Gezond ouder worden

Dit is een commerciële uitgave van Contentway bij deze krant.

Gezond ouder worden

Met een focus op de laatste ontwikkelingen binnen de Life Science sector

Lees meer interessante artikelen op contentway.nl

Mannen in de overgang! Bestaat de penopauze?

Vanaf het dertigste levensjaar kan de hoeveelheid testosteron in het mannelijk lichaam afnemen. Klachten doen niet altijd hier gelijk aan denken doordat het vaak een scala van algemene klachten zijn.

Innovatieve behandeling voor HCC nu vergoed

Holmium radio-embolisatie is een van de inno vatieve behandelingen in de strijd tegen HCC en andere kankersoorten. Sinds kort valt deze thera pie voor HCC-patiënten onder vergoede zorg.

Nieuwste generatie hoortoestellen speelt slim in op wensen van cliënt "Personen met een verminderd gehoor leven in een goede tijd. Het moderne hoortoestel barst namelijk uit elkaar van de nieuwe mogelijkheden."

Dementie- als thuiswonen niet meer gaat

De slopende ziekte dementie is een buitengewoon lastig te ontrafelen aandoening.

Wil je niets liever dan uitgerust wakker worden? Met deze tips kom jij de nacht goed door

We weten allemaal hoe uitgerust en energiek we ons voelen als we heerlijk hebben geslapen. Toch korten we onze nachten steeds vaker in.

Interview | Jack Beck | St. Antonius Ziekenhuis

Interview | Prof. Marnix Lam | UMCU

Mannen in de overgang! Bestaat de penopauze?

Focus

Een tekort aan testosteron is niet altijd gemakkelijk te herkennen. Vanaf het dertigste levensjaar kan de hoeveelheid testosteron in het mannelijk lichaam afnemen. Klachten doen niet altijd hier gelijk aan denken doordat het vaak een scala van algemene klachten zijn, die bij veel mensen voorkomen in de moderne

Tekst: Féline van der Linde Foto: Fotolia & persfoto

Denk bijvoorbeeld aan vermoeid heid, somberheid, afname van de spierkracht en een gebrek aan initiatief om te vrijen. Soms worden deze klachten verward met een burn-out. De klachten kunnen zich verder ontwikkelen tot een depressie, opvliegers en erectie verlies”, vertelt Jack Beck, uroloog in St. Antonius Ziekenhuis. “Een afname, en een tekort op de lange termijn kan door verschillende factoren komen. Zo kan een verstoorde testosteron aanmaak, maar ook het ‘anti-testosteronstof’, die het hormoon uitschakelt en die toeneemt naarmate mannen ouder worden, de oorzaak zijn. Daarnaast is het verlies van testosteron ook een natuurlijk proces, dat hoort bij het ouder worden. Jonge mannen tussen de 15 en 25 jaar hebben een testosteronpiek dat vervolgens elk jaar met ongeveer een procent afneemt. De één heeft meer testosteron dan de ander. Iemand die dus als twintiger een hoge waarde heeft zal bij het ouder worden weinig merken van het langzame testosteron verlies.”

Mannen met overgewicht en diabetes heb ben een grotere kans op het ontwikkelen van klachten als gevolg van een tekort van testosteron, gaat Beck verder. “Stap één, wanneer de conclusie is getrokken van een tekort van het hormoon, is het verbeteren van de levensstijl. Geen alcohol, een goede nachtrust, gezond eten en meer bewegen zal niet alleen tot gewichtsafname leiden, maar verminderen ook de klachten van het tekort aan testosteron. Wanneer de waarden te laag zijn en de klachten nog niet weg zijn kan er medicatie volgen.”

In het geval van een tekort aan testosteron zijn klachten, die algemeen van aard zijn, moeilijk te linken aan de diagnose, aldus Beck. “Naar de huisarts gaan kan nuttig zijn, maar hangt ook af van de ernst van de klach ten en hoe deze beleefd worden. “Minder zin om te gaan vrijen kan een grote impact hebben op de relatie. En kan een probleem worden, zeker als men nog graag wilt vrijen. Andere mannen en partners vinden het niet erg als het libido afneemt. Raadpleeg dus vooral de huisarts als je een behandelwens hebt bij erectieproblemen. Ook zie ik vaak mannen in de behandelkamer die al langere tijd tobben met hun gezondheid, en uitein delijk een laag testosteron gehalte blijken te hebben.”

In eerste instantie kan een huisarts bloed afne men en aan de hand daarvan bepalen welke vervolgstappen genomen moeten worden, besluit Beck. “Meestal komt er een onderzoek of behandeling bij een testosterongehalte van elf of lager. De waarde van testosteron kan worden aangevuld door het veranderen van levensstijl, maar ook door het aanbrengen van een gel op de huid bij een waarde die echt te laag is, vertelt Beck. “Bij een aantoonbaar tekort aan testosteron is het dus van groot be lang dat het ontstane tekort aangevuld wordt zodat de hormoonbalans weer hersteld wordt en de klachten verdwijnen.”

Focus

Als we horen over een gebrek aan testosteron denken we al gauw aan een man van middelbare leeftijd die geen zin meer heeft in seks. Maar testosteron deficiëntie is veel meer dan dat en komt daarnaast ook nog eens veel vaker voor.

Testosteron Replacement Therapy. In zijn podcast praat hij hier uitgebreid over met artsen, patiënten en deskundigen. Ook mannen als Mel Gibson, Sylvester Stallone en vele anderen praatten over wat de TRT therapie voor hen betekent.”

Rond het 35ste jaar gaat het testosteron niveau bij mannen omlaag. Zodra je vijftig bent, is het testosteronniveau al met zo’n twintig procent gedaald. “Als de hormonale balans bij mannen niet op orde is, kan je gaan lijden aan zwaarlijvigheid, een kort lontje, diabetes, gebrek aan con centratie, angstaanvallen, onzekerheid, lage energie, laag zelfbeeld, laag libido, erec tiestoornissen, slaapproblemen, nervositeit, buikvet, borstvorming, minder spiermassa en zelfs depressie. Mocht je jezelf in één van deze symptomen herkennen dan bestaat er een kans dat je lijdt aan een te laag testos terongehalte oftewel: aan testosterondefici entie”, aldus Max Moszkowicz.

Een paar jaar geleden had Moszkowicz zelf last van een aantal onverklaarbare klachten. “Ik had last van buikvet, zeer lage energie, ik was snel vermoeid, prikkel baar en had last van een onverklaarbaar rotgevoel. Door de geboorte van mijn kind had ik zeer weinig slaap, om te ontspan nen dronk ik ’s avonds alcohol, ik rookte, ik sportte niet meer, ik lette niet op mijn voeding en ik had veel stress. Dat zijn alle maal elementen in je leven die funest zijn voor het testosteronniveau. Een poging om te gaan sporten mislukte door een te laag energieniveau, en op het moment dat spor ten wel lukte ging dat niet met de kracht die ik gewend was. Na wat online onderzoek kwam hij uit bij de Amerikaanse Joe Rogan die al tien jaar een TRT therapie, oftewel

Moszkowicz: “Ook ik wilde er mee aan de slag. Maar mijn arts drong er eerst op aan om de eerste drie maanden mijn testos terongehalte op eigen kracht op te gaan krikken. Met tegenzin stemde ik toe. Ik at gezond, dronk minder, stopte met roken en bleef sporten ondanks het gebrek aan energie. Na drie maanden werd mijn bloed weer getest en er was een duidelijk voor uitgang te zien. Ik kon op eigen kracht testosteron maken. Een behandeling was dus in principe niet nodig. Maar ik vertelde mijn behandeld arts hoeveel energie het me kost om iedere dag te diëten, nooit meer een drankje te kunnen doen en naar de sportschool te gaan, ondanks enorme ver moeidheid. We besloten toen dat ik de TRT mocht gaan proberen. Na een dag kwam mijn energie al terug, daarna de focus en mijn gemoedstoestand verbeterde enorm. Na een paar weken was het mogelijk om fluitend heel vroeg uit bed te springen, mijn kind te voeden, bergen werk te verzetten, na het werk met mijn zoontje te spelen en dan ook nog eens als een gek te keer gaan in de sportschool. Na een aantal bezoeken aan mijn arts over vier maanden verspreid zat mijn testosterongehalte op het niveau van een jongvolwassene en dat merkte ik.”

Inmiddels is Moszkowicz bijna twee jaar aan de gang met TRT. “Het is fantastisch. Ik voel me mentaal sterk, ik bén ook weer sterk en mijn leven is een stuk leuker ge worden. De buik en de oogwallen zijn weg, mijn spieren zijn terug en ik heb weer volop zelfvertrouwen. TRT blijf ik dus zeker doen, want het werkt zonder twijfel.”

“Testosteron therapie zorgde voor een grote verbetering in de kwaliteit van mijn leven”

maatschappij.

In eerste instantie kan een huisarts bloed afnemen en aan de hand daarvan bepalen welke vervolgstappen genomen moeten worden

Vaak worden de klachten verward met een burn-out of depressie.

Jack

Beck, Uroloog in St. Antonius Ziekenhuis

Na een dag kwam mijn energie al terug, daarna de focus en mijn gemoedstoestand verbeterde enorm.

WAT JE MOET WETEN OVER TESTOSTERON TEKORT

Testosteron is een hormoon dat een belangrijke rol speelt in het lichaam van de man. Met het ouder worden, neemt het testosterongehalte geleidelijk af. Dit is een normaal proces. Het vormt pas een probleem als er klachten ontstaan. Een tekort aan testosteron kan grote impact hebben op het welzijn én op de gezondheid van de man.

Testosteron

Bijna 40% van de mannen van 45 jaar en ouder heeft een tekort aan testosteron. Bij mannen met overgewicht en/of diabetes komt het zelfs vaker voor 1

Testosteron

Er wordt geschat dat slechts 5% van de mannen met Testosteron Deficiëntie wordt behandeld met testosteron therapie 2

Afvallen en een gezonde levensstijl zijn belangrijk in combinatie met testosteron therapie

Wil je weten of je last hebt van testosteron tekort, doe dan de test en krijg direct de uitslag.

TESTOSTERON

MEEST VOORKOMENDE KLACHTEN

TEST JE OP EEN TESTOSTERON TEKORT

Hoe we erfelijke botaandoeningen beter herkennen en behandelen

Een deel van de populatie lijdt aan erfelijke botaandoeningen, zoals X-gebonden hypofosfatemie (XLH). Hier lijden naar schatting zo’n één op de twintigduizend mensen aan in Nederland. Het is moeilijk dit aantal exact te bepalen. Vaak erft een kind de aandoening namelijk van de ouders, maar de afwijking kan ook spon taan ontstaan zonder dat één van de ouders de ziekte heeft. De klachten van een aandoening als XLH kunnen ook ver ward worden met andere problematiek, waardoor de aandoening wellicht te lang onbehandeld blijft, met alle gevolgen van dien. Het vergroten van onze kennis over XLH, diagnose en behandeling is daarom cruciaal. Hoe doen we dat?

Alvorens daar dieper op in te gaan zetten we uiteen wat XLH precies is. XLH is de meest voorkomende vorm van hypofosfatemie en een zeldzame erfelijke ziekte die gekenmerkt wordt door een te lage fosfaatwaarde in het bloed. Dit tekort is een gevolg van een afwijking in het X- chromosoom. Er is sprake van een afwijking in het zogenaamde PHEX-gen. Deze afwijking leidt ertoe dat er te veel van het hormoon FGF23 in het bloed aanwezig is en dus te veel fosfaat wordt uitgeplast. Dit fosfaat is echter nodig voor onder ande re de groei en stevigheid van botten. Indien het fosfaat langdurig te laag is, dan spreken we van chronische hypofosfatemie.

XLH leidt er bij jonge kinderen toe dat de botten te zacht worden en krom kunnen groeien. Deze problemen krijgen steeds nijpendere gevolgen met de tijd. Nadat kinderen uitgegroeid zijn is het skelet potentieel permanent veranderd. Het is daarom belangrijk tijdig de diagnose te stellen. Het niet op tijd herkennen van de ziekte kan leiden tot ernstige schade aan de botten. Patiënten hebben dan vaak pijn in de botten, moeite met lopen of verkrom ming van de benen, spierzwakte, tandab cessen of schedelafwijkingen. Ook kunnen er gehoorproblemen ontstaan. Volwassenen kunnen in de loop van de tijd artrose (slij tage) en verkalkingen van de spieraanhech tingen van het bot ontwikkelen. Dit kan

«

"XLH is de meest voorkomende vorm van hypofosfatemie en een zeldzame erfelijke ziekte die gekenmerkt wordt door een te lage fosfaatwaarde in het bloed. Dit tekort is een gevolg van een afwijking in het X-chromosoom."

Nederlandse XLH

patienten vereniging

In april 2021 is de XLH Vereniging Nederland opgericht ter bevordering van de zorgverlening aan patiënten met X-gebonden hypofosfatemie. De vereniging zet zich namens deze patiëntengroep in voor lotgenotencontact, informatieontsluiting, betere zorg en meer onderzoek. Kijk voor meer informatie op www.xlh-vereniging.nl

Vaak erft een kind deze aandoening (XLH) namelijk van de ouders, maar de afwijking kan ook spontaan ontstaan zonder dat één van de ouders de ziekte heeft.

leiden tot pijn en verminderde beweeg lijkheid. Niet elk van deze klachten doet automatisch een botaandoening vermoe den waardoor het risico bestaat dat de diagnose pas laat gesteld wordt wanneer klachten al heftiger zijn.

Het herkennen van de aandoening en tijdige diagnose helpt om patiënten zo goed mogelijk te behandelen en klachten zoveel mogelijk te beperken. De eerste aanwijzing voor de aanwezigheid van een botaandoening bij kinderen is meestal de afwijkende botgroei en het achterblij ven van de lengte. Op een röntgenfoto kunnen de kenmerken van een botaan doening te zien zijn. Daarnaast kan in het bloed de lage fosfaatwaarde aangetoond worden en in de urine kan gekeken wor den of er

te veel fosfaat wordt uitgeplast. Om te bepalen of de aandoening erfelijk is, zoals bij XLH het geval is, kan er een erfelijk

heidsonderzoek met DNA gedaan worden om dit te bevestigen.

Om de kwaliteit van leven zo hoog mo gelijk te houden is het zo belangrijk de diagnose op jonge leeftijd te stellen. De ziekte is in aanleg aanwezig en daar mee een chronische ziekte. Tot 18-jarige leeftijd worden patiënten behandeld door de kinderarts. Vanaf 18 jaar worden de controles en behandeling overgenomen door de endocrinoloog of nefroloog.

Inzicht in het aantal patiënten dat aan XLH lijdt is niet alleen belangrijk voor de patiënten zelf, maar ook voor de verbetering van het diagnosticeren en behandelen van XLH. Om die reden is er een landelijk register opgezet voor kennisopbouw omtrent hypofosfatemie. Daarmee kan onder andere de prevalentie van XLH in Nederland worden bepaald, aangezien het exacte aantal XLH-pati e nten nu niet bekend is. Daarnaast heeft

het register als doel kennis over XLH te vergroten door geanonimiseerde data uit medische dossiers te gebruiken en patro nen te ontdekken. Ook wordt het register aangevuld met input van patiënten zelf om meer inzicht te krijgen in de kwaliteit van leven van XLH-patiënten.

Al deze inspanningen moeten bijdragen aan het hoofddoel om XLH-patiënten een betere kwaliteit van leven te kunnen bieden: voor kinderen dat zij net zo van hun jeugd kunnen genieten als leeftijds genoten en voor volwassenen dat zij zo min mogelijk hinder ondervinden van hun aandoening. Daarvoor is samen werking essentieel. Het is essentieel om samen kennis over zeldzame en complexe aandoeningen te blijven vergroten, zodat voor iedereen de kwaliteit van leven geoptimaliseerd wordt.

«

"De eerste aanwijzing voor de aanwezigheid van een botaandoening bij kinderen is meestal de afwijkende botgroei en het achterblijven van de lengte. Op een röntgenfoto kunnen de kenmerken van een botaandoening te zien zijn."

Kyowa Kirin

AAl sinds 1949 werkt de in Japan opgerichte Kyowa Kirin roep elke dag aan haar hoofddoel om bij te dragen aan de gezondheid en het welzijn van patiënten en hun naasten. Dit doet ze via baanbrekende research en developmentactiviteiten gericht op het ontwikkelen van nieuwe technologieën, innovatieve therapieën en geneesmiddelen op het gebied van oncologie, nefrologie en immunologie. Op inmiddels 36 locaties over de hele wereld wordt hier door 7500 medewerkers aan gewerkt. Zij zijn betrokken bij de vele lopende onderzoeken die in volle gang zijn.

Kyowa Kirin zet zich met name sterk in voor de bestrijding

van zeldzame ziekten. Dit zijn ziekten die minder dan één op de tweeduizend mensen treffen. Zo’n 95% van deze ziekten kent geen genezing en 65% is ernstig en invaliderend. Door middel van onderzoek naar nieuwe behandelingen draagt

Kyowa Kirin zo veel mogelijk bij aan de bestrijding en snellere diagnostisering van zeldzame ziekten, zo ook XLH. Dit betekent ook dat Kyowa Kirin blijft innoveren en zoeken naar nieuwe mogelijkheden om deze, maar ook andere, patiënten te helpen. Vastberaden en vol vertrouwen. En zo snel mogelijk: want elk moment telt. Kyowa Kirin | KKI/NL/CYS/0276 november 2022

Dit artikel is gesponsord door Kyowa Kirin.

Het in kaart brengen van de familiestam boom kan het identificeren van andere getroffen personen ondersteunen.

Seksuele gezondheid is ook mentale gezondheid

Verdieping Seks en intimiteit. Het the ma komt veelal niet open en bloot tijdens gesprek ken aan de orde, terwijl seksualiteit tegelijkertijd grote invloed heeft op ie mands fysieke en mentale gezondheid en welzijn. Dat is niet alleen een algemeen geldende aanname – sek suele gezondheid maakt zelfs deel uit van het Ne derlandse overheidsbeleid.

Tekst: Hugo Schrameyer Foto: Unsplash

"Ook de kennis van seksuele gezondheid in de samenleving kan een opsteker gebruiken. Zo wil het kabinet kennisachterstan den wat betreft dit onderwerp tegengaan."

Bewijslast daarvoor werd zelfs recent nog geleverd met beleids visie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het gaat om een uitputtende en doorwrochte beschouwing, maar lang ver haal kort: waar deze beleids visie op neerkomt, is dat het kabinet de seksuele gezond heid in Nederland verder wil bevorderen, beschermen en beter in kaart brengen.

Seksuele gezondheid en seksueel gedrag, staat in de beleidsvisie, zijn belangrijke onderdelen van iemands mentale en fysieke welzijn en gezondheid. “Het draait om het vermogen om zélf regie te voeren over je seksualiteit. Seksuele gezondheid is daar mee meer dan de afwezig heid van ziekten of seksu ele problemen. Het vereist goede informatie, zorg en ondersteuning en een maat schappelijke context waarin ruimte is voor een positieve en respectvolle benadering van seksualiteit en seksuele relaties.”

Het blijft in de beleidsvisie niet alleen bij een constatering. Er wordt tevens een ambitie aan vastgeknoopt. Ten eerste wil de overheid dat Nederlan ders dusdanig goed geïnfor meerd zijn dat zij zelf in staat zijn om keuzes te maken over hun seksuele gezondheid en keuzes van andere te respec teren. Het gaat daarbij om prettige, vrijwillige en veilige seks, de bescherming tegen soa’s en hiv, en het voorko men van seksueel geweld en onbedoelde zwangerschap. Het tweede doel waarover de beleidsvisie spreekt is dat Nederlanders altijd toegang hebben tot passende, betaal bare, en kwalitatief goede (seksuele) gezondheidsvoor zieningen en zorg. En dat zij op een laagdrempelige wijze advies, ondersteuning en bescherming krijgen bij hulp vragen en problemen rond hun seksuele gezondheid, inclusief soa’s en hiv.

Wat natuurlijk tegelijkertijd geldt, steekt het ministerie de hand in eigen boezem: als de ambitie bestaat om de

seksuele gezondheid te verbe teren, dan moet je ook besef hebben van de actuele status. Ook daartoe is er een doel omschreven. Het beeld van nu is onvolledig, dus wil het kabinet inzetten op verbete ring van monitoring.

Ook de kennis van seksuele ge zondheid in de samenleving kan een opsteker gebruiken. Zo wil het kabinet ken nisachterstanden wat betreft dit onderwerp tegengaan. Eén van de speerpunten in de beleidsvisie is het verbe teren van seksuele vorming van schoolgaande jeugd. Scholen zijn via de kerndoe len in het onderwijs verplicht aandacht te geven aan de onderwerp, hoewel de kern doelen nu nog te open zijn geformuleerd, benadrukt het ministerie. Het bespreken van seksuele gezondheid worden nu actuele en concre ter gemaakt om meer rich ting te geven via het onder wijs. Leerkrachten krijgen meer ruimte om aandacht te besteden aan het onderwerp seksuele vorming.

"Seksuele gezondheid en het maken van keuze die goed bij je passen, vormen een rode draad in het beleidsstuk, dat niettemin tevens benadrukt dat het kabinet zich zal blijven inzetten op het bestrijden van soa’s en hiv."

Eén van de partijen die dit onderwerp direct aangaat, is het Nederlands Jeugdinsti tuut (NJi). Wat toe te juichen valt, reageert het NJi, is dat de beleidsvisie is gericht op een positieve benade ring. “Seksuele gezondheid betekent namelijk ook dat je als jongere de ruimte voelt om keuzes te maken die bij

je passen. Dat draagt bij aan het welzijn en een positiever zelfbeeld”, aldus het NJi.

Seksuele gezondheid en het maken van keuze die goed bij je passen, vormen een rode draad in het beleids stuk, dat niettemin tevens benadrukt dat het kabinet zich zal blijven inzetten op het bestrijden van soa’s en hiv. Nederland is één van de eerste landen waarbij het binnen handbereik ligt om het niveau van nul nieuwe hiv-infecties te halen. Dat valt te danken aan goed gebruik van hiv-medica tie, waardoor het virus zo beperkt in het bloed zit dat hiv niet seksueel overdraag baar is. Wanneer meerdere methodes in combinatie met elkaar worden gebruikt, ver kleint dat aanmerkelijk het risico. Naast veiligere seks, zoals gebruik van condooms, zijn profylaxe vóór bloot stelling (PrEP) en behande ling als preventie (TasP) de meest gebruikte en effectieve hiv-preventiemethoden.

"Seksuele gezondheid betekent namelijk ook dat je als jongere de ruimte voelt om keuzes te maken die bij je passen."

Nieuwste generatie hoortoestellen speelt slim in op wensen van cliënt

Nieuws

Personen met een ver minderd gehoor leven in een goede tijd. Het mo derne hoortoestel barst namelijk uit elkaar van de nieuwe mogelijkheden en heeft zich in een rap tempo ontwikkeld van de verafgrijsde grote beige banaan achter het oor van opa naar een gadget-ach tig apparaatje met talloze mogelijkheden die passen bij wensen van deze tijd. Deze innovaties zorgen ervoor dat het imago van het hoortoestel in sneltreinvaart ten goede verandert.

Omu een idee te geven, de nieuwste generatie heeft ingebouwde Bluetooth voor een directe verbinding met de smartpho ne, laptop of tv, vertelt Roy Peters, hoortoestellen expert. “En met een app op de smart phone kan de gebruiker zelf de instellingen bijregelen op een manier die meer moge lijkheden heeft dan het traditi onele drukknopje op het hoor

toestel zelf. Bijvoorbeeld om hinderlijk omgevingslawaai zelf terplekke tijdelijk extra weg te filteren terwijl spraak wel goed hoorbaar blijft. De nieuwste trend is het registre ren van gezondheidsgegevens, zelfs het meten van je hartslag is mogelijk! Alles is zichtbaar in de smartphone app. Met diezelfde app kan de audi cienswinkel ook op afstand (via internet) de hoortoestellen bijstellen in een Skype of FaceTime video-belsessie, een uitkomst als men niet naar de audicienswinkel kan komen vanwege een drukke agenda of om gezondheidsredenen. Dit zijn slechts enkele voor beelden van de enorme voor uitgang die geboekt is. Voor ons welzijn is het van belang om verbonden te blijven met mensen in sociale situaties, in de thuisomgeving of buiten de deur. Goed horen speelt daarbij een grote rol.

Ondanks al die nieuwigheden blijft het verstaan van spraak de grootste wens1, gaat Peters verder. “Hoortoe stellen moeten de hele dag comfortabel klinken, spraak goed hoorbaar maken in stilte en in rumoer, en ook muziek mooi vol weergeven.

De nieuwe generaties slagen daar steeds beter in. Dat blijkt ook uit onderzoek: deze modellen worden gedu rende de dag aanmerkelijk langer achtereen gedragen dan oudere modellen 2. Net zoals bij digitale fotoca mera’s het aantal pixels spectaculair is toegeno men, is ook de resolutie van digitale hoortoestellen spectaculair verbeterd. Er kan als het ware een steeds betere, scherpere ‘foto’ van de geluidsomgeving geboden worden. Maar dat is nog maar het halve verhaal, het gaat er om hoe de fabrikant dit inzet.

Hoortoestelfabrikanten blijven continu op zoek naar technieken om spraak beter hoorbaar te maken door om gevingslawaai buiten te slui ten. Directionele microfoons zijn daarbij essentieel. Hier mee wordt als het ware inge zoomd op de spreker, als een soort van zaklamp die op de spreker schijnt. Voorwaarde is wel dat men die persoon aankijkt om goed te kunnen richten. Omgevingslawaai komende van achter of naast de hoortoesteldrager wordt zo grotendeels buitengeslo

ten. Helaas worden dan ook andere sprekers die naast of achter de hoortoesteldrager staan, minder goed gehoord. Niet ideaal dus. De nieuw ste generatie hoortoestellen ondervangt dit met spraak detectie. Deze functie scant voortdurend razendsnel of er iemand in de direct omge ving van de hoortoesteldra ger spreekt, en richt de hoor toestelmicrofoons vervolgens tijdelijk ook op die persoon. Zo worden meer personen beter verstaan terwijl omge vingslawaai zoveel mogelijk buitengesloten wordt.

De complexiteit voor hoortoe stelfabrikanten is de laatste jaren enorm toegenomen. Een hoortoestel moet klein zijn, maar wel alle nieuwste functies in zich hebben. Deze nieuwe technieken stellen hogere eisen aan de

stroomvoorziening van het hoortoestel. Oplaadbare accu’s blijken daarvoor beter geschikt dan het traditione le knoopcel batterijtje. De kneep zit hem in de span ningsregulatie, dat lukt beter bij oplaadbaar. Zo is de bewegingssensor een stukje hardware waarbij dit nauw luistert. Deze sensor heeft een rol in de aansturing van de microfoons en onder an dere de stappentellerfunctie.

Een hoortoestel blijft een hulpmiddel en een slecht horend oor kan niet veran deren in een gezond oor, besluit Peters. “Het is helaas

niet zoals een bril die je opzet en je alles weer ziet. Het gehoororgaan is veel complexer. Daarom is het van belang een hoortoestel niet uit te stellen, maar tijdig actie te ondernemen. De hersenen moeten weer leren omgaan met meer geluiden en hoe langer je dat uit stelt, hoe lastiger dat wordt. Internationaal verschijnen er ook steeds meer studies die de relatie aantonen tussen goed horen en algeheel wel zijn3 . Al met al doet dat je dan toch heel anders kijken naar zo’n klein apparaatje dat iedereen maar zo lang mogelijk wil uitstellen.”

Oplaadbare accu’s blijken daarvoor beter geschikt dan het traditionele knoopcel batterijtje.

Tekst: Feline van der Linde Foto: Persfoto's

Via de smartphone app kunnen de hoortoestellen op afstand live bijbesteld worden door uw audicien

"Het moderne hoortoestel barst uit elkaar van de nieuwe mogelijkheden."

"Een hoortoestel blijft een hulpmiddel en een slechthorend oor kan niet veranderen in een gezond oor."

Nieuw

Gesprekken zijn helder met Lumity•

Goed spraakverstaan is een grote wens van slechthorenden, met name in rumoer. De Phonak Audéo™ Lumity hoortoestellen zijn speciaal hiervoor ontwikkeld, zodat u in alle dagelijkse situaties weer beter verstaat. Ga weer helemaal op in gesprekken. En met de uitstekende bluetooth con nectiviteit streamt u geluid vanaf elk merk smartphone of tablet, én de TV rechtstreeks naar uw oren.

• Helder, natuurlijk geluid

• Beter verstaan in alle situaties door SmartSpeech™ Technology met spraakdetectie rondom de slechthorende

• Universele connectiviteit via Bluetooth (iOS en Android)

• Oplaadbaar

• Mogelijkheid ringleidingstand

• myPhonak app op de smartphone voor afstandsbediening en bijstellen op afstand door uw audicien

Ookinwaterbestendige uitvoering!

Bestel het gratis infopakket! Maak kennis met Phonak Lumity voor een ongeëve naarde hooroplossing. Bestel de gratis uitgebreide brochure op www.phonaklumity.nl Daarbij ontvangt u ook een lijst van verkooppunten in uw omgeving.

Regen Transpiratie

ZwemmenWatersport

Goed beschermd tegen water in deze situaties:

Dementie – als thuiswonen niet meer gaat

Focus

De slopende ziekte de mentie is een buitenge woon lastig te ontrafelen aandoening. Grootste probleem is misschien wel dat het onmogelijk blijkt om exact aan te geven wanneer deze ziekte zich manifesteert. Deze onkunde kan leiden tot zeer schrijnende situaties voor zowel mensen met dementie als hun naaste omgeving.

Tekst: Hugo Schrameyer Foto: Persfoto's

We worden met z’n allen steeds ouder. Het jaar 2022 gaat de boeken in als het eerste jaar waarin meer dan de helft van de Neder landse bevolking vijftig jaar of ouder was. “In de loop van vorige eeuw zijn we er steeds beter in geslaagd om levensstijlziektes als hoge bloeddruk of diabetes te behandelen. Het is natuur lijk fijn om tot hoge leeftijd gezond te blijven, maar hoe

ouder we worden, hoe gro ter de kans op dementie”, reageert dementiespecialist Freek Gillissen.

De kwestie daarbij is dat de medische wereld afgelopen vijftig jaar volop vooruitgang heeft geboekt, terwijl het verhelpen van dementie grotendeels on ontdekt is gebleven. Er zijn kleine succesjes geboekt in het behandeltraject, we we ten dat factoren als gezond leven, opleidingsniveau en zelfs tweetaligheid invloed hebben op het verkleinen van risico op dementie, maar een echt oplossing ligt nog niet voorhanden.

Wat Gillissen in de context van deze inleiding consta teert, is dat de samenleving eigenlijk onvoldoende is voorbereid op het toene mende aantal individuen met deze ziekte. Immers: we worden ouder, dus meer mensen met dementie. Vroeger kenden we een wijdvertakt netwerk van bejaardentehuizen. Nu die door bezuinigingen groten deels zijn gesloten, wordt

mensen aangemoedigd lan ger thuis te blijven wonen. “Een loze kreet vind ik dat. Als mensen met dementie te kampen krijgen, komt vroeg of laat het moment dat ze zich niet meer thuis kunnen redden. Wat je nu ziet, is dat mensen pas op het al ler-, allerlaatste moment, als thuis wonen echt niet meer gaat, richting het verzor gingshuis gaan. Ze worden losgerukt van hun thuissitu atie en vaak zijn ze er door de staat van dementie zo aan toe dat ze nog enkele maanden te leven hebben.”

Zijn reactie is in feite een oproep om de plotse overstap van de huiselijke omgeving naar verzorgings huis mensvriendelijker in te richten. Nu steeds meer mensen met dementie te kampen krijgen, hebben we als samenleving de taak om nieuwe woonvormen te cre eren die het midden houden tussen de eigen woning en verzorgingshuis.

De lastigheid die zich afspeelt, is dat het verdraaid moeilijk valt aan te geven

wanneer het thuis wonen door dementie niet meer gaat. Het ziekteverloop bij dementie is grillig en sterk individueel. Een oudere kan op een gegeven moment een verstoorde dag hebben, terwijl er weken daarna niets aan de hand blijkt. Als er een patroon ontstaat van akelige toestanden, als de persoon in kwestie zijn huis niet meer kan terug vinden, zijn naam niet meer herinnert, dan kunnen dat signalen zijn tot verder onderzoek. Wat verschil lende organisaties melden, zoals belangenvereniging Alzheimer Nederland: wees niet onvoorbereid. Als dergelijk signalen zich aftekenen, oriënteer je dan op mogelijkheden voor een alternatief als de eigen woning, benadrukken de belangenorganisaties, die daarbij benadrukken dat een onverhoedse overstap van woning naar verzor gingshuis als harde klap aankomt bij de oudere zelf en bij zijn naasten. Bovendien, wat in die context wordt benadrukt, is dat de mantelzorger die

de kans neemt om zich te oriënteren moet beseffen waar die precies naar kijkt. Het helpt daarbij absoluut om een vooropgesteld plan te formuleren die de man telzorger als uitgangspunt kan nemen. Waar het op neerkomt is dat de man telzorger bij alternatieve woonvormen attent kan zijn op aspecten als privacy, leefruimte, activiteiten en zorgmogelijkheden. Als er behoefte bestaat aan een dagelijkse douchebeurt, terwijl er onvoldoende zorg mogelijkheden zijn om dat te begeleiden, kan dat aan leiding zijn om een andere keuze te maken. Hetzelfde geldt voor de daginde ling: bestaat er voldoende creatieve indeling om het woonplezier te stimuleren?

Het helpt om langs te gaan bij verschillende zorginstel lingen voor een rondleiding. Zo proef je de sfeer en kun je beter bepalen wat bij jouw naaste het beste past. Schrijf voordat je een keuze gaat maken op wat je naaste en jij belangrijk vinden bij opname. Waaraan hechten jullie veel waarde? Bespreek

dit lijstje ook met de familie en de casemanager. Voor een wensenlijstje kun je denken aan de volgende punten:

• Mag je eigen spullen of huisdieren meenemen?

• Kun je als mantelzorger/ familie altijd op bezoek komen of gelden er bepaal de regels?

• Hoe houden de medewer kers rekening met hobby’s of voorkeuren?

• Kun je als partner mee verhuizen?

Zo kun je je oriënteren op de mogelijkheden en kun je een plotse overstap voor komen van de huiselijke omgeving naar een verzor gingshuis.

De slopende ziekte dementie is een buitengewoon lastig te ontrafelen aandoening. Grootste probleem is misschien wel dat het onmogelijk blijkt om exact aan te geven wan neer deze ziekte zich manifesteert.

Nu steeds meer mensen met de mentie te kampen krijgen, hebben we als samenle ving de taak om nieuwe woonvor men te creëren die het midden houden tussen de eigen woning en verzorgingshuis.

Martha Flora-bewoner Linda Hamburger voelt zich als een vis in het water

Toen zijn moeder, MarthaFlora, twintig jaar geleden Alzheimer kreeg, wist ondernemer Marco Ouwehand (60) het zeker: de zorg voor mensen met dementie moet anders. Inmiddels wordt het zestiende Martha Flora-huis gebouwd, waar persoonlijke, liefdevolle aandacht het uitgangspunt is.

Als iemand het woongenot bij Martha Flora representeert, dan is het wel Linda Hamburger (87), die sinds begin dit jaar een fijn apparte ment heeft betrokken bij het zorgconcept in Dordrecht. Voor wie Martha Flora nog niet kent: deze unieke woonomgeving voor mensen met alzheimer of een andere vorm van dementie kent nu vijftien vestigingen en is nu dus op weg naar de zestiende locaties. We gingen langs bij Linda Hamburger om de sfeer te proeven.

op de kast staat door haarzelf geboetseerde kunst. Centraal in de kamer staat haar piano, waar ze nog graag en veel op speelt.

Voordat corona uitbrak woonde Linda vlakbij het theater in Heerlen waar zij een tijd als gast vrouw werkte. Ze straalt als een verliefd meisjes als ze vertelt over alle klassieke grootheden die ze de hand heeft geschud. “Ik moest de solisten ontvangen en was zo trots als een aap.”

Het was één van haar dochters, Sabien in Dordrecht, die haar het zetje gaf om bij Martha Flora te komen wonen. “Ik weet nog dat ik heel opgewonden was toen ik hier kwam, ik vond het meteen fantastisch. Het leven dat ik hier voor leidde was goed, maar nu is het nog veel aangenamer. Ik heb leuk contact met de andere bewoners, we drinken gezellig met z’n allen koffie en overlopen elkaar niet. Bovendien eet ik hier heerlijk ik krijg de lekkerste maaltijden voorgeschoteld.”

Linda geniet in haar kamer. Door de grote raampartijen is het er heel licht en ze kijkt uit op de bloemenperken en het groen rondom het huis. “Ik zit hier graag en ik voel me nooit alleen, want als ik mijn kamer verlaat, kan ik in een van de andere ruimtes terecht waar altijd wel iemand is. De bibliotheek is prachtig, de keuken is gezellig net als de woonkamer en de lange koffietafel waar regelmatig spelletjes worden gespeeld. Je bent overal vrij in, niets moet hier. En als het mooi weer is, ga ik er vandoor naar buiten. Ik ben dol op de zon.”

Linda was altijd heel duidelijk in haar wens lang mogelijk thuis te blijven wonen. Het kostte dan ook heel veel geduld en liefde om haar over te halen naar Dordrecht te verhuizen. “Martha Flora was de ideale oplossing. Mijn moeder heeft het gevoel dat ze daar een eigen luxe wo ning heeft en zelfstandig woont. Er zijn echter meer danvoldoende zeer betrokken medewer kersen er is specialistische zorg. De gastvrijheid en gezelligheid zijn enorm. Ik wist zeker dat het huis en mijn moeder een match zouden zijn.” Sabien is dankbaar en blij dat ze nu zonder zorgen haar moeder kan bezoeken. “Ik zie haar veel vaker, ze is veilig en er wordt voor haar ge zorgd. Ons contact heeft nu veel meer kwaliteit omdat ik niet meer van alles hoef te organise ren. Iedere dag gaat iemand met mijn moeder wandelen, daar wordt ruimte voor gemaakt.”

Wat bij binnenkomst meteen opvalt: ze voelt zich er helemaal thuis.In haar grote zonnige ap partement ziet het er huiselijk uit met een keu kenblokje, een ronde eettafel met vier stoelen, een zithoek en haar bed tegen een wand onder het raam. Veel boeken, want ze leest graag en

Dochter Sabien Hamburger (54) is blij dat haar moeder in Martha Flora woont. “Terugkijkend ging het thuis al een poos niet goed met mijn moeder, maar ze kon het lang voor mij verbloe men.” Dat kon mede gebeuren door de fysieke afstand tussen moeder (Heerlen) en dochter (Dordrecht). Boodschappen deden ze samen op het internet en moeder Linda toonde met haar keuzes een goede eetlust. Alles werd thuis bezorgd. “Op het laatst vond ik mijn moeder zo mager, het bleek dat de boodschappen ergens in de keuken lagen opgestapeld. Ze vergat gewoon te eten.”

liefdevolle dementiezorg in een beschermde samenleving. Waar de bewoner het leven zoals hij of zij dat gewend is zo veel mogelijk kan voortzetten, rekening houdend met de dementie. Met een uitgebreide personele bezetting worden meer medewerkers dan gebruikelijk ingezet en dat resulteert in echte aandacht voor bewoners en hun naasten. Daarbij wordt alles in het werk gesteld, het persoonlijk welbevinden van de bewoners te waarborgen.

Voor

Martha Flora biedt gespecialiseerde,

Innovatieve behandeling voor HCC nu vergoed

Actueel

Holmium radio-emboli satie is een van de inno vatieve behandelingen in de strijd tegen HCC en andere kankersoorten. Sinds kort valt deze the rapie voor HCC-patiënten onder vergoede zorg.

Eoin Hennekam Foto: Persfoto’s

Hepatocellulair Car cinoom (HCC) is de medische aanduiding van een kwaadaardige tumor in de lever. Het verschil met andere typen leverkanker is dat HCC in de lever zelf ontstaat en geen uitzaaiing is van een andere kanker soort. HCC is wereldwijd een van de meest voorkomende soorten kanker, met name in landen binnen Azië, Zuid-Eu ropa en Zuid-Amerika. In westerse landen komt HCC minder vaak voor.

“Door de preva lentie en slechte prognose van de kankersoort is het zo belangrijk dat een innovatieve behandeling als holmium ra dio-embolisatie nu onder vergoe de zorg valt.”

”Door de prevalentie en slechte prognose van de kankersoort is het zo be langrijk dat een innovatieve behandeling als holmium radio-embolisatie nu onder vergoede zorg valt”, deelt prof. Marnix Lam, hoogle raar Nucleaire Geneeskunde bij het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU). ”De behandeling omvat het via een katheter inspuiten van radioactieve holmium bolletjes met een katheter in de slagader van de lever. De bolletjes lopen vervolgens vast in de bloedvaten die de tumor van bloed voorzien. Daar kan de tumor vervol gens van dichtbij bestraald worden.”

Waarom dit zo’n stap voor waarts is in de behandeling van HCC is omdat het op deze wijze eenvoudiger is de stralingsdosis te verhogen, omdat er veel gerichter ge

straald kan worden. ”Door dat je van binnenuit de tumor bestraalt tast je veel minder omliggend weefsel aan, hetgeen vaak een uit daging is in de behandeling van kanker. Dit resulteert erin dat patiënten minder nare bijwerkingen ervaren na behandeling met holmi um radio-embolisatie en bovendien beter behandeld kunnen worden.”

De techniek is niet perse nieuw, maar door de jaren

heen sterk verbeterd. ”De techniek bestaat al een jaar of twintig, maar is sterk ontwikkeld mettertijd. Na ontwikkeling in Australië en Canada, is er met de hulp van Nederland een volgende stap gezet in het verbeteren van de effectiviteit en vei ligheid van de behandeling. Of een behandeling met holmiumbolletjes veilig en effectief is kan nu per patiënt bepaald worden, evenals de dosis. Holmium radio-em bolisatie past zo binnen ‘per

sonalized medicine’, waar de zorg steeds meer naartoe beweegt”, aldus Lam.

Die stappen in effectiviteit en veiligheid hebben geleid tot de vergoeding van de behandeling voor HCC. Die vergoeding is een uitbrei ding van reeds ingestelde vergoeding voor holmium radio-embolisatie voor behandeling van andere kankersoorten, zoals darm kanker.

Feiten

• HCC is vaak gelinkt aan alcoholgebruik en hepati tis, maar kent ook andere oorzaken

• Jaarlijks wordt bij ruim 400 Nederlanders de diagnose HCC gesteld

• Het inbrengen van radioactieve stoffen helpt bij zowel diagnostiek als behandeling van ver schillende aandoeningen, inclusief kanker

Tekst:

Doordat je van binnenuit de tumor bestraalt tast je veel minder omliggend weefsel aan.

Advertentie

Prof. Marnix Lam, hoogleraar Nucleaire Geneeskunde bij het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU)

NIEUWE INFORMATIEBROCHURE

voor patiënten met ANCA-geassocieerde vasculitis en hun mantelzorgers

Het initiatief SEE ME. HEAR ME is opgezet om iedereen te ondersteunen die leeft met of getroffen wordt door ANCA-geassocieerde vasculitis (AAV). AAV is een zeldzame ziekte die wordt gekenmerkt door ontsteking van de kleine bloedvaten. De tekenen en symptomen kunnen zich voordoen in verschillende delen van het lichaam, waaronder de nieren, longen, zenuwen, ogen en oren, met mogelijk ernstige gevolgen.1

Informeer jezelf, ga ermee naar een specialist. Wees niet bang om je vragen te stellen, omdat het onbekend voor je is.” Wil, GPA-patiënt & Marleen (mantelzorger), Nederland

We hebben een gloednieuwe digitale brochure samengesteld met 54 pagina’s vol informatie, patiëntenverhalen, tips en hulpmiddelen voor mensen die leven met ANCA-geassocieerde vasculitis en hun begeleiders en mantelzorgers.

Voor meer informatie over ANCA-geassocieerde vasculitis en voor het downloaden van de digitale brochure, zie: www.myANCAvasculitis.com/nl

1. Al-Hussain T, et al. Adv Anat Pathol 2017;24(4):226–34. © Copyright. Alle rechten voorbehouden NL-AVA-2200016

Vifor Pharma Nederland BV | Westbroek 43 | 4822 ZX Breda P +31(0)88 84 84 300 | info-nl@viforpharma.com

Zo neem je écht de regie over je eigen gezondheid

Verdieping

Al je medische gegevens op één plek beschikbaar en direct in te zien? Het is geen toekomstmuziek, dankzij een Persoonlijke Gezondheids Omgeving (PGO) die je volledige inzage én de regie over je eigen gezondheid geeft.

Onze

medische gege vens? Die liggen her en der verspreid over de zorgverleners die we bezoeken. Van de huisarts, specialist en apotheek, tot aan de tandarts en fysiothe rapeut. Ze beheren allemaal een klein stukje informatie over onze gezondheid. Die stukjes zijn bovendien opgeborgen in systemen die niet direct met elkaar kunnen communiceren. “Je moet dus,” zegt Arnold Breukho ven, directeur en oprichter van Drimpy, “op heel veel verschillende portalen in loggen om een beetje inzicht in je eigen gezondheid en je medische geschiedenis te krij gen. Sterker nog, veel mensen weten niet eens dat dat kan. En het gekke is: we lijken dat normaal te vinden! Maar hoe normaal is het nou eigenlijk? Als we een hypotheekgesprek hebben, dan gaan we daar goed voorbereid heen, met een scherp inzicht in onze fi nanciële situatie. Maar gaan we naar de huisarts dan doen we dat met nul inzicht in ons complete medische dossier. Terwijl dat óók belangrijk is. En zelfs belangrijker, omdat het levensreddend kan zijn.”

“Je krijgt een diagnose en achteraf realiseer je je dat je geen idee hebt wat je arts of specialist nou precies allemaal heeft gezegd. Met een druk op de knop kun je het rustig teruglezen in je PGO, of het aan een ander laten lezen die jou kan uitleggen wat er nou precies staat. Dat brengt vaak de bodem onder je voeten terug.”

Breukhoven ontwikkelde een zogenaamde Persoonlijke Gezondheids Omgeving (PGO). Breukhoven: “Met

één druk op de knop haal je jouw medische gegevens binnen en plaats je die op een persoonlijke website of app. Dit kan je bij al je verschil lende zorgverleners doen en een overzicht creëren. Vergelijk het met het gemak van een bank-app. Je hebt in één keer toegang, in dit geval niet tot je geld, maar tot iets wat niet in geld is uit te druk ken: al je medische gegevens. Dat belangrijke medische gegevens nog steeds zo versnipperd zijn opgeslagen en niet gesynchroniseerd zijn tussen systemen, leidt tot de vreemdste taferelen. Medische informatie wordt soms nog per fax van de ene zorgverlener naar de andere zorgverlener verstuurd. Per fax, anno 2022!”

Zo staan alle gegevens over zichtelijk bij elkaar, in de eigen PGO. Breukhoven: “Je kunt besluiten dat ook

jouw zorgverleners – of bijvoorbeeld je partner of je mantelzorger - daar toegang tot mogen hebben. Waarbij je zelf bepaalt wat je deelt en wat niet. Kijk, het komt vaak voor dat een behandelaar aan je vraagt: waar heb je allemaal last van, welke medicijnen heb je geslikt, wat is je medische geschiedenis? Los ervan of je wel telkens hetzelfde verhaal wil vertellen, kunnen veel mensen niet direct een compleet antwoord geven. Als de zorgverlener toestem ming heeft om in je PGO te kijken, krijgt hij meteen een actuele inzage in jouw medische geschiedenis en kan hij de behandeling daar op afstemmen. Veel vragen vallen meteen weg. Kloppen de gegevens wel, is er een herhaalonderzoek nodig? Je omzeilt daarnaast veel van die onzekerheden. En je weet nu ook dat je in de

toekomst effectiever behan deld kunt worden omdat er direct inzage is in alle behandelingen en onderzoe ken die je hebt ondergaan en medicijnen die je hebt geslikt.” Zo houd je de regie over je eigen gezondheid en dus over de kwaliteit van je leven.

“Je krijgt een diagnose en achteraf realiseer je je dat je geen idee hebt wat je arts of

specialist nou precies alle maal heeft gezegd. Met een druk op de knop kun je het rustig teruglezen in je PGO, of het aan een ander laten lezen die jou kan uitleggen wat er nou precies staat. Dat brengt vaak de bodem onder je voeten terug,” zegt Breukhoven. De PGO is gratis voor alle burgers van Nederland en wordt door VWS betaald. PGO's met het MedMij label, hebben bewezen zich aan enorm strikte regels te houden. Het MedMij label is namelijk het officiële keurmerk om veilig en betrouwbaar medische gegevens uit te mogen wis selen.

De omgeving is zelfs zó goed beveiligd dat het als eerste een medisch dossier de grens over konden sturen naar een ziekenhuis in Nieuw-Zeel and en in Italië. “Dat was een wereldprimeur”, vertelt Breukhoven trots.

Door je gegevens eenvoudig te verzamelen in één over zicht blijf je in regie over jouw eigen gezondheid. Dat lijkt nu misschien onbelang rijk, maar als er iets met je gezondheid is heb je alles bij de hand. Altijd en overal ter wereld.

je jouw medische gegevens binnen en plaats je die op een persoonlijke

“Als je direct inzicht hebt in je financiële situatie, dan moet je dat toch ook kunnen hebben in je gezondheid?”

GetDrimpyfied!

DrimpyiseenPGOofPersoonlijkeGezondheidsOmgeving,waarjebetrouwbare informatieoverjeeigengezondheideenvoudigkanbijhoudenenactiefaande slagkangaanmetjegezondheid.Regieoverjegezondheideninzichtinje gezondheidzorgtvooreenbeterebehandeling,genezingenkwaliteitvanleven. MetDrimpyPGOkanjejouwgezondheidsgegevensverzamelenenopéénplek inzien,beherenenveiligdelen.Zowordenveranderingeninjegezondheidbeter zichtbaarendegevolgenvanbepaalde(be)handelingenduidelijker.

Verzameljouwmedischegegevens, inéénvolledigoverzicht

Drimpyisdeplekvoorjouwmedischegegevensdie beschikbaarzijnbijhuisartsen,klinieken,apotheken, GGZ-instellingenénziekenhuizen.

Updatealjouwzorgverleners tegelijkertijd,krijgjuisteinformatie

Alsjijenjouwbehandelaargoedgeïnformeerdzijn kunjesamentotdebestpassendezorgkomenen hoefjijniettelkenshetzelfdeverhaaltevertellen.

Overlegmetjouwmedischnetwerk enstartzorgteams

Krijgdejuisteantwoordenengezondheidinformatie gebaseerdopjouwsituatie,voegalleverschillende zorgverlenerstoeaanjouwzorgteam.

Altijdjouwgezondheidinformatie beschikbaar,waarjeookbent

Koppelappsenwearableszodatjouwdossiers endagboekenautomatischwordengevuld,jouw gegevenszijnbijjewanneerdatnodigis.

Beschermjeprivacyonline,je gegevenszijnveiligenblijvenprivé

Jijbepaaltdetoegangtotjouwmedische gegevens,dankzijhetMedMijlabelwordtde veiligheidenbetrouwbaarheidgewaarborgd.

DRIMPY,BRENGTZORGSAMEN

Verzameljemedischegegevens,pakde regieenkrijginzichtinjegezondheid.

DigiHulplijn is er voor digitale gebruikers die er even niet uit komen

De wereld van nu is totaal anders in vergelijking met pakweg tien jaar geleden. Vooral in digitaal opzicht. De belastingaangifte gaat niet per post, maar digitaal. Ook een afspraak met de huisarts wordt digitaal ingepland. Noem maar op. Mensen die er op dat vlak even niet uit komen, kunnen gratis bellen met de DigiHulplijn.

Net zijn twee voorbeelden gegeven: de belastingaangifte en een afspraak met de huisarts. Zonder moeite valt die opsomming te vertienvoudigen. De analoge samenleving heeft afge lopen tien jaar in rap tempo plaats gemaakt voor een moderne digitale versie. Deels heeft dat van doen met dwingende digitale noodzakelijkhe den, zoals het gebruik van DigiD of het installeren van een coronapaspoort op je smartphone. Daarnaast speelt digitalisering zich grotendeels af in de eigen particuliere omgeving. Wie van A naar B wil reizen, gebruikt geen papieren autokaart, maar een digitale routeplanner. We laten vakantiefoto’s niet na onze vakantie zien, maar stu ren direct een foto via Whatsapp.

De zegeningen van digitale oplossin gen zijn talrijk. Toch kent deze ontwik keling ook zijn schaduwzijde. In Ne derland wonen maar liefst 2,5 miljoen mensen die moeite hebben met lezen, schrijven en rekenen. Dat is circa 18 procent van de bevolking. “Daar zitten overigens ook tal van mensen tussen die een prima functie hebben in de sa menleving. Ze zijn gewoon wat minder bedreven in lezen en schrijven”, vertelt Bas Eijssens, teamleider en kwartier maker van de DigiHulplijn. Deze hulplijn, licht Eijssens nog verder toe, werd twee jaar geleden opge richt op initiatief van verschillende

maatschappelijke organisatie, private partijen en verschillende ministeries. “Als particulier valt er niet aan digitale ontwikkelingen te ontkomen, al was het alleen maar omdat je verplicht bent om je belastingaangifte digitaal af te handelen. Er ontstond steeds meer noodzaak om de groep mensen te ondersteunen die daar moeite mee heeft. Vandaar de DigiHulplijn.”

Wat Eijssens constateert, is dat steeds meer digitale gebruikers de hulplijn weten te vinden. In de coronaperiode werd de hulpvraag zelfs vertienvou digd. Niet onlogisch was dat eigen lijk, te meer omdat we in die periode steeds meer online contact kregen met elkaar, terwijl we bovendien een digitaal coronapaspoort nodig had den om te reizen.

Beperkte digitale vaardigheid heeft niet alleen te maken met moeite om te kunnen lezen of schrijven, dat kan ook te maken hebben met gemis aan ervaring. Toegang tot digitale mo gelijkheden of gebruik van apps op een smartphone bijvoorbeeld vergt toch een beetje handigheid in deze materie. Niet iedereen heeft die vaar digheid onder de knie, vaak ook niet omdat ze daar weinig mee in contact zijn gekomen. En dat is een behoorlijk grote groep mensen, weet Eijssens, hoewel de omvang daarvan eigenlijk niet is te schatten.

“Daar zitten ook tal van mensen tus sen die actief zijn of actief zijn geweest in het bedrijfsle ven. Een groot deel van hun werkzame leven heeft zich afgespeeld met allerlei technisch ondersteunende ap

paratuur, maar desondanks zie je bij die groep toch een geringe digitale vaardigheid. Dat komt natuurlijk ook omdat die mensen vaak ondersteund werden door specialisten die digitale hulp boden. Denk aan secretaresses, ICT-afdelingen en zelfs jongere col lega’s die het digitale vraagstuk even snel oplosten.”

Eijssens wil benadrukken dat de Di giHulplijn er voor iedereen in Neder land is bedoeld. Daarnaast verwijzen steeds meer organisaties naar de DigiHulplijn wanneer zij merken dat mensen er digitaal niet uitkomen. Dit is een win-win situatie. Servicedesks van organisaties worden ontlast en hun klanten die digitaal vastlopen goed verder geholpen. “Wij nodigen dan ook organisaties van harte uit om bij ons aan te sluiten”, besluit Eijssens.

Innovatie in Cleanrooms

Duurzaam, circulair en modulair

Gedurende de Coronapandemie, werden we alle maal geconfronteerd met de beelden van overvolle Intensive Care afdelingen en hardwerkende verpleeg kundigen en artsen. Maar er was vanuit het brede publiek nu ook aandacht voor de cleanrooms waar vaccins werden ontwikkeld of geproduceerd. We zagen daarnaast dagelijks bijna standaard dat virolo gen geïnterviewd werden, terwijl ze voor de “schone werkbanken”, oftewel Laminar Air Flow units, ston den. Cleanrooms, operatiekamers en Laminar Air Flow units vormen een belangrijk onderdeel van de werkomgeving van artsen, virologen, onderzoekers, apothekers en medicijnfabrikanten. Het zijn gevali deerde en gekwalificeerde ruimtes met gecontro leerde condities van schone (gefilterde) lucht, oftwel “Contamination Control”. Maar is er eigenlijk wel tijd voor innovatie bij deze oplossingen voor “schone lucht”?

Wat is een cleanroom?

Voor de toepassing in de farmacie of bij medisch on derzoek richt de contamination control zich met name op het tegengaan van besmettingen door virussen of bacteriën. Hiermee bescherm je zowel de patiënt, het product en de medewerkers. Een operatiekamer is daarmee ook een soort cleanroom. Voor de toepas sing in de High Tech sector en de Semiconductor-in dustrie (microchips) gaat het vooral om het tegengaan van (vervuilende) deeltjes, zoals stofdeeltjes. De laat ste toepassing is ter bescherming van het product.

In een cleanroom heersen specifieke condities van temperatuur, luchtvochtigheid en druk. Zo staat een operatiekamer meestal op overdruk, om besmet tingen van buitenaf tegen te gaan. Een te lage lucht vochtigheid kan bijvoorbeeld leiden tot statische (ont) lading, een hoge luchtvochtigheid kan tot corrosie of schimmelvorming leiden. De temperatuur is in de High Tech industrie van groot belang met betrekking tot het uitzetten en krimpen van onderdelen in een omge ving waar men werkt aan technologie van nanometers. De filtering en het aantal wisselingen van de lucht in de ruimte bepaalt mede de hoogte van de classificatie.

maar ook over “cost for our planet”. Voor de Laminar Air Flow unit zijn ook slimme oplossingen te beden ken, waarmee het energieverbruik verder afneemt. Dankzij het intensieve contact met gebruikers blijken oplossingen soms voor de hand te liggen. Zo zijn in het nieuwste type flow unit van Interflow (de zgn. “Safe Change”) een paar kleine wijzigingen doorgevoerd welke niet alleen tot 30% energiebesparing leiden, maar ook tot de meest stille product in zijn soort. Dus energiebesparing en comfortverhoging in één.

Digitalisering

Digitalisering is een groot thema in elke branche. Zo ook in de wereld van cleanrooms en operatiekamers. Digitalisering gaat enerzijds over waardevolle data of communicatie voor de gebruiker en anderzijds over het slimmer en efficiënter ontwerpen en produce ren. In de operatiekamer van vandaag is er een snelle ontwikkeling van gebruikte technologie en zien we een groei van “robotisering”. Om die ontwikkeling bij te kunnen houden, wil je ook de operatiekamer snel kunnen aanpassen, zonder grote verbouwingen. Dat scheelt geld en houdt de operatiekamer maximaal beschikbaar. Interflow heeft daarvoor de zogenaamde “Flex-OK” oplossing bedacht. In de holle wand van de operatiekamer worden een soort uitwisselbare lades of cassettes geplaatst met aanpasbare data-aanslui tingen. De luchtdichtheid van de operatiekamer blijft gegarandeerd, maar de apparatuur kan snel en schoon vervangen worden. Interflow heeft een compleet werkende en gevalideerde “Flex-OK” op hun locatie in Wieringerwerf. Dat stelt hen in staat om nieuwe innovatieve concepten direct te testen in een echte OK-omgeving.

Digitalisering speelt ook een rol in het ontwerpproces en in de validatie van cleanrooms, operatiekamers en de Laminar Air Flow units. Eerder dit jaar publiceer den Interflow en Actiflow samen de uitkomst van hun validatie-onderzoek middels simulatie van de lucht stromen in Computational Fluid Dynamics (CFD). Deze tools worden ook gebruikt in de wereld van luchtstro mingen (aerodynamica) bij vliegtuig- en auto-ontwerp. Dankzij de simulatie kan een ontwerp al op voorhand virtueel getest worden, waardoor in de ontwerpfase de werking en de classificatie van gekozen oplossingen gegarandeerd kunnen worden. Dat bespaart ener zijds faalkosten en tijd, maar geeft ook flexibiliteit om tijdens die ontwerpfase nieuwe innovatieve concepten uit te proberen.

Standaardisatie, Circulair & Modulair

aanpak. Voordeel van deze aanpak is dat de cleanroom onderdelen vooraf op maat worden gefabriceerd en deze op schone wijze geassembleerd kunnen worden op locatie. Een ander voordeel van deze standaardisatie is de flexibiliteit naar de toekomst. De constructie van de cleanroom kan met een relatief simpele verbouwing worden aangepast. De wanden kunnen door hun standaard ontwerp ook makkelijker hergebruikt worden, belangrijk voordeel met het oog op circulariteit. Interflow ontwikkelt momenteel een circulair concept met een terugnamegarantie van gebruikte wandpanelen van cleanrooms. Naar verwachting kan dit circulair concept in 2023 op de markt gebracht worden.

Op dit moment ziet Interflow een toenemende vraag naar modulaire cleanrooms die snel op te bouwen zijn, verplaatsbaar zijn, maar ook snel uitgebreid of weer verkleind kunnen worden. In samenwerking met een grote klant heeft Interflow hiervan al enkele concrete voorbeelden op locaties buiten Nederland geleverd. Met het modulaire concept kan Interflow in een zeer kort tijdsbestek een cleanroom bouwen op iedere geschikte plek, binnen en buiten Nederland. Modulaire flexibiliteit betekent in dit geval dat de bouwkundige constructie en de luchttechnische voorzieningen aan elkaar gekoppeld zijn. Simpel gezegd: als we de cleanroom met 2 modulebreedtes groter willen maken, dan wordt ook automatisch de luchttechnische oplossing evenredig groter. Het modulaire concept is zeer aantrekkelijk voor bedrijven met een snel groeiende, tijdelijke of nog onzekere vraag naar cleanroom-oppervlakte.

Duurzaamheid

Ook de techniek achter de cleanroom is aan verduur zaming onderhevig. Het continu conditioneren en rondpompen van de lucht kost behoorlijk veel energie aan koeling, verwarming, ontvochtiging en ventilatie. Op het gebied van “energetische duurzaamheid” heeft cleanroom bouwer Interflow al geruime tijd geleden gekozen voor gasloze oplossingen voor koelen en verwarmen middels een “all electric” warmtepompoplossing voor cleanrooms en operatiekamers. Langzaamaan groeit ook de vraag naar een duurza me, Breeam-gecertificeerde, cleanroom. Daarbij is naast energie ook de keuze van het materiaal, de CO2 footprint van de gehele keten en eventueel hergebruik van materiaal van belang. Interflow ontwerpt haar pro ducten al standaard met de Total Cost of Ownership in gedachten, oftewel de kosten over de levensduur. Die Cost of Ownership gaat dus niet meer alleen over geld,

Door de toepassing van een standaard bibliotheek aan oplossingen (bij Interflow spreken ze zelf over hun “Lego-blokken”), is een eerste ontwerp voor een cleanroom snel gemaakt. Interflow bouwt al jaren cleanrooms op basis van deze gestandaardiseerde

Een interessante variant op de modulaire cleanroom is de tijdelijke uitbreiding van de apotheek van het Medisch Centrum Leeuwarden, welke Interflow momenteel samen met haar partner Q-bital aan het plaatsen is. Hierbij vormen de samengestelde modules, met daarin de geprefabriceerde cleanroom, een robuust op zichzelf staand gebouw.

Nieuwe businessmodellen

In 2022 heeft Interflow ook nieuwe diensten voor hun klanten geïntroduceerd. Zo kan sinds dit jaar met hulp van hun partner De Lage Landen (DLL) een financial lease afgesloten worden voor de aanschaf van Laminar Air Flow units. Daarnaast biedt Interflow binnenkort de eerder genoemde modulaire cleanroom oplossing aan in een verhuurconcept. Dankzij dit concept kunnen klanten van Interflow bijvoorbeeld tijdens een uitbrei ding van de bestaande cleanroom hun werkzaamhe den voortzetten in de tijdelijke modulaire cleanroom. Maar ook voor een snelle uitbreiding van productieca paciteit kan het verhuurconcept een oplossing bieden, totdat er een permanente uitbreiding is gerealiseerd. Vanuit het verhuurconcept is het een kleine stap naar de “Cleanroom as a Service”, zoals al eerder in de vak bladen was aangekondigd.

Wilt u meer weten over Interflow? Bezoek dan hun website: www.interflow.nl of neem contact op via info@interflow.nl of bel 0227-60 28 44.

Wil je niets liever dan uitgerust wakker worden?

Met deze tips kom jij de nacht goed door.

Focus

Een goede nachtrust is superbelangrijk. We weten allemaal hoe uitgerust en energiek we ons voelen als we heerlijk hebben gesla pen. Toch korten we onze nachten steeds vaker in. We gaan te laat naar bed omdat we nog even dat mailtje willen beantwoorden of die serie willen afkijken. Misschien liggen we er wel op tijd in, maar lukt het ons niet om tot rust te komen. Hoewel we een goede nacht slaap niet altijd in de hand hebben, kunnen we het onszelf wél veel gemak kelijker maken. Deze 10 tips helpen je op weg.

Bo van Alst Foto: Persfoto's

1. Eet niet te veel voor het slapengaan: Met een lege maag naar bed gaan is niet verstandig. Net zomin is het een goed idee om voor het slapengaan nog te snacken of een grote maaltijd te nuttigen. Je lichaam gaat dan

aan de slag met het verteren van voedsel, in plaats van in een staat van ontspanning te komen. Dit kan een goede nachtrust verstoren.

2. Dim op tijd het licht: In de moderne wereld zijn we niet meer afhankelijk van het ondergaan van de zon. Het is natuurlijk superhandig dat we zelf thuis het licht kunnen reguleren. Een nadeel hier van is dat we vaak ’s avonds nog te veel licht tot ons nemen. Dit remt de melatoni ne-aanmaak, het stofje in ons lichaam dat ons vertelt dat het tijd is om te gaan slapen. Dimmen we ‘s avonds het licht, dan weet ons lichaam dat het tijd wordt voor rust.

3. Verminder je schermtijd op bed: Je slaapkamer is een plek voor rust en ontspan ning. Kijk je vanuit je bed vaak televisie? Of heb je de gewoonte om op bed je lap top erbij te pakken? Je brein gaat schermtijd dan associë ren met je slaapkamer, terwijl je juist wilt un-pluggen. Wil je nog een stapje verder gaan,

dan kun je er zelfs voor kie zen je smartphone buiten je slaapkamer te houden.

4. Besteed aandacht aan de inrichting van je slaapka mer: Felle kleuren aan de muur, veel spulletjes op de nachtkastjes en kleding op de grond. De één heeft er geen moeite mee om in een rommelige kamer te slapen, terwijl de ander juist gedijt bij een rustige omgeving. Een rustgevende slaapkamer kun je creëren door bijvoorbeeld aardetinten te gebruiken, de lichten te dempen en (lucht zuiverende) planten neer te zetten.

5. Verschoon regelmatig je beddengoed: Niets is heerlijker dan ’s avonds in een schoon en opgemaakt bed kruipen. Door minimaal wekelijks je beddengoed te verschonen, blijft je slaapka mer fris ruiken. Wedden dat je hierdoor beter slaapt?

6. Ontdek wat jouw beste tijd is om te gaan slapen: Som mige mensen slapen voor

negenen, terwijl anderen pas tegen middernacht naar bed gaan. We hebben allemaal onze eigen slaapritmes. Als je te vroeg naar bed gaat, ga je liggen woelen waardoor je nog moeilijker in slaap komt. Ga je te laat naar bed, dan kan het zijn dat je minder dan de aanbevolen 7 tot 9 uur slaapt. Probeer te gaan slapen op een tijd die bij jouw natuurlijke ritme en levens stijl past.

7. Creëer een naar-bed-gaanritueel: Een warme douche nemen of in bad gaan, een

Een warme dou che nemen of in bad gaan, een boek lezen, in je dagboek schrij ven. Wat helpt jou om ’s avonds te ontspannen en de dag achter je te laten?

boek lezen, in je dagboek schrijven. Wat helpt jou om ’s avonds te ontspannen en de dag achter je te laten? Ben je een piekeraar, dan kan het helpen de belangrijkste taken voor de volgende dag op te schrijven. Of schrijf op waar je die dag dankbaar voor bent, zodat je met een positief gevoel de dag afsluit.

8. Denk aan de slaapkamer temperatuur: De ideale slaapkamertemperatuur ligt rond de 21°C. Zorg er vooral voor dat het niet te warm is op je slaapkamer. Is het koud buiten, kruip dan onder een warme deken, zodat je hoofd koel blijft. Kijk ook of je ’s nachts een raam op een kier tje kunt laten staan. Zo krijg je voldoende zuurstof binnen, blijft je slaapkamer koel én blijft het er frisser ruiken.

9. Drink ’s avonds laat geen cafeïne of alcohol: Een glaas je wijn bij het avondeten. Na de maaltijd een kopje koffie. Het kan verstandig zijn deze momentjes over te slaan wanneer je moeite hebt om in

We weten alle maal hoe uitge rust en energiek we ons voelen als we heerlijk hebben gesla pen. Toch korten we onze nachten steeds vaker in.

slaap te komen. Van cafeïne krijg je energie en alcohol kan je slaapcyclus negatief beïnvloeden. Niet handig als je lekker wilt gaan slapen.

10. Investeer in een goed matras en kussen: Wist je dat je een derde van je leven op een matras doorbrengt? Die tijd wil je natuurlijk zo com fortabel mogelijk besteden! Een goed matras voorkomt rugklachten, vergroot het slaapcomfort én zorgt ervoor dat je veel uitgeruster je dag begint. Bovendien gaat een kwalitatief matras jaren mee. Heb jij al een goed matras?

Tekst:

Hoewel we een goede nacht slaap niet altijd in de hand hebben, kunnen we het onszelf wél veel gemakkelijker maken.

Een goed matras voorkomt rugklachten, vergroot het slaapcomfort én zorgt ervoor dat je veel uitgeruster je dag begint.

Lekker slapen, heerlijk wakker worden

prestaties kunnen blijven leveren.

derlandse Consumentenbondprijs ‘Beste uit de Test’. Deze prijs is uitgereikt aan de Emma O2 Matras, Emma Hybrid Matras en de Emma Boxspring Deluxe.

Ontwaak op je best met Emma “Onze ambitie is om mensen hun potenti eel volledig te laten ontwaken. We willen hen helpen de best mogelijke versie van zichzelf te worden”. Ben jij er klaar voor om jezelf uit te dagen? Emma wil jou hierbij ondersteunen. En geef toe: er is

en toppers.

Slaap als een koning(in) Emma heeft een eigen assortiment waar mee je je slaapkamer volledig kunt inrich ten. Ze hebben hun ‘slaap als een ko ning(in)’-status volledig te danken aan de hoge mate van kwaliteit. Zo is de Emma Hybrid Matras, Europa’s meest bekroonde pocketveringmatras en recentelijk de win naar van de ‘Beste uit de Test’-prijs van de Consumentenbond. Wil je nog meer van

Hoe Emma de wereld wakker schudde Wat voelt nu beter dan goed uitgerust je werkdag beginnen? Bij Emma - The Sleep Company begrijpen zij dit maar al te goed. Emma is opgericht in 2013 door Dr. Dennis Schmoltzi en Manuel Mueller in Frankfurt, Duitsland. Met de missie om goede slaap voor iedereen toegankelijk te maken, is Emma in slechts negen jaar uitgegroeid tot een innovatief slaapmerk.

De kans is groot dat je al van Emma hebt gehoord. Dat is ook niet gek: Emma heeft een jaarlijkse omzetgroei van bijna 60% en

Emma, dan kun je dit matras combineren met één van Emma’s bedden. Of ga zelfs voor het volledige pakket met de Emma Boxspring Deluxe – eveneens bekroond met de Consumentenbond-prijs ‘Beste uit de Test’. Gebruik de code EMMABFSEASON22 voor een extra 5 procent korting.

Bezoek Hamburg, de kersthoofdstad van Noord-Duitsland

Veelzijdig Hamburg staat ook bekend om zijn in totaal 16 kerstmarkten. Maak een wandeling door de Noord-Duitse havenstad en geniet van avontuurlijke optochten, spot een vliegende kerstman bij het stadhuis, snuif cultuur op of bezoek exclusieve winkels.

De metropool, met bijna twee miljoen inwoners en de op een na grootste stad van Duitsland, pakt elk jaar uit in aanloop naar Kerstmis en laat zich van zijn beste kant zien. Vanaf Utrecht duurt de reis per trein of met de auto ongeveer vijf uur, waardoor Hamburg óók in de winter een geliefde bestemming is.

Wandeling

Na het nuttigen van warme glühwein kan de wandeling begin nen. De ‘Historische Weihnachtsmarkt’ van Circus Roncalli, op het plein voor het stadhuis, is misschien wel de bekendste en meestbezochte kerstmarkt in Hamburg. Handelaren en ambachtslieden verkopen hier in sfeervolle kraampjes onder meer klassiek speelgoed, houtsnijwerk en vele lekkernijen.

Kerstman

Lekker aan het genieten van glühwein? De kans is aanwezig dat de vliegende kerstman in actie komt en het verhaal van het rendier Rudolf met zijn rode neus vertelt. De kerstman is na drie jaar afwezigheid weer terug en laat elke dag drie keer zijn gezicht zien.

Kerstmarkt

Vlakbij, aan het Alstermeer, is de kerstmarkt op de bekende promenade de ‘Jungfernstieg’ een aanrader. De benaming ‘Weiβe Zauber’, ofwel ‘Witte Betovering’, verwijst naar de witte tenten, verlichting en decoraties. Dit winterwonderland ligt aan het water, vlak bij een luxe warenhuis. Geniet van het uit zicht op de versierde kerstboom op het meer of stap in het uit 1899 stammende reuzenrad.

Winkelen Naast de ‘Mönckebergstrasse’, de centrale winkelstraat met warenhuizen, ligt de ‘Gerhart-Hauptmann-Platz’. Met een win ters bos met echte dennenbomen is dit een perfecte plek voor selfies. Vlak ernaast zijn op de adventszaterdagen Hamburgse kerstoptochten in Disneystijl te zien.

Kerst voor iedereen Na het winkelen nog zin om op stap te gaan? Dan is de uitgaanswijk St. Pauli een geschikte locatie. Tijdens de adventsperiode wordt daar de pikante kerstmarkt ‘Santa Pauli’ opgebouwd, met livemuziek en een boodschap van liefde. In St. Pauli zijn volop bars en striptenten te vinden. De zogeheten ‘Winter Pride’ is de enige queer kerstmarkt van Hamburg en opent de roze poorten ook dit jaar weer in de wijk St. Georg.

Cultuur in Hamburg

Combineer een bezoek aan een kerstmarkt met een evene ment of een tentoonstelling. Twee tips zijn: ‘De Notenkraker’ van de wereldberoemde balletregisseur John Neumeier in de Staatsoper en de belangrijkste romantische schilderijen van Caspar David Friedrich in de Kunsthalle. Een perfecte afslui ting van een heerlijk weekend in Hamburg.

De kersthoofdstad van Noord-Duitsland biedt veel moois in de winter. En het voordeel is: Hamburg is uitstekend te berei ken vanuit Nederland. Viel Spaβ!

Meer informatie: www.hamburg-travel.com/nl/

Kerstmarkt Jungfernstieg (c) Mediaserver Hamburg

Kerst Binnenalster (c) Ingo Boelter

Roncalli (c) Mediaserver Hamburg

Magische kerstsfeer in Hannover

De hoofdstad van Nedersaksen schijnt in een heel speciaal licht in de periode voor én na kerst. Maar liefst drie kerstmarkten en vele gezellige evenementen in Hannover brengen je in een feestelijke kerststemming en zorgen voor een magische sfeer in de stad.

Mooie pleinen met restaurants en winkels, historische bezienswaardigheden, culturele diversiteit en groene oases van rust. Hannover heeft het allemaal. Het is een diverse stad, net als haar inwoners en iedereen die toe is aan een vakantie in Duitsland, op stedentrip wil of iemand een weekend in Hannover als kerstca deau wil geven is hier aan het juiste adres! De stad is niet te groot, niet te klein, niet te druk, en niet te stil: hier ontmoet het stedelijke bruisende leven het vele groen die de stad rijk is.

Cultuur

Het culturele programma van Hannover is zeer gevarieerd en van topkwaliteit. Met het Schauspiellhaus theater, de opera en het Sprengel Museum voor moderne kunst biedt de stad een aantal internationaal hoogstaande culturele adressen, die het bezoeken meer dan waar zijn. Met diverse tours is het ook mogelijk om de unieke straatkunst en graffiti, architectonische hoogtepunten en andere kunstwerken in de publieke ruimte te ontdekken.

Kerst

Ongeveer veertig kerststallen vormen tezamen dé kerstmarkt van Hannover aan het prachtig verlichte Ernst-Agust-Platz. En zelfs nog ver na kerst (tot en met 30 december) kun je naar deze kerstmarkt, waar je kunst, culinaire lekkernijen en ambachten vindt. Voor een wat kleinere kerstmarkt kun je naar de Lister Meile in het List district waar alleen voetgangers mogen ko men. Ideaal dus om met de gehele familie deze kerstmarkt te bezoeken.

En voor wie geen genoeg kan krijgen van de kerstsfeer is de Christmas Garden in de dieren tuin Hannover Adventure Zoo het hoogtepunt tijdens de donkere dagen. De dierentuin wordt dan omgetoverd tot een sprankelend verlicht landschap met adembenemende lichtinstalla ties, indrukkwekkende geënsceneerde flora en fauna en bijzonder verlichte figuren.

menten in Hannover genieten. Gedurende de zomer kent de stad tal van evenementen, zoals de Internationale Vuurwerk Competitie “Hello Europe”. Verschillende teams uit Duitsland, Frankrijk, Zwitserland, Duitsland, België en Oos tenrijk betoveren de lucht boven de binnenstad van Hannover.

De bezienswaardigheden van Hannover zijn gemakkelijk te ontdekken via de ‘rode draad’. Een leidende lijn op de stoepen van Hannover van 4,2 kilometer lang die je langs alle hoog tepunten van Hannover brengt; de prachtige vakwerkhuizen in het historische centrum, het indrukwekkende (nieuwe) gemeentehuis en de kleurrijke Nanas door Niki de Saint Palle. Deze ‘rode draad’ kun je ook tijdens de Flashlight Tour bewandelen. Zodra de avond valt, zet je je zaklamp aan en bewonder je de stad vanuit een heel ander perspectief en zie je misschien din gen die je overdag nog niet waren opgevallen.

Verrassingen het hele jaar door Ook na de kerstperiode zijn er volop evene menten in de regio van Hannover. Een daarvan zijn de wintersprookjes bij het romantische Slot Marienburg, ten zuiden van Hannover. De combinatie van prachtige gedecoreerde kasteelkamers, een spectaculaire lichtshow in de binnentuin, glühwein en warme wafels maken dat je nog tot en met 8 januari kunt nagenieten van de kerstsfeer. Zangkoren en een fanfare zorgen voor een muzikale achtergrond en maken de magische sfeer compleet. En niet alleen in de winter kun je van prachtige evene

Rust in de stad Na het bruisende stadse leven is het tijd voor een pauze. Ga bijvoorbeeld naar het Masch see meer of naar de beroemde Herrenhäuser Gärten, die tot de mooiste parken van Europa behoren. Hier kun je je weer helemaal opladen om vervolgens naar gezellige cafés en trendy restaurants met seizoen producten en regionale en internationale invloeden te gaan. En deze vind je niet alleen in het centrum, ook buiten het centrum bijvoorbeeld in de hippe wijk Linden kun je genieten van de heerlijk keuken en kleine boetiekjes.

Ga voor meer informatie naar: www.visit-hannover.com/nl

Rode draad

De veelzijdigheid van de

Vector 4Seasons Gen-3

Het klimaat blijft veranderen; Nederland heeft steeds meer zachte winters. De automobilist vraagt naar autobanden die je het hele jaar door kan gebruiken. Tegelijkertijd wil je naast goede grip op de weg ook een autoband die efficiënt omgaat met je brandstof. Goodyear scoort daar beiden hoog in en valt ook regelmatig in de prij zen met hun Vector 4Seasons Gen-3 banden.

Autobild bekroonde dit jaar de 4Seasons Gen3 tot testwinnaar, milieuwinnaar en ‘Groene band’. Het Duitse automagazine prijst de band als “overtuigend bewijs dat topprestaties op het gebied van rijdynamiek en betrokkenheid bij het milieu elkaar niet uitsluiten.” In 2020 en 2021 had de redactie Goodyear al uitgeroepen tot “Fabri kant van het jaar voor vierseizoenenbanden”.

Om deze prijzen in de wacht te slepen, stonden de ontwikkelingsexperts van Goodyear voor een grote uitdaging. “Bij de Vector 4Seasons Gen3 was het cruciaal om een evenwichtige band te leveren die zowel goed presteert bij droog remmen als bij tractie op sneeuw,” legt Claude Jacoby uit, R&D-medewerker in het Compound Technology-team in het Goodyear Innovation Center Luxemburg (GIC*L). De hiervoor gebruik te technologie is enerzijds gebaseerd op een polymeermengsel dat een verbeterde flexibili teit van het rubber bij lage temperaturen en dus een uitstekende grip bij koud weer biedt. Dit leidt zelfs tot minder bandenslijtage. Anderzijds verbetert het hoge gehalte aan silica en natte tractieharsen de natte prestaties van de Vector 4Seasons Gen-3.

Goodyear heeft de vierseizoenenband die een sneeuwvloksymbool en een rolweerstandklasse A op zijn Vector 4Seasons Gen-3 banden heeft staan. Dat betekent dat de band voldoende grip heeft bij sneeuw maar dat de band ook efficiënt is op de weg zodat deze zo min mogelijk weer stand op de weg heeft en daarmee ten goede komt bij het benzineverbruik.

Een band met het sneeuwvloksymbool is offi cieel getest op zijn winterprestatie. Deze pres teert goed op sneeuw, ijs en bij lage temperatu ren. Om het symbool te mogen gebruiken moet er een remtest zijn gedaan op sneeuw. Goodyear maakt gebruik van een sneeuwlaboratorium. Frank Schmitz, senior ingenieur voor toegepaste fysische metrologie, is verantwoordelijk voor de fysische laboratoria. Hij legt uit dat dit ecolo

gisch gezien beter is dan ver reizen naar locaties op de wereld waar de temperatuur onder nul voorkomt. “Een eigen koudelab is erg belangrijk omdat we de omstandigheden volledig onder controle hebben. Deze onafhankelijkheid en flexibiliteit zijn cruciaal zodat we de testomstan digheden zo vaak als nodig kunnen reproduce ren.”

De Vector 4Seasons Gen-3 band hoeft dus niet de sneeuw en ijs op om te testen. Goodyear heeft ook een dynamische rijsimulator in huis om een breed scala aan rijomstandigheden te simuleren. Goodyear biedt verschillende si mulatiemogelijkheden om de ontwikkeling van toekomstige banden aan te sturen en een ver beterde klant- en bestuurderservaring te bieden. De fysieke tests zullen dan ook verminderen om de toekomst van testen duurzamer te maken. Tegen 2024 wil Goodyear het aantal fysieke tests terugbrengen tot een per maat.

De rolweerstandklasse vertelt wat het brand stofverbruik per 100 km is. De EU-bandenlabel verdeelt de rolweerstand in verschillende klas sen. Tussen elke klasse neemt het brandstofver bruik met ongeveer 0,1 liter toe. De rolweerstand meet men van A tot E. Met een klasse A-rating is de Vector 4Seasons Gen-3 een van de meest brandstofefficiëntie banden op de markt.

Nederland kent tegenwoordig zachte winters. In 2020 beleefde europa de warmste winter sinds 1981. Regen en ijzel komen vaker voor in dit jaargetijde dan sneeuw. Dat heeft impact op je rijgedrag. Winterbanden zijn dan in dit land niet per definitie nodig. Voor veel automobilis ten is het ook steeds een investering om hun winterbanden te laten wisselen in de garage voor zomerbanden en andersom. Viersei zoenenbanden zijn dan de oplossing om banden op de auto te laten. De verkoop van deze banden stijgt iedere jaar steeds meer. Ook groeit het aantal fabrikanten die hun premium auto’s uitrusten met de allrounders of stellen ze als optionele uitrusting ter beschikking aan de klanten.

En dan te bedenken dat de banden ooit van hout waren. De eerste luchtbanden bestonden vanaf 1841. Deze waren niet bepaald een succes; de banden

gingen vaak lek. Het duurde bijna 50 jaar voor dat de luchtband drastisch verbeterde. Vanaf 1985 introduceerde Goodyear als eerste de allseasonsbanden. Daar hadden de banden al de bekende profiel die de vorm had van een ‘V’. De huidige autokopers kiezen steeds vaker voor grotere en duurdere voertuigen, zoals premium elektrische auto’s en compacte SUV’s, vaak met grotere wielen. Goodyear komt de groeiende markt tegemoet. Extra maten zijn gepland voor volgend jaar.

AB1 Siegel Testsieger

ABXX Siegel Grüner Reifen

Zorgeloos investeren en genieten in Portugal

Exclusief en bijzonder. Dat geldt voor alle resorts die wij met zorg hebben uitgekozen. Direct aan zee of gelegen in de groene heuvels van de Algarve, op een golfresort of juist dicht bij het centrum van fraaie dorpjes. Van gegarandeerd verhuurrendement tot volledig eigen gebruik.

Het is allemaal mogelijk.

Al ruim 10 jaar bemiddelen wij voor Portugese projectontwikkelaars in prachtige, exclusieve nieuwbouwprojecten in Portugal, variërend van de Silver Coast boven Lissabon tot aan de zuidelijke Algarve. Door onze persoonlijke benadering, onze grenzeloze service en ons lokale netwerk van specialisten, zorgen wij voor een onvergetelijke klantervaring.

Hardere aanpak woekerhuren goed nieuws voor huurder én vastgoedbelegger

Om woekerhuren tegen te gaan wordt de huurprijsbescherming uitgebreid, zo kondigde woonminister De Jonge onlangs aan. Dat geeft vastgoedbeleg gers wat broodnodige duidelijkheid en hoeft helemaal geen grote negatieve consequenties te hebben voor onze portefeuilles. Dat zegt Hans Reijersen van Buuren, Directeur Vastgoed bij Credit Linked Beheer. Uit eerste onder zoeken blijkt dat voor deze beheerder van woningbeleggingsfondsen de te verwachten gevolgen voor de bestaan de portefeuilles minimaal zijn.

In de plannen van de minister wordt de bestaande huurprijsbescherming uitgebreid. Deze wordt gevormd door een puntensysteem waarmee wordt bepaald of de huurprijs redelijk is, ten opzichte van bijvoorbeeld de grootte van de woning en het aantal kamers. Blijkt de prijs te hoog, dan kan de huurder via de Huurcommissie een verlaging afdwingen.

«

"Een opslag voor duurzaamheid en nieuwbouw is eerder genoemd als iets dat zou komen. Dit houdt in dat in de puntentelling sterker rekening wordt gehouden met hoe duurzaam een woning is en wanneer hij is gebouwd. De minister heeft daar helaas niets meer over gezegd toen hij zijn laatste plannen bekend maakte.”

Op dit moment geldt de bescherming door het puntensysteem alleen voor bewoners van sociale huurwoningen van maximaal 763,46 euro per maand. In de plannen van de Jonge stijgt dat waarschijnlijk naar ongeveer 1000 euro. Daarmee doet het kabinet een forse ingreep in de vrije sector. Een van de doelen is de positie van Neder landers met een middeninkomen verster ken op de woningmarkt.

Het is dus de middenhuur waarvoor iets gaat veranderen en dat zijn nu juist het soort woningen waar Credit Linked Beheer vooral in belegd: “Wij kopen met name nieuwbouwwoningen in het middenseg ment, op aantrekkelijke locaties”, vertelt Hans Reijersen van Buuren. “Dus niet zo’n tochtig pandje in Amsterdam waarvoor veel te veel geld wordt gevraagd.”

Huurprijsbescherming kan leiden tot verla ging van de huur, maar niet tot verhoging. Alle morele argumenten daargelaten, is uitbreiding van dit beschermingsbeleid ogenschijnlijk dus niet in het voordeel van vastgoedbeleggers.

De verwachte impact voor Credit Linked Beheer lijkt echter beperkt, zegt Reijersen van Buuren. “Als je het puntensysteem loslaat op het soort huizen en locaties waar wij in beleggen, dan gaat voor ons vrijwel niets verkeerd. Nieuwe en duurzame wo ningen leveren namelijk veel punten op. Na aankondiging van de plannen zijn wij di rect aan de slag gegaan om het effect van de puntentelling op onze portefeuille in kaart te brengen. We hebben zelf een analyse gemaakt en ook een externe partij heeft dat gedaan. Conclusie: met wat we nu weten, is de kans minimaal dat dit grote gevolgen voor onze beleggingen heeft.”

«

"Na aankondiging van de plannen zijn wij direct aan de slag gegaan om het effect van de puntentelling op onze portefeuille in kaart te brengen. We hebben zelf een analyse gemaakt en ook een externe partij heeft dat gedaan. Conclusie: met wat we nu weten, is de kans minimaal dat dit grote gevolgen voor onze beleggingen heeft.”

Bij Credit Linked Beheer houden ze bij het aankopen van nieuwe projecten al volop rekening met het punstensysteem. Plannen worden grondig geanalyseerd aan de hand van de maatstaven die voor woningen met huurprijsbescherming gelden. Als dan blijkt dat de huur van een woning enorm naar beneden zal moeten, wordt aan de ontwik kelaar een prijs geboden die daarbij past.

Hoewel hij tevreden is dat de overheid nu enige duidelijkheid geeft over welke rich ting het beleid opgaat, hoopt Reijersen van Buuren dat snel meer vraagtekens worden weggenomen. “Een opslag voor duurzaam heid en nieuwbouw is eerder genoemd als iets dat zou komen. Dit houdt in dat in de puntentelling sterker rekening wordt ge houden met hoe duurzaam een woning is en wanneer hij is gebouwd. De minister heeft

daar helaas niets meer over gezegd toen hij zijn laatste plannen bekend maakte.”

Komt deze opslag er, dan is dat goed nieuws voor Credit Linked Beheer. De por tefeuilles van zes beheerde fondsen bestaan al grotendeels uit duurzame woningen. Onlangs kwam daar een zevende bij: het NOVA Woningfonds. Ook dat fonds belegt in duurzame nieuwbouwwoningen.

Bijzonder aspect van dit fons is volgens Reijersen van Buuren hoe aankopen worden gefinancierd. “Hiervoor maakt dit fonds alleen gebruik van eigen vermo gen dat is ingelegd door participanten. In tegenstelling tot bij onze andere fondsen, trekt het NOVA Woningfonds dus geen vreemd vermogen in de vorm van hypothe caire geldleningen aan.”

“Het is daardoor een investering zonder financieringsrisico, die niet afhankelijk is van renteschommelingen”, vervolgt de Directeur Vastgoed. “Daarnaast maken we met een relatief laag instapbedrag van 5000 euro, vastgoedbeleggen toegankelijk voor een brede groep. Dit biedt mensen een mooie kans om hun geld op een trans parante manier te laten renderen en een bijdrage te leveren aan de oplossing voor het woningtekort. Met hun geld worden namelijk nieuwe woningen aan de Neder landse woningvoorraad toegevoegd.”

«

"Het is daardoor een investering zonder financieringsrisico, die niet afhankelijk is van renteschommelingen."

Beleggen in het fonds brengt risico’s met zich mee die kunnen leiden tot een lager of negatief rendement. Wanneer u een deelneming in het fonds overweegt, staat u op het punt een beleggingsproduct te kopen dat niet eenvoudig en wellicht moeilijk te begrijpen is. Potentiële beleggers wordt geadviseerd om, voordat zij een beleggingsbeslissing nemen, het AFM goedgekeurde prospectus te lezen om de potentiële risico’s en voordelen in verband met de beslissing om in de participaties te beleggen volledig te begrijpen. De goedkeuring van het prospectus mag niet worden beschouwd als aanprijzing van de aangeboden of tot de handel op een gereglementeerde markt toegelaten e ecten.

Vraag vrijblijvend een informatiepakket aan via 085 - 007 25 50, clbheer.nl/informatiepakket of scan de QR-code

CREDIT LINKED BEHEER – PARTNER CONTENT

Vastgoedbeleggen in onrustige tijden: slim of riskant?

Actueel

De financiële markt heeft wel eens rustigere tijden gekend. Energiekosten die door het dak gaan, een mogelijke recessie op komst en belastingplannen van de overheid voor box 3 zouden investeerders kunnen afschrikken. Maar is dat wel terecht?

of dalende markt zit. In je rendementsberekening moet je rekening houden met een hogere rente, maar ook met huurindexaties. Op lange termijn is vastgoed altijd de meest stabiele investering”, vertelt Wijnand Groenen, commercieel directeur bij Meerdervoort

vastgoed een uitstekende en rendabele optie blijft voor investeerders.

Voor investeerders is er ook op dit mo ment niks om hui verigs voor te zijn. Vastgoed is histor isch gezien altijd een goede investering gebleken. Natuurlijk moet je er als in vesteerder wel rekening mee houden of je in een stijgende

“Zeker in een klein land als Nederland, waar er een toenemende vraag is naar panden voor zowel onder nemers als particulieren en het steeds moeilijker wordt om te bouwen, is vastgoed een kansrijke investering”, vervolgt Groenen. Er zitten meer voordelen aan het beleggen in vastgoed dan in andere investeringen. Eén groot voordeel is dat vast goed direct inkomsten ople vert wanneer je het verhuurt. Daarnaast is vastgoed in Nederland zeer schaars. “Dat de prijzen afgelopen jaren zo zijn gestegen, is voornamelijk omdat de vraag zo hoog is. Er worden te weinig wonin gen, maar ook kantoorgebou wen, gebouwd in Nederland en dit zal de komende tijd ook zo blijven,” signaleert Groenen. De combinatie van schaarste en directe inkomsten zorgt er voor dat

Voor zowel korte als lang durige investeringen zijn er verschillende opties die interessant kunnen zijn voor beleggers. Lange termijn investeerders kijken vaak naar woningen, omdat deze een stabiele cashflow opleveren. Het rendement op de verhuur is weliswaar erg laag, maar door de jaren heen neemt het rendement langzaam toe. Leegstand hoef je met wonin gen niet te verwachten. Maar voor wie op de wat kortere termijn een beter rendement wilt behalen, is het volgens Groenen verstandig om eens te kijken naar zakelijk vastgoed. “Kantoorgebouwen zijn in prijs heel erg achterge bleven op woningen. Maar de schaarste die er nu in wonin gen is, die komt nu ook naar kantoorruimtes. Dat gaan we zeker zien in de huurprijzen komende jaren. Bovendien liggen kantoorgebouwen vaak op goede locaties, in of bij de grote steden. Dus als je een kantoorruimte koopt voor een goede prijs en je kan dit op termijn ontwikkelen naar een woontoren, dan kun je daar veel winst mee behalen.”

“Voor investeerders is er ook op dit moment niks om huiverigs voor te zijn. Vastgoed is historisch gezien altijd een goede investering gebleken."

Huurders kijken over het algemeen als eerste naar de prijs. ‘Hoeveel kost mij dit per maand?’ is bijna altijd de belangrijkste afweging. Tegenwoordig speelt daar ook de gasprijs een steeds prominentere rol in. Als je een zuinig pand huurt, dan kan je behoorlijk besparen op energiekosten. Dit zijn voor zowel huurders, als verhuur ders belangrijke zaken om in acht te nemen. Daarnaast zijn mensen steeds meer betrokken bij het milieu, waardoor gebouwen met een goed energielabel altijd meer in trek zullen zijn dan gebouwen met een slecht energielabel.

“Wij zijn twee jaar geleden gestopt met investeren in huurwoningen. Omdat we zagen aankomen dat de prij zen even zouden stijgen om daarna weer te zullen dalen. We willen weer doorgaan met huurwoningen zodra de prijzen een gezonde cor rectie hebben gehad en de door de overheid gecreerde onduidelijkheid weg is. Naar verwachting over twee á drie jaar,” zegt Groenen. “Maar wat nu wél interessant is, zijn de prijzen van zakelijk vast goed, zoals kantoorgebouwen of winkelvastgoed. Dit komt omdat de prijzen van dit type vastgoed enorm zijn onderge waardeerd ten opzichte van woningen, terwijl de vraag er wel degelijk is,” stelt Groenen vast. Daarbij voegt Groenen toe: “Naast kantoorvastgoed is ook zorgvastgoed een zekerheid met de vergrijzing die er aankomt. Je kunt er op rekenen dat deze panden een bezettingsgraad van 100 procent hebben, waardoor je zeker weet dat je altijd huurinkomsten hebt en geen risico hebt op leegstand. Dat maakt zorgvastgoed wel vaak wat duurder.”

Als laatste tip geeft Groe nen nog een belangrijke

opmerking mee: “Wanneer je besluit te investeren in zakelijk vastgoed, adviseren wij je om te investeren in de zogeheten ‘multi-tenant’ kantoorgebouwen. Dit bete kent dat er meerdere huur ders in één gebouw zitten.

Als je daar in investeert, heb je een goede spreiding van meerdere zakelijke huurders. Als er van de 20 huurders dan één of twee wegvallen, dan merk je dat veel minder in je cashflow en lopen je huurinkomsten gewoon door bij mutaties.”

“Zeker in een klein land als Nederland, waar er een toenemende vraag is naar panden voor zowel ondernemers als particulieren en het steeds moeilijker wordt om te bouwen, is vastgoed een kansrijke investering.”

Tekst: Thomas Leek Foto: Persfoto, Unsplash

"Maar wat nu wél interessant is, zijn de prijzen van zakelijk vastgoed, zoals kantoorgebouwen of winkelvastgoed."

“

Wijnand Groenen, commercieel directeur bij Meerdervoort

Renoveren en verduurzamen kantoorpanden is een win-win

Het is heel moeilijk om te bouwen in Nederland, door allerlei wet- en regel geving, milieueisen en gestegen (grond) prijzen. “De verwachting is dat die problemen niet heel snel zullen worden opgelost. Dit betekent dat de schaarste aan vastgoed alleen maar zal toene men,” vertelt commercieel directeur Wijnand Groenen van Meerdervoort. Renovatie van jaren ’80 kantoorgebou wen voorziet in de behoefte aan vierkante meters.

Het idee in de jaren ’70 en ’80 was dat je een gebouw na 30 jaar platgooide voor nieuwbouw. “Tegenwoordig is slopen en nieuwbouw veel te duur en ingewikkeld. Bovendien is het helemaal niet nodig. Kantoorgebouwen kunnen levenslang mee. Het casco is gewoon goed. Je moet intern en de buitenschil periodiek renove ren, maar het gebouw an sich hoef je niet te vervangen. De bouw is kwalitatief heel goed in Nederland”. Het is de basis van de Meer dervoort-strategie rondom de aankoop van kantoorpanden. “We kopen een bestaand gebouw, verduurzamen het en passen het gebouw qua functie en inrichting aan naar de wensen en behoeftes van nu.”

“Tegenwoordig is slopen en nieuwbouw veel te duur en ingewikkeld. Bovendien is het helemaal niet nodig. Kantoorgebouwen kunnen levenslang mee. Het casco is gewoon goed. Je moet intern en de buitenschil periodiek renoveren, maar het gebouw an sich hoef je niet te vervangen. De bouw is kwalitatief heel goed in Nederland”

Energierekening

Verduurzaming is hierbij steeds belangrij ker. “Het heeft voordelen voor alle partijen. Als we onze gebouwen isoleren en energie zuinig maken, betekent het dat huurders minder betalen voor hun energierekening. Het is ook goed voor het maatschappelijk vraagstuk waar we als Nederland op dit moment voor staan. En de panden vinden na de verduurzaming gretig aftrek. We hebben weinig last van leegstand, wat ons zekerheid biedt die we ook kunnen bieden aan onze investeerders.” Tegelijkertijd zorgt het betere energie label ervoor dat Meerdervoort onder gunstigere voorwaarden de aankoop kan financieren.” Waar het kan, wordt gekozen voor circulaire bouw. “Dat wordt vanwege de stijgende grondstof- en materiaalprijzen steeds interessanter. Het is een voordeel als je bestaande materialen weer kunt herge bruiken.”

Meerdervoort kiest bij de aankoop van projecten voor gebouwen in en rondom de grote steden. “We zijn kritisch. We doen een onderzoek naar de bestaande huurders. Hoe kunnen we ze aan ons binden zodat het pand na de verduurzaming langdurig verhuurd is?” De locatie moet in de nabij heid van een woonwijk liggen, zodat in de toekomst het alternatief aanwezig is om het gebouw te transformeren naar een woonbe stemming. Een ander punt is de bereikbaar heid. Het gebouw moet bij een uitvalsweg of snelweg liggen. “Los van al deze criteria moet het project een goed rendement qua verhuur opleveren.”

Hypotheekrecht

Wat Meerdervoort uniek maakt, is de ma nier van investeren. “Investeren kan op veel verschillende manieren. Wij bieden beleg gers een eerste of tweede hypotheekrecht op het gebouw waarin zij investeren. Bovendien heeft de financiering een overzichtelijke looptijd van drie tot vijf jaar. Dat betekent dat je als investeerder in een van de vast goedprojecten van Meerdervoort veel meer

“Dat wordt vanwege de stijgende grondstof- en materiaalprijzen steeds interessanter. Het is een voordeel als je bestaande materialen weer kunt hergebruiken.”

zekerheden hebt dan bij andere vastgoedpar tijen, en bovendien een vooraf afgesproken rendement kunt maken op je geld. Zelf heeft Meerdervoort een lange horizon. Gebouwen worden gekocht om voor een lange periode te verhuren. Zij worden in principe nooit verkocht, maar voortdurend verduurzaamd en geoptimaliseerd. Na deze tussentijdse optimalisaties kunnen wij financieringen aantrekken tegen lagere rentes en zo verder bouwen aan het eigen vermogen van de onderneming.”

Groenen is kritisch op de plannen van mi nister De Jonge om een huurplafond voor de vrije huursector in te stellen. De spelregels voor de huurwoningmarkt worden continu veranderd waardoor het voor beleggers on duidelijk is of je straks winst of verlies gaat maken op een huurwoning. In de kantoren markt is gelukkig veel minder regulering.

Het is een markt van vraag-en-aanbod. Voor een modern, goed geïsoleerd vernieuwd gebouw willen huurders meer betalen dan voor een achterstallig gebouw. Je verdient als huurder de hogere huur terug door de lagere energierekening en het huurcomfort.”

Kennissessies

Meerdervoort organiseert doorlopend (di gitale) kennissessies over de voordelen van verduurzaming. Uitgelegd wordt waarom duurzaam bouwen niet alleen goed voor het milieu is, maar ook voor de portemonnee en de maatschappij. “Uiteindelijk is het ook een rekenplaatje: wat is mijn investering? En verdien ik die investering ook terug? Op het moment dat investeringen in energie en duurzaamheid moeilijk kunt terugverdie nen, wordt het lastig een project te doen.”

«"Voor een modern, goed geïsoleerd vernieuwd gebouw willen huurders meer betalen dan voor een achterstallig gebouw. Je verdient als huurder de hogere huur terug door de lagere energierekening en het huurcomfort.”

«

M line matrassen volgen Team

Jumbo-Visma van hotel naar hotel

Tijdens de grote wielerrondes Giro d’ Italia, Tour de France en Vuelta España is Team Jumbo-Visma telkens ruim een maand van huis. Toch slapen de renners daar niet minder om. Het comfort van thuis hoeven ze namelijk niet te missen. Hun persoonlijke matrassen reizen met het wielerteam het hele land door van hotel naar hotel. M line ondersteunt de

ploeg al sinds jaar en dag met een goede nachtrust. Dit zodat de renners overdag topprestaties kunnen leveren.

De tour win je in bed “Slaap is het belangrijkste herstelmiddel voor de mens in het algemeen. Laat staan voor een renner”, geeft Mathieu Heijboer aan, Staff Team Jumbo-Vismo Heijboer als

Head of Performance niets aan het toeval over wat betreft de prestaties van de renners. “De enorme inspanning die tijdens de etappes geleverd wordt, brengt het lichaam schade toe. Om de volgende dag opnieuw zo’n prestatie te leveren, is voeding en slaap essentieel voor een goed herstel”. Samen met inspanningsfysioloog en embedded scien tist Gerard Rietjens blijven ze alle facetten

optimaliseren die van invloed zijn op de fietsprestaties. “Om optimaal te presteren, traint een renner 2-6 uur per dag en slaapt hij of zij 8-12 uur per dag”, laat Rietjens we ten. “De meeste tijd gaat dus naar het fysieke herstel. Daarom moeten we de voorname rol van diepe slaap optimaal benutten. M line helpt ons om topprestaties te leveren.”

TOPPRESTATIES KOMEN NIET VANZELF.

Wij staan voor iedereen die alles uit de dag haalt. Voor iedereen die onbewust topprestaties van zichzelf vraagt. Dag in dag uit. Een leven lang.

Wij zijn M line. Wij maken van slapen geen romantiek zoals anderen dat doen. Want wij weten dat slaap aan de basis ligt van elke prestatie. Hoe beter de slaap, hoe groter het effect.

Wij zijn M line. Wij helpen jou in de hectiek van alledag. Want topprestaties komen niet vanzelf. Daarvoor zijn we constant in beweging. Net als jij.