Farma & Biotech

Dit is een commerciële uitgave van Contentway bij deze krant

FARMA & BIOTECH

HANS SCHIKAN, TOPSECTOR LIFE SCIENCES & HEALTH

‘Investeren in life sciences zorgt voor economische groei’

ANDREAS SCHUIL & THOMAS CALIS, STICHTING COMITÉ WEESGENEESMIDDELEN

‘Obstakels bij het op de markt brengen van essentiële medicijnen’

CARLA VOS, VERENIGING INNOVATIEVE GENEESMIDDELEN

‘Toenemende druk op zorg vraagt om innovatie en preventie’

De centrale datatrust voor geneesmiddelen en farmaceutische zorg

Farminform draagt bij aan het continu verbeteren van de zorg en het te voeren geneesmiddelenbeleid. Dit doen wij, als centrale datatrust, door het creëren van inzicht in data en feiten, het realiseren van samenwerkingen tussen zorgpartijen en het betrouwbaar uitwisselen van informatie met een onafhankelijke borging van data. Door het bijeenbrengen van informatie kunnen, op onafhankelijke wijze, klinische vraagstukken van zorgprofessionals, overheid en de industrie worden beantwoord. Heeft u een klinisch vraagstuk met een geneesmiddelencomponent? Neem dan contact op met Farminform of ga naar farminform.nl

Samengaan van specialisten in huisvesting voor laboratoria betekent unieke expertise

Er zijn maar weinig werkomgevingen zo complex en uitdagend als laboratoria, cleanrooms en productieomgevingen. Passende huisvesting voor deze omgevingen is van groot belang om het gewenste innovatieklimaat te scheppen. Huisvesting die tegemoetkomt aan de wensen van de onderzoekers en labmedewerkers, voldoet aan alle technische eisen en die gemakkelijk kan meegroeien in de toekomst. Met het samengaan van labspecialist PM2 en management- en adviesbureau Brink is er nu een partij op de markt die bedrijven en organisaties van begin tot eind kan ondersteunen bij hun huisvestingvraagstukken voor technische omgevingen.

PM2 en Brink waren op zoek naar een partner om hun dienstverlening te verbreden, zodat ze opdrachtgevers in het gehele proces kunnen ondersteunen. Van Programma van Eisen tot het ontwerpen van de labinrichting en van kostenadvies tot begeleiding van de bouw. Maar ook met advies over het optimaliseren van werkprocessen en lablogistiek.

Soorten labdiensten

Samen vormen zij nu de meest omvangrijke expertisegroep op dit gebied. Bas van Halen, directeur en bureaumanager bij PM2, vertelt dat niet alleen hun dienstenpakket breder is geworden, maar ook het type lab dat ze kunnen bedienen. PM2 was gespecialiseerd in de biologische en fysische labs en

Erwin Verkooijen, Senior manager en partner, Brink

PM 2 & Brink

Brink legde zich meer toe op chemische labs en cleanrooms. “Zowel onze diensten als ervaring sluiten naadloos op elkaar aan. Hierdoor kunnen we voor iedere opdrachtgever multifunctionele projectteams samenstellen en zo de juiste expertise aanhaken voor ieder vraagstuk. We kijken daarbij eerst naar de ambitie van het bedrijf. Hoe staan ze er nu voor en hoe ziet de situatie er over 5 of 10 jaar mogelijk uit? We kijken naar hun positie in de markt en hoe ze over duurzaamheid denken. Als alle vragen zijn beantwoord en de wensen en eisen in kaart zijn gebracht, volgt een haalbaarheidscheck.”

PM2

niet snel voor verrassingen te staan, ook al gaat het om bijvoorbeeld een bijzonder farmaceutisch lab. We kunnen heel snel de tijdlijn en kostenramingen bepalen en een check doen op vergunningen en omgevingseisen.’’

Dat moet uiteindelijk leiden tot een nieuwe huisvesting die aan alle behoeften voldoet, maar ook in de toekomst zonder al te grote, kostbare ingrepen nog bijgeschaald kan worden. “We kunnen zo ieder project integraal en van a tot z begeleiden. Dat maakt ons echt uniek in de markt.”

Time-to-market

De labgebruiker staat altijd centraal. Dat is de sleutel tot succes voor het ideale lab

Onderscheidende dienstverlening Ze brengen samen zoveel ervaring met zich mee dat ze in staat zijn die haalbaarheidsstudie in korte tijd uit te voeren, stelt Erwin Verkooijen, senior manager en partner bij Brink. ‘’We komen

Opdrachtgevers willen vaak snel schakelen en oplossingen die ze bedacht hebben rondom R&D- en productiefaciliteiten vereisen een steeds snellere time-to-market. Ook de ontwikkelingen in apparatuur die gebruikt wordt, gaan echt razendsnel. Verkooijen: ‘’Wat een leuke uitdaging is in de van origine trage vastgoedwereld, is om inherent langzame processen toch zo te organiseren dat ze versneld worden en waarbij tegelijkertijd aan de toekomst wordt gedacht. Dat is naast onze expertise

Brink is een vooruitstrevend management- en adviesbureau in de Nederlandse bouw-, vastgoed- en infrasector en het heeft in september 2023 PM2, zowel gespecialiseerd in het bouwproces als laboratoria, overgenomen. Ze bestrijken samen de volledige breedte van de markt voor labbouw, aan zowel de (semi)publieke als de private kant, en voor Nederland zijn ze uniek in omvang en kennisniveau. www.pm2.nl, www.brink.nl

ook de reden dat partijen ons weten te vinden.’’

Nieuwe technologieën

De ontwikkelingen in technologie kunnen ook in de laboratoriumwereld niet onbesproken blijven. Van Halen stipt robotisering, virtual reality en AI aan. ‘’Er zijn al hele robotstraten waar allerlei analyses geautomatiseerd zijn, dus daar komt bijna geen mens meer aan te pas. AI begint nu steeds meer tractie te krijgen, met onderzoeksbedrijven en start-ups die daarmee echt de markt bestormen. Wij verwachten dat hierdoor in de toekomst minder apparatuur en fysieke tests nodig zijn en meer rekenkracht, omdat je steeds meer via modellen kunt nabootsen.’’

Als je de menselijk factor eruit haalt, heb je veel minder ruimte nodig, verklaart Verkooijen. Dat betekent dat labactiviteiten waar je voorheen een cleanroom van 60 m3 voor nodig had, in sommige gevallen nu in een kubus van 1 m3 kunnen plaatsvinden. Dat heeft kleinere faciliteiten tot gevolg, met steeds meer hoogwaardige apparatuur. ‘’Waar wij steeds meer op inzetten, is dat de faciliteiten en installaties adaptief zijn. Hoe kunnen we, wat we nu neerzetten, zo bouwen dat in ieder geval een belangrijk deel daarvan ook voor de volgende functie te gebruiken is?’’ De gebruikers worden vanaf het begin tot het eind bij alles betrokken, iets wat volgens Van Halen de sleutel tot succes is voor het ideale lab. “De labgebruiker staat altijd centraal. Onze labspecialisten, die zelf ook ervaring hebben met werken op het lab, kijken allereerst hoe we aan de wensen van de labgebruikers kunnen voldoen. Pas daarna gaan we na hoe het zit met de regelgeving.”

Bas van Halen, Directeur en bureaumanager,

Venture builders: een nieuwe asset class brengt meer gezondheidsinnovaties naar de patiënt

95% van de innovaties in de gezondheidszorg bereikt de patiënt nooit. Dit wordt niet veroorzaakt door technologische tekortkomingen, maar eerder door een gebrek aan ondernemerschap, een gefragmenteerde markt en een tekort aan risicokapitaal, waardoor veelbelovende technologieën vast komen te zitten. Als reactie hierop is er een dringende behoefte aan een onafhankelijke entiteit om deze innovaties te ontwikkelen, waardoor de beste technologieën uiteindelijk wel de patiënt bereiken.

Peter Veldman, Voorzitter Investment Committee NLC Health Ventures

Oorspronkelijk beschouwd als een nieuw concept, wint het venture studio- of venture building-model steeds meer erkenning en validatie. Het heeft zich ontwikkeld als een aantrekkelijke nieuwe asset class en biedt een veelbelovende oplossing voor de uitdagingen in de gezondheidszorg waar onze maatschappij mee te maken heeft.

NLC: het innovatieproces stroomlijnen door samenwerking en expertise

Als één van de pioniers van het venture builder-model in Europa, zag NLC Health Ventures de noodzaak voor een betere aanpak om gezondheidsinnovaties naar de patiënt te krijgen.

Het opbouwen van een healthtech- of biotech-onderneming verschilt aanzienlijk

NLC Health Ventures

van de oprichting van de meeste startups. Door wet- en regelgeving, klinisch onderzoek en de complexiteit van de industrie als geheel, blijkt zelfstandig ondernemen uitdagend te zijn. Neem een gemiddelde software-startup, waarbij één persoon op een studentenkamer code schrijft. De website wordt kort daarop gelanceerd - zonder dat andere partijen hierbij betrokken hoeven te zijn. Dezelfde aanpak is echter niet van toepassing op medische apparatuur of biotech-innovaties. De tijdlijnen zijn veel langer, de regulering veel complexer en de vraag naar specifieke expertise is uitgebreider.

traditionele VCs. Venture builders zijn proactief betrokken bij de onderneming en starten deze zelf. Ze leveren op maat gemaakte ondersteuning aan de start-ups, wat resulteert in een hogere kans op succesvolle ontwikkeling van de onderneming en het naar de markt brengen van de innovatie,” zegt Veldman.

Als actieve oprichter van haar ondernemingen biedt NLC meer dan financiële ondersteuning alleen:

investering door het fonds cruciaal om nieuwe ventures snel van de grond te krijgen. Ten tweede, is de mogelijkheid van het fonds om mee te investeren in vervolgrondes van onschatbare waarde. Dit maakt het gemakkelijker voor de venture en NLC om vervolgfinanciering aan te trekken. In plaats van alleen te vertrouwen op externe investeerders, kan NLC een gezamenlijke investeringsmogelijkheid presenteren, wat aantrekkelijker is.

Het fonds profiteert van een hogere mate van diversificatie door het grote aantal deals in vergelijking met traditionele vroege-fase VC’s. Alleen al in 2023 deden NLC’s fondsen 36 investeringen, waarmee ze de meest actieve vroege-fase investeerder in de gezondheidszorg in Europa is. Bovendien ontvangen alle ventures waarin het fonds investeert actieve ondersteuning door de venture builder. Hierdoor is de kans op succes hoger en het risico van de investering lager. Dat is gunstig voor de investeerders in het fonds. NLC will niet alleen positieve impact maken op de zorg, maar ook op de investerdeers portomonnee.

Het venture building-model biedt een overtuigend alternatief voor de traditionele VC

Dit is waarom Peter Veldman, adviseur van NLC’s investeringsfondsen en adviseur van Private Equity-firma EQT, verheugd is dat venture builders steeds meer aandacht krijgen als een opkomende asset class.

“Het venture building-model biedt een overtuigend alternatief voor

“We combineren gespecialiseerde teams met specifieke expertise, zoals kennis over biotech of hart- en vaatziekten, met ondersteunende teams die horizontale expertise hebben, zoals het aantrekken van de juiste CEO of het efficiënt opzetten van klinisch onderzoek. Doordat NLC op schaal bouwt en investeert, kunnen we profiteren van onze expertise die is opgedaan bij het begeleiden van talloze projecten en zo meer succesvolle ondernemingen opbouwen,” vervolgt Veldman.

Wat NLC onderscheidt van andere venture builders zijn haar eigen fondsen. Het NLC Health Impact Fund, het grootste en nieuwste fonds, werd vorig jaar gelanceerd. De nauwe interactie tussen de venture builder en het fonds leidt tot wederzijdse voordelen. Voor de venture builder zijn er twee belangrijke profijten. Ten eerste is het ontvangen van een initiële

NLC Health Ventures, met haar hoofdkantoor in Amsterdam, is de meest actieve investeerder in gezondheidstechnologie van Europa. Met meer dan 100 start-ups, 4 fondsen en actief in 16 landen brengen ze op grote schaal impactvolle innovaties naar de patiënt. Het NLC Health Impact Fund is het nieuwe en grootste fonds van NLC tot nu toe dat investeert in de start-ups van NLC. Het fonds is momenteel operationeel en de deelname sluit eind mei 2024. www.nlc.health

Investeerders in het fonds maken impact op de zorg en profiteren van de samenwerking met de venture builder: Er is meer diversificatie en structurele ondersteuning voor de start-ups. Dit leidt tot een lager risico.

“NLC en haar fondsen opereren als een platform dat innovatie stroomlijnt door een gestandaardiseerd proces, waar specialisten met verschillende expertise samenwerken om de innovatie vooruit te brengen. Dit resulteert in robuustere ondernemingen die op een efficiënte manier naar de markt worden gebracht,” zegt Veldman.

Als je erover nadenkt, is het een logische volgende stap in de drang naar automatisering die begon met de industriële revolutie. Eerst ontdekte de mens hoe productieprocessen te automatiseren. Nu bevinden we ons aan de vooravond van het automatiseren van innovatie. In plaats van innovatie geleidelijk en in geïsoleerde silo’s te ontwikkelen, zoals de norm is geweest in de afgelopen 40 tot 50 jaar, is er nu een betere manier om het te doen. En dat is het venture building model.

FARMA & BIOTECH

Campagne Manager Ricardo Gonçalves

Managing Director Jonathan Andersson

Graphic Design

Kiloe van Benthem

Tekst

Jerry Huinder, Jolanda Hugens Kommers, Karina Meerman, Jan Koning

Coverfoto

AdobeStock

Gedistribueerd met Het Financieele Dagblad 2024

Drukkerij

RODI Rotatiedruk

Partner content in deze campagne is tot stand gekomen in samenwerking met onze klanten. Dit zijn commerciële uitingen.

Dit is een commerciële uitgave. De FD-redactie heeft geen betrokkenheid bij deze productie.

Uitgegeven door

Contentway B.V.

Keizersgracht 424

NL-1016 GC Amsterdam

Telefoon Website +31 20 808 82 00 contentway.nl

Email info@contentway.nl redactie@contentway.nl

VOORWOORD

“Het Nationaal Groeifonds heeft 20 miljard euro beschikbaar voor het toekomstig verdienvermogen van Nederland. Het is belangrijk dat deze investering in innovatie ter beschikking blijft komen, ook op het gebied van life sciences, gezien de vele maatschappelijke uitdagingen waarvoor we staan.

Nederland heeft alles in huis om een wereldspeler te worden op het gebied van life sciences. We hebben toonaangevende universiteiten, een uitstekend opgeleide beroepsbevolking, de grootste investeerders van Europa, en heel veel jonge, veelbelovende startupbedrijven. Gecombineerd met de Nederlandse kracht tot samenwerking, ook buiten onze grenzen, hebben we alle elementen in huis om mee te doen met de top van de wereld. Dat doen we echter nog niet helemaal. Een van de belangrijkste redenen is dat we de vertaalslag van jonge startups naar nieuwe ASML’s in life sciences moeten verbeteren. Daarvoor zijn voldoende financiële middelen, een toereikend aantal hoogopgeleide werknemers, onder wie ook internationale kenniswerkers, en een consequente overheid met kennis van en begrip voor het life sciences

ecosysteem essentieel. De Nederlandse overheid is een groot voorstander van investeringen in innovatie, getuige het groeifonds, maar een volledig nieuwe aanpak bij elke kabinetswissel helpt niet. Meer consistentie in het overheidsbeleid is welkom. Daarnaast is innovatie in life sciences gediend met een departement overstijgende focus. Het recent opgerichte expertisecentrum FAST (Future Affordable Sustainable Therapies) is een mooi voorbeeld van samenwerking tussen verschillende ministeries.

Nederland blinkt uit als het gaat om samenwerking tussen publieke en private partijen. Tussen bedrijven, kennisinstituten en maatschappelijke instellingen. Samen met de overheid vormen deze partijen de zogenaamde quadruple helix. Het is een stevige basis om innovatie tot volledige impact te laten komen. Het Nationaal

VTS Transport & Logistics – Partner Content

Groeifonds werkt daarbij als vliegwiel om investeringen vanuit het bedrijfsleven te bevorderen.

Mooie initiatieven zijn er al. Biotech Booster is een unieke samenwerking tussen kennisinstellingen en bedrijven om biotechnologie beter om te zetten in bedrijvigheid en toepassingen die ertoe doen in de maatschappij. Een ander prachtig voorbeeld is RegMed XB, Regenerative Medicine Crossing Borders, waarbij overheid, bedrijfsleven, academische instellingen en gezondheidsfondsen nauw samenwerken om tot grensverleggende oplossingen voor gezondheidsuitdagingen te komen, bijvoorbeeld op het gebied van diabetes, nierziekten, hartfalen en artrose. Dankzij bijdragen uit het Nationaal Groeifonds komen de resultaten van deze samenwerking sneller bij de patiënt.

Als het goed gaat met de Nederlandse economie

Belofte voor medicijnveiligheid

dan zijn er ook meer middelen voor bijvoorbeeld gezondheidszorg, onderwijs, cultuur en defensie. Door nu te investeren in het toekomstig verdienmodel van Nederland zorgen we dat onze economische groei, ook over tien jaar, op peil blijft. Investeren in life sciences leidt daarnaast ook nog eens tot een langer en gezonder leven. Kortom, wat goed is voor de patiënt, is goed voor onze economie.”

Tijdens het Innovation For Health Event op donderdag 28 maart 2024 staat innovatie centraal.

VTS Transport & Logistics is al meer dan veertig jaar de topexpert in temperatuurgecontroleerd transport en logistieke diensten voor de farmaceutische sector. “Met 350 farmaceutische klanten, waaronder MSD, Pfizer, Viatris en het RIVM, bieden we essentiële logistieke oplossingen”, aldus CEO Patrick Esselaar.

Met vestigingen in Boxmeer, Nederland en Brussel, België, telt het bedrijf meer dan 500 gemotiveerde professionals. Ze bieden de farmaceutische sector diensten zoals transport, opslag en handling, alsook toegevoegde waarde zoals verpakking en het aanbrengen van nieuwe bijsluiters of labels op medicijnen.

Als asset-based onderneming beheert VTS een vloot en magazijnen, allen temperatuurgecontroleerd. “Voertuigen zijn uitgerust met twee temperatuurzones. In onze magazijnen worden producten opgeslagen bij temperaturen variërend van -80 tot +20 graden. Zo voldoen we aan alle vereisten voor het veilig bewaren van medicijnen, van diepvries tot kamertemperatuur”, legt Esselaar uit.

Temperatuur is heilig

Temperatuurafwijkingen kunnen de kwaliteit van medicijnen aantasten. VTS neemt deze verantwoordelijkheid serieus door strikte temperatuurcontroles in hun magazijnen en voertuigen toe te passen.

VTS Transport & Logistics www.vts.nl

“We combineren de professionaliteit van een multinational met de ziel van een familiebedrijf”, zegt Esselaar. VTS staat bekend om zijn geavanceerde IT-systemen voor realtime temperatuurbewaking, hoge kwaliteit, duurzaamheid en uitmuntende prestaties, een reputatie die wordt bevestigd door feedback van klanten. “Onze kwaliteitsafdeling evalueert elk voertuig zorgvuldig, wat resulteert in een leveringsnauwkeurigheid van 99,9%.”

Realtime monitoring

Realtime monitoring van voertuigen en efficiënte routeplanning stellen VTS in staat om de leveringen aan ziekenhuizen, apotheken of direct aan patiënten nauwkeurig te volgen. Esselaar legt uit: “Met behulp van geo-fencing en strikte temperatuurcontroles binnen de voertuigcompartimenten kunnen we onmiddellijk actie ondernemen bij afwijkingen. Wanneer alarmen afgaan, komt onze control tower in actie. Daar worden technische problemen aangepakt en krijgen chauffeurs de nodige instructies.

Dit alles garandeert de precisie van de levering en de integriteit van het product.”

Duurzaamheid

Het bedrijf zet ambitieus in op het verminderen van de CO2-uitstoot met 60% tegen 2030. Alle gebouwen zijn voorzien van zonnepanelen en gebruiken enkel zelfopgewekte elektriciteit, met Ledverlichting voor meer energieefficiëntie. Een duurzaamheidstrainer verhoogt het milieubewustzijn onder de medewerkers. Samen met klanten en partners wordt er actief gewerkt aan het minimaliseren van verpakkingen en afval. Esselaar onderstreept het belang van technologische vooruitgang voor de overgang naar een volledig elektrisch wagenpark, ondanks de huidige uitdagingen met de actieradius van accu’s en koelbehoeften.

Robotica en kunstmatige intelligentie

Innovatie is cruciaal voor het zesde Pharma warehouse van VTS, dat focust op

robotica. Dit initiatief maakt horizontaal medicijntransport op pallets efficiënter, duurzamer en minder belastend voor het personeel. Robotica faciliteert ook de efficiënte sortering van zendingen, met automatische voorbereiding van leveringsroutes.

“In ons binnenkort te openen VTS 6-pand integreren we kunstmatige intelligentie (AI) voor het automatisch verwerken van bestellingen. Deze vooruitgang versterkt onze toewijding aan efficiëntie, duurzaamheid en logistieke precisie,” sluit Esselaar af.

Tekst: Karina Meerman Foto: Yvette Wolterinck

Hans Schikan, Lid Top Team Topsector Life Sciences & Health

Praktijkgerichte opleidingen in life sciences en chemie: Focus op projectmanagement en leren van experts

De HAN academie Toegepaste

Biowetenschappen en Chemie levert met haar opleidingen Life Sciences, Chemie en Bio-informatica veel professionals voor de farmaceutische industrie. Daarnaast biedt de academie praktische cursussen en aanvullende opleidingen voor werkenden.

Voorbeelden daarvan zijn de post-hboopleiding tot kwalificatie en validatie engineer en de deeltijdmaster Molecular Life Sciences.

Als kwaliteitsfunctionaris van de A+ Apotheek in Dordrecht, houdt Lotte Paalvast-Spijkers zich bezig met de GMP-richtlijnen voor de bereiding van medicatie. “Het gaat dan om medicijnen waarvoor geen geregistreerd adequaat alternatief beschikbaar is in Nederland”, vertelt ze. “Denk aan infuusvloeistoffen, vialmates, ampullen en specifieke oogdruppels.”

Het is dus een aanvulling op het aanbod dat ziekenhuizen inkopen bij farmaceutische bedrijven. Een voorbeeld van zo’n bedrijf is Byondis in Nijmegen, dat therapieën tegen kanker en auto-

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen www.han.nl

immuunziekten ontwikkelt. Jurgen van Schijndel werkt daar als senior analist. “Ik werk aan de ontwikkeling van cellen die antilichamen produceren. Deze antilichamen kunnen gerichtere chemotherapie mogelijk maken.”

Om hun werk beter te kunnen doen, besloten zowel Paalvast-Spijkers als Van Schijndel om een aanvullende opleiding aan de HAN te volgen.

Paalvast-Spijkers rondde vorig jaar de post-hbo-opleiding Kwalificatie en Validatie Engineer af. Daarin leren professionals uit de farmaceutische en voedingsmiddelenindustrie de strenge

GMP-regelgeving toe te passen op apparatuur, systemen en processen. “GMP staat voor Good Manufacturing Practice”, legt ze uit. “Maar we noemen het ook weleens ‘Great messes of paper’. Omdat je zo ontzettend veel moet documenteren.”

Maar, voegt ze meteen toe, al dat precisiewerk is niet voor niets. “Het draait uiteindelijk allemaal om patiëntveiligheid. Je maakt infuusvloeistoffen, vialmates en ampullen die toegediend gaan worden aan patiënten. Natuurlijk moet je zeker weten dat de kwaliteit dan goed is. Daar mag geen twijfel over bestaan.”

Ook Van Schijndel was op zoek naar een nieuwe uitdaging en wilde de waarde voor zijn werkgever vergroten. Hij kreeg direct de steun van zijn leidinggevenden om de tweejarige deeltijdmaster Molecular Life Sciences te gaan volgen. “Daarin zitten modules zoals drug development en production of biomolecules”, vertelt hij enthousiast. “Die sluiten perfect aan op wat we bij Byondis doen.”

Wat hem het meest beviel, was de focus van de studie op projectmanagement. “Daarin heb ik grote stappen gezet, vooral op het gebied van tijdsmanagement en het vertegenwoordigen van mijn afdeling.

Ik ben nu bijvoorbeeld een stuk mondiger in vergaderingen, dat komt echt door de master.”

Voor Paalvast-Spijkers is het met name de praktische insteek van de opleiding die haar zo goed beviel. Plus het feit dat de vakken door specialisten worden gegeven. “Je krijgt les van mensen die absolute experts zijn op dat gebied en daarin ook nog werkzaam zijn. Dat maakt het heel leerzaam.”

Voor meer informatie over de cursussen: han.nl/ laboratoriumtechniek Informatie over de deeltijdmaster op han.nl/mmls-dt

Discussie over medicijnkosten moet gaan over medische meerwaarde

In Nederland duurt het zo’n 600 dagen na goedkeuring door het Europees Medicijn Agentschap (EMA) voordat een geneesmiddel beschikbaar komt in het basispakket. Lars van Markus van Daiichi Sankyo Nederland B.V. wil bijdragen aan een oplossing.

“

We doen er te lang over om innovatieve geneesmiddelen beschikbaar te maken voor patiënten.” Dat zegt Lars van Markus. Hij is General Manager van Daiichi Sankyo Nederland, producent van innovatieve oncologische en cardiovasculaire geneesmiddelen. De onderneming is actief in meer dan twintig landen.

Volgens Van Markus zijn we in Nederland doorgeschoten in de discussie over geneesmiddelen. Die zouden te duur worden. Van Markus: “De geneesmiddelenkosten stijgen inderdaad, maar het aandeel geneesmiddelenuitgaven blijft gelijk. Dat ligt al zeker 15 jaar rond

Daiichi Sankyo Nederland B.V.

9 procent van het totale zorgbudget. Dat is relatief laag in vergelijking met andere landen.”

Het beeld dat innovatieve medicijnen ons zorgstelsel onder druk zetten klopt dus niet. Maar deze beeldvorming zorgt wel voor vertraging in het proces om medicijnen bij de patiënt te krijgen. Centraal in dat proces staat een beoordeling door het Zorginstituut. Van Markus: “Het Zorginstituut en haar wetenschappelijke adviesraden beoordelen of een medicijn moet worden vergoed. Zij kijken naar de effectiviteit en veiligheid, mogelijke totale kosten en kosteneffectiviteit ten opzichte van de bestaande behandeling. Vervolgens geeft het Zorginstituut een advies aan het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) over de prijs die dat medicijn mag hebben. En wat daarin redelijk en maatschappelijk aanvaardbaar is.”

De prijsonderhandelingen met VWS na de beoordeling door het Zorginstituut duren te lang, vindt Van Markus.

Het oordeel van het Zorginstituut over nieuwe geneesmiddelen moet leidend worden voor prijsonderhandelingen

“Omdat de vergoedingsprocedure en prijsonderhandelingen al snel twee jaar duren, ontstaan er schrijnende situaties zoals crowdfunding acties als patiënten zien dat zij geen toegang krijgen tot behandelingen die in buurlanden wél beschikbaar zijn. Dat kunnen en moeten we voorkomen.”

Van Markus stelt dat de discussie over medicijnkosten zich moet richten op de medische meerwaarde. “Door het goed onderbouwde oordeel van het Zorginstituut meer in dialoog met de betrokken partijen leidend te maken, krijgen de prijsonderhandelingen met VWS een gedeelde feitelijke en inhoudelijke basis.

En kunnen deze sneller afgerond worden.” Medicijnen die goedgekeurd worden door de EMA zijn volgens Van Markus in de jaren daarvoor al uitgebreid getest door Daiichi Sankyo zelf. “Wij staan vierkant achter onze medicijnen en zijn daarom bereid een weloverwogen wetenschappelijk oordeel over meerwaarde en kostprijs door het Zorginstituut te erkennen. Zodat ook wij onze bijdrage leveren aan behoud van de solidariteit in het Nederlandse zorgstelsel.”

We zijn trots om deel uit te maken van het team van Daiichi Sankyo en onze bijdrage te leveren in de oncologie. Onze focus gaat verder dan alleen het verlichten van de ziektelast voor patiënten; we erkennen ook de emotionele impact die kanker heeft op relaties, vriendschappen en toekomstperspectieven. Ons productportfolio, pijplijn en samenwerking met medisch specialisten zijn allemaal in lijn met deze holistische benadering, wat onze toewijding aan innovatie, integriteit en betrouwbaarheid weerspiegelt. www.daiichi-sankyo.nl

Lotte Paalvast-Spijkers, Kwaliteitsfunctionaris, A+ Apotheek, Dordrecht

Jurgen van Schijndel, Senior analist, Byondis

Daiichi Sankyo Nederland B.V. – Partner Content

Lars van Markus, General manager, Daiichi Sankyo Nederland

Weesgeneesmiddelen: hoop in de strijd tegen zeldzame ziekten

INNOVATIE

In Nederland kampen ruim één miljoen mensen met een zeldzame ziekte, vaak zonder uitzicht op een behandeling. Te midden van deze uitdaging staat Stichting Comité Weesgeneesmiddelen, een coalitie van vooruitstrevende bedrijven gericht op het ontwikkelen en beschikbaar maken van zogenaamde weesgeneesmiddelen. “Specifiek Nederlands beleid voor weesgeneesmiddelen zal helpen deze sneller beschikbaar te maken voor patienten. Als comité zijn wij een constructieve gesprekspartner”, stelt Thomas Calis, voorzitter van de stichting.

Overwinnen van obstakels

Secretaris Andreas Schuil benadrukt de obstakels bij het op de markt brengen van deze essentiële medicijnen: “ Ons systeem voor toegang en financiering sluit niet goed aan bij de unieke eigenschappen van zeldzame ziekten en weesgeneesmiddelen. De vaak hoge kosten per patiënt vormen een extra uitdaging.”

Vroege toegang tot levensreddende behandelingen

Ondanks deze uitdagingen is het comité vastberaden om maatwerkoplossingen te vinden. “Door dialoog en samenwerking met bijvoorbeeld overheden en zorgverzekeraars, streven we naar snellere toegang,” zegt Schuil. Een recent succes is de introductie van een innovatieve therapie voor Metachromatische Leukodystrofie (MLD), een zeldzame stofwisselingsziekte. Het duurde echter drie jaar voordat er overeenstemming over vergoeding was. Deze casus onderstreept de noodzaak van een systeem voor de vroege toegang tot veelbelovende behandelingen, vooral wanneer er geen alternatieven zijn.

De toekomst van weesgeneesmiddelen

De weg vooruit, volgens het comité, omvat onder andere de oprichting van een Loket Weesgeneesmiddelen, waar

Tijdige

opsporing

van zeldzame aandoeningen

Global Data Support (GDS) vervult een essentiële functie in de biotechnologieen farmaceutische sector, zoals blijkt uit een recent interview met CEO Mark Kroes. Al jaren is het bedrijf, actief in meer dan 25 landen, voornamelijk gericht op het terrein van zeldzame ziekten. “Onze belangrijkste klanten zijn ondernemingen die aanzienlijk investeren in de ontwikkeling van medicijnen,” verklaart Kroes.

Mark Kroes, CEO, Global Data Support

Global Data Support www.globaldatasupport.com

Geen diagnose

GDS speelt deze belangrijke rol in de gezondheidszorg, niet door geneesmiddelen te ontwikkelen, maar door belangrijke data te verzamelen. Deze data helpt fabrikanten van geneesmiddelen voor zeldzame ziekten en artsen. “Miljoenen patiënten wereldwijd sukkelen hun hele leven met hun gezondheid, zonder ooit de juiste diagnose te krijgen,” vertelt Kroes.

Er zijn ongeveer 7000 zeldzame ziekten bekend, maar de helft van de patiënten krijgt nooit een diagnose. Kroes onderstreept: “Veel patiënten dokteren hun leven lang zonder resultaat. Ze blijven onwel.”

Symptomatische behandelingen missen de kern van zeldzame ziekten. Veel specialisten, zelfs als zij de familiegeschiedenis onderzoeken, vinden vaak de onderliggende oorzaak niet. GDS werkt aan betere kennis over zeldzame ziekten en verzamelt data om

fabrikanten snel duidelijkheid verkrijgen over de te volgen vergoedingsprocedures. Andere mogelijkheden zijn nieuwe toegangsroutes zoals het Orphan Drug Access protocol (ODAP). Carla Hollak, hoogleraar Metabole ziekten aan de Universiteit van Amsterdam, en mede initiatiefnemer van ODAP beaamt tijdens een symposium van het comité de urgentie en het potentieel van sommige nieuwe middelen: “Artsen herkennen de waarde van veelbelovende weesgeneesmiddelen en worden graag betrokken bij de dialoog over snelle gecontroleerde toegang en vergoeding”.

Mede dankzij de inzet van Stichting Comité Weesgeneesmiddelen en de samenwerking met diverse stakeholders, gloort er hoop aan de horizon voor patiënten met zeldzame ziekten. “ Wij zijn ervan overtuigd dat we, vanuit het gezamenlijk belang om veelbelovende

weesgeneesmiddelen voor patienten beschikbaar te krijgen, tot oplossingen kunnen komen”, aldus Calis.

medicijnontwikkeling te steunen, wat levens veranderend kan zijn.

Bewustwording en kennis

Door vroege detectie breekt GDS het patroon van ongediagnosticeerde zeldzame ziekten. Kroes legt de nadruk op twee belangrijke punten. Ten eerste, de bescherming van data privacy is cruciaal. Ten tweede, is de ondersteuning van artsen essentieel. Deze ondersteuning helpt hen bij het herkennen van zeldzame ziekten. GDS focust zich hierbij vooral op de combinatie van symptomen gedurende het ziekteproces voordat een definitieve diagnose kan worden gesteld.

De kern van de uitdaging ligt bij het onbekende; het vermogen van artsen om zeldzame ziekten te identificeren is cruciaal. Met programma’s gericht op het verhogen van ziektebewustzijn en kennis, en door gebruik te maken van geavanceerde informatie, AI, en wereldwijde medische expertise, werkt GDS aan het overbruggen van deze kloof. Hun aanpak, inclusief disease awareness programma’s en een strategisch businessmodel, richt zich op het vinden van patiënten die nog niet zijn gediagnosticeerd. Kroes: Deze patiënten ontvangen dan al wel zorg ter bestrijding van symptomen maar niet de zorg om de

Tekst: Jolanda Hugens Kommers

oorzaak van het onderliggend lijden te bestrijden. “Het uiteindelijke doel is het verhogen van het bewustzijn en de kennis rondom zeldzame ziekten.”

Hogere kosten voor medicijnen

De discussie rondom de hoge kosten van medicijnen voor (zeldzame) ziekten is een ander belangrijk aspect van GDS ‘s werk. Deze kosten worden vaak bekritiseerd door het publiek, verzekeraars en overheidsinstanties, maar wat velen niet beseffen is dat de ontwikkeling van dergelijke medicijnen extreem duur en riskant is, vooral gezien de kleine patiëntengroepen waarvoor ze bedoeld zijn. Kroes benadrukt de noodzaak om verder te kijken dan alleen de prijs van het medicijn. “De lange termijn kosten van onbehandelde ziekten, inclusief zorg, aanpassingen in huis en meer, kunnen aanzienlijk hoger uitvallen. Door patiënten sneller te helpen identificeren en een vroege diagnose te stellen, draagt GDS niet alleen bij aan geldbesparing, maar verbetert het ook de levenskwaliteit van patiënten.” Aldus Kroes.

Voor aanvullende informatie, neem contact op via: info@globaldatasupport.com

Andreas Schuil, Secretaris, Stichting Comité Weesgeneesmiddelen

Thomas Calis, Voorzitter, Stichting Comité Weesgeneesmiddelen

Nieuwe weesgeneesmiddelen: wat is de prijs van veiligheid?

Landelijke vergoedingssystemen leggen vaak de nadruk op de effectiviteit van een nieuw medicijn. Maar wat als juist de veiligheid een bepalende factor is? Farmaceutisch bedrijf Santhera lanceerde Agamree, een mogelijke vervanger van prednison. CCO Geert Jan van Daal over de dynamiek van weesgeneesmiddelen en de toelating van nieuwe producten.

De farmaceutische industrie is één groot verdienmodel. Dat is een overtuiging die breed gedragen wordt, maar de werkelijkheid is veel genuanceerder.” Dit zegt Geert Jan van Daal, Chief Commercial Officer bij Santhera Pharmaceuticals. Hij wil nog een lastige boodschap adresseren: nieuwe middelen zijn niet per se beter dan bestaande middelen, maar ze kunnen wel veiliger zijn. Van Daal studeerde geneeskunde en promoveerde 30 jaar geleden. Hij denkt nog steeds volgens het oeroude principe ‘als eerste nietschaden’, primum non nocere. “Dat zijn we als maatschappij een beetje uit het oog verloren. Bij een nieuw geneesmiddel ligt de aandacht nu primair op een mogelijk betere werkzaamheid. Dat maakt de discussie soms lastig waar het gaat over vergoeding van nieuwe en vaak dure medicijnen.”

Dynamiek van start-ups

Van Daal werkt in de wereld van de kleinere biotechbedrijven die weesgeneesmiddelen ontwikkelen. Die zijn als startups in de tech-wereld, legt hij uit. Ze halen risico’s weg bij de grote bedrijven. Als hun product slaagt worden ze in rap tempo opgeslokt, als ze niet slagen dan kost het de grote namen geen cent. “Het is een model dat werkt,” zegt Van Daal laconiek. “Wij brengen producten tot het punt van commercialisering of net iets verder, waarna we worden opgeslokt. Het is een komen en gaan van kleine bedrijven in deze industrie, maar dat is prima.”

Santhera Pharmaceuticals

Lastiger is dat ook de kleintjes geld nodig hebben om te investeren in studies naar nieuwe producten. Dat doen ze soms door delen van de eigen organisatie te verkopen. “Wij hebben bijvoorbeeld ons eerste geregistreerde product moeten verkopen om fondsen te werven voor de verdere ontwikkeling van een medicijn voor de behandeling van spierziekte Duchenne. Toen dat product faalde moesten we kosten reduceren en twee derde van de medewerkers werd ontslagen, terwijl we wachtten op de studieresultaten met weer een ander product. Die waren gelukkig wel goed, maar we moesten wel de rechten voor de Amerikaanse markt verkopen om de ontwikkeling ook echt te af te kunnen ronden. Daarnaast moest ook weer investeringsgeld worden opgehaald.”

Geert Jan van Daal, Chief Commercial Officer, Santhera Pharmaceuticals

een zeldzame aandoening. Te vaak hebben deze groepen nog helemaal geen opties.”

Prednisonvervanger

Wat is de prijs van veiligheid?

Typische mentaliteit

Nu wordt Santhera weer opgebouwd. “Werken in de weesgeneesmiddelen vraagt om een aparte mentaliteit,” merkt Van Daal op. “Je werkt voor bedrijven die elk moment kunnen omvallen of opgekocht worden als ze succesvol zijn. Je moet niet risicomijdend zijn, maar wel ondernemend. Daartegenover staat de enorme voldoening die je krijgt van dit werk, omdat je echt in een behoefte voorziet van patienten met

Ontstekingsremmend middel AGAMREE (vamorolone) is een mogelijke vervanger van prednison, met minder effect op stemmingswisselingen, botontkalking en lengtegroei bij jongens met Duchenne spierdystrofie. Eind 2023 is het medicijn toegelaten in de Verenigde Staten en in de Europese Unie, in januari 2024 ook in het Verenigd Koninkrijk. Nu starten per land de onderhandelingen over de vergoeding. “Om dit middel bij de patiënt te brengen is een organisatie nodig, dat kost geld. Daar komt nog bij dat ook patienten met andere aandoeningen echt baat kunnen hebben bij de verbeterde veiligheid versus prednison en voor dat nieuwe onderzoek is ook geld nodig. Het probleem is dat we al 700 miljoen hebben geïnvesteerd en geen product op de markt hebben. Dit moet worden gefinancierd uit de toekomstige omzet van Agamree, waarbij Santhera de komende jaren winstgevend zal moeten worden, om continuiteit te kunnen bieden. En omdat Duchenne een zeldzame aandoening is, is dus een prijsniveau per patiënt nodig dat vele malen hoger ligt dan

Santhera Pharmaceuticals (SIX: SANN) is een Zwitsers gespecialiseerd farmaceutisch bedrijf dat zich toelegt op de ontwikkeling en commercialisering van innovatieve geneesmiddelen voor zeldzame neuromusculaire en longziekten met een grote onvervulde medische behoefte. Santhera bezit de exclusieve rechten voor alle indicaties wereldwijd voor Agamree® (vamorolone), een dissociatief steroïde met een nieuw werkingsmechanisme, dat werd onderzocht in studies bij patiënten met Duchenne spierdystrofie (DMD) als alternatief voor standaard corticosteroïden. Ga voor meer informatie naar www.santhera. com. AGAMREE® is een handelsmerk van Santhera Pharmaceuticals. www.santhera.com

de kosten van prednison. Dat is best een lastig verhaal voor landen die al kampen met hoge kosten in de gezondheidszorg. Wat is de prijs van veiligheid?”

Vergoedingssystemen

Van Daal legt uit dat de beoordeling van de meerwaarde van een nieuw middel en de daarbij horende prijsonderhandelingen in de landen nogal van elkaar kunnen verschillen. In de meeste vergoedingssystemen ligt de nadruk nogal op de effectiviteit en wordt veiligheid als min of meer vanzelfsprekend beschouwd. Anders was het middel immers niet geregistreerd door de EMA. In Nederland komt hier nog bij dat Agamree zich duidelijk moet onderscheiden van prednison, om niet in de dezelfde (lage) vergoedingsgroep te worden geplaatst. In deze afweging is een betere veiligheid niet een zwaarwegende factor. “Dat wordt dus een spannende discussie”.

De ziekte van Duchenne is een ernstige en erfelijke spierziekte, die vrijwel alleen bij jongens en mannen voorkomt. Door het ontbreken van een bepaald eiwit verliezen de spieren langzaam hun kracht. Uiteindelijk worden ook de ademhalingsspieren en het hart aangetast. De ziekte speelt ook in het brein, waardoor 30-40 procent leer- en gedragsproblemen heeft. De levensverwachting is de laatste jaren aanzienlijk verbeterd; mannen met Duchenne kunnen ouder worden dan 30 jaar. Duchenne spierdystrofie raakt 1 op de 5000 jongens, meer dan een kwart miljoen wereldwijd.

CARLA VOS

We willen dweilen met de kraan dicht

PROFIEL INTERVIEW

De toenemende druk op de zorg vraagt om slimme oplossingen, nieuwe samenwerkingen en een bredere blik op preventie. Carla Vos: “De geneesmiddelenbranche kan en wil daarin een rol spelen.”

Tekst: Jerry Huinder

De zorgtsunami klopt op de deur, daarover is het iedereen het wel eens. Nu zijn er allerlei meningen hoe daar mee om te gaan, maar twee oplossingen staan centraal: innovatie en preventie. Carla Vos, directeur van de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen, beaamt dit en wil, samen met haar achterban, graag een bijdrage leveren aan deze maatschappelijke uitdaging.

“Als je kijkt naar innovatie dan zie je dat de bedrijven die wij vertegenwoordigen continu bezig zijn met het ontwikkelen van medicijnen voor de ziektes van morgen, de ziektes waar nog geen of te weinig oplossingen voor zijn.” De geneesmiddelen waar Vos op doelt, worden steeds meer op maat gemaakt, waardoor de behandelingen steeds effectiever zijn. Beter voor de patiënt dus. “Maar ook beter voor de hele gezondheidszorg, want die effectiviteit, dat is iets waar we met zijn allen hard naar op zoek zijn. We willen mensen zo snel mogelijk gezond krijgen: in de eerste plaats voor henzelf, zodat ze hun normale leven kunnen leiden en weer mee kunnen doen aan de maatschappij. Maar ook omdat we zo de gezondheidszorg kunnen ontlasten.”

Maar nog beter is het als ze helemaal niet ziek worden.

“Juist, en dan heb je het over preventie. Tijdens de coronacrisis hebben we kunnen zien wat vaccins kunnen doen om mensen niet ziek te laten worden en de maatschappij open te houden. Maar preventie is niet alleen vaccins en ook niet alleen maar leefstijlaanpassingen, waar veel over wordt gepraat. We zien ook dat medische preventie echt kan bijdragen aan de zorgvraag in een later stadium. Dat betekent dat we in een vroeg stadium de ziekte detecteren en behandelen met medicijnen om op een later tijdstip de zorg te ontlasten. Kort door de bocht:

niet wachten op die hartaanval, maar eerder behandelen zodat die hartaanval voorkomen kan worden.”

We hebben al heel veel kennis op dit gebied, maar we gebruiken die kennis nog niet optimaal

Dat lijkt me een tweespalt: bedrijven die u vertegenwoordigt leven van hun medicijnen, maar proberen in dit voorbeeld om het medicijngebruik juist te verminderen.

“Ik kan me voorstellen dat u dit denkt, maar ten eerste: de bedrijven die wij vertegenwoordigen willen ook gewoon dat mensen zo lang mogelijk gezond blijven. Ten tweede, de bedrijven willen dweilen met de kraan dicht. Wat je nu ziet is dat er nog steeds een toename is van mensen die diabetes krijgen, van mensen die kanker krijgen, van mensen die hart- en vaatziekten krijgen. Logisch, want mensen worden steeds ouder. Maar dat betekent wel dat we nu al te maken hebben met een steeds grotere druk op de zorg en dat gaat in de toekomst niet zomaar minder worden.

Kijk naar het tekort aan personeel in de zorg, medicijntekorten en trage toegang tot nieuwe medicijnen. We moeten met de schaarse middelen die we hebben, zoveel mogelijk mensen beter maken. Dat gaat makkelijker als ze helemaal niet, of later, ziek worden.”

En daar kunt u dus een rol in spelen.

“Klopt. Door in te zetten op medische preventie en, daarnaast, op gepast gebruik. Welke geneesmiddelen gaan aanslaan bij

welke patiënten? Niet overbehandelen, maar ook niet onderbehandelen. Dat is de richting die wij samen met de andere zorgpartijen willen opgaan, want dit gaat echt helpen bij het betaalbaar houden van de geneesmiddelenzorg. We hebben samen al heel veel kennis op dit gebied, maar we gebruiken die kennis nog niet optimaal.”

Juist gebruik dus, als ik het mag samenvatten?

“Precies. We vragen daar natuurlijk wel iets van de medici, die daar gelukkig al mee bezig zijn. Het is soms al mogelijk om vanuit het hele genetische profiel van de patiënt te voorspellen wat een geneesmiddel zal doen. Daarnaast zijn er pillen die ervoor zorgen dat het medicijn precies op de juiste plek zijn werk doet. En het is nu al zo dat bij de ontwikkeling van medicijnen bij 80 procent van de fase 2 studies (de fase waarin geneesmiddelen op een kleine groep mensen getest wordt, red.) een genetisch aanknopingspunt meegenomen wordt. Dit is allemaal al volop in ontwikkeling, Samen met bijvoorbeeld CRISPR-Cas toepassingen.”

behandeling geen klachten meer hebben. CRISPR-Cas is een hele revolutionaire toepassing waar we in de toekomst meer over zullen horen.”

Nu klinkt dit fantastisch, maar tegelijkertijd ook heel duur. Richten bedrijven zich niet liever op een one fix medicijn voor een grote groep mensen?

“Van oudsher wel, maar de tijd van de focus op de zogeheten blockbuster medicijnen is bij de meeste bedrijven wel voorbij, ook omdat we steeds meer weten over ziektes. Bij verreweg de meeste ziektes is één soort geneesmiddel niet de oplossing voor alle patiënten. Neem kanker: dat is een ziekte die gepaard gaat met veranderingen in je DNA, dus hoe specifieker je dat kan behandelen, hoe beter.”

Niet een medicijn voor allen, maar voor allen een medicijn?

De tijd van de focus op de zogeheten blockbuster medicijnen is bij de meeste bedrijven wel voorbij, omdat zij zien dat bij verreweg de meeste ziektes één soort geneesmiddel niet de oplossing is voor alle patiënten

CRISPR-Cas?

“Dat is een toepassing waarbij je heel nauwkeurig het DNA kan aanpassen. Er zijn tientallen medicijnen in ontwikkeling met deze techniek. Een daarvan is voor mensen met vochtophopingen op meest rare plekken in hun lijf: door een eenmalig infuus met CRISPR-Cas techniek is het genetisch materiaal zodanig aangepast dat deze patiënten twee jaar na hun

“Precies. Ik voorspel dat we over vijf jaar niet meer praten over borstkanker of prostaatkanker, maar over kanker met die en die genetische verandering. Daar horen op maat gemaakte medicijnen bij. Met bijpassende verdienmodellen, zodat de innovatie beloond wordt en bedrijven kunnen blijven investeren in ontwikkeling, maar het wel betaalbaar blijft voor de zorg. Zo zouden we kunnen kijken naar een Netflix model, waarbij partijen een abonnement nemen en niet in één keer afrekenen voor één medicijn. Dat past goed binnen de behandelingen tegenwoordig, die meestal bestaan uit een combinatie van medicijnen. Net zoals een kijker een combinatie van series en films kijkt.”

Carla Vos is directeur van de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen, een brancheorganisatie die innovatieve geneesmiddelenbedrijven die zich richten op onderzoek en ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen vertegenwoordigt.

Gespecialiseerde koelketeninfrastructuur biedt maatwerk in zorglogistiek

In een wereld waar tijd letterlijk levens kan redden, zet UPS Healthcare een nieuwe standaard in de logistieke ondersteuning van de gezondheidszorg. Dankzij investeringen in de nieuwste technologieën en uitbreiding van hun wereldwijde netwerk is het bedrijf nu meer responsief en wendbaar. “We zijn als Healthcare organisatie ontstaan uit het stukje Supply Chain Solutions”, vertelt Anouk Hesen, Director West Europe voor UPS Healthcare.

Sinds de opening van UPS Roermond als eerste UPS Healthcare faciliteit binnen Europa in 2009, heeft Hesen UPS Healthcare zien uitgroeien tot een belangrijke speler binnen de gezondheidslogistiek. Met de recent nieuw geopende vestiging in Roermond breidt UPS Healthcare Nederland het lokale netwerk verder uit.

Dit netwerk heeft tevens een rol als internationale hub en heeft momenteel in totaal vier gespecialiseerde vestigingen in Roermond en Venlo, om aan de essentiële behoeften van de gezondheidssector te voldoen. “Elke vestiging is specifiek ingericht en GDP-gecertificeerd, waardoor we warehousing, logistiek en transport volledig kunnen beheren,” verklaart Hesen. UPS Healthcare bedient een breed klantenspectrum, van farmaceutische bedrijven tot producenten van medische apparatuur, en bereikt binnen 24 uur 80% van de Europese bevolking.

Cold Chain

Healthcare vormt een strategische pijler voor UPS, met significante investeringen in infrastructuur en technologische vooruitgang, inclusief overnames. “Onze wereldwijde capaciteit omvat 1,6 miljoen vierkante meter aan gecertificeerde healthcare-faciliteiten. Daarnaast hebben we een unieke Cold Chain Ground transportvloot, gespecialiseerd in temperatuurgecontroleerd vervoer, essentieel voor de distributie van

medicijnen. Met voertuigen uitgerust met twee compartimenten kunnen we de meest voorkomende medicijntemperaturen, van 15 tot 25 graden en 2 tot 8 graden, actief beheren. Dit alles stelt ons in staat om de kwaliteit en effectiviteit van de medicijnen tijdens het transport te waarborgen.”

UPS zet sterk in op de ‘Cold Chain’ (koelketen), een cruciale factor in de levering van moderne medicijnen, die gevoelig zijn voor temperatuurschommelingen. “Meer dan 50% van de momenteel ontwikkelde medicijnen valt binnen deze categorie. Dit werd ook duidelijk met de COVID-19 vaccins,” benadrukt Hesen. Met een groeiende infrastructuur, waaronder meer dan 200 ultra-low temperature (ULT) vriezers die temperaturen tot -80 graden Celsius kunnen handhaven, speelt UPS in op deze toenemende vraag. De pandemie heeft de uitbreiding van deze capaciteit versneld, maar de verwachting is dat de behoefte aan geavanceerde cold chain oplossingen blijft toenemen. UPS investeert daarom voortdurend in technologie en processen om de integriteit van deze gevoelige producten doorheen de hele supply chain te waarborgen, een inspanning die zowel kwaliteit als compliance ten goede komt.

Maatwerk en duurzaamheid

UPS Healthcare anticipeert op de toename van thuiszorg door medicijnen

direct bij patiënten, ziekenhuizen of apotheken af te leveren. Inspelend op de vergrijzing en behoefte aan gepersonaliseerde medicijnen. “Dankzij onze gespecialiseerde cold chain infrastructuur bieden we maatwerk in zorglogistiek. In Engeland, doen we bijvoorbeeld al thuisleveringen sinds onze overname van Polar Speed. Nu rollen we dit model ook uit in Nederland. Zo voltooien we de zorgketen van productie tot patiënt, in lijn met onze toewijding om zorgkosten te verlagen en toekomstgerichte zorgoplossingen te bieden,” licht Hesen toe.

UPS streeft ernaar het gebruik van verpakkingsmaterialen te verlagen. Zowel lokaal in Nederland als internationaal. Hesen zegt: “Met koelwagens voor actief transport snijden we met 30 tot 40% in het transportvolume. Daarnaast zoeken we ook naar groenere verpakkingsmateriaalopties zoals dozen met stro-panelen in plaats van piepschuim (EPS).”

UPS Premier technologie in Small Package Network

Binnen UPS Healthcare strekken de diensten zich uit boven de Nederlandse

grenzen. “We bieden een scala aan producten aan, niet alleen lokaal maar ook internationaal. Door strategische acquisities, zoals Marken die zich focust op klinische studies, ondersteunen we de gehele supply chain van productontwikkeling tot aan de commerciële distributie,” legt Anouk Hesen uit. Vanaf de vroege stadia van klinische proeven tot aan de uiteindelijke levering aan de patiënt, biedt UPS Healthcare een naadloos traject inclusief freight forwarding en gespecialiseerde last-mile leveringen.

“Onze strategie omvat het bieden van ondersteuning aan onze klanten bij elk logistiek vraagstuk en in elke fase van hun productontwikkeling. Van import en export tot de finale levering aan de patiënt, we zorgen voor een geïntegreerde aanpak,” vervolgt Hesen. Binnen de bekende pakketdienst van UPS, zijn er specifieke services ontwikkeld voor de gezondheidszorg, waarbij pakketten direct bij de desbetreffende afdeling of zelfs bij de dokter op kantoor kunnen worden afgeleverd.

Met UPS Premier technologie in het Small Package Network, kunnen we pakketten met levensbelangrijke producten actief volgen en indien nodig de route wijzigen om verstoringen te omzeilen. “Dit illustreert de flexibiliteit en het reactievermogen van onze gezondheidszorgdivisie binnen het grotere UPS-netwerk. Ondanks onze omvang, blijven we wendbaar dankzij ons toegewijde team dat snel kan schakelen om aan de specifieke behoeften van de gezondheidszorg te voldoen,” benadrukt Hesen.

Anouk Hesen, Director West Europe, UPS Healthcare

Breng de patiënt in het lab

INNOVATIE

Oncode Accelerator wil de preklinische ontwikkelingsfase voor kankertherapieën verkorten.

De preklinische ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen in de oncologie kan worden verkort door de patiënt in het lab te brengen. CEO Arnoud Huisman: “Daarmee bedoelen wij het maken van patiënt-specifieke modellen op basis van weefsel van de patiënt zodat wij zo vroeg mogelijk in het ontwikkelproces in het lab kunnen inschatten welke patiënten baat hebben bij welke therapieën .”

Standaardmodellen in de preklinische fase houden geen rekening met de diversiteit in patiëntpopulaties en de variaties in kanker waarvoor de geneesmiddelen uiteindelijk werkzaam moeten zijn. Oncode Accelerator wil de patiëntengroep aan het begin van het ontwikkelproces duidelijker definiëren en met behulp van kunstmatige intelligentie de juiste match maken tussen geneesmiddel en patiënt. CSO Mark Krul licht toe: “Stel, wij krijgen de gegevens aangeleverd van een groep patiënten met darmkanker die weefsel ter beschikking hebben gesteld. Wij maken dan modellen van de verschillende subgroepen binnen die groep. Met deze

patiënt-specifieke modellen kunnen we veel nauwgerichter de werkzaamheid inschatten van een therapie in ontwikkeling.” De resultaten worden daarnaast ook gebruikt voor het verfijnen van het onderzoeksmodel.

De ontwikkelingen in life science gaan heel snel, zegt Krul. “Daarom hebben wij een consortium bij elkaar gebracht waarin al die ontwikkelingen bij elkaar komen. Het idee is dat oncologieonderzoekers bij ons aan kunnen kloppen met hun onderzoeksvoorstellen. ” Oncode Accelerator behandelt zelf geen patiënten, maar levert de patiënten data en de modellen om nieuwe geneesmiddelen te ontwikkelen. Krul: “Ter illustratie: vroeger keek een patholoog naar een cel onder de microscoop. Later kwamen daar kleurstoffen bij waardoor cellen met en zonder kanker zichtbaar werden. Nu kan er op DNA-niveau gekeken worden welke combinaties van fouten in het DNA geassocieerd zijn met kanker. Als mensen kunnen wij al die onderlinge verbanden niet leggen. Een computermodel kan honderden verschillende factoren

combineren en concluderen ‘dat is deze vorm van kanker’.”

Het consortium zoekt academische instellingen en biotech- en farma-bedrijven die mee willen doen om nieuwe modellen voor het versneld ontwikkelen van nieuwe geneesmiddelen te testen. COO Friso Smit: “Vanaf april gaan we op zoek naar demonstratie projecten: ideeën voor potentiële therapieën die we met de patiënt-specifieke modellen versneld kunnen ontwikkelen.” Gegevens en weefsel van de patiënt kunnen we beschikbaar maken. Het soort kanker dat wordt onderzocht is afhankelijk van de vraag uit de markt.”

Financiering komt uit het Nationale Groeifonds. De drie boardleden zijn ervan overtuigd dat de nieuwe modellen gaan werken, maar dat moet natuurlijk nog wel aangetoond worden. Krul: “Het ontwikkelen van een nieuw geneesmiddel duurt gemiddeld 15 jaar. Ons streven is dat met 5 jaar te verkorten.” Huisman valt hem bij: “We willen sneller weten of iets werkzaam en veilig is zodat het sneller beschikbaar komt voor de patient. Ons idee is dat we 30 demonstratie projecten opstarten en dat we in 2030 daarvan 5 nieuwe therapieën bij patiënten kunnen gaan testen. Dat is statistisch gezien extreem veel.”

Oncode Accelerator innoveert in feite de complete preklinische infrastructuur. “We maken Nederland daarmee aantrekkelijker voor internationale biotechen farma bedrijven. De technieken die wij ontwikkelen gaan echt een verschil maken voor patiënten. zegt Smit. En dat is hard nodig. Volgens het Integraal Kankercentrum Nederland krijgt 1 op de 2 Nederlanders te maken met kanker. Om de zorg voor die patiënten beheersbaar te maken moeten we veel meer samenwerken. “Daar hebben we het Nationaal Groeifonds hard voor nodig. En daarmee helpen we niet alleen de patiënt, we maken Nederland ook aantrekkelijker voor de life sciences sector wereldwijd.”

Oncode Accelerator is een samenwerkingsverband van 35 publieke en private partners. Samen innoveren zij ontwikkelingspijplijnen voor vier van de meest voorkomende soorten kankertherapieën: kleine moleculen, biologische geneesmiddelen, cel- en gentherapieën en therapeutische vaccins om deze versneld te ontwikkelen. Vanaf april kunnen geïnteresseerden projectvoorstellen indienen om van deze innovaties gebruik te maken.

Medace – Partner Content

Pionier op het gebied van innovatieve biotechnologie productie

Gevestigd op de medische campus in Maastricht, biedt Medace biotechbedrijven een leer- en werkplek met topfaciliteiten zoals cleanrooms en geavanceerde apparatuur. Dit Limburgse bedrijf heeft een uniek platform. Het traint start-ups en kleine bedrijven hun medische uitvindingen zelf naar patiënten te brengen. CEO Danielle Curfs legt uit: “We helpen (jonge) ondernemers hun dromen te verwezenlijken door regelgeving en productontwikkeling te vereenvoudigen.”

Gecertificeerde kwaliteitssystemen en gedeelde expertise

Medace speelt een cruciale rol in het overbruggen van de ‘Valley of Death’ voor jonge biotechbedrijven – dé bron van veelbelovende innovaties maar die vaak falen door strenge regelgeving en hoge ontwikkelingskosten. “Ons doel is deze ondernemers te ondersteunen en ze zelf tot specialist te maken in het complexe traject van idee tot markt”, zegt Curfs. “Met een model waarin we infrastructuur en expertise delen onder een gecertificeerd kwaliteitssysteem , kunnen we de financiële-, en kennisdrempels verlagen en de slagingskans verhogen”.

Medace

www.medacespace.com

Ontwikkeling anti-hiv proteïne Een mooi voorbeeld van de succesvolle aanpak van Medace is SwiftPharma. Deze Belgische start-up ontwikkelt een uit planten gekweekt proteïne met anti-hiv eigenschappen met als doelgroep vrouwen in Afrika. “Medace helpt SwiftPharma te produceren volgens de strenge kwaliteitsen veiligheidsnormen voor klinische proeven”, zegt Kurt Gielen, Chief Business Officer bij Medace. Door het leer- werktraject onder een gecentraliseerd kwaliteitssysteem in combinatie met lagere ontwikkelkosten door gedeelde faciliteiten wordt het proces van innovatie

naar marktintroductie versnelt. Dit trekt niet alleen interesse binnen Nederland, maar ook internationaal, met interesse uit landen als Verenigd Koninkrijk, Zweden, Zwitserland, en Zuid-Afrika. “Onze werkwijze verandert levens door snellere toegang tot nieuwe medische oplossingen mogelijk te maken. Duurzaam ondernemerschap door kostenbesparing en educatie”, concludeert Curfs.

Het succes van Medace en de start-ups die ze ondersteunen, onderstrepen het belang van het toepassen van innovatieve productiemodellen in biotechnologie en gezondheidszorg.

Kurt Gielen, Chief Business Officer, Medace

Danielle Curfs, CEO, Medace

Arnoud Huisman, CEO, Oncode Accelerator

Friso Smit, COO, Oncode Accelerator

Mark Krul, CSO, Oncode Accelerator

Ontzorgen van farmaceutische bedrijven is complexe business, ook in de logistieke keten

Logistiek dienstverlener Movianto is gespecialiseerd in innovatieve medicijnen en diagnostische apparatuur. Wereldwijd verschepen zij healhcaregoederen conform streng gecontroleerde voorwaarden, ook naar gebieden waar rampen zijn geweest of epidemieën heersen. Wat vraagt het logistiek ontzorgen van farmabedrijven? Een inkijkje.

Toen de vaccins voor covid-19 beschikbaar kwamen in Nederland, zorgde Movianto Nederland ervoor dat de bevroren voorraad op tijd en op de juiste temperatuur bij de vaccinatiecentra arriveerde. Het bedrijf had zijn strepen verdiend met de distributie van het griepvaccin, dat jaarlijks in twee maanden tijd op 7.000 adressen wordt bezorgd. Dit vertelt Patrick Verkuijlen, duidelijk trots op het bedrijf waarvan hij 3 jaar managing director is. “In 2023 verstuurden we goederen naar meer dan 200 landen wereldwijd. Het ingewikkeldste aan ons werk is het voldoen aan alle wet- en regelgeving van de landen waar wij opereren. De kwaliteitseisen in de

Movianto www.movianto.com/nl

farmaceutische industrie zijn bijzonder hoog. Alles wordt geaudit. Alles.”

Vanuit de magazijnen in Nederland belevert Movianto binnen een dag groothandels en ziekenhuizen. Zo’n 12.500 pallets staan gekoeld, in de vriezer kunnen er 1.250. Honderden loggers controleren de temperatuur op de kubieke meter (ook hoogte telt). Alles op temperatuur is gecontroleerd en gevalideerd, inclusief het vervoer. Voor verzendingen verder weg zijn er temperatuur-gecontroleerde verpakkingen. Chauffeurs krijgen speciale training, maar sowieso is al het personeel getraind en gecertificeerd. In hun eigen werk, uiteraard, maar ook in het omgaan

met digitale en analoge veiligheidsrisico’s en het werken voor farmaceutische bedrijven.

“Voor grote bedrijven zetten wij de volledige logistiek op voor Europa, inclusief de financiële processen rondom ‘order to cash’,” zegt Verkuijlen. “Dat is vooral prettig voor leveranciers van buiten Europa, omdat hier ieder land andere regels heeft voor verzekeringen, prijsafspraken, btw, factureren, dataverkeer.”

Nederland is zeer gewild als toegangspoort, om meerdere redenen. “We werken heel internationaal. Onze douane is heel flexibel, ze denkt mee met bedrijven. Onze infrastructuur is erg goed op de weg, in de haven en online. We spreken vaak goed Engels. En we zitten vlakbij Duitsland, de grootste Euopese markt. Alles bij elkaar een aantrekkelijk pakket.” Voor Movianto komt daar een goede CSR-

Bilthoven Biologicals B.V – Partner Content

Het is ook de reden dat er vanuit het USPB haast wordt gemaakt met de invulling van het complete terrein van het Science Park Bilthoven waar men zich voornamelijk richt op productontwikkeling, - verbetering en de productie zelf. Jef de Clercq – sinds 2016 CEO – vertelt er het volgende over. “De komende tijd staat bij ons volledig in het teken van de planvisie voor het terrein van het USPB. Volgend jaar (medio 2025, red.) zal het RIVM van het park verdwijnen en dan zal er een enorm aantal gebouwen vrijkomen op het terrein. Een aantal van deze gebouwen zullen we slopen en anderen zullen we renoveren. Dat is iets waar we momenteel naar aan het kijken

Bilthoven Biologicals B.V www.bbio.nl

score bij: een cijfer voor duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. “In Nederland zijn we van het gas af, we hebben zonnepanelen en gebruiken de restwarme van de koeling om ons kantoor te verwarmen. Die aantoonbaar kleinere CO2-voetafdruk is ook belangrijk wanneer je zaken wilt doen met buitenlandse farmabedrijven.”

We zullen klaar zijn voor

de toekomst

De Europese Commissie heeft een tenderopdracht uitgezet voor het realiseren van een nieuw vaccin in het geval van een eventuele pandemie. Hiervoor zijn negen bedrijven vanuit heel Europa geselecteerd die zich committeren om wanneer het tot een uitbraak zou komen, direct over te gaan tot actie. Bilthoven Biologicals B.V op het USPB is het enige Nederlandse bedrijf dat hiervoor is uitgenodigd en dat vervult ze uiteraard met trots.

zijn. Verder zijn we druk bezig met de acquisitie van nieuwe huurders zowel uit Nederland als van buiten. Want we willen het ook mogelijk maken voor bedrijven uit het buitenland om zich hier te vestigen en hun kennis te delen. Voor het zover is, is er allereerst een slordige €40.000.000,geïnvesteerd in de bestaande gebouwen om ervoor te zorgen dat wanneer de Europese Commissie bij ons aanklopt we alles op orde hebben om te beginnen met de realisatie van het gewenste vaccin en klaar te zijn voor de toekomst.”

Een toekomst waarbij de veiligheid van het terrein hoog in het vaandel staat. “De hele bestemming van het terrein blijft straks

Jef de Clercq, CEO, Bilthoven Biologicals B.V

biotechnologie in de medische sector”, gaat De Clercq veder. “Er wordt hierin gewerkt aan revolutionaire technieken en die zullen wij moeten beschermen. Ook

hierin wordt heel erg gekeken met een blik naar de toekomst. Waar we nu nog werken met overheidsbadges zullen we straks toegaan naar vingerafdrukken of wellicht gezichtsherkenning. Alles om zowel de veiligheid van onze medewerkers als die van onze producten te waarborgen. Daarnaast zijn er iedere shift vele beveiligers op het terrein aanwezig en werken we met tal van camera’s en andere beveiligingsystemen wat het een van de meest beveiligde terreinen van Nederland maakt.”

Patrick Verkuijlen, Managing director, Movianto

Standaardcontract versnelt klinisch onderzoek aanzienlijk

VERDIEPING

Nederland blinkt uit in klinisch wetenschappelijk onderzoek in onder andere oncologie, auto-immuunziekten, zeldzame ziekten en neurologische aandoeningen. Daarbovenop zijn innovatief leiderschap en een robuuste infrastructuur en logistiek sterke punten. Een prima uitgangspunt om het onderzoek in ons land te versnellen, vindt de Dutch Clinical Research Foundation (DCRF). Dat kan bijvoorbeeld door verschillende studies te combineren, met AI meer uit onderzoeksdata te halen en door standaardcontracten te gebruiken. Dit komt zowel patiënten als de economie ten goede, betoogt de DCRF.

Tekst: Leendert van der Ent

Foto: Chris Bonis

Patiënten kunnen niet wachten”, zegt voorzitter van de DCRF Bart Scheerder. In het dagelijks leven is hij Business Developer bij het UMCG in Groningen. “Voor mijn buurvrouw, die onlangs aan ALS overleed, had een maand veel verschil gemaakt. Daarbij zien wij dat de opstart van klinisch onderzoek in Nederland vier tot vijf maanden sneller zou kunnen als partijen optimaal samenwerken. Een belangrijk voorbeeld hiervan is het gebruik van standaardcontracten.”

De DCRF verenigt een groot aantal partijen, zoals ziekenhuizen, farmaceutische bedrijven, en subsidieverstrekkers. Die hebben elk afzonderlijk uiteenlopende belangen, maar zijn tegelijk allemaal gebaat bij een zo goed mogelijk opgelijnde onderzoeksketen. De DCRF verschaft hen het neutrale terrein om gezamenlijk tot afspraken te komen die het op zich al goede onderzoeksklimaat in Nederland nog verder te brengen.

Opwaartse spiraal

De DCRF heeft samen met de relevante partijen de tekst voor een veelomvattend

standaardcontract laten opstellen. “Nu komt het er op aan het gebruik daarvan te stimuleren en zo nodig af te dwingen. Vooral buitenlandse contractpartijen willen nu soms uitzonderingen in contracten opnemen, waar juridische afdelingen van ziekenhuizen maanden werk aan hebben. Wij vinden die vertraging onnodig en vanuit het patiëntoogpunt onaanvaardbaar.”

Het klinisch medisch onderzoek is, net als andere economische activiteiten, onderdeel van een internationale race. Versnelling van de opstart kan de Nederlandse

positie in het klinisch onderzoek nog verder versterken, betoogt Scheerder. “We zien nu op dit punt een nadeel ten opzichte van bijvoorbeeld Frankrijk, waar centrale budgetonderhandeling en een standaardcontract in gebruik is. Als wij dat ook hebben, komt dat alle partijen binnen het hele Nederlandse onderzoeks- en zorgsysteem ten goede. Patiënten profiteren eerder van innovatieve behandelingen die hun kwaliteit van leven, arbeidsparticipatie en toekomstperspectief verbeteren. Saskia de Wildt van het Radboud UMC presenteerde recent over een onderzoek waarin aangetoond werd dat de kwaliteit van de zorg omhoog gaat als ziekenhuizen participeren in klinisch onderzoek. Een constante stroom aan nieuwe wetenschappelijke kennis en investeringen kan daarnaast een activiteit met een aanzienlijke economische waarde in een opwaartse spiraal brengen.”

Platformstudies en AI

Er zijn behalve het standaardcontract nog andere aspecten die de Nederlandse positie verder kunnen versterken. Scheerder: “Ook het uitvoeren van

platformstudies kan daaraan bijdragen. In klinisch onderzoek krijgt meestal de helft van de deelnemers de nieuwe (onderzoeks)behandeling en de andere helft een placebo. In platformstudies kunnen meerdere studies worden gecombineerd, met maar één placebogroep, waardoor bij relatief veel meer patiënten een nieuwe behandeling wordt getest. Ook biedt de toepassing van AI mogelijkheden om meer kennis aan data te ontlenen. Ook dit kan bijdragen aan het verder versterken van de Nederlandse positie.”

Benchmarkstudie

De DCRF heeft door Citeline een benchmarkstudie naar de positie van Nederland ten opzichte van België, Duitsland, het VK, Denemarken en Frankrijk laten uitvoeren. De resultaten: https://dcrfonline.nl/ nieuws/nederland-blinkt-nu-noginternationaal-uit-in-klinischonderzoek/).

Vorig jaar vierde Focus Care haar 20-jarig jubileum. Het familiebedrijf, gespecialiseerd in het op de markt brengen van medische hulpmiddelen en generieke geneesmiddelen, is onlangs overgedragen van oom op neef. Maurits Haasnoot, de nieuwe eigenaar met 15 jaar ervaring, is goed vertrouwd met de farmaceutische industrie.

Het versterken van de corporate identity en het vergroten van eigendom in producten zijn recente focuspunten. Vooral het waarborgen van veiligheid en kwaliteit in zowel geneesmiddelen als medische hulpmiddelen staat hoog op de agenda bij Focus Care, benadrukt Haasnoot. “Onze focus ligt op het garanderen van veiligheid en kwaliteit in onze producten, met daarbij een sterke nadruk op een eerlijke prijs en beschikbaarheid voor de patiënt.”

Kwaliteit voorop

Focus Care heeft als een van de eerste generieke farmaceutische bedrijven het preferentiebeleid omarmd, waarbij een zorgverzekeraar binnen een groep gelijke medicijnen een voorkeursmiddel aanwijst, meestal het goedkoopste medicijn in die groep. “Dit heeft de marktwerking gestimuleerd en ons als relatief kleine speler de kans gegeven om een grotere

rol te vervullen in de farmaceutische markt, altijd met de kwaliteit, veiligheid en beschikbaarheid van onze producten als prioriteit. Elke dag staat er een fantastisch team klaar dat zich hiervoor inzet, waar ik enorm trots op ben.”

Vertrouwen herstellen

De farmaceutische industrie heeft te maken met afnemend vertrouwen van consumenten, wat ook voor Focus Care van groot belang is. Haasnoot legt uit dat er maar één manier is om dat te herstellen. “Door kwaliteit en veiligheid nooit uit het oog te verliezen en te zorgen voor beschikbaarheid. Al onze producten worden onderworpen aan een uitgebreid toelatingsproces en kwaliteitscontrole. Dagelijks monitoren wij de veranderingen in de markt en spelen daar direct op in.”

“Kwaliteit in de farmaceutische industrie is een standaard”, vervolgt eigenaar en

directeur Haasnoot. “Wat dat betreft, zeg ik altijd dat de kwaliteit hier begint bij de deurklink. Het zit in de processen en in het denken van mensen. Dat is wat wij hier stimuleren.” Voor velen zijn medicijnen van levensbelang en bij Focus Care zien ze dat, net als iedereen. Daarom zetten ze zich in om medicijnen betaalbaar te houden voor iedereen. “Het preferentiebeleid heeft ervoor gezorgd dat er jaar op jaar een aanzienlijke besparing plaatsvindt op het geneesmiddelendossier. Het is voor ons belangrijk om ons steentje bij te dragen, ons bedrijf te laten groeien in een dynamische markt, maar daarbij altijd het belang van de patiënt voorop te stellen.”

Bart

Maurits Haasnoot, Eigenaar, Focus Care

Hoe betrouwbare logistiek bijdraagt aan het ontzorgen van de zorg

Pharma & Care is een bedrijfsonderdeel van PostNL dat met een gespecialiseerd Healthcare netwerk geneesmiddelen, diagnostisch materiaal en medische hulpmiddelen vervoert, hoofdzakelijk van en naar zorginstellingen en hun leveranciers in de Benelux. Sectormanager Health Ingrid Riep geeft inzicht in hoe Pharma & Care inspeelt op de ontwikkelingen in de zorgmarkt.

We zien een ontwikkeling dat zorg steeds vaker in de vertrouwde thuisomgeving plaatsvindt,” aldus Riep. “Daar dragen wij met ons gespecialiseerde netwerk aan bij door geneesmiddelen en medische hulpmiddelen direct bij de patiënt aan huis te leveren. Dit doen we vanuit ziekenhuizen, apotheken en de pharmaceutische groothandel. Het is uniek dat wij deze producten kunnen bezorgen in vooraf gekozen tijdvakken van 2 uur. Zo weet de arts of apotheker zeker dat de patiënt het medicijn of hulpmiddel op tijd bezorgd krijgt. Dat is ook belangrijk om te weten voor de betrokken wijkverpleegkundige of mantelzorger.”

en de opslag, GDP-getrainde chauffeurs, temperatuur-gecontroleerde vrachtwagens met sensoren en technieken die zijn geïmplementeerd om bij het aandocken van de wagens op het sorteercentrum de temperatuur stabiel te houden. Zo zorgt Pharma & Care dat de productkwaliteit van farmaceutische producten gehandhaafd blijft gedurende het hele distributieproces.”

Geconditioneerd transport

Ingrid Riep, Sectormanager Health, Pharma & Care

uit handen te geven, kunnen zij erop vertrouwen dat verzendingen betrouwbaar, veilig en snel worden bezorgd. Ook voor spoedgevallen hebben we een eigen netwerk van koeriers. Dat hoeven verzenders niet apart te regelen, dat staat altijd klaar om ingezet te worden.”

Duurzaamheid

Met onderdeel Pharma & Care helpt PostNL de zorg bij hun logistieke uitdagingen

Kwaliteitsborging is onze nummer 1 zorg

Pharma & Care verzorgt de logistiek van medische producten in de hele zorgketen.Van farmaceutische producenten en groothandels naar ziekenhuizen, apotheken en winkels. Voor het vervoer van geneesmiddelen en diagnostisch materiaal gelden specifieke richtlijnen. Zo voldoen alle aspecten van ons logistieke proces aan de Good Distribution Practice (GDP): een Europese richtlijn voor het vervoer van medicijnen. Riep: “Die GDPrichtlijn loopt door al onze processen. Temperatuurmonitoring tijdens transport

PostNL www.postnl.nl/health

De medische zendingen worden vervoerd met geconditioneerd transport in twee temperatuurzones: gekoeld (2 tot 8°C) en ambient (15 tot 25°C). Dit wordt continu gemonitord. “Onze klanten moeten erop kunnen vertrouwen dat we altijd op de juiste temperatuur leveren,” aldus Riep. “We werken vanuit speciale GDP-gecertificeerde distributie- en overslagcentra in Nederland en België. Vanuit ons nieuwe, duurzaam ontwikkelde en beveiligde pand in Nieuwegein bedienen we de Nederlandse markt. België en Luxemburg beleveren we vanuit centra in Vlaanderen. Een trend die we zien is een toename van het aantal medische producten dat binnen de gekoelde temperatuurzone (2-8 °C) wordt vervoerd. Dit komt door de steeds strengere normen voor bestaande medicatie en de groei van nieuwe medicatie. Hier bereiden we ons nu al op voor.”

Het belang van vaste chauffeurs Pharma & Care werkt met vaste chauffeurs die allemaal GDP-gecertificeerd zijn en staan voor een hoge bezorgkwaliteit. De chauffeurs zijn een belangrijk onderdeel van de speciale dienstverlening. “Zij leveren wat wij noemen ‘maatwerk over de drempel’,” zegt Riep. “Onze chauffeurs

kennen de weg in ziekenhuizen en bij bedrijven. Ons eigen netwerk maakt het mogelijk om dezelfde chauffeurs op dezelfde routes te plannen. Voor verzenders en ontvangers is dit prettig omdat zij bekende gezichten zien en de chauffeur niet hoeft te zoeken naar de ingang van het lab of de juiste afdeling in de zorginstelling.”

Dat maatwerk is er ook wanneer medicijnen of hulpmiddelen bij mensen thuis worden bezorgd. Riep zegt: “De chauffeurs begrijpen dat ze met patiënten te maken hebben, mensen die soms slecht ter been zijn. Wanneer ze aanbellen weten ze dat het wat langer kan duren. Zij snappen dat achter elk pakket een patiënt zit met een verhaal.” Ook kan het nodig zijn dat een levering naar binnen gebracht moet worden. “Welke extra handelingen voor de patiënt door chauffeurs wel en niet gewenst zijn, wordt altijd afgestemd met de verzender.”

Zorglogistiek onder één dak

Riep geeft aan dat Pharma & Care klanten helpt hun logistiek slimmer en duurzamer te organiseren. “Wij hebben alles onder één dak. Voor sommige verzenders kan de medische logistiek een complexe puzzel zijn. Bijvoorbeeld omdat ze te maken hebben met meerdere vestigingen, diverse logistieke stromen met verschillende temperatuurzones en een diversiteit aan ontvangers. Door de organisatie rondom al deze logistiek

PostNL behoort tot de top 3 van duurzaamste bedrijven in de transport- en logistieke sector wereldwijd van de DowJones Sustainability Index. Riep zegt: “Ons hub-en-spoke model is een belangrijke stap voor Pharma & Care in duurzaamheid. Dit houdt in dat we kleine distributielocaties, de ‘spokes’, openen in gebieden van onze ontvangers en vanuit daar bezorgen met kleinere wagens. Dan worden de routes korter en is het mogelijk om elektrisch vervoer in te zetten en zo CO2 uitstoot te verminderen.”

Niet-elektrische wagens rijden waar mogelijk op HVO100, een brandstof op plantaardige basis. De ambitie is om in 2030 volledig CO2-uitstootvrij te vervoeren. Deze uitdaging is voor geconditioneerd vervoer groter dan voor een normaal wagenpark, omdat koeling veel energie vergt. Riep: “Middels pilots met elektrische voertuigen testen we de mogelijkheden grondig, zodat de GDPnormen te allen tijden geborgd blijven.”

Medische drones, de toekomst?

Innovatie staat ook centraal bij Pharma & Care. Samen met ANWB Medical Air Assistance en partners in de zorg werkt Pharma &Care aan een dronedienstverlening voor medische instanties als ziekenhuizen en laboratoria. In de toekomst kunnen drones files omzeilen om bloed, medicatie en diagnostische samples snel en tijdstip nauwkeurig op bestemming te bezorgen. Riep: “Ik geloof dat we met deze dienstverlening verdere innovatie in de zorg mogelijk maken.”

Grenzen doorbreken voor een duurzame toekomst in de gezondheidszorg

In het hart van Rotterdam, in de Doelen ICC, wordt het podium gezet voor de 11e editie van de prestigieuze ‘Innovation for Health Conference’ op 28 maart 2024. Bekend als de conferentie voor sleutelspelers in gezondheid & life sciences, belooft de editie van dit jaar grenzen te verleggen, het thema is dan ook “grenzen doorbreken voor een duurzame toekomst in de gezondheidszorg”.

Tekst: Haifen Hu & Nilgün Gönenç

In het hart van Rotterdam, in het Doelen International Congress Centre (ICC), wordt het podium op 28 maart 2024 wederom klaargezet voor de 11e editie van de prestigieuze ‘Innovation for Health Conference’. Deze conferentie, geprezen als dé bijeenkomst voor sleutelspelers in de gezondheids- en life sciences-sector, staat dit jaar op het punt om opnieuw de grenzen van innovatie te verleggen onder het motief van “grenzen doorbreken voor een duurzame toekomst in de gezondheidszorg”.

‘Innovation for Health’ biedt een unieke kans voor vernieuwers, ondernemers, wetenschappers, beleidsmakers, investeerders, autoriteiten en experts

om gezamenlijk de toekomst van de gezondheidszorg vorm te geven. Het evenement fungeert niet alleen als een conferentie, maar ook als een centrum voor het uitwisselen van inzichten, het verkennen van de nieuwste trends, het leggen van verbindingen en het bevorderen van samenwerkingen, met als doel meer dan 800 professionals uit de life sciences- en gezondheidssector samen te brengen.

Door traditionele barrières te overwinnen en interdisciplinair samen te werken, streven we ernaar de weg te effenen voor een duurzamer en impactvoller ecosysteem in de gezondheidszorg. Speciaal voor deze 11e editie zal een internationale delegatie uit de innovatiehubs van

Boston, de Westkust en Barcelona de conferentie bijwonen, naast de Termeer Fellows gevestigd in Nederland en België. Dit initiatief beoogt samenwerking te stimuleren tussen de levenswetenschappen en ecosystemen wereldwijd.

De ‘Innovation and Health Conference’ vertegenwoordigt een gezamenlijke inspanning om positieve verandering in

de gezondheidszorg te bewerkstelligen. Als vooraanstaande conferentie voor sleutelspelers in de gezondheids- en life sciences-sector biedt het niet alleen een vooruitblik op de toekomst, maar verbindt het actief degenen die de toekomst van onze gezondheidszorg vormgeven. Sluit u aan op 28 maart en laten we samen de grenzen verleggen voor een duurzamere toekomst in de gezondheidszorg.

Versterking van de klinische logistiek met focus op de patiënt

Marken is een dochteronderneming van UPS Healthcare en levert al meer dan 40 jaar precisielogistiek in de geneeskunde en de farmaceutische industrie. Vanuit een strategisch wereldwijd netwerk van opslag- en distributiedepots levert Marken tijd- en temperatuurgevoelige geneesmiddelen en biologische materialen veilig en efficiënt overal ter wereld. Met een nieuwe locatie in Hoofddorp biedt het verbonden EU-netwerk van Marken volledige ondersteuning voor de klinische toeleveringsketen, van cryogene mogelijkheden tot thuiszorg.

Marken wordt gedreven door onze passie voor patiënten”, zegt Marco Hogenboom, Vice President of Global Clinical Logistics, “en we leveren medicijnen en gezondheidszorg waar ze die het meest nodig hebben, waarbij we vaak biologische monsters verzamelen of therapieën bij hen thuis afleveren, waardoor het efficiënt en gemakkelijk wordt.” Tegelijkertijd beheren de experts van Marken de levering van complexe klinische onderzoeken aan patiënten, waardoor veilige toegang wordt geboden aan grote, diverse populaties.

“We werken samen met farmaceutische bedrijven, onderzoeksorganisaties en tussenpersonen en zetten volledige logistieke processen op, inclusief zorg en distributie van cel- en gentherapieën met realtime tracking vanuit onze cel en gen control

tower om de bescherming van deze vitale zendingen te garanderen.”

Marken is ook een marktleider in het bouwen van kits welke gebruikt worden om bij patienten bloed of weefsel af te nemen voor onderzoek. Deze monsters worden geretourneerd naar laboratoria over de hele wereld. Voor het vervoeren van grote hoeveelheden medicijnen biedt Marken de ‘Marken Monarch’ aan. Dit is een geavanceerde lichtgewicht container met volledige controle over temperatuurbeheersing voor langere tijd. “Marken begrijpt dat elke zending onschatbare, potentieel levensreddende materialen bevat, die onvervangbare medicijnen of klinische proeven met hoge prioriteit vertegenwoordigen. Daarom omarmen we nieuwe technologie om ervoor te zorgen dat er geen afwijkingen

ontstaan qua temperatuur en dat de zendingen in de juiste conditie worden afgeleverd”, aldus Hogenboom.

Vanwege de vraag in de EU zal Marken een nog groter depot in Nederland openen voor meer opslag, fijnmazige distributie en meer cryogene diensten. Hogenboom vervolgt: “We openen een faciliteit van bijna 8.000 m2 in Hoofddorp, dichtbij Schiphol, met korte lijnen naar Londen, Frankfurt en Parijs.” De nieuwe faciliteit maakt het gemakkelijker om verbinding te maken met de netwerken van UPS Healthcare en UPS Express, met snelle toegang tot steden wereldwijd.

“Het werk dat Marken doet, heeft direct impact op het leven van de patiënt”, vervolgt Hogenboom. “Dat maakt ons werk bijzonder. Als een patiënt de therapie niet

Marco Hogenboom, Vice President of Global Clinical Logistics in Marken’s new Hoofddorp facility

op het juiste moment krijgt, kan dit leiden tot een verslechtering van de gezondheid of zelfs tot verlies van mensenlevens. Hoe klein onze rol ook is, wat we doen heeft impact op mensen. Daar is iedereen bij Marken zich van bewust.”

Transforming your biomedical data into actionable insights.

In a world of continuous big data production, expertise in securely handling and processing your data is key to project success, and applying state-of-the-art data analytics to your biomedical and clinical data is critical to obtaining vital insights that drive your research forward in a data-driven way.

Become faster. More strategic. More cost-efficient. More data driven.

Why invest in becoming more data-driven? Let the numbers convince you. Research suggests that using AI in drug discovery can reduce costs by up to 70%, and that AI-driven candidate prioritisation can shorten time to candidate identification from a matter of years to a matter of months.

If that’s not enough, highly datadriven drug discovery pipelines also produce candidates that have a higher chance of success in clinical trials. By using the best data available, you can strategically and iteratively improve therapeutic candidates during preclinical R&D.

What

our clients have to say

MORE THAN

90% SATISFACTION

OUR EXPERTISE

Bioinformatics

AI & advanced analytics

Tailored software development

Data governance & architecture

Single cell analytics

Multi-omics analytics

... and more.

BESPOKE R&D SOLUTIONS

When you use the fully customisable Bio|Verse platform, your data stays safe and secure, so that you can focus on the interesting part: data exploration.

Reach out today to schedule a demo!

BioLizard has a unique skill set and provided us with seamless development support of a completely novel pipeline solution. They also delivered in a step-by-step integration process that really allowed for an agile and creative way of working. I think very few companies have the niche competence and customer understanding like BioLizard which really sets them apart.

- LINUS BOSAEUS, CEO RARITY BIOSCIENCE

Samen werken aan de nieren van morgen

Nierschade is een onderbelicht en groeiend probleem met een enorme impact voor patiënt én samenleving. Zo’n 1,7 miljoen Nederlanders hebben nu al nierschade. En dit aantal neemt toe, o.a. door vergrijzing, diabetes, hoge bloeddruk, overgewicht en ongezonde leefstijl. Nierschade is verraderlijk en onomkeerbaar. Als we niets doen, wordt het de komende jaren wereldwijd doodsoorzaak nummer 5. Daarom zet Nierstichting zich in voor meer aandacht voor toenemende nierschade en het voorkomen, behandelen en genezen van nierziekte. Dankzij revolutionaire ontwikkelingen in stamcelonderzoek kunnen wetenschappers mini-nieren kweken. Met als ultiem doel: het bouwen van een transplanteerbare nier op maat.

Investeren voor de toekomst

Een transplanteerbare nier op maat. Zover is het nog lang niet, maar dit soort onderzoek geeft hoop voor betere behandeling en genezing.

Daarom investeert de Nierstichting sinds 2017 in een groot NederlandsVlaams samenwerkingsverband tussen universiteiten, bedrijven en gezondheidsfondsen: Regenerative Medicine Crossing Borders (RegMed XB). Het doel van RegMed XB is het herstellen van zieke of beschadigde organen voor onder andere patiënten met nierziekten, hartfalen, artrose, diabetes en oogziekten.

Nierbuisjes uit het lab

Eén van de onderzoeken binnen RegMed XB is dat van hoogleraar Experimentele Nefrologie Marianne Verhaar van het

Marianne Verhaar, Hoogleraar Experimentele Nefrologie, UMC Utrecht

Nierstichting

www.nierstichting.nl

UMC Utrecht. Zij onderzoekt hoe ze kapotte nierbuisjes, noodzakelijk voor het verwijderen van afvalstoffen uit het bloed via de urine, kan herstellen.

Nierbuisjes, belangrijk onderdeel van de nierfilters, zijn onmisbaar voor het goed functioneren van onze nieren. Ze filteren grote afvalstoffen uit het bloed. Marianne Verhaar en haar team kweken mininierbuisjes in het lab. Mini-nierbuisjes uit het lab vormen een van de steentjes van het complexe bouwwerk van een nieuwe, gekweekte nier. Het onderzoek leidt tot meer inzicht in de werking van onze nieren.

Kidney-on-a-chip

De komende jaren werkt het team verder aan de ontwikkeling van mini-nierbuisjes. Een mooie tussenstap wordt de ‘kidneyon-a-chip’. De kidney-on-a-chip bestaat vooral uit nierbuiscellen. Hiermee kan onder andere medicatie voor een specifieke nierziekte in het lab beter worden getest.

“Dit onderzoek past in onze ambitie om nierschade te voorkomen en mensen met nierziekte een betere toekomst te geven” zegt Tom Oostrom, directeur van de Nierstichting. “Op alle fronten zoeken we samenwerking met experts om onze droom, een wereld zonder nierziekten, te realiseren. We willen op deze manier de ‘nierkracht’ mobiliseren om innovatie te versnellen. Vroegopsporing en preventie is een belangrijk onderdeel van deze

Tom Oostrom, Directeur, Nierstichting

missie. En voor mensen met nierfalen zoeken we een betere behandeling. De draagbare kunstnier is een eerste stap om nierpatiënten hun vrijheid terug te geven. Uiteindelijk willen we bereiken dat we zieke nieren kunnen herstellen waardoor op termijn dialyse en transplantatie overbodig zijn. Met stamcelonderzoek hopen we een deel van de oplossing te vinden.”

De samenwerking met andere universiteiten en bedrijven binnen RegMed XB biedt onderzoekers zoals professor Verhaar de kans om onderzoeksresultaten daadwerkelijk te vertalen naar concrete toepassingen die bijdragen aan een betere behandeling en genezing. De Nierstichting is mede-initiatiefnemer van RegMed XB waarin samenwerken in zogenaamde ‘moonshot projecten’ een belangrijke

plek in neemt. Mede dankzij de steun van provincies, de topsector Life Science & Health en het Nationaal Groeifonds is er geïnvesteerd in een ‘pilotfabriek’ voor de opschaling en productie van stamcellen en weefsels die straks nodig zijn om regeneratieve behandelingen betaalbaar en beschikbaar te krijgen voor alle patiënten. Nederland is koploper op het gebied van onderzoek naar stamcellen en weefselkweek. Een positie waar we trots op mogen zijn en die we de komende jaren moeten vasthouden. Langjarige investeringen blijven hiervoor nodig.

Tom Oostrom: “De komende jaren zullen de inspanningen van RegMed XB zich uitbetalen in baanbrekende innovaties voor nierpatiënten en andere chronisch zieken. Bovendien leidt RegMed XB tot een revolutie in ons zorgsysteem: eindelijk genezing! Het bevordert bovendien tot nieuwe bedrijvigheid in Nederland. En eerder behandelen verlicht ons steeds duurder wordende zorgsysteem dat ook nog eens wordt geteisterd door een toenemend personeelstekort. Wij doen daarom een beroep op de Minister van Economische Zaken en Klimaat en de Tweede Kamer om te blijven investeren in dergelijke innovaties, zoals via het Nationaal Groeifonds, zodat middelen beschikbaar komen én blijven om deze veelbelovende ambities waar te maken.”