerker in dienst hebben. In Nederland zijn er enkele toegelaten (gecertificeerde) opleidingen te vinden voor HVK – Hogere Veiligheidskunde – en AH – Arbeidshygiëne.”

Meer vraag naar preventiemaat-

regelen of extra training komt niet ‘seizoensgebonden’ voor. Er is een groeiende algemene trend in de aanvragen van trainingen die bedrijven willen. De aandacht voor veiligheid op de werkvloer groeit. Van Alphen: “Er is steeds meer zicht- en meetbaar. Er is een toename in het aantal gevallen van kanker. Nu weten we dat bepaalde stoffen op de werkvloer een rol spelen, maar ook bijvoorbeeld voeding heeft hier invloed op. Als organisatie kun je hierop inspelen door mensen bewuster te maken.

Ook een ongeluk op de werkvloer dat breed uitgemeten wordt in de media stuwt de aanvraag naar advies en training zo nu en dan op.”

In Nederland vinden maar weinig

inspecties plaats ten opzichte van de rest van Europa. Toch is er vanuit Den Haag besloten hierin meer te investeren, aangezien bedrijven die stok achter de deur nodig blijken te hebben. “Ondanks het geringe aantal inspecties doet Nederland het in Europa juist goed. Veel productiewerk wordt uitbesteed aan lagelonenlanden. Mochten we hier zelf willen produceren, dan moet het op hoge snelheid gebeuren. Hiervoor zijn nieuwe machines nodig, die vaak veel veiliger zijn.”

‘Geef je werknemers de tijd, hoe lang het ook duurt.’

Er kan nog veel gewonnen worden op de werkplek als het gaat om werknemers die psychische aandoeningen ontwikkelen. Het genezen van ziektes als kanker of ALS wordt vaak onder de aandacht gebracht door middel van bijvoorbeeld fietsof zwemevenementen, waarmee geld ingezameld wordt. “Maar dat

is een aanpak aan de achterkant.

Voorkomen is beter, en dat is goed mogelijk. Iemand die tegen een burn-out aanzit geeft al vroeg signalen, alleen moet je de signalen als manager herkennen. Wanneer iemand elke dag aan zijn bureau blijft lunchen, is de workload te hoog, zonder dat de productiviteit erbij gebaat is. Ook de lichaamshouding van de werknemer is een indicator.

Wanneer diegene snel geïrriteerd is, is het wellicht verstandig om eens het gesprek aan te gaan”, stelt Van Alphen. Organisaties kunnen preventief handelen door regelmatig (functionerings-)gesprekken met werknemers te hebben, en dan ook de werk-privé balans te bespreken en de eventuele beschikbare middelen om die te verbeteren.

Het efficiënter organiseren van het werk kan ook al zorgen voor een lagere werkdruk. Administratie levert bijvoorbeeld meer werkdruk op, wat beter op het ‘echte’ werk kan worden afgestemd.

Geschillen tussen een werkgever en

een uitgevallen werknemer gaan vaak over financiële zaken. Om te voorkomen dat één van de partijen

met hoge kosten achterblijft, is het in beider belang dat er überhaupt niemand uitvalt, iets waar je als organisatie invloed op hebt. Van Alphen: “Als iemand bijvoorbeeld net een scheiding achter de rug heeft, kun je er als manager niet vanuit gaan dat diegene na twee weken weer optimaal presteert.

Geef die persoon de tijd, hoe lang het ook duurt, maar zorg wel dat hij elke dag even een kop koffie komt drinken om betrokken te blijven. Je zult merken dat die persoon weer sneller terugkomt. Een win-winsituatie voor de lange termijn!”

Legt de manager toch druk op die medewerker, dan bestaat grote kans dat de werknemer zich ziek gaat melden. Dus wat is nu slimmer?

Bram Zeldenrijk

EEN VEILIGE WERKVLOER Goed opgeleid en gelukkig personeel is van groot belang voor een veilige werkomgeving.

Wilt u hier meer over weten? Kijk dan op analysenederland.nl.

ADVERTENTIE

2-5 oktober

2018 Den Haag

Meer dan 50 gratis seminars, paneldiscussies, workshops, challenges, showcases en meer….

Mis het niet!

Aanmelden: www.cybersecurityweek.nl

Kijk voor meer informatie op www.NMM.nl

Ontdek de prijs van veiligheid Oorlog en conflict zijn onlosmakelijk verbonden met de wereld waarin we leven en dus met ons. Hoe zorgen we dat we veilig zijn, nu en in de toekomst? Wat is de prijs van vrede en veiligheid en wat is de rol van de krijgsmacht hierin? In het Nationaal Militair Museum ervaar je zelf hoe het is om militair te zijn. Van techniek tot heldendaden, van humanitaire hulp tot missies, je vindt het in en rondom het museum.

Van 13 tot en met 28 oktober is het herfstvakantie in alle defensiemusea met extra activiteiten en workshops.

Kom jij ook?

22 PROFIEL VEILIGHEID – ANALYSENEDERLAND.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

‘HET GAAT MIJ NIET GEBEUREN’, IS NIET MEER VAN DEZE TIJD Van oorlog in real life naar oorlog in cyberspace. Het lijkt een grote stap, maar dat is het absoluut niet. Want de echte oorlog wordt allang niet meer alleen gevoerd met mitrailleurs, kernwapens en tanks, weet Dick Berlijn.

Of we in oorlog zijn? “Een lastige vraag”, zegt Dick Berlijn, cybersecurity expert. “Dat hangt ervan af wat je onder oorlog verstaat.” Volgens de voormalig Commandant der Strijdkrachten is het antwoord in de klassieke zin van het woord oorlog een duidelijk nee. We zijn niet letterlijk in oorlog, land tegen land. “Maar dat betekent niet dat cybercrime niet heel veel schade aanricht. En dat betekent ook niet dat er geen landen zijn die andere landen aanvallen. Er zijn staten die heimelijke acties uitvoeren die het functioneren van andere landen ondermijnen. En dat zorgt voor heel veel problemen.”

Wat is het worst case scenario op het gebied van cybercrime?

“Dat we onze data en onze netwerken niet meer kunnen vertrouwen. Als dat gebeurt, dan komt de maatschappij langzaam tot stilstand. Haast alles in onze maatschappij is gericht op goed werkende IT-systemen, als die stilvallen, dan kunnen we nog wel houthakken en brood bakken, maar dan kunnen we niet meer leven zoals nu.”

Hoeveel kost cybercrime ons per jaar?

In 2013 noemde u het getal 10 miljard.

“Het is heel moeilijk om daar een getal op te plakken. Wat tel je mee

en wat niet? Maar goed, officiële onderzoeken van bijvoorbeeld TNO rekenen ons voor dat we 1,5 à 2 procent van ons Bruto Binnenlands Product kwijt zijn aan cybercrime.

In Nederland betekent dit ongeveer 10 miljard. Maar hoeveel het ook is, het is een hoop geld, het is een hoop schade. Dat geld kunnen we ook aan iets anders besteden.”

Is het eigenlijk wel in geld uit te drukken? ‘Veiligheid en vertrouwen zijn essentieel voor de samenleving’, zegt u vaak: hebben we die twee voorwaarden voor een goed werkende samenleving nog wel op orde?

“Dat vind ik dus zo pijnlijk aan het debat over fake news, want die hele discussie tast het principe van een goed werkende samenleving aan. Als we gegevens, nieuws en overheden niet meer kunnen vertrouwen, dan krijgt de samenleving het echt moeilijk. En hoe zeg je dat ook al weer: vertrouwen komt te voet en gaat te paard.”

U vergelijkt het cyberprobleem vaak met het klimaatprobleem: alleen kan je het niet oplossen. Maar als landen als Rusland niet mee willen doen, wat dan?

“Als je door redeneert vanuit het klimaatprobleem, dan zie je dat als één land afspraken aan zijn laars lapt, je het probleem simpelweg

‘Als je niet zeker van je zaak bent, dan is ‘get help’ mijn advies’

niet oplost. Het belangrijkste is dat het besef er bij iedereen is dat we allemaal verantwoordelijk zijn. Het individu, de staat, bedrijven, regio’s, allemaal. Er wordt in de discussie over verantwoordelijkheid veel te veel naar elkaar gewezen, terwijl we het moeten hebben over ‘wat is goed gedrag’ en ‘hoe gaan we daar naar leven’. Noem het een nieuw ecosysteem waarin je een bonus krijgt als je het goed doet, en een tik op de vingers als je het slecht doet. Maar bovenal moet er een indringende discussie komen over wat ieder zijn verantwoordelijkheid is. Een lastige discussie, we zullen het niet gelijk met elkaar eens zijn, maar dat is bij de klimaatdiscussie ook het geval.”

Er zijn verschillende partijen die een rol spelen op het gebied van cybersecurity, van individuen tot aan overheden. Ook bedrijven spelen een grote rol. Wat kunnen bedrijven leren van het leger op het gebied van cyberwarfare?

“Laat ik vooropstellen dat beide partijen van elkaar kunnen leren.

Dat gezegd hebbende, is er één ding dat het leger altijd heel goed doet en dat is risico’s inschatten en plannen maken om met dat risico om te gaan. Welke partijen hebben het op ons gemunt, en wat gaan we daaraan doen? Dat is een goede les voor bedrijven, want je moet een antwoord hebben. De vraag is niet of je aangevallen wordt, de vraag is wanneer. Ik heb acht jaar bij Deloitte mogen werken en daar was

het mantra: secure, vigilant, resilient. Bedrijven moeten de basisveiligheid op orde hebben, moeten monitoren of ze worden aangevallen en moeten weerkrachtig zijn als dit daadwerkelijk gebeurt. Ze moeten kunnen incasseren.”

Hoe kwetsbaar zijn bedrijven in Nederland?

“Dat verschilt heel erg. Er zijn bedrijven, zoals de financials, die vaker zijn aangevallen. Die hebben hun lesje wel geleerd. Maar er zijn ook partijen die er nog nooit mee te maken hebben gehad en die zijn vaak kwetsbaar. Neem ziekenhuizen bijvoorbeeld. In mijn tijd bij Deloitte kwam ik daar weleens en dan zeiden ze: ‘Wat valt er nou bij ons te halen?’. Nou, data denk ik dan!

Er ligt een berg, zeer gevoelige, data bij ziekenhuizen die heel interessant is voor criminelen, daar moeten ziekenhuizen zich bewust van zijn.”

Zijn bedrijven voorbereid op een worst case cyber incident?

“Dat is één van de vragen die ik bedrijven altijd als eerste stel: wat is uw meest verschrikkelijke cyber-scenario? En als ik daar antwoord op krijg: heb je er alles aan gedaan om dit te voorkomen of de risico’s te mitigeren? Dit is niet alleen van belang bij grote bedrijven, ook midden- en kleinbedrijven moeten hierover nadenken. ‘Het gaat mij niet gebeuren’, is niet meer van deze tijd. En de samenleving is niet meer zo tolerant als bedrijven onnodige risico’s nemen met cybersecurity.”

Penetratietesten, software patchen, awareness creëren, risicoanalyses: bedrijven kunnen van alles doen, maar worden uiteindelijk toch gehackt. Is het een kwestie van schade beperken?

“Dat moet inderdaad het uitgangspunt zijn. Je wordt gehackt, je bent een keer aan de beurt, dat is een zekerheid. De vraag is wanneer en ben je erop voorbereid? Dat dwingt tot nadenken. Dat dwingt ook tot risicospreiding. Zie het zo: als je straks in de auto stapt en je weet zeker dat je een ongeluk krijgt, dan check je je veiligheidsriem beter, dan rijd je langzamer, dan ben je je bewust van het gevaar. Zo werkt het bij cybersecurity ook.”

Stel: u start morgen uw eigen bedrijf.

Wat is dan uw ideale game plan om cyber secured te zijn?

“Dan ga ik ervan uit dat ik ook aan de beurt kom en zal ik specialisten benaderen om me te helpen.

Als je niet zeker van je zaak bent, dan is ‘get help’ mijn advies.”

Jerry Huinder

EEN CRISIS VOORKOMEN Op analysenederland.nl leest u nog veel meer over veiligheid en het verkleinen van risico’s.

Waaronder ook een artikel met Beatrice de Graaf en Jaap de Hoop Scheffer.

ADVERTENTIE

Integrale Veiligheidskunde = relevanter dan ooit Veiligheid wordt steeds belangrijker. Je wilt niet zomaar iets betekenen voor de samenleving; je wilt bijdragen waar het écht telt. Met de opleiding Integrale Veiligheidskunde kun jij straks die verantwoordelijkheid op je nemen.

Kom naar de Open Avond op woensdag 31 oktober bij Inholland Rotterdam

PROFIEL VEILIGHEID – ANALYSENEDERLAND.NL 23

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: Assemblee Speakers

BIG BROTHER Foto: Fotolia

Het aantal beveiligingscamera’s in Nederland blijft toenemen.

Geschat wordt dat er in totaal één miljoen camera’s in Nederland zijn en dit aantal blijft toenemen. Je kunt de preventieve kracht van cameratoezicht verhogen door bij aanschaf, installatie en onderhoud van het camerasysteem onderstaande punten te hanteren. Deze vergroten de kans op geschikte beelden voor het op heterdaad betrappen, opsporing en vervolging.

Stel ten eerste het doel van je camerabeveiliging vast. Cameratoezicht mag namelijk niet voor elk doel worden ingezet. Het doel moet specifiek, meetbaar en realistisch zijn. Zorg vervolgens voor een cameraplan waarin staat welk deel van het gebied de camera moet vastleggen. Neem een installateur in de hand die de camera's kan installeren en controleer of de camera’s zo staan ingesteld dat bewegende objecten zijn te herkennen of identificeren. Ook is het belangrijk dat de opslag voldoende capaciteit bevat om ten minste twee weken aan camerabeelden op te slaan.

FEITEN

Dick Berlijn is oudCommandant der Strijdkrachten. Hij begon zijn carrière bij defensie als gevechtsvlieger en was één van de zes Starfighter-piloten die in 1977 overvloog bij de treinkaping bij De Punt. Na zijn carrière bij defensie werd hij cybersecurity expert, maar niet voordat hij op de fiets zijn hoofd leegmaakte. Berlijn fietste van Nederland naar Santiago de Compostela (en nog iets verder zelfs: naar Cabo Finesterre): 2600 kilometer in 24 dagen.

Tegenwoordig werkt Berlijn als cybersecurity expert bij Dunami.

Een belangrijke tip: let ook op de privacyaspecten die samenhangen met cameratoezicht. Sluit bij voorkeur uw camerasysteem aan op een particuliere alarmcentrale of videotoezichtcentrale en zorg ervoor dat bij een incident de camerabeelden real-time kunnen worden doorgestuurd naar de alarmcentrale.

Houd er verder rekening mee dat de aanschaf van een camerasysteem gepaard gaat met periodiek onderhoud om de beeldkwaliteit op peil te houden.

Mandy Kraakman ADVERTORIAL – GESPONSORDE CONTENT

Oerwoud aan cybersecurity tools – waar begin je?

De dreiging van cyberhacks is reëel; daar raakt het bedrijfsleven steeds meer van doordrongen. Een gat in de markt voor veel security leveranciers wiens oplossingen als paddenstoelen uit de grond springen.

Hoe houd je in die omgeving het overzicht?

George van Brugge, oprichter en CEO van Portland Europe, ziet dezelfde uitdaging: “Als groothandel van software- en clouddiensten voor IT Professionals, zien we dagelijks de toenemende vraag naar cybersecurity-oplossingen van het bedrijfsleven. Maar ook de keuzestress die daarmee vaak gepaard gaat. Eerst uitzoomen alvorens in te zoomen is ons advies.”

bomen het bos nog te zien. Dat begint bij het bezien van de mogelijke impact van zo’n opkomende technologie op de bedrijfsvoering en het inschatten van de tijdshorizon waarbinnen die gemeengoed zal worden. Hieruit volgt dan vanzelf een prioriteitenlijst.

Het proces eindigt bij het selecteren van de juiste oplossingen en leveranciers.”

Nieuwe wet- en regelgeving, zoals recentelijk de AVG, zorgt ook voor een stijgende bedrijfsvraag naar security-oplossingen. Van Brugge: “Compliance en riskmanagement worden inderdaad steeds afhankelijker van technologie om aan de verplichtingen te kunnen voldoen. Wat in de meeste board rooms IT-onderzoeksbureau Gartner volgt momenteel ruim helaas nog te weinig op de agenda staat, zijn de 1750 nieuwe technologieën die richting het bedrijfs- commerciële kansen die opkomende technologieën leven vloeien. Van Brugge: “Een tsunami van techbieden om competitief voordeel te creëren of te benologie inderdaad. Good luck om daar kaas van te houden. Daarom vragen we daar ook altijd aandacht maken. Wij maken dankbaar gebruik van de research voor. Risicobeheersing is essentieel, maar kansen grijpen ook!” van Gartner om onze klanten te helpen door de

George van Brugge,

CEO van Portland Europe

www.portland.eu

24 VEILIGHEID – ANALYSENEDERLAND.NL

EFFICIËNT MAGAZIJN IS VEILIG MAGAZIJN Grootschalig producten opslaan, hoeft niet ‘in huis’ te gebeuren. Er bestaan doorslaggevende redenen om te kiezen voor een logistieke dienstverlener of fulfilment-partner met een eigen magazijn. Zo kan de opdrachtgever zich richten op zijn core-business en kan hij tevens seizoenspieken en ruimtebehoefte opvangen. Maar aan wie vertrouw je nu veilige opslag toe?

Foto: Buck Consultant International

Foto: evofenedex

Opdrachtgevers, constateert de

Neem het voorbeeld van een web-

retailer. Als het aantal zendingen enkele tientallen keren per dag gaat bedragen, dan breekt vroeg of laat het moment aan om contact op te nemen met een logistieke dienstverlener. Het lijkt logisch om die af te rekenen op zijn logistieke prestaties.

Als hij er maar voor zorgt dat het product op tijd vanuit zijn magazijn bij de klant wordt bezorgd. Dan is de kous af. Toch?

Nou, zo eenvoudig ligt dat niet,

benadrukt senior Beleidsadviseur Arbeidsomstandigheden Daniëlle Gevers Deynoot van evofenedex, een vereniging die opkomt voor bedrijven met een logistiek of internationaal belang. Een veilig magazijn, is een efficiënt magazijn. “Een veilig magazijn noteert minder schades, minder missers en minder ongevallen. Onveiligheid gaat dus ten koste van de logistieke prestaties. Daar komt bij dat steeds meer bedrijven MVO hoog in het vaandel hebben en ook op dat punt aangesproken kunnen worden op de verantwoordelijkheid als opdrachtgever. Je wil als opdrachtgever niet meer geasso-

eigen kwaliteiten. Het op de juiste manier en veilig opslaan en verzenden van een pennenset vergt andere capaciteiten dan het in magazijn houden van bankstellen.”

Peters: “Het op de juiste manier en veilig opslaan en verzenden van een pennenset vergt andere capaciteiten dan het in magazijn houden van bankstellen.”

Gevers Deynoot: “Het heeft geen zin dure preventiemaatregelen te nemen als je die mens niet meeneemt in de toepassing ervan.”

cieerd worden met wantoestanden bij jouw logistiek dienstverlener. Als logistiek dienstverlener kan jouw KPI ook een profileringsinstrument zijn”, aldus Gevers Deynoot.

Ze voegt er nog aan toe dat het bedrijfsleven op initiatief van evofenedex een Code Gezond en Veilig Magazijn heeft samengesteld. Ook zijn daarin suggesties gedaan voor de aanpak van die risico’s, waarbij “de mens” als belangrijke factor in de ongevallen de hoofdrol krijgt.

“Het heeft geen zin dure preventiemaatregelen te nemen als je die mens niet meeneemt in de toepassing ervan.”

Veilige opslag heeft dus een dui-

delijke link met arbeidsomstandigheden. Nu is ieder bedrijf met werknemers volgens de Arbo-wet verplicht de risico’s voor werknemers in kaart te brengen. Maar er is meer nodig. “Wil een bedrijf van compliancy naar participatie gaan en daarmee echt een veilig magazijn krijgen, dan moet gewerkt worden aan een goede en integrale veiligheidscultuur, waarbij werknemers voldoende ruimte krijgen om mee te doen. Met goede arbeidsmiddelen, realistische werkplanning, veiligheidsbewustzijn van teamleiders, en het naleven en handhaven van veiligheids- en gedragsvoorschriften”, aldus Gevers Deynoot.

consultant, zijn steeds beter in staat om hun logistieke dienstverlener op eigen geformuleerde definities af te rekenen. Eerlijk is eerlijk: veel bedrijven kunnen wat dat betreft nog een verbeterslag maken. “Maatschappelijk verantwoord ondernemen verlangt dat je als opdrachtgever steeds verder de keten in kijkt en daarover verantwoordelijkheid neemt. Dat is een duidelijk waarneembare positieve trend, maar tegelijkertijd is dat is niet voor elke partij even gemakkelijk. Het toetsen van fulfilmentpartner vergt een grondige aanpak, waarbij je de aanbieder kritisch mag afrekenen definities die voor jou belangrijk zijn. Veel bedrijven beperken zich tot het samenstellen van een simpel A4-tje, terwijl je daar eigenlijk een veel diepere studie op moet loslaten.”

Hugo Schrameyer

Consultant Carlo Peters van supply

chain-adviesorganisatie Buck Consultant International benadrukt dat het juiste levertijdstip niet de enige kwaliteit is waar je een logistieke dienstverlener op kunt afrekenen.

De opdrachtgever wil net zo goed dat zijn zending in perfecte staat, onbeschadigd en op de juiste manier bij de klant wordt afgeleverd.

“Wat je ziet, is dat partijen beroep doen op een logistieke partijen met

FEITEN Bijna de helft van de IT-beslissers van Nederlandse bedrijven en organisaties met minimaal 250 medewerkers maakt zich zorgen over de cybersecurity van hun werkgever. Bijna twee derde van de ITbeslissers (62%) meent dat een cyberaanval op dit moment niet te voorkomen valt, blijkt uit een recent onderzoek van een antivirusproducent.

CONTENT WITH A PURPOSE

BRANDJES BLUSSEN Foto: Fotolia

Als het op brandbeveiliging aankomt, wil je als ondernemer geen risico’s nemen.

Zodra er brand uitbreekt, wil je natuurlijk dat iedereen snel in veiligheid kan worden gebracht en de schade beperkt blijft. Om de brandveiligheid te kunnen garanderen is het belangrijk om gecertificeerde brandpreventieproducten te installeren en onderhouden.

In eerste instantie is een brandmeldinstallatie (BMI) belangrijk. Een BMI meldt zo snel mogelijk waar de brand zich bevindt in het gebouw.

Zorg daarom dat er voldoende brand- en rookmelders in het gebouw aanwezig zijn en controleer regelmatig of ze nog goed werken.

Vervolgens is het noodzakelijk om voldoende blusmiddelen ter beschikking te hebben. Preventief onderhoud aan blusmiddelen is noodzakelijk, want het is van groot belang dat deze direct beschikbaar en gebruiksklaar zijn. Daarnaast zijn rookbeheersingsinstallaties een efficiënt middel om rookgasverspreiding te voorkomen, want het grootste gevaar voor mensen is de opeenhoping van rook en warmte.

Tot slot is een ontruimingsalarminstallatie die een snelle en ordelijke ontruiming van het gebouw mogelijk maakt onmisbaar. Controleer regelmatig of vluchtroutes herkenbaar zijn en niet geblokkeerd worden door meubilair of andere zaken.

Als het op brandbeveiliging aankomt, wil je als ondernemer geen risico's nemen. Laat de aanleg en het onderhoud van de brandpreventieproducten in het bedrijfspand daarom uitvoeren door een gecertificeerd bedrijf.

Mandy Kraakman

ADVERTENTIE

• Controle, onderhoud en levering van blusmiddelen • Blusinstallaties (gas, aerosol, schuim en poeder) • Watermist installaties • Droge blusleidingen • Brandmeld- en inbraakinstallaties • Camera beveiliging • Onderhoud en levering noodverlichting • Keuren arbeidsmiddelen • Veiligheidsopleidingen (BHV/VCA) • Controle, onderhoud en levering verbandmiddelen • Levering en onderhoud BHV middelen (AED, veiligheidsvesten e.d.)

• Leveren en plaatsen veiligheidspictogrammen • Ontwerpen vluchtwegplattegronden • Opstellen ontruimingsplannen Neem contact met ons op voor een vrijblijvend brandveiligheidsadvies eFBé Beveiliging BV | Middelblok 194 | 2831 BR Gouderak Tel. 0182 - 376760 | info@efbe.nl | www.efbe.nl

SLIM OPBERGEN MET ALLSAFE Geeft u de ruimte om te ondernemen

Steeds meer ondernemers zoeken extra ruimte buitenshuis. ALLSAFE, de snelste groeier op het gebied van mini-opslag in Nederland, zag het aantal zakelijke klanten de afgelopen drie jaar verdubbelen.

Directeur van ALLSAFE Eric Stubbé signaleert een trend op de zakelijke markt: “We merken dat de vestigingen steeds meer fungeren als hub, waarbij voorraden over onze locaties door het hele land worden verspreid en werknemers in hun eigen buurt de benodigde voorraden of promotiematerialen ophalen. Zo staan zij minder in de file en besteden zij meer tijd aan hun klanten.”

Extra ruimte; veilig én slim

ALLSAFE biedt bedrijven voordelig extra ruimte om slim te ondernemen.

Zo biedt het bedrijf onder andere uniek beveiligde voorraadopslag, archiefopslag, inventarisopslag, postbussen en meer.

De voordelen van zakelijke opslag • • • •

Toegang van 06:00 - 23:00 uur - indien gewenst 24 uur per dag Ruimte op maat - kosteloos switchen naar een andere unit Flexibele contracten - wekelijks opzegbaar Efficiënt bevoorraden - ruimtes door heel Nederland

• • • •

Pakketverzending en goederenontvangst - terwijl u doorwerkt Postbus verhuur - automatisch bericht bij ieder poststuk 24/7 beveiliging - met uniek eigen alarm per unit Geconditioneerde omgeving - temperatuur- en vochtregulatie

Ervaren hoe veilige, voordelig en flexibele ruimte u zal bevallen? www.ALLSAFE.nl/zakelijke-opslag ADVERTENTIE

Zyxel ATP voor AVG/GDPR Malware Blocker met Sandboxing

Application Security

Controleert aan de hand van de Lastline cloud of uw bestanden veilig zijn. Hiermee bent u beschermd tegen de bekende virussen, maar ook tegen zero day aanvallen. Lastline is de voorbije jaren steeds als beste uit de test gekomen bij het onafhankelijke testorgaan NSS Labs.

(Art 32, security of processing)

Door het toestaan of blokkeren van bepaalde web applicaties kan u voorkomen dat gevaren het netwerk binnenkomen via applicaties (Art 32, security of processing)

Firewall

Email Security

Monitort en beheert het ingaande en uitgaande verkeer.

(Art 32, security access)

Vermindert het aantal spam mails en neemt controle over virusbesmettingen die via de mail binnenkomen.

(Art 32, security of processing)

Intrusion Prevention Controleert het netwerk verkeer om bekende en onbekende cyberthreats te voorkomen.

(Art 32, regular testing)

WLAN Controller Ingebouwde wifi controller en gateway om kosten te verlagen en veilgheid te verhogen.

(Art 32, security of processing)

www.zyxel.com

Content Filtering Voorkomt ongepaste inhoud en toegang tot gevaarlijke sites door de connectie ernaar te verbreken.

(Art 32, security of processing)

VPN Ondersteunt een groot aantal encryptiemogelijkheden om te verzekeren dat externe gebruikers veilig het intern netwerk binnen kunnen.

(Art 32, encryption)

Voor meer informatie, neem contact met sales@zyxel.nl

26 VEILIGHEID – ANALYSENEDERLAND.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

MILJOENENJACHT GESTART: BOETES OVERTREDING AVG

Begin dit jaar was er binnen veel organisaties grote ophef, want op 25 mei 2018 zou de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) van kracht worden. Dit betekende een reorganisatie van de systemen, processen en interne organisatie van bedrijven. Hoe goed hebben deze organisaties, vier maanden na dato, de regels van de AVG doorgevoerd?

Foto: Fotolia

Sinds de ingang van de AVG geldt dezelfde versterkte en uitgebreide privacywetgeving voor de hele Europese Unie (EU). Deze aangescherpte regelgeving moet ervoor zorgen dat mensen zichzelf, hun gegevens en hun privacy beter kunnen beschermen. De nieuwe wet legt meer verantwoordelijkheden bij organisaties neer. Zo moeten instellingen kunnen bewijzen dat zij geldige toestemming hebben gekregen voor het opslaan van gegevens.

Een ander voordeel van de AVG

is dat alle Europese privacytoezichthouders dezelfde vergaande bevoegdheden hebben, waaronder de mogelijkheid om boetes tot 20 miljoen euro op te leggen. Je kunt een boete van deze omvang op je deurmat verwachten door de beginselen of grondslagen van de AVG te overtreden. Denk hierbij aan situaties waarbij de privacyrechten van betrokkenen worden overtreden. Dit kan voor komen wanneer een organisatie persoonsgegevens gebruikt voor een ander doel dan waarvoor toestemming is gegeven, wanneer persoonsge-

‘De Autoriteit Persoonsgegevens kan een boete van twintig miljoen euro opleggen wanneer een organisatie de beginselen of grondslagen van de AVG overtreedt.’

instanties dit nog niet doet. Ook dit moeten de instellingen binnen vier weken aanpassen.

Maar de miljoenenjacht gaat verder.

Zo is de AP medio juli 2018 gestart met een verkennend onderzoek om te controleren of grote organisaties met meer dan 250 medewerkers de AVG goed naleven. Het zal gaan om een willekeurige steekproef van dertig grote organisaties uit tien private sectoren. Hier zal gecontroleerd worden of zij wel een register van verwerkingsactiviteiten bijhouden. Dit register bevat informatie over de persoonsgegevens die organisaties verwerken en het doel waarvoor zij de persoonsgegevens verwerken. Zal de jackpot daar eindelijk vallen?

Mandy Kraakman

FEITEN

De AVG moet ervoor zorgen dat mensen zichzelf, hun gegevens en hun privacy beter kunnen beschermen.

gevens zijn gelekt of wanneer een verzoek tot verwijderen van de geregistreerde persoonsgegevens niet wordt gerespecteerd.

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP)

kan een boete van tien miljoen euro of een boete van 4% van de wereldwijde jaaromzet opleggen wanneer een organisatie niet voldoet aan de verplichtingen die de AVG oplegt, zoals de verantwoordingsplicht. Deze plicht stelt dat organisaties op papier moeten aantonen dat zij de juiste organisa-

torische en technische maatregelen hebben genomen om aan de AVG te voldoen.

Een boete van deze proporties is tot op heden nog niet uitgedeeld, maar de AP is wel al begonnen met het uitvoeren van controles op de naleving van de privacywetgeving.

Zo is bij 91 ziekenhuizen en 33 zorgverzekeraars gecontroleerd of zij voldeden aan de wetgeving voor het aannemen van een functionaris gegevensbescherming (FG). Slechts twee ziekenhuizen hadden medio

augustus nog verzuimd om deze actie te ondernemen. Zij kregen vier weken de tijd om alsnog een FG aan te stellen.

Een fout die veel bedrijven nu nog

maken bij het handhaven van de AVG is dat zij direct contact met de FG niet mogelijk maken. Het is verplicht om een telefoonnummer of e-mailadres te vermelden waarop de FG te bereiken is. De controles van de AP bij ziekenhuizen en zorgverzekeraars toonden aan dat bijna een kwart van deze

Mensen hadden altijd al het recht een organisatie te vragen om hun persoonsgegevens te verwijderen. Dankzij het recht op vergetelheid kunnen mensen nu ook eisen dat de organisatie de verwijdering van de persoonsgegevens doorgeeft aan organisaties die de gegevens doorgespeeld hebben gekregen. Dankzij het nieuwe recht op dataportabiliteit kunnen mensen van een organisatie hun persoonsgegevens in een standaardformaat ontvangen.

HOE STAAT HET MET UW GEGEVENS? Op analysenederland.nl leest u nog veel meer interessante artikelen over de AVG. Hoe staat uw bedrijf er voor?

ADVERTORIAL – GESPONSORDE CONTENT

Is uw organisatie helemaal GDPR-proof?

De GDPR is sinds 25 mei in voege gegaan. Is uw organisatie helemaal GDPR-proof? Of worstelt u met de uitwerking van de regelgeving? Er circuleren nog steeds de wildste verhalen over de GDPR. Maar hoe kan je als organisatie dan zeker zijn dat je conform bent? Een aantal eenvoudige stappen kunnen u helpen om deze uitdaging aan te gaan.

Stap 1: voer een meting uit binnen de organisatie zodat er zicht komt op wat de prioriteiten zijn om conform te zijn met de GDPR. Stap 2: zet de prioriteiten van de meting om in een strategie en bepaal hieruit de projecten die nodig zijn om de organisatie om te vormen tot een bedrijf dat volledig GDPR-ready is.

Stap 3: hou een overzicht over de projecten en stuur bij waar nodig. Met andere woorden: zorg ervoor dat er een Privacy Managementorganisatie op poten gezet wordt.

Stap 4: controleer of doelstellingen van de GDPR behaald zijn bij het afronden van de projecten en herbegin desnoods terug vanaf stap 1.

Infosentry kan u begeleiden om deze nieuwe regelgeving efficiënt en pragmatisch toe te passen en u helpen om de GDPR na te komen in uw bedrijf. Infosentry biedt u hulp aan bij elke stap middels een reeks van diensten die u toelaten de uitdaging van de aanstormende GDPR snel en correct aan te pakken.

Laat de regelgeving een toegevoegde waarde zijn voor uw organisatie in plaats van een belemmering.

Contacteer Infosentry via www.infosentry.be of info@infosentry.be

WWW.INFOSENTRY.BE

Hoe Arbeidsplaatsspecifieke training veiligheid op de werkvloer vergroot Nederland kent steeds meer hoogbouw.

De druk op de beschikbare ruimte wordt alsmaar groter met als gevolg dat er steeds hoger wordt gebouwd.

Een uitdaging voor vele bedrijven omdat het zorgt voor steeds ingewikkeldere vraagstukken en grotere bedrijfsrisico’s.

Dat blijkt ook uit de cijfers; maandelijks zijn er maar liefst 557 ernstige en twee dodelijke ongevallen die te maken hebben met werken op hoogte. Daarmee is het de grootste doodsoorzaak op het werk en één van de belangrijkste aandachtspunten voor de werkgever. Ook de Arbeidsinspectie is actief op dit punt en ziet erop toe dat de wetten en regels

Een aanpak waarbij trainers goed op de hoogte zijn van de wet- en regelgeving, de specifieke werkomstandigheden kennen en uitgebreide kennis en ervaring hebben rondom de bijkomende risico’s.

Vanuit de centrale vraag: hoe zorgt u als werkgever dat de veiligheid van uw werknemers wordt gewaarborgd?

Nu en in de toekomst.

De oplossing: arbeidsplaatsspecifieke trainingen Werken op een booreiland, inspecties aan een hoge telecommast of werken in moeilijk toegankelijke plekken zoals windturbines vragen allemaal om een andere benadering.

Hoe kunnen werknemers zich bijvoor-

zo goed mogelijk simuleren.

We trainen de medewerkers in de kleding en uitrusting waarin ze werken. Dat doen onze trainers op bijvoorbeeld dezelfde ladder waar het personeel mee te maken heeft in de ruimtes waar ze werken.

De medewerkers maken kennis met de daarvoor geldende procedures, werkwijzen en ze leren omgaan met de risico’s die ze iedere dag tegen komen.

Wij zien dat deze manier van trainen, in een veilige en gecontroleerde omgeving met ervaren instructeurs, maximaal resultaat oplevert.

Veiligheid altijd voorop De cijfers liegen er niet om. Het is de hoogste tijd om in actie komen want de

“Wij zien dat arbeidsplaatsspecifieke trainingen in een veilige en gecontroleerde omgeving met ervaren instructeurs maximaal resultaat opleveren.” worden nagekomen. Handhaving neemt steeds strengere vormen aan en overtredingen vormen een strafbaar feit en daarnaast kan de werkgever bij ongevallen aansprakelijk worden gesteld.

Zorg dus dat u de veiligheidsrisico’s tot een minimum beperkt.

De aanpak Een uitvloeisel van de RI&E en de bijbehorende PvA is dat men aantoonbaar competent moet zijn in de veiligheidsoplossingen; de processen, systemen en (P)BM’s. Hoe zorgt u ervoor dat uw medewerkers competent zijn? Dat kan maar op één manier, namelijk door het volgen van de juiste opleidingen en trainingen. De hedendaagse uitdagingen vragen om een specialistische aanpak.

ASCENT SAFETY B.V.

beeld optimaal voorbereiden op een brand in een windturbine op een plek waar ze alle ruimte hebben? En hoe leren werknemers hun valbeveiligingsgordel op de juiste manier te gebruiken als deze niet hetzelfde is als de gordel waarin ze werken? Standaard trainingen schieten tekort bij deze specifieke uitdagingen. De oplossing zit in arbeidsplaatsspecifieke trainingen.

Maximaal resultaat Bij verschillende klanten hebben we de arbeidsplaatsspecifieke trainingen samen vormgegeven aan de hand van de RI&E uitkomsten en het bijbehorende PvA. De medewerkers volgen trainingen met de middelen die ze daadwerkelijk gebruiken en in omstandigheden die de praktijk

WWW.ASCENT.NL

INFO@ASCENT.NL

ASCENT SAFETY B.V. SILICIUMWEG 26-28

ADVIES

TRAINING

gevolgen zijn niet te overzien als het misgaat. Dankzij het gebruik van de juiste veiligheidssystemen, persoonlijke beschermingsmiddelen in combinatie met een gedegen training, is het werken op hoogte de laatste jaren aanzienlijk veiliger geworden. Maar we zijn er nog niet.

Essentieel bij het werken op verschillende hoogtes is en blijft dat de kennis en vaardigheden structureel worden bijgespijkerd en up-to-date blijven, zodat iedereen exact weet wat te doen wanneer het erop aankomt. Ons advies: bespreek uw arbeidsspecifieke omstandigheden met uw opleidingsaanbieder.

Wees kritisch en zorg dat uw veiligheidsmaatregelen werkelijk bijdragen aan de veiligheid op de werkvloer.

SILICIUMWEG 26-28, AMERSFOORT

WWW.ASCENT.NL AMERSFOORT

+31(0)33 7200 998

INFO@ASCENT.NL +31(0)33 7200 998

UITRUSTING

SERVICE

28 VOORWOORD AUTOMATISERING – ANALYSENEDERLAND.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: Microgen@Gmail.com - Fotolia

Rob Hommersen, FEDA-voorzitter en directeur van Endress+Hauser B.V.

DE NEDERLANDSE INDUSTRIE IS EEN DIGITALE KOPLOPER! Terwijl in de landen om ons heen zelfs nog wordt gefaxt(!) zijn Nederlandse (productie)bedrijven volop bezig met IIoT (Industrial Internet of Things) en de digitale transitie. Dit heeft grote gevolgen voor de manier waarop wordt geproduceerd, verkocht en gecommuniceerd, wat vooral te maken heeft met het ontstaan van omvangrijke intelligente netwerken.

De basis hiervoor is internet, dat ook ons dagelijks leven steeds makkelijker maakt. Wat we ‘s ochtends online bestellen, wordt nog dezelfde dag thuisbezorgd. Ook in de industrie staan leveringstijden onder druk.

Maar door het creëren van (draad-

loze) informatieoverdracht tussen

machines, processen, productiesystemen, klanten en leveranciers, kunnen complete stappen in de productie- en distributieketens worden overgeslagen. Dat scheelt kosten en gaat sneller. In combinatie met ‘Flexible Manufacturing Systems’, maar denk ook aan 3D-printing, hebben ‘Smart’ productiebedrijven leveringstijden van enkele weken terug weten te brengen naar een week en soms zelfs een dag!

Door reeds gemaakte efficiencysla-

gen en de inzet van robotica zijn bovendien de productiekosten gedaald, waardoor de bedreiging van concurrentie uit het Verre Oosten

afneemt. Sterker nog: omdat hier steeds slimmer (Smart Factory) wordt geproduceerd, komt werk dat vroeger naar lagelonenlanden verdween zelfs in toenemende mate terug naar West Europa. De kwaliteit is hier goed, communiceren gaat makkelijk en dankzij verbeteringsslagen in de totale keten produceren we steeds rendabeler. Dit ook omdat het dankzij geavanceerde IIoT Cloud-applicaties makkelijker wordt om assets te beheren, onderhoud te vereenvoudigen, storingen te voorspellen en ongewenste productiestilstand te voorkomen.

Leden van de Nederlandse bran-

cheorganisatie FEDA (Federatie

Aandrijven en Automatiseren) zijn bedrijven die zich bewegen in de top van de sectoren hydrauliek, pneumatiek, elektrische en mechanische aandrijftechniek, robotica en procesautomatisering. Als actieve vereniging volgen wij de (digitale) ontwikkelingen op de voet en ondersteunen we leden onder andere met Business Intelligence Tools waarmee ze zeer alert kunnen inspelen op economische, conjuncturele en technische ontwikkelingen.

Daarnaast focussen we op onderlin-

ge samenwerking. Dat blijkt cruciaal. Want technische vraagstukken worden niet alleen complexer, ze vereisen ook een gestructureerde

multidisciplinaire benadering. Door nauw samen te werken en gebruik te maken van de nieuwste technologieën kunnen we daar echter gericht op inspelen. Als Nederlandse industrie zijn we daardoor in staat om ons wereldwijd te manifesteren als topscorer in de competitieve technische eredivisie.

SAMENWERKING IS CRUCIAAL Industriële processen worden steeds complexer, en het is daarom van groot belang dat we meer samenwerken. Op analysenederland.nl leest u er nog veel meer over.

ADVERTORIAL – GESPONSORDE CONTENT

Stäubli is innovator in robotica Afgelopen juni vond het robotica evenement Automatica in München plaats, waar de nieuwste ontwikkelingen in automatisering werden getoond. Stäubli liet er twee ontwikkelingen met Industrie 4.0 zien.

Actuele thema’s als big data en Internet of Things (IoT) zijn onderwerpen waarop bedrijven nu vol op inspelen.

“Voor bedrijven wordt het steeds belangrijker om te beschikken over de juiste managementdata. Data die gebruikt wordt om beslissingen te nemen over toekomstige investeringen, onderhoud, productie etc. Door gebruik te maken van OPC-UA – een machine-to-machine communicatieprotocol – en de open structuur van onze besturingssoftware voorzien wij in de behoefte en blijven

FAST MOVING TECHNOLOGY

wij voorop lopen in de industrie”, aldus Jan Buit, sales manager bij Stäubli. De nieuwste generatie Stäubli robots heeft intelligente componenten aan boord die gebruikers in staat stellen een scale aan datagegevens te verzamelen en deze grafisch inzichtelijk te maken in een smart production cockpit. Dat dashboard maakt het mogelijk te communiceren met de apparatuur op componentniveau.

Naast de cockpit heeft Stäubli een mobiel platform ontwikkeld, HelMo genaamd. HelMo is een mobiel robotsysteem dat volledig autonoom opereert, inzetbaar binnen verschillende industrieën. De robot kan zich zelfstandig door een fabriek bewegen, om zo aan een nieuwe taak

te beginnen als de vorige is afgerond. Buit: “De robot gaat naar het werk toe in plaats van dat het werk naar de robot toe moet komen. De robot bereikt zelfstandig de plek waar deze aan het werk gaat en als de taak afgerond is, gaat het naar de volgende opdracht op een nieuwe plek. HelMo is een bijzondere innovatie, aangezien het een mens-robot samenwerking mogelijk maakt.”

Het HelMo-systeem is te gebruiken voor verschillende activiteiten zoals het transporteren, het plaatsen en het verwijderen van onderdelen. Door kunstmatige intelligentie toe te passen leert de robot efficiënter en sneller te werken. Dit maakt de businesscase voor deze vorm van robotica zeer aantrekkelijk.

Industrie 4.0

MATLAB Simulink®

Toekomstbestendig

Netwerken

C#

IEC 61131

PLCnext Technology enhance your automation thinking

PLCnext Technology

Flexibel

...

Open

Open besturingsplatform

Open Source Software

C/ C++ Kennis delen

Het platform voor de onbegrensde automatisering In een snel veranderende wereld, waarin al meer dingen dan mensen via netwerken met elkaar verbonden zijn, ondergaat ook de industriële automatisering een fundamentele verandering.

Toekomstbestendige automatiseringssystemen moeten flexibel, open en met netwerken verbonden zijn.

Daarom is het tijd voor een automatiseringsplatform dat compleet nieuwe vrijheden biedt.

Kijk voor meer informatie op www.plcnexttechnology.nl

30 AUTOMATISERING – ANALYSENEDERLAND.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

PRODUCTIEPROCESSEN STANDAARDISEREN IN SMART INDUSTRY Begin dit jaar stuurde Mona Keijzer, staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat, een brief naar de tweede kamer waarin zij aangaf de Implementatieagenda Smart Industry te ondersteunen. Met dit plan wordt gezorgd dat Nederland in 2021 het meest flexibele en het beste digitale productienetwerk van Europa heeft. Maar wat is Smart Industry precies en wat brengt het concept te weeg?

“Digitalisering zorgt voor grote veranderingen in de Nederlandse maakindustrie”, vertelt Gertjan van den Akker, manager IT Standards and Information bij het NEN. Big data processing, het Internet of Things, nieuwe adaptieve robots, 3D-printing, kunstmatige intelligentie, en nieuwe sensortechnologie zijn hier voorbeelden van.

De drastische verandering die de Smart Industry stimuleert is tweeledig: “Enerzijds is er data te verkrijgen over het voltallige productieproces, anderzijds verschuift de focus van massaproductie naar op maat gemaakte productie”, aldus Van den Akker.

Hesse van Groningen, manager Sales

Factory Automation Nederland bij Bosch Rexroth sluit zich hierbij aan.

“Industry 4.0, Smart Industry, hoe je het ook wilt noemen, het komt er in feite op neer dat er twee beroepen één gaan worden. Productie en IT. De productie zal in de toekomst zo ver geautomatiseerd zijn dat er heel flexibel gewerkt kan worden.”

Wat deze ontwikkeling zo bijzonder

maakt is dat het volledige productieproces verandert en dat biedt di-

Foto: Bosch Rexroth

Nieuwe technologische ontwikkelingen zorgen voor grote veranderingen.

verse kansen om marges te vergroten, nieuwe producten en diensten te ontwikkelen, nieuwe markten te betreden en nieuwe businessmodellen te ontwikkelen, waarbij er naast de fysieke productenstroom nieuwe diensten en ICT-toepassingen ontstaan. Samenwerkingen worden meer fluïde. Dit stimuleert op zijn beurt dat het productienetwerk flexibeler en meer verbonden is. Maar de belangrijkste ontwikkelingen zijn dat alle processen beter meetbaar zijn en producten op maat te maken zijn.

“De consument wil zo veel moge-

lijk dingen die exact op hem of haar afgestemd zijn”, vertelt Van Groningen. “Het is natuurlijk niet rendabel om alles per stuk te maken. Je moet dus op zoek

naar een manier om productie zo flexibel mogelijk in te richten dat je one-offs in grote getale kunt produceren. Als we die flexibiliteit willen realiseren moet er nog een hele hoop gebeuren in Europa.”

Inmiddels kan elk bedrijf data verzamelen, maar uiteindelijk gaat het er natuurlijk om wat je hiermee kunt doen. “Wat bedrijven willen is kwaliteitsverbetering en productie efficiëntie, output en veiligheid en het verhogen van sustainability.

Die vier topics kunnen allemaal naar een hoger niveau getild worden door middel van Big Data.

En daarvoor moet je niet alleen gegevens uit de machines halen, maar bijvoorbeeld ook uit de omgeving. Dan kan je bijvoorbeeld robots gaan ontwikkelen die ook

daadwerkelijk met mensen samen kunnen werken, omdat ze het ook op kunnen merken als er bijvoorbeeld iemand naast hen staat. Dit zorgt voor een goede output voor het bedrijf, maar ook voor een verhoogde veiligheid.”

Maar zo’n ontwikkeling roept ook

kritische vragen op, iets waar Van den Akker zich dagelijks mee bezighoudt. Want hoe zorgen we voor optimale cyberveiligheid?

Hoe kunnen we data uitwisselen tussen verschillende systemen? Hoe beschermen we gegevens van consumenten? Dit zijn vragen waar de NEN en Van den Akker zich onder andere over buigen. “Door middel van standaardisatie wordt beoogd dat processen en systemen soepel, efficiënt en veilig met elkaar samen-

werken”, zegt Van den Akker. “Deze standaarden moeten bij voorkeur internationaal zijn; Nederland is immers geen eiland, maar verweven in internationale bedrijfsvoering.”

Nederland speelt een actieve rol in security en initiële automatisering: “Wij moeten de Nederlandse uitgangsposities voor standaardisatie bepalen, waarmee we voorop kunnen lopen.” Om dit te bewerkstelligen stimuleert Van den Akker industriële bedrijven om actief bij te dragen aan de discussie over standaarden: “Nederland speelt een belangrijke rol bij bijvoorbeeld de Europese Commissie, waar de Smart Industry een van de speerpunten is. De pragmatische aanpak van Nederland maakt ons onderscheidend. We beogen om wereldwijd het voortouw te kunnen nemen en willen bedrijven aanzetten onderdeel uit te maken van de bepalingen van standaardisatie.” Niet alleen spreken bedrijven over deze zaken en delen zij kennis, het is bij uitstek een kans om experts te ontmoeten en te netwerken. Van den Akker acht standaardisatie en samenwerking als belangrijke factoren om klaar te zijn voor de toekomst.

Eoin Hennekam & Marjon Kruize

ZORGEN VOOR OPTIMALE CYBERVEILIGHEID Volgens Van den Akker is het van groot belang dat we cyberveiligheid optimaliseren.

Hoe we dat kunnen doen? Daar leest u meer over op analysenederland.nl.

ADVERTENTIE

Smart service is new Business Help de problemen van je klant op te lossen: In de industrie worden Plant Managers uit gedaagd om een hogere productiviteit tegen lagere kosten en hogere energie efficiëntie te bereiken. Door te doen wat ze deden krijgen ze wat ze kregen, dat betekent:

Anders denken… met als doel een verlaging van de Total Cost of Ownership

Cool Industries heeft een online monitoringssysteem ontwikkeld om haar koeltorens en dry-coolers real-time te monitoren. Door gebruik van Narrow Band IOT – Cloud databases en intelligente dashboarding kan onderhoud op het juiste moment worden uitgevoerd. Deze technologie wordt ingezet voor energie monitoring en sturing.

Met de juiste informatie kunnen de beste beslissingen worden genomen.

Cool Industries verkoopt deze kennis in een Smart Service pakket. Waarin regulier onderhoud, online monitoring, reporting en eventueel financiering is opgenomen. New Business – New opportunities.

Voor meer informatie: Phone +31132110322 of kijk op www.cool-industries.nl

AUTOMATISERING – ANALYSENEDERLAND.NL 31

CONTENT WITH A PURPOSE

HERGEBRUIK VAN ELEKTRONICA HEEFT DE TOEKOMST De maakindustrie produceert aan de lopende band nieuwe gadgets, maar hoe gaan we om met verouderde elektronica? “Qua materiaalgebruik bevinden we ons nu in een situatie waar we ons voor moeten schamen, maar gelukkig betreft het een overgangsfase”, vertelt Egbert-Jan Sol, hoogleraar Innovatiemanagement aan de Radboud Universiteit. “Door technologische ontwikkelingen zal het hergebruik van elektronica toenemen.”

Foto: Radboud Universiteit

Op dit moment eindigen de meeste

elektronische apparaten zoals verouderde smartphones nog gewoon in de smeltoven, nadat eerst de waardevolle edelmetalen er uit zijn gehaald. Wel zijn er steeds vaker refurbished smartphones te koop.

Dit zijn gebruikte mobieltjes die voor verkoop worden opgeknapt en voorzien van nieuwe onderdelen.

Door de snelheid van technologische ontwikkelingen veroudert elektronica rap en worden deze daardoor minder aantrekkelijk.

In de nabije toekomst – lees: binnen vijf tot tien jaar – zal het volgens Sol gebruikelijker worden om smartphones langer te blijven gebruiken door alleen onderdelen te vervangen die hun beste tijd hebben gehad. Sol: “In de toekomst zal er minder materiaal gebruikt worden voor de productie waardoor er automatisch minder afval is. De trend is sowieso klein, kleiner, kleinst.

Denk bijvoorbeeld aan intelligente pleisters en punaises. Ook zullen de apparaten van de toekomst zuiniger zijn. Op dat vlak is er al een hoop gebeurd, zo is de huidige elektro-

Sol: “In de toekomst zal er minder materiaal gebruikt worden, waardoor er minder afval is.”

nica maar liefst een factor tien zuiniger dan elektronica van een paar jaar geleden.”

‘De huidige elektronica is een factor tien zuiniger van elektronica van een paar jaar geleden.’

Het refurbishen van consumentene-

lektronica zal volgens Sol pas echt een vlucht nemen als het op grote schaal mogelijk wordt om met behulp van blockchaintechnologie data op te slaan. “Via een zoge-

naamde ‘digital twin’ kan dan op meerdere plekken worden bijgehouden hoe een apparaat wordt gebruikt en wanneer de verschillende onderdelen aan vervanging toe zijn. Ook zal er bij het ontwerp meer rekening worden gehouden met hergebruik.”

Het Amerikaanse bedrijf Caterpillar dat zich voornamelijk bezighoudt met het ontwerp en de bouw van zware machines voor de weg-, water en mijnbouw is hier al decennia mee bezig zo blijkt uit de casestudie ‘Design and business model considerations for heavy machinery remanufacturing’ van de Ellen MacArthur Foundation. Circulariteit is bij Caterpillar zelfs onderdeel van een winstgevend businessmodel. Ze vervangen onderdelen nog voordat ze kapot gaan en repareren hun machines met een mix van oude en nieuwe onderdelen. Caterpillar kan hierdoor lagere prijzen vragen voor hergebruikte onderdelen.

Sol verwacht dat bedrijven massaal hun businessmodel zullen veranderen als the internet of things het samen met blockchaintechnologie mogelijk maakt om apparaten op afstand uit te lezen en het gebruik te beoordelen. In de toekomst zullen bedrijven niet alleen producten leveren, maar ook diensten, om zich te kunnen onderscheiden van de concurrentie. Sol: “Producenten blijven eigenaar en klanten leasen het product. Dit gebeurt al bij landbouwmachines en röntgenapparatuur maar ook auto’s, tablets en telefoons gaan we leasen. Wel zo handig, want de producent kan het beste beoordelen wanneer bepaalde onderdelen aan vervanging toe zijn en dit ook het beste organiseren.”

Waarschijnlijk wordt het in de toekomst dus een stuk makkelijker om elektronica te hergebruiken, maar dan moet de consument er wel heil in zien en het niet associëren met mindere kwaliteit of slechtere prestaties. Volgens Sol loopt dit wel los. “Al helpt het als we afscheid nemen van termen als recyclen en refurbishen en nieuwe, positievere woorden bedenken.”

Anna Westerdaal

STEEDS MEER CIRCULAIR Nederland wordt zich steeds meer bewust van het belang van een circulaire economie.

Op analysenederland.nl vindt u nog veel meer interessante artikelen over circulariteit.

DIGITALE KRONIEK

IR. GERALD SCHOTMAN Foto: Sam Rentmeester

President Koninklijk Instituut Van Ingenieurs (KIVI).

De samenwerking tussen de ketenpartners wordt nu steeds verder geautomatiseerd. Niet alleen wordt binnen de fabriekspoort de koppeling tussen de verschillende systemen gelegd, ook met toeleveranciers en ontwerpbureaus worden meer en meer digitale lijnen gecreëerd om informatie uit te wisselen. We komen in de wereld van digital twins. Een product gaat eerst virtueel langs ketenpartners, door machines en processen. Dat levert een schat aan informatie op en deze kennis en ervaring wordt tussen de verschillende ketenpartners steeds beter gedeeld, iets wat inefficiëntie en fouten beperkt.

Het mooie is dat deze ontwikkelingen ons wel eens heel goed kunnen helpen om de transitie naar een circulaire economie te bevorderen. Deze transitie vraagt veel van de kennis van producten en grondstoffen en van de processen die op een efficiënte wijze materialen kunnen terugwinnen en nieuwe producten kunnen maken. Het vastleggen van kennis en ervaring in geautomatiseerde en wellicht zelflerende systemen is essentieel voor de omslag naar een meer duurzame samenleving.

Samen met de werknemers gaan automatisering en robotisering ons helpen om deze transitie te maken.

HET GEHELE ARTIKEL LEEST U OP: ANALYSENEDERLAND.NL ADVERTENTIE

32 AUTOMATISERING – ANALYSENEDERLAND.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: Fotolia

DE VOLGENDE STAP IN ONDERHOUD Predictive maintenance is de volgende stap in onderhoud.

Al veertig jaar is predictive maintenance, of ook wel voorspelbaar onderhoud, een onderwerp van gesprek. Maar wat het concept nu zo interessant maakt is Industrie 4.0.; of zoals we dat in Nederland noemen, Smart Industry. We beschikken over zoveel betere sensoren om apparaten en productie te monitoren en zijn in staat veel meer data te verkrijgen over voltallige processen, dat predictive maintenance nu voor veel meer bedrijven een haalbaar en misschien wel noodzakelijk doel is.

Predictive maintenance is: “de vol-

gende stap in onderhoud”, aldus Paul van Kempen, operationeel directeur bij World Class Maintenance. Het idee achter deze vorm van onderhoud is niet nieuw: “We zagen in het verleden al een verschuiving van correctief onderhoud – wachten tot iets stuk gaat – naar preventief onderhoud – voortijdig onderhoud plegen en daarmee voorkomen dat iets stuk gaat. Maar voor een sterkere concurrentiepositie willen we onderhoud voorspelbaar maken en de levensduur van

assets optimaal benutten.” Het zorgt voor verhoging van de uptime van productiemiddelen en een hogere efficiëntie. En voor sommige bedrijven is voorspelbaar onderhoud simpelweg cruciaal; het is immers in sommige sectoren een crisis als machines of apparatuur stil komen te liggen: “Dit kan miljoenen per week kosten en kan in sommige gevallen bovendien gevaarlijk zijn.”

‘Bedenk goed hoe essentieel het is dat je uptime zo hoog mogelijk is.’

Condition-based maintenance is

daarom voor veel bedrijven ‘the way to go’. Door ontwikkelingen in Smart Industry is het meer dan ooit mogelijk onderhoud uit te voeren gebaseerd op de conditie en levensduur van apparatuur, die voorspel-

baar kunnen worden gemaakt met sensoren, software en data: “Door de steeds toegankelijker staat van predictive maintenance, krijgt het concept steeds meer aandacht.”

De verhoogde efficiëntie van produc-

tieprocessen, het versterken van de concurrentiepositie, het besparen van kosten en het verhogen van de veiligheid zijn nog niet alle voordelen van het concept: “In veel projecten ben je ook in staat om van duurzaamheid een actief topic te maken”, vertelt Van Kempen, “en in de infrastructuursector ben je economisch vooruitstrevend met predictive maintenance, maar vervul je gelijktijdig ook een maatschappelijk belang als het gaat om bijvoorbeeld het verhogen van de beschikbaarheid van kritische infrastructuur. Kortom, de voordelen liggen in het verlengde van voorspelbaar onderhoud.”

Toch plaatst Van Kempen wel de kritische noot dat wellicht niet elke technische installatie gebaat is bij voorspelbaar onderhoud: “Bedenk goed hoe essentieel het is dat je uptime zo hoog mogelijk is. Soms

heb je hooguit te maken met een defecte lamp, waarbij de gevolgen

bereikt. Naast een stijging in PdM 4.0. vult Van Kempen aan: “Ik denk

‘Ik denk dat servicegerichtheid en support een steeds prominentere rol zullen innemen.’ minimaal zijn. In dit geval is het onderhoudsconcept niet voordelig en voldoet een ouderwetse methode zoals correctief onderhoud.”

Gevraagd naar de toekomst van pre-

dictive maintenance en onderhoud in het algemeen zegt Van Kempen: “Ik verwacht in de toekomst dat men streeft naar 100% voorspelbaarheid. Daarnaast verwacht ik nog meer machine-learning-oplossingen en algoritmes die onderhoud nog efficiënter maken.” Predictive maintenance met het gebruik van machine-learning, is wat PWC beschrijft als Predictive Maintenance 4.0. Slechts 11 procent van de bedrijven in Nederland, Duitsland en België die participeerden in een onderzoek van PWC heeft niveau 4

dat we toewerken naar ‘prescriptive maintenance’”, waarmee hij bedoelt dat er voor ieder individueel stuk apparatuur een ‘recept’ kan worden voorgeschreven op basis van een al voorspelde onderhoudscyclus; een nog meer servicegerichte vorm van werken: “Ik denk inderdaad dat servicegerichtheid en support een steeds prominentere rol zullen innemen in onderhoudsvraagstukken en dat je met klanten specifieke performance-afspraken maakt.”

Eoin Hennekam

VOORKOMEN IS BETER DAN GENEZEN Predictive maintenance maakt faalkosten vermijden steeds gemakkelijker. U leest er meer over op analysenederland.nl.

ADVERTENTIE

Real time inzicht in uw machinepark?

Door het monitoren van de componenten in uw installatie kunnen wij voorspellen wanneer onderhoud of vervanging van onderdelen dient plaats te vinden. ERIKS maakt hiervoor gebruik van IoT en big data. U krijgt compleet inzicht in de assets van uw installatie. ERIKS verhoogt uw uptime én verbetert uw Total Cost of Ownership. Samen maken wij het verschil.

Bel voor een adviesgesprek of demo T +31 72 514 15 14. ad2.indd 1

Let’s make industry work better

www.eriks.nl 10-September-2018 16:26

NOW

Smart Maintenance

Nieuw tijdperk in industrieel onderhoud dankzij UpTimeWorks De introductie van intelligente software en slimme sensoren betekent een doorbraak in het onderhoud van equipment.

Want het kan nu: in het vroegste stadium signalen van slijtage opsporen. Sterker nog, het móet. De impact van

GEEN TECHNOLOGIE ZONDER VAKMANSCHAP

Geïntegreerd in één centrale cloud-

Zijn algoritmes daarmee dé oplossing voor

(24-bit trillingsmeting) monitoring

hogere uptime? Martin Blenkers, manager bij IJssel Predictive Maintenance ziet dat genuanceerder. “Nieuwe technologie én

slecht functionerende installaties op de industrie is te groot

vakmanschap is de combinatie die het

om te negeren. Real time, condition based en voorspellend

investeerde de afgelopen jaren dan ook

verschil maakt”, aldus Blenkers. IJssel

database is er een hoognauwkeurig oplossing op elk niveau: van visuele

inspectie- en conditiemeetrondes met de uMobile-app en de uClip-sensor,

tot en met draadloze bewaking met

uMote en volcontinue bewaking met bekabelde sensoren door uBridge.

onderhoud is vanaf nu de norm. Onderhoud is voortaan

fors in zowel kennis van conditiemeting en

‘smart maintenance’ met UptimeWorks.

en toepassen van nieuwe technologieën

Het juist interpreteren en diagnosticeren

Internet of Things. Het resultaat hiervan

UptimeAnalyst is de softwareomgeving

In de industrie is uptime alles.

trillingsmeting dan ook de kern van

voor veel productiebedrijven, want er

Aangevuld met conditie-informatie over

Tegelijkertijd is uptime de achilleshiel zijn heel wat bedreigingen. Denk aan

risico’s voor medewerkers die moeten werken met falend equipment. Aan reparaties die onder hoge tijdsdruk

moeten worden uitgevoerd. Maar ook

aan afgekeurde producten, of B-keus door stilstand of slecht draaiende installaties.

Imagoschade en gevolgkosten wanneer er niet of niet op tijd geleverd wordt.

En natuurlijk is een deel van de

onderhoudskosten overbodig, zeker als het te vroeg of vaker dan nodig

gebeurt. Om nog maar te zwijgen van

ongeplande reparaties en de kosten van een storingsploeg.

DETECTIE, DIAGNOSE EN… DATA Het goede nieuws is, dat al deze

bedreigingen zijn te minimaliseren met

slim onderhoud. Dat werkt zo: maximale

uptime begint met een kwalitatief goede meting om tekenen van slijtage in een vroeg stadium op te kunnen sporen.

Op de zogenaamde PF-curve (point to failure-grafiek) is zeer nauwkeurige

conditiemeting voor rotating equipment. onder meer oliekwaliteit, temperatuur

en druk, ontstaat er een compleet beeld van de exacte conditie van de machine

en de bron van slijtage. Vervolgens is de juiste diagnose belangrijk: wat is er aan

conditieverbetering, als in het ontwikkelen

HET VAKMANSCHAP

op het gebied van Smart Sensoring en The

van conditiedata is een vak apart.

is nu beschikbaar: UpTimeWorks, een

hardware- en softwareplatform voor real time voorspellend onderhoud in de hele

fabriek. Samen met launching customers als Tata Steel en Coca-Cola Engeland en met het Smart Industry Fieldlab CAMPIONE, testte IJSSEL het platform.

de hand? Wat moet ik doen om verdere

DE TECHNIEK

tijd is er nog om dit beheerst te kunnen

een integraal systeem voor condition based,

slijtage of falen te voorkomen? Hoeveel

Hoe werkt het? Kort en goed: UpTimeWorks is

doen? Zet vervolgens een uitgebreide

predictive maintenance met sensoren, een

dataverzameling op rond conditie- en faalhistorie, en slimme algoritmen

doen de rest om een basis te leggen voor voorspellend vermogen.

softwareplatform, apps en een cloud database.

De basis is (online)monitoring van installaties voor het verzamelen van trillingsdata en data

van onder meer oliekwaliteit en temperatuur.

waar de grens van vakmanschap en

artificial intelligence steeds verder wordt verlegd. Enerzijds door de ontwikkeling van algoritmen. Anderzijds komen

er steeds meer grote hoeveelheden

slijtage- en faaldata beschikbaar die op hun beurt weer kennis opleveren. Deze data wordt opgeslagen in een voor de

gebruiker toegankelijke cloud database.

UpTimeWorks wordt inmiddels toegepast bij grote bedrijven als Tata Steel, Avebe, Sitech, Cabot, Coca-Cola, Cargill, Scania, Nedmag en Rijkswaterstaat. Maar het is een kwestie van tijd tot ook de rest

van de industrie de eerste stappen naar intelligent onderhoud zet.

IJssel is de afgelopen jaren gegroeid tot koploper in Smart Industry met ruim 550 medewerkers en een breed dienstenpakker op het gebied van Smart Production, Smart Maintenance en Smart People.

Wilt u ook de stap maken naar voorspelbaar onderhoud en uw bedrijf meenemen in de wereld van Smart Maintenance met significante uptime verbeteringen? Neem dan contact op met Martin Blenkers: martin.blenkers@ijssel.com, 06 - 432 360 41 www.uptimeworks.nl

34 PROFIEL AUTOMATISERING – ANALYSENEDERLAND.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

‘OP MAATSCHAPPELIJK NIVEAU KAN DE REVOLUTIE DIE DE 4IR MET ZICH MEEBRENGT OP PUBLIEKE WEERSTAND STUITEN’ Nieuwe manieren om waarde uit te wisselen, efficiëntie, massa maatwerk en meer globalisatie. Dat zijn de kernuitkomsten van de vierde industriële revolutie volgens Nicholas Davis. En dit alles dankzij technologie.

Het resultaat van drie aan elkaar

gerelateerde krachten. Zo verklaart Nicholas Davis, Head of Society and Innovation bij het World Economic Forum, het ontstaan van de vierde industriële revolutie (4IR).

Ten eerste noemt Davis het feit dat de eerste drie industriële revoluties gezorgd hebben voor een digitale infrastructuur waarop 4IR kan voortbouwen. De tweede kracht is het ontstaan van een wijd scala aan spannende technologieën die gebaseerd zijn op digitale ontwikkelingen, maar raken aan de fysieke en biologische wereld. “En tenslotte, als derde kracht, de activiteiten van investeerders, regeringen, grote ondernemingen en anderen die nieuwe businessmodellen hebben ondersteund die ervoor zorgen dat we kunnen komen tot nieuwe manieren van waarde creëren.” En dat laatste is volgens Davis de kern van de 4IR: “De 4IR is de ontwikkeling van nieuwe manieren om waarde in economieën over de hele wereld te creëren, uit te wisselen en te distribueren.”

Wat zijn hier de voordelen van?

“De 4IR zorgt voor grote voordelen, van efficiëntere en doelgerichtere gezondheidszorg tot het doen verdwijnen van werk dat saai, vies en gevaarlijk is. De 4IR biedt verder mogelijkheden tot massa maatwerk en grote efficiëntie.

Maar de grootste voordelen van de

4IR zijn de mogelijkheden om de fouten van het verleden niet te herhalen: het doel is om bij deze revolutie iedereen op globale schaal mee te laten doen en negatieve bijeffecten te managen voordat deze grote kosten met zich mee gaan brengen. De vorige industriële revoluties hebben rijkdom en macht geconcentreerd in bepaalde delen van de wereld, terwijl andere delen werden buiten gesloten.”

Wat betekent dat concreet?

“Dat er nog steeds een biljoen mensen zijn op de wereld die geen elektriciteit hebben en twee biljoen mensen die geen toegang hebben tot schoon drinkwater en moderne riolering, twee van de belangrijkste ontwikkelingen tijdens de tweede industriële revolutie. En ongeveer de helft van de wereldbevolking heeft tot op de dag van vandaag geen toegang tot het internet, en wordt zo buitengesloten van de technologie die ten grondslag lag aan de derde industriële revolutie.”

En met de 4IR gaan dit soort bijeffecten niet voorkomen? Ik kan me voorstellen dat de rijke landen nog zelfstandiger kunnen opereren.

“Dat is hoogst onwaarschijnlijk.

Technologie is globaal en globalisatie en technologie versterken elkaar juist. De 4IR zorgt er wellicht voor dat sommige functies kunnen blijven in landen met een geavanceerde

economie, maar de 4IR geeft deze landen ook de mogelijkheid om systemen van een afstand te besturen.

Netto levert dit volgens mij een grote wereldwijde integratie van handel in producten en vooral diensten op.”

Wat zijn mogelijke obstakels bij het bereiken van Industry 4.0?

“Op maatschappelijk niveau kan de revolutie die de 4IR met zich meebrengt op weerstand stuiten.

Technologieën zoals Artificial Intelligence en Blockchain – die grote blijvende veranderingen met zich mee zullen brengen – worden momenteel ontzettend gehypet en zullen daardoor uiteindelijk tegenvallen op de korte termijn.

De verwachtingen bij het publiek zijn te hoog.”

En verder?

“Tegelijkertijd is het blind toepassen van nieuwe technologieën op oude manieren van werken gevaarlijk. Een risico is bijvoorbeeld dat een lerende machine zo wordt toegepast dat het mensen discrimineert of uitsluit. Het uitstekende boek van Virginia Eubanks ‘Automating Inequality’ biedt belangrijke inzichten in hoe regeringen dit op dit moment al doen. Op organisatieniveau zie je dat veel bedrijven moeite hebben om in aanraking te komen met talent en dat een duidelijke strategie wat betreft het organiseren

van data, het implementeren van nieuwe systemen en het werken met stakeholders ontbreekt.”

Hoe kunnen bedrijven dat managen?

“Vaak betekent een nieuw businessmodel gebaseerd op nieuwe technologieën dat je het hele bedrijf moet transformeren. Wij hebben onderzocht dat wanneer bedrijven de beweging maken van experimenteren naar transformeren ze teveel geld uitgeven en teveel tijd besteden aan strategie, terwijl ze dat geld en die tijd zouden moeten investeren in factoren die transformeren mogelijk maken zoals data analyse, training en talent. Daarbovenop is er meer aandacht nodig van managers voor de culturele transformatie, de nieuwe financiële eisen en de nieuwe manier van governance.”

Wat zijn de mogelijke consequenties van bedrijven die niet meegaan met de 4IR?

“Die zullen voorbijgestreefd worden! Op de korte termijn kunnen ze nog meekijken met andere bedrijven, maar ze missen de mogelijkheid om te leren van experimenten en fouten.”

Wat is het belang van nationale regeringen hierbij?

“Regeringen zijn essentiële partners. Dit is de reden dat het Centre for the Fourth Industrial Revolution in San Francisco is gecreëerd. Bin-

nen dit centrum werken we samen met nationale en regionale regeringen om te komen tot governance en regelgeving omtrent de 4IR-technologieën. Of en op welke manier regeringen flexibele en aangepaste regelgeving zullen ondersteunen voor nieuwe technologieën wordt een bepalende factor voor de 4IR.” Tenslotte, als we kijken naar de verdere toekomst: wat zou de volgende industriële revolutie betekenen, de 5IR?

“De 5IR zou betekenen dat onze manieren van werken zoals we die kennen zouden transformeren omdat de nieuwe technologieën en systemen gemeengoed zouden zijn voor een groot gedeelte van de wereld.”

En nu concreet.

“Je moet je voorstellen dat het gebruik van kunstmatige intelligentie, biotechnologieën en neurotechnologieën wijdverspreid zouden zijn. Welke nieuwe economische – en productiemodellen zouden we bedenken als resultaat hiervan? Waarschijnlijk zouden we nieuwe economieën een focus op het verbeteren van hersen- en lichaamsfuncties zien. Veel van deze dingen kunnen we ons nu nog niet voorstellen, net zoals velen van ons de impact van de mobiele telefoon niet voor hebben kunnen stellen.”

Jerry Huinder ADVERTENTIE

INDUSTRIËLE EN INFRASTRUCTURELE

HIRSCHMANN NETWORK SOLUTIONS

UW PARTNER VOOR IP-NETWERKOPLOSSINGEN Het netwerk vormt de ruggengraat voor de onderlinge communicatie van steeds meer automatiseringssystemen. U dient vandaag de dag al rekening te houden met de toepassingen en mogelijkheden van morgen.

Hoe ziet uw IP-netwerk eruit met de ontwikkelingen van Smart Industry?

NETWERKOPLOSSINGEN

Door het aanbieden van merkonafhankelijke oplossingen is Hirschmann Network Solutions dé partner voor industriële datanetwerken. Wij zijn onafhankelijk expert op het gebied van: • • • •

Industriële datanetwerken Wireless LAN Cyber security Management & monitoring

Binnen uw vraagstuk zoeken onze specialisten naar een merkonafhankelijke en hoogwaardige oplossing. Hirschmann Network Solutions onderscheid zich door kennis van industriële netwerkprotocollen.

ONTDEK DE MOGELIJKHEDEN Benut de ontwikkelingen van Smart Industry samen met Hirschmann Network Solutions.

E networksolutions@hirschmann.nl I www.hirschmann-multimedia.net/hns

PROFIEL AUTOMATISERING – ANALYSENEDERLAND.NL 35

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: ITU/R.Farrell

VRAGEN AAN CHRISTIAAN VAN VEEN Foto: Eriks

Manager Asset Management bij Eriks Nederland.

Wat is in de industriële dienstverlening de visie op Industrie 4.0.?

“Dat klanten slimmer moeten werken en produceren om concurrerend te blijven. Verspilling en stilstand worden tegengaan. Industrie 4.0. speelt een grote rol. Industrie 4.0. maakt het mogelijk om goedkoop conditiemetingen in producties te doen, de verkregen data hiervan te transporteren, op te slaan en analyseren, en als informatie terug te koppelen aan belanghebbenden.”

Hoe ziet u Industrie 4.0. verder ontwikkelen in Nederland?

“Industrie 4.0. heeft enorme potentie. In de toekomst zullen er steeds meer verbanden worden gelegd tussen verschillende componenten, productie-units en andere informatiebronnen. Zo kunnen wij met onze klanten de status van één product in een keten van duizend monitoren. Maar ook verbanden leggen tussen producten of machines en hun omgeving zijn onderdeel van de toekomst.”

FEITEN

Nicholas Davis is Head of Society and Innovation, Member of the Executive Committee, World Economic Forum. Het World Economic Forum is een internationale organisatie die als missie heeft om CEO's van de grootste bedrijven ter wereld, internationale politici, intellectuelen en journalisten samen te brengen om de wereldproblematiek aan te pakken. Het WEF organiseert jaarlijks in de winter een jaarvergadering in Davos en diverse regionale conferenties in alle continenten.

Hoe maken bedrijven succesvol de transitie naar Industrie 4.0.?

“Begin klein. Liever tien kleine stapjes tot een succes brengen, dan één groot succes trachten te behalen. Zoek samenwerking en leer samen. Wij doen samen met klanten testprojecten waarbij we zoeken naar de bottleneck en deze op de juiste manier meten en analyseren met behulp van data, en waarover we dan adviseren.”

Eoin Hennekam

ADVERTENTIE

1 nov.

De Kom Nieuwegein

MASTER of SAFETY POWERED BY

Editie

2018

Schrijf je nu in!

Master of Safety in één dag!

Aanmelden: www.masterofsafety.nl

36 AUTOMATISERING – ANALYSENEDERLAND.NL

ROBOTREVOLUTIE GRIJPT OM ZICH HEEN Van fabriekshal tot magazijn en zelfs het café: robots zijn inmiddels overal te vinden. De jongste generatie robotsystemen is zó veelzijdig dat er bijna geen toepassing meer bestaat die niet valt te automatiseren. Nederlandse leveranciers gelden daarbij internationaal als toonaangevend en trekken met opvallende oplossingen zelfs de aandacht van de Amerikaanse media.

Foto: Gibas Automation

De opmars van robots lijkt niet

te stoppen. Wereldwijd nam de verkoop van industriële robots in 2017 met bijna dertig procent toe ten opzichte van een jaar eerder, zo bleek onlangs uit cijfers van de International Federation of Robotics (IFR). Vooral in Azië, en dan met name China, vinden de machines gretig aftrek. Maar ook in Europa is er sprake van groei, die zich volgens verschillende marktanalisten de komende jaren onverminderd zal doorzetten. De markt voor industriële robots zal in 2021 wereldwijd 48,9 miljard dollar waard zijn, een verdubbeling ten opzichte van de omzet in 2014. Dit voorspelt het onderzoeksbureau Radiant Insights In Nederland, waar verschillende fabrikanten en leveranciers van robotsystemen gevestigd zijn, is het aantrekken van de markt voelbaar.

“Alleen dit jaar al hebben we talloze nieuwe concurrenten kunnen verwelkomen in Nederland, zonder dat we er zelf last van hebben”, zegt Stefaan Poppe, directeur van Gibas

Poppe: “Robotica is nu overal doorgedrongen.”

Automation in Nijkerk. “De markt breidt zich als een olievlek uit en de interesse voor robotica is zeer breed. Grote bedrijven maken de stap naar nieuwe technologie en ook veel kleinere bedrijven zien kansen.” Steeds weer duiken daarbij nieuwe toepassingen op, zoals een robotarm in een Gronings café. De cocktailbereidende 'robot-barman' trok zelfs de aandacht van Amerikaanse journalisten en werd begin dit jaar genoemd in een artikel in de Washington Post.

Toch is het niet de horeca, maar de

automotive industrie, de lucht- en ruimtevaartsector en metaalbedrijven die trendsettend zijn op het gebied van robotica. Decennia geleden was dit met name door de inzet van 'traditionele' robotica om onder meer assemblagewerk efficiënter, foutloos en tegen lagere

kosten uit te voeren, maar door de komst van technologieën zoals Internet of Things en kunstmatige intelligentie is ook een beweging op gang gekomen die valt onder de noemer ‘Robotica 4.0’. Nieuwe systemen maken veel meer flexibiliteit mogelijk, als antwoord op de grotere vraag naar maatwerk door consumenten. Waar nog niet zo lang geleden robots alleen geschikt waren voor de productie van grote series, kunnen zij nu oneindig variëren in hun configuratie. Het gevolg is dat in onder meer autofabrieken zelden nog twee dezelfde auto's van de productielijn rollen.

Een gevolg van deze grotere mate

van flexibiliteit is dat er nu meer taken in meerdere sectoren in aanmerking komen voor robotisering. Een trend die Poppe aan den lijve ondervindt. "Wij komen

nu bij bedrijven in alle sectoren over de vloer. Robotica is nu overal doorgedrongen. Niet alleen bij onze traditionele afnemers, maar ook in de voedsel- en verpakkingsindustrie, horeca, hightech, warehousing en retail."

De verkoop trekt daarnaast aan dankzij lagere aanschafkosten en een betere kwaliteit van basiscomponenten zoals camera's en grijpers.

Ook een rol speelt het toegenomen gebruiksgemak en het feit dat steeds meer mensen goed uit de voeten kunnen met hun nieuwe robotcollega's, onder meer als gevolg van online kennis en investeringen in beroepsopleidingen. Poppe: "Robots en operators zijn als het ware naar elkaar toegegroeid."

Koos Plegt

FEITEN Markt explodeert tot 2021 Het verhogen van productiviteit en verlagen van productiekosten zijn belangrijke redenen voor bedrijven om robots in te zetten, wat ook steeds beter mogelijk wordt door de lagere kosten van aanschaf en installatie. Onderzoeksbureau Radiant Insights verwacht dat robots een nieuwe industriële revolutie gaan veroorzaken, waarbij zij veel mensenwerk overnemen en medewerkers omgeschoold gaan worden voor andere taken.

MEER RUIMTE VOOR ROBOTS Door technologische innovatie kunnen we steeds beter samenwerken met robots. Dat biedt vele kansen voor de industrie. Op analysenederland.nl leest u er meer over.

CONTENT WITH A PURPOSE

WERELDTOP KOMT NAAR ANTWERPEN Foto: BEMAS

Van 24 tot en met 27 september vindt in Antwerpen de tweejaarlijkse Euromaintenance conferentie plaats.

“De conferentie is omgedoopt tot Euromaintenance 4.0”, vertelt Wim Vancauwenberge, directeur van BEMAS, de Belgische vakorganisatie rondom maintenance en asset management die dit jaar verantwoordelijk is voor de organisatie van het evenement. “Omdat heel veel bedrijven momenteel de mogelijkheden van onderhoud 4.0 onderzoeken.”

Binnen 4.0 komen predictive analytics voor conditiebewaking snel in beeld, stelt Vancauwenberge. “Stilstand kost geld en leidt tot risico’s, dus vaak wordt er al gedaan aan preventief onderhoud. Wat er nu gebeurt, is dat de inspecties die gedaan worden om preventief onderhoud te plegen, steeds vaker geautomatiseerd worden. Er komen steeds meer sensoren op nieuwe en bestaande machines, die via het IIoT allemaal met elkaar kunnen communiceren en op tijd kunnen waarschuwen als er iets kapot dreigt te gaan. Als dit gecombineerd wordt met data uit het proces, wordt het nóg interessanter.”

Op Euromaintenance 4.0 komen heel wat bedrijven vertellen over hun eerste ervaringen met het inzetten van deze innovaties en worden de nieuwste technieken geshowcased. Meer dan duizend deelnemers uit meer dan vijftig landen komen luisteren naar de bijna 150 verschillende presentaties en workshops. “Het is een unieke kans om je te laten inspireren door ervaringsdeskundigen en onderhoud 4.0 specialisten van over heel de wereld.”

Marjon Kruize

ADVERTENTIE

Het doel? Volledige industriële automatisering.

De wereld om ons heen verandert sneller dan ooit tevoren. Wij van AWL zijn ervan overtuigd dat automatisering en robotisering de komende jaren de boventoon zullen voeren op de fluctuerende industriële markt en de wereld waarin wij leven zullen vormgeven. Een wereld waarin robots steeds verder integreren binnen onze dagelijkse routines.

AWL heeft zich door de jaren heen ontwikkeld en bewezen als betrouwbare partner in de auto- en machine-industrie, branches waarbij hoge productievolumes en een hoog niveau van automatisering noodzakelijk zijn. Door slimme en betrouwbare oplossingen te leveren op het

gebied van geavanceerde automatisering, robotisering en verbindingstechnologieën kunnen onze klanten de hoogst mogelijke productieniveaus bereiken.

Om te overleven als machinefabrikant moet je automatiseren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan bin picking robots, waarbij een robot onderdelen vanuit een krat in een mal plaatst. Voor de automatisering van dit proces is visiontechnologie nodig, zodat een robot een onderdeel kan analyseren op basis van de vorm, het materiaal en de omvang.

Ook het logistieke proces eromheen moet uiteindelijk geautomatiseerd worden. Om dit te realiseren, werkt AWL nu met partners aan self driving vehicles.

Bij het verwezenlijken van volledige automatisering speelt software een doorslaggevende rol. AWL speelt hier op in door steeds meer softwareontwikkelaars en front end developers in de arm te nemen.

Wij geloven in de verdere automatisering van productieprocessen en ziet dat AWL steeds meer transformeert naar een softwarebedrijf.

Met meer dan 50 jaar ervaring op het gebied van geautomatiseerde hightech machines én vestigingen in het buitenland kunnen we onze klanten wereldwijd verder helpen.

www.awl.nl

ADVERTENTIE

Bedrijven moeten meer doen met minder ‘Snelheid maakt het verschil, niet het startmoment’ Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in rap tempo op de afgelopen jaren. Dit heeft voor veel verschillende industrieën tot innovatieve oplossingen geleid, maar de maakindustrie is in zekere zin nog wat achtergebleven.

Inmiddels zien steeds meer belanghebbenden in de sector het nut van een digitale transformatie op weg naar Industrie 4.0, Smart Industry: Een nieuw industrieel landschap met de nadruk op digitaliseren en robotiseren.

Juist door deze technologische vooruitgang is een langgekoesterde droom voor veel producenten nu binnen handbereik: een flexibel, autonoom en modulair opgebouwd systeem geschikt voor het produceren van ‘one-of-a-kind’ oplossingen.

Naast de mogelijkheden liggen er ook uitdagingen op de loer. De marktvraag stimuleert sneller én efficiënter produceren maar ook het voorspellen van noodzakelijk machineonderhoud met de juiste digitale smart data. Anders gezegd: meer met minder. De industrie wordt steeds meer software-gedreven, dat neemt met zich mee dat er steeds meer vraag is naar technisch geschoold personeel. Daar zit weer een schaarste op de arbeidsmarkt.

Welke volgende generatie slimme machines met asset management zijn dan gewenst? Hoe zorg je dat je personeel de juiste kennis bezit? Waar liggen de technische en organisatorische risico’s in machineveiligheid en cyber security? En hoe zorgt de industrie ervoor dat we groener gaan produceren? Lenze geeft je de juiste handvaten voor oplossingen binnen deze uitdagingen.

Verzilver je kansen Misschien wel het belangrijkste advies: Wacht niet te lang af en omarm de mogelijkheden. Want in veel organisaties zorgt het woord ‘verandering’ nog steeds voor weerstand. Concentreer je dus op de mogelijkheden. Het verschil wordt voornamelijk gemaakt door de snelheid waarin alles gedaan wordt en niet per se het startmoment.

Lenze bekijkt vanuit de uitdagingen van de industrie naar uw onderneming, rekening houdend met de te verwachten marktbehoefte in de nabije toekomst. Hoe goed is de onderneming voorbereid op deze digitale transitie? We focussen samen met je op digital engineering, digital factory, green factory en smart services.

Disruptie Zoals in andere sectoren is het van belang om de vraag te stellen: Welke ontwikkeling of disruptieve kracht zou mijn businessmodel omver kunnen schoppen of juist versterken? Vaak zijn bedrijven hiermee niet mee bezig omdat ze ‘too big to fail’ zijn. Helaas voor Nokia en Blackberry kwam Apple met de iPhone. Door die disruptie kwamen zij op achterstand en hadden geen waardetoevoeging meer te bieden. Wees daarom niet bang verkeerde beslissingen te maken. Want daarmee verspilt u weinig geld, vertraagt het proces het minst en loopt u geen achterstand op.

Uber jezelf, voordat je ge-Kodak’t wordt.

We moeten meer doen met minder: MORE:

LESS:

Flexibility Functionality Speed Quality People energy consumption raw materials natural resources

Je voorbereiding op jouw digitale transitiemodel • Er is geen reden om langer te wachten, begin nu.

• Ben je al wel begonnen?

Versnel, want reken erop dat anderen ook versnellen.

• Wat zou je huidige businessmodel kunnen ver woesten of versterken, ook al lijkt het misschien een andere markt?

• Train en waardeer je team en ontdek de mogelijkheden • Let op opkomende standaarden en platforms, en pas je engineering erop aan.

• Begin met model gedreven engineering en werk toe naar simulatie en of digital twin.

• Maak je niet druk om verkeerde beslissingen.

• Werk samen met partners als verlenging van je team.

• Verliezen bestaat niet: je wint en of je leert.

Lenze, global supplier in meer dan 60 landen, biedt soft- en hardware oplossingen voor de maakindustrie. Wilt u meer weten, neem dan contact op met +31 (0)73-6456500 of www.lenze.com

Via de website is gratis een serie whitepapers te downloaden waarin al veel vragen uitgebreid worden behandeld

DOWNLOAD NOW!

38 AUTOMATISERING – ANALYSENEDERLAND.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

ROBOTICA REDMIDDEL BIJ FLEXIBLE MANUFACTURING Met een economie waarbinnen het personeel vergrijst en de vraag naar maatgerichte enkelstukproductie razendsnel stijgt, kunnen Nederlandse fabrieken best wat hulp gebruiken. Want hoe kun je nieuwe productconcepten op maat leveren met een korte doorlooptijd tegen een relatief lage kostprijs? Een oplossing zit in Flexible Manufacturing, waarbij de inzet van geavanceerde robotica uitkomst biedt.

Foto: Persfoto

Foto: High Tech Nl

“Op het gebied van Flexible Ma-

nufacturing zal er in de toekomst veel meer ‘collaborated robotica’ ingezet gaan worden, waarbij mensen en robots samenwerken in een veilige omgeving”, aldus Willem Endhoven, managing director bij High Tech NL (initiatiefnemer van Holland Robotics, een landelijke robotica-community die de samenwerking tussen wetenschap, industrie en robotica-entiteiten sti-

‘Over vijf jaar kunnen we qua robottechnologie hopelijk stappen maken, waar mensen nu alleen nog maar van kunnen dromen.’

De Man: “Gevaarlijk, zwaar vies en repeterend werk kan je uitbesteden.”

muleert). Dirk De Man, spreker bij Holland Robotics: “De komende vier jaar zullen bedrijven moeten innoveren en daarbij moeten ze niet alleen kijken naar hoe machines en robots in het huidige productieproces passen, maar zullen ze ook moeten nadenken over het flexibeler maken van het productieproces zelf. Want anders is je productieproces snel weer achterhaald en kun je niet op tegen de snel wisselende productievraag.”

Beide heren wijzen ook op de ver-

anderende rol van de medewerker.

Zoals Endhoven stelt: “Robots staan niet meer achter een hekje,

Endhoven: “Robots staan niet meer achter een hekje, maar vragen om interactie.”

maar vragen om interactie met personeel. Uiteindelijk zal het personeel en design van het proces in de robotica het verschil gaan maken, want als iedereen dezelfde robot zou aanschaffen, dan zit daar geen competitive edge meer in.”

De Man: “Veel robotbouwers leve-

ren aparte modules om robots te programmeren waarbij ieder merk robot een eigen programmeertaal heeft. Dus als een bedrijf een nieuwe machinelijn wil hebben, moet je alweer een nieuwe programmeertaal leren. Om dat te voorkomen, moeten er applicaties ontwikkeld worden die ervoor

zorgen dat robots eenvoudig en op universele wijze bediend kunnen worden.”

Het feit dat veel traditionele ro-

botbouwers niet mee kunnen met bovengenoemde innovatie creëert ook een dilemma. Als robots makkelijker geprogrammeerd zouden kunnen worden, dan zouden er meer bedrijven over gerobotiseerde productieprocessen beschikken.

Maar door de lastige bediening zijn veel fabrikanten bang en niet bereid om te investeren. En dat is een barrière die Flexibele Manufacturing in de weg staat. Terwijl dat juist de toekomst heeft. Het zorgt voor uit-

dagender werk voor medewerkers én voor meer verantwoordelijkheid.

Waar de operator nu verantwoordelijk is voor één lopende band, kan hij straks zorg dragen voor drie productielijnen en vier robots.

Daarnaast kun je door Flexible Manufacturing te optimaliseren 24/7 produceren, personeelstekorten terugdringen en een betrouwbare kwaliteit en kortere doorlooptijden waarborgen. De Man: “Want gevaarlijk, zwaar, vies en repeterend werk kun je uitbesteden aan robots zodat de mens als creatieve geest de boel kan aansturen.” Deze geschetste situatie geldt voor veel bedrijven echter nog als toekomstmuziek, omdat het ook om een nieuwe mindset vraagt. Endhoven: “Robotbouwers, systeemintegratoren en robot-afnemende bedrijven moeten gestimuleerd worden om na te denken over roboticatoepassingen en -integratie binnen de productieprocessen. Met als doel om te zorgen dat we over vijf jaar qua robottechnologie stappen kunnen maken, waar mensen nu alleen nog maar van kunnen dromen.”

Joris Brussel

MENS VERSUS MACHINE? Door de opkomst van robotica zullen sommige beroepen verdwijnen, maar er zullen daarnaast ook nieuwe kansen en posities ontstaan. U leest er meer over op analysenederland.nl.

ADVERTENTIE

REAL-TIME INZICHT

BENUT VOLLEDIG POTENTIEEL Als innovatieve machinefabrikant ontwikkelt Marel Poultry continu intelligente technologieën onder de merknamen Marel en Stork Poultry Processing. Dankzij Marel Poultry neemt de automatisering van de wereldwijde poultry industrie steeds slimmere vormen aan.

Met het oog op duurzaamheid, voedselveiligheid en traceerbaarheid brengen we machinale processen, real-time sensoren en geavanceerde besturings/controlesoftware samen om volledig geïntegreerde systemen te creëren.

0485 586 111 | info.poultry@marel.com | marel.com/poultry

SHAPE THE FUTURE Zet ambitie om in resultaat!

Boost uw productie door gebruik te maken van ’s werelds meest flexibele automatiseringsplatform.

Packaging and Palletizing Gluing, Dispensing and Welding

Lab Analysis

Injection Molding

Machine Tending

Screw Driving

Industrial Assembly

Pick and Place

Quality Inspection

MEET THE e-Series Universal Robots, pionier en marktleider in collaborative robots, zet met de lancering van de nieuwe e-Series wederom de trend. De innovaties in deze revolutionaire cobotserie staan garant voor alweer jaren van succesvolle productieautomatisering. Ook benieuwd hoe deze technologie u de nodige voordelen kan opleveren, neem dan contact op met onze partner Gibas Automation.

www.gibas.nl

www.moxa.com

IIoT computers; Embedded communicatie Gateways en Front-end processing De Moxa industriële IIoT computers zijn ontworpen voor de meest kritische toepassingen, waarbij betrouwbaarheid in een 24/7 productieomgeving centraal staat. In te zetten als communicatie Gateway, waarbij door de krachtige processoren Front-end computing mogelijk is. Preventief onderhoud, procesoptimalisatie, data-analyse ofwel IIoT. Onze kijk hierop, pragmatisch.

Uw data één van de belangrijkste assets?

Wij begrijpen dat. Ons aanbod: een betrouwbaar en veilig platform.

Ondersteuning van o.a.: Microsoft Azure (Certified), Wonderware Online Insight, Generic MQTT, HTTP, Sparplug en M2X cloud server.

www.modelec.nl Tel. 0318-636262 sales@modelec.nl