Analyse Economie #2

Dit is een commerciële uitgave. De FD-redactie heeft geen betrokkenheid bij deze productie.

ANALYSE ECONOMIE MET FOCUS OP PERSONEELSMANAGEMENT EN ZAKELIJKE MOBILITEIT

CONTENT WITH A PURPOSE

NR 2 NOVEMBER 2017 ANALYSEECONOMIE.NL

Wouter Karssen – Oprichter Autoblog.nl en host van de BNR Autoshow “Voorlopig zijn er nog veel meer huurauto’s en taxi’s dan pure deelauto’s. Delen klinkt leuk, en dat is het voor bepaalde plekken, zoals Amsterdam, ook zeker. Daar parkeren is niet te doen. Maar in Rotterdam heb je dat probleem niet. En wat denk je van buiten de steden? Voor de meeste Nederlanders is een auto onmisbaar. Voor de jonge mensen in de stad is autodelen prima, tot ze naar een buitenwijk verhuizen en kinderen krijgen. Dan is het opeens heel onhandig. En als met 200 euro een auto voor de deur hebt staan, dan is de keuze snel gemaakt. Natuurlijk zijn jongeren milieubewust, maar tegelijkertijd heb je heel veel jongeren die heel enthousiast worden van mooie auto's. Ik rijd natuurlijk vaak in mooie auto's, en je moet eens weten hoe interessant jongeren dat vinden. Ze willen allemaal een eigen auto.”

Lees meer op pagina 24

VERDIEPING

Inzet belangrijker dan kennis “Iemands loopbaan biedt meer houvast dan de scholing die hij op zak heeft”, stelt trendwatcher, filosoof en topspreker Ruud Veltenaar. “Talentvolle mensen herken je daarmee eerder aan hun social media-profiel.”

Lees meer op pagina 6

TRENDS

Over 20 jaar nog een auto voor de deur?

Autodelen, leasen, on demand; het palet aan mogelijkheden wordt steeds breder. “Mensen zullen geen auto meer bezitten, maar de beschikking hebben tot een heel wagenpark.”

Lees meer op pagina 20

ANALYSE ECONOMIE

Meer artikelen op analyseeconomie.nl Op analyseeconomie.nl vindt u nog veel meer interessante artikelen over de trends en ontwikkelingen op het gebied van personeelsmanagement en zakelijke mobiliteit.

KRISTIAN VANDENHOUDT HR-MANAGER VAN HET JAAR 2017

‘De meeste voldoening haal ik nog altijd uit het feit dat ik mensen kan helpen groeien.’

Lees meer op pagina 10

pe

Euro

2

D CAR ESSO

6 1 13

2 5

0 00/0

Valid

l

ona

Nati

2

D CAR ESSO

6 1 13

2 5

0 00/0

Valid

Schrijf u nu nog in www.essocard.com/mobiliteit of bel ons op 0800 0200 400

2 VOORWOORD – ANALYSEECONOMIE.NL

ANALYSE ECONOMIE European Media Partner presenteert Analyse Economie met een focus op personeelsmanagement en zakelijke mobiliteit. We behandelen thema’s als recruitment, agile werken, slimme kantooraanpassingen, de zakelijke leasemarkt en flexibele mobiliteit.

Zo spreken we onder andere met Kristian VandenHoudt, HR-manager van het jaar 2017 en vicepresident HR bij Atlas Copco. Hij probeert er binnen zijn organisatie zo veel mogelijk voor de zorgen dat medewerkers kunnen groeien, zelfs al zorgt dat er soms voor dat hij ze kwijtraakt.

Ook Alice Diels, voorzitter van de Nederlandse vereniging voor Personeelsmanagement en Organisatieontwikkeling komt aan het woord. Welke ontwikkelingen vinden er momenteel plaats in de HR en hoe moeten we daar op inspelen? Hoe kunnen medewerkers zorgen dat ze waardevol blijven?

PROFIELEN IN DEZE PUBLICATIE

Naast het veranderen van HR verandert ook de manier waarop bedrijven omgaan met zakelijke mobiliteit, zo stelt althans Jan van Delft, Voorzitter van de Vereniging Zakelijke Rijders. Steeds minder mensen blijven levenslang voor dezelfde baas werken en ook de medewerker met een vaste auto van de zaak wordt steeds kleiner. In plaats daarvan komen er steeds meer flexibele mobiliteitsbudgetten.

Uiteraard speelt ook de overgang op elektrisch rijden een centrale rol binnen de zakelijke mobiliteit. We spraken daarover onder andere met Wouter Karssen, oprichter van autoblog.nl en host van de BNR Autoshow. Hij is een echte autofreak, maar voorlopig rijdt hij nog wel even op benzine. Toch ziet hij de toekomst van het elektrisch rijden zonnig is.

Alice Diels voorzitter NVP

Kristian Vandenhoudt, HR-manager van het jaar & vicepresident HR bij Atlas Copco

Jan van Delft Voorzitter Vereniging Zakelijke Rijders

Wouter Karssen, Oprichter autoblog.nl en host van de BNR Autoshow

Wij wensen u veel leesplezier!

ANALYSEECONOMIE.NL

EXCLUSIEF VOOR HET WEB

DIGITALE CONTENT DIGITALE KRONIEK

Drs. Kim Castenmiller is programmamanager Commerciële Transformatie op het snijvlak van HR en Sales&Marketing. Ze zet zich in voor de ontwikkeling van klantgerichte bedrijven waarin autonome medewerkers floreren zodat de klant daar wat aan heeft.

“Innovatief personeelsbeleid legt de pijn daar waar ‘ie hoort.”

Wie heeft gekozen voor het HRvak puur omdat hij graag met mensen omgaat, komt er toch niet onderuit: ook hier zet de digitalisering door. De cijfers en analyses zijn hard nodig om je beleid uit te stippelen en je werk goed te doen.

Volg ons digitaal:

WOLF TIPT! Kristian Vandenhoudt werd HR-manager van het jaar 2017. Hoe? Daar leest u meer over in het interview op pagina 10.

Wolf van Nispen, Campagne Manager

INHOUD 4. Voorwoord: Alice Diels 6. Inzet belangrijker dan kennis 7. Agile HR 8. Succesvol talent aantrekken en behouden 10. Profiel: Kristian Vandenhoudt 12. HR digitaliseert 14. Goed kantoor brengt medewerkers in beweging 16. Expert Panel: Robotisering 18. Voorwoord: Jan van Delft 20. Heeft u over 20 jaar nog een eigen auto?

21. Beleggen in vastgoed moet saai zijn 22. Flexibel omgaan met mobiliteit 24. Profiel: Wouter Karssen 26. Werknemers richten woon-werkverkeer zelf in ANALYSE ECONOMIE Project Manager: Wolf van Nispen

POPULAIRE ARTIKELEN OP ANALYSEECONOMIE.NL De digitalisering van het HR-vak

Duurzame inzetbaarheid stimuleren met competentieontwikkeling

Werkend Nederland vraagt steeds meer van zichzelf. We willen onszelf ontwikkelen ne flexibeler werken, maar krijgen ook vaker te maken met stress en zelfs burn-outs. Niet gek dus dat duurzame inzetbaarheid van personeel meer en meer prioriteit krijgt bij bedrijven.

Wolf.van.Nispen@europeanmediapartner.com

Bekijk exclusieve films en video's op onze campagne website.

Op onze campagne website vindt u nog veel meer interessante artikelen en interviews.

Managing Director:

Amanda Ghidoni

Chief Content Officer: Mats Gylldorff Redacteur: Marjon Kruize Layout: Rowan Brandt Tekst: Ger de Gram Marc van der Sterren Mark van der heijden Hugo Schrameyer Bram Zelderijk Annette Hoeksema Dennis Mensink Koos Plegt Jerry Huinder Coverfoto: Atlas Copco Casper Heij Gedistribueerd: Het Financieele Dagblad 2017 Drukkerij: RODI Rotatiedruk

CONTENT WITH A PURPOSE European Media Partner Nederland B.V Kleine-Gartmanplantsoen 21, 1017 RP Amsterdam Tel: +31 202 622 010 Email: nl@europeanmediapartner.com www.europeanmediapartner.com

@europeanmediapartner

analyseeconomie.nl

Recycle of geef het magazine door!

European Media Partner is gespecialiseerd in contentmarketing en native advertising.

Wij combineren redactionele inhoud met themakranten die bij toonaangevende dagbladen zijn bijgevoegd. Wij zorgen ervoor dat de boodschap van uw merk wordt overgebracht, en uw doelgroep de juiste beslissingen neemt.

ADVERTORIAL

‘De focus op diverse nichemarkten maakt ons uniek’ Lange tijd kampen opdrachtgevers en organisaties met een schaarste aan nichespecialisten. Tegenwoordig trekt de economie aan en voor de arbeidsmarkt betekent dit onder andere dat de schaarste alleen maar toeneemt. Voor recruitmentbureau Progressive werkt de grotere vraag naar nichespecialisten juist in het voordeel.

Kwaliteit, langdurige partnerships en uitstekende service Dankzij ruim 20 jaar ervaring en de specialistische manier van werken weet Progressive steeds weer de meest geschikte specialist aan de juiste opdrachtgever te koppelen. Voornamelijk op senior- en topmanagementniveau.

Tim Thijsse, directeur Progressive Nederland, benadrukt dat het internationale succes onder andere te danken is aan de sterke focus van de

CONTENT WITH A PURPOSE

consultants én de strategie waar kwaliteit, langdurige partnerships en uitstekende service centraal staan. “Onze consultants kennen de markt intensief. We vinden het belangrijk om continu uitstekende service te verlenen. Dit bereik je niet enkel door expertise, maar ook door het opbouwen van langdurige partnerships en het leveren van continue kwaliteit. Ook tijdens de recessie,toen veel recruitmentbureaus in Nederland het lastig hadden, zijn wij doorgegaan met investeren in talent en uitbreiding van onze services. Dit heeft geleid tot een sterke groei van onze organisatie en hierdoor hebben wij ruimte gekregen om ons naast IT te focussen op andere industrieën zoals Hightech Engineering, Life Sciences en (petro)chemie & offshore.”

De afgelopen jaren heeft Progressive hard gewerkt aan hun groei. “We hebben veel geïnvesteerd in de connecties met onze

klanten. Wij hebben een groot bestand opgebouwd waarin vele niche specialisten in verschillende sectoren zijn opgenomen.

Deze specialisten kunnen we linken aan onze klanten. Zo krijgt de klant de beste match voor zijn opdracht en kunnen we onze specialisten de meest interessante opdrachten aanbieden. Op die manier kunnen we voor beide partijen de beste match garanderen.”

Dat de aanpak van Progressive werkt, bevestigt de enorme groei van het bureau en de alsmaar groeiende klantenportefeuille inclusief grote nationale en internationale bedrijven.

Progressive Som 1 Gebouw Gustav Mahlerlaan 38 1082 MC Amsterdam Tel: 020 530 5858 t.thijsse@progressiverecruitment.com

Agile werken.

Achter de hype zit de meerwaarde Agile werken kan in de meest uiteenlopende organisaties een grote meerwaarde hebben. Maar die meerwaarde dreigt de laatste tijd overschaduwd te worden door de hype die eromheen is ontstaan. En dat is zonde. Het loont absoluut de moeite om voorbij de hype naar de potentie te kijken. En die is niet gering.

Want wat is Agile werken? Het idee komt uit de wereld van de softwareontwikkeling. agile is Engels voor lenig/behendig en softwaremakers ontwikkelden het als manier om met kleine teams en in korte bursts, met veel tussentijdse feedback efficiënt naar een resultaat toe te werken. Waarbij het lenige zit in ruimte die er is om onderweg heel veel grote en kleine verbeteringen aan te brengen. Anders dus dan de traditionele aanpak, waarbij de trajecten langer en de evaluatiemomenten schaarser zijn.

Waardoor er tussentijds veel minder bijsturing mogelijk is.

Balans tussen autonomie en teamwork Agile werken blijkt daardoor voor veel organisaties heel vruchtbaar te zijn.

Bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van diensten, producten en ideeën. Al zijn er vaak wel een paar structurele veranderingen nodig, want agile zorgt voor transparantie in processen, maar vraagt er ook om. Tony Grout, Practice leader bij Atlassian: “Teams moeten overzicht hebben om te voorkomen dat ze blind gaan vliegen. En teamleden zitten lang niet altijd op hetzelfde moment op dezelfde locatie. Er moet dus een heldere balans zijn tussen autonomie en teamwork. Met de tools van Atlassian kunnen teams en teamleden elkaars werk en voortgang overzien. Ze kunnen van elkaar leren

en uiteindelijk samen beter worden.

Inzicht in elkaars workstream zorgt voor synergie en voor een snelle toename van de kwaliteit van de output.”

Ordina en Atlassian ICT-dienstverlener Ordina helpt op dit moment een internationaal opererende Nederlandse financiële dienstverlener om de omslag naar agile werken te maken met de producten van Atlassian.

Tzoe Keat, consultant bij Ordina, merkt dat eventuele koudwatervrees binnen organisaties meestal snel is overwonnen: “In het begin zie je vaak wel wat weerstand tegen agile werken, maar die verdwijnt direct zodra de meerwaarde duidelijk wordt. En dat gebeurt al heel snel.”

4 kerngebieden van agile werken volgens het Agile Manifesto: mensen en interactie boven processen & tools werkende software boven allesomvattende documentatie samenwerking met de klant boven contractonderhandelingen inspelen op verandering boven het volgen van een voorbedacht plan Bron: agilemanifesto.org, 2001

Tzoe Keat Chiam, Jira/Agile Expert-consultant bij Ordina Vanuit haar achtergrond in Business Administration werkt Tzoe Keat voor Ordina bij een internationaal werkende financiële instelling in Nederland. Hier begeleidt ze met de implementatie van Jira-software de transitie naar agile werken. Als medeorganisator stimuleert ze het delen van best practices in de groeiende Atlassian User Group.

Tony Grout, Practise leader DevOps, Agile at Scale en Digitale Transformatie bij Atlassian Jarenlang begeleidde Tony bedrijven als Skype, Lloyds Banking Group en IBM Labs bij de transformatie naar agile werken en de toepassing van DevOps. Nu adviseert hij grootzakelijke klanten van Atlassian bij het maken van strategische keuzes op deze gebieden.

4 EDITORIAL – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: Persfoto

VOLATILE, UNCERTAIN, COMPLEX EN AMBIGUOUS

Alice Diels, voorzitter NVP.

We lezen regelmatig over de Vuca world. Deze term wordt gebruikt om aan te geven in wat voor wereld we ons bevinden. Vuca staat voor volatile (snel veranderend), uncertain (onzeker), complex (ingewikkeld) en ambiguous (vaag, dubbelzinnig). Wat betekent de Vuca world voor het personeelsmanagement?

Langer doorwerken, de krapte op

de arbeidsmarkt, andere manieren van werken zoals Agile, en de verregaande digitalisering en robotisering bevatten een hoog gehalte aan Vuca-elementen die van invloed zijn op personeelsmanagement.

De arbeidsmarkt is veranderd van een aanbod- naar een vraagmarkt.

De merkwaarde als werkgever wordt steeds belangrijker om talent aan te trekken en te binden.

De consistentie van het HR-beleid waarbij de interne en externe uitingen, beleving van medewerkers, doelstellingen en ambitie van de onderneming naadloos op elkaar aansluiten wordt steeds relevanter. The Employer Value Propositions (EVP) zoals dat in HR-terminologie heet, winnen steeds meer aan terrein. Als je als werkgever een solide propositie hebt voor je medewerkers en in het recruitmentproces de kandidaat op nummer 1 staat, heb je

een grote voorsprong in de war for talent.

Werken in de Vuca world vraagt ook

om een andere kijk op werken, om andere methodes. Agile werken wordt steeds meer gemeengoed. Bij deze manier van werken worden in kleine interdisciplinaire teams met korte oplevertijden en snelle besluitvorming op een wendbare manier producten ontwikkelt.

Lenigheid en behendigheid worden van werknemers verwacht en dus ook van het nieuwe HR-beleid.

Functieomschrijvingen, waarderingssysteem en beloningsbeleid zouden dezelfde lenigheid en behendigheid moeten hebben.

Ook de digitalisering speelt een

grote rol in de Vuca world.

Robotisering speelt al lang en we kunnen goed inschatten welke functies en banen in de nabije toekomst gaan verdwijnen. De link naar duurzame inzetbaarheid is snel gelegd. Het is aan medewerkers en werkgevers om medewerkers te ontwikkelen richting duurzame banen.

Ook in het HR-werkveld zijn er legio mogelijkheden om de HR-processen die nu nog vaak handmatig plaatsvinden te laten uitvoeren door een robot. De medewerker personeelszaken gaat zich meer en meer bezighouden met het ontwikkelen van

het medewerkerspotentieel.

Het antwoord op de vraag waar iede-

re medewerker zelf invloed op heeft is; hoe zorg ik dat ik waardevol blijf voor de arbeidsmarkt? Medewerkers die werken aan hun ontwikkeling en snappen wat de Vuca world voor impact op hun werkzaamheden heeft, hebben de toekomst.

Alice Diels, voorzitter Nederlandse Vereniging voor Personeelsmanagement & Organisatieontwikkeling

MEER LEZEN? Meer weten over de snel veranderende wereld van het personeelsmanagement? Kijk dan op analyseeconomie.nl.

ADVERTORIAL

Digitale transformatie naar een toekomstbestendige HR-organisatie HR kent uitdagingen die vragen om een digitale transformatie. Ten eerste wordt HR meer en meer een strategische business partner. Hierbij zijn datagedreven advies en focus op de interne klant essentieel. Daarnaast is er in de laatste jaren beperkt geïnvesteerd in de optimalisatie van de HR-systemen en onderliggende (gestandaardiseerde) processen. ‘Om te profiteren van digitale technologie, is een transformatie van HR onontkoombaar’, aldus Ramon van den Heuvel, partner bij Improven.

De basis op orde Improven brengt de basis op orde voor HR Digital Transformation door het creëren van de juiste randvoorwaarden op vier aandachtsgebieden: Organisatie, processen, systemen en mensen. ‘Pas dan kan HR de behoeften van haar interne klant goed vertalen in efficiënte HR- en IT-oplossingen. Wat hebben zij nodig om optimaal te functioneren?’ stelt Van den Heuvel.

De laatste jaren begeleiden wij o.a. grote bancaire instellingen, ministeries en complexe retailbedrijven in deze transformatie. Onze projecten lopen uiteen van het inrichten van Data Analytics in een HR SSC tot Project Management

tijdens de implementatie van HR Tooling. Of juist van het optimaliseren van HR processen als “Talent to Grow” en “Hire to Retire”.

De gemeten data HR-medewerkers dienen zelf voldoende kennis en begrip te hebben van de relatie tussen HR-processen, -systemen en -data. Is duidelijk op welke KPI’s HR stuurt en met welk doel?

Het begint met het vaststellen van de belangrijkste HR-doelstellingen en hoe zij zijn vertaald in meetbare indicatoren, rapportages en dashboards. Wat wordt gemeten en volgens welke norm?’

control en in staat door voorspellende analyses te adviseren over passende HR-interventies.’

Adviesorganisatie Improven verbetert met 100 bevlogen consultants de processen, informatievoorziening en onderliggende datastromen vanuit Finance-, HR/IT en Risk-perspectief. De belofte? ‘Het kan altijd beter!’

Drietrapsraket ‘Het proces van digitale HR-transformatie is een drietrapsraket: richten, inrichten, verrichten’, aldus Van den Heuvel.

‘Samen met de organisatie bepalen we de doelstellingen voor de toekomst (richten). De doelstellingen worden vertaald naar inrichtingseisen (inrichten). Uiteindelijk resulteert dit in vereisten aan de organisatie, processen, systemen en mensen (verrichten). Als je HR goed inricht op deze aandachtsgebieden stel je HR in staat adequaat te reageren op trends en uitdagingen van de toekomst. HR is immers in

Voor meer informatie kijk op www.improven.nl of bel met Ramon van den Heuvel op 06-10896879.

InterExcellent onderscheidt zich door universitaire bijscholing De kwaliteit van interim managers is bepalend voor het resultaat dat zij leveren. Managementbureau InterExcellent weet zich op dat niveau te onderscheiden door twee universitaire opleidingsprogramma’s op Nyenrode.

Zo is het bureau in staat om hoogwaardige bemiddeling te organiseren voor seniormanagement- en directieniveau.

De opdrachtgever die zijn interimmer kent via de tennisbaan werkt niet.

Complexe opdrachten in uitvoering nemen is een professie, zoals GeertJan Poorthuis dat zegt. Als managing partner van InterExcellent is hij verantwoordelijk voor de divisie Executive Interim Management. Organisaties die hoogwaardige interim-opdrachten uitbesteden willen de zekerheid dat het profiel van de geselecteerde kandidaat daar naadloos bij aansluit.

Wat InterExcellent zo uniek maakt, is dat sinds 2009 samen met Nyenrode Business Universiteit jaarlijks twee leergangen worden georganiseerd.

Deze samenwerking heeft vooral tot doel opdrachtgevers te ondersteunen met actueel opgeleide interimmers voor alle functionele gebieden zoals General Management, Finance, Operations, IT, HR etc..

Top van het netwerk Inmiddels hebben ruim honderdvijftig kandidaten de opleidingen doorlopen.

Deze top van het netwerk komt regelmatig bijeen om kennis uit te wisselen en om nieuwe concepten voor opdrachtgevers te ontwikkelen. Dit team van gekwalificeerde interim managers wordt vooral ingezet bij (complexe) opdrachten van grotere bedrijven en

overheid. Op de lijst van referenties prijken tal van bedrijven in de bovenste categorie, waaronder, ABN AMRO, AH ANWB, Cabot, KPN, Tata Steel etc..

Ook de publieke sector waaronder onderwijs, zorg, waterschappen en woningcorporaties zijn opdrachtgever, zoals UvA, Nationale Politie, Ministeries, Gemeente Amsterdam, Erasmus MC etc..

600 interim-managers Tot het totale topnetwerk behoren circa 600 interim managers, die beschikbaar zijn voor tijdelijke managementfuncties op directie- en seniormanagementniveau. InterExcellent focust zich specifiek op de bovenkant van de markt, hetgeen betekent dat de opdrachtgever absolute zekerheid wil hebben over de kwaliteit van deze mensen. Geert-Jan Poorthuis: “Wat een interim manager uniek maakt, is dat de vraagstelling van het bedrijf op een niet-traditionele wijze wordt aangevlogen. Het gaat letterlijk om een frisse kijk op de probleemstelling of het vraagstuk van de organisatie. Door onze decennialange ervaring heeft InterExcellent zich ontwikkeld tot een betrouwbare partner die opdrachtgevers koppelt aan de juiste kandidaat. Dat noemen we de Kunst van het verbinden, kunst met de hoofdletter K dus.”

Schaarste Nu de economie weer aantrekt, lijken bedrijven en overheden steeds meer moeite te hebben om geschikte kandidaten te vinden voor interim-opdrachten. Juist omdat InterExcellent een hoogwaardig bestand heeft, weet het bureau de geschikte kandidaat veelal

binnen een termijn van vijf werkdagen voor te dragen. “Omdat we zo nauw samenwerken met onze groep van kandidaten, en we iedereen persoonlijk kennen, weten we altijd de juiste match te maken met de gestelde eisen. Wij begeleiden (‘counselen’) de interim manager bij de uitvoering van de opdracht, maar kunnen ook opdrachtgevers adviseren over hun eigen rol, die kritisch en betrokken moet zijn.”

Wat je daaruit kunt concluderen, benadrukt Geert-Jan Poorthuis, is dat de opdracht niet stopt bij het plaatsen van een kandidaat. InterExcellent blijft meestal opdrachtverantwoordelijk en altijd aanspreekbaar voor de opdracht vanaf het begin tot en met de laatste dag.

Blijvend leren De generieke deler die InterExcellent uniek maakt, is dat het bureau grote waarde hecht aan het op niveau houden van kandidaatkennis. Vandaar ook de leergangen in samenwerking met Nyenrode Business Universiteit. De opdrachtgever van een interim-klus heeft vooral behoefte aan ervaring aangevuld met actuele bekwaamheid. Om heel praktisch te worden, geeft Poorthuis een voorbeeld van een actuele opdracht: een Chief Information Officer bij een grote universiteit.

“Van een interim manager wordt gevraagd om in iedere opdracht een frisse wind te laten waaien. Dat resultaat komt vooral tot uitdrukking wanneer de kandidaat beschikt over de meest actuele inzichten. Dat geldt zeker voor de zeer snel veranderde en disruptieve ICT-markt, waarin niet alleen technische kennis op niveau moet zijn, maar

waarin de manager ook een sturende en tegelijkertijd verbindende stijl moet hebben om de organisatie verder te brengen. De tijd van ‘mannetjes plaatsen die op de winkel passen’ is al lang voorbij. Wij verlangen IT-regisseurs die integraal denken, moderniseren en ketengestuurd opereren. Alleen een Interimmer die blijft bijleren heeft een werkzekere toekomst.”

Afhandeling Misschien lijkt het vanzelfsprekend, maar waar InterExcellent ook voor staat: een optimale administratieve handeling.

Opdrachtgever en interim manager kunnen zich daarmee optimaal concentreren op hun eigen rol, zonder alle bijkomende regelgeving en administratieve aspecten in de gaten te houden.

“Wij werken graag voorspelbaar en zorgvuldig en betalen onze interim-managers prompt, dat creëert rust”, meldt het bureau, dat voor deze aanpak is gecertificeerd en daarnaast actief lid is van de Raad voor Interim Management, de brancheorganisatie van gespecialiseerde interim-managementbureaus.

T 035-5280430 - www.interexcellent.nl - Lid Raad voor Interim Management

Executive Interim managers bij hun afstuderen op Nyenrode, jaarlijks in juni

De kunst van het verbinden® Executive Interim Management IT Regie Management Executive Search

6 VERDIEPING – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

INZET BELANGRIJKER DAN KENNIS Medewerkers worden nu vooral geselecteerd op basis van hun diploma’s, maar straks krijgen inzet en motivatie meer nadruk.

Bas Kodden heeft een opmerkelijke staat van dienst. Nu is hij schrijver, spreker en onderzoeker op het gebied van ondernemerschap en persoonlijke ontwikkeling. Voordat hij ging werken bij Nyenrode Business Universiteit was hij actief als ondernemer. Bijna twintig jaar geleden startte hij zijn eerste initiatief, een bedrijf dat uitgroeide tot een organisatie met vele tientallen werknemers.

Veel medewerkers aannemen, bete-

kent ook veel sollicitatiegesprekken voeren. En dat ging hem niet altijd even gemakkelijk af, zegt Kodden nu met voortschrijdend inzicht.

Een sollicitatiegesprek is toch altijd een momentopname. “Je zet als sollicitant je beste beentje voor. Dat zegt niks over de prestaties in vaste dienst. Ook het belang van diploma’s en ervaring wordt overschat.

Wat werkelijk telt bij een selectieprocedure zijn kwaliteiten als aanpassingsvermogen, enthousiasme en de fit met gestelde werkeisen.”

De recruiter van de toekomst zal

met andere selectiecriteria moeten omgaan. En dat geldt net zo goed voor uitzendbureaus. Die moeten leren niet alleen blind te staren op diploma’s die de sollicitant op zak

Foto: Persfoto

Kodden: “Wat werkelijk telt zijn kwaliteiten als aanpassingsvermogen, enthousiasme en de fit met gestelde werkeisen.”.

heeft. “Vergeet eigenlijk alles wat we tot nu toe gewend waren bij het selecteren van de juiste medewerkers.

Het vinden van de juiste personen heeft met factoren te maken waar we nu onvoldoende rekening mee houden. Je moet niet alleen naar talent kijken, maar veel meer naar factoren als zelfeffectiviteit, aanpassingsvermogen en intrinsieke motivatie.”

Bij trendwatcher, filosoof en topspreker Ruud Veltenaar vallen woorden van gelijke strekking te horen. De standaard recruitmentprocedures kunnen in de vuilnisbak. De diploma’s van nu zeggen namelijk weinig over de prestaties in de toekomst.

“Iemands loopbaan biedt meer houvast dan de scholing die hij op zak

Foto: Persfoto

Veltenaar: “We hebben geen HRM meer, maar Human Being Management.” .

‘Zelfontplooiing wordt een belangrijk werkkapitaal’ heeft. Talentvolle mensen herken je daarmee eerder aan hun social media-profiel. LinkedIn biedt een duidelijk zicht op motivatie en ambitie van mensen. Daarbij kan ik me voorstellen dat er straks een soort Plus-profiel online ontstaat, dat een nog indringender beeld geeft van de ontwikkeling die is doorlopen.”

Het idee van een vaste baan wordt

ook steeds meer een achterhaald

concept, benadrukt Veltenaar. Een vast contract past namelijk helemaal niet meer bij de organisatie van de toekomst. Traditioneel werk wordt overgenomen door digitalisering, big data, data-analytics, automatisering en robotisering. Bedrijven gaan veel meer in projecten denken. “Werk is nu vooral een baan waarmee geld wordt verdiend. Wat daar straks voor in de plaats komt, zijn flexibele teams. En die hebben vooral tot doel om meerwaarde te creëren voor de organisatie Toptalent wordt geselecteerd op de waardetoevoeging voor het project. We hebben geen HRM meer, maar Human Being Management. Mensen met passie voor een project zijn van werkelijke betekenis.”

Wat tegenwoordig bovenaan het lijstje staat van de recruitmentmanager is de digitalisering van zijn werkveld. De vraag die in deze wereld klinkt, is of Recruitment Analytics straks werkelijk voet aan de grond krijgt. Veltenaar ziet in ieder geval een toekomst voor zich waarin processen een hogere automatiseringsgraad kennen, dus ook het selecteren van de juiste mensen.

“De samenleving verandert in razend tempo. Zelfontplooiing wordt een belangrijk werkkapitaal. Om de juiste kwaliteiten van mensen te selecteren, zullen we veel meer gebruik gaan maken van gedigitaliseerde informatie. Professionals blijven van belang bij selectieprocessen, maar daarbij is gebruik van data onontbeerlijk.”

Hugo Schrameyer

FEITEN Robot pikt banen in “Robots werken 24 uur per dag, zijn nooit ziek, vragen niet om loonsverhoging en staken niet”, zei (voormalig) minister Asscher in 2015. Moeten we dus bang zijn dat robots onze banen inpikken? Deels wel, deels niet.

Robotisering zal ons banenstelsel ingrijpend veranderen. Wie van waarde wil blijven, zal zich vooral flexibel en nieuwsgierig naar nieuwe uitdagingen moeten tonen.

HET NIEUWE REKRUTEREN Weten hoe bedrijven in de toekomst talentvolle werknemers aantrekken én behouden? Kijk dan op analyseeconomie.nl.

ADVERTENTIE

ONTVANG TOT 4X MEER SOLLICITATIES MET MONSTER’S NIEUWE APP Tot nu toe hadden kandidaten een hekel aan solliciteren via mobiel. 70% van de Millenials begint hun zoektocht naar een baan op hun smartphone, maar 50% haakt af in een poging tot mobiel solliciteren.

De nieuwe app van Monster maakt solliciteren via mobiel snel, gebruiksvriendelijk en simpel. Uit onze tests blijkt dat deze nieuwe aanpak de conversie naar sollicitaties tot 400% heeft verbeterd.

FOCUS – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

AGILE HR: LOUTER VOORDELEN NA JUISTE IMPLEMENTATIE Lenig en flexibel. Dat is hoe agile werken het best is te omschrijven.

Een agile manier van werken breekt grote projecten op en brengt deze terug naar korte, overzichtelijke perioden. Agile kent haar oorsprong in de IT, waarna meerdere bedrijfsonderdelen er kennis mee hebben gemaakt, waaronder marketing en HR.

Foto: Persfoto

Foto: Persfoto

Agile werken vergt continue ontwik-

Agile pas je niet van de een op de

andere dag toe binnen je bedrijf.

“Agile werken is een verandering in mindset, het is zoveel meer dan nieuwe werkmethodes”, aldus Willemijn Boskma, agile coach en adviseur bij Scrum Company. Agile werken betekent wendbaarheid, de klant centraal zetten, in korte cycli werken en knopen doorhakken.

Boskma: “De overgang vereist een omschakeling in klantbenadering en een aanpassing in organisatiestructuur.”

Een overgang naar agile HR betekent

een veranderende omgang met je medewerkers. “Agile teams kennen een multidisciplinaire samenstelling, die ook nog eens regelmatig kan wisselen”, stelt Hans Junggeburt, arbeidssocioloog, adviseur en voormalig hoogleraar Nieuwe Arbeidsrelaties aan de Universiteit van Amsterdam. Door agile te werken streven bedrijven ernaar maatwerk te leveren aan hun klanten. Het kan een complete omslag zijn ten

betere keuzes maken door gebruik te maken van de juiste instrumenten. De opkomst van HR-analytics geeft de afdeling een betere ondersteuning.”

Hans Junggeburt.

Willemijn Boskma.

opzichte van de huidige bedrijfscultuur, waar de nodige problemen uit voort kunnen komen. Junggeburt: “Bedenk goed of je de juiste mensen hebt en of je de juiste mensen bij elkaar hebt gezet. Belangrijker is het bewustzijn dat het management een vernieuwde rol inneemt. Zij zullen niet alleen controleren, maar ook moeten faciliteren en moeten accepteren dat bepaalde projecten mislukken. Dat risico brengt innovatief optreden met zich mee.”

‘De bevlogenheid en energie in agile zijn hoger.

Dit leidt tot meer werkplezier en een hogere productiviteit.’

Verschillende divisies hebben te

fessional een nieuwe rol oppakken, waarbij HR meer strategisch te werk gaat. Een HR-professional krijgt hierdoor te maken met een vernieuwd instrumentarium. Boskma: “De werving en selectie van nieuwe medewerkers betekent een grote omschakeling binnen organisaties. HR kan sneller, completer en

maken met een verandering bij doorvoering van agile werken.

Intern dient de organisatie een plan te ontwikkelen hoe zij wil omgaan met agile in de business. Het takenpakket van HR verandert door de opkomst van zelforganiserende teams. Hierdoor moet de HR-pro-

keling van medewerkers door de steeds veranderende markt. Boskma: “Cursussen volgen zie je steeds minder; juist het buddysysteem en mentoring zijn in opkomst. In de praktijk zie je dat de bevlogenheid en energie in agile teams hoger zijn. Dit leidt tot meer werkplezier en een hogere productiviteit.” Na een lange tendens van zelfstandig werken, is door agile werken het teamverband weer sterk teruggekeerd. Junggeburt: “Agile werken vraagt om zowel een persoonlijke mentaliteitsverandering als een cultuurverandering in de organisatie. Mijn ervaring leert dat professionals en de bedrijfscultuur vaak overtuigender agile zijn dan het management zelf.”

Bram Zeldenrijk

FLEXIBEL EN WENDBAAR Meer lezen over het ontstaan en de voordelen van agile werken? Kijk dan op analyseeconomie.nl.

VRAGEN AAN PETRA BIEMANS Foto: Persfoto

Lector HRM & Persoonlijk Ondernemerschap bij Hogeschool Inholland.

Wat is uw visie op agile werken?

“De agile methode is bedacht door een aantal software-engineers: niet meer fasegewijs ontwikkelen, waarbij het ontwikkelpad lineair wordt doorlopen, maar in kleine stapjes. Agile werken past bij de huidige ontwikkelingen: door alle snelle veranderingen is meer dan een jaar vooruitplannen in de meeste branches niet meer zinvol.

Het wendbaar maken en houden van de organisatie, de systemen en mensen daarbinnen, daar gaat het om. Hier kun je studenten ook al van bewust maken door tijdens opdrachten veel aandacht te besteden aan samenwerken. Deze opdrachten stel je dan zodanig samen dat meerdere vakgebieden worden aangeraakt.”

Welke ontwikkeling ziet u?

“Het interessante aan het breed omarmen van agile werken door het management is dat het management een methode omarmt die tegen allerlei traditionele managementprincipes in gaat.”

Zoals?

“Een manager wil in control zijn.

Maar agile werken doorbreekt hiërarchische verhoudingen. Er moet zo veel onderling vertrouwen zijn dat de manager gewoon kan worden aangesproken als lid van het team. Ook wordt het hokjesdenken doorbroken en zullen aparte afdelingen onderling meer moeten samenwerken. Ook gaat het bij agile werken om het team, en niet om de beste individuen. Het zullen niet de professionals zijn die moeten wennen aan agile werken, maar de managers.”

ADVERTENTIE

Recruiters United To inspire recruitment Inspireren, vernieuwen en verbinden, dat is waar Recruiters United, de grootste recruitment community van Nederland, voor staat.

Per jaar organiseren we meerdere (exclusieve) events voor onze leden met toon­ aangevende en inspirerende sprekers uit het recruitment vak. Aansluitend op de events organiseren we altijd een netwerkborrel waar je met je vakgenoten kunt sparren en ideeën kunt uitwisselen! Hiermee zijn we het levendige netwerk voor elke professional die in de voorhoede van het recruitmentvak wil acteren.

Join Recruiters United!

7

Ruim 500 recruiters gingen je al voor met hun lidmaatschap! Word ook lid en profiteer van de vele voordelen.

• Word onderdeel van het grootste onafhankelijke recruitmentnetwerk van Nederland • Bezoek gratis onze events, met altijd aansluitend een netwerkborrel. In 2018 staan o.a. op de agenda: Nieuwjaarsbijeenkomst, Toepasbaarheid van Recruitment en de Employer Branding Summit.

• Wees als eerste op de hoogte van trends en ontwikkelingen in recruitment • Ontvang aantrekkelijke kortingen bij onze partners

Meer weten over alle voordelen?

Kijk op www.recruitersunited.com

8 UITDAGING – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

SUCCESVOL TALENT AANTREKKEN EN BEHOUDEN GAAT ZÓ Foto: Persfoto

Door de jaren heen hebben experts op het gebied van personeelsmanagement het vakgebied zien veranderen. Zij noemen employer branding als één van de belangrijkste manieren om talent aan te trekken en te behouden. “Niet iedereen hoeft spontaan je naam te kunnen noemen, als je doelgroep dat maar kan.”

‘Employer branding’, of de manier waarop de arbeidsmarkt naar werkgevers kijkt, heeft een enorm effect op de mate waarin werkgevers in staat zijn om talent binnen te halen.

Toine Al, auteur van managementboeken, journalist, adviseur en specialist in HRM, schrijft al een dikke zestien jaar over personeelsmanagement. “Onderzoek naar de invloed van goede vacatureteksten op nieuwe aanwinsten heeft aangetoond dat de vacaturetekst ondergeschikt is aan het imago van het bedrijf. In andere woorden: als men al een goede indruk van je heeft als bedrijf, zal een saai geschreven vacaturetekst alsnog mensen aantrekken”, aldus Al. Bovenstaand voorbeeld illustreert

het belang van een goed werkgeversimago. En dat begint volgens Al met een goede website. “Aankomende medewerkers moeten een gevoel kunnen krijgen bij een bedrijf. Bijvoorbeeld met behulp van filmpjes waarin medewerkers in gesprek gaan over hun werk.

Belangrijk is om de uitstraling die je als merk hebt, ook te gebrui-

Martijn Hemminga, adviseur, auteur en docent op het gebied van arbeidscommunicatie en employer branding.

ken voor employer branding. Dit houdt bijvoorbeeld in dat als je normaliter erg actief bent online, je dit ook bent in de zoektocht naar nieuw talent.”

Volgens Martijn Hemminga, adviseur,

auteur en docent op het gebied van arbeidsmarktcommunicatie en employer branding, zijn er tal van manieren om online nieuw talent te bereiken. Denk aan cases, testimonials, verhalen, ‘een kijkje bij klanten’, blogs, vlogs en ‘meet and greets’. Hemminga: “Recruiten is net als sales, je moet je prospects warm maken. En niet alleen de prospects van vandaag, maar ook die van over enkele jaren. Bedrijven moeten leren vooruitkijken, naar welke kennis en vaardigheden zij

‘Eigenlijk is het belangrijkste om er gewoon te zijn.’ in de toekomst nodig hebben. Bedrijven die dit niet doen, lopen het risico om niet de juiste mensen aan te trekken. Al: “Bedrijven zijn eigenlijk altijd te laat. Pas als de economie aantrekt, komt nieuw beleid op gang. Dit levert of een stroperig proces op, of paniekvoetbal.”

Hoewel grote multinationals vaak

wel naamsbekendheid genieten, is dit voor kleinere bedrijven lasti-

ger. Al: “Bij hen is het belangrijk dat zij een goed en betrouwbaar netwerk opbouwen, zowel fysiek als online. Ook werkt het goed om huidige werknemers in te zetten om het netwerk uit te breiden.

Mensen die via-via binnenkomen, blijken toch vaak een betere match dan onbekenden.” En dergelijk programma heet ook wel een ‘employer referral program’.

Hoewel het kan lijken alsof mkb-be-

drijven één-nul achterstaan als het gaat om de strijd om talent, is volgens Hemminga iedere organisatie een employer brand. En employer branding is niets anders dan het realiseren van relevante en consistente zichtbaarheid bij doelgroepen op de arbeidsmarkt. “Zorg

dat je regelmatig met prospects in contact komt. Dat kan online, maar ook via stages of rondleidingen. Eigenlijk is het belangrijkste om er gewoon te zijn, ook als je nu geen vacatures hebt.”

Volgens Hemminga draait het om “luisteren naar wat werknemers belangrijk vinden”. Dit is uiteraard anders per doelgroep. Daarom baat het om jaarlijks een medewerkers-onderzoek te doen, waarbij niet alleen wordt gevraagd naar hoe medewerkers het werkgeverschap ervaren, maar ook naar andere variabelen. “Verder is het van belang dat je waar kunt maken wat je belooft. Als nieuwe aanwinsten teleurgesteld zijn omdat beloftes in de werving niet worden waargemaakt, dan raak je die persoon niet alleen kwijt, maar doet dat ook af aan het werkgeversimago.”

Annette Hoeksema

FEITEN Glassdoor is een van de snelst groeiende vacature- en wervingssites. Op deze website plaatsen mensen miljoenen bedrijfsreviews, salarisvermeldingen, reviews van sollicitatieprocedures en sollicitatievragen, arbeidsvoorwaarden, foto's van het kantoor en meer. Anders dan bij andere vacaturesites wordt al deze informatie gedeeld door degenen die het bedrijf het best kennen: de werknemers.

PAINT THE PICTURE Zorg dat je een eerlijk beeld van je bedrijf neerzet, zodat nieuwe aanwinsten niet teleurgesteld zijn. Voor meer tips over employer branding kan u terecht op analyseeconomie.nl

ADVERTENTIE

Loonbeslag: wat kost niets doen?

Een medewerker met loonbeslag?

Heel vervelend! Vooral voor deze collega. Maar ook voor u als werkgever.

U doet uw best om hem of haar zo goed mogelijk te helpen.

Uit onderzoek door het Nibud blijkt dat een werknemer met loonbeslag gemiddeld € 13.000 kost. Dát zijn de kosten van niets doen.

U wilt de kans op loonbeslag verkleinen.

Het Nibud biedt middelen om u hierbij te helpen.

De Nibud-coach bijvoorbeeld helpt om medewerkers direct in beweging te krijgen. Waardering 8,5.

Nibud-coach

Met een training kunt u sneller signalen herkennen en meteen actie ondernemen.

Nibud-trainingen

De geldplannen van Startpunt Geldzaken geven uw medewerkers een middel om financieel gezond te blijven.

Het Nibud helpt u om medewerkers duurzaam inzetbaar te houden.

Startpunt Geldzaken

Kijk voor de Nibud-oplossingen op nibud.nl/personeel

Een wereld waar verandering het nieuwe normaal is

Business Studies = leren, groeien, ondernemen

In een wereld waar verandering het nieuwe normaal is, moet je continu kunnen meebewegen. Sterk in je schoenen staan, zelf kunnen navigeren binnen een omgeving die steeds verandert.

“De wereld verandert snel, en het bedrijfsleven verandert mee”, licht Nellie Donker, manager Business, Finance & Law van Hogeschool Inholland, toe. “De allround businessprofessional is de nieuwe expert. Steeds vaker moeten medewerkers verschillende disciplines beheersen en begrijpen hoe het geheel met elkaar samenhangt. Dat vraagt wat van je, maar maakt werken ook boeiender: je hebt immers met allerlei aspecten van een organisatie te maken.”

Daarom biedt Business Studies studenten een brede basis. Zo leren zij ‘the bigger picture’ zien. Ze doen alle kennis en vaardigheden op om zelf succesvol te ondernemen, of goed te presteren binnen het MKB of de grote bedrijven en organisaties van deze tijd. De manier van leren is open en creatief. Zo leren studenten op verschillende manieren te denken, goed te communiceren, samen te werken en oplossingsgericht te werken. Zodat ze altijd nieuwe mogelijkheden zien en zo worden ze een betere manager en slimmere ondernemer.”

Donker: “De eerste twee jaar krijgen onze studenten een allround businessopleiding. Ze snappen dan het hele spel van zaken doen. Ze ontdekken welke rol het beste past en dan gaan ze specialiseren in een richting die aansluit bij hun ambities en kwaliteiten. Die breedte maakt hen een betere specialist.”

Roald van der Mark is vierdejaars student Business Studies: ”Bij Business Studies heb ik in de eerste twee jaar geleerd om niet uit een hokje te kijken, maar over afdelingen heen samen te werken met verschillende personen aan uitdagingen die de organisatie aangaat. Om een verbetertraject te laten slagen, moeten mensen op een positieve manier worden beïnvloed en er moet een gemeenschappelijk belang zijn.”

“Ik heb stagegelopen bij de Provincie Zuid-Holland bij de afdeling P&O (personeel en organisatie) aan het project: ‘Optimaliseren HR Dienstverlening’. Het leukste was om te ervaren dat een brede basis echt voordelen heeft en dat wat ik op school heb geleerd ook in de praktijk wordt gebruikt. Zo’n project heeft naast strategische, ook personele en financiële componenten”, aldus Van der Mark.

Donker: “Onze Business Studies-studenten worden opgeleid tot wendbare, kritische, reflectieve beroepsbeoefenaren met een zogenoemd

Open Dag = ontdekken of jij hier past Zaterdag 16 december

omgekeerd T-profiel; de afgestudeerde Business Studies student heeft een brede basis met een specialisatie in een van de businessvakgebieden. De student is toegerust met de verschillende ‘21st century skills’ en is, mede door de brede basis, in staat vanuit een breed referentiekader zijn specialistische kennis in te zetten in verschillende disciplines. Studenten leren te handelen in een brede maatschappelijke, internationale, cross-culturele bedrijfskundige context.”

Melissa Bakker is ook vierdejaars studente Business Studies: “Aan het eind van het tweede jaar moest ik mijn specialisatie kiezen. Het werd Marketing, omdat ik graag nadenk over waarom een merk op een bepaalde manier adverteert en wat de gedachte daarachter is. In het derde jaar ging ik een half jaar op stage naar Hong Kong om een social media-advies op te stellen voor speelgoedfabrikant Toy State. Geweldig! De compleet andere cultuur, de stad, het opdoen van nieuwe ervaringen en communiceren in professioneel Engels. Deze ervaring neemt niemand van me af.”

“Business Studies is de enige opleiding in Nederland die alle business studies verenigt in één studie op het gebied van marketing, ondernemen, management, HRM (personeelsbeleid), financiën en logistiek”, zegt Donker. “Het rapport ‘Wendbaar in een duurzame economie’ bevat aanbevelingen voor het opleiden van toekomstbestendige, economische professionals. Deze aanbevelingen hebben geleid tot een nieuw overzichtelijker opleidingsaanbod in het economische bachelordomein in Nederland. We zijn er trots op dat we in onze uitgangspunten voor Business Studies voorloper zijn op deze ontwikkelingen.”

Donald Ropes, lector Learning and Development in Organisations en verbonden aan het Business Research Center van Inholland: “Mijn wetenschappelijk onderzoek onderbouwt deze ontwikkeling: het werkveld vindt vakkennis net zo belangrijk als de meta-competenties, zoals leren-leren. Het is dus belangrijk dat je bij de opleiding eerst de breedte leert en het is de kunst om op het juiste moment te specialiseren. Veranderingen gaan zo snel, kijk bijvoorbeeld naar de IT. Als je dat vertaalt naar hoe de opleiding Business Studies is vormgegeven, lijkt dat een logische opzet. Je laat studenten immers op een later moment in hun opleiding kijken wat er op hun vakgebied op de arbeidsmarkt gebeurt en waar ze zich in willen of moeten specialiseren. Op die manier hebben onze studenten juist ook aan het einde van hun opleiding de maximale marktwaarde.”

Wouter Goedhart, CEO en co-founder van VONQ, Online Recruitment Marketing bureau: “Om mee te gaan naar de toekomst moet je als bedrijf jezelf steeds opnieuw uitvinden. Wij hebben gemerkt dat om te vernieuwen wij op zoek gingen naar mensen die zich breder hadden georiënteerd. ‘Zij beschikken over de flexibiliteit om zich aan te passen aan een constant veranderende werkomgeving waarin ze terechtkomen. De breedte maakt het voor hen makkelijker om mee te gaan in veranderingen. Business Studies biedt studenten die breedte die hen een betere specialist maakt als ze op de markt komen.”

10 PROFIEL – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

‘MEDEWERKERS KRIJGEN DE KANS OM TE GROEIEN’ Kristian Vandenhoudt mag zich een jaar lang HR-manager van het jaar noemen. Hoe heeft hij dat als vicepresident HR bij Atlas Copco voor elkaar gekregen? Welke ontwikkelingen ziet hij in de markt en hoe dien je daarop in te spelen? “We zijn stap voor stap aan het evolueren naar de werkplek van de toekomst.”

Atlas Copco zit in een businessom-

geving die gekenmerkt wordt door exponentiële veranderingen. Zo worden economische cycli alsmaar kleiner en ontstaat concurrentie op onverwachte plaatsen. Daarbij zorgt de digitale transformatie ervoor dat vele banen zullen veranderen – niet zozeer dat ze in hun geheel zullen verdwijnen, wel dat taken verdwijnen of veranderen. Al deze veranderingen leggen meer druk op de mensen, die door de vergrijzingsproblematiek ook nog eens langer zullen moeten werken, stelt Kristian Vandenhoudt. “Zoals prof.

Geert Van Hootegem samenvat, zijn er elk decennium nieuwe verwachtingen voor bedrijven bijgekomen.”

Daardoor zal elk bedrijf volgens Vandenhoudt niet alleen beoordeeld en afgerekend worden op haar productiviteit, kwaliteit, flexibiliteit, innovatie en duurzaamheid, maar sinds de jaren 2010 ook op haar werkbaarheid, waarbij werkbaarheid betekent dat medewerkers hun professionele leven als kwaliteitsvol ervaren.

Op basis van welke ontwikkelingen, visie en acties bent u benoemd tot HR-manager van 2017?

“In een sterk veranderende wereld kunnen werknemers alleen overleven door levenslang te leren. Wij geloven dat tevreden en trouwe medewerkers cruciaal zijn om tevreden en trouwe klanten te creëren.

Daarom focussen we sterk op een werkbare organisatie. Hier kan HR een belangrijke rol spelen als facilitator van veranderingen, met haar expertise rond organisaties en hoe die werkbaar kunnen zijn. Die rol hebben we vanuit HR getracht te spelen door een cultuurverandering te initiëren bij ASC, ons logistiek centrum in Wilrijk. In 2014 stelden we in onze tweejaarlijkse medewerkerstevredenheidsbevraging namelijk vast dat de Employee Net Promotor Score in het ASC bijzonder laag was: -1. Atlas Copco-medewerkers waren verre van ambassadeurs: ze zouden ons niet aanraden als werkgever bij vrienden en familie. Bijgevolg was dat we erg ver af zaten van onze doelstelling om gelukkige medewerkers, en dus gelukkige klanten te creëren.”

Maar waarom bent u verkozen boven andere HR-managers?

“Ik zie het vooral als erkenning voor ons team en een bevestiging van het belang van een goede bedrijfscultuur. We zijn gestart met een focus op medewerkerstevredenheid en lieten mensen nadenken over hoe we in de toekomst gaan werken.

Aan de hand van een reeks gerichte acties en workshops – zowel bij het management als op de vloer – zijn we geëvolueerd naar de werkplek van de toekomst, met veel ruimte voor initiatieven en suggesties van medewerkers die bottom-up dingen

in beweging brengen. Cruciaal voor het welslagen van dit project was dat het is ingebed in ons geloof in ’freedom with accountability’ voor onze medewerkers. Je kan het vergelijken met een voetbalveld: wij zetten de krijtlijnen uit, maar daarbinnen moeten onze medewerkers het spel zelf maken. Ook het feit dat we het project vertaald hebben naar een tastbaar, operationeel doel, namelijk tevreden klanten, was belangrijk: zo konden we ook het management overtuigen mee te stappen in het project.”

Op welke 'achievement' uit uw carrière bent u het meest trots?

“De meeste voldoening haal ik nog altijd uit het feit dat ik mensen kan helpen groeien door hen te inspireren en te coachen. Zo is mijn naaste medewerker pas gepromoveerd naar de functie VP HR in de Airtec divisie en werd ze op die manier mijn collega in de HR Council. Op de korte termijn doet het pijn je side-kick kwijt te spelen en op zoek te moeten naar een nieuwe collega die de uitdaging wil aangaan om de komende jaren samen te werken – en waarvan je hoopt opnieuw te kunnen leren. Maar op langere termijn is het de beste investering die je kan doen. Zo hebben mensen in de jazzwereld zoals Miles Davis me altijd geïnspireerd omdat ze de leden van hun groep exposure geven op het podium, door hen solo’s te

laten spelen. Ze krijgen de kans te groeien. Op de langere termijn creëert dat een sterk netwerk van spelers die elkaar blijven inspireren.”

Hoe belangrijk is HR voor een goede bedrijfsvoering?

“Cruciaal, op voorwaarde dat HR op de juiste manier ingevuld wordt. HR vertrekt nog te vaak vanuit de eigen HR-services in zijn dienstverlening naar de interne klanten. Je kunt het vergelijken met de ommezwaai in marketing: die is geëvolueerd van een inside-out benadering, vertrekkende van het product, naar een outside-in beweging, vertrekkende vanuit de noden bij de klant. Op dezelfde manier moet HR niet zozeer zijn eigen ‘producten’ pushen naar de business, maar oplossingen uitwerken voor de business. En ze moet zelfs verder durven evolueren naar een meer proactieve benadering, door voor haar klanten inzichten te generen. Zo kunnen wij er als HR voor zorgen dat de business op zijn beurt zijn externe klanten kan ondersteunen om op een duurzame manier winstgevend te zijn. Neem bijvoorbeeld de digitale transformatie. We moeten de impact ervan op de arbeidsorganisatie van nabij opvolgen zodat we proactief kunnen adviseren. Zo zien we bijvoorbeeld dat consumententechnologieën veel gemakkelijker worden opgepikt door onze medewerkers en dus

minder weerstand ondervinden bij hun implementatie.”

Van welke fout heeft u het meest geleerd?

“Vooral van het onderschatten van de impact van cultuur op de business en op hoe veranderingen doorgevoerd kunnen worden. Ik was op dat vlak vroeger nogal ongeduldig. Als je met Chinezen werkt, besef je echter dat je veel tijd moet nemen om elkaar te begrijpen en respect te verdienen, vooraleer je aan veranderingen kunt beginnen.

Zo duurde het ook een tijd vooraleer ik de Zweedse ’fika’ begreep.

Tijdens die koffiebreak worden vaak informele gesprekken gevoerd die de basis vormen voor beslissingen die vervolgens tijdens de formele vergaderingen worden genomen. Maar ook in België hebben we het project enkel succesvol kunnen doorvoeren omdat we al vijf jaar daarvoor hard hadden gewerkt aan een cultuur van transparantie en vertrouwen. Een cultuur die de mensen op de vloer omschreven als ’strenger, maar wel rechtvaardiger’.”

Dennis Mensink

GEEF WERKNEMERS KANSEN Kristian Vandenhoudt vindt het belangrijk zijn werknemers kansen te geven om door te groeien. U leest er meer over op analyseeconomie.nl.

ADVERTORIAL

Hoe werken we in 2050?

De toekomst van de arbeidsmarkt houdt ons continu bezig. We zijn als Vebego immers een mensenbedrijf met meer dan 35.000 medewerkers. De onzekerheden over de toekomst zijn groot en de meningen van de experts verdeeld.

Al geruime tijd wordt er gesproken het over de versnelling van technologie en robotisering. En dat hierdoor voor een toenemende groep mensen, vooral lager opgeleiden, geen werk meer is. Robots zijn goedkoop, snel, nooit ziek, werken 24 uur per dag. Ze vragen nooit om loonsverhoging, worden niet vertegenwoordigd door vakbonden en staken niet. Echter er ontstaan ook kansen. Het wordt weer haalbaar om producten hier

in Europa te produceren en werk terug te halen. Weliswaar met nieuw soort banen, wie weet de robotverzorger…

Daarbij zien we een aantal andere trends in de arbeidsmarkt die sterk doorzetten. Het aantal “vaste” banen neemt af en de vraag naar tijdelijk werk of zzp-ers groeit snel.

Banen voor hoger opgeleiden groeien. Administratieve banen nemen in rap tempo af. Er ontstaan nieuwe onzekerheden voor de banen met beperkte startkwalificatie. Is er een overaanbod van arbeid? Welke nieuwe kwalificaties en competenties zijn er nodig? Ook de ontwikkeling van de verschillen in arbeidsvoorwaarden tussen de “vaste” banen aan de ene kant en de flexbanen en zzp-ers zijn onzeker.

Bovenstaande ontwikkelingen zullen niet afnemen. Eerder versnellen omdat we de technologische ontwikkelingen niet tegen houden. Dus we moeten er goed op inspelen en er mee leren omgaan.

Voor Vebego betekent dit dat we mensen moeten laten wennen aan het idee om verschillende werkzaamheden in hun leven op te pakken. Dat we ze goed moeten opleiden en daarbij hun inzetbaarheid groot houden. En door een combinatie van meerdere flexibele banen toch bestaanszekerheid scheppen.

En nieuwe banen, bijvoorbeeld samen met robots, te scheppen.

Een mooie uitdaging voor Vebego als mensenbedrijf. Laat die robots maar komen!

CONTENT WITH A PURPOSE

PROFIEL – ANALYSEECONOMIE.NL 11

Foto: Atlas Copco

VRAGEN AAN MIRJAM MARINUS Foto: Persfoto

Manager Marketing en HR bij Frieslandlease

Waar moeten werkgevers rekening bij houden bij het opstellen van een autoregeling?

“Stel, een werkgever neemt een werknemer aan en geeft deze een elektrische auto. Vaak wordt het oplaadpunt voor deze auto dan bij de werknemer geplaatst en dan moeten er duidelijke afspraken worden gemaakt. Wat gebeurt er bijvoorbeeld met het oplaadpunt op het moment dat de werknemer het bedrijf verlaat? En hoe veel betaalt de werknemer voor zijn energie? De werkgever neemt de kosten voor het opladen vaak voor zijn rekening, dus ook daar moet je rekening mee houden bij het opstellen van de regeling.”

Hoe kan het fietsgebruik onder werknemers gestimuleerd worden?

“De werkgever zou bijvoorbeeld een leasefiets beschikbaar kunnen stellen of een reiskostenvergoeding kunnen geven die gunstiger uitpakt bij het gebruik van de fiets in plaats van de auto. Ook helpt het om de werknemer inzicht te geven in het brandstofverbruik.”

FEITEN Kristian Vandenhoudt heeft een achtergrond in de wetenschap en als advocaat. Zijn eerste baan in het bedrijfsleven was die van Manager Legal Affairs BeLux bij Total. Via enkele tussenstappen kwam hij in de HR terecht en sinds 2009 mag hij zich Vice-President HR bij Atlas Copco noemen. Dat de HR-wereld hem ligt, blijkt wel uit zijn benoeming tot HR-manager van het jaar.

Wat zijn de alternatieven voor bedrijven die fossielvrij willen gaan rijden?

“Je kunt daarbij bijvoorbeeld denken aan rijden op groengas, waterstof, synfuel (blauwe diesel) of natuurlijk aan elektrisch rijden. De keuze om fossielvrij te gaan rijden lijkt lastig, maar er zijn voldoende alternatieven die niet leiden tot een kostenverhoging.”

ADVERTENTIE

3

12 TRENDS – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

INTERESSANTE DIGITALE TRENDS IN DE HR Foto: Fotolia

Aangenomen door recruiter of computer?

Het werven van mensen is aan grote veranderingen onderhevig. Met een Applicant Tracking System (ATS) wordt tegenwoordig een selectie gemaakt uit cv’s, waarmee de selectieprocedure deels geautomatiseerd wordt. Volgens de personeelschef van Google, Laszlo Bock, doen computers dit niet alleen sneller, maar ook beter. Google baseert zich op data en algoritmen om iemand aan te nemen. Assesments worden daardoor verkort tot enkele minuten.

Mark Menting, managing director van Smart Robotics, stelt: “Er verdwijnen banen door technologische ontwikkelingen, maar er ontstaan ook nieuwe banen, waar wij ons nu

nog geen voorstelling van kunnen maken. Voor de introductie van de iPhone bestond er bijvoorbeeld nog niet iets als een applicatieontwikkelaar.”

Verschillende organisaties gebruiken wervingstools op basis van

technologie. Menting plaatst een kanttekening bij deze manier van personeelswerving: “Wanneer je personeel werft via computers, mis je een uniek kenmerk van mensen ten opzichte van robots: persoonlijke vaardigheden. Het intermenselijke is naar mijn mening van essentieel belang tijdens het wervingsproces.

We moeten ons bewust zijn van de

21e-eeuwse vaardigheden die medewerkers moeten bezitten om een selectie te kunnen maken. We gaan naar een tijdperk waarin sociale competenties net zo belangrijk zijn als de harde elementen van een cv.”

Automatisering is eerder de norm dan de uitzondering. Menting: “Automatisering zorgt ervoor dat mensen zwaar en saai werk over kunnen laten nemen door robots. Of je wordt als werkgever aantrekkelijker, omdat je mensen dagdiensten kunt geven en robots de nachttaken. Maar ik denk niet dat je de beste mensen krijgt op basis van een algoritme.”

Big data: doordacht gebruik aan te raden Het gebruik van big data om voor-

spellingen te doen neemt toe, ook in HRM. Ervaring hebben of afgaan op een onderbuikgevoel is er bij HRM niet (meer) bij. Je geeft sturing aan de organisatie door middel van big data-analyses en het gebruik van metrics.

Toch vindt Hans Hoogendoorn,

e-HRM adviseur en projectmanager bij Bonte Bij, een adviesbureau op het gebied van HR, het ook een buzzwoord. Hoogendoorn: “Organisaties moeten dicht bij zichzelf en bij hun mogelijkheden blijven. Als het gaat om HR-analytics loopt men vaak achter elkaar aan. HR-analy-

tics komt voor in meerdere gradaties. Er is een onderscheid tussen rapportage, dashboarden, metrics en ondersteuning van voorspellende analyses.”

Door het analyseren van data is het mogelijk te voorspellen waar de organisatie naar toe gaat, maar ook om hier een verandering in aan te brengen. Validiteit en betrouwbaarheid van data zijn cruciaal om met een goed advies voor de organisatie te komen. “Ter vergelijking: uit onderzoek bleek dat er minder mensen verdrinken zonder zwemvest dan met zwemvest. Dat komt doordat mensen vaker zwemvesten dragen

Foto: Fotolia

Foto: Fotolia

in een risicovolle omgeving, waar de kans groter is om te verdrinken.

Onderbouwing van data-analyse is daarom altijd van essentieel belang”, aldus Hoogendoorn. Een organisatie moet voldoende omvang hebben, om de benodigde data te verkrijgen en er daadwerkelijk een goede analyse op los te laten. Dit vraagt ook om andere kennis en kunde van de HR-professional. De toepassing van HR-analytics is voor mkb’ers anders.

Hoogendoorn: “Beperk je tot wat er voor jou mogelijk is. Wat is de ambitie van de organisatie en wat gaat het toevoegen? Wees je er bewust van dat wat bij de één past, niet bij jou hoeft te passen.”

Succes van ESS afhankelijk van medewerkers Consumenten zijn gewend om online veel zelf te regelen. Logisch dus dat je dat als medewerker ook moet kunnen. ESS, Employee Self Service, regelt digitaal alle HR-transacties en processen tussen medewerkers en de organisatie. Zo kunnen medewerkers hun loonstrook inzien en verlofdagen aanvragen.

Het gevolg van ESS-gebruik is een efficiëntere manier van werken en een verhoogde productiviteit.

“Medewerkers verwachten van hun werkgever dat ze moderne en makkelijke ‘tools’ tot hun beschikking hebben, aldus Matthijs van den Bos, HR- en technologiespecialist en

eigenaar van adviesbureau UmanIT. Van den Bos: “Het succes van verandering hangt af van de acceptatie van nieuwe manieren van werken.

Met de juiste instelling kunnen medewerkers én management ervoor zorgen dat de implementatie slaagt.

Een goede voorbereiding van de ESS-implementatie is cruciaal.

“Maak eerst een diagnose welke problemen je wilt oplossen. Hoe kan technologie bijdragen aan de oplossing? Daarnaast is de HR-filosofie van belang”, aldus Van den Bos. Wanneer organisaties besluiten ESS te gebruiken zal dit een

cultuurverandering teweegbrengen.

Van den Bos: “De vraag is wat het kan betekenen voor de mensen die er gebruik van gaan maken.”

In de toekomst zal ESS overgaan op ‘EES’, Employee Experience Software, verwacht Van den Bos: “Dan zal het systeem meer strategische processen ondersteunen, in plaats van alleen de digitale salarisstrook.

Virtueel leren, software voor teamontwikkeling, people analytics en modules gericht op feedback management bijvoorbeeld zullen meer de standaard worden.”

Bram Zeldenrijk

ADVERTENTIE

Ontzorgen van werkgever én werknemer Het nieuwe kabinet wil dat payrolling wordt ingezet waarvoor het bedoeld is: als instrument voor het ontzorgen van werkgevers en niet voor concurrentie op arbeidsvoorwaarden. Pay for People Group kan dit alleen maar toejuichen: “Payrolling ís goed werkgeverschap.”

“Beter dan in het regeerakkoord kunnen we het eigenlijk niet verwoorden: payrolling is een instrument voor het ontzorgen van werkgevers”, begint Dennis Luyten, CEO Pay for People Group, het gesprek. Om er direct aan toe te voegen: “En voor het ontzorgen van werknemers. Want dat is minstens zo belangrijk.”

Goed werkgeverschap Luyten: “Het begint bij het besef dat uitbesteden van het werkgeverschap een enorme beslissing is voor een werkgever. Dat doe je niet zomaar.

En áls je het al doet, moet het perfect gebeuren.

Mensen zijn het hart van een organisatie, dat realiseren wij ons heel goed en daar gaan we dus zeer zorgvuldig mee om. We begrijpen ook waarom een werkgever die beslissing neemt.

Niet omdat personeel een last is, maar omdat hij nu eenmaal vaak beter is in ondernemerschap dan in werkgeverschap. De stap zetten om het werkgeverschap uit handen te geven, vraagt om een duidelijke visie op de bedrijfsvoering. Wij begrijpen dat.”

let’s grow together

Eigen software “Naast onze grote betrokkenheid investeren we veel in de ontwikkeling van eigen software. Met onze webapplicatie Pay4me kunnen we direct inspelen op de behoeften van ondernemers en werknemers. Doordat zij in grote mate zelf aan de knoppen kunnen draaien en 24/7 toegang hebben tot hun gegevens, is het systeem minder foutgevoelig. En omdat we onze software zelf ontwikkelen, zijn we niet afhankelijk van externe leveranciers. Zo kunnen we ook zelf tools ontwikkelen die bijdragen aan goed werkgeverschap. Het toepassen van de inlenersbeloning is er een. Zo hebben we de gegevens van ruim tweehonderd cao’s gekoppeld aan branches en functies.”

“Mensen zijn het hart van de organisatie, daar gaan we zeer zorgvuldig mee om.”

Duurzame inzetbaarheid Pay for People Group neemt werkgeverschap heel serieus, net als duurzame inzetbaarheid.

“Sinds kort hebben we in Pay4me een eigen leeromgeving ‘Academy for Flex’. Alle flexkrachten die werkzaam zijn via Pay for People Group, kunnen via Academy for Flex opleidingen kiezen van gecertificeerde aanbieders en onbeperkt gratis online trainingen, interessante TED talks en learning bites volgen. Zo krijgen zij de mogelijkheid om zich blijvend (persoonlijk) te ontwikkelen en hun employability op de arbeidsmarkt te vergroten. Academy for Flex biedt overigens ook kansen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het was al bekend dat de flexbranche een belangrijke rol speelt bij het contracteren van mensen met een arbeidsbeperking. Met onze Academy bieden we ook ondersteuning bij ontwikkeling en scholing. We kunnen het eigenlijk niet vaak genoeg zeggen: bij Pay for People Group is payrolling goed werkgeverschap.”

www.payforpeople.nl

ADVERTORIAL

Leren jouw medewerkers iedere dag iets nieuws?

Tegenwoordig draait alles om beter presteren. Het liefst zo slim, efficiënt en snel mogelijk.

Maar hoe zorg je er nu voor dat medewerkers blijven leren?

En dat je een presterende organisatie wordt, zonder dat je je medewerkers tekortdoet?

gebruik van oplossingen zoals DirectKnow, waarin zowel algemene kennis als organisatie specifieke kennis gemaakt en gedeeld kan worden. Dankzij het gemak en de laagdrempeligheid zijn deze oplossingen in korte tijd erg populair geworden.

Hans Schuurmans, CEO SkillsTown, is ervan overtuigd dat het verzamelen, beschikbaar stellen en delen van kennis een grote rol speelt.

Deel kennis binnen de organisatie Kennis bezitten is één, maar kennis delen is een tweede. Een van de belangrijkste voorwaarden om als organisatie of individu optimaal te presteren, is het beschikbaar stellen en delen van de juiste kennis en informatie. Zowel op zakelijk als persoonlijk niveau. Denk hierbij aan een intranet, online academie of andere manieren om kennis binnen een organisatie te waarborgen.

Uit verschillende onderzoeken blijkt namelijk dat werknemers die lekkerder in hun vel zitten en de juiste vakkennis tot hun beschikking hebben, beter presteren. Veel organisaties maken tegenwoordig

Kies voor kwaliteit Medewerkers willen zich graag verbeteren. Het behalen van certificaten speelt hierbij een belangrijke rol. Het zal duidelijk zijn dat erkende certificaten door medewerkers hoog worden gewaardeerd. Zo vinden we het bij SkillsTown belangrijk dat we de kwaliteit van onze leeroplossingen kunnen aantonen. Wij waren de eerste online opleider met een Cedeo-erkenning.

Zorg voor laagdrempeligheid Of het nu gaat om grote of kleine organisaties, het moet de medewerker makkelijk worden gemaakt. Medewerkers presteren het beste wanneer ze volledig kunnen focussen op hun talent. Ze moeten de middelen die ze nodig hebben om goed te presteren, gemakkelijk kunnen bereiken. Zo moet essentiële kennis 24/7, overal en via ieder apparaat beschikbaar zijn. Als dat niet het geval is, zal je in de praktijk merken dat slechts een klein percentage gebruik maakt van de middelen die worden aangereikt.

Blijf alert In een wereld die voortdurend verandert zijn organisaties gedwongen om die veranderingen te onderkennen (sense) en hiermee om te gaan (react). Blijf dus alert op actualiteiten, bied medewerkers de ruimte om te ontwikkelen en zorg vooral voor de juiste middelen zodat medewerkers optimaal kunnen presteren.

One size fits one Iedere medewerker is uniek. Dit geldt ook voor de leerwensen en leervormen. Ontwikkel een

leeromgeving waarbij medewerkers zelf de keuze hebben uit een breed aanbod van titels, maar ook leervormen zoals essentials, webinars, e-learning modules en scans. Want zoals Aristoteles ooit zei: “Knowing yourself is the beginning of all wisdom”.

Meer weten?

Een eigen leeromgeving voor jouw team? Neem vrijblijvend contact op met SkillsTown via wwww.skillstown.com

14 INSPIRATIE – ANALYSEECONOMIE.NL

GOED KANTOOR BRENGT MEDEWERKER IN BEWEGING De omgeving waarin wij werken, maar ook ons gedrag in die omgeving, maakt dat we vaker ziek zijn. Meer aandacht voor een goede inrichting van kantoren leidt tot gezondere, productievere werknemers. En in tegenstelling tot wat sommige werkgevers denken, hoeft dat helemaal niet veel te kosten.

Foto: Kamiel Koudijs

Nederland verblijven wekelijks veertig uur of meer op kantoor.

Het merendeel van die tijd wordt zittend doorgebracht. Dat veel zitten niet goed is voor je gezondheid, is iets waarvan we ons nog te weinig bewust zijn. Langer dan drie uur zitten per dag wordt door verschillende studies al in verband gebracht met een levensverkorting van twee jaar. Wie dit weet, kan er iets mee doen. Bijvoorbeeld door medewerkers te stimuleren meer te bewegen. Van lopend vergaderen tot sta-bureaus en van 'activity-based' werken tot het aanmoedigen van trapgebruik.

Marleen Teunis, auteur van het boek

'Werken, iedereen wordt er beter van' en directeur van Van Campen Consulting, denkt dat werkgevers verder kunnen gaan dan zij nu doen om de gezondheid van hun werknemers te stimuleren. "Naast zaken waar je als werkgever al aan moet voldoen, zoals ventilatie, licht, geluid en ergonomisch werken, kun je vitaliteit ook beïnvloeden door de inrichting van het pand." Zo kan bijvoorbeeld een aantrekkelijke kantine ervoor zorgen dat kantoorwerkers

Marleen Teunis: "Je kunt vitaliteit ook beïnvloeden door de inrichting van het pand."

minder vaak aan hun bureau lunchen. Ook kan het geen kwaad om een eindje te moeten lopen naar een centrale plek voor goede koffie of om te printen. Planten en een prikkelende inrichting om de werknemer mentaal 'scherp' te houden spelen eveneens een rol.

Verder denken over maatregelen om vitaliteit te verhogen is vaak een kwestie van cultuur. Evelien Koekkoek, interieurarchitect en initiatiefnemer van het platform hetgezondewerken.info, ziet dat vooral jonge organisaties er meer voor open staan. "Dat heeft met

‘Als je ook maar één procent op personeelskosten kunt besparen door de inrichting van het gebouw, dan is het dat zeker waard’ Daarnaast kunnen werkgevers hun

werknemers ook stimuleren te bewegen tijdens het zitten. Denk bijvoorbeeld aan met je voeten meetikken op de maat van de muziek, maar ook aan speciale stoelen waarop je jezelf continu moet corrigeren om in balans te blijven of zelfs bureaus waaraan je kunt fietsen.

nieuwsgierigheid te maken en met het ontbreken van een vastgeroeste cultuur. Maar ook grote organisaties en bedrijven die met gezondheid bezig zijn, zoals zorgverzekeraars en farmaceutische bedrijven, doen veel omdat er hier veel kennis aanwezig is." Het valt werkgevers overigens aan te raden maatregelen niet eenzijdig op te leggen, maar werknemers mee te

LEG DE PIJN DAAR WAAR ‘IE HOORT Foto: Persfoto

nemen in het proces. Teunis: "Als werkgever moet je niet de moraalridder uit gaan hangen, want dat gaat niet werken. Inspireer liever om bewust te maken en gedrag positief te beïnvloeden."

Twee aspecten moeten werkgevers

De meeste fulltime werknemers in

CONTENT WITH A PURPOSE

zich goed realiseren. Ten eerste: Nederland heeft de twijfelachtige 'eer' om het land te zijn met de meeste burn-outs per hoofd van de bevolking in Europa. Veel zittend werken is een belangrijke oorzaak - ook daarin zijn we Europees koploper. En ten tweede schatten werkgevers de kosten voor een speelsere, dynamische kantoorinrichting vaak te hoog in. "Gerekend over dertig jaar vormen het initiële ontwerp en bouw van een kantoor maar 2 procent van de totale bedrijfskosten, tegenover 92 procent voor arbeid", zegt Koekkoek. "Als je ook maar één procent op personeelskosten kunt besparen door iets meer uit te geven aan de inrichting van het gebouw, dan is het dat zeker waard."

Koos Plegt

FIT EN VITAAL Gezondere werknemers zijn productiever, maar hoe stimuleer je beweging op de werkvloer? Kijk voor meer tips op analyseeconomie.nl.

Kim Castenmiller, programmamanager Commerciële Transformatie.

Duurzame inzetbaarheid. Bij veel bedrijven is het inmiddels een thema wat hoger op de agenda is komen te staan. Niet langer zit het in de hoek van de Arbodienst of softe HR-professionals. Duurzame inzetbaarheid wordt serious business en is inmiddels vooral een zaak van de medewerker zelf geworden. Innovatief personeelsbeleid draagt daaraan bij en legt de pijn daar waar ‘ie hoort.

Hoe je het ook wendt of keert, we zullen met z’n allen steeds langer moeten doorwerken. We worden ouder, en dus moet het ook mogelijk zijn. Duurzame inzetbaarheid gaat in de essentie over hoe we langer doorwerken ook kunnen gaan waarmaken.

Goed voor jezelf zorgen – lichamelijk en mentaal – om inzetbaar te blijven, wordt steeds belangrijker.

Waar in het verleden werkgevers ver bleven van dit persoonlijke domein, en enkel verantwoordelijkheid namen voor gezonde arbeidsomstandigheden, speelt de werkgever nu ook hier een rol.

Duurzame inzetbaarheid wordt zo een delicaat evenwicht vinden tussen zorgen voor de medewerker en zelfzorg. Een werkgever die erin slaagt dit evenwicht te vinden pakt de handschoen op en legt de pijn bij de medewerker zodat deze zich ervan bewust wordt én geactiveerd wordt om zichzelf op korte én lange termijn inzetbaar te houden.

ADVERTENTIE

Blijf in beweging op een Wigli Stilzitten is slecht voor de gezondheid.

Op een Wigli maak je voortdurend kleine bewegingen. Je houdt jezelf op een natuurlijke manier in balans. Zo werk je aan je gezondheid terwijl je zit en blijft je rug soepel.

Duurzame inzetbaarheid in de zorg: concrete hulp Slechts één op de vijf Nederlandse zorgprofessionals is bezield aan het werk (bron: tweejaarlijks bezielingsonderzoek in opdracht van VvAA). Tel daar de administratieve last en overdadige regeldruk bij op en burn-out ligt op de loer. Loes van der Linden en Marc Oomen, respectievelijk managing consultant persoonlijk functioneren en adviseur Sociale Zekerheid bij VvAA, zijn dagelijks in contact met leden van VvAA en bestuurders in de zorg over duurzame inzetbaarheid en vitaliteit. Vanuit hun begeleiding en advisering vertellen zij hoe VvAA zorgprofessionals helpt om bezield en vitaal aan het werk blijven.

Van der Linden over het belang van ondersteuning “Vermoeidheid of lichamelijke klachten kunnen voortekenen zijn van arbeidsongeschiktheid. Geen ondersteuning bieden, verhoogt dan het risico op burn-out en uitval.

Via het Leernetwerk Peer Support delen ziekenhuizen onderling kennis over hoe zorgprofessionals (peers) elkaar het beste kunnen opvangen na een medisch incident.

Om uitval onder zorgprofessionals te helpen voorkomen, ontwikkelden wij met deze kennis workshops, trainingen en persoonlijke (loopbaan)coaching. Ook bieden wij de online zelfcoachingstool GRIP, waar desgewenst een coach, afkomstig uit de zorg, begeleiding biedt.”

Oomen over inzicht in de kosten “In de vele Duurzaam-Inzetbaarheidsinitiatieven van Medisch specialistische bedrijven en ziekenhuizen ontbreekt vaak samenhang en wordt onvoldoende effect gemeten.

Om hun organisatie en Raad van Bestuur te laten zien wat duurzame inzetbaarheid oplevert, stellen wij via een tool van TNO en gecertificeerde adviseurs de inspanningsresultaten en gemaakte kosten vast. Ook geven we aan welke activiteiten het meest opleveren in de toekomst. Belangrijk, want goed personeel blijft hun belangrijkste asset. Juist nu er volop gefuseerd wordt.”

zit nooit stil wigli.nl

Meer weten?

Loes van der Linden: 06 – 22 22 12 91 Marc Oomen: 06 – 26 36 66 84 vvaa.nl

Onze opleidingen voor uw HR-plannen 2018 SV Land is dé onafhankelijk specialist in sociale zekerheid en verzuim. SV Land ondersteunt werkgevers op verschillende gebieden. Denkt u bijvoorbeeld aan advies over Eigenrisicodragerschap, WGA en ZW, het behandelen van langdurig en complex verzuim, het verzorgen van opleidingen en Herbeoordelingen WGA. SV Land investeert intensief in kennisoverdracht.

Wij verzorgen diverse cursussen en trainingen op het gebied van Sociale Zekerheid en verzuim.

• Training Sociale Zekerheid voor HR-professionals 4 dagen | Start 5 maart 2018 | � 995,- p.p.

Door het volgen van de Training Sociale Zekerheid voor HR-professionals krijgt u een diepgaand inzicht in de weten regelgeving op het terrein van de sociale zekerheid in Nederland. U wordt in vier dagen wegwijs gemaakt in de sociale kaart van Nederland, de financiering van de sociale zekerheid en in de regelingen en jurisprudentie rondom verzuim en arbeidsongeschiktheid.

• Basisopleiding Casemanager Verzuim 2 dagen | Start 6 maart 2018 | � 750,- p.p.

• Training Wet verbetering Poortwachter (WvP) en Wet werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) 2 dagen | Start 8 maart 2018 | � 750,- p.p.

U kunt ook bij ons ook terecht voor onder meer: • Masterclass Sociale Zekerheid voor HR-professionals • Training Verzuimmanagement • Training Effectief Coachen naar Werk • Training Motiverende Gespreksvoering • Training Optreden in Bezwaar en Beroep • Training Integriteit en Professionaliteit • Training Participatiewet • Training Uitvoering Eigen Risicodragen Ziektewet en WGA • Verdiepingsopleiding Casemanager Verzuim, WGA en ZW Contact Heeft u vragen of wilt u een offerte voor een in-company opleiding? Stuur een e-mail of bel met ons kantoor in Zoetermeer.

Uw contactpersonen zijn Kees Kievits en Karin Alblas.

079 363 4400, opleidingen@svland.nl, www.svland.nl

In-company Bij alle trainingen is het mogelijk om maatwerk te leveren en onderdelen die belangrijk zijn voor uw organisatie op de voorgrond te plaatsen of aan het trainingsprogramma toe te voegen. Bij de samenstelling van de groepen kan rekening worden gehouden met de diverse functiegroepen en hun werkzaamheden.

Adv SV FD 390x195 SV Land opl..indd 1

20-11-17 13:04

16 EXPERT PANEL – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Heico Sandee managing director van Smart Robotics

Aubrey Blanche Global Head of Diversity & Inclusion bij Atlassian

Prof. Ton Wilhagen Hoogleraar aan Tilburg University

WAT BETEKENT DE INZET VAN KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE VOOR DE WERKNEMER?

WAT BETEKENT DE INZET VAN KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE VOOR DE WERKNEMER?

WAT BETEKENT DE INZET VAN KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE VOOR DE WERKNEMER?

–De mens inzetten als machine is in mijn beleving niet waar de mens voor gemaakt is, daar zijn we te creatief voor.

Daarom is het een goed idee om voor zwaar, repetitief werk robots in de zetten. Je moet robots inzetten om te helpen bij de taken waar de mens minder goed in is. Mentaal of fysiek zwaar werk dus. De mensen wiens baan hierdoor verandert, moeten we vervolgens helpen om een nieuw plekje te vinden op de werkvloer, in samenwerking met de robot.

WAT DOET DIT MET DE ORGANISATIESTRUCTUUR?

– De zwaartepunten verschuiven. Nu heb je bijvoorbeeld een grote HR-afdeling, die moet kunnen inspelen op allerlei zaken, maar als je meer robots in dienst hebt, zal je een grotere technische dienst hebben. De taak van de HRfunctionaris verandert dus, maar robots helpen hen juist mensen langer aan het werk te houden.

HOE KUNNEN WE KI INZETTEN OM MENSEN LANGER AAN HET WERK TE HOUDEN?

– Dat is het kerndoel. Veel werknemers vielen om de zoveel maanden uit door fysiotherapeutische klachten. Deze banen worden nu overgenomen door robots, waardoor mensen juist langer gezond kunnen blijven werken. Ook op bijvoorbeeld sociale werkplaatsen worden robots ingezet, om mensen die fysiek niet in staat zijn zwaar werk te doen te helpen aan het werk te blijven.

– KI kan in real time helpen acties van werknemers te identificeren die geen waarde voor het bedrijf toevoegen, wat ervoor zorgt dat resultaten per direct verbeterd kunnen worden en zorgt dat werknemers nieuwe vaardigheden kunnen leren. Bijvoorbeeld door het gebruik van een applicatie die taal analyseert om op die manier recruiters in te lichten over het beste taalgebruik voor vacatures. Zo kunnen de beste en meest diverse talenten aangetrokken worden.

WAT DOET HET DIT DE ORGANISATIESTRUCTUUR?

– Als het op de juiste manier wordt ingezet kan kunstmatige intelligentie organisaties helpen verbeterpunten te identificeren en hier ook daadwerkelijk iets mee te doen.

Op de lange termijn kan de implementatie van dit soort technologieën zorgen dat de juiste mensen de juiste rol aannemen en de juiste opdrachten krijgen om de organisatie succesvol te maken.

HOE KUNNEN WE KI INZETTEN OM MENSEN LANGER AAN HET WERK TE HOUDEN?

– Het kan perfect worden gebruikt om de inclusie op de werkplek te verbeteren. Onderzoek toont aan dat de meeste werknemers in de technische sector ontslag nemen omdat ze het gevoel hebben slecht behandeld te worden.

KI oplossingen kunnen helpen een ongelijke behandeling of ongenoegen bij werknemers te signaleren. Hierdoor kunnen deze problemen worden opgelost voordat de werknemers besluiten te vertrekken.

– Het werk dat overblijft is complexer en stelt andere eisen.

Robots zijn voorlopig goed in het uitvoeren van routineus werk, zowel cognitief als handmatig. Werknemers die overblijven moeten er rekening mee houden dat hun werk creatiever, complexer en socialer wordt, daarmee kun je waarde toevoegen.

WAT DOET DIT MET DE ORGANISATIESTRUCTUUR?

–Het beïnvloedt de inhoud en organisatie van het werk, de interactie tussen mens en technologie wordt veel belangrijker.

De robots die we kenden waren vooral industrieel, daar kon je niet te dicht bij in de buurt komen. Nu gaan we meer richting sociale robots. Dat biedt een nieuw perspectief.

HOE KUNNEN WE KI INZETTEN OM MENSEN LANGER AAN HET WERK TE HOUDEN?

– Robots kunnen zwaar werk op zich nemen, waardoor mensen minder snel slijten. Ook riskant werk waarbij giftige stoffen vrijkomen, kan door de robot zonder problemen gedaan worden. Robotisering zit echter altijd in het spanningsveld tussen vloek en zegen. Het hangt er volledig van af hoe we er zelf mee omgaan. Als we ons op tijd aanpassen aan de robotisering en zorgen dat we tijdig bijscholen kunnen robots ons juist helpen de productiviteit hoog te houden. Maar we moeten wel een tandje bijzetten Marjon Kruize

GEEF TECHNOLOGIE EEN KANS Meer weten over de inzet van Kunstmatige Intelligentie in HR? U leest er meer over op analyseeconomie.nl.

ADVERTENTIE

Bijen zweven niet, bijen vliegen

Advies en projectmanagement op het gebied van Human Resources, e-HRM, talentmanagement en organisatie-verandering; daar staan we voor.

Met onze daadkrachtige aanpak realiseren we uw concrete doelen.

Wij vliegen voor uw resultaat.

info@bontebij.nl www.bontebij.nl

Dataspecialist in de automotive branche voorspelt wanneer auto’s gekocht en verkocht worden.

RDC: de relevantie van big data in de automotive branche Data is pas van waarde als data georganiseerd wordt. Dat stelt Hanneke Hoogweg, directeur van RDC. “Als je dat goed hebt gedaan, kun je informatie creëren. En dan wordt het pas écht relevant.”

waarmee we kunnen voorspellen wanneer klanten genegen zijn auto’s te kopen”, gaat hij verder. “Daar kan een dealer op inspelen, door proactief zijn klant te benaderen met een voorstel via onze CRM-diensten. Hij kan daarnaast aan de hand van big data ook veel beter bepalen welke auto’s hij op welke vestiging in voorraad moet hebben staan om zo snel mogelijk een verkoop te realiseren.”

RDC is specialist in data in de voertuigbranche en heeft meer dan elfduizend bedrijven als klant, waaronder importeurs, grote dealerholdings, verzekeraars, autoportals en leasemaatschappijen. De sector is volop in beweging en brengt veel technische innovaties.

De diensten van RDC ondersteunen bedrijven bij activiteiten op het gebied van CRM, in- en verkoop, transport, de werkplaats en marktinformatie. RDC’s dienstenpakket is breed, maar in de kern combineert het alle beschikbare data rond voertuigen, voertuigbezit, klanten en transacties, en verrijkt en verifieert deze waar mogelijk. Betrouwbaarheid en zorgvuldigheid zijn daarbij de eigenschappen waar RDC sterk aan hecht met alle data die zij voor haar klanten in beheer heeft.

“We zijn van oorsprong een partij die de efficiency vergroot in de mobiliteitsbranche. We automatiseren zaken, waarmee we het logistieke werk verminderen”, legt directeur Hanneke Hoogweg uit. “Maar we zien dat er juist grote behoefte is om de effectiviteit te verhogen. Niet alleen

Vier keer meer effectief RDC heeft haar nieuwe technologie inmiddels bij verschillende grote dealergroepen getoetst. Hoogweg: “Onze tests hebben uitgewezen dat onze voorspellende software inmiddels tot vier keer meer effectief is dan een klantselectie van een ervaren salesman.”

data beschikbaar maken in de operatie, maar er juist een hogere omzet en beter rendement mee behalen.

Dit maakt van ICT geen kostenpost maar juist een middel om meer toegevoegde waarde te creëren. Daar zetten wij als ICT-bedrijf sterk op in.”

Voorspellen Zoveel mogelijk databronnen aan elkaar knopen om zo nieuwe informatie te genereren, dat is het idee.

Big data, dus. “Je combineert allerlei

zaken als APK-beurten en onderhouds- en saleshistorie met gegevens van een klant, dienst of statistiek.

Of iemand wel of niet verhuisd is, bijvoorbeeld. Of hoeveel mensen er in een bepaalde regio wonen of werken. Hierdoor ontstaan waardevolle nieuwe inzichten, vertelt René Stolp, manager productmanagement van RDC. “Onze data scientists hebben bijvoorbeeld een model gemaakt

Het idee komt vanuit RDC zelf, zegt directeur Hanneke Hoogweg. “We zijn al meer dan vijftig jaar innovatief bezig met data en softwareservices voor de automotive branche. De branche is volop in beweging, denk aan nieuwe mobiliteitsconcepten als car sharing, en de groei van private lease, maar ook aan de introductie van zelfsturende auto’s, die enorme hoeveelheden data genereren. Met het toepassen van onder andere big-databewerkingen en machine learning-technologie zien we nieuwe kansen om onze klanten te ondersteunen bij het optimaal bedienen van hún klanten. “

Meer informatie? Kijk op www.rdc.nl ADVERTORIAL

Nieuwe KwikFit-vestiging in Utrecht wekt eigen energie op In mei 2018 opent KwikFit een fonkelnieuwe vestiging aan de Heldinnenlaan langs de A2 in Utrecht. De nieuwe garage zal volledig energieneutraal te werk gaan. “Zelf je eigen energie opwekken is de weg naar de toekomst”, aldus Pieter Bikker, directeur KwikFit Zakelijk.

Het is voor het eerst dat een vestiging van KwikFit volledig CO2-neutraal moet zijn. Nog niet zo eenvoudig, legt Bikker uit. “Als garage verbruik je nogal wat energie. Je hebt veel apparatuur en deuren staan de hele tijd open wat natuurlijk in de winter het nodige aan stoken kost. Het is niet zo dat we enkel en alleen een boormachientje gebruiken”, glimlacht hij. “We hebben bruggen, bandentafels, balanceerapparatuur en ga zo maar door - zo’n beetje alles is aangesloten op het net.”

Om alle stroom op te wekken, komen er liefst 180 zonnepanelen op het dak. Ook worden er elektrische warmtepompen geïnstalleerd, die voor de benodigde energie voor de vloerverwarming moeten zorgen.

Recent is de eerste paal geslagen van het grote gebouw, waar zo’n zes tot acht man uiteindelijk werkzaam zullen zijn. “Veel kantoorgebouwen zijn al bezig met duurzame energie, maar voor garages is het vrij nieuw.”

Maatschappelijk verantwoord ondernemen Het idee tot een CO2-neutrale garage is bedacht naar aanleiding van KwikFit’s beleid tot maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO).

Bikker: “Daarbinnen is een goed en gezond milieu een van de belangrijke

onderdelen. De uitstoot van je organisatie is logischerwijs een thema.

Als je het dan voor elkaar krijgt zelf de benodigde stroom volledig zelf op te wekken, dan is dat natuurlijk heel mooi. En dat is eigenlijk een understatement.”

“De overheid stelt natuurlijk ook milieudoelen, maar je hebt als organisatie ook een bepaalde verantwoordelijkheid richting de maatschappij. Dan is een stap als deze heel belangrijk om te zetten”, gaat de directeur verder. “Het was financieel een beetje puzzelen, maar dat doen we in dit geval dan ook graag. Het is nu een kleine investering geworden.

Dat is niet erg: uiteindelijk willen we met zijn allen energieneutraal leven en ondernemen, dan is dit één van de eerste oplossingen.”

Mooie leerervaring KwikFit ziet de vestiging in Utrecht als een school voor eventuele nieuwe garages. “We gaan zeker kijken of we in de toekomst meer KwikFits energieneutraal kunnen maken. Dat is bij nieuwe filialen iets makkelijker dan de bestaande garages. Dit is een mooie leerervaring en vanuit hier gaan we verder”, besluit Bikker.

KwikFit telt in Nederland 175 vestigingen.

“

“Veel kantoorgebouwen zijn al voorzien van duurzame energie, maar voor garages is het vrij nieuw..”

18 EDITORIAL – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: Persfoto

Jan van Delft, Voorzitter Vereniging Zakelijke Rijders.

ZAKELIJKE RIJDER: QUO VADIS? Zakelijke rijders in Nederland, waar gaat gij heen? Of, zoals de titel van het jaarlijkse berijdersonderzoek van VZR heet: ‘Wat beweegt de zakelijke rijder?’

Dit is een belangrijke vraag voor velen. Voor beleidsmakers die zich bezighouden met de (uitbreiding van) infrastructuur in Nederland: meer asfalt, meer parkeerplekken, meer OV? Maar ook voor werkgevers: vul ik de mobiliteit van mijn werknemers overwegend in met leaseauto’s of eigen auto’s of ga ik toch over op een mobiliteitsbudget en zoeken de werknemers het zelf maar uit?

Daarnaast spelen voor iedere be-

trokkene bij de zakelijke mobili-

teit ook nog vragen als: blijft het aantal zzp-ers groeien; komen de volledig elektrische auto’s in voldoende aantallen en met meer keuzemogelijkheden nou echt vanaf volgend jaar beschikbaar?

Los van deze vragen zijn er een aantal duidelijke trends in mobiliteit waar te nemen.

Het traditionele beeld dat veertig

tot vijftig jaar heeft bestaan van medewerkers die hun leven lang bij één baas werkten bestaat niet meer. De gemiddelde duur van arbeidsovereenkomsten loopt in rap tempo terug. Hieraan sterk verwant wordt het beeld dat de 10% gelukkigen binnen een bedrijf die een ‘auto van de zaak’ had en

‘Na 1 auto of zelfs al tijdens de looptijd van een leasecontract stappen medwerkers in meederheid al op.’ gemiddeld 5 auto’s van diezelfde baas ‘sleet’ steeds meer een plaatje uit de geschiedenisboekjes. Na 1 auto, of zelfs al tijdens de looptijd van een leasecontract

stappen medewerkers in meerderheid al op en gaan ze naar ‘een nieuwe uitdaging’ De andere grote trend is die van de toenemende individualisering, gekoppeld aan elektronische hulpmiddelen voor het uitvoeren van je werk. Denk in dit verband aan alle mogelijkheden die smartphones bieden om op kantoor, thuis of onderweg zaken te regelen en af te stemmen. Skypen heeft een aantoonbaar effect op het aantal zakelijke kilometers: die dalen al jaren. Deze trend van individualisering vertaalt zich ook naar een groeiend aantal medewerkers dat zelf wil bepalen hoe ze zich zakelijk verplaatsen en zich niet

door hun baas laten voorschrijven hoe ze mobiel zijn. Het feit dat al meer dan 26.000 werknemers lid zijn geworden van de VZR geeft aan dat die individuele rijders elkaar opzoeken voor advies en belangenbehartiging.

In deze special komen deze en nog

meer trends aan de orde. Ze zullen u zeker aan het denken zetten.

Jan van Delft, Voorzitter Vereniging Zakelijke Rijders (VZR)

TRENDS EN UITDAGINGEN Meer weten over zakelijke mobiliteit in Nederland? Kijk dan op analyseeconomie.nl.

ADVERTENTIE

Op analyseeconomie.nl vindt u een exclusief interview met Martijn Duivenvoorden. CEO van LeaseBijtellingVrij.nl de grootste aanbieder van hybride en elektrische auto’s in Nederland.

Het verduurzamen van mobiliteit hangt niet af van gebrek aan alternatieve brandstoffen of technologische beperkingen, maar is een kwestie van ‘mindset’ zegt Jan Baljeu, directeur van Friesland Lease.

Duurzame mobiliteit is een kwestie van ‘mindset’ Duurzame pionier Ruim 10 jaar geleden maakte Friesland Lease de keuze om zich te richten op duurzame mobiliteit.

Dat was toen nog helemaal niet vanzelfsprekend en zeker niet ‘hot’.

De grote leaseauto met dikke diesel was immers erg populair en een van de weinige alternatieve duurzame brandstoffen was toen ´groen gas`. Friesland Lease liet zien dat het duurzamer kon en binnen enkele jaren reden er, ondanks de praktische bezwaren, honderden personen- en bedrijfsauto´s op groen gas bij vele klanten.

In 2010 durfde Friesland Lease als een van de eerste leasemaatschappijen elektrische Tesla’s in gebruik te nemen, waar veel concurrenten de risico’s toen nog te hoog vonden en velen van mening waren dat elektrische auto’s in de zakelijke markt geen rol zouden gaan spelen. Binnen enkele jaren rijden vele elektrische auto’s van vele merken bij haar klanten, ondanks de praktische beperkingen van die tijd. Zoveel laadpalen waren er toen nog niet.

Nieuwe alternatieve brandstoffen Naast het rijden op groen gas en elektrisch heeft Friesland Lease ervaring opgedaan met de inzet van auto’s op SsynFuel, de nagenoeg emissievrije (blauwe) diesel en Dual Fuel, de techniek waarbij Groen gas ingespoten wordt bij diesels. Een medewerker van de Provincie Friesland vertelt vol trots hoe ‘zijn’ VW Amaroc bedrijfsauto op diesel nu met inspuiting van biogas echt veel zuiniger is geworden. Ook waterstof zal de komende jaren belangrijker worden, verwacht Baljeu. Onze eerste auto is ingezet en de leverbaarheid van beschikbare modellen en de benodigde tankinfrastructuur zal sterk gaan verbeteren.

Fiets belangrijker in mobiliteit Bij Friesland Lease vonden ze dat de fiets een belangrijkere rol in

(zakelijke) mobiliteit zou moeten innemen. “Schoner dan op de fiets kan het toch bijna niet? De start-up Leasefiets werd 5 jaar geleden binnen het bedrijf opgezet. Het liep de eerste jaren voor geen meter, maar we bleven erin geloven”, aldus Baljeu. Het afgelopen jaar is de vraag enorm toegenomen en is Friesland Lease marktleider in Nederland op het gebied van leasefietsen met samenwerkingen met o.a. Bovag, Enra, grote fietsenmerken en bekende fietsretailketens. De inzet van e-bikes maakt het mogelijk voor werknemers die binnen 15-25 kilometer van hun werk wonen, vaak sneller, maar in ieder geval fitter op hun werk te komen. Niet alleen voor privégebruik, maar ook in het zakelijke segment gebeurt er veel; van door werkgevers gestimuleerde leasefietsen tot aan inzet van bakfietsen en food- en delivery bikes. In deze markt worden massaal de vervuilende 2-takt scooters vervangen door e-bikes op basis van full service leasecontracten.

Er zijn al klanten die een ‘hub’ met eigen fietsen ter beschikking stellen voor de medewerkers om de laatste drukke stadskilometers te kunnen overbruggen.

Slimme mobiliteitsoplossingen Vanuit de fietsactiviteiten ontstond de samenwerking met het bedrijf Noorenz, dat succesvol is met de inzet van de Stint, een elektrisch voertuig voor binnenstedelijke mobiliteit bij de buitenschoolse opvang voor kinderen. Met de introductie van een flexibel Stint-abonnement werden veel (diesel)taxibusjes

vervangen door een Stint. Met de komst van nieuwe producten op basis van de Stint zoals de Stint Cargo en de Stint Pick-up voorziet Friesland Lease in flexibele leaseoplossingen voor binnenstedelijke mobiliteit.

Nieuwe technologie De komst van ‘connected cars’ biedt vele mogelijkheden. Bijvoorbeeld bij Hamilton Bright, een van haar grotere klanten, gebruikt Friesland Lease ‘connected’ technologie in combinatie met een app (MIND)

om berijdersgedrag van honderden berijders dagelijks positief te beinvloeden. Uniek is dat de hoogte van de leaseprijs hierbij afhankelijk is van het rijgedrag. Volgens Egon Diekstra, CEO van Hamilton Bright, past dit in het beeld van ambitieuze starters. Deze eisen tegenwoordig zelfs dat een werkgever duurzaam bezig is. Mooi is dat onze medewerkers met deze technologie direct terugkoppeling krijgen en ook

kunnen profiteren van de besparingen op brandstof.

De connected technologie kan ook zorgen voor efficiënter gebruik van auto’s met deelauto’s, deelfietsen, poolauto’s of poolfietsen.

De mogelijkheden zijn ongekend met het reserveren en openen van sloten met een app op de telefoon.

Friesland Huur biedt met Freeto-Go de mogelijkheid om auto’s per minuut te kunnen huren, 24/7.

Deze technologie kan in nagenoeg iedere auto gebruikt worden. Ook voor fietsen hebben we al ervaring met connected technologieën voor reserveren, openen en sluiten van sloten of stallingsystemen.

Alternatieven en mogelijkheden beschikbaar Nu vele bezwaren kunnen worden opgelost, is het een kwestie van beleidsmatige keuzes te maken om mobiliteit te verduurzamen. Elektrisch rijden is echt voor meer mensen haalbaar dan ze denken. Er zijn immers 10 keer zoveel laadpunten dan tankstations en de snellaadstations maken langere afstanden mogelijk. De komende tijd komen er vele nieuwe modellen die grotere afstanden kunnen overbruggen.

Ook biedt Friesland Lease de vakantieauto als de elektrische auto op vakantie niet zo handig is. Groen gas is een prima alternatief voor de mensen die niet afhankelijk willen zijn van een stekker. Daarnaast zien we veel meer flexibele oplossingen, de leaseauto in combinatie met een leasefiets en/of OV-kaart, de inzet van deelauto’s in plaats van kilometervergoeding (voor de veelal oudere en vaak vervuilendere auto). Belangrijk is het om meer medewerkers te motiveren en te faciliteren om op de fiets te komen.

De grootste uitdagingen liggen niet meer op het vlak van technologie of beschikbaarheid van alternatieven, het is de wil om te verduurzamen, om vanuit andere kaders te gaan denken en handelen: de ‘mindset’ moet op duurzaam staan.

20 ACTUEEL – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

STAAT UW AUTO OVER 20 JAAR NOG VOOR DE DEUR? De toekomst is aan elektrisch rijden, zoveel is zeker. Tesla heeft de markt opengebroken en ook concurrenten als Renault, Nissan en BMW zijn erin gedoken. En dan zijn er nog de vele start-ups die aan elektrische auto’s werken; alleen Eindhoven kent er met Lightyear en Amber al twee.

Foto: Persfoto

Foto: Persfoto

Hij verwacht dat kleine auto’s als de

Birò deel gaan uitmaken van de mix aan vervoersmiddelen. “Alles zal elektrisch worden, zeker in de binnenstad. Mobiliteit zal een combinatie van middelen worden.”

Dat is echter slechts één kant van

het verhaal. Het is namelijk de vraag of u over 20 jaar nog wel een auto koopt. Want waarom een auto bezitten als het mogelijk is om een auto te leasen? Of misschien is autodelen nog voordeliger. En waarom een auto, als het verkeer in de stad toch vaststaat?

“Elektrische auto’s zullen een

belangrijk deel van het wagenpark bepalen”, zegt Benno Hüsken, directeur van AutomotiveNL, de organisatie voor de autoindustrie.

“Maar ik denk niet dat we die auto bezitten, ik denk dat we die zullen leasen. Al over drie jaar kun je voor 130 euro per maand een elektrische auto leasen. Dan rij je heel goedkoop en je legt alle problemen bij een ander neer.”

Iets verder kijkend, ziet hij nog meer

ontwrichtende ontwikkelingen.

“Voor jongeren staat een auto al niet meer op nummer 1, ze hebben vaak zelfs geen rijbewijs meer”, zegt Hüsken. Hij vervolgt: “Je ziet nu al allerlei koppelingen om je zo snel en groen mogelijk naar een andere

maximaal 45 km per uur rijdt en waarvan er drie op een parkeerplaats passen. Al enkele honderden rijden er in Nederland rond, met name in Amsterdam.

Autodelen, leasen, on demand; het

Maarten van Biezen, bestuurslid van de Vereniging Elektrische Rijders.

Pieter Vermeer, eigenaar Birò Nederland.

plek te brengen op het moment dat het jou uitkomt.” Amber is daar een voorbeeld van. De Brabantse start-up werkt aan een auto die on demand bij je komt voorrijden – volautomatisch uiteraard.

Tot die tijd is een deelauto een

mooie tussenstap, nu elektrische auto’s voor de meeste particulieren nog te duur in aanschaf zijn. “Met We Drive Solar rijden inwoners van Utrecht met een elektrische auto op zonnestroom die is opgewekt in hun wijk”, zegt Maarten van Biezen, bestuurslid van de Vereniging Elektrische Rijders (VER). “Ze delen de kosten en maken gebruik van zonnepanelen die in de buurt op de daken liggen.

Al tientallen mensen doen dat.”

‘Mensen zullen geen auto meer bezitten, maar de beschikking hebben tot een heel wagenpark, of dat nu een sportauto, convertible of bestelbusje is.’

Ook zijn er elektrische rijders, zoals

Van Biezen zelf, die hun elektri-

sche auto delen via deelplatformen als Snappcar of Mywheels. “Niet alleen uit kostenoverweging”, verzekert hij. “Mensen die elektrisch rijden, zijn toch vaak een soort ambassadeurs en willen daarom hun auto delen.”

Voor Pieter Vermeer is zelfs dat niet

het eindpunt. “Met de toenemende drukte van de binnensteden moeten we naar een slimmere manier van mobiliteit. 90 procent van de tijd staat de auto stil, laten we die dus uit de stad weren. Vandaar dat er verschillende alternatieven op de markt komen.”

Mede door Vermeer zelf. Hij impor-

teert sinds 2013 de zeer kleine Birò, een ‘auto’ voor twee personen die

palet aan mogelijkheden wordt steeds breder. Van Biezen: “Mensen zullen geen auto meer bezitten, maar de beschikking hebben tot een heel wagenpark, of dat nu een elektrische sportauto, convertible of bestelbusje is. Als elke mobiliteitswens maar op elk moment te beantwoorden is.”

Mark van der Heijden

FEITEN 121.348 elektrische auto’s in Nederland 22.663 nieuw verkochte elektrische auto’s in Nederland in 2016 31.761 publiekelijk toegankelijke oplaadpunten

ELEKTRISCH EN SLIM Meer lezen over hoe we in de toekomst om zullen gaan met mobiliteit? Kijk op analyseeconomie.nl

ADVERTENTIE

100% schoon vervoer in 2030

We willen blijven rijden én we willen een schonere lucht.

Zijn beide wensen te verenigen? Jawel! Door innovatie.

PitPoint maakt schone brandstoffen beschikbaar en betaalbaar. Wij investeren in de productie van Groengas, openen steeds meer nieuwe tankpunten voor Groengas/CNG, LNG, breiden ons netwerk van elektrische oplaadpunten uit en zijn gestart met de bouw van waterstofstations. Gedreven als we zijn, om hand in hand met de natuur, vooruit te bewegen.

Maak ook stappen naar een uitstootvrij wagenpark. Weten waar u kunt beginnen?

PitPoint adviseert u graag in de transitie naar 100% schoon vervoer.

U bereikt ons op info@pitpoint.nl of 030-410 08 00, en voor meer informatie kunt u ook terecht op onze website www.pitpoint.nl.

GROENGAS

FOCUS – ANALYSEECONOMIE.NL 21

CONTENT WITH A PURPOSE

BELEGGEN IN VASTGOED MOET SAAI ZIJN Wanneer de dividendbelasting wordt afgeschaft, kunnen beleggers beter in andere landen naar vastgoed op zoek gaan. Zo’n vaart zal het niet lopen, toch is beleggen in buitenlands vastgoed wel een goed idee. Al is het maar om risico te spreiden. Tip: Zoek saaie markten. In landen die vrijwel nooit in het nieuws komen.

Foto: Persfoto

Een stabiele markt is belangrijk. “Het

moet saai zijn”, vindt Brounen. “Je kunt beter op een stabiele groei van 5 procent per jaar zitten voor de komende jaren, dan gokken op een klap van 10 procent voor volgend jaar alleen.”

Wanneer het regeerakkoord letterlijk

wordt uitgevoerd, zullen beleggers en investeerders in vastgoed massaal en in paniek naar het buitenland vluchten. Pagina 68 meldt immers: ‘Directe beleggingen in vastgoed door beleggingsinstellingen zijn niet meer toegestaan in verband met het afschaffen van de dividendbelasting.' Bedrijven die toch willen investeren in vastgoed moeten hun dividendbelasting dan inwisselen tegen maar liefst 21 procent vennootschapsbelasting.

Volg de pensioenfondsen en de langeDirk Brounen: “Risicospreiding is altijd goed.”

ling laten zien: “Nederland heeft juist een traditie als fiscale beleggingsinstelling. Ik zie geen enkel steekhoudend argument om die dividendbelasting af te schaffen, behalve misschien wat extra belastinginkomsten op korte termijn.”

“Het gaat in tegen de trend van

regeerakkoord citeerde het Financieele Dagblad fiscalist Wiebe Brink van EY: 'Hiermee worden Nederlandse vastgoedbeleggers afgestraft.

Maar daar zit ook het pensioengeld van mensen zoals jij en ik achter.’

buitenlandse multinationals”, signaleert Brounen, “en vanuit de sector wordt flink gelobbyd in Den Haag om deze paragraaf tegen te houden.” Nederland heeft de laatste tijd juist de wind mee en trekt steeds meer beleggers uit het buitenland aan.

Dirk Brounen verwacht niet dat de

De politiek is voor beleggers dus

Vlak na het verschijnen van het

soep daadwerkelijk zo heet gegeten wordt. Volgens de hoogleraar Real Estate Economics aan de Tilburg University zou het wel heel vreemd zijn als Nederland die belasting inderdaad afbouwt, terwijl andere Europese landen juist een tegengestelde ontwikke-

hoogopgeleide, jonge bevolking.

Dat zijn belangrijke trends om te volgen.”

geen reden om zich van Nederlands vastgoed af te keren. Al blijft het verstandig om naar het buitenland te kijken. “Risicospreiding is altijd goed”, vindt Brounen. “Grote Nederlandse partijen doen dat ook. Zij nemen over het algemeen zeer verstandige beslissingen voor

de lange termijn. Voor particuliere beleggers is het daarom verstandig om in de slipstream van pensioenfondsen te blijven.”

De komst van internet heeft de grote

voordelen van beleggen in lokaal vastgoed tenietgedaan. “Vroeger zat je dicht bij het vuur, maar die specifieke kennis is tegenwoordig voor iedereen digitaal beschikbaar.

Je hebt geen lokale makelaar meer nodig om te weten welke panden te koop zijn.”

Waarom dus niet beleggen in het

buitenland? En dan het liefst in saaie landen, waar weinig gebeurt.

“Kijk naar landen die zelden in het nieuws komen. Noorwegen bijvoorbeeld. Scandinavië is sowieso stabiel. Italië en Spanje liggen politiek en economisch veel gevoeliger.”

Of beleg in opkomende landen. “Po-

len is al lang geen ontwikkelingsland meer en heeft een groeiende

termijntrends. Zoals de vergrijzing die zich in heel Europa voordoet.

“Beleg dus in verpleegklinieken of in herbergwoningen die de laatste tijd opkomen. Die zijn gunstiger dan bijvoorbeeld de kantoormarkt die de laatste jaren bovendien onder druk staat, omdat die vanwege de technologische ontwikkelingen juist met minder ruimte toe kan.”

Ook studentenwoningen zijn een inte-

ressante beleggingsoptie. Maar ook daar doen zich trends voor die je in ogenschouw moet nemen. “Vroeger maakte het weinig uit waar je studeerde.” Maar dat verandert, ziet de hoogleraar. “De reputatie van universiteiten wint steeds meer aan belang. Dus let op in welke studentenstad je investeert.”

Marc van der Sterren

BETER INVESTEREN Meer weten over investeren in vastgoed en andere zaken? Kijk dan op analyseeconomie.nl.

VRAGEN AAN OLIVER BLUME Foto: Persfoto

CEO van Porsche

Wat betekent duurzaamheid voor u?

“Je verantwoordelijk gedragen, zonder de mogelijkheden voor latere generaties in gevaar te brengen.

Daarom nemen we ook constant maatregelen om vooruitgang te blijven boeken. Zo proberen we onder andere het gebruik van grondstoffen bij de productie terug te dringen, maken we gebruik van slimme mobiliteitsoplossingen voor onze medewerkers en lanceren we een integratiejaar voor vluchtelingen.”

Kun je dan wel geloofwaardig communiceren over auto’s met tot wel 900 pk met het benzineverbruik van een alledaagse auto?

“Er zijn nogal wat vooroordelen op dat gebied. Men vindt het soms moeilijk te begrijpen dat er enorme stappen zijn gemaakt in de automotive sector. We blijven bij Porsche altijd zoeken naar een perfecte combinatie van duurzaamheid en prestaties.”

Hoe ziet de toekomst van de sportwagen eruit?

“Elektrische mobiliteit, digitalisering en connectiviteit spelen een belangrijke rol. Zoals we al hebben laten zien, zullen we meer nadruk gaan leggen op het combineren van digitale innovaties en state-of-theart aandrijfconcepten met sportieve rijdynamiek. De kennis op het gebied van hybridetechnologie die we op het circuit opdoen, voeren we direct door in onze serieproductie. Daarmee lopen we voorop. Als het gaat om zaken als bijvoorbeeld autonoom rijden hoeven we niet per se de eerste te zijn. Zo lang we maar perfect inspelen op de wensen van onze klanten.”

ADVERTENTIE

12%

OPBRENGST VANAF DAG 1 BIJ AANKOOP TOT OPENING RESORT

7 5

%

EXCLUSIEF AANBOD

VAN VASTGOEDINVESTERINGEN OP KAAPVERDIË

GEGARANDEERD MINIMUM NETTO VERHUURRENDEMENT

JAAR HERVERKOOP OPTIE VIA THE RESORT GROUP PLC

Het aanbod van 12% is slechts tijdelijk geldig. U geniet deze 12% opbrengst al vanaf dag 1 van uw aankoop en dit tot aan de opening van het Resort. Nadien ontvangt u niet minder dan 7% gegarandeerd netto verhuuropbrengst voor de volgende 5 jaar*. Dit biedt zekerheid op lange termijn voor uw investering. *Wanneer u intekent op het Hotel Managed Rental Programme

LotB_Ad_Financieel Dagblad_265x125.indd 1

KARINE VANDERBORGHT & GUY SCHUERMANS

Living on the Beach Exclusieve Partner Benelux The Resort Group Plc

ONTVANG ONZE BROCHURE info@living-on-the-beach.nl + 31 (0)85 0655269 www.livingonthebeach.com

16/11/17 08:13

22 UITDAGINGEN – ANALYSEECONOMIE.NL

FLEXIBELER OMGAAN MET MOBILITEIT De leaseauto verliest zijn glans.

Werknemers willen per rit het beste vervoermiddel kunnen kiezen.

Foto: Timmer Fotografie

Bij veel organisaties is het mobili-

teitsbeleid nog vrij star, zegt Ronald Postma, mede-oprichter van Syndesmo, een bedrijf dat organisaties adviseert over mobiliteit. “Aan de ene kant heb je werknemers die recht hebben op een auto van de zaak – en dan ook alles met de auto doen. Aan de andere kant zijn er werknemers die een maandelijks vaste reiskostenvergoeding of OV-abonnement krijgen.”

Het is een regeling die niet aansluit

op de flexibiliteit die veel werknemers wensen. Ook zitten de regelingen vaak vol onhandige regeltjes; bijvoorbeeld een lagere vergoeding voor woon-werkverkeer dan voor dienstritten naar bijvoorbeeld een andere vestiging of klant. Bovendien botst het met de motieven van bedrijven die vaak streven naar een duurzame bedrijfsvoering.

In een volgende fase zijn de werkne-

Arjen Juurlink: “Mobiliteit is nu veel meer een gedeelde verantwoordelijkheid.”

keuze, een rit op de fiets of bij een collega in de auto krijgt eenzelfde vergoeding als een zelf de auto pakken. Omdat de werknemer zelf de benzine betaalt loont het dus om de eigen auto te laten staan en voor een alternatieve – vaak groenere – manier van reizen te kiezen.

Zelfs werknemers die nog een

daarom over naar een vast budget per gereisde kilometer, ongeacht vervoerswijze en ongeacht reisdoel”, zegt Postma. “De administratie voor bedrijven is makkelijker, want er is geen onderscheid op basis van het soort rit. En alleen werkelijk gemaakte reizen worden vergoed.”

leaseauto rijden, kunnen door middel van incentives geprikkeld worden. Postma: “Er zijn bedrijven die met een bonus-malusregeling werken. Als een werknemer een goedkopere auto kiest, zuiniger rijdt of minder privé rijdt, mag hij een deel van dit financieel voordeel houden. Maar andersom, als een werknemer een zware rechtervoet heeft, draagt hij ook een deel van de kosten.”

Hij vertelt dat dit voor werknemers

FrieslandCampina is zo’n bedrijf. De

“Veel ondernemingen stappen

gunstig kan uitpakken. Niet alleen geeft dit werknemers de vrije

Een derde van de werknemers met leaseauto volgt dit regime, dat ingaat als het bestaande contract van de leaseauto afloopt. Dat heeft in een half jaar al gezorgd voor 16 procent meer treinkilometers ten opzichte van autokilometers.

zuivelcoöperatie streeft met haar mobiliteitsbeleid vier doelen na:

groener en veiliger op weg, tegen lagere kosten met een marktconforme oplossing. “Mobiliteit is nu veel meer een gedeelde verantwoordelijkheid”, zegt Arjen Juurlink, Compensation & Benefits specialist bij FrieslandCampina.

“In het verleden verstrekten we een leaseauto en werknemers konden daarmee doen en laten wat ze wilden. Wij willen nu dat ze een bewuste keuze maken.”

De rijders van een leaseauto wor-

den beloond als ze zuiniger rijden of eens met de fiets of OV naar het werk komen. “Niemand wordt iets afgenomen, maar we kunnen de werknemers de gevolgen van hun keuze wel laten voelen in de portemonnee”, zegt Juurlink.

“Uiteindelijk gaat het om bewustwording. Werknemers moeten intrinsiek gemotiveerd zijn. Een financiële prikkel helpt dan om keuzes te maken.”

mers zonder leaseauto aan de beurt.

Zij krijgen op vergelijkbare wijze de mogelijkheid om per rit voor het juiste vervoermiddel te kiezen – en dat kan ook een pool-auto of de eigen auto zijn. “Parallel loopt een ander programma: de digital workplace. Dit maakt de drempel lager om via die weg met andere contact te hebben. Fysiek contact is namelijk niet altijd nodig.”

Het sluit goed aan op de visie van

Postma. “Mobiliteit is randvoorwaardelijk voor goed kunnen werken. Niet altijd moet je aanwezig zijn om het werk goed te kunnen doen. Daar kijken werkgevers steeds meer naar.”

Mark van der Heijden

CONTENT WITH A PURPOSE

DE TOEKOMST VAN DE YOUNGTIMER

Foto: Persfoto

Victor Vilé van Premium Classics

Zoals bekend is de Youngtimer vanwege onder meer fiscale redenen een interessante optie voor de keuze van een auto van de zaak. De gunstige bijtelling is van toepassing voor zowel DGA’s, medewerkers en ZZP’ers. Ook milieutechnisch kun je niet duurzamer investeren.

Naast de zakelijke rijders groeit het aantal liefhebbers van het culturele erfgoed, zoals je unieke Youngtimers en klassiekers best mag benoemen. Veel van onze relaties zien in hun passie voor deze categorie tevens een goede investering.

Genieten van unieke automobielen kan inderdaad samengaan met een interessant rendement.

De liefde voor bijzondere auto’s groeit nog steeds. Wij zien dat ook terug bij onze relaties die zelfs jongere auto’s kopen die als toekomstige klassieker nu reeds interessant zijn. De passie voor speciale automobielen groeit gestaag en het is dan ook niet vreemd dat het aantal relaties met meerdere iconen in hun verzameling toeneemt.

In onze markt is het duidelijk dat de Youngtimer als zakelijk vervoermiddel een terechte keuze is ten opzichte van passie, exploitatie, fiscale aspecten en milieu. Daarnaast wordt de adoratie voor echte iconen steeds meer bevestigd doordat deze categorie sterk groeit. Een en ander zorgt voor een opwaartse druk van de prijzen.

ZAKELIJKE MOBILITEIT Meer artikelen en interviews lezen over zakelijke mobiliteit? Dat kan op analyseeconomie.nl.

Bij aanschaf blijft het zaak altijd voor kwaliteit te gaan en je door gerenommeerde aanbieders te laten informeren.

ADVERTENTIE

Pionier.

De nieuwe Panamera Turbo S E-Hybrid Sport Turismo.

Prestaties rechtstreeks van het circuit. Met een gecombineerd systeemvermogen van 500 kW (680 pk) en een maximaal koppel van 850 Nm voor een verbeterde acceleratie. Samen met een hoog rendement. Dankzij een beproefd hybrideconcept dat is getest in de autosport. Het standaard Sport Chrono pakket zorgt voor nog meer adrenaline – elke dag weer.

Dus laat het avontuur beginnen: www.porsche.nl/Panamera Kijk voor alle Porsche Centra op porsche.nl

Gemiddeld brandstofverbruik 3,0 l/100 km en CO -emissie 69 g/km. ²

24 PROFIEL – ANALYSEECONOMIE.NL

CONTENT WITH A PURPOSE

‘VOOR DE MEESTE MENSEN IS EEN AUTO ONMISBAAR’ Wie het over de toekomst van autorijden heeft, praat over zelfsturende auto’s. En over elektrisch rijden natuurlijk. Of toch niet? “Over twintig jaar gok ik op waterstof. Maar dan moet het wel goedkoper worden.”

In Rotterdam pakt hij soms de metro, dat vindt hij een mooi en handig vervoersmiddel. En als hij naar Schiphol moet voor een langere trip, dan wordt parkeren volgens hem wel een hele dure grap en pakt hij soms de trein. Maar een liefhebber van treinen, dat is Wouter Karssen niet. De oprichter, ook wel Chief Tire Smoker, van autoblog. nl en host van de BNR Autoshow is een echte autofreak. Het begon ooit met een Alfa 156, maar die is inmiddels vervangen door een BMW M135i. En de trein? “Die pak ik hooguit één à twee keer per jaar, want daar word ik echt niet gelukkig van.”

Waar komt jouw passie voor auto’s vandaan?

“Genderneutraal is helemaal hip, maar een jochie houdt gewoon van auto’s. Ik heb een zoon en een dochter thuis, en daar zie je het ook.

Hoe snel kan ‘ie? Hoeveel pk heeft ‘ie? Hoe snel trekt ‘ie op van nul naar honderd? Welke kleur is het mooist, heeft ‘ie nog gave gadgets?

Het houdt mannen gewoon bezig, zo simpel is het.”

Je moet kiezen: elektrisch of lekker benzine slurpen?

“Voorlopig nog even benzine. De enige elektrische auto met voldoen-

de actieradius is de Tesla en die vind ik niet zo mooi. Ik hou van compacte en wendbare auto’s en dat is de Tesla niet. Maar het is niet zo dat ik tegen elektrisch ben hoor, over drie jaar is het wellicht anders, als er andere modellen zijn.”

Hoe zie je het rijden in de toekomst?

“Het is een interessante tijd. De eerste tijd, zeg vijf à tien jaar, zal het elektrische rijden vooral toenemen.

Simpelweg omdat de infrastructuur er al is. En andere goede opties, zoals waterstof, zijn nu nog onbetaalbaar.

Elektrisch is ook duur, maar wel betaalbaar.”

En in de verre toekomst?

“Over twintig jaar gok ik op waterstof. Volgens de experts is het voor vrachtwagens niet mogelijk om op elektrisch over te schakelen.

Om grote afstanden te rijden heb je heel veel accu’s nodig en dat neemt te veel laadruimte in beslag. Niet handig. Met waterstof heb je dat probleem niet. Vrachtwagens kunnen al op waterstof rijden, en dat zal in de toekomst steeds meer gebeuren. Het moet alleen goedkoper.”

Maar waarom niet gewoon benzine?

De consument schijnt er geen problemen mee te hebben. De gunstige bijtelling vervalt voor elektrische

auto’s en mensen kiezen direct weer minder groen.

“Sterker nog, de Nederlander kiest weer massaal voor benzine. De plugin hybrides en de elektrische auto’s zijn over het algemeen minder goed dan hun reguliere broers. Waarom zou je een minder goede auto kiezen, als het niet goedkoper is?”

En wat denk je van buiten de steden?

Voor de meeste Nederlanders is een auto onmisbaar. Voor de jonge mensen in de stad is autodelen prima, tot ze naar een buitenwijk verhuizen en kinderen krijgen. Dan is het opeens heel onhandig. En als je met private lease voor 200 euro een auto voor de deur hebt staan…”

kaart, want ik wil in het weekend ook gewoon een auto voor de deur’, dan vinden de sollicitatiegesprekken binnenkort gewoon weer bij de autodealer plaats. Net als vijftien jaar geleden.”

Omdat het duurzamer is?

Dan is de keuze snel gemaakt?

“Er komt een moment dat je op bepaalde wegen niet meer zelf hoeft te rijden. Dat wordt echt een enorme boost voor de autoverkoop, geloof me. Dan wordt mijn vijf kwartier van Rotterdam naar BNR in Amsterdam op vrijdagmiddag namelijk opeens werktijd. Geweldig.”

“Dat is nog maar de vraag. Je gebruikt wel elektriciteit en waar komt dat vandaan? Dat is nog lang niet helemaal groen. Als je duurzaam wil zijn, kan je beter andere dingen doen, zoals je huis laten isoleren.

Dat levert veel meer op.”

“Ja. Natuurlijk zijn jongeren milieubewust, maar tegelijkertijd heb je heel veel jongeren die heel enthousiast worden van mooie auto’s. Ik rijd natuurlijk vaak in mooie auto’s, en je moet eens weten hoe interessant jongeren dat vinden. Ze willen allemaal een eigen auto. Het aantal

‘Het aantal auto’s in Nederland neemt nog elk jaar toe: het is een groeimarkt’ Of misschien geen auto meer bezitten maar delen?

“Nou, voorlopig zijn er nog veel meer huurauto’s en taxi’s dan pure deelauto’s. Delen klinkt leuk, en dat is het voor bepaalde plekken, zoals Amsterdam, ook zeker. Daar is parkeren niet te doen. Maar in Rotterdam heb je dat probleem niet.

Zelfrijdende auto’s, de snelweg als roltrap, automatisch inparkeren: welke innovatie loop jij warm voor?

Maar dan rijd je zelf niet meer. Dat is toch veel minder leuk?

“Ach, je kunt wel zelf rijden als je wil, het hoeft dan alleen niet meer.

En rijden op de A4 of A12 met overal trajectcontrole is al niet zo leuk meer hoor.”

Jerry Huinder

auto’s in Nederland neemt nog elk jaar toe. Het is een groeimarkt.”

Maar bedrijven introduceren volop de mobiliteitskaart.

“Nou, ze praten er veel over, maar arbeid wordt weer schaars. De sollicitant krijgt weer meer macht. En als zij zeggen: ‘Weg met die mobiliteits-

CHIEF TIRE SMOKER Wouter Karssen, Chief Tire Smoker bij Autoblog. nl gokt dat we op waterstof zullen gaan rijden.

Op analyseeconomie.nl vindt u nog veel meer over nieuwe brandstoffen.

ADVERTORIAL

OC helpt markt met innovatief vervoer

Directeur Rien van der Knaap vertelt daarbij

De overheid en het bedrijfsleven zijn stevig in de weer om de eigen mobiliteit te veran-

mens en gedrag. “In bestaande businessmodellen zie je dat mensen bij mobiliteits-

deren. Alleen: hoe doe je dat eigenlijk? OC Mobility is een adviesbedrijf dat inmiddels meer dan dertig jaar ervaring heeft met het zo veilig, innovatief en duurzaam mogelijk invullen van mobiliteit.

Mobiliteit roept associaties op met hardware. Met auto’s, treinen, bussen, met fietsen desnoods. Eigenlijk is dat maar een deel van het verhaal, want mobiliteitsvraagstukken hebben vooral van doen met het slim omgaan met innovatiekansen. Met thema’s als mobiliteitsmanagement, spitsmijden, carpool/vanpool, het nieuwe werken, spookfiles, automatisch

rijden, noem maar op. En dat zijn nu typisch thema’s die OC Mobility onder haar hoede heeft.

dat mobiliteit in feite de perfecte verbinding is tussen enerzijds technologie en anderzijds

oplossingen worstelen met gevestigde patronen. Wij voegen dan extra hulp toe om te komen tot nieuwe mogelijkheden.”

Alle niveaus

De markt weet de deskundigheid van OC Mobility in ieder geval steeds beter te waarderen.

De adviesinstelling heeft gewerkt voor alle overheidsniveaus, inclusief Eerste en Tweede Kamer. Ook het bedrijfsleven, inclusief Philips, Unilever en Shell, doen beroep op de dienstverlening.

misschien een dag thuiswerken. Op plaats twee zijn ze bereid om hun vervoertijd aan te passen, pas als het echt niet anders kan, komt de vervoerwijze in beeld.

“Wat je ziet, is dat de vervoermogelijkheden de laatste tijd enorm zijn uitgebreid, terwijl mensen zich op dezelfde manier blijven gedragen. Menigeen blijft vastgeroest zitten aan

nadrukt dat een nieuwe en slimme kennismaking met mobiliteit vooral van doen heeft met

als uitgangspunt te nemen, maar na te gaan wat de best passende mobiliteitsoplossing

Rien van der Knaap (die overigens samen met zijn zoon Marc zitting heeft in het bedrijf) be-

gedragsverandering. Niet de techniek moet leidend zijn bij de oplossing, maar de mensen zelf. “Als je kiest voor elektrisch rijden, dan leidt dat tot verandering van vervoermiddelen en mogelijk ook lagere kosten. Die keuze leidt niet per se tot anders denken over mobiliteit.

Ook een elektrische auto staat gewoon in de file. Elektrificatie is slechts één van de middelen om te komen tot duurzame oplossingen.”

Want, kijk naar spitsmijden bijvoorbeeld. Men-

sen zoeken eerst naar een andere route, gaan

traditionele mobiliteitskeuzes. Het geeft ruimte voor oplossingen door niet het vervoermiddel

is voor een bepaalde mobiliteitsvraag.” OC Mobility kan bedrijven hierbij helpen, door mensen en organisaties met mooie ideeën te helpen deze in de praktijk te brengen.

PROFIEL – ANALYSEECONOMIE.NL 25

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: Casper Heij

VRAGEN AAN MARJA VERSLEIJEN Foto: Persfoto

Managing director PitPoint Nederland.

Hoe ziet de transitie naar schoon en fossielvrij vervoer eruit?

“In 2030 willen we in Nederland volledig emissievrij rijden. Dat is althans de ambitie. Groengas is één van de brandstoffen waarmee de automobilist nagenoeg CO2-neutraal rijdt. Groengas wordt gemaakt uit biogas, dat ontstaat bij de vergisting van groen- en snoeiafval, rioolslib en mest. Deze oplossing zal nog tientallen jaren zijn rol bewijzen. ”

Wie zijn de belangrijkste spelers voor succes?

“Uiteraard is de fleetowner die schoner en duurzamer wil gaan rijden van doorslaggevend belang, maar ook het ‘klimaat’ om hem heen moet meebewegen om het tot een succes te maken. Zo spelen autofabrikanten een belangrijke rol voor beschikbaarheid van schone voertuigen. Daarnaast heeft de overheid een schone taak om de regelgeving in te richten. En als laatste de partijen die zorgen voor de tank- en laad infrastructuur voor deze schone voertuigen.

Gaat het nu om kosten in de portemonnee of bewust schoner rijden?

“Dat zijn eigenlijk allebei overwegingen bij zakelijk vervoer.

Natuurlijk heeft het kostencomponent een belangrijke invloed op de vervoersbeslissing, maar dat neemt niet weg dat ik ook merk dat gebruikers meer bewust raken van deze discussie. Omwille van onszelf, maar ook voor de volgende generaties, is er meer aandacht voor schoner vervoer.”

FEITEN Wouter Karssen studeerde Business Administration aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, de stad waar hij nog steeds woont. Hij begon zijn carrière als consultant om al snel daarna zijn echte passie te volgen: auto’s. Hij startte autoblog.nl en sindsdien is hij daar naar eigen zeggen de ‘crazy boy’ danwel ‘Chief Tire Smoker’. Daarnaast is hij de host van de BNR Autoshow.

ADVERTENTIE

pe

Euro

2

ARD OC ESS

36 1 1

2 5

0 00/0

Valid

l

iona

Nat

2

ARD OC ESS

36 1 1

5 2

0 0 0/0

Valid

26 TOEKOMST – ANALYSEECONOMIE.NL

Foto: Persfoto

Steven van Eijck: “We gaan van bezit naar gebruik.”

CONTENT WITH A PURPOSE

Foto: Persfoto

Renate Hemerik: “Het moet mogelijk zijn verschillende mobiliteitsvormen te combineren.”

‘LAAT WERKNEMERS ZELF BEPALEN HOE ZE HUN WOON-WERKVERKEER INRICHTEN’ Wil je elektrisch rijden bevorderen, dan moet je het consumentengedrag beïnvloeden. Dat stelt althans Steven van Eijck, voorzitter van mobiliteitsbranche-vereniging RAI. “We gaan van bezit naar gebruik.”

Even terug naar het jaar 2013.

Voor het eerst werd het voor de Nederlander met een niet al te grote portemonnee echt mogelijk om elektrisch te rijden. Niet alleen omdat er relatief goedkope wagens geïntroduceerd werden, maar vooral dankzij de extreem geringe bijtelling, die in sommige gevallen zelfs 0 procent bedroeg. Ook als een auto niet volledig op elektriciteit zijn ritjes deed. Zocht jij een auto uit, dan was de kans dus groot dat je op zoek ging naar zo’n ‘plug-in hybrid’.

Gevolg: een enorme run op de

Mitsubishi Outlanders en Volvo V60’s van deze wereld.

Alleen reden deze auto’s niet of nauwelijks op elektriciteit, door de relatief kleine accu’s en onvoldoende laadinfrastructuur. Hierdoor werd – en wordt overigens nog steeds – maar een derde van alle ‘PHEV-kilometers’ elektrisch afgelegd.

De rest van de kilometers ging op benzine of diesel, maar de automobilist profiteerde wel van het maximale belastingvoordeel.

“Daar is toen echt niet goed

over nagedacht”, stelt Van Eijck.

“De subsidie zat volledig op de bijtelling, maar dat stond los van de vraag of je daadwerkelijk elektrisch reed of niet. Als je dan een tankpas van je baas krijgt, dan ga je natuurlijk gewoon tanken.”

En dus waren de goede bedoe-

lingen van de overheid om ons milieu een handje te helpen vooral goede bedoelingen, maar qua effectiviteit zo goed als nul. Het waren louter financiële motieven die tot de aanschaf van zo’n auto hadden geleid, de leefomgeving was van ondergeschikt belang.

“Het ministerie van Financiën heeft daar een aantal jaar geleden een fout gemaakt. Terwijl elektrisch rijden en zaken als verantwoord en duurzaam ondernemen zoveel mogelijk geholpen dienen te worden. Dat doe je alleen op een andere manier.”

De RAI Vereniging-topman denkt

dat een mobiliteitsbudget weleens de volgende stap kan zijn. “Laat werknemers zelf bepalen hoe ze hun woon-werkverkeer inrichten.

Dat ze een auto combineren met een NS Businesscard of vaker de fiets pakken. Dat soort dingen moeten gestimuleerd worden.

Waarom moet je per se alleen met de leaseauto naar het werk?

Gebruik van vervoersmiddelen moet veel slimmer en aansluiten bij de behoefte van de reiziger op

een bepaald moment.”

Volgens Renate Hemerik, directeur van VNA, de Vereniging van Nederlandse Autoleasemaatschappijen, klopt het verhaal van Van

‘Elektrische auto’s zijn zuiniger, schoner en stiller.

De overgang naar elektrisch rijden wordt voor ondernemers steeds aantrekkelijker.’

Eijck wel, maar klinkt dat nog ‘erg opportunistisch’. “We moeten mobiliteit ‘ontschotten’. Dat wil zeggen: het moet mogelijk zijn om verschillende mobiliteitsvormen te kunnen combineren en naadloos op elkaar te laten aansluiten.

Een gebruiker moet die mobiliteit tot zijn beschikking hebben, die bij het moment van reizen past.

Dat verlangt geïntegreerde mobiliteit, een betere infrastructuur en goede reizigersinformatie.

Is er toch een auto nodig, dan

moeten grote bedrijven en leasemaatschappijen duurzaamheid stimuleren door over te stappen op emissieloze voertuigen, stelt Van Eijck. “Of de wagen nu op waterstof of oplaadbare batterij rijdt, dat maakt niet uit. Het gaat niet om de techniek. Elektrische auto’s zijn zuiniger, schoner en stiller. De overgang naar elektrisch rijden wordt voor ondernemers steeds aantrekkelijker.

Niet voor niets stappen grote bedrijven integraal over op elektrisch”, zegt hij.

“VNA ziet op dat vlak een sterke

ontwikkeling”, voegt Hemerik daaraan toe. “Wij proberen goede regelingen te treffen met de verschillende ministeries om werkgevers volledig elektrisch te laten rijden.”

“Elektrische auto’s zijn nu nog

duur in de aanschaf, maar op de brandstof ga je enorm besparen”, vervolgt ze. “Da’s gemiddeld genomen 23% van de totale kosten.

Bovendien vallen onderhoudskosten enorm mee. Ze kunnen rustig 60.000 kilometer rijden zonder onderhoudsbeurt.”

lijke rijders belangstelling voor elektrisch rijden. Dit jaar is dat aantal al gestegen naar 13%, zo blijkt uit het Nationaal Zakenauto Onderzoek 2017.

Verder is de lease-branche ver-

antwoordelijk voor 45% van alle nieuw verkochte auto’s in Nederland. Daarbij is een opmerkelijke stijging voor private lease te vinden. Naar schatting 1 op de 10 leaseauto’s is een private leasewagen. “Niet zo heel gek”, meent van Eijck. “Het biedt zekerheid voor de consument. Je hebt geen onverwachte kosten meer en dat is op termijn voor elektrisch rijden helemaal handig. Hoe werkt de batterij? Gaat hij lang genoeg mee? Dat zijn voor privégebruikers belangrijke zaken waar ze bij private leasing helemaal geen omkijken meer naar hebben: de auto wordt immers direct gemaakt wanneer hij kapot is.

Tegelijkertijd worden leasecontracten voor particulieren steeds flexibeler en daardoor aantrekkelijker. En dat is de trend: van bezit naar gebruik.”

Ger de gram

De volledig elektrisch aangedreven

auto lijkt dan ook bezig aan een stevige opmars. Niet alleen voor consumenten, maar ook onder zakelijke leaserijders. In 2016 had nog slechts 7% van de zake-

STEEDS MEER ELEKTRISCH We gaan steeds meer over op elektrische vervoersmiddelen? Waarom? Daar leest u over op analyseeconomie.nl.

ADVERTENTIE

XLLease: omdat er veel kennis is over mobiliteit

Mobiliteitsaanbieder XLLease heeft een unieke positie veroverd op de zakelijke automarkt. En dat komt volgens directeur Frank van Klink voor een belangrijk deel omdat de onderneming wordt bestuurd door mensen. En niet door computers. “Wij denken graag op persoonlijke wijze mee.”

De transitie naar elektrisch rijden.

Dat is een thema dat in zakelijke kringen volop leeft. Frank van Klink signaleert bij zijn klanten dat er veel belangstelling bestaat voor dat onderwerp. En tegelijkertijd merkt hij dat de kennis van zakelijke rijders niet altijd even accuraat is. Hamvraag die boven de markt hangt: moet ik nu overstappen op elektrisch rijden? Of misschien nog even wachten?

Frank van Klink: “Wat krijgt uiteindelijk de voorkeur: de waterstofauto of elektrisch rijden? Die vraag is typisch een onderwerp voor levendige discussies. Er is uitgerekend dat de gemiddelde elektrische auto circa 3.000 kWh per jaar vraagt.

Als iedereen gaat rijden, betekent dat een toename in de energievraag van ongeveer 18 procent. We zouden vijf of zes energiecentrales nodig hebben om die extra vraag te kunnen opvangen. In theorie dan. In de praktijk zal dat wel meevallen.”

Toekomst Met het aansnijden van dit vraagstuk wil Frank van Klink vooral laten zien dat XLLease vinger aan de pols houdt wat betreft actuele ontwikkelingen. De mobiliteitsaanbieder bekommert zich niet alleen om het uitleveren van vervoersoplossingen, maar wil zich ook graag in samenwerking met de klant voorbereiden op de toekomst. Nog even terug naar dat elektrisch rijden dan. Hoe

zit dat met die extra energievraag?

“Het is onmogelijk om het huidige netwerk te belasten met 18 procent extra vraag. Dat wil zeggen: als je die toename niet slim in evenwicht brengt met de behoefte. Ik verwacht dat er prijsprikkels zullen komen om die vraag slim te kanaliseren”, stelt Frank van Klink, waarbij hij ook het voorbeeld noemt van de actieradius. Want waarom zou je de eigen wagen volladen als je de volgende dag maar honderd kilometer hoeft te rijden?

“De toekomst is aan elektrisch rijden. Daar ben ik van overtuigd.

Maar daarbij geldt tegelijkertijd dat de popularisering zich via evolutionaire weg zal ontwikkelen. Niet via de revolutionaire weg.” De zakelijke rijder zal zich goed moeten realiseren wat deze ontwikkeling betekent.

Tegenover de relatief hoge instapkosten bij elektrisch rijden staan tal van voordelen, waaronder de lage fiscale bijtelling van 4 procent. Frank van Klink: “De elektrische auto wordt steeds populairder als zakelijk vervoermiddel. We willen onze klanten graag begeleiden in dat keuzetraject om te ontdekken wat dat voor hen betekent.”

Geen computers Die vraag willen we toch ook graag opwerpen: waarom zou een klant voor XLLease kiezen? Paar redenen, geeft Frank van Klink aan. Eén: Het bedrijf, een volwaardige en zelfstandige dochteronderneming binnen de Autohaas Groep, heeft veel en kwalitatieve kennis van de mobiliteitsmarkt. De langdurige en bestendige relatie met klanten levert daarvan overtuigend bewijs.

Twee: “We willen heel graag meedenken hoe de ondernemer zijn wagenpark vergroent. Dat is deels een noodzakelijkheid, bijvoorbeeld

omdat er bij aanbestedingen milieudoelstellingen worden geformuleerd.

En deels heeft dat met mentaliteit te maken. De keuze voor elektrisch rijden dien je goed te begeleiden: want wat gebeurt er als de werknemer met een lege accu langs de kant van de weg komt te staan?”

En dan bestaat er bovendien een derde reden: Frank van Klink positioneert XLLease als een bedrijf dat door mensen wordt bestuurd en niet door computers. Die menselijk maat is volgens hem van groot belang om zakelijke rijders optimaal in hun keuze te kunnen begeleiden.

Onduidelijkheid Op het vlak van elektrisch rijden bestaat er volop turbulentie en veel onduidelijkheid. Zo is er het verhaal dat elektrisch rijden ter discussie staat omdat edelmetalen steeds zeldzamer worden. “Dan wordt circulair denken ook steeds interessanter. Hoogwaardige metalen kun je ook recyclen. Wat ik hiermee wil zeggen: elektrisch rijden is omgeven door allerlei mythes en aannames.

Wij nemen graag de rol om klanten uitvoerig en helder te begeleiden in deze ontwikkeling.”

Frank J. van Klink - Columnist, Directeur XLLease, XLEasy en XLRent

Praat u regelmatig bij over ondernemen, politiek, MVO, mobilitiet en andere onderwerpen die ons raken. Soms een speldenprik, gedachtenloop of een mening maar vaker een beschouwing van onze omgeving waarin wij werken.

Vandaag; De Spanning staat erop! 1/3; Een drieluik over elektrisch rijden.

Is Het Nederlandse elektriciteitsnet wel geschikt voor een snelle opkomst van de elektrische auto? De stoppen vliegen om onze oren als we met teveel auto’s tegelijk aan het stopcontact gaan hangen.

Of is deze discussie genuanceerder? Deel 1 van 3 vlogs over (toekomstig) elektrisch rijden in Nederland.

Kijk hier de vlog van Frank J. van Klink- XLLease- XLEasy – XLRent https://youtu.be/q-ApSHxJTGE (deel 2; “De elektrische auto zal de verbrandingsmotor niet vervangen “ en 3 “Imago elektrisch rijden moet worden opgepoetst” zullen gelijkmatig nog dit jaar worden gepubliceerd)

International School Eerde We make exclusive education personal

International School Eerde levert dagelijks een bijdrage aan de ontwikkeling van leerlingen uit 25 verschillende landen. In ons moderne schoolgebouw op het landgoed Eerde bij Ommen bereiden gekwalificeerde medewerkers en docenten onze leerlingen voor op de volgende stap in hun leven.

International School Eerde, omdat u het beste wilt voor uw kind.

Voor meer informatie neemt u contact op met onze Admission Officer mevrouw M. Wilton (06 5723 8568) of verwijzen wij u naar www.eerde.nl.

Kleine klassen van maximaal 15 leerlingen 7 dagen per week boarding op het Landgoed Zero tolerance drank & drugs Nieuw management sinds 2016

application@eerde.nl | +31(0)529 451452 | Kasteellaan 1 | 7731 PJ | Ommen | The Netherlands